1. Cka sht statistika? Statistika definohet si shkenc e cila prmes madhsive (vlerave) numerike bn hulumtimin e karakteristikave t dukurive masive.

Statistika sht shkenc e cila prcjell zhvillimin e dukurive n natyr, ekonomi dhe shoqri. 2. objekt i hulumtimit t statistiks? Objekt i hulumtimit t statistiks sht studimi i ans sasiore dhe cilsore t dukurive massive si dhe karakteristikave t variacionit t tyre n nj koh dhe vend t caktuar. 3. Cilet jan metodat e statistiks? Induksioni (nga individualja tek e prgjithshmja) Deduksioni ( nga e prgjithshmja tek individualja) Analiza (shprndahen dukurit) Sinteza (bashkon dukurit) Metodae analogjis (lidhshmris) Metoda representative Metoda grafike 4. Cilt jan parimet e shoqats statistikore? - Aftsimi i ekspertve t statistiks - Kmbimi i zbulimeve shkencore dhe prvojs - Miratimi i metodologjis unike - Objekti dhe prmbajtja e veprimtaris statistikore - Harmonizimi i afateve n hulumtimin statistikor - shtja e publikimeve statistikore si dhe format e kmbimit ndrkombtar. 5. dukuria masive? Dukuria masive ( popullimi) paraqet do bashksi t ndryshme njerzish, objektesh, sendesh, rastesh etj. Dukuria masive sht sasia e diferencuar n mnyr cilsore. 6. njesia statistikore? Njesia statistikore (individi) paraqet njesit prbrse t popoullimit. Psh. Njesia statistikore (individi): 1) Suksesi i studentve n fakultet, 2) Puntort e nj lmie t ekonomis kombtare, 3) Harxhimet mujore t telefonit n ndrmarje, 4) Harxhimet ditore t energjis etj. 7.N sa njesi matse t vecanta e hulumton statistika njesin statistikore? Statistika hulumton njesin statistikore n kto njesi matse t veanta: 1) Njesia e vllimit t dukuris (regjistrimit,

2) numrimit, raportimit t nj dukurie) 3) Njesia e raportimit (evidentimit) 4) Njesia pr matjen e variacionit 5) (variance, devijimi standard dhe disperzioni) 8.Cka sht tipari dhe sa lloje t tipareve dallojm? do veti e veant pr secilin dhe e prbashkt pr t gjitha njesit quhet TIPAR. Kemi dy lloje t tiparve: 1) Tipare sasiore 2) Tipare cilsore Tiparet indajm: - Sipas tipit (mosha, pasha, numri I studentve) - Sipas forms (mnyrs s krijimit) - Sipas prmbajtjes (brendis) 9.Cka paraqet variacioni? Variacioni paraqet lviyjet q shprehin ndryshimin e sasis ose t cilsis s tiparit dhe dukurive masive n trsi. 10.N sa forma paraqitet variacioni? Variacioni paraqitet n dy forma: 1) Variacioni si ndryshim dhe 2) Variacioni si koeficient

11.Nga se varen rezulltatet e fituara nga analiza statsitikore? Rezultatet e fituara nga analiza statistikore varen: - Nga aplikimi i metodave krkimore dhe - Nga cilsia e t dhnave t grupuara t dukuris 12.Cilt jan fazat e puns krkimore? - Vrojtimi statistikor - Prmbledhja dhe grupimi i t dhnave - Prpunimi dhe analiza statistikore - Publikimi i rezultateve 13.Cka kuptoni me fazn e vrojtimit statistikor? Vrojtimi statistikor bn regjistrimin dhe grumbullimin e t dhnave pr dukurit masive dhe tipareve t tyre t llojllojshme. Ktu bhet verifikimi i tr dokumentacionit Bhet pregatitja rreth organizimit m t mir Bhet kontrollimi dhe verifikimii qllimit dhe detyrs s dhn Bhet grumbullimi i materialit i cili do t jet lnd e prpunimit n fazat e tjera t hulumtimit.

