c Kito quang lam theo cac th Phaolo

AI CHUNG VIEN THANH GIUSE HA NOI *********

TIEU LUAN TOT NGHIEP

KINH THANH TAN C

C KITO QUANG LAM

THEO CAC TH PHAOLO

Giao s hng dan: LM. PHERO TRAN VAN

HOA

Ngi thc hien Khoa Giao phan

: GIUSE HA MANH HOAN : VIII (2000-2007) : BAC NINH NAM 2007

I/ DAN NHAP

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Khi phai lam viec g, khong ai trong chung ta lai khong ro muc ch va thi gian mnh se hoan thanh cong viec o. Hn na, khi cang biet ro muc ch va thi iem hoan tat, ta cang no lc chu toan no cach hieu qua hn. Trong i song c tin theo Chua Kito cung the: c Kito quang lam la mot chan ly c tin a c chnh Chua Kito mac khai cho biet, a c Giao Hoi lu truyen va khong ngng tuyen xng trong suot hai mi the ky qua, va con tiep tuc tuyen xng cho ti ngay c Kito toan thang. Chan ly ay la cau tra li chnh xac va ay u cho cung ch va s hoan tat khong nhng cua ca nhan tng ngi theo c Kito, nhng con la li ap chnh xac va ay u cho toan the nhan loai va cong trnh vu tru nay. Ngay nay, chung ta co the ao sau chan ly mac khai c Kito quang lam nay t cac nguon tai lieu Thanh Kinh va cac van kien khac nhau cua Giao Hoi. Nhng trong truyen thong cua Giao Hoi cong giao xa nay co le ch co mot nha than hoc loi lac nhat, mot tong o giao huan nhieu nhat, mot thanh ky a ghi lai sm nhat va sau rong nhat ve s kien c Kito quang lam trong Kinh Thanh, o chnh la Thanh Phaolo Tong o. Vay chung ta cung tm hieu e tai c Kito quang lam theo cac th cua thanh Phaolo. 1) Ly do chon e tai Con muon nghien cu e tai c Kito quang lam theo cac th cua thanh Phaolo- v trong moi thanh le, Giao Hoi luon tuyen xng kha canh hoan tat cua mau nhiem c tin. Sau khi chu te xng cau: ay la mau nhiem c tin, th cong oan ap rang: Chung con loan truyen viec Chua chu chet va tuyen xng viec Chua song lai cho ti khi Chua en. ong thi, con muon ao sau kha canh hoan tat cua niem hy vong Kito giao v muon song tron ven cung ch that 2

s i mnh. Con tin rang: nh biet c tron ven mau nhiem phuc sinh cua Chua Kito, con se khong b lam ng lac loi tren bc ng i ti ngay Chua quang lam. Sau na, con tin rang nh co i song hng ti ngay canh chung ma con se song than mat hn vi Chua va song huynh e v tha hn vi tha nhan.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

2) Phng phap nghien cu

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Phan tch tng y da theo ban van cac th cua thanh Phaolo. 3) Nhng ban van lien quan Bon oan trong cac th: 1 Cr 15,1-58 1 Tx 4,13-5,11 2 Tx 2,1-12 Va 2 Tx 3,6-15 4) Noi dung nghien cu a) Hy vong quang lam at nen tang tren mau nhiem phuc sinh cua c Kito (1 Cr 15,1-22) b) So phan nhng Kito hu vao ngay quang lam va ngay gi xay en (1 Tx 4,13-5,11) c) Nhng iem bao va chnh on thai o song cua Kito hu (2 Tx 2,1-12; 2 Tx 3,6-15)

II/ TRNH BAY

e tai se c trnh bay qua hai phan, phan phan tch va phan suy t than hoc sau ay: 1) PHAN TCH a) Hy vong quang lam at nen tang tren mau nhiem phuc sinh cua c Kito (1 Cr 15,1-58) 1. Tin Mng thanh Phaolo loan bao (1 Cr 15,1-11) Trc tien, trong cau 1 va 2, chung ta thay thanh Phaolo khang nh lai noi dung va muc ch Tin Mng cua Chua Kito Giesu ma ngai a loan bao: 1 Tha anh em, toi xin nhac lai cho anh em Tin Mng toi a loan bao va anh em a lanh nhan cung ang nam vng. 2 Nh Tin Mng o, anh em c cu thoat, neu anh em gi ung nh toi a loan bao, 4

bang khong th anh em co tin cung vo ch (1 Cr 15,1-2). Tin Mng ma thanh Phaolo loan bao ay khong phai cua Phaolo hay cua mot pham nhan nao khac: 11 That vay, tha anh em, toi xin noi cho anh em biet: Tin Mng toi loan bao khong phai la do loai ngi (1 Gl 1,11), nhng la Tin Mng cua chnh Thien Chua mac khai qua Li cua Ngi la Chua Giesu Kito nh trong th gi giao oan Thexalonica ngai a khang nh: 13 Bi the, ve phan chung toi, chung toi khong ngng ta n Thien Chua, v khi chung toi noi cho anh em nghe li Thien Chua, anh em a on nhan, khong phai nh li ngi pham, nhng nh li Thien Chua, ung theo ban tnh cua li ay. Li o tac ong ni anh em la nhng tn hu (1 Tx 2,13). Sang cau 2 thanh nhan khang nh dt khoat rang phai tin vao Tin Mng ay va thc hanh ung nh thanh nhan loan bao th mi c cu o, bang khong th co tin cung vo ch. Ly do thanh nhan co y nhac lai cot yeu Tin Mng mnh a rao giang la v c tin cua giao oan Corinto ang b e doa bi thuyet cac quyen lc vu tru (Cl 2,15b), bi quan niem nh nguyen cua ngi Hylap thi bay gi. o la th thuyet rong tuech ve chan ly c tin va do ngi pham at ra ch khong phai do Chua Kito mang ti (x. Cl 2,8-23). Ngi Hylap quan niem rang than xac la vat chat xau xa va tho b, nen cho rang song lai phan xac la mot quan niem nghch ly, chng tai va nh mot tro ua khong the chap nhan c: Va nghe noi en ngi chet song lai, ke th nhao ci, ke th noi: e khi khac chung toi se nghe ong noi ve van e ay (Cv 17,32). Phaolo a rao giang s song lai cua Kito hu da tren c tin vao Chua Kito a phuc sinh, oi lap vi quan niem cua ngi Hylap. Mac du, t cuoi thi Cu c a co mot so nhom quan niem rang co s song lai (x. Tv 16,11; Ez 37,10) va ti luc Phaolo 5

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

viet th nay th a co rat nhieu ngi tin vao c Kito phuc sinh, nhng co ieu chac chan la quan nien nh nguyen cua ngi Hylap ay van ang lam lech lac niem tin cua nhieu ngi Kito hu, khien ho khong tin rang ke chet co the song lai c (1 Cr 15,12). Thanh nhan rat ban tam ve van e nay va a danh ca chng 15 cua bc th gi giao oan Corinto e ch giao. T cau 3 ti cau 11, thanh nhan loan bao mau nhiem cu o cua Chua Kito. o la mau nhiem c tin ma thanh nhan a nhan c t Chua Kito va hien ang rao giang: 3 Trc het, toi a truyen lai cho anh em ieu ma chnh toi a lanh nhan, o la: c Kito a chet v toi loi chung ta, ung nh li Kinh Thanh, 4 roi Ngi a c mai tang, va ngay th ba a troi day, ung nh li Kinh Thanh. 5 Ngi a hien ra vi ong Ke-pha, roi vi Nhom Mi Hai. 6 Sau o, Ngi a hien ra vi hn nam tram anh em mot lt, trong so ay phan ong hien nay con song, nhng mot so a an ngh. 7 Tiep en, Ngi hien ra vi ong Gia-co-be, roi vi tat ca cac Tong o. 8 Sau het, Ngi cung a hien ra vi toi, la ke chang khac nao mot a tre sinh non. 9 That vay, toi la ngi hen mon nhat trong so cac Tong o, toi khong ang c goi la Tong o, v a ngc ai Hoi Thanh cua Thien Chua. 10 Nhng toi co la g, cung la nh n Thien Chua, va n Ngi ban cho toi a khong vo hieu; trai lai, toi a lam viec nhieu hn tat ca nhng v khac, nhng khong phai toi, ma la n Thien Chua cung vi toi. 11 Tom lai, du toi hay cac v khac rao giang, th chung toi eu rao giang nh the, va anh em a tin nh vay. Sang cau 3, thanh nhan nhac lai chan ly c tin ma mnh ang rao giang chnh la chan ly c tin ngai a lanh nhan, ngai a song niem tin ay va nh co kinh nghiem song niem tin ma ngai a rao giang: Truyen lai cho anh em. 6

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Roi Phaolo khang nh c Kito chnh la ang Messia ma muon dan mong i, ang ma Kinh Thanh Cu c a nhieu lan nhac ti nh: xuat than t vng trieu avt (2 Sm 7,14); ng gia may tri ma en cua anien; toi t Yave cua ngon s Isaia, chu au kho e ganh toi va cu o tran gian. Cau 3 va cau 4, ngoai viec thanh nhan liet ke nen tang chan ly c tin trong Kinh tin knh ma chung ta hang tuyen xng, ngai con nhan manh bang viec lap lai hai lan khang nh: ung nh li Kinh Thanh. Mau nhem c tin ay bao gom chet v toi loi chung ta va a troi day hai cong viec cua cung mot mau nhiem duy nhat. V the muon c phuc sinh vi c Kito th oi buoc ta phai cung chet vi Ngai: 3 Anh em khong biet rang: khi chung ta c dm vao nc thanh tay, e thuoc ve c Kito Giesu, la chung ta c dm vao trong cai chet cua Ngi sao? (Rm 6,3). T cau 5 ti cau 7, thanh nhan lien tuc s dung ong t hien ra, hien ra ay co ngha la c Thien Chua mac khai cho biet. Sau khi a mac khai cho Phero, nhom mi hai, roi cho nam tram ngi mot trat, Phaolo khang nh Thien Chua a mac khai cho ngai mot cach khiem ton, nh la a tre sinh non (Cau 8). Sang cau 9 va cau 10, Phaolo gii thieu ve n goi cua mnh. Ngai thanh minh rang mnh a ngc ai Hoi Thanh cua Thien Chua nen khong xng c goi la tong o, nhng ngai cung qua quyet rang: nh co n Chua cung, ngai a lam viec nhieu hn tat ca nhng v khac (Cau 10). Vi cau 11, thanh tong o a khang nh tnh pho quat va duy nhat cua niem tin vao Chua Kito Giesu1, cho nen du la thanh nhan hay bat ky ai rao giang th cung rao giang nh the, va du nhng ngi c nghe la nhng ngi Corinto hay bat ke nhng ngi nao khac th cung eu tin nh vay (Cau 11).

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

TOB, Nouveau Testament, Edition Integrale, 1985, 521.

