Вы находитесь на странице: 1из 18

1

www.mizoramsynod.org

REV. WILLIAM WILLIAMS


(Mizorama Chanchin |ha thlentu hmasa ber)

www.mizoramsynod.org

3
REV. WILLIAM WILLIAMS (Mizorama Chanchin |ha thlentu hmasa ber)

Published by Synod Executive Committee Mizoram Presbyterian Kohhran

First Edition 2013 Copies - 50,000

A kawm milem buatsaihtu: R. Thangmawia, Chawnpui Printed at Synod Press Aizawl - 796001
www.mizoramsynod.org

REV. WILLIAM WILLIAMS


(Mizorama Chanchin |ha thlentu hmasa ber) Thuhmahruai Kan hriat \heuh angin Mizorama Chanchin |ha thlen ni atn Pu Buanga leh Spupa lo thlen ni, January 11 chu kum tinin kan serh \hn a. Heta \anga chht hian Golden Jubilee te, Centenary-te pawh ropui takin kan lwm tawh a, Mizoram sawrkr pawhin January 11 hi office holiday-ah a puang tawh bawk a. Amaherawhchu, Pu Buanga te aia missionary lo lut hmasa Rev. William Williams-a chanchin hi hmnlai a\ang tawhin kan lo sawi ve reng a ni a. Kum 1940 hma lamah chuan a chanchin hi kan la hre chiang lo hle a, Chngsil thlenga lo kala lt leh ta angin kan sawi mai \hn a. Kum 1944-a Chanchin |ha thlen Golden jubili kan lawm dwnah erawh chuan Zosphluian kohhranhote duhsakna lehkha a rawn thawnah chuan, Spupa leh Pu Buanga an thlen hmain, indona a reh veleh Khasi ram a\angin Tirhkoh William Williams khn Aizwl a tlawh a. Kan hotuten phal selang chuan Zoramah rawngbwl a tum. Nimahsela, an khk a, hma takin chu tirhkoh chu a thi, tiin a ziak a. Hei hian William Williams-a chu Chngsil chauh ni lo, Aizwl a lo lt tih a tichiang ta a.
www.mizoramsynod.org

Kum 1953 a lo thlen chuan William Williams-an a \hiante nna Aizwl an zin chanchin Sp ram chanchinbu The Monthly Tidings-ah kum 1891 September thlaa a chhuah chu kan lo nei ta a. Hei hi Kristian Tlangau March thlaah tihchhuah a ni a, a sei em avangin a thlaleh April-ah chhunzawm a ni a. Chuta \ang chuan William Williams-a leh a \hianten Aizwlah thla khat dwn lai Isua chanchin an tlngaupui dn kimchang kan lo hre ta a ni. Tichuan, kohhranten Isua chanchin hriltu hmasa ber chu kan hre chiang chho zel a, kum 1974-a Chanchin |ha thlen kum 80-na kan lawm dwnah chuan heti hian thu kan titlu ta a ni: Mizorama Chanchin |ha hriltu hmasa ber chu Khasi rama missionary Rev. William Williams a ni a. Kum 1891ah Mizoramah a lo kal a, thla khat vl Pathian thu a sawi a, a hawsan leh ta a, tiin kum 1973 Synod inkhwmpui chuan Rev. William Williams-a hi Mizorama Chanchin |ha hriltu hmasa berah kan lo pawm tawh a ni. Chumi hnuah kum 2009 Synod inkhwmpui chuan Rev. William Williams-a hi missionary-te znga Mizoram leilung rap hmasa berah a lo pawm leh bawk a. Ani hi Mizoram leilung rap hmasa bertu chauh ni lovin, missionary-te znga Mizo-te hnna Chanchin |ha hril hmasa ber a ni bawk a. Chuvngin, kum 2012 Synod inkhwmpui chuan a lo thlen ni March ni 15 hi Chanchin |ha thlen ni atn a pawm thar leh ta zwk a ni. A chanchin han zir chian hian missionary-te znga Mizote beng hriata \hahnemngai taka Chanchin |ha hriltu hmasa ber a nihna hian kohhran mite thinlung a hneh tial tial a.
www.mizoramsynod.org

Chuvngin, Mizorama kohhran dang zawng zawngte pawh hian Mizote beng hriata missionary-in Chanchin |ha a rawn hril hmasak ber ni, March ni 15 hi pwl rilru pu hauh lova pawm trin kan inngn nghl bawk e. A chanchin Rev. William Williams-a hi kum 1859, February ni 11ah Wales ram thingtlng khaw te tak t Nanternis-ah a lo piang a, a pa chu Captain Daniel Williams-a a ni a, a nu chu Elizabeth Williams-i a ni. A pa hi lawnga sumdwng mi, lawng captain a ni. Kum 12 a nih thlengin Williams-a chu Rev. William Lewis-a enkawlna hnuaiah Capel Neuadd sikulah a kal a. Kum 12 a tling wrh tihah chuan a pa hnung zuiin lawng hnathawktute tirhkahah a \ang ve ta a. |um khat chu Britain hmr lama Clyde luipui hn^rah thli na takin an lawng a nuai a, chumi \uma thlipuiin tuipuia an lawng a han nuai tak tak lai chuan Pathian auvin an \awng\ai nasa hle hlawm a ni wm e. Bible-a Jona ang mai kha niin an inhria a, vaukam an kai hnuah chuan Pathianin an \awng\aina a chhn vnga dam niin a inhria a. A nun chu Isua hnna hl^nin dam chhnga Isua t^na thawh tumna nghet tak a nei ta a ni. Kum 17 mi a nih chuan lawng lam hna bnsanin thing mistiri bulah a inhlawh a, thing mistiri-ah a inlet ta a. Kut themthiam tak a lo ni a, dawhkn leh thil dangte a siam chu miin an lo duh viau mai a. Thing mistiri hna a thawh lai chuan Bible a chhiar nasa hle a, chu chuan Pathian thu sawi leh zir chkna a neihtr a ni. Kum 19 a tlin chuan a hun wl neih zawng zawng chu Pathian thu hril nna hmangin khaw

