PG095

. .
PATROLOGLE
"
CDRSUS COMPLETUS,
SEU BIBLIOTHECA
UNIVERSALIS,
INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, CECONOMICA,
OlfHI SS. PATRH, DOCTORUM SCMPTOItllQUE ECCLESIASTICORII,

SIVE
001 AB .
LATINORUM, 81VE GltiECORUM,
APOSTOLICO AIJ CONCIUI TIUDEST1N! ( 1545) LATINIS

COXCILII FLORESTIM '''. 1439) NiO GILECIS FLOIWEHOST :
RKCUSIO
0MLM OU.fi KXSTITKRK
CHRONOLOGICA
MONUMKNTORUM CATHOLICJC TRADITIONIS PKR QUINDKCIM

KCCLKSLE SiECULA ET AMPMUS,
PRIMA
J B X T A KDlTiONES AGCURATIS8IMA8, INTKH 6E CUUQUE N0NNULLI8 C0DIGII1U3 MANU8GRIPTI8 C0LLATA8, PBHQUAM DILItiEN C A 8 T 1 G A T A ; D18SERTATI0NIBU9,
COIIIIKNTAIUIS, VARIISQUK LEGT10NI11U8 CONTINBNTKR ILLUSTRATA ; 0MN1BU8
OPKRMUS P 0 8 T AMPLIS8IMAS KDITI0NK8 QU. TRIUUS N0VIS8IUIS SiKCULIS DEBENTUR AB80LUTAS,
DETECTI8,
A U C T A ;
INDICIBUS PARTICCLARIBUS ANALYTIGIS, 8INGUL0S
8IVK T0M08, SIVE AUCTORKS ALICUJU8
U U M E N T I 8UB8BQUENTIBU8, DONATA '. CAPITULI8 INTRA IPSUU TEXTUM IUTK DI8P08IT18, NECNON E T TITULI8
SINGULARUM PAGINARUM MARGINKII SUPERIOREM IHSTINGUKNTIBU3 SUHJKCTAMgUK MATERIAM SIONIFICANTIBU8, A I J O R N A T A ; 0PERIBU8 GUM DUBII8, TUM APOGKYPHIS, A L I Q U A VKRO AUCTORITATE IN
ORDINE A D TRADITIONKM F.CGLK8IASTIGAM POLLENTlllUS, AliPLIFICATA \
aOU>T38 t"T AMI'LIL'8 LOGUPLKTATA INDICIUT S ('.01< SIGLT , ALPHAUK TICIS, CIIRONOLOGIGIS, STATI8T1G18,
:. ANALYTIGIS, ANALOGICIS, 1N QUODQl MELIGIOMS Pt.NGTLll DOGMATICUM, MGRALE, LITLHGICUM,
CV.NO.MCIM, DI8C1PLINAKE, HI8T0RIGIM, KT CINCTA ALIA SINK T.LLA EXCEPIIONK ; SED PRifiSBHTIM DUOBUS
I N O I C I B I S , IMMEX8IS ET 0 E N K R A L I B L 8 , ALTKRO RGILIGKT ItKRUM. QUO CONSULTO, QUIDQUII), NON 80LUM
T A L I 8 T A L I S V E PATER, VBRUM KTIAM UNUSQUISQUE PATRUM, X E QIIDKM 0M18S0, IN QUOULIBRT
T H E M A
BGRIP8EH1T, INO
INTUITU GONSPIGIATUR \ ALTKHO SCI!!l'TUH/E
SACR/E, KX
QUO LECTORI GOMPKRIRK SIT OBVIUM QUINAM PATRK8 ET IN QUIRU8 OPERUM
BUORUM L 0 C I 8
8INGUL0S
81NGUL0RUU LIURORUM 8GRIPTUR4B VKR81JS,
PRIMO GENESKOS USQUK N0VIS3IMUM APOGALYPSIS,
GOMMENTATI 8INT.
UUTIi ACCURATI8SIMA, GAETBR18QUE OMNIBUS F A C I L E ASfTKPONBNDA, 81 PEHPKNDANTUIi CllARAGTERUM ITlDITAB,
CHART^C Q U A L I T A 9 , 1NTEGRITA8 TKXTU8, PKKFKGTIG CORRKC TIONlfi, UPBRUM
RKCUSORUM TUU
VARIETA8
TCM K U M E R U S , FORMA VOLUMINUM PERGjlIAM COMMODA SIHIQUE TOTO PATR0L0GI4S DECUR8U CONSTANTBR
8IMIL.IS. PRETII EXIGUITAS, PRAMERTIMQUB ISTA GOLLKGTIO UNA, 1IETHODIGA KT CHRONOLOOICA,
8KXCBNT0RUM KRAGM ENTUHUM OPUSCUI.ORUM QUE IIAGTENU8 IIIC I L L I G 8PAR80RUM,
PRIMUM AUTEM IN
NOSTRA RIBLIOTHKCA, KX 0PKRIHU8 l.T MSS. A D UMNE8
8, K0GO8, LINGUA8 FftRVAftQUE PKRTINKNTIBU8, COADUNATORIJM.
SERIES
GKÊGA
IMtlOR,
IN QUA PRODKUNT PATRIiS, DOCTORKS SCRIITORIiSyUK KGCLKSIiE GR(LK

V S. BARNARA Al) IMIOTILM,
A C C U R A N T E
J.-P.
BlbliothectB Clerl
JIVK
CUISUUM
FlTfeOLOGlA, AD
JjJI P E M T t H
INSTAlt
GOMPLBTORUlf
1P8ILS EGGLKSIiB,
IN
SINGULOS
IV DIAS
M I G N E ,
anlvemae,
SGIKNTI.K
IiCCKKSIASTir.^K
RAMOS
KIMTORB.
PARTES UIVIDlTi:, AI.IA NKMPK I.ATINA, ALI \ /EGO-L 1 A. LATINA,
EXARATA, QT-OAD PRIMAM SEHIEM VIGINTI-QLI NQt KT UtT.E.NTIM VOl.l. MIMHL S MOI.K SVA STAT, MOXVK
IOST PERACTOS 8 8TABIT, AC QlTINQUE-VIGINT!-GF.NTi.M KT MILLE FHA.MIIS VKMT.GRiECA b l . P L I C I EDITIONE TYPIS
E S T . PRIOR GRiBCUM TEXTUM UNA C I M VKRSIONK LATINA LATEKAI.IS AMPLECTITL'K D NUVEM ET GENTUM
TOLIMINA PKRVEMT, 8ED 8INE INDICIBIS ; POSTEUIOR AUTEM 11ANC VEliSKi.MIM T A M L M KXHIBET, 1DK0QLE IPfTRA
WTWQLE ET QUINQ1JAOINTA VOLUMINA R E T I N E T I R . IJTRAQI.E VIGESIMA QIAKTA blE DKCEMBItlS OMNINO APPARUERAT.
CSirHOVODQfB O L U M B N GRiEGO-LATINUM OGTO, U NUMQUO D 'JI. MKHE LATINLM QUINQUE FHANCI8 SoLUMMOLO EMITURB :
WTftOBlQUE VERO, U T PRKTII HI J T S BENEFIGIO FRUATUR E.MPTOK. GULL ECT10 I.NTKGRAM, SIVE GRiECAM 81VT
UTI3IA1I, 826 VOLUMINIBI'9 PRO AMPLIORI ED1T10NE F.T 272 PRO MINOKI ABSQLE INDICIBI S GON8TA>*TEU, GOMPARB.
HCBMX ERIT ; 8ECU8 F.NIM CUJU.^QUE VOLLMINIS AMPLITl.*UINKM NKCNON ET DIFFICUI.TATES VARiA PRKTIA ÊQUABUNT,
ATTAMEX. 81 QUIS t M A T INTKGUE KT 8K0R8IM COLLEGTIONEM r.R/ECO-LATINAM, VEI. KAMDF.M EX Gli/ECO LATINVER8AM
OOODQUE T O L U M E N PRO NOVEM
VKI. PllO SEX FllA.NCI.S OBTIMEBIT. ^.. CONDniUMCS SKItlERUS PATROLOfll^
K T O U U EXCfftlS A P P L I C A N T I R .
V
PATHOWGIAi
GHACAi
TOMUS
XCV.
s. j o a n n k s dam\sckm:s.
EXCUDEBATUR ET VENIT ) J.-P. MIGNE EDITOREM,
DI1U DIGTA VAMBOISE, OLIM PROPK PORTAM LUTETLE PARISIORLM VULGO WENFEIi
01, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOEMA PARISINA.
W4
AVIS 1MP0RTANT
D*aprts une des lois proTidentielles qui regisaent le moode, rarement les oeuvres au-dessus de Tordinaire se foat
sans contradictions plus ou moins fortee et nombreuses. Les Ateliers Catholiques DO pouvaieot gucre echapper ce
cachet divin de leur utilito. Tanlot on a nio leur exislence ou leur importaoce; tantot on a dit qu'ils etaient fermes
ou qu'ils allaient l'*tre. Cependant ilg poureuiveni lear carriere deûis 24 aos, et les productions qui eo sortent
deviennent de plus en plus gravos et soigneee: aussi paratt-il certain qu'amoiDS d'6vonements qu'aucune prudenco
humaine oe saurail prevoir ni empecher, ces Ateliers ne se fernieront qoe quand la Bibliothique du Clergt sera
termince en ses 2,000 volumes in-4\ Le passo parail un sur garant de ravenir, pour ce qu'il y a a esperer ou
craindre. Cependant, parmi les calomuies auxquelles ils se soot trouves eo butte, i l eu est deux qui ont ete continuellement ropotees, parce qifotant plus capitales, leur effet entrainait plus de consequences. De petits et ignares
concurrents se sont donc acnarnee, par Ieur correspondance oo leurs voyageurs, ropeter partout que nos Editions
etaient mal corrigees et mal imprimees. Ne pouvaot attaquer le fond des Ouvrages, qui, poor la plupart, ne sont
que les chefs-doeuvre du Cathohcisme reconnus pour tels dans tous les temps etdans tous les pays, l l fallait bien
ae rejeter sur la forme dans ce qiTelle a de plus serieux, la correction et l'impressioo; en eflet, fes chefs-dOeuvre
rame n'auraieut qu'une demivaleur, si lo texte en etait inexact ou illisible.
II est tros vrai que. dans le principe. un nuccos inoul dans les fastes de la Typograpbie ayant force 1'Editeur de
recourir aux niecaniques, afio de marcher plua rapidement et de donner lea ouvrages moindre prix, quatre volumes
du double Cours d'Ecrilure tainte et de ThSologie furenttires avec lacorrection insuffisar.te donnee dans lcsimprimeries presque tout co qui s'edile; il est vrai aussi qu'un certain nombre d'autres volumes, appartenant diverses
Publications, furcnt imprimAs ou trop noir ou trop blanc. Maie, depuis ces temps oloignes, les mecaniques ont
cede letravail aux presses bras,et !'impressioQ qui en sort, sans Atro du luxe, atteodu que le luxe jurerait dans
des ouvragts d'une tlle nature, cst panaitement convenable sous tous les rapporls. Quaut la correction, i l est
defait quelle n'ajamais portee si loin dans aucuoe edilion aucienne ou contemporaine. Etcomment en serait-il
autrement, apres toutos les peioes et touies les depenses que nous subissons pourarriver apurger nos epreuvesde
toutes fautos? L/habitude, en typographie, mAme dans les meilleures maisons, estde ne corngerque denx preuves
et den confercr une troieiomeavcc la seconde, sans avoir propare en rieo le manuscrit de 1 auteur.
Dans les Ateliers Catholique* la diflerence est presque incommensurable. Au moyende correcteurs blaucbis sous
le harnais et dont le coup d'<jeil typographique est eans pitie pour les fautes, oo commence par preparer la copie d'uo
bout 1'autre sans en oxcepter un seul mot. On lil ensuite en premtere Apreuve avec lacopie aiosi preparoe. On lit
eo secoude de la mome mauiore, maisen collationnant avec la premiore. On fait la meme choso en tierce, en collationnant avec la seconde. Ou agit do m6me en quarte, en collationnaut avec la liorce. Oo renouvelle la m6me ration en quinte, PO collatiunuanl avec la quarte. Ces collationnemeuts onl pour but de voir si aucune des fautes
igoaloes au bureau par MM. les correcteurs, sur la marge des epreuves, n'a ochappo MM. les corrigeurs aur la
marbre et le motal. Apros ces cinq lectures eotieres controloes par Pautro. eten dehors de Ia preparation
ci-dessus mentionnee, vient unerevision, et souvent il en vientdeuxou trois; puis 1'oncliche. Le clichage , par
consequeut la purete du texte sc irouvant immobiliiee, ou fait, avec la copie, une nouvelle lecture d'un bout de 6preuve 1'autre, on se livre a une nouvelle revision, et le tirage n'arrive au'apres ces inuombrables procautioos.
Aussi y a-t-il Montrouge des correcteure de loutes les nations et en plu3 grand nombre quc daos vingt-cinq
imprimeries de Paris rounies! Aussiencore, la correction y coute-t-ello autant que lacomposition, tandis qu'ailleurs
elle ne coute que lo dixierae! Ausai eiifln, bien que Tassertion puisso paraitre lemoraire, 1'exactitude obtenue par
tant de frais et de soios, fait-elle que la plupart des Editions aes Ateliers Catholiques laissent bien loin derriere
elles relUs mfime des cAlebres Booediciins Mabillonet Montfaucoii et des c6Iebres Jesuites Petau el Sirmond. Que
1'OD compare, en effet, n'iinporte quelles feuilles de leurs oditions avec celles des notres qui leur correspondent, eo
grec comme en lalin, on se convaincra que .'invrauemblable est une roalito.
l)'ailleurs ces savants eminents, plus preoccupes da sens des textes que de la pariio typographique et n'etant
oint correcteurs de |)rofession, lisaient, non ce que porlaient les epreuves, mais ce qni devait s'y trouver, leur
aute intelligenco supploant aux fantes de 'editiun. De plus IPS Benedictins, comme lesJeeuiles, operaient piesque
toujours sur des inanuscrits, causo perpotuelle de la mukiplicil^ des fautes, pendaot que les Atelier* Cathoiiques,
doot le propre est surtout do ressusciter la Tradition, nOperenl le plus souvent que iiir les imprimes.
Le R. P. l)e Bucb, Jesuite Bollandisto de Bruxelles, nous ecrivait, i l y a quelque temps, n'avoir pu trourer en
dix-huit mois d'elude, une seule faute dans notre Patroloaie latine. M. DenziQger, professeur de Tlieologie PUniversito de Wurzbourg, et M. Reissmann, Vicaire Goneral de la meme ville, DOUS mandaient, la dato du 19juillet,
n'avoir pu ogalement surprcndre une seule faute, soit dans le latin soit dans le grec de notre double Palrologie,
Enfin, le savant P. Pitra, Benedictin de Solesme, et M. Booetty, directeur des Annales de philosophie clirdtienne.
mis au defl de nous convaincre d'une seule erreur typographiquc, out nle forces d'avouer quc nous n'avions pas trop
prosumede notre parfaite ôrrection. Dans le Glerge se trouvent de bons latinistes et de bons hellonistes, et, cequt
est plus rare des Iiommes tres positifs et tres pratiques, eh bicn! nous leur promettons uae prime de 25 centimes
par chaque faute qu'ils deconvriront dans n'importe lequel dc nos volumes, eurtout dans les grecs.
Malgro ce qui precede, 1 Editeur des Cours completi, sentant de plus eu plus rimportance et nieme la nocessite
d'une correctioo parfaite pour qu'un ouvrage suit veritablemcDt utife et estimable, se livre depuia plus d'un an, et
est resolii de se livror jusau A la fin une opecation longue, penible et couteuse, savoir, la revision entiore et
uoiverselle do sas innombrables clichos. Ainsi cnacun de ses volumea, au fur ct mesure qu'il les rometsous presse,
eat corrigo mot pour oiol d'un bout 1'autre. Quarante hommesy sont ou y seront occupes pendant 10 ans, etune
somme qui ne saurait dtre moindre d'un demi-million de francs est consacroo cet important controle. Be cette
maniore, les Publications des Atelxers Catholiques, qui dja se distinguaient entre toutes par la superiorito de lour
correctioo, n'auront de rivales, sous ce rapport, dans aucun temps ni dans aucun pays; car quel es( 1'ediieur qui
pourrail et voudrait se livrer APRES COIJP des travaux si gigantesques et d'un prix si exorbiiant? 11 faut
certes 6tre bien ponotre d'une vocatiun dif ine c t efTci, pour ne reculer ni devant la peine ni deyant la depense,
surtout loraque 1 Europe eavante proclame que jaojais volumes n*ont elo edit^s avec tant dOxactitude que ceux de
la BiMiothique univertelle du Clergtf. Le present volume est du uombre de ccux revises, et tous ceux qui lo seronl
raveoir purteront cette note. En consequence, pour juger les productions dcs Ateliers Calholiques sous le rapport
de la correction, i l ne faudra prendre que ceux qui portcront en tAte 1'avis ici trace. Nous ne reconoaissons que
ceite Adition et celles qui suivront sur nos planches de mAtal ainsi corrigoes. On croyait autrefois que la storootvpie
immobilisait les faules, atte/idu qu'un cliche de metal n'est poiot ^lastique; pas du tout, i l introduitla perfectioQ,
car on a trouvo le moyen de le corriger jusqu*A extinction de fautes. L Hebreu a ^te revu par M. Drach, le Grec
par des Grecs, le Latin etle FranQais par les premiera correcleurs de la capilalo en ccs langues.
Noue avons la consolation de pouvoir fioir cet avit par les r^flexions suivaoies: Eniin, notre exemple a fiui par
obranler les ffrandes publications eo Italie, eDAllemagne, en Belgique et en France,par los Canons grecs de Rome,
le Gerdil de Naplee, le Saint-Thomat de Parme, VEncycloptdie religieuse de Munich. Ie recueil des ddclaration* de$
rites de Bruxelles, les Bollandistet, le Suarez et le SpicilSge de Paris. JusquMci, on n'arait su reimprimer que dea
ouvrages de courte haleioo. Les in-4 , oii s'engloiit.ssent les in-folio, faisaient peur, et on nOsait y toucher, par
crainte de 8 noyer dans ces abimes saos fond otsans rives; maisona fini parse risquerA nous imiter. Bicn plus,
aous notre impulsion, d'autres Editeursse preparentau Bullaire uoiversel, aux DicUiont de touteale& CongTegationt,
une Biographie et une Hlttoire gAnerale, elc. Malheureusement, la plupart des editions dejA faites ou qui ao
font, sont aans autoritA, parce qa'elles aoot eane exactitud*; la correctioneemble en avoirotefaite par desaveuglea.
aoit qu'on n'eo ait pas seoti la gravit^, soit au'on ait reculo devant les frais; mais patieace! une reproduction
torrecte irgira bientot, ne fol-ce qu'A la lumiiro des ecolea qui so aont faites et qui so feront encore.
TRADITIO
SMCULUyt
GATHOLIGA
VIII. ANNVS 736.
TOT
,
,
, I E P O Z O A Y M H N ,
.
SANCTI PATRIS NOSTR1
JOANNIS DAMASCENI,
HOKACHI PRESBYTERI
OPERA
QHM
EJUS
HIEROSOLYMTANI,
EXSTANT,
CIRCUMFERUNWR,
U TABIIS B D I T I O M B L S , CODICIBUS MANU BXARATIS, G A L L I C I S , 1TALICIS A K G U C I S ,
COLLECTA, RBCENSIT4,
UTLXB VBRSA, ATQUB ANXOTATIONIBUS ILLUSTRATA, CLM PR/EVIIS DISSERTATIONIBtS BT COPIOSIS INDICIBUS,
CIJRA RT STLDIO
P .
M I C H A E L I S
L E Q U I E N ,
MORINO-BOLONIENSIS, O R D I M S F F . PU/EDICATORUM :
variorum curis adaucta, uempc,

ANDR.
GALLANDII,
ANG. MAll, ETC.
ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE.

BIBIJOTHEC C L E B I (JftlVEBS*:,
SIVK
CUIISIiUM COMlM.KTOHUM IN SIMf.UI.OS SCIRNTI.K ElXLKSIVSTIG HVMOS KDITOKK.
TOMUS SECUNDUS.
mmt
|
vj:xU>ti, 3|, *oi.' ,.'Kj Ka^ncis **;. ^ . . . . .

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EUITORKM,
J U O I C T A VAMBOISE, OLIM PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUII VUI.GO D'ESfEH
M O J S I N A T A M , SEU -MONTROUGE, NUNC VERO INTRA HCENIA PARISINA
1864
T R A D I T I O
SJECULUM
C A T H O L I C A
Vlll.
ANNUS 786.
ELENCHUS
A U C T O R U M E T O P E R U M Q U I I N HOC X C V C O N T I N E N T U R
S. JOANNES DAMASCENUS.
De sancta Trinitale
De hymno trisagio
De sacris jejuniis
De octo spiritibus nequiliae
De virtutibus et vitiis
Institutio elementaris ad doffmata
De natura composita contra Acephalos
De duabus in Christo voluntatibus
Dissertatio adversus NestoriaQorum baeresim
Fragmenta
Epistola de hoc, Quid est homo ?
Canon paschalis
Oratio de his qui in fide dormierunt
Epistola de confessione.
De sacris imaginibus adversus Constantinum Gabalinum
Epistola de sacris imaginibus, ad Theophilum imp
De Azyrais
De corpore et sanguine Christi
Fragmenta
Declaratio
fldei
Expositio in Epistolas Pauli
Sacra Parallela
^ - C v i .
Col.
. . .
S56401

*
Ex typis MIGNE
9
22
63
79
81
99
111
127
187
226
243
239
250
288
310
346
387
402
418
418
442
1070
& ' ' ,
Joennes Tegelinus Augustanus opusculum. guod subjungo, De $ancta TVfttifcte; Joanni

Dtmasceni nomine inscnptum, Augusue Vindelicorum cum Cyrillianis qoibusdanvet Djtauiv.
cenicie, Gnace ei Latine adjjectis adnolatioDibus edidit anno 1611. Hmusinitium "peHitde:.
Damasceno nostro atlributum reperi in codicibus mss. Re$. 109, et CoFb. 6044 cum litulo*
tUp\ , Dt oancta Trinitate, quem operi toU prmnuttendum exislimavi; quia
in pnmis est de hoc mysterio, quamlibet nonnulla passim de inoaraatione interjecerit. MihJ
dubium non est quin aenuinus lucubrationis hujus parens sit Joannes Damascenus, aut eaU
tem ex genuinis ejus libris excerpta sit. Vegelim translationem paucis in locis mutaYi, ejoa*
que notas una edendas censui.
TOT 01 fiMON
IOANNOY
* .
S.JOANNIS DAMASCENI
DE SANCTA
TRIMTATE.
of. \ , - I . fo sancU qaldom Trbdlata(l) coaattbflaaiialj

*, , , viviflca u u m nalaram, naai folanlaien, tmam
* , \ - mcll<mem aoaca et irunon 61 poieatiam ei domi^
, \ {*1 naliooom proitero : qtiia olUtt oaa osi deiut ires
, bypoelaaea, olfe Irea porsocuB; ! ana eoiqoe per \ %% aona propriolaa cuatodialar. uoius aviem ex
Tptdfec, * Trinilate, boe esl DomloJ oosiri Jew Cbrbti, dia Mo , ^ \ , Renaaliot* cooi carne, doaa naioraa deiiatia ei
fvio *a\ , <> hamaniutia, duu volantatea iiidem et aciiones;
, Iv , \ , ted unam bypoaiaala alve panoaan [coofliere], quia
^' - udbi ei idem eai, qol aota aaeenla ox Patre aina
, * i x flaxo et aloo corpore genkui; ei poaireuiia lempo ^
riboa ei sancu aeinperquo virgioe Mark Deipara,
\ ^^* < \ * ioeiiarrabiiiter, [ti eitra ioqQioaliOBem concepius
iv 4 , xa\
t%i: idem toiiia booaa el Deoa, qoj noa peraona
< agnoacitor Deltaie impatsfibllia ( i ) , ol paaaibiiia aa*
^ ,
aampta nauira: qui aalvaa poat parlam (5), virgi*
9
YARUS LECTIONES.
Yegelip. babet iup\ da eorf^m, myaterio acilicet Triniuiie.
JOAN. VEGELINI NOTJS.
(1) Ix tanela qnidem TrimiaU, etc. Tide eliain
ix , iv, Tfl ' ft
Damascentim lib. 1
11 OrlA. /frf. c. 5 loto, ubi boc
.

ipaum docci in Trinilate nam uaiuram, aed trea
Deitaii
. impauibilii. Vido etiam Damitceani,
{%)
bypoauaea : vidtsim auieai in Ctirialo incarnaio Ub, IU, cap. 56, aood loium eai de paaaiono coipo
duaa nataraa et unam peraonaai exaialere. Oine ria el impassibtli dlfinitate illiaa
eiiaoi Leonliaa ByxaDiiouslib. Jk uctU, aclione 1*
(3) Qtu aa/toi poal partxm. etc, 8lc Daioasoenui,
aub loee, p. 400: Ka\ frct- lib. if cap. 15, "Alatp ( )
,
.... ,
.
...
, *tp\

*
( . TJ /\ ,
* . \ . Qut
Patro^Gb XCV,
1
v
11
S. JOAtfrMDAMASCENI
14
nilatis scilicet, notas, boc est signactfU;tyfasfva- . . - &.

(. Quant. Qua de causa..Ffflus*^dto6 facius \ , ; \ esl (4), non Paier,. nec JSftmo/tit quid homofa- ; . , \
ciua eflecil? Retp. \Palcr.esl Vater, non Fillua : . , \
Filius eat-KJ^ytf^ j*t non Paier : Spiritus aan- , \ , ciug eH.Sfrtitfls, et non Pater, 4 7 5 nec Filiue. ;. , , . Jfopjtela* enim dimoveri noft poteal: aut quomodo ; ,
"asset proprietas, ei dimoverelur, vel reciderci? Ea- , \
propler FUitis Dei eliam Fllias hominis fii, qui ex , . ancla Virgine incarnatus est, nec lamen a fitiali , U '
j>roprielale discessit. Homo autcm factus esi Filius , ,
Dei (5), ut ad quod fecit hominem, hoc rursus ei \
coocederet, immorialitaiera ct vilam xlernam ad . , .
aeierui* bonie perfrueoduin. Amen: Gal, fiat.
2. Paler el Filius non sunt dno priiicipii exper. \ , , tia (6), aed aine roedio cotijunctiasima. Mislio cor- , .
mptionem operatur, et sic misceiur, ul aqua ei \ ,
viaum. Unio eat, quando cojijunciio quaedam fli, , , ,
ot oon minuatur, ncque corrampatur alterum, aed * \ "
m maneal in qoo est : nt corpua et anima. Sic \ , , \
etiam Chrialrfa Deua Yorbuiii perfectutu, et bomo , , ;
perfeclus; uniuis quidera est, non tamen confusus. , ,
Unns Deua, Paier (7) Verbi viveniis, eapieiili sub- ,
aiatOMls el virlutia et characteria aelerni, perfeciua , , \ ,
perfecli genilor, Paler Filii unigenili. Elunus Do- , , \
minoa, aolua ox aolo, Detia ei Dol, character et , ,
imago diyinilalie, Yerbum efficax, aapieiiiia quas , \
consUtulaa rea uoiversas coniinel, ei virtoa qnae , ^ ,
omitem creaturara condidit: Filiua verus veri Pa- , \ , \
irfot ioviaibilia ex inviaibili, incorroplibilie ex iocor- , \ * \ ,
roptibjli, el immorialie ex immortali, ei atternua cx ^ 5 !, \ ,
aeterno. nnoa Spirilus saocios, qni ex Deo babet . \
exaialenliam et per Filium plenduit, videlicet ho- , , , ,
minibus: imago Filii perfecta et vita, vivenlium cau- , , \
sa, fona sancius, aanclitas, aancliflcaiionia suppe- \ - \ , *
diiator: in qoo manifestoa reddilur Pater, qui eat , ) \ \ ,
aoper omnia et in omnlbus, et Deaa Filius, qui eai , . per omnia; Trinilae perfecia, gloria ol asternilale ei , , ,
JOAN. VEGELINI 5.
' . Hoc est: Qxanquam tret hypotlOMs
admodum (omnium tonditcr) cum conceptm est atroinem eoncipienlem urvacil; sic et natut virginitalemdico tamen unum t%% principium oio. Pater enm
iUiu$ tervavil itl&$am : sotut trantivit per eam, ei Filii Spiritu*jue principium, non raiione temporh,
clsusam tervavilip$am. Et paulopoal: %td cautce. Qu ille. Nibilomimia tamen et ipse
\ , \ Filius principium e&l, non tantura creaitirarum,
. impotsibile illi erat aed etiam Spirilus sancli respectu. Unde Cyrillus,
ptreiautam portam tratuire et Uiius non ladereti* lib. vni in Joan. c. xxiv, super verba : Principium
gnacula. Vide Ignal. Ep. ad Heronem i , 83; Aiba qui et loquor vobis, ecribit: Ipxum vero Dei FUium
uas. tom. I I I ; Naiiani. orat. 42; Baail. tom. I ; Cy- eliam principium dici, praient EvangeUi loau aperti$iime tettaiur : non tamen idcirco contendas duo
rt\\.DeTrimt.\ imo Damaacenus ipae.
(4) Qua de causa Ftlius homo ett. Vide de hac ette prmcipia, Patrem et Filium, ed unicum prinquaest. Aug. sermone 3, D$ temp. ubi palchre eain cipium, quemadmodum et Pater ett Deus, et Filius
ett Deus; non tamen duo dii, $ed unu$ e$t Deus.
explicat.
(7) Unut Deut Pater. Sont baao per versus se(5) Homo factus e$t Filiu* Dei. Vide Damasc.
lib. ,c. l,ubi oslendil quoinodo in divina dispen- quentea omnes usque ad o5v, tiee igilur, dcaatione demonstrau sii simul et bonitaa, el sa- sumpU ex confeesiono S. Greg. Neocaesariensis,
pientia, el junliiia, et potenlia Dei. Item, c. 12 quae inier opera ejoa anno 1604 a Gerardo Vossio
ediia reperitur, p. 11, et bon Ua dudum eliama
conlra Neslorianos.
(6) Paltr ti Filim rion tunt duo principU exper- nobis cum aliaquadam ojusdem Greaorii hacienus
tia. Hoc mibi Ideo dicere videtur, quia Filiue non inediu Tbeologia Cjrillo de trimUte aobjecU
eat sine principio, nempe Patre. Unde idom Da- fuil. [Liber iate de Trinktale Cjrilli non cst, aed
maac. Dialogo contra Manicb. p. 235 : El xat Damaaceni, para nioniruiD aat anapla libri De flde
, - orlhodoxa.]
\ ,
%
u
u
13
DE S. TRINITATE.
I*
, * . regno : qoae divldilur, ncc abalienatnr. Nec
\, igiior aliquid crcatumaut scrvile eai in seteruiiaie,
* * \ nec adtentiiium, ui quod prius non exatabai, posiea
. - supervenerit Neque eniin unquam Patri defnit
\ ( . Filius, neqoe Filio Spirilus aancioa: aed comrou, , , , laiionis ei alieraiioois expers esi eadem aeinper
, Triuiias. Sic enim nos beaiaro ei vivificam el iu, * , * dividuam Triniuiena credimu. Pater, Filius, ei
, * , Spiriiua eancius, ires persona*, uua imago : irea
* , * , cbaracieres, una expressio: irea byposiasee, una
* , . dcitas : tres proprielaies, una eaaenlia : irea aciio, \ , nes, una graiia : tres exsisieiilue, una asqualiUs :
. , ires cogniiioncs, una gloria : iria nomma , una
confessio
, 0.
confessio : tres confessiones , una fldes. Deus cst
tobtuoiia (8) aelerna et invariabilis, qiue res exsisieniea condidit. Deus eal lumen supreraura ei inaceeasom quod nec meole comprebendi^nec oraiione explicari poteet.
*. . ; . 3. Quatst. Qaol modis [dictlur] Dcus? Re$p. Deua
0* Paler, Deus Filius Dens Spirilus 4 7 6 aneius.
* { , ' Beata nainra, invidemiae expera bonilas, dilecla
, - omiiibus raiione praedius el moliuin desiderau pul , , cbricudo, principium enliura, fona viua, inaccessa
, , , aapienlia, inconverlibilis nalura, viu vacana mo , , flv leaiiia, dolorum nescia toovcrsaiio, circa quam non
, * est alleratio, quam oon atiiogit mutatio, fons sca*
turiens, abundana gratia, theaaurug quiconsuml
, , .
nequii.
4. Confltemur Dominura oostraoiiesumCbristom,
*; * Xpt>
, unigeniium Filium et Verbum Patrie, loinen da
, , * lumioe, Deum verun de Deo tero, incarnatum et
, hominem fattura eaae ex Splritu aancio 61 ex
, aancla glorioaa Deipara ei semper virgino Uaria
. , \ - C eumdera Deum perfecium, ei honiiDem perfecluni,
*, , \ , unuiq el solum Filiuin, tum*anie inearoaiionem,
* \ . lum post Jncaroationem : ejuadem essenue cum
, , \ Palre quoad deiUtem: qaoad omnia eiroilem nobia,
, * ejusdemque essenfue nobificom quoad bumaniiatem
* aioe peccalo facluAi boininem : anto axcula quidem
, ' ex Paire, poatremia aoiem diebus eomdom propter
' \ noa et propief nosiram aaluiem ex aancia Dei
t para ci ecmpor Virgioe Maria uaiuro, qui unoi
, \ . \ , - ei aoiui Filiua in duabua naloris cilra confu, , . sionem , ciira couversionem, cilra diviaionem ag noscilur. Duae enim oaiurae congreas atinl inier
\, . , ae invicem per unioncra iudivuUara, iuseparabilem,
, \ ,. . \ * confuaionis cl converaionia espertem. Caro enhn
, \ , ^ est caro, non deitas, elsi Dei caro facia esi. Pari
* inodo el Verbum Deus est (9), et non caro, laroeui
, &, \ unam effeceranl carnem per dispcnsaiionem. Duas
, \ - igilur naturas csse diciioua (10), aed unum Cbri xal . etumel Filiuin eiDoroinuin, Dci Vcrbum,quod boino
1
JOAiN. VEGELINI iNOTiE.

(8) Di*s ut suttnantia. Vide similem descripiio- cerint, diclu durum videlur, el auclorilate velerum
nem Dei apudCyrillam
deTrioiiale,. p.2;.Damasc. qod sciain deslituitur. Aliud est cuio Cyrillue
.
.
lib. i , c S .
dixii unam esse Dei Verbi incarnaiam naiuram,
(S) Ei Verbmm D*u$ e*r $1 non caro, tametti quod ab ipso oriuodoxe, et apud Daraasc. lib. ,
oneai eftccruut vamem per di$pensaiionem. Puio 41, explicatur.
pro foeabalo, carnem, esae legendum hyposiatin;
(10) Dua$ naturas e$$e dicimut, itd unum C/iriquod Deoa Yerbum et caro aasumpia imam bysfum, elc. Yide eiiam Damaacenum lib. m, c. 7,
poaushB ieceriut. Quod enim unam carucm fequod eal de cotnppsiu Dei Yerbi bypoalasi.
9
15
S. JOANNIS DAMASCENI
16
faciora ei locarnatam est. Mon enim tuam gtoriaai ** *pW
imminoil Domioun qaia carnetn atattmptit. Ante-
qoan enim carnem aunipsil et buniliavit semet* * ^
Spsnm (i l) soli angdi cognoacebaBl oum. Pofteaquam *w
autem bamiliavU aeipftum, Bohersa bomlnara na- . *0| { lara cognotii eenu Yidoa quomodo bomiliaiio nan , operata ait ImrainttUonem, sed magis gloriam feoe- (. 61
rit etacescere/Quod i vero eorloaorani aliqoi* * , otxl
<joarat an deliaa in cruee ineril, aulnoo iuerii (12), \ ,
U iUam noa eaae io omoi Xoco^ ei circanncriptan
in uno loco itamit: noa Mteu cimimaerlpUoQia l .
comprebenaioola expertem e*se dicimas*
*. ^. ; **.
6. OauMf Uode dkitarvox , Ideai Deoa (13)
Retp. a 6 qvod eal ctmpono ti tficio, qula om- xaraâurvdC<j \ xow *
nitats eat effector el eompoaiilooia omniom aocior. , \ ,
Yel a , qaod aignlflcat cum. Dena anim ubiqee , rpdx. \
adesi. a , boc esivldm;477 - . &&
, boeoat, vidiienim omnla antequam facu ea- \ .
aenl. id eat, itomiaw dicilor a , quoJ ^, Vpar*
*
Domiiiu et poieauten aifniQcal. {Jtuui. Quid eal ; .
uuio! Re*p. Aea qoaa aaeundam bypottasin ei ex \ otafopotv .
divertia natoHa aubtiitil. Qumtt. Coromunicalno . , pedivioa natorai an vero aecipii? Rftp. Communtcai. ; . . .
Qm*tL QuW eat $g**4#pha? Retp. Conftiaio. QxaraJ. ^1}; . . BpAr.
Qaalibua nominiboa bonoraior Paler, et qea de , \
cauaa Paier diciiur? Rep. Unoa Pater, aancias ; *. , ,
Deui, et omnipolODS, principii expen, aerapitorous, , , , , ,
iinmortalia * invbibUis, Inexplicabilia, flne caroni, , , . ,
aueceaforam non babeas, a meto alieoua, toper- * , .
tcralabilia, qttl mnaeribua non comimpiiBr. Dktns (2 . ,
esl , quod , boc esl oinuia coo- ; '. , ,
aervat. QuteH. Quibua nominibus bonoralur Filiua, tyjfycov , ,
etqtio reapocla dictui eal Filiuat Rup. UnaaFilius, , , , , ,
Yerbum aaocuiin, progenioa ineflabUia, Yerbum , . , ,
ioeuarrabile, mena inviiibilis, lvmea
sol j u - '*
stili, paator, vla agnua. Filioa dicio* eat, quia ex ; ; TAjfday. ^
Paue eau Qumst. Quiboa noininibua bonoraiur , , , , Spiriius aanciua, el quo reapecln dicioaeat , , , , , , *
boc eal Spiriios? Re*p. Uoaa Sptrilaa aanctus, vi- , , \
viflcus, buraattfis, aubaUnUfoa exsisiouiia aiqoe . \ *
aubaiaieniia prasdiius,firmus,acutus aecorua, t l r - , * ]|
lu* eanciificandi poieauie pnadiu ejuadam essan- \ . '*. ; .
Ua? cuui Palre el Filio. Vapor fuim eat aupernaram \ . *
t)ei tiruiiuia, Uvcupa vero boc eat Spiritua dietoa ; 'Asdxp. ;
esl, quod quocooque ?oloert incllneiur ei apiret. \ ,
9
NOTifi*
(1!) Antequam ertim earnem attump$it et Aomi- que Dent perfectus erat, ptrfeclut komofii,quodque
it/itii seipsuM, elc. Sic otiaro de bac aasumpiione novarum omnium remm maximi novum est itttc
humauae naiuraa Damascenua loouiiur lib. quod MIWIII 9 $oli navum atl, infinilemqu* Dei pth
Orlh. ftdei, cap. i : Denigna Dei ti Palri$ toluntau tentiam perspiau dtcUrat eficilur,
vnigenitut Filiu*, Deique Yerbum ae Deus qui ta
(12) A* deitas in cruee fuerit, aal non fuerit.
Dd et Pairit tinu eral; HU inquam, ejuidem cum Gonfer ad haoc quaMiionem auod eiiam DamaacePaire ac Spiritu tmbstantim: ilie ano omni anliuinor;nua lib. i v , c. 7, UiquU : Clritiu* dupiki naiur*
Hie principU corixi, tt qui i* principio arol, et $$ e* uatur* perp$$uu cruciaue afixtu $$i
upud Deum el PtUnm <raf, *f De** erai; i/fe ix- quaperptiiendii otncxU ul.Cmnu enimi
quam, qui in forma Dai *roi, in^tnalii ca4i$ deteem-tu cruce ptxdaaof, xon dhiniiM.
dil, Nimtncm ixa d$pn$$ionU omnit experte subli- (13) Vnds dicitur , ulut Dtm*. Eiyinolocia
mitate ciira demiaionem uUant d$prt$$a; atque ad : Yido etiam CyriUum, De Trinitaie, .
eraoi n o i w dimiitf, demtastone p/atf^ hujusmodi, et 2 U ; Aihatusiam D$ dtfinitionibut. [Sod tiec
quat nec vtrbituUii exprimi, nee menu compreh$ndiAlbanasii aunt.]
vueat (id tnim de$cen$us wcabulo tign\ficat*r)\q*y
f
D l TRISAGIO. - ADMONITIO.
, tuM| * . VpoV. Qu&ti, Quid 6St Jeoui CferiaUis ? Rup. BotBiaoa ftiao
k*m ; Ûdp * - peccito iactoa bomo Qiuttti*. Qaid 6tt Cbriataa
. '^. T l i*ttv, ; !Arfx#>. Jlaip. Symbolam Miaiio 61 animalai carnii, oitlilo
tato oooiftx% Aa\ - hnmetabilia. Gbristas aateai diclaa 04, cjaia eanw
* ,. onoetdeti ** laatar Doslri tjota eat. fiaeiri*. QBM 6tl tanetue
Ylov toG too; 'Arfxp. tfl &np. Qui Moctifictl ei sanctificalur ? Qumtli*. Qald
oxa?4ti \ 6tl Vertrona? jfeip. Yerbujn aibtUnlivuai e*4 (10),
, , \ qued ieapor cum Spirila prctlo 6*4. Qmmsiio.
< . In qeanam bypoalaai adoraa Filimn Doi (16) f ftetp.
, , , * * In Doi Verbl aubaialenlia uoam aaiaram iocmmalam, quxque adoralar aaa adoraiion6; qaoaiaiu
duaboa oaaeolila eoagroasla aaa peraona facia
, \ , , \ . *
aat, **m adofaiar. Diue swit eueatitt (16), tctSonet doa% doaa voiootalaa, duo libora arbilrla. Qninqoo
a*tt* mdia d k u ett bypoataaia (17): byposiaaia aobaiaieniia 64 persoaa, el cbarae4t!> 6i propriaoi, ei bcUvidaom,
9
NOTJC
(14) Vffhrn iukittniimmm #<!, otc. Damaac. Ub. 6t
dhf6rtrM 60S6 t VerboMio Dei aUluiiur; qaent*
t a , t . 1 8 : \ *> * - dmodttia ibi aoipanm axpHeaL Noqiioqnam auiem
Vertum *uod amper nt eum Polra f4- neât carnem Cbriall iii peraooa Cbriali propier
onionem poraonalem adorandam, quod nullia tc(15) / fmm kafo$U$i adorat Filium Dd. Vide alimoniis ill|aa COBVIBCI poaael.
(16) Dm<* luni **eniim. Vide Damaacen. lib i n ,
Daausc lib. i v c. 5. Ubidooat quomodo camearo
Chrati in ae aipor ao conaidorala non aU adora- cap. 1S, 44,17,18, quiboa oslendit, ul in Cbriato
a*Ha, propier unionom lamen curo Verbo Filio Dd, aunt du naiaras, divuia el bumaaa, ita et in 6adfaadt ait; idqao pulcbrta aimiliiudinlbos regia dom ena6 duas naturalea volunutea, duaa nalaralea
fwrpvra indotioVclarai. Cum aotem Cyrillo* epi- actionof, doaa l&boraa voiantaiea dif inan 61 htt*
atoU ad Noalorivm, inqulL Chriitum ti Damimuu
aMam emfiUmur* ntm l iioailMt cxni Verbo co+ (17) QMinqneemUm modts dieta e$t /typoflont.
Cfa, c46. Q6gai booalMm eam Yorbo eoado- Yid6 CyriUom Ik TrMuu; Daioaacen.Tn primta
a, qaaieama aoaaa Heatoriaap hono illa alioa iiialitttUoiiibiia, 6l DialecUca eap. 11 rt 50.
t
ADMONITIO.
Oper pretium non esse puto, moltis probare Epistolam ad Jordanem Arcbiroandritam De
hymno Trisagio, qu mulliplici jam edibone prodiit, fuisse seriptam a Joanne Damaeceno :
craippe quam criticorum nemo ei eripere hactenus tentaverit; quin potiua asserant ipsi cer-
ttsiiDaB remm, temporum, sententiarum, et locutionum, qiueinea pa&sira obvi sunt, notee.
De illobrtnno auctordisputat, qui apud Orienlales celebratissimus6at A7ôe^ o^t^ ^
9
, , Sancius Deu$, ianctus fortis, sanctui iwmortalU,
miserere no-
bis; addoctisqiie icclesi doclorumauctoritatibus non paucis, contendit qaodvw canticum,

quo Deus ter Sanctut ii>c!atnetur, sire Seraphicum sit, desumptum ex cap. baiaa, sive
tecleoasticum, de tota Trinitate, non de Fiho, seu Christo solo, debere aecipi. Quodrca
monuinentum aliud non reperias, in quo disertius expliceniur eauso, propter qutg exosum
adeo CathoKcis fuerit additamentum, quo Petras Coapheus, seu Fullo, Antiochen Ecclesi
tjranous, sacram hanc oden labefactarat, interjccta voce, * , qui crucifLxu$
t$mro
nobii.
Trisagiam hoc Proclo CP. vetustius non esse astruereut Epistolm ad Fullonera, qn Felids papaa, Acacii, Quinliani, Justini, aliorumqueepiscoporum nominibusinsignit sunt,
modo genainas illas esse constaret. His enim perinae fertur, Theodosio Juniore, el Prodo CP. Prosule, cum ob terrs motum Byzantim cives in îrhis pomcerio supplicationes ad
Ueum baberent, raptum in aerem pucrum, ab angelis didicisse cannen istud, quod populus
caneret. Verum epislobe illae Cl. Valesio, aliisque adulterinffi visae sunt, quod etsi coniutare
Dititur f i r doctissimus Anlonius Pagius post Guillelmum Cave, ad annum Baronii 483; altamenadannum 478 fassus erat,utramque epistolam ad Fullooem, aliamque ad Zenonem, qum
Feticis nomen praferunt, Simplicio potius debere ascribi: quia Felix dudum ante quam CnapbeumiBAntiochenamsedemjam tertioirrupisse didicisset, communione eiepiscopali gradu
pmavera; Acacium; qui taraen his in littena tanauam legitimus, dilectissimusque Deo, , urbisregiao pastor et patriarclia commeadatur. Enimvero anno 484 anathema dicttim
Aeacio ftiH, et anao losequenti 485, Petrus, ejecto Calendione Catholico, Antiochenara sedem
recupennl. Ai vero in epistola quts Quinttani episcopi esse dicitur, non Simplicius, sed
Felix BUeras ad Petrum scripsisse fertur. Multis episcopis it prvmonentibus, inquit, ^
19
20
, maxime sanctissimo archieniscopo Felice. Ad hffic non
capio, impurum Fulloaem a ftomano Pontifice amantissima Religiosiisimi voce compellari,

: Fullonero, iuquam. qui Martyrio Antiocbenum sofium eripuerat, subindeque
deposiius fuerat a Jegilima synodo; qui paulo post indicta causa Basilisci haretici tyranni
auctoritate sedem
throni invasio ; ita ut Basilisco ad ordiQem redaclo , Acacio statirn scripserit, ut a Zenone
Augusto obtineret, Petrum ejusque socios procul amandari, Mandaveram, inquit in genuina
ad Zenonem epistola, u/, facta suggestione pittali tum, pradictus (Petrus) ut et cceteri, qui
per occasionem tyrannicce dominationis (Basilisci) invascrant Ecclesias Dei, extra metas
pellerentur imperii. Alia subjungit, quea satis innuunt Petrum ejusque sequaces auctores
fUisse qecis Stephani Junioris Antiocheni. Praelerea narrai Liberatus in Breviario cap. 18,
post auctorem Breviculi historifla Eutycbianistarum, Acacium Simplicio una suggessisse, ut
Petrum, et Joannem Apamenuin, el Paulum Ephesinum perinde daranaret: imo Felix idem
testalur in Epistola ad clericos et monacbos Orientales : Quos tunc hypocrita Acacius ita
fecit ab apostolica sede damnari, ut his etiam vocabutum Christianorum tolleretur : quod
gtsta apua eum manifestant. Atqui in iilis epistolis nulla borura Petri sociorura fit menlio.
Insuper 4 7 9 Hormisdas papa, ejusque apocnsiarii, monachis Scy this similem Cnapheanae propositionem ingerenlibus, scilicel, unum de Trinitate crucifixum e$sc, nusquam obiecisse leguntur, Petrum Fullonem ob adjectam Trisagio cruciGxioneoi a sede apostolica fuissc proscriptum. Jobius monachus apud Photium cod. 222, cuin medio circiter sicculo sexlo scriberet, Proclo ipsi, non puero, hyranum de quo nunc agitur, imo potius ejus compositionem
ex Seraphico cantico et hie verbis psal. x u : , , , Deum, forlem,
vivum,
anffelos revelasse dixit, juxta atque didicerat a Judao, qui Christianus ex aniino factus, Catecnistse munere in Ecclesia flingebatur, 6V
, > ,
. Nicaphorus Callistus, lib. xvur, cap, 51, Trisagiunj istud ceusei ab

aposlolis ipsis Ecclesi per manus datum esse. In fine actionis I concilii Chalcedonensis,
postquam Dioscorus deposilione dignus est judicatus, Orientales, seu dicecesis Antiochenee
episcopi, cateris ipsum cecinerunt. Quia vero id gestum fuit pofit aliquot annos ab
obilu Procii, addam auctorem alium antiquiorem, scriptorem nempe vite sancti Basiiii Magni, qui a imiltis Amphilochiua Iconiensls fuisso putalus fult: ceeterum recentior non est
Proclo, aut Chalcedonensi concilio; quippe qui, contra ac eetatis istius usus tulit, tres TriIlilatis diviuaB personas esse docet, ,& , & , utd; ,
nihil discernendo hyposlasim ab essentia. Hic porro narrat Basilium, cum Nicae in templo
Saricti-Diomedis versaretur. Xrisagium carmen istud pronuntiasse.
Quod ad ejus interpolationem ailinet, Calcndio praosui Antiochenus, ut turbas, quas
Cnapheus concitabat, sedaret, ante voces istas, qui crucifixus e$ pro nobis, duas alias p r raisit, , Christe Rex, qu veluli yersiculi secundi initium forent, ila ut celebrata pnmum Trinitate, Cbristi deinde clementia invocaretur. Hoc vero additamentum cum
suo auctore Fullp postmodum pessumdedit, cseterique deinceps synodi quartaB adversarii
canlicum rctinuerunt, uti fuerat a P.etro immutatum. Quocirca Severus horum antesignanus,
Julianusque Halicarnassensis, Anastasio imperatori suggerunt, ut Macedonium Constantinopolitanum cogat Fullonis inlerpolatkmem admittere; quod cum pro volis non cessisset,
Macedonio ejecto, Timotheus io ejus locam ordinatar, qui, cum illam denuo introducere
tentasset, imo edicto decreto in Ecclesiis sanxisset, popufo ob novitalem, Deipassianorumque hffiresis suspicionem tumultuante, coeptis aliquantum desistere coactus iuit. Caetcrum
ex Chronico Alexandrino et ex Joannis Malala Annalibus apparet, paucispost annis Byzanlinos non admodum illud additamentum cxhorruisse. Abno quippe Justiniani vi. die 12
NoYembris, cuin tola civilas ob terro motum in forum Constantioi concurrisset, omncs in
hunc modum precatos esse referunt : Sanctus Deus, sanctus forti$ santtus immortalis, qui
erucifixus es pro nobis, miserere nobis. Tunc deinde diluculo conclamasse : Fince, fortuna
9
ChrUtianorum. Crucifixc, serva nos, el urbem nostram. Auguste Justiniane, vincas : ,

: . Tolle, exure tomum cdt-
tum ab episcopis synodi Chalcedonensis. Verum is furor diutinus non fuit, etimperaloris cura
et ediclis Trisagium canticura expurgatum fuit, firuiataque fides Cbalcedonensis. Interim
vero Sevcrus, arrepla sub Anastasio sede Antiochena, Orientalibus persuaserat, ul Trisagiuai
hoc in Christi honorem cura additamento FuIIonis rocitare pergerent. Fragmenla quajdam
oralionis ipsius de hoc argumento et in Annuntiationem, apud me habeo, in quibus faletur
Trisagium Seraphicum, quod Isaia) cap. vi legilur,ad Dominum Sabaoth, Iresque Trinitatis
personas leruiinari, , \
at Trisagium ecclesiasticum ad Christum Filiumve proprie referri, qui ejusdem ac

P^ter et Spiritus sanclus glori coosors boc pacto declarelur; adeoque exiremifi inipietalis
esse nolle vocem hanc addere, Qui crucifixus es pro nobis : " ,
?1 cpfif,, , ; " , ,
, , . Eos eDim qui sibi repugnarent, ceu 4 8 0 Nestorianos

traducebal. Cumitaque Severus Orientalibus persuasisset Tnsagiuui lolum Chrislo potius cani
debere, quam Trinilati, Ephremius qui paulo post ipsum Antiochenam Ecclesiara rexit, etsi
catholic fidei studiosissunus erat, ne turbis seditionibusve occasionem praeberet, salius
duxit concedere, ut Trisagium ab Orientalibus seoundum interpretamenlum islud cum inlcr-
21
DE HYMNO TRISAGIO EPISTOLA.
82
polatione caneretur. Ejus verba recffabo, ut habentur apud Photium, cod. 228, c i epistoia
ad ZeDObinm Monophrsitam. Illi quidem qui Orientis partes incolunt, quia hymnum istum
ad Dominum Jesum Chrishm rcferunt, ,
* , idcirco neqxiaquam peccant apponendo, qui crucifixus es pro nobis (boc est Theopaschitarum errons suspicione liberantur); Byxantini vero ti Occidentales (Graeci utique)
carmen istud $ublimi$simo et tacroiancto bonitatis fonti, consubstantiali TrinUati
tribuentes
eam ob rem non sustinent ut ea vox, qui erucifixus t$ pro nobii, inteneratur, ne pasrionem Trinitati affingant. Cceterum tv , \ , *\ OV |,, , , , in muUi$ Europa regionibus, pro his verbis,
qvi crueifixui es pro nobis i&tctc alia injiciunt, TrinUat sancta, mi$erere nobis.
Kphremio tamen assentiri veretur Photius, propter auctoritatem Patrum, qui Petri Fullonis
aaditamentum rejecerunt, eo quod Trinitas hoc hymno celebretur :
clvot . Et corte, cum Damascenus interpolationera hanc proscripserit,
etiam in libris quos Damasci scripsit nominemetropolit etantislitis sui Petri, hinc collegero
atriarchas Antiocbenos, quiEphromio successerunt, cum catholic doctrinae tenaces essent,
risagium etiam hymnum.expurgasse, ne qu supercssenl Monopbysitici veneni reliquiaa.
Epistol Damasceni in editione Basileeosi 1575 coniextus Greeciis innumeris mendis et
erratis typothetarum scatet, qu omnia stibnotare piguit. Eum vero contuli ac reeeosui.
ad tres codices Regios 1991, 2930 et 3441, nec oon ad chartaccum allerum recentissimum,
el fragmenlum quod reperi in Reg. 3451.
t
IOPAANHN APXIHANAPITHN
.
EPISTOIA
AD JORDANEM ARCHIMANDRITAM
DE
HYMNO
TRISAGIO.
, , Veneranio i * Deo ac dirino zetoflagranti DopUp 'JopddrQ ,

mino Jordani archimondritas Joanne* Datnatc*&, kr .
mu, in Domino $alulem.
*. ,
4. Suramum meum ijoo te prosequor studiom,^
&-., - Patrum opiime, non ex inslabili quadam occar
, * , flione natum esl; sed ex divina chariiale, quas ila
/ , comparata eal, ol nuoquam excidal. Noviuiuseniai
, quara recie de Ode scnlias; quam recte (raeiea
6, , aermonem veriialla; quam ardeuli acsiuea zelo;
\ * * qoatn tioceros advorsua Deum amor, ex quo, cl
. - propter qoem proximo quoque nalurali veluli oodo
! devinttua sis. Ule cnim inslar primi fonlie est: hic
." - vero secundi; imo prioris argumenium : qoia dile*
\ , - ciio proximi amorem erga Deum cerlissimis notis
* * , exprimil. Non nosfugil, quo divinorum eloquiorum
xal , xal ^ dcsiderio tenearis, ui voluplatem 4 8 1 q
xal , illis percipis, ipso quoqoe mello dulciorem experia , \ - rie. Divinam enim pulcbritudinem animo conci , % , - pieng, menlia peniiia alisque eubvecms, DeTdm , ;. noruroqae simuUcroram purissimum speculura eva9
u a i
Edila .
YABIiE LEGTIONES*
R. 1 .
28
S JOANNIS DAMASCENI
24
aiaii, I virloiis formotiUite niUUi per anjna , * xac ,
aocQrauttimt lineamoola dlfhii deeorfa, qni boni . A ',, ^,* otlofJoa exemplir as4, io 16 referag imagtnem. Qua- ! <7 \
propler eam tai amore flaf ramas, vtrtotom redama- 4 * ^ , ctffc
mua, iptumque Daom, a qao eximiae virlodg doiea . < accepisti. Sod, rero mlaeram, Pater, rem ocv 6 *6 ,
miseramt Qo! flt ol Ecctosia boalia, hane aem- , , \ ,
par titrbare conUndal; qoodqoe graviug est, , 6 *
per iptoemat pfelaiia alomnot? Elenim fraier ,
noator religtoslssimoa abbaa Sergfos, geniilis metis, ,
familfaria 61 amiooa, par liileras qaaa ingenooa *,
frater nosler abbaa Job aimlU, me eeriiorem .
fecir, abbatem Anaaiasium, pnaclarnm ilium mo- ,
fiaalarii aancii Eulhymii prasposUom, nonnolla ex , aanclornm Palrnm iibris loea proiniigge, quibus . , ,
acilicot Trigagtam bymnura ad Filiuro duotaxat , \ 5referator. Qoo quldem eoncesao, nibil erU qnod .
probibaat, qoin laes Slia, quam maligno Cnapbeus ,
invexil, oraneg poDilas Inflciat* Ccteram miror, ae \ ,
takfo mlror, al h*c ka aint: ac rorgum demlror, ' , \
ai i u non ainl. Nam et reclam veoerabilig Uliua .
viri, Anagfaaiora dico, fldem p6itp6Ctam babsmus; , , ,
ejueqoe, lon in gcrmone, lam in virlote, qiue In \ ,
aciiona aila 6*4, praeclarag dotce baud ignoramas, * ,
Ac rarsam qoaro mandacio accniaior alienoa aii, ,
plano novimqg. Cm enim Dd amantlasifipva aii
, *1, *
Ipaiqoe vivat, eom addoei potoiaao non pato, tu , , *
moudaeio soo, in inaontem viroro, eximibque vir- , \
tulibaa ornatoro ealomuiam itfuerel; qood oiiqoe * \
animuno noatrom non parom Toxavih Mulifa aqiem Q ^, \ ]
Idem Sergias per vcnerabilem abbal<Bm Job, ger- , \
tnantira avnm frairem, eora eondamnafil, uraiiqua \ , \ "
absqae mora, qaid de bac re aantireiti, aibi ei- , ,
gnlflcarcm, lllud vero etiam aecripalt, Aqataaiom \ alvar
boc afflrmarc, noa qooquo hulcce oenieniias an- * ,
noisao, eamqae calcalo ac aoifragio nostro eompro- , l>asae. Id quoxl plana roajort rae atupore porcolii. *
Proliilaral nobis loca (noo enira MtUiar) qo sao- 6co& , *Gionim probatorumque Pairam 6*16 pronqntlavi- (1) \ ,
nios: qood voro ex iis Triaagiam bjTptraqm ad ' i - *
liuin aolum roferri cooalaralf niloima cenaimua, . dtfv *
Qoin 6i b6a4iaairoinii qooque aane4af Chriali Dei no- \ *
airi ciriuiii patriarcbam, dWinfaaiaain Joanncm, , ,
Deiquo bominem, cjusdera aecqm WDleolias foiaaa, ' .
assarii, boeque in causa aase ut aaam bae in re D .
niepiem aporueriL Quamobrem opor preiiqm duiimqg, nt coleqdA propter 06uni aanelilati 4oa
luco perspecu flerent, nee, quid a^niiaipai, nosirorum quispiam igqorarel* Id qujppo uaiWqm
nobis eal ac familiare.
V
TARIiE LECTIONES*
Edit. * * Sic. Rag. 2 edU. . Maa. .
* Bof. 2
NOTiE.
(i)J$*nnem. Tabnlaa cbronologk AnnaHain nettri dwltath, quibua verbla urba
J M*
Tbeopbanis Joanaem bono SO annoa Ecclaalta Hte- tan valgoaignificaluraGnaoia aeqelonbug: ?. gr.
rotolymiuna pratfuia**, 64 undaro 19 Laonia Sophroniua epislolatn auam ad Sorgittm CP. quaa
laatiri obliaao 4eaUntur. Ipaa oal, quem Tbeopha- lecu ea4 in vi gynodo, ac4. 12 boc modo inscrinca eidcm Leonl ob beUum gaeris imaginfbug in- pstl :
diclum, analliema disigse referc. Doejiig auocea- , Sophronint $ervu$ inutilii
aore diceraus in observaiionibus ad vitam nostri $anct<c Chmii Del nostri civilatii. Piura non addo,
ucioris. Joannes bic dicilur Palriarcha ne rem lesiaiissimam .velie comprobare videar.
, Sanciat Chmli Dti
C
DE TJRISAGIO KPISTOLA.
26
p. Spot \ ! , ol 4 8 2 * Hoc fgitur dicimrjs, farmine*. el aaocu * , jfeoWtatot . pationw, qine eoagruooli railone aaaigaaater, eet>
\ , 6ti lisalma eaae. A&l qaippa Seripiora: c Addaxit Do ' 6 t { minus omnia toSmaiiiii t d Adam, ut videret, qaid
. Kal 6 ', vocaret ea : el omne qoodcanqoe vocavil ipse aai*
, . > roam vWeatem, boc est DOOJOD ejat . Tidemet
Uaqae vocabela, qtue epociom a tpocie dialiagiiani,
, rartaniqpie imposiu oomint qu bypotUsim ab
, xal . alia byposlasi aecoraant ac demom rogalat leges , que taiataa etiamnum vlgentea. Ad bunc porro
\, \ , roodum deflntte proauaiio, Deuro per Seraphiro ae
, per Trisagiom bymaaia unam in irlbus bypoatui . bo* difinitalem ac domioalioBeta, tanqoam per
, , ' Ajtoc ; atithmeUcam qaamdam declaratioaeta, IsaJ re , \, , , velaaee, Car enim non bla aot quater, aut aexcon. 6$ d o^pordc xal \ liea vooem banc Sa*clu$ ceciaeruait quid ilem
n k oV^qc ; est enr noe b i i , aat ter aut qaator, aot aoxcaa*
" , , , Eit- tkf, baec verba : Dominuo Sabooth, pt$M sunt tmH
% ; f l t terro gloria eju* \ prooanliaruol, verum vocem
, , Smnciu* ler, voeabalum auiem Dominu$ aemel dan , \ , \ uzat Serapbim excIamaroDi? Annon at onlende , rent (rea quiaem esse sanciaa bypoauaea, unam
, ' vero iriem domtnationem, uoum Imperlom, gla^
, * \ , riam enam eaaentiamqae ei Deiutem, ac unora
. , \ trea illat esae aanciom Deum; aaaeioni nimlrum
* ! , \ Pairero, aaocUiin Filiom, ganeium Spiritam aaa
, * 1 ' , \ ciaiD : aaum nibilominua sanclum, non irea; onum
* \ *\ ' Dominam, non Ires dominot. Naro trea bypoila&ee,
, . * Deua el Deoa el Deoa aonl; csierum unaa Deus,
dodxwuc nmX
nqc , * ^ el non trea dii. ltem sancius, sanclus, sanclos, sed
t w . *fl o$v , aanclas, et non irei tancii: Domlnua ec Do, - minua et Doroinus; aed unue Dominue, el non trea
, \ , domini. Idcirco subjuoxit: PUni tuni cmli < ietra
Wtorifca, . \ gloria tuo non eomm. Ae doilaa quidem, boe eai
,
eaaonUa, irine explicatur, ui quae io iribos bypodfioc, stasibos absqoe difialooo agnoscatur: ac ruraum
^^^^^^^
ires bypostaaea in ona eaaentia, deitaie scUicet,
xoi } rt|c & odnov. \ uinianUir ac copolantar : sicqae divinius irine san, , , - cii6catur el gloriflcalor, $onctut ianclm* tanciut,
* ae irea personaa una taoUini glorla celebraniur,
, , Domoui Sobooih : pleni $unt cceli et urro gtoria
, \ :- eju$. Unos qoippe Deos esi \o iribos personis, el
* , , troa onuro; boc eat una naiura, non ona peraona.
, . Non aoiom qoaaqao poriona triplici repetilione
. tanctiflcalur et cclebralur. DeiUs eienim, cura ires
bypoataaea compleclatur, propria conveoianlique
, , \
, , , , ralioao ler aaneu prsedieator, $*nciu$ Pater, crn; clu* Filiua, $ane(u$ Spiritus aancias, Dominu* De*$
, , Sobaoth; cum bc iria ei Deoa, ot Domioos uana
. <4 , , aint. Quadibet auleo, com una pcrsona sii, noo
, , ires, cor uodem ler aancU pnediaabhor, ae non
; '* semel, aot b4s, aoi qaaier, aoi millies? Non eaira
,, \ , qorelioot deiuiia peraona Trinius eau Nam ad hune
, , modum noveonilaa foret deiua, aon Trinilas. Ec*
, cur enim non bia, aoa tcr, noa quaier, aat mlliias
1
* Gea. 11 19.
fea. vi, 3.
VARLE LECTIONES.
' EdiL t. ^ConluU banc parterocum pvolixo fragmcnto quod reperi in Reg. W51.
*l
eanctara accinerunt, sed ler eanclum, aecundum . * ,

peraonaram numorum? Qaemadroodum eoiai Pa- ,
trem personam dicimus, d Filium personam, et , ,
SpirSiom sanclum peraonam deitaiem quoque, aive ' ,
eaaentfam, leraubstaotom, utpoie irea hyposiases , ,
complecieotero, ac neqoe Patrem in lriplici per- .
aona aubsislenlem, nec ilem Filium ei Spiriium * , aanctoai dicere fag eai: sic nec unam personam , .
ter saoclam dicere licet. Quin poiius sanclom Pa- 6 ' , ' \ trera, aanctam Filium, aaoclam 4 8 3 Spiriiam san- . ,
cium : ac ter sanciam deiiaiem tres persouas am- .
plecienlem. Quoclrca si ires peraonaa non indicat Trisagiua bymnus, bts danlaxat, tanctiu, canamwe,
atqtie Ua subneclamus, Dominus Sabaoih. A l id non licet, noc ila Seraphim cecinerunu Ne aimtia
aapkntos nimium, nec Serapbim dociiorea oobia ease videaraur.
3. Quod ai Deo pleni Patree, qooram sermo vim '. ot , I
legia habet, dicant, Seraphira Ftliutn celebrando ;, , , ,
clamare, $anctut $onct* wnctut; ai qoidera dixis- ' , *
aent ea Filiuro duntaxat canere, ausplcari licerci , , '
de aolo quoque Filio Trisagium bymnom recitatum .
etae. Cum aotem Filtat nec a Palre, noe a Spiriia , \ ,
tanclo aeparari qoeat, profecto nec hymnua eiSam . \ \
dividi potesi. Unaenim cum Palro el Spirilu sanclo , \ \ .
Filiui laadalur ac gloriflcatur. Al vero lum de solo Filio bymnum dici concedimas, cum ea quaa e)us , personam deeignanl, canimus : qoalia aunt lata, * , ,
Dei Filius, Yerbura, Dei sapieniia ei virlua, ex Pa- , , , ire naiua, toxarnatus, carne craciflxus, resurgona, , , ,
in COPIOI acandeos, aedens ad dexieram Patrit, et , ,
alia id genus. Quemadmodutn igilur haaconam per- / sonam indicant, nec aliori proraoa peraona, aui C ,
\ '
etiam communi deiiati conveniani, i u ei Trisagius \ ;
hymnue, quandoquidom trea personas indicat, nol
duniaxat peraonae nequaquam convenit. Nam, aicoi , \ .
qnamlibei bumanitaiie byposiaaim bomtaem appal- "
lamua; aliunde vero civiiaiem qiue mulios hominea ,
contineal, ; id esl, bon)inibus fre- , ,
quonlem, vocamue, non autein quemvia hominem , \
: el sicul nnmeraodo el ooum diei- \ ,
mns, neo de unoquoque ternum noroerom dieere , , *
possumiis, ha et in bymuo Triaagio, quamlibot ,
personam nmciam dicimus, ler aanelam item dei- . \ , \
taiero, quas ires personaa compleclUur : unam an- , ' lem pcrsonam ler aanctam dicere roiniroo posaa- , \ * \
lnue. Ac rorsuro velaii luccm, ei lucem, ei lucem ^ xa\ xa\ , \ dicimus, iisque inter se copulaiis, trilucidum aplea
, ,
dorem dicimus, non auiein irilucidam unamquara- ^, \ .
que lucem : sic in hymno Trisagio. Quaroobrem ea \
omnia qu<c unica dictione, simpliciter et absoluie ' , \ *
dc lota diviniiale dicuniur; de uuaquaque eiiam .
persona enuntiauliir. At lernariue numeros in san- ,
cta Trinilaie tres persouas indicat. Pnedare enim . { \ 0
ac valde congruenier a divino Epipbanio dicium
, , ,
esi: Quid causae esi, cur non bis, atit quater \, \,
wnctH9 proclaroant Serapbiin, sed ler; ntai ut ,
irium personarum in unam divinilaiem ac domina- \ ;
9
99
> Leg. ol .
Edit .
1 Beg. 3451 hic addit .
VARiiE LECTIONES.
V. int. Jetum. Legebal per abbreviaiioaem , ano cod. reperi.

DE HYMNO TRISAGIO EPISTOLA.
30
, -, xa\ ttonem coeuniiom numerum declarenl ()
* ctui (5) eiPaier, ex quo Deua Filius, ei Deas
, Spirilus gauclug : mnclu* foriis Filiua, Dei gubgi*, * c alena virloe : ianclut immorialii Spirilna eanclos,
. vivificang, quemadtnodum ait Apoaioloa c Lex
, , * gpiriiug vitae .i 484**on <I d b*us non sit Filiui,
, , * aut Spiriius sanciue ; neque cliaro quod fortia non
, , ; sU Paier, ani Spirilut sanctus; nec demum qaod
, - Paier inunorlaltg non sit, nec Spirilus sanclus:
c , , , verum, sicut Aposlolus personaa indicare cupicns,
\ , ' , \ aii : c Nobis aulem uno* Deue Paier, ex quo
, , . omnia ; ei unos Dominus Jesua Cbrisiug, per quem
\ * c " omnia : eiunus Spirilug sanclos, in quo omnla*;
, i u eliam boc in loco. auiem David bis quoque
, . verbis asiruxerat : c Qaemadmodam desiderac
, , cervus ad fomes aquarum, Ita deeiderat aoima
* mea ad le, Deus *. Ecce posiqoam coroinonc dd . > \ laiis vocabolum aggumpsii, ui peraonas deinde af, . , c gniflcaret, subjunxil: c SUWil anima mea ad Deum
, , > . forlena, vivum > (nam qui geropcr vivii, immor , c talis eat). Gom itaque dixil : Desidcrat anima
, , mea ad le, Deus, > tiuain expressii diviuSlaiein. Cuin
. autem anbjecit, Siiivil anima roea ad Oeum for* \ tem, vivum, > personaratn trioilatem cotninonstra ;
vil. Ac nirsum ad uniuiem naturac regressoa esl,
quando veniam et apparebo ante faciem Dei . t
4. Quod si quia objiciat de uoa persooa saape dlci
\ \ \ , \ , tcr felicem, ter cbarum, ler beaium .* ,,
, , com per dipluhongam , scribitnr, ternarium no , , , - merum aigniflcare : cum auiero per alniplex i , idom
, , \ valerequod, multotiet. Siedlcimus , ires bo, , , \ t miaes, el : c Tres siini, qui lealimoniam
ol , \ , dant, aqua, ei aanguis, ei apiritua . > \, yero
, ^, \ per airoplox adverbialiler, pro multotiet, qoo
, , , c \ aenau ait Apoatolua : Propler qood \, ler Do , , - roinum rogavi, boc eat pJuribus vicibua. lllud
. * \ , porro sciendum esl nnmorum ternarium, dom per
^ , adverbium enuntialur, per acribi : v. gr.
. , \ , ** *fikf * , aemol et * Wt el \, , ei quattr:
\ } , , in coropogilione Slem, aive ternarium liomerum,
, sWe plara gimol deootet, per , acribi ot
, ^ dicilur tria nomioa babena, ,
, ,, multipliciler ,
, , . , multii nominibn felix. Qua? quidcm in
s
Rom. vm, . * I Cor. vm, 6. Psal. x u , .

, 8.
ibid. .
ibid.
I Joan. v, 8.
\ Cor.
NOTjE.
(2) Epipban. in Ancorato; cujus verboram aon- D di<t, ut diflferre tianificolur ab idotii, qua terrtna
aa donuxat proposuil Damaacenug: nec eniiu aanl, ei manuum iominum opero, tertquc abomi pro peraona gumeodam concessil unqoam nanda; forlem, cutn Ula muta et infirma l i n l ; tmEpiobaniug.
mortaUm denique, eo quod ilia $piriiu el aclione,
(5) Sameiui Deuu Hfmnam Trisagium ex byrono omnique wla coreani. Inguper sanctom huncce viCberubico, seu Serapbico, tanctut, $anciu*, tanctu$ ruro gibi narragge,
Dowdau* Deut Sabaoth, ei liia verbis pgal. xu : 5 i - * ^
fjtif **lma mea ad Deum, fortem, vtvum, conflalum ,
esaedkerat atile Damascenum iobiua inonacbua, *
otdiaeiinog ex Photio cod. 322, hancqoe inlerpre- Bealo Proclo Conslaniinopotiiano prastnii. pradicli
tniaaoan iraditain eibi fuigge aiebai a Judaeo, qui carminU eompoiitioucin explicalam {uh$e. angdis
CariHianaiii amplexos Adem aapieniia ei viias aan- qnidom dhina* voctt modnlaTitibut, Ulo omnium
ciifliagâ darua evascrat; wciUctl Dtum nnctnmquc primo ab eu Xpo*ilioum tarum exctoicau.
31
32
ona peraona pcrquam cbara, beata ei folico Kocum ' \

hibeni. voro> dum ternariuin nomeram expriinit, .
nonnisi de ipsomel numcro proprie enanliari po* , t i * leat : v. gr. dici neqoit, qai nomina dao * ,
non babet, oec , quf iribus eoloribua prae- , , \
cBloe non oai. Quaro cum trinominem aliquem vo- , . "
eapius, indicaoaua ipsnm Iribai unluro nomiuibus , ,
ingtgniri. Dura aulem , ter tancium dici- &. miia, in aancla quidem Trintiale locum liabei: , \ .
quippo cum ires duniaxal personaa eomplectaiur, ; , ;
quaruin quflrfiboi el gancia eal ac celebralur, jnre* , .
que ac proprie ier tancta praedicaiar. Ve- \ ,
riiin de uoa peraona canereiur, aospicari quis ,
posael, eam vcl iribus csscniiie, vel iriboa byposia- * \ \
aibos conatare: qoorutn uirumquo do onica divi- .
nitaiie persona aaserere nefarium oi inpium eat. B ,
Quin poiiua noc dicinuig absurdura prorsus eaae, ,
ad unam ex divinttalig personia Trisagium byru- $ .
num referre; ut qui tras diviniiatis personaa aperte ,
doelarot. Nam si conununero eseeniiam significarei, ' * de unaquaque persona pronunliareltir, Cum aoiero ,
trium peraooarutn numeruin designct, ab re pror- \ ,
8oa fueril illaiqf 4 8 5 de ana eflerre, ne alioqut . \ '
noviea-sancuni easo Triniiaiein effuMamus. Siqui- ,
dem lernarios in se rouliiplicaiug, novenarium .
nomerom gigniu
'. , , 5. Diximua eum qui duo nomioa babeal, binominera diei, et qui iria nomioa, nec plura, nec , \
pauciora, trinominem. Cur ergo ter lanlum san- , \ , . eins Pater, aut Filius, aul Spiritus aanclue dici- (j , ,
lor ? numquid solua Pater in Iribua personis gub- ,
ataiil, aut solus Filius, aut golus Spirilua sanclus, , , tv*
ut quilibet ler sauclue praedicetur ? abait 1 Imo inQ- ; .
niiies infinite sanclus. A l aancta ditiniUs, in i r i - . 1 * , *
bas peraonia exgiaiena, merito ter sancia proclanaa- , (
tur. Cum iiaque Triaagiua bymnua irea deiiaiia " \
persona* indicet, de una peraona dicendua non ,
esl. Kam deflnitura numerum indeniiilse deilaii .
aaaignare non posaumaa, pratler eaaentiae uniiatei, \ ,
ei peraonaruro Triniiaiem. Enim vero al quig a , .
nobis scisciielur, cur bapiizando triplicem iinmer- , ' ,
sionom racimua, quidnam aliud regpondebimug, , , *
nlei qnod pro qualibet persona aemel iromergamug, ,
ac ler, quia tres parsonaa sunt, non autein ler pro , \ ,
qnalibet persona? nam alioqui novem immersionea D * ;
adbibcndsc forent, qaod oinnioo nefae eaaet. Eaque , *
ciiam ralione ad uuamquamque immereionem no- . * ,
men uniuae tribus porsonis pronuntiamus. Eodem .
inodo ai qa^ratar a liobis, cur hmt vox tanetu$ ler \ . ,
canitur, bis aut qnaier; propter Triniiatoa in * , ' ;
iribua poraonia avbaistenleoi id fleri, vere dixeri- .
tmig. Quanaaa itaquo raiione Triaagium byrontioi
de tina portona caneva poaaemuaT aic etcnim noa ; \
ipsos mendacea, verborumque noslrornm refracia- *
riog consiUweremu*. Unaqiueque doilalia persona, ,
0
VARliC LEGTIOMES.
0
" Ediia . Reg. I , deesl .

Duo codd. .
J Sic . Vei. imerpr. nefarimn : edit. , Regti 2 . Vol. inlerpi. itriiitm.
DE UYMNO TRI9AGIO KPISTOLA.
34
l J t f f / i V n j i . ; t , xa\ ut Jivlnui aii Batiliui, pr uniuiem enunttalur.

t ; "". ->;, B n : r. & ,,
y O f , Unui Paier, ei Sanclus, eo quod uun ail
*4<. At> p*k 4*Tdffn; * 4 Lypouaala: na ler uncla nalura divlnliai, qtila
, 6 , iret byposlatfi auni : non ler ancius e*l Paier,
> oi quta aiiica peraona; DOU Unn ler uoetut Fillui, quia
irotmffK * ta . 6 nna quoquc pcrsona ; non ilrm aanciu* Spiritua
" \ - - unciui, qula unica peraona. Sancioram Pairum
p*r jrwfci 4c\ obv avaitvoj eaerj **>. t-jinrus Spiriium Jncliini , id tU, mtvli*
-*<4 4i , oCtcu M \ (V TIVI --, oinmbui aanclum, ti imlt praKordll ainittl uua
n:<pwv , f o c e proclaiuai; al ler sanrlum illum c o n c i n l , in
, nullo protios eomm libro harlcnus invrnimns.
T V ' ? . < * 1*, Cnapbei boc dellramcnlvm esl, qui mgeml tu < incni arroganlia, aperlo, ut dicilur, capile (quod
\ 6} , quldem impudicarum niulieruni inipudciuiam e x / primit) ac ti ipaitmet Serapbiro aapienlior forci.
ac mysterioruni iKelligentior. Tniaginni h y m n u r a
, / 6 ,
lanquam ineicganlem panmiin qnemdam fullonam
(1), more expargare rerilua non est. Eienioi si ler aao raiipwaiv. ' A l U elum byainum de Filio tolo dicamut, omntt pror, Uiiji (, *- sui sublala etl ambigaitaa, alque cum Uaronitia
' 4* , Trisagto c m c i f l x i o D e m adjiclmaa. Veraaa abu. ul
Tel labil* boc ukiirpenus: propiuus nobis t i l Deu
TOVTy i.iCi/.i.
da poiiuMnotesi. Aufcr a mo uwrltmbanc: mort ci.nn in bac olla eal " .
f
I? neg.. , 40.
VARl/E LECTIONES.
b R. U6i <
v.ivjv
.
RQtJK
(4) -,
*, \
)
tero iluoi
qaibei conrlnli eius Ini. qui mnaiulli: fnemltr ti noi l/oronimimui, eppontnltt TriMf>o cmfi/iiionfin. Jtiu anic TiiHinns Damakcenuia
ia llballo Oe rteta uMtuiia Maroniias belcrodoxi
atlnumeraue. *a\ wivuvtlv
, , nce
mamcaturnm cum etlero qui fidem Ulam non
Bfar, ( pratertim MM Maroniiii. MaraniUs
riiagio crucitUioDcia, perinde alque JacoblUa,
apposuijic perliibeni ICtt jQfMdi ijua; coram llieroirni UanJino Cleeenii* Vlll ad eos nunlio in l . i momto eelebraia eal, m quibu* legliuua :
ri4atim deeiui in omm iiirii uitrpun.
mi lo/in rrliiiinifui rijfrmr , ni/lH odtfi ! C N I N
wcMdaai ptrtonam, Verbi ptupUt uvtmptam
, '/, friii-i/iiiencni. el murltm vrttr&ie rtiam ir Cl. Fautluo Nalronua, ipte Ua-
, in diaartalJoiie Itt onyiae. uomine, l rUMvoniiarum, p. I 3 i , UaUiur Trinagiuni,
riucifliione inierpnlaiuia a luia Ideniidem
. EltO iJdiUincrilniii iatud iplci i.rrl -ulnr catenau, qul a uncto Epbrafuio Aniiocbcno
_.viia approbaiut repeTialur apud Pboilum
SH ; aiuoien Damaktcni r u i e uvreticus bar, qul ad aolam Verbi pcrwnaiu liyoinuin
NJI rcairlngarei, aJjecia iu primis crucifitwfl. aon aoliiDi quia ejuinodi caulica, quibm
ai ler aawMM celebrareUir, ad Trinhaieiu reri debere Pauta cenanerant, ecd eilain qula,
can. 81 Trullano derlaratur, intcrpolaliouia bujus
iocrai Pdrui Fullu MomipbyalU, qni paa\\0Mt caraia in divinaai Cbriui iiaturam rtfiwidcrd.0a)de jnopi operia Tiiuoihei CP. ilc reccpiMoe batreucorum, quam Couibaflaiui edldll II
Aaoaiii Uiblioib. PP. Cnec. botc de MarODitii tradauUr : , ol ', , :
4 tv
f * * eaerfaa,
tiuiniem IS uxiam xjnadum rejiiianl, adiwlqm*
Trttogio c-uafutur.cin, tt uuam rvlenleUm, nam</<;- optrettoMin dtcent. Apptllaii tum Meronlm
moHemrio tuo qued Uaro nuncupaiur ia 5yri.
Ad bzc quam proiiine arcedunl qua: Eutycbius
Alexanilnnua de Monoilirle(.irum prluiordlia narral, ,. II . . I90 : Fmi lempere Meuricii
imperalorii Homanorum, monaehui ouidem uomiue
Jfaron, qui atumil Domino noilro Cnrufo duat naturat, itvolunlatitn vnam, op/ia<ior.cm ;t pmonam
iitam, fidemqut kominum corrupi:. Maiima aulem
i decirintm tjut ampltzi miit p*rt raal IneoUe
tma tl Ktnnettim tl Avaum , cum Kowanvrum
nunnullu, apptlUliqui ipirai antcla, qui idem
rnm ipie atirrrrinl, Marouiler, nominr ab ipio JfaTOM itdtuio : qno menao incote urbit Uamo. moiuiffrian i*i txtiructumber Mron(nionalerium Maronil) epptllartnt, tjutqtu fidrm profrui mni. OrienUlea auidcm baud alio quain mmroniianm nouiinc
Monoibeletaf vocilarunl: al Maroniiaa Uloa doaa
naiurac in Cbriato non agnovlaie
eplioma>
lor Timoibeaom, aaMren eni, non uxlem niodo,
*ernni el_aMar(am,amrmaa(yNodoi eihorniiiae;
itrmquo T r i M g i i intcrpolalioaoai admlaiaa aaaiu
Fnllo Monophysiialnviierai, ejuadeiiique facUunia
alii propugnabanl. Nisi forte eam pne ca-lcris Syris Maroiiiuc aervare nluerint, quam Epbrcmluf,
aliiqua forsan Aulioclieni palnarcba: oribodoxi
abaque delrimtm.i Odei duarum nalurarum atiquando approbaram. Inaupcr allucinaiut eat Eulycbiaa, namndo monasterium Maronii Apaioeaa
uviiaii ritiiium, a Uarone batretico nomeu accapis*-. Nam ex aclia >ynodi CP. inb Mcuna apparci
uionaelerium jnxla Apameam dc aancti Maroma
nomine dtclum (unc noruitae, ac pracicrea cjus-
36
S. J O A N N I S D A M A S C E N I
35
4 8 6. Nec quisquam dicat (quod quidem a *.

~"
xal
muUis audivi) quid probibeat, quominua, quem- ,
"
admodura post, GloriaPatrietFilio el Spiritui tan- , , cto subjungin.us, crucipxo voluntarie, atqutamor- ,
ftftt rcsurgenii, aui aliud quid hujusmod.; aic , ,
etiam Triaag.um hymnum cancniee, addarous, qui , 6 ;
cTucifixui ni pro nobi$. Respondetoua enim ritus * \
et iradiltones Ecclesiac suum vigorem oblioere de- , . , \,
bere. No Cranagredlaris terrainos auiiquos, in- ! .\, quit Seriptura , quos poeuerunt patrea lui. , , . \ Atque ul roagnus monet Basiiius , c qaidquid
antiquiiate exceUit, venerationem merelur. Igi- , * lur bic rilus antiquilua Ecclesias (radiius fuit, ut \, \ , \ . " ad modom lcxlus dicatur, Gioria Patri et Filio et , ,
SpirUui tancto. Sicul ergo curo iexluiD aliquem, ,
pnla pialmi cujuspiam , aul cantici dicimus, JB * ; ,
aatpe subjungiinus
troparium (5), vel niodu- , , , ,
luro, qui ad precedenlia teitue sensum neqaa- ,
quam accedit: aic postquam ad insiar lextua (6), , ,
9
1 1
11
1 1
Prov. xxii, 28.
orat. I De jejunlo.
NOTJE.
dem coeoobii monacbos caiholicx ildei studiosiss.- hymnuro honc accepiaae, qaem el ea
noa fuiaae, ita ut Pelri Apamensis, socii Severi, de causa nuncaparent, eubjuneit : Quanqoam
depoaiUonem persequerenlur, tum apud episcopos baec, inquam, in Cnaphei addilione, ai pravum
aecundae Syrise, tum etiam apud Hormisdani papam, ejus consiiium demaa, incoromodi nihil fulurum:
ad quem eiiam Laiine exstat ea de causa epislola iia n.n.ihiin, m posi Trinitaiia laudatiom-m, conAlexandri pretbyleri et archimandrita mona$terii versoad Filiura sermone, bia ille vorbia suppliceiur:
S. Maronis, aiiorumque monachorum. Qiiapropler, Qui erucifixui e$ pro nobh mUerere nobi$. Quod ei
ut eonjecturis laiilisper indu.geam, exislin.avero Calandionem sensisaeroanifeslun.est, qtiando Cnaborum succcssores, virus landem Jacobiticse ba> phei add.tioni , , premlsit, ei ab
resis ebibisse, eo lempore quo Albanasius nefan- Ecclee.se uiu non abborrere agnoacit Datnaacenug;
dus Jacobilarumpatriarcha, varia loca et regionea cum poat Trinilaiis doxologiam, quse hie verbis
sragrando, complurea demeniavit, ae prae caeieria cODlinetur, Gloria Pulri el Filio l SpfVtittt $anctu
eraclio imperatori, quem Hierapolim usque con- aubjungi aaepo , , )
veneral, persuastt, ui unam duntaxat volunlalcm , el qui voluntole crucifixmt
operationemque Chrislo tribueret. De hoc Alba- e$t el qui ruurrexita moriuis, qoasad Filium pronaaio aanctua Anliocbus, hom. 150, acribil: A- prie epeelant. Imo vero laiisaiouitn diacriroon
divimui veniue in OrienU pracunorem Antickri$ti ponii uaroaacenus, nec qvidquam iotorjici paiitur
iDierbaa vocoa miterere nobh; et ut Ires peraoiiaa
qui $edem Anliochenam ambiat oblinere. U Athana*
iiui ifuidem nominalur, rueliut vero di~iodicando, baa unum eaae Doum aigaittcoiur, eont$ndu$ (ont , mor$ immorlalU^qui juncliro dici ait Dumere singnlari mi$ereri nobit.
ApoUinarii, Eutychii, Seuri, Jacobique dogmdta Caelenim una eal Jaeobilaram tam Syriaa, quam
pradicat. \ , , Mfvpu senlenlia, bymno Trisagio dequo nunc
\ \ 6 , agitur, Filium aeorsim ui ita dicam celebrari, qui
* asaotnpta carae crucifixoa eat pro nobis, et resnrQxandoauidem igitnr, nt mihi tcriptum eil, in regionttrexll. Sic anonymus Jacobita aaiia aniiquo*, in
mulUu, Ucaqxe et insulat ptrgert cogiiur, hinc con lin- iraclatu De hgmno Tri$agio cujua niihi fngmentuia
gii ut varim tariii in locii hareui naseantur. Caeie- conceaaum fuit a doctissimo clarlaeiraoque viro
rum muUa jam saecula praeteriere, ex qoo inclyia 0. abbaie Renaudot, omnea fidelea in eo qutdeni
gena Maroniuram relicto errore ad Eccleeiam ea D conaentiro ait, in sua aancriiicalione Dei ct Tri
devoiiODO rediii, ul aliaa reliaioue viaereTidea(ur. uitaiia aancta? Palria, et Filii, ct Spiritua aancii,
Hic obiter monebo io parochia, aeu dioecesi Cyrensi nempe potentia, vivi, el bononim largiiorla, aanexalitiaae monasteriuin aliud aaucti Marooia, cojua cliflcalionem (aou byiunum) angelomm ad eam perviiam Tbeodorelus in HUtoria rtligiota gcripsii. tiuere quae iribua aanctificatioaibus congtat, diEx quo certum videri poaait, duoa eadem circiier cenlium, Saneius, tanclu$ 'tanclxt Dominw Sateiaie, cjuadem qominis arcbimandriias in Syria baoth; pbniiunl cvli el terra gloria ejut tanctu;
floruiaao. Anaataaius Sinaita in ', non que est confeseio de aanela Triniiale. Sed Graecoa
aeniel meminll alterius Maronig; aed qui Nesto- Melchitas sancliilcarePatremincorporeuro aeorsim:
rianua, non Monopbysila, aul Monoihelela fuit.
quamvis non abbojreant a eanciificationo Verbi
(5) Vox , in officiis ecclesiaaiicis Grae- incariiati, dlcendo Ur ante evangelium tiiurgiae,
corum commuiiis e*l. Goai ius modulum iranslulit. $anciui Deut, sanclus fortis, $anctus immorialis,
Veniculum polias dixero. Caelerum iro- miterere nobb. Vcrum Coptit* Jacobiitt (idem do
parii aynonyinum essc innuit Damaaceni contextus Syris dicenduff)) cum Evangelium Cbrieiutn Dei
Filium incarnaiuro prascipiie. speclet, qui est Yerquod wodulum inierpretali aumus.
(G) SU poitquam, elc. jacobug Sirmondus. in bum Dei Pairis, et Paalml Oavidia propbelia de eo
epiaiolam Atiti Vietinensls, qui de liymno Tris- aint, non vero de Patre, dicunt anle illud : & m agio dicendom auaceperai, poslquam ex Oaniasceno clut Deui, saneftci (ortit, tanclu immorlalis, qxi.
oaiendit, Orientales Paires nunquam de Fiiio solo naiui es ex Virgine, miierere nobit. Sanctut Dex$
%
DE TRISAGIO EPISTOLA.
38
, t , \ , . Gloria Patri ei Filh tt Spirilui sancto, 4 J 7 reci , c \ tavimus, troparhim addimus soli Filio coiiven.ens,
, * nec cum horuttf verborum Gloria Patri el Filio et
, . , Spirilui $ancto sfnienlia ac conslructione coha. , - reos. Etenim haec verba, Gloria Pairi et Filio et
, c \, , \ Sphritui tancto, dandi casu dicta sunl, modulua
. auiem, persa?pe patrii, aul accusativi, aut nomina , tivi, aut vocativi casus est. Ex quo perspicuum
, , est, modulom minime ex borum verborum, Glorio
, Patri el Filio et Spiritui sanclo, eensu pendere, nec
\ admoduDi lextue dici. Sic nequaquam crucero, aut
, atiquid quod Palrts duntaxat, aut Filii, aut Spiri , \ tus eancii pereonam seccrnat, subj.ingimus; puta,
, \ Sanctut Deus Pater, ganctus forti* Filius, qui in * ' ^, carnatus e$l et resurrexil: tanctut immortalU Spi $ t , ,. ritut tanctus. Poatqaara tree pcrsonasdixi, ot oaa
tx\ , , , , tres uiium esee Deum demonslrein, conjuncliin
. , , dico, miterere nobit. Qoemadmoduoj Deua legetn
,', , * Moyai iradens a i t : c Dominus Deoa luua, Domiaus
. , DOUS est . Et, Seraphim, tanctui, tanctut, sanctxs,
, * * \ Dominus Sabaoth. Deus Paler, Deua Filiua, Deoa Spi, , \ , * , rilussanclue; verum Deus unus, inquiuol divini Pa , \ , \ , , \ trea. Sanctus Paier, aanctua Fiiiua, sanctus Spirilui
, , , \ , ganctus; verum bi ires unuesanctus tunt. Et Doroi- , , , , mia, Dom.ntis, Dominua, sed unus Domiiiue. Al Deua
, , , \ , - et Deu8 ei Deua Pater, aui Deua ei Deua ei Deue Fi . liue, aut Deue et Deua et Deus Spiriius eanctu, aol
' - aanctus, sanciua, sancius, aut Dominua, Domi, , nos, Dorainas, do una duntaxat persona, nemo
. \ \ - probalorum Patrum ad huoc ueque diem pronunpxrj , C liavit. Quia aicat TriniUtem persoitaai unam di
, dfioc d , , - cere non poasumua, Ua nec peraonam ullaiD, T r i roc, , - nitatem dicere fag eai. Ad bonc eliam modom aub
\,\ beatissimi Procli ponliflcalum ex di?\na revelatiooe
, , Trisagiuno bymnum ceciuerunt, sanctu* Deus, , - clus fortis,$anclu$ immortalU, mi$erere nobit; nempe
, . \ cum puerum ex media aolennee eupplicaiiones ba * ' beniiuni turba raptum fuiaso aiunt, subvectumquo
. \ - viriote quadam angelica in aerem, carmen tatud di , ; dicisse, aedatamque tempealateiii testimonio fuiaae
qaaouiai in boc bymno divinitalls eaaet. Eadem eliam meole diviuisaimus aexcenlorum ei trigiuta Pa chorras , Dei Spirita plenus cum easet, illum cecinil, Qu igitur baec nova doctrma eet, quo
noiicDei popolua exagiutur, temereque perturbatur?
. '' , D 7. Verum foriasge dicet mrsus quispiara : qui
, \ , - fit, ul bypoatasim, hypoaUsim, hyposlasira faten , \ , \ les, trea bypottasea assorimua; cum autera Deum
; , et Deum el Deum dicimua, trea deos non dicanraa?
, , , Ad hoc reapondemua, qase particularia sunt, comt
IS
1 1
Deut. T I 4.
1%
ChoUed. $ynod. act. I .

VARIiE LEGTIONES.
Reg. * .
9
NOTJE.
unctai fortis, $anclu*.lmmorlalu qui crucifixuset

pro xoafe, mUorero nobis: $anctu$ Deut, tanctus
{orlit,uct*$ immortalU, qui turrexisti mortuu
et au*4i$ti iu cmlo$ miurero nobit.Utstc omnino
eonveniaat eotn bisqose ex Severo Antiocheno reeliavi in pnrfaiione. Quia vero Severna episcopue
Afhqfî^P 1 opero D$ ourcum Chriiiianorum,
f
quo magnam partom rltuam Copticorum illustmr,

ier sanclura bymnum recitat eine addilione, binc
conjici poteat additioneni illara anto annum 970
Coptis iiicognilam fuiase; vel eos, qaemadroodum
Maronita?, carmen fatnd idenlidem sine adjeciione
cecinisso. Aiqui Maroiiiururo rilus nihil a Jacobiticis olim discrepabam.
40
munia fieri; comnninia vero, lametsi abuno- ' , *
quoque particulari particlpentur, ast una coromu- ,
aique raiione: et qtudem quoHbet peraona priva- *- ,
tiin conskJeraiur; non autem ipsia commnoia eat . 61 , 4 ,
hyposusia. Deiias vero, aanctiua el dominatio, , \ ' ^
etai in unaquaque pereonanim reparitur; commu- , ,
n tamen trium personarum est, qoia una. Neque . ,
enim alia est Palria, alia Filii, alia Splritus aancti , , ,
deitas, nequc alia eanciiias aul doroinaiio; veratn , ,
una et eadem tn tolum aut el indiviae in unaqaaque *
personarum exsislit; loia Patria, lola Filii, tota , , , ,
Spiritua aancti; ana 4 8 8
^ una Filli, una , .
Sptritua aaocii. Peraoaarum aulem non eadem eat , , * ,
ratio: verutu alia Patris, alia Filir alia Spiriiua
. ' aanai.Quamobremq^
^
^
^
^
Deus, etaanciaa, etBomioua, ei ai quiahad id ge- ,

^
_ tt
^
_ ,
,
^ ,
_
neria eai, dicitur, Dnra vero airoul nomerantur, , , , , '

non tresdii, aul aancti, et Domini, sed b*c tria, , , , ,
untis Deus, uoaa Domioua, unua sanctus : quia , , ,
Deua et ejus virlutea, Yerbum nempe el Spiritue,
, , \ . ,
unua Deue, unua aauctua, unue Dominue, el non
\, , '
tres; eisi Deoa l Deua et Deua sunt:eo quod
, */, , ,
perfecta qualibei persooa git. Iiem aancioa et
, ,, ,
sancius el aanciua : Domiuue quoque et Dominaa
, . et DomiDua, non vero trea dii, aul aancii, aut do
1\ *
rnini. Verbmn enitn el Spirilus, virlutea Palria
, , ,
sunt; viriulea .inquam, aubaiaieniea, qu proiode
*
.
a Paire, ex qno, et in quo aunl, et ad quem Mi
,
}, !, ,
ad caosam referuntur, aeparari nequeunl. Nequo
eiiin loco, aut volantate, aut aclioee, aul viribua, !
aul aucloriiaie, ani ulla aiia re ex bia qua de Oeo C ^ ^ ^^
. ,
dicuntar, ab eo aecernuDtur: aed aubsislontiis
, , \
dunlaxat ac propjrletaiibua, qoibaa uoaquaeque
, a^tWtwc
peraona aigillatur. Noe elenim, cmii gignimnr,
. ?*
omiiino a patribua Mindimiir ae dijung.iDur:
, * ,
quod Tbeologus Gregoriaa declarana , bia verbia
, ,
uana eai, dimUtentet dh*i$ti. Non enim apud ooa
, , \
fllius patria sui virtoa ost, aul verbum, aul atv
, , (
-pienlia. At in Deo ba?c duo almal concarrant,
.
quod Filiua el Spirilae Patria virlulea sint, veluti
, , . ,
aormo et apiritua menlia virtatea sunt: item quod
,
peraoox perfectaa aiol; quod quidem aoli Deo qui
, ,
aupra eaaentiam eei, convenit. Noa vero aenteniia
.
ei poteatate el loco acindimur : quo etiam fii ut
ille el ille, non bomo, aed bominea dicanlur; id
quod in Doo locam non habet, ot jam diximos.
* ,
6ed oa qnoque loca, qu ipa! proferunl, inapt,
oere aceurato excuiere juvat.Pairum enim sunt
(neque id inflciabimur), al decel ul eancios Palrea . ! , ac magiatroa, quonim unam et ab omni varielate * ,
alienain de flde senleniiara, una sancti Spiritui via ,
ei illumioatio roooatravit, concordet, non inticera )
conirarioa, ac multo minus libiraetipsis adverean- *
*
tee secumque pugnantea ostendaroua.
.
39
P a l r
te
lf
"Orat. .
TARLE LECT10NES.
4
Rag. 1991 in fragm. . Reg. 930 , , ,
41
DE TRISAGIO EPISTOLA.
t
4 8 Divinut ilaque, beaiaqaa meroori* vir Atba
, \ xa\ , uaaiua in oratione tle Incarnalione ac Trinitaie,
c 6 \ \ haec ait : c Iiaque Deus cst, qui geiiiius cst, atquo
, , liomo faclus eat: iiosque proOlemur eum eaaa
' . '' Deum, qui propier nos faclua cei liomo. Sed non
, , Deum el Dcum ct Deum, qui ex Triuilate iiuua
*1 * , , . esl, Dei Fiiiug, ae Deus aanclus, vcrum non, san*
, , ciua et aanctos et aancius; neque ter duoiaxai
. * sanctua, sed inlerminato atqoe inflniie sanclua,
, , . omnique aanditale aublimior. Rurauui alio loco
*
a i t : c Yidimua eum non babenlem epeciem, nequa
*; \ dccorem. Siqaidem ipaum priiia in divina el illuslri
, \ forma in solio exceUo ei elevato sedentem con>
, , , , . spexeral. Cum Gberubim gloriam ipsiua bis verbis
4pf , \ celcbrarcnl, sanclue, sanclus, sanclus, Dominua
. > - Sabaoth. Poslea vero ipsum ccrnit, serri foraia
, \ * '
indulum, alqne in siniililudinera bominum fa , cium. * Uxc illi proferuQl, quae noa eiiam ain ; , pleciimur. Verum (dicant ipei) tolfjmne Filium in
\ ; , - ibrono sedeoiem videril, an cura Paire 4 8 9 ~
\ . dcntetn ? aoiamne glorificalum, an vero cuni Patra
\ \ , ac Spirilu? ai solum ; tersancium hymnuni Filio
, aoli atiribaant. Sin auieui cum Palre ac Spiritu ;
, \ agnoscant canticum isiud a Trinilate aeparari non
. " , , , - posse quoliea personx declaranlur uoaqoo eaacn, } tia ci una dominaiio. Etenlra cum Serapbim aan . oi cius, aanciua, sanciug canuut, alquc hunc hyranum
, - Trinilati offerunt, Filiom ona prasdicani, utpole
\ . qui ex Trinitaie unua est. Qui autem ter aanclum
bymnum ad Filium lantomtnodo refenint, ab
, . byiDoo Patrem el Spirilum aanctum excludunl:
, * quia sub commnnibu* particularia compreben*
, , \ duntnr; aub panicularibos autom communia non
.
lietn. Nam qui bom.Qem dixit, aingaloa omnea bo.
signilcavit : qui attlom Peirom, ipsura aolnm deaigoavil, omiaaia caHeria biimaii natur
peraoojf.
9. Al vero boc ruraum ex aancii Epipbauii ora*
. ,
* c iione de sancta Dei Geniirice proferunl: c Beata
\, , tu iuier mulierca, qu Yerbum ex te iDcarnalutn
, pepcrisli; Yerbum iuquam Palris Filiam, Yerbuin
, \ , ab sierno Deum, Yerburo iniiii expers et aeuipi , lernum, Yerbum consubstariliate indivis Trinita , t i i , Yerbum quod CUDI Palre et Spiritu aaocio
, - adoratur, Verbum Paterni aolii aocium, Yerbum
, , ( - aedens super Cbcrubim, Yerbum, cujua gloriam
, , ", , , - D animalia quadriiormia eclebrant, sancuis, aanclus,
xa\ . aanclua, DoniiDija Deus Sabaolh : pleni sunl coeli
, el lcrra gloria ejua. Si ipsius gloria a Palria
. ( gloria dtversa est ad ipsum quoque aolum bymnum
, , pertinere dicemus. Sin aoleni unaet coramunia
*\* . , , , - eanctse TriniUtis laua esl, unui alque coniuiunii
, ' , ' ail bymnus necesae est.Nam cum tanclut, iancius,
, \ umctut canuni, Filium laudanl; \erum non FU
.
Rvro niodo, aed ul ex Trinilaleunus csl,inter Pa
trem el Spiriluro aaaclum medius.

8C
4 1
./. edv. Ckrt$lL
Reg. 3 0 in marg. .
PATBOL, GR.
XCV
YARLE LEGTIONES.
' Reg. 1991 :, Isaiaa scilicct, nec male.
43
S.JOANNIS DAMASCENI
44
10. Dcinde ex Cbryso&iomo in illud : Benedicius , t'. , ,

cujus principium est, mvraculi* miracula, ba*c , *
afferunl : c Hodre Rex gloriae i terra voco pro-
pbelica celebraiur, atqtaf. coelesiis epuli terrigenas ,
socios facit: ul oslendal ulrorumque se Dominum ,
esse; quippe qui ab uirisque consona voce laude- , lur. Quainobrem superi quidem salttiem illam, quai . ol , \
in (erra facta est, dechraftdo canebant: Sanciui, , < , ,
sanctut, sanctus, Domvtui Deu$ Sabaolh; pteni ' *}
tunt cali ei Urta gloria eju$> Qui autem bic infra . 01 , **
degebant, una cum coBliiibtis festivi.aiem agenics , ,
claiuabanl: Bosanna in txedtit, ho$annafilioDo- . \ ,
r l d . Ecquls undem sanaB ntentta Davidfe AHuro
ab byinni Trisagii laude aecrtHum dixeril? Siqui- ;
deiu unus de Trinilale aimul ciim Palre et Spirilu \ \ , ancio collaudatur ; sed ad iptum soluin leraan- . , ,
tlus bymniis rcfcrttir. Neque enltncom Seraphira, \, ,
tauclui, $anctns, $anct*$, dicebanl, eolura Pairero, , ,
aut solum Filium, aut solum Spirituiu sanclom ,
s.gn.ikabani; scd difiiiitatem ih tribua peraonia .
oxsisicniero, velut ter aaiicum doroinationem Ejus- , ,
dero iiaqiiG suraam cum Patre et Spiritu gloria , \ \ , celebratur; Serapbim non ipautn ao.um, aed cutu \ ^, , , .
Pairc ae Spiriiu caoenlibua el clamanlibue, #- \ , ,
cttu, tanclus, tanctut. Atque idom rursua butte \,
in modom in terra laudalur llotanna in exctliit, , \ \4
1Io$anna filio David : cum tamen boc bytnno una , .
tantum (elai Davidis filiua iuii) aublimium diviniiaiia per&onarum indicelur.
4 8 0 ** ttôd si eiiani diviuaa illc Pater dtcat,
'. \ ,
quod aupori partam in lerra aalutem nuoliamea ol \
canebant, opume proraus el dif.nU&imo afllaius , \ .
ifiatiticlu hsec ait. Scimua eoini coelum et terram , \ , divina gloria aamper plena foiaae: aiquidem oiu- 7 \
nia opcra Domini Bominum beoedicunt, ipaiusque * , \
gloriam e n a r r a n t A l qoia in coelis angeli veri . > ' \ &
Dci gloriam agnoscebant, butuana autem nalura, .
qo terrae domicilium nacia eet, eo exciderat, ot , ,
kicorruptibilis Dai gloriara in corruptibilU hominia \
etvolucrum etquadnipedutn slmilitudinem muia- , , \
ret: idcirco vir Deo plenus terram divina glorla
0 .
hnpleUm fuiase ait, quia lerr* incolaa ad divin , *
glorias cogniiionem perrenerunl: id qood quidem, * \ ; \
neo aliud quidquam prasierea, iia, qui in lerra
. ,
erani, aalutem aitulil. Manifeslum eat aulem divs- , \ , .
nam gleriam, quemadmodum Palris, ita et Filii el \ * f
SpirHus sancti esse. Sic enim Dominaa eiiam, qui , , *
n.eniiri noa polest, ad Palrem dixit: c Paler, , * \
opus coniummavi, quod dedisli mibi: manifealavi ,
uomen tuum
Et rursum : c Haec eal */Ua aelerna, , \ . t ,
ut cognoscani le aolum Deum verum, et quem misi- , ::\
sii Jesem Cbrislum . Hoc modo, uli naiura,
.
Ua etiacu gloria trium dittuitatie personarutn communis est.
'. )
42. Ex sancli ilem Cyrilli Alexandrioi iibro U
%
1T
" Tom. Edit. 5. . 882.
y od. 1 .
Oan. * 57; Psal. , t .
Joan. xvn, 4, 6.
VABIiE LECTtONES.
* Rcg. 3402 . Reg. 2 /;
ibSd. 5.
45
DE II TRISAGIO EPISTOLA
46
, tancta Triuitaie , ciijtis inilium cst : jEqualitalls

. * c quidem, illud profcrunl. Divinos valealsaias, nou
atnpliori gtoria Filium ae vidisse nit? Vtrft ,
, ? jtkp, , , inquit, Dominum Sabaoth udtntem super thronum
, - excel$um et eievatum : et plena eral gloria domut
pqc Wc;tfc . ejui. El Serapkim nabanl circa iltum, sex alcc uni
, * et ux alm alteri. Et dxabui ulabant pedet el trl ) , but tolabont. El ciamabanl alier ad ' *'*aan~
, , - ct.Uiem. quaa a lornario quideiu incipicns, in uni , , taiero unamque dominalionero deainobai. > Eii
, . perapicue dixii, quod Dominum Sabaolh laudando
. , * - (qui quidero Deus est in iribus poraonia exaiana)
, - bymnum canorent qui aternario quidem incipicns,
, , lioo eal triplici canlu irea pcrsonaa iriiiio celetprrrj ,, , , braoa, ad uniialem unamque domtnaiionem deei , t nebai; quia Trinilaa personaniro, terna sanclilale
, , * , declarata, substaniia unilaa esl unaque dominaiio.
, - Alque adep haj voces, , lanctui, $anctu$,
* . " trea peraonas, non onatn, denio&sirant: iauc vero,
, ", , , Dominus Sabaoth, divinitalem unam ac doMiualio*
, , , ncm.
.
\ "
13. Pratlerea ex ejuadem libro ix, De adoratione
# m spiritu: c Supremarom aitlein virlotum veiut de oiovti , fixam oculorinn aciem, cl ioexplebile diviui pro , \ - apectna deaiderium, illud videtor oslendere, quod
\ . Gberubim in propiiialorium aeroper inloerenliir.
\ Ettov Atque eiiam laaiaa propbeia de ejuemodi babiia
XaBatoe, iU scribit: Vttfi Domixum Sabeoth udentm super
**l , Q aoirxm oxeeUum etomtum. Serxpfam iUbant
ovrcif. circa iltxd: atque aex qxiden alaa olriqiie faiaae
, , aiiTelaroaotem ipaa,daabaaqaiden pedea,duabua
6\ , . vero taciem, ac deaiqoe doabua reliquia volare.
- , Ac paucia inierjeclianPropiiiaiorium ifaqoeChri\ , \ stua eat; qui etal in carno apparaU, nihilomtutis
\ , - natara ti verilaie Deoa ac Doniboa eat; ipsequo* \ que aupremaa vlttatet aeae undequaque circuro. aiantea habena. 84 eorapoa meniis eat, 4 8 1
, , , polesi inlelVigere, bia verbia, t>*# quoqui, indieari,
non eum solura vinuiea caneniea circum ae babere,
), neque ad ipsum duniaxai ler aanctum bvmnum
. , ) , , rcferri. Nam, cum dieil, ipU qxoqve, per banc co, , \ . pulam, quoque, liquido demonatral, Patrem eiiam
, , el Spirilum aimul cekbrarl. Nam quia vox, <,
. copulans eat, acoesaionem ianoil. Cam igfilur con
, \ slci, Patrem virlutibua a quibu? canalur, circum \ cingi, CbriaCum quoque ipautn iiadem virlutibus
#. , \ , circumciogl dixii. Qood ai Paler et Filioa et $pt , , , rilue sanctda, virUrtiboa,aaxcfi, lanctttt, lanctus,
, , concineniibuR ctnganlur, profeclo aoli Filio trisa*
, gius hymnus ascribendoa non esl; quandoquidem
. , \, tres peraonaa declarai. Naro ai eemel, aot bia, aut
,, , \ * qaater ianctut ceciDiaaent, eom i r e i personas sint,
ad unaroquaraque eliaro personam aingalaiim bym
Dial. ad Horm. laa. , I , 4.

VARIiE LECnONES.
*Steafe| 544.^^.
R. %9S0 .
47
S. JOANNIS DAMASCENl
48
num reforendatu esso fatercmur : quia comnjunia * . *
de aiugii.is pariicularibus enuniiaiUur. Vcruin.qu.a , * 4
conscnlanco modo tersanclua bymnus trea perso- , \ ,
naa iudicat, abaurdum eal, ul qui irea oslendat, * *
de uno dunlaxal dicalur. Nam si do uno dicalur, ' , tres personaa noquaquam indicai: aio auiem irea , '
.
omnino indicai, non utique do uno dicelttr.
\ , 14. KJtigikin raraum ex qttarto ad Hcrmiam
libro cojiia inUium 8t, Deum igitur ex Deo, U.TC * , , Tbr * *
afforuDi: < Elsi quis illum angelis icqnalem ela- '
tuat, qui landem lii, ul, dum illc quidem palemis ',
in sedibus splendei, simulque ecdet cum Patre, \ * ol
illi in orbem asient, famulatus, qoo ei adsutU, ' ,
gradum non aspernaittea: atquc bic quidera Do- * mjnti* Sabaolb et stl el dicalur; illi autcm domi- , >
nalionie eura acc.aroaiionibu* ornent, coeluitht*c ,
ellerram gloria ipwne plena eaae dicanliQue- ; "
circa eum, quem illi eiiain qni aummum glorix \
apicetn obitoent, demiraniur, este faclum aaae- , \
rere, frigidaa sane ac ranctdasiucntia morbes cat. > , !
Quisnatn aulem intkiaa iverit, Scraphim Filio \,
aslare, aut euro cum Palre et Spiritu collaudari, \ \ , \
ei cum Paire et Spiriiu bymnam suscipere, eait- , \ ,
clumque eaae el DominBin Sabaoih dici; iietnquo , \
ptena caae co&ltim el terram gloria ipsius? profe- ; * ** ,
do qui ba*c dtcii, bymnum tor aanciom aoli Fillo & ,
non aacribU. Primle ac ai quia doodenariom * ,
divifioran apoHolorum immorum, Splrilua sancti ,
, id eat, duodecim fdibu$ conitantem lyram ipamn oaae dicat; ia nein.nero quidem ape- C ,
atoforum bonotia expenem relinquit (nam quilt- .
bcl illorma apiriUia cborda dicios cst) uoa lamen ,
propterea ad ununquemque illorvm bujuanodi , .
laoa rcferior. Neqne oni t>oirua aolua duodecim , , *
cbordarum lyra apirilua eal, nec item Andreas; *,
veiiiin univeraus aposloloruro numerus. Qood si * , !
qnis, Petrum fortasae iaudans, byamtfai bunc ,
dicat, btijusmpdi laraen bymntia non ipsum golura
, * \
signlficabU, vcrum siroul cum ipao univerouin , .
apoaioloruo] cborain celebrabU Slqoidem dtxerii ">> ^r^C, , d ,
cum doodecim ebordarum lyrain eaae, qui Belb- *,
saida orlos, Joannat fiihia fuil, ac Romae aub Ne- .
rone inariyrio funclva eat, mendacem ae pratbebit. Pari modo ai qtria dfcat, lanctus, 4 9 2
ctu*, mneiHi, pro nobh crncifixxi, bic blaspbemlae reua c r k : tiecnoii ille qtii dixerit: Ter$anctu$
qui pro cruclfixm* oif.
45. Ejusdem rursura ex quinlo cum Hermia

dialogo, qui incipit, Age, tx omni nobii, baec profcruni: AUjui Serapbiin thronum otnni natura
gublimiorera et excelsnm, in orbcm circumsiant,
gloriflcanles, sanctumqiio et Dominum virtulum
appellantee, ac coelum el lerrara ipsius gloria
plena essc dicentea. Qoibus sane rebua omnibns
a?que dominatur, lilc Palri polcnlia et robore par
eat (plcna slquidem omnia ejus gloria sunt) quo-
'. ,
', , EUr
. \ ,
\
\, ,
,
\ . "
,
\, \ .
f
/ LECTONES.
d Apud CyrtU. etln R. 4 . Api:d Cyrillum , el infra , ut in cod. A. ZUSU
. 2930 . Mss. 2 . 11 , .
f
49
DK HYMNO TRISAGK) EPISTOLA
50
, \ - oaro paclo eamdem gloriani non bohcrel ? Ai
UJX quoqoe oronia e i priori caplicaiione peudere
, .
vere dicimus.
*. * ,
16. Ejuadeni ex eodcm dialogo : Quod si glo * ' r i * expera eai, alquo ab adoraiione aecernendiia,
, \, a quonarn, quaeao, edocta Serapbiin fueruat. m
- Fitium m deiUlis throno tedeDtera tfagercni,
, \ , byumisquo et laudibua afficienlea, Doininuui Sa , baolh appellareni, ac byninla ei laudibua ce \ ; lebxaotea, Doiuinuui Sabaoib voc.urenl, caelura
, * deoiqoe et terraoa gloria iprius plena eaae prasdicaroat? Noa eiiam isthacc nQvimus et assealieaur:
.
sod nec ea lcgero nobia ataiumit, ul Filium ler
sanclum appeUerou*.
17. Adbsec beati Procli CofislanliiiopolUaui ar? ,
* < \ cbiepiscopi ex, oralioae de aancla Dci GeiiUricc,
, \ - illad aduucunt: c Gruci aJDgebaiur; el tbronua
, fv , >. eJHS iu coelii raioioie vacuu erai: scpulcro clau \ ^. , dcbatur, el coeluw sicut pellcm exlendebat: cum
$ . , morluis sesiiinabalur, ci inferaum spoliabai: im , , . posior deorsuie audiobat, ae aursum eanclua,
\ & , sanctus, eanclus, praedicabalur. > Ego quidem in
& , , - uno cl altcro ac in niullia codicibos velustis se . J , , inet lanlutn lancim, aacerrimum Proclniu dixiase
, - legi. Tamei&i vero ipsuni ler, sancius, dixiaae
. ' concedamtia, boc eodem aensu atque iUa qiua
, - prascedunl, accipiendum crH; nempe quod, cum
unua ex Triniiate aii, aimul cuui Palre et Spiritu
, , , , .
a Seraph.u* celebreiur, clamauiibus, $anetu$,
Q sanclui, sanclut Dominus Deut Sabaolk.
'. ,
48. Ejusdeoa aancii Procli cx laudalione aan , . * cl& Dei Genilricis, cujua initfum eat, Omnia itiix*
* al papzvplm moma ae feHivitaies, id etiam proferuul: Nibil
, igUur i mundo cutu Dei Genitrice Haria confeiri
, , poleal: crealuram omnero, bomo, peragra, ac
, . perspice, ao quidqoam ait, quod sanclam Deipa , , ram exaquel, aut auperet. Terraro undique luslra,
- , - mare clrcumspice, aerem ac coelos aoinio per , - scrulare, viriulea omnea iavUtbilca invealiga,
, , cogila el vide, an ixi omnibus eondiiis rebua iil$ * \ , lum sii ejusroodi miraculum. Elenim coeli qiiidcm
<?*, - cnarrant gloriam Dei , Angell cum nielu famu , lantur, Arcbangeli cum iremore adorant, Cbera , \ bim glori magniiudinem non fercDlia, coborrc, \ , , , $ scunf, Serapbim circum volaniia propius non
* } r^c , accedunt, aed cum iremore clamanl : Sanctus,
. sanctui, tanctut, bominus : plena ett terra laudh
oi , \ -. eju*. Hunc quoque locura cx eorum quae anle
:;* , \ diximus ênsu pcndere perspicuum cst. Ast nu \ ; ^, dianl qui ista proferunt, et agnoacant. Ilibi sano
.
pcrsuadco fore, ut, si Spirilus Dei 4 9 3 bahital
in illis, agnoscant undem, indilaqae animU luco
ccrtUudineoi horum percipiant.
ft
1 1
Paal. XVHI, 1.
VAMiE LECTIONES.
i
k n a t B O R b a b o n t edita, aed m$a. Cod. 1 in te\i. ^ in marg. \ Edil.

. f\ | ct alier cod. >..
Elii. ..
1
& J0A551S DAHASCEM

St
i t , A i b M n i i i eratwne de
ci *. TPS AWvoc^, **px*VTnmdMe eajos miiMUB : 0 M
toe ktv >> ;* 0 , 4 . uf +'
bet: < El evaa httxoaxm gloruua
lariia Ka\ ** ,
d i f t f ci &OMCtX$, Hnftttt, $MMCtUt
S*- , , , 1+,
Pmrem ti T&am ci Spifftoaa
> 9 * ^.
Qmm BaaiLnu Dbro de Spiriia aaaelo t d

x*. , * *
Aa-pftuladriaai : Qaoaasi mooo Serapbioi dice- * x f f l * c cizot
ratf, taartai, taaeia*, aaoctaa, Dmioos, xisi a Spi- ,, /, , ,
,ejoaivlcibas kajxtadi bode preCerre , , didkiaaext? t fibeinue kic Paler kmgis ;
M f i t BOt liberafH, eoe dbertw verbia ,
disit, qvot rieibaf bajrmodt Laodcax pnrferre ' *.
fmm eatei. Ifeqoe eoira pios esi bts, M C qxa- , -
ler; verx ler ei semd; ter M U / U tbpefio- , [, ] * ,
triaiialem ; temd aaieai Domimns ob e*- , , praocxov ,
* iaiperii aaiuieo. 8i eain ad Filiaa . . ,
solaBi reterreur, car aaa aeaitt umaai umeixg, ,', *** *,-%?;
ti wemt\ Domimms dixaruot. car ooa bis aot ; { $ *
aoaier? eaim temanaa naflierma u i peraoaae , .
eotisecratos est, att ei ptoaqaam alii pameri faainaris eat.
*. T*t , *
21. Idaa diam aslrail ipse Eaailioa Ub. ,
Adarraai Bmnomhm, ctijaa iahiom : 51 aalara , , t"On
Xim F i / i w ; [ Qaod nee vioto necoraealam aepa* , /^^
raiioi Palrit et Filii et Spiritaa aaoeti aii.1 Iaaiat , , ,
propheU ail : Vidi Dominnm Sakaotk ttdtnUm , !, ZaoaitO
$*per toiinm exeeltum tt gUtmlum. Et Serepkm . Kal Ztpa&ptUnfyuucar
tUbant eireo illud; ux alm uniettexalm alten . " ,
El paulo po*l ioquit: Et dixit Domtnu$ *d nu: . \ *
Vodeet die fopmlo kuie: Auribu* audietU, el uon *, ,
inUWgeili, et vUUnles tldsbltU, et non perspieie~ , *. *\

lncraitolum eil enim eor popwH ejut ,> elc. ,
,
"
Qaznlom Uaque ad propotilan oonlnun et propbeticas liilerac aeriem atiioei, Pater eat, qoi propbelas apparail, ei oraculom edidii. Gaeleram , \ ,
loniiroi filius, qoi alupenda el tonium lerribiliora \ .
loculu* eti, cujotqoe propriun fuil, non quod , , \ tiox $rai; verum quod rral Verbum , bic Fiiiam , , \ , Obx ijr,
csso dixir, qui propbei apparoU, eique oracalura , ,
reddidit. Ait enim fn auo vobimine : Propterea .
non polerant Jtidsei crederc in Jeaum, quia Iaaiaa *
de fpsia dixil
: Exctecati sunt oculi torxm. ,
t% indnralum ett eor eorum, xf non pideant octtlU, * ol , et non inleUigant corde, et con9crtanlur et tantm^ , /
eo$. Ilaec dixii Uaiai, cum vidit gloriam ipaiua. rjf ,
Paulus auiein viaionem banc et oraculum Spiriloa , . "
eaucii esae declaravit dicens: c Bene Spiriloa ,
aancius per lsaiam prophetam ad patrca vcairoa ,
dlxil : Aure audielit, et non intelligeth : et t i - , *
dtnla videblti*, et non penpicielii. Jncrauatum *
$tl $nim eor populi hujut
t Propbfla peraonam , 9\ ' \
indiidt Patris, in quera crcdebant Judxi; frange- , [] *
liala, Filii; Paulua, Spirilus aancii : unum Do-
minum Sabaoth, qui ao videoduro prxbebat, cum- ,
muniter appollanlea. De persona auiem termo ip- ,
ala diviaua fuit, indiviaa mancnie in ipsis de uno * , ,
B
1 1
I$a. , 1,2.
ibid. 0, 10.
e l
Joan. , 2.
" Joan. , 00.
' Acl. ? - , .
9
53
DE HTMNO TRISAGIO EPISTOLA.
54
6 '- Deo senleotia. Oivisus enim est aine ulla diviaion*
, de persona serroo. Quapropler, $anctus ianctui,
\ * $nnetvs ter ob pcrsonanim iriniiatem dicilur:
4 , , Dominut autem eenicl, ob deilaiis unitatero. Con , , sule etiam ex Theologi oralione in Chrisli naiivi* , tatem 4 9 4
locum: t Deuro autcm cum dico,
Pairem, Filiura, el Spiriium sanctum intclligoî
* , uaque ad basc verba. c Prestanusshnc ac subli ** , misaime. >
\ ,
2o. Eadem menie Cyrillus Alexandrinus in Vi \ , \
, , bro de Spirilu sancto ad Hermiam, qui inclpU,
TC , \ Bonorum laborum, ait : c Qnid autem , nonne
* ; ipsos quoque Dei serrnonca Spiriltts sancri esse
\ Scrfplura leslalur? Elenim dtvinus Isaias stuptn , \, dam iilam ac valde tremendam Dei visionfcm enar rans : Vidi, inquit, Dominum Sabaoth, seden \, ' ota - tem viper solium excelsnm el eltvaium. El paucis
,7**, \, interjeclis aubdit : Audim Dominvm Sabaoth du
Ttva ; centem : Quem mUtam, et quh ibit od popvlum
; , hune t Et dixi : Ecce ego, mitte me. Et disil: Vade,
. ,
et dic popuio huic : Auribu* audietis , et non tnle/ , , - ligetit : videntei vidtbilit, et non peripicielit.
*
/ . ' At vero divinua Joannea de Unigenito dixit : *
* \ dixii haiat, qnnndo vidit gloriam ejui, *t /o ', cuiut tit de ipio **. Sapicntisfrirous perro Stepha, . tius Judatos alloquens, dixit : Dxra cervko et tx * - arcumcisii eordibtu, vot umper Spiritui lancto
gifJtof $ , Q *toUi, quemadmodum et restri . Annon
,
ol jam qoodam modo perspictium est, qood ex per. , aonali diversitate, quidnam Pater, quidnam F i $ * , , lius, quidnam Spiritua aanclus sil dignoacituf :
, , - ex naluralis autein unitatis coitione, otnnia qtii; , dem omniam aunt, hoc eal praênlia , aermonea,
, - pariicipalio, operaiio, glona, cfeieraqtie omnia,
., \ , - qua divinam naturam condtcoranl Quid igi . \ lurt.annon ia etiam, qoi dogmatom fldei sckn-r
, tiam vel leviter delibarit, perapiciie noscei, icr.
, , sanclum byronum, quanium ad pereonas parlicu , , laris diversiiaiem altinct, velut Deo plenua bic
\ \ * Paier dixit, Paircm, Filium el Spirilum sanctuin
\ demonslrare: coitioncm vero in unam naiuratn,
, . \ , unumque principatum, per vo< abnlum, Domhiui,
, . , , , D osteodi? Ternarius quippe numerua Iria signifi , . , cal;umias autom, unum. Quapropter, tancitu,
* , lanelut, lanclut, f l ter lanciut, quia. tres pcr, , eonac : Dominui autein, quia trea personse nnua
, , - Deua aunt. Unus porro Dou ires pertona?; quia.
.
deilas una, alque ad untim ea qux ex ipso sunl,
ixifcruntnr.
*. , *
24. Sancli Gtegorii Nysscni lib. i . Contra Exno mium : Eodem autem niodo Serapbim itla apu.l
, * - Iaaiaoi, a quibua TrinilatU mysteritim nperto
9
h u n c
* Unn. m, 41
" Act. vu, 51.

YARIiE LEGTIONES.
h Rtgiis duobua Nazianxeoi locua habciur iutcger, conlra proposilum aucloris, qui hunc itidicaie
athtt daxil. quani ad longuin rccilare.
Reg 2 .
11
56
prasdicaltim c$t quando cujusquc persoiue Trini- , , ^

laiis
pulcbritudinem
mirantes,
'
ad siuporem usquc

vocem illam, sanetui, exclamarunt. > En quo pa- . > cto divinus Pater per trisagium bymnum Trini- ,
laiie myslerium pradieaiuw ease dixit; nempe tcr, *
$anctu$, proclamando, pcraonarum trinilatem ; ,, .
aetnel vero, Domiuus, naiura ac dominalionis , ,
tinilaiera.
\ .
25. Quinlmo aanclua qaoque et admirandus
'. \ ,
Epipbaniua, in llbro Ancorato hoc modo loqui-
t u r : Per triplex autem tesiimonium Spirilom * t
sanclum accipiant, ac Serapbiui el Gherubim ler ,
porspicue clamantium, $onctu$ *anclu$ sanctui , \ ,
vocibos impleantur. Per duaa enim vocea glorifica
, ,
lio 4 9 5 n coelo non perflcitwr, neque eancta, et *> .
invisibiliael gpirituaiia animalia rem camdem quao * , \ , \
ler accintrnt; neque item quarlam vocem aui , ,
unam, nec dicunt, sancti, sancll, aancti, ne quod * ,
aingularo eat, multiplicis eese nominig dcclarent, , \ , , , ,
ncc rursua lernarium irium namerure occulteni. ,
Verum ter quidein saocliiaiem tribuunt, uno aa- *
lem ei singalari modo sermonem enunlianC, nc , , dcoruin muUUadinem exprlmant. Ncgotio noa , *
liic divinorum iiuerpree Pator liberavii, cum nec . ' ,
pcr unam, aut quatuor, sed per ires, alquo ipsaa \ ,
aingtilares gloriam in ccelo raimme peraolfi claro ,
pronunliat. Quorsura autem boc? Quoniam bie , , \
bymnue non unain personam, aed trea indicat. Si- . ; "
cui igilur non per duas, aut qualuor voces; ve- ,
rum pcr Iret, ob persuoarum Triniialem hymntis Q *j j ,
pendiiur; ad eumdem modum CUDI Irisagiua bym- ,
nus ires personas indicet, de una pcraona roinime ,
dici poiesl. Quamobrem, ut auperius dixi, certus \ .
ouinerits in Dco assignari non potesl, ntsi aingu- , ,
laris el (ornarius, propler natura onitatem et pcr- \ , sonarum Trinilaiem. Ac aingularis quidein nuinc- ,
rus dc pcrsonis dicilur : Deusel Deus eiDeus; sed . \ ,
tinus Detis, non trcs dii, Paler, Filius et Spirilus , , \ , \ ,
sanctus; nc alioqui principatua unus, deorum * , \, \
muliiludo pothis esse cenaeaiur, atque unus indi- \ ,
visusque Deis a subsisteniibus suis virtulibus di- , \ \
rimatur. Deus enim etiam est ipsius Verbum ei , \ *
Spirilus sanclna, ac tria bxc unua Deus; cliamsi , \ ,
unumquodque boruni, quia nalurain dirinitas su
, , *
peral, pcrfecla persona sit. A( vcro lcrnarius nu- D .
tnerus ad unam personam lninimc pcrlinet : non
.
cnim quscU!>et persona ler pcr ae subsisiii, ul per ,
tcrnarium numerum unamquamqne pcrsonam pcr .,
ae consiilui demonstrclur. Absii, ubsit : baec , , ' '
piic cogitationis non aunt, scd a sano sensu /.
aliena.
26. Itoc, divinissime Patcr, rolomna el funda'. , , \ &menluro veritalis, ulomnibusPaliibus iralribusque , \
ei universo Ecclesiie coetui reciicninr, obsecrainus, \ \
vcrbisque placidis rogelur vencraudus Palcrnosler , \
f
v o
\'JMJE
LECTIONES.
Kdit. . r dila . Ve(. i:it. Sed et sancius el muliis nominibu$ iUfpiciendut rir Epiplianiuie
' Edila, .
57
DE HYMNO TRISAGIO EPISTOLJL
58
- *C domiaaa abbas Aoastaaltfa, Inclylus aacri roo*

, naaterii aanctl Patria no&lri Eotbymii pneposUua,
. , ut ejuamodt contenlioni finem imponai, Deiquo
, , afllatu correplorum Patrum vealigia premens, no * , c , , biscumdicat: c Sanctus Deus, etPater, aanciua for \ , , t i i , Filius Del incarnaius, et pro nobis cruciflxui
\ \ * , carne, sanctus immortalis Spiritus aanctua, non Do * , - mlmia Sabaotb, miaerere nobis. Non noa deinccpa
, . > , accoaet, nec bealnm Patriarcbam Joannem, quasi
, ccrtum babeamus, de una donlaxat divina persona
\ iriaagiom bymnum dicendum esse. Quigquis enim
. ita aeniiat, sordidi Gnaphei, Fullonisve nequiiiaa
, , seaocium prabcl. Qois enim bealisaimi Pairiarcbsa
. Joannis meniem me melius novit ? Nullus: quippe
; * qui, ut vera loqiiar, nnllain itnqiiam epirilualem
, , - doclrinam cfiQavit quam mihi ceu di&cipulo suo
. \ non cominendaverii? cur de viro jam mortuo, qui \ , quo ampliue loqtii non valeat, talia divendiint?
; , ' Nibil aane bac sunt, nisi praeiexius et colores qui, . dam, nibil liruai habonles. Deainant oblrcclare bo , \ roini divino zelo ornaio, quique rcctae doclrinat
, , , ignem, motchuinquo spiravil; celcbralisslmo, in > , quaoi, Joannl, omnia vocum noviiatia exlennina . tori et interemptori, 4 9 6 " ibeologiaui cum
, \ \ sanclia Patribns communem semper babuil. Quin
. , zclum potiua ipsius compleclantur, cumque tiii
( - sacrum et illustrem virum, laudihus proseqnan ), tur. Deus pacis, Pater Domini oostri Jesu Gbristi,
, , \ lipse enira cst pax noslra) repleat corda nosira
' , - SpirUu sanclo, ut probemus quae aiinl poiiora:
, atquo improbain omneio contenlionem a nobis
, eubmoveal, aanctam Ecclesiam suam paciflcando,
. , , quam ipsi dileclus Filius ejos Jesus, supremus
.
Deus, prelioso suo cruore acquisivit. Ora pro nobis, honoraie a Dco Paler, qui divino apiriiu
ageris*
27. Ad eaquae diximua, baec quoque sunt adji \ \ , !$
, cienda. In sacra oblalione dWinonim mystcriorum,
, posiquaiu populus iriaagium hymnum cecinil, sa - cerdos, TCIUI bymnum inlerprelans, subjungit :
auarwr, Sanctu* t% Rex saculorum, alque tanclitatis omnit
, 6V Domhiut el largilor: sanciut etiam umgenitus Filius
laxi, per quem omnia fccitli: senciu* iiem Spirilug
, , unut lanctitsimus, qui omnla icrutatur, eliam pro~
. , , D funda tua Deut. Quarc non fiicit, tanclu*, $unclu%
, 6 , xfj sanctus, unigenilui Filius tuus, sed comnmniler
, , , , * Trinilali sanctus, tanclu$, stnclus: eingulis aut^m
, , ; personis semel lanclu* ? Aiqtie etiam in elevaiiono
, , \ *, panis Eucharislia;, non dicimns ler sanclus, aul
*, ', , ler Domitius, 6L*d, Unu* tanctut, nnnt [)ominu$
, - Je$u* ChrUlui, in gloria Dei Palris, cum sauclo
Splrilu, eui yloria.
patf, . '. 28. Quoniam aulem irisagium bymnum in con ^, \ \ - suelts precibus ler dicimus, opera prelium esl
, , , iuonerc, cur non acmel Palri, et aemol Filio, cl
\ semel Spirilui snnclo hymntim bunc iribiinmus;
, \ quio polius iltum coinmunUer sanclac Triniiaii
. \ \ ofleraraus, Serapbim quippc Deo sempcr aslaniia,
, lersauctam laudem einc linc ofleruni : nos auten),
1
59
S. JOANOTS DAMASCENi
60
quia certia horis prascripluro hyranum ad Deum ,

transmitlimus, aple ct congrucnlcr irisagium ,
hyronum sancla Trinltali ler iribuiouis : eamque \
ob causain ternarium nuroerum prae cscleris vene- . \
raraur; quia sanciam Triniiatein declarat, a qua \ * ,
eliaro pcrfectionem et plenitudinera acceptt. Unitas , \
enim quanlilalie vsl expers : binariua niimcri int- .
tium est: ternarius vero pcrfectus numerus. Nec * *
propier ternarium nmnerum deilas in Trtnitatoegl; . '* ,
sed quia deiiag in Trinlute esl, idcirco numerua \
ternariug perfeclus est. Unttae quippc a principio * '
in binarium progredieng, atque ad lcrnartam per- , * \
vcniens, in eo steiit. Prlncipium cnina et cauea co- .'
rum qu33 aunt, Deus csl. Quare ex principio et causa corum quae simt, banc vim numerus acce* , \
pit. Quia niralrom, aicut Pater Filii gcnitor, et Spi- , , , \
rilug lancti productor es*; sic ctiam mimeras ad '
binarium progrediens, ct uaque ad ternarium per- , * ,
venicns, in eo consitiil: ac proplerea bingulam * \ , ,
tiumerugesi, qui unum gigniQcat, dualis, qui duos; . ,
pluralig, qui tres dcsignal: neque alia ceria nova \ , , \
est. , cniin dicilur de uno homtne; ol \ . \
, de duobus; ol de Iribus. Ilem , \ ,
in Deo una esl bypoalasis Patrig, duse hypostaaea , , \
Palris et Filii; tres bypostaaes Pairis cl Filii ct , ,
Spirilus saitcli: quia raiione byposiasis differunt , \
Pater et Filius cl Spirilus ganctua. Eodem ctiam *
modo Ires bypostalicai497 proprietatcs. in iis, , \ in quibns bypostaets ab byposlasi non differt, hoc , ' '
est in naluraUbug, cum de Dco loquimur, plitralt , \
numero uii non licet: sed in qualibel bypostasi, \ ea qu ad naturam pertinenl, gingulariier oportct [ *] , \
enuniiarc: caque singulariter copulando, rursnm * * ,
cominuniter de iribue bypostasibus prcedicarc, qure \ ,
naluralia eunl; uli Deuscl Deusei Detis, scd unus ,
Dcus, non aulcm tres d i i : qnoniam Deus, ejugque ' ' ,
subiislenles per se virtutea Deus unus csl. Quia ; 0\, ' ,
quodlibet propriam byposlasini babel, pcrfeclus . ,
Deus per se dicitur : quoniam auiem ginrat niime- \
ranlur, idcirco 11011 .rcs dii, aed unus Deus; eo , , jj
quod Verbum el Spiriius, Patrig virlutes sinl. , *
Pater, Paler eat, ac non Filius(non enim , \ , ;.
ex qnoquam est) Filius, Filiug eat (ex Palre jy , \ , !&
enim) ac non Paler ; ut onua dunUxat ait xal , xa\ ' .
Pater, Spiritua sanctus, Spiritus sanctus esl (ex , ,
Patre siquidero per Filiom el Verbum procedena, , ' , \ ? \
HOQ tamen HliaUoms modo). Nam %\ Filiua, Patria , \, , \
fiUng est, ac Spiritug item fllitig, alios quoque flliog ;* , \
babebit, idque in infinilura. Rursum, si Sptritus, \ ,
Filii ftiius est, babebil ipsc qnoque filium aUcruni, , * \ ,
el aic in iufinilum : cmutquc adeo dii muili ct do- \ ^ , ,
mini niulii, ac deorum calerva, non unug Dcus. , , At nobig unug Deua eat, Paier et Verbom ipaius . , \
et Spirilug ipsius. Verbum porro, genitum quid- , \ *
dam eat, pcr se gubsistcns, ac proinde Filius. Spi~ .
VARIiE LECTIONES.
x
Edil. , abaonc prorsug. Quibuslamcn concinit vct. inlcrpr. Edila hlc .,.
61
DE SACRIS JEJUNIIS.
(52
, . ritus item per sc subsistens procesf io esi ae ema * * , nalio; ex Patre quidem, Filii vero. 80<l non cx
, Fillo, ulpolc Spiritus oris Dei Terbuiu enunlians.
.
Q l guiJem os roembiuui corporeum. nullo morio
csl: nec Spirilus Aaiue est, qui ilissolvalur ao diflundatur. Yerura liacc aliam elucubrationtm dcsiderant. Nunc auteni explicato pro viribus quod proposiium erat argumento, dicondi finein faciamos. Illud aulem exploratum babco, vos quoquc, ulpote Dei spiritu pjcnos, ca qitas dfsnnl. amicomoi nore impleiuros, nec fineoi pro nobis orandi faciuros.
u 0 (
488
ADMONITIO.
In lucem prodii Joannis Damasceni ad Cometam monachum epistola De Jejuntis, cujus fragmenla aliquot cum Turriaous protulisset ialibris quospro defensione epistolarum ponlificiarom edidit, elin adnotationibus ad Constitutiones apostolicas, Davld BlondeHus non dubilavit
affirmare, eam cum multis ecclesiasticorum scriptorum monumentis, quae pcrindeaTurriano
cilala sunt, asservanturqrlfekin Europ bibliothecis, nec admanui ewc, nec esseposse. Epistolae bujus magnam paneni acceperam ab eruditissimo clarissimoque viro D. Joanne Erneato Grabe, uljacet iacod. Barocciano n. 196; integram vero mihi landera procuravit doclissnnus reverendusque admodum P. D. Anselraus Bandurius ex bibliollicca Mcdicea
descriptam. Hujus porro parentem esse Joannem Damascenum nihii repugnal: quin suadet
ioscriptio, quam IDSS. codd. varii praaferunt. Suadet familiare nostro auctori adagium istud,
, l ' bonum quidem e$t bonum, nisi bene geratur.
Sua-
dent istbaac alia quibus Hierosolymilan Ecclesife presbyter agnoscitur: Hcec cH regula
Uxqut Ecclesict, quam in sancta Christi Dei nottri Re$urrectioni$ Ecclesia novimus observari.
Quinirao exordiura iti primis Damascenicum prorsus est, ut epislol dictioncm et stylum
Ueeam. Auctoritates Patrum ob nimiam tabellarii festinatioaem, ,
Noster omiserat; qu vero subnex sunt, eetatem ipsius referunt, ipsique missas potius a
Cometa putaverim, tanquamcerta traditionis, cuirefragatusdicebatur, testimonia, receptwque
alterius apud haereticos, praesertim Jacobitas, consuetudinis.
Narrat auctor sibi versum crimini ftiisse, quod Quadrageaim jeiunium ad octo lieuaomades prorogari posse, alicubi concessisset. Eniravero numerus hic hebdomadum, quibus hebdomas Pasch, scu Passionis sancta succederet, apud haereticos duntaxal in Orienle rece-.
plus erat, ut testatur auctor queestionis inter Anastasiaoas 64, qui ritus hujus primordia
arcessere videtur ab Arianis : , ! {
, ! '. Sciendum est quod oporteat jejunare octo hebdotnadcs xn inagna Quairagesima,
sicut Ariani, qui transcenduni numerum quadraginta dierum, etc. El pauto
p05t : Si enim jejunandum est octo htbdomades, non debet amptius nominari Quadragcsima,
ted Quadragesttfla septima; , qua Quadrcgesima finitur ad festum Palmcrum. Magnam enim hebdomadem jejunamus propter Domiui
passionem, et Pascha, ct non propter (ûadraêitmam. ,
. Hoc itaquedecrctum hmretieum e$t recta fidei. Non abnuit Noster hanc fuisse
%
ooosuetudinem hffirciicorum, idque evincebatur ex Severi Anliocheni et Benjamiui Alexandrini pseudo-patriarcharum testimoniis, quaa epistolo3 adiecla sunt; id quod agnoscunt omnes qui de Jacobitis scripsere. Non itapndem Joseph. Abudacnus, c. 19 Historice Jacobitan i m narrabat nobis, CopUias suos Septaage$itnausque ad Pauha jejunium ob$crvare, tam /atfo# quam religioios. Quocirca apud Anastasium pro Arianis, arbitror posse rcstitui Scveriano*. Alcuinus, Epist. de Septuagesima, Sexagesitna, et Quincruagesima ad Carolun) Magmiai
t
refert, audivisse
se cum Romcd esset, quosdam magtitros

f
dicentes, quod Oritntalcs
populi
oeto hebdomadas (emendo ex Epistoia Caroli Hagni ad ipsuro, iteroqus ex iEnea Parisiensi,
lib. Cont. Grcscei ex Rabano lib uDe instit. cleric. novem hebdomadas), Grceci octo, Latini
sepUm jejunare soleant, et inde &x oonsuctndineRomanam sumpsissc Ecclesiam, Septuageximam
ei Sexagesimam, tt Quinqtiagesitnam, dies Dominicos nuncupare. Ubi Orientalium ooroine,
non Antiocbenos, aut Hierok)lymitanos signiflcatos puto sed Jacobiias, Arraenos, imo et
Nestorianos, quos Petrus a Valio ejusdem esse ritus tenaces testalur. Grcos autem magislri illi narrabant octo bebdomadesjejunare, propter anibas bebdomades et , qus magno Quadragesima) jejunio prffimittuntur, in quarum prima sic jejunare incipiant, u i a carnibus primura duntaxal abstineant, in sccunda deinde a piscibus, minime
tamea dempUs lacticioiis.
Utjporro prolixioris illius oclo hebdouiadum ante Domimcam Paltnanim jejunii auctorcs
fecenm Severianos potius quam Arianos, in causafuitSozomeni silentiuni, qui lib. VII Uitt.
cap. 19, ubi accurauus fusiusque, quam Socratcs, divcrsas divcrsarum Ecclesiarum cl scc-
63
61
terum consuetudines explicat, nusquam vero refert Arianos numerum bunc hebdomadum
jejunio Quadragesimali consignasse; quinnecgenti ulliproprium fuisse. Hoc solum tradit,
itlyrioB et Occidentales otnncs, sex solemnium jejuniorum ncbdomades numerare ; ilemque
Lxbyam et jEgypium cum Palctstinis: alio$ vero septem, uti Conslantinopolitanos, circumvi-
cinasque nationes ad Phctnices u$que\ id est Asiam et Syriam. Quod de Occidentaubus narrat
Sozomenus, hoc Latinorum scriptorum, Cassiani, Leonis Magni et Gregorii itidcro Magni,
aliorumque tcstimoniis constat. Perinde vero cerlum est morem, quera tenemushodie, incundi
jejunii Sblemnis a ferU quarla Quinquagesima, Pbotiano scbismate vetuetforem esse; quandoquidem ejus metmnil Amalariuslib Dt EccU$. offic., cap. 7,quem cumaliistribus Ludovico Pio imperatori ante annum 827 nuncupavit.
>Egyptios olim a Romanis hac in parte non dissensisso extra dubiumfitex epistolis hon*iliisque Paschalibus patriarcbarum Alexandrinorum, Theophili et Cyrilli, 4 8 9
quibus
sex tantumroodo hebdomades assignantur a capite^junii usque ad festum Resurrectioms. .
gr. Theophilus nieronymo scribens, infinecpislol ait: Incipientes Quadragesimam
i n
tricesima die mensis Mechir, et hebdomadam salutaris Patchce qmnta die Pharmuthi, finientesque jeivnia secundum evangelicas traditiones dccima die Pbarmulhi, ul, illucescente sta-
tim Domxnica, ftsta celebremus ndie ejusdem mensis. Ita neinpe ut ilto anno jejunii initiura,
seu feria secunda primfe hebdomadis Quadragesim contigerit die 26 Februarii, et fcstuoi
Resurreclionis sexta Apiilis. Plura non addo ex triginta Homiliis Cytnlli, ne fastidiosus tiara.
Constanlinopolitani vero et Asiatici sic septem hebdoroades jejunabant, ut postrema ad
Quadragesitnam non perlineret, scd propter Domini passionem agerelur. Quem etiam morem
Antiocheni sectabantur : hoc tamen excepto, ut cum Byzantini et Asiani secundum Laodiceni canonis 50 preBscriptum Quadragesiraam , aridii
cibis vescendo
transige-
rent, xeropbagias sola hebdomado Passionis Orientales admiltereni. Nam Epiphanius, beeres.
70 adrersus Audianos, qui in Syria morabantur, contendit, ex traditione maiorum non posse
neque deeima sexta /una, neque nona incipi hebdomas lerophagim
et PaschoJis
sancta.
Etoresi 75 narrat, Aerianos, qui in Oriente et in Arnvmia innotuere, fideles irrisisse, qui in
diebus Paschatis xeropbagiis indulgerent. InfinePanarii eamdem esse CalboliefBEcclesi
consuetudinem audaciuscule asserit. Ctoterum ante septcm Paschatit dies, inquit, Quadragesimam obtervaro solet Ecchsia; tt injejuniis perseverare: Dominicis vero nxtilis, nec t *
Quadragesima; , Prmtttoa $
Paschatis dics cum xerophagiis, $eu siccis edxuiis agunt otnne$ populu Hierosolynutams Yero
et Palffistinis eo ffivo cum iEgyptiis Romanisque conveaisse, consulto scripsit Soxomenus.

Nam Cvrillus Hierosolymitanus, catech. xvin, quam postremam babuit Sabbato sancto,
austeriori Paraceves jejunio, vigiliaque proiixiorx Iransactis,
&
, \ ;; cum proxime inslaret sanctus PascbaUs dies, in quo regeherandi pur baptismum erant catccliumeni: in hac, iuquara, Catechcsi diserle cnuntiat,
Sabbatum saoetum postremam fuisse diem Quadragesimae, 5uX0o0crai;
, in hisce qui desinunt Quadragesimm diebw. Vcrum subsequenli ietate,
PalaBslinos Anticchenorum, Phosnicum, r.ypnoruni vicinorum suorura morem mulalos csso

deducitur, non solum hac quam darnus epistola Daroasceni, sed etiam ex lestimonio,
quod in fine epistolae cum aliis subjicitur, Petri Hierosolyraitani, qut sexto scu!o medio
sub Justiniano I florebai;cui addi polest, Vita sancUB Maria3 jEgypliacae, in qua raonachi
feruntur Quadragesimam consuessc agcre in deserto Irans Jordanem, usque ad Dominicam
Palmarum, seu hebdomadem sanctam Passionis. Uos porro Aiexaadrini MelchitaD, seu ortbodoxi imitati sunt; Coplitee vero, Jacobitas et Scverianos.
TON
J O A N N I S P R E S B Y T E R I DAMASCENI
DE SACRIS JEJUNIIS.
Ikiudicto sinceroque Chritti servo, domino Come- , *.
1<, $piriluali fratri Joannes minimns.
(^),^^
,
muUis itiflnitisqne donis, conccssU
\
t
DE SACRIS JEJUNIIS.
, \ Deus bommibttg, exirai-jut pracipuitittqne

. est pr udeniia. tnim boni walique diacretio :
* , qui autcm opiimo distribuit, opiima quoque et
\ , quidquid convenienlius elegit, ductura acqueng
. - rationis, qna reguniur Hli qui ipai morcm geruni.
(5, c liujus prudenlisc gcniraen raaiurum eat ilUid Sa , lomonis 5 0 0 effaiiim: c Suum miqv* roi lem * pui e s l ; > quo sigaiOcatur, univergum id quod
\ . esi, hoc esse bonum. Non enioi nialum eal ex
illig quae sunt, quin potiug boni fuga t inlerem - , * , pito. Qiiando itaqne unuruquodque bonum (recla
- , * ulique ralione, gine qua imprudentia magig cril,
\ , . ( quam judicium, quod judicalum male fuerii) Uim
, - eril lacendi leropug, quaodo boc bemim appoai, . luiuque erit: luuc et guum loquendi lerapug
, , \ cidet, ubi quig rogatug fuerJu Nam qucmpiam
jd} v * anle loqui, quam quaesitus eit, aut ante proGciaci,
- . \ quam miliaiur, hoc illi qui loquilur, et pergit,
*$ aiuiiiiise verlelur. Horum vero reguta aunl cir , camgianlias reruin; ut dum loquendi ncccssilag
* urget, periculo noa vacel conlicegcere. Ai conlin * , git altquando, ut el illud quod coRTeniemiiig eat
; , \ pratferri debeat ei quod esse bonum exisliuialur.
, , Caelerum nullo non lempore incunibil mibi ui la , ceam; idque mibi meriia csl ioconsideranlia mea,
. ut mibi non sil Taa loqui. Inguper vero coram
, sapientibug celsisgimaeque intelligenliae virig, qui
, auaple virtulo boc nacii aunl ul aliig praeQcercn . |) tur, qaonam pacto loqui audcat, qui virtute inopg
, eat? Haac cuon aoimo veraarem; nunc quoque
* gilentium tenuissem, niai eximia tuae, quani Deus
, , - tuetur, amanligsiioe, claritatig veneralio ad
, \ , ' **, gcribeadum me compuligget. Cam enim preliosia
* $ .
tillerig veglria voa adroodum inglare viderera,
1
Ofoaino judicavi, me baed aba de causa, nec frastra proraug ad loquendum excilarl, nisi quia
nagoa ad boc neeoagilaa urgerei. Scribo itaque, ea vi compulgua quam virtua aniiciiiaque iua i n lerol, anibiqtie adeo feaiam dafe veiim, quigqaig apprime norit, quam potentea validique ainL, qui
mibi fiai faciuaL Sccto auieai, nibil qtianium per me erit, anteponendo criiali, quas caMerig
omnibus, ipgique vitte, pra&fercoda git^ cum qua vivere, expelenda res est, ei propier quam niorg
v i U est opiab*lior.
2. Scripsil vealra omoino m\h\ colenda M U U S
\ ,
juamodi nittiorein gpargigae quosdam, dixisse
* nos, bebdomadibtig odo jejunandum eage, praecc, * , pilque ut regcribererous, nura ita rce babeant. Ad
, boe dicirous ecclesiaslica pace nibil esee subli* \ , * - j) mius, propter quam lex ct propbelae, proplcr quaro
* \ Deus factus esl bomo; quod plane magnum al* * que impcrvestigabileroygleriumesl: quam Cbrislug
3 , \ annunlialutn veoit: quam Cbrislus discipulis suis,
* give prius quam palerclur, give pogiquam a pas\ , gione reaurrexii, pro summo munere largitug est:
, , qnam ci ipae, cum ad ccelos ascenderet cum carne
\ * . aua, unde sine oarne descenderat, in partem sortcm - . - qu apostolie, perque eoa Eccleai reliquit *. Pax
1
Eccle. m , I .
Joan. xx, 19-22.

VARI/E LECTIONES.
* larroc. .
Barroc. .
Barroc .
C7
atiicm cst consonanlia tn bono. malum siqui-

dem conspiratio, seditio polius qnain pax diceuda
eet. Mihi ilaque CiBlerorum immmo hic proposilug
est tiuis in primis quae ad pacem speclani procurare, et quidquid ad id conducil, roganlibua
quantutu iu me ent, cloqui.
6S
, *; *
\
, ,
.
*. \
5. Igiiur cura disaensionem de sanciis jcjuniie,
in aerem usque allolli cernerem, graviter Iugc- ; ,
batn. mmrebamque, quod peccatum monem mihi ,
per bonum operarelur. Ecquod enim jejuiiiorom .
emoluioentum sil iig, qui ad jurgia contentioneg- , ;
que jejunanl? quocirca illis quidcm qui aepiem
bebdomades 5 0 1 Mctia jejuniis impendendas ease , \
dicerenl, consilium dabain ne litigarent, pulcbmm- ,
que Chrisii corpua, Ecclegiam dico, dissidrig ecin- derent; quinimo morem potiui gererent iisquibua .
pragttlatug vcrbique digponaalio credita easent. In , \ , \
bono quippe abundare el proficerr, aiqtie ad ma- , \ jora et sublimiora agcendere, el adjiccre snper , .
omnem laudem Domtni *, eorum esse qui belle *e ,
babeanl; illis Vero qui oclo bebdomadea glaluunt, , .
suggerebam, nec bonum ipsum eese bonum, nisi - ' , *
bene geratur. Elenim virginilas bonum csl: at. si *
nupseris, non peccasli *. Diem tolam jejunando . conaumere bonum eat: qui vero noa manducat, , , mandacantem non judicet . In ejugmodl rebus , ,
nentiqoam convenit aancire, aul cogere, aul ne- , ,
ceasilate impoaiia coromissum gregem adigere, . *
eed auaaione magis, mansoetudine et aermone sale , ,
condilo. Atque h*c aunl quae iaiia suggerimus. Q
Sin vero quas noalra sententia ail palam facere
oporiet, boc dicbnaa quod, cum aanclua Pater ,
noster Basilius, veriiaiia doetor in aeraono D* , .
tbrioiit aeptem esse jejanioram sacronim bebdo- , madea dixerlt, aliuiideqne Gregoriua cognometjto Uepl , **
Tbeologug in aermone De bapiiitno, jejunia baec ,
quadragioia diorum quoa Dominua jejunando .
transegii, flgoram exprimere et imitarl deftnierit, ,
ueceesariura omnino sll ambo basc muluo conci- * , ,
liare, ne divinorum virorum iocumenta dissonare *
rrperiantur. Nam boc eal quod turbaa excitat, non
expendere vim eoruro qu dicuntar. Non enim, ut *
quidaro aulumarunt, lege sancllum nobia fuil, ut *, .
tWimaa anni loliua jejunando solvcremug (1). ,
1
Psal. L X I , 14.
1 Cor. vn, 28.
Rom. , 5,
LECTIONES.
Lego, .
NOTiE.
(1) UI decimai anni jejunando soluremi*. Hoe D Sabbatia, nnmeruro tririnta qoinque dSerom rontamrn slatuerat Gaggianua eollat. 21, cap. 25 ei Oare, qiiibug adjecto Sabbato eanclo, et media
27, cujus libroa Noaier abs ae lectos alibi aigniftcal. parle lllusirts illiua gplendidiMiaiieque nooiis (RoGaggiaaum aecuti guni e Latinig, Gregorius Masnus aurreciionia gcil.) tnginia sex cura dimidio compabom. 16 in EvanceUa, Albioug Flaccus ei alit: e tari dies, qu decima para aii trecentoniiii aeaaGraicis vero Doroibeag abbas doctrtna 15, obi post- ginla quinque dierum anni, ut qiiadraaeaimaii j<jo>
quam îrravit, praeter sepiem hcbdoraades, sole- nio deciroalio toiioa annl Deo veluii peraolvaiar
mnium jejunionim, aUeraru vefuli pra?paralorinm per pooniteniiam. Florebat Doroiheug circa aascuU
iudiclam fuigse, quo quadragegimale, quod Domi- vi finem Tiberio, Mauritio, Piioca ei Heraclia
ung inlegrum jejunavil, bonoraiiug riuldcrelur, impp. Graecia recenlioribug Cbristophorua Aoge*
aubjangU, septcin bcbdomadas absquc Doiniuicig el lua iden iradit.
69
DE SACRIS JEJUNIIS.
70
, - Canon siquidem quo Quadrageaimam jejunare afa ; , tuitur omnibus palam fnanife&tua esl. Anni vero
, deciotatiqnee quadraginta non sont. Qui fll igilur,
* - inquiunt, ut quinquo dies bebdoraadis jejunaiido,
, , \ quadragcnariuni nuinerum insumainua, nisi tolia
, * oeio hebdomadibus quinquiea jejunemua ? Ad biac
. ' ilaque dicimue, legisse nos sanctorum apostolorum
, Constiiuiiones, ci reperisse, oportere jejutiare
, aanctain Quadragcsiroam incipieiido a aecuoda
. *. feria, et desinondo in paraaceve, qua traneacia
, passionis Doniini bebdomadein auspicamur. Si
- itaque 00(0 bebdoraadibus Quadrageairoa comple ' tur, quibtia cxactis Passionis aliatn auspicamur :
. - Novem proinde bebdomadea inlegraa jejunart oe , \ - cessum esl. Ac vero Aibanasius, lam divinarum
, \ rerum scienlia, quam virtutibus eximius, in fcsti
\ vis euis oraiionibus, clarius pronunliavit aex esao
. \ hebdomadas Quadragesima, quibus exaclia, jabet
, \ {|, bebdomadem passionis i&cboare. Ex quHraa omnl , busin banc eententiara venimus, jejunium case,
non modo a cibis a summo mane usque ad vespe \ rara, verum et a quibusdam eduliis abslinere.
. vino siquhjeni et carnibus jejunare dicimur. Quo niam igitur eanctorum apostolorura canon * sanxit,
$ * non jejunandum esse Sabbalo et Dominica, san ;, \ . ctamque Quadrageaimani jcjtinandum, ul omnigena
, - abslinentia quinque diea singtilis 5 0 2 bebdotna, \ dibus agamus; duobus t*ro, Sabbaio ptiia ct
* Dominica, ab aliqtiibueduniaxatcibie absUncamua.
- Scire siqiiideni allinet, cqm opera duo laboriosa
* proponuotut>, Hlud qaod forlius eel, altud superare,
, eique pracferri. Ex, gr. lege pnecepia circuincisio
, fuerat, nccuon observaniia Sabbali. Puer itaque
, , Sabbato nalus, Sabbato circumcideitdua erat, cir - cumcisionisqtic sanctio Sabbali solfit legem: eo, - deni perinde niodo, Spirilos sanclus, cum per eoa
, , $ - qui mtaislri verbi fuerunl, quinque diebus bebdo ; , \ , madis ad vcsperarn usque producere jejuniaro in sliluerii, Sabbato quoquo et Dominica, a quibua*
dam dunlaxal absiincre cibis tnjunxil, pifepter
,
anctortiatcni rcsurreclionis, quam Dominicam esse diem actmus, el propicr oblaiionem qoaio pro
uuctis oroiiibus qui dormierunt quolibet Sabbato agere jusai sumus, quia Sabbato quod Pascba aiilecedit, Cbrislus forfem alligavil, et vasa ejus diripuil: quod quidcm Sabbalum jejunando Iranaigere oportcl eoa qui resurrectionis laetiiiaiii praslolanlur.
*. \ - D 5. Sic igitur Ecclcsiae quoijue consuetudjnem ex
9 , - iradilion: non scrtpia no?imue, ut hebdoroadem
* , jejuniis praviam observaremu8,.irt qua lanlum , modo a carnibus, et usque ad vesperam jejunando
pfc-K, ^, , abstinereiar, borae lertiae, aut sextac, aul nona?,
. " , aul pracsanctidcaiorum oflQcio neuliquaoi peraclo:
\ ^ , tum sex deinde, in quibus cum Terli, Sexue,
, \ , Nonae, ei PraBsanctiflcatorum officia agerentur,
. - tum eiiam ab ovis, cascoque, et aliis ejuamodi,
>, * aimulque a carnibus absliueiilta csset. Hebdoroade
, &\ - vcro paesionia xerophagia, seu, ut ex giccia eibia
tpjjont. constaret, lege cautum fuit. Ita tamen ut prjesan; ctiflcatorum missa non ficrcr; feria vero qoiota
1
Coaoii.apoat. 64.
71
S. JOANWS DAMASCENI
12
amcia, myateria celebr arentur, in qua sont insii- ,

*o4a: tam deinde in eancla trewendaque Para , * }
cere, oimiimoda abaiioenlia esaei usque ad Sab- , $ ,
boti veaperam: caBterum veepcra Sabbali omnibua ,
qqidem eduliie vesci liceret, praHerqoam carnibus: domtim Dominica gaucla reaurrectionis, ipsa
prirna Sabbati, carnes comederent, quibus ptaceret.
4
*.
6. Atqui ordinera islum persecuti sumus,
baccque communia est Eccleaiae l e i ei sanclio, ,
quam in sancia Christi Dei noslri Reaurreclionia Eccloaia observatam cernimua. ln bono aulem * ,
abundare, exuberantemque virlutem praeferre ver- , ,
lendum crimini non esi nec improbandom, aed , \ ,
Deo baralaibasque, prudenlibus ulique, boc pror- * , ,
saa, acceptum esl; ita lamen ui nulla vis, nulla ,
necessitas imponaiur, aed suasio potius adbibea- , . *tur, nnncque pra&aerlim propter lemporum diffl- ,
uluiem, et rerum iaiqaitalara. Utrumque enim , \ .
nunc uiite el aeccssarium cst, ad bonum adjieere,
i a v i temperare. QuU boc pneslaret, ut omne ; ' vitae noatne tempua uno jejunio iransigeremuat , \ .
Verumalkid oal adboriarl, et aliud legem ferre. .
SufDciant qua. a Spiriiu sanclla eunt. SuadeaAur .
ampuficalio boni.
7. Haec quidem videnlur nobis consentanea ot
?. , \
appoaila, de quibua boc modo cum omoibua lo- *
qutmor; aucioritates vero quibus isibaec inuniaii- lur, rn prosenli omisitnus, propier nimiam labol- , , .
larii fesiinationem; cum lamen baud difficulter , , liaberi possinl. Deua vero pacis, qui esi pax DO-^J ,
sira, qui fecit uiraque unum, ei medium parietem *
maceriae dissolvii, inimiciUam scilicet, iu cruce *
atia; qui Patri suo noa reconciliavit, pacem auan , ,
5 0 3 < l * oxsuperal omnera eensqra , Eccleaias
puT ,
aanclas auae iribual, sandala auferat, praaaletque , ,
4il accopiartle jejuniura quod elegii, explearoua; ,
eoWendo obltgalionea violenlarum eauiionum, , ,
frangendo eaurieniibus corporoum panem, nihilo- , ,
qoa minua animi; aermonem utiqao salulia: fa- , ,
ciatque ut gpirktialiler jejuneraas, edamusque ci , ,
feaia agamus, omnia in e]ua gloriam factendo, , * * eentiendo el loqucndo; ne propter noa nomon ejua ,
blaspbemetur in gentibus, qnin gloriosum magis * . .
ait, qoia ipai gloria in sxcula. Araen.
4
Sancti marlyris Ignalii, ex epi$tola ad Ephetiot. D , *

'*
Qni castue csi et conlinens, non extollatur, ne
, ,
perdat mercedcm soam. Diea Tealoa nolite inho- *
neatare. Qaadrageaimam pro nibilo ne babealia: . *
imitationem enim continei Dominic convena- .
lionis. Bebdomadem Passionis nolite dcspicere. *
Quarta aexlaqae feria jejunantes, reliquias pau- , .
pertbua erogaie. Quicunquc Dominicam aut ,
Sabbaium jejunaverit, uno Sabbato exccplo, bic , .
Cbriaii inlerfector csl.
Pbilipp. , 7.
74
DE SACRIS JEJUNIIS
ConstHutio apostolorum.
(2).
Una nobis observaiitliim eel jcjuiiium aanota:

'
, Quadragesimae, quod recordationem continci
Chrisii cooversalionis el legia. Celebretur aotem
, jejunium boc ante jejunium Paacbts, ut incipiat
, . quidem a secunda feria, inque Paraseeven Jeei' nai. Quibus iransactie, finilo hoe jejunio, inctpite
, sanctnro hcbdomadcm Pascha, jcjunantes eani
. \ omnes cnm limore et Iremore: oranlea in iis dic, bus pro pereuntibus, quo tempore coeperunt con *. silium conlra Dominum inire. Nam el ipso praecc pit nobie, sex dics istos jejonarc propter Judautrum iniquitatcm.
.
Sancti Basilii, ex sermone conlra ebriosos.
,
.
\ ,
Si enim post tot admonilionee, quibu* cl supc - rioro lempore voa adborlari non cessavinjus, et
, deinceps septem igtis jejunii hebdomadibu* noctu
\ diuque per evangelicam doclrinam sine intcrniis , aioue toa sunma obiesiaii, niliil proraua profeci . - mus : qua spc ad vos bodie verba faciamua
, ' f muliercs lascivse, Dei limoris obliu, ignem afcler , , num nihili pendentes] ea dic, qua domi illas bo , - nesie considere oporierel ob mcmoriam resur
rectlonla, etc.
, Saucti Joannis Chrysoitomi, tx tcrmone de fiut
jejunii.
*
Quadraginia jam dies prnelerierunl. Si igitur
*
, Pasch sanclum praHerierit, nemini parcant deiu(j cepa, ucc exbortaiionibua uur.
, .
,
*, .

* ,
,
* , *

, ,
*
.
%
Sancti Anaslaiii pairiarehie Constantinopolitani, tx

Encyclica.
Sanoluin ilaque Pascha undccima indicliono
Deo 5 0 4 danie ageiuue, secundum iEgypiioa quidem viccsinio quinto die "Miarmalbi nwnsta, aecundum Romanoa vcro vicesimo Aprilis, duodecimo kalendaa llaias: jejunium aeplem hebdomadum auspicali a feria ipsa secunda, qo* incidil secundum iEgyplios, iu oclavam mcnsis
Pbanemotb ; secundum Romanos vero, in lcnium
llarlii.
,
Sancti Epipliami Cypri, ex epitioia ad moHachos*
,
, \
Quadragcsimam sanctac Ecclesia3, et hebdoiua j t n snnrli Pascbalis deslriclim obaervale.
.
e
V A M J E LECTIONES.
Desunl bacc in edilis : babenlur vcro qua>st. fi4 Anaslasiana: ubi eliam posl , additur
. ' liulta hic desunl, quae apud Baailium Icguulur : ac nonnulla saUem supplenda sont, quibus praiermisais,sensui maocus foret. * Q j u
Anasiasius ConsUntinopoliumiaqtii Indktiont 11
Paacba cclebrandum aiinuntiaverit, Pharmulhi lecundum jEgyplio$^ et Apntis 20 ucundum Romonot.
BOttdam aaaecuiua atim. Anie Anastaaium lconoclaaum Damasccno sequalem ejaadem nominia patriarcba
CoosUnlinopoiiUnus non fuit. Sub utroque AnasUsio , seu Aotiocbeno Pascha non Inddil in
20 Apriliacum iodiclione 11, ubi nec aob Athanaaio juniore Alexandrioo, neque aub Anaelaefo Gelite
Mooopbysilis. Aibanaaii magnl bomiliam quam ciuviiaucior apuriam eaae nondubilo propter Tbcopbili
CyriUi ejua succeesorum teatimonia.
a
8 e
NOTiE.
( 9 Caosiiluiiouis hujus Epiphaniua mominit basrea. 70, n. 12.
PATBOIM GB.
XCV.
75
S. J0ANNI3 DAMASCENI
Jodnnit ephcopi Athenarum.
Cl per venerandum septenarium jejuniorum

corltm nec lubricam viam exilumque exiatinieuuia. Septenariug quippe perpetuo vergatiia eC
rediena, el velul ex eadem ad eamdem meiam volotoa el circumactue, saculura geplenariig conaiang abaolvit.
76
'.
"
.
\ , \
* \
, .
Sancli Palriarchee Theopolit, me Antio- ,

chim Syrios.
" .
Btineepa iiaque consideremus, qua de causa
, aeplent hokdomadibua quadraginla dierum jeju- .
nium agltur. Nequaqiiam plane Quadragesima
eeaedeainit; aed arcanam quamdam insuper bone- *
auiem accipit. Perfecius quippe, sacrosanciuaque , \
aeplenariug namerus apparuit; quinimo gacro- tj ,
ram certaminum dieg, nobia concessit geplem- ,
.
plicH*r per aeplera bebdomadea exaciag.
f
Saneti Petrl patriarchct Uicrosoiymitani.

Jejtinii |crqtiatn opportune facla meniione,
batc qooque vobia dUerimna, ul Dei beneficio
conililulukn jejuoium acplcni bebdomadtim exordiamur a aeptbna die Februarii menaia; quo aoletnniutem Paaaionia aalutarig et Resurreetionis
Gbristt eelebremus viceaiDia aeplima mensia, qui
Mariiua appellattir.
JBhpoo
,
, , , ,
,
, \ ,
.
Etictio, quod haretici omnet jejunia incla otto ',

hebdomadibm cotulan auerant, koe modo d- ol ,
lirantei.
.
Testimonia Severl Acepbali, baresisque prin ,
cipii ol Pagani, qui Antiocbiae Syiiae laclua fuii \ ",
arcblepfacopug, ex ejug de aua inauguratione , ,
aermonibua in aanctaro Quadragegimam. Hic au- $
lem pronunlialua eal Paragceve, qoas eam pra> , *
cedebat, in Caggiani Eccleaia, ejugque oralionia * vul .
boc iniiium eal: Les eii qnm el in corporei* quo- * - 01
que artaminibui locxm habtt et in medio gcrmo- ,
Rig: Qui predili suoi quinqoe aengibug, in- * , \, \ , \ ,
quit per quoa peccalum aditann babel (auditum * , dico, visumque, tactum, gualum, ct odoralum) ,
ociuplici eraundalione quadragiola diea jejunio \ .
itnpendutil, ut beatae illiue diei octava3 et primas ,
compoles ovadant. Nam quinariug numerug octu- .
plici revolulione vergalug, quadraginU dicrtim
ituroerum complel.
5 0 5 [Ejutdem, ex libro capitum variorum manu pr<h , &

D * pria lubsignaiorum. Subttgnatio secunda hcee est.]
.
Quod quadraginta diebng, nollo prselermiggo, jejuuare oportel (qui quidem ex oclo hebdomadibus
conglant.) uniuscujugque bebdoroadig dieboa duobug, Sabbatum dico et Dominicam, rfequiei aasignaiia: ui exinde sit manifestum, quod nec Sabbalo, nec Dominica gii jcjunanduro, ne per ganciam
quldem ipaammel jejuniorum Quadragegimam.
"
*
' ,
, * ,
, |
.
78
DK OCTO fÎRITIBUS NEQUITIiE. - ADMONITIO.
Ttv xatapdzov *a\ , - Maledieti, mvUjqu* De Btnjatuin (3), qui jMwfrnvg
Alexandria jEgypti epUcopus fuit, pemmm 7/.

Diotcori Soveri. Ex quario ejnt likro

*\ .
{etlalium orationum, falsedicta (etlalis oroifo, tv \ jut iniiiutn eit: c Jucuuda admiratioM digna,
CMov
etc* Et aeraoa finem.

, . * * .
Cceplo quadraginia dierttm jcjunio, seu octo

, , bebdoruadum, modeste ei casle jcjunanlet, ad ex \ glioctionem octo cogiialionum quae adversus ani , muin iiisurguni, a vicesima aepiima llecbir iEgy , pliaci, usque ad decimum mensia Pbarroutbi.
, , Ejusdem , ex prima orotione, feitalh nomiue falso intcriptn, qua hoc modo ineipil :
) rvr
Et nunc audire mihi videor, et in fine.
. .
Jejuniuin
octo bebdomadarura auspicati,fcocegi,
,
, * ganclae QuadrageaimaB; quia inler jejuniorum sau
cloram diea, neque Sabbatum, neque Dominica
, numeraotur ; a decima niroirum ociava niensia
, Uecbtr aecundum Aigyptios, el Idibtis Februarii
, \ * aeeondina Romanos, quat egi docima leriia Fe ; , bruarii: sancla vero bebdomade aalatartg Pascbas
* incipiente ab oclava. Pbarmulhi menaig jgyplio , \ rora : aecundum Romauos vero ionio Nonas Apri*
\ , ftis, sive die terlia Apriiig ac doincepa, el sanctis
, Paacbat diebua Iransaclis, profuudo veapere Sab .
baii sancli jejunium absokemug.
V A R I J E LECTIONES.
k
Lego .
NOTJE.
v3) Benjamtii is<e Alexandrimig Jacobuaram C oolo hebdomadum aoie Pasaionero Domini jejti*
Coptfiarnoive patriarcba fuil gub Heraclio imp. nium apud iacobitag Heraclio iroperatore vctusiiiu
Sed cuin diu laiiiaaset, poslquaro Saraceni ABgy- esse, TaUique Eutycbius Alexaodrlnus convincilur,
ptmn occapavere, borum freiua auctoriiate, Eccleui, ut ei alii ifigyptii, in Annalibua tradic, boi
aiaa pene omnea invasii. Huius meminit Sopbrobrislianos, velui eliani Melchitas, voio se suoaBius in ephlola ad Sergium CP.: el perinde /ue nepoies obstrinxisse iejuiiandi per bobdomadietum vocai. ' , \
em Ttjrophaei eodem modo qao in Onadragesima,
, \ , , \ , ut Heraclies immunia apud Deora Aerei, qui con . Benjamin Alexan- tra fidem ludsia daum nulloi eoxuiB inierfecisgci,
trmxs, Joannes, el Seronu, et Thoma$ Stve- ob atrageiD quaai ediderani, Cbriaiianoram. Gra>
mi, Stjri, qui maUdirAoin exiecrandamqxe adkuccuii vero aiunt, Heraclioro jejuniam *uum titam aoxni. De hoc Benjamin videais Elmakin, inaliivigge, cum in Peraaa perceret, Borog. 50 Cbronicum patriarch. Alexandrin, ab theus vero, ul gupra vidioaug, jejuoii igiiun praiUcllenei Laiinclranslaluro, Vanslebiuni, et alios* paralorii jam anto nieminerai.
Cxtenim Severi ei Benjamini tetiirooniig constai
2
3
ADMONITIO.
Opusciilum quod sequilur, Epistola est Joannis Damasoeni ad quemdam monachum,
quem viliorum capitalium genera docet, modosque ea ium vitandi, tum superandi. Qu omnia strictim exsequitur, in compendium redigens, qu de eodem argameoto Cassianus, Nilus, aliique preBstaotissimi ascelic vita magistri muftis edisseruerunt. In anterioribus noslri
toeioris ediliombus 5 0 6 hocopus eliam Latine habetur ex traDslalione Bllibaldi PircheyiDeri Norimbergensis; quam quidem, quia spe diversissima est a GracO contextu quem
damos, typis idcirco rursus edendam censui. In primis enim olbil estinPircbeymeri transla*
tioiie qaod epistoto modum refcrat, uti nec in codice Ceasareo Dinn. 384, ex qoo titvlura
faane, ei principium, utrumque mendosiseiraum prorsus, Lambecius deacripsil; "
^, , . &
^ '. , \ *
S JOANNIS DAMASCENi
80
79
\ (legend. .') , , . . . /<nw Damascent de cogilationibus, et triplcx animce pars. Nosse oportet Chrxstianos otnnes,
cogitationes qua universas complectuntur, oeto esse quibus anima nostra continuis prailiii
lacasitur, atquc tum ad contmentiam tum ad actionem, tumetiamad peccatum cxcitatur.
Prima est, guloe, etc. Grocum epistol teitum peramanler mihi ex Aoglia transmisit, dum
in vivisadhuc ageret, vir humanissimus doctissimusque Abrahamus Sellerus, descHptum ex
Bibliothec suaB codice, i n quoitidem proxime subsequebatur tractalus ille alter Damasceni,
quem statim subjiciam, De virtutibus et vitiis. Hunc enim epislol velut appendicem fuisse
wnjicio, tum quiaiu eode triplici parte anim dispulatur, cujus mentio fitin titulo codicis
Ccesarei, tum etiam ob epilogum, qui Epistol veluti postscriptum est. Et cerle, priora verba
haec, si cod. Regium 2928, sequamur, , Scire agitur attinet, tractatus seriem, quaui
alia precesserint, indicant, non ejus exordium. Hujusporro posterioris lucubrationis translationem vir pereruditus Leo Aliatius Combefisio nostro miscrat: Graeca vero reperiincod.
Regio.
t
.
J O A N N I S DAMASCENI
DE OCTO SPIRITIBUS NEQUITLE.

1. Novcns,fraler,octo cogiUtionegTitiosasesse,
quibus monachus iufealaiur, queinadmodum Palrea
narraut. Prinia eat cogilatio gulaa, aecanda mala
el lurpia cupidiialia, lertia avaritia, quaria iristlliae quinla irae, aexla acedias, aeplima vanas glori, ei oclava superbiae,
v
'. , , oi ot
,
. 6 *
\ *
*
* *
- \ .
2. Iiicumbil ilaque libi, mooacbe, uicogno\ , , \

acas, aoimuniquo diligenter advertae, quauaro af- ,
feciionc, quas ab adversariii noslris et nequilia) \
spiriiibus proficiacalar, commoveri le ei turbari , \
senlias, et in qnamnam cogitationem mens lua .
cum aflcciu, sWe passione, proclivis sii.
3. Ac 8i quidem te gulae aut voluptalis xslu
* \ , ,
cicri cognoscis, venlrera coerce, deGnito in pou- \ * ,
dere et mensura cibo et potu: separalionem aiiimae , \ a corpore, judicium venturum, horrcndamque ge- \
beniu flamniaro, necnon regni ccelealis deside- , \
rium, perpeiuo meiuoria lene. Hoc pacto siqui- *
dem voluptaiem ventris superare, atque abominari .
, \
poleris.
4. Sin vero ruraum a turpis vcsanaeque cupidilaiis spiriiu occuparis, freiiando corpori, conterendae auimae, vigiltis, cum assiduis prccibus leipsum exerce. 5 0 7 Insupcr raodesiiaiii cole;
neminem judices, aut laceres nec prorsua abomineris. Quin et moriem aniiuo veraa, eiiim libena
tolera, nullam prorsua cum mulieribus conaueludinem babe, ul nec earum vultum iniuearis: alque
taoc modo ab bac passione liberaaeris.
\
,
, \ , ,
^, , .
, *
,
, .
81
DK OCTO|SPIRiTIBuS NEQUITIA.
88
c'. ! , Quod ai p^cuniae cupiditalem vis superare, aiua
, \ pauperiatem et vililalem. Condemnationcm Juda
6V - antmo versa, quodque propter avariiiara Do \ minum iniquis prodideril; quod omnis avarua
gimulacrorum quoque scrvus vocatur in dlvinia
Liiteris; quod ea noa a epc inDeum pouenda avor * l i i ; quod demum pecuniarum posseasio tempora, rta est, avaros vero nianet ImmorlaUs po&na. Haec
, tecum lepulans, ncc quidquam amplina quam sufficiat, quanrilans, vilium hoc coercebi?.
, .
Qaod si eliam mundanus niceror le percellil et
*. , , , lurbat, assiduas debes oralioni operam dare, ctim
, \ - religioei Deumque limenlibus monacbis conversari,
, * praBscntia oronia ac ai non esaent aspernari, laeli - tiam ccelestem animo concipere, non remunoraiio, , nea juslomm. Si te quiepiara verberat, coniu, \ , meliave afficeria, aui io persequtinlur, ne concida*
. aninio : quin poliaa bono animo aia. Atque lunc
, , , , aolam moere, cum in Deam peccaveria. Sic onim
, per apirilum poieria ab boc morbo sanari.
*
.
*. "( Qaando aotem ira ie mraum, efferveacentque
, , \ - bilia coocltabii, maneuetadinem indue, teque fra , , tram taorum lermm praebe. Sed et ai fieri poasit,
, eom homiliuiia aenao borum freqaenler pedto
! , lava, Indulgerique tibi postula a quovls bomine.
, - InOrmof aaepe vlaila, linguatn ad paalmorum can xivtt , lummofe; aebrevi a vitioillo curaberis.
].
Si vero acediam vella aubigere, labore manuum
'. ,
, \ , \ - lantisper dcfaiigere: incombe loclioni, ot asaiduaa
' oraiioni vaca, caro certa bonoram obiincndorum
^, \ epo. Animo vcrsa eoa qui eitremoa apiritua agunt,
, aaperoa quoque cruciaius, el praefocaUonem pecca , \ lonim; qoo pacto aine miterieordia pleclantur
torqoeaDturque : atque bac ratione vitii hoiaa te .
dationem obiinebis.
. !
8in a vana gloria ct taodiboa booaiouiD graviier
, exagiterif, operas prHium oat, at nihll qaod boroi , nlbaa osteittotar agas, aed omne luum opua in
, - abacoDdilo faciaa, quod nemo nial Deva aolua vi, * \ deat. Caveais etlam m laudari cupiaa, aat ab bomi, , nibua bonorari, neve pulchras vesles, neque
, , - Q primaa partea, neqoe primuro locora ambias. Quin
xXMpfxv imo nihil libi chariua sit et antiquiua, quaro
, \ - bomiues mendacibaa le eonviliis, crimioationibua,
* - et contamelns proecindant; ac leipsum habe quovia
peccatore nequiorem.
*. Quod si landem a dxmoniaca pessimae *uperbia3
$ , passione oppagnari te aenliaa, ncmineni proraoa
, , debes sannis appetere, aut eprelim habere; quin
, * (*, poiins teipsum repulare tanquam omnium pcri , pseina el purgamentum, clperpcluo pensare, uiti
c
VARIiC LECTIONES.
Pcrcbeyra. legissetidelur . man$uelvdinem hxdne. * 1c. .
84
83
S; JOANNIS DAMASCENI
Domiuut acdifica?orit domuni, iti vanum (aboragge otxov, yal
qut gediilcaot eam . OanibtM te debitoreni exiaii , mes oportot, mbilique faciae coram Deo cunclia
)Mnninibua. Ne praefldena afa 5 0 6 donec eemen- ,
liam audiag;ewa viderig illuoi, qui, lametai , ,
fuptiall eonvivio recttbuerat, viuciia maaibue pe- \ , \
dtbugque ejoetag est ia tenebm aempiternag . * ,
Sed el quaniuniTia, aeu jquniis, seu vigiliig dea {|, , ,
operatn; quantamYia buafti cuboa, psallag, palieu- , ,
liam eolas, cotptsa frequemer inclines, aut boni , , ,
uodiibtt aliud facias, oe dixeria: Id meo labore , '
meaque atrenuiute geatnm eac: aad Dei admini- \ - ,
eulo et anxiKo lotum aacribe, tu diligentiae. .. , ,
Oioal studio eara, frater, uc aimplex rectaque \ * \
aeroper coftveraario tita ait, nee aHud in corde ba- , *
beas* et aliud in ore. Uoc eniin fraudulentum cat. ' \ *
Al pareaai cum lacrjroarum foute orationi in- \
eumbe. Quotl ila egcrig, funestaoi pesairaamqoe .
effaasam el rviuam effugies.
, , *
Vitioruin porro alia quidera corporis 8i*nl, alia
animi. Corporis vitia diciinus, gulam, scoriaiioiiem, \ , ,
ebrietaiem, petulanUam : animi vero, odiuro pro- , , . ,
ximi, itividenliam, vanam gloriam, guporbiam. , , , , .
Atqtrt haec in animum noalrum aguoi, ubi cliari- ,
u t el coiitineniia absunt: illa vero jejunio ei vi- %\ ;
gUiia coercentur. Tuoc enim mens lucein propriam \ \ *
retipit, et absque ullo obice Deum inluetor.
, \
.
1
S* sanctisiimi Patris Joannis Dumasceni sermanibus sententiarum aliquot [ragmentutn, quas

Bilibaldus Pirchiymerus Norimbergentis Claros torori sum,apudS. Claram Norimbergct
moniali tx Grmth Latinas fecit.
Oclo eul passionee, quibus admodum (preci- C ira voeatur, qnodque îecuoiig ad breve tempoa
pue spiriluales) iaipugnantur bomines, gula vide- frui daiur, morgque atnara vitam acerbauv avari
Hcet, inrpis eoncitpiacentia, avariiia, ira, adversi- gequalur : quapropier gi nibil ullra quam gufticiai
laa, acedia, vana gloria el superbia.
qua?reiur, paaaio baec evitatur.
Haac itaque vitia discenii, et sumina diligenlia
Si adveraitaie aliqua perlurbarig, ora ei apem
cognoaci debeiii ut eum aliquo illorum lentalur cuaciam ad Doum dirige, et paagionem Cbrtgti,
bomo, eemper. arma, quibua se niunire posaii, nogtnfque imbecillilatenj naiurs conteroplare ;
prcparata babeat.
praegeniia cuncla et vana deapice; graliam coeleSi gula ioipugaaris, venlrem coeree : mimero aieoi ei Jiutorum fruiiionem venlararo perpende.
ei roensura cibus et polus sumatur; aoioise seâ- Id gi fecerig, nnlla injuria aeu conlumelia conratio a corpore, judicium venlurum, et borrenda triglaberig : ged golum Dei offensio te pcrtarbabil.
geboaoaa flamma, pariler et regni coelesiis desideSi le ira exaiimulat, uiangueiudiaem indue el
rium, assidue coram oculis obvereeutur: sicque ad Psalmorum decanialionem perfuge; malumio
ventrig opprimetur voluptas.
bono vince, raajori cede, sequateut perfer, minori
Si turpig et carnalis te male vexat concupigcen- parce, prudenteiuquQ concordiam cum omnibua
tia, illam vigiliig, labore, oraliooibug et inedia ^ exerce hominibug, memor quara mansaelug aguus
expelle : proderit ei raortig mediiaiio, lnorliferi- innocens ad roortem dcduolug sii.
quo gaudii guppHtiam, ac gexua-alleriug declinaSi acedia infeslaris, telpaum laborando, modilip.
tando, orando et legcndo axciia : apea firna ie
Avariiia tinciitfr Hboralitaie, et rei pecuniar! Insligei, ui congiderare pogsis, quantura ialer
ooiueniptu, parfter ai cogitaliono illa, quod ob frigidam pigritiam ei oalidum iniergit ferveraiaayariliam Dominum etmagiaitum Judag tradidh, qnorum unom, a ventura geparat glorla, aJto*
et quod omnis avarua a Scriptura divina idololat rum rogni C03lestig te baaredoin cre;i.
1
Pgal. cxvi, 4.
DE OCTO SPIRITIBUS
8*
NEQUITI2E.
Qtjodsi vana teiilaris gloria, teipsum scniiare, onniis aiiimi elaiio lacrymarum fonte exstinguasribilque aJ lauuem seu demooatraiionem perage tur.
baaaanaro. Sed omnia operatio lua in occulto fiat,
lurbaa vitioram universae reaiali polerit, si
ttetaise pnalerquam Deo aolo vidente, ad quem seinper et aaaidue bomo cogilaverit, Deum opeanWcrsa referantur opera. Homioum laudes, taorum auorum inspectorem, aogelum cuatodeni,
oorea, pnelaiionee, ei similia contemne : et roagig virluiig nobilitatera , voluptatem rnooienianeaiii,
ampleclere, ai le aceusanl et conlumelia afficiunt, pcccaii spurciiiem, vitam labilem, roorlem incereniieoleael odio babenlea, peccatores.
lam, gaudium seu cruciaium eempiternum, purae
Si a daemonlacael pessima auperbiae oppugnarie 5 0 9 conscienlise pacera , hominis dignilatem.
passiooe, neiuiuem judica; sed aolam teipsum Dei beneilcia, et super omnia Cbrislt vitam,
rtrcuoupice et cognosce : bumilem te coraro Deo roortem, et crucem. Quas enim et qualia vila?
ostendt, el inferiorem omnibus it existima borai- vix homo ex aepulcro progreesus, rursum ad
nibua, audaciam et animi tumorem rejice, jejuniis, sepulcnjra ptrgei, et detnum perpetua geemiottibus, vigiliis inatslo : el cum lc qtiid recie bennae flamma eepelielur. Deum igUur ainefacere contigerit, non poienli luaB illud ascritx", miis , et ejus precepla ila observeinus, ut
aed divinse pielati id loturo accepium refer : aimplex exanllala fragili et misera viia, ad pcrpeluao
*t recia ait tua cotmrsatio, nec aliud in corde,
beatudinis gloriam feliciier pervenire valeamus.
aliud in ore babe: doloaum etenim boc eet. Proin Amon.

SANGTl PATRIS NOSTRI.
, *,
Joannis Damasccni. De ' viiio.
.
; ,
Aniraadverleuduio esl, botninem , cum cx
^*
, - duobos conatet , anima acilicet et corpore ,
, ! * \ duplices quoque aensus babere, oorumque dupli , . cea eeeo facultateg. Quinque porro aont animi
! , ! aeneue, et quinquc corporis. Et animi quidem aeti, * , , , su8, quos facultates pbilosopbi nuncupant, i i suni :
, . !, , - C mene, cogitalio, opinio, imaginalio, et seiitieudi
, , , ! * vie. Gorpori* vero, vieue, odorains, audilus, guslus,
1 !, ! \ * ei UclU8. Hinc earum virluiee, et viiia duplicia.
, Quare neccese fuerit, quemconque aperle diguo , * ! acere quot animae sint virtutea, et quot corporis;
- et rursum quae segrUudines amms, et qua corpo , , , ris. Et aniuue virlulto dicimue esse, in priraia
, , ! * ! forliludinero, prudeniiam , temperanliam , juali ! ' (, !, tiam : ex quibus eiiam animic virtuiee adnaacun , , , , - tur, fidea, spea, cbaritae, oratlo, bomiliue, placi, , , , diUs, tqleraalia, clementia, boniias , leniue,
, , , / , - Dei cognitio, alacritas, almplidtas, tranquillitas,
, , , , ainceriiaa, modestia, Incuriositae, liberalitas sui
, , , - demiaaio, integrttas, pecuniarum conteiptu$ eom, , , , paaaio, misericordia, aocarUaa, maniflcenlia, Sn, , , dolenlia, compunclio, pudor, rcverentia, pietae,
, Aiturorum bonorum deeiderium, regni Del appc, .
tenlia, ut landcm infllioaadoplemur concupieceniia.
îrtulee vero corporie bae sunt, aeu poiius in! ! ,
, ! , airumeoia viriulum, in cognilione et aecundum
! , Oeum aclilala* , pcaster oinnem simulationem et
, ! * ambilionejDi ei placendl bominibus studiuro, in
, , , , progreasum buoiiliutis atque indolentiae manu%
MaUb. xxii, i 3 .
VARLE LECTIONES.
* Bojus opusculi titulus apud AUatium in Symmiciit est, ! ! , De viriute et vitio.
In cod. Reg. ! * Sermo animh uiiliuimui admirandks. Cl. Selleri
cooVeoi aequor. d (jodd. AUalii ct Sellcri. Reg. , . Quid s i : Alienxt ab
tarftaVa animui? Graece . Uxceoim summa pcaeeiaraque viriuscst.
87
S. JOANOTS DAMASCENI
88
jejuniutn, fames, , aJlig, vigilia, per lotam noctem alaiio, genuum , , , , apiaaa flexlo, a balnoia abstinentia, unlca lantum , , , , tunica coatentum esie, cibis aicciftuli, sero ctpati* , , , *
cia cibari, aquas potus, bural dormilio, pauperiaa, , , , ,
inopia, anateritaa \ cultus corporig negligentia, , ,
aui ipsiusconlemplug, vha golitarla, quieia , doml , \ ,
ae conlinere, pcuuria, frugalitas, aileatium, pro- ,
priig manibug opug conflcere, ct quseciinque tna- , ,
lorum loleramia , ei corporca exercitatio. Qoaa \ ,
omnia, gi corpus valeat, beneque illi eit, et carnig ,
porturbationibug vexetur, quam maxime necegga- , ,
ria et conducibilia gunt: gi male ae habet, Deiqae * ,
ope perttirbaUonibug superior cst, non adeo neceggaria aunt, cum gancia aut demiasio et gratlarum
acllo omnla impleat.
SlOîcendum consequentereatdeanimietcor* ,
porig vhiig, egriiudinibug nempe. Anima aegrilu- , -
dineg baegunl : oblivio, Ignavla, et ingcitia. Ex hia , , ^, *
tribug anitni oculu*, give meng obtonebrata, ob- ,
noxia flt omnibus affeciibus, qul gunt, impielaa, , ,
prava opinio, boc eit baereaia quaeconque, bla- , , , ,
apherola, furor, iracundia, amaror, aubita ira, inhu- , , , , *
inanilag, Injuriarum memorla, oblrecUtio, con- , , , , demnatio, (rialilia abaqua rationo, limor, raetug, , , , , , ,
eontODlio, gctnutaiio, invidentia, vana gloria, au- , , , , ,
pcrbla, almulalio, mendaclum, infldelitaa, avarilia, , , , , ,
rerum maiarialiajn amor, affeclto, in terrena pro- , , , , peoalo, acedia, pugillanimlUg, ingralltudo, mtir- , , , , , muralto, JacUntia, opinio de aelpao, tumor, arro- , , , ,
gantia
; , domlnandi appetitua,
' aludium placendi

, , ,
,
hominibug, dolua , Imprudentia, vecordla, adu-

lalio, flctio, aimulatio ' , duplicilag, pcccaionim , ,
approbationea ex ea parto qoat porturbalionlbua , ,
obnoxla eet, et contlnua orumdem neditatio, co- ,
gilaiionum enror, auiipaiua amor, qu eat malo- .
nim tnaior malorumque omnium radix avariita, et
improbilaa, ei malitia.
* ,
Corporia vero vltia aunt, gula, voracilag, luxus,
ebrietaa, latona cojnealio, variaB voluptaiee, forni- , , , ,
cailo, adnUerium, incontlneiitia, Smpuritu, ince- , , , , ,
attjg, poerorum aiupram, cum jqmenllg coitaa, , , ,
degideria prava, et qucunque pneter naturam , .
aunt, el affeclua improbi, furtum, gacrUegiiim, la- , , , \
irocinium, bomioidium, quiecunqae eorporia re- ,
laxatio, el volapiatum carnia uaug, ol potigaimam rj , , , ,
ai corpus valoat : vaiiclnia , iucantatiooeg, augo> \, , , ,
ria, gorlilegia, omatug appclitio, aoperfluitatea, , , ,
nioUUioa, eleganli nlmium gludiom, faclervui , , ,
fricaiioneg, exsecrandum oiiom, ambiUones, aloa- ^, rum lodus, nimiua deliciarum mondi abuaoa, vita , , .
corpos doperiong, quas roentani aaginando terro- ,
airemoi pecudiboa tKm absigoilem reddit, nequo ,
caro tigquam ad Denm et ad Tlrtulig opora regrtdi
Radiccs vero viuorom omnium, el, ul aliua quig-
, ,
VARL LiCTIONES.
%
Quid ciiam gl , ponag? < aciUcei. Sic per opprooaiit, consensum pecaiis pra>ttilvim innuit. Allalius kgii molius , reertdt.
DE OCTO SPIMTIBUS NEQUITLB.
90
* . ; p o n i u t a s , , , ,
dicerel.primiEcausae, intcmperanlU *, m
. x
f
_a..
/v> t
rv
*
bitio, ei avariiia, ex quibos nialum omne adna , scilur ; neqtie uiiqoaiu liomo in aliquo delinquit,
\ , ni priua gignntes isli validi, ul intcr asoctas sa~
, \ - pientissimus llarcus ail , advcnerint, eumque de * , (5, * bellarint: vel oblivio, ignavia, etinseilia. Eas pro \ , generant voluplas et recreatio, bumanx glortae
, \ * salaiaiionisquc ambitue. Ac borum omnium prir
, \ , ma causa, et vehui niaier pessiina, ut supra dixi , , mus, sui ipstns amor esl, absqae raiionc nempe
\ * \ corpori3 amor ct impensus affectus, Diffusio ac
- \ , dissolulio menlis cum ecurrilitate, et verboruni
, - obscenitate in rnuha mala afque errorcs im0:, \ .
pellont, quemadtnodum dicendi libertas, et r i sue.
, Aotc vero oninia eciendoin est, variam ei mul \ , \ liplicem eaee perlurbaiionibus obnoxiam inlem\ , - perantiain, ei pleraaque qu aniinum deludunt
, , volupUtea; dum aniina non usquequaquc vigil et
^, - sobria, divino non fulciiur llmore, el erga Cbri. \ aium amore, in virtulam culiu eegniler se geril.
' 5 1 1 Namque innumere circumaguntur volupta, , , lea, quae oculoa anims in ao pelliciunl: qualea
, ! , , auni rerum corporearum, pecuniarum, luxue, glo, , * r i c , negligenli*, iras, dominii, quaestua, cupidita , l i t , avariti. Apparentquo com fraudc, faciem
* \ \ apfcndidara ac desiderabilem p r so fereniei,
, , eoaque qui circa aimilia iaaerviunt, nec sunt vir\ . tututn siodioai, aed coacte ac resistenier eas susii , - Q
abducere comparal*. Elenim quicunque ad
, \ , rea terrenaa affeclua, ad aliquid raaleriale pro\ . - pensio voluptaiem el gatjdiura inulile, imo
, , Doxium, in paiienie exciunt, partem aara aniina?,
, , qua> voluplate alitur, non aine perturbatione,
- osteodunt: adeo ut propterea f u r o r i , ei irae,
. \ mobrori, ci injuriarum recordationi, concupiU
, , \ - privaiione, quae auperalur ab illis, subdatur. Si
, vero (1) euro affectione oaaa quoquo licel pusUhia
invabierii, proh aioporem! facil, ut qui ab eis
. capiaa fuerii, ad flnem uaque rationia expertis
, * \ - afleclionis per clancolam in ea delilesceniera v o , - luplaiem incarabilia pertuaoeal. Etenim, ul dixi*
, . \ mus, concuptaceiiiitt voluplaa rouhiplcx eai, nec
\ , - fornicaiioue taiilum aliave corporis ublcclalione
, \ , \ ^ coniplelur, eed caeleris etiam affcctibus : quando
. quidem ci conlinentia non id solaraniodo esl, a
, fornieatione, et iiaquae aub venlre sunt, volnpia, * $, libus lilerum esse. Quapropler qui avariiia? opc . - ram navat, intemperans est.ttuemadmodumenim
ille corpus, Ua et bic pecunias dcperit, Iroo bic eo>
, plav
*\uMoral.
q
n e M l t
YARIiE LECTIONES.
Vox Gnxca proclivUaUi, signiflcat. Seu voluptalum amorem*
NOTAS.
(I) Periodus baec sic eiiam reddi poicsl: Sin el caplus, vnensibifi quodam modo. ac siue ullv veQuim cwm efeclione vel modica consueiudo obti-vtedio, ad fineyi usque irrationabili uoli/ptaii addi
**', 14 afiVfl, ut
delitcscente voluptaie vicius clu$ perseverat.
91
S. IOANNIS DAMASGENl
inlemperanlior, cum non tanu vi ex nalura eusn . \

eonipetleDte agatur. Nam sane ille vere ignarua ei , \ ,
nittllo roazime liabebitur [auriga] non qui effreneiN \ , *
equum agere [aut coniinere] neacii, sed qui man- \ , -aueium et obedienliorem sibi aubdere non poiegi. . , \
l undequaque manifeglum eat, gupervacaneum, , *
noe eecondum natoram esae peconiarum appeii- , * ' tum ; tanquam qui non a natura, aed ex prava . \ *.
eleciione viin paliatur. Ideoque ciira venia? gpera * .peccat, qui ab eo libena olenaque eitperatur. - , ,
Quapropter plano noa addiacero decet, non in , '
InxQ lanium et corporuro uau voluptatem aitam \
ac praQnitam esse, aed in quocunque affectu (2) \ . "
diiecio. Ut vero affectus secundum irinam animaa diviaiunem dignogcantur, haec etiam quara brevia- , aime addere propler continenliam (3) opporluoum & ,
judicaviraug.
De tripliel parii animcc.
.
Anima kaque dividilur in trea partea: in eam
* , ,
qune ralione, ei in eara qaae ira ducilur, e( in eam .
qu volupute alitur. Ulius quae ratione duciiur, * , , ,
peccata aunt b*ec : iofidelitag, b&regea, gtultitia, , ,
blagpbemia, ingralitudo, approbalionea peccato- ,
rum ex ea parto qua3 perturbationibas obnoxia egl, \
procedeniiaiD. At horum maloruro sanauo et me- ,
dicina aine ulla bsesitalione fuerit, fidos in Deum, ,
vera flnnaque et recta dogmala, eloqoiorum Spi- ,
rilas aggidua meditaiio, pura et nunquam cessang \ , \
oraiio, et erga Deunr gratiarani actio.
.
De faculiate ircuceute.
.
Illiug vero quas ira ducilur, poccata sunt: crude *
l.iag, 5 1 2 odium, immisericordia, injuriamro , , ,
recordatio, invideniia ei cominua circa haec me- , , \ , \
dilatio. Ilorum ganalio et medicina, humaniiag, . * ,
amor, placidiiag, in fratres cbarius, commigera- , , \ .
tio, injuriaruin loleranlia, et bonilas.

.
De facultale concupitcente.
*
Ulius quac voluptate atilur, peccata sunl baec:
gula, voracUag, ebrieias, fornicaiio, adullerium, , , ioipuriUs, intemperantia, avaritia, inanis glorias , , , ,
ambilio, necnan auri et argenli, el corporearum , ,
voluptatum degideriuar. Eorum vero sanalio el , \ .
medicina, jejunium, contioeniia, lalior, pauper- , , ,
ias, pecuniaram in pauperea distributio, im- , ,
morUUum futurorum deaiderium , regni Dei C , appeteniia , et ul in filiog adoplemiir concupi- ; ,
, * .
ocentia.

Tradenda praeterea est cognilio cogiutionom
obnoxiarum perlurbatiouibug, per quag orania , '
.
peccata coinmiUuniur.

CogUationeg quae maliiiam includunl, eur.t
oclo. Prima eat gulê, secunda fomicaiionis, , ,
lertia avariiiae, quarla irae, quinia tngtiiiar., , , ,
soxia acodiae, sepiima inauig gloriae, octava gu- , , 6 perbi.
.
NOTJE.
(2) Gra?c. babel , clariori gcnsv, in owocnnqve modo> Legil Ailalius .
(3) Nibil prorgus de coalinenlia habct Graeetff

contcxtas.
DE OCTO SPIRITIBUS NEQUITLB
94
, \ Uas octo cogUationeg lurbag ac molegliam con, , ciere ve 1 non conciero in noaira poteslaie non est.
At immanere vel non immanere, afeciue movere
xtvciv, , ' .
vel non movore, in nostra poteatate e&U
" , ,
Et aliud quidem eat aggroaaio, aliud baesiiatio,
, , - aliud lucla, aliud afTodio, aliud approbatio, qu
3, , proxima aat oporationi et ei aggimilatur, aliud
, \ .
aciio, aliiid captivitai.
\
Aggrcssio eat, cum quid gimplieiter ab boste in
, . mcmoriam giiggeritur, veluli, fac hoc vel etiam
**1 * c de Domino Deoque ooairo: c Dic ut lapideg isii
* , pancg Aant . Et boc, ul dixtmug, non esl in
' .
nostra polcslate.

Hssiialio egt cogiiationig, qua ab hosle guggeri , ' - tur, exceptio, et quaai una cum eo medilaiio, et
- quse ab elcclione nogtra profluit, voluptuosa con;. , sueludo. AOeclio egl ab bsegitalione babitua, qui
, ab bogte auggerenla inditur, et quasi continna
\ . , mediialio et Imaginalio. Lucta est cogitalionig re , pugnaniia ad affectum, qui in eogitatione est, aut
) , , ad cogilat.onem perturbalionibug concilam exsiir , * pandum aut approbaadam (), ul ait Apostolug :
, c Caro concupiaclt adversug apirilum, et gpirittia
. advergng carneni. Hasc aulem sibi invicem oppo, nontur \ > Capiivilaa eat violenta coactaque
, cordig traclio, por aoticipalionem ct longam con * , - guetudinem, veluli per tyrannldem occupati.
. , Approbatio eet ad affectum cogiiationig coneen 808. Aclio eat Ipeuro opug cum approbalioue
* , cogitalionig, qoae affoclibua subditur. Qui iiaquo
1
'
^ , , *
.
primum sine ulla poriurbatione anitno volvit, vel

coniradictione, aut gravUale, et coostanlia ab
ipso primo impeiu aggreggionem ex sese ablegai,
qu posimodum gequuniur, ooinia iii uno solo
regecavit.
*
Tollitur autem a teoiperanlia gula; a divino
deaiderio et fuiurorum booorum appeieniia, for, * nicaiio; a commiseralione erga paupercg, avari*
, * \ tia ; 5 1 3 probilalo ol chariiate in omneg, ira , * cuudia; a spiriluali totitia, mundanus moeror; a
, patienlia el tolerantia, et in Deum graiiarum
, actione, acedia; ab occullo virlutum exercitio et
, * conlinua in compunclfone cordis oraiione, ?ana
, - gloria; a non dijudicaodo, aul conlemnendo ali , quem, uli jactabundua MePharigaeug , sed gernei ,
1 ^ , ^ . . .

..m+,A\m.M.* . . . . 7
2.W* ipgum
t
e*ge i Df lm_u _m exiatiroando,
~ super
,
omnium
, . bia. Hac itaquo ratione a jam diclis afieclibus
mens liberata, et ad Deum gublaia, bic beaiaiu
, , vivit vitaro, sancti Spiritua recipiens arrhabonem,
, ^ et ex bisce postmodum eroigrans, nullis perlurba* , tiombug obnoxia, et cum cognhione vera, sanctrc
\ , Triadis gplendoribus asiat cum diviuis angelis in
, inOoila gaecula collustrata.
, .
a
MaUh. , L
Galat. , 17. Lnc. .

NOT.E.
(4) Ob Pauli locuni gic verlendum esl: Anl ad

^yfaltonam pirluTbalionibui concitam extlirpan*
dam, %ioe eliam ad rationis pasiione obHKa eonemxm impeditndum.
95
96
Cnm ftaqtie in tres parteg, ul supra eiposuimug, , , dividatiir aiiima: tree namqne, ul dictum est, , , \, :
sunt illius partcs, allera quae ralione, allera quae \ ,
ira aliera concupisceniia ducilur: gi in ea \ , \
quae ine deservit, fuerit araor atqoe buraanilas, , .
et ia ca qua? concupiscentiae, puritas et tempcran- ,
tia, cogitaiio est illugtrala. Si vero in frascente , *
inhuinanilag, in concupiscente intemperanlia, \ ,
cogiiaiio est obtenebrala. Gogiialfo itaque tunc ,
bene et temperanier se babet et illu&iraiur, cunt , \
perturbaiioncs iili eubduntur, et creaturarum Dci \ .
raliones spiriialiter medUatur, et ad aanctam bea- ,
lamque Triadem gublevalur. Ita lunc quoqtie rur- $, ,
aum, id quod aecdnduni naloram esf, movet, cum . " ,
oroneg bomineg amore, et nuUum ipsorum, atii \
odio aul txcandeecentia prosequilor; concupi- , , acentia, cuni huariliiaic, comlneiilia, et pauperiale ,
affectua mortificaverit, hoc eat voluptatem carnig,
pecuniamin el gloriae transeunlia appelentiam, ,
tii aese in dWinum ol immorlalem amorero con- , ,
verlerit. ConcupiscenHa elenlm ad tria movetur, ,
ad volupiaiem caruia, ad inanem gloriam, ef ad , ,
pecaniarum fraodem, ei ub boe prseter raiionem ,
deaideriuiD, Deora, divittaqua ejua pnccepU sper- , ,
nil, dWinaque nobilitalll obiivfscftar, ln proxi- *
wara efferalur, cogitallonem obtenebral, cui fa- , , culuiem non facit ul in vHrilaiem oculoa dirigat. , ,
Qiioniin qal aublimiorem cogiutionem potsedo- , >
rit, aolequam ex bac viia oxeedat, al ante dicium ,
est, regni coBloram particepi fil, teatarnquo . .
vivit vitaro, non extra apeift repogiu Ifg, qui diligtint Deunt, beatiiale poUund! : cujua noa quoqoo per graliaro Ghrigti utinaib digoi efficiamur. Amen.
Sed baee quidem iia expoautmua qitasi iinpa C
, *
rali, de virlutibua ci viiiU coropendioauai cl apof- , lum tracuiolum digerenlea, at qitilibet facili ne- \ \ . * goiio eorum differentlam ac diacrimen, bac oin-
gularam partium expositiono dignoacere posail ae ,
dijudicare. flanc enlm ob ciusam eararu variaa . * ,
apecies, et afngvla qtiaeque expotuiaiua, ul nulla , virlulia aut villi apecies, ai fleri posset, ignorare- , , lur,ei ul viriutea quidem alacri animo ad noamet- * \
ipsog altrabamug, et eaa polissimum, qiiae animae , \
suat, quibus el Deo proxime accedimua : vilia vero , ,
lolo conaia declinantea fugiamoa. Vere eniio bea- \
Ins tlle esl, qui virtuiem quaerlt, el illam ambit , , ,
514
diligeoter conquirit, tanquam qui per eam * \
Deo proximug fit, et mente cum eo conjungiiur. , OV ,
Hoc namque proprie prudenlia, forliludo, aapien- . , i . . . .
tia, el cognitio egt tnfallibilig, ac diviti quae aa- , \
bripi non possunt. per virtutem actuosam ad ape- , *
culationem Crealoris adduci. Virtug euira () . ,
Ha dicitur, , id eat, quod ukg*~ ' \, \
lar. Eam eligimus ct volumus, quod noaira ele- , \
cliono et voluntate, noncoacte, et incoiigulte \ * ,
bonifm opercmur. Prudentia eliam diciliir r .
vot , ab eo quod menti a/ferat
utUia.
VABLE LECTiONKS
Dcesl , nan. AHalius, (ortiludinem, poguit.
v
e (
DB INSTITUTIUNE ELEMiSNTARl. - ADMONlTlO.

98
El , , Quod si libi ingraluni non ftierii, buic quoque
, '\ , bimplici oraiioni lanquam aureuro aignaculum ap * , pingamus; illiua nempe exposUionem, quod de
, \ puaillo, omnium tamen dtvinaruro creaturarum
, slxora , preiioaiaaimo, diclum est," aeundum imaginem et
uu0* . * similitudinem. Intellectu cl ratiooe prasditum ani, , mai bomo, inier reliqua omnia aolua aecunduni
, , , - imaginera esi et eimilitudinem Dei. Et aecunduiu
, , \ , quideni imaginem dicitur bomo quilibet, rocnlis
, * ' , ec animae dignilale, incomprehensibili nempo , in , \ acrutabili, immorlali, libero, necnon in alios do , roinatione, fabrilia arlis et exslruendarum aedium
* acieniia. Secundura similUudinem vero, virlulia
\ , \ - ralione, ei actionibus noatriaa Deo pra>acripiig(5),
* , et quas cum exsequimur, Deum imiiamur: boc est
. , \ , bumaoo animo bominea amplecti, eadem seniiote
\ - obstrictos commisereseere ei diligere, omaem irt
. \ * , alioa mlsericordiam ei commigerationem ioipen*
* dere : Ealoie natnque, ait Cbrialua Deug, migerl<*
* * , , \ cordea quemadraodum el Pater veater coeleiiis mi , aericors eat . Et ea, quae aunt secundam gimili * tudinem (6), ainguli hominea poaaidenl: dononini
, naroque guonira Oeuni non pcenitet; ai qux aectin * , \ \ diiin imagiaem sunt, pcrrari, et soli Uli, qui virlull
* * operam navant, et aancti gunl, et Dei bonitatem
, , pro viriura bumanarum irabecilliiate mulantur:
, , , cujug bumaniiatia, omnem bonilalem gaperantis,
\ \ , digni utinam ei noa efficerenur per bona opera
\, \ . placiii Deo, et graii, el eoram, qui a prima
G reram crealioneel (7) placuerunt, imilaloregfacti.
',
%
Qooniam ipsiag eat migerieordia, el ipsi debetur gloria, honor, et adoratio cum Palre, giae principio, ci aanciisainio et bono et vivifico Spirilu ipgiug, nunc cl aeniper, et in aatcola saeculorum.
Amcti.
Loc. v, 36.
NOTAS.
(5) Haec auctorig meotem non aatig promere vi- (Uudinem, * : qu quidem simililudo,
deniiir: non enim tiuia a Deo prasacriptas auni juxu Gneciar* polisiiiuura iractaiorea, in viriulum
actioiiea nostrae, , dicuniur; scd niagia cullti aiia eaU
(7) ln Graeco legitur , Chritto, ad quem
ouia quidJara divinum aunt, hoiuiiiesquo Deoa
alatim glorificaiionem dirigil Damaacenug, qua
facittuU
(6) Ino eiiatn ucundum imagmem, * iractaium guum abgolvit, ac deinde ad Palrem, ac
, el paulo poat ruraum aecunduro omnea Scri- Spirilum aanciam.
purae interpreies venenduni erai, secuudum $imt-
5 1 5 DE
INSTITUTIONE
E T T R I B U S QUJE SUBSEQUUNTUR
ELEMEINTARI
OISSERT A T I O M B U S .
ADMONITIO.
Inlroductionem hanc elementarem Joaones Damascenus viva Yoce dictavit, qu veluti prrcparatoria eeset, ad intelligenda qufficunque de fidei dogmatis, orationibus tribus qu proxime
eubsequuntur, edisseruit adversus Acephalos seu Monophysitas, Monotheletas, et Nestorianos.
Ifoodrrai enim dialecticum opus conscripserat, nec proinde librum De fide orthodoxa, in
ouo poelea pressiori, compendiariaque raagis ratione omnia conlulit, quae in tribus islis
d^rtationibus fiisius explicatiusque digesserat. ln editionibus Coloniensi et Bo5ileeusvbv\s^
9$
& JOANRIS DAMASCENI
in codd. toss. S. Hil. et Colbert. lnstitutio istalibrode duabus Christi voluniaubus operttionU
lusque prseit: eum vero ordinem sequor, quem codex Regius2926 assignat; til primadismitatio sit, de natura eomposita conlra Acephatos, secunda de duabus volunta^bus contra
Monotheletas; ac tertia taodem contra Nestorianos. Versionem aliam instilutioDia elemeotaris et iibri de duabus volantatibus iterum cudendam non censuit Gl. Billius, eeu illa quam
Joachimus Perionius adornaverat, sufficeret: a qua tamcn saape dissentire necesse Labui,
quia mihi liberior visa est. Insuper codice Sancti Hilarii quem pr manibus teneo, Perionius usus cst, in quo multa a praetensis nescio quibusemendatoribuspassim inserta sunt, qua
caeleri non habent, inter quos Colbertioi duo vetustiores sunt 1639 et 4730 meliorisqua nota,
put quffl auctori nostro saUsfamiliaria essemihi non videntur.
INSTlTCTiO
ELEMESTAIUS
AD DOGHATA
AOrtoATQN ,
Viva voce Joanni$ monarhi Damatceni, ad tanc- J<oarrcv raxsirov , kxltiuimum Joannem Laodicenm urbiitpiscopum.
.
I . In nomine Palria et Fiiti el Spiriiua sancti,
\ \
unius trine subiistehlis atque adorandaa deiiatU, , & \
coDSubataDlialia ac vil auctricia Trinilalis, Dei * \
uniua, a quo t omne daium oplimum, et omne , * 5 c
donum perfecium, desurgum ad noa deacendit : t \ .
percaior ego et mUer, balbulientia tardoque \ ,
lingu* labia aperio, in ipso Odem babena foro, ut \ , ,
apecuta hiiinilitate Ulorum, qui boc a roe ut lo- ,
querer efllagiiaverunt, propier eorum qui au- \ ,
diunl ul.litatero, Dominue gratiae, omniumque , , >
bonoruiD largiior, aapienUa apiritam impertialur, ,
sermonemque in aperiione oris mei *, qui est ^ ,
super omnia Deus benedictus in saecuta. .
Amen *.
CAP. 1.
. '.
De mbilantia, natura el [orma.
, , .
Subslanlia, el uaiura, et forroa, ut sancits
, \ , ,
Palribus placel, idem 6unt. Ac rureus : llypo- , . \ * \
siaais, et persona, et indmduum, idem aunt. * .
Rursus 5 1 6
differeiUia, et qualiiag, et pro, \ * .
prielas, idipsum signiflcant. De hie ergo ac eimi- ,
libus agere propoiuimue; de quibus eliam ira- , ^
penaiori modeaiia aanciitas veslra ex me qua&ivit. . ,
In hunc itaque modum ordiendo dicimuA
.
Esi quidem incomprebcnsibilie Deitaa aiibalan
tia supra aubalant.am, naiuraque, ei forma: by- ,
poslases autem ac personae sunt, Paler, et Filius, Q , , .
el Spiritug aanctus. Quisque enim illorum perfecta , ,
bypostasis eal, ac perfecia peraona. Prarierea . , *
oainU creatura aubslaniia csl. Multa autem sunt
a Deo condiia, quae inier se plurimum differunt. . ,
Alia enim creatura est angelua, alia bomo, alia *
bcf, alia cariis, aUa coelum, alia terra, alia Ignis, , * , *
alia aqua. Atque uno verbo,raultaeaant in rebos ,
a Deo condiiis apecies. Quselibet igitur species . " , *
una natura eat : ut puia angeu onmes, una , .
aunl nalura; omnesque bomines, una natura; . *
ac bovee omnes, una natura, et eiroililer crea- ' *
luraa csetera. Alia ilem et angelorum , alia , %
Jac. ,
' Epbea. , 19.
Rom. , 5.
VAUIiE LECHONES.
Cod. S. Hil. daeot . * Cod. Hil. . Ibid. pfo , b:\belur x^
. Cod. S. Hil. . Desnnt baec edlu
101
BE 1NST1TUT10NE ELEMENTARt.
10*
, * \ bominum, bouroque alia nalura ; ae gic do cx.

terig.
. *.
CAP. I I .
.
hijpottasi, tl indiwlduo.
, 6
Quoniam autem molli gunt horolnes, qulgquo
. ' atagularie bomo, byposiagig eal : v. g. Adam
, , 6 eal bypoataaia; Evaque, alia hypoatasia; ac Setli,
. " , alia bypoalaaig. Similiier eiiam in reliqutg, quiii ; bet bomo alia byposiasie prseter reliquos homincg
* , exaiglit: quilibei item bos, bypoaiasia esl; ac
. " , quilibet augelug, hyposlagig. Quaniobrem nalura
, , aubatamia, et fornia, illud sunt, quod commune
' . , 81, et quod* gtibsianlia; ejosdem el natura* by, \ , , poataaea complectitur. nypostaats auiem, indm .
duum, ac peraona, id quod pariiculare est: hoc
*B eti aingula eoruin quae aub eadem spccie conti*
nentur.
.
CAP. I I I .
De differenlia, quaiilaU ee vroprletale*
Htpk , , .
Dixiroug multas esse species diversasque aub, , \ *
6 * , alanliaa aeo naturas i ilemque fn unaquaque gub . aianlia ac gptcie, divcrsas esse bypostasce. Diffe , runt ilaque lum unaquaeque subslantia a subsian* , lia alia : lum quaelibet bypoglagig ab alia liypo, \ ; , , slagi. Illud iiaque in quo differl gubgtantia a gub , , \ * , glamia, ac gpeciea a gpecie, aut in quo bypogtagia
* , ab bypogtasi, boc differentia dicilur, el qualilas,
, , . el proprielag. v. g. differt angelug ab bomine,
, , \ , quod angehia quidem immortalia t i i , bomo autem
. , ' , raortalig : iwwoiiale ergo et mortale, differeniia,
, , et qualitag, ei proprielag gunt. Rursus inlcr
' [ * ' , Adam ac Sclb, boc refert, quod Adam gii paler
. ] , Seih ; Seih aulem ait flliug Adam; quodque
* , Adam ingeoiiua ait, ac Setb genilug. Palrig ergo
, \ - ac filii proprias raiioneg, diifereM.se gtini: quippo
* \ , \ Adam ac Selb pencs eaa inYicem differuni [peneg \ * , que ingeniiam esse ct genitum] : ctomnia ejus, , \ , , modi, diflerentiae dicuntur, et qualitates, et pro, \ , prieialea, ut raiionale el irralionale; mortale et
, \ , \ , immorlale; bipeg et quadrupes; gensibilc el ingensibile; esae gimum ei aduncU naribus, albun
\ , \ .
ac nigruro ; magnuiu ac parvum, aliaque id genus
omnia.
. '.
6 1 7 CAP* - .

,
De di/ferentia subslanliali ac advenlitia; id ,
, * .
nalurali differeniia auidenU.
,
Id omne quo differl gpccieg ab alia apecio , ae
, , \ , \ aubguniia ab alia gubgumia , gubgiamialig, nalu, , , \ - raligqoe, el conslituens diflerenlia, ac qualiiag vo, . catur, proprielas iiem naturalig, proprietagqiio
, \ * nalura3. Puia differunl inler se angelus et bomo,
'* pfeneg immoriale et mortale: aicque immortale est
, . \ , gubgianlialig ac naiuralis afque constitueng diffe , i reniia angeli, ac proprielas naturalis; et siiniliier
f
YAttliE LECTIONES.
t Cod. S. Hil. . Supra tm. manti eadera , coulra Damaaceoi et Graecorum dccIrinati, qoas plureg inlra eamdem nataram non agnoscii. Cod. S. Hil. .
Cod. 8. Hil. baec inserU habet. Colb. . i Edit. .
1
103
it)4
niorlale, bominis. llem diftVrunl invicem bomo el , ,

bos, quod hoino quidcm sil raiionalis, boa autem .
irraiionalis. En rationale eubstanlialis borainis \ \, ,
differenlia est ac conaiiluena : irralionale vero, . \ \
bovis. ldcmque in reliquis speciebus, ac eubslan- \ \ . >
liia, naturisque ac formis. ld autem omne quo dif- \ ,
fert byposiasis ab alia ejusdem speciei ac substan- , \ liae byposlasi, advenlitia diffcrenlia ac qualiias , ,
appellatur, proprieiaa iiemquc hyposlatica, ex-
presse certoque dcsignans proprielas : id esl acci- , , *
dcns:v. g. differi unus bomo ab alio bomine, , * , *
quod ille magno, bic parvo corpore s i l ; ille sit , *
albus, bic niger ; ille sanus, bic aeger; ille paier, , \ ,
bic tilius: bscc alque bis simiHa omnia, adventi- \ \ ,
iix differemi* sunl, ac qualilaica, propriclalesque * , ,
hyposlaticae ac certo denoianles , et accidentia. JJ ,
Alque uno verbo , quaecunque omnibus bypo- \
aiasibus sub una aliqua specie contenlis, pari ra- !**
tione considcranlur, ac aine quibus, nec esaeniia, \, ,
necspecies atare queal, hacc aubatanlialca differen \ .
tiae dicuntur: quascunquo autem in quibusdam ejusdem apeciei aingularibua ex&ialuni, in qutbus*
dam non exaUtuut, ea accideolia sunl, et odvcnlilia.
CAP. V.
. E*.
De aecidenti $eparabili et imeparabili.

xal .
Accideniiura alia aeparari possunt, alia oon pos , ,
sunt. Inseparabilia sunl ea qtiibua rea aingularia . , ab alia differt; ipsa autem non differl a seipsa : v. ,
g. bic bomo ab alio diffcrt, quod iate quidem ait * ,
simus, ille vero aduncis naribus; quod bic cacsiis ^ , -
sit oculis, Ule nigria. Ipse lamen a aelpso ea parle , .
non differi. Nam qui simus eat, aetnper simus esi; . ,
qui aduncia est naribus, aduncia semper naribus *
eat, Nec enlm fleri potest, ut quis quandoque pre*< , , sia, quandoque aduncis naribaa aiL Hxc porro . ,
accidcniia dicunlar, quod tjt aemel ID aliquo ex- ,
atant, nunquata ab eo aepareniur. lSibilominu9 . " *
aulem accidentia aunt; quippo qood fieri possit ui , *
quia non 'pressis naribua sli bomo, utque iiem , *
qoia non aduncls. Non enim omnis bomo aimas , *
eel, neque item naribus aduncis. Omnis vero bomo ~ , .
ralionalis est.
Accidenlia vero separabilia ea ftunl, quxcunque
, \ ,
idcoi bomo, seu eadem bypostasis, aliquando qui- ; ,
dem babet, aliquando vero non babel: iil aegro- D * , ,
tare, et sanura esse; eedere ac siarc ; gnudere ci \ , \ , \
trieuri, ac similia.
.
CAP. VI.
. q \
De i t i qnce $unt ejusdem ae diverste subttanliw*
.
Ejusdero substaniire, uatune, formae, speciei
, \ , \ ,
518
g*norie ea sunl, quae sub eadem spccie, , \ , ,
eademque essenlia conlinentur; pula Peirus, Pau- * , , , \
lus ac rcliqui singularea homincs; omnesque bo- , \ ,
vcs, el canea omoea, aliaque similiter. Divcrsie \ , \ . 1
a c
VAUbE LECTfONES.
k Colb. . Sic vetus interpr. &ubsianliali$ dUitur di/fercntia. 1 In cod. S. Hil.
b3C inserla babel : . Et mox post
.
105
INSTlTUTiO ELEMBNTARIS.
106
, , xa\ , ^ auiem substantitt, oalurae, formss, apeciei, ac
generis ea gunt, qusecunque sub alia ti alia gpecte
, , \
6 * , , \ , coniineniar, atquc alia raiione aubalanliat: v. gr.,
boiuo, ct equus, et bos, et canig, et aimilia.
, \ , \ .
CAP. VII.
. '.
De genere et $pecie.
7/>1 .
Geous dividitar in speciea: v. gr. animal in ra * , ,
. , lionatc ac irratiouale. En animal genus esl raiio \ \ nalis el irrationalis: ralionale autem et irralionale,
, . , aniiualis stint species. Rursus dividiiur rationale,
, . in morialem homineni, ac angelum immortalein.
, \ Raiionale ergo, genus esi morlalia et immorlalia;
* , nioriale vero ot iromortale, apeciea rationalia. Ut
. " , aulera quod dico dilucidiug fiat, a principio aermo .
nem resumaroua.
\ , , Genua generalissimum eat primum gonua, quod
, , cuoi ail genug, non eat speciea, eo quod nullum
. , aliud aupra ae genus habeai. Specialiaaima auleiu
, , , specieg, est species extrema ei intlaie aubjecu ;
. quae cuiu sil apeciea, non eel genus, quu nqllaa
alias ex se diviaas apecies obiinet. Suol porro inler
, > , genus generalisaimuin, et spccies gpecialiggima ge * . , nera alia el epecies : geiMra quideiu eorutn, quas
auperiora sunl, gpecieg auleia eorum, que info * * riora : quae quidem subalterna vocanlur. V. gr., ge, \ . , nug generaliuiiiium eal eubsiautia: nullum eniro
, Ula aupra ae geoug babet: quapropier ncqoe gpe \ * , | ciea est. Dividitur aolem in corpus ei mcorporeum.
* , - Gorpua dividiiur in anioiatum et inauioiuin. Ani , - maiuin dividitur in aenaibiie et inaengibile: aensi ,, * , C bile iaa rationale et irrationale; rationale in mor~
, , * - tale el Immortale. Iucorporeum igitur, raiionale
. , ac immorUle esi. Porro incorporeum bic aubslan * , liam dico, velut animam, angelum, dxmooem.
. , * Hsac eoim oingula, apeciea apecialifoimsa gunt.
. Gorpog autero animaium aenliena, aoimal eat:
, , , animal vero ralfonale moriale, bomo, qui esl ape, , * , cies apocialiaaina 4 aniinal irraiionale ialrabile,
. , cania, qul eat apeciea apecialiasima. Tom vero
.
corpus animatuin inscnsibile, est planta ; corpug
oiooino inaniimim, lerra, aer, aqoa, ignia; quae auni gpociea gpccialiggimae. Ad najoreiu ruraus
elacidationemtaocdicimu*.
Subgiantia, quas complectilur, gublimiori qiti ,
, \ . dem gupra aubgtaDtiamroodo,deitaletn ipcreaiam,
*, . Q nolilia vero aua, el couiplexu atio, naiuram omfj , , nem creoiain, genus eat generaliggimuin. Hatc aut
, , * , , incorporea, intelleclualia, alque immorlaiig gub, , * , ; , aiantiaeai, uli Deug, augcloa, aniroa, daemon; aut
, , \ * corpug ioaniinuin, ot igoig, aer, aqoa, lerra ; at
, , , , , \ corpus vegetabile, ui viiis, palma, olea, ot aimiSia :
* , aul corpua animaium genglbflo, boc eai animal.
, . , ul equug, canig, elepbas, ac gimilia ; tel quid ex
, , corpore ei incorporea anima concxemm, ut boino.
. Ex bis subsianiia, quia prima eat ae uoivcrealia , , , gima, omniaque complectilur, genog geserallggi , , tnumegt. Ejuggenerig generaligsimi gpeciea aoit,
9
VARliC LECTJONES.
EoU .
PATBOL. GR.
XCV.
10S
>ncorporeum arpus inanimum, corpus vegefa- . ,*

, corpua animaium ae semiens, hoc esl animal. . ,
Dicnniur haec genera alibalterna ac gpecies. 5 1 9
Sunl qnippe apecieggubglaniine, ul quseex,ea dividan- , \
tur; singiila vero eorum in aliaa species dividun- . , , ,
tur, qnas conlineiU, et quibua univergaliora sunt. , , , ,
Nam gubgianita quidem incorporea Deum comple- , , , ,
ctilur, angelum, anfmam, daMOonem : corpua au- , , '
, , , , ,
lem inanimatum, terram aquam, a<rcm, ignem;
rorptig vegelabile, vilem, oleum, palmaro, et si- , \
uriiia : animaium et genatbile, sive animal, equum, .
bovcm, eanom , et aimilia. Ad hzec vero bominem
quoqtie ex incorporali anlma et corpore concrelum.
, \
Est itaque bvpostasia quidetn, individuum ac
pcrsona ; veluli, Paler, Filius, et Spiritus san- , , , YIOc,
ctus : speciea auiem ea compleclens, Deitag omni * ,
subsianiia superior ac incomprebensa. Praslerea . ,
aunt bypostaaes Micbael, Gabriel, ac reliqui ain* , , *
guli angeli : apecies vero quae illoe complectilur, , .
cst natura angclica. Item aunt bypoaiases, Pelrue, \, , , ,
Paulus, Joannes, el alsl parlicularea bomines: '
quas autem illos conlinel speciea, egl bitmanitag , . ,
Ad haec, hyposiases sunl, bic equtis, ae illc; eos- * ,
que complectens species, equus esi abaolute ei . ,
simpliciler. Eursus gunl hyposlaaes, ba?c, et iila - ,
olear arbor; eas autem complecicng gpccies, olea .
aimpliciler.
, ,
Porro sciendum est oa, quse iodhridua complecirnuur, vocari soium apeciea tpecialistima*; titi , , angelus, horoo, equus, canis, olea, palroa, ae st- , , , , ,
milia: qu aulero compleclunltir gpecieg gpecia- * ,
lissimas, dici lanuim genera et speciee subalter-
jias; ut incorporeum, corpus inanimum, ingensi- , , , ,
bile, vegelabUe, animalum senliene, nempe ani- , , , ,
tnal, raliouale, irraiionale, morlale, imtnoriale, , , , , ib ,
bipes, quadrupeg, replile, volatile, ac ejusmodi , , ,
omnia; quae quidem coDiinenl gpecialiggimag gpe- , ,
cies, ac earum surft genera, ac diflerentiae congti- , *
Cuenlcs; contineniur tamen sub generalissinio ,
genere, nenipe aubslantia.
.
Sed el alia quoque rallone dc istis pbilosopbari
*
Hcet. Qasecunque Deus 11 na juggione creavit, ejug- ,
dem geneiis suni. Puta, prascepit Ocus, ut pisceg * , ,
fiercni, mOx(|ue emeraerunl mullae piscium dia- *
tinclae clasaoa *; omnes lamen pieces uniug gene- , *
vis sunl; gingulae aulem clasaes ejusmodi gingu- , las efflciunl piscium species. Rurgum praecepii ut ,
aqnx volucreg producerent; guoique procrealse . ,
* ,
plurcs ilem volucrutn clasgeg . Omnes porro volucrea unum genug babent. Srogulsa autera volu-
crum clagges illa?, singul* sunt generig volucrum , , ,
gpecieg. Idfmque esl de repiilibus, bestiig, ber- , , \
bia oleribug, arboribug. Oicitur quoque unum , ,
9
VGcii. , 1 . , " i k d .
VAHIiE LECTlONEb.
Addilur in cod. S. 11. * , ,
, , , , , , , , , , , , , ,
Kdk. cl S. llil. (.
10
INSTTTUTIO ELKMENTARIS.
110
, g^nus omnium animaliom, unumque genua om+

. nium planUrum, ae genaa rerum anima ptnltna
, carentium, omnique proraas augascendi, ani nu ( * , triendi virlute; rurauaque utMim genua ineorpo*
f , reorum, ac unum genua corporeomro. Sed et
creaiura omnes, tinuan vocilaiur genua; mulite 4 ,
cjoe sob eo creaiure genare apeciea, claases aunt creatorum. Ojnnia denique aiibslaniia, fenoa
xaam eai.
CAP. VUt
. H \
5 9 0 & optratiuui.
.
Operatio el moius efficai ejua qui agit. Nalu
, \ ralia auicm optratio esi eQcax naUiras tnoius;
, , iai rationalis molua iuieltecii, vhere, aentirt,
, , , - nuirire, creecere, generare, ac motue ex itnpttlsu,
, \ * * , - boc esi_ molue corporta. Item tnoiua imagioalionig,
, , - memorias, irao, eupiditaiis, f oluaiaiis, ieu appe, , , tilus animi, ac. similia, Hae aulom quinque aa
, , * - modia babei: aut enim iatellecUialis eat, ul i *
aogelis el in omnibue subaiaaliia ineorporeia, quai
* , &4"
- aimplici ialnilu iotelligttiii; aut rattonalif, ui in
* , \ bomifiibua, qui tt incorporea antma ae corporo
^ , concreli, non aimplici, sed varia ac raliociuanlo
* aniini applicationo iatelliguiit; aut ex virtule ani% , , mali proficitcilur, ut in brutis aniinajitibos, qua
, , , sensu quidem pratdila sunt, miotroe laraen raiio , cinantur, nec inletligunl: aitt vegeunie, ut in iia
* qua aenau deetiuila, vi tamen alirice, auctrice, ac
, \ , , generatricc pollent: aut deniqec vis illa vitalia
, . omnino non eat; nl in terra ac lapidibua, quibca
g nec animalis, nec altrix, auctrixve facultaa ineal;
quaiiquam pec. eia omnino qaa*dam optratione*
deaint.
. -.
CAP. IX.
.
De .
\ ,
Passio naturalia' eai motui paliea* pa4urat
, . ojuf qui patitur; qul quidera eat aclua naiune;
* , , , paasio vero illiue in quo bic recipUur; veluli or, , , , , , , lue, gaudium, Iristilia, angor, mceror, dolor, cu
, , , , , , pidiias, aectio, flaxue, inleritus, el alia id g^nua.
* , Uascac aimilia, pasaiones aunt naturaleaei incul, , ' * paue, qua? in nostra poieaialo minime aiiaa annt,
^ , Solum auiero peccalum naturse adveraalar, ol
, .
quod voluntaFta Hberaque aniroi paasio ail, ejua-r
que corruptela.
. .
ji
CAP. 1.
.
De voluntaU.
, \ ,
Voluntaa naiuralig esl appeiilug rationalia. Ac
, rursog voiunlaa naturalis ea| cupiendi noioa#
, - aniroi raiionalig ac liber. Quae enim raliooe ea->
. reni, libere non movenlur ad appetendum. Exci , lato namque appetiin, cum roiionero praesideni
, $ , non habeaat, trabuniur a natura, cnjus appetilu
. , vincuntor. Quaproplcr statim eliam ferunlur ad
Greg. Nyse, oral. 5 covtr. Eunom. . 470.

VARIiE LECTIONES.
r
t . [Edit.,.
Cod. S. HH. * , . Quas aic reddere
couaiaa eoi Periomus: rursu$ altqua e/ia, mit tlaiu parlkipam, 0 cme qiiem aensuui xhibeant
kMtm xaaequi non polui. Clarhie Reg, at Colb. . 8. Hil. \l Celb. ^ ^
111
S, JOANNIS DAMASCENL
111
ageiidum, uiai nb allero quopiatn prohlbeanlur; * . ,
atqoo adeo non aui jarU ac arbilrii sunt, sed '* nmndpiorom i m u r . Ralionalie auiero nalttra po- tJJ , , ta*latem habef, ul vel cedat appelilul vel noa ce- , ,
dai, aed eam auperet. Idqua oaiendit ipaa naiura, \ * *\
C4IUI tUa cupiditaa rationi cedit, etsi naiurx pe- ,
niliaa inaiia eat. Hane enitQ multi railono duco , ,
vinconteft, aponte tnortem adierunl; cibique, ac , , somni reliqooramqae abjeclo appeiitu, naturam , ' *
egeruni libera raliooe, non ee abea agi passi suiii. ,
Utl igitnr naturalis appetilaa nalaro omni aenilbili ,
toesiv aic et arbiirii liberua, omni ralionali na \ *
. Quidquid eoim est, ratiooalo omnlnoei libe- , ,
rani esl; atque in boc poaitum, quod eaae ad ima- *
gloem Dei dlcimur. Est ergo natoralia voluntae, , rationalia el llbera appolendi via ac motua. Quar* * . |
aotem voluntali subjecla fiunl ad appetendum, ea ,
judlcll volantalea ei appetitua dicentur. Nam eum
* , , \ * ,
animaa sit llber, arbiiralu suo ad eoram uaum tsulv* , * , ferfar. 5 2 1 Hc suni, ui comedere, et non
, ' *
comedere; blbere, ei noa bibere; ambalare, et , .
ambulare; nubere, ei non nubere, aliaque ejuamodi qtiaeip tu*lra voliuute aitt fttat; que
t Ipsa poaaumua, quasquo iia contraria aunt.
VAftliE LECTIONES.
* Edit. . R. I . * Edit. .
I N DISSERTATIONEM CONTRA ACEPHALOS
ADMOMTIO.
Prater dissertationem contra Jacobitaa, seu Monophysitas, qi| in hoc priore nostro volumine excusa est, breviorem noster auctor hanc alteram Di natura cor*po$ita scripsit adversus ejusdem haeresis professores, qui aJio etiam nomine ArfpAa/itunctempom appellabanlur; quemadmodum explictiimus In adnotationibus ad librum De hcsre$ibu$. ibac
quidem Grace Latineque in Baaileensi postrema editione prodiit, ut vero castigatior rursum
exiret, Graaca eontuli ctun codicibus Regio 2916 et altero bibliotbec collegu Parisiensis
ooc. Jesu.
S. J O A N N I S DAMASCENI
DE
NATURA
COMPOSITA
CONTRA ACEPBALOS.
l . E x dlverala natarl natara ona eompoalu C

^ <
f xaorgft, qoando poal nalorarom eonftfrfftiiaaem
, ,
dlvcrsiim quid ab unilta naiuris eflkitur; aique id * \ ,
111
DE NATURA COMTOSITA.
114
<Au T*5W> , , &* , quod rlDcilur, ncque boc proprie esi et dicilur,
' , , - neque :. veruin aliud quidpiam. V. gr., ei
. xat , xal , %a\ qnaiuor elcmeulii, puta ez igne, aere, aqoa ct
, , xa\ - lcrra Inier tc conjuociis pernilsiisque corpus con' , '. , - V , flatur, corpusque illud quod efflcilur, neque igni
<* , , , ' i x 691 aul diciiur, neque aer, ncqnc aqua, neque
/
" i i r r a ; sed ex bia aliud quiddam ac diveraum.
txiaw . - ( Contimili Diodo ex equo et aalno grgnilur mulue,
1, , * , ' itapi qui laioen uequc eqous. ncque asinua est ac dici. , - inr. ted aliud quiddam ab bit dhenum. At vero
-; '- '
;, - Dominus noster Jcsui Cbriatui, quandoqoidem ea
, , xaV dWinUaie ot liumaaiiate consiat, atque in divini4; , \ 81 , \ taie esl, et in bumanitale, Deui proinde perfcctu
tep . . ac diciiur, ilemque perfeclat lioino; loiusquc
! % , * Deua, cl lotas bomo. quod qulilem de conipoiita
Vtt , , nalura dici non polesl. Neque enim loimn corpus
<Uk , tiU-.o; , . ignis e>t nequo loium aer, eodem modo ucque
, !, \ tolum terra, neque toiuiu aqua : nec rursum luiiis
9> ' \ ' ' mului eai eqaus, oec toius uiiuis ; ner. eliani perpis , ) feclus .. equus, nec perfec us asinus. Verum
) \ - Clirisiut, u( modo dicebam, jierf.:cins csi Dcus.
1;.
et perfectua liomo; loluaque Deui, el lolus .
K M tat igiiur una conipotiu naiura, sed una io naturis duabus exainiens 5 2 2 persona; dux iicm
ntaras io una compoeiia pcriona.
? . ^ - $
2. Quaiiiolireiu hxrelicos isio* aic compcllarc
C-KIUV 4 , ; jnvat: Qui Qirintuin case composiUiai e\ duabus
tpouotv \ . naturia aaserilis, ex quibm landem naiuris illml
* &s\ )vos Uiciiia t Rcspondebunl: Ex dWiniiala el bu* , ; maniUle. Tuiu noa; Qninam lh ui, cum C.liri01 6 iiuin in divinltale el luioanitate cssu concedalii,
Ttxi xa\ . iioii iiem -- In duabua 'nalurie raieaminlT .
UU , f, ; c qo cniin dtrere poskunl Cbriuura m dlvlailale
l?*.c\. ;. \ et humaniiate noo eaae Rursum ilaque ex ipsi
* vvttTOv, 45 ; slwlv, scitcileniur: irlfa aet Clirislo composiia
1 \ . natura, aul dua:T>lMeenl proCeclo unam essr <oiu povilain. Tuin ric cxeipJemes : Quod simplex est,
, , ejusdemne est esstnOa; alqua' illud quod corapo*> -. (' 4 siiiim esl Proieclo dJtcre noo possunl eamdem
fiwai, ; \ , ' . esaentiaro csse, luiu rei siviplicis, lum rti cumpo"' ^ \ * biiae. Ex quo ita inieriniug: igiiur ai Cbrisius
, ; - unius est nature, ex divinitale pariler el bumaniWi|<i[. ? lale coinposiix, ejusdem coni Palre aubaiaiilis,
, \ , aive esgeiitia>, nculiquaru fucril. Nam Paier natur.e
3 0, ex dellale el huaianilaie composiUe non esl, sfd
Irtpi- , xfj - ^ timplicia : quiu nec matri consubaianiitlis oril:
* * \ - quippe cum nec ntater ex divinitaio et humaniiaie
T t 3 , constet. nos, ubi Chrtslum pcrsouam unam iu
duabus naiurig, hnc egi in divlnitale el bumanttuc, atMTerainiu, bunc Palri conaubslaniiaietn sccunduni divinitatcni dicimus, matri rero consubnotijlcni secundum bnmaniiaicm. Nec ipsum dividimus, qni eum unani personam este pnedica
mm: M C r n r t a m confundiniu. curo duas naluraa invicent unitas conlUrniur.
siXiv Insuper sic diaputamus : Si divinilaiis Cbritti
**jatw XftftoO \ , ! cl carnis ipslus una est nalora, ilemquc nalura
"."5 , - nna Pjtris el Cbrisli : omiiiiiu una cllara erit na***^
lura Patria elcarnia.
1
VAKI^ LECTIONES.
; at Iransblio Liiina, quod proprie ntc tsi. Locnm liimc emcndavl cx codd. , et
r\ l'ta '.IV Tbcolog. dogm. c. 9, n. 5.
Cod. I " . ' tod. Soc. Jcs. , cdit. w
*
,, k t c x l n .
11S
116
PraHeroa, quODtm modo naiararum discrimea Ka\ *
con6teniini Nam differentia daas ut mimroum tt% ;
Miler so diacrepantea ioducit, sivo ilix nalura , , *
slnl. tiive poraooas : ant tmam personam quae v- \ , tieiur et imrootetar socundnm acciden* aeparabile. "
Quod quidem perionarum in Chriato diacrimen , \ . *
non adiniiiaiia, perfcpicuaJn eat. Quod eiiara ne- *, \ *
tjue do differemia ex accidente eeparabili-profici- , , *
lcente, illod inielligatla, et hoc eiiam consiat. , %
Neqoe enim eum, modo iinroorialein, ei roodo *
moTlalera diciiis, ita ut ab immortaliuiia slalu ad , *
iiioria.iiatein ôtnmuieiur, quemadmodam et nos ,
a morbo ad sanilatem. Reslat igitur ut naturarum *
diffcrenliam dicalta (quod et vos ipai concedilis) , naiurarumqne diecrimen fatenlea, priroum nalu- . \,
ras Spsaa agnoscatia qua inler eediscrepant: sub- , ,
latia qufppe naturis et aubaiaiii.ia, ne subsian- \ * * ;
lialea quidem diflbrentfaB supmrunl. Sio auiem , *
qvemadmodain i m peraoaa, i u qaoqae una eat ;
Cbristo natora : eccor igitur, admtaio nauiranim diacrimino, personar,iiin eiiam in ipso dwversilatero non conslituatia ? ur iteiu Chrietum ox naturis duabus coaslanlem ila doctits, ui u men ettmdfm et daabxa componi peraoaia iuflcienini ?
Cbriaioa uHiaa oat compoeita naiur, neqoa ,
quam conaubataiilialia ett Patri. Simplicia quippe *
naiune esl Paier: quod autem eimplex eat, quod- * , .
que compoaitam eat,ejuadem subaianii non sunt.
*
523 SiCbrieius secundum natiiram eamdem conaabstantialia eai Patri, ac nobis iiem conaubalao- , \ ,
tialia, profecloun.es substantiacnoaerimnaacPaier. \ .
\ ,
Si Cbriftius eju&dem est essentiae et natura? ac
Paier, qui quidem nalura simpltci prsedilua est: C , \
cotji Cbrisius coropoft.iam naturam babeat, du- * , , *
plicem prolecio naturam babebit, onam aitnpliceai, .
composiUin alterain.
* ,
Si unum ei iclem eunt, uii placet vobia, natura
et persona, aeqaetor, ut, cum ires sinl in DeiUle ,
peraona*, toitdem etian. lialura sint; vel, quia \ - ,
iina nalura est, una quoque sl persona ; vel tan- \ * ^ ,
ilera ul coinn.uueni naiuram ahain agnoacalis, et , \ *
aliam in individuo consideralam, quam particula- * ,
rem nominare amaiia; adeoque non Cbrisium ,
tuodo, aed eiiain Patrem et Spiritum sanctuin du- , ,
pfici natdra conaiaro neceaaario fatebimini; al- \ .
icra nempe cominuni, t\ aliera composita.
\ ,
Quod si increata et sine principio esi di?inilas, |
bumanitaa vero creala, et inilium babuit : quo- *
nam paclo id quod initio caret, et quod inilium ;
babuil, unius eruni nalurae?
*.
3. Quia vero unuro ex SS. Aibanasio el Gyrillo locum proferunl, qao, unam Dti Vtrbi na- \ ,
xuram incarnaiam aiuot: Reapondemus eamdem , essfe boriuii verborum iiUelligcntiani, ac istorum , , , \
, *
quae. apud sauclum Gregorium Tbeologum bac Qv , .
bctitur: < Quorum boc quideni deiftcai, istud voro
deificauim est. Quenadmodum enim vox isla, , 6) ,
(
Lib. , fide, cap. ! t .
Epigt. ad Qed.
VARIiE LECTIONES.
Edit. ? . Edil. Babil. rcttat trgo al... dicatis. * EdiC. *
117
DB NATORA COAOPDSITA.
11*
' ; , , non ]8 rcl ou ignera concipit, con , vereionoai s.gniftcat, apd cuiv igoeconiun . ctfoaem: eodem medo ioifUatfo, conjoiiotHMiem
, cum deitaio, el .ocanuiio cojtjoaciioDeiii cum carbc.
, Unam igilur agnoacLraas naiuram Dei Verbi, boc
, eal illvinilatia ipaiua, iftcarnatan, ivo carni imi * taiw, nl et unam Verbi Dti uaiMram dciflcatam,
*. , lioe e$4 cum dciiale conjuocUe. Ex quo confiei . lr ut duai ualurae aimul tmiUa aint. Nam si
* , unmm duntaial Verki Oti naiatam diiissel, urc
\ . ^ , lubjfiDxiaaei lacaraa(aM. sine eoutrovcrsia uterquc
, * locua naluram unam indicarel: aed cum twam
Dei Yetki naiurom dicendo, adjcccrit incarnalam,
* c hoc ipao qaod inrarnalam d i t i l , carnis stibstan , , liaai declaravil. Quemadmodum ei ipaemei Cyrii, , lus in epiatola ad Succesaum dictuni istud auum
, - exponeoa, a i i : Nam ai, cvm Dti natu, ; , tam diceroinua, illic subs&Uifuetnus, nec sub , , junxiaaemus, Incuraotatn, pirobabilis foriasee fo , rei ipsorum ralio, ubi hoc a nobie anquirere ae
. inguiit: Si lotuiu una nalura, ubinam ait io bu , , * n.aiiiiale periectio? Quia vero per banc vocera,
* , inearnaiam, carnis dedaraiio iiivecla et4, desinant
* arundioeo baculo nili. EA perapicue id suslulil,
, , , quod lotum, id est ulrumquo conjoacUin,
, * 3 dunlaxai oaiura : ac f>er vocem inc*rnaiam
, , .
carnia declarationeni inveciaro fuisse a9ser1.it.
erfo Dei Yerbi naturaia babeniua, ac rurauni per boc vocabuhim, ineamolam, camem
Porro caro aubataniia sua non carei, ac proinde naiura Vcrbi el caro eubsislenSy
aabaiaaiia sunt.
*. , \ Q 5 2 4 4* Q d Autein causae eal, c-ur diviuilaiia
, naluram ei carnia Daiuram fateaaiini, aique aliud
, ; ! , el aliud dicalia, duaa ianien naluraa rainime con ; , cedatis; illic uliquo Irepidaoiea lifnore, ubi non
* , eai timor * ? IUi reapoodent: Quia numerus divi . sionis eai oiigo, ideireo duaa inCbriato naiuras
, - negamue, no ditiaionen admUiamua. Tum nos
, . bec illis dtcbmia, numerura oinneu quanliiateju
, eorum quae numeraotttr, deaignare, non divisio* - \ oem. Nam cum irea boiuinoa dicitnaa, (rea dia, . lioctas nalnraa non aifiiiflcamus : el cum irea
lift , peraonaa taa Deitale dioiiuaa, disjunciaa iliaa neu , - tiquam confeeai r a e r i m u a A d oiundom moduui
\ , duaa in Cbriato raaUiraa aic asserimu, ei nuroe * runi eiprimimus, ul diviaionem niiniwe agnosca, , \ - 0 mue. Ut enim in aancia Trioitale irea persona?
\ * , indiviao ei incanfuae copulaulur : indiviae quidem
, propier unitaiem aaturae, et quod in ao invicow ci * , \ tra confoeionom iosideant; ioconfuse auiem,
* \ propier peraonalem differenliam, aive nioduui
- \ \ exaistendi (puta iiigenUtiiii esae et gcniluhi
, procederenoque pmooarum numerui divisioneiu
* , - inferi: pari qooque modo in Yorbi Dei inearoa , \ Uone, naturaa duse limol el sino diviaione, necnoirr
%
U(
Eptst. t .
fgal. xtiu, 6.
Lib. IH De fide, cap. 8.

VAIUJE LEGTIONES.
f Boaat in edii. Baiil. el in iranatatioue lotura iaiud n.cmiKum ooiiaaiim eal.

i4go ^.
^ Edii.
119
S. JOANNIS DAMASCENt
feft
sine confusione inler se conjunguniur : sine divl- * ,
eione quidem, tum ob unitaiem personae, tum qaia .
amba naturae citra confusionem ita ae invicera \ *
tnsideni; sine confusione aotem. ob aubstantialem \ , *
differenliam, crealum, inquam.et increalum, mor- .
ia!e et immortale, circumscripiura et incircurascriplum, aliaque rd genub : neque etiam numerua
nalurarum dmeiofiem induc.t.
5. Quoniam autem a nobis quaerere videnlur
'. >
qui ea proferunl, quae sibi minime cobaerent, , ,
quod niniirum nnlla sit esscnlia qua bypostasi *
sua careat, nullavc nalura skie persona : atrjue ,
adeo inquiunt, Si duas in Cbrislo cssciHiatt poni ,
lis, duae ilidera byposlaaca personasque statuatig , *
oportet : nos nullara quidem esseuliam esse \ .
dicimu gine byposiasi, nullamque naturam sine , ,
persona; natura quippe ei essenlia in byposlasi- . , \ ,
bue et peraonia consideraniur : at esaentia ipsa , \ ,
nfjilatenaa eat byposlasis, neque naiura esi per- , , sona. Nam al avbalantia et naiora idem auni ac , *
byposiasb, omnlno necessarium eat, ut in aancla \ ,
Trinitaie, qeemadnjodum essenliam onam, unam- \ . \
que natnram diclrona, aic tinaro quoque hypoeta- \ ,
oim et peraonam unam oonfiteamur: aut cura , \ *
irea bypoatasea et peraonaa pr*edicemus, ila tres ,
cliam naluras et easentlaa confltearaur. Coneimi- ,
titer in bumaniiale, aut unamquamqoe peraonam nawram uiiam esse faienduro erit nobta; aul inmiirtcras essentiag, qaemadmodum et peraonaa, adtnittemua: quinimo Chritlum ex duabus nai*ria coniposilura dicendo, ipaum quoque ex duabus peraonie concretum aaserere oporierei.
0. Dicimus Sgitur esaetuiani in hypostasibus C '. ,
considerari: quapropier el in byposlasi subsistit, , \ , ' sed bjpostasis non sl : ac proiode necessarium . ,
non eet, ut quod subsistil, hypoaiasis dicatur. . , \
DupKci quippe modo, luro hyposiaeis, lam , . * *,
, accipitar. Hypostaais enira simplicein ex- , aiaicntiam quandoqoe signiftcal: atque boc sensti , ,
non easontiam modo aimpliciler diclam, 5 2 5 * . ,
ct ipsummel accident deaignat. Quandoque vero * * *
individoum aignificat, boc eat peraonaro, quas , , ,
quidem aeoraim aumpla, bypostaaia dicitur, ut * ,
Pelrus, Paulus, bio equua, el aimi.ia. , , vero inierdum easentiain aigniflcat, ui in by-
poatast conaideraiam, el per ao exsieientcm : in-
terdum etiam quodlibet eorum, quse ad bypostaaia . \
alicujus composilionem cencomint, ti anima el ^ . corpus. Deitaa itaque ei humauitaa Chrisii reipsa *
aubaiatunt. Habet enr.n utraque communem unam ,
hyposutafm composltam. Deitas nimirum ante , ' * ^ saccula ct ab aeterno : caro aulem animata et in- \ , \
telligens, ab ea in novissimie ieroporibus as- .
sumpia, et in ipsa exsistens, ipsamque byposta*
sim babeus.
'. ,
7. Aiunt pranerta sanctos Patres in Chrisli
myslerto expoiiefido bominis exemplum adhi-
buisse : sicui ergo una eal bomiouro nalura, sic * *
\ .
unain quoque Chrisii naluram fore.
Sed aadiant, vclim. Nomen nalurx de specic
n
ee<
YARIiE LECTIONES.
* Reg. .
122
111
DE NATURA COMPOSITA.
\ - I ol - etiam usurpatur: quapropler omnea bomines utiiua
- elvat, ' esse naiur* dicunlur, qui eub una apecie, hu, . mauilatis scilicet, ccllocantur. Al non periodo
, \ , unius nalura est bomo, ex corpore el anima
, . " coiutans. Neque iimsibi.is aniina visibUi corpori
, consubstantialis est. Quare cum bomo bomini
, ' , comparatur, ejusdem essenaiuredicunlur; quippo
, qui sub una specie comprehenduiiiur, et quia
. " omnes ex anima et corpore concrcii suni. At
* , ' quando hominis natura pbysicorum more conei $ - deratur, dupiex in eo natura perspicilur, puia
. arimse el corporis, in una byposlasi composila.
^ , , Quis enim tam rudis fueril, qui, ubi anima cum
; \ , corpore co.iferlur, unaro amborum esse naluram
* \ , ) - dicat? Porro Cbrieii nulla 'esi epeciea : nequo
; , & enim mulii Cbrisii sunl ex deiiaie et bun.anitalo
, * ' conaiantes, ut omnes sub cadem specie collocaii,
, . uniue nalurae dicaniur. Quin poiius unus esi Cbri * aius, ex duabus, inque duabue naluris agnosceiv
, * \ * dus. Gregorius siquidem Tbeologus ait : c Duas
quidem sunt oalurae, Deus et bomo, qiieniad .
rooduni anima ci corpua : ai non item duo filii.
8. Ad baec, qu.nam fleri pniesl, i i i una eadem'. , ,
; quo nalura subsiantia.es differeniias babeat, qu
* aecum invicem pugneni? Nam si accidetitaliam
* ; , differenliarum vicissim dunlaxat, el non gecundum
idem, capax sit,quonam paclo substanlialcs admise ril? Persp.cuum ealenim fleri non poese ut iu una
, \ .
^ eademque naliira differenlise conirariaa reper.aniar*
nam alioqm.eadem esscnlia lam rationalis erit, tum
rationi eipera, creata pariier et increala.
, !
Praeterca, differenliae esseniialea csseniiaa con \ \ slilount: quapropler, ium esseotialea dicuntur,
, . lum constituentea, atque io easenliia subsislunt.
Quod si igitur conaliluoiitea easenliam diflereniias
, . io Chrialo confltemini, easenliaa quoqno conlUeri
; , neeeasarium erii vobia. Quarum enim alioqvi forcni? ac niai eaaeniiaa consiituani, fruslra uiiqua
fuerint.
,
5 2 6 Insuper, ai unaro dontaxat ex deitate cl
, , bumanitate nataram Cbrisli csso asseveratis, qua
; , taodeoi nalura passu* ait, velira indicetis nobis.
- , \ Cotnposila, utique dicelis : cumque unam eaae
' , alalualia, ipsi quoque perpess.oj.em ex neceasi .
tale attriboetia. lgiiur ex vestra aenteoiia fiei, ut
in Ghriato tam deitaa, quatn humanilaa passa
fuerit.
, ,
Rursumque, si una Cbrisii natura oompoaiia eet,
, , - vel illa paseibiiis aolum est, vel impassibilis lan, * tam, vel airool paaeibilia et impass.bilis, et secnn * \ , * dum idom, denlqne pars illitta pasesbilia est,
, alia impasaibili manenle. Ex bis igitur impietali . - bus, quam maluerilii, eligiie. Nara &i duialaxal
m
loc. c i l .
Ite. . Deesl in cdit.

|. Edil. .
YARIiE LECTIONES.
Deest eliaro .
Edit. , cod. Soc. Jes.
m
123
& iOANNIS DAMASCENI
paaolbitig est, profeclo Cbrislus noil c6l f>eta..M , - ,

airJem Unluminodo impassibUia est, Cartataa . ,
horao uon fuerit. Quod t i modo passibitis, et , ,
roodo ioipassibilis, ex suaple nalura perpesaioni , .
obooxitig non eal, neqoe naiura a perpestione , oV . \
liber, acd per acddens. Quod eoim a natnra insi- , \ , ,
Uiai est, id noa mniauir. Sin auiem para illius * \,
pasaibiiia esl, et para in.pasaibi.i8, alque ulrique * ,
parli a oaiura paratum est l i t boc quod eal, \, * .
ejuadem naturne otnnino parlee xon fuerini: atqne , ,
adeo duplici natura oonatabit Cbriatua; ni proindo ,
natura qu;pdara sit, aed hypoatasia. Nam fieri .
Hon poltsi, at cadem natura pasaibiiia ait simul el impassibUis : qttippe cura tma et eadem esaetuiar
raaeniialiuiB differentiaran), quae invice pogn nt, neoliquaiu capax ait.
9. Dealque hoc nobia veliin dicalia, nuui divi- C '. ,
nata natiiram Cbrialua halieat. Babere profeclo ; \, , . dicetis. Sed nunquid ei buraanam babet? Atque ; Ka\ ,
ieltjd oinnino falcbimiui, niai aperto capite.impte* .
latem osiemare voliis. Diviaa igitur nalura ei bu , ; *
raana nalura, aut una eai nalura, aul duae. Si , f .
unam dixeriiis; Paler ejusdem nubiacam ewaiias , eril. 8in autem duas, ei non una; cur ergo, abjeeto , , ^, *
fastu, eju&quo parenle diabolo, unum Cbristum, , , ,
imun Filium, unum Dominum, unaoi byposfaabn , ,
dtiabua oaturia, ei duaa naturaa, in dtiabuaque , ;
naliiri8,aobiaciim non confitemioi ? Naio dCbriatuni ,
duaa naturas nunquam babtiie** proBxnliaiU, quid ;
frualra ooius Ipsum uatune poai nuiiioBei esae ' ,
diciiis? 8in aulom anta unUionem daplicig ipsum , naiura sic concedatis, ut unies daniaxat ipsiuii . ,
poal uftitionem eese profiteamini; recla proraua , , ,
veritatem impugnalis. Nani cara anie nniiionem, , , aive ante diviuao. incarnalionem, ui.ii sin.pticis , tiatorae, diviitae scilicet. una essel byposlaeie, ne . \
Cbristus quideni erat, aut dicobaiur: niai forle ,
funi propbetico aermooe id praeounliabatar quod ,
fuiurum eral. Qnamobrom aut duaa iu Cbriato na- *
luras prorsus auferle; aui ai duaa natnraa propriaa . , *
-poat unUiunein Cbriaio aUribuere non susiinelia, \ . *
duplici ip3iuu conaiitisae naiura diciie, priasquam ,
x Virgine canieio aaauuieret. Nos autem non iia .
aeniimus, neqiio hxe tsi pars Jaeob : sed inlra , \
pietaiis repaguia conaialentes, unam ex deilate et ',
bumauilaie coiuposilani bypoatasiin dicimui. Nain ,
" Dei \erbi hypostasis, tn \ " \ %
ipsa anliquior saeciilis
aanclae et perpeiux Virginis uiero babiiando, car- \ , *
ncin anima ei ratione inslructara hi eo sumpsii in , *
tinilatem per9ouae, et 5 2 7
aoiinala*et ra- , .
iioiiali facla est bypoglaais; alque unus Cbrisltis " VJX perfecia divinilale et bumaniiate perfecla faclus , " ,
esl; unus ipse Dei bominisque Filiue, idem ipse . ;
ViuusDo:niiius; perfectus Deusel perfeclus liomo; ,
*olus Dcue, et lolus bomo, uniiis inier se sina , , *
oufusione, muUiione ac dmsione uaiurls. Sinc , , .
1
c a , n i
ierem. x, .
YAHIiE LECTIONES.
Xdil.
t d i t . .
lfc
DE NATURA COMPOSITA.
126
, * coiifugione quidcin : ulraque etenim nalura difle . reniiam guam conserval: divinilag, ut increata ait;
, \ . bumanitag, ut creala : diyinitag ul impasaibiHs;
" , * buii.ai.tlas, uf pali possil, aliaque id genug. &ine
, , , imilatione vero; qtiia ambae natura variallonem
, , ' , nullam admiaerunt, adeo ul aeulra in alieran}
' conversa eit, nec iina composiia coatuerit, eeddtHB
* - , exsislant, aique in terruim maneanl. Tandem sifie
, , divisione; quippo cum in uniialem personae con jungantur, unamque habeant hyposlasim, illarn
\ vidclicel quae cum ante sscula incorporea ac sim , \ , ' plex easet, eilremis temporibus ex sancla el per7 . " , petua Virgine citra conversionetn facla esi corporea. Nam ei boc et illud esl, id est, incorporca
* , .
qajdem ob divinilaiem experiem principii; corporea vero propler carneiu assumplam quae initium
babuil. Illa atitem cat sempitemus Dei Filius et Doi Yerbuiu, qui idero ipsc lum corporis exptra eat uii
Doaa, lum corpore prardilus, in quantuio in novissium diebus faclua est borao. Uaitas sunl igilur
alarat iu una pergona, aique in se invicem immeant.
I * " , fQuonSam auima , ut quae pali polesl, inciso
, , \ corpore, etiaiusi non incidatur, nihilominue una
cum corpore palilur et dolet : verum dmniiag
, auniil cum corpore non patiebatur. Alque ea de
.]
cauta pasgam este diYinilaiem non diciraus, nec
rursus Deum passum esse per tarnem.]
VARLE LECTIONES.
tDegttnt bacc in Regiocod., et fouiiiia censuit Billius Speciare videntur ad argumeuUim 12.
IN DISSER ATIONEM QUA SUBSEQUITUR ADMONIT10.
Combefisius t. U Auctar.Biblioth. PP.Grac. Joannis Daraascm disserlalionem Z)e duabus

volunUUibus edidit cum opusculis aliis ad beereeim Monotheletarum spectantibus. Hiiju*
Grtecam dictionem, ut jacetin editione Basileensi anni 1475, contulerat cum Regfio cod*.
2926; necnoa cum duobus aliis, quonjm aller est decantalissimus codexsancti HUani Pictavieosis, alter recentissimus chartaceus ; uui ainbo ex Tiliana quondam bibliotheca in no*
stram transierunt. Ex duobus hisce codicibus, ac preesertim ex recentiori, virdoctus depromaiteaomnia, qu intra teitum, sed uncinis clausa, edenda censuit: qu vero ipse adjeclitia
ut plurimuin esse nullus dubito; quippe qu in Colbertinis 4780 et 1690 vetustissiisie, optimieque nota, non compareaDl; uli nec in antiqua translatiooe Latina, quam Henricus n o
ster Gravius una cum anis Damasceni operibus Coloniad evulgavit. In hao veteri traoslatioae
hicabratio ista in varia capita distribuilur.
Siagulariisla dUsertelione Monophysilas una expugnat auctor eum Monolheletarum re!iquits : quia, ut alibi dicturu est, ac Ihôlogi omnes norunt, postrem hujus heeresis proge*
oitores, unius in (.hristo natured asserlores erant: quod ut faciliori aegotio 5 2 8 conficerent^
uDicam Cbriato voluntatem et operationem ascripserant; bocia primis causaii, quod ex duplicis operationis confessiohe, persona duplttx, nedumdupSex natura, subsequeretur. Joannis
. oostri Datnasceiii &vo Monotheletarum, qui Monophysiia? non essent, sectam ex toto fuisse
exstiacto affirmare non ausim : non solum quia ioitio saeculi octavi Philippicus imperator
borum errorenj, synodo Constaatinopoli coacta anno7l2, inslaurare curaverat, sed etiam
propter Maronilas, quos fiutycbius Alexandrinus, aliique Orientales scriptoresperhibent, exo**
sosruisse taxn Catholicis, quam Jacobitis : ilHsquidem propter voluntatis unius et operationis
confessionem; istis vero, quia duas naturas forsitan agnoscebant. Quanquam dixiraus elim
tymuno in loco, auclorem opusculi, De hceretici* qui vtniunt ad Ecelesium, quod Combeiiaius, t. I I Auctar. edidit, boc Maronitis ailribuere, quod quartam Cbalccdonensemve synotbmi, uti quintam el sextam exhorrerent: insuper Joannem Damascenum eosdem Theopaachiurum alque adeo Monophjsit&rum hresis reos peragere Quidquid id est, adauciori*
ttiam nostd adtatem quam proxiuie apcedil Harmasius MoDotbeleta Alexandrinus, de quo
t
127
t2S
fit mentio ininsigni illa epistola sanoti Sophronii ad Sergium CP. inlerpolatione, quamdoctissimus Joannes Cotelerius edidit ex Regio cod. in notis tomi I Monum. Ecclc$.
Grctcv,
quamque hic denuo Greece Latineque recitare supervacaneum fore non puto. Post haec ifaque sancti patriarch Hierosolymitani verba, qum leguntur t. VI Concil. Labb. eol. 91:
, \ ;, \ , * \
' , ', ,
\, \ , Prtoter hos anathema sini ei
catathema Cynis Alcxandrincc Eclceiias scelestissimus adulter, Theodorus Pharanita, Seraiug
Constantinopolitanus, Honorius Romanus. MonotkeUtarum hceresis duceset patroni,
Pyrrkus,
Paulus, Petrus, regia quidem urbis antistites, verum impietatis proDugnatores; secum et eum
veritatc pugnantes; Macarius Antiochenus, ejusque discipulus simulqueamcntice magisterSiephanus ; Polychronius, novus Simon Magus; et gui Aiexandrioe aahuc vertiatem oppugnat
Ilarmasius piacularishomo, quique cum xllis h&retici atque orthodoxcs fideihostes, Sarracenicofaitu elati. floc postremo Joco discimus, qui essent Hamiasit illi, quorum mentio fit
in scholio ad Anastasil Hodegum, p. 252 : , ; , \ ; ', \ iie ad propositum modum finemque agite, contra Jacobitas quidetn, de natura : contra Harmasitas
vero
de operatione theandrica. Ubi sane puri puti Monothelet, a Monophvsitis seu Jacobitis,
diversi indicaniur : qui tamen iidem prorsus non erant ac Maronit Libani montis ejusque
viciniffi incoia, qui ea tata Mardaitm audiisse referuntur. illo addilamento Honorius quidem de more censetur inter Monotheletic baeresis patronos et duces. Cffiterum Damascenus noster eum omisit in opusculo De recta scntentia, et in alia fidei Expositione, quam
posthac Laline saltem dabimus ex interpretatiooe Arabica. S. Germanus CP. in synodo centum
episcoporum, quamcelebravit circa afmum 715, anathemati subjecit, , , ^^,
, , \ . Sergium, Cyrum.Pyrrhum,
Petrum, Paulum et Joanncm, Duperum
scilicet decessorem suum, pratermisso Honorio, ut colligitur ex libello Synodico, syn. 137.
Hunc Uidera excusatione dignum esse innuit Kutychius Alexand. t. I I Annal. p. 329 et 330.
Amboutique, quantum capio,*propter apologias quas sanctus Maximus pro ejus defensiono
seripserat.
m
01 ' ES
, *
EJUSDEM
DE D0ABUS CHRISTO VOLUNTATIBUS

OPERATIONIBUS, DEQUE NATURALIBUS RELIQUIS
PROPRIETATIBUS
DBI OBITER DE DUABUS NATURIS HYPOSTASI.
!. Qui duas naluras et uoam peraoaam Sn Do- a . 01

mirto nostro Jesra Chrisloesso profiteniur, bi certe ,
dupHcea ac diversaa naturarum proprielates na-
turales, simplicet auten Ulaa qua? pergonse conve- , niunl, conflleri debent. Fierf enim non potest, t . '
natura coneSfUt sine proprielatibus, quae sunt ip&l ' ,
VARLE LECTI0NE9.
* Basil. .
1J9
DE DUABUS VOLUNTATIBUS.
130
, xa\ * nalurales, a quibus constiluilur, et a caMeria naluris disiinguitur : iia ut uaivers nunquam in alia
,
, \ specie considerenlur. Fieri rureus non potesi, ut
una el eadem persona designantibus suis consii , luentibfisque, ac discernenlibus a caeleria ejusdem
[*] * - speciei personis, proprietaiibus personalibus, in, \, . \ quam, carcat, qua* erudiii accidentia ei adventilia
, vocare solenl, quaeque univetsa? in una alia per ' sona nunquam reperiunlur. Natura omnie compo. sita, exdiveraia naluris conslana, naiuraruin illa
, rum proprietates neccesario complecliiur; lametai
' * confusio in unione occurrat. Quanquarn enim ignia
. , el aqua omriino coulraria sunl; esique ignis cali - dua ac siccaa; aqua vero frigida et bumida : cutu
tamen conflalur corpus ex quatuor elemeniis, qua , '
, - luor habei qiialhales , calorem, el siccilaleni, tt
, , \ , frigua, el humorem. Si igitur ubi conftisio perspi , . citur, naluralos rerum ex quibus compositio fti,
, proprielates pertpici necesse est; quanto magis
, - in ea conjunctione quas confusionis omnis cxpcrs
<*ll
.
f. ,
2. Enirovero natura cura nalura comparatur;
, , alque ab alianalura, id eat, speciesa spccie, esscn . ' - lialibus naturalibusque differenliis secerni dicilur.
\ Similiterque byposlasia cuin ejusdem gencris by , poslast conferlur, alque ab ejusdem speciei by poalasibus, per proprielaies illaaqaibus byposlasea
, . sigillanUir, differrc dicilur : baud vero byposiaais,
, qua bypostaiis, cum diversae gpecioi hyposlasi
, Q comparatar. Hyposlalicse enim Pelri, . gr., pro, * - prieiales, si cuin hoc bove conferanlur, naiuraui
, poiiue, non hyposlasim diacernenl. Neque euiin
, * , bunc bominem ab illo equo differre dicimua, quod
- ' , bic calvua ait, ille bene comatus; nec quod ille
, . , magno aii corpore, bic parvo : aed quod ille ralio*
, nia ail cotnpoa, bic expera : neque Uem quod hic
( , , - bujua, ille illius ail flliu. Sin bunc Nestoris, 5 3 0
. ! ! iliutn equi flliuni dicamos : alqae alierum quidem
, - aapienlem, alteraro vero sapientise expertem, jam
\ * \ ttaluuolur naiurales differenlia;. Hooiioum enim
, , , aingulorum bypostaiicaa diflerenlira, ai cum equo , , rum hypoaiaticis difierenliis comparanlur, natura$ , les censenlar. Quamobrem eiiain in Domino nostro
, - Jesu Gbrislo, sl flgnraro corporig, vultusque aol
, . " D Hneamenta, et quod sil YirgioU Filius, ad eani
, raiionem referas, qua Dei Filius omnis expcra fignr
[ cxsislit, noa ad personas, aed ad naluras discernen \ *] , - daa baec perliaebunl. Quod enim ex duabus naturis
, una composiu byposlasip efficiaiur, tam IISR, quam
illae, id est, lafndiviuse, quam humanae nalurse,na *.
lurales pariter ct personales proprielales, unius ac
ejusdem personas fiunt proprielaies byposlalicx.
*. ,
3 Sapienler igiiur uuiTerai Conditor pluriaaas
, , - naiuraruro specierumve differeniias procreavii ul
b
VARIiE LECTIONES.
^Hotlri 2 0. Rca. . Noster cbarlac. . * Hanc
voecM aolia codicibus nostris reperi. In N. cbarl. addiiur . < Basil. . Colb.
. Lege , al feraus fineui disserlalionis, et sensus poslulal. ^ l\xc cod. S. Hil.
* DceakBaail. i Basil. Colb. 1 .
1
131
131
tum sapienlise. lum polenlise suae divilias oslen- *
dercl; quo injccta sui admiralione, deaiderabilis * *
amplius fierel; desidaratus cogilarelur, et rogila- ^ , ;
IUS intclleciusque, ad divinam aiiniliiudliiemtran- *
ferrel animal, quod mentis et raiionis esl pani- *
ceps ; cujua gratia muliUadinem specierum fabri- . *
cattis esi: f Jnviiibilia enim ipsius a crealura ,
mundi per ea qnaj facia suni, inlellecia conspiciun- .
l u r 9 Et : t gpecie creaturarura per proporlio- ' \
nem Creaior comprebendi polesl . Aursus vero
in unaquaque specio hyposlasittm, cura differcn- ,
liani, tum earum inter se convenieniiam fecil: iia * lamen ul convenienlia quidem sii naiurartim; quia *
-.
bypostasea omnes, quae eidem speciei subjiriuniur, *
paiura ralione cohxrenl: bypostasium vero difle- \ , renlia, eoquod propler impreasaa quasdam pro- ( * [
prielaies inter se discrepant. Quoniam enim soli- $* ] \ [] ,
ludo quidpiam esl a consorlio abhorrens ei moro- \ ,
aam; socieiae auiein cum ejuadein namrae rebus, * -
dulce quiddam ac suave : quia omne aniinal dili- gti sui simile ; eam ob causam, prima h?ec et o)a *
beala, principio carens, atque imtnorialis naiura, -
in tribua peraonia conspicitur. Aii enim subsisteni * * ,
Sapiontia : Ego suro,qaa obleciabatur *; nempe ,
Deue et Paler, quamobrem non in singulU roodo ,
angelicarum viriuium ordinibua bypoalaaea varias * .
condidit, verura eiiam in quacunque npecie : uti , [*]
paitire communione consociatae, invicem gaude- * -
rent, ac nalurali dovinclae conaueludine, muluam , * *
atii curani gererenl, amica erga se invicem oeces
* * *
1
situdine. est
Hypostasium
antemgeneris
diflerentia,
.
*
*
,
,
cujusque
discernit, tum
ralione,quod
lum
\
possessionis et rei : ut quiaque quod auum eat
dignoscens, ejus curatn gal, nec rcm alicuam uli ,
auam invadat; et ut cujusque eistantia defuiialur , \ , \ . *
ei tanotescat. Operae igitur prelium sii, ui qui de ,
realiqua moturusest qua?slionem, primum cogno- * *
acai, qoid ilia sii; tumque ailne unuin, an duo, , ,
exquirat. Hoc aulcm dico de Domiiii noslri Jesu . ,
Cbrisii voluntalibus et operaiionibus, 5 3 1
" ,
pon de proprietalibus rcliquis, dcquibue bic nobis , .
quaerilur. "ftuod ui Oaiplanius, dicamua primo quid naiuram inler et personam interait; luneque lir
qoido cognoscenms, qucoam naiuroe, ac quaenain byposlasia proprielaios consiiluenlea ginl, ae lom
daintim, num oa, quas in Doniino noslro Jesu Cbrialo esftisiunl, aimplicia ainl, an dupiicia, coogiderabimun.
A. Natura quidem, aecundQOi sanclos Palres, D *.
commune quiddam esl el indefiuitum; aive spe, \ * *
ciea specialissima; pula homo, belltia, volucrc, * , , , , ,
eqnus, bos, canis : hyposlasis auiein quiddam cal , , [.] , ,
n e c
Vide Greg. orat. , . 43. * Roro. , 20.

Prov. , 30.
1
Sap. , .
Lib.
Rhet. el vin el MoraL

f
VARIiE LECTIONES.
1
k Kd.l. . Velns inlerpr. detideretut tiiiialur. Reg. \ . Sap, xrn, 5 . l n Noslro addilur . Quod e*se Sclioliuin aulumo. Ambo
oslri , , \ . . Raail.
. Colb. 1 . Soli Noslri negaiionem babent. Combefisiua legendum puUl
, , vcl . Annon vero auclor sipnifirat diacrimen ea&e personamm,
ulquaelibei idquod sibi ex genere, seo orlu proprium csl, possideat. % Noiiri: . * Noairi ^
exposilio esl vocis, .
Reg. el Colbertini cum Basil. . Yclue inlerpr. hypoiU '
m
133
DE DUABUSVOLUNTATIBUS.
134
xal * , ; - aiugulare per se cousiilens; nioiirum gxbgUnti*
, * , \ - quaedam iugiructa suis accidenlibua, quas guairt
, \ per se, proprie, ac georsim a reliquis bypoglaai , * bus, aciu ac rvipsa eonila ait exsislcntiam :
- quidem nalura raiione, cum ejusdom nalura indi viduia communionem babcal; quibusdant vera
\ , accidenlibus proprielalibusque quibiis gigillalttr,
. \ , * ab ejuadem nalurae et specici indmduie dtfferni.
. Quin eiiam, ul uno verbo dicam, naiura cst Ulud
, , quod commune esl, ut humanitaa. Petrog enim
. , - . bomo est, %il Pauius, ac reliqui giiiguli bominea.
, - Hypogiagir vero, qnod cst gingulare, tii bic el iile.
. [] Petriia bypoalasis esl, ac Paulus alia bypostasig :
* * , non item Petnje alia natura csl, ac Paulus alia :
, aed Petrua esl hyposlagis, perfeciaiu babena na . \ luram humanilaiis, alque adco eai perfeclus ho*
, mo. Itemquo Patilus alia esi hypoatagig, eamdeai
* ipsaro babens perfeciam bumaniialig nattiram. Ac
, eanidem qutdera perfeciam naluram babel una quapqne humana hyposlasis: non aiitani universi
. , \ bomines eamdem hypoaiasim babenl. AKua enim
. " - eîPetros, cl aliua Paulua; alia alqiie alia ambo
, \ * byposueig: haud vero alia Paulua nalura cst, ac
[ \ . alia Petraa. Omiioa enim bomiitcs unitis naluras
, , \ * soni;al non iiem uniug iiyposlagta. Stiuili quo , , que raiione equus albus aul velox; bos ttnicor*
. ] * nis; canis iiem parvus, ae leo claudus. Alquo
\ . * baec quidem de nalura ei bypoalasi : modo dicen , dam, qifid naturae, quidve persona? proprietaa sit,
Q quidve inler ea diacriminia intersit
, .
*. ,
5. Nalurae quidem proprieias est id quod con, \ , giiluil naturam, sine qno natura cujus eal pro * , , prielas, conalare non polest : ut viia, raiio, T O , , , - luniaa, sensua, incessue, reapiratio in bominc, ac
\ , . aimilia. Quod enim ralione non uliiur, bonio non
, . - esl. Nec enira fuerii homo, qui non ea bene uta*
, , tur, aul male : ueque etiam Ule, qoi non seniial,
. , non incedal, noo reepiret. Naiura igiiur proprie , . lae eai, quod cooatiluil naiuram, specie.inquc a
, , gpecie gecernil; hoe eat naturaoi unain ab alia
, natura : quod item in qoalibei ejugdem gpeciei
* byposlagi pergpicitur, ut raiionale. Efficil eniui
. , bominis nalurain, cum in ejus deflnitione giuua . tur. Est enim homo auiroal raiionale mortale :
, * \ , D digcernilque ralionale boiiiinem ab omnibus quas
* \ raiionis expenia sunt. Omnis eoim bomo raiio . nig est particepg. Neque eniin qui ralionig pariibomo. Quippe lleri non
* cepg non est, 5 3 2 >
.
polcst, ui homo non gil aniinal ralsonale morlalo.
' *. ,
6. Hypogialica aulem proprieiag csl, quod by * , , - poslasim ab byposlasi alia gccernit; ul puta gimi, , \ . tas, candor, atror, calvitium, el bujusmoJi. Nequa
se s l
\ARIiC: LECTIONLS.
1
la cod. S. Hil. . , , *
, * (lege ) . Scbol,
" , uiiqnidem cenient pkilosophi, proprielatum colleclio; ut autem /'afrea, qxuqxe homopcrr dUcrtlu* ab homixibus aui$.
Nostri , , sicque edidil Combefig,
rf.. Sicque emendaluui rcperi inColb. 4780; cod. S. Ilil. .
u
135
138
enim orones boumiea preseis 6unl ntribus; se.l * * , .
alius est pressis, aliug aduncis, alius recte cnm- . *
poaitis: ncc ooiuis bomo esl albus; aed bic albus, , , * ille nigcr, allcr iriliceo colore ac nlroquo lempo- * ' ,
ratus : nec omnis calvua; sed unua calvua, aHer * .
cpmaiua, sive capillorum muUiludino ornalus. I/
Alque, ui guinma dicam, irt natara buniana, om- . , ,
nia qu fuerunt a condilore Deo quibugque bomi- , *
uibua conceesa, natarae proprietale* auni, velut , *.
et sanciis Pairibua visum esl, ae vera ratio auadet; qure niinirum conslUoiiotiia auul ac dialinclionig.
7. Nalura aiquidem vis eal divino Jusau ape-
,
ciei cuique conceasa, pro cujus raiione compa- , *
raia est agere et pati. Qoamobrom habere oculos . " , ^,
ei nares, roenibraque reliqua, hoe natune eat. , . "
Qui enim uno bomffi aHquo privalua est, ia ^,
baudquaquam homo est perfectug. Eorum auiem . , * ,
differeniia ad hyposlasim apecial. Puta agpeciug \ $, * ,
el videre nauirac suni; diverailaa auiem agpectus, , .
id esl valcntie et imbecilli, penea liypostasini , ,
ort. Cibi appelilua et comesiio suni nalura; * ,
dlvertorom auiom ciborum cupiditaa, cupi- , ditaa ilera vel mlen&a vel reniissa, ad hyposiaaim , , pcrtinenl. Votuulag ac velle, esl quid naturas: , ,
diversa quidem volunlag, diveraisqiie modia veile, 7. "
byposlasis est. Si qua porro cjusdem speciei by- , ,
poaiasea babeni, ae qoxdam non babent, ea by- C ,
posialicae proprielates sunl.
?. , *
8. Itaque scire convenit bumaDam omnem byposlasim babere ul sii; utque ex nibilo a Condi- , ,.
lore rerum producU ait; hoc est ut sil aliqtiid *
crealum : ut vita, facultate agendi, aeniiendi, , , ,
InlelUgeudi, raiione, el appelitu, aeu volonlate , , \ % ,
praediiuui ait: ut ex essenlia el accidentiboR con- * aiaui. Hac igitur eesentialia aunt ae naluralia : *
eorum vero peculiaris ac diversaa motua, bypo- . atalica differeolia eal. Eamdem naloram deaignat , * ,
borum participalio: exsiatendi aotem modua, et , .
cujojque diacrela seorgim ac propria per ae aub- , *,
aialentia ei compactio, pecaliarigqae ac propriua , ,
inodua el motus, diveranaqao naturaliom usug,
discrelaa slendit hypcstaaea, el facil mulii ^ ,
lioinines dicantur. Aique adeo , quaadoqnidem , \
in Palre el Fiiio ei Spirilu canclo exgianlia diver- . " \ , ,
sa esl, ires sunl bypoataaea : quod vero quasque , ,
iilaruru, non aeorsim ac aeparalim velil el opere- . ,
lur, sed eonjunclim, unaque raiione. ideo non ,
irea dei auni, sed unus Deus. His ita statuiis, vi- \ , ' , , "
dearous, num in Cbrislo du<e sinl nalurse; lum- * !,
que sciemus, rium duplices habe^t naiura proprie* !\ , \ , !
(aies. Natura enim gine suis naluralibua ac con- *
gtilueniibus proprielaiibus conslare non potesl.

.
Greg. orat. 29, ac passim alibi.

VAUIiE LECTIONES.
* Reg. . Hasc babeai codd. maa. * Msa. . Basil. , b Ediu
. Vid. Petav. * 1Y Tbeol. dogra. iib. T , c. 7, n. 5.
137
DE DUABUS YOLUNTATIBUS.
138
if. , 8. Chrialuaiie Deue perleclus csl, ac pcrfccliis

' ; bomo, ipsam quoque naturarura untltonem:
, \ ; perfectus in deilale ac p^rfoclus in biimaniiale?
\ . , , 5 3 3 Sic plane. Deitas aulera et humanilas, una
; * , rialura, an duae? Dure rcvera. Alia namque esl
. deilalis nalura, el alia nalura burnaniiaiis. Ergo
, \ , duae aunt in Ctirisio naiura? calque Gbrisius iu
duabus naluria; siquidem perfeclus bcusel bouio
, .
perfeclus exsisiat.
*
Prseterea .: Cbristumne ex duabua naiitris confi ; . ; " lerourf Uiique. Quorsum ox duabus? Quia ot
, ; deilaie el humanitaie. Quid enimvero? voces itla,
: , ; ' deilas, el humanitas, naluras duas cxliibcnt?
.
Plane : non enim est una nalura deilaiis el bu~
mamlaiis.
* T U D I vero. Nunquid Chrizium eonfiierour posi
; . uniiionem in deilale el buroanUaie exeislereTUm nino. Ergo. cum post uniiionem iu deilale el hu * - roaniiaie ipsom conQieam.tr, sinlque deilaa ac
, * \ banianiU8 dure nalurac, non una; tn duabus ip.
sum naturis confllemur.
?
Ad hatc. Cum Cbrisloe, eliam post uniiionem,
, , paiernaio naiuram perfeciaro aine ullo defectu,
, immtttabUemqne el omoia proraua confusionie cx*
, ', pertem babeat; babeatque nibilominos maieinam,
, , , Adami acilicet, naluram perfectam, coi nibil de , sit, iuconvertibilemque el inconfusam : Dei ac
, , ; . - Palria nalura, ac nalura sanci Virginis , unano
. omnino sont nalura, an duae? Plano duae. Sunt
,

'
r ,
"
"
I - ergo duas naturas

~ . - ~ iu
. Cbrieto poel
r ~ ~ - uniiionem.
Naro
, * anle uniiioncm non dua eunl naluras &n Deo Ver
* bo, aed una , nempe Patris. Porro fieri nequil ui
* . , tina ac eadeni oalura creaia sil el increata; irice . \ , . " periique, ac sit inilii expera; ail passibilia, ci a
, , paa&ione immunis. Nam al coepit, non carel prin [, ] , , cipio : ac ai cal Incrcfaia, creala non fuii. Iiaqito
* , - Cbrisiua DOQ una nalura eat, aed una persona quas
.
duaa aoaiiiiet, eive babol, naiuras; unam increatam
el crealam aliam; unam expertem ioitii, alieram
qina iniiium agnoscai.
"
Rursua vero: Si natura exdlversis nalum com , . poaila esi, neulrt illarura coniubslantialis eau
* * Quasvia enioi uaiura aioiplex, auara duntaxal de, . - flnitionem habel : composiia vero, coraposiiam
pov , . aliam definilionefn babel. Ficri auiem non potesl,
, \ ul qu aliam ei aliaro definilioncm admiliunt,
, ; , * , ejaidem eseeniiae gintt Si igiiur una nalura Chri. * alas eal, qainam possil ejusdero eura esse aubsian lise cum Paire el malre ? quippe cum ille Deus
, .
sit; b*c bomo : Deus aulem el homo, non tim
eadeai naiara?. Non argo eadem definilio esl deiuiia et bamanitatia. Esl enim Dcus, crcaior
aoBd, crealura.
*
Praeterea, una eademquo naiura nequit esso di; . * ^ veraas %t ejusdein subslaniix ; nec rursus naiura
D
VARLE LECTIONES.
' BaitLo , male. , * Arobo oosiri ; ai in recenliori ^.* !eg. . Dnsunl
h*K doa verba iu Basil. PeUv. l . IV Theol. dogm. cap. 9, n. 5. Suppleitdum pularai xaV
. ' Nosler f xa\ , quem sequor cuiu Combefisto.
PATROL
Gfl.XCV.
439
S. JOANNIS DAUASCBNI
140
onsubslanlialie esae naiura; neque bypaalaaia *

tiniua naiurae ejuadem aubatanlias eat cum bypo
. 1 ataaibus diversa? eubeianiia?. Si ergo Ghriafcia ima ,
nalura eat post unilionem; quomodo ejaadem aub- \ , ;
aualiss eril cum Palre el oaatre, qui suol diveraae
subslantias ?

Ad bsec : si uoa Chriali nalura est posl unilio- , ;
nem, 5 3 4 quomodo nooiinaiur? Chriaiitas? illa ; ,
nempe, ut sic dicaro, Deo-humaniiaa. qua enim $ .
nalura ? Uiique, cum una sil, una illa ejus naiura \
passus est. Ergo ejus Deo-bamaniias, qua paaaa
' ; .
esl; passibilisque iu Cbristo eal deius.
Rursum : Passusne est Chrislus? uiique. Ejusno , ; ;
paaaa deilas; au bumanitas? uira nalura? Huma- . ;
na cerie. Ejusne divinilaa remansit impassibilia f . , ,
Ila plaoe. fijua nalura quse passa esi, ei qu & , \ ; "
passa non eac, eadenine, an alia el alia nalura ? . , ; *
Aiia proraua el alia. Quod si alia el alia; quo* , ,
modo una, qux suol du? Aai duse quidem nalurae, , , \
non una natura sunt, sed una bypoalasis: ' \ .
duae vero nalurae; altera passibilia, el impassibilia
alleia ; alqtje boc modo recie procedet dispulaiio.
\ \ ,
9. Quod autAm una eliam ait Gbriali.byposiaeis,
nou dtue, hinc cognosci poiesL Unuane Filiua , ,
Ghrislus esl, ah duo? Unua certe. Qui aateoi diue ; .
byposlases, ai Filius unua esl? si duaa sutU bypo- ; , *
alasea, alius profecio aique aliua eal; ac vel erunt * ,
duo Cbrisli; vel eril alter Cbrialtia, alior Deua , .
Verbura; ac iion jam unua Filiua.
Pra?ierea, ai duae Ghrisii bypoataaea aum; aane
* * cuiu ad Palris dexieram in Cberubico Ihrono se- C ,
deal, ac airoul cuin Paire el Spiriiu sancio a crea- <
tia omnibua adoreiur; on }aut Triniuiem, aed \ * *,
qualernitalem adorabimua. Abait autem ol aliud * '
quidqja;a adoremus prseier sanciam Triniiatera, , * * , unum Palren, hypoalasim anaro; unum Filium * \ ,
ac Del Verbum Incarnaium, bypostaaim unam cum * \
aua carne, unum Spirilum aanclum, bypoalaaim , * uuam; Trioilaiem aanctisahnaro , el gloriflcataio. .
Ul enim gladiua igne candona, poeiquam ignonn , \
recepit, unua ei idem esl: sic, poliori ralioue, , \ ,
Ghrislua unua eal el una hypoaiasis, posl ipaam- * \
mei eiiain incarnationera. Ac queroadmodum gla- I , ,
dium igneum langere vereor, non propler ferri ,
naluram, scd propler conjunclam ei naiuram ,
ignis : aic Deum incarnalum adoro, unaque car- , ,
oem veneror. non propier carnia naluram, aed .
propler unilum ipsi Deum Verbum. Regem cum , \
purpura adoro, ac propier regem purpure hono- . \ \
rem habeo. Alqui regia el vealia nec unio hypo- , ' ,
slalica esl, nec iudWulaa, nec perpeiua : in Cbristo 1, *
aulem Deo noslro, hyposiaiica unio esl, indi- , *
vulsaque el sempiterna. Quamobrem, lanquam . \
YARIJS LECTIONES,
Basil. . Poslbac Billius emendal. : el paolo posl legit, ui Baail. el
Golb. , una; ul bene procedal argumeiualio, imo el oralto, qune hoc in arliculo luxaia admodum videlur.
Sic mss. edita vero , . > Nosler I *
I Reg. el Golb. .
Nosier .
God. S. Hil. , quod idfim paolo
posl eliam babel
h
141
DE DUABUS VOLUNTATTBUS.
143
\ , , - nnum de Trinitate, unt cum Palre ac SpirUa
%tvxx *: .
sancio, Cliristum iurarnaitim Dci Filimi) e4 Deum
adoro.
* ,
. ,

,
\ .
10. Osiengum ergo cit duas ease Chrigli natnrag, ac unam hyposlaeiro, Cum Itaque naturaoi
duplicein habeat, plane necesse est, ut duarum
oalurarum naturales proprieialea in eo perfecte,
et ut nibil desit, inesse confllearaur : si modo euro,
et perfecium Deuai, et bomiuem perfecium cognoscamus,
\ " \
11. Quocirca a divioa quidem et patcroa natura
, , . babet, ut gil increaius, principii ac lemporig
, * ' \ exsors. Neque eniin ciim prius non csscl, ease in
sierno genitus, quaieuug
7*, , , cepit; 5 3 5 ^
, , ,' nempe Deug esi, voluniatia actionisque facullaieii)
, , , babens, omnipolenliam, infinilam yjrlulein, vin>
, , , creandi, virlutem omniuni effeclricei; ul siUn , , , finilus, incircumscriplu*, incomprebensus, impcr*
, , , , vesiigabilis, immortaiis, omnipolena, omnia cou , , - gervang, bonus, sapicns, justue, sospilalor, naiura
, , simplex, non compositus, iromutabilis, aUeratio, , nis incapax, omniuta inspcclor, faiurorum pra>
, * * , sciua, omoia ambiens, 6ive complectens; nulJiiii
* , , ipse pariiceps; suajautem operaiiopis, ftalurse
, , , , parlitipeg faciens; ul sil liber, muniQcug, coiiw
, , \ , mumcans, illuminang, inVisibilig, sub laclum non
, , - cadens, dtvinam onine subslantiamque guperans;
. , et, ul paocig dicam, ea oronia quae Pater balttl,
* , . Filiisunl, excepia ingenili proprieiale' : cujug rai
* , (* leatfs locuples est ipae Dominug, cum ait : c Oro*nia qua habel Paler, raea sunl . Ad ipgnm quo.
que Palrem d i c i l : Omnia mca lua guni . >
. ,
12. Pergona aulem " ejus proprium esl, Filium
, \ , egge a Palre genUum, non Pairem iiigeiiiluni, aut
. - geniiorem. E&i enim genilns a Patre sioe ulla pagr
, * , aione, ullave copula, id e*l eine pennisijone, uli
. lumen ab Igne: eeu poliua ui lumen peiTeclum a
, porfeclo lumine. Palre igitur babel quod stt,
. * el unlveraa quae habet. Idcirco ait: Paler meu*
, ' * major roe e a l ; egoeuimei illo, quanqoam non
, | .
pogi illum
Unde eiiam bonore Palretn proaequilur.