2. Nhng luan c cho niem tin phuc sinh (1 Cr 15,11-34)

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Ti cau 12, thanh nhan ch ra van nan khong tin ke chet song lai cua mot so Kito hu trong cong oan Corinto ng thi. Van nan nay xuat hien do anh hng t nhieu t quan niem nh nguyen cua ngi Hylap nh ta mi noi tren. S nguy hiem cua no khong ch dng lai mc oi nghch vi Tin Mng cua c Kito, nhng con mc choi bo va pha huy toan bo nen tang cot yeu cua niem tin ay. Chnh v van nan nay ang anh hng nghiem trong en i song c tin cua giao oan nh the ma Phaolo a danh ca chng 15 e xoay vao viec giai quyet no: cau 12, thanh nhan dung dang cau hoi e neu len van nan: 12 Nhng neu chung toi rao giang rang c Kito a t coi chet troi day, th sao trong anh em co ngi lai noi: khong co chuyen ke chet song lai?. Phaolo khang nh niem tin mnh rao giang la c Kito a t coi chet troi day, roi ngai neu ra quan niem trai nghch vi niem tin ay cua mot Kito hu nao o ngay chnh trong cong oan. Hai cum t rao giang song lai va noi khong song lai tao nen mot s oi choi gay gat gia oi hoi cua niem tin va quan niem cua con ngi, no lam cho ong t nghi van sao lai noi, a co ve trach moc, lai tr nen chua xot hn. T cau 13 ti cau 19, thanh Phaolo khong ngng lap i lap lai khang nh c Kito a song lai nen ke chet cung c song lai: 13 Neu ke chet khong song lai, th c Kito a khong troi day. 14 Ma neu c Kito a khong troi day, th li rao giang cua chung toi trong rong, va ca c tin cua anh em cung trong rong. 15 The ra chung toi la nhng chng nhan gia cua Thien Chua, bi v a chong lai Thien Chua ma lam chng rang Ngi a cho c Kito troi day, 8

trong khi thc s Ngi a khong cho c Kito troi day, neu qua that ke chet khong troi day. 16 V neu ke chet khong troi day, th c Kito cung a khong troi day. 17 Ma neu c Kito a khong troi day, th long tin cua anh em that hao huyen, va anh em van con song trong toi loi cua anh em. 18 Hn na, ca nhng ngi a an ngh trong c Kito cung b tieu vong. 19 Neu chung ta at hy vong vao c Kito ch v i nay ma thoi, th chung ta la nhng ke ang thng hn het moi ngi. Cau 13, thanh nhan dung hai lan phu nh cho cung mot ong t song lai cho ta thay chan ly song lai c khang nh mc o manh me, roi hai lien t neu va th c dung ay cung lam cho cau van mang mau sac triet ly chat che hn. Hn na, chi tiet ke chet at trc chi tiet c Kito, la mot cach ngc vi triet ly trong cac cau van thong thng, cung cho thay thanh nhan muon nhan manh ti chan ly ke chet song lai. Cau 14, thanh nhan ch ra rang niem tin c song lai chnh la toan bo cot yeu c tin ma ngai rao giang, neu thieu niem tin ay th chang con g e tin va c tin tr nen trong rong. Cau 16 cung lap lai nguyen van noi dung cau 14, ch thay ong t song lai cau 14 bang ong t troi day cau 16, cho thay thanh nhan muon nhan manh ti noi dung cot yeu cua toan bo niem tin vao c Kito chnh la tin vao s song lai cua Ngai, va chnh niem tin ay am bao cho s song lai cua ta. Sang cau 17, thanh nhan noi ti ly do: tin vao c Kito phuc sinh th c song lai nh Ngai, chnh la v c Kito a chien thang toi loi va Ngai co the giai thoat chung ta khoi toi loi, va neu ai khong tin vao Ngai th van song trong toi loi va niem tin ay ch la vo ch ma thoi. Theo thanh Phaolo th chnh nh i song tham d vao mau nhiem

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

c Kito phuc sinh ma toi loi b huy diet , o la i song mi cua Kito hu trong tnh yeu3. i song mi ay c xay dng tren nen tang la c Kito Giesu, nh Ngai ma i song Kito hu ngay mot sinh hoa ket trai (Rm 7,4), nh Ngai ma toi loi chung ta c Thien Chua tay xoa: 25 c Giesu chnh la ang a b trao nop v toi loi chung ta va a c Thien Chua lam cho song lai e chung ta c nen cong chnh (Rm 4,25). Sau khi nhac ti neu c Kito a khong troi day, th long tin cua anh em that hao huyen, va anh em van con song trong toi loi cua anh em (Cau 17) va ca nhng ngi a an ngh trong c Kito cung b tieu vong (Cau 18), thanh nhan a qua quyet o la th niem tin vao c Kito gia hieu va bay to long thng tiec ho en tot o: hn het moi ngi (Cau 19). Sau mot loat hnh thc cau van (t cau 12 ti cau 17) s dung hnh thc gia nh e triet ly va a tnh trang tranh chap cua van nan ti nh iem, sang cau 20 tr i cho ti cau 28 thanh nhan bat au thay oi giong van, sau li phu nh cho nhng gia nh tren kia: Nhng khong phai the (cau 20), tac gia bat au trnh bay nh mot dien t ve toan bo mau nhiem cu o ma Chua Kito a khi s cho ti khi hoan tat: 20 Nhng khong phai the! c Kito a troi day t coi chet, m ng cho nhng ai a an giac ngan thu. c Kito a troi day t coi chet va m ng cho nhng ai a an giac ngan thu la ly chng cot yeu e thanh nhan tra li cho van nan tin vao s song lai. Cung co ban dch dung nhom t tien thng cua cac vong linh4 thay cho nhom t m ng cho nhng ai a an giac ngan thu, ngha la khi
2

c Kito quang lam theo cac th Phaolo 2

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, Kinh Thanh Tan c, thanh pho Ho Ch Minh 1995, 699. 3 TOB, sd, 521. 4 LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, Kinh Thanh Tan Cu, thanh pho Ho Ch Minh, 1999, 395.

10

au hay manh hn la t hoa trai au mua: Nh the, anh em se em lai hoa trai doi dao la song mot i cong chnh nh c Giesu Kito, e ton vinh va ngi khen Thien Chua (Pl 1,11). Nh vay, viec cu chuoc than xac c thanh nhan khang nh la niem tin va hy vong cua Kito hu: Khong phai muon loai ma thoi, ca chung ta cung ren siet trong long: chung ta a lanh nhan Than Kh nh an hue m au, nhng con trong i Thien Chua ban cho tron quyen lam con, ngha la cu chuoc than xac chung ta na (Rm 8,23). Tiep o, thanh nhan ly luan cho chan ly niem tin ay c thc hien nh Chua Giesu Kito, Ngai la Aam mi, nh ket hiep vi Ngai ma ngi ta thoat ra c s chet cua Aam cu: 21 V neu tai mot ngi ma nhan loai phai chet, th cung nh mot ngi ma ke chet c song lai. 22 Qua the, nh moi ngi v lien i vi A-am ma phai chet, th moi ngi nh lien i vi c Kito, cung c Thien Chua cho song. Moi ngi Kito hu a c d phan vao mau nhiem phuc sinh cua c Kito, a c tham d vao s song mi cua Ngai (cau 22), nhng s song lai cua chung ta ch c hoan tat ay u vao ngay c Kito quang lam ma thoi: 23 Nhng moi ngi theo th t cua mnh: m ng la c Kito, roi khi c Kito quang lam th en lt nhng ke thuoc ve Ngi. Han t quang lam (tieng Hylap la parousia) ma thanh nhan s dung ay la e ch viec Chua Kito en lai cach vinh hien vao ngay tan the5, co ngha la ngay canh chung hay ngay hoan tat cong trnh sang tao va cu chuoc ma chung ta hieu ngay nay. Han t nay oi khi cung c Thanh Kinh Tan c dien ta bang t ng mac khai (apocalipsis x. 1 Cl 1,7) va hien linh (epiphania x. 1 Tm 6,4). Con trong cac th cua thanh Phaolo, chung ta thay ngai s dung nhieu t ng khac nhau e dien ta cung mot s kien c
5

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 395.

11

Giesu Kito se en lan th hai. o la nhng t Chua quang lam, ngay cua Chua, ngay Chua en va ngay Chua xuat hien. Thanh Phaolo la tac gia s dung nhieu nhat t ng quang lam trong toan bo cuon Kinh Thanh. Ngai a s dung 11 lan trong cac th cua mnh (1 Cr 15,23; Pl 1,6.10; Pl 2,16; 1 Tx 2,19; 1 Tx 3,13; 1 Tx 4,15; 1 Tx 5,23; 2 Tx 2,1.8; 2 Tx 3,5), so vi 23 lan c s dung trong toan bo cuon Kinh Thanh. Cau 23 la cau tra li ay u cho muc ch cua niem hy vong Kito giao va cho s hoan tat hoan toan cua hanh trnh c tin cua moi Kito hu moi thi. No khong ch la cau giai ap ay u oi vi niem tin vao s phuc sinh than xac cua cac Kito hu thi thanh nhan noi rieng, nhng con la cau tra li vng chac oi vi s hoan tat cong cuoc sang tao loai ngi va vu tru cua Thien Chua. Co ban van khac Phaolo a dung cum t thuoc ve c Kito6 cau nay co y loai tr nhng ke toi loi ra ngoai, hay noi khac i, ay ngai ang noi ti s phuc sinh hoan toan ma nhng ngi cong chnh c ban thng vao ngay c Kito quang lam7. Cac cau tiep theo, t 24 ti 28, thanh nhan tiep tuc quang dien ve kha canh hoan tat mau nhiem cu o ma Chua Kito se thc hien ngay quang lam nh vao quyen nang cua Ngai tren ke song va ke chet, tc la tren moi thu tao, tat ca thu tao yeu men Ngai cung nh thu tao t choi Ngai. Cau 24 dien ta ve ngay ay: 24 Sau o moi s eu hoan tat, khi Ngi a tieu diet het moi quan than, moi quyen than va moi dung than, roi trao vng quyen lai cho Thien Chua la Cha. Trc tien, Sau o moi s eu hoan tat co ngha la ke t bien co ay th moi cong trnh thu tao eu at ti s hoan thanh, chung at c tnh trang
6 7

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 701. TOB, sd, 522.

12

ton tai vnh cu va vien man, c tham d vao chnh nguon song cua Thien Chua. T khi c Kito phuc sinh ti ngay Ngai quang lam la thi canh chung, thi ma cuoc chien thang cua Ngai dien ra. Con luc Ngai quang lam la luc Ngai chien thang hoan toan va vnh vien tren moi thu ch, v the thanh nhan a s dung ong t tieu diet trong cau nay th qua kh a. ong thi ngai cung liet ke cac ai dien ln nhat cua the lc thu ch: Moi quan than, moi quyen than va moi dung than. Ke t khi c Kito phuc sinh cho ti luc Ngai chien thang hoan toan ay, Ngai van tiep tuc nam vng quyen (cau 25). Ch khi moi thu nghch a quy tu di chan Ngai roi, ngha la ch khi s chet a b tieu diet hoan toan, Thien Chua mi thong tr toan quyen tren muon loai, v Chua Con cung quy phuc Chua Cha: 25 That vay, c Kito phai nam vng quyen cho en khi Thien Chua at moi thu ch di chan Ngi. 26 Thu ch cuoi cung b tieu diet la s chet, 27 v Thien Chua a at muon loai di chan c Kito. Ma khi noi muon loai, th d nhien khong ke ang at muon loai di chan c Kito. 28 Luc muon loai a quy phuc c Kito, th chnh Ngi, v la Con, cung se quy phuc ang bat muon loai phai quy phuc Ngi; va nh vay, Thien Chua co toan quyen tren muon loai. Xac quyet Thien Chua la tat ca trong moi s cau 28 nay la mot luan c ve s hoan tat cua muon loai ma thanh nhan cung nhac en trong th gi giao oan Coloxe: Ch co c Kito la tat ca va trong moi ngi (Col 3,11). S hoan tat ay se c to tng vao ngay canh chung, va chnh c Giesu a khi s cong viec hoan tat ay t bien co phuc sinh roi8 (Rm 6,4; Ep 4,24; Cl 3,10). T cau 29 ti cau 34, thanh tong o khai trien sau rong them ve moi tng quan gia cac Kito hu co lien
8

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 822.