www.mizoramsynod.org

\henawmah te a zin \hn a. New Quay-ah chuan Grammar sikulah lt \ha lehin Pathian thu zir trin a inbuatsaih ta a. Chumi hnuah Llandysul khuaah sikul a kal zawm a, chumi hnuah Aberystwyth college-ah Pathian thu a zir ta a ni. Heta \ang hian London-ah insawnin Grattan Guinness collegeah graduate a zo leh a ni. Kum 9 chhng lehkha a zir leh hnuah chuan kum 28 mi a lo ni ta a, kum 1887-ah Brecknockshire biala Brecon khuaa Trecastell vng Pastor atn an nemnghet ta a. Wales ram chhim twp, East Glamorgan biala Llanilltyd khuaah Pastor-in a thawk ta a ni. Kum khat \helh Pastor-a a \an hnuah a thawh chk ber missionary-ah inpein Welsh Calvinistic Methodist Foreign Mission hmunpui Liverpool a\angin kum 1887, September ni 28-ah Khasi rama missionary ni trin lawngin an chhuak ta a. Rev. Williams-a leh Rev. J. Ceredig Evans-a te nupa te, Rev. J. Pengwern Jonesa te nupa te, Miss Sarah John-i leh Dr. D. Authurs Hughes-a te nupa te nn an vaiin 7 an ni. Rev. William Williams-a chu Cherrapunji chhim lam, chuanhnuai Shella khuaah mission hna chu a zawm ve ta a ni. Williams-a chuan an chhehvl khuate chu thui tak tak a fang \hn a, thahrui nei tak a ni a, ramhnuai tlng krah kea kalin, mite Pathian thu a hrilh a, mi inpezo tak a nih avngin phr takin a zin vl \hn a ni. Rei lo teah Khasi \awng a thiam a, Shella khuaa Pastor Ksan-a nn hla tak tak thlengin thosi tamna ram Lyngngam leh a chheh vlah te an zin a, Isua thu chu an hril zl a. Kum 1889-ah Khasi thu leh hla tihhmaswn nn U Nongkit Khuber chanchinbu chu Roman hawrawpin a tichhuak a, Khasi rama chanchinbu chhuak hmasa ber a ni.
www.mizoramsynod.org

Mizoram a tlawh
Kum 1890-ah British sawrkrin Mizoram a awp \an a, chu chuan Mizoram boruak tidanglamin mi lu la hnam, tia mi hriat ramah chuan remna leh muanna a beiseiawm \an ta a. Chutih laia Khasi ram Welsh mission hmunpui Shella khuaa missionary thawk mk chu Rev. William Williams-a a ni a, kum 1887-ah Shella khua a lo thleng a. Kum 3 lai Khasi-ho znga a thawh hnuah a lo chhuahpui Rev. Pengwern Jones-a tlawhin kum 1890 khn Sylhet-ah a zu kal a. Chutah chuan r^l a\ang chauha an chanchin a lo hriat, a la hmuh ngai loh Mizote a zu hmu ta a ni. Pengwern Jones-a chuan Williams-a chu hruaiin Sylhet t^n in lian pui an tlawh a, chutah chuan British laka hel Mizo lal an man tharte an va kwm a. Chng Mizo lalte chu \awnglettu hmangin an chanchinte an z^wt a, Isua chanchin an la hre ngai reng reng lo tih a hriat chuan an hnna Isua chanchin hril duhna nghet tak a nei ta a. Silchar Deputy Commissioner Major Maxwell-a hnnah Mizoram luh phalna a dl a, luh phalna a hmuh veleh February ni 7, 1891-ah chuan Sp rama an hmunpui Liverpool-a Mission Secretary Josiah Thomas-a hnnah heti hian lehkha a thawn ta a: Silchar-a Deputy Commissioner Major Maxwell-a hnn a\anga ka lehkha hmuh ka rawn thawn che a, hei hi ka lehkhathawn a rawn chhnna a ni. Mizote chanchin leh an awmna hlat zwng te, eng ang mi nge an nih te ka
www.mizoramsynod.org

