Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
16 | BI-WEEKLY JOURNAL
Chin Taiyintha chungchang Hluttaw Speaker leh Member Thenkhat hnenah ngaihdam Dilna lehkha thehlut
Page 3
GSM/CDMA Chanchin
Page 2
LALPANLIANI
MODEL
2 | TAHANTIMES
DOMESTIC NEWS
FEC HMAN TIHTAWP A NI DAWN, AMERICAN DOLLAR LEH KYATS-IN THLENG THEIH A NI ANG A, THLA THUM CHHUNG HUN HAWN A NI
unlai chu Mizo tawng humhalh tumtu an tam ta riau hian ka hria a. Tawng dika tawng an tum lutuk nalamah tunhma atanga tawngkam kan lo hman thin pangngai pawh an hmu khawlo zo ta ni hian ka hre bawk. "I bike i rawn keng em? I motor i rawn keng em?" tih te pawh tawng dik lovah an ngai a, "Ka rawn keng lo, ka rawn chuang," an han ti vei duah thin. Tum khat chu thiante nen hemi chungchang kan sawiho laiin kan bula tlangval pakhatin min rawn tawngpawng hnial chiam ta pek a. Ani chuan, "KENG kan tih reng reng chuan KUT a tel tur a ni. Kut tel lovin engmah a ken theih loh", a ti ta vak vak a. Kan han sawi ve lahin a ngaithla duh si lo va, thil dang kan sawi san ta daih. Engpawhnise, he thil hi chu ka finfiah a ngaiin ka hre ta a. Pu Buanga Lushai-English dictionary ka han keu va, page 244-naah chuan he tiang hian a lo inziak a: Keng, (ken), v. to hold, take or bring; to hold, take or bring in the hand; to take or bring with one (as chopper, money, pony, etc.); to have with one or upon one's person; to carry (in the hand, etc.) Khiti khian chi ngain a hrilhfiah a. Kut paw'n thil a ken theih a, kut lo pawhin a lo ken theih tho a lo ni. Pu Buanga dictionary hi Luka ziak ang em chuan dik lo thei lova ngaih tur phei chu a ni lo na a, hei hi chu a hrilhfiah chipchiarin a sawi chiang hle. Amah hi Sap pa ni mah sela, Mizo tawng hi uluk takin a zir a, a khawlkhawm a. Chumi hnua a bu-a siam a ni. Chu chu kum 1940 hma lam daih tawha thil thleng a ni. A hun laia Mizo tawng a ni a, thangthar zawkte'n 'a dik lo' kan ti ngawt thei lo vang. Hreipui chu kan kutin kan hum emaw kuta chelh chungin darah kan pu emaw a ni thei. Pawisa chu kan hum emaw kan ipteah kan ak emaw a ni ang. Sakawr erawh chu kan hum lo vang a, kan khai hek lo vang. A kaiha kan kaih emaw a ngai ang. Chu'ng zawng zawng chu kan ruala kan kalpui chuan kan 'keng' a lo ni mai a ni. A dik chiah chuan, 'nau keng' paw'n an kutin an hum lo va, an khai hek lo. An pum chhungah an pai daih. Pu Lalhmingliana Saiawi paw'n, "Tunlai thangtharte hian Mizo tawng hi an rawn thiam ta lutuk a. Keini, an pu, an pa rual te hi 'i tawng hman a dik lo' min ti ta khar khar a. An pian ve hma daih tawha kan lo hman thin te kha a ni si a", tih ang deuhvin a sawi a ni. Engpawhnise, tawng hman dik thlip thlep hi chu a har a, tuma'n 'ka hmang sual ngai lo' chu kan ti ngam hauh lo vang. Dik lo baksak te hi chu a awm ve reng a; entirnan, 'khua leh tui' (citizen) hi mi thenkhatin an hresual a. 'Khaw leilung' sawina emaw an ti thin. Nimahsela, mahni hriat tlem avanga mi tawng, a dik lova inchhuah thlak zen hi chu ngaihtuah chian hnua tih atan a tha ngawt ang. Chuti lo chuan, kan thumal leh tawngkauchheh neih that te hi kan hnualsuat zel ang a, 'tawng hausa' hi 'tawng fahrah'-ah kan chhuah dah ang e.n
Ram chhunga hman mek tangka Kyat leh American dollar inkara hman atana siam Foreign Exchange Certificate chu thla thum chhung chauh hman phal a ni tawh dawn tih thu chhuah a ni a. Finance and Revenue Ministry chuan American dollar leh kyat-in thleng a la phal thu March ni 21 khan thu a chhuah. Finance and Revenue Ministry-in phalna pea an hawn exchange counter-ah te thleng theih a ni a 2013 April ni 1 atang June ni 30 thleng hun hawn a ni. Hun a pelh chuan thleng a phal dawn tawh lo a ni. FEC neite chuan official-a hawn phalna nei private bank leh exchange counter-ah te American dollar leh kyat pawhin market rate-in a thleng theih a. FEC neitu Foreign exchange Bank account-ah a tlukpui American dollar ziah luh te, account thar hawnsak te-in a tihsak thei a. FEC neitu duh dan takin market price-in a thleng sak thei bawk a ni. Hun tiam a zawh chuan FEC te chu hman zin phal a ni lo ang a. Amaherawh chu Central Bank leh exchange counter-ah te hun tiam chhunga a thleng hman loh chhan te hrilhin a la thleng tir thei dawn a ni. Thla thum chhung chauh hun pek a ni leh ang a, chumi hnu atang chuan FEC chu hman a theih tawh lo ang a, a thi dawn ta a ni. Tunah chuan FEC hmangin sawrkar bill then khat chu pek a ni a, MFTB, MICB bank-ah te ram dang pawlho atanga sum rawn thawnte FEC-a pek chhuah a ni bawk. FEC khawm leh chungchangah ram chhung market khawih che lo thei ang bera senghawi theih beisei a ni. 1993 February ni 4 atangin American dollar nen a hlutna inanga FEC hi hman tan a ni a, mipui kutah unit mtd 30.92 chuang a che kual vel a ni. American dollar leh kyat-in a hlutna inanga thleng phalna Pyidaungsu Hluttaw-ah President U Thein Sein-an thu a theh lut a, Pyidaungsu Hluttaw chuan March 20 khan phalna a pe ta a ni.n
MOBILE PHONE SIM CARD MAN TLAWM COMMUNICATION & INFORMATION TECHNOLOGY MINISTRY-IN A ZAWRH DAN TUR
1. 2013 April ni 24 atangin Region leh State sawrkarte rua-hmannaa zawrh chhuah tan tur a ni. 2. Sim Card nung sa, biak man tur Ks. 300 thun sa pakhat man chu Ks. 1500 a ni ang. State leh Region tinah thlatin Sim Card 350,000 hralh chhuah a ni ang. 3. A hmasain CDMA-800 MHz mobile phone tan SIM Card zawrh a ni ang a, Myanmar ram chhung mai bakah foreign pawh duh duh biak theihna a ni ang. A hnu-ah GSM (2.27 G), WCDMA (3G) mobile phone tan SIM zawrh chhuah a ni ang a, a hun tur puan leh a ni ang. 4. CDMA 800 MHz system khawl la bun lohna State leh Region-ah te pawh WCDMA 3G phone SIM chu Ks. 1500 thoin zawrh a ni ang. 5. Mipui tan a tlawm thei ang ber tura a man bithliah a nih avangin SIM lei atanga ni 15 chhungin SIM-a inthun sa, biak man Ks. 300 hman zawh a nih hma ngeiin phone neitu chuan a tlem berah biak man thun lawk chi Ks. 5000 card a thun ngei ngei tur a ni. Phone Sim hi mi dang hnena hlan chhawn, hralh chhawn mai mai laka ven nan ni 15 chhunga phone hi hman a nih loh chuan SIM hi a thi leh daih dawn a ni. 6. Khawl man, khawl bun man te phone biak man atanga hmuh kir leh beisei a nih avangin heng mobile phone man tlawmte hi thla khat chhungin a ni lo berah Ks. 2500 man tal inbiak ngei tura ruahman a ni. Thla hnih a tlin pawha Ks. 5000 man i hmang zo lo a nih chuan khawlin Ks. 5000 a tlin thleng a chhuhsak tho dawn che a. Tin SIM card-a inthun sa Ks. 300 a zawh hnu ni 15 chhunga biak man tur i thun belh loh chuan i SIM card chu amahin a thi (inkalh) leh daih dawn a ni. 7. Myanmar Telecommunication leh phone operator dangten ram pumah mipuite mamawh zat mobile phone an vuah zawh hnu chuan SIM card te hi eng khuahkhirhna mah awm lovin zalen taka zawrh a ni tawh ang. n [Source: Ministry of Information]
LOCAL NEWS
TAHANTIMES | 3
TAHAN MIZO THALAI PAWL LEH MEDIA LAMIN PU VANNEIHTLUANGA HUN HMANPUI
arch 10 khan Pu Hmangaiha (E Group) te inah Tahan Mizo Thalai pawl hruaitute leh media lam miten Pu Vanneihtluanga an kawm a. Kawm han tih hian Pu Vanneihtluangan interview a neihpui tihna a ni. Kal pawh an tha thaw khat. Subject chi hrang hrang heng thalai-te leh ei bar zawnna, thalaite leh Mizo Culture, thalaite leh Sex, thalaite leh thil dang dang thlang chhuakin Tahan lam hian Tahan lam chanchin atangin an sawi a. A thatna lai leh harsatna chi hrang hrang an tawh dan te, hma lak zel dan tur te leh tuna an dinhmunte an sawi hlawm. Kalte hi mi puitling chin vek an nih avang hian sawi tur nei leh sawi chhan an awm nual a. Sawitu pawh an thahnem hle. Sawi pawh an sawi tha. A tawp ber atan Tahana thalaiten Mizoram an hmuh dan topic thlang chhuakin timna nei hauh lovin an sawi a. Tawng chungchangah te, sex chungchang te, zu chungchangah te topic hrang hrang thlan chhuah sa hmangin Mizoram an hmuh dan hi tlang takin an sawi hlawm a. A khat tawkin Pu Vanneihtluangan a ngaih dan fing tak tak hmangin a khalh reng a. Hun an hmang nuamin hlawk thlak an ti hle a ni.n
