Вы находитесь на странице: 1из 433

1

A. M. 1apmau
BOALmAR
3OAOTAR KHHIA
snoponte es nexapcrn






Hsnarentcrno: Pnnx, 2007 r., 624 crp. ISBN 978-5-88503-310-7





2
Coaepaanne
OT H3BATEALCTBA
OT ABTOPA
Bcrynnenne
Hnctma ns Poccnn
Hnctma ns Iepmannn
Hnctma ns Hspannx
Hnctma ns Amepnxn
Crapnnnax pyccxax mennnnna
Crapnnnax xnracxax mennnnna
Ppennxx nnnncxax mennnnna
Meronnxa naponnoro npauenannx
3BOPOBLH OBPA3 H3HH
Bpemx rona n snoponte
3nma
Becna
Hero
Ocent
Hponnaxrnxa
Ptxanne
Meronnxa nonnoro ntxannx
3neprernuecxoe ntxanne
3axannnanne
Konrpacrnt nym
Onnnanne xononno nono
108 maron no pyutm
Ornpanne
3axannnanne peenxa
Xonta ocnxom
Vxon sa nonocrtm pra
Ouncrxa xstxa
Vxon sa syamn n necnamn
Tpant, pexomennyemte nnx yxona
sa necnamn n nonocrtm pra
Hpomtnanne noca
Camomaccax
Vxon sa noramn
Vnpaxnennx nnx nor
Ftcrpt cnoco omonoxennx crynne
Penenrt xpemon nnx nor
Maccax cron
Bnpornmnacrnxa
Ouncrxa oprannsma
Btnenenne mnaxon
Btnenenne pannoaxrnnntx nemecrn
Btnenenne nnrparon
Ouncrxa neuenn, nouex
Ouncrxa mouenonono cncremt n cocynon
Ouncrxa nnmt
Ouncrxa nnrteno nont
Hpannntnoe nnranne
Ftcrpax ena acr-yn
Omonoxenne oprannsma
Crapocrt no 3anmanony
Penenrt mononocrn
Omonoxenne no-rnercxn
Ponroxnrentcrno
Vunrect orntxart
Hcxyccrno nepentmxn
Hcxyccrno mennrannn
Hcxyccrno orntxa
Vnpaxnennx nnx orntxa
3
Hcxyccrno senart
Hcxyccrno cnart
Hcxyccrno nonntx nponenyp
Vrpennne norxrnnannx
3xonornx n snoponte
Heuar xnnornte
Heuar rannt
Heunr cmex
Heuar xamnn
Heuar nepentx
Kax camomy cnxrt ont
Heuenne anxamn
Camonnymenne
Fer rpycno
Orxas or xypennx
O nnne
Konnexnnx sanyxnenn
Fnsnec n snoponte
3apxnxa nnx sanxrtx xenmnn
Pyccxax anx
Kax nponecrn ornycx noma
Onexna n snoponte
Kocmernxa: or nnyuex no aymex
Conert xocmeronora noxnntm
Pyxn nnsnrnax xaprouxa
Bonoct apomerp snopontx
Cnnmn nononnny xocmernxn
Conneunte nannt
Inannoe nnnnnnnyantnocrt
Conert xenammnm noccranonnrt snoponte
BOBHLE HPOHEBYPL
Boccranonnenne cnn
Bannt
Heuenne xononom
Innpomaccax
Bnencxn nym
Bonnte nponenypt noxropa 3anmanona
Mecrnte nannt
Omne nannt
Cxnnnnapnte nannt
Bannt c eno +myntcne
Bannt c xenrtm pacrnopom
Cmemannte cxnnnnapnte nannt
Penenrypa cxnnnnapntx cocranon n rexnonornx npnroronnennx
Kax npannntno sannnart cxnnnnapnt cocran
Omne yxasannx npn nponenennn cxnnnnapntx nann
Pnera npn npneme cxnnnnapntx nann
Iopxune oeprtnannx
Hpoxnannte n ropxune oeprtnannx nor
HPABHALHOE HHTAHHE
Ena: xn n nexapcrno
Monounte nponyxrt
Mxco
Tonnsnpymmee cpencrno
Xnpt
Cnanocrn
Kamn, cnapennte na none
Hannrxn
Onomn n senent
upyxrt n xront
Hmnre nexapcrno n nponyxrax
4
Heuenne coxamn
Mnxpo+nemenrt
Kax ouncrnrt nponyxrt or xyxon, uepnxxon n nnunnox
Bpemx rona n nnranne
Ena nnx ycnexa
Ha sanrpax canar xpacort
Oen ncerna naunnare c canara
Vxnnare nennorno
Penenrt nmn
Cynt
Coyct
Canart ns ctptx onome
Mapnnonannte onomn
Ornapnte n rymente onomn
Kaauxn
Kamn
Ptnte nmna
Mxcnte nmna
Fnmna ns maxapon
Pomamnxx ntneuxa
Fnmna ns rnopora
Canart pyxronte
Canart ns nexapcrnenntx rpan
Tpanxnte uan
Iopxune anxorontnte nannrxn
Hpenparnm orxont n noxont
AEHEHHE TPABAMH H HAPOBHLMH CPEBCTBAMH
Oopornax cropona nexapcrn
Onacnax nnarpa
Heuenne rpanamn
Hpannna npnmenennx n xpanennx rpan
Crapnnnt cnnpcxn meron epmenrannn (nonroronxa neuentx copon)
Tpannnx Paann Anexceennu Cnornn
Heunr rnnna
Mox nnarnocrnxa
Kax neny npnem
Tnnt ontntx
Meronnxa neuennx
Kax nontcnrt nmmynnrer
Omee yxpennenne oprannsma
Ouncrxa oprannsma or nponsnoncrnenntx npennocre
Honnax ouncrxa oprannsma
Ounmenne oprannsma (penenr B. Tnmenxo)
Hpocryna, rpnnn
Hoxnax nanna
Iononanne
Hnranxnnn npn npocryne
Honynxpnte nomomnnxn n neuennn rpnnna
Heunr anp onornt
Vnnxantnt penenr Paanna Cnornna
Hponnaxrnxa npocrynt n rpnnna
Kament
Hacmopx
Iamopnr
Kponoreuenne ns noca
Anrnna
Fponxnrt
Heuenne acrmarnuecxoro ponxnra
Ouncrxa ponxon n nerxnx
Bocnanenne nerxnx
Fponxnantnax acrma
3ynax ont
Fonesnn xenynouno-xnmeunoro rpaxra
5
Iacrpnr
Konnr
snennt xonnr
sna xenynxa
3anopt
Honoc
Pnsenrepnx
Pncaxrepnos
Iemoppo
Iptxa
Iast
Bonoc (nonxno uepnt)
Fonesnn neuenn n xenunoro nystpx
Hnranne npn onesnn neuenn
Ouncrxa neuenn
Btnenenne xamne n necxa ns nouex, neontmnx xamne ns xenunoro nystpx, ouncrxa neuenn 218
Hnppos neuenn
3aonenannx nouex
Moueronnte pacrennx
Kamnn n nouxax
Kncra na nouxax
Hncrnr
Ornoxenne cone
Honarpa
Hstrount nec
Mox nporpamma noxynennx
Vnpaxnennx nnx noxynennx
Tpant nnx ynyumennx omena nemecrn
Copt npn nstrounom nece
3anpernte nnont
Haponnte penenrt nnx noxynennx
Pnert n opte c oxnpennem
Henpost
Crpecc
Penpeccnx
Fecconnnna
Hpnunnt napymennx cna
Cpencrna or ecconnnnt
Cnornopnte pacrennx
Conert naponno mennnnnt
Fno+neprernuecxn cnoco neuennx ecconnnnt
Iononnax ont
Hpn rononno onn
Fno+neprernuecxoe cnxrne rononno onn
Fonesnn cepnna
Ornnune crenoxapnnn or nnapxra
mnoxapna 273
Haponnax mennnnna coneryer
Conert noxropa 3anmanona
Hnranne npn cepneuno-cocynncro nenocrarounocrn
Hnapxr: nponnaxrnxa n noccranonnenne
Hncyntr n ero nponnaxrnxa
Innepronnx
Hsmepenne nannennx (cnoco Cnornna)
Pexomennannn no pexnmy
Cpencrna, perynnpymmne nannenne
Ouncrxa n osnoponnenne xponn
Ouncrxa nnmt
Mereosanncnmocrt
Cxopax nomomt (penenr noxropa Pacnanx)
Omax cnaocrt oprannsma
Fno+neprernuecxne cnocot noccranonnennx cnn
Fopta c yromnennem
Hpnmept neuentx uaen
6
Anemnx nennax nemout
Fonesnn mnronnnno xenest
Heuenne soa mnronnnno xenest
Fonesnn nonxenynouno xenest. Pnaer
Heuenne nanxpearnra
Hcopnas
Cnoco neuennx ncopnasa naponnoro nennrenx H. B. Ianmxa
Cpencrna nnx neuennx ncopnasa, npnmenxemte napyxno
Cpencrna, npnmenxemte nnyrpt
3xsema
Anneprnx
Conert no pexnmy
Hepnax nomomt npn anneprnn
Pnares
Iepnec
Ipnxonte saonenannx
Oxorn
Pant
Mosonn
Hornnnocrt nor
Homomt nosnonounnxy
Vnpaxnennx nnx menoro ornena nosnonounnxa
Vnpaxnennx, xoropte pexomennyer Hont Fp+rr
Inmnacrnxa oron
Vnpaxnennx-pacrxxxn
Vnpaxnennx nnx npannntno ocanxn
Fonn n cnnne
Pannxynnr
Pacrnpannx
Komnpecct
Tpanxnte nannt
Menont maccax
Ocreoxonnpos
Fonesnn cycranon
Hnranne npn mnopax n nonarpe
Vnpaxnennx nnx crpanammnx cycranntm penmarnsmom, a raxxe ocreoxonnposom n mtmeuno
nncrpone
Fonesnn nen
urot norn ne onenn
Hponemt co spennem
Inmnacrnxa nnx rnas
Ouncrxa n nonnnrxa rnas
Cranntnax nnsopyxocrt
nnn nantnosopxocrt
Hapymenne nnn naxe npemennax norepx spennx
Hcnenenne entma
Hporpeccnpymmax nnsopyxocrt
Karapaxra
Konmnxrnnnr
ument
Hponemt co cnyxom
Xencxne onesnn
Popoxauecrnennte onyxonn
Mnoma
unpomnoma marxn
Macronarnx
Fecnnonne
Kncra xnunnxa
Hapymenne mencrpyantnoro nnxna
Bocnanenne npnnarxon n marxn
3posnx mexn marxn
Knnmaxc
Pax
Haponnte meront neuennx paxa
7
Cop nnx neuennx ncex nnnon paxontx onyxone
Hponnaxrnxa paxa
Hponnaxrnxa onyxone monountx xenes
Hpocrarnr
Anenoma npencrarentno xenest
Arepocxnepos
Anxoronnsm
Hapxomannx
Hpoeccnonantnte saonenannx
Fonesnn nere
Hnranne peenxa
Hop-saonenannx
Inncrt
Pnsenrepnx rpynntx nere
Anomannx pasnnrnx nonontx opranon
Cxptrt nocnannrentnt nponecc
Tpanmt
Percxne crpaxn
Henpos
Crnas
Hptmn
Heuenne noxnntx
Hexapcrna n noxnnom nospacre
Vnyumenne mosrono nexrentnocrn
Heuenne cocynon
Tyroyxocrt
Vcrpanenne myma n ymax
Hcnenenne or nantnosopxocrn
Kax yxpennrt namxrt
Pacrennx, nponnenammne mononocrt
Omymenne cuacrtx
CEMLR H 3BOPOBLE
Cemenax xnsnt
10 crapnnntx sanonene xopome xent
Conert myxy
Hmont n cemtx
Cnexpont ncem xpont
Fyntre nnnnomarom
Ccopt n cemte
Ecnn yxonnr myx
Cemtx n nern
O npyxe
3anncrt
Crapnnnte npannna nonenennx
Btxon na nencnm
O3BOPOBAEHHE BHO3HEPIHEH
Xnsnennax cnna
Hpoxauxn +neprernuecxnx xananon
Hpoxauxa uaxp
3neprernuecxoe nporpenanne
Cepneunte saonenannx
Fonesnn xenynxa
Henomoranne neuenn
Ouncrxa xnmeunnxa
Kax nsneunrt nouxn
Heuenne nannoueunnxon
Moueno nystpt
Xenunt nystpt
Pasmtnanne xamne
Heuenne npyrnx onesne
Ouncrxa or rpxsno +neprnn
3neprernuecxoe neuenne xnnorntx
8
Hepepacnpenenenne +neprnn
Ouncrxa oonouxn
Marnuecxax ouncrxa
Mennrannx
Monnrna
Hapymennx +neprernuecxo cncremt uenonexa
Crnas
Kax onpenennrt nannune crnasa
Onpenenenne mecrononoxennx crnasa
Cnxrne crnasa
Pypno rnas
Paspymenne cemenoro cuacrtx
Hpoxnxrne
Ornepcrne n nonone
Hopua
Konnoncrno
Onpenenenne n cnxrne xonnoncrna
3neprernuecxne namnnpt
Ouncrxa nomemennx
Kapmnuecxne onesnn
Fymepanr xapmt
Mon npystx +xcrpacenct
Haponnte npnmert
Ontr npomno xnsnn
Cnt nropax peantnocrt
Hmont ymenmnx xpannr nac
Bxyc ycnexa
Conert npn noncxe paort
uenonex poxnen nnx cuacrtx
Hepexon n ntcmn mnp
CEKPETL BOCTOHHLX HEAHTEAEH
Toueunt maccax
Meronnxa roueunoro maccaxa
Camoneuenne nennrenx
Tnercxn maccax cnnnt
Omn nnan neuennx roueuntm maccaxem
Hnmonpenax
Crnmynxnnx paort cepnna roueuntm maccaxem
Homomt roueuntm maccaxem npn ponxnantno acrme
Toueunt maccax npn anneprnn
Heuenne nncrnra
Heuenne npnnarxon
Heuenne npencrarentno xenest
Toueunt maccax nnna
Hsannenne or ronono onn
Maccax nantnen pyx
Maccax yme
Heuenne npocrynt
Heuenne pannxynnra
Heuenne nepnnoro crpecca
Cnnxenne remneparypt
Heuenne ramopnra
Oneruenne rnnepronnn
Heuenne nannoueunnxon c nomomtm roueunoro maccaxa
Orxas or xypennx na one roueunoro maccaxa
Orxas or anxoronx na one roueunoro maccaxa
Pononnnrentnte nonornuecxn axrnnnte rouxn na pyxax n norax
Tonnsnpymmn roueunt camomaccax
Camomaccax nosnonounnxa
Bosnecrnne na mosr
Anapnnte (pesepnnte) rouxn
Kopecxn camomaccax
KOCMETHKA BAR 3BOPOBLR
9
Maccax sanne nonepxnocrn men n nopornnxono sont
Maccax nnna
Maccax nepenne nonepxnocrn men
Inmnacrnxa nnx nnna
Maccax ronont
Kocmernuecxne xpemt
Koxa
Cyxax xoxa
Xnpnax xoxa
Hopmantnax xoxa
Vnxnammax xoxa
Mopmnnt
Vxon sa xoxe noxpyr rnas
Vrpn
Hptmn
Hnrmenrnte nxrna
Pacmnpennte xannnnxpt
Foponanxn
Vxon sa ryamn
Vxon sa mee
Vxon sa rpyntm
Vxon sa pyxamn
Vxon sa nonocamn
Crapnnnte cpencrna nnx neuennx nonoc
Penenrt npornn ntnanennx nonoc
n npexnenpemennoro nocenennx
Crapnnnte penenrt
Kax npannntno saropart
Penenrt nnx samnrt xoxn
HPEBHA3HAHEHHE
cnonnnenne n xcnocntmanne
Knnra Cyntt n npencxasanne ynymero
Hyrt x Btcme Tane
Mox npaxrnxa
HPHAOEHHR
Hpu)oreuue 1. Hamxrxa nnx rex, xro xouer trt snopon
Hpu)oreuue 2. Cocran nnx nonnnrxn mnronnnno xenest
Hpu)oreuue 3. Hmmynocrnmynnpymmax nacroxa
Hpu)oreuue 4. Hacroxa nnx nonxenynouno xenest
AHTEPATYPA






OT H3BATEALCTBA
A))a Muxa)oeua Tapmar u;eecmui uapooui ue)ume)i, mpaeuuua, npodeccuoua)iui roc+emo)oe,
e)aoeem npue+a+u eocmo:uix +accare u ;uauu+u uapoouo +eouuuui Bocmora, Poccuu, Huouu, H;pau) Em
coopauo oo)iuoe ro)u:ecmeo cnocoooe )e:euu, ucno)i;ve+ix c e)vooro opeeuocmu ue)ume)+u pa;uix cmpau. Oua
voeroeua, :mo uapooua +eouuuua ee npu;eauue, xom onpeoe)u)oci omo ue cpa;v.
Oua ;arou:u)a 2 uucmumvma Mocroecru mercmu)iui u Mocroecru aeuauuouui
mexuo)oeu:ecru. Paooma uureuepo+-xu+uro+, c ve)e:euue+ pa;icruea)a cmapuuuie peuenmi u u;eomoe))a o)
ceo u ceoux opv;e roc+emu:ecrue rpe+i, )ocioui, +a;u.
Oouaro ru;ui ;acmaeu)a ee cepie;uo ;aumic uapoouo +eouuuuo, roeoa v uee oouapvru)u onvxo)i.
Pa;o:apoeaeuuci e mpaouuuouuix cnocooax )e:euu, oua ;au)aci noucro+ opveux +emoooe, ei)e:u)aci u uacmo)iro
veepoea)a e uapoouvm +eouuuuv, :mo peuu)a orou:ame)iuo c+euumi npodeccum. 3arou:u)a rvpci +eocecmep,
roc+emo)oeoe, orcmpaceucoe. Hoc)e cepie;uo anpooauuu e Heumpa)iuo pecnvo)uraucro r)uuu:ecro oo)iuuue, eoe e
me:euue oevx +ecuee ei)e:u)a oeaouami nmi :e)oeer, a e noc)eovmuue no)eooa eue cmo oo)iuix, no)v:u)a oun)o+
uapoouoeo ue)ume).
3ame+ u;v:a)a muoemcrvm +eouuuuv. Paooma)a e coeemcro-ueeocro+ o;oopoeume)iuo+ ueumpe Meo-
uudop+ u e coeemcro-eep+aucro+ o;oopoeume)iuo+ ueumpe Ie;vuovue. Bcmpe:aci co ceou+u nauueuma+u, oua
10
;a+emu)a, :mo, ;aumie noeceoueeui+u ;aooma+u, ouu +a)o euu+auu voe)mm ceoe+v ;oopoeim. Ouu r omo+v npocmo
ue npuv:eui. Hepeoru c)v:au, roeoa +vr:uui e copor )em v+upamm om uudaprma, a v raroo nmo reuuuui
oouapvrueamm onvxo)i. Bom u peuu)a paccra;ami, rar c)eoumi ;a ceou+ ;oopoeie+, rar oepe:i eeo.
Hpeu+vuecmeo +emoooe, o romopix paccra;auo e ee ruueax, ux oe;epeouocmi u omcvmcmeue
nooo:uix oddermoe npu )e:euuu, a marre npocmoma u oocmvnuocmi npu+eueuu. Bo)iuuucmeo npoeepeuo em ua ceoe,
ua o)u;rux u ua +uoeux nauueumax-ooopoeo)iuax.
C)oeo ue)ume)i oua ce;ieaem c noumue+ ue)i, ue)ocmui, mar rar ;aoa:a ue)ume)
ooeouumi, ucnpae), e eouuoe ue)oe du;u:ecrvm, ovxoeuvm u ovueeuvm cocmae)muue :e)oeera, eeoi e ocuoee
+uoeux oo)e;ue )eram ueo)aeoeuouie nocmvnru. uare +ic)u :e)oeera e)umm ua eeo ;oopoeie. Hpu:uuv +uoeux ceoux
oo)e;ue u uevoa: noomo+v uaoo nperoe eceeo ucrami e ceoe. Kar npaeu)o, )mou ovxoeuo coeepueuuie uaoeruee
;auuueui om uee;eoo u oo)e;ue.
A))a Muxa)oeua noo:eprueaem, :mo ue uaoo c:umami, :mo mpaouuuouua uav:ua +eouuuua oo)iue
uurvoa ue eooumc u :mo e menepi npomueocmom uempaouuuouuie +emooi )e:euu. H me u opveue, noo:eprueaem
oua, ueuui onim :e)oee:ecmea, a ca+a oua mo)iro xo:em nooe)umic c :umame)+u me+ ooeamcmeo+ uapoouix
;uauu u v+euu, romopie cv+e)a oceoumi u romopie ue e npaee vmaueami, mar rar c:umaem, :mo omo npeoua;ua:euo
e Ceiue.
Jma ruuea Cnpaeo:uur ;oopoei. Ho)i;vmeci u+.

HOCBBLAP MOHM BHVKAM





OT ABTOPA
Kro ns nac cuacrnnn n +rom mnpe? Kro ne crpemnrcx x nenocrynno meure? Kro nonyunn ro, uro xouer? A
nonyunn, ne xaxner nnoro? He ycrpemnxercx nnepen, x npnspauno xnmepe?
A xro moxer cxasart, uro on snopon?
Xnsnt +ro nyremecrnne. Conpaxct n nnnrentnym noesnxy, oxsarentno npnnenem n nopxnox
anromonnt, orperynnpyem ropmosa n pynenoe ynpannenne. Hponepnm paory nnnrarenx.
A oprannsm xro ero nanaxnnaer? Kro nenaer nponnaxrnxy, ounmaer or mnaxon, yxpennxer nepnt?
npnstnam nnnmarentno ornocnrtcx x cnoemy oprannsmy.
Mnoroe sanncnr or nnunocrn ontnoro. Xnnn 2 para. Crapmn, Bannm, tn ntcoxn n xpacnnt.
Fanaryp, nrpan na rnrape. Mnanmn, Hropt, xomnnexconan ns-sa nentcoxoro pocra, pano nontcen. K 40 ronam oa
pacnonnenn, osanennct connnntmn xnnoramn.
Hropt cran erart rpycno, cnauana no 2 mnnyrt, norom, nocrenenno ynennunnax, nepemexax c xonto,
nonen no 20 mnnyr n nent. Cpocnn nnmnn nec, cran crpontm! Orpacrnn oponxy, xoropym axxyparno noncrpnran n
xpacnn n uepnt nner. K 60 ronam tn snopon n nonrxnyr. conpamct paorart, no xpane mepe, no 70 ner,
ronopnn Hropt.
A Bannm cran cnoprcmenom-saounnxom. uacro saxnnxn, uro conpaercx xonnrt n accen, sannmartcx
na rpenaxepax. Ero xnnor nce poc n poc. Oxnpenne npnneno x rnnepronnn. K 62 ronam norepxn nnrepec x xnsnn n
paore.
Kro ns nnx nnymaer nam ontmee ynaxenne? H snoponte, n onesnn partx xonann cnonmn pyxamn.
3monnonantnoe cocroxnne uenonexa nnnxer na ero camouyncrnne, n or nero sanncnr nosnnxnonenne nnn
orcyrcrnne onesne, +ro nsnecrno nanno. Hanpnmep, sarxxnoe cocroxnne npaxnenocrn n pasnpaxnrentnocrn nontmaer
pncx cepneuntx npncrynon n saxynopxn xoponapno aprepnn, a nnnrentnax rnyoxax nenpeccnx nepoxrnocrt
saonenannx paxom.
Mnorouncnennte nccnenonannx noxasann, uro nenpeccnx cnnxaer nmmynnrer. Herarnnnte cocroxnnx
nnoxo cxastnamrcx na snoponte. Paxe onnoopasnax nomamnxx paora moxer npnnecrn x nenpeccnn. 3namennrym
nncarentnnny cnpocnnn, nouemy n ee xnnrax rax mnoro yncrn. Mtcnt o yncrne nosnnxaer y menx xaxnt pas,
xorna x mom nocyny, ornernna nncarentnnna.
Hosnrnnnte cocroxnnx nonesnt. Onn npnxrnt, n mt x nnm crpemnmcx. Ho nanntm amepnxancxoro
nccnenonannx, y nmne, nocmorpenmnx xomennm no renennnennm, nanmnanoct nontmenne nmmynnrera. 3ro
onpenenxnoct no conepxannm n cnmne anrnren, xoropte nomoramr samnmartcx or npocryn n nnexnn.
Hontmennt nmmynnrer coxpanxncx n reuenne uaca. V rex nmne, xoropte ronopnnn, uro onn uacro
ncnontsymr mmop xax cpencrno npornn crpecca, cpennee conepxanne +rnx anrnren nocroxnno naxonnnoct na onee
ntcoxom yponne. Rmop neunr. Hpnesn n ropon xnoynon naer ropasno ontme nnx snopontx xnrene, uem naron nexapcrn.
Ha cocroxnne snopontx raxxe oxastnamr cnntnoe nnnxnne yexnennx, nsrnxnt, npnntuxn.
Hpnmepno 2 500 ner nasan Iunnorpam yunn: xopomee snoponte xnnxercx noxasarentcrnom roro, uro
uenonex nocrnr cocroxnnx rapmonnn xax nnyrpn cex, rax n co cnonm oxpyxennem. Bce, uro oxastnaer nnnxnne na mosr,
nosnecrnyer n na reno.
Ho monm nanmnennxm, onrnmncrt ntsnopannnnamr tcrpee. B xaxno cnryannn nano naxonnrt uro-ro
xopomee. Inxnx na yrtnxy, neccnmncr cxaxer, uro ona nanononnny nycrax. A onrnmncr opanyercx: yrtnxa
11
nanononnny nonnax. Cosnare cocroxnne npasnnnxa n nyme. Houame ronopnre: Tpanymxa-mypanymxa. Fepesxa-
nonpyxxa. nmnm +ror mnp! 3ro ncnenxer.
He sannmarect camoneuennem, rnepnxr npaun. Ho xro xe nyume rex snaer rno oprannsm? A
anrnnuane yrnepxnamr: Kro x 40 ronam cam cee ne noxrop, ror nypax.
Hycrt xnner nnn ynem neunrt? ronopxr npaun, ocyxnax, uro nenart c nannenrom. B +ro myrxe
ecrt nonx myrxn, no n nenom, xoneuno, ne cmemno. Cmeprnocrt or nexapcrnenntx orpannenn no ncem mnpe pacrer ron
or rona. 3aonenmn uenonex, nauan npnnnmart xnmnuecxne npenapart, nonanaer n samxnyrt xpyr: onno on n
oprannsme neunr, a npyroe xaneunr. Hocmorpnre annorannm x nmomy nexapcrny: cxontxo ram npornnonoxasann n
noountx xnnenn! H uem nexapcrno nopoxe, rem, xax npannno, nx ontme.
Hexapcrnennte pacrennx sannmamr n ynyr sannmart camoe nouernoe mecro cpenn neuentx cpencrn.
Bemecrna, naxannnnaemte n pacrennxx, necrnymr na uenonexa mxrue, uem cnnrernuecxne npenapart.
unsnonornuecxax axrnnnocrt nx mnpe. Ho+romy cnanotx npnponnoro nponcxoxnennx npn npannntnom nx npnmenennn
nourn ne ntstnamr noounoro necrnnx, uacro ncrpeuammerocx y nx xnmnuecxnx xonner.
Komnnexc nemecrn n coornomennxx, nosnponanntx npnpono, ynyumaer omen nemecrn. Crnmynnpyer
paory oprannsma n nenom, nontmaer ero conpornnnxemocrt x npenntm nosnecrnnxm cpent.
Heuenne c nomomtm pacrenn, no cymecrny, ornocnrcx x xomnnexcno repannn. Ho xonnuecrny
nexapcrnenntx pacrenn, nx pasnoopasnm nama crpana sannmaer nepnoe mecro n mnpe. A orpomnt ontr, naxonnennt
noxonennxmn poccnxn n ncnontsonannn seneno anrexn, xnnxercx uacrtm nannonantno xyntrypt.
Bce xorxr, urot nce nnoxoe npomno. H cpasy crano xopomo. urot nxnmunrt xnonxy n cran snopon.
Kax n cxasxe: Hosonn xysnena, nycrt nonxyer mo ronoc!
Bnpoxo pacnpocrpanen mn. uenonex moxer xax yronno nsnenartcx nan cnonm oprannsmom, a norom
npnner x noxropy, ror nacr ranerxy n cpasy xe ntsnoponeemt. 3ro ne rax!
Heuenne +ro orpomnt rpyn. Tt cam nonxen saornrtcx o cee, nonnepxnnart cnom opmy. O +rom
nnmer unrarent.
V menx tn crannaprnt axrepcxn naop: 1) xsna xenynxa (pesyntrar neperynxpnoro nnrannx,
ncyxomxrxy) xaxnym necny n ocent npoxonnn xypc yxonon; 2) xponnuecxn ponxnr xypnntmnxa, 3) ecconnnna
nosnnn con, nontmennax +monnonantnocrt. Menx cnacna nmont x xnsnn. Btneunncx no Bamnm xnnram.
A nor npyroe nnctmo: C rex nop, xax xnny no saxonam A))i Tapmar, menx nnxro nantnem ne rponyn. H
nepecran onert.
3ro, xoneuno, ne mon saxont +ro saxont pennrnosnte.
urot trt snopontm, nano uro-ro nenart. Kaxnt uenonex nonxen nonopart cnom cncremy. Komy-ro
nomoxer npannntnoe nnranne, npyromy er rpycno, xomy-ro rannt. Korna uenonex snopon, ro n oxpyxammnm
pxnom c nnm nerxo.
Aeuueuua cxasan: Fonesnn Bcentmnn noctnaer nam nnx roro, urot nerxomtcnennt uenonex nonxn,
xax on cuacrnnn, xorna snopon.
B ontnnnax nexar cornn nmne c sarpynnennxmn ntxannx, nnmenapennx, raxnx, xoropte ne moryr
camn nnrartcx n r. n. Onn npncoennnent x pasntm cncremam n annaparam, nomorammnm nm n ntnonnennn rex nnn nntx
xnsnenntx ynxnn. H noxa uenonex snopon, ne nexnr n ontnnne, n nce ero oprant ynxnnonnpymr xax nonoxeno, es
nomomn mennnnncxo annaparypt on moxer, on nonxen trt cuacrnnn.

Ha nexnnn crapt npoeccop paccxasan crynenram npnruy. On nocrannn na cron ontmym anxy.
Hanonnnn ee npospauntmn nnacrmaccontmn mapnxamn. Horom nactnan menxne xamemxn. Bpone t anxa tna
sanonnena. Onnaxo necox roxe nomecrnncx. 3arem sannn nnno. Hoxcnnn: mapnxn +ro camoe rnannoe n xnsnn
snoponte, cemtx, nern, paora. Kamemxn ornomennx c cocenxmn, corpynnnxamn, npystxmn. Hecox ccopt, snoa,
sanncrt, noronx sa naxnno.
Xnsnt ne esrpannuna, ona nmeer crporne pamxn. Ona xax cocyn. Onpenennrect co cnonmn
npnopnreramn, samnrect snopontem. A uro snaunr nnno? pasnancx nonpoc ns aynnropnn. xoren cxasart, uro n
xnsnn ncerna nanercx mecro nnx xpyxxn nnna ornernn npoeccop.
Oparnre nnnmanne, uro npoeccop n uncne rnanntx npnopnreron ronopnr o snoponte.
3ra xnnra nspannte, nanonee nnrepecnte pasnent ns monx nsnanntx nxrn xnnr. B ne
cxonnenrpnponant cnenennx crapnnno pyccxo, nnnncxo, xnracxo mennnnnt. B nee nomen mo npaxrnuecxn
ontr, a raxxe ontr npyse-nennrene, pesyntrart omennx c ontntmn n nx nnctma.
Ecnn xornre npoxnrt nonrym xnsnt, ne ompauennym onesnxmn, ne rpannrtcx nexapcrnamn,
nnonornopno rpynnrtcx, ntpacrnrt nere n nnyxon n nacnannrtcx xnsntm +ra xnnra nnx nac!
AHHA TAPTAK








12
Bc1ynnenne
Conpemennax mennnnna nepexnnaer rnyoxn xpnsnc. Hecmorpx na anracrnuecxne nocrnxennx n npenynpexnennn
nnexnnonntx saonenann, oneparnnnoe neuenne mnornx npoxnenntx n npnoperenntx nopoxon, nponnaxrnxy n neuenne renernuecxnx
neexron, nce ontmee snauenne npnoperamr onesnn nnnnnnsannn, ecrecrnennte nosmoxnocrn oprannsma uenonexa, ero ncnxonornuecxne
n nsnonornuecxne pesepnt n npeononennn +rnx onesne raxono mnenne npaua-ncnxonenponora, xannnnara ncnxonornuecxnx nayx M.
Peouoo+a.
Mnorne axrt nocrnxenn conpemenno mennnnnt xaxyrcx uynom, nnraro ns anracrnuecxoro pomana. Onnaxo cnenann
onn snoponee npocroro uenonexa roro, xro npnxonnr n otunym nonnxnnnnxy, x pxnonomy npauy? Her!
Hecmorpx na nocrnxennx mennnnnt, ona ne nenaer uenonexa snopontm, n o +rom nnmyr mon unrarenn.

HHCLMA H3 POCCHH

Myx nepenec nnapxr. Boccranonnncx, uyncrnonan cex xopomo. Bpau nasnaunn acnupuu n uumpocopouo (no 4 ranerxn n
nent). Hauanact acrma, xament ne naer noxox.
Hpuua, e. Mocrea

V myxa (emy 49 ner) tno nontmennoe nannenne. He cpasy npauy ynanoct nonopart nexapcrno. Haxonen nasnaunn ouan.
Oner npnnnman nexapcrno 3 rona. Hoounoe necrnne nexapcrna acrma. Ceuac neunr acrmy.
Huua, e. Mocrea
Karapaxra nauanact nocne roro, xax menx nnnrentno neunnn. Cnyunnoct rax, uro x nexana n ontnnne n onnaxnt
npnmnoct cxasart npauy, uro na onnom rnasy cnonno opasonanact cerxa. Oxynncr onapyxnna nnyxnenentnym xarapaxry.
Ta+apa, e. Hemepovpe

V menx ynannnn xenunt nystpt. Tenept nner nocnannrentnt nponecc. Fonnr neuent, nonxenynounax xenesa.
Auua, e. B)aou+up

nnoxo cnan. Ho conery npaua cran npnnnmart o)euuv+ no ranerxe na nout. Onnaxnt ranerxn xonunnnct.
Houyncrnonan raxym norpenocrt! Hpomno nonropa rona, noxa noennn sanncnmocrt.
Ppu, e. Hemepovpe


HHCLMA H3 IEPMAHHH

V myxa uacro nontmanoct nannenne. Hexan n ontnnne na ocnenonannn. Bpaun nocrannnn nnarnos: nouxn paoramr
rontxo na 15%. Btnncann cnntnte nexapcrna, no or nnx Herepy nnoxo. Ecnn npnnnmaer nexapcrna, ro nnoxo cnnr, nocroxnnoe paccrpocrno
xenynxa, romnora.
O)iea A)iouu, e. Mmuxeu

Hemenxax mennnnna +ro ne ro, uro nama, pyccxax. Tyr xopomne annapart, no onn cnent. Crontxo ner mne cnnxann
nannenne, raxne cnntnonecrnymmne nexapcrna nanann! H renept onnr cepnne, onnr nan xenynxom n non xenynxom, n myuaer ontmxa.
Tamiua Cme;u, e. Ia+ovpe

(Fonn moryr trt ncnxorennoro xapaxrepa. Heoxonnmo cnxrne crpecca, xoppexnnx nononx, neuenne rpanamn.)

V menx tn nncrnr. Bpau nasnaunn anrnnornxn. Hncrnr npomen, nauancx nncaxrepnos. He ntnesan ns ryanera. Ctn
npau, xnner n Ionnannnn. On noconeronan nnrt xnoncxn noxenp. Fnaronapx +romy ntneunncx.
Muxau) Heu)uue, e. Iauuoeep

HHCLMA H3 H3PAHAR

B 1993 r. y menx ynannnn xenunt nystpt on tn sanr xamnxmn. B 1996 r. crana tcrpo pacrn mnoma, n 1997 r.
ynannnn marxy.
E)eua Hecuroea, e. Beep-Leea

(V nannenrxn napymenne nononx. Tpeyercx ouncrxa nononx, cnxrne crpecca, neuenne rpanamn. Hano nanannrt
npannntnoe nnranne.)

V cecrpt tna ynennuena mnronnnnax xenesa. E cnenann onepannm. Ceuac naxonnrcx non nocroxnntm nanmnennem
npaua, npnnnmaer ropmont.
Cu)ieu Pe;uur, e. Pexoeom

HHCLMA H3 AMEPHKH
13

Bo npemx menonayst npaun nasnaunnn mne ropmonantnte npenapart. Hnna nx 4,5 rona. Vsnana, uro
npnem raxnx npenaparon n reuenne 5 ner nnorna moxer ntsnart pax. Hpn ocnenonannn y menx n rpynn onapyxnnn
nonoopasonanne. Cnenann onepannm. Oxasanact snoxauecrnennax onyxont. Ceuac npoxoxy xnmnorepannm.
Hapuca, 55 )em. Ka)udopuu

B Amepnxe xnny 3 rona. C nepeesnom ns Poccnn snoponte yxynmnnoct, nce onesnn oocrpnnnct. V
menx nomr cycrant, onn n xenynxe, nponemt c nouxamn. Myx norparnn maccy nener na npaue pesyntrara
nnxaxoro. Conerymr onepannm. nonxna, uro n CBA neuenne +ro nsnec. H camt ontmo noxon namr onepannn.
Hamaua, Cau-4pauuucro