zwt a. An hnna missionary-a chhuah \l tiin thla eng emaw zt ka lo vei tawh a, Chanchin |ha chauh hi rem lntr thei a ni. Pathianin an hnna ka kal hi a remti lo a nih chuan kal ka chkna leh \l ka tihna hi mi dang thinlungah tal dah mai rawh se, tiin. An mission Secretary Josiah Thomas-a hnn a\anga remtihna a hmuh veleh a \hiante a swm a, Mizoram luh tumin an inbuatsaih ta a ni. Chutih rual chuan February ni 15-ah Shella khuaah Presbytery inkhawmpui an nei a, chutah chuan Williams-an Mizoram kal a dlna chu hetiang hian an rl a. Pu Williams-a ngenna angin Lushai rama a kal duh avnga a mission hmun kr ruk chhng a kalsan chu kan remti a. Pu Williams-a hian a kal man snso chu amah a intum ang a, mission field atna a \hat leh \hat loh chu Home Executive hnnah a thlen ang, tiin. Presbytery inkhwmpuiin kr ruk chhng a thawhna field chhuahsan an phalsak chu a lwm m m a. February ni 18, 1891-a Presbytery inkhwmpui \iak tkah chuan Sylhet-a missionary haw tr Rev. Pengwern Jones-a te, missionary pahnih William-i leh Brownlow-i- te nn Sylhet an pan a. Mizorama a kalpui tr Assamese \hian Kasinath-a leh Khasi ringtu U Khannai-a ten an zui bawk a. Chu b^kah, an lo intiam lwk angin Mizorama kalpuia a swm Benjamin Aitken-an Sylhet-ah a rawn fin bawk a ni. Tichuan, Williams-a leh a \hiante pathum nn chuan Mizorama Chanchin |ha hril tuma lo chhuakte chu mi pali an ni ta a ni. Benjamin Aitken-a hi Free Church of Scotland Kohhran upa, The Englishman tih chanchinbu sub-editor, Chanchin |ha hril ngai pawimawh m m mi a ni.
www.mizoramsynod.org

10

February ni 22 Pathianni chu Sylhet-ah chmin zng inkhwmnaah Aitken-an Williams-a t^na chona sermon \ha tak Mosia chanchin a\angin a sawi a. Zn inkhwmah Assamese tlangvl Kasinath-an Bengali \awngin thu a sawi ve thung a. Kasinath-a hi Shella khuaa tlaklei laih chhuahna hmuna company ziaktu a ni. Shella khuaa kohhran upa pakhat hrilh a\anga Isua a rin veleh an khua Gauhati-ah hawin American Baptist mission hnuaiah baptisma a chang a. Chawlh laa haw a tum chu Williams-a swm angin a zui ve ta zwk a ni. February ni 23-ah Sylhet a\angin lawngin Surma luipuiah Silchar panin an chhuak a, ni thum an thang hnuah Silchar an lt a. Surma luipui kam sr tuaka Vai thingtl^ng khuaahte chuan Bengali leh Hindi \awngin Pathian thu an hril zl a, Pathian thuziak lehkha thehlpte an sem chho bawk a. Silchar-ah chuan Deputy Commissioner hnnah an thleng a, chuta an awm lai chuan Aizwl a\anga lo kal Telegraph Inspector Melville-a an hmu a. Mizoram chanchinte z^wtin an theih ang angin Mizote chanchin an ngaihven a. March ni 1 Pathianni chu Silchar-ah an ch^min Thawh\anniah sakawrin Jhalnacherra an pan a. Thingpui huana thawkten an lo dawngsawng \ha hle a, Zolti pa James Winchester-a thihna hmun Alexandrapur-ah zan khat an riak nghe nghe a ni. Ningani, March ni 5-ah Jhalnacherra a\angin Tlawng luiah lawngin an lo chho ta a, a k^r leh Nilaini, March ni 11-ah Tut chhuah, Vaihovin Guturmukh an tih chu an thleng a. Inrinni ni 14 chuan Mizo khaw ram pahnih an hmu a, a tk Pathianni March ni 15-ah Mualvm kai, Kutbl lui chhuah
www.mizoramsynod.org

11

an lo thleng ta a ni. Chutah chuan Lianknga khua Mualvm mipa naupang rual, kum 10-15 vl mi an hmu a. Tlawng kam vei lam ml 5-a hlaa awm, in 500 lai an ni a. Chng naupang rual an kawm dn chu Williams-an heti hian a sawi a. Pathianni-ah Kasinath-an Bengali \awngin lawngpute hnnah thu a sawi a, chhn lai vlah Mizo kan hmu ta a, kan hmuh hmasak ber \um a ni a, 8, 9 lai an ni. Mipa naupang kum 10 leh kum 15 inkr vl an ni ang. Kawm an nuam hle a, drkr hnih emaw lai chu hlim takin kan inkwm a, Mizo \awng kan hriat ang anga kan han be vl chu an hrethiam a, kan lwm hle a ni. A lan d^nah chuan ni tinin he lai hmunah hian lawngpute hmu trin an lo kal \hn a. Balhla leh blte an rawn ken chu chi leh vaihlovin an thleng \hn. Mizote chuan pawisa hlutna an la hre lo va, d^r tangka penny chanve chu tangkaraw pawisa penny hnih aiin an duh zwk a. Hng d^r tangka penny chanve hi an hmang \angkai zwk a, indo laia silaimu an tlkchham chuan hng d^r tangka hi silaimuah an chher \hn a ni. Hemi chungchng hi officer pakhat chuan, Kan pawisa nawi hi silaimuin kan hnnah a lo lt leh \hn a ti a ni. Naupangte chu Pathian lehkhabu milem eng emaw zt kan sem a, an duh khawp mai. Hla eng emaw zt kan sa a, ng phiauvin an ngaihthla a. Zaitr kan tum erawh chu kan hlawhchham dr. Lawng pana kan chhuk thlk laiin kan hla sak znga pakhat thlka an tiri ve rt rt chu kan hre phk a. Lawngpute chuan nawhalh bawm an pkte chu an hlimpui hle a, an znga putar pakhat hmuihmul \uak tawh pawhin a fate tn a dl ve, tiin a ziak.
www.mizoramsynod.org

