XVIII

- 610, 1213 2014 .

I
1. :

Si poetarum fabulis credere licet, est insula remoto in pelago sita, non modo strenuis nautis,
sed etiam aquarum nymphis monstrisque marinis prorsus ignota; ibi sunt regna Aeoli, magni
ventorum domini. Aeoliis in aulis prospere vivebatur: nam convivarum cantica, modi musici,
ludorum cachinnorumque soni a hora matutina usque ad vesperum totam per insulam
audiebantur; mensae escis abundabant, arae hostiis, atria divitiis. Quattuor1 Aeolo sunt liberi:
Boreas, Notus, Eurus et Zephyrus. Filiorum auxilio Aeolus immensa mundi spatia proprio
arbitrio regit. Dum ceteri venti antro clauduntur, unus semper dimittitur et rapidis in alis latum
pontum laeto animo pervolat. Ingenia vero filiorum prope diversa sunt: nam Boreae
navigiorum vela implere, Zephyri tepida aura agros fovere, Noti terris pluvias mittere, Euri
contra nebulas pellere negotium est. Itaque non sine causa Aeoli familia a nautis agricolisque
tamquam dei colebatur.
1. ( )

2. , ,
( ):
a) ......a
b) ........i

.......a

......a

.........orum

......a
.........o

.......a.
...........arum

...........i

..........nt.

3. ,
. :
:
a)
b) ..
c) .
d)
e)
f)

4. -
- .
(I . . .). , ,
; :
, e,
e. , e,
, : ,
,
, , .
5. : P. Publius, L. Lucius, Q.
Quintus . . Tiberius Ti., Mamercus Mam. ?
6. , .
.

II
1. :

P. Ovidius Naso, vir summi ingenii litterarumque maxime peritus, ab omnibus fere aetatis
suae Romanis princeps poetarum existimabatur. Nonnulli ardentiores Musarum cultores non
dubitabant etiam Vergilio Nasonem anteponere. Sed Augusto, potenti imperii Romani
domino, nimia, ut putabat, Nasonis licentia animusque plus iusto lascivus cordi non erant.
Edicto enim severo poetam iam quinquagesimum annum agentem Roma expellit ad
intimumque Ponti Euxini sinum relegat; causa tam gravis poenae non modo a nobis posteris
ignoratur, sed etiam Ovidio exuli non satis erat perspicua. Ibi poetae misero, lacrimas querelis
miscenti, nihil solatio esse poterat nisi Musarum studia. Barbaros Histri incolas, Gaetas
nomine, Latinum sermonem docere conabatur ipseque discebat Geticum; senex etiam carmina
Getarum lingua componebat Augustum laudantia. Sed nihil proderant artes, nihil amici
assidue pro poeta precantes: nam Romam reverti non poterat nisi in somniis.
2. ,
. . NB:
, , , .
Romanus miles suus omnis gens bonus existimo Graecus in bellum ars callidus puto, sed
parum fortis, quam sui.
3. ,
: , , ,
. , ?
.
4. ,
-:
1) ; 2) ; 3)
4) ; 5) .

sub-:
subridere ; subducere ; succedere ; substruere ; subaudire ; sustinere , ;
subintrare ; succdere ; succinere ; succingere
-. ; sublucere , ; suboriri ,
; supplaudere ; subsidere ; sublegare

PS: , .

5. 1363 .
( )

, :

NB: danto 3 . . (
-nto): . Imperativus futuri
. , inclusive
: .

.
, .

6 ( ). ,
I . . . ?
casus patricus
casus rectus
casus Latinus

III
1. . :
( )
. ? ,
,
[Suet. Cal. 19].
Novum praeterea atque inauditum genus spectaculi Gaius excogitavit. Nam per Baiarum
sinum pontem construxit contractis undique onerariis navibus et ordine duplici ad ancoras
collocatis superiectaque terra ac derecta in Appiae viae formam. Hoc ponte ultro citro
commeavit comitante praetorianorum1 agmine et in essedis cohorte amicorum. Scio plerosque
existimavisse talem a Gaio pontem excogitatum aemulatione Xerxis; alii eum Germaniam et
Britanniam, quibus imminebat, alicuius inmensi operis fama territare voluisse putant. Sed
avum meum narrantem puer audiebam causam operis ab interioribus aulicis proditam esse.
Nam Thrasyllus mathematicus2, quem Tiberius olim de successore consuluerat, affirmavit
Gaium non ante imperaturum, quam per Baianum sinum equis discursurum.
1.praetoriani , . 2. . .

2. a) sto ,
? b) ago
? c) ,
XIX .:
?. .
3. deus , .
: , . , ,
, ,
(thes), ; , , ,
(reus), . .
NB: .