15. Poglquam igilur naluraleg Chrigli propricta , , les diximug, quaa babel a Paire; cjug eliam bu , D tnan* naluraB proprielaiea enaVrandai aunl, quas
. ex noglra carnig assumptioue babuii. Si enim,cum
, * * perfeclug eagel Deug, noslri cauaa bomo perfeclu
, gimilig nosiri factos esl; palaro est, qui divitue
', , \ iiatura? proprielalcg oiunes liabeai, eaqae ra lione perfeclrjg Deus sil, omnes quoque habUurum
, buman naturae proprieuiea : boc egl ejua omnes
, , naluraleg ireg, lum quas ad agendum perlinent,
. hira quse ad paliendum; ul gii perfeclua bomo.
m
s e
e r a l
a u
11
Greg. oral. 35, vergus Gnem el 24. Joan. xvi, 15. Joan. xvn, 10.
xn, 28. " Greg. otal. 29, non iorige a iinc.
11
Creg. orat. *29.
11
Joan,
VAilliE LECTlOiNES.
* Waaier I , . Sic Bagil. rt cod. S. Ilil. alii .
mtrtt deetl .
ln noslris , , male.
e
143
144
Natn b\ quid corum quae ad naluraiti apeciant, , ;, *
non aggumpsii, non homo perfeclug erit, ut cui de- .
sit aliqnii).
\ " 61 ,
14. ld vero primum constitulum sit, oirinis nos
ftinclionis, aciionis et passionis vim ab opiflce \ , \ , \
rcrum accepisse; eaque omnia rtd naturam pcrii- ,
nere. Fieri eniin oon polest, ot tslla creatura vel \ * *
agendi inunere fungalur, vel opcralioncm exse- , ,
ral, aut patiatur, quorum vim a nalora non acce- , .
perit. Yelui, non potegf, lerra ex se germen edere, , ,
nisi natura vini generandi a Grealoro acceperit:
neque aqua piices producere, ant ad terra3 fecundi- * , * ,
latem conferre, riisi virtute ejusmodi ab univcrsi ,
Gondilore accepla. Quio nec slirpes cregcere poa- ?>,
sunt, aul volucres volare, aul lcrreiiae bestise inco- *
dere, aut aerpenlea reperc, nisi quodlibei illorum & ,
creaeendi, volaodi, gradiendi, ac rcpendi, accepe- * ,
ril faculialem. Sic aano bomo ipse, noc cernere *
potogi, nec intelHgere, nec velle iibefe, nec ope- , .
rari, nisi cujusque Ittrtim viro in gua natura acce- \ , ,
, ,
peril a Grcatore.
.
\ " *
536
Hotno itaque mundus minor esl
Nam quia conaut anima ei corpore, locum me- \ , \ ,
dlum inler mentcro ei maieriam obiinel. ERI eoim * ,
cum vigibilig, tum invisibilis, sive sentientis el .
inlelligenlis creatune vinculum. Mens siqoidem .
anlmx oculu est, ejusque pufissima p*rg. Qoa-
propier illi cum inantmls corporibog cotomaue esC, *
ijuod ex qualuor elememig coiHomparattta git * l ,
fconcrelus. Cuirt stirpibtie et arboribtts, nedbitt haec , \ ^
ci communia suni, Verutn eiiaro altrlx facttltag et , \ , \
auctrix, tisque genilalts : cdm brutSs item ani- , \ * ,
manlibiia, tion illa goium, sed et cortffotm.g esi ka\ \ animalig vtia, appetitusqua rationig experg; Ira- , \ , \ '
sceng nituirum et concupiscens; item imagitiaadi . * ,
vis el memoria; gensugque ei taotus bripulsionig, , \ 4,
qui quidcm totius eorporis (gt raolus i denique vo- \
cis faculiag el reeptraiio. Cum incofporeia, iotelli* , \
genliaque praditU virtiilibng, raiio communig , \ , esl, ct intelleclum sequeng appetilus, qui esl vo- . \
iunlas, primug Ipsa molus animi. Ifomo giqul- . , * dem appeleiido, ad cogiiaiidum raovetur; et ., \
appetendo judicat. Hac porro appemlo Hbori est, .
qua libero appeteiido coîtat, raiSednatur et D
JUdicat.
i f ; , , *5, \
10. Propria quidem corporig sont,
ik>, fldxlo,
d qualilalfifn babtatio; id tsi, frigoris, calofis, * , ,
bumoria et riodlalig, membrorumque confoTma- , \ tio. Anitna autmn ratiottalrt, ipta per w et nola ba- . " ^ , *
bet viiam, intelligeHliatti, appelilbfoque faiiona- , , , \ ,
lern, qoc em toluntaa pfoprie dicta. Ad h*c auiem . \
illud apecfaliggimum, quo ab angelontm gubstanlia , ,
r
1 1
Homo mundug minor, . Non btfne aptid Greg. oral. 38 et 45, .
YARIifi LECTIONES.
F Nogtri . * Noglri .
CombeAsiue posuit , quo
auctore neacio. Hasc GombeQsiai oraisit, quai Bagil. et mss. babent.
Reg. Golb. ! ,
1
*
r
145
DE DITABUS VOLUNTATIBUS.
6
, ; secerniiur : ui in corpore versetur, cui viiam el
* \ * Dioium ilonei; quo iiero libere appctilu suo, seu
, , \ voluniaie, corpue moveat, raiionisque exporleu)
, , \ , * appeiiluin ; eoncupiscenlem scilicel el irascenleni,
, , \ necnon corporis moium ex imputsu proficiscen, . \ lem : ac deroum, ul nalurali imperio in corpue,
' tanquam in servum proprium polleal. Eapropler,
-, , - bomo magie quam angeli ad iniaginem esi. Angec-^.
lus enim nulluin babel a natura servum, uude uec
naiura dominus eet.
. \ ,
17. Animae el corporis communia eunt, qtia ani , , * roa corpori dal, nempe aoinaalis viu, imaginaiidi
, vis; id est, quse rea sensibus subjeciaa percipil vel
* , * - discernil: vis ipsa aenliendi, seu quinque sensus,
, , , , , . aspectus, auditus, olfaciua, gusius, ci lacius. Ad
, * , * > memoria , ac molua ex impulsu, vis
, , * quoque ajtrix et auclrix , necnon appetilus ratio, , *, , \ , liis expers, ira, inquam, et cupiditas, csurics
, , , \ [, quoque, silia, faligalio, aaliva, voluptas, Irislilia,
, , ,] , , \ mole8tia,langaor,raeiue,limor, aogor, iaediutn, lur batio, sudor, ipsaque mora. Esl eoim mora dis \ \ cessus anima* a corpore: oinnia denique nutriinenli el accrelionis ordo el raiio.
.
i a m
18. Omnia baec, passiones aunl sine raiione, el

'. \, *
* \ actus. Aclus quidem ac naiura faruliales : unde
, etiam naluralia omnia, Dei inonerc nalune con* cesea aunl. Passionea vcro, eo quod creata omnis
, * \ nalura paiiendo inoveal el agat ; sola aulem
, , - natura divina îue passione 8C iiiovenR el agcna
moiu, a passione immunis eal. Pneter. " 5 8 7
* * ea quaedam ex i!hs aciionts magia ralionem ba , , benl; qusedain auiem passionis. Rcciius eniin
, ^, . , \ viiani aclionem appellaveri; roortem vero exci ^, \ , eionemque, et fluxionem, congruenilua passionem.
, , , , , Excieio ergo, el fluxio, ac mulaiio qualiiaiis; ptita
, . dealbalio, denigralio, frigefactio, caiefactio, mor, . * bus, cl eimilia, sunl passiones. Similiter membro, . rum apparaius el fictio. Nalura enim corpus or , . , ganis inslruendo el formando agil: corpus vero
compaginalione illa palilur. Porro naluram dico,
, * . quam a principio cuique apeciei legem viroque
, , , , Condiior universi indidit, pro cojua rallone res
, , , niovelar, acqaiescil. Hovelar qaidem ab ea, in qu
* j) aciionis vim accepil, intellir;endo, ratlocinando,
. , , volendo, aenliendo, loca ex locia commutando.
> , , 7. Horum enim aceepiatn a Crealore habet facuiia , , \ , , lem. Quieacit aulem, cuta ad eaa funciiones, ad
, \ . quas vim non accepii, non moreiur, aed sislil.
, , , , Suni aulem bi molus, orlus, interilus, alteralio,
, , \ ' hicreroentom, decrementum, acdomum loci muia, * , \ lio; cujua sex istae suol apeciea, anie, pone, dex, , , \ , iroraum, ainislrorsum, aursum, deorsutn. Sed ei
\ , , , , reliqua omnia qnae superiua recensuiraue, periride
, \ , moiua aunl. Caeierum inlelleciio, appelilua item
1
8 i n e
V A K I J E LECTIONES.
Legerim . J Cod.
Rot. , . Sic Basil. et cod. S. Ilil. alii .
S. HiLleg. ei Colb. 47b0 al velua interpr. ud /Neulnim in noslro aliero habelur.
* Baai!. ., excepto iiosliro chariaceo, qood lamen sequtlur Combeflsius, babenl , .
1
S. JOANJHS DAMASCfiNi
148
talioftalis, raliociifaiio, inquiailio, consideratio, efau ,

eonsilhiin, jutliciuai, affeclio, eleclio, aenleiilia , , *
nocnon iinpulsionia motus, actiooea censeniur. , ,
Quaoquam inlelleciio, actio poliua vldelur eeae : , * *
appetiioa vero, passio (palitur enim *;:*sqiiis , , ,
appetif), auamen rationis appetitum, aciionem ' , \ ; ,
eliain diciiuus; proplerea quod liber est, iiupo- ' ,
ralque pasaionibua irrationabilibua, judicalque, el ! , *
gubernat, et veluti freno illaa iemperat: irain , , ttempe, el ciipidiialem, senanmque, et moium cx , \
ifbpuUione proAcisceniero. Passionea enbii aine ra- .
tione, ralioiii aubjecian aont el obaequunltir, Haec enim oinnia in bomioibos, qtii naloram ducem
sequuntur, ralioni obiemperanl, aubjecfaque aunt, til co moveanlur el indinenl, quocumqoe illa
praeacripacril.
Jffbis. Ilae porro pasiiones aubaianliaro animalis '.
constiluunt: nam absque iltla vila non poiest con- *
aistere. Sunl amem a rerum Opiftae dala bomini .
ad obsequium: concupiscendi quidem facuttas, mi *
Deum, ejaaqtte mandala pergequamur; naacendi , *
vero ut diabolo resisianiu el peccalo, maacule- , ,
scaique ctipidilaa. Quse ilaque sina ratione eai ap- *
petiiio, idco daia esi, ul animalit ualuram con- .
aervel: ralionalia vero ac libera. ut libere quasi ,
freno ducat naluralem omneia moiunt; eumque , \
CondUoria legi aubjictal, cui Ipsa subjecla ail. \ ) .
Quocirca conjuncUe io bomine sunl inlelligeniia el \ ,
appeiuio, tie invilis nobia, qui ratione utimur, ea . , ?**
accidaul, quas rationia expertibua. Mens enim qtiae . ,
libere, el cum ralione alque inlelligentia appeiii, , \ ,
.
'w
appeleodo quoque intelligil, anquiril, coiisideral, \ , \ , \ , *

riciiberal, dijudical, afllcilurque erga id quod esl , \ , \
judicio probalum, eligil, alque ad agenduni con- .
vcrliiur. Para eiiim raiionalis, ei quse ralionia ex- .
pera est, auapte nauira iinperat. Uuod si homo, ,
5 3 8 tanquam ralione pollena, brutse omnis crea- ; lurac rex crcatua i u i l , quonnodo in illaa paisionee, , \ , ,
quae in ipso siiie ralione auni, imperium non ba- \ * \ \ ,
l>eal ? Cum crgo appelilua, raliouisque ei inlelle- . \
ciug sil parliccps, appeiilu ad inlelligendum cl ad , *
raliocinandum diicilur; vicissimque ralionein ac \ \ , \
menlem lil>cra appeiiiione acquilur, Eornro porro, , \ ,
qu aniinae el corporis cumiuunia aunl, vilalie , /
quidem facullas aciio magis eal: deinde imagina- , , , \ , ,
lio , seusus, el meinoria , necoon appelilua, , \ , , , , \
acliones sunl palibilea, sive aclioni conjunclas pas, \ , \ . lra aulem ac cupidilas, eeurics, aifis, et
, .
faligatio; inciua quoque, pavor, angor, voluplas, trieiiiia, dvspumalio, ac sudor; facidlaa Uera alendi
et augescendi, mors deaique, pasaionea s u n i .
'. ,
\9. Universa baec naiuralia axul cl inculpaia,
ab Opifice benefieii loco buiuanx naiurae concessa.
f iie siquidem cum easo, tum aic esae donavil: nec . , ,
esl quisquam qui borum parlice|>s non ait. Acquod * \ ,
baec quidem nos babeamus, td Crealoria lum aa . ,
pienliaiii, lum \irtulem declarat: nobia autem nec \ ,
1
fi
Greg. Nyas. lib* 11 Dt opi/ic. kom>

VARIJE LECTIONES.
* . I , .
Colb. ulerque
149
15
, . laudi, nec vilio dacilur, Sunt enim illa quideui

, \ ' 6 bona, alque in bonum ab eo qui bontis eat, daia:
. , \ ai modus quo illia ulimur, virtutem facil el viiium.
. Elenitn si volunlas divinse legi aubjecla ail, exquo
, \ ejus legis ralione, mens ea quae sibi subsunl ga , \ - bernel; omnes, inquam, animalcs iwlus, iram
, * , , - in primis, el cupidilalem (baec quippe ralioni , jacenl) plane virlulem operaii aurous, ac implevi\ . \ - mus juslitiae parlea. Eo enim borum poiesiatera
\ - acccpimua; ai lanquam accepia poteslale, legem
, \ , \ eliain accepirous, faclique aub lege sumtia. Bruta
aiquidem, qtiia tnenlem ducem 11011 babeni, qnas
, . irascenii parii ac concupiscenii domineiur, legem
, noa acceperunl. Quia igitur nainra aervi Dei eu , mua, liberiqiie arbilrii facullaie, qua virius coo*
"
( , , ), i t a l , prasdiii (nte enim virlulia nomen oblinel,

, raec jucunditalem babel, quod aponie ac libere non
, - fil " ) , ideirco lefem aeeepimaa, ui noa berum ba * t , kere intelligamua, ne in tenebris ambulantea, io , * - cidamui iu roveam. Lucerna enim pedibua naeis
* lex lua, iuqait Davld, et lomen teniili mcis : t
' ol noelrum erga Dominuro desiderium, nosiraquo
, , benevotaitia eognoacalur : ut in boni consoiiiuru
. > cum l>eo veiiianila; ul bonum non miniia ejua aii,
qui elogil, quaoi ejua, qui aemina prsebuil .Ipae
, \ enim boni nobis operia poiealaiem dedil, liberique
. , noa arbilrii iecll, ul luro ex ipso, tum cx nobia
, oriaiur bonom. Deua quippe omni qal boBunn eli, gil, adjulor esl In bonum; ui senraio quod nalorat
xa\ , Q conaenUneum eat, congoquamur illa, qnaB natu, ram guperanl; irjimorialiialeiu scilicel, divinila * - llsque parlicipaliooam, per unlonem cum Deo, pro
(, - xooirae eom eo voluntalia, quoad ejas flori poieai,
, . neceuilodioo : ne si Ha nalorae facuUatibus, con , tra q-jam raiio prreacribit, ulantur, coroparemur
* \ Jumentia Iruipieatibtif, eiaque similea efflciamnr *.
, Si enim voluntati divinat noalra miiiua obiempcret,
. , , aed ex privalo conaillo auo ei eleciione, libera mens
, . ira et cupidiiaie uulur, malilia rea eril. Maliiia
, , cnim ralbil aliud cat, qaara peccalum, et aberraiio,
* , ac Irantfreaaio legit Domioi. Qttamobrem libertim
, arbilrium, primuro bonum eal, quod raiione prae , , * dilia convenial: eo 58 auleoi a i i , ac passioni \ , bui ratione carenlibua, putaine ei capidiuti Jmxal , , perare, iiaqtie dominari, hoo virluj esl. Ab bia
. vere paaaionibua, prodiia liberi arbitrii facullaie,
, ' auperari, bmlorumque ac juroentorum more vi. vere, boc vilium matitiaque, hot peccatum est.
, \ Ne ergo lurpiier agamua, ea perpeiraiido quaj pe, \ ^, * cadum moribaa congruanl; quin polius, nalune
, \ , \ \ molaa ratione compescamus. Nequaquara enim ra , , lionia cojmpolem decet, Sa vivendi modna qui bm .
lorutn ait: aed tnagia paasionibaa ipsi&qu exaortea niioola i u o l , ex praBacriplo raiionia u l i , eaa raiiono moderando, et aibi mancipaut veluii freno
t e
IT
tt
Crof. oral. 1 el 4.
> Paal. cxvui, 15.
IT
Greg. verba. " Paal. X L V I H , 21.
VAKIiE LECTIONES.
lat
ambrum daeat DOilria codd. In Rcg. el Colb. pro ^;, \t^\\wt
^VÂUA^.
151
S. JOAXNIS DAMASCENI
152
diiccndo, agiquc ac divina voluniati cedere, earum abhibito usu, quemadmodum a Domtao conslituium est
20. Jam vero opcrae prellum est scire, milii '. , haereticos in errorein et nominum ambiguilaie- .
Quemadmodum enim Monopbysills, uniusve na- , ', \, *
lurac asecrioribus ; Acepbalis, ioquam, inde con- \ ,
ligit, ui unam naluram in Chrislo pronunliarcni, ,
quod ununi el idero naturam ei bypostasim ewe . \
diccrent, ne acilicet in duaa peraonas Chriaium , ,
dividerent: iienique Nestorianis, ul doas hypo- .
slases profilerentur, ne duas Clirisli naturas in ,
imam eoDfunderent: aic et Monolhelelis, eo quod , ,
neacirent, quid inter Toluntalem naturalem, et , \
personalem, aive arbHrariam, discriminis interes- *
aet, boc in cauaa fuii, ut unam in Cbriaio dice- , \
renl voluntatem. Ui igitur errorem caveamug, .
quem nominum ambigoiiaa parll, in huoe modum
quscstionem de voluntale expticemug.
21. Volaniatis noroen amblguuta eat. Quandoque

xo/. *
enim eam vim aignificat, qaa volumug: Interdum
id quod volumua, quodque volendi facullati guhje- , *
ctum est; hoc eat rem ipaam quam aliquia vuli'. , *
Aliud eat aiHem vla qua yotuimug, aliud res quam , \ , tolnmog, aicut aliud eat aapectna, aliud quod gtjb , \ *
aapectum cadit. Agpectag eaim eat ipaa videndi * ,
faeultaa, qua cernimua, quaa in ocelo munoro auo . , ,
fungitur: quod auiom aub aapecium eadil, rea eat , , . *
quatn cemimna, alve lapta, aive lignum, aut quid ,
ejusraodi. Sic plane volantag vla ipaa animas oal, * * ,
qua volumos: quod autem aub eam cadll; rea ea . , * ,
eal quam vult aliquig. Pota, volo navigare: navi- , , gatio, rea eal qu cadil aub votanutem. Omnino , - (
autem quod voluoiati aubjecluai eat, aot operalio, , ,
aive actlo eat, aul paaaio. Vldeaiuua modo cujus
sit voluntaa nalurae, an peraona.
22. ftogo itaque: babet quilibel bomo volendi
xp.
facullatem, nccne f Liquet eane univeraoa boimneg , ;
facultale qua velini predtlos eaae, nec ease quem- , .
quam, qui non babeat ut velit. Quia enim horno , ;
ait, qui nibil unquam voloerit? non oranis auiem *
bomo voli eodem modo; aed aliug benc, aliua im- , * * .
probe, pro guo quiaqoe arbilraiu. Itaqoe volunlag ; ,
quidem, id eel vis qua volumus, et velle abaolu* , ,
le, bocc nalura aant: qaod vero sub voluntatem , \
cadU, seu velle boc aliquid, aul aic velle, boc .
arbilrii est ac peraona?.
25. Rtirgug vero: Cuin volimlag, uli diximua, D . * , ,
GX iia sit, quae aequivoca auni: Snlerdum polen- , ,
tiam illam eigniflcat, qua volaaiiia : inlerdum . , ,
6 4 0 ren* *> volumus. Sciendum enim aliud \ , ( \ ,
csse voiuniaiem ; aliud, omoino; aliud, vello \ , \ ,
hoc aliquid, ac sic vclle ; aliud, quod est volun- . , ,
lati subjeclttm ; aliud, rem volendi facultaie pr- ' \ opotv ,
tiitain , et auttd, volentem : qtiemadmodunt aliud , .
si aspectus ; atiud, aspicere; aliud, quiddam ac , ,
ccrto modo aspicere; aliud, quod aspectui subji- , * opfv
:
VARIAE LECTIONES.
lnColb. 1636 additur . . . -..
( Mss. .
158
154
, , , cilur : aliud , quod aspiclendi facultale predilutii

* , , esi; aliud , aspicieniem. Aapecttis enim esl ipaa vis
|. $ ; anbnas qoa videmus, in oculo functionea ex&e4?, , . *, \ qoens. Aapicere autem, est uti ipsa videndi facul . , Ule, operariqiM, ac videre. Notao atitem eernit et
* , , videl, qui vldeodi Tacukale prasdilus RU. Ali. , qnid avtem aapicort, eti cordum, aul lerram, ait
, , - aliud quid Utloori. Cerlo motio aapicere, est beae,
. , aul tnaJe, Quod eub aspectum cadil, esi res visioni
., , aufejocta; pnta eorpoa qood cerniiur, vel eolor, aut
, , . flgura : videndi faeuliate praeditum, est quod a na , lura polemiaoi babel vidondi, lametai forte dor , niiat, ani c#cum ait. Homo enim animat esl vi * *, dendi faculuie pnedilum. Yidena dwwque eal, qui
*
**
,
\
* aapeclu,
r
'

r
hoc e&i ?Utia faculuie oiimr; aciuni
, exercet, el videi. Hoc tnodo voluntae, eal ipea
* 0e4nrtV , cutUf voiumaa, quam Grealor nalara aniinae
; [] , * indidil; hocoal volendi poiestaa. Yetle aulem, esl
* * oa v i , qua volamua, reipaa u l i , e.i appeiere : vull
* * - autem nemo, qui volonialem, boc t * l voiendi fafor , . " , calialom, non babeal; eal id qtiod voluiv
$ , iali aubtoclum esl, aive rea ipaa eai qoam voiu , 9, - . Y. g. volo navigare: narigare, esi res volux * O M T V ^ - * - lail aubjecia. Yolo lemperans esae: slc ae babere,
, * rea eat qtise aub volanlaiem cadil. Mon volitum au , le*i rea eal quam quia non vult; uli non visum,
{ * , * eal quod quia noa videt. Yefle quid, eil ule qald
, . , - veRe: pula velle Deo conjungi: velle manducare;
, , . veflo bibere; veUe navigaro; velle eopiriam uxoris.
4#. ^ Slc, cortoque modo vellc, esl bene velle; v. g,
. bene, et seeondtfm Dei legem veile uxoris copu *- lara : aul maie, el conlra Del legem, copulam
. aliefiae. Yobjnlaie pnBditum, eal quod a natura
, * - habel vim volendi; ut bomo, angelue, Deua. Quia \ - que eirin Hforum babot facuUaiem qua velit. E l . , enim unaqttaaqve divioa hypoa lasia vull; ei uitaqua; , , quc angelomm bypoataais v o i l ; ei qiwelfbet borai\ * ' .
num bypooiaaia vtfll. Quod auiem unaquaeque hy.
poaiasis babet, boc naiorae esl. Esl enim Baiurale, quod In singuHs, qnae ejtisdem apocici et naiuna
pTT>pickar. l>eaique volena eet, qai alitar voluntaie, aeu volendi facultate , atque appelil;
1
bypoaiiaie.
. *, , *
, , *
\ , \
.

fj *
, , ,
. '* ,
- , *
, , , ,
, \ -
t4. Yolunlas ergo, iaterdum ipsam qoa volnrnua

facullatem aigoiQcal; inlerdam rem ipsara quam
volanus. FaculUs iiaque qua volumus, ad naluram perlinel, necnon velle simpliciter, Omnia
eniro bomo poientiam babet, qua velil: vultque
omnis bomo ; boc eal,volunlale ulilur. Elenim homo esi animal praediium facuUalo volendi. Res autem illa qoam volumiia, aedam naiuras eal, sed
et arbHrii ei pfreonae. Non enim quivis bomimim
eadem ralione vull, vel nnum aHquid. Quapropler
velle sic, bone, ant male: aul 5 4 1 velle aliquid;
boc, vel illud, non esi nalurse, sed arbiirii ac per
YARIiE LEGTIONES.
k
Baail. \ $.
. meliori aensu. . 4 . J ftec
,- retiituenda euol ex cod. . 1. a Cod. S. Hil. . Nosler i
/* , . . . . c&lcra praelernmsa, de divina, aogelica *
buanaaaypo^laaibus. Maa. ., el aiaiim .
1
155
S.70ANNIS DAMASCENI
158
sona?; quod ad angelos quidem el bominee aliineU . \ ,

Nara in sancta et individua Trinitate, una est triura ,
pereonarum naturalis volunlae, una res quam na- ,
turaliter velint, bonum acilicet. Nec enim quae- , - qne persona pecuSiare aliquid quod velil, habet, , *
aut voluntaiia motum propriura: aed una eal trium , * , *
moiio, unaque res quam velint. Qaamobrem etiam , \'
irea peraonre, non Irea d i i , aod unus Deua aunl: ;. , ,
uniia , inquam, Deua cam suis irlutibus ; non U - * ,
men compoailug. Quaslibet enim Deui perfeclu*; . )
eal, ac perfecta persona. Natune auiem ex per- . .
aona composilio non flt. Esi auiem id proreua no- ,
furo, nee ulli convenil praaterquam Deo. Non sic .
autem rea habel in angelia et homlnibus. Ut enim ,
una ait angelorum volunias;
ea, inquam, yolendi
-
r - " -
"-*
faculias naluralia ipaia a Deo indiia (quiaqno enim , '

angelorum vult, ac aimililer quivii homo), baud , \
lamen eal ununa angelorum oronium molus, nec ^,
* * ,
UIJUS omnium bomiuum ; aed suua cuique peraonaa
moiug eal; aoa cuique proposiia rea quam velil. , *
Non enim eodem modo, neque idem volunt aingtili , angeli ei liomines : aed bic bene, ille male; bic * ,
islud, ille illud. Cumque untia movelur ac vult, * ,
non simul aller vnli ac moteiur. Quamobreni in . ,
angelis et bominibus volunialis (acullaa oaturae
iribuilur: ac aimililer, velle. Omiiea enim hominea ; ,
comparati aunl ul velint, ei omnea volanl: non ,
lamen oinnea comparati aunt, ut unum el idem ,
vdinl, aot idipsum volunt. In aaDCla euim Triiii- *
late Ires persobae, aliae aliia inaunl, aunique Ter- , bum ei Spiriius sanclus, Patria viriulca; ob eam- ,
* ' ", " *,
'~"
que cauaam una esl irium volanlatia mpiio; item- ,
que eadem rea quam velint. Angeli auiem atque '
bomioes auam qiiiaque dWiaam dirempiamque by- , , *
poaUaim babent ,tamelai ejusdem naturje avnt, ob , .
eamque causara volunUlis faculiaa.una, ae velle ,
unum eis cal, el nalurale: tali aiiiem modo, ac quid , ,
velle, liberum ac peraonale. El eorurn quidom una etl naiura voluntalia faeullale prsediia: raulli a-jftet*
aunt qui voluni; diversa itli raiione, alque aliud volentea, eH aliud.
\
25. Quamobrem tolunlas appetilio eal, cum
animalis, lum ralionalia. Qaod si animaUs, ora- * , .
nino eliam cum senau coojoiicla. Bruu alquidem , ' ,
cum seneu appelonl; aon tamen cum ralione et * ,
libere. Sed bomo, cum ail animal raiionie parti- , /
cepf, qoalonus quidem eel animal, animalium ,
*
*

more ei cum aensu appeiil; qualenua autem ra- , ,
Uone pneditua, cum ralione el liberUle. Esl ergo
* ,
volunlaa appelilua oaiaralia, lam ralionalia, lam
.
animatis, ex solia naluralibus pendena. Sunl au , -
lem volunlatoa nalur consenlaneae. Prima, divia
* , * ,
legi subdl. Homo enira nalura Dei wrvus eal,
* ,
eique subjectu*. Deinde qure naluram afficiunl,
' , '
ul famea, aiiis, aouinua, et aloiiiia. Eii voro hy.
, *
n
1 9
1 1
19
Greg.orat. 45, 52.
YARliE LECTIONES.
In N. carl. , . Leg. , -I
poMnlai. lia noairi eodd. alii . Baail. , male. *i Noairi etColD. I ?* .
. Noatri el Cotb.0780 ; Colb. altcr el Reg. .
11
157
DE DUABUS YOLUNTATIBUS.
158
xxl , poslalica atqite arbilraria volunlai, appetitio ex
. - libidine et arbilrio perat>n uienlis; non ex-di , vin* legis raiione, nec modue ulendi nalurali vi
voluniaiis, ex personso uieniia arbilrio el aenlen.
lia. Iiaque peraouarum discretio aentenii* dUcrimen fatil.
*. , , 26 5 4 2 Aai, inquiunl, bomo non babel nalu - 6 - ralem voluaialem. Perlenduol enim duaa eaae so , , - furo volaolales : bonam unatn, divinaniqtie; dia, \ bolicam alleram, ei malam: cumque humo vull
, . id quod bonum est, Dei tuncfaaberevolunlatem ;
, * ' , cum autero malum, volvDlaiem diabolicam. Nec
, tero inlelliguol fleri non poaae, ul ulla nalura
. aliquid agal, cujus vira a natura non acceperil.
,
. . . . .
. > av/ia non poteal volare, niii pernaiuram
, * , 5 accepla polenlia volandi : nec simililer lerreslre
animai incedere polest, raisi per naturam accepta
, - gradieodi virlule: stc uiiquc nec bemo ioielllgere,
' , - niai intelligendi faculialoni per naturam atcope * r i l ; neqae loqui, uiai per raainram aecepta faculIpfv, , lale aermonia: aimililer neqoe videre, neque velle,
. niei a natwra polemiain eam acceperil qoa videat,
, , aut velil. Quapropler primuro a natura insil opor . let faculiaa qoa volumus; nenipe volnniaa, lomque
, , \ \ demom sequiiur velle. Haque in Domiuo ooalt*
. IV , , iesu ChrUlo, quoniain duas auni nalurae, duas
, quoquo eunl nalurales voluolales, ul sit lura per . , (" feciua Deue, lum perfecius bomo, nec ei ulla di J , vioitaiia, uliave bumaniuiia proprielaa detii. Pr<j
\ * Q duplicis voro raiione Toluiitalia, dopliciter dicf ' \ - oom vdle, ae velle- differenler, aecundum
[ , ] ' \ nalurarum diserimen : uirtiirum divina oaraipoleii \ lique ratione (esi enim volunlaa divlna omnipo [ * ] \ [ ] tena) el non omnipolentiae modo, sed imbecille el
paliendo (p*uaibilis enira el infiraia est bumana
, / volunias), ac aliud quidem divina voluutaa, aliud
- humana quod velil a naiura propoailtim habel.
, \ , , \ * ' Non onira rea eaedem divina vuli, qnas bumana
\ . prosequilur (buroana siquidom nalora boc sibi
, 'coDgenilum babet, ul velk el appelat ciburo, po , , tnm, somnum, ac aimilia: aecut vero deilas : qoia
nunquam hsec ejusmodi aliquid appelierii); qnani.
Hbel naluratn buiuadam ea congeniio appeliiu
D vellel appelere, uli, ac qoando aic rea forebai.
27. Sunt ergo in Domino noatro iesu Cbriaio
*. ,
\ * pro aalurarum diverallate doas volunuiea: non
. - contrarix. Non enim bumana naluralia voluntaa
divjnc adveraalor nee nataralie volendi Xaciillaa;
* * ncc quas ei nalura subjecu annl; iiec ejusmodi
. facultalia utua. Divlna quippe volunlaa, nalura, * lium omnium reairii csl. Qoae autem sutil conlra
, * naturam, ea volunlalt divinas repugnanl; nempo
* * criininalium volupuium pro sui senleulia animi
VARL LECTIONES.
fljfic deeai in noslris ei Regg.
Beeal xa\ in Baoil. Ncutro nomine scripsil Combeflsiua
; quod ms. nullya codox baboi.
lla rod. . i , ex quo leslum maiicuin inslauravHCombefisiua. ln nostrie , , , ,
CooiW. inleraeniit , '. * Haec auppievii Coiobolisius cx . 1. Bastl. d 5. |
.
%
159
160
appclilug , id eel, pcccaium. ffoe Dominus *. asgumpail ; 4 Peceattjoi eiiim non iecit; nec dolus * c ' ,
iiiventug eai in ore ejus ". Quia autem una cst .
Gbrigii peraoita, el uous Chriglug, unug est, qui , \ ,
uiraque natufa vull: ul qmdem Deus, pmbang et * , , \
accepiuro habens; ut auiem borao, faclug obe- , . diens. Gratum habens uti Deus cum Patro et Spi- ,
liiu gancto, divloa palernaque voluQtate; ut horoo ,
vero, divinae ac Palrjg voluntali, huroana ac no- , .
stra voluntaie obediens factus. Neque eaim divina
aua voluniate faciug est Pairi obediens, ncquc . , ,
inobediens. 5 4 3 Naro isia, uL aii Gregorius . c ,
Tbeologug ** c eorum sunt, qui imperio gubja- * ,
cenl: > necjaoo formae gerri quam ex nobig as- .
wmpgiu Factua autem egt naiura obediens, pro *
kuinaoa gua voluniale " . Quippe obedieniia l i - ,
bera, ac gponlanea aubjeciio, ab alia volunlate * ,
eet. Voiebai igitur ac vuli divina, ul Deug: vole- , , ,
baiqve eH vxll, ut homo, bumana; non aenienda , ' repOgBajiMa, aed Daliirarau proprielaie. Volebal . \
enim el vujl bwnajia, qiiando, ei qiue probabal , , ,
djyiaa voiunlas; biuoanam babens volunla- ,
.
lom tibefo subjectam divin* guae volutUali.
'. { 1 ) \ ,
28. Dei volunlag ei operalio, ut B. Irenaao plac c l , e&t oionie el loci, el temporig, el ga?culi, , emnigque naiucae, effociria ac gubernalrix cauaa. , \
Humana aulem voianlaa naiur virlue eal, ea ap- ,
peteog qiia auoi namras conaenlanea, eaque <eoa- ,
liiteiig, qvaa per qggonliam aaiur cooveaiant.
&ibgtaoiia enim appetil lum eaae,im vfvere, tum Q , \
aongua, tom anioai moium, enlhatit gua naiuralia xoV , 9
Isa. i.m,19. Oral, 38.
PbUipp. n, 7.
. ad Domelr.
VARUE LECTIONES,
s
Ref.
, . Ulerque . Atque inde emendari possunt

ei 5. Uil. iu quibus legilur . Aliaa Trugira sii copula . Noslri .
NOTJE.
(\) ukr . Bei vuUnlat et aciio. Nosler cedendum eat, oas et exceptagconsarcinatasfuisse,
bic paggim in bacce adverattg Monolbeletas diaaer- lam ex Glemenie Alexandrino, qiiam ex Albanatalioue gatitltim Maximum sequitur, qui in variig sio, Irenaeo, Nysaeno, Anagtagio Aiuiocbeno, J11auia lucabralioibu8 quag conlraâmdem baeregim giino quodara recenliori, aliigque, inier quoa Joanscripgit, ex epislola ireoasi Ad Dtmctrium Viennen- nem eliam Damagceiium accensere non dubilave$em exqoe libroGlemenlig Slromaiei, aive Alexan- rim, propler bunc codicig Yaiicani 095 lilulum
drini, bt Frovidentia, el aexlo Slromalum, velul quem Allaliua referi in dialriba De tibrit Joannis
rliaio ei Alhanagio, aliigque defljiiiiones varias uamatceni, n. 9, " ...
aiibglanliff, volunlalii^ ol operaiionlg atlnlerai: ,
, . Uefinitiouet divente colitag binc indo videre esl tom. II Operiim ipgiug.
aa oranes aliagque omnig generis complures, ne- Uc\m ex . CUmente, ei Jcanne Damaiceno, el aliit.
*<. quig aucior collogil, boc prastlxo liiulo *Opoi CoHeclionein igiain auciiorem quam anlea edidil
. . . . Definuionei . vir dociiggimug, meiqiie amaiiUaaiinua R. P. D.
dherta ucundum tradilionem, el fidem tancue $4 Dernardug de Monlfaucon lom. U Oper. aaDCii
apoitoiicm EccUtia*, *olleci(naClemente Ana*la$io, Aihauagii : nec dubiuia jaro mW superest, quin ea
gftti eiiam Alhanatio, t i aliit: edtiaei|ue suni, lam ipga sit quam AUaliug Daroaaeeno noglro redden Hodego Auaslasii Sinaifae, qiuin inler opera dam arbiiraiur, propter hunc aliuin lilulum qutim
magni Alhanasii. Anaglagiug ipge Sinaiia, colle- in suis gchedia se reperigge ail:
clionisliujtis auoioiem facii Clemenlem Romanum ; ,
quod quidam mes. aflirmanl, * Sancti Palrii no$lri Joannii '. Quia vero veleres ganclo Glcmenli papae ntascent defimlionii varia secundum traduiontm.rKc.
libroa aliog nun ailribuunt uraeler duas qua3 au- Sed propler quaedam addilamenia non egl cur DajH^raunt nobig, cpislolas, babemosque Glemenlem masceju esee cengeatur, quandoquidem anleejua
Alexandrinuin variarum deflniiionum parentera : geualem ga^culo gepiimo Anastasiug Siuaila eam
qninimo non unus Colleciionig aiiclor assignalur, cilaverat, alque Bodego auo prsemiaerai.
MM! plurcs, ipsique pra*,slanligsimi; omnino con9
161
162
, *. inlegriiatom desiderans. Hubel namque nattira, nt

, ae esse galvam velit, utque ipsa qua ratione ex , , * gisiii ei condita eat, ab eorum quibua conaiiiuiiur,
xaV . desiderio pondeai. Qunmobrem alii naitiraletn
, banc votoniaiem debnionteg aiuni: Voluniaa na , \ , luralis esl, tum animalia appeliiio, ab iis aolia
* \, pendeng qnae natura? gunt. Iiein voluntas, secua , dom Ciemeniem \ esl ejus quod vere esl appeti. * lio. Ac ilcrutn, est appeliiio raiionali naiurae
. * eonsentanea. Iiemque, mentia moderairicia liber
. riioiug. Dcue cnim in principio forroana homtnem,
, * , naluram creavit Innocuam el liberam volunUlem,
, gictit divinug Albanasioa a i t , ac quideiu crea. , , lura oronis a peccalo libera est, tum quas raiionia
, eai particepg, lum qu* raiionia exporg; aire sen * '
* gti, givo fton aenlieng, ahre vita carcal; at
'

<
* non omnis quls condila eit, eat volunlag libera.
' ' , ' . Ad hsec divina voloniag eat innoxia ei libera; qain
, eiiam immunis a tnutatione el immuiabtltg. Quo , circa divina natora voluntate praedila eat el
* , libera, in qaatn nec peecaium cadit, nec vieiesi . * ludo: creaia vero omiita innoxia condlu a Beo
, * eat; qooniam c oronia qos fecil, valde bona
erani eat lamen imilabHia* Qaomm eoim ortua
, ,
a eofcpu, baec per naMiram autii quoqae onuubilia Atqul motatio est xdduclto a non
t f
ad eaae.
,
/ ;

,
;
, ,
*
.
* '
, , '
,
, .
c
, . ,
, ;.
, ; ^ , .
,
[ ] .
,
* .
5 4 4 &i ilaqoe non aagumpgii [Cbrislus] bnmanam voluiiiatem; quanam voluniaie obedfens
faclus eei Patri " ? Si assutnpgii humanam
volmiiattto, q*a vottJitlaie facioi esl sob lege ?
ai *on aggumpalt bonnnatn Voluntaiem, qtia voluntate implevk omnem jugtiiiam *? quod eolm
Tirmtem omnero cotaetit, et jugtiliam omnem imptarerit, ipaom aodi dfoerrteta loantii: Sino
modo: aic enim noa decel imptere onmei Juetlllaa . Stno qttidein tirttttem amnem et ju*iiUam implevil; nah umeii protlciebat operlbog,
aat tt viriaio : aed ab ipaa priraa anitione perfoclua fait. Won otrim CUID plrius non eaaet, faclua
esi Deoa; ted eom eaaet potMttus Deaa, parfecias
boaio factaa eot.
Bi non ataumpslt batnanaltt vohioiatem, remodiam ei uon attolit, quod ptimam gaadalom erat.
iQnodOfiiin aasatBptuiB nonoat, neecxt cnratnm,
l ait Gregoriua Tbeologue
Ecquid etiim offenD derat, nfai votanlaa! qood argo cocidcrat, quod
pecoaverat, id demmii ampliua caratiooe egobat.
Qeod ai neges, id ab eo aggnmpHim, quod poccaverat, falârig neceaae eat, nec peceairScom, neo
aegrani tfxturam âm agisdtppslsae. Quod ai non
aggumpgit, nec bumanam asgumpgit naturam.
Ipsa namqoe eat qoc peecaterat.
Qeai. Altx Ub. De prov. et alii. " Aihan. Orat. contra ApollinariaUg. " Gen. i , i\.
lipp. n, . Galat. iv, 4. Greg. ad Cledon. Maub. in, 19. Greg. orat. 6 i .
Pbi-
TARLE LECTIONES.
bColb. 4790 , lege . . i . Colb. Noairi el Reg. . . .
Albanagiog ut in texlu. Ubi pugnat conlra Manicbaeog, homini congenilum non eaae peccaium,
MC baaiioig compagem a diabolo eaao. ha mgg.; patilo poat in R. geqxitnr:
, , . . I .
153
164
Sl non asstimpsU bumanaro valuntaten>, quo- ^ , t

BHHIO C anttsqiiam cognoaeat bomim ac mabtin, nen , ,
acquicscet maUtiaa, ut efigat -*! Noti ; >
eniin divina volunlas, vcl nan acquiescit, vel , ,
acquiescit, aot eligil. Haqw noa acquiegcil ma- , ,
lilia?, ged eligii bonuin, libere nl boo oblempe- ,
randa votantati palern (nam eleclio volirntalts , * * *
etl libere) verum eligil, noo snore nostro eon- *
aulians acjudieang, amboque contraria, vinulem, * , \ , ,
inquam, et malitiani, cogilatione versang, hique * *
eorum cogniiionem veniens, aed lanlutn boni, *
quod volunlali dtvinac complacilum esl; alcque ' .
Adami pergolvit debitum. Dlcendo autem : c Anic- , > [ *
quam cognoscat bonum el malum; non boc ait, , ,} quasi poglmoduiu gugceperil. Naiu propter unio
, * *
nem secundum bypostasim, non cognovit malum,
^, nec cogilaviu Nunquam babuil volunlalcm in * ' ,
utramque parlem pendulam aut ancipilem; ged, , cum unus ipse libristus boc pariler aique illud *
essel; nempe Deugeibomo; bumania suig uieba- ,
lur, boc est universis quae ad hominig naluram
apeciant, in obsequium pateruas divinaaque suae
volunlatig.
Ergo non asaunipsil volunlatem humanam, qui
' , (
angelorum admisil auxilium ? ail enim ; El ecco * *
angelus conforUns eum ; > qu* lex esl ac con- ),
diiio humana naturae. Ail enim David : c Angelig , guig mandavil de le; el in manibus lollcnl * . >
o g x
An quia paggug esi dereliclionen), auacepil volunialem bominis? Ail enim: Eloi, Eloi,
lamagabaclani? id eal; Deugmeug, Deus meug,
oi quid rae dereliquisti. Tradidil epim Deus ac
Paier, unigeniluni Filium guum prc nobis in mortom, faclum bominem. Haud quidem fuit derelicla
ejua caro, vel ab ipgiua divinilala geparala; aut
vidit corruptionem, aul anima ejus derelicla esl
ia inferno : verum proprio Filio non pepercil
Ueua 5 4 5
P
P
omnibus iradidil illum " in contumeliag, ignoroiniamquc, el
innoxias inculpalagque passioneg, ac morlero.
Quamobrem Palernae volunlali ugque ad morlem
obediena faclua *, contempla confasione
gloria ei imniorUliialis bonore nogiram coronavit
naluram "
|
Si ilU qui unaro in Gbriglo naluram profiteniur
composiiam, ac duag neganl, naiuraruai admillunl dtffereniiam ; quomodo igilur vog, qui duaa
in Chrigio nalurag profltemini affirmaligque, unara
in eo volunlaltun immani mendacio coofingilig? Asl
inquit: Yoluntas non naiurae esl, sed pcrsonae.
Quara vero dicilig voiuntatem ? Num vim eam
qua volumus, ac velle simplicUcr, remque quam
c
a c
a l e r
n 0 D a S
4 1
,
; * c , ;
' , , ;
,
*' , , ^
$ * '
*
,
, .
,
,
.
k

, ,
, *
[ ] , ' ;
, ' * ;
, ,
-
* Isa. vn, 16. " Luc. xxm 43.

Psal. xc, I I .
" Marc. xv, 34.
viii, 3.
Pbilipp. u, 8. Hcbr. xn, 2. * Paal. vm, 7.
M
* Pgal. xv, 11.
Rom
VARIdi LECTIONES.
, 1 . * W S M r t o upplenda guul. Noglri 1 , . k Edil. &.
' Forlo legcndura . J lia Noslri. Reg. cdila el S. Sic/mierpr. prodigialiter iicum.
,
DS DUABUS VOLUNTATIBUS.
13
106
* a aalura volunlag velit ? an modum usua vohtn ; * ! tatig, aeu quod gic velimos, ac quod pro noalro
, arbilralu ac libidine volunlail aubjicilur Ventm,
, * si vim quidem voluniatia ac velle aimpliciler ad
, * personam dicatia pcrtinere, faUum decarnilia ?
01 Omnig quippe homo vim habel voleiidi, ei ut
, , . absolule velit. Quae aulero in singulig ejusdem
, * apeciei byposiasibus perapiciunlur, ad naturam gpe
, \ , * clarat, non ad pergonam. Al non univerai homi , , * nes id ipaum, aul eadem raliooe volunl. Quam , \ obrem volendi quidem facullas, ac vella simplici. , ler, ad ualuram poninei : vella autem hoc aiiquid,
, ', ' ac aic velle, in unaqxaquo peraona diversum est,
* c et iaalar accidenlis bypoalalici. Ejiiaque lealia gil
, * eancius Joannes aureo ore vere Chrysoalomua, cum
B iia ail lib. Commeui. in Epiglolam ad Hebraog,
, , .
Iradala 14: c \oluotas quidein, innalum quiddam eai, cl a Deo : ooetrm autom , lalii voluntag
aoalriqae judicii el.
Praelerea : ai voluiUaifg ipia faculiaa ad per", ,
, sonam perlinel, gicul Filiug divoraa persona
esi a Paire, i u eliam dWeraas ab eo volunuila
.
erii.
Ilcm : Qiue naturae aunl, doclrina non egent.
, ,
, , , * Nullua quippe docetur eaurire, eiiire, dormire,
* , resplrare : aic neque qaii docetur velle : aed Uli
, , * modo velle , id eai bene aut male, ei boc aliquid
velle addiacii. Non enim Dei lex velle docet: quippe
* * cum huc noslrasBalune ab ipso aii daium: aed do, * , * cet bene velle, el boc aliquid velle. Ergo velle qui , , demad oaluram poriinel: hocauiemet eic velle, ad
. , personam, diveraumque eat, prrterquam in ganctt
%k - C Trinhale. Illic enim modo eodom eademque vo, . luni ires deilaiis pergoiia, propter eamdero deiia , lis eubgianliaiD. Unus enim gancla? Triniialig, qui
, carnem aibi conjunxit, Filiug Deique Verbum ac
Deua, uii naturam baraanam, qua faciuaeal bomo,
, prreler Palreoi el Spiritum ganctum, quia abuiro , que osl diacrelua, habuii; tia el per naturalia buma niialia proprieialea a Palre ac Spirim aaneio dig, , creiua eal; qoia duaa oatarag babet, duplicegqdo*.
naluraleg proprieiatoa.
.
Inauper, ad gubetantiam ei oaluram illud gpo, , ,
. cial, quod cura adeal, gerval; cum abeil, deatroit
* ; . nalune dcftniiionera. Num ergo hotno ait qui
. YoluDtaltg eai exporg Miniine. Nunquam enim
*ine volunlale. Ergo voluniae eo. , , 5 4 6
, , - rum eal quae gpecUAt ad naluraio. Si fameg, ac ei , , ;
, goronique degkterhim, eum appelilionea gint
irraiionabileg, ad naluram gpeciant; quidui aniiui appetiiio rationalis, quae iibera eat, ad eam gpecteiT
Facii gumug ad imaginem Dei, qualenug inlcl ,
. leclu el arbilrii liberlale praBdiii. Si igilur non aa*
, * * * gampgll menienj acliberaro volunlaleno, raeque id
* - quod eal ad inaginem agauropgil. Qusdam vera
. XI , posl pauca gubjiciemui, de modo quo boroo eal ad
, - iinaginem Dei. Ilaque al Cbriatua non agaumpgic
D O r a o
VARLfi LEGTIONES.
*Rrj|.'cl Colb. . Colb. elNoalri
1
161
S. JOANNIS DAHASCENI
168
bumanam volunlaiera , qurocunque volail, om- * []. ,

nino divina voluniate voluil Quomodo igitar , , ; cum ingressas domum hlere voluisset, po- , . ,
i n i t ? ergo divina volanias est omnipoteng, , *
aed impoiens. Desine, bomo, aic desipere. Dmnas ,
oluniatis non esl cibi potusque appetitio, ac , , *
velfo lecum ex loco raotarc, ei aimilia ; aed hu- , *
manae. Quanquam Cbristus bumana haec vo- .
luntaie, aecandum Patrlg beneplacitum volebal.
*. , , 29. Ast, inquiunt, non a nalura concessa
ealbomini liberfag, sed bonoris . Aii enim , ,
Gregoriua Theologua " : c Llbero eum arbiirio
bonorana. 8ed altende quid rurgua idem Pa- , ' * c
ter dicat: c Hunc raiSono ac Dei iraagine boneaia- .
tom. Si orgo ne rallonia quidem facallatem " , *
per naluram haboeril, aed bonoria dunlaxai l i - , , ' lulo : jam quoque gupereai ul dicag, non assump- .
aiase Dominum anSmam raiione praeditam, aed
nieniis experlem.
, ' *;
Quot modUdtcUur oxtd, ad imaginem?
V. , , ,
50. Eaparle, in qua ralio, mens, ei liberum
arbiirium eat. Eo ilem nomine, quod mens ver- , *
bum gignii, ac spirilum proferl , ac denique pro- . !
pier principatutn. TripHcl hac raiionesuni adima- * . , !
ginem angeli el hominea. Ad haec autem el in- * , *
primis horoiuea, ratione ingeniti, quod in Adamo , *
perspicitur; el genili, quod in Abel, ac proceasio- . *
nis, quae in Eva. PraHerea, ex eo quod bomo na- , *
lura principatnm teneat. Aniroa enim a nalura Q **
corpus gubditutn babet, cui dominelur. Quod item , *
ouiversa veluli colligat. Cum enim in Deo, lum in .
boinine universiro uniiur quidquid in rebus crea- * I
lum egl: siquidem homo gpiriiualig aensilisque na- . , *
lor veluli nodua esi. Quod denique Filius Dei ad
ejaa eaael creandua imaginem. Mon eniin. angeloa faciuaeat, aed borno".
/. ,
31. Natura omnfg compogtta el ex diversia
naiurig coalescena, nalurarum ex qulbaa eom- ,
poniinr proprietaiea nalnralea neceaaario retinet, ' ,
lameigi in conjunctione perapieiaiur earum con- *
fusio. Nam ignia t aqna omnino conCraria aunt: * , *
ign&a aiqnidem calidoa eat ot aiecoa: aqua vero fri- , * '
gtda el bamida. Corpog tamen, quod ex qualuor , etemenlis coaluil, qualoor habel qualilateg ; calo- D , ,
M
Marc. , 24.
orat. 2 Pagcha. " Vide Greg. Nygg. ex quantlonibiie Deeo quod ett od
imaa.; Anaaiaa. Antioch. in orat. duabug de eodetn argamento.
VARIJE LECTIONES.
Reg. . Ediia el Noslri . Yetua interpr. Locum ex locU. * Combef.
poguil, nescioqtjo auciore. Iiatngg. quse legi: edil. Baail. '
. Hte porro litiiiua aovuin aliud opus non indicat, ul viri quidam doeli puUrunt, aed pauca,
quae aucior ge tradilarum paak anie poUlciius erat de celebri bac inier Orienulea quajsUoae. Moaler
1 ,
9
0;*.
(2) Coibbeilsiue ex uno cod. Nostro, ita vertendum rentiam ? At polior tnihl videiur gonaita airae inlercensuil; iVum tt eui unam in Chrulo naluram com- rogaliono; ui aucior ex ipgamel Sevorianorum
posUam, etduat negant, nat*r*rum admiuunl dife- confesgiope Monotbeletaa talidiua expognei.
16
DE DUABTJS VOLUNTATIBUS.
170
. B ( , rem el frigus , bumorem i c sictitatem. Sl ergo

at , ubi perspicilur conlusio, noceaae tamex e$t
ntri nainralea proprietatea eorum, fx quibtia cotn4 1
poaitio 5 4 7
quanto magia in ea unione qam
confuaionis expera exsladi t
|. ', ,
53. Aal, ioquhint, non babel homo voluit * t talem nalaralcm. Dicttnt erim Hanicbasorum
* , - , more duaa untum ease foluntalea; nmm qvi*
, * \ dem divinam, qu bona eal, alieram voro dia , * - bolicaro, quas roala: curoque id vu!l bomo quod
, . U bonom eat, Bei in eo eaae volantalooi enm id
! 1 quod malum, diaboll. t l i i f nlarero deveaiiain!
] , ; . igBorationia lonebraal DHr|nam TOltjnlaUNn onv
, niam creatricetii babotbooiio, necneT Cette ba, ' . ** - bet, inqaiuni* Cum ergo botio qui vxk bonnm.
, divinam babeal volunUtom, erll plarte ooram
*,
aentenlla rortioi omniom aoclor. Sed noa inld , ligranl, Dullam omnino naloraro poaae aliqaid ox * toqui, ai volendi facullale a naiura doaala non ait.
*, Ut avea nanqaam volaverinl, niai pcr natarani
* , accepla facultate volandi; nec terrcairfe animal
* , gradietnr, niai accepta faeoUate gmaos: aie noc
* , bomo aliqnid velle, aul agere potest. nUi a natnra
* * voleradi aique agendi vlm accepertt. Eodotn too*
[iffi\ * ! do oeque ul inielligai ficrt poteat, abiaaaiora
, * acceperil inielleclua facoltalem; neqoe r t m a trt
* \ , vldeal, aut aliod qoidqvam agai. Quamobrem
, - eiiam naiuralea propriotatea onnl aemper eatar*
, * *, * hiauoi, eique coexaiatODl: baod perindo vero roa
* c . > qaaa volamm el aginwe. Ae qoideia nalnralia voi-r - r - x i
11
fit
* * , lumlai, aive facultaa illa qaa voluroua, nna eat:

* - eaavtem, qoaa volamoa, molla aont ae varia. Ail
,
e-iim divitia Seriplora : OmTAoa voiofUaioa ejua ia
efia .i Hba ail, divtna ola folondi foculiaa; aed: c Omnes volarataiea ejxs in eia, i M oaf, ea qojB cac|iia volanlacon.
*. ' 55. Id porro opefaa preuam oal aclre, qnat
* - , - vall deiiaa, ad natarato porlinero; qoippe quaa
* ' \ . iroroulabilia exaiilit, nee eal cooiparala, l allo at & que alio modo veiil, aed aetnper vuK eodera nodo.
\ . Aique adeo eadem pronoa aunl qaaa voluoi Paler
, el Filiua oi Spirilus aanctiu, uli ona eadomquo eat
. irium naiura. Nihil autem in aumma Deiiaie per , , - aonaioeat, prtfrquara ut Pfler ingofiUtta aiiac
, , , Filti geniior, FiliuX ait g^niios, ac BpKrllaa unctaa
.
procodal.
. * ,
51. Quod aulam diximus de voluniale *, do
* acla iiidem iWe operaiione, el ipaa vooo tcttu di . , citvas: nimirum, eorom eaae, qtjas diveraa aigni ' - flcanl. DiriiuB autom operaiionia boc proptiom
, * est, i i l nodum aenauro omnem, menleitique ao
*. , aaeculom, aedel oronem subsunliam ae erealo . ram imincDsum superel. Porro aclas eal cujutque
M
^Paoi. x t ,
Lib.ii, D* fide, cap. .

VARli LECTIONE8.
. H . 1 . Hase porro ei nonnulla alia ropeiil. tit aenaim ad secundam auasiionii pattem
ea^ldoptioaeenoclandaiii accedal. . , nec male* ' Regg.Colb.lOSO.Noslri...
Sod vetaa Interpr. in$anim $uperabunda*ti&>! unebrarum ignoraniiat! Sic barbaro more casntn
paiikw Loiiao reddit. Deeat ot, in Basil. el eod. S. Hil. * Colb. 1639 . . cban.
. ffootti ". W. 1 .
PITROL
Gr.XCV.
172
aubglanii* raolio. Rurgusque, aclus csl ig natu- * , ;

ralia el uniuscujusque esoenli interpret. Item: . \ - ,
actus naturalla eat primus, e*l inieUigenlia animas .
virlus aemper in rootu; id eal perpeitio motu agi- ,
tata ejua raiio, ab ea cou fonle jngiter manaiia. Ac- * 6
tus quoquc dicuntur aciionum ezerciiia ; at vi- , dere, loqui,'gp!rUum ducere, ambulare, manducaro, . , , ,
biboro; boc cet naiuraleg cujusquo faculialia fun- , , , ,
cikraqa* 5 4 8 * pasalonea nataraloa baud raro *
aciiM4|uIdaiii dicunlur; uli famea, silig ac aimilia. . ,
Alqtie, ut verbo dicam, aeiug naluralia eat cujug- * , , *
que gubgianlia* virtua et motio, qua ablaia nibilgu- , ,
persit. Quid ergo eai quaojobrcra naiuraa huma- ,
nft operalionem Dominua uon babeat, cum sub- .
laia uaiurali cujusque operaiione, naluras conee* ;
quaiar tateritua ? Si ergo non fuit in eo natune bu- & ,
manift naturalia operaiio, nalura quidem .
bumana ineofuil. Quorum eniro nalune diverea , '
suni, eorum eliam laia volunlaies, quam adua el ,
.
oporationes discrepant.
'. , ,
35. Aliud iiaque esl actus, aliud operari, aliud
aliquid aul niodo quodam operari, aliud quod , agiiur, give quod aubeal aciioni; aliud quodbabel , , operandi facullatem, el atiud operana. Aiqui ac- , J *
lua quidero eet ipsa vis operandi, boc eai poase , , operari. Oporari aulem, esl ea vi u l i : aliquid vero
operari, eal, v. gr. cernere, Snlelligero, audire, . , $, ,
atnbulare, comedere, bibere. Modo quodam ope- , , , *
rari, eal bene, aui male agere. Operandi ?im ba- . ,
beaa, esl quod facullale poltel ui agal, puia ango- g , , , lua, bomo. Operana denique, qui operalione * , *
ulilur; bypoalaaia nimiruro. Alque adeo aclug . ,
alkaa quidem signiftcal agendi facollaieoa; aliag , ,
vero agere: interdom, id quod agiiur : ac quidem * ,
acius, id eal agendi Taculiaa, alque agere, ad naiu- , , *
ram peritneoi. Omnea enim polenliam Jiabeni ,
operandi; ei babenl universi ul agajni: bomo ai- * .
quidem aabnal eal operandi facullato praBdiium : ,* ,
quod auiem agitur, nedum nalurae eal, aed dper- , ,
oonae, in angelia pariier alque bominibua. Mam . ,
in aaocia Trioilaie naiuram periinent quas- *
cuuque auni voluntaii ac operaiioni anbjocla: * ,
undo eliam aum eadem in tribua pmonig. At in , ,
oogelisel bominibus, nec idem eel quod volunt, *
Jiecidem borum usus. Unusquisque enina singu- D , ,
laris augelua ei bomo proprium molum habel, *nill- .
que el agii peculiari raiione. Quamobrem iti Do- , ,
mioo noalroJeau Cbrigto, quiaduplex eal naiara, , ,
duplex quoque eal aciio ; ul gii perfcclag Deug, ei , ,
<perfeclugfaomo: duplex ilem voluniag ac diver- ,
uiu, pro uirlusqae nadirtt diecrimine, velle natu
0**7*
rale : ui dhrino aique bumauo modo velil; om- *
aiipolenli ac sine passione, raiioncdivinaenature; .
imbeciUiler ei paliendo, raiione buinanae. Ac aliud ,
.quidem egl, aliudque quod natura diviua agiiur, ,
1
0 l
VARliE LECTIONES.
7 R. . * Colb. 0780 : , *
. , .
173
174
, - aliud quod humaaa. Nec entm quae divina naiura

. operaliir, ipsa sunl, qu* operamr humaiia; nec qtiu*
* , divina palrantur, eadam unt qna facit liuroana.
, Non enim naitira divina comedk, aul loca sub , / ' inde mutat: quanquam divina acito per huniaiia-.ii
, . aclionem agit. Unus porro est qui hacc agil elilla,
, quia una persona eal. Si enim non assurupsil bu , , , mauam aclionem ; nec vixil ui homo, nee inlelte , , , - x'il, nec cogitavil, nec comedit, nec bifrii, nec
, , , cibunt gustavil, nec ambutavlt,nec vidit, nec audi , * vil, nec respiravh, nec ultum eorum exsecuius esl
. * quae nalurani humanam contingunl; atque adeo
, , - nequidem homo fuit. Ail nim beatus Gregorias
, Nyasenus : c Loquiiur quldem, lanquam ex honii * , nis549 persona, id qtiod imbecillilali nalurecon gruebat, ille qui nostrag sibi passiones asciverai.
, Catterum alleram vocem poslea eubjungit; subli. , , mem uiique ac divinitali consenlaneam volunlaiem
* , , aupra humanara valere bumana? salutis causa vo * lene. Nam qui dixil: non mea , huinanam bis vcr , bis significavit rcuro aulem addidit ed lua , ditt~
nilatia auaa cum Palro conjunciionem osicndic :
.
cujus ob naiuras aocletatero uulla voluuiaiis differentia eat.
'. , \ 36. His ita digeslis el enuclcaiius ditpuiatis,
, , videamua num aancla Evangelia, aposiolique et
^ , eancii Paires, omnia batc Dominum habuisso con , . " Qrmenl. Ac ae quidem humanam animain babuisse
, bigipse verbls Dotmnus in Evangelio Joannia a i t :
* , * c Potestatem babeo ponendi animam tneam, el poie
c
r
... ;
. f . r . . .
__.. .
-
... .
...
4babeo
, . : iteruin
,
.aamendi
......:
. . . . >
.
\ i

ftlalen
eam
El iieruln :
KaV . tX aaimani meam ponopro ovibus meia* .
" , Qood atrtem babutjril corpus, lealis etl Joscpb,
, , * qol corpos ejua poUvll, curavilque, oi sepulcro
, po8iiU . Menibromm etiam eompoeilionem in eo
[] fulsae loslata esl Ifla mereuix, qxe el capul ejus
* tinguenoo onrii, ti pedes lacrvmis rigavii**: lesiea
, * avnl el elavi, qeibus manuom palma; ac peduiu
* pianlae perforatae a u n l : faacea qus cjus apcruii
* , )aiuft , ac discipuhis, qui aupra peclua ejus re4f4 , * > cutMiil*'; iiagua quaedixil: Bi qais eiiit, voniai
* , - ad me, el bibal ; osque illud quod impertivu
, - Spiriium aajicium": dontea qui Pascha commi * * nuenint, et gutlur quod ilbidia stomachum Vmm% , D misil : bepariletn, qwodin aangoinein verlil :
*, fatigalio quoque ea illncre , dUlcnla eupra mo - * duin ffluaculorum artuumqxe compage, ul aii
* adniirabilis Basilius. Praspulii iltdeJn cincumcia1o ,
* c climes quibua aaino inaedil ; sutocfta m dorpo
. " verbera: inipacli geais oolapbi, facieique spula* .
, , Quud aulni seclionoan meam dnlbiXMmeniquc
M
> 1
l l
91
J f
IT
19
54
4t
i o a n . x, 18. * ibid. 45. l l a l t b . xxvn, 57. " Lua. vn, 54,58. Joan. xx. U seqq. Joan.
loan. xiu, 25. " Joan. vu, 37.
Joan. , ^ .
" ieap. , 2. Lvc. xxlt, 42.
' loan. iv, 6.
Luc. u, 21. " Mallh. xxi, 7 seqq. fttailh. xxvi, 87.
i V
y\KVE
LECTIONES.
GrAb. 4639 . Nysseni verba abaiml in mss. locut apparci vacims in Colb. 1780, siimpla oniii
ex ArttiirA.. tdvert. Apollinar. n. 3d, cilanUir acl. 6 aynorii vi. c \\. Cotb. 4659 . . I ,' ?. Cod. S. Hil. . * Cod.
Yflil! .
e (
175
176
susceperit^ lestis circumciaio eat, clavi quoque. , , , , , 1

lancea, aputuin, audor, aanguia ille et aqua quas . "
fluzerunl e lalere. Quod iiem aciiooea animse el , xa\ ol IfA
paasionea acceporii, teaies aani tanciissim* ejaa
animas aciionea quaa per eorpna expreaait. i Vidit c , ,
enim, inqiiit, dviiaiem Jernsalem, ei flevil auper , * ,
illam . Joannem quoque niiaauin eaae in car- ,
cwem aodivit"; anguontl oUaclio *, qu-equevox , \
Lazarum auacilavil : gtmua ilem, fellia et aceli ,
naturaliter averaalna acerbUalem". Haod plano '
enim isla divinac naturae operalionea autit. Leproai * , ,
ôniaclua, inceasua, manuumquo in cruce exlensio. \ ,
Quod ai vegetandl vim speciemti8, idera tealabiiur , *
corporie lum nulrillo, lum incremenlum. Beaiua, , \, ,
inquit, venler qui le portavil, ei ubera quae auxi
\ . > ,
. , Puer crescebat aetale Si naiuram . , ,
aoDiientem, anima quidera, aed non ralione prae- , , * ,
d i u m ; aensu*, moiua cum impreaaione, famea, , . " , \, *
eilia. Dicil enira Scriplura: Poslea esuriil *. , * *
ln cruce itero, c Silio .Cibi appelilio; ait enim: , ,
c Beaiderio desideravi boc Pascha manducaro * . > , , ,
vobiacum . > lra: Turbalua enim eal, inquil, , ,
apiriiu, el proteaiaiua eat, d i x i l : Unusex vobia . >
iradel m o . > Escaa ae potoa cuclio, iuque san- , * ,
gaioem convoraio: xiide eaim aliunde 550'udor, , ,
apitUim, aangtiisquo aatalaria el aqua, niai ex eibi ; , ' *
coclione? aoaliobal quippe, el omnlbua uiebaiar , , , *
abaqoe pasaione, aed congenilo sibi modo alimen- , lara aumebal, vobiptatia cauaa, aod, ut quod .
eflnxerat, replerel. Elai enim aancliaaimum ojua ,
corpas non fidilcorroplioiiem": diviaionemu- . ,
raen ot effluxionem naiuraliier perlulii. Eet enim .
oorroplio, corporis in ea ex quibut conalabat, * , rcaoiulio. his omnibos ipsamel ?ila teatialuil, .
quas animanlia primue aetua eal, ae molua quam
anima corpori imperlit.
{.
57 Yim autom aemiualom atque geniulem non
babuil. Ejaamodi qoippe auni dtvinarom peraona-
rum.proprielalea, ul muiari nullaiemia poaalnl; , ,
ci aicul Pater el SpirUua aanciua Filiue fieri non * ,
poieranl, idcirco non ni&i Dei Filiua faciua eal , .
bominUFiliue, ul immola manerel proprielat. ,
Deinde peraona cnm ejuadem generis persona ,
coromieceri tolel: alqui nulla esi alia lalis persona, ,
quas Dei el borainis Filiua sit. CJnua enim eat | , ,
iuiigeniius Filiua, solua ex solo Palre, [el solu , ,
x aola maire,] Bet Filius, acFilias bominis, Deus .
ei bomo, Jesua Cbrislus DeiFiliua. Praeierea, elai , '
naiuralis eal oommislio ad bominum genua propa- -
gmdum, non lamon neceasaria. Quippc fleri poleai, ,
ul quii vival el ak bomo, noc lamen comniiacealur: .
muliique ab hac affectione immunes proraus fuerunl.
t
94
vl
Luc. , 41. Matib. , . Joan. , 5. * Joan. , 45. > Hallb. , 54. Loe.
, 7. Luc. , 52. * Matib. , 5.
Joan. , 6.
**- ,
" Joan. XIU, 4.
VPsal. , 10.
VARLC LECTIONES.
. . Ba. , t Lego, . *CoIb. 1639, el S. Hil. . . 1 .
Q" seqaunlur usqne ad . desunl in noalna, Colb. el Reg.
99
, #
177
DK DUABUS VOLUNTATIBUS.
17
/. , - 38. Enimvero corporie nulta fuit aetio prupria,

*, al \ [ , pratter divisionem el fkixioneoi, quas quidero nec
] 81 , actlonea aunt, aed pasalones. CaHera vero omnia,
floVv , * nemini dubium eai, qui actiones sint animas cor% f , , - pore utentia,toondivinas natura; puia turbalio
* \ c " c Nune, inquit, anima meaturbata est". t TrisliHa
. , c et raoeror; Coapit enim eoniriaUri ei m<r8iue
, eese . > E l : c Trislia esl anlma mea usque ad
c , , , ' mortem Morlie pavor: Aii eirfm: c Paier, el
. > . fleri poleat, transoaia me calix iate *. Hora do* ,- , nique. Qu omnia non aunl dmnilalia; quia di (, vinum ouroen a paeaione libernm est, sempiternao , que vilas, el immorlale: aed animalia, Id eal naia . . > r anima et aensa praditaa. Ex ralionali autem et
* inlollectualianima aaplentiam babuit. c ProOciebal
, , onlm aapienlia elralaie". Sapieulia divlna
* ' proficiebal, qoonlam a prima conceplione, perfeclx
. unio fueral,et aumioa conJuDClio, nollaqoe divinaa
, * cnjuadam virtuiia facU eat acceasio. Proflciebat
- autem bumana aapieotia: qtiia aeouAdum aatatia
, - mengaram elucebat in eoaapienlla humaoa. Qiiem
, admodum enim a prima concopiiono factua osl
* perfeetus infani, habuilque aUtim, noa por inler valla paulalim, digeaia coaplaiaqae corporia monv , bra, veluti magnus reromqoo divinarom adoalia
, , * - clarus Bagiliua docei, oraliono in Cbriali naUlia
. diem; iu eliam a prima concepltono, bamaoa ot
- divina scientia perfeelaa foil; nimirom ul homo
, . - (nam uii Deua nequaquam divina taplODlia petfe, , ctue evaait, aed ab aelerno boc babebai),progreuu
aulem laiia corporla, apeeltiieA homan* taptaa . xar* glxora 11, qoas in eo perfecta eral, profocies censebalur.
, Qoodaihumana aaptetula foll pnedilna, otnnino
3. ' eiiam el mente. Quippo aapienlia prolea eal ac
, virtui meniia, 5 5 1 et Apoalolua a i l : c au , lem Gbriali sensuoi, aive menlero, babemua' . >
* . " Quinimo sancii Pairea qooram lealimonia addidU
, , mua, ad iniaglnom Del aaoa, a parte IntelHgeMe
. accipiunl. Quoclrca hominem qti! creama eat
. ad imagineni Dei, aaaumpait, aWo hiiraanftatta na. * . turam, asaumpaic plane nattiram inlellecm el ralione praeditam: irao el liberam aaaumpail volunU .
Vclal enita appelilan ralionia experlom, ralloni lamen obaequenlem accepU ita el ralionalem. ifoneoim natnram aoacepii roente careolem ei mione. Sl cnim ejaamodi naturan aiimpaiaaei
MqoJdem laiaaei bomo. Verum ralionalem asaurapeil: quia bomo nalura eal roente el ralione pnediu.
u
. ' , D

, .
' .
,
*
w
Joan. xii, 57.
Mallb. xxvi 27.

t
39. liaque unWeral aancll Pairea, qua raiiono

naiuraa duaa profeaai sunl in Domino noairo Jesu
Cbrialo, eadem qaoqao naluralei omnea propriolatoa binaa poiuornBl. Qnippe fiert nequil, urti nalura proprloUiibua qoe ipeam afBciunl, nudala
eonaistal. Qui Igilnr duaa naturaa falenlur, ti faleaniur neoeaao eal duaa e]ua raaluraloa volunlaiet.
aive volendi faculiales. Habet aiquldom qoa Deua
ibid. 38.
f i
ibid. 39.
' Luc. , 52. ' I Cor. n, 16.
YARLE LECTIONES.
11 Cod. S. Hil. . Alios, .
k Colb. et Reg. .
Catti.1639, hic eH M r a .
*
*
Noater'1 .
179
S. JOANiVIS DAMASCENI
I
iiatura est, voluuuicni divinam ct omnipoteniein : , . /i;v/ . ; 1:: ^-.; .,;, ' ' / :
ul jiu-in naiura faclus bomo, buraanam babuilvo- ) , ' <jv , '.
luolateni, qna Jomuiu ingreesua laiere Toluii, nec
{((,
r*v,i/.r, Uu ydtp , .' ,,!. ./>,, >-.,". - ,
unus ipte idctnquo Del Filius Cbricttis, perfecln 1\.3.\.. ifitU Deuifauinoquepcrfeciui, humanas euae animx o- * />. x a t i 6/ Ixtvtlto
loodi iacultatom, qua lnimana vellcl : luaque illa 4 , ( 6eta
oulinali voluniale erga bumana fercbatnr, quem- fjOaXev. 6 cT; *1; '; ,
adraodum divina voluntale dirina Tolcbat; nulla t*soi , \ >' 6 '
laroeo eontrarix voluntaiis cnleniia. Ejua enim ; ;.
Immana volunias libere eubjecla eral divinx ipsius () ; , Patrine volunlati, ut ea vellel, quet divina tjua
>.!> , f.-Jc.ev. &
voluniaa Ipsani volebal velle.
.
. ; #<
40. Nara iuia Adatni voluulas divinx volnnlaii
subjecu uon fuii, ted &uap(e semeniia oluil qna* I ' , *(*
dlflnx coulraria vultiniati cssent; qua quidrm ,'; (<* xal ijv
pi-amrictllo fuit: nec quUquam poKcrorunt fuh, ; \ ,:; ..- ;
qui divinaj voluniali ei proprio aolroi inetu mo- ( ^ '
reni gereret : Omaes eniiu peccarorunl, iaqult olxiiev , Apoelnlus, et egeni gloria Dei : > ideirco Doi F i - f r.~'j'.i; f ;u,-., , '; \
llw Patrli beneplacilo (actua csi liomo : ae naln- 4 , .
raro quldem liumanam aesumpsil, nalurlleniqae 16< TpuJ 6(* ;,
hommis Tolunuiem: uequaqaan rero lioniinis * 4>, , pcrvooam, ne bumanus natune naluralla oluntai, 4, ir.iataaiv ex pertonaiia ei arbtlraric rolnniatts prxscriplo C:v, tv* ^;; ''
dlvinx roluniail coniraria agerel : u d pMlui ia olxcfov mniboi Ijberc Deo obediret, aicque vctu Irana- ; , ' ; , *\
gresaio abolereiur.
, --J ;.>.
\ (
Praterea, habutt aane.secuodum Marcum evangollstaui *'. voluniatem huiuanam, cuin ingresius :4 ,
toinuin lalere roliiii, nec poluit. Alqui divitia , , \ iiliiiitaa otnnlpoleiH etl, non iinuecilla : irobecilla ; < 04, -
vero eat voluntas bumana. Ergo rolaniai buinana li ,
fnii. qoa voluii. divina ejus approbante volun- ( , \
talc, 552 tempuaqee iribuenie, ut buroana aua TJ
namra propriia suig uterelur : ut, inqnam, vellel, , .
nec poi&et.
\ , , '
Ueni: * Paler, i l fieri poicsl, iranscat a me
caliz Isie " ; ncmpc muriii poculum. En naln- ;-. . - K N f f n i
ralem viue appetiium ac desiderlum, quod aniinal ) \ , onine laoi rationabile, quam raiionie eipers, con - , .
aecnium e*t. < Verumianien non mea voluoia, ,
acd lua ilai " . > Ecco naluralia et euni raiionc ) \ ,
memls appeiillo, quz et libcra poiealale judicioque , .
auo ceu fruo qooriaio appeiHum ralioois expcrlcm , * <. ,
cocrcet. Non inca. inqnii, voliiiilai, *ed lua , * *
lial. > Volunta* mea, boc csl bnmaaa, qua uullum ; * -/, teinm habeo comniercinm : neque enim ego, * , ,t\c lu Taclns m bomo, ncc bumanae snsccplaii pas- 5."; 1, .
Mi.n.-s Md volunlaa tua, qna; rollii lecum com- tve .
inuni cti, >.):. Telut ei nainne deiUUave con- . /
tert suni. < Non cniin descendi u( laciaiu volunia- ^ \
' Maic. VII, 24.
Rom. tu, 13;
Marc. n, U.
'.
Mauh. , 5. " ilnd.
' . I.ECTIONES.
Ucctl, in Boslris. B>il el S. Kil. ; ,
t iasil. ( .
181
182
, * - lem meam, sed voIunUiem ejus qa\ m.sii me **.

. - , Non ut humana mea volunlas pro arbitratu itue
, ' repugnet, sed ut pareat. Volunias enim ac com . , placilum Palris in boc eral, ut ille pro mundi sa, . luie morlem aubirel, cujua eiiam causa carnem
* assumpseral. Natu hoc in loco voluntaa ron
* , - ipeatu volendi vim indicat, aed id quod in volun * \ , c lalem cadit. Non eniro div.nam ejusmodi vo.onia , . - lem edere propositum ipsi fuit; quippe qua in , * creau ait ac principii expera : aed quod erai
, voluniati aubjeclum, quodque fleri divina volunlaa
expetebat: quomodo ei iilud Propbela* accipien . ,
* dum est: Omnes voluntates ejus in eis . Non
enim mulbe eunt Oei facullale* quibue velit, eed
* ,
: xec vis ea qua Deus vult, in sancUf inesl : quippe uoa eeset ejus eorumque naiura. iSam
qttoroni Toluotaa una et, eorum ellatn uoa oai uatura. Sed in aanctta voluoialea Dei aunl; id e*t
cgas praocepta.
/. , 4 i . Oatensum eai igitur liabnisse Chrislum, ult
, , duaa naturaa, sic naturalea daas voluntatea, natu * ralesqoe doas actionea, quo esset perfectua Beua,
* , et perfeclna bono. Non enim perfecltia Deos eat,
, in quo non aunt omnea deitaiis proprieiatea, ipsa * , que cum primia divina natura: nec ruraum eat
, perfecius homo, qui perfectam faominis nataram
. non liabeat, omneaque humaoilatit proprietates.
, * Divinam igitur habobat volunlaiem, qua, uli Deua,
, divioa volebat cum Patre el Spiritu aocto; quo , ' * ruiD, uluna eat nalura,sic unaeai ad earo accom , modala volunUs. Habebat etiam bumanam volun , , Ulem naiuralem, id esi naluralem volendi vitn,
* , , mpoie qui faciua eaaet perfeclui homo, ptrinde ac
. , ' - Bua maler; quorum, aicut una natura, sic una vo C luolas fuil. Habebat praelerea divinam agendi vim,
* , ' qua uiia cum Patre et Spiritu divina libere agerct:
* babebat el bumanam vim agendi, qua ilem libero
, , voleodo ageret arbiiratu suo. Non enim divina
* voluntate latere voluii et non poluit, nec cibum
, * capero, ac bibere. Haec ctenim non in diY.nae, sed
, . buitjanae nalure voluntaiem cadunt. Nec divina
\ , . " actiono ambulabai, aut manoa extendebat: noti
, enim divinae naturae est, ejusque agendi facu.talis,
, - ambulare, et manua extendere. Utraque tamen in
, CbrUlo natura cum alteriue coromunione illud
, . volebat et agebat, quod aibi proprium eral; coia
, fauroana ejua lum voluntas, lum agendi facullas
* divina 5 5 3 ipsius tolunlali atque actione mi , * j} oistrarei. Sicut enim per corporia ipsiua acliooem
> , divina ejus actio opera patrabai (manu quippe
* paellae manuiD, lenuil, ei d i x i l : Puella.surge ;>
, tactuque ac verbo divina vis agendi vitam puella
. , rosiituil), sic per bumanam ipsius volualatem di, , - vina ejus voluntas agebai. Divina siquidem volun, , . , tatc volendo, miraculuni patravit; volendoque
, bumana, exlendit manuno, el dixit, surae. Et ut
* * uno verbo dicam, qusecunque humana volunlaio
, * volutl egiique, inoudi fialus iuerunl. Non enim
~. * difino prorsua more divina agebal (haud quippe
Joan. vi, 58.
Psal. xv, 4.
I e
Lvc. , 54.
183
IS4
Dei niidi ci carnis eiperlis fuerll conlactu ei ma -
nuiim exicnsione miracula palrare},iit>que humano , \
more agebai liumaoa. Non enim purus bomo a- , , ,
lutem atlullitel mondo : eeJ cuoi Deua easet, el , 1 , "
faciin enel bomo, u>>vain quaradam ei inandiiam , aciionem Dei et honinla edidll: dlviaam quideui, , \
*ed que bumana operarciur, humanam item, acd .
qoedlrina miuislraret, ac coojunclK aibi deluiie
aigna ederet.
*. " 4 , \
45. Quemadmodum enim ignia ae ferri divcrsa
cat natura, alleqoe el allac amborura aclione* : nec \ , \
tinra ignia aeeai, sed incendil et llluminat ea vi ,
agcndi, quam ei aitrlbuit naiura : neque ruraui .
fcrrum sla a nalura comparituro eat, ul ural aul '
lllumlael; aed secal et nigrum eal: eom aoiem , '
conjuneu ea fueriui, coojuncie et indivieo laum , ;, ** munui ulruioqne eiaequilur : simul eniip cura |
aoeiione ezalaiii otllo; Igniique ferri adininicalo, \ 4
tniB incadlt, wrn illumloal : rum inleriin non .
una sii naiuralii aciio, acd duse; una ignii, qua , - ,.
urll; aliera rerri, qna ecal: ae olriuaqiie effectua ,
pmpriua esl; ignit quldem, uatlo; ferri aulem, , , ,
aeeiio, ilqaidem aectlo lallt eat, quz vlm habeat , . \ ,
urendi; ac ueilo, qux limul aecaudi : sic in Do- . ir.\
mlno noairo Joau Chriito accidlt. Agebat otraqoe ,
nalura ouro alierluj eommunione, quod proprium
eral; eum Inierea nec una due eeaent, nec dua- -
rum uiiom eaaet eOectum; aed bumanas ejaa na- , \ lurx eaaei dltlno libere imperio ae volunlali pa- , \
B
rere, atque aervire el laa voluulale Dianum porri- Q , , '
gere, ac laogera pucllam , dlvlnas obsequendo

voluniaii : delialla auietn per contactom ageolli ,
.
eitet juscllaiio puella.
\ 4 , 44. Qnocirca nec magnuj Dlonyeius unam
|/ifl(ii<r/cani (id est, Del el liominis) actionem Spixi\r ' ,
diiil;sed>impllciler norew,sie inmitaiam. Ulra- . ,
qiieenlro inuaiUta ae divino-humana. Nara verbis ,
illia nnmonim non eipreeeii, aed roodum incoa- 4 , ,
Mirium. Siqaidem Dominus niiserlcordia motns ,
erga figraeniuni suura, qaod peccatl morbum u n - , 67
quim inimicl auperseminaiuro seraen sponie cxee- , , peral, totum ld assumpsil, quod a-grinn erat, ul , [ ]
totum aanaret. Quod eniro assumptum noo esl, U \ , cl
uuarl non potuil.Quod vero fuii aisiimptum.iani- 4 , <, ctti offenderat, boc demuin salulem conaequitur. D ; ] <
Qnld auiem lllud esi quod cecldil, ae priinum .
xgrotare ctepil, olai roens eJaaquA rationalis , .
appelitua , id e*l voluntaeT Hoc Ilaque curalione
cgcbai; 5 5 4 quippe cum peccalum morbua sll , vuliiniaiit. Niii ergo anlmam auumptil railon* ( ( 4
Intclleelu pneditam, ejuaque volaniatem, naturai ()
liuniausB morbum baudquaquara curavii. IJcirco ,
cnia etlam aasumpeU voluotalem, peccainm vero
,f
" E p U l . 4.
\ 1. LECTIONES.
Ms. . ' Colb. 5639 et Rrg. 4 ;, . Rcg. addit
. . I . . Cod. S. HlL
; , . Cod. 5. Ilil. .
1
ADVERSUS NESTORIANOS. - ADMONITIO
186
81 \ miniroc. Nau peecitain ] e*l. Ut
* \ , igitnr pecciti morbum, qul inimico tuportanii * xa\ nanle inoleverat, ex anima procul pellerel, ani , ' mam ejuaque volunlaietn aaaumpait, nec tamen
*** , - peccatum fecit. liemquo ul corpua a comtptlonc
>
i tervitole peccati liberarei, et.am aaaompait
, corpus : quin et pcenas asaumpfit, qne a prima
, - transgreaaione inflicl* erant, ut nostro pro nobia
, , exsoluto debito, nos a damnalione et absolforel.
, - Quippe aervua aervuro non potesl in Hbertalem
vaootv , , - assererc. Quapropter ipee, qui inde liber erat,
, , quod calpa omni vacarei, tanqnam nec morti, nec
fiov alii poenae obnoiiui, noatri cauaa noatraa in
oiom* ge recepit poanaa, ac pro nobia morluua esi, nt
[] ', , daret poiesUtem iia, qai ae recipercnt, HUoe Hel
' , * ficri , lumqae eis incorruplionem et vilam an , gelicat a.mifem doloria omnia laborisque vacaam In
, regeneratione qnara futurum asYum prom.llii, con cederet. Primura eniro noa oportet sualinere quse
, , primua Adam, a quo ortura trabimua, ln mnndura
' - invexil oiala; tumque aecundi Adam munara aaae , quatnor, modo cjua inaiatamua vealigiia, legiquo
, * libertatia obtemptrantea, paecali jogo iteram noo
. mancipeinar. Nobia onim cnm genna noatram I I , , beriaii reatiioeret, roandatom denao AodH, aiqoo
, , oalendit viatn qnam ai ambulanaa, eo pergenteo
. '.
quo Fnoearaor jioaiar peliu % com ipao rognaturi
aarooa. 8in autam viam alteraei ineatnva, foraa
exetadeear. Faiit ^
com Ipao aempor almua, cujoa gloria el
rogno fruamur, nrtnc alftetoperet la aaacala tu&eilorxm. Anien.
e
Joaa.i,fS.
"Babr.vi,*.
VARI LECTIOlttS.
laatL
DISSHtTATIONKM CONTRA NBSTOMANOS ADMONITiO.
Dissertatio Damasceni contra Nestorianos Latine prodiit t. IT Antiq. Lect. Henrici Canisii,
intorprelaiiooe Francbci Turriani : nunc tero Greecum coniexiutp nactus in cod. Reg.
B. 2926. eamdem Qrece Ufineque exbibeo. Ad hiqua operis commendationem faoc unum
mooebo, Joannem Deraascemira pro tuenda unius person Cbristi deftaie variis sacr Scriptnrantriusqne inalrumenti testimoDiisea arte, t i et perspicuitate pugnare, ut vel unuon boc
opnscnlum sufficere mihi videatur ad obfirmandos fidelium animos contra orassantem hodie
Soeiiriaiiaa perfidi luem, illosque ad catholicam fidetn revocandoa, qui aincero noscende
veritaiis etudio id perlegbrint. Ad unicum monumentum, quo de primaeya traditiooe constare possit, auclor proyocat; ad Nicaannm scilicet ryinbolum, quod Nestoriani ceu fidei
teaoeram ompfecti non dubitarent. Compemliosiorem enim riaro banc esfce Paires noverant,
((oaTeoire quilibet facile poseit ad certo eo^DoaeeDduxn qu primis Kcclesiaa gacnlis fldes lotwf aiholici orbis da Dei VerW&cti bomuiis mysterio ftient.
QpuseuH hujus pareotem fuiaseloannem Damascenum teatantiir codicae, BaTaricusf ftft
o Turrianus usus est, Repua, Vaiioaoue itidem, Iranalatio Aitbka, qum iMer mta. BibilotKecaa Patrum Oratorii Parisieiiais aaaerratur: necnoo meihodui eadev qu&in polemicis
aKisquadem auctorit lucubrationibus obria esi; eedem denique senteDli quas in libris
D* fU orthodoa* tradit, verbis iiedem enuntiatad. CiUturetiam Unouam gebuinum opus
loanis Daaaaaeeiii a Gregoiio proiosyncello in Apologia eoncHii Fforetotini ocnlra episi.
l b r d Ephesini,
187
S. JOA.VXISDAMASCEVI
183

!*.
S.
J O A N N I S DAMASCENI
ADVERSUS NESTORIANORUM I L E R E S I M
DISSERTATIO
ACCURATISSIMA.
Inilium dicendi aic laciendum esl adversus eos A '

qui cum Nealurio senliunl : Vos, velim,dicaiis no- . - , ,
l.is : qufmaain aiiicla DciGnniirli concepii? Nuni , ,
natura Filiuro Dei el Deum, an booiinem? Siqui- ; ,
dera eum nalura Filium Dei DeuroqTrediierint, jam \ (, -
oribodoxi auot. Uoc eiiira ipao beaiam Vlrgineni
ease Dei Genilricem confliebuaiur. Eccur euim , '. Dei Maier, quae Deum concepil, eupidereque Inear- , ; ,
nalnm genuil Sin autem bominem dirani.tum eos ;
(aiiqiiara bareltcos sic excipiemus : llluin qui 1>urn, -;--:, ,
nalura Kilium Oei, ac uaiura Deuni, Detique el ; Nal. .
Patri congubslanlialem dicitis? Plane, inquienL ,
nos : Virginis Filius nunquid nalura Dei Fl- \ ; 03, .
lius ei naiura Deua eatf Nequaquam, lnquienl. , &
Tuuc urgebiuma : Duos igilur Dci filios coiillte- " , , ;
niini, unuin natura, gralia alterum : aicqoe duoi
' . * 3
adoraiii flUos, vairaque senlenlia Trinilaa in qua- , ;
lernilalem evaail. Quamobrem dicile iiobis, a quo- : '
uam duaa byposfasea praedicare edocli etfis? annon
'
, \ ;
cx Evangello palam audiftiis : In principm erai ., . \ '
Verbum, et Verbum eral apud Deum, el Deui erat
, .*
Verbuiti el posi pauca:El Verbum caro iacimD
* eai, et babitavit ia nobia ' . Unde accepiaiii posi , ;
animaloi carnls conceplionem cunceasam ni eaae , < 4^
Verbi Dei Inhabilalionera? nonne acriplum est, , , ,
quod Angelus ad Mariam ingreaaua dlait : Ac. . 11 , , graiia plena, Dominus lecuni. Qua; cum audissel ; 6
(urbata cei In sermone, ct cogilabal qnalis esscl ,
iaia salutatio. El ait angclua e i : Ne (imeat, Maria, Q " , ,
iuvcnisii gratiam apud Ueum. E( ecre coniipics ) ,
in ulero. ei pariea Ulium, et vocabis nomen ejus , m\ ,
Jesum. Ilic erit magnus, el Filius AUissimi vocabi-
tnr. El dabil i;i Dominus Dcua sedem Daviri patris , 1\
cjus , ei regnabil in doino Jacob in teicrnuoi, et ,
egni ejus non eril flnin. Dixii aulciu Maria ad ati- . *
gclum : Quomodo flei itlud, [quonnm virum non
; \ *,
Cugnosco!] el respondcns angclus d i i i l illi : SpiM iiA ,
1
' Joan. , 1. ibid. I I .
ADVERSUS NESTORIANOS.
190
-./.: ( I ' i i i * lu sanclus siipcrvenici \ el virius Aliiutmt
1":; (. " ',- obumbrabll libl. Itleo e( quod oasrelur s.inclnm
U:X'.I\ ;
vocaullur Fillut Dei ? En clare denionsir.Hiiin
'.(AJXTI, 4 , ,
esl, angclum alaria: roncrjHus inodura quzrtnti,
-:. ; non diilste : Concipiea priui, nibique flei inhabl , tatio Dei. (Jiiin potiua per advcniuni 556 op*fa , - lionemque Spiriiui taocli, ac pcr inhabilaiioiicm
. Verbi palrandam eaae conceplionem : ut ncn<pe
"'-I , - vlrtutla Aliiiaimi obuinbratio, ttu, quod idem ttl,
, / Yerbi conccplio facla ail, aiinulque carnia in ip*o
;. " ) : Vibo ubtiatciili* cnistenlia. Qaod autem Vrr4, * bum factum lit boroo, inclamal Joannes Thenlogns
Ijvo .
dicens : Deua erai Vorbnm : el Verbwu caro
iacium eat. Factiiro I , inquatn, absqtie conver .
sionc aul muiaiione. liumulabitis siquidem Deut
esi el invariabili.
S. Verhiim igiiur
-.< esl u mio , non pcr
. ,
, , - rouiaiiouem namne, ueqne per imaginariam, flciarn , , ; que incarnatirntcm : aml r.nui ona * diviniiatia
( pcrsonls ekct. Ct inlarla Virgine carnem auima
- raliooali aique inielligcnii animalam subsialcntia
, * gua sustcnlando , eidein esl facium hTpostaaia.
Sicul cium gladiut ex ierro confecius, una nalurae
la , ferri hyposianie est: igni vero adniotos acceadilur,
'..'. nec lamen ipiam qoa? prius eislabal bypottasim
, ignis autcepit, aed quibnidam naturc ignii veluli
, primiiiia acccplla, llsdera faclo* esi bypoalasia ; ila
' '. & nt cuin gladim limplex aniea nalurx aoliiia ierrl
HWJIX, * lirpoatasie wti, compoaiUe dcinde naiuras eliain
. " evadena. fcrri quoque naturam babel nulla , .
\ ' . _ ' *
l"
, - ulla imniiiiutione : pari modu Cbrisiua, cum uua
, ' - divina: naturx byposlasi* csaet, niuncm in ao dri' * utis naiurani inlegram babcu, ei sancta Virfine
Xpafttc : - raroem qoas tubsislerel. aasumpsil, non liTpoata, sioa; carucm, inqnam, In ipoo poilus subRislenieni,
/ , ; nalurae noilrx primitiat. Uitde qox anle simplea
erat, romposila dfincrps fuii; non qoidem com , II
4, ;- posita natura, aed pcraona, ei diviniialc &citicfi.
aal , ;, quc in icipaa prlut CTSlabat, c( tt astnmpla
4 > ;, ' came anima raiionali ct lutelllgenle instrucla,
, . CUDSUU.
^
.
. (, . Si auleni ditcriiia, quod sicul faclus ct
Ifiaiaa, a * , , peccaluio, ci nialedirluiil \ i u el caro fariui
" : git, -
I ...: Ergo sicnl ad loHendura pecadawrAaa, V M ' oif- - <;.[.ini ct malcdiclum Tactut cat pnci-atumci malcitn*4WBSp
: .',. ita ad aulctcndaiu carnem factiis ctl
. - cara : quemadniudum poccalum cl maledirtnm
. '' , nullalenut faclus eat, ul pecrainm el malcdiciinii
anopsa ; consisterc facerc et insiaurarel. Alqui peccaiiim
(,
.
quideui el malcdictuin ininime subsiaiKia sun(.
tw quMquam a Dco conriilum : taro au(cii) IVi creatura esl : non igilur eicul pecralum ct maloJia. i u quoque faclus eat caro.
*. <4 ;
4. Quiioaiu ille Cl, qui parlicipavil earnl cl
# eapai;; sanjnini, noliis similis facliis *T uudus ciiim u a
' Calai. m. 15.
' lltbr. n , 7.
, u r
r o
a b M
S.
JOANNIS
DAMASCENI
ADVERSUS NESTORIANORUM
DISSERTATIO
II^RESIM
ACCURATISS1MA.
dicendi lic taciendnm est advergua cos ; ;

qui ciim Neaiorio genliunl : Voi, veliin.dicalig no- . :~ , -.,
big : qnemnaiii sancta DciGeniirii concepil? Nuni , ,
natura Filiuro Dei et Deom, au horaineraT Siqni- ; ,
dem euiu naiura Filium Dei Deunyqve diierint, jam ,
orihodoxt BUDI. Hoc eiiim ipso beaiatn Virginetu *
ease Dei Geoilricem confllebunlur. Eccur eaim nun , Dei Maier, , Deum concepil, eupiderpque incar- , ; ,
natiim genuil Sin aulem Uoininera diranl.lom eog ; ; *
lanquam barelicog tlc eicipiemua : Illuin qui Dci ,
et Pairis Filioa eit, aique anie gtecula Vwturn, ,
natura Filiura Dei, ac uaiura Deuiu, Deeque el ; , .
Pairi cuiitubsianlialem dicills? Plane, inquieiit. ' ; ,
; , . *
. nos : Virginis Filius nuaquid nalura Dei !".liua et naiura Dua csi? Neqaaquaoi, kiquient. , 1
- -,-
T m i c urgebimiig : Duos igilur Dei liliog confileniini, unuui nalura, gratia allerum : ticqae duoa
adoralig flliog, vcairaque seiKentia Trinilas in quaternilaleui evaail. Quaraobiem dicite nobig, a quonain duas liypogiagea prxdicare edocti eatiai annon
cx Evangolio palam audialig : In principm erai
Vcrbum, e Verbuw eral apud Deuin, el Deug eral
Vefbuin el poat pauca: Et Verbuui caro factmo
.-'. el habitavit io nobis ' . Unde accepiglU posi
auimatx earnit conceplionem cunccggam ei esae
Verbi Dei inhabilalionemt nonn gcriplum eai,
quod < Angelug ad Mariam ingreggux .lixii : Ave,
graiia plena, Doniinus lecunt. Qux cum audissel
(nrbala esl In Rf.rraone. ct rogitabai qualis . - ei
iala galutaiio. Et ail a.-igelua e i : Ne limeag, Marla, ^
iuvenisti grailaiu apud Deutn. ecrc com:ipies
in ulcru. ei parieg fllium, et vocabis nomen ejus
Jcsuni. Ilic erii oiagnus, el Filius Allissirui vocabitur. Et dabit Dominug Dcue gedein David patris
CJUB , ci regnabit domo Jacob in xicrnuai, el
legni ejua non erii finis. Dixit autcm Uarla ad angcluni: (Juooiodo flel igiud, [quoaiwm vinim non
cugnosco?] et respondvas angclua dixil illi : Spiri1
' Joao. 1.1.
-,
, ,
'
.
, 4;
*

i , ;
, ;. '
, .
** , ;
, <
, - , ,
eoO. 61, , -
{ ; ;
,
, ,
, '
,
;
, otxov
, ;
.
;
,
ibid. I I .
190
* : lua aancius mpmeniei in lc, el virlus Aliisgiml
l-iov . > " i r . - i : - obumbrabit tibi. Ideo el
nasielur ganclum
:. ''>.' ; ocabUur Filiug Det t Eu clare demonsiralmn
, , , est, angcluni Marix concppius inodora quxrrnii,
ul - ; non dixigtc : Concipie* priui, ruoxque flel Inhabi , lalio Dei. Uuin poiiua per ailveulura 556
'
1 ; , - lionemque Spiriius saocli, ac per Inliabitalionem
, Verbi pairandam esse concepiinnem : ut neinpe
Tijiaroiu , - virtutlg Aliissimi oliumbralio, aru, quod idem tsl,
, :'.-: Vorbl conceptio facla ail, giinulqtic carnis in ipsn
. " ( Viibo subiislcnlie cxsislenlia. Quod aniern *>r-, bura racium sit bomo, inclamal Joaiines Theologus
* . dicens : El Deua eral Vcrbmn : el Verbnni caro
facium esl. > Faclnm esl, inquani, absqne conver .
sinno aut inulaiione. liumnlabitis aiquidem Deus
esi cl iavariabilis.
8. Verlmm igiiur :'....UU egl b'jnio; non pcr
*. ,
muiaiionem
naiurx, ueqne per imaginariam, flciam9, ( , que
iucarnationeio
! ed r.mn una tx diviniiaiia
, ,
pcrgonig Mttti ox iniana Virgine camein aulma
ralioaali aique inielligenii animalam subsisleniia
, ( * sua susiontando , cidein esl facttim hypostagig.
Sicul t f.nit gladius ex ferro confeclug, tina naturz
'-^::37: - ; '/j , . :: . rerri hyposlagig esl: igni vero adniolus accendiiur,
DC lamen ipiam qoa> prius exstabat hyposUsim
/ji -'/..'.' , - ignis snsccpit, aed quibnedam naturc ignis veluti
, priuiiiiis acceplis, iisdera factu* esi byposlasi ; ila
4U* ul cum gladiui simplex antca nalnra coliu Cerri
.-..-., * bypottasia easct, compoeilae deinde naturx etiain
'
r
C
i e n i s
e f a d e n 8 ,
f e r r i
q u o q , , e
n a l u r a m
b 4 b e l
""
, .
.!!. immiiiutione : pari tnodo Clirislus. cum una
,
divin-e
nalnrx byposlasii esacl, oninem in ae dei* , ' lalis naturaro integrani habcua, ei sancia Virgine
6 - raroem quse subaisterei, atwuropsii, non bypoaia, isAv ; sim ; Jin . inqnaro, !n ipso polius gubaislcnleni,
nalurx noslrz primitiag. (Jnde qux aiile siinplax
CJUIV ,
eral, romposila dcinccpg fuii; non quidem com , *
pAXaov , ' posiu nalura, ged pcrtona, ex diviniiate gcllicei,
, , qux in acipsa prlug cxgtabal, ct ex aggiintpla
i
, ' carne anima raliouali el lutelligente inslrucla,
- , ( cunsUos.

/v/J *\ .
'. E I U , S. Si auleni dixirilig, quwl sicul laclus c&l
, * , , pcccaluio, ei malediciuid
iia el caro facius.
* gil, rcspondiiniie : Ergo sicut ad lollendura pecxoi , : ' - cuium cl malcdiclum faclu eai pficcalum el malc diduin, iia ad aiiicicndani carnem faciiig csl
. - caro : qucmadmodum prccalnm el nialediciiiiti
WTc. ' , nullaicnus Tactus eal, ut peccaluin el malediclum
* 6 ; consislcrc faeerei ct insiaurarcl. Alqui pccraium
, .
-i.-! iu ct maledicluin mininie subsinntia sunl,
ixc qnMquaro a Deo conditum : caro auicni |). crealura esi : non igilur eicul peccalum cl inalcliciom, i u quoqne faclua e&l caro.
4. QulsDam Ule csi, qui parlicipavii carni cl
4*. -;
wpiai;; '
sanguini, nnUis gimilis faclus '? uudng niii" bo LtM. , 38-S5. 'GaU. , 15
Hibr. ix, 7.
8. J O A N N L S D A M A S C E N I
caro et aanguts cnm sit, carni et sanguioi ,

parlicipare dicilur. Quod si per umtiia simil'u i l , ;
nobi facluB esl; > quif igitnr ille est qui nobia ei- , <
niilis evasil? quod eniin alteri aiinlle Ul, prius di- .
versum fuerii necesse prortui et.
5. Quonani inodu < niiserit Deua Filium annm
*. ;
factam ex nialicre '-' nam ille qui non est, non
ix ; < ,
millitur. Ecquid igilur erai? quidnara ex inuliere . , ,
racinni esl? , r veliin edicite.
. Si non est aecundum naluram Dei Filius, nec
. ; 4 |
natuia Deua, ille qui ex Virgine nalua cst, cur , ; <
5 5 7 'eedeltn dexlera Dei Pairie"? > Perspicuum , , '
eai, quod accluso qu! nalura Dcua eet, aul qua- , \ ! ,
lernitaiem adoremus, el noa oinnesque apirilualcs .
virtuiea hominla culiorea atniui.
7. Gloriam meam atteri non dabo *. inqull

". < . > "
ipse Deua. Quomodo ijiiur ille qnl ex Virgine ; ,
ortnm babuil, adoraiiir ei colilur, ai atius sii , .
!'> ' eum qul nattira Filius Del ac Dcus est?
;
8. Si Jeaaa Virginis Filius, Dci Filius tntnra
. ?
ac Deua non est, qaomodo in noniine ejus omne ' (
gcnu flecielur.caeleiiium.et lcrreslrium.etliiferno- ,
rum * S! illi soli qul aecuodum naluram Pci Filius
esi, curraiur omne genu; qua raiione Oeo , ,
ipai, niai eiiaoi Ipie horao eit.id quodegiBopefomne , ; ,
nomcn conceditur? quaienus enim Deus est, nun .
illud accipii; utpole quod ab asiernitate babeal.
9. Si Cbrlstua ex Judxis < esi secundum car'. ! t
nem " , relinquilur, ul ipse inteltigaiiir, el sil, , '
ac dicalur ex alio aecundum alind. Dicendo cnim, Q \ eTvai, * , xara
tecundum carnem, signiflcavil cum ex alio esac , ' '
aecundum aliud. Ex quo autem, ac - secundum , .
quidnam alind. nisl ex Deo aecundum quod Dcus , ,
est? Qui enim illum diiit Deum, e( btnedictum, / i)
et taper onmia, slgnidcavit eum, cum essei ex ; .
Pairc Deua super omnia benediclua In asecu-
la " , Deum scilicel ex Deo, faclum eeae ex Jti- .
dasla aecundam carnem, quando faciug est bnmo.
'. t
10. Beaiu8 Paulua alt: Hoc aenlite in vobis,
quod et in Cliristo Jesu, qul eum In forma Dei , |
easet, non rapinain arbilratua e*t esse se teqnalem ,
Deo, aed scipsum exinanivil, formani servi accl- '
piens. in similiiudineni homlnum faclug. et ha- ,
bit invcnlus u l homo. Humiliavii seineiipsum ,
faclue obedienx uaqne ad mortein, mortem anlem D ,
crucia. Propler quod et Deus exailavit illum, el , xa\
donavii illi nomen, quod cl super omno nomen, ,
ui in nomine Jeiu omne genu (leclaiur, calestium, , , ,
lerrfilrium et iaferiioram; omnix llngna con- , \ ,
. >
flleatur, quia Dorainut ooiler JMUE Chrietut in
gloria eai Di PairH >*. > Dicatli ergo, qnia Ille , 4 ,
aii, qui enm in forma Dti easet, non rapinam * , '
arbilratua cat, se eate xqaalem Deo, ted seipsum ;
exinanivil formam aervi accipiens? homo non eal ,
IIIO,
X 3
Galat. iv, 4. ' Hebr. , I I .

lipp. ii, V I I .
Isa. xuv. 8.
Pl.ilipp. , 10.
" Rom. , S.
" ibid.
VARIyE LECTIONES.
(o. Bbi
ellam legisee
P.I
F.mpndo . Jmla aiqiie Tiirrianus iransiulit OtUt tcilieei ex Dto.
Cbieliam
legisse
\ p.iriirulam f&fj MHNi
Meuibruni bocdcesl apud Tuiriauuiu.
b
19
sj-iv ii.-i. enim aalnra !' > c-i * . Omnia aiquidem aaaeiorain COBIUS perfor. ; num inlelligil iiaiura*. Nec item exinanivii aeip ; , ; aum servus qui scrvi foriaam accipit. Qui tiiim
; ; id accipial quod ipse estt quomodo eiiam homo
4, similia botninibua liat, ac Oeo obedien factua,
, . bumiliaveril aeraetipsuroT bomo eaim Dco faclus
>.'-.-. , obediens, exaliatur potiui, Deoque se similem
. ; , faciens, rapioain id eese novil. Quapropler de
Filio Dei cl Deo secundum oaluram dicla bxc
, '
aunl, quaudo Derope faciui esi hoino. Non mim,
. , cum prius eaai horoo, poslea diclna esi Deue;
- slc enira rapinam arbiiralus essei: sed uum easet
, , ab initio '.-us dcinde faclut tu bomo. E( quaie . , nna quidem natura Deua exsislii, aeipium liunii11
- liat, facius homo. Cxlerum qualenus faclui eat

, , , homo, supercxallalur super omne nomeu, Filii
' , Del nornen accipiena. Ipse euim erat, el Dei Filiui,
" ac Deus secundum naluram, aicul et divinu
, ; ;. Aposlolus dcclaravit. 5 5 8 Non enira dixit, cuni
, ascl hoiuo, facius esi Deua; sed, cum in forma
, . Dei essel, noa rapinain arbitratua eat ae esse x , qnaleiu Deo. Ncquaquam euiin exaltatur AliU, ; , ; - siiDiis, quin seipsuin puiius depriinii, dura apontc
, ; , - 0( bomo. Non igilur alii bumiliatioaeni aiinbuii,
alii teio exalialloncm, sed eidem. Unua quippo
.
f
cl idem el, qui boc et illud adn.isii : boc quidem quaienus Dees cum essel, faelui fuii bomo :
iuud vero qualenos faclua liomo, sua fecit, qux naiur.e bumanx propria eranl : alque boc pacto
luperexaliatua fuisse dicilur.
'. * , C '
Dominus ad Pairrm : Paier, glori , fj ica me gloria, quam babui, priuaquam mumlua
' . , ; xl Ueret apud l e " . Si Deus soluin eai, quomodo
, - gloriflcalur? Si bomo doDlaxat, qua ralioac aule
axcula glorlam baboitT
12. Non erit (inquit) in le Oeus recena .
*. . >
. ' Quouiodo ergo de veaira aenteutla Deus bomo Bt
, ; propter connexionen: babiludinis cutn Verbo, eva 6; diique consora gloriaa ac digniiaiis ejuidem cum
* PaireTNoa aulem tion boniinem recenler Oeri
lauvotv , Deuui diciious; veruiu qui eral Dei Filius et Deua
- , ab xtcrnitate, bunc cilra mutatlonem incarnaium
esse coiiflieaiur. Mansit enim nibilominus Deu,
.
dum faclua esl bomo.
13. Beaiua Paulua ait : < Siquidetn dli mulii el
".
, ' . D domini mulii : nobia lainen onns Deua Paler, ex
, quo orania; el noa in ilio : et U I I I I S Domioua Jeau
' , ' Chrislus, per quein omnia; ei noa per ipsuro " . t
, " ' Unum Cbhalnin dicil, per qucn omnia. Quemnain
; ' , vos iltuin dlciilol Si quidem eum qui ex Virgine
, , nalus csl, omnino ueccsse erit, ut et ipsum eum' * I , dein esee faleamini qui ex Dco eat anic axcula,
, ' ac per quem oronia : sm vero eura qui ex Deo esi,
' , ' . & quasi hic aliiis ail ab eo qni ex Virgine tisiiiii :
, igilur Cbrietua ex Virgine ortus non eal. Uuura
, , eieoita etae dixit per quem omnia. Denique ai
ifluiii qul ex Yirgineeai, alium dixerilla ab eo,
, ;.
qa) ex Do tiaius cat: aul duoa uuiversi coodilores induceiis, aut Cbrisiui ille noii erii, qui ex
Oco et, nec universururo Condilor.
A i l
" loon. xvii, 5.
Pial. txxx, 10.
I Cor. ai, 8.
187
S. JOANNISDAMASCENI
18S

*.
ADVERSUS NESTORIANORUM HiERESIM

DISSERTATIO ACCURATISSIMA.
Inilium diceiidi sic (aciendam est adversuseos

qui ciim Nestorio senliunt : Voa, velim.dicalis no- . E f a r r , & ,
bie queronam sancla DeiGenilrJx concepil? Niun , %\ ,
nalura Fiiiuro Dei ei Deam, an bominein? Siqui- ; , T(bv
dem eum natura Filium Dei Deuro^retjjiierifa, jam \ 6, clotv ^ \
ortbodoii eunl. HOC enim ipso beatam Yirgtaem *
etse Dei Cenitricem coaQlebuntiir. Eccur enlm non , \ Dei Maier, qua Deutu concepii, eupidetvque incar- , * ; 6^ ,
tiatum geatiit t Sin autem bominen dicanMmn eog alpcTtxou*; *
ianquam barelicos slc excipiemos : Illum qui Dei \ \ ,
et Patris Filioa at, atque ante aecula Veftum, \ , \
naitira Filium Dei, ac naiura Deum, Deeque et \ ; Nalt .
Palri coneubstanlialem dieilis? Plane inquienU * YEbv, Ylbv
Tom nos : Yirginis Filius nuoquid nalura Dei Fi- \ ; , . *
liua el naiura Deus eal? Nequaquam, kiquient. , Toivc urgebumis: Duos igilur Dei filios conflle- ^ , \ , \ *
mitii, uiioin nalura, gralia alteram : sicqae duoa \ ' .
tdoratta filios, vesiraque sententia Trinitas in qua- . ;
lernilalaro evaait. Qaniobreui dicita itobis, a quo- ^ *'
natn duas byposlases pnedicare edocli estis! annon )| . \
ex EtMgelio patam audialis : c ln principm erai . \ . \ '
Verbum. et Verbum eral apud Deuni, et Dow erat , \ .^
Verbtini tl post pauca:Et Yerbum caro facluiD tt*a\ esl, el babiUTit ia nobis . Unde accepislls posi xai ; 06
animataj carnis concepiioaem concessaro ei e*se t ^
Verbi Dei .Dhabiial.onem? nonne scriplum est, , - , ,
quod Angelus ad Mariam ingrmos d i x i i : Ave, . , \ , \ graiia plena, Dominas lecuni. Quae cum audisset \
" , *
lurbata oal in eermone, et cogitabat qualis esset ^
faia salutaiio. El ait angelua e i : Ne limeas, Maria, , \ , \ \
invenisti gratiam apud Deum. Et tcce concipies ) 6 &
in uiero, et paries fllium, ct vocabis nomen ejus , \
Jesum. Hie erii roagtius, et Filius Allissimi ?ocabi- \ 1
fur. Et dabit ei Dominus Deue sedem David patris , \ \
ejus, et regnabit in domo Jacob in aeternum, et , \
* **
iegni ejus non erit flnis. Dixit autem Maria ad an- .
geluro : Quomodo fiet itlud, [qoonitfln virum non ; \ |
cogoosco?] et respondens angelus d i i i l i l l i : Spiri- ?5 . \ ,
t
Joan. i , f
ibid. i i .
189
1
* \ lua eanclus ftuperveniet in tc, el virtus Allissimi
. - obumbrabU libi. Ideo et quod nascetur eanctuin
Tocabilur Filtus Dei ? > n clare deroonslratum
, , , est, angelum Marie conceptus modum quaerenii,
\ * non dixisse : Concipiea prius, niQxquc flet inhabi \ , iatio Dei. Quin potiug per adveatum 5 5 6 opera , - Uonenique Spiricus saocli, ac pcr inhabilationem
, Verbi patrandam esse conceptionetn : ut ncmpe
, - virtuUs AUissimi obumbratio, seu, quod idem esl,
, \ Verbi conceplio facta 8.4, sinmlque carnis in ipso
. " V^rbo subsisteiilio exsislenlia. Quod aulem Ver, buin faclum sit bomo, inclamai Joannes Theologus
c \ * \ . dic-ens : < El Deus erat Vcrbiim : el Verbura caro
\ * facium est. > Factnm est, inquam, absque conver \ .
sione aut mutaiioae. Immulabi.is siquidem Deus
esi el invanab.lie.
2. Verbum igitur factujn est bomo; non pcr
f. , \
muialionem
nalurae, neque per imaginariam, flctam, , que
incarnationera:
sed cum vna ex diviniiaiia
, , ,
pcrsonie essel, e\ inucla Virgtne carnem anima
\ - rationali atque ioieUigeaii animalaro subsislcniia
, \ * eua eusteaUndo , etdein est factum hyposiasis.
Siculfeaimgladius ex ferro confectot, una naturx
, \ ferri hypostaeie esl: igni vero adoiolus accendilur,
* nec lamen ipsam qoae prius eiotabat hyposUsim
xtl , ignis euscepit, oed quibusdam naturc ignii veluti
& , primUiif acceplU, iisdem factut esl byposlasia; iia
IU' ul com gladiue simplex anlea natarae aoliu& ferri
, \ hypostasit etsel, coD.poa.Ue deiade naiurae etiain
\ ^ igtiU evadeng, ferri quoque naiuram babet nullaerfojoo , , \ tenua aheralam, unaque oaturara igaia absqne
, \ ulla imroinutiooe : pari modo Cbrislua, cum una
4 , \ * - divinaa nalur* bypostasis esaei, omiiera in ae dei^ * \ Ulis naturam integram babens, ex sancta Virginc
- carnero qnae subsislerel, assuropsii, non hypogia, sina; caroem, inquani, In ipeo polius subsisienlem,
^ , nalurae noatrae primilias. Ui.de qaae ante simplex
, * erat, coroposita deinceps fuil; non quidem coni, * posita natura, eed persona, ex dmnilate sciiicet,
I , , qaae in aeipea prius exatabat, ct ex asaumpU
* , ' canie anima raiiouali et iutolligeale inslrucla,
, \ coaataaa.
ttwpav
| . .
'. , ry 5. Si autem dixentis, quud sicut iaetus est
I y i m > , , peccatum, ei matediclurf i u et caro faclus
km* \ sil, respondemue : Ergo sictit ad lollendura pec ' - caluro et malediclum factus eal peccatumet oialc* \ \ diclum, ita ad aufereridam carnem facius est
, caro : qucmadmodum pcccatum et maledicium
. ** , nuliaienus factus est, ul peccalum et n.aledic(i!in
* * consislerc faceret et instaurarel. Atqui peccalunt
, .
quidem et maledictuui miniine subsianlia sunl
aee qaidquaai a Deo conditura : caro auicm Dei creatura esi non igitur eicut peccalum et inaledicuua, ila qooqae faclue est caro.
. ?
4. Quisnam ille est, qiii parlicipavil carni cl
4*; \ sanguini, nobis simi.is factus *? > nudus cniin ho
k
Lac. i , *S-55.
* Galai. ur, J5.
Hebr. ix, 7.
191
caro el ganguig cum sit, carni ct sanguioi ,

pariicipare non d.citur. Quod gi c per omnia s.milis cl , > ;
tiobis faclue esl; quis ig itiir ille esi qui oobig gi- ,
milis evasil? quod enim alteri simile ftt, priug di- .
versum fuerii necesse proraus eat.
5. Quonam modo niiseril Deug FiUum auum
*. c facluin ex muliere ? nam ille qui non esi, non ; ,
niiu.iur. Ecquid igiiur erai? quidnaro ex mul.ere . , , .
facitim esl ? baec velim edicite.
6. Si non esi secundum naturam Dei Filius, nec
*. ,
naiura Deug, ilie qui ex Yirgine nalus est, cur , c ;
5 5 7 sedetin dexlera Dei Patrit ? Pergpicuum ,
esi, quod aecluso qui natura Dcue est, aul qua- , \ \
lernitaiem adoremus, et noe omnesqtie apirituales .
virluteg hominig cultorea gimug.
7. Gloriam meam alteri non dabo , inqult

f . ,
ipse Deus. Quomodo igitur ille qui ex Virgine * ,
orturo babuit, adoralur etcolitur, gl aliug sit \ ,
prater eum qui naiura Filius Dei ac Deus eet?
;
8. Si Jeaag Virginis Filius, Dei Filiug nalura
\
ac Deug non eat, qoomodo in nomine ejus omne *
genu fleclelur, coeieelium,elterregtrium,et Inforno- , \ ; >
rum ?Si illi goli qui gecundum Daturam Dei Filiug ,
est, cur?atar omne genu; qua raiione Deo , , ,
ipgi, nigi eliam ipte horao g)t.id quodegtgupef omno , ; , .
nomen conceditur? qaaionug enim Deug egt, noa *
illud aeeipil; ulpote quod ab aMernttato habeat.
9. 3i Gbrigiug ex Judseig egi gecundum car/. c
nem , rclinquilur, ul ipae intelligattir, et ait, , * ,
ac dicalur ex alio aecundum alind. Dicendo enitn, Q \ tfvai, , *
$ecundum t*rn$m, glgnificavii eum ex alio esge , '
aectindum aliud. Ex quo atjtem, ac-gecunduro , * ,
quidnam aiiod, nlal ox Qeo gecundum quod Deut , , ,
esl? Qol eaim illum dixit Deom, ei btntdicium, ." *) ei iuper onmia, giguiAcavit aatn, cum egaoc ex , ,
Pairo Deua guper omnia toaedictua in gcu- ,
la
> Doun gellicol ex Doo, factuna eoae ex l u -
daiig gocnadam caraero, quando factaa est homo.
. " *
40. Beaius Paulag alt: Hoc aentite in vobis,
quod et ia Cbristo Je*a, qui eum in forma Dei ,
eggot, hon rapinam arbitratoa ett egae oe qiialem , **)
Deo, tod goipgam oxiaanivit, formam gervl accl- * ,
pieng, in gimililudioera homiaum facltig, et ba- , bitu inventug vt hotno. Humlliavit gemelipsum * ,
faclua obediena uiqae ad raortem, mortem antem , .
crucig. Propler quod et Deug exaUavit illum, ct , \
donavit Hli noraen, quod e*t goper omne nonten, , '
t la nomiae Jeaa omne gena fleclatur, coBlegtiuni, , , , temitrium et iDferDOhim; et omnig lingua con- , \ ,
,
flleatur, qoia Domiaog aotter Jogus Gbrktug Sn
,
,
gkMii egt Palrtt K > WcatU orgo, qais ille
ail, c qu( eam in forma Dei oaael, aon rapiaam , * *
arbilratuf att, sa etoo asqtsatem Z>oo, god ;
exinantvtt formam gerr! accipioag? bomo oon oat , *
f
1 9
1 1
Galat. , .
lipp. n, 5-1 i .
' Hebr. , 11. Isa. XLIV, 8.
Pbiiipp. u, 10.
Rom. , .
"ibid.
t s
PW-
VARIiE LECTIONE8.
Emendo , jnxta alque Turrlanag irangmlit Deu tcilicel ex Deo. Ubietiam legisgo noa v*dtf
tur pariiculain , enim. * Membrum boc deest apud Turrianuui.
ADVERSUS NESTORIANOS
19*
in forma Dei omai aatera ft>ei esl tao* xtvol mo. Omnia aiquidem MBjclortun coMtit perfor. ; main ioteliigit naiuraa. Noc ilera exinanitil aeip , ium aervns qoi servi fomam aceipii. Qai enim
; id accipiat quod ipso eeti quomodo eliam boma
, similig hominibu flai, ac Deo obediong factug-,
, / \ homiliaverit gemeiipeuro? bomo eaim Deo facius
, obedieng, exallatar potiug, Deoqne ge similem
. , faciens, rapioain id esse novil. Quapropler de
( * Filio Dei et Deo secitndam naluram dicla haee
. ** * , nnt, quaudo aempe factug esl horoo. NOJI eaim,
. , cum prittg euei bomo, postea diclos eai Deug;
" sic enim rapinam arbltratus esset: sed cum essel
, , ab inilio Deus, deindo factus egi homo. El quate. , 1 nus quidero nalura Deug exsislii, seiptum bumi - - liat, facius hoxno. GaHerum qoatenug factug eal
, , ,
guperexa.Utur guper omao non.cn, Fi.ii
* , Del nomen accipieng. Ipse enim erai el Dei Filiui,
* > , ae Deug secundura naiuram, skut et divinu
, ; Apoototas declaravil. 559 Noa en.m dixit, ctun
, eotei bomo, factut etl Deug; sed, cura in forma
, . Det easel, noa rapiniin arbilraiug ost ae esae as , qualetu Deo. lNequaquam enim exahatur Aliig, * , - limus, quin geipgum polius depriraii, dttin spoulo
, | , - fll boiuo. NOD igilur alii bumi.ialioaem auribuit,
.
alii toro exaUaiioaem, otd eidem. Unus quippo
d co, qai boc ei Ulud admiaii: hoc quidem quaienus Deee cam eggoi, faciug fuii
Igtad vero qaateaos faclua bomo, aua feeit, qtiat naiura bumanse propria eraal: atque boc pacta
tiperexallaloa fuisao dicitur.
af. * , *-
Bomiaas ad Fatrem : c Paler, glori $ , { tca me gloria, qaaro babui, priaaqaaai aiuBdva
ibaf , ; iorel apud t e . Sl Deos aolum eat, quoniodo
% , - ftoridcalur? Si boroo daaUiat, qoa ratioao aato
aBcala gtorlan habailf
| . >
12 Non erit (inqttil) ia ta Deas recons .
. * Quotoodo ergo de vetlra Mnteiitla Beue homo flt
, propter coanexioaeB! babimdinis cura Vcrbo, e?a *\ ;? ditque consort gloria) ac dignitaiia ejitfdem cum
* Paire? IHos autem aoa bomineai recealer fieri
, Deum dieitaus; venita qai erat Doi Filiat ol Devs
. , ab -etorniiato, hunc citra matationom iacaraalwn
esse confiiemur. Manslt eaira nibilotninaa Deni,
.
dum factua eai bomo.
43. Bealos Paaltts a i l : Siquidera dii mulli el
*. *
* , * , domini mulli : aobii Utnea aaut Deua Pater, ex
, \ qao omaia; oi aoo ia ilk>: ei onat Dominuo Jetos
*1% * , Ghristuo, por qaeia oraaia; ei aos per Sptam >
. * Unum Cbrifiiim dicil, per queai omaia. Qaetaaani
oaiiov; "* , vot ittam diciiUt Si qvideai eura qai ex Virgtae
, , natus est, omaiao neeease erii, mt et ipaam eam* * I , dom esee fateamiai qoi ex Deo eit anle secula,
, * ae per quem omaia : aia vero eom qui ex Beo est,
* , * . quaai hie alius * i l ab eo qai ex Yirgiae exttitii:
, igitur Cbristus ex Virgine onas BOB est. Unera
, , eieoin esto dixit per quen omaia. Deaique ai
itlora qui ex Yirgineosi, aliom dixerilii ab eo,
,
qaiex Deo aatas eat: aut duoa universi coaditorea inducetit, am Cbrislus ilie noo eril, qui ex
Deo ett, nee universvrom Condiior.
IOOJI. x v i i , 5.
" P i i l . i x i x , 40.
1 Gor. T I I I , 5.
A i t
1 9
t v
195
196
-
4-4. Scriptura i.icii : Quieqtiie eonfeasu* fuerit, *. , , , *quoniam Jeoos fst Filius Dei, Deus in eo ratnet, , ,
ei ipee in Deo . Non dixit simplicicer . > , * .
, Filiui Dei (sine articulo), sed 6 , , .
(cum ar(icu)o), tpi* DeiFiliut, qui unicus
esl.
'. , ; ,
15. Dua* in Chrislo naiuras conOlemini, an
unam? Duas, inqulunt. Al quasnam demum illag? * ; \
Diviniialem p.ane ei liumanitalero. Quomodo igi- * . ,
tur neque natura Deue eit, neque nalura booto, ;
si duas babel naluras ? Relalionis unionem Verbi ; ; ct carnis ulique afferetis. Veruin, nbinam erit exi- ; ; \
nanilio?ubi hiimanitaiis assumptio? si enim hac ,
omnia de unione secundura relationeiu exponili, \ , , -
plurimas Dei iacarnaliones, el humanilatis aa- , , euniptiones, quaniuiu-m parlicularee, inducetis. , * * Mullis enira deiferis virie, juslie, pairiarcbie, et *
propbetis per relalionem el affeclum unitus est
.
Deos : 5 5 9
proinde ex veslra aenlenlia, in onoqvoque incarnalioucm, aiquo (ut ila dicam) innema.
nalionem aubiit.
.
46. Hicbaeas propbela de eo qui natus est tx
Yirgine in Beibleem, a i t : i Et egressus ejue ab , * c .
initio a diebus aeternilaiis. Quoroodo egressu * . >
ejus ab iniiio a diebua Klernilat.g, si ipse non * * ,
;
eralDeus ante saecula?
*.
17. Dominus de sempilerna sua exs.stentia
tesiiflcans, ait: Amen, amen dico vobis, ante- . *^ ,
quaro Abrabaro iierel, ego sum . Et ilerum: * , . > *
c Nemo ascendit in coelum, nisi qui descendit de ,
coelo, FiUue bominis qui eai in coelo *. > Qoo- ,, , .
modo iile qui erai ex aemiue David, fUius Abra- , , \
u
a c
I T
bam, anlc exsUbat, quam Abraham fieret, niai c " , ;

quia Deua erat ? Quomodo vero Abrahae iiliua foii, ,
ntsi quatenus factus esl homo in novissimis lem- ; c \ ,
poribus ? Nemo ascendit in coelom, niai qui de- , ,
ecendil de coelo, Filiue hominis, qui eet in coelo. .
Quomodo Filius hominis de coelo deecendit et esi ,
in coelo? quofliam modo qui eal in coelo, hic ; , ^,
ascendit in coelum, uisi quia idem ipse el Deue , \ * \
r l bomo est? 131 Deue quidem ad nos per accora- , *
modationem descendit, incarnaturque, el homo ,
efficilur. Ex ccelis, inquam, descendil, ncc araen , ; ,
a Palris einu discedil: porro in quai.ttun bomo,
ascendit, ubi erat prius uli Deus; quemadmo- .
dom ipsemet a mendacio alieniggimug, aubsi- , , oietisque verilas, d i x i i : Cum videriiis Filiura . l.oroinis ascendentem ubi erat phue . > Nani D , \, quatenus Deus, sempiiernus eat et incircumscri- * * , pius, elsi descendisse dicitiir. Nam descensum .
illius accommodalioneii. polius inlerprelaniur, et bomiliaiionem, atque sui in lerra manifestalio*
item. Verum qualcnus IIODIO apparuit, circumecriptus fuit, ac lempori subdilus.
48. Joaones praicursor el Baptista ait: Ipse
'. xa\ \
81, de quo dicebam : Po8t roe venil vir, qui ot '/ ,
>0
> I Joan. , 45.
Micb. , S. ' Joan. -, 58. " Joan. , 13. Joan. , 63.

VARIiE LECTIONES.
Turrianus Icgit ' - unoqucque igitur<nostri similium. Al potior eat alia iectio, qooin ct
inlerpres Arabicus expressil, deveura unlentia.
1*1
AbVERSUS NESTORIANOS.
198
4 , , ante me fociug est, quia prior me erai: et ego

*} * * , nesciebam eura : sed ut manifestelur Israeli, pro . \, ' plerea ego veni in aqua bapiizans . > E t : Ecce
, . > Aguus Dei, qui tollil peccaium mundi . Congi, , \\ , derate, qnemadroodum quando virum dicit, et
^ / agnutu appellat, alium esee non dicil illum qai
. \ toHil peccaium muudi; imo eidem banc vere ma . gnam, et ingolilam, quaeque Deum deceat excel , , lenLiam altribuit. Ante ae aulera seque priorem
. predicat illum, qai lamea posterior prodierat, ge , * cundum tempug, iuquam, generaiioois carnalis.
- Etti eDira nuper genilua eral Emmanuel, allameii
, * ante omnia gaocula exalabat ut Deug. Ipsiue igilur
, eat, ei bumano more reeeiiiem egge, ei aBieroum
* c \ *- esse divino modo. Quamobrem Zacbarias Joannig
- - pater cum esset, filio guo vaticinando dirJl: c Et
.
tu, puer, propbeia AUissimi vocaberis; prteibig
eoitn ante faciom Domiai pararo vias ejus . >
19. Ipsemel Virfrinit Filiug discipulos suos ai
*. *
loqueng, a i l : c Quem me dicunl hominet egge "?
; , \ Cum iiaqae alii alium eum eggo dicereat, aique
, unum ex propbeii* eese conjicerent, nequaquam
, * > iltig aggeniieng ceu vera pronumiarem, rurgum in , ; terrogat: c Vog autetn (qui plug aliia nogtis)
, - quem roe egse dicilis t Tunc pr*slanliggimug
, , * , Petrug, gupremua ille terlex apostolorum, non
6% , ' nudam carnisqoe experg verbum, nec purum ac
, , Deigerum bominem, quin poliug naiura Filium
, < , Dei eiDeum, aique naiura bominem faclum, ui.ua>
, . > , * , quo boc el iilud exgigientein Chrisium intue/ig,
* , , . c Tu eg, inquit, Cbriglag, ipgemel Filiug Dei
- , vivi.. 56Q Non (node) dixit Fi/tx*, ged (ad , , jeclioao ariiculi) ipunust FUimt unigenilus, ille
. , unicug, ille aato gsecola exsislens. Quapropter
audhril: t Bealug eg,8ifnon Bar-Jona, quia caro ot
.
revelavit libi, aed Pater meug, qui eat in co3lig . Nam c Nemo novit Filiutii, nigi
Paier **.
20. Item diftipuli divino iaeeogag gupra mare
*. oi
, * c miraculo atloniti dicebanl: Yere Filiua Dei
cL ** \ , - 6g *. A l gi adullerinug ot agciiitSug, non vere.
. Arguaaior ergo a vobig beali diecipuli.
21. Si vna t*l Trinilaiig natura, unaque ope*. ,

' , , - Tatio, ei in illa praeier gabgigtentiam omnia coiuon % D munia guat, caroi auiom anima rationali el inlel> , * iigenla aaimaic Deug Yorbuui babiludine golutn
, \ , - atque operaiioae unitag est, albil minug et Pa * . \ trem eC Spiriiuro gancium eideni omniao) -wnu
, , ftttgge oporleret. Quod gi par eademque Pairis et
, \ Spiritua gancti ad canaem unio est, dicatur igitur
, \ \ . ille quem Yirgo Deuni ei homiaem edidit, Paier
(* \ - el Filius ei Spiritug gaaclug. Quis enim hanc ei
( ; borteiu dedil ut Yerbum ac Fiiiug Dei duntaxai
, l
fe
"Joaa.i, 50, 91. iWd.29. " L u c . i , 76.

Mallb. xvi, 13.
.llaila. , 27. " Malih. xiv, 32.
YARIiE LECTIOISES.
ibid. 15. ibid. 16.
, T
ibid. 17.
lawado ( -\ ; ila nerope Turrlanug:

Qa catM strtith rtf Verbum $oimm $i Filium Dei nominare?
199
S. J O A N N I S D A M A S C R . M
appellarelur? Stn aiitcm Filius u n l l u i el fuii re-
Ijiione taniuiiiiuodo atque operalione, ptonc diversae a Paire c( Spiritu sancto Tinuiis ei opcralionig eril. Verum e i hypostalica unione niliil
absurdi s Mjuiiui. Alieriug eiiim s Paire bjposia* i i ic subtisleniie Fillua eit.
-- lieaiua Paulus; a i l : U I I U I Deu* Paier et
quo oiuoia : ei unug Pominus Jesus Cliriglus per
quein omnia " . > Cur Jesue Clirieltig Palri prolime conjungiiur, nullo dirimcnie inierniedioT
Oeinde ubi landem Uiitgeniluin localuri sumiis,
qul bomiiicin ejui in locum provehamut? eumqne, JS diciiii, i b illo actum el aCDatuni, aiqne cjiig opera colionestaium. Quod i i reponalit,
<|ua raiione Cbrislus in RelUleem nalut cum essel.
X J
Ivwsiv,
IfffSt r.tgx ,
6 . ' ,
. : 4
.; .
1
'. paxApto; < 4

, " \ * Xpt, " , '' ois-ij
, . 2 ,
664 ;
, ' , ' . , 4 - , 81 8(4
Nazarenug a loco dornicilii dicms luil, ea etlam , \ 4 ,-

Deum Verbum, co quod in liomlne babiiaverii, 84 , '
homioem appellalum fuisgc: bioc icquilur, ul * '
neque faclug eit caro, neqne bomn, nec consen- , 44 ;
lanee Cbrisiut hoino, scd carnalis el bumanut 4 , . r
fuerii nuneupalus, velul el Naxarenu*. Non cniui 4 :.<;, ..'/! .
Nazaret dictu* eti Cbrlttut, aed Naiarenu.
\ 84 *\ '!.'. Sl ob eiinplicem in honiine inbabilitionem
i'i relailonis unioneni, Del Verbura appellalur 4 ,
horuo : igiiur el Paier el Spirilus sanclus borol- \ 4 4 ";^ net appellaniur. noliia quippe per 6piriiuni 4* tv 4
inbabilal pleniiudo aaoclx Trluilalig. Et &ane aa- ; ; * \
pienli&simui Paulue a i i : Nesciiis, quia lenipluin 4 * < ,
Uei eU>, et Spiriiut Del babiiat in voblt " , & olxct tv
lj.se eliam Cbrittug : Si quis diligit ine, terrno- g ; KaV 4 *,
'.'- meum tertabil: et Paler mcus diligel cuin, 4 4 , \ 4
el ad um vrnienms, cl maniionf.m apud eum la- , \ , *
cierous " . Aiqul paier neqnaquam diclus eU . ' 6
iioino, neque Spirilus laociue, quia in nobis ba- , , bitanl: crgo neque Filius eadcm do > bomo . 4 appellalur, acd quia faclug esl hoiuu gecundum ; , ' '
Bubilaniiani.
4* .
S4. Si quanrlo quideni Vcrbum ln Curiatn, si*. ! 4 , gnorum 5 6 1 pairalor fuii, quia hi eo erai: ,
unum ulique tt proplielit Cbrigtum esse dicllig. gtvai 9 " *
Nam periade (Verbum) ganciorum minigierlo 4; 4( '.
uiiracula pairavli.
*'. 4 *
V: Dicitur Chrlglug fuisge ganr.Uficalus a f
advenienleinque Spirilum accepia&e " . Qno- \ / 8< .

modo igitiir baplizat in SpirUu ganclo", ci i\ux D oSv ({ , \ 4 ;</
suli divinac naiurae conTce!'int, implel eiexgeqoi- < ^ ;
tur? ipgc enim ganciiiaiem auppedilai, quam pro- 4.
|ii ni siu ipgiug egge donuin aignlQcang, all : 4 . *
< Accipiie SpirliUDi ganclutn; quoruin remigerills , . , .
" ;, 8
peccaia, retnluunlur : quurum retinuerilig, relenia
aunt". > Sanciillcalurergo, quaieuug e i l liomo : , 4 .
idem vero ipsc ganctiQcal, uli Dcug.
*. -1 " <
2. De Chrigto scriplum : U"' >n diebua
caroig giue, preceg gupplicaiionesque d eum, qui , \ 1
poisii ipnum salvum (acere a roorle, can clntnora I * valido, el lacrymig obtulit; ei exaudiiua esi pro \ tleoxou" I Cor. -. $. ' I Cnr. . Jfi. " Joan. , tt. MaUU. , 1*. * Joan. , 5.
, . ibSd. ( I . J I M D . , i > .
M
" MaU
ADVKRSUSNKSnPOMANOS.
$ , , X revereatia. TameUl Fillui erat, dulkil tx Wa q

oV**
**T , poago* etl obedteoliaia : cl coosuouiiaiat, facttt*
) * esl omuibtis obtemperantibas catua talmift aHarabuviou. t , c , na?**. Prarterea ipte iKMninus: Deot toeoa,
. ; Deus meus, ulquid me dereliquisti*! * Uatt dice , banlur ui de puro homlne? velul igitor de co> qai
, - animo conciderei, oi cui inlolerabilia essel lenla \ , * lionum ineuraio, ac meiu viocerelur* DeJkieMis
. enim pras pusi.lan.ni.iatevorba b*c sunt: Trttlis
'* c est anioia inea uaque ad roortcm * . Et: Nunc
. , . \, anitna mea turbata esi . > E t : Paier, st fieri
c , , * - potest, tranieat a me calix isle . Sunt islxvoccs
, , xh vel ejus queni volunias divina lateat, vel qui ilR
&, . resistat. Quod si velut do Deo qoi non ait bomo,
, bsec qnis dicla accipiat, suni plane aboona, nae
. - prorsus coDgrutnlia. Sin aulem de Deo iaearnatft
; ; el bomine fa-Ao, qui ipsivs caraio cagoaii*
* , - passtonibui noslrae curel, aeqno aobi* ttfiitqoai
, *. exemplum, tatde apposita sont. Hoc euimdeclarai
, r llltid: c In diebtis carois sux, uraeUi FiUirscraL
, . Obs|poH myilcrlum dhrino 8pKriia plentit Pavtaa.
, \ Deiquo aoblocooi commercixra atqae benevotam ad
foou , ^ aos demiteioaem; qood iair.eUi Ftliua erai la dte * , btift earnia saax, nniteraa bxc nainra aosira ttieU , D V H , at eam contra pastiones firfnarel, dotefefqoa
, , dom lentalioneo ingnieraii, ia l>eaai reopkere,
m , ejasqae anxilitim itnplorare, TOCC non qaanlum ad
, - perfeclionem coBdncant, el in qn desinant pras
. tuia, paaoionum toleranlia el ebedieniia. Idcirca
- , - ~ enira bealas Petrue scripsii: Qtiae enim etl gloria.
; ' st peeeantet d colaphlsati atilTeriia ? sed si beactV
, cientea, patienter sostinetia : tec e&l gralia apud
, - Oeifffii : qaia el Chrislaa passus esi pro aobis,
wv , nobis reliaqiteiit exeinplatn, ul oequaiMinl reMifla
* t , cjus . Noo ergo lantoni bomo, nec Deus pttrat,
*, , sed Deus ia carne Cbriotos, qol itv Ikbnt eamlf
ttae, > illa et paastu est, c* geoait, aobis c rolfai*
lilpaxa , c . t qiiens exempYum. Petrim quippe d m rtpr&
'{ | * " , bendft, dlceuieoi, dtiro Ipoa BaetlotieA praioaiH
, liaret tuam : c Absil a le, Ooaaiae, AOU eril itbi
.
hoe M f
xC* ,
57. Quod si dicaiur < Jesoe profeciase aapienlia,
, aatate graita , ue propterea perum bomiaem
, sesiiinavetis, tod Deum faclum 5 6 2 bominoni el
OVOB t f ohttla otvot D loearnatttf, qal propria inas carni ea periiitaril
ftSotoK* - qaa e]as oaitine eoDseoUnca esaem, ae kiGaraaifio
tâtc.
Tttonilran quoddam ease vlderelar.
xx*. -ftf 4 ,
!28V Aodet Paulot, eiiam noa bosiiBeai vocare
, * , * jeaum, nen qaaoi noa feomiaero, aed velai qai t i l
. tiam Detia. Seribii ergo ad Gatalao: Paoiva
, ' , * <, apostolos, aon ab bominibtss, oeqite per iMiooai,
* ! od per Jeoani Oiriuum
kerum : ]
%1
%e
4 1
" Hebr. , 7-9. ^ Mallb. , . * K i U k x i t i , 58.

Joaa. m , 7.
IPetr. > , Hauh. , .
Lac. , 80 * Gaiat. , I .
llaUlu xsvt*
VABLE LECTHmS.
VL ^^, ai Turr. traostttlit doU*u$: ^nare mihlare non dubiUvJ,. , uU aaalo
rm l c | t e , , * In Bibliis Graecii abiqac legilur : ia Vi
Volgau, ffoa jror Utotm * aofso ilc auctaria tuotu cxigiu
J P A I M U Ca. X C V ^
103
SM
vdbis facio Evange.tRm, quod evangcliznlum csl a * ,

mc; quia esl seciimlum liominom. Ncqtie enim * *
ego ab liomine aocepi illtid, neque didici, sed per , , *
rovclaiioiicm Jcsit Cbrisli
Scripluiu esl : , * ,
Non angeltis, non lcgatus, scri Doininus ipsc , * .
* ,
salvavil nos* . Ait Paiilus : c Estole imilalorcs
., \ ,
Hei sicut i.lii cbarissimi, ci ambulale in dilcct.onc,
,
siciil ct Cbristiis dilcxil nos, et tradidil semel .
ipsuin pro nobis . Qui n.oesius crat, ac caiiccm
, ,
rccusabat, quonam modo semelipsum tradideril,
nisi quia non homo taniun. crat ?
* ;
29. Quoinodo beatus Petrus, a i l : c Cbristo igitur
'. c
p:\sso carnc ? cur ilhid, carne, adjuniit, nisi ; ,
tfiiia scicbai Deum ilium esse iinpassibili deiiale cupxl, , ;
Si bomo purus pro nobis passus esl, quonam pacto , ?; c
Veibum crucis, Dei virius e s l ? quid eliam
cxx\>oou ; > * ,
coi.sae esi, nt c qoi eanguinem ejus pollulum duxe- i ,
rit, condeifmati sh " , velul qui Dei Filium ;
ronculcavcril ?
30. Quomodo se Cliristue ascendere ail, ubi
V. ,
ral prius "? Non enim ascendil lanqnam Dcus, ; *
quandoquidem iiicircutnscriplus csl. Asceiiderc * ' autem ac descenderc propria suut circumscriptte .
iiaiure. Neque rursiim ul bomo prius eral in coelo, \ * * ,
qunm eo asccnderet. Ascendil igitur ul bomo, ubi *
prius erat ul Deus. Siiiml curra ipse Ideoi, et Deus .
cl bomo esl.
\ * 31. Scripium est: < Sic Oeas dHcxit mundum,
til Filium sunm unigenilum daret, ut omnie qui , ,
credil in eum, babeal ?jiam aelernara Q a> , .
-w- ..w.wwm . w ÛK~
itain
diiectioiii*
Xttberantia,
si
pro
nobie
bominem
)
,
communem, adoptionia gratia fflium faclum de- ; \
deril? Qui vero eliaoi Uiiigcnitus, adoptioois , , \

cliautaaai bonore, non natura filius sit, Scriptura , * * ,
dicento : < Ego dixi : Dii eslis, el filii Excelsi om- ; ** c "
nee", l : Quoiquot autciti receperunt eom, , (
dedri* eis poteslalem fllios Dei fleri". > Verum ; t '
Mcuii^ cum multi adeptione el gratia dii sint, uaua , , \
tamen est Deu natura : stc eum mulli adoplioiiia , <
bonore polleant, unua quoqtie esl naiura Ftlhu,
Uoigeniltis ille quein dedil pro nobis.
. *
52. Clamal diviuus Joannes diccns : Deum
. ,
nemo vidil unqoam : unigenitua Filius qui esl in
sinu Patris, ipse enarravil' . > Quis porro ille est, , .
qu4 onarrat, praler eam qni ex Tirgine nalus esl, , \,
eltwm homimbus couTersalus esl ? Hicesl Deus ; .
noster : ssiimabUur alius ad etnn. Adinvcnit *
tmuiem viam scientiap. Posl baec in lcrris visxrs esl, . \ ,
el cum hominibus convcrsalus e s l Quonam 7> . \
modo visus est in terra, cl cum bominibus con- , \ ; *
versatus? nam ipse dixit : Dcuni nemo vidit \ . ,
.
imqnam. Unigenhus Filive, etc.
*. \
563
Apostolas c Prinus bomo de
terra icrrenus; sccundus boaao, Dominus de , e
if
11
A i l
Galat. , 41, 12. " Isa. L X I I I , 9sec.LXX, " Epbes. 1, 2. MPelr. | v , l . " I Cor. O * .
Hebr. . 29.
Joan.
vi, 62.
Joan
, 16.
- | , L X X X I , 6 ; Joan. x, 34. Joan. i , 12.
" ibid 18. Barucb m,36 38
VARli^ LECTIONES,
Turriarus videlar non legisse .
4
8 1
905
ADVERSUS NESTORUNOS*
106
. ccelo**. eniin corpus delatum dc ccelo csi.

\ , , sed cum essel Oeus Deique Filiue, dc coelo deftct*
' , , dil, el liomo facias esi, secundus Adam, velull
, principium secundmn eorum qui reformaiiiur, ac
. per resurreclionem ad vitam incorruplibilcin iraaa* ' , iniUunlur. Quaroobreiu a i l : Primus Adam, faclus
est in animara viventem : secunduo Adara, iu api .
rilura vivificantem .
M
\ ! ,
\ \
, \
" ,
.
Ylcv, /\ , ^
. " , ,
.
' ,
!*\ 6. '

< ,
.
, ,
,
.
54. Ait Dominus ditcipulig suis: Etinies docete

omnes gentes; baptizantes cos in ooniine Pairis
ei Filii el Spirilug sancli . > Porro divinissimus
Paulus dicil : c Uuicunque in Cbrislo baptizati
esli&, in morle ipgius baplizati eslis \ Unius
Filii mcminii Domintis dicens : Et FiUi; non vero
eliam, et filiorum. Aposlolue autein, in Cbrislo et
ejut morto noa bapiizatos dicil. In veslra igilur
sealeniia nalura Qtius explosus est, Oltuaque pcr
graUain adoplWui iavectus; vel ipsi ia qualerniiale bapiizali eslig. Abeil vero ul iu ea nos simus
baptizaii: baptizali qnippe sumiis ttt Patrii
FUii Spirilu$ gaxeii ia coiisubslaniialem ac
indivisam TrinUaiera. Nibil quippe n.intis consubsianiialis Pairi, etiam factos bomo, permaniit
Dei Filius nalura ac Dcus, Unigenitus ille : qneiuadmodam Ecclesi* Symboiatn docci.
91
\*.
55. c Credimus iu uaum Deam Palreiu omnipo tentem: Faclorem coeli el terras: visibiliamomaiuni
, el invisibiliuoi. El io uuum Dofmf.ua. Jeeum Chri * ' slum Filium Dei unigeiiilum, ex Palre natum anto
* omnia saecula; lumen de lumine: Dcum verum de
* , - 0eo vcro; geniiuro, uun faclutn; Consobflanlialein
, * Pairi, per quem ooinia facla suni; qui proptcr nos
* ' ;, hominee, et propter nostram salutem, deoeendic
de coelie. incarnatus est ex Spiritu taoclo et
* Maria Virgine : el bomo faclus esi. Cmcifixus
, - etiam pro nobis sub Ponlio Pilalo : paasus ei e * pulius est. Et resarrexit lerlia die fecuodnm Scri, * pluras.El asceodit ad coelos: etsedet ad dextoram
* \ , Pairis. El iierum venlurus est cum gloria judicare
. vivos ti roortuos. Cujus regni noa eril Gois. Vide,
; ut sanclorum diviiiorumque Palruui coelus, unuai
, " Dominum Je&um Clirisiutu dixerit, ex Palre anle
D saecula geuiium, non faclum; cousubstaniiaieni
ôovv , Palri, luiuen de lumine, verum Deum de Deo veru.
, incaruaium, passura carne, qui resurrexil, ei
ascendii iu coeloe, 8edeti|ue a dexlris Dei, ac nir * \ , sum venlurus esl jodtcare vivot et moriuos. Nam
, , ei illud : < lieruin venlurua est, a.iquid amplhia

' indicat; quod nempe jatn e coelis vencrit, quando
, , * volunlaria unioncassumpla carno factus esl bomo.
. INOD eiiiin aliuiu posucruiu, ex Palre anle wrcula
, geniium, el aiiuin de Virgine naluiD, acd ipsum
* \ uoum e.i eumdcm.
*. *AU*
ICor. xv, 47. iWd. 45.
Mallb. xxvm, 19.
36. Ai iaquics : Ipsuro ergc Dci 564

t e
Rom. vi, 5.
Verbuoi
pm I I M I M - CSSP pawim dkimug f ouinino fa
: * ; , r.aOtfv ' (I); *-
ni cnrne, nou doita'e; erc quiitem de eo dlxe- * , *. . rlt Panlug 0"i .! iinago I-tnvlsibili : priuio- ,- 4 \ ; choVv
genitus oinuis crealurse : quia In eo condila cunt , rijr- (
naiiiii, visiliili:i et mtigibiHi : sive Tbroni, livo < , , *
Poniinalinnes, nvo 1'iincip.iius, gi\e Polegtales i , ; , ,
oninia pcr ipsum in ipto crcata anol: e( iptc ' \ al *
507
(I) Ibr ki xiiOiir '

iilraque. (Jnod cmn Eulliycbiani in foncilio Cliat*
[' Ipwin trge Dti Verbum. Vclugliii Chri- crdoiiciisl riTincr* aOprlaierinl, id in rauia fuUsa
ill.niuriiin scrino liic nlim fuit. Oenni tmgiri canga crediderini, til, qupra.nluiodum Cbrielianug Lnpua
:..-iini esse. , -.ii> .. pnedicavit Ariui, qao obtorvaTil, capitula gnu Analhemalisnil Cynlll a
iliuni n.iiur.i- :>li erim Paleriia easo attrueroi. Pairibn* lunr apprnbali dontio non . qiiia
qnia divinilalmn Illaro |iialeincuii<|iin Verbi aniinsc ejusilem aynoili liogtes Baailiscl, Zcnonis, cl Analoi-n corporl fuisse r.oujnnctam ttbi Slasii inipt-r n i i r u u : polenlia frcii, io id ' lliiiiT.il. Apollinnrius pcrinde dnit, Deam Vtrbum g bant, et aniii <tc Trmilalt panm tarnc diccrclur,
eiu paunm tarnt: *ed liscralicr ; IJHO NyiMmia imo Peiru* Fnllo iMterpoUio Trigiiio carmine ii Auiirthtlieo explicat
i eoquc Ifbcniius boc enilicsse pnlabolup, 1> csse -leiiaim croel;
docnit, quod drilaiera Verbi bumaux memii rirea iiinc Ciillinlirig mciiieinli Inrug cr.n, ne sub bit
explegtw in Cbriito ciislimarei. Unde priimini na- TOcilim L'iij lii.-inum, inni Tlii'iip.igvliilarnm virus
tuin est , seu , q. d. Dtl- lairret. Aliunde vcrn qui Ncgiorii, MJU poiiug, ot
pajiiuiiiiriim nouten. Il.rrclici liujns diclum liabfl- aiebani, Hiodori T.nscnsis el Tbeodori MopsneI I I U S praserlini in confutsionc Adei ad Juvianuin,
gietii placitig adhxrescebaiil, uiu gynodum qoarquam Cjri lllua Aleinndrinug fnlga Altianagt Magni lam sc recipere jactitorenl, nulluiit non fauem cno>
iuii-i dcccplog , rnnlra Neglnrium vi-ii.n ,, ne eiugmodi propotitio admiiieretur. Pholn libro De rectafiile,ei io ilcfi-naione Anaibema- ttug cod. 107, leslalur Uagilium Cilicera Aniioclwiix
I . V I M tni 8 adversnt Urieniates : babeinni ilidcm
Ki-clcsi.-E pregbyierum, non alia de cauu advcrgu
in elus eplttola ail Dioiiysinm, (|ux aimili nienda- Joannem Scylbo|iolitam calanitiui str.missr, aifl
cio J ..! papx allribula iuii. Quoi-irca Daiuasue in qnia Joannc* dundecim capiiula Cyrilli inereUr.
aynmlu Kuiuaiia aiialbr.niali gubdidil eum qui diit- r l illud in primls quo /. i.iirodttcitor.
', Fillwu tifi Ueam in wigioHf ttncii dolerem Mihi pene persuasum est et hac ofiidiia prodiitge
iMtiinaittr, non earntm enm anime, quam indueepigtiila* Craxas, quae tunqnain a Felice papa,
ni' Cyrillua vcro nlliilominiig anaibeiiutistno l i Acacio CP. Quinlianu, Juuiinu, Aiubeone ct Aecl&(leliniiii. Denin Vcrbuiu cgse pagtum carue. Mrii pl.idc ad Petruro Fnilonei Kripiae feruslur, accaibaliro prorsiis tcnsu, qne<N eipnsuil comin Pa- reptagiiuo tsse e i Hifona tceltuaitit cjusdrin
.inbns
_:
i/_ ..:_ et 1.1.
J
. . . ..
- variu
: variomai
.
..
Kplu-nluix.
lib. _
v Aittmi
Ntuorinm,
dt- tt..;\v.
Basilil, qax
PontiHcam
llileris
'ini '| ailvoraus TbeiMbiretua ei- allot hujug Ihlertena fulkse dldinra Pholio. In big enim boc
ln-ioiiii p:iiroiins. Ili siqiiideni iileo Ateiandriuo iinum dala npera iDculcainr, gine impiciaie afflrj.i ,-: iirr. , - clainahanl, quod cuni natuiam uiari nnn posse. Dnum Vtrbum, unnm de Triniiau
unam in Chrigio csae dlrcrd ; anam, inqnatit. f I M panum cra<; ed sccuiiilum ApAglnli eflatam
tmram Oei Yerbi iucjrnaiam, qnud faiuiliare <1-egge coiilliciiilum, Chriitum i cam peuum. Quivlinarin , Oeum Vtrbum tne paam caritt uig gane epistolag l&tas contulerit cua iis <JUT
ileliuissei Quara Cyrilli voccm ganaui planc et
lioiiug cod. 43 el 107 de Bagilio, ejutque librig
nrtlioiJoi.im, ut de dciiale prr carneui pagga inler- narral, ad ejtig gfn&um, ac fnrsan slylam pt-.-, ailmotlnin conlulcranl iinumilli parflcia eag geniict. In priinig rero Cyrllli Alnanlium ,> giudiogi, i pula Acaciua UcliiineNgia, druii advrruriuiu ag:ir.<uag in i!lo epiglolx prim.-n
Satnruinug, cl alii, nui pi.rpcssam cstc dcilaicin Fclicit loco, quo pronunliatnr, iiane vnerm, nnam
ronceilcbanl. Orienlalluni qnerelat piuini , Dti Vtrbi naiuram incarnaiam, Apettinarit ktrttiiH
Syiimli''uii, tive Tragusdia IrcMBl Tyrii, quam Ku- roborart. Estn Megtnrlag in hii lilierla reDsealar
,- iuj Tyaaenaig pcrgculug cgt In capilibiig, quBS. lurrlicua. Agt Dagllianuruin, Aciemciorinrive, ble
mngnl Allianasii etaenl, laudavil Eiiibjrniin
dolai foii, qal, ui Leomiut libru coatra ipso*
Panoplm conlra Thcopascbitig, qnxqne iiiullotieg narral, NceUirii ore tpntig annilieiiia dicerenl,
ilii.i snni cimi aliig aancli dociorig opcriluig. Ono> Tlieodnri Mopinostciii auclorilaiem olMaile limi prxicrtim capilig lnc tiiulng r g i : Adimet
niu. i!i-ior r|,i - I L I . U ad Crgarimn mOHacbuai, qua
/ uicunt beem Yetbum t$u panum cerne. D sancii Joannia Clirygoglomi nnmen praêii, qaaniQnocirca Ibai Kdesseoug In epiaibla ad llarim que poil Chalcodoaeugc concilinm gcripiaiu SM
IVrgam, quir lecla ogl aci. 10 Coacilii Cbalcfilo- pnt cerlo habeo, prxscrlim boc ciiam ngirutTo
ncns<g, qiiicquo damnari nicruit a quinla gyno>lo, niiilur, IVnni npqiiaqiiam diri uedtre perpegMiiu
narral Cyrillniu uon anie cum Antiocltenla iuitse cariic. Iloiuin dulum agiiuvere iaiuium niniuchl
<oiicili.iiiim an.ilbcDi.ili di'*utisscl cot qui qttidtui dc S.-yil.i.i gult Jiistinn l qui laiuiii, rnni
dicuiil, f) , Qule deilai paue eit : nnnm Trimiaii panum im|iorlitniii8 oiin ,.,
qHuilqxe ( xa\ ^, '; ConglaillllKipoli, ..,|. H nni- adl)ll<i Mlnl,
nHii Huture rsl tldtutii tl humeuiletig. 1'rocliK \erl
quoad Poiilllkainiu grxsil lloi migdaa papa. Ue*
l". propicr Mesioriauoi proQteiitium cani Cyrillo niiitii, ritcla fraudc ii.mi.i bnrum Aracniclorum,
: . , Denm Vtrbtm tt*e paMm tern$;ti uon
quibuscum, CCH flegloriauig, Srylluc conlendcreiii,
in rpistola ad Amicnos; nl galleiu in allera quaiu loanneg II pnnlllui l(o:iaiiug, imai|ae Jusiiiiiaiins
ciedit ad Jo.mncni Aiilioclicuiini: ul fidcin lacil iniperaior, cum Cyrill, prisritq! Pniribu*. pie
(r.i^meniuin, quod Faeiiudiis llnriaiaoi-nais Ub. *crcqne dicenduui ganier<% Drnin Verbwm uaum d*
/>e Iribru aipimlii, f l I . I ! M T ; I I I I S >. rcci- Trinitate au pnnum cnrtr, Ipgath a
lanl. Eulycbea iilcm gublnde dixit; digerant ct commuiiione setnoiig. (juud lubuule dcniiitum 'nil
ti( klonnpbyeliie; cnai uaam in Cbrigio naiuront In quiuta gyaodo goiicrali; tiec taibulico S P H S . I I
ngaoacereai, illiiaaM Mlllccl, cujug appctidia
..-' possr, iiuni
Ytrbi natutam lncarna.
luiu iDodu essel bmnauiias, vei coni|>ogilaui c t
tm.
ADVERSUS NKSTORIANOS.
4( ttivtur/, ot inle otanla, et ooaata la ipto eomlaot. El ipto

* :
eti captit Ecclesia: qul ett prtoilia, pHmogeaiCvt
. ,, ; , x morluis : nt i i l in omnibut ipsc prtroalum lo , ' , nens . Ecce enim,ecce qoatn beno ci pcrtpicttt,
\ , , Dei invisibilis imagincm, primogenituni omnis
* , creatura, v.sibi.is ei invisibilis : cuiu pcr quem
, * , , omnia, el in quo omnia, datum aiteril caput Ec * \ clesias; esseque primogcnilum roortuomm; ,
, c - iaq-tam, qui auslinuii crucem, confosiotie con . > , templa **. Non enirii bominetn sohini, cujusdam
, ' , - Cttm ipso conjunciionis, qtiem ego noit iiOTcriiD,
, * ' bonore doiialnm, pro nobis esse traditom dicimns:
tifC Wftfc . t , aed ipae thmin*$ fort>, qui cruci affixu e$L c Si
, - enim cognoviasenl, iuqnil, nunqnaiu IkuniRaoj
gtorte crucifixiateiH .
.
*? ; !- * 37. Quo Igitur inodo pasmift csit cum onim nl , , laientit patsitf sil tanqttam Deiie : dteatur antcm
; , pasittscsae: qno paeto Detis faerii? Debaerit erge
* xxftoi ^ solits ille lalelligi pasous, qui ex temine David.
fovat; Vemn imbecillia Jadlcii otse vidctur atoeriio itta.
i , - Hon ealm Pater conmunettbominera tactali con jonciione atqvo adopUono etnatum pro oobtt iraibpoa, oWrs didil. Nam hane in modnai scribitur: 8ie Deu*
hx 4 . dilexil nnndum, ut Filiam t a o HBigoniloi da r e l : t omois qui credit io eam, pereal, sod
, babeal vilam slernain * . Cum Igilar 568 P *
, - mnitdi salnie volnerH paii, aique id aine carne
, , perflcere non valeret (qaia aecondaai aaiaram aaam
, * impassibUis eet, atajote Deat), earnein paatiovi
* , , , - obnoxtam asiam|Hiii; o t c a m etaet Devrt, eUaai
* 4 ^ iacttie ost homo, et paii posset. Aoibo ilaqaolMtc
, ffli aderant, ol ei palerelar carnv), el ai mioittie
* paterelar deUaio. Eral enlm idem ipoe Deos pa? * riler ei bomo. Inferior Iguar ac debilit eti omais
, , eseroploniai exeogiutlo,qaaiaal mytieHimi Islad
f^- , clare i-eprseaenici. Ad exigoam tameii illias eipo \ /vci * fillonem liaKafereafixa. Veluli ffrrnmaliave tiinilii
tvvov 4 , */ - maieria familiariori cum Igae eongreeso, igQem
4, !n coaeipil, ac paril ftamruam : si aulem ab
* aliqoo percuiialor, watfria quidem dammnn pali r d meMar Hojrnti lur; reniand voro ignia nalnra, niliil ali to qui
.
percusili, lacsa, tio el ioielleioris id qaod diciiur:
FUium , ac 4&l*le nea patL
W.
38. Porro, CUM propheticat ei apoatolicat do
! , , Gbristo vocet, modo> oli de bomiae dictae In-ienia*
, & \ - mus, modo d Deo; aliquaado tiam ul do Oeo
4 , parilar d bomine; qoa tandetn ratione eaa oibi
^ , invicen coatrartas non esee propngnaverirous;
, - nlti Dei Filiam qoi nalora Detis eit faclum natnra
, , hoviiaem dixerimng, esaeqne eurodcni ipsum,
- ; , poslquam ractoa eol bonio, Dtmm pariler et homi I I , AcmT Sie enim, EUi cracifim esl ex iaf rmilaie
', 4 < ( . eaniis, aii ApostoJut, c tamea vivilex vtrlttle
, , D c i . Faitqito suscHaloe a Palre, seqae ipso
ara '^, , aoaolCavil, ateumpliis eat, propria volwitaie
4*4 , - aseeadiC I sedtt c in Oeidcxtera InCttletlibtJt, ea% ", , , peromnem Priacipainm, et PoMtatem, ct iknnl .
naiiouem,fi omne nomfn qaod aomioatur .
u
. f 15-17. . , 2 . * ICor.it, 8
9
Joan. Ui, 16
UOoi. w \ , 4 * % ^ ,
Sll
59. Nigl absqoc inlcrmcdio facla full Verbi pro- \ Et pria caro qaas ipsi incnarrabtli ratione unita gi, , ;
qoamodo vivifiea intelligalur? Ego, inqtiit, gura ,
paaig v i n i i qui degctndt de coelo, et do vitam. \ 4- . ^
Mnndo . Si qitig mandticaveril ex hoc pane, vivet ,
in sUernnm : El paoig quem ego dabo, caro mea , ,
esi, qiiaut ego dabo pro mundi vifta
Alquintsi >
Iw* ab ipsomel dicerentur qui descenderat. uliquo ,
faleretnor, ea tanqoam de bomine in fllioro adopia- .
10, dicti eoso. Al cam dicai: c Ego panis ?i- , ,
vug, qui dc COBIO deacendi; quooMMlo caro ojug , tfq
alleriue ab ipoo fuerhf Etsi vero scHpium e s l : * ;
< Aiaea dico vobio, aisi maaducaTeriiis earnem ,
FiKi boiniaig, et btberilig e>us ganguinem, aoa , ,
babebiiis vilam in vobis"; eutiklem Unicn Dei, *
c4 homiaif Filium iaielligtmiia : illod qmdein, & \ ^ , ,
qaippe cam ab ardorno sit Detig : boe aulem, * , .
o qnod novissirait tempor.bug facitig oil bomo. \, Alioqoi qoo paclo ipoo, et bomo gii, 04 degcende- ;
rudocoglo?
40. Bcaiag Paulug gcrrbtt: Olim Itai tocutag
*. < 4
egi pnlribug ia propbel.g : noviggime diebus iglig ?
locutus esl nobig ia Filio . > En qeomodo pro- '
pketa quidem adopUone digni habiti guirt: Hle . " ( \ oi auttra Filiug, in qtio noviggjiaa DeiM nobig tocutus , , $ ' 4
cgl, aon adoptivog, ged natura esi Fibiis. Uade el a , , ) * prophetig gecernitttr. Quod qtttdetn tiqoot qaando . \ , "
dicil: c Queni coagiiluil basredem imiveronmi, , * \ ;
pcr qucm fccil d gaoeula *. QuaDam ratiooo flat . , *5
baereg uaiveraorttio fe per quom fedt gjocuta, nigl , gl tfiq \ ;
'.
fw

.
ipge
Ueug
ei
bomo
fuerilT
qoi,
tit
qtridom
Oeut, auclor egl gaxutortim; al aoien bomo,

b-ereg congliluilvr. c r n n gilgplendor gtoH, ,
d flgara gubgunfiae ejag porUngqvo omaia verbo
virtoliggugfi, pergaliooem pccealorum faeiong, gedil , ^
ad dextoram tnajcgtatig ir> excelgig, lanto melior , ,
angclig effeclus, qvanlo diflerentiug prre ilKs ito- ^ *
mea bacredilavil *. Vide, ut ipae gplendor git , glorigs, ct paienwc ftgura gubslanlia*; qoi omnla * .
portel vcrbo virtulig guae; qai conglitualur haercg ,
univergoruin, ac gwbiimiiig pne angelig haerediiale ,
loioen acquigierit. Quiiiam ergo ipge et gplendor ,
egt gioria?, et portai ttniverga, idemquo univergo- , *
mm,qutD et ipsiusmel noiDiaig conglituitur banreg, ' .

\
nisi qnia oi ipoe idem, et Deug egl, et factiis eat

,
boroo? non enim iota dicuntur, ut de alio ct alio, ;
ged de tino ipsomei Dei Filia ia qoo tioviggimo : *
, $ '
iiobis lociiiug csl.
41. Ad bxc omnia, quid magnum, quid notum,

'.
quid oecultuin, quod gcncraiionibus non til agtti- , ;
tum " : aut qu dmtxm : vei quas wpientia , drdxiK
abicondit* : qiia denique charitatis exifberanlia , , ' ;
1
7 t
11
71
ibid. 52.
Joa. \ 54.
Hebr
Joan.vi, 51, 55.
" Epbeg. ni, 4,5. ibld. 7. " lCor. n, 7. Epbeg. n, 4.
,,2.
/MbW.2.
4.
VARIiE LECTIONES.
1
* Forte , ' de homiue; ut Turr. trnnstti.it.

Tarrianvg logigoo vklelnr _
verba Epist. adHebr. , poguit cniin MullifariatH, inquit, rMN/ligf# ***di$ *4im:
put 4 Anb. initrpr. noa expregsit.
ADVERSUS NESTORIANQS.
214
, , \ - pcr ooininem falus parla eai? aut qua ralioi.c

* t6 * bunanae salulis myster.um, oxinat.ilio, inhuna , ' ' oalio, et incaraatio vociletur, nifi nos Dei Filiui
* - ac naiura, Deue saWos fecll; sed imus quispiam
otxt; inierilui obnoxius, ipseque nobiscum, ut aalvus
, \ fierel, per graliam conecutus? Quod si eiiam na, ; - turatis Dei Filius ac Dcus, non vero faclue esi
; , ; bomo, aeque omnia paii dignatns *%l : ubi erit
) exiaanitio? quoiiauimodo seipsum buinHiavil?
, , qtiodnam incarnauonis genus, earnem non fieriT
; Qiiod si niodo una com terreslribus puro homini
* * , senriuNt ccelestfa, ao genuflectunt, qui non res tn
, . deterius eeeoerunt? ofim quidcm lion.it.es croniura.
** * , semcbanl; nunc antem, utvos vuUis, cum tcrres , - tribue ct.infcrni, tn cjiisdem semlutea. ccelcstia
. Iransicrnnl. Al vos quidmn in bomincs spem ha \ bcnles, atqoo bomiui per graiiam salulciri conse , cttlo religione serviyatea, jure opliino dicti fucrilit
, Auibropolalre , id cst, hominii cul~
tores. c Nos veros adoramut, serviinut, ac credi* , mus in unnro Patrem omnipotenUm: et in unam
* * Dominum Jesura Cbristum Fifium Dei uiiigenUo
, ' - ex Patre naiutu ante omnta asecola : lumen de lo>
, '- mine: Deum vcrvm de Deo vcro: consutaUnliaJani
, , \ , - Patri: anto sccula ex Palre genllum. ct in novis, , i-nis temporibos, de Spiriia sancto et Maria Vir , , gino incarnalum, ti aom.nein facltim : onicifixuut
\ - atqae sepnUum: qui resnrrexil, *t aseendit iu coo . lum, tedetque ad dexteram Palris : el ilemm ven tnrvt ott judicare vivo ct moriuos : cuiut regm
,
non erit finis. El in Spiriliim sancluni.
\ *
42. Quod autem is qui ex sancia Virgine nalus,
$\, cnidftxusque est, ipse sit Dei Filius, saeculift anli , quior, lcsialirr prtinuni divinas propbetarum clio . ms. David quidcm cxclamavit dicens : c Thronus
, , . luiis, Deus, in saculum saeculi . Eccc Dcum allo * ' qottur *. c Virga aequitatis, virga regni l u i . Di ^ , (*64 . lcxtsti jusliliam, el odisli iniquilaiem. Proplcrea
, * / unxit le Deut, Dcus luut, olco cxsuUaiionis pr
, 4 , parlicipibus t u i s En clare Deum, cujus edo*
. , in 5 6 7 taeculum sseculi iinclum esse ait a Deo ol
Paire : ab ipstus quideoi Paire, ul Dei: a Deo av * lem, ea mionequa carnem assumpsU,eiquatenus
, \ , \ - lionio, ungitvr. Micbacae aulem : Ellti, Bclhlccm,
n v . ; , * . D lerra Juda, domae Ephraia, ncquaquam minima, . es in principibus Juda : ex le cnini exiet dux, qiii
. ' regai populum mcum Israel: et egrcssus ejus ab
. ; ! , initioa diebus seternilatis . > Cujusnani ab tnilio
' ' , egressus fiiil praelcrquam ejtis, de quo Joannct
* , Thcologus a i l : In priucipiocral YerbtHii,elVcr , biim apud Oeum "? liursumque Datid : Dcns.
; \ * , judicium luani regt da; el jusiiliain luam filiore , \ g t s > El posl pauea : c Ei bumiliabit calumnia
; ' * t lorem. Et permanebit ciim sole et ante lunam
^. \ .^ , in genoraiione ei generaiionem . Nonnc
^ * ; bacc Cbrisli anlc sxcula exeislentiam pctspi*
; cuc dodaranl? Raruch cliam : llfo eei Dctia
9
Tt
itiT, 8.
ibid.
> iMof.
*Micfa. , , 2; Mallli. , 7
5
S. JOANNIS DAMASCE.Vl
31
mutler, e( ncn tcMlcnabllur allas ad tnm. Ailiuve* ,
nii omoetB *iam Kaciptiaur, el iradidii illara Jacob itfn , xa\ litu*v
|iuera suo, e lerart dileclo . - . in lerrii 6 , vlsus eal. et cum tiomii.ilns convrrsatns ost " . ' . ,
Joannes Theologiis rTang.-lisia : ln principio rral . >
Vrbuni; ei Verbnm cral apud Dcnm cl Deus eroi ; /1|
Vcrbum. Ilnc erat in principio apud Ueaui. Oinnia ;, ; ,
pcr ipiuni facla , rt aine ipso faeinm el nibil, . 4 /J 4 '
I H M I ractum t'.i ". > Poel pauca : El Wrbuin caro
, \ * 4
facluro esl ei babilavil in nobia: ei Idtinos gloriam . . ' - 4 ; rju, gloriain quasi Unigemti a Paire, plenum gratia , 4 (
clreriiatU .iJoannes leatimoaloin perbibet de Uio, , )
r.i ctamai dkent: < llic erat de qito dfxJ :qi po&l . *
me veoil, BHte me factui esi; qnia prioroae eral".t , 8 tTPrior erat, I Deu* tuiqiic: nam nt botoo po>l ( ,-, Joannem natlil csl CliriMns. El riiranni : Ucuni w . f c i . , .,) vidii onqnam. Unigeailoi, qni el in ainu 4 "Iwdtvrtj /Oq Palrij,iree enirraTit **. > Qui tew en.irravii, nisl . \ \ Cbrisuiaf Eal erg* ipae Uoigeiiuiu.qni es; in sinu il 0 ;. 1?
Palria. Pracuraor qnoqne Jnaunca ait : ego . ,* -.;;
>idi, et Msdmoniuift periiiliui, quia bic r.ii Filiui tartv , t!;
Dei *'. thcendo (ariiculi adjeotion*) 4 ulo;, id eit, . \
ipuFUhu Dtt, non ulo;, id esi Fi/ Dei (anlum, \ (. 6f.
ilineriesignincai, illum uiiiiin, lllum Unigenilum. ctselv.d rttc *, \ cltelv
El Dominus Ipee ad Ffatbanael : Netno ascendii ; , ,

rcrliini, nlsi qui desccndil de ccclo, Filius lio- 1/3, *. *?^. *
iiiinia.qui estin ccela". t QuomodoFiliut bomiuis 4, 1 tlv , I
desccndit de ccclo, oii qiiia, cnm Dci Filius ctael, ix , ^.
ae nalura Dciis, hominli Filios eucclns csl, ae U ouprwu.
feipnmi huoiiliavil. ffam in hoc ronsislil llle , ta\ f t e t , listi.Misiis. Non cnim Deui a nalura babel, ul de , | ;
loco in locnra migrei, cnm nulli ipse (erminia . **
< iaiidaiur. Rarsniu CbrUlu : < Non cnim uii&lt ! ^ *{ . 4
Hetu Fllium innin in mnndum, ot Judlctt nun- 4*< Tftv dnm; cd nl salfelur niDiidui per Ipsuut. Qi cre- { . . 4U*
dit In om. non Judicalur : qui amcm OOQ crcdii, oxaOjJ kV * totxuuv ( , &
jsra Jmlicaloa e i l : qnia noo rredil in nomine imi- wrttuuv. xiaprtai, - '
gtaili Filii D e i El iiernm Joaune : Qul
*1 * 3
dVMirMm amll, eq>cr amnei cst
Et peal . I pauta : < Paler dlligil Filiuai, et nrania ilodit in . *
fjn. Qai credit In Filitm, habel viiani atter- 44 , < tt
nlM : qul aaiem incredulu etl Fille, non vldebil . " -uOwv ,
titaa, d Ira Dtl manci saper eem
Oinnia , o-ix tfytxai
Incf dicta aunt de Cbristo. Ruraui rero Domiant: " pivci 1 .
Paler neni nque modo opcralor, ei cg operor. Q . .;
Proplerea crgo maglt quxrcbanl eum Jndxi inier- 4 , 4
Accre : quia lolum w>Wrrl Sabbatmn, aed ot .
Palrtm auiiru dicebai Deira, qualem ae bcicn* . * ,
Oeo". Iternni qunqnu 508 Oorolnus: < Pania , faov
Oci eat, qui de cielo deaeemUl, tl i h l tltaaa icun- > . > " 4
ilo
Et posl panca : Ego ium Paal v i l c : qul Istiv xateoalvaw , -;
Tonil ad rae, nnn n u r i e l : et qnl efvufii ir, nift, nen . ' ' ^
; * * ; ,
t-iiin onquam " . El r m w i : Omol
tidet
ttc ** , .
Fiilum, cradii ia ernn, habei vhnm Ktcntain .
; - , , , > 1 afit>
St crgo Cbrl(tuid< coelodcwOTilU, quoniwlo aliiu
Ivtt . *
Ot pnder Dettiat Verbnin, Dei Fillnm ? ac ai Adca
1
Baracb . 56-38. " Jaa. , t-3. " i b i d . 14. ** ibiil. 80. iblj. . iWd. 34. t j
ra, 13. imoaU PikodeBJiim:meraorl* bjHiuaurleria. " Joan. m, 47. *> 'ibid. 51. ibld.
33, 3. " Jaa*., 17, I. J o . * i , 33. ' lbid.33. - ibid. 4.
7
218
3 , ipgtitn, tta aeterna cgl, eccur nai<ira Beug g*n
, Yiov ; t l - sil? Non eiiiro qui In crcalurara cretinnt, aabenl
* * , ; itam xfcrnam, sttl qui credunt io soium Heum
* , , verum. El ilorum : * Non quia Palrem vidit quig ,' qtiani, tmi ie qui esl Deo, hic vitlii Patrem
. , Ei rursum : Ego sum pauis w u s , qui de coelo
d , descemli . instiper; < Si ergo videriiii Filiiim
' c 6 , liominis asoendcnlem ttl>i erat priua . Quod t i
. \ * non idciD ipeo esl Fi.itig lK>minia, el aHernug Dei
Filius; quonam modo agcendit, ubi oral pritto?
> . Equidem ascendit ut liorao, ubi prius eraf nl Deut,
, ipse siinul Deus ei bomo, Pnetcrea : Ego pono
; , animaui mcam, ol Uemm sumaro eam. Netno totlit
eam a roe; sed cgo potto eam a inetpao. Poicala.

^
.

babeo ponendi caro : f i pitegtaietii Itabeo
, . * hemm tiimendi eam
QuU babel poiesialeoi
* * . - > el mortis prseier solnm Deuro? Ei ileram
* ** t Ego et Pator onm tamus . Homo nunqoam
. , d i i e r l t : Ego et Deun unuti guraug; neqtio : Ego
ci ; * c ei ange.ag oamns. Neque augetas dixeril :
. , Ego tt Deai untira gamug; vel otiam: Ego et bomo
* , * ' ttnam gutiitig. In primig aitUm rrealura ntjnqiiam
* , , dixerit: Ego el Opiiex aaum sarous. Forte enin
. . ? , in crealitf dixeril botno : el angelus uoum gu * mtig : eo aempe quod crcati ount; eo qnod *ervi.
. , Ai creaiura nailateoiis unttm fneril cum Creatore.
* , - Posl pauca vero, geipstitn comparans cum AliSa
, ' * adoptione, non natura divinilalem consecutU, aH:
" Nonoeacripirjm ost in lcge vestra: Qaia ogo d i x i ;
06 foott , * c g Dii gtfv, ei fitii Alligshm omnet? t i illos d t i i l
, * , deos ad qoos tenao Dei faciut esi, et noa potest
! ; , fdvi Scriptora: qoem Pater tanclificaTit, ol uiisil
, \n roandum. voo dicius : qnia blatpbemaa : quia
- dixi,FiUnsDeioam ; sequoPairi eliaoj conaoTo, *1 , , , alaaiialem, cx oaonim eimililudino probans, ail s
; [\] - Si non facio opera cjos qui mo mSsit, nolite mlbi
, , * credere : l i aulom facio, elti mibi noa cre , dere, opetibfit tneio crediie : ut cogaoscalis el cie , [], ? datia, qnia Paler in me, el ogo io Patro . t Qaod
* , , eiiam saperiut aii: Siculenim Paler suscilal wor , , luos el vmficat, sic el Filiua, qiiot vnlt, Tlvitkai: >
Hctpi. " * " subjunxitqoe, quia Filitt* bomiiiii est . Nolito
^ , mirari boc, qaia venit bora et auae est, quanoN
, , > * t morloi aodienl vocom Filii Dei; el qtii aiheriat
* > TiTeal Ubi dixil, Sicat Pater sascital mor , ! looo ei vivideat, > adjccit: tSic el Filiiu, quoa
, . - Tult, viviflcat . > Quo aigniflcd babero Filiam
foV " , ul viviflcet, qnemadiDodum eC Palcr boc babet,
, * libcra voluntate, ac iialura, aoti gralia. Deiudo
, stibdii, Qttia, hic Dei Filins, qai cx nalura sua
, , . vivificaf, < Filiue bominig csl. Mon ail, dicilur Fitita , liug bomiiiU, scd, e$t. Nolite wro, inquii, iwf, . , rari hoc, qttod Filiug bomlnig vWiQcoi : blc cnim
, ^ iczt,
Filiut bominig, Dci Filius est: non BOtuino icooSfo\ , . BOH et gratia, gcd nalura. Naia Filias natnra vt , , - vlfical, gicta patrr naiora tlvitcag ei Dcoa eat. Et
l9
Jbat
ii4^0.
Mbid. 3i,55.
*tlrk!.57,
219
m
S. IOANNIS DAMASCENI
iterum ad Hartham: c Egogiim resurrcciio et ? i u ; ptTct xdp.tt, *. 6 96 '., 6
qui credil in ine, cuamsi morluus fueril, vWel .
rursiun : Qui vidct me, videl el Palreto- 0*6. \ *
credis 5 6 8 Q
S > P*ro. et l*aler in mo . ,
esi "? Et rtirgura : c Itec esi viia aelcma ut co- ,! * ,
gnoscant tc eolum Dcum verom, et qncm migigti, . ,
{; * \
Jegum Cbriglura K Cuin dixiggol :
Oslei.de nobU Palrem ei sufficit nobis : vl- , ^
dens Domioui Oeri non posse, ul Deus corporeig \ *. ocolig videatur : atiunde vero cognilionem ipoiua, c , \ ! ,
Palris esse eogniiioaeiD , ut qui unitts cum ipso , ^
siibsianiiae csl : qnorum enira esseniia tma cgl, , ,
eorum una eademqiie noiilia e s l : qitasi Untillura (
Lncrepans a i l : Tanio lcmpore vobiscum tum, et ),
cngnovisli
Pbilippe . Equidem euro Q * ' ,
homincui noverat. Al ideo increpalur, quod fide ac , ; mcntis octilis ul Dcum non cognovissel. Nanv si * , .
uovisseiipgiiin I)cum,coguovissei .aiqiieet Pairem. .
Non cniru qxi euni dvnlaxat tominem novU, tg , -*
glatim et Palrem agnovit. Mon eaim Paler homo ,
cst. Ha?c porro cognitio, nosse nimirum Dcma , * ,
Patrem, el ipgum Jesum Cbrigluui, est vita a?ler- , *
na. Sic sane boc nescire aHerna mors esu Tbo- * ,
mas quoquc euro, qul palpabatur, thminum dixit , * , ?|
ae Ihum
Ei ipse qaidero reprebendiiur. ul qiti . ,
noa credidigget, prtotqiiam vidercl: beali VCFO . |
dteaatiir, qoi cam oon viderial, credinu. \ , ;
aposiolng Pautug: Qiiando judieabit Deua nantv- *
dum gecundtini Evangeliuiu per Jcavm Clirislum : . ) qui est swper omnia Deug btncdiclug ii> saeeula . i G * "
El in Epigiola ad Ephegios : c Ubi venti plcniiudo ,
leinporis, misit Deus Filiura giium, faclum ex .
. ,
mu.iere, factum gub Xege . El in Episiola ad
llebraos : Dnde, fralres sancli, vocaiioms &> ,
eoefesltg parlkipcs, considcrale Apoatduro el , . >
< ^> ,
PoiuiAceta confessionis noslrae Jcsum : qui ttdelig cst ei,. qui fecil illum : gicul el Moyses in ,
<unn. doino ejus. Araplioris eni.n gloriac iste prse ,
Moyge digmig egt habilus, quanlo ampliurem bo* ,
norem babct Domioug, qui fabricavit illam. Omnig . 'namque domus fabricaittr ab aliqtio : qui auletn , , oiunia creafit Deus egi. Et Moyses qnidem (blelig *
erat iu tola domo cjus lanqtiam famulus, in lesti- * , ^.
' cornm qux dicenda erani: Chrislug Yero , lanqiram iilins in doino sua : qu domug gumug ,
nos " , diccndo, faclum esgc Jegum tanquam \ * .
boniinem. etimque cum Moyse comparando am- *
pliori prae illo gloria dignum babiium subjunxit; , ,
quin ca tali lautaque. qtianla opilcx opiOcium stv * ,
, \ .
poral, ac lilins scrvum. Ul Moyses quidem Dcifer
genrug fucrit; Cbrislus vcro, Dcus ac Doniintig in , /
dotuo propria : cujus tlomug gumtig nog : c Nam ,
iunitis templom De! : c i Spirilua Dei babiiai in *
obig . > Jegug ergo DCIIS est: Deng, inquarn, na- ! . t *
m r s conditor. Non enim, qul graliae participaiione * ,
Dei gitniles sunt, i i diam rcrntn goot condilorcs. \
9
u i a
, e
1 T
t 9
, #
1 1
1 8
Joan. , 25.
Joan. , , 10. " ioao. xvii, S.
. i i , 16; ix, 5. Galal. , 4. Hebr. iu, I - .
T
Joan, , 8. " ibid. t.

1 Cor. m, 18.
1 1
Joui. , 18
221
232
* i r . U n i v e m baec de qul natns cx Maria tC

, crueiiUuf >et^ronanliala eunl: nonttc perspicuo
- admoJem KIM /fuT iiiieUfgenlia pradiii nunt, Dettm
; , homincm palam iacitiiil? at noj> sinit inanis gtoria)
effuaa caligo, ceti leroa bsret.eorum meniis iasi, dens oeulis, ut illis ftilgeat illumrnatro Evangelii.
. Non eniro possunt eredere qoi g1oriafo*aJ> notjii , nibus quaenint, eamque quae a solo Deo esl.aan
- , quaertml . Nos amem, quibua a Deo eoncessum
, e&i, ol abjeclo Btipmtitionis etrorc, Dco adhas*
, , , reamus, sic inlcHig:*imis, sic saptarmts, sieqne
* , , praedicemus : uaum Deum Pairein : unum Denm
, , Filium : unum Denm Spiritum sancliini. 5 7 0
, * , Tria hac siinul invirem intellecta, untim Deuin :
* , , , unttroquodque sccuadtim *e Dcum; nnum quidero
. propler unuin principalum, tria vero propter
, proprietates; una quippe nalura in tribus bypo
. , , , alasibus esl, atque ad unum referunlur, qna? ab
, * - uno illo snnl. Ac proplerea, unus Deus, tria sunt.
* . * PerfecU porro Sa singuUe pereonis natura see dci , , tas consislil; atqtu* idco quxltbet seeundam to
* \ , perfeclus est Deos: Deus ttniis, iria. Detie quippe,
, , * . ejusque Yerbum, el SpirUns ejtts, unus Deus est.
* Nam el bomo et ejus verbun. et epiritus cjue non
, * , , Ires boinines, sed unus homo. Unumquodquo pcr , * feclue Dene; non enim Dei Yerbum, ejusque Spi , riius aancttis, viritiie* siinl slne oubscaatia, aul
* * ii> aeremetTu&s; sed aingttlain quodquo sebsislens
, .
atque perfctluni e s i : oe scilicet Deos ex iinpcrteetSa perfectfie per compooitionem consliterit: qoia poliiif periactue ontis in iribos perfectus,
oanii poifectlooe soblimior el anlerior.
*. , C 15. Credimos Uaque, ac flde non dubia pncdi , camu*, eumdem ipsuin qtri ex Patre ante eecala
\, geoitus esl, oolum Flliam ac Yerbiim, consubstan.
, , * tialeiu Patri, nattira Filiuro; per quem omnia facla
- 8ii.ii, ulttinis lemporibus ex beneplaciio Palris, in
Virginis sancia illibalo alqoe caslissimo utero,
, , - ceu divtnura oemen, concepium, ei sine seminc,
, * sine mulalione, aive convers.one Incarnatura esoe,
sWe carnem anima rationali el inteUigemc ani$, , malam susleniando, factum esse bominem pcr , . * feclum; sic Umen ut quod erat, perfectii& Oens
, , - persevcraret. Non CBim Virgo sancla bominem
- conccpit; aed Deum nalura, sempilcrnuin illutii
. ' , Filium Dei Yerbum, ex sc incarnalum. In unaqua ; , quc eniin muliere concepiio fit e i scminc aaio ex
; * & viro; adeoque eonceplio semiuis virilis esl, ac
, , seincn byposiaais, praebei.te moliere ainml <nim
, \ conccpiu 8U08 sanguiiies in coitu, cxsisiuiaquo
, $ pcr se ipsi sanguines in ecminc viri eaio, quod
, quidem sanguinibus ipsis hypostasis fil, scinenqao
, adco, tuni sibi ipsi, itim sanguinibus cst eouiino . '\ iiis bypostaais. Non aic aulcm in aaocta Yirginc;
* . quippe qiue cx viri scminc non concepil, sed ubi
consensoro pnebuit, Spirilus sancivt sccundam
, * , Domini scrmonein, qucm iiuniiaTerai angelue, ia
<* , cam vcnit, purgans ipsam, vimque praebcns* qoa
e
tft
^ Joan. xu,I3.
23
S. J0AN5IS DAMASCENl
224
Verbi DeiUiem excipero possci. Alque .IvfttVei , otainbravtl subsistent Dei AUUsiini sitpicittii-t , *
virfus, Oei Ftlius, ille Patri coniabir^ljiift ;Yibi- ,
qao ex oacris cjus jnu/idilsitoisûe sanguinibus , ,
carncm comptgjl aqlfta^fafibnali el inleUigente \
aniroatam *j*gse'iactus*e}us bypostasia; alqnc i u ,
cujn f^k/fpk^natura ex Patrc essel, faciws cst $, .
. .;*9alyâ*lfomo ex malre, idem ipse Uoc et illud : , ,
; ;De*us vere pertccius, el ciira mendacium bomo .
aalura perfeetus, hyposiasis una in duabus indi- ,
vioe aaiaris. Non emin hominen. confilemnr dei- :,
tale donatum, sed Denm iiicarnatum, faciura j ; . ,
hominem. c El Yerbam caro racium e s t : 10- .
lam Dcam, tt lotam homiitem curo diviniesima . ,
iptins deilaie, ac Verbi Dei natitram unam incar- .
aalani docetnas. Duas quoquo ejiie qui nalnra Dei \ Filiutac Detis est naiiviiates notiuitis et annuntta- ^.
rau; aiicrara tx Patro aiito sacnla siae 5 7 1 corpore et catjva : alteram novitoioiia temporibos *
propter noslram salute*), ex sancta Yirglne, cor- () *
poreatn ti leuiporalem. Q-iamobrem Virginem
aaocUni, Deiparam pned.caraus; tolul quae Deum cofpore tH verilale ex se iiicarnatntn gcaucril. C- .
leram CltrUliparaiit eam ocimiia; Cbrisium oiiim ,
genuit. Al qitia Justo Dei judicio .mmissus peali- .
tentiseimusqtie Neaioriits ea voce ad nominis />ci- . '
por* axsfiticlioiiem est abtutts, non Chri$tipram ' , ooil a meliorJ Doljmram ipsam nomtnamas. Sanl , Xptctotoxor, *
qaidom et a.ine prophelarum rfgataqiia malres, (3) Chrieiiparo: Detpara vero nulla, nisi eancla lla- Q .
ria. Doao porro Cbrisli qui nios Uei Filius ett, , ! ,
nainras acimns : diiasqxe natnne voluniates el I
operalionet. Operatur enim ei vati iu unaquaqao
forroa qnod velle proprimu babuit, cum al^Tius . !
romtnaniofio. (âmobreai posl iacarDatlonem Dei , , '
Filti, IHHI qaatcriiHatem, aed Trintatera religiosc
* ,
eolimoi; uaitm Patrem, neum Dd Virglofsqtte , ,
Filium, tmomdeaiqiio Spirilom taaclain, insxcala , ,
aaocolorutiu
\ , ,
! . *.
f
e<
'ioaa. t U .
9
TARfifi LECTIONES.
I ln RegSo cod. 242S. ad capat ! lib. m De fid* ortkodoxa, biijoa opuscuU ttogmuAnm aobUexbibet; In qao legitor , .
.
(2) ' Stee canto. [ Sic pYano prin- anto Neslorii tempora oeitaUm fttiete, ccfCum U
cipitim dislinxil a caoxa, nl Lalini Patn*. inqnil ei lesiintoaiig Palruoi quarlt ac lertii t*cu\t\ qam
Turriaoiio. Causam iU(ji?e inteliextl ufllciciilem fj fitnnibitn jaui obvia sonC Sed Jnrat bic addere
sive creaDlem, a qoa dicuur Ocm . ] loelimoofum aliud Al^xandri Hierapolilant qvi
Nequaqaam : eed signiiical Damascenus Fiihini a iameisi NeMorio addictiôtmus scmper fiiil, i eplPalre prodaci noltam ob caosam finatem : cutn siola ad Tbcodorctom quae Laline oxHlat, cap. 91
iainen iem(iore assumpta came naius gii propter SyiftOdiri lrenaei, oaifidem vocem Catholicam esoo
liominutn sarutem. Dbi Naxianxeniim iu.ilaiur ptonttntjal liis verbis : Ei imvper novi q*oH p r r qiii orat. 35, docet YerbiUH foisoe - tneditata ntutio tcmpore nunc unent ad Bfecium
, in princijHo nntla roaae. Ecqum tnim Dci proditio Calhotica vocit. Et onidtm rn fettirHMtibnt
ilf / ; * (fteti foslivis Orationibus, ) tittprn * , 6 eoniU atque doctrinh ineirenmpecte Dei Genilris,
. Potlhac oxfem fuit propter ceutam; ut tu $tee Deum inmxa ab orihodoxit tantummodo tiut
contuweiioius salvus ttui. Filiiim csxe proptcr odjeeiione dicereiur, vct Dcicida Judal, tel qni*
Verbum incrassatum esl, et qturcvnque tunl iatia,
Palrein, auclor dixii, cap.8 lib. De fide; bocest
ad Palrcm lanqnam ad stii priiicipalctn rcfcrri, qucc magis insnspcete dicia ab orthodoxii mf*
cnm qiio iniitne coiijunjiinir.
(3) * Dei Catiiricem. Yocotn banc dia
%
PRAGMBNTA.
FRAGMENTA.
codice Sancli-Hilarii ad calcemdisserlalioDi* Joannis nostri Damaseeni de duabxt$ tolu*Uiibus, qu& postrema esl operum hujus sancti Doctoris, qrua in eo tontinentur, habetur
excerplum quod modo sequilur, penndeque ao c&ter* eideno auctori attribuitur. C&lenim
nonDinil inversum in titulo vidctur librariorum errore, atqne hoc modo legendum arbitror:
I , in\ , \ \
, * Si dum naturvhomo e$t necesse t$l ut in Chrislo, qui Deus iitnul
tt homo e*f, dicamus tre$ naturas, et tres operationct, uti Severus dispulabat. Enim vero
lib. m De fide orlh. cap. 16, similis iste lilulus legitur, ,
t , \ .
Advtrtus qui dicunl; Si duabus naturis et opcrationibus homo con%tat ncccsse est ut
dicmmu in Chrisio trt* naturas, operationes. Nimirum cum Ecclesto Patres, exponendo
lkJem de duplicis natur in Christo unitione, exemplum adhibuissent bominis, qui ex
corpore et aniraa componiUir, taaquam ex naturis duabus : hinc occasionem Sevenis cum
*uis Monophysilis aumpsit objicienai, ex hac doctrina conseqai, tres esse dicendas naturas
io Christo, puta corpus, animain el deitatem. Id auctop reiutat in isto fragmento, quod
aotehac editum fuii a Combefisio t. U Auctar. Bibl. PP. Orac. post disserUtion&a De duabus
volunlalibus.
y
RESPOIHSIO
* , 572 ** ** *** dkunt Si 4xm wlntm
[ ]
,
ut CkrUto naium trtf,
, >
foffotafo* iicamx$ acihxt$ xl aajttft Sow .
mi.
Miter eoira Hlo ScTeras Atiiiochenani todoai

, eom iavasistet, Manotis, Apolliuaria et Eatycliia
? , , - bavosiin uicisti ailebalur, Ecclesiarum pacoan,
. quam n a x i m poterai, perturbons. Porro Aatio
, ebia puUas taaquata aediiionis reus, turbinia i o * - atar Alexaodii ingruil. Ubi alia etiaai adveroua
populam assurgeate procella, Jul.ai.ua quidaiii
, ' noDtioe, Hfalltarnusi in Aaia opistopus, Euly , - chiaaai bseresie acerrimuo defensor, omnia per . mioctsU ei perturbavii. Cum enira devorua unaiti
, } Daturain profitorctur, diflerenliam lamen io Chri , , ilo admUterct, Julianua vero, unam quoquo,
, * qoemadmoduni SeYeroo, naturam diceret, aod
, omnem differonliara tiiblaUm vellel; porlurbaliooi AVAJIOI, , , ois omnU ei ienpestatU auclom ambo illi impil
* t ozfftilemnt, t noo ioleUigenloa, ui dicii SeripHira,
laeqao qua loquualor, neqtto de quibus affir , * manc , la divinab uttiiloaia exempium asau . * tount bomineai ex anitna el eorpore eoaslanlenif
, - ahtnlquo Trea ergo aalurat adtniitiiU. Al ao
* , * veriftt imperili Illi ei indocti bomines, duaa aoo
. dicere naturas, noti Dei el carnis, oeque lKd ei
, . aniuias; sed Dci ci bouiinia. Neque enim pai-tia
natura hoQiinis nalara proprio fueril. flomiuis
qttippe panea tuni auiwa el corpua: partea vcro
, \ - Q parliun suoi dWUionea et aubdivisioaea qux iu
>* , , eit fluni. Ac partea quidem Cbriati inconfusa*
. - remaaeof, nimirun Oeitas et bumanitas. Anima
, , autem el corptii auot CbrisU partet, sed
*, , paries parlls. Eienim paiteo parliuni suul bomi* , , ait; io anitua quideoi, quae aubslantia raiiooalis
.(]* , Oftt, c4 incorporea quaiitaa, meale, el scnsu, ei
,
ralione ia seipoa prxdita. Ex quibos alta ratiooia
m9
I T h i . , 7.
821
& 30ANNIS DAMASCENI
89
irapcriam babei, irascene alla, ei concupisctns * .* ,

altera. Atque banim quidem aiia concipicndi ei \ . '
cogilandi virlue esi alia vis iueii.or.ae ct CQjisUii, . ,
alia appclilus ei aUraclionis, alia denlque neces- , * \
saria defensionia. Pleraque alia ex bis rursum [ ]
dividuntiir. Nec vero hic inquiramus, num b*c \ *
in aniroa sini lanquam partcs, an lanquam po- \ , \ *
leniiae. Ad haec, in corpore divisio quoque locum * ! .
babei io parles similes el di3similes; earnm- .
quc rursuin in capui, manus, et pedes: alqne 7\ * ,
illa ipsa in ossa dtvtduniur, carnemque ci ner- , ,
vos : ba?c vero in qualuor elemeitla; ac derauni * \ isia, in inalcriam et formam, Quin et alia mulia \ , \
cdisserunl mcdici dc facultalibus naluralibue, ex \ ,
quibus altrahendi aliam, aliaai relinendi, aiiara , , " immulandi, aliam excemendi vim appellant.
Plura ilem de eensu ot iniagioaiione, deque spirilu , * ,
aiiitnali et organico per quod corpus couscrvaiur ,
cl cojilineiur, qui alter proreug est, ui aiunt, ab ,
illo qui ralionalis esl. Quemadmodum igilur, ad . , islluec omuia exbibenda satis est, ul bominis , * ,
carnem dicaii.ua el corpus; sic hominem honit- , \
uisque naluram dicere stiiBciat, ut cuncta signiii- ,
cemus el exbibeamus, ex quibus ille consiai, ct , * .
573
quibue agnosciltir. Ili vero isla non proferunt, ut hominein perfeclum ostendant; aed ut
. calumnienlur, alque alienuro faciant ab humana ualura, ita ul vel ? principio oon aaoumpserii id quod noeirum eral, vel non servaverit integrum quod ex nobis babuit.
Finem kabet libor taneli beali Joatmh Manwr C filGJo?
Dumaucni, qui Pandecte nuncxptlur.
%\
;.
i n
fine ejusdem codicis Saneti-Hilarii

hcec qwc $ubsequuntur fragmonta alia Dama~
scent repert, quorum e/ti# etiam nomen prafort in cod. . S428,
Joannis monachi presbyieri Damatceni coonomixt
Mansur, de Theotogia .* Qua ratione imagtntm Dei ', * ~
homo referat.
.
Hominem ad imaginem ei aiinilitudinem Dei
* \
ease, exinde manifeslum est quod tria propria , , \
sinl animas ejua qua? ihielleciu cl ratione praedita \ *
esl, boc esi, mens, verbum seu ratio, et spirilus: , ,
qncmadmodum in divina natura sunlPaleret Fi- \ . * ,
lius el Spiritus oanctus* Naui veluli Paler Paler , - , ,
est, el non Filiuo; atque Filius Filius eM, el non * \ , , \ ,
Pater: Spirilua quoque sauctus, Spiriius esl, ei * , ,
iion Filius, ncque Paler: consiiuililer mcns, , * ,
JIICUS eat, etnon vcrbum : verbum, verbum est,
\ , .
uon mentf; et spiritus, spirilus esl, et non vcr-' , *
bum, aul mens. Quamobrem ea nec unilatc con- , ,
fuiidumur, nec numero dividunlur. Tria siquidem .
uiiuiu 8U, ci UDuui iti tria dislinguilur, qure naiurui subslantoque ejusdem suut, simulquc sem
pcr cxsislunl.
.
Ejusdem. Non tanlum ex dmna Scriptura Trinilaiis rationem docemur, qoanluui cx nalura*. ,
.
scrie ei ordine.
, .
Ejutdem de Uieologia.

Qtiando de Deo sertno est, unus Deus cclcbralur ct adoraiur in tribus byposlasibus, unaque * ,
Ocitaa, una natura, una via ei poteutia, volnn- , , ,
tas una ; ires personae et trcs byposiagcs, uia * , \ : ,
Emenda ,
9
19
FRAGMSKTA
- quaeqoe
pmpfetato. Nam proprittas ffV
* irit esi innascibiliia*; proprietas Filii, naliviiao,
. * ei proprietas Spiritns, processio. Deiis csl Paier,
, t l \ * qui carcl ifiilio; Deas esl Fitins, qni porindo
, \ , iniiium non babuit, qaamlibei * i l f i Palre;
, , Deus, Spirilus sanclos, itlriuftque coselernus i* . , - imilquc inilii expers : ex Patre prodieits, non Filii
.
more, i i l gcniius etl uli Filitis, scd procc&sione.
UMiim tria esi Deilate, inquc Iribus hyposlasibua.
Ifi dispensationc vero Dei seu Verbi Dei, quod
\
, , \ ex complacilo Pairis, unaqne operantc Spirilu
, aanclo factuin esl caro, naluras duas tinnmque
, \ * byposlasim coofiiemur; tinum, inqnam, Filium,
, \ , \ Doaiinum nostrum Jestim Gbrisltim, D.Mim simul
et boroinein,* vnamquc
personam
: voluniatcs au *

*
*-

, \ tetn duas duasque opfraliones; quamlibet nalu

. ;, ram cam tiia propriclaie citra divisionem el con^, \ * fuoionem. Dcilati siquidem proprinm est susci, \ , \ lare mortnos, et divina miracula patrare: hu- . \ raantlalis 5 7 4 ^ r o , fametn, sitim, lassiludincm,
, * , - laboreaque, et dolores tolerare. Uniius enitn esi
4 , \ carni eine confusiono ac dtvisione, cnm qua caroe
assumpttis esi, ftcttaque ki .dexlcra Palrie, ac lan} ' ,
,
dem tn flne saeculonim veniurtis esl cum gloria
Judicarc vivos et Hiortuos, Deiis Incarnalus.
IJspl \\
De animato.
, ,
Animalum diciltir, id quod alilnr ci augescil,
. * gignilqoe atii ipsius sitnite. Illtid porro in tria di * - viditur : ia animaJ, quod quidem pneier Iree illos
, \ ^ motu* aaluralet, htinc in&uper babcl, quo e loco
** ; * in locum Irangfal; iu ^planlam, qnai tres dmiiaxat
* \ anoiioiies illaa habet; et in zoopbyiiim, quod roe . , diuni est inler animal et planiam: ut cum plaata
; \ , tres moiiones habeai, prxter Hlas, animal locom
" , mutet: hoc velul in mcditullio exsistat. Habct
, enim et ipeum molus, at nott e loco in locnm,
, .
scd per coniraciionein, si quis ipsum langai.
*
' Corpus dividittir in animatum et inanimum.
* Animatum, in animal seneu pratdilum t Inscn * sibile. Iitaaimnm, id zoopbyiom et plafKam:
* , , * xoopbytum, in flcum : planta in herbam, rubtjm,
) arboreio: animal, in ralionale ct ralionis xpera.
* , * Raiionale, in morlale el immortale. Immortale,
, , , \ .
in angelum et daemonem; ofUle, ia bomincm,
D bovem, carnem el similia.

Innovalio res cst discrepans a natone termioia
.
ct legibuo.
\ *
. Dispensatioresestqiiamiierinon oporlet refficilur
\
vero per iodulgentiam ct ad quorumdam iitilitalcm.
' * Eorum quae eunt, aut essemia esl, atii apiiludo,
* .
aul acius.
Poit
Dialectieam
no$tri auctorU
i$thac etiam alia

Sancli-Hilarii.
\
, ,
^
* , , ,
iubjiciuniur
in eodem codice
Parles porro aiiima? creg.

Concupisceos, irascens el rationalis.
Quaiuor in virtulibus sanctissima mens veiot
in Ibrono sedet, pradcnlia scilicei, fortiludirw,
Jiistilta ct lemperanlia.
S31
S. JOAFTNIS DAMASCENI
Lex triplex.
.
Lex oaturalis, kxscripta, et gpirttualis lex graiigR.
, , .
Qualuor partibus ceta mundus alter corpug
,
eonstat. Tres autcm babet anima in corpore rc*l- ,
dens, quibus sancligsiiiue Trinilalig imaginem ex- , primil, et illt suis opcralionibug vilam pnebet. . ,
Porro Iriparlilam esse animam diciintis, qnia con- , , *
cupigcente, irascente, cl ralionali facultaiibug pol-
loi. Per raiionalem quidem raiiocinaiur ct in~ , *
letugii. Irascenle vero advcrgus daemoneg ttlUur, $ . viriliier contra eog certans. Concupisceiite dc- , ,
mum titiiur ad Deum amanduiu. Concuptgreng , . *11
pars irifariam item dmdilur, !n divinam, natu- , ,
ralcn*, et eain, qiue mediura locuni babeog, car- *
nalis diciuir : quam et diabolicaro appellare licel. , ,
Divina quidem in Dei dileciione versatur. Natu- , ,
ralig in eorum amore qu nalarae consciilanea 5 7 5 Q ( , carnalis vero Sn amore eorum, qtta
natura, vcl advergantnr, vcl niioimo conveniunl, v. gr. nupiix qnidem statune conscnlaue atmt;
oontra naluram vero sunl fornicalio c4 gtmilia.
i a / ha c rcperi. Quinque sunt atiim* poten>
*EraJJUp otVor.
liae: meiig, cogilalio, judiciutn sive opinio, irna* , , , , .
ginalio, seusug. Meng seu ialelligenlia, spirituaUg , * aengog esl animi, quo per ocipBum et gine conqwK $ , .
gitione reg intueri valet. Cogitalio auiml virlug , *
egl, qua ratiocinando poicst rcg cognogcero. Qua-
propler vocaiur, - , . \
(id quasi viam quamdum opttial ). Opinio , *
est animi facullaa nilnime rationaHg, qua res noir . pcr rausaa cognogdf. Imagmalio, parlig anitim C
Vfc
,
potoulia esl. Scagng est anima vig qaa res ma- .
terias iuiroersas percipit.
SU
A M
Quec sequuntur definitiones unionum tariw habentur in cod. RegioHQSl, paucisque verbU
diicrcpant ab tis quas Combejiiius edidit I . / / Operum sancti Maximi, pag. 115*
>, aaauexqrov*
Dama$ceni de nnione.

Unio cst rerum diglanliutn in gui Invicem cont
.
numoiieiu veaiealium cooctirgug*
' ,
Doodeciiii auiem modia coalingit: secnndiiai
temperalioaoai, aeeandam coaeervaUoDetiw se- , , , ,
cmtdutn cougporgiotif m, gecuadom admMlkmeni, , , ,
aecofldtjni contractionen, sccundum egsentiatu, , , , *
g^cuinJuiM respecia et affcctwn, et secttadom .
bypoaiasim, nico el singulart inodo.
, -
Ae unio quldem gecunduoi icmpcralioocm csi,
.
VI ia Qaidis, puu in vino el aquig.
, \ .%
Secuodam coacervationeni, ui in siccie, fmtoeolo ot bordeo.
D
, 1\
Secundum congpersionem, qualig esl iiiier bu-.
Oildum ei giccum, Ujrrain el aquam.
, .
Sccundum pcrnmtiouem, ul in varite iarinig.
,
Secundom coufusioneni, in bis qu liqoan, .
lar, aoro ei argenlo, cera d pice.
, \ .
SoeoitduiB compaginalioocm, ot in lapidibus.
, .
Secundam appogiitoueai,iil in aggcribugcllabttlU.
,
Secuodoai contractlooem, ul In lampado ex
.
igaa prodeunle, ac rorsum cum igno uha.
, , ,
SecuDdum ssenliam, ut in individaig, Peiro et
, , % .
Paulo, glvo big el islis eq.iis, live baltug, atiigve
9
aaiatautibug.
233
FRAGMENTA.
, 1\ *1 91-
.
, \ .
*
\ .
, ,
.
, \
, \ . , *

,
.
24
Secundam retpcclun et afleciam, al in amki* ac

senlentiis ad wnum quld Tolendora consootiealibus.
Secondum compofiiionen.ut io anima ot eorpore.
Secondom byposUsfim vero, do sola dWtaiialis
ot bumaniutis in Ghriato copula dultar. Onaai
cnim peroonaai ambae oalurs habuaruot, non
dnas, oi doilravit Nooiorios
Porro hmc anSo aoboUatialit dicilar, quia
rera, el reqaaqutm tctilia shre imaginaria eit.
Aiio nem modo, oaio soetjndun bypotiaalm concursos eil rcram divertts oooonii, servata unicuiquo poel uoionera sua naturali propriolaia.
578 Alterum rurtus Damasceni fragmenium istud reperi in Nieetm Chonimim Tkuauro
manu exarato, cvjus miki peramice, ut et aliorum multorum, e*pum fceit otr clarartmui
doctUsimusque U. Baluxius : habeturque lib. xxm, ubi ditputaiur conira Sotirickum Pantrugenum, qui $acrificium Pairi $oli offerri Filio dictbat : undo illud eum oMl$ P*trum
lotis traniumpsil edidilque Leo Allatiu* in Vindiciis synodi Ephuinm, . 596.
.
Darxa***!.
, ,
OuiDiom Deus ei Pater Betie TUH, aa ofi
*, ; * sl , - PatorT Quod ai uti Paier, atla erit ipeins ab oa
* qoa Filii esl voluntas: noqtio enim Pater Filias
I . , ! esl. Qood oi uti Douo, Deus voro est ei Fillue el
* , - Spiritas saneltto: voluntae ergo nalurta est, elve
r.xiv* , - naluralis. Sic boc eodem roodo argnmenlum
tftfov* *0 , forraans, inierroga : Omnlom T>eu8 et Paior, uli
, ; ' Pater accepit aanguioem, an uti Doas ? Quod si
, nli Pater, alia erit ipsius ab oa quas Filii ttim
* . facullas lum operaiio: neque cnim Fitius Pater
II , ! cst. Quod t i uti Deoe, Deas vero el Filiiuet Spi*
, rilus sanctus est: igitar Uuigenili qui unus ex
, - oancta Trinitate ost, aangoinem ipsa sancia TrU
.
nitas uli Deus acctpit.
Quw sequunturreperi
in Catena Regia in Lucam, cod. 2440, in cap. m , t . 13.
.
C
Dematffiif.
Ac ouper apostoloo Spiriuis descendii : Deno
.
* . qoippe etl. Deoa vero igaia consumens eot
, Qaaproptor Cbrloloo igao bapiixaro dkilar, qnia
* aoper saneloo diocipulot la Igocarom linguarem
, apoclo Cbrisii graliam efudii: aive otlam propier
. igois futari viia pauioitdi; bapliema iiamquo ett
, , - ot boc postromu, noo aaluUre, sod quo malitia
alioleatur (nouenim lanc amptiua nequiiia el pec*
calum.locnm babel), ecleruro slae fiae pleclil.
.
Bamauenu
*
Quouiam vero tpiriluo maliifarie accipUar, ejus
,
nobis aont edisserenda algniflcata. Spiritai ergo
diclus esl Spirilus sanctue. Dicoatar oUam opiri
, * , c * los, virtuiea Spiriios oanctl, vA in i(>o loco: c Ro*
ixtA , ^ quiescont euper eum aoptom apirilat'* Opora*
. Uonee onlm Spiriios, apiritoa ab laaia appollalaa
, , arbilror. Spiiitua eel ot angohu booas, aecaudum
. > , , illud, i]Qni faeil angeloo suoo epiriloa . Spiri . Ui8 oai 04 daemon, ui fert iUnd: Splrllus mulaa
, , c 1 el 8urdu* . Spirilaa ilem aaima oal, ut coro dipaa. . cilar: la manee loaa eommendo spiritum
v
Dcoi.iv. 2 4 ; Hebr. , 29.

POTKOL. Gn.
XCV.
Isa. , 2. * Psal. cii, 47.
Matlh. ix, 24.
S. JOANNIS DAMASCEM
. |:,, rursuiti quoque spiri- . , ; , * , Situi vocxlur. Spiriins llem etl venlu, ut illud : , . 6 .
> Spii-iius ubi vult spirai'. SpirUus esi d aer.
""111
577
Q"
sequunlur De mensibus Macedonum, repiri in cod. Rtg. 2910 potl quastiones
Anailatii,
tt in timili codice Bodleiano, n. 297, perinde habtnlur poit rasdrw
Anastotii
qnattionti t ttec dubium ttt quin txcerpta smt tx ampliori quodam opert quud interierit,
propter particulam , enim, qwe ipto slatim initio legitur. aujus (ragmtnU parlem citetit
Utitriut in opuiculo De Maccdooum el Asianorum onnosolari, cnp. 5, uoi obstrvat mense$ qui
dicunlur sceundum Macedonts, cur memes anni gtorgici, sccundum illud VirgUii Georg.
I:
Candtdut iiwruiij aptrit cnm eoriubxt annum
,
etc.
/ n rod. Bibliotktca? Medicea plut. 5, n. 50, menies iidem ttcundum Judeeot,

Macedonti, tt JEgyplios, rodtm ordint rectmentur : sed omiuo Joanni$ Damuiccmi
Graeos,
nomine.
loannh Damaierni, Dt mtniibu Maceionhit, 'ludrrov ,

tp\ ra>r MnxtBorur
Eeclttiaitha tradiiione.
, inn
.
Gcnliles slquldcm diioilecini zodiaci signa cesc

\ " aiunl qucex ilellis conslaul, alque io coelo moium
, *
conirariuAi bnbrnl, Inra eoli, quum luitx, et reli- , , ,
quis quinque ptaunis; per h..-<- vero duodeiim '' :; .-.i.
sigiia sopiem planrias ti an&irc : caUerum sepiem - ;': *
iilaneiarum lixc essr nomina: Sol, Luna, Jupiicr, ', , !), , , ,
llercurius, Mars, Venus, Saiurnus. Planelas aulem ;. h
us a|<pellani, quia oppo&iiun) adversumque caslo -. . Elvat
motmii liabenl. In itnaquaque vero cffili splixra ' -;
nnume si-|.!tin planetis vergari dicunt: ac quidcm ^ \ .,-.:,-..; -,.-,
in prima ci supretna Sniurnuni; in secunda J ..>.; : .-;. J ; ,
In lertia Manem ; In quarU Solem; in qainta Ve- 6[]
.: ; in tcxla Uercurinm ; in sepiima < iuflina
'
,.). Sol iiaqne in quolibel zodiacl signo men-C \ ^^ /,. '"
8ciu unum insumil, e( pcr duodcrim mcnsee duu- '
{ Am-cUl , xal
<lecim hcc ligna transcurril. Ifxe porro noiuina : S.io.
MIIII duodeciii) aignorum, hique eoruin menees: I . ./ ::\ ,
Aries.mcn&is Martii djcviccsima prinia solera exci- '. '
1 1. Taurus , mcnsis Aprilts die 23. S. Ceminui, ', ' * ,
Maii 21. 4. Cancer, Junii ..',. S. LeO, Jiilir 25. 6. * ", " t',
Virgo, Augusii 25.7. Libra, Seplembrls 23.8. Scor- ' c*, , '. C, ;.
pins,Ociobrii25.9. SagiUarius, Nuvembris 25.10. ' *, ;, ' - *.
Capricornu, Dfcembrii 25. t i . Ampliora, Januarii , 6 - ', 4,
20. 12. Piecei, Februerii 20. Al vt-ro Luna singulo ' ', ', * ', ;,
4|uori mente duodrcim signa peragrat, cumqiic *. ' '
oranibiiB slt inferior, ea celeriua percurril: vclm , \ , ' ei rlreuliini facias iiilro circulum alium, circulus & I*imraneus alio minor rcporietur: coasimililer 5/ "', , cupcOrV*
t-ursus I ., quippe quie in inferiori ioco exsiîil, Q atTau xal
, -./:;/.
brevior ett, ciliusque absolviiar.
Biaôpuir .
De meniibut divertit.
".
Menut tfcundum Romano*.
'. ' I
, : , ~' -/.:-: -.. .
1. Warlins, diuruni 31 : Dulci clbo et potu ulero.
2. Aprilis, 30: Ne rapbanum odas. . Maiua 5 1 : ' ' ' . . '
Podocepbaln ne coniedaa. A. Janius 51 - Parumper ^. C. ' -
oquaj bibe. 5. Juliue 3 1 : Venereis abeiine. 6.Augu- . '. ' . ?*
Mir- 31: Uerbas crudas ne aiauducci. 7. Sepiember " ' .". 50: Ne lacte vesrari*. 8. October 51: Ab 5 7 8 "'"- 6; ' . '. ' 'bl* abstine. 9. November 30 : Cave ne acpiue la- . '. ' .'. 10. Dccember 31 : Ne manduces crambco. 41. ;. ', ; ** ;. '.
)' " if/ . iJT.
Januarius 51: Hora duodecima meri (antilluin bibe.
eyfipouapio; ' /.oj ^.
Rebruarius 281 Ne bclam comedas.
1
Psal. x t i , 6. ' Joau. . S.
S37
FRAGMEiNTA
338
*\ x4t*% .
Uente* tecxpdum Juiecot.
'.. p>. *. .*.. '.'.
4. Nisau. 2. Jar. 3. Slvan. 4. Thamui. 5. Ab. 6.
C*. '. ..'. . '. . EUJL 7. Tigri. 8. Marcbgooan, 9. Cbasleu. 40
\ -6. '. . ip\ .
Tebetb. I I . Sabat. 42. Adar
(4).
Mentii ucundum Macedone$.
\ , pr. *. . \ .
4. Taurus.2.Geminus.3.Cancer. 4. Leo.5. Virgo.
'. , * . *. . '. . 6. Libra. 7. Scorpiug. 8. 6agittaiios. 9. Capricor*
r . . '. . '. . '. . nus. 40. Hydria. 44. Pisces. 42. Aries.
" (2).
Mentet tecundum Gracoi.
*. . '.;, *. . \ :4.Xanll.icug.2. Arlemisias.3. Dggiiis.A.Paueinug
.'.>>.^.;.'.7:.'.. 5. Lous. 6.Gorpiatus.7.HyperbcreUeug. 8. Ditts.9,
f .'. '. . '. . '.. AppellaMis. 40. Audioaeug. 41. Peritiug. 42. Dygtnta
.
ucundum jEgyptici.
.. \ . '. . ". . *.
4. Pbarmulbi. 2. Pacbon. 3. Pauai. 4. Epipbi,
. f . . . . '. . 0*. . 5. Megori.6. Thoth.7. Paopbi. 8. Aibyr. 9. Chosak.
'. 6. '. . '. .
40. Tybi. 44. Mecbir. 42. Phancmolh.
Emeada. .
.
<) , teexndum 4$ : Eu- Syriatn occuparaoi, de quorom anno Rolari disser
ropxog gcilicci, noa Agialicog.
tationem ecriptit Usscnus, inm gul)inde eminen(2) , ucundum Grxeoi: seu Syro- lissimus Gardinalis Norieius. Aihenieiiscg meiiseg
tlacedones qoi, Alexandro Magno duce, Aftiaui el guog nomioibua aliig nuacupabant.
579
IN CANONEM PASCHALEM ADMONiTlO.
Quem hic exhibeo Canonem Paschalem, seu laterculum ad inveniendum diera Pasch, m
duobus Regiis codieibus reperi, Decnoa cap. 10 Coisputi Isaaci Argyri, quem Petavius edidit ia Uranologia : habent et alii aliarum Europ BibliotbecaruiD codices, et ubique saoctt
Joannis Damasceni nomen ei profixum est.In Reg. 2700:
. Canon Paschalis sancti Joannii Dama$cem. Io altero,
?( . Conon Doo dante com*
pvtitus sancto Patre nostro Dama6ceno. Apud Argyrum denique cap.lO.Kavoviov XTL\ \
Laterculus venerandi et magni Pa$chati$ inveniendi sancto Joannt Damasceno condittu. Ejus
auclorem esse Joaonem nostrum Damascenum haud melius probavero, quam allato doctissimi Petavii judicio, quo in Isaaci Argyri circa Canonem hunc inconsiderantiam el aniraadvertit, pag. 320 : Pascnalem, inquil, quem cap. proposuU, cujasquc termino$
biduo Nicephorm anticipavit, conaitum es$e 8iispicatur ante annos 608, quamitla
prodertt. Quoniam biduum Paschaia Judaica moratur; etsi nondutn expletos illos e$se duo$
dics asserit: 8cd dc iis tuperesse adhuc horas tres, quibus exhauricndis anni octo et triginta
deriderantur. Siquidem cyclo ineuntc 3 ( hic est annus Christi Diony$ianu$ 1373)
plcnilunium
Jwdaieum inciditposthoras trt8 cequabiliter ab oriu tolis diai viu Apriiii. Erat annus Conttanjinopolitanui 6881. Uaquo triginta octo, videlicct artno 6919, qui ett Diony~
1411,phna fiet, inqutt btdui .lftrc Argyrus.Etquidem
revera
annoillo qutra
dieit, Chriitt 1373, Judaicum plenilunium contigit cireiier tribus toli$
.
Erai annut Jadaicus 5133, cuhu Titri iniit Augusti. 30,/frta 2, anno Christi 1372, cyclo
RomanoIX, littera D. C. Nam illius character erat 2, 3, 606. autem characterb,
30, 757,/erta 6 ob translationtm; Martii 25, cyclo Romano X, litttra,.. anno Chrittl
1373. Pleniiunium trgo commissum Apr. 8, fcr. 6, 15,73, ortum . Nam tpiipgi*
iiiiuf Judaiciu ab occasu ineipit. Sed miru* : qui animadverterit
lerminoi Paschales, qui in hoc laterculo dt8cripti sunt, cui Damoscenus auctor iMcribitut,*
non aiio$ esse quam , quibus Theophilus, Cyrillus, tt Calholici dcinceps usi sunt.
At haaeu$ circa annum Chwti 765, Canonem illum conditum ac terminos esse constitutos.
ezistimat. Dttractis onim 608 de 1573, exsistit annu$ 765. Sane Joannes Dama$cenus hoc $aculo vixit, quilatcrculi hujiis artxficxoti conditor esse potuit: non tamen terminos instituit.
Sed Argyrum fefellit id de quo ante monui. Putavit eo tempore quo Pasckales fioci cunt tcrmini, pienam iunam in eos incurri$8c: quod quidtm eancti ttatnasceni aUato contigit: cum
olim Nicctno tccculo biduo fere plenilunia prawenirent. Joannes Hierosolymitanus Damascenum astronotni pcritissimum fuisse refert in ejus Vita, idque colligi posseait ex paucis illis
qaro ad rudiorum eruditionem scripeit: in quibus utique fuerit hic Canon paschalis. Hujug
porro condendivel potiusdescribendioccasionem forlasse Damasceno nostro dederit dissensio
bereticorum a Catholicis quamTheophanes anno 20 Copronymi accidisse refert, ut Catholici
die sexlo Aprilis Pascba celebrarint, haeretici die 13, quod tamen doctissimus Antonius Pagi
in ADDum 19 eiusdem Copronymi etCbristi 759, rejiciendum observat, atque Gallos nosiroa
leeondum cyclura Victorinum, una cum Alexandrinis Paschae festmtatem perinde egissj^
Atpie Adeo cum Cophtis Jacobitis, quos ejusdem secUe Sjri imitabantor
y
580
C.
*
<
>3
'.
'.
".
"1
<7
'.
7.
,
xi
'.
'.
'.
".
XX
'.
'.
III
c
XI
'.
* AAMAIKH.NO.
uor.
XC
' . . . .. . . .
'. '. '. '. '. '. ".
_
XI
. . . . . . .
. . . . . . .
>
1C
. . . . . . .
. '. '. '. '. '. '. u
?
tC
"!
. . 6 . . . . t .
. '. '. '. '. ^. ".
*
>
. . . . . .- .
'. '. '. '. '. '. '.
0
'?
. . . . . . .
'. '. '. '. '. '. '.
XI
?
. . , .< . ; . . C
. . . . ] '. '. 8 '.
~
. . . . . . .
'. . '. '. '. '. '.
'
'
. I . . . . . .
'. '. ". '. ', ". '.
XI
"
. . 8 . . . . .
. . . . . . .
>
. . . . . . .
'. '. '. '. '. '. '.
11
V
. . . . . . .
'. '. '. '. '. . '.
*
. . 'ISW0U.X4 . , . \' V...
. . . >. . >. .
>
. ' ' . ;. 1 . . . . .
'. '. '. '. '. '. '.
X?
"I
. . . , . . . .
. ', '. '. ". '.
*
. . .3 . . .- .
'. j '. '. '. '. '. '.
'
. . 0 . . .
'. '. '. 3 '. '. '. 0 ".
xC
?
. . supou. . . . .
. . . . . . '.
. . . . .
' '. ". '. '. '. '.
"1
II
XI
<
(') liic niimerii* iirimum dieni ; / dcnobi : secnndus. Purhitii : lerliw uuiunrum Jicrjm jrjnmj
) cl lic in alii>.
5 8 1 CANON PASCMALiS SANCTI JOANXIS UAMASCEXl.

CICU OI-IS.
10
15
li
15
31
11
17
18
35
2C
37
32
26
13
31
20
16
38
Febr. 12
Aprll. 9
94
Jan. 39
llan. 26
58
Febr. I t
April. 18
17
Febr. 5
April. 3
51
Febr. 36
Aprfl.33
10
Fhr. 13
April. y
34
Febr. 5
April. 3
51
Febr. 19
April. 16
17
Febr. 12
Aprll. 9
34
JM. 39
Man. 36
86
F.br. 18
April. 16
17
Fctar.
April. 3
51
Jan.99
Mart. 96
38
Febr. 19
Apfll. 16
19
Febr. S
April. 9
31
Fcbr. 30
April. 33
10
Fobr. 13
Apr.l. 9
34
Jtn. 39
Marl. 36
38
Febr. 1
April. 16
17
Febr. I I
Apnl. 8
25
Jan. 28
Marl. 25
59
Fibr. 18
Apr.l. 1S
18
Frbr. 4
Apnl. 1
33
Febr. 35
April. 33
II
Febr. I I
April. 8
35
Febr. 4
April. 1
53
Febr. 35
April. 23
II
Fl>r. I I .
1" '
95
Jan. 38
Apnlit.
II
M.inii.
u
III
Aprilii.
IV
MartH.
50
Aprilii.
18
VI
Aprlli.
Uarili.
37
VIII
Aprili.
IX
Aprflls.
Mariii.
10
XI
Aprilii.
XII
Aprilii.
XIU
Harin.
81
xn
Apnll.
Hirtii.
33
XVI
Aprjlli.
17
XTII
Aprilii.
6
XVIII
Msrtii.
33
ux
Aprilii.
15
Febr. 9 febr
April. 6 April. 5
3X
37
Jan. 3G Fcbr. 1
Man. 33 Mari.39
41
BS
hUr. Frtr. 13
April. 15 Anrll. 13
30
31
Febr. U Febr. 8
April. April. 5
38
37
Febr. 33 Fibr. 23
April. 30 Aprll. 19
1
14
13
Fcbr. 17 Fel.r. 10 Febr. 13
April. 14 April. IX April. 13
19
31
30
Fcbr. 5 FAr. 3 Felir. 1
Mart. 31 ; v . 30 M i n . 39
33
33
34
Febr. 3 Frbr. 3 Fel.r. 33
Aprll. 21 April. 20 April. 19
12
13
14
Fe)>r. 10 Fedr. 0 Febr. 8
April. 7 April. Aprll. S
86
28
17
Fcbr. 3 Febr. 1 Frbr. 1
: : l. 31 Mau.30 :! .! 39
33
55
54
Febr. I I Fel.r. 1 Pctir. 23
April 14 April. 13 April. 19
19
14
20
Febr.W Febr. 9 Febr. 8
April. 17 April. April. S
30
38
37
Jan. 37 . 80
J.m. 25
ilart. 34 lUrt.93 Mari. 35
40
42
41
Febf.27 FeUr. 10 Febr. 15
Apfil. 14 Auril. 15 April. 13
19
30
Fcb. 3 Fcbr. 3 Febr. t
Mart. 31 Mart 30 Aprit. 5
33
38
34
Fcbr. 3* F.br. 33 Pebr. 33
April.11 April. 20 April. 10
14
13
13
Fcbr. 20 Febr. 0 Febr. 15
April. 7 April. G April. 13
31
3
27
Febr. 5 Fcbr. t Febr. 1
Hart. 31 l l t r i . 30 Miiri.39
34
35
33
Pebr. 17 Felir. 33 F.-.lir. 32
April. I I April.30 Ap.il. 19
10
13
11
Febr. 40
April. 7
J.imiir.27
ilari. -.' i
40
Frbr, 17
April. 14
19
F-br. 5
Uart. 31
33
Febr. 34
April. 91
l-ebr. 7 febr. 0
Aprll. 4 April. 5
30
30
tta. 31 Jan. 30
Hart.38 Mari. 37
57
se
Frbr. 14 Pebi. 30
April. I I April. 17
16
33
Frbr. 7 Febr. 0
April. 4 Aprll. 5
39
80
Febr. 38" Febr. 37
ApriU 23 April. 34
8
9
Febr.14 Febr. IS
Anril. I I April. 10
33
35
J.IM. 31
Febr.
Uart. 38 April. 3
56
30
Febr. 31 Febr. 30
Anrll. 18 AprlL 17
15
16
Fcbr. 14 Fcbr. 13
April. 11 April.
33
33
Jan. 81 Jin. 50
.1. 38 abri. 97
34
57
Febr. 81 Febr.30
April. 18 April. !7
16
15
Fcbr. 7 Felr. 0
April. 4 Ap.ii.:.
39
5A
ian. Sl Jan. 50
Marl.26 Hart. 97
5
57
Fcbr. I I Febr. 15
April. | | Aprll. 10
35
32
Febr. 7 Febr. 6
\ ... 4 Apnl. 5
39
50
Febr. 31 "Felir. 97
April. 18 April. 24
9
15
Febr. 14 F^br. 13
April. I I April. 10
32 1 93
J . 5i J.vi. 50
Man. 34 Mari. 97
37
50
Febr. 91 Febr. 20
April. 19 Apnl. 17
16
15 1
e
a
m
C*
Mart. 35
59
F*br. 18
April. IB
18
Frbr. I
Aprii.8
25
ian. 38
Man.35
50
Febr. 18
April. 15
18
Frbr. 4
Apnl. 1
31
Fi-hr. 35
Aptil. 22
II
Febr.ll
April. 8
25
Febr. 4
Aprll. 1
53
Fel.r. 18
Ap.il. 15
18
!
14
35
6
17
28
9
90
1
19
9fr
4.
15
96
7
18
87
10
91
9
S. JOANNIS DAHASCKNI
Sextum qnnd tubjungo fragmentum
ante 306 annoi txaratum fentnl;
rpUtola isl, de$criptum tx cod. Baroceiano n. I f l , quem

mullis vcro mcndis taboral, qu<e atgre tanari pottunt.
5 8 2 fy">">' bealiftimi tximuqut philotuphi do- '--) r< { xaJ

m i n i ioaimii prctbyieri Dammceni ad quemdam
xpscCvtipov &
.
, nra .
Quid tsi komol
iotir
;
Homo e*l animal ralinnalc, nioriale, inlellectut
, ,
.iorif in.-e capax. Cone-lal auicm e* elmenlii i x
qualuor, sive cx sanguine, piluiia, flara bili, et , , ,
nigra Lili. Ac sangnia quidem eal iu cordc, eitqiie , . :?
hidem in corde bpiritus. Flava \ero biliiin htpale , T J t i
siumacbo : iiigra bills splene e( renibus. , tv * Piluiia tfenique ln cerebro et inflma ventriculi , 4 , \ iv TrJJ îq. ,
parle, Atquc iili quidem, qui tanguine puro con- t i \ >. \
kiani, hi vullu semper bilari ei jucundo , ,
nblcciaiionibusque ac risui propensius indulgenl, \ , \
lccoroque el flurenti eolore ternant. Qui vero , ' 6
bilit tunl, bi icres, lemcrarii et audacea, , tlo\ , \
:iJ iram proclives, et amari aunl, colorem subinde \ \ 6soi 4
uinUntes. Qui auiem airae bili, bi eegoes, potil- , !\ \ , lanimes, ioflnna valeludinr, pigrl, el limidi sunt. \4\ \ 8*ot 4
Qui demuin piluiloji, hi trittes, imo cl frigidi , \ \, \ &\ \,
Mini, iaiaicmotes ei obliviosi, lorono dediti, ci >4, - .((,
albo colorc. Cxlerum in pnerili ctale eangui* \ . \ \
abundal, us/jm a>l annum deciinom quarlom. In ;
adolesoentibus flava bilis, usque ad Tigesimuni vcavioxtdv , 1
oc-UTura niuim;alra biliscopioslor adluil iu per- ' \

fecia t-liie, nsque ad annum quadragesiroum ,
tecundum. Tandem in aenibui piluita prsvalei ' ,
i;sqae ad oclogesimuni aniium. Quoclrca pueri . 4
i|uidcm proplcr yanf uinem calidi bomidique t u o l ; ( *
adolescenles, ob Oavacn bilrtn calidi et sicci; qui , \ ' Tfl
pcrrecl lual xlaiis, ex atra bili frifidi et sicci: C ; \

nc senca ob pilaiiam frigidi bumidique auut. , *\\ 6
Teftpus capiiig, rcolor est corporis : et quod ce-
"iiriim bene incolume cst et canum, cuncia cor> * \
pont membra pice rruuntur. Porro vls el ugaci- , 0 ^
aa tx jecore ad ctrebrinn tnllliiur, tn quo animje ' >; \
wdes esl, aiqn wnsoriim Tundus el abvssui. 44 ,
Cnpulautcin quini|u sulurailiabel. Qulniino repe- lotiv, 6 .
riiur oiuni caput quod unius dnnUiai sulura* sii; ;.;. * \ ,
unde Ol ut illud onini parie tanilalcro el incolu- .
iiiitaiem obtioeai! Aiqui cerebrum trcs meninges -
.
*eu membranas babel, quarum prima succincioria ,
sl : secunda valli Bpeciem pra>rerl: ct terlta... eio\ * (!, Trc vero suni ccrebri paries; quaruro prima * ' , , \ 6 .
' 6( . 4
varicoga est,, iccnnda... lenia intclligeniix
capa
.
. _ . . .
ri
1
-
autem tuapm subilaolia caliilum. Diffcrt cerc- / \ \ * \ , bruin mcdulla, quod alburo ait ei sanguinis , ( \ .
i'\pci sroedullavero sqaallda e( aangiiioea. Corpus , /:
hominiB ex qniluor elementis consisiii. Habel enim , , , ,
seipeo sanguinem, piiutlam, Qavam bilrm, el . " atran bilem. Unusquisque bunirn liuniorum pro- ; ,
primn snuin locimi tilii:K. Sanguis deilram par- ;
lem tupra jecur tenel: flava bilii, ainislram lieiie ;
nptTiorem : aira bilis ] u \ u lurabos supra renes:
(
VARI.fi LECTIONES
U*OTO
:.
Forie :.
ui
infia.
' Forle .
' Lcg.
DE HIS QUl IN FIDE DORMIERUOT. ADMONITIO.
. Xa\ xb piv ttppftv xa\ demquc pitnKa fn -peetore txpra pneumoirci*.

1<...
Sanguit ilaque calidus etl, bum.daaque ti dulcis:.
fla?a tilis calida att.
VARLE LECTIONES.
Lege
S8S ORATIONEM DE IIS QUI IN PIDE DORMIERUNT ADMONITIO.
VirdoctissimusLeo Allatius in disserUtione 2 De Hbru ecclesia$tici$ Grctcorum, orationem

Deiisqui t n +d* dormitrunt, Joannis Damaaeefli nooesse libere pronuntiavit : idemqu^
confinnarit in diatriba De Joanm thmasc$no el ejus operibusj m primis propter styli
dtetiooisque dtesonanliam, necnon propter iambosqui in ea occurrunt quique auctoris
no$tri renam eMngentum non redolent. EisuffragatusestCombeflsius noster,
X.llAuctar.
Bibi. PP. Grmc. annotatione postrema in oratiwem historicam de restitutione imaginum.
iibi fobellasmemorat salvatorum ab inferis Trajani et Falconilto, quas magno prosidio fuissa
ait Graacis, u i perinde liberatum Theophilum imp. fingerent. Quanquam Damascenus antimmr e*f, mcpiit. CUJMS nomine libri Grmcorum ecclesia$tic% eam orationem inscriptam
kabtntt ttylus tamen reliquis Damatceni vtl doamatici$ vel (festalibus) eollatus
hmud leviier alteriu$ suadeat. Vidcas certe rhythmice magU quam oratortc, aliter ouam pro
XpMatfjpau illitupuritaie
dictntcm. Nihil autem mirum ut ita Grctcii imponi pbtuerit nomine
Dmmasceni, quando et nobit impositum fuerit tn $ermone A$sumptioni$ S. Mariw nomine
JK<roit^f etc. Hewquidem vir emdilus : qui nihilominus roentem etdiclummatavit, quando
ifi RblmthecaPP. Concionatoria, oraUonem illam de qua nunc aîmus Latine edidit. Nam i n
Pratfatione deeiaratae tanta quam Allatius dietionis vitia m ea deprehendere. Verum
re #li^Hrte?^
perpensis ulriusque partis momentis, Leonis mihi sententiara, quo
Drima Gombeflsii fuil^ magis arridere foteor, quam 6t propugno in siogulari prolixioriqua
diesertetione, de precibus fundendis pro defunctis secundum doctrinatn Ecclesi Orientalis.
Hic solum dicam nullibi me Datnaseeni mei loquelamfaooi n sermone agooscere. Nec fucum
ftciaiit lucubraUonw inscriptiooes quas ia editione Basil. et i n duobus codd. Colb. n* 7 et.
%
M42, T6p6fi * qWFUm prima esf, Ttnccivou ^ toi , <*\

t d m i , . t.a. Joanm h*mM$ tnonaehi etprabyUri Damasceni, deiu qui etc.; altera,
ViAvVoii < \ . ncp\ , . *. a. Joannii monachi et peccatoris, de
9
iUqui e\c. Qu sane iamiiiapes satisfueruot bumili nostro Damasceno. Nam facile a librariis
transurai muluarigue potueruot ex genuinis ejus operibus aliis, quibus similes inscriptiones
prafixerai. Id prooat discrepanlia utriusque codicis Colbertini ia eo tituloreferendo. Orationem banc quotannis Graci m Bcclesiis recilant Sabbato , Camiiprivii, quo comBiemorationem faciunt fldelium omnkim deftinctorum.
- eterem tranelationem Utinam hujus orationis. quam sanctusTbomas consuluerat, reperire
iHBûain potui. Aliam adornavii Joannes (Ecolampadius, et Cbuorado Peutingero nuncuparu aimo 15S0 quo tempore, inquit Gravius noster, in castris adhuc Ecclesiaa militabat,
aec cucullum Brigittanum abiecerat. Alteram postea Ludovicus Nogarola condidit. Quartam
Jacobus BUlius, quam (k>mbeasiue hinc inde passim inutandam censuit, tftstigata dictione
G c a ad mss. codicee aUqoot: labori manum iterato addere pro more non du-~
%
S. JOANNIS DAMASCEXI
! 1 .
S. J O A N N I S
DAMASCENI
DE IIS Q U I F I D E D0RM1ERUNT
QVOMODO MISSIS
ELEENOSYNIS
BENEFICESTHS
QV
PRO
ILLISFIBNT,
ADJUVENTUIt.
584!.SiiiTibii cxûisilisquelapibuppoeilis. \
- azpe iiii, ui non il laniuin qui fame labo- , eu ; IAXOJrn!, ad edemlum altralianiur, sed el illi nonnun- , ' qtutn qoos Jani salielai cepil, exslimulenlur : * t|uemailmoduni eliam ilulcissimit fragranlibusque , cu ,
!:*, non ii ilunlaxat qui tilim paliuntur, sed ; .
el illi qni aitlm expleverunt, allici ad bilwndmu ,
aolenl. Consimililer qni erga opet inliianl, cum ,
implisalmas dlvilias sunt adepti, lios semper cn- , 8 '
pidiias adigit, ul occasionee undecuoqae csplcut . , -.i|uibm faculiaies suai iu dies augcani. Ad eum- ; , ,
ilcni modum, prscsianlissima Ecclrgiae Dei niem- ,
lira, sacerdotcs et Patre*, fralrca el malies, fllii- , *
, ' ,
i|iie clmrissiini, nec divinornm eloqoiorum famcs,
nec nlla aacrx doctrinx siiig, nee rursus divinx , '
cientiiG penuria, boc eflkii nt ail eai qnas appo-
niiiiiis scnnonis epula acciimliaiis : sed deside- !; , ( ,
liiini ilivinis vcre coiiferlissiiuum graiiis, quod de . *0 .; viriuie in virtiitcni, de gratia in graliam, de me- * , * liioiin in recordaiionem no provchii. Pleramque , '
icnlin acciJit ui quod telalie adultx homines fu- , .
ficrat, boc piicr inveniat; ct quoil erudilot prxie- , ' \\~.
iii, indocii occurrat; quod dcniqne roagiiiris /,
I iiuit, iliscipulis tlal obvium. Quanqnam ne boc ,
<iu(dein mihl licel ad vos oti sermone : quin po-
iius, vcliit qui racemulum posl vindemiam reli- * , clum, et tpicam ob ingenlem frugum copiam pnsl . ,
ilf mcssas segrtos omissam, aol dcmuro pnma ali- ( I | U O I posi collcclos arbornin frucins congcsseninl:
, .
ua cl no$, (Jlirislo qul Deiis veruj cst adjuvanle, el pr op.-ra scrmonera conflrmanlc, ros qui voluerim, pulis cxcipienius.
2. ErRO terpena ille el hosiis e\secranilu(, qui
p.
,
ob przclara omncs religioaaiqae actionu cogilaiionosqoe iniimis lorqurtur viaceribns el eneca- ,
inr : qui fraiern.i quidem charitale percellilur, <, (5,
fidr diruKpiiur. spe interiniiitir, mmua comoiiae- , ! ^,
i .nione concuiitur; illc, Loquam, nefariei novam v.v.-i 6 * YAlU: LECl IONES.
* Rcg. 3 . R. aller elColb. I :. Ileg. 2, f l Colb. I /.
-..
Rig. 1
J:3
DE illS QUl IN FiDE DORMIERUNT.
259
, xA cl; aliqnam et abaurdain, aacrisqne sanciionibus conw; ( irariam omnine opinionem, quibuidain In ani . 'Ar.lxJ.niz , ninm injecit: nimirum, pia omnia opera, nu!lam
, 4 ' , - prorsns defunetis ullliiatciu posl mortem Ipsorum
, aOVrre : eo quod Scriptnra dical : Coocluiil
/, * , ' Deus soper eos'. E l : < Referel untiequlsque quae
; \ , " per corpus gessil, sive bonurn, aWe malum*.
.. '0 8 1- licmqne : < In inferno qnis confliebiliir libl "T
, * . ", "> , el rursus : < Quia lu reddes unicuique secundum
.: , \ , ; opcra sua Ac denique : < Quod quiaquc scmi 6 , navcrii, boc el meiel *. Sed, uplcntei viri
-.;' ' , (ul ad eog verba faciamug), gcrulamini el diicile,
, maginirn quidem esse Dci oinnium 5 8 5 Domiqi
, limorcm , veruin multo majoreni esse bonltatem ;
.
porrendaa qnidcm ipsiui minas esse : csrlerum
quinm ejus benignilai , nulla flngi conjectura posso : ac landem in ejua Judiciis larneisi muliom lerroris ineal, ipsiua lamen misorationum pelagut oralionis iim omnem superare.
*. ' " ) 5. Videle enim quid divina Scripliira fcrat s
; qaemadmodum Jml.ie Machabxus in Sion, que
, '.-' civilas etl Regie magui, curo populum, cui prwe , ;
r.it, ab alienigenis hosiibit,? cxanm vidisset, vesti; ,
Lusqnc eorum cxcussis, condiia in eis idolonim
! donaria comperiesel, expiandi nniusrujasqne
*,
ruoi causa, aacrificia statim propcnsissimo ad mi ; ,
scrii-onJiain Dninino obiulcrii, inqneea re iumma
, , . religionis ct charilatis niunnro pcrfiiinius ail. In
01 , qno qnidem, ul ei in onwibus aliis, divlna Scri ( piura aammis eum lanilibua dcmirandum pne , buil. Quinimo verbl interprelea, qulque tcsies
oculaii fuerunl, quorum rclibus captug orbls fnit:
* < * illi, inquam, Salraloria discipuli divinique Apo stoll, ul in iremendis H Inlenieratis mysioriis co ^ IIIIH qui in .). dormierunl, Diemoria flercl IntU, , x a l - luerunl. Quod etiam flrme el sinc ulla prorsu*
jiu ; 4/, , - conlroversia apostolica rt catholica Clirisii Detqnc
-',-, . Eccleaia quas ad usque Qncs orbis diffui osi, ab
- eo lcmpore aJ Iiunc usqne diem temper rclinuii, et dum inumlus bic siabil, releninra esl.
m l i , , Mec quidcm tnconsulle omnino; ncc temere cl
sine rationa boc ab illia est' lnalltuium. Ncqii^
, .
A
cBira êidquam qaod nlilitale careat
Cbri&lianornm,
qua Dcacit crrare rellgio ausccpil, fiiuniqiie
oi uliile retinuit: acd uiilia omnia Dcoqoc accepta, ei qnae magno emolamento
sint, ac valde sa
lularia.
*. "
-.
4. Quoiirca riimius profundusi'iie divinorum

interprei Dionysius ' , In mystica sua de iis qui
\ " w cformicriiiii speculatione, discrio boe asseril, cu jos divina venerandaqne verba bic libct ailjungerc,
>; ,
ad clarlorem cornm de qoibus dicere proposui,
-, ,
demonstralioncm. < Sanctorum precea in liacquo, . > , que flta, inquit, ocdum post mortem, Hsqni sacris
, , prccibua sunl digni, boc cat fldelibu efflcacea
: , . ' * 06 aunt. (Pcr Toculam nedxm niliil prorsaa intelli* , 4 - gcre sil, r.isi i/xanfu magii.) El paulo post : Non
J".b , 93.
llCor. v, |0. Psal. vi, 6.
' . Rcg. I et Calb. I ixttv.
Psal. L I I , 13.
VARM* LECTIONES.
Edil. .
' C*'at vi, 8.
Dt Eccl. Hler.,
2i3
S. J O A N N I S
DAMASCENI
DE IIS Q U I F I D E
QVOUODO MISSIS
011
D0RM1ERUNT
ELEEMOSYNIS
DENEFICESTIIS
ADJLVENTUR.
QBM PRO
1LLISFIVNT,
5 8 4 ' SiHTilws cx<|uiiiiisquc dapibuaappoiiiis, '

ixpe . ,, il lanlum qai fame 1- >- , rnnt, ad edenduin allrabantur, sed el illi nonnun- , ' * * -.! ijr...- j,.m s.niclas ccpil, exilinitilctilur :
-. , ,
i | u - i t i a i l i i i i ) . | i i n i ilulcissiml fragranlibiiique
pocnlis, non ii ilunlaxai qui ailim paliunlur, eed . 'r l illi qui ailim expleverunl, allici ad bilienduiii ,
soleni. Consimiliier qul erga opes inliiani, cum , (
iimpliuimas diviiiaa aunl adcpti, lioa aetnper cu- , '
pidilas adigil, ul occasionca undecnnqnc caplenl . , >|iiibua faculialca euaa dies augeant. Ad eum- , ,
ilern modum, praeianlisBiina Ecclrtic Dei niein- ,
Iira, sacerdoics el Patrea, fraires e( malres, fllii- ,
qiie ehariaaimi, nec divlnonim eloqaiorutn fames, , ' .
nec nlla aacnc doclrlnse gttia, nec rursus di-rina; , '
acicnilic penurla, boc cfllcit ul ad eaa qna appo- ;
ii.iiiiis tcrmoni* epnla accuinbatia : aed deside; , i x ; ,
i .iim ditlnia vore confertiasimum gratiis, quod de . ! Mrime in virtutom, de gratia in graliam, de me- *, S rooria in reeordaiionem nos provuhil. Plenimqae , *
rtcnim accidil ui qnod etalie adultx bominea fa- , .
Rcrai, boc puer Invenlal; el quod erudiiot praHe- , '
riil, ludocii otcurral; quod dcnlqoe nagialrjs ,
l.iluit, diicipulia tlal obvium. Quanqtiam ne boc ,
luidem roihi licet ad vot nli aerroooe : quin po-
I I I I I , velut qui raccmulunt post vindemiam rell k , uiin, ot apicam ob ingentem frugum copiani pou . ,
demcsaaa ergelc* omiaiaro, ani demum pntna aJi-
quoi posi collei-IHN arbornm fruclua congesaeranl: , .
na a| i.os Clirisio qui DPHS verua rat adjuvanle, ci pcr iprra scrmonem conflrmanie, fos tpA volueriul, epulia excipiemus.
2. Erso aerpena illc el hosiit exsecrandui, qui
JT.
nb praeclarat omncs religioaaaqae aclionea cogila ,
liODrsque inimiis lorqnriur vitceribna ct eneca- ,
tnr : qui rraterna quidem cbaritale percelliiur,
;, *1 (,
ftdr dirunpiiur, tpe inleriniilnr, muiua cocamiae- , (! ,
i iiu.ne conciiiiiur; ille, iuquam, iicfaiiaa novam . UUM
LECIIfÊS.
' Rrg. i . R. allcr ciCoib. I :. > Reg. 2, ctColb. I .
-*.
Rrg.
limas Q U I
1N F I D B
DORMIERUNT.
%mm x*\ ! aliqtiam ei abaordam, laerisqtie sanctieoibtia con irariam emnine opinionem, qvibusdaa. in an>
. t . muin injecit: nimirum, pia otnnia opcn, nu!ttm
, ' \, prorsoa defunci.s uiiliutein post mortem ipftorutn
fcA & , afferre : co quod Scrlptura dicat: c Coaclusil
, * . c $>, Deus aoper e o s : c Referet unasqaisqaa qu
; , per corpas gessit, sive bonuro, aive malum*.
- . " - ltcmquo : c In ioferno quis confiiebiUir tiM ? *
, * . ', , tt rursus: Quia (u reddea unicuique eecandam
; , \ , opera eoa S Ac denique : c Quod quisque temU
6 46 , navcril, boc et meiei . Sed, saplenlea vlri
; 6\ * , (ul ad eos verba faciamue), scraUmini el discile,
* \ nagnnm qoidemesse Dei omniom 585 Domini
. liajoreni; verum multo majorem esse bonitatem;
torrendaa qnidero ipsiua roinaa etse : carteruin.

qaaaia ejua benigmlaa alt luilla flngi coajectura possa : ac landem ia ejaa Judiciis umeui mulUIOI terroris iaeat, ipaioa famen m.siratioaain peUgat oraiionia Ttra omnem superare
f . ** * 5. Videte enim quid divina Seriplnra ferat *
6 qoemadmodum Judas Maehab*us la Sion, q u
, cWiias esl Begis magtii. cnro papulum, cot pnea , rat ab alteoigenis liotlibqs csam vidisset. vesti*; , basqae eoram excassis. condiu in eis idolorum
donaria eoniperiaset, expiandi oniuscujosqne eo
, ruoi eausa. sacrificia elatim propensiftsimo ad mi , 61 sericordiaro Domlno obtulerit, inque ea re turomaa
, , \ . religionis et charilaiis muncre perfuiKlm tit. In
( \ * , qoo qnidem, ot et in omoibu* aliit, divina ScrU
^ piura summis eum laudibus dcmiranduro pneu\ ttFot , \ buit. Quinimo terbi interprelea. quique lestea
\ ocalaii fuerunt. quorum retibus captut orbii fuii:
* illl. inquaro. Salvatoria discipuli divinique Apo\ \ 6coG ttoli, ul ia iremeadis el intetneratis mysleriia c>
\ ^ rum qtii iu Ode donnieruat, memoria fierel ln$U
, ix x6xt , \ lueruaU Quod etiam firme el eine olla prorso
* , - controYcrtia aposlolica el calbolica Chrisli Deiqxe
, o6tt . Eccleafia quae ad utqoe finea orbis diffut* eoi, ab
- eo lempore ad banc ueqno diem temper reli { ( - nuit. et dum roundus hic ttabil, reteniara esf.
. Nec quidetn lacoDsulta oraaino; nec lenare el
, .
aioa raiioxa boc ab illia esl' inaiitaiuro. Neqiie
cai fttidq-aam quod atilitale careal (IbrisiiaDorum. qu Bcadl errara religio suscepit, fixunque
et tlabUe retinnii: sed uiilia onnia Deoqne accepla, el q a nagno emolnmento sint, ae valde sa
lauria.
Quocirca cxiniioi profandosqua divinonim
*. *
interprea Dioajaiaa , la mysiica sua de i i i qni
* dornieniiil spccu!atione diserta boc asserit, cu * jot diviaa venerandaqne verba bic Itbet adjangere
; . \ ad clariorem aoram de quibaa dicere propasui.
fbv, , demonslralioncm. < Sanclorura precea in liacquo. ^ > , que Tita, Inquit, nedum post roortera, iis quf sacris
, , preciboa sunt digni, boc est ftdelibu efficacea
71 , . \ ' * c aunt* t (Per voculam ittdafli nibil prorsoi inteiliI , - gere i i t , nisi jxanfa m*gi$.) Et paulo poat: Non
9
Jab
, 95.
HCor. v, fO. Psal. . .
* Psal. n t , 13.
VARMS LECTIOiNES.
EfiU Iteg. 1 et Colb. ! ixcTvo.
' Edil. 4.
Ca!al. vi, 8.
De Eccl.
Ilier.,
DAMA
I. JOAP
enim divtnm ponlifei, divlnxqae juttinciiionis D 9, . fj.fi '/
->;< - > '
inlerpres, ee unqiiara pojlalircl, qua gratissinia
Dco non csscnt, quxque sibi nr.ganda dmniiiu 6 iv.ipo:;, ; ;-.. t r i u acccpiasel. OU Idqae profanis, i\e illis qut non (. - i
'/": ({ , aV/
K U I H bapiizaii, liaudquaquarD itia precatur. E(
rurius : Divinut jgiiur aniiiles, qux graia Ueo . <
tnDl poalulai, quzque llle prorsus daturaa cal. > 4|;, *
11 ilerurn : Iloc ergo aupplex a divina boniiaie 8
piiii poniifex, Dl erraia, qux per bunanam im- '
,
becillilalem admieea aani, ei, qul e vitis exeeaait,
reinitlal, eumque in vivenilum reglone collocei, '
in siiui Abraham, Isaac, el Jacob : in loco unde ' fugit dolor, Irlsiiilo, el gcmlius; diislmulaote di- ' ,,
vinx flrroilaii boritale quas Jefuncius rnarolaa ex , pv.tov.
humana rragliitale coniraxil: quoniatn eaio, ut , 6 , P6atot -
divina Scriplura loquilur ' , tnnni/ui M( torde. ^ 4 *
Videsne, adveraarie, quomodo uiilea esse pre- ;
ces aibrmai. qux pro illia Ounl, qui spe dlvioa
freii tnortem obieruni?
*.
586
'
*
rnrsum Gregorius *,
qni a reruin divinarnru cloctnione cognomennim ^
habuil, in oraiione qnatn in Cxsarii fratris fimere , ,
prominiiivii, hoc inodo de malre aua loquitor: , , ,
Audilum esi, inquil, prxcouiuin omiiiiini aurl- '
tius dignum, ac malris meror per gregiam et ,
aanciam pollicilationeDi, qua ae pro tllio quidquid . ' *
' * opnm tpae haberet, in parenlale manus oblaturam
i|>nponderal, exhaurilur. Et qnibuadam intorje- '*, , ' ctia : Alque bxc IUDI qus a nobis profklacun- , <r : ac quidem aliqua jam persolviraus, quxdam Q . ,
ruriua pereolveraus, anniteresnos nimirum liouo- ,
rea couimemoraiionesquc, quandiu auperaiiies , ;
erimus. > Ccrnii, u( pia et aancla nunera CSBC aaserii, qux pro dcfuuclia Deo offerunlur, ulquc
annivt-raariaa tnemoriaa approbal.
*. ' ^ "
6. Deinde post illutn Joannee aureo aermone
faruadus, aureoque cognooiine dona(ug, ille anoo- , 6
ris erga pauperea ac posniienlix dux el maglster, , in ua divinia radlia tnicanle enarraiione in Epl- ( ,
", , stolas ad Pliilippcniea et ad Galaias a i l : Nani
0 ,
ai genliles aimul cum eis qui diem obierunt, bona
aua comburunt: quanio magis le qui (Idc prxdi- , o-iy
, , '
i i i 8 es, upcram dare par est, ui lldelem bona iptitia

aequaniur : non ut ei isla iu ciaerem velul illa
redigantur; acd majurem ei gloriam conciliea, ac " , $,
ai ohairiclus peccatia eral, qui vita fuDCini esl, ,
iptiiu pvccaia deleaa : ain aulem jusius, ea illi In - ,
merccdem ei remuneraiionem cedant? > Eirursua , , "
lu alia oralione " : Animum aliendanius, quo , ,
pacio de iia qui deccaaernni beoe mereaniur: au- .
xihum prx&ens ac necestarium illia offraiDua, , '.
eleemotynaa scilicei ct oblaiionea. Uoc enim ube- ,
rcm eia trucium ingeuietnque allliuiem atTeri. 6
Nam hxclemere insliluiagunt, el aapienlissimis di- ,
acipulis Eccleaix Dei aunl tradila :ui netope sacerdo*
5
p 0 6 1
' iob , 4.
i u n c
e r 0
Orai. 10.
' Vide bom. Zi in Matlb.
" llum. in Episi. ad Pbilipp
V,.. LECTIONES.
* Apud Dionya. , quod in mt> legil Dillius. UCcoiampadius cliatn posuil <7<*.
Nogarola, nm keaienira/. * LegiMidum ..
!
DE H!S QUI FIDE DORMIERUNT.

234
, ! pro illis qui iu ftde dormicmnt, ia Iremendts myeteriie oraliones luadat, nisi *ci?isseni quawlum
,
inde magiMini el erooJamentum illis obvenirc.

7. Ilis aatipulatur sapieiiiUs.mu* Gregoriua
c , * Nysseno* , cujus haee verba snnt : Nihil in \ consiiUe, nibilqxe perperam a Clirisli praecooiboa
, \ '- et discipalis traditom fttit, et ia binnibus Del Ec ctesiia Invaluil : aed res uiitis eat ei Deo placens,
, utin dtvina eplendidissimaque mystenoruitt cete*
, bratioae, eorom qui ia recla Ode obietunt, me~
| * .
rooriam agataai.
8. Eniaivero dictam boc: Tu reddet unicui , c
et: c Quod quisque
, \, que eecuadum opera aua
, , aeminaverit, boc el melet , > * l qroe his simiita
, gunt, de Creatoris dubio procul advenlu, deque
1 1
*"
'
'
, - ferenda tonc terribUi senlanlia, nec non de nund

.
consumroaiione pronunliala aunt. Non enim lunc
aatplc . aaxuii tempoe suppetet, sed omnis frustra depretjopooK ,
catio eril. Quippe solaiis nundinis, mercaiar
. oi ;
vacare non licet*. Nam abi tuiic pauperes erunt?
; ; ;
Ubi miaastiibt ptalroorum pensa? ubi beoeficen ; tisopera? quamobrem ante illam horam alii nliis
^,
opSlulemur, ac fratrom hominumque ei animafom

amaaiissiino Deo, qu* fraterni offlcii aunt oftera ,
mus. LibeuUssime siquidem bxc accipit, et ii$ qni
tlxatV, :,
prjcmalare, alque, nt ita dicam, imparati, vivia
exceaseraot, eaa qoas sibi fatniliarea ei propinquf
^ .
587 eorum offerant, praelermlssi offlcii vicea
6 * ,
aacribit, peiindeque repalat ac si ilttmet bis fun Q cti operibiift fuiasent. Sic enlm clementissirous
, * Dominvf aba ae peii vult, et iis quos condidit, ea
9 , rogatua praestare, qu aaluii ipsorum conducat*
* . Ac lunc demum infleclUar, cum qnis non moda
, . pro anLaa sna rnitHor, <e4 proximi causa operis
, , aliquid navat. Hac enim raiione exprcssam in se
, - Lei shnilitadiuem refert, donaque pro aliU, veluli
1, \ graliaa tiLi concedendaa poalulana, perfectae cbariuiis rationem aschcit, sibique beaiitudinetn pa | .
rat, auain ipae animam uoa cum f roximi aaima
beneGciia affieieado.
\ ;
9. Qaidoam aulem est, cur hoe molestuni ei
(I) grave qoibosdam videatnr? Annon quae priroa in
; ' ?, ' , feminis martyrium obiit, FalceniUae tita funct
, ealutem attulit? At forlaaae dices, id eam conse^
. -; - * culam este quod martyrum princcps erat,
. , - aequum foisse ut preces ipsius exaudirentur.
, Recie, inqaam ego, ais, illam fuiese martyrum
11
Locue nosqaam occunrit in edilis.
" Psal. L X I , 13.
" Galat. , .
I%
Gregor.Nax. oral. 40.
VARLE LECTIONES.
Foite , judicit. k , Billius vcrtit improvise. Sil Telut pramalure, cum neodum roeUDi vel expiaiionis, vel perfectionie altigerinl. * Reg. 4 . i Edil. \
, . Media desunt. Favet Colb. 1.
]\)M$rit*ir*a*k4riXjt*r.Falcoull<i! mia funcicc. etiam, ut et ercptae rursuro ex inferis Grogorii MaUbarataftB

nb inferla FalcoDillam signiftcalor gni precibus Trajani animse, menlio flt in Eucholofaiies in Actiettinete Thecle, quae vir erodiiis- gio, cap. 96, et in aliis libris Graecoriini. Unda
iaMHBtxiqae amteiMinus O.Grabitns m Snicile- mnlia dc eis disputat Allaiias in disstrt&lionibus
|i%ffitoi
kulolk: aec Baayivfi Seleucfensis De lib: Ecel. 6>cTC.
osiiilt lib. da miraculis sanctse Thecte. EJus^
25
S. JOANNIS
11 .Lin. Yeriim lioc vclim rursn* coneiderea, pro ., .a: .
qiianain I I T C poMulabaiT Ncmpo pro genlili, iilo : ; lunnn cultrice, proianaque prorsus, et qux alienn . : ; !; ,
domino operam locarai. Ilic tero fldelis pro '., ad Doiniuuin cumdem precet fundit. Alierum igi- .
lur altero compara, ut res xqaalik Bat, nuU
lyiuque relinquetur diibiutn,
10. Confer le rursum ab islis ad alia ejusdcra
. (2)
giMieria ei roboris : nimirum ad Palladil ad Lau-
(iirn bisloriam, iu qua miracala qux niagnua nii- , 4riDcusque Macanu patravit, aumma Qde verlssi- \ mcqiir ilcscrlpia suul. la eniui ariduui quoddam ,
cranium ile iia qul obieram scitcitatus, cuneia .
pcrdidiiii. Cumque insuper quxaiiaaei, Nnnquani- ne solaiil aliquid reccperiliaT ( cousuetuui enirn ; ( 6
viro aaiicto cral pro defunciis orare, aTebatqae , '
scire, an frucluosx illx preccs estent:) Luc l)o- ) \ 6
ininus qui amal auimas servo auo palefacere vo- , \
lciis, icrilalis scrmonem siccx buiccc calvarix ,
inspiravii. Quo tempore, inquit, prcces pro ., ,
dcfunclis oiTurs, niinc aane nonnibil solaminis ac- , ; cipimut.
.
'. 11. Iicrum allcii cuipiam divinorum Palrum,
ciijus diacipulus quidam ncgligenlcr vixerat, in- iv ,
qiic ea negligcniia viite landcin melara aiiigcrai, i-, niiscricordissimus aniiiiarnin ainator Duminus, , scnis laciymis et precibus moius, ouin inslar di- , \itis rujus In Lazari paribola lit menlio
ad col-
lum nsi|uo igno llagranlcm illi nsiciidil. Cum ,
rkinde sencx iuiiltis se labnribus aflliaissei, Dciim ,
aabidnia Oetibus obeecrando, rursus ad zonart .
IIS |tn: flaiiinuruin inccndio niersum vidil. Demuui , ,
liusiquam vir aanctut labores laboribus addidc- -. ral, libenim illum prorsua atque ab igne exem- .
ptiiui per viauui Deus oalcndit scni.
i f . '
13. 5 8 8 Q"i eane lot de IstUrcbus lcstimonia, qux aoclorum Vilx divinxque rerelalionea , <
coitipleciuniur, cx ordiue queai recensere? Qui- ,
bua prespicue evinciiur, eiiam posi oiortem tna- , ,
guopcre lofnnc lis prodesse, qux pro illii preces ,
ac misBx aique elccmosynx Dunl. Neque enint
oiimino peril quidquani coruni qnae Domioo fenc- ;
, ] *
rainnr : sed niaxiina cura usura ejus rcmuneralio
.
provcuil.
\ ,
13. Nain quod aiiinei ad illud Propbetx efla , ,
I I I I I I : < ln inferno quia confliebiiur libi " aupcriea diiiiiin a nobla eat, minasquidcm illius om- vixf
1
Luc.ivi.ij.
" . , 6.
\ARIJE
LECTIO.NES.
Edii. .
.
(2) . \ abO'c Confer te mnum dem repcrilnr in Apopliihegmaii* PP. qnx Cl. Coiok i i t . i . liistoriahxr in Viii Pairuin RufTlnoauciore leriu cdidil I . I Mon. Eccl. Grircai. in Maeario.
lib. , nec nou Iuceril, Paacbasio inlerprcie l.co ilcm Allalius disserl. De lib. Eccl. Critc. p.
lib. v i , invcnilur. Billiu* aii st accepiise a Gcnlia- 412, cnm ex Laueiaca a Nicepboro Blemmyaa
* llervclo el exslarc illam in liliroqui Dotirina lroiissuinpiain aaseril. In hac explicand* aaraclua
rnim inscribilur, cum liodie nnn legalnr iu lliiteria Tbomasoperam posuitio i,dis(. 45, q. i, a. 2 ad
Lnuntica, ci qua ciUlur ab auctorv.Ac plan* qiii- 4, et alii.
57
DE HIS QUI1N FIDfi DORMIERUNT.
.
. ,
f l | * 4 .
, * ,
ixtl .
1

0? ,
, , \ ,

, .
,
* ,
, ,
.
,
.
" ,
$ ,
.
*0 .
01
, , ,
,
.
, , \ ,
\ ,
, ,
' .
,
&, .
,
* ,
.
,
.
,
*
,
,
,
,
*
, ' ,
, ,
" , .
Ke\ , ,

, * .
" (3),
nitjin inspacloris liorrtiidas tf se: ea* vero ab

ineiiarrabl.. ipsius faxmanitate toperari. Nara
poslquaai Propbela ba?c pronunliaTil, fuit niliilominua qtiibusdam in inferno confessfonit loctis;
illis vide.icet qui in satulari Domini descensu
crcdtdeninl. Neqve enlro ille viue auctor cunclis
nullo discrimine salulcm dedil; eed illis demuin,
qiii illic quoque sicul diciu.n csl crediderunt.
Iiaque qttidam aiuni satalem esse adeptos
[qui anie fldem babueraitt,
Patrea nimirum atqtte propbeiai,
Jodicas, el reges, ac prasides,
Ac cum eis alii ex llebraoruin plebe,
Namero paaci, cunctisqna manifesli.
Not vero ad baec aie respondebimas:
Hit qiii ita sentiuni, non beneftcium,

Nec minim quid, nec novoro isttid etl,
Cbrislum bos tataara qui crediden.nl:
Quando eolus ipse Jnalus est jodex,
Nee allua perit, \n ipsum qui credidit.
Ergo oportebat bos omnea saWos este,
EX ab Suferni vincuHs liberart,
Iteacendenle illue Deo alqoe Oomino.
Id quod el ejue prorideniia accMM :
Al iHi sola ipsius bonilale,
Mca aontenlia saluiem accepertr.f,
Quicunquc viiatn purissimam egerunt,
Omniqoe acliooe oplima perfuncii tufit,
Modeata vivendo, temperanier et casle,
Tametsi puram atqiie divinaa. fidem
Non perceperoul; nec lamcn erttdili
Sed iH.Ua omnino imboii doctrina manetitr*,
Bos provisor omnium ac Dominas
Ailraxii ad ae; divino cepit relc.
Istot et inflexit, ul in ipatim crederent,
Radios in eos divinot in]iciens,
veriiatia oalendens ipsia Ittcem.
INon eoim austiaebai, qui naiura eal raiaerileora,
Ilomm incaaora tot tabarca cedare.
Perdifltotan eitim vitam nacii fueraul,
jErumneoamqiia el ahfostam aapra modam,
Aflecltoaiboft imperaotet>aQimi:
Et Tolvptates iiutmul reapueranl,
Panpeitaleinqiio colantea oran.gei.am.
5S9Coalinenliam, JK>. mrsum vigiliaa
Univeraa demum virtulis rounera,
Ei ai non pie, ai lamen eipleverani;
Sommaro ProvideDliam, ul videbaiur ipsin,
Recie colcntes, noa aioe erroria labe.
Quin auni nonnulli qul divinam gloriara
Gttnciipotenlis agnovaranl Trladii
Tenuiler, ac obscure; aitatnen agnoterunt.
Yerbum dixerunt carnem facium aiii,
/ARIiE LECT10NE9.
iKog. t el Colb. . R. I , Colb. i .
.
Slbyllaa, ntfallar, innU,quibus Montanist&o carmina suppoaHfrtinl, qure oroxea qnaa Cbrtattis
| w UrXqaani pramuniiaus rfprsscntaiii.
(
$59
S. IQANNIS UAMASCENI
} , *
", .
' * .
, , xopt>
Ivtot
* .
, ,
, \ , ,
\ ,
,
,
" \ ,
otvov,
^ ,
{ ,
,
,
* .
.,
, *
,
, .
01 ,
\ ,
* ,
, \ ^ ,
! ,

, *
, , ,

,
,
, , ,
' .
, .

,
I I , ,
,
" , ,

01 * ot ,
,
.
" ,
\ * \ , ,
, .
, ,
Coleadas posnas, ac resurreciionem.

Alii nalales iHius ex Yirgine,
Quam et proprio iodicarufii noinioe:
Maria quippe puellae nomen est, iiiqtijl.
Omnia rursus praBdixerunt aliqui
Eitroia a Cbristo edita m.racula,
Circa defunclos, circa claudos et mulos
Circa leprosos, circa surdos, ei febres,
irca bydropicos atqueroanusarida.8.
Deambulanlein gupra roarc dixeruni:
Benedictionem panum alque pisrium,
In vina rursum conversas aquas,
namorrhouaara ei incunrara curatas,
Una praenuoiiaoles cum ploribus aliis.
Hos, inquam, divina Yerbi potenlia
8
In inleriiura aon paaaa esl ruere,
Nec recle faclorum morcedem amiiiere,
Nulla enim pars teiBporis qaam dedcrit,
llt praediximus, in obscurilalero abit:
Sed coneervata universit redditur,
Auciiore mensura, bit qtii bene vixerunt.
Qui vero vitam transegerunt lurpiler,
Quique nihil prorsus geeseruni unquam boai,
Ut noqua semej), nec fruelum babuerint:
Quinimovila, sermonibus, et flde.
Modis oianikna aberrando lapai auni,
Nec itabre dWiao irrigali coeNtus,
Germinis qutdpiam ediderunt.
Noa enim eemenieot dederunl, ut dicebam
[oiodo,
Nec illocente vero eole gloriae,
Effloruemnt, quta ateriles eraal.
Ilis Gbristus nulli emolumento fuil;
Nec lapsos, ul pulo, secum auecilaverif,
Ui qui saluiis indigni prorsos essent:
Quin nec in ipsum hos credidisse arbilror.
Horuro aaina* meaiee obcsecaverat,
Spiriiuatesqiie cordis oculot,
Tenebrarum elatio, primus scilicet draco.
0 lem a prima aelate coluerunt,
5 9 0 Ne videnles vtdereat, ul est in oraculo,
Neve inlelHgentes, omnino intaUigerent.
Reliqui auietn omaet qui eeraen habaerant,
iubareaoiiaexorto Honierunt,
Et imaiisaa pluvia germinarunt.
En qoa noti oraiio provexerit, ul rem pene
operiam, Deo juvanle, eiplicaremas, idque non
felui senienilam ferentes (boc enim indignilas
noatra non paikar), aed raiionibue ct coiijecluris,
ut charilas poslulal, indulgcntes. Hi snnt ilaque, ul
apinor* quibua ia infenio saietem Giirislus allulit.
VARIiE LEGT10NES.
Sic cl Colb. !, R. I , al. ?;. -fiill. fin msg. pro , babetor
* quae leciio, quanluin ad aciHum, imo el ad Scripturanu aacrain, qaaA Deaitt atieai
justiiia iaierduio vocat, accommodatior videlur. Tamen pedtim ratio, quae in bia verstbut exacie aernlur, aani mesequi prohibet. Sequemi verau pro , , legendum ex ms.| qaam qraidM
.TOstefiarainJccîuiioiii Regii codd. (radunt, escepio uno n. 1820. In Beg. 3 addiiur ^ , qaai
Hiliius in suo lcgit, sed superfluuro puiat
DE HIS QUI IN FIDE DOHMIERUNT.

262
iT. , 14. Sic igilur auspice iavenleqne Clirieto mon . 5 slralmu (uii io iuferoo quoque coniessionom e\ slilUse. Ncquc vero bxc diximus, ut prophetiani
' cvertamus (abaitl) aed ut planum faciamua,
( * oniDJ boniiale prxsianliorem Doiniiiuni sua ipsius
, Nivtut > liumanilale vinci. Cujusmodi illud eal. Ninive
-, - subvertflur " ; qux tamen aubversa non est,
. ', . , seoienlix severitaie superala a benignilale, E/.e . , ' cblx quoque: Dispone, aii, domui tiue: morieria
& . ' < '- ti.i lu, ei non vivea " ; n tainen ille mortuua
. , , ' esi. Iiem Acbabo; Inducam, inqult, mala " ;
'; qox tamen non induiil; quin polius : sil Vide,
. - quomodo compunciut esl Achab : quaniobrem in
etv , ; diebua ojus non inducam mala " . llic quoque
, , rursuni .; benigailas prxvaluii, uti eliam
15,*-,; . - in plerisque aliis judiciis : fuluruniquo adeo cst
, *\ , ' - ut sempcr prxvaleal usque ad exireniani rciribu, . lionem, quando nundinx solveniur, ncc subsidii
, , jani lempus aderil. Nunc porro opis fcrendx ne - , goliandique len pus est: tenipus conlrabendi,
lcmpus lalioruin cl sudoruin ; ac bcalus ille quidctn
.
qui spe nou titubarii, qui non inlumueril: beatior
vcro, qui aua proxiiuiqiie causa laboraveiii.
uf.
, ;
. ,
, ' ,
, .
, , , Q
15. Nam boc misericordcin Dominum impensius oblecial cl l.wiltcai, cum quisque proximo
prodcsse siudoi. Hoc, inquam, misericors iile vuli
ct gralum habct, ul eivo supersliles in vivis sinius,
sive posi moriem, alii ab aliis nniiuo juvemur.
Nunquani enim alioqui banc nobis occasionein
dcdiseci, ui defuntlorum io iiicrunnio sarrilicio
ait , ,
iiieiiiiiiisseinus : rurgua caiholica c( apotiolica
* - Ecclrgia, religiosissimusqiic papulus Deo duce
' , - collecius, in eorum mcuioriiini terlio, nonuque,
'.-; - ct quadragesimo die, ac dcmum vcrlcuic anno
ta , ad aram faceret, nec ista inconcussa et inviolata
. reiiueret el observarct, nisi id ejus oculis accc, , piuin essel. Non eniin dubiuin est, quin si id r i , , - deiidum ac spemendiim forel, uulliusquc frucius
, \ ei uiiliiaiis. cuni miilli sancti viri, proplicix el
' doctorea divioo aflbli auniine cx&tiierint, Imc in
, - - cujnspiam eorum animuru injecisjel, ui errorem
, couipesceret. Aiqui ipourum nemo unquani morem
* .
bunc convellenduin putavil: iino quilibet ccnilrmavil, ila ut in dies augeatur, novajquc suliinde
" accessiones accipial.
*,
16. Cxlernm alias insuper hisiorias coniniemo. , - rare oportet: atque in medium prodeat Grcgoriu*
4 "; , , , Dialogus, senioi is Romx episcopus, vir, ul omncs
] , , \, - noruot, aancliiaie, lam doctrina celcbris,
, ' queio cum sarris operaretur ccelesiem 591
. , diviniiro angelum saiiciissimi niuneris iucinm b.v
, - buisse feruni. liic cum per slratam
alitf-rfut - quendo graderciur, deiliia opera consisiens, in
lenlissimas preces pro Trajani dclirioruro condoe l
Joe-iu,*.
" IlRegxx i.
4
" I I I Rcg. , .
"ibid.
V A R I i E LECTIONES.
Sic Rrg I ci Culb. I ; ejil. ; Bill. in auo cod. legil , ( habel Colh. Allor I I .
18*J .
284
m
S. JOANXIS D A M A S C E X I
natione ad aniroaram amantem Dotninum iudit, * COAJTX *
tnoxquc bujugmodi vocem difinilus emissam au- c , , , \
J i v i l : < Preres tuat exaudiri, ac Trajano igno-
sco. Tu vero posthac cave ne preceg mihi pro . > \ fct iinpug otTeras. t Quodque boc venim git, aiquo ,
ab ofnnl criminatione alienom, tolng Orient Oc- '. .
cidengque testatur. En boc fprawtantiug esl quam
quod de Falconilla refertur. Haec enim nulliue , preter culium idolorum scelerig conscia eral: .
bic contra plurimos niariyreg dirissiina morle affecerat.
* , ,
47. ajJrabilig es, Domine, el mirabilia sunt opera
tua : tocffabi.em misericordiam tuam laudamus : ( und^quaque anim es ad clemenliam pronns. ger- , ,
visqua tuis, lum coleadaa cbarilatig muluse tam , *
ftnjMe io le fldei ac apei oecasianea praebeg; qul ,
nee per faroulos tuoi docuisli aiios pro ali.g opera . \
bona praegtare, expialiones nlmirum et bolocausta, , ,
hyinnog, psalmorum cantug et precet. Neque id \ ,
fnistra ac lemere : cum fallere nescias, sisque ad , ,
largiendum faciUs, qtiidquid in lui gloriara offera- \
tiir , infiniiia partibus majorem rependia viceai, nec inutile esl aliqaid, quod pro tuo aomine ait \
.
iactura.
'. ,
18. Quocirca, Patrea ei fratres, ne quig pulet,
oinnia qua ctim flde I)eo offerunltsr, non magno ,
fcnore rependi, illi et pro quibug offeruntur. Velut , onim, qui unguenlo aliove aancto oleo jegrotum , ' , * .
cupit tingere, priroum ipse qni ungtt, unclionem " , ,
pariicipal, tum qua delibulug uactXooe est apgrolo 0 , ,
iinpcrlil: sic quiaqtiis pro galuta prozimi navat , '
operam, gibi ipgc primiira, tum gubinde proximo
prodest. Neque enina injugtng est Deus, ut ope- , ,
rig gui obli viscatur, quemadmodum divinug ait . ,
, '.
Apoglolug *.
*. (4), 19. Quin magnog quoque Albanasiug in elegan
* Hcbr. , 40.
VARLE LECTIONES.
' Edil. . Edit
(4) . Quin magnmt eficit, x l hac multam m Ait pro quibut aerxxter,
Athana$i*t. Alhanagto perlnde oralionem bane habeant efficaciom. Talio dotii Sptr/lx s*nci$
llugo Elberianng aUribuit lib. De animarum ra- apottoli conttituerunt. Talia $aeeeuore$ apotultgrthtu, cap. 45, ubi et eumdero locum Laline re- D rum confirmaventni in spiritu Dei* Taiiopottmodum
cilal, lioc modo : Sed magnua Athanasius ille in Eccletim doctoret docendo comprobaverunt. I*d$
aermone qiiam scripsit de dbrmienlibos, gic loqui
est quod incrementum $utcipiu*t el dilaianturab
lur : Oratio pro jidetibu$ defunctit non e$l omiiortu totii tii octafKm, ab aquHone in nmtrwm, od
tenda. Ubicunaue morte praroccupali fuerint, ofrt*
loriam el laudem Regis omnium $a>cuUrum.f^hwa
renda est ialutaris kostta; offerendam est oteum;
uvaret persequi quae gubjtingii Eiherianuaes ea*
o/ferendi $unl qutui pro $epeltendo cerei, Chrittum
dem orationc : ged brevig egse cogor. Ex liig galDominum vocando in adjutorium. Sunt, inquil, lem
bto me comperUge roonebo, quod Rilliiim, Conicl alios fugeral, bsec eltam verba
aeespiabilia hmc, multamque ex ipto rtftrtnUa bellsium,
re, et quae subscquuniur. usoue ad Ubacc alia
tributionem. El olenm quidem tl certut, (ragrantiam
, eidenn aociori reddenda
odoris emiUunt. Incrueut* vero hostia propilialio*
ease. Etisiraiiug Gonstautinopolitanag in opatcala
nem impetrat. Largiiio eUemosguarum occumulalio
nem tnficil relribmomt. Tnln es$e debet pro dor-quod scnpsit De animarum ttatn pott morttm,
quodque t l . Leo Allatiug edidil in libro Oe utrim*
mi ntibug offerenti* intentio, qualit est habentium
infanlem tenerum et debilem quo langue$ceme ue
Ao-EctUum perptlua it Pmrgoiorio eomuauom^
^raiionig ejugdam excerpta quaodam allulii,
ffffm, oleum, cereot in tempto parente* o/ferunl.
que Cyritlo Alcxaudrino, noo Athanaaio, agcrlbit.
\erumputr ueque conlingil, neque o/ferl pronut
\ \
cxthUtu ignarut $acn/icti $icnt abrenunliationem
)
ci profeaionem in rtgentrttione baplitmi. Ai wero
/ dotr
prmiiteniium alque ifertMiuMfidetabsqne dubio
2
9
SSS
DB HIS QUI IN FIDE DORMIERUNT.
264
wroG , c " lissima oralione dc illis qui dormlemnt. tic lo 6 , quitur: Etsi vcl in aere deposilus sit, qoi cum
, pielale diem obili, Chrisio Oeo invocalo, oleum d
, * ceram ad sepalcrum ejut accendere rccvses.
, Graia enim baec acceplaqne Deo eant, ingea*qae
* ,' ab eo praemium referunt. Oleum siquidem cl cera
, * Intiar sunt holocansli . incruentani vero ancrifl , ciam, propillalorium esl. Taodem tanefkenl.a crga
. " 6 - pauperee, omnis bona retributionia addilamenlom
' 592 <*L Qnamobrem qui pro defuncto oblalioncm
, IYTJ , facii, idem sibi proponat, quoJ ille qui tilium l u , , bel inranteoi, qut ne verbam quidem proferre
qaeat, ac imbecillnm prorsut siL Qucm si dcindo
. , ] morbo laborare conliagat, ille cereos ct sufliium
* *
oleo in lemplom cam fide aflerci, ct pro Qlici
, incendel el cremabit: non ut pucr baec tcneat el
* offerat, acd veloti abrenunliationea ct paciiones
, fiont in divina regencraiione. Sic quoqnc exisli , met illom, qui ia Domfoo mortem obiil, cercos et
* olcum, eiconcta qn pro cjtia.redemptioxe offc . ntntor, maaibus etiam tenare et offerre. Hoc enim
, paclo, Dci gratia, a fldci fina non absccdeL Nam ei
, , dWinararo reram enarralores aposloli, et aacria
, operanles mag.ftri, afilalique Spiritu Patrct ac Nu , niinc quantom licel correpli, polenliaeqne ipsius
, qtia bomo eilra se rapilur utcunqiie facti pariici , - pes divino oro islxc oronia, puta nrissas, precet,
, | psalmomni pensa, annuaaqtje defuncloraro menio& , rias religlose inslitucrunl: qiue qaidera ad banc
, ^, , Q *le diem ben.gniss.m. Dei graiia ab orlu wlis
2 - utquead occasum, aeptentrSoneroqoe ei aoslrum,
in Uei ao Domini dominorum, ac Regis rrgnm
.
laadem ei gloriam augenlur, novisqac accessioni*
bua amplificantor.
. * ,
S0 Asl, inquU advcrsarios, res ita ee babet,
, . osmes aalotem conseqaeotor, nec ea quisqua
, . $, , \ , fru&irabUur. Recte aane: qnod atinani ita roatin , \ gat. Hoc enlm ipsrnn cst, qaod siiil, volt, quairit,
& , et expetll Deos. Atqoe boc aQimne boni Domim
> gaadinra el obleciarotntum est; ul nutlus acilicct
; donia aaia excidal. Nunquid enim augelis prsemia
, ti coronas paravil? atun bac do caasa in terrant
, - venil, avscepiaqxe carne ex îrgine ciira corrtiptio, ; n\s labetn, morialia (aeioa, crucialus ct n.oriem
* , D anbiil, ut cceleatea meates aalras facerel? An didu, - axfelii esl: Vtnitc, benedicli Pairis mci:
a m ; >06x tlx&Tv * postideie regnuin qnod vobia paratum est ? Hoc
t A r a iiA , , . ln qui coatradkis, dicera neqaaquam potea. Vc((^ , rom omnia ut propter bomiaem paaaiia cal, alc ci
11
Mattb.xxv,
VARLK !CT10NES.
/ C a l k t OUYI . R. I , ' . Eilw reddU: fermm puer ntqug etntipt ueqxi cfert, prornu exu$tens ioaama i&rifiui. ki*g. I
KOT>E.
* ^^^^^^.
xpc<rpip*tv\ \ Adverfus eoe qni dtcere audexl non eate oflfrca Axtmir twrotac : *doa pro iis qni ia Hde dormierunl: c*f%* imMem
KyfpriUms fxatxa tmpkfai9Mmd$ et AUx*n- tti: Qtti menlit aius ocntxm dirtftinu Scrtbcbai
t mtik 4Bi$ccf*$ {* araHaxa rxf litutnm ftcii: EaUraUoi axotlo texlo labeole.
PATEOL. Ca.
XCY
367
S. JOANNIS DAMASCKNl
68
paratit, Ecquis enim est, qui cum cpulas inglru- < , ,
xerit, vocalis amicia, nollel omiiea venire, suisque ;
bonig galiari? Qtiorsum enim convivium paravii, , * nigi ul ainicos suot illo exciperel? Quod si hoc ; 3 ,
nobit adeo curae esl, quid de magniflco Deo, qui , ,
solus natura supraquaro eximie bonug egt, dice-
jnus : quiqao plara iargitur, hoc magis etoblecia- , , \
tur, quatn ig qui accipit, roaximamque adco gibi ;
salulcm conciliai?
'.
21. Iloc itaque lecum reputa, qui ea quaedicia
,
S U I I I , in dubium revocas? quigquig bominum exiguiini quidem virtutis ferroenlum coliegii. nec pa- ,
jiem giaiim ex eo facere non sategit; sad, cuni id , ,
quidem in animo habnerit, vel ob gocordiam, vel , , , ; ,
incuriam, vel in.becillitatem animi, vel moras quo- ,
lidie trabendo, noi\ poluil, inopinale prseventog ^ ,
ciim Don sperarel, exgeclugqua improvisa deme- , '
teniis face, Xuiurum non esaa ut juglug Judex el
Dominug ejug abliviscalor: ged el post morletn \ \ *,
propinquf)g el amicog gugcilabit, qnorum menteg !, \ ,
rcgat, et corda Irabal, aniroagque ad opefii el 593 \
auxilium ipge praeglandaui iaflectat; bi Domino , \
corda ipgorum divinitug tangenle el impellente in , id incumbent, ut quae a defunclo pr&iermigga .
eranl, ipsi pergolvant. Ai quigquig rurgug flagiiio* , ,
aam vilatn undique gpinis obsitam, impurigque ,
coaferlam maleriig, posthabilis conacienliae conei- , *
liig, duxeril; quin per guinroam licenliam ei accu- ,
ratiorig vita neglecluui, in voluplatum coeno bae- ,
gerii, expleiidoquo omnia carnig deaideria on.igga , ,
ex loio aninue cura, eensnm omnino carnalein ba- ,
bueril: blc gi eo in gtatu interceplug e vita nii- * '
graverii, neroinero qui manuna porrigai nanciscc- , , ,
iur; ged ita oninino cum eo agelur, ui ne ab , ,
uxore quidem, aul liberig, aut Jralribug, aui , * .
cognalis, aul aoiicis ullalenug adjuveltir : utpole
quem nec Deug quidem alicujus facial.
'. \ , \ , ,
22. Mibi iiaque, ac si cui amicitiae jure devinciug gum, illud si fieri potest conlingai, ut ipse , , \
mihi auxilio sim. nec officii parlem ullam inchoa- * tam relinquam. Sin vero baud unplelig muneribug ,
niorg prseverierit, velil Dominus qui dives eal in ? \ , \
miaericordia, cognalo* meos ei propinquog infle- , *
ciere, aniinogque eorum et corda accendere, ut , \
per bona Deoque accepta opera mihi quara prom- ^ ) ,
ptissime suppeiias ferant, ei gi quid humana inQr- . \,
o.ilale prseiermiserim officii, id meo nomine posl ;,
niGrtem pracgtent. Faa, Domine, qui mirabilium ,
i)eug es, liberaligque indigentiutn pro*
\ \ \
advcnlutao nihil aut parvuin aul magnum occur- 6 ^ rat quod vel mihi desit, vel <;uiquam eorum qui \ \ , \
in le confidunl. Sic enim divino Ule eloquio Cliry- . , \,
aotioinug, cujus supra ineotionetn fcci, me diacne
9
isor
u l
i n
VARIiE LECTIOISES.
vfidit. elCoib. i . > 11 daae vocee desant in R. 4, Colb. 4, ncc legerunl OEcoltoip el
Kogarob* f Billii codex . R. 4820 babcl duntaxat, .
29
DE HIS QUIIN FIDE DOBMIERUNT.
270
* , doeet el clamat: cujiia suavisgima verba dcmio

, \ juval delibare: Si, iaqnil, cuin adbuc auperstea
' , * esset, id non conseculus es, ut anima.n liiam otnni
, . - pane rile coinpoaeres, boe ealiem in fine viiae luia
* . manda et impera, ot post obitum luuro luas ad le
* , , facultatea iranemiuant. perqua bona opera, elee , - niosynas sciiicet el oblaiionea , libi aubsidio sinl.
. Nara binc quoque fiel ul in gratiam curn Re * \ dempiore redeas. Haec eninn ipsl grata suni el ac * . cepla. Ac iu aJio mrsum loco :In tuit, ail, codi cillie una cum liberis el cognatis, haeredem quoque
. Oominum leribe. CbarU lua judicis nomen babeal,
, \ nec menioria pauperum vaceu Atque borum me fide
* jufsorero profiteor. Nec vero bis rerbis occaatonem
, , pneleztusve cuiquam dainus ul dum \n vWU agit,
ab eleemosynis abstincai, qoas posi nioricm facien* , das reponat. Abeurdum enim prorsus el ..
, - boc esset, et a divitia lege alienuin. Quin polius Ui
, , quidam optimum esl, Deoque gralissimura el
^ * accepiistiinuDi, x l quicunque pielalis est siudiosua
wapdla , * el Cliristi amore flagrana, omntgenis operibus bo~
. nis se emuiidane, ab omni spurcilie cohil>eal, Itici' \ disque Bei practplts adhaereat, ol ctin. ad vite
, , , . Onem vcnerit, com Aducia Doroino dicai: Paraium
cor meum Deut; paratum cor meum ; sicqoe in, * , , viiantibus urgenlibusque se ange.is obviara pergai.
* , \ e r u m id quidem pauci ac raro, qoemada.odum
, Domiuut a i l : $unl qui taltontur . Quan , \ - qtiam nec iRtnd simplicfier a summa dtelum Sa * - picutia est, verum perinde ac i l quig adniirando
, \ - 594 dic*l: Quaro pauci sonl qui salvi flunl. Guui
, ilaque exploralum sift uobis, perqoam difficilc
^, , ^ esse aliquem qui priini ordiuis sit reperlre, id\ circo posteriorem, apoeiolorura Patrumqtie dicla
., ^ secuti, neceaaario inducimos ol defuncti divinoe

clemeuliae subsidia senlianl; aliunde fralemus
axoraugeaiur, reaurrectionia spo flrmeiur, eloratio ad Deuui apesque roborentur: , inquam, Adelcs
*i divina templa majori fervore couveniani beneficientiaque erga pauperea latius exporrlgalur.
9
> f
, f
83-24. En quot niodis res isia utilis et frucluosa

*-\ , sil,elquGt quanlisquede causis in defunclorumulili * 0 lalem canferat. Ipsa enim omnium quae recensui . \ - inus occasio eal. Caueain quippe si sustulcris, ea
(, \ . subinde quaa ipsam aequunlur auferri neceesum
, esl. Nara quae Becessilas eos qui pusillo animo
, aunt, eo pelliciat ut id n.uncris expleani, nisi
; \ comperlum babuerinl fore, ut ipsi charis auis
, auxilio sini? Quin pauperum quoque portiouea
, - describi in testameniis desinent, cessabunt el pro
, - defunciis raissae, bymnorumquc ci psalroonim
, \ \, cantus , ct quaecunque quadragesirao tertioquo
. ' et nono diebus, atque anno verlente mcmorke
, f
Psal. C7H, 2.
" Luc. . .
VARIiE LECTIONES.
.* , Edit. R. codd. 2, Golb. 1 . Melius BiHitis ci OKcolampnAiaa kgerxiU , omnium quce recen$uimu$. Nam plura se recenauissc moxinnuit ancior, cum
ait : 6 , \ . Unde fmslauca est \ , qua?
ia R. I praemUlilur ante .
t
971
S. JOANiNIS DAMASCENt
172
et sacriOcfa finnl; qnae liaad planc fnmra ab Bc- , ,
cVesisc doctoribug insiitula sonU Abgil kaqve, ul ,
tate quidpiam ullatenus opinem-ir, aul horum aliquid omiuamue.
'. \ ,
25. Quod si quls peregrlnog et pauperea objiciat nullog tab tibi fuiuros babere, nec relinqnere ? ,
quidquam valere in missas et erogaiioneg, ct dl- rat: Ecquid landam isti? an quia inopes sunt pc- * . , ;
regrini et conteii.pii, nec liabenl a qiiibus juven- \ tur, propterca ealutis cxsorles erunt? ntim injugtus , \ ,
esl Detig, qui habetiii daiurus git, ci ?cro qui aan ; , ,
babet, nibil sil largiturus? Apagetis qiiisqnit ea rem ;
ic absonam. Juslu* quippe Deus ac Doniioaa esl; *
imo, verius loquar, ipsa jostUia, aapieniia, bo , ,
iiilas, subsistei.gque poientia. Uude pro gua jusil- .
lia largiier iaopi remelietur : aua sapieatia ea quaa *0 , *
dceram, supplebil : potenlia aua, robtistum frao- ,
gel el inflraiuin roborabil: pro aua Undem bo- * , iittaic, opus Diaouum auarum aervabit, nisi quia , ,
dtplorats palam improbitaiia fueril, reciamque Q- ,
deni abjecerit, ul sinisira lanx pr graiitate longa ,
propendeal. Aionl eaira viri diviniiua erudili, bo* ,
luinuin aclfotteg in eilremo viia gpirilu velul in . \ irulina appeadi: ae si quidem dcxtra lanx supra ,
alleratn tfleralur, non dubiiaitdxin quin, quisqois ,
ille git, inlerdextroa angclos animam exbalet. Sia \
aulem paria ulrinque moroenu ainl, Dei clemen-

tiain procnl dubio viticere. Quin, al a divinaruei . * ,
rerum interprelibag proditum cst, cUamsi traiina $ . '*
onnihil ad tamm tcrgat, Dei quoque misericor- ^ ol 5,
dia aupplet id quotl degideraiur.
r. Ifabes itaque iri- ,
plkem Domioi aenlentiam, qoarum prima jugla
esi; allera bumanitalia plena:terlia immengtt , ,
boniiatig. SequUor qaarta, quaa lunc deniqua io- * , .
Cttta babet, ciim flagiiioae aciionea &imiuui pra- ,
ponderaol. Ebeu! fralrea, nam 595 bse eliani . , -
jxatisalraa prortus etf, ul qua) danioalia non xiai , jxau deceraau
26. Sia aliqui bealum orbis uaiverei lumcn Ba-. * ^ aUium dixiaae objidant; c NotiU errare ; Deu$ ,
N*N Uridelur **. Mortuuin iu sacrificium non ad- c
* * ct
.
bibetnr. Vivax^ inquii, lioaitam (uaro offeras. Nox AvAv^Tau , ,
poiet axroeaftasluae reliquiit exciperc regis pur- .
puralos. Nan qui ex eo quod supcrfluum esl affert.
i i aceeplue nou eai. Tu vero ea qua posi exacium D * xol
vttaa curriculum libi superftierini, ei cujus bentv , . ,
Bciia aucltta ei oflemnon dabiiaa? * Ad quas aoe , ; >
reapoadeiiiot, recie Joqei ac docere Magnura Ba&l- \
liuD. Yermn ad qaos oraiioneaa babeai, animad- * * vertaa velioi. Nimirum ad avarot, ad rapiorea, ad , ,
hominea ab omai humaiiitaUa focdera el mtsericor- , , *
dia alieaoa : qaod ipsa iesiaiar cam a i l : Ad cor ^ . "
w
Hom. ditiiem-
Galat. , 7.
YARLE LECT10NES.
^ Edtt. Qaod b k fiillmi imiui com (Kcolampadio ID , esl ategantlt

Gnecs localiOBia ignoralio. (GoxacFia.)
Colb. 1, ex enietid. 6. U. 1, Colb. 2 * 2 , 6>
.
Cod. BasiL R. Colk ul apad Basil. , .
4
173
DE HfS QUIIX FIDK DORMIERUNT.