12

Tichuan, Kum 1891, March ni 15, Pathianni-ah chuan Lianknga khua, Mualvm naupangten Chanchin |ha thu leh hlate ngaithlain Bible milemte an dawng a. Hei hi missionary k a\anga Mizoten Lal Isua chanchin kan hriat hmasak ber chu a ni. Thawh\anni-ah sipai 42, Bawrhsp McCabe-a hova hmrchhak lam khaw fang haw lam an twk a, tlai thim d^wnah Chngsil kulh an thleng a, kulh hotupa Capt. Williamsonan hlim takin a lo dawngsawng a. Ani hi Williams-a chipui Welsh mi ve tho, Flintshire khawchhuak a lo ni a; khual \ha angin a lo thleng a ni. Nilaini thlengin an ch^m a. Chngsil a\ang chuan a chheh vla khaw hnai t t a lang nual a, chng khuate chuan Chngsilah hian balhla leh blte kengin chi te, dumei te leh thil dang thlengpui trin ni tin an zu kal \hn a ni. Ningani March ni 19 chuan Capt. Williamson-a leh Bawrhsp McCabe-a leh an sipaite nn Sairng an pan a, Sairngah hian an riak a. A tk Zirtwpni ni 20 chuan Williams-a te tna sakawr an chahsak a lo thleng a, chhn laiah Aizwl an lt ta a ni. Aizwl an thlena an khawsak d^n kimchang Williams-a sawi lo tr lang ila: Fort Aijal chu tlng sng deuh taka awm a ni a, a vlin ramte chu a lang thui thei hle a. A hnaih khaw tam fe chu a hmuh theih a ni. Mizo khua chu Khasi-ho khua ai chuan a lian zwk hle. Kan hmuh ph^kate chu tlng s^ng lai berah an awm deuh zl a. A hrisl avng leh a r^lmuanawm avngin tlng chhpah khua hi st an ni ber wm e. Khasi ramah chuan in 100 te, 200-te

www.mizoramsynod.org

13

hi khaw lian an ni a, Lushai Hills-ah chuan in 200 te, 300 te chu khaw ta ngaih a ni. Khaw \henkhat chu in 800 te, in 1000 lai te an ni hlawm. Aijal kulh chu a thengthaw nuam hle, sik leh sa tehnaah chuan zan khat chu celsius degree 45 a tling hial mai. Chhn z^na lum m m Silchar lakah chuan danglam kan ti ngei mai. Assam ram a\ang te, Khasi hills leh Jantia hills a\ang te, Naga hills leh Mikir hills a\angtein inhlawhfa kuli an tam a, Mizote nn hna an thawk a ni. September thlaah khn an lalte an hel a, sawrkr an beih avngin sawrkrin sazai hna a thawh luihtr a, mi 100 zlin chawlhkr khat emaw zl an thawk \hn. Tn \umah erawh hi chuan a thlwnin an thawhtr tawh lo, chawlhkr tin an duh zt zt kuli an pht lui a; mahse, hlawh an pe zl a ni. An lal pathum Tezpur lung ina an t^ntr dwn \um hian Aijal kulhah chuan Mizo tam fe an pung khwm a, an lalte awm d^n tr an hriat veleh man ve hlauvin mahni khuaah an tln darh ta a ni. Aijal-a kan ch^m chhngin an zngah deuh hlr kan awm \hn a, bk hrang deuhah an khawsa a. Aijal-ah chuan thingtlnga an chnna \hin in ang chu an la sa hman lo va, Pathian lehkhabu milemte kan la khwm a, an ngaina hlein ka hria. Kan fate tn kan hawnsak ang an ti \heuh va, Pathian thu hrilh \lh \lh kan tum \hn a, Pathian chu a \ha an ti vek a ni. An \awng chu a ri a mawiin thlk deuh d^lh a ni a, Welsh \awng angin Pathian thu sawina pulpit \awng a ni ve mawlhin ka ring. Ka sana mawlh an hmu duh a, an beng bulah a chek
www.mizoramsynod.org

14

ri tlat tlat chu an ngaihthla \hn. Ka thawmhnaw leh ka taksate chu min ensak leuh \hn a, ka b^n ngo tak maia thisen z^m dum raih maite chu hmuhnawm an ti a. An kutin an khawih a, zawi tein an zt vl \hn a ni. In fate pahnih khat Khasi ramah ka hnnah tr ula, lehkha ka zirtr ang e, ka ti a, Kan lal pathum lung in t^ngte kha an chanchin kan hre rih si lo va, kan tr ngam hauh lo ve, kan ramah chuan awm la chu i hnnah kan vaiin kan zir ang, tiin min chh^ng a ni. Ch^ngsila kan tawhte pawhin chutiang chuan lehkha zir an duh thu min hrilh a ni. Mizoho chu Khasi-ho aiin an s^ng zwkin an ruakhau deuh zwk a, Meitei lam anna an nei hlein ka hria. An hmlah Mongolian thlah an ni tih a hriat hle mai. An mit leh beng a v^r hle a ni. Kan hmeichhiate angin tukkhumah sam an zial a. An sam zialah chuan \himkual dra siam te, thra siam te emaw an tawn a, saingho te pawh an tawn \hn. Themthiamna lamah chuan Khasi-hovin an tluk hauh lovin ka hria. An in sakah leh thil dangah te pawh a hriat theih a, mau rng an hmang nasa a, rel tin a daih a ni. Mei zu lo pawh an awm lo, hnathawk chungin an zu reng mai. Mipa vaibl chu thing, d^wn sei tak a ni a, kuaite d^wn sei chi a ang ber, mauva siam a ni. A \hen chuan a chhngphmah d^r te, tangkarua te an hmang \hn. Hmeichhe mei zkna chu a danglam hle mai, a lai chu chh^wng hnih a ni a, hmeichhiain an zkin a mawnga an tui thun chu a lo al \hn a, an vawng \ha a, an pasalte
www.mizoramsynod.org