14.Sipas burimit t t dhnave statistikore dallojm sa lloje t vrojtimit dallojme? Sipas burimit t t dhnave statistikore dallojm: Vrojtimi i drejtprdrejt Vrojtimi prms dokumenteve Vrojtimi sipas deklarimit. 15.Sipas menyrs s vrojtimit, grumbullimi i t dhnave kryhet prmes ktyre formave: Mnyra ekspeditive (ekspertt statistikor) Prmes thyerjes zyrtare Mnyra postelegrafike Prmes korespodentve Mnyra e vetregjistrimit prmes pyetsorve. 16.Varesisht nga qllimi i krkimit, natyra e dukuris dhe rethanat n tcilat gjendet dukuria dallojm kto lloje t vrojtimit. Vrojtimi sipas kohs (t vazhdueshme dhe jo t vazhdueshme) Vrojtimi sipas vllimit (vrojtim i prgjithshm dhe i pjesshm) 17.Cilt jan format kryesore t vrojtimit t pjesshem? Format kryesore t vrojtimit t pjesshm jan: Mostra (merret vetm nj pjes e rastsishme) Anketa (ankohet vetm nj pjes e rastsishme) Monografia (hulumtohet detalisht nj njsi) 18.Cilt jan llojet e gabimeve statistikore? Gabimet e reprezentimit (prfaqsimit)- e rastsishme dhe t qllimta Gabimet e regjistrimit 19.Grupimi i t dhenave sipas kriterit t pergjithshem bazohet ne tri mnyra edhe ate: Grupimi sipas qllimit (grupimi tipologjik -sipas tipareve ), (grupimi i variacionit-ndryshimet brenda nj tipari), (grupimi analitik-lidhje e ndrsjell shkak pasoj) Grupimi sipas llojit t tiparit (grupimet cilsore, sipas tiparve sasiore, sipas tiparve kohore dhe hapsinore). Grupimi sipas vllimit t tiparit (grupimi i thjesht -vetm nj tipar, i kombinuar- dy a m shum tipare dhe rigrupimi- nj numr i madh grupesh shndrohet n m t vogla). 20.Radhitja e t dhnave statistikore mund t kryhet? Radhitja me dor Radhitja me mjete teknike dhe Radhitja e kombinuar 21.Varsisht nga tipari q tregojn variacionet

serit mund ti ndajme: Seri t thjeshta (t dhna pr nj tipar) Seri t prbra (t dhna pr m shum tipare) Seri hapsinore (teritoriale) Seri kohore ose kronologjike Seri t shprndarjes 23.Cka jan pasqyrat statistikore? Pasqyrat statistikore jan form ku paraqiten serit dhe rezultatet nga materiali i prmbledhur dhe i grupuar statistikor. 24.Sipas prmbajtjes t pasqyrs statistikore dallojm? Pasqyra t thjeshtastatistikore (pr nj tipar) Pasqyra t prbra (dy a m shum tipare) Pasqyra t kombinuara statistikore 25.Ne baz t prmbajtjes, natyrs, ecuris sdukuris dhe menyrs s ndrtimit, grafet statistikore mund t ndahen ? Grafet statistikore mund t ndahen n 3 grupe: 1) Diagrame (grafe me figura gjeometrike) 2) Kartograme dhe 3) Ideograme (grafe me figura natyrale). 26.Cka kuptoni me fazn e analizes statistikore? Analiza statistikore paraqet fazn e tret dhe t fundit t dukuris masive, kjo faz pson pas hulumtimeve t bra rreth vrojtimit, prmbledhjes, grupimit dhe paraqitjes grafike t t dhnave t sistemuara. 27.Analiza statistikore varesisht nga karkateristikat e dukurive masive ne thelb dallohen si? Analiza statike (gjendja se si sht dukuria) Analiza dinamike (zhvillimi i dukuris) Analiza reprezentative (mostra, anketa) Analiza regressive (raportet n mes dukurive t ndryshme) 28.Gjate analizes se distribuimite te serive me se shumti perdoren keto elemente: Madhsit mesatare Treguesit e variabilitetit Invariantet baz Invariantet e momenteve statistikore 29.Cka paraqesin momentet statistikore? Momentet statistikore jan tregues relative t asimetris dhe kurtozisit, t cilat paraqesin devijimin e nivelizuar mesatar t t dhnave n seri nga mesatarja e tyre. 30.Cka paraqet probabilitetit? Teoria e probabilitetit merret me aplikimin e metodave te ndryshme ne analizen e