Ho cocroxnnm snpanooxpanennx upannnx sannmaer onno ns nepntx mecr n mnpe. Tem neotunee ycnex xnnrn camoyuxn-
nennrentnnnt Puru 3apau.
Hocne anroxaracrpot ona nonyunna rpanmy nosnonounnxa n nepenom norn. E yrpoxana nnnannnnocrt. Hpnronop npaue:
ontnax nancerna npnxonana x nocrenn. 3crpannax nennna Pnxn pemnna oportcx sa cnoe snoponte. Crana nsyuart nnreparypy no naponno
mennnnne. Honopana meron, cnococrnymmn cpamnnannm xocre. B core oevx )u+ouoe cvmru oepra)a uo e crop)vne. Cox pacrnopxn
conepxamncx n cxopnyne xantnn, neoxonnmt nnx cpamnnannx xocre. Hocne sanrpaxa Pnxn ntnnnana 1 u. noxxy +ac)a u; mireeuuix
ce+e:er. Hepen oenom n yxnnom ona nnna cmect nmpe peni, ranvcmuoeo u +oproeuoeo coroe. Bect nent nonemnory nnna rennt )u+ouui
cor. B eny noannxna npopocuue ;epua nueuuui.
Hocne cnxrnx rnnca raxom or npaue npnxnantnana x mecram nepenoma e)uuv, pasmxruennym ropxue nono. uepes
3 mecxna Pnxn nauana xonnrt no nanare.
Hocne ntsnoponnennx 3apan crana paorart nan neuentm nnrannem nmne, crpanammnx rxxentmn onesnxmn. Ona
yrnepxnana, uro penmarnsm moxno neunrt norpenennem nnmonon, xnynnxn n nnnorpana. Acrmy rpanarontm coxom. Fecconnnny
mannapnnamn n rpymamn. Btnanenne nonoc xpecc-canarom; cepneunnxam nponnctnana nnnorpan n nyx. Coneronana npnnnmart rnnny
nnyrpt.
B cepennne 1980-x ronon 3apan nanncana xnnry Mox narypantnax mennnnna. 3ra xnnra nmena rpomannt ycnex. Pnxn
3apan ronopnr: ntramct paspymnrt cnoeopasnym monononnm npaue na snoponte nmne. Bo nce cnoe nexrentnocrn ocnontnamct
npexne ncero na mnoronexonom ontre naponno mennnnnt. A nent ona nosnnxna ouent nanno, xorna eme ne tno nnxaxnx npaue, nnxaxo
mennnnncxo nayxn. Fontmnncrno monx penenron pesyntrar ontra ncero uenoneuecrna. Ceronnx x npocro nnont orxptnam ro, uro nmnn
nanno orxptnn, no satnn*.
B nacroxmee npemx no upannnn nacunrtnaercx oxono 150 rtc. naponntx nennrene. K nnm opamamrcx 8 mnn uenonex. B
3 pasa nospoc ctr nexapcrnenntx rpan.
Vnnnnxer onnne anrex n Hapnxe. Mnorne ns nnx cnennannsnpymrcx na nponaxe rpan.
B Hspanne npexpacnte mennnnncxne nncrpymenrt n ornnunte nexapcrna (ocoenno xopomn sameuarentno ounmennte
anrnnornxn). Onnaxo naponnax mennnnna coneryer nserart onepann n nexapcrn.
B crarte Penenr snopontx (rasera Becrn or 14.06.2001, Hepycannm) ormeuaercx, uro npn nce ocnamennocrn
nspanntcxnx ontnnn nemano cnyuaen, xorna ne ynaercx cnpannrtcx c camtm npnmnrnnntm rpnnnom.
B crarte nonuepxnnaercx, uro neuenne onnnmn ranerxamn ne ncerna npnnonnr x ntsnoponnennm.
Innepronnx npnnnmaer cnon ranerxn, ero xponxnoe nannenne nanaer, no sarem on ornpannxercx na paory, rne xner nce ra
xe nanpxxennax ocranonxa n nannenne cnona nonnnmaercx ntme nopmt. uenonex n nannxe onxrt xnaraercx sa nexapcrno Tax nosnnxaer
samxnyrt xpyr. V uacrn ontntx pasnnnaercx onesnennax sanncnmocrt or nexapcrn. Ona ne rontxo noxnmnuecxax, no n ncnxonornuecxax.
uem ontme uenonex onrcx ocrartcx es ranerox, rem mentme oprannsm cnocoen camocroxrentno npornnocroxrt onesnxm.
Ocnonnax nponema conpemenno mennnnnt, no mnennm anropon crartn, saxnmuaercx n rom, uro npauy crano nexorna
nymart. Hexoropte npaun cnocont nonecrn ontntx no ontnnuno xoxn rontxo noromy, uro ynopno crpemxrcx nonyunrt noxasarenn,
nnsxne x nopme. A nent ecrt nmnn, y xoroptx nannenne nnn uacrora nyntca ncerna ntme, uem nonoxeno. Hexapcrno rontxo cnnaer
cnoxnnmeecx n oprannsme pannonecne. Haoopor, ero nyxno nonnepxnnart n rorna nannenr yner uyncrnonart cex xopomo.
Poccncxax mennnnna nepexnnaer rxxente npemena. Hayxa ne pasnnnaercx. Her cnocoon neuennx paxa, rnnepronnn,
arepocxneposa. Hamn mennxn ne nayunnnct npenynpexnart n neunrt rpnnn.
Hepenxn cnyuan, xorna npaun sannmamrcx peannsanne nexapcrn.
B rasere Aprymenrt n axrt N 23 (nmnt, 2001) onynnxonana crartx Kynnennte npaun. B ne ronopnrcx, uro
nexoroptm menenxepam no nponaxe nexapcrn ynaercx saxnmuart noronopt o corpynnnuecrne c mennnnncxnmn yupexnennxmn, no xoroptm
npaun oxsymrcx nasnauart nannenram npenapart xonxperno npmt. 3a xaxnoe nasnauenne noxrop nonyuaer npemnm.
Bac nonxno nacropoxnrt:
ecnn y noxropa non pyxo npac-nncr (cnncox nexapcrn c nenamn) n on cnepxercx c nnm, nasnauax
nam neuenne;
ecnn ntnnctnaer nam penenr, n xoropom nasnanne npenapara yxe naneuarano rnnorpacxnm cnocoom, n n nero
rontxo nnnctnaercx nama amnnnx;
ecnn ryr xe n xannere noxrop (mencecrpa) npennaraer nam xynnrt nasnauennte rontxo uro npenapart;
ecnn npau pacxnannnaer cpencrno n ryr xe nonepnrentno noncxastnaer, uro n once raxo-ro npmt ero moxno
npnopecrn ropasno nemenne.
Macmrat connantnoro encrnnx npnopeno ecxonrpontnoe npnmenenne nexapcrn. Bor uro nnmer unen-xoppecnonnenr
PAMH A)ercauop Beu: Fnaronapx mnpoxo n nanxsunno pexname cpenn nacenennx yxopennnoct mnenne o esnpennocrn uacroro npnema
14
anantrernxon. 3ro npnneno x romy, uro npn nmom nnne onn syno, rononno, mtmeuno, cycranno npnmenxmr oneyronxmmne
npenapart.
Mexny rem exeronno n mnpe perncrpymrcx oxono 200 rtc. cnyuaen noountx +exron, cnxsanntx co snoynorpenennem
anantrernxamn, 20 rtc. uenonex rocnnrannsnpyercx n cnxsn c ocnoxnennxmn apmaxorepannn, cpenn xoroptx cnnxenne nmmynnrera,
yxynmenne ynxnnn neuenn, nouex, xenynouno-xnmeunoro rpaxra. Ecnn nama nponema rononnax ont, oesonnnammne npenapart ne
camt ynaunt ntop. Haoopor, npn nnnrentnom n perynxpnom nx npnmenennn rononnax ont ycnnnnaercx, ee xaprnna menxercx, cnerntx
npomexyrxon cranonnrcx nce mentme, nocrenenno rononnax ont cranonnrcx xaxnonnenno, npaxrnuecxn nenpexpamammecx. Hano narn
npnunny onesnn, a ne sarnymart ont.
Hexapcrno, xoropoe npnnnmaer ontno, npnrynnxer ont, saronxer onesnt nnyrpt: onno neunr, npyroe xaneunr. uepes
nexoropoe npemx uenonex npnoperaer nonte onesnn n emy nonanoxrcx npyrne nexapcrna.
Eme nxrtnecxr ner romy nasan Iepoepm Le)mou npenynpexnan o rom, :mo :e)oee:ecmeo cmauoeumc ;a)oruuro+
ropnopauu-+oucmpoe, einvcramuux +eoura+eumi.
Xnmnuecxax npomtmnennocrt pasnnnaercx rpomanntmn remnamn n ue eceeoa +oruo npeoveaoami omoa)euuie
noc)eocmeu npue+a )erapcme.
B CBA tno mnoro cynentx nponeccon: nannenrt nonanann na npaua n cyn. B xonnnxrntx cnryannxx, npn nponepxe
paort npaua cmorpxr, xax on neunn. Ecnn no cxeme noxropa onpannamr. Ecnn xe npau orcrynnn or yrnepxnenno cxemt n y ontnoro
yxynmenne npau nnarnr rpomannt mrpa. 3ro npnneno x romy, uro n CBA npaun orxastnamrcx part na neuenne nannenron c rxxentmn
saonenannxmn. H crpaxymrcx renept ne rontxo ontnte, no n npaun. Hepenxo xommepuecxne mornnt cranonxrcx onpenenxmmnmn npn
nasnauennn nexapcrna nnn onepannn.
cmorpena amepnxancxn nntm, rne mart npnnena peenxa n ontnnny, urot cnenart onepannm na mnronnnno xenese.
Monono noxrop n ecene c mareptm cxasana, uro onepannx ne ncerna noxasana. O +rom pasronope ysnano pyxononcrno ontnnnt, n npauy
cnenann ceptesnoe nnymenne. Bent no ee nnne uyrt tno ne norepxnn oraroro nannenra!
uruu Kapnep, rnannt mennnnncxn oospenarent renexomnannn Cn-3n-3n, anrop xnnrn uynecnte ncnenennx,
nnmer o rom, uro n CBA, x coxanennm, ne nsnecrnt rpant. Onn ne npnmenxmrcx nnx neuennx.
Pacrnrentnte nexapcrna uacro xaxyrcx uyxesemntmn n nenayuntmn, noromy uro npeonanaer reopnx nonmeno nynn,
cornacno xoropo xaxnoe xnmnuecxoe nexapcrno naneneno rontxo na onny onesnt nnn cnmnrom. 3ra reopnx nocnyxnna ocnonannem nnx
cosnannx conpemennoro apmanenrnuecxoro apcenana, onnaxo ona orxastnaer, xorna peut saxonnr o onee ronxom n onee mnpoxom neuenom
necrnnn pacrnrentntx nexapcrn, nnmer ona. A xax nacuer ynepenn n rom, uro rpannnnonnte nexapcrna onopent nnx xonxperntx
npnmenenn Vnpannennem no xonrponm sa nnmentmn nponyxramn n nexapcrnamn n no+romy +exrnnnt n esonacnt?
Tpenoxnax npanna cocronr n rom, uro, no nanntm Amepnxancxo mennnnncxo acconnannn, no 60% nponnctnaemtx n
CBA npauamn nexapcrn a +ro npnmepno mnnnnapn penenron n ron nonanamr n xareropnm nenpenycmorpennoro npnmenennx; onn ne
tnn onopent nnx neuennx rex onesne, nnx xoroptx nponncant. Hs oruera uenepantnoro mpo onenxn rexnonorn sa 1978 ron cnenonano,
uro xnnnnuecxne ncntrannx npomnn nnmt 1020% npnmenxemtx npauamn nexapcrn.
B nenom pacrnrentnte nexapcrna ropasno esonacnee apmanenrnuecxnx, xoropte mnorne rnoramr, ne sanymtnaxct o nx
nosmoxntx orpnnarentntx noountx +exrax.
Taxnmn apmanenrnuecxnmn nexapcrnamn tn nanecen ymep snopontm rtcxu amepnxannen. Anrop nnmer, uro nentsx
nontme repnert nrnopnponanne npnponntx nexapcrn, xoropte no ncem mnpe xnnxmrcx neoremnemo uacrtm pasymno mennnnncxo
npaxrnxn. Hannno nyxna n nnx. Hpnmno npemx ocosnart orpomnt norennnan npnponntx nexapcrn, pasymno ncnontsonart nx n nxnmuart n
nannonantnym cncremy snpanooxpanennx. Onn nsanxr or nenyron n nanpacntx sarpar.
Kro memaer nam ncnontsonart +rn uynecnte nexapcrna cront xe ynepenno, xax +ro nenamr mnnnnont enponenen? He
npnsnanart n ne ncnontsonart orpomnte norennnantnte nosmoxnocrn neuentx rpan snaunr nnrn npornn snpanoro cmtcna n npornn
nayxn!.
Mennnnna n Amepnxe manosnax cncrema. Pantme naxnnannct sa cuer rpyna nmne, a ceuac sa cuer nx
snopontx, ronopxr nmnn, xoropte neunnnct n CBA.
B xnnre Vrpauennoe ncxyccrno npauenannx snamennrt amepnxancxn xapnnonor Bepuapo Havu onnnxer conpemennym
oreuecrnennym mennnnny:
Mennnnny n CBA npnnxro cunrart nyume n mnpe. Pnx ne npoxonnr es coomennx o ouepennom orxptrnn. Mnorne
onesnn, xoropte npexne nenn x rnenn, renept crann nsneunmtmn. H nce xe npxn nn xorna-nno omymanoct ocrpoe nenonontcrno, xoropoe
nannenrt ncntrtnamr no ornomennm x npauam. H camn npaun ennnonymno npnsnamr, uro n snpanooxpanennn nacrynnn xpnsnc. Bmecro
ncnenennx cymma mannnynxnn: menenxmenr ntrecnnn saory o ontntx, ncxyccrno ntcnymart crpaxnymero ycrynnno mecro
mennnnncxnm rexnonornxm. Poxropon ontme ne nnrepecyer nnunocrt ontnoro onn osaouent parmenrapntmn, ne rax paorammnmn
nonornuecxnmn cncremamn n opranamn. Cam uenonex ntxnmuen ns nrpt, ero xax t ner na cnene
Onna ns npnunn noxnnenne nce onee cnoxntx rexnonorn. B cpannennn c rem, uro namr V3H, +nnocxonnx,
anrnorpanx ncropnx onesnn nannenra xaxercx cyexrnnno, orptnouno n nopo ne nmemme ornomennx x neny. Hexoropte npaun
yexnent: rounax rexnonornx ocnenonannx nenaer npocro nenyxno eceny c ontntm.
3ry nnoconm nonxpennxmr momnte +xonomnuecxne ptuarn. Bpemx, nponenennoe n onepannonno, onennnaercx n
necxrxn pas nopoxe, uem coecenonanne c nannenrom n ero cemte.
Onnaxo nepnt mar npau nenaer, nnnmarentno cnymax nannenra. 3ra rpynnax paora, rpeymmax nonno ornaun
nnrennexra, nnrynnnn, nccnenonarentcxoro nosnannx, camt rnannt nnarnocrnuecxn nncrpymenr n apcenane mennxa. Bpau, xoropt
rmarentno cocrannr ncropnm onesnn, crannr rount nnarnos n 70% cnyuaen. Cnrnant o onn n cepnne, xoropym noxa ne cntmar nonemne
meront nccnenonannx, ne nonxnt nporn mnmo yme noxropa, a crpanannx nannenra ocrartcx sa ncropne onesnn.
15
B CBA npaun cnnmxom oxorno nasnauamr nannenram onepannm xoponapnoro mynrnponannx. Onnaxo nannenrt, xoroptm
+roro ne pexomennymr, xnnyr ne menee nonro, uem onepnponannte. Onepannx naer camt ontmo noxon, n npaun ncxuecxn nonranxnnamr
nannenron npnernyrt x ne.
V noxropa Hayna copana xonnexnnx ns necxontxnx coren npnronopon: Bama xnsnt +ro xnsnt nsamt, Ipycrnt
nnan nacrynnr ouent cxopo, Cnenymmn ynap cepnna moxer nnx nac crart nocnennnm, B nmym mnnyry y nac moxer nauartcx npncryn
nnn naxe xyxe, Anren Cmeprn yxe y nac sa cnnno
B +ro rpycrno xonnexnnn mnoxecrno napnann na remy: Bt nocnre n rpynn omy samennennoro necrnnx, Bt
xonxuax oma c uacontm sanonom. Onnn xapnnonor noxasan xene nannenra na anrnorpamme saxynopennym rpomom xoponapnym aprepnm n
cxasan: 3ror cyxennt cocyn cnenaer nac nnono.
Opymnn na nannenra mpaunt npornos, npau nonnaercx cornacnx n nseraer oxcnenn, rpeymmnx nemano npemenn.
ua u ue eceeoa oormop +orem veepeuuo ooocuoeami ceoe cvroeuue. Omrpoeeuuoe oocvroeuue npoo)e+i +orem npoeumi eeo
ueveepeuuocmi.
A xareropnuecxn copmynnponannoe mpaunoe saxnmuenne orcexaer ncxuecxne nonpoct.
Ec)u e :e)oeere pa;re:i cmpax ;a eeo ru;ui, eopa;oo )ee:e cnpaeumic c eonpoca+u o cmou+ocmu npoueovp u npeepamumi
nauueuma e noc)vuuoeo norvname).
Mpaunt npornos npaun nspexamr non nnnom roro, uro ne nano cxptnart roptxym npanny. Xorxr xax nyume, nenamr xax
xyxe, a nnoxo pesyntrar onpanntnamr narnmn namepennxmn.
Bpaun nonaramr, uro, npenynpennn o camom xynmem ncxone, onn samnrxr cex or cynentx ncxon. Ha nene naoopor: ncxon
n +rom cnyuae ontme. Korna npau ne npennapxer naxe neoxonnmt npornos noptmn cnonamn, nannenr omymaer orcyrcrnne cocrpanannx.
Korna npau sanyrnnaer nannenra, +ro orpnnarentno necrnyer na ontnoro uenonexa. Hsnecrnt poccncxn axrep Enrenn
Encrnrneen npnexan na onepannm n Anrnnm. Bpau cxasan, uro cocynt nannenra n rxxenom cocroxnnn, uro onn cyxent n sanrt. Pnx aprncra,
uenonexa +monnonantnoro, xax mt snaem, +ro saxonunnoct nnapxrom.
Fepnapn Hayn paccxastnaer, xax mamnna conpemenno mennnnnt uyrt ne ynna nannenra. Paccxas ontnoro: tn
aconmrno snopon, rontxo nspenxa nnn acnnpnn. Onnaxnt pemnn nporn exeronnym nponepxy. Kax pas pxnom c namn orxptnact ontmax
xnnnnxa. Peno tno n nxrnnny yrpom. Poxrop pemnn, uro mne nyxno nporn eme recr c nnenennem rannnx n roxe c nsnuecxo narpysxo.
Bce n ontnnne paorano xax uact, nac es ncxxnx oxnnann nponnnramr or xannera x xannery. Hocne recra c rannnem
mne coomnnn, uro nena ouent nnoxn. H uro nemennenno nano nporn anrnorpanm*, urot nonyunrt nonnte cnenennx o monx xoponapntx
aprepnxx.
noxropy nonepnna, on tn raxo cnmnarnunt, ronopnr xena nannenra. Bpau cxasan, uro nce rnannte cocynt
saxptrt arepocxnepornuecxnmn napocramn. Korna on noannn, uro mo myx xonxun xnno rpyn, x uyrt ne nnmnnact paccynxa: On moxer
ymepert n nmo momenr.
rontxo cnpocnna: Kaxym ymary x nonxna nonnncart?. Ham cxasann, uro mt nesyune: npxmo sanrpa yrpom naunnaer
paorart onepannonnax. Ha onepannonnom crone y Iapontna nponsomen maccnnnt nnapxr mnoxapna. A nnymx nnxmn nosxe nncyntr
rax nonepxna +romy noxropy.
Poxrop Hayn ronopnr o neoxonnmocrn nponnaxrnxn. Btcoxorexnonornunax mennnnna uame nanpannena na neuenne
ocrptx n neornoxntx cocroxnn, ee ne nnrepecyer npenynpexnenne onesnn.
Hsnecrna npenannocrt npaue cnoemy nnnnomy ncxyccrny. Honnexa nasan noxrop 4. Huooou cxasan, uro cexper ycnemnoro
neuennx n rom, urot onert nymo sa cnoero nannenra. A nennxn npau-nnoco XII nexa Ma+ouuo (Pa+oa+) nocxnnxnyn: Hycrt nnxorna x
ne sayny, uro nannenr +ro mo npyr n par, oxnauennt crpanannem. Pa mne, Foxe, nnxorna ne cunrart ero npocro nmecrnnnmem
onesnn.
Haponnax mennnnna naxonnna rpomannt ontr rpanoneuennx, maccaxa, +neprernuecxoro nosnecrnnx. Bpemx nnxryer
neoxonnmocrt cnnxnnx rpannnnonntx n antrepnarnnntx meronon neuennx. Ppennne nnnyct cunrann, uro mennnnny nenosmoxno ntyunrt n
nentsx cunrart snammnm npauom roro, xro exeronno ne nsyuaer ee sanono.


C1apnnnan pyccxan ueannnna
Poccnx crpana c cypontm xnnmarom. V nac nnenannart mecxnen snma, ocrantnoe nero, myrxr
poccnxne.
Poccnxne ntnyxnent norpenxrt n 23 pasa ontme xanopn, uem xnrenn mxntx crpan. Ha oronnenne
mt cpencrn pacxonyem n 7 pas ontme, uem pannyst, n n 3 pasa ontme, uem nnnt. 3naunrentnax uacrt reppnropnn
crpant nenpnronna nnx xnsnn. B reuenne nce cnoe ncropnn Poccnx pacmnpxnact, rax xax ne morna cex npoxopmnrt, n
renept crpana nmeer rpomannym nnomant.
Poccnx ymnnena mnptm, nncan pyccxn nnoco H. Bepoee. Tax xe nymaer n nennna Ia)uua
Buuueecra: Hac npocropt namn ecxpanne myuamr. Myxnx ntxonnr, xouer nauart paorart, orxptn nnept, cmorpnr:
no neca nce moe, nocne neca moe. On cen n sanymancx, rnxnx n +ry nant. A y enponenen nce manentxoe, nce na nec
sonora. V nac ner crpaxa nomepert c ronony n rary nony, xenpontx mnmex naepy. A sa rpannne raxo
ynepennocrn ner. Bor onn n ntnyxnent paorart.
B Poccnn cocpenoroueno 20% mnpontx sanacon npecno nont, 25% npenecnnt. Ptononcrno, oxora,
xront, rpnt nacenenne nsnanna xopmnnoct +rnmn npomtcnamn, na n ceuac nononnna nacenennx xopmnrcx no cnx
nop nmn nnn ypoxaem co cnoero oropona.
16
Mt ne nnarnm penry, xax n crpanax Enpont. V nac ne cymecrnyer nnnensn na cop xron, rpnon,
opexon. B ornnune, nanpnmep, or Bnenapnn, rne xaxnt xnouox semnn pacnaxan, na orpomntx npocropax Poccnn
mnoxecrno nonnn, nepenecxon, nenaxantx sement, na xoroptx nponspacramr nenente rpant. H cama cenepnax
npnpona nexnax, rporarentnax, pannmax neunr uenonexa.
B pesyntrare connonornuecxoro onpoca ntxcnnnoct, uro 50% mononexn ne xouer xnrt n Poccnn,
crpemnrcx yexart sa rpannny. Ho rax nn cnanxa +mnrpanrcxax xnsnt na uyxnne?
Hpnneny orptnox ns nnctma, npncnannoro mne ns Iepmannn:
Tax yx cnyunnoct, uro x, mo myx Annpe n rpoe nere Annpe, Bnrx n Eropnx 1 oxrxpx
1993 rona noxnnynn Ponnny. 3ro yxacnax omnxa, mne xaxercx, uro sa +ro nyxno nnarnrt. Hnxro nac ne rnan, xnnn mt
xopomo, x ne snam, nouemy rax cnyunnoct. Pesyntrar: myx nropo ron oneer (cepnne, nannenne, neuent). c oxrxpx na
ontnnuno xoxe pax rpynn. B Iepmannn neuar onepanne. Mne ntpesann nnmoysnt non mtmxo. Cnenann
33 onyuennx (xnmnorepannx). Tenept cxasann, uro mnronnnnax xenesa ne ntpaartnaer ropmont. onnnamct norom,
nonnnmaercx nannenne, nyntc ontme 100. Hpnnnmam ranerxn, no oneruennx ner. Kax nam trt? Xnrt snect, n
Iepmannn, nnn nepnyrtcx na Ponnny? Menx +ro cnntno myuaer.
3mnrpannx nponecc rxxent. Fonesnn ntsnant cnntnemnm crpeccom. Hponcxonnr orpomnax nomxa
xnsnn. Hpnxonnrcx npacrart sanono n uyxym xnsnt, uyxym semnm. 3ro ouent cnoxnt, rxxent nponecc. uenonex
nonanaer n axynte napcrno, rne nano nrtcx sa xnsnt.


V Hs nuce+ uumameue
3rnm nerom x tn n Amepnxe. 3naxomt nan anpec poncrnennnxon. Hpocnn pastcxart nx. Cxasan:
nycrt oxsarentno npnmnmr nonapxn. namen nonypaspymennt nom n nnyx crapnxon. Hnmera yxacnax. V menx tno
npn cee 75 nonnapon ornan nm.
A nor nnctmo ns Amepnxn:
13 cenrxpx, na onnn nent nonpyra nana mne Bamy xnnry. ee npouna n saxoncnexrnponana nyxnte
nnx moero snopontx penenrt n conert. Hoexana n pyccxne marasnnt (nx 2 no cocencrny c nomom), no xnnrn ne namna.
Kax xant, uro x ne snana +roro pantme! Torna ne tno t ranrpent xenunoro nystpx, ne nnna t ymy ranerox or
rnnepronnn, napnxosa, rpomonenra, ncopnasa, ocreoxonnposa n r. n. t nmena nacrontnym xnnry snoponte es
nexapcrn. Hemnoro o cee: xnny n Amepnxe noctmo ron, nmem 30 xr nnmnero neca. Ouent rpynno or nero nsannrtcx, no
nocne Bame xnnrn noxnnnact nanexna. Moe naronapnocrn x Bamemy rpyny ner rpannn. B Amepnxe mennnnna na
nnsxom yponne, a mt nymann, uro ram uyneca (Ceem)aua Teepumuua, Hoc-Auore)ec).
Pa, naponnax mennnnna ona n n Amepnxe naponnax mennnnna!
Tpynnocrn ntpaorann y pyccxoro napona nenepoxrnym cmexanxy, nent nmnxm ncerna npnxonnnoct
ntxnnart, no ncero noxonnrt cnonm ymom. Morem oimi, u+euuo noomo+v Poccu mar ooeama ma)auma+u
ca+ooimui+u, pru+u )u:uocm+u. Beci +up no)i;vemc pvccru+u uoe+u.
Hnoxne noporn, orcyrcrnne nosmoxnocrn nonyunrt cnoenpemenno xnannnnnponannym mennnnncxym
nomomt npnnenn x romy, uro rpanoneuenne ncerna tno ocnonntm npn neuennn onesne. Pyccxax naponnax mennnnna
nmeer ecnennt ontr npnmenennx rpan npn pasnnuntx saonenannxx.
Bennxn mennx Ay Ann Hn Cnna, nnn, xax ero nastnann enponent, Annnenna, no npnmepy pyccxnx
neutnon coneronan or mnornx onesne npnnnmart men, nnert nnnt, epesont cox, xoropte on nastnan pyccxnmn
nexapcrnamn.
K npnmepy, n XVII nexe nexapcrnennte pacrennx saroronnxnnct nourn no ncex xonnax Pycn. B Boponexe
n Caparone conpanoct cononxonoe xopente nemne n ocenne. Hs pocnancxoro yesna npnnosnnnct xront
moxxenentnnxa, ns Konomnt uepnax uepemnna, ns Kasann noueuynax rpana. Komxnny rpany, xax rorna nastnann
n napone nanepnany, xonann n Pxsancxo semne. Hs Cnnpn nesnn snepoo
B rnyxnx nepennxx xocronpant rnopnnn uyneca. Cntmana o nenouxe, y xoropo tna rpanma
nosnonounnxa. Ona morna crart roparo. Kocronpan caxan ee n ouxy c ropxue nono, npannn nosnonounnx. Hocne
xypca neuennx nenouxa ntsnoponena.
Faxn +xcrpacenct, xcnonnnxmne, neunnmne nmne n xnnorntx, nontsonannct ontmnm
ynaxennem. cnonnnxmne na paccroxnnn mornn ycranonnrt, xro cnenan xonnoncrno n nanen nopuy, n cnxrt xonnoncxne
uapt.
Hpexne uem nsxrtcx sa neuenne, axa npocnna y Bcentmnero npomennx sa rpexn ontnoro.
3xcrpacenct yrnepxnann, uro nnxoro nentsx ncnennrt es nmnn. uro nmont camax momnax cnna, necrnymmax n
mnpe.
Haponnoe neuenne ncerna naunnanoct c ouncrxn nononx. Hocne cnxrnx crycrxon orpnnarentno
+neprnn (crnasa, npoxnxrnx) nepexonnnn x nnarnocrnxe. Cnonmn cnepxuyncrnnrentntmn nanonxmn nonnnn nnepx-nnns
nnont rena nannenra, ynannnnax cnrnant, nnymne or ontntx opranon. Hexoropte mornn nomart cnrnan na paccroxnnn
necxontxnx merpon. Ppyrne npnnnmann nnopmannm o onesnxx sa rtcxun xnnomerpon or ontnoro.
Texnnxa paort nennrene ornnuanact pasnoopasnem. Onn xncrnenno omymann, xax +neprnx
neperexaer or nx nanone x nannenry. C monx pyx uro-ro xanner, ronopnnn onn. uacro nepxann nanonn nan ronono
ontnoro n c monnrno noctnann na nero +neprnm. Ppyrne nnx ycnnennx nosnecrnnx xnann pyxn na ontno opran.
Hpoxaunnann ontnte oprant cnoe no+neprne: nanpnmep, onny pyxy xnann na cnnny, npyrym na xnnor. H y
17
nennrene, n y ontntx tna cnntna nepa n ncnenenne moxer trt, nmenno no+romy nocrnrann nopasnrentntx
pesyntraron. Hnorna nsnanann crpannte snyxn, xoropte rapmonnsnponann nonone. Hepenanaemte xonnenrpanne
mtcnn crycrxn +neprnn n nnne nnerntx nyue raxxe cnococrnonann ncnenennm ontntx. Bnpoxo npnmenxnn npnem
nepenaun +neprnn uepes npenmert. 3apxxann cnoe +neprne, nanpnmep, pacner, nsroronnennt ns epecrt nnn ns
meranna (nnn npyrne yxpamennx) na ynauy.
Fpacner nnnrtnan rax mnoro +neprnn, uro cranonnncx neuentm. A sapxxennax nona nanana rpomannym
cnny oprannsmy, nonnnrtnax n nsneunnax ero. uenonex nnn +ry nony n ne mor oropnartcx. C xaxntm rnorxom reno
nannnanoct cnno n +neprne. A snoponomy nona xasanact otuno. 3apxxennax nona paccactnana mpamt, pynt,
ycnoxannana pest n rnasax, synym ont, saxnnnxna oxorn n cnnxxn.
Hocne penonmnnn naponnax mennnnna tna oxnnena nne saxona. Hennrene crann npecnenonart.
Mnorne penenrt n meronnxn, x coxanennm, esnosnparno yrepxnt.
Poccncxax pasnenxa nnrepeconanact xcnonnnennem, renenarne, no+neprernxo n pana nx na
noopyxenne. Ho nce +ro tno sacexpeueno.
B nocnennne ront naponnax mennnnna ntmna ns nonnontx, nacrynnn ee nonem. Hoxnnnoct mnoro
nnreparypt no rpanoneuennm, maccaxy, no+neprernuecxomy nosnecrnnm. Xouy nponecrn ananornm c ncxyccrnom.
Bantc nonroe npemx tn ynnuno mystxo, rannem npocronmnnnon. Brpayc ntnen ero na npyro yponent. Hanemct, uro
poccncxne nennrenn nosponxr naponnym mennnnny n ona craner npnsnanno orpacntm conpemenno mennnnnt.

C1apnnnan xn1ancxan ueannnna

Heeeuoa eoeopum, :mo oaeui+-oaeuo e Kumae ru) rpecmiuuu. Eeo nocmouuo +v:u)u eo)oeuie oo)u.
Oouaroi, paooma e no)e, ue:auuo voapu) ceo +omieo no uoee nona) e oo)iuo na)eu u eo)oeua oo)i uc:e;)a!
(C rex nop n Knrae snamr: onnr ronona neun nory.)
Cnyx o +rom uyne nomen no camoro nmneparopa. Tor nonenen yuentm pasopartcx n uynecnom
ncnenennn. Onn ntxcnnnn, uro na rene uenonexa cymecrnyer 367 rouex, nnnxmmnx na pasnnunte oprant. Tax tno
nonoxeno nauano merony, xoropt n Enpone nonyunn nasnanne axynynxrypa, nrnoyxantnanne, penexcorepannx.
Heuenne nponsnonnrcx nyrem nosnecrnnx na noaxrnnnte rouxn (FAT). B Knrae cexper pacnonoxennx
rouex n nx xomnnannn nepenanancx or orna x ctny, or nena x nnyxy. 3ro tnn nexapn, naponnte ymentnt. Cpenn
nnx naxonnnnct n nennrenn ntcouamero xnacca, nexoropte ocenann n monacrtpxx Tnera. Taxo nennrent pan n
oyuenne onnoro-nnyx yuennxon n roronnn nx n reuenne 15 ner. Oyuenne tno rantm: nn snauxom, nn nepornnom
nnuero nentsx tno sanncart rontxo sanomnnart.
Bo npemx ouepenno nennxo penonmnnn xnrant ntrnann nam ns monacrtpe. Crapt xnraen oxasancx
n Anma-Are. Or nero x n nosnana npennee xnracxoe ncxyccrno npauenannx.
Pxn rouex opasymr xanan, no xoropomy nporexaer +neprnx. 3ra xnsnennax cnna (un) nnnxer na nce
nponecct n oprannsme.
Tnnnunax ont npn crenoxapnnn: cxnmaer cepnne, ornaer n nenoe nneuo n pyxy no mnsnnna nonropxer
xon xanana cepnna.
Hpn saonenannxx neuenn n xenunoro nystpx ont omymaercx cnpana n mee, n nneue n nonarxe, uro
connanaer c coornercrnymmnmn xananamn.
Ecnn na nyrn +neprnn nmemrcx npenxrcrnnx (noxn, npoxn) nosnnxaer onesnt. Vcrpanenne
noxon n nopmannsannx nporexannx noroxa +neprnn npnnonxr x nsneuennm mnornx onesne or nocnannrentntx
nponeccon no saonenann nepnon n ncnxnxn.
B Ppenne Ipennn 2500 ner nasan Iunnorpam npennoxnn reopnm neuennx, n ocnone xoropo nexana
mtcnt o nnyrpenne +neprnn oprannsma. C +ro rouxn spennx ynxnnn npaua cocroxnn n oxpane neueno +neprnn,
nonnepxxe ee xnsnenno cnnt.
Conpemennnx Innnoxpara, ue+orpum, tn ero onnonenrom. Hnex Pemoxpnra cocroxna n rom, uro
uenonex ne onee uem cymma menxnx uacrnn, xoropte, xomnnnpyxct n nexomnnnpyxct, opasymr nac. 3rn nne
nnococxne reopnn crann nsnecrnt non nasnannxmn nnrannsm n aromnsm, n ypnte neart no nx nonony ne
ymonxamr c nannnx nop. Mennxn oxnnnn cex aromncramn.
Onnn ns nnx, noxrop Beuora+uu Pau, nonnncanmn Pexnapannm nesanncnmocrn, nsnoxnn nosnnnm
mennxon cnenymmnm opasom: Xom epa:u u c:umammc c)vea+u npupooi, ua nparmure ouu e)mmc ee eocnooa+u
B+ecmo moeo :mooi oruoami +eo)euuoeo ecmecmeeuuoeo npouecca voa)euu npeono)aeae+oeo epeouoeo eeuecmea u;
opeauu;+a, epa:eouoe ucrvccmeo oo)ruo e;mi oe)o ei;oopoe)euu e ceou pvru.
Hsnecrno, uro nam oprannsm onanaer cnoconocrtm camonsneuennx. Mennnnncxax repannx ntrecnxer
cocrnennym neuenym +neprnm oprannsma. Bmecro cnn oprannsma c nnpycamn opmrcx anrnnornxn. Bmecro cnn
camoro oprannsma nexapcrnennte cpencrna perynnpymr xnmnuecxoe conepxanne nemecrn n oprannsme.
Kax n Innnoxpar, npennne xnrant nepnnn n npnponnym neuenym +neprnm. Innnoxpar nastnan ee
physis, xnrant nastnann ee un. Hx repannx saxnmuanact n ocnooxnennn n ycnnennn un, noccranonnennn
ananca cnn n oprannsme. Perynnponxa nponeccon nponsnonnrcx camnm oprannsmom.
O cnoconocrn uenoneuecxoro oprannsma camonporpammnponart ncnenenne nncan nncarent Cmedau
Heee:
18
Ca+a npupooa uauoo)ee +vopa ue)ume)iuuua u uvroaemc e :e)oeere e )v:ue+ c)v:ae rar e
nocoouure. Hoooouo mo+v, rar rpoei, ue nooieae e eiv:re v xu+uroe, oopa;vem aumumorcuui npomue ecroeo oa, mar
u opeauu;+ cnocooeu e oo)iuuucmee c)v:aee oe; ecro no+ouu cnpaeumic c oo)e;uim. Hcmuuuoe ucue)euue eceeoa
coeepuaemc u;uvmpu, a ue u;eue. Uvoecuie ucue)euu ue e)mmc uu :voo+, uu ucr)m:ume)iui+ e)euue+, ouu )uui
omparamm ece eue uecui o) uac ;arou e;au+ooecmeu +erov me)o+ u ovuo.
Knrant nexamn ocranannct nepnt +romy npnnnnny. Hoxa na 3anane cnenonann nayuno nnoconn
aromnsma, naunnax c ee rpeuecxoro nponcxoxnennx n no yponnx conpemenntx rexnonornuecxnx nocrnxenn, xnrant
repnennno n ynopno mnn no nyrn yxpennennx un.
Ponroe npemx Knra tn nsonnponan or ocrantnoro mnpa. Fnaronapx +romy emy ynanoct coxpannrt cnom
camotrnocrt n nnnnnnnyantnocrt. Tax, nanpnmep, n xnracxom xstxe npaxrnuecxn ner sanmcrnonann ns npyrnx
xstxon.
Toueunt maccax uncro xnracxoe nsoperenne.
B nacroxmee npemx mnpoxo npnmenxmrcx pasnnunte meronnxn maccaxa n osnoponnrentno, neueno,
cnoprnnno npaxrnxe. Onnaxo nocrount maccax xauecrnenno nnax nponenypa. Hpnnnnnnantnoe ornnune cocronr n
rom, uro enponecxn maccaxncr maccnpyer mtmnt, a nocrount nosnecrnyer na noaxrnnnte rouxn c nentm
nopmannsannn nnpxynxnnn roxa xnsnenno cnnt no oprannsmy. Hpn +rom nponcxonnr nsneuenne onesne. Bocrount
cnennanncr xpnrnuecxn ornocnrcx x raxnm npnemam enponecxoro maccaxa, xax pynenne, ornnanne. Bocrount
maccax onee ronxn, onee nennxarnt, onee +exrnnnt. B ocnone pasnoopasntx npnemon nocrounoro maccaxa
nosnecrnne na onpenenennte xnsnenno naxnte sont rena.
Ho npennnm nocrountm npencrannennxm onesnn oycnonnent napymennem nnpxynxnnn xnsnenno
+neprnn no oprannsmy. Bosnecrnyx na rax nastnaemte xnsnennte rouxn, moxno nonrtcx ycrpanennx noxnnnmnxcx
npenxrcrnn, nopmannsonart rox xnsnenno cnnt n rem camtm nonrtcx nsneuennx.
Hoxnnnmncx necxontxo rtcxu ner romy nasan meron noxasan cnom +exrnnnocrt npn camtx
pasnoopasntx onesnxx. Hesamennm on npn nenepenocnmocrn nexapcrnenntx cpencrn.
Bo npemx nocrounoro maccaxa nannenr ncntrtnaer conepmenno ocote omymennx. Vpan c nomomtm
maccaxa noxn na nyrn nnpxynxnnn n oprannsme xnsnenno cnnt, nocrnraercx xauecrnenno ornnunt no cnoemy
+exry pesyntrar. Vnyumaercx omee camouyncrnne, npntnamr cnnt, nxnocrt n espasnnune cmenxmrcx axrnnnocrtm
n nnrepecom x xnsnn. Vxpennxercx con, noxnnxercx necx n rnasax, posonemr mexn, xoxa cranonnrcx ynpyro.
Hontmaercx conpornnnxemocrt oprannsma, ynyumaercx nnpxynxnnx xponn, omen nemecrn. Hannenrt nocrenenno
nsannxmrcx or nenomorann.
Fonee nnyx rtcxu ner nasan nocrounte npaun samernnn, uro nosnecrnne na rouxn ymno paxonnnt
nosnonxer cnxrt ont n pasnnuntx yuacrxax rena. Mnorouncnennte nccnenonannx nosnonnnn ycranonnrt n ymno
paxonnne npoexnnonnte onacrn, nocontcrna pasnnuntx opranon. Bosnecrnyx na rouxn ymno paxonnnt, moxno
cnxrt ont, ntneunrt saonenanne n nponecrn nponnaxrnxy mnornx onesne.
B nanno xnnre x npnnoxy meronnxy rnercxoro n xopecxoro maccaxa, xoroptmn npn xenannn nt
cmoxere onnanert n nomout cee n cnonm nnsxnm.
B nacroxmee npemx Knra crpemnrentno menxercx. Knracxnmn ronapamn ceronnx roprymr nyumne
marasnnt Hapnxa, Honnona, Htm-Hopxa. Knra n ron nponaer sa rpannny ntcoxorexnonornuno nponyxnnn na 46 mnpn
nonnapon. Ocnonntx cexperon xnracxoro +xonomnuecxoro uyna nna neotuanax nemennsna paoue cnnt n penxax
paorocnoconocrt nacenennx. Hanpnmep, raxcncrt n Hexnne paoramr n nne cment xorna nepnt nonnrent ntnesaer
ns-sa pynx n sanannnaercx cnart n araxnnx, ero nanapnnx nonnr mamnny, noxa ne npnner ero ouepent nonpemart. H
rax mecxnamn. B ouent mnornx pecropanax, ecnn sacnnertcx nonosnna, moxno nanmnart, xax onnnanrt
ntracxnnamr pacxnanymxn n san onn ocramrcx nouenart, urot pano yrpom npncrynnrt x paore n c+xonomnrt
nentrn na nopory.
K coxanennm, na cmeny rpannnnonno xnracxo uecrnocrn npnxonnr xoppynnnx n nsxrounnuecrno, uro
cxastnaercx naxe na mennnnncxom ocnyxnnannn. O cocroxnnn conpemenno xnracxo mennnnnt ronopnr raxo axr.
Ctn nonpyrn xennncx na xnraxnxe, xnner n Knrae. Honpyra 3 mecxna rocrnna y ctna. Bce ronopxr xnracxax
mennnnna. Ha camom nene raxoe yoxecrno! Bosmoxno, cymecrnyer rnercxax mennnnna. Ho +ro rontxo nnx
+nnrt, paccxastnana ona.
Knra nepenacenen. Ecnn y nac nnornocrt nacenennx ncero 2,5 uenonexa na 1 xm
2
, ro n Knrae na raxym
xe nnomant npnxonnrcx uenonex 300. Ho+romy rpynonmnnte n nenpnxornnnte xnrant meronnuno sacenxmr Pantnn
Bocrox. Ionopxr, yxe ceuac n nexoroptx roponax Hpnmoptx +mnrpanrt ns Knrax cocrannxmr no 20% nacenennx. H +ra
nnpa tcrpo pacrer. B CBA onn recnxr nsanonanntx nsonnnem amepnxannen. He rax nanno onnoro ns amepnxancxnx
+rnnuecxnx xnranen nspann ryepnaropom mrara Bamnnrron. 3a nocnennne nnannart ner ns Knrax ntexann, no pasntm
onenxam, or 5 no 25 (!) mnnnnonon uenonex.
Hecmorpx na nnemnee npyxenmne, n xnranax cnntno uyncrno nannonantnoro npenocxoncrna. Eme t,
nent xaxnt uerneprt xnrent 3emnn xnraen. Ho +ro ne memaer nanonee ycnemntm npoeccnonanam noxnnart
crpany. B nepnym ouepent naponntm nennrenxm.


19
Bpennnn nnanncxan ueannnna
Herenno onexna ncropnx nosnnxnonennx yuennx oron. Bvomo oi e cmapuuv coopa)u opx)ix,
ue+ouuix )moe u omee;)u e eopi v+upami. A cmapuru ru)u u ru)u. 3a ceom ru;ui ouu uaronu)u oo)iuo onim
o;oopoe)euu u uu:eeo ue oo)uci. Ouu nu)u poouuroevm eoov, oiua)u ceeru+ eopui+ eo;ovxo+. Huma)uci
ouropacmvuu+u mpaea+u u dpvrma+u. Muoeo oeuea)uci, oe)a)u oixame)iuie u du;u:ecrue vnparueuu. Koeoa
npuexa)u noxopouumi cmapuroe veuoe)u ooopix u no+o)ooeeuux )moe.
Xarxa-ora sannmaercx neuennem, a rnannoe npenynpexnennem onesne. Ona yunr snoponomy,
ecrecrnennomy opasy xnsnn. Horn xnnyr n nonnom cornacnn c saxonamn npnpont, nm ne rpeyercx nepnyrtcx x
npnpone. Horn ronopxr cnenymmee: Ecnn nt ocranannnnaerect n nepemnrentnocrn nepen macco meronon, cncrem,
reopn, ne snax uemy ornart npennourenne, cnpocnre cex, uro nanonee cornacontnaercx c npnpono n nt ne
omnerect.
Xarxa-ora npononenyer snopont, ecrecrnennt opas xnsnn. B ne ronopnrcx o snoponom nnrannn
es nsnnmecrn, cnennantnom ntxannn, yxpennxmmem oprannsm. Fontmoe snauenne npnnaercx nsnuecxnm
ynpaxnennxm. B ore ne cymecrnyer nonxrnx onesne ontntm cunraercx nect oprannsm, paccmarpnnaemt xax
ennnoe nenoe. Fonesnt xax nepeno: xopnn n onnom mecre, nncrtx n npyrom. upesntuano naxno cunraercx nonnax
ouncrxa oprannsma or nponyxron xnsnenexrentnocrn.
Hocnrenem xnsnn xnnxercx nosnonounnx orn ynenxmr ontmoe nnnmanne ero osnoponnennm.
Baxnoe snauenne orn npnnamr +monnxm, nonoxnrentnomy nacrpom. Vnepennocrt n cnonx cnnax
sanor ycnemno nexrentnocrn. Hnxorna ne ronopnre: V menx +ro ne nonyunrcx. Ionopx rax, mt nosnnnraem creny
nepen cocrnenntm ncrounnxom cnnt. Paspymnrt +ry creny ynacrcx rontxo nyrem rpomannoro ycnnnx. Ecnn xro-ro
saxouer npennpnnxrt nopoe n nonesnoe neno, nnxorna ne ocranannnnare ero, ronopx: V rex nce panno nnuero ne
ntner. Mt nocrnraem nenn, ecnn nepnm n cnoe neno n n cex.
Ecnn uenonex +roncrnuen, nennn, on nnxorna ne nomoxer nn npyrnm, nn cee. On oxnnaer nomomn
nsnne. Cnapnnn n nce npemx xanyercx. Hnxoro ne nmnr, ne xner, uro ero ynyr nmnrt. On ne snaer, uro raxoe
nonnnnnax nmont. To, uro on nastnaer nmontm, na camom nene xenanne uero-nno nnn xoro-nno. Hcnontsyemax
raxnm opasom +neprnx napymaer nymennoe pannonecne. 3monnn nnnxmr na nepnnym cncremy. B oprannsme cosnamrcx
raxne cnntnte norpxcennx n xoneannx, uro nepnt paccrpannamrcx. Tax xax paora ncex opranon xonrponnpyercx
nepnamn, snoponte yxynmaercx.
Hpn nomomn camonnymennx nsneunnamrcx ceptesnte nenomorannx. Meron cocronr n cnonecnom
opamennn x ontnomy oprany: c nnm ronopxr, xax c pacmannnmnmcx mxontnnxom. uenonexy npenocrannxercx
neorpannuennax nosmoxnocrt xonrponnponart ynxnnn cnoero oprannsma. B Ppenne Hnnnn snann o ennncrne
ncnxnuecxnx n nsnuecxnx ynxnn uenonexa. Vcranonnnn nsanmocnxst cosnannx n nonn uenonexa c paoro mtmn,
cepnna, nerxnx, xenynxa n npyrnx opranon. Ontr nnnnnen nacunrtnaer 6000 ner. Ha nporxxennn nexon cosnananact
cncrema, couerammax nosnecrnne ntxarentntx ynpaxnenn, cnennantntx nos, npnemon camonnymennx na
coornercrnymmne yuacrxn rononnoro mosra, nenammne paoro opranon, a raxxe na nepnnym cncremy.
Fno+neprnm n Hnnnn nastnamr npano. Cornacno nonxrnxm oron, ona nocrynaer n oprannsm nmecre
c nnme, c nono, naxonnrcx n conneuntx nyuax, n nosnyxe, xoroptm mt ntmnm, ona ntpaartnaercx n npn nsnuecxnx
ynpaxnennxx.
Horn cunramr, uro n nosnyxe, nnme, conneuntx nyuax noncmny naxonnrcx cycrannnx, xoropax
oecneunnaer +neprne nce nnnt nexrentnocrn. Or nee nponcxonnr xnsnennax cnna. Ona naxonnrcx no ncem xnnymem.
B nanonee cnoonnom cocroxnnn npana naxonnrcx n nosnyxe ocoenno cnexem, nesarpxsnennom. Hs
nosnyxa ee nsnneut nerue, uem ns uero-ro npyroro. Kax +nexrpnuecxn axxymynxrop naxannnnaer +nexrpnuecrno, rax mosr
naxannnnaer npany. Bnacrt, morymecrno, nocrnraemte oramn, no mnorom sanncxr or roro, xax onn moryr ncnontsonart
npany. Ptxarentntmn ynpaxnennxmn ne rontxo yxpennxmr cno oprannsm, nocrannxx npany x xaxnomy oprany, no n
notnamr rpomannoe xonnuecrno ee mosry, pasnnnax ero. uenonex moxer nayunrtcx naxannnnart +ry xnsnennym cnny n
naxe nepenanart ee npyrnm, nanenxx nx snopontem n onpocrtm.
Honono romy, xax xncnopon nosnyxa ycnannaercx xpontm, rax npana ycnannaercx nepnno cncremo.
Kaxnax mtcnt, xaxnoe ycnnne nonn, nnnxenne mycxynon rpeyer nexoroporo xonnuecrna +ro nepnno +neprnn (npant).
Onnaxnt na epery mopx x ecenonana c orom. Bnpyr nonexan nnauymn mantunx nncrnnxr npnnen
ero x nam. Mama mantunxa norepxna cosnanne or onn n xnnore. Hor nonomen x xenmnne n cran nenart nnnxennx
pyxamn, cnonno uro-ro nsnnexax ns ee xnnora n ntxnntnax na eper. Horom nonoxnn npanym nanont na ee xnnor n
norpysnncx n rpanc. Hexoropoe npemx on ocranancx n raxom nonoxennn. Heoxnnanno xenmnna nsnpornyna, orxptna
rnasa, rnyoxo nnoxnyna, yntnynact n nomna xynartcx. Hor oxcnnn mne, uro npencrannn ee xnnor nenpom,
nanonnenntm rpxsno nono. Pyxamn on ntramnn +ry rpxst. A norom nanonnnn nenpo uncro, cnexe +neprne.
Hocnenonarenn xarxa-orn ynpaxnxmrcx cncremarnuecxn, nent sa nnem, ron sa ronom, c repnennem n
nacrounnocrtm. Onn nanpannxmr no+neprnm n xaxnym uacrt cnoero rena, orxptnax n cee cxptrte cnnt.
Vcranannnnamr nonnoe pannonecne mexny nnymx xnsnenntmn noroxamn n oprannsme a snaunr, nonnoe snoponte.
sannmanact oro 13 ner. Hnxorna n xnsnn ne uyncrnonana x raxoro nonema cnn, raxo +neprnn. Ftna
neotuano rpynocnocona. He snana ycranocrn, nnoxoro nacrpoennx. 3actnana, enna ronona mox xacanact nonymxn.
Horom 10 ner es onesne xnna na nponenrt c sapaorannoro xannrana.
B pasntx crpanax npennxx mennnnna npnmenxna +neprernuecxoe nosnecrnne. Ono onncano n crapnnntx
xnnrax, npncyrcrnyer n pnryanax.
20
Mnorne npaun snamr o raxom +exre, no ne npnmenxmr ero cosnarentno. Ppyrne nonycxamr
nosmoxnocrt +neprernuecxoro nosnecrnnx. Onnn npau-repanenr cxasan: Ecnn uenonex uero-ro ne snaer, orpnnart +ro
nentsx. Hemano nmne npnnepxnnamrcx mnennx: ecnn x +roro ne snam +ro ne cymecrnyer. Po roro, xax Penrren
orxptn nyun, o nnx nnxro ne snan. Hpennonoxnm, sa 150 ner no orxptrnx noxnnncx t xro-nnynt, cxasan, uro moxer
npocnernrt oprannsm n ynnnert nce, uro ram ecrt. Pasymeercx, +ro snyuano t anracrnuno. Ecnn ecrt npnmept
nonoxnrentnoro nnnxnnx no+neprnn, xcnonnnennx, ne cnenyer xareropnuecxn orpnnart nx. B moe npaxrnxe tnn
cnyuan, xorna uenonex mor momenrantno, es ranerox, cnxrt y ontnoro rononnym ont.
Poxrop, onanammn cnntno no+neprne, couyncrnymmn cnonm nannenram, eccosnarentno
nonnnrtnaer nx. B Maane-Anymnme, neontmom ropone nosne Hepycannma, paorana npau-repanenr Hynsa unmep. Ona
tna npexpacntm cnennanncrom, orstnunntm uenonexom, onanana rnyoxnmn snannxmn. Ho ecnn uero-ro ne snana,
cnoxono ronopnna: +roro ne snam, noconerymct c npyrnm npauom, rorna cxaxy ree. Btnnctnana mnnerent raxo
npononxnrentnocrn, urot uenonex cmor ntsnoponert. Ho rnannoe nannenr nxonnn n xanner ontntm, a ntxonnn
snopontm. Hynsa ornanana xaxnomy cnom +neprnm. B ropone tno 15 npaue, no nce xorenn neunrtcx rontxo y unmep.
Bnesanno Hynsa cxonuanact. Bosmoxno noromy, uro ona, ornanax +neprnm, ne ymena noccranannnnart cnnt.
3rn meront nocrenenno naunnamr npnsnanartcx n rpannnnonno mennnnno. snam cnyua, xorna
xnannnnnponannt npau, xannnnar nayx, cnnman nopuy.
3xcrpacenc, saonen, nomna n nonnxnnnnxy. Bpau, snax ee cnoconocrn, cxasana: Hponnarnocrnpy
menx. Fontnax, x nponena nnarnocrnxy noxropa, paccxastnana +xcrpacenc. cnpocnna, nepnr nn ona n
+neprernuecxoe neuenne. Bepm, ornernna npau.
3namennrt amepnxancxn +xcrpacenc K)ud Cauoepc paccxasan, uro ceuac n nexoroptx crpanax
ontnoro nanpannxmr cnauana x nennrenm, a norom x npauy. Hepen onepanne xypc neuennx y naponnoro cnennanncra
oxsarenen.
Mt cronm na nopore npoptna, rnranrcxoro cxauxa n +ro cepe. Oennnenne rpannnnonno n
nerpannnnonno mennnnnt pacmnpnr nosmoxnocrn neuenoro nosnecrnnx.
Me1oanxa napoanoro npauenannn

Haponnax mennnnna nanaxnnaer paory ncero oprannsma rontxo rax moxno nonrtcx ncnenennx.
1. Heuenne naunnaem c xoppexrnponxn nononx, rax xax 90% ontntx nmemr napymenne nononx. uacro, xax npnmep,
npnnoxy cnyua. Xenmnna tna n ouent rxxenom cocroxnnn. noxasana e npnemt ouncrxn nononx n nana nacroxn. Hannenrxa nosnonnna
uepes ron, cxasana, uro ne crana nnrt nacroxn, rontxo ounmana nonone. Bect ron uyncrnyer cex ornnuno. 3ror cnyua nnx menx ouent
nnrepecen. On noxastnaer, xaxoe snauenne nmeer nonone!
2. Haponnax mennnnna npnnaer ontmoe snauenne cncreme nnyrpennnx +neprernuecxnx xananon n mepnnnanon.
Hanaxnnanne nx paort npnnonnr x tcrpomy ynyumennm snopontx. Bosnecrnne na noaxrnnnte rouxn axrnnnsnpyer nnyrpennne pesepnt
oprannsma. 3ro meronnxa npenne rnercxo mennnnnt.
3. Tpern +ran cnxrne crpecca. On ntstnaer crpax n ont, uro, n cnom ouepent, npnnonnr x eme ontmemy nanpxxennm.
Honyuaercx samxnyrt xpyr. Hpn crpecce nce oprant cxnmamrcx, n n +neprernuecxne nenrpt ne nocrynaer +neprnx.
4. Bonnte nponenypt cnntnoe cpencrno, conerym nocnontsonartcx nm.
5. Hpannntnoe nnranne nomoxer nsannrtcx or mnornx onesne.
6. Ecnn xouemt trt snopontm era. Ecnn xouemt trt ymntm era. Ecnn xouemt trt xpacnntm era
rax cunrann n crapnny. Pnnxenne +ro neuenne. Crannnn ontr: monontx, snopontx nmne nnmann nnnxennx. V nnx naunnannct nsnuecxne
nnn ncnxnuecxne paccrpocrna.
7. Heuenne rpanamn crapnnnoe, nponepennoe nexamn. Pasnoopasno npnmenenne rpan: xnnsmt ns ornapon, rpanxnte
nacroxn, ornapt, nannt. uacro cnpamnnamr, uem raxoe neuenne ornnuaercx or nexapcrnennoro, nent nexoropte ranerxn nsrorannnnamrcx ns
rpan. Ho npn nepepaorxe cnocrna rpan ocnanxmrcx. Kpome roro, ranerxn +ro ynapnte nost. Ornapt xe conepxar mante nost n
necrnymr mxrxo.