13

quan trc tiep ti s song lai va s hoan tat cong viec tai tao con ngi cua Thien Chua: 29 Chang vay, nhng ngi chu phep ra the cho ke chet th c g? Neu tuyet nhien ke chet khong troi day, th tai sao ngi ta lai chu phep ra the cho ke chet? 30 Va chnh chung toi, tai sao hang gi chung toi lieu mnh ng au vi hiem hoa? 31 Tha anh em, moi ngay toi phai oi dien vi cai chet: toi co hanh dien ve anh em trong c Kito Giesu, Chua chung ta, th mi qua quyet nh vay. 32 Neu v nhng ly do pham tran ma toi a chien au vi thu d tai E-phe-xo, th ieu o nao co ch g cho toi? Neu ke chet khong troi day, th chung ta c an c uong i, v ngay mai chung ta se chet. 33 Anh em ch co lam: Chi vi ke xau, ngi tot cung ra xau. 34 ng say sa na mi phai phep, va ch pham toi: mot so ngi qua khong biet g ve Thien Chua. Toi noi nh vay e anh em phai xau ho. cau 29, thanh nhan co nhac ti viec chu phep ra the cho ke chet. Co le trong cong oan luc bay gi co ton tai tap tuc ra toi thay cho ngi a qua i ma cha c ra toi chang? Thanh nhan a khong e lai li le nao xac quyet nh the. Nhng du sao i na cau 29 thanh nhan cung cho ta thay: viec chu phep ra thay cho ke chet ay se la vo ch neu ke chet khong troi day. Trong oan nay thanh tong o cung liet ke hang loat nhng viec lam co lien quan ti niem tin song lai, t viec ban than ngai hang gi phai oi au vi nhng hiem hoa, moi ngay phai oi dien vi cai chet, cho ti phai chien au vi thu d tai Ephexo. Tat ca nhng viec lam o la nhng chng t song ong cho van e ke chet song lai. e them tnh xac quyet va nhan manh cho chan ly ke chet song lai ay, thanh nhan cung trnh bay loi song trai nghch vi no: Neu ke chet khong troi day, th chung ta c an c uong i, v 14

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

ngay mai chung ta se chet (cau 32). Con cau 33 va 34 tiep theo th ngai to ro lap trng cua mnh: Anh em ch co lam va nhac nh ho phai tnh thc trong i song c tin, rang ho phai ng say sa na mi phai phep (cau 33). Thanh nhan cung khuyen cao ho ve niem tin vao ke chet song lai rang: no co nguy c sai lac Chi vi ke xau, ngi tot cung ra xau (cau 32), hn na se dan ti h hong Toi noi nh vay e anh em phai xau ho. 3. Se c song lai vi than xac cua mnh vao ngay Chua quang lam (1 Cr 15,35-58)9. Sau khi a trnh bay ve niem tin co s song lai, thanh nhan danh oan cuoi cua chng nay, t cau 35 ti cau 58 e trnh bay ve cach thc ke chet song lai, cach thc ma ngai se trnh bay ay c ap dung cho toan the nhan loai vao ngay c Kito quang lam: Trc tien, thanh nhan chuyen e tai mi bang mot cau hoi cua mot ai o hien ang co mat trong cong oan: 35 Nhng co ngi se noi: ke chet troi day the nao? Ho lay than the nao ma tr ve?. Hai cau hoi cung co dang the nao?, ke chet troi day the nao?, va Ho lay than the nao ma tr ve?giup cho ta thay thanh nhan se giai toa cach thc than xac phuc sinh nhng cau sap ti. Mac du t than xac ma Phaolo dung ay la t ng vay mn cua ngi Hylap va Dothai, nhng ngai a ket hp vao o mot y ngha mi nh c Kito phuc sinh mang ti 10. V the, Phaolo a tc khac tra li bang mot thai o nang hn ca s trach moc, ngai bat au bang mot t nguyen rua rang: o ngoc!. Roi ngai lay mot quy luat t nhien ra e chng minh nh the muon khang nh rang chan ly ay la chnh xac va ro rang neu ta nhn bang con mat c tin:
9

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

LM. PR. TRAN VAN HOA, Tm hieu cac th Phao-lo, ai Chung Vien Ha Noi 2006, 73. 10 NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 702.

15

36 o ngoc! Ngi gieo cai g, cai ay phai chet mi c song. T cau 36 ti cau 38, thanh nhan ly luan da tren kinh nghiem ve s phat trien ky dieu cua hat lua e tr thanh cay lua, e khang nh vi ho rang Thien Chua cung se bien oi than xac e tr nen than xac mi mot cach mau nhiem nh the vao ngay song lai: 37 Cai ngi gieo khong phai la hnh the se moc len, nhng la mot hat tr trui, chang han nh hat lua hay mot th nao khac. 38 Roi Thien Chua cho no mot hnh the nh y Ngi muon: giong nao hnh the nay. Cau 39, thanh nhan cung nh nhng ngi cung thi vi ngai a quan niem viec nay mam la mot phep mau cua than linh, ch khong quan niem no la mot quy luat nh chung ta hieu ngay nay 11. V the, khi so sanh than the song lai mai sau vi than xac bay gi, thanh nhan co y nhan manh ti s khac biet hn la s ke tuc12. Cau 37, Cai ngi gieo khong phai la hnh the se moc len, nhng la mot hat tr trui cho thay ngi tran mat tht cua chung ta khong the cam nghiem bang giac quan c s song lai ay, va thong thng th giac quan cua con ngi con thay au n va hy sinh giong nh hat giong b tan bien i. Cau 38, cac cum t Thien Chua cho no va giong nao hnh the nay cho thay thanh nhan dung con mat c tin e khang nh chan ly ay, nhng no la khang nh co bang chng cu the va suy t ky cang: va da tren niem hy vong khat khao cua con ngi: c phuc sinh toan ven ca the xac; va da tren kinh nghiem ve s song phuc sinh ngai a lanh nhan t Chua Kito, ch khong phai la th cuong tn vo can c. e nhan manh ti s khac biet cua than xac se c phuc sinh, thanh nhan a a ra mot loat nhng khac biet gia cac loai ong vat vi nhau: loai ngi, loai vat, loai
11 12

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 703. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 703.

16

chim, loai ca (cau 39), roi s khac biet gia ve ep cua cac vat thuoc thien gii cung khac xa vi cac vat ha gii (cau 40 va 41): 39 Khong phai moi the xac eu giong nhau: cua loai ngi th khac, cua loai vat th khac, cua loai chim th khac, cua loai ca th khac. 40 Lai co nhng vat the thuoc thien gii va nhng vat the thuoc a gii. Nhng ve rang r cua nhng vat the thuoc thien gii th khac, ve rang r cua nhng vat the thuoc a gii th khac. 41 Anh mat tri th khac, anh mat trang th khac, anh tinh tu th khac, bi v anh sang tinh tu nay khac vi anh sang tinh tu kia. Chung ta cung co the da vao nhng cach thc so sanh o e phan biet s phuc sinh ay u cua c Kito so vi s phuc sinh con cha tron ven cua mnh. Tuy nhien, co the khang nh chac la thanh nhan a dung chung e minh hoa trc tiep cho than xac phuc sinh: 42 Viec ke chet song lai cung vay: gieo xuong th h nat, ma troi day th bat diet; 43 gieo xuong th hen ha, ma troi day th vinh quang; gieo xuong th yeu uoi, ma troi day th manh me, 44 gieo xuong la than the co sinh kh, ma troi day la than the co Than Kh. T sinh kh thanh nhan dung ay e ch toan bo s song cua con ngi t nhien13 (x. 1 Cr 2,14), con t Than Kh c thanh nhan dung e ch con ngi at ti i song than linh ma a bat au c khi s phan nao nh Chua Kito t i nay roi14 (x. Rm 5,5). Theo ngon ng Hylap, thanh nhan phan biet than xac sinh kh vi than xac Than Kh bang t psykhe va pneuma, e ch ra rang tnh trang than xac song lai th than thieng va thoat ra khoi cac ieu kien sinh song theo kieu tran gian: toi loi, t nhien, h hoai, bi a c thong chia vi Than Kh15 cach tron ven. S khac biet gia hai s song ay la rat ln, ti mc nh la oi choi nhau, mot ang i xuong va mot ang i len, nh la tien trnh phan huy cua
13 14 15

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 703. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 703. LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 396.

17

hat gong va tien trnh moc len cua cay trong. Bang con mat c tin, thanh nhan tiep tuc khang nh rang Neu co than the co sinh kh, th cung co than the co Than Kh (cau 44b), ong thi ngai cung ch ra chnh c Kito la Aam cuoi cung va la Than Kh ban s song, Ngai la Thien Chua t tri xuong: 45 Nh co li a chep: con ngi au tien la A-am c dng nen thanh mot sinh vat, con A-am cuoi cung la Than Kh ban s song. 46 Loai xuat hien trc khong phai la loai co Than Kh, nhng la loai co sinh kh; loai co Than Kh ch xuat hien sau o. 47 Ngi th nhat bi at ma ra th thuoc ve at; con ngi th hai th t tri ma en. Cau 48 va 49 cho thay nh c Kito la Chua a nhap the lam ngi ma loai ngi lnh nhan c s song than linh cua Thien Chua: 48 Nhng ke thuoc ve at th giong nh ke bi at ma ra; con nhng ke thuoc ve tri th giong nh ang t tri ma en. 49 V the, cung nh chung ta a mang hnh anh ngi bi at ma ra, th chung ta cung se c mang hnh anh ang t tri ma en. T cau 50 ti cau 53, thanh nhan ly luan than xac sinh kh khong the tham d vao Nc Thien Chua c (cau 50), bi than xac ay la vat chat mong manh con b chi phoi bi toi loi va se ket thuc bang cai chet16 (x. 1 Cr 6,9-10). Roi thanh nhan tuyen bo cach thc than xac con ngi se c phuc sinh bang mot chan ly cu the: bien co c Kito quang lam se mang ti s hoan tat cho viec phuc sinh ay: 50 Tha anh em, ieu toi muon noi la xac tht va kh huyet khong the tha hng Nc Thien Chua c, cung nh cai h nat khong the tha hng s bat diet c. 51 ay toi noi cho anh em biet mau nhiem nay: khong phai tat ca chung ta se chet, nhng tat ca chung ta se c bien oi 52 trong mot giay lat, trong mot nhay mat, khi
16

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 704.