ahan Chapchar Kut Committee buatsaih '2013 Chapchat Kut' chu Tahan Mission venga Methodist Kohhran Centenary hall-ah April ni 3 leh ni 4 khan ropui taka hman a ni. 2013 Tahan Chapchar Kutah hian khual lian chu Sagain Region Chin National Affairs Minister Pu No Than Kap a ni a. Amyotha Hluttaw palai U Thein Hlaing te, Sagain Region Hluttaw palai U Khin Maung Than te, Kalay Township Administrator U Aye Naing leh Chin Social and Culture Committee-a President Pu Gin Khan Pau leh Pu Khaw Tin Thang ten an rawn hman pui a. Anni bakah Mizoram atangin a bika sawm bawk, Pu Zirsangzela Hnamte leh a thianten Kut an rawn chhim bawk. Ruahman lawk ang thlapin April ni 3 chhun dar 1:00 chiahah Kut hawnna programmme tan a ni. Khual lian atana sawm, Sagain Region Chin National Affairs Minister Pu No Than Kap leh Kut Chairman Pu Lalengzauvaten ribbon chepchatin Kut an hawng a. Hemi hnu hian 22 April 2012-a kan chan tak, Kut puipaa a kul a tai lo ni thin Pu Thangvela (Zodi) sunna hun tawi hman a ni. Mipuiin hla 'Ro min relsak ang che," tih an sak hnuin Methodist Kohhran Mission Veng Circuit Superintendent Revd Lalngilneia'n hun hlan tawngtai a hmang. Kumin 2013 Kut Pa atana ruat Pu Bawlkunga'n Kut hman tan a lo nih chhoh dan te a sawi hnuin mipui zawng zawng tan Kut a hawn thu a puang nghal a ni. Hemi zawh hian Khual lian leh Kut Chairman ten thuchah an sawi a. Khual lian Minister Pu No Than Kap chuan Kut hmang tura sawm a nih vanga a lawm thu te, Mizoram lam atangin thian leh unaute Kut hmang tura an lo kal theih vanga a lawm thu te sawiin tun hnuah pawh inkal pawh deuh deuh theihna tura hma lakna kawngah tanpui a inpeih reng thu te a sawi. . Kalaymyo Township Administrator U Aye Naing pawhin thuchah a sawi a. Chapchar Kut hi lo vah zawh, chap an phoro laia thalaite chawhphur nana buatsaih Kut a nih thu te sawiin mipuite duhsakna a hlan thu te a sawi a ni. Kumin 2013 Chapchar Kut-ah hian a bik taka sawm Mizoram Hnahlan khua Cultural Club te mi 36 laiin Kut an rawn hmang a, hnam lam chi hrang hrang te entirin zai tein mipui an awih bakah drama hmuhnawm takte an chang a, Chapchar Kut 2013 hmangtu mipuiten an lawm hle nia thu dawn a ni. Hawnna programme zawh hian hnam lam entirnain a chhun zawm a. Hnahlan Cultural club te, Tahan 'D' Group MTP te, Letpanchaung MTP te, Tahan G Roup Childrens Home tleirawl ten hnam lam chi hrang hrang an entir hnuin hawnna programme hi zawh fel a ni. Hawnna programme zawh hian Compound chhungah vek April ni 1 atanga 'Inbuan' an lo buatsaih chu final khel a ni nghal a, entu an thahnem hle. Inchaiah hian Palianah mi 13, Palaihawlah mi 12, Pa te-ah mi 10-in an inbitum a. Palianah Varpui khua Lalmuanawma, Palaihawlah Kanan khua Malsawmdawnga/Sena, Pateah Malsawmdawngliana ten lawmman an dawng hlawm a ni. 2013 Chapchar Kut hi zan lamah lam leh zai tea chhunzawm a ni a, ni 3 leh ni 4 chhun zanin hman a ni. n
March 26, 2013 Thawhlehni zing lam dar 9-11 thleng khan Taungphila-a Baptist Centenary Hall-ah Chin Hills-a ecology lam buaipuitu pawl chuan Rul tlanga nickel laih chungchang thuah duh lohna lantirin mipui an pung khawm a. Thlalak chi hrang hrang pho lan a ni. Khaw hrang hrang atangin palai pakhat theuhvin he thil laih chhuah thua nghawng tha lo awm theite sawi a ni a. Rul tlang chungchang thlalak chi hrang hrang pawh tar chhuah a ni. A buaipuitu pawl hi Chinland Natural Resources Watch Group an phuah. Dr. Vum Son-a thu ziak atang chuan he tlanga nickel hi a la naupang hle a ti a. A sawi tum awmzia chu a hmangtu turte la puitlin lohzia sawi a tum a ni. Chin State Hluttaw Speaker U Hau Khin Kham chuan heti anga project lian hi Chin State-ah a awm tih pawh ka lo hre lo. Tute nge rawn thawk dawn tih Chin State Hluttaw member-ten kan hre lo. Hei hian he project inthupzia hi a tilang. Intihderna mai a ni. Eng Company pawn rawn thawk dawn se, a hmuna mipuiten an hre ngei tur a ni a ti.n
4 | TAHANTIMES
INTERNATIONAL NEWS
Khawvel hmun hrang hranga Catholic member-te hruaitu Pope atan Argentina mi Jorge Mario Bergoglio chu thlan a nih thu Italy-a Vatican chuan official-in a puang ta. Amah hi kum 76 mi a ni. A title 'Pope Francis' tih ani ang. Hrisel lohna avanga Pope nihna ata inhnuk dawk Pope Benedict XVI chu a thlak ta. Pope Francis chu Rom khawpuia Christianten hlim takin an lo hmuak. Pope Francis chuan amah lo hmuaktu Christian-te leh Pope Benedict XVI te hnenah lawm thu a sawi a. Pope thar hi ni 2 chhungin vote hmanga thlan tlin a ni. Khawvelah hian Roman Catholic member hi billion 1.2 chuang an awm thu Daily Mailah tihlan a ni bawk.n
Google Company ta Video filmte pe chhuak thin You Tube Website en thin hi thla tin mi maktaduai 1000 an awm ziah thin. Hei hi khawvela internet hmangtu zat ve lai an tling. Tun hnaia an tar lan dan chuan You Tube hi ram pakhat ang ni se la, China leh India dawtah a awm an ring. You Tube hi kum 8 emaw leka upa mah ni se, a thlawnna an pek chhuah avangin khawvel ram hrang hrang entu tam ber Website a rawn ni chho a. Khawvela mi lar hrang hrang, Sport lama mite hla chi hrang hrang a en reng theih a, advertisement atanga sum an lak luh pawh a tam tham hle. Kum 2012-a lar chho Gaugnam Style video file entu pawh mi maktaduai 1000 chuang an awm.n
Khawvela Mobile Phone hmang zatve vel hi Asia rama mite hman a ni ang a, Asia khawmual chu khawvel sumdawnna hnuk pui ber a nih an rin thu ITU chuan a sawi bawk. Kum 2013 chhung hian ram changkang tawhah Mobile Phone a thlen dan tur chu 128% niin ram hmasawn mekah chuan 96% vel ni dawnin an hria. ITU-in a chut danin kum 2013 tawp lamah chuan khawvel mihring 39% chuan internet an hmang tawh ang a. Europe khawmuala ramten an hmang tam ber ang. A dawta hmang tam tur chu Asia Pacific region a ni ang a, an dawtah Africa an ni ang. Khawvel puma mihring 41%-in internet hi an nei dawn niin an chhut. Khawvela internet hmang ram zingah Korea, Hong Kong leh Japan ramte hma in sawn a chak ber an ti bawk.n
KUM 2014-AH KHIAN MOBILE PHONE CHU KHAWVEL MIHRING ZAT DEUH THAW A AWM ANG
]]urmhopfarT;taumif;qkH; xdkif;EdkifiHrS wdkufdkufrsKd;,laom SUBINTEGRA ppfppf? aq;oGif;&mwGif tqDcJ tjzpfxGef;qkH; ysKd;yifrsm;udkom a&mif;csay;aeygonf/}}
tcrJh0efaqmifrI
jrefrmEdkifiHopfarT;vkyfief;&Sifrsm;toif; A[dkaumfrwD0if
zGHUNzdK;rIynmr[mbGJU
(MDevS)
INTERNATIONAL NEWS
TAHANTIMES | 5
China People Congress chuan Communist policy zuitu Xi Jinping chu China ram president atan official-in an hlang chho ta. Congress-a tel mi 3000 zingah amah duh lotu chu pakhat chuah a awm. President tur candidate hmingah pawh amah chauh hi a awm. Heti anga Xi Jinping hi president a nih takah chuan kum 10 dan zela thuneihna an inthlak thin pawh a bo ta. Kum 59-a upa Xi Jinping hi a tak takah chuan ni kum thlasik lai atang daih tawh khan Communist hruaitu leh sipai hruaitu a lo ni tawh. Xi Jinping chuan China ram chu ram chak leh hrisel ni tura din a tum thu a sawi a. Ani hruaina hnuaiah hian China ram chu International affair-ah thu tlukna a siam zat zat theih an ring. Ram chhung insiamnaah pawh China economics than zawng tichhe lo tura ei ruk do te, rethei leh hausa inkar inthlau lutuk siam that a duh thu sawi mah se, China Communist policy tichhe zawnga ram siam that chu a duh dawn hauh lo a ni.n [BBC]
Ukraine rama ding lai sawrkar party Svoboda hruaitu Oleh Tyahnybok chu Russia rama a thang hlanin ding lai sawrkar party member leh eptu lam MP-te chu an intibuai a, Kiev khaw Parliament buildingah kut hial an inthlak. Oleh Tyahnybok-an Russia rama thu a sawinaah 'Ukraine-ho hi...' tih ang chi a sawi tel chu eptu party (communist) member-te chuan Svoboda party member-te chu kut an thlak ta a, ti hian an buai ta a ni. He buaina chungchangah an parliament speaker chu a chhan zawngin thil a endik mek. Ukraine ram chhak leh thlang lamah hian Russia tawng hmang an awm. Russia ram tantu leh tan lote inkarah buaina hi a chhuak zauh zauh a. Kum 2010 April thla khan vawi khat an buai tawh a, December khan vawi hnih an buai tawh bawk.n
SYRIA EPTU PAWLTE CHUAN PRIME MINISTER THLANG TURIN TURKEY-AH INHMU KHAWM
Syria eptu pawl hrang hrangte chuan retheihna, buaina te hnuaia awm Syria ram sawrkar laipui laka zalenna hmunah mipui tana hna thawk tur Prime Minister thlang turin March 18 khan an inhmu khawm. He inthlannaah hian Syria Agriculture Minister hlui pakhat, economics lama mi thiam pakhat, Communication lama mi thiam pakhat-te chuan hma an hruai a. He Prime Minister hi a hmasa ber atan Damacus sawrkar laka zalen ta hmunah sawrkarna a siam tur a ni. Heti anga sawrkar din hi eptu lam mite rinna a tichak ngei dawn a, chutih laiin Bashar al-Assad sawrkar nena inbiak rem dan kawng chu a beisei awm lo tial tial ang. "Vawiin vote kan pe ang, naktukah kan pe ang tia sawi fak theih a ni lo. Mahse vote pek theihna chu a awm a ni," tiin eptu zinga hotu pakhat Saman Ashar chuan a sawi. He tih lai hian eptu pawl hrang inzawmte hian thil tul tak hi an hre lo tiin Abuhisha chuan a sawi ve thung. Sawrkar laka zalen ta hmuna mi maktaduai 10 chuan hriselna leh zirna lam puihna an mamawh nasa hle tiin Walid al-baru chuan a sawi. Inthlanna engtikah nge buatsaih a nih ang kan sawi thei lo. Inbiak rawn kan la mamawh a ni an ti bawk.n [CNN]
ZAWLAIDI
MAGAZINE!