Bcem +rnm meronam naponno mennnnnt yner yneneno nnnmanne n nacroxme xnnre.











3BOPOBLH
21
OBPA3 H3HH










Bpeun roaa n saoponte
3HMA

3nmo pano yrpom ocoenno rxxeno ncranart. Hoxnnart nmnmym rennym xponart. Onenartcx n xononno xomnare,
ntxonnrt na moposnym ynnny. Ho ecrt cpencrna, nsannxmmne or connnnocrn, nxnocrn, cnaocrn, cesonno saropmoxennocrn! Moxno naxe
nenxnym snmy npenparnrt n npasnnnx. Hmonartcx nepentxmn, noxptrtmn ncxpxmnmcx na connne cnerom, nntxart moposnt onpxmn
nosnyx.
Hpexne ncero nano nonnnrart n axrnnnsnponart mnronnnnym xenesy. Ocoenno +exrnnna npoxauxa N 1, snrsarn no
mnronnnno xenese (cm. pasnen Osnoponnenne no+neprne), a raxxe nonnnrxa ee ornapamn rpan, conepxamnmn on.
Xopomo ronnsnpymr oprannsm nacroxn n ornapt rpan, nnnxmmnx na nmmynnym cncremy: :ucmome), o)evmepororr,
uunoeuur, noooporuur, ra)euov)a.
Honesno necrnymr na cocynt mnencxn nym (uepenonanne npnxrno npoxnanno n npnxrno ropxue nont), 108 maron no
pyutm (ronart 108 maron n nanno no xononno, no mnxonorxn, none), a raxxe maccax yme.
Ha sanrpax ntnere ropxun :a c caxapo+ +ro nacr nonnnrxy rononnomy mosry; xopomo ronnsnpyer eop:u ro+nom.
Fonpnr n ynyumaer nacrpoenne uamxa rode c uano noxeuxo rouira.
B reuenne nnx conerym npnnnmart acropouuoevm ruc)omv u)u acropvmuu (no 1 ranerxe 2 pasa n nent. Kypc 2 mecxna).
Ipomannym +neprnm naer cner. Hnuro rax ne nononpnr, yxpennr n ycnoxonr, xax nporynxa no cnexnomy snmnemy necy.
3nmo ocoenno nsmartnaer ecconnnna. Hentcnanmncx uenonex ne moxer axrnnno paorart. V nero nomxroe nnno n
nnoxoe nacrpoenne. O cnoem cne nano rmarentno saornrtcx. Xopomo, ecnn y nac yner naxe cnoeopasnt xyntr cna.
3arxnynmnecx sa nonnout neuepnnxn, urenne n xponarn nmnmoro nerexrnna, npocmorp rene- n nnneonntmon moryr
ncnoprnrt con.
Cnennre sa rem, urot noxnrtcx ne nosxe 22.30.
Hepen cnom nonesno norynxrt mnnyr 20, a sarem npnnxrt rennym nanny (1015 mnnyr).
A nor nym necrnyer nosyxnamme, naxe rennt. Ero nyume npnnnmart no yrpam.
Vcnoxannaer n yctnnxer memouex c cyxo rpano, +mo u)u x+e)e+, non nonymxo.
Conerym na nout nanert mepcrxnte nocxn. A nocxn ns coautero nyxa +ro raxoe ynonontcrnne! Cpasy nacrynnr
npnxrnt n xpenxn con.
Ioront renery snmo, a cann nerom ronopnr naponnax mynpocrt. Kro xouer trt snopon yxpennxer oprannsm
sapanee. 3nmo nano oxsarentno nonroronnrt cex x necne camomy rxxenomy ncntrannm nnx snopontx.
Hyume ncero +ro nocrnraercx nponenennem xypca rnercxoro maccaxa.
Ecnn cxnonnt x anneprnn ouncrnre nouxn, urot nsexart necennero oocrpennx. Hannenrxy, xoropax nsannnact or
ncopnasa, cnpocnna, xax ona cex uyncrnyer. Becna noxaxer, tn orner. He nano noxnnartcx necnt yxpennxre oprannsm sapanee.


BECHA

Becno ocoenno xouercx ntrnxnert xpacnno, cnexe, monono. Onnaxo, nononx yrpom x sepxany, nnnnm memxn non
rnasamn, cepym xoxy, xpacnte npoxnnxn rnas.
Becnom onen x, raxo mo oprannsm, nncan Hymxnn. Ho+r tn npan: necno oprannsm ocnanen. Cxaxnre cee:
Mnnax mox, ecnn rt cama cee ne nomoxemt, nnxro ree ne nomoxer. Hamn mtcnn marepnantnt. B mtcnxx n cnonax conepxnrcx rpomannax
cnna. Konrponnpyx mtcnn n cnona, ycnnnnaem nonone. Cxaxnre cee: Tt cnntnax, xpacnnax. nmnm rex! Tt nce cmoxemt. Tex xner
cuacrnnnt nent. Korna mt nmnm cex, panyemcx xnsnn, ro n xnsnt cranonnrcx npexpacno. H nnemnocrt menxercx, xorna uenonex n
xopomem nacrpoennn.
V snaxomo rxxeno cnoxnnact xnsnt. K 58 ronam Enena noxoponnna myxa. 3noponte tno nonopnano. Hecxontxo pas ee
ynontnxnn c paort. Torna ona pemnna nsmennrt cnom xnsnt. Hso ncex cnn nonmnna cex. Crana ncem ronopnrt, xaxo ona xopomn
cnennanncr, uro ornnuno yunnact n mxone. Kax npexpacno roronnr. Hpnmna x pennrnn. Hocroxnno naronapnna Bcentmnero. H ee cynta
nsmennnact. Enena ntmna samyx sa cocroxrentnoro uenonexa. Opena cemtm, noxo, nocrarox.
22
Kaxno necno nac oxnartnaer ocrpax norpenocrt nmnn. Fes nmnn xnsnt ocranannnnaercx. B cvuuocmu, ec ru;ui
omo noucr )moeu. Mnorne onesnn ntsnant orcyrcrnnem nmnn. Henaxno, xoro rt nmnmt, ponnrene, peenxa, myxunny, npyse, paory,
xnsnt, npnpony, Tnopna!
Hnuro rax ne npeopaxaer uenonexa, xax nmont. Bnmnennt uenonex xax ynro ne xacaercx semnn, non coo nor ne uyer.
Bect mnp nnx nero cranonnrcx npexpacntm, xouercx ncem nenart uro-ro xopomee. Emy orxptnaercx mnp npyroro uenonexa.
Xnsnt npoxonnr xax t n npyrom nsmepennn. H +ro, nanepnoe, camoe ecrecrnennoe cocroxnne uenoneuecxo nymn.
Kaxnt nent naunnare, xax ynro ncrynaere n nonym xnsnt. Omyrnre nyun necennero connna, ycntmtre xypuanne pyutx.
Becno ocoenno xouercx rnopnrt, necrnonart. H ocymecrnnxrt nce nano neceno, c yntxo. Ecnn y nac cxart ryt, snaunr, cxart n
+neprernuecxne nenrpt. Iyt cnxsant c nenrpom Mannnypa, naxonxmnmcx n onacrn conneunoro cnnerennx. Ho+romy moxer saonert
xenynox. Cnrnant nonyr x nosnonounnxy saonnr cnnna.
Haunnre yrpo c yntxn, myrxn, necnn, cmexa. H necennn nent ynacrcx na cnany.


AETO

Bect ron meuraem o nere. Ho xorna ono nacrynaer, naunnaem xannpnrt, santxaemcx n nymnom ropone.
Herom uacro oneem anrnnamn: cnnmxom conasnxmr n xapy nenxnte nannrxn. Ho+romy sapanee saxanxre nocornorxy.
Homoraer nonocxanne pra npoxnanno nono yrpom n neuepom. Haunnare c remneparypt 30 C, exennenno nonnxax. Hponnaxrnxa yner
nanonee +exrnnno, ecnn noannrt uanym noxxy cont.
Herom cranxnnaemcx c ocotm nnnom anneprnn. Hpn nepntx conneuntx nyuax xoxa noxptnaercx xpacno ctntm n
naunnaer synert. Korna oprannsm ananrnpyercx, ctnt nponer. Onnaxo nocraparect samnmart cex or connna mnxno c mnpoxnmn nonxmn. H
mona nocnrt sonrnx n nonontx cnyuaxx xaxercx mne ouent pasymno.
Hpnunna nnoxoro camouyncrnnx n xapy ro, uro nam oprannsm xopomo paoraer n onpenenennom nnrepnane remneparyp.
Hpn nontmennn nnn nonnxennn remneparypt on naunnaer nepecrpannartcx, pacxonyx ontmoe xonnuecrno +neprnn. Craparect ee epeut!
Xenarentno ne snnrtcx, ne nanpxrartcx, ne nepnnnuart no menouam. Bent nmo crpecc +ro pacxon +neprnn.
Ha paore, xax npannno, mt nenem cex xoppexrno. A nor n rpancnopre, marasnne, noma cunraem nosmoxntm pyrartcx,
xpnuart, ntxonnrt ns cex. Hacrporect na naronymnt nan, nouame ncnomnnare o nocronncrnax nnsxnx, nomentme nx xpnrnxyre. Bent
nontmennte rpeonannx n nperensnn x nomamnnm roxe esnapnax rpara +neprnn.
Cro)iro oi ua+ uu oi)o )em, +i ece paeuo ocmae+c oemi+u ueoo)mo)euui+u, rovuu+u )acru u co:vecmeu.
Hsmennre cno xapaxrep n nt nsmennre cynty. Honropxre nouame: nmnm xnsnt. nmnm cnonx ponntx. Bce xopomo ornocxrcx xo
mne. V nac ycranonxrcx xopomne ornomennx c oxpyxammnmn, ynyumnrcx nacrpoenne n snoponte.
Papnre ontme nmnn cnonm nnsxnm. B npennem apamecxom xstxe nmnrt osnauaer ornanart. 3ro cnenart nnxorna ne
nosnno. He xanere nmnn nerxm. Hmnn nnxorna ne tnaer mnoro.
Conpaxct n nnnrentnym noesnxy, sanporpammnpyre cex na ynaunym nopory, ycnemnym paory. H nce yner ornnuno!
Hamn cnona, mtcnn, rpexn nnyr n nnopmannonnoe none 3emnn n nosnpamamrcx x nam.
Paccxaxy o nnyx xenmnnax ymntx, xpacnntx. 3mma tna neccnmncrxo. Myxunnt xasannct e npornnntmn,
xenmnnt xnrptmn, xnsnt cxnepno. Ona uacro npetnana n nonannennom nacrpoennn, uyncrnonana cex nenaxno. Hponnnarentnax
3mma sameuana n nmnxx npexne ncero nnoxne ueprt. Ha moe sameuanne, uro rax xnrt nentsx, ornernna: 3aro menx nnxro ne omaner. Ee 15-
nernxx nout saonena n ymepna.
A Honnna ncerna cnenonana nennsy: Xnnre n xnsnn rontxo xopomee, a nnoxoe npnner camo. Ona ormeuana nce npasnnnxn,
nocroxnno roronnnact x nnm n npenparnna xnsnt n oxnnanne npasnnnxa. Mnoro nyremecrnonana. 3naxomte ronopnnn, uro xorna ona xyna-
nnynt npnesxana, naxe norona menxnact. Honnna cnenana npexpacnym xaptepy n nacnaxnanact xnsntm. Bt cxaxere, uro +ro cnyuanocrt. Ho
n xnsnn nnuero cnyuanoro ne tnaer.

OCEHL

Hpnmna ocent. Heo sanonoxno ryuamn. Pnn crann xoporxnmn. Mopocnr noxnnx. Ionte nerxn nepenten npoxar or nerpa.
Ipycrno na nyme. H n rom, uro nt rpycrnre, ner nnuero crpamnoro. Bt cnpannrect c orpnnarentntmn +monnxmn, c ocenne rpycrtm.

Vui)a nopa, o:e o:apoeauie,
Hpumua +ue meo npoua)iua rpaca,
Hmo)m niuuoe npupooi veoauie,
B oaepeu u ;o)omo ooemie )eca.

Tax nncan Hvuruu o ocenn. Haunnare nent c panocrn. Hocraparect nouyncrnonart nenonropnmte ocennne sanaxn:
nnaxno semnn, npentx nncrten. Hontrarect yntnyrtcx. 3ror cnrnan noner n mosr n ntsoner ynyumenne paort oprannsma. Hocnre
onexny renntx ronon ocenn: nnera xoxypt nnmona, anentcnna, sonorncro-xopnunenoro, opno, onnnxonoro, ncramxonoro. Ocooe nnnmanne
ynennre pacnnerxe sonrnxa: nnmnent, nepcnxont, xenrt sonrnx nporonnr rocxy.
Ocentm emtre mnoro onome n pyxron, sanacarect nnramnnamn na snmy. Honesno nponecrn xypc neuennx apysamn. B
apysax mnoro xenesa, marnnx, onneno xncnort. Onnaxo onn naxannnnamr nnrpart. B apysax nnrpart n ocnonnom cocpenorouent y
xoxypt, n cnoe oxono 3 cm. Ha Vxpanne enxr rontxo cepnnennny apysa, ocrantnoe ornamr cnnntxm. Hpoxnnxn apysa nonxnt trt nenno-
senenoro, a ne xenroro nnera.
Buu+auue! uncrxa apysamn ne pexomennyercx:
23
npn onesnxx nouex;
npn xamnxx n nouxax.
B reuenne 37 nne npnnepxnnarect nererapnancxo nnert. Haxanyne cnenare rennym xnnsmy c ornapom pomamxn.
Emtre rontxo apyst n uepnt xne n reuenne nenenn.
B nepnte nnn n moue moxer noxnnrtcx ent ocanox. 3arem moua craner nenno-xenro, npospauno. 3ro snaunr, uro
oprannsm ounmaercx.
Hpoxonxr nocnannrentnte nponecct n cycranax, nt nouyncrnyere nerxocrt n nontcnrcx xnsnennt ronyc.
C 17 no 19 uacon npnnnmare ropxuym nanny (n +ro npemx axrnnnsnpyercx nopnrm nouex n mouenoro nystpx).
Ocent npemx npomennx onn. Mnornx nocroxnno npecnenyer n nsmartnaer npomnoe. Vnpexamr cex sa ro, uro uro-ro ne
cnenann, nno crpanamr or onn. Mne necxrt ner cnnnact paora, cocnyxnnnt, c xoroptmn npopaorana 25 ner. Hpocrnn ncex, xro onnen menx,
ycnoxonnact. Fnonone ycnnnnoct, xax rontxo ynanoct cnoxono ornocnrtcx x npomnomy.

He rueume vui)o,
He epvcmume, :mo oi)o,
He eaoame, :mo ovoem.
Bepeeume, :mo ecmi.

Kax paccrponncx myx, xorna x nonana saxnnenne o yxone ns HHH! On cen, oxnarnn ronony pyxamn n cxasan: uro rt
nanenana! Tt tna crapmnm nayuntm corpynnnxom!. Tenept x na cnoem mecre, ornernna emy. Crana xnaccntm cnennanncrom. Ecnn t
ne ymna, ro npononxana t sannmartcx nnxomy ne nyxno paoro n HHH.
Kax x nepexnnana, xorna menx ynonnnn ns Osnoponnrentnoro nenrpa! Ha moe mecro nsxnn synoro nporesncra, ror npnnocnn
ontmo noxon. Fnaronapx romy, uro ocranact es paort, ntcnoonnnoct mnoro npemenn. Vnanoct nanncart xnnry. H renept nnxy, uro nce,
uro nponcxonnno n moe xnsnn, naro.

Hpomnnax1nxa
O cnoem snoponte nano saornrtcx, naxe xorna nnuero ne onnr. Ouncrnrt oprannsm nonesno n nmom nospacre. Haunnre c
onntnoro nnrtx. Hnrt nano manentxnmn rnorxamn, mennenno. Bony ncnontsyre ounmennym nnn cnennantnym nnrtenym.
Hpocnynmnct, ntnere craxan nont. B reuenne nnx ntnnnare 22,5 n nont. Kpont yner pasxnxartcx n ounmartcx, nt
naunere cex npomtnart. Hpoxonx uepes neuent, xpont ouncrnr ee. Fynyr ounmartcx nce cocynt, cepnne, nouxn. uepes nexoropoe npemx
nouyncrnyere xaxny oprannsm nauan rpeonart nont.
Bropo +ran nsmenenne xapaxrepa nnrannx. Hepexonnre na onomn n pyxrt, snaxn. Pacrnrentnte nonoxna onome
camt nyumn copenr. Orpyn npnponnt copenr. uem ontme ennre onome, rem nyume ounmamrcx xenynox n xnmeunnx.
Tpern +ran nsnuecxne narpysxn. Conerym er rpycno, pacrxxxn, cycrannym rnmnacrnxy.
3rn 3 +rana nyrt x snopontm. Bt nouyncrnyere onpocrt, npnnnn cnn, orcrynxr onesnn.
Mnorne unrarenn ncnontsymr mon xnnrn rontxo xax cnpanounnx, xax cxopym nomomt. Korna saonem, cmorpm, xax
notcrpee ntneunrtcx, ronopxr onn. Onnaxo nnnmarentnomy unrarenm xnnrn npnnecyr ropasno ontme nontst.
Hanncant onn nnx roro, urot uenonex mor nyume nosnart cno oprannsm. Bt nonxnt sanymartcx naxonen nan nonpocamn,
xoropte nnxorna ne npnxonnnn n ronony. H nonyunre orner.


Bonpoc: Hpouna, uro Bt npornn rononannx. Mon snaxomte conerymr mne sanxrtcx rononannem; ronopxr, uro +ro
+exrnnno n esnpenno.
Omeem: Kypc rononannx nyxno npononnrt non nanmnennem npaua. Bor uro paccxasan 56-nernn myxunna. Emy tno
rxxeno ntmart. Bannm pemnn norononart. Ha 3- nent ntmart crano nerxo. Ha 6- nent n moue noxnnncx aneron. Bannm nonan n ontnnny, rne
emy crann nnonnrt nncynnn, cxasan, uro cnacamr ero. Ceuac Bannm nncynnnosanncnmt nnaernx. Hoc ne ntmnr.
Bonpoc: Hoxyct ne panee uacy noun, nnaue nnuero ne ycnenam. Bcram c rpynom, uyncrnym cex pasnrtm. uem moxno
nsonpnrtcx?
Omeem: Honnonennt con nnuro ne samennr. Bpen, nanocnmt oprannsmy nosnnnm orxonom xo cny, orn npnpannnnamr x
npnunnxemomy anxoronnsmom, a xaxnt uac cna or 22 no 24 npnpannnnaercx x 2 uacam nocne nonynoun.
Bonpoc: V menx nacrontxo nanpxxennax paora, uro ne mory ntnennrt npemx na oen. Korna ocnooxnamct yxe ecrt ne
xouercx. Bpenno nn +ro?
Omeem: Xenunt nystpt npn nocrynnennn nnmn anromarnuecxn ntpactnaer nopnnm xenun, neoxonnmo nnx
nnmenapennx. Hpn ontmnx nepeptnax n ene xenut sacrannaercx, uro moxer npnnecrn x opasonannm xamne n xenunom nystpe.
Bonpoc: Beuepom c cocenxmn cnnnm na cxamexe, ntmnm nosnyxom. Honesno nn +ro?
Omeem: Iopasno nonesnee nnnrartcx na cnexem nosnyxe.



24
BLXAHHE
Ptxanne +ro nanonee naxnax ynxnnx oprannsma. Ecnn t nmnn npannntno ntmann, ro onesnn
crann t penxocrtm, cunran Aeuueuua. uenonex moxer cymecrnonart nexoropoe npemx es ent, es nont es
nosnyxa on ne npoxnner n necxontxnx mnnyr. Hponecc ntxannx cnococrnyer ne rontxo oxncnennm xponn. Horam
nsnecrno, uro npn +rom oprannsm nonyuaer ontmoe xonnuecrno no+neprnn, xoropym onn nastnamr npano.
Cepnne ronnr xpont no aprepnxm, norom ona nocrynaer n xannnnxpt, nnrax xaxnym xnerouxy oprannsma. 3arem xpont no
nenam nosnpamaercx n cepnne, xoropoe ronnr ee n nerxne.
Aprepnantnax xpont ornnuaercx xpxnm nnerom n nactmena nnrarentntmn nemecrnamn. Benosnax xpont cnnenaroro nnera n
nactmena nponyxramn pacnana.
Hcnopuennax nenosnax xpont n nerxnx conpnxacaercx c nosnyxom. Hponcxonnr cropanne, xpont nornomaer xncnopon
nosnyxa n ocnooxnaer yrnexncnt ras, ntnenxmmncx ns nponyxron pacnana n xnonnrtx nemecrn, nonyuenntx xpontm ns oprannsma.
Ounmennax xpont nosnpamaercx n cepnne.
Hpn nenocrarounom npnroxe nosnyxa x nerxnm xpont ne moxer trt nonnocrtm ounmena. Hponyxrt pacnana
nosnpamamrcx oparno n orpannxmr oprannsm. Orcyrcrnne cnexero nosnyxa nponsnonnr raxoe xe necrnne.
Ecnn uenonex ntmnr nenocrarouno rnyoxo, ero xpont remnax, rycxnax. V nero nennoe nnno. Inyoxoe ntxanne n
cnenymmee sa nnm xopomee xponoopamenne namr cnexn, pymxnt nner nnna.
Ha opry napoxona Honnonneppn nponsomen necuacrnt cnyua. Bo npemx mropma xannran nenen nepenecrn
naccaxnpon n xamr-xomnannm n sanpanrt nce nnepn n nnnmmnnaropt (urot nnxro ne meman xomanne oportcx co mropmom). B pesyntrare
12 uenonex nornnn or ynymtx.
Pepentx, napxn, cxnept nornomamr yrnexncnt ras n nactmamr xncnoponom roponcxo nosnyx. Mopcxo nosnyx orar
onncrtmn coennnennxmn. B cocnonom necy nosnyx nonnsnponan, uro raxxe nonesno.
3nmo nosnyx unme, uem nerom; cner npnnnaer x semne ntnt n rpxst.
Bosnyx ropntx n npnmopcxnx xypopron nmeer mnoro orpnnarentno sapxxenntx uacrnn.
Bosne ypntx pex n nononanon nosnyx raxxe orar orpnnarentno sapxxenntmn uacrnnamn. Hmnn, xnnymne n raxnx
mecrax, penxo onemr n nonro xnnyr.
Kncnopon ne rontxo ocnexaer xaxnym xnerxy rena; nponecc nnmenapennx raxxe sanncnr or crenenn oxncnennx nnmn.
Uacmo v )moe co c)aoi+u )eeru+u n)oxoe nuueeapeuue. Ho+romy orn cunramr, uro ntxanne ecrt xnsnt. Te, xro npannntno ntmnr, ne
npocryxamrcx: cropanne, nosnnxammee npn pacnane, nponsnonnr renno n nonnepxnnaer remneparypy rena.
Pasnnuamr 3 rnna ntxannx: nepxnee, cpennee n nnxnee. Hpn nepxnem ntxannn n nem npnnnmaer yuacrne
nepxnxx uacrt nerxnx, npn cpennem nanonnxercx nx cpennxx uacrt, npn nnxnem paoraer rontxo nnxnxx uacrt. Honnoe
ntxanne no cncreme oron nxnmuaer nce 3 rnna. Ono npnnonnr n necrnne nect ntxarentnt annapar, nce ntxarentnte
mycxynt n antneont. Oprannsm nactmaercx xncnoponom, npn +rom ycnnnnaercx omen nemecrn, oxastnaercx
naronpnxrnoe nosnecrnne na +nnoxpnnnym cncremy, nsneunnamrcx cepneunte nenyrn n, xoneuno, onesnn nerxnx.
Kpome roro, nonnoe ntxanne oecneunnaer sapxnxy nnyrpennnx opranon n mtmn.
noncxne menenxept coxpanxmr onpocrt no npemx yromnrentntx mnorouacontx conemann. Cexper saxnmuaercx n
cnennantntx ntxarentntx ynpaxnennxx. Hpn nepntx npnsnaxax ycranocrn xnonnt nenamr +rn ynpaxnennx, na rax ncxycno, uro nenono
naprnep nnuero ne sameuaer. B reuenne 6 cexynn nano rnyoxo n pannomepno nnoxnyrt, sarem na 6 cexynn sanepxart ntxanne n n cnenymmne
6 cexynn ntnoxnyrt mennenno n pannomepno.
Vnpaxnenne nonropxre crontxo pas, cxontxo nyxno, urot nsannrtcx or ycranocrn.

METOBHKA HOAHOIO BLXAHHR

Cnenare ntnox, sarem naunnre mennenno nntxart, nanonnxx nosnyxom cnauana nnxnmm n cpennmm
uacrt nerxnx (npn +rom pacmnpxmrcx pepa n rpynt) n, naxonen, nepxnmm (nonnnmamrcx xnmunnt). B +ror momenr
xnnor nrxrnnaercx. 3anepxnre ntxanne. Horom naunnre mennennt ntnox, onycxax pepa, rpynt, nneun.
Bonnoopasnte +rn nnnxennx nonxnt trt nnanntmn, xax npnnnn n ornnn. Ecnn npn +rom cnerxa senaercx, snaunr,
rexnnxa ntnonnennx ycnoena ouent xopomo. Ponrax senora cnnnerentcrnyer o cnaocrn nerxnx. 3a ennnnny cuera nyume
ncero npnnxrt pnrm cepnna. Pnnrentnocrt nnoxa (ntnoxa) nonxna trt n 2 pasa ontme nayst mexny nnmn. Exennenno
cnenyer nenart 34 nonntx nnoxa n ntnoxa, xenarentno na cnexem nosnyxe, couerax nx c xonto. Hpn nenpnxrntx
omymennxx npepnnre sanxrnx na
12 nnx.


3HEPIETHHECKOE BLXAHHE

Mt nce nepnm n uyneca. B uynonecrnennte sarpannunte nnnmnn. Orpomnt ycnex nmemr
nnocrpannte cxnrarenn xnpon. A mon unrarenn c nocroprom ncnontsymr ornapt n nacroxn rpan.
B Ipysnn cntmana npnruy.
Ku;i cu)iuo ;aoo)e) u noexa) )e:umic ;a epauuuv. Eeo oc+ampuea)u +uoeue ceemu)a-npodeccopa, uo
ue +oe)u no+o:i. H eom e oouo oopoeo r)uuure e+v cma)u oaeami ue)eouvm eoov, npuee;euuvm u;oa)era. Cma) numi
ru;i omv eoov u c raroi+ oue+ :vecmeoea), rar npuoieamm cu)i. Bcrope ei;oopoee). C:acm)uei, ou cnpocu)
25
epa:e, omrvoa oma eooa u rar ua;ieaemc. Jmo eooa u; oa)ero Ipv;uu, omeemu)u e+v. Ha;ieaemc
Bopro+u.
Mt ne npnnaem snauennx npocrtm nemam. He nepnm, uro npocrtm cnocoom moxno ntneunrtcx.
Bor onnn ns nnx nnx ynyumennx cnoero cocroxnnx.
Bnox na 3 ynapa cepnna, uepes noc. Btnox na 910 ynapon cepnna, uepes por co snyxom c. Hpn
nnoxe mtcnenno nrxrnnare xononnym, ronyym +neprnm. Hpn ntnoxe mennenno ntpactnare rennym, rpxsnym, cepym
+neprnm. Paccnatrect, ntmnre cnoonno, n raxr c pnrmom cepnna.
Honpoyre ntmart uepes mnronnnnym xenesy, uepes rnasa (n nnx nouyncrnyere xononox), moxno
uepes maxymxy, ocnonanne uepena, uepes rouxy na cnnne nanpornn conneunoro cnnerennx, noxcnnny, xonunx, anyc,
npomexnocrt, moueno nystpt, nynox, conneunoe cnnerenne, rouxy mexny rpyne. Penare no 10 nnoxon n ntnoxon
exennenno. Hontmnre uepes xenynox, neuent, nouxn. Hontmnre uepes nonepnyrte nnepx nanonn, nexamne na
xonenxx. Hontmnre uepes crynnn nor.
Buu+auue! Hentsx rporart cepnne, mosr n nonxenynounym xenesy.


Hs npaumuuu
J))a, 61 eoo. Crana mtcnenno ntmart uepes crynnn, nouyncrnonana onn n norax. uepes nenenm onn
ycnnnnnct, nauannct noxantnannx. Crana mtcnenno ronxrt xpacnt oront no noram, norom moposnna norn ronyo
ntnnno. 3arem nonnna no noram xonmunm exnxom. uyncrnonana n enpax n xronnnax renno n noxantnanne. Tenno,
noxantnanne +ro noena! 3apxxennax +neprne xpont ounmana cocynt. Pacxptnannct nepaorammne xannnnxpt.
Pantme ne morna ntnepxart n mysee 2 uaca naunnann xyrxo onert norn. Ceuac xonnr es ycrann. 3naunr, n n 61 ron
n oprannsme ecrt pesepnt!

3AKAAHBAHHE
Bce onesnn aconmrno nce! neuar ne ranerxn, ne nnnmnn n ne xaxne-ro cnanotx. C nenyrom
opercx cam oprannsm, a rpant, nacroxn n nexapcrna rontxo axrnnnsnpymr, crnmynnpymr ero.
B +ro cnxsn ocoenno naxnoe snauenne nmeer saxannnanne.
A. B. Cveopoe ntnnnan na cex xaxnoe yrpo ymar xononno nont.
H. Kaum rynxn xaxnt nent n nmym norony.
H. H. Hae)oe no noctmnnecxrn ner xynancx n Hene ne rontxo nerom, no n nosnne ocentm.
H. H. To)cmo nmnn xonnrt ocnxom, no yrpam onnnancx xononno nono. Hocne nanpxxenno
nnreparypno paort nncarent n nmym norony, naxe n rpnnnarnrpanycnt mopos, ornpannxncx na nporynxy,
npononxanmymcx ne menee rpex uacon. On ronopnn: Ecrt 2 cnocoa optt c onesnxmn. Onnn n rom, urot saxanxrt
cex, urot onesnt ne npncrana (npannntno xnrt). Ppyro n rom, urot, saonen, neunrt onesnt. Hepnt cnoco
mennennt, no ropasno naxnee.
Haunnart saxannnanne nano rontxo rorna, xorna orcyrcrnymr xaxne-nno npnsnaxn npocrynt. Hepnon
nonroronxn 34 mecxna. Heoxonnmo nomnnrt, uro nponenypt npornnonoxasant npn anneprnn, rnnepronnn, onesnxx
cepnna, xsne xenynxa. He cronr sannmartcx saxannnannem noxnntm n ocnanenntm nmnxm. Pnx nnx xopom rennt nym
c nocnenymmnm axrnnntm pacrnpannem.
A renept paccmorpnm nonponee, xax npononxrcx saxannnammne nponenypt.


KOHTPACTHLH BYm

Pasnentrect n nanne. Bxnmunre ropxun nym (nacxontxo moxno repnert), sarem xononnt.
uepenyre 3 pasa. 3axanunnare xononntm nymem. Hpn rnnepronnn ropxunm. Hocne nponenypt nyume ne ntrnpartcx
nycrt nona nocrenenno ntctxaer na rene. Korna xoxa craner cyxo, noxnonare cex nanonxmn no ncemy reny. Hentsx
rporart xnnor, mecra non xonenxmn, xenmnnam rpynt. Pyxn neoxonnmo npennapnrentno axrnnnsnponart, norepen nx
npyr o npyra. Hponenypa oxastnaer cnntnt ronnsnpymmn n omeyxpennxmmn +exr.
OBAHBAHHE XOAOBHOH BOBOH

Btmorect ropxue nono c mtnom. 3aroronnenntmn sapanee nnymx-rpemx nenpamn xononno nont
oxarnre reno nocne mtrtx. 3ro nonesno nnx xoxn, nen, nepnno cncremt.

108 mAIOB HO PYHLK

Orxpore xononnym nony, nanere nont no mnxonorxn n, sarxnyn npoxo nanny, mnenare (rax
nastnaemax xonta na mecre) no none 108 pas. Horom pasorpnre norn n nanentre nocxn. Bam oecneuen npnnnn
onpocrn, xax nocne xopome sapxnxn. Ecnn nano paorart momenrantno crpxxnere c cex ycranocrt n connnnocrt.

26
OBTHPAHHE

Pnx +ro nponenypt naponnax mennnnna coneryer npnroronnrt cnenymmn cocran: eooa 0,5 n,
+opcra co)i 1 cr. noxxa c nepxom, oo 20 xanent, eoora 250 mn.
Vrpom nocne nyma xecrxo nepuarxo, cmouenno n pacrnope, oorpnre reno c nxrox no ronont. B
paone cepnna ocropoxno cnenare 40 xpyrontx nnnxenn no uacono crpenxe. He ononacxnnaxct, onentrect. Hepen
cnom npnmnre nym. Pacrnpanne naer renno n +neprnm, omonaxnnaer reno, ynyumaer xponoopamenne, ronnsnpyer,
nenaer xoxy +nacrnuno.


3AKAAHBAHHE PEBEHKA

Booa 0,5 n, +opcra co)i 1 u. noxxa c nepxom, oo 35 xanent, eoora 8 cr. noxex. Vrpom
oorpnre peenxa rpxnouxo, cmouenno n pacrnope. Beuepom oxsarentno ntmore n nannouxe nnn non nymem.
Hponenypa yxpennxer n saxannnaer manentxnx, ocnanenntx nere, cxnonntx x uacrtm npocrynam.
XOBLBA BOCHKOM

Hennrent Pauca Cv+epuua coneryer nnx nponnaxrnxn npocrynt xonnrt noma ocnxom. cama nonroe
npemx ne ntnesana ns ponxnron, a nor ntneunnact. Ecnn non xononnt ne orect, nce panno cnnmnre ranouxn n
xonnre xorx t no 5 mnnyr. Honropxre 3 pasa n nent, ronopnr ona. Camoe nonesnoe xonnrt no mepcrxnomy
xonpnxy.
Houemy nponenypa naer raxo osnoponnrentnt +exr? Ha crynne nmeercx macca nepnntx oxonuann.
Hpn ee oxnaxnennn cnrnan onacnocrn nner n mosr, n oprannsm ntcrpannaer samnry.
A nor coner Baueu: Xonnre nerom ocnxom. He npeptnare cnom cnxst c semne. Hycxare nerom nere
xonnrt ocnxom noncmny, urot ntpaorart nmmynnrer or ncex semntx onesne.



Hs npaumuuu
Hpa, 9 )em. uacro onena. Hocroxnno tn nacmopx, xonnna c orxptrtm prom. Pnaxnt e ynanxnn
anenonnt onn ntpacrann nnont. Herom nenouxa crana xonnrt 20 mnnyr no rpane. Ocentm mama nanonnxna nanny
npoxnanno nono no mnxonorxn, n nenouxa ronana n reuenne 10 mnnyr. Horom 10 mnnyr xonnna no mepcrxnomy
xonpnxy. O anenonnax naxe ne ncnomnnaer. Her nn nacmopxa, nn rononntx one.
O)iea, 43 eooa. Pantme uacro onena. uyrt orxpomr oxno nnn pxnom xro-ro saoneer cpasy xe
saonenana cama. 2 rona romy nasan nauana onnnartcx xononno nono n nn pasy c roro npemenn ne npocrynnnact.
Eeooru, 65 )em. C 40 ner ymtnaercx no noxca xononno nono. uyncrnyer cex xopomo n ne
npocryxaercx.

YXOB 3A HOAOCTLK PTA
OHHCTKA R3LKA

Hpn omennn c nmntmn nnorna moxno nouyncrnonart nypno sanax, nnymn y nnx nso pra. On
nosnnxaer or nanera, conpammerocx na xstxe. 3ror naner pesyntrar racrpnra, xsnt xenynxa, sanopon, saonenannx
neuenn, anrnnt, nonoca n r. n. stx nano ounmart n nnnmarentno cnennrt sa ero cocroxnnem. Ecnn ynennunncx naner
+ro cnrnan o nenarononyunn n oprannsme. Cnenyer npoanannsnponart, uro nt enn naxanyne nosmoxno, xaxne-nno
nponyxrt nnoxo ycnonnnct. 3ro morna trt xonuenax nnn conenax pta, rpnt, cnanocrn, ocrpte coyct. Ouncrxa xstxa
cnococrnyer ncuesnonennm nenpnxrnoro sanaxa nso pra, ona npnocranannnnaer paspymenne syon. Bcerna npnxrno
nmert uncrt, cnexn por.
Ouncrxa xstxa nponsnonnrcx yrpom, nocne uncrxn syon. Crantre nepen sepxanom n uano noxxo
(xpax ee ne nonxnt trt ocrptmn) ocropoxno nocxpenre xstx or xopnx x xonunxy. He cnenyer cxpecrn xstx c cnno,
urot ne rpanmnponart ero. He cnenyer sacontnart noxxy rnyoxo, urot ne ntsnart pnory. 23 nerxnx nnnxennx n
xstx ounmen.

YXOB 3A 3YBAMH H BECHAMH

3yt yxpamamr uenonexa. Onnaxo naxnee ro, uro nmenno c nx paort naunnaercx nponecc
nnmenapennx. Knrant ronopxr, uro uenonex snopon, noxa y nero snopont syt. Fontnte syt ncrounnx nnexnnn
nnx ncero oprannsma.
Hpnnoxy npocrte npannna yxona sa syamn, xoropte nosnonxr coxpannrt xpacory nx n snoponte.
27
Inorox nonconneunoro macna noxyre naromax n reuenne 15 mnnyr. Btnnmntre macno nonxno
noenert.
Honomnre por pacrnopom mopcxo conn, n xpanem cnyuae nonapenno.
Pnx yxpennennx syon npennaram penenr rpysnncxnx cromaronoron. Onare xnnxrxom cxopnyny xnn,
npoxnnxrnre, a sarem ntcymnre n nsmentunre n xoemonxe n ntnt. Honyuennym maccy noannxre n nnmy na xonunxe
noxa.
Eme onno cpencrno yxona sa syamn. Mopcxym cont menxo ncronxnre, cmemare c pacrnrentntm macnom
no rycrort nacrt n ocropoxno nrnpare ee n necnt nantnamn. B pesyntrare necnt yxpennxmrcx, syt cranonxrcx
entmn.
3yt nano uncrnrt na nout, a raxxe nocne ent nopomxom n merxo ns narypantno mernnt. Honocxart
nx nano rontxo xononno nono. Hocne ent conerym nonocxart por nacroxo snepoox nnn xanennynt (3040 xanent na
noncraxana nont).
Pnx yxpennennx syon n necen c yrpa nepexyre nontxy uecnoxa n xamnny. Kamnny ntnnmntre. Ecnn
ynere +ry nponenypy nenart exennenno saynere npo synoro npaua. Xenanne uecnoxa nnn nyxa nomoraer npn
napononrose*. 3anax moxno ornrt, ecnn noxenart rpenxn opex, xopent nnn senent nerpymxn. Btnere craxan
ropxuero monoxa ne yner nn sanaxa, nn orptxxn.
Hpocmo cnoco vuvuueuua sopoeoa. Hocne xaxnoro npnema nnmn nonomnre por coneno nono (na
craxan nont 1 u. noxxa conn). Honomnre nnrencnnno, 3 pasa n nent. uepes 23 nenenn nouyncrnyere pesyntrar
xopomee camouyncrnne.
Hpononxnrentnoe (510 mnnyr) nonocxanne pra oxastnaer nnnxnne na nexrentnocrt nenrpantno
nepnno cncremt. Ero moxno cpannnrt co cnoeopasntm maccaxem mosra, oxastnammnm nnnxnne na nporexammne n
nem nponecct.
Maccax eceu. Ho cocroxnnm necen moxno onpenennrt crenent crapennx oprannsma. C nospacrom onn
cranonxrcx nnocxnmn n nenntmn.
Maccax necen npnnonnr x omonoxennm oprannsma. Exennenno maccnpyre necnt nonymeuxo
ontmoro nnn yxasarentnoro nantna.
Maccax necen cnapyxn n nsnyrpn nponsnonxr xstxom, 1015 pas n onny n npyrym cropony exennenno.


Hs npaumuuu
Huro)a, 49 )em. Xanonancx na napononros. V nero pacmartnannct syt, xponorounnn necnt.
Hocnennne 5 ner npaxrnuecxn ne orntxan. Hs-sa +roro apaxnnnn nepnt, myunna ecconnnna, pasnpaxnrentnocrt. Kax
nonepnnnuaer onnnaercx norom. V orna nnaer.
He:euue. Benena cpouno ornoxnyrt, yexart n ornycx xorx t na 2 nenenn. Hapononros pesyntrar
ocnanennocrn oprannsma. Hoconeronana nnrt omeap nepeeopooor epeurux opexoe nnx mnronnnno xenest, uacmorv
nepeeopooor epeurux opexoe nnx nonxenynouno xenest. Hoxasana, xax nenart +accar +u;uuuee; npoxauxy n nonnnrxy
cepnna no+neprne. Hasnaunna nonocxanne pra cnao uacmoro ra)euov)i (pasnecrn nono anreunym nacroxy n
coornomennn 1:10). uepes nonrona cnpocnna o camouyncrnnn. Hnxona ornernn, uro uyncrnyer cex xopomo, n naxe ne
mor ncnomnnrt, no xaxomy nonony opamancx xo mne.


TPABL, PEKOMEHBYEMLE BAR YXOBA
3A BECHAMH H HOAOCTLK PTA

Kopa ovoa onanaer nxxymnmn cnocrnamn n ynorpenxercx npn ptxnocrn n xponorounnocrn necen.
Hucm rpanuei onanaer xponoocranannnnammnm necrnnem. Heemi po+auru nxxymnm, anrncenrnuecxnm
cnocrnamn, npnmenxmrcx nnx nonocxannx npn nocnanennn nonocrn pra. Hucm ua)de cmxruammnm,
npornnonocnannrentntm cnocrnamn, npnmenxercx nnx nonocxannx pra n ropna. Heemi ra)euov)i nomoramr npn
nocnannrentntx nponeccax nonocrn pra.
Knracxax mennnnna coneryer nocne ent 3 pasa nonocxart por. Hnrepecno, uro nocne rpertero pasa
nponcxonnr camax nnrencnnnax ouncrxa nonocrn pra.

Hanonee npocrte n nocrynnte cpencrna npn svuo ouu:
nonocxanne renntm pacrnopom numieeo cooi (1 u. noxxa na craxan nont); ecnn ynere
nocroxnno uncrnrt syt n maccnponart necnt cono, nonocxart ropno n por ee pacrnopom saynere o onesnxx necen
n ropna;
nonocxanne c nnnrentntm opomennem, ro ecrt sanepxnnax nononry no pry, omeapo+
oera)unma (1 cr. noxxy nsmentuenntx nncrten sannnamr craxanom nont, xnnxrxr 4 mnnyrt, namr nacroxrtcx);
nonocxanne c nnnrentntm opomennem ornapom ropi ovoa (cnoco npnroronnennx yxasan na
anreuntx ynaxonxax);
28
nonocxanne renntm nacroem )ucmiee ua)de (cnoco npnroronnennx yxasan na anreuntx
ynaxonxax).
Hponenypy nonropxmr rpnxnt n reuenne nonyuaca necxontxo pas n nent.