15

ramkal haw t^n an lo zuat a. An nupuite chuan an lo hmuam ve bawk \hn. Puan tah pawh an thiamin an puante chuan mit a la hle a, Meitei an ang leh hle bawk a ni. Khasi-ho ang deuhvin ipt hi an ak deuh vek a, Cardiganshire-a sahbawn b^wm leh purn b^wma an hman \hin ai chuan an ipte chu a \ha zwkin an ngunthlk zwk a ni. A \hen chuan sahmim ipte an ak a, chungte chu kl vun leh sakei vun te a ni deuh ber. Hng thilte leh an fei te, silai te chu entr atn kan hwn thla hlawm a. Chng silaite chu sawrkrin za tam tak an man khwmsak a, sawrkr hotute phalnain kan hwn a. Mizo silaite hi Burma leh hmun dang a\anga sumdwng ta an leisak a ni. An feite chuan Naga-ho fei chu a tluk lo hle. An m phurhte chu Jaintia rama an hman \hin nn a inang viau bawk. Aijal-ah chuan Khasi hnathawk tam tak an awm a, kum 1890 October thlaa Vailian ruala kalte an ni nual a, min hmuh chuan an lwm a. Anmahni \awng ngeia kan han inbia chu mak an tiin an lwm hle a ni. Pathianni chuan mi 100 emaw zngah Pathian thu kan sawi \hn. Meitei te, Naga te leh mi dangte pawh an lo tel \hn. M. Khanai-a chuan Meitei \awngin thu a sawi a, keiin Khasi \awngin, Aitken-an Sp \awnga a sawi chu Khasi \awngin ka letling \hn. Lehkha chhiar thei chu pahnih khat lek ni tain ka hria; pakhat chauhvin Bible a nei. Jowai khua a\anga mi pahnih pathum Kristian nih ch^k awmin an insawi a, Khanai-a hnnah chuan, Kan khuaa kan haw hunah kohhranah kan tel ve ang, an ti.
www.mizoramsynod.org

16

Aijal a\angin ni 17, April 1891-ah kan chhuak leh a, a ram leh mihringte kan hre chiang hman ta lo a ni. A tka Ch^ngsil a\anga kan chhuah hma chuan Mizote thla kan la \euh mai a, pakhat chauh lo chu mei zu lai vek an ni. Pet reng trin kan ti a, vaibl zk tr nei ve lo pakhat chuan a kutzungchal a pet ve ta rawk mai a. I zungchal hmuam suh, Pathian lehkhabu milem ka kentr zwk ang che ka ti a, a keng ta a. Kan kal lam ai chuan lui dungah kan haw chak zwk hle a, April ni 23-ah Silchar kan thleng leh ta a ni. Ni 22 chu Chawlhni a ni a, lui kama mite hnnah Pathian lehkhabu milemte semin kan \umtla a, thute kan sawi zl a. tiin. Aizwla an chm chhng hian lal Dokhama hnnah an thleng a, chu chu tna Bngkwn CID tlng bwk hi a ni. Ani hi British sawrkrin lala an ruat hmasak ber a ni a, Sailo lalte ang chiahin a khuate chungah a lal a. Vai \awng thiam, \awnglettu a ni bawk. Williams-a chu Dokhama ina thleng an nih angin a luhkapui a\angin Pathian thu a sawi \hn a. Chuvngin, khaw chhnga Pathian thu sawi dawng hmasa ber chu Dokhama Vng tih a ni. Williams-a hnua missionary Pu Buanga leh Spupate pawh Dokhama hian a lo mikhual a ni. Kum 1893 lamah sipaiten lal Dokhama khua hi luah an duh avngin insawn trin an ti a, tna Maubwk Biak in tlngah hian mauvin bwkt a zu khawh a, tn thlengin Maubwk tih a ni ta zl a. Chuta \ang chuan khawthlang lamah chhukin Hriphaw khuaah a zuk lal leh ta a ni.

www.mizoramsynod.org

17

Welsh Mission field-ah Mizoram an pawm Mizoram a\anga an kr leh hnu hian Williams-a chuan Mizoram chu Welsh Mission Field atn chak takin rawtna a thlen a. Kum 1891 May ni 1-ah Wales rama chanchinbu lr tak Y Faner ac Anserau Cymru-ah Mizorama an zin chanchin leh Mizote hnna Isua chanchin hrilh a \lziate a ziak a ni. Wales ram Kohhran pawhin an inkhwmpui lian General Assembly-a ngaihtuah trin a chhawp chhuak a, Rev. Williams-a ngei chu missionary atn an hual a. Vnduaithl^k takin Williams-a chu April ni 21, 1892ah khawsikpui natna veiin a thi ta hlauh mai a, Mizorama Chanchin |ha hril tum rn chungin a thi a ni. Shillong-ah phm a ni a, a sermon hnuhnng ber chu Keia t^n zawng nun hi Krista a ni, tih kha a ni. A thl^n hi Mawkhar Presbyterian Kohhran thlnmualah \ha taka siam a ni. A thih hnu June, 1892-ah chuan Welsh General Assembly chuan Mizoram chu an Mission Field-ah an rawn puang ta a ni. In hotu, Pathian thu lo hrilhtute che u chu hre reng ula, an awm dna thil chhuak chu ngaihtuahin an rin dn zir rawh u (Heb 13:7). .....