4
, . aaxeum loquor. nireus t QtranJola vivio
^, ; . agebas, voluputibus indiilgcns, laxaquo dlflTttent,
^ , ne quidem pauperaa videre mlineba% Nunc cxm
; > , e-viia disceaseris, quse tandeiii operi tuo mereca
, > debelur > El ilerum: c ^tcini domiie mibi lcno , , bras offundU. l E t : c Avartis nec lempuareverelur^
, aec r.niiteg utlos agnoscil ; scd igais inslar fn
, , omnia invadifr et grassalur, rapidique flumiuis i i *
, . inoreinimpclu euoqurdquidoccurrilsecuni trabU:
- alicqu !iis aimi.ia, quae quidem omnea qui san , clissiitio bojos virf libro hicubuerunt, eeae pro , , nnnliaia norunt advcrsus illos qui non modonibil
pauperibtM impertierunt, aed et ea qna iali ba .
bebant rapuerxnt.
27. Nec qoiaqoatra dtcat: Petettne bic repcriri
*. *
, , - bomo, qui cum dWiiils aTOtjal, paaperum ca.atui , , lale noa moveatur t l u certe invexiti poioat
, aicuteliam, cum \n mallii aliis lemporibas, tam
- celebraliftsimi aancliaaimique ioauala Miaerieordia
(5), aelate inventua etlPelrus qoondam ptiblicanus, qui
, ex eumma inbunoaniutc ad exiiniam- misericor . diam sancliUlemqaeiraneiU. Cumenini aliquaado,
ftoo , , , , x i in beatiseitnie Yiiae Joaanis libro proditom esi,
, raplus ille exlra se fuiaset, suaquo opera ad lanxaafefv -> cem expendi videral, siligneura paaam oauro,
, * quem ctiam ipsura in pauperis cujosdani faciem
* ' aaxi loco iratus conjecerat, in dexlra trutina) lanco
conspexisso dicilur. Quo viso conimoiua bealus
bfe Pelrua ad aummam pirtalem evasisse eomper^
.
9
, lOS C8l.
xx/. , ^ * 28. En itaque slne dablo consiat in qnosnam

. Basilius xormoncfli babaerit. fiam eo icnipore cum
faroes iiigens alrox exorla essel, diviiesque
' - nnlla victi commiseraUone opes suaa comprime , * rent, pauperes egeaUio el fame coarecU peribanu
* , - EamobreiD divinut Patlor aeruionibut, cum ad
. , fleclcndoe, lum eliam ad peruringendos aoimoa
, , accomniodatisiimla, diviiam 596 borrea patcfecit.
, * Ni cnifji boc perorandi genus adhibuitscl, nec pau. , pcrea levaii, nec rursus diviiea inficxi ad miaetio
, cordiam fuigseiii. Atque hxc ille.
. .
*. , , 29. Noaveropro viritt aostra provideamus,
8
YAAIJ5 LECTfONES.
R. t , Col b. f , * . I , Colb. I .
Btllitis levi conjeclura vocem
dotevU, cum auctor ea inducat teriiam goatis Cbristi parabolariim , qnod tlli incomraooxai videtor. Nec vero male Iriplex illud ex uiateria expresaum Chrisii parabolarxm gcma , tta aciilcei in rebtia versans, qttar* anl flrraa cxsi.slcnth dnrani, vel possnnt conlingcrc, vci
emilcffmt : qxo etiam modo Nogarola vocem , rcddiderat, in qoa nibil aptius Billius,
etrtii araumtHiliuUmntur, qaam OEcolauipadius, quew sugillal in pnseedenli voce .
fwiMiisroa.
MOTiE.
(S) 'Mudrroo , Jo*n%h Miuri- facil; qui Cyprina cum esaol, Alexandrinai praeaal
cndu ; alias EUtmotniwiL ilale omnino Billins: fuil. Joannes Langi ad cap. ZA Nicepbori, de JeHk f*k iTchiepUeoiut Con$tantinopotHanut. Joan- junaiore, Atii, inquit, Joanmem EUemetinariun.
xeaa pxtavil Jejunalorfiu. qaetn Niceplionis Calli- nominant, cuius tacri dnere$ in arce Bnitnu furt.
ttxt, lib. x n i , cap. 51, propler mieericordiac erga Fuerunl nimirum veri Misericordis aacra pignora
iuondam Bud in capella Regia in caslro, obi
pxptwii aiiidittui cotumendal: ciim tamen ea quse
esttiui ejus celebrabalur insequcnli dlepost featam
He rcfcrt anctor, ad Alexandrioum periiticanl, ul
ex doo Yfca oonsiai, Lcoulio scriptore, et Anasla- S. Marlini, ut auctor esi Pclbcrius de Temesvat
ait Warprfte cap. 7. Male rnrsuiii Billiii ex ISice- iu flne Pommrii de tancti$. Hxc Cotubcflsiua.
trteo, c. M , ioaBaen xwlrum cpiacopau. Cvprrnm
1
275
276
in borrendo isto forni.dabLUque judicio, sive in ,
oecundo judicis noslri advrnlti, a iiecessariis no-
siris eo noininc accusemur, qood ea neglexerimus ,
q.ia pro illig praeslanda nobie erant: in primis *
vero si res suas procurandas euaquc deposiia npbie .' , coii.n.iserant. Ncquccnim boc quisqnam exist.met
*
iri treroenda illa concione aliis alios ignolos fore. . , Omnino plane euum quisque prox.ii.um agnoscel: ,
non quidem ex corporie figura, aed perspicaci , .
menlis oculo. Unde vis islud probemus ? Audi , , ; "
Cbrislum Dominum in pauperii parabola hoc aperta
dicentem : < Elevane, inquit, oculot aaos divee, , , , vidh Laxarum in sinu Abrahas palriarcha seden- , lcm ; > simililer proindc et Abrabam agnovil.
"
Nec qais dicai rem baac parabolam esse, atque * \ .
idcirco eaaon demonalrari id quod nobis propo- , .
situm esi. Divinae siquidem Salvaioris noslri para
.
bolae rerum sunt quae perelani, qusque contin- ,
gere possuni, et qaae palam exstiterunt.
, , .
30. Quinlmo, ut Joannes Cbrysoslomos ait :
'. , ,
c Non eos diinlaxat q.ios liie novimus, sed ct illos ,
quos niinqHaro Tidimus, agnoscemus. Nec enim 0<
Abrabam vidisli unqtiam, nec Isaac, nec Jacob, J. \ ,
nec patriarchas, nec proplietaa, nec aposlolos, nec , , mariyns; quos lamen in generali illo et tremendo , , ,
caslti cura conspicics, prolinus agaoaces, et dices: ' '
En Abrabam, el Isaac, ei Jacob, et reliqui patriar- ,
chae. En Pelrus, al Paulus, ei omnea apostoti. , * , \ ,
En Deiparens David et prophelarum agmen. En \ . , ,
prsccursor Joaanos, elSlephanus martyrum prin- . ,
ceps, saiictoruinque conTcnlus. Banilius ilem . ,
diviiiarutn rprum periliasinins, ad avaros oralio \ ,
ncm babens : r Noit tibi, inquit, Chrisii Iribunal , !'
ante oculos pones Tcum Hli quosinjuria aflccerit, , ,
nndique te cingent, el clamoribus inscquenlur. , ;
Nam quocunque. veneris oculos, perspicua acele- rum simulacra cernes. flinc pupillos, illinc vidtiaa, . ,
aliunde pauperct qaosroalemultasti, famnlos quoa .
flagrig laceragli, vicinos quonim animot offen- , ,
digli, > elc.
,
.'.
'.
31. Ad liaac bealns Ephrxm, cui seconduaClirisii
advenlus exaclissime maiiifegtauig fuit, sic eliam \ ,
loquilur : c Tunc, inquU, a liberig pareales con- D . c , , ,
demnabantitr, quibona opera non patravcrinl
atque in il!a liora rainUtares fuos iiiigeri cerneal. . \
Cmnque nonnallog eorum iadcxlra pariocolloeari \
Tidebiint, lum ab eia aecedentea iiliitnum vale hr- , gis flelibus proauniiabunt. > lUe rurgum qui a , . 6
ibeologia cognomentum babet: Tunc Caesarium, , t , , inqtiit, fulgcntem, gloriosum, hilaremque conspi- , , , , 5 \
ciam, qualis netnpe mibun somnio visuses, fralrnm ' , .
597 deaideraiissinie. > Athanasius denique, vila , n
Luc. , 23.
VARIiE LECTIONES.
i Rog. 2, Colb. 2 . , 1820 ..
Golb. 3, Reg. 1 .
;. Reg 20 .
k
Rfg. I xx*
877
DB HIS Q U I I N FIDE DORMIERDNT.
278
, el doclrina clarui, el Ecclesitf Oel cotumen, iioe
* 6 modo de iltis qui in Domino morlui sunt, loqui , - tur : t lllud quoque Deus iis qui salvi erunt con \ - ceasit, ut usque ad communera rcsurroctioiiem
vtoooi, animisuoa vereentur et obleclenlur, divina qnae
* * , ipaos nnanent, beuelicia prsgiolantea. Peficaiorea
. coolra hoc etiain eolamine orbaii auni, quia non
. babeol quo sese muluo inlcmoicanl. Ycrum in
, ! - generali illo ibeatro, uti cunctoriim acl.ones de , tecla?, ita omniuiu perinde factes nolx omnibus el
conspicasiruiii, quoad uiiusquisque iandein ab in , - vieem aejungeoiar, inque euoi locum, quem sibi
* , quisque paraverit, miUantur: ac jusli quideui cum
- ' , , Deo simulque versabtinltir ; peccalores vero in sc* * * . motia locis, eui alli cum aliig , eic lamen ul se mu, , - JJ luo non eognoscant Natn bujusinodi quoque bOr
. t
lalio desiUuM eroni.
Ift. . Qualiautem pvdore alroqui suffundi probrosi
, ! $ ; potoruni, nitl conspicui omnibua fiant. Tune enira
, gravis el maximua esl pudor, cora quiepiam simrjl
, - el agnoscit et agnoscitur. Quiequis eniuo erubeacH,
, ab iia qai to xoverunt erube&cit. Qoia ille, qui
, '- iiUer ignotos veraaiur, ?Ix* erubescere possit, dum
. ' fgnomioia afficitur. Quod itaque noa omnee muloo
^ , aumua agnituri, boc extra dnbiutionem ei coniro * versfam prorsua ett. Tuncque adeo quicuiique iiH
boneaie turpiterqoe Yixerint, anle cunclorum oculoa coargucnlur.
.
Ebeu ergo omnibus qui mei airoilea eunt! et, ot
*. " ,
beali Ephneroi verbia vur, vaa illia qoi sinielraui
,
Ifoxapioi , C partem sortientur. Contra beaii ac turame beali,
- quot a dextria Dominas collocablt, quique bene, , diclam vocem audianl : qaam nobis omnibua
, qui rectam fidem sermimut, dWtnorounerecon, , tfngat audire, uniTeraisqoo illii bonis iaipleri, quo , rum pulcbriladioem nec roortaliam oculut vidit,
. * , , uet auroa penitoa aadiemnt, nec mena omnino
, cogilaliooe comptexa eal. Ita ftat, Dotnine vilas laiw.
, , , , giior, inleroodeote purisaima Maire tua, una cuia
, . iooorporeis Yenerandisque coBlealibas metuibua, et
cunctis aanclie, qui simul ooines Ubi, Vrbutn.
.
Palrit, ab orbe coudiio piacuemiBUAmcn.
1
MaUfa. xxv, 4.
VARIiE LEGTIONES.
IL 1, Colb. S .-46] aller: 'Ex , -
, , ' ,
, , , , , . ' Quot iextrlt Dowiwut*ilc<Mt, rotai calorum feri comvoUi concedtl; quod el no$ udinUci contmgat munere ei etemenHa
D$mm ***tti /*tx Ckrini, cum quo $it Pairi et Spirilui lonclo, gtoria maje$tas et /toaor, nmc ct umper.
$t k* tmtmim. Aowx.
h
598
!N EPISTOI.AM DE CONFESSKMU ADMO.NITIO.
Epistolom du confessione, deque ligandt el solvendi potcslate, Joannis Damasceni nomine

inscriplaat ex Anglta accepi a viro de bonis Hueris liene merilo Cl. D. Thoma Gale, iecan
Eboracensi qui el Iranslationem Lnlinam quara ipsemet adornaverai una lypis edendain
eramantcr mihi trnnsmisit. De opuscuti argumento primum dicam, tum di-inde proba'
amascCDum meum qus auctorcm non essc.
Epistola, quain damas, respondetarad quemdamqui qutcsieral quo jureruonacbi, qui presbyieri seu sacerdoles non esfent, confessiones fldelium exciperenl, eosque pronunliaU
absolutiono reconciliarent. Etsi cjusmodi consuehulo apud Latinos non inolcrit, invalaisse
latnen apudGrex-os certuot est, eainque divinoram ascelarum libris teslatam auctor falelur.
Mouumenla qiue ipse trivcrat, p r manibiis bodic non bobemus, q u consulamus. Ut Tero
UUB noa clara, nec diserta narrantur, quaequeleguntur qurcslione v i Auaslasiana, oruiitaro,
Nicepborus patriarcha Constanlinopolitanus in epistola canoDica, ubi rcspondet qusMionl
16 tie prcsuyleris
orthodoxit,
site rliam
lltlarione
tt Euitathio
wonacho,
huhtrenlne
poteitatcm panittntia ctnsurat dandi, boc declarat: & \ ;. * i fiit

',".-: , Si&Ovat 4 4op:av 4 ittotw ;, *a\ TO
-; - Quia vero ittterrogalio innuil, nutn qui tactrdot non sil, infligtre paniltntiam ponit,
ubi non adett pretbyttr, steundum fidem IUIM qui atetdil nihit obtoni eil, quin stmpUx monaehu$ pance etnsuram impertiat . Quocirca actione 9 srnotii
octavffi Theodorus Protospalbarius coram Palribus declaravit, se perjurium quod cofttra

sanclum IgnaliumCP. admiserat, exiraio cuidam monacbo Stylitconfessuaiesse,injunclainque ab eo pcenitenliamad eura usque diem obiisse: %<& * >* ,. *a\ iUv*ir\, \ . Romantis Lecapenus iniporator, cum se shnili p e i j u r i i
scelere obslrictuiji senliret, accilis uadique trecenlis monachis, peccata sua omnia ex cbarte
CUQClis illi3 audienlibas recilavi| \ Wvonv. omnibusque (
(-/.,j indulgentiam
dantibui,
mox eommunionem obtinuit. timc narrat tncertus continualor
historia? Conslantini Porphyrogennelis. Joannes Antiocbtnus.patriarcba, qui undecimo tabcnto

secu!o scribcbat, in epistola Conlra donaliont$ monaittrioram
laieit fattas,
asserit ab
anni
quadringentit, ( - 4 , ct ab cxortu prssertim hieresis Iconoclaslicaj, cum Leo Isaurus ejusque filius Copronyrous, tnonachos inprimis rexarent, eo houoris uionasticum ordinem proveclum fuisse, & x a \ * 7|< xa . *\1; * 4, \ 4 ; tn* ( * , ut conftniontt
x
el tnuiiiiaiionc
peccatorum, eorumqut ptena et abiolutionet
aamonacko$ trantlalm ri(: >.-_.
xa\ *, quemaimodum nune qvoque feri ridemu$. Atqui basc consuotudo

vigebal adnuc apud Graicos sejculo decimo terlio. Nacn Batduinus Latinorutn itnperalor
Cunslanliitopolitanus i n epistola Ad omnet tota orbt Chritliano$, hmc inter alia schismelicis impingit: H<re eit gtns, qua omne$ Latinos non hominum nnminr dignatur, led canum,
ruorum ianguitrtm tffundere pene inler eterita rtputatur, ntc ulla talisfactiont
latiffaciunt
nici monaehi, ptnet quo$, iacerdolibut submotis, tota ligandi alque tolvtndi contiitit auelo-
Jrilu*.
Hanc ecciesiaslies disciplinas perturbationem prohibitam repcno canone 44 Nornocanonia, quem Colellerius 1.1 Monum. Eeel. Grcrca ftvulgavit. Sic eniin habet: Qui $ucxpil
coufraionti,
dtbct e$te, aut titeutarit
sacerdot,
aut 66. monaehxu
priibyttr:
, auttm moiiathut (împlex utiuue) treipiat. IIuc forsan lacit quod

Italsauion iu exposilione canonis Carthaginensis declarat, tacratas, $iu iaeerdoles monaehos, / , male facert conftttiones txcipiendo sine 599 perniM#i*ne
epiicopi,
forliori vero eo$ qui tacerdotti non sinl, U A tt pStim < avltpo qua lege neque prm-
Tectos cceaobiorum excipil. Oiuitto ejus responsionem ad qutrst. 19 ad Marcura quani ridcre
sl in jure Gr3co-Rooiaao. Discrtius rero abusum improbat eique adyersalur Nicephorus
Chartophylax inepislolaad Theodosiam inclusum, q\im habelur pag. 342 Juris Grasco-Hom.
01 ii Svtc; UptU , i l i q u i i , (^ { , xa\ 2
. ''-''''-;. -ivi-.mmi. t t i 4{* QM&OV Monachi $acerdote$, qui aliorum raliocinia
confttiionrsvi Mucipiunt, ligantei et lolventcs, noverint se id contra canonrt faetre. Sanelt rn>m
Puirtt, ntc $aetrdoie$ iptoi volunt tine jussu antiititis regionii panitente
reconciliart, ut
".:: cii 6 tt alii $gnodi Carlhagineruit declarant. ll cQT ; ?
<:=.; Nune vero qui faelum tit, ut eomtitutio h<rc sptrnerttur.
Vrrum no$ ea qua tcripta
*'tnt rtferimus. Oeterum in fragmento alterius, ni fallor, npislola? ad euradcm Tbeodosiuiu,

Ue ligandi el toktndi potntaie, quod Latine exstat inBibliuth. PP. bmc rursuni a i t : Lignndt
$nlttndique poleslai puntificibus tpsi$ clementi$iimo Deo noslro mandata tit- Siqttidem ai
}'t!rumail:oQuacunque
ligattritis, ligata trvmt; tt qxurcunque $oheritii,tolute.*
L'nde o/im
omnei opwttbat ad ipsoipunlifirrt acctdtre, tuaqve illis occulta prodere; tt sie vel renun~
tiationtm vtl repudium factre. Jgncro autem qui faetum lil, vt hac minxu
obitrvenlur:
qnamwii exittmtm,
pomtifict* nryotii ln-dio tt frtquentit multit*di*>'s turbuUntia
[attgnlos,
1d ptre a<l monachot trantmititit,
nd io$ Ktlictt, qui vtre probati tint, aliisque taleant
ttM Uliltt. Xthtl (Him inerpcrli$ tt indottit ptrmiserunt,
c t c . Ha?c Nicophorus isle, quem
DE CONFESSIOXE.
ihwn seculo scripsi>se aiunt; scd de cujus t a t e nihil eerli comperi. Praster ejus ac loannis
Antiocbeni opinotiones, auclor epistoln alteram hanc affert rausam, eur quiris nionachi,
q umlibel saccrdoles non cssont, confessionibus auditis, peccalores rccoociliare ".onsuescercoL Nimiruin populos ob frcquenlia schisraata et heretes quas episcopi presbyteriquu sui
idcnlideui ampleclebantur, necnon proplor ipsorum iniporitiaat et inordinalosmores, propler
qtms onini ecclesiastico gradu et auclonlale privandi secundum canoaes lutssent, iis negleclis,
niwotchos couvenire satius duxisse, a quibus, uii spiritualioribus, nlm mutandffi rationcm
el docuiueala addiscerent. Quancpjam vero Epistole scriplor, rctniUendarum culpaniar
potcsU(cm ab episcopis et prcsbyleris fuisse translatam dicit, baud tamen eos ob vilam male
cornposiiaiii Qla proprie ct in lotutn deslitulos censet, nec nisi consuetudine sola fas es.e
it monacbutn reconciliationis causa adiro nuHo sacerdotali gradu decoratum. Quinirno
:! rtmiltert
poiie sacerdotrt tolot po$t docot : 1*? xa\ pi*wj -,/-
pr^xi; eaeurum illisdunlaial.qui nocessarilsad id bocuiunerisdolibusinstructi; quiscit-nlia,

morilMjs, ardenli charitate, el fervidis ad Deumuiuppltcalionibushabiles etidonei sinlad
toretn reTocanduioadmelioreiuriOgciD.Krusti-aneaquippcestpronuntintalal>iislenusal>cndi fonDtila;nisi confessarius, ceuraedicusaller, operam priusomnem ponnt ad inlbcia
animo rulnera sananda : nisi tanquaro cotisiliarius, ad eincewm conversiofiem peccntorem
mfwrmei; sutsquo dcmnm apud Dcum prceibus reconcilialionem illius veluti roedintoret
teooester procurct, poeuitentis peccata in seroet suscipiendo, quio simul cum illo cxpiel.
l*u namquu niuneribus, non judicis aolum, fungi confcssarius debet, ut vere sit irauji*Spiriiualii (hoc enim ooroioe eonfessariuru l>neci significaul). Qun omnia fuse enorranturab auclore epislolea, nunquaua salis Eccle&i rainislris iaculcanda. Quanquam vix beaignam interprotalioncm adniiUunt, quas in Gne subjungil de magistro quondaru suo, quem,
licet sacerdos non csset, propter exnnlaj rirtutes aniiui dotcs, vcro habuissuail polenliara
ligaridi atque solvendi; ut sirnilibus monachis eamdeto perinde conccdcre non dubitel.
At vero Damascruus noslcr sentenliaro hanc minime tenait. qni in libro De hartiibus,
intcr MasMliauoruin errores bunc refert, quod cum awelicatn nlam oslcnlareal, tot qui rariU eriminitnu obMxii adit aeetierenl, 4vtu Hpttov uOivtttsf, nulla $acerdtum attetoritalt
inunifi, oinni prccati labe abt te mundandoi pollietrentvr. Insuper Joanncs Aniioclicnua
morcin illum, de quo dispulamus, 'Copronyrno anliquiorem non censet, nec proindc Daaiasccno : auclor vero eum ah ascclis dudum ante 6 0 0 t>e vixeraat, tcstatura ascrit;
tnu> a sancU Pachomii c v o incepisse insinuat, ex quo is regulam et habitum ronnacborum
ab angulo susccpcral: id quoit etiain monachi lcmpore nalumonis ssculo duoducimo
rotitindebaiit. Enimvero Qeri posse non ridciur, ut Joannes Damascenus qui sajculo octavo
currenle floruii, iiiius abusiis lestes prtscos Patrcs citaret, cum ^cculo seplima sallcro medo Anaila.sius monachus Sinaila io orattone Dt taera iynazi, non alios confe&sionum xeeptores agnoscnl, pratter sacerdoles : ,. Xpmy 8ti Upiuv
w
Cartfitert Chtitlo per saetrdotei peceata tua. Quod vero Anastasius iste saiculo seplimo
crip.serit, nec proindo divereus sit ab eo quiO*Vjy*" contra Acephalos scripsil, infero, ex
ejusdem horoilia in Psalmum sextura, in qua se non solum Uauritio irnperalorn iccentioretn
prodit, Terum ctinprimis ipsomel loeo ubi deilln loquitur, significat se in rcgionc
n r i , q u e ooniam Ciiristisnis prtncipibas, sed Mohainmod.nii* polius pareret, duni his verhb Ulilur : *Ev ; -. i-\ { t,ji.rripa; ;: /:3; iz\ |( ; * *
fae
notlto
(eniigerunt, snb Mauritio
Chriitianorum
imprratore.
Prustra siquidem
Tocem Chritiionorum interjecisset, nisi inGdeles, adeoque Sarraceni, PatiesUna, in qua oralinnc* babebat, tunc politi essent. Quod enim idem ipse auclor sit ulriusque illius bomiiiae,
non ex tola nominis conformilate, seJ et ex slyli dictionisre consonanlia agnoscitur. Atqui
Eutychiiis Alexandrinus in Annabbus narrat, Anastasium, qui bomiiiam istam pronuniiavii in
Psjimuui sextum, esse Baanem illum, quicum ab Heraclio defecisset quo tempore Sarrnccni
Synam intadebanl, perduellionis sus pocnam Terilus, mooachum in monte Sinai assuoipta
Anastarii nomine proressus est. Unde llcrius colligitur, car Hobammedant Arabes
|ierslricli sint ab Anaslasio. KursuiiH|ue propter ambarum homiliarum, quam dixi convenieoliatu, deterrilus fni, ne cam q u esl Dt $aera synaxi, propler codicis Palatino-Vati-
licaai n. 269 eucluritalem Joanui Damasccno ascribi possc sallera suspicarer. Sed Joanoesccsnoliii Haytbensis prsfectus lougo disertius Anaslasio.eodemsaiculo septimo sac*rdoirai solum poccala remittendi poteslate frui lestiGcalus erat in scholio ad bmc terba grwlus
rr Sruloe JoannbClimnci: Ad conft$no*tm ptceatortun, tint qua nullus remiuione potietur.
Qnta $implicilrr, inquit, confiteri pcccata tentmur tx ntctuitate divini mandati, patet tx
cfeiioliai
Iraditionibut tt reguti* ab tit propotilh Eccltsie calholicte'p<r Spirilum $anetum
quorum el eanonrs rl in.<titu!ti (cnentrs, iun >*.. s, iurin torutn prterrpfvm, peecala
onpUmit$, indidgtnliam et rtmitiimtm
acciptrt tfp~ehnur digni. Ilrofl profecto evincuni,
r
lustiorc Uauuiscenn viln- spiriiuali? mavnMrus non BOltm i^tnirass.-, eliniproliatiiros

poUm Tuisse pravum illum morem qtio monacbi, qui saecrUotes non essent, peccaiores au
< confessionibus rcconciliareDt. Qum et boc opus Joannis Raylbensis Jnauni Dania^ccno
i'iisj>e ignotuin nunquam concessero. Mea itaque ae auctoro Epislolffl opinio hasc esi, euui ncc
Syram, neo Palajstmuni fuissc. sed alterius regionis quaa patriarche Byxantino subesset:
ifuti uullo aperto uiunumento constal, Orientales Cbrisuanos perlurbationtm baoc ordiii
edesia^tici lolera&se, lam catholteiM, quam Nestoriaooe et lacobiUs; eancx teaUwonim
i\u pnemoniliouii bi^jus ioilio allata sunt, certum babeaicus eaiu iavaiuuiSQ v
0*
u , i
283
S. JOANNIS
DAMASGENI
EPISTOLA DE CONFESSIONE
NECNON POTESTATE LIGANDI SOLVENDI.
0 0 1 QuxsisU atenoitala mea Paler el frater, ' ; , -*

libique ut exponerem mandaglt num liceat pec, , , 11
caia coofileri aliquibua illorum qui monaglicam ^ ,
vitam agunt nec uraeo sacerdolio ornaii sunl. *\ \ ,
Sed el illud adjicig : c quia gcilicet audimna pole- lateiD ligandi et aoWendi aolia sacerdotibus iuiese .
datam. Et ba?c eane sanl divinse animae tus et , \ .
fervidae reiigionie verba. Al nog quidem amplfxi *
sumua luum istud circa rea bonas propogilam. ,
Nani cupis erudiri in iis qtue dlvlna tunt el aacra: * verum haud profecio idonei eumus , qui do lalis, , \
aiil discepterous, aut quidquam goribamua: quanv obrtm et silere plane maluiasemue. Nam dc re- , \ ,
bus spirilualibus.8piritualiter dijudicare eoniro egC
\
qui gunf ab afleciibug liberi et sancli: a quibug .
nog niinium quanlum distamua et Tila el gapienlia "
el virlulibug.
'. "* . ,
2. Eaimvero/quoniam, ut acriptuni est: < Prope
egt Dominus omnibug iavocanllbug eiim in verila- ,
te *, bc libi non meig qoidem verbig, ged ex , * ipga diviniiug inspirata Scriptura [respondeo] non , ,
lam doceng, quam ex illa legtimonia afferena, ad \
ea quae a me qu*givigii illuslranda. Iia fiet, Dei ,
gralia, ut a procipitiia hinc ifide mibi ot meis au- *
ditoribog caveaa; hinc qaidem vilan* axemplum ,
illing, qui occuliavit lalentum; illinc voro illiua . ,
audaciam, qui dogmaia divtna indigne ei ex Tana .
gloria, imo obscura ralioae cxplicai. Uode igitur , * ;
poliiig gumamus principium germoftig, quam ab ,
eo rerura omniam princtpio, quod pitacipio earei? x*P* , $ *
.nim tneliag
mAlma est,
el
glc
* fifma
^ itabunl
^ . . . qu-e
gu..2*
^\
i\#
^
JIut.iAeu ,
smmf/- "i'
fwMKU
,
Hoc enim
,
^
,
inwg diciiiri. Neque enim ab angofla crcati fuiuiug,
aad a gapientia illa guperna, gaUoro gi a graiia \ ' * \ Spirilus mystice infomiati fuerimus, et quotidie , aemper docearour: quam oliam nunc invocanleg, , .
dicera aggredianiur, prfaaan exponeado qtiia glt
confeggionie rnodog, et qtuc illiag polestas.
Pgal. C L I V . 19.
VARLE LECTIONES.
* Leq. .
t
DE CONFESSIONK,
\ , . Igitur confessio nibil est aliud quam dcbi, loruai profeftsio, sive errorum aqnitio , vel pro , . <\ pria? slultiii ei inopiae condeinnatio. Queraad moduro et in Evangelio parabolica loquilur Domi , * , nus : f Erant, inqpU, duo debiloree quidam fcene , \ ratori: unus debebai denarios quingenlos, ct ahcr
, - quinquaginta. Non babenlibus itaque illis nnde
. redderent, ulrique condonavit . > Omnis igilur
\ , fidelit debitor esl Doroino etio, ei Deo obnoxius,
* , \ el quod ab Illo accepil, boc repoecendum esl ab eo
, in treinendoel terribili illo judicio, quando nodi et
- , diecooperli coram eo, reges gimul el inopes, appa , . \ , rebirous. Audi vero quaenara 0 0 2
& * * data. Multa fane sunt illa, quae et nullus moria * littin enumerare valeai: inter alia ista sunl raeliora
, , t t perfectiora, scilicei liberalio a condeinnal.oae,
, aanctiflcalio a poUulione, transitus e lcnebris in
lticem e)ue iaei.arrab.lem, quod ejus Hberi fllii et
, lueredea per sacrum bapiiamum facli sirous, quod
, , Deum ipsum induerimue, quod Spirilura aancium
' - in nobie inbabitantain acceperimus; qui quidcm
, igillaro regium eel quo Deus proprias oves obst . ; gaat : ac ne plura memorem, quod Deo ipsi simi * les effecii simus. Haec, inquam, oronia et alia bis
plura, illico nobia baptiialis per Spirilum sanclum
, conferuniur: quae et divina porlio el iheaaunis
.
goleoi appellari.
\ , A. Porro mandala Domini lanquani custodea ba inetTabiliuni graiiarum et donorum dala
* , ^ fueruul, quippequafldelembominemet tbesaurum
ia ejue anima repoailum, undequaque circumcin , \ \ geotia, inviolabiletxi coaeervenl, eumquo ab omnt . - boa boalibus et furibus intacium praeelenl. Aiqui
* exislimamus mandata Dei bominum amantissimi
, , , nobis ctiaiodiri, et ideo ingeiuiscimus gravali, igno * . ranles noa polias ab illis cuslodiri. Nam qui Dei
, , * mandata aervat, non lam illa quam eeipnum serval
ei custodit ab hosiibus viaibilibus, de quibna, cum
, \ aioi ianumerabilea et roetuendi, Patilug boc judi 6 * cium fecll, cum scriberei: c Non cst nobis lucla
, > , adveraue eaaguinem elcarnem ,> elc. aed adver*
, 8U8 aerios spirilue qui aemper, licet inviaibiliter
' . , - coolra ooa mililanl. Qui igilur niandaia Dei
' , \ costodit, ab ipsis viciseim caetoditur, et opes aibi a
. Doo creditae non perdit. Qui vero mandala Det ne*
, , gligii, oudus deprebeadilur, clab boalibus facile
, , eapilar, ac opiboa islis omnibu8 deperdilia, Regi
, ei Domino corum omnium, de quibus praeloquil
, 8umti8, debilor conaliluilnr. Stinl aulem ea ejus . , laodi, ut ?el ftimilia bamo reiribuere ?el repraesen , \ ' tare nequeal. Soni eniin cceleeiia el e coelie vene^
. \ ruai, et quolidic venU, qui eademfideltbusafierat
- ei diapensel. Ubinam aulem qui bac acceperaxl, xi
; " * ' aemel illa ainiaerint, eadem ruraos reperire pos , eanit certe nullibi. Sicut neqne Adamag, necejut
a
e i n l
Lac. VII, 41, 42.

Forlc .
* Ephcs. vi, 43.

VARIiE LECTIONES.
in niarg, .
a l i e 0
n o o i e
S37
ftg
quUquam sui ipsiiu aiil cujusquam , 4 * *6
cuiisanguineoruni rcslauralionem eWcero valuil. Vi'.; ; 6 ; -
nlsi solus qui aupra nalurarn esl Deut, Dominus, , xaxtNov \
tnqiMii), Jesus Chrittus, secunduiu carncra ejus ?, */. c"s
ftlius factus veniuet, ipsuiu Adomutn ei no dlvina . >. , ;
poieutia a lapiu eiciialurus. Purro qoi aliqu lan- II ., 3; |,
tnm e inandalis !><'. tervare uli, alia aulcm pro- . dil. >'.:: is, quud si vcl ununi neglexeril, te ic Scxa : - tTvat ; i - . n i i ; , xa\ nnivcrani illat opes esee aiuissuruni. Finge npud te 9 , xa\ at *
inanil.ua esse dtiodeeiiu armaios viros, qui lu 1 v6t
t rruitu con&iilaot, lequc nudnnt in nicdioipaorum , \
tiist.idiaia. Pinge rurius alioe ejusmodi adversa- , (
rms, qui undiquc tc oLnidcaiil, qui le coniprcbcn- ct & : . . t l slalim inlerlicure conteiirfanl. Si igilor , \ ; <|
e duodeciio aponte cadat, locumqne suum * : 6 , ( 1
vclm apcrlant januaiu hosll derclinqtul, qu!d com- , Ivfc; -*niodi ; reliquis nndcciin pcrpiciu, UDU nliquo In , ; ; ,
uicdhini corum irrumpeulc, ei le andacier obirun- !; ;
' *.? ,
r-.-, iis In auxiliuui luuni se ncquuqiu:u contcricre Talcnlibus? fac cliain itlos volle ese ui te .
\ ; . ')'.-., .
lueaulur converlcre, sane ( 6 0 3 'P*' dverai . absmnenlur. Vcram nnn i(a sc re kabcbli crga \ -
le, si manduta servaTeri!. Nara nbi ab uno Losle (< *
vulneralus roirueri, illa conlinu* avolant .- ; \
nla, uipole quc Tirea tuas paulatim aiuiscrlnl. t/.aioj, : , ]), ' ; !Aliud adliuc cxcmplum habe. Quenndinodum do- 3; , 6 - '
llum vino olcovc rcpletuni, etiamsi undcquaqiic , \ 5
"" sit pcrtuiutn, unicn si nuuni fueril ex aliqua ,
p.ine foramen, (otum quod iulus esl paulalira i t , \ 'fliindit: pari modo qui undin aliquod ex maada- Q * - '1 ;, \ Soxtt {
tis negligii, paiilatim reliquis omnibus excidil. ' , Kdl t t i i i v '
ha iMiim ditit Cbriiiui : llabcnli dabitur , et , . iibimdabil : ci autem qui non babel, el quod vide- ;, '. 6
, ;
ur hubrre, aurerciur ab
rtirsus : Quis- w.itfv, { ftUi*
<|ii kolvcrii unum deraandaiiaialif mlnimie ct ;. Ka\ * < if
ii >ruerit(neiiipepcruarolransgrenioaeni) bnminei , \ . \ -
' facerc, niiolnia* vocabilur in rcguorcclorniu . t\ , tlnn
El Paulu : < qao enim c( quis sii[H;ralua etl, 4 , \ ttq , )
Ittijng est n scrvat , Et itemm ; c Aculoui nior- .
.i pcc.iliiin esl *. . El non d i i i l , boe aul aliud , ^ ; : : . ,
<- .iiinn, ted omnc qualecunqua fueril peccatum, - . 6 >
illud esse arulcum morii. Illnd auleiu TOCII ;, , , ,
arnluuin mortis, quoniaui ab co vnlDcrall tno-
rlunlur. Igllur omne peccalum ett ad OIOIJPIO . :(<,
Quicuoqiic enim TCI tcmel pectmil, mortiiut jara esi, ul il Paalut*, cum dcbilo pcccaloqnc factui obnoxlm, quiii dtjeclu a pncdonibui jjccai.
5. Qul morlaus eU qoid liud cnpii, qnaat ui '. ( ( i w tvturgallel qul debiior, nce lrabei uadc uAru, ; \ 4 , \ , (I
quid opui niM ul debitl remiseieocm Mcipiat, (, {(
carccrcm dccrudalur, doaec debllom rcddiderit: p/. ! ; ( ; \ &ii
quod quoniam uou babel inde tohat, e tciwbrlt /:., , . nunqaani exiiurnt ail. l u te babel i lle, qol a la- . ironibui itlia Bpiriluallbut cenfoditur : ouinlno . opui ul mcdicui ad eiiiii Til compaticns el .
|I<MUIoram
1 a B
* Luc , .
' Baiih. . 13
11 p
r t f
. , | . 1 & , .
VUU.E !J-:<'T10iNES.
4
['(.!:,.
, 6. I Joao. r, 16.
Bom. , 10.
DE CONFESSIONE
190
%m 6 , ( - miaericordia plenns. enim babcl iti tetpao fer * - venlem Dci limorem, quo ipse polius ad f&ediexm
accedai; sed aoloiis animae viribue per praceplo*
\ , nim Dei conlempiaia jacet pecuculvm lerribite
& . aitnul el raieerandam ORialbti* qui recle, hoc est
, tpirilnaliter, animarua. laptus contemplanttir. Qni
, , , igilur per peccaturo factus est dtaboli servos : c An
, nescUis, inquit, qaod eervi eslis ejus ctii obedi . tis, aive juslilix ad juslUiani,sive iniquUatis ad
, iniquitatem". Qui, inqaam, jam factus esl lodi , . briam Deo ei Palri, et ab hosiibusqni a Deo
, \ , descWerunl, conculcaiar, nudains regia purpura,
, faligine opplelus et abjcctua, ex Filio Dei jam fl , liaa diaboli factus, qtio se vcrtel, ul rureum In
; poa*ee*ionem eorum ut.de excidii retuiuaiur/om^
, niao medialorem quasrat oporlet, qui ei Beo acce! , pioa tU el qui valeat eum in priorem locum resli. , loere; boc eat Deo el Pairl ipsum reconciliare.
, \ , Qai enim Cbrislo conjunciue esl per gratiatn,
membrum ejnadem esl factu*, ti in filiura adopta, \, , los, ai illuro postea derelinquena, cum cane ad
, propriam vomitom redeal, ei mulierS roereirici,
, , - v d concub.na, vel alii cuilibil corpori copaletar;
, ', i , inquam, oi qai Cferiaium dedecore ei conlu, . - roeUa affecerii, coia inftdelibus damnatur. Quanda , quidem eairo secundum diviDum Aposlolum, c Cor. , - pua Christi aumua ei meaibra ex parte. Qni igitar
; , merclrici copulaior, Cbristi tnembra fecit men.bra
, meretricis . Qtii isla perpclrarU, atqne ila Do , minum el Deum luum ad iram provocaverit, 0 0 4
C aon alia ralio,>c- poieat in gratiatn resiitui. niai per
09
fncdial.ot.eoi c^jMspiam viri aancii, amici et servi
Cbrisii, et per lugam ab omni inalo.
*. [] .
6. Propterea igUar fugiamus priino peccatum:
, - ain vero contingal nos ill.ua telo vulnerari, ojus
, , lamen voneao ne lenipaa ageodi concedamne, ac
ai mello inescati eseerona, neque ut arsa saucia
, * * vulnue efliciamtts majus, eadem iierum alque iio , ram iaciitando: sed continuo ad spiritualeni rac.
^ - dicum curramaa, vencnam peccaii per eooieaaio , Dcm evomamua, tiros ejug exspunmus,et laoqtiam
aniidolum, ab eo viro pocniieniiao moltaa aiadioso
, - recipiamuf, qaas fervida flde el cnm Dei titnore
. solvere eontendamas. Otnnes enitn qni opea ni*
! veraas aibi creditaa dilapidaronl, qui con acortia
, - el pablicaois snbaUntiaro paterna abtampaeruxt,
, - qai pne ximio podore consdentiam Iiabenl deor , - axm vergealem, nanqnam in aoblime aospkiea , ,- tem, illi cinn aint oraai Adxcia desiilutl, qwfttol
ul par eat vlmia Bei qxi ipsorwra debiia ix oa axa , , , cipiai : quod qoiden, at opinor, impotaibUe eat,
, nioi ille qul vxll reeoncltiari Deo, aineeraai ei cxn
. labore pceaiientiam egetiL ISeqae exini vxqxam
, - aadWimas, neqoe lat divinis pagiala legimai qnexv
, , qaam in se atteriaa pcccau tnacepiase el p n eit
,
Boxi. n , 16.
1 1
1 Cor. vt, 15.

VARLE LECTIONES.
Ftrte .
291
89*
apologiam .nititulsse, nisi priinom qui peceavit, *, laboresipee digaos, el pceniienliaa congrtieulet *
osienderii, fructasque parilet ediderit. Qamat enim \ ,
vox Praecuraorie: c Facite fructos dtgnoa poenilon- . \
tiae: ei na puleiis dicare in vobis ipsia , Patrem * ; ; ,
habemns Abrahaai
Siquidem et ipse Dominus \ ;
iiosicr eio pronuotial de iis qui stolidc vivuni: ,
c Eliamsi Daniel, etiamsi Noe assurrexerint, nec * c ,
filioa euoo, nec fflias liberabunl
iQutd igitur ,
facere nos decet; qaa ratione reinissionem debili . 5 ,
eta lapau revocationem inveniamus, noa qui poe- ,
niientiam meditamor ? Audite, Peo voleaie, ut atm ;
, veslrum sifiguiig agara.
.
*. ,
7. Mediaioreoi ai placet, et niedicum, et bonam
eoasiliarium exquire; ut inalar boni eonsiliaril , ,
libi modos poeniienli coagruenlea euggerat. Por- , *
ro, uti medicua, ille pl.armacutn dabit tinicuique ;
vulneri accommodum. Denique, ut mediator, siaaa , ! '
coram ipso facie ad faciem numen tibi propitiutn
reddet. Noli igilur laborare ut cons.Uariuin inve- , .
niaa qui sit adulalor, aul vealri addixtus, ne forte tuo ipsius aniino graiiflcans, non lam ca quae , ,
Deus amat, quam quaa tu cupias te doceal, atque ?, * ,
ita permaneae boslts inlcrira irreconciltaius. Noli , ; *
imperiium mcdirum quaerere, ne nimia severilale, ,
aui iutempeslivis excisionibus, ual.ouibusve, ia ; , despcraiionis profunduro le projiciat: aut contra ,
qui nitaia usus leniiale reHnqtiat le agroianlem : , aed qiii, dum beae valere le putas, ad aelcrnas Q VOV , , ,
;, .
pcenaa le conira exspecttlionem luam, quod ora
iiium esl grayissimum iransmiUal. Quippe ceriis- .
aitne boc nobis effectuQi dabit animae morbus, una \ nobiscuin st exceeseril. Interim medialorem Dei . , '
et hominum non adeo facile est invenire, [ut ego
quidem exislimo. Ncque enun on.noe qui ex U - , \ * .
raol, ipsi sunl Israel ; eed ii 6 0 5 demum qui
ol noiiieii illud, et vim nominis raanifesie inlelli- ' c , ,
gunft, jauiqtie facii sunt mentea quae Deum videant. , ,
Neque omnes qui Dei Chrisli nomen invocant, , *
vere sual Cbrisliani: Non enim quictinque di- , " . \ , , ,
xerit milii, Doininc, Doininc, inirabil in regnum ,
coelorum, sed qui (acil volunlatem Patria raei . ; \ *
Sicut et alibi : Mulli, inquit, dicent roibi die . ' '
illo: Nonne in noroine luo daearonia ejecimus ? el D ,
dicam illis : Non novi vos. Disccdiie a me, operatores iniqiii.atis . >
8. Quamobreni, fratres, diligenler nos omnes
'* ,
cavere oporlet, ipsos aio mediatoreg, tum ctiam \, , ,
illos qui peccarunt, et qui Deo rcconciliari cu- ; ,
piunt: ne forte aut mcdiatores iram sibi pro mer- \ cede cocnparent, aut qui otTenderunt, et ad recon- , \
ciliaiioneni aspirant, pro mediaiore incidant in
, , \ ,
u
Luc. , 8. " Ezecb. , 14. . , 16. " Maith. , 21.
ibid. 2 i , 5.
YARIiC LECTIOSES.
f
Forie legil Clariss. interprcs . AUaa pro eis ratione$ lubitise.

>. ^ Edii. .
Lege , val
DE CONFESSIONE.
294
5 \ uoslem, cl homicidam, et in inalum coagilia * c riuro. Qutppe lalea audienl noo sine leafibili ln \ ; terminalione : c Quis vos conaliluit priocipeg ei
* , judiceg super populuro meum *" ? El rurgug:
, - Hypocrita, ejice primo irabem ex oculo tuo, et
. tunc videbis ejicere festucim ex oculq fralris
, l u i . Trabs isia affectug est aliquia, curo mala
. ' c , cupiditate conjunctus, aoimas oculutn obscuram.
. Et rursus : Medice, gana teipsum*. > llerumque:
c . c Peccatori dixit Deas : Quare enarras jadicia
; roea, ei agsumis leaUmenlum meum per os taumT
, \ tu aulem odiali diacip.inam, cl projecisli germo . > - neg aieos relrorgum *. Itera quod a Paulo dicilur:
; c Tu vero quig eg qul judicag alieauni gervuni?
, Boroino guo giat. Polesl autero Deug eum ata tuare , per Gdelera gervum suura.
c ,
9. Propler boc igilur, Paires el iralres mei;
*.
, lotas borreo et iremo, vosquc omnes borior,
, eiiam per hanc exboriaiionetn ad vog meipsum
, cotnmunieng, ne conlempiui babeatig diviaa igla
, atque omnibug veneranda roysieria ; nolile,qua*go,
J , , ludog facere rea maxioie geriag: nolile conlra
. aniroas vegtrag pugnare per vancm gloriam, per
' , - auibilionem, per lucri gludium, per sluporem
. , , menlis. Fii enim ut cogiialioneg alienas gaepc
, admUtamus, quod Rabbi ct Palreg appellemur.
. . Obtealor vos ui nolimug ita inverecuude arripcre
* nobig aposlolorrim auctoritaiem, eoruro qaae in
* , - terra Aunt exemplo edocli. Si enim quispiam, eo
, \ quod agpectu git augugliori ge terreno regi asqui > , parare audacter praegumat, cl ea qu illi crcdiia
guat arripiat, cl velit facere clam, vel manifeelc
*1 , illa exscqui compcriatur; taro ipse quam ejas
* gymniygUe, el qui illi obseculi suul, in aliorum
terroreai exlremig guppliciig subjiciuntur, et lan
;
qaara dcmens et insengatag ab omnibug deridelor : quid eis futuraio est, qui aposlolorum polestalcm gibi iodigne usurpanl?
'. '
40. Al elenim ne velilig mediatorcg agere pro
, aliis, priusquam ipgi Spiriiu gaaclo repleli fueri \ tig, priugquam conciliati, et in iolimis gen&ibug
* Regi omnium amici facii gitig. Ilaqqe enim onc \ neg qui norunt Regem, contiauo el aliorum nie . diatoreg apud ipgam fleri pogguat. Pauci gunl
- , \ - D admodiim 6 0 6 " oc prsegtare possinl: Uli
, , ^ gcilicel, qui per virlulem, per gudoreg, per labo, \ \ , rca, Aduciam apud eum obUnuert&qi : oec ippi
. - medialore opus babenl, ged ore ad os cum eo lo>
\ , quunlur. Aunoa igitur, Palres cl fralreg, bunc
; ordinem apud Oeum gcrvarc nos dccel? Annon
\ ; ; honorcm exbibebimus ccelesti Regi n.agig quam
\ , lerrenoTAn nobis gralilicaiiies calbedrain couce - demug ad dexicram cjus el sifiisu-ain; imo occu
e l
Eiod. , U;
XIT, 5
"
Matib. vn, 5. Luc. vi, 4 i . Luc. iv, 23.
Psal. LX, 17, 17.
1 1
Roni.
VARIiE LECTIOISES.
1
Leg. .
'..
) Leg. ;.
Legit doctigs. inlcrpres .
Furt. *
2SS
panlcs airipietPOS, priusqnam eam expeliverirous. *. Xt 1 miram audaciam! quo pcrfundi nos pudore 6ot; " oV , b\&
decct? Gerte si ob nullam aliam culpam aecusandi \ aumus, ob hanc tamen quod presides et antislilca , , .
ontempserioius, lolli mereaaiur ct fn ignem pro- *'
jici iiiexslii.gnibi.eia Atqne bc sufficiunl ad coa ,
commonendos qoi eibt ipsis aUendere velint, et
per longlorem disgreesionera bactenus ab argu- rccnto proposilo deQcxisse eatia sit. Nunc aulem .
dicamus de eo quodd cere voluisli.
'* "
11. Quod euim fas sit monacbosaci.s ordinibna
nondum decoralo confileri noa peceala ex quo , *
poeniientia vesiem el hab.tum a Deo donaiam (1) -
acccpit hxredilas eorum, et nionachi nominali , ,
iueruat, omnioo Invenies boc factum fuitie. qne&i- ^ , admodum ia dWinilus inspiralis Scripturls Pairum '* **;. ,
acripiuin babetar, qua* si diligenter pemrutabe- * .
ris, vera esse quse dixi compertes. Anie hos au- \
lom poniiQces sollper Bucccssionem a divinis
apostolis poteslatem ligandi et solvendi accepe- * , runt. Tcmpore autem procedente cum poniifice* ,
inulilcs facli essent, terribilia ilia poieslas ad a-
ccrdotea inculpabilis viUe el dWina gralia dona- .
toa devenii. Poslea quando isii cum aliis confusi ,
easent, et praesu.es et saeerdoles reliquo populo , ,
siniiles evasissent, muliique, ut nunc fit, Incidia* sent in sp.riius deceptorios, Jnanesquc acrmoci- , , , ,
naiorcs, 8imulque perii8sent, poleslas illa, ut , *
dixi, translaia iuii eleclum Dei populum, in- ,
telligo monacboe : non Ua quidcm ut a sacerdo- Q / . c
tibas et praesulibus abtala sit, sed quoniam Ipai
ae ab ea alienos effecerunt: c Oron.s eaim sacer- , , ,
dos medialor Dei et hominam consliluilur, in iU ,
qujB sunt ad Deum, dicenle Paulo, ei debet, ,
qaeroadmodum pro poputo, iia el pro aeipso offerre sacrificia " t
'. " , 11. Sed sermODem paulo superios exordiamar,
et consideremua, quomodo et a quo, el quibaa \
Undem ista potestas sacra offerendi, ligandi et ,
aolvendi coneesaa fuerit; et sic ordine illustrabi- mus, qase interrogasii, nec libi Unlum, sed ei , , .
oninibus 8al.sfacien.u8. Gum Dominus Deusque , ,
nosteret SaWalor ei qui aridam nianum babebat, , *
dixissel: DimiUuniur libi peccata lua. Judari , >
b*c audienies dicebant, c Blaspbemiam bic loqui- ^^ * ,
lur. Quis enimpolest dimillere peccala, nisi solua ;
995
H c b r . , 1-5.
Lcg. .
11
Leg. .
VARIiE LECTIONES.
Lcg. .
.
(1) ** , vamiunlta* ustem habitum Deo accepiL Hoc ( Or ^
jure fnonacht Graeci eibi potius qoam ssctilaribus * Divini tanone** qmi CQnfauiontm rocantipreebylcris commissam esse conlcndebanl recon- $acerdolibu$ CUM episcopoli indutotnti*
eiliationem pceniientium Theodor Balsamoms ccmmiituni, muiloauliqmioret $unt tancto Packomh.
anale, quos ita refutal in rcsponsione ad inierroui per Mgelitzam moaoehorum tiim Aagalionem 19 Marci Aiexandrini: Ot
itum nuruil. Quamobrtm ,
monackorum nusquam mm$netnt , rxm iimpliciter.
:'. CONFESSiONR.
y.iSr<. tA n p i ^, ov r.xpi , Dcui* ? Qulppe lioc pacio nunquara Jiia iun
r p i t i r t . &ih '. <:; /nw", pcctaionim rcmitiio; nee proplicti, riec a .> ca\ *j ol cardoiibot. ncc a painaicbii. Qnare Scribx rgre
. *0 8i ; ,/ , ac 607 ' novmn cl paradoxum dogma
;;, * tvtxs, * !?!- quodpiaiu prxdiistsct, Donilnus ouiem oon pro, {1 , ; ptor lioc eo< incusavii, cd polios quod Ignora ; . ' ; - banl, edoeuil, xuara ui Dc> otlcndea poickta; . 41101 *1 tfin, at ut Dcot, ci non ui bomo peccatomm
i ; - remlisionem lndulgcns; cciliect illc.diiil: Ul
, ,,' Tldcalit qaod Filiu lioroini poMgtaiem babet in
ytfpd , \ , '. lerra dimhicndi pctcata, dixit aridam nnnuni liapip ; , b t n i i : Exlcndc maaiim tuam. I cxttodit, ct retli :. ; mia est manus fjus sana sicul crai atlera".
j' TVT /.ivsfev, : 5, Alque ila per miraculoni niamieslum, id quod
10* .- , toajut erat, xed lnvisibile, demotixlravii. Sic eliaui
spV; , > \ , * Zacclwum, ilc el meretricero, ci Mailbxuin a
, < * telonlo, tle Pelruni pnst leraam abmâlioiieni
. . anavii, tic et paralfUcum, qiiem com retiituissct,
. ( : postca rcpcrliiei, inanuil : Ecce sanu furlus
i i i f < , , Cf, noli amplius peccarr, nr forie qxld detrriut
* . llbi contlngat *. lloc diccndo ndrndii paralrd , , cum propicr pcccKum Incldisse iu marbuni, r l
1 , * > morbo sanalo eliam accepissc pcccalorum
ftfcoraxTou, , remitsioncin. Nullut boruai mullo indiguil lem.*, , pore, nnn jejunio, non in tcrram proilralione,
; . teil anla converiione et llda nnn ItTsitanU, reccc , ; iane a mato, poeiilteuiia vcro el licrymii nbrrrl, Ita ; ' ( - mia. Kam merelrii el Pelrua amare n.vfnmi.
o v t i , ; .
Ilinc exordiom babuii uiagouu lllud ct tn\o Doo
, - ^ dignnm donuni, qui c( Mlua illud potsodll, c l
, % -.{-; 4; r.i-.t c,i.-!oi consceuaurui ditcipalla <uis TICC tua roli ; , quit. Quotnodo aulem banc diguiiaiem el poicila, / . lcm i i i conlaterii cognoicamui: quot et qnot
-;,. x i f ,- - < - elrgerii et quaudo prceipaot uudecliu ditcipuloi.
*-* , Cum foret esscnl clauHB (imulque eattul lumt
, . omnn, ingressus ipse, et io mcdio eariini conti , :-.,.,
Uent, insiiiiisvit el diiii : Accipila Splriluw
sanclDin : quorum rroiiteriua peccal, rcmiilnn.
lur lllls; quorum reUoueriUa, ret^nla t u n t " .
RUS panii exigendii pr.-ecipil illle, utpote qni de ra per Spiriluro aanclaui edocradof
itata.
*. 'Di , ! 15. Queraadmodoro igliur dixl , poteatslem
. ' * banc sancli .iposioll pcr socceisioacm irarismisr, * ^ n i n i ad cpiscopoi, alque llloa telnni; ad eos. in
ot <> ef ol >, quam.
qiiam, qui Ipsorum llironos oblinueruol : . qnlutt . dc-rii ul ne reliqul alii cogliare quldain Isla de
:iuilercni. Tanla acilicei cnra ditdpult Comini
pbo. , , - eam cuttodicbanl. Pot Tero, flcoi dixiroax, prol(av ; , cedeale ItTnpore, digni rum indignii eommttll
it ; , - coniiitiquo tuni, t-i niuliiiadlne broli rncruul.
, T J ^ - cum aliui alium ambiliote pncreriere Ciriarii,
^ . "" < ad prauhlenllam liypnerlsi. noa tlrtnir, atplrao.
1
Umh.
. *.
, 10; Luc. , S. Hailli. -.,
Uarc. , 5; Luc.ti, 10. "
JOSD. T ,
14. " Juaa.
VARl.E LECTIONES.
fSupetflna v o i . aul corrtipta. DT(t b(c vcrbnlum unum aitt allernin. 'Lrse ;,
*. aJ qno xolos pertinnissc poiestaipni iliniiUondonmi pTraiormn d i i r n i . l l i c plaue irxiuloius
o l , M M O umen am ( i , inlrgro. Vel lega , tnitpontnt prteildenilnn :,>,;,,PaTeot. Gn. X f V .
10
300
S. JOftN.VtS DAMASCEtfl
Postquanv enim qul aposiolonm. - >>( ..
' *, \ &.
mierat.t, cariiale*, voluptuosi anVbUiosi facii
stint', ct tii bareses dcgcoerarunl, divina gratia . , "\
Hi% dereliquU, fcocque poteaias o. ttlibus ablaia ,'
esl, eoquod carerenl aKis ommbuft quar oporluil . ^
sacerdoies Imbere. Narobuncquod sil orlliodoiits, , * .
haud cgo vaUlo repuU. Noii cnim ifcest oriho- *1' *
doxiu qui io Ecclcsiam nntlwr. novuin doga,a - , ^
diKiii, scd ille demum qui vitani agal cunônahi .
tecta* ralioui. Hujiistuodi hoiiiinee euia quiqne > ol '-*
lcmporibi.s palriarclia? ei inclropoliUc qwerebaut, ,
nec itMveniebant, aul * i fdrte rnveniebaiit, ei ali- ,^
qiie.n iniuus
.dignuin prafcrebai.l, hoc unum .
exigenles ab co, scilicot ut ildei Symbolum, iu * ,
scriptis ederet, bocque o.nm ex eo pusiulabaiil. ,
inlerim an zfcluai pra bono, an oduiin in malos R ,
prolllcrclitr, aou julmatiutn sollicili etaut; pafciMii , ,
\idelicet Eeclositf hoc pacio procurantcs, quod .
omit. lioalililatc el perlurbatfcone longe et>t deie- , * * lius. flinc facluii. tgilur ui sacerdoles evilesce- , ,
rcnl, el ficreul siiul populus *\ Cum cnim nulli
jam ex cis csseitl, ui Dominus dicit, sai
ucc ^ ,
par correplioj.es viiam hominuiu difllueiilem quo- , )
quo modo dislringereni, et eorrigerent (iino vcro * , .
ignoscebanl sibi rouluo, el sua viiia invicem oc- le*
callabanl), sane ipsi facti sunt pejorea populo, el ,
popultis ipsis rureuin delcrior. Qaanquatu ei ali- . qnando ex populo quidam exsliicrunl ipais sacer- , , *
doiibns meliarcs, ct lucidi fucruiii Unquam car- , '
Ifones in obsctiris islorum teucbris. Sed t i sacer-G ' ; *\
dnles secundum verbuiu micuissenl invila ,
sicul sol " ^ earbones nunquam splenduisse co- ,
gttosocrontur, scd niajuri luce oppressi cmarcuis- \ , ^
seut. PosUpiani ergo sacerdolii nudum scheina el ,
vestimenlum solam aptul plcrosque remansissci, , *
tt donum Spirttus ad monaclios concessissei, id-
quejaia coastaret ex ceiiis signis, cum ipsii.cinpe \
vkam aposioioraHi operibus SHIS cxprirocrcni, ccce , \ ,
Iiic iierum diabohis snas res egit. Cum cniin ani- ( ,
madverterci monacbos, lanquani novos quoadaoi , *\ ,
Cliristi discipulos, in inundo illusires fieri, cl lum ^^ , \ , -
viia lum miraculig resplendere, falsos fratrcs, sua- , ^ ,
quc inslrumeivta subinduxit cl cum iis iniscuit. ,
lli per temporis diulUTTiilaleni crevcre, et, ut vi- ,
dea, inullloa facli suut, uihiloquc meliores istis D , , <,
qqi ecbemate laulHnunonacbi eraHkV aui sacerdoiibue ad aacrum gfadum per manoum impotitionem vocalis, aut illis qui ad praesulaius bonorem ascenderunl ; pairlarcbaa dico, meiropoUlae e4
cpiscopos.
'. \ ,
i4. INon igitur tioc paclo simplicilcr nianuum
impositioui, ei ejuadetu dignilalt a Dco conccdilur - ;
remillendonmi peccaiorum potestas? Apaget con- ", \ aAxh cedilur sacra operaaiibus, ipsisqua solis. Scd nc . ' , .
hoc, utopinor, coruin plurimis, ne forie, fenum cum , sint, fxinde ardcanl. Dcniquo soiis illis sacerdoli- . \ *
1
%1
Osec , 0.
MatUi. ,.
llalth. , \.
VAUtyE LECTIONES.
Ouid si legas , in itla cal.gn.e.
Hic vocula decsl, forlc {55. Leg. .
DE CONFESSIONB.
vtYttc * ;6 ' ^^ h's ct monacliis quJ mereanlur choro dtscipufo

Clirtsiiactcnscri.
'ffcnil(jigiluri!!tjd intciligcrc possitit, turn qai
" t t \ 4
*$*, xaYo! , axpi- sacris'or'dinibus constiloli sunt; tum .r^noqu*
; ; qiiliilosquxrunt, undccertu cos cognoscetU?Uirtto
* c - profccio Dominns erioctrit, slc dicen*: Signa a'n- cv * , lein eosqui crediderint iiaic scqucniur: In iioimne
, , 6- raeo daeraoiiia ejiciem, Lngnis loqueniur novis,
, . - serpentes tol.cnt, l si rnorlifernnr qtrid bilier.nl,
> t * . iron eis nocebit * . Etrursus: c Oves meae T O C C M
t x , roeamaudiunt . Ex fructibus eorum cognoseeti*
; 6 * eos . Qtfiffatn aunt ii frnctus?Qoos Paulus&fccnu*
# *, , , , , merando designal: CbariUs,gaudium, pax, tonga, /, ; * ' rrimiias, benigniiat, fides, maneuelndo, cominen , , , tia , qoibus additar compaesio, fraternus amor.
. , c , * mioericordia, el bU aimUia.El illa quoque, csermo
> \ * " sapienliae, Q 0 9 donum curationum et alia ptara :
, qu quidem operatur elklem Spiritus, dividens
. 01 unicuiquo prout f u l t . Qoi eiiiin borum chari-v
, , smatam pariieipes aunt, vel oinnium vel ex parle
prout iis expedR, in apoalolorttm cboro numerar. \ ; \ tur. Qnapropler el lux mundi eunl b i , quemadmo, c dum et Cbrislut Ipae Aixil i c Nemo hicernarn ac|* , xXC- cehdens ponit eam aub modio , aul aub leclo, sed
TAJV, , in candelabro, ol luceat oronibns qui in doitto
oxxcqu * - sunt . Nec ex Istia solum tognoscuntur, scd etf
&><, pfov univers vilae eua? inaiiluiione. Pari modo ei qxi
\ illos quaerunt, ipsi eorutn queinvis pericciiseinio
* cognoscenU Tales auot qui ad exeroplam Dofniftt
- nostri Jeau Cbristi paoperuiem <t eoliiempiurtVft^
^, ront, irno ea babent In ioco maxhnt honorts, qxl
; , quod itle fecii, obedieniiam auain osieudcrunt ad ^ veraue suoaPairea et duces, el i i * qoi &piriittaliier
, - ipsis quidpiam imponunt. Tales sunt, qoi injtiriaa,
, * , , inipropcna, eonvicia ammiitts ccipkjnl; qut eos
, quliftla ingerunl, lanqua.it magnorum avctbrea
, benettciorum auseipiuni, et loto ex corde preees
, et lacrymas pro iia fundiini; qoi eraaro muudi
*$, - gloriani conculcaut, qtii omnea ejus toluntaies
, t^hquaiu detrimeuixm reputanl; et, qutd mtflta
* * " et vulgaria colligo, oraliooemque producot dico
fov ; - st orones eaa virttttea quaaia ScripturU aodiunl et
; ;, - lfguni, uauiiiu8que eorutn de qnibut ioqeor com ; - periat se expievisse. oinnemque pariler bene ageiidi
, - ^ occasionem fideiiler impleti&se; 8 insiiper ru in, ] , gulis viriulibus sential se proieclurtt, iiieremeA, , \ tutn et gradum fecisse, imoad culmea dttina* jô alpojuvov, rtas 86 asccndixse, luncpcrcipiel sein Dci ei dt \ - vinoniii) rharismaiuni pariictpaiiona ventsse qtfod
. \ , \ ' - facile vidclnuu, ei agnosceni oinnes, qui non latt^
< ;/5. ivat itim clare Solcam Mderc, sed eliam qtVi obseure.
> * Qui sunt bu|usuioii., poasunt fidenier apad oifiner
, , pronuntiare: c Legalione pro Christo fungimur,
V . t lanquam Oeo.exborlanic per nos. obsecramus, rcc
fl
"Matlh. xvi, 17, !. > Joaa. x, 27. "Matth. , 56.

"Uc. xi.33.
VARLE LECTIONES.
Lff. .
1
Galal. ,
I Cor. xn, 8-11.
3
S. JOA.VNIS DAHASCEXI
304
concllinmiui Dco " . Omnce rnlin ejusiuodi mait- ila !' i tuqnc ad innnein cutindiveriinl : Tendiile- , -
iiiiii pAstesaioncs s i m , dikiribuernnl pauperl- ; *
i " . ; Chmtuin seculi unt pcr lolerauilau lenia-
nonuin. Invencruni anlmai el qnideto in luce men- , lali, inveoeruul e n in vlla -terna: alqne iia liac .
lnca vlderunl lucom illam Inacceailbilem, ncmpe * \ iv
Ueura Iptum, quemadmoJum tcrlpluiD esl : In \ ; ' -. , ,
lumliie luo Tideblimi lunien " . > Quomodn Igilur .',
animam qiiam halxi, poitiit quisquara reperire? . ,
alicnde. Anima itnititcnjuique noilram eti llla dra- "II \ , lima, qnam ipse prrdidil (non auleni l>eus), cum , , ' ;, *c in profundas pcccaiorum leucbras demerteril;
; - I I -
Cbrlsiui aatcui, qui esl l u i *cra, et quarrenlibus , ( sc oi-eurrena (quoniodo ipte M I U S novil ) ipsis , ; ! ; *
coucedil. Iloc el Igilur aniinani iuara repcrire, " . , *
Deum niiulnim vidcre, el iu ejui hiniiiic cilolli
super oniiium tiiibilem crealtirani. Is tViim babei , *
paklorem cl magtfttrum, a qno percipiet quld
/ , *
placcl, bgare ct solvere; cl f U I I I perfa lc lniel- , , ,
leieril, Deum adurabit, qui donmn dederii, idqne ', ', \ indlgenlibus impertlel.
:.;:.
4C. tic Iiujueuiixli virii lnlelligo poiestaiem,
' ; , , : llli, ligtndi et tolvendl cnncedi a Deo Paire rt * <
lioiiiino nolro Jrtn Clirisio pcr Spiriluni 6 1 0 , ;
ancium, l i i qul facti tuni Ulii ejua et irrvi iu ; .
nneiiiale. Talit cgo Ipse Pairii diteipulu l u i , ; , (
qui qnidrm ordinaiioncm ab hotniiiibne aece- , , *peral, ae*i Oei manu , boc etl Spirllu tanrlo du- (1; , I M I I C , ;- dUcipulalum t d m l t i l : f l eam ordi- Q T W * *
nallooem quam boiulnei coiifcruat, pnecepil mihi ; , *
jutla (utclpere eecuadum fonaam congroarn , ina- \ .
gno ad boc ilesidcrio a Spirile lancto oliin pcrIUOiOf.
*. 17. Optcmus igiiur, Palrci el fraires, prlino ut
noatrum quitibei laUa ii, atque iia d<:muiii ipud , , ;
aliot de affecllbu* cxsllrpindii e( de conailiis ad- ) \ iniUfndii diitereuiu* ; e( hos spiriiuaUnquieramus. , >(.
In priwii igilur laboriotoa lnoi viroi InTeMige- TO-.OUTO-J; *
11111 , diacipuloi ilico CbrUti, el cuin siudio cor- ,
ili* cl iacryinis niuln-. iupplictmui Dco per consti- 0 uiloi diea, ui revelare dignciur oculot cordlum , ;
iiottrorura, od diMerncndam, si quii forle Ulla cx- , ( \
aiital la perrerta linc geuei-aiionc : ui co iovenio ; TJ Mnrttff .
accipiaiuuv pef iura reminloneDi peecalorum no- Jj) , '
klrorum ; et prajicpli juk cl niiiidaiii lolo ani- ,, ; ,
ino oUeoipereniui, qufaiailmodam ipse ClirUto , SXg | , ';.
obicmpcrant pariicep iaciu eit f jii gratix et do- ; ;
norutn , adeoque *b ip*o nccrpil polesuifm Uganili , * : aolTondi, inlUiamalua a Spiriiu aaaclo. cai dc- , tA * 6(,
brtur. ADinit glorla ci bono d aderaiio uoa cvui ' ,
, , \ Pjire ri Filio uni--.., wecula. Aneu.
vsl tb'p <1 ..
II Cor. , .
Ptai. xvxv, 10.

VAIll.C LF.CTI0NK3.
epple .
Lcg. /;. Leg. *.
ADV. COSSTAMLNUM CABALINIM.
IX ORATIONEM ADVEnsUS CONSTANTINUM CADALINUM ADMONITIO.
Oralioucni qu<e scquilur, Coiubcllsius, . II Anct.tr. niblioth. . Grsc. edidil, dignatnqiie

r r n i . i i / , t/utr Itibxu aliii Damatcmi pro imagi*ibu$ adjungatur, alio lirrl wriptam tchcmalt.
Illoi dixtrit, inquil, HbroM in ofio teriplot, quibus $ana doctrina multiplici argumetitorum
jtner* dcftnditur : hnne vtlul dedamntiontm gua hxrelicoi omne$ vtlut corum
prowrri,
oblatumque fidri Ubellum ab torum calumniit vindicet. Uoc mtm trllt illud. ; dit.ScixttDemonMtraiivui ttrmo (quo nempc nomine inscribitur in cod. Reg. 1829, in Budldaiin
274, .. Casareo 1 ' membranaceo, pertettuto tt oplima nota. ul teslatur l.amb.H-iiK,

Alium iJeimle codicem Regium, u*. 2*28, nicmoral, in quo Jilulus bic alius habcttir :
" -, , XptTtou ;, fStfam --:( Sio-.i ri , Tttpi ' ((
%- . Epislala Joannis Uierasolymilani,
archiepitcopi tjutdem saneta
Ckristi Dti noitri civilalii, mina ad CorMantinum Cabalinum, pro tanclii tt ventrandia
imnginibui : titr quomodo Christiani qui /idem rec.tum projilentur credere debeanl. Ob hanc
iiucripUooem vir doctus conjecil, (raclatus hujus uuctorrm luisse Joanncm patriarcbam, cujus
meaiinil Druuascenus in epistola Dt hymno Tntagio, quam post qus obilum scripsil. Addil vero
mullatutquettuadtanl
auclorem risehominemConttanlinopolitanum,eutn et Gcrmanum anti$'.item tuum elprutortmnotnintt.etlocaurbii Conitantinopofilana tn exanplum afferal;scnp\am
i-nnMi G i i censttniilesenlimamsynodum.VeminTheoiihanei in lahulis Chronologlcis joannyii illum palriarcbai obiisse referl anno 19 Leonis Isauri, Chrisli 735, nec proiude Conktaolini Lconi Qlii adulterinain nroacribere synodun poluil, qun hiyus imneraloris anno
, el Chrisli 751, coacla fuit, uiufio minus mentionem facere depoeitionis ConslanlinipaIriarclico impii, quem Copronymus pnstbac abjecit, imperii sui anno-26. Christi 766. nisiforfan Joanncs alleripsi proxiroe vcl poslalium MHC-seril, a quondei libellus quemuissertatio
defendit, editus sit. O-elerutn nc ille etiaui cpistolam inlegram Mripserit; quia, ut
aarrat Theophanee, jaru anno Constanlini 23ct Chrisli 765, Tbeodorus palriarcha Hierosolyimunam Ecciesiam regebat, uoaquo cum Alexandrino el Anliochcno conspiratione, cadem
lie Peiilecoslee, Co*ujam Apaiuea? profani duginalis reum analhemalc percussit,
9
AUbille Calipha, qui alio nomine dicebatur Abujafar Almansor. Eurodem porro Theodorum
uvpic ad Tarasii Couslanlinapolitani prrosiilalus inilia, sive nd annum saltcm 784 pcrsevcra?se
fiilein faciunt bcpliuw sjnodi Acta in quibus Synodica Tbeodori adTerasum legilur. Tbeodoro
suecesil Eliasqui,ani:osequcnti, quosynodussepliniacclebrataest, iniqua barbariCalipbs m..
Mone ciMilabat, cuoi tamen Theodonis aller per vitn, ut ferunt Acta saocti Stepbaui Sabaito,
>anclcivii(iiis ilirouum occuparet.NullumigiturJoaDneuHJerosolyDiitaoumbabeinus, cui npi.
siola syoodica advcrsus Cuiislanliaum Copronymum fjusquc proranam synoduiu allnbuatur.

AdJoanucai vcro Damasccnuin quod spcctal, cum ejus Viia3 auclor tcslelur, euiu in Syria
l Palo-Mina eminus scmper pugnasse advcrsus Iconocfastas, ncc ab obitu Joannis palriarchs
e laura Sancti Sabs disccssis.He, profecto sanctum Germanum antislitem pastorcmqtic siiuni
n.iiiiinarc non poluil. Quodeniin in Synaxario quod Basilii imperatoris nomcn prafert, laudaluiv|iie a doclissimis Rollaudi continuatoribusad dicm 8 Maii, Joannes nosler ab hcereticii
imprraloribut tarit rtlegalu* carceributque tradiiut, proplr causam imaginum Itigilur, "OOtv
i ' , CSse falsum aliiii u&lCU-
dttD. Insuper vero quiu opusculuui islud iili viDdicem, non soluoi obslanl gravissimi qui in
Kucruniiiil muiuona? lapsus, verumel ipeadictionis dissonantia. Non enim na?vosillosfauii-i
Qarfc Djniasceuo elucutio admiltit, qui bac in disserlalionc dcprehenduotur : ncc in gcnuiuis
j ' i s operibus liactcmis aniiuadvcrti compo&itum hunc loquendi cnodum, qui in islo frequeniQaimus , ciTscfv. &, ut significelur id quod l^lini objicit, dicia : quod
Mne rorruptuoi idioiua Gra-toruui sapil. Quaiuubrein liaud alio jure preluuru ornlioni no J..1.1)111- Danmsccni fucrit, quam ..1. .< atthbula cst Epislola Irium palriarcbarum Orien'- ;t-J >>|.; ini|)i;raloreui quaai IOOX subiiciumus : t|uanquam cl longe potiori, quia
DHDAweoicu orguiucBlis lula furc constal lia3C ue qua nunu qureslio esl. Unc sane cgrfgi\is
loetesledtsfunsor iu vindirandu sacrarum iinaginuui honure ubliti'icril, ul multa ejus noniini' uperfl niHiilierenlur. quibus causa eadem pro|.ugiiarxiur : qneiuadmodum niiniruni 00*
bjlisiiml duilalis Verbi patruni Athan.ijvii nouien nlioruio quoquu auclorum iii.i;- flscripluui
iuii. inquibug pro siucera Albauusii llde ccilabaluc. .-H qus hincinde nbviffi suot
uooiinuin compusilioues, ut pula , quo viri < um uioribus siguiliceotur,
pro pipfuiv,, . }, clc, similes suillillisquas Leo Allalius
.'beerraiil iu orationibiis Jwnnis liuliuioiisis, quarura nonnullis prffifixum item a librariis fuil
loannis Dainascciii nomeii. Quiniiuo in Colb. 7 sal vctuslo cudice, post 'jusOralionem de
Ikiuccpliuuu Dei|.ars, quu> inâribilur : / * <1
; ^, Joannii
moiutthi et prctbyleri
Eubea
4(4 Jcuntut Dnmaictni epitcvpi
in Conreptiontm
tancta
Eubaer, i r m o hitlorirut
Deipara;
301
S.JOAWIS DAMASENi
38
S'nm, Joannes Euhcpensis Dau.asco oriundus fuerit, res obscura est. Yivebat
iutctu t o j j r u n v m i i a i e a i m o 7 , velulipse testa^nr in oratiune inSS. Irtnocentes ut dlssertalioriem de oua modo agitur, ejus forsitan esse conjeclare quis possit. Quidquid id est,
in cod. Reg. 2l?fr ndllaprofeJssfbiii fldei praffelio prinirfuilur, reiiqua | J 1 vert^coitopendiaria

forma Iractantur. In cod. 2951, eadem lucubratio derapto quoque eiordio babetur cum hac
iliscriptione ; *
%> * . Synodicum Joannis archiepiscapi Hierosolymorumquo ifuriaet
ncephala synodus ^ducitur qu(c
septima falto nuncupatur. vormuUm .idei qure, prin?o loco
f
legilur similis seqnili^rîssertatioqis ejusdet syiiopsis; quanquam altera uberior paueis hinc
inde interjectis, gu ex. sinceris Damasceni orationibus iransumpla sunt, Pene credidenip
Iianc fidei profeSSIOnemusque adhffiC verba, 6 ; ^
, qui pro Christiamore saruminem suumcffuderant, ipsam essequam Joannes Hierosoly-
initanus subnasocitfis Iconomacnorum hffiresisprimordiis edidit, cuiposthac tuin aûncta,tum

pramissa alia fuerini/quaead gusdeclarationemetdefensionera conferrebt^NoQ eniui^jusrooai
.syuodi<^.onceiialionum morescribebanta^
Joctoribus coneedeba.it, nuda contenti eipositioae fidei, qua id duotmit doct^RUir Bdeles,
quod essol fide certa teneodum. Sic Tbeooorus eodem tenore, elsi profixipri schemate, FaJiBstin-ae ilidem synodi nomine synodicam perinde epistolam ad Tarawv^ misit, absque Ql|a
adversus bffireaim velilalione.
Porio Regius iste codex2951, illeesl exquo illustrissimus docUssiraiisque Hnsienî^ ptrafsul D. Pelrusde Marca nonnullaad quintam synodun* spectanlia deprompsit
iHibiici jurjs
fecit: exaratusque dicitur aLeone Cinbamo. aoDO mundi . 678, seu Chrisli 127$,jmp6ranteMicbaele Pakeoiogo, ejusque filio Andronico Comneno. lesiaturinsuper Gnuaaû* aroanuensis, volumen illuda se transeriptum csse e u l i o qui in veteri Bibliotbeca Ronîolicdesifi
asservatotur,qviique'Biacatusfaerat.tv ,;^% anno tnundi 6267,hoc est aftfto Chrisii
753; 06 , \ ^, adtoque volimmis ilttui(Romaoi}aiaUm adprvtens tempus 517 a^norum summam com-
pfccin Verura deceplus Cinnni^ fuit, nec numerorum noias accurale <>ssecutus est.Iiam
quo tandem pacto RomaBus codex anno Cbristi 753 âralus esset, cum pseudosjnodoa
Q oronjmi. noraoisj insequente atiuo, nempe 754, bdbila, nec f*i$i ^ t y o n l ^ h D abhuuc
^nnis iropius pairiarcba Coostaotinus exauctoratus sit a Copronyjpo. Hqoc enim ut ante
fuii observalur, Joannis Bierosolymitam synodicam illixd quod
JRoniaoQ codice cum muJ%
tis al|l> a. Cinnamo d^scriptum est, perstringit:

\ * Caterum qualii talAec $y*odus quoj patriarcham non kubwt;
quin ei eum quem creaverut, interfecit, rkv ;
, ^ , ^ , 6
ifuis tynodum hane caput habtniem no#aerUerttf
capitt cum carerct, eapyU prmttcU
sibi quod postmodum conversa abjecit; qmnimo iiiierfuit.
tonsteHtino
nbrogatus est die 3 Augusii, indict. 4. Nicetas ia ejus locum intruiras die 17 Novenibris,
indict. 5, loru sequenU die obversa fecie asino vectus per equestres ludos Iradactus e*t>
ui convicus a populo appeteretur, et paulo post in Cynegio Iruncatus. Yide Tbeoph. e l Niee*
phorum in Ikeviario.
ADV. eONSTANTlNUM CABALINUM.
310

,
Bpif -,
&
xbr KatkiXtrcr,
6 1 3 JOAIYNIS DAMASCENi
ORATIO DEMONSTRATIVA, DE SACRtS VENlSRANDlS IMAGINIBUS.
Ad Chruiianos
vmnes, advcrsmoue
iinptiratortm
Constantinum
Cabalinum
ac hctretico*
umversos
V ^ m S t ) t t p Quoniam n.ulli, iit cuui beato apo&ftolo ei evan

, ^ - gelieia Luca IdquaiAcoiiait suaf otxKAafe narratio , ^ \ - Dcm de lldeorlbodoxa et Eeclesi* Iradittone, qu*m
# , tfvxip Cbristus Jeeua ?crus Deus tlosier eua sibi pasatone
%p**U*ro ^ * ^
comparavU,opene preUura duxi, diiettiesiot., ut nc
* *}:\ hxc eelarem vealram excolleniiam, sod Tiaoi tobis
) , ^: . * veriUlia osteaderero, quaia ab iuiiio ei a primis

teraporibue caiholica el apoaiolica Eccfosia, in ei , crartim veneraodaruiaque imaginum aegouo ifrwfA 4oV \ -> aam lencA; ne buc illuc veluiarundo vehio agi , >- uia Iraoareratuini a sxva isia torosi eorum, qui
, Dei ia carno propler oos in u$rris visidispensaiio * i*ein nnagialbue eapreasam non adoraai, scd ma , ' ligne polius, ac pcr absooae raiiooeu, conluiudia
(^ \ , . afficiunt :qui per bapiiamuiu atqtfe preitosi orpo, : . & poris el banguinis iaipollali commuDioncra Chri, . . , \ siiani videiUur, sunlque revera a Xbrislo oUeni;
. , 6 qui deuiquc paaiomm dignuaiem: leneul, evalqao
, \ ^ , niliiloroinus in lupos ei feras itHtiaii; Aoa qokletm
, , aalura, sqd proposito ci fide, juita ac sacro Evax $ -, . gelii textu aperie pronuniialnir : ftui noa itKnal
6, < per psiium }n ovile oviuro, sed asceiidil aliuivk, iHa
- , iur eti ei Ulro*. * ilujusinoiji fjrave quoddam btvco
, \ >^. TCKOO- leuiporibu ei prssligialoruin tencbricosorumquc
. ;^, boiuinum slodiis.cmersil inveHum; boffiiniitii, ia JCO\ ^ , - quam, qui in perdilionis baraibruna. o<BOiiwqae
oofte<'4^>;^ ^ ^^-- inlotoraltle, ob inaiiem glpnam iagtumque saum
, \ . , pmtapsi euut.-Yos aiitciu, vcnerandi dudiiorcji, Ûre
^, , qui uuper, sive qni olim aaclioAem aeccpHMs ; qm
Îoo^v , - propholaiuia vocibus, Ecrjpti* aposiploiHiah fii , ^,. - aliltilU Pairmu obscculi estis, qui Orinam tidei^n ^ , cboraiu apprebcndislis, bane. ia veslria aiumi.a.uc
lwft ^ 4 & ^
. boslis bomicidx dolo anferalrr, sertate, vosque
U , ,- ipspa lalegros oi inconcussos cualodienioa^ roi-l
faia^ '. - fiilei coustibsianliaiis el individuae Trinilalis Ubele
Lax. , 1.
Epbes. , 11. * Joan. , 1.

VARLE LECTIONEtv,
^ M . . % Sortr. addit fafraiu.
315
3J6
rainii palinarnm vlilcaiuiis ; pclvini qnoquc ci - , * ,
' . ,
teurn; otcul-im Joihr, ac coinpreliensionem a Judxis;Pilatl inslanliam, etc, siiniHler ct crucifl- , , ; . *
''. ; ;, ^-,
xionein, clavoe et alapiib; spungiam alque lanfeam,
uo liinlnin crucl inipnsilum liai Inecnplloue : tcce , ( Ihx Juda-orum, clr.. (lesnrrrTlionem qux niundi * ' - ,
gauifium full : quomodo Clirlstus Infcrnnm con- ; , *
cnlcei, Adamumque reeusciiet; simililcr el asoen- , '*
sionem. Vcniamus vcro ad c]us quoquc miractila; ; . " cxci lllurninaiionem, paralylici aslricla membra, , &, fi mbrixcotitarlusanaia 111 bxmorrbol jsam, qurceii am , ^
omniiim priina imaginem Chrlsli ex xre iabricavii. ,
Pari quoque ralionc sanciorurn corpora, cum iis * t<k
rniciaiibns ac qnsestionibus, qiix propler Clirisiuni ,
Ponm nustrnm lulerarnnl. Prxclaram lianc enar-
ratifmein iililcmqnc picliiram, idolola- , triam appellare audctis? Brevis quippc quzdani ac ;
pulcbra descrfptlo csl; quemailmodum eliam eau- ,
clus Paicr noslcr Cbrytostomus dixil: fcgoquo- t
ilin' pleluram ccra fusaro dilcxi, pietaie plenam *. , .
Sanctus ilcni ac magnus Palcr nnsicr BaaiUua ,
Elogio xanctorum quadraginla Mamruni, a i i : < " Qnia sxpc cl bislorici et piclores res cxbibenl: . - '
illi quidem eas oralionc exomanies; bi lero in , iabellU pingenlu*. Luimvcro fcvaiigrlnnu icripsil . ^;
sacer scriplor : quid vero in eo ecripsil t uLiqiie ; unh.-is.uii Cbriili in carne dispcnsalionom, quam - , \
ei E C C I C S I K Iradidit. l'ictor ciiatn siinilo 6 1 6 I " ' '
. ; ; . "
facil. ln laii!a desciipsil Ecclesia decorcm a '. *,
priuin Adam ad Cbrisii nalivitalein, liHaiiiquc in ', *
cjnie occonoiniaiii, saoctorum ilcm confcssiones, ,
parique niudo Eccleaiaj ipsc irmlidil: aique adco ; ; ,
uiiaiii polioi auibo touloxiicrunl narralioneui, qua Tfl ' ; '.
noj eradirenl. Cur ergo librum adoralis, t i , 1 ;. . *
labcllam contpuilit?Cedo, lixrciic.;, quod uiriusque , ;
ttiscrimen, ut cuin caindem ambo narraiinnrm , * ; ,
nuiuinlieni, allerum aJoreiur, alterum spuiis (' oblinatur? calaniilateni! quis judicium lioc , ; "11 JopA !
iion irridcal? quis doclrinani isiam non abomi- ;
iieliir, ut duobug uarraiioncm eamdviii exponen- ,
libui, boruiu aliud v.noralioucui Itsbeol, npcrna- , \ ; uir alitid? En scieiuiaiu ; rcrius dieani insciiiam. , ;
Planc, si qnis alleiiie pcrsprxeiii, pulcbra qiixdam ) probaquc ETangelii inicrpreialio ct reprxseiua- ;, 1<\ \ !c et cnarralio. Quippe cuin ea piclor exhi- ^ ' (. "
1 oal, <| Ev.ingcHiuu scnnone refert. Eccur ergo , '.,
11 adoraiur. allennii r.onleuiiiilar ? Quid inler , ; 96 ; \ cliariam ol aabeatum iiilercsi? nniino ambo e ma
lcria iu opcrain unam iransiiml ? Unid vero iiu-in- ; ; " I I
1
braiiaui filier ct aiscrcni ? non icrri>

sccatur cl soindilur, (irquo in Crpcram Iraiibil'.'
Uuid di-ni.pic dilTeit atiameiUmn a tyrico ct rcliquts itdluriliii? NuODO li-fC oninia cx pig-ncnlis
inullK paianliir. Iiiiitquc scripiori ct pVclori ustii
;; '
,
/ ; .
\ '. ; ' : "/ , '
KcRrtur eraodi aii. t el .

LECl 10NLS.
'
Dodl.Cl . .
3
ADV. COKSTANTINUM CABAliNUM.
314
*** * ,] -, xat ioe*repr-eseiuaul.Quippeeliaroob ea quaeCbrtcjwxvYW/vrai. l l i IVel causa passl suiu, bi.nl prxdicauiur, bono, %8 TCt babcnt, adoraiilur. Uiti enim lixrc prupier
, 4 ;, ;. Cbriilum lattlooUtenl, baudqiiaquam eorum glo * < riaeu plctur arlt, vel in librlt, vel in vccleII .le, '-. [] *. [] iciibere Hceret. Nani ei niulii ln suie domibuiboini T>vtj* , , > nuui depitueranl imiglncs; tum parciites QlNiretn.
* tuiu parenium Dlll. proptcr oorum dealdcrium ao
D l m t , f luuluutn affrctum, ac ne olilluo fubrepcret, ie eo
* , ',.; ;, apud el domi dcpinxerunl; proliidcque ealuum
' ; , \ eas et anipltxanlur, non ali dcot, *ed, ticul dixl,
, >. ; amnrii causa, suique tga illot propenxiouU. Sic
(tsivs;, xal , e*iatn dc tacrii imaginiboa tailocinari licti, fui>,M
, int uimirum illas lum in librli, loru In eeclejii depi (, . (; ', clas, ad mcmoriain perMcandam exciiaiidamque
epA; . ; ; ; - dilectiooeni, ad nosirot ilcni morc riic itmiluedoi, earumqae gentium qua: veniuat ut in Cliri9JJWV , ; :; .;.
, Uimi credani: ui demum pncclaro lllorutu tettl , -
monio tlni. Quaniuni fiiim liivinre Scrlpturz \t%uw
*J-*i t>eou. t t Sinn
lur. laniuiu 6 1 5
perclpiuulur , nosque ad Hei
;
diluciluurm uiagl acccuduu(. Al t i quiiuuquo pa>
' - ,
reuica ex carnali ergi Hlioa aniore imagine* eetum
âxf; ; pitigcudas ad recordaiiu-m-iu ducuol.poiiori uiiqua
; - ; ; Jare saoclonim Dobi* Ip&l pinxeriiuni luuglnea ptc
; . *
Dirunique Ipsoruro, qui pro Cbruli aiuoie tangulc l
ueni effuderunL
. < :, , 3. Ul quid nro, tceiolctuereiice, ne idololatrain
#*1 , ; , ( ; dicist naoi rogo, c i j u u i n iilolum colu? Num
'.:-, , ;, Apollinli, ica poliaa illiui qni pro tui nominls ra 'Itjoov , (
Uone perniclc* quaulini esi; au Dotniai oorUri laa
olxovoptav; , - CbriMi imagineiD, qua cirno advniiiin
liivf , ; ; ; ;, edocear? cujua ellro, tu qui incaie ct xenm Ju; ; ,, ; .; , dzui ee, idolum idorotnnm Diana; illius d.iMim ; -j runii matrit, ul Grccl fabulantar; au iiuagincui
twjidxou, \ :! , unciiMlm-e et 'inleiiieraia- Hmiumr nooirx DeiGaKupfau ; - - nilricit.seniperqnoYlrginli MariatT ct-do, bxrctlcc,
-; , cu]ui Idolutn venerort Jovisne, an aanrU Joanuit
; ;, Pnecnreorii ac Baptisia iiuagineinT cuja Idolum
*5 - colo? num, luquam, JOTU, an lancioruru Bposluloy.i\ wa/ -' rum ac martyrum, oruniuiuque elcctorum, qul a
> ; \ -.; tlrtilv - SJ-CIIIO Domino placucrunlf ijni vero pulcbrara
tfxiav , xat lianc enarraliooem IdoloUlriam nominarc audcal;
, CUirialique ac xanciuruin paxsionibus, nrcnon <*o ; rum qui (anrxim Oel Ecclciiam nobls (radidcrunl.
: . ;( - 0 injuriarn irrngare? Sic quippc ornaUm eam a ian , ! - cllt Pairlbat accepimus; qucmadmodam ei Scii , piurx acr* no docent. Detcripu, inqnani, arce 1*' , pimu, Cbri&ti ln cariw adTenium, e]ui ad uoa
i , nosiri C X U M deuittiioocm, Gabrirlis ianeium ail
- ^ , , , Virgioeiu iiuBlium, ac aaiivilau-iu, spduuraiu.
j * , - pratsepe, clisietrirera, et panuo; icllam cl Ma>{, , . ', gos, eic. bpn i i . u u i , Jordanrm, JoainMrn qni ia -'. < ; ?; . \ cnioi ejut > iii.com letifil, tanclumque Spirilum
-; * (Coci -:; ::.. " \a eoluuiba; tpccie xnperae deacendfiitem. Vcntni
-\ , ad rjiift paMiouciu proccdauiu, piicroi|ac cuiu
-
VAIll. LECTIONES.
' BKJI.
UTJX4V.
Soili. ' /.>> , . I

U M I . ( . i Laii. .
11
, :9.
lbbJ.
315
3JG
ramii palinarum vidcaniiis; pclvnu qnoqtic ci - , &,

. ; >.. - Jii.i.r. :n: cuinprelienstonem a Ju , ,
dxisj.Pilail instamiam, elc, siinlKlercl crncifl- , ' ; . Miui.ih.clavoe ct ..!..'-; spungiam nlquelanrcam, <-'. ; ;, ,
ao titnlnm crnci iinpnsiluiii baC Inscripllone : Lcct , lits Juaserum, clf. ReAiirrrclioncm quie niundi
tuir *,
gnudium fuil qtioutodo ClirHlas Infernum coa- ; , *
culcet, Adamuniqiie reeujciiet , ximililcr et aifrn- " , *
sloneui. Ycniamus tcro od c]us quoqiie miracula; ; .
r..'! illuminatinncm, paralyiici asirlcla membra, , ,
f : 111111- . r. J . t u sanalain lifpmnrrhoBsain. qu-ectiaiu , ; !|5 *
omninm prima iniaginem Chrisli ex i r e faliricavii. ,
Pari qiioquo raiionc sanciorum corpora. cum ii
rniciaiibiu ac qnxstiomlius, qtia proptcr Cbrislum ,
Bcnm nuslrnm lolerarnnl. Prxclaiam lianu enar-
ratinneni ulileniqne picl-iram, idolola- , iriam appellarc audctit? Brevis quippc qiizdam ae ; ' pulcbra ilescriplio csl; quemadinoduin eliam aaii- ,
ctu Paler not.ier Cbrvioslainus Uixii: . bgoquu- <
qui' piclurain ccra fusaro dilexf. pielatc plenani . > , . >
Sanciue ilcm ac magnus Paicr nostcr Uasiliua ,
Elogio sancloriim quadraginla Mamrum, a i l : * < < Quia wpo ci bistorici cl piclorc rci cxbibent : ot
illi qiiidcm cas oralione cxoriianies: lii icro in , labollU pingeiiius. tninivcro fciaiigoliiim cripsil . ;
iacer ecriptur : quid vcro in eo ecripsit ? uliquo ; universam Cbriili carne dUpen&alioncm, quain -- , "
ei EcclexiK Iradidil. 1'icior ciiara simitcfjie 'V ''' . * . 'facii. laixlla dcKiipsit Ecclesix decorem a ,
1'inim Adam ad Clnisii nalmlalein, lulamqua in ', .
carne oBConoiuiain, taoclurum ilciu conlesslonee, \ ,
parique modo 1,..... ipsc iradidil: aique adro ; , \
unaiu |.--it- atnb couloxucruiil narralioneui, qua xjj
nns erudirenl. Cur ergo librum adoralis, ct , . (
labcllan) conspnilii?l3cdo,bxreiici:, quod ulrinsque , ; !
ditcrinven, ul cuin cauidcm ambo narralionrm , * [; ,
nnnunticnl, allerum adoreiur, alieruin sputis * *
, ; " 1
uiiliiiuiiu 0 i-al.uini.iic.il! qnia judicium linc
unn irridcalT quis doctrinam istam non abomi- , ;
/ ,
nfinr, ul duubus uariaiiunciu camdein expouentibui, borum aliud vriiorauoiicm I M I O . I I , pcroa- , ; lur aliudf En scieiiliatu; vcrius dicam insciiiani. , ;
Plaue, t i quii alicnle pcrtpcxerii.pulcbra quadam -j probaquc Evangelii Inicrpretaiio CKI roprxwnin- , lio bsec el rnarralio. Quippe cmn ea picior exbi- ^ . 4
\ c.al, qtiJL' Evangelium sermone rcicrl. Eccur ergo , ,
iiiiuoi .tdoraiur. allcrnui Aonleinnitar" Quid iuler .3 ; ,
: . ; cbaitam n aabeilum iuteie&i? uonn<* umlio c nia
lcria iu oper.iiu anam iransciml ! Qtiid vero U U - I I I - ; ; "II
lirnnam ttiittr ci asscrom ? noii uiriunqur ;; '
sccaici ct -- . 11: r, icquo in opcram Iraiiiil? ,
(Juid drniqnc differt atrameniiim a tyricn cl rcli- ;
quU inlouliii? Nimm; b.rc omnia cx pig-nciUis 3 <....; ; ': , .
iimltii paiauliir, imnquc stiipiori cl pialori usui
1
" RtfcHur" svnodi ail. 1 ( I i .

V A M . E
1
Bodl.ct . - .
1 . U . - 1 I O N I - : ..
317
A D V . JCONSTANTINUM C A B A U N U M .
318
/^ ^ ;
*e ttconomia* Cbrtsii
;., ; iitsioriam. Sic ct cgo, abstl til a&ereiii ajorcrn,
- jioi ; vel paricicm, colorumve maieriain ( sed adoro
. , \ ôrports Chrisii ilguraiu, el Dominicaro bicarna, , /. 6 lioneai: ,|uen.adoioJu..i ciiam sancius Paicr noaier
, \ , Cbrysoslomuf ait, llomitia m pettim: iCuni ioipe 6 r#- raloris iniagiaes ac expree&ae cfligica civiiaii iofe*
srr\pa " runtur, ipsi quoqt.e niagislratus ac populi, c u
: , \ * Jaastis acclamalionibos ae metu obviam proee*
* * , OJ dunl; ttoa labellas honorem babenlta, non scrt*
* , -, ptnrae ccra fua*, sed lerreni iropcraioris expreasae
, - figara^ t Sin auletn bonor ejuemodi lerrenuin de , cet imperatorem, cutn iHe pracaeas non sit, ac4
, , sola Imago : quam puliori jure coelestie imucra (orUCbrUli Dei noslri imago coli debeal ei ado \ ; & rarit rera roteernin! ul lerrcni iroparatori
1
imago adoreiur, ac (anlHin .babeal bonoreia;
, , Cbrisli antcm huago < oulemnatur. Clirigliano . "Q ? r.nm crrorcml Patrum, judictum oi docirinai
! ! quia judicititn hoc rbo non prosequaiur ? quis
; - impittm itiud dognia non . e xsecrdur? quid t i do
, ; prebcnsus ail. amens qpiapianj in lerreni impera, toria inMginetn spoere, p<xnx noa susiineai? nonna
, ; capiiia reua agiiur ? Imperatoris eniin Smaginl con ; , lumeliam irrogatift, ipslus Imperaloria faonori de^
, c , > Irabit. Nam t bonor imaglnis, ul ail magnua Basi* , < UUA\ad eiemplar iransit; aimiliier eliam dede* \ .
cxt el probruiiit. Sir qooque de Domini noelri JesoL
Cbri&ti coelesli IUgit imagine esl cogitandum;
, , ^ nimiruei, qui eam probro aflicii, Chrisio eliant
. - probttt inferre. quippe iroaginis ad. Cltti*
'
, ; atuta rccorrili pariten|tie dedccus. riane qui Ixia flnem ignominiooe babei, ipal exeinplari liijuriam
-Sptv-. inferl. Cominunia baDc universomm nofio ef!..
66* ;
QuU vero ravere non debcai a Chdsli injuria?
'' , 6
4. Yernni Oiimino mibi dlciurus es, incircum , , \ , acripium ea&e Cbrigtnm, cogiuiu inajorein, 4)17
, , - impaesibilem, iucomprebenfruni. Ipae qniNpie ei
- lioc dico. Nam cl ego iia confileor eiae deiiaicm
, \ - iadreomtcHptam, cogiutx majorem et ImpaaailM . ' , lem : nibilomipixa earo circomKfibi pofeti, qitalit
; in terra apparnit, cum U* qua? perpeaaa eal. êd
& * , dicct Iteruai: jam delneepa caraciu a.deitale ee , , paraatabail! auoquam illat ab invieem teparaiac
, $. 'AU' D iunl, uec in tnairi xtero, neque baplifmo, oc , - que in ccuce, neque to . Al ioquies : 8i nun ; ' quaitt deilas el raro asparaue fucrti.il, quoinodii
\ ; ; carnem solam circiimiciibis? Tc auiem mibi ccdo,
; \ ; lijrrclicc; qui&nam stitii lac cx Natre ct Yirgine?
; I x u ; ; nonue caro? qms iitidus siciit in Jordnuc?
; ; noune caro ? quia comcdtl ? qtiis bil|l? qula Uer
; , & fccii? quie mapoa etlendit in cnicc? quU posilua
. \ e*l in monumealo? nomie caro ?!ixc omniasuclinuil
, , caro, nec lamea x dcilalo sejuncia lait. Quia varo
, ; , de dailate loqui, aut quxstioncm movera audfat.
1
UA. Dc Spir. **HCto cap. 27.

t
4aatC ix xtroqne loco ^.
VXMM LGCTIOISLS,
- Ibid. . . ' Avûto
ta<&p*
S. JOANNIS
miiman.qnc xuaui |' r.-vr.-, utl r.. ii.j n.c li.vt. 11. 01 iini
, es <i'ii, rog, boniineui, qua parte ad Dci imaginmi fanui cei, circumicribcie potsitt uullus
planr. Non eniraqundio liomine oculii aubjecluiu
ett, iccipiroui ad Del ette imigioein; led quod
tittnie eonclpiiur. Nara quod csioculig tubjectum,
oniposiliii!) ctl el circumsci ipliim ; Oeui auteui
ioiplrx e*l, compoftlllonU exper, ac clrcumscriplione irujor. caro qoam Chrisliis ex iolaniinaia
inalrc taa iuduil, ipta clrcuniwrribilur , quemtdmoilum lerri apparuit. Ncquc boc idololairia
CKI, srd imaginii expresxio. Prorsu verosiquidem
veiicrit CbrUiui od abolenda idola super lerrain,
cur nobia iieruro idola reliqoitsel? I M cl ipso
> . . imagincm recil, quam non mauufaclam
DAMASCENl
32
\ [) I / ' taova
; .
' ,
,
II ,
. ', . ; tx
, ,
1-1 . Kol ,
' - '; t! '/; 1*\
c , ;
. \ . \ [ . \ ,
' ,
oppellanl, liaclonuqiji tupereii el adoralur, iiec .
|:...|: IUCflliS COIlipOS i*am iduluui vocal. Sed i acivistei Dcui per banccomtuiiii idoloiatriair, baud
IpMin reliquiuet in tcrria.
5. Fur(c opponai, non dixisse CbriMum ui imat'. ,
gines iacercuiu el adoraiemu*: aiquldem enimdl- -. f (,
aisxet, iiinc plane divinui eii Impensus fuissct - '
culius. Vcruiu ego quoque alia tibi plurct oraiio- \
ues ostendo, quas ab aposlolis et anctls Palribua , ,
noslris acccpinias, do quibu noa eialal Cbriali .
acrmo. Ubinaui coi Chriatug dixisge pcrliibeiur, ; ,
ut ad orienieoi conrersl adoraraaiuat vel ut crucera ;
aut Evangelium adorarcmHt; vel u l aacrnmiuum \ , 1 ;
corpus ct kanguinera Jejuni M i i n e m n u s ; vcl ai ne , ,
voi conjuge* eoronaremuat Possimqne ali qux- ; \ ;
ilam (ibt rcfcrre, qua? Cbritlui locutus eat: Q /, ,
M-d qnid i i i eil? 110 quoque, u: a tauclii /
Palribus acceiriinui, ita el crediinut : qiii a Deo ,
l i c d o c t i fuerual. Nibll quippe lcus tanciis MIH , .
esae oa-ulnnn voluii, tl*e ea vellt, quz hominuin ' , JJv,
.-onimodoel xalnil cesiura erani, sivu qnzdamno. ; "U
Oui ergo illud occiiltaluro ait, siqaidem idololairia ; I ;
i'H, ui pcreat populut qul idol- sic tuulia adorai? ,
4t caUmiiaiem! ul ab eo Kiuporc quo Chrislu* ad \ ' ; , (!
net deeccndit, ad uique Germanum palriarcbam, ; ,
adoraui idola pericrii populus Cbriilianui. Quan;, * (. dmiain implcri debel tupemus muadusTaed absil, , ; | ; ,
l > ;-. 111 boc ido!olalria slt! alioqui l i idotolalria ; ,
furei, quxdain lianc sallfiu aynodui abjieere eii* ,
1 i ' - i i , ac ros 0 1 8 ' ! " ' adorarcnl pro&cribcre. 8i
. .
prima syiKidux abjecigxei, debuisxci omnino D * , accuiida de lllix aliquid dicerr. Sin aecunda, at , ,
balicm lcrtla; sin lenia vcl rurxom qnarla; tla ;, :
1 . 1 . 1 . n:\ quinla; in dcnlque quinla, ciir non , ;
\ i-a* nbjccil cxia, quin poliut rem illualraTiU Ai-
que milii Qili-m negan, cauoaci Sjr-
nodi ' , ar rornm rapul oclogcsiiuuni Sfcundtim, ;
!: invcnics quo arguarii. Sic enim pronuii- , ;
; , 8
inninl deiicri Palres : In nonauili venerabilimii Imaginuin picluris depiclus cst agnui, qneni .
' Cau. ii.
1
\Ulil
1 I I I I I V S I s.
llmll. . F Ibid. '.) ,

' Ibid. .,;*/...*, . ibid. '.
Bodl. etijr
ADV. CONSTANTINUM CABALINUM.

322
col \'* ; ;, ; - ^ Prxruror dlgllo, qui ail gralia; flgurani aituinptut
* - ; nubii per lcgero Agnnin Cbrltlum
-.tj , - Deum aoitruin przmooilrani. Anliqua* ergo 0
'. *, - gurai ei umbrat, ut veriialia xlgna cl cliararteres
erjv . ; t*T; Ecileiiae tradilof couiplecietiiei, graiiani lamen
:; iv ; anlcputiinius, el Tcritalcm, ean ul lcglt comple, *5 , nienlum uaclpicnles. Ul ergo quod perrecium fsl,
, \ci culorum exprestlonibuf omnlum oculli aubji xiV ; , ciaiur, ejus qul lollii pecraium mumll, Cbristi
, ' Del notirl huruana fonna characlcrtni, cliain iu
; -.3 .]>..]; ; ( - ituaginlbus deinccps pro velerl Agno exhibert ae
; ; ;, depingi juberoui: ul per iptum, Verbi Dcl bunii Halionis alllludinera coiuiderxnloi, ad mciiioriam
, \ quoque cjns in tanie coniervillonia; pauionltqoe
. > ; , ae aalularia morlis dunmur, tl mutidi quc ei iia
, , ; R parla cil, rcdcniplionis. Quandoqiildetn, lia- , tA reticr, Pairea sic deunlcruni, qnid naceixe habucriimis terminoi Iranxgredl, quoa illi ptisno! ; , e
cp.a , ; - runi, ac scbixma in Eccleiixtn iovclwre? An rarxcia
* , ; emn qul Piirum lenniooa convellii anaibema rc ?], ; ' , c i p e r e t l p i i videlis quid patraverltit, oec lan!/. *. ; - dcni malo ccitalii. Si qnidem id causarerii,
;. , ' fuie recepui Imaglne* poat exiam lynflduni,
. , , - habcroa- aliquid qood objectaret. Cnm autcm ob
- Ipso Cbrixli detcensu creperinl llerl, nulla vnbii
, . ( eai crhaioi ilandi mio conatat. Quzio le, aee
< ' leatc, Judcia offercnilbui Chrlilo nuiuitma Caeaa , , ; ris infignilum iaiagine, ae tenlanlibut iium t-a
| , & adoratide exxct; noune eii obilruxll :. :
Reddiie ergo qiiss aunl Cossarli, Ctetari, cl quas
;
IUOI '.. D M * T Vides ul os illod ImpoHuluin, lniqnam eoraoi lingoam couipescuerit *
t / . xa\ \ - Q 9. Viilesixet xanclura eTangelitUm ac ipotlolam
l.ucam; iiumie isprcliosumliiieiniraiissiiiti icnipi-r , - que iirgiiiis Marie imaginetn pinvii, el ad Tbeof-jv ; ; ^ miiii? Nc vero hxe inlelligiaT Non rcci pls limc doclrinam qtie b ipto Cbrixii Jesu
; Domini uuiiri adveniu pnedlcanda erait aiqoidem
. enim idololairi eaael, ona jjiicin aliqtu rnodox
, ( , abjeciura erai latagine. Aia eox anteriurum tyno \ , doriuo Palrea, blasplicmiat aliai ac bzresei coui*\ . * , tacM profligare, nec do imaginibni fninn inlli- \ ; \ cilda. Ai, qo-rxo, ollana bUipnemla Idololairiara
, ttperalT Qnl vero Palres, qoa leviora fsseal,
; boleveruni, quodqae omntum gnviitimam erat.
' , } in piniiriem popull inUclum rellqiicrmu! ied
*, ' -. - dice, neque caa Patre adoraue, neque calcnio
; !, D comprobuM. Qul ergo Cbryiniiomm ail : Ego
; ! quoquc odamavl picmrini cx cera ruaiteta " t i 6 1 9
, ; , , iiem Cregorluf Nyitenua " : Nonquam vidl
; ; - tanctorum piclai imagincs, cl sine larryralslrana, - ItiT Quamobrcoi vcro aanclu BaxlUos neccato
! , ( babull ul lai.io labore CauareatB prteret imagincra
; , ; Clirisll comprciarna veru aia, qoed ii lniagi ( , ' , nei nou adiiiarcnii Ac r i e nxie eas proa
Drtti. x i T i i , 17. ilattb. xxn, 21. ' Cbryi. bomll. Q*ad idcm til Itghlator, VI. 'Crej. fiyti.
Orai. de DciUUi Filil ei Spnitus aancil.
V A R I * LECTIOME.
i l -. Cwo qnaddam ailAratlnnia rral cciunx pensilaiio Cztarl, C<MI uprem
Ui . de q'io aernrali! Franciscus Lucn* iu Mailli. Jansrniu*, Ettlus. Coatertt.
1
323
8..JOANN DAiMASCrÎ
334
bris atTeQCfunt, neqne prtKutcaverynl, aeqiia idok . . .. , . ^
appcllaYerojit. Tuquoquo, *J noji vis.eag yiorare, ^,, o05sic -* *1
neji.mera babea/qi^cogat. lnlerim autem nee pro- ,.^ ~* /af briini eis in'erae, nec idoJa tocans, anjrnse lua? . . >. ,.* iiUesituni afferas. Quam mulutcinpla adesque sa- , UpA / . cr;B saiictoram exornabatuur iwaginibus, cuin di- , . 1
vini Palres synodos celebrarenl! quis aniinusDo- * ,roinum cruci affixttm in imagine considerans, non , ;
adoret ?
7. Illud Moysis objicies : f Noa faciee tibi om. . *,
neui eirailUudinem, aeque quas in c<Blo, neque , .0 . , -^,
qiiae in lerra s u n l ? >Ita: nihil quippa ejusinodi ; ,
fecimua, aut veaeraii eamua, nou aolero, nequc .,/ <
lunaj, neque etellas; nequa ea qua? sunt in terra ; , . , ; , ,
non bestias; noa pecora, noo replilia; nqn horum , quidquam fecimus val coluitnua, aut genUlium roa-. , ,. -: $
re illis servivliuiie. Sabil id dtcas cum Davide pro- . ^ <
pbeia: c Sunulacra gcntium argenlum et aurum, -. ^
ppera tnanuum Jiominum. Os iiaben)., et non lo- * , \ *
queaiur
ete.. Enimvero baec Ha se babebant, . \ , .,
uiaiebal PropJiela, Yeruno genliles ea deos nomi- , * >
nabaFii, ac fcnquam dcoa coiebani, nec Deum nllo , ,
modo agnoscebant. iNos autem non ita : absit! ^ ^
4mo, ut priua declaravi, sandam et individiiaro, ' , . ,
inconfusamque Trinitatem cola; sanclamque pet , /^ iienUricem ac saacios omnea : venerandas autem , . , .
ac aacras eonim tmagiitos, propter dca.deriua, ^^
muliainquc in eoa dilectioiieio adort> el osculor; .
non lanquam deos, geniilium mare, absii l aed , " * * nfol:
11
aicut dicebam, uli 8U)mnariaoi pictoria arle de- ^ , ^,

acriptioncm, el quam facjle iaicrpreleris; quem* / /.. ^ "
adniodiim cas rccepil Ecde*ia* Proiode eiiain lo- , \ , .
qminiur, nec muia? prorsus sunl oaaoieva eenaua .
oxperlcs, uli gcnliuai idola. Omnia euim pictura , ,
quain inecclesia legimns, autCbriali ad itos de- ,
wissionem^ aul Dei GcnUricis niiracula, aul saa- ,
clorma cerlamuia el resgosiae, velul ituagiue lo- ,
quenio, eaarrai, ênsuuique ac meiiiera aperii, \ .
4il miris eos tiifaadisqne modis aBiaulejnur.
8; Nam rogOf ubi reprBSODiaaie imagine secan'. , , 4;# >
<hmi Clirieii Dei nosid. advealuiu inspexerie, quo- $^^
taodo veniat ia iiiajeslalc; angeJoe iicm taiiutaera , - .* ^
rauliiiudine cum Vtinore ac iremore ejus a$ai$len- - ^ ^ : . ^ ^ >
*o tbrono; igaeum flumcn, qaad de Ibrono egrc- . .^
4liens peocalores devoral : rursu^ vero, ubi adejus D ^doxieram jusôrum gauiJiuni ac JaiiUUm videria, * . ^
utijue exultanl in conspeclu Sponsi: qata, qua3so, \ ,^^ ,8?c animo ei corde dttrus el obstinaius cxsislis, ' ^
ul ireinciulaeiilius bome lueiuorianoacompungaria, ^^;.||,
nec apud le. repulans, aciionam iuarum e.volva * ^^,
libros, ac geiuebundiu non lae.rymis oppJeas oca- \ <
losT Ecce ciiiiu loquiltir oxprcssa hwc \\i rmagiBe , ,
ftgura, CIIITI c^regia piormn gojiia, iimt 6 2 0
~
; . .-
piDruttifacinura. Vidcs atcttnaiaui rcpiaeseiiialiu- , ^
:
Uh
- Exod. , 8.
' Psai. , , 5.
Luc. , 8 .
VARL i.feCTiONRS.
Borfr. : aopzu'j.ic . * EitlcHilandoii., vcl ; ut ContbcGs s, vfil 1^> Msontlixc
iii Dodl. usquc ad .' * Uodl. . Dodl. d!:cst . Bodl. .
ADV. CONSTANTINUM CABALtMJM.

326
. ; ; \ nein ? nonne illam liorain aspicis, ijnin sias, tiUxc
** , , \ coutueris ; ac 't i.imirum ad CiVristi dicm el jadi* \ ciiitii, iu qno abs lc extgcnda esl ralio, aclulum
, , ; sislaris 1 Expcrgisccre laudcm, miser, offusasque
' , , , - lenebraa, quibus olmuberis, amovc : ac sicul una
, * \ - nobiscmti bapiisit.t graliam consccultls ee, prelio , s.que corporis ac aanguiuis cumnitiaioiie donalus,
, - iia ei ejusdem adoraliunis consors fins : nec eiinul
, , ra qnaj fiilei Clirisiianae sunl cie lcns, Ecclesiia
, , miiiiteiis, alia quidoiu credas, ul aia vero rcjicias,
, \ nec petTecius liliua ejus eflkiaris.
.
%\ , , *
Veruin ats: ManufacU. non adoro. Ncc quid
, .. loquaria noati, aul quid adures. Nam rogo, nonno
, , 6 geettesia niaouiacta eaf, crux ilein, Evangelium,
, , , aitare, ac rdiqua ecctoffre tasa nonae baec honii ; - nuni mantbus, qua componunlur, qua acfibuntur
, , - qua aediflcanlur, qua denique aplaolur ad Deimi, - nisleriuni? Universa quaj in eceleaia suni, manu
; suiil fabricala, oculitquo ccrntiniur : ac tiqiiidem
, hujus tenlentia; ee, nulla eornin quae oculia anb -. ; jccta 80nl adorabia. Nam quidnam tpse ea? nonne
\ , visibilee oculos babea, manugque, ae pedea et
\ ; omnia merabraT Quoniodo qui visibiliioa, adoras
; iavieibilia ? eet eiiim lempug cum invisibilia ad, ^ ores; oiHi. neaipe ia tuo ipse aainro, ad solmn ma , leria experlem ac invisibileiB Dearo, in menle lua,
. elexmundo corde, porspicaeem mealis ocxtnni
, , aperueria. Sin ?ero boo goluro eagiias acaeniifi,
, \ C ohomo, nibil eorum qoae in ecclesia sunr, adora|> , \ turas as: quin omnia execcrabcrie : ondo fit ul qwt
), .
ahum, in hie qiitt ad fidem spcclaal, sapit, ae
fastu glorialur, impius iuvenialur.
r
. , ,
10. Qnaeso te, bomo, si te gcniilis quispiam
, , conveniat, rogaverilqne : oeleade mihi fidem luaiii,
; \ uiego credain : quid es oslcnstirus ? Nonue eum
a rebus sensibilibus ad invisibilia snbvebes, ut bacc
; * , libens amplectatur ? narn si dicas: Is !o quem cra \ dimus invisibilis est; ctijusnaro conluilu movcbi; , lur, ul coiibcienti tuae ac fidei credal? Sed ei
, primom sensibi.ia proponis ccu mdimeuli loco,
. ' , lum vero paulaiim ad invisibilia aUoIlis. Qui vero
* , - ialuc? Atidi. Ducis eum ad fcdcsian.; cujas ei or. ' nalnm osicndis : sacranim imagtnuin flguras apc , * ris. Yidel infidelis, ailque : qnisnam esl iste, qui
; criixi ailixus csl? Quis bic qui resurgil ac senig
- illius capui calcMi? nonnc euni per imaginem eru ; 0'jy\ , diendo, respondcs: Hic qui aiLxtis esi cruci, Dei
(Krsoc , , Filius est, r|ui ad (ullenda intnidi j>ccc;Ua oo fuil
& ; stipplicio aiT< iius ilic qni rcstirgil, ip e esl qui
, > - secumprimutn paienteiu Adaiii, ob pr<cvaiicaiionem
', - lapsum mortmiJiKjue resusciiai. Vluique infernum
, $ tot jom saecuKa viuciiun, a quo ille insolubibbus
; vinculie ac vcciibus iu infcrioi ibus lercoe pariibus
* ; ; \ icnebaliir, procnlcai: sicquc seasim emu ad Dei
. cognilioncm provebis. Deimle cum ducis ad ea . crum bapiisipi iavacrum; videtque in piscina so& , . lam aquam : lu autcm qi tid^lis r, aquamparis
. JOANNIS DAMASCENI
328
ter ignetni|ue ac spititum inspicis. Cuin ero cliara ?; . " 5i Ixtfllle bapiisiui faclu* pariiccp fucrit; lunc et ; , \
ex seniibili malcria ad invisibilem rogeneralionem ;
robur accipiel. Tum ubi ad sacrain corporli >:i . ; ;
tangiiinis Doiuini lacramcDloruin colcbraliooem , ,
& \ * '
vcncril, 621
'
toluui panem ei Tinum ; tn
auiein curpu ci sanguliiera qui cx iniemeralo la> \
ire fluxit, iiiluerix : acsiquidem digr.ue cflkialor, , !
parliceps illius fu, paulaiiwqoe ad luaia Udein ei \
cugaitionem assurgll. Videi quo pacio a rebus ocu- . '
; \ .
lis lubjeciii ad invisibilia eum aubvehia? sle et
T*j , ,
iinagineni riiibi cootldera. Vides iti ecclesia poal , [

lain, 6ivu Uei iiruglnom, sie unctissimz Dei Geni , , /.;-.:;
inris, xive tancti Joannis, aul qaamcunqucdermim , \
in lcinplo rcpcrias : lura ex corporeis coloribui . **\
aniiiiinii elera*adimaglnem eonieniplanJam, aiqna , , ; ;
ad ipsam depiciz rci formani el conspceiionem. ; *--.;Namet egocx le quxram, Iruaginum hosils, vl- , ; "'
dixlin, Pelrum ? vidisliisPauluini vidisiiii.sancio-
riim apusioloruoi allquem ? AspexUti primum mar- \ !
tyicin Slepliaiiuui, aut sanclum queiupiaui aliutn ? \ ; ;,
Al vero exisla inaleriali figura , mciis et coglialio
lua expandiiur ad euruin desideriuin ei ainorrrn, .
ei qntib carne luii oculia non vidcs , bos spiriln,
repraieniaiiie imagine, conluerls.
'. , , \
11. Ad baec objlci ncnm angclum idit; cur
augcluiu quoque pingimi Quinhno vidcruot ; \, \
uiuUl angulos. Vidit quippc non raro lanciliiima . \
Dcipira Cabrielem " ; mulieres cliara unguenla iPtx .
ferenle, euiu IvUtent ad uioiiumenluni, videruut , ( * ( ,
angclo" ; apotloli quoque viderunt, non soluni * - \ TJJ \
in inonoinciito ; ted el cam in carcere csscni.vc- . ol ,
nii angelui, eoique lnde eduxil " . Propbelx qua- . , \ , \
qito liaiai, Ezechlcl, et Daniul, alqite, ul vcrbo . '
dicain, mulll aancti angclui vidcruul, quanium \ ;
liuuianus oblutui Terro puleraL Lndc diaiu Dio- , ,
nysine Arcopagiia " , diilribului ordiautu eoruin '
prlncipaius dcscribil, ac veluli m iinagino repra- ; .
aeiilat, iiec quiu id Oal proliibel: quinltno dil>gealer expouil, quamobrcru quadrirorma llla cxpiimanlur in av.uiii ae beatiarum figm
12. riir.ii lconomacbus arguil dicens: quat}\ \ )* ;,
ro n-ru angelot eOlnguul el reprxscniaul velul \ ,
kabcrenl bomiaii foriuain , ac duabus alis in- , urudo? Num naiura angelaruru aluia ci? Ve- ; ;
rum audl qai cauiradici : noooe saucia cl ejut- Q ' . \
dem cetcn
ceMiilia Trluilaa incoiiiprcbciwibilis csl,
, \ , \ , iuseparabilixque et individua , el qua* ncqueat , \ ; ; ;
corporeis oculia upcUatl! qoi ergo roluii in la- ; ;
beruaculu Abrab.e boxpilio reclpl '*T nonnc Deifa- ; ;
niulua Aiir.iii.nu vclni Imnrnir. formaui vidil ci [] \ , \ \
adiiravil " 7 notinc cliaui Lol fralri* ejus Ulius , ;
qtiox vidii angclos diiua ad iubverimla Sudouia ; ,
prolixlns, bos boiuiuis rcuin carpentea ; , \ ^1
, l e t
" Lnc I . 28. ' Marr. XTI, 18.

Cc. xviii, I seqq. " ibid.
" .\< i . v, l'J-".
" Co-/el. Ilitrarth.,
V.VRI/E LECTIOXFS.
Uo.II 11 Snrb. .
* fjjdl
dccsl .
< Oudl. .
cap.15.
" Exreli l , 5.
ADVERSUS CONSTANTINUM
CABALINUM.
330
e,
; iler, alque ab sceicata illa urbe gervanteg agpexil T

oi , Acqui nalura agpecubtlea DOO eranl, eaden.ig ; tione qua se hotniaibua aceommodani, vigibilea
* , faeti t u i t i : non velut eorum naturas torma ejug, - modi qtuedatu easei; ged quanlam res looorporea
* coaguetudinera cum corpore ioire poterai, taatai
. ae coosplcooa illia prasboere, qui eo gpoclaculo
digoi exatiteruat. Qaocirea nog eiiam humano illoa
, , babitu pingimug, quo tonc apparuemnu Alarutn
' autero ornatot gubUletn ourum Daloramiigalflcii,
* , , ublimemqae tc in?ieibiletn, ol qua in iclo oeuli
a coslo ad torram deacendeodo veniont. Aique
' .
adeo vog ioianientea ralionem nullain babetiaqaani
advenut imagineg afferatig.
13 \emm objicit: Generaiio hmc imaginet 2
*. , * ' , - sibi deos feciC. At oec quod jattuoi aat conaema
neum glt causaria. Tuum quippo esi, ut impeii \ \,. iam pfebem doceaa, quo hoooro prosequi opor*
, , leat veoeraodaa imagiiiea, eiaque veueralioaea
\ , , exbibero. Nam rogo,giquig ruslicae, apparaiiu
* booorifqoo rogii neacius, uaum aliqoam palali , * V&JLknpar , -num booibaeni obvium habeat, quem velul imexora , perator etoel adoret, girc oliam igaoraae, bunc vo Kut imperatorem ista voca eompellet: Domiw,
; , tmiuTcri xtat ;aoin Jouarug , ui moriaiar, exai
. i i qui adorat, lum cai adoratio adbibita e*t, quia
, iaiud por igooranUaix fecilT Plano non ett JoaU
, - aenteniia. Quia deeet mdera a acieniibua ioalruf.
Cttrag, ut gnamg quig bunc doceat noa etgo illum
, , - ^ iffiDaraloron, aod cjua pnefoclam ac miniglrum;
. moneatquo palatio aedero Unperatorem, nte
, cuiquam, ni la publicnm procodat, aui videndi co , * piam faeoro. Hunc in modum, gi qai per ignoraa . Uam erga Cbrigii imagioem errabant, hi doceo , , di oranl uoa eggo aam Chrieium ta carue, ged ejoa
, imagiaexu Nam Cbrialua doiiaio incinwmacri .* ptua eit, nec quigquam eura vigurugegt, niti pogiremo, cum iit secuado adveatu goo procesgurua
.
eal: gicque omaiao imagioeg adorataeni, amplexaiique eggeal.
f.
M . Ad boo giqaidem Sngliloti guot epigcopl, pre gbvteroniixqao ac diaconoram ordinoa, ul plebeiu
, doceani quomodo prccandum git, quave ralio. , ne oporteai adorare. Etenim lomina Ula, veri
, pagtoret el doctorea, dueeg illi aalulig, nibjl aliud
, , hi g^culo curabaol quam ut populam docerent
, - qaa dueunl ad aaluiem, utpoio qui voro Deo
?eilenl rationeto pro populo reddere **. A l no. Ot glraieg opiscopi aibil tliud animo agiiaot, xiai
, , , equog, boomquo armeola, acreliqui pacot1i agroa
* quoque, et ul aurum congeranl: ul frumealoxi
* eadani, ui vinum digtribuaot, ut oleum gint l i braturi, ut laos ei aerici mercaturam faclori;
\ * , nibil aliod aiteoto coagideraat, nigi moneUB noiaoi
, \ el poadus: inengaa Sybariticag quoiidie perseqotiii** tur, viaumquo odoraiam ac grapdoa pitcoa^pre , \ , gam aulem guum despiciuat, euoruroqtie
9
" Gen. , I aeqq.
Hcbr. xy. 17
PATXQU GR. X C V .
1
331
332
soiliciii, aftiHt nullam curam iiabeul. Ila plane *
liujus leniporis episcopi lupi facti gual, nl Scriplara * \ loquilur *. si quos de gubjeclo sibi gregc in , .
lcve aliquod peccaluin lapsog deprebenderiAl, fa- , ol ile conlra eos insurgunt, aliagque aliig saceeda- . \
ueas poenas irroganl: pasloralis dignilalis parlea , neiitiquam allendenlcg, suum quoiidie gregem, non
, \ uli pasturee, sed velul mercenarii coagtderanl.
* \
, ,
.
15. Jam quxgo, quem gcquamur ? Ilagnum Ba\ * ;
ai&iom miraculorum palratorem, an Pasliiam, qoi ,
iuuUoruin aniiuU exilio fuil? CtaA fldein habeamua ? ; ;
Sanclo Joai.ni Cbrysosloroo DOaniteiilise fiam do- 4ceiili el aaluiia magiglro, 'ao Tricacabo, per , lurbilionig ac perduionig magislro ? Gui erimue ;
dicio audientcs ? Gregorio tbeologia praecelleaii, ; an profano pairiarcbse, tiaivereique populi 2 8
, */ roate pesli Constai.t.no, qui saDdam de gacrig et (I), ;
venerandig hnaginibus doclrinani ex aancta Cbrisi- Ecclesia exagitavit una cum suo cognomiae, qui Roinaiii hnperii eceplra iudigne leuei? Quxto , ,
le, bonio, quibug obseqiiatnur; venerabilium . ,
pair.arcliaiHi.il cboro, qui in gancla et qiiiveraali ,
priina gynode ad setlara U6queclarueru.it, quam
iiiilla non regio a sumrao coelorura ad ierminoa ,
Goruui comprobavil; an bypocrilis liisce sacerdo- ,
libus, nunc laadem spurium dogma Efcclegiae in- , fereulibug, quod pairrarcbarum nemo, nullueqae ,
llironua auclorilale eua flnnavii, quin poiitts Q , \ proacripserunl, libellig emiesis quibug ilttus au- , \ ,
clores traduxcrunt, ceu iavieam Deo dociriaam ,
cotnmenli fucrinl, adversaque eccleaiasiicis re- , \ gulis sanxerinl?
;
46. Quem rogo nobis praeponamua ducem, num
\ , , , celeberrimam ac plaae veoerandam Btgniierorum \
sanclorun.quc Patrum aynodum^ an acephalum , , istud Deoque ac saaclia ejus exsecrabile convenli- ; \
cutym? Plane enim acepbalum egt, el Deo exo- . \ *
8uni. Naro quis palriarcbarum ei inlerfuitT Ro- ; , iiiauus \enire noluic. Alexandrious nullateaua . , *
paclo adfuil, neque plaae Antiocbefius, ac nec
", * ,
pioraus Uierosolymiianue. Qualis ergo eal ista sy- . uodus nullum babens palriarcbaruni ? Ea syno- ;
dus sit, cum quinque sedes palriarchales uaam D , \ *
aauxerini fidem el confessionero. Sin autein vel t l ,
unus defueril, vel se non submiseril ayuodo, , , cjosroodi Jiec synodus sil, scd perversa coogre- \ \ ,
gaiio, vanilalisque el arroganliae conciliuro. En
$ , vide inaHgnum conciliabulum, quod raplores,
3, \ ,
" Ezech. , VI; Micb. , 2 1 ; Sopb. , 3.

VARIifi LEGTIONES.
* Forie ., vel .
NOTiE.
(\) palriarclue. Palr.arcba.is di- . 11U gmialis indignum vinim polius, quam quam indignus , $ed poiius dignnt .
patriarcbam appellilabant Galbolici, Quippe qui magis fatriarcha, quam pMrtarcha &
, inqnil Sltphanus Vilae Siepbani Junioris ecri- cUuas vitut est. Allusioucm quam primo loco oiai*
plor, . . , sil Combcflsius, in ulroque servaTi.
SS3
ADVERSUS CONSTANTINUM CABALINUM.
331
; non paslores, adversus Cbrisli Eccleeiam molill

, , sunl. Ut autcra certius noscas etira cceiuni syuoduta non eese, sed concilium vanitaiis, inquire
' ,
el disce, ol suum ipsuro palriarcbam, indignuni
, . plane qui pairiarcha foret, qucm creaverai, oc , \ ; cidit. Quis tandem coMum bunc acceplom, i . e.
, ^ capiie careateai, non riserii? Postquam enim capui
* . H 1 sibi .mpoasuissei, dein projecit, imo obiraocavii.O
6 ( cjeciiatem t odemeniiam et lasaaiamt Quia beUaii.
; , bancce Bynodam DOD irrideat? vel biac quiaquo
, , noverit, nulliua ean esso roboria et iodignam quas
vel apud Deum, tel apud homlnee accepta sit. *
.
17. Non ilaque consentaneuio ett ut eam eyno*. ,
dum dicamua, sed concilium Jadaicum. Quippe
. coaira Chrieuim simile huic coaclum coocUium
X*P*C , fuii. Quia enim roa.orun auclor bo&lis nosler dia , , bolus, qai ab iailio geoat buinaaum impugnal,
, ' cum Bebrseorain geniem id tetuporia Deo cha , ram oeae cernerei , iovidia ia eam exareit, ut , qtte illos perderet, peasimaTa eis eogiiaiionem im, , miait; ecilicei Cbrislum aon esscDei Filium, eed
* . aedaciorem, qui perdere Jndaeoram goalem vel , leL Quamobrero, inquil, apprehensum com oc cidite. Tutn sacerdoiea coacio Juda3orUai syno, \ - drio, ex ilio concilium inierunl adversus Salva , lorem, ut eum teoerent et occiderenl. Ulum tia , / que 624 tcnentes afflxerunt cruci, mixtumque
- felle aceium, in.poeiia calarao spoagia, ejua ori
. - admoTeruDt, acecplaque lancoa eacrum ipaiua la ot , Q iua transfixeront. Sicqxe ilU qui olim filii fueraat,
. a palrUrcharum iagenaitato excideruot. Simili
, rursum ratione vident boaiie nosler diabolaaa
, , Deo Cbriaianam geniem redamari, ingenti erga
* eam concepio livore, multia eorum exiiium roo, liens, malam banc ipsis cogiiatiooem immisil;
, nimiruui idololalriam eoee venerabilium iniaginam
* * * , - adoralionem; suggessiiqua ut eum cullam despue , . \ rent, ulque ab eo, ni vellent perire, reailireni.
- Concilium itaque facieutes Cbrietianorum saeer , - dotes ona cum Augustis iadigoe imperii acepira
- teneniibua, ei more lyrannico in regiaa vettibula
, * coovolaniee, accepio ex malia cogilaiionibua
, consilio, ipsi quoque inania ac stalia adveraus

Domini nostri Jeeu Ghriati imaginem nediuu
- Dgujit; ac pro Chrisii carnia crucifixloae, qoain
, - Judaei pairaverant, sacram ejua imaginem acale ot * , eiis suis podibut procukandam damnarunl: ut , que perdili Judaei acetum felle miaiutii propi
LECTIONES.
Bodl. .
.
f BoJt. .
* . .
>> Bodl. .
Als.
(2) . Quit - eui Romanut pontifex atunsta non e$t canone prrtnoukarum ti inierfuit. Eodem modo Slepbanuaeipiente rn ecclesiatticas abique papa connilui non
Joaior dispuiasse refenur in Vila aua, . A8I: debere; ueque AUxandriuus ne koc omitiam, neque
, Anliochenui, neque Hiero$olymitonu$ f Nicephoru
ttixtp - quoque CP. legendus esi iaiiio dispulatioois eum
' , Leoue Armeno, el in fragmonto libri de ixculpaia
, * , ^, Clirislianorum lide, quod refert Allatiug lib. Ite
; Quomodo mcumtnico $vnodm ,
perp. con$en$. c. 24, n. l i i .
t
335
uaraul, sic el Uli
aquam calci miscenlet, ba-

culo apongiaiu Irupoiienles, iruaginis vultui quo
ejtia iu carne fortiia exbibebaiur, admoveruui
et oblivefuul. Loeo aulem lancex i l l i u i , qua
(ons viuo CbrlsU laiua c o m p u D c l u m fuii, accepio
gUdio eam eflossam ei abrasaruex Eeclesiaoblilleraverunt, iiopletoquc Judxorum opeie te ipti diabolo
tradideruni. calaruiiaiom I sluliiiiara 1 Cbrialiauoruio errorero I u i el qui idenlur ease Chrislianl linperalorei el ponliflces, alienot se ab i u calpala flde feceriul: n l c l i p i i , quaoquam modica
occaiiona, in Judxorum baraibrum geipsos pnecipUet dederial. Vae tibi, alieue a Dco diabole,
-)ui Ubrisiiauuiu geuus cum Judxit pcruiiscoerii.
, ;
, toO
TJJ
,
,
, , \ , , , \ ; . "Q !
I
\ ,
,
'
, * ,
,
.
18. Eu-nim si bxrnsim banc nog qui Eccietix

aiumni SUIDUS, scruiali diligenler fucrimne, i m p u
caiu iuveiilain nancisiemur. Quippe nupcrat '',^ iinpiciate longe superat. Nam q i i x
anie exxiiieroul, ia buuiaiiaoi Cbrixtf uaiuraiu
!< .]nii; bxc auletu offemlil iu deilaleai : quia
nimiruui iu t* Qde quam tibl Clirialuiadveniuiuo
vlndicavii, c l qua nos ab idoloruiu ineano cultu
l l b e m i i , tuiu per aancioa dliclpuloa auos, lura
per venerandos niarlyrea; i i i pcniiut deleilt, ui
IIC Bieoioria superslee eseci, oec ea aliquit ez
nomiae appellarel, I J Z C blalerones rursus ccuniniuitcuBlur, memoriaaique revocaoi idolorum, el ea
lnani: uec jcelesii alque iniqut iiovei uul. ab Q
'. *
', ,
.
. !
* , ;
, ; * , ,
, , \ , \

, \ ,
,
ro u i p o r e quo crnciOiui C b r i i l a i m l ac resur ;

r e i l l , paulaiiui c t t p i i M culluin ei adoraiiooetu
; .
idoloruiu <1<: lcrra profligarl.
'. \ 1 19. Nam qni primus h*rebiui iuspiravii, quia

veieraior el tubdolu erat, imperium arripuit. \ , .
,
Cun euim Conon appellarelur, Leonis l i b i no- ,
ineo ascivii; propoeiiuin boo aoind leniumque ,
.
muluaiua ab llebrxis. Etenim aliquando deambu, ; ,
lanii unie (uiceptuui loipcriui, all Uabrxoe qui *
dam : Fuiurum u l ui s i i imperalor. Cxlerurn iraperio el bonore longxvo poiiere, si 6 2 5
nodo . , ;,
earum q u x libi dixero, tenax fuerii. Abjice quod .
, ,
liaUis nouuMi. deincepsque Leo noaiinare. Te
.
quippe lu>pp.rao(e xubverteiida suol simulacra,
I J U X CbrUUanoruin Qdes colll. Quaroobrem D
,
nilhi pollicere fore, u l ea evenat cum Itnperlum
ol . ;
mieri. IIU ergo ceu etca deceplui abytai draco,
.
poniioueB tcripio dcdil, ui <iuem bpuorts cupi\ t , ,
*
dliat mdignuin licci jam leoerel. Quocirca u l rc
\ ,
cvcnlu probarenlur, imperii illc acepira capesei
v l t . Pnai decimutu aoiem annum, cum in publi .
\
ruai proccdens Itt ducein illuiu perdillonii oLTeu, , ;
disst, oblaluiuque vcluli tuppllcis libellum sceleatiia legliau, mox jussi eura ad xe ln regiam
,
vcaire. E i quo unôtt accilo Hcbrxo isiu, i m , ' 'ECpatov VARI-E LECT10.NES.
I Bodl. .
337
ADVERSUS CONSTANTHtUM CABALINUIL
338
, - pieUtis atm tymoiyst* et conwtore, xil vere fera

( , keUuay Eoclesiam ixilliit, muliooque ex ea abt , ! , Iraefoa, $ quoqae tkix discerpsU: el quoo
, iilt ooa tioo dojoriikis geooemt, paleraiaqae do , &7* eiriob odoearat, hos Uco mairis eceaaitudiBe
, , - aUexoo ei eilorreo fctii.
,

80. h exxi mafe vitam abniftisel, staiiro pro*- ^, , dift exsecrandom ipaioa feroen, ejusqao maliiiai
, - duplo effecia* batrta CoDStanlinot ille, qai ab
, ipsia cunla, ab ipaa tacra ct loUmhiala pitcina,
, . Chrtsiianam pieUie ao idem abdicavU. Cam
. , eninr adbot tofaes ln aaxctat Sopbiae teteplo
Axoot. pouliflce et paetore noairo Genoano bapiizaretur,
dtim loterla. clamat patriarcba : Baplixatar talii.
- \ Domine Palris el Filil ei SpJritua aancii; > oia, , tSm turpls Ule Ecclesia bofttia, alque ab ea alienus,
, piacinam lotam foadavii, omeeaquo qui aderant,
, impori alvl t x i exereawai>ortiin fetore implevil:
, ' ila al aacrorom anUstea ae vaiet Germaotia excla maveiit: ffic eril anagnxa Eccteslas feior. Vide l i i priaam e)oa maliiia faeixaa; earuUia qualo
^ ' * acelxa admisit operaiosque eoi. llodo coroite qoa , Ifa seaBdala bxretix princepa novalor tavexii. I B * ixemiei califiBOse ejos aolmas corporitqoe .ateri . - UoBero.
*>
'. C 21. Pottquam enim .mpernim capetsivit, ejot

,
aiaiim leaioritBa anroiboa palam Ixnotnlt. Qxippe
edioioni mieU io proviocias omoes diiloal *uae eub , Jecias, Jubeaa ul omnea aubseribereBt, aeque ad
abolcndaro veoaraBdaruro imaginutn adoratioaem
* , , aacramenio aslringereat. Ac sicot noa bodle, cba
rissimi, dicimua : Eamat ad aaaciiMlmam Del
Genilriccm, aivo ad aaactoa apotlolot, vd ad
* aaBCtos quadragiala martyres, aof ad aaxcium
* protomartyraai SCepbaBooi; hec vafer illa no qxl , Aan audirc axtiSBoJt: qui toxcii nuncopal.oM
, taodif adempU, taMtiftliBan Dci Gooilrieexi
dkabal aoxilio poat obUem taaro aemini ette

, petae : taBcloi ilem apoatoloa otooeaqoo beaioo
, ixarvyraa eoa ROB eaao qui iotercodere va, , loani, oau qui por cracialxa qooi lolerabant, libi
, - dootaxal profaerinl, euae iptorum animaa
* aappliciia Uberarenl: ac aubimle oibil jonraixk
, . " illia accideto a qBibxa iavocaBtBr, vel qai ad ipxoo
9
Y A R L E JLECTIONES.
k
Oxld ai , val , ol legeadam arbitralur Combeftsiuo, vokul Paxlua aieâl,

fxaa iUrum pirturio f Liuera eubobscarior, qaa aaUeta aifBitkalur CoprooTnxm Bfohiboiato
ne vel Beipara, vot apoatoli, vel manyrei tanoti noocapare&lar, BOVO BIIO oacto fidoiet ooa lavoearotit.
Priafrxoi teoUlum babeoiHs a aancio Sifpliaao Jun. mart. fn iptioa TiU : Quinim eroo, aiebat, fmtra
fBaoxxt umcU mppeUmbitur f , fcxoiW,
; . ; 6 * ; ', ' Annou ex om*ihi$
HMrtis, /xaltf, *po$loti$, ei BtarivrtAxe, taxeli focaaxixm eapxnatxlfx, $l dogmu coudidi$th diemid*: Quo
ftbtad
ejHilolot. Unde umtfex Qnmdrigini* mariur**. Quo t$rot od t*mrl*tem Jhoodorum; md
tmtptm AcKium, et $imiU$. Sic exempla locoru regiasarbia ulrinque homiBca indicant neBliqttani
eunuwoo: qood Unden vidU fembeBaitfi. Secimdiun GopronymiaoaB impielaiii eapxl ideaia fnA
570.
939
S. JOAIWIS DAMASCEKI
340
accurrtint. impuram linguam, ad malun. exaca- ! "

tam! sceleslum os, quod blasphemiamin gancto ^ !
loquitur! Nisi post moriem Dei genitrix auxiliari ,
nobis possit; quae nobis altera protecUo et subsj- , , \
dium erit? Quis Chrisl.anoniro genlis flt adjutory ;
qui illie opem ferat? Nam.si quempiam matfam ,
alicujua habere advocaiam coallhgal, hanc oaini ' , ~
modesiia, atque bonore oolit; nec ejus fnterccs- , eione spretiro habita varut ainceniaque fiiiu* snp- ,
plkee pro geniili, famalo aut amico offisrentem . *
.nexaodilam repulerit: quam velim ea qnac uni- .
verso snblimior hominnna genere eat, ipsisqae eu- , pcmis spirilibus , qtiac corporis epirilusque casli- *, ^
lale talis tantique Filli maler eflecta esl, apud ; ipsum qucm de &a incamatum genuit, inlercessio- * !HS flduciam non * i l habiiura ? Etenim incompara- * ,
bili el incomprehenea poieatate pollei; cujue lestea ftli sunt, qui ad ejue proteclionem coufugiuni, ei ! quaro io ca|amilalibua grUudinibosque qaotidianis
prompia aitnobis ad coram et auxilium impendeadum.
i i . Deinde vero, qoi non eum pudai tn aposto\
los ei martyrea nuita verecundia bkspheniare? Si , ;
en.ma1.quie virum sincera sibi junclum amicitia ,
habeat, qui ae aepiue pro ipso morti objecerit, , [ \ ]
tanta prorecto illi necessitudine ei dUectione de- , ,
vincitur, i ab eo neque diebus, neqne noctibus * , \
ivelii paiiattir; quin pra? liberie, aut etiam uxore omnive preliosiesimo pignore huac cbarum babet : * \ , noaqae cum aimuB mali, bona qusedain reiribuere Q
. conlendlmuB a quibus di.igimur : quanlo ma- ,
gis Chrislus cujue viscera misericordiie plena suiU, ,
quique booorum est amans, qui in Evange.iie pa- ; , bm clamat: c Voe amici mei estie ; ei rureum: , \
Yado vobie parare locuni, el ileruni veniam ei .
accipiam vos ad meipsuui ; > qui etiam alia voce , % ,
per Propbelam declarat: c Ego d i x i : Dii eatiB, el ,
iiiii Excelai omnea *. Quodti illos deos nominal ,
propter amoris unoerilatem el neccsaiiudinem , po- , ,
tiori jure poai mortem babeat l sanima Aducia ; .* * ^;
libertate intercedaot. Anaon illi sunt quibus tifeer ;
acceesua patei? aonnequerum eei post mortem glo- ; \
ria! nonaefirmafideaapud fuii ? Quiaam inter- '
cesBoreB ad Deum illoa non habeamus qui talia ;
gtftBerunt, hlsque muneribus egregie perfuncli D ' ,
, ; ^
B H B l ? Quidni supplicaliones eonim nobis praesidio
eiol ? Qoot barbaros hoslee eua ex quo moriem ' obierant ope, qua averterunl, qua deleverunt? ;
; >
Quot mortiieras calamilales ingpeclione sua in
ronlrariunr raularunl ? Quam roultis baciemis ex ,
periculis supplicaiionibua eeruni sumus Hberati? \ Aanon oportet tot lanlosque palronoe ac defenso* , ^ ,
rca ôstroe expressa per imagines sitniliuidine repraesenlare, eingulisque diebus honorare ct pro- ; \
v
19
Joan. ,.15.
a e
liodl. .
Joan. xnr, 2.
Paal.
LXXXI,
; Joan. . 34.
AMM LECTIOINES.
Hodl. . * Bodl. ?.
IU
ADVERSUS CONSTANTINUM CABALINUM.
342
, -^ ciAendo revereri, quo per materlalera isiiiismodi

* ivjpra?ttBUlionem ad ip6unm.eC exettiplar priwige, * .
niura bonorem referamus? Quos carnaiibaa oculis
propler tempoiia eircumetantiaai non cera.maa, hof epiritu aaiulamas el obeecramus;
uti
laot, ted otquiroodovivant Deo.

687.33 Quisoam,rogo,auctorearam atersionSs
*. , jibi,
; , esl laulaque oialiii? Piana nemo aliut proler i i , lum priacipera qui haresim hanc *nalo dolo ia . cepii, horao uliqoe levi animo ac ingenio. Si enim
, , - Ecclesiain, qualem eara viderai teauissel, utque
\ , decessores sui imperaiores at poa.iflccs earo coa( , tiaueraut, baudquaquam adversus Deura injustt liativroeditatueessei, nec aiultum oe ipsius ser. \ , , menem eruciasaei adversut Ecc.esiam. Quippe
- \ D U D C draco ille anperbl leesustanquaaivile maa*
, cipiura dejectue esi, etqtil meBtem in Scriplurse
* \ profunduni demiaeral, \mo auno hnpieiatie
, - gurgiie suffocatur: qui deroumque decossoree iin, , \ ,... peraiorea sapieBtia auperaiarus sibi videbamr,
, ' noac veliK Beeeioet quienam fueril, aui quo. ' * IJ ' modo*
.Sic cura vorsutua ille obca*a?U, qui
, , ai Adamo Snsidias olitn elruxerai. Qnemadmodum
\ * # enim Adatno dixit: In quacunque aulem bora
, comederie de ligao veiilo, fiea ticut Deus, el eris
* ' cogBoacen* boaura et matam " ; iia et I I U B C
. , \ cliealem eoum eodem modo deeepit, inius anitno,
voceque tenaibili ad eutn dicent : l a qnaconqua
^ auiem die imaginum adorationem eusiulorra, bea, ^, , tus eria, omnetque regea l e m prndentia el an, - norum diulornilate auperabie....., Neque alrad
. ejusdem cum eo ingenii bominea audaoter obji , ciunl, aisi quod ia dio imperio potitue a i l : ne - ic.BBi var quid loquaatur, boB)inet Deo invisi.
Nara et diabolus niundi hujus princeps appellalna

e s t , aique in bac vita lllos remoneraiur qui voluolatem ipsiue fecerint.
*.
84. Enimvero vafer bic bomo el imperio indi gaos, Cbritiiani eognoroeo gerebal, et in Ecdo, , . giaoi iafrosaua ae si ejut ovia fore videretar, Cbti*
, ali aaBguiBem iodigaA biberai, inleoioralaitiiqve
\ , iliud corpua comederaf. Qaanobrem clojBena Dt^
. minut poBBiteBiiaoi ejua preatolabatnr, velnt inAo
* booi aliqaid edendnm easel, atque, u l dieebam,
, Balvator muadi Dominue aalulert ajos qoatreni.
, , - .i goa eliam anooa ei coBceaail, ui siqoidem ln
" ' , booam frugem coBverterelur, bona voluntate sua
. - salulem obtiaeret: ain agere poenitenliara nollct,
, , nihil exinde consequereiur prseler aequUtae au
, * bxresisqtie praemia, quae ejusdem fidei conaortiboa
' - periadeque ab Ecclesia separatis reposila auni :
* , \ nempe igaem inexsllaguibilem,etvenBemquinoa
,. , dormit, ac lenebras axieriores, et quae his slmilia
,
snnt.
'. , \,
25 Obsecro autem vos,. dileclitairtii, ac quisv
11
Gen. -, 5.
on
* JoaiK , 58.
VARIifi LECTIONES.
9 Bodl. . Sorb. in marg^ Sic Bodl^Deerat in Regio. Mox
WtMWt
lcgitiir ^. * Sorb. forle . Bodl. . * BodL
,
4
3S3
S. JOANNIS DAMASCENi
quis limili errore obtecralui ei, rctlpTacai lan- " , ,),
dem, nenicrn eipurget. Cum enlm diabolv . } moliinr boroinetn pordere, aniioam pariier ac , \ ,
menttn ejus excaecat ne cognoscal bonuia. . *!
cro ecrnicmur 8criplurai et Iradilionea Palrum , ' ,
eoi imiiemur u(, sicut Inventmu* Eccletiara ei

quo Cbrislui ad noi dcscemtil, ila qaoque eam
, \ conserrcnine, iia ei eoniradamut, nec Pairibui
, ,\ nooirii noa ipsi separeraut, alia quidein tegenlw, , alla autem inlelligenleg. Ke fulura alia gene- <, ,
neritio aualbemilo merito porcellai, tf eeOdial, , , , ,
lanquara Q2& Eeclesi * t u: - ac Irgibu eon-
iraria aenlicnlea. Niliil nos plane ipal finei lerne . K-J.
javabuni. Deura precor ct enixe rogo. quanquam .
pecealor mta cccloque BC terra indigau*, ui par- *, ti \
leai mibi inter Palrex illo*, qui apiiogenl!g abhinc , annit clanieruiK, aexque unclli ei cecnmenlcig , \ '
eynodig adiuerual, non cam icopbala illa, con , \ .
cedere dignelor. Ne, qun-so, tisque ail divllia,
\
tiique ad Toluplatem, utque ad inaoeni gloriam . , cd ad sanguinis nsque effusioncm conlrssioiii
; \ noitra) bonum Ormumque fundamenluui iimnnlDm
, , letieamu, ot ei nos audire mereamur : t Fideg tl; . >
veslra salvog fecil: ile in pace . Qaara nli* <,
uam coniequamur omnes,grali el liuwanliale Dei ,
noslrl Jeta Chrisii. com quo gloria, honor, ado' " , . xai
ralio, Pairi ei Spirilui Mnclo, nunc cl semptr, e(
,-'.. , ri\ ;
. taecula aa9culorum. Anen.
. .
B
" Luc. , SO.

V / LECTIONES.
Rodl. .
628
EPISTOLAM
AD THEOPIIILUM IMPERATOREM ADMON1TIO.
Epislolam que sequitur, ad Theopbilum imperatoreni, Combetisius Jam antebac edidit in

Manipulo rerum Conttaalinopolitanamm,
e i Rcgio cud. 2503, acceptam, Joanoi vcro
Damasceno oon esse adiudiiviodam agnovit, tuui propter sljrium, lum propter temporuco
ralionem, nec DOD ob aecernendi aucloritatem, qaam inilium et iiiiis ostentant. Nee mala
ruraum afllrmavit vir erudilissimus, cam ipsam esse quam trium Orienlis jpalriarcharum
nmnine scriptam fuisse Conslantinus Porphyrog'-nru:ius dicil io oralione de Cnrisli imaguie
Edesseua, cujus verba hic altinel recitare. Posiquam enim retulil quod Edeasa) in obsidione
Persica acciderat, nimirum eiplicala aupra muros Domini effigie, Persas a strue lignorum.
iuam ipsi circa urbcm paraverant, eodem modo iuisse combaslos, quo Chalik>i olim qui
fornacem Babylonicam incenderanl (uiue quidem infra legcris n. 51), subiungii :
; , ' ;, , '(!, , ,
/-;- , '/ ; ' . , ( . : , , * \
* htrc mulccndi aurti aut fucum facicnai cauta

uullo tute conncla nobi$ natralio ut : sed Irti iimul patriarcha Job
Altxondrinus,
Chrislopkorvt
AtUivckrruu, et Batilixu Bitraiolymitamu,
leripterunt, iieque rm te habert
palam fectrunt, data ad Theophilum imperalorem, gui violalor estet imaginum, epistola;
yuando ntwpe longa dititrtalione divina eue imaginei et tenerandat ailrucndo, hoc ttiatn
delibarunt. Atqut proUxam tpittolam itlam Ugrrt po$$il, cui lubutrit. CflBterum noo una
conreoisse patnarchas Oriealis exislimavil (ômn^Rsius ul epislolam haoc ecriberent, sed io
una primum dioecesi, et ab uno pairiarcharum edtlarn aiiisque probalam, communi calculo,
cxque ouiriiuiu uinte ad Thcophilum missam ese. Quanquam cx oralionis scric videri forsan
possit, unumquemque ayiDbotam suam ad earn condendam contiiliase, propter varias quo? in
ea leguDtur narrationes a tribus illis, sive Ecclcaiis, eive dicecesibus, acceptas, quarum tamea
315
EPISTOLA AD THEOPHILUM IMPERATOREM.

31
sit apud primitivos auclores. Scripserunt porro i i antistites, inquit alibi Combefisius,
DOO oer Theoaorum et Theophanem, quasi illi primum sub Theophilo in urbem venerint,
quocf qiiidam opinati sunt, refellunturque ex ejua Vita et Theodori epistola de suo et fratris
Qertajmine : aed longe postea, cum ilh annos plures sub tribns quatuorve imperatoribus in
vtoda fixisaent.aJiaque jam cerlamina desudassent.

04
SANCTI JOANNIS DAMASCENI

EPISTOLA
DE
SANGTIS
AD THBOPBILUM
VENERANDIS IMAGINIBUS.
'. \ . 629 * QuandoquideiB igiiur secuadum divinara

L ~ _ ~ . . . . . . t- "
I
J U
. . . . ^
1-
1. . _ . . ^
WJ_ .
,
voeem qo* ait:
Si duo ei ?obis
conseuserint
gu>
, , per terram, de omnl re quameunque pelierint, fiat
. illie a Patre meo, qui in ccelia eat. Ilbi enim aunt
duo vel Iree congregati in nomine meo, ibi som in
*, . * snedio eorum*. El itcram : c Acciplto Spirituni
* aanctxm: quoruro remiaerilia poccata, reinitiuniur
, * , - ela; et quoruna retioaerilia, relenla aunl . Rur \ * c \ tumque: c Sedobiiia anper aedes doodecim jodi . cantes dttodecim trtbva Israel . El i i t r u m :
* c " , t Quaecuaqoa ligaverilia super terrain, erunl
, Hgata el in coalo; el qiuecuoqne solverilia
, . > \ * snper lerram, eruol aolula el !a COBIO*. a
06 , , Alio demum in loco: Non pro eia auiem
\ rogo tanlum, diefi Dotn.nus, aed ei pro iia
, . , , qai crediluri ! per verbum eoroin in mt: ul
. , ~ omneo anum aint, aicut to, Paler,in roc, ei ego in
*, tva , lo. Et ego elaritateni quam dedisli mihi, dedl cie,
pap , , v l aial conattoiniatK ia upuro, ei ut cognotcal
^ * , nundoa quia dileiiaii oot eicui ei me dilexiali,
arf , , - el ubi cgo suni, et UH ainl mecom, ut videanl cla . ritalem meam quaro dedisli mibi . > Divinai qaofaoi" t , qoo Peirus aposiolua a i t : t Dans Spirilutn aan\fhr clum iltis, licul el nobis , > ol par douum genll, , - baa tribuerit Deua; quenaadtnodum ei lioguia
. , loquebaBtor et propbelabant. Rursusque magnn
, , " Paulus orbia praedicaior et magisler: Posufi
, , Deno ix Eeclotia, iaquil, primum apotloloe, ao, . > cundo propbftae, Uriio doctorea - * Quapropter
, di?iooraro apotloloruoi saxctoriituque ac beaiorum
tdv , C p
deflaUioaejn et rcgulam aequealea, in maw , - & f)ei Ecclesia, ubi. concordi patiqoc sensu alqoo
I t r B I D
latlk* xviii 1 tfc ioan. xx,

* S l A c l . , 18. Epbes. iv U.
9
S3.
Hallb. xix 28.

f
Mallb.xviti, 18.
Joan.
XVII,
S47
S. JOANNIS DAMASCENI.
StS
tentei.tia fixa decisio fit, agiturqae aootis epalan- tv |
tium in voce exaullatioBia et confeasioois , eadem , '
lenentes rectae fidei symbola, claves scilicet reli- ,
, .
giosae et sincera doctrinae, haec aubecribimus.
2. In eanciam, consubslanlialemque, ac vlvifl\ \
eam Trinilalem credenlee. Dei Verbl in came dis- , pensafionem confltemur, necnon sanctae aniver- .
sales synodos: lic el veneramlas itnaginea pari atque vttiflcae crDcisfiguram el divina Evangelia .,
religione ei cuttu amp.eclin.ar. Qui non ila sen- . 01 ,
tiuoi, hi aini anatbema. Qui non Ua credunt, procul .
ab Ecclesia exagiteatur. Fides hc orbem illunai- .
navil. Qaamobrem qul alUar senlire pra*un.pe- . rint, aulva eccleaiaaticarvm tanctionuro aut iradi- ,
, \ tionum aliquid evenere tentariat, hoi anaibemaU
zamus ct reprobamus. N.tail ealm in Ecclesia .
catholica obliqoum aut dUlortum esl. f OmtlU , .
quippc facilia euni .nlelllgenVibus, et recia inve- , . "
nienlibue sciealiam . Nam, ut divina ejoquia , , ,
6 3 0 babent: c Toia pulcbra est, et roactila non
esi in ea . >
'. 5. Alqua is qiiidem qai Gbr.glianisaimi imperii
primus fundamenlum posuit, ille inter imperatorea ,
apostolug Chrisii, magnus et justua Coniianliaua, (1)
qui ob innuroera facinora. quaa nulla BOB laiido ,
d.gna fueruai. bene de Eccleata merlio eat, qulqae ,
Arian.cse impietalis lurrim labyrinihi iaalar an-
fractibus perpleiara diflkilisque exilui, aolo qua- ^, vii, prselucenleroquo igneis fulgoribus columnam, *
aupersubstaniialie ac vivificae TriniUlii consub- Q - . *
siantialie oliliaro, orbia linibus accendit; prinia , .
exiiniaque ac singularis erga Cbrislam verum , Deam noslram pielalis viclima, imperalorium rel- ^ .
pnblicae nuioisma nola hac iiisignivit. Nerope (2) ,
quod in coelo coroscura apparuil cracie Salva-
lorie aignura, Cbristique Dei-honiinis venerandam ,
iraaginem, una cuin aua ipiitti, ctelato opere illi
impressit, quo cceleelis Regis pra terreno majorem , ,
poientiam declararet, pacteque iiidem fodera et ,
alia coacordiae commercia, eamjam unua grex , , \ .
xnaqtie facta poteslaa etaei, angclorum alque bo*
minum. Siinili porro ralione qua Teneraadam co-
Iendamque ejui in carne versaolis erexii iinaginem, , .
orisque inletneraii linleamenla omnia quibue viioa ,
eat ia lerris perfecius homo ex inlacta Dei Geni- D , ,
Iriae Maria, ei cum homimbus eat conversatos ; *
eam corporis forrnani reprasaeatan, qaam beali ,
ac diviui aposloli Ecclesiae eaibolicae Iradiderunt. *
Quin et piciis ddineaiionibua, lesseHaloque ac
muftivo opere iUam.exornayit, Chrieli Dei-bominis ,
dcdicaia figura,juxla alquediv.no afllanle Spiriiu ,
B
44
Baruch , 58.
IXOTiE.
(2) 888.^\%%%.
(1) . Graci el Orienlales
Evangelii propagaiorea apotioloe appeUUaul: in Cbr. 525, . 206, mtmmuDi rapra?seDiai, =ia qwx
primis Consianiinum asepiua ln eolenni ofllcio qno medio venire Iranalixus draco, cam itiacHptione
incmoriam cjns reôlunl dc 21 Maii, niodo - 6PB$ P U B L I C A . Nuiliia vero cxslai bodie fjuxlem re, modo dicunl. la tropario ante feruni hic ex Euacbio Oricniales painarcbae, im
quo pun$t$ manibus precantii fa$tkr contueri r~'
Matiilinas, . $
vidcnlur.
Dominutj inlcr imp$rator$ *po$tolut.
1
Psal. t i , 6. Prov. , 9. * CanUiv, 4.
11
349
EPISTOLA AD IMPERATOREM.
l Y ^ i l o t j o v ^ . \
gigirfflcarani. Nam Mallhjei
Evangelium post annoi oclo a Chrislo in celum
* . . , recepto exaraium est. Ilarci vero, po*l annos
4**, W ', decem: Luca?, post quiadecim annos: Joannis
(3). denique, post iriginti duog, iniperaiore Doiniliano.
, - Quocircapriusetiara jn ecclesiig pingi ganxit.vivia
, coloribue exarando, oativiiatem in Petbleem p, , pido, invisenies pagtorea, Uagoa munera offercji , , teg, glella? curgum, juslum Simeonem suscipien , , leiD, Joanncm bapiizaniem, tnauditonim divino , rumque miraculorura osteneionem, aximiam ct
, \ viviQcaai resurreclk)nem,quaaque delnceps pairaU
, , \ ab aposiolis prodigia gtint. Ha?c enim Kccle . eiae regiila et tradilio est, Unigenilum, Beique
, - Yerbum ac Deum noslram, qui ioilii expers sem
. , pilernusqiie eel, el a materia remoiissimus, nulla
, , , ', , dielenlus mole aoi qualilale imbuiug, infiniue ma, ;, gnitudinig, qui langi nequit, qui ex nihilo concta
, ** ***
produxil, qui angelicae et incorporeascoeli viriuies
- sermonc golo condidif, qui coelum palmo melilnr,
, ac lerrani manu conliuet, ac pngillo aquam clau, dil*; qui cum impollulig inanibiig formaveril
, boiuinero, bomo ipae ex sancia Virgine ac Dei Ge \ - nilrice Maria sine mutalione aul variaiione factiia,
, carni communicavit et sangaini, animal ratianale,
, , InteNigenliae 6 3 1
scienlia? capax, triuro forte
, cubitorutn inagnitudiiie, carnis crassilie circum, acripiua, noglre sioiili foroia conspecium csse ac
) , materna? simUiiudinia proprietalea exacterelelisse,
, Q Adamique formaro exbiboigge.Qaocirca depingienm
. , curavit, quali forma veterea bistorici degcripgere;
praslanli atatura , confertia superciliis, venntlia
, , , ^, - oculig, justo naso, criepa cftgarie, subcarvum,
, , , , elcganli colore, nigra barba, Irilicei colorit vulla

pro raalerna g.m.liludine, longis digiiig, voce eo, , , , nora, soavi eloquio, bla.tdissimuro, qitielum, lon, , , ganimem, patiealem, hisque aflince virtulia delea
., circainferentcm, qulbng in proprielalibui Dei vr . - ritig ejug ralio repr*genlalur; ne qtta mulaiioiiig
< , , obumbralio, aul diverailalig vartalio in divina
" Verbi bumanaiioao depreheoderolur, veluli Mani, .
cbaei dclirarunt.
".
A. Enimrero divinas Lucag apogiolos ol evan , gelisla divinam ac Teiierabllcm casiisaimae DeimatovoYiou , ^ iris Mariie Hierosoljmig adbvc in carnc vivenlis
, el in sancia Sion morantig imaginem, temporalig
U . coloribug in labella expreggil, posleriaque velut
, [\| in speculo coniucndam reliquii. Quam curo ei
. oslendiasei, ail illa : llea gralia bancce eomita , t * bilur. Sed atiud quiddain eslinaudiium alquc gtu . \ * - pendum magis. Guni euiin apostoloruni principeg
Pelrug el Joanneg, qui Deum viderant, Lvdda.,
Autijj quam Diospoliui vocanl Uierosolymisque octodeciin
, * , - miUiaribus distat, morarcnlur, oratoria domo sub
1
"Ita. X L , 13.
.
(tj Ino, gab Nerone : Apocalypsim vero gcripsit sub Domitiano.
351
tocalione nomlnii malris Domini ac Deipane pwv olxov '
xdiflcala, roganiibus illis u( ad letnpli nuncnpa- , lioiietn Tenirel, respondil : Ego qooque illic - ,
biscum adsutn. > Ac sane divina quadain et tnvi- * \ ' .
ibili Tiriuie, flgnra iUlus vWaqne efllgies In una \ \
columiiarum imprcssa fuii : venienique Det Ma-
tf r ac tuam contuiia Ggurani, gaudto alque iu-
pure plena eliirta admirala est, quod ille qui ei ae , \ ,
faciu etsel liomo, malerntin clarltatcm feliciia- \ \ lemqne augerei, itnpcriito culia ac veneraiione. Incolumis mansil barc flgura ad Jullanum usquo .'
qui a Cbritiiana religione dcscWil, quiqua san- ," ; C Ypaciam effigiem abolerei, Uebraeos quoedam siaiua- , , if' 1\
iiui subraliit; qui quod in una e letnpli columnii ,
imago erecu eisei, otnncniqne sliluram. purpu- i
ram e( aroictuo) ioluenliom oculis objiceral, ila ^ , , m vclui viventem ei loquentem eam coosplccrenl, , mannorarla arlc effodere illara conati, splendi- ,
diorem adbuc nihllque varianiem in columnae .
profuiidilalc repererunl, Md ei plura alia lignael
adcniraiida prodigia in saiictisilmse Delparenlia , -J, imagine facla tuat diviaa eadem tirliiie, qua fu- * '; ,
gaalur dxmones, morbi curanlur, leproii nmndaD- , *\ , ,
lur, viriuicx, languor oiuni e( ioflrmiiai Tigora \ *>.
retliiulo taoaniDX5. Quin et ipse omoium Salvator el Domlnus,
'. \ \
cum adbiic ln lerra ageret, lancli vullnt sui ex- ,
prcwam in lexlo liiieo efligicm, Augaro cuidata , \
magnte rvdeseenurum cmiaiig regulo per Tliad-
ilxum aposlolura niiell. Divioo namque tui vuliui () .
absierxo xudore, cuncta illius lioeameoia 632 ' ^ ,
linleo Mrravii. Quain efllgietn pnruagniflca cele- ." berrioiaque F.desscnorum civiias ad huoc usque
diem, liaui! secug alque teeptrum regium relinens, ;
praeclare gloriainr et exsullat; Chrieio nimirum , \ *
vero Deo, qui boc eara muiiere doiavil, tigna pro- tv ,
digiaque in populo exhibenie. Quo in genere cum *
aliquando " Per&aruin rex Cotroes inci-n&a circa J
nintoa ejui cx lignia oleaginii pyra cuncu salo teaua ia faillain el cineret redaciurus esiel, i- , \ ,
dons taociiiaimui, qui lunc praeerai ineiropolita,
brevi fore, ul omnis populus ardentls pjrras ineen- ,
dlo enecarciur, veneranda bac impressi a Dao au-
darii elala lursum imagine circumil tnuros: mox , ,
b|
dlviaa vlt quaedatn In venli iiirblne liatuque vebe- \

inentiore egressa, ln boslea pyram convertii, ae ;,
pcriranMundo, cos qui circuro aderant, veluli ; , ;
quondam Ciialdsos Aeeyrios combuwii.
.
6. Quoadam insuptr, curn qiria asperiuDtii I U '. percilio la Salvaioru Iniaginem lapidem eusiulix- Ttj ,
itatis ex illiua ore egrrsxa columba, vici&tiin , corriK lnlravit: plaue lo Spirilus aocli locmn
caliginoso leiroquo recepio diabolo, ci pro luce , *\ \ ;
" Narral Eagr. Hb. , eap. 16.
() Otaxtatoxi Sic alii Pbilippuia diaconiiin apoololum dixera !

quo lentu Liicat eumdeia Pbilippiiru CTaiigelikUui
I er Thnddaum. T l i a i ! i l * u m TOCal apOtlotuiD, i|Ui-m
dixerai, Aci. ,.
Eiisubiut e tepiem diacouis fuissc uaum tctUtar:
353
EPISTOLA AD THEOPHII4UM IMPERATOREM.
354
. ' nigerritoie airiaque subeuui.bos lenebrit. Quiniaio

I ; , alius etiam pnefecti digoiuio Alexandria fulgeof,
ciun tanctaDi Deipar iaiagioem Sn Majoria eccle , %\m veatibulo potilam circuinaoDdo, scpe geaio
# , ' varbisque illuderet, quadaro nocio adbuc penrigili
, apparere viaa eat daos toauim cunucboe cooiitoa
, - habens. Tutu il.ius dislentia ma-aibus ac pedibui,
, eaque sancto euo digilo membra exaranlo, stalim
, manuum pedumque ex lacertls ealcaneiaque con 0 fraciax cotapages, haud aecua ac foiia e fifcti avulaa
- deciderunl. Ad basc, a.ium queoidatn dicunl, qui
, ipae bia aimilia eadem in urbe pari prqcaciq.sibi
, iodulgerel , qoique duni iappariioribug inae , - quenliboi aaylum quseriians, ad venerandam Dei
. Matris iiaagtnein profugisset, ipsa sub ouininn
, * oculia botnioem aversanie, prjestntanea; neci velut
.
inimicum ei insidiaiorem Crxd.cuin esse. Enimvero multoa saipe prspeil aodacia offeodeotet,
aeverior nec ftoliia uliio inccssii.
P. *
7. Deficiei me tempbs i l ea velini eoarrare,
, , quaecunque teteribua et qul ftoperioribus saeculis
, fioruerunl, a sanctia apoaioHs, Patribus, el magi* - sirla ftancita aunt. Mibil divino afflalos Spititu
* * quique ipti Deufn viderunt, aposlolos laiuii : sed
\ - ea qua Spirilua aanclus in lega et propbeiis, et
, , Evangoliia locatut eal, ba*c docueruoi, baec et
' iradiderual, bisque a fiaibua orbit terrarum a
, CbriaU) glorioeo adveaiu aduaque saculi Anea saii, . ctam JSixleaiam exornarunt. Yerum eninmro bo , ~, stia ille veluslusque generis noetri ineidialor, bo
- aX #
1*^ a^m \ _* t
. ^
*
H AW m t M4*k *m !{ JAMI SA l-tkltA*AAak>
X^9 -
,*_
noram
livore aique invidenlia ubescens, turbu , leniam afflatu suo baeresium procellam, aaevienie
, . veluii fluclus, conimovendi nulluni finem facit.
, quidem Conftlaiir.ua, roagui Coosianlini imperii
, - ecepirorumque successor el bseres, eximia3 radicis
, \ putris rainus, Arianorum erroro aeductus, oon
, levi succussione et raotu leniaas quod jactum a
, - palre fundainentum erat, bello quod idolorum
, auperstiiione pejus eesei Ecclesia* illalo, Eccle ^. aiarum propugnacula columnaaque concutiens
, ' - 633 elislu Liberio namque Romanae urbis papa,
*, - Albanaeio Alexandriaa viro maximo, Paulo aliero
, CoosUnlinopolis aolislilo confetsore, Euitalbid"
, clarUiimi oominls Aoliocbeno, aliisque speclalia.
^ * D simia sancliaque Pairibus exgilio relegatis et fuga - tift, sancia sandorum impiis ac Meleratia homini. bus concredidit. Tum aequacea sociique el adju , , lores, Julianus primogenilui SaUna3 Cbnaiiani
, , nominis deserlor ei praevaricalor, consimilique
* * inodo Yalens, qui elai a Cbristo non defecit, ejus
lamen perseculor el impugnaior fuit. Verum sta , lim a radianlis Occidenlis pariibua spirilxale ftidus
exortum, magnue Tbeodoaiua adversue Spiriius
, aancli adversariuro Macedonium, qui palriarebali
\ , ftollp ejeclus eral, aanclorum Palruin concurren*
libua condliift, maximum Cbrietiana) pialalift de .
cus, avmbolum tanctuoa, quod inviplabile maaerei
Eccleaiae figene confirtnavil*
/ , ' xaV
8. Hujua suceetaorea fuerunt Arcadias el Ho-
355
356
iiviiis. horumque rurtut, Arcadii prolc* Tbeodo- , \ 4 "liut : iiiin dcuuo gangrxna depascens, Nesiorio bominls cullore, Euiycbe et Dioscoro, TerUaien) , . \
in injusiiiia dclincniibue '*. Vcruin incnlila cst , tv '
iniquilas tibi " . PrxslaiUissirouH enim regix ' .
pielalis jurieque cuslos Uarclanus, coaclo sanclo- ; }
ruoi Patram caMii, iropios in lerram allisil. Exiode ;
ab alii quibuedatn herum asperea saliugo cst .
illius lixresit qux Deo passioneru ascrlbil, Severo, , , Jacubo, Peiro Fullone, nonnullisque aliia Impieta- 6, , \ lie el nequilix purgamenlis; quibuscuui Zenonia , '
manue euoima lyrannide mililavil : quoc religio- .
iissitnortira imperaloruin Jusliuiani Magui sanclo- , ,
nitnque Patrutn Dei nulu collecia aynodus, veluli , canee (ameiicos ab Ecclesias cceiu abegii. Postea > rursuin, ecclesiasiica: flnnilatis turriloruai prupu- . gnaculornni impugnatores, Honoriue Rotnanue , , ",
Sergius Augusix urbie auliates, Pyrrbus iiem et , , ,
Paulus, Cyrus Alexandhnus, Macarius Anlioche- , , nus, Theodorus Pbaranila, versuiissimi malorum- , \
que aucioris arle, ad bzreiicz pravllalis lerraro ^,
illlsi a retigioao iiiagnoque Justino " sanciorum "
Pairum- aspiraate Deo collecix synodi calculis
damnaiionis analbeina retulcrunl.
.
9. Deinde aliis bisque pluribus bxreslbus palex
'. \ ,
insiar au glumx, ex astiva area exsuQlalis, ac ^, \ ;
velull exvieulis tnaria fluclibus dissolutis; quid ,
venirera trabens loriuosus serpens, bumani gene- , , ris ucctisaior diabolus ille xiianiurum laior? Aliam , Ttva
quaimlam suecilat iinpieialis el bxresis lurbiDeni. . . .
Deiquc Verbi immulabilem irilemcraiamque \ '
incarnaiionem, abliinc annis iSO, malo boc re- \
mediuin orune et curalionera rcgpuenie depasciiur, ^ *
', per ejusmodi occasioneiu : Tbeodosio Adramylinl
gencris imperii scepira modcrante, ac Jeza " &
Arabuni principatue duce, duo quidam Dei hosies , ,
Hebrzi (ul scmpcr ac ublque gens illa cervicem \ , \
erigtint adversus Dominum el :i 1 t-1 sus Clirislum ,
ejue irerail), boraines prxsligiis, soriilegiis, vcne- \ , \ Dciis, dxmonuinquc auguriia impcnii, ul qui , asirnlogicam aricm quarudaai conseclareotur, Ju- , ;
dxis Isauris afllnilate juncti cum essoni, 6 3 4 ,
vagiqm: hinc inde pergerenl, Arabuin aulam po- " *
tunl. Hos adveni&se ci qucin dixi Jcza nunliatur. \ (4(5
Felicis viix innos pturimoe, longumque principa- ^ \
tum valiciuaotur, ei modo it in aniiiiiiin in- ,
ducal, ut Cbrisiianoruru ornaluni eTerlal, Jesu Dei ,
bominis Salvaioris uoslrl cjusqiie parcniis imagine " , \
cx ccclesiaruiu seplis extcrminata. Tum ille, ul ,
ui.r ainans porcinisquc moribuB bocno erat, !m- . \
posioruiD cuusilio morein gcrens, Orienlis Ecclc- ,
siaa omnes pcriurbavll. Spes laincn miaeruni fe- , " 1
14
Rom.i, 8.
"Paal. , 12.
'Imo, Comtaniino. " lesid.
VABIiC LECTIONES.
* 'lovatlrov. Satius srripsigsenl, , cum ynodus qniui-sexla sub Ju&liniano II oaita
fuerii, qiiam Orieniales vlx quandoqiie discreveruni a sexia aynodu generali, qua; siib Con&lanlino Pogonaio Jueliniano parcnin liabila est. Sic Melelius in npusculo Oe atymit, quod sanclu Jnannl l>an-asccno auriliiiiinii fuit, nU canunein cital Truilanx scu quini-aesue gynodi. baiic sub Agallionc papa cdebratani diccrc nou dubilal.

35S
. - * ; . fcllil, qiiem divina uliio, vii brevi elapso tempore
*, \ . uslulil. Kjug vcroflutigarrcpio principaiu, cum
& , Judxu* illog velul falgos vatei neci daturui cs&el,
, ; l-i Mlulero fuga caplaates, ad liaurix rursum QIII ; .
reverluniur.
*. Efxa ;
10. Deinde cum ad fonlig cujusdam Irriguurn,
, iSoii .., sstutn Dimiura lcmperarent, adrenii adolcacens
; t!?ci, , quidaiD, Lco nomine, pnlcbra specie, formosu
, ; , procera siaiura, qui sedetuaria tordidave
. arte vitium quxrebat. Isque adeo jumenli ooeru
;. * - deposiln, Ipse quoqae ad foniem xgium le-falurus
$0)-4.;."0 \ . - aedii. Ilora eral qtiaal tcxia. Tum Pytbonum di scipull ci vaiicinanlur fore, ut Romani iniperii
tceptra moderclur; cunclarl ille ac diffldere, qul
\ - exlreinam inflmas soritt I U X rililateui considera , - '
4* ,
.
* ' , ;
. , '
. 81

6 , ,
,
.
if ' , ;
(5).
*. * "
, fvvta;,
,
, -(6) '
-, , : ', , $ ,
/.\ '
,
- \
- \ . \
; , * \ ; ,
, ,
. -
tav ,
ittjtft : -
rel. Chri&li vero osore* etiam alque eliani jtirejurando aOirmare necctsario hxc evcnlura. Rogant
snbinde, vlcitiim ipie juraiam prxsiet Bdem, dum
rea ila ere conlinganl, dalurum se uulla niora
quidquid ipti a se postularinl. Alqoi sancli tnarlyrig Theodori delubrum baud procul tsiiutn erai,
quod reslinate slalim Leo sedcniariu* ingressus,
aacrog aliaris cancellos lenens, Cbrisll inarlyreni
proinissorum videm adbibuil; Judxif inleriin ad
lempli vestlbulum consi&ienlibus. Jusjuranduru
itaque ab illo acclpiuni, quo dalo ad gua slaliio
qiiisquc prolicibCUDlur.
11. Eral porro id lemporig palricius, Oiienialiurn copiarum dux el prxtor, Uasisinnius nnniioe,
qui cua&cribendi aillilla causa provinciaai obibai.
Inler quos Lco quoque vills arlifex iu numero*
relalus brevi eo celsiiudiuis progrcssue esl, ul
spalbarii muiiere a Tbeodosio iiuperalore augertvtur..A quo poglmodum ad partes occiduas missu*
cum essei, Campaniam scilicei, Amclphim el Neapolim, qux ad barbaros tunc desciverant, cuin
claise navium ceiiium viginli , vicloria iropxia
ornaia pacem adeplus, ad aulam rcdiii. Uoxque
Cxsar ci lumnius imperaior tnililum voiis acclamalur. Ac qaidem Tbeudosius itnpcraiorurn roilitsitnus Ixlo vullu ei obviam Teniena, dclrariuru e
capiie glcmma capiii illiug imponit: alque bunc in
modum Leo absque glrepiiu el (urbig impcriuni
inil. Cclcbri aulein Leonia passim volanl faoia,
I I O D : < ccce Magi ab Oricnle cum rnunaribua
Cbrisluio adoraiuri vcoerunl " , scd : etce Magn-
Uailb. , i.
..
(5) l i x e lami-n omnia eubteslx fi.u-i gunl, quandotjiii.lcm l . f f aimo impeiiiC J U I I B O S niale vcxavil.
>'cque abeis, sed a Syro quudani iioinine Bcser,
a Clirisiiana flde ad Arabeg dciecerai, ind a f u s faiii. ul iniaginc s abolercl, inlerim duin
Ixid Calipba insliganlii Judxo idcm in Orionlc lleii
Ctirxrex. Vid. Tbeunhan.
<C* XxaOuftxH} ^. Kon xatig II.TC C I (Idc
bWionx. Atilc Tlieudogii iniperiuiii l.co eral
, Oriemalium duc ei impera-
lor. Spalharii digniias valde modica erat, nun aublimig Spalliarium vcro Juslinianus anleeronioverai, ui aucior esl Tbcnphancg, qui gradus illi
via ad , dfgniiattni fuil, qua emn
AiiiMnins donavii : iilcoqtie liiijua parlcs adveigns
Theodusini.i ila I ... t n l a t i i g osl, ul illitig promolioni acquicgcerc nuluprii, cainqnc imperiocxuftrii.
Hxc Conibefisius e\ Tbcophane, qucin cliam arral uiliil de lialiia Lconia cxpi-diiioue sciipsissc.
360
359
Judai, veneQci quidan. el incanlatorea 3 5 , '
Gaxareoi celeri gresiu in aulam irrumpant, pnx- .
fereutea de augurlorum vaticiniorumque suorum , e?entu et fina beliliam. Tum oovo imperaiore .
danle dexieram, debitum nulla relaiatione aoWea- *"
dum gignificant. Uie propeiiglaaime pmstUarum . ae poUicer, edieant roodo cujug tandem debiii * , , ;
exstgiat reug. Ad qaen. i l l i : Hc debiti rallo, , .
idque flagitamus, opl.aie inaperalor, xt Ghriati , \
fiazarani et Martaa pareatis ejus imaginem ex ,
omni eccleaiarum piclura aboleas : quod ai rem ,
pnegiiter.g, annoa ceotura imperiam in progonio \ *
lua pereonel : iln disluleris, omnino fularam csi, , , ",
ul brtvi velut Artemiug, Apgicnarug, et Anagtasioa , *, . occidaris. Bic igittir stolidus atque in fida insla- ,
bilia, velut ogue amba promente narea sgre ,
spiriiura dueena, quod illi juaserant, ao odua fa- ,
.
ciurum promiilit*
ijV. * ,
12. Sie porro manifeslinn ae mongtrans hasroucum, vulpccute pello aggumpta, verauto primum
ageng, pietaiem eolere docomobau Posidecem vero , . exacloe anaot bsBreaim Ecclealaa aspirat : subjo- ,
clique sibi pppuli coocionc coaeia, i nroedioom- ' , xiuiu leoois inaUr rugiena, immanis gasvaquo bo- ,
ilia ac vere leo, bonc in modum loculus e s i : * ^
Quandoquidem itnagiuum expreasio idololatricxs ,
artig opug exsislit, nullo eat prosequendaa cullu " ,
sancio. Vere upulcrum patent viri hiijus gultur &
fuU, ei cor e]aa upulcrum dealbttum * . iSequa , ,
vcro loago poai inierjecto lempore, ipao Leo, quod *.
liomo esset, fatig concodit, et sical onug de prin- ,
cipibug cecidit
Ei iuque abrupu v i u , cura , * inferni pabulum jam factug esset, impura iUiua , .
aobol-ea (ConeUnlinura dico) ejus ioco gurrexil. Hic ,
ergo peggimaa illiug radicis gtolo, omnig generig , ,
exitioga venena animi sui ibesauro accumulaag, , ,
quidquid ganctaruin imaginuro oculie expogitum .
erat, Sd vagtai, everlit, destruit, gucceodiiqoe. , . * ,
Quod ui cogftovit pleUlis pneco Germanua, gic ei
denuntiat: imperalor, ex quo Cbristug Oomi- ,
oug nogterque Salvaior ae Deug ex iniemeralig * ,
Dei GeDilricig ganguinibog carnem gumpeit, nobig- *
qoe perfecle gimiUa ac circumgcriptag vigug fuii, ,
idoloratn culiug omnig e medio gublatug eat. AiquK , ,/
aepiingenil Irigiou aex anni ]am effluxere, ex quo D
una nobigcum ipgo vergalug eat, el apogioli galabri
doctrina mundum imbuerunt, nec iuteritn ganctia *
Patribog qui inieijectig illis temporibug vixerant , ,
in mentem venil, ul ejugmodi aliquid de aacrig xpu , , ,
imaginibug cogitareot. Quinimo ipsse gex gynodl ,
oag amplexac guat, colendasque ipsas, I I O D ever-
tandag, eongiituerunu Osierum te non laieat, , ,
imporator, gi genleotiam mordicug teneag, pro vo* .
norandig imaginibug me propenao aalmo qtortom oppeliturum. Imago quippo Ghrigll fllioa foxt aomen, quatenue in carne visus est, ei cum bomlaibua contcrsatug .
^Pgal. v , i l .
Maub. xxm, 18. " Pw!. X L X L I , 7. " Baruch. , 58.
VARLE LECTIONES.
^ Emeada , ^, , &* (Tiberioa netope), /, ft|>
Aaaifaitxi.
19
t e
961
EPISTOLA AD THEOPHILUM IMPBRATOREM.
362
\ , ; *3 Hi* iinpcrator auJilis, leonia in moretii ru, gicui, arutaiosque tribuuot iu palriarcba.es axfca
) , tit.Uens, puguis ci couvioii* sanriutu indo delur
. , bari jubel. Qui cum digressue esscl, ct ntonaebi
\ , vilaw iiiiviasci, impiuoi ille AiiasUsium luiliiari
* more antisiileiu creat, uoa divium rcligionis cal, * culis. Qui oiunia qu ccclesiae eranl, aulae ac fista
. iradidU. 6 3 6 Omnein flguram diviiia? Cbrisii iit - caritaliouis suslulit. Ilidenique Miperbu diabolt
, , salcllcs, aaticlisaimae Uei Geniiriria malcrnu jure
iiilerce&eioacm facilemque acccssutn ad Deuni
, Verbum qui cx ipsa carnem assuinpsit, negavil,
, subroovilque adco sanclonim inlerceseiones. Quin*
- iti.o aauclorum Palruin libros dWini Spirilus af - flata conacripioa figni Iradidit. Quo forebal odio
* - R erga rekigioauro ac Doo Cbristoque dovolum nioua , cboruno ordinem infoosua Cbriati bostis, virginea
, saeras inceaiis nupliis eopulavii, taociisiinii iiuli , luli Teaies incendit, mroram nxmacbonini vencra
, bilcm barbani revereodosque canot, ac diviua pu , - pillas crepitanie igno adusaii; profcwioui bujua
* , babitum toiiebrarum babilum vociians, latus ips**.
, * - animo leaebrosua, ac nierenies io eo religiosoa vi, - ros ecctes iattlcat cowiiiun.onis exsorles idoloiuin, - qoe collores noncupabai, ejus adoratioi.is noiuine
* , qua veneraiidas Imagioe* proacquebantur. Quotirca
vocata populi iiiiiversi pabiica coacioDC, proposilU,
, lom vivifico Cbrixli corpore et taagutue, luui iit lemeralie lignis ix quibua uosirae taluiis caiwa
, , ' - Cbrulue extendil maaus, taiicliaque Evanseliis,

- q-bae CbrUtaaorouiiio juraro probibuit, juramcnlo
,
! , , oumes obairiaxii, nolbin ae aaaaarutu imagiiiiini
adoraluros, aed idoloui apiellaluroft: uulla iloui ulti
66 , ,
I \ monacbo comsiiuiiione jungcndos, ani illi proraua
, , Ate diciuros. Tara nacins tacerdoialii ordiois bomi , nein, iiadetn aeenrn moribua ideinqae xlnpens or , ganuib, quin el sibi qaoque cognominein, qtiiquc
, , eadeui ac ipso xeniirel, eatu in ecclesia, non Di*i
, sacerdotumqne aoflragio, aod auaple ip&e varrilit;
itt anUsiileiu provebil, consceusoque atnbobu^
. * aaibonc, Conaianilni imperaloris roxiiibuy, saeraai
, * profanus Consianiinai lunicani, summique insignc
, * taccrdoiii, paUitim induil. rein indignam! qui
, - ftcitlum rcrret,ipsc aacroruui eral insliiuloi ;qui ||
lis el caulibos dederal operatu, ipse tacm opera .
baiur: qui ires nxores illegilime duxerat, is aacerdotea ordinabat.
*.
14. Hiuc igilur aceieralie inslar calenas impura
, , complicata biga, edicla in omiiem provinciani
tuisaa ad summos aingtilarum praefectos, ul ctiin
, - episcopis ad syiiodum advcrsus veuerabileu imagi , - nes celcbrandam in urbem Auguslam convcniam.
(7) * Yeueranda ilaque inlegerrimas Dei Genilriris figu ra , qujr in Blacherais eral, a tyranno cffoxaa,
, - tvoclestissiiuas idem una cmn cognominc suo Cbri sii grcgis proditore pncsidons, faliomio pnevari%
NOTAE.
(7) Ad $ynodum. absolula fuit. Alios eerioloris crrores notaro nou
looCopronynil xynoJus Consiamiiii inauguratioue vacal.
PATROL. GX.
XCV.
363
S. JOANmS DAMASCENJ
364
ca.orun.que tacerdoium exsccrani.am invi$an>que
aynodum in eodeni vencrab.lissiino (emplo cele
,
branl, ae revercnlia dignas imagines sitnulacroriim ,
idola nuncupant. Tunc divinutn ac recta? docirinae .
Ecclesiae doctorem Germanum analhemati devo- ,
venles, ligni cultoris t.iulo infamabant. 0 bosiis . "
caeeilatcm ! blaspbemiam ! perveraitatem ! Ac ! !
denium poslqnam plurima ore blaspbemo jaclavc- , )
runt, ad extreinum, quod onmibus dcterius fuil

imptiri i.li ac profani miaerabitem banc vocem , ,
tilulando exlulerunt. dixerunique : t satu* , , , mundo illuxit, quod lu, i.nperaior, ab idotie not . !
.i.teraveris. > 0 acerbam voceta, cujus afrependo , ,
soni.u coeluin caligine obducluin. concuaea lerra, , .
pollulus ailbcr fuill 6 3 7 * 4 - claiiiaiido . " <
pronuntiarunl, a Deo extranei facii sti.ii 1 Plane , . .
vcro sluHus stulia loquetiir, el cor ejua vana
cogiiabli". > Obieiae enim impii lyranni acChri- ,
aianissimi^rincipalus parpura indigni blaapbemas * \ ,
voces, cceleslia ierrain petiera fulmina : elelk* non ferenles Domini injuriaro^ in terram cendere: , , ,
ctatnenta moia agitaiaque aunl, lurbata felks el , ,
(Oiicuasa, conlinui ieiraenvolUf terroresque ac *
signa e coelo, ipse miserabiUs axapeclaUB ine meiu , \ , -
profugus, mutalie sedibua, Nicontodtam proficisci- . ,
lur. Ecquis enim Diocleliaoue axt Maxtmianus sive ,
Trajanus, iatii injuriosa crimina Christianis affin* ,
xit, quam iodlgnua iate Cbriaiiani nominii? Ad- ; ,
fuit ilaque jifdicn dies, buncque divina ftandem , ultio occupavil. Cum enim eupernxm apiriium ira-^ * \ . " -. ,
heret, magi.o ejulatu vociferans, flaac tnqait, ,
gebenna mibi itvkia et pratladia unt. Quid igi- . *
lur mojoris Odei aflferri queal bac ipaa ill.ue voce, , *
pro eo eciliccl quod noa cogoovU lompoa visila- ; iionis t u ? Chriati tiquide Eeclesiam ea bla- , *apbema criininaiioneponxeral, quae modom omnajn .
exoederei, duta Gbriaiianos Idolorum cultoraaappellavil. '
"
45, Cateram iflius pnolea Leo alier imperio
xuccodena, suaima iraxqiiiliiiala et paco rempu- , ,
blicam administrando 4ng<0ntcai illam Eccleeia?
procellam sedavil, volut ab asaxu ei decutnanie ,
fluciibus eam recreans. Gujue lum vita, lum e- .
pulcra in pace, juxia atquo uxoris ejus Irenea -
noroen fcrebai, consummata est. Quamobrem no- D . ' \
va rursue Helena novusque Conaiaotinua Ironea fi- ,
lius, lanquam rossc aul lilium e mediis spini ua- , "
4i, Romanum iinperium velut ex Graecanicae vel *
Judaicae superslUionis rilu, poslliminio revocanl. , \
llorum se sociuni Sylvesier novus prabuit, niagnus ; ille alque inclylus palriarcha Taraaiue, qui vni- , ,
vcrsaii sancla synodo congregaia, demeuliam om- ' . '
ncin bairelicam diastpavit: quia Spirilus xancUis ,
crai in eo. I l i sicui luminaria in mundo lucen- * \
lia , quoiuodo Ecclesi* iradilum ab iSlia fuit
\ ,
qui ab inilio teaiea oculali miniglrique eermonis , obcov*
fuerunt
divinia acilicei el bealis apostolis, ui ct .\ , 9
101
"Isa; , .
* Philipp. , 45, "
LtK. , 2.
365
EPISTOLA AD THEOPHILUM IAfPERATOREM.
366
otA \ - Deo plcni Palres, ac universales synodi Spirilus
* ; * sancti afllatu Iocutae erani, saliilaria omnia et vi . vifica Clirisli inonumcnla relinenda veneralioni. . \ . que babenda sanxerunt, accundum quod diviniiti.
; ;, - feri cflalum : < Osicnde mibi faciem tuam :
* * , audire me fac vbcem luani . Fa< fes enim (ii*j
; ; decora, cl vox lua dulcia . > Non csl apud Chri ; , atiai.os Deus recens, nec adortlur apud eos Deus
Quoniam quis Peus praitcr Dominum
, alienus
; nobtrura Jesmn Cbrislum, aut ,quis Deus practer
, ipsura ? Ubi sunt illi Chrlstianonim, ubi gaccr , dotum reprebeneores; illi qui seipso* a Cbrigiiani
, nominis appellaliorie alienoa fccerant, qui abs
; , fuluram Cbrisiianorura gpera abjecerunl. qui a
, \ divio* plscina? vuWa erravemnt, boai.neg scelc , t ) Ubia qu3D loquuntor advergn* Heum et adoi , versus Ecclesiam calbolicam iniquiialem gu ^ , perbia et coDlempiiona qui Scripluram ot.ii.en.
dWinUuj inspiraum alque uiilem conlorquetfni
, ! , aeevnduip desideria ua', qui Filium Dei ioncul , eayeruni, ei sanguittein tostaroantl polluiam dnxe, runi, in quo sanctiflcali fuerunt,.ei Spirilur38
, ; graii in quo otdinali sont, conlumeHam Tcce
,- * \ * nint , falgi gacerdoictf, falsiqae ChrUtiani, qui
* .
ganclam mundaoique Chrisii Eccleaiam , mcnsaui
potlnUni appolfariint, qui ..eac.unl, quid aanciom inter et prufamim inlersil? Cum phira gcribere
operae proliuin videalifr, non pogguti.ua pcr alramentum ei cbarlam. Tcrum ad propogitutn revettaaar.
'. C * Rureus aafem Nicephoro, cujug noircn
(8) vicloriam pifcrl, inlcr Cfarigiianos imperaiorcg
* ! religiosissimo, Deique faranlo, recue ftdei culiorc/
, - periude atque filns pielatis btxi*edibus el imperii
, succesxoribusfirnaaaiefinconrussam Cbristo Ddeai
- custodtonlibus, magno pn*euli pafriarcbtfc ISiccpboro roonda ei iacoolaminaia Ecclesia deposito
\ ,
\] . "* Iradita ett, iton haoens macolam neqoe riiganri.
, \ Sed iterura, pro eo ae notnen ipBnm aonal, imp o latia beliua, velul leo raptcns et tugiona a nos in | . \ vasit. Ul auteni saiva lues exiiiosie baereais aniifiia
\ ingruercl, causa ejuacemodi fuii. Micbaela ei
, Theopliylaclo religioaUsimis piieaimixque viria
* , Smperii clavum moderaniibas, cum -fiocleaia Dci
kjpjo)v gumma tratiqnitliiale fhieretof, cunclique praBSti \ D lesquietam ac pacaiam vitatn una cum sacerdotitjptosij. , * , bua venerabilibutque monachis\in omnl pieuta cc
{^ .^ - morum boneslate agereni, portentam (qda 1d ra , tione nescio) aspeciu novum ei atupendum 4ieatist * main urbem eubiil: roaliere qeadam ex bidigeifis
, , , - prolero parienle, cujue mombra quidcm siiperion
^ \ . \ corporis ad umbUicum usque btfmana fonti.i
i , csseni; inferiores vero partes feraa 'beailas, leom s,
* pardos et lupos raierreot. Horum fotmm roovcM
tT
te
r a
s f
Psai. L X X I X , ; Cani. ,..

P*al. xvn, 3.
Hebr. x, 40.
iQatit. am, 13.
<** CaAt. , 14. '*^xod. xx,
PsaL u x x , 10.
(8, Religio$i$$i- percit, Manicbaicie nibilooUiiuji impiotAiif * imo

taxra vocaul Nicapborum Orienlate* rerum Byxan- . sceleraiisaimae vibc reus agilura Tbeopuane aliigfiaaroari nooeii, uipoie aub Saracenorum jugo-ge* qne ecriptoribus Gnecia.
rxxes.lilea|i|i^
S. JOANNIS DAMASCENJ
367
368
b&iftlur, ul cujutque geslu cl babiiat dignoscere-

lur. Ccfcruta mulier aerei in ae loqueniis spiriius , virtnle celerem itnperaloruin suceessionem prodt- * giose prxnuniiaL liilertm vero rcligiosiasimuserga
Ctiriilain iinperalor aLoiaiuabUcBi banc mulier- \ \
adam unj ex domealicis tccrelioribusque famulit . \ \
aalt luia inslodia servandam iradii. Vir aulem .
qnidam obscorua ex vili plebecula, Joaonea no-
tuiue lectori* gradu in enerabili aanctas Det Ge- " ,
nilricit uionaxlerio, qtiod Hodegum vocant, priva- , ,
ls agent, benede pyibontxaa frtius, ei ca dlscit ,
qoa? siat etenlura; alium ex alio muiandura im- , .-poraloroni, el ejus qui iiuperio anceeasurua easet,
-4oauguralionetD ; magno eum exim.oqiie princi- ,
f>aiu polilarum, alqoe annos iriginta forlunali&ti- ,
tmira, haauamqae iropaeii inclytum. viciurum, .
xtodo lanium aacria imaginibns in loCum aboliiis, ,
earura omnem prorsat menioriain essiinguereu , , ,
Leoneni eum ait vocalum i r i , ox Armeniia oriim- ', tt *
dtira. Quinimo bc symmysi, Joanni leciori, va- , ^, \ -tk.natur, maximo ipsum bonore ab eodem Leone ,
-aogeoduai, aab.imaadaii.que, el tupra principa- ' .
4 cl polfiialera omoem xcelsum valde fuiurum, quania nerao aeqaatium anle gloria provectitt
easet.
17. diimvero com Leo palriciut cssel, ct Orien
i f . -
Uliara provincias dux ei praHor, io urbo bcaia ,
lone 639 temporia wsarelur, Nicepboruo qui- ,
dain, iiominis derivaltone Cynariut (alvo Catella ,
riu$) appellalua, pyibonittae vatiettiia illi reuun- * llai. Sed el aller quidam circulaior falaus ereuiila, C
verbia inendaciboa et pnediclionibua aimplici ,
populo illudebal, Leoiii palrieio Nicepbori opera *
addueilur^ sermonem com ao col.aturus* Qui bia
affiaia parlaquo veoiriloqua) porlenla Ipaum docet. . *
Tam ille qula raculi amator erat et gloria? t l u - , *
dtoaxs, ixcenso rae.iiit deaiderio el ex animo baee * , ao factaraio sacranieolo inviolabili afliruial, cum .
iieinpe jaw peclore condilam irnpielatis sciniillam
xaberrt.
18. EUiiuiTcro Leo iuvperii scepiiorum eotnpoa
factxs, abtuidaniiui jemulari atque imluri conlen- ,
dil inploa qui ipsum praceeseraat iiiiperalorev, ,
ieonen ei Contlaniinum quorum geoua Isauri- \
eam foerat, quique plurimls aiinis rcmm potiti cam ,
asaexi, bellia airenue geelia, Barbarorara boslium D , , axAaclaoi fregcraai, ae bonorum aflluealia taustoa , ;*
beaiotqxo dloa ogeranL Coepit itaque acruuiionea *
acrxiari, xeiopo ?ailcinla el aslrologos raalbemati- , cot, qul veinl ex tripode ejuainodl oracula sibi , .
odereai. Quocirea actersilo Basitio qnodaai cbar- \ &
liiUrio Aomus illiut qoas Exartesit nuncupalur, (9),
bomiid rem tolam creilSt. la porro rei familiarit . ,
angoaius, veluii aervua dedUiiiui, lioperau faciu- *
9
TARLK LECTIONESL
Fotio .
NOTiB.
(9) * Exarutis. Noroen foei vel domoa la qoa navixn el daaaitti
kaatxr. VWc Caag. io Cexico med. eiinf. Gnecit
90
EP1ST0LA TIJEUPIilLUM IMPERATOREM:
370
ruiti se po.'..cetur. uvcnto itaque viro qtiodam Sa6lf vov, - lamb/iensi, bomine binc inde pcr cauponat el rerum
, \ vcnalium forum vaganle, div.naliotiibtts d attguriiv
> , - addiclo. ciii nomen Sabbalio crai, cum ex eovcllci
andire quae imperaloribus essenl cvenlxra, auadci
. ut cuncta ad gratiam imperalorii loquxiar. TUBI
, - Sabbalius grafi pondere calcna collo alligala, fet>
?. , reiaque vincoli* cooslriciis pedibut, in Dagtald
tnajoris balnei caminorum cupis seso tncludju
.. Basilitis vero, ut quod iu.peralor adniodum cupie , . t bat celerius expleret, ad pylbonissse vatcui euiu
. . \ adducit. Profunda auvem nox erai, lant&que tene * - brae quas et palpare licuisseL Et ecce mililum *a , , teUitio aliparisolitus imperaior, ipse solus, nudus,
inernds, uno BaeUio coniiie, loca subierranea, iai , - ferna, obscura, velul olini Julianu desenor, lle
, bneo malbeniatico apontore foedus caiu diabolo
. * icluriis irrumpil. 0 qnomodo aapicntuni perdila
aapienUa eti l 0 qxoinodo prudenlum reprobaia
! pmdenlia! 0 quomodo tlulii facli aunt, qui sa . ; pientoa baberi deaiderabaal! Quld ergo magnut
xooV , bic, el inctyius ac formidabilii imperator? Advol 4 " - viiur arioli pedibas : rogal oraeula, velut otttu
/ , Alexaader cum Candaxlo viro albt conjunciisaiino
, $ Serapidit pexetralia Ingretsiu, ad exquirendum
, , - quae fulura etftenl, videi accuiraben.es quoadaai
" ; , - micaniibus oculis, qaorain unus Ipsara tic alloquifcf ; (10) tor : Salve aU, Alcxander : mcne quis aim noslit
* , Ad queoi ille: Quomodo, domine? cui magas: Ego
. ; ^ Sesocb rex qualiendse 6 4 0
* PoUng.
vero iue forlurialior exstiiisti, qui oomen iainior-t
,
? , lale naclus es. Ad quern Alexander : Quonodo,
, '- doiuine? Tuni ilte : Inlus ingredereul videaaqnis
. libi paironuf deiensorque ait. Alexandcr igilur it*t
" , ; gressas, igue fulgenlem nebulani videt, et io ibrono
sedenteni, queni olim divinis hononbus a mortalu
| , bus Serapidein coli Rbacontidc conspexeral. Ait" , qtic Alexander: Domine, quoi annos viciuras
, tuniTCai Serapis: Decei eomqni morialig exsiÛi,
, $.
uesctre quanatn die sit moriturus. Nam qui dieiu
illtm prcatolalur, ex qua dieid didicii, jam moriuos eat. Quod vero bxc ignorelur, iode paritur
obliTlo, qoia aoiino non eat praesens : elsi proraus etiam morii concedendtno esl.
t f . - D 10. Ciirio&us ilaque imperator difiao el vaii,;
, \ , Quid, iaquii, faciara, el qaid agani, ul vUam <
tv \ - nem felix fortunalusque, et victoriia claras iradu ; cani? Ad quem SabbatUia: quldem, imperalor,
4 - , , , felici fortuna iiaus ee, celebriqua fatua inier regcs
. lerra? elarebis. Quod %\ vis vitatii, et diligis diea
, , , videre bonos, aique inter genles et Barbaros pro-,
, - farre imperium, oroncm imaginum loemoriam dele.
. \ ccce futurum esl ut annos duos snpra triginla
bene plcnas cum filio luo Doniino ConsiaotiBo
, - imperes rerumque potiaris, ac ftiibaclia Bulgal e r r
NOTiE.
(10; Coiabci. legenduni pnlal , Serueh : narrant. Êgypto ciim ingeuli excrcilu cgrcssum
ania 8erm abavuaAbrahaini idolorum aucior fuiase plurimaa genies subjugasao. Sed obscnra sequiorifcrlar a acripioribus Graacis. Al bic Sesoslris rex
bua sseculia fait niciuoria vicluriaruni ^jus, quai
typll aigoiaealor, qut cl pauci binc iude rippi tcslart ilicelxiniiir.
xaicxi oooiinalur, iaio Setach, tu Sciipluris. Hunc
37t
I
S. JOANNIS DAMASCKNI
r i i , entum liiuui iu iuetlia Oulgaria
reaiu *; xaiuTOtaiiij, xa\ * ^>>! cw
orinii aulse areain Bxa. \ ..... qnod facli < BvAyaplet, il TJJV jfeixljv *fc
J
' , so.r.cov '.., .
fa. ciiius, nec nllain upra aitl infra i m ^
yi-.t ,- -.a. xdttbl.
lHill(]H3S.
-';) Iraperalof Igltor exioiift eshilarataa, qnx sibi
\t. ) 5 *4 0;, .*
jussa fcranl ei aniifio pfJMlarr saiagtbai - ne forle / ; ,
ii i*inia annorum iaeue indticlafe hitnl teiue ar|<je > ' xpdvow ( -wp Ipvtov
avli avolans e uii uianibus dilfluert*nt. Ojiam- , & Sietpdo-g.
nbreni aeceriilo quem mitdo dkfbatn Joanne lcclo- W ispnpprfllvra , \
tt, (|ii.r mamtaia aeceperal, ad tum referl: qui (
. j :.; ' 6 ;
impcraioria juesioncm rcveriluli rem ornfiem pro- ; ::<.<..; , oufv
ptnlijsirae faclurmn pollicetur. Ac qui leul im- (. ) ^ *<

periall manu atqoe oprra, qnidqnld (n ninnaaieriia ; ^ .;. \
i.br-rfim erai coacerTOiilc, locoiqne icruiantea ); { ,
qulbus' lntci diclam idolis (uli, venrande Cbriaii :1^( ?| 9( clxi <; * >>
imagini eot affinxerc. Velul eiiim Cliriiinm Beli " ^,
Dagonia loco baberenl, veneralillea ejtia cBIgies & ilxdvOf . \ 14]
flamraii combuaserunl. Quiuiino nihil aibi quiclua <* 6 ^ ;,
gnavu Imperator lndulgcni, lanciitiinium patriar- 4 cftam Nicepliorum kccertena, coMecloa a Joanne , {.' ro;.i
libelloi, fabellltque ttt&m* indicnloe, r i iriidii,
! \ ;
niigarmmi plan* pucromm. Al t i r aaaciissimus xfaxwv . "U < ; .\
aapienaque EcclMic mag lilcr. vrlat araiiearum le'(< <, 7
lam cnocia faeili mgolio evertil et delevit. Quapro t i i; 66 pter hacienuj quideni Imperalor propier hominl /. 51
reverenliam, ejna qnod moliebatur imluciaa facit. , (6>(
Joannea vero xmoverl a te commuolone pairlar- 3 '>\ , ,< 4*cli* ttoleulla raeluem, morbiqne ln quera iocide-
rat aitrttua oasu, quam ncgleierai a pairlarcba pce- ftpaitawlai, |) povatix^ ,;4
nltentlarfi pellt, veniem icmerlialia rogaua, uique C (' iiup . Sk |( -
nbi -. sit ninnauire eiercilationla laboret 4, tuvoalaa
aXibirt. ynod quidem faciuin fuil. Al imperator '
animi antlna, Irrlioaque fuiase auoa conaiua cer- iup\ ' iiXaly
neni, sMiitn cogitare, quem deniura operia adjuie- 4 fjaai*aia rpoo?arem iurenirat. Inditatna llaque illi eal Antonius V I I V .
ini-irnpolila. cmn essei in Sylro, qnem sUllra iu
aula dcsw jubet.
*. & >
6 4 1 -' " "
ig'>ur impmlor aic alloqaitur:
Una nobiacum operam pone, metropoliia, in id . , , 4
quod molimur, (eque pairlarcbalia aedls anlislitcm .
collocabo. Tum ille pollicelur propensisiima se . ^
|UIM ficttirum : quod ul tancliiitiiius patriarcha 6 , cognovii, virum accmit, i<um (- Ita ee liabeanl, 0" , Iv, t l & . "0 4^
quxril. Cui ille : Abail, domine, i*lud a nn|>is, ei f ' , , .
ul aliqnld ejusmodt p*rp*irarim 1 quin ul majorem ,^, ;
ejos faciara fldeie, inaou propria eiaraiaa cmces , reclx Bdei libello appouara. ld quod etiain ocim . /
roram unctitMrnit mHropolilii qui aiioul adcrunl,
citeculua est : quo uliqde modu quando urtlioalus -.-,, (
inii. Ii.i.r subscripail; lu oomloe Pairii e( Filii * t
>i Spirilus sancli, Anluniui Uei miarricordia IUC- , ; :>.::
Irnpolila Silei, nianu mea subacripsi. Qui in san- , IpiJ
riam conttilielaiilialriuqtie el viviflcam Trinilntein ( ( \ 6 (&
credimus, venerandat imagines anipletainur el , ^ -. 01 ;
auicipiiKua. Qui nou iia eniiiinl, bi aint analbrnu. f . 01 ofck tQui i u nou crodunl, ab Ecclcaia procal arceaulur. nipint .
HTC lidc f si lanctorum Pairuin. . flilet orbero olxov
/ . 01 4 **
lerrarnm lllasiraait. Qui igilur ausi polbxc Tucriol tvcncro auqnid cornrii qux Scclcaix b-gHiinc : . : - . ( '
, , r
313
EPISTOLA AD THEOPHILUM IMPEHATOREM,

37*
Irartila
aunl,
stvti
piclas
iiuagiues,
eire
crucls,
sl5
quidem
saccvdutes
sint,
prorsus
depoitai.tiir,
sin
uiv ttoit . - . . aulem aiouacbivcl laici, analbeinali subjiciantur.i
* , ^% Ha* Antoniue srgilto eoui obslgnaseei, palriarcbati
. "0 , domo excedit. De quibiie iroperatori ex se scisci( " . < . , - laiili, ail :. Illusimus ei^ imperator, at curis
. \ Uberior ais in Hs quaa molirls. iiovum Mani ! ! cbasum el Persicae menlii viruml demeiifiain t
, \ . lolidiialeni. Inter Ciiristianos Cbrislianuiu agU;
' , \ ", - tirler JMdaeos Jndttum. Quamobren. prxsidcnle*
alpt ambo Joannes ei Anlonius, baerelicorum viao ne* \ \ dicatum crateieni miscuerunl. Ac saue Scripltiras
, dixinil.ua inspiraUs el uiiles secundum desideria
\ , aua pervertenles, cqmmentitiaa alias inque anioiorumex.tiuin coinparalas proferuat, vencrandis ima .
& giaibua velul idoiis obgannienles.
". " *
t i . Ilagaus ilaqiie praetul divinorumque iaier
pres Nicepborus, sanclorvin duceniorum scpiua~
*, - ginja Palrum collecU syuodo, cuuciisque sacerdo , talibu s slolis iodutis in magno Sopbias tetnplo, utm
quoque congregaia urbis Auguslse rooaacborum
, muUilwliue, sandissimus ipse pairiarcba consceu*u
, , aroboae anaihemale basresiarcham ferit,. basu'
* " "^ verba daroaaa: c Aalonii novi Arii, Paulicianoruiii
, . - , ". aCania, Aualhems. Populus: < Analbema. Saa j " ciissioiuft pairiarcba dixil : Anlonius novqs
* \ , . Aiitia ligatus e&i in hoc aseculo et fuiuro, et *u, \\ |, per terraaj, a eancla coniubeUnliali et viviflca
, Triaitaie.Patreei Filio cl Spirim aancio, a saacio
U* \ -
( , , ,
^ \ ,
, * \
., .
, . , , ,
, ,
, ,
{ , ,
,
,
.. > ,
".
0
/.
",

* ,
; ,
>\.\ " ; ,
;
^ . ,
, \
, "
* 11 Tim. , 5
apoalo
apotlolQruinque vortice Pelro, a.duodeao

Joram collegio, a saociia ireceniie deceoi et ocio
Palribua, a aauctia vagaie et uniwealibua aynodia, aâaactif magnia patriarcbalibua et apoelolicis
odibua, ei a IDQ qui ip&um ordinavi^ cunctique
coianiuaioiMft ejus conaoriea: ut qui Chrisii hostis
aU^qui maqu propria affixaa crucea pesauaidedcril, qui a recla (bla defeceril, tanquam imaginuin
oAVactor, culior idoioruin, Cbrialianoruni calunintoaas aceuaaior, Gbrielianoruin inseclaior, aaeerdoluro 6 4 S oceiaer : aacerdotum el pairiarcbaruni
exaeeralio eceleei.8saf.u8 ille est, abominaiio desolalioMis, prima disceaaio ac deiectio, Aalicbristi
praecursor, bgmo iaquiuiis, OHus perdkioais, qui
huoc leraporie revelatus esl. Heelaades eipraecooja jniserabllis Aulonii.
S3. Quid ifilur sdjutor ejus et pariiceps, Ule qui
pracursorie, sed Anlichrigli, nomea babel; cujus
ex oreegrcdilur igneus blaspbemie clibanus; ialsus vasles Bslaaia, pyihoaissae discipulus, adversae
partis ambo Iribuni, novi Pbaraonis venelici el
incanUlores Jannes ei Mambres " malbeioaf ici ? qui d
Leoais ille speciem gerens, inque Leonis morera
adversus Ecclesiaua rugieas? Hujus aucloroai bxresis iutilalur, ac sicut ille divinutn Geriuanuui,
bie quoque inclytuni sancUssiaiutiique ISicepboruni
palriarcbali expellit sede, cuoctosque ejus paiiiuui
sanctiseimos episcopos et monacbos tormeulif .
375
S. JOANMS DAHASCENl
378
txVttiis rfamnat. Quid igiltir ? exploso Jacobo prae- i > ; , xai , xol
dileclo, cjus ii lociun exosus eliaio anle ortnni (; . ; & Esau inirudiiur. Ascendunt aliunde fures et latro- 7 6
nes in ovilo Ecclesiae. Sacruoi atUre contauiitiaium . * ot
fwit. Gaudnnt rtirguni Jutbei, complosia iterum ] . 86
mantbu jubUaiii: rursus, dum baec cernunl ficri, ^ .
auperbiitxl et inaoleteuui adTersus ChrUtum Dei -
et ffazaromim, quero affixerttnt cruci. Rurstis tan- * ?
, ,
dem Mnotantslae locuro occupartjat,
* Cov.
4
2 Qaid Igiiur Leo, aliun, vclul ui silva rugiens

fremens<pic advorsus Eccleshm et Cl.rislum ejas?
bealam urbent lnrbis cl scaiidalis replct. Undique
suspiria, lainenla, lacryma, gemilus discurrebanl.
Duplex siquidem erat cum animorom, tuni corporum iatertiiis. Eniinvero sul custodem prsesidemque imperii repulerai, dicens : Recedc a me, Jesu
Rex el Imperator; noluratis vias luas scire Tum
in venerandara eju* imagtnem qua in Ghalce (aeu
poria Area) eral, lapidibtis, stercoribut, ei molli
luto invadeoles, in ejua faciem com apaisseal,
d.srup.ara solo dejecerunt Ac quidem Judaei quon
dam Sataaritaaani tocatitet et dsnionium habentem, lapidibas Hltioi appeiiveruni: ipae vero per
wirdinm &llorum tbat I l i vcro illit pejora faclitanint. Plane c inimfcxs improperavii Doroino,et
poputtis insipiens irritavii nomcn ejus . t Nam
Ipse Dotniniis Tiberii G*a*aris taantj teaens fmagincra dicensque : c Cujus est imago el aaperscripiio ? nulta eain violavil injuria : quin ciiam
debitum lanqnam Caeaari reddidit, et censum persotvil. popule nequani alulle et inaipiens! in
queni os aperuislis, ct in qoem lingoana vesiram
laxalit?ai qtisdia nuac quoque Verbam palitar,
queiu blaspbcuiiis impil onereat ct contumetiis;
qtias sustinei, quia paliens benigausque est: duro
vcro pii latidibtta eum celebrant, palieoliam prorogat, utbii quidem poeniietHiae spalium concedat,
nostrum vero iu.erim desideriuio et amorein exploret, iium deficiainus in tribulaiionibua et crrtaminibus pietaiis cauaa desudandia. CaHenim longc
phira bit sunt ac lamenlis digna, propter qtue
vciiit ira Dei in filios diflidentiae
uli superius
d'c!ara|um est, eaque nobia palam fuerunt maniIVsla ; fames, 0 4 3 pcstce, lernemoius, absorplaa
iubcs, mortes insolitae, )>eUa civ.lia, gentiam Irrnptiones, ecclesiarum incendia, proTinciarare
urbiumque desolationcs populorum ovium itialar
ad viciimani daclaruni xaptiviialea: ad Jitbiopet
usque et Indos et adextrcmas Orieniie paneaducii
aenri el captivi, jqvencs ei virgines. senaa eum
junioribus, oniota deuiqiie a?las consumpla esU
Patrea eiquident, liiquit Scriptura, comederunt
uvaiu acerbam, cl dcnles ttlionim obsiupuerunt .
M
*. . *

, ,
.
, *

, ' * , * oy .
,
\ ,
^, .
, \

"
,
. \
, , ;
, , . ,
\ , .
; *
\ ,
,
*
, ,
,
, ,
.
, *
,
, ,
, , , ,
, ,
, ,
\ ,
, ",
; , ,
*
. , ,
,
. > \ , c ^, -
"Job , 47. Dts li.ic imaginr, Vide Greg. t\u*l. % ad Lroaet Isaurum.
)!atili. , 21.
Epbes. , 0.
Jerem. xxxi^
n
PaaL LXXiu, 18.
VI
KPISTOLA AD THEOPHILUM IMPERATOREM.
378
8 El llcrum ; Ego tihii Dominus, reddeos peccai

. %
pxirwn in filios usque ad lerliaai el qoarlaui gexeraiioof tx * .
**.
25. Posibae autcra divinua AUtasimi dexlena
* , \ euncu regeniit tenentUqxe gladiw, vlrttaa per
, - eaait, inqtie muxcipulain aoam veluli graudexi
, besliam coojecit, quemadmoduin eliam propbela
, (II) , \ - a i i : i Ecce indueaai auper te alienoa, pestes do
\ , gentibus, oi evagioabxnt gladioa toos super te, ei
au|ier polcbriiudinesx scieoiias twe: el aterneol
, dccorem tauin in perdiiionem : el depoxetu le, ei
inorieris roorlo vuioeraloniw in corde raaris.
, ; Numquid loqueos dicea : Deoa ego aum, in con , \ . spcctu interfieienliuu. le? To vero borao ea, elnon
, Dcus *. Sobier te tteraanl liaeam, ei ope. Of , , \ & nmeiiiDra laum vermis. Videales tnirabtintur
6 , aupcr le, el diceol: laie homo qui irrkabal ler , . rain, qui concuiiebai reges, qui ponebat orbero
, (12) universum deseriuiu. Porro orbea everlil, el qui
fuerani abducli aoa aolfit, omnea regee larraa
. . doroiieruni in booore, boaio iu domo sua. Tu au , leio projicleria in tnomlbua, ticui cadaver aborai , - aaluro cutn muttla confotaia, ei gladiia Inlerfeeiis
$. , deftcendeallbua io iafarnuro . Ui xcianl omnes,
, quia Ooroiout fortia eat ei poierii, qui regeo lerraa
* \ " aliot pro ali.i nxtat. Apod eum eet sapienlia et
, , virtus; apxd exm potestas el foritiudo : qni buroi , lea aublimo tollil, ei eoa qui perierani, oxsusciuu
, In sotiia regea aUluil: molai corda principum
; ! carras K Ublnam ialai vatea el impottores! abi
! - irigiau anaonim iiiclyta Iropaea nomiois illius
, - lerrena eapieolis, qui nidlas etim coeleali Rege
;
vltas raiionea communes aulve converealionem
haherci!
. ;
26. Qoid igilur ille qai morlifical el viviflcat,
, ; ; > - qul deducit ad inferos et reducit, qui bamiliat
el8iibleval ? > Sascitavil in imperio euo, mau (45), - ueliesimum sexenissimamque, qui cieleslis miliibe
, principia nomen babuit, Micbaclem augostum; qui
* , " * - Cbrislum aemolalas, dixit : His qai in viocults
, c erant: Exiie; ac qui in teaebris : Reveiauuni
, , - Educeas vioctoa ia forliludine : simililer eos
. - qui exaaperanl, qui habilanl in sepulcrla . > Qul
, disrupit omne viiieuluai iniquilaiis: duxil de lacu
, - 0 miseri * eos qui reiegaii ei angu&iiii et aroara
scrvilule delenli eranl: omni gaudio et jucnudiuie
- iinpcriuc. Romanum replevil. Dedil enim Domiaiis
, , benigiiiUlem, ei terra noaira floresceos, bona ac
v
%t
Deel. 5. " Execb. , 7-9.

ha. , , 16-19. * Job xii, %l.
Xtix, 9. ** PaaL Lxfn, 7.
Psat. , 5.
1 Reg. n, 6. * Ua.
NOTÊ.
(II) kTexe Cooibefisius, pro posuil aucior Yilx Tbeodori Grapli baec gcripsit: ", ol L X I Jpbeui. Qdod el pcsiesel pesiilenles 4\ ,
. iViAi/ retpta tuperiort
signiicat.
(42) Hoe verius qxam quod Diblia Cra?ca vulgo Leone impielai* minor : persecutiong paulo remitfcaooai, . Nam vox Hebr. 0*"* captivot stor. quo latnen Tbeodorus cuur iralre civiialo
pulaut-esl. Judseonim magisquam fldelium amictis
ligaHkal.
%* fuit. Legendi Logoihela el coiillnualor Vaiiramis,
uini icqualilnia ipai , Nlcepbori,Tbco. Hic porr Michaeiia leuitatetii }acii'lai, ad
rTiacopbifi animiiro, Dc quu 4amen dori Sludila?, Joaxa)kii,e'.c.
9
379
S. J0ANNI3 DAMASCKNI
390
frwliira suum 644 P ^ ^ r t . Dcxtera Don.inl A;xa\

faoit Tiriulern; dexlera Domitii exaliavif illum , , .
louUitudioe glori sua> contrivit adverearios
. .
Quid ergo paciafctudtoaUsimiitao mitieainius im- ; ^
pcraforl In idipeum }u pacedorntivii *: ei eritin ,
pace sepultura ejue. Obtios enim esl babilurua, .i|iiiraiuotmieericordiain in judicio, natn c * c cxalial niisertaordia judicnwi . ' -
.
27 Qula veroiaqtii.in braciik) auoeorira aale.*. .
tie erigit popub soo ejos ex radico imperii ger- ,
men io solii ipaius prarparationem svscilavit. Te &
hclKcat magnum ti a religio&itale rtle uuncopatum , ' " iinperaiorein, in poientia aalulis. daxlerao suae i ,
impcrium polens, forte, el nobiie in mana tua, . , , *
coneervale a Oea dotnine, tradidit, aniversorom
doittinator el bcrua. Aeptee, quaeao, ad antiquas piis- \ Uamza.
ataroruoi ac fideiium. imporaiorum generalionee, '
quomodi) clarilas eorum ei magni/icemia immor- ,
iaiis tiianeat. in paco eepulii sunt, et eeptilera eo- . , *
rum revmaciml ia 4ods uis *V Hia Dominua lm- \ >.
perabit, qoia antmas ipoorum in tnanuDei sanu , ,
Piiasimnm ioiperatorem ConUaalhiujn, beaias Ue- .
leiUB AtiiMB, imitare, qui lolos irighiU qaaluor . ,
amroaoaioi pieUio ei morxm booosiale etareseena, , 7*^^; Barbaraa oxrnes gentes eibi aobjech. o vir iate , * aaeerdoteact monacbos, Deuniqae in priraix amore " ^
pmequebaiur, ut ipsum ferant oblafoa aliqnaitdo
\
aibi adveraua illoa criminalionnm libeilos In igaesa , -.
conjecbae, btecque verba ioclvtxtn imperalo- * , : [!
rem xddidiaae: Ggo oi aacerdotem mooachorumve , ,
aliqaem aceleris quidpiam pairaniom oiTenderera, c , \, >.
mea ipae explicala chlamyde illom obiexero. , Qaie ergo iaier imperatorea %auclo isto principe . ,
religiosior el clemenlior exslitit, affectuque ad mi-
';
soraiionein proniore.
'.
28. Vealigia preme magni illiua pielalii jubaria,
Theodosii religiosi impcraiorie, ortbodoiae fidei , .
alemmaia prefulgenlis. Nuoi hic <(uoque itc Ghrisli .* .
amana, aioqua affeclus erga monacbos Tuit, qui cum % ,
tx Occiduis partibua, Naximo iyranno beHum IUO- * *venle, ixgenii aogaslia xenerelur, ob ingruealia
irigiala bottiiim aiiMia, ad sanctisaimum quemdam ,
moaactnir&i qui in inonle agd>ai, iniaerU, rogana ut * , sibi apxd Deuni adjulor precibtia axia Aerel. Dona- <1 1118 <bte vocabalur. Tum saacuaximua Deoque ple- fy%H>. . noa mooaebua, fiaroventu dlvipUua praBcoguiio, *
cilkiaam tuaioaia, palliuixque cucaUum atque
bacvltim ad kapofaiofem laiilit Quibxa aaagnaiii- , . |.rous princepe, ciim gaudio et fide Busceplis, bona . *0
.*pe Tcoxcepia ea criculaixs induii, tl basta loco , baculum mana tenens, equum coDscendiu Gum , , ccce divina quaedam aogelorum acies in igaeis \ , .
*qtiis .AâeujTcns .tto* praistoiujl, qui rebus in <| '
Cofiirafium varsis, boates peDUaa in scrobes qtias , w
" ; . LXVI J .
Psal. cxvn,
16
" Exod. , 7. " Psal.

VARI* LECTIOIHES.
Legendiim forean , .
l#
Jae- ,
13.
e t
Eccti.
XLHT,
ii.
3
382
* , . feceranl, venalorura more eoropulerunl. Tyraniui*

ot , pedes imperaioria allatus fuil. Quid ea aujuitoiu
. ( cxpediiione aanae meniii I.omlne* cogitare qneani?
; qui angelicaa aciet belli eociat babere merail,
, ouiu ?era) pielaiis tenax, qui TriniUiis 6 4 S
, , culior ei imaginis Cbriali voAertlor erai? Exqulre,
; , ei yide aacra i.Iitit donaria, sacras tunicas, sacra
, , vaaa. GotUrecla, el insp.ce magnuni ejua dfecum
. , \ - ia quo n.ysiica Gbrisii cum duodecim apoflolis
, - coena eicganii arte encausto coelata erai. Qtiem aa crum diacum Tbeodorus sanciorum apottoloruni
* ceconomos, ab Augualae orbia arcbiepiscopo Syra , cusarum archiepitcopus onftnalus :. Theodorttt,
- iaquaiB, cum tehedain propria congcriplam mano iu
* & diacwi. misifsei, diceitte Autonio: Si nobis fldeni
, - facia, ejasdemqoe nobiscum esse sentenibe vie,
wu " ipixm podibus lere : ille pnesulains desiderio*
, , ebriui, impodentcr aullaque verecundia aeiuitin
% . exm concalcavU. Gbrisii Je*u paiieniiam, loiir
, - gamque maneuaiudineml Quid igitur? Nonno Deus,
. 11 requirei Uta ontnino sane. Nain Caini oliio aeptfes
. aeu esi: ex Lainecb vero lepluagiee septies . Iia
; ' - oiiniruin Ghrislianorum Imperii epitcopoa decei.
* ^ . Qoid igiiur, infclix Tbeodora ! fruslralo voto di - gaitale privatus f a i i , imniaiura et acerba e vivia
. ; " erepios moric.
, **,
29. iEmu)are, rdigiosissime doaiiue, alios eliani
* ^,
, _ qui aeeuii aual imperatdres, Arcadium, Honoriuni,
^
** * - :
WM
\ .
TLaAllAtinni a . m%
U A A> B > M
.
: Leonetn iletn el
Mareianum,MK borani,
\% ,
%
'. Theodoaium
* qao almiles relfgiosos priricipet* Oinnes enim-eo . - dem tenaa addicli Deo luere. Sino oniperatoret
ftia , - qoi in impieiale aiortui aunt, fepelire et lugerc
' moriuas aaimaa suat. Eorum enira qui paliuutur
*/\, . iujuriam gemitua, illorua. a quibus male vexail
tU tunt, supplicinm Aunl. Gogita ei vide snperioria
, . asialis iniperaloruro atqite priticipuro vitam, qao , modo velut sotnnium avolam transierunl. Cum rea
. " , ipsorum conatabiliiae oinniao videreatur, tum pror . , eua pcrierunt. Quippe cadentibus impiis, juati pa , , - vora tremoot. Qu\d igiiur? f o quoque, optitne
, priitctps vel ai toloa ceotum annoa in vivia super ; ,. stes fueris, reruaiqoe poliaria, numqaid non potl Kupiqv . D ba aicul Patrea roorieriaT Non eai famulaa
fk, parvus ei niagnus qui non limeai dominuin auun.
- Uuus qulppe in vitam Sagreseus a par cxilua ett.
, - IHOUIIS enim anquam imperatorem orlua sui aiinii
* , iuilium aaclug eaK ttespice iii praeea bumilium, ei
* - ae spreveris peiitionein bonim. Mieereal le Eeclc{. * - sbruui tuarum : lugenicfa consolare : solainen afler
m * iif qpi in Iribulalione sunl : Ecclesiarup scbiema
lolle : superbos etfrarlorum imaginum, qui peasi , me seiiliunl, fremilua comprimo : insurgenies
. - bresea in forliludine juati imperii lui, lnaequa
, , pietaiis brachio quanlocius dexirue, caplivos revo \ "- ca, disperso congrega, aanctainque latbolicam U
384
383
S.JOANMS DAMASCENl
aposlolicam Eccleeiam H I unom charitaiis vincu- J , tl; eurocjpov JaOtlav tl
luai in aliam rcclae sincerxquo fitlei pacem con* xa\
jiinge. Quamfiu apud oranea CbrisMano Roma- * ol Tbt^.
ui imag'num effractores et barelici aodiet.t? \ \ vttotExciU polemiam pictalia lu, el miaerere populi ; ,
tai qui dispersug disaipatoaqua eet, eictii ores quae \ .
ptrieroiit donaa Israeh Qaam miserandum boe ,
. ;
feclacaluai! aulla quiea furoria qoo tnimicas advorxua sanctam Salvaioria ioiagiuem debacibalur
tuiplacabite bellum est adversarii io saociae Dei . "
Matria eiTig.em. Irreconciliabile est odium eorum,
qui saucios Ghriati persequuntur. Quam luulii im- . '
pcraiorei Ecclesiam 648 impugnavertiiil! Quam . ;
Mutti eani oppresjeretyrauni! Quanquam tanltaper - ; t l
qmdem illis facU itaentla esl: ai porlae inferi noa , ( 4prevalueninl ad?eraua eam
' ^ *
3fl. Ltcei vero ex sanclit Palribits scripio iradw
'.
laa deniotisirattones qvibus pia dogmaia slabiliaiH ,
ttir , potuarhnus afferre, baud tamen e re nostra esse dui.inqa, eductam a Dco regalia veatras aoler-
tix aapieutiajn co adurgere ? verum, pro eo ae d i - , vhiut tecmo admonel * , obsecrantiiim niore pla- , , oidissiineque officii nostri partes implemus, ne sub- .
atrarto aermone lam|uam minjine probali condeni- , nemur. Nunquam eitimsubstiperioribus imperalores , , .
ip*i aobis consnluimos ucereimis,aut admonere el , , (
obsecrare cessaremus, vclut duminos, lierosqt.e, ei .
palres ac fraires, ije Yttentio noatro Dei jacturam \ ^
facereniiie, Aliaroen ul amplius ccriiusqtie oriho-
doxam fidem aalraatnua : quemadmpdum a princi- \ ,
pio olimque et bactenns pura et inipolluia Gbrislia*
niastina pieias sccundum aposiolicas conGrmatas-
qne a Deo iradiiionea, in cunciis Ecclesiis boneate ,
8$ D.uni decel, nibilque a Dom.no dissidendo,
venerdbiliuiu colendarumqtie iinagjuuji. ornalus ,
fulgcl, easque in picluris et musivia operibus, in ,
parieiibtis et labcllis alque vaats aacris, pari ho- ,
nore el veneratione ac vivificae crucia figuram di
" vinaque Evangelia ampleclioiur et exosculainur:
Ua uempe ut cnlluan huac ot honorem Ipgigmet
primigeiiiia exemp.aribusadbtbeamus; Bagitio Ma- ,
gno dicente \ bottorem imaginia ad exemplar
iraastre
Quanto deleriiis scppl.cium merebi- , ;
inr, qtii Dominicam itnaginem Cbrisii , a quo 'ipga ,
quoqua crux aaaclificaia fuil. aspernaiur et abntiii? , iani|iiatn enim perfeclas desertor, alque a Chri- .
elbm iiuitcupaiioiie extraneus, aeiernas damnaiioni ' ,
erit obnoxiug. Quainobreni ad ejus quam defini-
viroiis, diviuaa doclrin probationein et confmua- ,
tionem, venerandam insuper ganclissimae Dei Ge-
nitricis Marix, Verbiqtio Dei ex ea incarnaii et voV ,
infaniis iinaginem, yclut fidei gloriaiionem ct
coronain decoris, sccptromqiie regium in capiie ^
confirmali a Dco el sineeriasimi reciae fldei libelli confeasionis nostras expressin.us, ut divinae vesirae ,
eradilac-a Deo majcslati, dWinum ac coeleeiem or- ,
tbodoxx ftdti unirersae dioxceaia Orientaln sensuin * , t
*'id tsiConstaHlinopolilani.
e v
Matib. , 18.
" I Tim. it, I , % " Lib. De Sptnt* laiteio cap. t7.
386
DE AZYMIS.
385
Da
fot-u * , - signiAcarcmue, juxla alque Scripliira monel
sapienli
occattoncm,
ei
xapicmior
c
r
i
l
:
iudica
9
jusio, el adjiciel ut accipial . >
'.
31. Sequeuie* iiaque defiidlionem el rrgakitn
\ divhioruni Palram, qui secuadum apostolioas ira diiiooes ei Eoclcataram roorce talia promulgaruni
, aaiixeruntque, sic credeuies in sanclaro, consub , - alanlialem ac vivificam Triaitalem, veneramliis
* , * Imagiiiea ampleciiinur. Qui aliler seniiuut, ana , thema sint. Qui uon ila profilemur, procui ab Ec. * cltfifs exagileninr. Haec apoaioloruni fidcs. H*c
5 fid**o Eceleaiam iUutlravii. Qui igitur aliicr eeniire
, - anai fuerint, vel eoram aliquid evertere qua lcgi , lime Eccleaias tradiia aunl, anl cracit figoram, ?cl
, , piciai imagines, teu quidplam alioruai qu;e aecun dum aatiqaox Palrum rellgioftonimqae ac fldelium
imperalorum *moref 647
Becleaia conaliluta
, . aunt: tJquidein fuerini tacardotes, amissi omtiim
, gradui poenas atquo anaihemati aubjaceani: aiit
, - roonacbi ei lalct, eidem sint anaihemati subjecii,
, . el commuaione priveniur. Haec Salvatoria nostri
- Jesa Chrlili praeceplo el axctoriiaie deccrniinus,
? , , qui pneeepioni poauit et non prsteribii: qui clau * , t i l abyssam , iremoftdoquc suo ei glorioao no mine obtigxaviu Revereatur OXIDIS lerra a iacie
* cjua, quia terribilis eat, ei quis re*islei ei? et
, , - t borreadom eai iiicidero in tnanue Dei vivea ; , |la : qaippe cnjua mautia spiriium omuem ei
* erealuran comprebendai, el cujua rvgouro, re , . gntun OfDoiam tasculoram ei dominaiio ejiw
, - C in omai geoeraiione* Gloria aii tancUtsinuB
tov , TrixiUti Deo xoitro ix txcala saeculorum. Ameii.
. ".
M
i n
S i
Prof , 9
Paal. cxtrin. 6.
Hebr. x, 3.
ADMONITIO.
Opuscula duo de aiymis sancti Joaonis Damasceni nomine inscripta in codicibus manu
eiaratis reperiuntur. Primum, cpiod brevius est et alterius compendium, suppeditavit mihi
Tlrdoclissimus meique amantissimus R. admodum PaterD. Bernardus deMonfaucon ex cod.
monasterii Remensis S, Remigii, n. 521. Alterum autem babet codex Regius 2982, cum prfixo Joannis Damasceni nomine, ex quo Combefisius noster pauca excerpsil et recitavit in
adDOlatione 6 in secundam Invectivam Isaacii Armenorum catholici, t. I I Auctarii Bibliolh.
PP. Graec. Veram ex aliocodice Reg., n. 2935, didici, secundi bujus opusculi parentem genuinum esse Meletium quemdam, de quo cteroqui nihil mihi hactenus compertnm fuit. ld
prologus, quem idcirco non omittendura putavi, et ciyus auctor non indicatur, diserte signihcal. Quin etiara Joanni Damasceno neutram lucubrationem tribuendam esse deditiori
opcra ostendo in singulari de azymis dissertatione, ac sanctum bunc doctorem communem
Patrum traditionem hanc tenuisse, Dominum Cbristum ipso pridie quam paleretur, Pasctia
ludaicum cum disciputis ediaae : quod tamen ulroque opuscuto prefractenegatvr.
388
S. J0AN5IS UAMASCENI
387
& .
AZYMIS,
Nogae oportet illos qui azyma otfcrunt, carnem , ,
mortuam nec vitcuilem ojferre. Fermenlutu euim , xa\ , >
iasiar aniroaj eet }nmassa,ei sal vice menlis, \ , \
Dominus siqaidem ataampio cx perpeiua Yirgine
corpore anlma et menlo praediio* per panem per- ' ,
fefluni eoasenianee prorsus Novi Testamenli <
mysierium dedit; quem cum benedixisaet ac fre* , , *
giasel dixit : c Accipita et comedile : hoc eet c , 4 * >
corpus meum . Quocirca Lucas ia aanelo Evan- , .
gelio euo aii : t El accepto pane graliaa agens, , , |./ 1*
fregU*. En Tero bic dicil Chrislum accepisse ,, o&apauem, 4 8
axyniuni ; nondum enira quinla
. ,
dies adcrai, sed deciina lerlia luna quandp non $ ) , oyx
erant axyma,quia neodum parabantur. Naw dednia : ,
*
quiota
Deciraa
, - - luna base comedere .praecipiebalur.
. .
^^^
quaria vero agnum dunUxal edebant. Qaamobrem * & \ ^ & decimam quariam luiwe ejusdam menxi$ lex Paa^ba ^ ^ ^ ^ ^ J l 4 w j ( P wpoonuncupal : decimam quintain vero inauper ei* ^ !*' *^ ^
Sabbatum nominat, t i igitur immolaius Chmlua .
fuit decima qtiarla lunst, die Parascevea, Sabba- , ^ -
tumque adeo fesiue azyinoruni diee erat, cum pa- , ,
nea axynai primum edercnlar; quaadonaoa boa ^^
apoelolis Iradidit, qaos illi diconl se ab apostolis ;
aceepiase? Non enim Pascba qood lege maiidalun .
erai, hocco anno coniedil Chrtstus : qirippe qpi, ,
CYim coenaium esaet frangendo panem, novi , ;
lestamenli myslerium dedit, ip*a quinia feria. . 'Al quando axymoruin solemnitas fuit, Sabbaio u '
scilicet, deciroa qnima mensis die, Dominus in , . '
sepulcro jacabat. Cum aulem aayma, anle fesli- **>* *P*>% {

vum azymoruin dieui loto anno non exsiiliaseat, ,
" ^ "
- - <
- ,
^r....^. ..---.,
-
ubinam lura reperta caseiii, quando Cbrisiua CGB- . 6 ;
navii cum dtscipulis suis. Dcaioite ergo,qui verila- . \, . ^By $
U repoguaiia. Alqui boc modo iaiclligilur horom , > .
verborutn aeasua; iBrat auum P*rakcm Paschce*.* ,
Tunc enim pra^parabanl, oi ueluli instruebant, qux , c Afaoi & ,
ad PaschaB festum aiiinerent. Quin o.liam illud: c Et , * ,
ipsi non iatroieruni in praclorium, ui non conlami- , ;
ârenmr, aed utjpiaaducareiit PaachaS quoaam , ,' paclo boc ialelUgaai Quad ei Paacha ia quiniam {
feriam iocidebat : quomodo ipsa Parasccve non ;
inlroienint in pnelorium; sed hoc caverunl, cum
ante jam mundati essenl ob Pasch comeslionero ?
Maitb. xxvi, 26. Luc. , 19. Joan. xix, 14 Joan. , 28.
1 ) 0 1 1
DE AZYMIS.
390
SEXTA HRESIS ARMENORUM.

Tb vcxpAv - Hostiam fermenli exporiem perfrfcla fronie oflc , * nuii secuii dum iradiiionem Hebn&oram. Quocirca
. - diviaue PaolusrauUifariescribil,adCorinlbios puta*
' 4 boc modo : c Modicum fermentum lotam masaaiu
. - " afllcit . El rarsum : c Si prius sulpa vacassel,
" , , nao ulique aecundo locus forel . Et ad GaJiataf '
* , c Evacuali wnt a Cbrislo qui in lege jusliAcantur,
, , el a gralia excideruni % > El Ueruin a i l : Si quis
uimro eorum quae legi sunt fecerit, malediclit*
, . * \ erilniai fecerii orauia . Ei Saivalor in coenaculo,
niyslicaro camajn, quando diacipuUa dare ipaam
, . " voluil, non in azyuio, aed io perfecto pane tradi , - dii quia tcmpus azymorojna papuui noo erai,
. \ \ ecuadaxi legera Hebraeoruiu. Nam mysleriumistud
, anie Pascba getiuro fuil; quemadaiodum sanctut
ioannee evangeliata d i c i i : c Anie diero feslam
, * , Pascbae ;et rursum : c Die craslina mane Jotuoi
\ - adducunt a Caipba in pralorium; et ipsi noninlroie , , ' runl, ul non coulatainarenlar; sed ul manducarenl
. > ^Paacba . * Sed el Meleiius quidam, vir Deo pleuua,
, Scriplarartunque diligeas invesligalor, de axyrais a
, syacello quopiaro qaaesilus, ad ipaum ita scripsil:
I . Axyina paals, ot Ua loquar, perfeclue et com", , ,

, * , * pletua non aunl, ncc ontnibus nameria abaoluia,
, . "- ted deflcientia et semiplena queedam, fermenti
, " , , , pleniludine iodigentia : panii vero perfeclus, nii{W * ] , meria 649
abaolutui est, el pleDissirooa, ut
)* , , " quilotum iu aemelipso habeat. Azymuqi porro ?o , , Q caiur lorlula, qualem Elias olim a Sunamflide pc" l i i i , tel collyrida, qaam pueri apud nos cullicium
vulgo vocilaol. Plenilado iUque fermenli Judaico , , , - ruin azymoruiD Cbrisius est, qui adveniu svo,
, . quod dedciena et imperfecium erat in legc, illud
" " implevit, et ad perfeciionem perduccndo ccssarc
, fecit. Quod quia Judaei neaciuat, invidcnli aiiimo
* , " azyma adbuc conlra prasscriplam legia manducanl.
, , Qoamobrem Armenii el Jacobila*, qui illoo imiiaaiuf
. el Judaica mente agunlur, horum inslpienlar par ., \ ticipes aunt, veluli peasira baereaia ApoIljDarii
, \ . - consortea et socii. Hic enim corpqs solum ainc
, - anima et menie a Ghrislo accepium dlxit, quod
ctal, , \ \ - idem esl alque mortiiiim. Qui igilur azyma come\* . " \ dum in aniitypo corporis -Gbjrisii, Jai mortuam car9
19
i u i B
ICor. v,6. Hebr. vin, 7

I H J ^ . xvn, 45,
'iiatoi. 4
Galat. iii, 10.
loan. xin, 27.
1 9
Joan. xvm, 28.
VARIiE LECTiONES.
1
lo oiarg. ^ " ^, \ , " SaneH Jc*nm*f}>ttotceni De azymi$. adver$*$ Armenot. K. 2935 . Ibid. .
placd, nec quid sibi auclor velil, expriniii.
h
391
3*2
nem edunt, non vivanv,toecaaima el ment praedi- \ . "
lam. Nani fermeuium masga eat loco animae : sal , \ . !
vero menlis insiar. Quae cum non babeal pania azymtis, -iuum quid et stoUdum est. Quo fil, ut . ,
qui edunt azyma, in caliginc legis ambulenl. Quo- ; 01
iirodo atiicin aocieUtem babuerinl cum Chrielo, ,
qui ia luce gralia* ejus non vereaatur? Nam qui iu ,
graibe ejug Uimine gradiunlur, bi panein mandu- \ * , \
cani, Cbrigii nempe corpos, ejugque sanguincra \ , iniaminatum bibuut : atque boc pacto muluam . ?
imer ae et cum Cbriglo Deoque noslro socieUlcm ,
babeni, uiundaii cum aini ab omni peccato. Nam iit ' , ,
azyinig nulla prorsus vlvtda virtua esl; qtiippe quas
moriua guni. Yerum in pane, aive Cbrlait corpore, , , ,
iria vivfda gant, vitamque pncbenlia, gpirilus,
! * c 4
'
-*
-m
'
'
aqua et sangutg. Quod ei Joannea suo tegltmoiiio , , , ,

confirmat : Tres gunt, iaquil, qui leglimonium , >
dani, gpiritug, aqua el sauguia : ei bi tres ad . *0
unum aunl"; hoc eet ad corpug Chrisli. Quod , \
et leaipora quo cnici afflxum fuit, taanifesiura ,
cxgliiit, qtiando aqua el aanguig ex laiere ejus , , ,
eiDuxii, caroe ipsius lanccae ietu puneta. Hic porro ,
vivax erat, sanciusque Spiritug sancias illiug con-
junclug carni manserat, quaiu cum nos Iransmu- , , talo per Spirilum in Cbrigtt caraein pane edimng, *
iu ipso viviaiug, qualenug vivaui deificaiainque ,
carnem manducamus, conaimilique roodo vmduui ,
et sangaiaeni ipaiog ei caleutiaaimom. Quoaiain ex ,
carne Spirilu vivida, calenlJggimug quoqae Chrigii .
cruorei aqaa gcalurierool: id qood in illis qui ! ,
axyma conieduni,
nequaqaam fieri
Prob ,
" conlingll.
~
absurdiuietn 1 Glorianlur, cum inoriuom fermen- , I U U I sduiit, nobigque dlcunl : non nos aale, fer , *
mento et aqoa farinam depaiaiug, ut oblationem , \ ,
fermenlatam facianius; ged aqua golum ei farina
azymum igne paramus, ti iribug isiis bosiiam , ,
mnadam conflcimus. Quapropler iria haac, aqua, ; ;
farina, ci ignie, ad quid nssuiminlur, et cujugnam . ** *
figurasea esse *rbilraiiiiui? Plane corporis Domini. , c , ,
Al vero ille quem Chrisiiig diligebai, uon dixii : , \ ,
Trea soni, qui lesiimomum daui,aqua, farina ei , \ ,
ignis; gedcspirilus, aqua el anguig, et hi ires ad , .
unumsunt; > uiique ad Chrigti corpus, ul aalehac
didum fuiu Nam si locuin buacdeincreaia el incor- , porea nalura accipitis, 6 5 0 oaiaino cadilis roentea D ,
in baeregim Theopagcbiiarum, qui deiiaiem cum \ .
Yerbi carne passam dicunt. Hatidquaquam euim , , ,
deilag incarnala esi, Paier gcilicel ei Filius et , ,
Spiritug sanclus, ul tribixe islie, aqua, ul ailis, , , , ,
iarina ei igne, eam signiQcari intelligaiis, adeoque ,
azymiun duntaxal iiguraai illius babeaiis, cl in * ,
sacrificium offeralig. Sed unus de Trinitato Filius
Yerbumque Dei asaumpla carne ex mundig carni- \
bua aanctaa Yirgiaig, faclus bomo est, patralisque , \,
omnibug quae ad dispensationem speciabanl, cru- . \ ,
cifixng egt carne, neiitiquam patienie divinilale. ,
Quapropler crucifixug cum sit carne, carneua , * c ,
, :
ie
I Joan. , 8,
393
DE AZYMIS.
394
, - proinde suam, Spiritu saneto vivani, edendain per
t . *
panem dedit, vcrba b#c adhibens : < Accipile,
comediie: boc esi corpue nieuiD, quod pro vobis
frangilur ia remissionem peccatorum
>
2. Scire igitur allinet, nullam Ecclesiatn, neque
. ,
a Cbristo, neque ab aposiolis accepiaae, ui farina
,
imninie ierroenlaU ederelur vel oflerrelur : quo "*
niam ueque Cbrisius Ipse Deus uosier 00 quo pas
. " sos esi tempore Pascba legale coinedii. Aaacuiu
- c quid Joannea dicai: Anio diem fesium Pascbae,
, , , sciena Jeaua quia venit bora ut transeai de boc
mundo ad Patreoi; ei coeaa facia, cum diabolus
, jam miaissel i n cor Judae Simonit lacariotac tit
, (raderei euin. cum essel hora ejus, taquit,
. , , , * hoc es(, lempua adesselquo iraderetur, una recu , buerunl aposioli cuin eo; dixilque illia : Dealde . rio desideravi boc Pascba manducare vobiacum
* anlequara paiiar . Yides, antequam paliar, 1
* . > $, inquit. Qnia ergo pall ipgum necesso orat in die
, . Paacb* legalio, in qua neoipe agnus a Judsia iui , * u.clabalur, orouiao faiuruoi crai ul a deicidia
, Pascba agerolar die Paraacevea, uti rursuin Joan - naa a i i : t Quoniam Paraaceve erai. Eral eniui
, * * roagnus diea ille Sabbali , ( i n qua niodruui
. tunc temporia deciina quaru IUJWB in prirao mensa
, \ * anai 8334 incidere conlingebaL Eral euiin rydua
,* . - tolif x t i n , ei lunse v), ne cum iradiius easei, uii ' '* nime potsel Pascba suura discipuUa iargiri, iu
- corma accumbens vespere 01 profunda nocte, vespe , re, inqoam, quiuta diei, comedil quidem, sed Pal e
"
"
'
*,
,

,
plaue
eo maoifealam
, qaod
rocubuerit.
Uoc
,

gcha proprium,
anle iealaoi
axyoioram.
Id quod
. - enim lege sanciium non eral. Lex aiquidem jussc . r a i , Pascba cuin feslinatioue comedi a Judais
- stanlibus, sticcinciisqae, et calceaiis, et baculo*
, , leaoniibiit prae roaniboa. Atqoi cetsare quideoi
fecii Paacha legale, illud implondo observaudoqao
; . 00 leiopore qaod praedicalioui impendil: propriuni
; * vero auum cauaoda dedit. Quainobrero postquain
. caaaaTii, aceeplo fractoque paoe, novi lesiamenii
obaonraatiaeqne * ti culius myalerium dedil
apottolis, in qoiuta aocie, qoa IradiUi ouain fuiu
, , .
. * ol
5. Nosse aulem oporiel, deicidaa ilioa, ipaa die
, * - D qua Domiaum cmci affixeraiit, bac eoa maclalo
* agno Pascha lcgale manducasae. Id quod inde
c \ - perspicuum 8t, cum Joanaes dicat: Et ipgi non
, , * inlroierant in pnetorium ul non contaminaren l u r : sed ui maoducarenl Pascba"; quando
;. ; ulique cadeiu qua agnue die uoa immolalua eet pro
4 , , f . nobia 6 5 1 Cbrislue. Sed quid dicit? 1 Ei accepio
, pane, graiiaa agens, fregil . En Lucaa quoque
. * Cbrislum acceplsse panem ail, non axyma. Ecce
^ * enim quinla feria cum esset, quonlam decima
, . ' teriia adbuc luna erat, axymua pams non appono . * batar, quia aoiidum paraius erat: quippa qai dol f
t9
u
tt
1 Cor. n , 5.
. xvui, 28.
t f
Joan. , i , 4. " Luc. , !3.

Luc. , 19.
PATRO/,. G R . X C V .
Joan. xix^
51.;
" Exod. x i i , soqq.
395
3%
ciraaqwinla lunas manducari praecipiebaiur. Lex ;
porro deciniara quartam lume mcnsis primi Pagcha ' ,
nuncupai: decimam quintain rero, azymomm . *
dicm, et Sabbaluro nominal. Quod si igitur Cbri- , ,
stus decima quaria lunae, ipsa die Parasceveg oc-
cistis fuil, Sabbalumque erat festum Azymoruni , , ^. ^* > vfc
quandonam azyina comedil ? el quando rursum ea ;>V^^ ^^
parare jiissit aposiolis in novo leslamento? ", - , < ^
quandoquidcm Juda&orum imiialorea et aemuli . . , ,
aiunl, ab apogtolig ge azyma coalicere didicigge. *& *
Pascba siquidem legale Cbrislus ut ederet, itlo \ ; , ^^
lempore non anieveriit. Atqui boc prorsus vertim ,
csse, ul bis qttae dlcla a nobis sunt magis fides .
aslruatur, aiidiag elim, quas Moyses legea lulerit, , \, \ , !
qui.We dc Pascha et azyrois lege conslituerii. , *
fla3 sunt, inquil, solemailales Domini; bae quas ^ .?
sanclas vocabilig in lemporibua suig. In primo * . '
mense dtxima quarla die inensis inier vegperag , , .
Pascba Domino: ei in quinta decima mensig bujas .
solemniias azymoruro Domino. Seplem diebua $<,
azyma oomcdeila *. > En igitiir addisce ex Spsamel . \
Moysis sanciione tunc non adfuisse tempug eden- ,
dorum azyjnorum. Enimvero Cbrigttig ferfa qainla ."
post coenara per panis fraciionero novi lesta-
menii mysleritim tradidii. Quando rero feslum ' , azymorum fuil, decima quinta die, Sabbaltim erat, .
tuncquefn eepulero tuinulatus jacebat. Cuin itaque |
ante solemnhalem azymorum per lolum annum ,
panes sioe fermenlo noo esaenl; quippe cum ae- , ' . plem illis diebas, bisqae solis azyma iudai come- * .
derent, quemadmodam lege Moyaig ferebatur, ui ,
decima quinla primi measiB apponl raensaiacipe- ;
renl: quomodo fieri potuli, ul luac roperu aioi * ;
azyma, qtiamfo Christas cum diacipulia auia c -
uavlt ? Sed audt, quaeso,qaid aposloli dicant capite, ", " , *
sea canone LXX : c 81 quis praesbyler aul diaconus, , , *
aui qoiavis alius de numeroctericoram jejuuat cum , . > ' * (U
ludxis, val fesia agtl cum ip&ia, vel ab ipsis festi- "
vKalum ipsoruro munuscula, ut puta axymum pa- , ^ "*
aem, aliudve simUe acciptl, deponatur. > Sed et " ^,
lnsiipor sexia gynodus qu Congtanlino Heradii " , lvuoto>
nepoto imp. coliecla fait, curo vicariox habor^t qni ^
ganeti papas Agaihoni episcopi Komani locura -
tenerenl, inler quos et divinua Gregoriug Agri- , , genliaua aderat, capilum contra axyroa sensum 0 \
sacra congtiiuiione explicavit bis verbis expres- , *
eum : Nemo eoruni qui in aacro ordine cen- ( " *:
senlur, aut etiam laicus, accepia a Judaeis axyma \ ". ^,
roanducet. Quod si ab apoatolia Iraditum e&sei
ul azyma edantur, buicce canoni geiieroso conlra- / "dlxiasent sacer Agalbo Horaanug epigcopus, dtvi- \
nttgqae Gregoriug Agrigeniinua ; nec ulto paclo , \
eongensiggent aacro huic divinoqoe canoni. Quo- , .
circaqui azyroa parat et offert, ia aaiino Judseus esi ei gcelesHig, qui ejugdem atque ill] meniig ail, apoatotorum ei Patnnn iagtitala violang, qnemadmoduui iia qu dicu auiit, ogteadiinus.
4
" LeviL xxiii, l, b\
1 1
Gan. I I .
NOTAfi.
(I) Error Grseculi Trullanani synodum prosexta generali accipieulis. Neulri Gregorioj Agrigealieai
substripsil.
IN EPISTOLAM
AD ZACHAR1AM
T CAPUT QUOD EAM SUBSEQUITUR,

.
lipisliilmnad Zncbariam. cum canite seu homilia q u subsequitur D(corpo> c tt totiguitie

J M H ' / ' ; . . iiJS Paulinus Bruxellensis Anluerpie Grece L a t m e q u e d i d i t anon
1601, iu 8, post S. Joannts Dauasceni oralioneru de Sabbmto saneto, cum (ria hffie npuecula
teperbscl in codice Anlonii Covarruviaa, ex quo hunc etiani titulura epi?<tolm dopromp?it :
. Za/ - , r.tpl f , j otet ; - Ejxudan (Joanais Damaseeni) ephtola tnma Zachariam tpbcopurt
Donrorum, ite sncro corpure tt sanguine Domini et Salvalorit nottri Jttit
Chritti. Kpittolam subindo ctorationetn Pronto Duceeus cum b o m i l i a Dt Sabbaioaantto,
et
<|ailusilani a l i i i Grsce Lattne, adjici curavll ad calcem secunda ct tertim edrtionum Parisieiuium anai 1603 el 1119. Multi codices manuscripli epistolam cum oralionc Joanni noslro
Daiaasreao perinde atquc edita ascribuot. Solus, quem repererim, Regius, n. 2428, auctorem allerum inilicat Ptirum aiuwr, adeoque heniincm Joanni Damasecno consanguineum
et eo codice inrtium habetur 6pistole quod i n reliquis desideratur. Et certe gravi*.
argumenia suadeot Joannem nostrum, nec epistolam, aec homiliam illani scripsiseo
cum i relijjio esset majorum placitis ot dielis vel minimum disorepare, procul aberat.
,-.[ Domioi corpus quod surrexit a mortuis, uti corruptionis, ita ets-mguinis mudo-exesse. Hoo euiw Patruni Gnecorutn nemo effuliisso noscitur, nimiumquo ad OrigeBi*
n s u o i aoeidit, qucm Joenne Datnasceno nullus persenserit melius vol extiorruerit inagi?.
(Juinitno lib. \* De fide, cap. 1, docet carnem eamdem quae passa erat resurrexisse, c i ovttv
t i v i ^ f , nullam purtium qua natura dalec $unt, dtfui$$e. tam quoad
corpxu,
quam animam, oi *. . Solas quidcm animas parles, quas Chnstus servavcrit, receasel; hoo vero propter Mouophysitaruni lictiones eliminandas. N'.n ergo carucm omissom
eeneuit; voluu epistolas eX orationis auclor i d videtor astruere allatu Nazianzeni testimooio.
<|uod ejuscomuieiUatoreslongB moliusinlellexerualuiterpretetique sunU nonileni sanguioem
K N C I U D I , qucin cap. ultiioo Dialecticcs, lib. u Deftde, cap. 12, elalibi, cum curdaus omnjbus
MMuil nobilusiinan> esse humani corporis porUoneoi, cxqua ul et Iribus a l i i s humoribu
froxmie constituitur. Sed insuper prodigiusa esl islbtcc afia aucloris epislola3 et houiili
MisUmalio, pula quamvie Dominl corpus sanguioe i n ccelis carcat, allamen ipsummct sanniioeoi vivum et vivilioum, quo veneB fjus olim imbuebanlur, quiquo eQusus i n pessionu
fuil, DCC in resurreclione, uli sibi Qnxit, receptus, nihitomiuussubspecie vini in altari exstaro
a fldelibu stnni. Absit> ut vel euspicer Uamasccnum roi-um, qui thcologorum Grscorum
jccurauesimu, n o n inepliene f u i l , ejusaiodi portenta subjecisse. Pr/Btcrea.si Joanncs Daraaxenus horum opusculoruin pareos fuisset, nequaquam in l i b r u De fide orlkodoxa, u b i dc
Kuchariîia) sacrameDto disputot, panisque et vini Christi corpua et saiiguinem Iransmu
Ulioaeni enarrat exemplo ciborum q u i i n subslaolietu animalis converlunlur, illud otnisis--i quod in epistola et iu bomilia nonsine afleclatione inculcalur, nempe u(i cibis corpus
noslruro. i l a el paoe _el transmutatis Chrisli corpusaugescere et ancrescefe, t!; !>
.5'j suijiatm '/ y t v c t a i 9 . xal . - ^ ; fyeiv >/* ;. Si quidcm inlibcoHe fide orthoioxa recolligit regeseitque quatcuni[ue de Qdei dogniaiis variis in lucubrationibus dedita 6 5 3 opera auslruxerat et inculcavernt. Taodeui quaa epistole initio voces leguntur. |) ^ Charitati seu
diltelioni veitra iiqnifitamxu, non satis referunt liumilem noslri Joannis modestiam erga
Tiroa episcopali dignitale oruaios, innuuuique ab episcopo potius, quam monacho aut prcsh/tero fuissesrripiaui. Eutu nmi puto fuisse Petrum Daiaasci nielropoliUm, cujus nominu
I>imascenum nosirum opuscula qtwdain condidis&e cerlum esl, quique sub calipba Wal(d ab&cisa liugua missus in exsiliuai. fuit, quia Arabum d Manichreorum errores scriplis
rtxlarguerat. Theopbanes iusuper niarlyriura recilalPelri Majumensis, quem a Daiuasceno
nosrro |>aaegyrica oratioao lauduluia n.-irrol, cum pro Ude a Mabommudanis occisus esscl.
8nit alter Peirufi Damascenus, cujus ascctica opera in bibliotheeU asservanlur noaduui
cdita : q u i vero simplex monaclius erat, oi inierGrscos Bjzanvinos uiorabatur. Vivobat annn
miiodi 6657, seu Christi 1157. ut ipse te&taiur m finc libri tertii, nis verbis q u e excerpsi ex
llegia cod. 2984, fol. 122": .^44 0 ;\, xal
iaici--, &-nvx irftorfp iv ).(( | :'. isyov , ' , - / ; . ' ;, Ivt. ' Xam qui gratta Chriiti octo vitia mperavii;
rtltqua etiam omnia suptravit, qute libro primo deicripta tunt ab tjxit auetore Pclre humtli
Damatcmo, hvo ipiw amo 6665, indict. 5. Horuin nlieniui fuiase epiatole el o r :a- s r r i j . i n r c i i non alDmavcro. ibi suiliciat aliquos ejusdem nominis iudicassc SyriH
S. JOANNIS DA
aut Pdlaaiinos. Nom Pulaislinej incolaw se pro.Ul auctor, ubi Liiurgie sancli Jaeobi, eeu
Bierosolymilana?. parlkulaiu afTert. ftfichael quidem Glyras cpislulam istaro ceu Joannis
Damasceni esset, in suis ad Nectarium et Joannicium liltcris allegavit : al rcceniioris CBIAH
auctor esl, qurfm ul jus testimonio clevari mompnla qucant, quaa atluli. Alqui MichaeJem
Glycam diversum non essea Mkhaele Sicydita, qui sffleulo xn labenlu Christi <orpuscorruplir.ni in Euoharislia obnoxiwa esse docuit, didici tandem a riro pererudito D. Boivin bibliath.-r.T RegiflB custodum allero meriiisnmo, qui summa diligentia receusilis nonaginta dualius
quasRegius codex 1403 complcctilur epistolis. observalionem liancauro conlra carara adjecit, qtiam mihi aroanlissime comtnunicavil. MK.HAGI. GLTCAS. Bie t$t lUichael Glycas, qui
Anualfs smpsit, .1' orbe <<..!."< ad suaro usquc mlalero. Floruitsajculo duodecirao Manuele
Comuino iui|ierantn, circa annum 1150. Siq/ditam vocat Nicelas Cboniatrs : Gesneru< Sieidotam nominat. Hinu corruplo aut polius teinera a crilicis muiato vocabulo Sieeliotet dictus esl, factusque ex Byzanlino Siculus. Corrigendus ilaque bic error in editionc Rcgia
AnnaliumGlycffi, leginduinqiie in ipsalibri frorilu Michaeli$
Glyca Sicydtte.Z.xMv
apua recentioros Grscos dicebalur pro Sux&ov fictdus, parva ficut.
Hinc rOjjnomen . Vide Nicelam Choniatem edil. Reg. pag. 96, 97, el 332. Puio
Michaelem noslrniu nomen Glyce tum assurupslsse cum babilum monasliciim induil, ul
morisfuil. Hucusque Cl. Boivinii observalio, qui insuper ex versibns polilicis qui eo in
codice leguntur, quosque Micbael Manueli Ilungaris devictis reverienuobluleral, ostendit
uru agnosse, vera esse criuiina propter quae excecalus addictusqnecaroeri fueral. ou xat"
aCrsa x4< , elc. Glycas ilaquc seu Sicydita, cunistalem produxissei usque nd Alexii Isaacii Angeli Comnieoi iralris tempora. sub duodecimi sascult Bnera
GeorgioXipbilino pairiarcha, pnscis erroribus hunc adjccit, Chrisll corpus in Eucbaristia
corruplioni perinde fuisse obnoxium atque ipsnro erat duru Chrislus in terris agcret anie
ipsius resurrectionem. In primis vero Joannis Damasceniex cpistola ad Zachariaxu auctoritalem oLaendl>at, nec dubium csi quin ba-c ipsi erraodi occasionera dedcrit, quanquam et
a ia Palruin loca, liturgias et bistorias allegabat, ex quibus inferebat fracta hostia etdivisa
frangi dividique Domini corpus baud secus plane atquccarncm in macello.Pfjora noo addo
iia' Chomeles in
rccilat lib.i, etinPanoplia mss. lib. xxvii, ul pula Clirisii corpus
ractione hoslis dolore l pati, in quolibel segmento
*. ,
Sesse,
nec lotum corpus ab unoquoque fideliuni accipi. Hec auippe onn saus ccrla Qunt
Alexio
OVOJV
*int mtnte tt
anima
'x citatis ad Ncctarium e( Joannioium cpistolis. Ca>terum duaum anteSioydilam, imo anlc
1'ctrum Mansur, 6 5 4 qussiluiu j a m olioi eral. num Chrisli corpus io altari exsistcns a cormptela liberum essol: ujque propter Monophysitas ac pracrtini Gaianitas qui naluiale illud
corpus ab ipsa cooceptione a corruplione et perpe&ione quavis immune fuisse asseverebant.
Anastasius ainaita in ' cap. 23, ut haoc lmresim expuguet, in exemplum aOerl sacrosanclum Eucharisliao panem, qui et ipse Chrisli corpus esl: sicque adeo compellalbaereticuiu:
Dic mihi, obtecro, si ut divintta$, ita el Christi corput ab unionii inilio corruplela
liberum
fuit, nunquid ; ' :, communio
sanctissimi
corporis et tanguinis Christi, auam offtrs ct cujus cs particrpi, vcrum tit Chriiti corpu$ tt
languit,
vel nudut panii, gualis ostialim vcnditur; anvienn
duntaxat tt figuram curpons
Chritli geril, velut iacrificium
hirci quod Judceii offcrtbalur. Gaiaaita conQtente verum
Obrisli corpusel sanûinem esse, subjungit Anaslasius : Agedum.affer nobit aliquid decommunione Ecclcsiee vestrat, tanquam $uper alias orbis Ecclttiai
otutut orthodoxm, et in vast
cum omni honore rtponemvt hoe tacrotanctum
Chritti eorput tt tanguintm.
Ac si inira
paxuot dies corrumpalur et immuletur, nteesse erit, ut e duobui unum conctdalit, aut
id
quod iUmiiii, non tsu terwn Chri$ticorp\u,
sed tolum figuram it celuti vicarium
quoddam,
aut propter ptrvertam fidem vttiram Spirilum $anctum in illud non de$cendiste, nel 4;, corpus Christi ante resurrrctivntm subjecium corruptioni fuiste; ulpotequod immolatum
neci traditum, vxdneralum, dititum,
manducaium,
etc. Eodem argumcnU gencre anle centum annos usus fueral catbolicus ille, quem alium
esse nori puto ab Ammonio Alexandrins Ecclesi doctore, assumpta Pauli Samosaleni persona, cui vicjssim Incorrupticola sumpto Dionysii Alexandriai nomine ea lucubretione respoudet qus i n Bibliolbecis PP. e l i u t e r c o D c i l i a generalia mullolies jaxn edita esi. Ric ergO
disputamli modus adversus illos h.'cruiicos, quasstiooem illam peperit, quam Pelrus Mansur
solvere adnilitur in hnmilia: quinam scilicet fleri possit, ut quamvis Chrisii corpus nunc immortale incorruptumque sil, sacerdolum tarucn manibus fraagatur, et Gdelium aenVibus leratur; qu.'c quidem corruplionis argumenta sunl. Quinimo Micbael Glycas epistola 34, qua
;, , , /' ^ )
6{> ( ,
; ( ; - Qtumadmodum
omini eorpui, cum in inferni dentei ctcidintl,

corruptionem
quidem admisil, non tamtn
omnigenam vidit: tie et in prattenti ipsummtt corptu Domini, dum deiitibu nottrii
lubjicitur, pari modo atque eorpora nostra corruptionem subit, sed non abiolutam. Quin polnu
depotita statim corrupteta anima tubilanlia Iraditur : itd tt non solum Iraditur, verum peretuo ptrttat eum animii justorum. Pene asseveravero Petrum Maosur, cum epislolam scri-
Eerel.faancIsidori doctrinam sibi cnarrandam proposuisse.
Auclores istos a Micbacle Sicy-
*1
DK CORPORE SANGUINE CURISTI.
402
diU admodum discrepare nuHus dubilo, non autem in totum ab Anastasio, quod corporis
Chrisli Eucharistia? corruptelam spectat, ut ipsum eamdem in sacramento condilionem habere ceosuerint, in qua erat ante resurrectionem. Quod si anquiral aliquis, qua ratione
eorporis Christi iractionem fieri intellexerint; quandoqutdemsecunduin Ecclesi traditionem,
quam Nyssenua cap.27, orat. Calech.altestatur, etsi frangi videtur, nihiloroiaus totum inquavispmriicula t*J, $t totam in seipso peneverat, . .
) ; vel ut divinus Eutyehius ait apud Nicetam Choniatem in Alexio Com***** hb. , & , \ ,
, totum $acro$anctum corpus et ganguinem Domini accipit nomo, licet partem acceptrii* Ad hcdicendum estAnastasii aliorumque sensum faisse, accidenlid panis et vini,
iraMsubstantiationefaclaênodecon^ etsanguinem Domim aflteere, quo auteapanis vinique substantiam. Quamobrem sicut oima quamitate, corporalis aubstanlia una dividi censetur, i u divisa quanlitate panis corpusChnsli dividi frangique opinati sunt; cum per aliud
miracolum aub unaquaque partiuula totum illud laieat. Seosus iste suos e Latinis propugnattores habuit, eos 655 maxime qui adversus Bereagarium dispularunt. Caterum e Grcis
Samonas Gazensis archiepiscopus, adeoque Palaestinus, in dialOKO cum Achmed Sarraceno
panis Kuoharistici divisionem eleganter explicat exemplo speculi, quo in frusta divisosinguie partea speciem eamdem nihilo secius reprosentant: addit et exemplum vocis quaiu
singulorum auditorum aures peraque excipiunt: Bodemmodo, inquit, ianctum
Chrittxcorpus quod Patri assidet, idem in se manet; ubi vero panis comtcratu* divina virtute per
sanctissimi Spiritui descensum est tran$mutatu$, , ' xa\ ^ , e/tt dividitur, nihilominui integrum ti incoiume in quolibet fragmento
MTvatur. Quocirca ; , ,
; , . * * ; .
sacrificatus pani$ qui $acro$anclum Christi corpus e$t,in partes $tcatur,nc putavcris
iiHdi cnUdistmhi autseparariintemeratum
hoccorpus.lmmortalequippe
tt incorruptum es(,
necconsumipotest. Sedistadivuio,
se%sibilium duntaxataccidentium ttt po$t eonsecrationem.
Hac exactissima sunt et utriusque Ecolesi traditioni et doctrina? cousentanea. Lectorem
hic monitum Teliro, primain dialogi Samon partem toto diaJogo 22 Thepdori Abucar
constare. Opinio quoruradam illorura GraBCorum Domini corpus Eucharistia corrumpi,
obsolerit tandera,ex quo Sicydita damnaius fuit, eamque confutat Neelarius Hierosolymitanas, !ib.
pag. 205, ubi postquam narravit in Crela insula reperlam fuisso
hosiiam coasecratam, quaa ob loci bumiditatero nigrorena contraxerat, saavissimum rero
odorem spiraveratcum ia sacru disco supra carboaes exsiccala esset, hc stibjungii: Miraculum Uiua manifeitisiimo argumento esse magni tt supranaturam eximii illiut mysterii,
ta , , \ {
9 , ,
, quo accidentia sola panis anci% corrumpuntur, substantia
nro pmis $emel conversa et invocatione Spiritus saneti transsubstantiata in verum corpus
Ckristi, nullam corruptionem mstinet, sed tncorruptum perteverat, ut quod Christi proprium
iit eorpus. , \
, , ; Quinatn enim puIrtsctniia hctc aecideniia pani*. tt qiut pene non apparerent, talem tantamque fragrantiam
tpiratsentr poitquam exemptus humor fuit, quo affccta erant. Subjungil se testem fuisse pro digii bujus, auisque manibus tuac controctasse sauctissimum lxuncce panem.
t

.
xal , ) ;
*
, \
, , -
, * . \
>
; , xa\ t l , ,
'* ; 3
; \
EPISTOLA
Sancliuimi Ptlri Mantur ad Zachariam epncopum
Doarorum.
Elsi corporibua separamur, nibiloniiinis animo
tciius spirilu conjuaclisiimi suiuus. Tuam igilur
bonitalero qua Deom ipsum aeaculaiis, ampleclimur et salulamus; ac de Dominico corpore, cujus participes suraus, boc dileclioni lux signifiiamus, duo Cbristi corpora noa dicere oequaquain
posse, sed unura esee fpsius corpus. Sicul inians
ex muliere nalus perfectue est; edcns aulem el bibeas nalurali iaculiateaugescil: ai quandibet augescat, 656 non dualaoicn corpora efDciualar,
aed unura manet : nuiUo inagig pcr 0|>eratioiiem
VAUIA: LECTlONtS.
Pritidpiani hoc restilui ex Rcgio cod. 2(14, usque aJ r.zp\ * R. 2D55 .

UM. oft .
R. 2935 , \ . Edir. .
d
403
S. JDANNIS DAMASCENr
4fU
Bfirilus tancil panix et T i n u m in accrellonem ( t ) * , xa\
corporli Ctirisli unum eorptia flunt, el non duo. .
Kal Siimp -roi Kupiou - 1
Iiemque Ricm cofpu Dominl qaod ex stncu
; ) ( 4.
Dei Genilrice nawm csi, corruprioni obnoxium
*** **
erst nsquc ad rcsurrectiOMm , aiqoe adeo elnrli xal tf| 1*'
ellanrea aeclum fuii : i u qoot|ue corpns illnd , olxovocujua pariicipes sumus, universara bnc adraiull . 6 || 4 T p e r a l C T j .
irconoroiam. Jacel panii In sacra tnensa- lan- - & t m e > o * T $ ,
<|oan in utero Wrginis : Spiritus eanciu super- ctrtv , )*
venit, velut ecisciiantl Virgini : < Quomodo flei , \ ;
isiud, quoniam vinim non cognweo? dlcturo est i-V ' xal
ali angelo : cSpiriins sanrius supenrenlei in (e; > , .
tic cliam in mensa Spirilui aanctu supervenit, et
II corpu Chrisli.
Dcindd per manus aacerdolis elevatur tanqiiara
' ,
h eruce, aique in nobis tep^liiur, ei tec.moraia
, ,
perflchur: nos qnlppe eimul iiicomjpios reddit. 4 . 4
Knimrcro qnoatl osqne a noliis cdatur, corrupti- ' ,
bilo illiu! dicimiu. Quomodo enim, ai eorrnmpi . ; xXStat xa\ ;
nequit, frang.imr cl comedalor. Posl sumptio- Itmv
ncin aulecn jam iDrorruplibile esl, ad cnnsislen- I;
liim ct in lubsiantlam animae nosine iransient : 04 cli (. 0: ,
incorropllbile, inquam, deslnielionisquc nescium ; \ . ' , nl DOS ati oronl corniplela vmdicet. Ila senlimns, .
k qaoipie credimnt. Inlerim ora pro uobis, sauclissime.
5
VARI/U LECT10NKS.
< Beg. codd. ;.
.
( ! fir rov . accrcKoncn rperii CkriilL Qnidam f.alliolioonim
srcreiuuic ItU Bominlci corporia ceusent tlgnlficari nuiriiiouciu tegelilioMraqM niembitmim Kcclrsiin, qua: corpu. et illioi myatkum; quia in
homilia quse tubsfqoilur, idero aucior addnclo
perinde exemplo alimenii quod hi corporis nostri
nicatlnnnn. 1U quod Pelros Hansnr ex loaane Da.. ol' rt alii ex Palribut acccp<:rii : que
rero do corporis Doniini Kuctiarislla corrupiiona
tubinde eonaiur asirnere, kax ipsiug cwnmentalioncs sunf, q u a a Hicbael Glycae novia p'<i*lue
porlentiaauiH.Atqni nec Damatceouat, nec OrienUlca alim tolam Chriili corpori virinu-m aul figiiram in Kucliarielia agnoviue, ccrlo quivi inferal ex comih dialogis cum Saracenis.ui p u l a TUe*>
ilori Abocara et Sainons Gatensi, in quilius n i h l l
dcV * Qnandoquuiem Chn shnile vi'l per tonmium reperiaa; auo lamen cmitaf noitnm e*i, noteM (onooTVoralef iptim iiesci f a c i l e pntcrafti inftdelium ubloculiones : aed
txinui, imo eorjmi ejxi exod leuipc emgetcil. Qnia li-vc dnnlaxai, qucmadmodnm cibui ln houiini
vero paulo posl ait, pro nalurali operandi rationt ubttantiam bcpaiis virtule convertUur, ila in(i|iia uempe nulrilioei accrelio liil.pancm i tinxm T o c a l i o n c Spiriios tancti panem vinumque in eorcum aqua per urmoium intiut fieri corpxi tl tangxi- M t i g u i n c m Chrisli. Alqne hasc (Mes en qnan
M'iii ejui; el rnnora : nniurali ralione il etto- Orienlis K< <-ii-su- p n c s t a r i voliin' *b i i i q m MoB h a m n i c d i n m a u t rclinqmint : qustn lcgctii t. U Hinomm, ul m noMi, ud ivpra natxrw modum.pantm
ti rinnra cidere ad nccreliontm corponi cl languinii blioui. I ' ! ' . (..,,,., p. 27. Quinimo c o i M o u n i r a i i o Chritti, ita ul corpxt nnxmut, el ncnduo, siibiUn- nero luain inulia el rJBcacia: Cyrillo Bierosoljlialem aecrciionem euro Imelligere pro certu babee. mii.ir.iii excluiU ipeo loco caiuecbesia S, q u e n
Quidni igitur (ul quidetn dixi ad cap. 13, Ub. iv Dt Prolcaianlei aibi l a v c r c j a c l i l a m , ubi n s m p e <1*
pde orth ), hic illius sonsH furrii. Dixnini corpui cliritaiate lla l o q u i l a r : Qucmadmodxm pewii Em11 h.inguinern, cisl roole noo augc&dt aapliut, eom- tkariilie you toncu SpirituM intoeatioutm non nl
tamen conMcraiione pano et viuo cuio aqna, empliui rexi cpminnnif, 4 , iti
arcrelionis el exienslonii eximium quoddam genn rorpxt Lliristi; lic tt $anelxm hoc xnguentxm ntm
cilitinore, ul pnr omnes orbi Ecclesiu sil p m c a i , nudum eii adhue, xeaut (ti qxii iia malit dictrt)
rt a eingnlisfidelibusunum et idem mauciie corpns commume, poH invoeamntm, 4_<
rccipiaiur. CaHerum nemo qui aincenit esse vdi.
inflt-iari possii, qui inculcaiem loiies hac in epi- , ud Ckriili charhma, <r\ud
siula d nooilia. fuscque mulii* enarratum cou- Spirilu M M l i pretenlia divinilalit ejui rfficaciUH
xerii in hamani corporis &ubslantiam aliment! prmdiium eii. Argumenlatur nimirmn a niajute ad
rieRipluni, aliud nihil incnii objiriat au( exprinial, I I . I I I . J I . ul queinadinoduro in F.ucharisiia i p u m
Cbristi eorpns extitlit, sic in sarro ungurnio Spi i d l . a t T i n u m i n corpat et fanguineia Domtni vere cl proprie (ransiTiuUri, non nudam oe- rilai UDCii virtus quae Clirisii douum cM, msidcji
cio ciijns imaginaria* virluiis el efficaclx commu-
406
DE CORPORE SANGUINE CHRISTI.
105
T<Hf KK*AAAlON<
Bkfil Unrixpartov
, o$
.
EJI)S0EM CAPUT
immaculalo corpore cu}** pariicipe$ .
\ *
I . Corpus Doni.ni Deique noslriquod parlicipa, , . | rous \ fralrea, corpus ipsum cst quod de noslra
^ , aubelanila accepit, quod ez impoUuia Deipara
' &* - assumpaiL Neque eniin duo corpora Christo Iri* * , buerimus : quia uiiom Jpaiua eai corpos, et xaain
$ hosiiam pro nobis obtulil Deo eiPairi. Mam quan
. ! - vis mysticom boc Incruenluroque *acrificium657
, txplus paragamua (co qaod omai loco d tcropore
< cv qiiilibet fldelia divioum corpua el aangataem par * * lic.pei), eadem tamen bostia eal. Idem enira corpus
^, - offerimus, ^radeinque Agnum Det qai lollil ,pec< . Q u mnndi . Nam alioqui, al aliud hoe aliod
, , , illad easet, Jam m t e hpalias pro &obia, el non
Jiio, , ona oblaU Juisaet : qaemadniodum divinos Apo tijpqxcv lolua In EpUtoia ad Hebraeos jnxltifaria a l l :
, , - c Talia enim decebat, ut aobia easel Poolifex,
tetf,, , sanctus, ianocens, impollulus, segregaloa a pec catoribus, 4 excelsior coelis factoa: qai nan babel
* 61 , necetaluiem quolidie, quamadmodum poini&cea,
, prius pro euta deliclis hoatiaa offerre, deinde pro
, poputi. Hoc enim fecil eeniel ae olTerendo *. Et
. ' - posi alia: c Gbriatua aulem assisiens Pontifex fu turorom boaorum per amplius et perfeclias Uber , , naculun. noa maau faclum, id eal, ooo hajus
, , ' erealionit, neque per sanguinem bircoruro e* v i , tulorum; sed per proprium tangainem, ialroivit
, - C geroel in aanciA Heraa rederoplioae inveaia . >
. * Et paucis interfccli*: iSan enim io manofacla
, ' aancta Jesos inlcoivit, exemplaria verorum; scd
, iq ipsum coelum, ut appareal nunc vultoi Dei pro
* * nobie. Neque at aspe offeral aeroeiipaum, quem, ; admodutn poaiiiex intral in aancla per ainguloa
annos io laoguina alieno: alioqai oporiebai eum
. frequenter paii ab origiae mundi. lNunc aotem ac*
, mei ia conaumnDaiione ssculorum ad dealitolionein
, ^ \ peccali per bosUam aoam apparuit. quemadmo , dum slatulura esl bomSnibvs aetvel , posl boe
U , - aalem, judicium; sieei ChHstus semef oWatue ad
* , mulioram tollenda peeeaia : secundo slna peccato
apparebit exspeclanUbxa ae in salulem * El
. - ruraas: El omnia quidem ponlifex prauio eat qao ^ * , lidie
minbirant,
. - ei easdera
A * i . * m saepe
en offerens
nffiirena bosiiaa,
hosliax.
, qusa numquam poesunt auferre peccala. Hic au . * leai onam pro peccalie odereas bosliaro, ix sempi , - teraum aedet in dexiera Patris, de caetero exspj $ , , ctanadoxecponaniur inimici ejus scabellum pedum
\ ejus. Una eaifp obiaiione cooiuromavil Io aempi^ ^ - leraam sanciiAeataa. CotiCeflaUir autem nobiael
f
c a
i f ^ ^
iAni xA>28.
^ * l * i ^ f W ^
Moan. 1,10.
*ebr. VM,20,17. *ibid. 11,
VARlJS. LECTIONES.
Panlin. .
Dcest \ . in edit.
Heg. 2)5 .
t fidk. R t ^ , . k . . IR. 2935 , ni R. 2920 ^
. Paaiiai leetkweiu reHiieo, qaam codd. nonnulli Novi Teslamenti cxhibent. Otirtsus 4n
axfixe lofeiidom ; ex vmgalis wimirura cdHionibos GnRcia . T.
R. 2955 ,
I apxcf Apofiofiiifi irîftr.
fc
*07
S. JOANNIS DAMASCBNf
Spinlm tanclui. Polr|um colm pradlxit: Teala- x* '. *
meiiioni, quod Kt'ibor ad , dicit Dominu : . * *t).inlo iegct meat in cordiboi eorow et men- , <
libui eorain auperscribam eas, <i iniquiiaUim ixslva;. . & ; 4*1 ounim jam noo recerdabor ampllui.. Ubi aulem ( ,
borunj reniiwio, j i m oon csl oblaiio pro pcc- ;,
caio . a
.' ,
;.
i. Sicut l|!(ur Infane ez moilere natui, peiTeciui
*. ;
liomo esi; cdeudo auicm el bibendo augescil qui- \ .l.iii. ted non aliud corpuj atiumll : neqne duo , % ,
plura ipsluicorpora dicimaa, ttd u i i u m , quod , ' ,
i i M i m i esi ex ojalre: alque incremeninra iiiud . ' ,
cundum indiuiu tilii ceconomiam nslura pcrilcit: ( \
*ie et in co quod Iractamas argnmento, qtuodo- -&,
quiden Chrialne capot oosirum esl,Mque ejuadom , \ ciim ipto corporis, ipaius proinde suraas corpui .
658 V
senipor augecii. Porro eJoidkiD cum iptcv
eo corporie samns, participatiooo carnis et san- \ \ , \
guinis ipsius: Accipiens enim panem et callcem , \ - .
ex vino e( aqna lerapcratum, gratias egit et ben- ' , \
dixil, tt a i i : Hoc eti eorpus meum ' . Alqoe na- & \
luralis rationis opcrandl loco panii et vinum cum . ' ;
aqua per scmmneni ipsius facla lunl corpui e .,(,9 languis illla*. Sicul corput ipsiui aate resurrectio- , ,^ \ Ivtxcv
ncui corrupiioni sulijectum crai; uipote fraclom, ,,
nianduc.Mnm ei poiamra; non i u tamen ot oroni * ; " '
roodo admiiterel cormpiioneni
Lnimv.ru quae- , , ourt
nani alia causa fuerii, cur oon posi resurreciiooem SfQaprov , ' fcccrit, sed anle resurrcclionem, niii quia cor- Q ( , ; pua ante resurreclioucm non esi incorrupiibile, oec iv
rrangitur, nec eJiiur, nec bibitar : qain nec ua-
goiuem babct corput Immorlale : Imo nc earo qni- \ rirm jure appellauda sit, ail Grcgorioi cognomento , ,
Tlieoiogus in Oraiione de bapiiiino: Crede, in- / ,''. . \ '
, Cbristuro Dei Fillam qui deauo venCurui esi , \ p(v cum gloria judlcare el moriuos; . qiii jam . \ TOCVUV <<
ampliui exslslal earo : nequa Mmen abtque cr- ,
pore, xed cujus corpai divinius t i t , ea qaara Ipso , , \
novic railone : ui el videaiur ab iis qal Ipiuiu ,
pupugerunt, ct maneal Deut omnis crasiiliei ex-
pers. Qoc Igitur quod panicipamui corput xtn-
quUqne Dei uotlrl, corrump! poicsi; qnlppe quod >\
fraagalur, ctTuiidatnr, edaliir.ft bibalor:ao qnoni- ? :.dinodum accreliooe corporia noslri iinplelur ccco* .
tiomla naiuralis, qnaro a prima procuraiione sua corpus nosiruro accepit;ale UDClorom ctter
0,i
llebr. t , f !-<8.
Ex l.imrgia tancll Jacobi.
...
VAftl.li LECTIONES.
Ediu ct R. idem . Reg. alttr. qucmadmodum fcrl Aposioli ( , \ r Mxs.
Ileg. .
Rff. X85!>
93 .
. tana
Edila

i .
. oupnuuum
SupcrOuum , quod
nen
bab<nl m*.
icii.
Hrt.
ÛVK
i...i,<...
!,.
xa\ e
i
( proiiide iorrui. Panlcnla xal hic lllalio eit. ol sil plamis aoclorit aenut :nec alia topplenda cst,
csl quam ntc ediia, nce ms. babcant. Bcg. S935 . Ilic quajdam duunl kj Rcgio ali.ero.
1'aiilo post
post ex lixdcm codd. addidi , qaod In ediiis aberat. l\xc dexunt tta ediiis. xed necaarla >ani.
.
(i) Ouxiri Non om jom extUtat CAriilum tatfitm dtpoiuhu, tt
. Dtimitm tmi corport jtm
cnr.i. Ilicrepeto Nazanienl locain, qupm ailuli ad
o u I , lib. I T , l't fi. ex epiil. I I ad Cledon. quo eut, eic. Onde Daniascenus deflull carnem t m "Volofux a gloria Ool excludit eo, dixnint rfim qxcc merlxa <ral n r i i i i i i , .
409
D E CORPORE S A N G U I N E C H R I S T I .
41
btalfe aâlcriofam ouraea perfiril spirilualem, aaturaqae inajoreoi coDowiam Uicarxaiioaia Dei
Torbi.
f . Ef* S. Nam ( oobis sexMn palria prtac.piaoL qnod . dn esl a4 corpoa infaatia procreaxdiiii, suppeTC*Hm 4% diuto axiem llli ex materao aangaine atinento
w - flt Mbjeeti maierialis nvtatfo ix corput orgaai% , cxm aecandxm vim naltira indUaoi ab ipaaoiei aa Ixne fatoltaioaaqae eja* Opifiee, alqaa ila caro,
, , , taxfxia otsa, et raHqoa loembrornm, ope facolia*
' - ittoi attrabesdi, el rolioeftdiqve ac immtriandi
,
alve xxiriexdt ei augexdi coasi.tti.lar: eoaslmi Qler, qood eorpori ex atimentia aceodit, per faeol , - toiem arUriemli. aHrabeadi, fe.ixoi.di, et imroo, tandi, carporb accreiioni coufert. Qvapropter
. . etiaro in Doouaid corporfa accfetiooo animo eoo lewplari oporiefeat dlf inaei oaconooiam focarxa*
, , tlonls iptiua, crxclOtiOfiif. tepatittra, raavrreclie*
, , . * \
i iocomplioiiia. eafm ttatia ab ixiiio
, Domiai corpus a corropiloBe fiberain faeixm fall,
, a*il compiibUe poiios, tt qaod paii posaat ojqua
> . - ad iroirectionem. 4 sepxllora auUia ofniria cor^ rtfptioniaeipera orasit, qoando per dmnainpoten9
$ 9 e
liara axam fetxrrexU es taorlaia, noWaqoo laeorraptioxem iaipenStlL
* ;
*
* '
. ,
, *
* , , ,
.
,
. ;, ,
.
,
*
, * 1

,
4 Qoa vero uadem rationo fartaa ffxil?

lllie atneta Yirgo saexaaa loco erat, xiateriaxi eorporit xabeat. Detnde aeexnduni aafeli toeen
Spiritxi aancixs aepenrenil fn eam : ixm virtta
AltiMtxal obxmbravU llU;diTioem, inqaam Yerbaiti, aivina pertooa,. aasorapeliqno rarnem ex ea.
Sic elia 1359 in nenaa itta nyelica, baad aecxa
t
^
niaro TirginU ^cel maleHa, pania nem~
pe. aiqueviiii el aqoaa temperalura* Nanj eltuairr
ex islia qaoquo xutriebatur, ae fesai corporig materian txppeditabal. Saccrdoa ad faaiar angMi
ail : Ul Spiriloa aaaciaf anpervanieaa aanetifleet; ei facial, panem quidem illuin taiicium
Gbristi corpos, calicem Ulxm aangulnem Cbriati
preiio&um ; dficilurque noa oaturaU. acd aatura anbHniiora (ecoaomia, aoom corpot, oox
doo, ad lacretBenloBi Domiaici eorporia el saal q u e
fx.nif.
*. ;
, , \
, .
,
.