Hpn napooumose nomoraer nonocxanne pacrnopom ns ropi ovoa, ua)de, mic:e)ucmuura,
uunoeuura, rpanuei: 1 cr. noxxy nmo rpant sanapnre craxanom xnnxrxa, nacrannare 20 mnnyr n nonomnre 5 pas n
nent renntm pacrnopom, nononry sanepxnnax ero no pry. Vxpennxer necnt ornap crop)vni epeurux opexoe (nnera
xpenxoro uax).
HPOMLBAHHE HOCA
Onno ns ocnonntx ycnonn snoponoro opasa xnsnn ymenne ntmart nocom. Hpnntuxa ntmart
prom npnunna mnornx npocryn. Hosnpn 2 ysxnx xanana, na crenxax xoroptx naxonxrcx nonocxn, nrpammne pont
nntrpa. Hpoxonx uepes nosnpn, nosnyx ounmaercx n corpenaercx. Htnt, sanepxannax nonocxamn n cnnsncro
oonouxo, ntranxnnaercx napyxy npn ntntxannn. Ho c xonnuecrnom ntnn n mnxpoon, xoropte mt nntxaem, noc ne
cnpannxercx. Ho+romy ero cnenyer exennenno npomtnart. Horn yrnepxnamr, uro npn +rom ynyumaercx spenne. Xopomo
ounmennt noc oecneunnaer nonnonennoe ntxanne. Cnoonnoe nepememenne nosnyxa uepes npomtrym nonocrt
ronnsnpyer n ycnoxannaer nepnnym cncremy. uenonex, npnntxmn x npomtnannm noca, ncntrtnaer neynocrno, ecnn
xorx t na onnn nent nponycrnr +ry nponenypy.
B cnyuae npocrynt, nacmopxa neoxonnmo nenart npomtnanne 23 pasa n nent. Hpn +rom n nony moxno
noannxrt ornapt rpan c anrncenrnuecxnmn n apomarnuecxnmn cnocrnamn (+ma, po+aura, ;eepooo, :ucmome),
ra)euov)a) nnn cont.
METOBHKA BLHOAHEHHR

Pnx nponenennx nponenypt rpeyercx apopont uannx. Hanere n nero nony (remneparypa 37
38 C), n xoropo pacrnopena uanax noxxa +opcro co)u. Honepnnre ronony rax, urot nenoe yxo tno nanpanneno
nnns. Cnenare ntnox npano nosnpe, saxan nenym. Ptxanne cnoxonoe, uepes por. Bony ne rnorart. Hspacxononan
nononnny oema nont, nponyre noc, cnenan necxontxo pesxnx ntnoxon. 3arem nonepnnre ronony nnpano, ncrantre
nocnx uannxa n nenym nosnpm n npononxare nponenypy. Cmopxartcx ne pexomennyercx, rax xax nona moxer nonacrt n
cpennee yxo.
Bony xenarentno ncnontsonart xnnxuenym. Ecnn ona cnnmxom ropxuax nnn, naoopor, xononnax, moxer
nosnnxnyrt xxenne n nocornorxe. Henpnxrnte omymennx moryr noxnnxrtcx npn ncnontsonannn nenoconenno nnn
nepeconenno nont. Cnycrx nexoropoe npemx nepexonnre x npomtnannm noca xononno nono.

CAMOMACCA

Maccax ynyumaer nnpxynxnnm xponn, ronnsnpyer nepnt n nepnnte oxonuannx. Hyumee npemx nnx
nponenennx maccaxa yrpo.


METOBHKA BLHOAHEHHR

Mtmnt maccnpyemtx uacre rena nonxnt trt paccnanent. Maccax npononxr mennenntmn n
pannomepntmn nnnxennxmn nanone, no xony nnmarnuecxnx nyre.
Horn maccnpyre no nanpannennm x nonxonenntm n naxontm ysnam (xenmnnt naunnamr c npano
norn). Kpyrontmn nnnxennxmn nomaccnpyre xonenn. Pyxn maccnpyre no nanpannennm x noxrentm n nonmtmeuntm
nnannnam. Ipynt or cepennnt n cropont (monounte xenest ne maccnponart!), x nonmtmeuntm nnannnam. Cnnny
cnnsy nnepx, mem xnnsy, x nonxnmununtm ysnam, or sartnxa x cnnne. Maccnpyre centmo ment nosnonox no
uacono crpenxe.
Honoxnre oe pyxn na xonunx. 3neprnuntmn nnnxennxmn pyx n cropont n nnns maccnpyre xronnnt.
Pnnxennxmn n cropont n nnepx maccnpyre cnnny. Honesno cnenart nonepeunoe pacrnpanne cnnnt pepamn nanone.
Maccax nnmarnuecxnx ysnon nponsnonnrt ne cnenyer. Xnnor maccnpyre no uacono crpenxe (no xony
roncroro xnmeunnxa). Kpome roro, nenare xpyrn no xaxnomy nneuy. 3arem cnennxre nantnt n samox, n nx xocrxmxamn
maccnpyre nosnonounnx cnnsy nnepx. Bcero nponsnonnre no 34 maccaxntx nnnxennx.
Exennenno craparect npopaorart maxcnmantnoe xonnuecrno cycranon.
Hentsx npononnrt maccax npn nocnannrentntx nponeccax, rnonnxax, xoxntx saonenannxx,
napnxosntx pacmnpennxx nen n rpomose.

29
YXOB 3A HOIAMH
Horn ntnonnxmr orpomnym paory ontmym, uem nmax npyrax uacrt rena. Onn rpeymr
rmarentnoro yxona.


YHPAHEHHR BAR HOI

1. He orptnax nxrox or nona, nonnnmnre nantnt nor xax moxno ntme.
2. Vnnpaxct nxrxamn n non, nonpamare cronamn nancrpeuy npyr npyry n n npornnononoxnte cropont.
3. Xonnre ocnxom no necxy, rpane, n nernyoxo none.
4. Hantnamn nor nonnnmare xamymxn, xapannamn, nepenouxn (xaxno noro ornentno).
5. Ctrpare rammy cnpana naneno n cnena nanpano nantnamn xaxno norn.
6. Cnnx, npamare cxanxy nonomnamn, nepexartnax ee or nantnen x nxrxe.
7. Crox npamare cxanxy or nantnen x nxrxe, nanannnnax nso ncex cnn na nonomny cnauana onno noro,
norom npyro.
3rn ynpaxnennx nano nenart exennenno no 1015 mnnyr.
Pnx ycranmnx, orexmnx nor nonesnt nannt ns +mi (100 r cyxnx nncrten na ras nont), a raxxe
cmastnanne nor xenpom nnn xncntm monoxom.
Hpn npacrannn norre pexomennyercx npoxnnxrnrt nannntnnx n nponecrn nm xananxy no cepennne
norrx nponontnym nnn nonepeunym.
BLCTPLH CHOCOB
OMOAOEHHR CTYHHEH

1. Honaptre norn n ropxue none.
2. Hemso ynannre xecrxne oporonenmne uacrnnt.
3. Cmaxtre norn xpemom n cnerxa nomaccnpyre crynnn.


PEHEHTL KPEMOB BAR HOI

X 1
Cipo re)mor 1 mr.
Hooco)ue:uoe +ac)o 1 cr. noxxa
Vrcvcua occeuuu 1 cr. noxxa
Crunuoap rueu:ui 1 u. noxxa

Texuo)oeu u;eomoe)euu: rmarentno nepememare xenrox c nonconneuntm macnom, sarem npn
nomemnnannn nnere +ccennnm n cxnnnnap (moxno es cxnnnnapa).
Kpem omonaxnnaer crynnn, onn cranonxrcx nexntmn, xax y mnanenna. Tax xax n crynne nmemrcx
mnorouncnennte nonornuecxn axrnnnte rouxn, ro xpem ronnsnpyer nect oprannsm. Kpem ne cmtnart.
Kpem penenra N 1 npnmenxercx raxxe npu pauuvuume. On nan xopomne pesyntrart n no npemx
npncrynon nocnanennx mpouuuuoeo uepea. Hpnmenxmr ero n n npyrnx cnyuaxx.
Hpn rpemnnxax n panxax xpem npornnonoxasan.
X 2
O)ueroeoe +ac)o 100 r
Bocr 15 r
Cocuoea c+o)a (rauudo)i) 20 r
C)ueo:uoe +ac)o 1 cr. noxxa

Texuo)oeu u;eomoe)euu: nsmentunre xannont n nopomox, nonoxnre xomnonenrt n +mannponannym
nocyny n, nomemnnax, xnnxrnre 10 mnnyr. Cnnmnre neny. Ocrynnre. Xpannre n crexnxnno anxe. Kpem saneunnaer
rpemnnt n panxn na crynnxx, cmxruaer xoxy.
Ouent xopomo, xorna uenonex saornrcx o ycrantx norax, no nyume nonrtcx raxoro cocroxnnx, xorna
norn noome ne ynyr ycranart. 3xcrpacenct ronopxr, uro uepes ontnte norn moxer ntrexart +neprnx. uem nyume
xponoopamenne n norax n npoxoxnenne no nnm +neprnn, rem mentme nepoxrnocrt roro, uro n xonne nnx nacrynnr
ynanox cnn.

MACCA CTOH
3exrnnnt cnoco opom c vmo+ueuue+ maccax cron. Ha nonomny ntxonnr macca nepnntx
oxonuann, n ee maccax oxastnaer ronnsnpymmee n omeyxpennxmmee necrnne na nce oprant.
30
O cnonx norax mt ncnomnnaem cnnmxom nosnno xorna onn naunnamr onert. 3a cronamn neoxonnmo
yxaxnnart rax xe, xax sa nnnom. Hx nano epeut cmonony. Koxa na crone nonxna trt posono, yxoxenno n monono.
B pesyntrare maccaxa cron nponcxonnr neuenne mnornx onesne. Hpnunnamn saonenannx camnx cron
moryr trt: nnoxo nonopannax oynt nnn oynt na ouent ntcoxom xanyxe, nnoxoe nnranne (nenocrarox mxca, ptt,
xnn, monoxa, aconn, opexon, rpeuxn, nmennnt, npoca, axnaxanon), orcyrcrnne xantnnx (nnma, orarax xantnnem:
neuent, nouxn, cepnne, xna, onec, opexn, cnexna, onynanunxn, xanycra, canar, mopxont, orypnt, anentcnnt, nsmm,
monoxo, rnopor, ctp), manoe xonnuecrno ynpaxnenn nnx nor nnn nenpannntnoe nx ntnonnenne.

METOBHKA BLHOAHEHHR

1. Cxntre no-rypenxn na non n ntnepnnre norn nonomnenno cropono nnepx. Horpnre nantnt nor
mexny nanonxmn. Honeprare, norxnnre nx.
2. Hponennre roueunt maccax cront npn nomomn ontmnx nantnen pyx. Bosnecrnne nonxno trt
nocrarouno cnntntm: ontmne nantnt xax t nnnnunnamrcx n crony. Crona c npornnononoxno cropont nonxna trt
sanxcnponana ocrantntmn uertptmx nantnamn. Fonesnennte rouxn na crone npopaorare onee rmarentno.
Pnnrentnocrt npopaorxn xaxno rouxn 2030 cexynn.
3. Horpnre n nornantre crony nanontm.
4. Hoere nantnamn crony.
5. Cnannre crony pyxamn c xpaen, urot opasonanact nponontnax nnannna (nponnaxrnxa
nnocxocronnx).
6. Onno pyxo xpenxo ynepxnnare crynnm, a npyro nostmnrect sa ontmo nanen n nontrarect
npamart ero cnauana n onny, a sarem n npyrym cropony.
7. Hocrantre nory na non n nomaccnpyre xpyrontmn nnnxennxmn nantnen pyxn nepxnmm cropony
cront (oxonte cropont or nxrxn x nantnam).
8. Homaccnpyre nantnamn pyx no nanpannennm or nantnen nor x nonemy.
9. uananramn nantnen nomaccnpyre rouxn na nnyrpenne n napyxno croponax nxrxn (nonannrt c
oxon or nontxxn x nxrxe).
Maccax cron xenarentno npononnrt yrpom n neuepom. Vrpom nocne nyma, xorna cront pasorpert.
Hocne maccaxa cnenyer cnerxa noxnonart no nore cnnsy nnepx (or nantnen x xronnnam). Beuepom nepen maccaxem
cnenyer cnenart nannouxy nnx nor. Ha 3 n xnnxueno nont noantre 1 r nnrteno cont. Hpononxnrentnocrt renno
conono nannouxn 15 mnnyr. 3arem nemso opaorare nxrxn, cmaxtre cront xpemom, nocne uero nponennre maccax
cron. uem +neprnunee nt nenaere maccax, rem +neprnunee yner nnpxynnponart xpont, xoropax ntmoer roxcnnt n
oxnnnr norn. Ocuoeuo npu;uar n)oxo uuprv)uuu rpoeu oo)i u xo)oo e uoeax. C ycnnennem nnpxynxnnn xpont yner
nocrnrart n camtx ornanenntx or cepnna rouex cron n oxnnnxrt nx.
Maccax cron, nponsnonnmt n reuenne nnnrentnoro npemenn, nontmaer nmmynnrer x nnexnnxm n
npocryne.



Hs npaumuuu
J))a, 53 eooa. Xanonanact na nnoxym paory xnmeunnxa. Hocne nenenn maccaxa cron nopmannsonanact
paora xnmeunnxa, npomnn xponnuecxne sanopt. Hnxaxnx nsmenenn n pannone nnmn ne tno. Ecnn ona xorx t pas
nponycxana nponenypy, nonoxnrentnt +exr nponanan.


BHBPOIHMHACTHKA
Bo npemx nnpornmnacrnxn nponcxonnr +exrnnnax ouucmua uuemou om uuauoe. Hnxenep A. A.
Murv)uu samernn: ecnn nonnxrtcx na nocxax rax, urot nxrxn oropnannct or nona na onnn canrnmerp, n pesxo
onycrnrtcx na non, ro ncntrtnaemt ynap, corpxcenne. Hpn +rom nponsoner ro xe camoe, uro n npn ere n xonte.
Fnaronapx xnananam n nenax xpont nonyunr nononnnrentnt nmnyntc nnx nnnxennx nnepx. Taxne corpxcennx nano
nenart ne cnema, ne uame onnoro pasa n cexynny. Hocne 30 ynpaxnenn (corpxcenn) cnenyer cnenart nepeptn n 5
10 cexynn. Btme canrnmerpa nonnnmart nxrxn ne cnenyer, urot ne nonpennrt nenosnte xnanant.
Bnpornmnacrnxa +ro +exrnnnax nomomt e npevnpexeuuu mpo+oqueuma.

OHHCTKA OPIAHH3MA
Fontmnncrno onesne nponcxonnr n pesyntrare orpannenn.
31
Hocne 30 ner y mnornx nmne yponent xnsnenno +neprnn cranonnrcx nenocrarountm. 3ro sarpynnxer
ntnenenne cone n roxcnnon, ns-sa uero nocrenenno napacraer samnaxonannocrt oprannsma. Bosnnxaer onesnt, a uame
ncero xomnnexc onesne.
Hpnunnt nnroxcnxannn pasnnunt. Orpannxmmne nemecrna nocrynamr n oprannsm ns oxpyxamme
cpent nosnyxa, nont, nnmn. Opasonanne roxcnnon nponcxonnr raxxe n pesyntrare nenpannntno nexrentnocrn
opranon nnmenapennx n nponeccon, nponcxonxmnx n xnerxax. Tax, nanpnmep, nocne xnpyprnuecxo onepannn
paspymaercx mnoro xnerox. Hornmne xnerxn ncactnamrcx n xpont n napymamr paory nouex. Haryno nnnxmr na
snoponte n nocnencrnnx crpeccon, cnococrnyx orpannennm.
O:ucmra opeauu;+a npoucxooum nperoe eceeo :epe; no:ru u +o:eeo nv;ipi, a marre :epe; ne:eui,
ruue:uur, )eerue u rorv. Hopmantnoe ynxnnonnponanne +rnx opranon nosmoxno rontxo npn ycnonnn ananca mexny
nocrynnennem nponyxron n ntnonom mnaxon n roxcnnon.
Cymecrnyer nent xomnnexc mep, nomorammnx ouncrnrt oprannsm. Hapxny c omeyxpennxmmnmn
cpencrnamn, cnococrnymmnmn ynennuennm oema xnsnenno +neprnn (nsxyntrypa, saxannnanne, er rpycno,
sapxnxa, ynpaxnennx no cncreme oron), ecrt cnennantnte mept, nanpannennte na ntnenenne roxcnnon ns oprannsma.
Cnonm nannenram x pexomennym nocroxnno npnnnmart )erapcmeeuuie omeapi c)aoume)iuoeo, +o:eeouuoeo,
eempoeouuoeo, nomoeouuoeo oecmeu.
Honesno npnernyrt x pa;oe)iuo+v numauum. uem mentme nponyxron nnrannx mt norpenxem na
onpenenennom orpesxe npemenn, rem ontme coxpanxem +neprnn, neoxonnmo nnx ntnona roxcnnon.
Onnaxo rononanne +ro nacnnne nan cnonm oprannsmom, n npnmenxrt ero nano n +xcrpenntx cnyuaxx:
npn rxxentx xoxntx saonenannxx, ncopnase, anrnne, rnnepronnn. H ncerna conmnart ocropoxnocrt.
Paccmorpnm nexoropte cnocot ouncrxn oprannsma, nsnecrnte n naponno mennnnne.

BLBEBEHHE mAAKOB

Coxrnre necxontxo oepe;oeix no)euiee n pyccxo neuxe. Coepnre opasonanmymcx sony. 3 cr. noxxn
sont ncxnnxrnre n nnrpe nont. Pare none orcroxrtcx (nponexnnart ne nyxno). Orcroxnmymcx nony npnnnmare no
noncraxana naromax n nepen cnom.
3ror cnoco pexomennymr cnnpcxne nennrenn.

BLBEBEHHE PABHOAKTHBHLX BEmECTB

3anere 3 u. noxxn :epuoeo :a craxanom xnnxrxa n crexnxnnom nnn apoponom uannxe, nepenere n
uamxy, ns uamxn n uannx, sarem onxrt n uamxy. Bect sanapennt ua nyxno ntnnrt cpasy, ropxunm. Cnenart +ro
neoxonnmo yrpom, naromax. Bropo pas mexny 15 n 18 uacamn. Hocne npnema uax cemtre xycouex co)euo pioi nnn
:epuoeo x)eoa c co)im. Po n nocne npnema uax n reuenne nnyx uacon nentsx ecrt cnanxoe.
Cnoco nonyuen or xnoncxnx nennrene. Hnrepecno, uro nnorna npn ero ncnontsonannn nomnmo
ocnonnoro necrnnx nanmnaercx n uop+auusauua aeueuua.

BLBEBEHHE HHTPATOB

Iymy oxonuarentno cnumoeo :a (yxe conepmenno ne oxpamnnammero xnnxrox) cenare no 1 u. noxxe
12 pasa n nent nepen eno.

OHHCTKA HEHEHH, HOHEK

3anapnre ;e)eui :a (1 u. noxxa na noncraxana xnnxrxa). Poantre 1 nec. noxxy coeeoeo covca. Here
exennenno sa onnn npnem.

OHHCTKA MOHEHOAOBOH CHCTEML
H COCYBOB

Bam norpeyercx onnn craxan ce+u vrpona, 2 cr. noxxn nsmentuennoro ropu ea)epuaui. Bce +ro
nomecrnre n crexnxnnym anxy, sanere xpyrtm xnnxrxom (2 n) n nacrannare n reuenne cyrox n remnom mecre, saxyran
renntm onexnom. Poantre 2 craxana mena. Hnrt no 1 cr. noxxe sa 20 mnnyr no ent 3 pasa n nent. Hpnroronnennt
raxnm opasom nacro paccunran na xypc neuennx, nocne xoroporo ynyumaercx raxxe xponoopamenne, nnemnn nnn
xoxn nnna, nopmannsyercx nannenne.

OHHCTKA AHMmL

Iopcrt nonerontx ueemroe peneuura sanapnre n 1 n nont. Here xax ua n reuenne mecxna. Hpn
nepnom npneme cemtre 34 cpennnx ropu )onvxa (ctptx) n onnn ropeui ce)ioepe.
32
OHHCTKA HHTLEBOH BOBL
Hpnunna mnornx onesne neynonnernopnrentnoe xauecrno nnrteno nont. Mnorne roponcxne
xnrenn onemr, nanpnmep, anneprne. Anneprnx +ro cnencrnne nnoxoro cocroxnnx nouex. A nouxn ntnenent ns crpox
ns-sa nenpnronno nont. Hanonee onacen xnop. Mnorne ero nponsnonnte nnnxmr na neuent, xpont, ntstnamr omee
nenomoranne. Xecrxax nona rposnr noxnnennem xamne n nouxax. Knnxuenne necxontxo cmxruaer ee, rax xax conn yxonxr
n naxnnt. Moxno nontsonartcx nntrpamn. K coxanennm, nntrpt, uepes nexoropoe npemx cranonxrcx paccannnxom
mnxpoon. Hocne ouncrxn xnnxrnre nony 13 mnnyrt. Bnpyct nornamr npn remneparype 80 C. Bt, nanepnoe,
samernnn, uro nocne noun ns xpana nner onee rpxsnax nona. Cnnnare ee, ne ncnontsyre.


HPOCTLE CHOCOBL OHHCTKH BOBL

Hanonnnre 3-nnrponym anxy xononno nono ns-non xpana. B anxy poctre cepeopuvm noxxy,
mynrnr nnn xpemnn. Orcrannare nony n reuenne noun. Bce rxxente +nemenrt ocxnyr na nno. Hocne +roro nony nano
ncxnnxrnrt. Hnxnmm rpert nont ne ncnontsonart.
Bennuamnm ouncrnrenem n nesnnexropom xnnxercx co)ue:ua ouepeu. Hponenennte nspanntcxnmn
yuentmn +xcnepnmenrt noxasann, uro c nomomtm conneuntx nyue moxno ouncrnrt nony or npnmece es
xnopnponannx, oxncnennx, osonnponannx n npyrnx otuntx cnocoon. Conerym crexnxnnte anxn, nanonnennte
nononpononno nono n saxptrte xptmxamn, ntcrannxrt na anxon onyuartcx. K coxanennm, meron necrnyer
rontxo n rennoe npemx.
Cpencrno nnx xononnoro xnnmara: samopostre nony n rapenxe. B nenrpantno uacrn ntna cxonxrcx
npnmecn, a no xpaxm uncrax nona.


Bonpoc: Ha moem uannxe opasonancx roncrt cno naxnnn. Ho namemy conery crana part nony ns
xononna. H uannx ouncrnncx or naxnnn. uro +ro snaunr? (Hama)i, 62 eooa)
Omeem: 3ro snaunr, uro namn nouxn, moueno nystpt, xnmxn, nosnonounnx, mtmnt, cycrant rouno rax
xe ouncrnnnct.


Hs npaumuuu
Muxau), 61 eoo. B reuenne 9 mecxnen samopaxnnan nony n xononnntnnxe n nnn ee. Hpexparnnnct
npncrynt crenoxapnnn.

HPABHALHOE HHTAHHE
Fontmnncrno nannenron, opamammnxcx xo mne sa nomomtm, crpanaer onesnxmn xenynouno-
xnmeunoro rpaxra. Iacrpnr, xonnr, sanop +ro ceptesnte nenyrn. B ontmnncrne cnyuaen onn xnnxmrcx npnunnamn
xoxntx saonenann.
Houemy xe rax mnoro nmne c onesnxmn xenynouno-xnmeunoro rpaxra? Orner npocro: nenpannntnoe
nnranne.
Hpnnepxnnarect cnenymmnx ocnonntx npannn nnrannx. Hnma ncerna nonxna trt cnexe nentsx
ocrannxrt na norom npnroronnennym nnmy. urot ne ntnnnart ee, napnre crontxo, cxontxo moxere cecrt. Xopomn
otua nanmnana y narecrancxnx ropnen. B xorne napnrcx oen. Bcx cemtx cannrcx sa cron. Bce cnexee, nxycnoe. Ha
nropo nent nnuero ne ocrannxmr.
Craparect ynorpenxrt ontme ctptx onome n pyxron. Ctpte nererapnancxne nmna oxastnamr
neuent +exr npn rnnepronnn, arepocxnepose, acrme n npyrnx saonenannxx. Pnnrentnax napxa nnmn nexenarentna.
Ounmennte n ntmtrte onomn xnannre n xonne napxn n cnerxa npnromnre.
Craparect nxnmuart n pannon ouropacmvuue eooi u dpvrmi. Hecnax semnxnnxa, ronynxa, uepnnxa,
mannna, exennxa, cmoponnna, cnnna, xnsnn, xnoxn, apnxoct, a raxxe mopomxa, xnmxna, pycnnxa, pxnna xopomo
nsnecrnt. 3ro nennemne nonnnnramnnnte nponyxrt. Menee nsnecrnt n xauecrne nnmentx nponyxron xpannna
(nncrtx), onynanunx (nncrtx, yront), nonopoxnnx (mononte nncrtx), cntrt (noern, nncrtx), mart-n-mauexa (nncrtx),
rmnn (cemena), manent (nncrtx, copannte no nmnx), exennxa (mononte noern), nepnonner (nncrtx, nnerxn), saxutx
xanycra (xncnnna), xoncxn manent; nncrtx n nouxn nnnt, nncrtx pxnnt, oxptmnnxa, xnonn, rpymn, epest, pennca,
rtxnt, pent, xpena, uecnoxa; mopcxne nonopocnn, nymnna, uepena, nnxopn (nnerxn), enxent, maopan, nacrymtx
cymxa, mane, snepoo, xnenep, nnan-ua, moxpnna (snesnuarxa).
Bce +rn pacrennx cnenyer ynorpenxrt n canart. Kpannny omnaptre, onynanunx ntmounre n none nnn
omnaptre. Honesnt raxxe xncenn ns penenx, nannrox ns oxptmnnxa, mopc n xncent ns xannnt, nacro mnnonnnxa.
Opexu epeurue, )ecuie ()euuua), reopoeie ornnunte nnmente nponyxrt. Onn conepxar nnramnnt,
mnxpo+nemenrt, xopomo ycnannaemte oprannsmom enxn n xnpt.
33
Meo nneantnt nponyxr nnrannx, conepxnr onee cra nsnonornuecxn axrnnntx nemecrn,
nnnxmmnx na cepnne n neuent. Hyume ncero necrnyer yrpom naromax. Pnennax nosa mena ne onee 12 cr. noxex.
Ouent nonesnt n)oooeo-eoouie u ueemo:uo-mpaeuie :au. Pnx nx npnroronnennx ncnontsymrcx
nmte uacrn pacrenn: nnont, nncrtx, nnert, crenn. Xnmnuecxn cocran y nnx nacrontxo pasnoopasen, uro nx moxno
ynorpenxrt n nnmentx n n nponnaxrnuecxnx, n n neuentx nenxx xax snopontm, rax n ontntm nmnxm. B xauecrne
sanapxn moxno npnmenxrt anan, oxptmnnx, pycnnxy, nymnny, cmoponnny, snepoo, mxry, semnxnnxy, mannny, mart-
n-mauexy, pxnny, uapen, uepnnxy, mnnonnnx, xpannny.
Hnma nonxna trt pasnoopasno. Xopomn nonap samennr npaua ronopxr pannyst. uem ontme
nponyxron nxnmueno n pannon, rem ontme nonesntx nemecrn nocrynnr n oprannsm. He cnenyer nonro nnrartcx onnnm n
rem xe, craparect pasnoopasnrt nnmy.
Becno n nerom nano ynennunrt xonnuecrno pacrnrentntx nponyxron. B xononnoe npemx rona
noannxre n pannon nnmy, orarym enxamn n xnpamn.
He nepeenare. A ecnn saonenn, eme coxparnre xonnuecrno norpenxemo nnmn.
Bo npemx ent ne cnemnre. Emtre mennenno, c ynonontcrnnem, rmarentno nepexentnare nnmy, naxe
xnnxym. 3a cronom nocnnert uro n pam notnart ronopnr nocnonnna.
Coxparnre xonnuecrno norpenxemoro mxca. Homnmo roro, uro +ror nponyxr nonro nepenapnnaercx, on
conepxnr npennte nemecrna, nent xorna xnnorntx ynnamr, onn nepenocxr crpecc, n n nx oprannsme nponcxonxr
neoparnmte nponecct. Horom nx orpnnarentnoe nnnxnne nepexonnr na uenonexa. Enpexm pennrnx paspemaer ecrt
rontxo xomepnoe mxco, ro ecrt mxco xnnorntx, xoroptx pexer pesnnx. A on necrnyer no npannnam, coxpannnmnmcx
c npennnx npemen, naronapx uemy xnnornoe ne uyncrnyer nn crpaxa, nn onn.
Bor eme necxontxo coneron.
Bo npemx ent ne sannnare nnmy nono.
He pexomennyercx roronnrt n anmmnnneno nocyne. Hentsx xpannrt n ne eny.
Xne npennournrentne esnpoxxeno, xenarentno ero nonxapnnart.
Honesnt xamn, npnroronnennte na none n sanpannennte pacrnrentntm macnom. Kama na monoxe
repxer cnon acopnpymmne cnocrna.
Ecnn nt ouent ycrann nnn n nnoxom nacrpoennn, ro npexne uem cannrtcx sa cron, ornoxnnre n
ycnoxorect.
Hpnem nnmn nponsnonnre n onno n ro xe npemx.
Hocnennn pas npnnnmare nnmy ne nosnnee, uem sa 34 uaca no cna.
Mnorne nponyxrt ne coueramrcx npyr c npyrom, no+romy nonesnee cenart rontxo onno nmno.
Cxaxn mne, uro rt emt, n x cxaxy, uro y rex onnr. Homnnre: nepeconennax nnma ntstnaer
rnnepronnm, onesnn cepnna; ocrpax, xnpnax nnma npnnonnr x saonenannm neuenn; snoynorpenenne coycamn,
cnnprntm n nnnom paspymaer neuent n nouxn. Hstrox xnea, nnporon, a raxxe cnanocre npnnonnr x nocnannrentntm
nponeccam ntxarentntx nyre n ropna.
uenonex, xoropt ecr mnoro nomnnopon n xapenoro mxca, crpanaer or ornoxennx cone.
Inannoe npannno nnrannx ne ecrt onnonpemenno mxco n monoxo.
Hnma c xnmnuecxnmn noanxamn (xoncepnt, xonuenax xonaca, a raxxe nponyxrt, n xoropte noannent
xoncepnanrt cont, caxap, nnrpart) onacna. B cymnocrn, nce onn xnt, nocrenenno naxannnnammnecx n oprannsme.
Honpono o npannntnom nnrannn cm. ornentnt pasnen, n xoropom npnnonxrcx n penenrt
npnroronnennx nonesntx n nxycntx nmn.

Bmc1pan eaa mac1-mya
Hmax nnma acr-yn conepxnr xoncepnanrt, nxyconte npnnpant n r. n. Onn nerpannsymrcx
neuentm. Hapy mecxnen snopont uenonex moxer ntnepxart +ry eny, orarym xnpamn n xapentmn nponyxramn. Onnaxo
nocne +roro cpoxa nam oecneuent racrpnr nnn xsna xenynxa. Kpome roro, acr-yn onacna eme n rem, uro ena na ery
comnnrentna c rouxn spennx cannrapnn n xauecrna. Ocoenno onacnt n xapxym norony nnpoxxn c mxcom, xapromxo n
rpnamn, xynnennte n nanarxe: nennxa onacnocrt nnmenoro orpannennx. A ecnn +ra ena conponoxnaercx ouent
xononntmn nannrxamn rnna nencn-xont, ro napymaercx paora nnmenapnrentno cncremt.
Kax paoraer nam xenynox? Tennax nnma ocraercx n xenynxe 23 uaca, nponcxonnr pacmennenne
enxon. Xononnax nnma noxnnaer xenynox tcrpo, nepenapnnannx ne nponcxonnr. uenonex ne moxer naecrtcx acr-
ynom, npnnercx nepexycnrt eme pas. Henepenapennte enxn nonanamr n ronxn xnmeunnx, ncocartcx ne moryr, n
pesyntrare naunnaercx pasmnoxenne npenntx mnxpoon, pasnnnaercx nncaxrepnos.
B Bnennn onynnxonant nannte o npene unncon. Cornacno +rnm nanntm, npn ntcoxoremneparypno
opaorxe xaproenx ntpaartnaercx nemecrno, xoropoe yuente cnxstnamr c pasnnrnem paxa. Ontrt, nponenennte na
xptcax, noxasann, uro y rex sneptxon, xoropte nonyuann xapennym no pnrmpe xapromxy, pasnnnancx pax.
He nymare, uro ynton ns xynxon nnn nanma sane xnnxrxom pemar nonpoc. 3ro roxe acr-yn.
B +ro ene ner nnramnnon, enxon. 3aro mnoro xoncepnanron, apomarnsaropon n nxycontx npnnpan.
B nnme nonxno trt nocrarouno xneruarxn. Ona naer oem, xoropt sacrannxer roncrym xnmxy
coxpamartcx. Pannnponannax nnma ne nmeer xneruarxn.
34
Xor-nor conepxnr 600 xxan. A n nent xenmnne rpeyercx 1000 xxan, myxunne 1250; 300 r nnnnt
conepxar 300 xxan, a nopnnx xapenoro xaproenx pn 250 xxan. Ho+romy acr-yn nopora x oxnpennm. Mnoro n
+rnx nmnax xonecrepnna, ena xapnrcx na mnoroxparno ncnontsyemom xnpe.
Kax xe trt, ecnn na paore ner cronono?
Ecnn ne nennrtcx, nnonne moxno npnroronnrt nonesnym n nxycnym eny noma. Paxe opm moxno
npnnecrn na paory n pasorpert. Honesnt npocroxnamn, xenp, pyxrt, cyxopyxrt, opexn. Kcrarn, ner nnuero
nonesnee n nnuero npennee rpenxnx opexon: n mantx nosax (34 mr. n nent) nontsa, n ontmnx npen nnx neuenn.
Moxno npnnecrn xycox ornapno xypnnt n rymente onomn. Paxe yreppon c xnunnne nxycnax n nonesnax ena.
Ocoenno, ecnn noannrt orypen n nomnnop. Honesen xne c orpyxmn nnn pxano ns nnx moxno npnroronnrt
yreppont c pto n nncrtxmn canara.
upyxrt n onomn yronxr ronon n xaxny. Bmecro rasnponxn nere ua ns rpan, xomnor nnn mopc.
He nennrect, rorontre nomamnmm eny snoponte roro cronr! Pnx rex, xro crpanaer xenynountmn n
xnmeuntmn onesnxmn, ona conepmenno neoxonnma.


OMOAOEHHE OPIAHH3MA
Hcxnmunrentno or nac sanncnr, ynem nn nacnaxnartcx snopono, axrnnno xnsntm no nocnennero
nsnoxa nnn nnanem n nepxmnnnoe, nxnoe cymecrnonanne n cranem oyso nnx cnonx nnsxnx.
Ha Bocroxe cunramr, uro uenonex nacrontxo monon, nacxontxo rnox ero nosnonounnx.
B oprannsme uenonexa nce cncremt nonxnt ynxnnonnponart na nonnym momnocrt, n rom uncne n
cexcyantnax. Hononax cncrema sanycxaer nect oprannsm. Iopmont, xoropte ntnenxmrcx, samenxmr npnropmnm
ranerox. Ecnn nstrox ropmonon ns nannoueunnxon ne ntnonnrcx, uenonex cranonnrcx sntm n nanpxxenntm.
Cexcyantnax cepa na Bocroxe nsnanna cunranact camo rnanno. Honnepxannm nopmantno cexcyantno ynxnnn
uenonexa no rnyoxo crapocrn npnnananoct ontmoe snauenne.
C npennocrn nmnn ncxann cpencrna, nponnenammne mononocrt. B Ppennem Ernnre xpent coneronann
2 pasa n mecxn norert n npnmenxrt pnornoe. Knrant nnx omonaxnnannx nnnn nacroxy ns nanron n xopnx xentmenx. B
cpennne nexa n Enpone cunranoct nonesntm xpononycxanne n ounmenne xenynxa.
Horpenxre ontme uauouua es nero ynxnamr xenest, ntpaartnammne ropmont.
Pnx nyume paort mosra npnnnmare ontme qocqopa.
cunram, uro rnannt cexper mononocrn paora. Hsnecrnte xanxascxne nonroxnrenn ontmne
rpyxennxn.
Paorart nano nponyxrnnno. Hapxny c nsnuecxo narpysxo neoxonnmo nocroxnno rpennponart ym.
Cnenyer crannrt nepen coo nent n nonnartcx ee, nonyuax npn +rom ynonontcrnne. Hano xnrt ceronnxmnnm nnem,
rnopnrt n trt onrnmncrom. Xopomo nmert ynneuenne. 3ro ouent nonesno nnx camouyncrnnx. Hnxorna ne ronopnre
(naxe cee), uro crapeere. Xenarentno omartcx c necentmn nmntmn.
Crapenne +ro xax t naxonnenne xnon. Ho+romy nnx omonoxennx oprannsma neoxonnmo:
nsannrtcx or sanopon;
nononnnrentno perynxpno ounmart xnmeunnx naxe npn nopmantnom cryne xorx t pas n
mecxn;
ounmart neuent, nouxn, ntnonnrt mnaxn;
crapartcx ne oropuartcx no nycrxxam;
exennenno nenart ynpaxnenne Hyx (cm. pasnen Homomt nosnonounnxy), crnmynnpymmee
paory nonontx opranon;
exennenno nnrt xenp, npocroxnamy, xoropte, xax nsnecrno, ynnamr rnnnocrnte axrepnn,
ynyumamr omen nemecrn n noccranannnnamr mnxponopy xnmeunnxa;
perynxpno norpenxrt nnxopacrymne pacrennx;
sannmartcx cnoprom, nnn rannamn, nnn paoro n cany n oropone, noontme xonnrt nemxom.
Cymecrnyer mnoro npnponntx crnmynxropon. Onnaxo npnmenxrt nx cnenyer c ocropoxnocrtm. Hpn
nontmennom nannennn n rennennnn x onyxoneopasonannm craparect oxonnrtcx es nnx. Bo nropo nononnne nnx nx
raxxe nano nserart.
Bocrounax mennnnna yrnepxnaer, uro npenapart xeuoueua cnococrnymr nponnennm xnsnn n
mononocrn, nx nasnauamr ne rontxo ocnanenntm n ontntm, no n snopontm nocne nocrnxennx copoxanernero nospacra.
B Knrae xentment sanpemamr npnmenxrt npn rnnepronnuecxo onesnn, a raxxe nerxm no 16 ner. Becno n nerom
crnmynnpymmee necrnne xopnx xnsnn nanaer. Hennrenn cunramr, uro nerom xentment npenen. Hanontmn +exr
nanmnaercx npn ncnontsonannn nopomxa xentmenx n nacroxn ero na cnnpry. Pasonax nosnponxa 1520 xanent
cnnprono nacroxn (1:10) nnn 0,150,2 r nopomxa. Haunnamr c mantx nos. 3arem nocrenenno nx ynennunnamr.
Hpnnnmamr 23 pasa n nent no ent 30 nne, nocne uero nenamr nepeptn.
35
Apauua +auouxvpcuaa nnxamax poncrnennnna xentmenx. Hacroxa xopne apannn na cnnpry
(1:5) npnmenxercx npn nsnuecxom n ymcrnennom nepeyromnennn n rnnoronnn no 30 xanent 23 pasa n nent. Kypc
20 nne. Hpornnonoxasana apannx npn nepnno nosynnmocrn, ecconnnne n rnnepronnn.
Kopeuo +uevmepououua no cnoemy nosnecrnnm na oprannsm nnsox x xentmenm, nmeer naxe
nexoropte npenmymecrna nepen nnm. Hpnmenxmr ero xax ronnsnpymmee cpencrno npn nepeyromnennn. On nontmaer
conpornnnxemocrt oprannsma, crnmynnpyer ymcrnennym paorocnoconocrt, nosyxnaer nepnnym cncremy, nonnxaer
conepxanne caxapa n xponn n xponxnoe nannenne, ycnnnnaer ocrpory spennx, ynyumaer cnyx, nopmannsyer con.
3neyrepoxoxx npornnonoxasan npn rnnepronnuecxnx xpnsax n nnxopanountx cocroxnnxx. Xnnxn +xcrpaxr na cnnpry
npnnnmamr no 2030 xanent c nono 3 pasa n nent nocne ent. Kypc 30 nne, nepeptn 15 nne, nocne uero moxno
nosononnrt npnem. Hanontmn +exr nanmnaercx nocne 15 nne npnema.
Pououa posoeaa (souomo uopeuo) xnnxercx eme onee cnntntm cpencrnom, uem xentment, apannx n
+neyrepoxoxx. Ee npnmenxmr npn rnnoronnn, nmnorennnn, nepeyromnennn. Hcnontsymr cnnprono +xcrpaxr n nacroxy.
Ponnona posonax npornnonoxasana npn nepnnom nosyxnennn, nontmennom aprepnantnom nannennn, nnxopanountx
cocroxnnxx, ee ne npnnnmamr no nropo nononnne nnx. Hpnroronnenne nacroxn: 10 r cyxoro xopnx nsmentunre, sanere
500 mn nont. Hpnnnmart no cronono noxxe 23 pasa n nent. Hpnroronnenne +xcrpaxra: 10 r xopnx na 100 mn nonxn,
nacroxrt 510 nne. Hpnnnmart no 58 xanent 3 pasa n nent no ent. Kypc 1020 nne.
Heemouuaa nmuoua no cnoemy nosnecrnnm nnsxa x pacrennxm rnna xentmenx. Ona ouent +exrnnna
npn manoxponnn, napnxosnom pacmnpennn nen, saonenannxx nouex, xsnenno onesnn, xonnre, nepeyromnennn,
ecconnnne. Cyrounax nosa ntntnt nenonnax uanax noxxa (pasnennrt na 3 pasa). Kypc onnn mecxn, sarem
nepeptn. Cnenyer nomnnrt, uro y nexoroptx nmne n nepnon nnerennx pacrenn moxer nosnnxnyrt anneprnuecxax
peaxnnx nacmopx, xonmnxrnnnr, nepmarnr. Bce +ro npoxnnennx cenno nnxopanxn, ntntneno anneprnn. Hpn
nstrounom pocre nonoc na nnne y xenmnn npnem ntntnt npornnonoxasan.

CTAPOCTL HO 3AAMAHOBY

Poxrop 3a)+auoe cunran xannnnxpt rnanntmn samnrnnxamn oprannsma n opte co crapocrtm.
Kannnnxpt mentuamne xponenocnte cocynt, nponnstnammne nce name reno n oprant. Pecxrxn
rtcxu xnnomerpon xannnnxpon nonocxr no xaxno xnerxn oprannsma xncnopon n nce neoxonnmte e nnrarentnte
nemecrna, ynanxx npn +rom nponyxrt ee xnsnenexrentnocrn. Hmenno na rpannne xnerxn n xannnnxpa nponcxonnr omen
nemecrn.
Hpn napymennn xannnnxpnoro xponoroxa xnerxa rononaer, ncntrtnaer xaxny, santxaercx or nexnarxn
xncnopona. 3ro nener x ee onesnn n, naxonen, x rnenn.
Ocnonnax npnunna crapennx, no mnennm 3anmanona, r)emo:ui cr)epo;. Crapocrt xapaxrepnsyercx
nospacramme yromnxemocrtm n samennennem pasmnoxennx xnerox, uro nener x xnerounomy onpxxnennm.
Hpu:uua mar ua;ieae+oeo cmap:ecroeo r)emo:uoeo cr)epo;a, rar u )moix r)emo:uix
nepeporoeuu, ueoocmamo:uocmi ranu))puoeo opoueuu e opeauu;+e. B pe;v)imame uapvuaemc ra)iuueei
oo+eu. Kantnn ntnenxercx ns xocre, xoropte cranonxrcx xpynxnmn. Kantnn orxnantnaercx n cnxsxax, cyxoxnnnxx n
pasnnuntx opranax. Koxa ntctxaer n repxer +nacrnunocrt. V noxnntx mennenno sapynontnamrcx
nocneonepannonnte mnt, nnoxo cpacramrcx nepenomt xocre.
Moxno nn nosnecrnonart na raxoe xnerounoe onpxxnenne, moxno nn ero ocranonnrt n nomout crapnxam
necrn nopmantnym xnsnt? 3anmanon yrnepxnan n noxasan! moxno. On nncan, uro naxe uacrnunoe ynyumenne
xannnnxpnoro xponoopamennx noccranannnnaer xponoopamenne no ncex rxanxx n nenom. Hanononnny ormepmne
xnerxn nosononnxmr nopmantnt omen nemecrn. Onn ocnooxnamrcx or xnonnrtx nponyxron omena. Cnoonnte or
mnaxon xnerxn nnont cranonxrcx cnocontmn npnnnmart nnrarentnte nemecrna. Pecrnne xnerountx epmenron
nosononnxercx, xnsnt xnerox nospoxnaercx. Haunnaercx omonoxenne oprannsma ynyumaercx xoxa, paora cepnna, a
ncnencrnne ynyumennx xponocnaxennx mosr cnona cranonnrcx onee nocnpnnmunntm. Crapuecxoe onenenenne,
espasnnune samenxmrcx npoynnnmnmcx nnrepecom x xnsnn. (Kcrarn, nmenno raxo +exr nanmnaercx nocne xypca
roueunoro omeyxpennxmmero maccaxa.)
3anmanon cunran, uro nnx omonoxennx nyxna o:ucmra opeauu;+a om u)aroe. 3ro ynaercx ocymecrnnrt
pacrnrentno-monountm nnrannem, xnnsmamn ns cont, manentxnmn nosamn moueronntx n, xoneuno, ropxunmn nonntmn
nponenypamn.
Crapocrt, no 3anmanony, moxer trt onpenenena xax ntctxanne oprannsma ncnencrnne nocrenennoro
saxptrnx xannnnxpon, noxnnennx ntcoxmnx xnerountx ocrponxon n samennennx xnsnenntx nponeccon. C nacrynnennem
crapocrn cxopocrt noroxa xponn moxer ymentmnrtcx na rpert. Bcxxax xponnuecxax onesnt +ro roxe
npexnenpemennoe crapenne. Hacroxmee nsneuenne ncerna conponoxnaercx omonoxennem. Cam noxrop 3anmanon n 86 ner
npnnnman 180200 nannenron n nenenm.


