1

Campo magntico

1. Experiencias con forzas magnticas
Magnetismo natural.
As experiencias con forzas magnticas son as mis antigas que estn datadas na historia da ciencia. A
inconstancia neste tipo de experiencia 2500 anos a.C. en China. Pero a palabra magnetismo deriva da
rexin de Magnesia en Asia menor debido a que abundaba a magnetita que unha mestura de xidos
ferroso-frrico (Fc0 +F
2
0
3
F
3
0
4
). Coa magnetita deseronse xa as primeiras brxulas que non son
mis que agullas que xiran libremente nun eixo e loxicamente servan para orientarse nas viaxes.

Experiencia de Oersted.



Foi o primeiro en comprobar que a interaccin magntica tia que
ver coa corrente elctrica.




Experiencia de Ampere
Foi o primeiro en demostrar que non era necesario ter imns para manifestar a interaccin magntica xa
que esta tamn era posible entre correntes elctricas.
Correntes de igual sentido atrense magneticamente.

Experiencia de Lorentz
a que mellor demostra que a forza magntica ten natureza distinta elctrica: utiliza TRCS.
Forza elctrica en TRC.









Explicacin magnetismo natural
As experiencias anteriores fan ver que a forza magntica ten que ver coa corrente elctrica, pero, nos
imns, onde estn as correntes elctricas?


Corrente de spin: produce o paramagnetismo ( o
mis forte).
Corrente de rbita: produce diamagnetismo.



2

2. Intensidade de campo magntico
Interaccin
Magnitude
creadora
Unidades
sufridoras
Lei Intensidade
Gravitaroria M kg
F
u
=
0Hm
r
2

g =
N
kg

Elctrica Q C
F
L
=
kq
r
2
E =
N
C

Magntica I Am
F
B
= I(l

)
(2 lei de Laplace)
B =
N
A m

Unidade SI de B

: 1Icslo = 1
N
Am

1Tesla a intensidade que ten un campo magntico que atravesar un condutor de lonxitude 1m polo que
pasa 1A, produce nel a forza de 1N.
Dedcese da 2 lei de Laplace na sa forma mis sinxela.
F = IlB B =
F
Il

Tamn se pode deducir da lei de Faraday: e =
d
dt
=
d(Bs)
dt


3. Clculo da forza magntica
Hai das posibilidades:
A. En cargas puntuais en movemento: utilizamos a Lei de Lorentz.
B. En correntes elctricas: utilizamos a 2 Lei de Laplace.

Lei de Lorentz



Cando unha carga puntual q mvese cunha
velocidade v no seno dun campo magntico
esta carga experimenta una forza que ven
dada por: F

= q(: B

)






Dinmica da forza de Lorentz
Considera o seguinte espazo magntico. Supoamos que nese espazo abandonamos q (+) con velocidade v.
A forza magntica central Traxectoria circular con MCU se : e B

son constantes.
Radio de curvatura:
Dinmica Newton MCU: F = m

2
R
m

2
R
= q:Bsino
Forza de Lorentz: F = q:Bsino R =
m
2
qBsInu
=
m
qBsInu





3

Exemplo: Un electrn introdcese nun campo magntico B igual a 3 Tesla (N/Am). Se a velocidade do
electrn de 100000 km/s. Datos: m
c
= 9,1 1u
-31
kg; q = 1,6 1u
-19
C
a) Calcular o mnimo radio de curvatura.
R =
m:
qBsino
= 1,9 1u
-4
m = u,19mm
b) Calcular o radio de curvatura cando o = Su.
R =
m:
qBsino
= u,S8mm
c) Que ngulo ten que ter : para que R=1cm?
m
:
2
R
= q:Bsino ; sino =
m:
RqB
= u,u18o = 1

Lei de Lorentz de enerxa cintica
A lei de Lorentz relaciona m, q, v e B da forma seguinte: m

R
= qBsino
Para o = 9u m

R
= qB
Se a partcula m ten E
C
=
1
2
m:
2
:
2
= 2
L
c
m
; : = _2
L
c
m

m_2
E
c
m
R
= qB

Exemplo: unha partcula de 1g de masa e unha carga de 1C est dotada de E
C
=100J. Cando pasa
perpendicular a un campo magntico de 2Tesla. Calcular que traxectoria describe.
R =
m
_
2
E
c
m
qB
= 22Suuum = 22Skm

