63.

521(=632)
..

XIX XX .
L.R. Gabdrafikova

Everyday Life of the Tatar Students

at the End of XIXth the Beginning of XXth Centuries

XIX XX .
,
.
, .

The article highlights the everyday life of students

at the Tatar religious schools in the late XIXth early XXth
centuries. This period is remarkable for Tatar Muslim
society by the rise of Europeanization which made
a significant impact on the everyday life of those students.
Living and educational conditions, their leisure culture
are changed.

: , , ,
, .

Key words: Tatars, Europeanization, education, every day

life, leisure.

- XIXXX . .
.

. () ().
1905 . ,
,
..
,
.
10 20 , 30-
[1, c. 380].
. ,
, .
.
- .
,
, .
XX .
.

, , ,
. . ,

.
.
.

XX . ,
XIX - .
[2, c. 271].
, , ,
. , ()
: ,
. ,
( XIX .)

,
[3, c. 167170].
. ,
, , .
1906 . . ,
, ,
[4, c. 147].
1917 .
, .
, . 1916 .,
2 8
[5, c. 293]. ,
56

 XIX XX .
, , ,
.

, . XX .
. ,
- .
,
, . . ,
1910 . ,

, , -
, [6, . 2434].
,
.
.
. ,

:
,
9 12 . , ,
, .

[7, c. 3435].
. (1916 .), 8 (
) 12 ,
4 ,
, 9
[5, c. 287].
,

. .

,
[8, . 3536]. .
,
, ..
(
) [2, c. 254].
,
. ,
. ,
,
.
, , [9,
. 201.]. ,
.
. -

, ,
() [3, c. 168169].
.
- , ,
.
, . ,
, ,
, .

. .

.
.
,
.
(),
.

. ,
,

. , , , .
.
,
[10, c. 39].
. ,
.
.
.
1890- .
, ,
. ,
, , .
[11, c. 156157].
, ,

,
1913 . [12, c. 329]. ,
( ) (
) .
, ,
[13].
,
. ,

57


, , ..
,
, .

, , .
.
. , , , ..
( )

. ,
, 1904 . [14, c. 233].
XX . , ,
()
2 5 . , 3 5 . [15, c. 169]. ,
1913 .,
5 . . ,
, ,
100 1000 . [9, . 208209].
.
,
.
.
,
, .
.

[16, c. 24].

. 1911 .
60 . ,
[17, c. 117118].
,
.
XIX . ,
, ,
, [18,
c. 119]. . . , ,
. ( ) ,
,
, [19, c. 57].

, , ,
,
[11, c. 156157]. .
, ,
. .
19061907 .
,
. XX . .
,
[10, c. 39].
.
.
. ,

[5, c. 288].
[20, c. 143].
,
, .
, .
.
. , 18871889 ., ,
,
, ,
. . , , [21, c. 108]. ,
,
.

,
XX . .
,
, XIXXX .
( , ) . , ,

1908 . ,
[22]. ,
, ,

[3, c. 167].
1908 .
- ( )
3540 . ,
[23, c. 46]. -

58

 XIX XX .


, .
, .
, ,

,
[24, c. 6869].

,
.
.
. .
, .

?.
, .
,
. ,
(
), .
,
. XX .

.
. , , ,
, [9, . 201]. ,
.
,

.
-
.
,
. ,
,
,
[25, c. 229230].
: ,
. , [26, c. 26]. ,
,
.

. ,
()
().

( 1906 .),
.
-.
, 1905 .
. ,

-
.
,
,
.
, , ().

.
. .
,
. , ,
.
, ,
,
.
,
, , ,
.
,
.
,
. , ,
, , .

,
[9, . 201201].

. ,
1901 .

().
.

, ,
[3, c. 167170].

59


XX ., 1905 .,
,
.
1906 . ,
, , [27].

, . ,

,
. ,
.
, ,
,
-. 19041906 .

. , .
1906 .

- [28].
,
1906 . 4 .
82 .
, , [29].

.
40 [30, c. 395].
-,
() [31].

,
. , , ,
[32]. 1906 .
1907 .
.
- , , ,
.
1908 .,
. . , 1906 . 1500
.
[33, c. 167].

1907 .,
-,
, - ,
[34]. , -

-. ,
- ,
(. ..)
[35, c. 305].
, ,
. , . ,
. ,
( ).
.
, , 1917 .
(
, , ..),
[20, c. 153].
- ( ) . 1909 .
.
,
,
1905, 1906 1907 .,
[23, c. 50].

.

. 1913 .,
, .
19051907 .
. 1908 .
-

[36, c. 68].
, ,
1884 .
, .
[37, c. 156].
,
: ,
, ,
.

, ..

,
. ,
- (
) .
XX . ,
, -

60

 XIX XX .
.
.
.
.

.
, , , .

, , .. ,
. ,
,
, .

. . ,
-
,
, . . , ,
XX . ,
, ,
.
,

, , [9, . 210].
XX .
. ,
(, ) 1913 .
[16,
c. 27].
.
,
. , 1914 .
() , .
- .
,
() [26, c. 29]. ,
,
.
, .
.
.
- , , ,

.

.
.

.
.
.
,
XIXXX . ,
, , 50 . ,
, , .

,
:
; ,
.. ,
. -
, ,

.
XIX .
, ,
, .
.
XIX .
.

, .
,
,
, ..
1905 .
.
. , - ,
.
.
,
,
- .
1917 .
.

61

1. . ., 1967.
2. . ( . .) // . .
, 2010.
3. . ,
( . .) // . 1987. 2.
4. . //
. , 2001.
5. ..
// . XIX . XX . : . , 2007.
6. ( ).
. 1. . 4. . 4240.
7. . ( . .) // . . . :
15 . , 2001. . 3.
8. . . 92. . 1. . 19380.
9. . . 1. . 4. . 5482.
10. . . 1-
.
1914 //
: :
. , 2010.
11. . (
. .) // . 1996. 1.
12. .. (19061919 .) //
: : . , 2010.
13. . . 322. . 1. . 46.
14. . ( . .) //
. . . , 2006.
15. .. -
XIX XX . , 2004.
16. -. (1910 .) // :
. , 2010.
17. . ( . .) //
. , 1992.

18. . . , 1844.
19. . ( . .). ,
1979.
20. ..
// : : . , 2010.
21. . ( . .). , 1991.
22. . . 199. . 1. . 675.
23. . - ( . .)
// - : . , 1999.
24. . . : . . ., 1997.
25. . // :
; : ;
: (. . .). ., 1974.
26. . . , 1997.
27. ( . .). 1906. 8 . 34.
28. ( . .). 1906. 14 .. 6.
29. ( . .). 1906. 28 . 42.
30. .
( . .) // . : 8 . . 7:
(19111927). , 1984.
31. - ( . .). 1906. 15.
32. . . 92. . 2. . 7084.
33. . XIX XX //
. 1999. 1.
34. ( . ). 1915. 24 . 15.
35. .
( . .) // . . : 4 . , 1983. . 3.
36. .
(19071916 .) ( .
.). , 2010.
37. . //
. 1999. 1/2.