PEHEHTL MOAOBOCTH

Hsmentunre 100 r po+auru (nnerxn), 100 r ;eepooo (rpana), 100 r oecc+epmuura (nnerxn), 100 r
oepe;oeix no:er n xoemonxe n nepectntre n crexnxnnym anxy c xptmxo. 3anapnnare 1 cr. noxxy cmecn 0,5 n
xnnxrxa. Hacrannare 20 mnnyr. Hponennre. Hpnnnmare no onnomy craxany renno xnnxocrn c noannennem uano
36
noxxn mena naromax sa 20 mnnyr no ent n nepen cnom. Beuepom nocne npnema ornapa ontme nnuero ne ecrt n ne nnrt.
Kypc npononnrt pas n nxrt ner. On cnococrnyer noxveuum, no npemx neuennx pacmeopammca xupm, oxpyxammne
cepnne, neuent, nonxenynounym xenesy n nouxn, ycnnnnaercx omen nemecrn, oprannsm ouuuaemca om uuauoe, cocvm
cmauoeamca +uacmuuum+u, ucuesaem uv+ e eouoee u eouoeoupvxeuue. 3ro cpencrno npevnpexaem paseumue
cuueposa, uuqapuma u eunepmouuu.
Menxo nopynre 200 r :ecuora, noantre cox 12 )u+ouoe. Homecrnre n anxy c mnpoxnm ropnom na
24 nnx. Cnepxy sanxxnre mapne. Bsanrtnare nepen npnemom. Hpnnnmart onnn pas nepen cnom no uano noxxe na
noncraxana nont. Pesyntrar omymaercx uepes 1015 nne: nponaaem couuueocmo, vuvuuaemca ca+ouvecmeue.
(Kcrarn, nenpnxrnt sanax uecnoxa ycrpanxercx, ecnn noxenart necxontxo rpenxnx opexon.) B nepnon nonroronxn x
xypcy neuennx npnyunre cex ntnnnart 2 n nont n nent. Conmnare nnery, xax npn pncorepannn (cm. pasnen
3aonenannx nouex). Hpn ontntx nouxax, nannoueunnxax, xenynxe cpencrno npnmenxrt nentsx.
3anere n anxy craxan cora cipo ceer)i, craxan cora +oproeu, craxan cora :epuo peoiru, craxan
+eoa, 1 n eooru n nocrantre n remnoe xononnoe mecro na nne nenenn. A eme nyume sapore n semnm. Moxno
nocrannrt n xononnntnnx. Hpnnnmare no 1/4 craxana 3 pasa n nent. B pesyntrare eoccmauaeuueammca cuum,
ouoeumca upoeo, ns oprannsma emeevmca uuauu, uacmvnum o+ouoxeuue. 3ror cocran x c ycnexom ncntrana na cee.
Ouent pexomennym.
Pasomnnre 3 )u+oua c roruue, 3 rononxn :ecuora, 3 craxana r)mrei (nnmon n uecnox moxno
nporepert na repxe). Hacrannare na 7 craxanax xnnxueno nont. Hocrantre na xonon na 2 nnx. Hponennre. Hanere
400 r +eoa. Hepememare n nocrantre eme na 2 nnx na xonon. Hnrt no cronono noxxe 3 pasa n nent. Hpnmenxercx npu
eouoeumx ouax, eunepmouuuecuo ouesuu, ucmoueuuu uepeuo cucme+m. Conmnare nnery, xax npn pncorepannn.
Hpn ontntx nouxax, nannoueunnxax, xenynxe cpencrno npnmenxrt nentsx.
Hama nnma nonxna nxnmuart +urpoo)e+eumi. Mnorne ns nnx conepxarcx n ornape ns npennaraemtx
rpan:

Becc+epmuur nec:aui (ueemru)
Ba)epuaua (ropeui)
uvuuua (mpaea)
ueecu) (ropeui)
3eepooo (mpaea)
Ho:ru cocuoeie
Hvcmipuur (mpaea)
Po+aura (ueemru)
Cvueuuua (mpaea)
Co)oora (ropeui)
Tic:e)ucmuur (mpaea)
Uaopeu (mpaea)
Uepeoa (mpaea)
3o)omomic:uur (mpaea)
Ka)euov)a (ueemru)
Kpanuea ()ucmi)
Huna (ueemru)
Ho:ru oepe;oeie
Mma nepe:ua ()ucmi)
Mami-u-+a:exa ()ucmi)
Ooveau:ur (ropeui)
Hoooporuur ()ucmi)
Uucmome) (mpaea)
La)de (mpaea)
Jera)unm ()ucmi)
T+uu u)u deuxe)i

Hmemmnecx n nannunn rpant, ne menee 14 nanmenonann, cmemare n panntx xonnuecrnax. 3anere
14 cr. noxex cmecn 3 n xpyroro xnnxrxa (nnn 7 cr. noxex na 1,5 n), naxpore xptmxo n nare nacroxrtcx n reuenne
78 uacon. Hponennre uepes necxontxo cnoen mapnn n xpannre n xononnntnnxe ne onee
45 cyrox. Hacro npnnnmare, npennapnrentno nonorpen no 2530 C, rontxo naromax: no onnomy
craxany sa 5060 mnnyr no ent n ne nosxe, uem sa 23 uaca no cna. (Cocran npennoxen A. M. uepouui+,
nocnenonarenem
B. B. Kapaeaeea.)
B xauecrne cpencrna, omonaxnnammero n yxpennxmmero oprannsm, moryr trt pexomennonant
npopocuue ;epua nueuuui, rvrvpv;i, pru u)u oeca. 3epna npomore, cmounre xononno nono, naxpore nnaxno
canerxo. 3a 1224 uaca noxnxrcx pocrxn nnnno n 1 mm. Hpnnnmart no 50 r n nent. Taxoe neuenne cnococrnyer
saxueueuum pau, npuaem opocmo, npenamcmevem npexeepe+euuo+v cmapeuum.
Onna ns npnunn nonronernx ropnen ynorpenenne nmn ma)o eooi. Iopnax nona camax nxycnax.
Hsnecrno, uro n nacroxmee npemx nama otunax nnrtenax nona conepxnr mnoro npenntx npnmece, no n n nomamnnx
ycnonnxx moxno npnroronnrt uncrym nony. Hocrantre ee n moposnntnnx. Cnere nesamepsmym nony, a nen ntpoctre.
37
Taxnm opasom mt ocnooxnaem nony or rxxentx merannon. Hesamopoxennym nony cnona nocrantre n xononnntnnx,
noxa ne samoposnrcx no nononnnt oema. Tenept nesamepsmax nona conepxnr pasnnunte paccont, npnmecn n
npenpamaercx n nen npn onee nnsxnx remneparypax, nnorna npn 7 C. Btnere ee, a ns npospaunoro uncroro ntna
npnrorontre nony nnx nnrtx. B nee na nout moxno onycrnrt menxo napesannym ;e)eui ce)ioepe, oomev +oproeu, ceer)i
u m. o. Honyunrcx narypantnax mnnepantnax nona.
Ha nam oprannsm oxastnaer omonaxnnammn +exr sanax eauepuaum. Cnenyer nontsonartcx
cnnprono nacroxo nanepnant es npnmenennx npyrnx rpan. Bntxart sanax nyxno nepen cnom. Posnponxa
nnnnnnnyantnax.
12 pasa nnoxnnre noouepenno xaxno nosnpe. Hepnte nnn nenare nernyoxne nnoxn. Ecnn na
cnenymmn nent onnr ronona, snaunr, necrnne cnnmxom cnntnoe. B nepnt xe mecxn nntxanne nanepnant vupenuaem
opeauus+, naxe snaunrentno ocnanennt. B reuenne rpex mecxnen ca+ouvecmeue suauumeuouo vuvuuaemca.
Haunnaercx nome+ueuue eouoc, cou cmauoeumca upenue, cuuxaemca aeueuue, npuocmauaeuueaemca no+vmueuue
xpvcmauuua euasa, npeupauammca ouu e ouacmu cepua. Hn n xoem cnyuae nentsx nmxart nanepnany nepen paoro.
Pont +nnxcnpa mononocrn moxer ntnonnxrt aumapuaa uucuoma. 3ro npnponnoe nemecrno
omonaxnnaer xnerxn oprannsma. Ona conepxnrcx n ue;pe)ix eooax rpiroeuura, e euuoepaoe, core caxapuo ceer)i,
peeeue, a marre e o)o:uo+ vrcvce.
B noxnnom nospacre neoxonnmt pasepvsouume uu. Ho nxrnnnam x rontxo na none, cxasan
O)ee Hvuocmpe+, onee 50 ner pyxononxmn nxasom. On n nocne 80 ner coxpannn ntcoxym paorocnoconocrt n xcnoe
mtmnenne.
Hpexpacnt omeyxpennxmmn +exr, ycnnenne omena nemecrn n noxynenne naer ee mpvcuo.
Haunnart nano c tcrpo xontt. 3arem uepenyre: mnnyra er, mnnyra xonta.
Omonaxnnaercx xencxn oprannsm ca+o+accaxe+ +amuu. Cnnx nnn nexa paccnatrect. Hpencrantre,
uro x mouenomy nystpm nner renno, nouyncrnyre ero onemenne. Homnnre renno x xonunxy. C nomomtm mtmn
npomexnocrn, pmmnoro npecca nontrarect sanycrnrt marxy. Penare no 500600 coxpamenn marxn n nent no
uyncrna nerxo ee ycranocrn. Kypc 2 nenenn. 3ror maccax, onncannt n xnnre M. Hopoeroea n H. 4omuuo Popora n
mononocrt n snoponte, naer osnoponnrentnt +exr. Hcuesamm sanopm (nmecro nnx moxer trt paccrpocrno
xenynxa), noemuaemca ceucvauouocmo, usueuueammca euueuouoeuuecuue saoueeauua. Vnpaxnenne npornnonoxasano
npn epemennocrn n onxonornuecxnx saonenannxx.


Hs npaumuuu
Eeeeuu, 50 )em. V nee tna mnoma n macronarnx: onn n rpynn, ynnornennx. Hauana npononnrt
camomaccax marxn. Btstnana no 500600 coxpamenn n nent, nocne uero marxa camocroxrentno coxpamanact.
uyncrnonana xxenne n nnsy xnnora. Kypc 2 nenenn. V nee nosononnnact mencrpyannx, xoropo ne tno 2 mecxna.
Hpomnn onn n rpynn, paccocannct ynnornennx n ne.


OMOAOEHHE HO-THBETCKH

Tnercxax mennnnna cunraer nouxn rnanntm opranom, ornercrnenntm sa crapenne.
Hponecc omonoxennx naunnaercx c ouncrxn nouex. Onnonpemenno c nouxamn cnenyer neunrt n moueno
nystpt, ro ecrt axrnnnsnponart ncm mouenononym cncremy. Ipomannoe snauenne nmeer cocroxnne nosnonounnxa. Houxn
n nosnonounnx uame ncero ntxonxr ns crpox. Hocne roro, xax uepes mouenononym cncremy oprannsm yner ounmen or
mnaxon, nosnonounnx ntneuen, rorna nonxnmuamrcx nannoueunnxn, xoropte n cnom ouepent nnnxmr na nononte oprant
n na nonxenynounym xenesy, ro ecrt nxnmuaercx n paory ropmonantnax cncrema n npaxrnuecxn sanycxaercx nect
oprannsm.


Hs npaumuuu
V nac n Xyxoncxom mnorne nenamr Bamy nacroxy nnx omonoxennx n ouncrxn xponn. Bce nonontnt.
Hocne xypca npnema omonaxnnamme nacroxn y menx paccocannct nnmoysnt non mtmxamn.
Bama omonaxnnammax nacroxa nonnnmaer y menx annernr, uyncrnym cex onpe.
Omonaxnnammax nacroxa nomorna nonnxrt remornonn, xoropt ncerna tn nnsxnm.
Eeeeuu, 50 )em. Cnenana cocran ns )u+ouuoeo cora c :ecuoro+. Hpnnxna noxxy na nout. Cpasy xe crano
nerue ntmart, ropno ouncrnnoct. Bcm nout xpenxo cnana.


Bonpoc: Moe mame 84 rona. Ona cex nenaxno uyncrnyer. Crapamct, urot mama noontme nexana, ne
nam e nnuero nenart. Crapamct nyume noxopmnrt. uem x eme mory ee nopanonart?
38
Omeem: Camoe rnannoe nnx noxnntx nnnxenne. Craparect, urot mama uro-nnynt nenana no nomy:
mtna nocyny, ntrnpana ntnt, nonmerana non. Ontr noxastnaer, uro xax rontxo crapnxn noxarcx, onn
sanexnnamrcx n yxe ne moryr nonnxrtcx. Hsnnmnxx ena rynr crapnxon. Panare mame monounoxncnte nponyxrt,
onomn, pyxrt. Xnnornte xnpt samennre na pacrnrentnte macna. Honesnt canart, nererapnancxne cynt, coxn.
Heoxonnma pta. Orpannutre nponyxrt c ntcoxnm conepxannem xonecrepnna: neuent, nouxn, mosrn, xenrxn xnn.
Ouent naxno xaxnt nent tnart na nosnyxe n nenart sapxnxy. Hoontme pasronapnnare c mamo. Xnannre ee
noxnnte ouent pannmt, nyxnamrcx n nacxe n nmnn.


Hpnmept nonronernx nmne rnopuecxnx npoeccn nacrontxo mnorouncnennt, uro mnorne
sanymtnannct, cymecrnyer nn saxonomepnocrt mexny rnopuecrnom n enomenom nonroxnrentcrna.
Mnncxne yuente nponenn ananns norpanuecxnx nanntx oxono 30 rtcxu yuentx, nsoperarene,
aprncron, mystxanron, pexnccepon, xomnosnropon, xynoxnnxon, nncarene. Hpoanannsnponann npononxnrentnocrt
xnsnn raxnx nmne or anrnunocrn no conpemennocrn.
Pe;v)imam: Pnnrentnocrt xnsnn nmne, sannmammnxcx rnopuecrnom, tna snaunrentno ontme, uem
cpennxx. Bo nce +noxn. B anrnunym na 38,6 rona, n cpennne nexa na 40, n XVI nexe na 36,5, n XVII nexe na
34,7, n XVIII nexe na 36, n XIX nexe na 24,6 rona.
Hpnnenennte nannte nosnonxmr yrnepxnart, uro rnopuecxn rpyn axrop, cnxsannt c
nonroxnrentcrnom.
ynepena, uro nnnrentnocrt xnsnn nam onpenenena cntme. H or nac camnx mnoroe sanncnr. uenonex
moxer ynyumnrt nnn yxynmnrt cnom cynty. Ecnn ntnonnnr cnom sanauy na 3emne, ntnoxnrcx, rorna n xnsnt ero
nponnnrcx. 3ameueno, uro nonro xnnyr n ne onemr re, xro nnxorna ne orstnaercx nnoxo o oxpyxammnx.
Cnonmn pyxamn cornopnnn cnoe nonronerne n snoponte Kaum, To)cmo, Hacmep, Iapee, uapeuu,
Cveopoe, Bpoee.
Kanr cosnan rnrnennuecxym cncremy, npeononen npoxnennym onesnennocrt n naxe npncrynt
nenpeccnn. Onnnm ns nennuamnx uyncrnenntx nacnaxnenn nnx cex on cunran paory. H rnannt npnnnnn ero
cncremt ne mannrt cnon cnnt, ne ocnanxrt nx npasnnocrtm n nsnnmnnm xomoprom. Heynpaxnenne oprana cront
xe onacno, xax n ero neperpysxa cunran on. Kanr npoctnancx n 5 yrpa, noxnncx n 10 neuepa n rontxo na 80-m rony
xnsnn nnepnte ner n nocrent nnem. B reuenne 30 ner on nn pasy ne onen, a crapuecxax npxxnocrt npnmna x nemy na
nopore nenxroro necxrxa.
Hont Fp+rr ponnncx cnatm peenxom, c ontntm cepnnem. B 12 ner saonen ryepxynesom. Ponnrenn
ornesnn ero neunrtcx n canaropn. Heuenne cocroxno n ocoom nnrannn n ynpaxnennxx na cnexem nosnyxe. B 16 ner
Hont tn snopon. On nocnxrnn cnom xnsnt mennnnne. Paspaoran cncremy neuenoro rononannx. B nponecce rononannx
emy ynanoct ntnecrn ns oprannsma xnt nexapcrna, xoropte on npnnnman n nercrne.
Fp+rr anrop xnnr Kax coxpannrt cepnne snopontm, Kax noxynert ecrecrnenntm nyrem n np. Hont
Fp+rr norn n 95 ner, no npemx mropma n oxeane, sannmaxct cnoprom ornaxntx n monontx.

Bonroan1entc1no
Cnyuan nonroxnrentcrna nanmnannct eme n npennne nexa, xorna tna nentcoxax npononxnrentnocrt
xnsnn.
unnoco Ppenne Ipennn ue+orpum (V nex no n. +.) npoxnn onee 100 ner, no nocnennnx nne
coxpanxx ntcoxym axrnnnocrt.
Ppennerpeuecxn npau Iunnorpam (ox. 460 370 no n. +.) nocrnr 92-nernero nospacra. B ero rpynax,
cranmnx ocnono nantnemero pasnnrnx xnnnnuecxo mennnnnt, orpaxeno npencrannenne o nenocrnocrn oprannsma.
On npennnctnan noxnntm coxpanxrt ymepennocrt n ene, ronopnn o npene nenoctnannx n ecnonesnocrn cnnmxom
nnnrentnoro cna, narornopnocrn nsnuecxnx narpysox, ocoenno nporynox na cnexem nosnyxe. Cam Innnoxpar ncm
xnsnt rpynnncx. On yrnepxnan, uro npasnnocrt n nnueronenenanne cnyrnnxn nopounocrn n nesnopontx.
Bennxn yuent Bocroxa, npau n nnoco Aeuueuua (ox. 9801037) coneronan nserart nsnnmecrn,
npnnnmart eny neontmnmn nopnnxmn, ncxnmunrt ocrpym n rxxenym nnmy. Hoxnntm on pexomennonan nnrartcx
monoxom, onomamn, pyxramn n senentm.
H. H. Me:uuroe (18451916) cunran, uro ocnonnax npnunna crapennx rnnenne n xnmeunnxe. Pnx
ouncrxn xnmeunnxa pexomennonan norpenxrt monounoxncnte nponyxrt.
Harnxnno cnxst opasa xnsnn n nonronernx npocnexnnaercx n Tnere: npn cpenne npononxnrentnocrn
xnsnn 35 ner monaxn n monacrtpxx nocrnramr 8090 ner! Onn npannntno nnramrcx n nenyr snopont opas xnsnn.
Mnorne yuente n npaun ronopnnn o neoxonnmocrn rpynono nexrentnocrn nnx nponnennx xnsnn. Tpyn,
npnnocxmn ynonnernopenne, ocnona nonronernx.
Hpasnnocrt nener x panne npxxnocrn, a paorammn uenonex coxpanxer monono sanop, snoponte n
rpynocnoconocrt (Kopue)u Hec, npau Ppennero Pnma).
unsnuecxn rpyn ne rontxo ne ncxnmuaer nosmoxnocrn ymcrnenno nexrentnocrn, ne rontxo ynyumaer
ee xauecrno, no n noompxer ee (H. H. To)cmo).
39
Cnnx co cronxo nnnon nosne neun, oxnnart, xorna norexyr monounte pexn n xncentntx eperax,
sanxrne nonce esnanexnoe. H noromy nnymnm n sanrpa, nano snart, uro rpyn, ennncrnenno rpyn, npnnocnr panocrt n
marepnantnt nocrarox. Tpyn panocrt rontxo rorna, xorna n nem xnner oronex rnopuecrna. Cmeno saxnrare n cee
+ror oronex (C. T. Koueuroe, cxyntnrop).
Hopmantnoe ynonnernopenne paoro ontme cnococrnyer nonronernm, uem nsnuecxoe crpoenne,
cnoco nnrannx, nexypenne n nonronerne ponnrene (M. Bepuem, naypear Hoenencxo npemnn).
Ponroxnrent, axanemnx A. A. Muxa)oe, nmen nnoxym nacnencrnennocrt. Ero mart ymepna n 29 ner or
ryepxynesa, oren n 65 ner cxonuancx or rpynno xat. Vuent n mononocrn cam uacro onen. Kax xe on yxpennn
snoponte?
nnuero ne nenan nnx +roro, no n npornn +roro roxe. Cnennantno ne npennpnnnman nnuero nnx
nocrnxennx cnoero nospacra, a npocro nen raxo opas xnsnn, xoropt cnococrnonan axrnnnomy nonronernm.
nnxorna ne xypnn, ne nnn, cnan ne mentme 8 uacon n cyrxn. Pymam, uro moemy snopontm cnococrnyer ro, uro nocnennne
26 ner xnny sa roponom.
Pyxononnrent nayuno naoparopnn n Iepmannn npoeccop Po)auo Hpuuuuueep cunraer, uro xaxnomy
uenonexy ornymen onpenenennt +neprernuecxn sanac. Cxopocrt, c xoropo nspacxonyercx +ror nnmnr, sanncnr or
remna xnsnn. Bcntntunnocrt, arpeccnx ntstnamr ntpoc +neprnn. Myxunnt xnnyr onee nnrencnnno, uem xenmnnt.
Hmnn c nonnxenntm aprepnantntm nannennem xnnyr nontme, uem re, y xoro ono ntcoxoe. Vuent cunraer, uro
cnoxonax, pasmepennax xnsnt cexper nonronernx.
A nor paccxas snamennroro xnnopexnccepa Auopoua Kou:a)oecroeo:
Hmomy uenonexy naxno xax moxno nontme coxpanxrt +neprnm. nauan ceptesno sannmartcx cnonm
snopontem n 30 ner. Kaxnt ron ycrpannan cee pasrpysounte nnn no 16 nne rononan. Ceuac yrpo naunnam c roro,
uro ntnnnam 3 craxana cnexero coxa: ns cnexnt, ns mopxonn n ns anentcnnon menx +romy nayunn nenen Bpaau
Aoa+c. A nocne coxon eme nnrp nont. Oprannsm nonyuaer xonoccantnt ynap +neprnn xax nym, rontxo
nnyrpennn.
Menx uacro cnpamnnamr: Hy n uro, rt renept uyncrnyemt cex nyume?. orneuam: Her. npocro ne
uyncrnym cex xyxe. Hano ymepert monontm, no nocrapartcx +ro cnenart xax moxno nosxe. Tax ronopxr xnrant. Pnx
roro urot mononocrt nnnnact, +rnm nano sannmartcx. urot mamnna renepnponana +neprnm, ee nano cmastnart.
Hmnn xorxr xnrt nonro. Hpoxnrt nononnnrentno 2030 ner nosmoxnocrt nponecrn nccnenonannx,
sanepmnrt nayunym paory, nanncart xnnrn, cnxrt xnnonntmt, nyremecrnonart, ontme ysnart n cnenart. Ho
ontmnncrno nmne xnner ne +rnm. Bxycnax ena (nstcxannax xynnnapnx), ryconxn, ntnnnxa, npnxrnoe
npemxnpenponoxnenne n xopome xomnannn, pasnneuennx n cexc ocnonnte nnrepect uenoneuecrna.
A urot nonro xnrt, nano npannntno nnrartcx, mano ecrt n mnoro nnnrartcx. Hano nsmennrt crnnt
xnsnn.
Korna namn xnerxn ne paoramr, ne nenxrcx n nnx naxannnnaercx ncxxax ranocrt. B mosry y nac
14 mnpn neponon, peantno paoramr rontxo 34 nponenra! 3auem nyxen raxo sanac? ronopnr reponronor, noxrop
nonornuecxnx nayx A. H. Xox)oe. Bor, cmorpnre, ecrt nenouxa ns 5 neponon. Ona ornercrnenna sa ro, uro nt
nomnnre, xro raxo Xoxnon. Onnn neponunx norn, n nt oo mne satnn. Ho pxnom c nnm nexnr cnoonnt nepon.
Ecnn nt ynere rmarentno ncnomnnart, xro raxo Xoxnon, ro nenouxa nnont coennnnrcx uepes nont nepon. Ecnn
axrnnno sannmartcx mtcnnrentno nexrentnocrtm, mosr crapeer ne rax tcrpo. A ecnn nt ynere nanxrtcx na nnnane, na
eme n anxorontnom yrape, mosr tcrpo npnner n neronnocrt.
Vuente noromy nonro xnnyr, uro nocroxnno nopouamr mosramn.
Ho x 100 ronam ns 97% sanacntx xnerox snaunrentnax uacrt nonpexnena n nosmoxnocrt ntopa nnx
noccranonnennx yrpauenntx neponon nce mentme.
Paorart nonxna ne rontxo ronona, no n nononte oprant. Ho nanntm amepnxannen, nnx xenmnn
cexcyantnax ynonnernopennocrt noome na nropom mecre cpenn axropon, nnnxmmnx na npononxnrentnocrt xnsnn. Ha
nepnom axrop roro, nacxontxo ona nonontna cemeno xnsntm.
Paorart, rpennponartcx nonxnt nce oprant: nerxne, cepnne, mtmnt. ronopm: nano necrn axrnnnt
opas xnsnn, no ne sannmartcx cnoprom npoeccnonantno. H eme: no yrpam erart npenno nano neuepom. Ho cnonam
pnrancxnx yuentx, yrpennxx npoexxa, na eme na rononnt xenynox, cnnxaer (n nectma omyrnmo) axrnnnocrt
samnrntx cnn oprannsma n nontmaer pncx nosnnxnonennx nnexnnonntx saonenann.
Ecrt nano ne noctra, urot nce npemx uyncrnonart nerxn ronon. Orpannunnare ynorpenenne
cnanxoro, conenoro, xnpnoro, myunoro, maxapon, xaproenx. Emtre nyume dpvrmi u oeouu, ;)aru u opexu. Bony nano
nnrt rontxo ounmennym.
H nn n xoem cnyuae craparect ne ynennunnart nec, xoropt nt napann ronam x 25! A nocne 40 nec
nonxen naxe nemnoro cnnxartcx. K 70 ronam oxsarentno nyxno nponenron na necxrt noxynert.
Hano cpouno pocnrt xypnrt.
Honesen craxan xpacnoro nnna n nent, no ne onee! Ho rem, y xoro nontmena nocnpnnmunnocrt x
anxoronm, nyume or +roro orxasartcx.
Cnart nano mnoro, xort 16 uacon n cyrxn, no cne nce noccranannnnaercx. A camoe rnannoe
samennxmrcx nce nponecct n oprannsme, n nt crapeere mennennee.
Bce ntmenepeuncnennoe nponnaxrnxa snopontx n nonronernx.
40
Pemonrnponart moxno nourn nce uacrn rena, xax syt, nanpnmep. Bpone nnuero crpamnoro: ny
ntnanyr, moxno xamxy noxenart. Ho ontnte syt +ro onesnn xenynxa, napymenne cnnsncro, nnoxo sanax nso
pra, nponemt n nnuno xnsnn. uro ryr ronopnrt o nonronernn?
Ha 3anane uenonex n 7080 ner cocronr nect ns nporeson. Teopernuecxn moxno ntpamnnart neuent,
nouxn, cepnne ns nx cocrnenntx xnerox nnn ns crnonontx. Hmenno no nyrn pemonra oprannsma mt ceuac n nnem.
Ho +ro crpamno noporo. H nnx uenonexa, n nnx rocynapcrna. Iocnont cosnan uenonexa, no ne nan emy
sanacntx nerane nnaxar na amepnxancxom sanone.
Btnonnenne ntmenepeuncnenntx ycnonn nomoxer ynennunrt xnsnt na 2030 ner. Ham
nonornuecxn npenen 120 ner.

Yun1ect o1amxa1t
Kro xouer nonro xnrt, nonxen nayunrtcx orntxart. B xnsnn nano nnorna npenanartcx npasnnocrn. 3ro
nosnonnr nam ornoxnyrt n npnnxrt npannntnoe pemenne. Tax cunraer Bepouura Beu, anrop xnnrn Hcxyccrno nnuero ne
nenart.
Ecnn mt nomem, uro nmanct nmemr n name xnsnn ne mentmee snauenne, uem ontmne n naxnte
nena, nontcnm namy cnoconocrt ntnonnxrt paory nyume. Kparxonpemennte ocranonxn nmemr ouent ontmoe
snauenne, +ro cnoero pona nnramnn nnx nymn n +monn. Hepentmxa ne ynnuroxaer namy norpenocrt n xonxypenrno
opte n nocrnxennxx ona nnmt naer nam nosmoxnocrt nepenoxnyrt, nocne uero mt cmoxem npononxnrt er eme
tcrpee. Orntx npnoperaer rem ontmee snauenne, uem axrnnnee paoraer uenonex, n yrpaunnaer cnom snaunmocrt n
rex cnyuaxx, xorna on nnuero ne nenaer.
Pymennt noxo +ro ne penxn +xsornuecxn nnerox, xoropt nnerer rontxo na nycrtnntx
ocrponax nnn na nepmnnax rop, ronopnr Beponnxa Ben. Cnoxocrnne +ro mecrnoe xnnyuee pacrenne, xoropoe
moxno narn na namem sannem nnope. Ono nnxorna ne ncuesaer naconcem, necmorpx na ro, uro mt cnona n cnona
ntraemcx ntpnart ero c xopnem.
B nmo ronxe no xnsnn uenonex nonxen naxonnrt npemx nnx cex.
HCKYCCTBO HEPEBLmKH

Pecxrt uacon neuepa. Komntmrep eme ne ntxnmuen, nameuennax paora ne cnenana, no nt cmorpnre
nonynxpnym renenporpammy. Bt roront cmorpert n nenart uro yronno, no rontxo ne sannmartcx paoro, xoropym
nyxno cnart sanrpa yrpom. He npanna nn, nam +ro snaxomo?! Xenanne cnenart nepentmxy ouent ecrecrnenno.
Bmecro roro urot nonroronnrt x onnare cuera, naunnaem nanonnrt nopxnox n xmnxe c uynxamn n
xonrorxamn. Bmecro roro urot nounnnrt nnept, npennounraem ncxynart coaxy. 3anepxxa n ntnonnennn nyxno
paort ecrecrnennt cnoco nanecrn nopxnox n yrnax, no xoroptx y nac otuno ne noxonxr pyxn.
Pero+euoauu: sannmarect n nomamnnx ycnonnxx camooyuennem ncxyccrny nepentmxn. Hanentre
cnoprnnnym oynt, urot tno nerue nnnrartcx, n ntepnre cee sanxrne, nanpnmep, coprnponxy no naram raser,
paspocanntx na nony noxpyr xponarn. Hpournre nocnennmm pasy xaxno crartn, xoropax noxaxercx nam nnrepecno,
no ne norpyxarect n urenne nce nynnxannn nent nt yunrect nenart nepentmxy n nenax. Oropnnrect or namero
sanxrnx n nocmorpnre n oxno. Hosnontre cee ocrannrt paory nesaxonuenno.
Pe;v)imam: oxaxercx, uro moxno uyncrnonart cex cuacrnnno ne rontxo naronapx paore,
conmnennm xecrxoro pacnopxnxa nnx n ntcoxo sapnnare.

HCKYCCTBO MEBHTAHHH

He oxsarentno ornpannxrtcx n Hnnnm, urot nayunrtcx mennrannn. Mennrnponart moxno n nmom
mecre n n nmoe npemx. Cxntre n rnxom yronxe, ocnoonnre mosr or ncex mtcne n xnnre. He concem nonxrno uero, no
xnnre. 3ro npnner. Hpocnernenne npnxonnr n camte neoxnnannte mnnyrt. Bnesanno nt nomere: nycrt yner ro,
uro yner... 3ro nepexnnanne nsmennr nac.
Hpnemt mennrannn nant n xonne xnnrn.
HCKYCCTBO OTBLXA

Vnnnepcantnt saxon o semnom npnrxxennn tn copmynnponan Himmouo+, xorna on cnnen non
nepenom. Hnex cosnannx rpomoornona npnmna n ronony 4paur)uuv, xorna on sanycxan ymaxnoro smex. A Juumeu
paspemnn saranxy crpoennx Bcenenno, xorna orntxan c xomxo na xonenxx. Meuoe)eeev ero Hepnonnuecxax cncrema
n nonce npncnnnact no cne. Ho ecnn nennxne yuente nosnonxnn cee orntxart n esnentnnuart, ro nouemy mt nonxnt
cee n +rom orxastnart?
Pero+euoauu: nt moxere cnnert na anxone n pacxaunnartcx n xpecne-xauanxe n ro npemx, xorna namn
nnsxne ocyxnamr nenonanexy omne nena. Bt moxere ncrpernrt snaxomtx n xae n nmecro roro, urot pasronapnnart
c nnmn, cecrt n cropone n npenartcx cosepnannm nocernrene non ryn ronocon, noxoxn na mopox naerammnx nonn.
Pnx roro urot nayunrtcx orntxart n oxpyxennn nmne, nyxna rpennponxa. Tpennpyrect ncxxn pas, xax nam
npencrannrcx raxax nosmoxnocrt.
41
Pe;v)imam: ecnn nt nayunrect conepmenno cnoxono cnnert nnn nexart, ro nannre nosmoxnocrt
namnm mtcnxm opasonart crponym cncremy.


YHPAHEHHR BAR OTBLXA
(pexouenaonanm Pamannou Cno1nnmu)

Cxntre na cryn, oonpnrect cnnno o cnnnxy cryna. Btrxnnre pyxn n cropont na yponne nneu.
Hanpxrnre pyxn, mem, cnnny, xronnnt, enpa. 3arem paccnatrect. Vcranocrn xax ne tnano!
urot tcrpo sacnyrt, nonoxnre nanont npano pyxn non sartnox, a neno nanpare +neprnm (nnx
myxunn). Pnx xenmnn naoopor.
urot napart +neprnm nnem, Paann nonnnman pyxn nnepx, xax +ro nenan Mome, o uem paccxastnaercx
n Tope (Fnnnx, Berxn 3aner, Cnxmennoe Hncanne):
H oi)o: rar noouu+em Moue pvrv ceom ooo)eea) H;pau)i. A ec)u onvcmum pvrv ceom ooo)eea)
A+a)er (epae). H omre)e)u pvru Moue, u e;)u ouu ra+eui, u noo)oru)u noo ueeo, u ou ce) ua ueeo, a Aapou u Xvp
noooepruea)u pvru eeo oouu c oouo, a opveo c opveo cmopoui, u oi)u pvru eeo meepoi oo ;axooa co)uua.


HCKYCCTBO 3EBATL

Henrxn ymemr senart ecrecrnenno. Cpenn marepe manentxnx nere ycrantx, nentcnanmnxcx +ro
xnnenne nepenxoe. Amnnnosnte nmnn, xoropte nocroxnno crpemxrcx nnepen, senamr rontxo n nosnnne nounte uact.
3enora ouent +exrnnnoe cpencrno: ona pacmnpxer nocornorxy n nmnrnpyer ntxanne, ycxopxx rem camtm pnrm
paort cepnna n cnaxax mosr ontmnm oemom xponn c nopnne xncnopona. Paxe ecnn nt onpt n nonnt +neprnn, ne
nonpennr nemnoro nosenart +ro nocrannr ynonontcrnne. Hsnecrno, uro senora sapasnrentna.
Pero+euoauu: senart, senart n eme pas senart.
Pe;v)imam: xorna ceanc senort saxanunnaercx, nt uyncrnyere cex nemnoro paccnanenntmn, no onee
rnxnmn.


HCKYCCTBO CHATL

Vmenne nonpemart n cepennne nnx sameuarentnoe npenmymecrno rex, xro nm onanaer. H ouent xant,
uro ne ncem ono nocrynno. Honexnmt necxrt mnnyr, nonoxnn ronony na cron, n cnona nonon cnn n +neprnn.
Hano)eou, Heouapoo oa Buu:u n Uep:u))i tnn nsnecrnt cnonm ymennem sactnart n nmoe npemx nnx. Conpemennnxn
yrnepxnann, uro Hanoneon npeman, cnnx na nomann.
Hccnenonannx noxasann, uro no npemx nerxo npemort n namem oprannsme nponcxonxr cnoxnte
nponecct, n pesyntrare xoroptx mt nononnxem sanac cnn n +neprnn.
Xenanne nonpemart n nocneoenennte uact cnyxnr npenynpexnennem, uro yponent name
paorocnoconocrn cnnxaercx. 3naunr, nyxno nce ornoxnrt, saxptrt mropt, cxnnyrt oynt n recnym onexny.
Hocmorpnre na uact n nasnautre npemx, xorna nam nyxno npocnyrtcx. 3axpore rnasa n npencrantre, uro cnnnre n nonxe,
xoropax ornpannxercx n xoporxoe nyremecrnne. Hosnontre e nntrt no reuennm n ne ntrarect ynpannxrt em. Bt
npocnerect, xorna nonxa yrxnercx n necuant eper. Bcranare mennenno, ocnexnre nnno nono, norxnnrect n orxpore
oxno. He roponnrect.
Pe;v)imam: xoporxn orntx nontcnr paorocnoconocrt, npoxcnnr cosnanne n nonnepxnr name
nnnmanne na nonxnom yponne.


HCKYCCTBO BOBHLX HPOHEBYP

uame ncero, ycranocrt ne nosnonxer nam npenartcx ynonontcrnnm, npnnnmax nanny nnn nym. Onno
xenanne tcrpe-tcrpe nopartcx no nocrenn, moxer trt, nemnoro nounrart n cnart, cnart. A nent nanna nnn
nym onno ns camtx ontmnx ynonontcrnn, xoropoe x romy xe ouent npocro cee nocrannrt.
Korna nt, x npnmepy, n nocnennn pas nepen nymem racnnn n nanno xomnare cner n saxnrann cneun?
Korna noannxnn n nanny apomarnuecxne macna n nexnnnct n none co craxanom nnna n onno pyxe n saxnartnammnm
pomanom n npyro? Innporepannx neuenne nono. Apomarepannx neuenne sanaxamn. A noannenne macen n nanny
ycnnnnaer ycnoxannammee nosnecrnne ropxue nont.
Pero+euoauu: n ornnune or cnnt npnrxxennx 3emnn, xoropax rxner nac nnns, nona oxastnaer na nac
nannenne co ncex cropon n mxrxo yxaunnaer. uem ontme nanna n uem rnyxe accen, rem cnntnee narornopnoe
nosnecrnne nont.
Pe;v)imam: nocne nannt c apomarnuecxnmn macnamn mt cpactnaem c cex nanpxxenne ncero nnx n
ncntrtnaem uyncrno rnyoxoro noxox n ymnpornopennx, ycnoxannaem cnom nepnnym cncremy.

42

Bonpoc: Cntman, uro cymecrnymr reonarorennte sont. xot n raxnx sonax, ecnn onn nmemrcx n xnaprnpe, nentsx crannrt
xponart. uro nnnrentnoe npetnanne n raxnx sonax moxer naxe ntsnart onxonornm. Hpanna nn +ro?
Omeem: Pa, +ro necrnnrentno rax. 3xcrpacenct uyncrnymr n raxo sone nncxomopr, nanpnmep, ropnr nnno. urot
nerpannsonart necrnne sont, nonoxnre nnmenym ontry non marpac.
Bonpoc: Conpamct nenart pemonr. Kaxne nnera cren nonesnt nnx snopontx?
Omeem: Hner cren nonxen cnococrnonart xopomemy nacrpoennm n orntxy. Kpacnt nner yromnxer, nosyxnaer.
3enent ycnoxannaer, opanxent n xenrt onpxr. Xononnte nnera nenno-ronyo, cnerno-cept namr omymenne npocropa.
Cnnn ntstnaer rxxente nocnomnnannx.



Y1pennne no1nrnnannn
B nocrenn ntrxnnre npanym nory: nocox na cex, nxrxa or cex. Horom npyrym, sarem nmecre oe norn.
Moxno ycnnnrt +exr pacrxxxn, ecnn rxnyrt nory n npornnononoxnym pyxy n pasnte cropont.
3ro ynpaxnenne nsneunnaer cynoporn n norax, onn n rasoenpennom cycrane n ynyumaer cocroxnne
oprannsma.
He conerym yrpom pesxo ncranart. Hemnoro norxnnrect, npornnrect, noxpyrnre ronono.

3KOAOIHR H 3BOPOBLE
Bor xaxoe nnctmo nonyunna c Anrax: Hpnesxare x nam, y nac nerom xpacnno: xpyrom ropt, nec, rara.
Poenere no Fncxa, norom no Cononemnoro, norom n ceno Tonontnoe. Hpnesxare, snect mnoro ontntx: ro mnronnnxa,
ro macronarnx, ro pax.
Houemy xe n raxom uynecnom mecre raxne crpamnte onesnn? Ouennnno, nontmennax pannannx.
3nax mecro, mory onpenennrt onesnt ero onrarene.
Hanpnmep, n Hpornnno ntcoxax pannannx. Hs-sa +roro saonenannx mnronnnno xenest, cnnxenne
nmmynnrera, onyxonn.
Xnrenn mnornx nonmocxonntx roponon, nanpnmep Ceprnena-Hocana, ncntrtnamr nenocrarox ona.
Pesyntrar ynennuenne mnronnnno xenest.
Menx ynnnnno, nouemy ns narononyunoro Onnnnona npnesxamr nmnn c onesnxmn mnronnnno
xenest n onyxonxmn. Henanno npouna, uro ram onapyxena cnanxa pannoaxrnnntx orxonon.
Cpenn xnrene Mocxnt n Honmocxontx pacnpocrpanent onesnn mnronnnno xenest ns-sa nexnarxn
ona n nnrteno none. 3ro npnnonnr x onyxonxm. B cnxsn c sarpxsnennem nnrteno nont nce nacenenne cronnnt n
onacrn crpanaer onesnxmn nouex, uro n cnom ouepent npnnonnr x rnnepronnn, acrme, anneprnn, ocreoxonnposy,
ornoxennm cone, yxynmennm spennx. B Mocxne n Honontcxe sarpxsnenne nosnyxa ycnnnnaercx ntxnonntmn rasamn.
Orcmna ontmoe uncno ontntx anneprne n acrmo.



Bonpoc: Ha paore nocroxnno senam. 3nmy crana nnoxo nepenocnrt nxnax, cnaax. Mnorne corpynnnxn onemr. C uem +ro
cnxsano? (Auua, Mocrea).
Omeem: Honmocxonnte neca moxno nasnart nerxnmn Mocxnt. Ho onn npenpament n cnanxy. Boxpyr cronnnt noxc-
ynanxa ns cnanox n nomoex. Ho+romy n ropone nexnaraer xncnopona.
B Kpacnonapcxom xpae nocrpoeno mnoro +xonornuecxn npenntx nponsnoncrn: xnmnuecxne sanont, ntnycxammne cpencrna
samnrt or centcxoxosxcrnenntx npennrene n copnxxon, naxoxpacounte n npyrne. H +ror pernon snpannnna c npexpacntm xnnmarom
cran +xonornuecxn nenarononyuntm. Pexa Kyant ypax, c npexpacno rnnnncro nono orpannena npomtmnenntmn croxamn.
Hsymnrentno nxycnax pta uacrnuno nornna. To, uro ocranoct, nentsx ecrt.
Bonpoc: Xorx no paort ncero necxontxo xnapranon, noexart na mamnne ne mory. Hocroxnno nonanam n npoxn. Ha paore
nce onemr: y xoro acrma, y xoro ponxnr. V corpynnnxa tnn noueunte xonnxn. C uem +ro cnxsano? (Koucmaumuu, Hemepovpe).
Omeem: Camt xpacnnt ropon Poccnn Herepypr ropon-myse, ropon-xemuyxnna nepenactmen rpancnoprom,
cnntno sarasonan. Mamnnt ntpactnamr maccy ntxnonntx rason. Ho+romy y xnrene ontnte nouxn n nerxne.
Bonpoc: V menx naua nosne a+ponpoma. Moxno nn cunrart mecro +xonornuecxn uncrtm?
Omeem: Her, nentsx. Hponyxrt cropannx ronnnna npennt.



V Hs nuce+ uumameue
43
V nac n Kpacnoxpcxe nosnyx nacrontxo orpannen npomtmnenntmn orxonamn, uro ero moxno
xenart.
B Crepnnramaxe +xonornx yxacnax. B nepnym ouepent +ro ter no nerxm: onn onemr. Her nnannart
nasan npaun naxe nnenn repmnn crepnnramaxcxne nern.
C rex nop xax nepeexana n paon Opexono-Fopncono (Mocxna), y menx nce npemx anneprnx. Hpnunna
nnoxax +xonornx. Kanornx nocroxnno cpactnaer orxont. Beuepom, n nernee npemx, na nee nnnnt remnte cnnomnte
ryun npenntx rason. Ocoenno nnoxo sanax noutm c nxrnnnt na cyory. Pymam, ecnn t xnrenn cosnann
nnnnnarnnnym rpynny, nncann nnctma, +xonornx t ynyumnnact. Ho napon esmonncrnyer.
Xnnem n Anracxom xpae, na cee ncntrann nocnencrnnx Cemnnanarnncxoro nonnrona. Foneem camn,
onemr namn nern n nnyxn, n eme ynyr onert nocnenymmne noxonennx. Camt nnsxn npoxnrount yponent +ro
roxe y nac. Onna nanexna na Bamn penenrt n conert.