Lei de Lorentz xeralizada

Estuda a dinmica de partculas cargadas que se moven no seno de
campos elctricos e magnticos.
F
1

= F
L

+F
B

= qE

+q(: B

)
F
1

= q|E

+(: B

)]




Cuestin: Pode existir unha situacin electromagntica na que a partcula
se mova con MRU?
Hai MRU F
1
= u u = F
L

+F
B

F
L

F
B

= u
qE q:Bsino = u Si o = 9u E = :B : =
L
B

A situacin electromagntica que a velocidade da partcula debe
cumprir: : =
L
B


Cuestin: posible que unha carga puntual se mova con MRU no seno dun
campo electromagntico? posible pero a velocidade debe cumprir a
condicin : =
L
B




4

4. Clculo de B

Sabemos calcular F tendo B pero as cargas en movemento e a corrente elctrica son creadoras de B

(experiencia de Ampere).
Como se calcula B

?
~ Cargas en movemento: Lei de Biot-Savart.
~ Corrente elctrica: 1 Lei de Laplace e Lei de Ampere.

Lei de Biot-Savart
Lei experimental que nos permite calcular B

creado por unha carga puntual que se move con velocidade :

nunha direccin.


A direccin e sentido de B

segue a regra de Ampere da man dereita.

B

=
k
B
q(: u)
r
2

k
B
: cte magntica=10
-7
; q: carga puntual mbil ; v: velocidade de carga puntual mbil ; u =

Unidades de k
B
=
1csIum
2
C
m
s
m
=
1csIus
C

Unha carga q(+) que se move e crea B

pero por ser carga crea E

(lei de Coulomb). Para que se mova con

MRU, debe cumprir que : =
L
B
(lei de Lorentz xeneralizada).
Que velocidade ter q?
: =
E
B
=
k
L
q
r
2
k
B
q: sino
r
2
=
k
L
k
B
: sino

o = 9u (Condicin de Lorentz)
:
2
=
k
L
k
B
: = _
k
L
k
B
=
_
9 1u
9
1u
-7
= S 1u
8 m
s

Como unha partcula non pode levar esa velocidade, tera que ser unha onda electromagntica con
velocidade igual da luz.








5

1 Lei de Laplace
Esta lei non mis que a aplicacin da lei de Biot-Savart a un condutor con corrente. Laplace propxose
averiguar cal era o campo magntico que creaba un elemento de corrente en un condutor polo que
circulaba unha intensidade I.
Segundo Biot-Savart:
B

=
k
B
q(: u)
r
2

JB =
k
B
J|q(: u)]
r
2

JB =
k
B
Jq
Jt
(Jl

u)
r
2
=
k
B
I(Jl

u)
r
2

Esta non unha ecuacin emprica porque non hai forma de
aillar un elemento de corrente pero se integramos esta ecuacin diferencial obtemos uns valores de
inducin magntica que coinciden perfectamente cos valores experimentais.

5. Teorema de Ampere (Lei de Ampere)
O teorema de Ampere no campo magntico ten a mesma funcin que o teorema de Gauss no campo
elctrico, dicir, serve para calcular a inducin magntica dunha forma sinxela, xa que a lei de Biot-Savart e
a sa derivada de Laplace presentan moitas veces clculo tedioso.
O teorema: A circulacin de B

por unha lia pechada vale I, onde I a corrente total pechada pola lia.


En forma analtica:
C = _ B

Jl

C
= I
: permeabilidade magntica


Nota: C
L
= E

Jl

= u E

conscr:oti:o
C
B
= B

Jl

= I B

non conscr:oti:o

Aplicacins do teorema de Ampere
A. Campo magntico creado por un condutor rectilneo polo que circula I.
1. Teorema de Ampere: C
B
= B

Jl

= I
2. Clculo analtico: C = B

Jl

2nR
0
= B2nR
3. Composicin: I = B2nR B =
I
2nR




6

B. Campo magntico no interior dun solenoide con N espiras e lonxitude L.
1. Teorema: C = B

Jl

= I
1
= nI
2. Clculo analtico: C = B

Jl

= ] B

Jl

B
A
+] B

Jl

+] B

Jl

S
C
C
B
+] B

Jl

=
= Bl +B

+u l

= Bl
3. Comparacin: nI = Bl ; B =
nI
I
= I
n
I
peio
n
I
=
N
L
B =
IN
L













C. Campo B

no interior dun toroide de radio R.