" ,

, * *
, .
. ;
,
, '
5. Deia olevalor in manibua aaeerdotif, u o quarn in croce, ol fracium diairibuilur, curoqtw

ix oobia oal, nos aimol incomiptoa roddil. la
enlnt fial ett osconomia!. Non peuiios corrumpitn , uti nec Domiiii corpaa io oepulcro
cormplioneoi omaimodaiD adroisil. Yeruni doaec
a nobia fomalnr, omnfa qaaa corrupiionia aunt,
tustinet. nobia quippo fmngtlar com reverenlia et ftde: ei lalquoram tnan.bttt, nccnoo a maribos et vennibua asepe indecore habelur et projiciiur : eed nequaquaro dealrnUur. neque eo de*
venil ui eata dcainat. Coateacit anini insensibili
qoodam aaodo in vnum corpos. Nam ei Doaajiusa
i u r
I * i , 5 5 . * Liiorgia 9 . Jacobi.
. Avaoi^vttu
YARIJE LECTIONES.
R. 1 . . | ^
411
S.I0ANTO8 DAMASCElVI
circaincUus fuii, ei In e r o cx pedibui manibuft- *A

.
* Xp"*{ " *
que ei lalerc sanguinem cffudii: qui tinicn in
nnuni kieinquc corpus cotluit: rctarrexit enim . '
toiain corpas el inic.gmni.
Chritius :< Uoc , , <
(acite meatn coiitmemoraUoncin. Qnotiescun- **.
. ,
i|iie euim tnanducabitig pancm buuc, el calkciu
....
HbeUs, oiortem Filii bvjtninis aneuntiabili ' . >
Uoftlg aulem tncmoria corruplk) 6ti. Mori eniio
est corrapllo, etst rton omnigeiie dcMru< ii
' lt revro tt xt?d.lmor
Capilalum Aof inrenlnm fuit in tharf antiqmit ifm,
tima dtlrita iptiuimti maun ringulit liltrtn tu- xaAuuWaror, ,
tov eh
tuuttuaria epera exaralum. QH,V auum mptrtunlt
.
auamth fint cnrtant, quoad ejai fieti poluil, eel- )
*\, , Ira jrj
Itcla futrmnt, ne peniiu$ lnterircnl.
djmrni.
o r . , 45,40.
M
ctiiis R t f . S t t e . t x c prauiicJoelireraiioni wo iomiliai;8absfqnBnlirrei In .
Posioperaqua
Joanni
Damaietno suppotiia fuerufit, iterpoiatio*e*
duai libn
orUudoxn,
qua$ diilraciis
ichtdit prattrmiteram,
$ubjiciendat ptUavi. Primam
Regiii 2930, 3109, 3445, et Colb. 2765 repereram, cnpite 3 tibri n i , po$t hae verba
; cide . 207 J, adeoque
conUxtum
aurlnris
insulse
$cindit. Sic porro nabet :
(Jiiin etiaru omnis composila; naturae parlcs, |

cum prius non eacenl, acccperunt ut sinl, ad I
uuiicrsuni abtolrenduro: nec impossibile fuerii * <
pi ajn.-e sitwul sunt lempDre,. naturam nnam com- :;
posilain perlicerc; quippe qure delloiiionem banc 6 \ )>{
naluraldiiique legem ab Auclorc naiurx guscope- ,
runi; ul cx simUibui aimilia tucccgsiouis ordine 4( . tk
, {
procrearcnlur. Al cariim, qua* in Domino copu, (i*h
lalx inni, naiuraium, ba?cquideia nec iniiiuiu liaI M . I , nee lenporl aubcsl; illa vero incepli el
anb 4
irmporalig c i l : noque ex UHs spccies ad lotius
coinplcmenlmn emcrsii (aliuqui non requietisscl ,
Dcua ociava
die ab operibus suis), ncque ,
J :
naiuiali vinculn, s.-d iutolila supcrnaiuraliqne
rauone coajuacic eiini. Qux porro Insolila mnt ,
-
"
> supra naluram, nibil naturalc ronsiiluunl. Nc- ,

que dici potest aliquarn eise rubi naioram qua; -a
xum ign.: ila familiarit ail, ut aon cotuburatur; \
iicque nalurani bominis liquaro esse io aercm, 4
el ellam iu c<Blum tublatl; ncc rursom bumanl ; ,
oorporla naUiram, quod In ruedio igne rore per- 1(
fnndalur : sed ea preier comreunea naiorz k-j.v-s ( , .
ont bypoelasi contenire dicimue. Consimili ra- ,
!.. incaniMionera Doraial in una sancUisims ,
Tiiniuiis per&ona gic faclam notiirius, u( non sc- . ,
riifiiliini naiura legem, ted tuperualurali dispen-
aalione naturaruiu eonjuncliooein exstiiitte do- t t ,
, 0
<eaiuu: iiou aenata nimiram naluraruin lcg,
*
qua Cbritlo progignator Cbrialus, qui mullas
Cbrieioram personas prodocal; qnin poiius una Q
ait compotila periona cx duabus el in dnabut .
naturia, ae du.e situnl nalaraB: alraque ildeiiccl ; ^
ualura, eiiani pol conjunclioiMiD, tum dclii.uio. , '
, luni lcgc proprias, (om cam qnz Inler
xai * :..ot
-

FRAGMENTA D U I t t .
,
-., , ''iramquc inlerctdll dHTmaitaxi coBserranle.
a/. ai ,
Iiciinne aiquiilem rttione qoa t s r p n ei
dilTerre inler t conolderamor, oaium duas dici , mus; qua vcro naiuralii diterailaa pervraa* tntim
t"i , * fJixjj - alt alia BOD pcrspickur, ailurxm unam agnotci:; .
mm : e.l uain quidcm natune dicunhir ea qire
W M tpeciei, eii Mcandon byposlasim diflerant.; unitu vero peraona: qux licei (xiiet esM U l u u ilircraa int, in una bjportasi niuelur. Divcrwe auleoi tpericl bypotiases non eompartnwr mter %e qua hyposlaacs mol. Md rationc naiurx ; otc ejnsdetn specwi bjpotUars, qu> hjpo*t*a uni coroparanlur: quin pollua diliWuni inier e. Et un fleri non poteat, qua* pereonali
dlfcreetia diacrepani uniui tinl pertooie, i u nec pounlea. quaj utoraletu ioler e aenranl d i w tnaiaa, aiua cue uaiura.
SrcMttdam itidemreperi fe /' iiirfem eodicibu tt Colb. 4780 ef 2765, port Aec vtrba,
rep. 7 tjusdem libri : * ' , *
anlf h<r< aiia ( '/. poj). 214), id Ct>/b. 4780 prtrmiuo
rrpeJilogue Hneolee ductu, veluti parenlhtsi intcrciusa fuit, librario uliqve iignifiranu
tutc
ommia peregrina prorsut tut. Unde tn ttotlro eodice chariacro tadem infint tjuiatm capili
lubjecta i i i n l , ut nullum rupertit dubium quin scholium quoddnm tint, aui afteriut auclori
fragnmtum, quod tx margine in ttxtvm Damatceni inveetum erit.
04 Ncque eiiiiu quidpiani pertulil (Verbum) com
; 06 4 , - facliini eat caro. Qui naaiqne paieretur i|uod pro
. <\, (ua naiura a perpessioBe el Innnunu? Mutalioot
x j \ . aiquidem obiiotiain on full, quod tlroplcx erat,
!*4:1, . quando composilioncin admisii: mutaiio quippe
ttia , perpeetlo CM. Quod vero pau ooo polesi, id pror??, . na ci rmaauiibile. Ergo operiKin fun, doia car , . em MBnmpsii, nen iten pasinm. Dlvlna Henim
(Wx ( , ' ipglui natora niuiilmnnn, adjcciiiinrnivi- non ad , misit. Nam quod pertoaatn oncliuiii, id csl filia , lio, moiatum nou esi. Nanaii qtiippe Filiut Dci,
. , qnando howinii factut ctl Fillait. Non paesiii ttt
. , igiiur, tei rnagis operalaa ost, camem tibl con' , , di<iii afcmi.! rationali el inunigenle animalani,
! - , 31 erdemque aripsum in Milisislcniiam pra>, * . atans, aripto snbtiatera earo facicni. Iloe
. , auiem nosse oportel, qood in accenklono duocon , Mlerada auni. Quidpiara cniin acteodi dlciiur;
& , Mqoe t u qnidcm, m femtm, ex. gr., anl lignum
4*, in Ignem pritu ardentem itaniiuom ei acac uciCsoVtsaic. , pial Igoem qui ae prina non iubsisiH>ai. Illbiuo
; * ' fiai bypoilatlB. |In ipso namque ligno eaiUnll
, ' ;, -.?, prlus ct subaisienle tubtUlil Ignia, qiiem tt prias
, - eibiame igoc CMicepil. Atque hrpo&taais f m i , et
^ / , irnii qui in eo reripiiiir, una Bi byposUi i
, - llcoiqoe Hgni et I p l i qal io eo etl. Non euim ecTW , rimilam scipsnm subslttii IgnU, qul llgnam pcrtt & , vadii, sed ubsienUaj ejus, ac eorlai ab Igniboa
. ' - exaialCDlia; ronatitirtioniaque " * Uapium;
, ; [ adeoqne noa ca( ligai atque ! ipso eitiileaiia
* . - igms b;polasla. piiuuni quidc/n lignl, dciodo
tUn . aniem iguie. Natu CDB aoie Ifgol aoliits hrpoH>pb Sv < > - ala eac, potibac ignii etiam bjpo&lasii fatta cal
aawv, ,
Rurauro acccntio alio aamilnr modo, cno Bcinpo
. * -1 lignuiu ecctiiiiiui tflicieiiliam igol* exclpit. Q,w\
D
* Lfferim polius, .
*5
4!6
onim tiblilius esl, illi quml cratiius esl prnpriam , largUnr eOlcaciara. acceniionis Igilur exctnplo. <.* .
"
( ardentis lignl, ligni qnldem inflammatio di- ,
cimr, non itern lignaiio ignis: prlus cnim lignuni , ; Adrou .
xtisiii, fiiqiie deinccps Igois hyposlasU, Ignisque .
-peraiionem iitscipil. At iu Cbrisio Jeiu Doroinu .
nostro non item. Inearnoiio Verbi dicitur, quia ,
Verbum bypoilasls facinm eel carnls. Priui cnim . ,
ciMabai Verbi persona, qnam in ipsa subiitleret , .
caro. Carnle ero proprla fuic deifkaiio. Deiialetn , '
enini paniciparit. oon rcro dellai perpcuionei ,
cjua. Naiu per carnr ra operatur deltat, licul Ignii . ,
per lignum, nou auictn caro pcr Verbum. Nibi| , ; ;
passum eat Yerbuoi quando faclnro est caro, eed ; ; . ,
Incarnalionem peregit, carnl largieot t l lubsi- ' ,
Meoliam el dcillcalionem. Deiflcaiioncm, inquam, .
qna detialia naioram verea
ted per , ' communicaiioucm bypoilasi* earuinque pceroga- , ;
titarum qiue deitali proprim sunt. Viiam enim ,
concedebal, non iuaple nalure, ted propier con- , '
junctioncm cura deilale. El in Thabor reeplenduit .
ei eflulsii, noo *\ propria naiura, tcd propltr uniue diviuiiaiia eAicaillalem : qiteniadiiio-Jum noa
per naliiralero guiipelu eflicieiam lignuiu luccl et inJeicil. aed ex ignW parlUipalione liyposuii<-
(ibl conjnncii.
15
Lto Allatius in Symmistii suii, pag. 4 4 8 , post epiitotamad Nihutium, indicem evulgatit
optucutorum Joanni$ Dumasceni guac Cl. Joanni Auberto Luttliam mi$trat, ut in proxima
taneti doctorit operum tditione una cum alii$ publici jurii flnent. In hi$ duo sunt quibut
tuumin hacee nostra locum deberi nonputo, utpote qua nihil aliud sint nisi parltt quadam
libri AnaMtatiiSinailctqui
teuOux vieadversus Acephalos, inscribitur, guibtu librariorum imprudenda Joannis Damasceni nomen prafixum fuit. Primi in r.odiee Vaticano / i tulus ttt : , ;
, ; * Joaonis Dauiasceni, Quomodu religiose et ex p r e scriplo divino conflleri oporteal duaa naturos i n Cbristo el consiinililer duas operationes et
VOlunlates. Jneipit:
, ;- 6 2 Sciendum est
uec jgnorandum, nonoportere nos sine examine I disquisilione, elc. Quoaeum
rirrlarinimu$ docliiiimxuqut Laurentiui
Zncagniu$ Vaticance bioliothtea prafectiu peramaruer mihi
dtMcribendum ewasstt, agnotl nihil aliud este quam brevem illam fidei rxpoiitionent
qua
pag. 1 0 '& tl seqq. habetur,uiq\te ad schol. . Noverinl stu>
diosi lectores. Profecto, quando auetor qui orthodoxut ett, admodum cavtndum monet ne
tldelis coram simpliciuribus voluntales duas tolidemque operationes, duovo naturnlia
incogitanter et lcmere proGleatur, extra dubium eiC eum vixiste salttm anlequam Monotheletarum harttii proicnpta eutt. Tunc enim palam Calholici omne$, ut( duai natura$, Ua il
volunlatet tt operationes duat in Chritto, dupliciaque naturalia, nulla rerecundin
confeui
iutU. Rursumqut! pramonitionti illa quibus Uctorem pr<rmun\endum ail, SinaUm indolcm tt
ingeuium prorsuf produvt, nee quidquam ttlin hac parie Viffl ducis, quod non ttylum
dictionemqut tt methodum
ejtunanreftrat.
Leo Allaiius in Diatrioa de Joannt Damatctno tt tjxu operibxu, n. C9, ttilatur teeundi
oputctrti in uit tehtdit tituium hunc fuiue : ,
', ; 4
;, Sancli Joannis Damasceni, deOnitiones varias pro
nccuralinri (raditione et Ode sancts calhoticffi Ecclesiaj, cullccUe a Clemenie Bomano, el
aliisPatribus. Faleturvero definitionti iitas ipsasmet eue, qwt cap. 3 enniinentur
editaqut multotiei fuerunt inter opera Athanasii, ttd nonnihil auctiores zintuptr in codice
Vaticano 495, in taaem intcriptione Itgi,
, , collects cx bealo Clemente, et Joanne Dainasceno el aliie. Quibui nihil
lignificatur aliud, niii eolleetionem hane dcftnitionwn coniarcinatam fuiut tx librii
quiCltmenti, livc. Romano, sive Altxandrino attribuebanlur, necnon tx optribut Athanatii, tt
Anattatii, tive Antiochtni, sive Sinaitw, auctatnque tandem es$e ex definitionibui quce panim
apud Joannem Domascenum oceurrunt. Quod fucum librario mipiam ftttrit,
utdtfintlionti
/it omnes Joanne Damaseeno eolltelas tite libi ftngrrct. R. admodumP. Btrnardus
it
Mimtfaucon.t. I I operum tancli Alhanatii colltttionrm Aonc longt ftuiortm quam in prittitiis etluionibns dtdU.
417
EXPOSITIO FIDEI.
418
** AUatiui una etiam> Auberto miserat opuscula duo alia qua nusquam potui reperire
Primumest, ^. Libellus recl fidei, cujus initium essct: *
mrtoxpAtopa- Credo in unum Deum Patrem omaipotentem. l ex fragmento quod
iiem AUatius in Viatribarecitat, n. 60, tniti/i t72ud diversum fuitte ab eo qnod anit dtdimus
cum kae inscriptione: iup\ " Libellus de recta sententia.
Opustulum aliud trat MtpX -De fide contra Nestorra-nos. Principium,
*Soci > 8cou - Opoiiebat nos qui a Deo salvi facti sumus.
[Ctperum sanctiJoannis Damasceni,seu ejusnomine insianitarumcollectionem

claudet
Sxpositio fidei ab aliis quat ante dedimus diversa, quam Arabicam cum genuinis aliis ejutim lucubrationibus reperi in cod. RR. PP. presbyterorum Oratorii Parisiemis,
copiam
ejus mtAt faciente doctissimo R. P. Lelong, bibhothttm ip$orumprafecto meritissimo. Exempl&r Graxum hujus opusculi dudum, scd incassum quctsivi. Quamobrem adhibita primum
amici Arabici $ui idtomatis callcntissimi opera versionem Lalinam adornavi; quam vir
qxudem aliarumaue tinguarutn, ut ti thtologxm, Orientalium peritissimus perkumane rccognovit tmtndavxtque. DeclarcUionem porro istam reeta fidet nostri auctorit iincerum esse
(tttm mihi extra dubium est, propter summam cum aliit ejus optribu$ iheologicU consonantiam, tam quoad doetrinam etsententias, quam quoad earum enuntiandarum rationti qum
kmc i*de obvim tunt, Damasceno prorsus proprias.
S. JOANNIS DAMASCEM
E X P O S I T I O E T DECLARATIO
FIDEi.
solida carporU Jeso Cbrisli Dei nostri, UaiI. Jo*uue$ Damaicenut d Eccluim regimen alle-eaca
J
itii. Quia sapieae est, ot intelligat ampliiudi- geuili l u i , saoctisaind, ti inebriasli diyiao calire,
eta eleraeoliae Dei ejuique boaiutis erga uos, vivifico acilicet taDguiae ejus, quera effudit pro
qai aoslri uaisereri voluil, iiaul ad aervosauos aa aalute totiua mondL Quia, Domine, diievitii noi, ct
foiueret. pauperea eorutn ereclurus, et de aier- aubsliluisli Filinta luum ouigenitum dilaclom pro
ctra laopea eialiaiarns. collocaado eoa in solio redenipliona noaira, quaoi futcepU volent, ncc
BabiKtaiia et excelleniix sose cam principibus po- repugaaot; qulnimoceu qui desliaalag eratad gatli aalt profundas bonilalis Dei noslri divhias t criOcittm velut agnttt ioaocena, cam ae Kpse ad
fib cofnorit unquam ieasuro Domini? quaoi boc poMierit: qula cuai Deoa esael, factoi faU
Mfaam mjsierium eti quod niibi explicanduaa bomo auaqae voluoute bumana subjecil aa, faciua
iataaibil 1 Sii ergo, Doii.ia*, amplum hoc negtMiam obediant Ubi Deo Palri suo ueque ad nortem iaorlem aatem crueia. Sic quidoro, Cbrisla Dena
OMJO acceptum libi, io quo pmequendo a te noa
cteserar, aul nagligar; qoio poiios tibi placeai Opel- nieaa, bumiliasii lemeiipauaD, uinieovememBlcm
bameJmmodi non sitqaa opiuiojiem bominouj bumerit loii loleria. payerltqua ma in loeo virenti,
aa*per,ae4qiiata ipso brieriaJioo ad poenam cedat ei notrier&s aquia rectai dociHaae per maaus paaaikia laU, quia amici lui eunt, qnamlibel pauci: storum tuonim, quos tu cuna ipae paveris, eleaaa ad plecleada iptoram peceata, aad ad salulena rium subinde illi exiiaiuDiquo gregem luum pave*
bae eia coaferal. Ju.Douiine, edoiitUmede lumbia rtniL Vocasli me nunc, Doaiine, per maima
palria aael: H ma formaati in ntaro malris incas; lu iu pooliflcia loi ad miaiatrandutn aluronis tuis. Qua
lacenoac pueram nudum edidiali qulanatunenos(no vero id provblenlia fecerit aescio : t u eolus id t>
legft praaeeptiaioia perpeluo morero gerant.Tu pra- sii. Yeruro, Doroino, levem facilo sarcinam graparaaU pe# banediaionem Sptriiassancti creationem vein peccatorum rneoram, quibus graviler deliqui;
owaaa ei eiaiaienUam meaai, noo cx voluniate ineolemqua el cor meum munda. Deduc me per
viri at detidt^ro carnii, aed gralia lua qiue non viam rectam ceii lucerna lucens. Da mibi sermopalea enarrari. Pneparaali nativiulem meam prav nctn i n apertiooe oris : clararo expeditamqoc
paretiome qoaa aalariB aoatna legea aaperat, ma ia linguam praaba par igneam Spiriiua lui lingaam :
ilioaa adaplando ia lucetu etnieHii, ascripsislique ul pra?acntia tua uie semper inspiciat. Patca me,
iatar alaoinoi EcclaalaBtux taaclas et immaculata?. Dooiioe, ci paace raecum, ne cor nieam incliDct
T i aie iMiirivUU lactq apiriioaU, lacte, iaquam, \ me aequa ad dextaram, aeque ad ainisirain : sed
*hmm elo^ttiorai luoranu Ta ne suiteoUsii Spiritiis tuoa bonos dirlgal me in viam rfctaai.
1
ta
421
iueai-aeopera gecundum voluntatem Itiam fiant 1- quodcwiqae, qua acln eseislit, disiinclum estseque utlnaro ita flaut. Tu -fcro, vertex iiobile ex- cunduni es&enliara ab alleriu eueniia. Quod deactisajmx puriiaiig, coeius Ecclesix prauailaaime tiionstraiur, quia aniina alia atque alia eil, corpui
qui aiuiliuuj a Deo praslolarls : lu ift quo re- aliud ilquc aliud esi; arfeoque alius etaliua sun(;
quicscil Detu 1 accipe a n o b i docirinajn llilei ab licet eorum wseniia una git. Ltraque carum dicirore iiwniuicu, qua roboreiur Eccleii, qoemad- siinguiior ab aliera, loco, lcmpore, el niolu operalionnin suarum naluraliuni. V. gr. Pelro suapte
modum a Patribus n o e l r i e i r a d i i u t D f u i t .
I I . Profutio fidci. Credo in unum Deum, iiaiura volente aliqnid, coutiiiuo idem vult
principlum onum sineprinripio, gubgiaaiiam unam, Paulus, lametsi suaple natura perxque babeant
eubsianlia esseniiave superiorero, (cnipiterourn,. vetiol. E( quando esurit Paulus, non simul esark
increjit: . inimorialem.Befpcluaiu, ouiDipplenieni* Petrus, qaamlibel nwrque proprieiaiera oatoraiam.
caugam bonaio omniuiu bouoraro, oraniua* qua esuriendi babeal: eo. quod ambo qux sibi prapri
sunl Condilorcm, oninia, ooufIccteMem, oaioia suiit possideant. Atqui rirlu* nxturalig maoifegia
uranlcm, oninia coMineoteoi, ctijus pusseasio fu per discursum intellccius ex convenientia, ut cuiu
xtcroaestel initii ciperj, abyggata esgeniix Imper- irtvcniiiiir.nr mulii similcaraotus qui ex naluras legiscrulabilein, 6 6 4 'oonilam, et iuimcnsam, abys- bus cientur secundum slaium unum naturalem. Sk
eum iior.i sapicotix el bonllalis, poleniia cujua porno lll apud uo. Verum quod ad eanclam TriniUnarrari vie ncqueal, luoien purameLeiperg mau- lem aliinei,nt)D ila res se liabel. F.tenim essenlixdir i x , unum in iribus persouis cujug substantia una, Tisa-non sunt, nequeloco,ueqa icmpore, neque rovoliiuias una, acliu uua, poieslag una, dominaius luniaie, neque eQicienlia, neque ulla re ex bisquas
unus, regnum uniiui. in pvrsonii iribus agiiiluin, dcnoum in nobis discrimen pergoaaruni el reruirt
sine ditisione, confusione ei permistiouc; Paircm, eroai.irum nM]liiplicaiioem : scd hoc golummodo
t Filluni, el Spiriium ganclum, cilraconlraclionem lii per retaiioneat-tinius ad alinm, ct aecunduiii
t confusinnem [Svcu ;] : cxslanliz inodum[x2xa }
jl nempc Palcr non eil Filius, nec Filius, Paier, juxla ac guperius dixlmue. Naai Putcr abgqiie
nec Spirilus sancme Paler aut Filiue, cum sala principio csl, el FHius esl ex Palrcpcr Qliaiionem,
inicuique pergooalig aua qualilag gil iu esseniia gua, el Spiriuis tanctua ex Palre per Filium, noo per
dmiiiiale Kilicei indivisa permaoeiUe : quia sese Miaiionem, sedpcrprocessioneiu. Ac si uecesse esi
mutuo penetranl persoox gine perturbaUone com- nobis boc obacuris iiuaglmbus et lenuibua quibusxnisliunls, aul allerius ab alicra secessionc. Quod Q duin uinbrjt a$iimilarc, diccmus hanc Irinllatem
iiianifesiuin fit eo quod Patcr in Filio el Spiriiu egge ad ioslar eolis, qui lumen emiuii swum, aiu
sancio t i l ; Filius Ueio in Palre cl Spirilu sajiclo;. iniulleciaa. qui verLi aui c*i fooa; quia lumen nat Spiriius saocius iu Palre et Filio. Enimvero \ ex sle, et verbom gigniiur al> iolelleclu.
Paler est pi:rfecius Deus, Ftllue quoqno perfcc.iu* Siquidcm a eole radii luminii oriuntur, aique al
Dcns, el Spiritus sancluspcrfeclue Deus. Cumcaim- imcllectu oritur gp!ri(os qui raanifesiatur per vrruniisquiequc illonini Iriuoi perfecia persona sii, bum qwod emarat ex abscondila scatorigiiie aua,
Deus proinde perfectus esl: el riciesira iinuxqnis- spleodoreoi giiara aaiuralemcxplicaos. Foitt itidem
que.ex tribus Deus perfeciug esl quia eul pertoaa umnibug aquan exbibei, qux bibilur, JJuit, properfecla. Ilcm unus|uisijno pcrCecius c&i Dcus, el funUitur. Sic quoque ad FilMicu Paler.qui n*M e4
ires unus Oeug aunl, quiaesgenli* illarnm una est, ex Filio, sed genitor csi Filii, el Filiug ad Palreag
virtus una, aclio una, dominaiiis nnu&. Id vcro rcreriur.aiqtie ex Paireest.qaia natus est x Paire,
iioo ett lecnodura raliooeru gpecierum io rebug ei Spiriius sanclat ad Pairem rcfcriur, aique et ec
creaiig. Nam io i l l i i facile egl ui inlellectug m Palre, quia esiexillo.Rooiiliaiiouis mor,sed
boiniuibug pcrapiciat aliquid anvpUus quam io alia ceeeiuuis. iiemque Spiriiug gancttig Sptritug csl
speric perspicialur, oempeoum menle culligil ideas D Fitii, sed nouestesFilie. Eel taioen adFiuum, quiascparaias in unam gubsUnliam egteoliamvc, vu- cmanai pcr illuio (1.) ei ex Uln. cst ex Fillo,
iuntaiein unam, aclionem unam : quui individuum quia Palcr una csl causa, liuu Fiiii, lum Spiriiu
(1) Oiiin .-iunit.1/ per illma tt tx ido. Nullug dutiilo quin Damascenus gcripseril, oci :.
' \ , propter cxemplatu gcaehra;, iomw, et rivi quod ante usurpsver.n
proceg&ioncs divioag euarrando. Eodcm modo
<;>nllMh iu .syno.l- ad Ncgloriuin, quam analberoaltgmis Miis pnemigii, de Spiriio gaoclo ail, ll;.o-
siiione ejiudem aotlheioaiUrai :

, '
Propri*m hatem Spiritam sancium, a*i tm
ipio eil, ipsique tua ipie enenlia inen, ditma tigna palrabal. Quamubreio nec Uaiuasceiius .
loto bic oegareril Spiriuin ex Filio pro:elere,
ged quo sengu perienderu bunomius, ceu Spiriins, uti rea creala, dDnciura esgct Filii, aul qu*
;" * , \
iospA; * rrofuniilur ab to. ticul et tx Deo el Pa- Apnllifiarius, ui Spiriius liac proccsslone Filio miin. Uade TUeoduretug intellcxii ganclum haac nor censiTeiur, itl landem Filiug priniordialig cjua
docloreai oon alio gensu dixissc anatbeuiatisnio9, causn, seu priocipiuin palare.lur. Tbeodoreiu*
Spii iiinn sanctutn, fiie proprium Chnsii. itisi quia quidem gibi aliquando blandiius csl, quagi Cyrilca ipso prodirei. Eoiravero Cyrillu ipto menteni luro adegerii, ui processionem Spiriiug ex Filio
uaut in KphcMua yoodo ua duclarayii Lo cxpo- docere desiuerel. Vcrura Aleuodrinut prxsul iag
EXPOSITIO F I D E I .
m
producendum
spiritum.
Aiqal
Paler,
ci
Filius,
ei
unrti, uiriusq-a cx qao, nl Palor simul l i l ci
Spirilus
&
a
u
c
l
u
8
,
Deus
unus
B
u
n
t
.
Quilibei
iriuui
Fitii Paler, ei produclo* Spirilu. Nam quas nipra
eoosiinl, ex i i i qux nobis afDnia suut appeliamus, Detis perfeclns CBI : b y p o e t a w B q u e perfecja, ei
cum proplcr excellenliam flcri non possil ut iliii- i d c i r c o unus triivusquo Dea* es. Quod exinde
coiisiai, qnia q u i l i b e t eoruiti q n a n d o de dlsiiniualiir, quoinodo quisque ail allerum 665
*~
ir.u, et qulsque concipial in aeipso quid aUcra- clioiie i p s i u agilur, Dene cst perfeclus, q a i a perfecla byposUsis esl : et Triniias, nbi una cum
tricoaTcuial, et vcraro raliooem exslanlix ejns.
III. Trinilat pertonarum, unu< Dm. Tribus alia iiuWligiiur, Ueus unue esi. Enimvero
iaiue Dioiio una csl, cl spkndor : uec sunl conrenit naiuraro d i v i n a r a gcailtirx cxperiem
iVrt moiionee similea , sed una cademque molio: O S S P , u l l i u s v e perfmionie. Quo enim. paclo qtii
qitbd exinde consiai, qula Palcr qui exlra leinpus g e n i l u r a . d e s t i i u i u s sii, perfccius fuerit. Nequp
tu, uli per Filiuin qui Verbun Ipsiua esi ei a- viri erudilione insignesnis c o n l r a d i c u n t ' . McJrCfl
pifuiia aubsialeni, et per Spiruum pcrflcil produ- llaque g e n u i i Filium, el Spiritum eadem v i prociionein suaia : sicuti mcns. noslra raiiouem aalu- d u x i i , al Deua e s e e i u n u s el u n u s q u i g q u e i r i u i n
nlem liapalsu naturali cogilajido uioveL ad majii- p e r f c c i a persoua, n c d i v i n i l a s sll p r o p r i c l a s s i n n
lciunduia i d quod cogitavit, illudque perlkieu- B* perfcciioiie; uevc Deos perfecius cx illis rel-iis
*im. afena- anlera uosira istis rebus non caiei; iiuptrfeciis cousicL Quin polius iu Trinilate peruia Aeri neqnii ui noslra njcns raiiooc desiiiuia Tecta DeuB unus sil perfeciione oinni supcrior et
, aui spirilu. qoi palam prodeat. Quocirca Pa- anieriur [ \ ).
IV. Divtria SpirilHL vatabuti ligni/icatio.
ifalum
f w U C* itrtelligil per Filimu Buum, el quidquid
fu ipsun- cogilal, illud facii, el perAcil pec Spi- iwbiianlia non til, caatra Ucuitkteoi. . auiium orania quaj feccril. Deus Paier perpeino ii-ni Spirilus imuin nomen sii, ejns nilnloniiims
cenprebendil iit se Verbum suuin, quod ex so d i v e r s a Bigaincaiio esl. Nani eigniQcat \ivuni q u i d
uiBptr nou sine obleciamiue geniiuiu. cei, per- q u o d maieria carel; unde Scriplnra d i x i l : Spirina vokuilaLe prxdiLi et pcrfccta. Propteraa tui eu i)ext '. Denoiat eliam a l i q u a n d o aretn ct
tttsu csfcc Filias, et Spjijiut sanclus.ci.iax Verbo iiioiuin aeris. scu venluiu : i l e m q u e angelam cl
eaiperailcst; qnia Kilius absquc SpirUu el Spi- niaiaui et i n t c l l e c l u m q u i eal pars a n i m e . Derilessine Filu) perfcciioiie caroi. qtia esprinialuc luuni sigaiical illud q u o d Verbi T e b i c u l u m esl,
Ijvapt^ctetj eL eisislaL oniiu Deua noster Bcctiiidinn q u a m sigui&ealionem, Spiriius B a o c i u e
Jlo lempore Verbo suo caruil ncque. Verbum ^ appellaiar: veloli uempc Scrlplura sacra diclt :
S-iirUu n e qui pcjfeclus est. perfecliouis aliYerbo Domini tmli treali BMf, ( Spiritu orit ejut
undo expers fuerii. N:UH res ctealaj, quaodo imiit viriui totum *. Alqui os Dei neuliquam
taaaerunt exsislenliuiu, ea aiiie carcbaiu: quia eorporeum mecubrum cat, ncque Spiritns esl baliaai esseni,, ad liuc pcrenerun( ut esscnt. tuscvadcns et lenuis : suui neque Verbam Dei
iu DOQ iia res se liabiH in nalura dixina, ncc egt, quod lingaa corporali edatur, in auras illud
II produciio nova lli iu TriniUlc. Omiic vorUuin cmitlendo : quia impossibile esl Deum babcre ali"rtns Bubslaniialis esi iniellecdis. Neque id lan- quid conlrarium essentix S U . T . DOUS anium, quia,
, ed virlus qua producitur, ipsA. via. esi ad sicui diximue, principium non babet, rerum cons e u
' Sonnihil hie ab inlcrpreie Arabico crratnrn scniio.
* Jnan. . 24. ' Psal. xxxit, .
NOTJE.
sepiem tlc. Triniiaie ad Hcrniia- quns

naiu onime, cap. 7, camper', iheologicam banc
cvui;ibiU, i n d i s c r i i u i n a l u D aOirroavii, exposiiionein perlnde iTansiuupiain esse ex princlei ex Filio, ci per Filium exsisiere ot piis Plalonworaai. Claudiaui locus sii< li.ib.i: QMU
e. Quinimo dUlogo 8, qui CBt de incaraa- fit ui mirari talit neqntam hujui 1'latonn umniam,
lii c t t n l r a Neelorii liaresim, perinde r u r - . laniii equidem tccculii auic puerperium Virgjidorel Clirisium, aon afiraam Spiriium
ba- aii, aute incarmalionem Vei, ante hominit returre: miuere. ttrvitl minutri more, std qua Deui elionem, ave praiUcaJam in gtnlibui tuiunur TriMoadam naturam e$t, --' niiuiii Muilatem inefabilem, unum, iret in diiiinital*
TB i\ \ -. , cum tuprema poietlaie pctmnai, laudabili uutu, mirabili ingenio, inimilaJftniaai, qui te til, tibique proprium, largiri. biii etuquio, qu&tivil, invenit, prodidit ; Palrem
Uurmn. uii Gragci ilieologi Spirilus proccegio- ftcxm, '! vuque :!.. f.rft'>fi <iri-i)iiji.iiiiii.
iinpuisionis inslar esse () cxplicani, .( ulriutqut amorcm uiutuum ; uiicm, laiimum,
aue BPC sunai Ueo dcesse Verbuni, nec suum u quilernanx, indicitam divwilaiem, non solum ila
Spiritum, quia Verbl prla(ione Spiriius credi oporlere dotuil, ird ita esse convicit. Sit
eauiiiar; esae Spiriium luccm qux a Uao Unquain CODSUCIUHI Pairibua non fuit. ul adbibilis idenii tu!e per Filium ceu pcr radiuiu cdiiur; vel Ht deoi exiraora.". pbilusopbui; prinnpiisquse Cbrisliaoaateae catebraper ronieinexivns: quin Naxianze- nia dognialis non adversarealur, Udei capita
aaaci Oamascenu noeler,roysieriufuisiud - cdisscrcrcut. Ad DamaBceoi vero lccuici quod alll. ..t etTalo <'niplcxi sunl,uniiai in binariiun, iici. obiervaiioiii! digiiissinniii) csl. eum relalioucni
prtfnua iu urnario nelit : sic Laiiui Spiriturn ex Spirilus ad Filium. qua oeiupo disliDguiuir a FiPat/ Filinquc procedere diieruot, quia muluus lio, non aliunde p<ierequain ex ejua perillum c l
anuÔTW esl auuor. Quod quidein acccpcrunl ex e< illo emanaiionc Qwod sanu urjseiUisiimnui >ubris qova Ajjguitiaus prima arLile de Trinilate delur conira icbisaukicoB.
liripatUU Aiqni ex Claudiano Maincrio lib. Dt
413
8. I O A B K I S
DAHASCENI
tieaqueopera secundum voluniatem iuam fianl ai- qnodcuuque, qua acln extistit, dinincium esiseqne u t l n a m Ita ftant. Tn v c r o , ertex nobile ex- cunduni egseniiam ab aiteriu engemia. Quod deactisaJmx pnritaiis, coelus Eccletix praestaDtiwiiiu: monstralor, quia a n l m a a l i a atqne alia eii, corpua
a l i o d aiquc aliud est; adeoque aKus elaliua B U M ;
q u i a i u i l i u a a Doo prxsiolarlg : m in q u o requiescll Deus I a c c i p e a nobi doclrinain Bilet ab l i c e t eorurn easeniia u n a sit. Uiraque earum dicirore iiniiiuiicu, q u a roboreiur Eccleei, q u e o i a d - siingoitor ab altera, loco, lempore, et tnoiu operationuiD suarura n a l n r a l i D m . V . gr. Pelro t n a p t e
muilnni a Patribus noetrtttradiluin fnit.
I I . Profenio fidti. Crcdo in unum 1-oum, naiura volenle aliqnid, nou coutinuo idem \ nll
principium oniira ginepriuripio, substanl.am u n a t n , Paulut, lametsi suapienatura perxque babanl m
eubslanlia esscntiave auperiorem, gcnipiieroum, /eilni. Et quando csurit Paulug uou simul esurk
increalum, immortaleni.porpeluaiu, ou.nipcientem. Pcirus, qaamlibel mcrquc proprietattm oalarahaa
causaui bonam ouiniuiu bouoratu, omiiiaai qiue eaarleodi babeal: co quod ambo qiue sibi propriasunl Conditorem, ouinia, c o u p l e c l e i M i e i n , o m n i a suni possidfaat. Alqui virlui n-rluralii manifcsu
curanlcm, oiunia c o M i n e o t c n i , cujus posaeeslo lli oer d i s e u r n u r a intcllecius ex coiitcnieniia, et cuiu
xternaestet inilii cxperti, a b y s s a m estcuiix imper- inreniunlur multi similoaniolusqui ex nalura legi-!.--(
:. - . : . et iutmeiisam,
* - - abya. . . . b u.g cientur
- s
J
_.
.-_
scniialiilcin.
6j%jt*r.
6 4 >>>0nilani,
c u n d u m glalum u n u n t naiaralcro. Sk
eum ilcm sapicnlix el bomtalig, polenlia cujua porr a p u d iiog. Veruin quod ad aaaciam TriniUcnarrari v i i nequeai, lutuen purumeLexpcrg maie- lom auinei,
ila res ae babeu F.ienlm tgeentix dtrix, unum in iribus persouia cujus aubtlantia una, v'.-.- iion guxil, nequeloco,ueqtte tcinpore, rreque vo-folunias una, aciiu una, poieslag una, dain.nai.us l u n i a i e , n e q u e eOicienlia, neque ullare ea biaqux
vnus, regnaiu unum, in personis tribus agniiuiu, d c n o l a n i In nobis digorimen pergoearuni et rrruin
sine divisione, confusionc cl permisiioue; Palrcm. c r e a t a r u m i r H i l i i p l i e a t i o a e i D : scd boc gulummoda
ei F.liuni, ei Spiriiuoi sanctum, cilracontractionem (ii per re<aiinneai>uniug ad alium, ct aecunduiu
t conrusinncin [ivtu \ ;] : exalantix m o d u u i [xrta - \ ; }
ut nciiipc Paler oon sii Filius, uec Filius, Pater, {uxta ac x u p e r i u g dixlmut. Nam Palcr abaqiio
nec Spiritui gancius Paier aut Filiut, cum salw pnii.jijno c s l , Fdiui exl exPalrcper Qlialionciu,
unicuique pwsonallg gua qualitag gil in egsenua gaa, ct Spiriius tanctus ex Patre pcr Fiiium, per
diviuilaie scilicet imlivisa perinaneiUe: quia gtec flliaiionetn,
>ed per p r o c e g s i o o e r o . Ac si uecesse eat
muiuo pcnetranl personx gina pGrturbaiione com- nobig boc obacurig iinagliHbue el tcnuibug quibusniitlionit, aul alleriu ab allcra geceigionc Quod C daro umbng atiimilare, diocmug hanc IriulUlcm
nianiregluin fll eo quod Patcr iu Fdio el Spirita esse ad ioslar solis, qui lunen emittit suum, aai
sancto sii; Filius ilem in Paire el Splritu gaacUi^ Inlullectua. qui veribi aui egt fona; quia lumen na<
et Spiritus saoclug Palre et Fllio. Ealmvero K t i a r cx gale, et verbatn gigniiur ab incelicctu.
->\- esl pcrfeclug Deug, Fiilug quoqim pcrfcciu SJquideta a gole radii minis oriuniur, atqne aW
Oeus, el Spirilu.Bgnctugpcrfecliig Deus. Ctuacnim- iatellecto orJtur spiritus qui maniiOetalar per v e r unusq.uigque illonim irluoi perfecia persona su, buta quod eutarai ex sbgcoodlu sealarigine aua,
Deu6 proiodc perfeclug esl : cl -ricissim unugquis* splrndorem guaio oaluralemcxplicang. Fong iiidfin
que ex iribugDoug perieclug eai quia til pcrgona omoibug aquaiu ctbibel, qux bibiiur, Auil, properrecia. Uem unusquisqne perteciua esi Dcua, el funJiiur. Sic qnoque ad Filkiiu Pnicr, qui att ei
ircg unug Ueug *uui, quiaeggenlia illorum una es(, cx Fdio, sed geniior eai Filii, et Fiuug ad Patreai
virtus una, aciio una, (iooiiiiaiiis unug. Id xero rx-foriur.atqae ex Paireegt.quia nalus eslx Paira,
I I O D esi gccnndum raiioacni gpecieruni In rebut
el Spirilug s a n c l D g a d Pairem ref:riur. aique e*l e i
HinalTii Nam in illlt facile cat.ul intelioclug ia Palre, quiae&tca.illo,BoaliaUouig tnor, sed prohomiuibug pcrgpicial aliquid ampliug quam In alia cceaiutiia. Iiemquc Spiriiiis guncUig Spirilug st
specie perxpiclaiur, nempeoum racnla oulligii idea^ D Filii.fiednoueglexFilie. Eal lamcn adFilium, quiatcparalas in uuam subslaniiam ogieiiUamc >- cmauai pct illuio (4) ei ex illn. noa eat ex Fillo,
luniaiem urtaru, aclianem unam : qula iniltviduum quiaPalcr uoa cst cauu luau Filii, l u n Spiriio
K
SOTyE.
(1) I I I K I emanat ptr Ultuutt tx illo. Nullug da- gilione ejiigdeoi anxib>:iRaiUnii : KJ\ loiov /un
bito quiu Damagccnut gcripierit, bti ..-,-.:-.. 1 ,
ti' , propter exemplom sc.i- ' Preprium
habeui Spintam
'. aai t
, i.r:r , .:. el quod ame usurpaveral f i l . i|'Si.yuf ( ipu efcntia
ine$l, dirina
proceg&ioncs divinas enarraadu. Eodem raodo gna palrabat.
Quainubrem nec Uaioascenus ex
T J y r i l l i i s in synmlica ad Ncslorium, quain analheloio bic negaTerii SpiriUim ex Filio pr<x:edere,
roatigmis MIIS prxmigil, de Spirlio ganclo ait, Opo- ged quo gaogii perteiiderai Lunomius. ceu Spiri? *' , : ipJXt \ lug, uli res creata, eOcctum esaet Filii, aul qu
iaspA: ' Profunitlur ab , tuui et ex D$o ei Pa- Apnllinarius, ul Spinius bac proccgsione Filio nii-e. Uide Tbeodureiug iuiellcsit sancturn bunc II"" censerelur, vcl tandeni Filais primordialre cju
<liHion.Mii non alio sensu digisic anatbeuiaiigmo9, causa, seu principiuio paiarRiur. Tbeodoreiug
Spirilum gancdim, rue proprium Chritti, nlsi quia quidem gibi aliquando blandiiug esi, quagi Cvrii ipso pmdirfii. Kiiiiiiven Cyrillus ipe uienteni lutn adegerii, ul processionera Splriiai ex Filio
auaot la i^pbcsiua xyuodo ita ilcctaravii in expo- doceivj desiuerei. Vcrum Ak-iandrmui prxsul ia
;
421
EXPOSITIO F1DEI.
4
tandi, UiosqtM cx | u o , ut Paler imul sii ci produccnduin ipiriltim. Alqal Palar, Filiu,
, ptodufiot Spiritui. Nitinjur. iitpra Spiriiux aaoctua, Deui onus onl. Quillltei irium
tuni, cx iU quae nobis a f l l n l tunt appellarous. Dea* perfcclus cat : bypoaiataque peifceut, ci
nroj.ier excclknliam fkn non powil ut dB- idcire.1 UIMI Irliiuxqne UfM cM. Quod i-.ii.il
CAiieial, qnia quilibel eorum qnando dc dlttiaBJBIBT. qooinodo quigque ad aHcruin 665
'
l*t, el quisquo cooripial ln eipso quid altcru- clioue ipitui agimr, Deiw est perfcclai, quia perfecta ltyposiai.ii esi! et Triniiai, tibi una> ctiia
i r i coavcoia!, ct vcram raliooem cxstanllae >jm.
. Irinila* ptrtonarum. vnut Dtui. Tribu* alia iiiu-iiignur, Ueui U D M eat. Enlnrero nnu
Uar.|M DMti uiu cal, el splcndor ur.ii*: ivec aunl convenM naitiraro .'itmam gcaiKtrx cxperiem
UVj noUenes limilc* , tcd una cadcmqne molio: i--sc ulliusve perfwiionis. Quo cnim paclo qitl
qiibd txtDde consiat, quta Palcr qui exlra teinpiuj genllura. dejUtiiiui aii, perleciui fuerii. Neijigi
*w, utt per 1'iiiui-i qui Vcrbum Ipsiua esl et ea- virr erudilione ineignes Itit coDtradictiiit'. Idcirco
p.miii ubxitiem, ei per Spirilum pcrftcil produ- ilaque genuli Ftliutn, tl Spiriiuin eadcm y'\ prnduiii, nl Oeue eseel unus ct uauiquitque Iriuin
ctisaeta uam : sicuii meas. nosira. raiiouem naiuralcm inpnlsu naturali cngil.md uiovel ad mmi- prfcta perBoua, nr. diviniiaa Bll propricUB einn
fciBtBWtiii-a qaod cngUavll, illudque perikleii- & perfoc iioiic; ite?e Deo perfectus cx illis rebtit
am. M<iii anlcra nosix ialia robiu oun caiel; inipcrfeciis couaieL. Quin poiiiiB I Triniute perqu.a lUrri oeqiiil ul noalra raco* raiione desiliuU fccla Deus uous ail perfecilonc omni tupcriur ct
t i l , atii ipirilu, qui palain prodeal. Quocirca Pa- anleriuc \{iiuezliuo( xa\ .;|.
IV. Diursa SpiiiUu. v&cabuli ligni/icaiia. Matum
u r U c* LnttUtgit pr Piiiunj suura, el quidquid
ftt ipsum coeilaA, iiiud facii. el perfloil pec Spi- lubilanlia non *tt, eulra Uankkmot. f.uni auriumi oeuia quaj hcrni. Deus Paier perpeiuo tcni Spiriioe iiniiiii nooien sii, ejus oibiloruiiiuii
cuiprcbndii iu so Verbum suum, quod ex eo diversa Bigaitkatio eal. Nam BignlQcal vivuni quid
acBpr iiou gioe ohlecumine g<nilutii esi, per- quod maieria carel; utule Scriptnra dixil: Spiriaau oku.uic prniliu ei pciTecia. PropLeroa nou ins iu Dt*t'. Denoiat etiaro liquando crem ci
ccttateMc l"il.u-v, cL :>!!.!ii9 saoclua.cum V.-.iin- molHin acria. BCO venUMD- iletnque angelaro c l
Btnpcr ad~>t; qiiia KiJnu abqiic Spiritu oi Spi- aniiuani ct inicUeclurn qui eai parB anim*e. Do
l i m inc Filio perf.:ciiviir} cacet, i\n.\ eipriniatur n.iiiu sigalficai illud quod Vcrbl vefcleulum exi.
|1 ei exsiBtaL Nou enim Oetu nostcr secundain quam slgaiuealionein, Spirltua saectu*
lemporc Verbo suo caruil aeque. Ycrbunt Q appcllalor: elou ueaipe Scriptura (Mra d l d t :
Verbo iiomim raf/j tttuti nai, it Spiril* erii tjut
Spinia; nc qui pcr(ctus esl. perrecliooie altrindo expera fuerii. Nam res creataj, quauno ririm connn *. Atqui Del neutiquam
iilmi-ruiit exxiuienliaio, ea aitia carcbaul: quia corporeura menibrurn ett, ncque Spiritas ctl balicun aon fi&cnU ad boc po.rvencruni ul esscnl. luaevadens el lenuis : aicui neque VerbDtn Dei
i u oon lia ret. te babet naiura dixina, ncc cst, qnod tingita corporali edatur, iu auras illud
tlla produciio nova iu iu TrioiUle. Omao vcrbuin craitlendo: quia imposilbile ost Deum babcre .niirlui ubflanljaUs est inlcllrrliii. Nquc id I..M- quid conlrarium easenlia: tua>. Deus aalem, quia,
tuo, acd irius qua produfimr, ipsa. via. el d ticui diximus, principium non babei, rcrum con5 6
u >
Kooniliil l.ic ab inlcrprMe Arabico crratuui seulio. 'Jnan. ir. 24. PxaL xxxix, .
NOTwE.
Malagi (cpiem i k Triidiaie ad Hcriuiam quos iialti unimT, cap. ?, ramperl, ilicologicam hanc
leuiporq cvuliiiibai, indiacriiuinaluo aQirmavu, cxpotUionotn perinde Ifansuniplain eate ex princitipirilum tl tX FillO, tl pir /'Wi.im .ri.-ijl.-.ii: <* piit PlalQnwriMB. Claudiaoi locua liv l u V t : Oai*
|Aderf. Quinimo dlalogo 8, qui cst de incaraa- ji( Ml niirari latu ntqutan /iiyuj /'/UI.JIIII uumam.
ioae VcrUi cmiii-a Nmtoril haresim, pcrindc rur- _ qnalanlii equidem i.rru.ii anu puetptriuw Virgimim docl CbribUim, au/ a<imani Spiritum - nis, aule incnrnationem Dei, ante hominii reiurreftiulii miUere. trmei minitlri more, led qiia Ikut elionem, < prtnticaJem m gtnlibui tmma Trlucindum n a l n r n n i ett, ' -, miiiin untieiem.intfabiUm, anam, trutn iliumiaic
( \ , rnm mprtma polettale pcrtunat, laudebiti O I M M , mirabili ingtnio, inimitaSpinlum, qui til, liifqac proprian, targiri. bili Wooaio, qvnu-ii. itivcnit, prodtdii ; Palrem
Ufierom. uii Graici ilieubgi Spiriius proceuio- lltitm, palernanufut menlem, attem int coiwlium.
acra lanpuUloiiia instar eisc (;) cxplitant, tl Klriutqm amortm muiuuin ; miom, tummain,
licaique arc tuiim lleo drcsse Verbum, nec uum o-quilemam, indMtam dhiniiaiem, ao /um
VerUo upiriiiiin, quia Verbi prolxione Spiriius eredi opor(ert det*it, $rd ila t$tt soavieil. Sic lnait.Uir ; ciie Spiriluni lvccm qua a lieo laoquam coneutluin Pairibua non fuit. ut dbibilis idcnila aola per Kilium ceu per radiutu edUur; vel ut dcm exlraoex pbilo&opbix prinripii&quat Cl.rigliaaaaenc xcatcbrapcr ronBerarxiena: qulii Naxianxo nii dogmatis non adversarealur, Udei caplia
aoatt Uamascenua m.sior, raysteriuru Uiud OXaiu- t-disscrcruol. Ad Damasccoi vero tocuin quod atii4JtwM{hoc ctTaio i-omplcxi , ' ' - "< bineriuia. nel, obseraaiioiie (ilgniBtiraum eal, CIUB relalioDiii
arvfrcue in Itrnaria Klii : tic Lalini Spirilurn cx Syn-iiuj ad Fllium, qua nempe disainguiiur a Fifiife FiUoque procedere dlieruot, quia muluiis lio, nnn aliunde p. ..-r. quain ex ejm per i l t t i t n cl
aaiboruiB ei wni.r. yu.nl quldem acccpcrum ex < illo emanaiionC' Quod snuc urêtujuuuixui i:. qu-.i Angustinu!. prima -i-.it. de Trlnllaie deiur conlra icuiiuuiicoi.
itnfarrat. Aiqtii ex Claudiano Mainerlo lib. Dt
u
S. I0ANN1S DAMASCENI
dior.n.i pairarc cicaiiuncm voluil pcr Verbuui iiiroiibus non couveuil, ul se geranl ad intlar
suum, quod iine inilio eal, nccnun per SpIrUum, J.i i i i u n i i i t . Quocirca oruaix fuerunt l.bcri arbilrU
iul nec ipse ioiliuai babel. Verum diccudo Deum facultaie : quia lilicra voluuias perfectio quxdaoi
prlncipio experteui .-se, boc diio gigni- esl; conrcnicns tiaiurai raiionaU, ne subjccia sil
llcal, neiupe C U I I I non babere cautam, nec ini- alTeciioiiibug bruiorum, quando id bonuris habeal
at (it ad iuiagiuem Dei. Quiuam enlin qui pole in leropore: ac Paier sccundum bxc duo
signilkala principii c*l exper; Filius rero ei slalem gui oon babcl, iinago Dei sit? 6436 Atqui
Spirilua lemporale laitium habcnl, quia coo- liberam voluniuiem habere, crcaturx mioualis bodilor tcmpoi is nequc lempus babueril, nequc aub- iitifii c-i, girc bcnc ea uialur, give non. Quaprodiiug leiopori luerii: at vero caus* experles plcr legem suam Dcus concesgii illl qui llberi
rion guol. I"-i<r Riquidem eorum principium cst, arbilrii st, ut cam implendo te csse noreril gub
a quo i-xsislcnliain liabeiii, laruen ui posl il- Domino s u o , ncque ge exlollat supra modutn ct
luui siul. PuSsiiloni illud orauc quod poisidel Pa- vlrcs suag, ged legia o p e deducaiur iii aciibns
guig, vclut por lumcn quu dirigaiar. Nam boc auter potscasioiie subslanliali . Ipgc .,.' sinc priiirlpio, quia inulari nequit, ei ipse novii sine prin- lum bonum Dcus deaideral, ut liumiliel se coram
cipio quidquid ad nos gpeclal : ca veluli ari nog poienlia Crcatorig sui. el per conjnoclionem conon fpeclatcui deGnit sine principio; definit, in- gilaiio... - gitx c u m principe sun beaiiludinis fiat
quam, ea veluii ad no& noa speciaroitt, sine lom- compos. Cutu vcro non intellcxii diguiiatem lipore. Qiiae rcro prgedelcrniiiiavil el deHnivil, eo- berx voluntatis a i i x , qua donaliig fuil, scd coniparum uoumquodi|ue pc.fleil in temporc suo. Qnid- raius eai juineniig ioglpicnlibug , agcndo illud
quid enim prxdeleruiinavit, lllud est bonum. ti.ua quod
ronveuil, accidil in menie ejos malUia;
Bialum subsiaiilia non eai, nec quidpiam quod quia umni scrxo incambit nt bcri sui maDdatis
cuislat; qu>a Ocri nun potesl ul ex buuo uialum niorrm gcrai. Libcrum giquideiD arbilrium D o n tsl
pruilucaiur, qu madmoduia e contrario neque cx aliquid pravutn, neque cauga esl aul occagio uialt:
malo bonuin, aui uliiusqne permisiio: quoiiiain aed quemadmodum U-x jusla ei gancla csl, ui in
auibo conlraria auol, nec alierum cum alicro con- ca nec peccatum fucrit, gic libera voluntas boouni
Tenienliam ainoiis babeni ad invicem, ncque tsi aliquod crcatunc raiioualis. Atqne id rnanifecoiisue ludiuciu. Iinpo&sibile prorsug c&l ui duu stum Ci, quia libcrlas arbitrii neccsgario convenlt
principia siiii itiiiii exprriia : quippe cum umias nalurz ralionali, ut Gregoriug Nyggcnug docel ' .
nalurx principium sit biuarii. Insuper propriis Quisquig taim suaple oatura raiionalig esl, illo
.........1
I...!.
. .
1...
_ **
. . .
! , . _ , . _.
.
I
auig .circumgcribunlur
lucig, -nec
commisceulur,
quoquc llberl est arbllrii: el ei qui Uberi noo . - 1
ila iiliniliuin uniug penineai ad exlrmuui alic- arbllrii, lex data fuil. Cui vero daU nmi tti
i... Quiii nec gocietalc ulla jnngunlur, luvicrmlex, ia eo prxraricallo noo iateoilur. Quamobrfin
<iuc adveraaria gunt. Quinam iîlur erunl Inclu- .Magnus Bagiliug , vir Deo pleatis, ail, tibciam
suiii .,..!,>. rccoudeua et recoudiium, dc- volualalem origineai esse peccaii: oon quod drbetlaos et debcllatiitn ArerUt Dcus, ul lisc raiione cjus gli, ut ex ea viliuro nascalur, m ocdogmaia nobis adupienius I
ccsse sil ei illum qui liberi arbilrii esl, viiiuni
V. Ualum tit diltclio naturoli obtdimiia. aduiiltcre, quia domiaug gui esl; sed cam co
Oriiur tx pravo uiu libtrl arbiirii. liaque Dcus prave utalur, pravug ig utug pcccalum ccngelur.
nosler, Deus unug esl, ui osiendimug, oinui inilio Quin el oegligenlia cgl causa mali, quia digpouii
careng : dlciniusquc uiaiiiiam nihil csse aliud nisi ad illud agendum qaod aobig probibetur. Qiiaoccidens, et acinm declliianlcm a lege qaam indi- propier malum csl a Oeo. noquo gubsianiia
dil Deus nalurx raliunali [ acilbus ejus ct esl, M-riiiii accideug l defeclio aualurali obedicnliypostasi ejug'], eggcque io rebus qux exsisiunt ii.i. cta potestale III oalorall tradlla rrcaiut.p
tanquara dcicclus opcrls naluralis, baud secng D rallooali supcr anintamia raUone careniia. Eaquti
a:qite ca;cilas io corpore. Quio cl bxc solummoao gobotcs ci Dlia esi pervcrsi in digcernrodo judicii,
rcperiiur io creaiuris raiinnn pneditlg. Atque boc el peccalum ignoraiiiia exl.Qux viridoctide hacra
conslal, quia oalura diviun vaiiaiioni subjccta Iradidermil, sonsuiu bunc babcnl.
non csi. nrquo pcccato, sed unum cumdcmquc
VI. llominit erealio. Periiriclui primum Oriftslaiuin seinpi-r lencl. Quin el bnila qux laltone
nei. Ilomo tx duabut natutit conttat.Credo llade&lilula siinl, legem acceperunt, ncque laque In uiimn Deum Palrem, el Filium, el Spirilum
:, .ncqiic prKTaricaiioop.ni apnd illa reperirq taaclum, uniug siibstaaiiat, unius voluiitatlt,
t i l . Scd crcaiurx, in quibus Tarialio rcperitur, uoiag viiiiiti, u n i u 3 operaliouis, uuius doaiinaiui.
rcgni iiiinis, sine priucipio ct imeriiii, xiernum,
una cnm poteslato arbitrii, euin sallg ipgis rotn-s byposiases pcrfecias, unamquamque Demn
gnilioais insit eonim qux fugerc dcboaal, legeiu
acceperunl ad agcnduai: quia crealuris ralioae perfcciuoi,ei trea persoaa perfetias Oeum U I H I H I .
423
* Id cgt, in csscnlia gua. llic gcnuinus aurloris ensus esenon vidulur: scd aller noo occurrlt,
qunmloGixca dcsunl.
* Psal. XLMH, 13. Oral. catctU. cap. 31. * lloui. Quod Ueut non til ancior
malormn.
1
EXPOSITIO PIDEI.
435
cteMorrtn e mirabilium cOcciureas, qui lai-idii cl, cl pcr IuviJi-uiiani dcjeril nua : qi
cfltHlilsB proJuictii ex nulli exktaiiUbui. Nc- uVptvMO Inirlleriu IUO rcbcllavll adverae* W%cm
taailli nr raliunalc aniinai priu cxttiliuc: Crtaioria sul, corptts.|iio auum tordibtu luqumat< juiia ae Iradit Scr.plura, Druin creaiRu bo- -. Qoo lacton* esl, u( eomparatiia tii fnn l i *
auaca. Aiqnl bonio nnn cM aninia sola, . Inslpleiilibm et siinilis lactaa t l l illti " : >eorftta aotum, aod quod ex ulroquc conaial: noxiut mlicriii fuii, expuUasqne esi c paradiw
QmtirtM eetrpit Dtut pulvertm 4* lerra \ Nan de unquam rebclli, snporbu cl mUcr; qula conqaani anto creavcral pro<Juxcrau|ue, cott- - aenianetnu non eral, i maliila hnuiortalU c i t r i .
farpiu cjui, et indidil llli pcr Haiiioi (nuin Nimirum illo qni liorc nrga eum araerat, apprime
raiione ci inieiligeaiia prxd.i.vn, ad Sraa- noral quandlu ia Crcalnii suo obscquens peracte*, et coapiavit bomineui ex bi duobus, rartt, Dominoque IUO cunjungcrciur, ipsam peranam, li nicm, eompoaUam, posei- xenturuin ad vinutam poueuioiM-n, carumqae
la *e du.ia oalaraj; quia corporlj ct ;.'.. tionem, iaulleriu pcrfeclo, recie cl gralo
nou aua etacnlia e>, aed alia alquo alia locapleiaiam. alque In atatu aoo cnpld.iaiibw
cat, qiiarum uou una ri etsentia; cuin- caraifc tuperiorcm fore, ui ligni vii.c cempos ilcqae alia aiqae nlia natura tit, ncqnaquam est uua. rex, boc eU lacorniplionii. Atque ei hac parte
Quul pmpicnuta , quia corpui noitruru xua- in-ridentia acaleut tcrpcnlis fuit. al qul Jaai rtbclatc aatura, neqae molam, neqac t.crisuin babeL lassct, sciiienlix qaoqne Gcrcl obooxiua.
QM1 qaiJem mora ccrium facil, qua eurporc ct
VIII. Dri trga hotuiutm iumanilei.
InemilU
iniau arjurvciii, qnodlibcl eorura una nacura
Verti. Verom Deo noxter, eum oaitira ira aaaefaai ease dcmoiuiraiur. Quare cum bouio cx nignui sit, noo ioslinuii nt bominem queni (ccaJuabui naiuri eonstci, natiiraio io te dapllcem ral insolenier exagiiatuni vidercl a dlabolo, qial
kabct, atque adco amrtalis csi ei imniorlalla, \ I - pcr frandem durx rviiiiii Ipsuia aiibjwliatt,
kiailia et laiiibills, expngnabilia et iocipugnabl- Loculu ctl Doininna patribut nourit inuliifariam
Hs, divUibill* et indmtibilis, laletis et apparcn; niultisqae modia in proplietit, cl awviusln.is tcni<l Kcandom ntramquo aAlci paliquu po&ailet poribna
jnxU ac protaiserai paUibai nosirit,
imeuuri, ct quod uoloris tit rapax ei :! 1 gal ; miMi Filiam (umn unlgcnilam, namm ex mastcainJutD parlcui comrariara. Ilomo iiaquc nain- liorc, ul succurrerrl liominl diiiix legli rrfraclarix duabtis raaiiani. perona una conipoaila esl; i Quia liomo Oci lcge vioLata iaetaa erat
uailibtH oalara kon.inu naiura ena couiposita fj ialii ub daiuaatiuaciu, blc lcgcni implevil ea p*rtlkaUur, qa speciVx naa eU compotiu, comprcWa-toM pmonat Lnrmnau) compoaiiaa, ac etat-
lia 11110* ak eaneniia altcriat, qula uoaqux|ue
earaai kjpoilaata ex eorpore et anima compoaiUesx.
Tl). Iloao leqi nbjectu m rrentione. l.npui l,o Canlileor bomlncnt bonc pntiiuru Uco
' ia bnrte voloptaiii, acccpliaequc a Dco lefcaa, qua ae Doioine au easn aabjrclnm inlelliereu Itxc prro lex eat aeiraiia otctliriUlar, laluc-ai qoa ilirigaiur ail i<J qiKid aibi ecx. Qula coiiTcnii ui, cum contpoailus
vli aaima ci corpore, Imic Tacilr non cenlraMtaL, xcd duurlboat l>ona animx sux, cujui
ct Aoeinr est illc a quo crcaia fuii, qvi 0
ejui lubct, qui aolos nnvit oronia. Noa
Igitar i a h boiaiaeai ui oprrii juilireni estc, non,
Hd a<d parfcctioais aplfm penreacriU aot xr.mma
aflilliiiilM corpas cni perrniam csi, earare:
ai ralaJl nt aeqocrflar Irgcrn guatu fiiu rcnilaaaatt, ae aaemrcl ae dMlinaret ab eo quod aibl
bmfc incnmbii: acque xoluil euin bakere In aua
aaiara lymam et malem, icri coaceasit itl iircX
atroaifve. Qaamobrem volnli ut bonara notaex
pn leaeB aaatn dltinaaa, ne dcciperdar a rebat
cafponVitws proplcr otilcciamcnla caruro. Illaaa
iuqae coatcrnu ejut ooa uU n.llicitiim
M
Ctau u . 7.
Prol. C t m , 15,
PiTaoL. G B . X C V .
frclione qux iu boniinem cadcrcl. toUilqtte Judlcia liunianx nalurrc. 8 7

ilaqae ie celii
bibcrct Pairrni, I U I U I cxl de femiaa Yirgina aioe
paire. Ficii (.iquidcn non poicr.it ot duobua et
palribos pcr&ooa) uua nascen-tur. Quarnobreni
j m i . i ac Patri SIIO compUcHnin erai, et co quo
ipsc ruodo, Hei Filius ciira coajagale coavoriium conccplus l tx utcro Uarix Virgial*.
qiue, veluti feriur in Scriplara, dr radica Jeaae,
de Iribo Juda ot fauiilia Davld, drque temiac
Abraliain progenila erat '*. Faclu* porro eat t.in
conersioiie caro. ei babitavil iu uobis " : iattna
esl caro aniina ratlouali d luiidligrnie prasdiia,
bonio perrctui, (ine pcccaio; qala pcccalum aA
niiorx huiiiaax <onsiiiuiioncm uon peniacl:
factaa f * l caro cltra convcraioacaa nat niutatlonm in caroctn, el ciira Mifaaloncm, qoa factua
faiatcl ex daaboi rtbun alii* altera qacdaax. Eteniin cxaenlia rjos tnansil eadcta ac saeatia PaC
iris. >inr ulla mnUlionc tViu , nrc

naiora coovertlotveM allam admitii, maoent ad
qaoJ eru, uequc coofolowm. atque adjc<tkceiu: aod acrvaxU torpoi qaod actcpU slae mulal i c n c ut bamaox nalune <oiiliiio fcrrbal. Faelui ett caro, boc CM canxru aitampeit; el qui
Filinsorat t>i, facxaa eat boruinis fVKaa, f
aia propricuio imniaui aaxata ab aUeralione ot
llebr. , I . " ba. , I . ' Joau. i , 44.

tt,
..-.
!>. Proptur li.ui. raiionem pcimansit la> listculia Tcrbi, qnx faila <>-i illi bypostasis u l u i i
aique hypostatis ejus si<re pcrsona absqiio Siibflandi pi im. ij.iuni, cjiisque cxticlenlix Origrt
i-onvi-raiiine Tacla csl caro, qnando lactat csi by- priina. Qnonirca rorpns rjoa deifioauim fuit actipostasis carnl ux; quia nnn csl imiiiis coipori
pir-ndo penelralioneni [ | deilalls in
()iiod anlc Kubslitissel, scil eum pcr Verliiim eou- aeipso, cnjus operationc implclum fuil. Qnia Vrrripereiur rormarolurqite, in Verbo xiinnl aniina biim alTecii illud prnprictatibiiB b-ilaiig, ila 01 iliox&titlt cum corpore, cujin coagulatio diino sc- vlnii veluli vulneribiis perforatus sit. Ncque veru
ininc facta fuil. Alque bue est essc hyposlasiin. perrcnit ad naturam ditinilaiis iptim dolor corNam curpua cjus babuit peculiarcm liyposla- poris i-jns I idcirco factuin csl, divinilate
slin seorsuin, ted Yorbum pro liypostasi babuii. iinpassibili nianente : vclul nlniiritin gladins eanQiiaproplrr iinua Filins csl, unus Domiiius, qni dcne, cum ail unui, non duo gladii, adcoque by.
iionesl prseier dua ree divcrsutn qiiid. Qiiin non posiaeig una, in seipsa possidct diias naluraa; qula
rsl ipsc naiura una composiia ex duitate et liu- natura ferri non migral in naturam ignie, n que
maniiaie, cd cx rcbim duabuj dux res. Esl eniin natura ignis in naluram ferri, scd uiraiiuc, quanpei ![ ns Deus G I perfeclua ex dcilate 1 diu conjunguiiliir, niar.el in propi ia niuui a, cliam
linmanilale, cjiisque corput naluram babei im- poet unilioncm. Alqni gladius candcn* ustioneni
tnuiicui a mulalione
quoniam ambo (corpni ei facil r l Kcciioncm . quia acrepit a fcrro naiuram
nnima sciliccl), quia creala conjuictaque Biinl in solidam, ei ob igne naturam sublilem. Scd nrquo
lmpore, ipsa quoqtie in byposlaal Verbi consi- aeciio igniseit, ncque adiiMio fcrri, eliaiuai yi mul sint, scd ulraqtie acluin suuni edil. Stc Clirisiunt, quia a Verbo aecpperunl ut Bubsistarent.
IX. Dum nolurat ucunduin hgpoitatim unhie, aliis Gt DominuB unus, C I I I D diYcrtas naturas liatonira Ne$torium cl Neiiorianoi. uwtraniur ua- 1T.II , deiiaiem scilicci et buinanitaiem, deilas
turte tine AWiiiout. Quaniobrem dux uaturx iu cjus in corpnris naliiram non tnigravil, r.eqne
Cbrislo Biinl, quia deilai cl lniinaiiilas nnn giuil corpns in naluram Verbi; ted ulraquc poxl ani>
'nna natura , u( una persona , eum sit Filius iiuus, liiiucm permansil libera ei imiunnls <i conTcrtiune
Cliriolus unui, el Dominus iinus. Nain quando c( luuiationc. l'orro Clirisins uuus cutn gil, divil-.i Verbum ronccpiio facia csl, in co qnoqiic nilalis sux edil opcra, el opern liumauiialis ; cinn
velul iu liypoiiasi con&iilil coipus ex Virginn pcr compleclalur IH se nalurain incrcatam , expericmuiiioncm, unaqac fuil incarnalio Verbi d deiHcalio que Diaterix aut corrupiulx, nccnon nalurain
carui. Fiuge tibi imaginem iguls, cujus hypostasis crcalam, malerialem el corruplibilcm. Itcnii|ue
IIIIM.
esi malcrics qua urit, qux acciptendo in 0 pone- C

ir.iiioticui Iguif, }.? eftlcieiitia roplciur. Ignis
>ini|l'i' aciionp.ni conlinel, ointieinque illius propricialecn. Naui ferrum dnm inralcscll, nen frigefacii ignem. Al iu alngulari mysicrio ChrUii, Vcrbnm incarnaluiu fuil, quo letnporc corpug pjus sub,. uuione cuin ipso; ila ut illud prxvcncril sub* flic quidpiam Tidclur deessc.
Cbriaius aliutl quiil ocuitduin naturam siguillcai,

qua parle pptfl deilatis facil, el aliud riirtiim qua
parlc cdil opcra Immaniialis. Nam unaquxqne .
lura agil quod sibi proprium cet cuin allcriut
conimuiilone. Apposiie Igilur dirimui Cliri&littit
-' nal\irns (i) pnsl uuiiioneni, quia operaliunra qux non rcpugnaul socundum condiiiuncm
B
NOT4C.
fihimus Chritium duat ene nalurai. 0110- txitanl. Qnod viri docliisimi testimouium :n rausa
physilx ac ilonollielelx perind^ a Damasc<*no bic , a( in adnotniionibui ad cap. S lib. 111 Ue pde.
v.ijuil.nii : diidum ., anlca (Jyrilhts ipse Alcxan- adicceram ..
iilud Cyriliu rRccniius milii
ilrmus scliolio I , dr. incaniaCioiic proimnliaveral, videii; qnippu qiind, nl dicebain modu, lamtlll
CSriiU
f" 1 u,v ritftnitioiitm admiiitre, uee disertiMiuiuin rr.it. a ntdlo ..-.. uripiuru raihoulicmns etienliam aui ualuram tfferre, rrivi >n>iMr/i lico coutia Mnnopliysilat Sovorianosquo cilalum
liominii, aut equi, nnt bori ti limiliuiu ' D ineniiiinrarn, uti nei: a mc lectiim iu operibus Cytvo;io, oOtt 8pou SUV7(UV 5. rilli. Non xoliiin tcro terba bxc iujlia tcliolii pripr
ojolav, 8 , ' xal nil tyrilliani de iiirariiatimic tlannttir in Tariit
;, ;, ?; 6 cdilionibus, luin saiuli doctori , tum Kpbe&inx
. . : . ' . { , ui rei synodi, vcrum cliani apui) Uaiiuin tleicalorcin,

uiagis quie aliauo agalur ligniftcationem prtvbtat. qni illud, et cxtcra qux laliscnntiiilur. in Latisane loco oliJecUm sibi a Ncsiorianii lixrcsiiii naia linguam Iranslulit. in epistida ad
qnam piistuioduni Euiyclica i l Mniiopbysilx alii JoannemCubicuUriuni prinrea istas vnceu: I-. '. .
tuitl aunt, p; .<!. .b.u. Si enim Cbristi noiiipn quo 8, 8. ,
iiatnrx dnx unil.ft sigiiilii-.niiiir, o>b'iiliam aliquam . CyriHi xiint : qum vero icqiiiintur
noii e t p r i m i t , oniniuo teqiiitnr ex roncmsu n a l i i - ), Injpoitaiit tero Verbi,
rariun divinx al liunianx iinani in Chrietu faciani elc. Maxiuil, Alcxamlriiii doctoris obserTalionem
csne naliu.im couipoaitain, ted perkonain dun- coinpendio referchlis, qux proiiidc Combellsiut
t . i \ . i i . Scboliiun laiucn isiud a nemine eormii qui lanquam Cyrilli esseni, ilahcis liitcris ppi pcr..m
contra Monopliysilas scripserunl allcgaium ropcri, I:\I-II.II. Scliolia de iucamatione Uuig(>niii Cyrlllua
p r x i c r i | i i : u n a gancto Haiimo i n epislida ad J0.111acrlpsit post lancilain paccm cuin Orientallbui.
Cubicularitim, /' rtetit
dogmaiit ei adttriut atque idcirco incis dcdiliori opcra, ul iinam CliriSttcrum, . 7. in libro /'. ii-.;.-.
toluuiaiibM,
ali " 1..1111. ita duas naturas prnpugnal ctexplt. I09; atqiic i n priori luco (.Oinlifiisiiig scripsil in cai.
inarBinc: rlou occvrrunl hae in Cyrilli uholih gita:
(2)
u t e n k a ) , ocnn.ao ifftendx t u n l operaiionrtf uniut / egt: /';!.. diii: Dii ttlh, et /.. kxetUI omnet "
Qiiuiiiiiilo aulem unius pradu erunl pi-rtona div.w N r z . lieuniuc pperaliones qux fitillam iiunila
na ei bumaua , quaurln nalura divina el uatura
Uabent Mcuuduai naluraloin roiidiiioDcio , d i buinana rjuideia ordinis &UM( , nrque uua di* 6 6 8 pror&ut snnl divcrsaruin e*gc nalugniiat cn earum , iieqtie adoralio? . buc .n r u m . Ecquid vero signilkat conjunctio deilaiig
sl 11111 <,:. quia corpua Duiuini ldoraiuus, piucja ei bumauilalis, aiti ualonetn necunduru lijr'1-r uaiuram cjus, ttu propter byposiisiui Yerbi,
aa ; qua non csi proprielag, sed modas dis1 qua pojsiiioiur. Quapruicr euut oporlcl adol i o n i i illius qui geuiei dcmieil, u l nnivrrrate, uon quaicnut cal , cd quaicnui Deus.
uiuoJiini l i b e r i r e l ! Porro Verbuin faciuin cst
Si cniia 1111. Tacta csi gecuiiduni coinplaciluiD.aul
care, f i i a lic corpug unlrit sibi, u l facliini sil
aii.orcin, aut imperium , plaui: casei nuio in
eorpori byposla&ig : liec lanlum e i c q . i o . quod d i U I . U I I I Fdium. Pjiris c l Fdii .1 Spirltua 1 atiiniiat pjiin.op, aon fuerit opcrationuiii coiports.
c l i , coiiiplacituni uniiiii c%{, volunlas una , opeCorpo qnoqiie ejiis dcincaluiii ( u i i ; al tailuiu non
ratio una, iiupcriuiii unum , ordo iiniu . uuaqnc
cU liypottasig i i i r u u u i i : quitiimo corpus unaiu
Iriuoi i - i i n . , al non sctundum iinam bypoilaiini.
e i bjposia&ibm deitatig liypostasiiii propriaio baI x i i i , eensorsquc d<:o fuii exccllciUiarum diviiii- > Vcil.iui. Fllius Dci ei Yerbum unum f^cimu ca tiuiul vivit doraiurque cuin illo Dcus,
caro, quia Paler ei Filiua el Spiriius aanciua nou
non propler naturam u a m , gcd qnia esi corpui
nna pcrsoua tuut. ln Cbritlu autiu Daoiinu noVarbi. Quoeirca diciiaui incarnationein Verbi
biro " . quia bypuslai>ii una ea>, el uaiurx cone**6 inearnaiioiiem deiutis : boc cai, Incarnaliououi
juni-la*, sino allcraliODe c i conrusione , aul -11.0
fttsonx diviiia iicarnaiioiiein nun esge divinx nadiajiincUono, iiH.rrr.a e( creala, iuipatsibilis
l a r x , qaia dria* a.liuillerc polcgl propriuta>
passibilis ; quia ditkrenliaB naluralcs (tpriuiuatur
te* corpAns. Oiciunu ciiam dcificaliouem buaiîix
per propriclalcs iialurarum. Nunquid . dici
Miara) ooti e*ae deiucaiioneui pcrgoux bumaiix;
poiel di: duabus naiuria pcrmisiis <:i confiiils,
aaia corpu non pussidcl pcjsouain gibi, prr.pri.iui
duaa cise aalurai, quando confu^x t u u l ! '. rum
K o t n m a peraona V c r b i ; sed Vcrbi Uei noairi
noniii.aiMur natuno dac pott unitionem, quinam
ajrposiasis cuiatens io gubsianlia sua unila eal
flerl non pi.sf.ii ut dicalar in unionc ('ciindutii
carai, qux In Ipilua pertoua c x s t i l i l , cjugque
liypotUslm ciua cunrutiouem duaa este naluraa?
gtrjona uaieram carni aisuuipsil, alque lu uiia
Ego iiaque noa falcor etse naluram unaai iu 1 .lu 1 l y p o s u i i naiurarnm uaio iacla es(. Quamobrciu
sto posl initionetn : dinliiKtionem naturarum perIpaa * bypoglagig composiia, quia, si acrgauam
' fc< lam agaoaco, rum laanen unitx l i n l . Nain qaaaMaoisael, quiaam una fllialio fuisgelI Filiaiia
lita* ingreditvr ia omnei partet <UM diniiiciiunc.
atppi difina el filialia bumana non aual una H
l-i pnsgibilo non e*l ut r r i una a icipia difTcrat,
li*io, filiaiio naluralig r i aicitilia non tuui
secuiidiini quod mia e s l : queinadinoduin ul ncqac
uiii cadeinque flliaiio. Knimvcro l i accepisge*
pcrsona a siipsa diflcral pcrsonali dlttinciiuuo,
ptreonam iin.nn, oamino quatuor peraonai colercquamlibci cotnputiia t i t . Quaproter de uaiura una .
niua, Deuinquc rccenicui (3) adorareuiuj, qui
Gliamui compouia & i l , dici DAquii dilTurre illam ..
waplc natara non csscl Dcut. Si acccpil bypoalasi-ipia accuiiduni naiuram suam , diiiinctiooc qna
tlm et m a m i l in hjrposlasi, erquodnani fucrii mi diseernalur. El boc nianircstum est, quia corp.i*
iterium abseonditura a i x c u l i s ? aui quomodo fcel ani.ua lu liomitie a &e mutuo digcrcpaui, suui<iKt mirabilia Eieniiu liabiial iu nobis ei conqwo duas a a i u r x , non uua ; el pcrsonx l.umaiir
tcrtaaur, uogqiie aumug leniplum Dci v i v i : qui
M-II 111.l1nlii.i , ima gpeiiea gunl. Quando autem
etiaa si hyposia&ini unam a. cepil, uoam uiique
ilitfm iiiiui; babcul ogeniialcm qua una ab aha
bjpottaaim l i b c r a r i l : i l n tero itaiuram qnac in aua
ditTerai, nalara vna apprMaiur, non dux nalurae.
pcraoiia l a b i i t l e r o t , plane loli naiurss nngirat ta Ubi vero nalurag in Cbrlgio cg&a duag dico. uon
luirai aitulii. Quod l i rnr.-inii una deilail el bucas digjuucias conQiGur, aei unliag ; qula nunitirug
(naoiuti e*t pcnona, lioc profriclo eril niyiierium
uon esl causa divigionu. Scd uumerug, uti gignuni
illud aiupfiiduin, Incfluiuetum c l abscoudiluni " .
csl digcrUninig personaruiii, sic uota egl quauii.M ruiin nn, ft.-ri poetil aliam !!. t t atterain ine nialre, Filiuni U U I I I D c s s e .
defluiiione naturv ipsoruin, cum liyp<>s(aicg disSrii r.i illc naiura Dui Filins. cl ille Dni
llngiiairtur gecundum pn.prit-tateg pGrgonaleg. 8cd
adopiieno Fdiua anuscst.noi quoi|ue omus cum
el aiiima el rorpu* naiuras duag uniiag babent,
Dei FUio uuu fihns tuiuus. Aiqui diclum nol.is
Kcunduui bypogtagini scilicei.scd digiiofiag gccun" Eplie. I U , 5.
(5) Dmtrtnniem.
P M I .
UIII,
6;
J.....I.
t , 3.
" Locug obgenrugcl mutilug.
Allodil ul gxpe alibi ad liunr |ocum, Piaf. u n , 10 ; Non trlt in u Dtut r < n t .
431
.JOANNIS DAMASCENI
m
qui dicuni duas p<:nc>-Ug pogl unlionoiD ipiarum,
tlum qu antitatcai ii.iluraruit). llinc Ul ul tlicatuas
Filium Dci, qui iimis csldo uacta Trliiiiale, doas nccrssariocngeniur taleri dua; natnras easc. Nam
habcro oahiras qux ooitx sunl scciindum livpnma- qui nalnraj diias memerai, de una teia uu loim, muina allcring In altcra vircnminccMione, quitur, teri dc niullif. Aiqni hoc loipo*sibile eu.
nrgl res ilivertaa ccniraa. Ideo qulppa nomcranlnr,
crvato tcrmioo diflcreniix proprlx pcr qualiiaitoi
ii.ii alcm uniageujngqucsccuadum signiflcuioncm qnia divertx tuni, ct ditersx smii, qna parie na4i>ain , ct scrvaO onlcniqd* detlniliune saa sino infraniiir. Et de ralione iluariim naiurarum eai, at
TuutatioM eoafugiooc. Ncque dicitnn este Fi- inimerenlnr, cuin anlnolur. Nec ullo modo
lium alium ct alium, qnia cal una natura. Si duninr, nisi Inielleclirt in conceptu guo dWldal nl
dox peraoax forcat, ocqnaquani ipe Filina unus quod reipaa dlTi&um non eai. Ciirn auteui duaa csso
oaet | atlcoqve qaaiuoi colcrciniis. Sln tcro naiura niiiiras fnleor, uliqnc perfeclag illas rsse inielligo
nna. oranino eatetitu Pairlg, illiug egsr-niia non *t aine nllo defei iu, ui una perfecia t i l diviailale,
raici, BCC iiotira easeniia tuet llliua eascotio. allera liumauKate. ConKai eiilm naiuram divioaui
Aliag enemug 001 coiisiibsianlialcs Dco Palrl. Ea loiaiu iinuam fnil&e tmn lola naltira liuinana, ia
giquidcto, qaoruro csscoiia per aa ona l . ana nna ci personii deiiaiii. Cutn anicm dico nalaram
'
-
--
m
quoqoe per ae e* *ere nalura esl: eueiuia uuina dmoaa totaai nniiam fuisse cnro liamana naiara
rt riteDtia alierius, ila ui nalura nna I I O D ll lot, oon inielligo omncs penona. Aiqoft boc cerlirmaraai naturarnni esaetuia.
toin esl, eo i|uod In omolbuperioni<) dcitaila i l J r X. Oaie tolnutatei tl eperaiiont. Confllror lla- lar nattira lota d e i u i i i defecia, et in qualili
queJeaam Cliriila:u Doiiiluum uostmm, uuam csse peraona ex baauota personis, aalara loti hamaiiyi33lasiin,<IiiasqiiL'iialiir3iiurJitslj\poslJiiuiiiUt; oiuiii videtur Iniegra. NamChriiiu oooaHuuipMi
quia nuio duarum 669 J "aiiirannn in una corpos coliim, nec anlmaui sotutn, sed asautnptil
byposiagi medlum lucum obiinct inier pertnitlio- rorpna anlmaiuio ratlonall alqneInlclligcnie aoima,
neru el ditlsiooee, el uiramque partkipal; qnia adcoqne in Ipto eaae tncniet doai faieor, dJTimm
ca&lodll et acrTat uiiitatem, oee aoa exslaaiiain el bumanani. Nam constal inlelleciutn lacreaiaai
aalurarum unitarnm, caruvoqnc diicrrpantiam : laiellecioi creaio faiue aoitoin, laielleclainqoe paaeqnc naitirx i k disliiigunuiiir ut geparrotur ; ai liendi neacium uniiom rase cum Intelleclu palibili,
*ero oninl IUIMIO intcgrx roancat. Quod ai inlegrc qui mediui fuil inter mblilitaicm dirii.iiaii i l inaneni, omninn nuiiierantar. fieqtio dirltiiusposi liui, el crassiilem eorparit r]ai, qoemadmodum
uaiiioncm disiiiiciionciu nainrx, aed naiorarnm. Gregoriu Tlieologus (4) iradldii. Prxdilas porro
Cuai anleM dnaa ualuraa diclmut, nnam proiade esl duabui volmiliiibos (5). quia oon reperiinr
aoa dicinus, qnaodoquklcia dux l u n l ; qaia nn- aalara operaiionii oipera. Eieiiim viia hxc priawmi locam nnn habd in ona natun. Illi vcra muai quidpiam esl ia naiara buoiana, ipsaque rjaa
E
U S
KOT/E.
<*> Quemaimtdum Cregorlut Thcotogut trtiii- iniiuini est animx, ei pcrcam corpori. Vmm, inqaji.
iit. Moc etiaia doce* Damaaccnua lib. m De fiie, rtaiam mudiatnque gradkntu, U confuiiontm tt iecap> et 28, Md ooiliao Grcgoiii oomiiie, cujue tliontm chominamur, Sk *, i i ~
locot c plaribut aliquol eubjcci adnotatinnibus,
.rO ijxou a\ I t f f M C
noa cotn Rullinl, qui ejus quondani diKipoliu fneviuiv xa\ JI4VTJ7 %(
rai, eriis. I.ibcrti et ahos e LaUoit aildureiv, ' Mrcaaii . )
Anbmiaslrum llb. dt S. Trxnitait. tu iu Syoibo- , t i *a\ 4, *
I apoilolortim, magiian iteai Grpgoriuin, lib. :; , . Strnndxm
IVH Murat., ubiait: Dtm ptr ditinitattmlumt* ett, animam io(em ampltctimur ineoufxtam ei indirutf/ai mtilianie nnima In ejui (Virgiuis Marix ) mera *am ddleiii ei knweuitaiit nmbxtm, aaoai j"i*m
fieri diqnatHi e*t ptr hamanilaltm corpni. ld nempct.rprimtre nutit naluralu i. c. realii iialararam)
astruicrunl Palres propier gi-niilos, qui Deuui carai ionirxi ucxxdam liypnlaiim. Iltrt tnim iurictm
mtilutn rsso sordidi aliqnid innaerc oiisiimsbanl.
BniliT, dritai ei kninatutet. kntuervnl, ml ncqui
4,hia dr. re lcgtndtu esl Aupast. lib. X D* cir. cap. centtriiomm ntque divititntm rdmiutttui.
Sb" ; Enrlirnn* ilcm Liiîtmi. io fraguieato qucul
(5) Prwdiiui rer etl dxaiut toluntaUbet et prraaii uuvcribcre n lih. Uamiiaal liamerii D* lionitut. Ei duabos naturis operalionamdaplei ga'(nin enlmiv, rap. 0. Q*eetit4, loqalt. amidam toientiiinsubsoqniliir llisoinmliusadnioduni adTcrtabaluf
e*omodu iu Chritle mhtcrl pelmtrh iomiai Dnt. oJiiuAcacius Mclilincnsi.qui lemporedisiidii Nealonanl hax: acribebai in tpiaaU ad Cyrillnm Aleian(JnarHni ralioutm hitjui mntlerH qod uwie! faetmm
nl, CNBI ipii rtddtrt talloutm ueqnteaam pouimi Irinaai aat ia esecrptie Trafcedix Ircnati Tjrii e i
tjx* tci.qiut fil Kmpcr, quomodo wcielur animn <or-dopliit Iraoslaiinnc babelnr cap.83 et48 : aa>
Jtori, 1 / i i l iioiiio. Ergo quowodo carpvrta rt htef'lam laant, alclral, qi MraaJaat Devm eil, ai pra caavorraqnt cmijuugiiur, I corperi amma mdetiar, Wt qeidrm wqualitei Ecctttrh cogiltt,
coaoMumo r(ficinlur: ita aaata eoa/aacfaa <l lite. tt IUT twuiqaisque pvblice enaih*mati%er* Nttlarntt
futlnt etl Ctiriitut. tl tmmcn ut fitrel Chriuni, 4mt Thiodtri dogmnln Prjcipu* hot, eai" diauU dtui
illa lurorporet, id eti Miimeti Dau, (uctiltu caojtngi nelmrat pou unitivrttm prepritanamquenieae optreayermltUTiqmi polnerinl, quain mitctiue nne iaeor- leui. Eoram nawqat qni in termauitia aiil,
pott* alinqm corparee, id til oaiata <( corpas, ai ttptrh.ealalat, inttxi quidem dnos fitiai dictrt reenptrxuna Aowiinii xaiilel. Sophronius llierotory- iaiii/i : af aata iwu aaiarai dietrt non ahnu.ut/t.
inilaauj ni aliumle iactora ease probat, ueilas llnde, t i tov.etdalui nl dicainr alqxt dottumr eb
ct corpas la Clinsio dlra confaikaaeai aul direni- eii qia tnaqtutqat noiare fty umctipiam optralar,
cooulala sinl, aiaiqnia Ycrbuni prioii tl quider *iii tu, impaiiit Hi Ula jwrmuaiil;
EXPOSITIO PiDEt.
434
ei iatelleettjft ejaa, uclos , moaw au alter.u* wnmua.oire, Terirom agii el
\ ffas attrgeotis, aaioiaUo ejas, destdertajn, qoalfDtia Iktttf esl quod ditiiiitalia proariaai
ira, t t m t q t M cjtts, el appefilaa cibi, et poitit viia? caif ei ipsutB per s* eiiam agil fultque qua parte
feajaare canta, ei amara eostceptua quo in aaiura aorno esl, Hlod qood carnt propriun t . Ulraqoe
aaa ratfeoali aeoUat t l vdit al lomiiiua i u i ; qnia auiem operaiio ona eademqae fil, hnmana raJonarbitril liberlaia polkns, aeniaa eal inteU uta sequenla diyiaam tolofttaieoi qaaieaos iiberi
M $ l r i raiiaaalia el vitalia. Naro iraaceodi aibiirii eai: qito fil ttt operatio dit.na in operafacattat ti appeiilos sta&aa raliouU exper- tiwiem iUiua bumaoam aaat. Quaproplar qaaelibei
ica aaiaaaiRkm : aaemii* ter noeira teasut ipse n&itira operalloaet exeric proprieiaie saa aaiorali,
a t e u l i a e t i . tai compos, fiberique arbiirU, eaique ct Tcrboro per eaa ambaa propter otriaaquo an.Qatfeo f h t a t a i ipaa. Nam aalura raifoaafl* dofo.ita- oena, neotra altert repngaaale, salutem noafram
i a r I ea qaa raikma el tBtdligeoiia careat. Qui pairaTiu lSam yoluittaietii aaam haiuanan. exsentil
%td toariaa* eat aniuiam ei eorpua regU; ai noa fxerciilo aaturati, altedteado aMrot Tolunuii, c i l
M M I ftwaa strao, cujua auapie nalora aenrtta
cottigata esset. IHeqoe peecalnm fecH, aeque dolua
ral, euiqac awraa gerit. Aiqai abcdientla esl U- inTentui esi ia ore ejos , t idcirca marii obaabera aatytclio foliuitali alietia, qtiatalibet volualas xiu non fuit, quia Imnraiiif firii a peeeala, m qai
> Baiaralia aanL llaecctini omnibtu bomi- Dens ei bomo etnH; qai per utramqae aaierani
wNkmm AaU teerit, aceepu a Domino fait qua telabslolil peceala notlra. Marboa qaoqae aotlrt*
k i U q ^ e t a e l h a m a i u t i a ; quia conaacUriam porta?U ei mortaa nostram Miscepit. cum talrjatm t Dotaiaes notler acdperet qaod dita noa aaaet rooni qHla peeeara uon poterat.
wtimm laiitom a Deo foeraL Quidqatd Qaocirca factaa eat prUaiiias mitrmiloiila Baairv
eahaj ipaa coaceaiit nobia boc assumpait, qoia per aoluiia doloribea aterlfo, nosqoe mnacitaedo at> iactaa e*l nobia, excepto peecalo* com etcoltacaodo uaxeelait eaeleatlbtta Im d a atatram m\i peecaittm qoa libertate tera Del Palria aai.
aiWlff9 fnbiUmt eat; aed Talt oleatalem iltaait
I I . B*flUmm* jUictum. *k* mitme. GoaBteor
qas raeadil a lega ditina. Atqaa boc aon eai t i m iatapof oaaaa bapilama ad pasDiUntian, per bosK
aalvaUs TtloataUa 6 7 0 noatrae liberae, ted tu Calen ec fraliaai Dei Domlni otiri, qal dixft katraBfgretaia m t Mtaralia declioanite a aalura. ptixare aoa Bonine Pairia. et Filii. et Spiriioa
Qaocirca DinLtUraa noaier talttatatea bitaianamlia- aancti, ei t eiiatodlreait roaBdata aaa Ail r s i m :
fa*, q n BâdTertaretar oluaUtldtfiaa). Eiiim- Decttt eaa $ermr$ qtw mmtdawi aoMa : qaodqiie
qa
aolo
- ~ - - .apali
- " t . Bataram
-*i *m
j ibamaailatlanota
.t*iu t C ^
gaotfiuni nsgnaaa in raaHt pra ano
wm i w r e t a r : qttandoqaidem ad personam ipsiita peccaiore paniieniiaro ageate
Iteroqtta: Ptwrf*
at deurraiaatio. Cum Ilaque diTiaa ejot laaliepa fli<; mwfreflnquavil enim rtpnm orfa*
bTfostaala easet, cam dWiniUtia, nrm . Cottflteor ioaaper resarrectbineafi luafUM*
taai inraiaaiutia aon BAOfebalar nata l i b i ipsl ram; rafT6cUdnaio i ^ t u m . corporK qa beata
ca*4rari, aed MtavaB m o t a : et qaia bo&io erai let aidma, naqae teradiUlis eoaipot. GoaAtaar
A c t i afUirii ctMitpof, aaqaektlar Talutitas ejua eaie judician el remanenUoMm. ae Jaam CbrivalinlaleBi Patrb tai Afloam. Eam ob rtm dici- alum Jadicem fore, qo! fenSei jvdlrauinif raeM I ta.itW ttae dmn TalauUtet.qu deliberatione qaemqoa ]uxta opera aoa. Dcdqite coaltear enaaa
BMrtM oapaaitai Boa aiat, vta aatttrarom : qaia vUam zternam, cttjtu BOB erit lnia, M C ROD peratraqae n l a r a laU ei agU quas atbi prepria riiui, petuvm sopplicituii forcperiode atqua fiUm asier*
t
19
M M
Mm
% t
ROTJS.
aAAt aal ItW nhi duo$ iierum JUwi cofiiiTi êtnkHxvtmnim ; 4 *lUr*m dlcere etu diwiniuttMi itufca (aMa tniMlalio. verso***) wduci. Sic bottoa ram corpaa. Sic exim suptnignaudu adjuUm:
Axaeiei Monophysiiicani ttaresim, Moooiiicltnl- Qaia Impaaaibilia DWtnilas, qoia dttae aatira.
nefoniixbat; qal ita prfdem DOO ai- (ârf wntlui Aomm 4jtii aaac saafia PonfoAallfinilaf
^ ' i r i a iwli|rnalK>ne paiaaa pmninillaferai; aal dixk *%*&p*iu Ei fC km mamfi$th*tom*
tp+uibiltm. aircferlor eap.S7 Tragcedim.cendictb cotUrm tllot. Et uiinam ^ a l m M l ,
ARaa* Aiitte Cyrilli mealetn agnmii ioannea ipse tU ex vkims t*i$ (Rabbulam ni fallor. !4iaeuaBV
Ajtiaacbeaiaa iai epistola ad Aleiandrttm Hierapav tturrtft kane onfetsiun*t* et mttmpU nUtm
ftaaa. y a j i l d e babelarcap. 50 : Nam CntiUi fatff (tater qaot Acaetftt) tl nmim ip$U
qtâa^Lrpte
ia>- 9M*m aa/aia $uni. Duas itaqtie aamraa ia peraVaa
anrfMf : mttc tmiem qui potetiaum. aAliaatnoif,Verbi avbataatea Cjiillus agaaaeelnt, aee aiti caa
mmk M wrtf****i tnathematizatdoi e$m l o i 9&9*. aat ia aeipaia aabatneales acgabat,
mi kticmmi 4mm aafftraa; |IH< aec tpa fNi prlmaa iit declarai episu t ad Saeeaas^ alii iaavper VerWaraat ccalal, CaHIJiii, litVfrtf c/are pra-farnpW/, btim divinam Auaaauitatia aaiart^ qvam atbi p r o
Kfaaaijto dapace camCyrtllo pangeiida agerctur priam fecta^ aoa dattaiia, eaae pawam docei, ci
uam Aleiandra teatificattia aai Cyriilam alieni^ saepa alibi, al nec ia*4 qttamradaw taorttro t r r a r
ab ApolliaarU mhihnt ct confnvone nisi per saoHaaai tâttea attagi posail.
433
436
,|'.io.l llncm nullum habebil, iccunduiu jusiiiiam concilla magna, qtilbui aieontior ego, e( coiilUcor
ct botiitaiem Uei, cujus sunt polenila el miscri- eorum dcereia pura ese, qiix Deut ipsis iradidcrit.
Suscipio qux susccpfinini, et rejicioqac rrjecerunt,
cordia.
XII. Sex concilia generalia. Praterea admiilo eaqtic diria perpetuis iligna censeo. Insupcr et Floaei magna cuneilla quilitts epiecopl lotius orbis fuiu [Teslaiiicntiim (6)] ailniino cam agnoscatn
adfnerimi. Conciliuui primum, quod in urbe Ni- Palrem el Filiutn el Spirilum sanclnm in illis ovnnic*na babitum el lempor* Constantini Magnl im- bux pr.r.h...: lovulum esse, Dcuin iiDum. Donoro
pcraloris, conlra Arinm qni deilaleui diTidebal. Hem etiani *$ Dci qui ipai placuerunl ixculo; jnillod quo<l coaclbui cl Conslantinopoli corani Tlieo- aios scilicei, ei pairiarcbas, propheiae, aposlolos,
dosio Magno proplcr Maccdnmam Spiriliii wncti bo- iiiartyree. paslores, sanclos firos, qul inenlci auaa
Mem. Tum illud deindc qno-l convenil Epbeii anspice cxpurgando, re]ecernnt a sermonibus veriiatit oinPukberia.eiijtis fatistiis eiiius fuii, cuniraNeilorluin oein opiiiiofiein adultr rinam ct inpernuam. EiseAntbrepolalramiaJudftlexindolii. Illud rurtumqnod cror innoTalionusqnxfaciKiunlciica flilciu a lcmcollncluni esl cWifaie Cbalccdonenil eoram Har. pore Simonis Magi usque nunc; quaiqoc trrtui
ciano imperaiore, cujui sincera religiofeit, elcorara
pcrvicax Saian* > ffulii!, implicando socios suo
Pulcbcrti.cnjus modo facia esimeiiiio proplerinsi- termonilnK itniiurls.
gneid cjus zquiiaiein ronlra Euiychetn monacliunu-t
XIII. Coiuluiio.Confltcor metoscipcre canone
conlra Dioscorum qoi penniscebaniesseutias, ei con- sanctos sanctoruin apoBioloratn, cauones ilem taa*
Ira innovatinneiii forum in fide.qua nanirxconfun- ciarmti sjnodorum, et canonei sancli Palrit noairi
Jebaniiir. Concilioin ilidem quod Contlaoliuopoli
liasilii Magni uiequr. (txis viiibusobservaturum qux
coniigii in przsentia Jasliniani magn! iinperaloris, per illios Sjiirilua iaiicius. locuiut el,duceiido gregria
adTersiia Urigcueni erralica; opinionig virnm, el qucin Deu per TDS eoramisil mibi, ab omni probro,
coirtra Diodorttm ei Tbeodorum prcceplorein Ne- criuilneqae dainnoso, eiconlrarietale liberum. IIKC
alorii, nec non conlra episiolara Iba;.Conrilium deni- esi prorpwio mea, qna efllciaridGneui, u l aaieai coque lexlum quod denuo Coiistanlinopoli, qux esl MrotremendoChriiii (rlbtinali.el peream eonsequai
nora Roma, roaciam esl, sanctum illud, inagnnm- beiiignitaiem Domlnl mei. Nonenim inerorejusinm
queet prxilaiiiieslmum epuctipafum orbi, prcseu- spero propler opera mea, ..! pcr fldem in Je*o
te Contlaniino novo Cbristiano, conira Uerglutn, Cbristo Doaiioo notlro, pcrquc niisericordiamejai.
Cyruui, IV-irniu. Paulum ei Macarium, qui unam per iiiterceMionem Hairii Dei nosiri el otonium
in Clirliio voluniaietn pnedkabanl, el couira eoa C eaoctorum ei per oraiioues vcslras uncta; quia
qai voluiiteies ambas iuficiareuiur, diccnics esse pairi cl Fitio ei Spirilui tancto esl gloria in aa-cuta
naiuratn sine volumaie. Ifcee porra tuni sex saocla txculoruin.
() Deest Klc aliqnld de Veteri, ni fallor, Teslamcnio et InMiHtnrnlu, qod aucior abs so admitxl
dlxeril, aubindequc Novum.
671 / n eodetn codiee Arabico parttm Orationii Joannis Datnasetm dt magtnibu$

rtptn
nliquantum divtrtam ab tdili$, qvam tx toto omittendam non censui, iti primts propltr
quemdam Chrytoitomi locum, tx homdia inLatarum guatinter ejut opera nondum proditH>).
Oainino conscnlaneiiin esl Cbrisli Oumini noatri
SaWatorie passionetn cl tniracala pingore, utqnando percaulabiiiir a me Dlius uieus, quid imago illa
reprstsenlel.respoiide.ini, Deuin noslriiin Vertium
Dei s-"' f.u-inin liomiMi-m.aiqiiolioi: pac.inlngrcssum
ctse tn Jordancm, non propier laraeliias, Terum ul ^
nalura noslra peripsmii redirvt ad rclicilaleui .vi.jnam, per queni exallala full ex inrerioribus lerra
partibus, aediique in tbrono Dei upcr omncs priwcipalus.
Sed fortau dioci adxersarius: Eam ob rcm per nos
Ucel laciaa iniaginea Cbri&li cl raatris ejm. ei boc
libi siilliciai. Cui reapondebiiuus senlcnliam banc
coDlumelia plenam essc. Tc nawqae RanclonimhoM
slcm proflleris. Cum enim Chrisii, non sancloruni

imaginc facias, palain siguilica le a laiictoTuni
iiaagiiiibus abhorrrre. Oum aulem suo sanclox lionorespoliaa.racinusadiuiliisquod iieinoanlcbar pairare auaus fuil, iiiiaginem quippc Cbriali idcircofacia.qnia glurla dignus el, eancioruin vcro reipuis.
quia efllgiea aunt eorum qui nullum bunorem mureanlur,ticqne vcrilauOiiiiendariiacciigag.qnaeaH:
Vho tgo, dieil Duminui quihonoro eos qui hoaorent
me:ti eotqni mt glonf.i. m gloripco". Et
.: llaquejam f<ttrvnt, ifd filhii lquod ti/i/in,
I fto*m Dtiper Chrhtum". E l : Si eompalimur, tt
conglorificabimur Non crgo dcbes eancinrum iniaginibut i . i n d i c c r a . Dicil enim Joaoncs apo-
I Reg. . 30. "Rom.vni l7. ' I Cor. , 6.

t
NOTiE.
17) Fallilur vir doclus. Vide Fajjricium col. 42 omi suptn
437
itotaqiiittipra
EXPOSITIO FIDKI.
438
recubuit, quod$imile$ gituut imagiaes sanctoruou Et tkuiper wuguuniiu
iierim\u**. Alqui sical ferniiu qtiod eslin igne,

aaimautiumei percinerem tilulac lempluiuelpopudh ignia, natara, ted conjunctione cuin igae, lut muadabantar, sic nunc per sanguineni Cbristi
ciesliooeellaclii. eic caro facia csl Deus, nonsua- qui lcftlimonium niaiiyriumve obiens snb Pooiio
ple aaiyra,s*t ccn&aclu cl aflinUale : quia unione Pilalo aemariyrumpriiniliagoblulU, elper sangtiitmm pereona Verbi ei divina* naiure coulaclu, noo aem sanclorum quibug Ecclegia eeiaadificala. Ul cam
coaveraioue, eraait Dena. Noa auieui unxit eam olim templum ammanlium ftguris ornaretur, tic
M t , I entira quejndaro ez propheiis, ted lotitis nunc Dei lemplum iroagiaibut saiicloruiD, qvomin
aaceoiif praesenlta. Quod vero aancti quoque facii anima? ralionabilia lempla fueruni, in quibus maaslnl dii, Propbela bia verbis significavit: Dtus ttefit sil Dcus per Spiriiatn sanctum.
ta iwuagoO.* deorum " . Siana porro Deus in tnedio Cum vero Cbrisli Dei noiUri cffigiem fatimus, non
daorani digaiutea ei marila singulorum discernil, eum apoiiamus exercitu suo. Doniini auiem exert Grcgoriui Tbeologua eal iaterpretalus.
cilus sttiit saucii. Quoctrca Joanaes Cbryaottomuc
Da? idi Deus mandatil ut per Salomonem Glium in boniilia de Laxaro, cujus initiam tal : Omnit
saam lempluui aedifiearet, bocque sibi elegit quod $cientia Deo e*f, iia loquilur; c Ubi qtiia bonorat
babiiarei: ac aubinda lemplum Salomon exstruxli, amicos Ghriali, ad Cbristim exbibiiie isla bonoris
ia qoo Chentbim fabricavit, ul in libris Kegnorum pemnit. qui aoo deainit esse beneficua et beniribitur. Cbarabitn autetn abtciilauro.et insculpsit gnus, praeserijm cutn contiaaalur et peraeveral
ia muria ejui per cireuilum inios el exlra imagines erga illos teoeraiio. Exercitum tniasaiu facial im
Cbenil>iai el palmae. Non dixit euw ornatisse pa- peraior terrenai, coronajnqae el purpurara dtpo
ridea, tad in ambiiu ejua aimulacra taurorum et nat, lumque feiieralionem baac ilUiadimat, qui
boaaa arborum, el malogranaiorum espressiase coatra tyraouum strenui apparuerunl domloanies
floone w o cenveoientius decenitasque est, ornare cogltationibaiet afTeciibus amis: qai cum facti tint
tenpli Domini imagiaibus aanctorani, qoam baeredea Dei et cobaeredea Cbristi ia gloria el reatb et arboriboa! Lex qulden probibel ne goa illiua, qaomodo noo tinl atnici Gbriaii, ejusqua
slnilUudinero omoem faciaaaiia; ac lamea Salo* honoria coosortaa super icrraiu ? Uliqae Deua Ipae
M Cbarubtn, boam, et taH.ua) tiotulacra fabri- noster aiebat: E40 nen dicam vot servo$, q*i* amieatil: nou ttt Dei simililudiaeai exprimeret, lege ci mti ettii
Eoa igitur oportel bonorare quo hocafeala ae ulla ejua aimilitudo fleret: noa vero ne* nare ornavii eot EccletSa, etc. HtUqua omiU$ qwe
qaaqaanDeiaimUitudioemexpri
nihil di$cr*p**t * ii$qum aliat cdidimus.
e
I Joan. ui 3. Paa!.
9
LXXXI,
1. " ioan. xv, 15, 1.
139
S. J0ANNI3 DAMASCXXI
440
AXIOJS
UMVERSA
I N T E R P R E T A T I O N E S.
CHRYSOSTOMI
LOCI SELECTI
EPISTOLAS S.
PAULI.
Hcqutea, U U . p . t . )
ADOTOIVITIO.
Edila Imrtenus nrm fiiil ha>c, quara nunc primuni datuu*, Epitnmo commentariorum Joanni* Chrysosiomi in EpislolAS Pauli aposloli. H.inc porro inlcgrani rcperi in codice B e g i o
533!, cttm p r i B f h o toli opori Josonis Daroasccui nominc, 5
ncc ocrfe raihl dubiuni esl, quin ipso genuinus lucubrationis hujus parens sit, cum propler
a u c t A r r t a l e m eodieis tuai.iscripli, qui nongtiiitoru circiter auiiorum pra? se fert ajialem,
tum quia Joannem Damascenutn ejusaiodi excerplis Patrum coiwerendis opnrera dedissc,
m u l t o l i c i i a m a I D C nolatura ftiil, iaqufl complnrcs qui supcrsunt hodie libri ejus gcrmaoi
CiatuanL In c o l a l o j o libroruiu mann exaratorum qui in Pathut j insula sscculo deriiuo sexlo
roperli sunl, qucmque PossevintK ari C B l c e m sui Apparatuscum muiiis aliia ilrruin iwlidit,
posl hninitias Chry v.stuiniia Pauli Epi9totas,et'ia Acla apostoloruna.slalifn nuin , . , Joamni$ Damasceni trpositio im Epinlulai. Rursumqw in Hegioeod. 5445 bombyrmn, cxcerpta qu.OJam ejusdcm concinnaWe Juanne Damascatio Epitome$ habcntur cunj !.f>e t i l u l o :
' x0Wa 9>* ).: ,', *
- Interprttationts Ckrunottomi rxunirerio ejiu opere telteta saneluiimo
Damaittn
Patrt nostro. Quibus boe addam ex collaliooe vartormn locorum hujos Epitomcs, cum comeonsuluisse.
llic autem commentarius nihil aliud fuit nisi brcvia quarlam scholia ex Chrysoslomi pra>
seriim, quin eliam aliorum auclorum cxpositiombus acccpta, qum C U T D e regiooe entitextus
Aposloli c t m i ccrtis qtiibusdain noiis descripta cssent, a libranis po<4modum distraclo Aptv
atoli lexlii, perinde dislracla sunt, eo quoilla edirnus ordine; qucno ttempe proptervciustissimi codicis aucioritatem mulare reliîoni duxiiuus. Cmierum in hoc commcntano integr.v
quandoque Ciiryso^lomi scnienlia, noo nibil mulatis vocibus, referunlur, nuandoque rocvs
duntaxal oli<|uol, quandoque nihil preler sancli doctoris senstim, quetn idcntidein quibus
daui in locis Noster clarius rcddit, quatn illius lextu ferai. Cujus gonerisunuin hunc locutn
juvat ad spcciroou . cap. Epislols ad RonianM, r . 12, baec Pauli vorba, -?' .<
, Clirysoslonuis sic enurravil : TiSI ' ip nivte{ ; Ixilvou r j J O V : O ; . xa\ ol
<?;,- ir.h * Quid vero i$tud, i$t in quo omnti pcceavetunl
utique o cadmtr Uli quoque qui de lit/no non comtderunl, cxinde mortalei ttaitruni. Ob
quaai i-xposibaucm crilici qmdam exislimaverunl Juauneiu CbirsostotiHiai ooa inlellciisM
4U
INEPIST. AD HOMANOSw
44t
oaatm homines qui e* Adara primo parento suo prognali eunt, pecctti ttliue reos nasci,
nec priH>5itiooeBi i%\ hoc loci tanquam causalem babuisse. sed vocem ' accepisse ceu
ideaa significarel qaod Latina Quattnus. Contra vero Damaxceous noster Dociorb sancti ciqus
raba iategra racitat, enarrauoni hsc pauca premisit, ' , Avrt 4V W . pr*. jwr
fvcax; quod sane, Yelint nolint illi, causarn exprimil. Adeoque Joanne auusceiio inlerpretatite, eerttim flt Chrysostomum agnovisse illo Apostoli loco, Ecclesi de peecato origitufc
doclrinam aJ&roiari,
Al rero mtilta hinc inde occurront, quo Cbryfostomus in homflits non habet, io priro
tero ifi cooimentario in Epistola* ad Epbesios, ad Golossenses, ad Philippenses et t d TbessaInofeenses, to quo nihil quod ex saacto illo doctore aeceptam videatur, obsenrare polui,
Svpe Tero concordat cutn Tbeodoreti, nec non cura Cyri.it Alexandrini expositionibus, quas
(Ecuroenii catena exhibet. lo cap. 2 Epiato I ad Colossenses ad verba Pauli. J* tpao M A *
Utot ommis plenitndo ditinitaiu corporaliUr eiusmodi exposilio affertur, c u i u s auctor. o i s i
Damaseenus ipsesit. saltem post exortara Xestoniho&rcsira scri|>sissQ |K>ssU affirinari : quippe
cum eam iohabUationeio seu unionem illarn explodat, quam Nesloriani tecundum aflectum, rclationem kabiludinrnnr
nt qui$ existimel inhatilaiiontm
%
appellitatant. vepfrg ,,
kanc fitri sccundum affectwn et retolionm. Alia omilto
qus lector eruditos in boc passim commenlario facili negotio deprehendel. Hoc solum monebo, mlbi rMeri prologitm io Epistolani ad Romaiios interiisse, quin et codieem niultis
passim roeodis sealere rautilumque esse, ut sensos sepe imperrius sil et obscurus. Quodad
terijtittrar texluro qui commentario inteijeclus es! attinet, muitis in locis dirersus videtur ab eo
queni loaiines Chrysostomus iractabat, et a docUssunis prsBiâBtissimisque eritieis quibuscum
cumcommoaicavi. magoifiiit ostimalUia ceu preliosiim Chrisiiao antiqoitatis monumeiir
UlfB.
E P I S T O L A M AD ROMANOS*
1 CAPUT PKIMUM.
Tcxs. t Paohii aervos foij ChrUii tacataa
Apoaolut. *
Trta aual geaera aervilutis. AHad per creatio*
% Jtaatstec tpdicoi * %\\ piv 6 *
^$* " 4 9*)tnv aeai ct apifidam : aade dkliar : Omnim urtUmt
.
fflavlXa;taSla; fqaay XpircoO, ^ 'Aw&eva-
ral. ftapoc 4 Aa cimaac xtrcA t6 *

îiY#tpitti9aVra^9^4ij^ rtfc cl/ciipr/ac McvJcV
Afr* r j 4uwoirfrf * AnA
t l t& clpi\ptWvy * AfMcrifc d * m
t^ltalf^faay, 4() taivuv Avta^
<>4>> ^ ** Ultttxta clxd%* &v aaax^piatac t A | u patAriu w x a tatt
t 'Af^pigplvac ak Uajxikm 9*ti. *
riW \ Aliad a Ade, da qaa ait: Ukerm li entm m ptt>

coio *mi facti etiU fuukm TertSam Aeaiqae a
vita eimariboa: qoo illdeai aeasa dicltar : Momtc*

urru nuvi nortnm* eU *. Qaaado Kaqaa JaxU amaeaaiodaf oateasa dtgailat eal aenrilvlia coaaalto
prorana baaciaitio epUlalas pffsponJI, laaqoaai
aâriaadl aifumenttta,
t Segrepttu ia Efaagellaia WkL
A i f m m S m A0i*pflu Ae^pcra
OaKaaH qaania 11 aa difnllaft qvippa qai te*
MtauettSticxAluD^
gragalaa erat al Etaagella tjo* mnistrarei* Porro
6cou xoOtl, ptotptatv l - Evaagdittai Del aomiBat, t ia tftaaaK exordta

Ttlptf tAv *
tfeaCtoaeai cxctiet atidhorix
c "0 paain^nsaaTo 4iA tfiv .wpiJttW t ^ w
Txaa. i . t Qaod anto pmaberat per propbelaa
!; .
aaoa \n Scnpltma aaaecia.
xamfapi*xv 5*rpwrci. (îaadoqnSdaai doctrinx Odfl aovilatlt criiae
spt^Cittpov ' Innrcbalur, cotHBfonttrat eam lam geatiUbat pal*
B f i f | m g pobatptxf^ptvav.
loaopbts ease aaliqttioreai. tam el a prophtUs {aaa^
v
l a a l taft TitS ttS y t v o | i i m Ix <ncppLotf
PbaL cxtni, 91.
Rtai. t t , I f .
'laaoe.
pridcm detcriptaBU
Txxa. S. be fflia aaa^qai fadva ctt cx aeaitae
Datid aecaadoai caratBL
443
444
Nequ&qoatti nobis de nudo hoiniae aermoegt. * , \.

Quocirca et boe adjecit, geeundnm carnem, subindi-. , , cans ejusdeui quoque generationem agga gectioduai , \ *
gpirituiii. Porro raiuialerii ordinetn % exaecutut eet. }, 8 .
Primuiu enim bomioeta eum ia terra fiderunt, el et&av \
cum geailus essct palam aaouutiart, ac lum Deuui \ , .
cognovcruut, inquii.
Vxag. 4 . c Qut definilus ett Filius Dei io v.rlule,
gecundun. Spirilum sanciificai.onis ex reeurreclione ,
. >
mortoorum Jeau Cbrigti Domini nogtri. >
, ,
Eun* praedicamus, inquil, qui ez David progeailas est, quodque ipse sil Deus, qui carnem induiv .
rit. Idque pritnum ex prophelig, propter quod aie- , ' *0 bai ioodo ! Qxod aute promiurat per propfietoi. . ,
Secundum, ex ipso generationis modo; id quod big , t i &
6
ncc quia natura legetn golvit qaaado cx
Virgine nalua egt. Terlium, a niiraculia. Id enini bac , * voce gigtiificaiur, iit tirtuie. Qnarlum, a spiriiii * ,
quein iargitus eat eis qui credideruat, et quo san- \ , *
cioa omnes reddidit: quocirca Spirilum dixit * . . * ,
ciificationii. Quinlum, ab illiut regurreclione. Ufa
siquidem omnium primus et aolus aeipauiu eueci- \ . , fellavii. Quidefinitui e i i , siva qui osteotug egl, dc- , ,
claraius, probataa, quem comwtuii omaei seulea- \ .
iia et calcufo confessi suat.
* ot . >
Vxas. 5. < Per quem accepimus. >
* ,
Videsis gratum viri aniinum. Ntbil gttum ipsiu*
.
cgge, scd cuncia Domiao referUcccpta.
\ .
c Gratiam ei aposiolalura. >
^
, \,
Non nos, inquit, boe nobia praesthimug, ul essemug aposioli: neque muKis noglrig laboribua digni-
laiem banc adepli gumua, ged graila accepi.uus, * * ,
*
idque praeciarum superni muneris opug exgiilii.
.
Ad obediendum fldei.
f .
Noo dicit ad conquigitionera aul probalioaem
, \
lidei, aed ad obedicntiam. Nam quando Dominus , ' . "
prouuniiai, audiloreg de iis quas dicunturcuriogius ,
inquirere non dtbent, nec pergcrulari, aed golaui , excipere.
.
c omnibtta genlibug.
c .
Obsenra quinaro pnedicaiio praestanda BU. Olini
" *
quideiu lex per Moygeio laia uoi geoli annuoliata , \
est : Evangeliuoi vero ad exlr^moa ogque terras D flneg pcrvenit.
.
c Pro nomiaa ejng.
t ,
Mon uieaseatiam illius curiosius inquiranius, in , *
quit, sed ut credamug io nomioe ejug. iglud quippe * .
nonien erat per quod ct signa faciebat. Ait cnim, xh , \ .
, \, innomlM Jesx Chriui el ambuta*
*
Vcaa. 0. c In quibug eelig el vog vocati Jesu
\ *
. >
Cbriaii, omhibug qui sunl Koma dilectia DeL >
lisiv , \
Dao in verbig iglia boaa licet videre, quamqua
9
Acl. ,
6.
VARLE LECTIOMES.
Cbryeoat. . a Chrysosl. .
44S
I N EPIST. i
|]4 *
,
& ,

, . , V
%** .
.
"
'. Ttr < . J7dcvt oicrir kr ' .
,
. , ,

*
, *
\
.
,
tctot , . " ,
* 61 ,
.
c 1 , .
' , '
! .
"
. a

", .
,
.

;,
*
.
,
,
,
.
c
, , .
,
, .
,

frW, ,
.
,
) ROMANOS.
446
ab adulalione alienus Pauli aniraos esset, {uicuit.
Rotoanis acriberet, quorum tunc nec ita pridem
Imperio ac dominaiioni orbia subdilufr eesel uoiversus, nibil prorsus adulaiorium effutial, quio
ipaoruni alatim oslentationem provocet, eodem tllos
ac caeterai genleg ordine babens. Cwoa euim de
genlibus loqneretor, adjecit, ix qxibu$ ei vai *aft.
Yxas. 7. t Vocaiia sauciis.
3 Vide quani assidue vocationis nomen ponal.
Vocalxs Apottolut : In quibxs ettis et tot voc*ti :
Omnibui qui sunt Romas vocain. Hoc non tui vani.oquus, eed volens eoaadmoaere beneficii. Utud
porro, xiiUcti$ Dei, diecernere auui indicalillos qoi
credkleriai, ab i i i qui ejusroodi non einl. Insupr
credentes omnea lanctot appellat, qua nempo per
lavacrum regeneralionit saoctitkati eraul.
Graiia vobis ei pax ateoPatre aoeiro el DoniaoJasu Chrisio.
QuanU Cbrisli aiaorU via roborqoe faeril asleadii; eo quod ex inimieis et conlemplis repento
aaudi ei jnsti evaierani. Ubi siquldera Spirilo
vocaverit, lum fliioa effecit. At vero qtiando Alioa
dixii, univeraorum bonoruro tbesauroa aperuit.
Vtaa. 8. Primum quidem gratias ago Deo mta
per Jesum Cbiistubi pro omaibua vobig.
Conveniens prafalio haec est aniiaae qu Deatu
diligat; ut pro aUorum pielale Spsf graiias agaut.
Quia fidea vestra aamjnliilur In uniTorao
maudo.
Cum cnim Roma noper Dei regnuro excepia*et,
ejus subinde fldelea apud alias civitates omniuni
ore cdebrabanlur.
Yxaa. 9. Tcsiis enitn mibi est Deui, cui tarvio ia spiritu roco.
Quandoquideai de re obscura illi aemio erat,
puia de Bua erga bominesillos dileciione, qui baclenus iptuin non viderant, idcirco Deum rei bujus
ieslein appellai. Atqui aigniftcal spirilualem hanc
^, non carnalem, eleiprasscripiolegia.
< Evaagelio Filii ejus qood aine interrai*
iione.
Superiue Evangelium Palrii dixii, bic Ftlii ituu$
atl, ostendem uDiuietn Palris et Filii.
v
Memoriam vestri facio [ Txas. 10 ] sempcr in

oralionibua nacie, obsecram aiquomodo tandcm
prosperam iter babeam ia voiunUte Dei veniendl
ad vos. [ VERS. 11. ] Desidero eaim vidcre vos,
ul aliquid ioiperliar vobis gratiae spirilualia ad
coaflrmandos vos.
Ostendil quania Deo obedienlia aubcsaet, qui
cuoi vebenieater fctiinarct, obsecrarctque concedi
aibi ul Urbem viderel, nequaquam tainen cilra
Dei voluoiataiii ad eos perrexisaat.
Ytvxs. 12,13. Id eal aimul contolarl in vobis
VARLE LEi:T10NES.
AAAaax Chrya. . Leg. . Forl. .
S. JOANNIS DAMASCBXI
pcr cara qn.e inviotin est bdcm retlram alqua
eam. Nolo aulem * Ignonrc, fraires, quia sxpe
copMiii renire ad vos ( ei probtbilus >um ujque
adhuc ) ul alii|ura fruclum balteam, el lu vobii ,
*icul el incasteru geolibus e( Judaria.
44S
"; -':>; w . 06
U .: "., 4 . UDcfy ; * ,
, ttvi 4 ?,
4* ' .
" , ifvn **
fisratoii-at i\jur , * jfAptv
\ ' apax).f,o*j; liUlu
Ne quibut>lam videaiur maguiflccollu de te tentire, diceodo denam l fraiiam Imptrllar vobii;

eam ob rein et ipse subjungit, eoruiu se cooiolatione
opu habere.
t tt xa\ ! ! ,
V c u . 14,15. < Grxci r.i Barbaria, lapicutlbua
c( iniipieiilibui debiCor , Iia ( qiiod iu ino m) '. " 40, \ 4 ' 0prompiuiii el trobi qi Komas ealix, craugelizara. .
t l \ ' '
4 Oslcndii neguaquam in urbeui reglai
gluriac illecium cnpldilate pergere, sed omnino i m t 4 Houi, * ;
ibi iacombcre, ui tn% tpsc iiiviiinat. CUBI cniiu & 4> " ' .
omniuin genlium pratdicaior posilus csset, proioJe *|Jl ' T*P *> iOvuv , if,lov Jrtt
a\ toriv.
eiiam Romaois prxdicandi dcbitor erat.
< /.
V E R S . 16. < Non enim crubesco Evangeliem.
' } ttavCuiu eiiiio alicabi dical: MM autem tbtit lotiari, niii ijt truu Chthti " ; ercer igitur non iMic ' tl /"W>" ' ' .
eii. glorior, aed , nnn trabtuo ? Nimirum Roniani , ' cb*
nrgoliU axculi vcbenicnler addictk crani, qnippe ; \ *1
qni orbit tunc prlncipaiam oUiiiucrant: bie vrru i}lou '',
Jcsiim prxdicabal eruciuiuni : idei/e* dicil, aaa !| , U
trubtieo, eo* docens, oe hactcnui ernbcaranl. No> , 6 , eii*
veral ctiiiu, id ai illi praularcnl, citalioh g>adn co , . . "1^4 * 4 ,
proceasuroa, ui el gloriarentur.
; \ 3 .
0 \
Viitu enliu Dci e*l ia aluutm otmii credeoii. >
. >
E*a*j 4v^ Oto3 xai clc
Quia vlrtiis qnoquo Dei eu qux pcnias Infligai el supplicia, qurtnadinoduin diclnw olun fue- '. 43 ',
ral dc plagis /rTgvpii; proplcrea ailjrcil ; A4$alu- *.

xal ; ^
omni crcdenlx. El ideo snbjlingil, unini errdtnli, xuTirvcrti,
IIC aluluio iudiicriminaiiui omuibui dari n - * (* 5 , .
auuitoorti.
feaiar.
loutai^ '.
JnJaso priroum cl Cratco.
, , oCrx
l l i i , pritnnm, iio|iiaqiiaiii .'jbuluru cal itnjaitatis, sed ordincai kiguiflcai. QuemadiModnm rMe- , xal [4] 4*
llcel coruin qni bapli&roi graliam acripiniii, pri- 2 ,
nin nibil lialiel ampliut i|uam sccumlus, ucc qoain , " *
.
lcnint aoi posireiuas accipil.
aixaioovvq 4
Tta. 17. < Jusiitia cnim lei in oo rerclalar ei
0 . ' , .
4Mo in (Idcin, aicul icripiunt esi.
*<*;, <*ije\v, , oi
Qui jnslui faclus csl, Inquit, is non lecuu 6', 4 :V/ovta .
dun fiiam p m c u t c m vicl, cd seCDndum fuInroin.
, 84 * .
iuatut auifra cx liOc viHl. >
, \ *1 ; lia toquilor eo qaod ipsi qnoqoe telert ox Ade
salvi fucre. qnonim Ipie calalogam lexil in Epi- , ^ WflfMkj
.
lela ad II- !*...
e ' a*
Viaa- 18. Hevelatur ealin ira IW de eoeto w
6 \ ,
pcr ouiiu-in impiclalem el jnitUi.im boiulnilBB,
\ Poli|naiu a boni* eoa iavlu-ril borUlniqao cal
c
" Galat. , 14,

I Forta'."{'- e-.d.
" Ilcbr. x i . i q q .
TARIiE LECTIONES.
Lcg. (!
lla &zpe librarii Kribual. Emenda -..
1
149
3. AD ROMANOS.
4
, lp- ut aif pt^LaUoncm accedercat, ho* rvrsam exd - tare satagil a contrariia. Qaiaquia enitn adborta1*. : . lar, vel poluceri dcbcl, vct mt-tam inctjtere. Koa
^ - itaque Det IribtiaaU sistil.
.
Qui tcriiatcm ia injaOllia detiBtat : [ Vxas.
c . ,
19,90
] quia quod notum ert Dd, BfianiCetiam e*t
,
iti
illia.
Deus enim illla maaifefUvil. .nmibtlia
* .
- eaitn ipsius a crealura mundi, per ea qoae facta
*, At&o; \ . aant, iniellecu coaspidaatar, aempiteraa qttoqao
4?
virtwf ejua el diTin.iaa:
Ac qtiioam tlti atini! Gnad utSqiie qal divinmti
;01 ;, ! - cultom ei adoraiionem lapMibu et llgnla aliritv, batnmt. ei quantam !n Ipaia fuil Dei honori i<
, .
gtoria injariam irrogarvnl, lamelii nlhil iade
damai patiaf r.
. Ha t aint inexeoaabilea. [ V E M . 91.99.1
, * , - Qnia cum cogaoviaseat Deum, non akul Dexm
. * , itoriAeavemt, aot graiiaa egertmt: aed etaaae mnt in 5 cogiuilonibv aalf, el obKamlora eal
ttvai , .
itiaipieaaeareoruiti: dleentea eue ^pieaiea.ttalU
facti auiii. t
,
Atqoi aon fjo rti gralia iaitec cffecil Bena, I I - cel i u etmtigetiu Non eoimtantam baneeedoilri|, ( ,
nam in mcdivm protulii. ol eia etcuaatiaoia cau(& !, - aam adimerct; ted magia ui ipsam agiioaerent
.
Qnia Tero etim iiou novenint, onixl acipaoa cxcuaationia obteaUi pritavenmU
c .
Ycas. 95. El mvlafcmwl glotiam incorrapti*
bilia Dci.
&* ' C Nimiroin ol osleodal crimea menlii tcnsoa

, .
eomro. Qnod caira babei qait, Itoe co^miiat.

lo aimililxdiiiem iwaginis corropiibtlia bo*
.
miiiia, votutmm, el qeadrupcdvw, el aerpen" * , tiani. t
Yiile qnoi qnanlaqne crimioa. Priroam, qood
* ,
naa
agnovarnnl Demn. Seaindum, qaod tnm ra , * ,
lioncs
ejaa ataeqnendi baberenl, nibilo aeciua
,
inde esrideranU Tertiatn, qood gtse aapieniea dl .
cerent. Qaartoe qvod deWlum ei enhnm veaerationem ad daaxoxea lapUka el ligna dtfniiaeniBi
ac derivaraat.
Yxas. 94. Propler qaod tradidit illoi Deva ia
, ,
deslderfa cordia eanrai, in immoodittani.
WkyMvMtr, .
D Yerbum, trtdidit, bic potUun eat, pro, partniaiu
< t i I x v
Ul caoluBieliia aflkiaat corpora tua ia aet*.a
aaeiipaia, a
Kxiodc coaaetnaattoai el Jvdicio avbjaeeat,
, etiaai anicquam Dent pro frilfoaali sedeat. Ipai
.
aieniai aorvro aitai aociorea exsiltarai qoaa aee
boatei el laimid eia iafem piUuiaseal.
t
Yxaa. 95. t Qai eoaiaivtavetttat vefilalcaj Bel
*
* t j | Sa aieadaciam, colaeraat, ei aervicnist erca>9,9
iwm potiaa qaaia Crealofi. t
V;
Oeclaral inaieiateai ataal iawaaditia pHartai
,
** !,*.
Qvi eai benedklng la tamtla, Amea. f Ycaa.
. 90-99.J Pi^plerea indidil iltas Deas tn aa&v>iM
9
451
458
ignowiute. Nam feaiinae eorutn iron.utaverunl na-
turalem osnin in euni usum, qui esl contra nalu-
ranu Siuiililer autcu. cl masculi, reliclo ualurali , xsu femiaae, exaraerual in desiderio guo ad iiiviccm, ,
raaacoli in mageulot turpiludinem operauteg, el ,
inercedem quam oportuil errorig gui in gemclipgoe
recipienleg. El sicui nou probaveruni Deum ba- .
bere in noiiiia, Iradidit illog in reprobum genguro, 6 ,
Mt faciant ca qiue non convenittnL
, .
Tameigi Uli, ioquit, eo relicto, bealiag adora*
, , , vcrunt; at nibil ejtis gloria detrimeni! paaaa eai. , ' *
Est eniui bcnedictug. eic.
.
Vcag. 29, 38. c Repleloa omai iniquliaie, mali , , ,
lia, huprobllaie, avaritia : plcnoa invidia, caadibug, * , , , 661,
dolo, matfgniiaie, guaarroncg, detracloreg, , , , , 6%-'
, id e$t Oei ogorea, eonlameliogos, guperboa, , , .
elaiog, t
Pogtquam id quod ganerale et commuue eal
, * *
dixit, gingula deincepg mala percurril, quoruui , . **
uiique impietas causa exgliiil. Dei osoret.
.
Invenioreg malorum.
* .
Ut aieniig inductio de csetero in crimea trabe" ,
rclur, inventore$ tuaiorum eog appellavit.
.
6 Patribug non obedienleg, lYxag. 31] ingic , , .
pienteg, lncoinpogitos, gioe affcclione, stiic mUe- , *
rieordia. [YEBS. 32] Qui cum jugtiiiam Dei co- .
gnoviageoi. >
El cominug conlra naiuram gteterunt, inqolt.
, .
c Quoniam qui ulia agunt, digni guni roortc,
" ,
noii golum qui facitiut, aed et congeniiunl fatien* , , libug.
.
Cum duo gibi objecla proposnigset, bic ulrum , .
que guglulit. Gur eniin dixerig, inquil, ignorare , , ;
quas facienda giut? Tu namque tibi ejug igitoran- ,
liro cauga ea, qui Deum qui le edocerei, reUquerU. * Qutn et moda multig ea libi pergpecia esse demoa- * *
alraniua, ei le gponie deliquigge : vcrura perlurba- . :
lioiiun vebeinei.iia iraberig. Eccur ergo peccaniibas
opem affcrs, cosque laudibus exlollis?
. .
CAP. I I .
, , 6
Yxas. 1 , 2. c Propter quod iuexcusabilis ea,
bomo, oroiiia qui judicas. Ia quo enim judicaa al- ,
leium, lcipgum condemnas. Eadeui eniin agu qua 6 .
judicag. Scimos aulein quoniara judiriui Dei esl ,
ij ;
aecuadum veriuteui ia eoa qut lalia aguni.
E03 quidem alloquitur qui Roinanoruni primaleg

erant. Ailamen cuivig eliaiu morlaliuin ba-c con- , *
veniunl* Nam DOgmet ipsi jtidicainus, ubi cum , '
siiiitlia perpeireinug, iu alios scnleutiam fcriuius. .
YEXS. 3, . Exigtimag aittem , boino, qui
, , 6
judicag alios qul lalia agunl, ei facis ea, quia lu , , cffugies judicium Oei ? an diviiias boniiaiig ejus el ; "
patiei.lia: el longanimiialig conleoinig. ignorans quoiiiatu beniguiia* Dci ad pccnilciitiam le ad- ,
ducit ?
;
* , *
Subuectit: Al inleriiii noi pcRiiag persolvo, inquil. Ille vcro id pt\eslat,ul ditaiio, non in iitdiilgcn- , *
iiaai, gcd in acorbiu tuppliciuin ccdat, iis qui ca , ,
6* ! .
iiiooluiii, ui paMiilcniiam ag:uit.
9
I N EPIST.

,
, ,
;
,
! , *
'
.
, , ;
. ,
, .
,

,
.
, 9, .
, , .
" ,
, , ' .
*
*
".
" ;
*
* , .
, .
.
,
. , ; *
,
/ .
* . '
" , * , .
, *
,
Cfo " *
' , *
, , ', . , ,
,
ROMANOS.
451
Sccundum durhiam luam ei iuipa

niiena cor.
llle euim qui nec boooniai largilione, nt-c inlerminatione suppliciorum ad poeoileniiaro convcrtilur, an non prorsus durissimua bic faeril?
Tbesaurixas libi iram iu die iras el revelalionie
\usii judicii Dci, [VEES. 6] qui reddel unicuiqua
aecundum opera ejus. [VERS. 7.] lig quidem secuudum paiienliam boni operis. >
Tu ipta libi, inquil, irara arcersis, non Deue
libi. Porro quod ait, ThetMurixas, banc omniiM
prorsuiquo futurara aanuit, nisi pcr poaaitenliam
eam avertamua absiergamusque.
Cloriam et bonurem el incorruplionem quai
runt,viiani atternain.
Cuia verbia oflerro bona futura ncqueai bona
qux aancios taanaut, ea ex iliif bonoribua aignittcat, quibua bouiines allici aoleul. Porro caui gluriam, et bonoretn, ei incorrupfionem dicii, quxs
vere bona sual commendat, quse, ixjquaoi, in cor
bomii.is non aacendaruui.
7 VEaa. 8. lis auteui qui aanl ex conlenlioap,
el qui noa acquiescuni veriUli, creduni aalew
iniquitali. >
Ut rursuni buman menlis el consilii crimea
palam facial, non dixit, ex ignoraolia, sed ex
contenlione.
Ira el indignalio. [VEIU. 9.] Tribulalio el augtjstia in omnem animatu bominia operaolia malum, Judaei primaiu ci Grecl.
Sicuii per ea bona quas apud noa trita suni
et probaia, fulur.n mercedes inuuil, aic per ea
quae nobia molcsia auol, supplicia fulura a.giiillcat.
YEXS. 10, I I . Gloria et bonor ec pax omnl
operanii bonuin, Judseo primum et Graeco. Non
eat acccptio personarum apud Deam.
Bonig undique circumvallat eum qui aurea facilea dederit, auadena ul idem iler arripiat. Priroum enim praemia percenact, quas tancii parcepluri tunt; eum deiitda raedio loco poeaas et
lapplicia inlerjecerit, iterum ad reinuoeraiionea
bonorua* aenuoncn. coaverliu dum aii, glorUm
el honorem iili conceasum iri qui boaura fuerit
' operaius. Hae quippe raiione auditorem ad
magis pellexeril.
Yxas. 19. Quicunquo cnira ainc legc peccaveranl, sine lege peribunt, el quicunque in legc
peccaveruni, pcr legcm jiidicabuoiur. t
Ac si dicat : quicuuque Jegem non babeni, a
qua accusenlur. Comparalionem ordiiur Ju<la?os
inter ct gcntiles qui aoio graliaia vixerc. Geuiiles
aiiiem, ne eos pules velim qui idola colucruui,
sed polius qui religioai erga Deum exalilemiii;
quales fiierunl MeJcbiaedcch, Ninivil, Job, Cornelius. Idquo manifcslo aslruit, ul palam faciat
YERS. 5 .
YARIifi LEGTIONES.
Leg. . j Hacc omnia sana non sunl Chrysost. Ilelius .
56
S. JOANNIS DAMASCKXl
iiiasflai
nibil lcge Judxum j-ivari, eed grariori oncrc premi. X Bapsttai- l\ iwjtl. i r w ; Sv t!;
Id atilciu i.n , ut rutu ad graiiam susripicmtani xtjv ;.icr -.: ol >-.r; j:,:-..; ,., :., :.
'
proTOcet. Aicbaul qnippe Judiui opus se babcrfl SaTot /,
graiia, ctiiu pcr legom jusli cvadcrcnt. Quamolirciu , .',
'>-''..
o.wnd.i tiiliil ipsia legem prodcsM, quippe quain xa\ ."-:>-.jp:.. \.
pcrficcrc aiquc implcrc forri liupoMibilc, quin ci 61 , ; '-., ^
malediciioni poliux liomincs devovcrcl. Uxc, in- ; ( I ; 1< .
quam, omnia a&irtiit, nt cos concludal indaglne
gralix qux pjr fldeii babclur.
\ SCxatot ,
Vi.;. 1 3 10. c Non cuim audilorcs legis jutfi
auul apud 1'cuni; tcd factorctlcgie jusiiflcabuntur. * , . "
Cuin enim gnilrs qtue tegem non babeni, naiura- , --j liier ea qu.o legii sunt. faciuul, ejiismodi legnn , l/yr.z; ; ' '
non liabciiles, Ipii tibi auul lcx, qui o;leduiii ' iv
0|ins Irgis acriplmn in curdibus wi, lcsiimnnitim , ,
reddente illit conscienlia Ipsonini. ct Inier ae in- , \ *
vicem cogltaiionibm accmantibus, aul eiian dc- '. \ <?
6
fcnileiitibus, hi die enin jmiicabii Dut occulla
bomliiuin, tccundain Evaugcliuiu uieuui, pcr Je- , >.::<.:.
iiim Christum.
" ;,;<>:\; ; ,
Cuin mcntionem snperius feceril judicii Dci,
liic apcrle declarat ClirUtum eise qui iu die no- , -. '
ylisiino Judex tessurm sil. Ipl namquc omne j u - % ] . AUTrv 3 xplatv cidicium deilil 1'atcr " . Id aulem facit, Nutl Tcsla> noui, .
menii dccrclorum dogmaiHinquc lauiilliiapcricni. ; .
Y E B I . 17-19. Si aulem t Judxus cognofoinaris,
t ^]], ) )
ct 8 reqaicatis io lcgo. ci gloriaris In Doo, el nosll ^, , xal
volaiuaiem, et probas niilinra, Inslructui per lc- , , ;
geiii. confldi iripaum utc ducetu cxcorum, lumen * < ,
rornn qul in teoebria suni.
. *
Comparatione faela Judxicura Crxcia, pogiquam
( ', ;
illum acriler eipugna-U, iiiiprtssioueui lantisper , . "
remiltil. Ae sl qui occurral ipsi cl dical : ubi \ .
igitur ea unl Judxomni intlgnla ei prxcclleniix? ; ( .
Oalcnifii igilur illoa noatcn duntaxal habere : ,, ', \ !
quinimoob ca quilms iuuliam gloriabantor el ao- , '. 01
perbiebanl, (upplirii dlgnot ex*itere. Vidcsia cl \
quoinodo cos nndiqiift divcrberal. Quainxis, inqnit, , ' . \ , .{<
in lcge glorieris, aiijrocn non agie ca qux lege oVic ,
jubenlor. Qnodque ait ilennn, ttmfidii Itipium; ' , \
innuii eum oon boc m e quod ille, scd mcram ^ .
j-iciaitiiaffl obteitdi.-re : ac velui verba aolum eii
prxripiat, prxripil in<upcr et bonorcm.
, ,, f -,
Veu. 20. < Erndiiorcm iutipientium, uiagiHirum
Infaniinm. habcolcm (orruau scienlix ci itriiaiii , \
!D \e%e.
Eniuuero grariicr adinoJum proaclylot pcrsirin >;.:.,-:.-.. , *

gcbani, qiilppe qni sibi vldcbanlur dotlorc ct&e. .
Vr.. 2 1 . . Qui ergo allum doeet. Uipsnm
, ;;
non duceiT qui prxdicaa rurandum. furaris? * , ; :
qui didi non tuoccbandum, roccrbarial
, ;
Craiori Judxum p>cnx subjicii. bune prxrari^ **
caiionis rtiom iu iis perageodo, ia quibos ille sibi , ^, lvr!<
alioram arrogat niagislcrium.
t-.-tym .
155
Juan. , 2 4 .
YARI.E LECTIONES.
* Lxg. .
UO
I N EPIST. AD ROMANOS.
(58
t O , ;
^
Qui abominarif idola, eairilegium faeUf
Tam insaoo amentique pecunias amore persa ; coii sani, ot eai capereni qua* idolig conaecraisB
. ; .
eranl.
YEES. 2 3 , 2 1 . < Qui in Ige glorlaris, per praeva^ ,
ricaiioDetn
legis Deaoa inbonoras? Nonieu enira
;
, - Dei per vos Waspbemalur ioter genlee, aicul gcripium esi.
.
Cum aliis in capitibui legis ouia violatorem
, \
oslenderit,
bic etiam generalim magii iniquiuiem
^ ,
illius
adjicit,
adduclo ia meiu in ipso legU voca , \
, ; ::\ bulo. Et manifeste Judaeura ustendit illius etae
. prvvaricalorera, qui in causa quoque fuerit, ut
noinen Dei blaspbemarclur.
VEES. 2 5 - 2 7 . Circumcisio quidem prodest sl
c ,
, - 8
obaervee; autem praevaricalor legis sis,
. circumcisio lua praepuiiura facta esL Si igiiur praa , - puliura justiiiai legis custodiat, nonno prepulium
; \ itlias in cireomcisionem repuubilurtel judicabit
, , id quod ex natura est prajpuiium , legem consunimans, te, qui per liilerara et circumc.8ionem
\ . >
praevaricaiorlegls e$.
Ostenso, nihil illis legem oese ulilem, quin polius
,
, - suppliciicausam exgislere; Unqoam opposiiione ex
, ; ; " adverso occurrenle, quid igiturT circurocisio nibil
, est Observa quinara eam quoque prohibeat, qol
, \ , auperfluam et vaham declaret, nibilque diTertam
. a praepulio, quando praecepiionea legis non im / plentor. Nam lcgia mandaia peragi impoasibila
% 1- oral. Quemadmodum autcro io superioribus eum
- \ - qui prepuiium habet, cum Judaeo conlulit : aic
, eliam boc Sn loco praeputium cum circumciaione
comparat, ut probet hac in parte valde taferiorem
.
eum esse qui circomcisionem admiaerit.
, *
9 V E R S . 2 8 , 2 9 . Non enlm qui in manifeeto
\ * * - Judaeus eet, neque quse ia manifeslo in caraa est,
, , circumcisio : aed qui in occullo Judaeus, et cir * , * eumcisia cordis ia apiritu, non liliera, cojua laoa
.
non ex hominibos, eed ex Deo est.
,
Quoniam quacunqae lege ferebanlur, corporalia
\ , \ \, erant, pula circumcisio, viciimae, corporia asper , , aiones; inspice quomodo baec jaalam auferat, nec
, \ \ jam amplius clam el obacure, cum dicil ioios aase
, \ . - drcumcitionem, et inltt* Judaeum altqnem esse.
, , xal ; ^ quemadmodum et legem inius esie posilam. Ecquid
} .
igitur gloriaris, inquit, cumqae ea qoae carni propria sunt peragas, de ta magniilce aentis? Neque
enim in bis consistil iaug quas a Deo eai.
1
L E
C R A
. .
CAP. I I I .
; \
Uui ; .
.
1-2. c Quid ergo aroplius Judaeo cst? et

quae uiiliias circuracisionis? MuIluro per omneoi
modum. Primum quidem, quia crediia gunt illia
eloquia Dei.
Objeclio, ejusqae solutio. Non enim propler reda
facla illorura, aed Dei roagniflcenlia esi. Nam
quod credita sint eis eloqnia De5, magniflcentlaB
*, * * *
, '
* ,
VERS.
YARLE LECTIONES.
Ug. . Decsl forsitan .
PATEOL. 6a.
XCY.
459
S. JUAMMS DAMASCENI
460
diviase opus el, non virlule eoruiu boc patraium \,
fLit.
.
. 3, 4. Quid eniiu si quidam non crcdidef ,
runl? nunquid incredulilas illorum iidem Dei eva- ; euabil? Abeit. Sit aulem Deus verax.
,
llos eo improbiuiis venisse osiendii, ut propter
, \ ,
<ea ipsa ex quibus bonorem aibi arrogabanl, sup- . , \
plicio digni eseent. Appoaite vero quotdam dixil, , .
quamvis oianes increduli fuerint, ne mplestus videretur.
Quid criminaris, quia increduli fuere? quiilve
, , ; \
islud ad Deum pertinet? Nunquid enim muni.icen- ;
liam ejus ingralus animus eorum de quibus bene- ;
oieritus est, tubvertit? aut ipse facit ul bonor ; \
nequaqaam iithonor? sed et majorem esse euara , \
buroauilatem demonslrat, qoando eum eiiam a .
quo coaluiBelia afflciendus crat, videlur honeaiare.
,
c Oranis auieni homo tnendax, sicut ecriplum
" .
est: Ut juilificeris in aermonibus luis.
" ,
l d quod obscure jam anle dixerat, nunc palam
expouit, dum ait, omnero prorsue bominem a fide
.
jlesc.Y.gae.
c \ .
4 Ei vincas rum judicaris. >
*0 ,,
~Scnsns e&t: Si quis, inquii, pensat, qi.ai.ta auclore
Beo bona Jud*ie obligerint, quae rurgum illi eidem , '
rclriboerint; is ptane vicioriam concesserU Deo, , ,
cujus lanta exslilit roagniflceatla. ol nec ingraius ,
eorum animus beneficara maaum ipsiua valuerit .
4M>bibera.
VBRS. 5,6. Si aulem iniquitas noilra juslliiam
Dei commendat, quid diceraus ? nuuquid iniquus , ; ,
ast Deus, qui infert iraro ? (Sccundum bomiaem ; . ! \
dico.) Absili Alioqui quomodo judicabil Deus hunc ;
juundum?
'
Attera rursum objeclio: qu quidem bunc in
modum procedal. Si cum malus factus sim, iaquit, , , ; ,
caasa Tui, uti Deus victor evaderet, 1 0
- , .
qoaquam pcen* obnoxius fuero. Hanc auiem sic * , \
aolvil: Si Deus esl justoa judex, cl mundum Judi- , ,
cabii in juetiiia, uli scriptum est, necnon pocnas , *
irifligit tibi; juate utique eas persoWes. Qaomodo ,
ergo ai$ injusle tepuniri, quippeqoi in cauea eie ;
ut ilte vincal? Qaisquis enim lcgem observat, le- , \ gislaioris magnitudinem mag.e praedicat, quam ^ ^ % xb
qui eam violat, ac poenia mulclatur. Quod auiem , \
ait, teeundum hominem dico, idetn est alque bu- .
niano more loquor : quandoquidem vcluti allato
exemplo aolutionem exseqaitur.
c
YBES. 7,8. c Si enim veritas Dei in meo mendacio abundavU in gloriam ipsius, quid adhuc et ,
ego Unquaro peccator judicor? et non (sicut ; , biaspbemamur, el aicut aiunt qoidam nos dicere) , \ , fadamas mala ut veniani bona : qvoram damnatio , "
. >
juala est. >
*
Eajradem fueias objectioncm explicac, hoc auiem
C
h a u d
VAEliE LECTIONES.
a forle , vel ," pro , ul infra. Chrysost. .
ISl
IN RPIST. AD ROMANOS.
* Ki , sensu. Qaod si dicaiis, racndac.um vcstrura ad bei.

, - gloriam conlulisse, simile quidpiam facilU atque
, , illi, qui me calumnianlor ac si etTuiierim, ex H.a.is
t i 61 , bona proveuire. Sin vero nihil lale protu.i, atque
, corum qui mihi hac in parle dcirahunt, justa est
Iv6f damnalio, consequens est, vos quoqe obnoxios
. '- jusliuae el ullioni videri. Quid vero iilud erat cojtis
; " kxMoracer gratia Apostolum lacerabanlTIslud planc quod alibi
, vxsp*xepicrc6\>C8r 1} . 01 * "- dixeral : Ubi abundavit peccatum, snperobundatit
, el graiia. IUi qui apad Gracoeeibi videbanmr osse
*. , \ gapienics, irridendo aiebanl: fgittir ex malis bona
, . ortum babent, debemusque maliiiae navare ope ' , ram, ul bonorum compoles simtis. Aposiolus vero
* * boc non dixeral, ex malorum conscctatione bona
* praestari. Scd td intulit ex praeterito lcmporc, ni, inirum cum iirraluisset in.quilas, Cbrisli subiade
, atiperabundasse gratiam, ac morie abeo destructa,
' - concessaque nobia resurreciione, supernis nos
*, dignaios esse manaionibus. Quodqnc hoc cjus esset
. ; - proposiluro, non autem illtid quod i 111 illudct.do
, , ' > ; garriebant, manifeslum fit ex bac ejiu illalione :
. . , Quid ergo? pecccmus, quia non sumus eub lege,
, ; * aed sub gralia? Absit. Qui enlm, inquit, mortiii
. eutmis peccato, quomodo adbuc vivemua ia illo?
- Hic vero soluiiones ialas non adbibet. Nam eo
, , - usque aon periinebat objecito : sed boc soluni vult
, * probare, cons.mil.a iHos loqui; ejusmodl vero
, ; scrmoi.cn. extrema poena puniendum. Nam quem .
adafodum ex malia bona subscqui dixcre, sic et
vos ex vestra ipsorom injuslitia viclorcm fore Deam
aflirmatis.
; ; .
Vxaa. 9-18. t Quid ergo? praecellimua? neqaa ' qitam. Cauaali enim snnms, Judaeos et Graecoa
, " omnaa aob paccato eaae, sicut scripcura eat: Quia
. 6 , non est juelus quisquam, non eal intelligens, non
, est requirens Dcum. Omnes declinaveruni, simul
- . - inuliles facti aunt: non est qui facial bonum; non
, - est usque ad onum. Sepulcram palens gullur
, . eorum, linguis suis dolose agebant: venenum aspi . dum snb labiis eorum. Quorum os malediclione et
amaritudine pleoam est; veloces pedea eorum ad
, eflundendum MDgainem : conlriiio el infelicitas in
.
vlis eorum, et viam pacis non cogaoterunt: non
esl limor Dei anla oculos eorum. >
', , , D 1 1 Adveraarii excapiio. Quid ergo aig, Paule,
} ; , Juda?um prius Uioni obnoxinro esse? Nolluni
discrimen, inquil. Nullum omnino. Non ut negec
, proreae Judicum in primis dalurum poenas; cum id
, - ante slatuerii. Scd illig parcit et indulgel, ne tan, , quam inioiicos eos insectari videalur. Caelerum
.
Davidem profcrl qui eos accusel, permilliique ut ia
peccau ipsorum reiegat.
61, ,
Vxas. 19. Scimus aatem qoia quxcuDqoa lex
,
toquitur, iia qoi in laga suot laquilur. t
^
Poaiqaan ProphoUm in mediuin prolalii, qul
, 6 , muliSt eoa aceataret, ne Jodseus ex adverso conten9
'AiAatxChrja. .
VARIiE LECTIONES.
Inlerprcs legit . . PATXOL.
<G4
3
i
dal ea de gcntibus ab illo esse pronuniiaia, id anle-,

vertendo lolltl, dicens, muquam Irgeni diinisiia , J-.<,:, 4 - "
Jtidxls alioa alloqni. l'urro Irgis nwninc jirophetas ; ) i ,-, :; >. .;- * %
\ ; ; ; .: -.
quoque Scriptura iadicai.
"* ").
< Ul omne > obslruaiiir. >
(( . Judzorum rureut ostinialioneai innult, fldu
; , ,
ciam corura excludeado. Non iileo, inqull, peccatenini, iu os ipsnram obsiroercinr, scd eam ob | ] , ^ ,
iem coarguli fuere no pcccatum ignorarenl.
.
'.;
4 ; >.
El tubdilui flal omnit mundui Deo. [Vca.20.]
Qula cx operibut noo juuUJcabiiur omni caro
. >
coram Deo.
'; , ;
Subdlius Ule esl, qni atbi nequii ppilulari, sed
, ; Ixipvj ^* ;.
alierhia opus habei auxilio.
- ; ;.
t Per legem cognitio peccall. >
Neuiiiiem quidein, ioquit, lex valel junifirare : . , , 4 ; *
qulnimo prxsiare roagit poterai, ul peccaium doce> / /.
retur. Vcnim non boc ait, tanqiiam divina lex ;
doctrix matorum exsistal; ted quia unoniquemque ; ' ;;1, *
percati arguit, quod ia perpetraril. Id porro conli- . ;
gilex tocordia Judxorum. Lox quippe dala est, a( ;. ,
a nialo caverent : ei ex quo ccciderunl, peccaii , , ,
; ; .
ipsonini criminaiio ci docuiueniuiu fuil.
\;
Vaai. 21. < Nunr. autem sine lege jusliiia Dei
.
tnanifexuia eal. >
Cutu Urxci, iaquit, natoraleni Icgem violarent, ', .
ct scripiam Judzi, bxcque debilii estel et inUrma , , , \ a-l juslilicaiidnm, quid atnplius necewariujn eral. ; o-./aiuua-., : ,
nisi ul Del juitiiia manifcsiarelurT Hxc rero est ; * ; .
graiia per Qdem conccssa.
( \
Tcsliflcata a lege el propbeiis. [Vcu. 22.] Jusii ' ; ,
tia autem Dei per Odem Jesu ChriiiL
' ; .
Quia dixeral justiiiani cooccdi sine lcge, rt Judarnm exinde lurbalom aDimadvertil, islxc sb- , , ;
'/
; \ oi
junsii,ne id quod pronuoiiaveral, noviiaa ceiise- '.': '
rciur. Nam ipsa lcx el propbelc, inquit, baae , , *.
eamdem justuiam jam anle prxfati (ncrani.
l(i oninc* qui crcdunt. NOD eniaj etf ditliii '- ; . lio.
. >
llureuni deniounlrai, nibil prx gentibut Judxot,
;
dam juiiiiiam nao.ii snnt, habuisse. IJna siqoidetn
gralia omniuus expaiua fuila Dco, apnd quem non , \ ; '
eat accepiio perwnarum, Idqoe aignitlcaur lns . , .
vcrbia: Xon t*l
diuinaia.
Vtat. 23. Umncs eoim peccarernni.
; .
Si otnoei perinde pcccavcroni, wx penes 1 2
; *,
peccalua oibll a Grxco different Judxui cat; cur " * 4
viulaior legis amplioreni talulem ambiai ?
;
egcut" gloria Uel. [Vcat. 24.] JusiiQcali
'' - ; ; *
graiis per graliam ip$ios, per redemptionem qux t j tA ;
eal in Chrislo Jetu.
.. - .
CH , , :
Uuicunque Irgem viola-ferinl, inquil, ii tiodlcta
eonliuuo euni nbnoxii. Qui Tero vindiclx obnoxina * 4 ;, ert, coronari non debet : quapropUr optis babet, ,
ui Dcui eum gloria aflkial, Cxtenim tlli qni tn eo . ' , -,
m
VARI.E LECTIONES.
Deesl ucgallo , al Mtor.
466
EPIST. ROMANOS*
\ , &uoi lodigcntMB aiatti, juali gralia eflchinlur. Itada
\ero ialud, nisi per redewptlowm qaae esl Ui
;
Chrialo JeouT
. 25. ftucm propoonit Deus propiiiauonem
t "
per Odein in sartgtrioe ipaiua.
.
Yideaii qaomodo mealiooeni facll eoruu, qa*
" *
ia veieri loge facla sonl. Haec, inqoil, Ggura iuiu
, ,
* Ille vere propiiialorium eral, ei aaagais quo aancli .
nonix populo cooeeaaa foit, lignum ragatai*
ejui.
. >
Ad ooteMioDem jualili aua. >
,
Oftteneionem j u t i l t o diclt, qua nodum Deoa
. oetoiidimr juatua, aed et qul jotios roddol eoe qoi
. " \ , Christom eredunl. Haud aecua n.mtTam alqua
\ - - fit divitiaruiti, ubi quis poieat tocuptele*
.
1 atioa facere absque ulio opnra tuarttm delrimento.

Propter remiaaionem praecedentium deliclo , - mm. [Yxas. 26.] In gusleaUllone Oei, ad oaiengio , nem jusliiiaeejne in boc tempore; ut sii ipeejualot
, \ . et juaiificana qui eal ex flde, Jesam. >
, *
Hoc eat, propter mortificalionem. Peecata liqui, , , dem mortcni nobia. iniuleruul, secundum illud
Anima qmm peccaverit, tp$a quoque morieiur "
;
Yxaa. 27. l)bi eai igitur glorialio!
,
Poatquam alatoil itlos gratia opus babere, audax
# iofert perperain adboc ees infegegloriari; qpippe
- , q n Don modo nullom aliquera potuit aenrare.
, .
qoin poiius damnationl sobjccit.
- ; ;
4 Exclnaa est. Per quain legemt Operumf:
.
Non.
, ^, .
Noa ditit, aablau etl, vel periit, u i audilorfc
.
parcaret.
' .
Sed per legam Adai. >

Cum perapecluai baberct, Uh vocabulo Judaeum
, in primia affici, eam ob rem gratiani, qu* flde
.
comparalur, Uim fidei nominat.

VEBS. 28. c Arbitramur caim jaatiftcari bomi ,
nera per ftdem aine operibua legia.
' , ^, .
ftive, confidimes, hoc nobia manifetlaluin est.
, ;
Yxxa.tt, SO. Ao Judjeorwn Deus laotum
, aonneet genlium? Imo el gentlam: qoandoquidem
, .
onoa ati Detig, qui justiflcabit circomcieionera ex
fide, et prxpoiJnai per lidein. >
< - ,
ComtnaDeiD Sterom onniboa aalotem proponendo,
, ' etrenae coaeerUI, dicena : Quoolana aaiveraoruaa
, bominum coaditor unoa eat Deos, Idcirco ipsa
. , omncs aahat. Neqoe enim quisquam 1 3 riie diie.
, - rit, ease quidera hidrorum Deum, at nea ilero
, .
gentium. Porro com unus cunclorum Creator t l t ,
cunctorum obinda Salvator exsiitat neeeaaam
eel.
;
Yxas. 51. Legero ergo daatririmtta perfidem
I . >
Abail! sed legem stainimus. t
,
Cum anlca dixeril evclusam eaae legem operuni,
Eiecb. XVIII, 20.
VARIiE LECTIONES.
Lag. Hpp.
471
S. JOANNIS
15 promlssio. Quomodo rero i&tuJ? audias vc-,
lim. Lex malediclioni subjicil, cl findicise reddit
obnoxiog- Homo autem qul maledieiioiii gobjaccal,
ncquaquam compoi bxredilaiis fuerit. Sin vero,
dlmissa Irge, animam aticndaraus fldei, qux ilne
opcrlbus jusloe facial, reperiemus jusiiiix dcbiiam
csse graliani. Quod si ei qui crcdidcrit, debita eit,
lum gratia, lum jtisliiia, tnm lanclllas, iil! poetmodum oslendilnr; rnamfeglom est eum promissioncm hxrediiale caplaliirum. Igilur si lex malediclioni devoxei, Qdct <: justlliain oucilial, iis
qui JM.-ii flunt, non nialediclig, slat pruiuissio.
V E B S . 17. < Quia pairem multarum gcnlium poMii le : D e u m , cui credidit.
Gentium uliquc cariim quarum Abraham pcr
lldeto exsialal palcr. Ne diccreni Judxi parentem
iiluin fuissc Isinaeliiarum, el Agarenorum ct Iduinxorum, addidii, anit Deum, cui eredidit. Quod
aulcm, ail. anle, Idem tst ac comimiliter. Sensus
ergo esl: Queniadmodom Deos cul credidit Abr-abaro, omniimi gcniiurn priuceps eet el Domlaus;
sic pariler el Abrabam omnium est geniium paier.
Sin aulem nequaquam omnium, sod illaruin quas
supra dix TiDS, jam neque donum locnm babuil;
quippe cum, eiiamst id non concessum essct,
ornnium niliilo gecius, qux ex Ipso orlx sunt, paicr foret aecundum naiurx lcgcm. Qnilibel caini
corum csl paler, qul ex se nascunlnr. Llqiiei igiliir illnni genlium omuium parcnlem dici.
< Qui vitlficai moriuos, et vocal ea qux non
enni, lanquam ea qux guiU.
Quod Abraliam palrera ponil earum geniium,
(|iix ab ipso non ducuni geaiis, apparct, (um ex
eo quod ante, sen rimlli rationo, dixerat, tum qnod
sulijunxerii, tjut qui tlvificat morluos, ut innuat
generaiuui Isaac ex corporlbus tnorluis. Per cum
tiquidem raullarum gcnlium cv.isii patcr : cinn
ex Ipso salus mundo obiigeril, boc csi Chrislus,
in qucm gcntes crcdcndu in caiisa fuere, ul Abrabain carnm patcr nuncuparelur.
V E B S . 13-42.iQuiconlra spem In spem credidii,
ul fierei paler mullarum gcutium, uli diclum csi:
Sic eril t e m e n tuuni. Et non inflrinalua in fidc,
non cotuideravlt corpus suum jam murlunm, cuin
esael c n l u n i circiier annornin, ei cmoriuam vult a m Sarx. lo repromissione cro Dei nnu beaiUvil diflldculia, sed confortalus csi ilde, dans gloriani Dco, el plenlssime aciens, quia quod promisii, polens est el facere. Ideo ci rcpuialum cst illi
DAMASCENI
471
i :*;'.';''*. >. .

/.
' eixrj . 81
, TTJV
, 81 \ , ;
, - !. .
, ' , ,
; , .
".
' .
,
, ', \ , ,
, xaxtrarxi, \ , . ,
, \ ,
, \ "
. ,
, ,
,
, "
,
.
ad JDstiliam. >
Conira ipem quidcni, eain ncinpe qux liuinana

: iu ipem cro, eain utiquo d i c i l , qux i n L>eo
nilitur.
VIKS. 25, 2 1 . Nonegtgcriplum lanliiin propler
ipgum, quia repiilaluin est illi, M d el propier nos,
qmbiis repuiabitiir crcdeniibua in eum, qui auscilavit Jetum Clirislum Dominiim noslrura a mortuis. I
Ne dicat andiior, Quid bo<: ad noi? illc giqnideni
ail
; ; ,
; .
" ,
, ", \
, \ ,
, |, '
,

" .
' ' ' ! , *
, !, . " ,
, ,
, ' ., , \
,
.
' , , **'
, ,
' ,
, " .

. >
, ;
EPIST. AD ROMANOS.
47*
* iem adjiciendo. Ae si dicat (addoeto trtique it> me ; , dium Davide), Ciikiam heatitudo tribuilur? ei qai
; operetur, an ei qui credal? porro beai.iudinea>
diccado, bonorum otnnittm verlicam eignificat.
.
,
Vxas. 9, 40. Beaiiludo ergo luec in circiimci ; tione taiilun, tnanet, an etiam in prarputio? Did *6 ( . mtis enim, quia repuiaU est Abrabas fides ad ju ; . ; atiliam. Quomodo ergo repotau eai, dum in circurocisione easei, an duro ia praepulio? Noa in
, * .
circumcisione, aed in pneputio.
Probare volt aniiquiorem eese fldem circumciTjweev, - gione, qaia circamcisione Jd*i superbiebant. Id
* , porro aatruit ex Abrahain, quetn oatendii primam
\ , credidisse et josliQcatuin ease, tam deinde acce , \ pisaa drcamcisionein: idqua non propler sripsava,
, * .
* sed eorum causa qui poslbac futurl eraut.
YBKS. 11, 1*. Ei signua. accepii circumcjsio ,
> , nem, gignacalum Janlitiae fldel, quae eat ln praepu * tio: ui sit pater oruniQm qui credont prspuiittm,
fctpoAWrfov, ! , ut reputetur et illis ad jusiitiam : et sil paier cir , coincialonii, non iia tantum qui eant ex circum -, clilone, ted ei iis qui secuntur veatigia fldei patria
nostri Abr abae, qaaest praspulto.
,
Idcirco, iaquit, fldem circumcisus fuit, ne
, ,
ti genui fllud qvod ex eo secunduro carnam naad , turnm eral, fldein Abrabam odisset, atqne fieret
, , utrorumque per fldoro pater. Primo quidcm gca , * tium, qua nerope in praeputio fidena babuit; se * cundo aotetn eorum qni circumciderenlor: imo nee
, , absoluie istorum qui fidem IUiui imitareniur, cu . , jua aignani exstiiit circumci&io. Qaaproptor adje V cli, ilt qui uqumutur mtigia fidei patrii notlri
"* - Abrak*.qum eif iu proputio... Ita ol Jodasl expuka
( , - fide, imprudetiles circumcisioiieiii expellereni. Nam * . si circamcisio fidel eignom eat, eamque rem, sivo
, , fldem, cujoa aignum circumcisio fult, excludual,.
, quid opua fuerit adbuc signacolo? Niai eoiatv roili-*
; , tero denotet, vana prorsui esl cl inulilis.
.
YEKS. 15. No* enim per legem proroissio*
,
, , Abrahc, aul aemiui jes, ul baerca oaaat muudi,
aed per jwtiiiam ftdei.
.
Postquatn oMcndit fldem circoincisionc priorem
,
, exaliligse, rursum dcmonatral ca impleri promig .
sionem Abrabse factam.
Yxas. 116. Si enim qui ex lege, baredca
,
* 6 sual, exinanila est fldes, abolila esl promi&siov
. , Lex enim iram operalur. Ubi vero noo eet lcx,
. , , ncc praevaricaiio. Ideo ex fide," ut sccundum ^ra - tiatn firma ait promissio omni semiai: nou ei qiii
, ex lege eat solam, sfd et ei qai exfldeest Abrabse,
, , - qui est paler onmium noslrum, aicat scripium
eat. t
. >
Ac ai dical: Si ex operibus tegis f redimus pro , ,
, . miesionem not aeceptitros, vana e*t prorsus tidee.
, ^ yuod ei vana illa ct inanU eil, stare non poleal
Lffi *
VARIiE LECTIONES.
Forle
47!
S. JOAPTOIS DAMASCENI
471
15 promtssio. Quomodo vrro ixludf audits ve-i . . .,;. .
lim. Lcx makdiclionl subjicit, ei vindicue reddii itoiii \ / ; (1 otuu*uwo;
obnoxioi- Horao a.uiein qul maledlctionl gubjaccai, \ OCXTJ vbStitm .
neqnaquaro compoa bsreditaiia Fuerlt. Sin verii, 81 6 -, , Rffftsv
diroigg* -gc, anirnum iltendamog fldel, quse slno Avtu , , , operlbus jatloi faciai, reperiennuf jugiiila dcbilam * I ?(1 ' esse graliani. Q'iod ei ei qui crcdiderit, debila eit, ) \ , ; '.'-< <' >
, ;
I U I D gralia, lum jmtiiia, inm lanctitas, iill po*lmodum oslemliinr; manifeslum esl eum proinis- . <
sioncm lixrediialo caplaiiiriim. Igilur t>l lex male- , , ,
diclioni devovet, fldcs TWO jusiitiara iltal, ils , - .
qui justi flunt, non nialediclis, slat prmuissio.
" , *
V E B S . 17. < Quia ptilrccn muliaruin geniium po(.' -, .
Mii te : atile Deum, cui credidll.
* , 1
it-ntium uliquo carum qnarum Abrabam per
, \ , \ lldem exgiglai paicr. Ne dicerenl Judxi parcolein
illuni fuisse lirnaetilaruin, el Agarenorum tt ldu- , , tnUiTtvcsr xatirarrt
), addidil, Dcum, eui credidit. Qnod , , 4\ , d/. ,
aulcm, ail, antt, Idcm est ic contimUiier. Scnxu , ,
ergo est: Quemadniodom Deas cui credidii Abra- , xal "
bam, omniuin gcnllam priuccps csl ei Domlaoi; . ,
HIC pariter et Abrabam omniam esl gcnlium pater. ,, ,
Sin aulem ncquaqoatn otnnium, scd lllarum qoaa ,
/ , *aupra dix-T.ug, jam neqne donum lociim babuil;
quippe riiiM, eiianisi id non concessum csset, '. gttxvutai
niniiiiiin niltilo SOcillS, qUS ex IpsO " i l.r Slint, pa- ,
ler Torel eecundum naiune lcgem. Qmlibei cnini ,
eormn e>l paier, qul ?\ nascunlnr. Llquei igllur iltiim grntlum onmium parcntem dici.
C I - O W K O U V T O ; ;,
< Qul vivlflcat moriuos, ct vocat ea quac non
; .
Biiiii, lanquam ea qux gunl.
" ,
Quod Abraliam pairem ponit earum gcnlium,
qux ab ipso non ducunl gcniu, apparct, lurn ex , ", \
eo qnod ante, seu rimill raiione, dixeral, lum quod xaziram , ,
aubjunxeril, ejut qul vMfieai mortuo$, ut Innuat tov , generaluui liaac ex corporlbus tnoriuis. I'er cuin , '
giquidem rauliaruni gcniium ovagil patr : clim , ex ipso aalus mundn obiigerii, boc gl Chrieins,
in queiTi genles credeodu in causa fuerc, ul Abra-
.
bam eamm paier nuncuparelur.
. ' ' ,
Veas. 18-22.iQuiconlra spem In gpem credidii,
ul Berei patcr multarum geiiiium, u(i dictum eal: , ISie eril geoacn luuro. El non infirmatus in fide, , . congideravit corpus suum jam murtuuin, cnm ^ ,
csxet cntum circlier annornm, ei emorioain vul- , , xai
v.im Sarx. lo repromissione vcro Dei nnn bxsi- latil diOidcniia, sed conforutus cst flde, dans glo- , ' riara Dco, ei plenlssime gciens, quia quod promi- , .
ail, pnicng esl el facere. Ideo ei rcpuialum csi illi , "
.
ad justiliam.
' /. , , **'
Comra tpcm quidcm, eaui ncmpo quc buinana
a i l : tpem vero, eain iitiquc dicit, qnas in Uco , ;. >
nitilur.
' ,
Vias. 23, 21. Non estscriptuin tanluiii pruplcr
ipsum, qula rcpniaiuin est 1111, gd el propter nos, , ' .
quibui repuiabltnr credrnlibtig in eum, qui gugci-
lavii J..-s Clirislum Dotniniiin nuilrura a mor- .
tttig. *
" "/. , Ka\ t(
Ne dical aadilor, Quid boc ad no*t ille aiqnidciu
IN EPIST. ! ROMANOS.
473
* 4 *
, * , ;
,
" .

.
< . t
reaurrcxil propter JuatiflcaUoneiti noatraro.

Idcirco enim luro mortuua aal, tam rosorrextt,
*. noa juaioa iacerei.
,
.
. r.
,

.

.

,
, ,
/, *
.
* .
,
, ,
,
.
t ) . >
, ,
* ,
,
.
474
^ est, qai jttstiliam obiinuii. Ided nos palriarcb

proximoa alaluil; imo rero mollo aroplitn. Tatila
enim eat nostra nobilitaa, ul fldea Hllui figura
aoslne foerit.
1 0 Vxia. 15. Qai traditas etl propler delicla
Doslra.
Utl peccaU noatra In erooem agerei.
CAP. T.
. 1. JdaUficall ergo In IMte, pacem babeomua ad Deam per Domiaam noatrani Jtsom Cbriatum.
Cum da ilde maltia dUpuuverU, adliorlalioneoi
aubjungh ad vitam praxlaram el honeauni.
Quia juaiiiiae qua* operibua paralar, Idem pr*>
tttlil; ne quispiam exlstimet, id quod dixeral,
iorpotfs et aocordias occaaionem prtebere, ait, pacem habeamut; id aal noa amplios peccemna.
Iloc xamqae idem est ac paeem cm Deo kaTaere.
Vxaa. 1 1 Par qutm ei aacetaam babuiinue.
Si ipae not reeooeniavit, quando boslee eramaa
et debellall, inqalt, plane coneeatancom eai in
reconcilialioDC paraeverare, hocqae gratl illi anitU
rtoaimentom reddere, ne vecordts el iftgraioa recoaciHasse Pairi cenaeaiur.
Per fideni. >
llte qaidem varia pneaiitil, mollaquc ei divaraa.
Mortuos quippe el propier not, oosqua reconciliavit et propinquos fecit, inexplicabilffnqae graliaui largitua eat. Noa autem fidem duataxat aituiimui.
In gfadam Utam, in qax iUmaa.
Dei cognitione dignari, ab errore liberarl, veritatem noase, bonoram oinniam compoteni fien,
quse baptiamo pariaalar.
9
f[ .
, , *

.
Et gloriamar ln ape gloria? Oei.
' . >
Duo posuit, prsaeolia el futura. Dicerido quippa,
, ,
, , gratiam, pneaenlia boaa declaravit, qnaa accepi . , - njui. Dicendo auteoi, et glortemur tn $pe fulura
qn*que revelaviu
, .
Yxaa. 5. Noa aaloia aoiem, sed el gloriamur
, . t
in tribalationibua. t
Quid aio, laqnit, fuiura boaa dignam ease gla , , *
; . rtandi matcnem? Imo vero ipaanei pfaHentia,
, ' UmeUi triglia gunl ei inotaua, aofflclunt ut
. , . cobofi^siemar, deque aobla ipaia magna aeoiia .
mui. Beneqaa ait, gtori*mxr> oi a persona pfopria
adboriaiionem Inslituat.
,
Scientea qtiod tribiilatio palSenUam operalur;
\ , ,
[Yxaa. 4.] patienlia aulem probationem, probalio
veroapem.
, Quia paradoxum erat qaod pronunliarat, puia
9
415
475
ni.ilc.tiis voluplatem i l gloriam illii ingeaera- . , rarl; hulc fldcm rattocinio islo aslruil. Quati . *0 "
dical: Paiieulia quidem ci Iribulatio aole ea qiix
fuiura I U I I I , tnaxiiniim inleriro frurluro baUent, \ , : .ct illum qul leniatnr, probaiom rcddonl: insuper 64 .
el ad fulura rontribuunt. Faciunl cnim uti apes 1 '
vigeat iu nobis. Nihil quippe adeo ipcm bonormn
, ; pr.csiai alque consr.ienlia.
.
in. 5-0. Spes aulem non confundi:. Qula
. "
rhariias Dci dilTusa esi tn cordibus noeiris pnr 4
Spirilum sancluin, 17 ' l ' ' dalui csl uobis. Adliuc . " .
riiiin Chrlslus cum adhac iniirrm essemus, secun- ,
duin leropus pro impiis raurtuaa esl. Yix enitn pro .
Juslo quia niorialur : nam pro booo forsiian et quia ).5 audeat uiori. Coiniuendat auiem cliarilaiem euaiu
. 4
Dcui in nobi : quoniain curo adbuc peccalorp 6, ,
- -, pro nobls morlmu esl. Mullo igiiur ma- . gis nuiic juslilkali in anguine ipsius, talvi criinus :;: , '
4.
ab Irn per ipium. >
" , "
Rursum allera probalio, ex iis bonie qux acre.
piiims.
;
>. . 10. Si eniiu ciiin iniinici esf.eimis, reconriliali SUIUIIS Deo per niorlem ! . lii cjus, tnullo , , .
magis reconciliali talvi erimu in vila ipsiua. >
' ,
Alicra raiio a majori. I.onge inajm erai, inquil,
cos qui iniiuici caacnl recouciliari, quam coi qui , , , [
reconcilUii essenl. tn dileciioue pernianerc. Si ) $ .
aulctu id quod majus poliusque easei prxsiiiit,
uioriendo pro nobii, duin adbuc in pcccalis ver- , ;
sareniur, quiiiam illud eUain quod
n- c&l,
pcrogcrilt limpicc vero qiiot monicntis adniiatur . '.
lnturiiriiin fldcm illis conllrmare. Ptimuin quidem
, * ,
co excital allaio iri j u s t i conailio, diccna: , ' .
<'. iio cognovil Abrabam, Id Deuui faccrc posse , . Tphov,
quod proinisit. Secundo, a gralia quz concessa
,-,
fuil. Teriio, a iribulatione, qux in spem nos t r i - , , brtp
gcre sudicial, necnon ilcrum a Spiritu qucui ac. ,
cepimus. Dcmuni ctiam ab ipsa toorle Cbriali, imo , . 6 nu&ira nialiiia, id quod anle prxuiiuieral. A l - ' , .
qui unum caae videtur qund ctTatns csi; v c n i n i
, ,
, , ,
plnra inibi rrpcriiinlur. Primam quidcin, .| I
moriuus sil ; aecundum, qiiod pra impiis: ler- , IIIIT-I, quod recouciliaveril, quod lalvo;, quod ;.
jllglOS, quod ini;;.urlalcs, quoil DliO cl bxredRS
lcceriu
\i i... I I . Noa soluiii auleni, scd el gloriamur
, 4 ,
iu li.-.. pcr Doniiiium notiruro Ataum CflrUlum, " , '
pcr quem nunc recoociliaiionem acccpimna. .
.
Non solum, inqiiil, talvi facli Mimus, ted el id , , * /,
circo gloriantur, qnod quU exiniincl nox ignonii- ' ,
nia fiifliiii.il. Ibi quippe aalutem pnelicrc qu) ,m- (,
pmbani aupra moilum vilam agani, maxiinuia
argumciiliiin cil 00 fiimmopcre diligi ab illo qui . ; , "
talvou ..!.<i. >-., ciiiui por qiiempiam alicrum, .
-. .1 per Flliiim xiiuin uiiigeiiiluni Kalvos nna ferii.
, '
Vxas. 12. I'u>|iiciej icul pcr uiiuin liomiiicin
1
11
V.iRI/E LECTIONES.
SupctQiia .
Addo .
177
I N KPIST. AD ROHANOS.
fl8
ifc , - paccaiutii in banc mandam talravl., ei per peeca*
, 6 lom mors, ei ita fin omnea bomines morf pertranaiii. >
.
Hoc ruittiro quitfem qaod modo ait, noatra
,
|, , illias qoam tccepiraos, juitiiiae probatto eat: a
conlrario vero sumpu eal.
quo omaea paceavarant.
ln quo, fd est, per qaera. Ait nimiroin : Qiiemadmodum iilo, aive Adamo, cadenle, illi quoque
qui do ligno non coinederant, ex eo otnnes facii
aant inortales; i u resargeate Cbristo, elsuscW
laio, oinne corpas immorlaliuiia pariicepe evasit.
* ( .
*V* & \ , * ,
, ', ,
* \
, .
Vxaa. 13. Uaqtio ad legetn peccatom erat in

motido. >
1 8 Unjue od.iegtm; ae ai dicat, osqne ad lempora advenius (Chriati) : finh quippe tegh Ckritlu$
ral, velati scriptum est. Ail ergo peccainm per
Adamom in mondo emeratsse, mansiase vero re*
gnum illlos asqne ad lerapua advenitis Doroiui, et
a Cbrislo Undem dettraclom ai abolitum.
.
,*%\ ,
* , . , ' ,
,
.
, .
, ,
-
6 , ,
', ;
. * '
**.
** '
,
'.

, ' ,
,
*
.
" . >
, . .
,
, ,
,
, .
Peccalom aatam non impalalur, qnando noa

eal las.
Diim ait qoanlo lenpore regaaverii peccalum,
iannil eliam ex quo lempore ia mtrodaro aubierit.
Qaodnam vero boc lerapue aliud fbrel, ufsi illod
quo violatom fuit mandaUtm, qnod iransgreasna
eal Adamoa, qnodque legero appellavil Scripiora ?
qoocirca dicit per legem locom peeralo dalum.
Ea qoippa in eaaaa fuii, al Adaman sarpens fatfcret.
Yxxa. 14. Sed regnavit man ab Adam oiqua ad
Moysen, aliam ia eoa qui non peccaverani in almiUindlnem praavarieationia Ad*. t
Susceptae da lempora paccaii narralioni iniUifl,
aa?pSuaque de eo ad ooi aarrootiem haTaei, qao peccaii vlra diligenler edocli, gloriam deroai illi, qut
haue por propriam carnem pesaomdedil. lo earne
porro deatraxit peccalum.
Qtii est forma fuluri. >
Fatxrf, loqoil, koc aai Chriati. Ait nimirum,
qaemadtDodam Ule toboll ao, Umeui da ligno
conusdoraat, cauaa roortis axatiiit quaj propfer
eomesiloaem inveou eai; l(a el CbrUtum iis qui
ex ipto nati aanl, ean aihtl jasli perpelrasaeni,
jutihiie nibilominas aactorem : qaam qoi-'
dera nobia omnibu* par croceai elargiloe eau
'' ,
,
,
ttf . >
nara. Si enim nnioa delido mrHi rooruii aonl,

touho magia gratia Tuvji ei donum io gralia aiaa
iMminia Jeso Chriati io plorea abondavit.
H , , ,
( ; , ,
. .
Si laato valail pcaium, ait, pecealom, iaqaam, amiaa boaainis: eccor non patina abnndaveHt gralialVti Graliam dieo, non Palris solum, eed
et Filii. Hoc taim loitfe nagia tontanianeani eU
VEBX. 15. Sad
non
aicel dalielam, ita el do-
41
S, JOANNIS DAMASCE.NI
Vus. 16. El non tieut pcr uniui peccaium, < ; " ;
l u et Jonum. Nam judkium quidem ex uno in rondciniiaiionem: graiia otem ex muliis ddictii tx !; ,
in JugtlQcallonera. >
: , , ' .
Posiquam !d eise consentaneum momlravit,
iiisoper cl nrceuarium cvincii. Quod porro bic *
didt, liune babct tenguin. Morlem quldem el con-
dcmiiaiioDcin peccalum anuia raluit inforre. Gra- /; ,
iia vero non unaro aolum illam, moriaro puia, .' .
suiiulii, j<-d et cxtcras qtur propier hanc obvene- * , rani. Ncque enini dum audis, ticul, ei Ua, arbi- ' ,
ireris, similem csse doni tuenxuram ac condemna- ),
lionii. Nec rursum pules quando Adami flt nienlio, , , boc dunuxai peccaium Tuitse sublalum, quod * xoXluir rullle iiivtM.ii: ai enim reliqua perinde deleta do- .
crt, cum aic Graiia auumex mntiinliliciii in juUificariontm.
Yeas. 17, 18. < Si eniiu unlus dellcto mors regnavil
pcr uiium; mullo niagit abtuidjiiilani gralix el donalioola et jusiitlae acclpieule?, in iu rcgnanl per
19 unuin Jesum Chrisluin. Igilur iicut per unius
deliclum in oumea bomlnes in condemnaiionem :
sic per uuitis jusilficalionera in oniucs bominei
in jusiiOcaiioiiein f iia.
t Et ,
'. ' ( xa'i
. " ' , \ ' ;
'.
.
Cflin declarassel non modo lantumdetn nobis

' ,
Cbrislum profuiste, qtianiuni nocueral Adamus, , ',
ed I niagii el amplius, necessario tnbjuugii , nawrtionis gux probaiionom. Isque ejai verborum c . "
se-nsufc tti. Quid porro rooriein armavii? tloc so- ;
Imu quod iinug bomo ile ligno comedii. Si ergo .
mora lanias t\ unius delkio virca nacta e t l ; ,
qnando reperiuntur aliqoi, qni grallam longe ma- ,
,
jirem quain boe peecalom essci acceperini, qoinam ficri possii ui morli deincepg glni obuoxiiT ; , ,
Viotircn nun ilixii, gratiam, aed abundtniitm xepioaelar . ;
..ia- Non oin quaoiuiu opug egsei ad exciiio- ,
nein peccali, laiiium nog gralix percepimux, sed ,
. nui-iM ampliug. Etenim a gupplicio exempti u- ' ; , \ !., el maliiiam exuimug, et gnperoe iuniua re- , , gcnorali ac veleri bomiiie gepulio, regurrcximug, , , \ \ , /,,
redcmpli quoque iuimug et sanati, alque ad diri , nam aduplioncui etecli : juxUQcati suniut firlique
Unigeniti frsircs cl cobxredeg, fjugqne consorlcs D , ,
bonorum inslituti. Ejus oiiain nos earo gumug, ei , '
elutl corpua capil!, aic noi uniti gumux Cbrisio. , .
Alqni ittxc omnla Paulna abundaniiam graiix ( ,
nominaxii, ul oxieudcrel, non aolum nog reuic- - ^
,
.iiii. xquale morbo accepigge, vcrum ei uniialetn
iiiiegram, forniz: decorem, el bonorcm, gloriam, , 1 ci bonani i.inuni, qux naluram noslram longc xu- .
parant.
lc ,
Quld voi-o illud eil, quod modo omni hominti
- ..'.-'; ; dica\, modo vero muiloi f Uliqoe quia morg qnidcin in gcnue univcrgum iuvaluit: in mulios VITO , -. 'Apaa
VAiUA I.ECTIUNES.
U g . ; . Leg. .
181
IN EPIST. AD ROMANOS.
48S
ilta qtix et volumale pendet. Ulrique opposuii
ducum a Cbristo coaiparai.oi.em.
*
Vxaa. 19. Sicui enioi per liiobea.eflilam ualus
*Qamp ;
berattHf peecaiorea coasiitati ttinl mutii.

Priori Uetnm arganitulo utiUir, qaod retuin ,
ptione urget preuiui.
.
l u et per untoa obedhioflea Jusii coiiaiUo* nc \
IwrmolU.
.
Idem rursum probatioaibas aliie anarrare con
. , \, tendil. Ha?c f uitcla edisferii, quia Jadasi dicebaat
, Cliristi morle orbem jusliOcari potse. Uoc
. , & vero, peceatom eonttituti $unl multi, idenft est,
, \ , atqtie, obnoxii merli propier peeealam fuerunt.
, .
Veas. **6. Lex aaiem lub.irtratil, oi abundac ,
D ret defietum.
.
Quia otiendit Divereura oKiem Adami cauta
'
, \ condemnalioni subjacaistt, a Cbrislo vero juoiif , \ \ catum tervaltjmque tsae a damnaiioae, xppoaite
\ . mtfic de lege qua*stk>nem movet, quo praeconce . , pum de ea opinionem auccidal. Ait ergo aon modo
, Ira eatn tiilail prodease, acd eitam ea sttbeunte, auxteordiTQ, , - cttfrem evaaisse aegritudinem. Iniud vero, ut abxn . darel, non causam innnil, aed quod ex eventu id
* ' , - probatum fueril. Nequaquam eniro Mcirco dala ott
, lex, t abundareC peeealum. 8ed daia qaidem 2 0
*; , esi, ut delieitttB minuerelur. Vtrum conirariutn
^. , , , evenii; DOD propler ipsam legis rrairam aed pro, , ptor socordiaro tatam qai illam suscepere. Ponro'
txbiniravil iaqaii. non aulem, intravil; ul aigni .
fied ad lempas can. falasc tjtHem, nee cea priacipale qaoddam ante omoia proprie fuiaae inaiiItitam.
, C < Ubi aulei abondavil peccalum, gaperabun * , davit cl gratla. [Txas. 21.] Ui aicut rfgnavil pec, \ ^ catum in morle, Ua el graiia regnoi pcr jusiiiiam
in vitant teraam, per ieaam Cbrialuiu Dofninuni
uoelrum.
.
Non aolu enim poena noa exemii, sed ei
,
& * aexcenla illa qaa? pnediximua bona eoocesail aa ; bis. Quoraodo auiem abundavii peecatam ? Innu, meras 4ax praeeepiionea aanxit, qulbus undiquo
. , confimiarelar el fulciretar bomo. ffa vero omnibue poathabitia, per conaeqaenUain auciiua eraaH
.
peccatam.
t
* C CAP. V I .
; ,
Yxxs. 1, 2. Quid ergo dicemus? permanebi ; * D mire ia peccalo ut gratia abundei? absit. Qui
, ; >
mortui sumua peccato, quomodo ergo tivemas io
illo?

Sermoncm iierum revocat ad iilud quod ania
* ', dixeral: hoc vtiqua aensu. NonnuUi Apoiloio
* , detrabeatea alebaai: Ergo cam maUum peccaveti*
, tva moa, neqoaqvam a peceatis abaiineaiDus, ot aoa, , , , - plior gralia iribualur. Alqui boc lollit: primam
mtvjT- \ quidem negaUone, dicendo, Abiit! uti consuevU,
. ^ * - quaudo de cerlis et cxploraiia malis iermoncm
, , , babet. Tum deindo irrefragabili raliocinaitoue :
> ; " > - *\ - Qul mortxi ixmxi peccalo, inqnil, 7xomoa*a vitv>
S. JOAHNIS DAMASCENI
1*1 (N iltot Ac s! dicai: morlui fncli sumus [>< : ' "f. , xa\ 6
ralo, dtiiH cretlidimus el illuaiioall fuimui. Si 61 , -. .
morlui, iiiiqne t\ de ixtero non obeequair.ur.
" ,
Veas. 3-5. An ignoratls, quia quicuoque ba, ( 1 ; ;
pii/.aii sumus In Clirisio Je&o, in tnorte ipsius
bnpiizali suiniis? Consepuki eniro auroua per [
baptiamum in morlem, ul quomodo Cbristus sur- ,
rexil a morluis pcr gloriam Palris, sic et nos in ,- , ,
fiovilale vilx ambulemtis. Si enim compbnlaii .
f.i.ii auiuus similitudini inorii ejus, sed ct resnr- ,
.
reclioms erimus. t
" ,
Cum ralnm ccrlumqne cssel id quod ilixerat,
lnx nobis cnarrat. Quiil ergo4llud esl, in ttiortem . , - jbr

iptiui baptuaii tuniui t plane uli morlamur sicut ;
.
*
ei ille. Nam b>ptisruue crux eal. Quocirca id quod
Cbrlsto, tum crox, Iiim sepiiJcrum fuil, boc tiobis ,
baptismus exsiiiii, licet non cadero ralione. llle , ! \ .
siquidem cnorluiis sepulluiiqiie ctl carni; nos vcro ,
peccalo nirinnque rtiimus. Quapropler uon dixil, , ,
complanlall facil sumux niorll cjns, ed timilii- , , "
dini moriii tjus. Mors quippe boc el illud cst, scd , *
non ejus subjcclum idem. Nam Clirisli inors car- ' ,
, .
nis lnit, nosira autem, peccali.
" .
V K K S . 6. Quod velue bomo noster simnl cruciflxus nl.
, , , ,
Non ail, cruciAxus est, sed timnl erucifixui tii,
ut bapiismui cmn morle componeret.
.
deslrualur curpus pcccaii. .
" , t
Ncqiiiliatn univcrsam vocat corpus pcccaii. 21

N.mi sirui cunclam m.iliiiam vclerem homincm ,
oppellai, ila ci corpus bominis isiiue, maliliam ,
qitx cx variis nequilix cl improliilalis mcmbris .
coaliia ait.
< El ulira non servlamus pcccaio. [ V E K S . 7.] Qui
.
enim mortuus est, jusliOr.atus esl a peccalo.
: ,
Pcccato, inquit, hoc inlerire volo, non ut abolea, , ,
inr ei occidat, eed ne pcccei amplius. Quia siiul , '
ille qui mortem obilt, cxempius esi a pcccato, cum . "
moriuus jaceal; ila ei mcrs qnx per bapiixmiim , ,
inleiiiir, buic similcm reddit illuin qui cx piscina . "
asocnderil. Nam qoandoquidcm illic scmcl mor- , *,
luuc isi, cporiet ul pcccalo scniper moriuus ma- .
aal.
VERS. 8, 9. c Si aulem mnrlui sumiieCumClirislo,
,
crediraus quia simul el viveinus cum illo ; scicnles xai ,
quoil Cliriatat rexurgcns ex moriuix jam non mo- .
rilur. >
Quamprimum coroiiam affcri bborum ei ceria minuin. Csleruni Ingcns plane nobis liomim obve-
nii, ul el anie coronam Doraini consnrics pfflcia- , .
aiur.
Mors illi ullra non dominalur. [ V B H S . 10 ] Quod
. "
Ciiltn tnorluui si pcccaio, tuortuut est temel.
, ,
Id eit, baudquaquam huic uioni erai obnoxlus,
,
sed propter percatutn nnsirum morluus esl, ut ,
illnil lollerei, ejusque nervos ei vircs umnes exci- ,
derel.
.
t Qiiod auiero iH, Deo.
. " BCJ, .
lloc el, cilra rcsolulionem ulieriorera; il.i u(
,
:
485
IN EPIST. AD 005.
486
<> t l \ -.. oiors in eum aroplius doniinatum uon i . u ! S i
, enim prkirem moriem ouiil, cura bulc inliiime
, - . ) . - essei obnoxiug, ted propler peccalom alioruin : a
.
fortiori dcinceps ipxc nou morielur, per quem dis.3 fn.i mors.
\ ,
Ytns. 11-13. lla el vos existimale, vos mortiios
; ) , ; 61 - quiileui esse pcccaio, vivcniei auiem Deo in Clnislo
. Jtsu Domino noslro. Ne Igilur rcgnel peccaiuni.
.
Quoniam de vita Clirisii sermonem babuii, nt
,
, quis diciT. : Qtiid vcro islxc ad noe? hxc siib; juugil : Si cuin mniiui essenms, illc nus susciia , vii; mulio uiagis vireoles iu vita conservare poleril.
.
Non dixit, lyrannidem non rxtrceai; id quod
, ,
* nccessiiaiem signiflcarel : sed non rtgitet, quod
, tolunlaieui innnil.
, .
In vestro moriali corpore ; m obedialis concuI , pisccDtiis ejus. [ V K R S . 15-14. | Neque rxlilbcailx
* meuilira vestra ariua iiiii|iiiuus peccato : scd
, \ , \ exbibele vos ipsos Ooo lanqnam ex morluis viten . les, et meuilira ve&ira, arma jnsiiiix Dco. Pcccaium
,
enim in vobis non duininaliiiur.
Corpng nostiuin anie Cbrisli adrrnium facill
. negolio a pMCalO snpcnibalur. Non eniin Spiriiug
, adcrat, qui snppclias f e r r e l ; uon bapiigma quod
. " , illud qiiirel enetarc. Lbi vero gr-lia aflulsii, ct
, baptisina luscepiinus, ac per bnpilsnia Spiriimn,
cenamiiia deiuccps levia el facilia exsliteruni.
, .
, ' ^ Non cnim eslig sub lige, sed subgraiio. [ V E R S .
1 5 . ] Quid ergo? Peccabimus quoniain non M I I I U I
, ,
snb legc, scd snb gratia ? Absii 1
- ; 1
22 "
vcrbia osieu.lii itroporarios agnucs
;
i s
essi'.
*;
< , , ,
; , ; -. ;
" , ovr; .]eeptr; ,

, jvjroiro ,
( ,
, <Sri
VF.RS. IG. Ncsciila quoniam cui oxliibuisiig vos

servos ad obediendum, servi esiis ejus cui obediiis,
sixe peciali ad inortem, 6ive obediiionis ad ju>tiliain?
Cum boc sibi oojecissei, Qttid ergof

peccabimutt
idque primuin prrnepando solvisset, dicens, Absitl
soluiionero alterain snbjnngil, quani suniil ab boslc:
leriiam denique, a supplicio. Qux porro ab IIOMC
giiniilur, bxc esl : Netcilit, quoniam cui exliibuinig
vot lerroi
ed obtdienttum,
tervi
esii$ tjnt
cui
obedi-
, . iate ; " \ D //.'Qnagi dicerei :Nondum gehennani comiiiemoro,

, .n ingoiis . giippliciuin, seil polius boc prxMpj , , S C I I S ilederus, quod serw facli eslis, quod s . r v i
viilnnlarii, quodque servi pcccaii; aiqnc iusiipcr ea
. \ ,
mercede, l denuo obig morieiidum tHv Nam ti
WSoi, \ anlv bapiismuin mnrlcm induxil corporalem, lnImlv.
(aqua vulnus curalioneopus babuil, ui univmornni
" , xilx,- , Dominus ad nioriom deeceiidcndo, maliim lamlrni
: , , deleret: quid non peccaium vllicitii, si pogt tan* \ lum illud donum daiamque liberialcm, le volun - aJ- , - larium gponleque sibi ccrvices iiiclinanlcui ct>
pcril?
1
VARIJ. LECTIONES.
. Apud Cbrysogl. .
483
S. JOAKNIS DAMASCENI
481
mxf in illo t Ac ei dicai: mortui facii gumus pee- f**v ,
caio, dum credidimus et i.luminali fuiinug. Si ,
ii.orlui, iitique ui ei de taelero non obseqiiamar.
* ,
VEXS. 3-5. An ignoraiis, quia quicuoque baplizali sumus in Chrislo Jeso, in morte ipsiae , ; baptirati aumus? Consepuki enim aumus per (
baptian-ua. in mortem, ul quomodo Cbris.ua eur- * ,
rexit a mortuis per gloriam Palris, sic et nos in ,
noyitate vilae ambulemus. Si enim compbntaii .
facti sunius simiiitudini morli ejua, sed et resur- , ,
.
reclionis eriraus.
,
Cum ralum certumque eeset id quod dixerat,
boc aobis enarrat. Quid ergo4llud est, in mortem . , .rtV
tptiui bapiizaii tumut f plaae uti moriamur sictit ;
ei ille. INam taplisnius crux eat. Quocirca id qoad . '
Chrlelo, tum crax, lum sepulcrum fuit, hoc nobis , ^
bapiismua exsihit, licet non eadem ralione. Ille , .
giquidem mortiius sepultusque eal carni; nos vcro ,
peccalo utrumque fuimus. Quapropler uon dixll, . ,
complantati facii sumus morli ejns, sad timilitu- , , *
dini mortis ejus. Mors quippe hoc et illud cst, sed , *
non ejus subjectum idem. Nam Chrisli inors car- * * ,
, .
nis fuit, nosira autem, peccali.
" . >
VEBS. 6. Quod vetus bomo nostcr simui cruciflxus est. >
,
Non aii, cruciOxus est, sed umtU crucifixu$ est , , ,
,
ul baplismuro cuin morlo componerei.
" ,
Ut destruatur corpus peccaii. >
*
Nequiiiani uaiversani vocat corpus peccaii. 2 1
Nam sicui cunclam maliiiam veierem bominem , > ,
appellal, ila et corpus bominis istius, malHiam ,
qnsR ex variis nequitias et improbiiatis ntombris .
coaliia sit.
.
c ulira non serviamus peccaio. |VERS. 7.] Qiii
,
enim nioriuus eat, jusiificalus est a peccato.
, , ,
Peccato, inqoU, boc inlerire volo, non nt abolealur ei occidat, sed ne pcccel amplios. Qula sicut ,
ille qui morlem obiii, exeroptus esl a peccato, cum . "
moriuua Jaceat; ita ei mora qnae per bapiiamum , ,
inferiar, huic gimilem reddit illum qui ex piscina .
ascenderit. iNara quandoquidcm illic eemcl mor- ,
luuc aat, cporiet ul peccaio semper mortuus ma- .
aeat.
VERS. 8,9. Si autem morloi sumus cum Cbrislo,
,
credinius quia simul et viveinos cuni illo; scientes ,
quod Gbriaiag resurgens ex moriuis jam non roo- .
rilur.
Quaippriuium coronara affert laborum ei certa * ninuiD. CaeLerun. ingens plane nobis bonum obve-
nii, tii et anfe coronam Domini consortes eflicia- , .
mur.
Mors i.iiuUra non domiaalur. [Vaas. 10,] Quod
. *0
eniin moriuu esi peccaio,raoriuu*esl semel. >
, .
Id est, baudquaquaro haic moiii erai obnoxiua,
, *
aed propier peccaiuiri nosirom moriuus est, ut ,
illud loliarei, ejusque nervos ei vircs omnea exci- ,
dareu
.
Quod aolem vivit, vi?U Deo. 1
, .
Hoc est, cilra resoluUonem altenorem; tia ut
,
9
1 1
490
, duiu dfl pcccaloloquilur, eumdemlamen sorvat

, " , ordineni ubi de Chrislo verba facii : ait, recle
faclorum inerccs, led gratia Dti: ut palam faciai,
,
non a seipsi* eos reconcilialionein oliiinuisse, ccu
, ,
debiium quoddara accepiasent, sed per graiiam
.
tuncu li.i.r esse prxgiiia.

CAP. VII.
. '.
" (
*);
'
,
, ' ; ; ,

,
*.
VKRS.
1. I A D ignoralis, fiatres (scienlibus enim

legera loquor) ! >
Absolnlo sermom: qucm de inorihus insliliierat,
ad ea pergh qux doctrinam speciftnt, osteiiJitqn**.
nedum peccatum eis amplins non doniinari, sc<l
nec legem ipsam. Si autcm lex non doininaiur, a
forliori ueque pecratuin. Id porro probai ciemplo.
Cxlerura a laudibns auditoruiu ordiiur, <|uibug
aarea ipsorura demulceat.
"> 1 '
Quia lex in bominc dominaiur quanln lempore

vivit. [VEKS. 2-4.] Nam qux sub viro est nuilier,
. ,
vivcnii viro alligala esl lege : auleui niorluus
. fuerit vir ejnt, solula est a lege iri. Igilur, v i ;, \ , vcnie viro, voeabimr adultera, si fuerit cum alio
. . viro : si aulem moriuus fuerit vtr cjiis, liberaia
, , esta lege, ut oon sit adultera, si fuerit cuiu alio
\ . , , - tiro. Iiaque, fralres mei, ct vos moriiflcali estis
, ; , legi per corpns Clirisli, u( silis alleriut., qui ex
- morlois resurrexit.
.
, , , . \ ,
lllis qui vivnnl, inquil, pngila lex esl : mortiiis

vero nihil ulira prxgcribil. Porro si murlui osiis.
, - C proinile, quando una curo Cbrisio sepiilii fuisiis
. " per bapilemuiB, veelrl dcinceps mori non doniina lur. Observeg velim Pauli prudcnliain : quomodn
, ^ drijp. quideoi legem mortuam comprobat eiemplo, cniii
* - ail, Si aulem morluai fueril ir eju$. In concln ", , \ sione tero id non facit. Ex ronseculione siqiiiilrin
ei dicendum eral: llaque, iraires, vns qnoqiie, lege
' , ' niorlua, adullerii nequaquam dainnaniini, ei sitis
,
- cum alio viro. Non ita rein enunliavil; ged, wor . " lifuaii etiii legi: ne noslegi lanquam illiug liosiee
. delrabere guspicemini. Hiirsum vcro vidi-sig quani
, eximie confirinet id qund ipsi propogilum cral.
\ , , Ostcndil cnim legem ipgam hoc vclle, co quod ab
; . "
tt iliicedalnr, et ad viniin alu-rnni linnso..|r. Nam
; - - Q defuncto priore, inquil, nibil vciai quin lum aliero
li.it conjugium. Velui 2 4 *' dicerei: l.ex ip;a noa
fttwv , \
crimine cximii, CIIIB ab ea discedinnis ; quiu ei ipiius
, .
lixc volnnlag esi, uli deinceps Cliristi tiinug.
< Ul fruciificciiius Deo. [Ycas. 5 . ] Cuin eniin essc . "
imis in tann'. >
b t j .
polioribug eog adborlainr. Tnnc eniin rnorli
'Ack
fructuni rcrebaiis, Inquil : nunc aulcm Bco.
, ,
.
< Paggioneg pecralonim, qux per legem cranl,
,
opcrahanliir
in menihris noslris, fruciiilcarAiii
" ,
morti.
[
Y
E
R
S
. 0.] Nuoc autcni soluii umog a
*: \ lege.
.
VARI/E LECTIONES.
Vocem banc addo ftcccgsariam, cx Clnysoslomo.
p A T r UL. Cu.
XCV.
\6
487
488
,
.
poccoii.
' ,
denuo in memorUm rovocat manra el beneflcla, quodqua ex ingcjaiibaa tuiit malis ereptl; * \
idque AOTI propriii ipaorum laboriboi, aed gratfa , .
Dei.
,
Obedialis aatem ex corde, inquam tradiii eoiia
.
fonnam dodripae. >
, , *
Quod ait, ex corde, .iberaai indical arbitrium.
Quod nirsuDi, iradid e*/fi, coocessum x Doo auxi- *7\9, .
Hutn jnnuil.
' ,
Vkas. 18. LtberaU aulem peccaio, xervi fatti
. *
estia juslitiae.
Duo boc loci Dei dona monslranlur; puta liberari
,
peccato, et servire justitiae, quod omni libeitate , \ eal praestabilitia.
^ , .
YKJLS. 19. Uumanum dico, propler inftrroiltum
,
camii vestne. Sicul enim exhibaislia membra . "
vestra servire iiOroundili*, el iniquUati ad iniqui- , \
taiem.
.
Gum accuralam vivendi normaro exfgerii, ila ot
,
mortuos eps esse prxtiperet; ut oaiendai, nibil se , , gupra modura poslulare, aed quod aeqoum mo- , \ dealumque sit ac leve, id a conirario aalroil bis , ,
verbis, humanum dico. Ac ei dicat, koc eviaco ex ardpauciror , , iis qoae vulgo coiiiiagunt.
.
lia nunc exbibeteroembravealra aervira Justf |
tiae in sanciiflcationem. [Vfcas. 20.] Cum eniro servi *
esselie peccali, liberi eraiis jusiiii.
, . >
Quaado in nequilia et impietate vilaoi loleraba- Q " , lis, laai slricla obedienlia vivebal.s, ut nibil penitus ,
boni agerelis. Hoc enim verba isla signiflcant, * , rQ *
liberi eraiis juuiiiae. Nunc ergo eliam quia ad jusli- . ,
liam transiislis, voa ex loto dedile virtaii, nibil , ,
prorfius faciei.tes raalL
.
YERS. 21. t Quem ergo fruclum habuistia lunc
, ' in illis, in quibua nunc erubeacitis?
;
Ejusmodi, inquit, ista servitus , ul eiiamDum
, ,
inemoria illiue vobia pudorem afleral. Si aulem .
pudefacit memoria, multo magia aclio.
, .
23 Doplici damno, a i l , lunc afficiebamini, ul
, ,
digna pudoris ageretis, nec pudefieri Dosaetis.
, .
Nain flnis illorum more eet. [Yxas. W.] Nuac
*| *
vcro libcraii a peccalo, aervi aulem facii Deo.
, $
D .

Quoniam probrum rca baud valde gravis videtur
esse, ad id pergit quod admodum ierribile eat, , ,
.
morlera nominans.
*
Habelis frucium ve3trutn in sajjcliilcatioaem,
,
.
flnem vero viiam xlernain. t
* ,
Vidcsis quomodo alia quidem jam oslendal concessa, alia vero in epe propoaiia, horumque fidem .
facii ex iis quse concessa eraat; vil mmiram pcr , .
ganci.flcalionen..
*
Ycas. 5 . Stipendia enitn peccali more. Graiia
autem Dei vita aHerna, in Cbrislo Jesu Domino ;,
( .
nostro.
, *
Cum arrnorum antebac meroinerit, ei regol, buic
baeret melapbora -. tameisi vero dicit, itipendia, * *
VXBJ. 17. c Gralia aulem Deo quod fuietis servi
490
, dum de peccato loquilur, non eun.demtan.en servat

* , ordinem nbi de Chrislo verba facil: nec ail, recle
, facloruni merces, sed graiia Dii: ul palam facial,
,, , non a geipsi* eoa reeonciliationem obiiauiase, ccu
debitutn quoddam accepiasent, aed per graiiani
.
cuncta baec eaae prsatita.
CAP. VII.
. '.
: (
YEXS. 4. An ignoraiis, fratrea (acientiboa eniin

legem loquor) ?

Abaotaio aermone qoeni de moiibua iiiatituerat,
, ad ea pergit qaae doctrioaai apeciaiit, osiendiiqut,
. ' * , nedom peecatom da ampliiia aon dominari, aad
* nee .egora ipsan. Si aateni lex non dominatur, a
* , foriiori ueqae pcccatura. Id porro probat axemplo.
9 *.
CaHerum a laudibuo audiiorum ordiiur, qulbua
aarea ipsoinm demuleeal.
*
Qaia lex In bomioe doninaior quanto tempore
* & \ vivil. [Yxxa. 2-4.] Nam quae tub viro eat roulier,
. , viventi viro alligau eat lege : al autan morUias
. fuerii vlr ejaa, soluU eet a lege *iri. fgitur, v i , venla viro, vocabilor aduliera, t i fucrit cum alio
, \ viro : ai aaton mortoaa fueril vir cjoe, liberau
, , esta lege, ut non sil adaltera, si fuerit cum alio
. " , , - vlro. Ilaque, fratrea mai, et voi mortiflcaii eaiia
, ' fegi per corpua Gbrlati, ul aiiia a.teriu, qui ex
ku \ BHNrlaia reaarrexit.
, \, , Illis qui vivunl, inquil, posila lex eot : mortuia
. \ , vero nibil tilira pneatribit. Porro t i morloi esife,
, - C proinrio, qoando ona cam Cbrisio fttpuUi fiiislis
. per bapiiamaa, veatri dchieaps mora oon don.ina - lur. Obaama veliaa Pauli prodeatiam : quomodo
, dxoddrQ . quidem legam mortuam comprobal exemplo, cum
\ - ail, Si oxleax eiorlxxa futrit ttr $ju$. Ia conclu, * ', ), \ aioae ero id noo facii. Ex consecvlione siquidcm
ei dicendem erat: Itaque, frairea, voe quoqita, lega
* * , * mortoa, adallerii neqaaquam datnaaiini, rdiia
AVjrt , - cun alio viro. Non Sia rein enuntiavii; aed, wor . " tifictti ettu /epi; ne noslegi lanquam lllius boatea
delrabare aaapicemini. Ruraam vcro videsia quam
, eximia confinaet id quod ipsi propoaitum erat.
4\ * , \ Oatandit enim legero iptam hoc vella, eo qood ab
. " ea diacedatur, ei ad virura aherum iranseator. Naro
- dafuocto priore, inquit, nibil vclal quio cum aliero
, xol fiat conjugieiii. Velot 24 1 diceret: Lex ipta noa
, .
crimiae eximii, eun ab ea diacedimi; quia ei ipaiaa
hasc volootaa eai, aii deineept Cbritii aimus.
.
Ut fruciificemua Deo. [Vxas. 5.] Cuui enim easelriua In carn*.
.
polioribua eoe adboruiur. Taac eaim morli
,
a, \, fructum ferebatia, inquil: nune aulctu Ueo.
.
Passionea peccatorum, qu per kgcm eraai,
,
operafaauitir
Sn membrif uostria, ui IhiaUKcareiil
> , . \ - aiorii. [ V E U . ] Nunc aaian aohni a
lege.
VARliE LECTIONES.
m banc addo i.cccssaria:n, cx Cbrysosloino.
FATtOL. . XCV.
4
491
S. JOAMNIS DAMASCENI
Non ail, passionc* pcccaiorum quae ox lcge natjc , .

sunt, Md pcr lcgcm : nfic eiiam liic adjecit,
, .
iiatx, . iaciie i u n ( ; aed absoluie el aimpiicilcr
'. , , . tov
posuit ptr Itgem, lioc csl, qux per legcm iiinniucre , . "
cl manircsl.ua; sunl. No ero tarocm insiitiularei,
; , ', &
uon cllxil. qnas iiicmlira operanlur, sed ia ...; n
' iv toir .
xotirii i>i>trabanlur:
niiniriimdeclararel, aliunde

nequitiam orium babcre, puta e i aciiiovs . :..- ,

liooiblis, i i m i a i n r i i . l i r i , qilX inOTentm el agunllir.
Non auiem tiegai legem fuixsc cauasm pccalnniin, , outa , nec Rjos graviiatem elevat. Ea qiiippe leveri accusaioris view gesiit pcccala denudando. Qutsquii .
,
enim iili qui obsequi oolii plura injnngat, drlicium
.
jut a i n p l i l i r . K .
f ' .
Moriui, in quo delinebamnr.
k
,.
Iloc . finii pecealo. Nimiruro, qnia vetui bomo

qui in eo drlincbalur, morluus fsl cl aepiillus.
Ot serviainus in novllale gpiritus, et non in
YClusiaie liilerao.
Littera jam, inqull, qua condmnmur k < U I I rj<i- illa veius) superttcs non eM, aed ipiriius adjuvaos.
Vaax. 7. Qoid crgo dicemtii ? 1 pcca:uiri
csl AbiU I
Quia niulia cootra legem dixiexe videbaliir. puia
quod pas&innes peccatorum ptt legen opcralMatiir
in ineinbris nostris; qaod pcccatuni veelri non dorpiiubiliir : Non in/rn titit tub Itge. El iierntD : Vbi
aon eil Ux, iliie mc tramgreiiie.
El raraurn : ..
enlem lubiittratil,
w/ abandanl
ittitlnm;
demum : ^
Ltx irnm operalur.
Qnia, inqnaio, iila legl crimen
infcrrf vidcbantur, ut suspicionem corrlgcrei. qua*
MI.I nasL- poierai, boc eibi objicu et ai( : Qaid
loflvr, Irx pteealum
eti?
Abiit!
Anifqnsm id probei. rem nogal prorsus,

ut et tibi conciliei audilorera, ei offensum demulceal.
Sed peccalum non cognovi niei per legem. Nan
eonrupiscentiftm oescicbani, nltl lex dlcerei . Non
concupisce*. >
Quod adverius legero Tebemratius hacicnni
fgiate vidcaiur, nihil esl cur mireris. Paulus
iquideni lllud urgcl quod xlbi inrumblt. Ouid
porro ivtud essci, audiat vellm. Judae! ohgilnalo
- ~ " - *
-
, .
', ,
\ . >
, ,
,
.
: ; ;
I
,

*

r o / t c r . \ ,
6. \ , .
l*a
ti
xapi-
, opfhr
.
" , , *.
otr ; ;
!
< , , \ 9:
.
,
,
. {.
\
, " . ? , Sxcux* -.
, .
anlmo gratias repugnabiul, eiillegciii anieierrcni, D , \ !

ci biijiii cauxa illioblrcclabanl. Quamnbrcm Panlns , xai
siln propoxuerai d e i n o n s l r a n d u m , quod plane \ v .

rum c r a i , Irgem qnldem n u l l a i e n u x v a l c r c a d de * '
l c m l i i n i pecraium, quin et l l l n d p e r eam duriorem
^'
25 l y r a n n i d e u i exercero; rum g r a l i A i l l u d sipxa
'}. ,
a b s l e r g e i v i t : eabindeqiio d i m i x s a l c g a c c e d c n d u m
'.,.)
,
esd a d g r a i l a m . h ciim e s s c l i p t i u s llnJs, v i d c s i s ^. Tbv
quaui G u b i i l i i e r et q u a m a c e u r a l e i d lotuni . . : i n u . obx , \,

CA
Ait cuiin, Peeeaium non cognovl, nUi ptr Ugem.
\, 1\ \
Pcrcalum aulem dicic TigeniUsimiim ; q u i p p e q u o d
. ,
etx
f^xrr,
/
anie l e g c m eftl Et m r s u m : ConfHpfiientiem

Obx .

1.ECTIONES.
' Forl. .
1 KPJST. AD ROMANiiS.
tt
1. , Hcuiebatr. ' >rx dictnt Sou :> ru: ilttt. UUi
i . i >. , fva ) , etiam . M J I I I annuli vehnmcnloiBqacenpiilliaieni.
AU* fm |. . Nequr V.T.I idcirco daia fult \ . uil npidiiainn
fno, , \ arcenderci, ( magis ol eitllngucrei. Quxni|uam
^ .
res in tontrariom rerxa esi. Alqul bnjua eausa
\ , erai, qucd percainm regnarri; qula eag vlrca lcx
, / - non . qnibo peccaium snbigerei. Id anirm
failatatt.
praiia palravll : tunu el illud dissolvil prorsns ac
ilclcvit, noiqiiA divino Spirilu implci), ul ex faclll
illo tupfrioie evadereiim.
Vms. 8. Orcaal.mc auicm accipia, perraluni
per mandainiu nperaiuin est iu tnc miinein cuncu .
piscp.nliam.
Poci-.atuiu autem donilnabatar, nnia gralia nen
, 4V f
eiai. ptt qoaro deslruerclnr.
Avaupattxi.
4 .
Sine lege eoini peccalum moriaum e>t.
Id eai, ooo ila cogniinni, nec coarguluro llli
, ,
. "& , - qnippe qai anle legcm extliiere, appriino noverant
percarc. Noc vero explicatios dldicerniii, poi' ' qii;im liata ipaii fuii lex. Quamobreta cl raajuri
cntiiicjiiiini fuerunl obaoxii.
tasttvoot.
Vf.uA.'.'. V.p> .iiii"m vivcbam lineleKC ' m ).
i i ! .
Ad aupcriora legi* lempora rfcurrit, a<i mpu
4 V ,
cuuciorum
hontinuio peraona, oslendiiqae .. ;.
, \
ixxtvtp . lempore imperium gessuge pcccatuta. Ex qtiihga
* , - vero omnibut unuin hoc comprobat, mulla nobl
eiM per gralum concessa dona.
;.
8ed ciin. Tenioxcl 'nandaluni, pcccaluni ren ,
xii. (Vtax. 10.] Ego aulem niurtnux tum.
JJ . '
( iv- ^ Aiqni lex peccatum, quod oon erai, neqoaqnam
. produxit, ted ibdilum propalavil. Id qitoa quidrm
. in iaudem cedai logis : quippe cuni anlchac aiat'
, 51 , peocati sensu pecearent, ea auiem advenicnic, elxi
, ' nibil lnuc aliud percipiliaDl, allameo ceno disccbanl xe ettlpam admlliere.
.
,
El niTCiiturii etl tnibl mandalum, qaoJ erai ad
,
viiam, sst ad aiortem.
Non iii.ii. faclum n l mors, sed, inecitiain, ct
OCx , ,' ,
dvclarel hoc novum essc ct absnnum tupra quam
.
credl postii.

V E I I S . 11-13. Nlm peccaimn. occationo luccpia
. * . " pcr nuiiilaium. seduxit rae, pcr illnd occidil.
, llaqne lex quldem xancta, rl niandatuin lanctum
* ; et juiturn ei bmium. Qiiod rgo bonum
mibl
. >
D iacluin e x l moraT Absil! >
** : ;,
Videaa Telim, quo pacio nhiqae *ic pcccaii nioi tionem faciat, ui lcgein a colpa liberel, orauiqne
AxArqc* * , ' . crimlualione. Qnoclrca : Ifqvc Ux onidcn
tancte.
t , ", ,
iSedpeccalam.nlapparerel p*ccaium,per bnnuin
, '
mibl opcratum esl mnrlem; ul liai sapra roodum
Jia ( , pcccans prccalum p?r inatidaliim.
,
Pcccatum blc diabolam uomiaai, palretn uiiqua
, , ei invcntnrem peccati, IpHiiiquo ninrtfm, qu aolo
* 5 .
adtcnln ChriUi d^lela fmi. Idquc deincepi 2 6 'P ; , , docuii, nbi pottqiiaiu dtxil : Qaii UbertbU >
e
VAHI.E LECTIONES.
Fonc .$.:... tl .
405
torpore
ptr Juum
merlii
hujmJ
ChHttum
tubjunxil : CraUa Deo mto (
Dominum
noilrnm.

496

Tamclsi diabolu* nequam et malus erat, lalere

lamcn poternu Per insidias vero quas horaini
irtiiii, aique in priroia per legem, quae salulia
" i i m J i ' causa daia fueral, effocil ut regnum
maiiireslum Qeret.
Vfcnt. 14. < S. simi3 cniui quia lex spiritualis
Cll. I
Ne lurbareiur audiior, audiendo per (aandaium
ccasioiicni accepisse pcccaium, ul eo accedenio
peccaluiu rcviierit, nosque per illud xeduxeril et
occiderit: oe, iuquam, aliqnis bsee audieus tnaloruin islorum cauxara esse legem arbUrelur, non
; 4 ;,
41 , \ 4
,
.
{.
* 4 , ,
; ,
; , <\ ' ;
\ * ;
., tlvai
eolum legcm crimine et culpa njin.it, sed efregiain , .
laudalionem lexil, Scimu$, inquit, ./" '
,
tpiriiualh
ul. Spirilualem eam diccndo, ipsam
, viriuiis eate tnagielram ei tiequitix adTersariam ,
commoneiral. Nam boc .-'. ju.l lox praetlabai, ut .
comrooneracercl, lerrerel, corrigeret, patranda: 4 . , , :,"< J
.
virtulia consilia prxberei : veruni pcccaium non , , '
valebat auferre. Nec ab re quidem : isiud enitn .
graiix soiiui opue et munuseral.
.
Ego auleni carnalis aum, xenumlalus xub
' ;
peccaio.
.
Nam cuin morW, Inqult, perturbalionum quoque
, \, \ 4
liirba subiK. Ex quo enim morialc facium est . " ,
cnrpus, concupiiccntiam subinde admisii, item- \ , xal
quc iraia el trisliliaiti, cxlerasque onim-s perlur- ^ ,
bationcs.
" , .
Vtns. 13. Quod enlm operor, non inlelligo.
, ,
, , \,
intelligo, InquU, id esl tenebris oOundor,
ci corripior, praque ea quam palior violenlia, \ , ,
ncsclo qua ralionc supplantor ac deciplor. Velul , \
inmiriim nos qunque dicerc consucvimus : Nescio 4
qui i.M-i.i - i i , hic adveniens rct mcat rapuerit: , non ut ignoranliam oblcndamux, aed dccepiionem .
quanidam indiccinus.
Noa cnim quod volo bonutn, boc facio. ir-d
8 , , ' 4 ,
qnod nolo nialuin, hoc ago. [Ytas. 16, 17.] Si au- . ! , , ,
lem quod nolo, Ulud facio, conseulio lcgi quonian . \ bona eai. Nunu auteut jam non cgo opcror illud, , ' ,
aed quod babliai in me peccaluin.
\! bonuin e( odissc maluin, hoc perfeciie [ , \ ,
oognitinnis est. qiio liquot euro, ubi ail, ./.>./ \ ,
aolo, non abtlallue libertalem arbilrii, nee necrs- , , ,
fiiaiem quamdain qua cogercmur Induxixse, sed ra ,
quaa ip&e agorel, a sc nequaquam laudari. Quld . , ; \5,
ergo est isiud, nofoHdem uliquo ac, non laudo, , .
iinn pi-ubo.
<' .!... 18. < Scio enlra quia non liabUat ia tne,
\, <
Loc est in carne mea, bonum. Naiu volla adjaccl fl , !
milii.
.
Noquaquam corpu crlmlnatur, ted peccni enor , ;
tnllalem oalendil, I coticesti per graiiam dooi , .
magnlludlnem ignidcel.
, .
Perfc. 11- auicni bonuni non invenio.
, .
J)um liic rursain a l l , inttuio, igno-anDti.iv , ^-.', , ,
l ,
498
AU' , - tiam Innuit, ecd vim quamdaa) afruclasque pcr
peccatutn insidias.
VER. 4 9 , 2 0 . f Non enlni qood volo bonnm boc
t , ,
, . , facio; aed quod nolo malum, hoc ago. Si aulem
*, , ' quod nolo, illod facio,'jam non ego operor illud
aed quod babiut in me pcccaliim.
.
.
27 Repetit et incnlcal id quod modo dixerat.
VEXI. 21. Inveaio igilur tegtm voleaii mibi
t \
*} . . >
facere bonum, qtioniam mibi malum adjacet.
Quia boDom dixeral, aubjiciendum i.h.d fu.i,
, , , \
, * quod ad huc conferat: alquo boe modo clara iit
xoutr xalbr - ea aenteatia qua dieilur: Jnvenio Ugtm votentl
* ,
, mihi bonum facere, qoa utiqua adjamento sit. Istud
. \, vcro, quoniam mihi malum adjacet, Idem est ae
.
si dicai, quanquam peccatum togrtiit, quo ad malum exciter.

VEK8. 22, 23. c Condelector enim legi Dei %e * cundum interiorem bomiuen. Yideo auteni aliam
, \ legem membris meia repugnantem legi meaiia
, meae, el capiivantcm nae in lege peccaii, qu* est
.
in merobria meis. >
",
Obaerva quomodo deacribii pugaam legis natu, * , - ralia cwn peceato, * peccali victoriam. Hoc eniro
, . vox iala deciarat, captivanttm aw. Peccatum auietn
, , appellavit Ugem; non qood ea oit ojua digniias,
. ' aed propter obtempenUonem oorum qui illi mo , , retn geront. Qno utiqoa aenaa mammona dorai , - num voeal, ventram deum, non propter aliqoam

borum dignitatem, quin potiua ab impeneiorem
C aerviiutem illoram qai iia aubjecti aint.
,
Vxaa. 24, 25. c lafelix ego bono, qaia me libe ; rabit de corport taortia bujua? GraUa autem
. " Dei per Jeauin Chriitum Dominaai noatrum. Igi , vot , tur ego ipoa meaio aarvio legi Dd, carae auteaa,
, .
logi peccaii. a
,
Poaiqaaoa vim peecail delevit, ad mtoricof\ . ; * diatm eonvertilor. Qxii me HkerabUf nox vero
aalatia apem aabjoogil, qo Inlor tot UnUqae
* . mala nobii data a a t , grailam acllices. Quando au
lem dicentetn audia: Qni$ mo ata eorporo
- moriU kujui f ne potes illam caroen crlmiiiari.
. , Siquidmn noo attcorpaa paecuAi,aedaarpaf ntortit,
, , boc corpua mortale, qood a m t i aubjeclam
eaL
1
. .
CAP. .
*1- D . . c ISibil trgo aane daaaiiationU eal iia

qui aunt ia Cbriato Jeav.
.
Idem ac ai dicerei: aon aoloa a priaiinie
*
^ , - exempii aumus, aed etin futumra ioexpagoabika
. , / xtpixa- evasinua. Adjccit aotem, tctnxdum cmr , nem ambulant, quo rem patraiu fatilemteaie i i gniflcaret.
|.
ERS. 2. i Ler enlfli apirliua vilie in Chriito
Xpt~
**** , lesa liberavit me a lege peccail et morlia.
, t
Gratiain Itgem appellat. Xâfmaautom
. * ctec, , peccaii dkit, non Moaaicam (quoroodo eniai?
JoANNIS D A M A S d N I
|' qHim jusUro r l lanctaw crcbro nuncupa- xat ;
. j . eow qux m i l i u i advcrvu* legem meniis, ;,
linc fj pcccaium.
.
YKM. S. Noni quoil impoxtibile erat legii, In
' ,
quo knllnnahaiur per cariKin, Oeui Fiilnm mium
,
mUltns in tlmllitudineni caroia pcccatl, et du pec ,
eaie damnavil peccalum carne.
.
.*"' eal *. Qtila l e i ot jailua bomn flerei prod i l i , dum U tub lyraniilde peccaii & laboraret,
Idcirco misii Devi LVigenituin, qni per proprlaia
rirncm peceaiuu damnarei. Retlo aoleoa Chriatl
c*rntn appellai, $imililudbtcm cnrnii ptccati.
11311.1 quippe bate ttrai caro pcccall, ted limililudo
cjriu peceail. jVoa eniin ia-reaiai tst / in
or fjut
Dlcendo *ero, dt peccalQ, eauiain mdi-
" , ,

, (
, ( &
4
,
\ . '
. , . 4V
e ai cr illo vencrU. Kam Paier delanai peccali "

cama Filium m i t i i . Carnii nomine rarnalem sen- lt<o% ) " I
um el prudcntiai innuit.
4 .
.
Vcai. 4. U( jut.iQcaiio legla hnplerelar in

nobis, qui non fccundum carnero aaabulatnus, ed , :
accundum ipiriliim.
. *
Quid si.i.1 eal, jntifitiuh!
Uiique flnia ei
, rt &; & -, > ,
proposiiutu. Quod nin lex (aeere volebal, koc
. "0 ' 4 ,
MCnllqoara valull. pula }iiliflrarc borainetn. Iloc 4 '
i.iiriiiu pranlilit. Vidc qnoroodo pauim anadcai,
. " 41
na aecaadara carnem anibuleiaui : qoati dicat, : .
liheraia m l caro a l*ge pi-ccaii; peicato roedlo
'
ublato, oe votaaiamm ttobit aerviuicm arce
aatnot.
^ -.'.
Vicas. 8-7. Qul enini si-iur.lum carutm suul,
! ,
quac ciroi <unt c i p i o a l : qui auirm Mcundnm 44 . r v t i
fpiruinn i u n i , xpiriios. Niro prudcmia carnii *4, 44
mors eel: pru.ltni.a aulcin spirilua r i u el pax. , *\
Qiioniaa apicnlia c r n i i iairaica eat Dco. t
! .
Id e u . qul prudeaiia carnis rtpleii M o t , ifvt
" ,
naliiia.
vot, / .
Lf i eniai Dci noa eat aahjaeti f e t eoiaa

Jolt. *
.
PniwMm tmrmit rocaJ cofiiatioe* Krrrtmaai,
,
qnx m m hojoi aaalaa actlovea lanpo- BtamxA apAftwc
lonlt cWiiilfrio (crainr. Vta*t t boc aU, ae . ,
ai ae* fc-n posui oi itte q i i aaabas et eada( * Atovataw cwijiAo
boeni ted qaia bBpecalUIc st tam qol ixqoara . |
m laaprobws. aaajki B M . Facil* itaqne
; *.. ,
racrat qvjl aiBUiar, U M I fcat ct fnb>rciaj.
, & \ laaatila
. %;
qoibai tcatet
perte. 4 . 41
esx wnutia : iatro paradtxi

.
; Maaaef. , atUT
carae t m l , Dro a4a-
Caoxas tenta n i n t a i cawaAaaaa aiaada

acaaa staaa todafMat, TtapUi>ba el '. difftaaaaiaam, ajaai lataaa haxaaBtai ctnaeaa aaor f t -
-lu-iaiJ.
t l >
a f j a p r l a < %
. >

T * . \

W JEPIST AOlfANOS
502
t , aU' flvsv- Vxxs. 9. Vog auiem non eilie iu carnc, ftca
in Spirllu.
.
ualeadii, iieque eum in corpore agere qui recta
6 ,
* * , vivat, sed iiiierfra, dum adbuo in lerra anibulat,
ia coelo vertari.
.
8i umei. SpirUu Del habitat in vobis. >
. >
Fraqoonter ponii, $* tam$n Spiritui; aon utiqae
, *1* Urtvpa, , , , \ - dubiiaado, ned fide eenisfima, nimirum pro
, * * drr- amcndoquidem; veluti cum ait: Si tamen juttum
ôAowoi dMftr. '\ , m apud Demm rHribwen iribulaiiomm ii$ qul
/**". Pro quandoquidera boc jiieluut

est.
! ; ,
Si qaift autero Spiriluro Cbrisli noti babct,
.
bic non eat ejoa.
tfetv, , '
Nondixit,ei auiem nonbabetie ; aed id atlri .
fj buit aiiis qutnt ruoleatiain ingenerel
.
519 Txaa. 10. Porro Cbriaiua 1n vobis eat. >
* , tffv
Cbriatuin \m etaa ait, quo volupla . .
letn augeal, eorxaDque erga illuro amoraro.
* . >
Gvjrpoa quidem morluuiii eat propter peccataaj.
" * .
llic verboritaa iaiorum aeoaus eat. Eorum ia
* qaiboa Gbriaiua babital, corpas peccato morlouoi
, ^', oal, boc tai axdlataaai peccato obaaquilar, aad
otoxV ilfV inatar at aaorioi: qood opm peecaii apeciat,
, .
aSbn corpora noatra dibcrepant ab iU qus in ferairia jaeext.
> * ^.
< Spirlioa voro vila propter Juttitiam. t
.
^briilum ipaum iuatitlaa eaae aU. Mam aacuniatr ' <, 4am yocm Apoaicli, facfai U$oju' . oSv . Spifima ilaquo Bosttr viYol, ai Gbrlatam
hltxov .
ia 08 *fjMrtem habtaU
VEOJ. I I . Qaod al aplriiaa ejiu qoi auscita. Elttyk
vit
noi a moriaia, habilal io vobis, qui W K . U V U
, ,
^ \ laama Cbriataai a aaorUiia, v1%iftcabit el mortaHa
corpora vesira, ptr iahabHaatera Spirliomejua \n
.
vobte.
ldem ac ai dlcorei: Na timneria qaia mortuo
! ,
, , \ . corpore iudoerfa; babelo Spiriiam. laque ta nir*.*; ; , aain suscilabiu QuM IfiUirT aamquid non Hli m * . , ^ aurgent, qui aum aoo btbiieriDtT omniuo, inqaii;
^,
, \ aed non ad vluna. Qttaaaobram uon dixit, auacW
^ .
tabU,eed *mfic*W qooA mttrrectioBa ampUaf
eet. ac rjii duBiaxat eoneeaeuni.
, , ,
YfcBfr. 11. i Ki-go, fralrei.debiloressumu, aon
* ,
ty carni, ut uecundam carnem vivamua.
3 ,
Poalquam osleodii, quanlum esset apirilaalia
, - fiua praîum, neeeaaario deiacepa adaionitionem
.
Siib>UDgU, dicendo: non eigo dabetuas aecaodum
carnem vivere.
,
Vtb. f 3. c Si enin socundum eamem vUeriiia,
, inorieniini. Si aulatu apirlla facla corpoiia mor(.
tiGcelia, vivetis.
,
Hie aiortetn illaaa iroaaorialem innait, qu in
, .
gebenna tranaigeada oal; p c e i a i m i r u n i supp>i
ciamqaa.
, >\
V X M . . Qufcooqae aim .
* " .
lur, bi sunl Qlii Dei.
%\ ,
Aliam etiam oobia wercedctrt propow.
I
"HTboes , 6 . MCor. , 50
9
u n
51
604
prrsu.idcai ul xiiam againua apirltuulem. *
. U Ifftcv . *
porro eti adopllo. Atqui >il, qui Dei Spiritu xlitrv , , ' ' \ivnnl, aed, OHi .jniiliii l U l signluCKi, '- sic 8 , xtvcn
vellu duccre. lanqiiaro vii.tr nosirx Dominita sit, ; , ,
.
quam ducal et agai quocunque lubuerit.
< 4.3; !; ; .- 15. Non ru accepislis B p i r i l u m * e r v i i i i c r u m i n timore, icd accepistis spiriimn
, ' .
adoplionis tflioruin.
Sl quid i l l i qni legi releri auberani mandalo ol I
rum Dei prxsiilere. hoc limore poenaruiu eite- , . 0
cuii siinl. Irrilam enim oui* facien$ legtm Moyti ,
tine ulla miieratiom moritur " . Qui vero ipirilum \. 01 ; graiix acceperuni, n i l i i l aiuore Chrisll fa- , . *
ciunt. ilic Uaqne comparal eos q u i snb tcge ver- \ ^
aali suni, cum i i s q u i sub gratla.
.
In quo clamamu, Abba, Paier.
, ', .
Adopiionis T e r i u t e i n astruilex precalione quam
tij --,
Potninns a llJeHbux niis rccitari j u s s i l : Peler ;
noiter, i/ui et in talh " . Qiieinadnioduni aulera \ ir . "
3 0 est spirilus gratia?, spirilus aanationum, spi- , ,
riiua prophelix, alc quoquc adoplionis spiriius , \ ,
exaislit.
.
VERS. , 17. Ipsc enitn Spirilus lesiimuniura
,
!..!...! spiritui noxiro, quod suuiua f i l i i Dei. Si - . ! , " auiein filif, et bxredes : hxredes quidcm Dci, , . >
colueredes aiitem Christi.
*0 , ,
Parsclelus, niniiruin propicr donitm qnod nobls
. "
J o a a t u i n f u i i . Vclnt si diceret: Vox is(a non s o , lum doni illius esl, sed el ipsius Paracleti, qui
d o n u m largUus esi,- Ipse enim n o s per dunum Q . isiud docuit, ut bunc in tnodum loquereraur.

< Si lamen compaiimur, ul ei congloriflccmur.
Etrtxp , tva xa\ (VRRS. 18.] Existimo enim quod
xnnl condi-
gna: passiones bujus lemporii ad fuluram gloriam /
qux revelabiior in nobis.
.
Si enim in rcbus iniquis el molestii consonea
,
iilnis exsistimas, id quoque nobie a foriiori in \ .
auavibua obllngct. Nani si cum nibil recii prxaii- ,
lixsenius, lantis nos bonie ornavii, quanlo magix 13 , \ ,
suis doois noa nionerabit, quando laborantes vi- \
ilcrli, laliaquc passosT
H fap . 19. Nam exxpecialio crealura* revela
.
lioncm (llionim Dei ctepeclal.
* , \ Vidtisis quol quanlaquc pur boc avlruit, pneMnliorn icilicct reruui aspcrnaiionem, c fuluro- , ,
rmii detidcrium,
_. . :
. . . . oslendit
. . . . quanlo
. . . .
.
, --
" _
.
7 r, .
w
..
>
- M u
.
ulque
ainore \. .
ImiiKiniim genut Ivus prosequalur. Cuncln insu-
pbilosopbornni placila, qnx ipxi de niundo tupl concinnarnni, bor nno dogiunte baud sccui atque , \ arancc lelani exerlil. Ejus porro verborum blc . *0 esi s r n s n s : poslulalio ipsa vebemeoter parturlt, , xtl
pr.vslolandn exxpectandoque bona, qnx diccbam , Swp .
inoilo ; enlm vebemcnx est el sotli- . "*
cita cxspeclaiio. Ul aiitera algnlllcanlior flat ora- . , trowal
"llcbr. . 58.
' Mniib. , 0.
VARIiE LECTIONES.
< Legu .
I N EPIST. /
ol
cotoCsi, ,
xa\ J;,
, ' fva
, ;
. &
, ,
, , \
, 6
. 4
; , / , (
, ojiivt

, '
,
.
, -
ROMANOS.
:.;
llo, univertum fnxuper orbcm ollendll, qnon-.ode
neoipo Prophi-ix plaudentia maolbua 111
ducuiii " , colls eiiallantea, et ubtlllentcs montea " : nop quldem ut . animala esse exlaiimemus. scl ut bononira exsuperaotlam condiscamus,
ac i l ad ipsas eliam rea aentos expnriea pertU
H I M I . I . Quod quidero ip*um freqnentcr iaciuiit, nt
gnxla motesiaque algnlflccnt; ul dam vitem lagenlxm Iniiucuni, Tiniim, mnnie, tlgnique lempl! cjulanlia " : u( exbinc sallem conjiciamus vlm
Immancin rnaloniiri. Ho ilaqne Apn&lolut inilnlur, dum blc ereatnraoi in tnediuni proferl; eamque ingemiKerc ait ct partiirire : ai gemiinxn
quindxm e lerra ealove emlsxum audicrlt, sed u(
futuroriim bonorum prxiellenilam otlendal, necnon
dexidcriam liberaiionU a malii quas noi dciinenl.
Veas. 20. < Vanliall enlm cr.-atnra lubjecta ci,
volrns.
Perlnde ac i l dlccret: Corrupta iacla eat crea*( ; .
; . lura. f.iijua id canta? propter le bomincm. Ex
, - quo eleniro corpus luum mortale iuii, et paiibile,
, . tcrra perlnde malcdiclioneai accepii, proiuliiqne
" , carduos el iribulot. Quod aulem cceluin baud ae** , - cu ac icrra, Teiuitale delriium, ad meliorem
orlemail iraducendum, aures prxbe Prnpbeix,
ajQJovrrtu, cii Bt , xai Cxrxtp .itpifio- bi do coelis lia loqaHnr: ipii peribunl, lu auum
3 1 permanei, cl omnet ticul tsttlimentxm rricraJatcr , xai aXXaji\aortat.
teent. < lieul amictum ttoltettot, tl mutabuniui'"
" '
-.! propier emn qui xubjeclt eam In cpe.
[Vui. 21 Quoniam ei ipsa crcatura liberabllur a
.
errltiite corruptlonii. 1
. , , ' , '
Si creatura propter me corrnpta facta el,
. ' inquil, nibil llli injurix eal Irrogatum. Naro pro , tx' . " * pter nic iterum evadet incorrnpia. Hoc eiiini ea
htovffa ., TOCC, in ip#, xigniOeatDr. Ubi auteoi dicii, /<, , ' , - ete ett nontolent, non boc ail 01 consilil dotainam
, - eam csse oeteodal: aed ol inde addiscat, toiura
.
prnrsus pones Cbrixti curam et disposiiioneroetie,
neque id crealoras virlule prarsianduni.
,
Ia iibeiiatein gloric Dci. 1
.
, .
Id esl prnpler liberlalem.

Vt.rii. 22. 1 Scimus enioi quod omDis creaiura
ingemiscit, et parturil usque adhne.
r. /vi.-.t .
* , Ohserva, quomodo pudore lalTundai audilorcm,
, , lanlumtuoilo, lnquleua, ot pf.jor efiiciarij crrsiora,
. qux experi aninix cst, ui circa prxscniia siudio, {| ina Immoreris. Nedum enlro nou oponet ttte
. , - ddicXlorem, scd magit IngemUcere proplrr diu** [] , turnam ab illa palria peregnnalioncm. Kam i
lmc facil creaiura, tnulio xnagis cquuu fueril,
,
idem te oslendere qui rallone prxditos xls.
VEBI. 1 3 . Non aolnm auien, sed ( ipx! prl ( ,
, - ixiiiiiia ipirilui babcnla, el noi ipal intra nos ge.
Quia Jaro qux fmura IDDI, delibaximus, boruro
,
( . , ' J- exiiuto ideie feailoaraoi. Bl enim ejutmodl xuni
1
" Pul. xcvii, 8 .
" 11. C I I I I , *.
" vm, 3 .
" ' Pxal. ci. S 7 , 1 8 .
7
S. JOANNISDAMASCEM
8*
primillx, iil pcr csg, lum immunos a p*ccalix effl- ,
ciainur, lum jueiiiix et sanciiialie couipolc-, anl- -; ,
ino reputi quanlus Taturui tit linli.
.
Adoptiunem exspeciantex. >
. >
Ne H.-III. ...!- pixbcal occs jionein. ceu vl" -. ,
dea:i- praesenlia criminari, dum ail, ingtmitcimm*; , , ,
ncquaquam. inquil, prxxentia accuso, sed fnliiro- , ,
rum dcsiderio .. Huc -i.im el quod Mguifl- . , vlo. dicens, aduplionc-n exiptctanttt.
m 1> *.
c R> dempiioncm corporij noxtrl.
.
IJoc tl perfectam conBuromaiaroaiK* glorianr
Tu :
Tiinc cnim flrma nril gralia, quando nofUrumiuo- , :
qne corpus raoruliiaiem, innuinerasqne aflcclio . nea alkas exuerit. Soloiio qoippe esl argumenli *; ...5 ( ' xaV
:> - - possit; ut ai quia dicercl: S>iri.um . | ; ! vlol, UaCetv
deorguntque inclamai facioa ooa wse Alioi, > -'.-. { 9 : .'nuncqne id ipxum xpprandum ponix. Qui-t ergc * , . HWo\
nimc :.is : In obxeuro re? n.-nrx positx .-uni. ad , xuvxc xal .
exlremum ntque ipiriium Compluree cnio, cam " ,
etxemui lilii, iacii snmu canea el raptiv,. Sin - , , .
rero cum boaa spe vitara bano abaalverunti, 4
tunc imroolum erii donum, manifeiiiuxquc ac .
prxstaniiiis, quud nullam, live a tuorte, lv* a
percalo rnutalianem ptrlimescal amplins.
.
Vaas. 34. Spc cnim snivi facii suimis.
*
Qnod hic ait, cjutmodi aentum habrt t Non
mnnia hoc in xacculo qoxrere oportrt, eed insujKT , xat . sperarc juvat. FIoc nnum cntin munus Deocbiuli- ,
mus, al ipti Odeiu adbiberemus, duin futura pol-
Itcliiis est, aique bae una tia talvi "... ii fuimui. Si . " ,
ergo eam amixerimoa, anlxerauru qnod tlli penti- ; .
lare tribulum debmnus, perdidlmm. tixc vcroail, , , : 0 , .
ne in hoc mundo cuncla qnxramus, ncvc 3 S
genuilalem noslram, qux flde nobia parta fuii pestumdeiiiuB.
< , -
Spcs auiem qux rideiur non est spes : qiiod
enim videt quis, quid speral |Vow 9> Si au- ; , tero qaod noo videinus speranws. per palientiim , ' ^ . >
1
exspeciamuB.
, ,
Si cuncU tibi (nnt in hoc xo qnxrcnda, qui.l
jam jpe opua baboagT Ecqtiid igiiur en ipes? ;: 5 ; fuiuris fldere. Hoc nnum Oeus a le poalulai, in- . 4 , *"
q.iii. ul qaidpiam sii u.ira quod ad aaloiem inam \
coniiibuaa. Quod quta parvum etl exillxqne prelit, . ,
vide qunraodo illud amplificci, r>nin-n/iam appel- t) 4< , , '
Undo ; qua voce labores et tudoro aigniecaloa ; 4, " ;
voluit, quamlibel ixiinsmodi prorius oon tinl acms 4 . " xpri. Ae si .iicerci. En perinde modn quo ouru ,
qni laboribux et molesliis conflciiur, nntlisque non .
nialia ailerilur, aic illum qnl speral, coronis orual , (
Ocua. Nam paliiaii* vocalulum ludorcs roullarav .
qne coniiantiam innuil.
- "
VEBS. 47. Simililer aalcm tl Spiritns adjnv.it
inflroiilaletn notlram.
.
;
Comnionalral molum nobls opem conferri, quo
patieniia levior ail et faciKor. Haud secus ae ai . " diceret: tuum Ulod est quod padeuier ferax; rc- * , 44,
liquum vrro, subministrali Spiriui quo ungerii -
, ' .
in ipem, pcr quam rurium labor levatur
, * , u U
I N I H S T . AD ROMANOS
510
Btl, * - Qu..l cniro oreinua. ilcul oportel, neuimut,
, \
i l t , [ m;igiiam erga nos Spiriloa provlDwvpjrsoc , txifva ili n i u n i dvclarel, edocealque, ncqaaqnam ea
, & ; - prorsus eiiiiimare ulllia ctae, qnx cogiiatlonlbui
; -,-- " bamanit vMenlur cjuwnoili. Ne vero buju lgno>
; , ,
rantia diicipalum puderel, bauc r.oniruunom esie
; eltaatr.
igniilovii. d>Cndo, nctcimui.
'
t Sed ipse SpirHas posiuUl pro nobis geraiilbu
.
iririiru . i l i i l i l i u s . >
" /, 8.
Obscuruai 1 quod bic a i l ; quia miitta modo
. miraoda dtfierunt, qua lum ikbaot. Quocirca
ii7.il. !; * ; openepreilum fuorii ea edissererc. Et-quia ergo
8~:, & lunc ent rcruro atatits * Taria Deui iill qui lune
j . bapiiiabatUur, dona impcriiebat. Aiqut: bic quiilem
. - propheiue dono ornabaiur, ci futun pra?d>cebal:
; , - ilta voro Bapieiili* itidnm dono. qnn mullo* c-ni ; ; , diret; illua graiit Miiaiionum, qua egrli Inilr iOopAiuut , rais aoedebatur aliut dano viriuium, i u u( ius - 6 , riiarel morluoa; aller runuro dooom babebai
J . linguantm, divtTiaaquc vocea edebat. Cutn hit
, , aulem omuibnu donum quoque prcralionla eula . bat. qiiod perinde ipiritut appellauaiur: e* quii , quia eo intliuclus etoet, pro unlversa mutllludina
, * prccea fun4ebat. Ram, ajuta rtrum qna nohitcon - docunt ignari lamaa, vulgo pciiino qoax ioulfiia
; , nnt, idcirco in onum qneiiidarn precatlonis do, . 76 num venicbat. iiqae alando omnium vke poilu , - labat quod orani prodttu- :-: . ao reliquoa
edocebai. igiior doauro rjusmodi Spiritum vocai,
, _ * '
, . - cl '' ioslrurum, ialcrpellaro ipnd Oeom
, aii, ac gemere. Nam qnl lali g r o i l a dignaiui exai,
, t a u l l a coinpanclione mulilsque inierlorii animte
g e m i t i b u i IUOS b i i B i i h l c r b c u u rogabat
qua ,
cunriia G O n d u r i b i l i a foreni.
>aa. tl. 3 3 Qul autem tcrulatur corda, icll
, -
3 , , q u l s ati xriine Spiritiie ; quia sccundum Otum po.
inUt pruânclhv >
Ct Inldligii quod de homine ipirimall, qui"* -, * (, que precalionis donum habeai, non auicm do Pauntaiur
- - *. tptvrAr raf nap- racleto Bpiritu, loquaiar, intaUt : Oai
Ae t i iUC< oJBrr r i & pfxfnjjia . corda, noefl qnit i o u u Spiritut.
* * TtA Non Deum relaii Igaoranleni docci; aed
'-.*, boe Ideo t i , ui noa ipel drtcamua ea orare,
. , oi- b 1* oporUal a Deo peleie ; quas oiminim ipii
. Tovw , ,
plaeeaw. IJoc enim tU quod ail Sttxaoxm
Oeam.
tt
VKRS. 18. Seimas autera qnla diligentibua
.
Oeuaa oinoia cooperanlur in bonum.
Ipsamet eilam Iriitia ei nioleala, ti M M I pro , (
, . pii-.r Oenm infi-rantur, tn bononi uobls felicetn
, xiliim cedenl. Id quod praatiiii ta Babjlonica
fonvace, et ln apoelolif.
.
< '.
< ttn qul tceundaro profoillotn vocaU i u n |
aancli. *
np&HCtr , Hlc propoiilam dlcil, na tntnm vocalioai t r i , \ - bual; allai iili qutiplam nbjMittet: Eccur non
OIDIIC alvi fiierunl?
< ": ), -
yt%t i ' \ -0. OttonUm , pttTU i vÛ
611
ftlt
desilnavit conroroies iinaginis Filii stii, ( i l ipse ? , * primogeniius in mnliis fralribus. Qooa aulem tv ; ;, ,
praileaiinavll, bos et vocavit.
; .
Cujua illi dlgniiaiis sinl ostendii, quemadrao" , ; ; ; ;
ilum jaa-pridem Deug erga Ipsos affeciUA esset.
.
Et quog vocavh, lios ei juxiiQcavit.
< ; , ; .
Per lavacrmn utique rcgcneralionlx.
*.
c Quot aulero justificavii. bog et glorilicavii.
; , ; .
Per duna, pcr adoplionem.
, .
Vtns. 31, 52. c Quid ergo diccmus ad hxcT Si
;
Dcus pro nobia, quia conira nox? Qui etiam pro- , ( ' ; ,
prio FiMo non pepercil, eed pro nobii omnibos , ' 6
iradidii illum: qijomodo uon etiaro cum lllo om- , nia noLii donaverilf <
,
Tameui aliqui non credunt fuluris; altamcn
; , .
dveraus ea bona qnx jam ronccssa eanl, niliil .
babent quod prorerant. Quale esl inud, qnod le , Deus pridcni rcdamavii, qnod le justum (ecll, , . quod gloria donavit. Hxc quippe Ubi per e* lar- (, 1.(*
gilus eat qux molesla Tidebanlur, qnzque inju- , , ,
runda prorsus dui-ebas; pula per crucero, ver- ,
bera, vincula. Hxc xunt qux niundum universum
ad recliiudinem revocaverunl.
V E K I . 33. Quis accugabii advergug elccloa
;
DeiT .

Hxc iliis objicit qui asserunt nibil fldcm prodessc, quique repentinam muiailonem tnorum in- , ,
fleianiur. Apprime aulem non dlxil, quie accu- . , ,
gabit advergug servog Dei; neque, adversug illoa ; ,
qui creilunt Deo, ged, adteriut eltetot Dei. Elcctio , xtcxroV . .
aiquidem viriulig grgumenlum csi.
^ .
" , ; -.
Deux qui josllQcal. [ Vi:ns. 5 4 . ] Qiiis cst qul
, ,
condemnel? Cbrislui Jesug qui inorluus egl, imo
. >
qui el resurrexii, qui egl ad dexleram Dei.
, , ' 8
NOD oiij Deug qui pcccau reuiitiil, xed quod
Ionge exccllenliug etl, Dent qui juiiificai. Ubi enim , . "
], ,
tentcniia judicig jusium pronuDllaTerit, lalig, quara, laulique judicig, quid mereaior qaiausit ;
accntarc? Ncquaqnam igimr ienlaliur.es reforml- - .
demus, quando pro nobis eat Dcus.
* .
3 4 Qui el inlerpellat pro nobig. [TEBK. 5 5 . ]
Quis crgo noa geparabii a cbaritate Dei! iribu- ; ; ;
laiioT an angusiia? an perxecuiioT an iamesT an ; ; ; ;
niidii.isT an periculuiii ? an gladius? [VERS. 56.J ; .
(aicut gcriplum esl:) >
Q
' Huxeaniori tuore loqnilur, qnique ad captum
Boalrum aecedat xnaglx, ui cbariiaiem Dei denion- , . ,
airet. El oi discas rem ila eaae; cum priua dlxe- 8 , , 'F.r ,
r i l : lu dtxttra Dei, subjuoxii - Qui interpctlai pro , *). "
noii. Quod ci famillarem cum Deo germoaem at- .
que aequalttalen) oilenuii.
< " .
Quia propler te moriillcamiir lou dle.
" ,
Ne big qnx dicu ruerant, deretictio iadlcarl
pularelur, Propheiam eliam adducit, a qno cx
nullo jaiu lempora I I A T . eadem prxnuntiaia .
eatent.
,
/Egtimati sumiis sicul oveg occi&Ionig.
",
,
Quemadmodum enira, Inquit, lllx dum niaclau, {.
lur, non rcsu-iuot, sic ci nox.
iia
IN EPIST. AD
-,, i i i
.
( ? - ,
, '

\ . .
ROMANOS
N|
V I B * . 37. ( Sed in bii ommous xupmindrnua
propier eum <]ul dilexil DOJ.
Hoc eninivwo unilrailoo dignnm fuerit, nedmn quo.l Tinciraui, aed )itod iis ipsis quibui
ppetiiiiur inxidiix vlciores smuui; irno non solum
vincimus, ted etxupra modum vinclmus.
Vue. 38, 3. Cerlux sum enim, quia neque
;, ,
I -.'''. ', , , I I I U I - . ' . , ncque viia, seque Angeli, nec Principatua,
, , , neqne Virtules, ocque Instautia, neqae futura,
-.-. - neque foriiiiido, neque ahiiudo, neque profundum,
neque crealura alia, pnicrii noa aeparare a cbarilal* Del, quas esl in Cbrislo Jeso Doraino notlra
.
Qald juval prxsenlla, quxque bukce viix 6or *, , ,
-t ; lie quadato necessliudino conjoncta mala s.int,
* effart? Nam i l quis etiani res fuioras, vlrtutuquo
, ; ' , dixeril; res quidem teluxi moricin cl viiain ; Yi
, , lulci vero, Angelo ei Arcbangelox oranetiiqae
coeicstem illara creaturam; exigna mibi hxc o m , nia sunt, si ad cbariiatem Clirisli courerantar.
, - Neque enlm, elti qais inorlem l l l a r a fuioram el
, : imniorlalem commineiur, ul a Christo discedam,
; neque U xiUra finc earenlem pollicealur, acquie , Kercm prorius. Et quid regei terne dixero, quanI 1 , doqiiidem, q o a n i T l i angelos mibi, univenasquri
. tir-ii virtuics; quamvii cuncia >eu prxieniia, eeu
oix futura, objiclas, omnia simul, l n r o qux in lerra,
, i i n i i qus in ctelis exsislunt, ad ejus amorein le tn .
nuixsiroa suot? Deindc lanquatn ea non unkcrenl
ad expriiiiciiilum iiigenlem illum aroorem uum, postquam alia runum, nec tninnra snbj.-i-ii. a i l :
Stami crtatur* .
. 9.
CAP. IX.
Vu8. I , i . Vomateo. aolem dico in Cliriaio,

non mealior : leuimonium toibi perbibenie couscienlia nira in Spiritu xaticio : quoniani irielilia
tnibi magna exi ei coiitinaui dolor conli meo.
Do magnii tilmirum locuinrus, quxque proptcr
altiiudiucro ipcrcdibilia vldercnlur, idcitco jiisjuraodurn prxinisil.
;
Vcas. 3, 4. < Opiabani tuim ego analbema r s s e
s Chrislo pro frairibus roeis, qui cognatl
-.i , ; .
tnei secondum carnem, qui suoi Uraeliix. >
' Aique aliera hxc esi dcmnnitralio, aimlli* ea;-5 8 ruin qu pra?cessere. Hac eniru oslendii quaalo
. ; .'- erga Cbrixtum amore arderei. Qui vero islud
{ ; ; , : D caiitaui accipe.35 Ouia Judxi Oeuiuaccu'. , , xando muRgabani ejectot xe ac dehom-glaios esse,
- , - cum digni hiisvm vocari fllii Oei, ilbique da(a
; 4, - eucl lex ; cum Di'.um antc omaex rognoTisxent;
. ; , curo laota i.i gloria poiiii, m orben univer , , lum cokmlo Deum anlevertittcnl; cum piomissa
ipsl acceplsxcDl, ex IHis paliibua proguaii, qui
, Str - t i amicl fjua fuerum, ei (quod cxteriK prxstabillui
' , - - esi) Cliriill ipsinx parculcs exxliierant: nani boc
44 ' ligniQcat, ubi a i l : Ex ouious CAruiui iteuniam
k .* - ..-.-, . , carnem; in ipiorum vero tocuin etse imroduciot
(kov , , :.. ex gertlibus, qni nullatentis euro noratu.
, - Quia crgo rjuatnodi scrnionibus Dcum criinina / ilvai ; - baniur, liis Paulus auditis, tgviVfM tMtv\> .
" , , ,
4
upila .

, .
515
Ml
!)d dctribi, rogabai ut analbema fierol, alqua t 4 M w u i H ol tlc , r/(.oo
glorla
! conscquuulur illi qui )n Cbrisium ( ),
tredunl, necnon ab apoiloloruDi cccla excide- .
fei (non cniin eb amore Cbriiti), ut landem lltt u
blaspbemia lempeiarent.
" ' , ,
Qnornm adopiio, et glorta, et teeiamenia, et
XX.
' , , legislaiio, ci obsei|uium, el promissa.
*
.
"
Pt-riude ac si dlcerci : quidem er volebal
salvoa fleri, iilquf palaro frcii ex iis qoas nte , '
geesil, quxquc pairavil Christim. qai ei illis, in- , \ '
qiiit, sectindum carnem luit. Ip..: vero improbllalc '
.
ua muniflccnliam priir.ul ableganinl.
*Uv ol , -
Ytns. . Quorum palres, el i qtiibiu CbrUltis
aecunduro cornem, qul est snper otunia benedictua , ;
. ".
Deus in aaecula. .
TameUi alii blntpbemanl, iiquit, noa anliin qui , , '
bn* aivana illiua perspecta , apprime clare- ,
que noviiiiiii euin non blaspbemia, aed laruie cl , . "
gloria dignuin esae. Insimnl noa quoque tlivinuiu ,
quoddain allud myslcrium edo:t: puta eunidem ,
qui ..,.: carnem geniiua esl, ipsuai esso .
Deuro qni snper omnia rislslil.
; .
Vxas. -9. Non auiein quaal ficideril verbum
Dei. Non rniu) omne qut ex Hrael aunt, ii snnl ,
Ixrael : ncque qui lemen stini Abrabar, omnesflHl: '
" ,
aed in leaac vocabimr libi aemen. Id ei, nonqui
lilii rarnis, hl r.lii Del; aed qul fllii (unl pronilt- , ,
xionis. a-giimantur in trmine. Promitiionis enim .
Terbwn boe exl: Secundum boc lempue veaiam, fAp
<. .

>,.
.1
.l " r i j l .
, u
~

- erii Sarae flliua.
.
Ctim iia rex aciiderint, Inquit, haud prorsui
, ,
operoxum csi oitendere, ralam iieiiie promiHiio- ,
nem. Qninam ergopromissio cunsiiiii ? Uens dixii > ; , 5
Rtmini luo dibo terram hauc". Qenlea porro voca- . ccn

iit s.:mcn Abrahx. Al undenam id manirnxtum llt .
ex boc uliqne ipiiui rexponto : I * liaac wabiiur ; , '>- , ,
\0>)itai
libi ttmtn ". Iloc eai, alcul Itaac cum ex pronit- . '
sione gcnims essct, genulnus exatilil Olius, iia g.<- . '
iiuinum Abrab semen appellalum illutl faerll .
quod per promiatienem nalum xlt.
V X M . tO-13. Non tolum aulem illa, sed ei
, "
Rebrcca cx imr concubitu habent el Ixaae patria ( I I xiosirl. Cura enim nondum nali ciscnl, aul ali- ^ ,, (
quid bnni cgissoiit anl mali (irt aerundnin eletlio- ' . ),
min proposiinm OcH rnanerel), non nperlbns, . ' .
srd cx vocaute dictum csl ei : Quia major serviel , '
minon. Sicnt scriplmn eat: Jacob dilexl, F.snu
, .
aiitem odl habui.
T( , , xl , Cur miraris, inquii, ex Judxi* bo* quldem nunc
galvos fiiisse. non atilcro lllox? Idcin 3 6 luippo , ( ,
gex.um dlira cnm patriarchis ruixge observare l i -
ceal; imo non solam cam palriarchie, ted eicarn ,
ipaiimet IiraelUii. Quanquaro enim coniniune . ,
" Gen. , 7. '. Gcn. , 12.

() Jn maig.
.
" i7ec <r /#enc comligiiu aii.
E P I S T .
I , I R
nWotiivMV , , (3 .
, i i \ ,
.
*:*# .
,
U , ( , ,
\ ,
/ liiav ((
; - . ,
,
"
ohlav ., '
, .
&; " txtlvot ;, !
.
! ; ,
.
' ' .
> ' 8 *
.
, , , (
| , ' \ '. .
,
.
" , ,
.
, 4 , \ , 8; % .
.
" 8 , 8-/ .
- ;
; " ,
;
, ( ;
| 8 ,
, 8 ; , 8 81
,
. ,
' ,-" -, , irffj ,..-./ .
I
; , .
81 ,
,

, '
i x n ,

" l a . t, ; Bom. , 57.
ROMAIfOS.
oniniuui paccttuin c a l i i quldera tniicricordl.iai

coniecuU wnt, 111 auitm ncquaqaaax. Quotl el In
i l l i i quibus iiiOiclaa poana* fuerant, oon iwmo agnuveril.Ex iEgypiiii cnlm alll icrvaU I U D I , alil vrro posnaidedrre. Ad hirc. prauerJudajns.populum Toeavil
qni no n eral populu; nec omnea Judaeot eodoiu
honore dignoi voluit. Naro roliquix lantum aata
facla> .; " . Hit iiaque orouibua, quaa ardua
didlciliaqne sunl, in nieiliuiii prolalis, totailoiem
Undero iubjir.il. Otm vcro horuai tolutio e&( aiai
qood ex nperibai, non ex flde; quodqnc juatitixm
XM Ignoranlet, qucsierinl eiitoi ilaluere. Eccur
vro in uniai aoibages aadilorem ddutliT u l i que al Jodjfos in bunc fere tnoJurn altoquerdur :
Qui lot quxilionea movetu, aoc culquam eanim
aolTetida: parea eslia, quintm devocaiiooegoniioaa
nego*i nobis facesullaT quiudo cauoaru qnoqao
nossimnt afferre. cor illi talri flanl. voa auUai
uicitlcrtii. Uuaj vera L&laT Quod illi crediderunt;
Toa autom per opera Irgie iu lapidem offendiatla.
Vcas. 11. Quid rrgtt diceuini ? Nuni|utd (aiqaitaa
apud Oeum Abiii I
Igilor neqoe erga .-, neque erga Judxoa mjuaius eat.
TEB. 13. lfoyl fnim dieii : Miscrebor coJus mluieor; d miscricordiam prxiiubo cttjus
tnisercor.
1.. : e a l srire, Moyiet, loquil, qni int
cleinriuia .; d boc inilii Inium rrdtm. i!i
...-.. -., crat id cognotcero, tnollo minua
iri fueni.
\ ... - , 17. Igilur non vnlcnlh, ntqac rurrenlia, oed mitcreniis etl Pei. LNcu eniin Scriplura t'baraoui : 0 'a in b.vc iptam tXOltiiVl te,
ui ...... :,:.., iole -u nieam, et m ann.niielar nomen meum In utii>era lerra.
Injedo medio, objactionem alleraro aubjuagii.
Vn.i. 18-11. Ergo cujtii \uli miacrelvr, cl
quom vuli indtirat Dicis iuque mibl: Quld a-lbuc querilar? Tolunlall eniiu P ] O I quis reaittilT
bo.no, lu quis es qui rotpoudeas Doo ? Nnnquid
dirit Ofro'nium ei qui e Hniii : Quid mc .
sieT Atit non habet poieiutem liguiut Iniici eadero
matta faccre aliud vai in lionorem , aliud vero
in conUinicliam 7
Aliam nirsum exceptioiicm afferi, qtueaudilnmB
ex a d T e r a o in difficullaluin lurbam adducal. Nec
cam
.nin aolrii, ed illl dunliial olislrnil,
dicendo : T qwi, Aewa, ei mpendtat Dto
boc ekl, qni coutradicat.
Vaas. 11,13. Si a o i c m Den T O I C I U osiendern
iram, el n o t a m lacere po(t>nliam tuam, saadnuit
in inulia palienlla V J iras apta in interilum ; et
oetenderet dlviliai gloria; sna; ia> v a e a miaericordix.
Hnjtls effjil ejasmodi sensus st. Va iras erai
Pharao, sivo birao qul darilia aua Iraouarlia
u
520
619
aucemieral. Cuui enim roultam ergo se Dei patien- * . 3 ;
liam -1 -.-.,
experlus essel, nibilo melior fa- ; , '
dus >'si, ted incorreciui mansit. 3 7 Ouamobrem :. ,
nonmoilocum vas irx appcllavit, sed eiiam apttim ;
ad inieriium, boc csi ita comparatum a selpso, , xa\ '
euoquo vitio. Deus cnlm nihil quidquam omisit 6 ; \
eorum qux ad cnieiidiiionem illius coiiferrenl. ixtlvou ;
Mbil qaoque Ipse vicisaiiu non admisll, quo non ,
aibi intcrilum crraret, omniqne se venia privarel. ;, ' ; ;,
Dene aulem, lamelsi bxc novcral, mulla illum , ;
pntieiiiia lusiiuuii, cuin TPIICI Ipsum ad p<eniien- . , '
liara adducere. Nisi enim boc voluUset, landiu u l i - . ' 1 ;
qtie illuiu tulisstl. Quuniam vcro ea Dei pa- , '
llculla uli voluil, ul puemleiilix darel operam, , ac ipsc ira digimm eonipararll; illn Deue usus esl ; ; ad correclionem aliorum : IU ut pcr infliclae cideru * ; , '
pcriiai etiidiosiorea alios inuiU facerei, et pet .
illum poieniiam suaru ostenderet.
* ;
< .i- prxparavil In gloriain. [Vcas. 24.] QUOB et
vocavil, non tolum cx Judxis, ecd eliam ex gen- , , .
libus.
' , ,
Qnonlam Judxl gcniilibus exprobrabani, quod
; , ; ;
graiia essenl Tocali, eisque pndorcm lacallendam
ducebanl, eiiepicioneni banc ei invidiam ingonti .';, .
arguincntorum * i dexlruit. Si enlm ea rca Deo ,
gloriam attulil, mullo nugis illis perquoa Dei gloria ' .
cclebrat eet.
; ' -
Vme. 25-27. Slcul el in Osee dicil | Vncabo
noo plcbcm meam, plebem meam, ct non dileciam, , , ,
dilrciam: el erit in Inco, nbi dtctam eit, utw , ^ ;, ;
plebs moa vos, ibi vocabuniur Olii . M M . Isaiai ;, .
aulem claniai pro Israel: Si fuerii numerus flllo- - '
i Israel lanquam arent mariB, rellquix salvx ', , .
.
, Aliundo quoque sennoni fldera astnill, addurlis
.
prnpheiis qui eadcm acserant.

V E K B . ix. 19. Verbuin cniru eoiigiimmans et ablireviani faciei Deu super icrraiu, ei aicul prx- * ,
dixii Iiaias: Niai Dominue Sabaoth rellquissel 1 .
nobis icmco.
,
Circuitione opns non csl, nec labore, inquil,
quo opcribus logix insudelur; ied brevi coinprndio , , ; salus accidet. Talis siquidem est lldes, qux paucis ; .
verbie salutcm nompleeiatur.
.
Sicui Sodouia facii essemus, et sicul Go- D
'
Dinrrha similcx- fuissrmua.
.
,
Istle quoque oettndil paucot illos nequaqoam ex
aelpBls salnirm aibi paraiurox fuixse, niti pluri- , TJ
mam Dcus l>oiiila(cni suani impcnditel.
.
I ,
V. ,-,. 341-32. Quid ergo diceinua ? qud gcmes
qux non seclabanlur Jii.sliiiam, apprehcudciunt '
Jusliitam; jnsiiiiam auietn qux ex ude est: UraH ;,
vero tcctando lcgem jusiiilx, in lcgem
per- . ; ,
veuii. Qnarr.' Quia non ex fidc, scd quati cx ' .
opcribus legis.
Apm!iua bxc solulio ..-. Poslquam enim rx
'
rcbui ipxis demonstraiionem prolulil , dicendo: * drr$( ol >f
Non
omnn, u*i ex hract iuni, hi umt
Itratlitn,
'lrpa';.l, , ouroi ., itcaique ab corum progenitoribtt Jacob ct Esai': , ', ' -
I N EPIST. A D R O M A N O S .
522
^ ab illis rurium qui supp.ic.ie aifectl et qui semit

1* , . faere. nec non ex Ogee el laaia propbeiis, appoai \ V * tiesimaia raponsionem addit. Primum quidem
, \ difflculuiem ampUfical. Nim duo erant, da qaitiua
, , xal * qusstionee agiubanlur; puta quod geatet jusii#6 **. ( oSv ; , tiam obCiouIueDt. et quam non perseqoebaniur
,, oUioiiiisent; el quod Urael justliiam non eesei
slptC , \ *
aaaecuftua, ei ea quan aaseqoi nitereiur, exeidlaf| apf. ol **. xal ui. 3g Qiuenaio ergo isla lolaiio estTTo quidem*
, l u d e inqait, nee jotullam illamqu tege coneniabaiur obtioulait. Nam violaU lege nialed!ctiooi
.
facftas t * abnoxtaa. 1111 vero qui per legem nox iferant. viatn poUorem bane alteram repereruni,
lasliliaai aeilicei qu ex flde.
c ,
t Offendenralenim lapidi otTensionii. (Ysai.83.]
*' Xtoov Sicut seriptatn esl: Ecce pono in Sion lapideat
, , * * offimioAla, et petram tcaiidaii, el qui credii in
oft . >
^
coofundelur.
^^^
Lapidem offentionla et petram icandaii toqvit,
3 - proptor cootiliuta el flnem in qaem coIUnearaxt
illi qol noa credideruni,
9
1 1 0
1 , 0 0
CAP.X.
. .
Viie.l.iFratret, volontai qeidem cordit aiei,

c '*?*\, , \
el
obaecratio ad Deum pro IJlii insalutem.
, 1 .*
Qaooiam illoa magta quem tntea adoriam eral
, *ttpov *( . \ omnia inimicilia aaipiciootiai Collii. Yoluouiem
enlm bie vocal veheraeDt erga desideriutn ct
tOfoticv , <
anoren.
, ,
VEES. 2. iTetUmoelemenim perbibeo illia, food
nBialatSoneai Dei babenl aed non aecnndam
' .
Q acientiaro. t
i /(, ^
Hocquoqueverboiioiiotbil illit gratieealor ct
tatptv fAowtxfev.
unen ini^rapeetivaro aitnnl declarai Illonmi tsa
coutenlioncm.
,
V E R S . 5. c Ignorantea eoitn joetitfam Del et
tf( <|| oam querenica tumere jaatilte Dei non auui
**1 ,
subjeclL
AtUvuatv 6 \ ,
OilendU eos per eonlentiowm magis et prima*
) . U tbctlv, t\\r Idlar toi ambUam, qoatn per ignoranllaiii erraaie* IHiaa
tyovrr*c ^ \ oott ixtC* antem aii. et $u*m cumeMU* $tature palaoi in
vtjt ^ dicat, nec juaUliam illam q * ex Ktge paleretar
1Uav ^ * , autiiitae. Porro proprtam Jastiiiam eoruro vocat,
levûtiv, 4vaixalUpctViv. vei ob id quod necdom legt obaervare po
\ tuerim, v d qood boc opua laborum d adont
\ ^ ,
otsei. Id non de Jadcie aolammodo diclam Atit^
Teraiii etiatn de univerao bomloam geiiere.
, \
V K M . 4 . Finia legia CbrUle, ad jaaiHian
of mraooffn. >
omni crodeati. >
1| ttf, &ixuoeurr(r ot
Qoandoqutdetn j*Miitiam modo aoaiiiiavft; x*
, , patarenl illi qql ex Judda crediderant. banc o
, tt(xvunv \ , quWem babere, illa vero esat privatot; onaro eaao
avaxtf^M&Hoi juatiiiatn mooalraf qoae in iala valat summa et
, ( - capite eontineaior: l ille quidem qiti tam qcu
otv , ( lîxcertv. i fide e$l anplexva & illam qaas per legem
, praleiar impleverU; qui vero eatn floccifoeerit*
, !&( ! )), lau qtjoqae exciderli, Nam ai Cbrislaa flait k g b
, j j , eat ilto proimle qni Cbritlon ooa babel qeaaa*
iAaft,||v^/U0Tttp ^ libet Jttaiitlam lllam balvre vidoamr, a u a n
noulv, , uret* Qai vero Cbrlatom babeat. eiiamtl
9
P A T I O ^ Ci.XCV-
m
584
uon obscrvarjl, lotum nlhilominus accepit. Quera- *] ., .
pdi.iodun. eniiu ii.cdiciuac finis esl sauitas, ille
Ooxfj , \
eliaiu qui sanum facere queat, tamclsi medic \ *, \
artis sii cxpers, tolum lamen tenel. Qtii vero cu> - 2,
rare 11011 novit, quamvis artem colere videatur, * . ;
loto nihilominus excidit prorsus: ita quoque iu *
uegoiio legis et fldei; qqisquis batic babeat, illiui :. ,
finem obiinel; qui autem extra cam fuerit, ab , \
uiraque perinde esi alienue. Ecquid eiiim tex vo- , \ \, , \ . '
Jebal? Ulique justum bominem facere. NulLua au- , ( . '
lem 39banc quivit implere. Hic ilaque eratfloia .
legis; bucque omnia respiciebant; propter hoc omnla Hebant, ium solemuilates, luin sacriflcia,
tum pracepia, calcraquc omnia, uti niniirum justus fieret bomo. ls vero finis Christtis eral per
fldem iitodo pra^lai.tiori.
VEES. 5 , 6 . Moyses enim scribii, quoniam
,
jualitiam, qine ex lege est, qui fecerit homo, . , .
vivei in ea. Qu* aulera ex fide est juslilia, sic , ; .
dicit.
; Asserlioi.es suas toii.pfojiai ex Scnpiuris.
.
Quod aulem ait, bunc habei sensum. Moyses oslen* .
tlil nobie jusliliam quae ex lege esl, qualis fit, et , \,
undc comparelur. Undenam igiiur, nisi universa . ,
adimplendo pracepta ? IIoc vero neiuini possibile ; \ .
fuii.
Ne dixeris in corde tuo: Quis ascendel in toec $ |) , !
lum? id est Cbrislum deducere; [VERS. 6 . ] aut ;
quis descendet in abyssum? boc eat Chrisiutu a ;
roortuis revocare. >
.
Ne dicant Judaei, quonam pacio illi majorein
,
oacti euni justkiam, qui minorem fton repererunl? , ,
Ralionem afferl, cui conlradici non possil; puta C
^,
viam banc altera faciliorem exaiaiere. llla enim . ,
uoiversa prorsu impleri poslolai: jusiitia auiem ^ quae per fidem paratur, verbo solo coofeasionie
aalutem lenet.
Ne igia facilius cooleroplibilem hanc vilemque
,
reddere videatur, observa, qua ratione sermoi.em , \
deip&a ampliGcet. Quemadmoduui viriuti qiiseope- , irfl
ribus iosudet, socordia ndveraaiur, quae labores , , \ dissotaal, olque vtgili aoimo cpus est, ne illi ceda- , . lur: ad bunc moduin quando oportel crede, ralio , \
cmaliones insurguni, quibua meng plurimorum , \ pcriurbaiur ei laedilur, opiuque est generosiori ^, .
siiimo, quo propuleeulur.
Y E E S . 8-il.c Sed quid dicit? Prope est verbumin
' ( ; |&
tuo et in corde tuo : boc est verbiim fidei ,\ || ,
quod pradtcamus. Quia si cenfltearis in oretuo ^ , . ",
Uominum Jesum, et corde tuo credidei is, quod ) , , \ Deus illum susciuvil a morluis, salvus eris. Corde ifj ,
enim creditur ad iusiiliam, el ore lil coiifessio ad , * ;
salulem. Dicii enim Scripiura : Otnnia qui crcdit . * *
in illum non confundeiur.^lNon enim est dislinclio .
Judaei et Graeci.
\ . >
Hoc esl, ros facilis est. Cttm igilur major
* \ .
ait juslilia iidei, eaque miniioc gravis sed ob- , , \ , lenlu (acUit, quin neo alia raiione poasibile sit ft,
jus4ificari; exirenj conturoaciae et conteutionii, , \ (&
(ueril, diuiiaais levibus el facilibus, impo^sibilia

4cDUre.
I N EPIST. A D
525
ROMANOS.
*; - Vidisli sermononi hunc exiguutn non modo salulem aUuHsse, verum eljuslUiam ipsam.
* , .
c Nan* idem Dorainus omnium, dives in omnes
t > ,
3 * qui invocant illum. [VERS. 13.} Omnis enim qoicunque invocaverit nomen Domim aalvus erit.
, .
Quod superiut de Patre dixerat, an Judseorum
, , "
, \ ; \- Deus taniuirr; nonne et geniium? hoc idem eiiam
de Filio ait.
.
VEES. 14, i 5 . c Quomodo ergo inTOcabunt, fo
;
; - quem non crediderunl? aut quomodo redenl si
; , non audierunl? aut quomodo audient aine praedi , * cante?aui quomodo praedicabunt tiisi mittatilur?
aicui 4 0 scriptum esi: Quam tpeciooi pedes evan ,
gelixantiuni bona.
Ktirsum eos privat venia. X}uod asiruii, sermo
, * , - B nem interrogalione peraequens, alque argume.ilum
^ , * clarius facit, huuc locutn per objecla eoruroque eo . * iutionem conflrroando. Hoc auiem obeerves velim.
, , * ar Superius, inqult, propheta dicebat: Omnit qukun , . '* aue innoceverit nomen Domini talvut erit " Alrero
quiepiam forlasse dixerit: qui possint invocare in
; ' quera non credidennit; deiode post hanc objeciio * ; nem iolerrogat e quare non-crediderint. Tum rur . \ suoi exceplio. Poterit utique omnino oggeri ab
; * aliquo : quo auietu paclo credere poinerint, cum
\ , . - non audieriat? staliin gotoiio sequitur : atqui au * ; d.eruiU, inquit.Deinde aliod objficiiur: et qua ra * , lione qoiverinl audire sioe praedicanie.-Cujus ite>nim aolmlo ubjungilur : ac eane quidem prttdi * ,
, - ~ catum illia eat, el liiulti eam ob rem missi fuere
%f
\
^t*
. _
f_ _ ^ llAntlA . 4tttÂMf
H.lU
< H * j t S f k * l i l M <!l
Denuo tanden. opponrtur, uado
hoe mMifeslum
sit
;
"* . ipsos esae qui mUs! fueruni. Qeed mr8um

%\ - solvit propbetae testtmonio-: Quam tpecioti ptde$
, wangelizanitupn bona .Yideiis qua raiione ex pra? ,.* , dicandi moda pnedicalores indigiiet. Circuibani
- eiiim nihil aliud ubiqae nantianles, prteterquam
" , , arcana illi bona, necnon pacem Deum inier el 1
. . lmncs irritam. Quocirca dum nobis Qdem negatis,
;, ", * inquil, non nobis, aed leaia) Tesisliiis. Haec porro
, * , est tola series argumentationis. Salus, iuquil, ab
*. , * invocatione pendet, invocalio a flde, fides ab au, *. dilu, auditus a pra?dicaiione, praedkatio deniqaaa
*- ' , - missione. Missi sunt antem et pracdicaveruni, et
, , prophoia com illis circumibat, deroonstrans eoa,
tpb , D palamque nunliaixs ipaoo osoe quos anie mulla
saecula indicaveraL Manifeelum relinquitur banc
, .
esso aokiin culpam Judorttm, quod oon crediderini.
'' .
YERS. !6. c Sed non omoes obediunt Evangelio.
* , $ ^ Istiae eaioi a i l : Domine, quis credidit audiiui
nostro ?
^;
AUera rursom objeclio: quod ai illi essent, qui
* . . , mrssi, qui a Deo itvissi, omnes prorsus crederc
. oporiebat. Soluiio autem mox subseqoilur, a lesii%/^ ,, , mot>io propheca sampla. Quln et jam oliro, inquii,
^ * hoc praefalus esl haias; imo etmulio ampUus.Vos
* ; / 0 enitn objicilis, non^mnes obcdiviase Evangello :
- *
I.M
Joai , 1.
l s a . L H , 7.
S. JOANNIS DAMASCEM
btaiaa aulcm plm eiiam all. Qult enira, luquil, 'Heato; , . "
<i<] /;
credidii auilaui nosiro "
;
V I . H S . . Ergo fide ex audilu : audilus aulem
. >
per Tcrbuoi Cbriall. >
" ' oi
Quia uullo aon tempore Jrnfcei tigoa quxrcbanl,
, xa\ ,
ipsuiuquc resurrcciiooii aspeeium, idclrco dicil :
alqui ncquaquaai ista pronilxsa erant a propbeta, \ scd tanium oput esse ex audilu credamus. , ' .
El ne exigui morocnli ease videatur cx audile ,
credcrc, bunc ipsuru audiluro aii fierl per vcrbum ilvau
Dei.
VEBS. 18. Scd dico : nunquid non audierunl?
< ; ,
ci quidcni, m ouinem lcrram ciivii souut eoruro, , * 1
el in flnes orbj* icrrae vcrba eorum.
.
. , Objicliur dentm l BI miexl enenl qui prxedicareni, atque ipst prxdicassenl, aBfculuium eia , Antp ., .
fuiasel. Abunde vero solrilur. Alt eniin baudqua- . ,
i|uam enudilum uon fuisse xcrmonem corum. 6
Quod conOrraai iiei um veiuslo lextinionio.
4 1 VEBS- 10. Sed dico: ounquid l-racl non
* " ' ;
COgllOTll?
, xl . Altcra rurtuin objtclio: Quid crgo ; pj quiitan
iili andierunt, ea auiem quat dicebaniur noo peree- , * t x i i
pcrunl, ncc iuieiiexeninl boa ipaoa etxe qai init- ;
lcodi erant
1'riiiuts Moyses dirit : Ego ad emutaiiooem
< ;
voiadducamio oou gunieui} io geuiem inaipieuteu) '^ . ,
in iraui vos luiltam.
ll:ec objecli argumenii tolulio eal. Ex iMiiinonio
. "
veieruiir, inquit, agnogci polcrant : uon aolum , , '
. ,
-,-
quia Jud.ri crediderual, quodque ilil boui ** , '

, ' '
p r a d i c a b a n l qua: p r a u i u i i i i a i a cranl; aed e i i a m

q u l a g e n i i l v s , q u i i u f e r i o r e x f u e r a n t , m a j o r i booora
& hf ctm tvru,
a u c l o a vtdebant. Ubi p o r r o dicll: Ad emulatiantm . ,
adducam in nom Qmitm, Grxicoruiu g e n t o m " " lnnuii. Quid enimGrxciB gemilibusr i n B i p i e u x l u s ? ; ;
quid l i l u i s ?
Vsas. 20. Uaiae aiiietu dicil: lnvenlus B u m a
.
OOD i|ua>rcniibua m e : p a l a m a p p a n i i i i s q u i nie n o n
. *
Loierrogabanl.
Viiu f e c i i , i i i q u i t , C o n l e D d i i q n e ul nibil a d n m , \, braluui cl o b K u r o m d i c t r e i , xed res ob OCUIOB ,
eairox nudae c i a p e r l u ponerel: ila ul potiua eii- , gerel a d i r e p e r i c i i i u m , n i a i i i f o t ? e i palai
,
qucudo. q u a m a l l q u i d e o r u i u qua* ageoiU f o r e u t , Q ^ .
ocruiiare.
Vaa*.
< Ad i s r a e l a u t e m d i c l i : Tota dle e x m c a s a d populum c r e d o n i c o i c i
*
-; /,
coniradiceoieni. a
.
Diem bic v o c a i lempus o m o e q u o prxdieaLalar:
"
manii auleiu expandisae a i i , id eat vocasxe, pellc- - , xat
xissc, a d b o r i a i u m casc.
\ .
CAP. XI
. W.
Vcax. I . 2. Dico ergo : atunquld rcpnlk popn 6 ;
lum SIIIIIII ? alisii! Nam et cgo Israeliia lum ex ec- (\ aiinc Abraliam, de Iriba Donjarein. Non fcpolH ", . i
l)cus plcbcm soam qiiam pracarixil. >
9; - , .
pundi
21.
roaoua
* Ixa. Liii, I .

EPIST. !AD R0MAN05.
555
.nrtiloii. Ail
* * * raodiundnbiUiionis
xlv & ot , amem, Utuetsi paaci svnt qui eenratl frjen.nl, pra , Aabr mitôneai nibiIom.noft sUre* Quamobran noe
*, , . siinpliciter dixil, ptebem faam, sed adjecit, attem
* , frmicmu Utquo aHmus demonstrei neqaaquant
Deatn repulieoe popalam suan, aii : Nam $t eg*
7* *
.
ltraelita $um.
* ! ;
4 An nesciiis in Elia qeid dicil Scripiora: qoetn ' , admodorn inierpelUt Deaan advfrsuro Israd?
. | Y m . 5 . ] Domine,pit>phetas luoa occideruni; alwUoJuvfav* , \ laria lua auffoderanl; * ego rciicla* sam aotiit, et
.
quserunl aoimam neam. >
Objectura solvit ex biaioria, quod bonc in rooArkn I
$ ; , , - dum ponil. Quid porro objiciebaiur? Sic uoa fal#, , i i t , aicbattt, nnivtrouiDqiie populum vana argw ; , mentalione decipis, qui le ipse saWam statois, ct
fwafc , , paucos lecumfQaatnvafia spe nosinflas, impleUtn
, proDiiaeiooe aasereM, exit. umen cuucii percant,
. , aalute ad paucoa derivata. Com Uiia sii objoclio,
* vldeaa qaaeso, qxomodo aolatlonein subjangat,
- quam ex blrtoria coaArtoal llxc anlem et onnia
. , sertuoais illiua ordo alque aeries. Deua non repu , . lil * *unw; t i enim repvlissel, neminen.
ct , . plane eascepisiet. Qood t i vero aliquos soscepU,
Km , haad penilut repulil. Mox aeqaitarobieclio. Atqui,
* iiiqttiuni, si omnts repiilU, omnes uliqoo
* . , atceplt. Tmn deinde ooIulio.Nequaqnani,4S *:
Nam el tempore Eli in aeptem milKbus homioom
cônaliiU ialua. Sed et nnne qnoque molii aunlqni
; xol (.
W ai igBoratls, boe pUne) aririftwin non eai, qaando ncqne ei propheia illo, lalii ae
t , tvjsdveriU
' ; C V n a . 4 , 5. t Sed dicil IUI dhrinnn rcspon ^ , - anm ? Reliqni aibi sopteoi millia vSroruin, qul non
*, ) turvaTerant genua anie Baal. Sie ergo et in boe
letnpofa reliqaiae iecvndan eSectionem graiiae tol * .
vae faclie aunt.
Ne dicorenl: quid ?ero istbasc ad argumenloin
, ;
* JL|t^ . fitcaena? recle oranino, inquil. Exbtnc enin ot4eiv
, iilttr, Oena semper r^rvare aolilum eoa qui digni
. * t W i n i , qtraniumvla ad geniem omnem lau protimxak kr rvr ' ^ aiatio t i i . Qnodrea addit: SU tHam rx itto prmtlattoc . * tenii ieiafoti relienlm $ehw /kerxnf, * eii, - etionim .. Qain el exinde quoddam alind olgnificat, niminim gratiam peregriniim aliqoid non
, * *
esae, neque retn novan; sed per eam seplcmmiUia
virorum salvos factoe fuiase.
,
YEIS. 6. c Si auiem graiia, jam non ex operi*
& , t
bus. Alioquin gralia jaro non esl graiia.

Rursuro etiani cx boc capile Jadaeoa nec veaia
. , , , dignos censet. Non enlro, inqaic, poiesiis dieere;
, , - Propbetae quidetn noe vocaront, ipae quoque ret
2 * ! - clamabanl, imo ipsa aemolatio aat idonea fuit ad
. , , noe pelliciendqni; verum qu* pnecipiebantiir,
, , * graviora eraul. Non, inquit, baec poteatis canaari.
, - Nam quo paclo boc a vobis Dcoi cxegiwd,
.
quando graliam saam pcr iHttd ipnni obnmbrafnis eral?
t ; , Yna. 7. c Quid, ergo qaod qoarêbai Imd, haa
.
non eol cotuecnliu. %
D
WI
S, JOANfllS DAMASCENI
5
Propfftr incredulilalem vuleliccl. I.oc enijp el/A fqfeAsi ? \ *
. sequentibus iiemm eviciU
.
c Electio auiem cqnsecula est. Caeteri vero exc * ol \ cacali siml; |VBRS. 8-1 sicut scripliiui est.
, . t
Electio jusiiiiam ronsecula est, obediendo
, } .
lidei.
4 Dcdit illis Deus spirilum compunctiouis.
.
Compunciionem dicit, affectionern et nequiliam <% \ \
lcgi adversam. guando vero audie, dedit, el Iredi- > , , \ ,
di/, ne qugeso ejiismodi vocem accipias, ac si in Id , . , ,
Deus illos impclial, sed pro eodem ac, permisil, * \ , , .
sivil.
c ,,
Oculos ui non videanl, et aures ul non audiani,
, ,
usquc in liodiernum diem. >
,
Quoniam illi clauserui.1 oculoe, el aure* obturaverunt, secuodum eflaluni .Isaiae, neque videre, \ , ' ,,
neque audire voluerunl, ejug rei gratia permisit , ,
eos ambularc secundum siudia cordis ipsorum. Ad *bonum quippe nolenles ei invfaos iraherc, boc fuc- .
ril liberum eis arbitrium adimere.
, .
YERS. 9,10. David dicit: Fiat mensa in
\ 6\
laqueum. et in caplionem el in rciributioiicm i l - , . , \ )is et in sraiidalun.. Obacureniur ocuii eoruu. ne , \
v.deant.
.

Oslendit boc ipsum quod oculo clauserinl, ir*
causa fuisse ut poenas darent. Mensam quippo ,
eomin fieri in laqueutn, idem eal atque omnem < , ..
ipsorum felicilalcm immutari. Quam juste autem . " >
ira divina efferbueril, bis verbieedocet: Ei in rc- ,,
tribulioHem illit.
.
' .
4 3 * dorsum eorum scmper incurva.
" Continuationem uhionis declarat. Ncntie enira
ni!sericordiani ante cunsequeniur, quam pcenileu- , \
.
tiam agendo lideoi suscipiaiu.
c , , ;
VERS. i f . Dico ergo: nuiiquid offenderunl ui
.
tauerenl? Absit.
) , \
a!ai.i.laf.bus eorum iragico more propaialis,
pftsiquani item oslcndU magjiiiudine casus, lu.ii >, \ >, xaV
r
bi.mi illos dejectos esse, . omn. spe deslitulos; ,
ne saluiem penilus abjicianl, vide quotn.odo jacen- , * ,
"Exrcucar , , -^
les eolelur et adborletur. Ubi porro ajt: Ogen4e
.
^ -i
runt ut caderenl, addendum est, in perpeiuum. Sic
enait exiguan. hanc consoiaiionem accipienles , \ ,
pffinilentia forsan resipiscerenl. Quaj quidem di* , \ '
cerc aniai; ciim alioqui hoe uoii iia evencril, D .
proptcr perlinaciam meuiis ipsorum.
.
Sed iiiorum deliclo salus eslgenlibus, ut illos
. >
viiiQlcniur.
, *
Tamclsi ea noo est reruui natura, in hunc lamen
, ,
moduii. ioquitur, ui ingentem ipsorum, ul aiebam,
.
,
casum et abjeciioneni consoletur. Nequaquam enim
ideo Judaei offenderuni, u( genles salvi fierent: eed , * \, ^
tiua ilti fuerum increduli, geniibus pr^dicaium . ,
esi. Nain oportebat, ut illi prius inlrarenl, tum . \ tx
^
*fa
* 1
deinde genles. idque observanduin venit ex para- * *

bolis nuas aposlolis Dominus narrabat, dum ileui
prxripicbai ut irent poiius ad oves qux perierant , &
cooias lsrael . Dicendo namque potius, declara- , , ^*,
^Haub. xv. U.
I e t i v
533
INEPIST.
. ,

. ;
iftilffoSirai .
,
,
; . *
\ ;, , t l
, \ .
, ,
;
ROMANOS.
534
bai debuisee primuni illos intrarc, tom isioe

deinde. Quin et hoc Pau.i ad Judaeos pronunlialum, nibilominus senlenltam illam flnnnu Quodnam
porro )6tud esl ? Vobis oporlebat primum loqui ver*
bum Dei .
VERS. 4 2 * 1 5 . c QModst delicUim corum diviiiat
lUDt mundi, et diminulio eoriim divilia geiitimn,
quanto magis plenttudo eorum ? vobis autem dico
gentibus. Quandhi quidetn ego sum genlium Apostolus, roinislerium mtum honorificabo; si quomodo ad amulationera provocem carnem meam, ct
ealvos faciam aliquos ex iilis. Si eiiini amissio
eorum reconcilialio est mundi, qux assuinplio,
Jiisi vita cx niorluis ?
Socundum sensum, quem pracdixil, cujus niniH

rani ilnis esi ul consolalionem aiTerat, bxc loca
juvat enarrarc.
YERB. 16, 17. c Quod si delibatio sancia esl; et
massa : ct si radix sancia, et ranii. Quod si aliqui
ex rarois fracti sunt; tu autem qui oleaster eseee;
insertuses hi tllis^ >
Delibalioncm seu primUiaa vocat, Abrabamum
palriarcbas.
c socius radicis et pingrjedinig olivaa factos
,
, ^ * es [YEas. 18-40J, noli gloriari advereus ratnoo.
, 0 , ' Quod si.gloriartB* non iu radicem ponas, sedradit
. 5 , - te. Dices ergo : fracli sunt ranil tit ege insera*.
. * | . ifi Benei propltr increduHuteia* frac^ sum. Tu aaiem flde stsa.
,
<^**, ,
lSe fomrt potUbac audieii&, contru notutumi
, , - minus babuisse genliles exislimes prae Uraelilia;
, - idcirco td\ec\i Sociut radicitet pwguoiimi faetus
,
al ostenderet ejusdeni jllos vitagenerie.el sao>
.
ctiiatis comorles ease*
, ?.
44 * ôli aUum aapere, aed lime. [YERS. 4 1 - 2 3 ^ J
* /, - Si enira Dena naUiralibos ramia non pepercit, no
. . iorte nec Ubi parcat. Yido ergo boniiatem el eeVe*
, * , rilatem Dei. eos quidem qui ceciderurti, sc, - \ - veritas : in te aulem, boniias Dei, ei permanseris
. , in boniiate; alioquin et ( exciderii. Sed el illi, si
. - nop permanserint in increduliuie, insereoiur.
. >
Potens est enira Ueus iieruro ioserere Ulos.
Vide Pauli saptenliam, quomodo ulriusque qu
^ *
. coAvenienlia suot adbibeal. Judaîs enitn, qui ceci ' derant, ei ingen,i casu jacebant,roagiiumsulamor
, - inspirat, nec sinit eos in desperalionem labi. Gen - tiHJbua vero qui fidem susceperunt,ornatique do<, , ' - jiis el graiiis sunt, limorem inculit, ne propter ea
. , bona, quibus abunde ornati suni, in superbiaoi
.
elali, gratia excidant.
YERS. 24-27. c Nam si lu ex naturati excisus es
, \ . - oleastro, et contra Daturaro inserius es ln bonam
, - oiivam, qiianto magis ii qui aecundum natoram,
% . , meerentur guae olivse. Nolo enim vos ignoi-^tca*
, , Ire8,my8tertum boc (ut non eitis vobii ipgix ga , pientes), quia caecitas ex parle cofiugit in larael,
, donec pleniludo geniium intraret; el gic mms
* , , \
.
, \ *
: , \ .
, ,
.
.
Aet. xin, 45.
535
S. JOANNiS DAMASCENI
536
I m e l fct, ilcut icripium est: Veniel || - o l W * ,

Rion, qui oripial, avertet iropieUlem a Jacob. Et ,
boc Ulis a me iegtan*utuin: cum absiulero peecau * , '
conim.
' ^' . t
Quando aedieria, uemndum naturam. et co/tira
*, ,,
nafttratH, cavegia ne imnotaoi banc ipKorom eeeo ,
naturaro dicaa: sed hisce vocabulis, tum id quod , \ , ,
vemimi.e et consetitanenm eat, tutn rureum quod * .
diaMntaneaai, aignfficaiar. lHatora quippo , \
flonl bona vel mala aed mentia duntaiat iodu*
.
ctione et proposito.
VEBS. 28, 29. c Secundaro Evangelium mtm
c , *
inimici propter TOS ; aecunduui aleclionein autem, , amici propier patrea. Sioe pcenileatia eaim lunt \
dona et vocaiio Dei.
.
Eo quod vocaii gitig, contentiogioreg morosiorea
qtie facli itli eunt. At vero Deua haudquaquatn .
vocatioiieDi eonim execidit, ged praestolatar dum ,
omnes, qui ex genlibiu tunt, ingresai fuerint, , , inncqoe ilii landem venienl.
.
Tias. 30-52. tSicaienim vos aliqaando non cre " ,
didisiia Deo, nunc autem miscricordiam conseculi ^ ,
tatig propler incredulitatem iliorum : ila et isti , ttuoc BOQ erediderant in veMrao. roiwricordiaro, . (. ut ei Spsi oonc inUericordiaiu conacqtjanlur. Con- , . %
duait eoim Deu* omiiea in increduliuie, ul om misercretur.
,
Oileodii eoa qni ex gentiboa *, prlmum faiase
vocalos, quemadioodutii el EvangeHi parabola an- ^ ^
nuii de duobus pueris, quibus paler dixeral: Vade , tdr
tn agrum .
C .
Sicul en.a lltud : Tradidit eoa 1 pauicnu
, .
igntminia* , et illud etiatn : Bxcmcavii mente* in- , * ta ,
fidtiium , ad Deum referlur a Scriptura, eo quod ,
ipse uoumqaeiuque ainai agere, nec iu.pedial .
propter arblirii tibertatem : sic ei in hoc loco io- * *
teUexerim verbura islud conclusit, pro eodem ac , #
malediciione conalrinxit ne evaderenl. Quocirca .
iiiiklelitatera esae mali causam gtatuit.
"
45 Vsftg. 33. c 0 atliludo divil.aram gapientia
ei scieniiae Dei t quaoi incomprebenaibilia auat ]u- . >
dicla ejusl
, *
Nou lolam ealni eomprebendi poesanl, aed
.
DC ea riraari fas eat.
.
irapervesl.gale* vta ejus l
Hoc egi, promisgionet .
D , at .
;
VERS. 34* c Qtiis enim cogooTil gensuro
9
1 1
,e
..! ?
Nec ego, inqait, qui sum magigier, omma repert,
sed attquam pariem duniaxat. fpse giquidem perspicuc novit qu sua anut.
Aul quis comiliarius ejits fuil?
^
Id qtiod ait, ejusmodi sensuni babet. Qtiod adeo
sapiena est, boc ab aiio quopiam accepil, sed
ipse fons eal bonoruro.
YEftg. 35. c Aat qais prior dedit illi, et retrttaatur m\t >
" latlb. xxr, 2
1 1
Itom.), 26
I I Cor. , 4
, , , ,

,
" ;
*0 ) ,
* ,
.
c ,
;
537
I N EPIST. A D ROMANOS.
&38
, , * - Qam nobia largilug c*t, inqaii, h*c noa dedil ttm

ab altero muluaiua e*sei, aed de auo copiose fodil.
, , *
, * - *Nec coiqaam rtddeiids grali reua eot. tanqaam
* ab eo aliquid acceperic; aed ipse per onoia io
benetkiis prior t)$L
.
" . * ,
VEJLS. 5 6 . c Quoaiam t\ ipso el ptr ipwre. ei f*
ipgo auni oiuala.
, , .
Ipse adiaveftil, Ipte fecii, ipee eontinei el roD *, ' sorvai. Etanim divea eal, nec opus babel acciper*
. . . ab aJio. Sapient eal, nec conilliario indigei. Ei quid
; ai#, eonsiliariot nutlag quisquan nosse poleat
. * quvB Ipsiua sunt, oed ipse solua ei divea ci sa*.
pieu cei.
, *.
Ipsi glorfa a&cuta. Amen. t
" ,
Quando aliqaid magnuin, fiovatn el incoDiuelura
! * & proaaiuiat, a Dei gloria admirabtindti* oratiotiom
! , tenuinat. Id quod el de Filio loqaeti iccit. lllie
, , eniin fai admiralioaera rapUa, idem ac ialie ad*
, kx\ 0* jeclt. Ex qu&ui CMTUIU* tecuninm carntm, quiert
. .
axptr 0 bemdictus tn tmcula. Amen .
0
. I .
CAP. XII.
, , . #

, ,
,
, * *
,
.
TERS. 1. c. Obsecro itaquo vos, fratreo per misericordiam Oeu

Poatquam do Del bamanilalo et clementia moUis
diaaeniit, oatenaa illiug inexplicabili solliciludine,
ad adlioitatiotteni (raosit, divinae miicciconlUB
nodea cxpooena, quibua salvi tactl suot. Velmlial
qula eam qui magob beneflciisaaclus egl, volena
iafleciere, bcneitclorem iprani wppiicem adC ducal.
,
Ul exbibeails corpora veatra boailam vUenlcm,
, .
ianeiam, Deo placeoiem.
No quis exisliinarel, ipsum docere corpora essa
" ,
&. immoUrida, tlatim addidit, vivcntem. Qua vero ra; , tionehoelia tWerii ease queal! Si nihil pravuia
-fl , corpus adrailtal: ai malum oculu* non aspiciat:
, . ai lingua lurpe nihii effulial: ei nibil iniqui manua
langal. Hoc modo bolocaaslamofferlur.
.
Non ait, facialis, aed ixkibtaih. ae ai dicerat:
!*, , ,
- * nibil vobig commune sii deincepa cum falis.
. giquidem locaatlg alteri. Qtii membra laa ad bel.ua
, , cum diabolo geroodum, atqueadtorribile isludprae} , liaro praebuiali, ioquit, ne ea deirabaa velim ad
vileg nulliagque momenti operag.
.
48 Vivtnttm, ut digiinguaiar a Judaica, quaa
, , ,
, - macutig aalnialibag peragebatar. Poslbxc ait,
, . rationabiUm, quo aecernai eam ab illa rationta.
, experte, quae pecudlbug con^tabal. Anlo omnla
vero gobrietatem el roodegiiara dixit, quse veluli
^
baaie qusedam fuadaroentunoqoe tit reliquarum
D
Tirtuium.
c . >
* ,
, ,
.
,
n
Riix,
t Ralionabilc otoequiam vealrani.