18

tieng ken cuoi cung vang len. V tieng ken se vang len, va nhng ke chet se troi day ma khong con h nat; con chung ta, chung ta se c bien oi. 53 Qua vay, cai than phai h nat nay se mac lay s bat diet; va cai than phai chet nay se mac lay s bat t. Cau 51, thanh nhan to bay mot kha canh b nhiem cua mau nhiem phuc sinh se c thc hien vao ngay c Kito quang lam, viec hoan tat i song phuc sinh cua ngi Kito hu se c thc hien bang viec c bien oi. T mau nhiem ay noi len mot s kien con ngi se chuyen sang mot cuoc song hoan toan oi khac, s kien ay con trong b mat va se en trong ngay c Kito quang lam, nhng chac chan no se xay en ti mc ma thanh nhan a mo ta c tng chi tiet cu the. Cau 52 thanh nhan mo ta tieng ken cuoi cung vang len se la luc c Kito quang lam vinh hien. Theo truyen thong van chng Dothai va Kinh Thanh (x. Kh 8,6-11,19) th hieu lenh cua tieng ken thng c dung e ch bien co Chua Kito ng en vao ngay canh chung 17. Khi c Kito quang lam, Ngai se cho moi ngi c phuc sinh than xac trong nhay mat: nhng ke a chet se song lai va khong con h nat, con nhng ngi ang song th ho se c bien oi, t trang thai hu the ong vat sang trang thai hu the than linh 18 (x. 1 Cr 15,45). Nhom t chung ta se c bien oi khong co ngha la thanh nhan tin rang: ngay c Kito quang lam se xay ra trong i ngai19, bi v ngay trong th th nhat gi giao oan Thexalonica ngai a khang nh ro cho ho biet thi iem c Kito quang lam la bat nh va bat ng: 1 Tha anh em, ve ngay gi va thi ky Chua en, anh em khong can ai viet cho anh em. 2 V chnh anh em a biet ro: ngay cua Chua se en nh ke trom ban em. 3 Khi ngi ta noi: "Bnh an
17 18 19

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 704. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 704. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 704.

19

biet bao, yen on biet bao!", th luc ay tai hoa se thnh lnh ap xuong, ta cn au chuyen bung en vi ngi an ba co thai, va se chang co ai tron thoat c (1 Tx 5,1-3). Cau 53, bang mot lien t khang nh qua vay va hai cap tnh t oi choi nhau, thanh nhan cho ta thay tnh trang than xac phuc sinh ay u co tam mc hoan thien vt xa qua sc tng tng cua con ngi, s khac biet gia hai tnh trang c thanh nhan phan biet bang mot trng o rat rong: t mot than the h hoai sang mot than the khong the h hoai va t mot than the phai chet sang mot than the khong the chet20. Chung ta khong nen hieu ong t mac lay ay ch nh mot chiec ao khoac bao phu ben ngoai trong khi con ngi ta chang co chut bien oi nao, nhng can hieu thanh Phaolo dung t mac lay ay la co y nhan manh ti than xac hoan thien, mot ang cap hoan toan troi vt so vi than xac sinh kh, en noi buoc ngi ta phai ci bo con ngi cu i trc a, roi lai phai mac lay con ngi mi ay vao, o cung la tien trnh i ti hoan tat cua moi ngi Kito hu tren bc ng phuc sinh theo thay Giesu ch thanh cua mnh. Phan con lai cua chng 15, t cau 54 ti cau 58, thanh tong o uc ket lai cau tra li cho van nan va a ra li khuyen thc hanh trong cuoc song hien tai: 54 Vay khi cai than phai h nat nay mac lay s bat diet, khi cai than phai chet nay mac lay s bat t, th bay gi se ng nghiem li Kinh Thanh sau ay: T than a b chon vui. ay gi chien thang! 55 Hi t than, au la chien thang cua ngi? Hi t than, au la noc oc cua ngi? 56 T than co oc la v toi loi, ma toi loi co manh cung tai co Le Luat. 57 Nhng ta n Thien Chua, v Ngi a cho chung ta chien thang nh c Giesu Kito, Chua chung ta.
20

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

TOB, sd, 523.

20

Cau 54 ti 57 la li ket luan cho toan chng vi noi dung: ngay c Kito quang lam chnh la ngay Ngai chien thang hoan toan s chet va toi loi, ong thi o cung la ngay than xac loai ngi c phuc sinh hoan toan (cau 54). Bang mot xac tn manh me, thanh nhan a dam thanh thc vi sc manh cua t than vao gi ay (cau 55). Cau 56, thanh nhan cho thay sc manh oc hai cua t than co nguon goc t toi loi va sc manh cua toi loi la do le luat. Nhng c Kito a en giai phong con ngi khoi le luat va toi loi (Rm 7,25) bang cuoc vinh thang cua Ngai, hn na Ngai lai ban cho chung ta c hng phan vao cuoc vinh thang ay. V the, thanh nhan dang li ta n Thien Chua ve s hoan tat cuoc chien vi ma quy va the gian ma Chua Kito ban cho nhan loai c ong hng s chien thang vnh cu vao ngay quang lam. Cau 58 la li khuyen ve thai o song ma thanh nhan e ngh cong oan thc hanh trong tnh hnh bay gi: 58 Bi vay, anh em than men, anh em hay kien tam ben ch, va cang ngay cang tch cc tham gia vao cong viec cua Chua, v biet rang: trong Chua, s kho nhoc cua anh em se khong tr nen vo ch. Thanh nhan khuyen ho hay kien tr trong c tin ma ngai a rao giang, ong thi cung khuyen ho cang ngay cang tch cc tham gia vao cong viec cua Chua. Ngai khang nh rang nhng kho nhoc ma ho phai chu trong Chua eu sinh ch li trong ngay Chua quang lam, bao lau con ngi con mang than the sinh kh th nhng kho nhoc ay van can thiet cho s hoan tat tien trnh phuc sinh cua i mnh va chung van khong i sai chech tien trnh gieo xuong e c troi day cung vi cKito vao ngay chien thang cua Ngai.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

21

Th th nhat cua thanh Phaolo gi giao oan Corinto c viet vao khoang nam 57 t thanh Ephexo21, con th th nhat va th th hai gi giao oan Thexalonica cua ngai th c viet trc o 6 ti 7 nam, tc la vao nam 50 t thanh Corinto22. Chung ta a cung nghien cu th Corinto trc cac th Thexalonica bi muon i t quan niem sau hn, tc la chuan hn va ay u hn cua ngai trc, ngo hau viec nghien cu cac th sau de dang co c nhng chuan mc quy chieu. Sau khi a nghien cu ban van 1 Corinto gi ay chung ta se lan lt tm hieu ban van th nhat roi th hai gi giao oan Thexalonica cua thanh nhan.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

b. So phan nhng Kito hu vao ngay quang lam va ngay gi xay en (1 Tx 4,13-5,11)
1. Ke chet se song lai vao ngay c Kito quang lam (1 Tx 4,13-18) oan 1 Tx 4,13-18 cho ta biet rang: ngay t nhng nam 50 thanh nhan a chnh thc giao huan ve ngay quang lam cho cac tn hu roi. ay la bc th au tay cua thanh nhan va cung la tac gia Tan c a giao huan mot cach kha ay u va sm nhat ve s hoan tat n phuc sinh vao ngay quang lam: Cau 13: Tha anh em, ve nhng ai a an giac ngan thu, chung toi khong muon e anh em chang hay biet g, hau anh em khoi buon phien nh nhng ngi khac, la nhng ngi khong co niem hy vong. Ve nhng ai a an giac ngan thu, tc la a chet, thanh nhan a giai toa noi lo lang buon phien cho ho bang viec rao giang Tin Mng c Kito phuc
2121 22

x. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU , sd, 658. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 828.

22

sinh. Niem tin vao c Kito phuc sinh va tin rang mnh cung se c Ngai cho phuc sinh nh Ngai vao ngay quang lam chnh la toan bo noi dung c tin ma thanh nhan ang song va loan bao. Niem hy vong se c phuc sinh nh c Kito la mot niem vui mng trong ai can c cong bo cho nhan loai. Niem tin ay khong phai do thanh nhan ngh ra, cung chang hp vi quan niem khong co s song lai23 cua nen van minh Hylap. Nhng niem tin ay do chnh Chua Kito mac khai cho biet va truyen phai loan bao cho moi dan nc. Cau 14: V neu chung ta tin rang c Giesu a chet va a song lai, th chung ta cung tin rang nhng ngi a an giac trong c Giesu, se c Thien Chua a ve cung c Giesu. Thanh nhan khang nh rang nhng ngi a an giac trong c Giesu se c Thien Chua a ve cung c Giesu. Khang nh ay c xac tn da vao mau nhiem Vt qua cua c Kito: c Giesu a chet va a song lai, va co nen tang chac chan da vao c Kito a phuc sinh. Lien t neu th ay cho thay tin vao c Kito song lai th a bao ham tin ke chet cung c song lai roi, hay noi cach khac: tin vao c Kito song lai la ieu gan lien va bao ham ca viec tin ke chet se c song lai. Tin c Kito song lai ay khong phai la song lai i song cua Aam cu, nhng la s song mi cua Than Kh24 (x. Rm 8,11). Cau 15: Da vao li cua Chua, chung toi noi vi anh em ieu nay, la chung ta, nhng ngi ang song, nhng ngi con lai vao ngay Chua quang lam, chung ta se chang i trc nhng ngi a an giac ngan thu au. Da vao li cua Chua la li ma chung ta khong the xac nh cu the li nao. Nhng theo van mach cua la th, co le la mot li bao trc ve viec c Kito quang lam e hoan tat cong
23 24

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 835. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 835.

23

cuoc phuc sinh cua mnh (x. Mt 16,27; 24,30). Tiep theo, thanh nhan a ra mot khang nh e xua i noi au lo ang bao trum tam tr ho rang: Chung ta se chang i trc nhng ngi a an giac ngan thu au. Cau 16: V khi hieu lenh ban ra, khi tieng tong lanh thien than va tieng ken cua Thien Chua vang len, th chnh Chua se t tri ng xuong, va nhng ngi a chet trong c Kito se song lai trc tien. Nhng ngi trong thi ngai, nhng ngi ang song, nhng ngi con song sot vao ngay c Kito quang lam khong phai lo cho nhng ngi a chet: se song lai the nao e ma i nghenh on c Kito quang lam au. Bi le, ngay ay Chua se tr lai, ngai se cho ho song lai trc a, roi chung ta se cung vi ho i nghenh on Chua. Thanh nhan a mieu ta bien co c Kito quang lam bang nhng hnh anh van chng khai huyen Dothai, vi nhng danh t ken hay am may, e mo ta cuoc quang lam uy hung cua c Kito toan thang25 (x. 1 Cr 15,52; 2 Tx 1,78). Cau 17: Roi en chung ta, la nhng ngi ang song, nhng ngi con lai, chung ta se c em i tren am may cung vi ho, e nghenh on Chua tren khong trung. Nh the, chung ta se c cung Chua mai mai. Thanh nhan co noi ti viec nhng ngi con song: Chung ta se c em i tren am may cung vi ho. Xet trong cau van th li noi cau 17 nay la co y lam ro them li khang nh: Nhng ngi chet se song lai trc tien va roi en chung ta, nen chung ta khong c phep hieu la thanh nhan co chu y noi rang nhng ngi ang song se c cu o ngay lap tc, ngay trong trang thai than the sinh kh cua ho. Nhng thanh nhan a khang nh than xac ho se phai trai qua s bien oi (1 Cr 15,52) vao ngay c Kito
25

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 835.