Un toroide un solenoide con forma de Donuts onde: I = 2nR
B =
IN
L
=
IN
2nR




D. Campo magntico no interior dun condutor.
Aplicamos Ampere a toda a seccin do condutor: B =
I
2nR

B
Bi
=
I
2
I

2
=

R

Aplicamos Ampere seccin interna de radio r: B =
I

2n
Io = nR
2
Io = nr
i2
(proporcionales)


Cuestins tiles en exames:
1. Unidades Weber
= B

Js
1ccr = 1Icslo m
2
; 1Icslo =
1cc
m
2

2. Sobre valor do fluxo
= B

s = B s = B

s = u









7

3. Fluxo a travs dunha superficie pechada
Segundo Ampere: = B

Jl

= I = u = u Fluxo entiante = Fluxo sainte

4. Ecuacin de Maxwell
O primeiro e unificar forzas foi Newton unir as da terra coas do ceo (F = 0
m

2
), pero o segundo
foi Maxwell que con catro ecuacins unificou a forza elctrica coa magntica.
a) Fluxo elctrico:
L
= E

Js =

(Teorema de Gauss)
b) Fluxo magntico:
B
= B

Js = u
c) Circulacin elctrica: C
L
= E

Jl

= u
d) Circulacin magntica: C
B
= B

Jl

= I Teorema de Ampere Campo non

conservativo.
5. Amperio internacional
Aplicamos en I
2
a 2 Lei de Laplace: F = I
2
lB
1

Aplicamos a lei de Ampere a B
1
: B =

2nR

F = I
2
l
I
1
2nR

Si I
1
= I
2
= 1A y l = R = 1m F =

2n
=
4n10

2n
= 2 1u
-7
N

O Amperio a intensidade de corrente que circula por
dous condutores paralelos dun metro de lonxitude
separados por 1 m de distancia que se atraen cunha forza
de 2 1u
-7
N.



O ciclotrn
unha das aplicacins primeiras e mis importantes da forza magntica no campo da investigacin de
aceleracin de partculas cargadas. Basicamente un acelerador de partculas cargadas que ten como
utilidade determinar a masa das mesmas.
O ciclotrn est formado por das caixas semicirculares, separadas por un entreferro no que se aplica un
campo elctrico. Ditas caixas semicirculares, son atravesadas por un campo magntico perpendicular o
semicrculo. Como que podemos axustar perfectamente de modo que cando unha partcula cargada
penetre no seu espazo magntico, inicia un MCU que a leva a recorrer un semicrculo, atopndose logo co
entreferro xusto no instante en que se aplica nel un campo elctrico acelerador que fai pasar a partcula de
v
1
a v
2
e logo na seguinte semicircunferencia, pasar de v
2
a v
3
e as ata sar fora do ciclotrn.


8

Movemento circular no ciclotrn. Semiperodo

Unha partcula cargada describe un MCU no campo magntico. A forza
que acta sobre a partcula ven dada por F

= q :B. O mdulo
F

= q :B, con direccin radial e sentido cara o centro da

circunferencia. O tempo que tarda en recorrer a semicircunferencia
podmolo deducir de : =
n
1
2
=
qB
m
.
Logo o tempo de semiperiodo ser I
2
=
nm
qB

Aplicando a segunda lei de Newton movemento circular uniforme,
obtemos o radio da circunferencia.


Aceleracin no entreferro



9

Inducin electromagntica

1.Introducin
As experiencias anteriores sobre campo magntico como son a experiencia de Ampere e outras as como as
leis de Laplace e o teorema de Ampere estaban baseadas na seguinte hiptese:
Temos unha corrente elctrica, logo poderemos obter un campo magntico. Pero na dcada de 1820-
1830, o ingls Faraday e o yankie Henry empezaron a pensar se non sera posible traballar coa hiptese
contraria: Temos un campo magntico, logo poderemos crear unha corrente elctrica?. Con esta idea
desearon mis de 1000 experimentos que sentaron as bases de toda inducin electromagntica actual
(consiste en crear corrente elctrica a partir de campos magnticos).
Os experimentos podemos clasificalos en tres grupos:
A) Creacin de corrente elctrica co movemento dun imn.
B) Producin de corrente elctrica por movemento dun electroimn.
C) Producin de corrente elctrica sen que haxa movemento mecnico.