Aeua1 anno1nme
Mt nx ne snaem, mt onmcx ysnart nx. Tor xe, xro nonxn xnnornoe, npnnxstnaercx x nemy nancerna.
uem ontme ysnaemt snepe, rem ontme ynnnnxemtcx: nacxontxo onn ymnt, nacxontxo rananrnnnt, xax noxoxn na nac!
A n uem-ro naxe nyume. uem nyume x ysnam nmne, rem ontme nmnm coax, cxasan onnn anrnnuannn.
B namem cymacmenmem mnpe crexna n erona otunte xnnte xomxn n coaxn cnnmamr crpecct,
naxonnnmnecx sa nent. Onn +ro nenamr nyume, uem ranerxn, cnrapert n xpenxne nannrxn.
Komxn npnpoxnennte nexapn. Onn cnnmamr orpnnarentnym +neprnm, osnopannnnax ontno opran.
V Ennsanert Hnanonnt cnntno oneno cepnne. Ona crana nocnrt na rpynn manentxoro xorenxa n uepes
nne nenenn nouyncrnonana oneruenne.
A nor xaxnm opasom xor ntneunn mom cocenxy. V ro cnntno oneno xoneno, naxe xonnrt tno
rxxeno. Onnaxnt, xorna cnnena na nanouxe, x ne na xonenn nptrnyr xor. Vcrponncx noynonee n sacnyn. Cnan mnnyr
40, norom cnptrnyn n yexan. H c rex nop xoneno nepecrano onert.
Mox nannenrxa ynnnnxnact, xorna ee ontmax ntmuarax xomxa noxnnact e na mem. A nent y xenmnnt
tnn ceptesnte napymennx n onacrn mnronnnno xenest! H xomxa raxnm opasom neunna cnom xosxxy.
Komxa Cnmouxa, npnxnmaxct x rpynn xosxxn, ycnoxannana cepnne. A xor Fapcnx neunn nosnonounnx.
Kax rontxo ero xosxxa noxnnact na xnnor, on pacnonarancx na ee cnnne n ntrxrnnancx nnont nosnonounnxa. Ona na
ox, a on nonepex oxa: ontnym nouxy rpen.
A nor xax xor nomoran npn rnnepronnn. Korna y xosxnna onena ronona, xor nnsan ero nncxn. H ont
npoxonnna. (Kor-nnsyn camt nyumn nexapt).
Cocen nonan n anroxaracrpoy. Hnno tno n panax n ccannnax. Ero monc nnsan nnno, n pant tcrpo
saxnnn.
Xnnornte cosnamr naronpnxrnt ncnxonornuecxn xnnmar n cemte. Tomy npnmepon macca. Bor onnn
ns nnx.
nennna. Paora rpeyer ontmo ntnocnnnocrn n +monnonantnoro nacrpox. K coxanennm,
ocranonxa noma ne nanana nosmoxnocrn ornoxnyrt n paccnanrtcx. 3aonena mama. Ctn-nonpocrox neuepamn cran rne-
ro nponanart, nauan rpynrt. Pymana, uro nonany n ncnxontnnny. H nor ynnnena n nonesne ponxuym coaxy. Ona
nonomna xo mne n nocmorpena n rnasa. Kax n nymy mom sarnxnyna!
B rearpe mna penernnnx onept Manpa, n mt nasnann ee Manpo. Coaxa nonxonnna x mamnno
xponarn, nnsana ee pyxn. Mama pasronapnnana c ne, oxnnnxnact. Ctny npnmnoct saornrtcx o coaxe. On xopmnn ee,
rynxn c ne, npeccnponan. Bsxncx sa yuey. ne ysnanana cnoero myxa. On ronopnn Manpe raxne cnona ne
nonospenana, uro snaer nx
Hpemtepa onept npomna c ycnexom. tna n ynape, n npexpacno opme. H naxe ro, uro Manpa
oxasanact Manpnxom, nnuero ne nsmennno.
Paxe nrnnt cnnmamr crpecc. Korna nonepnnnuam, mo nonyraunx npnneraer n cannrcx na nneuo.
Bepemnr no rex nop, noxa ne sacmemct, paccxasana snaxomax.
Hsnecrnt cnyuan, xorna xnnornte nomoramr orxptrt neuente cnocrna pacrenn. Ftno sameueno, uro
mnmnanse, xorna uyncrnymr cex nnoxo, ncnontsymr nnx neuennx nncrtx pacrennx acnnnna, poncrnennnxa
nonconneunnxa. Henanno xnmnxn ns Kannopnncxoro ynnnepcnrera onapyxnnn, uro ono conepxnr
cnntnonecrnymmn anrnnornx. Hnrepecno, uro nmecro roro, urot xenart nncrtx, mnmnanse cxartnamr nx n mapnx n
sarnartnamr nennxom. To ecrt onn nenamr cnoeopasnte nnnmnn.
Hencrpenmt copnxx cuimi. Ee ouent nmxr xost. Henente cnocrna xostero monoxa, nosmoxno,
sanncxr or cntrn.
Kax xpocrno mt opemcx c +orpuue (snesnuarxo)! A nent n ne mnoro ona. Moxpnny nnorna
nastnamr nonyrano rpano, ee ooxamr nonyran. Ona ocoenno nonesna npn onesnxx mnronnnno xenest, x romy
xe ouent nxycna n canare.
Macxax rpanuea xnanest nnramnnon. B xononnoe npemx rona, xorna xypt nepecramr necrnct, nm
namr nyuox cyxo xpannnt, xoropym onn momenrantno noenamr n naunnamr necrnct. Ouent nxycnt mn ns xpannnt.
44
Moxno ee omnapnrt nnn norepert n nanonxx n pesart n canar. Ornap xpannnt omonaxnnaer uenonexa. Ecnn nm
ymtnartcx, ro xoxa cranonnrcx cnexe n apxarncro. Kpannna neunr spenne, nouxn, neuent.
Hsnecrno, nacxontxo noponymnt xopont. Hmnmax rpana xopon po;oei r)eeep. Hnert xnenepa
nomoramr npn saonenannxx nepnno cncremt. Hx sanapnnamr n ntmr xax ua.
Kax-ro nanmnana, xax xnnornte neuar npyr npyra. Komxa tna na cnocxx. Ona nerna na cnnny. Kor
ncnptrnyn e na xnnor. H nanamn ronan no xnnory. On nenan e maccax! H ncxope noxnnnnct na cner snoponte xorxra.
Hamn mentmne partx onanamr renenarne, xoropo xorna-ro, nnnnmo, nnanenn n namn nanexne
npenxn. Ho nnnnnnsannx nnmnna nx +ro cnoconocrn. Xnnornte moryr npencxasart nacrynnenne crnxnntx
encrnn.
3emnerpxcenne 1975 rona ne oxasanoct nnesanntm nnx xnranen, n xeprn tno nemnoro. Hpenynpennnn
nx o ene ne npnopt, a cymaromnoe nonenenne xnnorntx n macconoe namecrnne sme: otuno onn cnxr snmo, a ryr n
nennxom mnoxecrne noxnnnnct na cnery.
Fnnecxax nerenna rnacnr, :mo uaeuo, romopi enoc)eocmeuu cma) ee)uru+ uape+, cnpocu) oouaroi
v Bceeiuueeo: 3a:e+ uvrui navru?. Bcrope ou v;ua) omeem. Kar-mo, voeea om epaeoe, uaeuo cnpma)c e neuepe.
Havr +o+euma)iuo ;amra) exoo. H epaeu, veuoee navmuuv, ue cma)u mvoa exooumi. Tar +a)euiru navr cnac ee)uroeo
uap.
Bce mt n nmnn, n xnnornte, n pacrennx, n nacexomte xnnem n onnom mnpe, nomorax npyr npyry.
Kaxnt ns nac uacrt npnpont, x xoropo nano epexno ornocnrtcx. Mnorne napont +ro nonnmamr. Mne nnymaer
ynaxenne rpannnna ns Kapennn, xoropax npocnr npomennx y nncrnxa, npexne uem ero copnart. Mne rnyoxo
cnmnarnunt rnercxne monaxn, xoropte, ornpannxxct n nopory, ncerna epyr c coo xncrouxy. Onn em omaxnnamr
yropox, npexne uem na nero cecrt. He xorxr nanecrn npen mypantxm. H n uynamnn oxrcx nonpennrt mypanennx:
mypantn npoxnxnyr rex, n rno nom paspymnrcx.
Homnm, xax-ro y nac na anxone non cronom nrnnt cnnnn rnesno, n ntnynnnnct nrennt. Pa ntpoctre
nx na nomoxy, coneronann cocenn. Her, y nac nent roxe nern, ornernna mox mama.
Bor paccxas snaxomo crapymxn.
Vxe 3 rona, xax ymepna mox nout. Ecnn t ne xomxa x t ne ntxnna. Fepy ee na pyxn, nnauy ona
xstuxom cnnstnaer cnest. Ionopm: Bor, Mypouxa, ner name Hapnct rax ona nanxo saxptnaer mne por: ne
ronopn, ne nano. C yrpa npnxonnr, xner pacnopxxenn. Ionopm: Hnn, Mypouxa, nonnca nner x cnoe xopoouxe,
sarpeaer necox. Onxrt cmorpnr. Ionopm: Ine nxm-nxm, Mypouxa?. Hner n xyxnm, nanxo orxptnaer nnepny
mxaunxa, apaannr nanxamn no naxery c xopmom. V menx pyxa onena nocne roro, xax ynana. Mypxa cnnr co mno
ro na pyxy nxxer, ro non pyxy. H pyxa nepecrana onert. Mypxa ntneunna menx.


Bonpoc: He mory nonxrt, nouemy ctn rax ynnexaercx coaxamn. V nero nx nne. Iynxer c nnmn, xopmnr,
pasronapnnaer. Pasnencx c xeno, nn c xem ne ncrpeuaercx.
Omeem: Bt camn ornernnn na nonpoc. uenonex ne moxer xnrt es nmnn. Coaxn nocnonnxmr
nenocrarox npnnxsannocrn n saort n ero xnsnn.
Bonpoc: Houemy mnorne nepxar coax?
Omeem: C npennnx npemen coaxa nomorana uenonexy. uenonex ntxnn naronapx coaxe: ona nomorana
oxornrtcx. Korna ne cnacaer mennnnna nannre nopym coaxy: ona moxer ntneunrt nnn onerunrt crpanannx.


Coaxa cnnmaer crpecc, paccnanxer. Ceuac n mnpe mnoro nmne ymnpamr or onxonornn, cocynncrtx
onesne. Mt rnnem or arpeccnn. Ecrt cnyuan, xorna coaxn oneruann nporexanne rxxentx onesne, epx na cex
orpnnarentnym +neprnm.
Hannenrxa paccxasana, uro n nercrne na nnne y nee tnn nnman. Kax-ro nsxna manentxym coauxy na
pyxn, n ra nonro ntnnstnana nnno. C rex nop xoxa uncrax.
A nor xax coauxa xonnn ntneunna menx or rpnnna. Myx saonen, cnntno xamnxn. urot ne sapasnrtcx,
ymna cnart n npyrym xomnary. Houtm uyncrnym saonenam. 3anoxnno rpynt, naunnaercx xament. A yrpom nonxnt
npnexart ontnte ns npyroro ropona nx nano npnnxrt! Cxnarnna coauxy, npnxana x rpynn. Ta conpornnnxnact,
senana mne n nnno. Hpnxnmana ee mnnyr 40. Crano nonerue. Pano yrpom onxrt npnxana coauxy x rpynn, renept
cmorpena na uact n nepxana eme 40 mnnyr. Hn xamnx, nn npocrynt nnuero x yrpy ne tno.
A coauxa ntexana na ynnny, n no ee nanam orpnnarentnax +neprnx ymna n semnm.
Onnaxnt Paqauu Cuomuu ynnnen nosne merpo nnauymym crapymxy. Hnxro ne opaman na nee
nnnmannx. Cnornn nonomen, cnpocnn, uro cnyunnoct. Oxasanoct, aynx xnna n xnaprnpe, xosxena xoropo yexann sa
rpannny. Ona cropoxnna nom nmecre c coaxo. Houtm sanesnn nopt. Coaxa nnonx sarptsna, a rpertero cxnarnna
meprno xnarxo, n annnr ee sacrpennn. Ocrancx menox nonyropamecxunax cyuxa, xoropym ona n npennarana n
xopomne pyxn.
Hoxa Paann pasronapnnan co crapymxo, coauxa sanesna x nemy sa nasyxy, orryna n pyxan nantro
mexny pyamxo n xocrmmom. Topuan rontxo xnocrnx. Faynx opanonanact, cxasana, uro coauxa namna xosxnna. 3nann
menxa Mona Hnsa.
45
Mona oxasanact cmtmneno. Hepnoe npemx ona xnna n xopoxe ns-non ornnox. Cnnena rax rnxo, uro
rema ee ne sameuana. Mona tna nomectm onuapxn n naxn. B nonropa rona, nrpax c coaxamn, ronxna ncex. Paxe ronuax
ne morna nomart ee n nrpe.
Btxcnnnoct, uro Mona moxer neunrt. V Paanna onena noxcnnna. On nexan na oxy na nnnane, pyxo
rep noxcnnny. Mona nrpana na nony, ynnnen nnnxennx xosxnna, sanptrnyna emy sa cnnny. 3arem, ynnpaxct cnoe cnnno
n creny, ncemn nanamn naxana n onny rouxy na xpecrne. Paann ncxpnxnyn or onn n cpasy ntsnoponen. A Mona,
xasanoct, cnxna, nonontnax. Cmorpena n rnasa n xax ynro cnpamnnana: Font npomna?.
Korna y Cnornna tn cepneunt npncryn, Mona nanamn ynepnact emy n nneun, ne nanax Paanny
menennrtcx. On nonyman: H rax rxxeno ntmart, a ryr ona memaer. Cran nporonxrt coaxy, a ra ynepnact, ne
ornycxaer. Padau)v npuu)oci :acmo oiuami u cepoue vcnorou)oci.
Korna npanym nory xosxnna cnonxr cynoporn, Mona noxnrcx pxnom, corpenaer cnonm rennom. H ont
npoxonnr.
B nercxne ontnnnt Amepnxn pasa 2 n nenenm npnnonxr coax. Ornpamr rontxo rex xnnorntx,
xoropte uyncrnymr ont n xorxr onerunrt ee. Fontnte nern nrpamr c nnmn, panymrcx n tcrpee ntsnopannnnamr. Ho
ncxpennocrn, ecxnrpocrnocrn, nenocpencrnennocrn coaxn noxoxn na nere. Coaxa +ro nacxont peenox,
xoropt nnxorna ne narpynr n nnxorna ne nonspocneer.
3ror npyr xonnr sa namn no nxram, npenanno cmorpnr n rnasa, ntner x nam n panocrno naer, xorna
npnxonnre nomo. On nnxorna ne omaner n ne npenacr. 3ror nymncrt amoprnsarop cmxruaer xonnnxrt n cemte.
Moxno npoxnrt cuacrnnnym xnsnt, ne nmex coaxn. Ho x ynepena, uro uenonex uyncrnyer cex nyume n onee cuacrnnn,
ecnn pxnom c nnm raxo npenannt npyr.
Mnoro pas mne paccxastnann, xax coaxa sanpana na cex onesnt xosxnna. On ntsnopannnnan, a coaxa
nornana.
Bor onnn cnyua. V myxa tn remoppo. Ouent ero myunn. Bnpyr saonen nam nec. Iemopponnantnte
mnmxn npxmo ntnannnannct. Mt ero neunnn, no on ymep. A myx nomen x npauy nponepxrtcx. Oxasanoct remoppox
ner.

V Hs nuce+ uumameue
Ha mre sapasnnact manxpne. Fonesnt nsmartnana menx. Onnaxnt tn ouent cnntnt npncryn. Bcm
rpxcno non onexnom, tna n nnnxom nory. Coaxa, ronuax P+sn, sanesna n nocrent n ntnnsana nce reno. Hocne +roro x
nomna na nonpanxy.

A nor nnnecxax nerenna o cnxsn uenonexa c coaxo.
Koeoa Teopeu co;oa) +up u uace)muux eeo meape, ou noooa)c coo)a;uv ucnimami ux ua npeoauuocmi
ceoe+v )mou+o+v oemuuv Ue)oeerv. Hocmaeu) pa;uix ;eepe, uanpomue uux no+ecmu) Ue)oeera u... pacro)o) no:ev
+erov uu+u epo+aouo mpeuuuo. B poax ;eepi ua:a)aci nauura. Ouu +ema)uci, ei)u, opa)u ua pa;uie eo)oca. A
mpeuuua ece poc)a u poc)a, omoe) ux om Ue)oeera.
H )uui Cooara ue pacmep)aci. B noc)eouu +o+eum, roeoa mpeuuua coe)a)aci vre no:mu
uenpeooo)u+o nponacmim, oua, coopae cu)i, npieuv)a. Hpo)emee uao oe;ouo, oua, eouucmeeuua u; ecex rueomuix,
eopoo ecma)a poo+ c Hoee)ume)e+. C mex nop Cooara u Ue)oeer eceeoa poo+.
Mt c rpynom ocosnaem, uro naer nam coaxa, rax xax nonyuaem or nee ro, uero xnem. Ho nor uro
samernnn ncnxnarpt: oxastnaercx, uenonex, norepxnmn nmnmym coaxy, uacro nnanaer n xecroxym nenpeccnm, ne
nonnammymcx neuennm nexapcrnamn.
Ha namnx nmnmnen pacnpocrpanxmrcx crnas n nopua. Pnx cnxrnx crnasa nano nsxrt cont n noconnrt
nosnonounnx coaxn, or ronont x xnocry, a norom ntuecart cont merxo, npencrannxx, uro c contm n semnm yxonnr sno.


Aeua1 1annm
B reuenne nnx uenonex conepmaer mnoro nnnxenn, onnaxo npn +rom ne paccnanxercx, mtmnt
ocramrcx nanpxxenntmn. Paxe sanxrnx cnoprom ne cnococrnymr paccnanennm. 3exrnnntm meronom
ncnxonornuecxo pasrpysxn xnnxercx neuenne rannem. Korna uenonex nnnraercx nerxo n nenpnnyxnenno, non npnxrnym
mystxy, on uyncrnyer cex pacxonanntm n n mosr nocrynamr nonoxnrentnte nmnyntct. 3neprnx rapmonnuno
pacnpenenxercx no reny. Ha +rom npnnnnne ocnonant mennrannonnte rannt n ynnncxnx xpamax, pnryantnte
apnxancxnx nnemen n amepnxancxnx nnnenen.
Bxnmunre nerpomxym, cnoxonym, menonnunym mystxy. Bcrantre, paccnatrect, uyrt cornnre xonenn.
Penare nerxne npamennx enpamn. He xonrponnpyre nnnxennx, ornycrnre cex na nonm. 3axpore rnasa, npencrantre
cex na nonxne n necy nnn na epery mopx. Honyuare ynonontcrnne or ranna. Cnoonno nnnrare pyxamn, noramn,
ronono. Bce nonxno nponcxonnrt camo coo, non nnnxnnem mystxn n namero xopomero nacrpoennx.
Haunnare c 12 mnnyr exennenno. Co npemenem nt cmoxere rannenart no 2030 mnnyr.
Hocne oxonuannx cnoxono nocnnnre. Cxopo nt cranere nenpnnyxnenntm, paccnanenntm, nsannrect
or xomnnexcon.
46

AEHHT CMEX
Cmex ymentmaer xonnuecrno ropmonon crpecca n xponn, naronapx uemy nomoraer coxpannrt
+nacrnunocrt aprepn n cnyxnr nponnaxrnxo xapnnonornuecxnx saonenann, saxnnn Mar) Mu))ep, nnpexrop
Hncrnryra xapnnonornn n Fanrnmope.
Mennxn cunramr, uro cmex samnmaer oprannsm or anneprnuecxnx n nnexnnonntx saonenann,
ynyumaer con n nnmenapenne.
Bor uro ronopnr Cmue Vu)cou oprannsarop Mexnynaponnoro comsa nmnrene cmexa (Orao,
1999 r.): Mt npocro nosnonxem cee satrt na npemx oo ncex nponemax. Mt pastrptnaem cmemnte cnenxn, n
xoroptx, nanpnmep, npnrnopxemcx nnnrnnnamn.
Mencecrpa Porcaua Kapuec npononnr cmexorepannm n onxonornuecxom nenrpe. Ona cunraer, uro cmex
nontmaer xauecrno xnsnn nannenron, unenon nx ceme n mennxon. Hocne ceanca cmexa y nannenron cnnxaercx
aprepnantnoe nannenne, onn mentme xanymrcx na onn, ynyumaercx nacrpoenne. Paxe nocnomnnanne o uem-ro cmemnom
nomoraer mtmnam paccnanrtcx. C nomomtm cmexa oprannsm xax t cnrnannsnpyer mosry, uro nce yner xopomo.
Hnuro rax ne ynyumaer nacrpoenne, xax omn cmex nan ynauno myrxo.
Cmemnrt nmne rxxent rpyn. Paccxastnamr, uro x npauy npnmen ontno, crpanammn
nenpeccne. Bpau noconeronan nocernrt xonnepr nsnecrnoro xomnxa. n ecrt ror xomnx, rpycrno cxasan ontno.
Cmex nosnrnnnt crpecc, xoropt nerpannsyer nerarnnnt crpecc.
C nospacrom mmop repxercx. Vcnnnem nonn nano ero rpennponart, nosnpamart. Xnrt es cmexa nentsx!
Fyner ouent xopomo, ecnn nanere uro-ro cmemnoe n rom, uro xasanoct rpycrntm. Hyume cmex es npnunnt, uem
ecnpnunnnax rpycrt.

Aeua1 xaunn
Bo nce npemena nmnn nmnnn n ntcoxo nennnn yxpamennx. Bepnnn, uro xamnn moryr samnrnrt or
onesne n nenpnxrnocre, nomout n xnsnn. C npennocrn cunranoct, uro xaxnomy uenonexy n sanncnmocrn or mecxna
poxnennx coornercrnymr re nnn nnte xamnn.
Kpncrannt +ro +neprernuecxn axrnnnte oexrt. Onn moryr nonoxnrentno nnnxrt na snoponte, ecnn
nonone connaner c nononem uenonexa, a moryr npnnecrn x saonenannm.
Cymecrnyer mnoro cyenepn, npenann, cxasann, cnxsanntx c necrnnem xamne na uenonexa.
Pemnna n +rom yennrtcx. Bonone. 3naxomax xcnonnnxmax cmorpena moe nonone, xorna x pana ror
nnn nno xament, n ronopnna, xaxne nsmenennx nponcxonnnn n moe +neprernuecxo oonouxe.
Hanonee cnntnoe nosnecrnne oxastnan amerncr. On ounman n ycnoxannan.
A+emucm nnnont xpycrant. On nenaer uenonexa onptm, pasymntm, ero xnanyr non nonymxy,
urot nnnert cuacrnnnte cnt. Onnaxo cnna amerncra npoxnnxercx, ecnn nocxr ero ne xaxnt nent. C nomomtm
xpncranna amerncra x cnnmana cnntnt crnas. Fpana n npanym pyxy xpncrann ocrpnem x mecry crnasa. Haunnana npamart
xament, mtcnenno npencrannxx, uro na nero namartnaercx uepnax nnrt.
Taxnm opasom ononnna uaxpy, n xoropo tn crycrox orpnnarentno +neprnn ropno nnn ronony. H
unrana monnrny. Hocne roro xax xament nopan n cex +neprernuecxym rpxst, ero nano ouncrnrt. Hyume ncero nonoxnrt
n craxan n nepxart non nporouno nono n reuenne 24 uacon.
Heqpum neunn nouxn. Korna x nsxna n pyxn ontmo nepnr, xcnonnnxmax ynnnena, uro noxpyr monx
nouex nauanoct nnrencnnnoe nnnxenne. (Hepoc no-rpeuecxn nouxa.) Hannenrxn, xoropte nocroxnno nocnnn
xontno ns nepnra, uyncrnonann ynyumenne paort nouex. A xontno cnerneno.
Kament, nonone xoroporo ne connanaer c nononem uenonexa, moxer ntsnart yxynmenne camouyncrnnx.
Ha menx nnoxo necrnonan uepum aeam. A na snaxomym Kosepora arar necrnonan npexpacno, on
nonnnrtnan ee +neprne.
Iopum xpvcmauo cnnman nocnannrentnte nponecct n onacrn ronont, raxoe xe nosnecrnne oxastnan
n nmopnr. Iopnt xpycrant npospaunt, uncreme nont xnapn, nmeer ocooe snauenne nnx xcnonnnennx.
Cunraercx, uro on naronpnxren nnx ncex snaxon sonnaxa.
A+asouum ycrpanxn nenpnxrnte omymennx n xnnore, a raxxe ynyuman nnemnn nnn xoxn.
Hsv+pv neunn rnasa.
1uepoem euas ycnoxannan.
Cepouuu oxastnan ronnsnpymmee nosnecrnne na nect oprannsm. Bce uaxpt naunnann paorart onee
axrnnno. Kpacnt cepnonnx cunraercx cuacrnnntm n osnopannnnammnm xamnem. Ouent nmnn ero Hvuruu. V no+ra
tno necxontxo nepcrne c cepnonnxom.
Honoxnrentno necrnymr raxxe npmsa, cannp, rypmannn n pnnnnanr.
Hasnanne upmsa nponcxonnr or nepcnncxoro npysa noena. Fnpmsa tnaer mononax
(eneconarax), spenax (ronyax) n meprnax (senenax). E cnocrnenno ymnpart n pyxax ontnoro uenonexa, rax cnyunnoct
n c monm xynonom. Korna ero nsxn n pyxn uenonex, crpanammn onesntm cepnna, na xamne noxnnnoct nxrno. 3ro nxrno
47
nnxax ne ynanoct cnxrt. Fnpmsa cuacrnnnt xament. Ona ornonnr rnen, naer nocrarox. Onnaxo +ror xament npnnocnr
cuacrte rontxo nmnxm c ntcoxo npancrnennocrtm.
Cuuu canqup naroponnemn ns xamne. On cnococrnyer xonnenrpannn nnnmannx npn monnrne.
Ero neecnt nner cnmnonnsnpyer cmnpenne. 3ror xament nonesen nnx spennx n, xax yrnepxnamr +xcrpacenct,
nomoraer npn ncex nsnuecxnx nenomorannxx. Hepcrent c cannpom tn cuacrnnntm ranncmanom Bv)earoea. He
paccranancx co cnerno-cnnnm cannpom Cemoc)ae Pepux.
Rumapo ncerna cunrancx nenentm, nomoran npn asenono onesnn. Bor uro paccxasana 90-nernxx
xenmnna. V menx tno saonenanne mnronnnno xenest. Mne nonapnnn xnrapnoe oxepente. Hocnna ero ncm xnsnt.
Bnronnnnax xenesa ne ecnoxonna. A ycnnxn oxepentx ymentmnnnct, crann manentxne-manentxne.
Fnonnnnxam uame ncero nner sonoro, a pmnerxam cepepo, ronopxr ncxyccrnonent. Tnercxax
mennnnna naer raxo coner: pacnert nonesnt cepepxnte, a yxpamennx na mee n n ymax ns sonora.
Btnpax yxpamennx, saxmnre ero n nanonn, saxpore rnasa, npncnymarect x cnonm omymennxm.
Houyncrnyre, xax or nero nner renno. Kament nonxen xasartcx nerxnm, npnxrntm. uyxnt xament ntsoner omymenne
nncxomopra.
Ecnn yxpamenne nocrannxer panocrt, ynyumaer nacrpoenne +ro yxe camo no cee npexpacnoe
nexapcrno.


Aeua1 aepentn
B onno crapo npnrue ronopnrcx npo nenymxy, xoropax ntxonnna samyx. Ko+v re nora)vmci, ec)u
+ue ovoem n)oxo? cnpocu)a oua pooume)e. A mi uou r ovov u ra)vc e+v, nocoeemoea)u e. Tar oua u
coe)a)a. Xoou)a r ovov u ra)oea)aci. Kar-mo npuu)a u c+ompum oepeeo ;acox)o. Pa, nepentx neuar nac
orcactnamr namy orpnnarentnym +neprnm, onesnn n nonnnrtnamr cnntno no+neprne.
Cnntnee ncero nonnnrtnamr epesa, ny, cocna. Cnenyer ormernrt, uro +neprnx cocnt nnx uenonexa
ouent rxxenax. Hmnn c ontntm cepnnem nnoxo uyncrnymr cex n cocnonom necy.
Pnx xnrene cpenne nonoct ronont n ocnna xnnxmrcx oneyronxmmnmn nepentxmn.
urot cnxrt y cex synym nnn rononnym ont, onn or ymnon, oxoron, nopeson, or ornoxennx
cone, moxno nocnontsonartcx nnamxamn ns rononx nnn ocnnt nnamerpom 815 cm n ronmnno 23. Hnamxn nano
npnxnantnart x ontntm mecram 3 pasa n nent no 1015 mnnyr.
Knannre roncrym nerxy epest, sanepnyrym n mxrxym rxant, non mem na nout nsannrect or
menoro ocreoxonnposa. Berxy nano cpesart c xnnoro nepena.
Moxno npncnonxrtcx x rononm nnn ocnne. Hocne +roro nano nponecrn omym nonnnrxy oprannsma y
nya nnn epest.
Pnx roro urot nonyunrt nonnnrxy y nepena, nano nonpyxnrtcx c nnm. Hononnre x epese,
nonpocnre y nee +neprnm. Onnmnre ee crnon, omyrnre noramn ee xopnn, npnxmnrect x ne renom. H nt nouyncrnyere,
xax +neprnx npoxonnr uepes nac, nonnnmaercx x ronone n nosnpamaercx n nepeno. V xaxnoro uenonexa ecrt cnoe nepeno.
Hannre ero.
Kpenocrt nenn onpenenxercx no ee cnaomy sneny. Hannre y cex cnaoe sneno. B mononocrn +ro
nacmopx, ontnoe ropno, racrpnr. Hmnn nocrapme xanymrcx na neuent, nepnt, y nnx noer noxcnnna, noxantnaer cepnne.
V nmne crapme 70 ontnte nouxn, onxr xonenn, onn crpanamr sanopamn, ecconnnne.
Knyox onesne nmeer raxoe cnocrno: sa xaxo xonunx nn norxnemt, pacxpyunnaercx nect xnyox.
Hsneunre nmym onxuxy n nontsa yner ncemy oprannsmy. Horomy uro oprannsm uenonexa
camonoccranannnnammaxcx cncrema. nam nam nyrenonnrent n crpany snopontx. Ho conepmnrt nyremecrnne n +ry
crpany nonxnt nt camn.
Cuacrnnnoro nyrn!



Kax cauouy cnn1t ont
Font +ro cropoxeno nec snopontx. Font cnrnannsnpyer o rom, uro n oprannsme uro-ro ne n
nopxnxe. Cnrnant encrnnx noctnamrcx ne rontxo npn nnemnnx nonpexnennxx: yxone, ymne, nopese n r. n., no n
npn nnyrpennnx onesnxx. Hexoropte cpasy npnnnmamr oesonnnammee nexapcrno, sarnymamr ont, no +rnm saronxmr
onesnt nnyrpt. Camoe rnannoe ycranonnrt npnunny onn.
Iouoeuaa ouo. Ecnn onnr nononnna ronont snaunr, y nac mnrpent. uacro ona ntsnana
ocreoxonnposom menoro ornena nosnonounnxa.
Bam xaxercx crpanntm, uro npnunno rononno onn xnnxercx ocreoxonnpos? Oxcnxm: napymennx n
paore nosnonounnxa sarpynnxmr xponocnaxenne mosra, +neprernuecxne noroxn raxxe ne npoxonxr.
48
urot tcrpo cnxrt ont, npnnoxnre x ronone xanycrnte nncrtx nnn nontxn ctporo xaproenx nx
moxno npnnnronart x ronone. Ecnn xornre nsannrtcx or menoro ocreoxonnposa xnannre na nout non mem nerxy
epest.
Mnrpent nsneunnaer rnercxn maccax nosnonounnxa (pasnen Cexpert nocrountx nennrene).
Bouu e cnuue pesyntrar ocreoxonnposa. Bosmoxno, y nac cmemen nosnonox. Hsneunnaer ocreoxonnpos
rnercxn maccax. Ftcrpo cnnmaer ont nponenypa, xoropym nt moxere nponenart n nanno. B nanne c remneparypo
nont 37 C nonexnre 5 mnnyr, nonere xnnxrxa, urot tno xomoprno. 3arem ynpnrect noramn n nneuamn n xpax
nannt nosnonounnx yner paccnanen. Mennenno nononnre enpamn nnpano-nneno 23 mnnyrt. Hepenepnnrect.
Vnpnrect n nno noxrxmn n nonoxnre ronony na nanonn. Hpnxmnrect xnnorom xo nny. B raxom nonoxennn ocranarect
1 mnnyry (norn nexar na xpaxx nannt). Hepememare xnnor no nny.
Bcnntnare nnepx n onycxarect, npnxnmaxct xnnorom xo nny nannt 50 pas.
Bouu e xeuvue uacro pesyntrar racrpnra. Hepenere 0,5 craxana nont ns onnoro craxana n npyro
1015 pas n ntnere +ry nony. Ecnn ynere rax nenart exennenno no necxontxy pas, saynere npo onn.
Bouu e neueuu rynax, nommax ont n npanom oxy, nsxora, orcyrcrnne annernra. Pasmemare n
craxane renno +uuepa)iuo eooi 1 u. noxxy +eoa n ntnere naromax manentxnmn rnorxamn. 3arem nonoxnre ropxuym
rpenxy na onacrt neuenn n nonexnre rax 40 mnnyr. Ecnn neuent nauner nopuart, ypuart neuenne nomno.
Bouo omaem euus, e auauouoe omeepcmue cnmnrom nenarononyunx n npxmo xnmxe. V nac
sanop? Hano ntneunrt. Hpocro cnoco mnxpoxnnsma ns 2 cr. noxex nont n 2 cr. noxex pacmume)iuoeo +ac)a.
Hocrantre ee na nout yrpom yner onopoxnenne.
Ocoeuuo onacuaa ouo cnpana n naxy, ona cnnnerentcrnyer o annennnnnre. Knnxantnax ont n
xenynxe xapaxrepna nnx xsnt (pevuaa, pexvuaa ouo oueuo onacua, ee ueuosa mepnemo uvxuo cpouuo
opauamoca e ououuuv).
Bouu e noacuuue (uoea mpvuo pasoeuvmoca) ronopxr o ontntx nouxax. 3anomnnre nouxn nmxr
renno! Pasorpnre c neuepa noxcnnny nonxo, sanxxnre na nout mepcrxntm nnarxom, n ont nponer. Xopomo nocnrt
mepcrxno nnarox na noxcnnne n reuenne necxontxnx nne.
Eme nyume nomoraer noc u; cooa:ie uepcmu. Boome u;oe)u u; uepcmu cooar u+emm cu)iui
)e:eoui odderm: rononnte onn ycnoxannaer coautx manouxa nnn nonxsxa; npn ornre (onn n yxe) nonxsxa; npn
menom ocreoxonnpose n anrnne map; ponxnre xnner; npn nocnanennn nerxnx nanentre xory; npn
pannxynnre noxc. Ecnn onxr xncrn pyx nam nomoryr napexxn; npn onxx n norax nocxn; n xonenxx
naxonennnxn.
Bouu e uoueuax. Hpnunno one n xonenxx moryr trt ontnte nouxn. 3naunr, nano nx ounmart. A
tcrpo cnnmamr onn n xonenxx cnenymmne xomnpecct na nout: cmemare no 1 cr. noxxe cooi, co)u, +eoa, eop:uui n
namaxtre ontnoe xoneno. Cnepxy nonoxnre nonn+rnnen, nary n sannryre. Vrpom cmore cmect renno nono.
Kypc ne menee 4 nponenyp.
Bouu e epvu macronarnx. ntneunna cornn xenmnn nacroxo :ucmome)a. Fonn n rpynn xopomo
cnnmaer nncr xanycrt. Hnn moxno narepert ceer)v, cmemart c +eoo+ (1:1) n npnnoxnrt x rpynn. Hncr )onvxa eme
tcrpee cnnmer ont.

Aeuenne anxaun
3ror meron nosnonxer ntneunrt mnorne onesnn, rax xax naer momnt nmnyntc nnx nnrencnnno
paort ncex cncrem oprannsma. Korna anxa npncactnaercx x xoxe, mosr noctnaer cnrnan: namnx tmr. H
ntcrpannaercx samnrnax peaxnnx. Vnyumaercx xponoopamenne, nnxnnnnpymrcx sacronte xnnennx, ynanxmrcx mnaxn.
Xopomne pesyntrart meron naer npn npocryne, xamne, ponxnre; npn ocreoxonnpose, pannxynnre,
aprpnre; npn rononntx onxx, ecconnnne, ynyumaer mnxponnpxynxnnm xponn n mosre; npn onxx n mee, cycranax;
omonaxnnaer oprannsm.
Hpornnonoxasannx onyxonn, nontmennax remneparypa, nnexnnonnte onesnn, cxnepos cocynon co
cxnonnocrtm x xpononsnnxnnxm, npnnanxn, rnnepronnx III crenenn, nnapxr, cepneuno-cocynncrax nenocrarounocrt,
rpomonenr, rnonte n rpnxonte saonenannx xoxn.
Hentsx npononnrt nponenypy, ecnn uenonex ycran nnn pasnpaxen. Hpornnonoxasana nmnxm crapme
80 ner, npn ncnxnuecxnx paccrpocrnax, ontxnennn, no npemx epemennocrn.
B xyneuecxo Poccnn rnanntmn cnennanncramn no neuennm anxamn tnn nnpmntnnxn, opynonann onn
n anxx, nontsonann or cra nenyron. Bor xax onnctnaer nponenypy n npocronaponno ane nenpensonennt snarox
mocxoncxoro tra xonna npomnoro nauana ntnemnero nexa B. A. Iu)poecru:
Mi)iua oau no)ua napa, ua )aere )erum epv;uoe, rpacuoe, eop:ee me)o, a eo;)e cvemumc
uupm)iuur c uuro+ co+uume)iuo :ucmomi, e romopo+ uaxooumc oeeuaouami oauor, umvuep u nv;iper c
repocuuo+. B nv;iper onvueua npoeo)ora, ua rouue romopo npoora.
Hpueomoeue ece oauru, uupm)iuur ;aruea) npoorv u npu no+ouu ee ua:uua) cmaeumi oauru. Uepe; 2
3 +uuvmi oaura emeuea)a e ceo ua caumu+emp u oo)ee me)o.
V uupm)iuuroe oi)o npaeu)o npooeprami oecmi +uuvm oaurv, :mooi )v:ue uamuv)o, uo
eixoou)o ua oe)e no-pa;uo+v. B omo epe+ uupm)iuur vxoou) rvpumi, a repmea eeo ucrvccmea cnorouo )era)a,
ooruoaci oa)iueuux +v:euu. Haroueu mepneuu ue xeama)o, u repmea npocu)a orpvramuux no;eami uupm)iuura.
49
Bom ce:ac ooopem, ue ee)ur oapuu! pa;oaea)oci e omeem.
Haroueu uupm)iuur npuxoou), ;aruea) ceo dare). Hoo oauro uuura rpoeaeoeo ueema. Xupvpe
oepem ep;ui u ;aprae)euui umvuep, n)omuo npuru+aem r eo;eiueuum, npoceraem rorv, euoei npooe)ieaem
+auunv)uum c dare)o+, onmi cmaeum oaurv, u :epe; 35 +uuvm oua no)ua rpoeu.
Baura cuu+aemc, rpoei np+o ua no). 3ame+ oauuur ei)ueaem ua nauueuma uarv eooi, u ou,
mamvupoeauui, eixooum e pa;oeea)ium. Hoc)e omoeo ooi:uo ua:uua)aci roucv)imauu o no)i;ume)iuocmu oauor.
Fesnosnparno ymnn, xoneuno, n npomnoe napnapcxne cnocot nocranonxn anox, ymnn n npomnoe n
onee nnnnnnsonannte, no roxe manonpnxrnte xponococnte anxn c naceuxamn. Hnxoro ceronnx ne sannrepecyer
nncnyr o nontsnrentnocrn anox. Hx neuenoe snauenne nonrnepxneno xnnnnuecxnmn nanmnennxmn.
Hpaeuuouoe npoeeeuue npouevpm. Hannenr noxnrcx na xnnor. Homomnnx cnerxa cmastnaer ero
cnnny nasennnom, pacrnrentntm macnom nnn nnrarentntm xpemom. Konunx merannnuecxoro crepxnx nnn nnnnera
omartnaer naro, cmaunnaer onexononom nnn cnnprom n nonxnraer. Ornem nporpenamr anxy nsnyrpn 12 cexynnt n
tcrpo npnnannnnamr ropntmxo anxn x xoxe. Ona nonxna npncocartcx. Onnonpemenno cranxr 615 anox.
Hepnt ceanc nnnrcx 1 mnnyry, n nantnemem npononxnrentnocrt ceanca 15 mnnyr. Kypc neuennx
cocrannxer 10 nponenyp uepes nent nno exennenno. Hocne cnxrnx anox nannenr nonxen ornoxnyrt n reuenne
nonyuaca. B nantnemem xenarentno npononnrt no onno nponenype n xauecrne nponnaxrnxn 13 pasa xaxnt mecxn.
Fanxn npnmenxmrcx cnennantnte, mennnnncxne, c saxpyrnenntmn xpaxmn. Ionxrcx raxxe crexnxnnte
maonesnte, a raxxe ns-non nercxoro nnrannx. Oparnre nnnmanne na ro, urot xpax anox tnn nenonpexnennte n
neocrpte.
Hocne nosnecrnnx anox xoxa xpacneer, n ocramrcx xpyrnte nxrna. Ho nx nnrencnnnocrn moxno
cnenart ntnon o crenenn samnaxonannocrn oprannsma. uem nnrencnnnee nxrna (remno-arponte, c oreuntmn xpaxmn) n
uem nontme onn ne npoxonxr rem cnntnee sacronte nponecct n oprannsme. Kpacnte nxrna c roueuntmn
xpononsnnxnnxmn cnnnerentcrnymr o rom, uro oprannsm ne rax cnntno samnaxonan. uepes necxontxo nponenyp nxrna
cranonxrcx menee xpxnmn nauancx nponecc ouncrxn oprannsma.
Cxopocrt ncuesnonennx nxren cnnnerentcrnyer o cnne ornera oprannsma na nnemnne nosnecrnnx, o
nmmynnrere n cxopocrn nporexannx osnoponnrentntx nponeccon.
Poxrop A. C. 3a)+auoe ronopnn: 3acrantre xoxy ronopnrt, n ona nponnopmnpyer nac nyume, uem
ontmnncrno nccnenonann npn nomomn camtx conpemenntx annaparon! Koxa +ro rnranrcxn nepnepnuecxn
mosr, neyromnmt cropox, xoropt, ynyun ncerna nauexy, nocroxnno nsnemaer nenrpantnt mosr o xaxno arpeccnn,
xaxno onacnocrn!.
Bpaun ycranonnnn, uro nocne nponenyp nospacraer cxopocrt mnxponnpxynxnnn xponn n mosre.
Vnyumaercx omee cocroxnne, nontmaercx nacrpoenne. Ecnn nannenr sactnaer nocne ceanca +ro cnnnerentcrnyer o
cnntnom osnopannnnammem +exre. Conerym nporn n ron 2 nponnaxrnuecxnx xypca no 10 nponenyp n nauane
necnt n ocentm +ro oxsarentno.


Hs npaumuuu
Auua, 62 eooa. uacro crpanana rononntmn onxmn. Mereosanncnmax, npn nsmenennn noront naunnana
onert ronona. Myx cran crannrt e na nneun n cnnny anxn. Hocne nropo nponenypt sacnyna (cnrnan cnntnoro
necrnnx, ntsnoponnennx). Hpnnxna 9 ceancon. V nee ynyumnnoct nacrpoenne, nouyncrnonana npnnnn cnn.
C rex nop npomno 4 mecxna rononntx one ner. Fanxn, xoropte e crannnn na nneun, ynyumnnn
xponoopamenne n mosre. Pemnna nonropnrt neuenne. Hxrna tnn namnoro cnaee n na cnenymmn nent npoxonnnn.
Oparnna nnnmanne, uro xpacnte cnent or anox tnn rontxo na npano cropone cnnnt. 3ro ronopnno o
samnaxonannocrn neuenn.
Hocne npnmenennx anox nemnoro cnnxaercx nepxnee nannenne n samennxercx nyntc. Oanaxo ecnn
aannenne nmme 180, c1ann1t anxn nentsn.
Burmop, 64 eooa. V nero rnnepronnx, nannenne 160/100. Hpnnnmaer ornapt rpan. Pannenne cranonnrcx
150/95. B nercrne onen nocnanennem nerxnx. Ho+romy nmax npocryna ntstnana ocnoxnenne nnnrentnt xament.
Emy nauann crannrt anxn. Hocne nepnoro ceanca (1 mnnyra) nannenne nemnoro ynennunnoct. Hocne
cnenymmnx ceancon nepxnee nannenne cnnxanoct na 10 ennnnn. Hocne rpertero ceanca nauancx nacmopx, cran unxart.
Ouennnno, ne noneunncx pantme. Hocne noctmoro ceanca npomen xament, xoroptm crpanan necxontxo mecxnen.
Honnocrtm nsneunncx.
H)i, 10 )em. Cnat mantunx, 4 rona nasan nepenec 2 pasa nocnanenne nerxnx. Bpau npenynpennn, uro
emy nentsx npocryxartcx. Bo npemx epemennocrn y mamt tn nnaer epemenntx. Bpaun cunramr, uro ns-sa +roro
mantunx ponnncx co cnatmn nerxnmn. Kpome roro, on tcrpo ntpoc camt ntcoxn n xnacce. Taxne nern uacro
tnamr onesnenntmn.
noconeronana npexpacnym nponnaxrnxy anxn. Hocne rpertero ceanca ncx cnnna tna noxptra
opnontmn nxrnamn. Pemnna cnenart nepeptn, no na cnenymmn nent nxrna nonennenn oprannsm cran oportcx.
Hocne uerneproro ceanca Hnmme crano xononno, nanen rennt cnnrep. Hocne mecroro npocnan 2 uaca. Ero snonno,
onena ronona. Ponnrenn tnn nenonontnt: ronopnnn, ns-sa anox. Bor rax ncerna: ecnn ynyumenne cam ntsnoponen,
a yxynmenne nnnonara naponnax mennnnna.
50
Oxasanoct, y nero rpnnn. Hntm neunnn rax xe, xax n npyrnx nere. Onnaxo nce onenn nenenm c
ntcoxo remneparypo, a Hntx nomen n mxony uepes 2 nnx. Emy crano nonyume, sacxyuan es mxont.
Ppa, 16 )em. B nercrne necxontxo pas nepenec nocnanenne nerxnx. Po 15 ner xaxnym snmy xamnxn.
Hocnennn ron nnuem ne onen mama cunrana, uro on nepepoc onxuxn. Onnaxo onn sarannnct! Hocne nroporo
ceanca nauancx xament: onesnt ntxonnna napyxy. Hxrna na cnnne tnn opnono-nnnonte, nononry ne npoxonnnn.
nenana ontmne nepeptnt mexny ceancamn. Hocne rpertero ceanca xpenxo sacnyn cnrnan ntsnoponnennx. Hocne
nxroro ceanca nxrna crann ne raxnmn xpxnmn.
Puma, 15 )em. B nercrne nepenecna nocnanenne nerxnx n rxxeno opme. Hocne nxroro ceanca nauana
unxart, xamnxrt, noxnnncx nacmopx. Hocne centmoro sacnyna. Ee crann ynnrt uepes 2 uaca ne morna npocnyrtcx.
Hacmopx n xament npomnn. Crana onpax n necenax.
Hocne xypca anox nonrona nern nnuem ne onenn.

3ameueno, uro n nponecce neuennx oocrpxmrcx nnn naxe nosnnxamr onesnn, rnemmne rnyoxo n
oprannsme. He nyrarect, +ro onesnn ntxonxr na nonepxnocrt n npoxnnxmrcx. Hnaue onn t sarannnct n araxonann,
xorna oprannsm yner ocnanen.
Hpn nponenennn nponenypt nnorna noxnnxercx syn, npnuem cnntnt. On, ouennnno, ntstnaercx
nstrxom mnaxon n oprannsme n napymennem omena nemecrn.

Cepee, 41 eoo. Hocne rpnnna nauancx nsmartnammn xament. Cran npnmenxrt anxn. Hocne nroporo
ceanca xament ycnnnncx. Btxcnnnoct, uro 2 mecxna nasan Cepre nepenec rpnnn na norax. Hocne centmoro ceanca
xament npomen. V nero ncopnas. Bo npemx neuennx naunnancx cnntnt syn oprannsm nsannxncx or xnon.
Pasnpaxennx, ntsnannte ncopnasom, x xonny neuennx nemnoro nonexnn. (Fanxn crannnnct na nenonpexnennte yuacrxn
xoxn cnnnt).
Eeeeuu, 31 eoo. Crana npnmenxrt anounoe neuenne nnx nponnaxrnxn cnennna sa snopontem. Ftna
snopona, uyncrnonana cex xopomo. Cnauana anxn ocrannxnn nennte nxrna, oprannsm ne tn cnntno samnaxonan.
Onnaxo nocne rpertero ceanca crana xamnxrt, orxonnna moxpora. Kament npononxancx nnoe cyrox. Ocnoxnenne nocne
npomnoronne npocrynt sarannoct n ponxax n xnano cnoero uaca, urot nepern n ponxnr. Fanxn nomornn ero
ntxnnrt n nerpannsonart.