www.mizoramsynod.org

18

www.mizoramsynod.org

Вам также может понравиться

  • Christmas Special - 25.12.2015
    Christmas Special - 25.12.2015
    Документ4 страницы
    Christmas Special - 25.12.2015
    Chanmari West Branch Ktp
    100% (1)
  • Thuhma: Mizorama Kohhran Din /an Dan Te, Bial Leh Presbytery Lo Din /an Dante Hi A
    Thuhma: Mizorama Kohhran Din /an Dan Te, Bial Leh Presbytery Lo Din /an Dante Hi A
    Документ3 страницы
    Thuhma: Mizorama Kohhran Din /an Dan Te, Bial Leh Presbytery Lo Din /an Dante Hi A
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    80% (5)
  • Kristian Naupang - March, 2015
    Kristian Naupang - March, 2015
    Документ34 страницы
    Kristian Naupang - March, 2015
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Bible Society Chanchin Tlangpui: Sermon
    Bible Society Chanchin Tlangpui: Sermon
    Документ4 страницы
    Bible Society Chanchin Tlangpui: Sermon
    bawihpuiapa
    Оценок пока нет
  • Hermon Daifim Silver Jubilee Souvenir
    Hermon Daifim Silver Jubilee Souvenir
    Документ97 страниц
    Hermon Daifim Silver Jubilee Souvenir
    Fela_Hmar
    100% (2)
  • KTP Thiltumte
    KTP Thiltumte
    Документ4 страницы
    KTP Thiltumte
    KTP College Veng Aizawl
    Оценок пока нет
  • Mission Veng Biak in Hawnnaa Moderator Thuchah
    Mission Veng Biak in Hawnnaa Moderator Thuchah
    Документ3 страницы
    Mission Veng Biak in Hawnnaa Moderator Thuchah
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • KTP Kumpuan Thupui 2012-2013
    KTP Kumpuan Thupui 2012-2013
    Документ17 страниц
    KTP Kumpuan Thupui 2012-2013
    Lalrinsanga
    100% (1)
  • Synod Revival Rawngbawlnain Kohhran A Nghawng Dan
    Synod Revival Rawngbawlnain Kohhran A Nghawng Dan
    Документ6 страниц
    Synod Revival Rawngbawlnain Kohhran A Nghawng Dan
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • April 11
    April 11
    Документ12 страниц
    April 11
    Rohlu
    Оценок пока нет
  • Nitin Chanchintha hril
    Nitin Chanchintha hril
    Документ7 страниц
    Nitin Chanchintha hril
    Ricky Opa
    Оценок пока нет
  • Chhiatni Thatni Kaihhruaina
    Chhiatni Thatni Kaihhruaina
    Документ4 страницы
    Chhiatni Thatni Kaihhruaina
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (1)
  • Didakhe - Jan - Feb., 2017
    Didakhe - Jan - Feb., 2017
    Документ36 страниц
    Didakhe - Jan - Feb., 2017
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Naupang Thu Inchhang-1
    Naupang Thu Inchhang-1
    Документ74 страницы
    Naupang Thu Inchhang-1
    Thianga Misual
    0% (1)
  • PCI Thurin
    PCI Thurin
    Документ5 страниц
    PCI Thurin
    Johana Vangchhia
    Оценок пока нет
  • Kohhran Hrang Hrang Lo Pian Chhuah Dan
    Kohhran Hrang Hrang Lo Pian Chhuah Dan
    Документ3 страницы
    Kohhran Hrang Hrang Lo Pian Chhuah Dan
    Pascal Chhakchhuak
    100% (1)
  • Nilai Leh Beihrual Thupui, 2012
    Nilai Leh Beihrual Thupui, 2012
    Документ256 страниц
    Nilai Leh Beihrual Thupui, 2012
    ktpsihphirvenglai
    Оценок пока нет
  • Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)
    Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)
    Документ792 страницы
    Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (2)
  • MTKP Thuzir 2012.p65 PDF
    MTKP Thuzir 2012.p65 PDF
    Документ49 страниц
    MTKP Thuzir 2012.p65 PDF
    Pascal Chhakchhuak
    Оценок пока нет
  • Mitthi Zing Ata A Tho Leh Ta!
    Mitthi Zing Ata A Tho Leh Ta!
    Документ3 страницы
    Mitthi Zing Ata A Tho Leh Ta!
    Jerry H. lalrinchhana
    0% (1)
  • Pci Thurin Thar Ber
    Pci Thurin Thar Ber
    Документ1 страница
    Pci Thurin Thar Ber
    Hruaizela Chhakchhuak
    Оценок пока нет
  • Rawngbawlna Hlen
    Rawngbawlna Hlen
    Документ6 страниц
    Rawngbawlna Hlen
    Mike Bruce-a Pa
    100% (1)
  • Good Friday Special - 2016
    Good Friday Special - 2016
    Документ4 страницы
    Good Friday Special - 2016
    Chanmari West Branch Ktp
    Оценок пока нет
  • Mssu - Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu
    Mssu - Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu
    Документ116 страниц
    Mssu - Pathianni Naupang Inkhawm Hruaina Bu
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (1)
  • November 25 KUM SANG RORÊL CHUNGCHÂNGA
    November 25 KUM SANG RORÊL CHUNGCHÂNGA
    Документ5 страниц
    November 25 KUM SANG RORÊL CHUNGCHÂNGA
    Pascal Chhakchhuak
    100% (1)
  • Kristian Naupang - July, 2012
    Kristian Naupang - July, 2012
    Документ20 страниц
    Kristian Naupang - July, 2012
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Dam Chhan (Engnge I Dam Chhan? Engnge Ka Dam Chhan?) : K - P Thil Tumte
    Dam Chhan (Engnge I Dam Chhan? Engnge Ka Dam Chhan?) : K - P Thil Tumte
    Документ4 страницы