Conclusins dos 1000 experimentos de Faraday e Henry:
Para que haxa inducin elctrica debe cumprirse:
I) Que haxa unha variacin de fluxo magntico. Como: = B

s = B s +s B
II) s debe estar no campo de B

.
III) Para que haxa un xerador de corrente debe existir:
a. Indutor: Bobina ou imn que crea B

.
b. Inducido: Elemento onde se crea a corrente.
c. Rotor: parte que xira con MCU.
d. Estator: parte que est quieta.
Tanto indutor como inducido poden ser rotor ou estator.
Exemplos de xeradores:
- Dinamo Bici




- Alternador dos coches





10


- Motores elctricos: teen os mesmos elementos
que os xeradores pero:
1. O rotor sempre inducido.
2. Consume corrente en lugar de producila.





2. Leis de Lenz e Faraday
Son as que rexen a inducin electromagntica. Son leis empricas derivadas das 1000 experiencias.

Lei de Lenz
Obedece a un principio xeral que existe neste universo e que podemos enunciar as: Cando en un sistema
realizamos unha accin, este inmediatamente responde con outra accin coecida como reaccin que
igual e oposta. Por exemplo, na mecnica temos a 3 Lei chamada Principio de accin e reaccin. En
qumica temos o principio de Le Chatelier que rexe o equilibrio qumico. En xeodinmica tamn funciona
sobre os axentes que modifican o equilibrio xeodinmico.
En electromagnetismo temos a lei de Lenz, que nos informa de cmo funciona este principio de accin-
reaccin nesta ciencia.
Regra de Lenz para averiguar o sentido do xiro da corrente inducida.


Lei de Faraday
O voltaxe inducido nun circuto chmase f.e.m. (forza electromotriz), represntase por E e vn dado por:
e = k
J
Jt

Como esta lei independente doutras, tmase k=1 e =
d
dt


3.Aplicacins da Lei de Faraday
Corrente inducida nun xerador de alterna con rotor que xira a 50 rpm
e =
J
Jt
=
J(B

s)
Jt
=
J(BNcos o)
Jt
= NB
J(cos o)
Jt
= NB
J(cos(t))
Jt
= NB sin(t)

e = NB sin(t) ; e = e
0
sin(t)


Na corrente domstica: e
0
= S1u :oltios
Autoinducin
Cando nun sistema de inducin electromagntica o indutor e o inducido son o mesmo elemento fsico,
entonces o fenmeno elctrico que da lugar
de Faraday.

O fenmeno de autoinducin con corrente continua:
e
A
= -
J
Jt
= -
J(B

Jt

Indutancia: I =
Ns
I

A aplicacin da lei de Faraday a correntes autoinducidas danos que estas teen o valor:
I: corrente creadora da autoinducin L: coeficiente de autoinducin ou indutancia de bobina.
O coeficiente de autoinducin ou indutancia un par
da xeometra da mesma e do medio magntico no que est construda. tan importante que acada a
categora de magnitude fsica que ten como unidade SI o Henrio, en honra a Henri, un dos autores dos mil
experimentos.
1 Henrio a indutancia que ten unha bobina que crea 1 voltio de corrente autoinducida cando vara nela 1
Amperio por segundo. Como o Henrio moi grande, utilzase para indutancia os milihenrios. A indutancia
representa a resistencia dinmica da

Condicins de inducin
electromagntica
Debe haber
Indutor e inducido deben estar no campo
:oltios








Cando nun sistema de inducin electromagntica o indutor e o inducido son o mesmo elemento fsico,
entonces o fenmeno elctrico que da lugar chmase corrente autoinducida, que tamn se rexe pola lei
O fenmeno de autoinducin con corrente continua:
( s)
= -
J(Bs)
Jt
= -
J
IN
l
s
Jt
= -
INs
l

JI
Jt
A aplicacin da lei de Faraday a correntes autoinducidas danos que estas teen o valor:
I: corrente creadora da autoinducin L: coeficiente de autoinducin ou indutancia de bobina.
O coeficiente de autoinducin ou indutancia un parmetro caracterstico de cada bobina, pois depende
da xeometra da mesma e do medio magntico no que est construda. tan importante que acada a
categora de magnitude fsica que ten como unidade SI o Henrio, en honra a Henri, un dos autores dos mil
1 Henrio a indutancia que ten unha bobina que crea 1 voltio de corrente autoinducida cando vara nela 1
Amperio por segundo. Como o Henrio moi grande, utilzase para indutancia os milihenrios. A indutancia
representa a resistencia dinmica da bobina e ten tamn un significado fsico:
I =
INs
l