Fanxn moxno crannrt raxxe na rpynt (ncxnmuax onacrt cepnna n cocxn). Hpn +rom neuennn nnorna
naxe paccactnaercx ynnornenne-yropox na mee (rax nastnaemax neuart cyntt), ynyumaercx cocroxnne npn
ocreoxonnpose, npoxonxr rononnte onn.
Ouent +exrnnno necrnymr anxn, nocrannennte na xronnnt ynyumaercx omee cocroxnne,
nsneunnaercx ecconnnna. Fanxn, ycranonnennte na xnnore, ronnsnpymr mtmnt.
Xopomne pesyntrart neuenne naer npn neuennn xonnra, xsnt xenynxa, sanopax, paccactnamrcx pynt.

Cauonnymenne
Ipomannoe snauenne n nponecce ncnenennx nmeer camonnymenne. Fonee ncero nonnepxent +romy nmnn
rnopuecxnx npoeccn, y xoroptx cnntno pasnnro opasnoe mtmnenne.
M. Iopiroeo rax norpxc onncannt nm camnm momenr, xorna ero repox ynapnnn noxom, uro on xncrnenno
nouyncrnonan ont n saxpnuan. Ha xoxe nncarenx npocrynnna xpacnax nonoca.
I. 4)ooep n pomane Manam Fonapn onnctnan, xax reponnx orpannnact mtmtxxom. Hncarent rax xpxo
npencrannxn cee +ro, uro y nero noxnnnnct npnsnaxn orpannennx.
Hsnecrnt cnyuan, xorna npocryxennt axrep momenrantno ntsnopannnnan na cnene, a nrpax
rxxenoontnoro, saonenan.
B ncnxnarpnn onncan cnyua, xorna paouero na nout neuaxnno sanepnn n pepnxeparope.
Pepnxeparop tn orxnmuen, no paoun ne snan +roro n cxonuancx or nepeoxnaxnennx.
B 3nnnypre nocrannnn +xcnepnmenr: onna rpynna nmne nnna nncxn, a npyrax esanxorontnt
cocran c remn xe nxycontmn nanntmn. B pesyntrare oe rpynnt onnonpemenno ontxnenn. A yrpom y ncex es
ncxnmuennx onena ronona.
Honpyra paccxasana raxym ncropnm. Ee cecrpa nosnaxomnnact c ynymnm myxem na ponre. Hocne
nont y nnx ponnnact nout. 3ro tna cuacrnnnax cemtx, nenepoxrnax nmont. Hn paspyxa, nn tronte rpynnocrn
nnuro ne morno noxoneart nx cuacrtx. Ho cnyunnact ena myx ymep or paxa. H xena nnymnna cee, uro y nee pax.
Hecmorpx na ro, uro y nee tna nmxmax nout, nnyxn, nnrepecnax paora, ona nocroxnno nymana n rnepnnna o +rom, n
yexnenne cpaorano. uepes necxontxo ner necrnnrentno y nee onapyxnnn pax.


Hs npaumuuu
V orna Cepee tna crenoxapnnx, y marepn rnnepronnx. On ouent ncnyrancx, xorna cran omymart
cnoe cepnne. Xonnn no npauam onnn nnarnos crpamnee npyroro. onapyxnna npnunny nenpnxrntx omymenn
51
crnas n onacrn cepnna. Hoxasana, xax ero ntramnrt. Benena nocroxnno maccnponart mnsnnnt pyx, +neprernuecxn
cnxsannte c cepnnem. Hoxasana maccax cepneuno sont (+rn rouxn tnn onesnennt, uro cnnnerentcrnonano o
napymennxx n paore cepnna. Ho snax o ero onesnenno mnnrentnocrn, ne cxasana Ceprem o +rom). Pana nacroxn nnx
yxpennennx cepnna n nepnon nycrtpnnx n nnon na nonxe. Hoxasana, xax nporpenart cepnne no+neprne. Hpn +rom
ero cepnne ne crano yuamenno nrtcx, uro nanano nanexny na ntsnoponnenne. Cxasana Ceprem, uro y nero cepnne
snoponoe. Hocne +rnx cnon on npocnxn.
H xaxon ntnon? Ko mne n xanner nomen opeuennt, nonannennt uenonex, a ntmen oxptnennt n
cnxmmn.
Pnx mnnrentntx, ncnxnuecxn neycrounntx nmne +ro xopomn npnem. Pne nenenn uenonex
nponepxnrcx na nnymennn, a norom nonecrnymr nacroxn n nxnmuarcx noaxrnnnte rouxn.
Hpu+ep u; onima paoomi epa:a-ncuxo)oea, xoropt xonnpyer anxoronnxon: on cpasy onpenenxer, no
uro nepnr ontno. Ecnn n rnnnos ronopnr emy, uro rnnnornsep. Ecnn n +xcrpacencon npononnr +xcrpacencopnoe
nosnecrnne. Bo npemx ceanca sanyrnnaer ontnoro: Btntemt pmmxy ympemt!. B saxnmuenne nenaer yxon rnmxost
n xronnny. H nce saxonnponannte nepxarcx, ne ntmr nocemt mecxnen.
Cnenymmn cnyua noxastnaer, xax nnnxer nacrpoenne na reuenne onesnn.
Mne nosnonnna noxnnax xenmnna n cxasana, uro non mtmxamn y nee ynnornennx. ne tna ynepena,
uro cmory nomout. Tem ne menee ontnax nacroxna na ncrpeue, cxasana, uro nepnr mne. Torna x nana e ornap
neperoponox rpenxnx opexon n nononpnna. uepes nenenm ynnornennx cmxrunnnct. Hocne nroporo xypca paccocannct.
E nomor ne rontxo ornap, no n xopomee nacrpoenne, n nepa n ncnenenne.
Hecomnenno onno: cnntnee ncero nomoraer ro nexapcrno, n xoropoe uenonex nepnr.
Paccxastnann, xax n crapnny npau nasnauan enntm nmnxm nexapcrno c roptxnm nxycom, orartm n
xpycrantnom craxane, a pennrnosntm nepen npnemom unrart monnrny. A nexapcrno tno onno n ro xe.
B name npemx nmnn pasyunnnct ynpannxrt cnonm renom, +monnxmn, mtcnxmn. He moryr npocnyrtcx es
ynnntnnxa. Mt ne xonrponnpyem uacrory nyntca, nannenne xponn. Paxe nan xnmeunnxom ne nnacrnt on paoraer,
xax sanaropaccynnrcx. A ro n nonce ne ynxnnonnpyer es cnanrentnoro.
Korna nannenrt xanymrcx, uro oxrcx sa snoponte nere, nnyxon, nnsxnx conerym nm: He nymare
o +rom. 3nam, uro ntnonnnrt nenerxo, noromy uro nanxsunnym nnem ne rax npocro npornart. Ho oxsarentno nano or
nee nsannrtcx, sacrannrt cex nymart rontxo o xopomem. H xnsnt nsmennrcx.
Hexoropte nnanemr cnonmn +monnxmn, nsnuecxnm cocroxnnem. Bor uro paccxasan aprncr Hee
Heueuro. Kax-ro n mononocrn, xorna emy cpouno nano tno nonyunrt mnnerent, cran nnymart cee, uro onen, uro
nonnnmaercx remneparypa. Tax cocpenorouenno nnyman cee mnnyr necxrt, n remneparypa nonnxnact no 37,6 C! Horom,
nexa n nocrenn, nnymennem nononnn nyntc or 60 no 120 ynapon n mnnyry. On npencrannxn cee, uro nsnpaercx na
10 +rax, cnortxaercx, nanaer n cnona exnr.
Ceuac, xorna y nero yuamennoe cepnnenenne, noxnrcx n npencrannxer, uro nnanaer n rennom mope, nnn
nexnr na necxe, saropaer, nnn naxonnrcx n cocroxnnn cnoonnoro nonera. H nyntc nopmannsyercx.
Boome y nero mnoro nnrepecntx npnemon camonnymennx. Ecnn yrpom, nocne ecconno noun,
ntrnxnnr ycrantm, nnno orexmee, on peercx, xnonaer cex no mexam, yntaercx, nacrpannaercx na snoponte, necent
nan. Cmorpnr orexn comnn, nner nnna ynyumnncx, n nnno crano npnxrntm n cnexnm. Tax uro mnoroe sanncnr or
camoro uenonexa, xax on cex nacrponr.
Hen Hemenxo ronopnr: Hacrpoenne nrpaer rpomannym pont. Ocoenno nnx +monnonantno narypt:
nnorna sanener uro-nnynt n rt norom nonuaca nepexnnaemt, a ro n nontme... B +ror momenr nano cxasart cee: H +ro
nponer, nce, uro nn nenaercx, x nyumemy. Taxona nonx cyntt.

Ber 1pycnon*
Onno npemx er rpycno tn ouent nonynxpen. B nacroxmee npemx nnrepec x +romy nnny cnopra yrac.
Ftnn cnyuan cmeprn no npemx era. Ho nent nmoe xopomee naunnanne moxno nonecrn no acypna.
Fer xomnnexcnoe nosnecrnne na nect oprannsm. Bo npemx era nnrencnnno narpyxaercx cepneuno-
cocynncrax n ntxarentnax cncremt. Axrnnno necrnymr ronenocronnte, xonennte, rasoenpennte cycrant, noxcnnna,
nneun, mex, noxrn. Vnyumaercx paora nouex n neuenn. Vcnnnnaercx xponoopamenne, axrnnnsnpyercx omen nemecrn,
ycxopxmrcx nponecct cropannx. Hs cocynon ynanxmrcx xnpt n mnaxn.
Hmnn, xoropte sannmamrcx cnoprom, nmemr onee pasnernnennym xponenocnym cncremy, uem re,
xoropte nenyr manononnnxnt opas xnsnn. B crapnny ronopnnn: Ecnn ne eraemt, xorna snopon, noeraemt, xorna
saoneemt.
Hepen nauanom sanxrn erom neoxonnmo y npaua nponepnrt cocroxnne snopontx. Hpn cepneuno
nenocrarounocrn er rpycno ne pexomennym nocrarouno xontt.
Osnoponnrentnt er naunnare n xopomem cocroxnnn n conmnare cnenymmne ycnonnx.
1. Ferare rontxo naromax (nyume nepen yxnnom), uepenyre er c xonto.
2. Hpononxnrentnocrt era 1 mnnyra, norom xonta 1 mnnyra.
3. Hocne 60 ner ne erare ontme 45 mnnyr n nent.
4. Pocrarouno erart mennenno rpycno 45 pas n nenenm.
5. He craparect erart tcrpo n nn c xem ne ncrynare n copennonannx.
52
6. Anannsnpyre cnoe cocroxnne. Ecnn nocne era uyncrnyere cex onpo snaunr ne
neperpennponannct. Ho ecnn n reuenne nnx omymaere ycranocrt, nxnocrt, onn n cepnne, connnnocrt snaunr,
nonycrnnn neperpysxy. Hponycrnre 12 rpennponxn, ymentmnre nnnrentnocrt n cxopocrt era. Hsmepxre nyntc.
Hocne cna nopma nyntca 6072 ynapa n mnnyry. V nmne, sannmammnxcx cnoprom, uacrora nyntca n
cnoxonom cocroxnnn cnnxaercx. Bennre nnennnx rpennponox. Ecnn nocne era nyntc tcrpo nosnpamaercx x
ncxonnomy snaunr, narpysxa nopmantnax.
7. Craparect erart no rpane, nanenare ynonym oynt c ronxo xoxano nonomno, urot nonyuart
+neprernuecxym nonnnrxy or semnn.
8. Font n mtmnax cnnnerentcrno nepemen n oprannsme. Bosmoxno, uro orxptnamrcx nonroe npemx
esnecrnonanmne xannnnxpt.
9. Hn n xoem cnyuae ne nepenanpxrarect. 3ro ocoenno xacaercx rex, xro ne sannmancx nsxyntrypo
10 nnn 20 ner.
10. Ferare sa roponom, n necy, n napxe no pannnnno mecrnocrn. Ferart n ropone, orpannennom
ntxnonntmn rasamn, onacno. B xpanem cnyuae moxno erart n rnxom nepeynxe, xorna mano mamnn.


Hs npaumuuu
Pauca, 72 eooa. Pecxrt ner romy nasan npocrynnnact. Ponro neunnact. Konunnoct rem, uro e ynannnn
nenoe nerxoe. Panca pemnna npartcx sa cnom xnsnt. Crana erart no necy, nomna no 20 xm uepes nent. B mapaone na
100 xm sanxna 1 mecro. 3anecena n Knnry pexopnon Innnecca. Feraer uepes nent no 20 xm. Korna npocryxaercx,
nexapcrna ne npnnnmaer, ne ecr. Hter rontxo nony, ronopnr: neuero xopmnrt mnxpoon n na cnenymmn nent
ntsnopannnnaer.


Bonpoc. uro nt moxere cxasart o cexpere eccmeprnx, saxnmuammemcx n ontmnx nsnuecxnx
narpysxax?
Omeem. 3naxomt npau paccxasan o uenonexe, npnnepxnnammemcx ynomxnyro meronnxn. 3ror
myxunna 43-x ner yrpom n reuenne 40 mnnyr nenan sapxnxy, norom crontxo xe npemenn eran. Hocne paort roxe tnn
ontmne nsnuecxne narpysxn. B ntxonnte nnn nno necxontxo uacon xarancx na nenocnnene, nno 34 uaca eran. B
pesyntrare nonan n ontnnny c onxonornuecxnm saonenannem. Txxentmn nsnuecxnmn narpysxamn on nonopnan
nmmynnym cncremy, n +ro npnneno x pasnnrnm onesnn.



O1xas o1 xypennn
Cnrapert +ro ennncrnennax panocrt, ronopnna mox corpynnnna. H eme nnxro ne noxasan, uro
xypnrt npenno.
B nacroxmee npemx ecrt yennrentnte noxasarentcrna npena xypennx. Cnauana nnxornn ntstnaer
pacmnpenne cocynon, nosnnxaer omymenne onpocrn. Ho ncxope nacrynaer nx cyxenne, yxynmaercx nnranne mosra,
noxnnxercx ycranocrt, nonannennoe cocroxnne. Kpome roro, xypenne onacno nnx oxpyxammnx. Mox nannenrxa, xoropax
naxonnnact n oxpyxennn xypxmnx corpynnnxon, crana xamnxrt, n ee xoxa crana cyxo, xenronaro (xoxe
xypnntmnxa).
Kypnntmnxn yrnepxnamr, uro c nomomtm cnrapert moxno cnxrt nanpxxenne. Onnaxo eme A. H. Uexoe
nncan: Hocne roro, xax x pocnn xypnrt, y menx ne tnaer mpaunoro n rpenoxnoro nacrpoennx.
Kypenne ornnmaer mnoro +neprnn. Cnnxaercx paorocnoconocrt, mtmeunax cnna.
Kypenne memaer sannmartcx cnoprom. He cnyuano snamennrt pasnntcxn yronncr He)e na nonpoc
xypnanncron, uro t on noxenan naunnammnm cnoprcmenam, ornernn: Hpexne ncero ne xypnrt!. Hene nnxorna ne
pan n por cnrapert, ne ynorpenxn anxoronx n na mnorouncnennte npennoxennx pasnnuntx npm pexnamnponart
cnrapert n cnnprnte nannrxn ncerna orneuan xareropnuecxnm orxasom.
Ecnn cepnne nopmantnoro uenonexa coxpamaercx npnmepno 70 pas n mnnyry, ro y xypxmero 90
100 pas. Hapymaercx cepneunt pnrm, noxnnxercx ontmxa, nontmennax nornnnocrt, pasnpaxnrentnocrt, paccrpocrno
cna, cnnxenne annernra, xoneannx aprepnantnoro nannennx, mepsnyr pyxn n norn.
Vuente ycranonnnn, uro raaunt ntm conepxnr onee 4000 xnmnuecxnx coennnenn, xoropte
xnnxmrcx npnunno 12 nnnon snoxauecrnenntx onyxone, rpern cepneuno-cocynncrtx saonenann, 50% cmepre
myxunn cpennero nospacra.
V saxnntx xypnntmnxon ouent ntcox manc nonyunrt pax xenynxa. Poccnx sannmaer nropoe mecro n
mnpe nocne nonnn no pacnpocrpanennm +roro saonenannx.
Kypenne sacopxer nerxne n ponxn. Boep, xoropt pocnn xypnrt, paccxasan, uro n reuenne rona on
ntnnentnan crycrxn uepno cnnsn.
53
Onnaxo rnannt npen xypenne oxastnaer cocynam. Onn crapemr. A nospacr cocynon +ro nospacr
uenonexa. Korna mononte xenmnnt xanymrcx na onn n norax, conerym pocnrt xypnrt.
Kypnntmnxn ynepxmr, uro xypenne cnnxaer uyncrno ronona, a snaunr, ne naer nonnert. A nponcxonnr
nor uro: xnonnrte xomnonenrt ntma, ncactnaxct n xpont, noxnpymr nepenauy nmnyntcon, cnrnannsnpymmnx o ronone.
Ornanennte pesyntrart raxoro xynennx paccrpoennax nepnnax cncrema n yxer xponnuecxnx onesne.
B nacroxmee npemx, x coxanennm, ouent nospocno uncno xypxmnx nonpocrxon, nnx xoroptx +ro
ocoenno onacno, rax xax nnxornn paspymamme necrnyer na snoponte neoxpenmero, pacrymero oprannsma.
Honpyra xnna n omexnrnn. B ntxonnte, neuepamn, nenymxn maxnnct or esnentx. Hy uro,
noxypnm? cnpamnnana onna ns crynenrox. Bce npyxno saxypnnann. Tax n npncrpacrnnnct x xypennm or esnentx
n nypn.
Co npemenem rxra x xypennm ycnnnnaercx uenonex xnaraercx sa cnrapery n nmo crpeccono
cnryannn n naxe eso ncxxo npnunnt.
A xax ornocxrcx x xypennm sa pyexom?
Pexnama raaxa n xnnonntmax sanpemena n Fentrnn, Pannn, Hpnannnn, Hrannn, Hmxcemypre,
Hnnepnannax, Hopryrannn, unnnxnnnn, upannnn n Bnennn.
Pexnama n npecce sanpemena n 4 crpanax Hopryrannn, unnnxnnnn, upannnn n Bnennn, saro na
panno nourn no ncex crpanax, xpome Bennxopnrannn n Hcnannn.
B Fentrnn, Iepmannn, unnnxnnnn n upannnn nponsnonnrenxm raaxa sanpemeno pasnanart opasnt
cnoe nponyxnnn, rax xax +ro pexnama raauntx nsnenn, a xpome roro nosmoxnocrt npnnneut x xypennm
xonenmmnxcx. A n Mocxne, nosne merpo, pasnamr nauxn cnraper n nenxx pexnamt.
Cnoncopcxne axnnn raauntm xonnepnam (nce onn nopouamr mnornmn mnnnnapnamn) sanpement n
Fentrnn, Hrannn, unnnxnnnn, upannnn n Bnennn.
Ha renennnennn no ncex crpanax EC sanpemena pexnama raauntx nsnenn.
B CBA na paore ne xypxr. uenonex, xoropt xypnr, cunraercx crpanntm: uro-ro y nero ne n nopxnxe.
Paspemeno xypnrt ne nnxe 15 merpon or paouero nomemennx.
B nexoroptx npmax nmemrcx cnennantnte xomnart nnx xypennx. uenonex, saxypnnmn n ntm-
opxcxom pecropane nnn xae, nmemammem onee 35 nocanountx mecr, pncxyer ryr xe sa cronnxom paccrartcx c
1000 nonnapon.
B pecropanax Focrona ornenent cnennantnte mecra nnx xypxmnx. B Kannopnnn ne nanyr npnxypnrt
naxe n napxe, na orxptrom nosnyxe. B Hrannn sa xypenne n ape sannarnre mrpa 125 nonnapon.
B Anrnnn anrnnnxornnonte crporocrn nnenent ne rontxo na semne, no n n nosnyxe, nocxontxy camonert
Fpnrnm +py+s oxnnent sono ncxnmunrentno nnx nexypxmnx. Heuro nononoe cymecrnyer n no upannnn, rne ne
nontmnmt nn n merpo, nn n xnno, nn n pecropanax. B Cnnranype crpane concem yx +xsornuecxo xypnrt na ynnnax
noxa eme paspemaercx, no ecnn crpxxnemt nenen sannarnmt mrpa.
Bcnen sa annaxomnannxmn xypc na snopont opas xnsnn nsxnn orenn. B rocrnnnnax napxny c
nexypxmnmn nomepamn crann noxnnxrtcx nente nexypxmne +raxn. 3ro nonmecrno yxe ncnontsymr orenn n
Hapnxe, Fepnnne, a raxxe 2 mocxoncxnx orenx.
B mnpe anxoront n xypenne npnpannnnamr x napxornxam no paspymnrentnomy necrnnm na oprannsm.
Crarncrnxa nonrnepxnaer, uro orxas or xypennx yxpennxer snoponte n nontmaer npononxnrentnocrt xnsnn.


Hs npaumuuu
Bopuc, 47 )em. Hocroxnno xamnxn. On xypnn n reuenne 30 ner. Hecxontxo pas pocan xypnrt na napy
nenent. Kament npoxonnn. Onnaxnt npocrynnncx n nomen x npauy. Ta nasnaunna anannst n onpenennna
acrmarnuecxn xomnonenr. Bpau nopoxenarentno cxasana, uro Fopnc moxer pocnrt xypnrt n uepes ron. Ho rorna +ro
yxe ne yner nmert nnxaxoro snauennx: y nero x romy npemenn pasontercx acrma n on craner nnnannnom.
H Fopnc cpasy pocnn xypnrt. Bor yxe 5 ner ne xypnr.


V Hs nuce+ uumameue
Po+au, 35 )em. Kypnn c 17 ner. Bor uro on paccxasan:
Onnaxnt mon nern npnmnn ns mxont nosyxnennte. Hm ronopnnn o npene xypennx. urot ycnoxonrt
nere, nooeman pocnrt xypnrt. Hepern c ontmoro xonnuecrna cnraper na manoe ne cocrannno rpyna. Ho concem
orxasartcx or xypennx tno rxxeno. A nern xaxnt nent cnpamnnann: Hana, rt xypnn?. 3ro tn nepnt nonpoc,
xoroptm onn ncrpeuann menx. Onn ouent nonnonannct. Pern oryunnn menx or xypennx.

O BHHE
C npennnx npemen norpenenne nnna n ymepenntx xonnuecrnax cnxstnanoct c onpocrtm, snopontem,
xopomnm nacrpoennem.
54
Crapnnnax nepcnncxax nerenna paccxastnaer o uynecntx cnocrnax coxa nnnorpanno nost.
upeeuu uapi ura+uuo o:eui )mou) cor euuoepaoa. Oouaroi, no ueooc+ompv npuc)veu, e+v npuuec)u
:vmi noorucuu cor. Hapi paccepou)c u npura;a) vopami eeo c e)a; oo)o. Hcnveauuie c)veu eino)uu)u npura; uap:
vuec)u rveuuu c coro+ e omoa)euui me+ui nooea). Hpou)o uecro)iro +ecuee. Hmou+a ua)oruuua uap cma)a
cmpaoami uecmepnu+i+u eo)oeui+u oo)+u u oeccouuuue u nore)a)a v+epemi. Oouapvrue omeepeuvmi uape+
cocvo c coro+, ua)oruuua einu)a napv cmarauoe. H, einue, vna)a oe; :vecme. Hoc)e oo)eux oeccouuix uo:e npocna)a
uecro)iro oue noopo. Koeoa reuuuua npocuv)aci, oouapvru)a, :mo r ue eepuv)uci ooopocmi u ;oopoeie. Becmi o
:voecuo+ ucue)euuu oou)a oo uap, u ou npoeo;e)acu) nporucuu cor voueume)iuix n)oooe uapcru+ )erapcmeo+.
Mnoronexonax cnmnarnx uenoneuecrna x nnny noynnna mennxon n noxnmnxon mnnynmero cronernx
nceptes oparnrtcx x nccnenonannxm nenentx cnocrn nnna. H ncxomoe tno naneno! Ceronnx ontmnncrno
nccnenonarene ynepent, uro ymepennoe norpenenne nnna nonoxnrentno nnnxer na cepneuno-cocynncrym cncremy
uenonexa, nnmenapnrentnt rpaxr, nponnenaer xnsnt n naxe samennxer nacrynnenne crapocrn. Tax, n xpacnom nnne
conepxarcx nemecrna, yxpennxmmne nent.
Onnaxo yuente cunramr, uro narornopnoe necrnne nnna npoxnnxercx nnmt npn ero ymepennom
norpenennn (ne onee 150 mn narypantnoro nnna n nent).
Bnno na panocrt nam nano. Ho ecnn yx npnnercx nnrt ne nopoe nnno, cunran Iere.

Buuo uecem u o, u +eo,
H paocmeo u ceoooov.
Heui euua ue ;uaem mom,
Kmo niem eeo rar eoov!
Konnexnnn sanyaaennn

uacro ro, uro cunranoct nonesntm, oxastnaercx npenntm c rouxn spennx naponno mennnnnt.
3auvxeuue 1-e cnart nano 8 uacon, ncranart pano yrpom, nenart sapxnxy, npnnnmart xononnt
nym.
Onnaxo nocne raxo ntcoxo axrnnnocrn tcrpo nacrynaer cnan. Co npemenem +ro moxer ntsnart
onesnn cepnna, nenpeccnm, napymennx cna. Ocoenno npennt nocnencrnnx yrpenne axrnnnocrn, xorna nce +ro
nenaercx no npnnyxnennm, uepes cnny. Haponnax mennnnna coneryer: ne ncxaxnnart cpasy, xax npocnynnct, c nocrenn, a
nonexart eme mnnyr 10, urot oprannsm mxrxo nomen ns cocroxnnx cna n onpcrnonanne. Tem, xomy npnxonnrcx pano
ncranart, conerym xax cnenyer ntctnartcx n ntxonnte nnn. Con noccranonnrent cnn. Henoctnanne moxer npnnonnrt
x yxynmennm paort nepnno cncremt, pacmartnaer ncnxnxy, cnnxaer nmmynnrer. Horpenocrt n cne
nnnnnnnyantnax. Komy-ro nocrarouno mecrn uacon, xomy-ro n nenxrn mano. uem cnaee uenonex, rem ontme uacon cna
emy rpeyercx.
3auvxeuue 2-e nnem cnart npenno.
3ro nenepno. Ouent nonesno nnem nonpemart mnnyr 2030. K cepennne nnx uenonex ycraer, ocoenno
cnaeer nexrentnocrt mosra. Hponecc nepenapnnannx nnmn roxe rpeyer +neprnn. Ho+romy nocne oena rax rxner xo
cny. V xpynntx pyxononnrene otuno ecrt xomnara orntxa, rne onn cnxr 1520 mnnyr nocne oena. Ho+romy no xonna
paouero nnx coxpanxmr ntcoxym paorocnoconocrt.
Perxm nnenno con n reuenne uaca conepmenno neoxonnm. B ntxonnte nnn nnem oxsarentno nano
nocnart.
Cou no)e;eu eceeoa, e )mooe epe+. Cnume, roeoa ea+ xo:emc.
3auvxeuue 3-e cnnprnoe npenno, n xauecrne cnornopnoro ero npnmenxrt nentsx.
Pasymeercx, anxoronnsm onesnt onacnax. Perxm n nonpocrxam cnnprnoe norpenxrt sanpemeno. B
mantx nosax n nnno, narypantnoe (150 mn n nent), n nonxa (30 mn n nent) nonesnt nnx nmne cpennero nospacra, n
ocoenno noxnntm.
Bnno conepxnr ontmoe xonnuecrno mnxpo+nemenron n nemecrna, yxpennxmmne nent. Haponnax
mennnnna coneryer npnnnmart no )urepuo pm+re raeopa nepen oenom n yxnnom nnx ycnnennx annernra. B xauecrne
cnornopnoro moxno ntnnrt 30 +) eooru u)u eucru nepen cnom. Aeuueuua nncan:

Buuo uau opve,
Ho e ue+ rueem roeapcmeo.
Hieui +uoeo epae,
A +a)o nieui )erapcmeo.

3auvxeuue 4-e conneunte nyun npennt.
Connne nonesno yrpom, no 10 uacon. Moxno es yrpost nnx snopontx n reuenne uaca naxonnrtcx na
nnxxe nocne 18 uacon. A nor nocroxnno xapnrtcx na connne ne cnenyer. Vxonnre n rent. Conneunte nyun yxpennxmr
nmmynnym cncremy n ynyumamr nacrpoenne. B ontmnx nosax connne npenno moxno nonyunrt oxor nnn naxe
conneunt ynap.
Kvnpuu ronopnn, uro nnno, connne n nmont npexpacnte nemn, ecnn nmn ne snoynorpenxrt.
3auvxeuue 5-e npnmenxre connnesamnrnt xpem.
55
Bnpoxo pexnamnpyemte connnesamnrnte xpemt c cnntnonecrnymmnm xnmnuecxnm xomnonenrom
npennt. Hon nnnxnnem conneunoro narpena onn nnnrtnamrcx n npnnonxr x anneprnn, napymamr paory nouex n neuenn.
3auvxeuue 6-e cnanxoe npenno.
Caxap tcrpo ycnannaercx. Hpn rononno onn, ycranocrn craxan cnanxoro ropxuero uax tcrpo
noccranannnnaer cnnt. Caxap naer mnoro +neprnn. Kax ncerna, nyxna mepa ne onee 100 r caxapa n nent, nxnmuax
caxap n napente, neuente, nannrxax.
Men nenent nponyxr, nonesen nnx cepnna n neuenn. Hopma ne onee 1 cr. noxxn n nent.
Hoxnnax onnnanrxa cxasana, uro npnnnmana 2 cr. noxxn sacaxapnnmerocx mena n nent, onny ns nnx
nepen cnom. Tax e ynanoct coxpannrt snoponte norn.
Heymepennoe norpenenne caxapa npnnonnr x nonnore, npenno nnx nonxenynouno xenest.
3amennrenn caxapa ouent npennt. Onn npenxr paore neuenn, nouex.
3auvxeuue 7-e moxonan nonesnt nponyxr.
Ha camom nene +ro nponyxr npennt. On conepxnr nemecrna napxornuecxoro necrnnx, ntstnaer
anneprnm. Ero moxno norpenxrt nnmt n mantx xonnuecrnax, rax xax on naer +neprnm rononnomy mosry.
3auvxeuue 8-e cnnnounoe macno npenno.
Fnaronapx conepxamnmcx n cnnnounom macne nnramnnam A n D ono nonesno nnx spennx, npenoxpanxer
oprannsm or crpeccon. C yrpa oxsarentno norpenxre 20 r macna c xneom n nnne yreppona. 3ro ouent nonesno! Ho
ne ontme xax ncerna nyxna mepa.
He nonneprare cnnnounoe macno xynnnapno opaorxe ono repxer nonesnte cnocrna.
3auvxeuue 9-e narypantnte xoncepnnponannte coxn nonesnt, conepxar mnoro nnramnnon.
He nmnre nnramnnt n xoncepnnponanntx coxax nx ram ner. A xnmnuecxnx noanox mnoro. Honesnt
rontxo cnexenpnroronnennte coxn. Onn oxastnamr neuenoe necrnne. Hpnuem nanontmym nennocrt coxn coxpanxmr
n reuenne 10 mnnyr nocne npnroronnennx.
3auvxeuue 10-e nonesno pasnentnoe nnranne.
Mnoro nexon uenonex nnraercx cmemanno nnme. Cmect enxon, yrnenonon n xnpon npnnonnr x
ntnenennm xenynounoro coxa. Cmemannax nnma npnnonnr x xopome paore neuenn, xnmeunnxa, xenunoro nystpx.
Le)mou npennaraer pasnentnoe nnranne: ne cmemnnart mxco n pty c rapnnpom.
Onnaxo re, xro npnnepxnnaercx nonroe npemx pasnentnoro nnrannx, pncxymr npnopecrn onesnn
xenynouno-xnmeunoro rpaxra. He coueramrcx rontxo mxco n monoxo, xax cxasano n Tope: He napn xosnenxa n monoxe
ero marepn. Hocne monountx nponyxron (xpome ctpa) moxno ecrt mxco. Hocne mxca monounte nponyxrt paspemaercx
ecrt rontxo uepes mecrt uacon.
3auvxeuue 11-e nserare crpeccon.
Concem nsexart crpeccon nenosmoxno, na n ne nyxno. Hepnnym cncremy roxe nano rpennponart. Kax?
Hy n name crpane o +rom moxno ne sanymtnartcx. Hyxno crapartcx nserart cnntntx crpeccon, a ymepennte nanyr
nac camn. Bor, x npnmepy, nony ropxuym orxnmunnn snmo, a xononnym nerom...
Hpenyranart, rne rex nonxnnaer crpecc, rpynno. V nocrountx nmne ecrt npyro cnoco: onn ymemr
npeononenart crpecct yexnamr cex, uro +ro roro ne cronr, n ornocxrcx xo ncemy nenosmyrnmo.

Bnsnec n saoponte

Bonpoc: Mo ctn xouer sanxrtcx nsnecom. Kaxne ueprt xapaxrepa nyxnt nnx +roro?
Omeem: Fnsnec ouent xecrxax nemt.
B xonxypenrno opte rpeyercx ntnocnnnocrt, xpenxoe snoponte, ocoenno xpenxne nepnt. Cnenyer xopomo ntrnxnert,
co nxycom n crporo onenartcx. Ecnn xouemt ycnexa nonxen ntrnxnert nocrontm ycnexa. Hyxno nmert oaxnne. Vntxa +ro
nncrpymenr ycnexa.
Hmoe neno rpeyer npoeccnonannsma nano nocxonantno snart npenmer, xoroptm sannmaemtcx. Baxna nnx nsneca
cmenocrt. Tor, xro onrcx pncxa, ne nonxen sannmartcx npennpnnnmarentcrnom. Hopxnounocrt, ymenne nepxart cnono, xopomax penyrannx
nce +ro ocoenno naxno n nsnece. Ho crapnnno pyccxo rpannnnn, xyneuecxoe cnono tno nopoxe pacnncxn.
Fnsnec +ro ymenne necrnonart, tcrpo npnnnmart necrannaprnte pemennx. Hyume uro-nno npennpnnxrt n
nocmorpert peaxnnm ptnxa, uem cnnert n ntxnnart. Fnsnec +ro cnoconocrt nanaxnnart xonraxrt, nannrt n yexnart. B xoneunom cuere,
nce nsnecment nponannt.
Fnsnecmen xanonancx, uro nena ne nnyr. cnonnnxmax ynnnena, uro nocemt nyre nenyr x Bcentmnemy, a on ne nner nn
no onnomy ns +rnx nyre. Pnx ycnexa n nsnece nyxna nomomt cntme.
Bonpoc: Her nn y Bac cpencrna or esnenextx?
Omeem: B cmapuuuo )eeeuoe eoeopumc, rar oeoui :e)oeer oopamu)c r opvev c npocioo no+o:i e+v ;apaoomami. B
omeem mom uaepuv) r oeourv c ue)o eamaeo npume)e. u) veoueuu npuu)oci ;ape;ami noc)eoumm rvpuuv. Ou orou:ame)iuo
pa;opu)c. B om:auuu ruuv)c e )ec u cma) rpu:ami: Bceeiuuu, euouui, v +eu uem cpeocme, :mooi rop+umi ce+im! Ho+oeu +ue!. Tax
npnxrent nonronxnyn ero oparnrtcx x Bcentmnemy. H on uynecntm opasom oorarnncx namen xnan n necy.

Fnsnecmenamn cranonxrcx re, xro nonyuaer or +roro ynonontcrnne. Pentrn tcrpo nepecramr npnnocnrt
panocrt. Hy cxontxo moxno nmert nener? Vnonontcrnnx, xoropte moxno xynnrt sa nentrn, saxanunnamrcx ouent
56
tcrpo. Bor Bu)) Iemc nocrponn nom, rne n ryanere nocne onopoxnennx nrpaer mystxa. A y xnonnen n ryanere noome
moxno nonyunrt ananns moun. 3aanno!.. Ha 12 nnx. Horom npnntxaemt
Bonpoc: V mnornx npennpnnnmarene nsnec ne nner, necmorpx na ontmoe xenanne n cnoconocrn.
Omeem: uenonex nnxorna ne sapaoraer mnoro nener, ecnn sannmaercx ne cnonm nenom. Hpexne uem pemnrtcx na
cocrnennt nsnec, nano nnx cex onpenennrt, xaxo nnn nexrentnocrn nam ontme ncero npannrcx. He cronr onnpartcx na mony n conert
npyse, poncrnennnxon nnn cocene.
Korna uenonex cyernrcx, cnemnr cpouno uro-ro nauart, cxopee n noontme sapaorart nnuero xopomero ne ntner. He
cnemnre, xopomentxo onymare cnryannm. Cxaxnre cee: Mne nexyna n nesauem cnemnrt. Penns naponno mennnnnt: He cyernct. Bce
n xnsnn nponcxonnr nonpemx. Bce, uro ree nonoxeno, nonyunmt.



3APRBKA BAR 3AHRTLX EHmHH
unsxyntrypa nyumax nponnaxrnxa onesne cepnna. Ona naer onpocrt n mononocrt.
Vnpaxnennx nano nenart cncremarnuecxn naxe xomannnponxa nnn npocryna ne nonxnt nomemart
namnm rpennponxam. Vnpaxnennx npocrte, nx moxno ntnonnxrt n nmom mecre n n nmoe npemx. Onn ne rpeymr
cnennantnoro oopynonannx, rpenaxepon. Moxno sannmartcx n rocrnnnne, na nnxxe n nmoe npemx n n nmom mecre.
3apxnxy npononnre n reuenne 10 mnnyr. Btepnre nmte ynpaxnennx. Onn ynyumar xponoopamenne, nomoryr
cycranam ocrartcx nonnnxntmn n saxpomr nopory nnoxomy nacrpoennm. Bect nent nt ynere n xopome opme.
1. Orxnmanne (pnc. 1). Bcrantre na xonenn, nanonxmn oonpnrect o non. Crynnn nonoxnre na nnnan.
Cornnre pyxn n noxrxx, onycrnre rynonnme. (Cnauana rpyntm xocnyrtcx nona, moxer, n ne ynacrcx, no co npemenem nt
cmoxere +ro nenart). Btnpxmnre pyxn. Vnpaxnenne pasnnnaer mtmnt rpynno xnerxn, nneun, pyxn.
Ppyro napnanr norn no xonen nexar na nnnane.
2. Mnorne xenmnnt xorxr cpocnrt nec n onacrn enep n xronnn. Pnx rpennponxn mtmn nor n xronnn
nm nomoryr npncenannx.
Hocrantre norn na mnpnny nneu, pacnpxmnre cnnny n npncxntre, xax ecnn t nt cnnenn na cryne.
Ocranarect n +rom nonoxennn 10 cexynn, ntnpxmnrect. Btnonnnre 10 npncenann, orntxax mexny nnmn n reuenne
1 mnnyrt.
3. Hononnre x crene, ynpnrect n nee nanonxmn. Orxnmarect or crent. Mtmnt npennneun cranyr
xpenxnmn.
4. Cxntre na xpa cryna. Hocrantre norn rax, urot nxrxn tnn nosann xonen. Vnpnrect nanonxmn n
xpa cryna, ne crnax pyx, nepenecnre nec rena nnepen, urot enpa oxasannct nepen crynom. Btnoxnnre, cornnre pyxn n
noxrxx. Onycrnre enpa n xronnnt nnns. 3anepxnrect n +rom nonoxennn, nnoxnnre n nepnnrect n ncxonnoe nonoxenne.
Vxpennxmrcx mtmnt npennneun (pnc. 2).
5. Hxrre na cnnny. Honoxnre pyxn sa ronony. Cnenare nnox, cornnre norn n xonenxx n nonrxnnre enpa
x rpynn. Onnonpemenno nonrxnnre rpynt, oropnnre or nona nonarxn n mem. Horxnnre noxrn x xonenxm. 3anepxnrect n
+rom nonoxennn (pnc. 3). Btnoxnnre, nepnnrect n ncxonnoe nonoxenne. Craparect ntnonnxrt nnanno. Vxpennxmrcx
mtmnt rpynno xnerxn.
6. Bcrantre csann cryna, nonoxnre nanonn na ero cnnnxy, norn na mnpnne nneu. Orcrynnre or cryna.
Hanpxrnre cnnny. Cornnre npanym nory, naxnonnre rynonnme nnpano, nanpxrnre mtmnt npanoro enpa. Hponenare ro
xe n nenym cropony (pnc. 4).
7. Bcrantre cnnno x crene. Cnenare manentxn mar nnepen, cnnnntre norn. Pyxamn ynpnrect n enpa.
Onycxare rynonnme nnns, xax t cnonsare no crene. Ocranonnrect, xorna enpa ynyr nemnoro ntme xonen.
Bnoxnnre, nonnnmnre npanym nory nan nonom. Vnepxnnare pannonecne 515 cexynn, rnyoxo ntma (pnc. 5). Bepnnrect
n ncxonnoe nonoxenne. Honropnre nnx neno norn. Vxpennxmrcx mtmnt nor n xronnn.
8. Bcrantre na uernepentxn. He orptnax xonene n xncre pyx, onycxare ras nneno n nnpano.

PYCCKAR BAHR
Fane na Pycn ncerna ornonnnoct ocooe mecro: nocemenne ann nmeno ne rontxo rnrnennuecxoe, no n
nyxonnoe conepxanne. On xopomo napnrcx ronopnnn c ynaxennem; snaunr, uenonex tn uncronnorntm,
ntnocnnntm, snopontm. Ounmenne or rpysa noncennenntx saor, cnenonanne crannxm annoro pnryana nanonnxno
xnsnt ocotm cmtcnom, oennnxno npencrannrene camtx pasnnuntx cnoen omecrna.
O narornopnom nnnxnnn ann na reno n nyx uenonexa mt unraem naxe n Onnccee. He ncxnmueno, uro
cam otua pacnapnnart reno n sarem ocryxart ero n xononno none saponnncx n Cnapre, xoropax cnannnact
saxanenntmn n croxnmn nonnamn.
Fanx ounmaer ne rontxo reno, no n nymy cunran Corpam.
B sananno ncropnn annax rpannnnx npepnanact c nanennem Pnma ontme uem na rtcxuy ner. Pyccxne
xe annte otuan coxpanxnnct n pasnnnannct. Hepnoe ynomnnanne o pyccxo ane ncrpeuaem n Honecrn npemenntx
57
ner (XII nex). Hcropnx coxpannna mnoxecrno nnrepecntx axron, cnxsanntx c npnnepxennocrtm pyccxoro napona
cnoe npenne rpannnnn. Tax, H. M. Kapa+;uu, ronopx o npnunnax, orronxnynmnx napon or pnanmerocx n nauane XVII
nexa x pyccxomy npecrony Hxenmnrpnx, ormeuan: Pmnrpn Camosnanen nnxorna ne xonnn n anm: xnrenn mocxoncxne
saxnmunnn ns +roro, uro on nepyccxn.
Mnorne sanannte ncropnxn c nsymnennem onnctnann omonenne rpenanep Hempa Be)uroeo n anxx,
cnennantno ycrpoenntx pyccxnm nmneparopom nnx cnonx connar no npemx npetnannx n Hapnxe n Amcrepname. Torna
romecrep pannyscxoro xoponencxoro nnopa Bepmou ymonxn Herpa sanpernrt rpenanepam napnrtcx, rax xax, no
mnennm pannysa, or nonono nponenypt onn nensexno nonxnt tnn npocrynnrtcx n ymepert. Orsnyx +roro
cotrnx naxonnm n n pomane A. To)cmoeo Herp Hepnt. Meuiuuroe ronopnr: B Hapnxe, nanpnmep, napnrtcx, na eme
xnacom nnuero +roro ne nonnmamr, n napon no+romy menxn.
Pyccxax anx ntstnana nocxnmenne y nnocrpanntx npaue nepenontx nsrnxnon. B cepennne XVIII nexa
onnn ns nnx, ncnanen Cau:ec Aumouuo Hvuiec Puoepa, nocnxrnn nent rpaxrar, n xoropom, n uacrnocrn, ormeuan
npenocxoncrno ant poccncxnx nepen tnmnmn nnpenne y rpexon n pnmnxn n nepen naxonxmnmncx n ynorpenennn y
rypxon, xax nnx coxpanennx snpannx, rax n nnx nsneuennx mnornx onesne. Fanx poccncxax sacrynaer mecro nnyx
rpere nexapcrn, nncan Canuec.
Hapnrtcx pexomennonann naxe epemenntm: urot peenox na npannntnym nopory cran. Ho ne
rontxo nonpoct snopontx n saora o noromcrne npnnonnnn xenmnn n anm. Onn yxnrpnnnct npenparnrt ee n
xocmernuecxn nenrp. Tax, eme n XIX nexe xenmnnt sanapnnann n maxax rpany uepeny nnx ennsnt nnna. Ceronnx n
namcxom apcenane nnrarentnte macxn nnx nnna ns narypantntx xomnonenron, nanocnmte no, no npemx n nocne
nocemennx napnnxn. 3ro ynyumaer xoxy nyume, uem nmnoprnte cpencrna. Hpnuem ocoo nennrcx xenmnnamn pyccxax
anx: ee nnaxnax n menee ropxuax, uem nncxax cayna, napnax (6080 C npn 90100%-no nnaxnocrn) ne cymnr xoxy,
nyume nonrorannnnaer ee nnx nnnrtnannx nonesntx cocranon.
Pyccxax anx nnaxnax, necrnyer mxrxo. Apomarnt, nponnrannt sanaxom epesontx n nyontx
nennxon nosnyx nexno ononaxnnaer xoxy. Fanx pyccxax naer snoponte n onpocrt. Cemt noron cxonnr, ynocx mnaxn,
ounmax nouxn n neuent. Tax n xouercx sanert: Ax, pyccxax rt, anx, rt nopax mamanx!.
O neuenom necrnnn ann nnmer unrarent: namen npexpacnt cnoco ouncrxn oprannsma. Pecxrt
nne nonpxn xonnn n anm n nnn ram uncrym nony (no 1 n). 3axonnn n napnym no 45 pas. 3ro ornnunax nponenypa, ecnn
cepnne nosnonxer!.