    Dam Chhan (Engnge I Dam Chhan? Engnge Ka Dam Chhan?) : K - P Thil Tumte
    Mapuia
    Оценок пока нет
  • KTP General Conference, 2012 Reports
    KTP General Conference, 2012 Reports
    Документ64 страницы
    KTP General Conference, 2012 Reports
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • KTP Kumpuan Thupui - Midang Tana Malsawmna
    KTP Kumpuan Thupui - Midang Tana Malsawmna
    Документ38 страниц
    KTP Kumpuan Thupui - Midang Tana Malsawmna
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (3)
  • KTP Rorel Inkhawm Minutes, 2013
    KTP Rorel Inkhawm Minutes, 2013
    Документ40 страниц
    KTP Rorel Inkhawm Minutes, 2013
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Kristian Tlangau - October, 2012
    Kristian Tlangau - October, 2012
    Документ68 страниц
    Kristian Tlangau - October, 2012
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (1)
  • Masihi Sangati Convention 2011: Bulletin Vol. No1. Issue No.1
    Masihi Sangati Convention 2011: Bulletin Vol. No1. Issue No.1
    Документ4 страницы
    Masihi Sangati Convention 2011: Bulletin Vol. No1. Issue No.1
    Rollick Lalnuntluanga
    Оценок пока нет
  • Rawngbawlnaa Thawhho
    Rawngbawlnaa Thawhho
    Документ1 страница
    Rawngbawlnaa Thawhho
    Pascal Chhakchhuak
    Оценок пока нет
  • Gospel 24
    Gospel 24
    Документ4 страницы
    Gospel 24
    Ruat Saka
    Оценок пока нет
  • Mizoram Presbyterian Kohhran Social Front Kaihhruaina: Thuhma
    Mizoram Presbyterian Kohhran Social Front Kaihhruaina: Thuhma
    Документ8 страниц
    Mizoram Presbyterian Kohhran Social Front Kaihhruaina: Thuhma
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • BMA Aw 02 Jan 2011
    BMA Aw 02 Jan 2011
    Документ4 страницы
    BMA Aw 02 Jan 2011
    bangaloremizo
    Оценок пока нет
  • Kristian Naupang - April, 2017
    Kristian Naupang - April, 2017
    Документ36 страниц
    Kristian Naupang - April, 2017
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    0% (1)
  • KTP Inleng 27.8
    KTP Inleng 27.8
    Документ2 страницы
    KTP Inleng 27.8
    Mari A Sp
    Оценок пока нет
  • Synod House Style
    Synod House Style
    Документ65 страниц
    Synod House Style
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (1)
  • INKHAWM UAR THATNATE (900 Words)
    INKHAWM UAR THATNATE (900 Words)
    Документ2 страницы
    INKHAWM UAR THATNATE (900 Words)
    Sarah Hrahsel
    Оценок пока нет
  • An Introduction to God's Word in Mizo
    An Introduction to God's Word in Mizo
    Документ36 страниц
    An Introduction to God's Word in Mizo
    William Lgguite
    100% (1)
  • Kan Damchhan Article Tawi
    Kan Damchhan Article Tawi
    Документ2 страницы
    Kan Damchhan Article Tawi
    bmalsoma
    Оценок пока нет
  • Didakhe - November - December, 2012
    Didakhe - November - December, 2012
    Документ36 страниц
    Didakhe - November - December, 2012
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    100% (1)
  • Pathian Mi Hriat
    Pathian Mi Hriat
    Документ2 страницы
    Pathian Mi Hriat
    Govt czhss
    Оценок пока нет
  • Kristian Apologetics
    Kristian Apologetics
    Документ26 страниц
    Kristian Apologetics
    Mzu Incubation Centre
    Оценок пока нет
  • Lâwmthu Sawi
    Lâwmthu Sawi
    Документ4 страницы
    Lâwmthu Sawi
    KTP College Veng Aizawl
    Оценок пока нет
  • Lalpa Tih Hi Finna
    Lalpa Tih Hi Finna
    Документ3 страницы
    Lalpa Tih Hi Finna
    VanlalnghakaChhawnchhek
    Оценок пока нет
  • Kum Zabi Khatna Leh Hnihna Chhunga Zirtirna Dik Lo Te
    Kum Zabi Khatna Leh Hnihna Chhunga Zirtirna Dik Lo Te
    Документ6 страниц
    Kum Zabi Khatna Leh Hnihna Chhunga Zirtirna Dik Lo Te
    Pascal Chhakchhuak
    Оценок пока нет
  • Pathian Biak Dan Dik: Tualchhung
    Pathian Biak Dan Dik: Tualchhung
    Документ4 страницы
    Pathian Biak Dan Dik: Tualchhung
    Albert Renthlei
    100% (1)
  • Presbyterian Kohhran Pathian Biak Kalphung
    Presbyterian Kohhran Pathian Biak Kalphung
    Документ5 страниц
    Presbyterian Kohhran Pathian Biak Kalphung
    Hmangaiha Hahn Hmar
    Оценок пока нет
  • Hla Leh A Phuahtu
    Hla Leh A Phuahtu
    Документ34 страницы
    Hla Leh A Phuahtu
    Muana Lal Thla JAf
    100% (3)
  • Christian Chhungkua
    Christian Chhungkua
    Документ242 страницы
    Christian Chhungkua
    Thutak Media Ministry
    100% (1)
  • Kristian Naupang - September, 2013
    Kristian Naupang - September, 2013
    Документ36 страниц
    Kristian Naupang - September, 2013
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • KTP Rorel Inkhawm Reports, 2013
    KTP Rorel Inkhawm Reports, 2013
    Документ57 страниц
    KTP Rorel Inkhawm Reports, 2013
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    0% (1)
  • Pentikos Ni: "Thlarau Thianghlim Nei Rawh U.... ,"