24

quang lam e co the bc sang tnh trang than the than linh va vnh cu. V the, thong iep chnh trong cau 17 nay la: chung ta se c cung Chua mai mai. c ket hp vi c Kito mai mai chnh la muc ch cuoi cung ma ke song cung nh ngi a chet se lnh nhan c vao ngay c Kito quang lam. o cung la ieu c duy nhat ma thanh nhan mong muon trong th gi giao oan Philipphe: V toi b giang co gia hai ang: ao c cua toi la ra i e c vi c Kito, ieu nay tot hn boi phan (Pl 1,23). Cau 18: Vay anh em hay dung nhng li ay ma an ui nhau. Sau khi a giai toa van e xong, thanh nhan khuyen ho tiep tuc dung nhng ly le ay ma khch le va an ui nhau trong i song c tin cua cong oan. ay cung la cau ket cho toan oan 1 Tx 4,13-18 ma thanh nhan dung e giai ap cho van nan s song lai cua ke song va ke chet vao ngay c Kito quang lam.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

25

2. Ngay gi c Kito quang lam (1 Tx 5,1-5,11)

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Trong th th nhat gi giao oan Thexalonica, ngoai viec thanh nhan giai ap van nan ve s phuc sinh cuoi cung cho con ngi se c hoan tat nh the nao, ngai con tra li cho giao oan mot cau hoi quan trong na ma chung ta khong c phep bo qua khi trnh bay ve ngay quang lam cua c Kito la: khi nao th xay ra ngay ay? oan thanh th 1 Tx 5,1-5,11 di ay se giup chung ta khao cu ve kha canh nay: Cau 1 va 2: 1 Tha anh em, ve ngay gi va thi ky Chua en, anh em khong can ai viet cho anh em. 2 V chnh anh em a biet ro: ngay cua Chua se en nh ke trom ban em. Thanh Phaolo khang nh rang moi ngi trong giao oan a biet ro rang: ngay gi quang lam se xay en bat ng nh ke trom ban em, v the ho khong can phai nghe ai khac noi ve thi gi cua ngay ay na. Khang nh cua thanh nhan cho thay cac Kito hu trong giao oan luc ay a nam vng c noi dung cua i song phai tnh thc ch ngay Chua quang lam roi. Cu the la ngay ay a c rao giang rang se xay ra bat ng nh ten ke trom thnh lnh xuat hien trong em toi (2 Pr 3,10). T ngay cua Chua (Cau 2) la mot t c thanh Phaolo dung e ch ngay c Kito quang lam (x. 2 Tx 2,2; 1 Cr 1,8; 2 Pr 3,10), ngay ma c Kito toan thang, ong thi cung la ngay Thien Chua hoan tat cong trnh sang tao va tai tao con ngi va van vat. Cau 3 Khi ngi ta noi: Bnh an biet bao, yen on biet bao!, th luc ay tai hoa se thnh lnh ap xuong, ta cn au chuyen bung en vi ngi an ba co thai, va se chang co ai tron thoat c. Thanh nhan xac tn chac chan ngay quang lam se xay ra nen ngai dung hnh anh ngi an ba co thai e minh hoa cho s kien o. Tuy nhien, cung bang 26

hnh anh ngi an ba co thai, thanh nhan ong thi khang nh tnh bat thnh lnh xay ra cua bien co ay, no se thnh lnh ap xuong. Cau 4 va cau 5: 4 Tha anh em, anh em khong trong bong toi, e ngay ay nh ke trom bat cht anh em. 5 V tat ca anh em la con cai anh sang, con cai cua ban ngay. Chung ta khong thuoc ve em, cung khong thuoc ve bong toi. Neu chung ta hieu bien co c Kito quang lam la bien co nguy hiem nh: tan the hay thi iem ma Thien Chua se xet x nhan loai, th theo nh ch day cua thanh Phaolo, chung ta se khong nguy hai g, bi le chung ta a thuoc ve Chua Kito, chung ta a la con cai anh sang. Hnh anh con cai ban ngay ma thanh nhan gan cho nhng ai thuoc ve c Kito (cau 5) cho chung ta thay ho se tranh c chuyen ke trom ti bat ng vao ban em (cau 4). Tieng ngay cung giup cho chung ta lien tng ti con cai s sang, con cai s sang chnh la ac tnh sieu vt ma thanh nhan dung e mieu ta con cai Thien Chua26. Vay, du ngi Kito hu khong biet ch xac ngay gi quang lam cua c Kito, nhng nh i song luon ket hiep vi Ngai, ho a co u am bao e c hng vinh thang vi Ngai trong ngay ay roi. Hnh anh ke trom em vao ban em va hnh anh con cai ban ngay cho thay mot s am bao vinh phuc cho nhng ai thuoc ve Chua Kito, s cach biet gia ngay va em la khoang cach an toan ma thanh nhan a dung e dien ta. Sang cau 6 thanh nhan khuyen cac Kito hu trong giao oan ng ngu me, nhng hay song tiet o va tnh thc: Vay chung ta ng ngu me nh nhng ngi khac, nhng hay tnh thc va song tiet o. Mac du ngi tn hu a c tham d vao s song cua c Kito phuc sinh, nhng s song ay van cha at c mc hoan thanh vnh vien trong
26

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 470.

27

Thien Chua, bao lau ho con tren ng l hanh tran the. Cuoc chien vi ma quy, the gian va xac tht la cuoc chien ma ti ngay quang lam c Kito mi vinh thang hoan toan. Bao lau ngi Kito hu con song tran the ho van con nguy c ngu me trong toi loi. V the, thanh nhan a khuyen ho phai tnh thc va song tiet o. Cau 7 va cau 8: Ai ngu, th ngu ban em; ai say sa, th say sa ban em. 8 Nhng chung ta, chung ta thuoc ve ban ngay, nen hay song tiet o, mac ao giap la c tin va c men, oi mu chien la niem hy vong n cu o. Thanh nhan khang nh n goi cua ngi Kito hu la thuoc tron ve Chua cu the: Nhng chung ta, chung ta thuoc ve ban ngay. V the, ho can song ung vi can tnh cua ho: Nen hay song tiet o, ho can thc hanh ba nhan c Tin-Cay-Men v o la sc manh cua Kito hu e chien thang ba thu27: Mac ao giap la c tin va c men, oi mu chien la niem hy vong n cu o. Cau 9 va cau 10: V Thien Chua a khong nh cho chung ta phai chu cn thnh no, nhng c hng n cu o, nh c Giesu Kito, Chua chung ta, 10 ang a chet v chung ta, e dau thc hay ngu, chung ta cung song vi Ngi. Thanh tong o a dung hai cau nay va e ket thuc van e ke song va ke chet trong ngay c Kito quang lam cho toan oan van 1 Tx 4,13-5,11, va e khang nh lai noi dung cot yeu ma thanh nhan muon trnh bay ve van e ay. Noi dung cua hai cau ket nay nam cum t: Nh c Giesu Kito e dau thc hay ngu, chung ta cung song vi Ngi. T thc hay ngu ay c thanh nhan dung e ch ngi con song hay nhng ngi a chet28 vao ngay c Kio quang lam29. ong t chung ta cung
27 28 29

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 836. NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 836. x. TOB, sd, 528.

28

song vi ngi (cau 10) trong ban Hylap c dung th tng lai, no cho phep chung ta khang nh rang: nhng ngi thuoc ve c Kito phuc sinh, du ho a qua i hay ho con song, ho eu se lanh nhan c s song tron ven va vnh hang trong Chua vao ngay quang lam (x. Pl 1,3; Rm 6,5-8). ong thi, no cho phep ta loai tr kha nang suy oan rang: thanh nhan muon khang nh moi Kito hu trong giao oan eu c hng phuc trng sinh vao ngay quang lam30. Hn na, chnh viec thanh nhan day ho phai tnh thc va kien tr trong khi ch i ngay Chua quang lam cho phep ta khang nh: nhng ngi Kito hu a chet hay con song ma khong song tnh thc va tiet o th se khong lanh nhan c s song tron ven cua c Kito vao ngay ay. Vay, ngay quang lam xay ra bat ng, nhng khong phai la mot th tien nh. Ngc lai, no van mot phan tuy thuoc vao s t do chuan b cua moi ngi Kito hu, neu ho khong ngu me trong duc vong va toi loi th ho se c hng vinh phuc vnh cu vi c Kito vao ngay o. Cau 11: V the, anh em hay an ui nhau va xay dng cho nhau, nh anh em van lam. Thanh nhan dung cau nay nh mot li khuyen nhu cho cong oan. Li khuyen nay c thanh nhan a ra sau khi ngai a trnh bay xong van e. Noi dung cua li khuyen la: khch le cong oan tiep tuc chia se va nang i song c tin cho nhau (x. Ep 2,20-22). Cum t nh anh em van lam cho thay viec giao huan ve bien co quang lam tren ay khong phai la mot giao ly mi, nhng ch la viec cat ngha hay ao sau nen tang c tin ma giao oan a nhan lanh trc o. Them na, cum t nay cung cho thay i song c tin cua giao oan ang thc hanh kha tot, co the noi la khong lam mat long thanh nhan.
30

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

x. TOB, sd, 528.

29

Tom lai, trong toan oan th 1 Tx 4,13-5,11, thanh tong o a trnh bay chan ly mac khai ve van e ke song va ke chet se c song lai vao ngay c Kito quang lam: moi ngi se song lai vao ngay c Kito quang lam. ong thi, nhng ai thuoc ve c Kito, du ho a chet hay con song, chac chan ho se c chung hng vinh phuc vien man vi Thien Chua trong ngay ay. Du rang ay ch la mot la th mang tnh chat muc vu, nhng no a ham cha ca mot viec xac tn ve s hoan tat cong cuoc cu o cua Chua Giesu oi vi nhan loai noi rieng va oi vi toan the cong trnh vu tru noi chung. Xac tn nay luon la muc ch cua niem tin Kito giao. V the, Giao hoi cong giao luon coi ngay quang lam nh la cung ch cua niem mong i, nh la ong lc thuc ay chu toan i song t i nay hng ti i sau. Cu the la Giao hoi a khong ngng tuyen xng kha canh hoan tat cong cuoc phuc sinh cua Chua Kito trong tn bieu c tin cua mnh suot hai mi the ky qua. Nh li tuyen xng trong b tch Thanh The, Giao hoi se tiep tuc tuyen xng viec Chua song lai cho ti ngay Chua quang lam, ngay ma mau nhiem phuc sinh se c hoan tat vien man trong Thien Chua.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

c) Nhng iem bao va chnh on thai o song cua Kito hu 2 Tx 2,1-12 va 2 Tx 3,6-15
Nh chung ta va tm hieu: vi cong oan Corinto th ngai giai toa van e song lai ngay sau het; vi giao oan Thexalonica th ngai giai toa ve ke song va ke chet vao ngay c Kito quang lam. Con th th hai gi giao oan Thexalonica a c viet sau khi co mot ngi nao o, co the coi la thuoc nhom nhng ngi cuong nhiet vao ngay quang lam31, phao tin rang: thanh Phaolo qua quyet rang ngay cua Chua gan en (2 Tx 2,2). Vi t cach cua mot v tong o,
31

LM. PR. TRAN VAN HOA, sd, 57.