Kax nponec1n o1nycx aoua
Bo npemx ornycxa xenarentno xyna-nnynt noexart, cmennrt ocranonxy. Ho ecnn ne nonyuaercx ne
nepexnnare. Moxno npexpacno ornoxnyrt noma n naxe nporn xypc canaropnoro neuennx. B ynono onexne n oynn
nononry rynxre n napxe, cxnepe nnn n necy. Hmyrect nneramn, nepentxmn, onaxamn, cnymare nenne nrnn.
Conerym nononry cmorpert n neo. Inasa npn +rom nonyuamr nonnnrxy +neprne. Con
noccranonnrent cnn. B ornycxe moxno nsnpemnyrt n nnem. Vrpo xopomo naunnart c rennoro nyma, sarem nepexonnre x
camomaccaxy, nporynxe, ery rpycno.
urenne nerexrnnon n npocmorp xnnoxomenn ornnexaer or nponem, cosnaer xopomee nacrpoenne. 3ro
neoxonnmt xomnonenr n osnoponnennn.
Hpnnepxnnarect nnert, oraro onomamn, pyxramn n nnxopacrymnmn rpanamn. A nor xonuenocrn,
cnanocrn, anxoront orpannunnaem npn mnornx onesnxx.
Hsnecrnte npaun na 3anane ceuac nce uame pexomennymr cnonm nannenram mnnepantnym nony.
Craparect n ornycxe nporn xypc neuennx nono ns ponnnxa. 3ro neneno nono exennenno ymtnarect, nere ee
necxontxo pas n nent. Honesen xypc rpanxntx nann.
Conneunte nyun saxnnnxmr pant, ynnamr axrepnn. C nomomtm connna n oprannsme ntpaartnaercx
nnramnn D, xoropt nosnonxer nyume ycnannart xantnn. Connne nexapcrno or nenpeccnn. B conneunt nent saort
n rpenorn ne xaxyrcx raxnmn rxxentmn. Onnaxo nmnrenn noxapnrtcx na nnxxe pncxymr xnsntm. 3aropare no 10 n
nocne 17 uacon. He satnare o sonrnxe n mnpoxonono mnxne.
H eme onno noxenanne n ornycxe ncrpeuarect rontxo c nopoxenarentntmn, npnxrntmn nmntmn.
Hoontme cmerect, paccxastnare n cnymare anexnort n necente ncropnn.


Oaeaaa n saoponte
Onexna nenaer uenonexa. Tax cunramr monentept. B +rom yrnepxnennn ecrt nonx npannt. B xpacnno,
ynono n monno onexne uenonex uyncrnyer cex xomoprno n ynepenno. Eme Monaccan samernn, uro nn pasy ne nnnen
enno onerym xenmnny, xoropax ntrnxnena t neceno n cuacrnnno. Ecrt npoeccnn, n xoroptx onexna nrpaer
naxnym pont. Aprncr, menenxep ne cmoryr narn paory, ecnn ynyr nnoxo onert. Hamn cnennanncrt, xoropte
noexann na paory sa pyex, ronopxr, uro nn npau, nn nnxenep, nn yuent ne cmoxer na 3anane nonyunrt xopomym
paory n ynepxartcx na ne, ecnn yner nnoxo oner.
58
B xpynntx npmax Amepnxn rpeymr, urot corpynnnxn noxynann onexny rontxo n nopornx
marasnnax. B reuenne nenenn nano necxontxo pas menxrt rapnepo. Onexny ne crnpamr, a ornamr n xnmuncrxy, rne ee
orrnaxnnamr na cnennantnom oopynonannn.
Tmarentno n c nmontm nsroronnennax onexna nonoxnrentno nnnxer na uenonexa, nonnnrtnaer ero
+neprernuecxn. Onexna noxonoro orcactnaer +neprnm. unent onno cemtn moryr nocnrt onexny npyr npyra: mexny
nnmn ncerna cymecrnyer +neproomen. Hexoropte +xcrpacenct cunramr, uro ona onanaer cnocrnom sanomnnart
onesnn n nepenanart nx npyromy uenonexy.
Onexna nnnxer na snoponte, ona nonxna trt npocropno n ynono. Hentsx nocnrt recnte noxca n
mcrrantrept. Korna-ro tnn monnt ryrne canorn-xparn, ntstnanmne pacmnpenne nen. Horom n mony nomnn xonrorxn
n xomnnesont ns naxpt. Hsnennx ns cynepnnexca n naxpt nnornte, pacrxrnnammnecx napymamr
xponoopamenne n nononxr uenonexa no nonyomopoxa. Tyrne n pesnnonte noxca n nanranont moxno nocnrt ne onee
nnyx uacon. Onyxonn monountx xenes uacro cnencrnne recnoro mcrrantrepa; onesnn myxcxo nonono cept
nnorna cnencrnne ryrnx noxcon n cnnrernuecxnx nnanox. Hpn +rom napymaercx xponoopamenne n yxynmaercx paora
nnmarnuecxo cncremt.
Onexny, n ocoenno ente, nano nocnrt rontxo ns narypantntx rxane. Mon nannenrxn uacro nanenamr
nyxonte n mepcrxnte xort na ronoe reno. Cnenyer nanenart maeuxy ns xnonxa, xoropym moxno uacro crnpart.
Bepcrxnax onexna y nexoroptx ntstnaer syn xoxn. B +rom cnyuae nano nponepnrt cocroxnne nouex n nonxenynouno
xenest.
Hcxyccrno onenartcx cnoxnoe ncxyccrno; mnorne xenmnnt nocrnramr ero rontxo x 30 ronam. 3ror
nospacr nastnamr nospacrom +neranrnocrn.
He oxsarentno nmert mnoro neme, no onn nonxnt n ancamne xopomo couerartcx. Hano crapartcx
noxynart rontxo xopomne, noporne nemn. Mt ne rax orart, urot noxynart nemente nemn +ra anrnncxax
nocnonnna ne norepxna axryantnocrn.
Fnaroponcrno, saranounocrt npnnaer xencxomy onnxy mnxna. Ona moxer ntronno nonuepxnyrt
nnemnocrt xenmnnt nmoro nospacra. Bnxna oxsarentnt +nemenr onexnt samyxne xenmnnt. Bo mnornx
crpanax nocne samyxecrna xenmnna nanenaer +ror rononno yop.
Pemammee snauenne n onexne nmeer nner. Hpannntno ntpannax nneronax ramma cosnaer xopomee
nacrpoenne. Cept nner naroponnt, on xopomo coueraercx c pasnnuntmn nononnennxmn: ycamn nmoro nnera,
xpxnm mapom; ero xopomo ntpart n xauecrne ocnonnoro. Fnenno-posont, cnpenent, ronyo nexnte,
no+rnunte. Cnpeneno-nnnonax ramma naer nacrpoenne nerxo rpycrn, sanymunnocrn. Temno-cnnn nner nastnamr
nmnmtm nnerom mnnnnonepon. On xe tn nsnmnenntm nnerom name naprnno nomenxnarypt.
uem crapme uenonex, rem nnnmarentnee on nonxen ornocnrtcx x onexne: ro, uro n mononocrn cxonnr sa
nepexnocrt, n noxnnom nospacre ntrnxnnr nepxmnnno. 3a pyexom npnnxro c nospacrom nocnrt onee mononte
rxann nce orrenxn xopannonoro, reppaxoronoro nneron, nacrentnte rona.
Henentnte, rmarentno yxoxennte nonoct, pynnono-xopannonax nysa, cnernax mxa, yxoxennte nnno
n pyxn rax, nanpnmep, ntrnxnena onna 70-nernxx xynoxnnna y cex n xnaprnpe n Hcnannn. B unnnxnnnn uem crapme
uenonex, rem xpue on onenaercx.
uenonex c nospacrom ne nonxen paspymart cnoe +crernuecxoe nauano. Vxoxennte nonoct, mannxmp,
nxyrepnx nce +ro ocoenno naxno n noxnnom nospacre. Hepocxo, crnntno, nponymanno. Moxno nocnrt 12 nemn c
ynaxennem x cee n cnoemy nospacry. Ecrt mnoro npnmepon, xax onexna nonoxnrentno nnnxer na opas n na npoeccnm.
Bepa Bacu)ieea, Hmo+u)a Ivp:euro, Jouma Hiexa, Hpuua Houapoecra... Onn xenmnnt, xoroptm ncerna xouercx
cnenart xomnnnmenr. Pa, ouent naxno cnennrt sa coo, nmnrt n ne satnart o cee n o npyrnx. Hacxontxo cex
nennmt cama, nacrontxo rex onenxr oxpyxammne. V nac nenepnoe ornomenne x nospacry: xax sa 50, rax uenonex
xoponnr cex saxnno. Mexny rem xopomax mya, noporne yxpamennx nce +ro n spenom nospacre ntrnxnnr no-
npyromy. H uyncrnyemt cex no-npyromy. Vcnex n xnsnn no mnorom sanncnr or roro, xax cex nonamt. Ecrt nmnn,
xoropte c nospacrom cranonxrcx onee nnrepecntmn xax nnunocrn. B name crpane nnoxo ornocxrcx x noxnntm nmnxm.
A nor n Hcnannn, nanpnmep, n nern, n crapymxn nce yxoxent. Kax ynro rontxo uro ns napnxmaxepcxo.
B name npemx neoxnnanno norpeonanoct nce: oaxnne, ymenne npnnneut xnnenron, necrn nnanor,
snanne +rnxera, nnocrpannoro xstxa, ymenne onenartcx.
Ho romy, xax ntrnxnnr uenonex, moxno onpenennrt ero nonoxenne, cocrannrt npencrannenne o ero nxyce
n nonxrt, xaxym cepy nexrentnocrn on npencrannxer.
Hpoeccnx onpenenxer crnnt onexnt. Fnsnecmen, nanpnmep, nonxen ntrnxnert npencrannrentno; ero
onexna nonxna cnnnerentcrnonart o axxyparnocrn, nopxnounocrn, ornercrnennocrn, cocroxrentnocrn. Xorx
anxoncxn crnnt ouent xoncepnarnnen, moxno n n ero pamxax narn cno nnnnnnnyantnt opas. Ionxrtcx sa
mono +ro, xoneuno, ne camoe rnannoe myxcxoe sanxrne, onnaxo nenonomy uenonexy nano nmert cno crnnt no ncem, n
rom uncne n n onexne. urot trt +neranrno onertm, ne rpeyercx ontmoro rapnepoa. Ionopxr, uro nsnecrnt
anrnncxn saxononarent mon nmen ncero 2 xocrmma n mnoro pyamex, rancryxon, xnneron, mapon.
A uro ronopnr pennrnx o onexne?
3amyxne xenmnne ne paspemaercx nocnrt nnarte c ontmnm nexontre, ona nonxna onenartcx crporo n
npnnnuno.
Ee onexna ne nonxna npnnnexart nnnmannx, no+romy ne nano ncnontsonart xpacnt nner n xauecrne
ocnonnoro.
59
Onexna ns cmemanno rxann mepcrxno n ntnxno na ne noxptnaer rex cxasano n Tope
(Fnnnn). Pennrnosnte anropnrert cunramr, uro n +rom cnyuae monnrna ne nontmaercx x Bcentmnemy. B nnnxaxax ns
mepcrxntx rxane nama npomtmnennocrt npnmenxer opronxy ns ntna, uro nenonycrnmo c rouxn spennx pennrnn.
Pa ne yner onexnt myxcxo na xenmnne, n na ne nanenaer myxunna xencxoro nnartx ronopnrcx n
Tope.
Fontmym uacrt xnsnn mt npononnm noma. Ho+romy cnenyer ynenxrt ontmoe nnnmanne nomamne
onexne. He nano nonamnnart ntmenmym ns mont, nonnnxnmym nnn neopmnponannym onexny. Onexna nnx noma
cosnaer nacrpoenne; ona ontme, uem nmax npyrax, orpaxaer namy nnnnnnnyantnocrt, ona nonxna nerxo crnpartcx,
trt onpxrno n opnrnnantno. 3ro moxer trt cnoonnoe nnarte ns nxnncono rxann c nepenxnntmn cao. Vnona
necrpax nnnnnax mxa ns cnrna c pncynxom xpynnoysopnax necrpyxa nnn npocropnoe cnrnenoe nnarte c pncynxom
pxt n rnasax.
B mnocrn onexna nomoraer nonpannrtcx, npnnneut xoro-ro. B onee crapmem nospacre ona uacro
nomoraer n paore nponsnecrn xopomee nneuarnenne na naprnepa. Hano nnemne noxonnrt na corpynnnxa, xoroptm rt
xoren t crart. Cexperapma n cnnrepe n nxnncax nancerna ocranercx cexperapme, ona ne nonnnmercx no cnyxeno
necrnnne.
Ho nnartm ncrpeuamr, no ymy nponoxamr rax cunrann na Pycn.
Onexna moxer nosyxnart; onexna moxer ntsnart npexnonenne nepen xenmnno; onexna moxer
neunrt; onexna moxer ynnuroxnrt. Onnaxo rnannoe nasnauenne onexnt samnra.
Hnxorna ne nepeoxnaxnarect, onenarect rax, urot ne sxnyrt. Vmere onenartcx no norone nerxo
n renno. Ocoenno onacno nponorert, cunraer naponnax mennnnna. Ha nerpy nor orxptnaer nopt n xoxe, uepes xoropte
nponnxaer npocryna rax opasno onnctnaercx +ror nponecc. Onenarect rax, urot n rpancnopre nerxo moxno tno
cnxrt nepxnmm onexny. Cnennre, urot oynt tna ncerna cyxo.
Her nnoxo noront, a ecrt nnoxax onexna ronopxr anrnnuane. H onn aconmrno npant!

Kocue1nxa: o1 nnyuex ao aymex
Xorx xocmernxe x nocnxrnna nent ornentnt pasnen (cm. nanee), ronopx o snoponom opase xnsnn,
xparxo xouy ocranonnrtcx na +ro nponeme.
Hnno orpaxaer nymennoe cocroxnne.
B 20 ner mt raxne, xaxnmn nac cnenann ponnrenn. B 40 ner na nnne orpaxamrcx cnocrna xapaxrepa:
snoa, sanncrt, neynonnernopennocrt nnn nopoxenarentnocrt, panocrt, mnnocepnne oesopaxnnamr nnn xpacxr ero.
Pnx menx nnno xax penrrenoncxn cnnmox, na xoropom nopo nnnnt nypnte npnntuxn n
saonenannx. urot crepert nx c nnna, nano neunrt nect oprannsm.
Ho xoxe nnna moxno onpenennrt cocroxnne oprannsma:
o)eouocmi )uua rnnoronnx, napymennx xponoopamennx;
re)moeama rora napymenne ynxnnn neuenn, xenunoro nystpx nnn nouex;
rpacua rora rnnepronnx, snoynorpenenne anxoronem;
ropu:ueeie nmua ua )uue saonenannx neuenn;
c+opueuua rora )uua saonenanne nonxenynouno xenest;
cuueeama orpacra evo, uer, )oa cepneunax nenocrarounocrt;
rupua rora napymenne ynxnnn neuenn, sanopt, nstrox xnpon n nnrannn;
cvxa rora racrpnr c nonnxenno xncnornocrtm, saonenanne mnronnnno xenest, nocnencrnnx
npnema anrnnornxon, nenocrarox nnramnnon, pesyntrar nenpannntnoro yxona sa xoxe.


Hs npaumuuu
Au, 20 )em. V nee tnn cnntnte onn n neno rpynn ns-sa macronarnn. Hpnunna napymenne paort
mnronnnno xenest n nenpos. Anx npomna xypc neuennx mnronnnno xenest, nenana npoxauxn +nnoxpnnno cncremt,
maccax mnsnnnen. uepes mecxn mnronnnnax xenesa npnmna n nopmy, nepnt oxpennn. Vnyumnncx con. Hpomna
macronarnx. Koxa na nnne tna cyxax, a crana nopmantnax. Bonoct nepecrann ntnanart.

Paxe ymn moryr cxasart mnoroe. Mxcncrte mouxn tnamr y nonroxnrene. Orcyrcrnne mouex ronopnr
o npoxnennom saonenannn.
Pnx coxpanennx xpacort n snopontx ouent naxno, urot ntpaxenne namero nnna tno cnoxontm,
nopoxenarentntm, npnnernnntm. Craparect uame nymart o uem-ro npnxrnom, n rorna na nnne y nac sanrpaer yntxa.
A nent nnuro rax ne yxpamaer n ne oneruaer xnsnt, xax yntxa.
He crany yrnepxnart, uro cronr cnenart xopomee, cnoxonoe nnno n nce rpynnocrn oxaxyrcx nosann.
Ho nentsx ne yunrtnart, uro mexny ntpaxennem nnna n ncnxnuecxnm cocroxnnem cymecrnyer recnax cnxst.
He rontxo +monnn nnnxmr na mnmnxy, no n mnmnxa nosnecrnyer na nacrpoenne. Hpnuem naxe
ncxyccrnenno ntsnannax. Mnmnuecxne mtmnt recno cnxsant c mosrom.
60
Honoxnrentnte +monnn noctnamr nonoxnrentnt cnrnan mosry, a on, n cnom ouepent, naer
nonoxnrentnte cnrnant opranam, xoroptmn ynpannxer.
Moxno ynyumnrt nacrpoenne, nsopasnn na nnne necente, panocrt. 3ror npnem mnpoxo ncnontsymr
amepnxannt onn ncerna yntamrcx. Inxnx na ycrante, yrpmmte, nenopoxenarentnte nnna n merpo, anroyce, mt ne
ocosnaem, uro nnnnm cex. H n +ro armocepe eme onee nanpxraemcx, xameneem nnnom. Ho nonpoyre paccnanrt
nnno, pasrnannrt ero nt nouyncrnyere, uro naxe nsnuecxn cranonnrcx nerue, nanpxxenne cnanaer. Cam nnn
yntammerocx nnna yxe nonoxnrentnax +monnx. Houame yntarect.



Bonpoc: Ftnn nn n name npaxrnxe napanoxcantnte cnyuan?
Omeem: Pa, onnaxnt mne ne ynanoct omononnrt nannenrxy. Xorx mopmnnt pasrnannnnct, nce panno
ona ntrnxnena crapme cnonx ner. Cexper tn n ntcoxo nonxnocrn. Hmnnx nenono xenmnnt, crporoe ntpaxenne
nnna... Myx ronopnn, uro naxe no cne y nee tno nanpxxennoe nnno.


Hpnsnaxn crapennx noxnnxmrcx yxe x 35 ronam. Koxa nnna cranonnrcx npxno, cyxo, repxer
+nacrnunocrt. Hcronuaercx xnponax xneruarxa, saocrpxx ueprt n ynennunnax noc. Bexn onncamr, nnno xax t crexaer
nnns. Opasyercx nropo nonoponox, onan nnna cranonnrcx pasmtrtm. Bosne yrnon rnas npopesamrcx mopmnnt
(rycnnte nanxn), noxptnaercx mopmnnamn no, opasymrcx rnyoxne nocorynte cxnanxn (nnnnx cxopn).
Maccax uuua rnannax nponenypa n conpemenno xocmeronornn, pexomennyemax npn naunnammemcx
crapennn nnna n men. Ho mnorouncnenntm orstnam, pyccxn xocmernuecxn maccax nnna onnn ns nyumnx n mnpe.
Hpnemt xocmernuecxoro maccaxa nonpono onncant n pasnene Kocmernxa nnx snopontx. uame ncero x
ycnyram xocmeronora opamamrcx xenmnnt or 30 no 50 ner. Hm npennaram roc+emu:ecroe +o)o:ro nnx neuepne
ouncrxn xoxn nnna.
Pasonrare 1 re)mor n 0,5 craxana crepnnnsonannoro nooco)ue:uoeo +ac)a. Hanecnre na rpxsnym
xoxy na 5 mnnyr. Horom cmore npoxnanno nono.
Macra u; ueemo:uo ni)iui +exrnnna nnx ynxnamme xoxn.
Pasnennre n cmerane ntntny (1:1) n nanecnre na 15 mnnyr. Kypc 1520 macox.


Hs npaumuuu
Onnaxnt x nam n onc npnmna crapymxa. Ee pyxn tnn n mopmnnax, onnpanact na nanxy. A nnno tno
mononoe n cnexee, xax y peenxa. Crapymxa orxptna cexper: ncm xnsnt npornpana c yrpa nnno ramnonom, nponnranntm
xnnxuentm nonconneuntm macnom.

3anymtnannct nn nt xorna-nnynt, cxontxo cpencrn n +neprnn n mnpe rparnrcx na xocmernxy, na ro,
urot xenmnna uyncrnonana cex ynepenno n tna xpacnno?
B pasnene Kocmernxa nnx snopontx npnnenent penenrt crapnnntx xocmernuecxnx xpemon,
narypantntx noctonon n macox nnx nnna.

V nonpocrxon nnno uacro noxptnaercx nptmamn. uro nt moxere nm noconeronart? uacro
cnpamnnamr menx. Hpexne ncero nano ycranonnrt npnunny. Hpnunno moryr trt saonenannx neuenn, xenunoro
nystpx, nonxenynouno xenest, sanopt. Ho, nosmoxno, nam peenox nspocneer, n nponcxonnr +nnoxpnnnax
nepecrpoxa ero oprannsma. B +rom cnyuae uepes necxontxo ner nptme craner namnoro mentme n es xaxnx-nno
nononnnrentntx ycnnn.
Mnorne ponnrenn rax n paccyxnamr: He opama nnnmannx nce nponer. Ho n +rom nospacre rax
xouercx trt xpacnno! Hs-sa nptme moryr pasnnrtcx xomnnexct, xoropte cranyr memart n xnsnn. Hexoropte
nonpocrxn neuarcx camn. Mne paccxastnann npo mantunxa, xoropt cpesan nptmn pnrno. cunram, uro
nonpocrxonte nptmn nano neunrt, n rorna xoxa ncm xnsnt yner rnanxo n uncro. Bcerna nonesnt onomnte,
pyxronte, monounoxncnte nponyxrt. Hcxnmunre xnpnte, ocrpte, mapnnonannte n xonuente nmna. Orpannutre
myunte n cnanxne xonnnrepcxne nsnennx, moxonan, xaxao. Pnx nonpocrxon neoxonnmt accen, sapxnxa, rannt, cnopr.
Vrpom n neuepom ymtnarect renno nono c ryanerntm mtnom (xenarentno cnennantntm, moxno camnm nsroronnrt
xamopnoe mtno nnx xnpno xoxn nnn ncnontsonart xpem nnx pnrtx). 23 pasa n mecxn moxno nenart naponym nanny:
nanere n rasnx ropxuym nony, nactntre no 1 cr. noxxe +mi n po+auru, ncxnnxrnre. Honepxnre nnno nan rasnxom
10 mnnyr, naxptnmnct nonorennem. Btrpnre nnno, nporpnre 3%-no nepexnctm nonopona n nronxo (xoropym
npennapnrentno npoxnnxrnnn) npoxonnre nptm. uncro ntmtrtmn pyxamn, oepnyrtmn crepnntntm nnrom,
ocropoxno ntnannre nptm. Btnannnnart moxno rontxo cospenmne nptmn. Hocne +roro na mecro, rne tn nptm,
nanecnre nesnnnnnpymmym macxy. Bosmoxna raxax macxa: ma)ir cmemare co cnupmoeo uacmoro noooporuura.
3ra macxa onanaer panosaxnnnxmmnm n axrepnnnnntm cnocrnom. uepes 20 mnnyr cnnmnre ee. Kponorouamne mecra
61
npnctntre xxentmn xnacnamn nnn cmastnare pacrnopom nepexncn nonopona. Penare maccax nnna no rantxy, npn
+rom pasmnnare ynnornennx xoxn nnna.

Pnx rupuo roru moxno nenart macxy ns mepmoeo rapmode): narpnre xaproent na menxo repxe,
noantre enox, 23 u. noxxn ronoxna nnn pxano myxn. Macxy nanocnre 12 pasa n nenenm na xnpnte yuacrxn xoxn.
Honesna macxa ns ceerux oevpuoe: nsmentunre nx n nanecnre na nnno.
Hocton nnx npornpannx xnpno xoxn nnna: cmemare 2 cr. noxxn cora oevpua, cora )u+oua, eooru,
1/3 craxana omeapa po+auru.
Pexomennym nnrt ornapt rpan: ra)euov)v, ;eepooo, ropeui ooveau:ura, rpanuev, :ucmome).
Hennrent O)iea Mopo;oea* coneryer norpenxrt noontme nmnpx, xoropt cnococrnyer ounmennm
xponn, a raxxe nnrt cox mopxonn, ornap nerpymxn, nnnnte npoxxn, pasnenennte renntm monoxom.


Hs npaumuuu
Orcaua, 19 )em. Ee nnno nce tno n nptmax. Penymxa espesyntrarno neunnact n xocmernuecxom
xannere. onpenennna npnunny saonenanne neuenn. Hasnaunna ropxune rpenxn na neuent: no 40 mnnyr nocne
npnema craxana renno mnnepantno nont c 1 u. noxxo mena. Hocne nepntx nponenyp nenymxa coomnna, uro neuent
ypunr, xanyercx. ee ycnoxonna: nner nponecc ouncrxn. uepes 2 mecxna nnno crano uncrtm.
Ceem)aua, 61 eoo. Hocne npnema xypca nacroxn nnx nonxenynouno xenest ncuesnn nptmn na nnne.


Cone1m xocue1onora noannmu
Onn uacro xanymrcx na opasonanne mosone, oponanox, nnrmenrntx nxren, oporonenocrn xoxn. Bce
+rn xnnennx cnrnan napymennx omena nemecrn. Hano neunrt ocnonnoe saonenanne: nouxn, neuent. Hsannrtcx or
sanopon, nepern na ecconenym nnery.
Cnoco neuenne oopooaeor, nopaxammnx nanonn n nonomnt. Pasorpnre 12 nontxn :ecuora, noantre
noxxy vrcvcuo occeuuuu, cmemare c +vro. B nenre nexonnacrtpx ntpextre ntpouxy pasmepom onee oponanxn na
12 mm, nanoxnre na oponanxy. Cnepxy nonoxnre nenemxy, sanxxnre nnrom. uepes 23 nnx cnnmnre, n nmecre c
nonxsxo nsnneuercx oponanxa. Ecnn ne nomoxer c nepnoro pasa nonropnre. Ha mecre oponanxn ocranercx
onesnennax ntpouxa. Ha nee nanoxnre nnrnx c nncrom ano+ no saxnnnennx.
Xopomn pesyntrar npn neuennn oponanox namr ramnont c nacroxo :ucmome)a. Ecnn oponanox
mnoro, samecnre nenemxy ns +vru n vrcvcuo occeuuuu. Honaptre nory, nocxpenre oponanxn n nanoxnre nenemxy na
nout. Vrpom cnnmnre ee nmecre c oponanxamn.

Hs npaumuuu
Ma, 67 )em. V nee na nexe tna nannnnoma oponanxa na nnnnno noxxe. Pxnom pocna nropax.
Max crana npnnnmart npenapar, conepxamn uecnox (anncar), n uepes nonrona nannnnomt paccocannct. Hcuesnn n
mosonn na pyxax.
Huua, 49 )em. V nee nxrxn tnn, xax naxnax. Pnann uynxn n xonrorxn. Crana na nout cmastnart nxrxn
xacropontm macnom. Ceuac nxrouxn, xax menx.
A)iouua, 49 )em. Hs-sa recnoro ntxnoro ornnxa na ontmom nantne noxnnnact mosont. Ona
npenparnnact no nnyrpennmm onxuxy, nocroxnno memana. Crana masart xacropontm macnom. 3a onnn nent nanen
nocnnen no uepnort, onxuxa paccocanact.
Homoraer cpencrno: neperpnre n xamnny nepi ;e)euoeo )vra n naxnantnare na mosonn n rpemnnt
nxrox. Pacronxnre rononxy :ecuora n cmemare c pacmon)euui+ rupo+. Honyunrcx npomueo+o;o)iua +a;i.
Teprax cipa rapmode)uua, cmemannax c no+uoopo+, pasmxruaer xoxy n cnnmaer nocnanenne.
Exennennte nannouxn n ropxue ctnoporxe or ruc)oeo +o)ora n reuenne 2025 mnnyr paccacmnam1
uamonmmuu u paseouamm unopm. Heuenne npononxnrentnoe, no naer ornnunte pesyntrart.
Hpnnoxnre neuepom na mosont paspesannt nncr a)oo. 3a nout mosont craner mxrxo.
V noxnntx nmne napacramr recmrue uoemu. Ha nout npnnoxnre x norrm rpxnouxy, cmasannym
racmopoei+ +ac)o+ u e)uuepuuo+ (1:1), cnepxy nanentre nanen or xoxano nepuarxn. Pepxnre xomnpecc necxontxo
nne.
Hpn +rom cnenyer nnrt ornap ns cmecn rpan ;eepooo u ra)euov)i (1:1). 1 cr. noxxy cmecn sanere 0,5 n
xnnxrxa, nacrannare 30 mnnyr, nponennre. 3ro nopnnx na 2 nnx. Kypc neuennx 3 nenenn.
Hpnnnryre x norrm, npennapnrentno omoran nonn+rnnenom, mxxort mirei. Pepxnre cyrxn.
Honropnre nonxsxy. uepes 23 cyrox norort craner mxrxnm.
62
Hapuca, 26 )em. V +ro monono n xpacnno xenmnnt pacmarana nepnnax cncrema. Ftnn raxxe
napymennx n paore cepnna, mnronnnno xenest, nouex. Ona tna pasnpaxnrentna, uacro nnaxana. Ee nonnonana mnoma
pasmepom 13 mm, pasnpaxana ontmax oponanxa na enpe.
He:euue cocroxno n nonnnrxe mnronnnno xenest ornapom neperoponox rpenxnx opexon. Ona nenana
+neprernuecxym npoxauxy N 1 (cm. c. 435).
Pe;v)imami. uepes 2 nenenn npomna nepnosnocrt, pasnpaxnrentnocrt, nornnnocrt. Hapnca crana
xpenxo cnart. Pantme yrpom nnxax ne morna nonnxrtcx, a ceuac uyncrnyer cex onpo, naxe ecnn npocnercx n 3 yrpa.
uepes 1,5 mecxna nocne npnema nmmynocrnmynnpymme nacroxn, ouncrxn nouex n yxpennennx cepnna
camouyncrnne ee eme ontme ynyumnnoct. Ona crana npoctnartcx c nerxo ronono. Kpynnax oponanxa na enpe
crana uecartcx, ynennunnact n pasmepe, a norom ornannnact.


Pyxn nnsn1nan xap1ouxa
Vmouueuue cvcmaeoe, noxnnenne nnmnnx cycranon, pacnonarammnxcx pxnom c otuntmn, cnxsano
uame ncero c nnoxnm ycnoennem xantnnx.
Honepeuume oposm nnn nonnt na norrxx cnnnerentcrnymr o nenocrarxe xantnnx n oprannsme. 3a +rnm
uacro xpomrcx napymennx n nexrentnocrn neuenn nnn cenesenxn.
Hpoououme oposm na norrxx npnsnax roro, uro nepnnax cncrema pacmarana.
Cnao pasnnrt, usoeuvmm n ry nnn nnym cropony +usuueu ueeo pvuu npenynpexnaer o
npenpacnonoxennocrn x saonenannxm cepnna.
Pasvxuue eeum na pyxax necomnennt npnsnax saonenannx cepnna.
Homuueocmo uaoue cnnnerentcrno crpecca, conponoxnammerocx ecnoxocrnom, nnn npnsnax
onesnn nouex.
Bo+uue uoemu cnencrnne nenocrarxa xantnnx, n nantnemem moxer npnnecrn x paspexennm
xocrnoro nemecrna (ocreonoposy). Moxer trt pesyntrarom napymennx paort neuenn.
Ontra Moposona npennaraer xocmernuecxym nponenypy, xoropax nomoxer npnnecrn pyxn n nopxnox:
nano nonepxart pyxn n ouent ropxue none 510 mnnyr, sarem cmasart cmerano. Penare +ro na nout n reuenne
necxontxnx nne. Hcuesaer +xsema n xopocra na pyxax.


Hs npaumuuu
Codi, 46 )em. Paoraer cromaronorom, n or xnmnuecxnx npenaparon y nee tna anneprnx na pyxax.
Hauana cmastnart pyxn nnrarentntm xpemom no penenry XVII nexa. Kpem nonecrnonan, na rax +exrnnno, uro yxe
nonrona n nem ner neoxonnmocrn.
Ma, 67 )em. Hsopena cpencrno nnx cmastnannx pyx nonconneunoe macno. Xorx nenaer mnoro
paort na xyxne n naxe pemonr n xnaprnpe ee pyxn ncerna mxrxne n yxoxennte.

Bonocm apoue1p saopontn
Cocroxnne nonoc sanncnr or omero cocroxnnx oprannsma. 3naxomt napnxmaxep ronopnn, uro no
cocroxnnm nonoc moxer onpenennrt, cuacrnnna xenmnna n cemeno xnsnn nnn ner.
Hmte orxnonennx n crpyxrype nonoc or nopmt cnrnannsnpymr o nenarononyunn n oprannsme.
Bmnaeuue eouoc saonenanne mnronnnno xenest, nouex, nosnonounnxa.
Moxer noxasartcx crpanntm, nouemy saonenanne nosnonounnxa cnxsano c ntnanennem nonoc. Onnaxo
nnoxoe ynxnnonnponanne nosnonounnxa sarpynnxer xponocnaxenne mosra; +neprernuecxne noroxn raxxe ne npoxonxr.
Ocnaenaer nnranne xopne nonoc.
Cvxue, uo+uue eouocm nexnarxa xannx (oxsarentno nponeptre xpont). Bosmoxno, +ro nocnencrnnx
xnmnuecxo oxpacxn nonoc, npnmenennx nenonxonxmero mamnynx, a moxer trt, cnrnan onesnn nouex.
Cauoume eouocm napymenne paort neuenn, sanopt. Cnenyer ncxnmunrt ns pannona xnnornte
xnpt n anxoront.
Hcmouueuue eouoc saonenanne nannoueunnxon.
Opasoeauue nepxomu racrpnr c nonnxenno xncnornocrtm; nosmoxno, ne n nopxnxe roncrt
xnmeunnx.



Bonpoc: Hpanna nn, uro perynxpnax nononax xnsnt ynyumaer cocroxnne nonoc?
Omeem: Pecrnnrentno, sa cuer axrnnnsannn xponoopamennx crnmynnpyercx nnranne nonocxntx
nyxonnn, +ro nenaer nonoct onee snopontmn n necrxmnmn.
63




Hs npaumuuu
Kapuua, 36 )em. Hocne nroptx ponon y nee nauann ntnanart nonoct. Faymxa ns Epenana noconeronana
crapnnnoe cpencrno: uacmorv ropue rpanuei na camorone (na craxan camorona 1 cr. noxxy xopne xpannnt). Kapnna
npnnnmana no 1 cr. noxxe 3 pasa n nent, n nonoct nepecrann ntnanart. Ceuac y nee uernepo nere. Bonoct rycrte n
necrxmne, xax n mononocrn.


Cnnun nononnny xocue1nxn
Kax-ro x samna x nnym snaxomtm mononentxnm nenymxam-crynenrxam. Bor xaxym xocmernxy ynnnena y
nnx na ryanernom cronnxe: nyxn, ryanernym nony, nnrarentnte xpemt, xpem-nynpy, xpem-xpacxy nnx nonoc, renn nnx
nex, pymxna, rymt, nesonopanrt... Hepen ntxonom na ynnny onn rpnmnponannct: noxptnann nnno xpemom-nynpo,
nanocnnn renn nnx nex, pymxna. Onn nontsonannct nesonopanramn n saxpennxnn nonoct naxom nnx nonoc. H +ro nerom, n
camym xapy! Paorax nonroe npemx xocmeronorom, snam, xaxo npen onn nanocxr ne rontxo cnoe xpacore, no n
snopontm.
nnnena xenmnn c ntctmn nexamn, es pecnnn (nocne nnnrentnoro ynorpenennx pannyscxo rymn
nnx pecnnn).
V onno nannenrxn npnmenenne xpema Honns ntstnano npncrynt ponxnantno acrmt. Hocne roro
xax ona orxasanact or xpema Honns n npnmenxna rontxo nsroronnennt mno narypantnt xpem, nn onnoro npncryna
acrmt ontme ne cnyunnoct.
V monono xenmnnt, xoropax 3 rona nontsonanact xpemom Honns, na pyxax, norax, a raxxe na nnne
ntpocnn nonoct. Hocne nnnrentnoro npnmenennx xpema Honns xoxa nnna cranonnrcx ncronuenno, npexnenpemenno
crapnrcx. Hnorna ncnencrnne npnmenennx xpemon orexamr nexn. V moe snaxomo or xpema orexnn nexn. Ona cnpxrana
xpem n xononnntnnx n uepes nenenm namasana nm nxrxn. uepes 2 uaca nexn onyxnn. B cocran xpemon nxonxr ropmont.
Kpem nnnrtnaercx, nocrynaer n xpont n necrnyer na +nnoxpnnnym cncremy. Hapymaercx ropmonantnt ananc n
oprannsme, xoropt crapnr n nepnym ouepent nnno.
3naxomax esnnna x npystxm n Hapnx. Ecnn xouemt nmert ycnex cnnmn nononnny xocmernxn,
cxasann e n nepnt xe neuep.


Hs npaumuuu
Auua, 26 )em. uuaeuo;: nnysno-roxcnuecxn so. Ona uyncrnonana cnasmt n onacrn ropna, cnpana na
mee ntcrynann nnmoysnt. Hnaxcnnax, pasnpaxnrentnax. Kax rontxo myx (xannran nantnero nnanannx) npnesxan
nomo, y nee cpasy naunnano onert cepnne. Cemenax xnsnt naxonnnact non yrposo. Ho ontme ncero mononym
xenmnny ecnoxonno ntnanenne nonoc. Vrpom nonymxa tna yctnana nonocamn. Ona nepenpoonana mnoro
xocmernuecxnx cpencrn neuennx nonoc nce es pesyntrara. Hpnunna ee onesne npetnanne n sone uepnotnx,
npoxnnanne n Apxanrentcxe, rne nenarononyunax pannannonnax ocranonxa.
He:euue: +neprernuecxax npoxauxa +nnoxpnnno cncremt, npnem ornapa nnx neuennx mnronnnno
xenest. pexomennonana e raxxe cnennantnym nnery. uepes 15 nne npexparnnoct ntnanenne nonoc.


Conneunme nannm
3arap nexa nsopen npau Oemcm Po))ie nnx nmne, ontntx xocrntm ryepxynesom.
3nopontm nmnxm ne conerym saropart nexa. Hyume ncero saropart n nnnxennn no npemx nporynox,
cnoprnnntx nrp, paort n cany. Hpnnnmart conneunte nannt necxontxo uacon nonpxn npenno. Bnauane
npononxnrentnocrt npetnannx na connne ne nonxna npentmart 23 mnnyrt. Vnennunnare npetnanne na connne na
12 mnnyrt exennenno. Fonee 10 mnnyr saropart nentsx. Ecnn nt neperpennct na connne, naepnre n npnropmnm
xononno nont n nnecnnre n nnno.
Hsnecrnt cnyuan, xorna nocne sarapa na nnne noxnnxnnct nnrmenrnte nxrna n mopmnnt. Conneunax
pannannx paspymaer nmmynnym cncremy.
Hannenrxa paccxasana, uro n nercrne ponnrenn nosnnn ee na nero x mopm, nonro cnnena na nnxxe.
Bosmoxno, conneunax pannannx npnnena x ocnanennm nmmynnrera, uro n nocnyxnno npnunno opasonannx onyxonn n
spenom nospacre.

64
Inannoe nnannnayantnoc1t
Mnorne nenymxn xomnnexcymr ns-sa cnoe nnemnocrn. nnxorna ne nonepnyct oxom x mononomy
uenonexy, urot ne samernn, uro y menx xypnoct noc, ronopnna mox nonpyxxa. A npyrax, xpacannna, nepexnnana
ns-sa nptme na ny: e xasanoct, uro nce cmorpxr rontxo na ee no. A cxontxo nenymex (na n mnome) nnyr na
onesnennym onepannm no yxopouennm noca! Mexny rem, no mnennm xynoxnnxa, nnnnnt noc c ropnnxo npnsnax
nopont.
Cmedau Heee nncan, uro noc c ropnnxo npnnaer neotxnonennoe nsxmecrno xencxomy nponnm.
V moe snaxomo oxono sy poc xpnno. Henym rex n sy, nncan e xennx. Ecnn nac nmxr, ro
nmxr c nnnnntm nocom, necnymxamn, nonntmn noramn. Hmxr namy nymy. A nymy rnom x nmnm onee ncero,
nncan Hymxnn cnoe xene. Hmnmoe cymecrno nnx nac ncerna npexpacno.
cama xynentxax, a norn nonnte, xax ynro or npyroro uenonexa, xanonanact snaxomax.
noconeronana e norn na ntcranxy xaxoro-nnynt cxyntnropa, urot yennrtcx, uro +ro nmnmt rnnax
cxyntnropon. Onn cunramr raxnx xenmnn camtmn npnnnexarentntmn n cexcyantntmn.
Homnmo roro, uro nama saxomnnexconannocrt n neynepennocrt nepenamrcx npyrnm, nocroxnnoe
nenonontcrno coo ymentmaer nonone. Henonontcrno cnonm nnemnnm nnnom uacro orpaxaer ncnxonornuecxne
nponemt.
He cnemnre cnenart xocmernuecxym onepannm, nepexpacnrt nonoct, sauepnnrt ponn. Coxpannre n
nonuepxnnre cnom nnnnnnnyantnocrt.
Onnomy nocranact xpacnnax nrypa, npyromy rouent noc, a y xoro-ro nnno n nrypa nanexn or
conepmencrna. Ho +ro ne nonon nnx oruaxnnx! Hocraparect xopomo pacnopxnnrtcx rem, uro nmeere. Inannoe n uenonexe
ro, uro onpenenxer ero nmnnx, mapm ero xonraxrnocrt, ymenne ntcnymart coecennnxa, nennxarnocrt, ncxpennocrt,
nopoxenarentnocrt, raxr. H +ro sanncnr or nac camnx! Btpaxenne namero nnna ropasno naxnee namero monnoro
nnartx. Becente nmnn npanxrcx ncem. Conerym coxpanxrt na nnne nerxym yntxy. Vntxa +ro cnrnan, uro or nac ne
ncxonnr arpeccnx. H sanomnnre: xax nt ynere ornocnrtcx x nmnxm, rax n oxpyxammne cranyr ornocnrtcx x nam.
Hocraparect n xaxnom uenonexe narn uro-ro xopomee, sa uro ero moxno ncxpenne ynaxart.
Bapoapa Cmpe;auo xareropnuecxn orxasanact or onepannn no ncnpannennm opmt nnnnnoro noca, na
xoropo nacrannan pexnccep. Axrpnca cnonm rananrom n rpynom nonnact ycnexa. H ceuac nnx nmo aprncrxn ner
nyume noxnant, uem noxoxa na Fapapy Crpesann.
Codu Hopeu n mononocrn npasnnnn xnpaom. Onnaxo ona nepnna n cno rananr n ne crana nenart
xocmernuecxym onepannm, coxpannna cnom nnnnnnnyantnocrt. Pnnnnt noc ne nomeman e crart ncemnpno nsnecrno
aprncrxo n xpacannne.
Bor yx uero ne cxaxemt o ronnax oromonene! uororpa, xoropt cnnman nenymex na xonxypce
xpacort, npnsnancx, uro uepes 2 uaca ne moxer ncnomnnrt nn onnoro nnna y xpacannn ner nnnnnnnyantnocrn.
3naere, xro cunraercx camtmn nyumnmn xenamn n npnnnexarentntmn xenmnnamn? Manentxne
xoporxonorne xnonxn. Onn axxyparnte, uncronnornte, nexnnnte, nocnymnte. Hnxorna ne ccopxrcx c myxem.
Bopuanne xent npennemaer eny n nome rax cunramr xnonnt.
V xaxnoro napona cnoe nonxrne xpacort. Knraxnxa npnsnanact, uro nnna enponenen xaxyrcx e
ntrxnyrtmn, nanomnnamr coautn mopnt. To nn neno xnracxne nnunxn xpyrnte n nnocxne.

Bonpoc: Ponnrenn, cocenn nce ronopxr, uro x xpacnnax. Onnaxo y menx ner npyse, menx nnxro ne
nmnr. uro mne nenart?
Omeem: Peno ne no nnemnocrn. Hocraparect crart nnrepecno n nyxno nmnxm, nocraparect trt
nonesno nm.


Mox mama ouent nennna ycnyxnnnocrt n nmnxx. Ona cama ncerna crapanact nomout oxpyxammnm.
Crapentxax, ene nepennnrammaxcx c xocrtnem, ona nmena mnoro npyse. Teneon snonnn nocroxnno. Ecnn ronopnnn o
nenpnxrnocrxx couyncrnonana, ycnoxannana. Ecnn xanonannct na necnpanennnnocrt nosmymanact. Korna nennnnct
panocrtm, ycnexom mama ncxpenne panonanact, nosnpannxna. Xenmnnam xenana narn xopomero xennxa,
myxunnam ncrpernrt xopomym nenymxy. 3axanunnax pasronop, ncerna xenana nopa, narononyunx, snopontx. H
ronopnna: Bor ynnnnre, y nac nce yner xopomo. Pymam, nocne pasronopa c ne y nmne cranonnnoct nerue na nyme.
Mama ymepna n cyory, xax npanennnna. Ona ne noxnna mecxna no 88 ner. (uem nnxe nara poxnennx n
cmeprn, rem nyume uenonex ntnonnnn cnoe npennasnauenne.) Ee snaxomte snonnnn mne, yremann, crapannct
nonnepxart. Ionopnnn, uro mama tna ouent cnerntm uenonexom. Ee crapentxax npnxrentnnna npnexana nsnanexa n
nonpocnna ororpanm na namxrt. A nent mama nn xpacoro, nn ymom ne ornnuanact. B ne tno mnoro nmnn,
noport, cocrpanannx. H nmenno +ro npnnnexano x ne nmne. 3rn ueprt npnnnexamr n nmom nospacre. Haunnre
paorart nan coo, n cxopo y nac yner mnoro npyse n noxnonnnxon.

Cone1m aenammnu nocc1anonn1t saoponte
1. Honropxre mtcnenno: n npexpacno opme, uyncrnym cex ornnuno!.
65
2. Btpaorare cocroxnne panocrn, cnoont. Hnxro ne n cocroxnnn cnenart nac cuacrnnntm, noxa nt
camn ne nacrponre cex na +ry nonny. Hcrounnx panocrn n nac camnx.
3. Pasnnnare n cee nyxonnte xauecrna, ocoenno nennxonymne, cnoconocrt conepexnnart, npnnnmart
nce rouxn spennx. Ue)oeer omo +amepua)u;oeauui xaparmep.
4. Btstnare n rene omymenne nerxocrn (omonoxenne) n renna (neuenne).
5. Hoctnare mtcnenno renno, +neprnm n ontno opran, nsneunnax ero.
6. He nonnyrect, ecnn yner yxynmenne: xponnuecxne onesnn neuarcx uepes oocrpenne.
7. Paxe xorna snopont, nere ornapt rpan, ma