RationotiU vocat obsequium, miniaUriam apiriluale, el converaationem qcue gil gecundam Deum,
quae oibil corporoom adtnillal.
VBOS* i . c El nolUe cooformari huic MOCUIO, ied
39
SiO
reforroaDiiii. renovationejMnsns vealri: ul probetis ,

quae eit volunlaa Dei boiia, beneplacons et per- < ,
fecia.
- \ .
Ne le ipae effingas ad normaro praescntis v i l * .
, ;
Nititl enira in ea eai quod perroanens ac dura- .
bile sit.
^.
YERS. 3 . f Dico enim per gratiam Dei, quaedata
c
csl u.ibi, oiniiibus qui aunt inler voe, non plus , \ ,
aapere quam oporient sapere.
' : . >
Cum superius dixerit : ObHpro 90$ per mterir
,
cordiam D'i; hic rursum ait, . graiiain* Eosqae , , %dh
indesineiUer ad memoriara revocat beneficiortiuj . Dei, ut magis ac magis gratum illis animmu in- , .
spiret. Hoc porro toto capile de humiliiale Jo- .
quitur.
Sed sapcre ad eobrielatem.
'
f .
b eei verboruin istQrum eeBsue., Inlelligeniiara
" ,
j^cepimus, non til ea ad inaolentiam uUiW^ %$4 , * '
*d modesliam l sobrietaten).
.
Hoc eat, eobria et aana meote yaler*.
\ ,
dicilur , ab eo quod .
sana mens babeatur.
c Unicmque sicut Deus divieit mensuram-fldei.
, t
Fidei noroine donuro signiflcat. Cum v*ro dicit
*.
Deum divisitse, consolalur eum qui mlmis acce- ; ,
perh, aique il.ura qui majua obiiauit, compeacit.
iNam si Deua divisil, nec Uw id tirttUe libi pafa- , -*
verie, quid intumcscisT
;
YERS. 4, 5 . c Nani aicut in uno corpore nraltt
^ \ membra baberous , omnia aafem mea&ra nom Q ,
cumdein actum habeni, ila niuhi iinum ebrpin \

eumus in Chrieto; ainguli autera allei' alieriu* , . *
luenibia.
, ,
Undenaui superbis? Inquit: aut quare rursum
alius seipsuin vilioris faciat? Nonne corpue unum ; \
omncs sumue, sive magni, eive parvi ? Quando , \ , \ ; "
igilur unum quid in suroma eumus, el aller alte- , \ , | |
riue membra : cur lua le insolentia separas ? eur ; ;
te pudel fratris? Quemadmodam ille tuum egt " , .
membrum, sic et tti illius.
c ;
VBR8. 6 , 8 . c HabeiUes igitur donationes secuin
dum graliam qiias data esi nobis, differentee, atve , propheiiam eecandum rationem fidel; afive qui mi- ,
o.strat in minittrando; 8ive qui docet in doetriaa; , $ , D .
aive qui eihoruutr in exbortando. >
' , Vulteoe deiiicep atudiosiorea reddere, ostendens slbi auclores fuisse uti magis aul minus ao
Ciperent. Quocirca ait, secundxm rationem fidei. . , xara r i j r
Ilaec eniin a Deo quoque concessa aseerit. Ut cum .
dlcebal, unicuique ticut Deu$ divisit menturam /! ,
dei. Ab ipsis lamcn initia quoque 47 pr&slari aii, . \ *
, ^.
ukdesidea ei remiseos excitet.
c ' ,
c Qtii tribuil, fn simplicilate: qui praeest in
aolliciludine, qui misereiur in hilaritate. IVaae. !.
9-11.] Dileciio sine simulalione. Odienles mahim: . , ,
adbaerenles bono. Cbariiale fratcrnilatis invicem . *
Oigentes : Hanore invicem praeveniciUee: solliti- * 4
* .
tadine non pigri: spiritu ferventea.
. '
Oslendii nuiil prodewe virlutem, nisi eonve1
IR KPSIT. AD ROMANOS.
542
^ . ' n.cirti modo paretur. VJesi quomodo ubique in , , tefiios vlrtulum gradua poalulat. ISon solutn enim
, * , , dixtt, tributis, sed eliaro largiler el copiose :
, , , neque pneesee tanldni, sed cum sollicitudine;
, * , , - nequc misereroini, sod cuin hilaritale : ncquc rur * , * suro bonorale, sed bonore praven.iu : neque dili* , , , gite, aed sine ein.ulai.one : i.cque auttinete a ma., , * , , lie, aed odio br.bete : tieque bona seciamini, eed
* , , adbanrete illis : neqoe diligite, gftd ardenli cbari * ^ , taie : neque sludiosi sitis, sed et sine desidta;
.
nec demnm ut spiritum babealie, sed spinlu lervcntes sitie. Ubi enim islhaec omnia nuae modo
recensita sunt habueris, spiritum aUMbes tibi.
, 'Sibi quippe ipsi tribuit; sibi ipsi prajest.
, \ Praeslabile quippc esl ul nibil ille suspicotur
. u
, i i i gians. Nam quia nibil
; . ,
inrpe adeo videtur bomtoibus atque ab aliis acci , pere, nisi eximia hilaritate suspicionem illam re- , \ raoveris, ostenderisque te poius accipcre quam
, , dare, dejicies magis accipienlem, quain erigee.
. Ecquis enin. regnum accipiendo moeslus sil? quis
; Iristis maneat, qui peccatorum condonationem
.;
consequatur?
, , , .
\
Non dixil, abslincnles, sed, odio habcnte*, id. , ' * qne non aimpliciler, aed vehemenll odio. wam
0 * , praepoaiiio apud Aposiolum intensionem et
\ , \ - veliemeniiam ut plurimum designat, veluii
doxlar. \ \ , et , el . Nam
, , qiiia raulli lametsi mala uon arguni, eorum lamen
\ , deeiderio leneniur; ille perinde viilt. tnundam
\ .
esse cogilalionem, atqae inimiciliara el odium
adversas malum exerc^ri.
^, ,
Nor* eoltiai ail ftcientfB, vefum et iia affecti
* , . animo. Odod declaratit pracipifetido uf congfMi , flarentur. Sic quoque Deus virum idulieH copu - <$4* - lans, aiebat: Et adhmrebit uzori $U<B "
W.
" \
Quando de extrarrels loquilur, a i i : Si fieri po .. "\ test, inquit, quantum in vobia eat, cum omiiibtis
, hominibus pacero bafcle. Quando arjtem de do. , , , (* meslicis fldei: per fralemaih, inquit, dilectioneui
invicem redamale; Fratres eslia, inquit, boc ipso
uto! .
igitur jusli eritit, si dilexeritis invicem.
.
c Domino eervienteg.
\ .
> Per baec omnia Dco poteslis servire.
.
VERS. 12. i Spe gaudenles. >
' .
lNibil quippe sic ad virilitalem erigil, ac bona
epfs.
,
c In t r i b u l a l i ( m o paiienlcs : oralioni instantcs :
, ,
[VKBS. 13-16.] neceesiititibOS saucloriim comrauni . * canics : bo^piiaUlaieiu sectaiuee. Bciiediciie per, \ . aequenlibas \08 : benedieile, et noliie malediccre.
^ * Gaudere cum gaodentibas, flere cumflenlibus.lit
* , ipsum mvicem sentientes; non afla aapienles, s^d
bumilibus consentienteg.
. >
48 Enimvcro priugquam fulura Dbveniant, in
:
, praesenti viia bonum ingcns ex Iribtolfitione pcrci*
piel; pula ul palicns cvadal el probatus.
\ .
f
*Cc*. | , * 4 .
e l l u
gau
ar
543
S. JOANNIS
DAMASCENI
541
tliav,
aC- t a t i XfUatf, G(tr>v)
5; iajiCivoueiv , iMan * xtX 4n
! rt Imi. ietiv. Elo^lpaif
-., oot p { Btbi U&ri kxxlvu.
OvK itictv, , , Ctautcrxxr , rou~
avapivttv < { 6tt 4
Non diiii, nece&siiaiibns eornm l u b t t n i i c ; u l (

oucoderei eot aecipere poiiui qaam dare, eamquc
rciu comnnilalionem
sse.
prortui
qui|pc esi. pecuniam affcrs,
Communii
illi Dei gloriaiu
itbl eoulribuunL
Mon a i l , faclealet, ted. ttcitnit* , ut 0 0 doceat, egeiio eispeclando* non esse dum ad no
3;
a c m s e r i n t , aed magii curau coasemudo*.
, I m i p j p r r \
xora>
Subxitv.
Ceneroso siqaideni opu animo esl, ut non t*>
lnaa 000
!!-:
<
Snvideai Uli qui prvbami exstlicrit, ted
confpndeai.
K o l i u eaae
fixm
fjaaatflti
pruilcnlea
apud
TO&raeUpgot.
i VLU>. 17.] Niilh oialum pro uialo reddenlea. 1

H'.ic
; * ocTtat
< )) , .4 *\
: ' 1., ^ xaxto

\ . t
eiii, ne puleila vobis ipsi luflicieatrs essa.
'
xa\ , -
-, dpxtTv (avitotc
Nlhii enim i k ( p e r b i a m ingeneral ct a reliquig
t e i i p s i
absciodit, ae ai qul exialimel ae sibi ipai aufli-
!* . ipxciv 1 ? .
cere.
1
P r o v i d e o w bona
corani omnibus
Similn est illuri htiic l e n l e n t l a : Luuat lux M .
i f r a eoram honinihu
I
Sic auleiu loqnilur,
v a n a g l o r l ttudia vivamue,
sed ne
anf.am
Vns.
18,
com
19. < Si Dcri polesi, quod ex vobia
omnibua
hominibu*
Tosmetipaoa defeedeiile
Bcne a i l , <i
pacem
dilewi.
Uabeolca,
fitri potttt. Comlngil enim a l hoc
postlbile non s i l ; pu(a cjuando de religiooe agllur,
, ^ tb & tputr. W
& (*, '
* ( 4< '
,
.
linmiuibua aJversum n o i prsbcatntii.

nl,
ivuicwv : -
bomini-
hua.
aulquando eoruni qui injusie p.iiimiiur cauea
4 iuvmov ,
((, , -m)tw{.
, tl Svrazcr * luVSTO*,
, * \ tJatCsia; , Srav icipl div .
propngnatur.
' * tfl 6
, *-
Sed dale locum ira*. Scriplam est enim : MiKi t i o d i e U ; tf0
relribuara, dlcit Douiinus.
Ilola 6 { ,
Quant Iram dieit, otf.1 dlrjaam? Quandoqoidem

eaim
hoe
polifiinuin,
qoi affeclus iojaria c s i .
, ; *
( 0 [ talv 3(\,-,
Daie hcum i r a \ Deinde, u l plui cos consolarelur,

, \ , f a-a; .
, )\, !1. \ \ ,
r d o r r n <^
Ijrt ,
tmliuionlum Scripiurae t u b j u n i i l .
\ (.
videre capii, nl ulilooe r r a a i o r , id ipsum prorsua
perquam
copioae prxataL Nam
-i te ipae nlias
oon fuetis, ullor eril D e a i . Permlile itaque 1111,

inquli, u l le ulcitcator. Alque boc el quoJ ' a i l ,
llluai : i i aiiit, potum da ilti. Uoc enira
facien*
pacero
; 1\ .
carkoaes ignis cvngerca snper caput ejua.

Rem
'. . "
auget ampllus. Velul sl dlcal : Quid alo,

ewe
prequendam "' qula
el i a
ittivf , ; 9 0 U , * *
ovji, . >
T a a s . 10. < Sed ti eaurierii inlmicut tuns, ciba
priinli
, ,, alpijvnSnv ; (
p n r s u r e beneucia jubeo. B o c quippe a a v i , quod
l a m c u l bellua ii i a i m i c o s ; qoaaivie pusilli anlmi
, f, ,, -
'. 4-
c x s i s u i Ule, qoi pjMiia eti i n j a r i a m : a b i illnni
( ;
UIGH
]( cwfvou.
rti
|) ; , ; , '
paverll potareritqoe, haad dciocepa iUiua

tcendi rrcordeior.
nitu
fldacia,
Qaaroobrem concepta i t
non (implieiler
commioalur,
aed
msjori copia pasnas Sniemai. Non enlm a i t ,

dtclara l u m e , ted,
terbonet ignls congatt luptt
if, - ctr.e
ti\r *.!/<.i;'. r :< :.-< 0.
'./:
, ,
isl
taptl ejut.
V e i a . 11. Noli vinci a a u l o :
bono malura. 1
" MaUa.. 6.
K d b c e ia
,
. .
, 4
515
INEPIST. AD RQMANOS.
546
Senftiin abiadicat, eo aniiDO Dequaqoam boe
esso igendum.
CAP. X U I .
49 VEXS I OfODio aataa potetfatibua aoblimioiibus aubdila sil.

Sermonein frequenler babet io debfla priacipi*
, , bu8 obedientia; quo patam facitt, nox ad boc le 6 * - ges aaaa Ghriatatn proUlisae, m repaMicaa
* * everterel (id qood qoidan exprobrabaot); sed
magls ut meliua eam inalStueret.

06 * ai
c Non eat enim poteatas nUi Deo : qu* ax , .
teta aunl, a Deo ordinau auiU.
\ > Legh hujua aequitas el ratio in eo alia ext,
, . 06 qood baec a Oeo ordinala aim. Ncquo vero dicit,
, priocipem omnem a Deo conaiilni, neqae de aln*
, 6 ' . gulia principibus ilii aermo eai, oed dc ipsa re.
. Nam qaod poieelalea exsiatanft, qoodque alii im, , , perent, aiii aabaiiU imperio, el qood non iimplici \ ier, nac lemore concU feraxtar, i u m popali ia , i i a r fluctuoro bue ei illuc eircamgantar, boe
. * 6 aapteaiiae Del optu est. Quocirca noo dixJl: noa
* enlm e$t prineepa nUi Doo; aed de Ipaa re aer . hottr " monem ioalitaiU dicendo: 19on $nim ttt
, ! / * . " Deo. Mam aieat, qaando do viro et moliere
, aii, muUerem a fôiidnoeonjeiifi viro, ila loquftitr,
, , qula Deua nnplUnim eat auctor: aie el \m koe
& loco diciatn islud generaiim debei aecipl.
.
Txor. , . 4 Iiaqie qui reaUiit paieauii, Od
" ,
* , ordinailoni rea.8lll. Qoi aolem realalaRt, aiM
. 01 daranailonem accipionu Mam principes mou vint
) , . - timori boni operis, aed roall. Via autcm BOH tknero
. , polesUtem? bonum fac, el babebia hudm iila.
fxatvov , Dei enim nUoier eal libi Ia baaaB. 9i aalaa
9 , 6* nalam feoerla. lime, Noo oxte IhiaCrt fiadiam
, porut. Dd eoim minialefcti, vindex ia tnm d
. qvl rMlan agli. [rxms. 5.] Ideo MceaoiUte aub) t
dili eatole.
, ,
Mefideieadicerenl: noa fiocdtaxJa, et coaAtm , plibilesdocia, priacipibaa aubjidoedo, tnni regoa
* - coaloran olrnaa pdituri; idcirco decUrxt BOUwv, , liqoam princlpiboa aed Deo enbjicicndos. Ideaa
" t l porro ealae ai dicerec: qui priocipi oUem*
, - perat, repvgoal Deo qui Uliim inatiloit. Atqoo boe
, pasaun atadel oatendere, baadqnaquaai xos fpsi
ftt , * obedlentiam graiU impendere, aed ejm reoa el
. , ! - debitorea eaae. Boo uUque aodo incredalos priit
^ , cipea ad fldem allicere saiagebat, et fldclea ad obe*
.
dieoliam.
c , Non eolam propter iram, sed eiitm propter
.
eonacietUiatii.
, , , Non aolatn, inquil,qtjia Deo rducUria|
, , aubjici reooia, libique aaclor eaaulordtii; aed
, - etiam quia raaxima tibi beoeficia pneaUtU, d t w
.
pacein ei civilem admioUUÛoaeoi curaxl.
,
VER8. 6 . t Ideo eoim et iribuU pneautit.
' ,
Dimisao eerraone de benottctia atnguHo, qiue par
, inagiatraiua civiuiiboe cooiemntor, puU do r a u f
, , , ordiw, paee, reliqoia nuxcriiMia^ WCAHMO

9
547
JOANNIS DAMASCENI
*48
lolum demonstrat. Quonam vero? Quoiiiani, in-r . ; * quil, beiieiiclis nos illi demerentur : tuque id ip- ' ,
.
iiim leetaris pcnsiiaiion^ mercedis.
, f Minislri eaim Oei auni, in hoc ipsuin tocum.
benies.
- ,
5 0 Horum laborem oxbibel et anxiara so.licitiidiuem qua curis conficiuntur. Ea enim eai ipso-
, . ,
rum vita, boc studiuro, ut pace perfruaris.
YEBS. 7 . c Rodditc ergo omnibus dcbita : cui .
,
tributum, iributum : cui vecligal, vecligal; cui
, , limorem, limorem : cui bonorem, boaqrem. t
6, .
, ,
Eisdem adhuc inbaeret, ut ann pecunias modo
pendere jubeat, verum eliam bonorem ac limo- , .
rem. At quis objicit, eum euperius dixisse, , , /*
Vis limere polettatem ? bic noverit, allerum ^ ti\r ; ,
ab eo liraorem innui, qui ex prava consciciuia , .
proficiscatur. Bene vero aii, reddite, ut debiium , dxdtiote, .
illud eese significet. Non enim graliOcalur, qui , ,
aic agal: quando boc debitum esl.
.
VERS. 8. Nemini quidquam debealie, ni$i ul in ,
viccm diligaiis. >
.
llerum ad malrera bonorum magtstramque, et
,
omaii viriulis cffeclricem confugit; cbaritaieiu in- ,
qiiatn.
.
c Qui enim diligit proximum, legem iraplevU.
c , .
[VERS. 9.] Nam, non adullerabia: non occides : , , ,
non furaberis : non falsum lestiwonium dices : , ,
non concupisces, et si quod est aliud maoda-
turo. >
Neque en.ni boc esse graliam pulaveris, inquit;

, .
debitum quippe est.
.
c In hoc verbo coroprehendilur. >
e .
Non ait simpliciter, impletur, sed, compreken- , , draxepaditur; hoc esi in summa et paucis toium manda- * ,
torura opus perflciluiv Nam principium et flnia .
virtulis est cbaritas.
.
c In boc : Diliges proxtaum luum sicut teipc . aum. [YBRS. 10.] Oileciio proximi malum non
operatur. Plenitudo ergo legis est dilectio. >
. >
Non siinpHcem dileclionetn postuht, sed inten , taro et vividam.
.
VERS. 11. C Et id, acienies tempus, qitia hora
, ,
.
eat jam nos de sonmo surgere.
. Poslquaui omnia qtue erant necessaria, manda ,
vit, eos rursutn propellit ad bona palranda pro-
pter temporis insLanliam. In januia quippe judicii . , ,
lempas aiat.
.
c Nunc eniin propior est nostra salus, quam
, >
cum credidimus. >
.
Quoniam verieimile erat, illos in lidei primor diis atudiosiores fuisse, quandiu fervebal cbari- , . ,
las; sticcedente vero icmpore remissioreiu facium
ardorem, conirarium esse faciendum docet, nec , ;
ita progressu temporis oportere dissolvi; sed iua- , ,
gis viribus augeri. Quanlo enim regis adventus . " ,
insiat, tanto uecesse esl esse paratiores : quan- , - |>
doquidem oi pnemia proxima sunt. Nam boc quo- 6 . 0
550
9
* , que cursores faciunt : ubi ad curriculi meUni,
braviiquo perceplionem accedunt, tunc magis ex , .
cilaniur.
, .
YERS. 12. Nox praeccssit, diea autem appropinquavit.
$, 6s
Si ergo illa flnilur, et iela advenit, bujus, non
, , illius actioncs deinceps facianiua.
.
c ' ,
5 1 Abjiciamus ergo opera tenebrarum, et
,
induamur arroa lucis. >
' . , . Exiuaaniur, inquit, a praesentis viia somi.iis.
* Hiyue quippe negotia nequaquam ab iis quae in
$ .
somniis obveniuiit, discrepant.
0 .
VERS. 13. c Ut in die honesie ambulemus.
, , , *
Non dixit, ambulate, sed umbulemu*, ut repre - bensionem minime gravem et molesiiani reddat
.
c Non in comessationibus et ebrietalibus, non
t , in cubilibus et impudicitiis. >
.
Non probibet bibere, eed ultra modum bibere:
, *
, , non vino u l i , aed ebrietati indalgere: neque concubitu cum uxoribus h.lerdic.t, ted scoriatione.
, .
c Non in conteniione et xmulalione: |VEBS. 14]
c * '
sed induimini Dominum Jesum Ghristum.
. >
Nibil quippe sic rixas excitat ei iram accendit,

, . ac ebrietas el vinolentia. Quamobrem cum ante di, , xerit: Non tit come$tationibx$, non in concubiiibui
tt impudiciliii, aubjunxii, non in contenlione et
, , .
amulaliono,
- ^ c carnis curam ne feceritis in deaidcriis.
.
Quemadmodum enim baud veiuit bibere, sed
" , , inebriari: sic neque carnig curam jubci abjicere,
, xrtov . sed addidit in $$: qualis esl cum necessa , * '04/- rius usus excediiur. Verum cnimvero Timotbeo
V
tbr - praecipit curam illius gerere : Modico, inquil, vino
. , uiert propter ttomachum tuum, et frequente$ tua$
Guram igilur corporis liabeas sani% . infirmitaUs
, , Ulis ergo, non impudiciiiae. Neque cpira ejus cura
aolliciiudove fuerit, si flamroam in ea accedaa, ei
.
caminum gravcro et infestum instruas.
1
CAP. XIY.
. '.
,
VSA8. 1,2. < lufirmum auiem in ftde a^sumiie,
{ ! . " ^ non in disceptationibus cogitationura. Alius quidem credifi loanducare omnia: qui aulem loiirmus
* . >
est, olu8 iuanducet.
Multi JudiCoruM qui crediderant, cuiu legis con ,
, soientia dislinerenlur adhuc, tametsi fldcm suscc%w , perant nihilo secius ciborum religioncm et obser^ , vaiionem custodiebant, qui necdum auderent a
. - lege penitus desciscere. Deinde vero nc depreben, , derentur si suilla duniaxat carne abelinerent, om, $, nibus perinde sibi inlerdicebant, oleribus solia
* viclitanies, quo jejunare potius putareniur, quaiu
, ? observaiioni legis addicli eaae. Alii rursum cum
, perfecuores esseat, nihil uie curabaot : verum
* l | t . , 23.
molcaii atque a&pcri eraot erga lllo qui talia ob- ( . 6,

gervareni; quippo quorurn animos viiuperaoiibus
iacestendo ilejicerent. Veriiai liaque Paului, ne , \ (
perfeciiorci iitl nimio cxigui corrigendi siudio , \
uiiuin sulivericrcni, illosqne ad cibortim indiOc- TpaXCUg0b>9lV, ( . , .
renllam volcntcg adduccre, auctores eig forcQl a ,
flda detirjendl; videei* qaid agat. Non e.uim eig qui , tva illos argnebanl, dicere audcb.it : male vos agitii , , isiis carpendo, ne eoa ciiain cjoimodi obwrva- ; liouum
lenaciorea reddcret, neque b o s r u r t u m recie agere dlcii, oe vetiementtore a l i o e in car- , \ ! .
pcudo c( aeeuaando redderet : verum repreben-
aionem lemperanliu eoiupooii; l u at fordorea . latat ,
videalur increpare, reapse auiem ad itlos qul ci- ,
, b o r u m 5 2 religione lenerenlur, tennoneoi onineiu
dirigaL. Enimvcro ejnsmodl corrcclio perquam " . "
apiisiiiua c i i , q u a vereo ad alierum ormone, per- , , Tir 6 rfi xlorti,
crlliiur aliua qui niale agil, licque wnsiin slne clnav tbr "*
sensu emendaiio pcragitur. Vide iiaque quanU Id revrra, ?:. ft^pWTOv. :[aagaciiaie pnesiei. Dum ait : Jnjfrmuni auttm i* , , . Atlxvucn
,
fitle, priiuaro giallm plagam iufligii. Infirnium
quijipe dicendo, aegroiauiein oslendit. Tnui gecuo- ""( .
dam addil, ciiin ail : euumilt. Siguiflcat euiui iierura, mulu cura cun opua babere, qood plaue
Ciirema; aegriludinis arguiiieuluiu ei.
, ; \
Oaiendii ejuimodi peccaium cl culpara illiua
ease, ut qul opem ei fcrre velim, acrupulit inius ^ , tiaxpCvtoOat.
agiteniur.
Viae. 3. t Qui manducal, non maiiducauiein non
. *
porual.
g
Non dUU, relinquat: oon d i t i l . non accoaet;
, tlt,
noo d i x i i , non corrigal; sed probrii non slikiai, Tr.t, , , ,
nec averseiur.
.
qui non manducai, manducanlem nou j u , . *
dicel.
( -. - Nam quemadinoducu perfecliores illi lofirmloree
aipernabaiiiur, lanquam modicae fldci bominea ac , \ , \ degeneres, qni Judxis congeoiirenl, aie ei iati illoa
Unquam violalorea legteei comedones judicabani , .
tt candcinnabanl.
1
c Ueu cnim illum aieampiil. [ Vcag. 4. ] Tu

quii es qui judicai alienum aervuni Domlno auo
alal aut eadii.
t
; arjpie
Hoc esl,
raantUatiU
, \
.
inexpiicabilcn erga illam gratiaro
wintiu
ittUU
t Subii autem. Poieos eat enira Deus aiatocro

illum.
t
. >
bere,
Osiendit eum tuulla idboc atteniione oput b a (anUque solliciiodine, u( el Dei qooque ipslut
opcm implorei.
, 1<( , 1
jioi/jov.
Vcui. >. Nam el allui jadical diem inier dicni:

alius auietu j u d i c a l omoein diem. Uousquisquo io
proprlo M I I F U a b u D d e l .
* / *
-ivav . vot .
nuui quippr
Hic videlur jejuuimn gubindicarc. Uaod abaof u e r i i , q u n s d a m eorom qoi jejunareai,

itlog qni uiinirac Jejunarenl, cotiiinuo Uxare.
* \ .
\ , .
xplvtiv.
T i u , . Qnl n p i i diem, Dominura t a p l l : et

ijul noa apii diem, Domioo BVB sapiu Ei pti
epws, , ,
tjpJpav, . * ketkh,
*53
INEPIST AD ROMANOS.
554
, \ maitducat, DonT.it manducat, et gratiae agtt Deo,
, , \ . : . et qui non nnnducat, Domiuo non manducat, et
graiiag agit Deo.
\ , \,
Neqtiaquam de pracipuis, inquit, agitur. Hoc
, ; enim in primis quaerilur, num hic-et ille propter
\ - Deutn agant: nura an.bo io graiiarum actionea
. \ \ & desinant. Nam el bic et ille Deo gratea babeni.
.
c , *\
VEBS. 8-13. c Neaio eniiu veslnim aibi vivii, ct
. * , norno sibi moritar. Sive eoira vivinius, Dotuino
, vivimas; aivoraorimur,Domino morimur. Sive ergo
, , viviinus, aive roorimor, Doraiui sunius. boc
. \ enim Cbristua cnortuua eal ti resiiirexit, ui et mor, \ \ . luorum et vivorura dominetur. Tu autera qaid j u ; dicae frairetn luuin ? aul tu quid spernia fralrtm
; - touiu Oiunee enim atabimus anle tribunal Dei.
. * , Seriptum eal enlm : Vivo ego, dicii Dominut, quia
, \ , m.hi fiectetur otnne geuu, el omuia lingaa confiie . turDeo. Ilaque ttnuaquiaqae pro $c raiioocm red\ del Deo. Non rgo aroplius invlcem Judicemua.
. >
53 Man.fesliua oslcndil nan po*se illum Cbri ,
ato vivere, qui legi vivat.
.
c Sed boc judicate magis, ne poualis otTetidicu ,
lum frairi vel scandaluro.
, . >
Uuisque baec poaaunl adaptari, perfectiori, eo
, \
\ quod scandaluni cx ciborum obscrtaiione patiatur;
, \ imperiecto auleoi, qui propier vebemenlioreai objurgationem oifeadalor.

Vias. 10, 15.4 Scio el conOdo in Donitao Jeau,
,
* , ^ quia nihit cominune per ipsum, nlai ei qui existimal
, quid comniuno e*e, illi commune eal. Si enlm
propter cibum frater tuus conirialalur, Jam non
, ' ,
aecundum cbaritalem ambulas. >
Rcprebenao priut eo qui fralrem jadicet, eonte, .
quenler deiaceps de ipso dogmale pronualiai.
c Noli cibo IUO illum pardera, pro qao Cbriils
c ,
morluas est
.
Chrislus pro eo morluua esl, luquU: vero
, '
?, ; lanli preili fratrem non bonoras, ul abMlaoodo
cibia pro saluie illius coalribuaa !
( ;
YEO9. 46, 47. c NOQ ergo blaapbemelur bamm
*
, noalrnoi. Non eal cnim regnum Dei eaca t t
\ , poius, sed JQStiiia, el pax, el gaudium in Spiriifi
aanclo.
Hic bonum vocai jusliliam suis nunicria abstV

lutam.
VERS. 18, 19. c Qui euim in 1ioc servit Chrislo,
c , , \ ^. placel Deo, ei probatus esl bominibus. Itaqae qa>.
, \ !6* pacis sunt seclemur/ el qua; acdificalionis sual bd
invlcem.
,
,
Horaines biqiiidem univcrsi non aic perfectioiiovji
, \ . loaoo admirabuniur, ac pacem ti concordiam
, vestram. Hoc quippe bono fruentur omuea : illo
, .
auiem.ipseeolus.

YER8. 20. Noli propter eacam deetraero opua
.
Dei. t
.
Puia ealulein fralris.
,
Oinnia quidem aunl munda : 8cd iualum esi
PATHOL. GB. X C Y
5
S. JOANfilS DAHASCKNI
555
liomifii, qui per offcndiculum manducai.
MJ. .
Uontftn eal non mandacare carnem, cl non bi
. , $
bore vinum, neque in quo frater luus offen- pctrxdTTcci. 1
dimr. 1
Nc lot Unt9h|ue induigettlia emn qui infirmiof
"Jva !
git, tu nia.a opiiiione confirment, decreta ilerum **,
prftgcribft.
.
^
VFRS. 22. c Tu fidem babes? peneg temelipsum
c -mv ;
liabe coram Itoo.
, >
U bujug effaii sensos eet: Yia mibi rooostrare,

.nquil. lc perfecluro esse, et consuumatuin? Nolo . \ ; \
id mlbi osUndag, sed sulBciat tibi conscleniia , .
tua. Porro fidem bic ait , no:i eaoa quft cltca \ ,
iUgma versalar, aad quae ad proposltam ttuie- .
riam apeciaU
t Btatus qui noo judicat teipeum i * eo quod xptvotv
probat.
Qttoniam dixit, ptnt* temelipium kabeai. ne mo- , , tva
dteum ei exiie libi esae videalur conecicmiae fo- /,
rum; boc, Inquit, libi orbe ipao poiius esi Ac ; ,
si onines Xt accuaaverinl, te vero ipse non con- , demuaverie, ueqoe coaaclentia reprebenderit, , . \ ,
bealus es. Yerum non abaolute de omnibus lo- * .
quendo, boc posuit (nam mulii auni qui seipgog , \
non condcmnant, ac oibilominui gravtterpeceanl: \ '
biquc oroniam suat miserriici}, sed quantum ad .
argu-nenttiai de quo nunc agiiuts attinci.
, .
5 4 Ycas. 23. Qui autera dtgcernii si mandacaterit, damnatus esl. >
B c c a i i , eos iierum adborlando tit infiroitVg ,
ribaa parcani. Quid enira protil, si baeaiiando co- ,
medag, teque ipae condemnea? Ego quippe \ ;
, ioquit, augptaio, qoi comederit, nec dubila- , , , ,
vcrit. Videe quomodo illam inducat, non ao.ua> . ^ ,
ul omaem ctbum comedal , aed el!am tu pura coii- ,
.
scienlla.
"
c Quoniam non ex fide. >
,
, , *
Reus peragilur, inquil, non quia comedit imiiteUf^
k%
.

mundoiD, aed quia non ex fkde. Non eiiim crcdtdll Ulad mundum eaae, aed unquam immundtim , .
tetigit. Exinde vero otlendii quantum slbl damnl ,
et & afferam, qoi eogunt nee perauadent ea ,
tangere qo iUi bacienu* exiaiimanl fmmunda ,
ease; tit vcl boc saltem pacto desibant ipsia ob- .
trectari.
< .
Omnc enim quod non esl ex ftde, peccatum
9
CAP. XV.
VEES. 4-7. c Dcbemug aulem nogfirmioresiaibecillilateg infirmorum guatinere, et non oobis
ptacere. Onugquigque vero proximo seo placeat ia
Imnuoi adidificalionem. Eteniiii Cbrigtua non gibi
placait; sed gicai gcriptum est: lmproperia im
properantium libi cecidemnl goper me. Qusecunque
cnim anie acripia aunl, ad noalram docirinam gcripta sant; nt per patlentiain et conaolalioufn (seu
adbortaUonem) Scripliiraniiii spem babeamos. Beug
autcm patienlie et aolatii del vobia id ip*uio ga-
. .
c
, .

.
, * 01 ' . " ,
'. , fva

.

547
I N KPIST. k\> ROMANOS
- tva Iv lv\ - pore aliculriim kccunduro JeiUin Clirinum, ul
-. H:*,V -.? uiiaaiciMl nno orc lionorificclis Deum ( 1'airem
. ooalri Joa Clirisii. Proptcr qaod auKi; xai- \ ; piie invicem tieut Ciiristut tuscepil vos in honorm
Dei. >
.
Nani qii.miliu cerla rum Oiluoia non crcdil ali' Oapîfl, \,
quideste
miiodum, ini|uit, quomodo non peccarnt?
, ; ;
tiiaic
aaiem
omnia do propotHo :aulum argutncnlo
aitw .
al> co dicuntur.
Pencs ipsiim erat probiii ei conlumcliii nequa /
, t t quam afflci : penes erai nou illa pati qiue
, *\ 64- perpcasua eat, I qiw aua wsent i[t.-clare -Hilui(W(.
>, clvai . " At xero turn npprolirii atTeclua fult. lum pfantne
apud mollos auditit, alque inOrmua tt inbcctllii
, .
babitus eet. Verum cum uodrl solliciiior etscuqu
I sua eraui, aspernaiox el.
,
Osicudil noo modo FiMura '. " '<>> conlumc' l i i i fuiiso, sed ctiain Palrem. Quod porro dicil,
, . \ ; liunc scneum habet: Nibil novi, neque eatraordi , : naril couligii. Qui enim iub veteri wuameato ei
'.
conviciari conieiiduruol.llllquoquc advnrsus Fillum
debaccbali aunt.
Vta5. 8. Dicv cuiin Cbriflum niinialrinn fuisse
, ; cir-cumclsionis propler vcriuiem Dei, ad coiifir .
maodai promiisionei palrum.
; nurtas de Cbristi cura et sollicitudine diKeril
, * 4i { * 55 cidem adhuc caplli inaiilens.lsqnceenswa ett,
" ; - Proinissio facta tU Abrahsqoa dieltur :
taxru t1\r , . irruwi etiemini tuo ". Postbac auieni pcena; iirii
' ; , auut oinnes obooili, qal ex seminc Abrabain pro . ; ' gnail eranl. Lei quippe qna violala fuii, iraio illi*
; ;, ; operala est, eoique proniiaaione qua: pro i p i i i facia
; palribut eral, privavii. Quorirca Fillus adToaiens,
; ;. Palre cgit, ut proroisstoncs isiae \ .. laudeiu
, ; evaderent, ct ad exlium adducerenlur. Impiela
' . qnlppe anWersa lege, el malcdlclionc per crurem
\ ; ablata quae violalorilmg luDii-u erai, baud ilvlt
tsl ", , - pioii-issniiiem inlercidere. Cum ergo dicil, mitusiiv . " iidxoror niiirnm eircumcUiQtiit, boc innuil, illuiu adveutu
, , " tuo, el per univerax lcgla obherviiionem ac cir , \ \, CHmcislonem, eum facina o-sct aetnen live filiiia
, /, \ Abraba.', maledictuin distolviste, el in poilerum
eos qui fuiuri eraut, iduneos ad sutclpleudum
^ .
promi&aum effecibac.
VI.RS. 9-i3. Genlea aulcm super tuisericordia
, )
' , bonorare Deum, aicul tcriptuin eat : Pruplcrea
) -, ( . ': - conQiebor libi in geulibns, Domint*. ci fium.iii IUO
*, , . * , canlabo. T.t ileram dicit : La*taraini, genlet, cuiu
-, , ' plc-lif ejus. Et herum : Laudile, oianes genlen,
. ; Doiuinum ; et magniOcale cum, anitiea p>ipuli . El
flia , \ , riireiis Isaiaa ati: Kril radii Jeta, et qni exaur>
' . grt regere genlei, in eiim geolcs pcrabunl.
; , fteus aw .! apei repleat voa omni gaL-dio pnce
, * , in credendo, m abandetis in spe c( Thiuie Splrilua
saiirli. >
,
lloc nunc probare aggredilnr, cos qai cx genli , '.
I14 . (, but crcdiderunl, jnajoribms esae obatrlclM D*o;
xxi ,, qud si najoribus sant obligaii, racrito pronut
(
" Cct). , 7.
559
S . JOANNIS DAMASCENI
Inflrmos ferre dclicre, iltos scilicet qul cx Jnditsis . ?dSpa ,
-inl. ;. qnia ocrius cos pcrslrinxcr.il, nc id- , xatair-
circo nimiuin alii clferrenlur, fastuin ipsorura . '
cnuipriinil. Judiia nniin, faciapairibuj promissio- ' &
ne, concessa donaostendii; gentibus vero sola nii- \ ;. , 6> tdr
, , , ,
sericordia el humaniiale. Porru honorart
Dmm,
idcm est ic coDJungl, unirl, unaniniilcr laudare, , ,
inflrmlorero ferre, frjclum membruni non iifgli- . ;
gcic. Quoclrca coniplura addit leslimouia, quibat , ' !
.... t oportcre illos qai ex Judcii uni cuin .
genlilibiis copulari. Cuacla anicni leMimonia liacc , \ (
adducii, ul luiu illum qui ex Juda.'is crediderit, . ,
compoacai ue luperbial, quando proplieta; omnea ,
., \ TISTJ ,
eos qui e\ geulibus aunl advoccol; luai gcniili
; .
auadeat modcste agere, osicndcns ipsuro majori
esse gratia obligataui.
, ,
V K R S . 14. Ccrlua tum au(cm , d ilree mei,
ci ego dc vobis. quoniara ci ip&l pleni esiis , \ .
lioniiale.
, . td csl. cgo ipae qui iocrcpo el argou. lia o -/'..
cal virluten. mis aumerie ioiegraiu.
,
< Repleii omni icienlia, iia ul poiiili* alierutrutn
. *
inonere.
'. ,
Quonlaro aliqui sunl, benevc-l' quldem. quo
, .
paclo anlcm opliroa re MI uiendura ocicientes.
, -\,
VEM. 15, 10. Audaciui auieni Kripai vubla,
,
;
fraircs, cx parte, unquam in mcnioiiam voi
reducens propler gratiam, quae daia csi mibi a (
Oeo, u( hini miniater Chrisli Jf.su in genlibus, , ,
.
aancte adminislrans Evangcliuni Dei.
li.-runi de aniroi deuiitsione loqoitur. Hoc quippe ^ *
.
lllis primis nereasarium erat.
56 > t ' i fial oblaiio genlium acccpta, aancllfi:, .
cala in Spirilu sanclo.
, ,
JJuc cst, ui aniinae eorum quoa erudio, accepise
Miii- Nou enim eousque Deua aie proTcxtl, ut . ,
lionorarci, quaiiluni ul veslri curaai gercrci. C.e- , .
UTiim quomodo oblaiio acccpta sil in Spirilu (, '
sancto, nisi quaodo prxler Odcru spirilualis quoque riM rllioiieni pmequiinur, uli conccssum , toOtv
;
bii Spiriium tt-neaaiD.
" / ; *
Vcat. 17, 1 llabco igltur gloriam Ln Clirlslo Jesu
. I
ad Deum. 1
-. : ..",,- , -
Qula valde scipsum demisic, sermonein rurstim
ailollil : quod iptorum cauia facil, nc conlempli- ,
(.
bilis c&se videalur.

Yxas. 18, 19. 1 Non i-nim audco aliqaid loqul
eoruui, qux per tne
cffecil Cbrislut ln obe- ' : L \ ,
dienlia genlium vcrbo cl facils; virtute si- <-./. ,
gnoruui ct prodiglorum , tlrlule Spirilus .
Uel.
, \,
Neque eoiin dlcero quit-quam possit, inquil,
nieram oilenialionem csse verba uica. 1'ossitm . / .
rteiiiiii ordinallonis ir.e-e aigna monfilrare.
'
1.1 11I ab Jerutalem per circuitum, asque
ad lllaricnin rcpleverim Evangelium Cbrlsll.
IVsai. 20]. Ambilio auicm tnca fuit ui cvange- * ( < .
uiarcm.
\ \ , ; Rccensel lum civllalei, lum rcgione, non eas
562
5*1
verum
et
barbaraa
, , - modo qu* Romanis parereni
otVv \ \ . genies univertas, pula Persan, Saraccnos, Armo . , nios,et alias naiionet barbaraa. ldeniui signtilcai
dicendo, ver circuitum.
xJtp,
Non ubi nominatus esl Cbriatua.
06 . >
Tantum
abfuil ut alienia tese disctpuUs in ^ gereret,
idquo
munua appet.lu glori obiret, ai
tfio- , \ ,
et docere illot aioderet qui dc Cbrislo nihil au .
diaaeut.
Ne toper alienum fuDdaroentum diflcarem :
t " * '
* aed aicul fcriplum eat : [Vxif. 21, 22] Quibu
, , , . non est annunlialuai de eo, videbunl, el qui non
audieruoi, intelligenl. Propcr quod el inipediebar
plurioium venire ad vos. >
.
Alienum dicit, non aecundum pcrsonae coodi
, , ' lionero, neque aecandum naturam prasdicalionia,
. \ sed aecundum rationem mercedis. Aliena quippu
, ' . doclrina non eral, nisi quaniom ad luercedem
, alienam apeclabai- Nam mercea laborxm qui
.
ab aliis daaudaii eaoent, aliena prorsus erai
Paulo.
t
Vima.25.Nuncvero olterlot locum non babena
.
in bia regionibue. >
" , * Yideas quo pacio commonatret baudquaquaai
.
gloris cauaa, quam ab ipsis congeqnereiur, ad eos
scribere ae aul accedere.

t Copiditalam auiem babens veniendi ad vos ex
.
muttia jam annif.
,
Ne acilicet videaiur eoi parvi facere. Qaaai di , . eai: UbS nihil mibi auppetel patrandum, ad roa
, *
perrectunia lum. Iterum vero de dileciione sor .
monem movet, dicens: Cupiditatem kabeni unlendi
ad 9o$.

V I M . 24. Cmn in Hiepaniam proftciscar. Spero
.
enim quod ilor faciena videam vos. >
,
5 7 Ne iterum iptos inllet, obaerra quomodo
' *> toroprimtc, dutn a i t : Cnm profieiseor i BispoIxariar,

niam tpero quod proeterien* Mtbo vos. Siroul
. , enim amorera eis vull ostondere, et ostenlationem
.
ipaoram proflSgare.
,
< El a vobis deducar illuc, si vobis prirouro cx
.
parie fruilua fuero.

Ne ntrsum contrisiarenlur, ae ai per transennatn
6 , * tanlum iler fadendo Apostolua ipsos esoel viau&, , rue, ait, ( vobu deducar, hoe est, ol vos mibi
, , tealeo atlis, quod non eontompta /eairi, aed nc ceasiiale iraclua ulieriua transeam - inro augendo
* - subjungit: Si primum $x wobU cs par/ iaiiatui
.
fuero.

VEXS. 25. t Nunc aulera proflciscor Hierosoly .
mam miniatrare sanclis. >
,.
Quoniain dixeral Loexm ulterius non habeo in
* hit regionibni; e l : Cupidiiatem h*beut ex mullis
, , jam onmit ttniendx ad vo$; adbuc vero aliquanlum
, erat lardaiurus : ne putarelur illis illadere, addu' . - cil et caaaam propter quam differai. Ac quidem
. dilalionia cauaaa videlur enuniiare: clasi vero
, , allud quidpiam docel, eoaquo inciut ad largicn . , dam aleemoftynam, et tpsorum hac iii re sladiuia
9
& JOANNIS DAMASCENl
663
564
aectudil. Alioqui enim dicere salis eral, prtfieiscor l , $1 vu>

Jeru$alem $ nunc aulem adjecit, minittrare $ancii$. U . $.
t *. >
VERS. 26. c Placuit ei.im Macedouiat ei Achaue. t
, , .
lloc cai, iia censueruni probaverunlque, ac peroplarunt.
Co.lalionen. aliquam faccre in pauperes sau< !
otorum, qui suot iii Jerusalem. [YERS. 27." Placuil . , eiiin. eis, el debitores suat eorum.
,
Non dixii, elecmosynam et slipem , sed coila , , , KOirwrlar*
lionem, cornraunicalionem. AHquam vero posuil, , ura, ,
tion aimpiici voco, ne exprobrare illis viderctur. * \ ,
NequefiimplicUerdixit, in *, sed, tn pax- , ' * \
pen* sunctorum. Neque hoc duniaxal contentua , \,
fuii, sed subjunxit illos esse debHortt*
.
Naiu si spirilualium eorum parlicipes facli eunt

geni.les, debeni ei in carnalibua roinisirare iUia. I ,
! .
ftaod aU, ejuemodi esl. Propter eos vemtCbri ' , \,
aiaatiDqoil: cuncla illis promieerat; illif, inquanij * ,
qui ex Jodsaia eunt. Ex isiis Cbriatua est: quocirc* * ,
aiebat: Quia $*tus ex Jxdceit est . Exinde auol \ .
apoaloli, exindc propbelae, exinde universa bojna. * *
Uorum iiaqoe bonorum orbis parlicepe fuit. Si . ergo roajorura coromupionem babuisiis, inqtiil, . ,
omnino debetis et carnalia cum eia communicare \,
el impertiri. Quin nec dixil, coniinanicare, aed, . , , ,
ministrare, ila ut illoa minislrororo inaiar habeal, ,
.
eorumve qui regi Iribata pendeant.
VRRS. 2H. IIoc Sgilur cum consummavero, el
c ^
bbsignavero eis fructum hunc.
,
Id estp vdut in promptuaria regta deiulero laa, ,
qaam h\ asylum el locum secumm. lNoo ait, olee . ,
mosynam, sed mreoni [rnctum, quo significct lu- , , , .
crvm acquirere illos qai conlribuerint.
t Per vos protfciscar in Hispaniam.
* * . >
58 Hispanl memiait iteram, ot impigrum
, ,
animum prjeferal, quantoque erga ilioe amore .
ierveret.
VEES. 29. Scio autem , qaouiara vcnieni ad
,
voo, in abundanlia benediclionis Ghrhli Evan- .
geiii veniam.
Ac ai diceret: Scio me, quapdo veoerp, viau'
rum vos iu omnibas probatos, atque ornalos bo- , nia, neciion fnnumeria secundum Evangelium , laadibus aignos. Alqui boc consilti genos adiul- . rabifo e$t, quo ilfos praeconiia occupat.
, . .
Yxas. 50. c Obaeero ergo vo& fratreg, per Dot , ,
minum leaom Cbristum et per cbaritatem Spiri- ,
lue, ut adjovetis me iaorationibus vetris pro me ,
ad Deum. *
.
Hic rursuft Chriatem el Spiritum proponit Pa
iris quidem nalla mcnlioaa facU. Sic porro loqui- , .
lur, ui com tideria illum Palria el Filii memioisge, ,
aul Filii tantum . neqoe Filicraa, neqoe Spirilom , , ,
ffoccitaciae. Quin *ec Spiritum dixil, aed, cka- . . , ,
rilaum Spiriiui. Nam aicvl Chtiaua roondom di- . KxQ&ntp
k x i t , atqtie tiiam Patcr, ila el Spirilui.
, , .
1
(&
I N EPlST. A> WDMANOS.
Stt
c - - 4 Vxma. 5 1 , 52. < 3( liberer ab uifidelibus qoi
tanl in Jade*a. t
.
SignificaPcerUmii.ii quod fnslabal, magnitudi & .
* * Bem. Ex boc aulcm ei aliud cooJltll, oaiertdeado
. nimirum, qiioro juote sanctis miniairarel. Qu enim
, - loler improboa adeo hominea vergabanlur, Taroe
.
plane parituri eranl.
| c Ei ministeriuna meunt in Jerusaleai acceptom
. , fiat oaftctU, et in gaudio veni>D& ad vos, per vo , . tunietem Dti refociller vobiscum. >
.
Id eftt, ut CUTO alacrilato quae daia feunl stisc., ^>
. " ; piant. Dbi.mrsmfi observa quo paclo eorum qtii
, * -sar ** soscepivri erant, digniUlem exloilat; si quidgir.
apud plebem hanc prccibus tantts opus babeal, ui
.
qua aibi miftunlur accipiaot.
.
Ycat. 53. Deus aulero paeto l i i cum ofnmbu*
. I
robia. Ainen.
**9 *TP*T*C .
Precaiione sermon^ni obsignat.
. lCp
CAP. XVI.
,
Vaa*. 1-21. t Commendo autem vobit Phosben
, eorerem noairam qtue esi in miaislerko Ecclesi*,
^ , qus eai inCenebreis; aloam aascipiaiU Sn Domino
. dvgaa aanclia, et assiatalia ei in qoocunque aego , . lio veslri iiidigueril. Etatiim ipsa quoque aatilit
' ' muUit et Diihi ipsi. Saluiata Priacam et Aquilam
* adjuiores mcos in Cbristo Jeau (qoi pro anima mea
, tuae oervices auppotaeraiit: quibus non ego aolut
, * ' gmiaa ago, aed el cuncl* Eccletits genlium) et
* . * domeaticam Eccleaiam eorum. SaluUte Epeoeiuw
, dilecUim mibi, qui oot primilie Aai in Chrislo.
. * , Saluiate Mariam, qw muUum laboravil in vobia.
" . ' * Saluutc Andronicom et JunUra cognaloa neoo ei
concaptivos meos, qai siml nobilce in apoeloht;
, , qoi et aote me fueraot in Cbriato. Salotale Am . ' pliam dilecllesiroMm mibi in Domino. Salolaie Cv' . ' banam adjutoren iioalrum in Cbriato, el Stacbin
, * dileclum meum. Salulalo Apellem probaian in
. * Cbrlato. Salauie eoa qui auot ex Atiatobuli domo.
. ' '- SaluUlo Herodionem cogualam meuui. Salaiale
. ' * / . eot qai sanl ei Narcisxi dooio, qni aant in DomiM.
, 69 Salutaie Tryplwcnam et Trypbosam quae la* ' borant in Domino. SaluUle Peraidetn cbariisi . ' - mam, qu* multum laborxvit in Domioo. SaluUle
, . ' Rofiim clectam in Ooroino, et mairem ejue ei
, itieam. Salutaie Aayncritaia, PblegoaCe, Ucr . ' ', , nam, Patrobam, Hernoa, el qui cue eia toot,
(2), , , frairee. SaluUiis Pbilologam el laliam, Nereum,
. ' , , el aonmin cjus, el 0 1 jmpam, ei onnea qui cvm
,. , , cis eunl santlos. Salulaie fDvieen osctilo aaacto.
. ' Salaiant vos omnea Ecctesise Gbrisli. Rogo aotan
. voa, fratres, m obaerveiit eos qi diftteasionca
%
VAUUB LECTIONES.
NOTiE.
(I) h marg. . , &?

fttfijilaa tC Hbtr t>ui Paaior mfcriaifar.
. Uic eti U*rm*$, ftt#
567
S. JOAXXIS DAMASCENl
568
olfceJfcula prxler doctrinam quam didiciilii , . ,fniuirt, dcclinate ab illia. lliijusinodi eniro , *
lihnsio Doruiuo nosiro non terviunl,
1 tuo vcn- , xai
i r i : et pcr dulces aermones ei benediciiones stdu-
. Ul
< un! eorda iDDOcenttuin. Yettra enim obedientia , |
in omoet difubjaia eai. Gaudeo igilur in Tobis : xoulj, \
xd aaa tapicnlet quidcio eite in bono, lini- .
pllcea aaietn In nialo. Detu aulcm panit conleret . '
Salaoam aub pcdibus veatria velociier. Cralia
( ,
Uurolnl noslri Jaiu Cbristi Yobiicum. Amen. Sa II ^. ) *:'.; luiat Timoiheus adjuior meui, cl l.ueius t ' :. - .
Jnaon et Soaipalcr cognaii mci. Salnto vox rgo
Kupioj " *6'
Teriius qui fcripai epiiiolam in Domino. Salutal . ". vos Caiui liospea oieut rt univerxx Lrcletix. S J - , *, , \ ,
luiat vot ErastDi arcarius e i t i u i l i , el Quartu . 4
fraicr. Graiia Donilni noitrl Jeau Cbriiti cuia ). . "
otunibut >!... Amcu.
(3) \ .
' " *: \ .
. '.
V i u 1 3 . . .>;! - . poicns <: roiiflr< "
roare sccundura Evangeliuin meura.
.
In illoi ilcrum laoquam ioflnnoi InsUiii,
,
crtaonem ad coi dirigil. Cwn enim lncreparet,
. " ,
communi reprebeusione uiehatur. Nune vero . \ I
qnaudo precalur, lupplicalioncm pr isiti ponii.
, , IxtTiiev oi, ctr\vlt<u,
D I H H vero alt, eonfirman, hoc tigniQral, nondaai
, (6:, ' *1cos lise conflrmalos; tcd lametsi siarenl. nlhilo , .
minua Ouciuarc.
Ex prxdicationem Jcsu CbriMi, aecundum re '. laiioncm ) -u-m lemporibus axiernii laiill. >
. >
Id ei, quam illo prxdicatil. Quod l i vero prae, 8 dicavit, non noslra placila funl, -- Itgii ipiius.
, , ' .
VBBI. te. Quod nunc patc.facium eai per Scri ! TC .pturai propbclarum sccundum prxceptuni clcra! , ' ^ !
Dei ad obediuuncni Qdci.
'3.
liic iiictiim infirmi exsolvii. Ecquid enirn vereris,
20 ;,'-:,-.
inquit, ne deCciai a lege? Alqui boe !ez , , ; potlulal : boc jaro ante prxdixerat. Sln auteta . 4 1
inqairii rur nnnc landem manifesiuin s i l , peri- <( 8 ,
culosam rero (acii, qui Oei rnyilerla curiose , , \
icruleris, el ralianetn eorum et ga&. Quamobrem
. , *" */
adjecii, ad obeditionem /Sdei. Ubediiione duniatal
. fap ,;,
fiiles opm babct, uon curlota Inreitlgaiiooe. Et
. ',
quando jubci Dei. morcm gerere oporlei el cre
.
derc, oon cnrioiius Inquirere.
D ; .
5 . 97. t In cuncils gcntibus coguili. Soli
, ,
sapicnli Dco, pcr Jr-nra Cbriaium, rul gloria in
. '. >
iccnla axculoruin. Amen. >
, , *
Non eniu tu snlus ila credis, iuqnii, ed nnl , , versus drbls, qui non hoininem, *ed Ik.nm ipsum
6/ . , ( '1\
naciiiB doclorcm esi. Qaapropler addidli, per Ji. : 5, \ ' C.'iriii/iii. Vemiu ueque solummodo QO cognitiim fuil, sett eliam coiiOrmaium : illias auiem 6*. ', .

nlrumqne opua exiliui. Qnamobrem tic . .. n Tip H
cil : i avltm qui poteiu ( .. confirmart per . -.
Jetum (.hrnium. Ulromqne y. ;.!- i acrepium
, /,
rafort; ncque bxc ambo tolum , soJ cl glcriam
, Q t\ 44
NOTJE.
li) In marg. ;,
Aoapiiio titndt.
U9
IN EPIST. AD CORINTH. I
570
. . , - qua ad Patrem tvjdaadarit. Uode all Jpti gloria
. iu tmcul*. Amen. Rursus aulem gloriaro Dei cele , brat, ad incomprehensibile jDyrteriuui boc obatu pefaclug. Neque enim etiam nunc cum innoleacii,
* , >, . cogilationibua comprehendi illud poiecl; aed opor , lel ulfldeagnoscatur. Alio quippe niodo nou licei.
, , Bene vero ait : Soli tapienti Deo. Quando eniiii
, tceum repuiabis, qui factum ail, ui gemilea lan , dein adducerentur r.i conimiscerentur illis, qui
, vitam olin. rile inslilueranl; ut dcploratos illos
, , aalvos feccrit; cum lerra digni non essent, iu coe , lura eos evexerit, ei poslquam viia praesenti exci* , ' derant, ad immorlalcno illam, nec aermone explica , bilem induxcrit; ut quos dcemoncs proculcaverant,
, , angelis pares fecerit; ui dcnique paradUuro ape & ruerit, velerihus xnalis peuitus soppressis; baccqae
.
oronia brevi lempore, via facillima el couipendio*
aittima pneotiterit, illiui IUDC aapientiam ooeces : quando, inqaam, viderie gcniiles per Jeaum CbriHQOI dereponte illud didicisse quod neque augeli, neque archaogeli cognoverant.
1^'**^**/<^
Ad Romanoi, tervb\u 350. Scripla ttt Corintko.
%
A
IN
EPISTOLAM
PRIMAM AD CORINTHIOS-
6 1 AKGUMENTUM.
.
C
Cam Aposlolus accepisset gravl dissensiona
' ,
, - Coriothioe laborare, falaia qn.bnedara aposlolia
; , - divisiones el schismata apud eos facieniibua,
. Epislolam banc scripsit qua cnncia corrigeret.
. , Haec porro peccata ipsomm eraui: primum, quod
* * - niultae apud eos faclionca esseni, iia ul pars
, - aliis quidem ceu locuplelibus addicti essenl, parg
. , - ali.s lanquam sapiei.libus quique plus poasent
, . Spsos erudire ; aecundum, qaod novercaa incesta * renl, nec line oelentalione. lnsuper eic eranl gutae
, dediii, ul nec a carnibut qua idolia immolaba ntur
. - abslinerent. Alii rursum de pecunifs certauies
, - liligantesque, extraneis ae Iribunalibus et judiciU
. * ' pemiiiebant. Yigebai eiiam apud illos delicluiu
, ' , )aliud, uti seorsim penea seipsos in Ecclesiis epu . iarentur, nec quidqoara egenis praeberent. Praeie - rea alio quoque modo peccabaot, concesaia aibi
, . donis inlumescenles, unde gratia exciderent. Ua
( , enim eranl coinparaii, ul invicem inviderenl, al * que Ecclesiam dislraberenl. Claudicabai autem
. etiam apnd illos ildes resurreclionia. Hoc argu, mentum fuit epislol, aliaque itidem nonnulla qu
eigiUalim recitare iion reiert.
**
CAPUT L
. '.
VERS. 1, 2. c Paulus vocatos aposlolus Jesu
c
, , || Chrisli per voluntatem Dci, el Soslbenes fraler,
* Ecclesi Dei qux el Corintbi; sanciiilcaiie in
, , - Chrislo Jesu, vocatis sanctis, cum omnibus qui
invocant nomeu Domini noslri Jesu Cbrieli in
offiBt loco, ipsoruiu el noslre.
, . >
m
571
'. *, xa\ el
Quoniara parie* varlae ffictioneave sciiide-A
banlur, ci alii qaldem bujus, i l i i aalem alterius , ot li taidvou , 4i
nomino nuncupabantur, ul hoc raodo non eupcr- l n
casel rr. urnle Chrittiani appellarentur, observa
paelo in ipsomet etordio in memoriam eoi ,
r t i a u l norainie Cbristi, dumait: Paulut teealui ' , V
epoilolui Jtta Chritti, tanelifiealh <n Ckritte Juu,
/ui invocant nomtn Domini Jesu Cariiti. Creiix
ropi> Deo Palreet Oomfoo Jetn Chrhto. Graiiai
agu iu graiiu fu.c data ttt v-tu in Chritto Jttx,
Qvtmadmodum tenimonn.m Chritti rcvetaiaa ml
in eobii txtprttmtibn- revclanonim Oowiim ,io*lri
Jc$u LViail ; qui ci coufirmabit tn *ou in /S"> tine .' i/i Hie Dnminl nnttrt Jc*u Chritli.
Fidelh Dtxi, per que-n rocali c.n
n wclttatm
FUii tju$ Jetu CAriiri. Obmro toa per nomen /)e-
' imtri Jtiu (.hriiti. V j j i j ,,,,. terie nomea inlexit Cbrisii. F.x quo evtdcne eH eiim haad
lcmere nec simpllciter it agcre, sedcrcbra oplintt
nominis bojus rcpetilione III! tnierdieere omri
allo cognoinino, cl abacissinne, alijue r.uncoplione, qiix aliuode acciperciur.
c s
'

Kvplov .
Kvplov .
ixl !\ tr
,
/tTr, *6*
Kvplov ~&* ' *
CaiuMTti ' kr
* . , 9t' ei
> xoirvrlar
.
.
4 ,
\ inofct,
, , \
, \ '
.
Vocalui, non a seipso ordinatu el instltului,
, ,
qucmadmodum TOS doctoret ealis a vobis Ipsis \
insiituli; >ed per Jesam CbrUlui.
.
Vn.s i, 5. Qux dauesl vobls in Cbristo Jesu:
Tfj \
qnod in oninibut divilce facli eslia in lllo, in om- ' ,
ni verbo ei in omni acienlia. >
.
Per quemnam data est? nnnquid per aae, aul ^ ; ' , ' pcr alinm apostolam? Neqaaquam, Inqnll, scd per ; , \, 84 .
J":iiini Christum. Nam boe lpsum eti quod aii, Ix , V , .
Chriiin
Jen.
Vcas. 6 . Sicul iniiiinoiiium Cbrisli conflnna tv

lum ett in vobii.i
'.. >
Sl ijqucrni.finnaii eitit cl KabiliUporporienla
totvuv \
el per graiiam; qaid jara fluctuali animo?
\ , Ivixav ;
VEBS. 7. lia ui nibil vobia dcsit in ulla gra ((
ita.
.
Oslcndil quanlis se bonlaesscnt privalurl, fjUia
(, }
niagistris auicullando.
' .
' >
t Ei(peclaniibus rcveUUonem Dominl noalrl
Jeso Cbriali, [Vaat. 8] qni ei connrroabit voa " , ;
iiaque in finem liuc crimiae in uin Domini nottrl T J /?
D ,
ir-n CbritlL
t l ; ( (4Quaai diral: Quid lumulinainiiii? qaid perUrbauiiai, qnaii Cbrulut noa adaitT Adest profecto, , ; \\;,'.-.:-. , nft
ejueque dies in Januia cst. Sed mulia opua csi nr- 1\ , \
inio, mulilplicique labore, ui ad (Inem pervenire , .
'AxoxdUîr 8k , , ' ,
pussirous. Porro rtrtlariontm dicii, nl algnilcel
f um esa cl adette, quamvis M O idealDr, atque ' \ , \ * <.
nunc cl U I I I C appari(aram.
:, 8
Taai. 9, 10. < Fidelis Deai pcr quem vorati
cstis in tocieiatm 6 2 ' ' ' ' ' ' > i
- " Cbrisii Do- \.
inini noslri. Obsccro auiem voi, fralrea, per no- , , '
mcn Doroini uostri Jesu Chrisli, ui id ipum di- , *'
catia -... .. >
.
t l " 'vr.n-ic .! ac ai diccrcl! i COtlMrliun) vovovf ;. \ ,.
cati eslis 1,'nigeniti focqueip;!*aominibuft iraditis'
u>
J ,
W3
I N EPIST.AD CORTNTH. I .
574
( ; ; quid hac miseria deieriue! quomodo autem vocaii
. , *' , \, ir fuerunl? Per Pairem ipwira. Nam qiiia sempcrda
, \ , Filio a i l : Per ipsnm, ei tn tpo; nepuiaremr iUius
, , - lanquam inferioris mcmiiiisse, idera aUribuil ip?
. , simet Patri. Quod aHbjungit.tn iotietatem FHH tui
. , - aimile esi illi effalo qoo alibi dicitur, compali, . - mr#r,e* conregnatimus . Ad boc enim in isto quem
, traciamtts loco prxparat, ne vehcmcntiores incre , . paiionea ia dcsperaiionem ipsos impellanl.
c t non sint inter vos ecb.an.ala. >
.
Appellalio tchitmalii, validum acquiandi vo
. cabulura eal. quippe, quando in roulla di, , \ viditur, non modo plura fit, sed el uoUaa ejusdeperditur.
.
c Sifia auiein perfecti in eodetn aeneu, eleadem
c * vot,
5entcnlia.
afef ,
Quoniara acriter eos perstrinxii appellaiione

, , IVa adiismaiis, eermonem lenit Uerum dicens; SUi$
\\} * - ptrfecli. Ac si dteal: Ne puteiis duntaxal concor * diam me svadere, qua solummodo in vecibus
cansialal: eam entni io primii quaero qu ex aoi ,
IBO sit.
, ,
Y K M . i f , 12. C Significalum eii eiiim luihi ab.
, . , lis qai sunt Cbloes, quia conieniiones etitU iDler
. >
vos. Hoc autem dico, quod unusquisque, veafrum
dicit.

RarsnDi eos compeUatione fralcrtiitatis excilat,
.
ut sibi morem gerani.
'*
Ego quidem aura Paoli; ego auteoi Apolfo ;
. >
^ ego vero Cepbs.
',
Non quia aetpsos de Paall vel Cepbae nomino
, noncupabanl; aed eornm in nooilna iransfor . , mat, velul el ipse poelmodoai declaral. Hac porro
fatl , , ralione significai non debere eos Pavli, anl
, Pelri, atil Apollo , jaclare, ac mullo miiiiit
.
aliorum.
.
< Ego aulem Cbrisii. >
^,4
Non boc cuipat qnod nonnulli Cbrisii cognomen
tjopcvov , * , ' sibi viodicarenl: acd quod noo oranes; ac ai uni
.
cuidam parli datua esael Chrisiua.
.
VBXS. 1 3 . c Divisus eal Christuf.
, ,
Hujus dicii aenaua isle eat: Diaaecaistia Cbri. VcOmi - sium. Ejus corpaa eil divUom, ac si \n bomiooa
MptVwuC, , - distribuerit, alque diviserilEcciesiam, ac parteoi
, . Daliam ipso asgumpaerit, aliam vero illisconcexseril.
;
Nunquid Paulug crucilixua est pro vobix?
^**
Tideeis aniroum Gbriali amantis, quo paao^
* , deinceps noraine suo toium couQciat, ubi affatira
*. . " oaiendU, nemini hunc honorem convenire. Qttod
, , aatem mulue soUieitudinis et benevoleolic argu*
, . meatum erat, boc proponit, pau crvfcem ei ba plismum, eiqucunqoe ex bis bona profluanl. flns, - iBanitalem quippe Dci commooalrat ipaa mandlV
creaiio; prae caeleria tero demisaio illa qea <
cem pertulH.
;
6 3 c Aul in riomtne Pauii baptixali csUa?
9
ftoa. f u i , 17.
575
576
S. JOAttNte DAMASCENI
Enimvero quia gcUgionum baec cauia ewi, quod
eorutn a quibua erant baptizali, cognoniiita mu- . \ ^
8t\ &* ;
luarent, boc ilidera emertdai diceado; JVaxaxsd in nomine Paall baptizali $*ti$t Neque enim dixo- , ; * xb
rU, inquil, quis baplixaverit; ged in cujugnam no- . *
mine. Nam nullatenut quariiur quie baptizavit, . , \,
edin cujus nomine. Ipse aiqaidem egt,inquit,qui
peccata diroilliL
c , ,
YERS. 14-16. c Gratiag ago Deo quod neminein
bapliza?., nisi Crispum. et Caiutn : no quis dicat ,
quod !n nom.ne meo baptizall eslia. Baplizavi au- .
tem el Stephanae domum. Cteterum uescio, ai .
quem atium baplizavcrim. a
Perinde esl ac si diceret: Quid insolescis ba *
ptizando, quando ei ego graliae ago, quod id rou- . iioris non obierim? Quibus porro verbig tumorom ; .
eorum prudenter comprim.l, iiculiquam vero ba- ,
ptisml virlulem, sed amemiam eoruni qui in ba- , ,
plizandosesenimiumjacihabanUBaplisinua quippc .
magna quaedara res cst: huc aalemquod Diagnum , , *
esl, itle praestal qui baplizai, tcd qui io ba- .
plismo invocatur.lnsuper caugara edisaerit.propler ' * , ,
qaam gratiag agat. Ne quig dicat, inqult, ia meo .
nominc voa case baplizatoa : non tamea iia ut de , ' ,
lllis boc affirmarel; sed quia vercbator, ne mor- .
bug malus co procederet.
VKRS. 1 7 . c Non enim misit me Cbrislus ba*
c - , *
ptizare, gcd evaijgelizare.i
.
Quare ergo baplizabas? dixerit aliquig. Nequa ; . , quam bapiixabam, inquit, el repugtundo qui me , , , '
fniserai, eed aupra quam incumberet mihi. hoc .
faciebam. quemadmodum in causa viduarum, ,
tametsi dixerunt apostoli: ' est trquum uot Bsov tiaxorBir , derilinquere terbum Dei ei mniurare tnensit ; , , *
ipae nihi.ominug minislravit, non quasi eis con- * .
tradiceret, sed ul ex abuodanti boc quoque munere
fungeretur: sic et bac in parte ae geseil:
,
t Non in aapientia verbi,ut noo etacuelur crux
.
Cbrisll.

Compressa clatione eorum qul valde aibi placcbaot bapttzando, sermonem .Iransferl in coe qui ,
extranea gap.entia arroganlius intumegcebant; ge %1 , *
que adversus ipgog diligentius instruit. Nam ad .
eos qui cum baptizarent, inflali erant, aiebat: '
Gralias ao quod neminem vettrum baptizatx; et: -
Non me mUit Christui baptixare, ted evangelizare; * ; , ged neque vehemeniiug, neque dedita opera verbig .
cos adoritur. Hic vero primo statim assultu pla- , . ,
gam magnain infligil: JSe evacuetur, inquit, crux . ,
Chrhti. Ecquid ergo insolebtior es, ubi le magig ' ;
deceat erubescere ? Si enim eapienlia hc tum , ,
cruci btil.um inferl, tum pugnai cum Evangelio, ' , .
nullatcnus prsegiat ea gloriari, sed magig ipsam
abjicere.
c
ystg. 18. Yerbum enim crucig, percuntibug
quidem gtuliiiia egt: iig autem qui galvi fiunl, id , f uiv
* .
eal nabis, Tiriug Dei cal.
u
" Act. , 2.
CORINTH. I .
578
Nam quia verisiwile erat eoa, cuni crui Chrisii
lodibrio essel Grogis, suapte aapicuiia illia obaiaiere ae deceriare; Grscoruni dicieriip lurbaios
aolalur Paiilut big fere verbis: lSe putelie, ati,
Inconsuclum hoc ease et supra caplum hominum.
Qtiif. ca ptane rei natura est, ut virtus 64 J *b
iis qui pereanl uiiuiuie pernoscalur: quippe qtfi
aaienies el insani iunl. Unde conviciis laceasunl,
el molttfie ferunt aalolaria medicamenia.
577
1 EPIST.
,
" ,
* ,
, ; , * . ,

. ,
,
.
* ,
.
; ;
4
ue
Yoia. 19,20. Scriptum esl eniio: Perdam ta*

piemiam aaptoulam, ei prudemSaia prudeutura
reprobabo Quia aapieas? qvis scribaT quis conquiailor bujus t&culiT
;
Quoniam ipia prior aeae pcofligatii, nulli deia ,
. " -1 cepa aaol esl. Nam qaando oporlebal uli sua
, nonsirarei, el per rcs creataa Domiaam uooiet,
abatiit proraus.
, .
c Nonne alaltan fecit Deus aapieuiiam bajvt

mundi? >
;
Hoc esi,aaseaUiluai osiendit ad perceptionem
* ,
. * fidci. Nam quia muUum ea gloriabantur, asperiua
, * , ipaam arguil. Ecquae enim aapleolia bc fuerit,
qua nec ipsa bononxni sumaia reperia ailt
;
Vxas.
Nam quia in Oei aapieniia nunfCO
, gnoVit niuBdua per sapieoliam Deuro, placuii Ueo
- per ftlulHiiam pradicalionia aalvoa foccro credeulca.
. *
* ' lu ea nlique quso apparebat per opera, perqu
. , . cognosci Deaa vo.uii. Idcirco bsec lantaque con - ' didit, ut ralionls admloiculo islorutn opifei esset
. admirationi . Coeloro magnum est, innumerisque
. generibus rerum terra replelur. Mirare igiiur bo . rum facioreou Etcniro peramplum boc coelum di , * dk - giloruin iiliaa opua exsistii, atqoe de lellure acriUr. - ptoio eal, quod terram {ccU,q%ta*i nikilum . Quia
, Igilur per fapicuiiam banc muudua nosse Deum
, noluit, pct pnuiiliam pradicatiooia iultiliam pla, , * cuiteum facere salvatn; non ralionam argnmemia,
.
eed flde: ubi bamana deluceps aapienlia non est
opus.

Vaaa. - Quoniam autem el Jud*i algna
* pelunl, el Graci sapieDliam qaxruni: not amoin
, , * pnBdicaviaa Cbriolam eruciflxum: Judaeia quidera
- I tcandalan, geoUbui auteoi aioltitiai: iptia ao , tem vocaiia lodeio atque Cnecia Cbriaium Del
virtaietn et Doi tapieniiam.

" , , , , Qaando i u d s dicimua, Credile; illi aiunl: Ex , * cilate mortnos; vcxatoa a daemoitibos oanale;
* ; monslrate signa. Ad bac aalem quid noa objici" . mos t Eum utique quem prapdicamus, foissc aflixvtn
cruci atque mortuDui. Hoc auflicil, noa solum ad
, non trabeodum nolenlea, aed eiiam ad eos qui to* , . luerinl avertoodo*. Al vero oon averiit, aed magit
" llicil. Ruraum Grecl poatulanl nobla dicenUi
* arlem^lsopliismaluropentiam. IIU rero tjoaetiara
, - crucem prxdiearoas: ei quod Judxis esse vWclur
1
%B
Sop.xjn, 5.
JOI>XXTI,7.
579
580
ioflnnil, id Gratcis iluliiiia eal. Quandu ergo , *\ . " ,

peicmilm* non solum non praebuerlmus, ted et ,
contraris eorum qtiae quxeierinl, locuii eriinus, , ( lunc pcr coniraria conviuceniur quani Inciplica- -i, ; Lii.i il firlua illiut quem prxdlcatnue.
8 ;
V E B S . 2 5 Quia quod glultum tsi Dei, sapicniius
"
honiiuibus. >
(.
SluUura ct inOrroum do ernce dicil, non qood
' ,
res ila sil; scd quod sic videlur. Securnlum quip- 8, . *
pe oplniouem ipsorum respnndel. Nam id qaod , . *0
noti valuerual | - , . . ; per syllogismos conil- ,
t . - i h o c pralensa illa tluliitia patravit.
.
Q5 quod infirmum esl Dci, fcrfine cst bo
inioibus. >
.
Uudoiiain euini poiuisseiu hODiinea idioue el
,
,
i-r
- ' -
lcraruio rudcs ree tantas aggredi, ul brevi (emporc * ,

adversus orbcm uiiiversnm aciem dirigerent, nisi ,
diviaa vis qiizdam evs adfuisecl, ea quae gereban- ; ,
tur administrans?
;
V E B . 26. Vidole enira vocaiionem vcslrain,
, ,
fralrei, quoniain non niulli aapicnlea aecuudum \ .
carnem.
' , ,
J-J c*i, quanium ad id qnod apparet, quoad prasaenlis viUe siaiuni, el quod aiiiuei ad eilraneam , . II
illam erudiiioncm. Ne \<ro aibi coutradicat, * '
quippe cui.i iuler ipsos essenl, tnni sapicniee, iinn , , .
nobilec aliqui; adjecit, iVon mulli. Tameisi enim ,
lios quoque admiseral, alil tanien looge plurea . ; ,
eraai. Qaare veroT quuniara ille qui secundoin ,
arnem esi tapiens, amentia luuUa plenus cat: sed Q bie iiuliui, quaudocorruplam doclrinam no.
luerit abjicerc.
< Non mulii poientes, non mulli nobiles. >
\, ,
lli autew fastu plcm sunt. Niliil porro ad

accuralam Dei cogniiionem adeo inniile est et ,
noxiuin, alquo arroganiiae ac diriliia addictum .
esse.
6 ?
V E R S . 2 7 . Sed qiue siulia suni inundi elegil
Dtus, ul confundat sapieotei.
) .
Id quod plane niaxiroum vicloria; indiciura est,
" , "^*
quando per homioes idious ct indocios vinciiur. 3. "; ^
Non enlm Gr.cci (anto pudorc alliciuniur, duui a .
aapiunlibui tuperaalur.
, t v ^
. El infirnia mundi elegil Deui ui conrundat
forlia : [ 28j et iguobilia mundi el coutempli- D |
.
bilia elegil Oeua.
, , .
NOD Bolum enim Idioia* et iodoctot vocavii, tcd
et egcnos, contcmplibilea, et obscuros, per quos , , tdtnS
.
potenles dejicerct.
, .
El ca qux non sunl, ul ea quz sunl dcBlruereu
;
Quaenam vero appellat ea quae non luitiTEos
plane qui propter nimiam exiguiialem luam nihili ; .
babebanior. Hoc pacio polcniiam exiroiam raon- ,
ttravii.toagnos illoe dcpoaendo, subigendoque per ; .
eua qui nibil essfi videbantur.
" *|
Va. 29. 111 nou glurklur omnie caro coram
.
Deo. >
,
Jkus quippc islbxc omnia idcirco operalur, ut
58!
tti
NKPISTtAD XJOaiNTH.I.
eUUtMiefflqjua aoiroi compeicat, u | ja , - tWW
. - ciaiiliim luppriaiai. Exiade enim peccaium ii.Ht.ra
* eat. Nam lege Dei aapientiorea eaae cqulande , , r u n i , Qolentea earo addiacetvj ui ab ipao eonaiil u u era: Ez quo facitim esi ut eam nuikleoaa
.
didiceriot.
t *: ,
Vaxa. 30. Ex ipao eniin YOS eslia in Cbrialo
. : Jetu, qui factua esl nobie aapieniia a Deo, H j u aiiiia, ct saoclificalio, ci redcmplio.
.
Dei aiii exshtilis, inquit, id per Cbrielum eon , , , :
. , aectui. Cum enim dixerit: Qua ttulta ! u*u*4i
. dj*Wj, olegit, t ignobitia, oatendil oniDium eos eaae i*obi , lioros, qui palrera babeant Deura. Hujiu. aulem
* , ., iiobiliuus, non hic aut iile, ed ipaa Cbrtstuf
, ' , - auctor ewi, qui sapiente* aos, oi justos. el aao . Gioe fecii. Hoe eniin verbia iatia innuhur: < Qui
, iacius 6 6 e b i nobia aapieaiia.et aandiuaalao ot
redemptio.
*
Vaaf. 31. Ut, qoeiitatjinodum Hrlptoo. est
, , U
Qui glorialur, Domino glorietor. ?
>
9
CAP. I I .
. * .
TERS. 1. El ego cum vooisiom ad , fta-
, , , *
.
irea, veni, non in eublimiiate sermooiaei sapfemife,

anouniians vobis.
Proptevea vebemenler eiiam porslrinxie xapien
tiam
Gracorucn, ut bac ralione auaderei konii , *
. nibos, quemadinoduiD oporteat ia Cbrisio gio" * (, riarl. Quando eaim a nobis ipsis qu upra ooa
, funt, exiglmas, oihil nobie alalliug, nibil iaftr , miof eU : aeatam quippo liDgaam babore qoiopliin poaaU; uoa vero Uem constaaioiu dociri .
nam.
c Tealimooiam Del.
c .
ld e*t, pnedicaiionem, qoa testilcareor eniei , , ,
lixum eum et mortoam esae propter noe.
5, .
V I R I . 2 . c Won i m Jodieavi me aeire aliquid,
,
niai ieeum Cbriatom, et bonc crocifixum.
, . >
Alt nimirum extrane ae prorius cose u p k n ,
lue
expertem. Cum veni, inquii, non ayHogi. , ,
amoruni,
non gopbiamatam ambagei objecl, nee
, ,
qoidquam aliud dixl, niai Cbritlom eeaa
.
crcci.
<*
^ .
, ,
' .
, * ,
^ ,
.
,
.
, .
* . >
, -
VKB. 3. c Et ago in infirmilale oi llmoro et iromore multo apud voa.

Perienla iniiutt, et insidlas, nocnoii qooiidianas fxpalaioi.es. Hoe baudqaaqaaoi
Pauli Cfimea inaoil, sed meram natrine latem. Quln laua est volanialis ipaiue, qaa laBelai moriem et plagaa verebatar, aihil boram Umore perpelravit.
Ycas. 4 . c Ci aermoroeusei pradicalio nea
non in persuasibilibua biiiiMioaa upieniis verbla.
Hoc eat, nibil extranee illiua aapientie pneforens.
Sed ostemioiie Spiritoa el virlaiia*
Opcraiioniboa vldelicel, qaaa per Sptntum

S84
pairabat. Ecquis enhn non susccpistei, videndo . , eiiTgenies inonaos, et daemoncs t corporibus , ;
fugaios?
,
VERS. 5. c Ut fldet veelra non sit iu sapienlia
*
homii.um, aed in virtute Dei.

Manifesle passim cl pcr ojuu.a probavit, quan*
tuui ex eimplicitate lucrum accederet, el quatv- , .
tura detriinenti eapientia pareret. llsec enitn lra
Chrisli cruceni evacuabat (unde dicit: Ut non
evacuetur crux Cbriali 0 Wa vcro virtulera Christi .
m
Dradicabat.
Ysas. 6. Sapientiain autem loquimor inler

perfectos. t
Cum eapientiara Dc!, Huliiiiam ex opinioiie
itlonim priua appellarit, oelendil modo hanc veram eaae sapienliam. Qoando enitn ille qui siultua
putatur, e* stulu prxsdtcare, aapieulem superaverit, non per stultiiiam eapieniiam vicit, aed per
sapicntiam perfectiorera , lanUmqne ei eo majorcni, ul altera illa, delnceps atuliitla censealur.
Sapientiam aulem dicit, predicalionem, et saluiit modumjquo nempe per crucem aalvi facll
fuimus. Ptrfecloi quoque vocal illoa qui credider t . Perrecli quippe saat, qui, cum nor.nl rcs bamanas inflrmaa adjnodum esse, eaa parvifacium ct
aspernaniur.
0 7 * Sapientiam aolera oon bajus eecull,
que principum bujus 8culi qui destruuntur. t
Quid enim exlranea sapicntla uliliiatia aiTerat,
quae cum rcs bujua mundi duMaxat expugnei,
nec progrediatur ulterius, nibil prodcate iilia
polest, qui ca Imboii aunt. Porro principei sacuti
iiomii.at, non daemones aliquot, sed philosophos,
et oraiores, el serroonum acriptores. Illi siquidera
pollebant aucloritale, el civitatura principea
creabantur. Sceculi autem principti dlxit, eo quod
principalue ipsoruni ultra saecului pnesens non
protenditur. Quamobrem .adiecit: Qui deitruuntur.
VERS. 7. c Sed loquimur Dei sapienliam in my-
sterio, quae abscondtta est. >

llyiterium appellat dispensalionein : quia neque
Angelus, neque Arcbangclus, neque alia creata
poiestas illud attte cognovit. quam patratum esaet. Quocirca alibi a i l : Ui iimotetcat princtpaii-D
butet poteHatibut in coelestibtti ptt Eccletiam
mnlUformis sapienli* Dei *\
Quatn praedeaiiuavit Deus anle aaecu.a. >
Iia loqiiitur, ot curam Dei erga nos oslendai.
lili quippe maxime putanlur nos, luin tionorare,
luin dtligere, qu.cunquc jauipridem parati sunt,
ut nobia benefaciani.
t Gloriam nostrurn.
lloc cst
.

, . " >
,
,
, ,
.
, .
.
, , ,
.
, ,
.
fap , , ,
;
,
.
,
. ,

* , .
t ,
.
*
, ,
. * 7ra

.
c " . a
, . $
,

c . >
, -
ad noslrara gloriam quse recondita
" Ephes. , iO.

V A I U E LECTIONES.
* Emendo ex Chryaostomo .
IN EPIST. AD CORINTH. I .
58C
* erat, cum coelestian. virtulum ntt.la nysteriu:ii

.
id anie nos didicisset.
c "
YEOS. 8. Quam ncmo principum liujus saeculi
tpwxxv, t l , cognovil; sienim cognovUsenl, nunquam Douii .
nuin glori* crucifixisseiit. >
* \
Pilatom el Herodem annuil. De Piialo siquidem
, . Scriplura dicil, quod non noverit. Sed el credi bile est neque Herodem novisse. Sin vero quis
, . asserat de Judaeig hoc pro..anliari, haud aane
. , aberraverit. Nam neque illi cognovcrunt: qui qui * dem lumelai Chrisium cognoverunt, pcraciani
\ , . tamen dispenealionem nesciere; pttia quid sibi
, * ' vellcnt mors et crux illius. Unde non aicbal : Ms
xounkrt * - non noverunt ; aed: Nesciunl qxid faciunl *:
. boc eat, ignorant prorsus dispensalionem quao
, \ consummatur, lolumque myaterium. Non en.m
, gciunl fore ut crux Ua fulgeal, ut per eam mundi
. , aaltia patreiur, ac bominea reconciiienlar Deo.
Apprime vero Dominum glorim nuncupavit, qitta
.
crux ignominie aignum ceoaebatur.
c * .
Y E M . 9. Sed sicul scriplam eel: Quod oculas
\ , \ non Tidit, uec aurio atidlvit, ooc fin cor bominia
, - aacendil, qu praparavit Deua iis qui diligunt
ffV. 9
illam. >

Poeiquam locutas esl de crace et de crucifixo,
teflimonio oslendit, quanta reposita sint iis qui
irtwxoat. . Cbrislum noverant, huncque Dominam esse pro . .
fitenlur. Hunc autem dico Ooininam gloriae, qui
tuffixua esl cruci.

Ysxa. 10. c Nobia aulem revelavit .us per
.
Spirilum auum. >
*
Non per aapieoiiam peregrioam; Gateram ana
, palam exhibel honoris magnitudinem, qualenna
. - niniirum a Spirilu edocii euimis. Nisi enim SpU
^ , riius cui perspecla siinl arcaua Dei, revelasaei.
.
unquam didicisseraue.
^,
g c Spirilue eiiim omoia acrutalur, eliam
.
profuoda Dei. t
, '
Hoc in loco, scrulari, non ignorantiaja innnil,
* aed accuralara cogniiionem indicai. Nam et isu
* V voce ulilur loquendo de Palre : /* **Um tcru.
lalxr eordm *.
,
YBRS. ! ! , 12. c Qui* enim botninum acil qoa
; sunl boarinis, nisi spiriina bominis, qui in ipso
, . ^ eel ? iia et qua Det eunt, nerao cognovii, nisi
, Spiritus Dei.No* aulem non apiriium bujus inund*
, aecepimus, sed Spiriium qui ex Deo eat: ut scia .
mus qnae a Deo donata eutu nobia.
,
LoquHur de Spiriuis scientia. osteiidando eara
, etsquare scientiara Dei, eicui scientia bominis
.
liominem ipsiim exaequal.
,
VEIU. 13. c Qua et loquiraor, non in doclia
, ' .
huroanae tapienliae verbis, sed in doctrina Spiriiue.
.
Oslendit ae exti.de omnia dtdicisse*
4 4
** Joan. , 3.
** Loc. , 3. * Rotn. , 24.

YARLE LEGTIONES.
Ctrytotîiiiis, .
.
. XCV
587
m
< Spiritualibus spiritualia comparantes.
..
Quando spirituale quidpiani el arcanum fuprit,
" \ 0 ,
ex spiritualibug leslimonia adducimus:v. gr.,cura
. , ,
dico Chrisium resurrexigse, et ex Virgine naium , ), *
egse, adduco tesiimonia figarasque et deinonsira-
lioncs; ptita Jona tnoras in ventre celi, ejusquc
,
postiiioduin Jiberalionem, steriliuro partus, Sarae , ,
el Rebecc el aliarum. Dum rursus Cbristum de < , \
Virgine generatum dixero, germinaiionem arbo- ^ ,
rum in paradiso propono, quse nullis jaclis w- * , .
roinibug, non missis iinbribus, non sulcatis arvis , flebat. Futura qoippe inrormabantur adumbra- , .
baniurque in prioribiis, ut ipsa fidem habereni , $ quando patrata esgent. Insuper etiam enarro, , .
qninam de terra producli ainl bominea ; qoinam ,
mulier ex bomine solo, sine allo ulrob.qoe coilu ; ,
quomodo tellus ipsa ex nullo germinarit, aola * ,
Conditorie virttile ad omnia gufflcienle. Hoe pacto *
cura spiritualibua spiritualia compono, nec mihi ,
prorgug opus est exiranea illa sapienlia, ra- , , .
liocinalionibus, noo praestrociis argumenlis.
YEB*. U . Animalia autem bomo non percipU
c
.
ea qu* sunt Spiritua Dei.
,
Animalis egl, qui omnia tribuit cogitationibus
anima, nec auperno quodam pulai Hidlgere auxi- ,
l i o ; quod plane dementia? eal. Bationem quippe , .
Deus concessil nobis, uti digcat el poelelei qu ,
ab eo suni, non aulem ui sibi ipsi sufficere ar- , .
bitreiur.
.
Stultilia enim est ilU. >
,
Hoc autem, non ex rei nalura, aed propler im- C
becHliUlein ill.ug qui ocultg anim* magnitudi-
.
nem eorum assequi minime valeat.
c , >
c non poiest inlolligere, quia spiritoaliter
. >
axaminatur. >
* , *
Caugam hujus explicat, ailque ea qu diciin~
Uir fidem exVgere, at ficrt nou poaae u( rationibus , *
comprehendantur, quippe qu& aUiludine sua exi- .
.
gaitalem cogitationis noatrao excedont.
c *
Vxag. 15. c Spiriiualig auiero judicat omnia:
' ,
ipge vero a nemine judicaiur.
" , opf
0 9 Nam qnemadmodun. ille qui videt, oronia
quidein quae in caeco gunt, cernil; nullus vero ,
corum qui visu carent, ea quae videniU gunt, {.
cernll : sic nos qaoque nosira quidem novlmus, Q *
et omiiia quae ad iniidelee speciant; al nou ilidem , . draxpim,
illi nostra sciunl. Porro ait, judicat, id eat ar- , , . \
guil. Nobis etenim compcrium est, quae sit pr- ,
aenlium rerum naiura ; quse fulurorum digmias; ,
quodûe fulura iinmortalia eint ei hnmobilia, , .
praeseritia autew, corruptioni obnoxia ei lentporaria.
4 , .
VERS. 16. c Quis eniin cognovil aensaui DotuiDi,
;
>
qui instruat eum?
,
Curo dixeril, anlmalem bominem nibit percipere, probatiouetn bujus dicli subjnngit, dicens: *
et plane quidem nihil scil prorsus. Nequaquam . , enim cognovil sensum Domini; hoc e&t, manife- ,
staiionem Spirilus: quia fidelibus cum praesen- ityr
9
IN KPIST. AD CORINTH. I .
90
> * **U tlc , Unm futurerym indiu cogniiio eat, Ittud
f
prtv, , > . ,
.
' .
.

,
. oWv
.
1
autem, ln$truat txm, non nude gimplietier

adjecit, ted ad ea quss modo anie dixeral, puU
gpirilualem a neoaine judicari. 81 euira aniaialium
nemo noaae qneai senaum Chriati, multo minus
eiim docero poiuerii ei corrigere* Hoc enim vcrbo
in$trwer$ aignificalor.
c Not autcrm sensura Cbrigti babemtia.
Hoc et, apirfuialia eai cognitio qua do rebus
fidei imbttti gavug, iia ot a nullo aobinde judicemur. Animakm quippc honiinen. divina nogge
impoggibile est.
CAP. III.
- . .
YEts. I , 2 . El ego, fratres, non potui vobif

, ,
, ' . ' loqal qtjasi splrliualibus, aed qaasi carnalibut.
, * Tanquara parvulig in Cbrigto lac vobis poium
dedi, non escam : noodam enim poteralis. >
.
Eitranea aapleniia profligau, omolqiie faatn i l ,
, ' - lioa dcjeclo, aliud jam momeatum aggrediiur.
, . Poteranl eniro respondere : aiqa.dem Platonig, &i
, , Pylbagorat, aut cajasvia alieriue pbilotopborum
, , ' placiia annuniiaremns, merilo conlra noa longiori
. - aermone utereris. Cuai avtem qox) oanl Spiriiua
, pnedicemua, qttare perogrinam aapientiam nobio
; ; sursiim deorsum affers? Quonam aulem pacto buic
' * r t v - ae argumento opponat, audi, qoaso: Et ego, fa
5. " . qoil, non pafxi tplJg loani ttnquam /.
, Cujug effali e]usmodi aeaaus eat. Profecto qttidoin
:, qeamvig perfecti esaetia ia spirilaalibaa; non U . ^ mtn idcireo voa deeebac exioUi, ntt vealra an
, ntmtlare, qaae ipai a vobie Snveniaaolla. Nunc
- aineiii neqae Illa voa fdtia, qaenadoiodam opor
, , teret, aed tironea proraua e t l i i , et oainiuni
. , uUiml i adeo at, eUi propter aapienUam citra , noam magnam de vobia comcipiatis,
bmc jam olbll oase, qoin el vobia adveraari
oelenaa ail. Si autem in ipirilaalibxg ei ln isUs
deflcllia, In allimo proindo loeo coniistitis.
< Sed tiec nunc qaldem pMeslia* Adbuc enim
V .
earnales ealli. a
Idcirto non poteraol, qola nolebanU Id quod
) , .
, Ipala quidem accusaiioneiii inferebat toagislnim
vero purgabai.
(. , jy T i t a . 3 . c Cum enim gii inler voa aelug el conlentio, nonne carnaloa eglU el gecoDdum bomt*
%\ ;
nem ambalaiig 1 1
Modum enarral qoo carnalea facti eranl.
* ,
7 0 VB**- * Cum eoim quig dicat: figo qui , .
, , ;
dem gutn Pauli; alios autem, ego Apollo; Donno
boaiineg ealigt
,
Osiendit, non solnm boc eig miolmo profiage
', nequo effecigge ul aliqaid acciperenl; quhiitno
. *0 obalaculo fuigee ne majoribaa augereoUir: m i * , latio enim carnalea tpgog fecerat. Hoe vero qaod
.
carnaleg erat, non permigit eos sublimlora tudire.
4
'; ; >
< , ,
c Qtiid igitar eat Apollof quid vero PanluaT *

Comprobaiig fia qoo> dixerat ox renira eri
apertiua ]am reprebensionem .aggredilur, uiqiie
t
r.Ql
S. JOANNIS 1UMASCEM
592
oninem asperiiaiem mferat, nete succciiaeanl, , ,
suuui tpge nomen . Nam si Paalua nihil est, ;: . E(
neqae indignaiur, mulio minus oportel eos id mo- , \ * , .
lesle ferre.
e ' .
Vn.i. 5. < Hiiilstri per quot credidisii. >
, ,
Si ergo ilieriui minislri ealie, inquil, cur Ipii
vobis digniiatem vindiralis, ul vesiro de nomine ,
' ;
diaripulo nmieupetis?
< 1.7'. .
Et unicuique sicul Dooiinne dedil.
, , ' ,
Eiigaum iatud, inquit, bandquaquam a nobis
.
ipsit babemus, sed a Deo qui munus injunxit.
, ' , *
VEOS. 6. < Ego plantavi, Apollo rigavii; Deut
.
aiilcm incremenlum dedit.
, ,
Hoc csi, ego primus vcrbum seininavi: Apollo
aiuem operam eoani posull, ae tenlalionibus eo- . '
' .
miua arescerrnl. Tolum auicru Dei opus luii.
.
Vsai. 7 . liaque oeque qni planlai esl aliquid,
" , ,
neque qui rigat, aed qui increinenium dai, Deus. ' .
Vidc, quxso, quomodo cos adroonei. Priniuin

quidem propriz personz conlcmplum prciiilit. Quid eniro esl Paulus? inquii. Deinde vero lotum ;
-3 .
in Deum referl, a quo omnia concessa auot.
VES. 8. Qui auiem planiat, el qul rigai,
.
nnum sunt. >
*
AUera rursuro inducllo ad eorum curalionem;
ex quo aliud insuper conficii; pula no erga in- ' ,
vicem superbius efferantor: hoc porro utmm ' ,
cianl, nlbil se posse praeslare, ni Dens incre- . ,
rnentum dederU. Quibua verbis neque illos qui
niultmn laborareol, permiiil insolesccre advcr- , sua cos qui niinora patrareni, neqne rursum isios , .
illis invidere.
" -i :
Unusquisque aiiieoi propriam nicrcedcin acci .
piei secuodum (iium laborem.
" ,
Quia vero tegniores fuiuii erani, EI emliraassenl nibil cuncla referre, sivc illls <jul mullum, ,
sire minus laborarenl; obscnra quomodo id cor- , *Aj
rexit, diccns, nnumquemquc propriam nicrcedcm xiitw,
accepluruin secunduiii suum laborem, ac si dice- , * ,
rel: Ne liraeag quod dixerim, unum sunt: quan- .
dtx|uidem qoanlniu ad labores non sunt unum. , ' JctM
Dei slqnidem oput ficiunl: std uniisquiaque pro- .
priain rocrcedein accipiel sccuudum suum laborem.
V E R S . 9. Dei eniin sumus adjuiore.
< . >
Eos adbuc leviorcs ei alacrioree reddlt, majo , \
remquc ardorem excitai opcrandi.
.
c Dei agricollura estis : Dci aadiflcalio eslii. >
7 1 NOII ab iis qui voe excolunt, ted a Deo
ip*o appellationein acciprre par eat. Neque euim
agir de noniine agrieola; voealnr, sed dc patrisfainilias. Quemadmodum etiam sdiflciuro non arliflcie, eed dumini eei. Si aulem xdiflcalio estis,
Dtquaquani bxcdetlrul debet: alioqui noa esseiis
cdiflcium. At l i aediflciura eslie, cavendura esl ne
diMrabamiai, sed uno concordlx aepto rauniantiDi.
, .
>1 ,
.
, - 4
\ , , Sta
. , ,
! , I
, ' \
.
504
S93
I N EPIST. AD CORINTH. I .
c , J VBES. 1 0 . Secundum graiiam Dei qua dala
eai mihi, ul aapiens architectus fundameBluni
. >
potui.
,
Seip*ua> hoc in loeo aapientem diclt, non
, \ oatenutioois ergo, aed u l seae prsbeat in exom, . " plum, osiendatque aapienlis ease iinum jacere fun* , damentum. Yidesis quam modeaie se geral. Post , ' quaa. onim ae aapientem d h i l , boc aui eaao
), '-Karafap - noluit, aed, quia ee loiuni prius Deo dedidenal,
por % , .
binc se sap.entem vocavil. Ail eiam, tecundum
grttiam qua dala e$t mihi.
t " . "
c Alius autem superaedificat. Unugqaisque au . >
lein videal qoomodo auperedificel.
\ ,
. Bicjarn illos ad insiiluendse vila cerlamen in , ducil: qutndoquidera eoa aomel coitfuiixerat, ei
.
I num eaae fecerat.
c
YBRS. 1 1 . c Fundamentvm aulem aliud nerao
, ,
poteat poftere, pneier id qupd poiUuni eal, quod
eai Chritlas Jesaa. >
*
Quod ai% hunc babet aensatt* Cbri>lnai aa * - numiavi, fundamentom vobia praebui: videta
' , - quomodo dificelis; ad inanem gloriam, non
. - discipulos versaa bomines delrabendo, Ne Igilur
mouG&piJUov baereaibus animum altendamas. Fundauuntum
xslpevov. - enim nemo aliud potM ponen, prater fgf qnod po, .
iiixm $tt. Quamobrem auper illud exatroamua, eique veluti fundamenlo inbatreamua*
YERS. 1 2 . Si quii autem aoporvediflcat aoper
,
, , , , , $- fuBdajneDturo boc, aorum, argenioin, lapidea
.
preiioioa, ligna, fcnum, stipulam.
Fundameatun quidem alc perspieoe slgniflcavit,
,
. dicens illud oaae Cbriatum. ^fidificationem vero
. de operibua bonia eate diciam liqael. Diacrimine
vero materis eorum qu aediflcaoiur, maUimoda
, , operaniium volonias aigniflcalar. Quoniani alii
^ , siudiosiorea auni, alii aegniorea* accuratioret
, alii, alii deleriorea: aiqae alii minora, roajora
* , alii praeatani; alii denique gravioribus, levioriboa
.
pcccant alii.
Yxas. 1 3 . c Uniuacujasqao opas roanifaUim
.
, , erii. Diea enim Domini declarabit, qoia igne
, , - revelabiiur : et aniuacujuaqne opos Ignia pro. 9
babit.
9
fuittria eos terriiat, imenlionem facieasdki

,
, lenribiiis dmni judieii, quando judico ftodeolo
, ' , - flovios ignia -coram eo profluel * .
.
(
c , ,
. , . >
YXBS. U . c Si oajua opaa manaerii, quod aupera*dificavit, mercedem accipiel. Si cujm opua araeril, detrimenium paiiemr.
Horaoi verborum aigniflcanlia baac eal: si quii

"
, um recta fide pravam vitam duxeril, Odes ei nmi
, . - proderit, u l non ardente opere auo punialar.
*9 , Quod porro ail, arierti, idem eat ac, non 7 1 fe, ' ret ignie impetaro: sed velui si quis aareia arnia
, . indutos flumcn ignis trajiciat, tplendidior egredi9
4 1
Dan.vit, 10.
S. JUANNIS DAMASCENI
M6
t n r : sin aulem feno oouslus iranscal, non niodo , ,, nihil inde pcrcipil adjumeoli, sed el telpsuin per, \ .
dii, idem eliam in opcribus eveniel.
tpse aulcm aalvus e r i l ilc lanien quaai per
, -Jta Tcupdc.
ignera.
xa\ liiijtis eiiam eenleutias aonaus est, quod ipte
, ,
non ila peribit, ut, quemadmodum ina opera, in
. * AtA
nihilum redigaiur; sed permanebil in igne. Ilei
liaquo incoluroilalem, talutem appellat: propler- , .
ea adjecil, oaeti p*r Igntm. Eienim ilicere sole- 19 , ' \ , \ . "
raui, malcriaa quse non comburuntur, uec con \ * , ['.] ,
veriunlnr tlaiim in cfneros, in igne sahas e*se.
Ac si d i c a l : Ne putaverlt, cuni ignem audia, eos '.!; .
*1 \ . "
qui irtteni, io nlbilum convertl. Quod anicra
\ \
lupplicium istud $aUtm appeliei, nuli mirarl.
8olet quippe i i t qots male sonani, pulcbrU
, otov, 6
nomuiibus abuii, ul pnla cura all : Regnami * *
, , ealum , quamlibel regni oomen honoriOcum att:
,
ila et boc loco dicendo, /rai eril, nlhil aliud
Innnit, nisi inlensioneni supplicii : ac si dixitset, .
Ipae perpetuo inûppliciii permanebii.
,
VIKB. , 47. Netcilis qula teoiplum Dei eslie,
c l Spirittit Dei babilat in vobii ? Si quie lemplum ;
, -.pil .
IVi vlolaveril, diiperdei illum Deua. .
, \
PoBtquain a die fulnro lerrorom incuiaic, hos
ciiam a pneienli lerrUai. Nunc caim iocealum .. \
illum |ierstringit, non quidem aperle, ed indefi- ,
niie pravam illius vivcndi ralionem indicando, Blov, \
, rjosque pecealum augel ab illo gralire doao quod
eoncessum ipsi fueral. Isind auiesn, ditperdel tf- Q . , ,
iam Deui, non el v o i exsecramis, scd praenun- ,
liaolii fiiturum.
,
Templum cnim Dei tancium eit. quod eilia
yos. '
. >
Scorlalor vero proianus esi. Nc anteni videa . tur eum recla ferire, subjunxil, qaod toi.
. . oUtrie. .
\m.
18. Nemn T O S seducat: Sl quis videtur

aapicni ioler vos essc in boc xaecalai
.
Quibusdam adversut seoriatorem injectis, ora ,
tioiie rumum lapientiam exlcrnam expugnal.
\
.
t Sinlius fiai, ut sapiens eJBciatur.
, ,
Eum lanquara roundo morluum aic aillci praeci" .
pii. Ejuaoiodi quippa niors uibil nocel, quln e( , \
toagii pn.il.>', qna* vltat cauaa aii. Perlnde D , , xaeliam in lior sxculo flcri eialiura jubci, veramque ,
nftbis exiude sapientiam procurat. Siuliue porro
rflieiiiir mundo, qul peregrinam lapleDliam sper- , ^
raii, qaiqua cerlissfmo. credll, aibil eam contri- baere ad veriialis percepiiooem | $l quemadmo- , \ ' , -
dum egeilas d i v i o u opet paral. ei cclailodi- , \ , , xa\
nem demissio anirol; aic quoque eo quod tlullua , ^ .
quls flat, indn sapiemior caelerit evadil.
< 13 j a p
Vxas. 19. < Sapieolia eoira IIUJUJ mtiBdi t t o l l i tia csl apud Di-um.
!;-.'.
Non soluni eulm oibil prcslat, icd eliaai i m , \ .
D i d n n e i t i o e i l . Ab ca Igiior decei abuinere, eeu
Aeitotwv ,
noaiva.
M
' Rutn. r. tt
IN EPIST. AD . I .
Wl
598
c * Scriptum eol : Qui comprehendii aa | .

pientee in aaiuiia ipsorum. >
06 ,
Non ei auffidunt su probaliones, sed leai * I moniura 73 addil. Hujus vero loci ejasroodi sen , , t u t eal. Quaodoqaidem sapienlia abusi sunt, in2 , , qait, i u ut oec Deum obaecrarenl; per iianc
^ . \ ; " ipsaia evtncit, qtum toaxiroe Deo indigereiii.
* , ' - Quinam vero, qiuvo raliooe ? Quia cum per eam
* 01 , ^ atulli facli aunt, aaerilo per cam convicii fuere.
, \ Nam qui minime pulabanl se Deo iudlgere, iii
.
lanlam adducti aunt Beeeasiialem, ol piacaioribua
et indociia inferiorea defaceps apparerenl.
Vxag. 2 0 . c Cl Uerun,: Dominua novit cogitat KaV
, cia\ . >
liones homlnem, quoniam vanas gunt.
*^>,,
Quaodo ergo, iiiquil, qui aolua sapiena eat Deug,
, icotav -B ejosmodi de illia aeateBiiaai proferl pronuniial ;
qoe, qaam alian exiremae )Uoniui amentbo demonalralioDem qoarasT
" .
8 2 1 . c Nemo iuque glotieUr in hoioinibua.
, , *
Oalenaum eat, inquii, oxlernaiB illam aapiea ;
tiam poeoam el uiUonem esse: eor ergo magiatria w t r i a Unqaam tapieotibua gloriainini ?
c , , VEXS. 2 2 , 2 3 . c OniBla enira veaira sunl, aive
), , , , Paulag, aive Apollo, sfve Cepbaa, aive roundus,
, tfcx , ,
aive v i u , aive mora, aive pmaentia, aWe fuixra. 1
. "
Diacipaloram partea magnUadl. Qoaqiie aen leniitt hxc eigniflcaaUa eot: Qoia i l i i Cbrisii
, ' - facii aalia, accandom illud: Kec* ojo ct filii mei,
* , * . , quo$ itiit aUAi De*$ qaod ab ipso Cbriato di , . ail; iddrco cuncU vobil data aum. Quam
^, \ , eoim dodorea nibi n<Miilj*a?erU; quamvis
, , buBC aul illutn, aui priiooe eliam aposiolorun,
' . , , \, tol UBdem ipauiuaei ranndum: 6 twria prqHer
; , eltt , * . Qulnam vero ale beiniiilbui ipsl voa addici * , , IU. Ait aoiem, iiae Miutdtu, eo quod proplcr bo. ml*m iaclut aat munduf: ium ddnde, tiv* tito,
^., ,, aiaaill aenav t tMlerum in caroe manere neeessa<< lium ealpropler voa. Kuraum aii, lite mort; quia
<., ftfrv eVt^rraca, * , lametai morli tradimor, dnn praedlcainos vobis,
. - vaoiraai nibilominui aalutom deperimus. Illud
prx$eniia itve (*iura significai COB , Uadem,
, ^^ , ceoaa ipaia dona, el qm coacodenda aant. Con . * \ ccoaa qaippe esl, in pnmnli quidem viia pecca ^*, , , lorum raniaaio, pignna ei arrba spiritaa, dona
* +* Thr *<- odlieel qtiao Spiritus operalur. Fideles vero fuiur r *
fiaOXUiar.
rorum aliqaando fore bonorum compolee, boe
oxlfi dobiojB aa4, propler aecundaBa iilud effialom: Vtmiu, P4**4icti, powdeu r$num qttod aalta
Omnia eniin vesira aunl: vos aulem Cbriali;
, , Cbrialus avleni Dei.
.
Tam preaenlia, qua falora, iuquit, bodieraa
, ,
, , diea, niora ti waodna, vealra eroni, quia credidi , alia iu ChrkUiDi qui ex4 Filfcia DeU
r
laa. vnif .
Hailb. xxv, U .
fiCO
S. J O A N N I S D A M A S C E N !
r.93
CAP.
IV.
. '.
Vras. i . Sic nos eiisiitnei liomo slcui Del roitiisiros, ei dUpensatores myticrioruni Oci. >
Ne igiltir, Domino relicio, iamulorum nomina
-it asciscaiis.
Veiu. 2-5. Quoil superctt, quzriiur inter diepontaiores, nt Qdelii quis Inveolilur. l i i h i auI C : I I pro tninimo esl ut a vobii jiidicer, aut ab
Immaiio die; scd ucquc mcipiutn judico. Nibil
cnini milii conscius suin : sed uon iaboc jusliOralus sum; qui autem judical me, Doininue esl.
Itaque noliie anie tempus judicare, quoaduaque
venial Domimis, qui ct illuminabil 7 4 abscondlta lenebraruin, el manifcsubil consilia cordium.
.;. laus erit oniculque a Deo. >
. et, ne rea Domini sui slbi "--*_ *
YERS. 0. < ll.i< aulem, fr.nr.-, iran&flguravi in
me ei Apollo proptcr TOS, U( in oobis discalis,
non supra quam scriplom . si saperc; ne unui
pro IIIIO tnfktur adversns elteruni. >
Quandiii vcrbia aspcris nli oporlebal, sermnnrm iia cotnponebat, ac si ipse eascl qui ba>c auacultaret. Quia vcro reaiiliere taodem oporlebal.
idcirro pereonas sub t u l el Apollo appellalione
abacondiia relcgii. Id porro fecil, u l oileodercl
lioquaquain futurum fuiese, si ad COI VCrba fecisei, u i addiscereM qua*cunque eos docerc necesse
f r a i , proposiiuroque ipsius probareol; qnippc qul
iiidigne accepissent ea qtue dlcerenlur. Nunc au-

, ;
;.. '''. \ . .
-. , ,
'~;;'
.
; ,
. ,
* 6 , * '
' *
' ,
. * ,
,
, \ .
; .
!
, .
, , ,
' ' , ,
,
,
"> ,
, .
,
TJ ' (tic) \ '
. , '
,
, ,
. , ^; * lerri .
tem quin Paulum rc/erebantur, facile tulirnni c ' l * pporeir; *

ti tb ir
*iucrcpaiirmein. Quidiiam vcro islud e&l: Non *
pra id qtn.ii icriptum tit? Scillcel legirous scri- , 6 ir toxir
pliim: Quid HUm fetiueam in oculo fratrh lui, U *.?1

xon videt Irabem in ocvlo luo " 1
St*t. 7. Qui (e diicernit? quid aulem babcs
quod non accepisii? >
Umistis subdilis, ad priocipes modo converlilur. Ejus aulem verbornm hzc signillcaniia esl.
Uode c.nisi.it tc digaum etse laudeT faclunine esl
jiidicimnT nunquid inqitisilio pnecesgil, diligemque prohallp, ei arcuraia qnasstio? sed neque hnc
possis asaeverare. Et si vero bominei t u i i calculii
; ;
,
. "
;
, ,
. ''
, ,

favent, rccta non ei>i ipsorum Eenleniia; neque

aic debebas e i l o l l i . Nihil eniiu abs lo babei, d a y , .
Deo omnia accepisli.
, ;
i Si auioin ot accepisti, quid gloriariaquasi non
acceperif
Atqui, aecephii. inqiiit; ol earo ob rcnt valde
gloriarisT quinimo prnpter boe ip&um modcste
agcrc oportebai. Quia tuuin noo eat id quod dalum .- 'i'>- scd illius qu! dedil. Mam si accfpit t i , ab illo arcepiiti. Quod si ab eo acccpleti, non
id quod tuiiiii essM accepiili. Ac ai quod tuum
iion erat. aneepiiti, quid osktnuiioni indulge*,
qni quod luum non est habeatT
Matlb. , 5 .
' HaCtq, \, \ ;
:' .
, .
, ' - ' ,
. , ,
;
Ml
^ *
602
Ysfts. 8. Jam aaiaraii estis, jam diviles facti

esiis. >
, , Apposlte autem ait, jam, a Umpore ostendens,
, ,
neque veriaimtle illuJ esse, nec ralionabiloin de
istis opinionem.
c \ *
< Sne nobis regnastig. Et uiinam regnelis, ut el
. \ . nos vobiscuinregnemus I [Vcos. 9.] Pulocniin quod
, Deus nos apostolos novissinios ostendil tanquaix
.
morli deolinalos.>
, \
Gum faatum eonira depilmere propoauerii, el
\ , oatendere boram causa gloriaodum non etse, sed
, , raagig erubeacenduiu; primum quidem eos pu* * . , doro suffundit, dicendo: Jam $aluraU etlis. Ileni 4& , * que nuoc dum -ail: Sine nobit regna$ti$ consi, , , , , mile quidpiatn bia verbia elgnUicalur: JHco quod
, -
i
bonoris, non glo
, . , ri, , voa fruimini, aed lum coniameliae,
, lum persecutiouis; qo quidem noa loleramtis.
, * Si enini rea i u se non babel, aod remuneratlooum
*, - leiupus adesi, voe quidem, qui discipult tslta,
, , regnuro oblinuialia modo; noa auiem, qui iumua
, , - inagislri, quiquo pra ceteris mercedem acciper*
. - debebamus, non aolum noviisimi veetrum facli
, , autnua, aed et 75 lanquam morii dealinali, aive
. , damnali; in opprobriit, et periculis, ei fame per , petuo veraarour. Ignoroinii aiOcirour, lanquara
, , , intan. pellimnr, et ineiucUbilia augiiaemug. H*c
. , porro aiebal, ul illoa commonerot mulanda esae
.
apoelolorum facinora, peHcula, et injuriat, non
Q bonorem el gloriara. Pradicatio aiqaidem Evangelii, non liacc aed illa poitulai.
t
b r e v e
e $ t ;
" , , .
u i f , ,
,
. , , ,
,
. "
* '
* .
, ,
*
, * ^
, ,
.
c Quia speciaculuoi facti wnai mando, el aoge.ig, el boD.ii.ibuf.
,
. , .
, . "
, , ,
, , ,
.
Ysaa. 10-12. < Noe stulti propler CbrietoiP,

\o autem prudenlA in Chriglo *. nos inQnni, voa
autero forica : uos ignobiles, vos nobiles. Usque
In hanc hpraro et esurimus, et aiiimut, el oudi
suraiis, el coiapbis csRdiinur, el inslabilee tumut,
et laboramus operanles manibaa noslris. t

,
, , ,
Hoc etiain d i i i l , ut eos pudefacorel. Cum enim

alii quidcm vapulenl ei coniemnantur, alii vero
bonoribus augeauiur, et sapientci aeelimcDtur;
Non in una civitale, aal in quadam orbia parte

baec palimur; sed ubique locorum et nultis non
de caaaia. Porro angein ait, signiflcando ejuamodi
eaae nosira cenamina, ui angelorom digna sint
aspecin. Vide*ia auiem quomodo aeipsum eilenual, et quomodo rureum magni facil: in bia
autcra aquibue illi eferebanlur, quo pacto viles
ipsos osiendit. Nam quia bnmiliut et vlliua videlur esse alullos quam prudenlee baberi, nec non
inflrmos esse quam fottea leri, ti inglorioa quam
honore et gloria omalos videri: alque illa quidem
eos rejecturua erat, baec vero ipae aibi vindicaveral; idcirco itlbasc SUis poiiora eaao oviocil,
quia propler Uta, non hominum laoluni, aed ei
angelorum mulliludiDein ad sui suorumque ape
ctaculum convertic.
601
61
5 JOANNIS DAMASCENI

quomodu . Inqult, ut qui taila prxdicani, con-
.
irariariioi sint iuapictoniia rei?
, , '
Hoc eil, res anliquaa non narrant, sed quae et
prasscns lempna lesialur. llasc languiil illos qui 6 .
dolicii* indulgeul. Abigimur, inquil, ad dlvites. . , ,
Ad falsoa apoitolon, qui nec opcrart, nec adlre . ,
, ,
prricula susiinenl, sed eommoda sua curaai.
.
Maledicimur, el bencdidmus : persccutlonem
, , patiniur ei euslioemus; [ Vr.Rs. 13] maledielrour , ,
cl obxccramut: lanquaro - purgamenia bujua .
inundi facii suinui.
Neioo dixerit, inquit, bxc nos indigne ferre.
, , -:
Conlraria quippe rcpondiroua lllis qul aos affli- .
giini. Aique niagnum quiddain osi fcrre forlUer, *
dmii male Texamur. Noe auiem non modo id "
prxiiainu*. ed ct Ixlamur el exsultamua.
, .
< Omuium peripsema usque adbuc.
.
Non corum qni nos insecianlur, aed ipsorum
, '
quorum canaa hxc patimur.
.
VERS. 14. t on nl confundam vos bxc scribo,
< , '
ted ul filios aieoa cbaritslrooe mooao. >
. >
Qnoniam vidit acerbum esae vulnu quod in ,
luleral, hoe iialim curavlt: Non ui confundam . xeraurxvrur , ,
ooi, inquit, kme ttribo. Factura qaidem proflic- . ,
(ur; at noo mala menie el odio perciia, aed ,
loagis amica el cmendaiionlt Ipaonim ludiosa.
.
7 6 V c u . 15. < Nam elsi decem millia pzda
gogorutn babeatia in Chriito, aed oon multos , ' . 1paires. Ln Cbriilo enim Jen per Evaogelium ego &! /.
genui.
,
Nequaquam in boc loeo dignilaiem suam cxplicai, Bcd amoris exsuperanliam; quiu nec eos ' ,
dure babuii, cum adjoceril, in Chritto, atque illit , ,
indulaerii ul plura pro ipiis faceret (boc enim
przatai pedagogus), vebcmeniiam amorit sibi re- - .
lertai. Talem siquidrai Paier exbibel. ld milii .
uoo ailribuo. Rursura vero illos ferii, qui sibi .
u
doclrinx laudem arrogareot.
< * . *
VEBS. 16. Rogo ergo voi, imllaloret aael
eole. licat et ego Gbrisii. >
,
Noa ut teipsum efferai, iia loquitur. aed ui
.
(aciteui esu virlutem osiendaL
.
Vias. 17. Ideo niiii ad voa Tioaolheum.
.
Quln vobi* uli filiis indulgeo.
" , 1
Qui esl Qliut oicus cbarluimoi et MoUe ln
.
1'uiiiiuo.
, , ,
llis vcrbie dileclionem suam pandil, eosqoo iia
coroparal ul illum cum reverenlia videani. Nec .
timpliciter dixit, fidelem, scd. in Domino; hoc ,
.
esi in rebus quz ad Dominura spcclam.
< "
.
.
Vos cominoneraciei.
, . ,
Non ditil, docebil, indigne ferrent, lan' .
quam ab illo edocendi.
,
Vias meat io Cbrisio, aicut ubique in omoi
. >
Eccleaia doceo.
, , , ,
Hoc sl, adroinistraiionom, pericula, mores,
regulai, laaclionei, qus Aposiolum deceaui, , .
caloraque oiaoia. Nam qda dizerai, nirfj iumui, . , ,
ft
I N EPIST. AD GOMNTH. I .
^, * , i icolaphis cadimur, tntabile* , cuncta baeet

, . inqult, vobi* pereonsebit. Deindo Mrmoneni ad
, , euperiora referens, subjecil, quae tunt in Chriito.
, nihil nou pro more Domino iribuens, utque ei , \ gniflcaret nihil bominen babere, sed divina illa
.
ope cuncia poese pairare.
c YERS. 18, 19. Taiiquam non veoturus sim ad
. , vos, sic inflaii gunt quidain. Yeniaai aulcm ad
.
vos cito, si Dominus volueril.

Quia roox ad tcorlatoris accugaiioncm venlu, rus eral, scrmonibut indignalionc ptenis ulilur.
, , * Non quod ipse vlm iracundia* paterctur, aed ut
. , eoa corrigeret. Alque dimiggo gcortatore, alioa
, * alloquitur, neque ad Ulum facere verba dtgnator.
. - Honim aotein arroganllam percellit, ambiiionis
, eoa crimiBando, qul abgenlia magiatri abusi et .
aent, ul inaolenler efferrenlur.
, ,
t Et cognoacani, non aermonem orrtm qoi in . ftaii t u n l , sed virtutem. . 20.] Non eniro In
, ' .
tormone cat regnam Dei.
,
Neque enim recte facia eoram, sed absonfia
, , inagiatri saperblendi cauea faerat. Non dixit, co , , . " gnoscam aapientiam, ted, tirtxum. Velol si di * * , cerel: Non per facundiam auperiorea evagimag;
, - aed quod doctrina virtug Oei slt, el per eam an , - noniietur regnum eoelorum. Eximiam per prodi , gia qoae viriule Spiritua pairanlar, demonglralio .
oetn oblendimtig.
; >6 ,
. 21. c Qutd vuliis? in virga Vaniam ad
, ;
( ; voa; an In charitale, ci gpiriiu manguetadioig?

7 7 Hsec verba, cum aeveritalem, Ittm man , ^ ; , * auetudinem praeferanl. Ecqaid vero illud etl, ta
. tirga? ullque cum castigalione el aupplicio. Yideas,
, quaeso, philosophiam Paoli. Cura enim boc el i l , , ; lud in poteslato baberel, aliis nihiloininus uirum, .
que cedilvaicenf : qutd tmith ? penea voa rei est,
inquii.
. r.
CAP. Y.
" , \
Ygaa. !. Omnino audtlar inler vos iornicatio,
. ,
ei talia fortiicalio. >
, , , . Non dieii, audenter admHltlar fornicatio, aed,
. , , auditxr. Per empbasim aalem dictora ett, fn toWf,
, boc eat, inter vos idelea, qa? borum myrUerioram
, .
] ^frucium percepieiU; qal ad coBlurn eaiie vocali.
" .
Qtialia nec inier genles nonlnalur.

Fidelibus aiqaidem perpeivo caiiiparalioae gen ^ * " lium adhibita exprobrat. Namel ad TlmaaYoaiceiH
td , 8fg ila acribit: Onxtqxhqxe vot laxm pouideei in
Jr * saHClificalioni, non in pauioni detHerii, afcxl et
.
gtxlei qum igxorant Deum.
c I u ut uxorem patria aui babeat.
" . >
, ,
Non dixil, novercam, aed, uxorm pafrii, al
.
acriiit percellal.
;
Yxos. 2.i Et voa Snflali eaiiat
*& * Yelut ai diccret: Ne tnifci reapondeai oovm esae
*' . botfiiDe |ui acortaloa t i l ; coromfmeciiocUf ovan
ITboM.iv,l,V.
(107
608
lU crin.en. Commune, inqtiain, non quoad pecca- , '
tum, sed quoad doctrinam. Quanquaro non hoc * . ,
enuntiavii, sed in mcdioreiiqi.il, utmagis feri- , *.
.
ret. Unug ulique dociorum erat incestus tlle.
,
c non polius lucluin habnislis, ul lollalur de
.
modio veslrum qui boc opus fecit.
" , ,
Quoniam in commune corpus Ecclesiprogrem
esl crfminatio, inquit. Neqoe dixit, et non poliua . *
ejecistie : sed sicut in morbo aliquo et pegte, lacla , '
.
opus esse pronuniiavit.
,
VBBS. 5. Ego quidem velul abaena corpore,
.
pnesens autem sp.ritu.
,
Neque exspectare adventum soum jubet, nec ae
prorsus praslolari, ut negotium tunc igatur; ted
, /'
eluti peslis aliqua procul essei priue abigenda, ,
quae per lotum corpus serperet, coercere scelus .
propcrat. Unde el subjungil : Jam judicavi lan- * " .
quam prx$ens. Id quod dixit, non modo ut eos ur- gerel ad ferendam damnaiionia senlentiam, aui , ,
aliud quid inire consilii sineret; sed etiam ul ter- , rilaret, tanquam eibi perspecta eesent futura, et .
qutecunqne judicio sancienda erant. Nam el id si- , *
gnitkat, etse prasentetn tpirilu : quemadmoditm ;
Elisaeus praesens (ueratGiexi, cum dicerel: Nonuo
cor mewm tecum ?
c
VERS. , . Jam judicavi praaena eum
,

qni sic operaius est, io nomine Doroini noatri Jeeu
Chrisli congregalis vobis et meo spiritu, cura vir- tuleDomini nostri JeeuChrieli, Iradere bujuimodi ****

, ^.
Salana. >
.
Non sinit eos aliud quidpiam commiiiisci. Siquidem lentenliaro luliui praesens, inquit. Deindene , , .
7 8 oiraiam sibi arrogare auctoritatem videatur, ,
observa quomodo ipaoa qnoque judielo feroodor , ,
aocios allegil, dum a i l : Congregatit vobit. In ito- . ,
mint Domini; hoc est, qui Ohrieli nomini injuriam /, ,
focil, qui poelquam faclus esl Adelis, eoque no- ,
n.ine appelialus, talia palrare non dubitavil, hunc , ,
tradile Satan. Apprime vero iradere Satanctdl- ^.
xit, non auieni, dedere; quasi aperiena illi jXBni- ; ,
tentiae januas. Prseterea, hujumodi bominem, . *
ceu minime lolcrandum ul vel nomine tallem de- ,
.
aigneiur.
Hoc est, secundum Deum: bumana nequaquaro D ,
opinionc occupati: sive noinine iliiut voa unaco- , .
gente ad id cujus gralia modo convenitis.
,
Seipsum iierun. reprsesenlat, uti quando judices
alelerinl, veiut se presente sic eum abscindant, , , nuUusque audeai venia dignum cenaere, ecieoa , ea quaa dicenda eutu, Paulo ipii perspecia , .
fore.
,
Id est, vel Cbriatus lantam nobis largiri virlulem
polest, ui hominem diabolo tradere possiroos : , '
ve) ui ipse quoque nobiscum conlra illum ferl aeu- * *
.
tentiaro.
,
In interituni carnis, ut spiritus salvua sit in
die Domini nostri Jeau Cbristi.

. >
lVReg.T,M.
vs
610
109
INEPIST.AU COKINTH. I .
Uii nempe percuiiat eum ulcere peasiino, aut
' i
\ , - alio morbo. Atque boc ipsum Deo placilum fuit,
. ul ejut caro plecierelur. Nam quia ex carne cupi , , ditaie* gignauiur, banc punil quo salvus pirilus
, * , fiat. CaHerum iu ea die recie prortus el appo&ile
\ - memoriam eis perfricat illius diei fulurae, ut et
, ipai Ubenlius promptiusque nedelam afferanl. Jani
. " cro diabolo legea slatuere videlur, quem nec per, * miilal ullerius proccdere; quo plane modoDeua
* - de iob, aicbat 2 Verumlamen animam illiu ne UligerU *.
afq.
. >
VEBS. 6. Non est bona glorialio vesira.
Subjungit itenini increpalionem, aermoneiii ad
, , illoa exiendens quos declaral in causa fuisse, ut
, ' . eum non poenilerel, cum propier ipsum gtoriarentur.
Nesciiis quta modicun. fermenluju lotam inae.
aam corrampil. 1
,
His verbis declarat, non modo se illi indolgere,
, . eed ei eis ipsis. Velut si dicerel: Tametsi ille solus
* , peccalum admisil, allao.en si negiigaiur, lotura
deinceps Eccleei labefaclare corpug potest.
. " - Quanlum eniro ille qui primus peccaverit, naud
, poBiias pergolverit, alii alaliai consimiliier deliiiquunu
.
VEKJ. 7. Expurgate veius ferneniuiD. 1
.
Id eat, bunc tcelestum. Yel poiiug non de boe
, .
, . UDtttmmodo joquitur, aod et alioa innoii. Non ao , IUD. enim fermentani velttaest acortalio, sed eliam
. , , , ', g omnia Dequilia. Nequedixil : purgale, aed, espur , , - gate; quod idem est ac, diligenter emundale, ot
no quid reliquam ejaamodi, neque vel uiubra aa, .
persit.
, .
Ut gitig nova coiispersio, gicat ealis axymi.
Declarat el palam legtalur, hane maliiiain apud
. . kcx% , nulloa grassatam oon eeae. Tameiai vero aii, sicut
, etti$ axymi, hoc non annuit, omneg esse muudog,
. .
aed, quemadmodum voaeaae puroa decet.
1

, , ,
, * . "
.
, ,
, . t
7 9 Eienim Paacba noolrum pro nobia immolalua eet Gbtislua. [Vxaa. 8-10.] Iiaque epulemnr
non in fenneiuo veleri, neque ln fennento maliti
.et neqaki, aed fin azytnia ainceiiutis ei veriialia.
Scripti vobta in epiatola ne corainisceamini fornicariia: non peniloa fornicariia bujua nmndi, aut
avarit, aut rapacibus, aut idolis eervientibus. 1
. ', , .
,
;
lllos ilerum beneficioram admonei. Feaiivilatia

cnim el epuli lempua est, inquit. Eccur vero rursum fermenlum nominat, nisi quod ejusmodi
nosira sii ?
c .
, , , , :
[YEBO. H . ] NOIIC aiilem scripsi vobis, non
, ,
,
Job , .
1 Alioqui debueratis de hoc mundo exiissc.

com-
misceri, ai \s qui fraler nominalur, t%t iornicalor,

aul avarua. >
Ne exi8liroarent, boc sibi velal imperfectioribua
ab ipao non fuUse pneceptuin, quod lanquam
perfecti pnesiare aggredereniar, osiendii nuilaie-
Bll
S-JOANNIS DAMASCENI
611
nus id poaee Heri, eiiamgj Ifiixsviribuo adnUeren- , ci , ,
tur. Alias, inquit, orbit alier qurendas nabif ,
foret.
c H , , , \\
Aat idolia serviena, auiroaWxlicus,ant ebrkxm,
*, .
aat rapax, cum ejusmodi nec cibam lomere. %
\
Hic interseruU. anteverlUque sermonem, q o M
paulo poet dedita opera de camibua idolia immo \ tltt&tjtiw ,
.
laiis habiturus esl.
\ xpCvccv.; \
VKRS. 1 2 . c Quid enim mihi et de iis qui forit
sunt judicare ? INonne de. iis qtii intue aunt voa
juJicatis ? 1
\ !>, \
Eos qui intos aunt, et eoa qui foria sunt, Ctari " ;
aiianoa et genti.ea vocai.
c * 1.
VERS. 1 3 . t Nam eoa qui foris 8unt, Dominui
judicabit. >
, mpirwtr;
Cum enim dSxisaet: Qoid maa refert de Ha qui
foris sunt judicarc? nequis arbitraretur ees im- ,
pune dimillJ, forum boc alivd lerribiltna Illi .
consliluit.
, ,
Hoc aulem dixit, ut aimul t illoa temrtf, el

bos consolarelur. Oslenditque temporariam bancee
pocnam ab reterna eripere. Quod et in alio low declarai dicena: Nun< auttm eum jxdiatmur, cor~ u nptrdperot, , Ira xarmripimur, ne cum koe mundo damnenmt
.
t auferte malum ex vobis ipsif.
.
Testimoniam affert ex insirumeBlo veterl, 1
% ,
oatendal, hoc innovatioittm non eate, aed ila , *
*
qiiotidam tradUuro eaao legislalori.
B
CAP. VI.
Vxaa. 1. t Audet aliquis feaintm babena negelium adversus aUerunj, judicari apud iniqvoa et
A011 apud aancio*.
Quoniam de avaris ei aermo foeiat, qaa settuabat sv.liciludine corrigeodi peccatores, non auatinel ordinem aervare, aed peccatam quod in orationis aerie adduxerat, boc denuo corrigit, lumque
ad id quod pr&ceaserat, reverlitur. Atqui videas
quomodo rem suis nomiBibua explicane, tum deboruior, tam eliam accuaat. Quod porro ait
bunc aenaum habet. Omnino plane, jam nonoporI f i apud iniquog jadicio coDtendere. Nunquid
enim non absurdam faerii ioimicum eligere, cujus
operacura puailli animi amicoMreconcilieria! 0
Aut qui non le pudet, nec erubeacia, quando gentilia Christianum judicans aedet. Apprime vero
eliam dixit, apud infideles, sed. apud iniquot.
Nam, quia d justiiia loquebatur, ilU vero qui judicio conlendunt, nibil adeo qnsrunl, nisi ut magnam qui ralionem habeant audUorea, ideirco
eos his ferme verbis deterret: Quid faris, 0 botno,
qui cotairariom paterie eorom qtia deaiderae, I
pro jtire aaseqaendo injuatis te permiuis borointbaai
SigniOcac, audax istud eaae facinua el iniquum.
I COT.
11,
5S.
. \
c ,
,
,
,
*
,
. "
, . "
,
*

; *
;
, , , *, *
. ,
,
, , *
, ,
,
.
II*
IN EPIST. AD . I .
614
*. ol - j i YEBS. 2. ne&cilia qttoniam aaocli faoe
mundo judicahunl t
;

Quia conieDiptibile vidcbaiifr causam agere apud
, fidetes, qui bominea eranl indocli, nec iiegoiiorum
, \ . muUorum perili, obaerva quomodo.hoe eliam mo*
" * - menluai traclal. Velut enim al diccret; Tu qui
. * ; illoa lunc judicaiuraa es, cur nanc paleris ab
, ipaia judtcari ? Mundum judicaul aancli, non ae , . dendo, nec ralioneni exigendo, aed condcmnando.
, V . , * Quocirca addit, mundu$ judicatmr. INoit
, , V * dixil, a vobis, sed, in vobis; veluli cum Cbriaiua
, a i l : Regino auitri $uratl judicabit, condemna . , bil generationem kanc". B i : \iriNinittix lurgent,
eondomnobunt gineraiiotiem hane "
.
c El ai in vobia judicatur mandas. >
c I .
" , - ' * Ne de aliU loqui videattir, vide quooiodp oralionem ad eoa commanero faciu
.
lndigni eatia qui a minirois judieomini. >
< ' . >
Hsoc rea, inquit, probnim vobia el dedecos pariu
, .
- Nam qnia verisimile erat eos, cum judicarcnlur
, , , fidelibus, erabeacere; contra vero ipse ait, dede . cua esao ab exlraneia Jodicari. Hi quippc aunt
niiotmi conseaaua, non illi.
, .
Voaa. 3. t Netcilia quon.am aogcloa judicabi ;
mua ? qaanlo magit eacularia ? >
; >
Do iliis angelie loquitur, de quibaa Cbriatua a i i :
,
* - lit in igntm, qui paratu$ diabolo angoli*
e j x i . Quin et ipsemel Aposlolua dieit, angelos
, ejas, uiique Salan, iransfigurari velul ministroo
, ^ juftliiiae . Rursum vero de ialia ait, judicabimus,
. , , * ' pro, condemnabimua. Cum eniro incorporeae vir , . " tuies iilae reperia fuerinl minus habere, quatn
noa qui carno vesiiii aamua, gravtores poenas
, dabunt.
*.
VBOS. 4,5. c Saocularia Sgilar Judicia t i habeaiis,
, eonlempiibUea
qui aunl in Ecclcsia conaliloiie: ad

verecundiam veatram dico. >
.
Uyperbole utiiur, ul doceai, nequaqoaia opor' , *
tere aptid exlraneot liiigare : diluilqne qood objici
, posse videbaiur, bis fere verbia: Cur dicilif,
* , ;, nemiDen. vealrum aapientem esae, nec idoneum
; ; qui liles dirimai ? quid vero itlud Ei enim
, . , iiullas est gapiens, minimie nibilo aeciua boc per ; ] y mitle. Haec autem vox, ad ver$cundiam vettram
dico, rcfellenlit eai objeclionem ipaorani, quod
, .
falsa aii et vana.
Sic non est inter vos aapiena quisquam, qui
,
; possil dijudicare inter fralrem sunm ? [VEBS, 6]
. iSed frater cum fralre coniendit; et hxc apud iniide!cs?>
;
8 1 VEBS. 7-9. < iam quidera omnino ddictum in
c ,
' . ; vobis csl, qui judicia babetis inter vos. Quare non
; '' magis injuriani non accipilis ? Quare non roagia
, . fraudem patimiai ? Sed vos injuriatn facilis ei
- fraudalis, et hoc iralribus. An nescilis quia IuiqifJ
regnnm Dei non possidebunl. ? >
; $
M
"MaUb. , 42. " Ibid. 41. MaUb. , 4 I .
I Cor.. , .
'
S. JOANNXS DAMASCENI
616
Duplcx crimen, quod jtidicio eontendant, et qiiod , , ,
.
ipud infldeleg.
c * , ,
f Notite errare: neque fornicarii, neque idolis
eervienles, neque adutteri [VEES. 10], neque mol- , , ,
lea, neque masculoram concubiiorea, neque avari, , .
neqae fures.i

Hic quosdaro ionuit qui dicerenl id quod nunc
mull. dieunt, beDignum essu Deumet bonutn, ne- , .
que alciaci peccaia. Idcirco ait, Nolite errare* , .
xlreiufi quippo erroris fueril et decepitonis, dum , *.
, .
opliroa speramur, cootraria conaequL
, ,
c Neque ebriosi, nequeroaledici,nequerapacea,
regnumDei po*sidebunl. [ V E M . I I . ] Et baec qui- .
dem fuistit : eed ablull etiia, eed tancliflejii eatis, , ,
sedju8lilicalieelii.il liomiiie Domini uostri Jesu
.
Cbriaii, et in Spirilu Dei iiostri. t
,
Atqui exlrema peccaia Iiaec aunt, cum ebrietas,
lum malcdicenlia. Nara Cbrislus iUum addixit ge- . 6 bonuse qui frairem SIUIIUID vocaverii : ei populus
iudeorum ex ebrietate in culluiii idolorum declioa- *
vil '.
.
Peiisate, iiiqiiit, humanilaiia Dei magniludinem.
, , .
Non solum eoim peccatis noaexeaiil, verurn el eancloa ,
el juatos fecii. H*e* ait, uteos pudore suffundat.
, . ,
,
VEIS. 42. Omiiia mibi licent, aed non omola
, * .
expediunt.
Guloaos hic iitdicat. Nam quia proposuit in ecor*
.
iatoreni invebi, scorlaiio auieui ex deliciie el gula ,
gignitur; eam ob causam igtud tiiium acriler re- , prebendiL Quasi dicai: coiuedere liciiuin est; ai . " ."noD inieinperai.ter.
, .
Omnia loihi licent; aed sub nulliua redigar po , '
lesiatc.
. >
Hic verbis declarat, non aolum non expedire ea
, ,
quao in poteaute nosira suni facere, sod ne hoc , * ,
qutdem eaae poieatalis, verum eerviluiis. Ut puta, * *
penes te etl edere:poleitatem hauc serva, necaUV ,
ctionia isiiua aer?uefias.INam qui ea utiiur ad necea- . ,
aitalom, isdominoa csiillius. Qui vero lemperanliao . ,
moduro exoedil, bic amplius jam dominus non , ,
eat, sed servus efficiiur, gula lyrannidem in ip- . auoi exerceiile. Vides quomodo illum qui potealate , * (
pollere se puut, sub polestaie csse osiendit. Solet
enim objecia in conlrarium reiorquere. Quod qui- j) . * , dena observea velini. Unusquisque illorum aiebal: $. *
lieel milii deliciis indulgere. Ipae vero, nequaquam , *
id facis, iuquii, ceu iulegra penei te polestae bu- .
jus roaneai; sed cuni ipse buic potestaii ais obno- , *
xiug. Non enim veulris poleslaicm babes, quando .
.nlempcranleragis. quin potius poicslali iliiuseub- .
jiceris. tioc autcu. de pecuniis quoque, deque aliis
rebu9 dici possil.
$ , ; Y E E S . 43. Esca veulri, el venter escis.
.
Ventrem islic, nou alvuin vocal, eed golam : ul
Kotflar , , qaando dicit : Quorum Deu* tenler eti , non de , *
ftl
" Mallb. , 22.
Exod. , 6. " Philipp. , 49.
CJ?
" ; , '.- Hoe porro modo confiwdeniis esl, vemur
4 . ctiam cogculis ad virtuiem. Ecquid cuim ca qua
; ; velis, accipore cunclaris, iiti|iiii; hunqiiid BOtt
mi ipsius d.iiiiimis? qnamobrem ctiani addidil:
' .
Empti
etlh
CAI\ VII.
. '.
< 61 .
: ,
,
, ,
4,

.
t
,
CSiov
'
. / -
oJx , ' . "
, ' .
prrlio.
VEBS.
1. Dc quibus antetn scripeislis inihi.

Ut gravioies criminaiiones rnrrigat, t)uarnro
hxc prima erai, Ecclrslx scissinnis, altern inccslus, lertia deinuro avariliae; lenioribus dernccps
V I T I M S ulitur, atqnc interseril adliorialionem cl
eonsiliuui de conjugio ei virginitatc.
Donmn cst bomini niuliercm non lanpcre.

[ V K K S . 4-4.J Propter rornicnlionem aulcm uniisquisquc su.un 8 4 uxorem liabcal, cl :|:.
suum virum babeat. lixori vir debilum rcddai :
eimililer aiitem cl uxor viro. Mulicr eni corporis
poteslalcm non habet, sed vir. Similiier atileni rt
vir sui corporis polcstalem non babef, sed trniHer.
Si quideni id quod bonum cxiniiuiiique esl pirsequeria, inquit, melius est abstlncrc a mulicrr.
Sin autem quoil luiuni cst, el imbecillilaii Uix
.iuxilio sit, nubc.
V E B S . 3 , 6. Noliie fraodare invicem, nisi foiic
cx coosensu ad lcnipus, ut vacelis jfijunio.
, , '
- , | .
,
.
< ,
,
.
, ,
Ne conlinens sit mulicr, inquii, inviio viro,
, , - C q
vir uxore nolenle. Quare vcro islud? qiiia
. ; * ; - cjiismodi conlinenlia ingeniia mala procrcnnliir.
, . Exinde cnitn sxpcnumero secuta; snni scoriatio, ncB el adulleria, el subversiones domorum.
.
oraiior.i : et iierum in idipsum rcvoria
mini, ne aggrcdiaiur tentarc vog Saianas proptcr
,
. inconlinciuiam veslrain. Uoc aulem dico sccundum indulgeniiam: >
.
Orationein dicit, quae fcrveniior cxsisiai.
/
.
Non sccundum impcrium. [YERS. 7 . ] V.dc
06 '
.
auteni omncsessc sicut muipstim.
Coniincnles nimiruni. Hoc unillis oiodis f.n it,
. ,
quando res diOlciles auadnt.
.
'
Scd iinusquisque proprium donum li.ili.-i ex
; oi . * Deo : aiius quidem sic, nlius vero sic. Dicoau| , tem non i.upiis et viduis, bonuni cst illis i l por . >
mancant sicnl ei cgo.
,
Quia graviter cos insinmlavit liac voce, /irerhr axpatrlar , , pier incontincntiam
vettram ; cos ilenim s<d;ilUr,
l%eir .
diccns cos, ex Iko dnnum
liubere.
V E R S . 9. Qnod gi non coniincnl, nubaut. >
: , .
N.m cngii cnm qui conlincntiam non adepius
,
sil, vcriius ne deliclum admiUalur.
.
kiclins cslcnim nubcre quam uri. [ V T . R S . 1 0 - 1 2 . |
< .
, . )' , lig a i i u M i i qui malrtmonio juncli sunl prxcipio,
, . ' , non ego, sed Dominus, uxorem a iro non discedcre. Quod si discesscril. mnncre inmiplatr., aut
,
n e
U e
624
823
S. JOANNl D A M A S C E N I
81
,
iro mio rcrouciliari: ei Tiram uxorera ditnii
<,'./'. \ . I
(erc. Cxterli aulera ego dico, nou Dominui.
' lj . *0 &t
Paluro oslendil quaola s i i libidinit v i t ei t y r.innie. Ejut porro verborum bic sensus est. Si .
um muliam el aesium palerig, cxime te molesliis , ,
.
cl sndoiibus. ne tandeni dclurbcria et cadas.
Et , t.>.\
Si quls fraler nxorcm habcl inOdelem, el hsec
conseniil babilare cum illo, non dimillal lllara. * , .
, .:>.;
[ V E E S . 13.] Et si qua mulier habel virum infldclem, el hlc coiisr.mll babilare CUID illa, non di- ouvtuooxet olxelv ' , ai.
m i i i a t eutn.
Tbv r.ph * ,
Eum qui mulicrero ante duxerK, quam graliara consccnin? sii, non prscipil, suscepla gra- j y.ti-.jz: if '
lia, diniittere uxoreni: scd euni qui gralia jam
.
ornaiusest, prohibet ne inQdelem ducal.
c } Vaas. 14. Sanciillcalue eal cnim >ir infldelis
pcr mulierem fldcleto, cl gancliGcataest mulierin- , !.
fidelif per virunt : alioqui fllii Immundi e&scnl : ' , ". Q
.
uunc anleni sancti .
;
Hoc ait, ne limcai uxor, ac ei Imniunda forel
prupter cjusniodi coiluin. Esl enim cuin viro cor- ,
pus 85 nnum ; quod lamen immunduoi . , ' . $
Yincit enim uxoris tnundilia iromunditiam viri, ; .-,
et infldelis mulieris immundUiarn aiundiiia viri vtxcj
.
superal.
, ;. 0J
VEB.
Quod si inOddig disccdit, disccdai.
Non serviiuli gubjecius esl fralur, aui soror in , tarti
.
bnjuginodi. *

Videlicet, si proplcr conjugium juhci tc sacrilicarc sociamve implelailsfieri, aul discedcrc.salius , ,
, "esi, ut divorlium facias nupliarum, quam pictalis.
.
< ' .
< in paco autem vocavll vos Deui.
, '
Hoc ait, nc quoiidie de ea re inicr se pugnenl.
.
< ! , , ;
W B S . 16, 17. < Undc enim sr.is, mulier, si v i ,
, ;
rum salvum faciesTaul unde acis, vir, gi mulierem
galvnm facies? nisi unicuique sicni divisii '- , ;,
nits. unumquenique sicul vocavil Deus, iia anibu- - , {
.
. sic omnibus in Ecclesiis prxcipio.
, , ,
Mane, in.juil, el pcrmanc, consule, et snadc.
.
Nulliis qnippc magisier (antum valere polucril,
, .
qucmadmodiim uxor.
< ; .
V E B S . 18-41. Circumcisus aliquis vocaiusesi?
nun adducai. in prxpuiio aliquig vocaius esiinon D ' ; .
,
Circuincidalur. Circumcisio nibil esl, fil prsepuiuiiii nibil est;
obscrvaiio mandalorum Dci. , . " {
liiiugquisque in qua vncaiione vocalns cst, In a , . perinaneat. Scrvus \ocalus es? non sit libi 6 ; .
curx.
lsiliaec, inquil, ad fidem nibil coniribuunl. No.
, , ' , (d
ergo coiilenderls, noli perturbari. Nam fides bxc , .
umnia pepulil. Quod auleni ail, non adducnl, . ,/ ,
idcui est M | nequaquani ex circiimcisioiic pr.epn- , .
tium sibi facial.
Scd cl t i poles Dcri liber, niagis iitcrc.
' ! ,
.
11.' esl, genug gis poliua. Ercnr eum qui
, .
,lbcr csse possit, servum niaiierc pr.-ccipil? Vult ,
:
621
tili
* ; , - Hoc porro lion modo confundenlis est, veiiwr
', cliam cogenlis ad virtutem. Ecquid cnim ca quae
; al , accipere cunctaris, it.q.iU; nunquid nou
*99 .
lui ipsius e* don.lnus? quamobrem etiam addidil:
Empti etti$ prtlio.
CAP. V I I .
. Z'.
VEBS. !. De quibus aulem scripsistis mihi. >
. c oa . >
Ut graviores crim.natiui.es corrigat, ûartim
,
^ , baec prima erat, Ecclesto scissionis, altera fnce*
, , itus, tertia demura avaritiae; .enioribus demcep*
* terbie ulitur, atque inierserit adliorialionem ct
\ cotisilioin de conjugio ci v.rginiiale.
.
c Bontim est liomini muliercm non tatigcre.
c * -
, [VERS. 2-4.J Propter fornicationem aulem umi* } - . quisque auam 4 uzprem liabeat, et unaquajquo
* suum viram habeat. Uxori vir debiium reddat:
. - sirailiter autem et uxor viro. Mulier aui corporis
, ' 6 . ' poteelalem tion habet, sed vir. Similiier aulent ct
; ' .
vir aai corporit potcstalem non babet, sed lier.
* , ,
Si qutdem id quod bonuro cxin.itfinqiie eel pcr, ] . sequeris, inquit, meliua eal abstincre a mulienc.
, Sin aiiiem quod tutum est, et imbecilliutriuae
.
auxi.io sit, nubc.
,
VERS. 5 , 6. f Nolite fraadare iovicen., nisi forio
, ex consensu ad tempus, ut vacelis jejunio. >
. >
, ,
Ne conlinene ait mulier, inquit, invilo viro,
, , - C neque viruxore nolenle. Quare vero istud? quia
. ; " ; - ejusmodi conlineniia ingentia mala procreanliir.
, , Exinde cnim eaepenumcro secutie eunt scoriatio, nea et adtilteria, el aabversionee domorum.
.
oraiior.i : ct iterum in idipsum reveria *
, roini, ne aggrcdiaiur tentare voa Satanas propter
oca . * inconlinentiam veslram. Hoc aulem ' secun.. >
dum indulgemiam:

Orationem dicit, quae fervaitior exaistat.
.
Non aecanduni impcrium. [YEEE. 7.] Volc
* . ;
auleni oroncsesse aicut meipautn.
. >
. ,
Coniinentes nimirum. Hoc imillia modjs facil,
. .
U quando rea difficiles auadct.
'' *
Scd unusqai&que proprium donum habcl ex
- . - Deo : alius quidem aic, aliue vero sic. Dico au - , lem non nupiis et viduia, bonum est iliis si pcr .
maneanl sicul el cgo.
,
Quia graviter eos insimulavit liac vocc, pro , , pter incontinentiam vettram; cos ilerum salalur,
.
dicens cos, ex Deo donum habere.
, .
VERS. 0. f Quod 6i non conlinenl, nubauU
,
Non cogU eum qui continentiam non adepiua
.
sil, veriius ne deliclqm admiltalur.
.
Mcliiis esl eoim nubere quara uri. [VEE8. i ( H 2 . ]
, , >' , liaauiem qui malrtmonlo joncti sunt praccipio,
, - /. , iton ego, sed Dominua, axorem a vhro non ditce , *' dere. Quod si discesscril. manore innuptanr, tut
1
23
S. JOANMS D A M A S C E N I
T#iro suo recoucUiari: tl virum uxoretn nou dimit- . ,
.
lere. Caeierit autem ogo dico, non Domitios. >
. *
Palara oetendit quanta ait libidinle is ti |yraunis. Eju* porro verborum bic aenaoa est. Si . \
muham et segtam pateris, cxiroe te moleatiia , ) ,
\ .
ci ttidoribus, ne landem dctnrberis et cadas.
,
Si quia frater uxorem babel inGdelero, el haec
* , .
oonaeaiit babilare cum illo, non dimillai illara.
[Ysxs. 13.] El sl qua mulier babet virum infide- ,
lem, el bic conseniU babilare cuin illa, noo di- ! ' ,
.
miitai eum.
,
Eum qui muUeretn antc duxerit, quam graliam consecutiit sil, non precipit, euscepia gra-
lia, dimiltere uxorero: eed etim qui graiiajam
' .
ornaiusest, probibet ne inftdelem ducal.
c Vsas. 44. c Sanciificaioe est enim vir inflde.is

per mulierea. fidelero, et aanciificata est mulier in- , .
fidelif per viruni: alioqui filU imtmiiidi esscnt: ,
. >
nunc atilem aancti euoL *

Hoc ait, ne timeat uxor, ac ei immunda foret
propler ejuamodi coitum. Est enim cum vlro cor- , "
pus 8 5 num ; c?d lainen immundum non fil. , * . Nixf Yinc.i enim uxoris mundilia immundiiiam viri, ;,
et infldelia mulieris immundiiiam nundiiia viri |
.
stiperau
, .
VEE. 45. c Quod si inOdelis discedit, discedai.
Non servituli subjecius eat fraler, aut soror in ,
. >
bujuamodi. >

Videlicel, si proplcr conjugium jobei te eacrificare sociamve impieuiisfieri, aut discederc.aalius , ,
eal, ut divortium faciae napliarum. quam pielalis. , .
c In pace auiem vocavit vos Deus.
c .
Hoc ait, ne quoiidie de ea re inter se pugnent.
, *
.
c , , ; !){
VKRS. 46, 47. Unde enim scie, mtilier, si v i ,
&, ;
rum aaWam faciesfaut un<to acU, vir, t i mulierem
aalf um faciea? iiisi UBievique sicul divisit Oomi- , ,
nus, unumqucmque sicut vocavit Deus, iia arobu- * ,
,
let. Ei sic omnibus \n Ecclesiis precipio. t
, , , xal
Mane, inquit, ei permane, consule, et suadc.
.
Nu.lus qtiippe magister tanlura valere potueril,
, .
quemadfnodiim uxor.
; .
VEBS. 48-21. c Circumcisus aliquis vocatus est?
non addiicat. ln praepulio aliquie vocatus estfnon D ; *
circutncidatur. Circumcisio nihil eel, eX praepu- ,
tium niliil eat; fed observatio mandaioruin Dei. , . |
Unusquisque in qua vocatione vocatus est, In ea , .
permaneat. Scrvus vocaius es ? non sil tibi ; . >
c
curae.
, , / ,
Isthaec, inquit, ad fidem niuil coniribuunt. Ne
ergo conlenderis, noli perturbari. Namfldestaaec , .
omnia pepulit. Quod aulera ait, non add*cat . ,/ ,

idem est ac, nequaquam ex circuniclsioiic prapu- , .
tium eibi facial.
'* ,
c Sed el si potes fieri liber, magis utcre.
. >
Hoc est, servua tis polius. Eccur vero eum qui
, .
.iber csse possil, servuni manere pracipii? Yult , ;
9
626
, , Dimirun. oslcndere, nlliil servifotem nocere, quiti' .

Imo prodesse.
c ,
YEES. 22. Qui ouim iu Domino vocatus el
. ,
senrus, liberlus est Cbriili. Simililer el qui liber
vocalus eet, servus eei Cbrikti.
. >
Yido quanlo eolanjine servituiem Icniit : ui
" *
, * eum, qui, dum servus eral, vocalus fuit. libertum
, dical Chrisii : ilemquo servum appcUet, illuin
. , ! qui vocaius fuil quando liber eral. Ubi nomiibil
atnplius servo tribuil, taoielsi ulrique sint vocalioite pares.
.
c 4, ,
YERS. 25-40. t Preiio empii eslis, nolilc fieii
. " , , aervi boiuinum. Unusquiaque in quo vocaiua esi,
. fratres, in lioc permaneal apud Deum. De virgini bus auUm pnBceplum Domini fton babeo, consi
. lium auiem do, lanquam misericordiam coiisecu , tus a Domiuo ut aim fldelii. Exislitiio erga boc
. ; bouum esse propler ii.etantcra uecessiiaieii),
; quoniam bonutn eal borainl sic esse. AUigalus ea
. , - uiori ? noli quxrere aolylionem. Solulua es ali
, - uxorc ? iioli quaarero uxorem. Si auietn acceperis
* . . tuorem, non peccasti; el ai nupaeril virgo, noa
, , peccavili iribulalionein aoleu. carnis babeboal
* ( , ejusmodi. Ego aulem vobis parco. Iloc itaque
, dico, fratres : teropus breve reUqtiuoi eal; oi el
, * , qui babenl uxores, lanquam non babenles ainl;
* ei qui flent, unquam non fleotea; el qui gaadetit,
, * tanquain DOO gaudeolea; et qul 8 6 cmunt, lan .
quam non possidentes; ei qui oiiinUir boc mundo.
, C lanquam non uiantur. ProHeril enim figura bu. , ^ , jus imindi. Yolo autem \os sine sol.iciliid.ne
* . esse. Qui sine uxore est, solliciius esi quae Do, , mini sunl, quoraodo placeal Domino. Qui autem
. , cum uxore est, sollicitus est qu sunl mundi,
piptpvf , . quomodo placeal mundo. Divisus esl. El mulier
U * innupta el virgo cogital, qu Domlui sunl, ul sil
ffo/ov , sancu ei corpore el spirilu. Quae aulem nopla
. esl, cogilal quaa sunl mundi, quotuodo placeai
, ?iro. Porro boc ad uiililatem vestram dico,
, , , UL laqtieutn vobis injiciam, sed ad id quod ho. * . " - neslum cst, et quod facullalem prxbeal sine im , , pediraenlo assiduum esse Doniino. Si quis auleai
* , lurpem se videri existimal saper virgiue sua, quod
sit saperadulta, et ila oporlet fieri : quod vult
, * 6 , faciat; non peccat, nuba.it. Qui vero stai in corde
, * suo flrmus, uonbabens necessilalem, potesiaiejn
' . aulem habet suac voluniaiis, et boc judicavii i n
, corde suo servare Yirginem suani, benefacit. I g i * . , lur qui malrimonio jungit, benefacit: ei qui non
* jungii, melius facit. Mulier alligala est legi,
. >
quanto lenipore vir ejua vivil. Quod dormierit
vir ejtts, liberala esf, ut cui vult nubal; lantura in Domino. Beatior autem erit si sie permanseril
seexadum consilium meum. Puio auiem quod el cgo Spiritum Dei babeam.
,
Hic lolus sermo solum aJ faoiulos, veriim
. eliam ad liberos speclal. Fieri eicnim poiesl ut
, qui servus esl, non senrial, el qui liber est, aer. , ; '
vus efllciaiur. Quinam auieui flai ut qui manci , '- piuro cst, non sil servus? nisi quaado universa
/ .
pref ter Dcum facil,. ncc quidquam a%U
D
627
. S.J0AMN1S DAMASCfiN 1
liomiiium morem gerat Aliorsum vero, qui liber : ; , \
est, neutiquara vere liber fueiit, quandiu servie- .
ril lioimnibus, eisque per omnia placuerii.
. '.
CAP. VIII.
\ .
VERS. I . c De iis quae idelis sacriGcanlur. >
\ ,
Muiti Coriiitbiorum, cuiu didicissenl non iis
i;uic iiiirant in os, aed iilis qux ex ore exeuni, xocvot ,
bominem inquinari , aecnon idoia, ligua et lapi- , '
dea ac daemones esse, neque oocere posse, neque , , ,
prodesse , perfectione cognUionia immodice ab-
ulebanlur, tura alloruiu, tura suo daiune. Nam ido- , .
lia ingrediebanlur, et nienaarum quae illic erant, ,
iicbant parlicipes, ex quo exiiiuii. ingens parie- , batur. Qui enira idola verebaiitur adhuc, nec ea . 0? ,
deepicere noverant, incunclanler participabant ,
eja qiue immolabantur idolis : cum ulique boc per- ,
feciiorcs facere viderent, unde admoduai lde- , .
badiur. lSeque enim haec siiinebant eadero ac illi ,
menie et scientia, sed tanquaro carnea hosliarum; .
utque boc paclo via pararetur ad cullum idoto- ,
rum. Quiu nec pejrteciis illis boc parum nocebat, ,
qui niens dacmonum eotisortes fierent. Hujua . ,
itaqpe criminie cum haberenlur rei, videas velim, .
qiiomodo Aposiolus sermonem componat,
.
c Scimus qiiia omnea acienliani habemus.
, , Dhnissis iufirmis, ot vulgo aolet, ad robosliores
i priiDis sermonem converlU. Slalim ergo su- .
perbiara conlundil ipsorum, dicena omnes scien- ,
tiam liabere. Nam qui eximiura quidp.am et pul- . 01 ,
Q , .
clirum habent quod ipsi soli possideant, 8 7
magis eflerantur. Sin vero id cera aliis eoa ha- * ,
bere comperium ait, non jam atnplius eo afflciuo- * ,
tur. Quaroobrem commune illud faclt. quod illi .
suuro duntaxai esso arbilrabantur.
, .
Scieniia inflat, cbaritas vero aediiical. t
" ,
Qoando enim scieniia esl aine cbaritale, solel
oeienlatio illutn qui ea sit ii.slructug insano su- ,
perbiae flalo efferre ac dislrahere. Neutiquam ,
vero Paulus impedit qotn perfecia scientia babea- .
t u t : sed praecipit ui com cbaritatc babeatur. Nam , .
siac cbaritaie nihil scicntia prastat lucri; qu.n
niagis nocet.
,
VERS. 2 3. Si quis autero exislimat se scire
aHqiiid, nondum cognovit quomodo oporteat eum . $ ,
scire. Si quis aulem diligit Deum, bic cogniius esl D ' ,
1
ab co. >
" .
Vide quomodo arroganiiam illorum dejicit. Pri eiiiin osftendit eos non solos scire, qu sciunt. ^ ,
Omnes enim, inqwil. scientiam habemus. Deinde . , , /ier.
koc nocivum esse sine cbaritale. Naro. tcunlia . V
inflat. Ad baec neqaidem perfectum illud esse ei & , <,
a>>solutum etiani adjuncla cbariiaie; dum ncmpe , . ^
ail: Si quisexhlimat it scire atiquid, nondum cogno- , ,
vit quomodo oforteat eum teire. lnsuper ne id . , *
quoqixe eos a selpsis habere, sed divino munere. , . ,
cnim dicit, cognovit Dcura, sed, cognilus ^, ', >.* . .*J
***<!. Tandem boc ipsam a cbaritale provc- 6 6/ ,
* Malih. , 18,1.
1 EPIST. CORIiSTn. I .
63
rr? , , j nire, qitani ipsi uon habeanl ut oporiel. Naiw,
*i quis iiiqtiii, diligit Deum, kic cognitui t*f
.
ab .
VERS. . De csris ergo qua? idoHs iromolanlur,
, , \ \ scimus quia nibil ett idolum in mundo, el quod
nullus est Deus aliua tiisi enue.
.
Utruroque vult evincere,. quod netiipe abliac
* , mensa sil abstinendum; el quod vhn nuilaiu ba , , - beanl iilos- laedendi qui ipsa partkipairt, qu* invi . , cero contraria aunl. Nam qoi ea nocere non posse
, inlelligebant, indiftcriminai.ro ipsa persecuiuri
, , erant: qui vero tangere prohibebanlur, ii rursum
' . suspicabanltir Ideo se illis arceri, quod vim habe . , , reni nocendi. Quamobrem primuro opinioncni do
, , .
idolis aufert. Quod enim posilum est ea niliil essc,
idem est ac nibil ipsa virlutis babere.
. >
V E E S . 5. Nam elsi auni qui dicantur dii.
, , , ,
Gum dixerit, nullum idolum esse, nec ullum
, - Deum, niai unuro; nibilominua vero idola siut,
, aintque etiam qvi diciiutur dii; nerea manifestas
* . viderelur impugnare, bocsubjungit : Et$i luntqvi
, , iicaniur dii. Quemadmodum ergo sunt, non lamen
, * 0
sunlaboolule dii, sod dicuntur; wt qoi non re, acd
nomine deilaiem habeant.
Sive in ecelo, aive in lerra. Queroadmodum
,
aunt dii rouUi, ei domini muUi.
. >
ln ccelo esae aolem dicil, lunam, et rcliqua , ,
* mm atalioram cborum (bsee enim genliles lan " - quam deoa adoraverunl), in icrra vero dktmo - < nea, et quicunque ex bftminibua in dcoa rclali
fuere.
VEES. 6. c Sed iiobis iamen unoa eat Deus Pa* , . >
ier, ex quo omnia.
Cura aalea dixitaet, nnllum oaae Dcura alium,
tpov , , ,
, , pneierquam onum, idem nunc repeltt, atquo inu , per addit, Nobh tamen; tnm deinde, Poitt; et
,
, rursum, qood quidem deitaiif argtimendim eai,
- addii eiianr, ex auo omnia. Ex boc 8 8 cnim pro rir , - balur illos non etaa deoe. Nam, Pereant d i i ,
Snqoit Sciiplara, fccerunl emlum ier', .
ram *
,
Et noa in-Hlum.
Dum cuncta eaae ex illo affirmat, opitlciuni
,
mundi lignificat, quodque rea facl ex nihilo
' , , aint. Qiiando vero ak, /xm, inunit
plane qua rationo fldem babeamus, isque noa aibi
; , , vindicaverii. Duplici quippe modo sumna ex.il'- lo; qea tiempe ex nlhilo condili tumus, el qna
, , credidinius. Nam in eum credere crcaiio nuncupatnr. Ail enin>, ut duoa populos condat in
.
unum .
,.-'
c Et nnus Jeaua Gbrieiua, per quem omnia, ei
* - ' noa per ipanm. [VsBft. 7.] Sed non in oimiibus esi
acientia.
. *
Hoc ruraum eliam de Christo eat inlelHgcndum.
%
T#
em. x, l i . Epbei. , 15.
TARIJ: LECTIONES.
.
31
Natti cl hominum gniras per ipsum ex nihilo pro- ducluai fuit, alque ab errorc ad veriuiem rcvoca- ,
lutu est. Ideoque baec pariicula, ex quo, Cbrislum 6, , .
uon excludit. x ipso enim per Cbrisiom coVtdili ).
suinus. Qui oec oomina lanquain unicuique sorie ,
dUtribtila divisit, dum Filio quidem vocem, Domt- , \ , Patri vero noiaen, , aUribuit. Nain ct . \
Scriptura frequenter aolet ea perroulare, ulquando , *
ait: Dixit Dominus Domino meo " . Et ruraum:. ' , 4
Propterea unxii i$ Deus, tum . Et; Ex . to ,
qnibnt Chmtnt iccuudnm carnem, qui at oV .
omnia Deut
Aique muliis ia locis videris baec . ,
nomina transmnlari. Quod si quaerunt aliqui, quam ;
ob causam nou. memincrit Spiritus: boc nos re- , eponderiraus, eum ad cnliorea idolorum verba , ,
facerc, atquede diis pluribus, deque domrnis mul- - ,
lis dispulare. Quamobrem poilquam ununi Deum .
Palrem dixit, Filium Dominum appellavit. Si ergo ,
Palrem una cum Filio nunc ausus non est Donii-
num appellare, ne apud illoe in iuspicionem veni-
ret quaai duos doroinos diceret; neque mreuin , , Filiura una cum Patre Deum vocare, ne duos affir- ; ,
mare deos puiaretur: quid miraris, si non merai- * .
nii Spiritus? Nam adveraus illos lunc decerta-
bat, voiebatque oatetidere, apud aos non esse . *1 , .
deoruia n.uUiludiocm. Propterea vocem, assidue retiaet, dicene : *%, nisi , ,
T l
. El iterum, Nobis tit, nnntDominns. Ex quo manifeslum eal euai, utimbecillH

tati parcerei audilorum, bac loquendi slruciura usuoi esse.
t Quidam aatem consueludine idoli.
C .
, ,,
Neque Uloi palatn declarat, ne feriai; aequa om
nino praetercurril: scd indefioito mealionem ipao- , ' ruro facit.
.
Uaque nunc quasi idololbyla mandocanl.
c " .
Eadem qua prius mentc.
* .
conacionlia ipsoruni, cuin atl inflrma, polc >^
lurlur.
.
Quia noadum valel ea despicere, nce oinaino
, ,
dcridere : sed adhuc bassilal. Caelerum nusquam , * .
oraiioneai wsiit circa naturam r e i : aed suraum
deorsum versatur circa conscienliara illius qui , *>
parlicipal. Vcretur cnim ne iaBrmum voleos cor- .
rigere, fortem verberet, buncque aubiade infir- , ,
inuin rcddat.
.
Vxas. . Esca aulera vos non comroendabil .
Pe*. >
" *
8 9 Vide quomodo boruni rursus arroganiiam
deprimil. Quasi dical: Tainelsi nullus Issus esl, , ,
ncc ulla inde proximi perversio conligit, allanien ,
ae sic quidem id faccre oporlebat. Uoc enim esi in-
cassum laborare. Nam qui audivit alleruni laedi, ,
ipse aulem alioqui ironttihil capit iucri, baud valde , , , fav
curai abslincre : sed ttmc prorsus quando didi-
cerit, iiibi. se ea re juvari. Quocirca a i l : Esca . * xapmn+*
.
commendabit Deo.
, , .
. c Nequc ettim si non iiiaiiducaverimus, defici1.
" râl. cix, 1. PaaL XLIT, 8.
Rom. ix, 5 .

EPIST. AD CORINTH. I .
634
,
ld cst, nibil qu.dquam miiius babemuf.
, .
c Neque f i manducaverinjus, ibnadanuf. >
, ,
Uoc est, probxtt sumtia *pad Deum, lan .
quaui boDum aliquid el eximiam gesttrimas*
t V X M . 9. Yideta aatem ne forlo hmc liceniia
. >
veaira offendiculum ait inflrmis.
, , , ,
Noa dixit, scieotia vestra, nequo, perfedio
\ , vealra, aed, HceniU, qnod temeriuiia polioa eaae
. , , et nimiaafidocisevidelur. Neque rurxitm ait, fra , - iribus, eed, infirmii; ut fralrum crimen augeat,
, qai nec inurmoru, imo nec fratrum suorum ra.
Itonem babeanl.
c , VEES. 10. * Si qoii enim viderit le, qai babea
, acientiam, in idolio recttfiibentem; nooao conaclen tia ejua cum ail iufirma, diGcabitur ad majadu caAdum 4dolotbytaJ
;

Hoc eai, te perreclum eaae.

Ymxs. I I . Et perii innaas ia tna acienlla
, OV .
firaler paopler queoi Cbrfialua mortoui eal.
,
Quaiuor accasaUonia capita ataluil, eaqae ma , , xima proraua; puia qaod Inlrmug, quod fralar,
, qaod laaiam ejut ralioaem Cbriatva babuerit, ul
, - pro Ipao moreretor; qubd iandem poai bcc omnia
.
propter cibam pereat.
,
Taas. *, c Sie aatem peccantes in iYatreo, oi
, perculienlea contcienliam eoruai l o l r o a m , ia
.
CbrUtum peccaiis. >
"
Inapice quomodo paulalim peccatun ad ipavtv
. mel last.gium iniquiUlit eot adduill. Atqui Ip , - g sorum rursus iofirniUalia meuinit, ila a l quod illi
, qui comedebanl, sibi favere tfbilrajaaolur, koe
obique in capul sttam devolvi reperircnt. Quinam
; vero la Cbristuxi peccanl? ono quidem modo
, . quia aibi ille vindicat q a famalos aaos apeclanl.
, - Secundo autem, qood qui percutiont, id iacienl
. , , in corpus ipsius et inroerabraipaiua. Terlio deaiI , - que, quod opug ipsius, quod oecaaioae aoa aim.
xil, boc illt deatruuol.
,
Yxaa. 13. Quapropler ai esca acandalizat fra , Crem meum, uon manducabo carnem in KlerDum,
,
ne frairem meum scaodalizem.
Oplimi magislri boc muoas esl, exeroplo suo
, *
. , , , docere quw prdicac. Nec dixit, eive jure, aive injuria, sed, qualicunque modo.
', .
. *.
; ;
* *
,
.
, ;

,
,
, *
, . ,
, , , .
1
CAP.IX.
YER8 1 . 1 Non SUDI apostolua ? non aum liber?
Ne quiiquam objiceret: Perporam le jacua :

operibus oslende quidoam detpicatae als, ne fraler otfendal: quapropler pefgero jam cogitur 0 Q
ad baec demonstrauda. Hic aatem tensu iptiua
e&i: Quid de vidimia idolorum, ioquit, ultra dicere oecesse allTLicel enim Cbristua Evangelii
prsedicaioribua mandaverit I viclum aibi ab iis
quoa erudiunt, qutrjrerenl, boc ega non feci. Sed
apud oie alaiu! fame poliua faterire quain a discipulia quidptam aecipere : non quod 111 offendendi essenl, sed quia dificationi ipsornm sladebam. Ac ne quia diccrct : non aceepiali,
631
Nam cl liominum gniias per ipsuin cx iiihilo pro- i x
.?
uucluui fuit, :iic|i..; ab errorc ad Tcrilaleni rcvoca- , litavi
luiu ost. Ideoque bxc parlicula, tx quo, Clirislum C)Tt* %h, J,
non excludit. Ex ipsu enim per Clirislum idndlli
'
siiimie. Qui uec nomina lanquam unicuique sorle
ilielributa diviait, dum Filio quidem vocem, Domi~ , '
uui, Palri rero norncn, Deus, altribuit. Nain ct .
Soripmra frequenter solel ea perrautarc, utquando , 1
ait : Dixil Dominxt Domino meo " . Et rureum : . \
Propierea unxit le Deui, beus IUK< '*. : Ex . c i
//niliKi Chrhlut sccuudttm carnem, qni eit tuper tzi . \
omnia Dem ' . Aique niultis io locis rideris ba;c . Xt
iiomina Iransnmtari. Quod si quxrunl aliqui, quam ;
ob causam nou nieminerii Spirilus: lioc nos rc- , 4 <
sponderinius, cum ad cnltores idnlorum verba ,
\ ,

,
.
lacerc, aique de diis plnribiis, deque dominis niul- " xa\ , .

lis dispulare. Quamobrein poslqnuni unum DCUDI . "
Paircin dixii, Fiiium Dominuii) appellavit. Si crgo ,
ralrem uoa cum Kilin nunc ausus non cst Domi- "
iiuiii appellare, ne apud illos in auspicioneiu veni- , !
rel quast duoe doniinos dicerct; ncque rursmn , ,
Filium una cum Palre Deum vocare, ne dnus alDr- ;
mare dcos pularcCur : quid niirari, si non merai- '
nil Spiritu? Nam adversus iiloi lunc decerla- 7
bat, volebaique oiletidere, apud nos non cssc . \ ' ,

deoruin niuliiludiocm. Proplerea vocem, unut
"
assidue retinel, dicens : Nullut tsl Dtut, niti , .
nrmi. iieruro, Nobis unui Deut eit, et unnt Dominui. Ex quo uianifeslum esl euiu, ul imb
lati parccrel auditorum, bac loquendi struciura tisum esse.
Quidani aulem consueludine idoli.
C , .
Neque illus palam dcclarat, ne leriai; nequeom ,
nino prxlercurrit: sod indefinite inentionRm ipso- * , '
rum facil.
.
< Esque nunc quasi idolotbylaraanducant.>
< " .
Eadem qua prius monle.
' 6
< E( conscienlia ipsoruni, cum sit inflrmn, pol \
luilur. >
.
Quia nondum valet ea despicere, ncc omnino
, & '
tlcridcre : sed adlmc bxsilai. Cxlerum nusquam
, '
oralioncm aisiit circa naluram rci : scd sursuia \
dcoisuin vt-rsalur circa conscicntiam illius qni
, \
parlicipat. Vcrelur cnim ne inllrnuiiii voleiis cor- . ^
riger, fnrleiii verbernl, buncque subinile infir- , , \
m reddat.
\ .
Vi.r.s. 8. Esca auiem vos non coimncmlabil > .
De. >
"
9 9 Vide quomodo borum rursns ariOganiiam
deprimil. Quasi ilic.it: Tainelsi unllus la?sug csl, , tl \ \ , toi
,
ucc nlia inde proximi pcrversio conligit, atlanien
nc sic quidcni id faccre oportebat. Iluc pnim est in-
cassum lahoraie. Nam qni audivit allerum Ixdi, ,
ipseautem alioqui iiomiiliil capit lucri, baud valde , , *
<
curai abslincre l sed tVM prorsus quando didiccril, nibil ae ea ic juvari. Quocirra a i l : Eica . xapt
.
noi xon commtndabil Dta.
, , .
. t Nequc eiilin si non ni.iiidncaverimiis, ileficiiimr.
" ISal. , 1. " Psal. mt,
8.
" Kom. , S.
33
IN EPIST.
, .
06 , .
, ,
.
.
, , , ,
\ ,
. , ,
; ,
'. , \
.
, ! , \

;
.
;
, ' .
,
, ,
,
. .
,
,
. >

.
, - , '/ ;
. ;
, . , ! * \ ! . , ,
I , .
,
0 ,
,
, '
. \ , , ,
', .
#. ,
; ;
" >
: , '
.
6 * , ;

,
'., '
,
, ' . ,
' ;, . , .
CORINTH. I .
634
ld cst, nihil quidquam minus babemut.

< Neque si maoducaverinias, abundanui. >
lloc est. uon probali tumui apud Dcum, tanquaui bonum aliquid eteximioai gesscrimus.
Vtas. 9. < Tidele auicin nc forie bcc licemia
veetra offendic-jlum tit iiiflrmis. >
Non dixit, acientia vcsira, neque, pcrfcciio
veslra, aed, liceniia, quod lenieriiaiis poliua tsse
et nimiae flduciae videtur. Neque rursiim ail, fraIribus, sed, infirmu; ul frairmu criuien augeat,
qui IK-I: iniii iuoruin, imo nec fralrum suoruni ralionem habeaal.
Yeng. 10. < Si quis eniin videril le, qui babes
scientiani, in idoliorccunibentenj; nonne conscienlia ejus cuin eil iniinna , sediOcabUur ad oanducanduin idolothyla.?
llor. esl, (e peiTeclum esae.
Vaas. 1 1 . E l peril iniirmu tua scientia
rralcr pcopter quem Ubrialua moriuue est. >
Quatuor aceuaatioaia capita ilaluil, eaque niaxima proraua; puU quod Lntrmus, quod fraier,
quod laniam ejui railooeiu Cbrietus habueril, ut
pro ipao inorerelur; qubd tandem potl baec omnia
propier cibum pereat.
Y E R S . 1 3 . Sic autem peecauies ia fraires, el
percu.ieulen conseieniiam eorum loflrmam, in
Cbritttum peccatis.
Inspice quomodo paulalim peccatum ad ipsummel fasligium iniquilaiii eos adduilt. Alqul ipaorum rursus inflruiilalis iueiuiuit, ila ul quod i 11
qul comcdcbant, sibi favere arbitrabioiur, hoc
abique iu capul suum devolvi reperirenl. Quinara
vero in Clirislum peccanl? uno quidem modo,
quia aibi ille vindicai, quas famulos auoa apeclaot.
Ser.undo autem, quod qui percuiiunt, id faciunt
in corpus ipsius el in menibra ipsius. Terlio denique, quod opus ipsius, quod occasioac ua siruxit, boc ilii deatruunt.
VEBS. 1 3 . < Quapropter si esca icandalizai fratrem meum, non maoducabo caruem in atternum,
ne fraircm mcum scandalizcm. >
Oplimi magislri hoc iniiiius esl, cxeinplo auo
docere qua; prasdical. Nec dixit, sive jure, sive inJuria, sed, qualicunque modo.
CAP.IX.
Vtus 1. Non sum aposiolus! non BUDI liber?
Nc quitquam objlcerct : Itrperain le jacias :

operibus o&tcnde quidnam deipicalua sis, ne fraler oircndai: quapropler pergere jam cogiiur
90
ad bxc deraonstrauda. Uic aulem xeosus ipsius
c&t : Quid de viclimig idolorum, inquit, ullra dicere neceste sii Licel enira Cbristu Evaugelii
prxdicatoribus mandavtrii oi vicuim sibi ab iis
quoa crudiiint, quxrerent, boc ego non feci. Sed
apud me siaiui fame polius interire quara a discipulis quldpiani accipere : non quod illi oOcndendi esscnl, scd quia xdilicationi ipsonini sludrbaui. Ac ne quis dicerct : Eiai non acccpiili,
635
S. JOANNIS AM.\SCENI
636'
ideo plane l.on accepisli, quia tibi liciliim '
erat. Eam ob rem primum causas ponil, propter , . ,
quas jure accepisset, si voluissel acciperc. Deinde
ne Petrum ejusque socios, qui primum olim ac-
cipiebant, ha3C dicendo criminari videalur; decla- ; ,
rat illis fuisse concessum ut acciperent. Tandem , \ ,
ne regereret ajiquis : permissum quidero boc Pe- , '
iro fuit; iibi vero, nequaquam; audilorem se lau - .
dando occupat, eum ad sic faciendum necessilate
compellere.ur.
c Nonne Cbrisluii. Jesuro Dominura nostrum
c ;
vidi nonne opus meum vos estis in Domino? ;
[VERS. 2.] Si aliis non sum apostolus, sed tamen , .
vobis siim.
lNe quis diceret: Al illi babent prae aliis quod
" * ' ,
curo Christo versait fuerunl (nequc enim cxigua *
haec praerogativa erat, secundum boc Domini elTa-
lum : Mulli propheloe et jutti voluerunt videre quoe
,
videlit, et non viderunt : idcirco ait : Nunqvid \ i\uuv
nonJetum Dominum nostrum vidi t Et ne quis rur- ;
soiu objiceret: nu.lum apostolicum opus edid.sli, ,
subjuagit; Opus meum e$iu vot in Domino. Por ro , ^, ,
qula magnum quid pronufttiabat, adjecit, tn Z>o- , ,
minot id est, Dei opus est, non meum.
, .
Nam aignaculum apostolatus mei vos estis in

Domiao. [Vxas/ 5-6.] Mea deTensjo adversus
eos qui nie interrogant, l.asc est. Nunquid noa
babemus poieniateta uianducaadt et bibendi ? nun- ;
qaid noa babetaus potcelatem mulierem soro- , ,
rem drcanducendi , sicut ei caleri apostoli, (4), ;
et fratrea Domini, et Cepbas? Aut ego solus ;
et Bamabae, non babemus potestatem hoc operandi?
SignacuH oomiae demonatraUonem eignificavit.
,
3i cui diseere libeat quomodo aim apo&tolus, vos , .
ipsoa pToferam. Omnea enlm apcstoli notas in vo- .
bkVoaiendi.
Sedatia per moderationem KbidSnibus corporis,

reittsoqaecarnaliaaniorig aeuleo,perpauclscontenii , asaaefactique samoa, ac difBtemur fortibus vo- , , ^
luptatea condecere.
.
YBXS. 7. Qais militat suie etipendiis tinquam ?
^ ;
qnts plantat vineam , et do fructu ejtie noh , * ;
edil? quis pascit gregem, et de lacte ejus noa , manducat?
^ ;
Postquara ex apostolis ipsis comprobavit, quod
,
validisaimum erat; pula boc sibi facere licitutn , ,
C880; ad exempla- modo pergVt, bisqire rationibua ,
communem itcrom morem confirinat.
.
- YERS. 8-id. f Nunqutd secundem hominem haec
' ;
dtcoÂa et lex ba?c non dicit? Scriplum est ; cnrm in lege Moysi: INon alligabis os bovi trilu- .
ranti. Ifunquid de bobua cura cst Deo? An ; ' ; '
propter nosr utiqne boc diclc ? Nam propter nos .
scripta sunf.
^Mallh. , 17.
n
NOTJE.
(4)!n marg. , /
. , , , Fi/ii Joupk,
tcilieet
Simon,
Jacolustpueopus
Jutfo*.
Eadem
Btooiolumorum,
foupk)
fnbei
TbeBpbylacinE.
hc

EPIST.

;
c " * ,
' .
,
; :
, ;
.
t ' ,
,
. >
, .
t ,
; >
*
,
, . *
, *
, , .
, . ; ,
.

. ,
^,
. ;
.
, . >
" ,
, ,
, , , '
, '
, , ,

, .
.
, .
, * , . ,
,
, , ,
, ,
,
, .
i COWNTH. I .
638'
Nunquid bunianis dunlaxat exemplis boc conflrmo?
91c Quoniam debet in ape qui aral, araro; et
qui triiarai, spem ejusparticipare in spe. [ V E E S . i l t
12.] Si nos vobis spiriiualia seminaviinus, magnum
cst si nos carnalia vestra melamus? Si alii poleslatis vestrae parlicipes sunt, quare non poiius nos? >
Spcni fulurae viue ait.
c Sed non iisi sumus bac potestale : sed omnia
susiinemus, ne quod offendiculum demus Evangelio
r.hristi.
ld est, non acccpimus.
VERS. 13, . c Nescitig-quoniam qui aacra fa-
ciunt, de sacrario comedunl.

Posiquain a lege demoostrarit babere ae poteslalem accipiendi, sermonem transfert ad Evangelium, unde et ipsum conflrmat. Apprime vero non
aileos ab iisqui offerunt accipere, sed,de re sacra
coniedere; ut neque illis qui otTeruut id vilio vertatur, neque qui Iribuunt efferantur.
Qui altari deaerviunt, cum allari parlicipanl.
Ita ei Dominus ordinavil iis qui Evangelium annuntiant, de Evangelio vivere.
Nam quae oblala erant, non ]am ad pfferenies

pertinebaiit, eed ad lemp.um et aliare. lllud.autem, una parlicipant, non aequalotu indical parlicipalionem, sed consolationem qu ex debito illis
adhibeatur.
Y E E S . 1 5 . c Ego autein nullo borum usua sum.
Non autem scripsi bicc ila ut flant inroe.
Ac sl diceret: Cum plura mihl exempla facullalem banc asseranl; pula niilitis, agricolae, pasloria, apostoiorum, ex lege, ex iis qu$ noe erga vos
praesiitimus, qusque vos conlulislis aliis, sacerdotum item, imo et mandalum Domini; nibil borum
me pellexif, ut quam uiihi lcgem praatitui, vlolarem, et aliquid acciperem.
Bonum est enim mibi magis roori, qoam ul
gloriain meam quis evacuet.
Fame polius inierire elegerim, inquit, quam yt
coronis islis excidamv Bene vero, gloriam, dixit,
non vero finem, nec quod sibi visuro esset bonum.
Ne enim quispiam diceret, eum hoc quidero modo
se gerere, at non bilari animo, sed moprenle el
gemebundo; idcirco ut gaudii sui exsuperantian.
et magniiudinera alacritatis palam faciat, rem glo
rise noraine nuncupat.
VERS. 1 6 . iNam ai evangelizavero, noaest mibi
, *
. #3 , gloria. Necesahas enim mibi incumbii. Yae autero
mihi si non evangelizayero *
.
, Hoc ait, non quasi majua aliquid sil aine
, , * sumptu prsdicare, qtiam evajigclizare : aed quod
4 . ,
illud aliunde amplius a.iquid babeL Y.gr.^.UIud
, . quidem praeceplum esl; boc vora ipoae voliiJilalis
" , cst offlciutn. Nam quae supra praceptuoi fiant,
* , .
magnam babent mercedem : qu* autem ex pra , eeplo, uoatantam : adeoque secundam banc raiio
nem, inquit, nibil inde accipcre inajus eat, quan*
639
640
Evaiigeliura predicare; tametsi uon secondum ,
naluram rerum. Ecquid eoim prsdicaiionia mu- ; '*
tteri 9 2 comparari queat, quod facil cura ipe.en.el angelia certare? Teramtameu, quando- , ,
quidem hoc jussio eat el debitura, iltad vero am- .
bitua voluntalis; aliquanlum pnedicalionem praecellil, ii.hil accipiendo praedicare.
YEAS. 17, 18. Si eniro volens boc ago, mercedem
, .
habeo: ai autem invilo dispensalio mihi credila ,
eal; quse estergomercesmea? ut Evangelium prao- ; ,
dicaoa sine aumplu ponam Evangelium, ul non ,
abular polestate mca in Evangelio.
. >
Yocee islse, toUns, el, invitus, ad rem aggre, \ , ,
diendam vel non aggredieudain referuniur. Eodem . \ ,
quoque njodo inlelligendum eal islud, Ntceuitat , mihi incumbit : qaasi invilus agat aliquid, , * *
sed quod obnoxiui sll juaaa praslare. Quapropier , , * olxoronon d i x i l : Si autem invitus inercedem oon habeo, , eed : Invito dispentalio mihi credita ett; ostendeni , ,
iHinirum quod mercedem et ipse habeai; aed ,
qaantaiD ille qui praeeplum exsequilur, non quan- .
lam ia qui ex aeipso nililur operari, el supra quam
precipiiur, facic.
VEXS. 19. Nata cem liber easem ab oipnibue,
,
oinniam me aervum feei, vl plurea lucrifaceivm. > , .
Soperjeciionem aiiara ilerum ponil. Magnum
.
quippo eat, non aceipere : bocque longe praesla- .
bitius etst altero. Quid vero iilud esl quod bic a i l ! ; "
Non eoltim accepi, neque ttaug sum potcstata, , ,
aed et me ipte servom feci, magn et muUiplici * aerviludi meroancipando: quanquam a!c rae aer- xoV ,
vura foci, Uuea nulla in re uemini aubdilus . .
eaoem, nee neceasilatetn paierer. Hoc enim aignl- , fieat dum ail : Cxm liber e$um ab omnibu$. Ipsi *
enim injunclum dunlaxal erai praedicandi niunus, ^ .
et annuntiandi quae sibi crcdiia eeaenl : aexcema vero moliri et excogitare, boc ab ipaiua atudio
prokViscebalur.
Vxaa. 30. El faclus eum Judseia, tanquam
,
Judaeug, ut Judaeos lucrifacerem.
.
Quomodo vero faclui esl, niai quando circnmci , ,
dil Timoiheuro, jit circumcisiouem abolerel ?
; , ,
Quapropier non dixit, Judxsui, aed tanquam / ' . .
d&xs. Hoc enim mera dif penaatio crat.
YEES. 31, 33. liaqui aublege aunl, quasi aab
, ,
loge emni (cum ipse uon essem aub lege),tit eoa , .
qui tub lege erant lucrifacerem. >
D
Quando comam m i i , quando aacrificav.L ttec
' , . ,
porro faciebat, non immuiata vol.unUlo aua, sed , amoris indulgenlia.
.
Et iia qui sino lege crant, lanquam aine lege
,
eaaeni, cura aine lege Dei non eaeem, aed in lege ' .
caaem Cbriaii.
Exleges iall neque Judaei erant, neqae genliles;
, , * ^,
aed lamen exlra legem agebanl z cujuaniodi fuerant *
Comeliuct Mekbisedecb. Nam quando cosadibal,^ . ,
mulu dieeimulabal quae ab ipsia gererenlur. Cwle- ' .
rum nonnulli asseranl cura, quandodicit,
B
fl
Tf
Act.xvi.
IN EPIST. CORINTJB. I .
141
842
. .
, *
, .
$in$ lege erant, tanquum $ine legs tssm, inniiere

sermonem quem ad Albemensea occagtone tiliiil
arae inacripti babueral . Deiade ne quiapbm
existiroarei, boc esae aentenlisQ muUUoaora, gubjunxit: Cxm sin$ Uge Dti emiti, *ed in Ugt
etum Chriili.
c Ut lucrifacerem eoaqui aine lege eranl. Faeloa
fuuj inflrniif, velul inflrmaa, ut loflrmos lucrifacerem.
9 3 Gautatn aflert cur lic indulgenler illos babueriL
c Omnibas omnia faclua tum, ul omnino quogdam facerem salvog. >
Ne singula percenaendo leropus lerat, generali
nomine ulitur,
t Hoc aulem facio propter Evangeliuin, ul particepe ejtjg efficiar.
Id est, ut aliquid ex me ipse contribuisse videar,
elconaorsdDciarcoiOnarum qua fldelibus reposiua
sunt. Nam quemadmoduro dicebat, tx EvaugoHo
vivere, bocesl de fldeliuiu facohatibug; iia ei in
hoc loco, xf paniceps eficiar Evangelii, idem est
atque, ul possim consorlium babere cum iis qui
crediderunl Evangelio. Boc vero aliae eliam bumililatis argumenlnm prefert. Elsi enim plui aliis
laboraverat, ae nihUominaaianquam unumaUquem
de volgo ponit.
YEXS. 24. c Negdlla, quod I I quj in atadio currunt, omnea quidem curruni, sed unus acclpil
bravium? SSc currile, ul comprebendalis.
Poslquam ostendit lndulgeniiam admodum ulilem esse, quin et pcrfeciionig esse fasligium,
agperiug rurgum eoa peralringit, quasi id quod illi
faciebant, quodque perfeclio essc videbalur, gaperiuug labor exsisterel. QuaDquam boc aperte
non dicit, ne pudore suffuodaniur : caeterum id
manifestum fit ex quibus boc evincit. Quod vero
ail, unum ex omnibas acclpere bravium, non boc
signiAcal uimm dunUxat gahrara fore, sed miilta
opug esee diligenlia. Nam aical muUig In arenam
degcendenlibus, baud mu.U coronantur, ged uni
praemiiim tribuitur; quin nec satia eel ad certamtn
deacendere, nequo angi el luclari : aic ei in praegenli non guiDcU credere, necquovig niodo certare;
ged, nisi gic curramus ut ad floetn ugque nihil qvo
teneamur objiciamua, alque ad bravium accedamug, nihil inde amplius percipiemug. Quantumvia
enim le perfecium esee gcieniia pulaverig, nonduin
lamen totam asscculus t%. Id quod innuebat dicendo, ut comprehendatU.
VERS. 25. f Omnisaateai qui in agone conlendil,
ab omnibug se abgiineC. Illi quidem ut corruptibilem coronam accipiant, nog aulem incomiptam. >
, ;
, , ,
Quid hoc egl, ab omnibut se abninel f Non ab

illo qaidem abslinet, atque allero delinqoil; fed
gulam, ebrieiaiem, ei oronea pronug affectus con-
,
, .
.
, dXT Xpicrxov.
c . , .
.
,
.
' ,
.
c , .
,
,
. ,
CJr, ,
, ,
[] .
. , ;
, ,
, ;
, .
,
,
, *
,
. * ,
* * ,
,
, ,
' *(
. "
, * ,
* ,
, , * ,
,
, .
, '
*
, .
9
TC
Aot. xvii, 22
643
& JOANNiS DAMASCENI
ttk
tinct. Qtiod si illic, concia bsec presianiur, ubi . ? ,
uni dunlaxat corona dcceriiitur; quanlo n.ag.s ( * .
isiic. ubi amplior gloria promHlitur.
< , '
Voxa. 2g. c Ego aulem sic curro, non quasl io
inceftyro*
,
' Postqnani ete podorem injecit ab extraneis,
mide-seipaum io roedium producit. Quid vero . , oim ;
istud eei, tn itutrtuiH f utique alicujas finrs , , gratia,non temere, nec fnislra.quemadmodum vos. .
Quid enim vobia aiiipUua accidit, ex quo in idolo- , rum lempla intratie, ct perfectionem ostentalis ? ; * ' "
nibil plane. At ego non suro talis; aed quidqmd ,
lacio, amore proxinii facio. Elsi perfectioiiem ob- , , '
lendo, ipsornm gratia oblendo : etsi indulgentia , ' .
utor, eorumdem gralia hoc pracslo.
< , . >
c Sic pugno, nou quasi aef em rerberans.
,
94 Hac êrum loculione idem sigmflcatur,
.
ac lemere et frustra.
' , .
YEKS. 27. t Sed casligo corpus meum, ei in
aerviUilem redigo.

His w b i s eoe indicai, qui desideriis ventris
obnoxii sunt, et sub perfeciienia oblentu itiglu- , , .
vieni suara axplebant.
,
c Ne forle cum aliis praedicaverim, ipse repro.
bus efficiar. *
, , ,
Nolite enini putare, .nquii, hoc ipsum quod credidistis, salis essc ad salutem. Nam si praedicasse, .
el inoumeros docuiese, haudquaquam mibi ad sa- ,
, .
luteia sufficit, longe minua vobis.
CAP. X.
. .
VEES. 1-4. Nolo enim vos ignorare, fralres,

quon.am palres nostri oim.es sub nube fuerunt,
el omi.es mare iransierunt, el omi.es in Moyse
baplizali suM, in nube, ct in mari: el omnes
eamdem escam spiritualem manducavcront, et
otnnee eumdem polum ep.ritualem biberunt. Bibebanl auiem omnes de spiritua.i ôi.sequenle peira : petra aulem erat Cbristus.
, ,
,
, , ,
,
.
,
;.
Rursum pergit ad ea quaeveteri bistoria perhibeiilur. Illud porro, noto vosignorare, dictum ab
ipso est, ul oslenderet npn yalde eos in isiis erudilos eese. Quare yero cxemplum ponit, nisi ul
probel quod sicot nibil illie profuii lanto dono
ornaloft fuisae, ita nec istos baptismus juvarei, 0
quodve participes gpiritualium mysteriorum sive
sacramentorum exsttierint. nisi vitam concessa
gralia dignara pramooetrarenl? Eapropier sacramentorum profert figuras. Quis vero sensus bujus
dicti est, inMoyse baptizati lunt. Plaue, qucmadmodum nos in Christum et rcsurreciionem ejus
credcndo bapt.zamur, ut et ipsi borum participes
siraiis, nam baptixaraur pro morltiis, hoc e&t corporibas noslr.e, sic et illi in Moyse fiduciam babenles, seu ?ideuies eum omnium primutn iransire. aquis ee credere atisi eunt. At qoia figuram
Juxta verilatem vuli apponere, rem hoc niodo
enumiai, sed de flgura loquens, ipsamei veritalis
vocabula adhibet; atque hoc quidero, la?acrum seu
"
, \ dpwiV, ,
..
* , ,
. ,
,
,
.
.
. , 8 tor
; ,
, ,
-
, * , , ,
' '
, ,
.
' * ,
&4S
646
. -.A bapiiernum ; quae vero ptoibac secula euiu, nieu *, * - sani sacram sigiuficant. Nam sicut Dominicum
( , corpua cdifiius, sic et illi manna : ct veluli san . \ guinem Domini bibimus, ila et itli aquara e pelra
, , nianantem. Nam quamvis aonsibitia esaent qus
, dabaniur, spiriiualiler tamen prabebaniur: non
- . secundum nalurae ordineni, aed secundum mvneris
. gratiaro; alque iina cum corpore a.iiroum nutrie * , bant, quera ad fidero allollerent. Quocirca de cibo
, , quidem narravil nihil: quippe qui diversus erat.
, Quod aulcmad potum aU.net, cuin uno duntaxat
,
'Bxiror suppeditaretur modo, .8 solus adm.rabiijs' erai, et
exposilioi.e opus habuil. Qaamobreni postquam
dixit: SpirituoJem potum biberunl, adjecit : Bibebant enim de spirituali eontequenli petra ; pelra
. H ,
* , & autem erat Chriitut. Neque eniin ea pelrae nalura
', , erat, ul aquam profunderel: alioqui antehac ex ea
. . - ecaturiissenl aquae. Verum altera quaedani peira
.
apirilualis toluro illud operabalur, Christus videlicel, qui 9 5 praesene obique aderat, el miracula
cuncla palrabal. Idcirco enim dixil, conuquenie.
'
VERS. 5. Sed nou in pluribus eoruro bcnepla.
citum esl Deo.
'
Ac sane perieruiit omnes. Ne vero Ipsis quoque
, oirinibus videretur imernecipnem el exitium pr6 U .
dicere, ideo ail, in piuribui. Quoniam nitiH. non
, , - credunt iis qu* do gebeoua dicuntur, tanquam ea
, praeseniia non sinl, nec conspicua; ex anieaciia
, - evincit peccalorea a Dto puniri, quamlibet inflnile bonu8 sil.
*, . >
c Nam prostrali auni in deserlo.
.
ftiopinatum eorum inlerituro signiflcat.
,
VEES. 6. 7. Haec autem figurae facia sum
* , - nofttri, ut non simus concupisceuiea maloruin;
, , eicut el illi concupierunl. Neque idololalrae efficia, . *
mini, sicul quidam cx ipsis, queraadmodum acriptutn esl. >
/
Ne dicerent :Quid ad oos bic ipsoruro intcriiue?
; , Isthaec enim propter nos contigere, ul ejusmodi
.
exempHs prudcniiores evaderemus.
,
Sedit populus manducare el bibere, et sur * , - rexerunt ludere. [VER. 8.] Neque fornicemur,
, $ sicul quidaiu ex ipsis fornicati sunt, et cecideronl
.
una die viginti tria roiilia.
, , ^ - D Quemadmodum Uli a voluplale ad cullnm idolo , rum transierunt, ila metueodum eei, ne inde quoque ?08 excidatig.
.
T
^ ' ,
, .
, ,
.
. . > .
,
,
, *
, ;
9
VERS. 9-11. Neque tentemus Dominum, sicul

el quidam teiilaverunt, et a serpentlbus perieruni.
INeque niurmurayeritie, sicul quidam eorum
murmuraverani, ei perieninl ab exienninaiorc.
Ilsec aulem omnia in figura conl.ngebant illis.
Scripta aulem sunt ad correptionera nostram.
Hia verbis crimen alleram innoil, quod in fine
tandem ponil, eot argueiido qtiod do aignis pugnarent. Qirtneiiam ob tenlationee murmurabanl, dicendo: Uiinam aaferrentur. Quandonam meliora
YARlifi LECTIONES.
f
Lego * Cbrygost. .
647
**
aobie praemia obvenienl? Unde el a i l : Pieque mxr- * .
muremus. Non enim hoc esc quod quaerilur, ol pro , ,
Chrislo quis patiatur. Sed ut nihil non bilari aur- .
mo patiattir pro Cbristo.
.
c Ku qooi Ones saculorum doYenerunt.
, ,
Terrel iterum cum fines dicit, et ad majora
.
quam qaae facta essent exspectanda prseparat.
c " , .
YBES. 42. f haque qui ae exisiiniat atare, videal
ne cadau >

Rursum faslum comprimit eornm, qui propter
scienliam aniroif iniumescebant. Kt dum ait : - , ,
Qui u exiitimat /, osteudit nequaquam idem ^ '.
esse alare ac aemel confldere. Talis quippe cito .
cadet.
VERS. 1 3 , 1 4 c Tentaiio voa apprebendit
, nisi huinana. Fidelis autem Deus esl, qui non pa- . , lictur vos tentari supra id quod poiestis, sed da- ,
bil cura tentatione eliam exitam, ut possiiis sueli- , .
nere. Propter quod, cbariselmi mibi, fugite ab , , idolorum cultura.>
.
ld est, parva et brevis. Bumana qnippe exiguam
, .
significai, ul cum ait: Bumanum dico 96 propler , , ,
infirmitatem carnis vestra . Ne ergo auperbialis ,
lanquam luperioree jam facii silis.
. , , .
VERS. 1 5 . c Ui prudenllbua loquor : vos ipsi j u * ". >
dicale quod dico. >
Quia magnum qniddam protulil, et crimen auxii,
,
cuUuram idolorum nominando; ne aiperius eos , ,~ babere videatur, et gravibus scrmonibus inces- , ,
oere, judicium deincept eii perroitlil, ipsoaque , '
non sine laude judicea slaiuit, dlccna : Ut pruden- ,
tibui loquor.
.
YERS. 16. Galix benediclionis, cui benedi , .
cimus.
Quando bemdictionem dicit, Encharistiam seu
, . gralianim aclionem innuit. Graiiarura aulem aclio- ,
nem dicendo, omnem explicat bencficeniiae Dei , ibeiaurum, nobiaque memoriam periricai magno- , ,
rtim donoruni; eo quod cura ipem non haberemus, ,
el eine Deo essemus in mundo, noa fraires soos, .
el cobaeredei fecii.
B
TT
Nonno communio aanguinis Cliristi est?

; >
Uoc quod in Sslo calice esl, inquit. aanguis
, , ,
ipte eai qui e latere fluxil, illiusque sumus parii- D
^ ,
cipcs.
Panis quem frangimus, nonne communio cor , .
poria Domini est?
; >
TSccur non dixil parlicipalionero ? Nimirum quid , ; "
piaro aliquid voluil repraeseniare, el iniimam , conjunclionem significare. Non solum enim par- .
licipando, ei cum aliis aceipiendo, sed eiiam , .
unione communicamus invicem.
,
Quemadmodum corpus cum Verbo unUom *st,
.
ita ei noa per hunc panem cum eodem in uniiatem
venimus.
Roro. vi, 1 8 .
f Apud Cbrysosl. male .
.
VARIiE LECTIONES.
CORINTH. I .
6&
fxaa.
17.
Quoaltm
anui
panls,
anvai
corc tfg , c4
pus malU iamus. Otnnei enim de ano pane parli*
.
cipamtis. >
Quid communiooeai dico, Inquit? ipsummetnoo
, ,
. , illud corptu tuaius. Nam panis esl corpus Chrlali,
, , - quique de eo aocipiunt, corpus ejus flrnil: DOB
, , aiulia eorpora, aed uoum corpaa. d u i panis tx
, niuUis granis compaclus, sic unos efflcilur ut
, * , Bvaquam grana appareaui; scd,elsi aaperannl illa,
, - animadverti non poaait eorum ditTerenlia propler
. conjuDClionem : i u et nos perinde invicem ei cuna
, Cbriito copulamur. Haudquaquam enim aliiis
, * . * 01 * quidem ex alio corpore alimr, aliua vero ex alio;
. aed ex eodem orones. Quamobrera ail : OmntM
, , ^ eatm tx uno pam partMp*mu$. Quod ai ex eodem,
, imo ei idem aatnus omnee; quid eausa eai cur
non eamdera qnoque dileciionem preferamos,
;
bacque ratione unum efflciamur!
. Vxas. 18, 49. Videte Israel secundum carnem.
, ; Nonoe qoi edanl iioslias, participes avnl allaris?
;.
quid ergo? Dico.

Quia plerique hutnilforea erani, quam ul aaaev
, qui poaaenl qua dScebantur, a pristiiris el fami. ; , liaribue eoa perauadet. Et appoaile diclt, . *0 ' dum earnem; quippe cum ipsi illad etaent sccun*
.
dutn spiritum. Quod vero aii, boc signittcai:
UiJnaro aaliein a craasioribua eradiaroinL
* , ; ,
Qued Idoium ail aliquid ? Quod idoiis immo; * , , lalum ait aliquid? [Vxas. 20.] Scd quod qu
6. 06 * Q immobbl gcnlet, daemoniis ironiolanl, el noa
.
Deo. Nolo aeiem vos aodos fleri dironio*
rum.
, 97 Q
dixerat eos allaria participea caae,
- verilua ne de idolia locotua pularelur, ac si ea
, , loqueodi faeullate pollerent, anl quovis modo no, * , , cere poasont, observa quo pacio be deatraat,
, , ejusmodi fere terbis. Haec aie, inqoit, et abducl
* auadeo, non quasi idola detrimenii aliquid valeant
, , inferre, eamque babeanl (nam nibil proraoa
, auni), qoin poliai volo ut ea deepiclatJe, atqao
. Idcirco oinni studio contendo avorlere voa lalU
, , .
bua cibis, quia non oflerunlur Deo. Quocirca dicit:
Qum enim g$nl$$ immolant, damoniis immolani
e$ non D$o.
< Non poteatia calicem Oomlni Ltbcre, el cali-'
, D
* - cem dsemonioruoi. [Yxas. 21.] Non poiesiia menwe Domini paritcipes eaae, ei meoaae daemonio, .
rum.
Poelquam adborlalione usus esi, nonc aenleo . ,
, - lUm ferendo et com auctorilaic loquitur. Alque
, oomioibus danlaxal lanqnam ad abducendum
idoneia utilur, cum ait, Dotnini ctlietm, et eall, , .
t$m dGmonioTxn*.
;
c An mu.amuf Doniinum? nunquld fortlorea
;
lllo aumusT
, ,
Id est, an teniainaa eom, uum possit nos pu, , - nire, aut cum laceasiinna, ad e]ua bostca defttbc; , ciendo? Hoe porro dicil, coramoncfaciens ilios
. - bisiori velcria. Idcirco eamdem vocem ueurpai
fll
I M KPIST. A D
u i a
PATBOL. GK.
XCV.

GS8
qua ijuonJam Hnytcs crga JuHaeos, quoe t\ pcr- Xi"!"*'. fi xa\ /
sona Oei propicr idolorum cullum iw |. ,
Ipti tnim, iuquil, ad <rmulation*m m pruvocaH- tou . Aurcl , , * * 4*'
mnl, in ev qui non eral Deui ".
.
Oninla mibi licent, tcd nciii ouinla eipediunl.
, ' .
i Vtns. 23, 24.] Oiuni* mit.i licenl, sed non omnia , ' '.. fti*j(k'ic
xdifJcanl. Nenio quod tuum est quxrat, sed , -. .
qtiod alterios.
. , clpu,
Quia verlsimlle eral eot dicere, perlerio sum
ego, et mei ipse domiuus suro, ct sine ofleosione \ (, xat 4
el noia quae milii apponuuiur comedo, idco dl- , c i l : Cerie perfeclus e, (uique ip&e dominus. *, , 4,
Sed lioc noli conilderare, verum aa deirimentum ' \
td quod colimr iffe/al el ruiuam.
.
Yiaa. 95. Omne quod in macello venii, man :,
ducaie, iiiliil Inierroganies prupler conscicnliain.i 6tA #|. >

Cum proouniiaveril potsibile non cssc, caliccm
Domlni bibere, ct calicem tlxmoniorum, coaque , .<
omnino avcrlerll ab ejusmodi mensi. adductia , ,
Idcirco Judxorum ciemplia, hnnianie raliocinaiio- ,
nibus, treracndii myioriis, et iis qua; crga idola , { , \
aererenlur, muUaque eis incueaa formidine, ne , 6
eo Uraore in aliuoi rursus errorem iropellerentur, tl< * , (1 \
lia ul majerl quam par esset coriosiiaie reboa ,
nli cogereniur; ui cos ab hac angusiia liberct, &?\; ( - , er.
,
ait : Om euod in maeella tenit, manducate, ni* '. tb xuJUvpxror
kil initrrofaniet. Naiu ai ignorana comcderia , . , \,
Inquit, nec quidquain rcscivcris, * obuoxins .-?;:, \ , .
non es. Ignoralioni qtiippo airribcnda re eril, '; , .
non . Nain perconlari quid illnd ail quod ap (<, 4 , *
ponilur, niliil atlud c&l quara conacienlix male- .
riam mlnietrare.
V E M . !''. t Domini est terra - t pleni- , \ 6 .
ludo cjiis. >
\ . U ,
Non dxmooioriim. Qaod si icrra, fruclut proinde, ct brula aniniaiilia. Si auleui omoia Domioi \ % . , ,
9 aunt, nihll ergo impurum ul. Quanquaro * , ' \
alioraum Irapurum aliqaid cogilalioue ino- .
bedienlia.
.
V B H . 27. Si .quis vocat voa infiilelium, ei
vullb ir.-, omne quod apponitur vobis, :nanJiicatc, *opiuco9ai, .5-- < irtlc-.i,
.
nihit inlerrogaulcs prnjucr conscieDliam.
" .
Obaerva rnrauia inodotiara viri. Nou iujunxit,
, . '
non prccfplt ditcedfndum, scd neque prointmii.
quidein qai Tellnlabire, abomniciimU melu. D ** *" *^"*' . ;
Quaro-/ero curiosior ba?c indagaiio umorit f *1
\ .
tuju&daro ( foriuidinis efleciutn ei*e cenaeaiur.
' ttitrj- .
V u i . 28, 29. Si quit aulem diicrit : Hocimmolaium eat idotii : noliie mandueare, propler '.. ( , \
illuui quf iinlicavii, ct propier cootcicnliam. (. , /\ ,
Comcieniiam aulcm dico, non luam, sed alm- ,
rlua.
, ' Non cnifn lanquam vim babeanl quatr.dam jubet abaiioere, aed Unquam ab abominandit. Non
.
ergo ea fugias ao 1 nocere possiul : nulla eniin
- * .
viriuic prcdila *unt. Iudiscriminaiir.i pariici: :
' * ' 15
Dcui.
ISIII,
II.
VARIifi LECTIONES.
I> Oecsi ' tupplcoda TOX c i Chryaori.

I * BPIST. AO COBINTH. I .
M*i pAnCa. , ror
uieaaa qaippe liirlcerr , n*UUf* iofmuii. Qtiamobram a i l : Prtettr ii/xm oai iWica
t q r i-v.-4.Ci,. w, *}.
t l , pcap Itt centtHUiam
, Urdaiur.
Ul qaid euiio liberlM mea Judicatur ib altaaa
t Toe t l xplvrtai
cooicieni! t
;; *
LibotUlom vooni, niUii KrupuliHiui prcoMan
XUw*<ptm icapt xa\ . , ; - el a uulla re Bfolnberi. Libei lai quippe nlbl> Uud
m
. -.-.- *8- eu, qaam a Jadalca acnrliuM trairmaea
* d , \ - Ejui iiiiiia dicti lii< seniua etl : Ltberuaa aaa
p w , ' oixolliv t cVxACnv fecil Deea, <H onoi damno iuperiercm; Md qul ei
*(*, sw- gealikua eal, d ioea pbilosophla ierre tcnUuiiaai
epf **, \ , , Btc Domioi aa|iiilecnliam inielliji, te , rum coodemoabU, dicHquc apad e illot qat aiU
vhleniur abitloere ab klolii, ree linea qiut Hiia
l/c.-.a:
offeninlur cungerlari.
tl , ! " Taat. 30, 31. Si ego cam graiia partidfa,
I ; * 3 , cfo -.-.-., quid blaacAaeaor pro tc quud grailaa agot I T U
ergo laaoducatii, sive blbiila, aive al.ad quid <tstn o u l n , * oitbt.
ciiia. omoia lu gloriam lh-> iacite.
' , ;
Quxmnam ipse graliam pariicipal, niii donorum
*, IMT laala enire graiia cjua e*i, ul aaicuani a ma /, ,
culla mundain rftlciat, omniaque aordit eipcnona.
'AspoVxoroi , , *
Vaa. 53. Sine ofenaloaa nloVo iudasla, at
, ' ) ' . >
Cncis, et Eealeaia* Del. >
ld eil, nulluro cMkunque daniDii.u inferta. Non
Toutlniv, .
8ci , ' aolnm caim iraues non opoitet lacoaserc, rum
etiani exteraos.

T i a i . 55. < Sicut el ego pi oninia plaeeo, non
< : rSftv ,
, , - qua*reni quod mibi uiilo c i i , sed qnod molli. ui
u l f i Oanl.
.
*. .
CAP.
X!.
Vsat. ! . ^ luiiuiorea nei eiote, aicvt ci go

Urlili. >
; , ;
Uuoniim reos illoa fecerat illali cuai |eni|libua.
, , \ lam Judatit dcirlmeali, lum grato etM quod anU
4* , ({ \ dixerat. boc ipaurn nagia accepluin ei facile redwat , , - dit, Klptum ln oiedlum prooonii, moaeiqut)
. ul quod aliia einoluoienla t l i , qua-raiii. IIxc ruha
* , , \ etl perfeciUjiml Cbrialiani nomia, accuraiiaswua.
, ^. qne ref ula, et aupretnuio virlulia ( a a i g i u , <si
, quxrera qnx comrnuol ullliuii cunferani. Nibil . . , que ilc poteil icoiUlArea Cbrltll facere, ut cura
7Trec6V, .
proximl. Qaoclrca aabdidit : Imiieiotc* i
D niolt.
3,-, \,
99 Vi.ax. i . 5.i Laudo auUiu vos, fralraa, quud
, \ . ^ pr onniamei Dieaiore>c-tiiit, el aicui iradldivcibit,
. < ', ; praxepia mea uiioiis. Vo!o a;ii<-ui ,
quod onuiia \ i r j csput CbrU(u& eH, capul aukiu
; . >
mulierii, vir : capul ven. Cbriili, Dettt. t
' , '
Coaitilulis qtia ad crns bJolit liumolatat
* , - tpcctabani, ad alia Mnoonem trauaferi; puu aon
, , }.
dcbcre aulicre* reie ( capile orare rcl pmphv
|. " - ure, nec viroa cornam nutrire. Jam pridexnvi-ro
, * ,, ci de iiiia monucral; M f M idcircoail eaa ui aio\ sAvif apaivti-.v.
roores es&e, elti noo ouicea ad.-uottUioueia lusce*
peranl.
,
Vrai. i. Omnisvir oraniaulpropbeiant velim
, .
capiie, dciurpa' capat IUQDI.
! *, . >
5
S. JOAKKIS DAMASCEHT
lifo-.m ivioX *a\ ,
Symbola *ro nec oon ronlieri daU I U R I , eaque
, ktira
niulia el dlveria: Hli quidem ucioritalii, liaic '
subjeciionis : In quibus el isiiid csl, ul hnrc capui \ , piv obvelarel, ille .viiem nudaret. Si igiiur bxc jtu- , * . (
liola lunl, utriquo peccanl si ordinem eoufundunl, , ,
fldtainom insiiiiiuim propriosque lerminoi exce- ' ,
daol : Ha ut ille quiilem in viliuiem illius prola- ,
batur; 4ia?c nro babitu tuo conlra virura lnsur- ' .
sai.
/ ),
Vrns. 5, . Omais mulier orans aot prophcian
nun velato capiie, detnrpai caput siiiim : onntir Tfl ,
iiuni cal ae ai deralveler. Naoj (knoiTvelalur mu- *, ) * tt
Her, londealur. Eiei turpe Cit mulieri londeri aal , xttpAo4u.
, :, 4
ireaivaitirdlrtiir.-i
/*.
' , ,
Piam muliere eranl bocce dono rnals, velmi
rbilippl iiii;r, aique ante isias alix, ei aiix pott , ',
' , ' ip&a, de qtilbus n> proplielia fercbatur : , xai mi
yhtiabnt /:/" veitri, tt /iife vttlrm ihiontt tv.it- '-ii -
.
(
V C B B . 7-8. Vir quidcm non dcbet velare capuf,
quoniam i r o a g o et gloria Dei csl : tnnlier autein , .
gloria irl est. Non-enim vir cx aauliere eet, sed - ,
molier x viro. Eiculm non eit crcaius vir pro- 4 - ()
ptcr mnliercm, sed tnulier propicr virum.
, .
, ,
Alleram rursum affert causam cur Yir relarl
probibealur. Ac quxnam eti, nisi quia oiDlieri , prxfectni fuil? Nam qaando prxieclas ad T e g e t n ; , *>
accedii, prxfectnrx ijrmbolnm geatare debet, Quero . "QjiTip
admodutn ergo prferlortim netno deposlta xona ^ ;
vcl Ixna coram rege siare auderel; tic eiiu, inquii, , , <\,
aine insigniis principaiua lui, hoc eal niii reiccio
. eapitc, noll Deum orare. ne le Ipie, ei euin qui , , ,
le bonoravii, conlumelia afliciat. Idem el dt cuu- , .
llere dicl possit. quippe probroium fuerit sub- fiv. ixitvQ 06, '
J*elii signanon habere.
.

Eam nb riMn debcl mnlier poteeiatera habero
nupra eaput propler angclos.
'; .
, . ; , , .
Eam ob rem. Ecquam Tero"? propter oronla qux
dicia aunl, inquil. Ae prlmoni qnldem, quontam , ,
i'iiri-:- capui nostmm esl; noa vero mnlleris. . , .,
Secundum, qula gloria Dci suroui, &c niulier ne- . , jwairi. Tertium, co qnod non nos ex muliere cxsi- , ' . ,
Mimus, acd illa ex nobis. Quartum, quod non noa . ^ , * ' .
niulierii causa EUIIIUS, sed mulicr propicr noe. , ,
Qmntum deniqac, angelorura crgo qai prxsenlcs |.
adinnt, ei oranll stippetias ierunl.
1 0 0 V n i . 14-15- f VerutntaiTien nrque vir

aine muliere, neque mulier sine iro, in Doraino.
Nam aicut inulier de viro, Ka cl virper innliccem.
Omnia amem cx Deo : io vobis ipais Jtidicat*.
Decet mulierem non velalaiu orareDeum? neo
Ipia nalura docel os, qnod *ir qulde.n ai comam
noirial, Ignominia est llli ; mulicr vcro l i comain
,, gloria eil llliT quonlam capilli pro rclaininc cl dali aunt.
Quia mullipliccro viii nrxcelleniiam aonra
Joel. , 2,
I , 6
. "flamp , ;
* .
; )

, , *
; .
:! jv, ;
i r i EPIST. AD CORINTH, I .
90
858
*& , \ * , ( lieren enairavil, eo qttod nimKom ex fpsopl pro , - pler ipsum raulier exsliierit; ne viris occasionem
prebeat, ot ullra qaam par ait, efleraiitur, ande
, .
illae ad angust.as redigantur, bic sUlim subdit,
quis senaua auus ei(.
< ,
TERS. 1 6 . c Si quia aulem videlur conlentiosus

esse, nos lalem consuelodinein non babemu*. >
,
Objurgaiioni tnodatn posuil, at majori eoa pn , \ dore autTunderet, ex quo graviorem etlatnfecil
.
oraiionetn.
.
c Neque Ecc.esiae Del.
,
Osiendit eos univrrso terrarum orbt repttgnar*
,
el adversari, qui cedere iiollent.
t , I, >
VEBS. 1 7 . Hoc aolem praecipiont, lion laudo.-*
* . ,
Iranait ad allerot accusaliooia eaput;quod
. , - videlicet, eontenienltbaa eia ad ccenam,pauperea
; despicerenlur a divilibua. Ttnic porro consuelodo
, . - iala vigcbat, cnm tria millia , et quinque nirsuri.
niiHia homioom credidiaaeiil: verum baud latUa
potJroodam religioue scnrabalur ab iis qai noncio. - aimulanlar. Cum ergo optima bsec conseeiudo
( *. ), abolila eosei (eral eniai luater.a ei occaaio leaii , . icand ditoclioaia), acri veberoeDliqtia aeraioiia
nlilar, elclamal: xeqoaqoar approb voa qui
., .
iu eatn me eonailii daidi nerositatoe. co<7feriii;
nec iaado, quod bacla re mag.oiro Migeatis*
Qvod *a io melirja, oed io deieriaa eonvcxic " , *
* iSt. [TKOS. 18. ] Priaaam fdqmidem coaveaienUlHia
. 9
vobia in Eccle*ta.
, . C Hocest, quia non ad aogmentn virttjtU. Opor * lebat enim oi crtfc^rcl intgis aagerelar rotini , ficentia veslra :voaatttem reeepiam coniaeiadiaotii
* , obUlteratis, et admonilione mca opua habuialU, nt
.
ad pristinam ordiaatn TttvoeeeiinL
Audi^fîssoweateinter vot. t
' .
1 1

,
, . '
irxdpxatr. * * (
, .
Ne potareot egeoorom daniaxal gralla ipotim

loqui, baiid suiim de menaSa dicore incipU, oo
coniemplibilem facial ob)urgationein auatu. Idcirco
ail : Atidfo ctuxroj inter vos e$u. Non d i c i l :
audio vos privaiitn roanducare, ei non cum ego
nis.
* Etexporte credo.
Ne
dicerent, mendaces eaae qai ipaos detolerant,
, * , D
, , non aii 80 crederene impudeniioref evadcrcni:
* , ', neque mraara ae non credere, oo perperam re* ' , prebendere videretar; aed ex parte ae credere
^ , - significavii, eoa ardeniiorea (acerct, t i ad
emendalioneiii provacarel.
.
,
.
,
. , , xtv ,
^ *
Mjxw, , 0*fnv, aUk .
*UL
, ! * . AtL
v, V ,
Vgfts.f 9.cOporlet enlm el baeresea In vobbeoae.t.

Bsareaes bie vocat, oon. qu doclrinia, aed quas,
diasidita coaslanu Sic vero loquiiur, 1 0 1
Deêaaiutom aiiqaam et vim boic noslra viua imponai, aed ot p m e n l i e l qaid oraniBO fularam
ail ex pravo bomlattm conallio. ld qaod ptme debebal accidcre, aoii propler pradicationeio . aed
#
8. JOAPifflS
i-ropter immcuLcabiam eorua qui itit atfcclr eranl, J
VOIOBWMII. NOH eniic tie cve't, qaia pnr-mtv
ilavara* : qalniiuoquia tie erai foiurotn, idefrco
praMuiMlarU.
< U( et probali, manifestl tteni in ebla.
l i i fulgeant magit. Illa nimirom tcrbii tlgaifirare , aalnm boc nihlt rtooere IHts qut
probaii conManiosque aini, qnin aoritts eits in luin proferre e clariorea reJJert. Ham pariicnli,
, causain signillcat, icd frequentiulme ipsoe
qunque rerum evenins : relnll cava GhriMos aleiml: j*tri(iem ego nni fn knxt nuiihm, of qwi
vidim, eiitaxi, I f ai >*, uetxfianl.Non
juaat Ucrreo venerti, ui qnt Tlderent reddereolur
aaacl; .-! conira ul eaxl "idenlei ftrenl. Qnod
ajuMeea tofMlgji. Slo ctian In ti K>co dictam Islad '
debt, 0 f/i pMtoti tm(, /jf.
Tia. tt). Coiifonlanllan ergo vobia in
tamun, Jaaa mn eu Oomlnicam eeman mnnduare.
thm ail : oorvneieiHlbMe vnal* jaro noa etl
t M M i ciBTDunk manducftfo: aed rurtum sltn
Mdo, ta qao - el* lenwem iecuWst, ad
vtapefta lllam eot relsga, in qva (SttrlMui rtnerenda. iremtedaqwc m wie?i tradidlt.
Va**. . linutnuiiqite enia projtalam >
fwmimii atl naaducaiiiiuta. >
*>'iiie quouiatio coamonstrei *oa ignominia aeIptoa aflkare, qui propriuin albl facerenl qnod
Dotnliiieum aa(. Docet etgo ooinino iieccciariucu
aaac ui Dominka ccena aii COJTIOIIUJU.
Et aliue qulden tsuiit, alltu aalein ctiriua
tal.
Cua diiiaui, p-wtaai>. Ipaot uclio fcrieea.
gulx crloWD iubjungic, qood eqaiiur, qaod
acriier peraeHal; ebrictaica etllieiH. Alqei b c c
ambe inconltnenttam pneferebani.
VEBS. 43. t ftonquie ealm domoi nm babeti*
ad manducandam ei blbeaduaa * hui Eodealara
Dei coniemnitisTi
Observei velia qaa raiione a ronmmeha paupernra ad Eccleaiam erimen irarwleri.quo upariotaaa oralionem addai.
< Et confaBditJi eoi qul non babcol dltata Tolriaf laudo vo* ? in boc noo laaiio. >
lia loquhur, nl Oiieodat no unluffl ee alehdorum egonotum etse soUiciium, quanuun iajaxia
quas ilHl irregabetiir.
V I M . 33-37. Ego enim accepi a Domioo, qaixl
(1 iradidi tobis, quoniam Dominus Jesui, In qua
nnclc tradebatur, accf aii paatn, el graiiai agem
fragi', el d i i i l : Accipilc, c l manducale: aoc eti
Cotpui mennt, qiiod pro vobi iradeior; hoo faeila
in reeam conimciniTalloatca. Sitnilller cicalicum
poalqaara cenaxit, dte>; Hlc eallx aoonviauauailuta eal in mao UBfuLoe. Hoc fadtQ quotieauaqae bibeiii, in Dieatn toinniemorationem.
AMASCENl
6
pottmv, *. >* l*tM[ nAvrw; * . .
" .
" pjiCAvaK. 6 alicaN,
I , ortptouf
, fctxwei
, (( , ,
, ,
>(>' *
4 If r d r tovtor , I m
ol \ fl.Uxorr/ , \ d
^
. , ,. , t i ,
' .
, "Ira ol gartpcl ***.
I / ,
. >
(
t , , xoivfl
,
, tl. kxtttxy
, J * .
'-
6
, KwpexAv
. , 4 " .
tatvf, itaaSOai.
, . *1
, ,
, .
* *** ( wA
Ivfiv; , 3 * xavofpa.
vtlTc j
" *

f*P*pov
.
; tlai
; ; . *
, , ^* dvqai
, .
, XJ , , tfl "
, , .
AA6m, .
rljv
> . )*>
^, * iiat > *
1, tl . '
/,
Qua4itKuaque enia maudncibhis pancm butK.
1
1 EPIST. AO CORiNTU. I .
662
. oi calleet blbeli, monem D.>mlnl innnniiaMUi
. " IVMTJ , 1 0 1 oooer venial. IUOAIO qaicunqao manduca.- patteai banc, vd blberii ealkom Domini Indi rtfjpiov (8),
gne..
\ ,
lit i:x alio eapite raijorem li padoren Injlciat,
4tA - . polioribut reboi coniexil riuoncm. Ac 1 dl 1 &*4; JOU cerel: h.ru luui eadein omnes meoea dlgnaiui
, , c>t, eaquc iremenda admodutn, ei quas oanem
, dlgniuicra cxicranjn longc luperel: ta rera i l Ioa exill bic el coiilempiibill menia lua indlgnoa
&: , duelt Uiiua porro caenx menftonfin facii, ul coa
( ' .
mpra modum pangat.
xa\
Qaia nlmirnm reieris Iftstiraenii rtln ad liba1 <. * , lione* adbibebalur. Macuta qulppo boilla calice
* * * **X*i*voi, . et pbiala iuselpieniei saegnincro, boe-modo libe , baal.Cuin liaque Cbrisius prr> tanguine hmiornai
^, , * propriam anguioem aobjeeerit, uais boc .
diendo periurbareier, Tetotas Uiini leaiaracnU mcmiaiL
"
tteui erii eorpons el angninli Dorolai.
.
; / ' ,
Eccur --1' qnoniata et ipte nnguinem cflmlii;
1 *, , ' ( quetnadrnodnra qnl Ipiam peptigerunt, non ui
.
blberenl, 'd ol effandertul.
, U
Vtai. 28, 90. PrxAel aulem aeipoom homo,
, . et aic do pane ilio eUat et de eatleo bibal. Qa\
, epim mandacat el bibii indlgno, Judidom tlki
.
naaducal ei bibii.
, Hic mo* cl Panli, ui non ea aotomcnodo pne . - atel qux tibi propoiila sunt, icd el al qnld propler
* , C abjeclara maleriam dlcendnm incldat, boc maUa
lUligeniia perteqnalnr : atque primi obl rao , . mentura valde necesaarium eat, e admodum or: , gena. Kaoi quia babuil, ni myiierlorum
. UCTC mcnlionem iacerei, neceaao esse patavlt arguiMn . - kioi uoc iaiius ciaeqai. Neqae enim illud exigunin
, (, erai. Quamobrem potiquam vebemeoter d eo dii .
putaTil, capot bononim hoc etae atlrnll, nt cum
pura conscieotia ad illa accedaiur.
.
Non dijudicana corpus Domlnt ["VT.B. 50.]
; , Ideo inier voa mulli inOrrol et imbecillea, ot dor.
miuBt multi.
, , ;
Hoc esl, perpendena, non conilderam ma*,
giiiiuiiinem eoram qua proponunuir.
, .
Vns. 51, 3 1 . 8) eolm noamelfpioi dljudlcare; , , mua, non otiqae judiearemur. Cam judicaraur
.
aolem, a Domiao corrlpimur, ui con curo boc
tnando dainnemcr.
, li.ct aaleta dtcu, (aai ai irobecillea couaoleior,
, .
l i o ni alioa aiudloiiore iaciai.
, , / .
Vaaa. 55, 54. Ilaqoe, fratres mn, riim con . , , venlila ad raanducandum, Inriceiti exipeciair. Si
> . , quii vero eiuni, dotoi mandueci, ui nou in ju>li .
eiairi conteaiatJi. Caatera aolero cum reoero disponam
(
VAR f. LECTI0NE8.
(5) tn enarg. J?IJ. . Nte, it iniijn* tommunltK*
nwnaforam mynttiortnt.
G64
est ad anppticium, Ecclei!tm aOJrienics pro- , , '
bro, ei frairero pudore. IJcirco enim convcniiis, ((,
inquii, ul invicem unu vinculo colligemini. Quod :, ,
i contrarium conlingii, saiius eal ui domi come- * ( I ,
datia. Hic autem dicebat ul tnagi* ipsoi atirabe- [] , . rcL
.
I:AP. XII.
. Ilf.
Tcas. I . Oe bpiriiualibus auicm, nolo vos
: , ,
Ignorare, fralrcs.
.
1 0 3 Propter dona qua eoHtessa feerant illis qoi
&
crcdebant iu Cbrialoni, Eccleala icindebaiur; cum , llliqul loqnebaniur litignis, oblrectareni aliis, qui , !
prophelix donuro obiinaeranl. Nam quia illud . '
priraum apnsiolis datiim fucrat in die Penlecnit.es, ,
ideo qui eo ornali eranl, valde gloriabanlur. (Juod ol ' .
cum rescirel Apoilolus, i<le quomodo discepla- ,
tioocm li.nl. sedat.
.
Ysas. 2, 3. Scilii cum gentei eiselii, ad l i , ,
mulacia mnia, proul ducebatnlni, eunies. Idco no- , .
inm vobis facio, quod nemo In Spirilu Dci loqueni, , .
dicii anaibeina Jesum. nemo polesl dicere, Oo- , t l
mlnum Jesum, nisi in Splrilu tanclo. *
.
Anteqoaiti moiionem aedare incipial, bonum
> , aliud eot eilocei: ntmirum ul propliciam a vate . , *"
mendaci discerncre sclanl. Enimvero bulcce gra- . lia diabolus in prinm Invidebat, uique spiriiuale * ,
donnni islnd obiunderet, plurimoa falaos propbe- ,
tat Kscitabat. Dlrorumquc igiinr ponil dilTereiillai, . , -'.
qaorum lixc prlma l i t : propbelam Spiritue lumi- Q
nc perrusun) ordinedocerc; mendacem vero abrv
* ,
pium fmore el lencbrosa nente a iplrilu inluscx- . ,
aiitenle ad loquenduia cieri. Allerum discrimen . .
eei, quod qai vere propbelat, qoando Dominum ,
Jeaum noininat, verax sit; qui vero non id Tacil, * , ,
.
aed ei dicit aoaibema, i i meodax habeaiar.
Vcaa. . Divisiones graliarurn sunl.
ttatv.
Siaialo diacrimine, contolari incipiieoa qnl
,
mlaua donum babuerint. Velui l i dicerel : Qitid . "* al
deapODdea animum, quod non lanium accepiili, ,
quanlum alius '! quiniino cogila pntlus hoc donam ; ' .
eiac, non dcbiiuro, ac lenict doloretn. Quocirca , ,. ,
d i l i l , Diniionfj grauarum, non lignorum, non , . ,
prodigiorum, quo vel ipto doni oominc loadeat, ,
non lolum rncerorcm deponcre, aed et gratea D , , .
habere,
.
Vides, oallum ab co inter dona diacrimen poni,
ubi aequalen)Pairis et Filli ci Spiritoa aancii bo- ' , ;
'. .
iiorera reprxaealai.
.
Idem aulem Spirilus. >
, , ,
I-'.:M mlnori libi dalnro mcntura etl, Iuquii :
Ipte lamnn ab Ulomel acceplsli, qui inaju& lar- .
gilor.
\ , ,
Vsu. 5,. Eldivisionea miniiiraiionum sunt,
idem aulem Dominoe. Ex divisioiie opcratiunum .
(jralia cu donun, operalio, el miniairaiio.

Idem lunt: noroinibaa danuiai discrepaoi, qaia
iriiuaiejedani. Nani quod douum, idem cl iumi-
, -. ,
. * \ *
/ ,
7 EPIST. AD CORINTH. I .
66
( , . ilraiio eal: cl quod mini&lratlo.BOc eloptraiio.
r*p Sumovlav , , - , Ail euiin : Hinintrium tnemm impleti ; el. Jli1% tuutcrtar . , - ninerium meum honorifico ". El ail Timolli.um
dra(bixvpeir , ioqnii : S,J <<> u ut reiniciiej grotiam Dei,
6 ttrn <* . aux tit in U *\ Itemque ad Galaias : Qui operatnt
, etl Pilro in eircumeitionem, opernfiti tii 41 mfAi
. " , in orn.v . Vi.l-s nullatenu rflOerregratiam tive
\ -a, .
donncn. miniilralionemque, el operallnni-in.
" ; Aapice quomodo nbiqun hoc addal, in eodrm
, , ,
Spiriix ; ei, tecundum exmdtm Spirilem. Noverai
. 0*.* enitn magnuin inde eonsolaitonis argumenlum
. - M i i i n . Iiaque t i osieodere niterls le Spiriium hatltaatax, , ; - bcrn, bujus demoniiraiioucm babei co quod bafcit> . - g ptixalus sle. Infldell vern Id perspicuum non eril.
ti< Irtai , ' , nisi per tigoa et prodigia. Aiqne vel ex 1 0 4 " "
aVra , . aattcro capiie, non parura coniolalionii perclplaa.
, ' tv- Quanqoam enln varia dona tunt, ona umen eti
, , , mauifesiaiio ; ei sive magnum ait livc pamim, ad
.
ipsuni prrinde referenduni est.
< ,
< Idem vero Oee$, qai nperaiur omnla in omxJnv. ' nibui.[Vuii.7.] Oniculqua autciu datur manifesla*
.
lio Spirilus ad utiliiaicm. *
tva , \ ,
Ne qaU dical, etgi Doroinua idem, oi-i idem
, , ' - Spirilus, eisi idem Deua eit; aat ego nuons acce , . " , , pl; idcirco ail:Ua eapediebat. Cuio cmm, inquii,
, , unua largilor tit, ac uim concetiuin libl douuai,
, - inm ejug n.ji.if.-suiio ct eadetn caasa eiiinani,
clp-i, . idqne libi uliliut all, ne rnccslQ feras ac ai decpin , . - C \ , Non cnim id fecil ul le dedecore aspergc , , rci; sed spcciavil poilua quod coavenicntius forrt.
'. ''. Porro monififeii'.'riiin Spiritx* vocat, uniini all.
quod donorum acclpere. Mibl naroqne qoi sum l i delia, manireaiua est qui Spiritum bobrai.
'
Y L R S . 8-10. 1 Alii aulem per Spiritum dalur
, lermo aapicntia): alii aalem (ermo ecieniia! se. * cundnui cumdcm Spirllum. Alieri fldct in eodem
* Spiriiu : alii gralia lanUatum in uno Spirilo : alii
' - operationes virtulum, alii propbeiia, alii discreiio
tiia* ' . >
apiriiuam. >
; '
Qaldnam esi illo sertuo eapicnlia: ? uliquc quotl
, . quis lapieoi sii, f l aliot possii lapieiiKt facem.
; Ivctv - Sciemiam habere, eat noae quidein inyalerla, std
, , - ^
,, ea docen illo queal, el allerl ellcrre quas
. ; ipaa aioi. Ouiduam tero udcsT non ea e*l qua
^ , ' , dogmaUa credlmBi; acd qua aignia prodigiis.
!;; , \
De qua Diroirum dlccbanl apoiloli : Adauge xoH$
\ , ^ yirfem'*". De qua ruraum Clirisui : Si /lakefruii,
. .
ioqall, fidem ucut gronxm slnepit ". llxc eiiini
' , ) aignorum parena. Aliud anlem ei operationet
buarwv .' , Tirtuiun babere, ei aliud dona tanatlonum. Nam
Ihu * , qui anatlonum danlaxal dona babei, bic lanlum , \ * '- tnodo aanal. Qui vero operaiione habel virtuium,

non I O I U I D sanal, ivrum et mf.-r pteua. Queroad '. , aQoduru nempe Aposioius magura obra?cavit **, ei
, 6 PeUos Ananiam cxilinxll * . Porro discrello apl 4 , .
riluum esl, nosccre quis spirUualii sii.ci quis aon
apitiluali: quii propbcU, et quit planui.
1
i n
n u n
Bem. I I . 15. " Ibid.

XJU, I I . * * Acl.*, 5.
UTiin. 1, 6. Calal.
11,
8.
'* L i c
ITII,
6. * Kallb. pritj I . * Aefc
57
S. JOANNISIDAMASCENI
GCH
t 1 gonera liDguarum, alii iuierprelatio et- t II
monum. IVcaa. I I . ] Ilaee enlin omuia operainr . (
.
u n u ei idem Spirilug.
Htc enin sciebal qnid ipte diceret; sed alteri
" Jici , 81 nirrire nnn poteral ailux basc utraque postidc- vtOdHi . .
bat, klque exceileiia esie donum videbatur; quip , pc quod ipauiu slaiitn conces&um apoalolis fueraU . "
Quoniani ergo nimiiim eCfcrabantur quod eo pri- ; , 1 miira aposioli in&lrucit fuerant doiio, postremo lo- , *
CO illuii gtaluit.
.
Sl Splrllus digniUll* esl lnferioria ei allerius
, ,
nuluras, u i quidam fabulanlur, nihil prodeat bxc , ,
coasolaiio, nec quod audiamoa, idtm Spirilai.NfDi , .
qui accipil a rcge, nugnuni boc golalium babueril, , quwl aibi ille iargltui sii. Qui auicm a servo. , . lune dolet magli, quando id eibi a quopiam obji- Xou, !,
citur. boc Igllur ciiaio capite liquei Spiriium
], ,
aaaclam non servili, seil regix lubalamix ecse. . -.
.
Quod anie de Patre dieebat, Qui opttatnr om" , ;
nia In omuibui, Kicu eiiam boc ln loco de Spiriio ,
1 0 5 pronuniiai. fltre oxtem emnia optratur anai . 6
et idem Spirilui; ei ubique passim honnris xqua- , - . ,
liuiem declaral. Qnod auiem ali, in emniaai, de xamv, *
bomlnlbua diciuni eal. Neqnaquara vtro SpirUuaa *> .
cum bominibns acccnsiieris Dividcn singulis proot vuU,
, .
Non solnm conaolaiur, verum et o obilrnH, i
, *
qula qnid effuliat. liam i l unlcuique diriilit proul . , ; , ! ,
; qui infqao fert aniroo conccasum do- ,
nain, TOluiilaii Splrlius conlradicit, ac ai ille
,
non reclo ditiribuoril.
.
Vaas. I t , 13. Sicut enint unura corpua esi,et
,
niembra babel toulta oninia auiem iiiembra corporia ,
unioi, emti gini mulla, unum tamen corpug annl.t , .
Pociqoam eoi hac raiiono dtliuivii, quod do nnm gralia ail illud quod eoncedilur, qaippe , , \
cem ex uno oanet aceiplanl, ei nl cuiqua expe- , \
dil, pnebealnr: occluaa intuper lingua Ipaorum,
rnvpotanlia Spiriiu ccdcre diicereol, ex aliero , \ jam eapiie ipaoa consolatur, ex communi videlice* ,
cxeroplo, aique ad naiaram ipiam recurrit. Qood . *
aalem ait, hunc babet aenaani: t i mulu unum , , *.
suni, el nnum mulla , obinam auperest diicrimen '.; ; ;
Ubl id quod praeelleniiut ail ? ubi quod deieriua D
W , ,
Non dixlt, emn tnalla alnt, ad corput nnnm
perllneni; aed Ipanoi corput mulla eal, eaqiie , ,
, .
membra innlu boc uiiura anal.
.
Ua et Ciiriatat. Eienlm iu uao Spiriiu omnes
.
noa.
, " * Cum dicere debuiuet, Iti ct Eeclosla, non tamen boc dixit, aod ejus loco CLriBiurn poaoli; qao ' , ;
nempc altiai oraiionem aiiollal, el audltorein raa- , *
]ori aflkiai pudorn. Quaai dicat: Ua e( corpai . " * ( *
Chriiil, qaod est Ecclesia. Naro veluli eorpua et , .
;,
eopnl nnus bomoeal; iia ei Ecclciiam el Gbri .
alom onum ewe alDrtnal.
, ,
< in unaai corpaa bapiliali tntnui, sJ i o d x i ,
',
'.-. , .
Itc Gnec), live , aive Ubcri. *
c
! EPISr. AD CORINTH. I
610
Ka\ i<f tvopov . AU aUcram qooqne capul spirilnafe iranaii.

!*" Quod auicm a ejtiamodl e*t. Id quod noa iia
, , . eouflrmavii ut unura cnrpwe eueinui, el quod noa
* , - ' - ' eravil, vii.im fst. Noo enlm hic qoldem in
. I I aliu, Ille fo aliero Spiritu baptltaiiia lull. Quiu
, I IfMfmxxv. ', eliam non modo llle per quetta bapiiuli aumus,
, . *- uuni Hpirlins e. ; vcmm ef IHe Ipaa io quem aoa
. * . " bapliiavit. Immerito igiinr anintum deaponderl mwa, ioqail : differenlla qnippc nullnm babet
ftWam. F.nimvcro nequ.iqiiam idcirco baptlufi
AaatXwpav, .
axtat, corpora IKOIOS, ni oaia oaoca eorporfa eaatlan furtoam Imer not iovlcen aemr KaA nAVccc d f l v .
, ,
, ' *,
.
,
,
, ,

, ;
oavriea Spirllora baptluti

{Vni. I I . ) Plara ei corpai ooa cal UOOTO mem*
brom, ted mnlia.
Boc eal, sob uaax el eamctrm omn InatUo coDTeoimoi,- eadem mthn rralmur. Sl
ergo BOI ntmj qaoque Spiriioa coarormavlt: i (n
iniuru Spiriium, et In unuin corpat itrmoa bapiixatl: i l (nidem menaatn unam larglrua eal; quld
mibi diacriroco affen, qnando perrnde In plamio
actWU. ot nempe ex eodtm loote arborea aa: IrrigenlurT
t ;, , t!\
,
;xxl ,** ,
;, *
;
1 0 0 Vou. f 5 , 16. 81 diiflrit pea: quonlam

noo SOCD manui, non aum dq eorpore : now IJeo
noo cat de corporo et ai dhait auria qaoniam
aton sum oculuu. noo atm de corpore; nun Ideo
0 0 eat d corporo
, * g
f. , - ,
* . .
, . , I I , ' I ,
- *
.
Quia miniiae moleiUm, acd acccplao poiio*

oraiioocm bibere v u l l , W< tnedinin addocil qnaa
vtilgo nierabra dir.nniur. Pden> compunii cuaa
maoo, el aarem cnm oeulo ; e uilque mcmbra
qoa* minvi diilant, non pedem euro ocolo: quia
vulgo non Invidcmui ilt qtil admodam loblimra
uol, icd iiiis poliua qul parrain honorla gradam
aaaeculi unt. Ncque enito ex co quod boc Infftrlai ail, lllud vero mperlui, ea re excludhur
e alnt do corpore (nam eiai inferiorem ilnm pra
oblinct, boc locl ditcrepaotla e*l), aed eo quwl
eonjonctum illud t i l , aut aviilxain .
*, ;
, ;
1 ,
( , P
, * .
. ,
.
Vua. 17. < Si lolum corpua oculut, obl awlt

lua ? i l lotum audiins, ubi odoraiuaT
Qoouiam divartliaieni menbrornm commfinoraodo, de inlerioriUlia ei avparioriutla gradlbna
cogilalionetn iujcrerai, vide qoo pacto coi do-
1
, . 81
, ; *
,
Veas. 18-20. Nonc autrn posnfi Deat momb n , airatnqaodqae eorum lo enrpore, aicvt lini. Quod si exaent otnnia nnum iTiembrum , aoi
corpna NUBC auieut mtilla quidem aretabra onora
corpua.
Rationen hujm Uenn njlclt in DaJ contillum
et volunuiieni, ne eoalradlcaroua illi qul ilc ordln U ; ucti qiueraam, cxr lic illo. curve iltud
U:o t i i faciom inodo. Nam licei eitenla* ralloncs
postcfflut iSerrc, nunquam ca recic esie prote-

. ,* -,
, , ;
Uv (,
( . ' . - ,
tnulcel; OEtendendo olmirum Id neceMarium fula-
ac. la priwit enim boe ipi qnod nmlii ei

diTeral, corpua unnio eonallnilur.
671
verimus, nibl dicrndo i l i faclum
S. JOANMS OAMASCENI
eee veluti Bxf-J 6
mio ariillci placuii. l(a quippe vult s l c u i cst c o u -
672
, . '
, .
vcniens.
Qnucirca non aolum c a p i l i , acd eiia.u pedi c o n -
"(!:::
venieus ei uiiln e s i , h u n c locuin el siium b a b e r e .

Ac t i
..101.0
|> - ,
. ,
.. repugnavcrii, e i l o t o suo re>
' ' ], -
licto aliiim occupr.i, toium perdidit. Ordine n a o i -
qtie i u o e x c i d i t , c\ a l i u m
iiiilur.
1>. quo pulabani dignilate impares esse, propler
' , '
lngens quod inier GOS eral discrimen, ex eodeni

-.apiie xquales ipsos ostendit. N i i i
magna
discrr p a n l i a ,
inqull,
\altr
nullaleoui
\
(
; , ( . , -\, tv ,
essei
Sv .
corpus
, S"
unum esseiii. Quod non u n u m corpus, xquales
neuiiquam fucriiis. Quamobrem, q u i a n o n o m - ,

, , x a \
nes uniira aliquod donum babelis, idcirco corpu

esiis. Cum auicm corpus l i l i i , o m n e s i g i l u r m
e s i i s , nec diserepalis qua cnrpus e s i l i .
. "
.
Quam-
obrenv diversiiai ba*c !n p r i m l i p r x a l a l bonorii

a-qoaHialem.
61 | | ,
Vi FS. 21. Non poiest autem oculus dicere m a -
nui: Opera (oa non Indigco.
vol \ .
eiiblimiornni deprlmil.
" ,
A u i iierum capat pedibas: Non eslis mibi ne-
ccssarii.
Quamvij m i m m l n a i donam s i i , i n q u l l , otl i.imeo neccjsarium. Nam queinadmodnm
TI
''- '-'*-' Sedmultotnagisqtixvidenliir
\ , ,
i x i l v a j ,
, \
e s l E c r l c i i x pleniiudo.
V,:BS
xalov.
illo non
exslante mulia prarpediuntur, ila ct sine itlo manca
107
' ,
Sedala inferionim anxlelaie, mpcrbiam quoque
'
e l q u x pulamus ignobiliora membrs essecorporia,
hlsbonorem abundantiorem circumdamus : e l q u x
inhunesla s u n i ,
beni. H o n e a u
abundanilorem
lioneiiaiem b a -
aulera noslra nullius cgenl., ced
tnembra corporis inlirmiora eise, necessaria sunt:
Dem. >
Superjectionem alteram ponii. ailqoe non solum
prxslantiora deierioribus opus babere, aed et m a -
' -
, '
giium o p u i . Aipicn quomodo de infinnioribus lo-
quendo riicil, qaa* tidentur;
aaria commcmorat,
deniur,
quandn aulem n e c e i -
uon ampllaa addii, exte r t -
scd ipte pronuniiat ea necessarla esae.
Enimvero quid geniiallbui membris Ignoblliui
,
. ' ,
Coxovrta , ' ,
( *
TideaturT Yerumtamcn ad liberoriim procreatio-
nem
legum
* ,
in eos q a l partea iatai prxclderiDt et
. ,-
periioent. Quapropter Rornanorum
condilorea
eunuchoi
recerlnl, aoltnadveriuni laoquam
'
erga
. -
bumani generia desfrnciorei, et qui n a t a r x tpei
" ^ .
injuriam inrerani. S e d pereani protervl, qni Del
, -
opifiiia calumniauiur. Nam l i c u l
complurci v i -
''
num ex&cerali iunt propter cbrioios, q u i n eiiam
aauliebrem l e x n m propter adulteraa, sic ct b x c
B M r o b r a lorpia esse putaverc, quia ranlii i i i a b otebantur s e c u i a e deceoa essei.
Id quod plano
non confeniebal. Wequaqiiaro eoim naiune rei neceaaitudiue s o r l i i peccaium adjunctum esl.sed voluniate glgnilur delictum qnod quli audet adtuiilore.
Tcnipcravii corpui.
,
. '
.
*
-
;
.
: . .
m
Wt As mnrfpcfftv,
EPIST. AD CORINTH. ,
m
o&x Qood si contenpr*Tit ergopassaa eft, ol
qtjod ignobiUti erat, appareret.
f Coi deerat, alHMdanliorem iribuendt bonot ) , t
Ttm. $
^ xa\ Qooniam enim, Umeui ronltiplicein conaolf. , lioueiD acceperant, n.bilominus dotebant tanqoam
Iwrttqogv. , , - kl qnod miotia esael consecall. oatendit eoa ma
pceeordpev iooixtv.
jori esse affectoa bonore. Natn illi paiii. inqait,
quae plnribua deAciebalar, abundanliorein in>per~
lilua esl bonorem*
6 aurb
VBES. 2 5 , 2 6 . c Ut non ait aebiama ln corpore,
t%kp * \ cftt aed io ipeom pro invicem aollicila alut membra.
, , Et siTe paiiinr unatB membram, compatiunlur om , . >
nia membra; aive gloriatur unum membrum.coivgaudent omnia menibra.
AiBtttoxcv, Rationem reddit abundan.iorie illloa bonoris,
. qvaiu a convenientia aalani: ul noo ait acbiama,
$ , . " , inquit. Nam ai ocoloa. ai naria, propria eibi aeor*
{. . aim vindicant. aoluto vinculo, oihil quod supereat
ovttv . " 61 deincepa juvatur. Sin aolem eo roanente ttla la>
ixftva {, &\ 6<. \ daniur, toium compatiiur, el mederi qoantodoa
;.
fesliaat.
< 1 U . t
Ycas. 2 7 . c Yos eslia eorpua Chriali.
6 & .
Qttod ai non expedit ul noatram corpua taciiov
nilwa laborel, uiullo magSa Cbrlati corpua.

c Ei roembra de aaembro. *
\ .
Ecdeaia veatra, ioquii. para eal illiaa qoa
* , \, \
( 6 6\ ubique diffuodUur. Qaocirca jure merito non to. \ - lam inter voe maloo pacom colert debetla.
,
T " eiiara um univeraa per orbem terrartiu

_
A
Eccleaia; ai modo corpor&a totiua nembra catia.
.
1 0 8 ^ B M - 2 8 Et qnosdam quidem poauil
,
Deua primum Apoalolos.
sfurov
Recenaet dona, ac prino loco sialuii apo oittxai , \ 9 , \ aloloa, qai quiden ouanibiia andiqtue donia t t graliia instructi erant.
.
t Secundo propbeiaa.
c AuHtpov .
Sub gratia quippe propbeUe erant, velnt Aga\
,
bus, ejusque socii.
Jm *6, \ oi ' ,
c Terlio doclorea.
. t
Epiacopoa nimiram.
.
" .
t Deinde virtuiee, exinde gratiaa fcuralionom.
Qui Tirtntem babebat, potaral pcenas
YJ , \ \
VHO. , iofligere, tutn eliam aanare. At qi dono curalio*. D
inslruclaa eral, aanabat dunlaxat. Cactcrum
U|TV . doctrinae munot anteponil gratise curationum. Nata
faUfBi* \ pnealaniiaa eat annuniiare verbum, *et pielatem
aninits audilorum inserere. qnara virlntes fa*

cere.
c Opitulalionea.
,
Opem lofirmis pmeslare.
,
c Gubomationes.
.
Spiritttalia diapensare. Nosira porro recto facta
.
, apirltuatia innuil, ut oateDdat Dei nos ubiqwe
aoxiK indigere.
.
c Gehera lingaarum.
,
UUimam ponit id quo
valde gtoriaJttttlor.
. ' $
ut eoa docerel BOH eiTerri.
lopfaov, .
Ysas. 2 9 , 5 0 . c N-aoquid omaes apootoli? Nan ; ;
v
7
/juld omnet propbetx? nutiqaid omnea doclorea? > ptj Avcc UliixaXot; pj| itAmc ( ; ph
nunquid omnes virtulea nunquid graiU tolvu< ;
babeni curalionmn? nunquid omnea llngeif lo- ; /; Jup^vaoWnv; >
quunlurT nonquid omnea inlerpreUiiltir
alxA( wux* Axav4vu< lUynv, \
QuU eritinilfl e r i l eoi qni bajc audlreot, 41
,
cloros: Eecur w o non tacii unn-i apouollT i u tUA t i ;
loquiiur vebetncntiorl eneoue: quin d id r u t u m )( * ' ataA
.
cxemplo corporla conflrcual.
, '
V n i . 51. /*En)uimioi cfaarismaU neliori.Et
4 . >
adbae etcelleotioretn vobii iatn demootlro.
. .
CAP. XUl.

T i u . 4.5. t Si liiifuli boniinum loquar tU anK.rlnrnm.diariiaiemauf.m non habuero.Ucias lura , lyo, ;
Telui x i Moani, ant eytobalum linnieoi. E t i i h i - ' . ,
buero propbctlam, e n o w l m mygUxla oouiia, et , ,
omnem gcieniiam; al babucro onneaa ftaera. Ua , (, 6 , (.
ul monlea irangferam, cliariiatem aulen noo babuero. nlbil tum. it diatribaero in riboi paupe- , ,
rum omnea raculiaies meas, el al tradidaro cor- ( , & , Ciftpas meuro Iia ui ardeam; cbarlutcm auietn ooa . >
kabuero, nihil milii prodeat.
1
Hxe diitu ioquitur, Insinuai culpam ipsorum

foigge ui mlnora acclperent, et pcr ipgoa giare,
illioraronsequi, gitelinl. Alqui chariiag otnnibui
danig cxcclleniior eat. Id quod evlncit, comparalione facla illiug ad cxtera doua, qus sin* cbaritate ib.il omoloo aunl. Al vide qua raiione hoc
ipguin probal. Non eniin dixii: Si gciam Hnguas;
sed: Si Hnguii angelorxm toqtar. Nec siiupliriler
ait: Si proplvlavero; gsd : Sl noverim ornnie mtf
ittne, tt omntm tcUxiiam, cnm Inlensione nlrolrnm, ct attgendo. Nt-que rursuiu dlcil: 1 0 9 Si
dedcro racoUatea meag ; gcd : Si dittrientro i* etto$, ul sumplui miuislerium adjungai. Hxe Igilur
omnia aagendo reecnieng, chariiaic longo deieriora
eaaiilere oslcndil. Quaroobrera ai roagnoruta donorara cnpldi ealii. Inqnii, charkiati operam
date.
(,
, , al ,
. "Eert 81 , rcAvrwv
. 81 ,
. 81 . . 04 , , *
xStr .
, , ' *
) > , ;. , ,
^/, poof,.
' ,
. ! , , .
Apprlme recte ebariiaiem donig ciie majorem

doceL Ea quippe gciasurarum caiisx fuerant: bxc
auleiu dlggidenlu conjungii.
*
, 81 .
TideaU unde incipial; ab illo linguarum dono,

quod magoum ipaig vidcbaiur. Qutu non oaodo linguaa horainura p o t a i t , crutu el angelorum. Ilic
porro llaguam nomioavil angeloroai, uoo ut angelia afOngat corpua: sed e j u s verborum eei-si!
Ute ca : Eiianigi eodem modo loquerer, quo angeli
iuier couiabulari aolenl. Velul duio aii : i
ftctatvr M M gena, cecltHixm, tl itrretliiam, eJ hfarnerum; tic falur p t geoua s&gelio el oaca
aiiribuai, ged er.im.iim adoraiJoneta alguiflcara
vull. conuieiuiu nobig iiabilum C u r p o r i s enuniuudo. Sie et boc loco ramiiiarl nobta railoae mulua
angelorum colloquia T o l e n g exprimero. tingma n o
,
' ,
, \ .
, ;. ' 8
* ,
. 5/
;, xSr
,
xxl
, '
^. \
, <. * , : .
-
iil l i s u r p : u i l .
VEJU. 4. Cbaritag palieni es. >

Obacm, quuiaodo banc gtaUm ponal, omnium
bonoTvta [eatluimuiii. Ecquid vero hoe eaif
I .
4-,
. , ; <
ff!
IN EPIST AO CORINT0.1.
678
; - patienUa iaespsgnabilia plaue armalura e a ,

4 }4 .
qua uioleata qmeque nullo negolio propulaanUir.
* ,
teteram , aive loDgatiiiuiUa dici . lor, quod toegura el magiittai aniroum pwbeai.
Nam quod longuia etl, magunoi qaoquo vociutur.

. >
Benigna ett cbarkas.
Qaaadoqoidem poiieati etae aatao eenaetor, qoi
l i d ^
. nu.ta adversario data responaione, ia cauta est cur
. , **&. " , iite dirumpalur, eatn ob rem att, k+nlan* ut. Ac ai
06* * ) , * - dical: non multando WaiicwpaUaiiiM aumi,ae<l
mitigando.
,
4 Non araulatur cbaritaa. t
Quia conlingii ut, qoi paJkatiaBi prafert, Inti
dioona sit. Hoc virtiii desiruU.
.
c Non agil porperam.
c .
, . Hoc est, nihil agil lenietvj. P r a d ^ a i onifli el
, , .
gravei, ae coiuuoiem reddiu
06 **. t
4 Non inflaitir.
06 , ? ,
Recte faciia non aoperbil, nec arroganUa iala
roeecii.
c * 6 . >
YB8. 5 . Non iocompoiite agit: non qcuerit
, , , qiue aua auot.

Qui magnaa iuJQriaa et contumeliaa lolerani, id
dedecori non Iribouni.
Noa i r r i u i o t : non coglut malaro.
06 , , .
Yideaa ilerum cbariuieni noa aolum ma$iia eo
. * . periorem caae, aed nee paii a| la ipiiaiaet priacipila
, , \ - coaaUiai. Atqai non dixjt ; mom oparmlar maiaoi,
aed, no* cooitat.
7.
06 ) ,
Q Ysma. 6. t NMI gaadel auper U\\xpMnU*
ld e t l , aon detocuiiir aliormp iu\%orti ei
, .
malis.
Congaadel *u\m YOTiW^ [ V I M . 7] Omoia
) * ,
atjifrrt, oinnia credil.
. >
1 1 0 CpPgralvlater cia, [nquit, qui bene au, ,
dluni.

4 Omafa apent.
, Omuia booa, iaquit : o-aa desparai coplio
perfrui.
f*fLIVOU. *
OtnDia aoatinet.
t , t
NOQ aolam iperat, sed ex rebemtaU dilÛoao
,
certa Oducia credii.
tOifv.
Y K E 8 . 8. c CbariiM nonquam e^cldlt.
. $
Non diasolTitqr, aoa inlercidiw.
, , .
, - |> c Sive prophetift efacoabti^mr, Ihfwa
eeaaabual.
.
~
Natn $i ialhec ambo fidel cauaa iavecta aiiat, ea
, , nbique disaeminala, nulla deincepa boruta aopererit
<ta % . * - necessilae. Yerum nunqof non erU maloa
2 . , dileciione : quinimo iovaleaeei magia in ialo,
cmula,
tum tn futuro aevo.
)*
4 Sive acientte deatroentar. [. 8, f f . ] Es
, " parto enim eogooaeiiiMia el ex parto prapbeU*
Aftg . >
mus. Quando auiem veneril quod perfectum eat.
; .
Quaenam vero cientia deslroelor? particolana
U#& , , - utlqne. Nam, quando venerit ouod petftclut* +U,
r**jcnat. " eiacuabitur quod ex parte e$t. Reni %ftA6m velu4 ta
, exemplo inspiee. MacUbatur agnaa, saagvino ejoa
, , pottea liaiebaaiar: TeruA cognilioha^, adtcaknU
fj79
S. JOANNIS DAMA9CENI.
689
Del Filio. fisroillo agno.eoque imroolaio. fulilisel , ,, \ .
apytl.
vana fil.
Tb . * Evacuabiltir quod ex parte est. [VCRS. 11,12.]
Gurn essera pamilua, loqtiebar ut parruluf, , , , aapiebam ul parvulue, cogiubam ut panrulua* * , Quando auteaa factus sum vir, evacttavi ea quaa . *
oraut parvuli. Yidemui nunc per ipeculom ol ia . .
migmale. >
*\ , , .
Idera ac ai diceret. esae deainet, el aiaielur.
c . "
Tonc autem facle ad faeiom. Ntmc cognosco tx
parte, lonc aotem cognoacam sicul et cognilua aon. ^ *
\ . .
[8. 13.] Nuncaaiem mahenc.
\ \ .
ld est, clariua et manifestiaa.
, \, , * I I
c Fidee, apea, cbaritaa, iria baee; major auietm
,
horam esicbarilaa.
Fidea quideia, ei *pea, pootqoatn qu cfede- \ , \
baniur et sperabaniur beaa ad?enerint desinunt. ,
Cbarilaa vero lunc maxiiae provehilur, fiique ve- . \
.
bemeniior.
9
. '.
c .
\ .
CAP. XIV.
Y E R I . 1 . 1 Seclaaiiai cbtriuiem.
Nobis aiquidem admodum opua est ui curau ad

eam coaiendamus.
, c jEmubmiai tpirUaalia : magis autem ut pro.
pbiieiie. 9
,
Ne quia exisUmaret eum de cbaritate aenaoaem
mofiaae, ut dona exalingQeret, ideo adjecit, JEm*- , ,
lamini spirilualia. Comparat aotem iater ae dona, , * * '
ei linguaram donam aic eiteouat. ui neque inulile Q ',
, ,
ease pronus, neque per seee valde ulile oaiendal.
* .
YERS. 2*4. c Qul enim loqnilur lingva, non ho*
c , ?,
minibus loquiiur, aed Oeo (nemo eaim audit). Spi- *
riius aulem loquiiur roysleria. Qui vero propheut, . ,
homiDibua loquilur, f ad] diflcationem, et exborla- \ \ .
lionem, \ \ \ et conaolalionetn. Qai loqukur lin- . , *
gtia, scipsum scdificat; qui aulem propbelat, Ec- .
clesian. Dei aadiflcal.
$ , ,
Osleudil eiimium quidem esse Deum alloqoi;
esiguuni vero, Ecclesiam non asdificare. Nam boc , .
,
ubique quaeril, ul muHi aediilcentar.
c ,
Vaas. 5. c Yolo autem orones vos loqui linguis,
magis aulem ul propbeleiia. Nam major esl qol . ,
6
propbeiat, quam qui lotiuilur linguis.
"
Ne arbiirenlor ipsutn ex invidia lingaas parvi
, ,
facere ut auspicionem hanc corrigat, bujaacemodi
.
aermonibua ulitur.
c ! , ?>
t Nisi foiie ialerpretetur, ut Eeclesia diOcalfo^.
nem accipial.
Minus est, inquit, linguis loqui, quam vaticinart.
, \,
Nisi Toiie aliqaia eliani inlerprea adail, qui linguaa ! \ ,
eciat interpreiari. ille aequalis propbetsc jieqnaquam .
fuerlt.
YER. 6. c Nunc aatem, fratres, ai venero ad vos
. , ,
Uoguis ioqoens : quid v^bla prodero t
;
Sed qaid alios dico? inquiU Si ego ipse venero
, ;
ad vos linguii loqtieaa, nibil aiajoria emolumenli ,
D
EPIST. At) CORINTH. I.

ftt
41 , p^rciptenl au Jitores. fla porro loquilur, utotien , ; dai coruro ee ttiilitaU alodere, non antem infcns*
animo ease erga illoa qui donum feltid habenl.

t , ,
Niai vobis loquar, aul in rcvelaiione, aal in
acfenlia, aot in prophetia, aut i n doclrina.
, , /J.
Niai id dixero, .nqult, qnod facile a vobia capt
, \,
, * poaait, aed monstravero duntaxat lioguanim me
, . eese ornatom dono, nihil inde lucri wlulerFrta.
Quinam cnim islud ex voce quam non Intelliga ;
lia!
. 7-9. t Taroen quae aine anima aunl, vocem

" , ;,
, , daulia, sivo tibia, aive cUbara, nUi diaiinctionem
, oonituum dcderinl, quomodo acielur id quod cani; \ */ , tur. anl qttod cltbarUaiur 7 Etenim ai incertam
; . vocem del loba, quia pncpirabit se ad bellum ? Iia
et vo* per Hnguam.
.
Quid aio, ioquil, ia vobia retn aioe lucrootM :
, *
; \ . \ \ qnando Butlus Id eon fn inaBirnia agnoverit, puta
in cilbara oi tn toba ?
, \ \ .
Niatroatiifealtraiaermoaeiu dederiiia, qaomodo
,
acietur id qood dicttur 7
.
ttoc est, niat iaterpreiemini.
*\ , .
Eriiia eBim ia oere loqnentea.
.
Ideat, aetBiat voeem edeatea nemlai loquea , tet.
.
Vtae. 10*11. Tam mulu ul pvta geaora linguarnm aunt in boc mundo; et nihil atae voee etl. 81
ego neaciero viriulem vocis, ero el cui loqoor
barbarus, ec qoi lofaitur tnibi, barbaraa. Sic et
,
\ .
, , \ * \ ;.
C
V0
, , ,
Hoceat, lot .inguae aunl, tol voceo, Scyibarum,
#, , , , , Thracum , RomaBorain, Periarvm , lUuronua ,
, , .
iEgypiiorum, ei sexcfBiaruiB aliarum genum
Yaaa. I t , 15. Quoaian mulaiorea eoiia api , . ritouni, ad aediflcationem Eecleala) qusrite ot
I , , - abundeua. ldeo qui loquiiar tiagua, orei l ioter).
preieiur.
, ,
1 1 2 Si oporiei s u l a r i , amolaiaini SIU dwia
. , - qoibua Eccleaia ediftcaior, Qoocirca addil: Ort
, 8**.
l interprttetur.
Yiaa. 11, 15 Nan at oreai lingua, apiiilaa
,
^, . fteut orat: nienaautom iaea aiae fruettt eal. Qaid
ergoesl?
;
, , \ ^ Id tai, iklud doaum qood mih. daCum cal, el Ungium motet.
i , \ vot
, vot* \ , *
, */, \ { )) ; *
| .
, ,
; \ ; \
ahtlv ; ^ ,
* \
\ , \
. \
J, \ . vjfv ' .
9
fmoxaotai,
PATKOL. G B . I C V
c Orabo apirito, orabo monie. Paallaai apirilu, paallam et menle. [Vca*. 16.] Qaia t l beaedixeria aplrliu, qui topplct locua idiola, qnomodo
dicet, Ainen, super luam benedictionein ! quoniom
quid dicas nescit. >
Velui %\ qois dical: Quid ergo eal apium eaae ao
doceBduBi aique uiile ? Qiioaam ilem aodo cfan
oportel Quidvc a Deo pottslare Reapoadet, tatn
spiriltt, boccii dono iuoi coglutiooe el taeBto
oraodaai etae, m cH lingua loqualer, ci taeat itoa
aetciat qu* dicontur* Ni enltB ita fiat, alia qnoque coBfualo aaacitar : nan lalcua reapondere noa
npvit, Amen : quippe qui ignorat quidoro pfoferaa.
9
6Ki
S.JUANMS DAMASCENl
68(
Vgaa. ) , Nam (u quidern hcne graiiaa agi* : < - J !;, ' ;
:4.
ted aller srdificainr.
4;) ;4 ,
Ne nilnli prorsus tacere donuio viJeaiur, liisce
verbia utilur. Quia e( boc superini fecll, quando * l-oIr,etv 8( alebal : Qui loqxhur mxiUriiim, tl Deo toquiiur, , , 6ra JUUti, )
*l nipmm (edificxt. Tu ergo, inquil, reclc gratias . Xu , , ; :
aglt. Nam Splritu tnovenle loqucrii ; ille aulcoi ' ' .;
nlMI audlrng, nec acieas qtue dicuniur, glai,paruin- 44* , , ,
.,; .
que eapil ulllilalii.
,
V I M . 18,19. < Graliaa ago Deo meo, qnod
omniuni veilrum lingua loqnor. Sed in Eccleeia > : * ' iv >
"

lia loquilur, ne videaiur eos ruorogiug iiueclari,
, /.
cum lioc Ipto dono deitiluerelor.
vot , xa\
Volo quinque verba gcnsu meo loqui, ul ei
.
allos inglruam.
, & . .
IIoc csi.ea Inlelligens qux dico, ila eliam
.
polis iut aliis quoque Inlerpreiari.
Quani decem millia erlwrum in lingua.
* .
lloc etiim ostcniaiionem aolam prxfurt ; illud
14 , / I
vero magnaiD uiilitaien.
.
Y u i . 20. t Frairrg.noliie panruli Oeri scnaibua,
'\, ,
sed nialiiia parruli cslota; aeatibui anlera pcr- , 41 ?\ fefcli estole.
Oc.
Pueri quippe wlcnl pariig quidem rcbns inbiare;
,
eOruni vcro qu maxima tuni, ailmiraiiooc perindo 41 .
percelli. Quia igitur illi , cuin dnno lingiiarum
.-;.
poflerenl, lotum ilM vidobautur babere , elai id , , <
elerum minimuiB erai; idcirco alt : Notite par- , xtvdlm jirtvOt TCJV
ruli fteti ttntibM; boc e t l , ne iusipienlea ailig. , , ( elvei . '
obi prudcn oportel. Aiqai ibi parvuli tuul
,
\ aûr,-, | . iva t -implii e&. ubi vaua gloria, ubi superbiae flaltti.
, U . * (<
Quid vero ett puerum maliiia exslalcre, nial ncstire ;
quid (aadem malilia sii t
Vaai. U . la Irge scripluoi tst: Quoniam in
t '] ^ :
aliis linfois, et labiii aliis loquar populo buic, et ,
liee sic cxaudieui me, dicil DoininuB.
" , .
Ltgtm vocai Scriplura, Iptoi quoque propbc , Ui.
.
1 1 3 Vtas. 22-50. < Ilaquo lingux In signum
" ; '., *
suol, noa lldulibus , aed infldelibug : propbeiix , ; * ,,
aolem non iofidclibua, sed fldelibus. Si ergo con- , . venlal onivcrta Ecclesia in unum, et omnet lin- t0, | ir.\ , xal r.ir.t;
gxii loquaniur; inlreni auicm idiolx, aut infidelui: , , ,
noone diceiil, quod insanilis Si auicin oniue* , ;
-,r
propbeieul; inlrei aalem qnit inOdelii vel Idiota, D 0 s , , , , , .
eonviocitur ab oaiuibus, dijudicalur ab omnibus
, *
tx aic oceulla cordia cjus inanireala llimi : ci lia ,
eadeat lo faciein adorabli Deum, pronuuliang quod ,
vere Deoa in obis t i l . Quid ergo cal, frolrea ? , ( ( .
u n couveniiig, noosquiaque vesiriiia pgalmum , ; , ';
babet, doctrinam babel, apocaljpi,iin babei, lin- >. , , , guam liabci). iuierpreuiloncm babcl ; omnia ad , . ;
ajiliOcalionein Daou Slve lingua quit loquiior, te- . !, ,
cumiuni duog, vel ui ruulium .... c( per panca ; ;, , ' .
t\ unui inierprelelur. 8i auiem non lucrii inicr 41 ,
prea, laeeai in Eccleala : glbi aulcm loquainr el , . i,
Deo. 1'ropboUB auiem duo aat Ire* dicam. ct cx- , :
lari dijvdicottt. Qaod gl auleni alii revdaium luc- .
rll aodeiiii. *
l x f
5
MEPIST AD CORINTH. I .
St*
, . * cet, ad siuporcm, non ad instiiuitonem.
c .
Prior laceal.
, ; ,
Non enlm consenUi.cum eral, tU.isio ad pro! .
pbeiiam etTundendam eacitalo, ille loquaiur.
,
VERS. 31. Poteatia enim omnes per eingulos
, . - propbetare, ul omnes diacant, el omnes exborleti
lur.
. Hoc ait, ul eum qui loqoi probibilus sit, deiMilceat.
.
V E M . 32. Ei spiriliit prophctarum prophelia
c subjecii 6u.il. >

Ne quis conieniiosua mistat, aut tnvidiosus,
. ; g, ,
. declarat ipsnmmel donuro subditttm esse. Hic eniui
spiriius nojnine operalioAem iunuil. Quod si spiritus sul jicilur, lu quoqtio a foriiori.
, * .
Vias. 33. c Non niii. esi uiaienaioDis Deus,
;, , sed pacis : *icul et in oo.uib.rs Ecclesiis aanctorum doceo.
* 9
Oatendii boc quoque Deo placere, ne advcraa \ ,
riaa arrcpla occaaione conicndere veiir.
4 , $.
VEES. 34,35 Maiierea in Ecckaiia laoeanl: non
.
, - enim peraiuiiur eia loqui, aed aubdilaa eaae, aic*
, \ - I et lex dicit. Si qoid auletn volunl diseere, don.i
, viroaeuos inlerrogent.Turpe est eoim mulieri luqni in Eccleaia. >
.
Tumuliu composiio, qoi oecaaiooo donorum liu*
; , .
, \ guarum el propbeiiae orlos eral, Iraiuii ad slra , pitura qoem muHeres excilarenl, et iinpoiiunani
^, . libertatem eantm cotnpriti.it, idquo appoaiie pror
11 - ^ sua. Enimvero ai iia qvi praditi essenldotiia, ne
eoncetsa eral" loquendi
ticaiitia,
mollo
m , . quidero
"
'
" -
, . gia iaiis. Viros porro constituit qui eas Hdirent,
, - haod eino ulroramqtie eroolumento. lltas am bo*
, neatas tsse vult; Iios autem instaotes operi: ut
. " nempe ea qos* audireol, uxorilma omiii diligenlia
. rcciiarcnt Insplce vero qnibua id momeflCis aalroal.
a eommunf
, Primatn quidem a lcgo Dei
. . \ aenso ei coDSuetudioe. Ad Inoc etiam eos ped^
OJV - facii a commoni omniatn aeniantia, ei iie qtj uWtfixfk , * * & que eanciia erant. Hoc enim aignillcai, abi a i l :
Nunquut vobii H 4 Vtrbum Dei procettit ? an in
; voi toium pertamUf Nam Eeclesiaa omnet laodavo . ral, qoibud ejiiaiTiodi lex coneredlta eraL Quin nee
, \ , - ialia donlaxal argtnnoniia otitnr, aed el qood cao . * D teria oenibus valkliiis e t l , boc addil: Per rne
. k , , Devjt iimc qooquo hmc ordlnal. lSolnni aH etiiei
inqvii , ea qux modo aetibo, Dovaiai prscepta
topfco \ .
eaae.
c * 4 ;
Vaas. 36,37.An a vobis verbtnn
procetak?
; , an in toa aolam porvenii ?Sf quit vtdelar propbeia
, , eaae, aot spirittta.ia, cognuscal qtua acribo toWa,
fct 1\ ..
qttia Domini autit roandaia.
, ,
ffeqoe enitt boc diccre poesUU, inqait, factoa
, \ TOa eaae doccorea aHorom, net proinde par ease
Ibatoi ' * ui ab aliia discatit: aiii qeod fidei eegoliom \u
fer, , \ ' boe duntaialcoasiitcrit,nec opua sil abilibexeoH
pfa sumere,
.
VEXS. 38. Si quia ignorat, ignorcl. t
, .
Cnr rcrbo boc atfbjunxil uitqtie ut oalendal
fvoxav ;
%
f i
687
S. JUANMS DAMASC.EM
m
ae iitqiiaqiiain vim infrrrr, ncc coDtendere : quod , >.'.-. -
plaae argumemo est, eum ex iliis non eise qui tua - i It-.iw, /Vi trlpoi;
laiiiere T c l i n t , acd e i eit qul provldeani aliij, . ; xaV auiy.j
El lt
q u x ipaia nlllia sint. Unde el allcubi o i i : Si aafi i'"-<6i ytJdretxoQ
, r q r rouxt>rr|r
vuli r o n i r n i i o m , noi fUm comMMdintm non ixojitr.

' / w.tT, *
tiabtmnt. Quanqtiam non ublquo id facll , ted \ \ xiu
quando hauJ valde gravia peccaia siint : (uncquo , i:i>>ui pudore majorc suCTufldni. Nam quanda de aliia , : :. ;. ; ; ,
dlapuial, non lia loquUnr. 0 >am cro ? ttrt- ttdprot, fiaat.Ular tit, ioqnil, neqtt4 (eTnicmloret, neque adutterl, ,
\ /r,
que melln rignxm Dei peiiidVoiiiii " Et nirtum : Stt ,

*
Eut igo Paului dieo robti, qmoniam, ti circumeida- . ntp\ ;,
wial, Cftritlaa oii uon proderil
Illc cro qnia , ;
d* ailenlio ttrmo ett, reaa non vebemenler urgei, ,
sed potiut os eaadendo compcllat.
luque, (ratrei, amuli nini propbctarc, e\ loqui ", ( , .
* .
lingui nottte probibere.
Roifll iterum ad argumcntum prius. Vldeaie au . "
U m q a o m o d o ad flncm usqno discrimen obserra ; ,
v i l , ut illiid qiiidero necessarium affirmarel, boe , ;, '
vero ncquaquam : dom nempe dc illo quidem ail, ' , , :,
ermulamlni; de isto rero,-weiii* prohibtrt.
.>.
Vaa. 40. t Omnia auietn honeste c eecundtim
t 4 ;, ' ordinem Gant.
. >
Hoc dictum iniullt, ut cuoctt velut in somma
' 4:,
componerct et emendarel.
.
CAP. XV.
Vaaa. I . Noluui auiem vobli facio , fritrea,
Evangelium. quod prseiftcavi vobit, qood el accepittia, et iu qno iialii.
'
Abtolala diipulalione de spirllualibus, ad aliaiu
o r n n i u m maxirae neceaiarian sese convcriit, puia
ad maieriam regurreclioni*. Nam hoc in capiie
valde desndabaut. Cura cienim hxc omnie nootra
ait apea, ad eam oppitgnandam clir meniiori ludlo diabolua Inaiitebai. Ac modo quidem eam penitus lotlebat; nodo aulem ]am factam ette narrabal; queoiadmnduin nempe ail Tiraoiheum aiebal Paulna: Exqm6ui i Hnmtnmt I Philttut,
qui txcidirunl. dietnttt reiurrtclioKtin eue
jam (aciam ".Quandoqne runum dicebam corpus
non resurgerc, sed resurrcctioaem nihil esee aliud
pranerquam purgationcm auiniar. Couira has igi-
. ",
, , 1 ( 0 .
, , (. >
rtv ,
,,
\ . \ ,
- . ~
tpt , .
, ' '
xspl
.
*\
)-
K t V a i . , !_
, ,.
, - . ~ ,

, ^
liir opinioncaH5 eooaurgit.Tid anlem qoomodo
;
ffa ,, '
Iniilo ottendil uihil ae novi aaerre, nec peregTinl. Itfay , r w p l C " , l< ,
Nam qui nolum facil id qnod anie eugnitum eral,
.
.
excideralque e memorla, compertun illud facii,
4 AvAotaoi;.
in mcinoriam ilemra wluieado, Bene rcro, Evaogelimn d i x i l : bouonira quippe nanilorum
capai
c( resurrcclio.
Vaas. i. Per quod ei aalf aoaiai.
.' '. . >
Explicat quid pcrcipialur lucri e i flde resune -
ctiouia.
.
Qua ralione pnedicaverim vobaa, ai lenclit;
, ( prxicrquatn, *

Non opua habciis, inquil, ut boc doctrln* capul
, \, ' dUcaiii, acd soJummodo ut reminiscainioi.
.
D
e t p t a > v
I Cor. . 0. Gal. , 2 . ' II Tim. ,.
7 4 )
un
1N EPIST Al>CORINTH. 1.
090
. Nisi fru?4ca credidfttis. [Vxma. 5.] Tradidi

eaim vobia in priinit. quod et accepi.
\ . >
Quoniam dixit: 1% quo t i cradii/. nc remif) , , aiorea reddat, terrel iteram.
),
t Quod Christua mortuoa eal pro peccatia no .
alria. >
,
Non alaiim pronunliat resurrecttonem corportim
V& , \ ease, aedlura boc quidem affinnat; tam vtro efiam
; , - ad meiiionam eoa aerocat iDgentia lllius dilocUo, . nts, quam Deaa ipaia exbibuit, Filiuoi tautn pro
eis iradendo.
.
< Secundum Scripiuraa. >
,
Deua quippe per propbeiatn a i l : PropUr potcmta
\ \, populi mei ductu* $$t admorum; e l : Domtxxi
>
tradidU Uinm pro pucnlii i t o i i r t a " ; e t : FniWa .
tus e$i propter teeUra noaf ra .
, \ *,
Vxae. <!.< Et quia aepultua eal, ei quia raurreiit
.
tertia die aecundum gcripttiraa.
; ,
Ruraom laaiaa dicit: medio $$puUnm ijnt
I . \ - ablatxm ut . El iterom: Dm tmil #vm mtprfof
, . \ whurt, otitndertti lume* . Et David in peraoaa
Cbriaii aiebat: Qnio non dtrelmqun anlmam wunm
.
ininfernQ.
%
\ .$ >

. * , \

*
, oi
\
8 #
,
( .
, ? .
, . % *\ [^ .

.
,
* . .
\ 6 , xa\

,
^
, , ,
. ,
c , *
' , \, ,
.
0? , ; >
*Ua.uu,S.
ibid.6.
Vaaa. 5. quit viaua eai Cepbe. a.

Primo loco producii leatem qnt Inter apoatoloa
fldedigpitairoui erau Obaem quomodo propheUs
ciapostolos laudai, qui jrei gesUe teftiaoBiojn radr
dorftt*
. c poai bot tmdtttm. DeindoTiaaa

eal platquam qaiiigenlU (ratribvft %emt\: ex qlbua mfjlll manent aaqae adhtc, qaldam autem el
dornleranl. >
Naro post aeaumpUoiMn i o eoelvfli MaUhlaa * decim apoatolia acceraitnt IUt DOI aUtim a t i iirrtclione.
VBia. 7. c Deinde vlsua eat Xaeobo, deiode apoaiolia omnibtta..
Non dixit: Mortui sant, uA, dormiortmt; I b i e
quoque voco reeurrealoneaa ileruro eMfirmaret.
VERS. 8-10. t Novlislme autem omnium tanquam
aboriivo visua eat et mibf. Ego enlm aon tum d i gnus vocari apostolaa, qaoniam peraecamt aaai
Eccleaiam Dei. Gralia aoicm Dei aero id quod aan
grttia ejua roevicua non fait. Sed abundantius illis omnibua laboravi: aon ego aatoni aed
gratia Dei qiue mecurn eat. a
9
" i b i d . 5 . - ^ l i a . xi.10.
B M toxlui tiiperiori joDgenda aait.
R i e c 0
116
demtfaioDeai tnimi algoiftcat
Vxxa-11, 12 t Si?e Igilur ego, aive Uli, sic
pnedicamna, el aic eredidialia Si aaletn Cbristas
prtwlicaiar quod rcfurrexit a mortoif,
qoocnnqoc veliiia diecere, dlacilo; alhll diacrepamui.
Quomodo qoidam dicani ift fobla, qvoulam
murreclio mortaoriim nan eHt #
Îsa.T.iu, 12. Paal. f 10.
f
691
S.JOANNIS DAilASCKNI
Propbolx lioc pra-nuniiarnnt, Inquit, ei ipsc se
-, , tovte . aCx*;
ildendiini prxbuii : bxc aoi pnedicanius, ei baec 144 5 -.'- '.-;.;, xj.-.ij-i
fpxti an]putt*>
<os crniiJitiis. Qua raiioae Igitar poil lam ver- pcv, xa\ tj IntettoeaTi. { oCv -& coeavpituai deniooiiraiiooeoi.crcdcredelrecianl, dnm :44 , ,\, t4, , ainnl: Qncncd*
;
Vi r . 13. 81 autcra rciurrectlo raorluorura
41 AvAeraa-if vcxpuiv , C>44 Xpurxo;
aoa eat, nciiue CbriMiif reaurreiii.
lyijipTau
fiam Idro mortuus eM, ul noiiram uoluram
, ><<r. t, ,
luaciiarri. Quapropior nisi rcaurganiaa, qua de pav f-jeiv. , >
vauaa Uiriiius morlunt tu
iOavc ;
Vxaa. 14-17. 81 autem Cbritlus oon rtsurre 44 , *
ii. inanis eil ergo prredicallo nosira ; inania csl xa\ \ ; .
t fdes vslra : iureilimur auieni ei falal lcalfi 44 ' d/tvfepapTvpf; ,
Dai : quoniaiu lciiiiaooJiini diiimus adversos , 4 , fjwi.
, qund susriiavcrll Cbrislum, quem nun , vtxpoi iriipvmu. vcxpol
ioiciiail, l i mortul non reiiirgiint. Nara ai mor- oix |, *. 44
lul resurgunl, neque Chcialus refurrex.il. Si ; . (( .
aelein Cbrlslut uon rciurreut, vana i-t fidea tealra. >
Vido quoi absurda aii|ua incommoda. Prcdica lionii Taniiaa; iiuo vanuni 1'alria leaiiotaiuam. , .'; . '
8ed obierra quanli peccall reo peragat iUoa qai ; 4aatv%
rcmrrcelirros inurtuoa infkianlur.
. /. vtxpoT.
Et adbuc eaiia iu peccaiit vettria.
.
Nisi enim reiurrexeril, nequr proinde atortaai
, , %*
eru. oeque diisoliil pcccatum. Mort quippa i l l i u i . 1 *
aoluilo ett peccatl. Diclam e.i rniui : Ecce . ' 6 oC > J
P*i, emi loltil ycccuiui* ma.iit
Quowodo lollir, *,* rov . 44 . , *>
nUi mof te ma ? qaa lero de cauaa agnum toca- ; xa\ .
<ru ! Planc qua oceifom. Sf aulem nou reearrcsii, \ . . . \
cgo nequf occiiui fuii, oeojtio deletum pcccatum. . . . I I 4 4
Ouod l i id ddciuni l , !n eo idtnic estia : , . \
fiattra prxilicari, frusira credidiilis vof eiae libe- 4 ,. ' 44
ralos. Quin el niori Diancl imtnorialii, ai noo re- , (I .
urrexii.
cl - ) .
Vcas. 18. < Ergo c( qui dormieruol ia Cbriato,
porieruni.
' .
llioi atiqae dicil, q u i propter Hlum mai :j rium
obierao'.
).
Vcai. (9. Bi baa Ka Uniura ', Chrijio
ptranlrs iinuas, miterablllorca aomua oiimibns , .
bomlnibut. *
,
Kam - i corpnt deaiia noa exeitatur, tine coron
annou manci. Quod 1 boc ila e r i i , IMIIIO bono *. , ;
fnicqjnr. Si nntlo, ergo lo bac vita rcmaoeraiio . U , *.
trii- Ecqold ergo n.i>:i ablliiia nobia t i i , qaot pro- . , )
;"
j.i.r d.Miriam hanc sbiqoe prraequunlqrf
V:. St. < Nunc aaicai CbritlDs reanrrexit a
. ! .
cnortuii. I
* P-isiquam oalendit qnot ncgatu reaurrectione pa
, ,
rianlur mala, aeraioaem caoiiaaalc rcdiiail: ad>
twr rtxpur, , alpt.
ditque, t* nnriuh, nl ora claadai hrriicarnrii.
.
.
Priailla: dormienlium facloi ett.
I I ! , 4 * i"f|rfy
Si autaai primiUa*, illos qnoquc reanrgere ne*""' !. Prii.cipium enlm aaqaunwr qua: poal .
(
Ulud IUB4.
I
* 8 . CORINTH. L
|H
' V , 9C 1 1 7 V*** ** Qaoaia eelm ptr boalaom
.
mon, t perbominom mai-rectto ts
Caus rvjdditio. Ham qaia aniversa baetetMU
. t t , ^ \ , < affinnando pronanliavU, oper preila fajl oflbrro
eaaaam qua orauoneni vitlgo probaKtan partret.
.
Yxao. u . c Ntra aictil in Adoai omaet moauxt "Jknap ' ,
<.. tar, Ui et in Clirislo oainet vififlctbunter.
Oportebot, ioquit, ul qoi Mperatao faarat, irf
, ,
pagntro revertereivr, ot ut subocu Dtlara ipoi
temleai vineerei. Hte qaippe rtlione ddoadan ent
04 avmpttoo.
opprobdain.
VBBO. 25. UnasqttUqiie tmtem tuo ;
..
primitix Chrislui. #
No puUveris, dam iudix rooari-etnioaem, ooran , :
dem omnes bonoratn compotet faturoo.
.
DeiDdo iio qui itnil Cbrioii, tdvenla tijoo.
t " } .
Hoc esl, fidetai, oi qui probali winl.
, *
VaM. 24. t Ddiode flnis, cum tradlderit regnuoi
c , {^
Oeoetpairi.
<fe$ \ .
Quando illi restirgent, rea omoes Ratw acci" ,
. pienl : natn, qoemadmodom bodle, poftqxam
, . - Chrisiua resnrrexit, auspena roa lejienlar adbac
, r*J . Quocirca addil, MOI in aitentu tju$ I aigoifcot
ae de illo lemporo verba facere.
.
c Cara evacaateril omne priaeipaUm et
" \
tiMim ei Tirtuteai.
.
ld eat, poeteaquam aationea otnoea ad aarvfoH, V
drini
Pairl addaxerii. N$m* enim, inqail Ckriataa,
. , unil ed Patrem
fif ma .
4, far ,
/>
Att ^xdiXeutiv CH) < Yxms. 25-29. Oporiel autem itlam ragaart, do>
. ~ nee pouai oinnoa laimicoa atib pedibua ejua. Ntaa
. " - omnia aubjecii aub pediboa ejus. NoviaaIma aolota
. " , iniaiica deairaelar OM>rt. Cutn aatftai dicat, Quod
) . " aubjecU auiU, aioe dubio praler euw qol aebfedt
, ipai onia. Cam aotom aobjecla foerial illi ootola,
( * jj laoe ei ipsa Filiua tiibjoclua oril el qoi aobjeeil
% . ** aibi onnia; ul ait Oeaa ooioia IB omolbaa. Alioqaia quid facient, qui faapiitantur pro rooriiiU?
faxttôptvoi ;
Vox, donec, \a Scripiara tempoa algnlfieat, mli
ft. , {|
{ * , , oec, . Veloi 1 kot eOalo, asxcnlo ei *****
in *ac*i*m i* u .
,
Ne qtiia principia duo expertia prixcipii auapi ^ .
- coiur. NonnoJli dicunl boc eaaa proaaiiiiaase, l
nequitia dealraciioaeai aigniicmrei.
.
>
c Si omnino rooriui iion reaorgtiAi, at qaid el
, bapiixatiitir pro iliiat >
; >
Hoc aii, quia in bapUimalo murrectionem car ,
nia profllemur.