I
I
=
B s
l
=

I

Debe haber
Por B
Por S (xeador
alterno)
Indutor e inducido deben estar no campo
magntico do indutor
11
Cando nun sistema de inducin electromagntica o indutor e o inducido son o mesmo elemento fsico,
chmase corrente autoinducida, que tamn se rexe pola lei

= -I
JI
Jt

A aplicacin da lei de Faraday a correntes autoinducidas danos que estas teen o valor: e
A
= -I
d
dt

metro caracterstico de cada bobina, pois depende
da xeometra da mesma e do medio magntico no que est construda. tan importante que acada a
categora de magnitude fsica que ten como unidade SI o Henrio, en honra a Henri, un dos autores dos mil
1 Henrio a indutancia que ten unha bobina que crea 1 voltio de corrente autoinducida cando vara nela 1
Amperio por segundo. Como o Henrio moi grande, utilzase para indutancia os milihenrios. A indutancia
Por imn mbil
Por I ou V

12

4. Esquema dunha central elctrica















5. Producin de ondas electromagnticas
Un condutor cargado crea un campo elctrico. Unha corrente elctrica (cargas en movemento) producen
un campo magntico (experiencia, regra da man dereita e lei de Ampere).

Velocidade de propagacin de B

e E

Newton pensaba que era infinito. Maxwell demostrou que era de 300000 km/s, que coincida coa da luz,
por iso concluu que era unha onda electromagntica. Foi Hertz o primeiro en preparar ondas
electromagnticas utilizando un circuto tanque modificado.




13

Fsica Moderna
a fsica que arranca a partires de 1900.
1. Fsica nuclear: baseada na interaccin nuclear forte e dbil
1.1. Ncleo atmico
1.2. Forzas de enlace nuclear
1.3. Radioactividade
1.4. Fisin e fusin nuclear
2. Fsica cuntica: estuda as magnitudes fsica a nivel atmico
2.1. Orixes da teora cuntica
2.2. Efecto
2.3. Dualidade onda-corpsculo
2.4. Principio de Heisenberg
3. Relatividade especial: estuda MRURS relativos a velocidades prximas a da luz
3.1. Transformadas de Galileo
3.2. Postulados de Einstein
3.3. Transformados de Lorentz-Einstein
3.4. Xeometra espazo-tempo
3.5. Consecuencias relativistas



1. Fsica nuclear
Ncleo atmico
Se o tomo de plastilina lle quitamos os electrns qudanos o ncleo atmico. Cmo se representa?
Acptase que o smbolo sexa o mesmo que o tomo como tamn se acepta que a masa do ncleo tamn
sexa a mesma que a do tomo, porque anda non hai tecnoloxa que os diferencie.
Xustificacin enerxtica do ncleo: o ncleo est rexido sa estabilidade pola
interaccin nuclear forte que une os nuclens a travs de gluns e a interaccin
nuclear dbil que regula a interaccin protn-neutrn a travs dos bosns
vectoriais masivos e que ten como manifestacin mis notoria a radioactividade.
A radioactividade o fenmeno fsico que botou abaixo a teora atmica de
Dalton que supoa que os tomos eran indestrutibles, xa que autodestrense
espontaneamente por este fenmeno que descubriu Bequerel en 1876 e estudou Madame Curie.
Anda que o ncleo pode destruirse a estructura mis estable que coecemos do universo, xa que
para romper un ncleo hai que aportarlle unha enerxa equivalente nuclear.
A interaccin nuclear tan forte que a repulsin electroesttica que existe entre protns despreciable
fronte a ela.









