Vremensko i prostorno vaenje pravnih normi

Seminarski rad iz Saobraajnog prava

Profesor: dr Dragan Jovanovi, van.prof. Asistent: mr Brankica Popovi, vii asistent

Studenti: Saa Kneevi 159/11 Jelena Ninkovi 107/11 Sead Beirovi 47/11

Uvod
Pravne norme se mogu definisati kao pravila ponaanja koja ureuju odreene odnose meu ljudima, a koja su zatiena dravnom prinudom. Pravne norme su najprostiji elementi prava.

 Pravne norme imaju specifian vid postojanja one vae, na snazi su, obavezne su za one ija ponaanja reguliu. Svaka pravna norma ima etiri sfere vaenja i to: 1. materijalnu sferu vaenja , 2. personalnu sferu vaenja, 3. vremensko vaenje i 4. prostorno vaenje.

Dejstvo pravne norme u prostoru i vremenu

Pravilo je da propisi odreene drave vae na njenoj teritoriji. To je princip teritorijalnog vaenja pravnih normi koji moe imati izuzetak. Osim teritorijalnog, znaajno je i vremensko dejstvo pravnih normi. Poetak djelovanja pravne norme se ustanovljava iz same norme u kojoj je naznaeno kada ista stupa na snagu.

Vremensko vaenje
S obzirom da pravne norme reguliu ponaanje subjekata prava u odreenom vremenskom periodu, uvijek je potrebno utvrditi vrijeme njihovog poetka i prestanka vaenja. Najee, momenat stupanja na snagu (poetka vaenja) odreene pravne norme nije, istovremeno, momenat njenog donoenja.

Pravosnanost, izvrnost
Pojedinani akti ija je zakonitost jednom neopozivo utvrena nazivaju se pravosnanim protiv takvih akata se ne mogu ulagati redovni pravni lijekovi Pravosnanost nastupa kada:
istekne rok za redovni pravni lijek kada se odrekne od pravnog lijeka ili se od njega odustane kada se donese pojedinani akt u posljednjem stepenu

Retroaktivno vaenje
Retroaktivna (povratna) snaga pravne norme znai da se pravne posljedice odreenih radnji u prolosti cijene prema pravnoj normi koja je kasnije donesena, odnosno stupila na snagu.

Prestanak vaenja pravne norme

Pravne norme prestaju vaiti na vie naina:
Abrogacija (donoenje nove norme u kojoj je navedeno da prestaje da vai stara); Derogacija (donoenje novog zakona koji regulie istu oblast); Dotrajalost (u sluaju kada nestane predmet regulisanja).

Prostorno vaenje
Pod prostornim vaenjem pravne norme podrazumjevamo prostor na kome se pravna norma primjenjuje. Dva su naela mjerila pravnog regulisanja:
teritorijalno naelo i personalno naelo.

Odstupanja
Postoje dijelovi teritorije u svakoj dravi na kojima se ne primjenjuje pravo te, ve pravo neke druge drave; postoje pojedinci koji su, iako se nalaze na teritoriji date drave, izuzeti od primjene pravnih normi te drave; u oba sluaja radi se o primeni naela eksteritorijalnosti. Osnov vaenja strane norme

Hvala na panji!