Mizoram Aizawla chhuah 'Zawlaidi' thlatin chhuak magazine chu 'Tahan Times' office-ah man tlawm takin a lei theih a, a lak theih ta e. Regular takin a lo thleng thin. Rawn ngaihven thuai rawh le.n
6 | TAHANTIMES
NEW DELHI-A HMEICHHE PAWNGSUAL RAWNTU ZINGA PAKHAT CHU LUNGINAH A INTHAT
Nikum December thla khan New Delhi khawpuiah kum 23 mi Medical zirlai hmeichhe pakhat chu an pawngsual rawn a. He thil sual titu zinga bus driver Ram Singh chu Delhi-a lung in pakhatah amah leh amah a inthat. A in awk hlum a nih chu. Mahni chauhva an khungna room zim tea a thawmhnaw chu hruia hmangin a inawk hlum a, a ruang hi lung in vengtu pakhatin hmuin a inawh hlum chhan an chhui mek tih police lamin an sawi. Singh leh a thian mi 5-te hian ni kum December thla khan Cinema an en zo an haw lamah bus-a chuang ve he hmeichhia leh mipa pakhat chu an vua a, hmeichhia hi an pawng sual rawn ta a ni. He hmeichhia hi Singapore damdawi inah a hliam tuar lovin a thi nghe nghe. Pawngsualtu mi 6 zingah Singh leh mi panga hian hmeichhe pawng sual case leh tual thah case an awrhtir a, an sualna hi finfiah a nih chuan thi tura an chung thu rel theih a ni ang. An zinga pakhat hi kum 18 hnuai lam a nih avangin insiam thatna Camp-ah kum 3 a awm ang. He pawng sual rap thlak tak hian India mipui a tithinur hle a, kawng pawh an zawh mup mup a nih kha. Hmeichhe himna tur lam buaipui vat turin hmeichhe lam chuan hotute an ngen nasa hle.n
WORLD CRIME
Pakistan rama TV Station pakhat chu mi sualhovin bomb hmangin an bei, a tlem berah mi 3 an thi nia thu dawn a ni. Hmun hla atanga bomb hi tih puah a ni a. A beihna hmun hi Karachi khaw chhak lama mi rethei veng an tih maia awm TV Station a ni a, mi sualte hian ipah bomb hi an dah a, hmun dang atangin an tipuak ta a ni. Cable Operator office hmaa gate bulah an dah a. Hmun dang atangin an tipuak ta niin an sawi. Police officer pakhat chuan, "Bomb siam tur hian thil puak thei 2 kilogram vel an hmang a. Thi hi mi 3 vel an ni," tih damdawi in atangin a puang. An tihpuahna hmunah hian mithi ruang 3 an chhar a, thi leh hliam dang pawh an awm mai thei an ti bawk. May thlaah khian Pakistan-ah inthlan an buatsaih dawn a, Security lam pawh uluk hle a ngaih an ring. Karachi khuaah hian mi maktaduai 18 chuang an cheng a, Pakistan rama khaw pawimawh tak a ni nghe nghe.n
HMEICHHE 300 VEL CHU A SANA CAMERA HMANGA AN LEM SEXY TAK TAK LO LATU DOCTOR CHU MAN A NI
Amah pantu damlote zah miah lova a sana camera hmanga thil ni lo lo lak ruksaktu doctor chu Britain police-ten an man. He pa hi Dr. Davinder Jeet Bains a ni a, kum 45-a upa a ni. Amah hi India hnam a piang England ram mi nihna neitu a ni. A damlote chu a ruk tea a dah a sana-a camera hmangin hmeichhe 300 vel thil ni lo lo chu a lo la thin. A sana hi pound 60-a a lei a ni nghe nghe. Heti anga a tihna hi kum 2 vel a ni tawh a, kum 19 mi hmeichhe pakhatin police-ah a report a, an man ta ani. He hmeichhia hian a inbual lai chu Doctor hian a rukin a thla a lo la a, pawng sual a tum bawk tiin a report. Police-in an han check ta a, Video file 361 an hmu a, file thenkhat chu minute 45-a reite an ni. Hmeichhe 3000 velin police-ah an tel ve thu an sawi a, mahse an zinga 300 chuang chauh an lo tel niin an sawi bawk. Heng hmeichhiate hi kum 14-15 inkar mite an ni ber. Case 39 awrhtir a ni phawt a, case 65 chu an la dah tha. A thawhna damdawi in atangin an ban bawk.n
S .A .N.S
(tajccH pm&if;udkifoifwef;)
(--%) (A) 28 Mar 2013 (2-4 pm) (Mon to Fri) (B) 22 Apr 2013 (5-7 pm) (Mon to Fri) (C) 29 Apr 2013 (9-11 am) (Mon to Fri)
GENERAL KNOWLEDGE
TAHANTIMES | 7
Kalay-Yangon khual zin mite tana rawngbawltu Direct-a Yangon thlen theihna Aircon (Express) motor changkang hmangin kan tlan ta e. Kalay - Yangon (Discount) 25,000/ Kalay atanga chhuah hun : Chawhnu dar 1:00 Yangon atanga chhuah hun : Tlai dar 5:00
CONTACT-NA TUR Kalay Yangon Tel. 09-47043026, Tel. 09-47605700 09-47078085, 09-400512035 09-400442020
8 | TAHANTIMES
CELEBRITY
Kum 19 mi Justin Bieber nena inngaih zawng kum 20 mi film star Gomez te chu an inbansan fel ta a. Gomez hian mipa naupang lam kawp tum tawh lovin upa lam kawp a duh tawh tih hriat a ni. Gomez leh Justin te hi January thla kha inkawp leh tumin bei chiam mah se, an hlawhtling ta lo va. 'As Long As You Love Me' hla atanga lar chho Justin aia puitling taka lan tumin Gomez hi a awm mek. Gomez chuan, "Mipa puitling tak kawp ka duh tawk Justin anga naupang chhia kawp chu ka sim tawh. Ka lo tuar fo tawh. Thil ka hre thiam ve ta," tiin Gomez chuan a sawi. Tun lai hian Gomez hi a taksa hrisel nan weight a chawi thin. Justin-an Gomez chu a tibuai fo tawh thin. Tunah chuan Gomez hian a rilrua a lo suangtuah ngai loh mipa puitling kawp a tum ta. Tun lai hian Justin hian buaina neuh neuh a tawk mek a. London-a show a neih tum pawh khan darkar 2-in a tlai a. Will Smith-a fapa kum 14 mi chu birthday club an buatsaihnaah a hruai a, luh an lo phal lo. Heti anga buaina ngah hi Gomez hian kawp a duh tawh lo.n
Filmstar lar Linsay Lohan chu insiam thar lehna Camp-ah ni 90 awm turin Court chuan a rel. Fimkhur lo taka motor a khalh avangin thu buai a nei a, lung ina lut lo turin a bei hram hram a, ti hian insiam thar lehna Camp-a lut turin an rel ta a ni. Khawtlang tana thil tha tiin ni 30 hun a hmang bawk ang a, rilru lam inenkawlin thla 18 hun a hmang bawk ang. Lohan hi fimkhur lo taka motor a khalh thuah dawt a sawi a, police a tihbuai avanga thiam loh chantir a ni. Ni kum June thla khan Lohan hian pawlawh takin motor a khalh a, buaina atawk ta a, a motor-ah zu um an hmu leh nghal. Lohan-i ukil thung chuan a hmutute hian thu an uar vel mai mai a ni a ti. Lohan hi a chung thu ro an rel hmain ama thlawhnain a rawn tum a, rorel tan hun chu minute 48-in a la tlai zui. Ti chuan roreltuin a chung thu an rel chu amah ngeiin a ngaithla ta a ni. Liz & Dick star he actress hi ni kum June thla khan a motro hawh chu fimkhur lo takin a khalh a, Pacific beach kalna kawngpuiah a accident deuh hlak a. Roreltute hian darkar 2 chhung a chung thu hi an ngaihtuah a, ti hian an rel ta a ni. Kum 2011-ah lung inah a tang a, a hnuah siam thar lehna Camp-ah a insawn thei hlauh kha a ni a.n
rEav;
(Air Con)
uav;
wrl;
()
- 25000 30000
vufrSwf ta&mif;Xmersm;
rEav;
Tel. 09 402705580, 09 402514585
uav;
uav;
wrl;
ENTERTAINMENT
TAHANTIMES | 9
TOP 10 BOXOFFICE
TV exit concert zawh hnuah a vawi hnihna atan khawvela zaithiam hmingthang 'Michael Learns to Rock' ho an rawn che ve thung a. March ni 31 khan Yangon 'Pyithu Yinpin' People's Square-ah mipui an awi. Ticket man erawh chu cheng nuaikhat vel ani a, mipui 3000 zet an pung khawm a ni. Concert ticket chu VIP ticket pakhat Ks. 99000, Gold Circle ticket pakhat Ks. 34900 leh Silver Circle ticket pakhat Ks. 19900-in Yangon leh Mandalay-ah zawrh chhuah a ni. 'Michael Learns to Rock' concert chu zan dar 7:00 vela tan a ni a, Lazy Club band ten a hmasaberah 'Ram hnam hla' an tum phawt a, hemi zawh hian singer lar Phyu Phyu Kyaw Thein zaia chhunzawm nghal a ni. Phyu Phyu Kyaw Thein hian ama hla phuah leh thluk siam ngat hla 5-in mipui a awi. A dawtah 'Emperor' Band leh Zaw Win Htut an rawn che zui nghal. Michael Learns to Rock te chu zan dar 8:30 velah 'Mingalabar Myanmar' tia mipui chibai bukin an inlar tan a. An hla lar, Sleeping Child, 25 minutes, Blue Night, You Took My Heart, Breaking My Heart, Some Day, That's Why, Paint My Love, Myanmar te hriat lar tak tak telin hla 23 lai an sa a ni. Concert tana voh, VVIP thutna 1000 leh cheng nuaikhat man VIP seat 1500 vel a awm a. A class hrang hrang chu mipuiin an luah kim naa thutna awl a awm nual thung. He concert hi April ni 1 zan dar 7:00-ah '5 Plus' Channelah tihchhuah leh a ni. He concert hi 'Friendship Entertainment' huaihawt a ni a. A huaihawttu Dr. Ye Thu Pae chuan, "He concert hi Myanmar-ah concert lam thil chhinchhiah tham ni ngei turin kan huaihawt a. Kan puitlin thei hi kan lawm tak tak a, a leh pek zel atan pawh min tiphur sauh mai. Myanmar mipuiten kan duh em em khawvel zaithiam dang te, Celebrities te nen pawh enge maw kan la buatsaih leh ang. Ram danga an concert neih ang levela tih kan tum a. Tun tumah hian Gold Circle leh Silver Circle ticket kan hralh hnem bera mipuiten an en theih ngeina turin ticket pawh a man tlawm tam tak kan ruahman vek a. VVIP leh VIP ticket te chu ticket zaah pasarih hisap chauh kan chhu asin," a ti a ni. Concert ena lo kal kum 20 rual Myry Khine Khaw chuan, "Ka tette atangin Michael Learns to Rock" ho hla hi ka lo duh ve em em thin a. Chuvanga rawn en ve ka nia. Khawvela lar tak tak chin hi kan hmu pha ngai lo va, a manhla ka ti hle mai. Tun huah pawh hetiang concert hi awm zauh zauh se ka ti khawp mai," tiin duhthu a sam ve bawk. Huaihawttu 'Friendship Entertainment' hian senso tumin Pakistana 'Pastel Communication' tanpuinaa he concert hi puitlin a ni. Concert hi actor Pyi Ti Oo, Eindra Kyaw Zin, Lwin Moe, Sithu Lwin, Taar Soe, Anaga, Thantha Win, Director Nyo Min Lwin, Director Win Tun Tun, Ni Ni Khin Zaw, Yong Lay, DJ Paing te pawhin an en hlawm a ni. Michael Learns to Rock te hla hi Myanmar zaimite hian an copy nasa hle a. Shitu Lwin, Htun Htun, Bo Bo, Myo Gyi te hi a lar pawl an ni. 2012 December ni 16 khan Jason Mraz MTV Exit concert kha he lai 'Pyithu Yinpyin'-ah vek hian buatsaih a ni tawh a. Human Trafficking dona fund raising atana buatsaih a ni. MLTR te hi khawvela lar tham zaimi te zinga lo kal ho hnihna an ni a. Ticket man neia concert buatsaih an ni.n