4. , . :
) ;
b) , ;
c) ;
d) , ;
e) ;
f) .
: , , , , ,
: , , , , ,

5 ( ).
:

a) Nasua narica; b) Bubalus depressicornis; c) Cantharellus ignicolor; d) Dasypus

novemcinctus; e) Sagittarius serpentarius; f) Tragelaphus scriptus; g) Cavia porcellus

IV
1. :
[Val. Max. III, 1, 2]
M. Catoni ne puero quidem pertinax animus defuit: nam cum salutandi gratia ad Sullam
venisset et capita proscriptorum in atrium allata vidisset, atrocitate rei commotus paedagogum
suum interrogavit, quapropter nemo inveniretur, qui tam crudelem tyrannum occideret:
cumque is non voluntatem hominibus, sed facultatem deesse, quod salus eius magno praesidio
militum custodiretur, respondisset, ut ferrum sibi daret obsecravit, adfirmando perfacile se
eum interfecturum, quod in lecto illius considere soleret. Paedagogus et animum Catonis
agnovit et propositum exhorruit eumque postea ad Sullam excussum semper adduxit.
2. - XII .
, .
. . ,
(
: , /
);
:
, .
a) , ( ,
, ):
Princeps terrae principum, Caesar Friderice,
cuius tuba titubant arces inimicae1,
tibi colla subdimus, tigres et formicae
et cum cedris Libani vepres et myricae.
Dent fruges agricolae, pisces ..........................,
auceps volatilia2, feras ...............................;
nos poetae pauperes, opum contemptores,
scribendo Caesareos canimus ....................
<> Tantus erat populus atque locus ille3,
in quo tot sunt moenia, tot potentes villae:
si venisset Graecia tota cum ................,
non eum subicere posset annis mille. <...>
1. ae [], [],
Friderice inimicae . 2. volatile, is n . 3. (), 1158 . .

b) ( ;
). :
. Latinam
.. doctrinam
.. sinam
.. Catilinam

3. : a) ,
; b) ,
.
4. ?
: , , , ,
a) , , , ,
b) , , , ,
c) , , , ,
d) , , , ,
e) , , , ,
5. - tinea, -ae f.
, . .
6. :
1. COS.
2. thensaurus occansio.
3. - in mese dicembre
?

V
1. :
(15961650) , - . ? ; [Meditat.
de prim. phil. 1]:
Quidquid hactenus ut maxime verum admisi, vel a sensibus, vel per sensus accepi; hos autem
interdum fallere deprehendi. Sed forte, quamvis interdum sensus circa1 minuta quaedam et
remotiora nos fallant, pleraque tamen alia sunt, de quibus dubitari plane non potest, quamvis
ab iisdem hauriantur: ut iam2 me hic esse, foco assidere, hiemali toga esse indutum, chartam
istam manibus contrectare, et similia. Manus vero has ipsas totumque hoc corpus meum esse
qua ratione posset negari? Nisi me forte comparem nescio quibus insanis, qui tam graviter
aegrotant, ut constanter asseverent vel se esse reges, cum sunt pauperrimi, vel purpura indutos,
cum sunt nudi, vel caput habere fictile, vel se totos esse cucurbitas, vel ex vitro conflatos; sed
amentes sunt isti, nec minus ipse demens viderer, si quod ab iis exemplum ad me
transferrem!..
Praeclare sane, tanquam non sim homo qui soleam noctu dormire, et eadem omnia in somnis
pati, vel etiam interdum minus verisimilia, quam quae isti vigilantes!
1. . . 2. . .

2.
(15641622) :
Navis
Puppis cauda, carinaque venter, proraque rostrum,
velaque sunt alae, totaque navis ....
3. ,
,
. , .
,
( , -
, ).
1) VI, 9 ( ,
, ):
Caesar, postquam ex Menapiis in Treveros venit, duabus de causis Rhenum transire constituit.
Quarum una erat, quod Germani auxilia contra severis miserant, altera, ne ad eos Ambiorix
receptum haberet. His constitutis rebus facere pontem instituit.
2) IV, 32 ( .
, , ; ,
):
Ii, qui pro portis castrorum in statione erant, Caesari nuntiaverunt pulverem maiorem in ea
parte videri, quam in partem legio interfecisset. Caesar statim cohortes, quae in stationibus
erant, armari et se subsequi iussit.

4. :
) , , ,
.
b) ,
.
5 ( ): ,
, -nus -nus,
-ensis. ,
; , .
( , ):
Pisae Pisanus
Anagnia Anagninus
Tarquiniae Tarquiniensis
Perusia Perusinus
Volaterrae Volaterranus
Signia Signinus
Verona Veronensis

Patavium Patavinus
Roma Romanus
Bononia Bononiensis
Placentia Placentinus
Mediolanum Mediolanensis
Mantua Mantuanus
Saturnia Saturninus

:
Volsinii, Interamna, Populonia, Aesernia, Sena, Cremona, Firmum, Arretium, Tarracina