Vxas. 50. c Ut quid et nos peridUamur in omai
; >
bora
Non dixit, ego, aed, nos. v l apoalolos omaea %U
, , *, .
* \ ,. mul aignificarel. Atqae bac voce modesiiam promit, et oraiioni Odein oaaerit.
k&mom ,
VERS. 5t. c Qaotidio morior, ad gloriara voalrain,
* , quara babeo in Cbriato Jeaa DoioiLO.
[ **, .
1 1 8 Hic enuniiaiqnaDiam profecerii.Quoaaodo
. enim quoiidie moriaiar, niai ardore aalmlt
I ' , *, ;
1
ioaa.XiV. 6.
'. , 14.
S.Jl
V E M . 52. Si (secundum honiinem) ad Itestias Et ( ) *
p u g n a T i Epbeai.
<>.
Hoc esl. quanium in hominea cadii; quanqiura
, ; , e!
rl Dcus-me libcravit.
.
Qtiid irtibi prodcst, l i inorlui oon resurguui '
, f l .; nianduccmua ei bibainus : cras enini moriemur. , .
Vcas. 53,] Nniiic errare :Corrumpuut mores bonos /' IÔr] / colloquia mala. >
. >
laibax omnia promniiiavit, noo quod mliil emo\3';: ,>: , ct/iv ;
lumenii percipiebat ex eo quad paliebaiui, qui ncc \ . / t v
mercedis exspeciaiione curreret. Sola quippe rciri- ; bulio |uec ei sudiciebai, i d prestarc quod placilum * .
eaiel Deo. Sed propter plurimorum inllrmiiaicin
" , rjj kr
iia ioquebatur. Quocirca ob earadera rationem di- , kXttirurtpoi x&rrun
cebat: Si in hae ti(a lanlum Chriito iptranlt* , , xaA
amai, mUtrabitiorct I B I N U I cmniftxi hominibui. " < ;
Ouo nerape w l bujusce miseria; ei infclicitalia f o r - \ .
nildlne coriiiii circa rtsurreclioncm incrcduiilaiera
exagliarei.
Viai. 5. Etigilaie juaie. >
' .
lloc eet, uii conveniens el uiile erii. Velul ad
, ebrioaoa ei amentes.
.
E( nolile peccare. >
< . >

Annnlt ex prava vitse raiione aeiuioa liujusce
infldeliiatis pullulare. Hulli siquidem eorum, qui ;. con&cii sibi aunt tnalorum, nec pcenas volnni p e r - ;, ,
aoWere, In tlde resurrectloai saucianior; quemad- *
moduiii econtrario qui magna edunt facinora l r - , '
,
luluro, qnoiidie cupinnl diem illam rklere.
Q
' .
t Ignoraniiam euiin Dei quidam babent.
" ; Vide quomodo illos criniinaiiones Iraiufeu.
Nam resnrrcciionem inflciari, illius est qui non . ,
pernoscai Tirtucem Dei Ineuperabilem, ei ad om- \ , , **\
uia suDlcieaieto. Siquidem enlm ex nullia exsianti- .
bui, ca qus exiiani, feceric, mullo magSs polcril , .
excilare qux solula erani.
. >
Ad revcreniiam v o b i e loquor.
, :,
ld eat, ila a l voa corripiam, ui, puilorc c o i i c c p i " .
.
oicliores evadaiis.
' * ! ;
f cai. 55. < Scd dicct aliqula : ( j u o D i o d o remr ; >
guol morlui? qnallve corpore venienl? >
" ' " .
Objectorn solvii qaod geniile iuvexeranl.
', , , ]
Ttaa. 56, 37. t Insipiens, tu quod seminas, o o n
vlviflcatur, nial priua rooriaiur ? Ei quod seminaa, > ; ,
U cst. pene* lenieiipsum borum demonslratio- D ,
nem babcs, ex iie qute abs le quolidie fiuni : , ' ' ,
vcro iiiliilorninus adbuc contradicis? inquit. Quaai- ; . ,
obrem jure te iosipienlera appello, qui ea ignoraa ' .
qux qnoiiJic faci. At videsia superjectioncm. Nam . ~
quod illi negandx tesurreclionls argumenlom l i a b e - ,
bant, ex hoc Ipse conflcil demonsiraiionem reaur- , , .
recilonia. Dicebanl enim : Nequaquam resurgel, . , .
quandoqnidem morluui esl. Conlra illc ait: Planc .
quidoin H I M IUIIS sii, ouiiquani resnrrexerii.
.
< Non corpus, quod fuiurum cst, semioaa. *
, , ,
1 1 8 Hoc esl, apicam intcgrani, irili , -/. " ovxi-c*
cum iiovnm, non quod eulmum habeai, non pa ,
tcam. Ilic enini dc ipianici rejurreciioiie dlesiie puUi, SPII de rtsurrcciionis modo : pula WBUt
.
J7
98
, ouav , \ - L corpus sii re urreciarum : an boc ipaum : nuo.

. quid non tnelius l fplendidiuo? Alqul iatbec o l n
que ex eodotn exempio colligit, osteitdena longt
, .
niclius pmUtilivaqae eorpot iularum.
IH pula tritief, atil alicujua caeierorvm.
, ,
Iiaquc loqailur, ne alicui in aaapicioneiti veniat,
t , )
altenim se corptu diiiase.
.
YEas.38.f Deua aulem dal illicorpus, sicut vall.i
, .
Neergo curiosiua inqniraa, nec dediia opera
, ,
\ , acruieris, quinaxn, quave ratione, dum Dei viriutem el potenttam audia.
||>
c El uiiico.que aeminun. proprium corpus.
.
Qttia nonnulli de reanrreclione dubiiabant, aie *
* 8 ; bantque : Quali oero ftfor* venkti f idcirco aub \ , ficil, lanquani exempli graiia, propriurn aeiuinam
Bcov . ; * corpua dicens. Ubinain ergo alienum, quando propriom dalar?
^.
Tcia. 39-42. Non omaia earo, eadeni caro :
-
, , . aed aliaquickos horoinuro, a.ia verocarovoiucrvin,
. \ , atia pecorum, alia aulem piscium. El corpora cce " * leatia, et corpora lerretIria : aed alia quidcni coa, * . tealiuin gloria, alia autero lerreatriaiu. Alia clari , . rltaa aolia, alia clarilaa luiwa, ei alia ctaritas alella . \ ram. Stella differi a slella in clariuie. Sic et re * , - aurreclio morloornni. Setninatur in corrupliouo,
aurgel in .Dcorropiione.
Ne existiiuarenl ob allalum exempluni, omitea
;
, * in fuluro aevo xqaalem g.oriam accepturos, idcirco
* " a i l : Non omm$ cero, eadem ctro. Ac ai dicerel:
, , ; \ . Qoid de aeminibua loquor ? Hoc ipsutn de qno
, \ iranc diapulamua accuraliua juvat explicarc, ad * , doclia in medium corporibus. Quia reaorreclionb
, , doclrioam antea atabilmt, deiocepa oalendii matl . , goan lanc quanUiat ad g.oriam diacrimen iorc,
, . " quamvia una ait reaarrectio: atqae dao dislingvit,
, . " coelestia et lerrestria. Euioivero exemplo irilici
| { , . - reaurreciura corpora probavil; ex hoc aulem alio
, dcmonstrat, non omnia gloriam eamdem babilura.
&, * Ostendil ergo maUam fore Inter justos diacrepan , , liam, dum alium cum aole comparal, alium cum
, * * lona, el alium cum alella; Uemqtie peccaiorum
, , . diferaiaaimuni eaae alalum, eum animantium pi ei Yolacnix, corport affert. Ae loiura boe argumenlam exsequitor, adduclis in cxeuipkim, lam qtt* iirsoni lunt, quara quae deorauw.
, .
V K M . 13, iSemiuatur in ignobililale; eorgel
in gloria. %
Ecquid enim ignobilioa ait corpore felenle el

;
diffluenle ?
. >
t SemiualiiT in inftniiilale.
Nondam enim elapoia UrigSnla diebuo, ioiuw dia ,
.
olvittir.
1
c .
.
Surgel in virluie.
Nihil enini ejnsraodi lunc anpercril.
c , .
Vxaa. 44. t Seminalur corpus animate, aurget

corpoa apiriiaale. >
, ,
Afrjjaffiva [ ],
, * ) .
ISO
*iinon quasi modo non sit, coneesio
SpirtlQS pignore, epiriluale corpus, scd piia v\
tunc prx&tanliua fiei. Hodic slquidcm spiiilus
H o c

S.JOANNIS DAMASCENI
700
minet; trequenicr calm abic*4il ab iis qiii - % *<**
puccanl lunc ttro coatuni ei Bruia illi babita- ' * * **'
1
llo eril.
i , .
Si c*i corpui aiiimalc, esl t i apirliuale. Sicut
xs^ *
scrlpliim c l i .
\ *4, **\
Vel quia corpua a(iliui erlt et iiibillius, l(a nl
\
-' '-,'. 40.
aura vehalur.
' 6 1 Co>a,
Vcaa. 45 50. > Faciui esi priniua uotno In a n i mam vlfCHlem:el novuaiiuua Adam apiriiuni 6 lr/ ' . ' 6
>u,, .nii-iu Sed non priut qaod apirilale, acd 4 , , rt
quo I aiilmate ; deinde quod ipirilalc.Priintuliomo . 7% ,
i'. lcrra lerrcnua : (i midui bomo Doininui de 4 ItCttpo; 4 . 4
cu-lo. Qualia (erreous. lalca lerreui. q u a l i s ;, ol votxol xa\ 4 lcoupi<:lestia, lales ei coslotioi. El ilcol poruriuiu , : \ . l<pop4aa>
linnglnein lorfenl, p n i i e m u i c i i B i a g i n e m cixlriiu. ,
^ . 84 (, , *
Iloc auiem dico, frairet,
, ; .
lloc est, crassus el pneaeniium aQlxui. Simul
) .
> rr.' de viix agcndaa raiionibua loquilur.
" si;.; \ < Quta raro cl tanguli reguum Dcl possldere
. >
uon pngsunt. >
\
Carneiii el sanguinem hoc in loco appellat acliotreepxL
nes pravas. ut cnin dicll'. Voi RON tilit in eirn* '. , ; : ' '
El riiramu . Qmi tarni $UHI, bce plxcere uox , 01 &
rartau
peiiaiil '.
.
Neque comiplio inrorrvplion?m pouideblt.
(Yxm. f.l.j Eere niysteriuua vobi dko : Omnet ,
quiilcm non doriuiemus : tcd oiimfi tinmuia- 41 . >
Umor.
ld n l , cnaliua aoo atifqueltir illam gioriam et
, ,
poiaesiionem illam reruiu iucorruptarum.
C .
Viai 5 i . In momenln. >
' . >
Id n l . brevi teaiporii Inalanti.
, ).
< In lctu orali. in nuvisiluia luba (canel cnitn
< , ) Uba), rt uioiiui icaurgeni iuoinupU.
- . >
lloc dicii prioria ialrrprctaiiu oat: qnaai dictt :

Quaaliim salla sit palpebrx dunlatat claudendas. .
Ei nna liiimulabimur. >
< .
Uoc djcii de illia qui lunc lemporla la ITIB
\ * .
rlenlur.
Ttaa. 55, 54. Opnrict eniin incorruplibile boc
! ,
indueie kncorrupiiunent, el nioriale boc Iniluere . "
iiuiuurialiiaioni. Ciiui aniiio corruplibile boc In- ,
doeriiincorrupiibililaUuii, tuuc flui aermoqui acri- , * 4
piua eat. >

flurmni redii aJ eiemplum allaluut, 4 s.i
/. [ \ 4
inceptum dc resurrcdiuno **ruiooein, diuiiaslalia , ;:'. .
qua* a I vil* ratiouos variaa periiuehani.
< Absorpta esl inors iu icloria. [ V i a i . 55, 56.]
4 . . ^
Ubi ..-., atofa, viclaria lua? ubi eii, iu".:u<, U- ; , $, ; 44
mulua ' siinialat aulem mortia peccatum .
Ctl.
Id evincii iierum x prophelii.
.
t Virtua vero peccaii lex. [Vcaa. 57.] Deo auiem
41 . )
graiias, qui. dedil nobia TicioriaiD, pcr Dominnm
DOllruiU Jcsuni f.liri.liiiii. 0
. >
Quia bsge iiillrniiiro crai : quod quidem
" .
1 2 1 perpcirareiur, non (amen ui damnilioni ob- 44 .
HA
IN EPIST. AD CORINTH. .
I I lofCxwio . " aoxtum redderei. tyuidem eiiim malam lcFttt; at

, , oa ulcra fpeciom prererebat. Quocirca noa fcoc
ail, lefe inveciani eiso peccalua., sed pfoplrr
ALtf .
eam aueliim anpp.fcftiin faiaae.
", & ., Uoofot ,
[Vxig. 58.] liaqtte, iroiret mtl dilecti, alxMle
^,
estole, itumobilet. >
'.
Opportana prortut tdhorUUo,
Jloalov ,
c Abuiidaaies io oporc Ooniiai iemper: sciealet
% 4 - qaod Jobor veoler noa ett ituaU ia .
, .
. \
Uoc est, la >iu purt el iniegra,

CAP. XVI..
Bt>\ , t
Yxas. 1 . 1 De eolleetif laleni qiue flunl Hi wtv

eloo.
* , \ ^ Abioltflt de dofmoito iraeUlione, jamqtto oA
*, oioralla Iraasilarut, aliif oroaibut diiniosii, do
, \ xcvcl * Aojimr eXeemosya t^monero uiovoi. CeUtctat aaieai vo>
.
cal colleclionem prcutiUram.
t ,
c Sical ordinavi Ecdeoilf Gatolic, i U e i *
, t
ciie.
, ,
Noo d i x i l : Hortatos xem, ei contlllaiA Aedi, fed,**, aOOtvruoVtt.
ordinavi, qaod HiaJorU eti aoeloritalif
f *
Vaaa. x. fer anatm Sabbaiornm anaaqoit*
,* A v c i > ^ .
vealraai apad aa paaal, qoaataai tlbl faealUa
oHt. >
' , * |
Peaaale, foqak, laealiatot
\m bac Aie.
* . Arcaa qoippe doaa ia ea pneataatiur; Imaradlx
,
* ** ** et4, et priitcifiaf vitva nostne : iataper ai
* I I , deai mvjieriani parikipea efficimur. VWe qua
. 6*- C ratione eofisiHum io$trati, tam a lempore, tnm a
,
inodo.
. , . "
c Ui noo, cwra venero, collecue fiant. [Ypu. S.)
,
Cam antom pneseaa foero.

Exspecuiio qaippe Paali aUcrioft eoa ia .
icbal.
* ,
c Qtioa probaveriiia per tpialolaa, boi mitlam
perferre cratiaoi veairam Jemaalem.
' ,
Non alt, boae, vel iltam/ ae qaam aa^feioncm
. * 4% * b l i c i a l : !
vero rd
raiimmdiclt,
dic aoa ckemoatnam,
, .
Y t i t . 4-7. # Qttod a! {digDum foerit i et ego
,
. , ~ earo, niocnm ibupl. Vcniam attiem ad voa, com
^ . . Jfaeodoniani peitranaiero. Nam Maeedoniam per< , , Uantibo. Apud voa xaieai foraiun oianebo, vei
, . 06 ^ eiiam biemabo, ut voa me deducalis quocunquc
iero. No!o eaim voa niodo In iranailn vtdere.
& Hciv.
& & ,
tttc rarauoi borlalur eos ad iiberaliiaieai.
t
t 8pera etiim me allquanluluin lemporia ma9 . nert apud voa. *\ Oeoe permiacril. [Ycis. 8*0.]
. Permanobo auletn Epbcsl usque ad Petitecoalen.
, . - Ostium enira mibi aperiutu esl laagnaiu, et eft^^,,
cax, ei adversarii oialU. Si auloei veiterll Tiox>
iboua, vidcte.
, *
Haec diceos, inoi praemoaalral ebarilalem, l a n
, .
aitaw flagilioaof ad aaniiatein revocal.
" .
< Ut aine limore ail apod voe.
, *, esi, ne qaia improboroaa itloraai coain aaaj

tiatjriau
vtatru
703
f Opus enim Domini operatur, aicul el ego. < ( ,

1 2 2 Mujtis fideliUlein comniendal a mii.i'
tterio.
c *
VERS. I I . Ne quis itluui spernal: deduciie
, .
auiero illum in pacc, ut veniat ad me. >
, \
Quia nempe junior cum esaet, Untam pletam
.
moderandani gusceperal.
c
c Exapeclo enim Ulumcirai fratribus. |Vxxa. 12,
13] De Apollo autem fratre, roulluai rogavi eatn, ' ,
ttt venlret ciitD fralribaa : et liquenon fuitvo- ,
Itjntas, ut nunc veniret. Veniet aotem. cum ei .
. ,
vacoura fuerit. Vigilale.
,
Hocquoqtie terrhantia crat, ut aquiorea forent,
,
cam ipeam Tiraotbeonarratunim qua paaaoa esset,
inlelligerenU Hultam autetn erga illoa dileciiooem (
pnefert, cam virtim bunc opllmam propler Ipeoa % , * {
mitleret.
c , ,
< State in fidc; viriliier agite, et confortamini.a
.
Non in sapienlia exlranea.
c . 11
Vxae. 14,15. c Omnia vealra iu charilale fiant.
Obaecro auiem TOS, fralrea, noalis Slepbaoe do- , ,
,
niQmet Fortunali; quoniam eal
,
Eoquod omnia crtmina de quibua dictom eat,
.
foqoit,ex ooiiaaione cbariutia acciderunt.
c , *
PrittUte Acbai, eiin minisierium MneiorutJi
erdinaveruiU apipaos, [Vwta. 16] et voa aub- ,
dili aitia ejuamodi, et omnt cooperanli ei labo- ,
.
ranli.

InlUoquoqoe epialolae eorumdem meminit, dlceaa: BoptiMii aut$m #i Stephona domxm. NUBC )
vero pritoiliaa eum vocal, iion aolum Corinlhi, * , , )
veruni et Gtcciia toiiua. Alqui baud exigua lana .
eal prinum omnlttm ad Cbriitum aceeaaiaae. Qoo- ,
cirea in EpUlola etiam ad Romanoa qaoadam eo
DomlDO iaudabat, qood ante ae faiaaent in Cbri- *
. * , !
a!o .Nec dixil, quia priue crediderunl, aed, quia
primUim faeront; ui aigniflcareieoaainiul coro lide ,
.
optimam viiam praUuliaae.
c
Vxaa. 17, 18. Gaodeo auten in prxaentia
Stepbanaeel Forlunaii et Acbaici, quoniamidquod ,
vobU deeral, ipsi upplevenint. Refecertini enim . '
apiriUim oieum el veatrum. Cognoacite ergo qui .
ejttamodi aunt.

Quia verialmlle orai illos erga laioi exasperatof
esae: bl enim eranl qui Ipsum convenerani, nun- jy ot
tiiveraoique dissidium omno : eam ob retn ail, . ,
nfuerunt ipiritum meum. Jiexm, inquit, u i otten- . , ,
dal illoa vice omnium veniaae, et pro eia lantam
vobnsse peregrinaiioneiu suscipcre.
.
c '
Y B M . 19, 20. c Salutanl vos ecclesiae Asiar.
Sajulant vos in Domino Aqoilas el Priacilla, cum ^ * \
dooiestica aua Ecclesia. Salutant voa omnes fra- ' . *
trea.
. >
f
Hembra colligit el conglutinat saluialione.
\ ^ 3
.
Salulale invicem iu oaculo sancto.
f ' \
In bac duntaxal epistola saiictum osculuin po Rom. xvi, 7.
flS
IN EPIST. AD CORINTH. I I .
706
, * * &nil>: quia valde dissidtbanl ab ittvice, dioenMl
, , , alio, Ego sum bujiis; et , Ego Utfaa.
V S M . 2 1 . c Salu.atio mea manu Pauli.
c *0 .
Significat
se mu.io cum atudio episiolam batie

acripsieoe.
.
Vias. 2 2 . Si quia aroat Dominum noatrtim
t ,
ieaum Chriuum, ail analhcma. t
.
123
niverso perterruU qui
* ( ,
< , - membra aua meretricis merobra faccrent; qni fra{ , tribus acandala objicerenl edendo caraea Idolii
dj . , immolaus; qui resurreclionera negarenl. Noti ao , \ lum autem lerri.il, sed el viam virtuiis pandil, el
.inpieUfem nequilia.
( .
Maranaiba. >
.
, \ Quoniam auperbia erai omnium roalonim causa,
, alque aoperbiam bane extranea sapieniia pepero , ) rat, quod malontm erai caput; ut eam comprinat,
baudquaqtani Graeca voce ulilur, aed Hcbraica;
,
, , oelendesia non tolum ae non pudere ainipliciialia,
. aed ei mulio eam ardore complecti. Quid aulem
, ; . boc eit, Maranalho f Domixus unit. Quare vero
, {1- pronuniiat, niai ot diviua? diapenaationU incama , ^ tionievefideraconfirtnel, ex qua praescriim reaurreclionia compacia sunl?
;
Ac ei dicerei: Communis omnium Dominua lan ,
, lum se demiitere dignatus esl, et vos inierim iii
ejusmodi viiiia veraamioi?
ini;
VERS. 2 5 . Gratia Domlni nostri Jeau Cbrisii
* .
fobiacuin.
, - C Praeceptoris officium eai, non modo conailium
, .
dare, verum eiiam precibua opitalari.

Yxas. 2 4 . Cbarkaa mea cum omnibua vobiain
, '.
Cbrisio Jesu, Amen. >
, Quia dure eoa poralrinxii, milioa jam loquitur :
niv, , nt autem ptitareni ipsum supplicis inalar boc ntowtto , , do concludere, addidil, in Ckrislo. Nibil enftm
, , - clauauia baec praefert hutnani, anl canulla, aed
.
mere aptriltialia.
af . ?.
Ad CorbUhioi prima, venuxm 8 4 2 . Scripta *$i
, . PhilippU per Stephanam, Fortvxatxm, Achaicnm tl
* &. 8, Timotheum. Lectionti ominoni, capUa notem, tei ff 9, , - moma 1 7 , t*r*e* 8 7 0 .
H o c
u n o
v c r b o
YARLC LECTlONESw
i Kaaiaibiaa Sulceaaia oosdem nomeroa babel, non priorero.
JBt.
I
\
^
EPISTOLAM
II
AD
CORINTHIOS.
. .
D
CAPUT PftlMlIM.
. 1. Paultfs Aposioltis Jesti Chrisli per V0>
, ,
lunutemDei, ei Tirooibcus fraicr.
707
S. JClAKNlS DAMASCBNI
708
Altci-amCvriniliiis cpisiohm ideo icripsil Apo- Altio ; ' ,
H.ilui, quin lupriori proiniieral se brevi veniurutu - ? -a/i ?,;-/
ad ipMi, cujus tameii pra*stanili facullai bactcunt , .
non futr.it. Allera itidcm causa fuii, qnod ad me- , "
liorrm frugem illi tc recepcranl ob eptslolam an- . ' '
irriorcm. Iliilio llaqite OXCUialioncm aOeit dilalio- , /
ni, el piobare ac leslaliir emeodaiionem qnam
.
epislola prior pepcreral.
Ecclcsias Dcl.
. ' .
; ' , *
Hoa rorsnm Ecclctiam
Dti nuncupal, eos In
.
unum liruul colligondo.
,
Qua. cU Coi lnilii, ciui) oninlbus ranciis qul
M M in univcrta Acbaia. [ Vxas. i . 5. ] Craiia vo- * : *
bis i ' i pax a Dco Patre mislro et Doinino JCSM .
Chri.-io. Bcncdiclas Dcns el l'.u.-r Doiuini riottri
.
Je*a Chrisli.
,
1 2 4 Saluialtonem a gente orditur, ei una cam
.
illix Corinlliios lionurificc coinpellal.
* , Paier mlsericordiarum, ei [>eui lolius ronsolalloiiis, [ Vens. ] qui coQsolauir noa in omni , & aifl
iribulalione noslra ; ut poMinitis el ipsl coiuolaii ,
cos qui in OQIIII prcsstira sunl, pf r cxlionaiiontm , ' .
qna rxboiiamur ipsi a Deo.
. #|
Catisam affcrl curlardaveril. Altcrgo: Scioquhkm
quo.l me venlurnm ad voa iim polliciiiii : icd qno- :
ntam aflliclioncs d angusiiic impudimenlo fucrOrt, , . tiva
daio Tcniaui, nec anpcrbias aui socordteuoslra: .
boc Iribualit.
Vr.at. 5, 6. Quoniam aicut nbnndaiit passio " ncs Cbrisli !n nobia, Ha et pcr Chrlstum abundai il< ;, \
cnntolalio noalra : aifc Iribulamur pro ve^lra cx- ; : : -
borlallone et aatule. >
; :,
nimia calaroiialutu auipliflcaiione diaoipule ] ; rom aniniof dejieiai, quo roentc ipsoruin erigai, ,
copiosaiu ttse consolaliuiiisaUundaniiaiii (isirndh; , '
neque boc aolum, icd >;i Cbriaii meniiiiil, ejusque : , ease afilictionea ipsaa dicit. Tam aUalounoetprinio , ctxtlv
solaminia argoweato, quod iiempe per eaa Cbriati . i consorle siaine, alleruiu insiipcr addil, pula bac , ,
roliono discipulornm salulem parari. Id qiiod , Uuiic in tnodnin evincii. Nioi pr.eAicaviuRDins vo- .
bit, inquil, maloruiii liuiore nc id facercn.iii de- ; , , ,
terrili, ad exlrema rea iCBtraj redadx) euenl : , *
nenc auiem ijoo pcraecuiioniim nosirorum lis ,
ampliu iiiifndilnr, lanlo magia exipeclare melio- D
.
rij spei accrementuni debelis.

QIIK operaiur in loleranlla omiiium passionum,
quasci nos patiinur.[ VERS. 7. ] F.t spes noalra flnna , . \ 1>.\
all pro vnbii : aive exbortauiur pro icsira rxbor- ' ( ,
'.
catlone et salute. >
Oslendii uoa curo aiiliialc fptortiro, niulium
. xal \
quoqnc viriutu habuiste graiiam quac in ete ojxtrala ; .
cat.
; ,
< Quia slcul sccii pattionum osii, ila ei comoUiim.ii [ Vaas. 8.] Nolo enim voa Ignoraro, ira- . :
de iribulaiione aoura, qiua Tacla e- iu , , ; , 1
VAMJS LECTIONF.S.
* , TCI .
W|
l i \ P1ST. Al CORINTH. I I .
710
i
Asu,
quia
aupra
roodam
gravaii
euinot
supra
vlr t f , ' luleoi,
i
u
ut
el
Uederel
noa
vivcre.
,
*
Ooleiis, inquii, quod noa pera^qiiantur, ac ai
" , , , \ bsec ipii eusiincrelis. Ila nos acinma qaod, duai
aolatio reficiiuiir, eodem quoque voa fpai perinia, .
nini.
YBXS. 9. Sed ipai in nobiameiipsia Teapotisnm
" , , moriia habnimns, ul non aimus fldenlea in nobia,
aed in Deo.
' .
ld eai, gentemiam et exapeclaiicmcm. Alquo bu, . "
* jua loci aonsua isie esl: Ejuamodi evpeclaiionem
, , ' rerum alaltta injiciebal, omnes noa morti proximca
, . eaae : verom rea uon eo processil; sed intra auk% frm *\ MjmoVroc &p*r apicionem noalram consiiiit. Quod vero aequitur,
I utncn $tmu$ eonfidenies. non Ua com oase affeclum
oignificat, aed Alioa hiaee loculiooibua crudh, ac
.
ai de aeipto aerroo forei.
Qui auscital morluos; [Vxai. 40, 41 j qui do
,
, **1 - laniie pericttlia noa eripuil el eruei, in qiiero pe (&*, ramus, quoniam 1 2 5 dhuc eripicl, adjovaittibus ei vobia io oraiione pro nobia.
.
Sermonem movet iierum de rcsurrecliooo.
1
e l
V l ex malioram personia, ejna qus in nobia

eai donatioojg, per inulios gralis babeanlur pro
noWa-
Uti pertonae null, inqoil, ei graiia referant;
" , , , . qoippe com el aaulue graiiim aeceperfoi. Hsec auII , ; lem a i l , ul lom cos ad orafidum pro aliis exeitef,
, - ' lum eiiairi ol demissioDem aniroi doceat, ei ad
, . chariialom provoceu Quin el hoc insinual, qaam , ia Deua roagna per miwricordiam pneaiei, ad id
, .
lainon conTerie preces et euppUcalioiiea*
,
TERS. 12. 4 Naro gloria noslra baec oai, teaii*
% , ,
roonium eonacieni! Noclrae, qvod in aaacliute.
.
Tertion confolationia argumentum poail; ninf, - ram qood conacientia pnra oblqoe lerrarooi con . , vcraeliir. Sic auieni loqaiiur, xt eoa erudioi ne
, in aflr.clion.btia despondcant aninttm, dum COII . * - acieiiliam paratn babeant. Hic vcro aenaoa eai :
, , , Gloriaiio nostra baecesl, inquic, conacienlia noalra,
ab quae noe non poaaii oonderonare, quasi factia im

prolda reclo exeeaseriaius.
.
cEl ^nceriiaie Dei. >
, .
i
Id esl, absqoe ullo dolo.
.
t Non in sapientia caruali. t
, , lloc eel, non in vafriiie, nee artifleio aermorw, * \
uia, aul k i implicatione sopbismaium.
''
Sed in graiia Dei converaati atimus iii boc
, .
mnndo : abundantiua auiem ad voa.
'
Per aigna monatraniea vif tulem quam ipse conly&tittV .
ceasil itobia.
, * VBES 15* t Ndo enim alia acribimof vobis qnaro
, .
qaae aui legitia, aut etiam cugaoicilia.
,
Quia de acipto exlmia proloeutas fucral,
"
* >
VARIiC LECTIONKS.
*^.
711
712
qood invidiosum ot gravc videbalur, lestes ipsos i i ,
.
appellal corum qus abs sc dicuntur.
, ,
Vaas. 11. c Spero aulem quod usquc in finem
cognoscelis, siciil el cognovietis nos ex parle. t \ .
.
pralerilis fldem facil fulurorum. Qtiin ncc
aimpliciter et nude id pronuntiavil, aed lotum rc- . \ .
^ , .
jiciens in Deum et spem quie in illum eat.
" ,
Qaod gloria vestra eumus aicut ct vos noalra,
, .
in die Doiniui noslri Jesu.

Ilic concepiam forte ex ante diciis invidiam vcl
rixaa adimit, duin eos quoque in parleui glorto ,
recipit auorum recle racioruui. Ncquaqaam enim, .
inquit, intra noa hxc conaliiil, sed ad voa cltam , ,
.
dimanavU.

VKXS. 15-17. < El bac confidentia volui prius
vcnire ad voa, ul lecundam graliam babereds, e t ' * , ,
per iransire in Macedoniam, et iterun a Ma- ' ,
cedonia venire ad vos, et avobia dedaci in Judaeani. , ' .
CMIU ergo hoc voluissero, >
,
Qna utique in vobia maxiine Qduciam ponamua;
^ , * ,
qua gloriamur in vobis, cl gloria iioetra voa es- .
tia.
;
1 2 6 Nonquid levitaie usua aum? aut quac cogilo, secundum camem cogilo, ut sil apud me, , , '
\, , , , ;
Esl, e&l, et, Non, non?
, ;
Qua de causa non vcni, inquil? nunqaid leviiale
et mobitiiaie anirai ? uequaquam. Eccur vero?quia ; . ; "
qutt propono, non secuodum carnem propono. , . "
Quorura verbortim lalis eal aensus: Carnalia bomo, , * , ,
sive qui rebus prscsenlibus addictas est, et ope- ' , \
raiionis Spiritus exsors exsislit, quoquo Tersrnn , abire polcat el oberrarequo voluerit. Qui vero , .
Spirilu agilur, non polesl ubique senlenli sum ,
dmuinua esse, quippe quam ab illa aucloriiate ,*
pendenlen. babcat. Scd quocunque Spiritui libi- , '
mra erit ducitur, isque jusaia berilibue obsecun- , , daL Aitergo: Nullaienaa sam a gubernaiione Spi- . ,
rilus alicnus, nec penea me cal illuc pergere quo , voluoro. Paracleii siquidem jussioni auro obnoxiua, .
ipaeque mibi pnacipit: idcirco venire iioo poiui, , .
quia accus viaum est Spiritui. Hoc porro in Acli- , bua eiiam apo&toloruni acriplon. eat, comiaaUqiio . >
pergere staltiisset, jiissiase Sptritum ut alio vade- . ,
r e l \ Non crgo levitali inea?, boc eat, non mobi.i- 1y . "
tati aniroi tribuendutn quod non veneriai; aed , ,
oportuit ul qui Spiritui aubdilua eum, eidem ob- , , ,
.
leDiperarem.
c ,
VERS. 18. c Ftdelis aulem Deus, quia sermo iw , \, .
ster, qui fuil in , Eai, ei, ISon.
. , ,
Eroergenlem objecl.oi.en. solvil. Dixerii quispiam
ai non est apud le, , et, Non; cur postbac ever- , \, 0 0 , ,
lis, quae modo asseris, quemadmodutu de acce&su ,
iuo Joquens fecisli? Vae nobis ai unquam id acei- , dil in pratdicatione noslra. haqtic ne bsec cogitando . " <
perlnrbarentiir, ait: INibil tale coniigii in pradi- ,
cationibus meis. Humana siquidem mendacio sunt . 1
Acl. ,
7.

ift I P I S T . AD O)RINTH. it.
m
, . obnoxia: at non itetn ea qua ttet auni. Quani\% *, . - obrem d i c i l : Fidelh Oexa, Id eat, verax. Proiude
*<* ixf ( * ne libi suaperu ainft, qtueaanl ilKius. lu bia quippe
nibil eai bumani.
.
Yxxa. 49. Dfti enim Filiua Jeaoi CbrUtfta, qill
c ,
* , ' \ in vobia per noa praBdteatua est, ptir me I SiWanam ei Timoibeum, fuil, , et, ,
, r a l , * . >
,
. , . \, , .
, , . ,
,
.
', r o l , . *
Quia Mrmoxem nominavit, infert modade quo

aermone dicat. Hoe porro aigoiflcat, et f, et, xox,
Non everti, lnquit, quft anlebac prsedicaodo dixeram. Neque nuncquidem ialud, modo autem
aliud vobia sum locuius. Hoc enim fidei iton Taerii,
aod oberraniia aninii.
Sed, e$t, in oo iuit. 1
, . Hoc eat, aermo qoem pronantiavi, immoUHi

.
et flrtnaa manet.
' ,
Yima. 20. c Qaotquoi enini sunt promisaionea
' > , ' Dei, auol in . Ideoel pcr ipanm, Aaien, Deo
adgloriam per BO, I
.
, Sie loquitulr, eo quod pr&dicatione muliapro^
, , miitoreniur, el apostoii mulla hwc polliceremur
. , el aanumiarent. Nam el de reaarrectione dioae , , rueraui, necnon de aaaumpiione, el immoriaUialt,
, ^ dfe ingenUbaa pmmiis, el de arcanis illta bonla.
. H u porro poUieilaiiooea maiiero imttoUa diciL
. ral . Non enim foil in eia, eu. ti. ; ul qaafldoqud
, , vera fueriol qoaa dicebanlur, el quaodoquo falaa,
8 , , ' quemadtnodnm adventoa meua, aed vera kemper
.
C exaiitere.
, , ,
1 2 7 Qnod ai Arma l u n t , qas promteit, raalio
.
magia ipse, tt qui de ipso aormo fit.
,
Yxxa. 3t-*3. c Qui aulem conflrmat hoa vobia*; , , Cttm io Cbrlalo, ti qui unxii noa Oeaa, el qoi
. aifnavli noe, et dedii nobia pignoa Spiriuia in
cordiboa ooairia. Ego auiem Xeslwk Dtum lavoto
.
5a aaioiam meam.
,
Hoe , qbi *on alhit oioveri a Ude qiiain
, , babemna iu Cbrletam, quique noa u n i i i , oi dedit
, Spintum ln coTdtboa noalria, qaomodo non daret
; ( %\ ~ fulura ? DioendO auteln,aai unxlt, el, qui $ign*vit,
* ,
donatn Spirtlus gigoiucatU.
* Quod parceiia vobia, noh veni ullra Gorin , ' thum : non quia domin^mur fidei Vestne, aed qula
k*nm*<*m\t
l#*rtu
V A A I ^ .
/.
Tfi
/ m&jn&l
. . I U I A M U
..î:t veatri. aa^^.
. j . atatla. >

adjdlorea
aumua gaudii
Nam idc
.
. V.
CAt>. i l .
9
I " }
. .
,
\, \
.
< * ,
;
, , , (pfv , '
' .
PatBOL.GE. XCY.
Yeas. 4 , 2 . Slalui aulemboc apud mo,

ne UeruiD in Iriatiiia venirem ad ros. Si enim
ego conlrialo tos.
Satius abesse duxi, inquit, ut darem posniten-'
liae locum, quam ul praeaena poBnaa infligerem, el
magia eiaeperarer.
c Ei qttis eal qui oie beliflcet, niai qui c o n l r i aiaiur e i n e f i
Elai inrooeroreversaiuriis eram, Snqalt, quod

coactua eaaom voa objorgare ei videre ltioerenlea t
atUiuen boc ip$um me KoHificat. Nam roaxima di*
\%
715
716
leclionis argnmentum eat, quod me lanii faciatis, , *

tit possim voa aversando mrdere.
, .
VERS. 5 . c fit boc ipsuro scripsi voble, ni non
c , cum venero Iristltiam babeam ab iis de quibua , '
oportuerat me gaudere: conftdens ki ooinibus vo- , . >
bls, quia meum gaudiom omniuitt veetrom eat.
Ideiu boc est ac ei diceret: Idcirco uon veni,
, , / ,
qtiia parcebatn vobis.
.
0(
YEES. 4. Nam ex raulta tribulalione el apgualia cordia scripsi vobiaper mutlaa lacrymae, non , ,
nt conirialemini; aed ui sciaiis charitaiem quam , ,
. >
liabeo abundantius in vos.
,
fngcnlem hic prac ae fert amorem, qoando ipse
.
Inngc atnplius dolebat, quano qui peccaverunt
c , ,
TERS. 5 . c Si quia autem conlrUtav.t, non me
coiitristavit, sed exparte, ul non onerom om- , .
xea voi.
, \, , Jfoit me latel, inquit, voa una raecum contriatatos fuiste. tt iiidigne scortalorem perinde lit- ,
liaae, ul facioua quod admissum est, vos oronee , ,
doloris mei consorlea fecerit: idcirco aulem dixi, , ,
tx paru, Don quod TOS minue indoluistia quam ' .
ego; aed ne gravior illi acciderem qui atuprum
jpalravit.
<
Vias. C. Sufficii illi qui ejusmodi eat, objur.
>
fauo bxc , qtue ftt a pluribu.
, , *,
Non a i l , incesio, aed ttfi eui ejusmodi tti. at
.
objurgationls modumallevet. .
V E M . 7-9. c Ut e contrario magia doneiis, ei c
couaoleioiiilne forle Irialilia abundantiori abaor- , ] fciaatur qui ejusmodi est. Propler quod obaecro , .
*oa, ul confinnelis in illum cbariiatem. Ideo enira ,
el tcripsi, ul cognoscaip experimeatum veslrura , , .
an ia omnibus abedienles silis.
1 2 8 N olum remittt increpatioem jubel,
,
tentm ei orooigcnam coDsolalionem adbibere. Hue . ,
autero laudans memoriam revocat prisUnae ipao- ,
rum obedienliae, quatn et in medium proferi.
.
, . %
Txai. 10. Cui autem aliquid donaslis, ei ego.i
" ,
Vide quoroodo aecundaa aibi parlea ascribii
ui eo quidem tanquara ducee baberi velil, ae au- , *
lem ioaur oemilis. Id quod profecto vel maximo .
posail aaimuoi exasperaium lenire.
fiSam et ego quod donavi, ai quid donavi, D , *
propter vos.
.
Ne elaiiores ipsos redderet, ac si donjini forent.
" ,
rvraum adigit eos ad obediendum, dicens : Nam el , *
cf qoeque boc Teslri cauaa prxsliti.
6 ,
t peraooa Cbriaii. >
,
Ad gloriam Cbrisli, inquit, vel eliam lanquam
,
boc jnbentt Ghriaio : id quod in primis ipsos per- .
aoadere apium erau
Vtas. 1 1 . f Ui oon circuraveniamur a Satana.
c " . >
Pulcbre noraen adbibiiil. Non enim

aumil ille qu sua suni: quin poiiua ooalra rapit , .
d usurpaf. Nam qui factuui panitemia moUvcrat, .
is otaaerat welior.
* Ntw eoitn Ignoraimia cogitatioeeg ejoa.
.

i P I S T . AD CORINTH. .
7t8
, Hn *ob reiigionta npeeio inTert exitium, ni nor.
, oolam ad stupruni illicere, verum ei contrana ra :, Uone labefaclare poaait, torood.c* nimirumpoenU
teotto vi et dolore.
.
Yxae. 12, 15. < Cum venUsem aulem Troadem

,* , propler Erangelium tlhrisli, et ostium mibi aper , taiD easel 1o Domino, non babui reqaiem spirilui
( . - nieo, eo quod non invenerim Titum fratrem
moum : sed valefacic&s eis, profectus aum in
, . t
MacedonUm. >
Kfcfev '
Inilio dixerat gravatun. e supra modoro fuisse:
, , el postquatn declarav i i , quo pacto liberaius ea (, , - ael, omisaie qua* inierceasere, narrat iternm alio
. ; niodo se fuisse divexalum. Quinam vero, quave
Ttrov. .
ratione ? Non reperto Tiio. la vero Corinlbi mo*
rabalur.
*$
VERS. U . Dco auiem graiiaa, qui seaiper
.
Iriumpbat nos in Cbrislo. >
,
Me videaturhaRC gemebundtis lagere, grales re*
. pendit Deo. Quod auten. dicil, bunc aenauin ba , . ? bett Ubique afflictio, ubique anguaiia. In Asiam
, . * p e m x i , gravaluxque aum sopra modom. Troadem
, veni, nec fralrem reperi. Yos non conveni, idque
;, non exiguaro mibi anxieUlen poperii. Yerumia' , , , men io istia omnibus, inquit, neqnaqaam nioealo
, , animo aanua, sed liaraur, nou lanlftm ape fu , turorom, sed el propter illa quae ittmc acciduot t
. quippe com per ea clariorea Hlusirioresque m , damus. Quocirca iriumphum illud de quo agilux
1
.. , , g appellat. Nam boe plano triumphue est, ubi quia

ui\ kr , < iihielria apud oionea fit ei conapicuua. Qoin nec
.
aimplicilcr dixit, iriumphat, sed adjecit, in
Christo, id est propler Cbriaium et Evangelu prxdicaiionem.
.
c Et odorem notiliaB aoae manrfesui per noa
* , 1 2 9
omni loco : [ Ysxs. 15, 16} quia Cbriaii
Vf , * bonus odor anmus Deo in iia qui ealvi fionC ^ <st
, ! in iia qoi pereunt: aliis quidem odor moiiia in
.
morlem ; aliia autem odor viia? in viwra.
**1
Declarai locum omneni et tempus omne apoato * licla certaminibus plenum eaac : alque alieraro
| . ruraum melaphoram adbibei, ab odoria fragrantlx
, ir , fvd aumptam. Oeinde vero, quia dixit: ln tt* pcr , t
dor$umu$; ne quis arbitretor, el illoa
, tfdnttcr, fj acceptoa ease, aubjunxil: AHU quidem odor tx
%\ {wqc *k ft>i}r. - mortein mortem; aliis axum odor extitain ui/am.
uttv , , . Cujua dicli signiflcaniia ba*c eat: fragranliam iaiaro
, aliiqoidein aic admittunl ut aalvi fiaui; alii vero
' , ' sic ut pereant. Ilaqae quls pereai, ipse sibi eauaa
. eat. Alqui vulgo dicuotur saee unguento prsfocari,
; , t l gramiosos oculos lumine caecos ficri.
; .
\ ;
El ad baec quiaidoneua?
,
Qoia ktjagna qusedam prxfaiua est, viclimam no
, , - ease Cbriaii, necnon bonum odorem; ubique noa
, , triumpbare: hlSate rertum otnnla in IVum refcrt.
aalxpoc ;^ - Oodeali: Et &d h*c q*i$ idoneu? fatom enlui
Cbriali eat, inqtiit, l aaihil irosiruni.
, , .

.'7. Noii eniro seiTiOf ot qoidam, adiilie'
i n
t m n
0 0 H U $
319
S. JOANNIS DAMASGKNI
910
*aute* terbum Del, ted uaquaB ex iiiieeriute; , * '

scd qoaai ex Deo* *
Si mftfna proauutiavlmof. al nibll boraai eoAiriinetfe beneftclutii apparuii, ted Cbriaii p w omaia. Non en.m.falaoo apostolox uaobiwur.
qoi pleraque aua esae taaeroot. Nam hoe eal actalUrare, ubi qaieplam vinoui viliai, el qaaodo quia
pecunia vendii, qod graiia dore jaaaoa oau
Coram Deo, In Gbrlaio loquimur. >
Non aic pnedicatnoa, m voa ballucioemur, neqoe
in noalra aapieniia nitimiir, aed divinum nobis
robur auppedilaltir.
Otou.
, ' fb
, .
06 *,
. >
, ,
, *.
\ iv .
,
| , *
.
CAP. I I I .
. .
loctpimua iterom Dosmelipsof
, 1
coraoiendare. Aul nunquid egemua. aicut qmdani,
cumuiendaiiliia cpiaiolia ad . aol ex vobiiTEpl
. * |
ilola noslra ?oa eaiia, acripta in cordibua noairis,
quae ocitur et legiuir ab omuibue bomiwbua."
,
Anievertendo aohrjt id quod ab illls oral obji" ' . ciendom. videlicet quod seipaom oxlollerot. Ac . .
ojoamodi quidpiam loquilur : Adeo HOH egemua . " *
commendaliiiia epialolia ul voa ipaoa opialoUe > ,
loco habearoua. Quio oiiam aii ; Eiat opua eoaot ' . ,
noa apod alioa cooimendari. voa uiiquo epttlolo) ,
loco in mediom producorenioa.
.
VEaa. 3. c Mamfealaii, qood epialoU oalia
8 |>
Cbrfati. mioislrata vobi*.
' .
Hoe ia loco non modo feetimoniQai perbibel

cbariiaiia i.lorum, verum eliam recto lactorain.
.
c SeripU non atramento, acd Spiritu Dd v i v i : G , ,
noo in imbuUa lapido&a. aed in Ubulia corvfit carna- . * libua.
.
1 3 0 Ooc eat. quam iotdfiguol onraea. Sic voo
, Coaotv* *
ubique circumferimui, oi monie Torsamos.
, .
Vxita. i . c Fiduciam ootem talem babemua por

Cbrislum ad Deuto. >
.
Rursua loium ad Deum refert. Nobiseoim Cbri %\
atua universorum auclor exatitit, inquit.
, (.
YERS. 5. NOD quod aufficientea sumua cogitare
'
aliquid ex nobis, quasi ex oobia.
.
Yide ruraum et alieraui correclionem. Alloaiom:
. * ;
Non ea menle dixi, fiduciani noa habere. taiiquam , , ,
iltud quidem ah t>el, ol koc oobia. Quiiiimo lotam " xai
proraua
Deo triboit
triboit ct
ei acceptom
aceeptam rererf
refert
oraua Oeo
.
Sed aufficienlia ooilra ox Oeo est, [Yxaa. ]
. * , Ua*
qui et idoneoa noa fecit mlnlatroa uovi leaiameiiU; ,
non Utterae, sed apiritoo.
, ,
Quod ait, *doneo$ [ecii idom eat ae potoolea fecll, , , )
opuvltqoe. Haud enim oxigooin foit cjaamodi .
victoriaa el prasceplo proferro qoaa prioriboa loogo ,
praeatanliora esaenu Quapropler adjecil : Non ' . , ^;,
Ut9 sed spirilus.
.
LUiera oniiii occidit, aplrllua autem vivifi- , , >
cal. >
.
Haec ail, ui illos obleral, qui propier Judaian.uoi
, ptvaiofp
orroganiius efferebablur. Non euim Hoyaes apiri- . ^. j t j l * ,
tum praebuit, inquil, aed liiusraa. Mobla auiem , *
boc muuua crediluio sl, v i sp.ritum tribueremua. . ^ | } | |
. I ,
3.

IN EPIST AD CORINTHL 1 1 .
7ffi
^ ^ Porro IHteram bic Itgeni rocat, qtia delinqtienies
, , - puniunlur; epirtlum aiiletn, graliam, qux Spirilua opera viiatn preeetai Ulia qui pcr peccaia
.
roortui erant.
Viaa. 7. Quod ai minialralio mortie.
I I .
Comparaiionem adbtic exaequitur : atquo xic
" . .
tetvq , 61 , oetisoa esl: Quod ai minisUrium illtidcauaarooriia
* exatiiit, baec voro gloria, dubinm non eol qtiin
, . gloria iata najor illa sit. Caeterum minisiralionis
oonino legeni expiiniit. Nam ioaervilmorii peccaia
, .
arguendo.
, , c In lilleria deformala in lapidibus, fuii in gloy
, r!a, ul non poaaeol Inlendero fi.ii larael faciein
lloyai, propter gloriam vullus qja, qua? evacua
, tur; [VKES. 8, 9] quomodo noti magla miiiisiraUft
; * Spirilus eril in gloria 7 Nam ai miniatraiio dai.ina
I I , tionia gloria esl, multo magia abundal mlnisto
.
rium juoliii*) in gloria.
,
Hic rurgue Judaicoa spiritus comprimii.
*
V i u . 10,11. Nam nec glorificatum ett quod*
, . claruil in bac parte, propler excellentem gloriam..
, Si enim quod evacuatur, per gloriaiB eat,
magia quod manet, in gloria ett.
, >
, , ,
Sl glor.am banc, ioqoiij e o illa coaferamus,
|&> . baudquaquam gloria fuerit gloria legia amiqua?.
. , Neque vero absofute evinoit gloriam banc voraiit
, .
non exatitlsae, aed addit, ih kac part$ : boc oti
qoa pane comparaotur.
" , ^
Vxxs. 12,13. t Habentes Sgttor talem speoi, mulu
, & Q fiducia ollniur : <st noo sioxt Hoyse* ponebat vela .
aaper faciem auain.

Quoniam auditor lot laniaque atidiendo 1 3 1 do
, OOTO lestamcnio, rogaiurus erai, ut oculio eiiam
, gtoriamtaanecontoeri Hcerot aibi; vido quo paclo
.
io svum foturom eoaf rojiclaU
,
c Ut non ifileoderdol filii Itrael Io loem ejoa,
.
quod evacoaiur.
06 , , vetamine non eat oobla, qoemadmodont
. , HoyoL Natn g.oriam bane eooiaeri poaaotoiia,
t> , qoa drcomveatimur, qoamvlo Illa loogo oii
.
major.
* . >
VKXO. 14. Sed obiual eont aenaot eoram.
, , .
Futora, inquit, jam oUm lex aJombra.veral*
, ' Non aolum enim nibil iune videbonl, sed neque
' . , D hodie legein vident. Atque boc ipai aibi prajeUiere.
\ .
Obtusio aiqaidem animi esl oxperiia aonaoa, e4
ingrati.

Uoqoe !n bodien.om eoim dieoi ld Ipaom volo | - men ia ieciiono Yeleris Teataoioati maooi oon rt>
.
velatum.
, ,
Cur miremiiii, ioquil, quod gloriaca baoc non
, valeanl inlueri, qiii nec minorem qoa Moyseaoroo
, batur, viderant, nec io vuUum ejua acieai ftferf
; 1 4 * poluoniDl? Qoid vero coinnioveaaiiai, qaonlam
*), ; iudstu non credunl Cbriato, crnn noe kgilime ot
, ntl par eal, legl fldotn p m t e n t t Nam Moo graiiani
, ignorant, quSo neque Teaiameniuni YoUia aciont,
. | , ! neqoo gloriom qoatn illxd conimoi. Glorio quippe
iegla converaio ad Gbrieiom.
guuniam in Cbristoevacualtir. [TERS. 15.] Setl ' iv r.i * UUC *,

iisqoe in hodiernum diem cum legitur Moyaeg, * , * *\
>! posiium ett supcr cor coruni.
. *
Ilor ipeum, inquil. ccrnerv ncqueunl, qnia '%
, ,' , ; ,
.leeiit; quandoqnidem Chrisio credunl. Nam si ^. 8
per Cbrisum lcx ssavii, qui ficri polesl ul llli , *
videanl, qui ChriMnm non recipiunt, per quem lex , ^H*?;
anliqualur?
Vsa*. ;. 1 7 . Cum auteru coaversiu fuerii ad
<* ,
Dominiim, aiiferelur velamcn- Domiaus auleni *, is ; ( - *
Spiriius esl; ubi auleoi Spiriiua Doniini, ibi l i - * (, ,
berlas.
Ostcndit qua railane emendatlo peragaiur.
,
V E B S . 18. Nos auteq onuies revelala facie glo -^^
riaift Dei speculanles, *
,
Nos vero, inquil, nequaquam cgemus \<-u:;, , &|j
minc.
.
In eamdem Iraaginem iransforiuamur a cla 1) *,
rilaie ia clarilaiem, lanquam a Doiaiui Spi- '. ,
ritu.
Simul enjm quando baptizainur, anima per" , \ U7ap ). .
purgata solis insiar rerulgel, alque non modc Doi \
gloriam conieroplamor, scd ei fulgoreni quundam
; , / : * ^
ex ea accipimus, baud acius aique argenluui mun- -, ^__
i i u . i i ad radios eolares opposiium, ipsum quoque
: * ;, xa\
radlos vibrai.
.
0
CAP. IV
. '.
Vr.i.- 1. < Ideo habentee adminiglralioneui,

6 , 9
,;
Juxia qiH.M tniiericordiam conseculi sumus, non
,, /J. >
deflciraus. > Animadverlens eorum qux dixeral prtecellen ; ; <
. cclsiludiuem, lierum moderallus loquitur,
4>, --., xaV
alque illa babere se proflieiur ex misericordia ct
, xaV (; .
bonltate Dei.
, _ -
132
-
abdicavimus occulla de.
decoris, non ambulantea.
, \,
Ncquaqaam raagna promiliimus aut pollicila, ,
mar, kiquit, el alia facii prxAiamus, queraadmo * *,
dum i l l i ; eed talcs suoius, quales videinur.
" .
< In astulia.
. x<-a'
Nam illi honorcs accipere pulabantur; cum
interim acciperent, et ctdarenl. llonorci habebanl , \
-!) ,';.
saneiorum et probalorumaposloloruin; a: MXCCIIlls erant viiiis pleni. II*ec suni cnim qua? pMlfa ^ . )' **; *8, frjelv. vocai .//
i..
xa' xf.ira \ .'
^ ' ,
Neque adulicranlcs verbiim Dei . sl in mani
fcstatioiic veiiuiis cummcndanics nosnieiipsoj ad
oiuncui contaienliaoi buiuinum, coram De>). >
;', ,
.
, , &, = = ^
Non iolunKin hujus viuu raiionibus, ctiam
in prxdicaiimie.
.
! ^ ^ ^
Vras. 5 . < Quod si etiarn operluni esl Evangelinm noslrum, in i i i qui percnnl csl operium.
, ; 4. >
" , ^^~*
Quia virtulcm fjus inddcles nescicbaut, inlulit.
Hoc noslra culpa non accidil, ed illoruni eiu- , >0 , ^ "
pore.
.
V e r s
S c ( 1
11
Vsas. 4. ln quibus Deiis Imju saxuY. pxcxcavil menles inlidclium, u< noo fulgeai illii illumi-
< ' ; 4 , ^
, ; *^
7
EPIST. AD CORINTH. I I .
, nalio Pvangelii gloife Christi, q\\\ csi imago
.
Dei.
Hoc est, qui ho.c In saeculo censciur Deus. Sala,. * , ..
oam autem ioouii.
(6).
VERS. S. Non enim nosmcliftsos pnedicamua,
,
aed
Cbrisluiu Jeamn Dominum : i\o autero eervos
, .
prpplt?r Jesum. >
Subobscureeos perstriiigil qui seipsos effereba.it,
, ;,
* - persuadeântque discipulis, ul suis jiomJnibus ap, . . pelJarwiqr. ld quod in priore episioJa diccbat :
Pgo Pauli, ego auiem Apo{*V.
*1 , ety,
'AXQJMU.
Vxas. , 7. Quoniau. Deua, qui dixil dc tene " ,
brta luoieo aplend&cero, qui illuxit in cprdibua
^ noalris ad Uluoiinaliquem tcientias clariiatis Dei,
. - in facle Chrisrt jesv. Habeoius auiem ibeeaumm
, isitun in vasia fictilibus, ul sublimilaj viriulis sil
Dei, et non ex nobis.
, .
Idcirco aervio, ioquil, qoia digoaltu.est iliu , ,
cescere incordibus nosiris.
.
Eienim lentdirae erani desuper abyaaufl). El dixil
, \, .
Deus: Fiat lux
* $\0 .
Vxas.8, 9. In pmnibus Iribolalionem pajiqqu/,
fEy , '*
, ' , ScJ non anguatiainur: aporiamur, sed no* deatiluimur : perseculiooem paiiinur, aed ooa derqltj.* ^.
quimur.

laaialit. adbuc oaleodeiido, toUttn divinas vir , tulis opua esse, ut superbiam Ulorum compeacat.
. ir xartl; ^, QuW vero Ulud esi, tn omxuxa f ulique in inimieia,
, , . io amicii, in necî&ariia, in oUaruqi. roniiu
.
uaura.
c DejicifDor, ei jaon perimoa. tVxai. 10.] Sem , ' . .
per.
.
1 3 3 Tentationes quidem obvenioQt, inquil;aed
01 , ,
^., * . oa quae ex illia generaplur : ulique per virtulein et gratiaiu Dei.
.
c MorlificaMonem Jesu in eorpore Ircu.nferea*
,
, . tts, ul TUa Jeaa io corporo nooiro ivanirealoiur.
.
Qooiidianaa morlea illae et faia aigniGcat, per
, AV
. , qua resurrectio qooquo monairebatuf. Nam ai
, , . quia non credit, inqoU, lesuno, cam morluoa fuia aol, resurrexisse; cum noa videot mori quolidie
el reaorgere, ia reaurrectiooi doaaHm Adem adbi, .
beal.
t ' *1 - f> Vcas. 41. Semptr enlm nos qui vhimua, in
, morlem Iradtmor propter Jesom CbHanim, oiot
^ } .
viia Jesu manifealeiur in camo nostra moriali.
, ,
Ideo irodimav, mquil, vt virlus v t e ejus mani ,' festa Aal; qoippe qni non permiilai humai.am caf nem loiUDiiroae calaroiuiibue afflictatam, ab iin .
bre maloruci obru.
f C o * . i , i * . Geo. r,5,
0.
W Expoailio baec nooest CI)ry6ostomi,qui Deum , * Jtaoi ) <a y o l i hujus, Peum veruip esse comendil; sedox culi (inquil CyriUua Mb. Cojalra Jukmnum), *U iUe
jyrWo Alentidrino aumpia eii, t i i fldero facil
i cenutur Deus ab Ihcredalis, i i eti SataJuu.
m t x . o J U f Rogioa in qoo excerpio ox Eptidaio
mdom Cyviili exptettttoom laudoi, I sofiiiUir
w m c e A i viaoolur : , OEcuoicitiue.
,
7
7SB
VEOS. 11. c Erge moro
oobii operaiur; viia i IvtpvcVcat b%
antein in Tobis.
..
Ifon bie aiDplioa de morte leau loquitur, letj de
nep\ 'hjeou
tenutionibua ei relaxatione. Noa etenim medjla io \ . pericnlia ei lcnuUoiUêi voraamvr, Inquii; foa * \ , *
secori partam blaee perieulia vilam roportada. Ac , \
noo quiden periculosa toleramaa; voa bonl* iptia
fmlminK
,
Yaas. 13. Habeotea autem eurodero apJrfiura
< "
fldei. aicol acriptum eat :Credidi propter quod , ^
loentoa tom, et noa credimua, propier quod t t lo- , ..
qniauir. >
In moraoriameonimreducit ptalmam qui quam
'
maxime idoneus eat ad pr*parandnm ad pericub. ; . ^
Nam jualoa. ille canlicum boc edidit, quando in ,
diaerfroinibua veraabaiar. Eumdtm auttm Spiri- ^ ,
tum dicil, auxilji nimfrum; hoc cst eadem opera , ' ,
qua bic ovaali aalvus noo qooque saWi eflki- .
mur.
Yiaa. 14-16. c Scientea qaooiam qui suscilavit
,
Ieaom el noi curo iesu suecitabit, et conatltuei ,
Tobiscun.. Omnia enltn propter voa : ut gratia * ,
abundans, per moltos in graltarom acliono abun-
dot in gloriaro Dei.. Propter quod non deficimus: . , %
aod llcet ia qut forie e&l, noater boroo corrumpa- , ' mr, Umen ia qui iniua eat, renovalur de die in . >
4. k
Qoio dixit: el no$cr$4imiii,propler qnod et loqni*, \ , '&*
xtor, Infert quid illud aH quod credimaa. Nlml- , ; "
T M , oxfo qui ixtciltvit Je$xm el no$ eum Jetu , ,
$m*cU*Hl. Rtirsum antem eos fiducia implel el , ^roagnaiiliTiitate, ne bominibus babendaa grates pu- , .
Unl, felsis, inquam, apostolia.
sia. 1T. c ld enlm qood hi pneaenii eai teve
c
tribulationia noitr, aupra modmn in aubllmiiale ' , ^
aHom.im gtaria* pondus operator io nobii. >
.
Yldo quam levia pericula reddiderit, imminuiia
" ,
oorum tompore, ac magmladine. Ait oaim, in pra*- , . ,
tenti, et, iVw. Ubi contraria doo comparat aimul, , , .
prtuttu ot momntantum eom ; Uve cura , , , , *1ponderoso * et afflictionem eum 1 S 4 gtorta ** Sppor, , .
velut bxc noo suHkianl, diciionem banc inloraorit, , ,
' .
** modum adlieeL
c , Yiaa. 4 S . Non conlemplanlibua oobie qoaa v i denlur, aed qnae non videntur. Qoaj enim videniur, ) . ,
leioporaUa aont iqwt aolem aon videnlor, feierna , .
aunt.
, .
Declarat qoo pacto levii eal lanta afDiclionura
molea. Quomodo, Inqutro, Qisi ob tpea foldror . ,
;
Tomt
v
CAP. V;
. *.
Yaia. I . f Scimua enim. quapiam, a! lerrestris

domus notlra bujoa babitationia diuolfatur, sedtficailonemex Deo bahemua. domum non manafaîaro, aslernam in coelis.
Non oportel turbari at male Texaipnr. ultos
cnim cxinda fnicias percipimua. Obaenra ajulem
, otxl*
, ,
.
., et^,
, , ,
, " ^
730
4s * - quomodo futarorum ostendal pneceHeDliain tupra.

. * **
* ovfdrior prxi8et.iia.Nain postqoam
tnre$trem, ex **>
, obrtar , , verao, ictlttlem, poauit. Ilemqae obi rfomxm Aa, t%\r .
bUathnli diceiido, eigniflcavli eaui facite dlaaolvi,'
mUrn*m opposoit.
,
Vaas. 2 . Nam el In boc ingemlacfmae gravaii,
, , - babilaiionem nosiram quasde coeloeai, auperindoi
.
cuplentee.
; .
Qualero vero babilationem? Corpua a corropttone
! , ; Uberuro. Eccur etiam in iato ingemiacimaa ? Qula
|. , , - mollo mel&ua eat illud. Ait auiem boc eaaede coelo,
. , eo quod Incormplum. Neqiiaquam enim de ceritf
nobis corpua demSUilur: aod ita loqaendo aigtiil*
, cat corpori graiiam exinde mitti. Ac ai dicerel 3
;
, ' Ingemiacia quia exteriorhomo corrumpilar? iafc>
, - getne, quod non id ulira modom flat, ncqya

9
r w %
ex toto ille corrumpatur.
Yxia. S, 4. Si Umea vettlll, nox nudi Inve^

niamur. Nain et qui aamua in hoc Ubernaculo,
iagemladmaa grtvali; oo quod xspoliari,
aed aupervealiri.
Hoe eat, ai modo immoruliutla compotea facli,
non nodl gloria et aocaritate loveniamur. Atqul aio
loqaitur, non aolum ot cerla fiducia aparemus om*
oes reaurreciionem, aed et prasclaria facinoriboe
operum demua. Reaurredio aiquidem eunctis comnonla e a l : a i l allia qoidem In honorem, aliia vero
In opprobrian; tllia item ad regnutn, aliia ad aopplScium.
.
< < Ui abaorbeator quod morlale eat a vila.
, , , lSon 4leo, inqoil, noa Ingemiacere, t corpua
, * deponamoa: eed nt lllud iocorraptione veotiiaiua*
fjav. , , Graramur , noo qula corpua geaumua, aed
(jlX .
quia cotruplionl obnoxio circumdarour.
f
Yxxa. . Qui aotein fecit noa ln hoe ipsura
Deva.
.
Declarat bsec Jaro anto ilgurata ease. Non enim
6. .
>, , ^ , * - imnc primum ita flli viaam oai, inquU; eedquando
. ) , principio rernm do terra finxU. Quinaro id
, 4 , . fiai na quaeaiorb : aam cavo DO curioae acru-r
4 , \>W Koxspjucdutroc*
teris qu* Deus faciai. Qaamobrem a i l : Qxi axfext
ftcii.
El qai dedil aobia pignaa aplriio. >
\ ,
. \ ! ,
(, |* , *
^.
, \
\
,
^, \
>> [ ,
> , * {|, *
*|| .
, 0 Frequenler pignua nomioat, quia Deaa univer{ .

aorum ae debilorem proftleri voluii.
19 , ,
1 3 5 V***' 6 7 Audenlea aulero aemper et
, acientee, quoniaio, dam surous ia corpore, pere. , . (- grinamur a Domioo: per fidem enim ambulainua,
. 9
ei non per speckm.
9 ,
Aautttxi**, ait, cootra peraecutionea, contra
(, . * * - impetus, adversua mortea. Yelot ai diceratj
, , ; Te quiaplam oxagiiat, el persequitur, aut oecU
.
dit ? ne doapondeaa animara. Hoc onim proptev ta
gerittir.
Vxas. S , 9 . < Auderoua aatem et bonam VOIHIW
, , - lalem babemua, magia peregrioari a corpore e|
. , , praeaentea eaae ad Dominum, Ideo et conteDdiittti**
^.
sive abientef, aivo pneaeQlej.
731
fol
Pv$lrcoium posuit quod omnibus erai majtig. , . Nam esse cum Cbrislo, praslabi.iua esi quara in- , 6 corruptam doraum obtincre. Quod aiitero dicit, 0
Ule quid signiticat* Non exslinguit vUam nostram , 6 .
qui insectaiur et iuleriii.it. Nori solum euim ille le ,
a corruptela el gravi sarcina vindicat, sed etiam . "
ad Dominum quantociue traasmiilit. Vide aaietn ,
quomodo siluil qu* Irieiin sunl, moriie acilicel et , ixUhyiiojv
interitus vocabulis abstmens, quoruna loco sobji- , ,
clt, quae deaiderabilia adroodum exsistunt; quao \ , ,
quidem acceasus el prxuiitict ad Dominum nomine
indigitat : quin etUm dimisaia qu dulcia <*ge .
videplur in vita, trisiibue eadem noa.ii.avU, vi- , ,
lajtn banc appeliando pertarinationem Domino. ,
Hoe autem ait, ut oemo doincepg pnexemium re* . , rum amore leneotur, sed illis polius gravetur, nec . ; iuorilurua doleat, aed gaudpat quasi ad boma ; ,
piajora profeolurus. Porro ne qoia audiena, *
petegrinamiw Damino, dical: r bate loqxarUt / ,
aliooaii ergo aumiie dom hrc vereanmr? boe * .
anieverlil dicens : Per fidem enim ambutamu$ ,
.
per peciem. Ae diceret: Atqui hie quidem aumus tlltua, sed non aic mamfeate. E l boc
estqiiod tn alio loeo aiebai, in tpsculo el in mnigmnte *.
t Placero ilii.
c . >
, , * *
Mam quod quaeriiuiy toc eat, inquit: ut aive
Illic, aive iairc secundum voiunlavia ejus eoMitium , * " ,
vrvani, et oe laU laDtoqoe desiderio hiild, proptor
peregrinaimals et abaetrtia? morain indoleant. Ex . -.
qoo etiam capite summain ipaia booornm tribti.t. ; ,
Nan. quid iotud eat, bene placero* Non enimaStai- C , ;
pliciier emigrare, boc bonUm fueril; aed ai grali ,
probaiiqoe abscedamus.'
.
Yias. . Omnoa eolra nos maoifealari oportet
r ante iribunal Gbriaii, ul referai unusquisqne pro- ,
pria corporia, pront gessK, aivo bonum, aive , ,
malum. >
, . >
.
Qaandoquidem largUio bonoruoi non aic oxcilal
aadilorein, uii comminalio panarum, neeeaaario , , iocopiutn eermonem bis verbfo abaolvii. Caaierom ( . \
incullendo limorem, Cbrialum non praalenniait: , .
quin ilo loquendo, lumtoboranlea,tum exogilatoo , \
injecia spe erigit, ci eoa qui defecerunt, Slialo mela (,
diligenlioree reddil.
.
YERS. 11. Scientee ergo timorem Domini horal- Q " t ,
nibus aoademus : deo autem inanifeaii sumug. , . ,
Sporo autem et in conscientiia vestris manife8toa .
nos nBie.
,
Com cognoscamus, inquit, terribile tribunal
ilkid, operam omnem ponamus, ut occasionem vel , ,
.
offendiculum oeroini demus.
c ,
3 0 VEBS. 12. c Non eniiri iterum connnendamua nos vobia, acd oecaaiouem damua vobis glo- ,
,.
rlaodi pro nobis, ot babeaiis ad eos.
"
Yido quo pacto auapieionom conlinao lollit, ne
videalur seipeum laudibus efferre.
.
f jSv , ,
Qui io facie gtoFiooiar, et non iu cordo.
, , .
Boc quoad oo qiue ocalia cerauiitor, et ad
pstenlaiiojiom.
*iGot\xa> 13.
9
7
I N EPIST. AD CORTNTH..II.
7?
. , , VBRS. 15. SWq enlm mente exeedinuis, Deo,
aive sobrii aamoi, vobia.
.
Sivc, inquit, atiblime quidpiam loqoirour, hoo
, , ,
, , propter Oeum facimus, ne vos eiistimantes noa
. , . viles qQOftdam ease, aspernemini, ac perealis. Sive
\ , * , 2- modesium quid i haitiile diciraus, propter TOS, ut
diecaiis dcmisso ammo sapere.
.
YERS. 14,15. Cbaritas enim Christi urgetnos,.
c ,
aesMmantea boc, >
, >
Non aolum enim futurorura mclus, inquit, veruat
, \,
, (5- et qu jarn facla eunt, baud nos sinunt segnea
, , easa, nec somno vacare; aed exeilatU ut laboremas pro nobis.
.
t Quoniam unas pro omnibu* mortuue ool,
" ,
ergo omnes morlui eunt. Et pro omBibua mor. >
tuua esi. >
( .
Quasnam geeta jaro fueriot reciial; pulamortonv
.. , Cbriaii. Ergo atudeamvs, ioquit, qoandio prasseiw
,. , - tem vitam hanc agimns, omnee allicero, proqui-.
. boa ille mortem obiit. Bic enitn aubsidia sunt aa
^ , .
lulis, iHic vero non ilem.
- , ,
Ul qui vivonl, jam non aibi vivant, aed ai qol
, .
pro ipsis rooriuue eat, el reeurrex.L >
, \, oCtxtoi ,
Si igitur, inquU, non oporiel noe nobismelipai*
, , * ivere, oe turberoini, neque commoveamin. Jn%
. " ^ , gru^ntiom perieulorum cauaa. Videsis vero ex
' , ' *(^ ouperanliam amoris, ut nos quidom pronter illam
vivere dicat, illuni autem propier nos morUiuin*
.
I eaae.
" * Vsos. 16. Iiaque nos ex aunc tiea.ii.ero novJ.
nraa aecuodum cantem.
.
Rosurrexerunt en.m per lavacrum f egeneralionio
'
. , e; reuovationem Spiritua sancli. Nemine ergo
, . Adoliom, inquit, agnoaciuHis aecandum carnem.
, * - Quamvia enim i n carne aint, verumUinen viia basc
carnalis exslincla eal, oi deauper apiritu genltl
, .
samua.
,
Etai eognovimas secundum carnem Cbriaiuv,
* . .
aed nunc jam non novimiia. >
,
Rursuoi oatendil Cbrislum aiMtorem nobia tao
. ' gecondaa generationis. Natn nos secundum cameoa
* , * csae, idem est atque i n peccaiia agere : eaae vero
, . . Ghriatum secundimi earnero,es( ipsura ea paii quso
& , |, D naturae noatr conveoiuni, . gr. eaorire, siiire,
, . faiigari, dormire, quae nosiri generis afieetionea
, aunt. Peccatum enim non fecit. Caterum ipeum non
, . \ ' esae eecitfidum carnem, non eigniflcai carnie ex , & periera esse. Cum illa siquidem ascendll, eecim * * ovparcr' dum illud otTatoio: Bic Jetutqui aunmplus e$i o>
. ; \, vebit in c&lum, stc tenicl . Quoinodo vcro toliid ,
, ,^ iiiai quia in carne cum 1 3 7 eorpore?Sed non ul
.
lolerantiis amplius obnoxiue ait, ot diximiu.
- .
VBBS. 17. i Si qua? ergo Ghristo navav
creaiora.
, , Si quis ipsi fidem babuil, inqoit, in alteniin^
9
i%
Aet. , 11.
VARIiE tECTiONES.
j * . Intcrpxclatio hajc c\\ix GhfysostQmi fst accepia apud (Ecaroenluffl refertur a Clememo
iv, Hypotyposiam, 03 * &.
735
7 M
opiSni genui conecaait : iuperne siquidem per

Spirilua geniiat esi. Quarnobrciu etiain a i l l l)ebeinui el v i v w e . aolum quia pro uobi morleiu oppcilii, nuo niodo quia ooslri primillaa
etciiavii, aed quia io aliam quoque vliaiu irauiviious.
Yetera (rautierunt. Ecce facla aunt omola
0<v 4
, , , offtV<ptv
fll. 9 . "
6 < AU*
\ f I ; fwf.v.
nova. .
. >
* , ,
\ .
< ( t x .",.
Aiptstc ,
, ;, '
.
< < 6 - .'. , ( ,
, * ,
>>'. 9 I' ( '.',. .
Aui .le peccaiii loqultnr, au( de Judalcia rHibm

Ittiverals. IIDO el bxc ei illa innuil.
Vaai. 48. Ouinia aulem ex Dao.
Nam ei Ipsamci condooaiio peccaiorum, liberiaa
quoqoe, ei Ineornipia clariiudo per eum itobia do-
oaia
IUIII.
< Qol Doa reeonciliait tibi per Cbrislum, et

dedil aobia myilerium reconclliationit. [Vnas. 19.]
Qeooiana quidein Deut eral iu Cbrisio , nnindum
rtcoociliaoa tibi, non repiiiana illiadellcta corum,
at ponena tn nubia Vfrbum reconcibailoDii. >
Nam reooncillalione omnla nobia bona affliuernni. Keconcilialio autetn ainiciiia ct. Qui crgo
amleoi fecit, la aliii uos bonit implcvit. Alqui
bic '.'liim osieodit digniialem apottoloruia, quanlum iieen negoiium cis cominiisum n i , el quara
tioiia dilettio Del fuont.
Viaj. 30. t Pro Cliribio crgo legaiione funglcnor,
tanqaaro Deo cihorlanic per no. Obaecramua pro
11
CbrUto. '
Pater Filium misit, inquil, ut suadorel et legatione pro te (ungcrelur apad boniiuuro gonua.
Quia igiiur poal occiiionem ille a b l i l , no* rero
legalionem suiccpiroua, illiut Tice et pro Palre
*oa exbonaraur. Tanio auiem naiuram borainu'n bonore au\n. ui Filium tradlderil. idquo
com p r z n o i K l immolandwn : insupcr uoi veitri
eauaa creatit apoatoloa. Qtiainobreni apprime
etiam recle dlccbai : Omni propier toi. QuoJ ergo
ail, Pro ChrUtO lcqaliont {uu.pmur , iJeni esl, ac
ChrUio tuccessiniug ui nitinera ipsiu eisequereiiiur. Qiiod * l id llhi loagniirn videlur, boc eiiam
ndi, quod vico Pairit illud prcetaot. Idcirco aubj u n x i t , tanquam Dto txhortanU ptr HO$. Non
aolura ealin per Filiuio adborlalus e a l , v i r u m
ciiam per nos, qul Filii ejua opoa eiccpimui.
Quibus verbi Uuiuauilaila Oei eiauperaaliam D
d*moQra.
ftecoDciliamini Deo. *
Hon d i i i t , UiMiin Tobia rcconciliaie. Non euim
ille eat qui ininicitia gerii, aed voa.
Vias. i- i-.M.u enim qul
noverai peccalam,
pro nobis pcccaium feeil. a
Qtue anlcriora aunt, iaquit, non narro, quod
coniurocliii affecerilli eutn qui nibil injarlae i n i u lerat, quique poiiui vos bonia auxerat, ncc quod
a vobit non popottit ptenas, et cum ipse prior lacessiiui c t i e t , nibiloininat obsecrabai : aed ea
duolaiat qua? nunc pnealilit. Ecquid *ero pneallU i ' 1 3 8 Filiuiu dcdidil pro contumcliosl; eiiro
qul uiiiil iuloric pcrpctravorat, pro Injusin pcr-
' * xaivA *
"
.
, \
, ,
,
.
,
' * .
, ,

,
.
ir.r/.fm,
(, '
.
, .
*, , (; , ' . \-<. -.;
*, ' . 3,
,
,
& Ixctvou. ,
Axoua \ .
, Becv '
r\p0>r. ' tniXtai , '
. , > .
.
iXm, .
txtM; 1/9, ' .
,
( .
, \ , ,
<*, (
,
, ( . ( ,
, .
; (,
uif;<v , . ( ; Tor
m.
W KPisr. ADCORINTH. .
, , * miiit mori. Neque id vcro aimpliciier ooooliouim

. , - osI: sod quod looga aaajua t a l , posuiU Quid
.
vero ioiod ! Exm ptccaium, Inqxk; id ool, qui jusiitia iptimet ertt, poeeotum fetit; seo tanquam paccaiorem coodeoiaaii
penoioil.
Ui not efficeremar juoiiiia l>ei io ipso.
c . >
Idcireo Filium eoniumeliU afficieodum dodit,
, , ,
IW , , Inqail, ati magna bom ooblo elargireiur, qua ooqotquom aperaviaaemua.
.
CAP. Y I .
. CT-
81 , Yima. I , i . Adjovaotes ootem, el exbortamor

. * BO io vocuum graiiom Dei reciplaiis. Aii ouim :
, \ Tempore accepio exoodivl lo, et in die aaluiia ad . t
juvi le.
, , \
Quia magia qoaadam pnelocoioa esl, quod Deua
, . , odborlalur, ooaqoe legauone fungioiur: oo ox hoo
, atalu rclabanlttr, boa ruraum lerrel, dicexa : N$ in
. , * waeummaratiam D$i actipianl. Abail enlni, ioquil,
, , \ , ne, qooniam illo exboriatur, cl legaioi miaii,
, proptetea negllgemoo aimu. Quin poiioa con , tendere debeaoa ol pUceamus, no ullbua boala
.
oxcidarous.
*
Ecco oaiic lonpoo occeplabile, oeco BOBC dies
.
salulia. t
, , ,
Tenpua dicil donoram, tenpoa gratiae; quaodo
, peccalorom noo repoacuDlar poanaa, nec peraol , , \ vuotur; quiniroo aimul cuna reconcilialiooo aex . - oeuiia quoquo bouis poliri lieel. Ne ergoôpporlo*
, - Q nilaiera tomporia prodigamua, aod digoam graliai
.
aiadium prxderainoa.
Vxaj. -. c Noiuini danlea ullam ofleaaioBOfli,
c , fva
* ul noo viiuperetur mioiaierioai. Sed ln omaSbas
, , - exbibeamua noa aicul Oei mioialri, l o mulio pa, , , , lienlia, io lribulaliouibua,inneceoailailboa, i a a n , , , - gaatiia, io plagia, io carcerlboa, fin aodUiooibaa, fin
, , , , igiliio, ia jejuniis, ln coaiiule, io aeieolia, io
longanlmiiaie, in ouaviuto. >
, .
, ,
Hoc eat, nemiQi doniea occoaionom aoa aeeo* .
aandi ei coodemnaodi.
, ,
Spirilu aooelo, in cbarilale DOO ftcla,
,
[Voaa. 7 ] in verbo votilalia. >
' , \, *
Nam per ipaam, inquit, omuia recie agimoa
, - vol boo innoit, repletoa ooa eaae Spirilu aando.
.
D
c * ,
virluioDoi, per arma jualiliae.

Hoc perpotoo fopelit, quo toium io Dtam
, .
reieral.
dexlria ei a sinUtrls; [YEJLS. 8 ] por gloriaro
c * \
* - ; el ignobiiiialem; per bonam ei malam famaai; ui
aeductorea ei veracea; ut ignoii ei cogoiU. >
* . >
Siniilra appelialquae irialia auot. Aiqui baeoipaa
" ,
, - ftuntqoa?mercedemdemerenlur: aedeiceamboi
. , seeundum exiMiiDaiioiiem vulgi. Dtxira vero, virtolos quae operaoiur.
.
Vxu. 9. c Qoaai norieoloa, ei eeee vivimos. a
, .
c
Hoc diclo Incxplicabilcm Dei virlolom ofteo ,
dit.
S. JOANNIS DAMASCEM
- fJt caaiigaii, et nonjtiortifleati. >
1 3 9 Isiis qaoque verbia enarral, qu caasa

tit, cur DeuB baec permiUat. Mam quem Deue diligll, corripit *.
VERS. 40. c Quasi tristea, aeraper autem gairdentes: ai<Jutegenlee,maltos auteui locupJeianies;
tanqiiam iiiliit babentea, et omnia poesideniee.
Nam ab iis qul foria aunl, in moerore veraari
pulamur; cum lainen ingenii voluptaie peiTandamur. Tslbaec omnia edisoerit, euadena ne propier
T u l g i opinionem lurbeiuur, eisi seductorea vocenl, etot coudemiialos ceoaeant. etsi raoni dealinatos, etsi IrisiUia conflciarour, vel paupertate
atteramur, ac nihil omnino possideamua.
Ysaa. 11. c Os nostrum patel ad voa, Coriir
Ihii.
Recensilis quaa patiebatur lenUtionibus et seromnia, transil ad dicenduixi de cbaritate. Yelul si
dicerei: in potestate nostra poaitum non eai, ut
aiteamus apud vos, sed ardenti atudio loqui percapimua et termonem babere: id quod plane aotet
amaniibua accidere.
c Gor nostrum dilaialam eit. >
Charitas, calida cum sit, os xcilavil Pauli, et
eor illius dilatav.t. Non enim ore dujUaxat diligo,
inquit, aed et eliam cor labiis coneonuiD babeo.
740
' , .
, ,
$ ,
.
c 0 , \ * ,
,
. >

, .
,
, ,
, , ,
* , .
, .!

, *
*
,
.,
t f
, *
, \ .
, , \ *
^ .
. 1 1 t Non angiifetiaaini fnfaebis.>
.
Oimeitya inius complecrimu*, tiiquit; ueqne id
, , }
iolutn, wd et cum magna laiitadine.
.
Angusiiamini aulera in vlsctribQft vestris.
.
I *itai. 13. ] Eatndem vero remuneraiionem.
.
lncfepalio qtioqoe a nobts multa ctttn indulgen
t!a adhibetur. enim dixft, oon ho diligUis ; . , , '
aed, noa mensura eadem.
.
Tanqitam filiia dico, dilaumiiti et voa. [VEOS.
' * .
14-15.] NolHe jugum alienum fttfcere cum infldcV .
libus. Qu enitn participatio justiliaD ctim ifliqu. ;
tate? am qua? aocietaa lucl ad lenebraa? aot quae ;
couventio Cbr.sti >
, , &,
Pro eo ac si diceret: Wibil magni poslulo, ai
.
cuui pater aim, aiuari velitn a vofeia.
Ad BeftalT aul qaae para Ideli cam tnfideli t t ^ ; \ ;
fca TOX Hebneonnn lingua defectorem sign.flcat.
; .
Vsas. 16. Qui aulein conseiisus lempli Dei cum
< ;
Idolia? voa enim estis templum Dei tivi, sicat di- ,
cil Deus.
;,
Noqoc rex vestercoininane ctim Hloatiquid ha .
bct. Nam qu conventio Cbristi ad Belial ? Neqoe ;
res ipâe: qos enim sotietaa locis ad tenebras ? ;
Igitur neque vos oporiet baec admitierc.
/ .
lobabliabo in itlis, el inambulabo inier eos ;
, *
ei ero ilioroin Deus, et ipsi erunt metii populas. , .
Cum asaeniailonem fngial, Striplorae tesiimonio

ftdem facit eoa esse lenipta Dei " .
.
,
Vsmj. 17,18. c Propter quod exfto de medio eo*
TUIII, *H aepafanrini, oitil Dominos, et inimanrduni , , 9
Prov. , .
11
Levit. xxn, l i .
IN EPIST. AD GORINTH. I I .
742
* , ne letlgeritia: ei ego recipiara voa : et ero vobia in

" , , Paireio, et vos erkis roihi jn flUos 61 tilias, di*
. >
cit 1 4 0 Dominus omnipolene.
. V.
CAP. V I I .
, ,
VERI. i. t Haa ergo babentea promi&eioiies,
cbanesimi, uiundemui noa ab orani inquina\ , . >
tieniocaruiael apirilua, perflcienlea &ati^.lilaiem.i
,
Non enim imoiandum npn contingere, hocmun , datn facil, aed atiis quoque opua babemua otaan, , 6*, \ cii eimus, diligentia nimirutii, atlenlione, pietale
.
et, ui uno verbo absolfam, omnigena virtute.
'.
In limore Dei

CoMingit enim ul caslilaa el modealia colatur;
, * non limore Dei, aed inauie glorije cansa. Propterea
, * nos via casliialia bis fere verbia docei. Tameisi
, * Ubido lyranDideni exercet, modo limorem Dei ba , . beas, furorem ejua deatruxerie. Porro tanctitatU
/ , nomioe, non aolum casltlaiem et raodesdani indt. .
cal, verum el oronimodam immuniutem a peccalo
. >
YEOS. . Gapite noa.
,
De cbaritale movet iierum termonem. et objur . * galionia reiundil asperiialem. Yide aulem quomodo
, " * qoanlave commiaeraiione. Capite noi. Quasi dice, , rel: Quis noa expulit, inquit; quis e roenle vesira
; ;
ooa abegiiTquare iii vobia coarclaaiur?
Neminem tes.mus.
.
A&pice quomodo rursum non recenaet beneficia,
, '
aed acriorcm ei graviorero oral.onem alruiu
,
Neminein corrupioioa.
c . *
, , - Q Id eel, neroinem decepimus: quemadmodum aci - } licel alibi ait: Ne forle ticnt terpent Evam ieduxit,
ita corrwnpantur tetlrt "
.
Neminem circumtenimus.
.
Non rapuimus, inquil, aliorum facaltatea.
, ,
Vaas. 5. lSon ad coudemnaliooem dioo.
.
Qnoniam poraeoait orallonia gravilatem, bano de ,
nuo corrigit.
.
Nam praedixi, quod in cordibaa noatna ealia,
, ,
od commor.enduin et ad convivendum. >
tlc .
Haximuro boc exsisitl argumentum amicliia,
, # * qnando qui deapicilur, ia niliilominua airool cam
, . ' illis, et mori, et vivere eligit: hoc autem ail, ut amo , * rem augeal. Conlingil enim, ut qaia amel, el pericoIA
, .. . ||, , fogial : nos vero non ila. Sensus autera hic esl: Si
, D pericolom conlingat imminere, paratiasittua som
, , pro vobia paii: neque mibihacin causa, sive mora,
* , - aive vita aliquid esse videniur : aed dum voo vivalis, boc roihi esl eligibiUus, morsque vila polior
, , .
68l, el vita raorte.
YBRS. 4. Molta mibi Oducia eat apod TOS ;
t ^ * luuUa
niihi gloriaiio pro vobis. >
.
Ideo, inquii, ba3C audeo vobts loqnt ; iton ul
, \, ,
condemncm, sed qua apod vos tilor liborlate di, ^ .
cendi.
ftepleiue lum conxolatione. i
.
Quali vero consolattonc, nisi ea quain a vobia
, * , accepi, qn muiaiis factis ct emendaiis, aohmeti
, , ;
jnWn ailuiistis!
9
ICor. , 5 .
14J
S. JOAtffflS DAliASCENl
44
141
SuperabUdJo gaudio in onoi tribula- '. ,
ttaae nosirt. [VEBX. 5.) Nam cum yenbsemitt i * . Ma**oWav:r
4
JtfacedoDiam,
, ;
Id eal, baud ampliui lugeo, aed sura aanalos.
c . t
Nullata requiein babuit caro uostra.
, ,
Quia aflliclionein dixorat, qtianta quoquo ea
,
. &
rueril offblur, eamque verbio extollit, ul explicet
, ,
quam magDum exinde anorem conceperii, conso
.alioneroquo, et gaudium, expulso demum Cam , .
grairi dolore.
f * .
t Sed omnetJ) tribulatiooeio paasi aumua. >
;
Qu.nam i d faclum sil, in oraiionis serie declarai.
c .
Foria pugn&.
.
Ab Incredulla.
c * * < Initii uuiorea. (Yxxs. 6, 7.] Sed qui consolalur
humiles, conaolatua eat noa I>eus in advenlu Tili. , ;
Non aolum auiem in adveulu ejua , aed eiiam in . ,
consolaiioue* qua consolaiua eat in vobia, referena * * ,
. 9
nobia.
,
Propier inflrmos neu.pe, ne aeducaniur. Non
aolum euim CorinlbiU lalia aignlAcabat, verom ,

etiam In aliia lotia.
Yeslrum detiderium, veatrum fleium, veairam
, ,
tsmulaiiouetn pro mo, i u ut niagia gauderem. >
, .
Quoniaoi niagoa do illia tettiflcaius eat, ne aaaen , |
tari puiareiur, Titrnu tealeoi adbibet, qui ab ipaia , , *
ad Pauluiu perrexerat, cum data eseet prior epi- *
atola.
VEEX. 8, 9. Quontam el ai coiilriauti vos iu

c " ,
epiaiola, non tne poeoiiet; ei ai powiileret, videna , . ,
quod cpislola illa (etii ad boratu) voa coalriaiavii, , !
, , ,
uuiic gaudeo, noo qala cootrisiati ealii.
,
llaec deuunliabai, eo quod taota fuerat
lia Corinibioruin, quanU aemalalio. JSmulattumem, , . , .
sludiuiuve dicit, quo ipsum prosequebaolUr. Ait * , ,
ergo : Quia vos acceoai ealia el infommaii, quando , .
epi&iolam meam ai cepiaiia, idcirco exiinie gaudeo.
* . %
Sed quia contrisiaii eaiia ad poBnitentiam.
,
Apologiam texil epistola priorit. Nam cum peecaium emendatuin ealet, cilra poriculum poteral
eoa curare. Velut ai diceret; Quamvia iia acri- . " *
p&ieaem, ut objurgaiionia transgreasus eaaem rao- * ,
dum, el nunc nie poeniieret; atiamea ingens lucrum quod iude feci, non ine permiait pcaoiteatia , ,
duci. Sic porro loquebalur, non quia Ullra modum D r * * , iucrepaverat, eed ut majoribua eoa laadibus pro- ,
oquereiur. Talem eniin emendatioDem exbibuialia, ,
toquii, ui, eiiatnat vebementiua voa peralriuxiaaem, ,
iicque ul me roodo condemuarem, bodie ineipsum ,
.
laudem, qula bonuui xilum rea babutl.
, Coairislati euim esiis secundum Oeutn, ut ln
nullo delrinieutum paiianiiui ex nobia. [YERS. 10, . *
11.] Qiue euim aecunduni Deum tristUia eat, poe- *
nilenliani in aaluieto EtabUem operatur : aeculi , .
Ottlein triaiilia mortem operatur. Ecco enim boc ,
ipoum secundum Deuin conUrisUri voa, qaautam * ;
io vobia operalur solliciludinem? >
Texioa maocus el luiaius. Uic legero, . *
7lft
IN EPIST. AD CORINTH. I I .
746
aTat, . 1 4 2 Edicil caueam cur nou aaipliaa doleat

, , , - Breve enim esl inquii, quod noletliim est; porenne vero, qued bonaro ci ulile.
Sed defeneionetT..
c . >
Pro me.
.
c Sed indignalioftem.
c .
Ergo
IIKam qai peecavil.
Ixtlvov .
Sed
timorem. >
.
FnimTero lantttin ttudium, lamqae accelenu
,
correeiio, vebemeniis itnorig argunienluni erat.
\ .
Sed doeideriun.
t .
Ergt
me.
.
8ed mulationem.
t .
Pro Deo sciHcet.
.
t Sed vindieUm.
c ' .
, , - Ulii enim esUs, inqait, vioUug Dei legea.
.
c Sed ia omnibue eibibuisiii vot inconuninalot
stvai"
esae negolio.
.
Non aolum non communicando, boc enim mani*
*
. * fcalum erat, aed neqoe coagaudendo. Naro quia in
, Epiaiola priore de hoc ipao eoa redargueral ia b*c
Icrri* verba : Et 90$ rn/alt aslis ; hoc Undeoi ln loca
dicii: Ab iata auapiciooe voa tpai liberaatia.
.
V E M . 13-16. c Non propier euoi qai fedl lnjuc Ivcxtv ,
&, Ivtxtv - riam, aed ad manifealoBdaai aollidlodineai ao alram quam babemua pro vobla od voa eoraja Oco.
. , - Ideo conaolati anmua : in conaobtione aotem no atra abandaniioa magia gaviii aumaa auper gati$ , dioTiti, quia refectua eat apiritoa ejua ab omni . " Qok *
*> *obia glorialua
, aum coafaaua: aed aicul omnia vobia
, ,
, in veriuic locatua avn, i u et gloria nosira qiuo
, , fuit ad Tiium, veriua facu eat, ei viacera ejua
, abiindantias in vobia auat, reminiacenUa omneai
, vestram obedientiam : quomodo in liinore exce . *4 piatia illum. Gaudco quod in oomibua confido ia
vobis. t
.
Ne dicaol : Quare aoa increpae, qaandoquideiQ
, ,
; * , mundi aumua ia hto ntgotio? addit: Hujua cauaa
acripsi vobia, ul perooacalia qaantiim voa dili .
gerem.
9
1 1
. '.
CAP. VIII.
. ,
v . , 5. Noiuro autem facimos voblt, fra, Maxt- tres, gratiam Dei, qua? data est in Ecclesiis Mace, ) donia, quod in maUo experimento Uibulationia
,
abundanlia gandii ipaonim tn\L >
*
Sermoneai agiiai de eleemoaynas erogatiune.
, , Ne vero efferaniur, rtm oraiiam appellat, et alio
, runi geaia narrando studioaiorea eos facu.
.

El altiaaima paoportas eoram abuodavii. >
.
,
Iloc eat, ingena, nec aarmona explicabilis pau>
.*
pertaa eorum aimplicilaten ipaonim oafendit.
MCor. , .
VARIiE LECTIONES.
1*1** , ui infra in subaequentis capUuli exposilione : ita codices alii .
B l s
PATROL
Gr.
XCY
S4
717
S. J0ANNI8 DAMASCENI
7tt
t6v ir.-.i-.rv..; xoci

< la diviliai timplicllaiit eorum -. [Vtas. 5, 41 .'
quia 1 4 3 sccuniJum viriutem icslinioniuni illis Svvapiv , ,
, ./
-edJo, et snpra virtulem votuotarii faerunt, cum
.
eilioruiiono obsecraniee gratiain.
Non inodo paupertai eoruni, Inquil, impedimcnto
; 6|
aon fuil, qaln large erogarenl, t a l ot occasio /, ', : ; ubundanliug dandl. Quanto inagii cniia indigebaul, . ,
lanlo mtiniflceniioree eranU
.
,
Et comniunicalionein minislcrii, quod fli in
janetw, [\t*t. S, ] et non air.ul speravlmus: aed
, '
Ocou,
; , ,
; ( .
Mitidipaoi dcderuni primtiiu Domino, deinde nobis per volutitatcm Dei: ila ui rogaremui T i l u m ,
wi qoctuadmoduro cccpit, iia poillciai in vobia
etiam gratlam itiam. >
.
Videaia quoroodo rem
extollit augnstis nonoi-
nil.tis.
V a u . 7. iSed l i c u l In omnibus abnndaiis Ode,

ct neriiiono, et aelenlia, tt omni tollicitudinr, i n euper et charitaie veslra in D O I , ul et In bac gTalia abandetis.
Vide Slerum cam Uada adbortationem peragi.
tidem vero carn dicit, q u donum quotldam crat,
velul et trrmonem gapieolia, et tcientiam dngmatum. ftmnn autem tolliciiadinh nomine eam iuniiii,
i\\im circa vlrlute omnea versatur.
Vr.ns. 8. Non quaei Imperans dico, aed pcr alioriim aollicitudlnero, rtlam nostne chariialls sinccitatcm coinprobans.
SIc rtirsue alraii sermonem, ui non gravls .>ridit.
^
Vaai. 9, 10. < Scitis enim graiiam Domint nosiri
Jeau Cbrisii, quonlam propler DOS egenus faciua
c*t, cum esscl diTea, ul ejui Inopia <rca diviic
essciie. consilium in hoc do : boc enim vobii
(iiiic est, qui non aolum facere, acd et vellc ince>iiiis ab anno priore. >
De incarnaiioois dispcnaaiione loquiiur; iuide
auadet eleemosynam erogare.
" -;>:. .
' Ktptsmuitc r.istu,
, , ^,
^ , -Z-J - -
" . ttlaxir oi ** ,
, jrCtorr
, ilicar vaov6r)r,
.
' , tUpw
, -t .
^ iaL
<
, ' ,
; ^ Ixtivoo /sia ,
. ,
, ,< . >
\ xivat ,
.
< , *
Vaas. 11-14. Nunc vero et facto perOciie, ut
, quemadiuoduro promptus eai aninius volimtatis, iia
. \.,
aii el perQciendi, eo quod babelis. Si enim
adfueril animi prompiitudo, lecundum quod babet
' , , ' .
accepta esl, noa aecundum id quod non babet.
, , '
Non eolin ut aliU ait temiaiio, TobU auiem i r i b u ,
1a4'io. sed ex q u a l i u i e i r pracseail lempore vesira ) ,
abuudauiia illorum Inopiam suppleai: ul c i lllo * ruin abundanlia WatOa iaopiw sit suppleaieDluio;
, .
ul (lat xquslilas, sicut acripliim est. >
1'roinpiimdo, iuquii, aaitni eit ei conailil; prav
aure ero, ex eo quod habeaim.
, , U ^, .
Vaaa. 1 5 . Quod qifi mulium, non abundavii :

ei qul tuodicum, non minoravll.
< ', , ,
.
Ea lioc L(fto exioiiam alacriutero Qrmat, osiendeudo nlsi ajita uiipcriireiu. oibil ipsos plui es*e
babilaros, quippe qai omnla intus cogcrent: qnocirca priscaoi liisloriam alTeri. Nam qui inultuin
^
,, ,
, ;
*
, / , <
collegerant, noo arnplius reperiebanlur babcre,

quara qni mlnore mensiira collrgeram; Deo nimi-
750
7(f
;
, xa\ - j intsiiabililatem Iptotum multame " . Hce
porro ail, ut cot lerrilartM ei iit qua> iunc aed > -.<ii ,
deranl,
unaque auaderel ae altra quam j-ar efiet
pajaapeg '; .
dealdcrarenl.
1 4 4 Vent. , 17. t Grntlu aaiem Deo, qnl
dedU eamiirin solHclIudinem pro vobii iit coi.lr
Tin. Quoniam exhoruilonem qnidera tuscepii, aeil
solliciilor eaaet, aa volunlaie profecius cst
ad voa.
Foglquam de electnoayna dlxit, dcincept loquilur de i i i qui pocnnias acccptari eranl, easi|ue
icslaiurl. Uoc eniiu exciiai ad augemlam alacritaleineoruin qui veliul i-fcr:i... Nain qui conodit
roioislro, nec cum auFprctum hibei, majori eaa
libcralitate laigitur.
I tt
** r j - itspd . -. , .
- ,
*\ /
, . * '.fcpavrwv. ,
,
; .
II
"H ,
Qua vel orga Tbcsaloniccasca , rel crg*
*.
alRciua eal.
< * , "
Yaaa. 18. aliaimu auiexo com Ulo fraircm,
' - cojua laus esi io ETaogcUo pei oauM Eacle
Maa. >
, , Quii pnrro, qualiivc liic fnii, ujn-, cliaiu ope, - raiu tignilkai, duaa all, celebrom illuateaac Evau*; ,
gelii prdicaiioDe? Quidam Lacara diciMti indigi Vrpatpov .
uri : Parnabare alii. - Kvaogiiljuaa pneAc
calio oai liueria non exarata.
ii,
V t u . 19, 50. < Non seiuro aulcm, -i et ordc
", natoa csl ab Kccluis comei peregrinalionia DO*, Vaxewuyi- ' alrac, in Uanc gialiani, qoa Btaiatratur a oobla ad
, ^ , .
ipaiua Ooiniui ajorfaw, el dectinaiam volunuiexi
noslram : dovUaoiu boe.
Ex hoc captie veneralloDe dignua ille esl, qood
;,
pradkando probaius iuarit.
,
-ret TJ * -)
Ne quU noi vituperet in hac plealludioe quas
rij (^ " , ' ,
minisiraiiir a nobis: [*fEas.al-23 qoi providenui
, . b<>iia aon soluta caram Domliio, acd atiaai eorana
X\m-T<;i-f , rio- )KrfuHibua. Miainrax aulcm cum lllia ei Irairem
; , - noalrum, qvcaa probaieaos in muttia aaspe aelliU stig , & *} (; ciuim aaa j naoe autem mtllo aoUiciUomo, con, ;, Udealia mulla tn rot, aiv* pro Tiio, qui c*l aodoa
, r i t t , aocua, et tn *oa adjruer, sWe frairet noairi arpo44 Xpurwe.
trnli Eccieaiaroa, gloria t i f l n i .
Ideo ejuaaeodi viroa aaaaataaa vabi, iaquu, m
* , *,
, *- qui iDxpectoin babeal nfaiatefioro nottfiira. ao al
.
1 pctunijB pariean suffarateri eaairau*.
Vaa. S 4 . < OsientioDtaa ergu rliariialii veaira;
I ,
, ( * Cl glorias noslia) pro vobi, 1 illoa oslcndilc in
laclrm Eccleaiaruin.
.
. , ,
Ea eil iHoruw, Inquri, vita raiio, It tal ptr
. ", , ipaos Cbrisiut crlcbrclur. funaimili tera ratioM
yStru rn
Ipxpoc&rr
,
diclurucat: Luuai luxoutri ceramtMiniiai,
ut fAWi ra XCLUI ,
^
deenttptrx vitmbena,n
fturifictx*PmrmMiruat
rtV tlaxip* , ?< '. " aui ix cmtii nl **. Qnin ct tiiod qeici vnli ligni*1 - , flcar* : frMraa eaa exripiie, inqaii, !cat aptv, , ; 14. aloloi Ecclealarutn, lanquam ad gtnnam Chnsil:
, \ U ; { - T-ehii erlam qoi factaii* aliqoid prapur gloriara
. (>- Chriiti. Quaroobrtin lubjDogil: Ontxtimum igiimr charitatU vnirt.
>.->
" . ,
18.
..
, .
712
S. JOANNIS DiUU
CAP. I X .
kl.*A.\. H
V....1-3 < Nam dc niinisterio, quod fil in iancios, ex abundanll eti milii scribere obis. 8cio
enim prompluni animuni veslrum, pro quo de vobis glorior apud Macedcne. Quoniam cl Acbaia
pnraia e&l ab anno praurriio, el leslra aerauUiio
piovocaril plunmoi. M i i i au(in fralrc* u t ,
quod 1 4 5 gloriamur de vobU, fvacuelur in hac
parle, ut (queiiiadmodum d i x i ) parall i l l i i : ne
rinn venerinl Maccdone* niecum.el invenerinl oa
imparatos, erubftcamug nos (ut uon dicamui )
i bac subsianlia gloriatlonit. Necctaarium ergo
cxialimavi rogare fratrca, ui praeveniam ad vot,
c pra-parcrH rcpromiiham bencdiclioncm banc
Tettrani paraiam cste a i c .
IlSfA ; ire- (;
. : . ! ' , , ( . /
, Maxc, 6 ' , \
\\ nXtlova. :
:< .',,-. &
. * /; CU, * 11/ jv
\ ,
;, /tv ',.'.-', (
) .
' , >,
<
, (
.
TtspV , \,
. .
, - .
Qnandu de cbarilale l a m miilta d i x l , inquil,

operx preiiura non c t l ul scrtbaiu vobis. Ac noqne
hoc olun> declarai iptius prudciitiam. aed e( quod
tlerum Ac eadem ail.
< ' . '. ,
Quasi benediclionom, et non unquatn atari ,
tiani. [Vcns.G-9.' lioc autem [dico] : qnl parceae 4 ' . '
mina, parce cl melei : el qui seminal In bvne. "; , .
ilicii.mibus, dc benediriionibus el uielel. Unui;, .
quisqnc proul deslinavit in corde auo, non ex
:
trislilia, aul ex noceisiiaie. Ililarein eniin dalorem
;,
diligii Disus. Putens er>l auiem Deui omnem gra, ,
liain abundire facere in vubis: ui in oninibut
*, , seinper omnein tuScieniiam babenlcs, abundeiii
in omnt opus boinim, aicut scriplum esl: Diaper- _ .
aii, dedii pauperibua : juititia ejus manei in aa-cuImn saecnli. >
, , , '
Mon invito nec coacio anlmo, acd tponlaneo ei
, .
libera voluoiaie.
,
Vcag. (0, I I . < Qui autem adininlairai iemen
aetninanli, cl paucin ad manducanduin prfslct, el , , \
muttiplicel senien vralrum , et angeal germina
-
frugum j n s l i t i * vealra; ul in omnibui locupletcs
aiiia iu oninciu (impliciialcm, quc operalor per , '
vos graliarum aclioncia Deo.

.
Otiendil ca etiam, qua: ipsi largiunliir, <\ Dco
, fpovfl, .
esse; oe quit oerope iniumearai fasiu, eeu p r u p r i a
- .
ana largiaiur. Aiqul umtn bic eleemosynam vocat.
Declarai auieni illit inagnam bcneiacti mercodein

D , ) ; .
eiae, dicendo gtrmina, p r o v e n l U K v e jusliiia.
" ,
Vi *. 11-15. Quoniain niiiiiilcrium bnjua .
,
nuii tuluni Mipplel ea quz de.-uiii lanctii, cd

ilAtl abundat per miillai graliarum aclione Deo,
, , pcr probatiooem miaitierii hujus, gloritVautei
tfj
DUM i n obcdientia confeiiionii tcxlrse in tvan , .
geliain C u t i i l i , el aimpliciiale communkalioiiis
; , ;, .
In illos. el in omnea. ct i n ipeoruiu obsecraiione

C.i
p r o vobis, dealderanlium vns propter emuifiiteiii
gratiaaa Dei in obis. Cratiaa Deo supcr Inenarra- ' .
) $.
LiU dono ejui.
;
.Mioisleriuni uliqne, -le quo rpiilola dicilur,
V A R I ^ LECTIONES.
" Ferle, , fcrt Panli lexla.
3
I N EPIST. AD CORINTH. .
754
^ . & cst muD.fica pecuuiaroni crogalio, el illud ipsuin
, \ * , epiritua.e munua nostruin ei fuociio, quodque por
, . \ nos minUlerium agilur, noii boc aoluoi pneatat, ul
, ' quae desunt aanclia expleat, oi iodigenliam ipaoruoi
, resarcial; sed ul pro muUoruui beuaficonlia Deo
. , ' - graiea habeanlur. Nain id aigaificalttr bia verbia ;
. Sed eiiam akundal per muita$ proitortim .
, ixl Nani qui stipem acripiunt, gloriam Oeo Iribuunl,
r j - in obedtenlia confistionii veiiras in Evangelium. No
Jtor. - autuiii boc duulaxal nouiine quod accipianl, graliaa
, agero 1 4 6 significei, vido qaantum eoa extollal.
. , Glorificant inquit, D$um quoniaiD subdiii adco
* , esiis Evangelio. Cujua rei boc argomenlum csl,
- qnod s.c libcraluer offeralis. Id eniiu Evangciio
.
prxcipilur.
%
1
1
. .

.
,
, ,
.
.
,
.
" ; ,
* tapjft .
, , , .
, - 6
, * ^ .
, ^ , . >
, , ,
, \ .
, * ,
.
,
".
,
, .
,
.
. , * . ttiar , .
CAP. X.
Vxas. 1 . Ipoo autem ego Paa.us obseero voo
per mansuetudinem et modeatiam Cbtiati.
Abaololo, uii docebat, do eleemosyna aormone,
aeveriorem aggrodilur, dicendoqoo, por axax*<adbitm # modaliam, falsoa apoaloloa peralringil,
ol vebeinenier eoa pudefaciat. Producil ergo manauetudineia el modeaiiaoi, qaibos majorem alriiol
accuaaliononi.
Qui in faeie quldem bumilia aum tolor voe,
abaena autem conAdo iu vobio.
Hia verbia mondaceff apoatoloa illoo indical, qai
dicorenl : Epitiolm quidom orooex ; prxuniia
axtem corporU infirma. Yol boe : Etsl ir.agna
promiotio, non lamcB cx arrogaiUia loqoor, sed
qoia vobia confldo.
Vxaa. *. Rogo autem, ne pneaena audeatn per
confidentiam qua exiaiimor audore in qaosdam.
Rogo voa, inquil, ne tno ad boc adigalis, ol polam faciam, mt quoque forleni esse quando praeaona auin, el virluto p o l i
d****
Abittu omnino confido in , Hsdetn nunc vorbii
ulilur.
Qui arbitranlor noa tanquam aecuodum coi>
,ere
u i a
Dem ambttieniti8.
Ipaum eoiro ii.ceaaobanl Unqiiam hypocrium,

Unquain improbom ol deceploroui.
Yxma. 3 . In caroo eoim arabutaniea, non 80
cundum caraetn miliUiiioa.
Uic teroeoa terrilat. Nam carue nos circondari
fatoor : cslerum noquaqaam secundutn carnem
vivimua. Hoc aoletn eal quod miltiiam uooiinavit,
quo exierreret magie.
, ,
Vxae. 4. c Nam arma mir.lue nostrx ar .
nalia aont, aed poteniia Deo.
" , , , ,
Arma carais wini, divilise, gloria, poieutia, fa, , , :, cuodia, arles, fainuliiiun), aaaenialiones, siiuula, . lioncs, el alia borum similia. Noalra vero, inqtiit,
, \, . Ulia non suni, aed a Deo robur babôl. Recto
* autei virlutem iierum suaro omnoin acceptam
. " * , \, reicri Dco. Ac si diceret: Non noa iatbaec pneslU
, . limus. sed ipsc Deus. Nam quia, cum tapulareni
- oxpcklereniurquc, victorca cranl, oil boc ip&uni

9. JOANNIS DAMASCENI
756
<.- .H*ina- virtuti* eau, quod te bi inalrueio* tow. , - i t i xparmia Ttelore falnro coofkiereiil. Nam ille ttt qu / , .
a ralida raddil; adeo ui, lieet aoa >< clrcuin- , * t l icslianior, ipse laj&eo tit qul cum illia pegnat et , ' 8
operaior.
.
Ad deatruttloaoai munilionum, eonillia de< '. , ; xaOttrncnua. [Vaaa. 5] el omnem aliiiudinetn cxiol- -, ;
leiiietn ae adTcnui iciaiitiam Dei.
; . I
E ne, andilo rouniiioniiin nomlne, scniibile
, qiiidplam fnlclllgaa, aulijungii, coHtilia ieiiTUiultt. ;, , .. to-j .;. >
Natu propoallione fraudla se loqui osleudil; al- .
Jeclionc ero declarai iplrliuale bcllum etse. Ca- tt , .
tertmi murii ioneai rixu Gnccanicnm 147 faalun,
', \
timque aophiinaium tH jrllogUmoruiu.
.
E( io capilviiaiem redlgeniea omncm iatcl ). ' lectum In olueqnium Cbrlaii.
" .
Pratclaram et illuslrem victoriam exbibel. Non
\ vtxrjv xout . (
enlm verbli pugnaniu, ioquii, led tffeciU advcr- , , ' .
ua verba.
*3 Vaa*. . prompiu babcnlea nlcitci omnem laubedleniiam, cum Implcia Iuoni Ttxira , 8 .
'!'!
la.
, , ,
Yo eiiim pricalolain-ir, iorjull, ui quando alva

laudibui, sivc inierrolnaiione voa emendavcriaiiii,
abduxerimusqnc cl arerlerimti ab illoriim om- , -.-, !aortio, tunc illis reliclii aolla qui iuituedicabiliier yayi /, txxfvuv
argrcrianl, pataar iDfcratnux, quando voa > loio , ,
viderimus ab clg abacetsiiar. Nunc eienim ob- .
, U.
cquenles etlla, ted noti ex tolo. Quauiobrem aou
iliiit, eam obcdlerilia, awl.aaando oicditntia tcura . , ' >
c
pttxa trit
t)
itpAawnov . v i m i l t v
, *
.
' , .
*. ,
, . , ; , , ("
.
< " ,
. ,
.
minus. 1
alaliiD a prlncipio molcalui es*p, N i D 04 pop. .
paulallm uraliomi graviias augeacll, ad Aunininip
7. t Qatt tecundutn faciem unl, vldclii.

Si quii conddit atbi Chrisli e eue, boc cogUel
tlerum apud se. *
Non pannm boc criinen eal, std admodum
|ra*e. Ejna cmm I U H I rcl, qni te fatile dclpl
sinonl. Aii aniem : Ex lit qoatapparent seiiienllatu
feriis, ex carnaiibus. <inid vero boe eal, e carualibua Si quia diletcll; ai quia fauom ptxtfert; al
qtiia adnlaloriiD larba drcaaxdatur.
1 Quia sicut ipee Chriid es.1, lia et noi Ckriati. [Vtas. 8.3 Nam, etal aKquid ampnus glorlatna
fucro de poieatale noalra, qaam dodlt nobis DoVKBJ.
Jiqae.
* In XBdlflcalloncrB, el nou io dcalraclionem
eeiram. Non erubetcam, [Vaai. 9-12] nc cxn>il.

inor lanquaru lerrere voa per epislolu : qnoniain
quidein epislolae, inquiunl, grarea uini ei feriea ;
prareentia aulem corpori inOrroa el urtno c-nlempllliiiie. Hoe eiUllmel qni fjiiimodl al, qoia
qnalea IOWU -arbo per epinola abaeaiea, ulea
, .
. .
,
, . > * , ^.
, * 4V
. .
VAIlLfc LECTIOMES.
. al/ xavr.pou rafxwiAa; ,
Krrfio ahero teperi , ,
ixqxil ** tnrft fft}** wextiumi
< 4Jutpiv l.nplifnte:
ibtttatrm Chtnii
redxtimut.
0aj qaMean leiweaa m t t a apud
i,irm<nidt utipitxtM,
x a t m i x M xi tibtr
(tiuaettlom ktxalnt; aoa vero perinde afM Cbrjiostoroum
757
D l EPIST. AD CORINTn. I I .
7W
06 - pneaeniea la faelo. enira audettrt interere
*.., iv ; DM quibuediru, ijut lelpsos caiua-ciidanl : aed i p i i
pjtpoGvtc; xat ovpcpivovTc; : , * ; , Inseipiii felpsot meUentcaex coaoparanlfMlpoa
albi ipale, non Intclliguni.
wKvatv. *
" .
Vidc quoinodo rursuoi roollit Imidiam.
,
T K M . 1 5 - 5 . H M atjtom non in Itoineniam
' , gloriabirour, ied iccunduin n e u u m n reguta*, qua
-/, . meneui est nobli Deui tnemuram pcrliugeodi
, . ntque ad vns. Noa enlm quasl nou pi-riiagtatci
" ad vos, laperexieBdimat no. Uxque ad tos eoiw
' , ' penrenlraaa tn augelio Cbrlaii; aou In iiuuu-n . >
tiim glorianles, aed allenit locla.
Uendaces ilquidera apoiioli boc diccbant: uni .
, vfifMnu orbciu coutertimui : ad exlrcma lerrao
' ; perreiioiua. Quia blc quoque locui tpecimea UuB wiliuii* ipslu prebet.
.
<
8pem aulem liabcaic* crcaeeoiii Bdci vctfrae,
, in Tubia magnilioari aecundum regolam notiraoi ia
'; , - abundanlia-D: [Vtxa. 16-18] eiiam In illa quac ullra
, , - voi unt avangeUzare, noa ia aliena rrgula, in
. . . iis quse pratparala 1 4 8 sunt glortari. Qui aulcm
6 , glorialur, ia Doniloo glorielur. eoini qol
' . *
aeipsum commendat, ilie probalua u i ; m l quota
Deus commendat.
*{, , ,
Spero, inquil, fore ut vobi9 augeeeetiiibu, ul . leriu* quoqitc regula eotira prolrndalor. Nan*
, ' , iilira progrcdierour, l u nl praticcinaaftlbbore ; . mus, aon ui de Uborilma alioraiu noa jacllie tA areVa , , roui. Rcele vern rcfajeM dixil, et meaauram.
^ | q j j acqatreadum orbera ba-redilaleiii
. ilnihiiiiuA l i i l n n i Adf a nnii*
, ' . " opiiuiaiu pergeret, oaiendereique
lolunt esse
, , - Dei. Cura ergo ejusmodi opera babeamua, Inquit,
, ; , majora easpeciemna, oequaquani ]actan(iain
* , . coasectamur, itl illi qaibos nihll atiperail. nec lo, ,
tr - lom noliis iinpukaiDU^, ted Deo. Unde etiaoi addll, x( ou: pieHalaf, ln Domtxo piorWfar.

. '.
* | ,
* .
, i | TJ .
.
* ,
.
, , ' , .
.
^ /, 1
?.
*
, 4
.
, ' , , * ,
. ,
C A P .
LECTIOJitS.
OtfyieM. .
X I .
Yxu. I . < Ikinaiu luilinereila iDodkum quid inaipieatia uMxe, aed cl iappoiuieme. >
Qti\ ad lauda propriai TotarvM eta(, niulta
prsemxnilwna ulilar.
Vau. I. m u ' o r anJm 01 Oei aunulalionr.
Deapondi aelm aai viro tirgindik caaUui cxbibere Chrisio. 1
Nnu dixit, Aaao voi, aed Tcem taoi ponll, cui
longa aaajoT ris iusil. Aalmi slqaidrm llli aekv
lypi smit, qul adverani coa quo amaat, ardenitu
allii iiiotur. <Juin nce uloijtm aJiniKlc inicilur,
quam ex vebetneoll araorc.
Vua. I , 1 Timtxi aaient nc, aicot aerpcni
Evaia aeduxil atiulia aua, Ha corruaipaaiur MUaut vesiri. 1
Nam, quamiia tntcrilua teaier tit, dolor uoien
roiomuni tat. Hled Mro, a< f*tt, aon condcmnaniu rerbum esi, aeqae ucenlis. Keiarum nlm
759
760
tulum fuerit, autve palam effern, atu dediia eixtiv , |
opcra celare. CommemopaUooe auiem biaioriaa ,
iiiagnum eia tenrorem iaculit.
.
t Et aimplicitato el casliuie, quse est in
\
Cbristo.
.
SigniOcal fidem oput liabere aincero eimplici \
que auimo.
.
c ,
Vcxa. 4. t Nam al ia qni , aliiim Christum
.
praedical, quem pnedieatimus.
Hoc in loco declarat Corintbioa nequaquam

ease deceptorea, *ed eoa qoi aliunde adveneranl. , *
Hoc autem oit, eo quod illi palara jaciiiarent, ,
plura ae pnedicando tradere, quam apoetolos, qui ,
iroperfecte docuiseent. Quoniam igilur verisimile .
erat, illoa plura venditare, exiraria aapieniia ab- uteniea, i u loqnitar r Siquidem aliud praaieroa , , dicerent, ac Cbrialum alterum pnedicarenl, quem , xaV ,
oporieret pmdieare, idque noa praiermilte- , ,
remna, recte mtinuieseiia. Nam idcirco adjecit, . , hv ixqautm non praduawimut. Sin aotem eadem fidei . ,
capila, quid praeataiit magia! Quaecunquo enim ; " ,
dixerini, nibil effuiieni ampliua quam noa docne- .
rimus.
, .
Aut alium Spintum aecipitia, quem non acccpisiis.
,
Id est, qui voa locnpleiiorea reddai aecundum
gratiam.
.
, ,
1 4 9 Aui aliud Efaogelium, quod non recepistis, juste patereir.ur. [VER. 5.] Exialimo enim .
, .
*
nibil me minus feciase a magnis apoatolia.
.
Neqtie boc raraum faatosa illorum facuodia
opus habebat, Nib&l enim perfectiua ab eia colla- , , * lum fuit. Etiimvero poatyuam dixit: Aut alium . .
Jetum prwdicant, aubjunxit, luem non pradicavi- , , , 1
mui: tuin dicto, aut alium Spirttum. adjecii, "& , ,
quem non accepiiti*. Dicto denique, aut atiud Evan- , , ,
gelirnn, addidit, quod non recephtis. per baec ora- , ,
nia declarana, animum aUeDdendutn non fuissc, * , *
ai quid iili dixeruol ampliua, quod dicere opene . ,
prctium fuerit, et a nobis omixoum ait: ai autem ' *
non oporlebat, hoc in cauaa fuit, ut minime di- ;
cium sit a nobia. Eccur igitur erga illoa aic ol
atupeacitis, qui talia effaliani?
VEBX. 6. Nam etai imporUus aermoae; aed noo

, ' scientia. >
D . >

Quia magnopere illi GriBcanicani sapieDiiam
jaclilabant, boc ita ediaaerit, ul oslendai bujua ae , ^, non pudere, aod magia boneatari. Extraneam , .
quippe sapiendam illam nibili pendei, ac ai aiul- ,
.
lilia ait.

Ubique autem manifeaUU sumua in omnibus
ad .
.
Falsos aposloloa criminalttr tanqtiam in astuiia
,
ainbulanles.
.
" , ,
Vxa$.'7-9. Aut xoiiquld peccaiom ieci, me1
VARL LECTIONES.
fChrjtoft. . * Emendo et lego cx Chrysosl. , , ,
I .
Hl
1N EPIST. AD CORINTII. I I .
, j ipsum hnm..ian8,nl voa exaUomini, quoniam graiia

; " , Evangelhim l)ef evangelixavi vobia? Alias Eccleaiaa
. exspoliavi, accipiens alipendium ad minieteriuai
, , veslrum. El curo eaaein apud voa, el ogerem, nulli
. onerosus fui. Quod mibi deeral, auppleverunl fra, , irei, qui venerool de Macedouia. Et in omnlbua
aine onero ine vobis gorvavi el servabo.
, .
Hoc quod dicit, bunc babei scnsum : lo angu"
* , * , etia agebam, el in extrema ponuria versabar apud
. , vos, diim verbum vobia prasdicarem. Hoc haque
, , esi cujug me accaaare possiiia, bocque peccatum
menm eal, qood me alfligere Spse voluerim, ut
. , 8.
vobis adjumenlo eaaem. Nam id significalur ixio
verbo, ut exaltemini.
VEBS. 10. Esl veritas Chnsli in me. t
. >
Ne exisiinietis, inquil, baec a me dida ease anl, , .
mo accipiendi. Nam In me verhas exsisiit.
, , .
Yxas. I I . Quoniam baec glorialio non prae "
cludelor
in roe in regionibua Achaiae. [VERS. i t . ]
. ;
Quare?
quia
non diligo vos? Dcug acit. Quod au ; . " , .
tem facio, el faciaro. >
Rem porro glorialionem vocat.
.
VEXS. 12. Ul aulem amputem occasionem eo
, rum, qui volunl occasionem, ut in quo gloriantur,
iuveniantur eicul el nos.
,
Quia illi atudiuro ponebant, ul illins reprehen ,
dendi
causam invenirent, qoasi avarua csset;
* , \
banc tollere ipse contendebal.
.
Vxas. 13, I4.< Nam cl ejasmodi pseudoapo , ,
. , atoli 8unl operarii aubdoli, Iransftgurautes ae in
aposloloa Cbriali. El non miruii. : ipae enim Satanaa Iranafigorat ae in angeluro lucis.
,
1 5 0 ldcirco, ail, falaos apoeloto* dico, quia
, , ,
, . iiibxc omnia fcimu.anl, ul decipianl. Naro cum
, aciant aiiler non poaso fieri ut accepti sinl, perso, , oam veriialia ioduuui, ut fabulatn ludanl erroris,
,. ai-uKque ao non accipere pecunias, ut ampliores
emunganl.
, .
VKRS. 15. Noo orgo magnum gi minislri ejus
,
Iransllgorantur.
>
. >
Angelum tucit dicit illum qui fidentor el libero
, ^
. , - loquaiar. iSam sunt alioqut angeli iali lenebrarum,
diaboli videlicet.
(.
Sicui miiiistri jtiaiUiae, qoorum finis erit 86 ,
> cundu.n opera ipsorum. >
,
Qualcs nos sumus, inquit, qui praedicamua Evan" , \, gelium.
.
YERS. 16. < Ucruni dico (ne quis ine pulet ioaU
( ).
pientem esse).
lam eniin anle prxmonuerai.
,
A.ioqai velut insipientem accipiie me.
, 4 .
Uor.
qoippe opug illonim erai, ut graiis glorix ,
reniur.
.
III el ego modicam quid glorier. [YEP.S. 17.J
. " ,
Quod loquor, loquor secandum Deiiiu, aed
, ' ,
qtiasi in insipieotia.
1
,
.
GvavUatoro loval ileruro, adde&do, modieum.

t In bac aubslanoia g1oric >
7S
764
Tide qnomodo gforialio sit secoudam Do
" *. "
, ., ir iovJcn
. Quando eiiim, inquil Dornimu, omxia \e- ,
'
.
rtritii, dMli, Qnia terri inuliltt .
, VEBS. 1 8 - 1 0 . Qiundo aiulli glorlanlur arcundutn carnem, et cgo gloriabor. Libenler euim suf- . 1 / , <
fert Inilpionies, cum ipii aapieolet. Susii- . '
, tX ,
nriis eniin xi quia vos io serviiDtem redigii, ol qaii
.
tlewal, si quie aecipit, si qois extoUilar, l i qaie cf
fa facieta vos cadil. s
, , ,
Scilicel ab ih quas exteriora tant, puia a nobU
,
, ,
liiaie, a d l i i i i i i , a tapieolia, a drcamcixio*, tx s
,
pan-nlibnx Jiidcia.
*.
Vtas. i l Seeundua igoobUUatero dieo.
, ' N J H qnoil vapulalis : sid quia nTbil mioug per
.
pessi eelis, quam ii qui io faciam caediiulur.
*"
(Jnasi noa inflrmi fuorimus. [Veae. ii-H.]
, , . ! (;
qux qnis aodet (ia iattpietilia dico), amleo ego.
Ilebnei I D O I ? et ego. Israoliiz sunit rt rgo. Semea . " ; .
Aliraba sunt?etego. Hinlsiri Cbritli snnl (ul mlnus ; . ; ,
anpicasdlco p!as)M ego.ln laboribiiBamplius.inpla- . ' , -gis aupra uiodun.in carceribui abnndantioi, in mor- , ,
. .
libus freqoenter. AJudzis qtiinqnie quadragenaa,i
, \, \
Nuaqaid vero non poieraioa, iaquii, eadem
; ' . 5
vobU prxslare? Aiqui ooo praesiilimus. Cur crgo
istos ttiislinetis. quati pencs noa oon fuerii ialia ,
iaierf In crimen igilur incurrislit, inaipienlca ; ' , \ lokrando. Quod vcro euffertie cliain illos, qai ve- . ,
, , .
lra rapi.mi, qui couluiuuani, qni casdani, boc nulla
defensioae iadiget.
Uaa niiuus accrpi.
. >
Qnarr, na Lez eral anilqua deboaeala>
;
lum 1 5 1 fore apud Hebrxot, <)ul pliisqnam qua- * drayiuia iciua arciperel. Ne igllur perculienlia . \
e( Itnpelua, tupra oumerom plagaa liiferendo, con- ,
leinpiibileiii redderel eum qiii vapularei, gialutura
, , /
csl icinm uiiiiiii omiiti; u i , quaiuvii ptagaa oiulii- -Q ,
plkarcl percuator, quadragiata noo excederei, aed ., iulra cunsiiiiiixni niiniiruin sistendo, noa prorut , .
dcdecorarei illinn qui catderelur.
Vcaa. S5. < Ter virgis czsaa suni, acmel lapida \ .
toi xum. >
Quid vero ixluc ad Evangelium ? ooia Innga Hi\ ;
oera el irau&marina ausccpil.
, \ ^,-.
< Ter aauiragluiu fnci.
.
'
Mysiico seasu bamanilalfm tlgalQcal ler nan- II
iragiiim fcciase. Qui' enim a i i , Ter aaufregium , \ ,
(rci, iiotM il dit in profundo mtrii fni i Ter ,- ;
ginai fecii huniana niiura. Setnel ia paradiso per ',
pnevaricaiiuncm. Secundo nirsam, quaado ub * Noe dilnvium iuvectuui lull. Tcrtlu. dam populue, . , ,
,
potl (uxceplam legeoi, in cultuiu Idolorum prola-
Luc. , 1 0 .
VARJiE LECTIONES.
' . Myaiica inierprdailoaes iuas oon accepii Damaecenaa e i Cbnraoaieaae, qui prapriaai
t\ eimpliccm alieram dedii. Qoem vero auclorera Noaiw aecmua ail, deprebeodere bactenus non polm.
Csleruni CCcumeoiu, allai priraum ilraplid rerbofu ApoaioK aeaej, toraUa ittaa expoeiiionea
siriclim tubjuoxil, ex allqno inierpnii; cujua tmmea omisil: . Qaidni rtn i Daniaacenus aosier fucrii, cuju ille, l i que kingularia proierai qwr Cbrisotioiuui aen hafteat, iuierpmarauta
perinde retulil*
765
IN BTIST. AD CDfllNTB. .
7
6 ,' ( pitu ci; doaoc ("arUltw anlraanitn noatnuniiii
Utiev xtrj *, , guuc'aaiof, trocia crurii antcnna in wedio l e r r t ,
Ita nailgatloncm rmiperavli, ut sine procella ura OvponixcJitr .
nopolim, ica 1J cwlesiero civilaiera appelleremat.
iv W T - A / J .
Nocte et dla ia proiuodo marii fui.
: 7 : 1 .
Noclem vocai illam moram quaoi in leocbroxo
sxarjivfj ) . ' 61
errore anl* advenium Chrittl eglmus. Uiem auletn
appellal vilae raiionem alleram, quam, ex qao
.
ChrUlai veail, in lucido bapiltmale inivniiu.
. '
1 Nncie el die tn profuodo niarU fut. [Vcas. 5C|.
, $
In illneribus acpe.
W , Alll quidem aionl eum in maria roedio navigaa* , .., , 06 , : rlll ero innalaaae ia medio pclagi, uude nec
I&civ, Intp . lorrara , ncc nonleai ctmere poierai: quod piaito
!4 , ' vcrim eal. Naaa allerum qoidcm ncc adniiraliona
& !.
digoum foret, nec posl naufratla beo ipae poaolasct, cflu quidpiam oaufraglia majua.
t * , , 1 l'<:rirutis Ouaiinuin, pcriculia laironnm, perl : , . - enlli tx goiere, pericalla ex gcutlbu, DericuUf in
Xtt. xtvtuvoi; . , civilat, prricttlli ln snlUndine, pericolU ia mari.
.
prricolia in falait rrairlbua. 1
.
Nam rogebamr eliam Onmina irajlcere.
xoxtp /, ,
Vcaa. il-35. 1 tn labore I xtritDma, io vigiliis
4*, , .; '., sa*pe, in fauie ei alli, in jejanlii frequcnier, ia
, frigore < nudiiam; praner illa qiia; exlrinaecua
j . . s i i i i i , iiiiianiia mea quolidiatu, follicUodo om ***, ; , nium Ecckjaiaruin. Quia iaflrmalur, ci go noa in*
; , . finnorl quit icandalizalur, ct igo noa uror? 61
. 'V 6 - gloriari oportel, do Lgarmilalibai neia gloriahor.
fWi , I & - Deut et Paier Domiai aoiiri Jeaa Cbriaii, qni aal
vac otitv . 6 bunrdirlus in avrula, acil qula uon mcnilor. Ua ' (7) , aiaaci pneposiin* giuii Arciat rffia cualodlebat
, , ci*ilaiein PaiDasceuorain ut me eomprebenderal,
, ( 11 per teucairaui ix xporia demluui auaa pcr am>
.
run>, et alc evasi niaom ejua.
. .
152 CAP. X I I .
*
.
, , '
,
.
? , *
. , , (
xouJv;
* trt , , , , *
luc . , [
, 6 ol&tv * , , .
, f I . , . ' . .
Tcaa. I . Glorlarl iaae aoa expedil mibi: niam aalen ad viaionea el reielalioaea Domiai. 1
lloc ait, aoa qoail aibil dixUaei, aed qtila ad
aliod glofia; monienlum iraaMlaru* erat, qaod
qatdem eou ipiendidioretn rtddil et insignloreni.
Hxcc auteni ii aeitxo narral, nidiens llloi bumiliier leniire. Naia al lalis eral qni laala brc baberel, qoid uoo 1111 lacera deboissenl?
Taa. - 7 . Scio boininem in Chrialo ante ar>noa qaatuordccim (aive in corporc, aiie cxira
corpua, ncscio, Dcus xcil), rapliiin bajaaaioili
asqne ad lerlium caelum. El aclo biijuxmoili MH.
miuetn (aive in corpore, slieeitra crrpiu. nrtcio,
Deai acil), quiiniain raplut esl tn parailiiai;
audivK arc.ua verba , qiu- noa licet bominl .
Pra bujuuaodi. gloriabor: pro me aateiu ipau non
glariabor, alsi b> inftrmilatibus cneis. Nan al
Inero glmiari, non ero iDtiplrne. VeHiaiein cnim
dU am. Parto auteua , ac quia aw eUtlir)l aupfa
.
( 7 ) fci uiaif. UtrtTMc 6 . Sceir Btr*di$ trtl ArUn Itiu
767
id quod vldel in mo, aut aliquid audil ex roe. ElA
ne inagniludo welationum extollat me dalaa eal
mibi sliraulua carni.
Cum mtilt* aibi revelationee fierent, banc unaro
ponii. Quod auiem complurea oaaenl, ipse declaravil dicemlo ne magnUudwe retelationum #*lo/lur. Idcirco vero qualuordocitn annorum lempua
acripsit, ui oatenderei, quod qui lanto aa tempore
coniinueral, hanc nunquam recilasaet, niei se neeesaiiate compulsuni seasisset.
< Angelus Salan, qui me colapbixet, nc superexiollar. t
Satan Hebraeo sermoneodvcrsarius dici'ur. Nam
Srriptura de Salomone narrans ait : Non trat
Satan in diebut ejus; id est qui bellum infcrrel,
9
7C8
.
, .
,
, ,
axoxaA&fsur, 7ra / '.
.
, ,
, .
" , , . >

.

'
aut ex adverso aiaret. Quod ergo dicit, bunc , . " .

babet sensum : Non permisit Dcua ul Evange.ii
pwedlcatio niillo labore progrederetur, uii iastum , *
nostrum comprimeret: sed adversariia nos inva-
dendi poiestatem fecit. Angelum Uaque Satanas . , '
appellal Alexandnim serarinm, Hymenaeum el Phi- , ,
leium,qui resarreciionem faclam esse assevera- ,
rent; uno verbo omnes proiYua qui prxdicaiionis , aermoni conlradicereni, quique conlra so lites el , ,
pugnaa excilaretil, el in carcerea cotijicerenl. * "
Queoiaduiodum ergo Judctog diaboli fllios nuncu- , (,
pai, qui opera illius aemularcnlur, iia Satanae an- gcloa illos vocal, quieunqiie adveraarenlor Evan- . , , ,
gelio. Quocirca, Dalut est mihi $timulu$, inquit, * *
I me colaphlut, non quaai Deug ejusmodi boroi- Q * * ,
nes armarel (absii cnim isiud), vel ipsum an.m- , ,
adverteiido plecteret: sed quia ila fieri perinit-
lebal, ultionem rej.ciendo in diem judicii.
*.
Vcas. 8. Propler quod ler Dominum rogavi,
?, * .
iit discederei a me.
,
Atquiroagna*boc demiseionia animi argumenluin
.
esl, quod nec celaverat.
' .
1 5 3 Yiaa. 9. Et dixil mibi : Sufficii libi gi aliamea.
, ,
Nimlram, quod morlaos auacitaa, caecos curaa,
, .
el alia quaecunquo prodigia facis.
.
Nam virlua mea in inftrrailate perficilur.
' , , Cum abigerenlur exagilarenlurque, cuncloa vincebaot.
.
Libenier igiior gtoriabor in inflrmilatibua D moia, ut inbabilel m roe virlug Chrisli.
, '
,
Ne concidereni animo, cum apogloli mendacea
,
ob res conirarias gloriarcnliir, ipsi vero in perse- ,
cniionibus ^gerent; ogiendit ipsos per eas clario- ;,
rea evasuros.
.
VERS. 10. Propter quod placeo mibi in infir , , nilalibaa meia, in conturoelils, io necesshati, , .
bus, in peraeculionibus, in angusiiis pro Chrigto.i
YARIiE LECTIONES.
r)r . Lib. III, Reg. cap. v, in Hebraro vox p t f Salan legilur : unde Hieronyraua in Vulgalo posuii, non tst Soitrx, in Grieca vero LXX interprelum iranalatione, aecundom codicea oroitea, sallooi bodiernos, babelur , mc uaquam Hebraea vox inconversa apparet. Cudo CbrytoatouwB rcrh* bxcqux Nosler recitat acccperit, non liqud.
EPIST. AD COIUNTH. I I .
770
Ne quis arbilrarelur euni loqui de corporali in, ' , flrii.iute, singulaliin inOrmiiaiis genera euarravil,
*r $6pecir, , &r , direndo : In contumeliii, in perucuthnibui, iu
. , necessitatibut, in auguttiis. Yidee quomodo nonc
, , eum reiegit, quem anlea Sataiiam vocabai, ac non
dolorem fuisse eapiiis quo vcxarelur, uli quidam
, .
nugaiido narrant.
Cum enim infirmor, IUTIC poiena suni. >
" , .
Nam ubi obvcuit otHiciio, adcel et consolalio.
, \ . . \ . " - et ubi consolalio, illic et gralia. Quando igiiur in
, . " carcerero conjectua est, lunc admirabilia illa ges, ( , sil. Quando uaufragiun fecil, el io barbaricafn
. " regionem deporialus eat, tuncraaxiroopereinc!aruil. Quaodo carcerem iulravit, tunc ei judicem
, .
auperavit
t , - Vxae. 41-13. Faclua aum insipiens gloriando,
. * . - vos roe coegislis. Ego enim a vobis dcbui com , mcndari. Nibil enim minas fui ab iis, qui sunl su pra niodum apostoli : taroetsi nibil sum. Signa la , , , nien apoaioli facla auot in vobi*, in omni patien , \ . iia, siguisqae, et prodigiis el virta.ibus. Quid
, aaiai est, quod mioug babuUtis, pras c&teria
;
Eccleaiia, niai quod ipae non gravavi vos? t
.
Gloriindo, inqoit. Abaoluto autem de suis lau , dibua eormone, non bactenus teiit, aed rursum
, aaliafaclionero offert, et veitiaro diclorum rogal.
. ** , , .
Vos enim, ait, mt cotguiit. Niai eniro Hli quoque
, oatenlalione aua in errorem vos adduxisseni, iiun , - qtjam admiaigaeni, ol do me aermonom iuferrcm.
. Yeruin quia integram Ecclesiao. laberactarunt,
, coactua auro fieri inaipiena, ut ulilitaii ve*trae
, .
consiilerein.
.
Donate mibi lianc injuriam. [Yias. 14, 15.]
, - Ecco lerlio boc paratus aum venire ad vos, ei
. , * non ero gravis vobis. Non enini quasro quae veatro
, * aunt, sed voe. Nec ei.im debent filii parentibut
. , Uiesatiriiare, aed parenlea filiia. Ego auleiu libeii , iisaime impendam, et euperiinpendar ipse pro ani , . >
mabue veslris, licet abundaniiua voa diligeua, minoa diligar. >
,
In ipaorum laudem cedero cenaei, aiquidem
, ' injuriam exUtineoi auam, quod Aposloiua iiil.il
' , ab ipaia accipere voluerii, ncc auaiinueric ab
.
eiaali.
t 6* ;, V E B S . 1-20. ln boc autem cgo non gravavi
. vos: Sfd 1 5 4
^saem aslutue, dolo voa oepi.
, ' Nunquid per aliqitem coruro quo8 niisi ad vos,
; , circumveui vos ? Rogavi Titum, el inisi cum ilio
. ; fratrem. lSunqtiid voe Tiius circumvenil? noune
^; eoden) spirilu arnbulavimus? Nonne iisdcm vcsti
; ; - giis? Rursuro putalis quod excua?mu8 nos apud
* . , vos ? Coram bto in Cbrislo loquimur. Omoia
, /.$;. autem, charissimi, propier aediflcalioaem vesiraiu.
17
Ad. ,, 1 sqq.
\ARIi LECTIONES.
1
Cbryaoat. , alias legero, . Codd. tt libri ooii.es, .
S. JOANNIS DAMASCEXI
Tlmfo cnim forle, cum enero, non qualcs , ,

volo, invfniam vos : ei ego invenlar a vobia qiia otov .
non vuliit.
' , " { ,
Dixcrii fornan aliquia, idoirco nie nibil acce * , ;
! " - - ' . quia n: poslulavi: cxterum vertului cum
* 11 olxttov
eaaem, adornaios a me quoidam , quos miterim
ego, suo ealiem nnmine peliturot a vobis, ul co- ' . \ ' 4; ,
.''
rtiro tnanibat acciplendo, ab opiaione rr '.cptz pc , .
cmiii' iminunera me oaieoUrero. A l ne boc eliam
xrsOuau, " , ifj
objicere qtiispiam poasit; voaqne \pJ bujnaiesles
" ,
eslis. t.oilem parro ipiiiiu, ait, sWe .adem anitni
.
iitduuione, glte eadem graiias roinistraiione;
quia conxiiiiileni agcodi ralioncui Splrilua donavii

oobia.
< , , , , < Ne forle conlcniiones, semulationet, animoai(atea , diaaenaiooca , detraclionca. ausurraiio- *
, .
nes, iitflalionea. eediiioueseiniinler : [ Y X R I . 2 1 ]
ne itenim cum venero, humiliei me Deus apud
voa. >
, ',
Id quod primo loto poaore dobobalv liec poaircrrocolloral, inualinnQm nimirum. Eiesim ad- . '
.
vcrsus ipsum arroganiea aranl. Na erg videatur
? . In primls cominodo suo ihidcre, d< comnuDi sialira loquKur. Euimvero iailia-c omnia ex Lnviden- ', 6\, ! ,
lia naseebaniur, pula ealarniiix, criminatVonei,
diiaidia.
\ ,
E l Ittgeam muUes ex iis qul aale poecava\ '.
, \ runl, cl egeruol pcenileiuiam auper immtiii,
\
jj
.
ditla, et formcaiiouc, iiDpiidiciua, quaoi geaaeruni.

Non dixil omnes, sed. muliot : qnin nec Uloa ' , \
; , "
declarai, ul facileni ipsis pncberci rcdilntu ad pas .
nlicatkam.
CAP. XIII.
Vaaa. i . Ecce terlio boc venio ad vot.
Oiiendii *e mullum eese ac vclicmeniiorem iu
danuniiallonibae, xcgniorein vero el cunctalorem
ln castigando.
In ore daomm el triuin icstiiim stabll oiune
verbnm. [Vxae. 2 . ] Prxdixi, et prxdico m praaeos, socunda bac vice, ei nunc absena icribo il>
qul ante pcccxveruul. et cxleris omnibus.
Tesiiura loco adrcntoi siiot ponif, suaiqoe denunliationea. Scmel, Inquit, aique iierum dixi,
cum csxem vemurus, idemqne nuivc litkris dclnincto. Ac ifqnldcm raibi ausculiabiils, id quod
oplabaro, contigerii: in ero iaobscquinlc fuerilii, deinccps necfsse eril ui prauieni quas dixi,
el pcenas Inftigain.
Quouiam, ai venero lutrum, oon parcatu.
Ne ditatlo socordiam crecl, vlde qaomodo hoe
quoque anle occupal diccns : Si wnero, nau
petcam.
. .
t .
(
,
(; .;.
< '\ , (. ,
, \ ,, \ .
':-.\ ,
TAC . ", , , pcv, , .
,
, ,
*.
< , . >
,
'Uat iMu,
ptlco/iat.
< ' (,
1 5 9 " " exporimendim qiixwHli ]
,
ifiil iu tne ioqnUur, Cbrisii, qui in vobii pon iu- ,
.
flnnaiur, aed poiena eat ia Tobii? >
,
llcc att. perxlringent lllos qui * mordertnl, dcridcrenique, ae diecreni, Preuntia infirma (, , 0*,
773
IN EPIST. AD GORINTH. I I .
774
4 .
; - , el urmo co*temptibilis " . Quandoqutdem*
*KtM| , f t iv InqoU, pericuium volUo facere, nunqoid ia ma
otxxl* * , CbrlsUis babitel, atquo ideirco me laxalla Un*
, quatn vilem et coDtempiii dignnm, ceu qui viitoio
* , , illa desliiutoe 8im : v^nimUmen cognoeceiis non
* * , krouiovr- H08 prorsus esse deelilutos, si quando occasto*
, , , nem praebeaiis: quod ulinam non eveniai. Alqui
non aii, qoi babilal, aed, tyxf loquitur; osleodiU
.
que spiriiua.es eermones esse.
,
VERS. . c Eienim cruciflxus eai ex inftrniiaie,
aed vivil ex virlute Dei. >
.
Inflrmitalis DOtvine trSa sigmftcaittur. Nam i n . \
^, firniitas de valetod.ne corporia dicftnr, socundnm
* , <* br , illud dicium de Laxaro : Domine, ecce quetn amau,
liemque ubi qiite in ttde bone soli { infirmatur
, ' daiua esl, qao sensu dieebal Paulus: /a/lr
*1* *,
/ ftfxxi auum in fide nueipiu non in dhceplationi . bui cogitotionum " . Terlio deniqtte modo infitv
\ . miiates noniinantur inseclationea el insidias.
* Quod eiiaro apud Paulum obacrvare ticei, obi a i l :
Kvpwr , Proptor quod Dominum rogavi, et dixk mihi:
, < SuffUU libi grelia nua. IVom virltu mea tx la/ir & . miiaU perpeilur " Hoc plaue tcrtto aetrsu lnftr . milaiis nomen nunc accipiltir. Ail ergo : Tameisi
, affixus esl cruci, loleratie pericults el insidiia,
, ' , nibil indo pereepil damnl, aed potens exaisiii
, - Deua, licel sponle propter certam diapeosationen
passus fuerii.
.
* , Nam ei not infirmi aomof lit illo, eed vivet
- . - Q mrts curo eo
, * - Voameiipooo
ex vlrlale Dei kt vobia. [Viaa. 8, 6.}

toiiiale ai oatia in fido : ipol vos
probale. Anoon cognoocilit vogroetipsot, quia
Cbrittoa Jeoua in vobit oti? niai forlo roprobr
oalia. Spero autem qood cognoscetla, quia ooa
aiimos reprobf.
ld cst, noa insecuntur, cxagiumtir, oxtrema
patkmir.
Sive proptor pra^cationem, el fidom in ipsom,
. " ,
*k,oooc ;
. ,
oUx-. 9
, , ,
.
, .
,
Vxma. 7 . Oramtia aotem Deoro, ot nibil mali
* , * faciaiie : noo ut tioa probaii appareamos, sed o i
tva .
vo quod bonam esl, facialia. >
, , *Deom rogo, inquil, ut nifail distoriomoi pra6* , vum reperiam : itoo voro non boc aolum, aed
. - D noque ItHiium peceali. Nam ai peraeveretia in v i , , - liia aino pconiienlia, neceaao eal ul poenas ex vo
- , bis aumaraus, el periculuro faciamua virlulie. Id
. ' , quod praealituni fuit in Sapphira el Elyma mago.
, , ; , Caslerum Id non precainur. inquil, aod potiut
. , conlrarium, ul ooqoo vos pecceiia, oeqiie noo
lanquain niiniroe probati babeamor: hoc esi, no
, ejuimodi experinieolo ^rtotoni, quie in nobia
, . ; oal, monstreinus, voa olique pkcleudo, el onim . , - advertoodo iu eoa qui peceavorinl, immedica#.
biliqoo morbo laboraveriot. Quid vero i u ? voa
bonuni faciatie. Hoc eoira avide opUtuoa, ot coronatos roa vldeamoa.
10
D Cor. , .
I f
Joo. , 3.
Rom. , I .
Cor. , 8
775
S. JOANMS DAMASCENI
(
N o i
u l
16
o W
156
*
r^F
eiinus. >
; .
Qui non monstraveriaius puniendi viriutem.

Non aolem d i i i l , reprobi, sed, reprobi. Ilaud . cToxv , * *; onim reprobandus erat, quamvig nec punivissei. . , .
Vxas. 8, 9. c Non euim posaumus aliquid ad .
veraua verUaletn. >
" , , ,
Id quod naiura rei postulat, praestamus. Non
onim videanius vos coromondalione dignos per . ,
pconilentiani, pleclere deinceps possimus.
.
.'' . .
Sed pro veritale. Gaudomos eoim.
" ,
Qeando eiiatimamor inllrai, non quando aumus
.
inflnni.
c Quando noa infirmi aomoa, voa aoiom poitn- " , .
ies ealia. Hoc el oramo, veslrara consummalio- , .
nem. [YEBS. 1 0 . ] ldeo basc absena scribo, ul uon , prassens duriua agam aeeuiidum poleatalem, .
quam Doroinus dedii mihi. >
.
, \ .
lloc esl, probali et accepti esiis.
, \ tlf . ,
In edifloationem, et non in deaiructionem.
\, ,
fVcas. 1 1 . ] De caetero, fratres, gaudele. *

Fidem iacit, nequaquam ae cupidum eaae ulendi
.
poleetaie ad illorum ullionem.
.
Perfecii esloie.
, , .
EfDciaiDini perfecli, ioquit, implendo quas doaonl.
c , , ,
Exhortaroini, idem sapiie, pacem babele,eiDeu8
pacis ei dileclionis eril vobiscura. [ V E M . 12, 15.] '
Saluiaie invicem osculo saoclo. Saluiant voe om- . '
nea saucli. Gralia Domini noalri Jesu Cbrisli, 01 C ol .
chariias Dci, ot commun.catio aancli Spiritoa, sit , ,
.
CUITI omnibua vobis. AmeD.'
'.
Haec dicit, quia mu.ltt lenlalionea ingruebanl,
, ,
ol magna pericula.
.
Scripto est epulola Philipph in Macedonia, per \
Lucam tt Titum. Ad Corintkioi ucunda. ver . fi.
$u$ 6 1 2 .
.
VARIJE LECTIONES.
Eusialhiue SulceiiS.8, \\ er#ui 5 9 0 .
I N E P I S T O L A M AD GALATAS.
CAPUT PRIMUM.
YERS.
1.
t Paulue aposlolus, non ex hominibus,
oeque per hominem, aed per Jesum Cbrisium et

Deum Patrcm. >
Ex Judasis qui credideranl, quia Judaismi praJodiciis occupali erant, necnon inanis glorise aeslo
obrii, ui sibi magisiroram tilulos arrogarenl, io
.
, ' ,
' , ,
.
, ', ,
, 5;-
771
I N EPIST. AD CALATAS.
778
, Galaltom profccli, itaccbant oportcre cirtumcidi.
. ^ , , ei obaorvare Sabbala el Ncoincnias, neo Patiltini
, o&so loleraaduin qul li*eo xuferrel: PtHramqaippc,
. - Jacobtiai, el Joannoto, qui prlooai tator apouolox
, , , , ! tencbaot, ea non probibcre: cma bic vixdom
. bfri bodio proditaot, Potroa toro prior eosct;
, IxxTvot . ol iwpA atqoo hie qoidem apoatoloruoi oatet diKiputaa,
, Ixtlvot Uli vcro Cbristi : hie aolttt. ilti coroplurci, Ipsf * . Ixcl/ , qe colamoo) Eccleaia. Prolodo com anto vidif
*se o l
. ael gootom illam tx toto 1 5 7
ttkv , colitmetn, utm aoblodo ox Galatorooi Etcleaia
, inceiidiiini oxcitar, epistolam aeripoit, qoa mo ;, mcnlU lotla otuniboa aaliafactt, alqoo Ipsoinoi
, exordio io illnd aUtim iniendii. quod nl
, ! pum do ipso oxUtiraalionem effoderent, objteitv
, . * banl; alioa quidom diacipuloa CbrisU ffuaoe,
ipsura vero apoilotorom.
Q d toseitavit eom a morluia. a
i x . t
Qoare vcro DOA divinioribos Cbriail gctlio
( , ' *
; " - oxordiom ductt, fod paaaiono Ipoioat Utfquo
, , eom ilU advertiia ipaum inaorgerqm, laoqoainpco , ' noa datori al deferisaooi a kge, Idciroo eoin rotM
. eoamonioral, qot kgia necetaiiaa omnla txclw - derelur; crrjctm, tnqaam, et maireaioxtoo*,
qua; cunciis tausa aalulia ftaro.
# .
. 4. c El qtti mocum aoni omnea fralrt*.
.
Ad illud qxoqoo coiiiaoal, quod llli dicebaol.
, ,
, ci , * Paulom qoWetn oaae aotani, plurimo* autetn apo , atoloa. Eam ob rtm nolUtadinoiD uno sotiim od", , * , * U : aolem. qaemadmodam to opioiolio
afiig, aol Poolua aolns prawniUUor, aal Pauloa ot
.
Tlmoilieux, iroo oiiam Silvanos.
Eccleaiia Gaiali.
t
Slgniflcat qtne neceaaiua orgerei wriiiciHjl epi ,
xtvfcmuouoa aiolaoi; qttod ncropo non ooios Ecclcaic cojao
dam diaotimeD, lanlom aibi ttudiu auggeoftis*
, .
aott aed noUaron ainal.
Txma.5. Graiia voMad pax a Deo Patrool

Oonioo Joan Cbrltto.
.
Hoe qiudooi obiqae paasim ponil, lo pruoia
, , voro d o B ad Galataa tcribii, qoia perkotum cral
gfaiia excideroot, al itentm circoxKido*
vcuov ,
ivjnlor.
.
Vxat, 4, B. c Qoi dedU omctlpaoio
fi
Us ooatrif.. t
, , , \
*
, ,
^* ,
<3 , .
) , m* ,
^ .
" ^
9

.
9
liinomeria io niatia implicoli eraraitt, extremisque anpplioiis obooxil: lex voro noo ixodo
reconciHavit, qoio el eoodomnavit; eonique
peocatum brec palam traducoret, roooitiart Ubertaiem non valebai, nec iram Oei aedare. Al vero
Dei Filioa Id qtiod poasibile non easet, pocealls
doiolla pooaibito rcddidii, lom ellam ex inimieis
otaieoa fedu
t Uiotiperot ooo dc txculo. %
lonpus ionoii, oed viiaoi ptxeientcoi imprototA appeltovH.
TARUS ;
* AAIA rrft. Yereor so oxc^îcjtiom qtram i n i e m i i GbrjtOflomoa, f>ro exwvVMrAt. Uoxm
%
PITOOL. Go.
XC.V.
779
78D
Pricscnii ncqitam, sccu.iduiii volunlaiem Dei
Pairis noairi: cui osl gloria in gttcula aacculo- \ ( $ t l f
rtjiB. Amen.
. '. t
Malas acliones dicit, fjiaiorlam voluniateiu.
, xpooiptocv
.
Vaas. 6 , 7. c Miror quod afc lam cito iransferic (0
niini ab eo qui voi vocavit ra gratiam Christi.
; .
IIoc liiibi, inquil, siuporem creavii, quod cum
. \
myateriuiB gratiae sic edocti easent, ut el doclorea
pcv, of'
fleri potsent aliortun, bi tam facile deceptoribus . \
aosoulUverint.
,
.
f Tn aliud Evangelinm, quod non csl aliud. >
, .
1 5 8 Nam Pelrus dicil : Non ett aliud HO \, hrxtr itspor
men iub ecelo datum hominibu$ in quo oporieat tdr ovpuror tb dedouAror tr no$ ialvoi fieri .
B ,

c Nisi aliqui siint, qui vos cooinrbant, et voc ,
lunl convenere Eva.igeliniu Cbrigli. >
,
Recle ait, qui vot conlurbanl, non, qui docent;
ES , ,
,
ut ostendat eam rein rnerain es&c decepiionem.
.
Vixs. 8. 9. c Sed licet nos, aut angelua de
c coelo evangei.iet vobis praelerquam qtiod ovange- ' ,
l.iaYimus vobig, analbema alt. Sicut prediximug, . ' , *
ei nunc iieruia dico: si quig vobie eTangeliaaTcrii ' ,
praeier id quod accepiglis, analbema gil.
.
Vide pradentiam Aposloli: Ne quis diceret.
* ,
eum inanis gloriae deeidcrio propria placita teiH
ditare, semct analbemati devovere non dubilavil. *
Et quia illi ad aurtorilales confugiebanl, Joannom , ,
pala ei Jacobutn, eara ob rem angelos commeroo- . ttafc
ravil. Neque enira inihl Jacobum el Joannem ci- C . ^
laTeris: nam qaamvia ox primoribua angelia umis , , ,
gii, qui praedicationem labofactM, ille ail aoaibetna?
YERS. 40. c Modo enim hominibus auadeo, an
c , ;
Deo?
Nam elei basc docendo TOS decipio , inquit, nun , \, ,
qaid el Deo va.eau imponere, coi perapecta aunt ,
orcana cogilationis, cl cui pcr otnnia placere lo- ,
lie sludiia coniendo?
;
c Si adbnc boiainibus pbeerem, servna Chriali
,
noa essem. [VERS. 41.] Notum enim vobig iacio, . , ,
fralreg, Evangeliutxi, quod evangelizalum esl a me, , ' ,
quia non eai aecaadam bomineai.
.
Si hon.in.bug placere studerein, adbuc slaren. jy , ,
a Judaeorua parlibug, el Ecclesiam devastarein. , ' .
Curo vero totam geniein, congangutneos el clarilatem generie asperoatus aim, iisque persecutio- , ,
nes, bella, quolidianag mortee commularho, pcr- , ,
gpicuura eai ea qu nunc iffirmo, non gloriae ab ,
bominibua parandse graiia dici. Haec porro ait, eo . ,
quod prislinam auaiii Tivendi raiionem aubinde .
narraturua erat. Ne ergo pulareut, hoc eum fa- , ,
cere ul ae defendat. aique inde iuperbireiil, ideo \ , * " *
dixtl : Adhuc enim hdtninibui iuadeo.
.
9
'Aci. , 1%.
VARTiE LECTIONES.
Iôrii. CstterumDamasceni tonsus Ua reJdiiur apud OEcuraeniaro, ut taculum nequam idom qooqoe iH
afqtte */ , corrvpta riia.
782
m
I N EPIST. > GALATAS.
c * - Vsitft. 12. c Neque enho cgo ab bominc acccpi
, * 6*' Ulud, ncquo didici; sed per revetationem Jeau
Cbriaii. >
,
Vide quo pacio stirsum deoreum affirmat Dei ae
" \ ,
, fuiftso diacipalum; proplcrea quod qui Galatta
, cogerent circumcidi, boc diclitareul : I I I j quidf , \ acipuli Cbrisii fuere, Pelrue vidclicel, Jacobua
\ , , ei Joannes, circuntcisionem permiUunl; is vero
, \ discipulorum discipulu exsislil; annon crgo satius est illia, qoam isti, morem gererc ?
;
YERS. 13-15. Audistis enim conversationcm
4
, * - meam aliquando iu Judaisn.o ; quoniam supra
, \ , \ - modun. poreequebar Ecclesiam Dci, cl cxpugi.a baiu illam, ei proficiebani in Judaismo supra mul , tos coaetai.eos uieos in genero mco, abundamiua
. " ' mulaior exsistens palcrnarum incarun. tradit.onum. Cum aulem complacuit Deo.
.

Id quod modo aalruilur, plane dcmonalrat 1 5 9
' , eum noo ab bominibtia accepisse niyaieriiiDi. Ta, lia aiqoidem lanlaque niulatio qu aubiio facia
* . eat, ooquaquam ab bomine elBci potuerii. Homi ' num quippo doetrina paulaiim progreditur. Ad
. basc por boc qoidpiam aliud evincit. Clam enim
. ' - dcierrei a legalibue praeslandia. Enimvero ai ille
* , , qui tanlum ardorem praelulit duro aob tege age , , bat, dimi8sialegi8.decreli8 ad salutem vonil quaa
, > fide acquirilur, man.fealum eat ipsum legi nun . lium remisiaae, per quam fleri non poierai ut
, perfectus evaderet. Longe igitur poliori jure non
& .
. . debent iili qoi ad fidem accurrerunt, Unto studio illara persequi qoas perfeclioneni coociliaro
non valei.
c , Qui me aegregavii ex utero matria meas, o l
vocavit per graiiam suam, [VERS. 16] revelare Fi \, lium aoum in me, ul evangelixarem illum in gen.
llbue.
,
Si ex ulero vocalua est malria, ad aposiolatum
, % ; puta, quinam fuit peraecutor? Dubiuin boc in alio
, loco solvit, dum ait, ui in rae primum oslenderei
- Cbri&ius omnoiu palienliam soam, ad informalio , neni eornm qui io ipsum crediluri erani ad viuni
' .
adcrnam".
,
Gontinuo oon acquievl carni et sanguini,
pteas. 17] neque veni Hieroso.ymain ad anlecesso;, , res meos apostolos, sed abii in Arabiam, el Uerum
. >
rcversus sum Damascum.
, '
"Coinprobat iteruro, baudqnaquam ab bominibus
. doclrinam Cbristi se accepisse. Quo pacto enim
, ; - futurum erat ui so ipse bomin.bus addiceret, qui
; ;
auperna scieniia dignalus omatusque fuerat?
,
VERS. 12-21. Deinde post tres annos veni Hio( , rosolymain videre Petrum, et maosi apud eum
* dieboa quindecioi : aliom autem apostoloriim vidi
, . neminem, nisi Jacobum fratrem Domini. Quas au* , , tem acribo vobis, ecce coram Deo, quia non inen. - tior. Deiude veni Sn paries Syrias el Cilici. Erara
. autcni ignotus facie Ecclcsiit Jadaeas, qoa; erant
;
"ITim.s, . 6 .
TO3
S. JOANNIS DAHASCENi
784
Chrlslo : lautain aulem audUum babebant, quo-
iiiamqui persequebatur noa aliquando, nunc evangft 6a ,
liaai fldeio, quam altqtjando expagnabai; et in mo . *
clattf cabani Deum.
indpoc * \ &\ .
CAP. I I .
. *
Vxoa. , . Deinde annos qulndecim ilcrum
t
aacendi Hleroaolymani cum Barnaba, et assuiiipio , ^
TUo. Aacondi nultm aecundum revelaiionem.
. >
Nort til tlocerer venl, aed ut invieerenv; quod
. \, *
bouoris dunlasal orga lllum arguwenlem crt.
\ .
f El conluli iilis Evai.ge.tua) quod pradico in
\ ,
geatibiia; aeorsnm aulem iia qui videbaiiiur ali* I8vtoi *
quid este: ne foiio in vacuum currerem, aul ciicnr- .
riasem.
Qua^primumaas^pUEvangellum. noo asc:o- '
dit, ut cutn aposloiis de eo conferri. Neque eniui ,
doctrina eorum iodigebat, qui didiceral a Cbrislo. 8Procedeoto vero umpore, cum EvangeHuai oimssa . ,
circiMucUioiiO prsedicaret. bffensl quidatn fuore, ,
quod Petrns circumddi non probiberet, Paulua , vero solus Sd auferrel. Qoocirea com Spiriius , sancuis rellet offendiciitvm hoc proraos amputare, .
prsccpit ut leaiibtjs Assumplis pergerel, alqne , $
apoaiolia desaatiarei ae po*4babha omuino ciiTtim- ,
ciaione praedicare, o l t do compacio ipôrum, ,
, oflemlfcatam lalnd bomtoom adimcroior.
.
I Q O V i u . 4od oeqno Titoa, qui necum
4 , ' , ral, cara etsel gentUis, compulsot ett circum- .
cidi.

Ab apoatolia v.detieei. Quod plaoe certisaimo
argumento erat, ab illig non eaae condemnalum
, .
Apostolum, qnla genlea circuincidertU
, > EXO. 4 . f Scd propter aubinlroditcto* faltoa
frairef, qui eubintroiemnt explorare libertaletx ,
,
oostram quam babeoiua io Ctarislo Jeao. >
6, , , . *0
PropUr, liic poftUiini oal pro, ucnndum. Aiqoe
01 , ,
f i cal icnsos: Apoatoli inquil non eoegeniot
Tilttm qoi piwputhim babebat, clrcomcidi: quan- ,
qtsam oubjeetiiii quldam falii fratrea qui boo ob ,
twvaban(toloeninluidroumciderelor. Ubi allo* * *
itoo ooa inauit a verilale, quos exploraloroni insUr
liabeai.
.
Ui noa io aonrUolem rodigereat. t
" .
Ul legi nirtot naaciparenU Quocirea allo iu
, , >
loco dicil : Chri*t*$ redemit ooi 4t txaledieto U- , * styric *
ofc".
ix .
Vxat. 5. Quibtis ncquead horam eeaalnua aub*
,
Jeciiooe, ul voritaa Evangeli. ponoaneat opud
Toa.
Nc tel tnomento quidem ela ooa aobjeclmu,
, , ;
inqnit; aiibintroduclle blia nimiraoi: no depie- , !
bendcreiunr alia quldcm do Evangdio tMmoiiart, , .
afia auiem ogere. Quid porro do EfaogeUo otixll? ^; 0
*
%
" Golat. , !
ViftliS IAGT101UCS.
Deett aliqua ; lorio .
785
nr EPIST. AD GALATAS.
m
** nmtr^ . . * / Ckristo notam g$u crealurani". llemqiie : I V
Id0t> marta xm*va\ tlsvUpia # iramiernnt, tcce facli taol oototo * . & *
fiaa liktrtate aos ChrUlu$ UbraiH .
ip&C *
VKXS, 6 t Ali iis atifea? qai videbaiUor atiqaid
9 ' i W t i
, kaaiptf * oato (quateft altquaado faoriQt, nibil meo ialeroou
* * ol , Deos p e m o a hoai.nam on ocoipit); mibl
qvi vjdooanior este aliqaid, ojbil eootttleroni. >
*.t
Qmi tUtkantur, t i i . kt e*4 oxi oroxf ; baod aoeoa
, , , t V i w *
acdet*
ipoo4leobol: fidear anim miki SpirUum
c t f l atw *
Oootf
*Z#r. % * Ot . , ? Ajqoi bte tcoaua eal: qoi Potroala*
, baot.pfga dmoaciafooan indolgeulloroa ereaMoa
otlx, * , de ransooeoeio. 400 laquirere noo curo: do qua
*. " , nec vUUUigaftdi aoimiia oai; Id tpai ooverSnt.UA . 51 qnam retMtori rationooi Deo. fioe ootcm onom
*$ ffiav, * , aci<>, nibi! 0 0 roibSaxaptSoa de pi-asdicîone mea
~ objeciaac. quaodo Ipaoa eonveni. Recte aniem ait,
qualcs [uerinti noa qoaloa aiol. ot concedal iniiio
praediealloob Evaogelti Joda&ia oiiqoid Induliuaa
fuisto.
Ideti) aiqoot adferaatl BOO aonL
TLvrA , .
Ytoa. 7-9. t Sedo coatra cam vMiatoal* qxoi
* ' ,
. credliiuo eoi aaibl Evaitgolhim praepoui aicotôt
( * , clixamdaiooio (qoi eoim operatus eU Peiro i n
) r \ apoalolalom ctrcomciiiooia, operaiua eat ei nibl
, . \ , \ * foter fftolo*), el cooa eogxoviaaenl graAia qu
, , ; Uto oac raibt, ioeoôo, ei Cepbaa. el ioannea. qui
^. !< * vldebootur coloaioac ooao deitrao dederunl mibi
ot Barnabas aoeieUtJa: oi ooo quiden lo geoleo
.
ipol ouloxt ia dottuoîoioDeof.
. dXtA iodrttc . C
*xi*caa*ac*m tUUsiut, junt*i*C Mmar mi . feodtta iaiod oait daxlrat oVoVrxal taiki el Btrnabm
*** . t | ati$* Qaaj vero ImerjecU aiiot ootendttol
ttfdmcv tovtoi oitm non ab bosoioUMa ordinatom esoe ot pnedi*
eorel geoiiboa : i d qood do ipoo odvermii apar .
gebanU
1 9 1 VEOS. 10. c Taiilvia ui pauperum memo * , \
rr$ eaeemaa : qood eitaa aollkitoa fui boc ipauro
itxodoooa .
iaeere.
. %fqa\ .
Paclionea ejoaiooai fraioaefjo oimC inquit. ut
, illi quiden* Judaeia, nos vero geolibot pradicaro . tnua. Gommuoia vero oiiiaqno fuit sollicitudo ct
& oi , cura pauperum. Alqoi iaii paoperea .painei eram
(* , qtti ox Jtidaia eredideraol Qhthlum, qooruin
* domoa direpUaa coalribulibufl faeranf : isli tooi,
tioiv . * roV t>Jf- D inquam. ad qnos atribebol: Et rapinam konarum
*.
rtsirorum cum tOMctpufo **.
" 1 , Vsaa. 11. c Cum aalem teniasel Cepbat Aoiiov
.
cbiam. in faeien ei reatiti.
^ Quaodo Peiros Hieroaolyioia commorabalur
> ) Jtidaisino boc indulgebal ut circooieiaionem 0 0 1 1
. '- omnifto prohfbejrcl, oeque Sabbata. Cum vcro
rivaulv ^; Aoliocb.ani veoiaset indiscriminaUm convWaba . ^ lur cum ita qni ex genlibus credidiaoeol ln Domi, *\ utiji!. Ikiodo cam illttc quidam Uiero*olyis
* , * desceodi&aeiit, veriiui 0 0 effeodcreoluiv eejmnU
9
1T
U l l i
eCor, v 17. ^ f b i d .
9
Gatai. , f.
*Ue*r* x, 54.
VARIiC tJOTtOOGS.
xFofledloi
787
S. JOANNIS DAMASGENf
788
se abUh qaibeacom ante ?ertabatur. Yerum Paa- **

}tJ8 diapengatione qaadaxo eum eo uaua eat, nt . ,
iptam corara oronibos reprebenderet, quod gentea , cogeret jodaizare; uti magistro be audienle, el ,
tacenle, ejue objurgatione itli docereniur, Judaicos
riius non eeae servandos. Totom porro negoiium .
boc mera digpenaatio erat, ulroqao connivenie ,
propter discipuloram oliliiatem. Quocirca, aive - ,
Petrum eimulasse dicat, give non recle inceagiago , ,
ad verltatem, neceaaarisB dispensalioni vocea bas , .
jnvai agcribere.
" .
Quia reprebeniibilie erat. |Vxxs. 1*.] Priua
enitn quam venireni qoidam a Jacobo, cora genti- , *
bijf edebat: cum auteoa veriaaent, sobtrabebat et , , . t
eegregabat so. *

tJiiqtje ab illia qui Hieroeoltrnia deaeendtrant.
.
c .
c Timena eos qui ex circomcifione eranl.
, ,
Nimirom ne praeberet eis offendiculam; non
* .
autcm ne quid ab ipaia palereiur mali.
c
. 13. c Et simulalioni ejus coaseiiaemnt
earterl Juda.; ita ul Barnabag duccretar cum eia ,
.
in illam gimulalionem.
, ,
Simulationem noniinat, obaervationem legfx, ot
.
doceai illos ab ea secedere.
c ' ,
YERO. 14. C Sed cum vldigsom quod noa reete
aa.buiareal ad verilaiem EvangeHi, dixi Petro ,
.
coram omnibua.
,
Hoc est, quod non ex toio tradilaro legom omilterenl. Yoceg autem, ut modo dicebamua, ila con- . ' , - - Tolam
format, proui dispenaatiopostulabat.
qaippe *
d.gpensatione gerebalar, curo objurgaiio Pauli, , ,
luia ailemiom et aasen&ua Petri. Unom enim ambo . quttrebant, ut Cbristi fidelea ab observanda lego ,
.
dclerrcrentar.
.
c Si Judftus curo sis, gcnliliter vivie, el non
.
Judaice. >
, ,
ld esl, observator non ea legis, aed qucmadmodiim illt qui credidemnt ex geniibua, nec Neome- ' ,
, .
nias, nee Sabbala custodis amplitjs.
c ;
c Quomodo ergo gentes cogis jadaixare. >
\
162 Q
quoqoe capito negotii dispensaiio pernoacitur. Nam quarovis Pelrus oeqve co- . , ,
egiasel, neque auasiaset ad Judaicoarooreaaequoa
dos, hoc tamen Paulug ab ipso factum dixit, quo , Pclrum objurgando occasionem baberet diaclpoloa . . crudiendi. Claro vero universa hacce narrallone ,
Galatas monel, ul increpationis xaae gravilalem ^ .
icquo animo lolerent. Nam ai Petrux, ex Judaia , (.
cum esset, permitleretque judaizare, reprehensus , , xL;
fuil, reprehengionemque admiait tanquam rile , &
factam; mnlto magig Galal, qui, licd eggenl gen- , , tiles, et credidlgsenl in Gbristuni,}ogolamenlegia ,
sese rursum mandpaYoraiil, objurgatkmem ipeiits .
debebanl ferre.
, *%*?*
Vxog. 15,15. Nos nalura Judai, el nonex gen1
A L
U L
n o c
VARIJE LECT10NES.
&
Lego .
790
789
I N EPIST. ] OALATAS.
. libus peccalores. SeSenlee quod non justtucatur
hoino ex operibua legie, nisi por fldem Jesu Christi;
,
, - et nos in Chrialo Jesu credidimue, ul juiliflceinur
, ex iide Gbrisii, et non ex operibue legie. Propler
quod ex operibue legis non juetiflcabilur omoit
caro.
.
Poslquam ex iia quae Petro accideranl, compro
, . bavil, non oportere circumcidi, idem eviucit gene , , raliori ralione. Naro si qui a pnero Judaei aunl,
* , neque proselylt, quinimo enutrili in lege, cogitiia
t , legis ad bominem jualum facieodum inQrmitaie,
, ad graiiam qi.% fide prsfiatalar, Iranaierunt: quanlo
, ' 4 , poiiori jure, qui a principio non eraut aub lege,
, aed exgeniibu8, lumdeinde ia Cbristuni credidere.
.
^ addicere se nou debeol legi, quaa rectura reddere
pon valet.
VSRS. 17. t Quod i qorenles jiuiiilcari iii
,
, Cbrisio, iuvenli auiuua ei ipai pcccalores; ergo
;
Ghriatua peccali minialer eal ?
Tideaia in quanlam abaordiuiem illos deducai

. , , qui addicii aunl legi. Si iidea in Cbrisliim non valet
, , facere jualum, sed necesse eal iteroro legi inorem
, gerere, noa qui legem propler Chrialum deaerui , , - mua, nec ejaa omissione Juali evaeirous, aed con , * demnaii.loveniemiw plane condemnalionUauclorem
- nobis illura exatiiiaae, propter quem relicia loge ad
.
fidem cucurrimua
.
Absit.

Cura viderel absurdilalem qoae ex doclrina alio, ^, , Jfv> , -, ruin gequebaior, dto resilit, adhibila bac voce,
.
'jfttlf.
& , ,
Vxa. 18. Si enlm qnas deairuxi, itcrum ba?c
. >
aodifico, prasvaricalorem me conelituo.
,
Quia aiebani illi, praevaricaiorem esse qui non
, servarei legem, pcrinde quoque a conlrario ipse se
. " pnevaricatorom fore dicit, ai legi obaeqtialur. Ac
, tale quidpiam a i i : Deaiit lex, idque profesai su,
mus, ubi dimiasa iege ad lalutem quae esl ex fidc.
.
confugimus. Quod ai igiiur legem roborare coolen , ,
damus, hoc ipso pramricaloreo anmas, qui aer .
vare niiamur ea qu* Deo aoluta aniiqoalaque
aunt.
,
VERS. 19. Ego enim per legem legi morluua
. .
aum, m Deo vivam. Cbriaio confixua aum cruci.
. > Duplex dicti bujua conaideratio est. Yel eiriit
; , , gratise legem didt, vel legem anliqaan, ubi oaien ' . " dil per legem ee moriunm eaae legi. Quod auien.
ait, bunc xensara babd. Lex ipsa me delerruit ne
. - fcibi obiemperarem : unde ai ipai xiiaciiltavero,
, * , legem ipaam violo. Quinam vero, quave 1 6 3 "
"
tioDe, Moyaea effatua est: Quia prophiUm &
bit vobk Dominm de fralnbut vettris, atcxl me:
, ; "
ip$um attditffa"; qaas de Cbriaio dtela atiul ? Qoi
, . ,
ergobuic quidetii non obseqounlur, legemviolaol.
* ;
Qoid anlem boc eal, tegi mortum $*m? guemad* ,
modum otique fleri non poleat ut qui mortem obiit
Deut. , 45.
y
ra
VARLE LECTIONES.
Ugo ex Cbryaoal. .

S. JOAN.MS DASL\SCEXI
pnefepli* lejis tobjifialur, ita occ cgo, qui mal.--1 I & ix ; tou <5 ^ Ixtltnt
Uiclione legi mortaoi tam. Lti qoippe dirit ci . 4 vdj*e lr.ixa-.ipa-.tj i W o
m a l c d i r t i o i i i nl..icil illora, qiii Omnia noa ituple- -. t i iv .
eritqaas lcge pnetcripfa aunt. K<mini atrfem boc ^ f,v.
posaibile erau
Vua. . Tivoaulem, j.im 11011 ego : viviivcro
, oix Irt ifSt, | 61 U \ Xpcmdc.
in ne Cbrimia. Quod aulcoi nunc vlvo in carne, in II ; I -, iv {ertt
Ttei
liile vivo FiUi Dei, qul dileail me, ei (radidil , * \ rapaUvro; 1 iu-,
scraetipsom pro me.
.
Jam noo legi trivo, inquil, ncque sccunJura
^, f , x a t i 4 .
U>Kem.
Vn. i | . Nrin abjicio gratiai Del.
.
. +,<[=, (. oCr/
Per gratiani, tnquii, liber evait. Ncqiiaquamergu
ad legcm redcondo, graiiat iiijuriam infero, ac l i , <,
CMTOUI.
valeret rium pracaUre.
< * Sux }, Spa 6< Sl enim per Irgera jusiilia; ergo C.hriuus '
pk iitttkyv.
gralia owrluna eti.
', eijeVv, utip , 3
Cbrislu* morlaoa al pro noWs, Inquil, nt noi
irotâj t*
eiciiaret, JniUitara prabene, ti peccalum e medio 9. (txaulxrac,
auferent. Bln vero, quicunqtte eircnnciilonem piffov. & Seoi raiOovnj, Urouetv
snadenl, pef Irgem juaiuiii hnmincni ficri atscrunt, tmaiousOat 4 , 4 Xpt*
.
enperracanea et mon CbritiiCAP. Bf.
Y I M . I . inseusali Galalas. *
Otlensa abstirdiiale ci Oci injnria, pneddenlcr
nildii obJnrgallonenT.
Qui voliis iotidil, ne obedirelis vcriiaii r t
*. .
Osiemlil eos ordinem invertisse. apuiuiibu*

cuim ad spiriliialiora piooediir : oontra
voro Uli, acccptis priinum piriiuafibus, ad carnalia tramlerani, ad circnmci*'oneoi tcilicel. Bme
tcro dicil, cnummamini: id qnod pnsuit ac sl
"Eoititv > []<|*.

i n l ot , , <) eapxcxA,
. 8 \ , .*, 1\ ".
;;, TaXirau t
6 xa\ , %(* I *
.
I64jxavrv TJ AlijOttf Oat;
Pemootfral r o i reliccs exsliliise, quandio flden
*8^ niSopiyso; i j nteub
tenucrani. lovJiItnlia quippe iaeeui non diruatur,* 4 partdvtuiv ; BatxanCe
nisi quibat res prospere soccedunl. Aiqui hii rer- . Urut, t(
blt ranui eoe revocti ad graitam, qinn ftde pa- Jti <(-(> .
ralur.
' 11< 1 *\
Anle qnoram oeuloa Jesne Cbriaius prascripim cst, In Tobli craciflxtu. [Vcas.3.] lloc solum >. lU*
a vobii tolo disccrc. >
i ; ' .
memotiam coa perpclito revocat raorlisct
*\
ervcis, per qoz delelo peccaio mimus. Cnin nu- , * ; irxHa-rtm;
lem a i l : Anl tcnlo* ptctteriptui itl, tigniflcal in- . , /mr, ifsaliabilera quondam fuisse toruiu erga Chritlnm ,,
aiiiorcm, ila uicjusnysteriamantc ocutos ipionun , 1(4 ; 461 Apfv
ludealncnier verurelur.
.
oporlbus lcgi Spirlium accepistis; an ez
" U i o t r t ,
audllu fldeit V,.,is. '..] Sle alulii estis.
,,
; trzt.
Pluiiml corooi qui in Chriaio biptlxati erant, et
' tlc Xptcr&v, \ \6
accopcrani Spiritum tanctum, mulia uttcrationfft - 5 1( iiwlouv &' *per Ipsum prxjtalint, el raagna prodigi. Ilsc \[ . " ixaivwv *;
igilnr ci eomraemorat. Si lego difln miracula . * (, ,
p.nrare concesium non csi, scd gralia SpirUus, car ,' ,
relicle illo qai lanla bxc prxbnil, confugialis ad trpkixauta <* ,
irgem, qoc Tiribus dcBcitiir
Arttvoi ;
Ut cum piriiu rocperiUi, B U M oatue eesum< ,
nicminit *
;
7
KPIST. I VGALATAS.
704
, * , de pwodibax aoruo Jbret. Tetot t l txajrifatfea o3
- eerel : ^Pecudum iosUrvoo ipot corvridcodoo
fertif.
; .
*. t TanUpassiesiUal*ocaoaa? 8
oliie caoaa.
MeiDoriam refrlcat afonttio el cortamloMi ilkv
, * * m m , qoaa proplor pranncaUoiioai ooiorxaU A i l
ergo : Nolito ptitfioam Hlmo Uboroaf
A? *2 , inoiilem ei vaaooj roddofo. Boo eoiaa verHo fatia
, .
aigDiHeaiot: St foatta rooao; est xJai IktiMi
9
nQiaodo inUgrnm tmm coalodlaiio.
c ,
] , ,
; t
" vovl ,
f , *
. t
! ,
, .'
, .
*
, ,
,
Vaaa. . Qot ergo irioaU voble 8pIrhoa, ei

operaior virtutes Io vobla, ox operiboo tef W, ao ox
auditu fidoi ?
Nunc qooqtto rosomU illod qood aopra dlxofot
eoa pudeiaeial, objeclo amnofe trollinuo ^xsa
ooeqMraoL
Yxoa. . Skrt
kbniiutt^
talom eol HK ad Josliiloai* a
QaaAo^qoidofli, qei jadoixato eofeoool, bfeao
aôioroJO e&oo taoo fairidtool; coolro Pooloa ox
ofoa*ptifSoxis aaoetlono ovbicil I d o eooo mollqfdorexL Bl qoia proovo Abrtban 44 aoperkiobanl, ox ipooma podorao olo rarouxi lojicit.
Hom oi Abrabam cujua groiia malium arrof aol oibl
priraum haboisao fidem reperilur, perqoo eam
omicoa Ool oooeopaiua ool; qoaolo mag ^
Uli debemt aocorrerot al censoiigoiaiuto illioo glo*
fiaattir.
! ,
7 Cofnoocko erfo, qxto qol ex Ido aoavt,
,
U auxi AUi AlHrab*.

Oalendii gemilea Abrabamom aibi poiiort |ure
fsttpa ix . pareotem ratiooo fidei vindicare, quam qui ox
, - circomciatoAO csaenl. Fidea quippo Abrabani atoft*. t i - cum fecil Dei, non eircomeiaio* Slqoidem circom*
' , ciaio aignaculum et noia ftdei exatilil: nou aulem
, minor oal eo cajos eat uoU : quocirea qui cx Ado
viol, , aont, reetiua appellenior Abrabami filii quom qui
\ .
ex circomelaiono; eo magia qood aoroio aignacolo
aoopretiosiuaeaU
c ,
Vxat. 8 Providens Seripiur, qvift ex fide
.
joaliical genica Deuo.
,
No videator argomenlatioBlboa boc aatroetr,
\
Serioiorain qooquo tcoiefn addoclu
,
j
PnetioDtiaf i l Abrab*. >
" YideeU qoomodo Scriptura peracUro geniiuio
, cum Abrabam consanguiniiateei, , aivo
.
boouai nunliuni vocaTlt.
" .
Quia benedicenlur in to omiies gentea. [Vcoo
' 9.] Igilur qui ex Ade xunl, beoed&eenlar com Ideli

Abrabam.

Ob conaSmifero fideoi.
Yxas. 10. Qaicunquo enim ex opertbut legU
\,
. . suat, sub maledicto aont. Scriptuneal enlro:Malo* dieiaa omoia qni noo permanaerii in omniboi qoaa
.
oeripla sunl in libro tegis, ul faeiat ea.
Pasiqtiam probovil per fiden geotea jetlHiaio
, \
- 1 6 5 ^pi5Ct, ejoaqoa rei leallmooium ex Scri*
f
is
795
S. JOANNIS
ptura prolulii, ostenriit insuper maledicios esse i
qul legi pertinaciler adbaerescunt.
VERS. 1 1 , 4 2 . Quooiam autem in lege nemo
JustiGcatur apud Deum, manifeslum eat quia juslus
cx fide vivet. Lex auiem non esl ex flde : aed qui
fecerit ea, vivet in illis.
floc ceu ralum firmumque alatuil, nerainem in
lege jusiuin evadere. Cum enim prasfalus sit, malediclutD esxe quicunque loiam legem non impleveril, nec fieri posse ut hanc impleal bomo; idrirco audacler senlenliam prohunt.avit:
VERS. 1 5 . Christus nos rcdemil de malediclo
lcgis, factua pro nobia ma.ediclum : quia acripium
eai; Malcdictus omnis qui pendet in ligno.
DAMASCENi
796
; ot
.
c iv ,
. 0
, , .
'
. ,
,
, ^ *.

, *
*
,
Obnoxius quidem populus eral raalediclioni,'
qua condemnabaiur quisquig non permaneret in ]
omnibug quae scripta egaenl in libro legia
. .
Cbrisiue vero imprecationem hanc allera permo- *lavh, qua ferebalnr : Malediclus omni$ qui peudet ixl .
in Hgno . Quoniam ergo, tum illc qui pcndet ia ,
tnaledictus eat, lum ilie qui legero violal, eal quo- ,
qne malediclus; neque conaenianeom eral, ot qui ,
exsccrailonem banc aolverei, eidem subjcclua , ' ,
foret: eed oporlcbal ut exsecralionem istam n ,
aeae reciperet prc allera, qua damnalua cral qui in , ,
lif qu* acripla eunt non permancret: eaproptcr ab .
bac quidem immunis fuil. ]$on enimdolu* invenlus , *
fuil tn ejui : illam vero admtait, cui devo- ?. , '
vcbalor otnnia qui penderet in ligno, perque isiatn *
auslu.it aliam : et sicul uno quopiam tnorti ad- , *
diclo, ai quis iusons iHitis vice spontc mori ve.it, . \
bonc pcena eripU, consimiTi etiam modo Cbriatua
fedt. Iiaque qiiemadmodiim aine rriitiine morlem
obeundo, a roorte exetnit 'llos qni morti eranl ob- ,
noxit, iia quoque exsecraiioneni subiens, ab exse- , .
cralionc illos utorivit.

Vxas. 1 1 . t LU in genlibus bci.cd.clio Abrabas
,
fieret in Cbrislo Jesu.
Quoroodo in gentibue? In %em%ne inqcil, tuo ; ' , !,
benedicentur genlci " ; boc ett in Domino. Eohi.- . ;
vero ut ipsc alicubi ait: Ncn ditit. tn wninibut, , / j
qutui in mullit; $ed in temine ixo, quaii in uno, hoe , kxl , , ,
1
ett Chrhto Nam fieri non poterst ot per Judxoa ? , .
gentea benedicerenlur. Quo eniir. pacto qoi ex legc | . 1
dirie devoli fuerui.t, auciores aliia benedicliooia , 1
;
forcnt.
I
< Ul polliciiaiioDcm Spirilua accipiatnus per
udom.
.
I
Nam quia posiibile non erat ot gratia Sptritaa
ilc
ad iromunduni et nocentem derivarelar, extecra- , 1
lione sublaia, primum benedicunltrr, deinde juslt- , I
lia per fidem accepia, Spirtius gratiam allrabunt. ; I
Alque adeo crux qnidem exsecrationem aoWii, . ,
ftdes vero jualiiiam praesiiiit, et justilia gratiam , 6-
Spiritus allexit.
^,
Yxaa. 1 5 - 1 8 . c Sccendum honiinera dico, fratrcs,

,
#
11
11
Deul. , 2 0
11
Deol. , 8 8 .
11
Isa. LIH, ^ 9 .
tlen. , I.
Vidc infw, . .
197
I N EPiST. AD GALATAS.
798
, - plane hominis coufinnalum teslanteiiiufli ncmo
t. ,
sperait. aul euperordinai. Abrabat dictae aunl pro . 06 , , mUsloncs et acmint cjua. Non dieit : tt aeminibes
, ' ' , quasi in tuullie, aed quasi in uno, ot aomini luo,
, . I I , qui est Ghrislus. Hoc aulem dico leslamenium 1 6 6
, confirmalum a Deo, quas poel quadiingeBtos el tr>
! ginta annoa facla esl lex non irrUam faeit ad eva . cuandam promissioneoi. Nani si ex lego barediias,
, . * jam non ex promiasione. Abrabse outexi per repromissionem donavii Deus. 9
. >
Hamani& uior txemplia, inqoit: hoc enim eal
,
qnod
ait, ucundum hominem dko. Hujiis autan loci
, .
aonstis eat. Abrahanio Deus polllcitus eal benedieiu * rum ee gentes pereemen ipsiua: aeisen aulen. ejua
_
aecuDdum carnem Gbriaiua est s post annos aub . . * ^de qaadringentoa et iriginla lex prodiil : ai
- benediciionea, vita et jusiilia lege dooantur, irrita
, ** . orgo fuil illa promissio. Ad hase, namo quidem
\ * bominis teslamonluni reaciderit Dei vero leala Dientum post qoadringenlos et irig.nla anooa irri. , - lum factum eril. Nam gi qose illud promiserat, bacc
, * ' , , ipsom non pneatitit, aed aliod ojoo loco, lex nt miruni; lesiamentum igltur abrogaiiun orit. Qoi;
nim vero baec com raiione poaslot congruere!
ldem est atque, aul adjicit.
' ,
YBBB. 19. Quid igitur lext propter iranagrca*
;
aionea posita esl.
.
Ne quie legem superfluam fuisae arbilrelur, banc
" ,
, , quoquo parlem sarcit, demonstrans eain, non le , , ^ mere et frusira, aed adroodum uliHloroase dauoi
, ne acilicet Judaeia liceret nullo timore vivere, el in
, , extremam prolabi maliiiam. Quapropter legem
, , , ' ioaiar freni impositaro eis fuiaae, qu ipaoa erudi . " rei, componereCqoo, nee sincrel violare, ai non
. '' ; " otnnia, certe aliquoi prsecepta. Uaqoeqno attiem?
.
Uaque dum venirel setnen cui promlaeral.
"
Donec veniret aeroera, eoi promiasio iacia col,
' , t
ordinala per angeloe.
. *
Gbrislam qaidem umn dicil. Ait vero : Ueqne
* od advenlumChrieti lex daia oot; cor eam loogiua
;
oi ultra teoapus prorogaa ?
|
In manu Medialoris. IVras, 20.] Mediaior aulem tioiua uon est: Oeua vero ooos eal. >
Hic Ghrislam innuit, qui el legem quondam prar , . , - ^ bail. Quod si is legem lulii, penes illum qtioque
.
oit oportel eam denuo aolvere.
. !>; *
.
;
. , ,
\ . 21. Lex crgo advcrsus promiaaa OeiT

abU. Si eniro data essei lex quas posael vivificare,
rere ex lege essei juslitia. >
' ! , ,
. ,
. , ,
- [] ,
) *. * ,
fqol, ,
.
,
Nambi scroini Abrabaro dala? benedictiones aont,

lex aotero exsecralionero adducil; lex igitur proroiesionibua Dei adveraalur. loapico voro quioam
hoe aolvat. Primum quidom aboegando, diceos
Ahit. remque adeo absnrdisstmam OOBMI : luro
deinde ralida ratiocinatiooo, quasejiumodi ost: Si
in lege viua epoaa babuiaaemua, Inqoit, hmc forsoo
rocte HU dicercnl: aio vcro a flde saltts vilaque
parantar, tametai Icx diris aliot dovoveat, ribit
TOO
8. JOANNIS DAMASCENI
600
lnde damnl aceeplmn, ubi venil flJes, & cuncia ||, /^; ,
, .
dlssohit.
Vnu. i l , SS. Sed conrluill Scr!p(ura onmia
'AUA euvixlcisiv Saavta 6<f
aub pcccalo, ul promissio ex I U I I - Jesu CbrUli da- . Kirtwu;
rciur ctedenliboe. Priaa anlem quaui venirel lldct, : letsvouvt, %lmv,
ub tege eusiodicbamar conclusi, io eam pein qux ( ^* { rcvelanda eral.
trfmiv ^.
* i f pdvouv louoolot, "
1 6 7 J " d a ; l admoliinisoperbireol,etidcii<n
iuiieriii oln.trrcuiur, eam ob rem les Ulii daia >{ , *%' 4
el, <|u.i pcccalum coarguereiur iptornm, eoique , ,
oUnuxio Impreeaiionl redderel, ui agnoiceniei , fva ! 4{ \,
iu cxiremi agere, CbrUli fldem Beropiarcnl, qna leTtv 6tA , a*1 iU- >IU 3 J
.
pcccaiom qooquo tollerelur.
4 *4;
ovcv itc
V u i . 44, 3 5 . Itaqut lex pxdigogn* ootur fuli
In Cbriiio, ul c i Ado juilflcemur. At ubi vtuil fl- , ( ; . '
* , 4 44 .
dea, jaa non lumua tub pxdagngo. >
*U 4 itiaaxAAu,
Aiqui pxJagogua uaagiairo comrarius M D t i i ,
ted ei viam uernlL Quod ai qule doctrin* faabliam . U :
adeplu* niagiatro tu, lura Ipaum pudei manere , < &
.
tib DJtdagngo.
ii
Vns. . Omnca cnfm flfii Del ettia per fidem,
: . >
qtise ctt is Cbrialo Jesn.
'
Al iioo per legem.lnquit.
" 16#,
Vtas. 27. c Uuiconquc enim in Chrisle lapiiiaii
ivsiJoaeOt.
rilia, Climium induisui.
, \-, 4&
Quoniam extmluio quld cl adrairabile prononlUvli, oos nliotrum qal exsecrallooi legit eobJiii ,
rrant, per liJem utloi Dei appellatoi fui*se. boc ! , 4,
ipium evincil primura, qoia Clirlsium imhiereiil. ttv . 4 :Porr* ai Cbriilug Filius exiiiUl Dei, Inqttk, ( *ro ^ , 41 , ,
mm induisli, cum Filiom ln le babcas, rjnique & , \ ,
touilis etaacris, in Dc! plane propiiiquiiateei e ; .
cnpialos.
r , ' .
Vaa 8 . t Non eit Judxne. ueqtie Grxcus ;
aon f-t tcrv.is, neque llber; noo cst maecultii, * \ .
iieqne feiuina. Omnes cniin voa. nut in Cbrisio . ".
Jesn.
, .
Magis ac magis eiplicai bnniialeni Dei, qua
.
ciiiicluaequale domim largiuu t i | .
, ' axipjia
S9. Si autem ros Chfiili, prgo aemcB
ibrahx ertis, lecuiidum promiislonem hzredes. , ' ,
4 ',
8i Cliristns Mincn eii Abraham, <M attiem
* , \ ,
Clirislnm Indulstii, ei corput ejoi fatti f i l i s ,
inanireaiunieit voiesM aeinen Abrabam, acproin- . \ ,
de Itxrcdei. Ad emen quippo Hlius protnisaio D . .
Bcilinel.
CAP.
nr.
. '
I-S. a Dico atiiem : quaoio lemporo luerci

panruluJ cst, nihil differl a , cum iit Dominus
owniutu, aed tub luioribui ei acioribut est, utque
ad prxflniium lempui a Patrc: i u el not cnm
osieoiu* parvuli, sub clemenlis roundi bujus tnwue aervientc. Quando auleni veoil pleniludo
teinporis, misil Deus Filium suum, natuni ex maHere, natum tub lege, ul eo* qui aub icge craoi rcdlmcrol. t
' 5 4
, , ; ,
' \ ,
. . , (
, 4. " 84 , '. ,
, , (
].
Penmlum dicli, non xlate, ted aninio : sigiiiflcan* Deum iniiia bxc qunqup voluiiae largiri. Quia
;, ,
4 3
VKES.
101
IN EPIST AD GALATAS.
803
. . *- Tcro poerililer adboc affecii ramvt, ipse nos l i v i l
, 6 , sob elemenlis mondi ogero; puia aob Neomemio
. el SabbaUs. Nam dieo cursti solis et lun* peragun . I I tur. Si auiem aoa aob legeio redigui.l, nihil aliud
, , taciuDi, quam ai aoa slaiia aduliaa lemporo ad
* , retroaciara teialem dcnuo revocareoi, ul aenria
, oibil diflcreniei aiintja.
| ] t adoplionem filiorum reclporoiuns.
166
dixii. rtcipermut, ul eatu debilam
raobia folaso oitenderel. Olim oiilm Deut baoc
Abrabomo promiaerai.
" ,
Yxoa. , 7. Qooniam etUs ftlli, nisil Deua
, , ', SpirUum Filii aui in corda voalro, claraantern:
. " , . !
Abba, Pater. llaqoe ]am non oa amoo, aed fllico.
Qood al fliioi, oi brea Oel per Cbrlaiotn.
.
Soratjm deoraom do adoptlone aeroioneni
. .. Jamque aoporiua quidem eam indicavfl, di , Xptctdr cendo, Chri$t*m tnduisiis: nuno aotem aliomodo
, catn ait, non noa poaae Deam vocaro Pairem, ne , , qne Spiriium ab oo occipere, n)ai filii ipaioa facli
.
aimiia.
,
Vcas. 8, . Sod toncquidem ignorantea Denin,
. , iia qoi aaiura ooo tmnl 4ii, aerviebalis. Nenc au , tem cum cogoovetilia Deitro, imo cogn.ti ailia a
, Doo, quomodo convertem.ni itorun ad ioflrma ei
;
egena aleoieoia, qoibaa dcnoo ab 'iniegro eervire
t " .
, *&6** .
" .
%
VIIIUB?

* ,
.
^
, , ,
.
* ,
, ,
.
< ,
Hoc loci kiloa alioquimr ex gexiiboa qui crediderxtil: quoniom el obaervatio dteraa idoloraiu
aoperatiiloiii aimitis eraU
Vcaa. 10. Dies oTaservaiia, et nenaca, ei tentpora, ei annoa.
Ex latia cotnportam fil, noo solutn eoe circamciaiottem prardicasse, verum eUam feitoa diea el
Neomeolas aervari debere.
VEJU * Timeo voo, ne forte aine causa labo >
raverim ia vobia.
, , .
Titxoo, iaqait, oon detporo. Nan in vealra po .
leataio eat loiom emcndare.
, , ,
YEXO. l i . Eslolo aicul ofo, et ogo alcot vos:
.
firatreo, obaoero voo. Nibil mo beaisiia.
. *
ibee loquitur ad iiloa qoi ex Judeela eroot. Quo , clrca aoflKt ipae proferl io modluin, qoo illoa
, .
tj eiempYo aoo peranadeat priacis riiiboa auia deaeiacere.
, YEBS. 13, . Scilis aulom quia per ioOrmUa . , tcm carnis evangelixavi vobis jampridem, ol len , - laiionem mcam in carne moo non apreviatia, neqne
, * , * respuistie; aed aicot angelum Dcd excepistia ine,
.
aicol GbrSsloiD Jeûm >
Quando Cbrittura piîcabam, inqoil, ejiciebar,
, , , *, , - vapuiabara, noriea lolerabani; ao ne aie quidem
. , tcr mo oonteaoaebaiio. Nam id aigniflcatur hii verbis;
trQ crapxl/tov , * txeom ix come m*a nan tprewiuU, xo> , qoo roapoiafia. Qootnodo igiiur ofaaorduiD aii,
, * eom qx4 cxagilarolur, laoquam angeluin susce^
fHooi ooao, oo flon Hem, dum oo qnre opua aunl,
aoodelt
801
Vxos. 15, 40. c Ubi eit ergo beaiiiudo vesira ? t * ;

Toxtimonium eoim perbibeo vobis, quia l i fieri , potsel, octilot veairoaeru.sgetis,ei dedisaetis mibi. . "
Ergo inimicui vobis faclus sum, verum dicena ;
vobia ? *
\ , '
Hic Iiaeailat et obstupescit, atque ab eis diicere
mutationia causam quarit. Nuuquid non vos esiia, .
ioquit,qui roe fovebaiis colebaligque^vestrieque pre- , , * \ lioaiorem oculis ducebaiis? Undenam ergo iiiimiei- , .
lia basc ? unde euapicio ? quippo cuni 1 6 9
qtue , ; ;
vera auni dixeriro vobie. Aliam quippe hujua rei - , , ,
cauaamnon video, nisiquod veriiatem vobialocutus .
aim.
, .
Vixs. 17. c jEmulaniur , bene.
,
,
,
.
Ad mulaiiooem vos exciiant, inquil,
scd non _
,
. .
r
.
"
reclani. Quo cnim paclo mu.ailo illa bona sit, ,
qu ia jaguni eoa acrviiulia delruderet?
;
Sed excludere vos YOIUDI, ut illoa xraule , niini.
.
Excludere niinirum agraiia Evangelii. Hoccnim
' .
prastabant, qui ipsoa vcllent a perfecta cognitioiic , [] abigerc, eC ad apuriam rurauin deducere; non , ,
aliam ob causam, niti ut ipsi in loco rnagiatronnn , *
aedereol, Galalaa vero in claaae discipulorum ala- .
luerent:
,
Vxas. 18. Jfeno aoleni mulamini Sn bono
aemper, el non UnUnn cura praeaena aom apud . >
vos. >
Istic annnii, abaenUam auam loliug mali cau ,
som fuisse, bocque rera bene succedere, ai absente Q , , ;
ti.ag.siro discipuli convenieniem auum loctnu ie- .
oeanU
Yois. 19. Filioli mei, quoa ilcrum parlurio,
, ,
.
doneo formeiur Cbristua in vobia.
, , ,
Imagioem bbefaclaslis, iuquil; formam perdidisiia; aliera vobia regeneraUone et reformalione , ,
opus ett, doclrina acilieet. llerum voa gigno pcr * .
eruditionem.
, Yxas. 20. Volebam auiem esse apud vos modo,
. t
ct niutare vocem meam.
,
Quade causa pracsena esse oplabat; nlsf ut
,
mutarel vocem, boc est uti lacrymas effunderet,
,
,
Iitgerei,etingemiaceret, et simul ornnes ad lamcnla
evocarel ? Nam fleii minime poterat, ui in epi- ; stolia suis lacrymaa gemituuive suuin exbi- D , .
beret.
" .
Quoriiam contundor in vobis. >
, \, *
Non enifn, Snquit, quii) dicaro babeo; qui faclum

sil, ut qui prios ad ipsnin usque coeli veriicem ascenderalis, partim ob pericula qu fidei causa to- ,
leraslis, parlim ob prodigia qtiae per fidcm odidis- ,
tis, HUDC repente adeo ad laniam v.liialoro dejecii ,
. aitia, ut ad circumcisionera et Sabbaia pertraba-
niiiii.
, ,
Vcas. 91-25. Dicitc roibi, qui sub lege vul
; ,
tit f?sc, legem non legistis ? Scriplum est eoixi,
, , ^
Qvoiiiatn Abrabam duoa filios babvit, unuro do
sociih, ot uoum do libera. Scd qui de ancilla, . ' , \
D
806
m
IN EPIST. i ) GALATAS.
i
ctJndum
carnem
naiu*
eat;
qui
aulem
do
libero,
. 16% , ' per reproraiasioncm. >
*.
Quoniara dixlt: fldes voa conjungit Abrabamo,
, ;
, oique incredibile audiloribua videbalur, ui qui e i
, illo mimnie prognaii esaent, fllii tamen ipsixe eaao
, dicereiUuT, ostendit paradoxum ialud jampridem
. - evenisse. Nam laaac, qui uon ordine naiurae, nequo
, , aoliia lege conjugiorum, neque aecundnm caruia virea
- , , , nalus fuit, el filius, el gero.ai.us erat,cum ex corpo . ribus emortuia uasci jassuaosset. Neque boc voe con*
. , . liiibel, inquit, quiaecundum carnem nali noneatie.
, Natn hoc ipsum voa quam iDaxime propinquoi Wh.a
. facit, qood secundum carnem xon ealia nali. Eii.m , vero secuodotn earnem eoae naium, boc non eoluni
wddil bODoralioroa, verom el minoa
, , \ 1 7 0
'
bonorabilea
facil.Pariua quSppe minirae carnaUa ei
. . ' , apiriiualioria generia, looge rairabilior esl.Quod per, , apicuum fit ex iia qui jam o..m naii auni. Nalua eai
; * lamael secundum carnem, aod aervos fuit; nec id
, , aolum, vcrum el exacins e$t ex paiernis aedibuo.
Qui vero aecundum repromiaaionetn, Uaac nimi
rum, bic lanquam genuiooa filioa ac liber, omnium dominus fuil.
. >
VEXS. 2 4 . Qua aanl per a.legorian. dicla.
, , Ipsa quidoiQ bisloria, ioquit, non illud solum
, * quod apparel enuniial, verum el alia qoxdaro pro{ ,
loquiiur. Unde eliam allegoria diciiur.
.
Haec enim aunl duoiestarooola. >
,
Du uiique leges, legalia et ovangelica.
, ,
Unum qaidem monie Sioa, in aerviiulem
". > generans, qua esl Agar. [Ycaa* 2 5 . ] Siuo enim
tlf. t
mons eai in Arabia.
. ,
Agor aocilla dicebalur. Mons vero Sina idem
* aooal illiua geniis lingua: onde oninea qui t\ lc , siamento veieri nali auol, easoaervoa oporlei.
.
*,
Gonjunclaa auiem ost ei qaa ouoc ost Jeru ,
aalem, et aervil cum filiia suis.
06 , , , .
Non raodo bc ser?a eat, inquil, aed ei aervos
. , gignil; ci testamentum ipaum, Ulud nimirtim
. cujus flgura ancilla est. INaro Jcrusalcm afUtt.s eal
* monti qui anciHae cogBominia esl. Aiqui in boc
.
roonie daium teMamcntaro quoquefuii.
\,
VERS. 2 6 , 2 7 . Qu aolem sursuro esi Jerusa . * - lem, libera esl, quae esl maier otnniom uoairum.
, , * ^ , Scriplum esl enioi: Laetare, slerilia qu nou pa .
ris, emmpe ei clama, qaae non parluria. t
"*
Inferioris quidero illius leruaalom figora esl
* Agar; idquo inauifesium esl ox cjnsdera nomiola
^ . monlo : Sara vero soperioris. Alqui aupema illa
, . ieruaalem aponoa est. Nam ei ipea quondani sie\ , \ - riiis eral, qaemadmodum el Sara. Quod aotent do
* \, Ecclesia id diclum faerit, propbelas leatimonio
*
romprobal, ubi nerope eic ille loqaiiur: Lmure,
$Unlit aua non .
" ,
t Quia muUi fllii deseria, magia qtiam ejoa qttta
. >
habel \iruro.
n o n
*ko. uv, I
)7
S. JOANNIS DAMASCBNl
*0S
Dutttem vocal Ercleslam gcoliutn, qux qoon- , ,
<Um ln toliiudinc cl IgnoraiiUa Dei egeril. Ea an- *, .
lein qnx Tirua babuil, Synagoga esi, quippe cui " , , i i 4* 54daia Ux fueraX. Nibdoiuinug longe plurei fuere ;. . '
Ulii iierilia; alpote quod qua; babebai \irum, unaui AvSpa,
duuiaiai gealem geouli: aierilii vero univertat 8 ;, : ,
gcnlta edidit.
,
Viaa.28. Nos aulem, fralres, secundum Uaac
< , , ;
prciniiiionis BUl suinaa. >
. >
Non luodo qooniaiu siariliserai Ecclesia, qttem ',
drooduio Sara; veram ei, aicul illam iion oa- , * txtiv-Tj ,
lura, aed proiuUiio Dei fccuodam rcddidli; Ua et , * *.
in aliera aoalra gciicralionc, nalura uulla, sed Dei , erba, qiias norunl Odclcs, ia squartim pisciua, , , ( ,
lanquam in uicro quodam, forniaut ei rrgeiu-rani . ,
llluiu qui bapiixatar. lUqiie i alerilii lllii suuius, \ , ^ .
libfri tumai,
Ouxouv i l , ! .
1 7 1 ^ * *9. Sed quoinodo lunc U qui **
< '
cundum caroem aatui fuerai, perscqueliaiur cum, , . >
qai eecundum spiriiuin : iia ei nuiir.
Ne abjiciam : Eri]iiznaui eat iua libcrtat,
- , Saov
quando Judxi coualringunt, el verberaui illoi qoi
;
credidereT odeodil ejus quoqite rei jam olim 0- \ .
guram exstiiisse.
; ' ,
Vau. 50, Sl. Sed quld dicii Scripiural Ejice
ancillam el Ulluni ejui : riiim hxrea srk - \ . 04 *]] 4 (
liui ancillia cuin Alio libere. liai|iio, fralres, .
41, , .
umns.
:, 14
Eihibila prlua penecutlonia Qgura, non eo
linii aiiimiiii) diispondcre, aed ex hisloria ilocel ^ ( , ; ,
iicriun, qoalli fuluriii U inieclaiurum Onis, ul ;
IIIII modo suis scdibui abiganlur, ted el faculia- , ;
tum jaduram racianl. C tlerum rccie filium quo- ; . vior quc dixil aueillx, non Abrabami, ni a viliori raif|C , [
parte cc- noniiuarcL
; .
< Aiicillx Ulii, icd liberx. Liberlale igitur not
, . TJj Cbrislua libcravil.
.
t t v
. *.
CAP. V.
, .
Vsas. I. Hiatc, rt ilcrum jgo acrtliulls coniineri. *
,
Alicram addil cansam, qua tuadât -os disclplinae tux adbxrrtcere. A!l auleni : DCC rniio \ . *
la liberialem toa vlndlcasUs. Alius csl qui voa ; "
4 ;
redeiuil: allus esi qui preliuio pro uobis solvil. D 4 ; . , .
Diccndo auieni, <, procellaoi.qux acciderat * , ',
ladicatil: Bomine vcro jugi rel graitatciu iptia ; ignificavil. Quin et dum ail, rariam, nimiuui . xdiir, ,
ip>iii UIM iluporeoi oolai. fiain l i taolesliam banc ,-..
non fuisseiis cspeni, baud craiia laolorum cri- , ,
ndouui :.
.
Vtai. 2. Ecce ego Paulus dico vobis. >

Vox lsta Ulioa cal qui prxfldcoier loqualur.
Qnoniam l i circumcidamini, Gliriatas vobls
nihil pruderii. .
Qui vrro aiibll proderti Chrislui ei qul circaiaclau eril aoacalla. Qui circtmicidiior, lanquaia
b-geni refuimiilaiiv ur< unu-idilur. Qui fero for-
' .
.
" , .
- ;; . , ; ^
. , ! ]]
810
1N EPIST. AD OALATAS.
* 61 . midat, viiiuti gratia jneredului o t t : qoi demum
incredulus eat, oibil juvaiar ab ea cui fidoa non
.
babeiur.
c Yxas. 5 , A. c Testitkor autem rursus omni ho, \ - mini circumcidemi ae, quoniam debilor eai uni. ,
verac logia facieiida.. Evacuali esiii a Chrialo.
" ' ,
EleDim no exi&iimea ba*c inimico dici animo :
, \, \ - DOD vobia aolum dico, taquit, aed ot cuiconquo
, bomini, quiaquia circumctditur, quod debilor aii
. . totiua legia implendx). Nam legis pnecepio inler
, . - ao cobaerent. Qua vero ralione? audiaa velim.
, , Circamciaio immolaiiooeiD viciimarum odjun * , ctara babet, el dkrura observaiionem, inunolalio
. , rurautn ol diei el loci caulionem : locua, od aox. . , cefiloo lusiraiiooum rilus, loalraiiooosqoo ad
, examen quoddam observationuni ob.iganl* Non
. onim impuro faa est immolare, non aacra tngrodi
. []{] , adyta, non qvidvia aliud facero. Quocirca uno
, , prsecepio roulia lex irabit. Siqoidem ergo circani , - cidaris, aulem ociava dio; aut si ociava die,
, - - at IIOD ioimolaTeris; aut immolea, non aaletn
, * , in loco pnescripto; ain eiiam in pneecripio loco,
, non vero quse lex decernai; vel ai ea quas lego
. , decernuniur, verutn non sia mundua : 1 7 2 * t l
b\lor tdr .
ai mundua, non autem coBvooioniibua ritibua purificatos, cuncla illa 'pereu.it. Quamobrem a i l :
Dtbitor esi totiut Ugii impUndm.
, Qui in loge jualificatuini, gratio excidiafia.
.
. - ^ lnteraioaliono eliam lupplicii terret. Qaid
, * onim aliad auperail Uiia qui a gratia exciderunl,
;
nlai auppUcium iodeprecabile?
,
Vxas. 5. enlro spiritu ex fide, apem juali . >
i\m exspectamua.
,
Poaleaquam aupplieio eoa perco.U, ad porlam
, * - rursus consolationis illoa revocal, his fero verbia.
, . Nibil bisce praeceplia legia opua bobomua, inquii.
, * , Nam iofficU fldes ad boc oi donet nobia Spiriiam,
.
unaqae justiiiaai, et pluriana inauper et magpa
dona.
Yxaa. 6, 7. Nam in Gbriato Jeau ueqao d r ,
, ' cumcisio aliquid valet, neqoo prepuiiuin, aod 9. , dea qua per cbariialem oporatvr. Currabaiis
bene: quia voa impedivit veriiati non obediro? >
;
, D Naaa qui oemol Cbrialum induit, caveat, inquil,
ne posi taliom ait curioeus.
, .
YKRS. 8. Porsuaaio bsec non eat ex eo qoi vo , >
cat voa.
,
Non ad boc vocavit vos, qni vocavil, ot boc
* , .
modo fluctuarel.B ; nec legeai praacripsit vobio,
Judaicos roores secUremini.
.
VEK?. 9. Modicum iermenlum toiatn maaatm
corruropil.
" ,
Ne dicat aliquis : Qoid ila verbU rem oxageru?
; , unum legis mandalum observa?imus, el ianloa
; cies tamtiiins? vide quoroodo lerrorero incuiii
*<. 0 , * " addacio exemplo. Quod porro dicil, hunc babot
aotuttia. QaomadmodotJi roroionturii, Uroeui exi, } , - gaam ait, toiam cof.xt^x%V^\\*m Viv *nt ^swoiiN*.
9
G&.XCV.
811
S. JOAKNIS
eic plane exSgoam hoc ma.um, inquit, niii corrU xpbv O4op0w6kv xoV ab;
gatur, potest voa in perfeclum Judaiamuro per- .
trahere.
& ,
VEBS. 40. c Ego conildo TObis in Domino, qood
Aihil aliud eapielis.
.
Non dixil, non sapilis; sed, non $apietit, id
, , $<osl, corrigeroini.
, .
. Qiti aulcm f onturbat , portabit judicitin,
^ , .
quicunque esi iile.
J.
Rcclc prorsog nusquatn* nomioa. perturbanUura
5 ,
odidii, no intpadontiorea ierent.
.
V E M . I I . t Rgo anlom, fralret, ai cireumcitio , ,
ncm adbuc pnedico, quid adbuc pemcolioneni ; >
patiorti
^*
Qaontam oblquo Iraducobalrjr, qood ubiquo
' daixarel, ac aimulaio animo pmdlcaret, vido qoam , ;

pure aqspicionera bano a ae ronoveal. Notiio,
inquii, et , banc me inaeelandi colorem can- , ,
samve illia fuiaae quod a lege joterem desciacere , . tti aulem circumcisionero prasdico, cur me iuae- , ; .-qouiuttr? iiequo ooim qiti ex Judxdo , crunen , .
aliud mlbi iniendero posainl. pratlerqoam boc
aolum.
t Ergo efacuaium eat scandalem crucla.
"
1 7 3 Adeo aiultua eum, iaquit, ut pro nibilo
, ,
affligi paiiar, el aliie okfendiculo aim ? Enbivero , .
non aic Jwdxi cruce offendebantur, uli qiia pa- , *
trtix legibua renuniiandum crai. lNara cum Ste- .
pbanum in coiiciUitin porduxiaaent, non dixerant, ,
Jri* cruciAxum adorai; sed, ioquUur ttmlta kam ,
4t hcum nanctum .
.
Vxia. 11,15. c Ulinara I abKindatHor qoi c "
vos coalurbaiH. Toe enira in libtrtatein focali . * , .
esiis, fralrea.*
*> , * , .
Idein boe esi ac al dical: nalla eal mihi flora
do iUis. Quod si TOiunt, non modo circuracidan- 1 , ,
.
tur, TCfum al exseceniur.
Tanlum ne Uberutem in ocmionem delta
c .
r
Cl.risiiis nos ciemii a jugo servilulis, nobiaque

*?*se liberum volui.l facere qoidquid libiliim fuerii:
non ui bac poteataie ad nequiiiam abuteremor,
aed ot oiajorls mercedis copia darelur iiobis, ad
alliorem pbilosopbiam progredienlibui. Nam quia
hioc inde passim legem appellal eenriUitis juguro, U
ac cxempiionis a maledicto mom.nil .* ne quia
sibi fingat, ipsum ideo averlere booiinee a lege,
ul liceai drinceps exlegem vium agere, suapicionom hanc conrigit, dicens: nnn ut eflrenis fiat
ilaa ralio, sed ul philosophia noslra lcgem transceodat, vintolis eolulia legta. Atqui baec loquor, non ut dejecliores staas, aed ad sublimiora
protebainur.
4 Sed per cbarSiaini aerviie mvicetn.
At%. ,
* , ,
,
,
* ,
.
,
, ,
, ||, , *
, * %^
. *
, , *
.
' .
43.
VARLfv LECTIONES.
Cbrjaost. . Edil. Elon. io marg. . . Forto eiian logfaAui
.
GALATAS.
m SHSV. AD ,*. 14-16.] ejum lex la
tis
814
sermono
\ , i v , - implelor: Dtligqa proxiiuuoi tuiiia sicul teipxum.
. Quod si invicem mordetia coraediits, vidolo
, ne ab invicero consuroamiei. Dico autom ; Spl. , , rjtu ambulate, ei destderia carn/is non peril( . >
cielis.
* ( Ifodum. aperit, qoo facili negolio pvaogelioam
, Jegem irapleant; insiiper el qua de causa circum . - cisio apud ipaoa invecia easct. tyam quia, dum
, , . . aller alieri vuUia dominari, divisi 3$1, inquii,
, vobia invicem aer%iu. Sic onim \a unura denuo
.
compingemioi. Hoc vero aubobacaria, peis
epicois verbia edtsserif.
,
YBBO. 17. Caro eniiu concupiscii adverana
-* apirluini: epirilas autem adverstis carnein.
, % , . >
auiem stbi invieero adveraanlor; ut non qugcuo?
qoe voiiio, iita facialia.
^,,
Canum dicii, volnnialem maiaro: aptrilna}
, , aaleai, volaniaiem bonain, quas aorsum Ire con-
.
lendat.
"
Yilionj qjiidem virluli adyersatur: yjrlua ve*
, ro rorsurn advcrsatur viiio, el cnjusdam p*dar
, \ gogi vieca exsequiiur, noo nos ainejix aecundun)
.
eupidiuies malaa ineedere.
i , .
Txas. IS-i5. Qood ai Spirilu Qti ducimiiii,
?i , non eatia aab lege. Hanifeaia aoiem auoi opora
, , , , , carnis : qua euai adolterloni, fomkaUo, ImnlonV
, , , , , , dilia, impudicitia, idolorom aervitai, reneAcia,
^,^
, , * .nimicitia, conteniionea, mulaikmea, Ina, rixas,
, ) , diaseniionos, aeclse, invidias, homicidia, obrieta;
. tes, comeaaaliooea, el tds simiUa; qaee pf%dtQ
. ( obis, aicol pnedixi, quoniara qoi Ulta aôjii,
, , , , , ^, regnum Oe1 oon conseqoenlor. Fruclog aafom
, , , . Bpiritus oat cbarilaa. 1^4 g*odiom, pax, pa . >
lieoth, faenigaUae, bonilae, fides, nanaoetndo.
cotuitientia. Adverana ejuamodi non esi lex.
Q , Qut Spirllum babel, aicot opoiioi, o|o$ opo
. 0 ,
pravair oranem copidilaten exaiiogoil. Qoi vet^
$ , ob bio exoinpTva oal, aaxilio legia non Itidigot,
| . ut ' prseceptia ejoa allior ovaoeril. Nam qoi non
, . , ; irascilur, qoid jam opua babeC ui avdiat, Non ot*
, cMeil qoi noo inluetur Impadkis ocolia, qoid
* ^; opoa est pt doceaior, non e?e mirecbaodomT Co , - quis onim do lYoclii malitiae wraonefii ad Hlom
;.
babeal, qol i ^ c o m ejoa jam evolsil f
; 4 ,
Yidea oom iotic non loqwi dc t^rno, aed de lor*>
. , , | rona coglutiooe. Nam Iniarncitire, et conleniionef,
, ;
ei xeclaB, vel ba*resex, qaonam roodo od canteix
apectaTeHnt?
,
VBBS. 24. Qui aulem sunl Chriail, caniom
,
auam cnicifixeront cum vitiis et concupiacentiis.
,
Carnern hic rursom appeHal qnaaconqoo txolas
.
^ciiones.
! , .
Txas. 25. r Si spirilu vivimai, apirilu ot orn*
hiilemns. >
.
Secondom regplae illius vium inocittiamoa.
, . Nam hoc tignillcat verbum, ambulemu. Alt au , ieoi r Spiriiaa virtote conlenti aloius, nec qnarat
J l M j W
moa Inaopor addiiametilam ei ap^diconDi * b*f
,
c
815
Vxas. 16. Neftfflciainurinanis gloriaj cupidi, > < .
Declaral, cos qei circunitisiontin inducebani,
.
appeiiiu gloria id facere.
;.
< Invicem provocanies,
" .
Ad conleulioucs nirairura, el risas.
.
ioficem inTideules.
< ' .
.
Enlmrero ex ioank gloria xmulalio nasciiur.
. .
CAP. VI.
8\,
tav
\ *
Vcas. | . Fratres, l i prawccupaiue fueril bomo
.
lu aliquo deliclo.
tTittv, , ' },
ditil, al perpeirateril, eed, ti preowupoIKI (ueril; boc eti, si abreplua. Vlde autern quaia , . apposite illos quoquo qol circuinclsionem prae- atg
dirarenl, ad fidem addueii, dum ait peccaium , || rt
ipaorum prseoccupaiionc et abrepiione admissum ,
fiiisse allamen alloi borlainr, ne cie junganiur. . ,
;
Qua enim raiiooe una abducaniur cum illig quos
jubentur cmendate?
, ^
Vot qut spirlluale eatis, ejusmodi insiroitt.
.
Non dixil, powm itittigUe, nee condetnnaie, aed
* , * , ,
currigile.
.
t In aplritu ienilalig.
' .
Ejusmodi legem pra-xcrlbii dociorlbu. ut Oiim
<
maosueludine cuncta proloqnanlur. Apprime ero . ,
iion dixil eolum, in leniiaie, aed, in tpinm Itntia- , , V xrtuuatt
tit: ul gignificnrel, hsec quoque Spiritul placere, , \ ,
quippe cun cl convonicnii ralionc corrigore, tpi- ' ,
rilvalti iH doni.
.
Cooiideran icipgum, ne el lu lenieris.
( ; , ^ .
Taclle comprimii eorum arroganlian qua do ,
clrkiaj nomlne Inlumescebani. Elenlm oe propier *. '
docendi ofllciom eOeramur, noa in ilmore cl an- ,
xiclate ronsiiiuii.
.
" ,
1 7 5 VEBS. i. < AUcr alieriue ooera portale.
Nam ;quia Oeri non poiesi, ut quigqoia botno
,' (
ai, immuois a mcndu el labeail; admouet ne * >6 t{tarigidi ccmores sint deliclorum alienorum.
.

I Et k adimplele legeai Chrlsli. [Vxag. 5.]
Htat i l quls exisiimal ae aliquid ette, cnm nlhil . , , ;:4
.
ail, Jpie aeducii. >
' . , Qoa oetope alioe loleraUs. Exempli gralia: iste
iracundua c<, lu trero somnolciuus! bujuj iepe- , ;
tum lolera, ut i i vicissim luara wgnitieiu ferai : , \ ;
,
bocque modo let, ut neque bic peccet, dum abt
te lukraiur, nec lu dclictum adiniliai, dum pro ,
iig in qnibut gravia moleiliuque tt, auslineria a .
fraire luo.
.
Vna. 4. < Oput autein luum probel uniuquisqiw.
,
V.fr., l i qoidplaro boni ieclili, coniidera ne
forte propier inancm gloriara, aul ex neceaiiuie, , ' , aui fimulaiione boc fccerig, neve ob nllam bu- , ' .
nanam cauaaa.
< Bt slo in remelipto gloriam babcbit, ci uon
,
in aliero. >
( .
1
Hxc alt, non qoasi legem prxscribeni, sed f 111

Indulgem: perinde ac si dixiisel: Gloriari qni-
, ,
< . 6J
tR
IN KPIST. AJ GALATAS.
ipx PoAf, , .,
6 ,
. ,
* ,
.
t .
*
. ,
' ,
,
.
c
. , 1
. ,
. " ,
. *0 t
, ,
, .

,
. .
; .
,
, ,
, . , V
,

, ,
* , ,
, ,
IU* .
c ,
,
*
,
, .
&, * ,
^. .
, .
,
.
#
*.
.
, \
, , , ,
N
Loo. , 40.
m
dea mioimo convenlt: tin autem labeol. al aalioia
noo advoraaa proximuro; vokil illo PoarisaeiM.
Aiqoi boo conceaait, otpau.aiim totan* axferrei.
Narn qui ia moro baboerii in aeipoo lantommodo
g.oriam habore, ei noo adveraua alioo, ia brovi
boc quoque vitiuna correxeril.
Vxxa. 5. Uouaqulaqao enloi onua auum portabit.
Videtur proponore ralionom quas probibeoi aoV
vorsua aliuin gloriari. CaHerom glorlabaodain
corrigii, no oibi valdo placoal, revocans illun ad
proprioirom peccalorum conaideralionom, adbibilo ioauper onerii el earcina? nomino, qoo coo*
acientiain iliios premau
Vaas. 6-0. Commonicei autcm is qui cateebixatur verbo, oi qi ae calecbixat, in omnibu*
bonia. Nolito orrare, Deoa non irridotur. Qtt
enlro aenioovorii bomo, basc et metox. Qoonlam
qoi aominai do carne aoa, de carne metol cornipiioDom. Qui autom aoioinai in apirita, lo apirlia
neiel vilaro leroam. Bonum aotom facieniaa non
deflciamua.
Hoo ruraum loci do docioribua loquitur, qooo
ditcipuUs auia roulU aolliciiudino corari vnli:
quippo cum Ua fleri Cbrlalua Ipae aanxerit. Qoare
vero? audiaa. Qooniam ob doeendi ooclorilaten
faaiu inflabantur ilH qui oa ornati oraoi; borum
iit eompeaeerei arrogantiam, in hanc eoa neceaaUalem coegit, ul ipsi dlacipulia opoa baberonlr;
illia vero ruroum prasbet occa&ionem ut ad bene
de aliia merendum faciliorea ftanl, ipooa exereeno
ad bonovoleniiatn erga magtslroo pneauodatii^
Ait autem, in omnibus boni$, ul omnera in ooa 11
boralilalom impendani.
Temporo onim auo meiemua non deflcientea.
Non uli carnalia meaaor, inquil, qoi nibil froGluum percipil, quaniUbei melondo muUum laborei, aic eai apirituaUa. Ilio cnlm quieie multa
potiiur.
Vxxa. 10. Ergo dum loropua babemua, operemnr boDutn 1 7 6 xd oronoa, iDaxlme ad domeaiicoa fidei.
Hortalur ui foatinatlonom oi diligeoliaro adbibeanl ad otomooyiiatii orogandam. Non enin ia
poieslaie >olra oal eeroper el ubique inisoreri.
Quando onim ex hoc aaeculo egreaai erimua, etai
uaillieo volemua, nibil ulira porficieroua. Ail aulem, ad omnet, ad differenliam Judaica; humililalta. Nam omnia cbariiatis illorum oflBcia in coniribulea aolum impendebanlur : at gratiro bumanitaa, lerram pariler et mare ad beooflceiiliie
panicipalionem invilai, ul lanien copioiiorcm
orga domealicoa fidei aolliciludinem pnoferat.
VERS. 44. Yidete qualibus liiteria scripii
vobia mea mana.
Suadel ul lotum sermoncm auum eicipiani>
dicendoque, qualibui, el, manu ixoo, sublinQita-.
819
S. JOANNIS DAMASCEMl
830
Ceffi doctrina* sure sigoileai. Ad kso alied quo- xa\ t6, tfi i0Q * x*\ 0 xA
que innuii. Quodfaam vero iaiud ? quooiam banc 6tA . ; >
ipti calumrjiaBfc alraebant, ac ai com circtimciaio- , \
l.em profileietor, siinularet laroon profUeri ; , ,
idto compnlsua eai episiolatn manu propria scri- , oere; apud eoa teaiiroonium deponetrs sua exa- ' .
ratom man.i.
" ,
VEOS. 12. Qtticunque volunt placere in carnc,
.
hi cogunt ?os circumcidi. >

Demonsiral illoa gloriae dunlaxat sludio praidicaiioni operam dare, non quod boc munua ex- , :
.
xoqui ipsia iocunberet.
t ^^
c Taaluro ul crocis pemcuuonem otta pa. >
liantur.
xvjptfttttV
Aliera rumin cauaa cur IMMI C X abiroo pratditent, liew osf, ne a JodsU exagitentnr. Aiqul , *
aivo thnoro, aito ambilione id prsrtsleot, proiride , hon lanqtiani debitum. Quamobrem etai praedi- , .
eant circumci8iorieo non lameo uii necessartam. * , ^
.
Yxa. 15. Neque enim qui circuoiciduniur.
of , )tegem cusiod.unt, aed volunt tos circumcidi.
, ; * t
Bemoostratio baec eat, eoa noa ex anitno prae
dicare; quandoquidexi non ea qo pracdicant, , ' & .
pbserrant.
c Ut in carne vealra glorientur.
" .
Eo qudd diecipuloa habeant, et duclore* aifif.
, ,
Vias. 14. Mibi aaiem absil gloriari, niai m

cruce Douiini nostri Jeau Cbrial.. >
.
Quid esi eruce gloriari? qoud Cliriaiua forma
;
servi accepla pasaua eal; paasue, Inqaaro, propler , ,
feie, qui eervus eram, qui bostie, qni if.aai.us fet , , *
, .
Sngralus. Sic me dilexii, nt aeipsum tradiderit.
.
t Per quem mibi mutodtts cruciflxiis est. >
, * Mandnni tocai rea liujtjs o&cali, homitiam laude$, aaUdiiliuro, giortam. hlbasc, inqu.i, tam , , .
Bplendida. iam magoifica; mibi moriua facuauni. , ^ *
.
Et ego mundo.
. >
IHipliceoi mortetn innQit: aoilicet, quia inm
,
Mla mibi mortua %%ul lam ego iUis, iia nl nequo , ,
iito va.eant interiiDere, neque superare: quippo , *
1 7 7 aemel morlua ainl; nct egt> eoruro
possum deaiderio leoeri: oam el ipsio ogooaot .
tjooque morluua auni.
***
VCRB. 15. Gbrialo eaifla ieau rteque cir
, .
cenicisio aliquid lalei, neque pra*puiittm, aed nova
creaiura.

Vide quanUm virluiem atlribtiU cruci, q u *
^
bon fcolom res omnesroundanaaipsi morluaa red
,
diderit, aad et ipsum veteri inaliluio loiige cel;
.
liorem feeerit. Atqai netem cre+turam dicit, qoa
*(
, .
per fidam edlta eal.
Vraa. 16. Et quicuaqiM banc regalam secuii
,
faeriat, pax luper illoa el misaricordia, ei auper * ^ , "
.
braal DeL a
f
VAfllA ECTIONES.
* hooncintio profsus dlctio, qose eic rexlilui poosil :' ;
EPIST. AD 1PHESI0S.
822
OC , , ., Qul toc oocUnlor, inqaii, bf pace cl bcnigai , laie Dei potiunlur, ui proprie laraelia quoqtie noBiine appellari poaaint.
| .
Vtma. 17. tDoeaelero norooiniui moleaCus aii.
t .
Non qoasi affiiclos aol defaiigalua Iwec toqoi ,
, tÔvx- lor, aed ui aocordoi illorom premal onimum,
, , iuque majorem terroroiD conjiciai; utqooltgeo
* , oba ao Jaiaa conlrmoi, oc aioit illaa aompor vo .
cillare*

< Ego eniin uignjata Dbaioi Jeso in orporo
,
meo poiio.
, ,
Omni oermoDO, omnJque voco vocaliua ei cla* & riua mo defeodo, inquH, adveraua illoa qui aiunl
, - oae aitnulate docero, ec praodicare quas bominiboa
. , _ placeanl. SHgmaia, ptagaa vocal ac vuloera, qufe
, our .
Cbriaii cauaa paaaaa eau
*fl
Vexs. 48. Graiio Domtoi noalri Jeau Cbrtsti
, * .
cum apirilu vealro, fratres. Amen.
0
Hoc exlreuio vorbo cunclia quas baclonoa dido
. , . aonl, aigoaculura addidil. Non enim oudo dixit*
, , vo+i*e*m ttl io aliia epiotolia; aed, cmm tpiritm
, ^, vitiro; ul ooa avorlorel a carnafdbua, perooK
, nia benoficooliam Dei docloraroi, oee grotla
, - comoioireiacerel, qvam aecoporont, ol per quam
. poiorai ipooo Dova ab omal erroro Jadalco revo
, , caro. Nam SpfrRoai acciptiro per . iacloai
.
legb noa licebal, aed per jualitiam quam pnt*
atal Idoo
Upoc ^
, \.
A4 GotatQM $crif$il Xomo, 818 **r*#ar.
t
VAfiLE LECTlQNESw.
* Cbryaoai.

EPISTOLAM ADEPHESIOS .
C
CAPUT PMMUIf.

VXOJ. 1-5. Poolua apoalolaa Joan Cbrisii per
, , - voluoUlom Doi, aanciia qoi aunl Epheai, fide , Ubua in Cbriato ioao. <iraila vobia cl pax a Dee
, . Patro Bootro, ol Oomino leao Cbrialo. Beoedi ctua Deoa ei Pator Oomioi noatrl Jeau Cbrlsli.
,
" , Quemodmodom cseiera Dei opera, aic el apoaio*
, latam aoutn, Deo oaae aii, cojoa tamon via et
fcvA , - .
operotio ail Chtiato, qui oal vlnua Oei.
> , 1 7 8 Epistote eamma ool, ol eoa orudiai de
{*? . , Chriaii froiia. tlaec porro f t f i i a , esl noslri ad
% ^ , , ipaam ooaomplio, aanclilkalio, qua eorpus
, ojua effoeli aomoa, eamqoo caput MIWUPIIO. Hu I I , j t f t ootem gralbe cauaa boniua oat Dei, quo in
, . 1 toalplo hodiboa eelebralQlr. Yia aulero qua ad
^^ - baac pergiiur, oal rodompllo per ^voiiaai CbriaU.
823
S. JOANNIS DAMASCBNi
*
Qul keaedixit DOS omnl bcnedlctione apirl- ,
luali caeletlHiui in Chrlslo.
:.',- ; ,
, ,
Ipsi ctit, (aqait, benedictlo noslra : id etl, donum a Deo concessum, quo piritualit bonle per- ,
iruimar. floruin poixessio Sn lerra non habeiur: . ^
qula carnalee non iuul benedlclioues, eed aeler- \ - \ , "
.
I I U I ctelealisque ett carum locui.
tv
Viu.
4, C. Sicut elcuit ong in ipso anle
niiindi eonaiiiuiionem, ut essemus sancli ei Lm- , *
niaculaii In congpecin ejug ln chariiaie. Qui prse- ,
.
desllnavli nos in adoptlonem iiliorum per Jesum
Chrislum in seipaum. >
,
Craiia Spirilug ounc quidera manifeslaia egl:
anie vcro eieisiebai ab iniiio apud Oc - . ei im- I
parllebaior eleclie, quoi ci prxdeslinavit ul asil- , atvai
, .
.siercnl Deo, conceisa ipiii vitse sanctimonia.
.Secundum propoailum Toluntatie gux,
< , '.
[Veae. 6 - 8 . ] iu laudem glorisc graiia: euaj, j , i qua , $ .
gratlucavil DOI. I
,
GmiOcilus eat nobia tpontanea , i .,;...; non
autem remuoeratione operutn, iu filioe no< ad- , .
piando.
, ln dilecio filio &uo, in quo habemus redeinpiionem pcr ganguinem ejug, remisgionem peecato- ,
nni, (ecundum divitias gralix cjns. qua: super- , ,
ubundavit in nobis lu oruni sapienlia et prudeo- .
tia. >
,
Quandoquidein Sciiplurae sursum deorium diruoi, Clirisium ad niortcin ugque obedienletn eate ,
l
laclum Patri; ci qula Cbrigtoi ipse aiebal, D$ut, =," . SttfC , '
Veu IHIUI, quare me dtrtiiquhli
" ? Ne quispiam ; vel guspiceiur revera eum fuiise ilerelicium,
quippe cuui ex noglra pergODa ejuimodi vocca
pronunliaverit, eam ob rem ubiquc passim dile-
clum illuni cl redamaiura dWina Scnptura pwe- .
dical.

VMB. 9. Ul noturo iaceret uobie eacramen.
tum voluniatig suac >
Hnc enioi dunlaxal modu Cbri&li gralla conferlur, pcr eognUioneru : quod D O O coarenil igacp
.
ranlibm.
,
* Secunduin bencplacttuni ejug, quod propotuii in eo [Vsu. 16] digpensatione plenitudi- . *
nis lemporum.
,
Nam anle saecula complacitum illi fuil ea be
,
neflccntia u l i ; cui lamen deQnitunj erai lempus,
.
iu iio liiii-.u; cungrueniem babueru
quas prtedesiinota fuoranl.
' '. ,
logiaurare omnia in Cbrialo, quae in coclis, ei
.
torra suut.
"
Quantum Adatn ble oinnibus pcccando spollatug
,
.
et, taniumdcm miauralio facla esl in Cliristo.
;
, ,
Quibuanam igiiur spoliaius fuiit niminim ineorlupiua cum essei, in corruplionem cccidii; ciim , , ,
t l
PaL , 1.
VARIi LECTIONES.
+ . Diveraa baec iunl a senau Chrytoslonii, cui . eal in aoamam rtaiy-, , uou imiriurni,, aui lunotiiii. Qui nec pliiia alia q u i tubgvqnuiUur, a Chryioilomo " C
cepia unl.
(
1 EPIST. !
eiW.wj. ,
' ,
** , ]
, , ,
1 * . , V /
, "

, \
; - 1 : - , ixl
irl ptzaroovrtt , ;
;, ,
; .
, 4 \
" ,
.
,

,
, . >
, \, ,
.

, ,

. >
, , ' ,
tde- , ,

.
, ;
-
, ;
;. .
"
, | .
. ,
,
.
'
,
,
,
,
.
', , , '
.
, ,
( , \ .
< . *
,
,
U c . i v . 10.
EPHESIOS.
m
etsel immortalii, ln moriem incurrit. alque e
paradiM pulltlS eul ioras. ttcc Ilaque 179
pro-
posuerat Deui redinlegrare, et reuovare; ei propterea Unigeniiua faclua et botno, ui niorUra

deatraerec, auforrcique corruptioaeoi, c( pccralum cxpellerei : ld quod advenlenle Cbrlalo pa(ralom fuii. Quod auiea ia citiii dicil, boe modo
eontlgi. ;Quoiiiaro angeli ingentem luclum Indeainenler agebanl de peccaiis mundl, quodque 1
exaecralioni erai obnoxiui (aiqul boc manifeetum
esi biace Dominl terbia: Caudium tit in talo i x ptr ono pteealort paniitmiam egtnti **); Jdcirco
ait, Dominum adventu , cum ea qwc in tcrra
aunt rcDOvasae, lum qus in ccelia, aedalo angeloruro luctu, quem propier inierimm bomiDum
duccbanl. Eis quippe gaudium prisiiuum reddidit,
aalule bominibus conceaaa.
T w . I I , 43. < in quo et nos eurle vocail tumui, pnedesliDali secundum proposilitm eju>, qui
opcrainr omnia aecandura consilinro voluiiiaiia
su, ut aimoi io laudetn gloria eiui ooa, qui anle
iperavimui in Christo. t
Duio In Chrialo tumui, loquii, poriio Del axst*
stimui.
Vcoi. 13. In qoo eliam et TOS audieniea terbaro vcriuiis (Evangelium aaluiis tesiras). in quo
l credentea lignall eatii, Splriiu proroitiioui
eanclo.
Voa qooque ei prateogniile estis, inquil, qui
Chritlo conjungimini per obedienliam el per fldeia
audilus eonsccUriara, tiec non per aignaculum quo
fldes oiuniinr, quodque Cbrisll tlmlliludo : ob
Spiritus parlicipatiooem. qoonam vfro verbnm
verUaiit Epheali aDdierool, niti a Joanne evangfliaia, qui illic prcdicabal Quocirca aublirniorit
Bciitut verba ad illot facii Paului, ceu qui jain i l liuaeisent doctrina insiiiuii h quippe vir aliissinus
iheologlx erai.
Yt.ns. 14. < Qot e i l pignus bxredilalis noilra;,
in redemplionein acquisUIoaii, in laudem gloriat
ipsius. >
Pignus el arrbam vocal ioilium acqui!lionis.

Ail ergo, euscepto Spiriia incepiitenoa possetsioaem l peculium Cbriili ei De! Oeri.
Vias. 45-17. Proptcrea el ego audieoi fldem
veairam quz esl in Oomino Jesu, cl dilcclioncin in
omnea sanrios, non ceiso graiias agena pro vobia,
rnp.iDoriam veslri faciens in oraiiouibui meii, ul
Dcus Domioi noalri Jesu Chriaii,
Audlia, inqnil, veslra <\: qua Cbriito vo dcvoTelit, nec non dilecllone qus reapoodeat Odei,
graies refero pro vobis, nec una UDium vice, ted
indeainenier.
Paier gloriz,
Iloc e&l, aucior omnis illiui dooi divini quod
concosun) esi nobi ; quod quidetn in Spirila ftt
Vcrbuui tubmiuitiralur.
827
tih&kscmt
iViOANNlS
TJetvubla Sp}r\lttta aapSontte et reTdationia k

in agoitfohe ejua; [ Yxaa* tt. ] lllummiios ocislos
cordie feetri, ul aclalia q ali apea vocotlonio
el <* dWitia gtoriae bweoltatia ejaxiaaap>
cfla.i
Id quod desiderabantur, rtpioaihi el ectertio
erot, uique sermone el sapientia praestatent officia
charilali8 cognoscciitea niniira.it caosam afeadl,
1 8 0 qove flne et qnibuanam donia dignati eaaeat per graiiam concessam aibi.
Vxa$. 19. fii quae sil supereraioaia magnitudo
tinuiis ejiis in nox, qiii credimna aocondtfto oporaltonem poleutia: Y.rltttis ejiii.
Imroensam illam virlutta exaopefmtiam dieU,
qiuEreatfrreciionetn inoriuofiiHi polnrtit Eximiunn
quippe esl eos qni pridem morttri eranl rcaurgere,
brcvjssiiQoqiie lemporia Inxianli vivenlioin aaiare
rou.i.lurfiiieiu. Quotfrca .ncredu.ia incredibilts
t?sl bac exeuperaiiiia poienlias, aecundtim illad
eflalam : ln muliHuduu rirtutU tum mentientur
Ulil inimicl * .
Vxos. 20, 21. Quam operilns est in Chriaio,
auacilana iUura a morloia, el conaliluit ad doxteram auam in carioaliboa* aupra oinirem principaium
polestalcm , * vinotem I doninaiionom, ot
omae nomen quod nomitiatur.
Oaiendit nobis Deua, inqiiit; irt Cbriato maguiliidinom ei praeeollentiaui eorum qoaa nobio !arJlua eat. Nos quippe nna r*iaKvWl ti conwtdtt*
fidlin ccclettibut. Coro onlm eorpna ooainim non
pcr ao qoiret excipere virlntem et cfflcacilaiera
qna vlla prsborctnr; qolppo qiiod corpna eral
tiroitis, Teaidonto in ipao per pravarfcationem
p^cato, eain obrem DnigeoHaa Oei Ulud aibiproprinm ttch, ul illud a poecaio torvana Idoneoni
rcdderci, cum vtia?, lura gtoriae acdpleods. Alquo
Koc aignittcaiur liio verbia, wnruuHttmt tt tonw
4tt% fecit in cceteitibui*
c ilon soluro in boe aaseufo, oed eilam ix fotoro.
[ V E M . 22J. Et ooinla aubjocilaobpediboao|ua. >
t
Glorfa perpetiia eol; qoa* quidom tum ab boo

Y O lucipiai, io actolam omnie expora fioia oxYeodilur. |u hoc qolppo cotuialit firtoa fnoorrople ot
^loriuwe peraaiiaionio, qood vitae ouelor aaectila
VHcrria 'persistal.
1
El ipsum dodtl eopot anper omnem Ecclo*
ilam. t
Uii pon amplioa caput aoatrum aint virlirtea
vjoelestes, nh\ qoateoiie procuraloret noatri ounl
disp<*fisaiorea, aecnndum aacram Apoaloii
ttB
t * <W4j^
^&^^^
,
, ''-)
\ , 9&U
.
,
, , *
, .
c
,
.
,
.
_
... .
,
.
. &
, ' *

, * *AV rtp rifcoV*
ftvttortaio^ oi .
i r
t ,
, $ I *
, , , *
, ,^
. 9
&, ,
.
t^toc od ovr*xd$to*r ir hunr*(.
'
, ,
,
, *
, , ^^
. ^
, ir obpmWo#c.
,
* oovta ^
. t
,
!, " *

, &
\ .
_
. >
' ^ ^
* , ^^
,
#
*.
Vx^s. 23. t Qnas esl corpuo ipalua.
Corpits ejna est Ecclesia, propler cramviiicotioiiooi StrirKus *ancli.
.
, *1
.
* Poal. LIXT, 9. " Hebr. , 14.

VARIJB LECTIONES.
^ ; >, . Sic legwro^l .

W EPIST AD EPHESIOS.
0
- < Pteoitudo cjus, qui omnia Sn bomialbat adimx.
plei. >.
\, Stxnxb, , Ecclosia , inquit, qoae iitatn cap.t, qai olim
, , . qtiidew cceleslia pervadebal nutic aulem ler*
rena.
. IV.
c \
,

,
,

,
, ,
.
, .
.
.
. ,

,
,

. ) ,
.
, , ,

,
; .
C
& ,

, '
.
, .
, , ,
.
, | ,
,
, \,

.
9
CAP. I I .
YEOa. 1-5. f Et cum raorloi esaeiis delictia vcstris et peccatis, in quiboa aliquando ambalaatis secuitdtTtn aaxulum mtiDdi bojos, aeeundum principeio aeria bujus, spirUus qoi nonc
operatur in ftilos diflhloatiae; in quibus el nos ooinea altqoando conversair suinus in desideriia carnia
noslne facienieavoiunlaiein carnis el cog iiaiionuur,
et eraroiis naiura fltii ir, sicui etcxieti. Deus
antem qui dives esi in misericordia, propier niroiam cbariialem suam 1 8 1 qua diletii oa, et
curo eseemus morloi peccaiis, coiiviviftcavit nos ioCbriato: gratia eslia aaWati.
Vos genlilea, inqiiil, com addictf esaolis moTli
propier peccalum in quo vivebatla, cujuadaemon
improboa pravis cogitationibus injeclieauoor orot,
misericordia dignavit Deus, ullroneaque gralia, ae
vestram io peccalo morUlitatem muUvil in *
per coneortium cum Cbriato. Nara quod Cbrtoto
proprium eoi, boc ad oos dorivaior, qui ipei conjungimor. Atlqoe ooa qui logom babebanl, aioiilix
ae gentilea pasaos propier poccala, ot oatoadort>
lor aaagnitudo divini nuneris, qua ooiaea qui
corrapto) aobjecli eraiit, oalvoo fecit.
1
VERS. 6-8. I ronrestnc.iavii et conaedere fa*
cit in ctelesiibns fn Chrialo Jeau, ut ostendercl

aasctilis sapervenietitibua abundanlea divitias gra*
tias auas, in bonitate strper rios in Cbrieio Jeatit.
Gralia ealia salvaii por fldem, el boc non ex TO*
bis. 9
' Caro aumos Christi, iDembra quoquo et eorput {
boncque Pater-nobif caput dedlt. Jam suinaa !n
ctrto, qoatenui aumua Cbrtaio, ac tandem btv
noruoi conripotea erimus quando bona illa qoa?
Cbriatua acqoiamt, quiequo nnnc inexplicabHia et
nuniero roajora auol, k i apertom profereninr.
Qaoctrca broc ipao vocat, abundtnie* dietitoj proitm.
Ool doMito eat.
, , , .
Gravia eai i d qiiod eal a Deo : Hdes aute iltod
, - quod praeautttr a oobia. Uude qolbue non incsl
. , * quo xuacipiant, nec gratia aabsoqaltur. Non ergo
, * , - et nobis banc babemua aed Dei donom ost; noqoo
.
beneficentia penea illum osl qui accipit, aod ponea
largtlorein.
Vsaa. 9. t Non e* opontroa, oe qoia glorleiur. %
, .
Qaia nlmirum cirm ederontur opera. parta t%
,
, , ^ ilfia salua non esl, et sinc bis cooraunicatio Dftda
oat aalutis illia qni^redideranl.
.
%
Ve
,
* , ^ ,
^.
YERS. fO. ilpiiua ooin faoHoro soiaos, creail

in Cbriaio m operAiio botiit qoas praeparavit Dous
o i i o ipais aJBbateaaua. >
831
S. J O A N N I S
Noo noi, !oquit,ln novaro creaiuram ipsi form- ,

vitou. Nequeenlm boc Iteri poteral. Sed Deaaeai,
qui noa ereat Clirisio, cujut liniiliiiidinem et
primifflui imiuiione operuro qua>. ipse gessii, ut
prrepararei nobis tui parlicipaliooem el conformllaiem.
Vias. I I . Propier quod mcmores eeiote quod
aliquando gcntes In carne.
Quonlara recordallo praHeriioruin ad grates de
prxaeniibus babcndaa noa comparat, horiaiur
Ephesios ut illorum reminiacaiilur.
Oai dicimioi pnepalium, ab ea quaa dicilur
rircumciiio In carae, mauufacla . [ Vera. 13]
qnla eralii illo in lemporealne Chrisio. allenaii a
converaatione Urael, ei hospiles lesumeniorutn.
Propriacarnis tunt, turo praepiilium, lam circum * '
cisio. Caelerum caraalia vere non exsistunt. Quapropier ea dici ail. Noverat quippe I g J circuincnionem veram, qua In corde circumampuleuiur
qu-ecunqt-e pneier naturalem coiistilutionem adnala mnt. Quod ai boc proprie circumcisio esl,
prxpulittm rcruin nihil aliod etl, nisi vera cordis
Inimiindiiia.
Promissionis tpera non habcnies, e( aine Deo in
bnc mundo.
Dlrersx quidem promissionee snnl, ut et lealamenta. Uuam vero banc commemoravii, quaienas
Cliriwus otnnes in unura ennjungit.
V E U . 13. NUDC autem in Clirieto Jesu vos qol
eraiis longe, factl estis prope in languioe Cbrisii. >
Longe eramua a Chrisio, mundi bujua insiiiuiis
et oioribus scparaii. Ilorum abolitionem palravll
inors Chriili, tH qui huic conformanlur, non longe
ampliut suni a Deo, sed proximl fiunl pcr Spiritum;
ronGxi nimirum cruci cum Chriilo", ut Apoelolu
idein loquiliir.
YERS. 14,15. Ipse enim est pax oostra, qul
fecil utraque unum, et medium pariclcm macerix
dissoUcns, inimicilias io carne ua, Ifgein mandalorum in decrctis evacuaoi, ul duos condai in aeinelipso.
Id quod separabal, eublaiura est e medio : quod
quidero esi caro ipsa propter peccaium in ea residcng : quippe quae in loluro alienaret illos qni
ncquidem legis opc a nequitia carnali secerneban- I
lur; quin nec eos qui sub lege agebani, purog redderet ab alien alione quatn peccatnm pepereral. Quocirca ille qal deslruxit peccaium. qnod per rarncin
prodierat, una quoqne legem in carne poiitain
aualulit Pro lege autem decretam invexil, liberam tuique animi voluniaiem Deo lerviendl.
Teri. 10, 17. In unum novum hominen, faciene paccm, el reconcilietarnbos in uno corpore
Deo pr crucem, interQclens inimidiiai In afrnetipsn : et veniens
Finiia per crocem pnesonil viia. . t eircumcisa
carne, nnu bomo oslcodilur, quisqnis pcr vliain
(
" GaTai. , 15.
DAMASCENI
tt*
;, , '
. '

,
, ,
.
,
. >

, *
.
! -
; *
\ ,
w- , .
-
. '
.
,
.
.
,
.
,
.
, . ,
.
,
,
. ;
, ,
, '
, , '.
,
, ,
,
,
.
,
,

, ;
' . "
,
\ . '
,
.
, ,

,
, .
,
, -
834
EPIST. AD EPHESIOS.
, novam. circumcisione i i t , sivr In pntpuJv -., y.aii tio. Ctiristl ooU iniignitur. Corpu* igiiur quod
. , iradiumi fiiii tnorii, Initnieilia delcvit : dnm vero
, ad vium reiurrexlt, *wrnm araicitlain paratit.
.
Evangrlizavii pacera Tobia qui loage fuUila ,
, \
ils qui prope. t
toli .
lônge quidem abiuiise genlile* ail, propler er , , 5
, rorem : prope aiilera llloa qul legi parebanl, Chritli myalerium edocioi.
.
. 18-50. Quoniam par ipium babemua
" ' accessum atnbo in uoo apirita ad Pairem. Ergo
, .
\ , jaro non esiis hospilea et advenas, aed etlia clvea
, \ , aanciorum et domesiici Dei, auperatdlQcati aupra
fundamcnium apoaiolorum el propbelamm, ipao
,
. ,
] iuniroo angularl lapide Cbriato Jesu.
Nibil aupra nos babenl, inquii, apod Deum,qui
, \, ;
, quondam erani prope, aed unui eat accetsus uiro, ' ;. " rumqne per unum Spiriioni sancium. Com aulem
, diiisael pritia itt ooo corpore nos eise reconcllia , ; loa Deo, nunctn unoapirilu proximoa es* factot
; aii; ut tigniflcei propler u n u i n corpua, unlus non
. " - pirlius fleri parlicipet. Quin cl 1 8 3 appoaitia
. " ^ , plaue et idoneis vocabolia ulilur. Nam abl r$eoa. * , Miaiionem diiii, Heum nominavii; ubi aulem
eeetuum, Spiritum naucupavll.
I .
VtM. 21. < ln quo omnii zdiflcaiio consimcia
' ,
creacit io lemplmu eanelum lo Douiino.
*1 .
Assumpio in exempluiD angulari lapldr, quo lo ,
, lum edidclurn Orotalur, docel In Cbrialo noa per , AtOor , ' inde fulcirl. Lapldtm auieni dieendo, ejuaquo
; , coagmeouUonem cum iiiquibui coniialzdidciam,
, declaral cogoalionem noilram cutn Unigenilo Dei,
. , , - quaunui secundum carnea naitiB eaU Nam tuia
uxruryjxar , pueri communiearnxl rarai tl tangnixl, ei ipt* iimiliter patlicipatil tudtm *'.
paaJtjff/wc
.
; Yaas. t l . In qoo ei vot cozdiflcainini ha .
biuculuoi Del in Spirila.
.
|n leruplo icilicel.
Bl
4. .
CAP. IU.
V i a i . 1-4. < TIujus rel gralla ego Paulus \ i n ;

, , clus Cbriati Jcsu pro vobis gcniiboi; l i lamen
; ; andibii dispeusalionem graiiz qiix data eil mibl
, . Tobii: quoniam lccandum revelalioncm noiutn
*.
I
, , inibi recil mjiierlum.
Hujus qu.c daia nobit eat gTatiat, inqnii, ego
* , - , ' aiiniiier ium ert propugnator uaque ad viocula,
el Idcirco mjtleriom mihi manifc&ialum TuU, ut
.
( per me voba annuniiareiur.
Sicut anpra tcrlpsl in brevi; proul poltMis
legeniei inielligore prudentiatD tneam In tnyaierio
.
, , , ChriiU.
Docirina, iuquil, mea breti, concisoqne cr ,
, ' - monp claudiiur, el mulia pauclt Uoquam aetnina
( ; , docui, laolumdcm vobla aperiendo, quamum poaMlia niiclligere: imclligere, inqnam, accuratiof i et
.
frequenllori leciione, non cursira aul perlanciorio.
" Ikbr. , 14.
tff,
S.JOANNIS DAMASGBNf
V C M . 5-7. Quo4 aliii geeeraliooibu non e i t ,

agniinm fllli* botolniua, aituii nune revcUlua
es( ean.-lis apostolis c j t u propliciit in Spirilii,
genies ese cobrredea ei eoncorporalcs, et
panicipcs promiiMonU ejua in Chrislo Jese per
F.vangnUiim : cujui faciut aum miuiilei ecniidinn
tlunnin grailtr Dei, quz dala eat mibi atfcuaduiu
/operalloncin virtuiis eju.
Kiiimvrro etai propliMxe d mysicrio boc loculi
funrani, obstupescRbatil Pctrl conilie* : ipse vero
Pelrus lunc lemporis, Spiritu mamfestaine, intellexll susccptat quoque etae genCea a Dfo. Haclenus cnim in ohscurnjacebanl eloqnia propheiarum,
et itnlgmaiia ui plurimum involvfbanlur, --'clahanlque ut caperlmeulo comperta ficrent. Ulis
igilnr, qi gratiain Spirilua parlicipavere, inquit,
unc tnanifetle paiefacia ti conjunciio societasquc geniium cura Israel; gcniilibui niminim ad
promissionem eamdera adduclia prcpicr uaura
erc<ssuin ad Cbmiuio.
Vr.ns. 8 , 9. liibi onvtiua sanctorum mininio
.. s! gralia 1. . in gcnilbus erangclitare. a
Seipsum $onctOTum minimam dicil, quia Eccleiam 1 8 4
'nseclaina erai, el illm tnajnri
honore iligno babvt, qui
. vocali ettenl, el
priusquain sanguis aanctui fffnndfrclur, apotlolalux nmno arccpissent.
litYMiigabilea diviiias Cbriati, ei illumlnar*
oinnrs. qu* sit diiptnsalio sicramenii abiccndili
a jpctilia in Dco, qui omnia ercavii per Jesum
Chrisltim.
Immensas Chrimi diriliei vocal, rmindi lollui
nlutuin : ditptntaiiemm
vero ttctamenti,
nnivtraoruin honiinum in ttno Cbritto asaiimptionein.
IIoc porro aacrameuinin, inqnil, non poslremo
landem hoc asio excngitatum fnU a tVo. cui nulla
vnlunia rcceiu accidii, aed eicrnnm e*>
alttil, aive Dens r.ondere, aito aaluiem aflerre proponat.
VKHS. 10. Cl innolescal tionc prinripaliba et
836
f -' vi '. trvuftaifj \( Btstj;

dvOpuniiiv, v5v anoaV^
Xo:; aCrtov t / . f!vai
, x a \ , \
& ] I . .,, ( * ii.jp.
(, .

-/.: . \
4 euvlti ]*, x a l .
, \ * . \
. , ,

, , *
,
.
< '
, ;.
'.(>' , , ;
, \
.
, y> ,
, , <
, .
/ , ' olxorrpiav

\

. , ,
: -:/.?0 , ' , , Civ, .
" , \ ' >

. >
fotinii tapienlia Vif.i. >
" , , ,
l'u principra muiidi, inquit, quibos itiCOgolla
-/, , *
tapienila illa eral, quae pridera nubis dcaiiitau e s i ,
vuy " ^
agnoscani landent e i a;diBcaliaiic Eccletia; novx
, .
crealionis ancloretn, qui quidcm morie aua Oiiem
,
imposnii priori creaiune; per rtturrcclionero <rero.
, .
novi principlam I H T U .
VEBS. H - i " ; . Secundnm pncflnilionm s o , I loruut, ' ! ' ""
' ' t-brislo Jcsu UuHiino nntlro,
, In qno babeiun ednciarn ci -w. ln cnnfl- dr.ciav ;
d i i n i a per fldciu ejus. Propicr qund pco n e d e l l .
i , In uibulaUonibuft uteit pro v o b ; qua: csi
, .
poicsiaiibu in eajlesiibus
f c t
per
Eccleaiam m u l l i -
gtorla -, .
iccnlia,
inqnii.
lapientia
(.rj-,iimii.|ii.- talutcra quam
Dcl
propoauit,
( I h r i U u a allulit,
in
tpao Conil"ii4 pripfiiiitioiioni o n m i dUpensalioniii,

qu.iici.ua I I ; I T fninra r r a l capul el i u n i i i i a l o i i r a
refioratiotiis. (n nobis enim eipurgaiio facia
cst;
' ('., , ,
,
.
6 . , .
WI
IN SnSV. AD EPHKSWS,
838
- ** in lllo puioin moftliiioo ei p*rit*t e U l W t * *

conjundio qus per fldem pairalur, confidoallxfla
tjifv * ^.
nobit comnMiniett. cnjun ipoo icqoeeter faUv

,
&.
Vsae. 4 1 , 15. I I H J U S rei gniio iodo aemu

ieea ad.Palrem Domini ooslri Je$o Ckriali ex
quo omnis palernitas in coelia ol in leiro. norotnaiiir. t
,
Functio doplex apofttoloram fuil, doctnno ot
, ' * orallo : qnemadmodum Pelrut ejnsqoe aocii. di' ) c n n l : aatim oratkni et miniiifri* verbl . > $tanU$ erinm *.Porro per sobniiesSotiem genuum
* . illo denotamr qtri eoram Deo> procidiU Patornit * , let aolem io lerro dapltciier aominanlur, ufattt
. secnndam earnom aiitt patrea, alli aeeandum t p i H riliiai: iii ccelo autem Bpiriiaali duitfaiat rtdono
, - poteunl Bominari. Atqoo ojuamodi eral doctorla . , raelia, angelua, inqnara, ille qui legera lolii. C& lemm roulti apiritns tnnt oo longo anbliroioivja l
* , piriloilioreo ange!ie, ve.uli laaiaa decloTOt di , ceos : iVoft isgalut, non angeliu
qvo aigaifaal.
- '.
Boo njbit aitgelo pimUoUorem eaee .egaloa, qoora
proindo Apoalolua oiiam Potrm appellau
,
185
^* 4 e l vobia aoeoBdom d i vttias glorUx soae viriolo eorroborari porSpiriiaai
, in inleriorein horoinembabitare Cbrialom- per
* ^ - fldom in cordiboa veatria, in cbaHuio radioali ot
, , ( - foodaii, ol potailia comprobendero cora omoibua
.
aaooiia.
, , , C Itagno poiUio, inquit, qola magno daioro.
. . Notic enSm voro didieimoa dignao xiajeatalo Hoi
, - procoiionoa fondoro, qoando odocif aomuff
, ' . , lomna qmrrere, aod calfslia. Pothio aoienv re4 , novolio oal anlmi, et inaiaoralio vinolio aocaa* .
dan Spiriiam, qua dealiioli loimoa dum a Deo
deacivimoa.
, , ,
Qutt ail blilndo, et longitudo, ct profundu,
aablimlUa. t
*.>
Qood tocorporeinD oat, mensorari nou poleil;
,
ood por corporo qo oob roonaorani cadani, U
. , gniQcavU imnooailaieni aaom, quodque neqaeal
* , eomprebendi. SabliioUaa vero el proiaodom, io , quii, at\n oenao axgeloa d i z o r a t : Gloria *M$sU
mii /ro, af ix frrro fax
Nom in lerra qaoquo
.
graiiarti oxplicavft aoam per adveDtom ei praeocntiam Verbi.

Viaa. 19. Sciroetiam aupereminentom aoiciv
,
tiac obariUlom Cbriali. >

Commonione coni Cbrislo scicniia yera habtturi
cbarilos aolem inloa io aoima per acienlia 0 1
, , ^ , aiolooa ol cognila, arcaoom ooiiliam paril, quom
idroi - ei niajoreni oaao dteit illa qox) p^rapieoa nobio
.
oat, et verbia ac lilleria paralor.
M
0 1
" *. , 4. " Iso. txin, 9. " Luc. , U .

VARJJE LECTIONES.
^ J K o o j ^ cta r t > . Noqoo basc a Obrysoaiomo accepU aoot, trti noe alia complnra. Tooem *&
,
aonao Datiiaacontio ocoopiu quo Yulgatoa notlor ioiorprea Laiinoa, pro Poterxilol^
\** tofpotlom ooi familia : qoa otianl ab auclore noairo aomUor Uo. Dt fiA. otib.
r
839
810
U l impleamlat ia omnem plenitudineui Bci.

U i aildiiamento ganclx i l l i u i Ecclcsiie cceleaiis,
lola pleniiudo Dei coalcscai, cum ex coelesiibns,
ii:ni e i lerrenla.
Vws. 3U, 9. < Ei autem qui poteus esi omnla
facere suporabundaoter quain petimui aul iuleillgimus, gecuudum virlulem quz operaiur in nobis;
ipai gloria in Ecclesia, in Cbristo Jesu, ia omne*
geaeraiioaes ( z c u l i sxculorum. Atuen. >
"
.
, ,
,
.
I > , , ,
,
. '. a
CAP. 1Y.
. '.
VER. i-Z. Obsecro ilaque *os, egovinctua in

Domino.
Non aibi Paalui arrogai quod omnb iniellexerii.
Deo autem boc adscribli, quod tnajora ciiam I m perliai quam poslulemui, quandoquidera tirine
qus* lubminislralur n o b i i , non nunc toium illud
przsiai, quod esi graiiz. Czierum in Chriiio Jesa
veram esie gloriara dicii, el consimili quadam r a lione io Eccleala.
< Digoe ambulaic vocaiiooe qua vocaii estis,
cum oinni bomilliate et mausuetudine; cum
paiieniia supporianles invicem ln dileciione,
solliciti serrare unUalera Spirilus in vinculo
pacis. >
Ad v i l z saiiclimonlam, inquit, estis vocali, et
vocaiio spiriinalee niores posiulai. i l i porro a
conlraria, a carnalc scilicei, cognoscuolur. Nani
ai ia carnalibus vigcscunt tuperbia, anoganiia,
iraeundia, contcntio muiua, maiiifesiuiu esi Odei C
doctrioam a oobis oppoiilos isiis morcs cxigcre.
VEBS. 4. Unuin corpui.

Invicftm coeundo.
186 <
" ' S p i r i l u i , Bicul vocali eslis in
una bpe Tocaiiouii veeirz. >
Miima animorum conseoeione. Ambo cnim sua
invicein opera Indigcni : ila u l quz ad corpus
perlineni, e i c l u i i i tis quz apirltui auoi, disaidiuni
polius pariaoi. A l si id quod apirilui COOTCDH,
iuiniiiic ialviim maael, illud eliam quod ad corpus
spccial, paulalim obscuratur.
Vaal. 5, . Unu$ C b r i s i o i , una Odea, unum
bapiiscna; unua Dcus ei Paier omniuro, qui esl
aupcr omnia, ei per oinnia, e l omnibut
nobi. >
E l
u n
Ex oomlbut capUibus conjuuciioncm auadet.

Unus Itaque Dominut eel, quora iovocamus : una
ftdca, per quaiu imroducti sumus : uuum bapiisma, per quod sumus m a n d a i i : unus Paler auper
oinnla, qui propier Yerbum cx se geniiam, el
propler Spirilura guum in oranibus exsisiii. Cum
autero divinz uniiatit reprzseniaiioiieni nobia
rellei ipleodeacere, proprielales Triniiatts in uno
Deo predicavii.
4 .
. ,
,
. '
,
.
' ,

,

.
, , , . ( . ; , , ,
, '
CntaL
< " .
.
,
.
* . ,
, * ,
, '
.
! , , ,
, ,
, .
. ,
' , S:' *
, ' . '
', ,
.
,
.
VAKIiK LECTIONES.
. Similia isiis subjungil Hicroiivmua in commcntario cx aucloribot quibusdaa

C/rcis uiiqae al tzpe moucl, accepia.
tll
IN EPFST. AP EPHESIOS.
84t
f 5\ tt - Vxas. 7 8. Unicuique noslrum dala est graVpov . * ' lia, secundoin meneuram donalionU Chrisli. Propler qtiod d i d t : Aecendens in allum, capt.vam
> . >
dttxit raptivitalera.
TaroeiYi ditTcreniia dona sunt, inquil, concessa
, , , V
\ niinirum graiias mensura seuutiduni uniuscujusque
, ' ; . vires el destinatiouem auimi; nequaquara lamen
ipsa separeniur ez quibus uaitaa conaiai.
. . >
Et dedtt dona hominibus.
, * \ . Quin ei anclor Psalmorom
n.nU.tudinem ex, , plical donorum, quae, ei quo Gbrisiua ascendit,
. ", - eonceaaa fuere; quando xeiupe quoa mora tenebat
. capiivos, tnm viia, lum reanrrectione sua vicissini
, , eat ipae prasdalus. Dicendo vero dedit, cuin in
, \
paa.tno babeaiur accepit, aigniOcat ea quat carnali
more de Gbrialo enui.iiantur, spiritualia et divina
, , 6 - non dealniere, nec, quod buniano inodo dicilur
, , , .
tccepit, lollere illud dadif, quo divSnum quid exprimitur.
, ,
Vxaa. 9,10. Qood autem aecendit, quid eat,
; - niai quia ei deacendit prioiam in inferiorea par \ , tea terne? Qui doacendit ipae eat et qul aaeendit
,
auper omnea cceloa, ul imp.erei omnia. >
, , , Aacendiaae non potuit Deua, inquit, nlai anle
, , - desceitderii: ei perapicuuro eal illuc aacenaioocm
;. , - fuisse, unde dcaeenaio fueraU Postquam orgo de
, coelo descendit, aaecndit ruraua super omnoa
,
coelos; qui descenderar, non solura in lerram, aed
,
ei eubler terram. Ideo auiem desceoderai, ul uniQ veraa diviniuie tna replerentur,
, ,
V K M . 11-16. Et Ipso dedii quosdam quidem
, , apoatolo, quosdam aiKem propbeUs, aliog vero
, ovaugelisias, alioa auiem paalorea el dociofes ad
coneummalionom aancioratn, in mfnislerii, in
, atdiflcationen. corporis CbriaU, donec occurraraus
; , omnes in uniutem fidei, el agnilionia Filii Dei, in
, , virum porfectum, In nenaurantKlatis plenitudinia
; * CbrUli: ut non Jam aimua parruli flucluanlea, el
& , ) ctourofenmur oroni vento doctrine, ia aequilia
, bominvifi, in aalutia ad eiroraveniionetn errorig.
, Veritaiem l g 7
autem faefontea in cbariuie,
. , creacamita i Hk> per omaia, qoi esi caput Cbri * , stue, ex qtio toiuiu eorput compaclum et con iiexum per omiiefn }iDeturam attbminialraiionia
f
% i
, D secuiiduro operalionem, in menaura oniuscxjusque

metvbri augmentiinicorporia facil, Sn adiOcationeoi
.
etti in cbarilate.
" , ,
Alhie qeidem apoUo.icam, inqui*, grailam acce p!t, el arcanam diepenaotionia aapientiam annun , , liat ; aliua vero inalinctui propbetico obaequiiar,
. " ad declaraudum quid apirito inlus prxcognilam
, ,, ail. Alter Evangelii prxdicalloni incumbil, aive
, *(< verbia, aive aeripiia: verbia quidcm, ul PbiJippxs
, * ' .- acriptta vore, qui Evangeiia liileris edidere. Alleri
. , \, pascendpe Eccleaiae munue injunctum eal. Omuia
crgo dotta, inqait, eo ipectanl, qui fide aancli
, facii aunl, pericetlonein absolutam obitDeani; Ha
w
'sal. L I V I I , 4 .
PATROL. GR. X C V ,
843
qui ilona accepere, minislcrium stium in rem . communein impendcnlibus. Necessaria porro esl , *%
doiiorum eflicacitaa, doncc qui modo parvuli sunt,
periVcli Qant, perfeclione spiiiluali, quaein simi- , , ;
licudine cum Chrislo consislit; ila ut non jam sit
parvulug, niullig paleita mulalionibus, quaa sermo- , ,
nea versule pronunliati et ad deceptionem com- ,
positi faciani ; sed, ut fii in auclu corporig, ad &; , eam o.tines excclsilalem pwven iaii.i.g, el cum . * ;
Chrislo, qui caput nosirum e*l, cottipagineninr. ,
lile eiiim cuin pro di\ina sua procelientia nobis ,
praesideai, sesc uobis impertilur, coaginenlalionff , *
diapensationig auas nos gibi el invicera coi.jt.n- ,
gena, ul camdem inuluo coaplaUonem babea- ,
tiiu, velutln difkio, et unusquiique gubmiiii- .
atratione.ii poaait Spirilus accipcre, iiicre.uei.ii perfectione, quae in cbarUale tanquain in autnnia
concluditur.
Yaas. 47-20. Uoc igituf dico et tealiGcor iii , .
Domino, ut jam non ambulelie, aicut et genteaam- ,
buiaiii, in vanitate sensue sui, lenebris obacura- , , I
tuni babeiitea ii.leNeclum, alienati a vUa Dei, per ,
ignorantiam qu in illig eat, propter caecitatem , ,
cordis ipsorum; qui dcsperames, ecmclipsoa tra- . dideruni iwpudicilia ad operaiionem ii.tmundiii ,
omnis.
.
'11; ,
Yeluti Cbristi testea et martyrea monet, ut
rcmii.iscai.tiir ge vocaioa esse ad aanciimoii.am, ,
ncc revertautur ad Hlam vivendi rationem quairi , ,
aiite vocationem auam egorant, quando, nullo sibi ;, .
praBsliiuto Qne, temerario impetu rerebantor.
.
c ln avaritia. Yoa autem non tta didicistia
. >
Cbristuni.
Avariiia dileclionem caroia nccessario congequi- C *
lur; quia lanlumdem babero bominea voluot, , ,
.
quantum in voluptalea expondani.
, \ ,
VEOS. 2 1 - 3 5 . Si tamen illom audlgtig, el in ipso
edudi eslis, slcut esi verilas in Cbrisio Jeait, de- ; ,
ponere vos secundum pristinam conversnlioiiem
vcterem hoiuinem, qui corrumpiiur aecundum de- ,
sideria errorig. Renovari autem apirim meotia . ' ,
veslrx, et induere novura hominem qui secundum ,
Deum creaiua est in jueiitia et ganclilate veritatig. , ,
Propter quod deponeniea mendacium, loqu.mini ;, -**.
veritatem unuaquigque cum proximo suo, quoniam , ^
. >
aumoa invicem inembra. >
, ' ^
In buoc modum loquilur, quia non ab \S& ipso
eranl edocti, sed a Joanne evangelisla. Ait ergo: , )
Doctrina illa quae tradita vobis est, cum revera ; , ^ ^
tradita git secundum Christum, non volupluosam , , ^
ei ignoranlise lcnebris suflusam vitam pcriniltit, ( , ^ ^
alioqui nibil boni, i.iiii.qiie veri prapferrel. Nam qui , . ,
oeeuodum Cliristum croditur, bonum didicil et ve- \ , - ^ ^
rum, ulpote qui vilaa carnalis vetugtaletn in novi- ^ ^
.
latcm Spiritug iimtare doa(ur.
n
\Aftljfi LECT10NES.
) ' . Haec subobacorioa ita reddunlur apud OEcumeniiim, , a%Criv
, . Quorum verborum senaug ex Damasceni expoaitkme $ccipi polegi.
MS
I N E P I S T . AD E P H E S I O S .
846
f ,
.
. , ,
, . *
,
* , ,
.
, ,
, , .
, .
.1
9
,
.
, ,
,
,
,
.
, , ,
* .
, ,
, .
, , ,
.
. '.
V i i a . 2-29. Irafdnta. et nolile peccare,

non occ.dat tuper iracundiam veeiram. Nolite locuui dare diabolo. Qui furabatur, jani non furetur.
Magia auiem laborei operando boiiuin inanibus, ul
habeat unde iribual necessiiatem paiienli. Omni*
eermo malus ex ore veslro oon procedal: aed ai
quia bonua ad diflcationem fidei, ul del graiiain
audieniibus.
si quis in iram incidit, non peraoverel Ua
ut peccet; sed anie placeiur quam allera dito
aoccedal. Nain si in vobia isla vigeaat qtias diaboli
plane inaihula sunt, roagister ipse superveniet,
propler placitoruin suorum obeervaiionetu accerailus.
VERS. 30. Et nolile contristare Spiritum *ai\>
ctum Dei, in quo signati eslie iti diem redemplionis. 9
Spiritua, iuquit, avoraua erit vobia, veluc
luclum agens, quia, cum in obaignaiione dalua
sil vob.s ul conjungeremini, voa lamen non r v
periet ad hoc idoneos, tametsi graiiara recepe*
riiis, qua poenam inierilua el oorruplioola effugerelis.
VERS. 31, 32. Omnia amaritudo, el ira, ei indignalio, et clamor, ei blaspbemia lOiIalurafob.fi,
cum omni malilia. Estole aulem inviceni benlgnk,
misericordea, donantea invlcem, aicui et Deua iu
Cbrisio douavit vobia.
QuccuDque carualia aonl ignobilitatii, inqoil,
hxc relinqaat, qui apiriluali roore aeae coniG paraU
CAP. Y.
Yuas. 1, 2. Estoie ergo .mitatoreg Dei alcut
,
, , fllii cbariasinii, el arobulato in diksciioi.e, aicot et
, Ghrislus dilexil nos, el tradidil someiipaum pro
. > nobia oblatiouem et boaliani Deo in odorem auavilaiig. 9
, ,
Imiiari Deum oportet, inquil, iia qui ooa ofTen , . deruitt indulgendo, ui Dti aemulatorea aituua.
, , Atqui Cbriaii mortom, morlem vocavit, aed
, oblalionem. Non enioi Dominus prxda tnortia
, exgliiit, aed ad vilam duxil captivo quoa inora
, , lenebat; nec a morle delentug fuit, quin acce , ptiia tunc orat Deo ei hoaorabills, guaviggimiqiiH
D propter aanclitaiein odoria mumia pro univerao
.
mundo.
, ,
YKRS. 3, 4. Fornicatio auiemel omnia jmman , , ditia, aul avariiia, ntc nominetar iu vobia, aicui
, , , docot sanctos; nec lurpiludo, aul stcltiloquium,
, .
aul acurrt.itaa, qu ad rem non pertinenl, aed mogis graliarum aclio.
, ' Reoenaiiia qxae nlilitali muia cocferanl, aub- . jangit id quo quisqoe penes so casloa el mundua
, ' . 1 8 9 sii. Neque bic legig regulis ioberet, aed
, , tof- nllra pcogredilur. lllic eniro dicitur : non eril
* , , , scortator, neque ttonum" : bic tero, nu ncmine .
tur , nec audiaiiir.
HDeoi. xxw, 17.
W7
S. JOANNIS DAWAJCim
SCl
VRO. 1541. % IIoc eiHiti eaiole intoUigMUes, , * ,

quoiuaii. oronis fortticttor, aut iii.n.uncius, aul , , *
avarue, qood eat idolontm servUua, non habei )
bjeredilaUn ia regno Cbrisli el Dei. Nemo vos se- . * .
ducal inauibus vcrbis : propter baec enim venil ira
Dei io lllios diffidenlia. Noliie ergo effici partici- . .
pee eorum. Eralia enitn aliquando lenebr, nuoe * , . '
aulem lnx in Domino. Ui filii hicia ambulatc. r "> . Hved
Frueiua enim lucis est in omnl bonUate, el jusii- , \
lia, el veritato, probantea quid sil benep.aeiiam , ,
Doo: el nolite conmiunicare operibua infrucluoai* *
, ,
lenebraruHi; magis autcm rcdarguite.
, ,
ISoltte, iitquii, cxislimare fide vos conaorlea
forc regnl Cliristi, quud esl regnuni Dei, itisi vila ;,
fldeV respoitdeal: nec quiaquara voa inani sermone ,
decipial, quasi veram fideni teneanl illi qui scele- * ,
rate vivunt, baecque ipsos possil salvos facere, , quorum caosa adversus monduro aowenael Deus. , *
Abaurdiim qoippe est, ui qua aunl incredulitalia . argtimoi.ta, hi flliis Dei reperianlur, nosqiie socios ,
gimiia illorum quoa ttdes separavil : aed oporlet , ul nova gencralio noalra leslimonio operuin com- .
probciur, iiosque uobis ipsi iez simus, coargucn- , lea perveraaro bomiiium vilam oplima noslra con-
, .
ersaiione.
* ,
Vaaa. 12-15. Qtiae eitim in occuho fiunl ab
tpsis, lurpe esl et dicere. Omnia enlm quae ar- . ,
guuntur, a luiiiine n.anifealanttir. Oinno cniro . ,
quod manifeautur, lumen eai. Propier quod di- . * ,
cil : Surge, qui durnrfs, olexaorgo a moriuSs, el g , .
klluminabil le Cbristus. Vldete ergo, quomodo , t
caute ambolelia. >
, , ,
Ejtisdeiu motoeiili oon ail, laquit, verbia redar
' * > &
guere ac factii. Turpe aiqufdem oai vel aermone
cflerroH quaa illi agunl; quas igasi qtioque prse ptt- ,
dore legero aalagunl. Sin vero Iiimen umus, et . ; , lonebras possomua ilhistraro appooilione lacta, ,
oplima hmc rprebengio ftieril. A l vero lumen ex- .
aialoiiiug, ai a letifero somno sorgcfites, Chriaii , ,
coosortea simiii, secondunr boc eifatom : Sutfit .

oxi dormk. Non dixil quis boe prooimtiaveril, ; ,
aul qoo in Scriplurarum aacrarutn loco jaceai. * '
Caelerutn miillo lunc temporia Spiritu aaneto ait- , .
cloro proferebanlur qiue acripHs ntirrtme conotgoaia suot.
]
,
Eum dicit, qut in peceatia viiam agU*
, ' *
quasi inaipienles, [ V E R S . 16-19] aed ut
sapieniea; redimeoiea teropus, qooniam diea mali , *
aunl: propierea nolile fieri iotprudenies, eed Sn- ,
teliigentoa qose ail volunla* DBL Et noHla iixebriori . \
vino, in quo cat luiuria, aed Iropleroini Spiriui, , ,
loquenles vobismetipsig in psalnaia, ei 0701x40, et ; ; , ,
canikis aplrilualiboa, canlanloa el paallanM. 1
* . >
NoKlo, inquil, velul insipienlet inescari, aed nti
, , , * .
saplentes viain veetram coalodiie, ne perirabamioi ,
in tempore nequUiao.
.
In corde/vesiro Donloo. t
. t
Hoc dicit, ul totua aensoa noator ait ad Domi ,
nurD intentus, nec labita^dunlaxat modulemur.
, .
JiPlST. AD EPHESIOS.
850
c *-
, \
.
,
, \ ;
.
.
' '
, .
,
.
1 9 0 V*** 20. Graiiaa ageutos sotnpor pro

omniboa in nomine Domini noatri Jesu Cbriiti
Deo et Palri.
Mysleria Dco peragere coovenil, bymnis eom
proseqiiendo, necnon enarrando qus Cbristus be
neficia prasiilerit.
V E B S . 21. Subjecli inficem in limore Dei.
Quei.iadmodum si alicr adversua alteruin cdoaurgat, dissidium oritur, ila conjunclio InimiliUlo
conatal. Invicem auicm oporlel aubjici propler
Cbrislum, lanquani obsequium hoc Ghrielo pendenlea.

* ,
,
'
, \
. ,
. >
Voas. 22-25. Mt.tieres, viria propriis subdi.ae

esiole, akul Domino, quia vir capul esl multeris.
sical Gbristus ctl capul Ecclesia : el ipse eat salvalor corporig ejue ; ecd sicut Ecclesia subjecta
esl Christo, ita et mulierea viria suia in omnibua.
Viri, diligilo uxorea vealraa. >
* ,
.
, \ ,
.
. , *
.
,
, \
.
De iia loquitur qu ad rom domoatlcatn periinent, qnasquo vel regimiuia aunt, vol aubiniationia.
Horutn aolem Iria geoera aunl. Duo quidein a nalura instiluta, pota vir et mulier, parenlcs el filii;
unum auioffl a lege. Ejuamodi quippe aunt aervoa
et berns. Illi ergo qui subditu* cit, obedienlinna
auadoi; ei vero qui praeeal, ul aubdilorttni sit
aoHidlua. Ghrielo ilaque in exeiuplom allalo,
priocipil, ol viro nnilier sulijecla ail, qnod non
corporali aoluni obedientta prassieiur, veruiu ei
C spirituali.
,
\ ,
, ,

, , ,
* ' . ,
. ,
$.

. ,
' , , , . ,
\ -

, , ,
.
.
, . , ,
.
n
,
. , \
. "
Sictjt et Gbristus dilexil Ecclesiam, el setpsum

Iradidit pro ea, [Vers. 26-28] ul illam aanctitkarel, oiundana lavacro aqoc in verbo, ul eibibcrel
eam aibi gioriosam EccIoaSaro, non habentem maculam, neque mgam, aot aliquid bujuamodi; aed
tji sil aancia el immacalata. Sic debenl vfri diligere oxorea auaa, ul eorpora aua. Qui atiain uxorem diligit, aeipautn diligit. t
Eam partem quas pnaoat el regit, a*param aubdiUe eeae prohibet. Nam boc eal verc praeaao, obi
princeps eonim quas aub ao aunl eoram gorftl: id
quod ostendit Cbrialus, qui non quaesivil quod sibi
decorew conclliarel, aed quod Eedterfhc commodo
* * P
"orUlilate, qoas ipoi aobobalur, coodecebat: al EctUabt aalua in roondalione a peecato fooatalebol^
qoa) nullateiioa peracia esoet, oiai viiam 4nqulnaUMO Ghrialo iranamousaet, deairacia per-niortem
aimilUodioo illiaa, nli moriootoa cnm Ipso ab illa
viu, qiiam anle ducebamua, eximeroniar. Aiqui
bnjuace expurgauonia causa baplismus exstilil.
Hanc enim aquam iDTOcaiio per verbum coraittlor, qwa oancla dedaraiur. Nimirum, ix nomine
Palrii. 1 Pilii, el Spkitui tancti.
c l
r i
l u
i n
Tsaa. 29-31. c Nemo efiiin unquam carnero

guam odio babuil, aed nulril el fovet eam, licut
el Dominus Ecclesiain. Quia membra sumas cor-
851
8S8
pcris ejue, de came ejtu, ei de osaibua ejus. \ Propier lioc relinqact homo pairem et .malrem '
soain, et adha>rebil tuori eoa?, el erunl duo in \ , \
carne una.
,
. >
1 9 1 Si
**t "xor, curain, inquit ba , , beui Uljus, vcluli earnia anae. Quod ai *rimoa \, * t l
Cbrralum esae sponaom Ecclesiat, nosqiie mem- , \ bra aua etTornjaaae per vilaro quam Spirilua i r i - ,
bual : illum ergo Cbrisli adversus Eccleaiaiu amo- .
rcin Miiilcuiur.
VEEO. 52. Sacramenluni lioc magnum est: ego
'
aalero dico in Cbrislo, et in Kcclesia.
, \ . >
ld quod spiritualc cst ct.m cnn.ali conjuimt , ut
,
aignificarel boc Hlius figitraiu csse. Hoc quippe .
niodo myslcrium gcsltim esl laleiite sub figura , <
vcriiaie : cum iienipe sumpla c i viro n.uliere, \
caque ciun viro copulata, Chmlus el Eccleaia , .
figurarcniur. C.lirislo cnim babcmus ul seoun- ,
dum sanclilalem siinus, ac per saiKliulcm Chri- .
au> ('onjungiiiiur.
,
VEoa. 33. c Vert.mia.nen, el vog singuli, unusquisque utorein suam ila diligat ftiiui aeipsum: -
$ .
oxor auiciu limeai vironi suuni. *
c a r o
x i r i
. <?.
CAP. VL
,
Voma. I . c Filii, ubediie pareniibus veairia in Do. .
oi.no. lloc fti.in. justiim eat.
;
Ad otnnein porro in oniveraom Eecleaiam qo
Cbrialo copulaiur, scrmonem confert. In itnaquaque . " aotem iiiuliere,ei in uiioquoque viro perfecta flgura ^ , ,
ail, ul vir quidem diligai, mulier autem obscquatur , ^' .
In limore.
,
Vcas. 2-4. Honora palrom luum i matrem
UiaiD, quod c*l mandalom priroum in protnieaio , ,
ne; ul beoe ail tibi, et aia longasvoa auper lor- . !
rani. El voa, patrea, nofito ad iracondiam provo- , ' *.
coro lllioa veatroa; aed edocale UIoo in diaeipHoa . >
cl compiione DominL
, , ,
Allerum boc cat prineipalus gemts, parentum in
, *
fllios, quia procrealio liberorum aequela nuptia
. *-^.
rumeai: aique teetiraonium legio allegal. Cuncta
aiquidem, qiue propfer Cbristum facitnus, lege
ipsa lesie bona auul et justa, sive ea conceptis , ^,^
verbis eauntianlur, eive flgurate iiidicaniur; el bo- f>
*.

i.uni esl paedagogi lesliiuoniuimperfecUe doclriua .
dalum. (It vero praeceptuni de paremibua colendia , , tx**rveneraiione dignum esse ostendat, hoc lum alio- , -y^
rum primum, tum eiiam cum polliciialione pro- . ^*
niintiaium ait, quac quidem pollicilatio jacet in De- . -
i alogo. Lcx quippe longa? xlalis llgura vilam aeler- , ^
nam imila&ione quadam adumbrai . Primo autem ; * ^
niandalo proiiiissionem banc Deus &djunxit,curo .
quatuor aiias pr^miaisset qu ad ipsum Oeuio ape- , '
clarfot: quia indubia csi remuuoraiio bonoria ab ,
eo qui bonoraiur. Ilonor vero qui parei.tibus ex- .
bibeiur, cum juatam mercedeni ab eia non oblintat, b a o per promissiooein retoUi.

iT
xeA
KPIST. AD EPHSSIOS.
851
c Oi , . 5 9. Servi, obedito doiiiinie carMiibna

fictA , cuni timore el iremore, in siiiiplictlalo cordla ve4, , * , alri eicttt Cbrislo: non ad oculuiu servietuea, quasi
, ' , - bomioibue placentes, aed ul servi Chriaii; facien , * lea voluniaicm Dei ex aninio cum boi.a voluntaie
, \ ;. ; servientes Domino, et uon hotuinibus. Scienlee
; , quoniam unusqursque, quodcunquo fecerii bo . , . nutn, boc recipiel a DomiDO, sive aervus, $ive l i , ; ber. Et vos, domini, eadem facile illis, remiileniea
, , minas; acienles quia el veslriiiu ipsorum Dominus
, * esl iu cuelis, ei acceplio peraonaruin no esl apud
.
ipsuin.
1 9 2 Subditos denuo primum aobjicit, deinde
,
. illoa qni praeflciuntur, bnmaniiatem docei. Dotrapxm , , . - niinoa auleto ali seeundum camem : dominalua
, . B.enim non eai a oaioro, nec quisqttam aervus alte , rius oooditua ftiil, quemaduiodiiiu bruia animan , lia. DivinsB vero torvilutia Ulius , quam ia sustulit
, qui iu forma faclita eet tervi, flguraio prsebet minialerium bamaoom, quod prxsiani illi qoi aio *
eero ei gponte aerviuol, ui ad Deura aerviliia IKIa
referalnr.
,
Y*xs. 10, 11. c De cartero, fratrea, conforla . minj in Domiuo, el io poteutia virlults ejtta. In .
iluiie voa armaturam Dei, nt poaailie atare.
,
Tirtus illia bominibua qol tn innrmiialetn labon ;, lur, a Doo aocedai jioceaso oat, qua pellalur imbe ;. cilliiaa rociipacotioiie Yiriom. naoc vero vhriotem
, , -- cam omnifMio aroiaiora comparot, nl aignificel,
, qvatiodmodum qaf iiudus eot, bclligerare noo po , - ioal, aic-eom qui Spiriium non accepii, nullia in
; .
alrucrum viribua esao adveraua diabohim, qui niaUl4 esl aoclor.
. "
Adveraua insidias dlabo.i.[VBoa. 19, t5.]Quo>
\ , ; niam non esi nobis cotluclalio adveraua carnem el
, ; aaiignineio^ aedadversiia principatua ot poleata , 108 ; adver&us rectores mundi, leiiebrarum bujus
;. * oxcitli, cotilra spiriioalia neqoiliae io coelealibiia.
, Propierea accipito armaturata Deiot pooaitsa aoa, *
tinere in dio inalo, oi otftoiboa auporaiis store.
UedoSsiar , Artes el ixairftof vocat t m u l i a n diaboli, qulppo
, qni non atatim et recla monalrat quid velit coni, , ' cere, ne deprebendalur; eed peraooa alicra aaaumpia, quxdam alia niolilur : baud socue ac
,
^ vafcr ho*lis urbem el muroa oppugnando, cla
, , infra eaffodil, ut civilali .*egre a ae cavealur, ti
, ( & ipsc illud patret iu quod en<litur.
.
Vxaa. 14-18. eiale ergo succincii luniboa vc
, ; airos in veritate, et induti loricani jnstili, et cal, ceaii pedea in prparalionem Evaitgelii pacia. 1n
. \ - omuibus uiuenies sculuin fldei, in quo posailig
, omnia lela nequissimi igoea exalhigucre. Eigaleam
galulia assumitc, et gladium epiriros (quod esl
, verbuni Dei) per otnnem oralionem et obscoralio / , oeui, oramea omni lempore in spirilo, ci in id ; ;, ipoum vigilantea in omni insianlio cl obtocra , - iiOBO. t

tqu*m ' \ . : , , ; : . , . - . . -..]

>. Ulud ergo cr* toluplaii con-
*6!
VDOfdoW
T | J 3A>,.
.1111.
>.'"iH.ii-., [ V n i i . l 9 - i l ] e l pru me,

erioo iu .) u- ;. oris mci cum 11lacere mj<:: K.nH'' : pio
uagor in cai.-.., ila u l 1 ips1 aut .;>.ru-i uic \oi\ui. Ul aulem cl ot
i circa *ul.
oquc flouiiriii iudesinemer oraiioniUit
ccipii ', el ^ ' ; - spirilu O M I M U M I doeu !. nec ore ;.>::, duniaxat.
lein oraiionea i l k i i , qula pre ^ fanMrt, pula pro sanrUe oninil s, cl pn> ae :
i l r t - i i u u m ipsi 0}ius nii-jiu!>.:bai, ila u( Ulioa
>in<Uit Romatn nn- n i essM.
9 3 Omnia voWs nota faciet Tyrliicus chaimns (n\er, ei fltMi* mioitXtr in I> t n n .
*n. W , 3 ] quem miai a<l vo* tn lioc i | - u n . ,
, COJ ">< J l ^ q u . T I l : s . . : . ! . Ct C - .t, - <> ' >
.' w - U a . Pai (r i l i ibut, tt c\tr\i.is cum dde
a 1) 1'alre cl O D M I I H O Jetu Cliri.sio. " . . cuui
II .,.': - i v T i , , / , \ 0ip ,
0? ; , ,.. ) , 6 t f
6, \

.
, \ -
. *
i m i l l i b l i S : t ( ! i ^ u:L 1 I , . . I I > I . . : H n.,-.-l. w . i .
J. m n
^
. ~ : ! |':. \ : .
. '.
S . H i r t i . ' : I I I . | : . .| - <-1 : !( protpeTC
Xatpovsi 3(<
tutcriiil. hlcitco Zcc\t*\\i %%\<: qu;e s\b\ ac-. x a i ' .
ijpdc " &

Epitlolu ad Ephetio* lioma icripia eit pir Tuchir/jS".
cum. VtruuZM.
Q , crlr-ir
" *-
- Luc. i m i , I , " C e r . t i . .
EPISTOLAM
AD P H I L I P P E N S E S .
CtfOT PtUSJUM.
'.
I , i . < I*:iiilus ! Tnnoihous aervut ittu & < xa\ > X f c

. (.' r i-si- JMU, qui t u n l
iciai ayloK ,
."/:., \
tiaxinif
diaconi. Gru\ \ob\i
xa'i \ K u p f t ^
J-su C . r i , ,
' rpifti }

- * < 5/ ,<
8PIST. PHILIPPENSES.
* . k
< ,

.
. . ,
& t% .
* ,
, , , *
. .
teotian, te morte ejus exopoctaod* eraou Noqoe enim evaauirjiti aperabaoi maiun Neroiiia,'
viri cum aliaa quidem insanientis, lum csedium
avidissimi. Quocirca hunc quoqve Uonem appellal
in Epiatola ad Timolheum : uominut enim miki
aitilit, inquil, ei liberaius itttn de ore leoni* *.
Gretera vero de quibua eoa adinonet, obiier ei velnl
per iraobennam auadet, qxia cuin mullum lemporio, ul a me diclum est, apud eoa egis*oi,plarinxm ipaia profuerau

Quia Tifnolbenm bunc brevi ae B.iltendutn
, bac epiaiola poUioelur, idcirro communi am , borum nomine epialotam aoribii, nt aasxefacial
. - iHos ad docirrcm bimc exctptendum. Cum faim
Paulua doclrinac quam ipsia imiiebat, soeiuni i.lum
, adomisaet, quomodo ipaom paucia post diebtis ad
, ; venienlem non easeni atiacepiuri, eujua jam doco \ meola accopisaeni Hoc vero aciro aitinet, Pau>
, *- lum ad omnem regionem onnemque geiilem acriaztxoic. .
bere : qood manifcalum focii, dicendo, ootxfaxa
9
opuoopa.

,
, , ,
,
, , ,
.
,
,'
. C
. . . .
,
,
. , ,
,
;
. , ,
,
.