1 Evil Dead 2 The Croods 3 G.I. Joe: Retaliation 4 Jurassic Park 5 Olympus Has Fallen 6 Tyler Perry's Temptation 7 Oz the Great and Powerful 8 The Host 9 The Call 10 Admission0
$26M $126M $87M $375M $71M $38M $213M $20M $46M $15M
1 The 20/20 Experience Justin Timberlake 2 I'm not a Human Being2 Lil Wayne 3 Based on a True Story Blake Shelton 4 Native OneRepublic 5 Precious Memories II Alan Jackson 6 Delta Machine Depeche Mode 7 The Truth About Love P!nk 8 Night Visions Imagine Dragons 9 Unorthodox Jukebox Bruno Mars 10 Comedown Machine The Strokes
The
xl;jcm;csuf
Past paper + Audio CD
10 | TAHANTIMES
hapchar kut hi kan pi leh pute Run C leh Tiau inkara an awm hun laia an hman tan niin kan chanchin chhuituten
an sawi thin a, a kum thu-ah chuan A.D 1450 leh 1700 inkhar tih a ni a, an hman tanna hmun pawh Suaipuiah tih a ni. Chutiang a nih chuan chapachar kut kan hmanna hi a ni lo berah pawh kum zathum chuang zetzawt emaw, chu aia tam deuh fe kum zaruk emaw pawh a ni thei tihna a ni ang, eng pawh nise kan lehkha neih hma kum za fe-ah kan pipute khan khawtlang huap hlimna ni, kut ni vangthla an lo hmang ve tawh tih chu a chiang a ni kan ti ngam ang chu. Chapchar kut an hman tan dan an sawi danah chuan mipaho ram chhuak hlawhchham hawng hrilhhai thawi dam nan leh tihhlim nan an lalin ran thawhin khawtlang intihhlimna a buatsaih tak atanga, thlasik anga khel lova an chin zui tak zel a ni a. Chutiang a nih chuan a bul leh bal chu a chuti teh lua lo a tih theih awm e. An kut dangte pawh chhawm nung ta lova he chapchar kut kher an lo chhawm nung hi a lo awm reng a ni kan ti thei awm e, sipaiho pawhin 'Defeat into Victory' an ti a ni lawm ni kha. Chapchar kut hi a lo chhuah tan dan leh zu leh sa nena an hman dante sawiin a nep zawnga ngai leh sawi tenawm tum kan awm thin a, chung te chu hnial kan tum lo ve, hnial pawh a tul nahek lo. Amaherawhchu, sakhaw thilah pawh ni se, khawvel thilah pawh ni se, ni serh pawimawh leh hlu taka kan neih thenkhatte pawh hi a hmang tantute hman dan holam leh nep takte a awm ve tho mai. Hun lo kal zelah thangthar fing zawkten tuaihnumin an tihlu chho zel a ni. Tin, kan piputen zu leh sa nen an lo hmang a, khawvel hla nen an lo inawi thin a ni tih pawh a dik alawm. Kan pi leh pute kha kristian an la ni lo va, an khawvel leh an nun kha zu nen a inzawm tlat a, thu chhia hla chhia leh inchawimawina hmanrua leh thil pawimawh chi hrang
Zofate awm chhung zawng, hnam ni serh pawimawh a lo ni chho ta a nih hi. Zorama chanchin tha lo luh hlim khan missionary te leh Kohhran hruaitu hmasate khan Chapchar kut hman hi an lo khap a, an khap chhan pawh zu kha a hmanraw pui bera an hman avang te leh an sakhaw hlui lama an lunglen leh an hlauh vang nia sawi a ni. Chutiang chuan kum 1930 thleng khan thingtlang khaw thenkhat leh Aizawlah pawh Thakthing veng leh Chaltlangah te pawh an la hmang a ni. Hun a lo kal zel a, sakhaw hluia let leh hlauhthawn awm lovin, kan lo nghet telh telh a, chu bakah Culture hmun pawimawh tak luahtu a nihnain mi a hneh a, kum 1957ah chuan Mizo District Council chuan Chapchar kut ni 3 hman turin an lo ti a, chuta tanga kum 20, 1977-ah chuan sawrkar official holiday-ah an lo ti ta a, tunah hian March ni 2 hi chapchar kut ni ngheta hman a ni. He tianga kan pipute hun ropui leh ngaihhlut ber, an thlahten kan chhawm nung a, kan uar chho zel hi a lawmawm a, kan pi leh pute kan chawimawi a nih rualin kan hnam pawh a zahawm phah a, chu bakah hetianga Chapchar kut kan hmanna hian, hnam inlungrualna leh inpumkhatna min siam a, kan hnam zai leh lam chi hrang hrang leh inthuamna silhfen, hun hrang ang zela kan han lantir theite hi thangthar zel tan a hluin a tangkai a ni. Tihdan thar thate dap chhuak zel a, a hmasawn zawnga hman thiam leh uar zel tumte pawh a tha e. Tunah chuan thlasikin min tin sanin, hnahhlui tilhna zarah hnah thar a no leh tan ta, romei zam chi-chiai kara Seki khawn rik buk buk kara nula tlangval sawi dual dual mitthlaah an lo lang leh tan ta. Hetiang kutni vang thla hmang leh thei tura thuneitu lam leh huaihawt a buaipuitu lam te, a hlawhtlin theih nana veng/group nula tlangvalte thahnemngaihnate a fakawm a, Chapchar Kut hi hlim takin i hmang ang u.n
Local News
M
arch thla kan hmang ral tawh a, khua a lum sawt hle a. Kang mei pawh hmun khatah a chhuak a. Kang mei lakah mi tin kan fimkhur tlan hun lai tak a ni. Zing lamah chuan kawr lum pan ha an la awm pheuh pheuh a. Chhun lam atang chuan kawr lum ha an awm tawh lo. Bible College lamin thal chawlh an hmang tawh a. TTC leh TIT lamin tluang takin Convocation an hmang zo. Secular zirna lamah chuan pawl 9 chin hnuai lamin exam an zawh felna a rei deuh tawh a. Pawl 10 pawhin an zo fel ve leh ta. Hmun hrang hrangah thal chawlh lai English zirna hawn a ni a. Naupang lam pawhin English zir hi an uar sawt hle. Kohhran lamah chuan Naupang Sunday School inkhawmpui an hmang mup mup a. Naupang inkhawmpui zawh fel hnuah thalai inkhawmpui pawh a awm leh thuai ang. Kohhran pui lamah chuan thawm lian tham sawi tur a awm meuh lo. Kohhran hrang hrangin thal chawlh laia Mizo tawng zir pawh an tan leh fur tawh bawk. Khawtlang lam thilah chuan Chapchar kut kan hmang zo bawk. Chapchar kutah hnam lam chi hrang hrang a awm a. Tunah thing fawmtute (thingai latute) pawhin an la fel chu a ni deuh der tawh a, thing ai lei tur pawh a tam khawp mai. Tahana chhungkaw hrang hrangte hian ei rawngbawlna atan thing, meihawl leh gas hman a ni ber a. Gas hmang erawh an la tam lutuk lo. Sawi tawh thin angin Tahan leh a chheh velah Vehicle chi hrang hrang a pung chak hle a. A bik takin bike leh motor a tam ta hle. Ram sawrkar insiam that chhohnaah foreign-a motor lak luh theih a ni ta a. Khawpui lam mi hausa ten motor thar an lak luh avangin an motor hman lai chu man tlawm tak takin an hralh a, Tahan leh a chheh vela miten an lei nasa hle. Bike leh motor tha lo pung ta chiam hi hmasawnna a nih rualin thil hlauhawm tak kan tawk mek. Motor tharte hi a tam zawk chu License nei lo an ni a. A khawlhtute pawh hian Driving License an nei meuh lo. Motor thar leitute hian motor khalh thiam tha mang hlei lovin an khalh ta mai a. An khalh chak si, an la thiam tha si lo. Tahana kawngte hi zim tak tak leh kawng kawi awm deuh reng a ni a. A then chuan kawng sira ban te an su a, accident eng eng emaw hi a awm deuh reng. Cycle leh kea kalte tan a hlauhawm thei hle a. A bik takin upa lamte chu lungmuangin an kal hlei thei ta lo a ni ber mai. Bike thuah pawh thalai naupang te te mai ni lo, kum tling lote hialin an khalh a, an khalh chak si, traffic rule an zawm mumal si lo, bike accidenta thi leh hliam hi an awm deuh reng a tih theih. Kumin kum thar chho atang khan Tahanah mitthi an awm deuh reng a, March thla chhungah phei chuan mitthi an tam zual a tih theih. Hna chungchangah puan thui te, puan tahtu te, bike siam te leh mistiri-ten thawh tur an nei reng a. A bik takin thing mistiri leh leirawhchan remtu (cement mistiri) lamin hna an hmu hle a. In sa an tam avangin rawih tur hmu lo pawh an awm thin Bazar lamah bungrua leh ei tur tharlam tak tak lei tur a awm reng. Khawi ngha leh ar vulh puah sa zuartu an pung hle nia hriat a ni. Ei turte hi bazar pawna zawrh vek an ni a. Zing lamah chuan mihring an tam thei hle. Bike leh cycle lo chuang lut tawk an awm thin bawk nen a buaithlak thin hle. Mizoram lam atanga lo kal mi khual an awm reng a. Zai thiam te, media lam te, writer-te leh mi chi hrang hrang an ni.n
KERNA DAWR
Thlan Lung, Jubillee lung, Granite leh Lung chi hrang hrang i duhthusama mawiin kan ker thei e. Aizawla Lung ker zirna hmuna zir chhuak ngei kut chhuak i duh chuan min rawn pan ve rawh, i lungdum tur ang zanin kan lo kersak ang che. Thlalak pawh tihlan theih a ni.
