FONEM SEGMENTAL DALAM BAHASA MELAYU

KONSONAN LETUPAN KONSONAN GESERAN KONSONAN GETARAN DISEDIAKAN OLEH: ASFIZIANA BT MOHD SALLEH NIK NUR ATHIRAH BT ALI

FONEM
Fonem adalah unit penggalan bahasa yang terkecil yang dapat

membezakan makna. Banyak bunyi boleh diujarkan oleh alat

artikulasi dan digolongkan kepada beberapa bunyi yang penting sahaja.

Bunyi bunyi yang tergolong ke dalam keluarga yang sama dikenali

sebagai fonem. Setiap fonem itu mempunyai anggota anggota yang terdiri daripada fon fon yang mempunyai ciri ciri fonetik

yang sama.
Setiap fon yang menjadi anggota fonem itu dipakai dalam lingkungannya sendiri.

Fonem Segmental Bahasa Melayu

Sebanyak 36 fonem dalam bahasa Melayu, iaitu 27 fonem asli dan 9 fonem pinjaman (kesemuanya geseran). Daripada jumlah fonem asli ini, terdapat 6 fonem vokal, 18 fonem konsonan dan 3 fonem diftong.

Fonem Konsonan
Bunyi bunyi konsonan dalam bahasa Melayu boleh dibahagikan kepada dua jenis, iaitu: i) konsonan asli yang berasal daripada bahasa Melayu. ii)konsonan pinjaman yang dipinjam

daripada bahasa - bahasa asing.

Konsonan Asli bahasa Melayu

Konsonan asli bahasa Melayu terdiri daripada 18 konsonan yang memang sedia ada dalam sistem bunyi bahasa Melayu. Berdasarkan cara pengeluaran dan daerah daerah artikulasi, konsonan konsonan asli bahasa dapat dibahagikan kepada tujuh jenis, iaitu:

Letupan atau plosif Letusan atau afrikat Geseran atau frikatif Getaran atau tril Sisian atau lateral Sengau atau nasal Separuh vokal

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Letupan : p, b, t, d, k, g Letusan : c, j Geseran : s, h Getaran : r Sisian : l Sengauan: m, n, ny, ng Separuh vokal : w, y,

a) Konsonan Letupan
Bunyi bunyi konsonan letupan dapat dibahagikan kepada empat jenis, iaitu a)Konsonan letupan dua bibir : i)Letupan dua bibir tak bersuara [p]

Awal [papan] [paku]

Tengah [bapa] [jumpa]

Akhir [gelap] [redup]

 ii) Letupan dua bibir tak bersuara [b]: Awal [bawa] [bakul] Tengah [tabah] [ubat] Akhir [azab] [darab]

b) i) Letupan gusi tak bersuara [t]: Awal [tali] [takut] Tengah [hitam] [ketat] Akhir [sakit] [tamat]

ii) Letupan gusi bersuara [d] Awal [duga] [data] Tengah [cadar] [buda ] Akhir [tekad] [jasad]

c) Konsonan Letupan Lelangit Lembut i) Letupan lelangit lembut tak bersuara [k] Awal Tengah Akhir

[kurus] [kami]

[pakat] [bakar]

[kritik] [politik]

ii) Letupan lelangit lembut bersuara [g] Awal [gatal] [gulai] Tengah [segak] [tagih] Akhir [dialog] [beg]

d) Konsonan Letupan Glotis Awal [kaka ] [sa at] Tengah [gaga ] [p ti ] Akhir [adi ] [r ta ]

b) Konsonan Geseran
a) Konsonan Geseran Gusi [s]

Awal

Tengah

Akhir

[suka] [satu]

[rasa] [jasa]

[bebas] [atas]

b) Konsonan Geseran Glotis [h] Awal [hakis] [halia ] Tengah [mahal] [jahat] Akhir [titah] [tanah]

c) Konsonan Getaran
Konsonan Getaran Gusi Bersuara [r] Awal [rumah] [rambut] Tengah [marah] [kurau] Akhir [lapar] [pagar]

CARA MEMBUNYIKAN KONSONAN LETUPAN

a) Letupan Dua Bibir[p] dan [b]

Bibir bawah dan bibir atas dirapatkan. Lelangit lembut dinaikkan . Arus udara keluar dr paru2 melalui rongga mulut & tersekat di pertemuan dua bibir. sekatan itu dilepaskan serta-merta glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar [p] glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [b]

[b]

b) Letupan Gusi [t] dan [d]

Hujung lidah dirapatkan ke gusi. Lelangit lembut dinaikkan. Arus udara keluar dr paru-paru melalui rongga mulut & tersekat di pertemuan hujung lidah & gusi. sekatan itu dilepaskan serta-merta glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar [t] glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [d]

[t]

[d]

c) Letupan Lelangit Lembut [k] dan [g]

Belakang lidah ditemukan dengan lelangit lembut. Lelangit lembut dinaikkan . Arus udara keluar dari paru-paru melalui rongga mulut & tersekat di pertemuan belakang lidah & lelangit lembut. Glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar [k] glotis dirapatkan & pita suara digetarkan [g]

[g]

[k]

CARA MEMBUNYIKAN KONSONAN GESERAN

a)Geseran Gusi Tidak Bersuara [ s ]

Hujung lidah dirapatkan pada gusi . Lelangit lembut dinaikkan untuk menyekat perjalanan udara ke rongga hidung. Arus udaradari paru-paru keluar melalui rongga mulut dan dibiar bergeser dgn daerah hujung lidah dan gusi glotis direnggangkan dan pita suaratidak bergetar.

[s]

b- Geseran Glotis [h]

Glotis terbuka luas. Lelangit lembut dinaikkan untuk menyekat perjalanan udara ke rongga hidung. Arus udara ditekan keluar dari paru-paru glotis direnggangkan dan pita suaratidak bergetar

[h]

CARA MEMBUNYIKAN KONSONAN GETARAN

KONSONAN GETARAN
Getaran Gusi [ r ] Hujung lidah dikenakan pada gusi dan digetarkan. Lelangit lembut dinaikkan ke belakang rongga tekak. Glotis dirapatkan dan pita suara digetarkan.

[r]

SEKIAN
TERIMA KASIH