, ,
, ]) , -
Vaae. 5-6. Graliaa ogo Dooroeoin omni tnemoria veairi, oomper in cuoclt* oralioolbuo moia
pro omnibua vobia, cum gaudio deprecaliooom
facieoo, aopor comtnuoicallono voaira in Evangelio, a prima dio oaqoo nuno. GonAdens hoc lp*
aom, qtiia qui coepil invobii boouni, poffciet
usque in diotn Cbriali Je*v.
Tesiiflcaiur eooadraodura proieciaae, qai, deot
ipsoram
roxordabolor, non gomilua,
non ^lacrymaa
~
- w - w - ,
V
m
exprimorol, quemadmodum propier iUoa qiti
fluctuarent, aed mulus gralea agerel 1 9 4
id qood proprium est eorum quibua rea bene BUCccdunl. Ecquod voro hoc facinos ipsorum eral,
niai quia, cum ae aocioa illiua io Evangelio praelitissent, ab iuilio usqoe ad boctempusin coinmtinione permanaerant , i i a ul nibil ipaoacorrcasaioaei?
id quod plane apem bonam futtif i prsebebek Novi
aiquidem fore, inquil, ul boc opua perficiaiia,
doneo integrum illud olTeralia in adveslu Dotriini.
YSES. 7. SicnC esl roibl Jeilura boo aenliro
pro omnibua vobis; eo quod baboam voa in cordo,

el in vinculia meia, et io defeoaiooe, o l in eots , * 0 OrmaiiODO, aocioa gaodli mei omnea voa eaoo.
.
* , .
, ,
, , .
^, \ .
,
.
,
,
,
9 9
T i n . , 10.
Qoio dixit io eia ao eonfidere, tutn fiduciam

hanc Jusiam et legiiiroam esae asserii. Jubet onim
bono animo eaae, ceu consorics omnium fuluroa,
fnculorum, defensionie, graliae. Aiqui boc modo
fidere illis qai crediderunl, uiagiiuiii leslimonium
cal firoiiiaus ipeorum.
VERS. 8-11. Tealia enim mibi eal Deua, quod
ego copiam omnea voa iu viaceribua ieau Cbriaii.
El boc oro, ut charitas veslra magis ae xiagit
abundel in ecicnlia el in mnni acnao, ul probeiia
poliora,ot aitis sinccri ct aiito offeosa lo diom
S. J O A N N I S DAMASCENl
juiiltix, qui esi pr Jeium xal ,

; , ,
iu gloriain el laiuteiu Dui.
84 \ .
iiv.lu. Motum icnore fligrabai, tia ul uu*
" *,
paoriini iibliviorcrelur,ie in iw ulit <..--.!, , ,
deicndciri : e.nn ub rem bujiifi c rei lcslem , \ -.
.! . Ne vcroqtiiepiam autpicamiir eum, . *
iarnW aniino proplcr minisleriuin quod ad e , ,
anl, rjusmoili halcrc scrinours, snbjunxil, , ,
tctribxt Chtiiti Jciu ; quo signlflcam se , 'hpscv, : ./.

ro, qna charitaie Climium eii.- > r. diligebai. , \ ,
hc ar.prec.iliir, ui in cognillone et aento ;,. - \ ,
^râsuti fjcianl. ililigenlrtqiK? penailalore sin( ouru
torum : iia > j . ,- aine oiYenaiooe ,, in ; eutitm Cbritli; boc est nullo modo pcdem . .
Icusuroa. Nara qni sic trotii compara.t, inquil, oi , ),
' reperieiilur juiill:e : Jualiiiw, in- \ ,
| i i a m , non quz (.. : . - . 1 bataalur (Uxnc enim ia \
:pilot<e aarie tollil inedio), sed qnam pi.t-stri , , \
C l u i M i i s ; qux quiibni ciiara in Del gloriam M4Hi
*. lla-.i;a
Vi.rn 1.1 >|.> |,pe aocundnm Dcuni, gloriam Pxlri ; ;.
qui in coalis csl, Iribnimns.
Vaas. I l - U . Scirc anieni vos volo, f i . u r .
1 !'.-;.:/. :v . ), ..
qiiia qux cina me iual, inagit ad prolecium ve- ' , ; neriint Evangelii. i i * uiviiirula tnea manifeala .
, ;
rent In ChriiO in omni prxiorio. ei in $ , \
oiiiDibut, ei plnrei e frauiliui in Domino, confl- (;
dtaiea unrulU melt, aliundaniius auderenl aine ; , ; ;
.
I in.r<- . 1 r . 1111: luqui. >
Itoina ad illoa rpistulain Kt&il, cnm antlelalc ' "
ntflerore gravl praincrentur 1 >-.-,. 1 < r Tincula . ' : ;
ipsiu? De i ) i ; i l " i i i i n c u l - e 06 im luin aganl lan- , >.
inmil.iiii drboriaiur. ul iii.im doreal eo, iageni ]* ^ , (' ,
firopur Wla faudium praforre : qoippe cum bxc *' , in cauia easeat, |.:., u... .M,;MI !.,nn.is auge- .
aeerH, d error anuiidarelar.
' \ , '
Vaas. 15. t Quiilam qnidem ol prnpler \<u*M*n
conicniionem ; qaidam aviem et prtxaler booam .
eo\eli
truclu
, (- |,f r.i, 11,l .
01 \ , ; "
1 9 5 I*r.nln-.itionis utique li -t-s, qui cum P.m \ 111 1 l c n c r e i n r , <\uia JfBUin annnnllabal, nl ,
, xa\ ',
inagis Neroncm iixilareni, Ipsi ||! Jeaum
dic.ibani: rcs vero conlra | . > . . ? \>I'H - \
rant, ' . onim .....3: ..- . ; ,
priifligare vcllenl. hc. ntagU augcbatur, i.-.in,-ti , \ . ;_
;, ,
kin--.Ti-. tivr aiiiiiio
.- . rirque
<>|. ,| llOC 1 '! ' n c i i l llilllllllCe , ^ ^ , ,
iliM-prennir. ted ut nioli.-sibin .-! < r.arenl. .
( -^c,,,
Vlla. 10-18. I i j i m i .,!,
...-iUioiie
, * j , .
('.l.rislnni :t 111.. 1: 1.11.l ; m i : . . , eiiMiinanlca
prrtsnram ae tutcilnrc iim n i i - mei : | . > . 1 - , ; (
Irm cbarilaic, scleiilea quoniam in defcnsionem . ( ; . . |
Evangclii posini* sain. O <d cium ? dum omni , , xa.-c j.
niodo, ii*c per occaaioneni, aive per verHalera . >
Cbritliii annunlielar. >
, ,, , :
Qul nifirrre pradlcant, Inquil, hoc raiiimi. qoia
mra dcfrDaione ainlaciori.-s eva&criinl. Noverunt { - ' ' -' -->.'.-' . ''. : :
**** coromnni iptoruoi CAWkuiodo CtUUtim,
,
EPIST. AD P1HLTPPENSES.
862
< ' , \ . Gaudeo; in hor gauileo, sed el gandelio.

Olte ! [Ttai. 19, 20. J Scio eniin quia boc milif provenict
ad aalulem per vesiram orationem, el mbinini ?,
, siraiiom-ni Spirilut JcsuChri&li,seciindum exapeciaiionein ei spcni ineam.
. >
Tantum abest, inquil, ut vinculis mcis doleatu,
, , , , quod raiionem reddilurus sim, non soliimcorum
, , qux palam annuntio, verum eliam prxdicalionii
. illorum; ul potius gainlendmn existimero : rea
qnlppe nobla talulem auccedcl. Czlerum sla ' , tim moJesliam prsfert, cum ail hanc sibi salulnn
pecibus ipsorum ot labminlilraiiunc Spiritn ob .
voniiiram.
Qnia in nullo conuindar: sed in omni fldiifia,
"0: , '
, sicul aemper ul nuuc, uiagnitlcabitur Cbrislus In
. >
curpore meo.
Hoc esi, vincula non periimesco; non pro de, ,
, , . femione niea dicere, no niuilero ipsaiu, ul pnedicationii olDciinn desernm.
, ,
Sive per vitain, aivc nc morlem.
, , ,
Sive vlxero, inqnii, ampliiis prxdicabo, $
, , nioriar, pcrindi" Cbrislus celcbnbilur, cnjus ; , dicalio niliilslros laleg babeal, qui mortcm ipaaui
.
acperiiuiiliir.
,
Vsas. 21. Mibi enini vivcrc Chrislus.
;
Vide quol moinenlii ens a irialilia revocet.Pritno
, , - quidom, quia pndore non sufftunlUttr; tecnndo,
[] , qaia Chrims mignificaiar ; leiiio, quia virere
slpiteOai , non cupil, niai propler Clirislum aoluni, ui mlul.
sicriuni obcai suum.
< niori lurrum. >
< .
Nuii vns dolcal T i i i c u l o r n m meonirn, tnqnit.
, , ;
* Qiiaesium quippe niagnua feccro, ai pro Ciinsii
.
nioriar.
! , .
Vea. 22. 23. Quod si iWere in carnc. blc
. mihi frucltis operis esl. quid pllgam ignoro.
,
Coarctor aiitem e duobns, desideriuro babcns
Explical qiix prjedixerat, et vclnl iiiierprelalur
,
, S \ , iflr : , Quid boceat, miAi.'qnidvu istiid, thtre Chriitus t
ail ergo : Vivere Cbriilum bauc vitam, niliil ainrt
; ; ,
, , esl uisi qiixsiiix spirilualie, cujus niibi friiciua
debctur.
xapndc.
1 9 6 * Dissolvi esxe cum Christo, roullo
, ,
', tnagis mcliua : [VKBS. 24-2] |>erii)anire auleui
r
'
\ , f) in carne, neicsaarium propter . boc con \ .
fidens teio, quia inanebo ct perniaiiobu ontnibiis
vobia. >
\ , , '
Ac lunc quidcm eral cum Clirislo, secandiini
pijv
.' lllud : Si txperinitnium fmBVii tjus q*i in tue tua6]( O&tta; ; . Nvr , . /ttt juilur Chritll
". Al ixin ul nliquando: Hnne
Bt
xat ,

, ; .
"
. " , .
I I Coc. xiii, 5.
" I Cor. xtn, IS.
ttOM, inquit, ridemus per specnlumei
in anigmalt;
;<..- oaitw facie ad (aeiem *.

Ad profectnni Tvslrum ri gaudium fldei, ut
gruiulalio veslra aliundct in Clirltlo J<-su in me
ppr meum advenluiii ilerinn ail TM. >
Vide '.! qiianlum boni quatsium eos (acfre
icstificaiur. Nani qni progrcssuin facil, gradicuda
863
864
prolicit. Quo vero progrcsaum facianl, nisi ad , ( ;

gaudium ftdoi? Qui aiiteui in gatidio Iioc profecerit, , , ,
.
iiiqiiit, is g loriaUitiir in Cbrielo.
\saa. 27. < Taulum digoe Evangelio Cbriali con
versainiiii, ut eive cuui venero, ei videro voo, aive , , .
.
abjeos, audiamqos de vobie aunt,>
,
Puslquaiu te*>l.ficais eai iiiulU.ti.eos profeciaoe,
oewsim ipaoa reprimit, iue superbia infleiiltir, au- , ,
dientea ae progresauiM feriesc. Repriii.il vero, /. ,
xuadeos ul dtgnam Evangelio vilae ralioneiu iniro 7.
otudcaiil.
4 Qtrfa atait* in oo apiriiu nairinioo, collabo " * , pcf rames fldei Evange.it: [VERS. 28] el in uullo ler- ; *^^ xa\ reamioi ab adferaanU; qu iUia eal cauaa perdi- ,
lionis. a
^ , >
Cura eos monuerit ul digne Evat.ge.to convef ,
aenlur. coi.versatioiiie quoque editaei-U gonue. \ .
lUod auleoi sinceritas in fide. Nam alio odo . .
ooo poiestis, inquil, unua apirilus oaae, pneierqtiam , *
iato. Deinde, ai aniuiam unam bobeaiil : quod .
oaimiae cbaritalis argumentum esi. CeU-rtiro iwa- .
gnura eiinde cortouien ail subaccuiurvm. Quodnaio ,
voro illad, nioi ut Evangetii pugllea flanl ? &u\n\- ;
vero complures erani aJveraiii; illi niunrum qi .
ox circunioi* ione.
, *
4 Nobisouletn sahitia, el Ooo : JVxas. 29]
qoia vobis donaUim oai pro Gbrtato, iion oolotu ,
ot in eum credalia, aod ul eliaui pro illo patfa- ,
roini.
.
Obaerva quomodo lacile iirruoi illoe repritnii. g
Naropoaiquom alblelaaet piigittoeoadixit Evaugo- ,
l i i . aubjuftxit* boc ipaum Oeo pnoalari; quin et 8 *
ipota concoasum eaae ul pro eo paliamur. Hoc . , ,
autem ail, non ut animi affectiim, non ui propo- ,
oiiuin dUaolvat (raibi aiquideiu ii.cumbii, ul propo- * ,
alUiia boooiQ Jialuan.), aod ut OMIOJO booa a Deo . ,
eoo cenaeant. JSon tuiin 90, iuquit, ed gratia .
DH tntcum .
4 , ,
YEOS. 80. Idem certauteii kabentea, quale v i Jiolio iv roOi et nunc audiatis iit .
.
Hoc in loco duo utitia sug gerij, priiouni no ex , .
iollanlur. ceu ipai aoli pugilea sini, quaodo exeui- ,
plo ipaiua deceflant. Allerum, no vd vincuia, ?el . ,
oxapcctaiio uiortU Ipsoaoxterrco4 : UDdei.loead , .
obi ttinoialiouein adhorlalor. Videaif veco quam D .
Atixie Paulys discipuloruai aU so.lic.lua, tu, aivo ,
bene agerent, slvo meluerenl, angeretur : ac ai- , ,
quidom rem recie gererent, ne efferrcniur; oin , , auieiu irepidareni, ne propter moUuu, * l aaaokl, .
deapondereni animum.
M
1 9 7 CAP.
I I .
VEIS. I , 2. Si qoa ergo consolalio IQ Cbriolo,

ai quod oolatluni cbariuiia, ai qua aocietas ipiritua, ai qua viscera miseralionis, implele gaudium
meuni, ui idem aapialia, eamdom cbaritalem babeolea, uoanimes, idipsum scnlioBloa.
?
. .
, of
, , ;
, ,
, ,
, .
I Cor. , 1
I N EPIST. AD
MiUtr* xa\
iuwf-jjrii;, Ci-Kip
 . ifcrw,- "; , 6
&, xat , '
, ,
, . J .
, ( : )
.58.
866
Priusquim eoa adhorietur i d ilfin enain t.t snimum iinnm babeadua, T C I I I I sacfemenio mentet
,
,
.
! *,
\ .
,
.
axdmt, ,
, '
V: . . 5 . Nlhil par eomcniion^ni, nihil per

inanem gloriani, sed humiliialc SMperioret M\ i n -
'.
' , \ tv
, ; ,
* l*a , ' ,
,
, \ ^ .
, ,
t t . *\
, xal ,
,
, xal , \ ,
% , Mvf .
? , \
; . "
. " \ ; ,
, , \
. " < ;
, ,
, ,
iavtor, , tavtor txirato-t , xai
draxttrtjctr
tavtir, .
, , 3 . .-, , '
t:: \ , ,
\ ,
, . \ : - ]
. , \, . "
*. Qfvct ipt, \ :,
. ; ^ * ;
;.
.
. ", ,
.
, \, \ ,
\ ; .
*, ,
* .
ICor.
i.i4.
ipaorum occupat, I H B fom< rcrbia | Per conaelai n i i T i i i illam quaCliriaiui nns consohMu* e*l, perquc cbariialen ct couitiiunicoiionoiu Spiriius, pcr
ipsamel visccra, per iptas mieeralionca Dei. t o
adjnrn : impUl* gewlium meuni. llo aulcm iu eo
consisiii, quod uniu fidcl atqne anlnil sitit.
vici-in arbilraulei.
Hoc enim c- qnnd pnpaerlrm ha>esct facil,

cnntenlin sciltrcl c l vana glorie.
Vsat. i . .Nun iju.c aua siim aitigiill ronsiderantei, u a ea qaas aliornoi.
Ne bo dlapleias, inquit, quo pacio <h>clor, an(
magniis quldam appeDcrla, ted quomrnl Iratri
offendiruio nou aia.
V E R S . 5 - i l . Hoc aulem MoUaiiir in nhif,
quod ct In Cbrislo Jesu : qiii cuni In lorma B t l
esifl, non rapimm arbilniu* c t l eee se asqualem
I > M ; sed t#melipfium exiiianivii formam aervi aeripient. In siiiiiliiitdiiieni biMNiniim laclus, et bbrtu inveniua n l hiinio. Hmniliarii semetipsutn
FactuR >| uqae ad monem, morirro auicnl
crm-'. Pivpier quod t t Dcne eialiavil IMnin, ei rton a i i l i l h nomcn quod ett auper omne uomen; iir
In nomine Jesu omne gena OecUtnr, eaelctiixm,
lerrestriam, ci Infcrnorem, et omnit lingua con*
f i t - a i u r , quia Domlntis Jeioi C b r i K n i .
le biuniliiaie illi lermo erat, laitrelil dogrna
i''Tsiriugii. Ingpice vero qnam acruraie id eipliem.
Ijiiod nempe Cbrlstae aiqnalia t i l P a i r i , quod
scmeiipsum exjnanlverii, qmd facins t i t boroo,
quod tponle id egrrii. Ne cnim aliqnig audien*
eum lacium eaee obcdienlem Pacri, im rt illafam
puiarei veluti inreriori a auperiore, prnpterra Ircqucnler inculcai, >>. Scmeiipium, ioquh,
f . r ' i . - j ' i i i ! ( . et .;.':/ semcliptvm
{<
-rdi.
Sic porro loquiiur, nt unain Palrii Fititqae volu..I.-II. . . i . Non eolum aiiieai !.. doctirinaB
capila explicat; verom nliam qnod inonem honio
laclus periuierit, cnm xqoali esset P.Mri; ncque
morlcm duniaxai, ned niorlem qnani per cracem
obierii. Ad liav. qi.od mnrle non su dctenlua. l><n:
, inqiiil, exaliac illnm. Quando auitm audlert, naiinrii, tuuitavii, c l tlioilia, dispraaaiionein, Incamalioncnne cogiia. Neque arbilreris
debilioria finn cssc virluiis : quippe ciim viriu
ail Palrla. ChriUut Dii eiria, tt Dti mpitulia ",
InquiU
< In glorla Pei Patria. [Vtas. ' : ] luqne, charls&imi mri, aicul lompcr obcdislit.
1 1 eo nindu colloudetor, Inquii, quo ol Paier,
qiiia .Tqualis einiilis esl illius.
1 9 8 ' Nan u i in prcseniia mei lanlum, ttA
mulio inagis nunc in absenlia mca. a
887
& JOANNIS DAMASCENI
86*
l n p l l t t t eiiiiii amorem tuitm erga magiilrum
promU, qoi illum eliaro abftentom audil. Nam qui ,
praeseuli auacullal, id foraan pudore facit: qui au> . , \
leni. dum ia est absens, audit, niagnaiu pnefert *
ame adversua niagisirum dt.ecl.onia eiuceriia- ,
lem.
.
Cum limoreet iremore aalutem vesiram opec
ramini.
.
Eos iterutn anxioa reddtt, supcrciliumqoe ipso
rain adeo depriaiil, ne ob egregia facinora siiper- $
biani.
VERS. 43. c Deus eiiim est qui operalur in vobia
c , \ ,
velle et perficere pro bona voliiniate.
,
lloc porro ail, non ut tiberlati voluntatia de .
trahal; eed quod rursum forntidel ne exlollaiitur. * .
Nam quod anlini propoaitum tn cauea ail ul vcl
boni.vei mali aimus, manifesium fecil exbortando ,
ul cuin limore salutem auam operarenlur.
.
Vxas. 14, ,5. c Omnia autem facile sine mur
maratione, ot cogttaliouibas, ut sitis sine qucrela, , * ,
et aimplicea iilii Dei eine repreuensione.
.
Nam qui mandala inuriuurando peragit, quaai
,
gravia illa aint, mercedem quam ex bis consecu- , lunift erat, amiuil. Quod autein ail, et cogitationi* . , ,
, idem esl ac si diccrel, alne anibigmute el & ,
dubiUtione, el nihii luesiiando. Nam qui boc ;. ,
pacto oa exscquiiur, .itquU, ille irreprebenaua , .
rU.
Cum cbariiaie, libcni. animo.
, .
medio geueratiouia pravae ei perversae.
, , t
Pravam generaiionem, Jud&os dicit, secundura , ,
illum Domini ad eos sermoDem : (ieneralio prava
pervena .
.
, ,
lnler qaos liiceiis sicut lumiaaria in immdo,
.
[Vcas. 46] verbuin viue couliiienies.
Naui qui dicere posaunt, Signatum ett svptr not , \
tumen axi/xt ff, Domiue , bi possunt csae ttimi- <? . , ,
. {,
naria. Vorbum aila, Evangeliuii. vocat,
<5 .
Ad gloriam tnoam, et in die Chrisli: qnia
, * ^
non in vacuum coeurii, ueque in vanuiii labo- , .
ravi.

Magna aiquidem gloria magisirorum eat progressus diacipulorum. Quousque autem pertingere . ^!
progrcssum oporlel, utsi ad adventum ChristiTSic D , ; ^-^
vero loquiiur, itl ipsoincl progreaau, nibil ei , , . ^ .
dctrabciitcs moriamiir. Sic enim integram et sanuiu . ^^
.
eum exhtbcbimtta.
'' ^
Vxas. i7,18. Sed clsi imtnolor supra sacrtfidum et obsequiuu. Adei vcstne, gaudeo e\ congra- , ^*,,
ttorouinibsvobie. Idipsura aiiietnet vos gaudete, . II \ , >.
.
et congralulamini mibi.
, tfj
llorleni snani, eacriOcium et libalioneni aemper
nuneupal: perindoque loquilur in Epistola ad T i - * ) ,
.
toolheuni: Ego enim jtm deiibor. inquit, et temput
fuoluitonh mao? Ail igitur, Ecco morior, ,
mibiqoe morlein decernunt boatca veriiaiis ob .
v
Lucix, 41. PaaU , 7.
II Tim. JV, 6.
870
m
IN EPIST. AD PHlLfPPENSES.
ooy , **. \ Rrangeyi praedietUoncm Neqoe 1 9 9 Idcirca
doleo. sed adtitodum gaudeo. Igilur TOS quoquo do * .
beiis laetari.
V E I . 49. c Spero autem in Domino Jesti. Tioiof ,
, (. tlietim me cico initiere ad voa, ut el ego bono
aoimo aim, cogniiis qiiae circa vos sunt. >
.
Mitto ad vos T.a.otheum, inquil, ul audiens et
, , ,
, . eo quas drca voa gerontur, gaudeani. Non quod
* * nesciret, qui in qualibet orationo aua Deo
, - pro iilis graiiaa agere ae dixerat. Quid ergo illud
\ ' \ - eat, quod de Timolbeo loquena, ae gavisnrum dicii,
Diai quia accepiarua erat, ob aua viaeula fiduciam
; \ .
ei volupiatem coa aumero f Ad boe eoitn ipsoo
bortatur.
Vaaa. 2 0 - 2 3 . Neminem aoiem babeo lam
t ,
. * nimem, qui aineera atTectioDe pro vobia aollieiUM
, . ail. Ooines enim quse aoa aoni qttasrunl, non qo*
, \ \ - Jesu Cbristi. Experimonluai ejus cognoacile, qoia
. afcol palri filius, roecum aervivil in Evangelio.
.
flunc igitur apero me miUere. t
,
Magna laua Timoihei, quod unanimia ail ma - \ , gislro : aed insnper bac ooa raiione itmiat, ot W , lum cum gaodioexcipiant, ac el ipsummel Apoalo *
lum cemcrenU
\ .
llox ui videro quae circa reo aant ex Ipaa.
.
[Vaas. 24.] Confido auiotn in Dotnino.
, .
Ex ipaa quideio aenlotilia, inquil. Aiqoe bic esl
, \, oon&iis : Exspecto qiua mibi aini eo tn judicio
, .
ovonlora, lumqoo illum ad voa niuam.
t " .
Q Quoniam el ipto voniaro cito.
,
Per Spiritum noverat concia aibi foro pervla <*
^ , , fae ilia in prioro illa defenaione soa, seqoo a morto
, , et viucuiis liborandiiin. Alqoe rom Ha conligiaoc,
, ipae declaravh ia Epislola ad Timolhcum hia ver uot , bia : In prima *($ xemo wihi adfuii, sed
*. , omnet me . Domhau axtem mihiattiiit,
.
ei liberaius ium 4 leonU .
'
VERS. 2 5 , 2 6 . Necessariom aoteni oxiaUmavi
, , , Epapbrodilom frairem, ct eooperalorctn, ol oom8 , , - mililonem meum; veairam auiom apoatolam, el
4 , niinisirum noceasitatis m e , midcre ad voa :
.
qooniam qntdem omnea vos desWerabat vidcre.
Magna basc commondaiio eat unloaeujuaqoo
,
- dioXpulorum, dom Epapbroditnm qoidem coaparaD lorcM commilhottem focai, Titoolbeum veroxxo, .
xsmem.
, .
El mo&slua erai, propierea qood audieroita il , lum ioftrniatnm. [VEOS. 2 7 . ] Nam et iofirmalua
eat usque ad morteni; aed Deua miaortua eai
* , .
ojoa : non soluro auiem ejoa, veroei etiam et
tnel. t
Epapbrodiiua dure Pbilippia babitaeeralpropfer
" , , EvangeHatn, Untunqoe fuerat vexolus, oi cx do , * lorlbus qvos perloleral, ad monero usqne a^groiaa , ". aoi. Noqoe vero itle aolua lapidibna petitua fwerai,
* aed eliain Apostolos. U quod etgniflcavit ad Tboa , , aalonicenses Ua scribens : Nam \p%\ uitU, frairc$,
II Titn. iv, 1 6 .
871
introiium nottrum ad voi, ovto non tnanit fuit; ted *

anle pasii, et eontumeliit affecti (sieut $citi$) in - %al ,
, iXXk xpoxa otdar*, kr -
,f
lippis . Graviter ergo Epaphroditas fcrebat, eot . , audivisse. in lantum ae periculum, cum apud , ,
ipsos praedicarel, incidisse, ul morti proximna ;, ;
flerct.
.
< Netrisiitiani euper tristiii&m baberem. [VERS.
c " \ .
28-30.J Feslinantius 2 0 0 ergomisi illum, ut viso . ,
eo iieruro gaudeatis, ci ego sine trislilia sim. Exci- 6.
pite itat|ue illum cum omni gaudic. in Doroino, et . \ ejusinodi viros cum honore habetote : quoniam *
proplcr opos Chrisli usque ad mortera actessil, , ], .
prodena animam suam.
Affcctus igittir trisiilia est propter jaciiiram
eorum qui ae insectarentur. Caelcrum convalnit, . , ,
inquil, tte praHer bunc dolorem alio Insvper affli- ".
, , , *
geror, propler mortem Aposloli. Tristis autcm
erai, non quod dtssoluiionem passurus essol, ei ,
cuin Cbrialo fultirtis : sed quia ejus opera indigc- - * rfj
bat ad pradicandi.tr., ul ille sua, quemadmodun. 6C .
et ip*e dixit : Ol maneom tit earne, neceuarittm
magUeit proptervoi .
lNon TOS prasentes aderatie, inquit, aed perenm

mibi ministrasiis, nt ipaum milterera.
c Ct irapleret id quod obia deeral erga me oboequium.
Nonduto, inqnit perrccte ininiaieriaiii mouoi
implevi, quod apud vos prasdicandi causa auscepl.
Ylncua me iinpedieniiu, quse propter pradkalio
nem euatinui. Epapbrodilaa itaque defeclum honc
auppler.il.
9
CAP.
, ,
* ,

.
, , ,
. ,
.

. .
III.
YBRS. 1. De calero, fralrea mei, gaudeie ln

Domino. Eadem vobis acribere mibi quidem non
pigrnm.
Quinimo me quoque vinclnm beiari oporlet.
Vobts auleiu luluia. t
Aaiimim qoippe eorutn rorliier coinmuniebal,
docoodo mininie lugendnm esse de vinculie qoae
propler predicaiionem loleranda easent.
Yxos. 2. Yideio caoea, videle malos operarios. 9
JodaBorum principes innuit, do qalbus acriplum
, , ,
<$ ; . a
, .
,
^,

.
- .
,
f o i l : Omnei eanet muii, non valcnles lalrare, et ij , / canu impudentes onimo, qui talurari nesciunt .
', rj} ,
\.
Vidole concisionem.
.
Nam caniem dunlaxat aecaot, nibiique hide j u ,
vanlur. Signacultiro quippe ftdei circumcisio eet : ; *
ipoi vero non credunl, Gtir enim circunictduniur
' . Cujusnam signum accipiunl? duutaxal igilur ampu- ; ;
laolur.
.
Yeas. 3, . Noa eoim aumua circuracisio, qui
; , !
opjrtlu sor?iuius Boo, el gloriamur in Cbrtsio Jesti, , *fc|el oon in carnefiduciambabomua : quaDqoam ego , *
babeatnconftdeiUiaoiel io carne.
. >
Qui otnoe rerum hujaa rooudi deelderlum am .
9
l Thcsa. , i.
"Philipp. i , 24. " lea. t v i , 10.
874
fcPIST. AD PHILIPPENSES,
, pvtaviaius. Hoc euim t faccremti&, Spiritus De4

* * .
conceftsit nobis , et bc glorla ad Cbrisluin refertur.
t ,
c Si quis alitia videtur confldere in carne, ego
. ;, , magig. [ V E R S . 5-9.] Circuii.cisus oclavo die, ex
, , genere Israel, de tribu Benjamin, Hebreua ex Ile, , bneis, aecundum legem Pbariaaeus, secundum
. *' xmulationem persequena Ecclesiaro Dei, aecun , dum juatitiara quae iii lege est, conversaius sine
. querela. Scd qua mihi fucront lucra, baec arbi iratns sum propter Cbristum detrimenta. Verum * ' , tamen existiino on.nia dcirinieniura esse, propler
, emioentem scienliam Cbrisli Jesu Domini nici,
, propler quem on.nia detriroentum feci, et arbi , - tror 2 0 1 * slercora, ul Cbriatum lucrirac.ain,
ei inveniar in illo non babeoe juxiiliam qujfc ex lege
.
eai, eed illam quae ex flde eat ChrUtl, qux e\ Deo
est, juslitiam.

Quia connuendatorea legta inaolentiua effereban, , lur, tum ob circumcisiooeni, tum ob genus quod
' . ex lsrael ducebant, idcirco baec in ae floccifacit:
, - lum quippe vera aui aspernatio esl.. uon quando
, ' , , quis, cum nihil babeat, ea reapuit quee non ba bel, sed quando quae babel, vilia et contemplibi . , lia ducit, ex quo tnajora et exiicia nacius est.
, - Ait crgo : Tamelsi qusecunquft apud illos venera , , tioni sunl, habui, et lantam in iia qtue lege prae ,
acribuntur jusliliam praluli, quantam miHus al . ter, nibilominas universa bsec delrimento duxi.
,
j i i i i a a Cbrislo vivendi
, raiio plane sil excelleniior. Alqui tanta hujus ex . auperamia e3t, tit pcrcupiam nullam io me repc , * riri justitian. secundum legem, quo jusliliam
, , quse ex Deo est, lucrifaciam. Yide quomodo guatit
.
esse legalem justiliam dicil; evangelicam vero,
u
1 | | 1 |
g l e r c 0 P a
ns
Dei juslitiam ouncupal, ut tanta inler ulramquo

distantia ail, quanu iolor Deum et hominem.
< ,
In flde, [YEB8. 10-12] ad cognoacendum i l , lum, el viriulom resurrectionia ejus, ei aociota , lem paasiooom illius, conflguratus morti ejus; si
, quo modo occurratn in reaurrectionem mortuo * , * ram: non quod jam aceeperim, aul jana perfectua
, * aim; aequor auiem, ai quomodo comproheDdam,
,
in quo et comprebensus sum a Cbrialo.
* ^
Docel quas sii juslilia Dei, eamque eese Adem
, , in Christum, cl cogniiionem resurrectionis ojus,
\ . aocielatemque passionum illiue. Haec, inquit, cum
, , in mo reperiantur, eiBcient ut occurram io resur . , reciionem ex uiortuis. Non aulem simpliciier
, , . d i x i l , occurram, aed, $i quomodo oeeurram, oslen ditque eos qui donum cognitionis, et passionum
\ , - socieialem accepere, multis vigUiis opug babere,
, & . ne ea amiitanl qu# acceperunt. Idque nianifeslum
U . 8, , flt ex iis quae sequunlur : Non quod jam accepe (* * , rim, inquit. Cuin enim certam do fine flduciam
. , , baoeam, altamen persequor ut et fllum compre ; hendam. Quidnam vero, ut coroprebendat, nisi
, ; illud donum cujus gralia compreheneus eal a
, . - Chriato? in quo autero comnrebef&ui ^ ^ v i A YLV
%
Gx.
XCV.
875
S. JOANNIS
resurrectloiieT Uows quippe pro omnibua morlaos
eat, oinneo vivamtia. NobU ergo timor magnoa
et anxiotaa incambil, ne in resurrectiono Indigni
inveniamur illo qai oos saseitavil, hocqoe verbum aadiamua: Neido vo$
Vxas. 43, 14 c Fritres, ogo mo non trbitror
ooooprebeodiofe.
Adhuc eeipso demleeionem mentis lllis euadet; eo magia etiam quia non expedit beatam
al.quem dicero anle rooriem . Quandiu ergo
coTlaminis teonpug inaiabat, nondura comprehenderat.
f Unura aatem, q qqidem retro sunt obliviacei.8, ad ca verp qiue aunt pnoroextendens meipsum, ad dealinalam peraeqoor, ad bravium suu
pernae Tocalionia Dol io Cbrlaio Jesu.
DAMASCENl
87
\ , \
^, \
, .
% , & .
' clo, 6tl
. " *
. .
. 6, ,
, ,

.
*
; ,
\, piov,

, . %<&
.
Docet qoo paclq aliquis comprehendere queai.

Qoo vero, niai eonini qu relro aunt oblivisoalor 1 dicendo auiem, quce retro , inlelligit,
2 0 2 Tel legia eultom, vol viiam omnem corruplam: cujus sic oblivUci dobot, ut ad ea q u
priora auni, aeao oxtondat, aive evangelicam vlvendi rationoin peraoqoator. Uoe qtrippe duniaxat
modo aupenue vocal.onix bravium oblioeri poteal.
Vaia. 13. c Quicunque ergo perfecii aomos,
boc aenliamua. >
Yido ruraum demiaaionis immoderalionem. Non
dixit: omnino neceaae est ut ita aapiamua; sed,
oporlel ut qui periecti ooni aic aapiant. Quinam
vero lalud? niaS oxistiroando ao nondom conipiO- G
bendiaae. Quod ai qui perfeeti sutii, i u cojnparali eoae jubenlur, quid do ao aootire debenl, qoi
npn auotejuamodi?
Eiai qoid aliter aapitia, ot boe vobia Deoa
revelabU*
Sin Tero, inquit, non oo qoo dieimua modo
ai>piiis Deua voo cortiom faciet, rem planoiia
eaao uii docuimus.
Vaxa. 16. c Yeramtamen ad quod peranimus,
uteamdem regulara tenoamot, quo Idem aapiamua.
r
" , .
" .
, ,
. , ,
;
, , *;
, . ^ ,
. >
, , ^
, , * ^
.
, *-,
.
, , ^
Eiai praestolatnur, inquit, ut oobis ea de quibos
inquiriaius, revelentur; attamen boe modo te- , * oxr>r*
ncie qood jam habeiia. Quidnam vero babebant, D . (\ , ^ ^
\ ;
oiei ut aecuodum reclaro fldam saperent ?
Vaae. 17-11. c Imilaloroa met eatote, fralrea, et
obsemie eoa qui i u ambutant, aicni noslram lormam bgbetia. Mulii eoim anbulant, quos aaape dicebam vobia, nunc autem eifienadico,iaimicoe cmcia
Gbriati, quoruiu dnia ioterUua, qoqrum deita venter oat, ei gloria in confuaione ipaorvtp, qai torreoa aapiujil. Nostra autom coovortatio io coelia
eai, ondo ei Salfalororo ex^peciamue DomiQom
Jeaum Cbrisluni, qoi refbrmabU corput bumiliia.
lianoalne, ot liiconfigoralumcorpori clariutliaauon
11
Mattb. xxiv, 42. Eccli. n, 30.
i , , oxostxfa
, ^
,
,
, ,
, ,
. ,
' ,
, -
EPIST. AD PHILIPPEfiSES.
Sfy
pappmr ) , tecundom operalioncm qua eiiatu poaiil ftibi tub jicere oinnia.
*
. '.
CAP. I V .
. I . Itaqao, frolras mei cbtmtimi oi

iiderolisolmi, gaudium ot corona mea.
herum eoa docet neoosaariam atae ui auf aemulatorea aiot, vldeanlque quia eo quo ipae modo
arobaiot. Sic autem loquiiur, uoo quod de ao
bene admodum exialimel, aed ui eos avertal ab
oxtrariaa doclrioae magialrorum conaueludioo,
oaieDdeos quanlum inier ae diatenl apiriiaalla el
ca/naUa: Atqui hanc iolercapedinen. oz utrorum-.
quo fine licoai obatrvaro. Uoruro enim floia, inqoit, eal interilua ; ilioruin voro, traDsttguraiio et
cooformaUo com eorpore gioriCbrisli. Ait vero
reformabit, boc oat, corpora nostra Cbriattia gto*
ria veaiiet, com id faeore posait, oi omnia aibi
aobdiu babeai. ll.ad fero, #< gloria m confuiioue
ipiornm, boc signiflcat ooa aoperbire in quibua
erubeaeoro doborent. Nam quiecanqoe ad
apeelaiU, lurpiludo et corniplola axi*
c Sid atate in Donino, obaiiaairai.
, . >
Sic. Quomodo? velul eiapectantea coelia Sal, *;
. vatorem noalrunr DomiDum Jeauio. Corpnom au, \ lem diacipuloa aooa vocal; quippo qoorum orga
pnedicaiioDefn aiteotio coronaa Ipai preparabal.
( ,
2 0 3 V i a t . 5 , 3. c Evodiam rogo, ot Synlyeboa
c ,
. , deproeor, idipaam oaporo iii Oomino. Eiiain rogo
, , - C ot le, germane compar, odjuva oaa qoas neeooi
, , io Evangelio laboravormat, ol curo Clomonto, ol
csteria adjoloribuo meia.
.
Qoia ubi generatin looutua eai, rogationoai
, '
dixil, bane nunc quoqoe apeciaiim ad eoa babet
* cvr- qui fide eximii oraoi: booque roaiiiiealum fit, oo
qood oubjongai, xtocom iaaoraotraxi.
*t$Jknaar .
ISooooHi aiunt uxore ojuo osao, qoam obae
. ' . , eret. Venim boc falaum eal: aod mulierem aliquam, aut virum alicujux illaroin alloqukur.
.
< Ov .
Quorum oomioo suol in tibro vitaa.
*
Hoo dixit, edodos Cbriilo, qui o i l : Goxata
, , quoniam nomin* leripta fx "
.
,
Vaoa. o, 5.c Gaudolo m Domino aomper. a
, . ,
Tamotai maglatrum, inquil, conatriogi vincalia,
, , tamolal flagria verbcrari, lanolal toloraro nwrtein
, audiaiis; imo quamvU noo aolum magislri, verom
.
ei oos ipai eadem Cbrisli caaaa patorenor.
, ,
4 Iterunt dico, gandoie. Modeaiio vescra nola ail
.
omnibua bominibua.
, Non aolum obleauiar eos no deapoodeaul ant
*, .
motn, aod oiiaaD ot gaudeanl
, t
< Domioaa prope oot. [Vxma. , 7.] f i b i l aollieiii allia.
, , xaV .
Mon voa tdrbent, ioqoit. qum mibl aôldoraot.
.
Aderil quippe mibi Oomloai.
', ,
.
.
, .
, ,
,
.

. , , *
, \
. - 3
, ,
, , , VQ
t w , , ,
' .
*
^Maab. v . i i .
879
880
c Sed in omni oraliono cl obaecratione, cum < ' , * \
graiiarun. aclione, peliliones vestrae innotescant
apud Deum: et pax Dei qu exsttperat on.nem *
.
gensum. >
,
Quoniam nihil eoe eollicitos esse debere dixeral, ne concidereni anlmo, exiatimanlea boc ge- ,
neralim a se pronuntiatum, eam ob rem a i l : Mo- * , ,
nui vos ne sollicici silte ob vincula quibus deii- \ ,
aeor, lariquam aliquid exinde doloris paiiar. Ne- . *
qiiaquam enim haec oiibi molesta sunl el gravia. , \, , \
Vcrnm oportet, inquit, ut oralioni et obsecraiiont . ,
apud Deum diligenlius inteuti sitie. Nam cum , ,, .
gratiarum actionibus exorandus Dens est, 11011
lejeclo torpei.lique aiiimo.
, \
c laistodiet corda veslra el intelligentiae ve ,
sirae in Cbriato Jesu.
.
Ilerum precatur, ut earndem fldem leneanl.
Hoc esl eiiira, corda et intelligentiag ipsoruni in ,
.
Chriato muniri.
, , , ,
VERS. 8, 9 c De csetero, fratres, quaecunque
siint vera, quaecunque pudica, quaecunque jusia, , , , ,
qtiactinque casla.quaecunque amabilia, quaecunque , , ,
boiiae famae; ai qua virlue, ei qua laus disciplina, , , .
haec cogitatc. Qu el didicislis, et accepislis, et
audiatis*
,
Aposiolus nos docet fidem in Cbristum esse
caput omnis boni quod nobis accidal, caeteraque , ,
viriulum facinora velut exigunm quoddam erga ' ,
i.lam exsislere. Perinde est igilur ac si diceret: * . " *
habele ttdeni, quam in vobis incoluraem eemri ^ " ,
precor. Superest auiem ut vitara ad virluiis nor- . ' ,
mam instiluatis, quam ellain borlor vos ut arri* .
piaiis. Aii Uaque, de ccttero, non quod parum sit , ' *
daro oporam virluti (hoc enim magnuiu est), * '
2 0 4 d " * comparatione fidei parvum est, ac , . ,
velut appendix. Fidcs siquideni fundamentiiin , bagisque ct lulamen esi, sine qua ii.bil quidpiatn . ,
poenit exatrui: quippe cuni absque fundaroeiUis .
niillum ediQcium, nullaque domua consislat. Fi- , ,
dei ergo fundaruenloruni ineiar eal, loiiusque ! * ,
doinus siructune : actiones vero virtulam, tecto ,
s.miles sunt, quo sdificium omne claudilur, el
velutf coroiiatiir.
% \ .
c El vidisl.s in me.
Quia monuii eos ut inultiplicem virtulera am- D , ) . ^ .
plexareiitur, veraciiatem nimirum, graviialem , , , ,
moruro, justitiam, castilatem, fra.ernam dilectio- , , , - ^
nem, benedicenUam, et orania quibua constat * . *
virius, quas faioam bonam afferuni; cum borutn . *
on.nium sollicilos esse monueril, ne videatur , ' * ^
aiiqutd eis majus praecipcre quam assequi pos- . " > ^ .
cent, adboriaiur eos ul ad exemplum sui hxc om- , fc-*^
nia prastarc sludeanl. ldem igtlur esl ac si dice- , .
ret: Ne despondealis animura, lanquam ardua , \, , t
precepta aint et majora quam prcestare valeaiia. ,
Audivitlie enim universa haec me coluisse : neque
solum audivislis, aed et vidisiia.
, \ *
Hiec agile, cl Deus pacis eril vobiscum.
' .
e c
1 1
8
IN EPIST. AD PHIL1PPENSES.
, , , \ Horlor , inquil, ul hxc facialis, quouiatn
, . magna pro eia mercce reddiiur. Haec porro eol,
qua contuberaalis habetur Deus.
.
Yiag. 40-18. Gavieus sum autem in Domino
, !
. * \ - vobemenler, quoniam UDdem aliquando reflorui*
' . elie pro me aenlire, eicut el aentiebalis : occupati
. aalem eraiie. Non quaai propter penuriam dico:
, \ ego enim didici, in quibus aum, aufficiena ease.
, \ - Scio el bumiliari, acio et abundare (ubique el In
$, \ , \ . omnibus insiitulua eum) el aaliari, et eaurire, el
) : - abundare, el penuriam paii. Omnia possura in eo
. qui conlortat me, Chriato. Yeramtamen bene ieci , , siie coinrounicantea tribulationi mea. Seilia aulem
, , -* voa, Pbilipponaea, quod in principio Evangelii,
, quando profecloa sum a Macedonia, nulla mibl
, > , Ecclea.a communicavit in ratiooo dati el accepti,
* . niai voo aoli: quia ot Tbeaaalonicam aemel et bi*
. in osum mihi misistia. Non quia quaero Jatiira,
, * - aed requiro fruclom abondaniem in ralione vcalra. Haboo auiem omnia, ei abundo : repleluo
' ' . >
aum, acceplie ab Epapbrodilo quas a vobia aunt. >
De ministratione quam sibi miaeranl, loquilur.
, .
, >, ' Laiabatur autem, non quia acccperal, aed quia
. , discipuli fructum babuerant. Nam, cuni Cbristue
? ; , juaaeril ooa largiri, quinam non in peccaluin
, . iocurriaaooi, minimo largiendo. Apposite igitur
, ail, rtfioruUlU. Booi aiquidom iruclus inilhira
oat communicatio |cum magiatria; queuadmoduni
, .
mareoria, borum oblivio.
,
Odorem ana?iutis, bostiaro accepiam placenc , ,
ttl
ct
>.
* ' .

, .
\ ,
. .
'. \
^ . . >
IOID Deo. >
Hoc enitn confert eie ut bonum odorem epirent;

qulppe qui legem Dei Smpleant.
VERS. 19-23. Deue aulem roeua imploat omoo
desiderium Teatruni, aecandum diviliao *uas in
gloria in Cbriato Jesu. Deo autom el Pairi noatro
gloria in asecuia asculorum. Amen. Salulale omnem sanclum in Ghriaio Jesu. Salulanl voe qui
mecum auni, fratrea. Salutant vos omnes aancli.
Maxime autem.
2 0 5 Videaia qoanlua fructos praesiili ofticii,
- * quod locupletenlur in gloria Cbrisli. Simul voro
, - co8 laciie docet, propier uliUulem ipaorum te
tszv , pnccepisao ut carnalia com roagistria commuiii^ . D carenl, quo apiritualium bonorum eorum parli , \ cipes Qerenl. Eccur enim non queal illc qut
; * , ipaos d i u i , magistros quoque locupletare? Sed
! consulto id lecil, ne magistri adversua diecipolog
, , - arroganlius eitollerenlur, ac si graiie illoa divi/ , \ liis suis angerenl: nec rursum diocipuli moprfnii
^ , . aniino cseent, quod semper inler egenos haberen*& , tur, nibilque ete iroparlirenl. Quocirca repensare
mandavil et comniunicare, qtianms ea quae
*& .
magisiris iribuuniur, longe eint pracalauiora.
Qtii de Ceaarig domo sunl. Gralia Dooiini icau
. *
. >
Chrisli.
,
Ingcnti cos solalio afflcil, dutn ait, io ipoiuoLuc. ,7.
884
883
met imperatoria aula praedicaiionem invataisge, ,
el eouaque , ut et fidelcs qui Pbilippis agebant, , iv
.
illi aalularent.
c . .
t CQTD apirilu vestro. Amen.
,
Ofttendit eos ad quoe haoc scribit, spiritoales
esse. Hoc quippe ipsis per tolam perinde epialo- , .
.
lam teaiatiir.
Ad Philipptnm ephtola icripta ett Roma per ' 6V
'. {.
Epaphroditum. Vert. 208.
9
EPISTOLAM
CAPUT PHIIfUM.
AD
COLOSSENSES.
.
, ,
Vxaa. 1. Paulus apostolue Cbristi Jesu per
, . >
volontalem Dei, et Timotbeua fratcr. >

Epielolam acribit bominibue, qai ante quidem
ab Epapbra Evangclii doctrinam acceperani, am- ,
pliore vero cogniiione indigebant, qaippe qui per- * .
feciam notitiam non baberent. Quocirca affiora \ ,
qaoqae myaleria iraclat, eoaque in ipsummei dis- , peoaaiionia pelagus deducit, et orat ut ejusmodi . ,
actentia perfectiores evadant. Neque id solum, ,
aed etiam admonet ne seducanlur ab iis, qni cum ,
Grjecanico errori addicli essent, ipsoa a veritate .
abslraberent, neque illis qui ex circumcisione . "
sunt, fidem baberent. Uirosque enim procul a my- ,
aterio Dei abeaae. Adfaaecdemum raoralem ad eoa Q , .
aennofiam facit, docelque qoales esae oporteal
Ub>8 qni aecQDdum Christum vitam agunt.
c .
Ti&a. 2 , 3 . Qui sant Coloesia.
.
Drba eot Phrygbe.
t " \ .
Sanctia et fideliboe fratribus tn Chtisio Jesu.
Gratia vobia ei pai a DeuPalre nostro, ei Do- \
.
mino Jesu Ghristo. t
, ,
Fideles nuncuparour, non solum quia credimus,
aed eiiam qnia nobia Dei mygteria concreduntar. .
c
Graliai agiraus Deo ct Palri Domini nostri
Je*uChristi semper pro vobisorantes, [VERS.4,5.] , ~
audientea fidera vcalram in Chrisio Jcau , cl dile- ,
, ,
ciionom quam 2 0 6 babelis in sanctos omnte,

propter apem quae reposila e*i vobis in coelis. >
D .
Ait ae propUr hac duo eorum vice graiias re~

ferre ; propler reciam fldero in Chrisium, el pro- , ,
ptor dileclionem ipsorum in sanetoa.
.
f
VARMS LEGTIONES.
***** W . Sic in Catcna OEcumenii: q b ^ ,

BmcPkrggim , qum nunc Chona appellnvr. Narrationem habeo Joannf Bamasceno aacTirUam;
iia ferlur Rlkhael archangelua Chon* vol Gbonis in Phrygia apparuisse. Tbeodorelus, intap. 2hnjui
!pislo!c, ad hc verba in retigione angetorum, teelaiur apud Pbryges illorumque vkinoa txatitisse ad
suam uequo aetalem, , Oratori* S. Michatli$.
r
IN BPIST. AD COLOSSENSES.
886
"Hv c Qaam audisits in verbo veriiotio Evangelit,
.
IYERS. 6] quod pervenit ad vos.
Hap* .
Ab Epaphra videlieet.
c \ \ , Sicul el in unWerao tnundo, et frociiOcal,
, , * aicui e4 in vobia, ex ea dio qua audisiia et cogno, \ , vislis graliam Dei in verita*, [YRBS. 7. 8] ficut
\ / - didicisiis ab Epaphra cbarissimo conaervo noslro,
, qui eat Gdelis pro vobia minister Cbriati; qoi el roa, nifeelavii nobis dileclionem vealram in Spirilu.
*
Viriutera Evangelii reclial, ui audilores confir , , mel, cwn ait illud universura nondum pervadere,
; , - ei iructua effeclis edera, atquo aceoaeionibua eo , rum qul fidem amplectunlur, augeacero: ita ol
, qmcunque audiant, liqiildo cognoftcant, periodo
, * aique in urbe maxiioa. sic per toium orbenv Eccteaiao niinaerarL
**
Vias. 9. ldeo et noa, ex qna dio audtvimoa,
, ,
- non ceaeaoioa pro vobia orantoa, et poattilantea ui
, impleamini agnitioao voloDlatia e]ua, ift omni aa , , ' - picmia ot intelleciu apirilali. >
|
Ouae ad voo apeclanl, inquU, digna aooi qoiboo
' , , ' .
aludium
impondam roeom. Qoonobrom aine inior , * missione vobia aapienii donuto orolioDiboa mela
, poslulo, per qood addiacatia qna ralione Deoa
. mundum voluerit sibi conciliare, ol qoomodo eqn , ciltalionia bojns palrari negolium pooail: qoaodo , quideni lex ad boo non valei uii noa conjungal
, ' Deo, aotaa voro Chrialua coojuaelionom baoc poiravil; quippo q o i , Jooliliam propler homioeo
.
implendo, pleniiudinem ooam Ha qoi crodunl lmpartiluj,
,
Ysaa. 10,11. V I ambutelis digne Doraloo,
, , per oronia placenieo, in omoi oporo booo trocll , ficaolea, ol creacoxloa fa aciooUa Dei, in omni
, viiiulo conforfaii, aocondom potooUam elirilat
. >
o]ua, in onmi paiieuiia el longooiniiloto eooi
gaitdio.
,
Hsee enlm ooi aapionita apiriloalk, ox qxa fllioa
. sanas el gpiriiualia oaaciiur. IftloUootiono quippo
^ .
Aagrano bonorum operuoi alodiom loloniiuaau*
geacit.
,
Vxaa. 42-14. Graliaa agenloo Deo Patri, qu.
* D dignoa noa feoil in partoro aortia aaaotororo in
^^.t .
lumino, qoi oripuil noa.
,
Palrem nostrwm oppollat Doom, pro oa ado*
^ ptiono qoae per fldora in Urdgeniltira dooau oobia
Ua6or avrcr, * fuil: Quotqnoi $nim receperunt, dedit $U pofoifofooi
.
fith$ Dei fieri .
,
De poieatato lenebramin, ot iraooioUi in rev
, goom Filii diieclionis a e , quo babomot it>
, domptionom, romiaaionem peoealoram.
,
^, ,
Tenebne poioafaa diaboli aunt qoi In lcocbrh
, babeai ul possii, veluli for in nocle. ln illia
* , 2 0 7
^*
maliliac lenebris oon jaccnu
B
v c r o
hm.1,
12.
l n
S. JOANNIS DAMASi
H.UL-ISUS fsloi nihil diabolue valet : et qni ei hac
|H)leUlo evaeemnt, lii sub regno F i l i i unt. per
qiiem reveriiniur In regnum Pairls. Qiioniam aulom dicium hoc ad Incaroationis dispcnsaiiouem
speciat, idclreo dicilur diUefumh Palrit I -;.,,
qui pro minieiraloria Biin. qnaro inter liomines
gessit. functlone, vice hominum et propler homlnes dileclus esl, ct in servi lorma adimpleTii
nii.e dicss.-nt muntlo. Per tanguiuem ejus redeinpiioneni este faclam dicil. Nam vice prctii aangnis Domiul dnlus est, quo in lucem educunlur,
qui if.noh ti - caplivi. AHas enim fleri n o n
potest, Dl rcrocenlur qui rcgno rooriii aubjiciuni t i r , nisi p-r illuro qui tnorli particeps e x i t l l i l ,
noliis itcr ad vitam paravil.
2 0 7 Vi .-. 15. Qui u t iroago Del invlsibilii.
Graiix enarralio ad iheologiani reeurril. Nam
ex operaiione quam in adveniu sno p r x e i i i i l , Dci
naliiram norimnt q u anie ipsius ndvcntum exalabal. Dci siqaidem opus eet, eastinria morle,
pri> ea vitara r e i l i l u i . muodomque ad Deum revocarl. Ideo d i t i t : qui ett imaqo Dei intiiibllit, ut
mnnsirci hcnc esso Dcum. nec lamcn ipsum csse
Palretn, sed Imsginem Palris; quippo qui babeat
ut idcm sil ac lllc, cum inierlm Ipse i.ou ille sii.
. 01 ' ;, ,
.
' ,
,
,
x a i i

.
.
,
8
, , \ .
n
" - ' - ,

. iv
. . ,
. !
. ttJTir elxier
dcpdrw, \ , ^.
, '
, : ,
.
; . ,
Priroogenilus omnls crealnrx; [ Vtas. 10 18)
, \ ,
quoniam i n Ipso eondila tuat tiniversa qux in
\ , , ccclis elqna) in lerra, vlsibllia el inrisibtlia, slve
Throni, eie Dominatinnp*, t i r e Principalus, sive ^ ; , ', ' ' ,
Puleelales : omnia per ipsnm ei in ipso croala
xa\ tU , xa\
unt, c l Ipse esi antc omnia.i
.
Vidcsis qnoniodo lllius elium nativitatem x l r *
nam e i Patre prxdicai, emnqne a rebus creatii
,
eecernil, dum aii, (n ipio crtaia etttomnia. Qnod
, !, .
l i fraires alii prxter bunc primum exslitisseiit,
! \
nunquam I I K C in ipso condiia pronuniiassei. Nam
, oii* .
Paier omnia fecil in tapienlia " : Chritn vcro
' , -^ ,
lU: :a-,i. - .>,', el h.-i
iapienii* .
9SP9 fivrupir xal .
, -^,
F.t immia io ipao couslanl, cl ipso est caput
,
corpnris Ecclesix, qui csl primtipium, primoge; ,
niiii.i ( \ mortiilt, ut t i l in omnibus ipse prima . >
tnm l c n e i .
Et in ipso, Inqull, aniverBa creala suni, et in
, , , ,
m
ipso consistunl, el ipse esl caput, et ulraqne D

rompingit, lom qox llicolugix aunl, lum q u x
ciinanitionis. Nam Is eel qui anle sa:cula natue
r.bt, qui et primogeniiiit ex moriuis. Eiim vero
primatum tenere dictt, nou ut priniaium ante acceperlt, aed qualcnus nos gloria U(a donavil, ut
ipce nobis anleirct. Huc siqoldem paclo ip&x
quoqae res comlitx pcrmaniurx eranl, a condilore suo pendcrenl, eiliigcrciiiquo corruplelaro,
qitam suslinuil inlorilui fracturam iradens;
qocmadntodum ip&e Paulut eiiarraril in Epislola
ad Epbcsioa
V r r . 1 9 . 9 6 . i Qm:i in ipso cnmplaruit omnem
" Psol. CIU, 2 .
* I Cor. , 14.
, ,
, ,
. , , .
, * =>
iBUetr 61 , -V
, ' '
.
,
,
iidifi.

t v - r j
.
" **.
Ephef. , 13, .
S&t
I N EPIST. AD COLOSSEXSES.
890
, xa\6V pleniludincm inbabiUre, et per cum rccoDCiliaro
omnia in ipsum, paciOcane per sanguinem crucit

cjus, per ipaum, sive quae in lerrie, sive qitae
in coelis sunl.
boc quoque loco verbis a.iia enuniiat, 2 0 8
Deo complacilura , ut in Cbristo inelanrarei
univeraa qua in coelii, el quae in lerrissunt.
lNam Cbriati mors, cuni boniinem aalvum fecil redimegravtique, tum angelia gaudium reddidii priatinom propler aaluiem bomiiium, et inferiora
euperioribua copuUmt: alque hoc esl, reconciiiare omnia. Etenim paccro fecit, inii.iiciliasque
sualulil e medio. Quapropler angeli dicebaul:
Gloria in exc$l$i$ Deo et in lerra pax
Vaas. 21, 22. c Et vos ciim easetia aliqoando
aiienali, et inimici aeneu in operibus malia, nunc
aniem reconciliavit in corpore carnis ejua per
morlem, oxbibero voa aanctoa, et ituroaculaloa, el
irreprebonaibilea coram ipao.
Stnfx cranl inimici, qui aegregabaniur ab
Israel, cum operam maHa operibus darent. Prisiinas quidem iniraiciliaa, quaa malilia el iniqui138 pppererant, m amiciliani esee mutalas dicii,
viia carnia oxaiincla, quae qoidem, curo in nobia
sordaisset, in Cbristo munda facta esl : quippo
quse dala fuit ad morliflcalionem, ul pcccatum,
qiiod io hac v i u dominatum in nobis fueral, radiciiiis lolleretor, qno noa ok morluia vilam alleraro agenles repraeaentaremur Deo, nec eaaomua
deinceps anieriorie vita crioiinuni r c i ; quolquot
nimirum conformaii sumus ad roorlem el resurrectioiiem Chriaii.
YEO8. 25. Si lamen peraaneiia in fidc fundaU,

, [ oi siabiles, et iiumobUes a apo EvangelH, quod
, , audialis, quod praulicatum eal in univeraa crea , tura, quo) aub coslo eai; cujua faciaa aum ego
loioialor. r
,
Qiioniam audilu donlaxal acceperat qua* apud
' ,
, . eos gererenlur, quasi incerlos dixil, tamen
permatulit. Nimirum fldei cooalaniia flrniius noa
.
Deo concilial.
YERS. 24. Nanc gaudeo in paasioniboa pro
.
vobia. >
. 15
Aposloli iminuR ad ccriamina comparalum erat.
, D Qnocirca curo alacri animo incumbal operi,- ideo
- cerlaminibua laetatur, quibua pro Ecclesia de.
audabat.
\
El adimpleo qtue dcsanl paaaionuro Cbristi,
in carne inea, pro corpore ejus, quod est Eccle , aia, |VER8. 25] cujae faclue sum ego minisier
, secundura dispensaiioocm Dei, quae data eal oiibi
.
in vos.
*
Uoc 681 proEccieiia; eorpua enim ojua ett
".
Ecclesia.
,
t Ut impleam rcrbum Dei, [Vxma. 26-20] my-
.
oV . .
.
"
; , \ \ ^.
\ ' .
, ,
,
,
" ,
rA xaVra. ' ,
. ,
kr , ' .
c
, ;,

,,
, .

.
, \
,
, ^,
,
' ,
' ,
,
.
* hac. , W.
I
Xv
VARLE LECTIOMES.
8, potiui. Sad toxiua Dimiuiu bic loxatas mulilttaquo 6*4.
891
S. JOANNTS DAMASCEyi
852
ar.h , \ tterinm. qnoil abecoDdilum f n i i a sxcolU ci a ge- , hr.nicxr,,jijiiv.v
neraiionibns ; nuoc aulem manifestaium eslsan- vvvl 1 xoij ; , < J C V & 6< , ~'; 4 ; ;
f l i * c j i i t , qulbu* voluii Deni noias facore qiue
T o t ; , oc
l i n t d i v i t i x glorie tacrameuli linjns in geniibns,
;, \< ; , qni e s l ('.hritlus; i n vobis pct glorix, q u t i n nos
''.'><', , \ '.
annuntiamui, corriptentci omntm boniiocro, et
) ?(,
ilwrnies m n n e n i h o n i i n e t n i n omni eapienlia, n l
,
Mb -.!. ownein hominem p*rfccium in Cliri\ : >: ,
H n J c s u , quod c t l . . | . . i r . . , c e r l a n d o aecunilum
\ *. >
n p o r a t i o n r m e j u s , qux operalur i n me i n t i r ime.
CAP. I I .
. ..
V E R . 1 . Volo eoim voi acire qualem t o l l i < rapt
citodinrin babeam pro r o b i i , el tia qni inul Lao \ . //
d i f M P , el quironque non viderunl faciem meam
, ! 2 0 9 i " arne, ut implcanlur corda Ipsorum, i n ,
m iu-ii In eliarilnie, el in orone* d l v i l i w plenilu- ,
d l n i t inlellrctua in agniiionem mvlcrli Dei, el , \ , \
Pairia, ei Cbristi, in quo aunt omnea ibetauri
,
wpienii.i' el sclcniix abirondUI. >
, ,
Apotloli minislerium in tcrlii doclrina consi \ tilt.
Vcrbnm amcm d c mundl taluie Iraclal,
. 4 \
qtiam ulim quidem ab xtrrnitaie Dcu* proposuil
, c( .!-!>-1 ; ; nnnc aulrm palam palraia eal, alque \ , ab i l l i i cognosciiur q n i acieuiia digni i t m t , non
. \
r tapienliam carnis, aed per eam q u x aempcr
, , .
abarnndiia esl apud Dcum, cuin m i i B d o aupcrior
\, ;,
c x t t i l a l , et a Spirilu aanclo pcudeat. llac npus
, )
babenl, ttim qui ex buniana aapienlia vcniunt,
, \
iniii qal ex lege; quia neqnelex aperle mysieriam C , ,
promltii, peque mundui eam romprebcndii.
.
V R I S . 4, 5. Boc aulem dico, u l nomu vo d e cipiai in ittblimitatc lermonura. Piam eiii corpore
b<ena l u m , led t p i r i i u vobiscuiu iiira, gauuena
cl viilons ordinem vcslrum ci firoiamcoluin eju>,
qux in Chrislo eai, fidei Tettia. >
Weo, inqnit, io Clirisio tlieiauros omnes sap i m t l x e s i e dixi.ae exirariam aapieniiam inquirai u . Quandoquidem rlai corporu iol>i non sum
pr.rvns, adtum lamen spirilu : gaudeoque pn>1 . r fidcm c l rectum Eccleaia ordinem. Quanquam
illud quoque qood deetl vobis, ideo, el qux sit
docirin* necetsilas. Nam ad ndem ecicnUa neccaaaria M I .
,
. ,
,
,
- .
, ,
,
. " , ,
:(:, ^ '.
-6 , .
.- .
:
< ' '/.

V c u . 6. 7. Sical ergo accepisus itwm Cbri- I
lum Dnmituim, io ipso ambulaie, radicaii d au- , *, ,
jvraMlillcail ipso, el conBrmali flde, >icut e i ' , r j
, ; ||. ,
didiciaiif, abandanle iu illo in graliarum
actione.

Qnia n n v c r a l epJMoHca doctrina non pocte lllot
astequi capienlix aliiiuduiem, hoa cooiultoad- ;
,
liortundo anteverlil, bonam uae dicena tradilio,
ncm quara acceperant, -eamque dunuxai Tcram

C I M quam Epapbrai tradiderat quocirca e re ,
ipaoraai tue, . lldem coDtunier teneani. cba- , 4 ' ,
Tfl ,
riialitque atruclorain adjidant, alqne in boni
, ^
sipcr operibui proflciendo, a l l l i c l i u M f non aioe
, * |
grtUaroD acliooe lolcreni.
' .
833
IN SPIST. AD COLOSSENSES
c S U n t t
, , ,
. >
"
,
.
,
,
,
. \
,
,
,
, .
894
Vtoa. 8. Yidoio qiiie dectpiat por phU

losopbiam, el inauero fallaclam, oecundum iraditionera horoinum, secundum elenenta inundi, el
non aecundom Cbrigiuro.
Hac in epialoia muliuui aertnonem habt adTenui Gnecos et Jud*os, quo ab uirorumque
pravilate fidelea deterroal. Primum igitur pliilosopbiae decepoonem cavel, ubi philosopbiam inanem fallacUm vocat: quippe quas epecie percellal, et probabilitate ralioinun retrabai a veritate.
Neque enim bon.inura aenaa idonea aont, ul percipianl ea quae Oei : quoniatn universas perceptionea bumanse, cum a viaibilibua rebus incipianl, nocDon ab elononlia oiundi, oibil firmilatia
babeul ad ea qua qua?runtor .nielUgenda, qnippo
cuto invisibUia aiot qu qita?runlar.
'
210
0. Qola in ipso inbabiial onmia
; .
plooiludo diviniiaiii corporaliler.
, ,
ln Cbrialo, ioqoll, exaistii Paier acSpiritus aan. cioe. Scd ne qoia existimei affectu ei babhudino
, , , Unlum inbabilationem esse deilatia, aul simplicl
, , . , coQjunclione; idcirco dixit, corporaliter, bocesl
, aobsUntiaH modo. AJt ergo, bac raliono Ulnm qui
.
facius esl bomo, Dei Filium esse, quia consubataoiialis eal ei, ac Spiritui gancto.
.
V E R S . 40. r Et eatia in illo ropleii.
,
Quandoquidem caro ipeius ei membra facti
, otlis, el eum babeiis caput, eam ob rero Spiriiu
.
aanclo ealia repleii.
* Q
Qul ott capul omnia prioclpatoa ei pote
atatia.
, ,
Tamoui, inquil, conaobsUnlialia nobis faciua
, , ' ett aecundum carneto, naiurarave humanam, ni .
bilotninui ipae qooque bominiboa doninatur
$ Yxas. 14-13. quo et circumciai ealis, cfr, eumciaiODe non maDufacla in exspotialione corpo- , , - ria peccaloruro carnia, aed in circumcie.one Cbri , ati, conaepulii ei in bapitamo, io qoo et aimul
, - resunrexistis per fldem operaiioaia Dei, qui aua . citavit eum ex morluia. El vos com esselis mor , \ tol in delicila ei praeputio ea rnia veslra?, con?i , , vificavil cum illo, donane vobia oranla delicia.
; ,
; ,
Rea Graecanicax cum Judaicia conjungit, ut la , ' , D men lalas vetut itlas non rejicial, aed supfriua,
. ascendal, el in spiritualibus corporalia consenrel.
Quocirca, adoiiaao stalim Judalami indirio, eitv
, , , cumcisiooo ocilioel, nos qui verae Clirioii circam , cSaioni credimus, ejus qooqoe conxortea ofllcj
, ait. Hsec porro non huniana manu peragilur, eed
, aponianea corporls affectaum abdicaiione, qua
, deposiia lcrrealri vita, cttlestem assumiroos, qnia
* * nobia por resorreclionem Cbriali Peddller. Aiqui
, reaurmttonem haoc jam polestaie quidem bttie*
, mu8, credenies In ilfum qui noalfi causa reaarror
.
, re vero iompore landem suo obi.ftebio.tt8.
' VERS. 44, 45. Delens qood adrrtatis n o M l
, , cbirograpbum decreti, quod eraiconlftortam no, ; , - bis et ipsum tulit de inedio, affigens illud cruci;
bv
695
896
el cxspolians principatue et poteslatea, iraduxii ** ,
|5, *
confidei.ter, palatu triuttipbaiia illoa in aometfipso.
,
ln eos qui contumaces in Deum fuere, quaedam
vduli acriptura eat, expressa pravae vitse delinea- , , lio. Inslrumentum boc dilutum foit, ut non ara- . , >
plius advcrsum nos coniesietur, modo ad decre- , tum divinura accedaraus. libera ulique voluntale, , .
diligenlique sludio. Gruci ilaque Dotnini illud , , , aflixum fuit, boc est abolilum et resciseuiiv ex- , , j
aiincta vila, in qua improbiiaiia, ejusque contra ,
nos testimonii expressionem ferebamus. Nam qui ,
viiam isiam exaiinxii, cbirograpbum aubinde , quod adversus eam exslabal, poeaumdedil, et
pravas potcsiates, quae vilio carnis circum excre- ,
veraiJt, quseque lolum hominem obtegebaiit, una , , ,
cum corpore exuil, euspendilque, 2 1 1 *deout ,
ausciperel quidem ipae confusionem ante bomi- , nuni oculos; quaro vcro in illoa a quibus in cru- * , ,
cem aclua fuil, sivo in principea bujua mundi,
, (,
rcjiceret. Mors enim in qua robur eorum positum
,
erat, enecata eet, el in viiani coroirjtlata : qno
.
faclutu esl, ot illi Ihrono exciderint, dealructa
morie, quae basis ejus et fundamentum erat.
[ V K R S . 46, 47.] Nemo ergo vos judicet in cibo,
,
aut in potu, aut iti parte diei fesli, aut Neomenia, , , ,.
aut Sabbalorttm, quae sunt umbra futurorum, cor- , ,
pue autem Gbristi. >
,
Facli estis inimunes, inquit, ab illis prxceplia
', , qaae ad corpora epeclabani. 1Sam hasc omnia um- C . braiilcs ligurae eranl futurorum ; quaiido nempe , ,
assfeiemus Deo, veram il.au. praeferentes mundi- , tiam, vcramque festivitaiem agentea.
.
YERS. 48, 19. INemo vos aeducal, volena in

,
buinilitate el religione angelorum, quae non vidit, , , ambulans, frustra inflatus sensu carnia suae, et ,
non lcnens capui, ex quo tolum corpue per iiexue , ,
ei conjunctiones subniinistratum el coi.slructum
creaciiin augmenlum Dei.
,
. >
Nemo, ait, vobie sanciai legem quae bumilis ad , ,
buc abjeclaquc ait, quae vos angelis prociiraiori- ' , ' ,
bus, et administrig orbie in carnalibus quoque ,
aubjicial.Nam illi cuslodes legis, qui eam sequun
tur, ntilla causa sapienliain jaclitant suam, cum ^ \ ,
capile, quod esl Gbrislus, careant; pcr quem , ,
universura Eccleeiae corpus per comniissuras el
coiupagines ea accretione crescil, qua ipsi cortces- : , *il Deus ut augescat. Commnturat autem el nexut .
appellat illos, qui verbuni doccnt in Ecclesia. Ec- ; . *
clesia siquidem per eos Gbrisio conjungiiur, el in ,
elegans aediflcium exslruilur.
.
VE*S.
t Si moriui estis cum Christo ab

elemenlie mundi, quid adbuc lanquam viventce , ;
mundo decernilia?ne teligeria, neque gustaveris, , , * &
neque contrectaveris; quae omnia sunt in intcri- .
liiin ipso uau.
VARIiE LEGTIONES,
* Spatfum vacuum eai In maa.; lego auiom .
1
7
I N EPIST. AD COLOSSENSES.
898
, \, , \ Si mertificaii eslis, inquil, boic vita, el omni
. quod viYibi.e et carnale esi. Presenlem quipps
. , , vilam, elemenia dicendo aignificat. Si ergo hnie
, , aaeculo mortui eatia, inquit, cur ergo circa illud
\ , ; veraamini ilerum, circa escas, et alia ejusmodi?
, , \ , istl.acc enitn dala sunt veniri, et iii corrupliouem
abeunl.
Secundum pracepfa et doclrinaa bominum :

\
, [ VERS. 23] quae sunt raiionem babentia sapientix,
, , in supersiilione ei humiJilale, ei ad non parcenduiu
, , corpori, non in lionore aliquo, ad salurilalen. carnis.
.
Pracepta haminum, fabularce Judaeorum doctri ,
, nas vocat, quas perinde n.andala carnis appcliat,
ul qu.-ft nihtl spiriltts babeant. kloc porro eigntii, .
, *. ,
cal dum ail, ucundum Deum. Dicendo aulem,
ad parcendum eorpori, circumcieionein .
uuit.
CAP. I I I .
. .
Y E X S . 1-4. Igitur consurrcxigtis cum Cbri , ,
$ , slo, quae 212 sursum sunt quasrite, ubi Christus
, . est io dcklera Dei aedeus, qu sureum sunt sapiie,
, non quae super lerram. Morlui eiiim eslis, et viia
. " , vusira abscondita est cuin Cbristo in Deo. Cuni
. Cl.rishis apparuerit, vila vcrtra, lunc et voa apparebitis cum ipso in gloria.
Quoniam ad viiain aheram, coclesiein uiniirum,
, ,
, resurrexiaiia, supcrioree eflSciaroiui lcrrenis oni . , nibua instiiuiis. Nou enim ficri poiest tii alio iti
, loco vitain agamus, et viiae aiierius sanciionea
* , ' seclemur: sed quse ad corpns atlinent, cessare
, opartei, ac si moriiii esseiis; operenlur auiem
{, \ - quae suni Spiriiua sccunduin qijero vivitis. Inierim
, corpua exspeclei vilam, quae ipsi dabhur, qoando
, - ille qui vitae cst auctor, manifestus Oei, ui vitani
|, * - qua suum corpus praediium eat, nostris eliam im4 , periialur, qtiando isiharc quoque ad vilam adduci
- , , - necesse erit, ad vitam, inquam, gloriosam, ad vitam
felicem, cui, quoniam propria esi Gbriali, nos quocav , .
que sim.les evadcmus.
,
VERS. 5-9. c MorliQcate ergo membra vesira,
-, , , , quse aunt auper lerram: fornicationem, immun\ , , ditiam, libidinem, ooncupiscentiam malam, ct
^ - avaritiain, quaecst simulacrorum aervitua, propler
* , quae vcnil ira Dei in Olios incredulilatis. In quibua
* ^ et aliquando ambulaslis ciim viverelis ia illis
, , , , , - nunc aulem deponile et vos omnia, iram, indigna . * lionem, nialiliam, blaspheroiam, turpem sermonem
.
dc ore vestro. Nolile menliri invieem. >
, Hxc exborlaiio Pauli, iimndanac seu corruptae
! - vit iniereiuptioDem suadoi, in cujus locutn c , lesiem el spiriiualem vilam subjiciu Acmeoibra
- quidero, qua3 sunl super terraiu, jubel mortiflcari,
, ui tamen spiritui noslro supersit vita quaa aecun - dum Spiriium sanclum iostiluatur. Necessariam
, - autem esae osiendit vitas bujua iDortificationem,'
VARLE LECTIONES.
* . Videlur auclor in Apostoli textu legisae, ,
m
90
ttbisordes ejiisspurciliasqueedisserU; ne.quemad- , ,
modum geniilea, viiam qu in eorporo agilur, ,
Dialam eaae suspicomtir, aed viue dunlaxaltleOe- ,
xionem ad voluptates, in quibus acorlalio est, et , , ,
omDiaquaevia nequhigegenera : immunditiam quo- \ , que et impudiciltau., libidinem, et concupiecenliam , , ,
fnalam nominat; quibus et avariliam adjuiigii, ,
quippe quas aequela att voluptatum, quae pecunia- , ruiD suppeditationemexigunl. Avariiiam Tero,irt>i- . 16*ar
luiem idotornm appellai, quoniam avari, reliclo , Dei cullu et servilio, Dei vice pecuniia aerviual. , .
l)t ergo euadeal ejusraodi viiiie non adbsreecere, ,
iram Dei propter illa imniioere ait in iUos qui cre- ' dere detrectant. rt non fuerii igitur, iiiquit, u i . , \,
el fldeles, qui iram effugerunt, in istie operibus ,
versenlur, inquibuavos oliin versabamini, dum |
, | ,
vitam illam agebatis, quam vos ex loto dcponere ,
commonemus.
.
'
Exspolianlee os velerem bominem cum acii .
' bua auia.
:
Generaiim el io sumiDa dicit, veteruta morum
muiationem esae neceasariam. Hominem enito w- . "
ttrem nuucupat, iogeaiiam vivendi raiionetn, ex Aaibr, ,
.
quo iapsus eei bomo.
c ,
YERJ. 10-14. Et Indueotes novum, eum qui
rotioyalur in agniiionem, secondumimagioeni ejue , ' ,
qui creavit iliura. Ubi noo ast gentiUaei Judfeus, ,
circumcisio ei praeputiuro, Barbarua, Scyiba, eer- , , , ,
vne, liber, 2 1 3 ^ omnia elinomnibus Climlug, .
lndoile ergo voa sicitl electi Dei, aancti et dilecii, ^ ,
viecera miaericordise, benigQiiatein, bumiliiaiotn, , , ,
modealiara, patienliam; aupporlanlea invicam, , , ,
dooanioa vobisoaetipais, ai quia adversua aliquem ,
babei querelam, alcui et Cbriatua donavil nobio, , ,
iia ei voe. Super omnia autera bsec cbarilalom ba- . ,
bate, quas 6*1 vinculum perfcctionia. >
.
QueDiadiDOdutTJ veterem kominem dicU, pravila- " & , teio qutt nobia ex lapgu accidii, sic oi oovum , ,
cat, eam viue ralioDcio, quas ail aocuudum Gbri- , rlom; qoa fii ui omnes Chriali aini emolalorto, , ,
aiva quia Judsua exsisiat, sive Graecua, aivo Bar- , ,
barus, siva liber : quos omnca ejua aimUiladioeiii .
vull exprimere.
, I
VEES. 15-25. Ex pax Del oxsullet cordibua
vestris, in qua ei vocalioalia in ODO corpora, , ,
grali estoio. Verbum Cbrtoii babiiet io vobia .
obundantorinomiti aapiealia, docenleseicomroo- , , \
nenies vosmetipsos, psalnm, bymoie, el caniieis , , , aptriiualibue, in gratia canianlee in corde Tesiro , ^
Domino. Et otnne quodcuuquc facitis in verbu el . . ,
in opere, omnia in nomine Domioi Jesu, gratiaa , , agentea Dco ct Patri pr ipsum. Mulieres, aubditas ' . ,
estole viris veslris, sicul oportet, in DOIUJHO. Yiri, , ,
difigite axoree veslras, el nolile ainari esae illis. . , ,
Filn, obedile parenlibus per omnia. Hoc enim . ,
placttum esl in Oomiuo.Palrea, nolite ad indigna- .
liottem provocara fllroa veetros, ul non pusilio . , ,
oino ftaoi. Sorvi, obodile per omnia dominis . 01 ,
axfoalibua, ad ocmlnm aervieaM qoaai ho* , ,

901
IN KPIST. AD COLOSSENSES.
908
, ' , - minibus placenlea, aed in simplicitatc cordis, Uvot , . , menles Doum. Quodcunque facilis, cx animo opo, , , - raintni, sicui Domino, el non bominibug; geienloa
quod a Domiiio accip.elia relriboiionom baeredila * . lis : nam Domino Chrigto gerviti*. Qui aulem ini , , quus esl, recipiet id quod iniquc gessit: el non osl
personaruni acceplio apud Deum. >
.
. '.
. IV.
( , \
YEXS. f, . c Doinini, quod justumcst cl iequum
, , gervig praestaie; scientea quod et vos Dom.nuni
. , - babeiis in ccelis. Oraliooi instate, vigilanles ra
, in graiiarum actionc : oranles simul cl pro nobis,
, ul I>eua aperial uobia ostium sermonis, ad loqueu, , dum mvsterium Cbrisii (propler quodellani vio, ( , . > ciug aum), ul mauifettem illud, ita ut oporlcl rae
loqui.
, , ,
lis quae aonl pacia, inquil, ox aoioio sludealur,
, - eaque ex inlimis corroboreaiur, neque fallaciia
. verborum gpecie tentig praaaleaiur. Coi.junciioaem
, enim qua pace saocialur, poaiolal uaiiaa corporia
, unius, in quod oranes virluio asaampii auinua :
.
bocqua esl corpug Girigti.
,
Yxxa.. 5-7. gapieniia ambulale ad eoa qai
. foris sunl, tempus rediuieaieg. Senno vegler aem, , per graiia sale ait cooditug, ul scialia quomodo
. * * oporleai voa unicuique reapondere. Qu circa mo
. r
auni, omnia vobia nola iaciel.

Vull oi cum inftdelibue atoieo oommorenror,
. " ^ coinmuni bac amicllio. Nam qoandiu cum ejua , , moili bominibus voraamur, pacifice nos agoro
* iJfoldi oporlet: posthac enim fiet illud : SwaMiatiter in
.
spe conslUuisti w* .
, ,
Tychicug, cbariseimus fraler, elfideUamioi, , aier el conservua in Doinino ; [ VBxa. 8 - 1 0 ] qaem
, , , miai ad vos od boc ipgum, oi eogaoacal quae circa
vos anni, 214
coatoleiur corda ve&tra cutn
, . Oaeaimo ttdoli et chariaaimo iraire, qui ex vobio
> . . esl. Orania quae hic aguolar, ooU faeiont vobio.
Salutai vos. >
, \
Yir Aaiatkua, qui rdicto palria, aecutusorac
. , Aposlotam. Qoamobrem Ulom ei ooonaitmvix fro dtaxorcr, evrdovXor trem, etfidelemminiilrum, et comtertmm tx Doihiao
, . - appellat, necnon docendi gralia oraaiam. SignitV
. ^- D cat ae illum, Eceieeiis id poslutantibaa, Roma roi3UDV * sissc Onesinio Coiooaarnni civo, qot speciaiira
, ei apposiie ad Judaeos missua eral.
.
.
f xVrisiarcbus concnpiivus mcua*

Ille ipse est qui Tbessaionka cum Paolo aolve . , rai. Quoniam igiiur lum qaando Paoioa eaiena
, - vinctus est, una cum ipso ex Juda?a veneral, ton
* .
captivui idcirco voeoiar, ac ai apud genloa capiivus ageret.
,
El llarcus consobrinaa Barnate, de qao acce, , - ptslis mandaia : gi veneril ad voa, excipite illura:
;, . iVeas. 11] el Jesus, qui dicilur Jugittf, qvi auoi
9
Tl
e l
*ta&
iv, 10.
.! :!, -
ei c i r c u m c i s i o n c . l l i s o l i s u n l adjuiorrs m c i i u rc-
:-;-.*!,'..(, ;iv . >
g n o Dei, qni mibi fucruni solaiio.
: ;
eiinm qui Marcui hic uominatur, cousanguinilas I! 1111 . i.i- conimendal. Nam Barna bas eral no- .
lior. Jesum addii quiroeeiur Jutivi ,'cum bunc forsl- . tor Asyd/urar '
(an lidelca ila cognoniinassi-ni, ob rcvcrenliam no-
inlnis Salvatoris. Atqui bos sibi solaiio esse ail, cum ;, . .;;.
esscnl ex circuiucisione, propler jacturain ulique ,
jaiv
coniribulium aliuruni. Nam ci qui proplcr illos qui .
ivri
\ , .'
percunl, liigel, solaniini etiul qoi salvi liunt.
.
VKHS. 12, 15. SaUitalros Epapbras, qni ex
3
" 3
vobis csl, aerviis Chrisli", sempcr eollicilus pro ,
viiiiis in oraiiouibus, ul siotig |.. -rii cl pleni in
;, , xal
orani volunlaie. Ti-sliinonimu emm illi perbiboo. <\ . [
quod liabct lelnm mulium pro vobis, et pro iis " ^ , qiii siinl Laodicex, ci qui IIi<>rpoli. Saliilal vos '., . "
Lucas medicus chariasiiiius, ei 1'emas. Salulale ; , . '
*frairce qui suul Laodiccx, d Nynipham.
, \
Nonoibil jnvat affiniias, sivc secunduin genus
'! \ ,
ail, sive s J i 111 p-ni !..-.. insnp r li.iin ei qux ,', ,-, \ .
lUu.
gecundum doctrinain. tlis auicm oniuibtis modis -, '
Epapliras Coltissenses comingobal. Oraiionum .
igiiur simlium commcndai, dum deillis scrmonem \ .
babel.
.|iueindomo ejus esl, Ecclesiam. [Ves. 4C.]
' .
f.l cum lecla fueril apud vos Epislola bxc, faeile, " ' , ,
ui ei in l.aoilicciisium ecclesin lcgalur. >
.
Uiiauiquamquft etiaro per domos Ecclesiam ad \ ' .
horlalur, u( pieiaiem erga Dcuio colant. Ubi do- C , mos, ,,-:is quoque ccclesias appcllat.
;.
Et eam qua? cst ex Laodicca, vos legalis.
, ; .
Primani Epislolam ad Tinioilicum dicit. Quidain
; . ,
aiunl non bic Episiolam innui quam Paulus ad il .
)ot *:-:11 Non enim ait, ad Laodicenscs, ecd
, , '
"
:aii> ' >-> l.uodicea scripia cssel ad Paulum.
.
V i-us. 17, 18. Et dicilc Arcbippo : Vide inini< \ ' '
alerium quud accepisii a Doniino, ul illud iinplcas. ; , .
Salutalio mea nianu Pauii.
> .
Cum minislratoria qnxdam cura I I M I C 2 1 5 !
,
JMII.-I.-I esset, eum conimoncracll, uti jiisnioncm ac
,
"
pcnsum exsequalur: idque in Domino, ul niliil, ir , , ,
sive parvnm t i i , sive magnum, aliier fiat.nisi ee , ' .

cundum Ocuin.
Ueinnres cslolc vincuiorum meoruro.
.
Noo eum pudel vinculorum, quin ei iis oblccla*.
; {, \ *
lur ; scque ipsum propter illa rGCordatione dignum
ducit.
.
Gralia vobiscuin. Amen.
' . '.
Tolebal enim in memoriam ipsoruni revncare
- ,
umvcrsiiiu genus boniiaum salulrm pcr gratiam
.
obtinuisee.
Ad Colontnici Roma lerlptit per Tychicum et
. d.i<5 " 6 Oneiimum. Vertut 208.
. (1
..
EHST. AD THESSALONICENSESI.
90
EPISTOLAM
PRIMAM
THESSALONICENSES.
GAPUT PRlMUM.
VERS. i . c Paulus, et Silvanus, el Timollieua

Ecclesiae Tbessalonicenslum ia Deo Palre et Domino Jesu Clirislo. Gralia vobia el pax a Oeo Paife
t\ Domino Jesu Gbristo.
Cum accepiasei Aposlolua Thes*aionIceit*ea
male vexari, ac meiueret ne a (1Je desciscerent,
f imotbeuin ad illos Alhenis miail. Quo subinde
reverao el nuntiante conalaniea illos exaialere, 0011
aino gaadio ad ipaoa scribil. Quoniam autera audieral eos in iia qua ad viiam atlinenl, defactna qootdam pati, de hoe eiiani acribii, El hoc ett argumenlum Epialobe.
lnitio iDOdealiam animi prafert, dum suos di^ scipulos pari secom ordine ponii. illis aotem commemorat graliam qua redempli essenij ut taciie
perslringal lapsus quos admiaerant. Neque vero id
aolum prxstat, eed el Deum eiPatrem nonilnat, ut
adopiioniaraemoriamillis refricet.
VBKS. 2,5. Graliaa agimiia Deo tetnper pro omniboa vobia,] memoriam veairi facieniea HI oralionibua nosiria, aine inlermissiooe memores. >
Videais quam aincera ail gratiarum aciio, quam
pro illis rcpendit Deo, quia fidenr baberenl, ncquc
fidem aolum, aed eliam opera; neque cbariiaiem
daoiaxat, ged eliam illam quae in laboribua deiada.
rei. NamexagilaliODibuslaborabaiil, eoqood diligcrenl Doraiuum. Nequo ape simpHci pradili eranU
ged et cutn loleraniia sperabant.
, c Operis fidei vestrae, el laborie, et c.iarltalia, et
, gustinenti apei Domini noalfi Jeau Gbriaii, aote
, Deutn el Palrem noslruui. t
. >
, . ,
Si credis, cuncta patere. Sin aulem noo patertf
.
neque credia.
, *. ,
YEXS. 4-6. Scicnlee, fratret dilectl a Deo,
, eleclionem vestram, quia EvangeHum noalrun. aon
, , \ fuit ad vos in eermone tanluro, aed ct io virlule, et
, , in Spiritu eancio, el in plenitudine miilia,*icul ecilis,
, '
quales fuerimus in vobis proplervoa. El imilalo , re noslri facli eslis ei Domini, excipienlea verbum
in Iribulalione roulta, cum gaudio Spirilua sancti.
. >
, , , 2 1 6 Communi verbo ail, rattas agimtu; ut hie
, ail aensus : Deogralea babemua, cognoscenleeele* , clionem veairaiD, qua vos elegimns, quodque, cum
, - acciperelia EvaDgelium ob oalenaionem roulli , , plicis vinutia, quam Spirilua eancius edidit, non
, utcunqiieet aimpUcHer illud accepialia, ted Uniam
, ,

,
, ,
,
;,
.
,
, .
; , \
.
.
,
. ' ,
* , tdr
, .

,
, .
"
, ,
, ' , ,
' .
. /
, ' .
(
P I T R O L . Gx.
XCV.
967
S.JOANNIS DAMASCENI
908
\n vobis vim habuil, ul imUaiortts noslri et Do- , . fuim evaderetia. Sic aulem loquitur, propier afiH- , - .
ctiones qusbtis vcxatns est a Ju&ejs.
" VERS. -. 4 lia ut facii sitis Jbrma omnlbue
credeniibua in Macedonia et in Acbaia. vobis \ . **
cnim diffamalue est sermo Domini, non solum in ,
Macedoniact in Achaia; sed ei in otoni loco fides ',
vestra qaae est apudDeum, profecla est.ita utnon ,
ait nobia necesse quidquam loqui.Ipai enim de vo- ( .
bia annuntianl, qualem introituui babeamus ad
. .
vos. Et qiiomodo.
" , *
Yide quan.o iDcreroeolo aticti erant, ut ei ipst
foima ilerent aUia, neque paueis bpmtoibua, sed , , ).
tH cqactie regionibus et genlibua, jn Maceionia ; , t f l
nimirum, et in Achaia. Bcne vcro ait, 4i/famatu* ^xal ir $ . ^^
, seu divulgatus, ut superjcctfoooq. claritudinia .
signiAcaret.
,
Gonvergi eoiis ad Deum a siraulacris, servire
\ .
Peo vivo et vero. >
! ^,
Quooiaiu Dei quondajn fueraqt, camque poatbac
oberrasseoi, vocati rursum erani, idcirco dixit, , , ia$arjiffmt$
coiwerii esti*. Recte auiem stibdii, vho, m dialin- , , /
guatur ab kiolo ittaniir.ai0; ture deinde, f , ad * \
.
4itTerenliafnopru4oqui fateo dicuntur dii.
* Tfty ,
VBXS. 10. cJSi exspeciare Filiom ejue do ccelie,
qucro suscitavil de morluix, Je&um qui eripuit nos , , ^
*b ira vonlura.
, 9
,
Prltto loro ponit id quod gloriosqm eat, dicendo
niffiiruiu, de coelis, lumidquod ioglorium, roortem , *
ocilioct; omxque morlis gubjungil causam, quae C
cat noslra aaloa. Nam eripuii uo$ ab ira veotura.. . ^
9
*>.
CAt>. .
. & ,
YKOS. d-4,
Nam ipai aeiiis, frairoa, iutroiluDi
, ,
noftlrum ad vos, quta no inania fuit; eed aole , ,
paaai el conturaeliis affecii (sicot scilis) in Pbi- , , , ^-ippia, udaciam babuiutua io Deo noatro taqui ad ,
voa Evangeliom Dei in o-ulu aollickudine. Exbor- 4 .
latio enim nostra.
. >
Tealos illoa adxocat, ad qoos oermoneoi babet:
,
qoia nempe vuli eos scire, non ae aegniorem red- ,
ditom ease ob vexaiionem quse Pbilippia accid^* I ,
ral, quin ipsis pnedicaret. Hoc aulem tacita ex- .
hortaiio oroi, n l afflicliooea slronuo lolerareni.
.
Non de errore.
^ . >
Atqoi bojua rei argumenluni oal, quod in voxa , - .
liono proxiicaoaet. iiam qui pnodieando decipir, ,
nttnqaam propler praadioalioneni auam vexari sus- ,
.
linitorit, eum non banc ipsatn affliciione
vacare.
c , ,
Neqoo de immuDdilia, neque In dolo, sed sicul probail aumos a Deo , ul crodereiur uobis ,
Evangeliun.; ila loquimur, non quasi bomiiiibua , , placenl08,aed l>eo qui probat eorda aoslra.[Yxos.5, , ,
6 . ] Neque enim aliquando 2 1 7 Auroua io aeroiooe . aduialionis, ticut sciiia, neque in oocauotio ava* , , *
ritiae (Deus icsiia esl), nec quiareolea ab bcipiQft* * ^^
' , ,
bus gloriara, neque a vobio, neqne ab aliis.
' , * * *~
Hoc eat, noo vobis toqoootoo qu jocuoda e$-
EPIST.AO TliKSSAI.ONICENSES I .
, , ; ; . 0( : seJ lla p w d i c a * l m l , : ! ; . 1)110,1
( ; Dein nobii perlcitlum fccit. tniin
Iws placuimu*: quippe qul non ailnlali cimui vo
, . >
aeil qu aspera ettent, ilocutrinius.

\ i.v 7. t Cum possemua vobls oueri ul Cbritli apostoli, ted facli eumus parvuli in ni
dio veslruin, lanquani si nuirix foveal Olins suo
lia desid-ranies vos cupide, rolcbanius Iradci
vobia, D O I I aoluni Evangeliuai Dei, sed ciiaia Ml
inos noatras, quoniain charissiiui Dobit facti etiii
Memores enim wlis, fratrcs, labofis nosiri fjii
gationfs oocte ct die opcrantes, nc quein ireslriini
gravaremuf, prasdicaviniua in vobis Evaogcliuiu
Dei. Vos enlm Itxle* eui* el Dens, quam taurtc
ei Juslc, cl inc qtirrela vobis, qui credidislis, fui ,; , rans : sicui tcilis, qualiter unumqacaique veslrua
<; , ;
\ sicui pater fllios suos) deprecanles vos conto-, - lanles, lesiilcaii aumut, uiambularelii dlgne Deo,
- ; , ; qul v.ravii u>s ir. saum rcgnimi el gloritm. Iden
- . ; elnos grjlia agimus Deo sine iateriaiiaione, qno ; , - niam cum aecepiraelij a nobia verbum audiim Dci,
' , , acoepislia illud.non nl verbam bomlnuin, sed (ic , ,
ul est ert) verbom Dei, qul el operatvrla vobii,
^feou, . qni crediditiis. Voi enim imiutorea facli ettii,
""* , , fratrea, Ecclcaiarum Dei, qux sunt m J u d u in
* , Chriaio Jeu : quia eadem pani eelit el vot a con , , tribulibus , sicai et ipii a Jud.vii, qui
( , \ - Doainuoi ocdderaat Jesum.
, . >
Hoc esl, cum possemns prelium vobit
, ' , - ^
mercedem exiger*, ceu qu! ejuamodi munere or
,
naii esscmus ; sed, eiai niagialrl eramui, dUcipu <1> .
lis bumiliorcs nos prasbuiraus.
Et propbeias suoe, oos perseculi tunl. el
;, *
Deo non placrnl. >
, .
lor/j, Dominum intcr et tpoaioloi, propbc

* 1 , ; - tai ponii, u( oilcndal Judcos suam malltiam rrga
. , . illos prodidiase, quos geoillcs auos esto falemiiur.
Quodque prophelas medio loco alaluil, exiremas
, c! ;.
lllos nequitix eue aigniflcat.
; ,
El omnibus bominibui advcmniur; [ \iaa.
"*
- , , ; - 46 ] probibenlca nos g-ulibus loqui, ulialTat danl,
.-.../-.; ,
* * , ;
. 14*
, ,
, * ; ;,
. ,
, , \ ;

^ , t l ; ;
4. ; , , ; ,
-1 , ;
" ,
ui implcan: peccata tuaaeDper. >
Arceni cniin et lmpediunt eat ne taWc lanl.
< ' . ' t) Pervenit enba ira euper iHoa ngqoe in iliwm.
, " - \ ;
[ V E U . 17,18.]Nosauiem, fraircs, deaolall a vobit
'^>>, .;), , - ad lempiis liorw, aipcdu non cerde, abundanlius
* . feelinavimus iaciem Toairain videre cum multo dc .>- , H".Vof siderio : quoniam voluiniiis vcnire ad TOS, egoquidcm Paulua ci gomcl ei iirum.
" i r . a i . !.
*Avt\ , .
.
, , - *
X i e v f . , " ; ;.
Prn eo ac sl diccrel : Completa sunt pecfau

eorum.
< Sed impedivit noa Satanas. >
Quoniam aifliclionts quaa propter prxdlcallooei
pcrtulerant, ipsii impcdiiuenlo fuerant, tam ob

rcm illas atlribuil Saianas. Nam i i erai qnl inii-
deles adtcrsus Aposlolum excitabai ei Insiiinulnbai.
'; * , , -
218
. 19, 20. Qux esl enim nosiri ip si
1J1I
S.TOANNIS DAMASCENI
* i i
H U I gaudium, aul corona glorise? nonneelvos ante ;
Dominum noslrum Jeaum Chrislum estrs in ad
;
veniu cjus? Yos enim eslis gloria nostra ei gau- xa\ . >
Hium. t
.*0 ,.
Nam qui ikiier doclorea ordinalua oai, coronara
lianc ei gaudium babet, ut diacipuli progressus fa- , .
ciant.
. .
CAP. I I I .
, >
VBOS. 1-5. Propler quod non sualiiiui.tes ampliua, placuit nobis.
(& .
Hoc. verbo ingene cjus amor commendatur.
c , c ilenianere Aibeois, aolie: et miaimus Timollieum fratrem noslruro, el tuinialruni Dei, et ad- ,
jiiioiem uoslrum in Evangelio Cbristi, ad confir- ,
iuandos vos, ei exborlandoa pro flde veslra : ut , ,
,
neino movealurin nibulalionibus.al.8. >
. >
.
Hoc propriuro est inodeatitt Aposiolivlpae tiquidein DOD tam relinquebaiur, el aoluo manebai. , ' .
qiiaro qui ipsura reliquerant.
, .
Ipei onim atiiis quod in hoc posiii aumas.
, ,
[VERS. 4-13.] Nam el cura apud TOS esaemus, praedicebamus vobie pasauroa noa iribuUtionee, sicut , , .
ei factum e*t, et acilis. Proplerea ei ego ampliua , !
iion ausiinens, misi ad cogDoacendam fldem ve- ,
tiram; ne forte ieniaverit vos ia qni lentat, et inanie , \ .
fial labor veater. Nunc autera venienle Timotheo ad * , noa a vobis, et annuniiante nobiafldemet cbaritatem \
vestram. cl quia memoriara nostri babelis bonam , ,
oemper, desiderantea nos videre, sicut ol nos quo* , ,

:-~ conaolaii
- ! -eumus,
" fralree, in
vobia
'
, , * ,
que
.; ideo
in omni tribulaiione et angustia nostra per fldem ,
vestram, quoniam nunc vivimua, ai vos alatia in , , .
Uomino. Quamenirograliarutn aclionem posaumua
tteo relribuere pro vobis, in omni gaudie, quo \ , $, '

gauuemus propier vos ante Denro nostrum, noeie
ac die abundanliua oranles, ul videamus-faciein ,
veslram, et compleamus ea quse deauni fidei ve- ,
slrae? lpseaulcm Deua ei Paier noater, el Doraiiius . ,
nosler Jesus Cbristua dirigai viam nostram ad toe.
Yos aetcm Dominus mtilliplicel, el abundare fa- . , <iai cbariialem vesiram in invicem, et in omnea, , ,
qnemadmodura ei nos in vobis, ad cooArmanda

corda veslra aine querela, in aandilate in adventu ,
Domini Jeau Cbrisli, cum omnibua aaactia ejos. > ,
, ,
.
Ut affligamur.
CAP. .
. '.
YEKS. 1-5. iDe caiero ergo, iraires, rogamus
, , , -
vos, el obsecranous in Domiuo Jesu, ulquemadmo- , ' ^
dum accepislis a iiobis, quomodu vos oporteatan.- , . ^
bulare el placere Deo, ui abundelie magift. Scilta . ^-
enim quae pracepla dederim vobie per Oominum . ^ ^
Jesum. Haec esl enim volunlas Dei sanctiflcatio ,
vesira, ul absiineaiie vos a fornicalione, xt acial , ^.
unusquisque veslrum.
Hiceonsilia darealque mooereincipil. Audierat
. ^ ^
enim delicla quaedam apud illos inolescerc, scor- , ^ ^
Ulioaem scilicel ei adulterium, a quibua ipsos . , * ^
914
913
I N EPISf. AD THESSALONICENSES I .
, averlil. siinpliciter ait Ne boc vel H.ud iece ' , , rilis; sed majidala quae observari praecipit, ca ip . sio a se per Dom.num Jcsum iradila dicit. Hccc
enim eit voluntas Dei.
.
219
possidare sancliiate ct bo ,
nore, non in passione desiderii. >
. >
Idem hoc esi ac carnem suam
, .
c Sicut et gentes, qua ignoranl Deum.
.
Hoc quoque idoneum eet ad abalerrendum a

scorlatione; quod oerope scortalor illis qui Deum
igiioraul, accea$eatutv
.
YEXS. 6 . Et ne quis supergredialur, neque clr
cumvenial ia negotlo fralrem suum.
. >
Supergredialur, inquit, praecepia Dei. Eleganii
' .
, - yero admodum voce lacileque adulierium notavit,
, . ' eam ease dicendo injuriam irrogaiam fratri.
Quouiain vindox est Dominus do hie omnibui,
,
* , . aicol pradiximus vobis et testificati sugiu.
, !. [ VEM. 7.1 enim vocavil noo Deua in immuMdiliaro, aed io aancliecaiionoin. >
tu . .
Yide quomodo e veatigio horum uhionem in
teniau
.
YEOJ. 8 - l i . c llaqoe qui baoc apen.it, non boroi , ,
, oem spernit, aed Deum, qni eiiam dedit Spiritunv
. , auum eanctum in vobis. De cbarilale auiem fralcr . , nilails non necesae babemua acribero vobis.. Ipsl
. enim voa a Deo didicistie,-. ul diligaiia inviccm. F.i . eniio illud facilia io omnes fratres in uoiversa Ma , , - cedonia. Rogamue antem , fraires, ui abun, , #. deiia magie, et operam delie ol quieli oitis, ct ut
wm
&
*.
_ #
... .
.
.
.
.;_
_

_..
veetrum
negotium
agaiis,
ei
operemini
roanibus
ve, *
. eiris, sicut praecepimus vobia ut honeMe ambulclia

ad eoa qui foria aunt, ei nullo opus habeaiia.
, .
Duro aperois fratrem tuura, qui Spiriium san" , , ,
, cturo par baptismom acccpit, tune non bominem,
aed Deum axpernarie*.
, .
YEEF. 12-14. No1un.ua aulem vos ignorare, fra* , ,
, , tre*, de dormieniibus, ut non conirislemini aicut
, . oi caeieri qui apem babeol. Si enim credimus
, , quod Jesus moriuua eal ot reaorrexit, Ha ei Deua
. eoa qui dormlerunl per Jesum , adducet cura eo.
Hoc eninj vobia dicimua in verbo Domini.
. *
Tranftii ad dicendum dc resurreclione. Yide au .
, lem quam egregie id asiruii qaod profitemur;
D assumpla nbiiirum resurrectione Domini ad ildem
^ . - nostra3 renurrectioni firniandain. Universoe eoiin
. bomines per carnero suam a morte revooavit. Qua& rexptir . TSr , propler primogenitus eliam e% mortmii vo<ratur. Di5 , , - cendo autem, in ^ Domini, ila loquilur, uti
.
iis fidant qui haec annunliarenl.
c " ,
c Quia nos qui vivimui, qui reeidui sumus n
^ ,
adventum Domini.
,
Non hoc innuit, se superaliiem fore usque ad
, ' , tempus resurreclioiiis. sed, cura de vivenlibus ei
, aermo esaet, ipaeque dum baec aiebat in vivis agc , . ret, communi loquendi more dixit, not qui vm , , , mui. Quod autem bic dicti islius sit scnsus, indi ,' , , cal subjungendo, qui residui sumttt. Nam ai idom
i c i ; - sigMfieaaset quod me vivcme, quonam modo a^q .
e V a s
s u u m
915
916
,
oSr
ol
,
io loco dixissel, omnei quidem returgemu* ? Nam
*<6. .
si vivug sursum assumitur, quo paclo resurrexerii? *\,
Eo igilur sensu quem Iradidioius, ait , noi qni
vivimus.
f , *
220
Non praeveniemus eog qui dormieruM,
, , \
[VERS. 15-17.J Quoniam ipsc Dotnimis i n j u s s u , i n
voce archaogeli, et in tuba Dei descendet Je coelo. > ,
* . " "
Edicit eliam qaomodo non pravenlurus sil. Quoniam ipse Dominut tn juitu. Quali jusau ? utlqoe . !;
resnrgendi, id est , resurgere praecipiens. In toce . 'Kr arehangeli, q u a m el tubam Dei nominat; quippo , \ , qtiae, jubetue Deo, personabit. Hoc aulein para- . bola quae legilur in Evangelio s.gnificatum fuiL .
Ail enim : Media nacU clamor (actui e$t, eiite . obviam .
.
.
fit niorioi qui in Cbnslo tfcirt fexurgent ptimi. *
Peinde noa qui vivimus, qui rerinquimur, simul ,
rapiemur cuift fltia in iiubibus obviam Domino in tv
aera, et stc Bemper cum Domino eiimus. Ifaqiie ,
consolamini ipvicem in verbis isila.
. "
. >
CAP. V.
. '.
, ,
Vsas. 1-5. c De lemporibui auiem et momeniie,
frajres, non indigelis, ul gcribamtra vobis. Ipsi enioi .
diligenier ecitis quia diea Domini sieni fur in nocte, , >
Ua veniet. Cutn enini dixtrini, Pax el aecurilas, tunc ." ,
, ,
lepentinus eis aupervemet interiius, aicfut dulor in
mero babenii, et non effugient. Voa autero, fralres, . non eslje ii> lenebris, ut voa dtes illa tJHquatrj fur . . , ,
comprebendat. Omnee eftim vos filii lucis eslfe, el Q .
, * ,
filii Dei: non aun.ua noctis, neque lenourarom.
,
Osiendii, rion prorsw mortuos resarreciionem
6t.
obt'muiao, nigi per Gbriatutir. Nisi enirii^bmiua , .
fuisaec aeeuiidum carnem moriuus, mors deairurta , . *
non esset. Vel etiam dicendo , tnorfai qui in CHrith ,
sunl illoe innait qui propter Christum mortem obie- ,
rum,opportone consolans eoa qui bfec audiebant, . ,
cum in affliotfone veraarenlttr. Ati ergo rllos, <fui causa Chrisii petpessi enint, prforvja resurrecturog. .
VERS. - H . C Igitor noii dormlamus sictn el
f " ot ,
caeteri, sed vrgileinus et sobrii simus. Nam qni . 01 , dormiunt, tYeete fionniunt: et qiii ebrH sunt, - * , cle ebrii auin. Nos autem qui diei aamus, sobrii . , , fiimus, itiduti loncam fidei ef cbarilalis, et gar^ * , leam, speih sraltfiis. Qaoniam non posuit vos Dett* , * 6
in iram, ed in acquisilionem aalutig per iHrtm- , '
mini nosfrum Jesititi Ghristom, qui mortuus est
pro nobU; at sive T i g i l e m u s sfve dormiamus,
, , ,
siniul cura HIo vivamas. Proptcr quod consolamini . ,
invicem, el sedrAeate allerutrum, i.cut faciiis.i , . >
Apposite sermonem movei de labttre, unaque
, , myslertam declarat, ct quam ob catfsain Cbrtali ,
mars contlgeril.
.
VERSi (2,15. c Rogamus autem tos, frafres, ut
, ,
no^rilte **os qtti laborajrt inter vos, cl pr&sunt
, * -^\cbis in Doniino, et moocnl vos, ut babeatis ilfos
, ", ^

)I?Hli. , .
gi7
D i EPIST. AD THESSALONICEKSES I I .
018
i v Cia . - ibundantius in charilaie propier opus illerum. I'a ! babete ciim eis.
tv .
Docet qua; dortoribus pra-stanih slHt, adraonen*
, ; inleriin qn.il.* illi esse debeani.
(..
VEHS. U - 1 8 . Roganius auiem voa, frairet, cor IX . \,
rij.ii.. .;[..~. cotnolainini pusillanitnes, sus.i; , , pile iniini.os, palienles celole ad omne. Vidct
* , * :,
ne qnis roalum pro roato alicui feddat; sed seropcr
" ,
quod bonuni est, seclaminl, el in i a v k e m , ei in
, { ,
omnes. Semper gaudele; sinc intermlssione ora?. ,
t e ; in omnibus graiias 2 2 1 B
h * est enim
.
volmitas Dci in Cliristo Josn in vos.
.
.
De variis viriulibus sennonem illis contexll.
, VBBS. 19-23. Spirilum nolile exstingnere. Pre , .
phetiam nolite gpernere : omnia autcm probaie :
. quod bonum est, lenele. Ab omni specie inala abe .
tineie vos. Ipsc aiitem Deus pacis sancii6ceiTOs.>
"\ ,
Hoc est, ue cohibeaiis illuin qui propbeiias fun .
.1.1: quod oiiam dcclaral oralionit eerlei.
Pcr omnia: ei inleger eitvesier. >
. >
Si ileest vohis aliquid, hoc ipse prxslabit,
(: , .
Splriius, et anima, ct corpus sine querela
, , ,
adrenlu Domini nostri Jesu Cbrisli serveiur.

[ Vms U. ] Fidelis Deus .
. .
a
l l e
, \,
. |
, .
,
; , ,&
;, .
, , ^
,
.

; .',
. ' ;
; .
3, , ,
.

.
.
' . '. >
" ,
,
.
' 6
pWf.
Spiriium dicil, illml donum qaod nnusquisque

per baplismiira acccperai. Quisqui enim baplixabalur, accipicbal dunum quo prodiiia pairabal. Ac
ille quidem linguia loquebatur, bic ?ero proplielias
prcnuniiabat; aller a>.gros aanabal, dxnioncs alter
ejiciebal; alius excllabal itiorltios, aliud allus fa-
ciebal. Iloc ergo donuro, quod el Spiritum nominai, in ipsia manere iniegrum precatur, nc ulla i i i
privenliir elHcacia Spiritus sancti.
iQui vocavit vos; qui e(iam faciel. | VBRS. 2 5 , 2 0 . ]
Fralres, orale pronobia. Saluiaic fralres omncs
in osoulo sancto.
Jesus qui vocavil vos, inquit, faciet u l pcricclj
aiqne intpgii silis et irreprehensibiles.
V B M . 27, 28. Adjuro fos per Domiuum, ul legalur epistola liaec oinnibus sanciis fralribns. Gra (ia Doroini noslri Jesu Cbrisli vobiscum 1iiii-n
Quoniam Epiitola bxc reprebcnsiones contin...
ne forie qul pravis moribus erant, hanc accipleniff
abscondercni, adjurai illos ul ipsam legani.
Epiilola
ad Theualonicemet
Atkenii. Venibut
prima
tcripla
IU
193.
..
E P I S T O L A M I I AD THESSALONICENSES.
.
, , xaV * , \ \ -
CAPUT PniMUM.
V M S . l-b. Paulns.et Silvanus, elTiraotbcus, Kcclcsia: Tlicssalonlccnsiuni, in l)co Paire nosiro.d
19
S. JOA NNIS DA MASCEfiT
Uomino Jcsu Clirialo. Gralias agerc dcbemus Deo &
eniper pro vobis, fratres, tla itl dignum eet, quo
, .
niam suprab-indai li IM vettra, el abundat clia- , \ &
rilai uniuscujuaque vesiruni io iuvlcero ; ita u( ct
;, i;
iio- ipsi in vobia glnriemur in Ecck-siis I.- pru
palieniia reslra et Qde, in omnibus porseciiiionibuB , ,
w*irl,(Iribulalionibua, quas suslinetis, in exem- ; -,:\ plu.n juill judicii Dei, ut digni babeatninl in rcgnu , , Dei, pro quo et paiiroiol.
; ,
,
Operx preiium ul alteram qnoque Epitlo\ '
lam Apostolue ad Tliessalonicensee scriberet; non , u( allquid suaderel eorum qnx ipsieconducibilia fi>- , ( , ,
reiil, aivead Odcm (nam supcrcrescere eorum222 )*
lidem dicil), aive ad virlutuni studium. Dixerat \ ", enim Epislola priore, nequaquam eos opus ba- " , . 5 '.
bere disciplina, C U Q I cdocli a Deo estcni. Quanam "; ,
crgo do causa Epistolam banc scripsit ? plane ne
Itirbarentur, audiendo sr-cundi advcnlui Domini . diem instare. Nam falai quidam doclorea hoc prx- . .
dicabaDl. Quocirca necesse fuii ul porienla euar- ;
rarcl, quaj diem illam prxcessura aunl: puia quae , \
ad dereclionem el llnein imperii Romani peciani, ", \ .
et qux ad Antiehrisium. Ilasc enlm in anieccseum , , * opnrlere fleri a i l , tumque diem illam adveoire.
.
"Upa ,
Vide quanios progressus Tbessalonicen&ee fecerlnt, ul el graliaruni aciioue pro illis rcferret ',
Aposiolus:non soluinquiacrediderani, terurn etiam , '
,
quia
IMeslpsorum ;nequerursumquia
quia supercreverai
supercreverai iiriesipsorum
;nequerursum quia
,

,
,
*
timpliciler amabant, sed r.i quia bac In parle abun- . , .

dabaut. tlxc glorialio nosira est, Inquil, vetira , , ,
paiieniia, fldee, Inaeclaliones. vexationes. Islbxc , . ,
omiiia loleralii, Bcicnlne voe (Inem borura reporia- , " *, |1luros, scilicel rcgnum caelornoi.
.
VKBS. 6-9. < Si lamen jutliin> est apnd Dcum
< ; relribuere tribulaiionem iis qui VOB (rlbalanl.
, ;;.
Idem esl ac si dicerel, quandoquidem jusluiu est.
, . Qbserva auiem quomodo eos consolalu esl, , , levamcnlutn prxbuit, aubjicicne illis uliionetn : Id ,
quod nlmirum qui injuria vexauiur, el lubcntis- , . " . - . .
airoe audiunl, ei vidcre gestiuni.
' '
Rcquiem nobiecum in revelatione Domioi J M U
de cmlo cum angelii viriuli ejos In flamma ignis ' '
daniis vindictam iis qui non ooveruol Deum, etqui , non obediunl Evangclio Doroini nostri Jesu; qni D ,
poenas dabnnl,interiium xternum a facie Domini, el ; a gloria virlulis pjua; 'Vn.s. 10] cum venerii glo- , \ ;
i iilcari in lanctls uls. cl admirabllis fieri iu om- ,
,
nibus qni crediderunl..!
. >
Ab altero qaoque capiie eos consolalar, ut con sortes ipsos apostulorum facial. Accipieil* eiiim, . ,
inquil, requiem itobiscum. Probandoque reram , ' remuneratlonem fore, illud ipsia judiciale iribu- otv ,
nal alaluii, in quo jiisii&sima plane retributio Qei, ., ;, ,
llva maloi I I I I I . eive lionorum.
.
" ' ;
Quoniaro credicum esl leBlimoDium ooslrum BII ).
por os in die illa.
, \, , ; .
Yeriiaa, inquil, ista, cui nnnc lostinioniuin per-
flf EPIST. AD THESSALONICENSESII.
, bibcmus, per veslram fidem cl palieniiam compro.

babitur in dle illa.
t \ ,
VEBS. 1 1 . < lnquo eiiam oramus semper pro YO .
bis, ut dignetur voa vocalione sua Ocus veaier.
Quoiiiamdixil", fidem proipsrs leslincarijdque
, * de magnia rebua (ailenim: In fide, in paiientia, in
, , , periecutionibui), ne exiude auperbieutes, qua huc , usque gesserant atnilterent, eam ob rein,ait, sine
, inUrmuitoM oramut; ut inleniiores ipsos faciai.
, . - Oramua enim, inquit, ul dignos vos reddat voca , , tione ve.stra. Atque boc dicit, non ut quod a nobis
. . , est auferat, sedne de nobis inaolenter gloriemur;
* ' , quinimo ad baec ipsa, quorum efliciendorum facul & , - las nobis indulgelur, Deum invocemus adjulo , ' , rein : eo quod, ei confldimua io nobis, omnia
.
slatim noster labor pesautueaU
2 2 3 ^ E i impleat omnein voluntalem boni . >
laiia.
.
Oslendii eoa nondum eaae conaua.iT.atos Tunc
, enim duntaxai conguramatio oat, quando ccriami , * . nia tempua praeieriii; quandio autem docertai ali * quia, vereaiur ne cadat. Quocirca etiam diclura
est: beatum anU finm .
.
*
c Et opua fldel in viriule. >
- ,
Ui corroboreotur, qno fidom opore pnrferant.
, .
Yxas. 12. Ui clai i f i c e t u T nooieo Doniini nostri
"
^ , Jesu Christi in vobia, et vos in illo, eecunduro gra-*
tiam Dei nostri ei Dooiini Jesu Gbristi. >
, t
Siioile boceat illi Domini aentenlia : Ivceal
" *
tb t w , lux coram hominibus, uividoant tetira
, , gtorificenl Patrem vostrum qui in calisetl
. - Unde evincitur baborenos a gratiaDei, ut lales ac
lanti quoad egregia opera evadamus. Quaniumvia
. enim aliquie, inquit, inter filios boroinuin sit j?er , , , feciua, ubi aapicnlla tua desiiiuilur, nil.ili prorsua
asumaluT.
, .
(2. .
CAP. VBOS. l-. c Rogamua autem vos, fralres, per
, ,
, adventum Domini nostri Jesu Chrisli, el noairsa
' , - congregaiionia in ipsum, ul non cito movcamini a
, , veatro aensu, neque lerreamini, iieque per apirt, , ' tuio, neqoe per aormooem, neque per epialolam,
* , . tanquam per noa miasaoi, quaai ineiet diea Cbri , ati. No quii voa aeducot ullo roodo : quoniam ni*i
, D veoerit dieceseio primuin, el revelatus fueril bomo
, , - peccati, iilius perdilionia, qoi adveraaiur et extolli iur supcr omoe quod dicitur Deue, aut quod coli , , lur, ita ut io templo Oot aedeal, ostendens aeipsui
, tanquam sil Deus. >
Ad propositum aibi aiûmentura venit. Illud au.
* . im eal, ne seducantur falaorum aposiolorum frau , - dc, qui secundum Domini adventnm proxiraum
- esso pnrdicarent. lNeino igilur voa coalorbet, i n '. , quit, sive videatur manifestalionie apiriiu loqui,
- , - aive id a me pronuntialum prxuexal. Nam ller^
non poleat ut aecundua adventua contiogat, oisi
. ante manifeataiur filiua perdiiionia. Aniicbrisluoo
9
e t f r . v.*
, 4
EccH. xi, 30. " Mallh. v 16.

r
S. JOANNIS DAMA9CENI
923
921
ulique dieil, quem el instfncU.iti a Salana ventii- ; " *,
rum ait, cuni otunigena prodigiorum eiiuulaloriim \ ,
fallacia.
,
Y E R S . 5, 6 .
< Non relineUa quod ctn adbuc
c * *
eaeeni apud vos, ba*e dicebam vobis? El nonc , * *{ qiiid deiineal sciiie, ut reveleldr in attolempore.i .
Prisliiue oos doctriiwe comroonefacit, qaa de bis

eefmoneoi babuerai. Nam propter erroren in ^**.
quem isli ducereiit, cum ipse Apostolas aaept do* cuit, tum etiam Dominoa frequenter in Evaogelns ,
dennnliavit. Si quh votts dkurit: Ecce hic e$t , ilxff, &6*
Chrittus, ecce illie; noliu exire "
. , .
.
VERS. 7. Nam mysierium jam opcratur iniquhatis.
Mtjuerium iniquilatk vocat, doctrinas baretico**** rum, eorumquafalsap!acita.iniuaenimeanlan* ^
*r
* .
fcfeeiaores, cojus et viairi expedroni, tempa el ,
oocaîoitem deceplioni parantes. Atqui apostolo* *
rum aatale basreses jam emerserant. Quoclrca .
ioairnes evangeltsta coriartoili modo dicit: Sieut ^^ ,
audi$ti$ oxfa Anlichrntui tenit; dt nuric anikhriiti , ' rvr
muM $uni " : qiwfc quidear de batefkis pf 6)oco> ,
.
tus est.
.
2 2 4 Tantum qui mii>e, donec de medio
. >
fiat. [YBOS-. 8.j El irifio revelabilur itle itiiqtiua.
' . RomamHiT imperiuro inouit. Eo natoque ex, ^ .
8tii>rlo, Aiilicbriotu vofttet
c " *
Queu. DertiiiUB intftrfickft e-piritu drl* auf, ot
,
deafruei iitostratione adveotna eui \ M H B , [ V E O S .
9, ] cojus eai advcnlos seeundotit 4pefaHion&.Q *
SaUnfe, in omnl vrrltiCe, et eiguio, el prodigiio , , {,
liieftdacibos, et in ox.ni sedaciidne iniquilatioj iia ;,
. >
qui pereont.
Non niodo adveritom docuii Anticbfisti, sed
, ,
etiam rtortem iftitre, alque a prirois ejua kiiliis,
,
et a novissimis, oetendit ipsum niendacem fore.
. *
Itjua qtiippo adventus erit aocuiidum operationem
, ,
Solanse ; Anietuf vero, deslraeturque, ei interibil
, ,
adven.eDte Domino.
.
'*
c Eo qttod cbariiaiem veriialia non reccperuiK,
nt saWi flerenl. El ideo mitlet iliia Deus operalio- .
nem erroria, ut credant meodacio, |VERS. 11] ul , ^
jtidicentur omnea qo BOTY orodhleruoi veritali, sed ,
D , * ^ >
consenserunl iniquilati. >

Enimvero hoe quoque Judis GhrisUia dixerat:
Ego vem in nomin* tatrh nui, et non accepi$ti$ tne;
albuveniet innominetno, illum accipieti$". Isiud . "
vero, mUut illi* Deu$, idem est, acnihii permiitel. , \. ,
Cujuatnodi est hoc aliud dictum : Tradidii eo$ ,
, %
Deu in pat$ton$$ ignominia
.

Ysas. 12,13. Nos autom debcmus graiias agere
,
Deo scmper pro vobis , fralres dilecti a Doraino,
* , *
qudd elegeril vos Deus ab iniito in salulem, in
,
sancliiieatione spiritua, et ixi fide veriiatis, Snqiiod

et vocavit vos per Evangelium uoslrum, in acqui-
.
ailionem gloi ice Duiniui nostri Jeau Cbristi. >
R
Dx
T>
' Marc. xiii, 2 1 .
" 1 Joan. u, 18.
T l
Joan. v, 43. "Kom. ,26.
9
I N EPtST. AD THESSALONICENSES I I .
916
, Poaiquam eiseeulot oat qua ad Jadottf, qal
noa crederenl, spectabaot, et qub fuluru t i i ilala
(*/ra
aptAutfj, qHjc\) * - docuit (ait eniro, judicmiur), nuae odiaseritquai
>, * , \ periinent ad ddelea: quorum preltidium eat gro * , tiartun aciio, eoaque gratiaa babere roonct, pri , mum quod dilecti aint a Deo; ilcnqna qtiod eleeli
, , \ in aalotem lanquam priniili*, qood aancli evaserioi, quod Spiritu aaoclo dignaii.
.
Yxa*. . luque, rratroa, acale, ei teoeto tra " , , ,
, , , * dliioDea qaa* didicUtis, aive per aonnonem, sivo
per episiolam Doatram.
.
Opcrae prelium est, inquit, ul qui de tot tantiaque
', , donia gloriantur, flrmi conaistant.

Yioo. 15,16. Ipae auteia Doroinot noeier Joaw
c ,
, Chrielus, et Dona, el Pater noater, qui dllexii:
, et dedit conaoiationom teroam, et apoift booom in
, gratia, exhortetur corda voaira, ot ooitirmet voa In
ODini aormone et opero booo. t
. >
Yldo qoo paclo affiictionea eorunr levat, orana
" ,
ut ipsia tandom aolamon odveniaU

CAP. IIL

c , , >\yuv YKJLS. l , L c De caatoro, fratrea, orato pro no
, , bis, ul sormo Doi currat, et clariflcotuf, afeot et
, 2 2 5 Pd voa, ol ot liboromur ab inportanla
. ol malia bominibaa. Non onisa ooiniom oal fidos.
Par referri aibi poalolat, et quia pro oia preca * , , . lur, pnecipit ot ipai viciaaim pro ae preceoior.
, ' . Oralio aatem quam pro ao axigufaaecoat, ol prx>
dicaiio opora aoa profieiaU Sic orgo preooa aon^
, , Q ctorum pro oobia fl.ag.tare incamldl, ut in Ha>
, , qua apectant ad Douto, progressua faciamus, coro
, *, cxHora omnia auporvacauea sini, nec prorsna utilia, etsi aaoiUUm dicu, etsl pacom, otai quodfia
.
oliod exUoiuBU
Yxaa. 5. FidelU auiem Deua eat, qoi coiifirma , ,
bit voe, el cusiodiet a roalo.
,
,
Id quod petiit nl pro ae postuiarent, ipao ei*
/ , (5 approcatar. Rogavit autem ul ab importunia horoii t niboa, qui Adoi obaiaiobant, liberarelur : boc ergo
, > ipaeviciuiioillUappreeator, ut nempe aerveniur
.
malo.
YEBS. . Coofiduniis aotem in Domlno de voc ' ,
b i i qoooiam qua* pracipimtie vobia, el facitia.
^ , -.
Ail oos qoibuacunque aliie adbortationibue noo
, - " , , D indigere. Haa cnim opero praeatilislia, inquit; nec
* /, iia quae gesta auot, eonlemi eetisi aed et deincepa
odjicioiia.
.
Vxas. 5. Dominua auiem dirigat eorda ei

, corpora veatra io cbariiato Oel ci paiiontia
Cbristi. t
.
Precationem coiuiaual-, quia do magnia rebus
'. ,
. > agitur. Hoo atttem est Oeam amare, paiiooter
, loJerare qua* Ghriati caosa vexaiioues obvenerint, et lolerantiam eum duociiooo copulare:

, - quinimo dilectionem toleraotia obalooare. Nam
6i diligimue, neque euslinoiBtis^ dileclio in auraa
, .
abit.
, ,
Y E R S . 8. DeiMiiliaiuus aulem vobis, fralres^
,, inBOBwne Doraini noslri Jcsu Cbrislf,utsubtrahatU
t
927
28
vus oranl fralre amlwlanle Inonlinale, ei , xa't
aecundum ir.idiiionein quam accepcrunl a nobii. ' .
Ip*i enim aciiia queniadtuodum oporiet iinltari ; , 8 <*no. quoniam non inquieii fuiiniis inler vo. ne- , ).6
qite graiis pancm acceplmus ab aliqao, ted in la- , *
bnre el failgalione nocle el die opcranles, ne ,

qiiem vesirum graTaremui.
,
. , 1 > - - s *. - r. t Evangclium. artem suam facfitabai,
. I
quanlo magis alios perinde nianibua snis operari , ;
nportrbai I
VEBS. 0-12. 1 Non quasi aon habueriroat po , '
Itfilalcui: scd ut nosmetipsos rormam daremua , .
*obis ad Imllaudutn nos. Nam cl cuin essemua apod * , ,
*. boc deminiiabamtis vobis, quoniaoi, ai quii ,t , .'
vnll opi.-r.itI. nec maDducet. Audivimua enim ,
inler YOS quosdam ambulare inquieie, nihil operao- ", .
let, s-d et curiose agentes. l i i aulem qui ejuamodi ,,
eunl, denuntiainu el ob&ecramus por Doroinnm , . >
nosirum Jeaum Cbristnm, ul cum gileniio ope
r m i , -, .si.um panem mandncenl. ,

Nam Doiiiinus conslituit illis qui prxdicarenl
,
.
Evangelium, 111 de Evangelio viverent.
. , , ^ VEBS. 13. Vos autem, fraires, noliie dcOcere
.
llCII-i.ll H - l l l - i .
I
-,-
2 2 6 Vel lacite de eroganda ilipe ioquiiur,
el hoc ait : llininie faiiscaiis In admonendo ,
illo qui nolunl nperari. Hoc cnim esl bene agere, . quando consueludo mala exbortaiioiiibus elirai
n.itiir.
.

VERS. 14-16. 1 Quod si quis non obedit verbo
noilro per episiolam, bunc nolal, el nc commi- , , * , * BCI imini , illo, <,( coniundalur; ct noliie quaai
immicum exielimare, se-I corripile ut rratrem. ipse , . 6
.
auiem Domlnua padi. >
*
Animadversio haec mcdiocris esse conlumacibos
videlur: verumlaiiien e gravigaimis cst. Nara ul . quia soliiarius agat, (amelsl in urbe maneat, , ^ , ;
quid I1.11 poena gravius fuerilT lianc aulem non , ,
odio, eed amore illius qui caMigatur, iuOigll: un- , . *, *\ .,-,
.
de subjunxll, ( no/ife quati inimicum
exhiimart.

Uet Tobis pacetn lenipilernain in omni modo.
Doininus aii cum omnibus TObis. [VEBS. 17.] Sa- . .
JJ 11 . ,
lutatio mea manu Paull. 1
' , Cum cos commonuiBBcl ul segrcgareniur ab iit
qui lnordinate agerent, oalendit id se non aponie, , ,
*ed neeessilale compuUum fecisse. Slaiim ergo . !
rogat u( poena landem desinat, hoc cst, non per- ' , , \
pelua, nec oronimoda eeparaiio slt; pacem ni- , ,
iiiirnni eis apprecando. Deainet autem, ubi olio- *. , sl Uli et ioerles muiabuntur in aciaosos el di- ;
.
ligcnlet.
< "
< Quod est signum in omui cpistola : ita scribo.
.
] V I B . 18.] Gralia Domioi noslri Jesu Cbrlati cnin
. '. >
oinoibiis vobis. Amen.
,
Quandoquidem Epiatolx inilio ia Imtic rooduro
1' !': erai : Fidem illls DOO adbibele qol M - Oiudum Doraini advcntmii modo iiulare aninin- ! , ; '
floc eiiam suadet, ui otiosos devtieni. NAIII ejusmodi viri, blaterones sunlet anxii. Ac 51 Ipee, cuin
i;
' - : : \ ,
1N EPIST. AD U E B R J E O S .
930
* li*nt, quantumvio hoc a nobis inEpistola declata\ , tam esae assereroot: haac ob cauaam illos doooi
, .
qu sii cerla lilterarum auaruni noia, verilul ne
quid falei aubjicerelur, tanquam miseum ee( ab *
Apoalolo.
fi >) !A0qrur. Stcnnda ad Tke$$atonicente$ tcripta eil Alhenis.
'.
Yer$u$ 106.
EPISTOLAM
AD H E B R J E O S
CAPUT PH1MUM.
.
. 1,2. Multifariam mulliaquo modte olim

; ,* Deua loqoens patribua in propbetia, noviaaiaie
diebua iatla loculua eat nobia in Filio.
. >
Yide quo pacio, praMermiseie quae in principiia
" , ,
, epislolarum. auaruro praelari consueverat, atatim
, ad alia mysteriorum coniendit, ut osiendat inatitu lionem evaDgelicam lougo intervallo dislaro a
; , , legali. Qua vero ratione id pnesiai? Oliro, inquit,
- * , Deus loquebatur per prophetaa, idque obscura et
* * umbratice (boc enim 6igD.fica.it ilbe voces mx/Js , fariam multitqut tnodU); ounc autem locutua est
per ipsummet Filium: ubi taalumdem discrtaiitris
ftACt oVto , occurrit, qoantom inler berum et aervos. Consullo
, , * autem boc fecil Epielolae inilio, quippe cum apiii , - C tuali quadam introduclioue, quali in aiiarum
niumexordusutendum cemuerat, Judsi noquaquam
opue babebant, 227 quemadnodum gentes aliae.
Quocirca lanquam eos alloqueretur, qui periti eaaenl legia, royateriorum slatim proiiixiditaiem
occupat.
Quem constituit baeredem univeraoruin, per
"Ov , *
. >
quem fecil et aaacula.
Yiov.
Postquatn Filium nominavit, mox nystcrltim
, . oxpooit, monstrando bunc ipsum, ei Deum ainol
; ' , , - et bominem esse. Quoroodo vero istod? Coxtftfxif
' , *
tum. inquit, hmredem uniurtorum; gentiutu vide * . * licet, sectindutn illud : Poitula me, el dabo ft*i
^ . , genUi hareditatem . Quaiidonam vero conaliiutua
*; eat, nisi quando diclum eat e i : Ego hodie genui
- . '' , U ! floc aulem ad tempus dispeneation.s exien^ , , ' > dcre voluit. At ille qui genlea accepit in bteredila- . tem, ipae est per quem aaecula condidil Paler.
, Qoorum eniai dominatum lencbat, qualenus Deoa
^ , Verbutii erat, horum baerediiaiem accipcre dicitur,
qtia iactus est bomo: genlea universas aobjeclt, ot
- .
in ipeuiB fidem baberent.
,
YEE8. 3. Qui cum ait eplcndor glon ot
^ , /5- figura substanliae ejus, porians omnia verbo vir" Paal. , 8. ibid. 7.
YARLE LECTIONES
Emendo, .
a
,f
ttt
931
S. JOANfflS AMASCfiNI
tulig itwe, per seipRum pnrgationem peccatorura , IC xaaaprapAt
nosiroruai faciens, aedeiad dexieramniajestalis iu , iV
^ .
excelsis.
" \
Rursutn vide quomodo hnne euindem Deuin pa.
" *
riieret Iioniinem esse denioastrat. Perinde enim
,, ),
est ac si dicerel: Qui eum sit lumen de lumine
(hoc enim splendore significatur) , ineuper et in , ,
seipso Palrem exhibel, secundum illud : Q*i videt - , %*
nu, videl et hrtrem " (quod plane idem est atque, , ,
, *
figura et character $ubttanli<e ejus). llle enim, inquit, posiquam facius utt boino, et peccata noatra , . ,
portavit (hoc quippe verba illa innuunl: purgatio- .
nem peecatorum facient), absolulo dispenaat.onia , , {
d i v i n a 3 niyslerio, assuiDplus estoum gloria, ett sedei . , , ^^,
Patris dextra. Dum aulem audis, *d dexteram, , * et, tii exceisis, ne loca i i i vpcibue denotari arbilre- *
ria ( Deua aiquidem incircumacriplus cei), aed di* . , ,
vinam poiiua gloriam et clarilatem inieUige. lllud , .
aulem, portam omnia, idem eal ac omnia guber- , ,
nana ei admiaigiraoa Nam otBjaia per ipaum iacia . , , >
aunt, et coiisialunl, ut iu concione Paulve dixerat. , , ,
Beoo vero ait, poriant omnia vtrbo. l palam fa-
clat eum univeraaa rea condilaa, a m euperiores, , (& ,
aivo inferiores, faciliug quam quie mioima levissi- , ,
ii.aque digiio moveat, aermone aoo susteniare, eive, inquaj, lerreslrcs e a s i n l , aive coeleatee,
aive liaj eublimiorcs cpelo.
,
Vxae. 4, 5. Tanto roelior angelie offecluo,
quanlo differcntiua p r illia nqnen baerediiavit. ' .
ui enim dixit aliquando angelorum : Filius meus * ,
eatu, ego bodie genui te? et rursum : Egoero illi ; , *
in patreni, et ipse orii mibi in filium. $
Q ,
.
Quoniam incarnationie myslerium pnedicando,
,
Dei Filium ait aeipsum bunriliasse, forma aorvl ,
accepu; oani ob rem illum confert cum angelia ut *
approbet illuni, taraeUi factua est homo, uibilorai- , , *
niis esse Deum et, Dominum : atque boc momen- ,
tum, rem aliius Tepelendo, coofinnat ex propbe- ,
lis, ut nci.io asseriis euis audeaticontradicero.
.
{
928
VERS. 6 - 8 . c Et cum
iierum introducit
primogenhum in orbed) terrae, dicit: El adorent

eum otnuea angeli Dei; et ad angelos quidem dic i l : Qui facii angeloa auos spiritu$, ei ministros
auos flammaiD ignis. Ad Filium aateoi:
&
Ne negoiium facessat tibi, inquit quod audiaa '

eum angelis paulo niinorem eese factum. Nara vide
iicrum qnlnain ille exsisiit Deus : cum oempc angeli quoque ipsum adorcnt. Ubi autera in orbem
terra* dicitur, alii terram islam accipiunt, alii fuluram. Uirumque vero apposhuiB esi. Et certe,
dum dispensationis rayslerium gerebal, angeti ei,
aeu Doiuino suo, niinistrabaot; ileroque, tubjecln
f
0
,* * ) &
,
*
.
, ,
. **
,
. , 8 ,
, . "
.
, * , ,
4
Joan. xiv, 9.
V A R L E LECTIONES.
f Logerim potiua,
EPIST. AD HEBRiEOS.
934
. , . >
. angelis , ad coelos perrexii, sccundum PeIri Tocem. Quinimo rursura ob eamdem ii.carnaiionia auae dispensationem vocem banc accipit, jeclh libi.
i , , & Tbronue luus, Deue, in saeculum sseculi, tirga
, sequiiaiia, virga rcgni tui. [VEOO. 9 . ] Dilexiaii
. , - jtiaiiliam, et odisli iniquitalem : proplerea uitiu
* . 4 le Deus, Dcus tuus oleo leeiitiae.
.'
, ( 8 )
Observa iteruro quomodo cumdem eaae Deum et
, bcMuinem perbibel; ul per ibroniim qmdeni et vir , *5 gom, scu scepirum, regnum ipaiua et deUatemoo, , , lificet; dicendo autem, Unxlt te Deu$, Btus tuu$,
.
ii.carnaL.nnts mysierium exprimai.
c Pr* pariicipibus tuie. >
. *
" llo ul oroiiea qui aanctitalera iiliua parlicipant,
, . , ojeum exsultationia baboant : qua uenipe, secon 6 dum Evangelii effaium, de pleniludifle ejxa
omtu* accepimui *.
, . .
ld est, Spiritum Filiua non aecepil aoevDdom
,
mensuram.
.
YEts. 10. El : In principio, Domine,
' , , , torrain fundaati, et opora inanuum ioorum aum
coeli. >
.
Rurgnin adUnigenlii deitatero revolat,oaUndeng

ipsum coelorum quoque aase condiiorem.
, .
VF.ES. i i , 12. Ipoi peribunl, tu autem pertoa , ,
. nebia; et omnea aicut vesiiroentum veieraacent.
, * , Et aicut opertorium mulabia oos, et muiabunlur : lu auion. idem ipae es, ot anni tui DOQ de, .*.
flciool.
" * , ,
Idem eat ac sl diceret: Non te percellat mora,
* , inqou, qoam canie perposeue eal: aurrexit enim,
. , - e| aani ejus oon desinent. Ac coeli quidem, quan, , - doqaidcm condili iuoront, Teioraacent, aique ii>
* , alauraiNHitar: Ule auiem boceis praestabit, qaippe
, . qai roajieat id qaod erat, id est Deus. Quod 229
frrj .
quidem bia vorbia aigoiAcatur, et anni tui non
defickxi*
c
l i P o l r . ,
"Joan. , .
NOTJE.
( 8 ) . Ut fre- Patria, adveraua Marcolkini Ancyranum, qai porqaeotius CbryaoslomuiD Damascenua oxacribil in aooarum aabeUntiam in ao Trinilalem negabat,
ad Hebrsooa,taincmihi videcur iu aao- ulteriua concludil Palrom ct Filiae. duaa ossopereuosini doctoria contexlu legiase, ut fert edilio onaa,vereetsecuodiimhypoeUainidiaUoclaa
Soivitii, , , * ,
, editione autem TeroneDBfi, et codicibua . Hoc itaa l i q o o t babetur, , , quo loci Cbmoatoaiu8 repetil qaod conlra Samo, Cuj poatoriori lectioni translalio vaiua aatODaofH, Sabelliuna, Marcellum, Sopbronium ot
^: 4*4# Judaos duat a$$erit, et Photinom, hom. 6 in Epist. ad Pbilipp. staUierat,
M^Mlium non $ol*m ' dkttnclam Patro perionam, Filium non esto elllcientiani duniaxai Palria tninime
mm-at eamdem % Dtum hominom, ao-substanteni, oed atruroque duas peraonaa oaaein ao
t^vninu
per$onam. < Quare non cst subsisienles : c , ,
armuiandam , inquit Andraeas Dounaeus. Non *,"
aim dicit Deum el hominem duas esae personas; . , . $;
. Neslorius, aed Palrem et Filium ; Filium au- ,
, Boora et boodnoto* UaDc plane Douoasi ex- , rapinam orbilratu*
_
oiiio vemaima si. Nooenioi concessero Chry- , inquit, $ ccquaiem Deo, iquale do una per^, dicendo naluras duas sona non dicilur. Quod enim quale eai, allori
Bo^gnitotae.SiquidemcTjm MeletianU auis Aniiocbe- quidem est atquale. Yidee personarum duaroro
n i i uoToral et peraonam ab essentia et na- aubaisieniiaiii, non aimplicia nomina aioo roboa
to^mjra aeceruero. Unde paucia post lineia, postquain ipsie enunliata. > En riirsuin aanciissimtia Magistvr
j D n t r a Arianoa ox Apostoli et Psallse verbia iniulii pro persona tubtisten(4 accipii, ousquaui
v i l i a a i noo eaae aorvum, nec proinde creaiuram vcro pro natura tl t%%tn\\a.
935
S. JOAliiVIS RAMASCElSt
-9S6
Vxae. 45. < AJ que.n cnim angelorum dixil ali- L *
quando : Sede a dcxtris meis, donec pooam iiHQ.i* ,
;
cos tuoe acabeilum pedutn tuorum ?
Iterum, tede, diclum est, propler dispensatiooU
, ,
myelerium , ut discainus eutn qui aoipsum buml- , ,
liavit, et facios bomo esl, perindc Deum esee, ei in , , #,
sublimilaiibus suie agere.
.
Vias. 14. c Nonne omnes aunl adnilnistratori ,
epiritus, in raiaiglerium missi propler eos qul , ba?rediialem -capient salutis ?
;!
Aspice quanla inter ipsum atque angelum di" ,
sianiia eei, quaudo nimirum ille quidem suraom , ,
sedet, bi vero infra rainistrant ipsi. Dura autem . "
angelos ad minisirandum eese missos dixil, ref> , *
cillavil eos qui in tenialionibus concideraul; ;,
quippe cum angeli ad ipsos servandog miilantur. 3 . "
Quod autein tentaiionibus admodnm premebautur, ,
ipse declaravii in Epistolae serie dicena : Nondum , *
usque ad sanguinem peccato ref.i/tfftf, el jam de* tjdq *
ficimini .
.
CAP. I I .
. V.
Vxas. 1 c Propter quod abundanlius oporlet .
nos observare qu* audiviiuus, ne forte superef- , ^.
iluamus.
. ,
Propter quod. Qutd boc eet, nisi muUuro distaro
lcgalera abevangelica inslitulione? ilocque mani- ;

feslum fil ex ralione quse eubjicitur.

VEBS. 2, 3. c Si eniin qui per angelos diclus est
sermo, faclus est firraus , et oainig pravaricaiio et , inobedieniia accepif Justam mercedis retribulio- ,
nera : quomodo nos effugieinus, si tantam neglexe- ; >
rimus salulem? >
,
Hoc (otuni comparatio est: qua tamen evincitur
graviores poenas persoluturos qui Evangelii legem
violaverint. Nam si id quod inferius est, gi viole- . , , ,
tur, poena non eximil eos a quibus pessumdaiam $ ,
fuit; quanto fortiori jure, violatoquod est exceHen- ,
tius, ab acerbo supplicio non eximelur, qui prae- ; tV
varicaior exstiteriL? Ubi autem ait.aat dictut est . ,
per angeloi, significat angelos Deo legeai promul- .
ganli famulalog esse.
" ,
Quas cuin initium accepisset enarrari per Domiiium ab eis qui audierunt, in nos conflrroatutn , *
est, [Vfcns. 4] coniegtante Deo gigaig, el porteiilia, , ,
, >
et variis virtulibus. >
; . ,
Comparatioiiem adbuc exsequitur. Ait aulem
doclrinam evangelicara Dominura exorsuin esse,
lum deimle illos qui ex Domino audierant, in * ,
eadeii. nos conflrmasse, Deo insuper tesliraonium ,
adjicieiite, per miracula quae pnedicatores palra- ' ,
.
vcru.u.

c Spiritus sancli distributionibug secundura
.
auam voluntaiem.
", , 4b
Alii, inquit, et alii Spirilas sanclus dooum largilui est; alii quidem prophetiam, alii ?ero linguas; , , ,
alteri gralias sanationum, alleri allerum qaidpiara , ^,
.
dnnorum.
u
Hebr. , 4.
038
$11
EPIST. AD HEBR/EOS.
t VERS. 5. < Nou enhn angc.is subjecit orbeoi
lerrne fulunim, do quo loquimur. >'
, . >
2 3 0 Idcirco adilil, de quo loquimur, ne audi , xepl % ,
lori
concedai u( alierum quemdarn orbera aul ter .
rain
quaerat. Quo sensu vero futurum ail?Qnia
;
\ , " ulique haec ScripU.raru.Ti consueiudo esi. Quem * ', adn.od-um scilicef in allcro quoqae loco dicit, qui
. , ui forma futuri , ubi de Adarao et de Cbrislo
disputai. Orbem ergo Deus non aubjecii angelis,
.
sed Curielo.
Y E R S . 6-8. Teslaius est autem in quodam loco

, , , quis dicena: Quid est homo quod memor es ejus,
; ' * aot filius bominis, quoniam visitas eomt Minuisti
, eum paulo minus ab angelis, gloria el bonore co . ronasti cum. Omnia ubjecisti sub pedibua ejus.
, - In eo autem quod oiunia ei subjecit, nibii dimisit
Don subjectum ei. >
. >
, , , ,
Tesiimonium afferl, omisso atictore, dum ail,
,
.
quii dicens. Eos enim alloquiiar qui illum probe
novcrant.
Nunc auiem necdum videmus oronia anb*
.
jecta ei.
,
Ne objicerent: Qua vero ralione aub pedibus
, ; auia adversarios subjecit, quairdo nos tol laiita , - que patimur? Neque enitn exisiimare dtbea sub . jicienda cuncta non esse, qnoniam nonditro ea
.
gubjecit. Oporlet enim ut subjiciantur. Nam propbetia propier hoc pronuntiaia eai.
*
VERS. 9. Eum autem qui ii.od.co quam an , ,
geli minoratua eet, videmi:* Jcsum, proplcr pasC aionea cracis.
, , .
Triduanam mortem innuil. Horiaiar autem illos
, ut cuncta generoao lo.ercnt, bis fere verbis: St
' ille qnem angeii cernui adoranl, toi causa paastis
, esi, ui paululum infra aogelos minoratua esaei,
, mullo magis iu qui angelis ea minor, cuncta pro.
pter ipsum dcbes colerare.
,
Gloria et bonore coronalum, ut graiia Dei. >
.
, ,
Oslendil crucem gloriam eaae ei bonorem, eictii
, et Gbrisiua ipse eamdem tppelht, duni a i i : Vt
"Jva , glorificetur FUius homtni$; e i , Ciarifieatus est 7* .
liut hominit
c ' ,
Pro onmibus guslaret mortem.
" ,
Revera enim ad inslar illiaa qui gustal, sie
, . cutn breve intervallum /ler moriuos egtssd,
, 6 , anrrexit alaiim. Dicendo igiiur, per pastioitem
^ * , , mortii, mortem veraro signiflcavit, item<|ue diccn^ .
do, angelit meliorem, reaorreclionem denotavii.
, ,
VERS.
10. Decebat enim eum propler quem
.
omnia, el |>er quem omnia.
, , ,
Decebat, inqttii, ut qui cuocia curabat, cl qui
t l ^ , cuncia produxerar, ipse Filium pro reliqaornm sa } , tuie exponeret, unum pro mullis.
.
Qol muUoa filioa in gloriam adduxerat.
, ,
Cum ipse iilius eat, tum ei nos somusfllii; al ilto
, .
quidem aalvoa facit, nos vero aalvi sumue.
9
. , 1 4 . Joan. , 4 ; , 16
PATROL. G R . X C Y .
Stt
29
c Aoclorem aalfjlis eoram

, ,
Id esi, causant sa.uiis.
f .
f Per pasaionetn consummari.
" \
Paaaionea ergo aunt consommatH> et ealufJa
causa. Vtdea ergo eoa qui male babeni et affligui.- . ^
4ur non derel.nqai. Nam et Deua Filium eatenua .
primuin honoravii, at per ramnas ei 2S1
" . .
lorea ipsum agercL Ki cerie longo prseslaiiiiuafuit, ,
auaeepto corpore, ea qu* passue osi paii, quam ,
mundom condcre, ei ex nihilo producere. Atque , .
boe ipee alio in loco declaravit, dicons : Ut otten- , *

derel toteuUi $uper*enUntibu$ $vp*rabitndanle$ df .
vtliat b-onitalh tuw .
" , ,
Ygos. 11. c Qui cmm sanclifkat, elqui sancliticaiitor, ex uno omnes. Propter quam causaro. . * .
Ecco quomodo eoa secum conjungit, bonorans " ,
ipaos ct consolans, el fratres faciens Chriati, qua- , ,
lenus ex uno omnea esae ait. Eiiimvero ex Abra- , , *
bamo ipao erat aecut.dum carnem.
, , .
< ,
c Noo confundiiur fraires eoa vocare, dicena :
[Vaas.13,15.] Narrabo nomen Itram fratribas nieia: ,
ki medio Ecdesi* laudabo te. iteram :
. *
" .
Vide quomodo coouneadal itonim pr&em.nenliam ipsorum. Diceodo quippe, confnndiinr, , , ,
nature rei bumi.itatem otiendit, aed quaotuni ,
ooo ae c)oo.eotia ol cbarliate demiaorU. Eiai enhn . , * . ,
ooo vorumiamen illo aaocloa feoit, et nos por .
ipoum saacliiaie donarour.
< Ego ero t&dena io ounu Et Siorom : Eceo ego, et
' *
poerl t&oi, quo* dodii roibl Doua. |Vcas. U . ] Juia Q & .
orgo pueri communicaverunt carni ot sanguloi, 01 ,

ifat aimilitor parlicipavil eiadom.
Otfondit ouoi, qoondo faeius eat hooao, quidqotd
, ,
boioanom ojBt odinioiose, exeepio pocoalo. TamoUi ) . Oftiai io tadtm ac suua Palor ihrono sedeat, una- , , f ue rtgooi, oi omoibua dooinoior, in itlum tamoQ , * .
oo fiduciam habere ait. Sk aolom loqokur ot oa ,
exprimat quae foriore aorvi convonioni; quomodoio- , ,
dum acilicet et quae deilati propria aunt, nolificat * \ * , *
dicoos: Ego tt PaUr unum * ot: Ego in Pa- , .
fiv, #f Paitr i* m # .
d o
Ut per mortero dealraeret eom qui babebat

foortia imperium, id eai diabolum. >
< "
, . t
Hoc locl rom admirationo digrvam oslondit; quod ^
, *
netnpo por illod vicloa diabolus fuorit, per quod , *
iinporiom aibi paraveral: ut, com mora valida illius ,
odveraaa orbom armaiura easet, por baoc Dominua , .
ipaom percoierii. Ex quo ruraum virlulis illiuo qui ^.
vieil, fnagnilndo insinoatur.
.
Yaas. 15. Ut liberaret eoo qui tiraore noriia
,
per totam vitam obnoxii eram serviliiii. #
. >
Oronea, ioquil, moriis eraoi mancipia, qua non , , ^ ^
dum deatrucia, boinioea serviiuii stibacli leneban- , ?^5
lur, el in perpeluo timore agebant, qui se aemper , ^ ^
cxspeclarool rooriiurcs; cumque niiDquaui non me- , ^ y/
lus adeaKi oulliuo capacea eranl voluplalis sciigus * $ ^ - ^
r
Epbc. , 7.
8 9
Joan. , 15 ; , 11
941
IN EPIST. AD HEBRAOS.
941
, $ (nam hoc subindicavit dicendo, per omnem viUm);

vernm liraorem hirnc Chrislus pepullt, ita ul morti
, .
jain iUudanras.
V E R S . 1 6 . c Nusquam euim angelus apprehendil,
c ,
sed seur.cn Abrah apprehendit.
.
Non illam, inquit, angeJonim acilicel, naluram
, , ,
, . acceait, oed nostram. Idcirco aulem dixit, appre, , hendii, ul Cbristum osiendat illos esse prosecuiuno,
qui se avergabaniur. Duiit eniui procul fugiebaD I U 8 , ipse nos altraxil.
1**
V E B S . 17. Unde debuii peromnja fralribua ei*
" *
, , fiiiiari, 2 3 2 misericors fleret, el Udelis ponlifex
*, ad Deuin, ui repropitiarel delicta populi.
.
Quidnam illud est, per omnia? Natus est, inquit,
; , , ,
, , - nulrilus est, paggue est, universis quae opus eiant,
. - consummatie, mortuus esi: hoc est frairibug per
. - omnia s.milari. Nam, quia multSs digputaveral do
; , , majeslaie aublimique gloria iUius, boc loci de in , * carnaiionis dispvnsatione seriiionern agitat, in huoc
, , fero modam: Qai lam magnus est, qui splendor est
, Pairis, qui est cbaraeier el figura substaniiae 8 ,
, || , per quem ille fecil saecula, qoi sedel a dexlris Pa, * iria, ipw voluil, gummoque gludio peroptavit frater
, , nosier modig omnibus neri : voluit, inquam, el
, . propierea ad noe quoque desccndit, nosque appre , , hendit, ct ioBumera bona patravit. Dissolvic et ex\
, stinxit mortem, diabolam tyrannico imperio ejecit,
. , a aervitule nos liberavit, Pontifex esse noster apud
xai . g Pairem voloit. Quocirca Paulua inlnlit, ut miurl , ; . eors fieret, fideli$ Pontifex opud Deum. ijuid vero
, , , aigniiical, t Verax ec poiens. SubjuBxit, apud
, , - Dfam; dec.arans quod, cutu hoatea essemua Dei,
, Cfjm damnati esgemus ei suppliciis obnoxii, nemo
, * , , faerit qui sacrificiuui oiTcrr<rf pro nobis; scd ille
, * videns nos bie in malis vcrsari, nostri miserius sit,
* , neque eumititim sacerdolem alleruro consiiluerit
.
nobis, ged ipse Pontifex lideiis git factug, ut repro*
piliarel pectata populi.
$ , .
V E R 6 . 1 8 . eo eniro iu quo passus esi, ipgo
tei.faiug.
*
Idf ra est ac si dieeret: jCgritudinum noslrgrum
* , baudquaquam insciag esl, noc eag duntaxal novit
, . qua Deus est, aed etiam qua homo exgigtit, pe*
* , riculum earumdem feeit, quippe cum leniatus
.
ipse fuerit. Mulia, inquit, peritilit, commiserascere
acit, quamvig paii nesctat quatenus est Oeus.
. >
Poteng est el eig qui lentanlur, aoxiliari. t
* *
Ceu dical aliquis: Cum mulia anirai alacritale
, .
porrigel dexleram, et commiscrabilur.
. '
CAP. I I I .
", ,
VEBS. I . I Undc, fralres gancti, voeaiionis cordesiis
, , panicipes, considerate Apoitolum el Ponliflce
.
confeggionig nostrie Jesum Cbrialuro. >
, Quoniaro eum Moysi aniepotiturug erat,etulriui , que comparaiionen facere, de lego sacerdoiii di*
. , cere insiiiuit. Aiqui sacerdoiii ralio ad digpanatv .
lionetn omntno porlinoefil.
.
Id 081 fidoi.
u l
943
VEBS.2.
444
Qui fidclis est illi qui fccit Uluin. > . *
Aposiolus uiique ci Pontifex. Non euiro hoc looi

.
de stibstantia ejus loquilar, \mo nec de dciiate, , ' , \
sed modo de dignitalibus humanie.
.
Sicut el Moyses omni dorao ejtia.[VERS. 3..]
.
Aniplioris eniin glorias iste prae Moyee dignus eel , *
l.abitus, quando ampliorem bouorera babet domus, ,
qui fabricavii iliaru. Omnis cnim dumus fabricaiur . . >
abaliquo. t
, . "
Id est in populo. Qaia Moyses iustar procuraloris
erat ei oeconomi.
, .
, .
Qui aulcm omnia crcavii, Deua esi. [. 5 . ]
Kl Hoyses quidein lidelis erai io lola domo, ut fa- .
mulus.
.
2 3 3 N* plano Cbristus fuerit.
c tn lesiiinoi.iuiu eorum qiue dicenda sonl. > */ . >
, ,
Quod si Deus roclum et terram, et colles lestea
.
citat, qnanlo inagis bomines adbibueril!
. ,
VEES. 6 . c Chrislus vcro lanquam filius in domo
sua: cujua dooins sumus nos, ai fiduciain et , 4, -.
gloriam spei usque ad fioem flrmam reiinearoue. .
" *
Observa quoroodo res conditas a condiiore secernil, quomodo servum a fllio: ut bic quidetn pa- ,
lernas oedes velui berus ingrediatur, illeauieni uti ,
.
aervus domum procurel.
,
Quoniam io spe adbuc bona erant, idcirco eam
firmam lenendam esse dicit, iia ut periode gtorie- , , .
mur, ac ai illorum compotes eaaemua.
*
^KRt. 7 1 1 . c Quapropter, aicut dicii Spiriiua
sancius : Hodie si vocem ejus audieritie, noiiie ob- ^ ,
.... in exacerbatione aecun- ,
durare corda vesira, sicut
dum diem tentalionig indeaerto, ubi tentaverunt ,
nio palres vesiri, probaverum el viderunt opera , ,
iiiea, quadraginta annis. Propter quod infenatta ,
fui gcneralioni buic, et dixi: Seroper hi errant $ , ' .
corda. Ipsi autem noo eognoverunt viaa meaa, ,
quiboa juravi ia ira mea: Si iutroibunt in requiein , .
roeam.
,
De spe fuiurorum Paulus loquitur, ei qood omjtino fulara sit iis qui bic laboraverini, merces ali- ,
qua, ei fruclas, et requies. Aique boc ostendii ox , .
propheta, dicente : Hodie si vocem cju$ . ,
Scire auiem allinel irea eum requies enunliaro: .
onain Sabbaii, qna Deua requiovii ab operiboa * ,
suis; alteram in Palaislina, in quam Judici cum D *
vcnisscnt, requieluri eranl a nuiliis roieeriia et la- ,
boribos; terliam, veram illam requiom, regnum
scilicet coBlorum, quod qui adipiscuniur, revera , requicscunl a laboribus et moleaiiie. Harum itaqtie , ,
irium bic meniioneiu facit. Eccur vero dum de una .
dispuiat, Irium meminil? nt osicndat propbetara dc $.
icriia hac esse loculura. Nara de priina non dixit, ;
xnquil. Quinam enim sernioncm babuisset de ilia "
quas jain oliiri acciderai? aed neqne de aecunda qwas . , . ,
obiigit inPalaestina.Quomodoenim? quandoquidem ; ^
ait, introibunt iu requiem meam. Reslal ergo * ^
leriiam banc residuam esse, quce esl regntim r.oe- , -^
lorum. Ilujtis autetn dicti ia prorsns sensus ost: . ^ *
Pavid, inquii, diu post illoruin generalionem 1 , . "^
c
153
D N EPIST. A D HEBRJEOS.
95
, , 4 < hnpord.ionis quoqua manoum, ac reourrectio ( . ,. nis mortuoruro, et aeterni jodUdi. [. 5, .] Et

. - faoc faciamus, siqoidoni permiserii Deue. Impoaaibtle eat enim eos qui setuel atmt illurainali.
. t
Uoe quippo rilu Spiritum acciplebanl.
.
Gusuvcrunt eliam donum coeleate,
,
Hoc est, induigentiam peccatomm.
, .
c Et participcs facti sunt Spirilus sancii.
.
Quem babemus per gratia donum.
.
VERS. 5, G. GustaTerant nihilominua bonunv
.
Doiverbum.
Doctrinam coofeaaionis.
,
t , \ Yirtutesqua weculi venluri, et prolapei auni
,
rrjraus. >
;,
Hoc ait, qooniam illi qni baplixati erant, mira-. -> &cula patrabant. Tupc enim qai baptixabaniur, illa
dooa accipiebant quibus virtutea oderent.
, .
Renovari ad poenitentiam.
' .
eat per panitenliam. Id quod dicit, non ut
, . ,
* * poenitenlia excludatur : abait l aed quoniam fieri
. iioo poleai allera per lovacrum renovatio. Non enim,
, - com dixorit, imponibife ad paniten , , fiosf, nox coDlicuit; aod inlulit curid noo possit
. pneaUri, dicendo, crucifioentes ; |ioc eat
. , Bovoa atque integroa fleri. Solius oamque lavacri
9
. * oal noTom reddere. Renotobiiur, iiiquit, ut aqtUlm

juventu$ tua
.
RursuDi cruciflgentos aibimeUpai Filiutn Ocr,
,
ot conieraptai babenlee.
. >
, \ 0 238 Bapiitnius crox eat, simulqoe crociflxus
. oat vetuslus nosler bomo : qtiippe cum eonformet
. \ * factl iimut timilitMdini moriu eju$ . Et rursum
ait : Con$epulti ntim ei per kaftttmum in mor-.
. Sicut ergo Cbrsius non poiest deauu crw . " ! - ttm
* eligi (oam boe eoaet ccOtemptui euin babcre et ira * , docere. Si eoim mora alli olira non dominator, er
, * nibitominoa cruci iterum affigilur, islbaeconnia
, . " nugamenU sunc et fabula), qoi igitur ee^r.io
, baptixaiur, eum rorsua io cmoera agit. Nam quemadmodnm in cruce Cbrislos mortaiis est, gic et noe
* , .
in baptismo; non caroi, sed peccato.
\ VEBS. 7. Tma eidm sspo venienlem super
, \ , bibena imbrem , et generans berbam opporionam
* \ , .
illia pro quibas et colitur, accipil.
. , , * D Imbicn doctrinam nuncopat, ot in alio loco :
. / !
Mandcbo nubibu$ x l non pluant eom tm . , t , - brem
4ec!arat eos gescepisse et combibiaao
< , , - scraonem, n^c sic tamen proibcisae, cum anioila
.
in leniaik,niba5 conciderenL
Bcnedictiones Dei.
.
tiic docel Dftom omnium osso aoctorero, per
, ", atriogilquo tacite geniiles, qui lerm virtuti i r u , ? . ctuum generaiionem aacribant.
YERS. 8. c Profcrene auteni spinas. >
.
Neque rureura dixit. generana apinas, neque ae , ,
. ' : - cororoodo boo verbo usna e*t. Sed quid boo oor,>
proferent $pina$ ? Yelut ai quis dicat, obulKeno.
* , .
w
H # e t
9 4 7
94*
draginta anniaTrtonnoillig qui peccaverunt,. quor *, * ;
mm cadavera prosirata atmt in deserto?" Quibua *
autem juravit non iairoiro in requim ipaius, niai , ;
illis qui increduli fuerunli el videmus, quia non , , >
poiuerunl iniroiro propier increduliiaiero. >
CAP. I Y .
. '.
YERS. 4-7. c Timeamus ergo ne forte, relicla
c )
poiticitatione inlroeundi in requiem ejua, existime-
Uir aliquis ex vobis deeese. Etenim et nobis nua- . liatum esl, quemadmodum el illis; sed non profuit , , '
illis eerroo audilus, non adm.&tis fidei iis qui atidie- ,
ront.
(9).
< Ingredimur ergo in reqiiiem, qui credidimus;
qeeipadmodam d i x i i : Sicut juravi in ira niea : Sl , * *
inlrbibunt in requieol t D e a t t t ; et quidein operibua * *-.
ab institutione mundi perfeclis. Diiit enim in
8 . -*
quodam loco de d!e s*plitoa aic t Et requievit Deus die seplima ab omnibus operibtis suis. Et in
isto rursuin t Si introlbunt in requiem mearii. - *
Quoniam ergo sup6resl intfoire quosdatnin illam; . '
et ii quibus prlus annuntiatum est, non Introierunt ,
propler 235 ihcredulitalem; iterara terrainat * ,
diem quemdam, Hodie, in David dicendo,posl ttiv , ,
luin lemporis, sicut dictutn esl: Hodie. si vocem ,
ejus aodieritia, nolhe obdurare corda veslra.>
, .
Uodenam hoc maniieslum erit? Quoniatn, in*
; , ,
quit, aliqbi aunt ingressuri. llli autem ortihes non , . "
inlrolerunt. Oporlere aulero ingredi, ci quosdam , , .
jugressuros esse, audire juval unde buc consiet. . , ,
Post toi annos, inquit, David iterum dicil: Bodie , , avtou.
vocem ejm audierilii .
8. c Natn sl, eis Jeaus requieirt praestitis-
, *
set, nunquam de alia loqueretur postbac die. 1
. >
Niimrum baec a i i , lanquam nonnulli niercedera
, ,
aliqoam essent reportaluri.
, .
Cum enim fidem non admiserint, neque iniro /* , ,
ierunt in requiem.
.
V E R S . 9. Igilur relinquitur aabbatismus populo
,
Dei. >
.
El unde boc conslatTEx eo quod denondavit, Ne
; } > 1 ^ . '
obdurareti corda vestra. Siquidem enim aabbatia* . , musnon fuisaet, nequaquam bsec dcountiaia essent. , .
Apposite veronon dicit, requiera.sed, tabbathmum, , .
proprio nomine, ad quem cursu properabant. Sab- , $ . , baiiamum aolem regnum Dei appeilat.
.
Sabbatismus ergo spirKualis et verus est lera ,
pue advenlus Salvaloris.
.
VERS. 40,41. Qui enim ingreseue est in reqtiiem
,
auam, etiam ipae requievit ab operibus suis, aicut ,
a soia Deus. Feetintinus ergo ingredi in illam re- .
quiem, ut ne in idipauro quis incidat exempium 10- , creduliuiis. 1
.
Quemadraodura, ihquit, Deua requievit ab operi*
" , ,
bus suis, sic et ille qul in reqaiem suara introWit. , .
Nam qttia de reaurreclione loquitur, atque boc au- , >
VER*.
Paal. xciv, 8.
;.
(9) Qmlss* a librario est Uxtoi aoiecedeiiiis interpretatiQ.
"9*9
IN EPIST. AD HBMLEOS.
960
, , dire porcupiebaiii, quandonalAcoatl fuUifo, u m o .

nem ad bunc modun clausit.
c 6 , ,
VEJU. 12,13. Vivus esl enim oenno Dd eioffi , - cox, ot penotrobilior onioi fladio aneipiii, oi por , tingew uaqoo ad divfsioBOBl aniw el apirilao.
, coatpagom qaoquo tt inedullarvio, oi discrotor
. cogitaiionom ol lotontionutii cordis El non oti
, crealura in?liibllil in congpoclu ejue otonia aototii
. >
jauda ol iperia *unt ocolia ejut.
" ,
No quUplom orbitrolor nudaw foro requiei pri , .
vationem, addit et suppllciuiti.
.
Ad quetn oobie aermo. [Txoa. 14] Babentoo
, , orgo Ponlificem magnam, qui pefioiravU ccftlos,
Joaum Filium Dei. >
.
8lc, inquit,ratioae somui reddHarl ooroni q m
, ,
geasorimua.
.
,
Teoean.ua totifosaionef.
; ".
Qoajnnam voro c^nfatiamm dldiTQood rosurre, .
ctto oit, ae retribatio, el quod Gbriatoa aii Deoa.
VBES. 15. Non enim babomua PooUAcem qoi
, neaciat corapati lnfim.Ut.bua noairia; lentatum
auiem per omnla pro siroililudine, absquc pec , ,
calo.
, , ,
Non enim noetrarum Boaciua eat, velat muUi
, - ponliflces, quibut laiont illi qoi in alfiicllonibua
. - - 2 S 6 vertinior. Nan apod bomiitoa Aeri non potv , , looi m ejuaqul vexalor affitcUonem {Krnoocat ilio
, , qui ejua experimeolum no* babuit, noqoe io ten' . aibnea calamiUlea .ncidit. Noaler vero Pontifex,
, ,
tnqiiit, omnia pcrtulil. Ideo enim prtua portolil, tc
iono Bscoodit, ui poaaei eooamlaeraacore.
^^
Vxoo. 16. Adearaua orgo eum fidoelo od tbro .
nam gralto, ut miaoricor4rain conaeooamvr.
, . "
Grail* Ihronns oai, noo jediclL Totom qoippo
, , nrunificeniia eai, menutqoo regium, quo peccou
.
coodonaaiur.
.
grailnin baboomua in auxMo oppoHuoo.
Sinunc acceaaoria, ioqoit graUaoi obiioeWa ei
, , ,
* - nlaeritordtaiii. Opporiono qtiippo tompotvj ooce9, . " dla : aln vero iunc, non iUdem. Extra ren ttAm
, * oril oxapociallo. Tunc quippe non oril ibroooa gra' , , , xptrcr . > U*, aed JudicH irlbunal. A&t : Surge, Itau,
jura *4 , judica lerram . IHad aotem, eum )ldvdo, idoxa
, . **- eat ac, aine eonacicntia mali, vol baHiUliono. TaHo
. - D enta neqoaquaoi possit con fidocia ot ltbortato
9
, , ^
", ,
.
. *.
, ,
,
* ,
, ,
9 1
Paal. LXXXI, 8.
accedere. vero PontiBcom noniiDari aodiona,
cxietimee ipaum euro, bunc atitim rogiaaod**

oxcelsum ponil. Ex qoo perspicuun ool illom oon
raiione oaiura> obtinuisao ot PoBlifex fleret, aed
demisiione et cxinanltione ana.
CAP.V.
Yxas. 1-4. Omni&ooim pooiifex ox bomlBibus
aasuorfptoa, pro hominibua coi.rtilu.tur i n Ha qoo*
aont ad Deum, ut offerai dona ci Bacrificia pro peccatia; qui condolero poaait iia qoi ignorant et crrani: oi proptoroa debot, quoDUufanodum pro popu*
lo, ila etiam ct pro aomelipso, offanro pro poecaii.
9SI
S. JOANNIS DAMASCENr
95i
Nec quiiquam luniitsibi bonorom, led qui vocalur &( . '
<' ; ^, <
a Deo
.
Uiambo TcMamenta ad invicrm comparet, a
| {,
acerdoiibui auspiralur. Comp.iraiioncio iiaque /. 51 ; oi
fan; hnnc mmJurn. Veierii quidem leslaniculi , , L & . 1
ijcerdole ab boininibus uoiebanlur : i\o\'\ , ( 1 \ . \ 4
v<:ro leiiamenii garcr>!<>s, a Spirilu sanclo, H m . , i U / I>i ! > Btt. Atquo itlcquideni circumdaiur iiiOr- vtv rw atopMtt .
iiiilate, bic leto pcccati cxpm mansil: Non enim
inrenlus eil dolut in urt ejnt
".
Quemadinodiim, qui viciimarum prlles delrabit,

"flsiwp < Uptta,
is utulai inleranea : siccuucU I). apena aunt.
6?, , ( *.
4 Tanquam Aarou : [Vns. S, 6] aic et Cbrislus
KaOaiwp " ,
nou ftemciipsuiu clariflcavil ut ponlifex Oerct, scd
/npia. ' qui loculus esl ad eiim : Filius inens ea lu. >
, it .
lloc in
aliud vull insinuare, pula Jesuni
' .,
es.se roissum Deo. ld quod ipse Cbmtu, cum
. *0 4JIIJJDOS alloquerelur, ubique passiin diccbal : ma
, ' ' .
nun oeni ".
Ego bodie genui le. Quemadmoduin ft in alio

* ,* ' *
loco dicil : Tu es sacerdos in xlernnm. t
4< , Si 1 ; .
11'*. i . ; eincai iliuin a Deu ordinaiuai
tkou *fuiase.
.
Scrundiim ordinom Mclrliiaedecli. [Vtas. 7 ]
^ .
Qui in dicbuscarni *ux, preces aupplkaiioncsque ;
ad euni 2 3 7 ' l ' pos.sil illurn salvum facere a mor- ,

, cum clamore valido e( Ucrvmit < D)rens,cl '.-/jr.i; \ ,
cxaudiius pjo sua rcvcrcnua.
.
Erat euiin gcniium sacerdos, el paoc ei M -
' \, , otveu
offerebal.
.
Tus. 8-14. quldem cum esset Filiui, didi , ' cil cx iia qux pastus cst obedicniiam, e> coruuni,
mnlus facliiH esl oinnibus oblempcrantibus sibi
,
causa aalulu xiernie, appellatua a Oeo Ponlifcx se
cundnm ordiii' m Mclchisedech. De quo nobisgran- ,
ilis scrinu , el inlcrpretabilis ad diccndam ; quo- , .
iiuru ioibecille facii etlis ad audiendum. Eleuim
!'/.>* ,
cuiu debccelis magistri rsse propur lcropm, rur

fciim indigeiis ut doceamini qux lint cletniOia ex- ,
ordii scrinouuni Dei; ci ficii rMisquibui laclcopus
' , .
sil, uon solido cibo. Oinnig cnim qui laclia est ,
pariicepe, epcrs esl sermonls juiliiia-. - paivulus
. ,
cn!m est. Perfcciorura auiciu esi solidui cibus; '. ^ 1<.
i-iiriiin qui pro consuetudine cxrrcitaloa balienl
D . >
SCHSUI ad dncretioiicn boni el mali.
11- aolliciludincro Uomini ei amoria exU|>cran !,
liaoi roinmeiid.il. Nani pro ulroque populo luppii- U- --:: .
cabal. Atqui bxc ad dispcnsatioaem perliuent.
.
C A P . vi.
. <?.
Vr.ns. 1,2. < Quapropler iniermilienu-s inchoa .
lionia Cbrltli ecrmoneui, ad perfeciiora lerairiur, * ,
ne rnrsniii jacienies rundaraeuiuia poenileniix ab , ,
operibui mortuli, el Bdei ad Deuiu, bapiisoiatum
, ,
dorlriiix,
Inehoaiionem dicil Tundainentum quod flde j a c i ,
lur; perfcclieHtm
vero, cxslruclioneiu qua per
, ' .
aciiouu bouas cousurgii.
u
'* ba. H I I , 9.
' Juan. im, 14.
153
HN EPIST. AD HEBRÔS.
95
, , 4 < Impordl.onis quoque manaum, ac reawrectio . , nis mortuorura, et aeierni jadieii. IVxas. 5, .] Et
. - faoc faciamua, eiqaidam permiserit Deua. ImpoasiLile eal enim eos qui xemel xirnt illurainati.
. t
lloe quippe riiu Spiritum acciplebant.
.
Gusuvcrant etiam donum coeleele,
.
Hoc esi, induigentiam pcccatoram.
, -* .
Et participce facti sunl Spirilua sancli.
.
Queni habemus per gratia? donum.
.
TERS. 5, G. Guatayeriint nibilominue bonunv
. >
Mverbum.
Doctrinam coofeesioaie.
,
, Virtutesque wecuH venturi, et prolapsi aunt
.
ruraus. >
,
Hoc ail, quoniam 1 qnl bapltxati erant, mira. - ' cula patrabani. Tiipe enirn qoi baptixabantur, illa
dona accipiebant qaibua virlutea oderenl.
, .
Renovari ad poenitentiam.
.
Id eat per poenitenliam. Id quod dicit, non ul
, . ,
* ' * peenitenlia excludalur : absit l aed quoniam fleri
. uon poleat altera per lavacrum renovatio. Non enim,
, - cum dixerit, impoitibtfe ut renovari ad patnittn, , , tiam, nox conlicuit; aed inlulit cur id non possit
. praaUri, dicendo, crucipenie$ ; boc est
. , noroa atque integroa fieri. Soliua namque lavacti
. eat noTum reddere. Ronovabttur. inquit, ut aquiiar
juventm tua ~
.
Ruraum crac.Ggenrea aibimeUpais Filium Oci,
,
et conieraploi babenies. >
-.
, 2 3 8 Bapllamus crux est, aimulque cracifixtis
. eat vetustua noater bomo : qnippe cum
. - facti limun $imili(Hdini morth ejui " Et nireum
ait : Consepulti enim ei ptr haftitmum in mor-.
. " ( - tem - . Sicut ergo Chriiue non poieal deuuu cru * elfigi (nam boc eeaet ccntepiuieuui babere et Ira * , dtjcere. Si enim mora illi olira non dominatar, er
, * nibitominus cruci iterom affigitur, islbaec onnia
, . " nagamenu eunt et fabal), qui igitrr se<*urio
, baptixalur, eum mrtiua iq cmcem ag:i. Nain quemadmodum in cruce Cbrtslos mortaus est, aic et noa
, .
in baptismo; non carni, aed peccato.
V E B B . 7. Terra enim s*pe venienlcm saper ?e
, , bibens imbrem , et generans berbam opportanam
* , ,
illis pro quibus el colitur, accipic.
. , , * D Imbrva doclrinam nuncvpat, in alio loco :
* .. Mandcbo nubibu*. x l non phant ttnuvror . , % , - brem \\\' ôclarat cos guscepiese et combibieae
< , , - sermoneiR, n^c sic latuen prolbciaae, cum anituia
.
in lentaii^nibus conciderent.
.
c Bcnedictionea Del.
tiic docet Dftum omniuni esse aoctorera, per ***, ", - atriogitque tacite genliles, qui terna virlud f r u IJL4I , ? . ciuum generaiionein aacrlbont.
Vaas. 8. Profcrens autem apinas.
' .
Neque rursum dixit. generana apinas, neque ae~
, ,
. : - coroioodo boc verbo uaua esi. Sed quid boc ott^
profcrent tpina* ? Velut ai quis dicat, obulHenv.
* , .
n
9 T
I N EPIST. AD rEMLEOS.
966
26-28.]
f Elc . Ad interpellxnduio pro eis.
', , . , Talia enim decebat ut vobia oaaei Poniifex, aan , cins, Innocena, impollutua, aegregalus a p^ccato * ' ribus, et excelaior coelis faclua, qui non babet
, , Decoeailatem, quemadmodum summi aacerdoiea,
( , priue pro doliclia auia bootias offerre, deinde pro
populi. >
.
Hia qooqoe verbis, id quod ad ejua carnem

apoctat,
voluit e.guificari. Naro qui auacilat mor, ,
, , ; tuos, qui, quoa vult vivificat perinde ac Paier ,
, quinaro intercedat? Mauifestum esi igiiur ejus * modi voces ad dispensatinnia mygteritim perlinere,
, , nequaquam umen seorain. poaila dtitate. Nam et
aimol ipae Deua est, eisi propier diepenaatioaem
.
alia de ipso onuntiantur.
, . * Hoc enim fecit aemel, aeipsum ofterens. Lex
, enim bomiooa coootUuit aacerdoloa inflrniilaietn
* , babentea; aermo autom juriajurandi, qui post
, . legera eL, Filium porferium in oHernum.
CAp.vm.
*#. *.
Vaas. f . Capiittlum aoiem tupor oa qiue di .
contor.
ftualeaus, inquii, pro populo oblatua eot,
, .
Talero babenooo portifleem, qui conaodlt in
,
4{ - doxlera acdis inagniludinii io Cttlia. >
.
Quooiam avrautn dcoraum biioc ministram
,
dixit,
qao signiAcaret quai bumanitaiis illiua ee% ,
aent;
vide
quomodo cogiioiioooqi aoditorum e r i ,
, , tr - Q gil, deitatem illiuo praedicando, dum a i t : Qui cox$edit in dexlera ledit magnUxdUiw tn cvtit.
rov .
VERS. . Sauctorum tnioister.
.
Id esl, pro iis qni por noroon tpiiue aancti factl
,
aunt.
.
Et labernaeuli veri. >
.
Eccleaiam
vocat ubernaculum veruro.
, .
Quod
fixit
Dominua,et non bomo. |Vtas. 5, .]
" , .
Omnig enim pontifex ad offerendura munera
, , bostiaa consiituitur: unda neccsae est el btinc
. , oof habore aliquid quod offerat. Si eniro eaaetauper
, terram, nec ooaet aaeordoa : cum eaaont aaccrdolea qui ofibrrent secondum legom munora. *
.
Hanc enin aibi cotnparavU aangoiaa ano.

Vxia. 5 . Qui eieroplari et umbnt dcaerv.unt
oxif
calest.um.
Sicat responsnm eat Moyai, eoin con, , D
aummarei
labernaculum.
>
. *
Anliquum illud minislerium, inquit, exemplum
" , ,
, . oral spirituaHs bujua; quod et cordesie vocat. Nam
. , * etsi in terra peragiiur, lolum lainen coBlonim osi.
, - Porro exemplo <te$erviebant, ut aive agnoro offer * rent, Christum figurarent, aive panes proposilio , o'i8, hi typua esaent corporia illius, et alia conalmiUter.
.
2 4 4 ^*^ ^ l r o , inquil, feceria omnia aecun " , ,
. dtiiu exemplary quod tibi odeoium eai in moiite.
, [Vxna. 6.1 Nuno autem meliua aortilus eal miniateritrilp, qaanto et roelioris testameoli modialor

oai.
965
Jooa. v 9 l #
967
JOANNIS DAMASCENI
<H
Qtiotiiam audilus visu oblusior esl, ei omnia

&| /,
.
moostravit. Observa aulcm quanlum discriinen
ah istius ab illo : qtiippe cum ilhid quidem , '
, .
exemplum fueril ci flgura, boc aulem ipaa verilas.
Quod melioribus reprom.ssionibus eancitum
.
eat, t
.
fyrcftualibus nempe. Illud porro promUsa terra
Ckauafiaeoruin facluin eai : <ui.de eiiam exptoauin . , ,
.
fuil; hoc auteiu nianet.
,
YEKS. 7-12. Nam si illud priua culpa vacasset,
qon uliquc secundi locua inquireretur. Vituperane .
* , ,
enim eos dicit: Ecee diea venicnt. dicit Dominus,
,
el consuinmalio auper domum lsrael et super do , ,
mum Juda lestamcnt.m novum; non sccundum
tesiamenluru quod feci patribus eorum, in diequa ^ , ,
apprebendi manum eoruin, ui cducerem eos de
ttjrra JSgypli : quoniam ipsi non permansorunt
in testamento roeo, el ego neglexi eos, dicit Do- , , . "
, ,
ininus. Quia hoc est teatamenlum quod disponam
, ,
domui Israel post diea illos, dicit Douiinus : dando
leges meas in mentcm eorum, et in corde eo ,
riim superscribam eas; et ero eia in Deum, et
,
ipsi erunl mibi in populum, et m>n docebit unus- , , > quisque proxiroum suum, el uuusquiaque fra- ,
treiu suum dicens : Cognosce Dominum; quo- , , ,
mam onwes Bcient me, a ii.inore usque ad majo- ,
rem eerum; quia propilius ero iniquiiatibus conim,
,
ei peccatoruin eorum jam non memorabor.
,
. >
Hoc est, ai irreprebenaibiles feclssct.
, .
YERS. 13. Dicendo autem Bovum, veteravil
, .
prius. Quod aulem antiquatur ei aeuescit, prope , ,
inlerilum osl.
. 9
Ex ipsomel tabernaculo diacrimen osteudit.
*
Quinam vero?Quia primuin quidein sanclura erat:
; * , " .
secunduni vero Sanctum aanclorum.
CAP. I X .
. \
VERS. 1-4. Habuit quidetn et prius justiftca. t ,

tiones culiurse, et aanctum aaeculare. Tabernacu* .
.uin enim est factum priinuin, iii quo eranl can, , , delabra, ei mensa, et proposiiio panum, quaa di , .
cilur aaucta. Post velamenjluni autem aecundum,
, , "
labernaculum, quod diciiur Sancta sanctorum: , , aureum babena thuribulum, et arcam testamcnU
ctrcuuileciatii ex orani parte auro, in qua urna
, ,
:iurea habene manna, et virga Aaron qua* fron- * , *%
duerat, et labulae testamenti. >
.
Justificaliones, signa ac symbola appellat.
, .
Svcnlare el mundanum dicit, quoniam licebat
, ,
omnibus illud ii.grcdi : atque manifeelus erat locus
, !
iu bacce domo, in quo sacerdotes starent, in quo
, , ;,
Judisi, in quo prosclvli, in quo gcnliles, in quo
" ,
Mazarsei. Quandoquidem omnibus pcrvium erat,
, .
id appellal taculare. Euimvero Judseorum gens .
nmndiia non erat.
Tabernaculum&eu babitaculum vocat ab inbabi-
lando.
* , .
941
I EPIST. AD HEBR.BOS.
, f f i v (nam hoc sub.ndicavil dicendo, per omnem riteos);
veram limoresn hunc Ghrisius pepullt, ita ui morti
, .
Jain illudanras.
VERS. 1 6 . Nusquam euim angekjs apprebendit,
4 ,
sed seincn Abrahse apprehendit.
.
N O D illam, inquit, at)ge.ortim scilicel, naluran.
, , ,
, . accepit, sed nosiram. ldcirco aulem dixit, *
, , hendU, ut Cbristum osiendat illos esse proseculum,
5 qui se averaabaniur. Duin enim procul fugiebamus, ipse noa altraxit.
.
VEES. 4 7 . Unde debuii per omitia fralribua ei*
" *
misericore flerei, el fidelis ponlifex
, , fitilari, 232
, ad Deuin, ui repropitiarel delitta populi.
. *
Quidnam illud est, per omnia? Natus est, inquii.
xarA ; , , ,
, , - nutritus eet, passue est, universig quae opus eiant,
. - consuminalis, mortuue esi: boc est fratribus per
. - omnia similari, Nam. quia muliis disputaveral do
, , majesiaia aublimique gloria illius, boc loci de in , carnaiionis dispensatione sermonem agital, in bunc
, , fere modum: Qui lam magnus e&t, qul splendor est
, - Pairis, qui exi cbaracier et Cgura subslantiae e|us,
, i y , per quem ille fecil saecula, qui aedei a dexlris Pa, * Iria, ipse voluit, summoque sludio peroptavit fraler
, , nosier modis omnibus Aeri : voluil, inquam, el
, , propterea ad nos quoque descendit, nosque appre , , hendit, ei innumera bona patravit. Dissolvit et ex*
, slinxit morlem, diabolum lyrannico imperio ejecit,
. a servitule nos liberavit, Pontifex esse noster apud
. Q Pairero voluit. Quocirca Paulue inlnlit^ ut miuri , ; . eorsfieret,fideli$Pontifex apud Deum. IJuid vero
, , , significal, /ide/fi t Verax et poiens. Subjunxit, apud
, , - Ihum; declarans quod, cum hoaies essemua Def,
, cuni damnati essennis ei suppliciis obnoxii, nemo
, * , , faerii qui sacHOcium offerroi pro nobis; ecd ille
, * videns nos liis in malia voiysari, nostrl misertus sit,
* , neque aammiim sacerdoletn allerum consiiluerit
nobig, sed ipae Ponlifex (idelis sit factua, ut repro*
.
941
u l
piliaret peccata populi.
, .
VF.ES. 48. eo enira iu quo passus esi, ipae

teniaius.
" *
Idcm est ac si dieeret: jCgriiudinum noslrarum
* , baudquaquam inscias esl, nec eas dunlaxai novit
, . qua Deus eat, sed etiam qua homo exsisiit, pe*
- , riciilnm earumdem fecii, quippe curo lenlalus
.
ipse fuerit. Mulla, inquii, permlit, commiserascere
acit, quamvis paii nesciai qualenus est Deus.
.
Poteng est et eis qui lentaniur, auxiliari. t
*
Geu dicat aliquis: Guni mulia animi alacritaie
, *
porrigel dexteram, et commiscrabilur.
.
CAP. III.
", ,
VERS. 4 . I Undc, fralres gancti, vocaiionig co-les.is
, , panicipes, considerate Apostolum et Poniiflcem
.
confessionis noslrye Jesum Cbristurn. t
, Quoniaro eum Moysi aniepoeiiurus erat,etutiiug , que comparaiionem facere, de lege sacerdoiii dl*
. , cere insiituit. Atqui sacerdoiii ratio ad disponaa*
.
tionem omnino parlinuerit.
.
IdosV&Ati.
843
VCRS.2. c Qui fldcltg est i.ii qui fecii illuin. < . >
Aposiolus utiqtie ci Poniifex. Non enim hoc looi
.
de substantia ejua loquilur, ino nec de deiiate, , ' ,
sed modo de digDitaiibas humanie.
.
Sicut el Muyges in omni domo ejus. [VRRS. 3,4.]
c ' .
Amplioris enim glori isle pwe Bfloyse dignug esl ,
liabitus, quando ampliorem bonorera babel domus, ,
qui fabricavii illam. Omnis enim domus fabricatur . .
abaliquo. >
, . "
Id est in populo. Qaia Moyses iustar procuraloris
, .
erat el oeconomi.
, . Qui aulem omnia crcavii, Deug est. (VERS. 5.]
Et Moyses quidcin lidelis erai in lola domo, ul fa- ,
n.ulus. >
.
2 3 3 H- P
Gbrisius fuerit.
ln lesiiinoiiiuiu eorum quae dicenda sanl.
*/ . >
Qaod 6i Deug coDlura et terram, ei colles leates
, ,
-ciial, qnanloraagisbomines adbibueril!
.
. ,
VERS, 6 . c Cbrislus vcro lanquam filiua in domo
sua: cujug douins sumus nog, ai flduciam et , ^,
gloriam spei usque ad finem firmam retinearoua. .
"
Observa quoiuodo rcs conditaa a condiiore eecernii, quomodo servum a filio: ut bic quidem pa- ,
leraas aedes velui berus ingrediatur, ille auietu uti ,
.
aervus domum procuret.
,
Qaoniatn in ape adbuc bona erant, idcirco eam
firmam teneodam eage dtcil, i u ut periode glorie- , , .
mur ac ai illorum coropotea eaaemus.
*
^ E R g . 7-14. c Quapropier, alcul dicil Spiritua
aanciua : Hodie si vocem ejus audieritia, Doiiie ob- ^ ,
,
durare corda vesira, aicot in exaoerbatiene secun
dumdiem lenlationia indeaerto, ubi leDlaverunt ,
lue patres vesiri, probaverum et v.derunt opera , ,
iuea, quadraginia annis. Propler quod ii.fei.stta ,
fui gcneralioni huic, et d i x i : Semper hi errant $ , ' .
corda. Ipsi autem noo cognoverunl vias meaa, ,
quibus juravi io ira mea: Si iutroibunt in requiein ,
.
meam.
,
De ape fulurorum Paolas loquitatYei qood ortjiino fulora sil iia qui bic laboraverini, mercea ali- ,
qna, e( fnicios, el requies. Aique boc osiendii ex , .
propheU, diceftte : Hodie $i voctm cju$ audieriiit. ,
Scire auiem auinel ires eura requiea eauniiare: .
ttnaui Sabbati, qua Dena requievil ab operibug * ,
suig, alteram in Pal&slina, in quam Judaci cura D *
vcnissent, requieturi eranl a mullis roieeri.s et la- ,
boriboa; tertiam, verain iUam requiem, regnura
acilicet coelorura, quod qui adipiscuntur, revera , rcquieacuni a laboribua et moleaiiie. Harum itaqtte , , ^
irium bic mentionem facii. Ecciirvero dom deuna ) . *^
disputat, trium meminil? ut oslcndal propbetam dc . 3
icrila bac eesc loculura. Nara de priina non dixit, *^
. Quii.am enim sermoncra babaigsei de illa
" =
qu jam olim acciderai? aed neqne de aecunda quaa . , '
obiigit ioPalauiina.Quomodoenim? quandoquidem ; ^,^
ail, xon inlroibunt iu reauiem meam. Reslal ergo
iciiiam banc residuam esse, qua; est regnum r.oe- , \
lonim. Ilujiig aulem dicti ia proraug aengns eat: . *\
Pavid, inqitii, dio posi il/oru in generaltonemô- , *\; -*^ . . "^
1
l a n e
94
945
*
I N E P I S T A D HEBRJEOS.
4 ; , , quens, dixil: ejus audurUh, nolk<*
, obdurare corda vtjfra, ne eadem paliamiiii <|tiae
, siri progenitores, et requici exsorles sitis; qoaor
.1 \ ulique requies quasdam supcrsit. Nam i lequiem
, , - jam obtiuuerani, qua de causa dixieset illis : HodU
, obduretis eorda vettra, ueut palre vestri;
. * ne similein poenam paiieoies, illa rcquio prire, , mini ? Quaenani ergo alia reqoies fucrit, nisi re . gnura coelorum, cujus imago el figura Sabbalum
, erai?
; , * , ;
Si illuc vocaii ealis, nibil istic qua^raii*. t
, .
VEES. 12. Videte, frairea, ne forie ait iti altquo
, ,
, vesirum cor malum increduliiaiia, discedendi a Doo
vivo. 9

Unde, idern esl ac, propier boc. Nara ex duritia
', , . ' cordis iucredulilag gignilur.
.
234 Nam quia, ubi de futuris est seroio, noo
,
, , ila fideni babet, ac si de praeteriiia diceret, ad IUO , . fnoriani eos revocal bistorias veteria, in qua fldo
, , opue fuerat. Natn si palres vesiri, inquit, beec
, , passi aunt, quia non speravemnt, uli gpcrare oporiebat, niulto magis voa.
..
VEES. 13. Sed adbortamin. voamelipsoa per
* *
singulos diea. >
. Hoc est, Invicem aadiflcate. Vos ipaos cerrigile,
, .
ne
eadem patiamini.
, .
Donec bodio cognominaiur.
,
, , ; " Q Hodie, inquit, quid hoc esl! Quandiu mundua
consisiet.
.
t " V Ut non obduretur quis ex vobia fallacia peccali.
.
Yides incredulilaleoi esse causain peccali.
| , .
VERS. 14,15. c Participea eniii) Cbristi effecii
.
guraug.
Eadem ac Spse facii sumua, inquii. Ac ipao qui, , *, & .
deoi eai capul, noa aulem corpus.
, .
Si lamen Snitioio subgianita? ejua osque ad

, * iinom firmum reiineamus. Dum dicitur: Ilodie ai
, vocom ejug audieriiig, nolile obdurare corda veatra
alcut in exacerbatione.
, . >
Quid boc est, inilium iubttantiie? Fides uiiqup,
, ; , *
, , , per quam, ul quis diceret, conslitimaa, exsiiiiiniia .
D que et galvi facli aurous.
VERS. 16. Quinam eoim audienleaexacerbavc ;
runit
Allato teaiiiuonio, subjungit interrogaiioncm,
, ,
. , quse claritaleai afferi orationi. Quod auiem dicit,
" , , , bunc sensum babet: Illi perinde audierunt, in
* . - quit, aicui el nca auri.vunus; at nibil inde enio, - lumenii percepcrunt. Ne exisitmelis ergo aiilem
, , * - vobis fore pradicationis audiium; quandoquidein
illi quoque audieruut, aed nibil ipsia boc profuii,
, .
quia non crediderunt.
* !
Sed non universi qui profecli gunt ex ABgypto
per Moyaen.
.
.
Caleb et Josue inuuii.
/ ;
975
S. J O A N N I S D A M A S C E N l
76
laururiira et liircoruin auferrl peccaia. - (

Mco iugrcdlent m u n d i i m d i c l t : ttoiUam ei obla lionein n o l u i s l i ; corpui aiiicm apiasii mihi : lio , il . *locauiomaia e l pro pecc.Ho non l i b l p l a c u e r u n i ;
\ , ~.0:t
lune dixl : E c c e venio. In caplle l i b r l i c r i p l a m
. . '
est do u i e , ui faciam, D r u i , o l u n l a i e m luam.
\ , .
sanguino
l d e s i , oon ip&am veriialem.

Ou
vidimii loquilur,
quc
pro
condonaiione
oOcrebaDiur.
' , ,
V C M . 8, 0. S u p e r i m dicens, quia bosiias, et

blalionem,
el bolocautnmala, c l pro
peccaiono-
, *
l u i K t t , niT plauila l u n t libi, qu:e accuDdum legem
, *
ofli uutui, luuc d i x i l : Ecce venio. t
Velcri Teslimonio p r o b a t ' viciimarutn oblalionem dcsiisse ex quo C b r i t l u s v e i i i i , lameisi videliamur adbuc olTcrri. T a n l i s p e r cnim
differebai;
2,
, , 11
( .
'
, .
acdeinum flnem itlis iniposuiu
e l , de cxtero e x s u e c u u s , donec ponamur inimicl

,
. ; xtv ' ,
,

, ci;
" , , ;
Jus
248
' '
laclani voluntalcra tuam, D e u i . A u -
ferl prlnium, u l t e q u e n s t l a i u a i . | Y n s . 10-18.] In

qua voluniale
ganclllirali s u m u t . qui per oblaiio-
ncm corporis Jesu C h r i s l i aeracl. oninis qiiidetn

saccrdoi pnealo esi quolidie m i n i s i r a n s , et easdem
.vpe ofTeren - i i a s , quas nunquaoi possont a u fi r i o peccaia. I l i c aulein unam pro jieccaii* offerons bosliam, in
sempiicrnuin tedel
in dextera
Scabellura pedum e j u i . U n a eniro
in r auiem noi c l Spiriius aanctue. Poatquara eoim

d i i i i : lloc autera leslamenium. quod teslabor ad
uloe posi dies illos, dicll Doniinu : dando
aapertcribain e i s ,
leges
in memibus
el peccato>um
et
eorum
inlqaiutum
J a n i non recordabor ampliug. Ubi auteoi
oblailone
sancliflcaioi. C o n i c s i a -
inc-ia in cordibut eorum, ei
].
, , .
Mcipsnro tradcndo, inquit.

c o i i B i i m m a v i l in e l e r n u i n
, .
horuni
cmiisio, jaiu non esl oblaiio pro peceato.
;.

, , ,
, , )
,
, oJ ||
. , .
. >
inimict*
quol prxdicalioni Evangelii obsistunt.

VMS.
, ,
.
nominat, J u d s o s , ei dzmones, e l quoi19.
llabentei
ilaque,
fratros, Oda-
" , , ,
ciaiu, >
" ,
Qiieinadinoiliim peccaia, inquii, pudorera c r e a n l ,

aic quoque flduciam ei
libcrlalem babemua, dum
,
, xit
, ,
c u n c u nnbla condonaoiur; lia ul cobairede* eillcia- Q .

mur, ac t a o i x dileclionis paiiicipe*.
inlroila
j VF.HS.
S O ,
91J
sanciorum in
quom
' , / . ,
, (
, *
1 \ . >
1 tv
sai.guine C h r i t t i ,
iuitiavu oobii vlnra novam
el vivenlem, per velameo, id c i carnem Buam; ei
saeerdolem uiagnam super domum [>,.

1
' ' i u i i i icilicnt i n n u i l .
VKRS.
- 2 4 . Accedamus
com
vero cordc !n
plcnlludine fldei, a=pcrsi corda conscicniia mala,

ct abluli
corpui
aqua
DiuDda : lencamni
fldei
DOtine confeseionera indeclinabllem (fldelli enira

*, qui repromisii), et consideremui invicem

irt
,
,
' ;
< *
(,
7.
EPIST. AD HEBILEOS.
878
, Signilicai operas prelium ut cum recU fiile
. accedamus, eibibeamuaqua egregia opcra. Naoi
.
bic esl bujua effali seoaui t abluti corpu$
ooxo.
, .
Aqua, ifiquam, qu* muodoa facil, aut aangoiuia
oat expers.
f
In provocatiouem cbaiiiatia ol bonorum operotii. 9
, .
Quo atnea.ua aoipliaa, el rodametnur.
c ,
Yaaa. 25-29 Non deaereoieo colieciiooetn
, , noatram, aieut consueliidinie eat quibuadam; aed
, . consolaulea, t laolo magia, quanlo v.derilis ap propiaquaatcm diero. Yoluolarie euim peccamibus
, nobia poat occepiam notiliam voriiaiis, jam non
* , relioquilor pro poccatia boalia; terribilis aiiiem
, . quaedam exspectalio judicii, et Iguia muialio,
' , qua eooaumpiura osi adveraarkw. frrium quio
* - faciooa legom Moyai, aino ulla miaoralione duoboa
,
vel tribua teatibna moritor : quanto magia puUlia
deteriora mereri supplicla, >
0 , Noverai enim ex familiaritato el coliectiono in
, . " . , uuum, mulium roboria eia occoosuroio. Ubi enim,
/c . ait Cbrialos, rfoo irea futrint 249 congrcQali
in nomhu roao, ibl io oorxu xrx .
*>* aV .
Qui Filioni Dei cooculcaverit, ol aanguloeai
,
, , toaUuDonU pollutum duxerit, in quo aanciiflcatua
. eai, ol apirilui gratixe contuntoliain fecerit. [Vxaa.
- , , 50,5!.] Soimoa enim qoi d l x i t : Mihi viodicla, ego
, , retribuam, diclt Dominua. iierum ; Judicabit
,
^ . Oomiaua popolum auum. Hojrrendum eat incidoro
in loaoua Dei viveniia.
" ,
Qoondo enim qut partkep* Uliua fuil in myaioriia,
, , peoeatum adroiuit, quomodo non procolcai iUuui,
;
ratpoto qoem deapieauil babeat?
,
Vaaa. 52-54. < fomemoram.nl prisiiaoe diea, in
qoibua illumioali, magnom oorUmoa soaiinuislia
* - paaaiooum; ot in altoro quidem opprobriis tt i r i * baiaiiooibua apectaculum facli, in altero auieui
. - aocli ialiter coBveraantium effecti. Nam et vinculis
, meia eompaaai etita, et rapioam booorom vestro
rom
,
Quoniam deflciobaotur ob afflicllonea, vide quo . raodoeoa cooaolatur, ae piimom quidetn ab iiedem.
* , , Rmemormini, Inquil, f>ri$ilno$ iU*. Deinde ab
. " / auctoriiale Scripiora, qoa dicit: aulem ex
. "
fide wipet Pnelerea ralidnoa adjiciendo, dum ait:
, *
Eft /UUs iperandarum iubstanli* rerxm, orpxmex , . >um xox opperaxiixm. liemque a majoribua et pa reniibttg, magDia scilicet ot admirandis Ulia viris.
. Ac morito quidem prlmo loeo mentionem facil
, Abel, qui primus fuii eorum qui pro vera pielate
* * - rnortui aunl ; secondo pooil Enocb, qui propler
, * pielatem translalus fuil : ubi omoino remunera, .
lionea fore ostendit; tertio Noo, quo nolum faciat, poanas eos qtri non credideriot, pcrsoivere.
r
lEallh. xvni, 20.
1 9
Habac. n, 4.
YARIifi LECTIONES.
* YoTkam deeai, forle .
979
DAMAf
Obsetva eum de te, ut el de aliig qui couslrkli

, , viuculii fucrwii, In buoc fere moduin loqui. Non
: . * etvat, '
exUli-nagiig ba?c vincula e( catenas esse, ged velut
*, ,
uiiilciae gcnerogi, ita gtclistls; quia non noatri
-.-.' ,
causa duniaxat opus non habuiglig consolalioue,
.
eed ei ipsi aliis golalio fuistig.
* ,
Cum gaudio guscepistig : cognogcenlea og
i v , habcre meliorcm el roancniem subslanliam. [ V E M .
. ( 9 ,
5 5 - 5 9 . J Nolite iiaque amiliere confldeDiiam vesiram,
.
qus niagnaiTi babei remuneraiionern. Paiienlia
, , ".>;' vobig ncreggaria egt, ut volunutem Dei fa . ,
clenleg, reportclis promissionem. AdbuccDim mo , !* :
dicum aliquanlulum, qui veaiurug egl veniei, et
, evSo-.il
non Urdabit. Juglus auicm ex Dde viret : quod gi
'
ubtraxerii sc. non placebic auimx niese in illo.
Mos aeiem non sumua gublraciionig niii in perdi- , / ,
UoDcm, gcd fldel in acquigiiionera animae.
,
Qui cum gaudlo tolcrat, tnerredem quamdani
sibi rvpnsiiam ei.sc oileiidit; quodque rca sibi d&- , , '.
irimeuto noo sii, sed provcniui.
.
. '.
CAP. XI
Vrns. 1 4 . < E t l amem fldes gperaodarum snbgiautia rerum, argumenlum non appareoiioro. In
bac enini testimonium congecuti guol seneg. Fide
intelliginius aptala esie sxcula vcrbo Dei, ut non
ex vlgibllibug vislbllia Qereni. Fide plurioiam
bosiiain Abel, quam Cain, oblulii Deo ; per qnam
lesiimouium conseculug egi, esie justus, leartinonium perbibenle muneribus eju Deo; et per
illam defuneiug
Niai quis iuvislbilia ccrliiudine tuajori (eaeai,
quam quae videntur, Odeg egse non poleat.
\1 ,
. .
; " ., .
.
'
, '
^ ,
, '
"
,
.
250 Adbuc loqullur. [\ch. 5 - 7 . | F . J . . Enovb

Iranglalug eel nc viderel tnorleni, el uon in.eniebatur, quia iranstulii illnm |.. %. ante taBMh h<-
. ^ i o
- ui tcslimonium habuit placiiigge iv.<
:(<'
Siut-
Dde aulem Impussibile csl plsccrc Doo. Creder.'

.UMII oportel accedentcm ad Dcum, quia cnt, ct
inquireDlibug ae rcmunerator gil. Fide Noe,
rwponso acceplo de iis quae adhuc non videbinlur, metuena apiavil arcam in salulem domus
<
, < , <
)-
, 61
. AV.I-tb'
, ,
'
( .
112.
, ovtu
Quemadnioduni COEIUID ipso aspcclu duniaxai
' .
suo lc-quiiur, glc c l Abel, dum in roemoriam
venit.
.
Per quam damnavii mundutn.
, ot
Oslendit enlm cos esse dignns suppHcio, qui

ncque dum fabricarctur arca, ad gauitaiem redie.
rsinl.
< Et jugiiiix quse tecundum fldem egi, bxres et

iusiiiuiut.
Hoc est, es boc appa.ruil Juatus, qaod crediderit
Deo.
V E M . 8-10. c Fide, qui vocaiur Abrabara, obcdlvil in lucuiu exire, quem accepiurug eral in bav
rediuictn; *t exiit negcieng quo irei. Fide demo '. cgi in icrra rcpromissionig.ianquam in aliena,
(
.
,
:--! ; ', * , ! , xtrt ,

, 1
IN EPISLAD HEBRiEOS.
982
in casuli* babilando, ciim Isaac et Jacob cobtere1 dibus ejusdcm rfepromissiortis. Exgpectabat enim

Quoniam illi qui ex Hcbraeii crediderani, eoa

, ' , aspiciebant, ceti bw.is innumeris oruaioa, declarat
nerainem quidquara recepisse.
.
Fundamenta babeotero civilaiem.
.
Id est inconcussam ct immobilero.
, .
Cujna artifex el condilor Deua. >
. >
Ipse enirn veniena banc eia donavit. Nam nisl
, .
, \ - Jesus desceodiaaet, et aacendisaet in coelun., prae , cursor noater faciua, manaiooibua iatia ouiiquam
dignaii fuisaemus.
,
YERO. 11. Fideet ipsa Sara viriutem
\
Hic veluli arguere incipit, quandoquidem muliere
,
tpoi . " ^ ^ hntotiUIorea videbantur. Nam loiua iate de priacia
, patribua aermo ad boc apeclat, ut faiiaceDiea Illoe
recreet.
.
Inraibgionemaeminia accepil; etiam praetar
,
, \ teropus setalis peperit, qooaiam fidelem credidU
eum qtti repromiaerat.
. 9
Id eat, ad relinendum aemeii.
, .
Vxaa. 12 Propter quod el ab uno orti sunl (eC
I * , \ , bocemoiiuo) Unquam aidera coeli in muUiludi, , Dem, ei aicut arena qu eat ad oram maris, innumerabilia. >
*.
Non hoe aolum, inquii, mirabile eat, quod vir , , ,
, * lulem babuerit ad suacepliooem aeminia; sed etiam
, - quod laota muliiiudlnia mator evaaerit, qoantam
, \, , Q nec uteri uUi ferre valeanl. Sieut iidera rar/i, iaquit, ex uno videlicet aemioe.
, .
Yxas. 15-16. Juxla Adem defuncii aunjt omncs
,
lali, non accepiia repromieaionibui.
:
Abrabana niminim, el qui ex eo orli auot pa , .
triarcbse.
| , 251
8
ftcclpkntea, et salu.an, tea, et confitenlea quia pefrgrinj et boapilea aunt
;. , - auper lerram. Qui enim.hasc dicont, aigniflcanl ae
. \ - patriam inquirere. Et ai quideni ipsiua mcoiioUeent,
, * , de qua exieront, babebani ulique tempua rever, , tendi. Nunc aulera meliorem appeiunt, id eat coe. , lestem. Ideo noo confundilur Deua vdcari Deua
. eorum : paravit enlm iilia cWiUlem. >
S e d t
l 0 D
e e a i
,
D Spiritu nimirum,
* YEES. 17,18. Fide obtulit Abrabara Iaaac, cuni
- , - tentareiur; el unigenitum offerebat, qoi auacepe*, , rat repromiaaioDee, ad quetn diclum esl: Qula in
. >
haac vocabitur libi seracn.
. ,
Eiperimenlam pnebens pieutia soae. Nara Deus
, * periculuin facit, non ex lgnoranlia, aed ut aancU,
, probala demonstralaque pielate ana, cunctoa
.
admiraiionero rapiaot.
., Yxaa. 19. i Arbiiraua quia et a moriuis ftusci
Ure potom est Beus. >
, ,
Dicebat, inquit : Ille qui ex vulva propter
, - , m marcida atque inutili reddiia, gigui filiuin
conceaait, ipao polerit el occiaum exciiarc.
.
Unde eum et in parabolam accepii.
. >
983
S. J O A N N I S U A M A S C E N I
lil eclj iu exeinplum. Nam figura CbrieU tacius .

esl : hocque faclnus B i g n o m eral fore ut Paier Uiii- * ,
.
geniium traderei offerendum.

Vtas. 20, t l . t Fide de fuWrie benediiit
'. ,
Itaac Jacob ei Esau. Fide Jaeob morient aingulei
.
filiorura Josepb benedit.it. t
, , '
Undenam, inqoil, flliia tanla illa booa pollicitua
, ;
cs(, niai ijuia credebal Deo ?
; (5
El adoravil iu fasiigto virgae aua>. | Vi:s. 22.]
Fide Josepb de profeclione filioruni Isrtel ineiuo- . "
.
ralui ttl. >
, , , :
Tunc, inquit , non solum cfTatus esl, sed el ila
i*ua* veniura eranl, adeo cooildebnt, niet boc , '
geslit exprimercl. Nam quia fuliirum eral ex .
Epbraiin rox alter consurgeret, eapropter adoraste . ( , , , '
euro iu fattigio irga S O K aiu Jain enim , inquii, \ .
Joscphum aduraverat, signtlicatit> oum ab universo \, ,
populo propier Ephraim aduraBdtim Id quud ,
'
postiiioduoi a iribubus pairaium fuii.
.
Hoc est.quia jara graodcviu erai.
.
t Et de iibtu suie mandavil. [ Y i u . 23.] Fide
< .
, . . - - nalus,
,
" *) ,
Ut cerlo erederel populus rcdempiionciii ipsis
qtiondam adrulnranl, Neque enimde O S B I U I U auo- .
rurn Iranslaiione commonuiaset, nisi boc ccrto ,
.
pnenoesel fulurum.
'
Occultatus est meoaibu trib.ib a parcoiibus
auii, co quod vidissel clegantem infantem; et non ,
tiiauerunt rcgle ediclurn. ; Vr.n. 24.] Fide Moyscs C .
grandi facius ,
,
Qnia non iia grate e sanclig iliis tiri infe'
-loreg ridcri. earo ob reui bomines nulliui nominia Siv , , ,
et ignobilea proferl.
.
252 ' Negavil se c*se fllinni filiae Pbarao *af
iis, [Vtas. 25] magu eligeni, adligi cum populo
w.
,
Uo: ait ut doceal illoe otnma despicere, nec
eonciderc animii, duro facultaies sute diriperen- , ^
tur : quando Moyses quoque propter fldem ihetau- , *
ros regios reliquit.
, - -. .
Non simplicllfr dimiait, scd; ei abrenunliavit,
, , '
boc csl odio illcd babuil, el exborruil. Dam enim , .
eccluin proponebatur, fruslra regias JSgypii do- ,
tnos miratus essei.
D .
* Quam tcmporalis peccali habere jucundila
lem : [ V E E S . 26] majorea dfrilias exiallitiaus tbe

aauro jCgypiiorum-1

Peccatum exse dixii, nolle cum aliis aflligi.
,
.
< lmproperium Cbrlstl-sspiciebal enim in romu * i
ncraiioncm. [ . 27.] Fide reliquii igyplum, .
non veriiua animoBilatem regis.
,
Ilue esl, lalia eibi exprobrari, qualia nobia prc, ,
pler Qirislum: seu quia igyp(il Deo conturneliain
irrogarant , injuBle atQciendo , et laboribun oppri> ,
niendo Uraeliiaa, ac ai ab lllo liberari O O D pot- .
aeiiL
f Iniatibiletn enim lanquam vidcos susliauil.
E P I S T . AD H E B R J E O S .
96
Tbv , , , Cum semper eorde Deum baberot, Inquil.kec

labena tualioait.
.
, 18. Fide celebravU Patcba, ei toogulnis
t , \
, effusionem, oe, qui vaeubai primitifi, tangeret
eoa. >
.
Sennonem injicit do mysleriia : altque Moyaen,
.
, , cum certo crederet vaaiatoreni a ae fieclendaat,
aeratumque I r l genua auum, agoum idcirco nia , .
ctaaae.
Yaas. 29,50. Fide iranaieruoi mare Rubram
c ,
tanqaam per aridam torrain,
Iterum uaiversum populum propooil imiiandum,
.
" , 06 ne dicerent: Peoea noi non eal aanclonim morea
rererre.
.
Quod experti ASgyptil devoraii sunt. Fide
xslpav , . , * muri Jericho corruerunt circuitu dieruro aeplem. a
Comprobavit, inquil, oquan eaae, iilia eubsideo ,
", , , Ubus et auffocatia ; qoamvia alioqui, Deo iia j , , - boote, rouro aolidior esaet.
.
Yxxa. 51,52. Fldo Rabab moretnx non periit

, ' - cum incredulia, excipiena exptoralorea eum paco.
. , Et quid adbne dicam ? BoDdot enim me tem*
, , , ^, poa oaarraDtoni do Gedeon, ot Barao, ot Saaa , , , - aoo, el Jepble, et David, ol Samoe!, et propbotia,
,
Rea orgo oot digna pudore, Inqoit, al ?oa roe>
, ,
reir.ce incroduliorea pnebueritis,
*
Yoaa. 55. Qui por fidem vioerool rogna.
01 .
01 .
C Gedeon acilicet et alii.
Tuoc qulppo fldes oat, qoaodo roa confrarium
,
* , exitam babere vidontor; loioqvo credero oporiet
nibil conlrarii contiogere, aed consentanea prorauo
, .
aerlo omnla fleri.
Operati aoni JuaUtiam.
. *
2 5 3 UU iptl iterom, vol aaltem Davidem di .
eit.
Adepli aunt repromiaslonea.
.
Quatenua- aempe nepoleo ipsoram benedictionen
*
, . conaecoii aoni. Yel Davidem ait, qoi Salomoneni
rogni aucceoaorem baboit.
" ,
c Obduraverunl ora leonum.
.
Yelut Daoiel.
. >
Yxas. 54. Exsiinxeraol impeium ignio.
0 .
* Ut puta trea pueri.
EffugemAt aciem gladii.
" .
Yelul laraelilae.
.
Couvaluerunt de inArmilato; foriea facti aunt
,
in bello. >
.
Hoc ait de regressu Babytooia. Ecquia enioi
.
aperaaaet ooa de capliviiate reveranroa ? neqao
; , aolum revereoroe, aod et robuaioa ei fortea foro,
, ;
ila ut alienigenarum quoqtio caatra funderent
.
Gaaira verterunt exterorom.
Samaon.
YBOJ. 55. Acceperunt muiiere* do raarroctkmo

|

moriuoa aooa. >
Ea narrat quae propbetio aceidoront, Eiiae sd , ,
._^ jfrxpfof ^ .
licet, el Eiiaoo. Isli namque moriaos ad vitan
rovocavoniotti
9W
W
c Alii distenli aont, non euscipientes redemplio- < " ,
nem, ut meliorem invenirent refiurrectionem. , .
[VERS. 36, 37.] Alii ladibria et verbera experti, xal ,
. .
Snsuper et vincula et carcerea. Lapidati sunt. >
.
Stephanua.
, ,
Secti auni, tentaU aunt, in occisiooe gladii
.
mortui aunt.
,. ,
Eos ex prophelis dicit qui inlerempii faerunt,
,
(.
Isaiam pula, qui serra lignea secius fuit.
, ,
c Circuierunt in tuelotia , et pdlibus capriois,
, , .
cgentes, angusliaii, afflicti. >
.
Eliaa.
. Vgae. 58-40. c Quibua d.gnus non erat mundus.

,
, ,
I D eoliludinibus errantea, in raonlibus, et epeluncia, et caverois terraa; et bi omnea teslimonio fl- * dei probati, non acceperunt repromissionem, Oeo * , ,^^,
pro nobis meliua aliquid providente, ot non aine ,
.
nobis consummarontur.
CAP. XII.
. '.
Vxaa. !. Ideoque et nos tantam babentea imposilam nubem

EUam, ejuaque aocioa dicit. Quidnam igitur bie
erant accepluri ?
Mundum uiique inielligere oportet eoa qui aunt
in mundo.
c Testium, deponenlea omne poodus,
Teatea dicit, non modo qui sub novo teatamento
aunt, aed etiam qui aub Yeteri fuere. Natn et illi
lealimoniaro dederunt di?in magniflcentiae*
Q
c Et circumatana noa peccalum, per patieotiatn
curramus ad propositum nobis certamen: [ Vm. 2]
aapicientee io auclorem fidei et conautnmatorem
ieaura. >

.
;
,
,
, ,
, ,
.
.
, *
,
,
.
Quod noa facile circumvenii, vel qaod facile

2 5 4 circumveniri queat. Atque hocpoiius. Dummodo enim velimus, facili negotio possumus pcccato auperiorea fleri.
,
. .
^ ,.
.
0 . propoaito sibi gaudio, sustinuit crucem,

confusione contempta, in dextera sedia Dei eedel.>
4 "
, ,
.
Hoc est, in potestate illius eral nibil paii, si voluisaet. Ipae vero nibiloroinus pertulic crucem, cotn
nnlla necessiiate ad crucem adigeretnr. Nam noatri
catisa affixua est cruci..
, , . , .
.
Vxas. 5-10. Recogitate enim eum qui lalera

sualinuit a peccatoribus adversum semetipgum
coniradiclionem, ut ne fatigemioi, animis vesiria
deilcleulea. Nondum enim uaque ad sanguinem restitistis, adversus peccatum repugnanies, et obliti
estis consolatioms quae vobia tanqoam filiis loquilur, dicens : Fili m i , noli negligere disciplinam
Domini, neque faiigcris,dum ab eo arguerie. Quem
enim diligit Dominus, caatigat : flagellat aulem
omneai Glium quem recipil. ln discipUna perseverate: tanquam Qliia vobia offert ae Deus. Quis aulem fllius qucm non corripit pater ? Quod ai cxlra
4iecipiiuam eslls, cujus participea facti auut
'
,
, ^ .
,
* ,
* ,
, '
. " $ , ,
* *
.
, ;
, , ,
. -
990
I t f E P I S T . A D HEBRiEOS.
, omneo;ergo adulleri, et non filii est.s. Deinde
patret quidera carnis noslras eruditorea habuiroua,

et reverebamur eoa : noa nullo magia obtemporabimus
,
Quod ai ea que propinqui noetri pasai auot, ne* , quaquam noa eriguot, inqult, ai aallem quae Dominua auatinuit, ad boe exciiant ut pro noatria aoi .
mabua depugnetnaa.
^ , ;
Patri apiritaum, ei vWemoa? el illi quidem pau cis diebua aecundum volaotaietn auain enidiebant
. nos; Mo autem ad id quod utile oat, in panici% . pando sanctiflcaiionem ejua. [YERS. 11] Omnfa
tt , * - autem disciplina in praaeoii quidem videtur non
'
ease gaudii, sed raceroris : posiea aulero fruclum
pacatiesiraum iis qui per eam
, , - Yel donorum ait, aeu gratiarum, vel precaiio..
nom, vel virtutura.
.
c Exercitati sunt, reddit juatitia. [VEBS. 12-15.]
, Propter quod remieaaa manoo ei aoluta genoa eri), gito, et gressus rectos facite pedibua veairis,ut
}, , - non claudicans quia erret, magia autem aanetur.
, - Pacem aoquirnini cum omnibua, et xanclimoniani,
. - ahie qua nemo videbit Deum. Contemplantea no
qoia desil grati Dei.
*
, , Pro eodem ac ai diceret, qui diu austinuerum

. " el perseveravemnt: ubi voce bene aonantc utitur.
, Enimvoro exerciutio diaciplina eat, qutt albletam
, , roboatum reddit, el Insuperabilem in certamiM*
, .
^ bua, ac in praeUis inexpugnabilem.
, ,
c Ne qua radix amaritudinis euraum germioana
.
impediat, et per illam inquinentur multi.
, ,
Eisi, inquit, ejnsraodi radix exaistit, ue permit; , * , tas uiltini germen cxaorgere ; aed atnpuU aiaiiai,
no froclug proferat.
, , . ,
TEXS. 16. Nequis fornicator, aut profanue,
*> >
ut Esau, qui propter unam escam vendidit primiiiva aoa.
(11), ,
Hic oporiet interpungere, ut ait 255 perfeclua
, , , - senaae, atque aubjungilur, aut profanut, uiEiax.
, .
Aiqui profanus fuit, quia goloaua et inlemperans.

Vxas. 17. c Scitote enim quoniam ol pooteo
, . copienx haereditare benediclioDem, reprobaloo
, D eai. Non enim invenii pceniientia locum, quanquaip com lacryroia inquiaissel eam.
.
Hoc in loco byperbalo mitur. Huiciiaque mem , , bro, expient hmreditare benedictionem, illud jange,
, . cum tacrymU inquirens eam; ut bic sit senaua:
, Cum et ipae bsreditate obfmero repromiaaioneit)
cuperet, eamdeuique promieejonem cum lacrymia
NOTiE.
. Hic locus nonnibil
obaouriuiia, texlu , ni iallor, osciuntia l i vilioto. Quapropier Cliryaoatomi intorpremn jnvat bic aubjicere :
; ,
, , Tdr
' . , ,
Ubinam enim Eaau fuiaae acortalor fertur ? iNon boc ait, Esau foraicatoreoa
fuisso, sed vocem banc per oppositionem adhibuit
propler baec alia Vorba: Sequlmini $onctimoni*m,
Cxieruni qood, profaoua, additur, ad illud apoc u t : nullua ergo profanoa sicul Eaau, etc.
#91
pottularel, reprobaiut fuil, qxie xox intenli loexm , , rtup*
pmiitntim. Non pcenimil illuiu, inqniL Qaomoito . 06 . . ,
enim, qui diccbai: Appropinquabunt ditt tuciu . \
, rcV palrit aui, el dceidam Jecob [ratrem meum "
?cr ;
Vau. 18. Non . acceasiatia ad tracUbilem
,
B i o n l e i n , ct accensibilem ignein, lurbincm, el ca , , ,
liginem, cl procellam.
].
Muliis Jam in locis novum tectaincntum cum
$ |,
vctere coniulit, osicndiiqiie hoc illo longe prx- ,
cellenlius csse. Hic quoque per Iranaennam ' , uirumquc comparat, et pro Moyse Jesum ponii, ,
et pro populo niulia angeloruin millia, el pro , .
monle coelum.
; , ?, , **
V I M . 19-25. El lubai sonum, el vocetn verborum, quam qui audierunt, cieusaverunl se, ne W *), -*.
(lerct eie verbuin. Non eniui porlabant quod pra;* . *
cipiebaiur : el si bealia letlgeril morirm, lapidabi- , . *>
lor. El ila lerribile eral quod \idebator : Hoysea 6 , "
dixil: Eilerrilus suru e l treinebundus. Sed ac- . >,
ceMisiis ad Slon monlero, ci civiiaiem Dei vWon- - , " , acel
lis, Jcruaalcm coelesiem cl inullornni millium , *
angeloram frequeniUm , cl Ecclcsiam primilivc- , " e/jl
ruiu, qoi conscripii mnt in ccelie, et judicem , ,
omnium Deum, et tpiriiibus justorum perfecio- ) , ,
"6.
r u n i , el tcstamenti novi mediatorem Jraum, et
aanguinie aspersionem roelius loquenlem quam .
Abel. Videle nc recusetie loqueniem.
Velut adveniente rege allqao.
" .
Uutenam viro primiliva dicil, nisi Gdelium?
, , , ' |>
;
Si enim illi non eOugeruui, rocusanies euiu
, tafqui tupcr icrram loquebalor, raulio magis nos, , ,!
qui dc cirlis loquenlem nobis averliious.
' .
Moysem innuii Atque bic eensus esl : Si illi
- ; *
q u i respueruui illum a quo tcrrena prnmiiieban- (
lur. non c f f u g e r u n t (Moysem ciial, quia baec oin- , *, !
nia Qguras eranl, puta agri, p o B s e s e i o n e s , d lerra , ), plD'
Cliananteoruui), quanlo graviores poenas dabuni,
qui aspernaii illum fuerini, qui coelestia pollici- , I
0
tus
estl
Cujua vox movii terram lunc, uunc

auiem repromisil dicens: Adbuc emel. el ego
movebo, >
ld est, legislalio, quc in moule Sma conligit,
percellail aures, nec non liberatio ex /Egypio.
Naro Scriplura dicil: Deui, cum tgndertrh eoram
populo tuo, eum pertrantire* in dtirrio, ttrra
mota al. .
Hoc el, vox per uoiversam icrrani, que eub
coelo tsl, pereonans.
Non solum terram, eed ei ccelum. [Naa. 2 7 . ]
()uod auiem nemel, dicil, dcclarat, >
2 5 6 "uc dicii, qua novi lesiamenli iraditlo
pacidcavil, tum qux in coelis, (uin qua; in (erra
sunl; et quia innoluii poltHatibui I principaliAB* per EccUiiam muUiformii tapimiia Dri ".
VER. 26.
G*a.
UIII,
II.
" Pial.
LXVII,
8.
" COIOSB.
, 1-*1*
, * , ,
**
; . , .
, ,
, *
, .
, '
,
, , , >
, *"*"
, t *
, *
1
dpx.ai<; xai ?'

.
. ,

I N EPIST. AD HEBRiEOS.
994
t , -
Mobiliam iraalationcm, lanquam faciorum,
, fva ul maneaut ea quae aoni immobilia. (. 28,29]
IUqoeregnuro immobile suacipientea,
, >
lla loquilur, eo quod iranamuUverlt legetn in
, spirilualem agendi raiionem.
,
c Habemui ^ratiam, per quam aenrimaa plat " V
* \ . 6 ceotea Deo cnoi melu et reverenlia. Natn Deua
noater igois coneumene eai. t
. >
CAP. XIII.
*. .
VEIS. 4. c Chariiae fraternitalis maneat. >
* .
Grato animo gerviamus, inquil, non murma, \, , rando, oec defic.endo in affiiciionibua.
.
Vsas. 2. c Hoapitalitatem noiite obHv.ftci.Per
c
banc enim,

Non dixit, eaeceplionem peregrlnQrum, aed,
, , , , propemam hospitalitatem: boc esl, non timpUci .
ter excipiie peregrinoa, aed com dUectione ol
charitate.
c " . c Latuerunt quidam, angelia boapiiio receplia.
, , - [VER*. S.] Mementote vioctorum, Uoquam aimul
vlncU; laboranlium, lanquam et ipai io corpoxe
, \ >
morantea.
*
ldeirco magna mercea data eal Abrabam, qola
, . quoo noaciebat angeloa ease, boa excepil botpiiio.
al , . *( Nara ai reaciaaet, nibil admiratiooe digoum foret.
\ .
Uoe etiam ad Lot epeclat.
, .
V B M . 4-7. c Houorabile connobium in omnibua,
. ol lorua iaimacolaioa. Foroicaiorea enim et adul * toroa jodicabit Doua. Sint morea aine avaritia
, *
coolenti preaentibua; ipae enim d i x i l : Non lo
, , C dooorom, neque derelinquam; i u ot cooOdeotor
, . dicamue: Domlnua mibi adjutor : noo limebo
,
qold faciat mihi bonio. Mementote pnepoailoruaa
.
vealrorum, qni vobia locm. aont verbum Dei.
, , ,
Por omnia ail cum decoro et bobore, uec In .
qolnelur eoiuorlio cum eitranoa.
,
Qoorum conaiderantea exitum converealionia,
. , Imitamioi fldem. [Yxoa. 8, 9] ieaua Cbriatua beri,
,' . - ot hodie ipao, et in aaocula. Doctrfnia variia et pe .
regrioia noliie abducl. Opiimoni eat enim
, ,
Conaiderantoa, inquil, viiatn eorum ot eonver*
, . ; aaliooom, im.Umini fidom. Quid coneideranlea?
Indesinenter io vobta veraaotea,. invooligantea,
, , , repulantoa, Inquirentea, diligenter expendeoiea,

tj qooniam eorum conversaiio faualam finem babet.
,
Gralia aubilire cor,
' .
Bive ftde.
,
c Non oacia, que oon profoerunt arobulantiboa
. & , ineis. ITxaa. 40-2] Habemua allaro, de qooedoro
. * - non babent poteslatem qol Uberoacolo deserviunfu
Qooram enim anlmalium infertur oaogoia pro
, pecoato lo Sancu aaoctorutn per pooiilcein, bo
. , r o n oorpora eremaotor oxiro caatro. PropCor
,
qood 04 Josua, ot aaocufkam per auum aasfoinem popolom, a
*< Illoo uohe iBBok qoi ciborom fsxclusioneiii Ix.
trodocobaot.
.
157
Extra portaoi paosoa eal. [Yoaa. 19 , Exeamoi kjltor ad OIID oxlra eatira, inpfop
1
JOANNIS D A M A S C E M
. porlanlea. Non enim babcmus bic manenlcco

civila.cm, sed ruturam inquiriinus. Per ipsum
irgo oITerimus bosiiam laudie semper Dco, boc
eal iruclun >
Id esi, quandoquidem brcc paiimur, comraunlcemut p a t K i o n i Cbrisli.
Labioruin conOicniium nomlni cjus.BeneGcenn.i auicm ct c u m m u n i o n i s nolile oblivieci : talibus enim botliis protnereiur Dcns.
f.ratiarum a
Eucharistiainve oflcrendara
dicit, el cuncta furlilcr loleranda, etsi wolesla
vldenlur. Hoc pacio cnloi !'.> proxirui evadimus
quin el debiioretn babciuus Dcmn. Quando aulcm
non, uli decct, patimur, Deo eflkiniur obnoxit et
debilores; scd ci frequcDlnr i d nobis in judicium
verlitur: quiniruu dolorcs el iuolcslix suni puenx
pcccaiorum.
V E R S . 17-24. < Obedite prxposiiis veslris, ei
subjaccie. Ipsi enim pervigiianl, quasi rationem
pro animabus vcairi* reddiiurl, ut cuin gaudio boc
faciaut, et non gementes : boc enirn non expcdit
vobis. Oraie pro nobis- Confldiinus enini quia
bonain ronscicniiam babemus in omnibus beue
volciitcs cooTcrsarl. Aniplius aiiiem deprecor voi
boc u- -:, quo celerius resiiiuar vobie. Dcus
aulcm pacis, qui cduxil dc moriuis paslorein roagiium oviuru, in sanguine leslamenti auerni, Dom i . i u i i i noslrum Jeemn, aptet voa in omni opere
bono, ul iaciaiis ejas voluniaiciD : faciens in vobis quod placcat coram ee per Jetum Cbrisium,
cui ctt gloria in sxcula sxculorum. Amen. Rogo
autera vos, fratre, m sufferaiis verbuin solatii.
Eienim pcrpaucis scripei vobis. Coguoscite frairem nostrum Timotbcum.
Quid ergo aii/ uunquid, ai malus esi, obedire
dcbcmus? Iquomodo malum dixeria ? Si quidem
malus sil in causa lldci, fnge illiini el deviia, noo
soluin si bomo sit, scd et si de ccelo angelus deaccnderil. Sin vero in titx ralione, oe id curioaiiis inquiras. Nam audi quid Cbrislus dicat:
B
Super caUiedram iloyii
udtruni
Scribm tl
Phari-
,v
iiri . Curn mulla illorum mala antc conimemorasset, lunc ait, Super cathedram Moyti itdentnt.
Omnia ergo qutgcunque dixerinl
voblt
ui
faciaiii,
ucundum auiem optra eorum nolite fa- JJ

nabcot auciorilalem, inquii, sed viiam
ngunt impararn. Verum non viix, sed diciis aniDium adjicitc. Nemo quippe cx eoruni muribns
detrlroenlum acceperil. Eccur vero? quoniarn el
manifcsti suni oinnibas et quamvis ille niiliies
irnprobua sit. raala hxc nunquam doccbil. De flde
autem, non slc apud omnes constai, ubi malus
ille docendi mupui non deireciat. QuoDiam et i l lud elTatum, Nolitt jxdicart, a( non ;'dicmuiii
de viia, non de Ode promintiaiutn si. Id quod
germonis aeries perspicuum facii. Quid
tidn,
inquil, (eUxcam in oeulo fratrit (, trxbem avitm
facile
ttre
".
" Malth. XXHI. 2 .
Ibid. 5. ' Mallb. Vn, 1.
. 06 ,
. ' oSv >?1 -) Cia ,

, 6
' .
.
- ** ;. >
6 ,
, .

. " 6 .

,

| beaew .
t
-jOe ; , 6.
,
;, ; ,
.
. ,
, ; . ;
! , .
, :
, ,
,
{ , : ,
,
, .
'. , ,
. . .
; fj. ;
; (1 , , xat
, , *
. ,
. " ;,
rijc
. 4-
, , /
ixduicar. Udrta
acieTr, '
i/ur
\
.
", , ,
. , . ).
; \ ,
, . .
, , * . , *)|
/, , ,
. , . fiJU-
, ,
, 6
;
Jijvrir , ,

VI
I N EPIST. I AD .
99S
twmfc** $ , ** ocnto tuo vitU$ "? Otnnia trqo quafcuttqut

. ' dixerfnf , fori/e ; aocxxrfxm ai#m opera ee xa\ ,
rum nolilt facen
Yidee igitur, non de docirioa,
..
sed de viup ratione el operibus sermunem eeoe.
Piulut itaque, 2 5 8 cum primum eos commetadaverit, lunc d i c i l : Obediu prxpoiitis eiim, et
inbjauU.
c ' * , ,
c Dimissum.cumquo (si celeriue veneril) videbo
. ' vos. Salutate omnes pracposiios vestros, ei omneo
, . aanctoa. SaluUnl voa qoi auni de Iulia.
.
IHmiaum. Unde reor illam in carcerem conje*AJKUaJv/(aVur. ; * , ' ctum fuiese; ain vero, dim.ssum Atbenis. Natn
. et hoc qaoqne in Actibus aposlolorum habelur.
.
Ytma. 25. c Gralia cum omnlbus vobie. Amen. >
. '. >
Quonam modo gratia nob.scatn eril, al benetl ' ; centise Bei nequaquam injuril erimtiaT
.
Eplttolaad Hibraot ex llalia scripta e$t per Timotheum. ??03.
. . |py.
(Epiaiolam ad Hebraoa edisaeril Clemena, cojna

( ,
, " meminit Paoloa, qnique Romanorum episcoptia
* . f u i l : .at nempe eam Aposlolas eam Hebraico idio , ; mate 8cr.ps.sset, io Graecom iranelata ait. ui qui , dem nonnollia placet, a Luca eiaqgelista; ol aliia
vero, ab eodem Clemente.)
.)
" Mauh. ..
"Mallh. . 5.
E P I S T O L A M PRIMAM AD T I M O T H E U M .
.
' (12)
,
.
filio

.
, ,
.

BavAor xal Bapra6ar.
CAPUT PRIM011.
Ysma. 1, 2. t Paulus apoatolua Jesn Chrisli aecundum itnperium Dei Pairia noalri, et Domini
nostri Jesu Christi apei noatrx), Timotbeo dileao
in fide.
Quoniam magDum cerlamen tacumbebat diacipulo, cnm vioctaa eaaet propter predicaiionem,
eatn ob cauaam atalim ab exordio animutn illius
erigil, Deum Salvatortm vocot; perinde ac ai diceret: Non noa opoitot in affliclionibus eoncidero
anioio, qui Deum babeamua Salvatorem ot Cbdatum spero.
lnvenin.ua enim Splritum edixieae : Segregate
mihi Paulum tl Barnabam *.
, , ,
c Gralia, misericordia, pax 0 Deo Patro et
. >
D Chrisio Jesu Domino noairo. J
.
Aiqoe boc est affiiclionia levajnentum et oohn
.
men. Nuaquam mlaericordiam bia Sa loeia memoravit.
"AcUxiu,2.
0.
(12) Sfe quldem codices allqoot: auctor vero cutn Chrysostomo et aliia legebal, .
099
10(tt
VEES. 5. Sicut rogtvl le ot remanerea Epbeai, c ,
.
cum irein in Ifacedoniam.
06 , * oy#Non magistri more loquitur, sed pene famuli;
ui diaciptrium doceat modeate ae demiese aapere. , .
Ut denuniiarea quibutdam non aliier docere.
" , ^
Non eos nominaliiD indicat, ne impudeutiorea
, ^fierent.
.
V E R * . A. < Neque intenderent fabulle,
,
Fabu.osia utique Judttorum tradiiionibue, qnoa
*; ,
etiam propheta coarguic dicena : Docentet doctri- *
et mandata hominnm * . Natn neglecta legis , . ' expositione, tradiiionea suas excogitaverani.
, .
c Et genealogiis interminalie.
4 . >
Genealogla$ vocat, theogonias Graecorura, longaa
, '
teriee deoruro. Hortatur ergo discipulum 259
, . ,
eoa disiurbet qui fabulaa Judaicas amplecteren- lur, nec illos loqui aineret qui Graicanicis errori- , ,
bua addtcti eseeni, nec veluti coflcalenaiionea ,
deorum inferre.
.
c Quae quaestiones prsestant magig, quam dis , pengationem Dei in fide. >
.
Ulae doctrii.se, inquit, cotn nalli adjamento
$, \, atnl, bominem ineuper a dispeneatione Dei avef- , ,
fitnt. Dispemationem %utem Dei appellat incarna- '
tiouii mysleriui...
.
VEES. 5. c Finis autetn prsecepti est cbaritaa de
,
corde puro, et conecientia bona, -et flde non fcV , , cla.
Q .
ld eat, aumma roandatorum est sermo de cha, ,
ritate. Uttemadmodum autem Scripiura Cbriatum \ .
fiiiem legis dicit , boc est complementuro et , tammariom; aic et boc in loco vocabufum finit , .
uaurpavit. Bene vero adjcctt, de corde puro; quo- ,
niam et malorum eat amicitia, qualia fuerat eo- .
rum qui unanimi consilio Cbmtum impie aiDl-
xemnt.
Qv , VEX8. 6 . c Qoorutn quidam abcrrantea, converei
. >
suut iii vaniloquium. >
, ,
cbaritate, ait,
conxcientia bona, et fide
\ .
non simulata.
, ,
VBRS. 7. c Volentes ease legia doctorea, noo
inleiligentes, neque de quibus ioqountur, neque , .
de quibus afflrmanf. >
D

Libido quippe dominandi eoa cogit ut ntagiateru
.
miinua arripiani.
u l
a i
T E R 8 . 8, 9. t Scimua autem quia bona est lex,

ai quia ea legiiime utatur. Hoe aciena,
,
. ,
Legitime, inquit, td est, per opera legem implendo. Rursumque legitime dicitur, dum aliqois
legi morem gerit. Legi vcro ille morem gerit, qui
Chriatum auscipil: qnia nempe baec nos mysterium ejufi docebat, qood timbratice delinearet.
, , , * .
,
. ,
,
.
c Quia lex jualo non est poaita. >

Proximus aenaus est, justatn rolnime obnoxioni
ease supplicio. Spiritualior vero|, eum qui justus
faetua sit, iiberuin eaae a molesi.s juaaioniboa
lea. , 13.
1 1
. , 4.
" ,
,
. ,
, -
1001
I N EPIST. AD TIMOTHEUM I .
1001
, - feg> qui non ampl.Qg opua lacle baboat. sod
robugto jam cibo veacalur.
, .
8ed injaaiia, el non aubditla, imptia el peo ' ;,
, , calorlboa, aceleratia et conuminatia parricidia ec
, ;, , malricidia, ttomicidio, IVsxa. 10] forn.cariig, na
, , , oculoram concobitoribua plagiariia, mendaribus, tl perjoria, ei ai quid aliud aanaa docirioa
| .
admaaior.
Hia verbSa Jodaeog innuiL Nulluro quippe genua
; .
iniquilatia
fuil quod illi non perpolrarint. Pro , .
pterea severissinia Ici oia impoaiU eal, qoae pneva .
ricatores puniret.
VEES. 11-14. Secundam Evangeliom glori*

, * \ - lieaii l)ei, quod credilnm est mibi. Ei graliaa ago
ei qui me confomvil, Chrislo leaa Domino nostro.
, *3 .
, * , ^ Nulltro ob cauaam alteram Evongelium glorix
* ; dicit, nia. quia eoa alloquitur, quibua, cum inac * cUl.oi.ea, ium Cbriali paaaio opprobrio erant. Tol
foraan futura bona innuit.
.
c " , ,
2 6 0 < Qui
fldelom exlatimavil, ponena in
, , miniaterio; qui priua blaspbemua fui, et peraeeo , Cor, et coniamelioaoa; aed miaericordiam Oei con seculas aum, qnia ignorana feci in incrcdolitaie.
SuperaboodavU autero gratia Domini nostri cum
. >
fido ei dilectione, quae eat in CbrisioJean.
, *
Quon.am dixerat, Etongtlium glortm Dei credi > , Ixw ett mihi; com magnom quid pronunliasso
, vMerotur, ne putarent aliqui id ab ipso factum
&,
ootentaiionia ergo, vide qoomodo hoc corrigit,
" , indignum aeipaotn dicona Ub> inonere propter pras , ieniam ignoTantiam. Una vero Dci miaericordiam
ei bumanilatem exlollit, anleactam vitam auain
enarrando.
, ,
Yxae. 15, . FSdelia aermo et omni acceptioiie
dignua, quod Jeaua Chriatua venit in bone mnn, * > dom peccatorea aalvoo faoore, qaorom primua ego
, som. Sed ideo m.gericonl.am consecutua sum. ut
. >
fn me primo ogtenderel Cbrialua Jesue onniem pam
tlentiaiB.
,
Tatn magno) aunl beneficentis DeS, lamque hti manam oxapoctationem ei apem omoero excedunl, ut
, . " eis asepefideadenegetar. Ea quippe donavii nobi*,
, , quae meng hoininig, nec novii unquam, nec cogi , . tavit, atit exapeclavit. Quaproptor, priogquam ea
, , - ( D edisaerat, praefatur et ait: Fidelit termo ti omni
JdfOC, . ' * aecepiione dignu$. Ac ai dicat: Nemo oa credore
.
renuat, qua* narraluri aumua.
*
Ad inrormalionem eorum qui crediluri aunt
. Hli in viiam aelernam. [YERS. 17,18.] Regi ainein
, , , gieculorum immorlali et invisibili, goli Deo, honor
. '. ctgloria, in saecula sxctilorum. Amen. Hoc praece*
, .
ptum commendo libi, fili Timotbce.
, , ;,
Deua, inquit, qtio persuaderel bominibus, con , .
cta illis condonari, ipso me goaceplt.
c ;,
c Secundum praecedeniea in lo propbclias, t
, milUes in illig bonam iniruiam, [. 19] habona
.
fldem el bonain eonacientiam. #
* \, *
Prophetiam bic appellat ordinaiioncm, pcr quam
. ; , Spiriiuni acceperat. Plurali atiietn eas numero
32
PATOOL. GR. X C V .
1003
IQM
exprtmit, sigD.ficani, tum iliara cum qua ' ,
Timutheum acceperai, cum qua ei ipsum circntn- '; , ' .
ciderat, et cum qua ordine sacro eumdem iniliaverat.
" , \ Qoam quidam repelleoles, circa fidem naufragaveront, [Vsas. 2 0 ] . ex quibus esi Hymenaeua , \ *
$,
et Alexander, qooa iradidi Satan.
" ,
Nam ubi vita deposila est, et ejusniodi dogma
iir lucem editur, ac ptarimos videas in prufundum , \
malorum corruere, et ad gentilem riium converii, \
Ui enim futtirorum meiu minime crucientur, ani- . '
nio perauadere studenl falsa esae quaecunque nos , ,
' .
.radimus,
c " ;.
Ut diacant noo blaspheaiare.
. .
CAP. II

VERS. 1 . Obsecro igitur primom fleri obsecrationea, postu lat.onee, et gratiarufh aciiones pro , , ,
,
omnibua hominibua.
, , ' Non ut eos doceat, inqoit, sed ui diuant. Non
cnini hoc llle praesiat, sed inOiclione poenae id ac- .. , '
.
cidit.
,
Vxma. 2-6. Pro reglbue ei omnibug qui in sub,
liinfiaie auni, 2 6 1
quielam el tranquillam
vilam agamua io omni pielaie el caslitate. Hoc .
enim bonum eat et acceptura coram Salvatore Deo ,
fiostro. qui vult omnea homines salvos fieri, et ad ; ,
agnitionem veriiatis venire. Unus enim Deus, otitia . , ;
madialor Deiet bominum, bomo Chrislus Jesus, , , 6

qui dedii aeDielipaum >
Quia principes lunc temporia Chrislianoa ma- Q ,
xime inseciabantur, orandum esse pro rpsis ait, , .
ut ilde.es discant eos non odis.se. Hoc nempe do- , ,
cens, quod Dorainus bis verbis praeceperat: Orate .
pro per$equentibu$ vot
Quapropier adjccit: tloc xaJor .
hotinm ett et accepium.
' * ,
c Redempiionein prq omnibiis, tealimonium,
, \,
Cum ob peccata oua punieiid. essent, inquit,
,
' '
borum vice Filium suum dedit.
.
, \
Temporibue auis; [VERS. 7 , 8 ] in quo posilua
sum ego praed icator ei Apostolua (veritatem dico, et , ,
non roenlior), tnagister genlium in fide el veriiale. , . Volo ego viroo orare
>
ld eat, uli congruebai.
, .
In otnfti loco, levanlea puras manus sioe ira D , ;, *
el disceptalioue. >
.
Ostendit aacriOcio Chrisli faclum esse ut omnis
,
orblalerraBlocosJerusalero evaderet. Puras manut .
dicit, ul ipsos doeeat ab omni peccaio puros esse, , , ,
velut ante dixerai. lllud vero, *ine ira, idem eet . , ,
atque injuriarura iromemores. Isiud etiam, et , ,
diiceptationibut, omnem haesiiai.onen. adimii, el , , el
ejuamodi dubietatem; num forie oorum q.iae a ,
Deo poatulant, compotea essent fuiuri.
VEKS.
9 , 1 0 . Shnililer et mulierea in babhu
!) , :,
oroalo eom vereeundia et sobrieiale ornantea se,
ot non in lortis crinibua, aut auro, aul tnargarUis. , , ;, 4
B
u l
"Maub. , 44.
10&6
I N EPIST. AD TIMOTHEUM I .
, ' * , -' vel vesie preliosa; sed quod decel miiiiercs, promiilenles pielalem per bona opera.
^ * ,
Hoc est, ondequaque dcbent modeato veslitu
, ;,
u
t
i : id quod mullt timoris argumenlum est.
.
YEES. 11-13. c Mulier in s.leniio discal cuta
c , .
IVvatx\ , eubjectione. Docere aulcra mulieri non permiilo,
, * . ' ; nequc dominari in virum, sed.esse ln sHcniio. Adaiu
priraus formaius est, deinde Eva.
, .
Cum velit loquacitatie occasiones eis amputare,
;
, ; . \ nec permiu.t ut doceant. Hc enim esi bonesifts
, \ , illa de qua locutus erat, procipiendo ne ullaicnus
. " , loquereniur. Insuper autem ct bic causam afleit,
, , quod nempe cum fcmel docuerii, vir ab ipsa dejectus sil, et inobsequens reddttus.
.
V E R S . 1 4 , 1 5 . El Adam non esi sediiclns; itiu ' ,
. lier autem seducla in prevaricatione fuil. Salva, , , bitur autem per fiiiorum generationem, si maneant
in fide, ei dileciione, et sanci.ficaiione cum sobrie . >
late. t
lo comparationem mulieris eeductum non essc
r ,
* ' , virum dicit. Roraum vero non de Adamo scriplum
, est: Vidit llgnum quod eitet aonxm od viscendum,
. , - sed de muliere : Et conudit, deditaue viro o
, , Quamobrem ille non appetilui oblemperando
mandatum violavit, sed obsequendo mulieri.
.
1Q05
. I V
.
" * ,
. " g
, ,
, ' .
, .
, , , ^ *
,
' , .
CAP. 41
iFIdelis sermo.>
262 Ptrinde est ac si diceret: Ne xnoeslo aninm
ailis, ac ai toxoi veatro deirabatur. Alioram vobin
Deus occasionem porrexit salutia, liberoram videlieel edacatioiietTi, ut non modo per vos ipsas
aalvae siiis, vcriiir eiiam peralioo. Enimverd aalvfc
tlunt, qoia atbtetas Deo nulriont. Qdodquo hoc
oia condueat ad salutem, intxlit bis verbls: FidtUt urmo. Quaai dicat . Nemo revoccl in dubixun,
quinper llliorum generationem aalutom obtineant.
Non enim boc exiguuro aliqitid est, filioa Oeo dcdere, qui ab ipsomel dali aunt.
, Si quis episcopalum deaiderat, bonatn opus
.
deeiderat. Oportetergo episcopum
, ,
Non colpo, ioqull. Opus quippe rogiminia ost, si
, , quis boc desiderium babet, ot neque primaiom,
' ' . . neque bonorem qui ex eo conaoqoitur, laolum * 0 modo cupiat. Uoin noc regimlnia studiain laxo :
,- qoandoquldem oi Moyaca prima aeiate boe aemuia .
lus est, ut frairibus auis proapiceret .
,
Irreprebensibilcm esse, *
Uua diclione gcnus omne virtolis habendam oi
.
praescripsit.
, , ,Vnius uxoris virum, aobriom, prodeniem, orna
, , , ; - ti*m, hospilalem, doctorem : [Ysas. 3-SJ non
, * ', , - vinolentnm, tion pcrcussorem: non larprt iucii
, ',
CQpidom, sed roodettufn, noa litigiosuni, non cupidum, dotpui auas bene prseposiium.

Neboc illia Impedimenio ait, qoi fam amo vxo, ^- - r6sduler.nl; vel atf differontlamdoctoramJoda-O*
v
"Gen. m , 6
Exod. , 1!.
... JOAKNIS DAMASCEtfl

. quibut eral duaa eliam uiorea hibere : , * ,
id qnod magis conseuHncnni eal.
.
< Filios babenleoi subditos cum omni casliUlc
4 tv .4Si quis auloiu domui sua* praeessc nescit, quoniodo . -.,- \' .,
Ecclcsta Del diligentiam babcbil ?
;
r.omlecel eniru uie re domestica cieinpla pra :
beat, posse se recic filios secimdum Dcum insli- , ; - !
luere.
.
Y u i . . iNon neopbytum, n i enperbiam ela , ;,
tus. >
EUMI dicil qui nuper eruditns tll, aon qui ja , *
aiorii attalls.
.
t la Judictam incidat diaboli.
, .
Id o-.t. lu eamdem coademnalionem, quaro ille
,
ob supcrbiarn eustulil.
-.
Vaas. 7-9. Oporlel illum ei lesiiaioniua ha, x*\
bcrc bonum ab iis qui forie suni, ne in opprobrium >, 1 , '
incidat, cl laqueunt diaboli. Diaconoe similiier . ; , pudicos, non bilingues, oon vino mulio dediloi, ;, ,
non turpe locrum aectanlea, babenics mysiorium ,
lidei,
Omnino debel, inqnli, bominea in tui admiralio , \, 6>
ncin (rabere, et justu case, ul ab ipsisroet iaimi- . " tt
eis leslimonium habeai. Id quod perinde esl alque , to 4
illud eflaluin : Lnceal lux vutra coram homini- ,
tui ".
. \
In conscicoiia pnra. [ Vsaa. 10-15.] Ei bl quidem probeniur prinmm, ct sie miniaircni, nullom , , *
crimen liabentes. Mulieres slmilller pudlcas, non . ;, ,
detrahenles, sobrias, fidcles ln oronibus. Diaconi Q , *). piit
siol uoiusuxorls viri, qui Jiliia suia bene prasint, , , '
et auii domibai. Qai enim bene miaistrant, . Ot < *
fradom bonnm gibi acquirunl, tl miillam flduclam , In fidc, qoa tM in Christo Jesu. Ur.c (ibi acribo, .
speraasroead ic 2 6 3 e*>ire ciio. Si aniera lar- , .
davero, ut scias quomodo oporteat (o in domo Dei . (6]), !
convereari, qiixest Ecxleaia Dei vivi, columnaet , ;, enttK
8
firiii.inii-iiin verilaiia.
\ .
, , \ efrtj
Hoceat, qui recla flde insinicii sint, nibilque
.
doioii el admisccanU
\
Vf.ns. 16. Et manifcstc magnuai esl pielalll
. .
sacramcnluro. Dcus n)anifesialo esi in carne. >
Ne milii lioiionabula narravcria, inquil; ne San ] , \, ;
cia aaaciorum, ne suramuni eacerdotam. Ecclesia , . \ '
eal orbla columna; aacraaicntuin magnum eet, D \ 4 ,
sc pietatis eacramenlum ; idque confcsso esi, , , \ 6
non in ancipUi. Nara boc til Indabiialuaa.
. ' .
< Jostiflcalug c&t in apirilu,
' .
Ua loquitur, quouiam ille qui conairolli modn ae
noa participavil caniem et janguiucin, nequaqaam
, ' eapA
|! , , "
-<> .
pr.ccaiuin admliit, ncc iaveoius esl dolai in ore

ejus.
Apparuii angelia, pnedicatus tsl geolibua, cre " , ,
diiu cai lo mnndo, assuroptua est io gloria. t
, i v . I
1UAP. I V .
Viaa. 1-3. Spirilna auleni maniretle dicii:

qula in noviaslmis lcmporibu discedrni fuidana
aflde.
Maitli. v, 10.
. '.
( ,
pol; ' .
1 EPIST. AD TIMOTHEUM I .
1010
' O r a ' cttov Itaque angeli, qDcmadmoduro et not Det Fltiuxi
oonspexere, quem ante uon vidorxnl.
.
tAiteodeotos apiriiibua errorit, oi doeliints
;,
, , deoiODiorani, lo bjpocrioi foquentium mendac.aro,
, , coutoriiUm babentium aoam consciontiaoi, prohi . - beoliom nobere, aboilneffvj a cibia qooa Deua crea , ;, v i i ad perclpioodttm com gratlarum aciiooo fldelibue, et iia qoi cognoveruni veritatem.
. t
Ha*c omoia advoraua Manicbaeum ei Marcionet*
.
dicoBior.
Txxo. 4-6. Quia omnio crealara Doi booa esl
" , . ot tiibil rejlcicndum qood eoto graliarum acliooo
. pertipilur. Sanci.ficalar onlm por verbom Doi et
, . oraiioooai. Emc propooono fratriboa, boooa oris
ntoiaier Jeau Cbriaii.
* , | | Hie duo eapiu aUloit: ooom qoidem, oullai*
; - , - rox* ereotam oooimoaea oaoo aot imaaandxai: ol , * * lerom, otol qaldpbuo vol aotpletooo Immondum
, - babeior, remediaao ia profopiu eaoo, ntairon
4
eoaaignaudo gratiu oge: glorlaja praebo Deo, et
Ifflpuriua omoia ovoiabli.
,
Eoutritua Terbls fldol et botuo doclrliue, qoam
, >
oooocotoo oo
,
Asfldaon orgo lolo attoniioooa. prefereiu
.
Vtma. 7. lneptaa autom ol anuoa quallooea
devlta.
,
Fabularea Judsorum iradltiooeo dicit.

Exorce autom iolpaon
, ,
Qoi to oxoreal, valde dooudaU
t
Ad pfotatoai.
, .
Id eat fidem et vitam puram.
-
Tioa. 8* Nam coiporalia exoreiiaUo ad modf* , . > cora prodoat, pietas aotom ad oomia otilia eal. >
* . "
Quidam aiunt boc do Wmlo dletam eose. Apa , . go: non boeeat exordtatio eorporatta oed apirb , . lualie. Nam ai oorporaHa oosei, eorpoa nuirlret.
, , , 8ln vero illud maroooeero facit ol aUenoat, ejua . qoo vireo.ottorit, coi*poralis non foorit. Igitur de
oxercitaiione corpoiia loqoilur, ut e re nostra xil
, * 264 exerciUlionl aolmi oporan doro. Illa entni
, nibil compondii babol, porutnqoo prodeti corporii
} , . Pktatia auteai exercitailo, cum io atvo fuiuro frHt*
clom rdriboit, tom ot in pnaaoBli recroat.
, ,
PtxMBiooloiiem babena vito), qoc nooc eat, el
. 9
" .
Igiiur ouno qooqoo tn apo bona veraamor. Nam
, . qoi uibil aibi cooacioa eat, bic eiiam oblecUlor.
, . Quemadmodum tnatua lailc qaoqoopoanaa luit.
, ,
Vxae. 9.Fidelia aonno et omui acceptatiooo
dignus. f
, , , .
Hoc est, verua eot, com bio, lom illic.
, \ ,
Vxai. 10, I I . In boe onim laboratnua et ma , lediclmur, qoio aporoBioa in Dcam vivam, qui eai
, . , aatvalor onDium bomloao), maxino fidelium. Prxv
1 .
oipe baec ot doeo. t
* ,
Id eai: Eecur enim laboriboa nos coDAcimoa,
;
olai rea foturas aperaretnua ?
,
V E R S . 1 2 , 1 3 Memo adolesceniiara tuam con** , , , lemoat; aed exempliun esto fidelium, in verbo, in
9
cC
1011
S, JOANNIS DAMASCENI
1012
coiiwsalione, in cbariUte, ia spiritu , in flde,. in , , , . . . . . . .
^Dum venio, auende
leclioni,
exbortaUoni
_
j ^, $ ,
castilate.
el doctrinae. >
. >
Ostende opera, inquU, caniiie digna : quae aufe , \, ,
inde etiaro enarrai.
.
Vs*s. 14, 15. Noli negligere graiiam quas le
*
cai, quae daia est tibi cum impogiiione mauuum , presbyterii. Haec inediiare : in iaiia eaio. >
. , ,
Doctrinam ait.
.
c Ul profectu* luus manifestue ail in omnlbas.
t " .
[ Ygas. 10. ] Ailende tibi el doctrioa: insla in i l - , , .
lis. Hoc eniin iaciens, lejpaum aaWum faciea, ei , , eos qui jo audlunl.
.
Non. in vita SOIUH, sed el in verbo doccrinaa.
, .
CAP. Y.
. *.
V x u . 1-4. Seniorem ne increpaveria: sed ob ,
aecra ut pairero; juveneg ui fratrea; anua ui ma- , ,
irca ; juvenculas ut aorores, in orani casiitate. ,
Yiduaa hoaora, qua.vere vidoae suoL Si quse . ,
autem vidua dlios aut nepoiee babet, discat pri- , , >
mum, 9
.
De quocunque, qui provecUa sit aetatia, lo*
quitor.
, ^
Domum auam regere, et muluatu vicem rcddero pareniibus. Hoc enim acceptum eal corana . ^
Deo. LVEXS, 5-7.] Qua autem vero vidua est, et . ,
desolaia, aperei in Deuro, el ioatet obaecratloni- , ^
, **
bus el orationibus nocto el die. Nan quae in dott
ciis est, vWena raortua est, l baee pracipo, ^, . ^
. >
irreprehensibUea aint.
, .
Idem eat ac, bena gerere.
4
, ,
VERO. 8. Si quis auiem auorum, et maxime
, >
domesiicoram euram non babelt
, ,
Eoa ail qui genere propiuqui aant ; qaemadmodum et laaiaa : Affinet aeneru tui no* a$per- .
nerii
, .
Fidem negavit, et eat iofldeli delorior. [Vxas.
9-15.] Vidua eligatur non minue aexaginla anno- , i u m , qiue 265 faerit untaa viii uxor; in operk , bus bonia lesiimouium habena: ai fllioa educavii, , , ,
ai bospiiio recepit, ai aanctorum pedea lavit, al , , xavd
tribuiatiouem patienUbua aubminiatravit, si otnoe .
opu8 bonum subsecuta eet. Adoleacenliorea, aulem . " ,
viduaa deviia. Cum enim luxuriatft fuerint ia D , ,
Cbriatum, nubere voluot, babentea damnalionem, . " ,
quia priraam fidem irrilam feceruot. Simol aolem * \,
el olio88e diacunt circuiro domoa : non solum , , .
olioaae, aed et verbosae, et curiosae, loquoolea , , quae non oportei. Yolo ergo juaiores oubero, filioa , ,
procreare, roalresrami.iaa esae, nullam occaaio- .
iicm daro adversario raaledjcli graiia. Jam enira . >
quatdam conversas sont relro Saiaoam. >
" , ,
Quia infldelis iilc, ctsi exlraneoa despicit, propinqooa lamea noa aspernatar. Aiqoifidemcow- ?. .
s
( 5 6
paaam dicit.
V I R S .
16-25. Si quis vir oat mulier fldelb
"l**-ivm,
7,8cc t x x .
c , ,
1013
I N EWST. AD TIMOTHEUH I .
1014
, , - babet viduas, subminis.ret iUia, el non gravetui*
. 01 *;> Ecclesia,. ut iis quae vere vidiue sunt, oufflciat.
, >, - Qui bene prasant prcsbylcri, duplici bonore ba . , beanlur. maxime qai laborani iu verbo et do.* . , clrina. Dich enira Scriptura: Noii aU.gabis oa
. bovi trituranti ; e l , Dignua eat operariua mei>
, cede sua . Adversue preabyterum . accuaationem
. , noli recipere, nixi sub duobua aut iribua lesUbue.
. Peccanles coram oranibue argue, ot ot caeteri l i \ , morem babeant. Obteator coram Deo ei Domino
, | - Jeau Cbristo, el.eleclie at.ge.la, ut b*c costodiaa,
, . aine prajudicio, nibil faciene io alieram pariem
\ , - declitiaodo. Maaue cito iiemJDi impooueria, neque
. . , communicaveris peccatia alienie. Teipaum caatum
' \ cuetodi. Noli adbuc aquam bibere, aed modico
. vino otere propter aloiuacbam IUOID, el freqaen*
, * lea tuaa inflrmilaiea. Quorumdam bominum pee. ' cala manifesta aunl, praecedenlia ad judic.um:
, - quoadam aotem el subtequunlur. StaiUUer el fa9
c u bona manifesta atinl, el qo* aliler ae babeni,
abaeondi poesunt.
CAP. Y I .
. Cp.
"
Yaa8. 1-5. Quicunque aunt 8ub jugo ecnrh
, dominoa aooa bonore digooe arbitreotur, ne Dei
, . nomeo et doctrina blaspbemelur. Qui aulem fide , ieo babent doininoa, eooUouiant, quia fratre*
, , sunt; aed magia aerviant, quia Adelea aunl ei dt , , lecii, qui benetkii participea aant. H*ec doce ei
. \ . - exJiortare. Si qoia aliior docet, ot non aequieacit
, ^ Q aania aernonibua Domini Bootri.Joao Omsli.et
, ' - ei qoae aecundam pietatoai oal doclrliue, buperbua
^ , , eai, oibil aeiena, aed languene circa queationea el
, pugnas verborum, ex quibus oriunlur invidia*,
, , , , >
conleDiioaea, blasphemiie, eueplcionee,
, *
ld eat, opinionea el dogmata prava. Tunc de
, , Deo exixtimaiiones maleaanaa babemus, quando
*
in qoaraiiooes incidimos.
\,
Yoma. 5-10. ConQictaiionea bominuni menle
, \ , eonropUmtni, et qui verilale prlvaii sunt, exiaii . maniiom quaealum eaae pielalem. Eal autem qiwe. etoa magnoa pietaa cum aiUficieniia. Nibil enim
. , ialulimas in mundutn; baud dubium quod nec
. " auferre qoid poaaimoa. Habentes aulem alimenia
, . et quibug tegamiir, hia contenli aitnaa. Qai autem
- ^ volunl divitea fieri, inciduut in loniattonem, el
, . , , io laqueum diaboli, el deaideria mulla absurda
, el nociva, qu mergunt bominea in interituiu et
. perditionem. Kadix enim omnium maloruro est
* cupidiias : quam qdidatn appetenlea erraverunl a
, flde, et inseruerunt ae doloribua toultia. >
.
*
266 Queoiadinodum, inqoit, ovoa scabiosa, si
, - eum aliis habitent, caetcras eiiam qoa ean aunl,
, .
morbo inficiunl suo, eic ot mali bominea.
, , -
V E R S . 1 4 . c To autem, boiso Dei, haoc
, , , , , fuge: aoclare vcro jusliiiam, piotaieio, fidem,
. * diariialeoi, paiienliam, niansuotudinem. Corta
1T
\fkvi.
ixr, 4; I Cor. H, 8.
" Maiib. x, 7.
1015
8. JOANNIS DAMASCEXl
1016
bonum cerlaroen Qdel, apprcbende vilarn aeternnm. \ >, , xa\
in qua vocalus e. et onfeesut es b o n a i u confe-
a i o o e i n coraiu mullli lestibus.
.
Prasclpio libi coraro Deoqui vlf iflcal omnia,
, r l Chrlfio Jeso qui l e & t l m o n i t i i B reddidii sub Pon- : i , , lift Pitato, bonam confeasioncin, ul lerves rr.an- ; 4. ,
dalum eloe oiacula, irrcpreheo&lbilc.
, . *
R u r s i i s eum bono esse aoinio jubel, bie fere
, '
vcrlii : Ne moriem timeaa. Nain aervua -s Dei, - . ( I ,
qui polesi ivos procreare.
.
Uaque ad adTeniura Domini noslri Ji*su Cbri
ali; [Vaa. 15] qocm suis teuiporibus osteodei. > , ,
Id el. ni quando tnantfeslue eril, plenum lllud
,
aervaue reperiarls.
\ ,
t Bcatu* ei aolus polens, Rex regum, el Doiuinu8 doininaiitium; [ Y I M 16-19.] qui solus babel , ,
immortatiialeni, el lucem iobabilal inaccessibi- ,
leni, quea Dullua boniinnm vidit, nec videre po- ' \; , ! ,
lest; cui bonor el imperium aempiternum. Amcn. \ '... '.
Divitibus bujua sxculi pneclpe non aublimo aa- , pere, neque spcrarc In incerto divillaruro, sed iti 1\ , ' ,
Oco vivo (qui prxslat nobia omnia abunde ad ,
frueodum) bcue agere, divites flerl in bonit ope- , , rlbui, fadlt iribuere, communicare, tbesauriaare , , .
aibl.t
, ,
Hia rarsum vcrbit illura edocei ne meto pradi .
caliooem prodai.
, .^
Fundameutuni bonum fuiurum, ut apprebeodant verara vilam. [Yus. SO, 21.] T I I D O - . , yu> _
ibec, depositiiio cuelodi, deviians profanas vo- , , xc
cuni noviiaics, ei opposiiiones falei oominis acien- , ^ - .
i i r ; quam quidam promilteotee, circa Qdem ex- , \ . ,
. '.
cidcTant. Graiia lecuui. Amen. >
, , , 1*4.
Nihil iuktabile, sed Orma ouioia, iramobilia,
, .
sotida, permaoeotia.
Ad Timuthtum prima icriptu tu Loodicta, qum eit17i<5c , axb Xaoitxtla^, ffa
i(Tfl ,.
mttropQtii Phrygict acaliantr. V m v i 201.
.
2 ' -
E P I S T O L A M
SECUNDAM
AD T I M O T H E U M .
.
CAPliT PRIkiUal.
D

Veas. 1-7. Panln apoalolua Chriili Jcsu per
voluiilaicui Dei, aecandum promisiiouuin viue, , * \
/yix eil io CbrUlo Jeau, Timotbeo cbarissimo Q- , , , ,
, graiia, miiericordia, pax a Deo Palre, et Chri- \ .
*lo Jesn Oomiuo nusiro. Graliai ago Deo, cul , Ivuserviu a progeailoribui ia conieienlia pura, quod dapf , m
aiue inlermiMioae babeaui lui meinoriaoi ora- ;, inlioulbua neia, die ac nacte, desidcraas ic viilere, , ( ,
mcnior lacryiaaruui tmram, ul g.iudio iinplcar, 3 , I
1018
EPIST. AD TIMOTHEUM I I .
, iv recordaliofjen. aceipiens ejus fidei quae ott io to
, ( - non ficia, quae el babitavit primum i n avia toa
niatre tua Eunice; ceriua aum
. * Loide, 2 6 7
, \ autem quod el in te. Propler quam cauaam ad . moneo te ut reauacites graliam Dei, qua? esl in lo
, , per impoaitionetn moQaooi moarooi. Non enim
dedit nobia Deua epiriium dmorta, sed viriulie,
, ,
ot d.lectionis, et aobrteialU.
Cuio acripsiaset ao profeclurora ad illum, pro , ,
* bibitus fuil, Tincloaqoe Romaoi perdactus. Quapropier necesse foit ot alieram ad eumdem epi
atolam daret.
,
Prima laoa diocipalt, qaod ex faaiil.a ait Cbri .
elojampridem inancipata.

V E R S . 8,9. < Noli igiiurerubescero testimoniura
, , - Oomini noatri, nequo vinctuni ejus; aod col , - labora Evaogelio aeconduro virtutem Dei. qui noo
, , liberavit, ei vocavii vocatione aua aancta, non se , * condum opera noatra, aed secundum propoaiiora
, auotn et graiiaui, qua dau eat nobia in Cbrfmto
. t
Jesu anle tompora e&cu.aria.
, , .
Toroefil baecpaliare inquii, noii erube$cer$.

Vrtxo. 10,18. Manifeaiaia eal autem nunc per i l , himioationem Satvalorla nootrl leau Christi,qu.dt>
, alroxit uortet, illuminavil auteiu vilam el incorro , , piloooa per Evangeliam ; in quo posilus sum ego
, . * pradicator, el apootoloa, et magiaior gemium. Ob
, * . quam eaoaom etiam hmc palior, ood nox confun, dor. Scio ooim cui credidi, et certoa aom quia
. - Q potena eat dopositum o.eum sorvare in Ulum diero
, * - Fonnom babe aanoram verboro, qos a roo au , . diiti io Ade etln dilectione io Cbriato Jeeu. Bonum
depoaiittm cuaiodi, per Spiriimn aaneiom qui ba . , bitat nobis. Seia boe, quod aversi aunt a mo
, omnea qui in Aaia aunt, ex quibue esl Pbygeloa et
' , Hermogeooa. Oet iniaoricordiam Doinioua Oooai , pbori domoi: quia ssape me refrigeravh, et cato, , * nam meam non erubuil: aed com Romam veniaaoc,
, . aoHiciieme quawWit oi invenit. Det ilii Dominns
ioveniro mlserieordiam a Domiiio io illa die. Et
, . >
quaota Epboai miolatravii mibi, lo melioa ati.>
. V.
CAP. H.
, ,
To ergo, 811 m i , confortare in graiia qoae eat
, ' Chriilo Jeau; et quat audisti a mo per multot
- toaieo, bac commeoda fidellbos boroinibua, qui
, , . idonei erunt et alioa doeere. Tu ergo labora aieoi
bonosmilas Jeati Cbrisli. Nemo miliUDa Deoim. , plical so negotifa eaecularlbus, ut ei placeat qoi
, . aeprobavit. Laborantem agricolam oportet pri , , muiD do froclibua pereiporo. Intdlige quse dico :
. dabii enim libi Domlooa in omnibux inielleetotn.
" Memoreato Dorainum ieaum Cbristum reaurre . - xisae a morluis ex aemine Davfd aocoodom Etan goliom meam, io quo laboro uaqao od vtncola
, $ qoaai maie operana, sed verbnm Dei non eat alli| & * gaiuni. Idoo onnio aaatineo propter elecloa, ut
^ et ipai aahiteui conseqoaatur, qtiao cstinCbrislo
, \ Jeso cum gloria ftiorua. Fidelis sermo; oam si
e l
1019
10
xnmmortui sumus, et. convivcmus; si suslinemus, , . ei regnabimus. Si negaveriinus, et ille negabimos; ,

ai non credimus, ille fidelis pern.anel: negare se- , \ . ,
ipsuni nonpoiest. HSRC commone, test.ficans corana . ,
Domiuo. Noli contendere verbis : ad nihil enim , * .
ulile e&t, i.isi ad subversionem audientium. SolliciU} , ,
cura teipsum probalum exbibere Deo, operarium , \
inconfiisibilem, recte tractantem verbum veritatis. .
. , Profana 2 6 8
vaniloquia devila; multum
eniip proficiunt ad impielalem: et eermo eorum .
ut cancer aerpit: ex quibus est Hymena3us et Pbi- *
lelua, qui a veriiate exciderunt, dicenlea reeur- ,
recliDnem esse jam faciam, et eubverierunt quo- * ,
rumdam fideni. Sed Grmura fundamenlum Dei ilat, ,
baben5 signaculum boc: Gognovit Domii.ua qui , .
sunt ejus; et discedat ab iniquUate omnia qui ^ *0 ,
nominal nouien Doiniui. magna autem domo, . "
non solum sunt vaaa aurea ei argenlea, aed et ,
ligpea et flctilia : et quaedam quidero in honorem, .
quasdam auiemin coniumeUair.. Si quis ergo emnn- ,
daverlt ae ab islis, erit vasin honorem, aanciifi- * , .
catum el ulile ttomino ad orane opua bonutn pa ,
ratura. Juvenilia autem deeidaria fuge, seclare ,
vero jusiiliam, fidcm, cbaritatem, ct pacero CQDI ua .
qui invocanl Dominum de corde puro. Siultas au- * tem el xine disciplina quaeationeadevila; acieoaquia , , ,
generani litea. Servum autem Domini non oporlet .
liligare; sed mansueiam osse ad oinnes, docibi- ,
lern, patientem, com modeatia corripicniera eoa . qui reaislunt: nequando Deua det illis poeniten-
*"> elvai , ^
liam ad cognoscendam verilalem, et resipiacanl , ^
diaboli laqueis, in quo captivi tenentur ad ipsius * ^
, ^.
voluntatem.
, ,
.,
CAP.HI.
. .
VBRS. 1,14. iHocautem scilote, quod innovissic mis dicbua instabunt tempora periculosa. Erunl \ .
enim homines seipsos amantes, cupidi, elati, eu- , , , , ,
perbi, blasphemi , parentibua non obedienlea, , , , ,
ingrati, scelesli, sine affectione, sine pace, crimi- , , , , ,
nalores, inconiinenies, immiies, sine benigni- , , , ,
laie, proditores, prolervi^ tumidi, et voluptaium , *
amalores magis quam Dei; babentes quidem , . speciem pietalis, virlulem auiem ejus abnegan- j ) *
tea.Et bos devila : exhis enim sunt qui pebelrant , ,
domos, ei captivas ducuni mulierculaa oneralas ' , peccatis, quae ducunlur variia desiderils : seroper , ,
discentes,etquae nunquam ad scieoliam veriutis . "(
poseut.1 pervenire. Queroadmodum auiem iannes \ ,
el Jarabres realitcrunt Moysi; ita et bi resislent , verilati; homines corrupii menie, reprobi circa , , '
lidem, aed ultra nnn proficient. lnsipieutia euitn .
eorum manifeata erii omnibus, aicul et illorum , .
fuit. t u aulem asaecuiua ea meam doctrinam, in- , ' ,
bliiutionem, proposUuro, fldem, longanimilaiera, , , , ,
dilectionem, patientiam, perseculionea, passiones; , ? , , ^
qitaua mihi facla sunl Anliocbioe, lconii, ih Lv- , , ,
atri5,qual68 persecOtiohef ustinui. >
.
a u l e m
Ittl
KPIST AD TIMOTHEUM I I .
10
lonuit eo qoas Tbecte cauaa pergeaatia erat.
; , .
ex omnibus eripuit mo Dominus. [ Y E B O . 1 2 ]
. \
6 . Etomneoqui pie volunt vivere inCbriato Jesu,
persecutioDem palienlur.
^.
*
florum mem.D.t, ul recenUorom ; alia vero
, .
praeiermiait, oi qux Timotbeo comperla essenl.

YER$.
1 3 - 1 5 Mali auiem bominea et aedu , . ciorcs proflcient in pejua; erranles et in errorem
, miuentes. Tu vero permane in iia quas didiciali,
, . >
et certa fide lenea ; sciens a quo didiceris. El quia
ab infanlta.
,
Hic afflictionea aigniOcat, el acerbilatea, qus
.
in arcta angusiaque virtuttg via occurrunt.
, Sacras Uuerag norti, quaelc possunt ioatruero
ad aalulem, per fldem quae eal in Chrialo Jeau. >
,
*
,
Legem ait et prophelag, quaa valereiU eum ad
, oapieniiam, idest ad Christum provehere.ln eo
. , , 269 eiquidem irapleia est lex ac propbeiae. Quod
. " , autem Scriploram nossot, inaoifeaiacuoi eai, quan . " doquidem tpse Lucas acribit quod ex Judaa matre
; , ortoa easet, id est quse ex Jodaso genere io Chri .
otum erediderat.

Y E R S . 1 6 , 1 7 . Omnie Scriplura divin.tua.nspl, , , Tota, uiilis csl ad doeendum, ad arguendttm, ad
corripiendum, ad erudiendum in juslUia : nl per, . foctua ait homo Dei ad omoe opua bonum iuairu*
otua.
*. '.
OAP. !V.
, I
Yxxa. 1 . Teatiflcor igitur ego coram Deo oi
, . >
Domino
Jesa Christo, qui judicaturus ost.

ôalquam
ex onini capite eura eat cohorlalua ei
,
contolatos,
addit
tandem perTeciiue argumenlum
. ,
, ex Scripluris. Et consulto quidem ; qaoniam diacipulo grave quoddam et iriale indicaturua erat,
.
suam
videlicei niortem.
, ,
Scripturam
illam ait, de qoa modo ante dixe* .
, rat: Ab infanlia Litterai tacrat no$li.
Vivos et mortuos, per adventum ejus et re, ' ,
goum
ejus : [ V E R S 2 ] Pradica verbutn. insta

;
Peccatores et jualoa dicit : vel quod rouUiin ?i .
vis superaiiles erunt.
4 , * , , - j Opportune, Smporlune : argue, iocrepa, obao . cra in orooi palientia et doctrina [ V E R S . 5,
, Erit enim tempus cum eanam doelrinam uon
, - susiinebunt, eed ad sua desideria coacervabunt
, >
sibi magistros,
,
Hoc est, Nulluro tcmpus definilum babe : eem , , , per libi lempus adsil, ut non niodo in pace, aul
- , quando bono es anioio, aut quando in Ecclesia
- , veraarie, tunc aolum doceas; dunique pericula in, , graunt, desiataa : aod sive carcere inclusus aia,
.
sive caiena vinctua, non ceaaea a praedicatione.
,
4 Prurienlea audituni, et a veritate quidem au , - ditum averient, ad fabulas autem converlenlur.
. , , | V E E S . 5, 6.) Tu vero vigila, ii> omnibus labora,
, .^ opus fac evangelisla;, rainisteriuni luum
%
1023
8. IOANNIS DAHASCENI
10U
Ego eiiim jaa Bbor, et lempus moluiionii meae . ,
.
instai.
, .
Hoc eat, oblectantes auditum*
< ,
Yxas. 7-9. c Bonum certamen ceitavi, curaum
eonauminati, fidem ervavi. Do reliquo reposita , .
eot mihl corona jaatiiise, quam reddet mibi Domi- ,
nita io illa dio joatua judex. Non aolam aoiem raibi, .
aed et iia qul diliguut adventum ejua. Feslina ad ,
.
me veoire cito. Demaa eninx mo reliquit,
;,

Diaelpuli marorem aolari cupit, bono anlmo
eaae jubena; qaoDiam ad coronam aranibua rilo , ,
peractia ipae pergebat LreUri Juvot, inquit, oon , , , , ,
dolero.
.
' , >
Diligena boc ajecalom, et abilt Tbesaalonlcam.
* . >
Id est, requlem et del.cias.
, , .
c , *
Vixa. 10-12. iCfeaeeaa In CUatiam; Tftua
Da.matiam; Lucaa etl mecuna , Mareon ' . ,
aoaamo, ci adduclccum; eat eoim mibl atitto *
ia miaisterium. Tyehiciun otitom rnlal Epbe- .
aam.

flo oon taxal; quippe qtil pnadieationla ergo
niasi eram.
,
Vxaa. 45-15.270* Penolam aotem qaatn rellqul
Troadeapud Carpum, alTer tecinn, ei libroo, maxl- , , ,
mt mea.branae. Alexander rarloa molu mala .
nibioolendit. Reddat illi Domiona aecuDdam opero .
ejoa : quem ei to devila; valde enim roaiilit ver- * .
Q
hk soalria.
Perom dlcit, qua libroa ct chartae aj-oenrabtt.
Obl noa doeei ut ad eilremuin ogqoo apirilom, . ,
qaamUbel incali detineaaiur, div Ina doquia io- ,
.
deoineaier roedileaior.
(15) ,
Jodaicam dicil Involucniai legis.
Y B M . 16,17. t In prima mea defensione nemo
nribi adfuit, aed omnea me daretSquaniDl: i l - , *
lia impotelor. Dominaa autem mlbl astitii, et oon- . , .
iortatit me.
, .
lam enim aomel in jua fnerat coram Nerono,
et Immaiiia evaaerat*
' , ,
U l per me prdicatio iropleatur, ct audiani
^
dmnea gemea : el libextiaa aotn de ore leonia
.
Ot manireaU fial otnnibua pnadicotionia ooten"
oio. lHeque vero hoc ail nl ae dignom jactot, aed . ,
propter prsedicationem; ao ai quia parpuram ol ,
, '
diadema geaiana, per hmc aorvetor.
Aiorza
Uonem appetlai INeronem*

Vsaa. 18-21 Et Uborabit me Oominoa ab omni oporo nalo, ol salvura faciel in regnum auuna ,
coBleslo; cn\ gloria lo aaecolo saeeolorum. Amoo. * $ .
' ' ',
Salulale Pri&cam ot Aquilam, ot Onoaipboti do .
wuoi. Eraatua romajiaU Corintbi. Tropbimum au
NOTJE.
/l5)Lego , intolucrum, aeo ienmentum aiquldom Scriploraa io ioTolueris fâbnlôlhi;

\ tAxao * A V u * ^ ^
* *
$( , joquil Tbcodorelus. DMuu . %
roluminiihgis:
a d
IN EPIST. AD TTTUM.
1(06
& . - tom reliqui infirmum MSIeli. Featina anto bforaora
> . ' venire. Salutant te Eubului ei Pudona.
. *
, , .
Tonc enim, Inqoit, a periculia mo oripuil. Pool , quam aotem praedjcatione Kvangelii aatia functua
* , ero, liberabit me ab omni peecaio; id eat, noo
.
pertnittet ut damnaiioni addicius abeam.
t , , *
Et Linua, et Claudia, et fratrea omnes.
.

Linum ferunt bealo Petro Romae aucceaaiaae.
.
VERS. 22. c Dorainua Jesus Cbristua cum apiric
4a tno. Gratia Yobiscum. Ainen.
' '.
Ac ai dicerei: Neraoestoanimo ala quod absce * .
* , , , dam. Dominus lecum eat : quin nec dixit: Tecum
, , eat, Sed, Cum $piritu , ot dupliim ait auxilium.
, gratlae apititua, ot illiua qiif ei opitulalar.
}.
Ad Timotheum ucunda Roma uripla eal.
'.
Ver$. 108.
* ( U ) .
Roma acripatl bano Epialolam, dum viocolto

, cktiDobatur, aimolque declaral priroam ao defeo , . aioneni aoam obliaao, et aoi coniummaiiooeni
* , , , voatlgio immlnere. Efo axfm, Inqoil, jom deUbor,
tt tempx* iwoixiioxf* mom .
(15).
1N0TJS.
(1A) Eoath. Sote. poO", CLXXV ood. CryplofoT i i . , doctlafinio Zaccaaio teaie, *, CCL
EES
(15) Slmilia Theodoreiue bobot lo prologo ad

Oocundam EpUtolam od T.molbeam.
I N E P I S T O L A H AD T I T U M .
171CAPUT PRI1IDM.
.
C
. .-. Pauloo oorvua Dei, apoaiolua aulom
c otf .
, Joao Chriali aecandom fidem olecioram Dei, et
' ' agnUfooem veriiatia qnae aocundum piotatom est
, in spom vite setorns, qoam promigit, qui non men - litor ltaia, ooto teropora aascolaria, manifestavit
, ' aotem temporiboa auia verbom aoum in pnediea , - liono, quas credUa ost mibi secundum pnaceptnm
, , Salvacoria nottri Del, Tito dileclo filio socundura
) " uommnDem fidem, fralia, pax a Oeo Patre et ChriOHV , ato Jeso Satvatore nostro. Hujua rei gratia reliqui
, , te Creta. ol ea quse doxunl corrigaa, et consiiiuaa
. , per dviiatea preabyteroa, aicut el cgo diiposm
, , * tibL Si quis aine crimino est, unioa uxoria vir, 1*,
lioo babens fidelea, non in aecaaatione luxuriae, ot
D non sobdiloa.
Ihvjabyteroa. Epitcopos.
,,
Vxxs. 7-12. cOportei ooiai epbcopom aino cri
, , , , mSnoosao, aioul Dei diapenaatorem, noo aoperbnm
, , , - non iracuodom, oon vioolontoni,iioa pcrcoxsorem,
1027
non lurpls lacri cupidum, sed bospitalem, benl- OOV, , , , ,
,
goum, jueium, aanctuiii, coutiaontem, anaplecten
lom eum qui secundumdoctrinam est, fidelom aer- ,
mononi: ut poteoa ait et exbortari in doctrina aa- .
na, 008 qui cootradicunt, arguere. Sunl enim , , , ot mulli etiam iiiobedieniea, vaniloqui, aeductorea; , -
maxime qui de circumcisiono sunt, quos oporiol , ,
redargui; qui universas domos aubvertant, do- . >
centea quae non oporlet, turpia lucri gratia. Dixit
qaidam ex illis propriua ipsorura
,
Non illum (continentem) ait qui jejunat, sed qui
.
affecium omnem moderatur.
' \ , ,
Propbeta: Crelenses semper mendacea, malaa
bestia, venlrea pigri. [VBRS. 13-15.] Teslimoniuni . . '
boc verum est. Quam ob causam Increpa illoa do- ,
re, ut sint sani in fide, nou intendentea Judaicle & , ',
fabulis et mandatis hominum, averaanliom veri- .
>
latem. Omnia quidem munda
Propheiam bic CaUimachum pooUin vocat. Ec, , cur vero ejos leeitmonio utitur ? quoniam bominea (16). ;
lunc pr&seriim pudore percellunlor a nobis, quan- ,
do eos aaorum crirainationibuscoargaimas.
.
Mondia : coinquinalie autem et inQdelibua ni *
hii esl mundum, aed inquioataa suot oorom et , , ,
mens et conscieniia.[VER8.16.JConQtentur aenoooo * ,
Deum, factis autem negant, cum sint abominati, . , ,
et incredibiles, el ad omne opus bonum reprobi. .
CAP. I I .
. BV
V E M . 1 - 5 . aulem loquere quadecenl sanam
.
doclrinam. Senea ut sobrii aint, sani io Ade, io Q , ,
dilectione, in palienlia. Anus similiier in habitu , , . ,
aancto, non criminairicea, oon molto vino aer- , ,
vientea, bene docentea, ut prudentiam docoant , ,
adoleecentulas, ul viros xuos ameot, fiiioe auoa , ,
diltgani.Sobrias, castas, domus curam babentea, , , , ,
benignas, subdiiaa viris suis..
.
NOD euapte natura, sed ex deatinatione volunla* , lis illorum qui ea participant.
.
272 Ut non blasphemetur verbum Dei.[YBxa.
" .
6-13. ] Juvenea aimiliter bortare ut sobrii sint. la . .
omnibua ioipsum prabo exeroplum bonorum ope- * ,
rum, in doctrina, in integritate, in gravitale, ver- , , , , bura aanani, irreprehensibile, u i is qui ex adverso * ,
osl veroator, nihil babena malum dicere de nobis. . ,
Servoa dominis aoia aubdiloa esse, in omnibus D , , placeoies, non eontrad.cei.ies, non fraudanlee, aed , ,
omnem Odem bonam osiendenles, ut doclrinam ,
Salvaloris nostri Dei ornent in omnibua. Apparuil .
enimgraiia Dei, aaluiaris onutlbus hominibua, oru-' ,
diens nos, ut abnegantes impietatem elaaecularia, , ,
desideria, aobrie, ci jusie, et pie vivamus in boe , ; \ ,
sscculo, exspeciantes bcaum spem et advenium
, glori* magni Dei et Salvatoria nostri Jesu Cbri- , . ali.
, \
.
.
(ley-TcV . Theodoretos perindc cliat, qtiac lamen oon satis illas referunt qoas
Cauimaclium dicii; Cbryaostomo vero, Epimenidem; Paulus allogai.
qui aana Creiensis fuii, ei cujus vocca quasdam re1
im
1N EPIST. AD PHILEMONEM.
1036
E( - Nnm si contingit uxor fidelis, qnas cum vir*

, , \ infideli habiiat, virtuli non det operain, obtrccta*
* .
tio ct blasphemia in Deum ipsmn redundare eolel.
" ,
VERS. , . c Qul dedit semeiipsun. pro nobis,
, ut redimeret nos ab omni iniquiiaie, et mundaret
, . , aibi populom acceptabilem, seciatorem bonorutn
\ , \ . operum. Hacc loquere, et exhorlare, et argue cum
.
omni iraperio. Nemo le contemnai. >
CAP. III.
. .
, >
VERS. 4-15. cAdmone illos principibua et poie, , atatibua subdiios esse, dicto obedire, adomncopiia
, , , bonnm paraloa eaae, neminem blasphemare, non
, lit.giosos eese, sed modestos, omnem oslendcntea
. ,
mansuetudinem ad omncs bomineB. Eramua enira
, , aliquando et nos .Dsipien.es, incredtili, errantes,
, , , gcrvientes deaideriis et voiuptalibua variis, in
, . " malitia el invidia agentes, odibiles, odientes invi , cem. Cum aulem benignilas et bumaniias appa > ruit Salvatoris noslri Dei non ex operibusjusiii.:a
, , qiue fecimns nos, sed secunduni misericordiam
, suam salvos nos fecit per lavacrum regencralionls
, ' et renovalionis Spirilus aancti, quem cffudtt in
, noa abunde per Jesum Cbriatum Salraiorera no , ' sirum, ut jualiflcati gralia ipsius, bwedes simua
. \ secundum spem vii aeiernae. Fidelis scritio est;
, et de bis volo te confirmare, ut curent bonis ope . ribus pneeaae, qui credunt Oeo. Haec suntbona et
. utilia hominibus. Sfullas autem quseationes, et ge , , ncalogiae, ei contentionea, el pugnas legis deviia;
. \ . - aunt eniro inolilea et vanae. Haereticum hominem
C poal unam et secundam correptionem deviia
, , sciens quia aubversua est, qui ejusmodi cst, et
, . " - delinquit, cum sit proprio judicio condemnatus.
, , Cum misero ad te Arieuiam aut Tycbicuin, fesiina
. . ad me venire lNicopolim : ibi enira slatui hiemare.
' - Zeiiam legisperitum el Apollo sollicite prasmitie,
, . ut nibil illis desil. Discant auiem et nostri bonig
. operibua prseeese ad usue necessarios, non aint
, . infruciuosi. Salulant to qui mecum sunt omnes.
' . " - Saiula 008 qui nos atnant in fide. Gratia Dei cum
. . omnibus vobig. Amen.
'.
Ad Tttum, oai primut Crelx ordinaiui

, - / x t l , Epulola Nieopoli ex civxtoU Macedonia icri . ,,'.
plo esl. Vtrsibm 97.
EPISTOLAM
AD
PHILEMONEM.
, D 2 7 3 ÊRS. 1-3. Paulug vinctog Chriati Jesu, et

* , , Timotbeoa fraier, Philemoni dilecto et adjutorl no>
- , - glro, etAppbiae sorori charissimft,eL Arcbippo com- , , roililoni nostro, et Ecclesiae qua? in domo tqa est
1031
10
graiia vobia el pax a Deo Paire el Dotnino Jcsu
,
Cbristo.
inilio slatiin gratiam postulat, aed virora prius
,
admiralione proseqi.itur ei laudat ob egrcgias ac~ \ ir.\
liones, cbariiaiem illius pradicans. el ftdem erga ,
Doiuinam. qua eunciia sanclia commun.carel. ,
.
Vxoa. 4-20. Gralia ago Deo meo semper me4 , moriam faciens in oralionibus meis, audicns \ ,
obaritateai tuam et fidem, quam babes ia Domlno , ,
Jexu, et in omnes aanctos; ul cominuuicaiio fidci , ,
tusa evidens fiat in agnilione oronia operis boni, *
qaod eat ln vobis in Chrislo Jeau. Gaudium enim .
inagnum habui ei conso.aiionem in cbaritate tua : \
quia viacera sanciorura requieverunt per le, fra- .
ter. Propler quod mnltain fiduciam babens in
, . ^
Cbrislo Jeau iniperandi tibi qnod ad rem perlinet: ,
propter cbariialem magis obsecro, com ais talia, , ,
ut Pau.os aenex, nune autcra tt vinclug Jearj Cbri- .
oli. Obsecro te pro meo fiiio, quetn gentii in ?in- ,
culia, Oneaimo, qui libi aliquando inolitit fuit, , ' , ,
nunc aulem el mibi et tibi uiilia, qoem remiai , . ,
tibL Tu autem illum, id eat viacera mea. aoacipe; , , quem ege volueram macutn delinere, ul pro lo ,
mUii minUtrarat In vincnlis Evangeiii. Sino eon- .
silio autem Ino nibil volui facore, oli ne volol ex , '
necoaaiiale bonum tuuin essei, aed voloniarium. , .
Foraiian eiiim ideo diaceasll ad boram a te, ui ,
ternum illura rectperos: jam non ut aervoin, sed , , ' ,
upra aorvom cbariaaimum fralrem, maxime mibl;
,, .
qoanio auten magia tibi, el In carne, et in Oo- ,
*
1 ,
*
*
* .
v..~*v.
i
~r
*
ni.no? Si orgo habea me socium, auacipe illum , . aicut mo. Si aotooi aliquid nocuit libi, anl debet, , , .
boo mibi imputa. Ego Paulua acripai inea tnaoa: , *
ego reddain; ut non dicam libi, quod et teipaam , . \ ,
mibi dobea. Ita, frater, ego lo fruar io Domioo. .
Pro oorvo quidem scribilur Epislola, idquo cum
,
ille aufuglsset, imo et furaiua esaet; sod ex Apo- , ,
ololi doctrina fruclum reluliasct. Aiqui ex bac . *
ulilia moita percipiaa. Unam quidetn, ei primum, ,
oportere xt 00 aliquf soiUciios erga omuea prae- .
beant Naan oi Paulus pro servo fugitivo ei fure,
cuoa ia roaipuiaaet, taniunt aoliicitudinia osioodil, ,
quanto mogia incumbSt nobia detides non eaae. . ,
uM do fratribua qaibuadaro agilur. Alierum osl, D ,
do oarvili conditione minime deaperandum esae, .
unnetai od exlremam uaque nequiliam proceaserit. . ,
Hie enira fugilivus ci fur cum fuisaet, ad tantum . ;
istod virtutis fasticium pervenit. Teriiuin, faa ;
minSme esse servos a doroinis abslrabere : nam si
Paultis, qui tanta apud Philcmonem auctoritate ,
pollebat, Onesimum lamen, cujus ministerium ; . ;
oibi admodura utiie esael, detinere noluit praeler , {
beri aeolentiam ac voluntatem, a fortiori boc no* , ,
bi$ facere non licet. Si enim famulua exiioia3 vir- " .
tutlft eat, idco prorsus convenil 2 7 4
servitote maneal, ct herile jos agnoaeat, ut
qui doroi aunt, commodo et uliliiaii esse poasit.
VARIiE LECTIONES.
* Lege ex Gbrysosl. .
111
SACRA PARALLELA. ADMONITIO.