raporteve te dukurive stohastike. 31 llojet e probabilitetit? Llojet e Probabilitetit: Prova e rastit Ngjarja Probabilitetiingjarjes Probabiliteti me kusht Probabiliteti pa kusht Ndryshoret e rastit dhe llojet e tyre 32.Cka paraqet prova? Prova paraqet, parasheh ose prcakton dukuri potenciale (hudhja e monedhs). 33.Per cka perdoret analiza e regresionit? Analiza e regresionit me se shpeshti perdoret per hulumtimin e variabilitetit te dy fenomeneve, nga te cilat njera paraqitet si variabel e pavarur kurse tjetra e varur. 34.Cka quajme teresi e pergjithshme dhe cka quajm moster? Dukurin te cilen deshirojme ta studijojme dhe analizojme quhet teresie pergjithshme, ndersa pjesa e nejsive qe zgjidhet per vrojtim konkret quhet moster. 35.Cilet jane metodat kryesore te zgjedhjes se njesive ? Metodat kryesore te zgjedhjes se njesive jane: Metoda e rastit (zgjedhja e rastesishme nga teresia e pergjithshme) Mostra e kualifikuar (zgjedhja e rastesishme nga teresia e pergjithshme me pare e regulluar apo kualifikuar) Panel mostra (zgjedhet ne menyre te rastesishme).

Metoda e trendit- Trendisht tendenca zhvillimore e dukuris n kuadr t periudhs s vshtruar. Trendi shpreh nivelin mesatar t ecuris s dukuris pr periudhn e vrojtuar Vija e trendit duhet t eliminoj variacionet nga seria kohore dhe t shpreh lvizjen mesatare, gjegjsisht tendencn e prgjithshme t zhvillimit t dukuris Modeli i trendit shprehet prmes funksionit t caktuar matematikor dhe mund t jet linear, parabollikdhe eksponencial. Trendi lineari prgjigjet m s miri t dhnave

ku dallimet n mes t antarve t seris jan prafrsisht t barabart.Yc= a + bx Trendi i parabollszgjedhet ather nse vlerat absolute t ndryshimeve t dyta (ndryshimet e ndryshimeve t para) jan prafrsisht t barabarta. Funksioni i tij sht:Yc = a+bx+cx2 TRENDI LINEAR Viti 2001 2002 2003 2004 2005 y1 x1 1 2 1 0 1 8 2 0 3 0 9 0 0 1 2 3 4 1 0 x 0 10 36 60 12 0 22 6 x1
2

yc 8.8 13. 4 18. 8 22. 6 27. 2

0 1 4 9 1 6 3 0

90 = 5a + 10b 90 = 5a 10 4.6

y = na + b x x y=a x+b 90 = 5a + 10b 226 = 10a

(-1)

x2 / : -2

90 = 5a + 4.6

30b

a=

a=

-23 = 0 - 5b

a= a = 8.8

b= b = 4.6

3 5 3 0 2 5 2 0 1 5 1 0 2002 5

d u kt ur re in ad i

yc/2001 = a + bx yc/2002 = 8.8 yc/2003 = 8.8 yc/2004 = 8.8 yc/2005 = 8.8 yc/2006 = 8.8 4.6 4.6 4.6 4.6 4.6 0 = 8.8 1 = 13.4 2 = 18.8 3 = 22.6 4 = 27.2

2001 2003 2004 Fig.2 Paraqitja 2005

grafike e trendit