Contact tur PU ZAIHUTHANGA Tahan 'B' Group In number 15/87
12 | TAHANTIMES
local news
MAMI VARTE
awlphaia Mizo khaw nuam tak mai kawlkulh khuaah March 8-9 zante khan Concert ropui tak mai buatsaih a ni a. He concert ropui tak maiah hian Mzoram lama kan mi chhuan vawr, zai lamah chuan Mizo khawvel fan chhuaktute heng Mami Varte, Joseph-a, Rebecca, Mathlenga leh Hard Ray-te chuan an talent neih an han show tak tak mai chu a ropui hle. Zai thiam an nih bakah stage performance lamah an zei tlang bawka entu mipui an tihlim thei hle a ni. He concert-a music insturment-te hi Mandalay khawpui atanga chah an ni a. Music enkawltu lo kalte pawh mi 9 lai an ni. Current pe chhuaktu khawl lian lutuk an rawn ken avangin a phurtu ke 12 nei motor atanga hlan thlak theih a ni lo va, zan 1-ah cheng nuai 1 ngawt sengin motor hian a riah chilh ve ran a. Musicians chungchangah pawh keyboardist leh Drummer-te hi Yangon atanga Pu Thanthawnga rawn hruai an ni. Entu an thahnem hle mai a, bike leh motor park-na tur pawh awm mang lo khawpin an chep a. Kan zai thiamte hi an rawn kal vawi khatna a nih avangin manhla an ti hle a, cham rei an duh hle nain program an lo neih sa bawhchhiat theih a ni si lova kham lo takin an haw leh ta. A lo buaipuitute an felin engkimah tlawm an ngai bawk a, zai thiam mi khualte chuan he lam zawk a nih hi Mizo tlawmngaihna chu lo awm ni an ti hial. Studio-ah rehearsal an nei thin a, darkar khatah Ks. 6000 lai pek a ni. Zaithiamte leh musician-te hi hotel-ah an thleng. Mami Varte an zai tak tak chu tlangval lamin an lawm a, hmel tha an tihzia hahipin an sawi hlawm. A tawp berah 'An lung a leng ve ngei ang' tih chu a huhovin an sa a, mipui an phurin an hlim, an lungleng tawn ve ve ngei dawn a nih kha.n
KALAYMYO BIAL VELA BUH CHINGTUTEN THALAH CHUAN THLAI HNAH (RAH) AN CHING THIN
Kalaymyo bial vela buh ching thinte hian thalah chuan thlai hnah (rah) an ching thin. "Kalaymyo bialah chuan fur leh thlasik laiin buh an ching ber a. Lo neitute chuan thalah hna thawh tur an neih thin loh avangin thlai hnah (rah) an ching thin ta. Thlai hote tui an leih duh chuan luia mi tui chu tui hip chuahna khawlin an hip chhuak a, tui an pe thin. Lui nena inhlat deuhva chingte chuan tui chhun an laia tui khai chhuakin tui an pe thin," tiin heti ang lam thawk thin pa pakhat chuan a sawi. Kalaymyo biala lo (huan) te hi a lei a thain tui a awm bawk a, kum tin buh an ching thin. Thalah chuan tui hi an hnianghnar tawk lova buh aiah thlai hnah (rah) an ching zawk thin. Heng thlai hnah (rah) te hi Kalaymyo biala bazar hrang hrangah zawrh a ni deuh ber. Bazar-te chu Mikhuat bazar, Chhak bazar, Thlang bazar, Chhim bazar leh Tahan bazar-te an ni deuh ber. Tuk khata an lawh (sih) thlai rah (hnahte) hi zawrh nghal zel a nih avangin a tharlam thei hle bawk a, a chingtute ngeiin an zawrh chuan a man pawh a sang meuh lo. Lo neitu thenkhat chuan kum tluana buh an chin theih nan technology lam tanpuina hman ching pawh an awm.n
DOMESTIC DIGEST
TAHANTIMES | 13
KAN RAMA GOOGLE PRESIDENT A LO THLEN HMA KHAN GOOGLE WEBSITE CHU MYANMAR DOMAIN HMANGA HMAN TAN A NI
March ni 30 zan dar 6 khan Yangon Maida Field-ah Soe Thu 'Solo Show' buatsaih a ni a. A thlawna thlir theih a ni a, mipui sing ruk lai an pung khawm. A hawn nan a hla lar tak tak tein mipui a awi a. Plus Three band te nen hla tam tak a sa a ni. Zai ringawt ni lovin a karah Acedemy Award Winner Nay Aung leh Khin Than Nu ten Soe Thu 'Pan lai' chanchin leh art lama a hun a lo hman chhoh dan te an sawi a. Actor singer Soe Thu hian dancer te nena inkawpin a hla lar tak tak te kha performance-in a sa zui a. A hun laia hmingthang leh lar Academy award winner Yan Aung, Ye Aung, Moh Moh Myint Aung, Soe Myat Thuzar, Khaing Khin Oo ten Soe Thu an lo hriatrengna theuh te an inphawrh chhawk bawk a, item a inthlak kual reng mai a ni. Hemi hnu hian Soe Thu chu bike-in mipui zingah a rawn tlan kual a, a zai nghal bawk a. A album-a hla te leh soundtrack hla te a hrut chhuak leh hlawm a, tudang kawp lovin a mal zai tluan thak a ni. "Ka fan te hi ka theih tawpa zaia awih ka duh vang hrim hrima he concert hi buatsaih ka ni. Hetianga mipui tam lutuk maiin min rawn chawimawi hi ka lawm tak zet a ni. Hla tam tak sak ka duh. Concert dang kan buatsaih leh hunah pawh min duhsak hlawm dawn a nia," tiin Soe Thu chuan mipui te a chah a ni. Soe Thu hi film leh music lama a hna zawng zawng kalsanin America ramah a chhuak ta daih a, kum 11 lai a thang bo a. Tunah a nu dam lo kan turin a lo haw a ni. A nu a vui liam hnu-in a hna pangngai zawmna leh bul tan nan hetiang hian solo show concert a buatsaih ta a ni. Film lam la leh tur pawhin ruahmanna a nei nual tawh bawk.n
Google hian ram tinah domain hran a nei a, he tah hian User Interface inthlauhna, search (zawn)-a inthlauhna tih ang chi hi a awm a. Thailand-ah chuan King that loh thu hi search hmanga zawn theih a ni lo. Tunah kan ramah hian www.google.com.mm-ah engmah danglamna a la awm lo. Bul tan chauh kan nih vang a ni ang. Google play pawh a rawn that mai kan beisei" tiin Techomation-a Ko Myint Thu chuan a sawi. "Google hian Local Service pawh a rawn pe thei mai thei, mm leh domain a rawn pe hi kan ram tan domain hran a pekna niin a lang," tiin MCC-a Daw Chaw Khin Khin chuan a sawi. "Google play chu version-a a luh theihna hi thla 1 vel a ni tawh. Mahse a la tha chiah lo, a changin a luh theih a, a changi a ikhar leh thin. A chang changin Download a tih theih," tiin Giga Gates-a Ko Moe Thant Oo chuan a ti. Google President chu March 22 khan kan ramah rawn kalin MICT Park-ah inhmuh khawmna buatsaih a ni.n
KHAW TE LAMA DEGREE NEITE TAN SCHOOL ZIRTIRTU HNA A DIL THEIH A, KHAWPUI ATANGA HLAA AWMTE DUHSAK AN NI PHAWT ANG
School-ah zirtirtu an indaih loh em avangin khaw te lama degree nei tawhte chu zirtirtuah lak thar an ni dawn. Heti anga an laknaah lak dan chi 5 hmangin an la ang a, khawpui atanga hla deuha awmte chu duhsak ber tur an ni ang. Lak dan A-ah chuan khawpui nena inhnaiha awm te, B-ah chuan khawpui dai fema awm te, C-ah chuan khawpui thleng tura darkar 1 kal ngaia awm te, D-ah chuan khawpui-a ni khata leh lang theia awm te leh E-ah chuan khawpui atanga hla deuhva awmte tia thliar tur a ni. "Zitirtu latu tur chu Board an ni ang. Lak tur zat hi chhut mek a ni. A tul zat chu lak an ni ang. Hlawh zat tur pawh ngaihtuah mek a nih thu Yangon Region hotute chuan an sawi. Khawpui deuhvah chuan zirtirtu awm zat tur aia tam zirtirtu an awm a, he zirtirtute hi zirtirtu indaih lohnaah sawn an ni dawn. Myanmar-ah hian khaw te lamah zirtirtu indaih lohna hi a nasa hle. He buaina chin fel nan khaw te lama awm degree nei tawh mi thiamte chu zirtirtua lak tum a ni ta a ni. Anmahni awmna hmunah ngei zirtirtu hna an thawh theih dan tur pawh a nih an beisei.n
LETPADAUNG TAUNG CHUNGCHANGA BUAINA THUAH COMMISSION THU THUA KALPUI A NI ANG
Letpadaung Taung chungchangah Commission-te ngaihdana kal a ni ang a, ram pawna mi thiamte ruaiin a nghawng awm thei pawh zir a nih tur thu an puang ta. Commission-a lehkha-a a tar lan anga kalpui a ni ang a. Wan Paung company nena thuthlung an lo ziah tawh pawh a hmuna khawsate hamthatna ngaihtuah chungin ziak nawn leh a ni ang. A hmuna chengte tana tha tur chi hrang hrang pawh ngaihtuah a ni ang a, mihring hriselna leh ram leilung humhalh zawnga hna thawh a ni dawn a, a hmuna chengten hna thawh tur pawh an neih phah ang. He project hi international level-a kalpui tur a ni a, Sulfuric Acid khawl bunna turah pawh dan ang taka tih tur a nih thu puan a ni ta. n
14 | TAHANTIMES
Domestic News
arch ni 31 zan dar 7 khan Myanmar Radio leh FM channel hrang hrang atangin President U Thein Sein chuan thuchah a sawi a, hei hi mipui hnena a thu sawi vawi li-na a ni. "Radio atangin thlatin mipui te hnenah thu ka sawi thin a, a hmasa berin mipuite chibai ka buk che u a, in rilru leh taksa hriselna tha tak nei theuh turin duhsakna ka hlan a che u." "A hmasa berin mipuiten in nghahhlelh em em mobile phone chungchang ka sawi duh a. Mobile phone sim card te hi tun April thla atangin Information and Technology Ministry-in order chhuahin ka tiam tawh ang ngei che u khan a tlawm thei ang berin a zuar chhuak dawn a. Mobile phone sim card hi kan ramin a neih infrastructure 1 line awm zat leh Mobile phone connect theih zat tur chawk vekin Region leh State dang dangah inang tlang theuha zawrh tum a ni. Chu bakah kan mamawh zel dan enin telephone building leh phone line te sak belh zam belh zel tum a ni a. Ram chhung, ram pawn comapny te nen thawk tlangin thlatin neih belh zel dan ngaihtuahin hma lak tur a ni bawk. Chutih lai chuan sim card tepawh nitin zawrh chhuah zel reng tum a ni. Khawpui-ah mai ni lo, khaw te lam leh veng kilkhawr thlenga inbiak pawhna lama hmasawn tak tak tura plan siamin kan bei zel dawn a ni. A dawt lehah chuan sawrkar hnathawkte hlawh leh allowance chungchang ka sawi duh. Hlawh chungchangah ram economic dinhmun en zelin sum lut leh chhuak budget enin tihpun fel kan tum thu ka sawi tawh a. 2013-14 budget-ah pawh hlawh leh pension pek belh theih dan tur ngaihtuahin kyats billion 385 lai Hluttaw-ah dil belh a ni a. Pyidaungsu Hluttaw pawhin sawrkar hnathawkte harsatna hiratthiampuiin min phalsak a. Chuvangin a tira tanpuina Ks. 30000 kan pek thin kha tidanglam chuang lovin April thla atang chuan thla hlawhah Ks. 20000 pek belh tum a ni ta a ni.