30

thanh nhan a viet th th hai e tran an giao oan va giup ho khong b sai lac c tin trong viec trong ch c Kito quang lam. Chung ta se nghien cu hai oan trong th nay: 2 Tx 2,1-12 va 2 Tx 3,6-15. 1. Nhng iem bao 2 Tx 2,1-12 Cau 1 ti cau 3a: 1 Tha anh em, ve ngay c Giesu Kito, Chua chung ta, quang lam va tap hp chung ta ve vi Ngi, toi xin anh em ieu nay: 2 neu co ai bao rang chung toi a c Than Kh mac khai, hoac a noi, a viet th qua quyet rang ngay cua Chua gan en, th anh em ng voi e cho tinh than dao ong, cung ng hoang s. 3 ng e ai la doi anh em bat c cach nao. Tai cau 1, thanh nhan nhac ngay ti chu e ngai can ban trong th nay la: Ngay c Kito quang lam va tap hp chung ta ve vi Ngi (cau 1). Cung ngay trong cau 1, ngai a ra mot e ngh nghiem tuc va rat tran trong cong oan bang cum t Toi xin anh em ieu nay:. Noi dung cua cau 2 la thai o cot yeu ma thanh nhan muon cong oan can thc hien. Co le la co mot ngi nao o a hieu va tuyen truyen sai lac trong cong oan ve noi dung bien co quang lam cua c Giesu xuat phat t nhng lan giao huan trc cua thanh nhan (x. 1 Cr 15,21; 1 Tx 4,15-17), nen khi biet tin o th ngai a viet th nay e giai toa khuc mac cho cong oan. Neu co ai bao rang chung toi a noi, a viet th anh em ng dao ong va cung ng hoang s (cau 2). Chung ta thay thanh Phaolo tap trung tat ca giao ly cua mnh vao mau nhiem phuc sinh (1 Cr 1,8) ma Chua quang lam chnh la muc ch cua niem hy vong ay, vay vi viec rao giang ve ngay quang lam rat nong bong va nh se xay ra ngay lap tc ay (x. Pl 4,5; Rm 3,12) a dan ti viec ngi ta lam dung phao tin va gay cho nhieu ngi trong cong oan hieu lam ve giao ly cua thanh 31

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

nhan la ieu tat nhien. e giup cong oan thoat khoi sai lac o, thanh nhan a a ra mot hieu lenh: ng e ai la doi anh em bat c cach nao (cau 3a). Cau menh lenh nay cho thay thanh nhan coi ke phao tin chnh la ten phan ao, han thuoc ma quy nen ngai dung t la doi. Tiep theo cau 3, ngai khang nh rang ngay c Kito quang lam cha the en ngay c bi v cha co hien tng choi ao. Theo van chng khai huyen Dothai th bo ao la dau hieu bao ngay canh chung32, Phaolo cung ap dung vao thi Tan c (x. 1 Tm 4,1; 2 Tm 3,1) e giai ap dt iem cho phong trao cua nhng ngi cuong nhiet vao ngay quang lam ang dien ra luc bay gi. ong thi ngai cung a them ly chng rang ngay quang lam cha xay ra c v ngi gian ac va a h hong cha xuat hien: Trc o, phai co hien tng choi ao, va ngi ta phai thay xuat hien ngi gian ac, a h hong (cau 3b). Theo Phaolo, th se co ngon s gia xuat hien vao thi cuoi cung (1 Tm 4,1), ong thi cung co hnh thc phan ao xuat hien (2 Tm 3,1-5). Nhng cau tiep theo, t cau 4 ti cau 8: 4 Ten oi thu ton mnh len tren tat ca nhng g c goi la than va c sung bai, tham ch no con ngoi trong en Th Thien Chua va t xng la Thien Chua. 5 Khi toi con vi anh em, toi a tng noi nhng ieu ay, anh em khong nh sao? 6 Anh em biet cai g hien ang cam gi no, khien no se ch xuat hien c vao thi cua no. 7 That vay, mau nhiem cua s gian ac ang hoanh hanh. Ch i ngi cam gi no b gat ra mot ben, 8 bay gi ten gian ac se xuat hien, ke ma Chua Giesu se giet chet bang hi th t mieng Ngi, va se tieu diet bang anh huy hoang, khi Ngi quang lam. Cau 4: Ten oi thu kieu ngao en tot o la t xng mnh la Thien Chua va con ngoi trong en Th. Neu theo
32

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 843.

32

lch s, th trong thi Cu c a co nhng v vua t xng mnh nh the: vua Ba-ben, vua Tia va An-ti-o-kho E-pi-pha-ne33 (x. Is 14,13-14; Ed 28,2; n 11,26), con ten oi thu ch thc ma thanh nhan noi ay chung ta khong c ro. Nhng co ieu chac chan la: ten oi thu cuoi cung ay la ten cam au the lc ac than, ban tnh cua han la bat phuc tung Thien Chua, han con tiep tuc loi keo ngi ta vao ang toi loi va phan nghch cung Thien Chua. Sang cau 5, thanh nhan khang nh rang ngai a tng noi cho cong oan biet ve ten oi thu o roi. Va ngai cung khang nh rang chnh ho cung a biet cai g ang cam gi no, khien no cha the xuat hien c (cau 6). Cai hien ang cam gi no la cai g chung ta khong c ro, nhng chac chan cai ay co lien quan ti c Kito Giesu34, v c Kito phuc sinh co toan quyen tren moi s. Cau 7, t hoanh hanh cho thay thanh nhan khang nh rang manh lc vo ao a bat au hoat ong roi, nhng chung con cha lo dien cach cong khai35, phai i ti luc chung xuat hien cong khai, tc la cai cam gi no buong ra (cau 8), bay gi no se b c Kito giet chet bang hi th t mieng Ngi (cau 8). Co the co nhieu cach giai thch khac nhau, nhng neu nhn vao mau nhiem phuc sinh cua c Kito th ta thay Chua Thanh Than ma c Kito trao ban cho Giao hoi, khi Ngai trut hi th tren thap gia a la luc hi th cua Ngai bat au tieu diet the lc s d roi. Theo o th t khi c Kito trut hi th ti luc Ngai quang lam chnh la luc Chua Thanh Than giet ten oi thu, ieu nay cung giup chung ta hieu thi ai cua Giao hoi chnh la thi canh chung, thi hoat ong cua Chua Thanh Than hay thi hoan tat mau nhiem phuc sinh cua c Kito.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

33 34 35

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 843. LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 474. LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 474.

33

T cau 9 ti cau 12: 9 Con viec ten gian ac xuat hien la do tac ong cua Xa-tan, co kem theo u th phep mau, dau la, iem thieng, 10 va u moi mu gian chc doi, nham hai nhng ke phai h mat, v a khong on nhan long yeu men chan ly e c cu o. 11 V the Thien Chua gi en mot sc manh me hoac lam cho chung tin theo s doi tra; 12 nh vay, tat ca nhng ke khong tin s that, nhng a thch s gian ac, th se b ket an. Cau 9, thanh nhan xac nh chnh Satan a dung u th phep mau e hoanh hanh, xui khien va dan ng cho a vo ao36, roi chnh ngai cung a kinh nghiem rang: a vo ao a ngan can viec ngai ti tham cong oan (1 Tx 2,18). Cau 10, ngai tiep tuc ch ra s hoanh hanh cua Satan, chung dung ca ti dau la, iem thieng, va u moi mu gian chc doi e loi keo ngi ta theo chung ma khong on nhan long yeu men chan ly e c cu o. Nhng chung ch hai c nhng ke phai h mat ma thoi, cum t nay co le cung cung co xac nh rang: Satan khong the hai nhng ai thuoc ve c Kito. Cau 11, noi ti viec Thien Chua gi ti cho ho sc manh me hoac lam cho chung tin theo s doi tra, ieu o khong co ngha la Thien Chua cung ung ho s d hay Ngi cung chu tam cho mot so ngi phai theo ma quy. Nhng theo mach van tren, th nhom t nhng ke phai h mat, v a khong on nhan long yeu men chan ly e c cu o (cau 10) se giup cho chung ta ly giai rang: chnh v khong co long yeu men Thien Chua ma ho a b Satan cam do va ket cuc so phan cua ho chnh la se b ket an, v ho a khong yeu men chan ly va a khong tin s that (cau 12). Nh the, viec b ket an chnh la do s t do la chon cua ho ma thoi, con Thien Chua van muon cho moi ngi c cu o.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

36

LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 474.

34

2. Chnh on thai o song cua Kito hu 2 Tx 3,4-15

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Cau 6: Tha anh em, nhan danh Chua Giesu Kito, chung toi truyen cho anh em phai xa lanh moi ngi anh em song vo ky luat, khong theo truyen thong anh em a nhan c t ni toi. Noi dung ma thanh nhan truyen cho anh em phai xa lanh moi ngi anh em song vo ky luat cau nay cung la chu e cot yeu cho toan oan van 2 Tx 3,4-6: 4 Trong Chua, chung toi tin tng vao anh em: anh em ang lam va se lam nhng g chung toi truyen. 5 Xin Chua hng dan tam hon anh em, e anh em biet yeu men Thien Chua va biet chu ng nh c Kito. e phong loi song vo ky luat: cn sot quang lam! 6 Tha anh em, nhan danh Chua Giesu Kito, chung toi truyen cho anh em phai xa lanh moi ngi anh em song vo ky luat, khong theo truyen thong anh em a nhan c t ni toi. Trc tien, thanh nhan bay to long tin tng vao giao oan a tuan gi truyen thong c tin ngai a truyen day, ong thi ngai cung giai bay long tin tng vao viec tiep tuc thc hanh truyen thong c tin cua ho (cau 4). Sang cau 5, vi noi dung: Xin Chua hng dan tam hon ho e ho biet yeu men Thien Chua va biet chu ng nh c Kito va nh o ma ho tranh c loi song vo ky luat cua cn sot quang lam. Co le, v co nhieu ngi trong cong oan ang tin ngay quang lam cua c Kito sap en ni that s ngay roi, nen ho coi thng nhng bon phan lam lung thng ngay, bo be cong viec va dng dng vi ky luat cua cong oan37, nen thanh Phaolo a phai dung ti uy tn cua mot v tong o e truyen lenh: phai oi x nghiem khac vi ho: Phai xa lanh moi ngi anh em song vo ky luat. V ho a bo i song thc hanh truyen thong c tin ma thanh nhan a rao giang e theo mot loi song trai nghch vi truyen thong c tin ay. Truyen thong c tin ma thanh tong o a cong phu truyen
37

LM. GIUSE NGUYEN THE THUAN, sd, 475.

35

day cho ho bay lau nay co the coi la mot gia san quy gia. The ma nay no ang b pha v bi nhng ngi cuong nhiet, xuat phat t cn sot quang lam. Kha nang anh hng cua cn sot quang lam ti truyen thong c tin cua giao oan luc ay la cc ky nguy ngap, en noi thanh nhan a phai ra lenh tay chay ho: Chung toi truyen cho anh em phai xa lanh moi ngi anh em song vo ky luat (cau 6). T cau 7 ti cau 10: 7 Chnh anh em tha biet la anh em phai bat chc chung toi the nao. Khi gia anh em, chung toi a khong song vo ky luat. 8 Chung toi a chang an bam ai, trai lai em ngay a lam lung kho nhoc vat va, e khoi nen ganh nang cho ngi nao trong anh em. 9 Khong phai la v chung toi khong co quyen hng s giup , nhng la e neu gng cho anh em bat chc.10 That vay, khi con vi anh em, chung toi a ch th cho anh em: ai khong chu lam th cung ng an!. Thanh nhan dung oan nay e ch cho ho thay bang chng thc thi i song ky luat song ong v long yeu men cua mnh, ong thi cung mi goi ho thc thi truyen thong ay theo gng cua ngai. Thanh tong o khang nh rang: chnh ho tha biet phai bat trc ngai nh the nao (cau 7). Co the noi thanh nhan a song that s ong hanh vi ho, ti mc ma ho a cam nhan c ay u nhng cong viec bnh thng va vat va cua ngai, e ho co the noi theo. Cho nen chung ta thay thanh nhan qua quyet trong cau 7 rang: Chnh anh em tha biet la anh em phai bat chc chung toi the nao. Tiep theo, ngai khang nh rang mnh a khong song vo ky luat khi gia ho. Sau o, ngai tiep tuc a ra ly chng ve mnh rang: ngai a chang an bam ai, nhng ngai a lam lung kho nhoc vat va, e khoi nen ganh nang cho ngi nao trong cong oan. D nhien, khi can thiet thanh nhan van nhan s giup cua cac giao oan38, nhng ngai luon on nhan mot cach khiem
38

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 845.