Tipos de ncleos
Istopos:
igual Z, distinto A
Istonos:
igual Z-A
Isbaros:
igual A, distinto Z
Ismeros:
igual A, igual Z, pero
distinta enerxa
Tamao nuclear
tomo: 10
-10
m Ncleo: 10
-15
m Cordas: 10
-35
m

14

Defecto de masa. Estabilidade nuclear
A masa que falla est en forma de enerxa nuclear.
Exemplo de clculo de defecto de masa: A masa
atmica do istopo ferro Fc
2
5
= SS,9S94u.
Se m
poton
= 1,uu76u e m
ncuton
= 1,uu86u
a) Calcular o defecto de masa.
m = (26 m
poton
+Su m
ncuton
) SS,9S94
= u,S162u
b) Calcular a enerxa nuclear.
E = mc
2
= u,S162u c
2
= u,S162u
1,67 1u
-27
kg
1u
(S 1u
8 m
s
) = 7,6 1u
-11
[
E = 7,6 1u
-11
[
1cI
1,6 1u
-19
[
= 47SHcI
c) Estabilidade nuclear: para arrancar 1 e
-
do H fan falta 13,6 eV pero, cantos fan falta para arrancar
un nuclen do Fc
2
5
?
47SHcI
S6nuclcons
= 8,48HcI
d) A enerxa de enlace por nuclen a que nos mide a estabilidade nuclear.








Radioactividade
Anda que o ncleo a estrutura fsica mis estable do universo, resulta que cando un istopo nuclear ten
un defecto ou exceso de neutrns vlvese inestable e vomita unha serie de partculas que, en principio,
eran descoecidas, pero xa Becquerel chamou o, [, y, que supoen a autodestruccin espontnea dese
ncleo. Constiten as a radioactividade, que existe xa dende o principio do Big Bang. A radioactividade
pode ser natural cando se produce espontaneamente o artificial cando a tecnoloxa actual provoca a
destrucin do ncleo, a primeira existe de sempre, a segunda iniciouna Rutherford cando bombardeou
nitrxeno con partculas o.
Reaccin nuclear de Rutherford: N
7
14
+ o
2
4
u
8
17
+ P
1
1


Leis de Russell, Saddy e Fajans
Os primeiros en estudar a natureza das partculas o, [, y foron Russell, Saddy e Fajans.
Partcula
radioactiva
Natureza
Efecto sobre o
ncleo
Exemplos
Experimentos para determinar
a natureza
o Ec
2
4 2+

A dimine 4 e Z
dimine en 2
F
9
19
N
7
15
+ o
2
4


[ [
-1
0

A non vara e Z
aumenta 1
F
9
19
Nc
10
19
+ [
-1
0



15

y y
0
0

A e Z non varan,
a enerxa si
C

14
C

14
+ y
0
0


Leis da radioactividade
Tanto a radioactividade natural como a artificial descompense polo mesmo mecanismo polo tanto deben
estar rexidas polas mesmas leis as que imos a destacar as seguintes:
Lei de descomposicin radioactiva: se inicialmente temos N
0
(nmero de nclidos radioactivos
iniciais), despois dun tempo t, teremos N. A relacin entre N
0
e N segue a lei de decaemento
exponencial dada por: N = N
0
c
-t
.
A constante representa a probabilidade de que unha fraccin de nclidos
dN
dt
desapareza na
unidade de tempo.
ProoiliJoJc =
cosos o:orolcs
cosos posilcs
= =

JN
Jt
N
; Jt =
JN
N
; Jt
t
0
=
JN
N
N
N
0
; ln
N
N
0
= t ;
N
N
0
= c
-t
; N = N
0
c
-t


Exemplo: O tenecio un elemento no que en 8h desaparecen a metade dos nclidos, cal Jo tcnccio.
N
0
2
= N
0
c
-t
;
1
2
= c
-t
; ln
1
2
= t ; =
ln
1
2
t
= 2,4 1u
-5
s
-1


Lei de decaemento radioactivo:
N = N
0
c
-t
(en forma de nclidos radioactivos)
m = m
0
c
-t
(en forma de masa radioactiva)
n = n
0
c
-t
(en forma de moles)
m = m
0
m = m
0
m
0
c
-t
= m
0
(1 c
-t
) (masa que desaparece)

Lei do perodo de semidesintegracin, T:
N = N
0
c
-t
pero se t=T, perodo de semidesintegracin: N =
N
0
2

N
0
2
= N
0
c
-t
;
1
2
= c
-t
; 2 = c
t
; ln2 = I ; I =
ln2

Lei da vida media dun nclido: chmase vida media dun nclido a que o tempo que por termo
medio tarda en desaparecer un nclido.
=
1