Pathumnaah chuan ka sawi duh chu ram economic hmasawnna tura thawkho theuh turin mipuite ka sawm duh che u a ni. Ram economic a san that chuan kan mipui mitinte khawsak a sang chho ve zel dawn a. Tuna kan ram dinhmunah hna siam turin factory te din a tul a. Chumi atan ramin capital, techonology leh human resources (mi thiam) a mamawh hle a. Hengah te hian kan la tlakbal em avangin ram dang atanga chawk luh a la ngai a. Sawrkar chhuan tam tak atanga kan lo bat ram danga kan leiba US dollar mtd sangruk chuang pawh min ngaidam a, thai bo vek a ni tawh a. Tuna kan mamawh tak chu ramchhung ralmuanna a ni ber. Ram hi a ralmuan a, remna leh muanna a awm a pawimawh a. Chutiang a nih loha kan buai reng chuan kan ram hian thil tha leh hun tha a chan teuh dawn a ni. Chuvangin mipui te hian ram chhunga remna leh muanna dik tak a awm theih nan theihtawp chhuahin tan i la ho ang u. Palina atana ka sawi duh leh chu kan ram innghahna ber leh kan rinpui ber lo neitu leh kut hnathawktute khawsak chawikan chungchang hi a ni. Ram mipui tam zawk hi khaw te lamah kan khawsa a, lo hnaa innghat
kan ni tlangpui. Lo lam a chankan chauhvin mipuite mamawh bulpui ei bar, silhfen leh khawsak a lo changkang chho dawn a ni. Lo neitu, leilet pate mamawh bulpui ber chu hnathawh bul tanna tur sum leh pai a ni tih kan hria a. Chuvangin an mamawh ber hnathawhna tur sum leh pai an neih theih nan small scale loan lak theihna bank, sum puk theihna pawlho leh co-operative sum khawl, sum pukna pawlho te dinsakin nasa taka hma lak a ni a. Heng bakah ram dang tanpuina te pawh laa puktir kan la tum bawk a ni tih hi kan hrilh duh che u a. Pangana chu ram chhung muanna leh dan rorelna chungchang a ni. He rama cheng mipui tam zawkin he ram hi dan rorelna hruaia ram ralmuang, ram muanawm ni se tih hi kan duh ber a ni a. Ram chhung muanna a awm loh vanga ramin hmasawn lova a hnufual phah dan te kan hre theuh tawh. Kan sawrkar hian ramchhungah politics lam pawha muanna, inremna leh rammi tu pawh politics thila zalen taka a inhman theih nan hma hruaiin kawng kan sial tawh a. Tang tam tak pawh vawi tam chhuahin kan zalentir tawh a. Tun hnuah pawh tang la awm te chhuah zalen an nih theih zel dan tur kawng dap turin, tang thliar hna
A PHEN ATANGA CONTROL TLATTU A AWM: DAW AUNG SAN SUU KYI
Project kal pui zel a that thu sawitu Daw Aung San Suu Kyi chuan he Copper project hi chhun zawm a that thu March 14 khan project tih tawp duh ber berte awmna khuaah kalin ti hian a sawi fiah. "Project hi tihtawp ni ta se la, eng nge nghawng a neih ang tih ka sawi dawn vak lo. A laih chhuahna hmun-a lei tha chu a chhe ngei ang. Lo nei lote pawh an nei lo a ni leh mai. Thil dang nghawng engmah a awm lo ang. Mahse Myanmar ramin economics lam a buaipui dan chuan rinhlelh a hlawh nasa hle ang. Khawvel-a Company tam takin Myanmar ramah thuthlung ziaka economics kalpui tlakah an ngai lo ang. Ram thenawmte nen pawh kan thawkho thei lo vang. Commission-in a kalpui dan ber chu a tha zawnga thil kalpui hi a ni. Indemna pawh a ni lo. A titu zawn chhuah lam pawh a ni lo. He thil hian nakinah eng nghawng tha lo nge a thlen theih ngaihtuah chunga tun anga kalpui hi a ni," a ti. Commission thu chhuah dodala project tihtawp duhtu zinga hruaitu hi heng laia cheng pawh a ni lo. Daw Aung San Suu Kyi hrilhfiahna pawh a duh lotute hian an pawm lo. Hengho zinga a ruh zualte hi Yangon atang rawn kal an ni. TV media lama thawk mi pakhat pawh he khuaah hian thla 1 lai a cham tawh. Commission-in thu chhuah an siam rual chiaha che ve a ni bawk. Heng zingah hian Yangon-a awm te, buaina a thlenna khuaa mi te leh rama awm hlei thei lo ram pawna awmte pawh an tel tih online-ah tar lan a ni. Daw Aung San Suu Kyi chuan, "Politics-a ka inhmang hi mi tak tak duh zawng uma kal ka ni lo. Politics kan khelh chhan ram a lo thatna atana thawk hi ka ni. Mite huat pawh kan hlawh ngam tur a ni. Thil then khat hi chu mi zawng zawng duh tlan vek a ni kher lo," a ti. March 13 leh 14 khan Daw Aung San Suu Kyi hian khaw 10 vel fangin thil awm dan a hrilhfiah a. Mi thenkhat chuan Commission thu chhuah hi chhiar hawt lovin an lo chhuhsak an hlauh avanga project hi tihtawp duh an ni. The Voice Weekly-in Daw Aung San Suu Kyi a kawmnaah Suu Kyi chuan he project tihtawp duh tute hi a phen atanga lo control-tu an awm a ni tiin a sawi.n[The Voice]
AUSTRALIA-IN MYANMAR CHU DOLLAR MAKTADUAI 20-IN A TANPUI DAWN, SIPAI LAMAH TANHO TUM
Defence lam leh insumdawn tawnna lama tanhona tihchak a nih theih nan Australia ram chuan kan ram chu dollar maktaduai 20-a an tanpui tur thu an Prime Minister chuan March 18 khan a sawi. He thu hi President U Thein Sein nena Kimbara khuaa Press release an neihnaah Australia Prime Minister hian a sawi a ni. "Human rights leh hnam hrnag hrang inremna thuah Myanmar chuan tih tur tam tak a nei. He mi kawnga hmasawnna kan hmu hi kan fak che u a ni," tiin Australia Prime Minister Julia Gillard-i chuan a sawi. Insumdawn tawnna thuah pawh Australia chuan Myanmar lamah palai a rawn dah bawk ang. Tunah hian Myanmar ram hian inrem lehna kawng hi a zawng mek a ni a ti. Tanpuina a pek tur dollar maktaduai 20 chu kum 2 chhunga pek tlak tur a ni a, chungte chu Myanmar rama human rights buaipui hna kalpuina atan te, Myanmar ram minister-te Australia rama koha Metal lama mithiamte zirtirna pektir thua hman turte an ni.n
LALPANLIANI KAWMNA
arch 20, chawhnu dar 1 khan Pu Mahruaia (Blessing Computer) te inah Tahan Times-a thawktute kalin tun laia Mizo zai thiam lar Nl. Lalpanliani [Pantei] chu interview-na kan neihpui a, tlem kan han tar lang a ni.
TT: Hei Pante Tahanah i lo kal a, kan lawm hle mai. Rawn interview che kan tum a, a remchang em? PT: E, remchang teh reng mai. TT: Khawngaihin i pian ni, thla leh kum min hrilh thei em? PT: Aw, March 3, 1985 khan ka piang. TT: A nih tak chu. A nih i nu leh pate hming? PT: Ka pa chu Thangkapmawia a ni a, ka nu chu Tlanghmingthangi a ni. TT: Zai hi i naupan lai atangin i tui nge tun hnuah, kum eng zat mi i nihin nge hla i sak tan? PT: Ka naupan tet atanga zai chu ka ni lo va. Sanmyo-a kan awm lai khan Wesleyan Kohhran naupang Sunday School inkhawmah ka zai ve zauh zauh thin. Kum 12 mi vel ka nih lai a nih chu. TT: Zai thiam ni tur hian eng nge pawimawh i tih? PT: A hmasain talent neih hi a pawimawh a. Tui a tul a, inzir chhoh zel hi hmasawnna niin ka hria. TT: Hei Tahanah i lo kal a, album i siam dawn tihte kan lo hria a. PT: Ni e, Album ka siam a. Ka album hming pawh 'Kur Diam Diam' tih a ni a, ka pa phuah a ni nghe nghe. February 28 khan Tahan ka rawn thleng a. Ka album-a music-te hi Aizawl lam siam a ni a, Studio Live-a record a ni. Tunah Shooting kan nei mek. TT: A nih tak chu, ngaihthlak hlan a nghahhlelh awm hle mai. I album-ah chuan hle eng zat nge i record? PT: Hla 13 ka thun a. Hla leng lawng kan tih ang chi hi a tam ber a. Love song pawh hla 4/5 vel chu a awm. TT: Engtikah nge release in tum? PT: Pathianin rem a tih chuan April thla tirah a ni ang? TT: Khawi hmunah nge? PT: Aizawl-ah kan tum. TT: Tunah hian eng hna nge i thawh? PT: Yangon-a Fureast Bible School-ah lecturer full thime-in ka thawk. TT: Eng subject-te nge i zirtir? PT: Language lam ka chang a, Greek, English leh NT Survey subject-te ka zirtir thin. TT: Han inzawt ta zel ila, zirna lama i dinhmun min hrilh thei em? PT: B.A (Eng) ka zo va, Yangon-ah M.Div ka zir zo leh. TT: E, a va ropui ve, Bible School-a zirtirtu thawk chungin heti ang hian zai lamah ke i pen thei a, i fakawm hle. Tunah khawiah nge i chen? PT: Bible School-a full time-a ka thawh avangin ka thawhna Bible School awmna East Dagon, Yangonah ka khawsa. TT: Kum 2009 khan T.Melody-ho nen Aizawl lamah in kal a, khawi hmunah te nge show in neih? PT: Kolasib, Lunglei, Guwahati, Shillong leh Aizawl hmun hrang hrangah kan nei. TT: Mipuiin an lo lawm thei hleche tih kan lo hria a. PT: Ni e, Pathian zarah min lo lawm thiam hle a, phu lo kan inti hle. TT: I hla sakte hi tute phuah nge ni PT: Vulmawi, Pu Zidinga, Pu Siama, Pu Pachhungate hla phuah ka sa ber a. Aizawl lam phuah hi hla hnih chu ka sa ve. TT: Future plan lam? PT: Bible School-a thawh zel ka tum a, hla pawh ka sa zel ang. TT: Pasal neih lam te? PT: (Nui chungin) Pathian thu thuah ka dah. TT: Zai thuah Mizo thalaite hnenah thurawn i nei em? PT: Zofate hian music kan ngaina hle a. Thangthar zelte hian hlawhtling tham turin music lamah tan rawn la se. Mahni culture hi tuipui bawk ila. Chu bakah mahni aia senior-te zah thiam ila. Thil eng pawh inhlutsak tawn hi a thain ka hria. TT: I hun hlu tak pe-in kan zawhnate min chhan sak a, kan lawm tak meuh a ni. PT: kei pawh Tahan Times meuhin min kawm a, ka lawm lutuk.n
INTERVIEW
TAHANTIMES | 15
ZION
Bible Knowledge Bible Leh Science Vol. 2 Beidawng suh Bawltea Sadawt Chun Chawi Loh Cleopatra Chicken Soup for Christian Enteh Lungrun Entir nei Sermon El-Bethel Camping Sermon Hringnun 11 Hlawhtlinna Lam Tluang Hlawhtlin Ngei2 na Hawihhawmna Nun Zemawi Hnam Lungphum Hei Le Vawiin Hlahraw H/F na leh a hman dan Lalpa chu nghak rawh Lunghlu aia Hlu Lawmna Thuruk dan thuruk Lawmna kim Lunglen Hla Bu Mizo Zaithiam Larte Manners ang Etiquatte Mizo General Knowledge Mizo History Mother Teresa Mizo Tawngkal Phung Mahnia Tawng zirna Bu Mizo Tawng Grammar Mahnia Saptawng zirna Bu Ngaihtuahna Thiltithei Nupa Hlimna Thuruk Nun Danglam Palai Bawngte Paula Hling leh Natna Presbyterian Kohhran Tibuai tu piantharna Theology Sumdawngna hlawk leh hausak Tawngtaiin khawvel deeng chhuak rawh Thalai Hla Bu Thilmak bawm Thukhaw chang bu-5 na Thurin Zirna U.S President ang the first lady Vanram hi a tak tak a lo ni Zonunmawi Zalenna Ram Indona chu Lapa Indona a ni Burma Jebet Jail tun thim sutenna Khawvel Nghawrnghingtu te