36

ton va biet n (x. 2 Cr 11,7-10; Pl 4,10-20). Kinh nghiem ngai lam viec e khoi nen ganh nang cho ngi nao trong anh em la hnh anh oi nghch vi s li bieng, khong chu lam cua cac Kito hu do cn sot quang lam gay ra ay. ieu o cho phep chung ta khang nh chac chan rang: ho ang tao ra mot ganh nang cho cong oan (cau 8). Ti cau 9, tam gng can lao cua thanh nhan c sieu ton va tr nen choi ngi hn nh viec t khiem t ha: Khong phai la v chung toi khong co quyen hng s giup , nhng la e neu gng cho anh em bat chc. V ngi th th ang thng cong, nen thanh tong o cung co quyen c hng s tr giup cua cac giao oan (x. 1 Tm 5, 17-18), nhng ngai a khiem ton t t bo cai quyen ay, e thay v anh em phai phuc vu mnh th ngai a t lam lay, hay noi cach khac: thay v c phuc vu th ngai a theo gng c Giesu en e phuc vu. Nh the, ngai va cat i ganh nang cho cac giao oan, ong thi ngai cung neu gng sang cho ho ve bon phan thc thi cong viec tran the trong khi hng ti s song hoan tat mai sau. Neu thanh nhan a lam viec trong khi mnh c quyen co the khong lam viec e e neu gng cho anh em bat chc (cau 9), th chung ta de dang hieu uc: nhng ngi theo cn sot quang lam a khong lam viec trong khi ho co bon phan phai lam la mot loi song ngc lai vi ly tng song cua thanh nhan, ong thi ho cung tr thanh nhng tam gng mu, gng xau cho cong oan va anh hng ti nen tang giao ly c tin ma thanh nhan ang truyen day. Sang cau 10, thanh tong o nhac lai ch th ma trc ay ngai a ban hanh cho cong oan: Ai khong chu lam th cung ng an!. Ch th nay la mot nguyen tac ky luat ve lao ong c rut ra t quy luat sinh ton cua con ngi. Thanh nhan a dung no e khang nh bon phan phai lao ong cua moi ngi, ong thi e ngai tiep tuc oi chieu va khuyen day cong oan trong nhng cau con lai: 37

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

11 The ma chung toi nghe noi: trong anh em co mot so ngi song vo ky luat, chang lam viec g, ma viec g cung xen vao. 12 Nhan danh Chua Giesu Kito, chung toi truyen day va khuyen nhu nhng ngi ay hay yen ma lam viec, e co cua nuoi than.13 Phan anh em, hay lam viec thien, ng sn long nan ch! 14 Neu co ai khong vang theo li chung toi noi trong th nay, anh em hay ghi lay ten va ng giao du vi ngi ay, e ho biet xau ho. 15 Nhng ng coi ho nh thu ch, trai lai hay khuyen bao nh ngi anh em. Cau 11, thanh nhan lai tiep tuc neu len mot thc trang ang buon ang pho bien trong cong oan: The ma chung toi nghe noi: trong anh em co mot so ngi song vo ky luat. Hien tng ma thanh nhan phai ngac nhien ay chnh la loi song vo ky luat, do ho lam tng ngay Chua quang lam ang can ke39, ma cu the la: Chang lam viec g, ma viec g cung xen vao. Chang lam viec g la loi song trai vi quy luat sinh ton va ang phai chu hnh thc ky luat: cam van. Te hn na la viec g ho cung xen vao. Co le la nhng ngi khong chu lam lung ay, do tin rang ngay quang lam se xay ra en ni roi nen ho cung khong ngng loan truyen va phat bieu quan iem ay, nen thanh tong o a dung cum t ma viec g cung xen vao, e ch viec phao tin cua ho la anh hng ti c tin cua cong oan va cong viec rao giang Tin Mng cua ngai. Bi the, ti cau 12 ngai a phai lay danh Chua Giesu Kito ra e truyen day va khuyen nhu ho: Hay yen ma lam viec, e co cua nuoi than. Sau khi a oi chieu va a ra ch th cu the cho nhng ke vo ky luat, ti cau 13 thanh nhan khuyen nhu cac Kito hu con lai trong giao oan: Phan anh em, hay lam viec thien, ng sn long nan ch!. Phai kien tr lam viec thien trong khi ch i ngay c Kito quang lam mi la niem hy vong ma thanh nhan muon
39

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 845.

38

truyen day. V the, ngai a khong ngng mi goi tn hu phai tranh xa ang toi loi. Ngoai viec phai tranh xa ho nh cau 6, hay 1 Cr 5,9: Trong th a gi cho anh em, toi co viet la ng i lai vi nhng ke dam ang, cau 14 nay ngai cung nhac lai ch th ay: Neu co ai khong vang theo li chung toi noi trong th nay, anh em ng giao du vi ngi ay. Hn na, thanh nhan cung e ngh them mot hnh thc ky luat na la: anh em hay ghi lay ten ho. Muc ch cua cac hnh thc ky luat ay la e ho biet xau ho (cau 14). Muc ch nay co le la e ho co c hoi an nan thong hoi va sa loi, ch khong phai co y cat t moi giay thong cong cua ho40 (x. 1 Cr 5,9-11). Sang cau 15 th chung ta thay ro muc ch cua nhng hnh thc ky luat ay hn: Nhng ng coi ho nh thu ch, trai lai hay khuyen bao nh ngi anh em. ong t khuyen bao c thanh nhan s dung cau cuoi nay cang cho phep ta khang nh mc o hnh phat khong nham ti chu ch cat t moi giay vi cong oan la ung, ong thi ta cung biet c chu ch cua hnh thc ky luat ma thanh nhan ra lenh la: sa day va cu cha i song c tin cho moi ngi trong cong oan. o cung la ly do ma trong cau cuoi cung cua oan nay thanh tong o a nhan nhu cong oan: Nhng ng coi ho nh thu ch, trai lai hay khuyen bao nh ngi anh em (cau 15). Thanh Phaolo khuyen ro: ng coi ho nh thu ch, nhng ngc lai: Hay khuyen bao ho nh ngi anh em. Co le thanh nhan cung ch ghet toi ch ngai khong ghet bo toi nhan, o la ly do ma thanh nhan khuyen cong oan tiep tuc kien tr khuyen bao ho va hy vong ho se c n tr lai. 2) SUY T THAN HOC a) Thc tai cuoc quang lam
40

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, sd, 845.

39

Ngay c Kito quang lam la ngay Thien Chua hoan tat cong cuoc sang tao. Trong nhng oan van cac th tren, chung ta eu co the nhan ra co mot chu e chnh ma thanh nhan va moi ngi xoay quanh la chu e: ngay quang lam cua c Kito. Co le chung ta t hoi: tai sao chu e nay c quan tam en the? Co the la do li Chua Kito ha se tr lai trong vinh quang. Cung co the la do a phan nhng ngi ng thi vi Ngai nay eu a chet, khien niem hy vong Chua quang lam tr nen nong bong. Hay chung ta cung co the ke en nhng ly do khac nh: quan niem khong tin co s song lai ni nhng ngi Hylap thi bay gi; quan niem ang Mesia se hoan tat lch s bang viec thiet lap trieu ai Nc Thien Chua ngay tai the cua ngi Dothai Nhng du sao i na, nhng ly do o van ch la nhng yeu to khach quan dan ti chu e, con ly do chnh phai la: hy vong c hoan tat cuoc song mnh trong c Kito phuc sinh. Niem hy vong ay a c c Kito khai mac va trao ban t khi Ngai phuc sinh, tuy nhien phai ch en ngay Ngai quang lam chung ta mi khang nh chac chan c rang: Ngai se hoan tat viec phuc sinh cho ta. Ngay ay am bao cho ta: se at c muc ch ma mnh hang khao khat, vnh vien c chung hng hanh phuc vien man trong Thien Chua Ba Ngoi. o cung la ngay Thien Chua hoan tat cong viec tac tao con ngi va muon loai muon vat. V c Kito quang lam la mot chan ly nen tang thiet yeu oi vi ngi Kito hu, nen c Giesu cung nh cac tong o a ac biet chu trong nhan manh ti chan ly nay, khi cac ngai giang day cho nhng ngi ng thi. Nhng co the noi viec rao giang Tin Mng cua thanh Phaolo thi o a b mot so ngi phao tin lech lac, nhat la do nong long mong ch ngay ay mau en, nen ho a mn danh Phaolo 40

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

tuyen truyen rang: ngay ay sap xay ra, nh the biet ro ngay gi vay. S rao truyen lech lac ay a dan ti mot so ngi song vo ky luat va khong chu lam an e lay cua nuoi than. Phaolo a phai viet th khuyen nhu va ran day ho. Con ve ngay gi c Kito quang lam th chnh Chua Giesu cung nh Thanh Phaolo eu khang nh rang ngay ay chac chan se xay ra, se xay ra cach bat ng va duy nhat co Chua Cha biet ch xac thi gi. Vay, du la ai va trong bat ky thi ai nao, mong i niem khat khao mnh c hoan tat, c tr nen thu tao mi, ti mc tuyet hao va vnh cu, la niem mong i khong nhng chnh ang, nhng con la yeu to can phai lam bi no la muc ch duy nhat ma moi cuoc i tren dng the eu khac khoai va thao thc tm kiem. Nhng e niem trong i ngay Chua quang lam cua ta khong b lam ng va lac hng, moi ngi chung ta hay chuan b cho cuoc song mnh luon san sang xng ang la con Chua, luon song sao cho ep long Thien Chua, e ta that s xng ang la ngi ang nghenh on Ngai. Bi le, chuan b san sang on c Kito quang lam mi la cong viec quan trong, con viec Ngai en ch xac vao ngay gi nao co le chung ta cung chang phai lo. b) Cac dau hieu bao trc ngay quang lam Trc tnh trang cn sot quang lam ang pha v i song c tin cua cong oan Thexalonica, thanh Phaolo a dung Kinh Thanh ma chng minh cho ho thay cha co nhng dau hieu cho phep ngay ay xay en, nhng ngai khong choi bo viec s d ang hoanh hanh. Cung nh the ma cong oan co the gi vng va vt qua c cn th thach c tin trong hoan canh bay gi. Ngay nay van co ay day nhng giao thuyet lam ng lac loi ang gay nguy hai ti niem tin ve s hoan tat cua cac tn hu Kito tren ng tien ve hanh phuc ch 41

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

that ma mau nhiem phuc sinh cua c Kito a mac khai. Chang han nh: Thuyet hoan tat cua mot so than hoc gia Tin lanh vao au the ky hai mi. Thuyet nay phu nhan s bien oi gia i nay va i sau, phu nhan viec phan xet rieng va s cach ly gia linh hon va the xac. S nguy hiem cua thuyet nay la phu nhan s lien i gia i sau va i nay41. Hay thuyet vo thi gian cung la thuyet b Giao hoi len an: thuyet nay cho rang s song lai cua moi ngi c thc hien ngay sau cai chet va cai chet ca nhan cung la s song tap the42. Roi mot thuyet na cung co quan niem oi nghch vi c tin Kito giao la thuyet s la chon cuoi cung cua Endentscheidung. Ong chu trng rang: s sang suot Chua ban cho con ngi luc chet la yeu to duy nhat quyet nh s song mai sau, nh kieu trng hp cua ten trom lanh vay. Sai lac nghiem trong cua thuyet nay la choi bo hoan toan moi viec lanh phuc c cua con ngi43. Vay, e tranh ri vao nhng tnh trang sai lac, gia mot the gii co ay nhng hoc thuyet phan nghch vi c tin cua chung ta, moi Kito hu can phai khong ngng ao sau mac khai cua c Kito ve chan ly nay da tren Thanh Kinh va cac tai lieu chnh thc cua Giao hoi. Neu chung ta khong c trang b ay u nhng nen tang c tin ve chan ly mac khai nay th rat co the, gia nhng song gio cua cuoc i va nhng th thach cua c tin ni tran the, se nhan chm i song c tin cua mnh. c) Khong ai biet thi iem quang lam cua c Giesu Ke t luc phuc sinh, Chua Kito a khi au ngay chien thang, ngay cu o, ong thi cung khi au ngay hoan tat cong cuoc sang tao va tai tao nhan loai cung
41

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

LM. AUGUSTINO NGUYEN VAN TRINH , Canh chung hoc, ai chung vien thanh Giuse 2000, 110. 42 LM. AUGUSTINO NGUYEN VAN TRINH, sd, 111. 43 LM. AUGUSTINO NGUYEN VAN TRINH, sd, 111.