    Pentikos Ni: "Thlarau Thianghlim Nei Rawh U.... ,"
    Документ4 страницы
    Pentikos Ni: "Thlarau Thianghlim Nei Rawh U.... ,"
    Nunpuia
    Оценок пока нет
  • Group Inkaihhruaina Dân
    Group Inkaihhruaina Dân
    Документ2 страницы
    Group Inkaihhruaina Dân
    KTP College Veng Aizawl
    Оценок пока нет
  • Untitled
    Untitled
    Документ9 страниц
    Untitled
    K_Martin
    Оценок пока нет
  • Sr. Dept ZIRLAI 25
    Sr. Dept ZIRLAI 25
    Документ1 страница
    Sr. Dept ZIRLAI 25
    Nungtea
    Оценок пока нет
  • Issue :18th January 2015
    Issue :18th January 2015
    Документ4 страницы
    Issue :18th January 2015
    Hlima Ralte
    Оценок пока нет
  • Chhimbal
    Chhimbal
    Документ2 страницы
    Chhimbal
    Hmingthanzuala Fanai
    Оценок пока нет
  • SMB Missionary 2023
    SMB Missionary 2023
    Документ1 страница
    SMB Missionary 2023
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity = 764 Synod Updates
    Synfocity = 764 Synod Updates
    Документ5 страниц
    Synfocity = 764 Synod Updates
    Lasky Chhakchhuak
    Оценок пока нет
  • Solfa Zirna Form & Hriattur Pawimawh 2023
    Solfa Zirna Form & Hriattur Pawimawh 2023
    Документ2 страницы
    Solfa Zirna Form & Hriattur Pawimawh 2023
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 761
    Synfocity 761
    Документ4 страницы
    Synfocity 761
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 762
    Synfocity 762
    Документ3 страницы
    Synfocity 762
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 765
    Synfocity 765
    Документ4 страницы
    Synfocity 765
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 763
    Synfocity 763
    Документ3 страницы
    Synfocity 763
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 759
    Synfocity 759
    Документ3 страницы
    Synfocity 759
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 752
    Synfocity 752
    Документ3 страницы
    Synfocity 752
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 757
    Synfocity 757
    Документ3 страницы
    Synfocity 757
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 760
    Synfocity 760
    Документ2 страницы
    Synfocity 760
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 753
    Synfocity 753
    Документ3 страницы
    Synfocity 753
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 756
    Synfocity 756
    Документ4 страницы
    Synfocity 756
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 758
    Synfocity 758
    Документ3 страницы
    Synfocity 758
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 755
    Synfocity 755
    Документ3 страницы
    Synfocity 755
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 747
    Synfocity 747
    Документ3 страницы
    Synfocity 747
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 754
    Synfocity 754
    Документ3 страницы
    Synfocity 754
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 751
    Synfocity 751
    Документ3 страницы
    Synfocity 751
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 742
    Synfocity 742
    Документ3 страницы
    Synfocity 742
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 750
    Synfocity 750
    Документ3 страницы
    Synfocity 750
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 749
    Synfocity 749
    Документ3 страницы
    Synfocity 749
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Music School Application Forms 2023
    Music School Application Forms 2023
    Документ7 страниц
    Music School Application Forms 2023
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 744
    Synfocity 744
    Документ2 страницы
    Synfocity 744
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 748
    Synfocity 748
    Документ4 страницы
    Synfocity 748
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 746
    Synfocity 746
    Документ3 страницы
    Synfocity 746
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 745
    Synfocity 745
    Документ3 страницы
    Synfocity 745
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 743
    Synfocity 743
    Документ3 страницы
    Synfocity 743
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity : Health Sunday & Hospital Sunday
    Synfocity : Health Sunday & Hospital Sunday
    Документ4 страницы
    Synfocity : Health Sunday & Hospital Sunday
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет
  • Synfocity 741 PDF
    Synfocity 741 PDF
    Документ4 страницы
    Synfocity 741 PDF
    Vanlal Ruata
    Оценок пока нет
  • Synfocity : College of Nursing, Synod Hospital Hawng
    Synfocity : College of Nursing, Synod Hospital Hawng
    Документ4 страницы
    Synfocity : College of Nursing, Synod Hospital Hawng
    Mizoram Presbyterian Church Synod
    Оценок пока нет