Zion Bookshop, Yuzana Street, Tahan 'A'. Tel. 400 307 662
16 | TAHANTIMES
News
CHIN TAIYINTHA CHUNGCHANGAH HLUTTAW SPEAKER LEH MEMBER THENKHATTE HNENAH NGAIHDAM DILNA LEHKHA THEH LUT
Mirror chanchinbua lo lang P. Moe Nin-a thawnthu series-a chhuak thinah Chin Taiyintha tana tha lo leh mawi lo (tawngkam mawi lo) chungchangah Union Minister U Aung Kyi chuan Amyotha Hluttaw speaker leh Hluttaw member thenkhat hnenah ngaihdam dilna a theh lut. Chu lehkhaah chuan tun lai boruakah hian chanchinbute hian mipui tan hna an thawk a, Chief editor-hote pawh an inbuatsaih hun, thil an tih chhin hun lai a ni a. Chief editor-te pawhin rilru zau tak leh chanchinbu kalhmang an hriat tawk loh avanga Chin Taiyintha-te huat zawng tur tawngkam mawi lo a lo tel ta a, chanchinbu zalenna hman thiam dan ka inzirtir hun lai a ni a, keima mawh liau liau a ni tiin U Aung Kyi chuan a ziak a. He chanchin hi February 17 khan ka hria a, mawhphurtute hnenah heti ang tawngkam mawi lo hi hmang leh tawh lo turin ka hriat tir nghal a. Mirror Chief editor pawh a rank a sang thei tawh dawn lo va, thu ziak lo endiktu editor-te pawh last warning a pek thu a tar lang bawk. Chanchinbu hian mipuite beng tivar tur leh thawnthu ngaihnawm tak chhiar-tir thei tura mawh latu a ni a, heti ang tawngkam mawi lo a lo tel thuah ka rilru a nuam lo hle. Union Minister ka nih angin Amyotha Hluttaw speaker leh member (Chin) te hnenah ngaihdam ka dil che u a ni tiin a tar lang bawk. Chin Progressive Party-a Amyotha Hluttaw member U Paw Lia Lun chuan Chin Taiyinthaten kan pawm thei a. A tam zawkin hre thei sela a tha ang chu a ti.n [Modern]
CHIN STATE-A METAL LAIH TUR CHU STATE HLUTTAW MEMBER-TE PAWHIN AN HRE CHIANG LO
Chin Hills-a Rul tlang leh uchang tlangte chu metal laih chhuah a that dawn leh dawn loh China mi thiamten an rawn enfiah a. Heti anga hna kalpui a ni chung hian Chin State Hluttaw member Pu Zo Zam chuan engmah a hriat chian ve loh thu March 14 khan a sawi. "He tlang hi rul lu tlang, uchang lu tlang tia koh ka duh. A chhan chu he mi hmuna mite vote hmanga tling ka nih vang a ni a, ti hian State Hluttaw member pakhat ka ni ve thei a. China mi thiamte lo kalin an enfiah mek. March 26 khian mipuiten sawihona an nei," a ti. He tlangah hian metal laih tur a awm tih chu hman atanga hriat a ni tawh a. Mahse laih chhuah a ni lo. Kum 5 vel liam taah khan China mi thiamte lo kalin an enfiah tawh. Tunah hian laih chhuah phalna pawh an hmu tawh a ni mai thei. Hluttaw member ka ni nain eng nge laih chhuah tur tih pawh chiang takin ka hre bik lo. Eng Company ber nge lo kal pawh ka hre lo. A thlawn a pek nge an nih, sumin an lei tih pawh ka hre hek lo. Thil buaithlak tak a ni," a ti bawk. He tlang hi Letpadaung Taung pahnihna pawh a ni chho mai thei. He metal laih hna hi kalpui a nih chuan a bul vela khaw 5 vel chuan inthiar chhuah a ngai ang tiin a sawi bawk.n [Hot News]
CHIN HILL-A HEROIN CHIN VELNAAH NAUPANG CHU HNA THAWHTIR AN NIH THU CHIN STATE HLUTTAW MEMBER PAKHATIN A SAWI
Myanmar sawrkar lamin drugs tihrem nan beih pui a thlak mek tia sawi a nih laiin Chin Hills lamah Heroin chin nasat a nih thu Chin State Hluttaw member Pu Zo Zam chuan March 14 khan MICT Park-ah a sawi. "Drugs chungchangah hian hlauh ruk ka nei. India lama Heroin chingte chu Chin State-ah an rawn lut a. Chin State-ah Heroin an rawn ching. Kum 2005 khan sawrkarah pawh ka hriattir. Sipai sawrkar lai kha a ni a. Mahse eng tin mah action an la lo. Heti anga rawn lutte hi Manipur lam mi an ni ber a. A chunga action la tur leh lo luhtirtute chunga action la turin ka lo nawr tawh thin. Mahse tun thleng hian engmah action lak a la awm lo. Heroin tihrem hi a awl lo. Kan sat chhum a nih chuan thla rei lo teah sah chhumna atangin kung hnih an rawn chawr a. Heti ang hi a nih avangin Heroin tihrem hi a awl lo hle. Kum tin enfiah ziah tur a ni a. A chingtute pawh action lak loh chuan buaina hi chin fel a ni lo vang. Heng mite hian kan naupangte an la chhawr lehnghal. Heroin kunga a hnaite hi naupangten an liak a, Heroin ngawl an vei ta mai thin" tiin a sawi.n
LETPADAUNG TAUNG COPPER PROJECT ENFIAHTU COMMISSION-IN THU CHHUA A SIAM TIHPUITLINA A AWM THEIH NAN HMUN RAM AN LO LAK CHU A MAN AN PE TAN
Letpadaung Taung Copper preject thua hmun ram an lo laksate hnenah March 16 atang khan a neitute hnenah zangna dawmna sum an pe tan ta. He Commission hi Daw Aung San Suu Kyi kaihhruaina hnuaia din a ni a, an thu chhuahte tihpuitlina a awm theih nan March 16 khan Sa Linn Gyi town-ah kalin an laksak te hnenah sum hi an hlan a. March 13 leh 14 khan Daw Aung San Suu Kyi chu lo kalin lo ram (hmun) man nuai 50000 kan rawn pe ang a ti a. Sum an pek dan hi fel taka kalpui a ni a, number pea endik vek niin tui la luta thlai (bu) chin theihna hi acre 1-ah nuai 15 hisapa pek an ni a, fur lai chauhva buh chin theihna lo chu acre 1-ah nuai 12, thlai chin harsatna hmun ang chi chu acre 1-ah nuai 10 hisapa pek an nih thu, a dawngtu mi pakhat chuan a sawi. March 16 khan khaw nga lo neitu mi 52-te hnenah cheng 224,676,000 pek an ni a. March 17-ah pawh khaw danga mite hnenah pek an ni leh. Letpadaung Taung Copper project hi chhunzawm a nih theih nan commission hruaitu Daw Aung San Suu Kyi leh member te bakah President Office Minister U Hla Tun te ho kalin sum hi an pe chhuak ta a ni. Kar 3 chhung [March 31 thleng] cheng nuai sing khat sang nga an pe chhuak ta a ni tiin Sa Linn Gyi Admin Office lam atang khan thu dawn a ni.n
HRIATTIRNA
JCB khawl thar tha, operator senior tak nen, hawh theih a ni ta e. Rawn pan ve teh. A hna thawh theih te
1) 2) 3) 4) Foundation laih. Lo rual rem lo siam rual. Ekin khur laih. Sangha dil laih
Biak pawhna hmun turPu Vanlalpuia (S.D.A) Tahan 'F' Tel. 073-22020 09-400476690 09-91008275
Soccer
Ka fapa a tlak hniam chhan chu Arsene Wenger vang vek a ni tiin Arsenal goal keeper Szczesny-a pa chuan a sawi. Poland rma goal keeper Szczezsny hi Arsenal inkhelha first II ni thei tuin a bei ngat ngat a. A aiah Wenger chuan Lucas Fabianski chu a luhtir thin. Szczezsny-a pa Maciej Szczezsny chuan ka fapa a inhliam laiin a khelhtir a, hei hi ka fapa thiamna a tlak hniam tir a ni a ti. Szczezsny hi a ke tang a dam hlimah a lo khel tawh thin a, a dar a hliam lai pawhin a khel tawh tiin Maciej chuan a sawi. Szczezsny ang bawka Poland goal keeper lo ni tawh Maciej chuan, "Wenger-an ka fapa a tih dan zawng zawng a dik vek a ni titu chuan he buaina hi engtia rawn intan nge tih a chhut let a ngai. Wenger hian a tlin lohna hliah khuh nan ka fapa hi a hmang a ni. Ka fapa hi ni kum ai khan a khel tha lo. A chhan chu hliam pahnih a neih vang a ni. Ni kum April & May kha hliam nei chungin a khel a ni. Hei hi experience nei tha tawh Coach tana tih loh tawp tur a ni," tiin Wenger hi na takin a kheng. Ka fapa inhliam chu a khelh luihtir a, ka fapa lahin a takin a lo pawm ve mai a. Mahse ka fapa hi ka dem lo. Kei pawh an rualpui dinhmunah ding ta ila coach sawmna hi k hnar phal bik hauh lo vang, tiin Maciej chuan a sawi. Tun season tawp hian kum 22 mi Szczezsny hian Arsenal a chhuahsan mai thei.n
TAHANTIMES | 17
Sat 16 Mar 2013 Everton 7:15 Man City Aston Villa 9:30 QPR Southampton 9:30 Liverpool Stoke 9:30 West Brom Swansea 9:30 Arsenal Man Utd 12:00 Reading Sun 17 Mar 2013 Sunderland 8:00 Norwich Hotspur 9:30 Fulham Chelsea 10:30 West Ham Wigan 10:30 Newcastle Sat 30 Mar 2013 Sunderland 7:15 Man Utd Arsenal 9:30 Reading Man City 9:30 Newcastle Swansea 9:30 Hotspur West Ham 2:30 West Brom Wigan 9:30 Norwich Everton 12:00 Stoke Sun 31 Mar 2013 Aston Villa 7:00 Liverpool Southampton 9:30 Chelsea Tue 2 Apr 2013 Fulham 1:30 QPR Wed 13 Mar 2013 Schalke 2:15 Galatasaray Barcelona 2:15 Milan Thu 14 Mar 2013 Bayern Mun 2:15 Arsenal Malaga 2:15 Porto www.soccerstand.com
KA FAPA A TLAK HNIAM CHHAN CHU FIFA-IN A PEK LAWMMAN CHU VOTE RUK HMANGA PEK LAWMMAN A NI: MOURINHO WENGER VANG A NI TIIN SZCZESNY-A PA CHUAN A SAWI Zurich-a an buatsaih FIFA- Ballon d'Or
lawmman semnaa lawmman chu vote ruk hmanga pek a ni tiin Mourinho chuan a sawi. January thla khan Switzerland ram Zurich khawpuiah FIFA buatsaih lawmman chi hrang hrang pekna program chu hman a ni a. He program-ah hian kum khat chhunga Coach tha ber lawmman pawh pek a ni a, nominee pathum zingah Portugal mi Mourinho pawh a tel ve a, mahse he program-ah hian a tel ve lo. Heti anga a tel loh chhan hi Celta Vigo club nen an inkhelh dawn avanga kal lovah a insawi a, tunah chuan vote pek dana a lungawi loh avanga kal lo niin a sawi leh ta. Mourinho chuan amah vote-tute a hming an ziah chu vote chhiarnaah hming a danglam ta daih a, he mi chungchangah amah votetute ngeiin a hnena an sawi thu a puang. Chu vangin Mourinho vote hmuh zat chu a tlem ta a, Spain Coach Del Bosque chuan Coach tha ber lawmman a dawng ta a ni. Mourinho chuan, "Vote mi petu pahnih pathumin phone-in min rawn bia. Vote min pek thu min rawn hrilh. Vote-a a hming an ziah chu a danglam daih tiin min hrilh," a ti. Chu vangin lawmman semnaah hian ka kal ta lo a ni. FIFA hian Coach tha ber an thlannaah dik lo takin an ti a ni. An thil tih kha a lang tlang lo. An thil tih dik loh chu anmahni FIFA ngeiin an hria alawm a ti bawk. Spain ram tana Euro Cup latu Del Bosque chuan vote 34.51 a hmu a, Mourinho hian vote 20.49 a hmu.n