42

muon loai roi . V the, thi cua Giao hoi ma Chua Kito a
44

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

thiet lap c goi la thi cu o, thi thi an giang phuc. Thi cu o se hoan tat vao luc c Kito quang lam. Khi c Kito quang lam th xuat hien tri mi va at mi, ke t o Nc Thien Chua se hien tr va muon loai se nhan c s song vien man trong Ngi. Chung ta thay, khong bao gi c Giesu khang nh thi iem chnh xac ngay quang lam. Sau bai dien van canh chung, Ngi noi: Con ve ngay hay gi o th khong ai biet c, ngay ca thien s tren tri hay ngi Con cung khong, ch co Chua Cha biet ma thoi (Mc 13,32). Thanh Phaolo cung tuyet oi trung thanh vi giao ly cua c Giesu khi giao huan ve ngay quang lam: Anh em khong can biet thi gi va ky han Chua Cha a toan quyen sap at (Cv 1,7). Nh the, c Giesu va thanh Phaolo eu day rang khong ai biet ch xac ve thi gi ngay Chua quang lam, tr Chua Cha. Khang nh nay cung phu nhan toan bo nhng cau Kinh Thanh do c Kito va thanh Phaolo noi ve ngay gi Chua quang lam ma mot so ngi chu chng rang: cac ngai chu trng noi nh la biet ch xac ngay gi Chua quang lam, xay ra vao thi cac ngai ang song. Viec khang nh khong ai biet ngay gi Chua quang lam cung la tien e e c Kito va thanh Phaolo rao giang mot i song luon tnh thc va san sang i ch Chua en. Hn na, tam gng c Giesu luon ket hiep tron ven vi Chua Cha, en noi Ngai va Cha la mot, hay mau gng cua thanh Phaolo luon ket hiep mat thiet vi c Kito ti mc: ngai song nhng khong phai ngai ma la c Kito song trong ngai, la cach thc xng hp nhat ma moi Kito hu chung ta can phai lam theo trong suot cuoc l hanh tran the nay. Bi the, mot khi ta a song hiep thong
44

F. GOMEZ, Kinh Tin Knh, Anton va uoc sang, 2006, 127.

43

that s vi Thien Chua Ba Ngoi va vi nhau, ta chang con phai ban khoan thi iem chnh xac cua ngay gi Chua quang lam lam g na.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

III/ KET LUAN

1) Tom ket e tai Sau khi a phan tch va suy t ve ngay quang lam trong cac th cua thanh Phaolo, chung ta thay viec Chua Kito quang lam la mot bien co chac chan se xay ra va lien quan trc tiep ti s song i i cua moi ngi ma chung ta co the tom lai trong nhng iem sau:

Niem hy vong c Kito quang lam cua thanh Phaolo at nen tang tren Tin mng ma ngai rao giang, o la mau nhiem c Kito t nan va phuc sinh.

c Kito quang lam la ngay Kito hu c d phan vinh quang tron ven ca the xac lan linh hon vi c Kito vinh thang.

Niem hy vong c Kito quang lam thi Phaolo cho du rat manh me nhng van oi hoi moi Kito hu phai chien au va co gang, e co the vn ra khoi cai ao tng tm kiem nc tri tai the, hau co the at ti s song vnh cu ma Chua Kito a ha.

Thc tai quang lam va nhng ieu bao trc ngay c Kito tr lai ni thanh Phaolo cho thay: c Kito nhap the a khi au thi ky canh chung: thi ky cua an sung, thi ky hoan tat cong cuoc tac tao con ngi va muon vat. ong thi, Ngai se quy tu moi loai va moi s ve cho Then Chua vao ngay Ngai quang lam.

Thanh Phaolo cung nh c Kito eu day chung ta rang: viec tm hieu ngay gi Chua quang lam khong quan trong cho bang thc hanh i song luon ket hiep than mat vi Thien Chua va huynh e vi moi ngi. 44

2) Bai hoc thieng lieng

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Sau khi hoc hoi ve e tai quang lam trong cac th cua thanh Phaolo, chung ta co the a ra mot vai t tng thc hanh sau:

Con ngi, do la thu tao gii han nen de co cai nhn chu quan va lam lan, ac biet trc nhng chan ly mac khai sieu nhien th lai cang de sai lam hn. V the, e viec nghien cu chan ly mac khai bt i c nhng sai lam va chu quan, chung ta can co thai o khiem ton va lang nghe chan ly Thien Chua truyen day, nhat la phai biet cay da vao s hng dan cua Kinh Thanh va truyen thong cua Giao Hoi.

c Kito quang lam khong ch la: mot s kien se xay ra trong tng lai va khong lien can g en i song hien tai cua ta, nhng moi t tng, hanh ong va li noi cua ta trong giay phut hien tai eu xac nh mot vien tng canh chung chac chan cho so phan cua ta vao ngay c Kito quang lam. Neu ta chia se cung mot so phan vi c Kito t nan, ta cung se c hng n phuc sinh vi Ngai. Neu ta chia se i song tinh than va vat chat vi nhng ngi co so phan ngheo kho xung quanh ta, th ta cung se c goi la mon e cua c Kito, c Thien Chua trong thng ngay ay.

La mot chung sinh ang bc tren con ng nhan c hau co the theo sat c Kito phuc vu hn, con nhan thay ban than nhieu luc con hay quen bon phan va ly tng song theo sat c Kito cua mnh. Qua bai hoc ve c Kito quang lam, con nhan thay mnh can y thc hn ve viec tuyen xng y ngha cua chan ly c Kito quang lam, trong nhng li cau nguyen mnh oc hang ngay: chang han, li tuyen xng chung con tuyen xng viec Chua song lai cho ti khi Chua en trong Thanh le, hay li cho chung con 45

ngay sau khi song lai c len ni vinh hien trong li nguyen cua Kinh truyen tin, roi toi tin xac loai ngi ngay sau song lai va Ngi lai en trong vinh quang e phan xet ke song va ke chet trong Kinh tin knh, e cho niem hy vong c Kito quang lam thc s tr thanh muc ch chi phoi moi hoat ong trong i song mnh bay gi va mai mai. Sau khi a c chiem ngng s hoan tat nhan loai va muon vat qua bien co c Kito quang lam ni cac th cua thanh Phaolo, con thay s hoan tat cuoc hanh trnh c tin cua mnh tuy thuoc mot phan khong the thieu vao chnh cuoc song tai the nay. Mot i song vui mng va hy vong trong c Kito phuc sinh, cach xng hp nghenh on Chua quang lam ni tran the, chnh la i song ngay mot tr nen ong hnh va ong dang vi Chua Kito hn. Ngay mot khiem ton hn, cam thong, tha th, yeu men va san sang phuc vu tha nhan hn.

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

LI KET
Ban than a co gang nghien cu va trnh bay e tai theo kha nang cua mnh. Nhng do co nhieu han che khach quan va chu quan, thiet ngh bai nghien cu cua mnh chac chan con s sai va nhieu thieu sot. Vay, knh mong quy oc gia lng th. Cau chuc quy v ngay cang kham pha sau hn va rong hn e tai nay.

46

CAC SACH THAM KHAO

a) Kinh Thanh

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

1) NHOM PHIEN DCH CAC GI KINH PHUNG VU, Kinh Thanh chu giai
Tan c, TP. Ho Ch Minh, 1995.

2) THE KING JAMES STADY BIBLE, Holy Bible, Thomas Nelson, 103 BG, 1983. 3) THUAN, NGUYEN THE. GIUSE, Kinh Thanh chu giai Tan Cu, TP. Ho
Ch Minh, 1996.

4) TOB, Nouveau Testament, Edition Integrale, 1985. b) Giao trnh 5) HOA, TRAN VAN. PR, Tm hieu cac th Phaolo, ai Chung
Vien Ha Noi, 2006.

6) LONG, VU PHAN. FX, Tm hieu cac th Phaolo, ai Chung Vien

Ha Noi, 2000.

7) THAM, TRNH VAN. LM, Tm hieu cac th Phaolo, ai Chung

Vien Ha Noi, 2001.

8) TRINH, NGUYEN VAN. AUGUSTINO, Canh Chung Hoc, ai Chung

Vien Ha Noi, 2000.

9) TNG, THAN VAN. Than hoc ve canh chung, ai Chung

Vien Ha Noi, 1997.

c) Cac tai lieu khac 10) 11) 12)

NOLAN. A, c Giesu trc Kito giao, Toa tong giam

muc TP. Ho Ch Minh, 1998. Giao ly Hoi thanh Cong giao, Toa tong giam

muc TP. Ho Ch Minh, 1997. GOMEZ. F, Kinh Tin Knh, Anton va uoc sang, 2006.

47

13) 14)
1996.

GIAO HOANG HOC VIEN THANH PIO X, ien ng than hoc Kinh

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

Thanh, a Lat, 1975. PHUC, HONG. LM, ien ng c tin Cong giao, CSSR,

48

MUC LUC

c Kito quang lam theo cac th Phaolo

I/ DAN NHAP.....................................................................1 1) Ly do chon e tai...................................................................1 2) Phng phap nghien cu........................................................2 3) Nhng ban van lien quan......................................................2 4) Noi dung nghien cu...............................................................2 II/ TRNH BAY.....................................................................2 1) Phan tch.....................................................................2 a) Hy vong quang lam at nen tang tren mau nhiem phuc sinh cua c Kito ...................................................................2 1. Tin Mng thanh Phaolo loan bao (1 Cr 15,1-11)........2 2. Nhng luan c cho niem tin phuc sinh (1 Cr 15,1134)..........................................................................................................5 3. Se c song lai vi than xac cua mnh vao ngay Chua quang lam (1 Cr 15,35-58)..................10 b) So phan nhng Kito hu vao ngay quang lam va ngay gi xay en .........................................................................16 1. Ke chet se song lai vao ngay c Kito quang lam (1 Tx 4,13-18)..............................................................................16 2. Ngay gi c Kito quang lam (1 Tx 5,1-5,11)........19 c) Nhng iem bao va chnh on thai o song cua Kito hu............................................................................................22 1. Nhng iem bao 2 Tx 2,1-12.....................................23 2. Chnh on thai o song cua Kito hu 2 Tx 3,4-15. .............................................................................................................26 2) Suy t than hoc.........................................................30 a) Thc tai cuoc quang lam...................................................30 b) Cac dau hieu bao trc ngay quang lam..................31 c) Khong ai biet thi iem quang lam cua c Giesu..32 III/ KET LUAN..................................................................33 1) Tom ket e tai....................................................................33 2) Bai hoc thieng lieng.............................................................34 Li ket..............................................................................35 Cac sach tham khao......................................................36 Muc luc..............................................................................37 49