I =
ln2

=
ln2
1

= ln2

Lei da actividade radioactiva: chmase actividade radioactiva velocidade de descomposicin do
nclidos: A =
dN
dt
.
Se en N = N
0
c
-t
, derivamos con respecto a t:
dN
dt
=
dN
0
dt
c
-t
A = A
0
c
-t
q (ccqucrcl)



16




Exemplo: P
15
32
, = S,S 1u
-7
s
-1
, m
0
= 64g
a) Calcular canto P desapareceu cabo de 19,2 das.
m = m
0
m = m
0
m
0
c
-t
= 48g
b) Cal o perodo de semidesintegracin?
I =
ln2

= 14,6 Jios
c) Cal a vida media?
=
1

= u,u68 uas
d) Determinar canto desapareceu en 29,2 das utilizando o concepto de T e que 29,2 das =2T.






Reaccins nucleares: as que ocorren no ncleo
- Non se conserva a masa como nas clsicas.
- Demostran que os tomos son destructibles buscando abaixo as a Teora atmica de Dalton.
- Consrvase a enerxa pero hai que traducila a partir de E=mc
2
.
- Consrvase a carga e o nmero de nuclens.
- Poden ser:
o De fusin: 2 ncleos lixeiros fusinanse para dar outro mis pesado.
o De fisin: 1 ncleo pesado rmpese noutro ou outros mis lixeiros por bombardeo de algn
nuclen.
o De aniquilacin: materia+antimateria=enerxa.

Propiedades das reaccins nucleares
Tipo Propiedades Exemplos
Fusin
o Producen enerxa limpa.
o Difciles de controlar pola alta
temperatura.
o Estase construndo o primeiro
reactor de fusin.
Bomba de H: E
2
+E
2
Ec +cncrio
Fusin solar: 4E
2
Ec +y +color
Fisin
o Produce enerxa
contaminante.
o Fcil de controlar.
o Tdalas centrais atmicas son
deste tipo.
u
92
235
+o( P
1
1
) P
52
210
+( o
2
4
) + y
0
0

Aniquilacin
o Aprovitase mis enerxa
porque toda a masa
transfrmase nela.
o Moi difcil de controlar.
P
+
1
+ P
-
-
y
0
0





17




Principio fundamental das reaccins nucleares
A suma dos superndices e subndices en reaccin = a respectiva suma non produtos nucleares.

Exercicio 1: comprobar se a reaccin de fisin anterior posible:
u
92
235
+o( P
1
1
) P
52
210
+( o
2
4
) + y
0
0

2SS +o = 21u +4 +u o = S
92 +o = S2 +2 +u =
15
2


Exemplo 2: cando nun ncleo existen un exceso de neutrns manifstase a interaccin nuclear dbil, na
que un neutrn libera unha partcula [e outra descoecida.
a) Cal a partcula descoecida?
n
0
1
X

u
+ [
-1
0

1 = o +u ; o = 1 u = 1 ; = 1 X

u
= P
1
1

b) Cmo podes definir o neutrn vista do resultado anterior?
Un neutrn a unin de un protn mis un electrn.
c) Qu fai a enerxa de interaccin nuclear dbil?
a que serve de unin electrn ( c
-1
0
) neutrn ( P
1
1
).

Exemplo 3: Determina X en I
90
284
X

u
+ Po
91
284

284 = o +284 ; o = u 9u = +91 ; = 1 X
-1
0


O problema dos lacasitonios
Os lacasitonios son nclidos radioactivos que teen a propiedade de que cando decaen fano nunha especia
comestible, os lacasitos.
a) Determina de forma prctica utilizando a seguinte tboa.
N Tempo
N

N
0
,

e
A

N
0
= 98 0 1
N
1
= S4 1
S4
98
, 1,u6
u,22
N
2
= 17 2
17
98
, u,87
u,uS
N
3
= 12 3
12
98
, u,7u
u,14
N
4
= S 4
S
98
, u,74
u,1u
=

_e
A
u,84 _u,122S s
-1
u,84 u,122S
N
N
0
= c
-t
; =
ln
N
N
0

t

b) Calcular T.
I =
ln 2

=
ln2
u,84
= u,84 s
Resumen
Iniciais: N
0
Despois de t quedan N
Desaparecen: N
0
N = N
0
N
0
c
-t

Quedan: N = N
0
c
-t


18


u,1 = c
-t

Se queda un 10% de N
0

Ser
10
100
N
0
= N
0
c
-t

Desaparecen
90
100
de N
0
u,9 = c
-t