PREMIER LEAGUE
ENGLAND SELECTED FOOTBALL TEAM-AH AN DEFENDER-TE INHLIAM AN TAM, CHAWL TAWH TERRY CHU KOH LEH MAI AN DUH
Defender lama harsatna tawk mek England football team chuan Captain hlui lo ni tawh John Terry chu an ko leh mai thei. Ko leh tura nawrna leh ngenna a awm nual tih Goal.com-ah tar lan a ni. Terry hi ni kum lam khan Anton Ferdinand-a lakah mawi lo taka chein hnam inthliarna a kalpui a, captain a nihna ata chawlhtir niin Euro Cup zawh atang khan England selected a nihna ata a chawl a. Tunah hian England defender Ferdinand, Cahill-te chu an inhliam mek a, hei vang hian mi tam takin Terry-a ko leh mai turin an ngen mek a ni. Mahse England coach Roy Hodgson chuan an team-a player tha an awm thu leh Terry chu koh kir a tul loh thu a sawi a. Hodgson chuan, "Terry hi ka thlang leh tawh lo vang. A thutlukna hi ka zah a ni. Terry thlang leh tura duhtute hian an tisual a ni. Terry-a chawlh hnuah player tha thaten a ai an awh. kan Striker-ten goal thun thei lo sela Owen ka thlang leh dawn em ni ang. Team tana regu taka khelte chauh ka thlang dawn a ni," a ti. Monte Negro nen away-ah an la intum leh dawn a. Sanmarino an sawp avang khan mahni inring lutuk lo turin a player-te hi a fuih bawk a. World Cup qualifying match hi England hian vawi 5 an la khel dawn a, an coach hian an qualified ngei pawh a ring.n
CHAMPIONS LEAGUE
CHIEF EDITOR Ni Lian Sang EDITOR Zalianthanga TRANSLATORS F. Lalbiakmawia C. Zaithankhuma MEMBERS Laldinthari, Lalengkima The Rengs, Zothankhuma PATRONS Lalsawmliana [LPS-Mizoram] Vanlal Zawma [UAE] B. Zarzoliana [Malaysia] Vanlal Dika [Canada] Pachhunga [Yangon] Vanlawmsanga [Germany] Lalrinsanga [Mandalay] Lalremsanga [Australia] Zoramchhana [USA] Lallawmthara [New Zealand]
ENGLAND DEFENDER FERDINAND-A AN DEUSAWHNA KAWNGAH FAN-TEN THIL AN TIDIK A NI: GERRARD
England midfielder Gerrard chuan an defender, England fanten an lo auh nawmnah thuah mipuite hian an tidik a ni a ti a, an lamah atang hle tih Daily Mail-ah a tar lang a ni. England-in defender lama harsatna an tawh laiin Ferdinand hi a hnungzang na chhuanlamin England selected ata a inhnuk dawk a. Carta ramah kalin England leh San Marino inkhel chu TV atanga lo sawi hawttuah a tang a. He a thil tih hi England football fanten an haw hle a, an nuih zat a ni. San Marino nen an inkhelhnaah Ferdinand a tel loh avangin fan-te an lungawi lo hle a. Fan-te hian he match en nan hian sum tam tak an seng a, an sawi duh leh tih duh ti turin zalenna an nei a ni a ti a. Ferdinand hi tel se a duh thu a sawi bawk. n
MANCHESTER UNITED CHAK THEIH DAN HI MIHRING THAH THEIHNA HMANRUA ANG NIIN JOE HART CHUAN A SAWI
Tun football season chhunga Manchester United chak theih dan chu 'Mihring thah theihna hmanrua' ang chiaha thil ti thei niin Joe Hart chuan a sawi. Man U hian tun football season chhung hia an khel tha em em a, thil tih theihna sang ber neiin Premier League-ah pawh a dawt chiaha Club chu point 15-in an khum mek. Chu vangin Manchester City hian la khelh tur match 9 la awmah champion an nihna hun turin harsatna lian tak an nei ta. Joe Hart chuan Man City chu point 15 laiin Man U-in a khum tawh a, hei hian mi thah theihna hmanrua ang maia thil ti thei an ni a ti a, heti anga khel theite chauh hi Champion phu an ni a ti bawk. "Keini hian mi thah theihna hmanrua ang maia chak kan hmachhawn mek a ni," tiin England goal keeper ni.1 chuan a sawi. "Hneh awm tak tak ka draw thin niin ka hria. Kan khelh dan pawh duhthu sam a ni lo. Kan khel tha lo. Dik tak chuan Premier League-a Champion tur chuan a tha ehi ang bera khelh a ngai. Tunah chuan harsatna kan tawk ta. Man City chuan FA-ah beiseina la nei bawk mah se, Premier leagueah chuan beiseina nei tawh lo ang kan ni. Kan vanduaina chu kan chak loh tum hian Man U hi an chak thei riau a, point kan inthlauh phah. Beidawn thlak tak a ni," tiin Joe Hart chuan a sawi.n
18 | TAHANTIMES
Sport Digest
HE MI CHUNGCHANGA KA INPUANG TUR MI HMINGTHANG TIGER WOODS CHUAN BIALNU THAR A NEI TA HI KA ZAK: BALOTELLI
Mi hmingthang leh lar American mi Golf vaw thiam Tiger Woods chuan bialnu thar a neih thu sport khawvelah a thang. Kum 37 mi Woods hian tunah chuan American mi vur chunga tawlh (skate) thiam nula Lindsey Voon nen an inkawp thu a thang hle. Voon hi kum 2000-a Vancouver-a buatsaih thlasik Olympic-ah khan pakhatna a la a. Kumin kum tir lam khan Austria vur tlanga a tawlh velnaah a che suala, helicopter hmanga chhanchhuah niin damdawi inah an dah lut nghe nghe. Tun lai hian Woods leh Voon hi inngaihzawng nghet tak an nih thu anmahni hre chiangtuten an sawi. Woods ngei pawhin, "ka chunga thil thleng tha ber ber zingah Voon nen kan inhmuh pawh hi a tel a ni," a ti. Thian angin kan khawsa tawh a. Hman ni deuh atang khan kan inhnaih zual sauh va, ti chuan kan in-date ta hial a ni a ti bawk. Min zahna chungchangah pawh ka lawm hle. Rei takin kungkaihna neih kan duh. Inthup taka inkawp pawh kan duh. Sport khawvelah pawh tel chhoh zel kan duh bawk tiin a sawi chhunzawm. Kum 2010 khan Woods hi a nupui lakah rinawm lovin a awm a, ti chuan a nupui Sweden Miss Elin Nordegren nen an inthen ta a ni. He thil thleng hian sport lamah pawh Woods hi a tlak chhiattir hle a, kum 2 hnuah 'Arnold Palmer Invitational'-ah pakhatna a rawn ni ve leh a.
AC Milan tan match 6 khela goal 7 thuntu leh World Cup qualifying match 2-a Italy tana goal 3 thuntu Balotelli tan chuan tun lai hi a hlim hun lai tak a nih a rinawm. A bialnu hlui Raffaella leh a club hlui Man City chu bye bye-in kum 22 mi Model Neguesha nen an inzui leh ta bawk nen. Balotelli-a inkhel hi a bialnu thar hian a en deuh reng thin bawk. He a bialnu neih thar chungchanga inpuan chu zahthlak a tih thu Balotelli hian a sawi a, thla 6 vel chu an inzui ta. Hring nun a hman danah pawh a tha zawnga a nun chhoh zel phawt chuan football a khel tha chho zel ang lo titu Mancini (Man City Coach) thu hi a dik a nih ngai chuan Italy leh AC Milan tan thu lawmawm tak a ni ang.n
Real Madrid Coach ni mek Mourinho chuan coach a lo thawh tawhna club pakhata coach thawh leh a inrin thu a sawi. Hman ni deuh khan a ram Portugal-ah hawin a kum 50-na denchhena buatsaih thlalak an pho lannaah he thu hi a sawi a ni. January 26 khan a kum 50-na birthday an lawm a, hemi denchhen hian amah chawimawi nan thlalak show hi an buatsaih a ni. He show hi a hmingah Jose Mourinho-50 years Exhibition an vuah. Coach a thawhnaa a thlalak te, a naupan lai thlalak leh lawmman a lo dawn tawhte pho lan a ni. He show-ah hian nakina coach a thawhna tur chungchang tlem a tar lang. "Season lehah eng nge thleng dawn ka sawi thei lo. England, Portugal, Italy leh Spain ramah coach ka thawh hnu eng kawng nge ka zawh dawn sawi a har. Coach ka lo thawh tawh club-ah tho ka thawk leh mai thei. Kan lo thlir thawp dawn nia," tiin a sawi. A hriselna a that phawt chuan hun rei tak chhung coach-a thawh hi a duh a. England ram media lam chuan coach a lo thawh tawhna Chelsea-ah a thawk leh ang tiin an lo ziak a. Chelsea hian Spain mi Benedez chu temporary coach-ah an ruat mek a. Season tawpah a aiawh tur thlak an tum mek a ni. Chelsea club neitu leh Mourinho hi tun lai hian an inkar boruak a tha hle niin an tar lang bawk.n
FURNITURE DAWR
King Star Furniture Dawr-ah Ina hman chi leh Office-a hman chi Furniture chi hrang hrang a chah theih reng ta. Bedroom Wardrobe chi hrang hrang, Office-a hman chi Furniture chi hrang hrang, In chhunga hman chi Wardrobe chi hrang hrang i duhthusama thain kan lo siamsak thei reng che a nia. Thing leh Steel changkang chia siam a ni. A vai hian 'Ready Made Modern' vek a ni. I in ngeihah kan rawn dah thei bawk e.
KINGSTAR Furniture Dawr Bogyoke Street, Sanmyo (Sanmyo Buddhist Biak in bul), Kalaymyo Ph. 09-47213147
Pathian thu (Theology) zir duhte leh rawngbawl tura inbuatsaih duhte tan ATESEA (Association for Theological Education in South East Asia)-in college puitlinga a pawm TTC (Tahan Theological College)-ah a hnuai program-te hi zir theih a ni a. Kum 2013-2014 Academic Year tan dilna form a lei theih e.
Day Prgrams : M.Div., B.Th., L.Th. Night Programs : M.R.E., B.R.E. Program Requirements: M. Div. program : B.A., B.Sc., B.Th. degree nei tawhte tan B. Th. Program : Matric pass-te tan L. Th. Progam : Pawl 9 pass-te tan M.R.E. Program : B.R.E., B.Th., B.D., M.T.S nei tawh te tan B.R.E Program : B.A., B.Sc. nei tawh te tan.
Dilna form chu 17 May 2013 aia tlai lovah theh luh tur a ni a. Entrance exam chu 22 May 2013ah buatsaih a ni ang.
Contact Address: TTC Office Varpui (Doweichaung), Letpanchaung Road Tahan, Kalaymyo Tel: 073-21446
Hei le! Kan mi leh sate rinchhanin Bike thar tha, Che Koung (Mu,facgifxkwf) packing ngat tlawm takin kan zuar ve ta. Duhsaka min rawn dawrtute hnenah present eng emaw pek zel in ni ang. Tlawmngaia rawn kawhhmuh emaw, a lei tur rawn hruaitute tan pawh lawmman ( yGJc ) buatsaihsak in ni ang. Licence siam sa pawh kan zuar a, office kal buai ngai lovin min rawn pan mai dawn nia.
---
Ta Da Oo kiang, Sky Net dawr bul, Bogyoke Street, Pinlong, Kalaymyo. Tel: 073-21838, 09-47073562, 09-6472848
trSwf(141)? tcef;(903) Am;*&muGef'dk? Am;*&mvrf;? prf;acsmif;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/ &kH;zkef;/ 01-518 147? 09 731 94300? 09 7300 3527
E-mail: info@bplustours.com
GASPA
LPG GAS & KITCHEN WARES
before after