10U
! iv . - V*i. 20-25. c Refice viscero roea in Douino.
| , \ Confidens in obodleotia tua acripai tibi : scieno
. " \ . quouiam ei super id quod dico, faciee. Simul au - lem et para mibi hoapitium. Speroenim per ora. - tionea vesiras donari me vobis. Salmal le Epa , , , pbras concaplivus roeua in Clirislo Jeeu. Marcus,
, , . Arisiarclms, Dcmag, Locas, adjulovos n&ei. Graila
. Domini noslri Jesu Christi cura spiritu vcatro.
Aroen. >
'.
Id esi, non mibi, sed Domino graiiam banc
, , .
concede.
A4 Philemonem tcripla esl Roma Vers. 42.
. \
Ver$u$ omnes EptiloUrum. 5548.
, '.
ADMONITIO.
Kjusdem Groci eodicis Parallelorum S. Joannis Damasceni, ex qoo Jacobus Billiuo
Laimorum versionem suatn adornavit, quique nunc asseryator ia Vaticaoa bibliotbeca,
apograpbom bumanissimo mihi transmisit reverendissimu* Ordinis nostri magister
generafis. Godicem allerum RR. PP. Societalis Jesu Collegii Parisiensia dono dedit Eminenlissimus cardinalis Fraaciscus Rnpefucaldus : cujus codicis mihi copiarn amplissiinam
feeii R . P . Joannes Hardainus, pro singulari sua erga me benevolenlia. Quem ubi cum
Vaticono contuii, tantam inter utrumque discrepanliam reperi, ut nullus mihi supersU
ambigendi locus, quin uterque codex lucubraliones duas contineat diversorum auctorum,
qaorura tamen unus magnam operis alterius partem oxscripserit. uiroque i i t u l i , sive
capita, ordioe quidem alphabetico perinde digesti distributique sunt : ast aliaatque alia
copitum seu tituloruui serie : imo aliis atque aliis sape passiin capitibus; aliis itidem et
alns ut plurimum, tum Scriptura senienliis, lura sanctorum Palrom aliorumve auctorum
gjmbolis. Rupefucaldino leguntur prolixa illa nec pauca fragmenta, quaa propter librorum yeterum penuriam a viris eruditis auro cootra cara habiia sunt, ul puta Justini Martjris, Irenei, Titi et Anlipatri Boslroruin, aliorumque, quorum opera temporum iniquiiato
perieruot. Vaticano autem, cura isthaeo omnia non compareanl, tum alia vicissim
plurima reperiuntur, quaBin allerofrustraquis qusierit. Alia complura utriusque codicis
dUcrimina omilto, ne lectoribus tsdiosus sim. Ceelerum hoc miniroe tacendum arbifror,
ia Rupefucaldino excerpta quoque sinceraruro Ignalii Anliochcni epistolarum, quales
Isaacus Vossius ex codice Mediceo edidit, multa sparsim reporiri : anm vero in Vaticano
pauciora binc inde occurrunt ejusdem Marlyris loca, ex interpolatis iitteris accepia s u n t ;
si anuro oul alterum duntaxat excipias : cum nerope Vaticanorum Parallelorura auctor
altera illa quaa Rupefucaldiuus codex exhibet, identidem, ut pote anliquiora, coosuluerit
el exscripserit.
Rupefucaldinis Parallelis prafixa S. Joannis Damasceni prefatio esl, quaa toli opert
fucum fecit, at sancti hujus doctoris fetus ccnseretur. Quod quidem jaro olim a Joanne
Zonara admiaaum animadverti, iofraque referam. Quauquam ex praofalione dempta
2 7 5 illa pars fuit, in croa Damascenus de transmissionibus quffidam obilor arimonebat;
quippe cum in horom Parallelorunj indice , tranimissionts, nullaasint, quales
in Vaiicano pro singulis alphabeli litteris subneetunlur. lnsuper Damascenus in eadem
prffifalione sua, oeprimo loco dicturum pollicelar de sauctissima Trmitate : quod qtiidem
10 VaticanO praastitum legimus, in quo titulus primilS es(, , \
\ . Dc tempiierna Deilate, deque sancta tt coniubsiantiali Triniiaie: et quod unus sofusqUe est in omnibus Deus; cum m Rupefucaldino
titulus primus sit, \ \ \
. De hominis effielione formatione; et quacunque de nobis ia ScriplurU
feruntur;
nec nisi titulo L X X V I agatur, \ , \ , \ , \ , Dt
iancla et increata, eomternaquo et consubslantiali Trinitate. Denique qui Rupefucaldioo
Parallela congessit, integro saaculo se antiquior^m prodil Damasceno Joanne, ut sub Heraclii imperatons initiis scripserit. ld quod uiserte nobis significatduobus io scbotiis, quo*
ruai prius bobetur lilt. a, lit. V I , qai estRcpl \ , De inob$equeniibu$ tt
eofUumaeibuM: obi post dao loca Ezechielis, quibus Deus Israelitis ob pertinaciam sanota
ipsorum aufnrenda nuntiabat, hC subnotat: %6. \ <*
^. \ , , \
, , , \ , , ,
PATAOL.GR.XCV.
33
1035
105*
* . Sctml. Idtm quuque nobis ob peceala nottrn accidil. Nam erux lalutarii
f.
vivifictt reiurrectionis
ttmplum, quas gloria lautqut gemrrit lotius Chriitiani irunl, euin
acctnUa Ytnelorum Prasinorumquc nuncuputione, abominabiles noi Chriito
reddidtrimnt,
ciyui dicino nomine tuncti faeti eramui, in manui impurerum tradila, polluiaque
fucruni.
Iltc enim Persicuoi bellum slgniQcalur, quo Cliosroes, Hoinanis attrnis, suh i m p c r a t o r i s
Ileraclii initiis divina loca occupavit ac d i r i p i i i t , crucemque snnclam in Persidem Iransmlit. Egregie siquidcru cum isio ethollo concinil Theopbjlaelns SimOraia lib. VIII
l l i s i . . c . 7 , nl.i Maurilii e i a u c l o r a t i o n e m , qum furenlibus invicem Vencla Prasinnque fatiionibus c o n l i g i t , narraro inciniens, i l a scribit : El 60 xf..;*iti../ . t i "
* , tv-nuQev -.',: -. rip ;
, " . Duorum quippt colarwn {ccrrulti et viridtt)

factionibut
drdila pltbis multitudint,
mala gravissima mundo imporlala mnt, ut untim aucta hue
inianin Romant* rn pusumivcrfat.
Thenpltanes qnoque l i a n i m fnclionum d i s s i d i o , quo
Mauriiius tbrono dejeclus occisusque esl, ac Pbocas innugtiratus, imperii floniani casura
I c r i n d e ascribil a d a n n u m Uoiuiui, ul ipse numerahal, 594. Ne vero quispiain contemiert!
v c l l l . scliolii auclorein cxcidium aliud Hierosoljmilaaiim innuisse, ipio sanrta civiias in
Sarar.cnorum priticipum potestaieiu postmodum venerat, scholium allerum addo.qnod de
sola Persnrum espodiiione accipi p o l c r i i . Igiiur (ilulo X I I .
> , "thi x\
.,\ , De Miarchia : Quod nocira, periculota,
et confuiionit
plena
$it; allalis Oxee \erbis quscap. IV, . 1 el 2 lcguniur, subjungil : . -j

Ottou , \ , ! -; ; *) . \ /;, ' ;
6 , .
, \ , . . /.'.:... , ; '
4 . Schol. Ditcamui tx duma uia
Scriplura,
tl Us qua tcquantur, qua) cauia futrit onarchice confutionitque
illius qua ...
oceupavit, Deumqut non ette injutlum, gui not duro gtnlittm jugo mbigi permiserU.
Ifam,
cum innumerii ictltribu$, tum prasertim cirium noilrorum tjfuio cruort, sanctain tolique
orbi renerandam Dei noitri civitatem conlaminavimus,
ila ut alio Iratulaia ptttiota
erur,
vita inquam nottra, (utrit. Atqui Saraceni Doraiuicos crucis lignum, ezpugnaia civilau-,
a l i o non t r a n s l u l e r u n t . De illa yero anarchia et confusione, quae belli Persici lemporibu^
Palaastinam aliquanlum occupavil, legendus i m p r i m i s nsl S. Aniiochus monachus in epislola homiliarum suaram nunoupatoria ad Eustatbium. Quia vero Bcraclios resumpiis
animls, illalas a Persis injurms ulcisci medilabalur, eospeclant scholia quajdam alia quibut
auclor non de rebus ascelicis, ul assolel, lectorem insiituit, sed quo animo Christiani a>l
lidla 9 7 6 conlra liosios pergere debcaul. Primuoi babetur litl. b, lil. I I , posi quemdam
Scripturs loc.im II . X S , quo referlur quomodo Josapbal prealium contra Amiuonilas,
Moabitas el ldutna?os silauspicelUS. . * T i a h i i <, ,
(( . aib ( ,
-.'., ;, \ Bpaatla xaptCa, f . SchOl. /-.<..
ApostoliiM dicil, quaeunque teripta lunt, ad noilram doclrinam pratcripta
tsst.
Quocirc
nrce$$e tst, ut qui vtitigii* ianclorum insmtunt, in Domino bco nostro adirrtus hotta acitm
dirigant, neqw audaci duniaxat animo, cujui exitus obscurus irKertutque at. Aliud sub-
iungil, quo roligiosos principes inonitos vuil, ut in Domino per oinni flduciam baheani.
I.ill. F, t i t . X I I , allcruni llUC SCbolium epnOSDil : tolpuavov & rtv .,
* Totif & 1 if . Abraham, cum pugnanttm
pro it Deum haberet, rtgti
quotuor cum vtrnaculia
tuii
in fugom certit. rursum boc
lcrlilim : " 6 {(; ,

ivsutv C- '.:. rtx cum octoginla millibui quimjcntis inslruela
contra JElhiopes aeie. internteione
omntt dttetit,
eutn dupto tt uttra ilU iupnriorti
entnt.
Quia igilur Rupefuuaidina Parallela Joanni Damasceno perperam ascripla sunt, mea raferre
non putavi ui Itaec iniegra excuderem : sed neque eruditoruin Yirorum aliud consilium
luil, nisi ut indicem eoruni, cum fragmcnlis librorum que p u r i e r u n t , aut parum ol>via
M:IH, ad calcem Vaticanorum Pdrallelotum subjjcerem.
Janobus Billius in sua de Parallelis nostris ad lectorem admonitiune, de germnno
S. Joannis Damasceni opero ex ejusdem prffiralione ita loquiiar : Paralltlorum vaYumtn i
trti lil.ros commodiiiime tane, meojudicw,
primum di$tinxtrat
Damaicenus. Pfimut nim
ta complectebaiur,
qwz ad rts divinas pcrtintbant. Secnndui de rerum humanarum ilulu
ditttrtuai. Tertiut dtnique dt tirtulibut
tt vitiii pertractabat.
Verum poslea, ut lecioris
ta quce quartrml
facilutt tnvrnifvnl, comilinm muiavit, olqnt itlphabetico ordine capim
colloeart maluit. Hao vlr doclus, qui ruox suhinde declaral ae ullro fuisse faciurum, nl
prioreio illuoi ordiaem, queai, tuin ipse aucior, lum iran&lationis sua? ratio vibi veloij
norrccla manu pneberet, sequerelur, nisi verilus essel, ne i i quando Gracain lucem exirmt,
nonnullorum reprcbensionem incurreret, quibus fortaste ha?c sua immutando aliaui
operis urdine, vel audacia, vel pene licentia, parum grala futura esset. Quia vero Biliuu
lantum volumen in tres libros neruui di\ i>ii potius, quam in viginli quatuor, qui totideoi
Gracts littcris responderont, id so ea ro fecisse declarat, ul disparein libroruui magniiudioem viUret. Mam, cum in Parallolis Grascis qua?dam sint litlere, quibus iiluritna capiia
contineantur, quaedam rursus in quibus unum dunlasal, idquc breve adroodum insit, ndicujum fuissel Hbrum unuiu viclere qui minus diaiidia pasixui conslarel. Ouod incomitlo-
SACRA PARALELL. DMOTiTTIO.

1938
lum B I Tagorol, ia tres paris niagnilndinis librcs totnm opus se parlitum esse a i i ; i u
lamen ut in capilum elenrho, uhi quaaque liltera Graeca mcipial, annotaril; ut quibus
* suppelunt, ii quo Lalina referantur prima fronle percipianl. Posimodum faleiur, so
ill>i>lrisslmi c.ariiinalit Antonli Carafm tontilio acque auetonlate adduclum, tn riddtndii
Scriptura loeis, qua Damaictno profetumtur, Vutgatam inlerprelalionem ubique, quoad
fjui fitri potuil, tecutum tist; cum silii minoris ronstilissel, ea suo, ul ilici solel, niarle,
quam, non sine magno lumanimi laeilio, tum lcmporis dispendio bibliorum coduero toiiee
reYOlvere, el qusita loca describere : sed antiquius hobuisse plu* aliquanto laboris suscipere, quam a veieris interpretis vesligiis aberrando, gravibus ei orthodoxia lectoribus
displicere. Hucusque Jacobi Bilhi de traoslalionis ipsius ralione. Quia vero ounc Grscn
euunt, religioni pertnde babui dislribultonem aliam Paralleloriim invehere, quatn Daira<cctius uon cogilaverit, uti neque verMC-nern Scriplurae alloram Lntine refcrre, quani
tttOtmoa agnoverit. Quamvis enim Vulgala Irsnslaiio magno in honore sit apud fidelcs
Occidenlnlis Kcclesire : at ncque velerem.qus Sopluaginta virorum cs.se dicitur, Ka aspernanlur, ut loca quaj Palrcs, prajserlim Grasci, ex ea allegarunt, aiide alio quam ut pluiiiiuui prafert sensu reddi palinnlur. Nec roinus ?ero lcmporis insuinpsi in reconsondi>
Scripinr.ti senlenliis cum biblioruni Gra>i'oruin conlextu, 2 7 7 essignandisquo capililms
al vei-aibus, unde acceple eisenl; num Billius Laliuam Vulgatam dunlaxat consiilomlu
raultipliciter ac spe ceipiiaverit. Unura etiam ir iloniissimus omisit, auclorero in pr/e
falione derlarasse hanc opcria sui inscriplionem fore, , Sacra : quatn proinde omnino servandam duxi, toiiqae volucnini boc roodo ndjunclA \. altera qae usu recepta
e*l, pisligendam, T i upa , Sacra Paratlcla, no irim alia uuncupatio sprelim babjta
tidealur.
1'; libri bujns ulilitate ox Billio ilerum dicitn, nibil esse quemobrecD longa oralio bj
bealur. Nara, cum (ut Scripturani sacram omiltam, unde innuiucra loca transsumptn sunt)
ei seU-ctisMiim qaibtisque et eleganiissirtiis erudtiiisimorum Iheulogorura senlenliis hrnc
Parallcla cunluxla, inque locos cojiiinuiies dige&U ainl, quis non videtquanlum hinc,
roodo pietatis, sed etiam doclrina fructum leciori rlecerpere liccal ? tiuc acccdil, quod-in
hanc anthologiam mulia ex us auclurum srriplis conjecta ainl, quaf) vel lemporij injaria
prorsus inlerriderunl, vel cerlo Dondum typis mandala sunt. Quod si in .. genere, (um
Antonii Melissam, tntn Maxiaii Colleclanra viri sludiosi magni feceruni, quanto majoro
illot oblectalione leclio
alTeciura est, ul quae longo uberiorem ornaiioremquo son
loiiiianju. supelleclilem ipsis subminislrel.
Diccbaiu Jonnnena Zonaram Parallela quas Rnpefuraldinus codex exhibet. non quae Vlicanus, Joanni Daroasceno attribuisse. Id porro mibi ex eo conslat, quod lib. Annnl.,
D. k, ali.iiu pi inium quod vulgo circumfertur Josephi de Domino Jesu leslitnotiiu. subungal, oumilcra scnptoreni in libro, Dtp\ toj , , J - M . - , ; . De vnivirso,
conlra
Ve/onem, bcne quoqiie de Chrlslo scripsisse, eo luco cujus S. Jonnnes Damasuenus in Parallclis iii.-iinnlt. f!i 6( , < :
.3/-.4; 1(;, \4 ; ; { > rj) . lineas aliquol recilat operis illius, \ 3 ;. cnjus fragnien
luui sat ampliim legitur in fine Parallelorum Ruperucaldinorum, oaod in Valicanis nu>qtiam romparel. Suidas in Joantu Damaicrno, inter ejus opera, Seleetot in divinam Scripluram loms Paralleloi numerAt, c'.; - ? ' . quibus latnen
verbis '.. aliquut saitem Scriiiluree libros innuere videalur. Quidqoid id est, similetn Vaiicano aaliquioremque codinein nssorvant Venetiis Grnei in biblioiheca i l luslrissimi arohfepiscnpi Pbiladelpbicnsis, ex quo mibi qunilam iransmissa sunl rcgftlu viri erudilissinii alque aniiciseimi R. P. Dom. Anselmi Bandurii. Jn BibliolhecH
eliam Medicea perinde exsial ParAlleloriim coJex ordine alpbabptico digestus, Vaticann
non in tolum absimilis : sed iu quo Patrum sententie media parte Iruncaiee, non iniegrin, nec ad lungum referuntur. Adduntur insuper binc inde e scriploribus profanis sytuIrnlie, contra quam sibi Joinnes Damascenus proposaeral.
In codicibus tam Vaiicano, quam Venetianotiriecoriiin, prafatinnes dum loli opn prasniiitnnlur, quaruro prior nonnihil milii diflicultatis suggessit. Hnic Jarobus Billios IMI
num Ir.iin- tilutum fecit : PrrfaiioGraei
cujusdam in D. Joannii DamuteeniPuralltla. Dum
vero singula meinbra, \mo singulas voces oculis el menle pf nsito, nihil me rpperire fatcor,
qiiod non a Paralleloruni auclore scriptam significel, prelcr iimc po.Hroma verba, >0;4 , nec doetorum eloquia qmr eruditus Pater ttt
produeiurus, infirment. Cffil^rum Veneliano codex isla non liabel; Billius tero in Sermontt Spiritu tanclo pronuntiatoi ea transtulil ; ni lcgerit. ., non
- . - iiJir.'.,'. l'urr, seu '. n l i H r . r u roi lccioro. Atqui heec posirema lectio, quant
veiul rerissiaiam leneo, cuin PrABtalionis bujus prioris alium a Damasceno anctorem indical, (um Joannem noslroon symbolas et excerpta PhilonU el Josephi in sua Parallela
non coogessisse, sed ab isto aiioiiymo poslinodum adjecta esse : ut proinde qum ad calcem
alterius praafaiionis de iisdem excnrptis legnnlur, ex bac pritoa muluata transsumpUqui*
fueriota librariie quibusdaro, qui, ea praslermissa, alteram dantaxat, qua genuina Joannis
Datuasceni esl, Parallelis ipsis praBflgendam censuerint. Neque rursutn deest suspicio,
quiii Prologus iste, qui primo locu |>onilur, scripius ab aliquo fueril, prnfixusque PariHelis, qun ipse ex Damascenicis exccrpserit concinnaerilque : m, nulia eurum a u s
IWO
ad fidem et Ecclesi uograata 27fr speciant, mentione facla, de virtotibus dantaxat

orumaueadterdariis viliis, seu de rebus ad morea perlinentibus unice ageretnr. Cujua
quidem modi sant capita Parallela saocti Maximi et Antonii Meliss, quorum paulo anla
memini. Sod alioqui negoliom mihi faeessit, quod in illis eliam capitibus qaa res iheologicas edisserunt, PbiloDis identidem et Josephi teslimoma subjiciantur. Quibus difficaltatibus in totum expediendis, cum me imparem prorsus sentiam, sagaciorura criticorum, qui
as solvant, judicio me ultro subscripturum proflteor.
.
PROLOGUS IN PARALLELA.
Pretiosa res virtua oat, qua homo cam Dco

tXH.jung.tur, et regai coelorum ovadit oompoa. Estc
porro dtvioorum mandaiorum obforvatione comparalur. Domluua siquidero in polUciUtionibua
quaa ad poputum, qoi in iEgypto fuerat commora
1, faciebai, a i t : Si audieritit me et cwtodierith
ftmupta m#o, eritis mlhl poputus peeuUaris, regaU
iaurdoiium, g$n$ $ancta Quin Dei quoque flUos
Aeri pronuntiavit ooa, qui divlnia juaaionibva obtenperant Quantum vero Isiud bonum alt, nemo
eat qui aermone poaail onarrare. Graiia qoippe
atoram nostram auperai: adopiionla digniiaa apem
ooinem excedit. Quocirca at Untisbonit poiiarour,
proropto et alacrlanimo ea exaeqoi convenit, qoa
nobia imperata ront. Faci.ia autem ejus quod ex
noaira utilitate ait, electio futora eat, ai virtuteset
ipaiaadferaaria Dooque opposiia vitia eomponaniua,
el qaidquid de illie, iam in Scriptura aacra, qaam
a aanclia d&vinoque Numine afflalia Patribusdictaro
Juerit, oonsulamua. Exindeenim cumeximia joslorum premia, tum denunliatoa improbia crucialua
.Btelligemux.
Gaelaruin noaae Inlereat ad Chriatianas voriiaiia
glortam. Pbilonia et Joxephi monumentia a nobia
otiam aontontiaa easo congeetaa; qui Hebrei ambo
atqoe oradUi viri fueruni. Quamobrem in rem
ieeril, omni diligentia hornm narrationibaa et protntnlialia animom attendore, ui qui non tnodo a
prccipoas fidot 01 aanctitatla vlroruin, qui apud nos
oruerunt, flne ot propoaito ne untlllum quidem
oborrent; verum et ingentem, tam in verbis, lara
in mor.bc*, imiliUidinon. et consensionem praeferant : el dociorom eloquia quaa ex bie eruditua
Pater produciurua esi, oonfirmenl poiius, qtfaiu
.inminuant el labofaetent.
1
Exod. , ,.
^ ,
.
.

' ,
, , U, .
.
' %au *
.

.
, ,
/ .

> .
,

;.
,
' .
*
, ,
* &
4' *
\ , ^
{, ^
^
.
SACIU PARALLELA.
279
TOr
.
SANCTI JOANNIS DAMASCENI
DE SACRIS PARALLELIS.
, - Scripiur diviniius inapirata aludium, ,
, \ gtoriam, iaiporium, ac denique ret eas otnnea, qaas
, . mortalei nplecti aolent, antecellU: quippe qii
>v , aaluiis nobia viatica tribuauUt aotetn ipsiua labo . - rea feramus, boc nobia volumen praesial:
i>v ' - aiqnidem iia quaa aunniJB admirationi sunl, longe
&), \ - pneatanliora in eo reperire eal; neqao aalieiai ulla.
. * faatidiumve ullum legeniibua oboriri potexU , anim pulcbrarum fnaleriarutn qu bie eonlinealutv
uiv , deleciui ad ae lectorea trabii nac eoa defatigaii
{ * , sinit* qnl ea qua aeqauntar, aadire gcaliunl; quia
, . elitra, qaemadmodura caniiur in aenleBllia quav
rox - versibux acriptae auat: Qui cduot me, adboe esu , , rlent, et qai bibunt ine, adhuc aiUenl . Spirilaa , ] i qaippe diaciplinarum expelenda plaoe auaviUa
, [ ] JJ eat, qna aanctoa reddat animoa, eoaqoe alai ei
rav , , augeai. volamoa islud complectiior quid ,
i d raemoria tenere oportet, aivead tnorea accotn * modate, aive aententioae, aeu ad comroonendum
' apposite, qaaeunque de cauaa vel argumento, lam
in Veleri quam in Novo aacrorum Oracalonim
, \ - inslruinento dictum sit, necnon aanclie divini tasqae inatinctia Patribua noairia, quorum ingens
\ gioria loio orbe celobratur el decantalur s-alqu*
k > apopbtbegmata, quae bia de rebua aparaim jacent.
, , - | modum florom lecla eunt, el in suos litulos re< . , - bia. Atqui oniveraum libris iribua conline - iur, quoruro primua ex iis constal, a quibua Cbri , \ aiianox in priroU decel auspicari; nimirum a Deo,
i . i , - aique ab ipaiomet primordiis trinara oxplical unila> , - C tetn. Secundua de rerum bumanarum eoagmeniafouv , * tiono et aUla verba facit. Tarliua apeciafim d*
rav - vinulo el tractat. Caateriim quo facdiua In ' * , venifi poaaSnt ea quar qusruiUur, index capituaa,
t
u m
q u
. xxiv, 29.
T A R I J E LECTIONE8.
focald. , * $. * Ibidv
w.
ibid. . * ibid. et Yenet. . Rwa. ta^vjoAa. ^ ^ \ \ ^ ^ ^ * *
' HupefucMld. * . ibid. . ^ \\. \#\
***?(. tJUteslif
ibid. .
1043
tive liluii, ordine alpbabclico compoiilue est : el .
iiiiumquodqus capul in ca litiera silum reperieiur, ,
* qua incipil : exeinpli gralia, quse inciplunl . 8)
lillera a. in eleroenlo : quse a B, in elcmenl, B, ,
ct tic de reliqui. le flne aulem cujusque liiiene ,
liluli sunl alio leciorem remiileniet, de qulbus . "
mnx pauca dicani cum quis eorum eil usue dccla- ,
rabo. Qucmadmoduiu 2 8 0 uiem viumn aqua -
teutperaiuiu auave est ci jucundam voluplalem , , *\
quamdam efflcil, gic quoque tola buju& operis \ , ,
siruciura, ulpule ex divinis Liiieris e( lanciorum , ac ilivimius alDalomni Patrum lucubralionibusper- , !
tnista, cura ingentem illlsqul iegendi iludloti stint, , .
oldecialionem affert, tum multa ciiacn eis qui atre- \ .
nue iricumbunl laburi, ad ca qus? leguni, rclinen- . , \ da, ac denique I K U I eiiguam lecloribus quibitsvic , .
ulilllalem. Ac si quideoi rccie l ot par eil, tolu- t . i Upd.
>nn hoc conciiuialum eil.divino id auxilio ucribi debcl: sin ero pingni Minerva, paruwque febei
mccenu, taoc iiiibccilllUli mex Iribuendum eril. Totum porro volumcii ro Duncnpaiur.
xal Scire auiem opurlet, e Pbilonii ciiam et Joseplii
luciibraiiunibiis collcclas csse senlenlias, ad lau- , U
dem iclliccl Cbrliuanx entiiiis, quani ipilmel ' , *\
.
adversani ejus couimendaverlal.
1
Trailimi$tionum
tlplkaUO.
Modo sequltur ui de traiisiiiissionibus titulorum,

qui, IIIII ab eadcni liitera incipiant, alilil lamen
posili sunl cl reperluntur, fermonem habeamus.
iiM-an: vcro quid ilt irantmiiiio, et qiiaui ob cauam invcma. Transmissio est dietio noi eoducens, _
nbi quidquid quxriutus, reperiiur. Maanain aiilein
hxc utllilalero libro afferl : non modo etilm lioc
prxsial, ii( brevitcr aliquid compreliendamus; eed
eiiam oraiionis prolixiialetn ainpulat, ul poie qux
e.ideni repetere non sinai, nec frequeuliori rerum
canuudein Iteratione niolesliam auililoribuscreare.
Ai.jni potissimuin luteiita esl, ob ea qux timilia
M i n i . aive qux iiiubipliclter dc una eadenique re
enuntianliir. Multi liquldem In qnold>M bbro lituli
nul, quortim intmpiiu quaiuor numlnibus, ac
forlas^c etiam pluribui contlet :. ' 0* tuper-
tC>r
[.
\ , *
,
. \ .
. \' . <.
. 4
' . . *
, ,
, \
. , \
.
, xtl
,
,
AAa&rur,
\
lyoust , ^ .
bit, tl (aituoiii, *l arrogaailbus,
el inanlt glorias
\ > :
cupidii. Il.ri i-iiini licet a dirersis liuerisincipiant,
ralione lamcn matcria; idcm sunl. Undeeliaro racliim *.
,
\
csl. ul nominum terbornmque apposiiinnm a Q , ,
\
Scriplura sacra el sanclis Pairibnt communiler &, , .

acceperini. Rursumque, De lemtrario, et impu- /. KaV
,
denie, I txcandttctnlt,
ei iracundo, ci ehottrieo.
Nam et cuncla bxc consideratione unum et Idein , unu Aique ne lectiones easdem iis iribuendo, qux ^, . .'
tocabulii duntaxat, ac non ileni rebns disjuncla f ,
unl, in prolixilatem Incidamits, necessarioetcogi- , .
ta(a Irausmissio cst: cujus Tidelicei ope el auxllio , >hoc comparalur, ul iltuli teu capila alpbabetico '".
ordine edaniur. Quocirca iis qni liiteraruni Iadicem \ *
legunl, facienduin ett. ul Iranimiuiuncs ipi sub-
.
jcclu iuspiciant. Caput eniiu quod quAsitum erli, 1n liarum aliqiia repericlur.
LECTIONEf.
' Hxc desunt io Rup. usqne ad, h-, . Wv^V\. w
E6palct ti *vSpt; queoiitooûw
* \VAA. ^ W > t o .
1616
SACRA PARALLELA.
1 .
1NDEX OPTiMUS ISENTIS VOLUMINIS.

* *
; \
* \ .
* \
, .
, -
1 *

* .
* .
-^
.
*
-
281
L i i
r a
f. De atertii aanclas ot coiuabaUniialis Trinitaii

divinltaio : quodquo uwu eUolua sii in rebue
omniboa Deua.
I I . Quod Deas viiari noquoat, quodque omnia inspiciat, nec qtiidquam ipaum lataat.
III. Quod Deua ipsiuaque opcra comprebendi non
posaini, neo inquirenda curloaiutve peracrotanda aiot arcaoa illiua : quippo que oec adiri.
oec comprebendi poaainC
IV. Do amoro ei tiuiore Dei: quodqoe omne bonum
auperent.
V. De repugnantia advottua Daum : et quod minhne contradlcere Deo liceat, BOO coni oo
expostuUndum.
VI. De angelis: quod aogell quoque, admiaso peecato, puniantor.
VI!. l)e aogelia: quod angeloo ouslodoa Dooa pm
fecerit.
VIII. De formatura bonrinia ei otruclora.
1 1 . De arbiirli libertale: quod oobia fteo data

aii; quodque in nobia aiiooi ali, vel oalutem

rel periro.
*, * X. cooaequi,
Be inatabill rcrasi bumanarum atafo : cui rei~
aimilio oli homo; quodqoo vano aini pneaeotia,
* *
oi
uiobria ioibecilliora.
* .
XI. Do taefteeiiiia; el quod do omnibua beno roe
rorl ac proximi forre onera oporteat, non auieut
*
injuriarum memiiiiftse, aed eura benigno ausciy, , ere, et commonore,aoqiia malum pro malo red, ,
ero.
3.
Do Impiis et poccotoribua, lojuaiiaquo oi fla , , , XII. Kiosia
virie.
.
, De itopeccantia; ct quod praHor Deum neno
^- * \ ,
a peccaio iramunia aii.
, XIV. Dt iia qui viiiia nuniiooi retoiscrunl, ot ea
roVctay.
rurioa admiuuoi.
, \ , - XV. De reaorrecliono, oft judiclo, el posua aslerua.
.
, , XVI. De iroprecaiione a Domtoo, et propbelis, ci
apoaiolie, quaadoque facia.
.
XVII. Po iia qui injuria afficiuolur; ei quod eia
, * .
opero lerre oporioat.
I , , , XVIII. Do cbariiale el paco, doquo paciflciact
.
maitauoiia bomimboa.
, .
XIX. De verilale ei leatimonio cerio.
* - XX. J>o aubdHia: quod principuio morea imilaotur.
- , ,
alvo boni, aive mali eunt.
.
* - XXI. Do subditia : quod principibus a.nia parore ei
\ , ,
decedere debeant, eosqxe bonore afficore, nou
iiifv, .
aulem reluciari.
\ , , XXII. De anarcbia, boe est, de populo carento
.
naaioro ei prhicipe.
.
XXIII. 2 8 2 u<* acedia ef moarore.
\ , \ , , XXIV. Do iusano, ei vecordi, et imporito,el faluo.
.
XXV. De aimplici, et niorum innocenlia praediio.
, .
, , -. XXVI. De paupertate,ol eufflcieotia, et vitsa frugaHiaie.
XXVlf. De deccpliono certo conailio facta.
\ ' ,
. * XXVlll* De eo qtd nootUi^ T e i ^ m u ^ x n v ^
el quoA \\W c\\\v \^>AA% ^ X X W ^ < J ^ S * *M
m 0.
ic
S
f
S . JOANNIS DAMASCENI
1047
XXIX. De iagraiis ei grtiiarum inimenioribus.
X X X . l>e rebui impoulbilibui.

XXV, Oe u n c l U et beail virii.
XXXII. !'<; priniiiiis, el ii qui deeiniaa pneslint.
lundque eai Deo oflerre oporleai.
XXXIII. Ue la?io nuniio.
XXXIV. De inalo iiumm.
XXXY. De oeculo : quod modeitia benevolenliara
cnncilial.
XXXVI. i v I I S quae accldunl:eldfl illliqul ex malrs
mala prolabunlur.
XX VII. , oiio et qulele.
XXXVIH D,- eondemnatione seu ifnlenlin, ae .
cni.it..' Del : qaodque ulira Del iram vindi''! peccala nun ainl. nec ultra quain prxceperii benignitaie utenduin.
XXXIX. De cuaciionc.
X L . De pudore bono.
Xl.l. ('_ pudore malo.
X U l . De petltionibui ioiquit: . 1 quod eai ad IInei perdutrre non oporleal, etiamsl maier sil
quas ea iviat.
XLIII. De capidilate; et quod sxnt ulla
saiieiat plura scinper apprtiruui.
XLIV. De Irntribns.
XI.V. De pnstuhnie tivc mendicante.
XLVI. De turpiloqulo; el qiiod scrmo turpis non
il proferendus.
XI.VII. I). eisecratione jusie injusle pronunliaia; el quod beni: precari uporteal, uou
male.
XI. iil. De remlislone peccaiorum; et qulbus
inudia veniam ousequi possiinue.
X I . I \ . Ue desperaiione : ei quod saluiis nosiras
speni abjkere non debeatnus.
I.. De nnailicinaie ei eicommanicalione.
L l . De iis quie misceri, et inier *e coinmcrcluro
liabere non possuol.
SequuniiiT
Irawmitsiones
lilulorum.
qui cum nb hoc
eoiem eleminle tncipiant, allbi auoque habintur

reperiuniarqut.
De rxercitalione spiriluall. Habeiur in lillera
lilulo VI, qul iiiscribilur, de exerciutione.
Ue Tirliiie. Babetar in liiicr.i 6, liluio XIV, qul
inscribitur, de jagtiiia.
283
peccalis fpoiile adinissis. ITabetiir in
lniera , tllulo XXI, qui inscribiiur, de peccaiis
qua el iponic, el Inrile pcrpelraruiir.
De iis qui hoininibus placeot. Habetur ln lidera
litulo IV, qui inscribilur, de dulaloribu.
De i'iQmiiB. (labelur in litlera r, lilulo II, qui
luscrlbiiur, de xgroiamlbua.
De prznicallone. Ilabeiur in liiiera . i , lilulo X I ,
qul inscribilur, de scorlaiione.
De imperilia. Habelnrln lltlera x, liiulu XII, qui
inicribiiur, de expericntia.
Oe linpndenti. Habetur in litiera it, liiulo XV, qui
Inicrlbiiur, de autu lemerario.
De ,,.:..-.i.iis el inobsequemibiii. Ilabelur iu
liuera , Uiulo XVIH, e l inilio fcrlur, de giKinla v i v c n d i ralione.
De empiione. Ilnbelur iiidcm In liilera . litulo
XXXII. qui inicrlbiiur, de vendiliune.
Dc serie. Ilabetur in lillera r , Ululo I V , qui i u aciibitur, deordiue.
Ue arroganlibut. Habeiur In liitera , X I ,
qul inacribiiur, de auperbii.
l>c boniiate De. Habelur iu lillera , tiiulo I, qol
.., n l i i l i i r . ile buwanilale Dei.
*. \ xa\ .
'. .. .
'. 1;'. \ .
". \ \
.
. \ .
'. \ .
*. \ ' tOvotav
.
AC7*. , '
.
'. .
'. &<; \ ^; 8toi> * \
,
; .
". \ .
'. .
'. \ .
. \ \
,
].
. \ " 8
,
'. .
". , .
<7*.
.
'.
, '
, 3(.
'.
.
". ,
. .
'. ,
.
""'. 11! xupaxouxal rGir tttiur.
tdr Axi
dpxojiirur, xal
.
4
, , .
tt
', r/j , .

', ,
.

', . .
r */(
, , .
\
' , .
*
*. , .
\
* , '. .
,
' -
' .
*
' ' * , .
II;: * r
' , .
*
'* . .

; . . / ! .'.> ' ,
.
|.'L' elionlbas iceleratis. Mabetur lo littera .

Iltiilo V I , qui iiiscribilnr, de grayibiu fla *^ , .
| , , :
gillii.
!> iis qul drca Adem dubiiam. Iiabrtur in lit- iir J, tltulo I, qai Inscribiiur, do artuial
' \ ". TVWJJ.*?\; k' ; fl
ribui.
050
SACRA PARALELLA.
tfiv * DoHsqui moreodes negaoi. nabetur in lUlera /*,
litulo XVI, qui inecribiiur, de tterconariow
, -
.
'. .
* * ,
.
. *
, ,
.
' , ,.
. &, .
(?. *
, , 6
. 2^ .
\ ^.
ft. > .
. .
'. IUp\ .
.
.
. , .
al ,
,
.

, .
*
\ .
* .
'. *
.
. , ^

,
.
V. .
'. *
.
\ | .
.
<J\ , , .
'. .
.
*
.
*. -
, * , . ,
,
.
IV. .
&. , ,
, .
, , \
.
'. .
1?
" .
, *
,
J
'. .
LUtera B.
f. De regno coelonim.
U. De consilio Del: el quod hominea illud nec
mulare, neo comprebendere qneanc.
. De auxilioDei : quodqoe, Deo favente, Imbecillea aint hominuni iasidias, et paaci muliia
auperiores fiant.
IV. De baptiamo, el aoerl lavacri vatieliiio.
?. De abominalionibua aivo ldolla, el iia qol fala*
dii nuncupanlur.
VI. De Tila et mundo hoo : el qood turo noa, tum
viu noaira in diatractlono oi labore ait.
VII. Ho iolento, ol oo qood eoaetione Hborut
eai.
Vin. Do blaspherao, ot magnlloqvo.
IX. De rege probo, ot loalom odio babenio.
X. Dt? rego non admodoro admiratlone ditno.
XI. De rege : ot quod pro eo precea ad Deatn babende alnl.
. De conailio : el qood nibil non aine deliberationo et consilio fademtain ait.
1. De cibia et rebua ad vitam neceasariia.
284 SfqmKntuf *\ titulorum, oxt eb
koe UtUra incifiunt, oiicuoi habentur rtperiun.
De iia qoi pna amonlia bUspbemanl Deum. nabotor in liltera o, tltolo VII, qol Inscribitur, do
ultionedivina.
Do ploria. Haboiur In lUlora v, lilulo V I I , do
imbre.
Lftlero .
I . De doctla ei aplriiualibua vlrla: el quanla booa
eoa aoqaentur.
I I . Do hoo proloqulo, Nogco tttftxm; sire,
libi t>9t;qoodque unumqueinqoe oporieai qua*
aua auni circumspicere, noo altono inala cojrioso
perscrularl.
. Do niurmuraiionibos.
IV. De aenibua et antiqula viria; ol qood eoo bonoro afiicoro oporteal.
V. De agriculiura ei agricolla; ot qtiod bonam l i t
operari.
V I . De gyronaaio, medilatione et exefcilalione.
VII. Do iia qui reaipiscunt*
VIII. Do mulieribus; quod eaa viria auia sobjoclaa
esao oporieat, nec citra eorom aucloritaleoi
jquaro facere.
roulieribu8 puerperia : quodgue al masculua editua alt, onto quadragtnta diea non itigrodiatur mo.ier doaHim Domioi; ainvero remina,
octognla dioa exspectet.
X Do niolieribua : quod aperta facle oraro non
dobeam, nec loqui atil docere In Eccleaia
Del.
X I . De mulioro forti el casta/
XII. Do niiilieribuo malia, ot adoheria, el proeti*
tutia, atquo omni viliorum genero scaitnlibtis.
XIII. Do inglovie et gula ; ei quod eo rootiom
acceraii.
XIV. Do ila qui lingoam auaan cualodiuni.
XV. De iia qui linguam soatn non cusiodi int.
Stquuntur trantmi$tjone$ Tilulorvm.
De rlau oi acurria. Habeiur in liltera , tit. X, qof
inscribilur, de virginilair.
LtVUTtt A .
I . Do fa\ povti.v\o.
55. JOANNIS DVMASCENT
1051
II. I>e rernm rreatifme : qitod nlhil . - . s i r . a

Deo factnni sil, . univena u : i - bnna.
III. De I>i'i gloriUcaliime : et quod cum gloriflcare
vi sanoium pranlicare oporlcal, quudque pos
quibus gloriflcatiir. ipse quoque vicUsmi glurillcet.
IV. Ile eipositilailnne; et qainam enro Deo Jtirte
p^posiulavrrunt.
V. I'. iit qui tervium Oco; ct qaod tot cmorial
linnorare, el qtue opu ini, ipois aubininiilrare.
285
De diacrotioiio bool ci mali : el qnod ab
operlbui, non autem a termonibos, prubari
quitque debeut.
VII. De juilii el oralionibus eerum : quodque ve a
(eniaiioiiibur. fpsot esimant.
VIII. De j i i s u : quod contemtiuaiur et ealuinniii
Inceranlur.
IX. Oe i'n qni pecunias fenori dant et accipiunt;
el de malit.
X. De dnruinii el palribo Camillas: et qood eos non
gravea el acerboi, sed leiies iis qul debiltss
suni, esie opnrieai.
XI. Ue magitirii.
XII. Do caliirnnia : el qaod cam lernere i d v m u i
qiieiuquam eicipere non o|N>rieat.
XIII. Ue narratione a prmteniibui vlris faeta : et
qnud nos ad eat auiiiendai smdio*>a i i l i gcnies eue nporlcat; ftigere auiem a H I I H U ^
nibtls et coinersaii.uie lioiuinum roalrfidprtiui.
XIV. 0 jutiiila Irtule.
XV. dMcriniiiie bominum, el dlssiuiili eoruin
ilatu.
XVI. De juilii, bonii et probii vlris.
XVII. De boinlne bilingui.
XVIII. De Judicibu inoarnipil. et pnrai manrrs
habeiilibut, quii|uc jus jueiediciint.
X I X . De judicilius corrupiia, qui uuinera snacipiunl. et inique judlcaai.
XX. Oe probit aervis.
XXI. De nialis servis.
XXII. De mornsii.
XXIII. De duphcl, mutabilique, ci inconsianii animo prcditis el infldic.
XXIV. De gloria el bonore : quodque gloriaro pronriuui alleri dare non oporieat.
XXV. Oc diebolo aen Saiana, el dsmonibiia.
XXVI. De increduliUle : ei quod qui probabili de
caiiM Deo noo confeiiini credit, veniaro conieqiiaiur.
XXVII. . ecena ri convivio.
XXVIII. Dc ju-.it, : el quod Duininut eos cuilodiat.
XXIX. Du jusiis : rt qnod mi.rs eoriim prt-llota
M I apml Deuin.
XXX. le dUcriiulne Dei e( boiniuiiiii : dcque p>:ccaiii quae advenug Deuin. qux advergu- honiines perpeiratiiur; qaodque longa diilsiiiia
l i l Deuni inter el bomines.
V l
". , ; Btou, xat ;

vtv nap'
4 xaXi .
. Uipl
<;
* ar
*.
1
'. \ :).
.
. ITtpl 1
-., xcl ,
ptiv.
(/. ivovnpo?
- ' . (, :
.
. i.xaiwv itap*
ix .
'. * tupif ,
.
'. ( ,
.
'. :-:, _
; , , '
.
'. >.
111". ; * <
.
. /tiv
5
. :
.
'. .
'.
.
^. ,
'. .
'. , \
, , ". , \
.
'. .
'. Uspl .
". ; !
t;i-x;ii-.'.sti:i->.
'. , *;,
') , \ .
'. , fcl
.
.' ;, ,
I I ';.. :
-..
1
'. ..
'.
K f . 6
.
'. , '
,

.
Stevunlxr trantmhutna tilxierum.

'KrttvOtY KefmJtvjmnl /
1' iHggldlo. .1.-1 r ill . , .1. VII, qul
: - ' : !... . de odio.
' , .-._
Ilc e\i&titoaiione. Ifabclnr in lin.-i a o, litulo VI,
;
qui iuacribilur, de fama.
* , . .
Oe plebc eivilatU. Ilabelur in liiWa , litulo
* xttnu
XXVI, qui intcribilur, de muliiiudine.
KCJ' , ;
|)c Det . 1 ... ilabelnr in liltera , lilulo I,
! inscribilur, de dunis.
'" /, ^ ;
286 ' '.''... Habelur in litltra c , litulo " :
XI, qui inKribiiar, de frliciiaie.
, ' , .
1' jiis.nii.1 Hi-i. Halielur iu lillera x, liiulo I , qni *
ioscrlbilur, dejudcio.
' ,
liiitra E.
.
l )
I. De mandaiis Dei, et illii qal .., cusiodlunt.

'' vcula ikc*t, fortt iavat.
'.
10SS
SACRA VAEUIXELA*
1054
?. , \ . De inandalia Dei, el Illis qui ea non custodiuni.
.
. * iH. De feliciiale, et eximia gratulaliona; el quod
.
nenio anio mortem bealus sit, aut felix pradi*
candue.
IV. De somniie.
. .
*. ! , V. De ape : et quod in Deo epes collocanda s l i ; non
autem in pnesidiis humai.is.
.
, VI. De ecclesia, et domo Dei, et altari, et garrifirio
aacerdotali: et qnod in ecclesia coitiedere nou
*
oporteaL
.
7/ , * VII. De oraiione, et quanla ipsiua opera perOciantur.
.
VIII. De eleemoayna ei beneflceniia in paup^rcs.
8\ , ,
*. , - IX. De iis qui eieerooaynam mintmf faciunt, s*d
avariiia ct parcimoma laborani, flagrantqaa de, , siderio diviiiarum et pecuniae.
, \ .
, * $, X. De operibua et aclionibus : el quod qualia quisquani facit, talia et sustineat; et quod oporibti*
*
noatrig mercea quoque apud Deunj mpoiule.it.
.
'. * * XI. De fe.icilate et iiiJeliciiaie: et quod nec ob
prosperos aucceasua efferri honio debeat.
.
\ * \ XII. De abundantia et feriililale: ei quod eo tempore peccata perpelrari soleanl.
.
. , XIII. De iiialdiia et lia qui proximia .nsidiantxr : et
qaod ii.sidiae ause advtrsus socios ei prutimos
* \ *
alruuntur, in illoa converlanlur qui eai iiiacbi .
nati aunt.
'. , * XIV. De inimicie, et eortim ruina : quod intmicorum calamitate minime ait gaodendiitr
.
. - XV. De beneficentia Oi oblatione ex Imqo.s opibus
fatia.
.
, , - XVI. De l-edemptoribiis prooiiraioribuaque, ei iia
qui ae In Hlea alienas injiciunt.
.
'. , XVII. De probis epiacopis, et Dei niandata aervanlibua.
.
'. , XVHI. De tnalU epiacopis, et Dci mandala minirae
servanlibna.
; .
XIX. De sponsione.
\ .
'. * - XX. De concupiscentia; et quod ttalla cupiditalibus non sit obseqaenduin.
.
XXI. I>e peccaiia, ttiin qnae sponle, tum qua iuviie
'. .
adn.iltuntur.
. , XXII. De iis qui graliaa pro beneflciis ncrfpiia
aguul: quodque benefactores opofieat praedi .
care.
. \ * \ \ XXIII. De vindicaiione : el quod do re eadem bia
.
poenag exigere non liceal.
'. * XXIV. De communibue negotiis : et quod comniu , \
nia diversoria viunda sinl, quia biuc rixae el
.
dissidia nascunlur.
\ * 2 8 7
V* nomiiiia spleiidore: ei qaod recie
.
ncluiu gloria dignum eit.
XXVI. De mercaloribus.
7 .
'. , .
XXVII. De eunucbis; qoodque iiimprobi eint.
. ' XXVIII. De latidationibus, ei iis qui ex ipsia volu .
piatem capiunt: et quod aniequain periculum
iacluni sil, neininem oporteat laudare.
\ * XXIX. Quod Deua eos quibus in|uria lil, ulcisca .
lur, et quod ad euni ultio retiulienda sit.
*. , * XXX. De iis qui multaniur, el qui poenaa launt :
quodque newo pro alio sil punieudua.
.
XXXI. De bominibtis qui miseriia el calamitatibus
'. , .
alionim movenlur.
XXXII.
De reprebensionibus.
* .
Sequuntur tran*miniotu* titulorum.
al .
* De .nimicU.is. Habetur liltera , litulo VII, qui in' *jw> , .
scribitur, de odio.
* Do pejeranlibus. Habelur liliera o, l i l . XII, qui ln ' ,
acribilur, de iis qui jurainenlum viotam.
.
11 * De piatate erga Deuro. Ilabelur liltera , (ilulo I ,
qui incribiliir, de iide.
' , .
)5 ^*
UlUtn , WlvXfcWW* o^vA > * a m ^ \ x a ^ * ^ ^
'
Xfzit *
lii.
9
JOANNIS DAMASCENI
1055
1051
De obiervantla. Habetur liitera , lit. XX, qui inacribiiiir, de mansuetudine.

De potestate, el undenam oriaiur. Habetur litiera
, lituIoXVI, qui iiiacribitur, de flducia etlibertate.
De n.iseraUonis affectu. Habetur liUera o, titulo I ,
qui inscribitiir, at coinmiaerationo.
De iis qui reprebenaiones equo animo awipttint.
Habelar liUera litulo XXII, qui inacribilur,
de consiUo roalo.
De arrogaiuia. Uabetur littera , litulo VII, qui iogcribitur, de jaciaiione.
De recia composiiione corporia. Ilabetar liiiera x,
lit. VII, qui toacnbilur, de pulchri.udina.
De obaervantia aimtilata, Habetur lillera , titulo
IV, qul inscribilur, de bypocriai. '
*
" IC7* * , .
, \
* ICP* \ ^
.
\
" , \ .
\ -
* ,
.
*
', , .
*
' * , .

' , .
Littera Z.
L Quod Dcum qu*rere oporteat, eamque tequi, et
ci adhawrere, aique in ipsius noiniue cuocta facere.
I I . De bruiis anlirianUbiia naturali aapieniia el sagacilate ornaiis.
I I I . De jtxsiis ponderibus et mensuria.
IV. De injustie ponderibua et menaaria.
V. Da selo bo*o et malo.
* .
'. , ,
-
.
*. .
. .
'. , ,
'. .
Littera H.
* .
'. *.
'. .
. .
I . De die bono.
I I . Da die malo
III. De die et nocte.
* *
4 *
' * , .
\ *
' , .
Sequuntur tratumiuionet tUulorum*

De disaimulantla. Habeiur in IiUera , tilaio IV.
qui inscribifîr, de bypocrisi.
288
trtnqnilliiale et quiele. Habetur in lillera
, tilulo XXXVII, qui inscribilur, de oiio.
Liltera .
I . DedWina initlatione.
I I . De aacrifidia: et quod adulterina sacrificia
Deua non adoiiiut.
I I I . De diYii.ii oracuiia : et qnod ea aodire et med!tari*oporleat.
IV. Da divinii mysieriii.
V. De Ilaiqoi In afflictiooe el cura versatUur, nec" BOQ de iriaiitia.
V I . De morte et inferni slatu.
VII. Oe mortuii, ei lia qui ltigent: qnodqua eomm
eausa qnj ex bac viia migraranl, miniine tit
lugendam.
VIII. De morle et ejua roetu.
IX. De mari.
X. De flliabus.
X I . Qtiod neminl lemere conG lendutn ail.
XII. De messe el tindemia.
XIII. De venatoribua.
'. , ..
. .
'. .
'. ^ )
*. .
. .
Sequuntur trantmiuUneg tUulorum.

De allaribus et aacrificio Kacerdoium. Habelttr in
liilera a, tilulo VI, qui iuscribilur, de eccleeia
el doino Dei.
De iracundu. Habelur in lillera x, liialo XV, qul
inscribitur, de temerario.
* *.
\ *
(7* ,
, \ .
*
' , .
D e
* .
'.
. -
.
. ^
, .
'. *. .
'. ,
.
Cp. , \ ( .
'. , \ *
.
* 1 .
'. ,
.
*
U. Do aacra aapelleclHe : et quod hotnini
.
aa aacrum tangece non liceat.
*
m Da auppUcanlibui : el quod oraalium auppti
.
catiooos oporteal admillere.
* \ ixioxL^^
IV De asqualitate : et quod cuique pro roerito trl
,
buendum ali.
.
VAR\ LECTIOHES
f JfoU A/cicWW ^, cum , , *a\ttnu%vi%Krt^t%V>t.
Littera I.
I . De curatiombua factia a Domlno et a propbetia.

t
1C61
SACRAPARALLELA.
1058
V. modicis el medicina torporls ot ontm.

VI. De vesiimenlis : quodqoe aompluoaia veolilms
nti non liceai, nec Tiruoi mullebrem veslem indoere.
. , \ VII. Do qualiiate : et quod eodom apud Dcum
gradu, cum dlvea, tum pauper aii.
\ .
Liltera K.
.
' * \ I . De Dei judiclie : et quod oioleate ferre non opor , leat, ai juoti ca.amitatibuj conflicientar, ei i n justi prospora forluna utaniur.
.
. * U. De deiraciione: oi quod deiractio falsua ail ser .
ino adveraua allqaein prolaius.
. * , III. De opportuniuto loniporia: et quod teirpua
, rcdiroeiiduin ail, aioue omnia tempore suo tum
.
diceuda, turo facienda.
'. , * IV. Ue adulatoribus, el paraeiiie, ac acurrlatel
.
quod eoa fugere oporteat.
. .
V. De furibue.
( , .
VI. Depecoribua,ot eoram cura.
'. * - 289 VII De jaciaiione ct elaiiono : elquod nnlla
, .
in re bujua vilae gloriari atque exiolH oporleat.
. , .
VIII. Do corporis pu.chriltidioe et elegantla.
*. , .
IX. De iia qui inaolenler ae jaclant el praedicanl.
'. * - X. De pneataDiioriboa : quod cum iia oui potioreo
.
nobia aunt, minime comendendum * t l .
'. * X I . Oo judicio et juaiiiia Dei: et quod auom uni , \
cnique Deoa (ribuat, nec personaa bomiooai
.
accipiaU
. , - XII. De corde puro, ol lia qui conscientia piiro
.
pradili auol.
. , XIII. Oe conscientia malo, ol iis qul cogiutioneo
.
ioiquaa oi improbaa agilaot.
Erttv9tr .
Sequuntur lren$mi$sione$ titulorwm.
De aatietate. Habelor liltera , l i t . XIII, qui io
* , .
scribUvr; de atila.

I>e contemptonbus. Haboiur in liuora , Utulo
, .
V, qul inacribitur, do ignavia.
.
Ultera A.
, I . Dc arguiatoriboa, ei iia qui circa fideni ambl .
gunt.
9 . .
. De conviciia.
. >. , - III. De fame, et iis qoi frnmontuin In necesailolo
.
non vendunt.
.
IV. De bominibua noquam ei Iuxui deditis.
'Brrevdsr al .
Sequuntmr tran$mi$ihne$ tUvlorum*

Do tristilia. Ilabetar In liitera , liiulo V, qnl
" , .
Ipacribitur, de iia qui afflictiooibng vexautur.
.
Liittra M.
'. , . I . Do arcanis, et iiaqui arcana efferunt.
, , \ . I I . De. improbitalia odio, et iis qui Deo displkeuL
. , .
I I . Do pcbn&teiitia el confessione.
'. , IV. De Ha quos non poeniiel, nec mocoa mulaoi.
.
V. De iia qo( ebrieiati addicti aunl.
. .
, , , VI. De ignaviaac aegnlbua, aocordibueque et C O I I .
leuiploribus.
12? _ , , , VII. De odio, et Inimieitia, acdisaidiia; necnon de
, .
iis qui bella el rixas movent.
* 1. De poenilenlia Dei; el in quibusnam Condi }.
tor remu. poeniientia affectus fuerit.
.
IX. De fraierno odio.
1* , .
X. De monacbis, ol eorom overeltaiiono.
* ' , XI. De diacipulia: el qood eoalaludioao et dtligen ,
ler ad diaciplinaa aeeodere oporieai, nec do *
otrinae laborem fngere,ood percootari ol discero
- , .
ab Iia qul periii oonl.
^1 , XII. Do iia qol dlgredianlar, ot ox locls in loco
.
alia commigrant.
. , - XIII. De merceiiarila, et illia qul mercenarioa Trao.
dant.
'. .
XIV l>e\\o oja\
\\W\TV\.
AT. , \ .
*. ftl
. .
10
S. JOANNIS DAMASCEKI
'ErtsvOsr al .
Do oblivione injuriarum. Habelur in liitera , t i - \ ) utanxxxclv
' , tupl .
tuto XI, qoi inscribitor, de beneftceniia.
De bominibus iniprobis. Habelur in lilieraa, litulo
* , .
Xll, qui inscribilur, de inipiia.
tesiinionio fideli. Uabetur in lillera liUilo \
W , \ .
XIX, qui ingcribilur, de vertlate.
l)e ui.guenlo. Ilabeiur 4n liuera , litulo XXIV, *
' * , \ .
qni inscribitur, de ganclia.
De n.agnUoquo. Ilabeinr in liUera , tit. VHT, qul \ *
' , .
itiscribilur,
blaspheniie.
De eiudio. Ilsibeitir in liiu.ra , litwlo VI, qui in- *
<7' , .
gcribilur, de gymuasiis.
De irtcoiisianiib.te. flabeiur ln litiera , itiulo 9
RCT * , .
XXVI, qui intcribiiiir, de duplkibve animo.
Quod neminem opurieal prasdicare beaium anto *
s ' ,
mortein. Ilabeinr lillera , lUolo III, qui inscri .
b i t t i T , de beaiilale el prosperttale.
De mensiiris iuir|uis. Ilabciur ia liitera , litulo ' *
' * .
IV, qui ittscrtiMittr, de ponderiboi.
Dc cura et solliciiudine. Habelur lillera , litulo *
; ' * , \ .
V. qui iiiscribiiur, de affeclione.
De adulierio. Ilabeiur in liltera , lilulo XI, qui *
' , \ .
itiicribildr, de fornicalione.
De n.airk.dia. Habetur littera , tituk> XXIII, qui . *
; , .
inscribiiur, de parricidit.
De loleraolia. Habaiur itlera , lilulo XII, qiti in- *
, .
scribiiur, de paiieniia.
De eusiinei.lia Dei. Habeitir Httera , tiiuloH, \ *
' * ,
qni inecribilur, de hutnanilaie ei c.emenlia
.
IM.
De fnnestia et calamitosis. Ilabelur liuera , l i t . . *
' * , .
VIII, qui inscribilur,dc amicis nieiisa?.
De iis qtii communicanl. flabelur litlera , tii. IX, *
] * , .
qur inacribtttir, de muniflcis.
.
LHUra / V .
h De juvemuie, ci juTenili etale; el qua ea con- '. , ,

aeqoaniur.
b . * ; - I I . De aegroii* : el quod eoa Inviaere oporleat.
.
III. Quod oportcal nos vigilare, et propriae galuiia . , . ^
.
case aoUicitos.
'. .
IV. De iis qui recens mairimonio copulati gooft.
'. .
V. De jejunioeljejunanlibus.
Sequuntur iran$mi$tionet Htulorum*
LUtera
S.
I . Df rebua incongueii, el qua raro qniboadam

occtirriini.
1 L De oovia ei iniiaiiatia aitppltalle, qoas tam a
Deo, quam ab bominibvg .nferuniur.
III. De peregrinaiione : et quod Uberlato el fiducia
careat percgrinus.
LitUra 0.
I . De joramento, quodque perni.ioga et praepoatera
jurameiiia preslanda sint.
I I . De pitpiUia et viduia : quoilque eoriim niisereri
oporieat.
2 9 1 Ita terminis : et quod eos iranaferre,>ut
nuilare non oporteai.
IV. Devia bona ei mala : et quod rcs, etvias pravas et obliquas oporleal vitare, el bonani ac
rcctam viam inire.
V. De fama bona el niaia.
VI. De opinione et exisiimaiione : el quod prasstabilius sii essebonum, quam eiigl.mari. Hoc
enim ad virtuiem Impedlmento esse.
VII. De tino, el ipsiua usn.
VIII. De ocalo.
IX. De probrla : el q-iad nemini calamilalem exrobrare oporteat.
c iig quse brev, tempore , nec durabilia
sunt.
XI. De iia qoi Iiibentcr juranl: et quod cavendiim
Mii*. junimeiilo.

'. , ^
.
. , ^^
.
. * ^ ^ ^
.
.
'. ; \
.
'. * \ ^ ^
.
. * , c*.
.
'. \ > * \
, !
, , ,
.
**
'. .
(7* \ * ti
* ^
.
'. , .
. .
'. * .
. \ , \)
'. ; * .^
1!
SACRA fARALLELA.
; , - XII. De i i i qui jararaentam vioiaot, ct pejorant.
,
Sequuntur tranituiuioue lilulornm.
Vrru9#r * .
- ; Be parvo cultu. Habetnr litiera , t i i . XXVI, qui
^'* ot . \ .
fnscribiior. de paupertate.
I>e atiguriis. Habeinrliilera , tittilo XXVH, q|
* ,
inacribiiur, de obs*rvaiioi.e.
, Do iracondia, et iis qui facile irascuntur. Ilabe ' , .
iur liitera , liiulo XY, qni inscribltur, de
prxttipiti.
* I>e iis qui pusillo animo aunt. llafaiur Utiera ,
* ,
litulo XIII, qui inacribitur, dc iia qui angre 10
leratU.
Littera .
IL
. , \ *
I . Pe lide et pielale in Deum.
?. .
I I . i>e profeciu spiriiuali.
. * \ III. De caducis et sempuernis rebug : el quod gra ,
vissime pecceul qui pieei.lia fufuria aniepo .
nunt.
'. * * IV. De bei providentia : el quod Deus rebus buma ;.
nis proepiciai.
'. , * Y. l)o pwpoalcra aiTecliona ei eol.icitudii.e : ct
.
quod nullam in reto piasposiere affici debeamu.s.
Q\ , YL ba propbeiia qui booiinea occidcruut, et t)eo
.
pUcueruut.
'. 11 * VII. Do praescientia Qel : et quod res occuliaa
et inceiiae ipsi rolinqucra tjporteat.
'. VIII. De propbetif qui rcgea libcrc objurgaruxc.
'. \ , * IX. Da volunloto animique affeclionc : ol quod vo, \ ' , \ lunialero, um in bono, quam in noalo IVua
.
expendal.
'. , , X. De virgioiiato et pudicilia, necnon bontslo raa.
IrimOBio.
'. , , - X I . De fornicaiione, ei adullerio, el praepoalero
.
venore.
. , .
XII. I>e experieoiia el imperiiia.
. , .
XIII. De mansueiudine ei pieiaie.
'. , XIV. Do tia qui advergua Deuiu ncscientca pec .
cant, el bla$pliemaiil.
'. \ , , , XV. De pra*cipui, el impudenli iracundo, ani, .
mique iDi)x>ienli iia qui citiua irascoolur.
ICJ*. ^ , * 292 X - fiducia et auctorilale : ei uudenam
.
nobU compareniua.
1' , , XVII. De viia bonesla, probiaque moribua, ct obe , ;* dtenlia : el quodoobia probort boncato viven ,
libua, bonore Deua aOkilur el colilur.
.
. , , XVIII. De viia rcprebensione digna : doqneinobae, ,
queatibuael conlooiacibua, nccnon de veraulia,
.
el qui improbia moribiia prasdiii auiii.
W. * XIX. De peraeverantio et pergoveraiiiibua: eiquod
(Idem el benovolotuiam aenrare deboaut iia qui
.
coo auieoeaaerunl.
' . . * XX. De iis qui pranent : quodqae eoUicilodineiu
.
omnein, ul bene presint, conferre debeant.
' . * XXI. De paoperibug et genia : et quod ab eia ae
, ,
averiore, aui ooa coDtoinnere oou oporieat.
.
XXII. De poeris : quod eoa oporleat parenies auos
MXfm *
meiuere et bonorare, uee prorsua illis convi $, .
ciari.
. XXIII. De parrScidia el inatricidis : el qtiae tnala
,
sequanlur eos qui pairea aspernanlur, nec iis
.
iiioretn gerunl.
'. XXIV. Quodparenles erodire Alioa debeant et ca * ,
aiigare : ni cnim hoc fecerinl, iu acelerom eo , rum parloin esse veuluroa.
.
'. * XXV. De pcruulo qnod de Deo fil: et quod Dcna
niinime lentandua s'U.
.
XXVI. De mulliiudine et popnlo civifalig.
KQ\ .
. **, * XXVII. l>e observaiione el auspiciis : et qtiod lewpora aul bomlncs non oporlcat obsf rvare.
, 9
V I
1011
10*
'.
p\
XXVIII. De deposilo : et quod summa fide illud

, ,
custodire oporleat, nec in ejus qui dcposuit
.
iraiidem qaidquam moliri.
\ \ .
XXIX. I)e preabyleria.
XXX. De perfugto, el iis qui ad sacra loca perfu- '. \ , \
; * \
gitiiil : et quod inso..lib,.s opam ferre, nocenles
, ,
vero amandare ei insequi oporleai.
.
'. *
XXXI. De civiiate impielate ei viitis referla.
.
XXXII. De venditione et emplione.
'. , .
11. De divina castigaiione, el iis quieam ior- . ,
, ;.
liter et paiienter ferunt.
XXXIY. De divina casi.galione, el eam respaenti- '. ,
* \ ,
bus: et qaod ii qui minitne emendanlur, ad
.
asiernum suppliciain transmiUaotur.
XXXV. Dc castigatioiie diviua, qtta probalio et '.' , ,
pmculum nostri fiat.
.
XXXVlr De perseveratuta: et quad ea sttquasopua . *
absolvat.
.
XXXVII. Oe fideli: et quod vir fidelis raro reperia- '.
lir.
.
XXXVIII. De iia qui in rebus vaois et fat.libua, ,
buiiiaiHsqiiepraesidiia confiduni, et non in Deo
,
*pem ci fiduciam locani : quodque lolara el
, prorsus addicl ex toio aniino ei corde opor *
leat.
.
'
.
293 Sequuniur lran$mii$ionet tUulorum.
De iniauis el injustis. Habeiur in litlera , tilulo *
* 1* , .
XII, qui inscribilur, de impiis.
Quod sibi ipsi unusquisqtie altendere debeat, nee , )
* r
atietia mala pmestigare. Habetur in littera 7,
1 , & cavrcr.
l i l . I I , qui inscribitur, de hoc proloquio, Nosce
ie iptum.
De wHuslia viris. Habetur lillera 7, litulo IV. qui *
) ' * , .
inscribilur. dt aenibua.
De tis qui dilescere atudent. Habelur liitera a, *
W * ,
tiluto IX, qui inscribiiur, de iia qui eleemoay .
naa non faciuol.
De oblaiione facta e i bonia injoria partia. Habe- *
' ,
tnr liitera *, tilulo XV, qui inscnb.lar, do be.
neffceniia.
De erudiiione., Habelur liitera <r, litulo XVIII *
' * . \ .
qui inscribilur, de aapientia.
Dc iis quoruro animus alio abducilur. Habelur in \ c
* , -**.
liliera , lilulo XIX, qui inacribilur, de negoliorum cobaerentia
.
De paiiperibus spiriiu. Habetur In Ulera r, iitulo * \
' ,
V, , iiiscribiLur, de burailitalis sludtoaia.
.
De eimiilatione pietalia. Habelur liciera v, tltulo * "
' * , *^
IV, q-ii inscnbilur, de bypocriai.
l)e flentibua. Habeiur in liuera tv, tituio VII, qul * ^*
' * . .
inecribilur, de iia qui morioDtur.
De narasilis. Habeiur in littera *, litulo IV, qui *
' * , .
luscribilur, de adulaloribue.
9
LiUer* JP.
h De iia qui aBiroo ocuV.sque divagantur.
iseintunlur lran$mi$sione$ Htulorum.
De drs.d.osis.i'Habct.ir in lillera , liiuloVI, qui
inscribitur, de ignavis.
Lillera .
.
'. ^ ,
.
tlrJUtv.
* arow
, .
'. Btp\ , ,
.
. , ^
. ,ITI. De sapieniibiis et sagacibaa viria: el quod eos V , %
8mperad juvandum^gsa promptoe eporleau
..
IV. De consijeuidine.
'. .
V. De iis qui consilfis oblemperant.
'. .
VI. De lis qui consilia non adaailtunt, el repreben- q\ , \<.
diauAe*M feruaL
I . De affeciione, et cotnmiaeralioae, ac wittricardia.

I I . De mediocri alalu.
1
ldbS
SACRA PARALLELA.
1065
'. Utpi VII. IV rasiigai ione .* el quod alienis malis erudiri
dcbcamus.
.
H ' . '. ( ' ; - VIII. De siudio : el quod Deo noleole siudiuw
uinne inulilc sit.
.
&. \ ; .
IX. De mundana tapientia.
I * . \ * - X. De scandalis, ei quod ea fugienda sint.
.
XI. De hoinlnibus carnalibue.
I . Qcp\.
1 '. ;, \
. XII. De proborum virorum paacitale et sterilitaie.

. - XIII. De concitio : et quod coaclo ad audiendum
concilio, minitue confabulari oporleat.
.
'. \ , XIV. Oe iis quae prxter ralionem eveniunt el accidunt.
.
1 ' . .
*V. Ue luililibus.
1C7". \ \ XVI. De consueludlne cum viris probis : ei quod
cum eis, nou cum improbie incunda llt. Ilomo
; , ;
2 9 4 qu>ppe similis eorum cvadit, eum quious
' uiuratur. Corrumpunt enini morei colto

xaxal.
1 *. \
; .
I ' . \ , \ , ,
.
" . ,
.
H.'.
'. \
'.
*.
*.
.'.
fj
, \ .
, ' ; ;.
\ .
.
tUT
quui mala.
XVII. Dc consuetadine cnm Imprnbis : et quod

sociciat corum fugienda ait tanquaiu cxiiiosa.
XVIII. De sapienlia e( erudlcione, deque sagaci(ate et prudeniia.
XIX. De negoliurura cohxrentia et anxietaic, necnon de aberraiione raeniis.
XX. De iig qui in alienas dumoa freqnonicr coninieant.
XXI. Ue con&ilioct admonilione bona.
XXII. De consilio el admoniiioiie mala.
XXIII. De circumaclione.
XXIV. De sancla cruce.
Sequunlur
Irannnistionei
lUutorum.
D e p \ * De juslis ponderibus. Ilabelur liliera , litulo I I I ,

V" , .
aui inscribilur, dcxquis ponderibns.|
D s p i ' De Tnjustis ponderibiis. Ilaliciiir lillera , lituio
; ' , *rep\ .
IV, qul inscribitur, de iniquis ponderibus.
De \ * De casiiute. Ilabelur lillera x, litulo X, qui in ; * , ' .
C
scribilur, de virginitaie.
* De condictia. Habelur liltera v, liiulo ,X, qui in '. , .
scribitur, de proroissionibus.
De fcrocibus et arroganlibus. Ilalielur litlera v,
IV , .
tilulo XI, qui inscribilur, dc superbis.
- De sludiosis. Iiabettir lillera îitulo V, qui inscri; ' , \ .
bitur, de laboriosis.
* De sycopli.mlia. Habclur lillera , l!lu<o I , qui
inscribitur, de meiidacio.
' , \
Li'/ni T.
.
I . Dc honorc : quodque alii aliis lionorcm habcre
.. Utp\ .
debeani.
**- .
I I . De publicanis.
* , - III. De turbaruiu el liiinulluuin auctoribus, el iis
.
qui scamlala objiciunl.
;, \ - , * IV. Ue ordiue, B l a i u , c( stric : el quod siium cui\ .
ue ordinera servari oporleat.
* - :, \ e luimiliiatis sludiosis, cl paupcribus spirilu.
.
VI. De artibus, et earum inveiitoriuus.
^""- , .
"*** \ *
, .
*- \
..
Sequuntur
trainmiisionet
tilulornm.
' De fcnorlbus. Habelur liltera S, litulo IX, qui

inscribilur, de eo qui mnluo dat.

De lionorc. Habi>lur liiiera x, tiiulo XVII, qui

; ' , \ .
iuscribilur, dc vila bonesia.
De proliis moribus. Ilabeiur llltcra x, l i l . XVII,
** \ *
qui inscribitur, du vita bonesia.
' ,

'. , .
'. .
^ . ' .
*. , .
i'r ;, \ ; , \
, .
..
GK. XCV.
De vindcmia. Habetur litlera 0, litulo XII, qui inscribilur, dc IIICSSC.

Lillera
Y.
I. Pe coiiiunielioso.
II. l)<: iis qui aquani bibunl.
III. Ue toinuo ei vigilia.
IV. l>e bypocrisl, r l ironia. r l piciaie simulala,
necnou dc iis qni b i t c c viiii laliorant.
81
1067
1068
V. De filie sapienle.
'. II > ;'.'>.
". II:. , \ , \ 2 9 5 VI. De Qlio eiulto, et inalo, ei inepio.
\>.
VII. De imbre et pluvia : et quod t lerra in coelnm '. \
aqux tubvehaniur.
.
'. ,
VIII. Pe eaniiatc : el quod omnia anlecellal.
IX. De suspicione : ct quod oa ilnt fugienda, oo.de '.
inislrx cnspiciones orianlur.
.
X. Depotiiciialionibus el paclis C et quodca cxplere '. , '
; , .
fldeliter oporleal.
XI. De superbis, feroeibus, el arroganlibus, ac *. \ , \ , \ (UaCf>
vanx glorix sludiosis.
, .
'. \ , \ .
XII. De patieniia ei loleranti aiiimo.
XIII. De iis qui minime patienlee suni, sed anlmi '. , ' .
pusillilaie laboranl.
' .
Sequunlur Irantmitiionet titulorum.
-De obcdiemia. Ilabelur liueru x, lilulo XVII, qui \
inscribiiur, de vila bonesta.
" , * .
Lillera .
<
#.
J. De bospilaliiaie, et huminiiaie, el tnisericordia '. :.. , \ , \
.
In panpercs.
I I . De clemeniia, boniiale, et paiienlia Dei : et '. \ >( , \ ,
* ;
quod ( a i i i i s sil incldere in nianus Dei, quam in
manns boniinum.
, :; .
, .
III. De rebue a naiura insilii.
IV. De rutnoro : ei quod non omiiibus sil fldea '. .
adhibenda.
V. De laboriosis el iludiosis : et quod necessarium '. II-.. , \ aiquc uiile sit laborea ferre.
- \ .
VI. Dedoroinandi libidine : ct quod lcmere ad im- CJ". erit et dignitales prosilire non oporteut, neque
^ , \ \ orrorem el gloriam appeicre.
.
VII. De bonis aroicfs.
'. .
'. , \ .
VIII. Do amicie mcnsx, ei i m p r o b i a .
IX. De muniflcis et liberalibus I ct quod libcraliu '. , ' \
saluleio conciliet.
.
X. De prxparclael minirae Hberalibui : ci quod ii . 11;..'. \ * \ !
), .
ui lenacitaiis morbo laboranl, in pericula inci-*
ant.
'. \ , .
XI. De querelo, el objurgandi cupido.
'. \ , \ .
XII. De invidia el xmulalione.
XIII. De sui amorc : ei quod nemn seipsuin jusium . \ ,
proaunliare debet, aul laudare.
.
Siquunlur trantminione* titulorum.

Dc iis qul rixanlur. Habelur lillera , lilulo VII,
qut inscribilur, de odio.
De prudeniia. Habctur liiicra , l i t u l o XVIII, qui
msi ritiiiur, de tapicntia.
De iit qui prxdicani. Ilabeltir liUcra x, tilulo IX,
qni
i i i B c r i b i l u r , de
jaclantibns.
.
\ * ' , . \ .

' , \ .

* , \ .
\ *
' , \ .
De sollicitis cl anziis. Habeiur liliera , t i l u l o V,

qui inscribilur, de iis qui vexaninr.
Litura X.
.
I . De donls et beneficiis Del el q u o d iis qui '. , *
'
neile vWunt, mercedis l o c o rependii-itur a Spi- |
* ,
r i l u sancio : ei q u o d vcuia inuigni sint, qui
\ :0".
divinam g r a i i a m j n u n e r i b u s et p e c o n i i s c o m p a .
rari arbilrantur.
'. \ ,
2 9 6 '
"'
f * > reeque i m p r o , \ .
bas a m p l e c l u u t u r , et coniumelii6 j u s l u n ; . i i l i n
III.
, i s
ciunl.
Dc g r a v i b u s el
n > a > 0
au<
nefariis
ent
flagitiis.
IV. UcClirisiianis, et vucalione geniiam.

V. Quod Dcue polius eil limendua, quam boniines.
Sequunlur iranmimonci litulorum.

Dt
Habciur lillera o, liiulo I I , qui inscribllur, dc orplianis.

vlduis.
LHltra
i. De m.-tid.-ino ei calumnia.
II.
De
BUBurronlbus.
'. \ , \ .
'. , \ ;
'.. \ , /.
ttrXur.
* * **/
' , .
V.
'. , xal .
'. II-.
1070
SACRA PARALLELA
.
JAttira .
I . Do hora eidie morlis, ct excessus noslri: et quod
ad eam oporieai nos preparari : cl quo in atalu
debeamus e viia roigrare.
Uucusque indicolum posuimoa eorum quae hoe

in libro recensenlur : modo transeamus ad untitn , , \ quodque capui edisserendum ei conscribendum,
, , aingola axplicantea declarantesque, qnoad ejus
; , - poterit fieri, cx iia qu Spiritu sancio auctore in
, , aacrte propbetarum et aposiolorura, atque evan, gelUlarum doctorumquo voluminibua feruntur; ut
, , - umen serroo, veluti fax et laropaa, praemUtatur de
, una et in tribua peraonia oitra confusionem aub>, aiatente, consubsianlialique deitaie. Ex ipsa siqui, detn divioa aaluuriaque, et vivitlca fides et coiifes conceaaa nobia eal, cujue firmitas tecundam
1C
, natoram et apeciem auam in bac aola sancta et
, adoranda Trinilale conaistal : secundum isiud ef>, . , falum : Nemo novit quia ail Filius, niai Pater,
, nequa Palrem quia novit, nisi Filius . > Ileroque:
> . % Q , , Quae Dei aunt nemo novit, nisi Spirilua Dei, qut
, , acruUiur profutida Dei*. Hunc decet bonor, glo , , - ria, ei adoralio, cum Palre cujus principium nul> . lum eat, el unigenUo Filio, qui ex eodem ae ipao
principio est, nunc el in intenuinaia ct infinila
aajcula axxu.oniro. Amen.
e
VARIifi LECTIONES.
ispecta vox, aut deleoda ccpuia . * Forle, ' , vel .
SACRA P A R A L L E L A .
.
C
297 LITTERA
.
. Titiilus primus. De deilale sancta* con
$ub$tanlialit Triniiatit: el quod unus ioiuiqxe sit
.
omnia Deus.
* ' . , 2C. D i i i l Deus : Faciamus bominem
, ' . >
ad imaginem et similUudinem nostram. >
. 6 ',
Gen. , 22. Dixii Deus : Ecce Adam faclua
>
esl aicut unus ex nobis.
,
. , 7. Yenite, el descendenlea confun - damus lingtiaro eorum, ut non audiat unusquisque
vocem proximi eui.
, - , ;
ihui. VH, I . - Audi, Israel : Dominus Deus
t
luus, Deus unus est. >
, ,
. xx*n,

aja
non ait a\ui* Tteus ^ T O \ * T vs\^. \
S. JOANMS DAMASCENl
1071
1071
. xvjt, 51. Qais Detts praner Domlnum < Tff < tv ,

nontram? aut quis Deut praier Deum nostrum? ; >
lrapcd>ot]oav,
Ptal. xxxii, 6 . c Verbo Domini coeli flrmali

unt, ei spirita orie ejus omnie virlut eorum. *
.
Psal. Lxxin, Jt. < Deas autera rex noalerante
c *0 6 .
a&cula.
c IV , ,
.
, ,
?.
c ,
.
c , '
,
, . \ *
, *
,
,
.. ,
* ", , , .
. >
/ M . X I > I , A. c Ego Damioua, el in ea qua cven*
, ,
tara aont, tgo gum.

. XLIJI, 10. Sciiote, el credile mibi, el
, , ,
inteltigile, qxia ego ipse sam. Aole me non esl * ,
formaias Deua aliua, el mecuin non erit. Ego sum, ' ,
cgo aum Deua, et non esl extra me saWans. >
.
XLIT, 7* f Hec dieit Dominua Deua, rex C c , , \
larael et redettiptor ejns, Dominua exereituum. Ego / , . ,
primua, et ego noviaaimaa ei absque me eal , ,
Deut. Quit aicut egot Slet, et vocei, ei annanlieC, ; , , .
ti pneparet mthi, ex qeo feci bomioem in saecula, , , *
et quas reutura aunt, aoieqtiam veniant, annonliet , .
mibi. t
.
Ita. X L I I , 8. c Ego Dominus Deua : gloriain
c ,
roeatB alteri non dabo, tiec vjrtuiea nraa aculpti- , .
liboa.
Jertm. x, 40. 298 < l>ominaa aulem Deua
, , \
verua esi : ipse Deua fi?eniium el rex taeculo- .
rum.
4 , %
B*ruch , . t Hic est Deua noater : et
,
non aesiimabitar alius adveraus eum.
Dan. , 100. < Regnum ejus, regnum aem- D * , , piternum: el polesias ejue in generatione el gene- .
rationcm.
,
Hauh. , 16. c Bapiixatua aulem Jeaus,
oonfesiira ascexdit de aqua : el ecce aperti eunt . ' , \
cceli: et vidil Spiritum deacendeniem sicut colura- , \ bam, ti venientero auper ae. Et eece vox de coelo , ' . ) U
dicene : Hic est Fi.iue meus dileciue, in quo mibi * ,
.
bene complacui.
,
Act. vii, 15. Stepbanus autem, cum easet
plenus Splrilu aancto, intendona i.n coelum vldil , ,
^ , &*
gloriam Dei, tl Jeaum aianietn a dextris Dei, et
dixit: Ecce video coeloe aperios, et Filium bomtaia , atr
.
$t*ntem a dexlm Dei. >
/ Cor. fui, '4. c Nuilua est Deos tt\at uuus.
Ptal. L X X X Y , 8. t Non est similii lui io diia,
Doniine, et non est tecondam opera tua.
P M / . L X X X I X , 1. t Doraine, refugium faeit ee
jiobia, in generalione et generatione. >
P$al. , 18. t Regnum luuro, regnum oxv
ium easculorum, etc.
/ M . VI i-5. Factum eat in anno qwo mori-iuaeat rex Oziu, vidi Dominuia aedeliMa In
aolio excelsoet elevalo: et pleoa erat domaa gioria
ejua. El Seraphim alabant circa illud : aex al uni
c4 sex alas alteri; ti duabus velabaal feciet auaa,
et duabua velabant pedea anoa, ec duabua volabaut.
Et clamabaDt alter ad alteram, ei dicebant: Sanetua, aaoctua, sanctus, Dominua Deus Sabao-ib.
Plena eat emnia lerra gloria ejoa.
9
1013
SACRA PARALLELA.
1074
irovot, , , * Nam eisi aunt qiri dicontor dil, live in calo, sivo
in lorra, nobit Umen unw Deus Paler, ti quo
* ,
* , * , omnia, et noa in Hlum : el onua Jeaua Chriatna,
* * , per quem omnia, et nos per ipaum : et unus Spiritusaanciue, in quo omnia, et uoa ex ipso.>
, . >
/, De /frf*. Univeraa peragrando, lequa
,
, ipaum cogitationa aapra rea conditaa erfgendo,
, mentem alteriua aitolfena, divinam naturam cogitt,
, , , , , aubilem, ab otnni matalioDe, converaioae et per, , , peasiono remotam, aimpUcem, expertem compoai*6, , lionia ei divisiouis; lameo intccetiiiin, virtuicra
, , - iaeaarrabilem, indefinitam magnltndineai, glotlam
, ullra modum nitilanlem, expetondam bomutem,
. , , ! polcbriiudinem aiDgularem, qusque aaaciaiam
, , - quidetp animaiii vebeinenter perstringit, quin nee
, , verbia vllia pro digniUte posatt declarari Illic
, , Paler, illic Filioa, illic Spiritoa oanclua, incrcata
, , , natara, berllie auctoritaa, bonilaft aaturalia. Paer
, omaion eal origo, ei univeraU qu aunl exaisieodi
, , , cauaa, necnon viveniium radix, undo prodiit fom
, * vil, aapioolia, potentia, Imago proraaa siroilif
* , inviaibilia Dei, Filina ex Palre genitas, vivena
, * , * Verbum, qoi Doae eat, el eai apad Deum, non
* * adveatiliiia; anie asecala genitus, non postmodom
. tandem acquiaitua; Filioa, non poataatio qosBdam,
, , fcctor, factitium aliquid; crealor, non rea
, c creau, omnia qma Paier eat, exaiatena. Dixi, Filiua
, . > el Paler : fac iataa proprieutea aervea. Filieuiem

igitur reliBetu, cencla eai qu Pater, aecundura
ipeanflaei Domini vocem, qui a i l : Omnia qu Pater habet mea axot (/oox. x n , 15). Ham proc*l dubio ioMginia aunC ea omnla q u primarire foraua convenlantt , ' . C Grtg. *, crat. 15. Unam eamdemqoo eC
, * , brevem rocetn eioquar. Triniiaa vere Triaitaa est,
, * - fratrea. Trinitaa porro non diipariam rerum enu , meratio eat, aed aequaJlam, et eqaaleai dlgoitaiem
, habentium eollectio; xoeabulo nlmiram ea copulanle, qam oatura aunl eopolata, nec per Auxum
.
numerum ea dilabi aineate, quaj aolfi nequeanu
Orat. in SS. Lumina. Nobia unua Deiia Paler,
, *
, * * , exqnoomnia; et anaa Dominaa Joaaa Cbiiatua,
per quem omnia; et uaaa 8piritua aaactua, in quo
(
omnia.
,
Orat. in S. B*pii$L Deua lumen aummum est
^[) , vot , ^, et inaccettam, quod 2 9 9
mente pereipi, nec
* , verbia eiplicari poleat; naloraiD orotiom rauona . , lem illamioana. Quod aol in aenaillbua eat, boc
, , - ille io iniellecluaUbua; eo ae magis conlemplandum
, , * pnabeoa, quo puriori aniino aumua; et eo ruraoa
amandam magia, qoo allentiua euna eonteropla

mor; etea denique magiacognoicitur,quo amplina
ipaum amaroaa: ipoe ae apeculauir ol cotnprebendii,
et perexigue ad exierna diffunditar.
" ,
Qtai. in 5 . Aikan. Quod aenaibilibua rebus eat
9*> , aol noater, boc Deua eat iia qu mento prsediia
. , aunl. llte enim mandum bunc aspectabilero col . loatral; bie iovUlbilem. Ille corporia oculoa ila
, afficit, ui aolia apeciem referant: bic mentea dei^, fonisea facit. Alque ui ille, Um iia quibui vivendl
, facultas adeAl quam Ki\ t\ua%\fa*i\Vfe^ VjM!t^\s>
9
n e c
S. JOANNIS DAMASCEN!
o
praebet, ut cl illa qtiidem videant, iala videantiir;

x*l * , cura ipae rebus quas sub aspectum cadutit, pulcbri- ,
ludine antecellal: eodem modo Deua, cum iis quaa , 1
intelligentia ulnniiir, hoc afferat, ot intelligant: .
ei qna mente percipiuniur, ut iiitelligaDiur, ipse proiude iolell.gib.lium omnium m
esi veriex, in quo deaiderium orane siaUiur el quieaeit.
Chrf*04l. /iom. 77 in S O A J I . Idcioco etiam

bapiisxiale Trinitaa a&suraitur. Nam Paler rem . .
omnem prrtest cfficere, Filiusque item, ei Spirima \
aanctus : cum vero de Palre nemo ambigeret, de \
Filio autcm el Spirilu sancto controveraia iorei; \
eapropler utriosque lionira nomen in sancla initla- , ,
tioiie aseumptum fuil, ut in aubininisiraiionis ar* ^ , :
canorum illorum bonorum aocielate, dtgnitaiis qoo- #
que eocieiaieni agnoscercmus.
Epiph. in Ane. n. 10. Sanctua, aanclua,B ", , * \ ,
saucio*. diciitU, aancii, eancli, ot ei quod ,
aingnlare est, mtilliplicetn appellationem tribtiattt, , 1
nec irium xumerum diaaimulcnl. Sed ila ter qoi- *
deni aanctiiin predicaiit, ut eodeaique modo ,
et eingulariier vocem pronuntient, ne plurea deoa
noroineni. Unus enim Deiia eei Paler in Filio, el .
Filiua in Patre cum Spiritu aanclo. El idcirco ,
aanclaa qui in aanctia requiescit, Pater verus et ,
aubaiatens, Filiua quoqoe verua tt anbaialeiia, el , ,
Spirilua sanctua verua el eubabtteiis. Tria aaiit, , * ,
aed deiias troa, easoniiauna, una gloritkalio, onus . ,
Deus. Ubi Deum nominasii ? una quoqae Triailateai
menle complexua ea. Habuiaii Spiriium aaxetuoiT * , *
polentia Palriaet Filio Deidonaluses. Pauemla* ,
dasli? Filium et Spiriimn aanclutn a!gni4cfali, *
iion lamen per uoionem el coalilionem. Pater eniiti , . "* <
eat Paier, et Filiue FiKaa, ei Sphrilugaanclae Spi- ,
riiua aanciua. A l Trinitas ab unitaie et ideoiitate .
minime aemota eat.
,
Jbid, Triu.las aancia, qu nueaeraria; Trinilaa uno nomlne numerata! Non enim nnilaa vel 1 *
binanua dicilur, neqoe uniiaa et unitas; sed Trini- ,
iaa in onilate, et uoiiaa in Trinitaie, aingulari ,
forma, et appellaiione arogtilarL Unua Pater in Fi- * (|
lio, Filius Patre et Spiritu eancta,
.
Una esl gtoria Patria el Filii et Splrilua aaaeu.

Gloriam enin mtaro, iDquit, alleri non dabo , , .
{J$a. X L I I , 8 ) . Non enim aecundva Deus eal Filiua, ,
sed Yerbum aaiua ei aolive Dei, qui io Paire Deua , ,
'"
'
' " în Filio. > . )
esae predicatur,
quemadaiodum
et Paier
Veiut 3 0 0
Iwias ait, dnro Filium una cum *
Palre Deum profiictur ; < Adorabuai te, et in, t
orabunl: quoniam in le Deua I&rael, Salvaler &*.
(/ia. XLV, IA, 15). > Gonfundentur, ei erabeacool , (
omnes, qui ipsi adveraaniur, nec ipsum cooflten- ,
lur, necSpiriiuio ipsius ejusdem acFillua easentise [] .
ease,'ac prseter eum, alium Deum esse.
* *
^Nequaqiian) ila eii : absittNon eat procreala
,
o>V ,
TCniias, aed sempiierna el una eat in Trinitale
ft
J !
e , i a m
VARME JJECT10NES.
HiW Tcgitnlur cocfem loci apud EpipbaniHm. Rupefuc. vero Iriboil Ampbilocbio,
, ' . Qu inscriplio sit polius iltius fragmenli, quod autio
//// Mla , . .
HW
SACRA PARALLELA.
107
. - deilaa, et una aancte TrinUatii gloria, Et vos eo

; audaeix proruropitia, ut eam in divertas ntturas
. ecindaiis? Uni Deo tneum dicere convenit. Nara
ipse solus omnia vere poaaidet.
. '. Uepl etvai
, Jtnflov.
i x .
Tit I I . Quod Deus vitari nequeat, quodquo

omnio in$piciat nee quidquam tpixm lateat.
f
DeuL ixxir, 39 Non eat qui eripial de manibua

meie.
" -
c Conspcclor est operum hominum : nec eum
.
quidquam ex iia qu faciank, lalet.
c $,
Job v, 9. < Dominus omnia cernit : compre*
, , hendena inacrulabilia, eximia, et alupenda, qno.
rum nt)n est numerus.
Job x u i , 5 . c Quie eat iste, qui celat me
c ,
consiHum, et coniinet verba in corde : me atttetn
, ;
putat abscondere?
.
Psal. v i i , 9. Scratans corda et renes
Deue. *
, $,
. CXXXTU, 6. c Excelsoa Domin-aa, el
.
bumitia respicil, et atu a longe cognoecit.
. cxxxvm, 7. Quo ibo a, ipirilu tuo;
,
ei quo a facie iua fugiam? >
;
Prov. xv, I I . c Infernua ei perdiiio coram
'^ *
Domino : quanio magia corda hominum.
;
Ibid. 3. c In omni loco oculi Dorainl contenv
plantur bonoa el malos. >
.
Jerem. xxm, 23. r- c'Deuae vicinoego aum; et
, ,
4 ^; , non Deua de longe? Si occultabitur vir in abscoa ; dilia, et cgo non videbo eum, dicit Dominus? NunC quid non coelum el terranr ego impleo, dicit Do , ; >
roioust
, Daiu u, 22. c Deua. revelat profunda et aba , .
condila, ei novil qua in lenebria aunt, et lox cum
eo eat. >
c , *
Sap. i,7. Hoe, quod continel omnia, aclealiam
> , * babei vocis. Propler boc qui loquilur inique, non
poteai latere, nec praeteriet eam corripieni judi .
cJuni. 9
Jbid. . Renum illiua leslia eat Deaa, ei cor ,
, dia ipsiaa acrulaior verua, ei fingure ejua auditor. 9
.
.
Sap. xvl, 15. Manuan ivrnm) efPbgere imposeibiieeai.
Eccli. xxiii, 28. c .Oeuli Domini muito pliif
tttapoi, - lucidiorea aanl aole, circumapicienlea omnea viaf
.
hoiDinum.
,
Eecli. XLU, 18 aaqq; Cognovit Domioas Al , - liaaimua omnem conacientiain.et inapexit in aignnoj
, , ievi, annuniiana qiue pretorieruiii, ei qu supet. * ventura aunt, et revelana veatigia occultorum.
* . pneteriit eupi ulla cogitalio, non abaeondit ae ab
, eo oilaa aermo. Hagnalia aapieniiae t u decoravit,
, . , - qai eal anta aaeculuro, el naqae ix aascaluao. lSoa
.9
increvit, noc decrevit. >
Eccli. xxxix, 19. - Opert mniacarnia eorwn
" ,
ilio a u n i : ei eat quod abacondalur ab oculia
^ . >
ejaa.
~ 4 xUf ,
Eccii. l i x i u , . \ ^ t a \ V a V % ^
1
s i c
0 0 1 1 1 0
i n
l u
, ut ei l.buerit, 3 0 1
*"iui se iecit, ut rctldat illud secundum judi-
u^, -.,
t ( * *
xv, 49. c Multa eet enpienlia Del *
ia eal in poienlia : videns omnt* aine inler- ,
siono : ti ipae agnoacet omnem operam ho* .
aia. >
Haar. iv, 42 13. VSvua eat eermo Dei el
c 6 , ,
Acax, et penetrabitior owni gladlo ancipiit, ct ^ ,
crtingena uaque ad dWisioaem &\\\m& et splri- ,
ua, compagum quoque, et medullarum, et di- , .
icreior, cog.iationun. cordis. ion esi creatura *
inviaibHta coratn \pso : omnia autem nuda et ,
aperla oculis ejus, ad quem nobis est sermo.
,
#7 //ex. /ia. vu. INibil extra ProvU g
, . I
fantfam est: nibil a Deo neglecluni. Oinnla per- *
Vigii ille ociilua in.uiur: omnlbua praealo est, , .
aalulem unicuique aobminislrans. Si berinaceum , ^
Deus a aua providentia non excludit, an tua non ;
inapeelabU?
EjuU. in l$a. m\\\\ \p*\ prmitt\\% nMl
, , **
tyu tuXurum est; eed prasentia omnia unni; el , <^)/
qua* a nobie longe anie exapectantur, ceu jam ,
praesenlia, a amno oculo ptr&pkhmtur.
QuS ubique est, nulla parte privatim percipltur,
*
ul qui univeraum seque compleciatur.
, .
Irtnal lib. iv. cap. 8. Deus omnia men ,
aora atque ordine facit: neqne apud ipsum ali- * , .
quld ultra menauram eet, quoniaro nibil aine numero est.
DidumL SoWus dixiniialls esl animi cogila
tionem intueii.
, ^
.~- Otnnta Deus implevU, atqne onnia
pcrvasit: nec quidquain inane îqwe rtmolum a se , , ^^.
reiinquU. Ecquem eniro locum quisquara teneat, , ^.
a quo Dcus absili Nam ante res oinnea qtiae ereatae , *^/
aiint, Deua eal, et ubiquc reperittir. Nefariua al- . ' , ^ * ^
qua impnia esi, quiaquis a divino oeuio z\\qu\d xapopfv.
ne%\\ffipuM.
9
Yit.liL QuodDeut iptiutque opera compre- ,. Hepl dtrm # ^ >

hendi non poaint, nee inquirenda, curio$iu$9 * dr* *
xpt>arA CqreTr, .
perscrutanda $inl areana illtus.
* ^
Esod. , 2 0 . ~ - Dixii Dominua tdHojaen : Non poterl* vldere foctem meam. Non enitn ^ *
, .
videbil rae bomo, et vivel.
* .
Piai. cxxxvm, 6. < MirabiUs facta esl scienlia lua ex me : confortata est, et non potero ad , . >
eam.
, .
EccU. i , 48. t Qui addit acientlam, addil doloretn.
K^pm / i * . 'xt, 18, 49. c Cui airailcm fahlh Domi! i t t l c4 aitnilitndini aaaimiiaaiia eum? Nun- ; , ^
quid iaiagiivani fecit faber, aut anrifex *urum , ,
eouBana, anfo obduxit eam, aul similitudinem ;
ejus fabrieavitt >
Jertvu 1, 14. t &Lu\lu% tm&us est oinnie bomo ,
tcieniia.
, \ I '
Cogitallonea morlaliuni l i
\.\ * ^Vv^ *^
^** ^!* aeaUiain\ka q w

1081
SACRA PARALLELA.
1082
* 61 in lerro sunt: et qu in proapeclu tunl, tevanb

, ;
mus cum labore. Quae aulem ia cotlia ttinl, quia
invesl.gabit?
c ,
EcclL , 22-27. c Alliora le ne quaeaieria,
, , . et foriiora te ne acrutaiua fueria: aod qus pneco . - pil tibi Deua, ilta cogiia aemper. Non enina e*t
. tibi neceaiarium quse abecoodila ount, videre. ln
* supervacuia operibus tula ne fuaria curioaua.
, \ Plurima enim super aenoam bourii.un. ostenaa
* aunt tibi. Multos enira perdidit auaplcio eoruro:
. >
et ln vaniiate detinuii aenaua illorum: ei qui
amat pericutum, in eo peribit.
Ecclu , 9.
c De ea re, qua te nou molealal,
\ , ,
ne
certaveris.
. >
Jbid. 4. c irabilia opora AUiasimi aoliua,
,
glorioaa
et absconsa, et inviaa opera illlaa.
. >
8 0 2 Eccli. XVIII, 3. Quis inveatigabit tna ;
; gnalia Del? virtulem aulem magniiudinia ejua quia
; enunliabit? aut quia adjictet enarrare misericor, * - diam 6jo*f Non est minnere, aec adjicere : nec
* , eat invenire magnalia Dei. Cum coDsumoiaveril
* , - homo, tunc incipiet: et cum quieverit, operabilor.
.
Joan. i , 18. < Denin neino vldit nnqoam.
.
/ Tim. , 15. Rex regum, Itominua doral ,
* * nanliom, qui aolna babel IromortaHtatem, ei lu, eem habiut inaccessibilera: quem nullua bamixxm vldit, sed nec videre poleai.
.
Boitf. De fide. Si de Deo quidpiam loqoi aui
, ,
* wêa, miaaum fac corpua luum, miaaoa
fac corporeoa aeitsus. Deaere lerram, deaere mare,
* , aupra aerem aaaurge, anni partea praeteri, lempo, . rxtn ordinea, ornamenU terra: anhere superior
* , fias, perlranai aiellaa, ea quae circa illaa mirifica
, , , eunt, ornalum earuro, roagnUudiDem, aaaro,
, , , aplendorem, ailum, procreaiiooeni.
.
Efutdtm. Ne illa quaeraa qnm indagari oa * .
queont:
nequo eoim Inveniea. Ecqoid enim ea
; ;
; . ; qtittrief quonam eorum baorire cognUionem
. ; . poaais? terra?at non exaialebat. mari?at
; . * nondum uoda erat. coelo ? nondum exleiiaam
; . eral. aole et luua? nonduin condiit eranl.
, , aaculia? venim ante axcula exaubat Unigoniius.
, , D Pn> Hlo qi eempiiernua eat, ne ea quaa roinime
seterr.a su-ot, cogitea. Quod ai mibi non roorem gc .
rla, aed contendere cupis, ineciiiarn tuam irrideo, irao potius leraerilaiem deploro.
*
Ejutdem. \\% quae acripla sunt, fiJera adbibe :
. , quae scripto rainime prodila aunt, xe quaeaierb.
. , Hoc acire inlerest, quld loqui oporteat, quid ai , , lere. Non omoia verba linguae coinmUlenda anol:
,
ne alioqui idem tibi qood oculo accidat, qui dum
aolein lotum inlueri nUilur, eam quoque qua pneditua cat, luoem amiliit.
, ,
Eju$. in S. Uamant.Quantus ait Deua, quanta
; , Ipaiua eaaentisa mensnra, aliaqne id genoa; inter, , rogaali quidcia ^tt\c*al^*4 v^w\ \ V X V J W S ^ ^ i \ W
9** xowvxw.
lerroâVut, * vtmviav
n.odi T e T u m m t & t a u a ^
c
1089
1081
J* . cxv. Qui DOQ dejiclt animtim ttiufn,

nec t d imitalionem Apostoli dicit: Fratrea; , ,
ego melpsum tiondum arbilror comprehendisBe *
(Pkilipp. m 13): veruin essenti* divina co- ,
gniiionem rimaiur, et cogiiaiionia su modulo ea, , clvai
qu comprehendi non possunt, metitur, tantam- ,
deroque duntaxat, quantum ipse suo animo com- ,
plexua eat, Deum esae censet, ac denique roentem , ,
ftuam eorom quae exaietunt mensuram conatituit, $ ut nec illud secum reputet facilius esse vasoulo ,
exiguo totum mare meliri, quam humana mente , . ,
Dei majeslatem omni aermone preauntiorein ar- ,
ripero ct amplecti: ille, cura perperam inflatus , , >
ei claius vanilale aenaua aui ail, dicere nequaquam poicsl : Credidi proptor quod locutas sum
(Ptal. C I Y , 10).
f
Ejwdem. Ex Scriptnra divina edocii sumus, manti noalrae permiiiendom non esse, ut quid-
qaam pnaeter ea quae concesaa aunt imaginetur*
.
9
Ejusd. hom; De fide. Dei qnidem nunquatn

,
non meminisse pium eat, aique ejuamodi, ut mena
amore divino pradiia, 3 0 3 minime aatiari queat, *
At res divinaa aertnone prosequl andax facinua *
eat; quippe cum Spsa quoque mena a rarum di- .
gnitate procul excidat, el qus in animum sub-
ierint, tenuiler et obacore aermone declarentur. ,
Ciim igitur et mena noatra rerum celaitudine longe ,
ait iuferior, ai rtjraaa ipti quoque cogiuiioni ce- ,
dai oratio; quid tandem afferri poaait, quin ne- ;
ceaaariiim atteniiam ah, ne ob aermonie Yilitatem, eximla et admiranda diTinanim
magnitado
periclilari videalur?
Greg. Nat. orat. 30. Lingua atqua atrfma et C , \ ,
menie horresco, cum de Deo aermonem babeo: , xaV , bencque ipsum laadabllem ei beatum affectaoi .
vobia exopto.
,
Jd. orxf. 16. Hnmllia meo quidcrn judicio
cenaendua eal, non qai parva de aeipao loquiiur, , ,
idque apud paucos et raro; nee qui dejeciiorein , ^
buraililer alloquitar : ted qui de Deo modeele * * ]
loquilar : qui alia dieere, alia ailentio premere, , , ^
aliorum deniqne inacitiam confiteri novit, eiqiie ^
codii, cui aermonia cora commissa est: qui tpi- , ^
ritualiorem eaae aliquem aequo animo ferl, et in .
coniemplaiione provectforem.
, , ^
lbid. Cum omnis oratio suapte itatura imbecillis ait, facileque agUari qneat, ei propter aer- . *0 ^
nionem ex adverso pugnantem liberlaic careat: ^ , , =^:
lum vero ea qtiae deDeo auacipUar, tamo plns ha- , , ^
bet ditncu.ialia, quanto majue argumemam eat, el . , ; idua ardentior, et periculum gravioa. Ecqoa u n - , ; rrriTnlri y
dern aubnixi fidocia metum honc diepellomus? an . ,^.
aermonie, an aoditus? quandoqiiidem in tribaa
, -&
|8lis perieiiluoi versalur. Nam et inUrllecto rea .
divinae percSpera arduum esi, et eoarrare pordiiScile, majorieqao Undem difficuitatU purgaiai
aurea naneiaci.
;
Ibid. Quid est, quainobrem qnisquam laudab))em asctnsum cuipiam invideal? Ac ruraua, , , &
quU perioue gravia casaa, alquc elaiiona irans* ^ ^ 0*^\%^ \(^
SttS
SACRA PARALLELA.
1086
I n - figi, nec huouni aaeeaaua eomperuoi hamiliutem
babere, et qaantum adbacAvero fasti-gio abiit,
ttpoi;
qoi cunctia eol tublimiort

ld. orat. 23. t^netUt rtiiocinando dote SjpU
, riia laborare, quaro, dum otiam et iranqulUttatem
.
eonaecumar, pnecipiii caau in .mp.etalem roere.
,
W. orai. 2 Dt Fitio. Nea aerem qoiaqaam
, , - totum uDqnam tpiravit; nee Dei esaentUm
perfecte, aui mena cooeepit, aut vox complexa eat.
Ccv.
Incerti. Alia tbeolotU illia convenit, quorum
'
, animus omnino porgatoa est, q u ai admodatn
, vera; alia quae vulfo quadrei; qu nimimm men lem eoram ad pietatem et joatiliam poaafic allicera,
, per mutuxm caomercitiBi eot a vita ferina abairahens.
.
, Gr$g. Nf$i. tx S Qeid landem illud eal
qno tenefaroaoni boc bvman nalur* aDirvm in bas
; , - vila colluatratar? An forUaae id sibi frastra no ; oira eupidilae proponil intaendutn, quod nee
, ; permeari, nec percipi queai? Qucnam enira in
nobia tanta facollaa sii rationia, l i l ejoa quod
, quaritor, nitnram pervealigare poaail! Qttianam
; ; lantam Dpminum et vocabfjloram aignifieationem
comminiaeatar, ut aammi illiua luminis notlonem
; ;
, , , nobia pro eo ae dignurji e*t, efferalt (|uo nomino
, , - idqnod Kmoiorixle eat, appellcia? quomodo id
, quod matetia, et qaod forraa vacal, oatexdero,
; , qoi demam id oraiioo* complectar, qaed niagiii ; '* todine, qaanlilate, 3 0 4 q*Hlale et figara carel?
, , quod nec in loco, nec lo tempore laveniiur; quad
ab omoi terahii el deflnitkmia apeete atienm
, ett; cujna opera vita eat, aique omniora qoa? ae , * cnndum bontna iDtelligunlor, creatio ei aoalenU - ealum? Yerain oe aermo noaier ineaaaoai laborei,
. " dain ad ea qua; capi non poatiint, aeae exporrlgil
- , (neqoe enim fleri poletl n l hoc snb eognitkxMta
* - eadal), curiote iaU inqxirere desinamaa, h*t
Untum e i bia quas a nobia quaealu soat, ulilitatia
.
conaecuii, quod per ea nolionorn quamdan ia^nicadinis inexplicabilem anirao nobis effinxirous. Porro bonuro illud aoapte ttatura cogitaiione noalra eaae aublimioa credimna, eo roajoro loctu afflcimur; qooniam DO qaondam boxtiwm illo inoooBprebeiiaibUi bono froebarour.
* . C/dry. 5. Stepk. Oivtoa natora capiu
, . omnem exeedit, atque in ccelam excurril, u i noa
^ a peraoqaenllbut queat eapi, et iia qui Ide prx>
diti sunt, proxima ait.
Didnrni. Humana vcrba Dei eaaeniiaan enun
iiare neqaeunu
.
NiU. fnterdura etiatn de divinia rebva diaae ,
rerc conanlur; ubS oec veritalem asseqai quia , .
quam poasit, ei coDJeciuria uii pericalotuni esl.
Pkilonk. Si Oeam qmria, mena, ex teipaa
f l , 6 ,
.
axcede et quasraa.
9
TfiLA. *\ *
.
TiL Dt amon ei limore Dei, et quod oxtxa

iuptrent.
*
, . *0
. '^ 6; -
Gtn. , I I , 12 vocavit aogeliia Abrabara de coalo, dleena e i : ^brabanu Qiii f^fôjaASt\

Adinm; A l x i l w t \ \
I\VLA^\ vawam Vtm
J037
1088
suptr piterum. ncque f.icias i l l i qutdquara. Nunc , .

cognovi quod timeas Oomiuuin, et non pepercisii
8 , \
iinigeniio fllio uio propter roe. >
o*ou ' .
uenr a, i
( E t I I U I I C , Israel, quid Domlnus
, , ( ;
Deui petit a le, nisi ut limeas Deura luutn, et
, ' , '
ainbules in oranibus viis ejus?
45; ;
Deut. v i , 5. c Diliges Dominum Deum tuura
"
ex loia menue iua, ex lola aninia (ua, elcx om- .
nibus vii il.u t u i t . >
* ,
Pa/. xxiv, 14. Firnianicniiim est Dominus
Uinenlibua cum. >
it3.ee. .
Pml. xxxii, 8-18. Timcat Dominum omnis
.
terra. Ecce oculi Domini super meiuentes eum.
<
Ptal. x x t i i i , 8-10. < Castrainetabiiur ange , .
lus Domini in circuitu liroenliuni eum, ct eripiet
, . *
eos. Timeie Dominum, omnes aaiirii cjus. t
< , ,
Psal. cx, 9. Inilium tapienlias limor Doiuini.
Ptai. cxi,
num.
i Bealus vir qui limel Domi-
Ptal. C X V I I I , 120. ConQge a liraore tuo carnes meas. >

Pial. cxxvm, 1. < Beali omnes qui tiroent
Dominum.
Pial. C X L V I , 10, 11. c Non in forlitudine
eqni volunlalem liabes, nec in tibiis viri bencplaciium esl libi, > elc.
Prot. , 6 . Dorainus dablt sapientiam ; et
viam limeniium se custodiet.
. , 27. Timor Domini fong t i t , Q
ei facil ul declinei a ruina moriis.
Prot. v i i i , 15. Timor Dominl odit malltiam. >
Pruv. x, 27. Timor Pomini apponet dies.
Prxsidium piorum linior Domini.
3 0 5 Prot. xv, 27. < Per limorem Domini
decliuat oinnis a malis. Tuelur Dominus limenles
4 .
.
! .
< ,
4 , > .
, 454
.

,
.
< ; . '
, ,
. >
.
M.
, \
Prov. , 7. Time Dorainum, el recede ab
, \
oinni nulo. Tunc sanitag eril umbiculo tuo, et i r .
rigaiio ossibus luia.
< \ .
Proe. , 26. t (n timore Dominl fiducia
foriiiudinls.
, * ,
Ecctc. x i i , 13. Fiucm loquendi, toium au \ ,
di : Deura lime, ei mandata ejus obscrva.
"
Malach. i v , 2. Orietur vobis liraenlibug no , \
men meum sol j u s l i t i x ; et tanilas iu pennis
.
ejos.
,
llabac. , 20. Doniinus in lemplo aacclo
.
auo : linieal a <, ejus omnis lerra.
; , \ .
Eccli. i , 17. 12.19. 20. 2 1 , 34, 36. . Timor
, \ (, ,
Ijoinini gloria el glnriaiio. Timor Domini delecia\ .
bil cor, cl dabil laHiiiam et gaudium in longUudi ' . ,
nem dierum. Timcnii Domiuuin bene crit, ct in
;, , . " ;,
diebus coiuummalionis iliius benediceiur. Pleni , \ tudo sapientiae esi limcre Dcum. Radix tapieu. \ , . ;
liae cei (imere Deum : el rami ejus lougiiudo
, \ .^.
dleruro. Sapienlia el disciplina limor Dumini. Ne
tis iocrcdibilis limori Doinini, et ne accesseris ad eum duulici corde.
SACRA PARALLELA.
1090
f *
** 49. c Spiriixs llme&iium
. Deum vivet : apea enim illorum in salatenj, el
\ oculi Dei in dil.geniea se. Oculi Domini super meUianieaeum. >

EcclL , 7, 48. Meluenies Dominum,iuetic ,
, \ , . 01 nete miaericordiam ejus, et non defiectalis, no
cadaiia. Qui limeni Dominum, non eruni incredi\ , bilea verbis illius; et qui diligunl iUum, conaervabunt viaa illiua.
.
EcciL xxxiii, 4. Titnenii Dominam non oc ,
* \ . ciirreni mala, aed in tentalione et lucta liberabii
, \ - eum. Faeullalca ei virtua exaUani cor : aed auper
hae limor Domini.
.
Eccli. X L , 20. Qui llmet Doninum, dlri ,
git amicoa auos.
Becti. 11,22. In timore Domini ail gloria .
lio lua.
;
Eccli. x, 25, 25. Semen bonorabilo qualet
. \ , \ , qui liment Deminoro. Divea, el glorioaua, et pauper, glorialio eoruro liraor Domini. >
, .
Euli. 11, 8, 9. Qui limelis Domioum, cro , ,
. 01 , diie i l l i ; ei non evacuabilor mercea vetlra. Qui
, \ timeiie Dominum, aperaie bona, et laHitiam aempilemam, el mlaericordiaro.
\ , \ Eccli. x, 27. Magnua, et judex, et potena
, erii in bonore : el non eat tnajor illo qui timet
Doroinum.
.
Eccli. x i i , 28, 48. Omnia aapientia l.raor
.
, \ * - Domini. Nibil meliua quam Umor Domlni : ei
nibil dulciiu, quam respicere in nandaiia Do .
mini. >
, .
Eecli. xxiii, 57. Qui limei Dominum, nibil
irepidabil. Timeotia Domioum beata eat anima.
, .
, .
EcciL xxxiT, 47. Qui limel Dominura, acci
piet diaciplinam.
< 01 , \
EcclL xxxii, 40. Qui liment Dominum in, \ .
venienl judicium el jualificationea, el utiux fulgebunt.
,
EeclL X L , 20,27, Non eot in limore Do ,
mini imminulio. Tituor Domiid aicut paradisus benediciiouia.
,
Maith. x, 28. Nolile limere eoa qui occidunt
^ corpua, animam auiem non poaauni oecidere: aod
$ \ polina eutn limeie, qui poleat corpua et animam
.
perdere in gebennaoi.
,
Joan. xv, 9,40. Sicut dilexit me Pater, et
. . ego dilcxi voa. Hanele in dilecliooe roea. bi pras , , eepU mea aervaverhia, 3 0 6 Mebilia in dile , \ ciionc mea, aicut ei ego Patria mei mandata *ervavi, et maueo in ejus dilectione. ?
. >
4 ' * \
Aei. , 54 Aperiena Peirus os auum dixit:
, In veriiaie coroperi, quod non est poraonarum ac, , \ ceplor Deoa, acd in oroni gente. qni limei eum, el
facil jusiiliam, acceplus eslilli. 1
, .
(
Aom. vm, 28. Sciinue qula diligealibua
,
Deum onmia cooperaniur in boaom.
4 ,
i Cor. viii, 5. 1 Si quia diligil Deum, bie co J .
gniiue esl ab eo.
, xeMpaw *>,
fiaiil. x inU. Ptoo. \^\sC\^\Vv^w^\\v^?4
C
S. JOAMNIS DAMASCENl
undum hanc PropheUc posluialionera ^
anftfe umore carnes meaa {PuU
, Or
#: lanquam bac ralione, improba om- ,
.iota aciio profugiat, obi tiroor ae
quippe cora corporia Diembra eam ob ,
turpia flagilia moveri neqaeant, ubi l i * . "
lavia confixa aunt. Quemadmodum enim , .
a clavia translixum habet, in ejusmodi ,
versaiur, ut nibil valeai agere : aie qul , ,
>e& coneiriclus lenetar, non oculo ad ea ,
aiuie opua eat, uii, non manua ad inter*
icliouea movere; nibil quidquam denique* TUOJ, vel magnum, pneterqnam conveniat, .
e potest; velut nempo aoppliciorom qu Deus coroinLoaius eai,cruciata qaodajB, exspeeta*
trauafigatur.
Canon. ConilUut. Beg. fu*. Jxl. 2 . Cbari- ' ;t*ga Deum expoacilor a nobia Unqaani debi- ,
Daceaaarium; qnod dom animua aolvendo uon . ,
, bocmalia onniibaa eal iniolerabilius. Siqnldem
anutu OSM et averaum a Deo, ipais quoque ge- \ ,
anae futuri* crueialibua, asperiua cst, et gravius , .
qui damnum boc palitur; velut oculo lumine
rbari, licei nullos alioqui dolor accedau

Timor Domini omiiimoda recle facla animi eu.
perau
,
Cbariiaa erga Dtitm in boc aiia eai, ul animoa
\ .
quolidie ae aupra vires exlendat.
" Reg. . '. 2 1 2 . Quemadroodaro boa et
aainua ex beoeflcio quod ab alenie auac.p.unt, l i - ,
morero erga Deum aponte concipimus; ai non , , \ aiapido ingraloquo animo beneficia 8U8Cip.amua. ^ .
Qoi fieri poasit, ot loi lanlorumque beneflciorum
aaciofem l>eum non redainetuus; quando ejua- , tV ,
modi affectua naiurali, ut Ua dicatn, inaiinciu, } ;
oa.lo docente, aaiims nostri* indilos fuii.
' , iVfli. orat. 2 . lnilium aapienti eat timor
Bomini, veluti primas quaedain fasciae il.iaa. Sa- \ , \ -QL,
pientia aulem timorein exsuperat, nosque ad , \ *^*
amorem provebens, Dei amicos ti filioa pro aer- \ .
via facit.
,
Ejvtdem, orat. Bonura esl a.iquantispor
etiam aecedere, queraadnaoduin olim lloyaea, et , \ ,
posiroodum Jeremiat, ac prompie aiqae inipigre ,
ad vocanieni accurrere, ut de Aarone et Isaia pro- , *
dilum eat: dammodo uirumque pie fiat: alleruni j> , ^,
ob propriatn inflrmilateai, aUerum ob vocaniia .
poienliain.
, &.
Ckrgt. orat. i5 De $lat. Non lantum virtulia
. ; $^
babel oratio, quanlum eulcit timor. Quid alrociua
. /y.
gebenna? ainihil ejus limore utilius. Metus quippa
gebennas nobis regni coelcsiis coronam afferl: baud )^ .
aeeoa acin militia aemper armaii domo, nooprav ^
do, non eflbssor murorum, non qulspiam aliua ex , ,
bia qui ejusraodi iacinora aggrediunlor, propiua ,
aadcal apparere: timoresicaiiimoa oblinenle, nihil , *
Hliberaliura 3 0 7 tfieciionum facile oubis accedil, ,
~ *ae proripioot, et fugam capeasunt, ,
.
*>nnt fusae ot proftigaue.
^ . ^\
** *
\ VX
9

1093
SACRA PARALLELA
mulio
prxstaniius.
Non
enim
tan . ai.u-l quoque
, 1 * tuinmodo viliosos affcctuB nostros propuUal, vc . - rimi et omnibus virtulibus facilem ad nos adilum
, , aperil. Nee enim quidquam periude, (um peccata
, . delel, (um augel virtutein et florentem rcddit,
, - alque perpeiui limoris naiura. Quocirca fleri non
polest, ut qui ln timore vivii, reoie aliquid agai,
.
el vicissim qni in timore vivll, a recio aberret.
Chrysosl.
orat. 15 De stni. Tiuior niiiil aliud
, , ,
esl, niti murus el prxeidium, ac liirris inexpu .
gnabilia.

Clem. Alex. Siromat. Tintor Dei qui perlur, , . balionibua vacat, perturbalioni non est obnoxins.
, , Neque cnim Deuin quiiquain timet, sed ne aDeo
' ,
cxciilai. Qui aiiiem hoc timei, ne incidat in
.
mala, is proinde mala meiuii. Porro qui casiim
limel, is ab interiiu el perpessiouibus alienus lieri
cupil.
c Didym. inlta. Fieri non poiesl.ui qui limo
, re Dei prxdilua esi, meliculostis ail : quanda
.
dicium csi: Prxier illum ne qiKmqoxtu aliuut
meiuas.
,
Evagtii. Qui liuict Deum, omuia lecandum
.
Deum geril.
' ; Ejuidem. Deus (eriibilis esse dicilur : non
, . 'U
quod in pcsiiferx bellux aul sxvi liominis morem
& , \ .
lerroretn inculiai. Deus quippe cst lux, via, veri , , , ;
lae, el viia, elc. Quinam ergo luceni, aul viiain,
| ,
aui verilaiem, aul resurreciioucm pcrliorres ' ; ,
camus? noc
Iloc pcnnde
perinde esi, ac si
in subiuni
sublimi
. . .
*
camusf
quls
quis
'->. , -
,
.
.
,
.
,
- - , nuodara moiitc agens, ipsuni mcluerc dicatur; is
Uvot , ,
,
"
.
"
"
"
prP
, .
^ ennidem modum Deum exlimeacimus;
u
0 n
n i o n , e m
u , , , e l
b e d
e x
e o
boc uiiquc metuenies, ne a luce , vita, verilate ei

scientia excidamus.
. '. ilepl '
tu cst arriMreir, \
, '
,
! ' , ,
^" .
. V. Dt eonlradicliont adrertm Dtum : et

quod adtirnis Deum minimc lil eontradiccndum,
nte cum eo expoitulandxm.
Job xxxiv. 37. Iniquitas nobis repulabilur, multa verba loquenlibus coram Domino.
Job ix, 31. Non es bomo similis mei, cutn
quo litigcm, ui vcniaiuiis unanimiter ad judicium. >
Job xxxix, 34. Quid adbuc ego Judicor

, ; admonilus ei reprehensus a Domiuo, audicna ia ; \
lia, cum nibil shn? Ego aniein qnid bxc reapoii'
' >, ' -. >
smu dabo? manum meain imponam ori mco.

Uniim loculua smn, c( ullra uon addaro.
, Cov ,
Ibid. 55. Absii ulcorarn Deo impie agam :

el coram Omnipolenle jus perlurbem I
Eccle. , 1. Nc festines in orc luo : ei ror

luuni non fesiinci ad pnjfereudum verbum in conspeclu Dei. >
.
, j ^;
{; >
, ;
, ;
Ua. xxix, 16. Nunquid dicei Ograentum

(lctori suo : Nnn lu me fecisu? aul Taclura faciori
suo: NOB lu eapiente> me fetisii ?
ha. X L V , 9, 10. Nunquid diel VMVW V
gulo : Quid facis^wiTUtn o v e x a W ,
1395
1096
manus? et non respondebit Ogmentum ad eum qui ; 6
ae linxit, aut qui dicit Patri, cur genuit ? et raairi, \, ; }, ;
Cur parluris?
-, *
Sap. , 14. f Qui non cogitavit adver&aa
Doininuni nequiesima, buic dabitur donum fldei ,
electum.
c
3 0 8 EwU.
5. c Ne (e jusliOces ante
Deum. >
c 0 , ,
Rom. ix, 20, 21. 0 bomo, tu quises,qut reapondeas Deo ? An dicetfign.entumei qui ae flnxit: ;
Quid me fecieii sic ? Annon babei polealaiem A- : * ;
gulus luti ex eadem masaa facere, aliud quidem
, , ;
vaain bonorein; aliud aulem In contumeliaro? t
,
/ Cor. x, 9. Non lentemua Dominum, aicnt
qnidam eororo tenlaverunl, et a aerpentibua per- , . t
ierunl. 1
^
.Jdatil. Quod Deut none$t auetor malorum. Qu! , *
Deo reluctari aadeni, bis verbis uluntur : Quid ,
est. quaroobrem in ipsa alruclura non habemus, ; "
ut exira peccandi aleam simua, ut ne, si velimus , ,
quidem, peccare nobis liceal? Quoniam tu quoque , servos, non, cum eos In vinculia congiricloa lenes, . , benevolos tibi exislimas; sed cam eos sponte ma ,
nere suo fungi perspicis. Quin Deo quoque gratum , .
eat, non quod vi extorquelur, aed quod ex virtute ,
gerilur. Virtua porro a volunlale, non ex necessi- ,
late orilur. ltaquc qui condiloiem boc nomine ,
reprebendit, quod noa natura in.peccabi.es non
condiderit, nibil aliud quam brulam naiuram ei .
quaa rationalis cst anteponit; et illam quae nullo ex ae moiu cietur, ei cui Soeai electio ei vis
agendi.
/ d . epht. 41. Ne quia, veliro, corrigere Deum C , , ,
teniet, et dicat: Hoc nobis ouanino debet eooiin- , : ,
gerc, non auiem iliud. Quis enim novii aenaum , ;
Domini; aut quia consitiariua ejua fuil (Rom. , ; ,
51) In caligine siqutdem judicat, ut Jobi aer- , , > ^
nionibus ular, et nubea absconsio ejua eat, nec . ^^
conspicietur. Explorata medicamina babet, quas a ^.
viiio ad viriulem, et ab ignoraiionead cognkiouem .
Dei animoa excilant.
Cyrilli Alexand, Demitte supercilium, bomo :
, , * ^ ^
repagulum et januam impone linguae. Ab boc tam , =. ^
frigido vaniloquio quamprii.iiira abscede. Siue \
Deiim ci scire, ei facere, quae ipsum deceant.
$ .
Til. VI. De angelis : quod admmo peccato

. . Uxpl ^
puniautur.
,>
.
Job xxvi, 15. c Praecepto interfecii draco .
neni aposlalam.
.
11 Peir. , 4. Deus angelis peccantibua
*
non pepercil, sed rudeniibus interni detractos in ,
tariarum tradidit cruciandos, in judiciuin reser- .
* vari. >
Judai 0. Angelos qui non servaverunt
c fiuum principalum, aed dereliquerunt auum domi- , , (
VARLE LEGTIONES.
* H.vc pcrpenm in Rup. dicitur acccpu ex lib. xvm Contra Julian. ,cura ryrillua deeem libroadaa*
tAi*i, non plure$, conlra Julianum edidenl.
109
SACRA P A R A L L E L A
>>*; ; - cilium. in ju-lioium magiK diei vinculU xteroia

. t
" , ,
>
,
, , (
.
sub caliginc Teservavil. >

DiJijmi. Angeli omnce, ut nomcn unum, l i e
aiiain qnoqnc oinnino naluram habeiii.
Cuiu splrndiilisaima, vel, u l rectius loquar, coalesti angclurum oaiura i l i , iion ccria quxdam
spccies, aut una eadenique forma in i l l i i repcrilur.
Eienim durx ac fcniieetes t u l u r x corporibus con
veiiionl.
Afi/i. Erant crura eornm recla, c l alaii pedci
* '. , \
-, 4 \ * eorum, aiebal F.zecliiel de angelit. Quibo Terbii
inQexibitcin senlcuiix consianliam indical, natu* , , c4
ixque illiue in iiHelligeado celeriiatcm.
; .
Etegrii. Angelos bonoraruus, nou ob nam , ,
raui,
sed ob viriulem : ci dxmoacs coiuumelii
, pcrsequimur, proplcr ncquiiiaiu, qux in ipsia est.
.
3 0 9 PliHouii. Angeloriiin csseoiix spiritualei
,
sunl : forniai vero frequeulcr buinanas exbibeut,
, ;
cciiis dc cauais in allcnam tpccicm Iransforniail.
.
1
. V I I . De angtlit : quud Deut angetoi nebit

cuuodei
priefettrii.
< "
, sc 4,
ee . ,
,
- . .
Esod. xxiii, 20, 4 1 . Eccc cgo mitio angelum nieam an|e faciem luaoi, ut cusiodiai le in
via, u l Introducat lc io lcrram quam prxparavi
ubi. Alieiide l i b i ipsi, el audi voceru cjus. Nec
conlcinneiidaiii pulet; quia noji sublrabvl le. Nomen eulm meum csl illo. >
. \
d .
Deut. x x i i i , 8. < ConsiiUiit lcrminos populo

roni sccniidiiin numcruni angelorum Dci. >
.
Matlk. x v i n , 40. Vidcte ne coniemnsiia
" C
u m n i i cx bis pusillii. Oico enlui vubis.quod angoli
,
eoruio in coelis senipcr vidcnl facicui Palrls mci
;
qui in ccelii eat.
.
Bi/. /i. Dt ip., cap. 13. Quoniata Aposto" lus pcrspccturu babebai angclob bomiuibua laoquam
;
pxdagogos quosdam ct cdncatorcs essc coo&lilutoa,
, .
idcirco tctiinionii cauia eos vocavil.
Didymi. Probi el sancii viri lucidot angeloi
piv afiou; \ ,
eusiodes babenl: mali auletn tencbrosos.
; ) ; .
Etagr. (n Prow. Scienlix ei tapicnllx opca
;
inulio nobis angelo lcsles adjuugunt. A l \ i i im * 4
purui, abangcloqui ipsi a puero dntus eal, disjuu ; . "
gilur. Klcnim spirUualii amlciiia in viilute el I U \ , '
gnitionu Dci consislil : quaruin opera curu sancli*
,
aogelis amicliix uexu ropulainiir. Siqiiidem bomi ; ; nes, quus scclcnnn pttuitct, Ixiiii.c ansam angeli
;.
aiibniinisiranl.
. '. ;
.
'
Siou -.
,
- ; ,
, ; .
-. '
, \ ,
/ ' , PATBOL.
GB.
XCV,
TIT. VIII. //<
Iwmiuitionformaliene
el
Uructura.
Gtn. , 7 . Creavil Deus honiincui : ad iinaginciu Uei fccil i l l u i i i : iiinsciiluin c( feniinam fccit
eos. >
lia, , 7 cqq.. formavii Dcus homiiicm,
acccpio limo de lerra, inapiravii in facicio rj-.it
spiraculum v i i x : el iactu csi bomo in aniruara
vivcutciii. Itnmisit Dcut exsiasim in Adam : el cuni
obdurmUacl, acccpil uaani de coatii ejui, ei teplevii carncm pro ca. E x d i & c ^ w V>u\x\\w\x' NtAWk
1009
1100
tti mulierem. ct addaxit eam ad Adam. Et dixit . .
Adara : lloc nunc eatoacxoaaibua meia, et caro de Ka\ *
earnc mca. Ihec vocabitar uulter (ou virt), quia , \ . de ,viro auo auaapla oal ipsa. Prbpier boe relinquet ,
bomopatrem ei uatrem, ei adbsrebit uxori auae, Ivtxiv
e4 emni duo in carnen iiuam.
\ ,
.
Job , 8, I I 9. t Manua tuae feearunl me,
, \
et plaamavcrani me. Pelle el caroo vesliaii me; , otaibua ei ncrvia compegiali me. Memanto quia . ,
aicul ltiium Aaxisli me; el raraua in terratn redu- .
cea me. *
. xixvm, 5, 7. Vonirotamea iitiiveraa
c ,
vanilaj, mnb bomo vivefia. Vcramtamen in ,
imagifte perlranail bomo; aed et fruatra conlor- ,
batur.
c ' , ,
Paa/. ciri, 29. c Aaferea apiritam eorum, et
.
deAcionl: el in pulvcrein auum conveiienlur.
,
EccU. , 20. Omnia de lerra facta aunl;
.
et otnnia in ierram reverieulor.
' ,
Sop. , 25. 3 1 0 Deaa creavit de terra hoinetn inaxterminabilein, et ad imaginem aeterni- *
laiia ano) feeit illum.
.
Sop. n , 1,2. Qul fecioti omnia verbo tuo. el

aapieolia lua conaiiluiaii bominem, ui dominaretur ,
creatarae, qua a facla eat, ul diaponat orbetn ,
4erne in sequitaie el jualiila. el io direciione cordia ,
jadioiumjud.cet.
.
,
Sap. vit, 1. Et cfgo qaidem morUlis homo,
ainallia oumibus, el geoere lerreno oriuodua g ,
illiua qui prior facloa esl, el in ventre matria flgu
,
ratua aum caro, docon neaalan lempore coaguU- , , toa autn In aanguloe, ex aetnino bominis, el delecta- .
moDlo aomni coovenieDle. Et ego nalaa accepi , ,
etJttanunopi aorem, el in aimiliior facum decidi *
lorram; el primam vocetn aitnilem omnibus emiai .
-plorant. lu iDvotomentig nutritus aom, et curia.
Nemo enim ox regiboa aliod habuii nalivitatia ini- , . >
tlara. Unue ergo introllua esl omnibus ad vitam, et
a.mi.ia oxiiua.
Ecctt. xvn, 1, 2. Dominus creaYit de lerra
*
bominetn. Numorum dierum el tempua dedit illi, ,
tt potoautem xuper eam. Ad imaginem auam fecit ' . *
illaa : et poaull limorem ips.ua ioper oronem car- , .
ncm, domioaioa esl bealiarum et repiilium. jy . ,
Conailio, et aoDlonlfa, el ocolia, et diaciplina in- , ,
lelligenti replevil eum : ei bona ei maia osieadit ,
ei.
.
Êceli. x u , 15. Omnia quae de ierra sunt, ia
, .
lerram revertentur. >
Ephet. , 8. Ipsioa faclura aoinua, creaii in
, Cbrisio Jeau in oporibua bonia, quae praeparavil , ,
Deoa, ul in ipats anibuleraus. >
.
Jae. i , 18. VoluoUrio genuii noa verbo ve*
c , ;
rilalia, u l aimus initium aliquod ereaturae ejus. ,
Ckmnti* , . 1. Cum ipao ait creator

9
LECT10NE8.
Bioc eroenda editionem Uasorii, qui ex couiectalioac Ua reaiUueral, *
^ ^ ^ .
SACRA
PARALI.ELA.
: - . ; . et Doritiiiui omniuro, operilmi dt-krtalnr,

-> ; i-.ii , \ - onim ingeniijsinio robore I U O cffilos fuleivil, rt
incomprehciiMiilli Induilrla aua ornavll : lerraoj
( * 61
, :

;,
toO ; -
\ \
>-.'> -.ai: - ;
; *
auiliirnte, e l auper
(uio v u l u n U l l e mx
rundium-iiio iiabilWil.
escelleiilifisiinitin el
praceliuin proraus honiinem
Dcinde
suimet immaculalia miiiibua flnxit, qui Imagiui*
. i- efDgiera rcferrel. Slc cnlm I I I S a i t : < Faeia-
. ; . ;
1
aulem dl>ilaiil ab aqua eam
/ c '
I U U S
liomincm ad liuagiiieni nntlraru r l
liinililudi-
. ;
nem noslram. E l feeil Di-us liomincm : maaculuai
, ;,
et (.:. fecii cos (Ca. i , 40. 47). Q u x ontnto
-, , -
cum abaoltcic:, IstliBLT. fccii,
, \ .
t Crear.ite el miiUIplkamini
' . t
; ; 61 -
5 . Meihodil
, ; -
dt
renrrtt.
(ikid.
Jixiique et a l l :
48).
Qtii doram ossium
lubsianiiam compegHT qnit membra colligtt-.it. m
; ; ; , I nervis teitderenliir, et clrca Jtinclurai inOeia

; , ;
r r t i l a r ? Q u l i huinorc* roollemqnc tt
i - \
aanguine cam
pcrfuiideodo,
laxa-
Iinmo car-ncn:.
fernienUvlt solu*
, -,
plane pnrsiaiui-,si-nns artifex Dcus, qut Imminem,
id e*t
raiione pncdiiam el
. ;
suam,
nos,
animaiara
inquam, fabricavil,
itnagineni
e l buinido ct
, ";
pcrexiguo scrnine in vulva inalrit,
f ; ;
conrormavil. Eequis enim cst qui providel, ne fetti;
, , , '
liunioris copia, et compresslonc vasorum o b r u t u ,
;, \ , -
inlut pncfocelurT
, t l : 6 , ,,
ulero c s l , e( tandern in lucem edilus, >
aul
quis,
velul c
cera
poalqnam gcalalui
inibcrilli
- ,
cl pusillo magnum, pulchrum ei robuslum rcddi-
; ; " ,
dit, nisi idein Ipsc, quem niodu diccbam, p m l a n -
' * *
i , .
lissimus condllor l l c m , qm
311
poicntia! s u x
eillcaciiaie, inalar
plclorii
4/ ; '
dWersum
Duus irainort-ilitas - i . tiila ct
incorruplio : opua
, \ , \
roulal.
cujutdain,
aulein Dei,
bomo.
porro ab immoiialilaie rartum eat,
, , , -
rormas in
Quidquiil
immortale til
, ' \ ,
oporlei. Ae proindc quidcin bominem ipaemd cffe-
. \ , <
c l l : reliqua auicm animaulittni gcncra, aeri, lerr-t-,
- , \ , '
ei aquis producenda mandavH. < Produeaul cnim,
inquil, a q u x reptilia v i T c n l l u m anitnaram, et v o -
, - . , ,
lalllia volanila
focli {Gtn.
\ ' . \ ,
mpcr
icrram,
per
annameniiini
i, 40). E t : Prudocal (crra anlniam
vivenicm tecnndnm genne (i6i<i. t i ) . At de lio-
* , xx\ -
mine non llcm dixlt, Produeut; ted : < Paciamus

E l assnmpeii
j imaginein nosiram el similiiudinem

( ,
ff'!'. Hom. quod Drmi non
" "
tti
auclor
Deus corpus quiileoi ronriidit, tcd non
, \ * ,
.
Deus pulvcrcm de l c r i a ,
cl
tflliitii
mati.
morbuni;
sic qnoque animam fccil,

itnbnla
aed non pcccalum. Viiio

anima .-, poslquam ab co qnod
& , . ;
\ ; "
iiadirx conscntaneum < a i , deflexit. E r a l quoadam
, .
Aiiamu<i suraum, non l i x o . aed anlmi d n l i n a t i o n e .
: ( ,
Cur aulcm indumenia siinul ipij paraia noa sunt ?
, \ , -
iiiiiiinini quia ncr naluralia, necarte elaboraia
coovcniebat. Naluralia eniin brulis pcculiariatuni,
ene
ui plum-e, pili, rrassre pcllca : quippe qux algorcs
- -
ei xstus perlnde Terre qucanl. A l bominein d c c c bni pro
eua crga Deom chariiale, divcraa quoqiic
bonoruiu pncmia refcrrc.

:f., tU \ \
0:: '
w6f lirrtat
F.jmd.
kom.
in illud:
dera q u x n a m aii ca
Altendt
ttbi
>?sl. C o n s i -
potcniia, qnam anima
catul
- inipi-rttiv, >\c\y>\i\\ *\\\xt>aita a. C J H M "* *-V-M*VO.
1103
S. JOANNISDAMASCENI
ayiRpalhia reflecUtur : ae rureum quomodo corpns xnc ,

viiam accipial ab anima, anina vero dolorea a cor- 4 *
poro coalrabat. Quasnam Yduli promptuaria disci-
plinanmi babeal: qui fiat, ut remm prius per- , )
eepiarum cognilioni, poeteriorua. acccssio miiiiiue ,
lenebraa effundat, vernm meinoria; earuro sine *
coafiuione, ac di*iincl, in principati anirai ; ( otxafov
parle, lanquaui Sn sBoeaquadam columna, insculpl *
coiuonrenlar. Quonam modo animus, ad carnia * ,
affectionea provoluiua, pulcbriiudittera amtliat . , ,
auam; ei rursus, coniraclaa vliii aordea per virtu-
toin absiergena, ad Craatoria aim.liladinem redeat. ,
Jamveroposl aoimae coi.tcmp.ai.onom, corporia .'
quoque strotfuram, ai Hbef, animadferte : et mi- ,
rare, quo paclo exiniiua illo arlifex accommodum ,
in co dooiiciliom rationali anirase exatruxit. .
oifiDibug animanlibua aolutn bominem rectura fecit, , *
ut ox ipaa figura perspiciaa, vitara laaro supernie , ,
eognalionii esee. Enim?ero quadnipedia oninia , '
aoimaniia in venirera prona fiunt : al bomini .
proiuplua eal in cocluinprospeciua; uli nec venlri, ,
nec eiaqu sub vcntro suni, siudeat, sed oroni . , ,
cootenlione anirai ad aupera proficiscalur. De- , ,
inde capile ipeius aliissima in aede posilo, plu- ,
riiuoa eosque digniorea sensus in ipao deOxil. lllic ,
viius, audilus, guslus, olfaclua, otnnes vicinis ai- .
mul aedibus collocaii : et quanquaui angusia regione arcieotur, nullus tamen vicial sui aclioni foo*
pedimcnio est.
Ejutdcm. Ex tiibilo producli suinus, atque ad
, '
imaginein Crealoria eflecii. Menieni el aertuonero, C ^.5,\qtiibus noalra naltira numeris tuifi absolvitur, ba , ' .
bonias; quorttm opera Dei cognitiouem adepii euinua.
Ejutdem. - Mundus bic, ot morialia e i i , cl
, *
moriemiuiii regio. Quoiiiaro euim ea quae ia .
aepeclumcadunt, concreUe condiiiooU suoi; atquo ,
iiaconiparaiu.ii 3 1 2 eal, ut quidquid composilum , > ,
est, solvalur tandeai, ei inlereat: profecto oecease ,
o*. u l nos oui in mundo vivimus, el para oiundi .
guiuus, Daturae quoque uaiversi pariicipcs sin.iu.
Batil. hom. i in Hexaem. Quas a tempore
,
imliuia duxeruol, ea quoque lempore finiri opor- . ,
lel. Si mondua lemporale iuilhim babci, de fina \ .
nibU esi cur dubilea.
Greg. iVa*. orai. 4. Quisnam cst qui per aa , xs\
pieoliam auam bominem condidil, et ea qu disai- ,
debant, copulavU, ut puWere cum spiritu con>. , ,
mislo, animal visibile aiinul et invisibile con.po- , ,
sueril, temporarium ei imiDorlalc, teirenuiu et , ,
- coeleste; quod Deum allingeret, nec compreben- ;
derei, eique proxioiuui csset ei reinoiuiii ?
" , ,
Ejusdem, oral. 15. Quo pacto cuni corpora
siiti conjunclua, neacio : nec qua raiione aiinul , \ "
iiuago aiui Dei, ac volulor in coeno. Quod si bene , \ dvij '
\aleat, bellura moret : sir. vero debellalur, excru- , \ *
ciat; quod ei uli conservuiu amo, ei ut iuimicum , .
detestor : quod ul vinculuin fugio, el ut ejusdein , \
parlicepa bdereditalis revereor. Si macerare cou- , ,
i>udai, jain non suppelil mihi, quo socio ad rea , ^
beue gerendas uiar. iNiiniruin, cuia nequ&quaia o^mpViN-, . . < *
fiti
SAGRA PARALLELA.
1106
> % . - tgnorem cujus rei causa aim procreMus, quodquo
^ ; tuibi par actlones a<l Deum ascender* iocumbal:
t w --, * . "Q ain conira, ul cum adjulore raiiiua agam, outta
! " , jam ralio occurrii, qua rcbellantis impetom fu, * , giam, aut ne a Dco prorsus excidaro, ejasroodi
\ , . \ compedibus gravaius, qoi me ad lerram detrabanl,
; ; - vel deiineanl. Hoeiis eat blandna et facitia, et In, , - aidioses araicu*. 0 qualia isla conjunctio eail qoao
, - ioioiSciliarum raiiol quod vereor, ampleclor :
, quod amo, hoe perhorreico. Antequam beUam geri
, incipiat, in graiiam cum eo rcdeo : el anle consti , tuiam pacem, ab eo dissideo. Quanam Dei eapienlia
, boc mibi accidil? quonaiu magoo arcanoque con , , si.io ? An boc agil, ut cum porjio Dei simus, aea
, , - superne fluierimus; ne ob ejuemodi digniutew
, ; insolenli faslu elali, Crealorcm aspernemur, in ea
, * * quae nobis cum corpore est colluclalione cl pugna,
, ipsum samper intueamur, sicqiie conntxa nobia
.
InQrmiias, dignitatem noatram regal et erudialf
YkJelicet ut inldligamiif, nos maximos juxla el abjectissimos esse, terrenoa et eoelesies, t-etnporaoeoa ct imniorialea, lucia et ignia, atti eliam ienebrarum bxredee, prout ad allerulrum nobis
propendere conligeril. Hsec nostra leinperalura jesl : el islis de cansis (quanium quidem ipao
|ttrapicere valeo) ul cum diguitaa imaginis animoa oobis extulerit, nos terra coiurabai ci de
pritnat.
Ejutdem, omt. 20. Ordo bominem ex roasaa
, - gort.m rationali, partim avcrsa a ralione, aiiiniai
vot, faiionale consiruxil,t arcano modo terrani cum
* menio, mentem cum spirilu vinxit. Et, ul oiirabi , , - lius quiddani in figmenio atqoe upere suo pairaret,
. , , idem ipsura el conaervavil, et disaolvil. Allenim
<5, C enfm auperinduxil, alierum sobduxit, non sectit
aiqtie in aqnarum fluxu; el corpori roortali immor~

Ulitatem per solulionem comparaviu
k ; ;
; (&,
; , ,
;
, ,
;
, ,
;
Ejusdem, oraf. 34. Qusnam haec mialionostra

081 f qtiis molua ? quomodo id quod imtiiortalc est,
cum re morlali lemperatuttf fuil? Qui ttt ut anima
circumferalur; et vilam imperliat, affecluutnqoa
sil particepsTQui Ot ut meoa, et ctrcuiiiacripta ait,
el 3 1 3 indeOniia : io nobla niapeat, et niolua
fliixoaque perniciiale ouinia perluairei? qui flt, tit
termonero poreipiai, el viciaaiin comrounicei; aeraaa
pervadai, et adininiculo sensuam in ipeas rea in
grcdiatur? *
, ,
, ' , 4V
, . "
, , ' '
,
, *
* ,
'
' . ,
*
, , *
, ^, ,
,
*//, xoivtv
9
Chrysoil. Homo cnr condilui, Non edaroas,

bibamus, et iodaamur, nali aumu8; aed, arrepta
divina philoaopbia, vitium fugiamus, el virtulem
ampiexemiir. Namquod, non ul edatnuaet bibamua,
aed ob alia longe majora et praaatamiora in locevi
editi simus, audi quam causaro Deus afferat, cnr
bominem condiderit. Curo enim eutli fprmavit, ad
buac modom locutua eal: Faciamus bominem ad
imaginem et sim.Uludincm noftiram. Deo porro
aimilee efficimnr, non quando edinrna, et bibimus,
el induimur (Oeua quippe nec edii, nec bibit, nec
veslibus uliiur), aed quando lumbenifnitaleel roodisiia, lum misericordia erga pauperea, eianiumqua
Virlulura aludio \^%V\V\am
e l
1107
S. JOANNIS DAMASCE.M
bimis comnmnc al, neque liac in paile -

inliorcs iliis S U I U I H .
Kjuti,
imo inetni nttoth, allaiiu p V M i n
Ceryioslomo. Quid uiiliiatis alliilurnntsapieiilvs
<;. ui
dura leroioiies quidciu couiiiieiiti aunt,
sermonis vero datortm mininic cognoverunl? Quem,
qu.rso, frucliuii liomiiium gent-r! aUiilil Plaio, dum
litignaiu quirieiu * diiaiavil, imllo atileni bencQr.lo
aoiuiain oniuvitY Aniion iix qni dc auiina longns
iracialus tdiderunl, animara ipsi cxbalariinl; duiu
, qui kiilni;im ipsla iiisoiraverai, baudqitaquaui
aguo&cere volueruni? Si rcruiu ou;niuiii cDccloreni
cognovitMsul, Moysi faimilo cjii tniquo adbibuisseui fidcm, dicenli : * El creavil Uoiiiiniis homiI I C I I I pulvercm de l o r r a ; el inspiravil in facii-ni
1108
.
TC ''>; :> - ii ol " , ; ; , -; , . *, ;
:( , '
, ;
,
* i
, *1
. .
,
, ,
r j u i spiraenlum vllse : ol facliisest liomoinaniiiiam " --, ;

vivcnluu. Vides, qm> paclo opm Dci liuir-o s i l ,
;; ; (aniuialuin lllud l>ei pigiius et iusiruiucnuiin, ani , *
malis raiione przdiii ra.lix, u l qni in coma fcini ' ',
naro gcsiarci ? Yidcs, qua raiinne elliciua sil liomo ?
quciiiadiuodtiro miraliil.lcr foroiatui t i l Adam! , txaxcv* t o
Alqui mirabililcr eonduut e>i. et tupia iialurain
, ,>
genuil. Nnlurali quidem moUo Cainuui el Abelem
.
procreavil, l e l u l k i f v e r b i i teauiur Scrlplura :
, ' 8 ;
. Co-gnavii Adam morcra auam, et concepii, r l
(. " perll (Ctu. iv, 1 j . > Quod auieiD naiuraei exwdi
, )4 " *
tilud tu qiiod q i i z r i i n r ; nempe quo p a r t o E i a i u
, : , iivorem Miaaiqiic auain gemicril. Tamelsl eutm
' . '
Oetu b*nc condiJii, lamcn coslam ab Adamo
', 4
luaittx esi. Quocirca. duin eam conformabai, supo- *
i c i n el excctsum iinmiail i n Adam, c i ml.i unam
, de coaiit ejus, ct rcplevil carncm pro *a. Vernm
, .
quanivis altissimo somno Adam obdormierli, non
. " \ * lamcd euro latitil quod Dominus clara egcrai. ' ,
Adaiii enim, ubi prlinuM Evam l i d i l , cum laiua
' , ,
s u u i a leligissl, a se quod tibi dceral dalum citm
. ;
c a n i i i iacremenl couiperit, ei raiionc pradilum
. ' .
uiiimai suBCepis&. Idcirco, cum D<*us fcininain ad
, ,
Adaniuiii adduxissfl, u i vlderet quo eam nominu
' . *
uuncuparci, rcspondens Adaui lk>o dixit : Quid
; ^ . ":
inihi. Doainc, baac cen |iercgrlna*n adduxisll?
. ,
verum non mibi atupoii boc ipeciaculum esl.
' .
. quippc mcani agaosco : raitonal animal donasii. Elsi iorma d i v e r u esi, ualura umcn
{
ropulalnr. li*M-ue \ira voccinr : quoniam 3 1 4 ''-'

" tumpta e&l, elex ejus coala fornata : Idcoqiie
aub impcrio t i i , quia non ex capde, icd e i lalere acccpla fait.
P k i h n h , De opif. hom. Hominit
eriattt. D

,
1 ' r i i i i " amioriMn scpienario drnies cnascuular.
. , .
Secundo geniule semen einlili incipil. Tcrtlo bar, . ' .
I J cr- scii. Quarlo virea augcscunl. Quinto ineundi
", . , ;
uialriinanli lcnipiif eal. Sealo pmdcniia hiilium
, . " ,
s-.imii. Srpiuno fibne roboranlur, ol menti c l ra . , noiii iiicrtiuoiiimii accedit. Octavo ulruinqiie \vre i x t i i liciiur. MORO. sedaii majori parte alTeclibus, .
. , plov
laa cl maiisncindii paiescil. Decimo, oplandus viue
, * . I n i t conlingil, rorporia Tidelicrl mcmbris adliuc
1
oiogri. Soki eiiim longa aeneciule unumquodqua
. ; , I n r i
inanbrvm dfbiliiari ei frangi. llippocraiesmedtcuii
1 M
VAx\\ib.lUvt*.
HOI
SACBA PARALLKLA.
1110
, , , , Hatea seplem esse ait, ioitnluai aimirom, puori,, . tiam, adoletcenlitiD. juTcalatem, v.rilem teUlem,
9*, . proveciam el aoaHeai. Haa porro aepteoariio qai# t , dem meiiiur, noa ttmen conlinaia. Dis autem * . , , - bie oiitur: < In bomioii naiura tepiem sunt lem , , . \ porura viciaaUudipea, quaa tialea appellanl, infana,
, puer, adolescen& juvenis, vir, aetate provecius,
. , aenex. Infans uaqu* ad aeptem aonoa csl, boc ea*
. . \ dumdeniea edmerit. , donec aeroen emiscrit,
; boc eat uaque ad quarlvm ot decioium annuni.
, . * Adolescena, quoad lanugo prima orialur, boc cat
, , ad trea annorura bebdomadea. Juvenia, qtioad 1 0 . , . >
Uim corpus croverit, boo oat uaqu* ad quatuor
bebdomades. Yir, oaqae ad undaqoinquageaimum; boe eat ad aeptem ajinorum bebdomadcs. Seoequo ad aoxlom ot quinquagcaimum anoom, hoc eai oclavnin aepieaarium. Delnceps aulcni
9
-
. $ \ , ,
,
.
Fieri pofoal, ut qalsplara $n anno triccsimo avua

ait, nempo ut anno dociroo quarlo pitbcscat, cl
genituram emittal: quodque talimi eal, cum inira
aiua anni apaiium in locem odilom fuerii, ruraua
decimo quinlo anho almilo sui glgoat.
, \ .
, .
Emtath. cont. Ariox. Quidqaid priodpittm

haboi, finem quoqao babilurum oal: quod aoleoi
Anem adiniltit, corrapiioni proinde obnoxiam
cai.
. 6 . * itT. IX. Dt arbitrii UberiaU : quod ea nobis

Deo data if, qnodqxe tx noki$ $ilxm iff a/xf*x*
, ,
contequi vel perire.
.
9
Deut. xxx, 19. Teatea invoco bodie coalam

el terram, quod propoauerim vobia vilam ei mor^ , , - ^ lem, benediciioBom elroalcdicUoncm.
.
' .
c , .
,
cou. ,
.
c .
c ,
, ,
,
,
.
, ,
, ,
. * , , , \ '
,
,
.
. xxxiv, 5.
Dic aniniae roe : salaa loa
ego autn.
Eccli. xv, 11, 15. Deue creavii ab inilio
boroinem, el reliquil eum in manu coiwilii aui.
Apposuit tibi aquatu el ignem : ad quod volueria
porrige manum luam. Anle homineni t i i a et mora,
bonum el maliim : ei qood placueril el, dabilur
illi.
Luc. xvii, 21. Ecce regnum Dei inlra vos
est.
Rom. vi, 16. Neaeiiia quoniam cui exbibciia
^ vos aenroa ad obediendu, aervi ealia ejua cui
obedilis.
Ignatii, epitt. ai Smyrx. -~ Yolentibus nobi
bene agere, Deue adlargiendum promptus eaf.
Baiil. in psal. LXI. ^> Posui, Snquit, anie faciem tuaro viiam el moiiem, bonara el nialum,
duas inler se pugnantea 3 1 5 naturas. Pcrpende
ad examen judidi tui, ei aequa lance sedulo pondera, utrum condoclbiliua ralionibua luia *it; nimirum ?oluptalem brovem al temporariam eligerc,
et per eam sempiternam raoriem accipore, aii
conira colendas viriulis causa rumiiia asperam
viiam ainplexari, ei per eam delidaa *AVL*A\VL%^ \tvtormorittiT&a ttb\ COUCWUT^.
TatofSo
, *1 , *
Brtiii. hom. Qxod Dcu% uov* t U .\ t a W
S. JOANfilS DAMASCGNI
Infcrui oiala oon Denro liabcnl auetorctn , . (.-.*

notipsos. iniiintn enlm el radix omnlt peccali ' , t x i .
lobia sila m n i , inque arbilril ooatri libcrtalc.
irtg. Nyi$. Aniina rrgiam dignilalem iiiain,
* BsoO.IKOV \ ,
lublimitatem procul a plrbeia Yintale arjunciam , /5 x t v t n ic oiiendit, qnod nellim dominio niancipaia sil,
, 1
liberam voliinlainm luanim pwHcalJrfcra habcnt.
,
bitraiu aun regaiur. Cajoa rnim alfu* hoc fncni,
. , (I c,/i is:' ;
iial regiiT AmpU-ciatniir benediciioneai, ct fugia , *,
nnt maledictioitero. Ii nobit enin t i l m i ett alier- . ' *
cligcre, illud pnia ad qood anitno promp-, .
arc iueiimus.
C/iryioi/. No-n sempcr nobiscum rccta Deifi
- . I ; :; .
uilur : non q-iod id nrqurai (qnod absii ui df- ,
cainQt I), icd ob irabecilliutcm noiirai. Poteai .
enirn Ipte ve! nulu solo quidquid vuli elTkere. Noa , IV).
vero ei quo potcslalia nourx scmcl f a c i i sumui, .
non (oaincinos et in ninnibni raoruro gcrvir. (Jm><l , %>
4). ,
l i no inviloa traherci; cam utique q i i a m iptc de .
dii | DolcilaHa libertaleni nobis eriperei.
Ejntdtm. r.iim exploralum habcamiia , quod
, \ , '.
ct velle, et eurrere altiiin l i i in uobii, Dcuin lum . \ ,
[ H T TOlunUiem, intu per ciirmm ad opem nobia . -mdam pelliciamiia. Qucin cum aiirairriino, d ) . ;
iputiim rerum Onem pervnieina. Experglsca-nar " . , \,
igitur, frairci, ct animas lalraadx eausa nibil non.
atuifti aduibeatniis : ut poilea-pra-m hic aliqnanlia* , ha ,
per taboribu* vcrsaii erlinus, in Inimnrialiiaie ^#>
occ Mnotctnle ro bonit Initaortatibut poliamur. ,
; ' , .
Jntim Pkil. n Mart. Cuni Dcus M o i u l i n T n inl- g
tio rerinii eflingerel. qnx n.ilur.v , estCIU ali , *, -^.
cjaiderii poieitatf pendere voluit, aique perlcufi -iaaaa
faciendi graiia unum ci mandaluui impotuit, qaod *, !(,
tcrrasset 111, immorlalii euin finis rompofem - * , .
taiiurqi ettei: ain violaasel , c o n l r a r i i prorans.
\ Ivrrf
Clemtn. Aki. orel. Quii ditn le/raitem ail.
li boaiine d c c l i o ei, ui libero : in Dro l a r g i i i o , ; **\
iii ilomuio. Largiinr cnlra i i i qni voluni, ummo- - \ ;, & .
quc iiudio cunlcndunl ct p r e c a u l u r : quo salut . -*
pecoliare taunui i p s i u s sil. N.-c e n h n t i i u infrrt 2 ( ,
Oeui (vla qnippe Inimlea etl Ddi), sed quxrenlllxJi > -. , \ lirgliur, p o K t n l i b o - i prxLrl, el p u l a a D l i b u s
aperil.
Ibid. Voleiiiibiia anlmia Deui aipiral. Sin

WMm a pron,p.iidia i
deaeimbt. aplrita,
,
^
, \
,
t
qnoque divino benellcio C O D C C U U I conlrahilur.
.
Bf
Eltutheni. Deut honiincra llberam aurque
- 4 u l
poletlatit condidil, m qnod libi - per aocor- , ,
<Han et inoboequeuiiam fKeailveral, hoc ci nunc , ;
Deua per bcaigniuicm el misrncordiam donel . \ , 4
dummodo lioiao ipci cticto obedienlero c prxlxai. . *
Qufniadmoduiu enka violalo aiaadaio, utortem , , >
ipM accwiivii sibi; aic divioa volantati obUmp- . '
raodo, icnipiifrnam viiam poixal a-Jiplaci. Dcns .
enim 3 1 0 pnecepU aaocla nobiidedii , quxqnia- , ,
1
e M
ft
VAIU.t, LECTIONES.
TitMff
in iMT-jine Ctru. Na\. a t ^ k a m /*. V A M
MV/ANI
ta
fllt
UU
SACRA FAKALLBLA.
xal - qwis cxpleverit, obUnere aaliUam polett, el cum
morte revocatus eril ad viiam incoiruplioiiTa
baerea effieielur.
afq \ ,
Riii. ln te pos.tum esi, ul vel luco fruaris
OVvtairAotai. , 6 vcl intenebria verscris. Aiiieqaampriinus bonio a
, , divino mandato recessissel, feraa otanea cicurca
, habebai: nec quidquam ipsi ab iilia injuriaa irro^
, . gabalur. Ego aam osiiam, dlcit Dominua
\ (Joan. , 9). llaque ilH*aauri aapientiae el wicntix
.
Imra ostiuro absconditi sunl.
\ ,
Euttbii. De bomino, nonnuli aniil qui praedi \ . eanl quidqaid faclurof ait boni vel mali. Quocirca
, \ multi inaiinctu mali genii, cum in mala incideriai,
* , dicent: Yaa ipaioa aairo; ac rursus, quod faloquo * , , ^ dam bomioea lnlereant, aive flimo, vel precipi . - tio, vel quocunque landom alio Diodo. Ai bsec n. gacitas peccato non caret. Nain Deug boroini libe , \ ram eleclionem dedit, lucisquc et lenebrarum
. viam osteodit ei. Ac lacrum et dawnum per Isaiam
* , propheiam lils verbia indicat: bi TOlueriiia el
, * audieritis, bona lernc comedetia : ain autem DO , , loerilia, nec audierilia mc, nu.Ia vos neccigiiato
, t constringa (/. , 19,20). > lNam qnod vi ac ite * ceesilale fit, fruclura non babet. Ego decreta nox
. , imposai: bona aut mala libt non prracripai. Alio * qui eniin si roibi casdcm anl slupnim imperaasec
. " oa neceaaitale perpctrassera. Ipaiua enisn jnaaia
; luciari nemo poteai. Cur veru me aupplicio mulia . - ret mandatia obsequenlem iule? nuiiqaam sano
, (* homlnum roalum Deus vult. Nara tentalionca qtwe
, * IiODiluibus aceldonl, a diabolo exnianlur. Haco
, . aiquidem Apoaioli verba auul (Jac. i , 1 5 ) ;
* # Nemo cum tenlattir, dical, quia a Deo tcniatur.
. Deusenlm inteBtatormalorum eat: tpao antem ne*
. , ninem lenlai. Unxaqnlaquo vero tentalur a pro * , pria concupiacenlia ( / a c i , 15,14). Quodaiquid

tgia boni, id Dei benignf U l i tribue : ai quKJ
mali, boc aocribe diaboli perversUaii.
p
. . \

,
brt , adpavi.
TIT. X. De imiabili rerxm humanarum tlatu : Et

eui iimiliitilhomo el tila ip$iu$; quodqtu vuna
pratenlia sint, et umbra imbeeilliora.
'

.
D
, ,

.
,
.
,
.
Util. , 15. Advenae ci pcregrini eatia

coram .
/ Parel. xxtx, 25. < Poregrini auniaa eoram
to el adveoa, aicul omoea patrea nosiri. Diea
nostri aicut umbraûper terram. t
Job. i , 21. INadus egreesus aiim de uloro
mairis mea, ei nudus reverur illuc. Yita naea
velocior eat locuiiono.
Job V I I I , 9. Umbra ost vita uoalra Im
lerra.
t , ,
Job /1, 2 Homo natua do mnllere,
. " brevi TITCDS tamporo, repletnr iodignalione. Aot
, .
quati flosqui floruil, axcidil, el fugilvdol umbra, ol nunqnani aiat.
oanpio, ) \1 , JoA , ( . %
^vAttA^
%^VîV
%
So*
Eiisiinnvi
xxx, 19.
meipsmn lcrraiu
Psml. x x i , 7. Ego sum v c r m i t , e l coo
->.
*1 ,
jorou.
; .
. , 5 , 15. Ecce nitnsurabilcs (iiisii
tlics
meos.
AJvena
cgo s u m , e i pere-
griiuu.
317
< , . >
P M C CII , 1 5 . < R e c o n l a r e , quia pulvia
. L x x v i i , 3 0 . Rcror-iaiDS esi quia caro
< ' , ( ( ,
a n n i , a p i r i i M vadeni e l non rcdieiii.
((__
\ : . . - . . . .
Ptal. LXXXIX, 10. Anni u o i l r i i i c a t aranea
< .
iiiedilabanlur. t
P * a / . c i , 4> i Defecerunl ticui
Tumus dies
mci.
Paal. c u , 1 5 . i Homo sieul
ienum dies
ejiu.i
. CXLIII, . Iloroo vanilaii l i i n l l i i facim

f. T a n i U s
vaaiiaium,
omn\*
nuas.
Et-riV. , 3. < Lamlati magii morinos quain
l i v e n i c a : et
(tWcior
u i r o q u e qni necdum
nalm
c s l , DCC vidil opus omne qnod sub sole fit.
Ecclt.
" .
' ,
.
e s t : dies mei aicat iunlna prxiereuol.
Eeele. i,
i , 7 . Otnnls labor hominis in
, . a-aaoc
,
, ;
=^-
, , '.
.
< .
fjllf.
Ettfo. n i , 19. Quld babct botno a w p l i i u
j u m e n l n ? nibil. Quia ooiuia vaoiiaa.
Eeele. , 4 5 . O m n e i diee r j u a , dolor an>niiqiic distraclio. E l u<! nocle quidoni d o n n i i c o r
cju. Eii-nim tioc r s l vanilas.
EfciV, v , 1 4 , 15. S i c u l cgressue cni nudui
do
vemre
malria *ua>, e l convt-riciur
ui e a i ,
quomodo v a d i l , nihil acciplel secum de Uhnrc

u o , u l (eneal in manu sua : acd el boc languur
pcsiimiis. S i c u l enim a d v e n i l , Ha et abibil. >
Zach. , 5 . Pairee vesiri ct propbetx ubi
aunt ? [ronquld in s l e r n u m vivent. >
/. XL , 6. Oinnis . fen , e l gloria
l i o m i n i i , l i c u i f.-ni. E x i i c c a l o m esi fcouin ,
< ,
. (
C . ; . >
< ', ,
, 641
, ' *
*~.
< 0 1
, , ttaiv;
( .
, ,
. 4 ,
.
c l Oos eju eeeidil.

lia.
" ;
* . >
L , 9 . omnei vos qmisi vesiimen-
tnni vetcrascclls, ei linea depascel .

/ l a L I , 7. Nulilc timere opprobrium bomi-
.
,
'/. -
n u m , e l cnnlcmptu eorum ne vincamini. S i c u l D

enim vestimcnlura comuinenlur, el comedcntur
, .
in n a r i -
- *.
SACBA PARALLELA
1118
, Eccl$. , 18. Omtiit caro lanquam veali , , mcnlum vclorascoL Sieol fol.un* fradiflcani ia
irbore doxaa. Aiia deficiruitor, alia feneranlar:
.
ic ganoralio carnis ei aaiiguinia.
EuU. xxxiii.10. tloniinea omneaterra et cinfi.
, ,
Uehr. , 15. Peregria. ei boapilea aomaa
\ . %
auper lerraw.
, *
EccU. , . Numerut dierom boroinia
, , ut itiiiUttro ceoiam atmt: quaal gntia aqoae maria:
.
cl aicttl cafculua aroiue, ait paaci aoni in diebua
aaeculi.
5 ,
/ Tim. n , 7. Nihit Inlalhnns in bttnc
,
mundtim: baud dubiuin qrjia uee atiferre quid
poaaitmiia.
;
Jac. i v , 14. Quatta est vita noslra ? vapor
, \ .
ad roodtean parcn, et deinceps exterminabiltir.i
;
3 1 8 Ba$U. Aom. . u Yita via dieia
. " esl ob eam eeleritalem, qua quidquid progenftum
, eal ad finem contendif. Nam qiiemadmodum qul
, * ix navibus dorroiuol, a veulo aponte io portum
* aguolur, licet ipai mtniino aeniiani, aed ouraus
, ^^- ejtu td a**am properai: fodem modo noa quoque,
dDoeate vifat xosine lempore, quaai perpetao qn< dam, xoc iniermiiteiiie o t u , ad auum quisqi.6 .. ; wm oeculto vii noatra caraa adurgetour. Exem . , pli g r a l h : dormis ? ae te lempas pratent. Vigllaa,
tfoiov; * , ec uealo aliqiiid agilaa ? at viia lamen consami . oyv ! lar lieel aUDime aentiaa. Omnea itaqoc quod, ; - aafn Teloii carticutam conficiinua, ad anum qtiia * , que nJtea* properanlet. Nao raiiono omnea noa In
* , - via aamus. Quin ad banc quoque tnodum vi
* * aignifleaiieaam accoperla. Vialor ea i * bac viia:
. - omnla preferia: omnia tergo relinquia. YldUii
^, ; in via atirpem, aol berbam, aut aliqaid apeeiaiu
, . digDtim lanilaper oblecuitts ca: liim deinde eltra
, , , perrcxUU. Rursura in aaxa, ei vallea, et praecipi , \ , , lia, el acopulos, aol etiam fortaase io feras, cl
, , repiilia, et spinas, aut allud quiddani moleatttm
. , , ef acerbam ioctdiali: ciim nannibil Inde noerurla
[ . contraxerig, raox ea ikaarttiatl. Eadem baroanai
* * - iiae ralio eaf: al nee fixas jaeaadiuiba, nee aiabi , lea volapUiet, nec perpetnas aeerbiiatca babcai.
, ' Uii via ninime lua eaf; aic nec praeaentia iua
. - auni. h bia qni iter fadunl, simul atque prhnaa
. , - ^ vesUgium movil, ataiim eccundat quoqoe infert
, * . | peden, ac iteititepa is qui a tergo aequiiirr. Con, ; aidera igilur, an non rea bujua viue ad hunc morv, ; - dum aa babeam. Terram bodie coluiaii; after die
* craatino, 61 ac poat bunc rursuro atiua. Yidcs boi
. * agros, ingantibuaque cxlruclas sutnptibua domost
, \ quol jam nomina unumquodqae borum permuia; ; ; , vii ? dicebalur oliin illius esse ; posibac ab allcro
.
noiaen Iraxit. ad alium migravil: ac ruratia
rioaioaaodicilur. Nunquid igiitir aevuai boc xon via eat, qood aUatn alquealium subiude assunai,
omnoa eaccedenlcs babeai, lkalog igilur qui in viu peccaiorum noa etelil ( P$*L , 1 ) .
\ ,
}*$4. Aom. 5 , in Etx*$m. Cum berbam feiii
, fiofeaiqiio viderie , bunuaain Daluraro cogita; iwo tov + 'ttvatov, , roorla leueaa Viunt %av.tvA\% W\<x %V>XC\\\\>\^\TA^
x*l ndhs
diceuUs: % O m u U ^ w t c i a w ^ t v
f
Illtf
S JOANNIS DAMASCEIXr
119
nriot iieal floi fcai ( h a . XL , ) . Siqoidcm llx .
breviiaa, iqtte bunian* feiiciiaiis atno:mUa el
laHhia ad exiguum tempua aeao porrigena, apiia- , -
aimatii .magitient apud propheiaiu nacta est. Qui ;. 0 ,
hodie florenii corpore eat, uxuque obcena, cuie , ,
nilidua, propter aHaiis florem vcgetus et robustus, ,
ac ciijua impetiiin sugtinere nemo valeat: eraslino , \ ,
die idoin roiserationemomnibua movet, aeu , ,
aenio confectua, aeu niorbo co.iapsus. Hie ruraus .
opum copia conapicuaa est, adulalorum gregibus , ,
cinclus, Qctoram amicorum graltam ipsiua aucu- *
panliam saie.lilio stipalua, frequenlibus cognatis , iisque simulalis, etinaumerabili asseclarum exan!- , , roe, qui, tum viclug cauaa, lum ob alios usus ipsi , '
adhsrent: quos dum, sive in publicum prodeat, - , aive doraum revertatur, secuaa Irabit, invidiosnm , .
oc illis praebet, quibuacam versatur. <juin el divi- ,
tiis poleatalcm quamdam civilein adjungc, aique , ' ,
honorea quibua ornetur ille ab imperaloribna , *
319
provinciaruro prafecturaa, aut mi.iia- , riiitn copiarum imperium, preconero ante eum, ,
liciores cum faaeibus binc et illinc gravitsimo eoa , , , quibua prxsit, terrore inceasanles, plagis, pro* , ^
scriplionibus bonorum, abreplionibus, carceribua. . ;
quibus imolerandus quldam aubditis metus cu- \ , , *
tnuletur. (Juid vero poslhac ? una nox, febris una , >
aut laieria dolor, aut pulmonis inflammalio, ex , ' bom.num cceta iUum abripit, omnique illo ornalo, , \ qaem velut in scena gcrebat, repcnie gpotiai: ut . *
ea gioria aomnio similis esse comperiatur. Quo-
circa non immerito propheia inandatum est, ut .
biimanam naluram crnn imbeeilliori flore compararet.
*
kom. C, hi Hexaem. tfihW in rcbus buroanls firmum et etabile esl: vemm alia qutdein .
ex nihilo ad perfectum atalum progrediunlur; alia , antetn ubi ad vigorera auam perducta aunt, atque , ^.
in aunimam magnitudinem evecta, lacjlia sens.m , *
dccreraenli& iabeacunt, disaolvunlurque, el iia im- * ^
minountur ul tandem iniereant et deleanlur. Quo- , >
circa ax lans proepcciu, quis rerom noatrarum , (*
atama ail, edocemor, ac cclerem luimanaruni re- , >
rnm eonversioDem cum aniiuia nostris repuianleg, ,
* ,
diacimQa In bujuace viias prospcritalibua altoa epi
ritua mlnimc concipere, nec potentia elTerri, nec , <
ob incertaa opea insoleacere: aed conlempta carne, . quaBmuUtionl obnoxia eat, auiraae cujus bonum im- ,
motam manet, curam gerere. Quod ai te luna m<R- ^, &
rore afficit, cum senaim decresccndo Iomen absu- , pijmit aaam : graviori ie moleaiia afliciat animus, qui *
virlutemadepius, id bonum per aocordiam oblitte- ,
rat, oec vnquani ln eodem aiata perwverat, aed
#
T e l
propier volunuiis inconslanliam idenlidem inverlitur, ct in diveratim mulatur.

Ejusd. in prt*c. Prov. Hancee viiaro, aqtiaa
*
et mare in Scriplura niincupari reperimua . ut i u .
boc Psalmista; loco: Misit de aummo. cl accepit # ,
M, et ugampsit me de aquia muUia (. xvu , I t a t t *&&&*& ,
7). Non eaim dubiom eal, quiu per aquaa, Uu%
SACRA PARALLELA
HU
Uvtu js viiae perturbationem intelligat. Naa noe m ac , - cundae, et quaa inulii sumnie deaiderant, conaiaii , * lia sunl: nec rursum adveraae ol oiolostae, flrniia
. \ , radicibtia deflxae: verum omnia Auetibua quibtia . *'* - dam el lurbini, necnon inopiiialia roula.ionibaa
* aunl obnoxia. Velul igUur fleri non poi*tat, ul maro
siatum eumdem diu retineai (nam quod nuiic ad , - modaiD planam eel, id aliquanlo poal veatoram
, , Impeiu oxaaporatuui cernea: ic rurgam quod exa * aperaluiii, ac iurbino Jaclalun, hoc alu confealim
tranquilHua aedal): pari ralione bujua viise res in
' .
utramquo partem faeilo miitanlur.
,
Ejuid. hom. De or*t. tttfatie. Mibii in rebea

bumania eetium et firmum eat, ncc ad eatremum
usque dominoa aooa comitalur.
, fj Ejmd. . 42. Uumajja baec aibria imbe * illiora aoul, aoiuniis fallaciora. Nam ei juvenilia
^, , saiaa veruia floribua cclcriua defluit, el eorporia
, . pulcbriludo, vel tempore,*vel morbo marceacil. Ac
, , iivilias quidem infidae auul: gloria auletn facilo
, bbilis. Ariiuni porro aludia una cum boc tempore
, fiolunlur. Ipsa quoque eloqueniia, quam laulopere

omoes expelunl, aurca duntaxat inulcct.
Ejtad. hom. in Ulud: Attende tibi 4p$L
; ,
, , * drcanafllaiaT ob majorea tuoa niaguiflce 3 2 0
; , aenlis? ac propier pairiaa aplendorein, m corporia
, . - puicbriiudiaeni, bonorcsque illos qui ab oranibua
. le eongerunlur, allollia animoa f Altendo libi
; ; tpai, quod nempe Diortatia aia, ei in lerram re ; veraurtis. Gircumaplco illoa qui aulo te Uadem in
; ; ;ol C gplendoribua exatileruDt. Ubi apnt, qui poienlia
; ; , oi auctoritale ia repubtica florueraul? ubi inviclifc; aimi oratoreat ubi qui publicoa convcnlus inslnie; , , banl? ubi illuetrea illA aleiidorum equorom aiu , * , diosi ? ubi eopiarotn miliiarium duces, balrapae,
, , - lyranni ? nonue omnia pulvis, omuia fabula ? nonno
, pauci oesibus vitaB eorum inonumenla consianl
, . Inapice sepukra, an diacerncre queaa, quis acrvus,
, .
quia domiiiua, quis paaper, quia divca. Diatingue,
* i poiea, vinciam rege, forlem ab imbecilii, pulcbrum a deforml. Ncquaquam ergo elalo eria aniajo,
si Bamram in memoria babeaa.
,
Ephl. 82. liomines Mubibue aimilcs auot, qtiae
' pro aliia atque aliia ventis, nunc in bauc, nuoc In
.
illaro aeria regionem ferunlir.
,
Afaa. orat. 25. Nlbil in rebus baiuania sunpto
, , iialura flrmum, equabile ac durabile e&t, nec quid quam in codcm staiu coustanler maoel: vcruiu rea
, \ nnslrsc velut gyro quodam volvuulur, ul alias teni, \ , pus aliud, ac sape unus idemque dies, vcl eiiam
- una imerdum bora, muiationes atTeral : atquc ila
, , \ ul incerlis \eaiia, el navis marc percurreoiis ve; , ^ , sligiis, iaUacibusque nociis insomniis, ex quiboa
, volupias brevia capilur, iisque demuni figuris, quas
pueri par luduiu in arena describuut, ceriior fide*
,
iiaberi posail, quam boniinura felicitaii.
Jbid. Res siquidem vilas bujug fluxae sant el
,
| , ^- caduta^, ei velui calculorum lodo, nunc ad bos,
* \ , minc ad illoa vicisaim volvuniur.ul nec quidquam
, ita poasldentla proprium t\l <\uui xcl ^-^***
y
1123
S. J O A N M S DAMASCENI
Ej$dem
USI
16.Nihil immolum tuanet.qneni- , ; , ;:.',;. ,;-,; ailmoilum anle dlcebain , nihil xquabile ac r.er- , ..>,: ; ,
l u m , ncc ad cUrcmiim ueque sui slmile eat: nou
), cO , , AjO-vj-a. bilarilas, non niiestilia , non npcs, non pauperias,
, , , t i ,
non robur, imbecilllias, poii-otia, non
, , >,
bumiliias, uon prxscnlia , non fulura , no- ; . 5 ,
t l r a , aliena . uon parva, non magna, \ .
deniquo quidqtiid ab ulto nomlnari queal. Aiquo
? ; , xa\ , ;
iioc xqualc inajqiialilas babel, ul nempo rei om- , ;
nes subsini mulaiioni. Omnla enim facite coni- ' ;, .
meanl, recedunt cl iminuianiur : adeo ut r c n i u in vemis cl ln liUerli io aqna acriplla, flducia
possil collocari, quam in hominum felicilate.
orai.
Eju:.d. in lamb. oral. ad Chtitt.

JiorlKiii iiitn huie erumnoiit ai/ir,
Que Euripi muu , (uraum ti deorwm '.-rinr ,
hi nt u quidtm die qitidquamfirmihabei.

Ejutdem orel. 10. Talis esl vila notira, fraIres ; lali modo boc xvo iia ludimus : ul cuin non
fuerinius, Dascamur : cum nali sumus, rursiis
dissolvarnur.lnsoiiinium suiniis inslabilc, spccirum
quoddam quod tencri i i r q u i t , tianseuinis avis
volatus, navis iu mari veslixiura .. babfiiis, pulvis, vapur, ros maltuinui, Oos aJ icmpus nasccni
et marcesccni. Homo sicul renuro dies cjus,
lanquaiu Dos agri elc cflhircbit (Pial. cn 15).
Quara prxclare divinus Da\id bis verbis de noslra imbecillitaie pbilosopliatur 1 quemadmodtiin
ei in isils : Paticilalcm dierum ineoruni nunlia
3 2 1 mibi ( Ptul. c i , U ) . > Quin eliam bominis
dies palmi meusura drcumscribuniur.
G
Ejusdcm earm. de tUm ilinerib. loluta orationt.
Multaa quidem vias babcl xruronosa vila I aique
alia quidcin cl alia aliit aliisque dclrimeniis ei
notis adtniscclur. Infidx divilix s u n l : ipse principatus et ree secundx arroganlia conslant : aubctse labor esl, vincuta patipcriea, gralia pcrcxigua oris dccor qux inalar fulguris micai : j u venla 2aiua est lcmporis, scneciua i r i a l i i vitae
mcla, gloria aurx siiuilis, ol rubur v<lm fenuin
palcx qux agro est. Pclulans ingluvics, caicnas
counubium, prxclara protes in curas impcllil, slerililaa xgritudineiu paril cl dolorem. Si fora sociaris, aolliciiudines malorum inprmint : t i privalanivilani.bxcinvalida esl. Angoslti&probrosusquc
. .i alienus cibus : labor agricolalio : quolquoi
sulcanl inaria, in orcum vergunl. Palria cuiquc
baralbnim suum est: cilcra tellos, probrum. Q I I X runque luc finni, universa labor, omnia In&ns ci
illualo, lanugo aurig agilata, mbra, spocies, ros,
vtniii-, pcnna, vapor, (olgclra, somniuro, fluxus
iorrentig, veaiigium navis, cinia, r o u volulala
initar r.ylindrorum slans currcnsquc, tolula ci fiia,
leiupealalibui, diebus, noctibus, xruninis, funeribu, monlUiis, gaudiii, motbis, catibui, iDfortuniis. Humanii rebus niliil iinbecillias : boc unum
bonum bominibus Ormum est, u l nempc cruccm
gettanlei imlc aeccdant, gemitus trahanc, nicniem
dlrinif curh tl fnluciis alant, ul cxlcslc illa, qax
ptir/s idmisceiur, Triniiatc irradietur.
D
J S / M ,
*C %
BiCaior ohSkr, * ip'
fipvr.
; . iI: , * irA
, / ,
;. " ,
, ,
, ,
, ,
;, , \
, ?
\ , \
"
-
^ .

-
\ , .
\ ,
,
-you .
-.
.
; ,
, ! ,
( * , .
\
,
.
:(. ;. ;
, , ,
, \ , ;, , ,
, , , ,
, \ , , \ , , ,
, , , , , ;.
, , , .

\ ; ,
, xal
\ \ U n i s i ,
', , TJ
.
JIM
1123
SACRA PARAIXELA
fXooc ; I
A)"Mjd. carm cxi. flont. rililale. 1'roli viiaia
Hu; (; '',
Iianc nialorum serie prolixloreroI quandiu gedcbo
in ilcrcore?
{ 61; *,; ,
Qux, qualigque hxc viia (? ei lumulo lamiiluiii
* 41 riirsum pnla : rurauniquc cx iiimulo in igne gf ;. II 8 , vrra judicig senlenlla tnroulor. Id Ipsuin quod
.; , : ipiro, vclul amoia rnpidissimns osi qui cum gur 4, gum cxoriatur, a>l ima genipi-r fluil: qui nlbll flr* ; , iniitn habcai, ncc feral | inalar eal pulvisculi qui
* , . 4 - In oculos nieot gpnrgitur, ui procul a Doo ciciJatu.
.
Ludibrium, liomo eal.
, 4 ,
Ejuid. earm. 4, De hom. nal. (ragilit. Tctnpug
, ogo, me icnipug vicigsim prxtcrit, ccn volucrig,
gung Gxnmque lenca . " ,, , ceu navia lm mari, ui
niug. Quud aulL-m aduilgi pcccando, lioc nuuquam
]).
* prxlerit, gcd, dum xlla luppelit, nianel.
; r.rtg. '. Terrrna regio oorura cgt qiias
nmlaiioui et convergioni obnoxia.
.
ClmjtoH. hom. orfo. Eulrop. Cum gemper, tiim
'\,
, . IIUIIC prxgerliio lcnipeglivum rgldiccre : Vanilaa
; ! vaniialum cloninia vanilag (Eccle. i , 2 . Ubi .
; , \ , . clara consulalug arapliiudu? ubi laia lampadtim
; ! , colluslralio ? ubi plaugug? ubi cbori? ubi feglivi
; 4 , celebresque conventug? ubi coruax el aulxa ? ci , - vilatig lumultug, el popularcg in equoinm curgibus
; - \ acclamaiiones ubi ibeairicas adulaiioneg? cuncu
, , bxc abgcesacrunt: ac repcntinug vcnliOaliig, ex , cusaig foliig nudam nobig arboretn ogiendit, ci ad
. , ipgog ugquo radiceg qnaggalam. Tanlo eniiu Im , - . pelu venlux incubuil, ul eam pene radicitug CTIII . ! aeril, ipgagque Gbrag jam labefactaril. libi nuuc
; ; gDDliili Tucali amici ? 322 asgtnuiiunni l a f w f
, ubi CODOX t3i contiia, ac paragitorum grcgfg?
;, ' ubi vlnum per totum dlera exbaugluiu ? abi aria
, at , cocorum lcnocinia? ubi poleslalig niltores, qui ; que onmia aucupandx graiix cauga, (um loquc ; banlur, luni faviebaal? Nni goinniumque eranl
, . " igihxc oinnia, el advenienle luce ânucriiui. Vnrui
, - Doreg eram, et cxaclo vere emarcueruui. Uiubra
, , eranl, el diffluxerunl: furoiis , ei dilapga guol ;
, bullx , ac dirupla gunt aranex (elx, cl disjccu
, . BUIII. Quocirca gpiritualem hanc epodcn ileruia
, gabneciaiuug, aggidueque rrpeiamug : < Vaniiaa
, . vanlialuro, el omnia vaniiag. > II.. diilum in pa, , , , > riciibug, In furo, xdibug, in viig, iu januia, in in :;, , , - gn-ssit, ei inogregga, et amu omnia iu tiniugcujiigqoo
, , r o n s i ii-.nlia nunquam non inscriptiim etst opuriei,
, quod perptiuo lucdilemar. Ingcng quippa rerum fal . lacia el, el larrx ac giuiulaiio ;pud plcrosquc gptv
, , , ciem verilatig gerun;. Illud in coenael in prandio, et
, * in conveniibug quigque dcbcl proxlmo occincnv
, , , ae mrsus nli-iii a proximo audire : Vaniias va ; , uiialam, el omma vaniias. Annou asaidne diee , ba.ii fugliivag ggc diviiias? Tu vero audire non
, . augiinebag. Anuon eaaingraiutii eese fainulam aie, ; baniT tu vero.mihi fldem adhibcrc recugabag. Kn
, ; (umot ipgo rerum cxperimenlo didicisli, eas noa
U . modo fugitivum el ingratum trrvum eggc. <
- , eiiam cMmftccm. 1\VB AajkVaMa jafsMRWaVi '
(
0 * .
? amion diccbam, , dum
.icuaiguoreiri, nieliuilibt con- , ^
| i u \M ohtequetaAtiT^ tnmon ; ^ , ...
n-W-iri csse vulncra diligcnlium, ,
, oet
n . i u i i c o r u i Q osculaT Si mea tsla
c aul audiissrs, non banc libi .
, oscula (;5:!. Mea quippe ! ,
. Dcv
at alleruni; illorum aulem occula
.irbum creafunl. Ubi nunc pihcerux ; ,
, foru ncminrni nnn protrudebaal, qui ;
lc laudes pud omntt leiebaml fuga ; , ; ;
: jiuieitiam tuain cjuraruni, u i pcr >. .ioncnt ia\ol\ 5U.C consnlcreul. Ne pro-
m ad le audcnt acccdorc. Alque Ecclotia,
llo nnper lacessebas, ainnm eipandil
.equo ausccpii l (keacn vtro qux priat
, cl qaoruu cauea ad le sxpc crmoucm
ic ipta prodidcrunl, in whian) conjeceNibilowiuus iiuiiquam diwre inlermisimoa :
tmc ttciil M t civAMm futionm ttddis, et
atfi !
omm coiMmpiimprabai. \it\ui C\TCCUC*
quidcm \ud'i el curncul;
m iM*i opes male couiumpieruiit, gladium in
t r a k k n luam acucruul : Ecclueia vero qux i m >oriunam cl H I U ] H J U I n J I uuiliaii) l\iam tiperl
eii, q M : n | u . i v i T 5 u i i i c s c u n i i , lequeex liicrctibua
siudfL eximcre. Ilxc (.orro non eo dixcrim, ut
1
* \ .,.- ,
, U , * ; , , \ , '
\ ( ; , ;
. ,
, +, 8 --.'':-
,
,, .
, ,
, :
, ^^
. -*f-a>
x
1':" itKlSim u l |".UMS tc*\pim vul- C

^. ,
ucnU : ui Buclibua jaclalum d e m c r g a m ; , ;
sd ut GOS qn; se< !-* venio n:iw;.'mi, . T U I U J I M ,
, , , *^
ne :.!<-; in <.': . : : i 11 Ittaniur. tiihil cnim , & , ..
rchvt \t\imtnisesl :^-.!. 0" "">1 '" " paai), \ , ,
r ';..: ;.i-i!..i.r -iiKiatem earain
r.^p ..!..
(( \ . ,
qui~piam ceusueril, niiuiis illc dixril, quam ve- ) ^; (.
3 2 3 rila SerU : vol .-:u.. vel ..-.,, flurei, vel ; ;.,
quodlibct aliod DOininavcria, vaniorc adbuc aunl
Ktpixtiutvoii }^ ;
MS qux n i b i l prorsut sunt. Ac pnettTquam quod
UiiUw,
/'
aaitail l l l x nt. .n^*-1. iinoqne in |-st \iii.ulnin
,
cl iiiii[>'.u"i'!i" latet. '|:5 enim hc -!- pra>-
. ' s. ".11' ;: .: Mbem U I I I V C I . ! ni.i^lil- , '
ludino opum txtftswUl ad Ipitt d\$nH*~ _ , (, 94
uni arc<M ei iasiigla ronsceudit ? Nonne ( l i a a
xl ?
qui diadeniate rudimili enul, urtwl f*Al Annmt - alaOavtonmes cju uielu Cl ,:. ,. dM.-Tmr" , " ^ : .
jam iis !.!>!. qui in .n,- :U-. viitl, bic wi&crioc :<6
,
esi, xrunooitor UUs qui teniiuie j.rcn-tn.ii:',
.. )4
Wtqvt dtmum yMptnor qui txmc QOUltutstuM,
iviu in aingulasborasûlu.s C > : H U I O 5 , baralbrctu,
, '

e t : l i u r s prx o r n h - ! ai, sequo ad moileiu
-^.
*\ , ac ne quidctn meoiiueril, in fld '
quondam tolupiaie fuisM. Oiiin nee ipaoa qnidcm ' >xCaai ,
snluradios s:niic. I O I H H M H iptaun:! :--.. -.<! ; ,
;|
,,
VARI.t LECTIO.NES.
boc mditt \ \ d c \ u i .
1130
1129
SACRA PAR A L L E L A .
, & -. - ui ictcrriiua norii! circumfunus, uiura iurUcarci.
QU>D
pollut, quanlumllbet coiileudtrimus, n u l l o
. , ,
lamrn rm
, quarn dubio procul periurbatlo ; ;,
noin siisiinL-.ii. poieriuiua eiprimere; ui qtiitin, , ,
. gnlie lioria hoc cxtpeclel, ul aibicaput anipuielur.
Ilealcrno quippe die, cum salcltllei vcnorr, qui ex
, / ,
impcraloris aula domum abducerciu, leqne ta ,
crarium prolugiwei, buxca lunc faclo erat, nlbll
. ;
> tnorluo quidquao discrepaiu. Deniibua slrcpe, ,
bat, toloque corpore conlreiniacebai: vox laler*
.
rupia eral, lingua fracia ei dissolula. Cealui de ,
nlque ejusmodi, qui vel saxeutn corptis conOcere

lacrymis possel. Quas iwn exprobrandl causa
diieriu), neque ui calamiiaii insullem; n-d ol auimo vestrosemolliam, et id iiiisericordiam iidkciam.
Quid babca qnod iudigne fcrasT quoniain, inqui,
ad Eccletiain illo confugit, qui pcrpcino eam bello
infesiaviL Alqul boc potfatimun) nomine gloria
Dco iribuenda est, quud i n laniam eum ncce&ai ,
lalem redigi permiaerit, ut ei F.cclesix paieuiiaui
, ;
benignllatemqae agnosceret. UuxEccleaia: demcu; . .
, , , , tia genlilea ac Judxot pudure aiOcit. PrrtHeriiarum
iujuriarum obliia, auum el aiuuiu iodulgcnler ex ;
pandil. Hoc quotia iropxo splendidiui ni : bac

genlilibus pudorem inculil : hoc Jmtae-os attlcit
,
probro, quod bosii, quero eapiirum lenei, igab*ix .
, acal, el, vi.iui maier amaniissima, sub T e l a r a c n l i i
Mii- occultel, atque linpcratoris ira* tl popularl
;
acerbiteinioquu odin reililat. Uoeallarit
. , .
ornaineniuin cst. At qaodnam boc laadein orna , meiuuB} cst, inqniei aliquis, ut homo aceleralua,
,-. ' . >''
avarus d rapax, colurana* aliaiU langat Cat ila
.
loqnaris. Nara et aceleaia aique lmpura tnerelrix
; ' ,
Jesu conircciavii pedes, neque id Dutniao Jea i n
, ;
' , . criuien vcrsutu esi. NOD eniot qux tmpura *rat
puro quidquaiu aocuit, aed impuram mereincem
purus ipsc eui cootaclu purani reifdidli. Cave
*, ,
si injuriarum niemor, bonio. Famuli quippe au.
uus Domlnl in cruceaa acli, qui dicabal : Paier,
.
i . i n i u i - iiiis : iinn enim sciunt quid facinnl [Lmt.
. ,
xxni, U). At variia reacriptit ac lcgibus, iuquici,
. *
pcrfugiimi in bunc locum prxclnaii. lia quidrm :
* sed ipua re didicli, quid lceleris admiseril:
, ,
, * ,
.
,
. ; " "
-.,
'.
, .
.
. "
.
-., ,
,
/,
; , ,
,
, ,
, ' ;
. ,.
" ; ,
; < "9
PJLTROL.
Gn. XCV t
ae legem ip&c primua, pcr ea q u x , >
cel.abr-
gavli, faclusquo eal orbi apcclaculnni. Quinimo

laccai licut. 3 2 4 *occn> blnc e m i u l l , bonaturqua
cl ai( : Nequai|uam lalia agailt, oe similia paiiai i i i n i : sicquu inuiui oiagislcr calamiiaie sua exsi-
siii. Sed cl aluro ingeniem cx t splendurem nutl i t , quaodo laaaain Tinculia coiutrictum u n - t . Nam
el imperaluria imagtni magniim ornnmenlurn aeco-
d i i , non cum 6cdel i ihrono, purpuram cl eurunani gMlans ..! rum aub rogiia ptdibus barbari
a '^rgo roTUicli, dumixao lu terrai capiie jaccul.
Alqui bueonnieaconnnxialii.ulnaliirain bumanara
Iraduci vidcatit. Dciim cniin bunr cernilia c lanio
fasligio dcjcrtum : buoi;, [|, qui orbe.n fero
uahcisum i\uaut\iai, Q ^ t A v ) m a \ - T j w \ W ^ t \
hcivtn,
sine rmaiMs CO\UUU\J \ , '
jin, el roeiu eilcnxvice .. iur.i. cx- .
I ; Cl !,... :: t*a* li:ii;r, ni Cub Ifl>. bMtim.:'- <! j.i,u,;t:-.
;: .1 4 i m : . - versantct
iiunt : Omnh (aro fcnuni, t i omnis glori.-i liomintt quasi Hos agri. fcisiccalura esi fetm.
,i flul ( /(. , 9). > Iti-mquc iilud : Tain|iiaiii l'-i.nn> areacenl, el .|i!ruiadmoi!ui o\u* htrbatuia
:idtnt (. , i ) . E l illnu : < itomo vaoiVsti timiii hclut el: dies ejus sicni lan>\u
.lllil, * ) .
*&%* , '."
.
/101/. in piol. xxivm. lloino conturba, , . 1 tandem iiileru. Conlurbalur, et UnqMH
;,
aam ortm essel, evanescil. Conlurbalur. >-i
, -/ ; ; 00**BaTgUtiT, qnniu ; > J tr.iti<[nillitJ 1m :.>.
- .-&i( :, , ;
juls inflaniinattir, et \clui elipula iti cineieni
%\lut. Uti procclla majurcii) in moiSuiu aUoWi- , ; , !
, * ; .-.
, ri ui puWis dissipainr. Vclut flainnia eisusatur. el ut rumiis dilabiiur. Ul flos decorem , , , .
lenial snum, el inslar ieiil niarcescll. Expandiir ut mihcs, et imtoinvilxir ui gutla. Iniumcsi a, , \
. . .
t dislcndilur ui bulla, el ! scintilla entiefaftlir.
. ! [ . : ' . . [ : I . el < :. : duniaial d n i l j i K : : :
.ll.-u, &
. at
ecum. ConmtuHur, ul felormn lucrelur. CMMP*
ilur.et sine ullu iurli:!IMIU- fru< lu .(- Jit. - ( oi , -^
ios Iurbjlii-ncs illlll,
0 it'!:ii.r . ip- , *
, />. ! * liu* labores sual, a.i..ru:n ' . . ^ . : , ipsim M M j
, .1 - . *
ab-.-i-M l x i i i i x ; ipsiu affliciionea e xruronx,
alioniiii (nnhis I | - sossioiie; ipsius maleiJt- at - ' , xaV
ciinnci, ufiorum culms elobsequi*. Adrcrsus eum ' ot * ' - ,
' . . .
gemiiui c t c i U M u r : apud a\\o teritm copia est.
, /
it\..-r.-.!;: euiu lai rytu.i: DTOillOiiunlur I jti-I "S
ope ct < unhe iertaiHur. Ipse . nu i.-im in in- ^
(ertio : catitiHanl t\i\, bon\i ejui ad \ut\>m abu- Q . , . .

toniet. < Vi r i i H i i . i t n . i i vane roiiiurU.iiur omrits \iomo ,
viveni. ttomo, qui vilam ad brevc tetnpat commo- , ,
dalo
1 *['- 1'HMii: .' i : I ;n.u l's >!'.' , , , - (
moram pt!rsoWeiuliiii. Aninial )aaOUAUti
, ,. \mprobilas nu\\o ma$\iiro percepla, ipan\at\e&
, ^ , ini\t\iai, atimum ad :-. :.! '.. ,..uiM ad iuiqnilalem, proLuu- ad tiariuam, \ncxpltb\\\% vupidl- , -
, , - :
taiis, spiriius eilremx jai-ianiix, inioleni verbia
-, ,
lemeriut: icrox cal, sed qni 1. i l - riaii-ûni-:
(, ,
audax, srd qui nullo iipgoiio supcralur : arrugjni
t , saperbus piikis, inRalus cinii. SciniiWa , , ,
clilut tianetceut,
Oamma Tacile marceecens, l u - *1 . ,
- , I
ctma ipi.T . , . , >'.,!-, continuo
corrupni ni, _ u ni j 11 r pnnniui aresoens, herba. * ,
t
li;
qoa biKiiiu .-. 11 r, nalitra > s.n.p.r atisuiiiriiir. . .- ,. inienlat, d cras diem ..l.ii
llremuiu. Qm Uodn in <|:.! et cras iu ai-pulcro e i l : . ! in 1:-<. CraS in ::
;.1.. ;
<|ui licxli..- 3 2 5 inirradulalur<!,cras inler veTtoet:
iiu.ii.- in u.. > iiin-, cras in iuniui... qni 11.. - , - M ,
C l t l H .'M: ,le-iliil; , ! I . H i .
. l - T ' l . , t Cl g\tyriiiur, - poil lugclnr;qui |....<i.,-n in reVaa
"!..|. ^.-, H ta$Ut. ,! io ... l.iin il :| l.n ii>oI:iii.im-iii f - u i ailinillli; qni seipsum igirara(, cl qux sun( pr.. i e . ::> rimilor; qui
no.l |ira?sms t-*i ncscll, cl de (ulurit nutaior;
Ruaj.i. nalur niorlalis csi.et qma siipcrbus
f(
D ,
,
. *
, ' '
, '
, ' '
, . : '
- , ,
, .
'
-^ '
mvio/il<n. "
. - . ;..
:
".', < . >,,' ' I
^ ,;vJos.-i YgyA\vuT\t/fi
-^,
iy
mufe
J133
SACftA PARALLEU.
1134
- vcxpou - * .adfcrtim, tpioi.dianarim. calamtlaium
.
gyinnasium, pronipluni meerorit oimiteconeeptaealam. quanla vititatia noalra* u-agooiia l qaaitfue inflrmittlis isoalrfe triunipbt! #>qao et qiiaiita dixi!
atc uaitii qu.dquaiii apiuis. propbeika voce reperi dtcenle : Verumlataetv vam tonturbatur Ottoia
aom* vhrens. > Mimia qeam cadavex utUUaiia- babeat, quae in feoe asetfio sptetidida pneclaraque
Ejutd.thm. de posnh. * Proeenrta omnia ara * ,
\ , nea? itla mbectttiora amU etinaoOttKa failaciora.
%\ . , \* Nara et bona el mafa Anein habcnt. Cam ergo ex * , ploratum bateattnia, charissimi, pnesemia oiniiia
, inaomitii eajuadafn iitstar ease, rioaque velul iu
iÛa diversorio agere ex qut> aimos omnitio migraiuri >
* * kineria cufam baitomus alque aeienix vita via ,. tka nobie ewnpartmas. Vetflee iiiduaiuus, qua:
iiobiacum abeaut. Quemadmorfuiii ueiao uiiibrani
. tf, *
, \ ^ #-
captare polteC; ste uec re bumauaa. Eieaim
* il.se partiei ii> morle dllabuiitur, partiinûil inor
. , tero; et quovia lorrenttr rapidrus fluunt. Contra
, * \ vero, quas peslfeae fattira auiit, uec mulalioiieui,
. . * . aec aoiiiuiii norunt. lNuiia iu \yxc cotivertio cadH :
^-, '- aeil ne uila iirtermisaione ftoreiir, et in varia ei
/, txspov, nvuieip-Hei feliriiat-e pemanr. Cavc eaa opea ad * - ifctrer.9, qeae cum doroini* tnrnimi? perinaoeiit, aed
. * eoa subinde , aiqac alj uno ad akeram iran * |<$ siHu-nl, el rarsas ah itto ad all^m.ifcec omnia redpocn*
f^ . - da saac. Snflkit ernirl Wji i\l> utnidi audire quod ail
.
AposlokM : c Qitas Tidfenear, Umporalla sudl; quaa
autem non videotur, leriraf / f Cor. iv, 18).
Umbra qiiavit celeridi rea bumaira; marceacuDU
5 6, \
Mi aicttv* *. tt epfw. 1, Kettfri6. Nulliua
, *l 6 * . & penYidt> r d , ul lemporls, pennria laboraroea. Ae
% ^, .
q^tdeai arsloijga esC; vita autenf nosira, brevia.
Vittt Onili imiuinti. Vigila, homo.
;,\ -
Ejusdcm UbJ w, epiit. 517 (*4. Heaychii).
\ Dormis, ct (euipua ie prastergreditur : vigilas, ac
' , - meflleiiT tiam ciroa. raa vanaa aâirabiv. teicrim
Vfo 5*
viU ta Hiimieoihir, cutt nec ipae seailas, oec
ialelligas.
xoV , \ ,
Ejusdtm. Foraau HetychH. Polia, d bailaj. ct
\ . \ ^ fumum, et paleas ei umbram ei pulvercm ab area
vi veuii excussara, emncm bujua v) spiendorcm
. appeliavit. Terrena enioa omoia lerratn Hneni lia
bent.
*.
v
'
\ '
/ 4
, t ( ^ ,
, >
ppo6tfov; ,
, OVLV
{.
^ E/a^ttm. Prseiens VUDJ ease circom cogUa.

Onmes eomi in eo lam boni, quam mali -aquonm
ioaiar curruDt. ad suam quisqtte meiam contendantea. e An naeiH inquil Hle, quod qtii in atadki cirruBl oaines qdidem corninC, unua auieiti
acctpit brtivium ? Ego sic curro. non qoael in incertum ( i Cor. u , 2*. 26). > Nbu ab reigilur prasaentem vitaro circum appellamus.
\| 6 jtof \ . >
, *". , \
, ,

^ ,
Ejusdem. Ganiiics, aniiuse ei hae vi(a diaceaaum clamat et coniesiatur. Quocirca, quemadoiodnm scriptum 3 2 6 eai, pricpara opera luaad
exitu (Proo, xxiv. 27
Considerandum qfUrtppa
esr capiiio et barb regioncia albam esse ad measem : et propodiem fore, ul <\uA^>a %^t\v^vw
attlmam Vuam\ c ^ T ^ i t ^
^^^^
IJ35
S. JOANNJS DAHASCENI
1136
Uomiuo jub.-nt.. in alwua qnxUara cl ignoiaprcr- ; ,

.
tas loca lraneehal.
r, i v ;-,,>
E-juidtm. Ne nobii fucuio facianl re* bujui
luumii, qua ipleudorit et clarilatii tpeciem prae- . l i i a n i . Nani cuni ta iranseuat, nec quidquara e i h i a ,
.
qux iu a&peclum caduni, Qrmmn el tlabile et. Cum
, ;"
ilaquo noverlmut, niliil ex pr.i-seniibxs rebus cum
' ,
poi&er.soribus tuis pennanere, nobisquc uodcra
nccesse e*ae velut ex bospitio pedem efferre ; l i | , \
, ' :'./<>, '
noblf curas ea via qus ducil ad coelum, mique
, ,
aMernas vilae aoblscum -rialica comporieinus, per
,
prccea, per elecraosvnas, per mansueiudinem, per
divinarum ScripturanitD notiliam, pcr bflnigni- , '
.
laicm facililaiemquft erga faniuloa. ac pcr res aliaa
quas vera raiio diciat.
/-/liloxii. Ui proprie loquar, ncc ob pecuniae, Jj ,
, ' ,
aut auiplissima prxdia, necob glurix splendorem,
; \ ,
ac ullaoi denique ex rebus externis, qux frigidx
. Kakw
inceriavjue suni, ct ex seipsi corrumpuntur, t o , , ^
luplatem Iicet percipere. Quin ec ob robur ct vim
ncrvorum, aliasque corporis doles, qux et nequis ,
siniia pcrinde aunl cuniruunea, ac illis etiam qui
, -^--*"
ipsis prxdlli erant, propier incerliludinem t i

inconslaniiam ineluxtabili asepe exilio fuerunl.
.
Ejutd.Nullius rel, al vere loqueodutn s i i , potc , ' ,
slatein babei homo. Neque onini quidquaiu flrme re, , *''
linet, non solaui aliarom rerum, ted ne euarum qui- ' , , ;
dem; aauiiaicm, non teniiendi v i m , non cx,
leroruni qua ad corpus epeclant integrilaicm, nou
, , .
OCCOL, non acumeningenii. Nam quod ad opee, aul
,
,
,
decut, aui amieoi, aui digniuice, aut alia qux C , ;"

fortuna i r i b u i t , aiiinci. cui dobiura e s t , quln
,
parua certa ac flroa ainlT Uaqoe confiieri opor- , .
lei, r e r u n omoium poleslatera unius duniaxat
esse, qai -verc Domiaus eot.
TIT. I I . De bcncficentia ; ti quod d* omnibui . '. ' r
' '
, / ,
lem injxrfarnm numiniiu ; ttd itlum juvare, tl
,
mali fornau ftiuril,
argturt; nen autem malum
; ', , drt
pre melo Ttdder*.
benemereri, tl proximi onera ferre oporieat, non au-
,
> -. , * "
. ifc
- '1" " , .
apud le, doncc ea quxsieril fraicr l u m , et reddat D , .
tlla.
, .
Deul. , 1 . < Non vldcbie bovem f r . u m t u i .

aul ovem rranlcm in via, cl prxieribis ! tscd reduceudo redoces (uo. Quod si non es propinquui fralri luo, nec nosii eum, collige ea
Uxod. ,4 eqq. Si occurrerisboviinimici

, aul atino ejua erramibus, rcduceas reeiiiuee
illi. 81 autera viderlt asinum i i i i i n i r i tni jatcntem Biib onere, noi perlransibis, aed tublcvabis
i-Miii eo. >
Diliges proximam taam, nee cjus causa admillce peccalUD.
< 'fiiv Bot oou,

,
.
, -Q ,
' .
Si ailenuatus fuerit fraler luus, el iiifirinus

maiiibiisapud le, susciples eum quaii advenam et
8 2 7 pcregrinum, ei vlvet fraler l u i u lcruai. Noit
accipics usuras ab eo, nec amplius quaui dcdcH.
, -1
, ,
.
' , .
1197
SACRA PARALLELA.
1138
t , /
**, 9-13. Siirrexit auleaa David de
, \ spelunca, et clamavU posl Saul. dicena : Oomioe
. \ rex. Et respexit Saul poat ae, ei inclinaiia ae
, \ . David io faciem auper terraai, adoravil eoro.
* | ( , Ei dixit David : Quare aadi* verba poputt dicen ; lia : Ecce David qucril aniinam tuam Ecco bodie
*1
] ! . viderant oculi t u i , qaomodo tradidil lo Dominui
/ xal in maau nea iii apduoea, e i nolui te inierfloerc,
. \ el peperci l i b i , ei d i x l : Noo levabo maoum meom
, In dantaiiiii meam, quia chrUta* Doinioi eal. E l
*. ecce aamroitatom cblamydia * i n manu mea, nec
{| . \ . Inlcrfeci le. El levavii Saul vocem auam, ei fltv
, \ , v i t ; dixilqoe ad David : Jualior me ea tu. Quo - , niam mihi retrihuiali bona.: ego aulcro roddidi tilai
, mala.
. * \
&
PM. x i , 27. Qti. bona agit, qocret gra , .
liam bonam.i
c *
Prov. xxiv, 29. Ne dilatea labiia iwia nec
, . $- dlcaa., quemadflaoduim egii mocum, agam com eu
.
pro bla quibit me Injuria affecii.
P m . x x 2 1 N o d U e r i a : Inimico repen , *
dam, aed extpeeu Dominom, ot Ubi aoxiUo ail.
, .
iVot. xx*, I I . 81 efnrieril inimiciii laua.
. . , \
, . , ciba Uhm : ai aiaverit, da el bibere : prenaaeBira
, \ CMifrepbia avper caput ejna ; d Domliiai redd e i t i b i bona.
ircaxMtan . *
Frov, xif, S8. t
memoruin injurifle, ad
.
BiorteiD.
" , .
_ Jbld. Qtti injuriaa racordalur* flagilioaiM
v
Ce a t .
C
, .
Prat. xxvi. 20. Qui celat InJmiciliaro, noetil dolum.

-
Zoch. vii, 10. Maliliaa unusquisquo fralria
. aui nolite meiniDiaae in cordibua vcstris. Judkiam
. \ \ juaian judicata, et miaerieordiani el miscraiioncin
.
faciaiia unusquisque ad fratretn suum.
, . \
Amo$ v , U . Qmerile bonum, et non roa * .
lttm; et erU vobiacum Dorulnua.
<5
Ita. L X V I , 5 . Audite Tarbom Domiui.qui
. , , \ tremitio verbum ipeiue. Dic&le, iralree mei.hisqui
, *., odervDl voa, el abomlnaDlur; u l Bomen Damini
, \ gloritketar, ei appareai ia laelhia veslra, et illi
.
confaDdentar.
0 Eccli. x . 6. Ob otmieiii injuriam ne servea
. >
iram adteraua proxiniom toun.
" , Etc/Jxxviii,2. DitniUe iojuriam proximo
.
*tuo, el tunc dcprecanti libipeccata eoWeniur.
. \ lbid. 6. t Memenlo novisaimorutu luorum,
.
el deaine inimicari.
, .
Eccli. xxix, 2. Fenerare proxinio luo pro
virili loa.
,
Eccli. xix, 13. Corripe amicttm tuom, na
\ , . - forle non fccerit: el ai qaid -fecerii, se itemm
, * \ , - addat cere.Corripo amiconi, ne forledlxerit :
.
cl ai dixeril, ne forie ileret. >
6 ,
Kccli, xxxi, 18. Inlellige ex lcipso q u
sunl proximi tui.
, \
Ecoli. xxvuit V I . %
\ A t o V o \ WWP^LV.
S. ' '. Iram, el a Dnmino qoa:rit medehm. In liomiiicm - tasiv. '

Mmilem sibi habet miiericordiam, et do pcc- , .
, - \
caiis snis dcpretaiur. 1pse, curu earosii, iBABim
iram, ei propitialionem peiil a Dcfl. qois aufc- ; eou,
rctpcccata illius?Memento poslremomm laornm, . , "
ei dcsine ab Inimicitiis. Mcmoraro T a a n d a l o r a m ,
.
ei desine* iiiiroicari. >

Mnith. , ">'.< Si oOera munui taum ad allarc,
, xAxeT * f n
ct recordatus fuerio, quia f r a t e r t u u s habct aliqaid
. ,
arivemim 3 2 8 relinque ibi m i r n i i s luum an(e
, ,
a l t a r e , et vadeprimum reconciliare fralri tuo, el
* .
t u n c renientt offcr mnnae luum.

Matih. v i , 14. Si dimlserilis hominilras peccaia eorum, dimittet c l Tobis Paler vcsier ceele- . 6 4 .

slis. Si autem non dimiserilis bominibus peci:a(a
, *,
eoruni, n e c Patcr vester dimittei pcccau vcsira.
.

Maith. xvni, 21-35. Tunc accedens Pelrus

dtxit : Domine, quoties peccabit in me fraiermeus,
el d i m i i t a m ei? asque s e p l i n f dicit illi Jestra
Non dico tibi, usqoe septies, sed usque tepmagies
scptics. Assimilatum esl regnum coeloruin homini
regi, qui voluii raiionem poncrc cara servis stiis.
Et cnm caepissei illc raiionem ponre, oblams esl
ei uiiiis, qui debcbal ei docem miflia lalenia.Cnm
autem non babcret u n d c redderet, jnssiicmn doniin u s ejus vcnumdari, c l uxore.n ejus, rt fllitfs, -et
nmnia quse habebal, et reddi. Procidens igiliir
servus adorabat eum dicens : Domine, paiitntiam
habe in me.et omnia reddam l i b i . Miaertue airtem
dominus servi illltis, dimisit cuin.el debilum dimi- ^
sil i. Egressus aulem servus illc, nvenii nnum
de conservis siiis, qoi debebai ei centum denarios;
ettcnens sufTocabaleum, dicens : Redde si qnid debes. Procidcns igiiar conserrus ejus ad pedrs
p&ius, rogabat cnm, dicens : Paiicnuam nabe Wi
inc, el omnia rcdilam l i b i . Ille anlcin noluii; scd
nbicns misii eum incarccrcm, donec reddertiiinivcrsum debilum. Videnles auiem conservi ejus
'\tite. liobsnl, roiiirisiaii suiit valdi : d venenint,
ct narraverunt drolno ejus omaia qaa? facla iuerani. Tunc vocans illnm dominus saus, ait i l l i :
S.;rvc nrquam.omnedebilum illud (Hmiri libi, quoniam rngasii nie : nonne oportuit ei te mlscrer!
, ^
, V -
; 1) w
, ' . >^_
", ^ & . . .
' , )
. _,
,
, , 3
, . Thouav 6
, , , -**
' , . & 3
, , = -
. ' 6
, =--
. , f ^ ,
i f 0..
, , - Manje ', . '
,
. ( ! vvoou^
, ,
.
,
,
* conservi l u i , sicui et ego (ui misertui sam. E l i r a - , ; ;
, ^ .
, domlnus ejus iradidit illum lorloribiia, quoadusque reddcret universum debilum. Sic ctPaicr . '<
mcus ccelcstis faciet vobia, si n o n remiscrilis
! ^ ^
nmifiqiiisq<i f r a l r i suo do cordibus veslrif debcia
* ~*
.
ipsorum.
Luc. xvii, 5, 4. Sl peccaTil in le frater tnu .
6 , "
iacrepa illum et i p o D n i i e n l i a m cgerit, dimil(e
' ,, .
r i . Et i acptles in die peccaveril !n le, c l sepiiea i n
at< ,
<lie conversoa fuerH ad le ditens, Pa-niit-i mc.
, , .
dimiites illi.
flom. xiv, 1-5. Debemu& nos nrraidres im<
Ix-i-illiiates iHflrinorum iuxlincre el non noliisipsis
, .
placcre. Unusquisquc vcstriun ad bomtni placcal
" ,
d cdificalioncro. Elcnim Cbrisiua ilbi placuil;
!;'/. 4 ; -
iltt
, SACRA PAAALIJSLA.
11*1
, ; , 01 \ w v sed sieat tcriptum est: improperia cxprohriniium
libi cecideruni superroe. >
'.
/tom. , 17. Nulli roalum pro malo re3. c \ \ , . denlea: prwidentee bonacorarn Deo ei tomini , bua. Noli vinci a malo; aed vinco io malobonum.
.
Galal v, 45. - Si inviccm mordelis, el cpc h]l \ ,
nediiis; videle ne ab inviccm eliara coiisuma ' . >
mini.
, \
Gatai. v i 2,10. AUer alleriua onera port|(e,
" el aic adtaiplele legetn Cbriali. Duintempus Ipbe , . mos> opcrcmiir bonum ad oinnes; tnaxime tHitena.
ad domesticoa fldei.
. >
-Ephet. iv, 25-31. DepaneDtaa mendaciuii., !o " ,
, . qu.mini verUaiem 389 unusquisque cum proximo
> \ . *0 - * aoo: quoniam aanuis iovicem membra.lraacimini,
\ \ & et nolile petfcare : ao. ntxi occidat auper iracundiam
. , - vestram. Nolite loctnii dare tjiabolo. Ettole invi, , \ cm benigtii, nrieericordes, donantea infieem.
. , sic\jt eiClrristoi donavH nobis. CAotcergo hnila , \ , lorea Dei, sictrt filii Aarfeairni, el aYnbfclate \n di\ , \ - lectioiic, alctit et Cbriattia dHexil noa, t l iadit ae \ ineiipsutt pro nobia obfotlonera ei btetiam Deo to
odorem suavitalis. >
.
Ttm. , M . t Peccairtes ^ratn oraaibua
. ,
atgtie, trt et caneri lirtorem babeant.
\ . >
1 Pet. m, 9,13. t QuU tsX qtoi vtAit hoceal,
,
^; * \ , ai boni mulalorea fueritia ? Sed ei ai palimitii
. MTJ \ ^ yropler hixtittatii, beati. Ntfn reddcmes tnalum
\ ',. ^ pro maio, rteque maleditttfiVV pro wahBOicio : scd
, ta . i
e contrarib teittdieemai; tjvta ib tfoo Vocali aafa,
ul benediclionem bamdlt^te pontdeath. >
, ,
/ Joan. , I I . Cbariaaime noli imiiart
^^, maluro,
(jaod ifbttm efct. Qm bencfacit, ex
.
Dco esl: qui aoleni malefacii, non viditDeom. t
" ,
BaML i* 8. Gord. Qtiomadmodam aplondor
, - aponta lucem aequitor, ei iragram odor iingoea*
.
tom ; a!c atiam probarum acltoRum utilitaa tacea*
lario coroca eau
,
Mom. m pia/. i . Qoi boiio opori atvdeni, in
.
ipao bono opere aladenl, oi Deo frali accepiique
aini.
\ \
Rixaem. Nemo noaoienuaai boni cause , toG , \ tur. Naiuralia qaippe ralit* Robia insita eal, qoo)
- ) et affectum boai, et averaiorem ab iio quaa noxia
auDi, oatfndai.
f
^ ^ , 4(iatato ei*
.
* ;
' .
r
Ibid. Qai ppo vdteriaa peceato tatentea lacrymaa profildii. la frattfce deplorando, sibi ipai oiedrciaara utalit.
Ibid. . 8cia 4onani paclo tfe pmiiiW too
baDetnereatia? Id rh facHo, qwod rpie Ubi I b a l b
via fieri.-
0 , \
, ,
.
ftiif. Qtri Ucei, nec peccalum friifia coorguii, perlnda bevns crudelisquo aal, aa qai im
Ddmino a TeneBaU "beslia icto, virua relioquat*

' \ *\
.
S. Gte. . Proximl eaanm ne ridc>at:

sed ipse qaaai lulioaima.paierit, Jncedje : qoiv ei
1143
S. J O A M I S DAMASCENI
Ejmi., orl. 19. Igooicamus, ut nobi igno- , tva . '-.

.
tcatur. Kemiliarau*, ul nobii rcraitti pi>lolemtit.
ItiJ. 0'uniiic tu. cui dimiMum lu.i. Toralie' . , -.
rcat, qul mliericordiam nactu* ei. BenigDiialem, .
tlnm li.-.., libl eompara.
/id. CcdamuB quidpiam, Ot quod prxslabi
, *
lius esl, concordiain p u u , recipiaraui. (kdamus, , . , .
nl ':. a.hiu. Yldeie lucla legea, et pugnas aiMe- , ** )
tanun : qul, com butni Jaceanl, Iki plcramqoo a ,
qojbui proilraii toai, viclortam extorqaent.
.
' , >Ibld. Expedit ferociutem benigailale incere,
1 ros a quibus latdimnr. per id tneliorei reddere. , sd.
quod accepiu iojuria quo aiiiino fcraniui.
. 40.
nihUli vindici Ukti Dea,
N$e dtbitnnltnu ipu tU lao
Dibtrt lin U non negai, igxotclU.
Vniam reptndti uam Deui tUmeaixtt.

Ejtudem. Priit Ino tmari plue iribuo, quam
prcrsemi conicmpuoni. Ac pivpierca leoioretc we
prabeo, ol acrms poatbac exprobreni.
330 Innct. i in Julian. Sat pmaanim aurao
exeii qui ma Ixtcninl, quod ulcisccndi poieauiem

,
'
ttpJUar, ual xpocr.
'
.
" *\
, ' ,
.
" &,
()(.
ttabeam.
, Ejvtdim. luita aliia culpo aoa tartl. Noa lo

iuanli hme cogilailo dccipiai, jaitara olliooein a- ,
care culpa, ae licere eua, a quolawi si, ln judi- .
tlam trabere.

Fjutdtm. Mittuim nobit qussium proposllum
( , '
exUliroemni, qui benlgniiaia el clemenlla
parelnr. lajorias Hlala nobU doncmu, ul nos C , .
quoque veniam coftsequamar.
Tilr. 44.
T/ jyffordnjroc
;
Bttignilalii, dogma oaid tontratliut *
lcdi
,
*ai .it-.lac.
Qneln apud u pronmot t*H ptlU

.
Sli talit ipu.
,
Ejutd. tx majnu Apolog. Allt alioruru peccata
ob&mamu*, aoa al lageamua, aed ut no*ain pla- . * tva ,
garo ir.ftrnniuj, aique ax proxirai vularibua, cx-
.
eaiationcni noatrii malia adbibcama.
" ^, '
Ckryiotl. adeoi gui eonlnliernaUt tirgiaei hubtvt.
.
Quo funior rs, eo te quoque iinbtcilliorcm
,
quiui fuerii. Eum iiquid<?ro qui robore
. , ,
praslet, ilbi ipsi Unium, ted alili quoque ro , , t t oJ<
buaium ease oportoi. Quod si, cam le fortam pro
Cieare. IHIus uincn aoa eora ltnbccilHuiem, a V D
**
l

pticein pcrnani dabii, (uin qaia illi noa pcpereisu, . ' iiim qaia magoatn condonandi poicaiaicm babe- (. -, .
mo<>. Nam aniiaqultqne taluli proilroi procuraada> obooxiui ci. Ob eaoi eauiain noa n.istra, od 6< ,
Xhl
oliorum coipiroda apectare ]usd CUOIUI. Prelio

rmpil sunioa : qui auiem aos cmii. boc coramunis
Dillilalii gralia nobls indixli.
Lib. 0 toctrd. Non solnm pro deliclorwn
randu increpaUo debet adbibcrl, Md eliam pccr.aiiiium anicaus coaxidcrandus cat : ne alioqui,
dum quod ptrnipium est, ttnitt itudes, |raviorem iciuaraaa faciaa.
E)MM4. kom.de ntm udeundu tpteiatwth. Hoc

* aobis $.
hnret, non m n\hrt
1 t o U ,
t o C
-'. . .:.-.:'/-.j

, \
. ',
^ ,
..
"
, ,
- Jti , /"
1145
SACRA PARALLELA
1146
. " -Q; mali ab iuimicia patiamBr, aed ut nnllo eoa walo
,
,
, * ^
^, -.
.
,
.
4
multciDtta. Cum boalem laum poteeiateiB luam

redegeria, oon id age, ul eum malo acccptom, et
aoxceolis malediclia aaperatim dimiilas, aed ad
leaiiatem reducaa : nec anto abaiste, quam tnanauetudine taa aaeviliam ipaiua viceria.
Ejutd. Tum demani major a Deo mercta
nobia rcpendclur, cum ab iniwicia, quoa benefleiia ianuoieria auierimua, contraria reveperimu$.
& , *
. \

. , * '
,
.
Ejutd. Quid I Injuria ipeclandum. Cum in

meDlem ve&erit, qukd Injuriarum a conaervia acceperimua, cotuideremua eiiam quid adversua
Domioum commisiinus. l u fiet, ut noalrorum peecatoram roetu Iracuadiam ob alieoa delieu COBcepum clto propeilaaiua. Nam ai peccala in menorla babere oporlet aoatrorum duniaxal incumMt memioiaae* Si noatrorum memintrlmue, BUBqoam aliena perceaaebitnai.
Ejtud. tiom. d$ prod. Judm. Si adveraua i a i b . ,
, , niieumoaeiiaiouia habes altyuid, exime moerorem,
, Iracuudiana aeda, cowpriiiie iaimiciliaBi, ui a aacra
% , meaaa inediciiiam aumaa. Ad iremendum aan. ctumque aacrificittu aecedia : illatl quod offeitar,
; \ ;1 reverere. MacUiua Cbriatua proponiiur : qMid
\ \ * porro caet* esl. quamobrem ail mactaioa? Ec &
eor, inquam f INimirom, ui qu ia coelo ci quat ia
terra auni, padficet, Ubique Mgelortim uiialliam eoneiliei.
, - C 3 3 1 Ejnutm. Nullua igilur Judaa wperia*
, \ ] , - tur; nuilua improbiUlla plet.ua; nullaa qui virua
$. - animo conditain babeai: oe condeanaUoneni
, accipiaU Toiwenimpoaiqaanaei^tobUtio^
, dlabolua ln Judam decidil: BOD quod Domini cor, , , poa contemnerei aod al impudeniia) iud* inaaltov
, rei. Ut lntellifamaa diabolam in OM^pmertini io 6 allire. qui divina myaleria iBdigne perapiont;
, . qaooiadiiiodotB tune fo Jadam. 8iquid>m tbono * ^ rea iis qui digni aanl aliliutem tlferanl: lc coa4, . tra ttioa qoi indigiie eumeoi, maiorem erucia , , - lofli coojlciaul. Haae porro oon eo a* me dicontur,
I lerrorem IneaUain, aed u l caullorea reddam.
Xb ^ Md. Cuoa infealom in eonaervatii adium
; KaV reiineaa, qaoaatn pacto ad meoaam pacia queaaae
, cedere? Etooim Chrlalna ae mortom quidcm pro
U oppetere recuaavit : lu vero ae lua qoldam
. , , tanaa Iram coaeffCr roaiiUaro avatlnea. At, in. ; quia, mlbl ioauUatil, fjav^lmiaqeo detrimeniia
, ! ab eo aum affectua. Quidfero iatudt damnura boc
* , , i pecoaMa untum aitum eal. Nondamle facru . eem egil, nti Ghriatum Jud*l: oi laraea ; , nclaanguinaoi, qaom effudil, ineoraro a quiboa
, . proifj8uaeat,aalulem dedit. Quid ejuamodi aflbrre
, - queaa ? Si hoaii lao Injuriam BCB retBil&aa, wm
- illam magia, quam teipaum laeaerio, lllam aiqttidem
; , ia pneaeBli v i u male baboerla : ai libi. com &
v
Dtaraa haec
OVBI
ab
editia, terilt protnde orationie bujas cdhiOBt.
1147
S.30APW1S DAMASCENl
11
futuro dte faasi diccmla rrit, vcniam omneni , .
pneclutiaii. NiJiil enini periude Deus odii, ui borol- ' . "Axoijpov Tt
iipin iujuiiarniu irtcmorcm, oi cor tnroidum, iil < ' \ "aiiiniiim : 11 : n 11. Audl ilaqon quid dirat : Cmn , |lvfldOgc ,
offcra munii lnum ad aliare , el illic conscenso ?
allari recordalut fuerie, quod fralcr luui babct xa\ '
aliqutd adrcrsus te. ndinque muniis Uinm atiie . , ; ,
nltarc; cl vade, reconriliare fralri luo (Jfalfn. v, ,
23-t5|. > Quid ais : Renilliarat Maiime, inquit, .
ille. NfJH ut pax cura fralre eancirelur, boc quoqne tacriGcium datum csl.
MeTCov ,
Ueihodii. 1'raislaliilius e&so eenseo corripi,
quani coiriperc : qnanto prasianliu OSl wnicl a ,
malo, quaiu alimn ..:.. ate.
.
,
Etaijrii. Reproliensloiiein iemperalatn esa*
oporlel : aic nempe, ul rcm qtiio>in ipiam dicas, " , , , >
vcrum lc nietu afHci siutulcf : periiide aique Tne .
dioi periii .iiro ferrum secans occuliant.
Euttbii. Omne qiiidom peccainm gravc csi.

i i i i i i n M i gravius hijurianira
rccordaitone et
3=, .
avarltia. Non d i \ i l , forTiiiaiiofiem eese 4dolrur. , , .aVvlintBU, sed avariiiam. Soror porro ovirilla: '. ' . . ,
Twordario iiijiiriaracn esl. Orava sKjuideTa lior * .
peccMina rsi et npiiiriitm. Kietrirn retiqaa poccata, , d t i mala eaat, tauien ad ureve letnpts thinuial , - $ . .
i l u r . i u t , ni qna:- niiii boT momenlo peragaalur. ,
ScortiUis tU liqiile 1 hoc una linra pntraio ice- . " ; t
lere, i . ::.;.:.. |-.-. quicaccrc. Furaius att allerr
, . ;
una liora scelcre hocadiniiso, doinccps foraan poa \ ' : .
IWMliara agit. Caedniu adnisit quipiam ! *qui boc (> . * !>! .. .-i'u sL ..-' hoc faciaore una , ' ,
hora cemniae rtliqiiia hwie cum prenUere po- . < , ,
U-i.y-ii rcni iiij-irJuriiiii m u i n i r esl, singuiis bo- i n - .
ri pncrat, ei Moqailian) peciore iuuiniiTt. f.ibi
.
. lcfnplnra ingredi(ufnou lauicn puras poicsi ad " *\
O u m precea iniilero, quia infeslo erga proiimuai -. '- .
aiiiniu t.it. Animus in|uriarum acinor 3 3 2
, .
quam a peccalo pnrus es(: nunquam eleejnotynam
,
imperiii. Nam qui cbariiali eipert et, acc tnUc .
*<ri, nec opero ferrenoril. Qui mains non esl, ic beiWronnn habt t qul auUtn inJOrie recordalur.
nunqtiara beste carei,ulqui propriam ooiHciemiam hoeieni habcii..
;
TIT. XII. /'.- impiii, tl ViccaioTihut, wnlhque et

mprvbit virU, nifjtii' inpMH <t fiinjiihiH.
. 117. II .-,"..,., .-.! ; tai

Ttaxiir, val & nrfp&r, xal dtlxuir, tal
D
Dti x n i , 8, 9. < Non acqaieseet .mprobo:

ricque audics vocem iiliut: noque parcal ai oculus
tn ua. Noo eum diligos, aec oecuUabif eom. *Deiiiiaiiandn denlintiabii eum. E( manat lox priinum eruul aupfir eiim, ul .nicrQcialur : tl posiinodum manus oninis populi iui. >
< AolCat- (({

,
. ' , 5
. ' \ * *, !
'
, \ '
. >
Deut. , 4, S. Propler impielaicm cordis

genilum islaruo), nominus dispcrdcl coe a .<-\:
tu : i i " i i pro|)lcr jnsliliam luam, nec proptcr saaclllauxn cordis lui inlroibis, ul lixrediiate poesideu lerram iptqruni: scd propier Iniqntiaiem grntiom iaiarum Dominus perdiluros cr.t eos coram
TOUTW
*
, -. ;
, *
, '.'.
.
f/cte . ,
149
SACRA PARALLELA.
USft
c $ , -
xxxn. 8 . - 4 Deutn QA\\ le genuildewli .
quisii, oblilus eelDei qui te pascit.
f " , ',
Oau. xxix, 2CL c Ne pectator aecum penlat
0 * * - innocenteni, non vult Deus igooacere e i , aed ac ^ \ . - cendelur ira DooDini ei iclug ejua adveraus bowi .
nem iatuni.

Num. xxxii, 52. 55. Diaperdite gentes Utaa
, . a Dacie vealra, t JKHI erant vobia i n laqueos. et
, . ia scandala, ei in clavoa calcaneis vesirig , et in
* audoa oculia vealria; eo quod oon audieritig

cara DomUii Dei vealri. *
\
Dsut. xxviu ,63. Et erii. quemadmoduin la>
* . taiua eal. DomUies aoper vog ut benefaceret vobii .
iia laetabitur Dorainus in vobia ut vos diaperdal.
4* , . >
I Mtg* X J U Y 4. < Ab impiia egredielur pec4
* * catom, h
111 Reg. x v i 4-4. c Facivm verbnm Domi.it
* . \ ad Baaaa dicena: Pro eo quod exalUvi te de pul-.
oavov , * 'vere, ol posui l e dacem. auper popnlum meunv
, ,
larae). antcin ambalaali io via Jeroboam, el
, peccaro tecioii popoluoi meum Israe!, ut me trri , *- larea in vaniialibua eornj; occe ego ausciio posi
, '. it ei poal donsoi tam tna.a : el dabo domuia
, - luam, ut doman Jaraboatn. Qni oaortuua fuerit do
* * , Jhaaa civitaie. comedeot canea : eiqoi raortuui
fueritin agro. comedent volucres coeli.
.
Jvb xx, 5. 6. Gauufura impiorum, ruina
, 4 *
gravior
: laetitia aoieio iniqaorum, perdiuo. Si
.
ascenderint iii coelum dona ejus. ct sacnGcium ejiia
, fk
, ?- C
8
feaiur )am firroaloa eaae
xau .01 * ;
peribit. Qoi aiitem cogiioverunl eam.

dteetn: Ubi eat.
Job xix. 29. t Foror guper peecalorea. ir ) ,
riol; el lunc cognosoenl ubl est ipsoriua materia.t
, >
Job , 8. QuL teminant iniqua, dolorea mes 01 , $ .
* , lent* Mandato Domiiii peribunt, et spirilu iras e]aa
exalingueulur. >
?.
Job xviii. 5. Antc faciem impii quie fixU?
;
Lnx impiomm exatingaetur. >
*
Job X L . 13. r Faciea Impiortim implebutitur
.
(gnomifiia. >
* (*
333
>
Omoia vita in cura : nim
, ,
visua fueril In pace agere. veniet ejus aubveraio.

Job V I I I , 45. Spea impii perfblt: inhabita . 6 D bilia cnim erit domui ejua : aicul tela aranei, ejits
.
cveniel labernaculutn.
Ibjd. Diea ira superveniet ei.>
.
Job X X I 47. Lucerea impioriim cxsliwgne-i
* .
, titr. Snpcrvaniel eia eubvertio: et eninl sicul paletf aoie venlum.
,
iok , 20. Oculi impioruio tabesceuL Naia
.
apea eororo perditio.
. >
#
n u b e s
a l l i
e r i t
e l
finem
IV
^ ,
.
. t
, , ? 51
* >
. . Qui diligil HtiquUafcra , odiV

animam auani.
Prov. xiv, 26. Peccata ininuofil iribus/
Prov. v, 22. lotqaiUles virnni capinnl, et
calenis pcccatorum suorum unusquiaquc eonsiiiiK
gilw.
f
1151
115*
. v, 6. Noa babiiabil Juxla la maligiitia, < , neque permanebuot, elc.
.
Psal. , 10. Consomolar mtlilia peccac &*6. xal
toram, el dirigea, elc
.
Pt*L , 15. t Coniero bracbiam peccitorii
c \
et nallgni. >
.>
Ibid. & c Periit memoria e]ua catn toniiu. a
* '
Ibid. i Plnet auper peeeatorea laqiieoa, IfpJi
t 1\ ,
ei snlphor. t
Oifbv.
Ps*l. x x x w , 10. c Mulia flagella paccatoria.

Proa. xxxv, 16. Yulius autem Oomiui aoper
\ ,
facieniea nala, ut perdal, eic.
.
, \ oi
el qui odorunt juftiom, elc.
,
. x x x v i i , 20. c Inimici Dooiini mox ut
01 '
hoooriflcati foerini , ol exaliati, dc.
.
, \ 76taf. 35. c Yidi impium eup^rexaltatom ei
cfevattun > etc.
.
\ X L I I , I . Judica mc Deua, et discerne
,
cauaatn meam de gente, elc.
. >
Psal, L I , 1 . Qaid gloriaris ratlilia, qul
xoxfcx, ;
poiens ea iniquilale t tola die elc.
.
Pt*l. LIV, 21. t Moltiti anBt aennoDea ejua
,
super oleum, et ipsi aunt Jacula.
.
Piai. LTII, 4. c Aiicnati auut pectatoret t
c * *
vulva; erraverunt, etc
.
/. LIX 10. LseUbiiur joatiia cai vido ,
ril vindicUm : roanua suas, t elc.
, . . . >
PuU. Lxv SU Proiege me a coiiTentu maliV
,
gDanlium, otc.
.
. LXVHI, 2 . Sicut fluii cera a facieC c ,
igmi, aic peribunt, eic.

. xcv, 25. Retribiiet Dominoa teeitt*
^ ${*
dutn iaû.iatem eoruni, et aecuoduoi.
, . . .
Pio/. cv, 55. c Deflciant peocaiorea t terra,
,
ei iaiqui, t eU.
9
. cxi, 10. t Deaiderium pc3Ccaloruti pe .
fiblt
. IXXII, 27 c Eece qui elongant ae a te,
,
peribuat.
. 9
A a L CXVIII 155* Longe a peccaloritat
,
, . . .
taltta, qula juatificalionea, e t c
.
. cxuv, 20. lOmnes peccalorea dispetv
dei.
Proo. xni, 21 c Peccalorea poraequentor * ^ a
PM/.
X V I , 22. t Mora peccaUruiD p ^ i m a ,
Diala.
Prov. , 22. c Vias taipionim peribant.

Prov. i v , 19. i V. impiorum lenebrot*, et
neaciunt ubi offendant.
Prov. x x x 1 4 . c Generatlo mala, gladiua qut
dentes habet, ei eollroa molaa, ui comedal inopea teme.
Prov. , 5. c Facilia fii el jucaadaa impio*
rum inleritus.
t Qaoûiique tolroiorii fmpioa, cxterroinatur.
Prov. x, 5. c Fructue impiorutn aubveriit
Domiaaa.
9 * 1 P>of. D l t . Impiat facit foitt.
9
opers, >
' .
,
.
' , , \
, tv
. >

.
, .
, a
. >
1153
SACRA PARALLELA.
c .
1154
*" * 5. impioram operil lucluw

prsemaiurum.
t , ,
c 4
.
f .
c Conlrilio impiorura paupertaa.

Ibid. 25. c Tempeatate irausttinle delelur implua.
Prov. , 19. c Peraecutionea impii ad morletn.
, .
(Prof. , 4. < Loeerna impiorum peccatum.
.
Opera iropioram longe a cognilione.
c .
Impiua facil opera ioiquitaiii.
.
Prov. , 4. Servatur . ad diem mar
lunii I
.
Injusli eilo peribiinl.
, ,
Proa. , 5. c Revereri peraonain impii uon
est bonum.
. >
& *. , I . Fugit impiui nemiue peraequente.
.
Prov. , 51. Lingua injvati peribit.
^. ^
Itnpioe non babebit fiduciaro.
. /
Prov. , . Victima imploruin abomiaatio
Don.ino.
' , ,
Prov. , 19. Via mali eC pea iniqui
||.
peribtint in die malo. >
. .
. , 9. t Abominatio Itaaino tkc ina
pii.
' $ , . >
&> quod calumniabantar parvalos, interflcieninr. >
, '
.
" ,
, *,.
.
' ' *> < Aninift ifflpii nea.0 lmiiiouin iiiiaerebilur.

, 2. Sicui ava acorba deniibua
*
* * ioiqil" * qui uiuuinr ea.
* 55. Malddiclio Dornini in doiuiF D D , U
i c
boa impiomm.
Prov. , 12. Domiia to-plorum delebunlur.

6 .
" " * *9 Longe beat a pecealoribua
Deus.
,
Pro. , 32. Immufidua corara Deo jMunia
iniquus.
\ , *
. V ipais, quia resilieraot a me:
, .
miaeri aunt, quia itnpie cgerunl in me.
.
Consuuimalio auper impioa veniel.
ol , Sopk. , 3. Iafirmabuaiur impii,et auferam
, .
D topioe a facie lerna, didC Dominaa.
, , \ , ,
/. , 2, 30, 51. Audi, coelum, #34 atiribu*
. percipe, terra, quia Domiuua loculua eat. Eruut
, \ . qoast lerebintbua deflucnliboe foliia ejus, ei velut
\ , bortus aine aqua. El erit fortiludo corum aicOt
. - calamui aiupa, el opua ipaoruui quasi acinlilLe
ot , \ ol , \ ignia. Ei suceeodeulur itnpii el peccatorea aiool,
.
cl non erit qui exaiinguai.
, ha. , 3. Urba impiorumio aHernum non
{.
ovlificabUur.
, \ Isa. LVIII, 1 . llandabo orbi maia, el impiia
.
peccaia ipaorum. >

/. , 20. Non manebil in aeteriiam ae.
rocn
nequam. >
/* sp/srat Kvpto \
. xui, .
^
W\\\vi\
U55
-S. JOAtfMS iUMASOBtl
56
farore tl irt, &d poaendan. orbem unwersum iu ,-
Mliiudinem, et ad perdendos peccatorea ex ea. * ; .
/. X X V I , 19. c Terra iuipionHii cadet. >
c .
/. , 14.t TrmiMrappiêRdet impios.
, r
i i a . xxvi, 10. Auferelur impius, ne videat
' , E$Q *
gloriaui Doraini. >
. >
/. xLviiu 22. Non est gaudium impiiav
, ,
dicit bomfuus. r f ^ ^ , ,
/. LVII, 21. c % a me abacedaav phif* quid
. >
babebia, dicii Ooroious.
/. L X V I , 3. c Iniquuaw qui tomo.at vUulam,
' *, *
ut qui occidat canem : qui offeit aim&lain, quaai 4 , .
qui sanguinem suillum. *
/. I H , 1 1 . c V * uapio, mal* saomdtim
, ^ ***
opcra ipalua dabuntur ipsi.
.
335
5 Et ernat aicnt. pulvia c . 4
de rota dmliae impioruxn et aicut favilla qua , \ .
pUur. >
\ >
El erunl sieui puDCtum.
\ ; ' , 4
/. , 7, 8. * Ei eruni qucft.od t i deolii aomnium nocte, diviibe gentium. Eniiiiqiie ., \ ! aicul qui in eomnia eautiuiit et comedunt, cuotque xaV aurrexeriat, vanum eai aomnioiiP ipeomm et \
sicut qui per gomniou. aUit et bibit, eC cuo ar- 4 , * ^

rexerit, adhuc silit. el anima ejus fruslra spera- ,, 6 >
*. .
Tit; Sic arant dlTttiaa w w i t m geniium. t
Jerem. ? , 1. Ne rogea me pro popoio felo:
\
qaoniam ei steierint lloyse* ei Samuel coram fa- , $ \
cie inea, non eii amma mea ad eoa. t
, ,
/ . LXVI, 24. c YermTB corum noi*- morietur,
*,
ti ignia eorum non exsttnguetur: et erut.1 in viaio ^* ^, .
wein omni carnt.
* ^ , \
Jerem. n, 32. cNiraqitiit obUvfrceter apoasa
; 4
ornamenii aui, cl vlrgo faacbe pectoralia aa*>?
.
Populua vero aua abtituaaac mcldkbuj iniwy
iueris.
* \ ,
MaUek. f, 4.< H dicit Dbmhnia r l p d o*ii
.
flcabuni, et ego dealruam.
, \ 4 , *
Sop. xnr, 9. Simiter odlo atrot impios el
impieiaa ejua. Elenim quod factum eat ctttn iilo .
qui Ifecir, extenninabHur.
,
Sop. v, 15. Spea* impiorura tmqaatn 1* .
nogo, qu t vento toililur, el aicvt iuraiii qui a
venlo diapergitar. >
eSap. m, 19. Natlonii lniquae diraer mrtlj) .
conautumalionea.
- ,
Sop. xiii, 1, 2, 10. c Vaaisout omues honatoea, in quibua non aabesl scientia I)ei : ei de ila , \
quse videalur bonia, uon poiueruni inlelligfire , eum qui eat, neque operibus atlendenles agnove^ . ^ \ 4
runt artiflcem. lnfelices aulcm auot, ei in mor- ,
luia illorum est. >
Sap. xix, 1. lmpiis usque in novissimum sitia
inia^ricordia hra auperventU
Eccli. xvi, 9. In gynagoga peceanlkun exardebii igois, >
zccli. , 19. TiudicU iDipiorQin ignia ft
fermte. /
t * ;
. >
.
, .
1151
SACRA PARALLELA.
1158
, , \ *, \ , Ecc/t. , 35. Iguis,.grandov el faniaa*
.
ei inors, liaec ouuiia ad viiidiciapi peccaiajriiiii
creata suul.
c , , ^,. ,.
Eccu\ X L . D . llors, ei conteMio, el rliom . >
pbsca, et flagellum, auper iqiquoa crealaituni.
c , ^.
Eccti- x u ^ l j . VevobU, vji* loipii, qui
. >
doreliquislie legem Oomini. >
, ** Eetli, , 12.. t Luctua mortui aepieoi die* J
fatui
aulem et ijbpil, oranee dies vlie ,
, . >
Ecdi. xxi, 4.-r- cQuaal rbomphaea bis acula,
i ' tfepfoi* * . ,.
omnia iniquius.
JStatf. xxxii, 23. Non complacet AltissH
: . * >
9
IQIU ia oMaijonilHis impiorum. >
t ' ,.
Eccli. xxi, 2. Quaai a facia colubri ffig*
* , pexcaliun. Nam ai. acaeaaeria ad illa, augcipiant
, .
te. Denies leonia dentea ejaa, inUrficieaies anixiaa hominuiu.
&.^ >, |>- ,
Malhh* viu 22, 23. MuUi dicenl. mihi in
) ^., . ilka die :- DoiniAe,. Domiae,. noone in uwifje iuo
, ^ propbataxiinaav el in Aanii.e ftua vii4uteg.niu.ias
afrwlfc.ov* ^ ^. 'A*Mk fecaaaua? Ec Iw* cojiiiteboc iUU, quia aovi
uo*.: diseedile a* me, qui opoxajDini, ifiiquilaleo.. >
! ^ ^ * * ^
, *
Jaoft. . m i , 34.tOmuU qui facit peccaium^
c * ^ .
aervus
est peccali. Servuav aulem nou manet ia
* .
dojaa io atterniun
* i : : . ,. 4 *
g3& . octrin* Potiu Ife mterum, qul
& . . 0& IIA ilUid quidem ineaiiiieriai,. Deiua nianiem in , ^* * * -* ivori eiaaiaua vocem obaervacak. UosiU meua ad
* . .\ ^- fêalflOL mft.adjuvaiia,.boc piopouii BDibi, Deunn
^ : , . ^ *- ad miaaricordiam prapenaiun eaae, meqiia peoean, \ * C lem loleraiurura. Ac cum minime alaUm aiib percuaaus,* ^ prepierea finero QOJI. tmi verunx poiiua veniam coQUmpai, ac Dei leaiuiein el
animi ox)italaia eoaauip&i. :
,., 40, 41. Sicut colligunlur xira , * vpV
, . * < ^ . ^ ^ niA, el igui cojnburuniur, aic erit ia conaunuaa. * A A O 9 U A I I . . UoaoMtcuW bnjua. lliOel Filiug bomiais angeloa
, & . ; auoa, et coHigeni ex regoo ejua acandala^ et eoa
, , qui faciiiat iAiqoiUieoi. eL millejit eoi i a cami ouiu ignia. lbi erU.flo4us elairidor deolubo.
4 , ^ t
Matth. , 4 1 Tunc dicetrex el bia qui
?
* , , a ainietris erunt: Discedile a me, maledicii, in
, ^^- 4, - igneia aHeriiAim, qî paralua esi diabolo et angeD lis cjue. 9
. >
Lwc, 45, 43. Maliiabuamodft malo lbtv

- aauto cordifc profert mala. Nant. ex.abuodaiiiifl
> . cenlifr oa Laiûiiur. iSox eat boua, arbor qpatv facii
* , , iructum aaaliur: naque axbor maia, faciepa fru, aum boiMim^ Ex fruclu eniiu arbor cbgaoaciiur . * Noo enio. de aptoia celligeoiv iicue, Aequadanibo
ttiaa vinden)iarH.
, .
Rom. vi, 23. Siipendia paccati mora^ >
, ,
Jac. i , 15w - GonciiâceiilU cuui coneeperit,
* 6 *
parit peccaiara. Peccaiiun a u ^ c i i m consumiua
- , .
lum fuertl, generat morleui.
:
VARIyE LECTIOiNES.
1 l n Hnp. l i t . . l i l . 27, \ \ , \ , bic locvia <iT.W^M% 4\5i.\VMt V.

tff roumpev&. sancti Pelri docirino.
11S9
UGO
V, 8. Qiil fatil pcccaiutn, ex .!: .'..!.. , ,
t.-i, ;
<!>> al> tn.iio diabolus peccai.
or.' i .
/ Tim. v , U . Quorurudain peccaia mani ai ,
tj xp-;.< -.-.'../ /i\ -.:',.
f e s i a a u u t , przcedcnlia ad judicium : quorutndam a u t e m e( aubsequitniur. >

8: tl , 6 *
.'.!. in Carn. Accrbisalmus crucialus csl iis
.
q u i recie s a p i u n i , a Deo sejungi.
" .' .
Ejniiem. Impieias proprie appellatur p e c c a iniii, quod io Deum cooimiuiiur.
' 44, tMcri non polesl, ut illi a recta via defleclant,
;.
qunrura animl oblivione Dei noit laborant.
:\; \
No quis eorum qui pravas de Deo opinionet
lencnl, cxislirael acccplaa esse laudes quas paal- , : !\
.
morum caniu Deo persohcrit.
.
1'juul. ilom. adhort. ad Bapi. Dei ignorallo,
morsett animz.
i
; ; \,;
Coine? cui iribolailoi eui anxieiaa animl el
lcaebrxT cui sierna c o D d e m n a l i o ? Nonne l i i qui a ; ,
; *.
a flde detciverunl, e a m q u e a b j u r a r i i D l ? Uuodnam auiem abnegalionit indicium est ? Anoon quia ; ! ;
confesaionem saam abjeceruru? Quemadmodum *1 ,
enim dWiua* Ddei ronfessio p r o n i i s s a m piia boaii- , \ , :,-.'.;:. .
ludinem conciliai; ic ejusdera inficiaiio irnpielaiis poenae obnoxium b o i n i n e m reddii.
! **
Ejuid. In p$al. i x i i n . Immitlet angelus
Doinini. Omnibus qui Domini (Idcm ampleii sunl, . ,
aagelui Domini lemper asaisiit: dummodo per .
,
lagitiosa opera ipsum minime propellamui. Ut
enlni apes fumui abigil, el feiidui odor columbas , \ &
pcllii; aic eiiam luciuosum feiiduruque peccalum \ {
11 : -\ custodem angelum.
.
la ptal. I L V I I I . Qui laboravll ln boc e" , 4
rulo. vivci in finein. 3 3 7 Qui aulera in deliciii '.. 8k ?, \ AITQ ,
ei omni roolliliel genere viiain agit, l u ul pra; \ ,
luxu purpura ct byssi induaiur, lingulii diebus *\ ' " , \ 4apleudidc obleciotur, el omncs quibus viriuinn , 0
adipisralur, labores refugiai; i t ia boc txculo , ,
niinime laboravit, nec vivei in fuluro, ted viiam {, |
cminua videbit, persolvcos preoaa in camino igiils. .
Qucniadmoduin ambra corpos, gic peccala ani" , &
nas coraiiauiur, eiqux comniUsa a nobig flagl- , lia - i m i . reprassenlanl.
.
) .
ln Hexaem. lib. v. Nondum condemualio
ferlililaii irrrae iinpcdimeDtum afferebai. Ila?c , '
fnim anliquior erai pcccalo, propter qaud ea
puna mullali sumus, ui panein nosirum sudore . 6 4vsi mtf Gettpov
vullui comedercmut. Caslerum rosa olim spinx , tva
cxpera eral : pusl auicm, Ooris cleganiic adjua- * ri.i spina est, ut jucuodiiaii vicinum nicerorein , , '
lubcaniui, sicque peccaium nubis in mciucm \ :vchiat, ciijus causa terram gpinas el iribulos nobis .
proferre necesse aiU
,
l* Btxaem. tib. n . Si conspcclu solis lallari non poisumui, qua landem pulcbriludino 6 "; ; C',i'-*
fulgeat oportci Sul ille Jualitia! Si cxco deirt- ,
tuenturo csi solera illum uun cernere, quanimn >''"''." ;
landein pecvaluri daiimuin cst vera bac luce priJoan.
Axcanon. eonsiii. Cravc csl peccatum, quod
SACBA PARALLELA.
*M|
an.u.am profuodom infemi deprlinal. Qeod

peccemua, alluude oriiur, quam %wM Dei
metus a nobis absiL
Eju$dem, afihort. ad Bapl. Siquidem peccaVv , , ium bonum ait, ad extremuin utque ipaam aervo,
& ftin autem pericoloium e*t eia a quo perpeiraiar
j , car in bla qnaa exitiosa anni, peraeveraa? Nemo
biletn evomore qwerena, Sllud agi* quo per malain
et Inlemperanlem viclus ratioaeij) copioaiva eani
aibi oggerat.
Ibid,
DUalionii tua eauaam intelligo; ctsi
, 0 , - verbia eam obtegis. Eea j p t v clamant, gnamvit
obliceacaa. Slne, inquia, ul d turpia obecenaqno
obleclamcnU carne abiiiar, ail \n voluptatuoi TO - luler co&no, t manua cruemom. ut aliena ra~
, , , piatjt, ul subdole ineedam, ut pcjerom, et men liar, iaacqoe ptBnlteniian. agaut. Yide ne, dnni
; , ape veai petcatoruo. agmen colligii, peecalom
quidera cumulea, venlatu avtem mipime contt; .
quaris.

. ,
Jbid. Detia non irridelnr (QaUu. vi, 7). No
, ' - graiiaa mercaUtrara faclas. fh dicaa, lox quideu
- bona eai : aed jucundiut eat peeeatiiai. Voluptag
t , hamua diaboli eat, ad exUiuip irabena. Volupfai
\ . mater eal peccali, atimtiliia roorlia.YoIvptaa verr
* , - mia oUerQi nutrix esl, qua ad breve qqoddani
, - ienipua peccaium aagittalurf, poal aulem amariov
. ? ***** rea fellerocioa movel. Nihil aliod dilalio clamal,
* , niai iata : Regnel i n me peccatum; poathac ali*
\ . C qnando quoqne Doit.inus regnabil. Exbibebo poem , \ - bra mea arroa injuatiiif* gd iniquiMitein, deindo
. \ ea eiiam Oeo araaturan pnebebo. Sic ninilruaj
, - Cain qaoqao stcriflcia offerebat, pritna quideni
\ . " - prsatanliora uani auo el vohipuii, aecuoda vero
>, et deteriora condilori et donaiori Qeo. Duni v i , ribua ad operandum polles, juvenHem UUiitt
, toam in peccatis consuntia : cum iostrumenia
' , * clanguemnt, lum ipaa Deo olTera, hpe ett, cutit
. * ntilli jam uetii annl; quin ui jaceani neeeaae cai,
, * ; - fracto Tidclicet vigore propter ubem diuturnilaie
. \ ' - temporia conlraclam. 33g Alqni aenilii caslilaa
. \ , jion eat, verum libidinU impotenlia. Moriaua non
. , donatur corona. Nemo ob porpetrandi aeeleria
.
imbecillitaiem jamoa cenaetor. Dum viriboa valia,
* , fac rationia ope peccaU)ro vlncas. In boc enim
' ; , poaita viitua , qoia declinet a malo, el fa. ciai bonuro. Nam alioqoi abatinere a paecaio, pcr
>;, * . se ejusmodi eat, ui ncc laudeoi, nee poanam me
\ ; reatur. Si propter aetalem peccare deainia, inflr ; roilati habenda gratia eai* Porro eoa deinnm lanuv ; $ dibus affldmne, qui volunlata et induclione animi
; boni aunt, non qui neceaaitate qaadam pcccarn
. probibentur. Jam quia Ubi viuc pwflxit meUm
r6ai , qiiia aenectolia apalium deflnivilf qnia apud la
, tam certua fulurorum aponaor est? vidca In, \ ,
fantea morte abripi ? non ouie floreniea abduci ?
.
non anos plane idemque vila termiuua oinpibua
m> Quid exspectaa, dutn febria beneflcio libi pqsniteaUa \\\%!
V \ ^ \ \ ^ \ %
D
1164
1163
loqui, ac forlasse ne quidem audire polcris, non manus ad coelwm tollerc, in pcdibus siare,
non adoralionis cauta genua flccierc.
*
ioid. Nerao le seducai iiianibus vcibis. Irmeieniin in te repenlina ealamiias, et inleritus , \
ceu tempesias ingruet. Veniel tristis angeius, qui . * , *
animam tuam peccali* conslrictain per vim abdu- , !;
-cat, perirabalque, oculos ideniidem ad rcs bujiia ,
Yila? retorquenlem, ci citra vocem ullam ingeini- \ ,
acenlem, moerore nimirum orgaiuiin prsechidenie. , " ,
quau. teipsum lacerabis, quanium luctum ei- , \ citabis, quanlum le, incassum licet, prseieritorum I
consiliorum po&nilebit, cum juslorum in illa do- ,
dislribulione lauitiam, et peccalorum al- . ;
lissimis illis tenebris inoesliliam cernes? Qualia ; At , ^tunc in cordis crucialu sernio tuus erit? Me ini- , 0sertirn, qui grave hoc onus peccali non abjece- ,
rim, cum tam facile et promplum esset illud ex- . ,
cutere, sed malorum boruin sarcinam mecum , ' ;.
perimcrim. Me miserum, qui vhiorura labes
non eluerim, sed sceleribus ccu notis quibuadam :; ; . "
compunxerim. Nunc essem cum angelis, nunc I
caeleaiibus bonis cum voluplate fruerer. im~ . ' , \
proba conail.a! propler brevem peccati jucundi- * . ,
latem aempiiernie cruciatibus afilcior. Propter . , . carnia voluplatem igni trador. Juslum Dei judt- , . \
cium cst. Yocabar, oec obsequebar. Docebar, nec , ;
animum adjictebam. Contesiabantur mihi, et ego irridcbam. Haec aliaque id genus dices, calamiiatem tiiam deplorane, si morte prereplus eris.
; *.
Ibid. Peccati labores gehenue durus el t r i \ .
ttis labor exspeclat.
\ , ,
Ibid. Mibi tui causa fmidere lacryroas subii,
botno, cum te opera dedecorisraagnaeDei glo- , ;
riae anieferre video, el dum propter intemperan- ^ , tiae suaTitaiem, vix ac ne vix quidem divelli a pec- ; ; ,
calis potes, te ipse a boitis promissis excludis, , ikh
ne videas bona Jerusalem. lllic myriades angelo- . &,
rum, primogenUorum celebritas, Aposlolorum , , tbroni, aubeeklia propbetarum, scepira pairiarcba- , ,
rum, martyruni coronse, jualorum praeconia. In , . liorum numerum cooptari fac, quaeso, concupiscas, , ,
ablutus nimiruro, et per graiiae Gtiristi donum .
aanciita.em conseculus.
Ibid. homo, ant gehennam time, aut adi", ,
pieccndo 3 3 9
8
&ude. Ne vocaiionem tuain . .
asperneris.
, \ .
. orat. 13. Promplum et proclive vitium
st, eliam nullo trabenic.
Solers ad invenienda mala esl impietas, atque \ , \ tl;
ad aggrediendum aliquid niire audax. Et vero . 8.,
quonam pacio bominibus parccrent, qni Deiiali ; ;
nun pepercerunl?
Nyss. in orat. Bom< Hnc primuin uomine
,
homo se luendae poense obnoxium Deo reddidtt, , \ ; ^
quod a Grealore suo descivit, el ad adversariuin
|,
trangfugit. Etenim a nalurali domino profugil, , . &,
faciusque eat aposiala. Deinde vero, quia pessi- ; \ ,;
mam peccati servitutem libertate sua poiiorein
, \
babuit, satiusque duxit ab exitiosa lyranni polcn
ti* opprimi, quam Dto serdre.
R E
N 0
1165
SACRA PARALLELA.
1166
I I , Ejuid, De perfectione tita. Ceggare a malo
progressionis ad virtuiem inilium esl.
*
Ejusd. in Canlic Nnlla alia mali stibslanlia,
, 11
seu
natura esl, preicrquan. discessio a bono.
.
Chry$.
in Act. apotl. Pcccalum, dtim parilur,
, , . , putloris aliquid adjiinctuin liabet : cutn aulem admissum esi, eos qui admiscrunl, impitdenlior**
.
reddiL
Eju$dem. Non alBigi, sed peccare, roalum
, cai. Hscque gravia affliclio cst.
. * .
Ejutdem J. Non illi dtiniaxai, qui impie ae
, \
, , ' geruni, eed et poBna eadcm pleclunlur, qui cum
alios ab impieiate queani abducere, ob se , .
gn.liem taroen et socordiam id facere recuaant.
Ejuidem. Ne rogcs pro populo boc, in qt.il,
\ , \
, \ , Deua ad Jeremiam : quoniaui, gi sleterinl Moy . \ ses el Samtiel, non exaudiatn eos. Ex quo iniel , \ - ligi datur peccala quafdam esee quae venlam ex .
cedant, nec exctisaiionem ullam coneequi possinl.
\ Dion. Alex. Nibii exiiioaius est, qu>in a Deo
, , \ iia deaeri, ut nec noalra prospiciat, ncc nobia
, provideat : el gravins supplicinm ob gravissiroa
\ . acelera, boc eal, ut qtiia a Deo deatKuaiur elor , betur. Nam qui Dei Salvatoris ope caret, bic con \ .
festiro sub bosiium et predontim poleetate eat.
Tkeopkili. llane tandem rex lerrenus, etei nii*
, * , nimc videlur ab omnibus, laroen per leges el edi , \ , \ , \ - cla, auctorilalemque et poletUiam ac imag.nes
, ' exaiatere creditur ; Deum vero ex operibua et polenlia intelligi non via?
\ .
, * Justint. Si Deum ignoramus, oon propicrea
.
ipsutn Isedemua : acd ejus auiitiiia DOS ipai privabinms.
,
Strapion. Nulla unquam bseregis de Ecclesia
\ , \ ' Iriumphavit; sed aemper quidem furil, et posi.
quam a.iqtiand.u progresaa cst, slatim evaneacii.
Ctem. Alex. ex Pmda. Yelul oculus lurba" , \
, lug, aic anima quoque a repugnantibus naturas
, \ decretis conspurcaia, verilaiig lucem plene in\ $. , \ - tueri non potest; ut qu ncc ea quae obvia sunf,
cernat. Alqui in lurbida aqua tesludineg etiam
.
obcaecalaa capi aiunt.

Gng. Naz. Efirenata eupldiiaie luorbus cum
aapienlia ccnjunclug praesiautior esl.
.
, \ , - Chytoit. Qai cura multa peccent, nullia la \ . men poenis pleciuittur, in roetu et timore versari
\ debent. Elenim auppliciuai eorum per impunilatem Dci increroentum capit.
.
3 4 0 Maximi de arbitrii Ubertate. Sceleraiua

quigque, illud quod justum eat, inalum dicere
.
consuevit.
/t, 3089. Si nibil admitlia mali, nibil pror , exsliofescaa. Sin male et acelerale vivia, Judi. , .
cem roelue.
,
Ejutdem, 2739. Si inter serpeniea, alios aliig
r
VARIiC LECTIONES.
X 1 Rupef. excerpttim hanc inscriplionem babct, , ' * ejutdem <
prtaio' *d Julhnhm. Nun exaUnl ejusinodi Ubri Gbrysoaloni\ ad JwW^wwm.
V\^\w^^t?\\V
lib. CrrWi Alex. conir* JuliMnum. uti nec a\ia q cx W t e \W\s * ^ ^ ^ W B X ^ I \ \ v i m \ ^
IftJT
S.JOANKIS DAMASOWI
ltt*
irofiores invenknoe, nou csl dubium, qiiio inter * * l *6 ,

viiia alia quoque aliis aini graviora, ei. ialer da> \ |>*
jBouet iinprobost improbiorea alii aitil, l crude* , .
tiorea, et malis nequiorea.
0( *
Eju$4em Cum anlmus per peceaium ab
furia temonibus inracalue, facite imerijiiaiiir,
*ple loculua est-qui diail: Capior velul ad csedem , , *
.
leo.
& ,
Ejusdem, 5617. Bonum sttapte naiora aurm m fert: matinn autera eum qui malo de.ectaiur, * **
ima detrabit: queinadiiiadaai ei Salomon d h i l : \ ,
Pedca eluUiliae eoa, qui ipsa ulunlur, in infer- ^.
jiun. deducuoi (Prov. v, 5 ) .
%
! ,
-Ejusdim. Per Babyloaem noi.nttnqtinni diabolus inlelligitur; quandoque auima boininis a leiv- Ultombus variis jaclau : iolerdam wttndua, ob
& 4 ; oV
oonfuaiooem, ludificatiouemque el iniposiurat, , \ , .
q M in ipso veraaiur.
\ \ , ,
Ejuiit,
3641. Qtiidam eliam slne ylla ad*ersilale el necmUale, divino deaiderio ei amere \ ,
iotpulai, ad Deum accedunl, fuga relictis rcbits, \ *
<qum in boc inundo pulchra et jucunda videtuar. \ , At 1, qui loi srtintnia perculaua es, adbuc obsti- , ,
natua |)*re*i ut rcs com mateiia conjuaclaa atu- , ,
plecUfie: cumque peccatis prseioceri, ld laiiten , oan via, aed quaei iaalrucia acie IteNiti, ;
.JttmovfliUen-inie, * iracundiara provocas?
B
,
Ejuidem. . Si aenaa praediiaa eaaaa, ipsae lo
tt% bujna vitte impellerent ui ad Douin ftigerea, , . ''
alvuaque fierea. A i quoniaro apooie langnes \m G ;, ,
tnalo, vide qtue te arrepiura auni, ul ia tnedio ^
jrenira roundanaruai pessitno faio vitatn ctavdaa, ,
.
I ad fuuurum aevum viriutia vacuua abeas.
EjuideiH, 5669 Sludiorum luorniii fruetua
ipae comedis. Elenim ab laaia diclum est: Ipai
comeilent opera maUti aue (/. , 10).
PofTO emn peciua improbilate ioforinatur. osae*
xraodae tx eo cogitaliones proaiHaoU

.\* , t "
,
;,
.
PatTidicolun fuerit, tnanefpiU qaldem imperare,

a peccalo auieoi in aervitale lcneri.
*
, .
Eju$4em, 3882 Peccatorc omnes rooUUarii

oi . ";
dicuntar. AUua enim eal modaa acorialionia. aliua , , \
ir, alius ioania glorisa, invidia, recordationia , \ , \ iBjuriaroro, ti reliquomm ilem vitiorum. Contra ~* , \ . 01 * .
\ 4 ,
Joali ' Aodi aunt. Quocirca bealua David ati:
4 Dominua babiUre facit anios moria in domo > .
( / cxii, 9 ) , apirUuali licet.
Ejusiem, 5898. 8i leprosua qaondom atporu
pUBClia came, aifNat alque cuui Ado Chrhlum
aiipreiiiufli Demn adiit, banc ab omni labe poram
recepit; ocqold lu fldem i precea adbibere graw i g , iwtariis Impariaqiie aniiaaa morbis
bereriaf
,
, ,
,
, \ *
;
Ejm$iem 5964. Aa le illod fwgit, quod a qoi ,

bua aain)* vlUia ûiapiain aoperatua eat, eorara \ ; * ^
1* aervita dLMtar f Alqai POB laraus iiif ao- , , .
<tilx> std libtrx, ol * pcccotu difulsi liberiale
%
lliJ
SACRA ''&.
\ t6a, fruamur. Prfcstabilia e*t baminli terruro ueri,

iroo ftorram ftervorum, quam UttbidU a*li
toti
affecliboa in serviCtilem irabl, el poriurballonibot
percelli.
, 6*
3 4 1 Ejutdem, 4779. Sicpo ingeaa martnavW
; gaati, ouenliqae thnorio ail nivigare,m>n ignoraat

qaanlo autera formidabiltorcJl Jadkii iêordtikol
,
Ejtudem. Nooeadem omnibao dxmonibtit dia aarat, aut eadem improba munia a diabolo U . " - Ua imperanlur. AIU enim aliad ewcrandum De<M
. qua inviioaa mtnns comraHtilur. Nam atii cogtla tionea blaspbciniae in cordiboa homlnum iaseuU
- pun!: iurpea alli cupiditalea anitoa aoggorvnt:
. \ , \ alii in vanatn gferiara, livorero, Irara, ae csterof
, \
affbcios eam excitare aotaaU Alii invenUoimi raa
^-* teriaa luereiicU eubmUiiftrant. Alli clend gohe,
\ , \ t\ lemuleiitiae, el foruicationi inciimbunU Alii per
inaonnia, paganicaa obaervalionea fttcom fa*
. | -
, ' "{ chmt, iadifleantorqiie. Alii tibidinea in bqtalnam
, \ . orpua lojiciant, cttte.Of.tqae at meeibra ooitila'
4 , Wooocinno gaodio percellaDtar et agitemar, ae
* \ teaaaa rtig.no t * tenebri* oppleaL Alii Incania, * xal oi toribas, ei teneic!a ei vatfcinatoribua operar*
nki , \ , conforant, ei opiiulanUtr. AIU deniqae, i m * irt*e*r
, \ . bffvjvi compiectar, oaaquaBqiie dasmoaaoi daatU,
, , { yeennare qnoddaai mlniatcriam etoffciaxi aaira.i
oVaxovtav \ - peaufcrttM nteta e*t*
.
t
> & * , *
Oid*mt> t /*. Qal labtU iuauxat Cbrisia
, 4>, êottfllelor, operiboa anCem negat, ia in ipao noo eat*
* \ In aebabei : qolppe caaa Ifle adas parIkepa ipaixa ctaa poaait, qai ia eo> oimiia faciu
.
ej**4. csitk. I txattfVm.-- T o n desmvo
,
. peccaia tondonaiiuir, cnm pera poajiiteatix cetv
\ , ooftianea poalbae eflcinator. Manai qaia, dum
, -, adbuc loetnora titaperaUone ei anppticio digna
perpetral, pttnitefttiaro timalat, tte veniam baud^ .
qoaqaan coaaequeiaf, cum ea eommiltai qa le^
fe interdicta aaol.
^
f ? ; W . ^ . . Cmn Implos Baailidea evan , \ * gelialam loannein aliqaando aalaUaael, dixiaseu
^; \ , ,- qne : Agnoacia noa nultt itHerpoaiU mora, vlr
.
aanclaa alt : Agnoaco te primogeaiian S a u m .
Clm. Abx. Ecclog. 20-* Noa cxlemum oiiotv
* , \ , , ' * , \ - ^ bom, aed peccata quc morbnm accereuat, exaUinescamua; ac -aorbuiii aaimi, on corporia.
.
Eju$dem. Sit lex lala txmaiilnia, adveratt
\,
\ | , eos qnt rcs aanctaa el divina% non -aancte el irt
Beo dignaia cst, ceraere copiuat, poanam csecita.
tla inferre.
^ ,
PhitonU. Si Beum regem habere cup?, fac
. ^, ^|) abborreaa a peecato. Quonam eteaim pacto ia aul
.
tH, qui peecaiia daleclatort
,
EnagHu lia naiura cotnparaioHi esl, ( mew
\ 4 . " t>uv para venlalom ceraat; eiquo Deua aeae apettan
VABljEX,ECTIONES.
. fragmeotiim istttd dicilur ' ., ex viu Siram. Exstalvero iniEcUgia Oemouila I . Vidc in Auclar. noYisstraae B.W.iP. Grae *. Fragu
a\\*jA v ^ v ^ w v ^
vx
A ^ U V V X W X
lVlX
ll7J
(tntii praebere solet. Itaque omnes illi, qul aberra- **pt ,

verunt a veritate, ob id aberrarunt, quia scelerate . ol ,
vixerunl. Puniuniur ergo bsretici, non quia baere- , ' .
Hci eunt, aed ob vilam flagitiosam. Neque enim , flert polest, ut quiaquam haereticus Hat, niai , , , priuavel verbie, vel aclionibua,roalavitam insiiliie- , , '
r i i . Quocirca merito condemnabuniur. non quia , , \ ,
offendunt, aed quia seipsos per ebrielateni, con- .
tumaciam et avaritiain obcaecantea in tenebria ambulant.
342
* impeccatuia : et quod prmter .1.Uepi ' Deum nemo ptccato immunii tit.
, ei / .
D
c ;
Job xxv, 4. - Nunquld bomo punia erit coram
Doxnino ?
Job xxiv, 5. c Quia oiundui a aorde ? nemo g 0; * ,
piane, et ai unius diei vita illtus ail auper lerram. > .
.
Job xxv, 15. Ceeium uon est mundum in
conspectu ejtig. >
, ;
Ibid. 14. c Quia bomo ul aii. icreprehenaibi]is t quomodo erit bomo jusius coram Domino ? > ;
, , ,
. P j o i exxix, S. SI iniquitales obaervaveria,
;
Doraine, Domine, quia suscinebit ?

,
PiaL XLH, 2. c Non intrea in judiciuoi cum
iervo tuo, quia non jusiiflcabitur in conspectutuo .
omnis vivens.
< ;
Prot. xx, 9. Quia poleat gloriari mundum
^^
;
esae cor auum ? et quia flduciam babebft ae purutn
fcaae a peccalo?
"; ,
Jteele. vn, 21. c TSon esC homo jualus in terra
,
.
qul faciat bbnum, bon peccett >
C
, ,
Joan. i , 8. Si dixerimua, quia peccatuut
,
\ . >
non babemtia, ipal noa seducimus, el verilaaio no
bia non eac.
TtT.XIV. De iis qui tmculo renuntiaterunt, et ea .'. Uepl ,
ixeiru
quibus renunliaveruni, runum aqunt.
PsdL cxxiv, 5. < Declinantes in obligaiionea

adducet Domiaus cum speranlibua iniquitaieni. >
Prov. xxvi, 40.c Sieui canis, com reveriiiur ad
vDmitum suum, fiique odibilis, aic atultua maliiia
ana iterans peccaium suurn.
Ezech. xvui, 24. c Si averterit se justua a j u alilia aua, et fecerit injusiitiam, secundum omnea
iriiquiiatea, qrjas operari aolet impius, ,
jTiatitiae ejue quaa fecil, non servabunt euoa : in D
delicio auo quo deliquit, et in peccatia quibiia
peccavit, morietur in cis.
Ezech. X X X I I I , 12,20. t Juslilia juati non libefabit enm, in qnacunque die erravertt: et iniquilaa impii non nocebit ei, in quacunque die con*
versus fuerit ab iniquilate aua. Unamquemque
jtixia vitag suas judicabo voe, dointia larael. >
; ',
.
% " , \
, \ ,
.

, \ ,
4 ;,
,
, $ , \
, .
, jj
- \
,
.
, .
Ecclu xxxiv,30,51. t Qui baptizatur a morluo,

ei iierum tangit eum, quid proficil lavatio iUiiis ?
Sic borao qui jejdnal apeccalia auis, ei iterum eadem faciens, orat.oneoi illius quis exaudiei? el
quid profeciigeipaum bumiliando?
, \ ;
, ; ; 6
, xa\
, \ ,
, ; \
; >
ccii. Mxxu, f Ne offendas in ptlros*. >
>\\ ^ 4 ^ ^ \ \ * \ \ 4 \ \
tVn
SACRA PARALLELA1174
t , Eccli. , 27. Qui rovertitur a justitia ad
^ . >
peccatum, parabit eura Dominug ad romptuBaui.
t ' ,
Luc. ix, 62. c Nemo ntittens manum suara ad
*\ , ; aratruiu, ei rcspiciene reLro, apiua eai regno DeL >
. *
II Petr. , 20-22. Si refugieoies coinquina lioncs mundi in cogniiione Doiniiii nostri ct Sal, . , vatoris Jesu Christi, hoic rursus implicali supe . raniur.facia 8unt eis posteriora deteriora prioribus.
Helius enim erat illis non cognoscere viam juali, liae, quam posl agnilionem retrorsum conterli ab
. eo qaod tradilum est, sanclo roandato. Contigtt
cnim eis illud veri proverbii, 343. Cania reversua
, \ ad suum vamilum, el aus lola ia volutabro luti.
.
, , * Basil. Hom. in prine. Proa.Miaerandoin apecta, , - culum. Post jejunium, asperum vit* genua
, , poat asaiduaa precea,poai ubem lacrymaa, poat
\ abstineiitiam vigioti circUer aot triginla anDorum,
, propter animaa Degligentiam el incuham omnibus
orbari, et eum qui maodaionim divinorato eiaecu, tione ei quaeaiu ailluebat, aitnUem evadere locuple , Ussiroo cuidam negoliatori, qui ampligsimaa mercea
, aecuoi eHerena* et sectuido venlo pericoloea maria
0 , emensas, in ipao littore effracia navi, omnibiia
. auiim opibua prlvatur : ai quidem bic quoqoe ea
, $ , quse aexcenlU laboribua tl atidoriboa qussierat,
\ * onico daemonis asauliu perdat, a peecalo veluti
- saevo quodam turbine aubmerauo. Hinc aane, qui
. , \ ^ virluies orones iaclo naufragio amiaetit, vox ista
convencrii: Veni in altitudmem maria, et tem .
pestas demersit roe (. u m i i , 3).
,
Eju$. hom. de Bebr. Qui in bonis operibua
; , progreaaum fecit, ac deind* ad veterem conaoetu , dinein rediit, ia non aolum laborum quoa cxaotla .
vii frucin multatur, sed et graviore aupplicio afficilur.
,
Quod quispiam poai poBnKentiann idem rursuor
, ; , - aeelus admittat, hi argumenio eai, primam UUua
, ' pcccali caosam minime repnrgatam esee; uipole
0 . ex qua tanquam ex radice quadam, eadem pullti" ; , lare conlingat. Quemadmoduoi ai quis arboria
, , ramos ampulare cupiens, radicein relinquat,
.
nibilorainus^radix roancne iterutn fruiicabil.
*
\ ' * D Clem. Alex., Siromat. Quh 4m$ $afo. $ 40.
, In quibua voa invenero, io bia eliam judicabo : id
, quod in unaqaaqtie re fiais omnUim clamat. luque
, Hcei quie recte vitam omnem transegeril, ubi aub
, - viiae fiDem in vitium erit provolulus, nullum e
.
prisiinie omnibua laboribu fniclum conaequelur,
praroiia fabula peracta jam diairibuiis.
* ,
Niii Ascet. Dum boroo justus a jusiilia exci * deril, de illo dicamua oîod ab Isaia dictum fuit:
, - Quomodo cecidil e coelo Lucifer, et in lcrra conr
;
trittis eal? (/. , 12. V
TARLE LECTIONES.
> ln Kapof. haec accepla fenintur, ' ., . Sltom. \ \-\ !^,\%\^
ejuadeva aodoWa. cujijiulos esl: Quis dipe$ $e/coadai t i l , utfi \n\\item \% * * i ^ T * ^
1115
S. JOANNIS
PkilauU. Nonnuili, Ciim in virlulo profeceriot, anteqtiam pervenerint ad finem, prolapgi
auBt; eo velut optimatum naacettia alalo a reieri
incoaditas plebia domioailone deleto; quae, cutn
alfqoanugper quiaverit, de integro roraua mafore
ixHentia impetam adveraua illura fecii.
i>AHASCENl
' 1 ,
,

, , \
.
Poateaquam bomo per pietalia aiodium, et probam v t o ratlonem, numeroa omnea virlulia ablolvil, ei omnibu* exploratum eat, eum pietate et
bei tfroore prsediium egge, ac deinde in peccatum
labitar; boc demam est * id eat .
Cum eiiitn ad cceii fastigium esset eveciug, ad imum
iiiferni poalea cecldit.
"
, \ , \
, \
, \ , *
*
\ $.
TIT. XV. De returrecUotu, et judicio, et pama . '. , /(*

mterna.
*^ <
P$*L . Paravit ln judicio ihronum atifein,
. *
ipse judicabit orbem lcrrae in aaqiiitate.
,
P$at. C I I I , 3 9 . Auferaa apfrituu eorum et
\ .
fleficient, ei in pulreretji reverteutar.
, \
(44 J*""* *3 c Si juaiua vix aalvatur,
;
Imptag 6t peccator parebwnt?

Kcclt. XII, 14. Omne facium Doua addueet
, ,
iii judieiom, de omni abaoonditd, aive bonum, aive
.
foahim ait. >

Amaa v, 18. Vao deiideraniiboa diem Ddfaini 1 Ulqoid baec vobia diea Dominl 1 lata tencbrae ; \
\ .
eat, el non tox. >
,
Joel , 31. c Magna dies Dotnini, ei illuatria
Q . ; i
valda. Qui8 erii aufflciana ad eam?
r i a q
ft
Joel ui, 12 Congargant, et aacendant genlea

in vallem Josapbat : quia ibi aedebd ot judicem
bmnea gentea in circuhu. Miltite falcei, qnouiam
aJeat vindemia : introite, et calcate, quia plonam
eal torciilar, ei redbndant torcolaria; quia repteta
feont mala eorum. Sonilua exauditi eunl iii valle
Judicii : aol et luoa obtenebrabunlur, et atelte non
dabunt aplendorem auum. Doroinua autcra do Sion
tlamabit, el da Jehiaalem dabfi vocem auanai et
tnovebiturfcoelemet lerra. i
, \
,
.
,
{>, , *
,
*
\ , \
* 4
, \
, . t
, 1
Sdphon. , 7,14,15. Timwe facie Domiu!,
I|uia jaxia eat diea Domini. Prxparavit Dominua .
victimam auam, sanctiflcavit vocatoa aiioa. Juxta , .
ost diea Domini inagnua : juxla eal, et velox nimis. , \ .
Vox dies Domitii amara et dura atattlU eai. Dies \ *
ifas, dies illa, diea tribulationis, ci neceesilatie, ei , ; \ )
\ * \ .
perditionis: diea tedebrarum el turbinis.
i
Matach. in, 1, 2. Ecce venit, dicil Dominua

oiunipoteng : et qui auaiinobit diem inlroilus
fejua? quia ipse ingreditbr quasi igaia in conilator\o el quaai berba lavaDtlum : cl aedebit conflang
ct emundaag aicul argeirtom.
Malach. ?, 5. Eece ego miilo vobia Eliam
Tbeabileni, antequam veniai dieg Donaini magnus
et iJIuslris.
ha. , iO 19. Nunc ingrediminV in pelm,
f tPscoadimiui ia tcrra a faric timoTla Dom\n\,
f
,
; : <
{, \
* \ \ (
! >
)
\ )
,
c , *
\ xtp
T^^-am
*&4^
tfn
SACRA
frARALLELA.
1178
- , - et a gloria virtoUa ejua, qtundo surreieril ooDle*

oat .
rere lerrani.

Ua. xm, 9-H. Ecê diea Dominl, crudtlis
\ , venil cum indtgtiatione el ira, ad pooendum orbem
\ . terne in aolilu-linein : et peccaiore* disperdet ex
, , \ ea. Stelhe enim coeli, et Orion el ontnia oroalaa
, , \ c<feli lumen satim non dabtini, et obtenebrabuntur
, \ aole orienle, ei iuna uon dabit lumen auum, et
. \ tnandabo univeno orbl mala, et iinpiia poccala
, eorutn. Et perdam injuriam itiiquomm, ei pootu\ , \ meliam auperborum huroiltabo.
,
ha. ixvi, 16. Reatirgeni morlui, et oxstir ,
gent qni in moitumeniia .
^
/. LXVI, 18. Ego opcra eorum novi, ci con ,
B gregalionem vcnio congregare.
.
/. xxxiv, . Complkabitur ccelum ol liber,
6, \
, \ el oinnia aaira cadent ul folium ex viie, et sical
cadit foiium de ficu.
.
Omnis vox exsurgel ad 16 ia judiciam, el
,
\ amnia eoa exarainabunl, el nocenCea erunl in rore. t
.
/. LXII, 11. Ecce Dees nosler, ecca Do ,
. * , mintis aoster, cum virtute teaiet. Ecce mercea <jus
cnm eo, et opas ejua corara illo.
,
Isa. L X T I , 15 Ecce Dominua qaaai Ignia
, \ \
, \ veniet, 61 quaai leropealas currua ejua, reddere io
\ . \ furore oltionem et increpationem $45 in flamoa
ignis. 1n igna oniro Doraini judicabitur omnis
.
terra.
* ^ Eteck. xxxvit, 5, 6. 1 1 1 dicil Dotoinue oaai*
* , \ ' boa iatia : Ecce ego adducam anper voa apirUum
, ' * \ - viLc, et dabo super voa nervoa, et inducam
08 carnce; 1 viveila, 61 cognoacolia quoniam ego
* , Sti .
aum Dominua.
Jercm. xxv, 51. Judictum Domino iu gnuii ,
bos, ui ipaa judieat omnero carnom.
.
Dan. v i i , 9, 10. Aapiciebam donec tbroni
, \
. \ poaili : ct AaUquus dierum aedil. vcsliinen\ , \ \ lum ejus candidum quasi nix, et capilli capiiia ejai
* \ , \ quast lana munda. Ei liironua ejua flanma ignis,
\ . 61 roue ejus ignis aecensus. Fluviua igneus agro
. diebatur a facie ejus. Millia millium minislrabanl
, \ - ei> et decies rnillies cenleiia Diillta asaialobairt ei
. , ^ corain ipao. Judiciem aodit, ci libri aperii sunl. 1
\ al .
Dart. , 1-3. In lempore illo consurget

, \ * Micbael princapa magnoa, qui alat pro filiia populi:
, ' el eril lampua tribalalionis quale non fuit, ex quo
\ , . gena facta esiguper terraro ueque ad tenipua illud
\ El in lempore illn salvabitur luus, omnia
- xat qui invenlus fuerii acriploa in libro boc. El muiii
de iia qui dormitint in lerne polvere efigilabent:
. , \ alii in vitam aelernam, et alii ia opprobrium el con, * \ fuîoncm (ornam. El qui Inteiligenl fulgabuni
, quasi splendor flnnamenli, et ex nultia juatonini
\ , \ n( aaira in aelernum.
.
^ t |# /,
1179
1180
bum otiosum, quod loculi fuerint homines, reddeni , \
de eo rationem in die j u d i c i i . Ex verbis enim tuis . **
juglificaberis, e t e x veibtg l u i s c o n d e m n a b t T i g . >
, \ . >
Matth. xiii, 36 45. < Ei accesserunt ad eum
<
discipuli ejus, dicenlcs : Edissere nobis parabolam
lizaniorum agri. Qui respondens ait illig : Qui se- . *
minat bonum semen, est Filius hominis. Ager au- ,
lem eai mundua. Bonum vero aemen, hi sunt (Uii , * ,
regni. Zizania autem filii aunt nequaro. Inmiicus \ * , \ \
auiero qu'i geminavit ea, eat diabolug. Messig vero * ,
est congummalio gaeculi. Messorea autem angeli * ,
sunl. Sicut ergo colligunltir zizania, et igni combu- * \ , .
runiur, sic eril in consummatione saecitli. Mittet , \ ,
Filius bominis angelos guog, et colligent de regno
ejus oinnia acandala, et eos qui faciunt iniquiia- , \ tem, el miitent eog in caininum ignis : ibi erit fle- & ,
luset stridor denlium. Tunc justi fulgebunt aicut \ , \ sol in regno Patria eorum. >
. .
,
|]
Matth. , 17. - Filius horainis venturua eal
in gloria Palris sui cum angelis suig, et tunc red- . ,
.
det unicuique secundum opera sua.
,
Matth. xxiv, 29-31, 36. Stalim aulem post
iribulalioitem dierum illorum, sol obecurabilur, et , \
Imia non dabit luiuen auum, et stellae cadent de , \
coelo, et virtules ccelorum coinmovebuntur: et lunc , \ *
parebil signum Filii bominia in coelo, et lunc plan- \
geni omnea iribua terra?. Et videbunl Filium \ !
bominia venienlem in nube coeli cum virtute nitilia C \ * \
et majegtate. miiiet angelos 3 4 6 * cum , \
tuba ei Yoce magna, et congregabunt electos cjng \ a qualuor ventis, a awnmia coelorum ugque ad \ , \
lcrminos eorum. De die aulem illa et bora nemo , '
. \
scit, neque angeli coelorum, nigi solug Paler.i
, \ \ ,
, ,
Mattk. xxv, 43. Vigilate, quia nescilis diem
, ,
neque horam.
.
Joan. v, 28. Venit bora, in qua omnea qui
, *
tn monuinenlia aunt, audient vocem ejus; ei * \
procedent qut bona fecerunt, in Tesurrectionem , ,
viire : qui vero mala egerunt, in resurrectionem , ,
judicii.
Lttc. X V I I , 26-30. Sicut factum est in diebug D .,
Noe, ita erit el in diebug Filii hominis. Edebant et \ .
bibebant, uxorea ducebant, et dabanlur ad nuptiaa, , , , , )
tisque in diem qoa intravit Noe in arcam, ei venit , \ 4
diluvitim, et perdidii oranes. Sicut etiam faclum , ' . \
est in diebus Lot. Edebant, bibebant, emebani, * , ,
vcndebant, planlabanl, aedificabanl. Qua die autcm , , ,
exiii Lol a Sodoinis, pluit sulphur de coelo, el , '
omncs perdidit. Secundum haec eril dics, in qua , \ .
Filius hominig revelabilur. >
4* * fi 4 **C ^
. >
, , Luc. xxi, 25-27, 34, 35. c Tunc erunt signa
irt sole et luna et stellig, et in terra pressura gen- , \ ,
\ , *
tium prx confasione, sonitus niaris ci Aucluuva,
Jirescejitibus homlnlbus p r timore et exsptttt- *^% .\ -^ vsw \*^^%
uo
11
SACRA PARALLELA.
1182
. - tionc eorum, qux supervcnienl tintverso orbi. Nam
, \ viriules ccelorum movebuntur. El tunc videbunt
Filium bominis venicnlem in nubc cum polestata
. ; et inajestate raulta. Atlendite autem vobis ne forte
, , graventur corda vestra in crapula, ct ebrietale, et
, \ ' curie bujtis vilae, et repente superveniat in vos dica
" \ illa. Tanquam laqueua enim superveniet in omnes
\ ; .
qui sedent super faciem omnis terra.
" , ,
Marc. xu, 25. * Cum a mortuis resurrexcrinl,
, * ; neque nubenl, neque nubenlur; sed sunt sicul an.
geli in coelo.
,
Rom. VIII, 18. Exigttmo quod non sunlcon dignae paggiones bnjus temporisad fulurain gloriam
. quae revelabitur in nobis. Nam exapeciaiio crea . >
tttrx, revelalioncm flliorum Dei exapeclat.
/ Cor. , 15,14. c Uniuscujusque opus quale

. , , ait, ignia probabil. Si cujus opus manserit, quod
. , aupenediflcavit, mercedem accipiet. Si cujiia opua
. , arseril, detriraentuin accipiet. Ipse autem salvaa
erit : sic lamen quasi per ignein. >
. >
/ Cor. xv, 44-56. Sic scriptuni est: Factus
*
, ' eslprtmua bomo iu animam viveniem : novissimua
. ' * Adam in spirilum vivificantem. Scd non priinum
, quod gpiriiuale egt. Prirous homo de terra, tcrre . \ iius: secundug bonio, Domintig de coelo. Quatia
\ , \ terrenug, Ulea et terreni : et qualis cocleglis, lalca
, el coelealca. Et sicul portavimus imaginem lerreiii,
\ . porlemug et imagincm coeleatis. Hoc dico, fratres
, , \ mei, quia caro el aanguia regnum Dci posstdere
ifw
j -
-~ f~
f%
, non poasunt, nec corruptio incorruptioncm possi . * dct. Ecce mygterium vobis dico : omnes quideix
, - non doriniemua, omneg autem immutabimiir : in
. , 0 , motnenlo, in iclu oculi, in noviggima luba : canet
* * \ \ - enim tuba et mortui regurgent incorrupli, el nos
, \ . iiiiiniitabiinur. Oporlel enim corrupiibile boc in , duere iucorruplionem, et moriale boc induere im . " morialitatem. Cum aulero corruptibile hoc in , \ duerit incorraplionem, et mortale boc inducrit
, . immorialilaiem, tunc flet aermo qui acriptug 347
4 , , est. Absorpta est raorg in vicloria. Ubi egl, mors,
; , (, ; stimulus? ubi est, mora, victoria ? Slimulqs auiem
; , niorlis peccatum esl: virtus veropeccaii, Ux.
.
D // Cor. , 101. Omneg nog manifealari
, oponet ante tribunal Gbrigli, ul refcral unugqtiis , , , qne quae per corpug gesait, give bonuro, atve malum.
.
Gaiat. vi, 8. Quod enira aentinaverii lionio,
" ; \
boc ct melet. >

/ Thea. iv, 12. c Nolo autcm vos ignorare,
, , \
, , \ fiaires, de dormientibus, ut non conlrisieiuiwi
. >
sicul et caeleri qui gpeiu non babeut. >
\ \ , ,
/ T/ietf. v, i-3. c Dc lemporibua autem el
. \ momenlis, fralres, non indigelis, ut scnbamua
, \, vobis. lpsi eniio diligcnter sciiis, quia dicg Domini,
. " \ gicul fur in nocte, ita veniet. Ciira cniui dixeriui:
, - Pax el securitas, lunc repeminus cig supervonict
. ' & * \ ), \ interitus, sicul dolot Uab^wvv mwVw^,
gient. >
S. JOANRIS DAMASCENi
118
Roganntt
aulcni
,
8i
,
\,
-.
apov
, l - t l . fralrei, per adenium Domini notiri Ji*u Cbrnii, ,
cl noiiram congregallonem in ipsuin, ne cito mo- ' , veainini a senau, neque terreaininl, neque per api- , '
riium, iteque per w n u o n c i n , iiei|ue per epislolam ;, * , ' , fh
&
laiiquani pemot misaani, quasi iailel dlesDoiuiui. 3 ' .
Ne quia vo aeducai ullo uiodo : quoniaui uiai 6- 4 * , l i v B 8 j <
neril dlscessio priuium, el revelalus fuerii bomo , \ ?:) 6 4 ,
pcccall, fliiui perdilionii, qai adveraalar el csiol- 4(, 4 4{< xal Cwpaiao
liinr supra oiune quod dicilur Deus, aui coliiur, , f) vifji-.-ii, Sir.t
lla ut in lemplo Oei sedcai, osleiulens acipsuin ( , ano(*ixvwovta
laaquara Deus. Non relinelia, quod cum adbuc , . 1
&, \ :(.; ; vCv
e s a e u i vobiscum. Uxe dicebam voliis! t i niim: quiil
,
d e i i a e a i , sciti, ul revelctur in lempore tuo. Mam

tnjreteriinn Jam operalur iniquiuii*: lanitim ut qui
ipx\ *
i c n e i nunc.donec de w*dio flat. Kl lunc revelabiiur
llle iniquua, quciu Doiulnut JesuiCbrlatu inlerOcicl xaV xitt , 4
" ;
npiriiu oria ul ei deilruel illueiraiione adveniu
tui eum cujut ttl adveutua sccundviu operalionem , \ tjj t m f ( * ! 1 '
j i i ; r , iu uiiini virluie, ei signii, <t prodigiia
mcmlacibus, el iu omni seduclione iolquilatii i!t , %\ .;. xs\
qui pcrtuni eo quod claritalem vcriuiis non rece- -i- iJI , ' ^) ^
tvrrunt, ul aaWl fiereni. Ideo miitel lllis Deua ope- '., ' ).
r.uionera e r r o r i i , ul eredan! mendacio, ui judicen- . . \ .
( -^ , ( ..lur o m o M qui non ctedideruni teriiali, aed con- -
, 1
n e i i a e r u o l iniqulUli.
{ , * t j
'.
1183
Wir. x, 50. t llorrendiim eit incidere In

< *-.6; :- 11 ^ : , .
manns Dei vivenlia. >
Q
' ,
II 1'eir. , 10. Veniei dles Dominl laoquam
fnr In nocle, in quo coeli cuui impetu Iramienl : ' ot \ ^ * /
rlemenu verocalore aoiveniur lcrra auleui et qux ', , \ *\ auij
.
in ipga tum opera, exurentiir.
,
Mm, 14. Eece euil Oominus in anclfa
millibna sulf, faeere judicium contra ninnes, t xpisiv ,,
argoere otnnei icnploi de emnibus opîibus corum, , \ 4,
i|uibn impie egcrunt, et dc. ommbui durit verbit ' {.
qiuc loceti tunl conira eum peccaloret.
?',
Batilti. Ne me exlsilmes iosiar nulriciim mia
tlbi lerriculamenia inienlare, velul illx puaiofltbns *.(,
sma, ceaa Imraotlice ploraoi, facere consueverwil, .. ; ,>
-t Oeiaa narrationes Oeium eoruin coinpetcenie*. \ , \ '
Ilaec rnini non iabtiliB siml, ed verui s c r i u o mulio . ;.
aiile p r o n u n i i a l i M ilamal. Alque pro c r r t o babn, ^ !. Kal
accuraium euruni qua: quisque in viia getaerll, , ^ 1>
;.
etaincn fore.
0 1 ; ',
Ejutdcm. 3 4 8 Non "lic orator adeel. non

Verborum lenocliiiiim, quod mUaltni aubripere
, " \(
Jtidicl cjnfii : aon adulaloretcomiiintur, non opea, ;,
tiun .lijjnii.ais f u i a i . Tacout amici, adjuuiribu* , ^, i palronis, qaisque anffuins pudore relinquelar, , -
'/, , , ^.
mcBsiin, trisiis, tolus, Oducia: eipera. Qtiocanque
juUpiam oculoa converteril, perspicuaa <vperam * , ;
soorum ImaRlnea cemcl. Nam vclut ninbra corpus, .
lia (tcccait aninus icqiiuiiiur, evidenie* dHgianlia , ,
ajnf ies acUooom. Nullus proinde Ulir iiiQriaiioni .
. ^ .1 ).1 */
csi, svtl M 0 M OS impudcna obturalur. l\c
s^riwi.
* -^ Vvja-.v> tar.vo*vvv\ .
rttiui ifive sinjtuhiiw Icsiiii.oniuro dicuul, noi qeV

SACRA PARALLELA.
1186
, , - dem emissa voce, aed qualcnus cjusmodi appara>t
* .
quales geate a nobia fucrunl.
" \ ,
Ex Reg. brev. qumst. 267. Uiiua quoqoe hlc
, diaboli aatus eai, quod iiiinirum pleriqoe bou.ines
, - velut tol laniarumqne senlemiarum obliii, aiipplieii
, , aibi fliiem ipsl flnganl, ut audacius peccent. Nain
, \ c Termis eoruni, iuquil illc, non morielur, neo
, t
ignift eorum exsl.nguelur (/. L X V I , 24).
, \ 4 ;
Ejutdrm. Illic condeninaiur, IHWI duniaxai,
, \ qui aceleria aucior fuii. acd ille etiam qui duceui
.
ina.utn ad pcccaliim aecatua eel.
4 * "
ilom. 2 Hexaem, Ait propbeia : c Ulqitid
; \ \ , \ voa quaeritie diem Dotnini ? et ipse est tenebnc
. et non lux: c lenebrae uimirun. iis qui tenebria digni
, \ - aunt. Nam alioqui diero illom veapera et fine ca 6 , \ - 8 rere, nec obnoxiuro esae aucceasioni, Scnpiura
, tesialur. Quem eliam octavam Psalmiala appolU
. " , \ vii (Psal. v i , i , quod a aeplenario boe tcropore
, ; . o(r; aejuncias sit. Qoarc, aive diem, aive ?uni dixeris,
, \, * eodem aensn uirumque appellabis. Ac proinde,
, , \ aivc diea atatua ille nuncupeiur, iuius eat, ac nou
.
niulti : sive aevum vocelor, unicam e&l, non mulliplex.
', , \
iVaa. or*L 26. Optima rea eat, ui non modo
, \ \ aermooig ct aeiionie, aed etiara lcmporis, qoin el
.
luonientanec ienuisaiinaeque pariia hone raiioneut
a nobia ei.gcndan) exisiimeiiius.
.
Sciio ul in tetnpu poaioruro collfgas.
, j j , *
C/irptoil. <Nu.Uim proratta bomim, quaiilutmvia
.
*
negligemr.
* "
exiguam fit,
a
- judice
. . ^ . - . Nam cum pecca

*\ torvra, aernioiiumque et eogitalionum poenas siinaa
, , pcraoluiuri; mullo aane nagis recie iacloram,
.
qiianilibet parva sinl, ralio habebilur.
,
Ejuidem, Bonarora itlic et malarum actionuin
\ * comparalio e r i l : ac aiqoidem illae praeponderarinl,
, auciori ano baud niediocreiu aalalom afferent. Siti
coulra maiartim aclionum ptrpetratio ianium ai
, , ferre dclrimcnli poluerit, ut eum e prima regione
, deirabat; ipsiini ad gebennae ignem abducii: quod
, \ - vidclicel nun tanu ait recte faciorum copia, vt. vio - tenlo illi impulsui obsistere queat.
.
Ejuidem. Horrendum illum et Irerocndum diem
, \ ; ,
{ , memoria lenele, in quo omnes Chriati Iribunali
, - tieleulur, corum qua3 in viia goserinl, raiioneni
4# , \ reddiluri. Illic enim ante oculoa omuium peccala
, \ - proponcntur reicgenlarque, et iisqniea ignorabanl,
" , \ 4 - oaiendenlur.lilic fous ignia, el pervigil veritiia. lllio
. " ' omnia uuda ct apcrla. Iliic curdium no&trormn liiiri
, \ paudeniur, alquc in raedio um perspicua, quam
^ \ , abalrusa; (am qua noclu, quara quse interdiu pcr \, \ ^,
peirala aunl, periegenlur.
R
\ ,
\
;, \
,
% , ,
, \ , \ ;, *
Ejusdtm. Coram uiio bomine indecore aliquid

agera noe pudei : lllie aulera coram lol myriadibua
quid faciemus?
349 ^juidm. Qnemadmodnm a vernis noalris, non cgreaau* tnodo, aed eliaio inlroilua
raiioncm exposciinua, sciacitamurque ab uwde
1187
1188
et qtio paeto, et quolnam eodem modo Deus a '* , \ ,
nobis non solum inipcnsac scd ct adeptionis ra- .
tionem exaclurus est.
, ,
Dion. Areop. De dw. nominib. cap. 4. Nequaquam in hac viia puniri, lioc malum esl; gcd .
,
atipplicio fuluro digiium se prabere.

Philonii. Fieri non poiegl, ui aptid Deum,
vcl iroprobua qutspiam unius boni, quod inler , ,
plurima mala gesgerit, mcrcedem amittat, vcl , \ ,
rursum probus supplicii expers maneal, gi inlcr .
' \
plurima bona crimina aliquo aese devinxerit. Et
.
cnim ncccsse esi ut Deus in pondere et mensura
oifiiiia reddal.
^
Ejutdem. Klciia tinicuique teslis est eorum
quae clam cogilaverit: atque conscienlia judex est , , \
.
iftcorruptug, omniumque cerlissiimig.
*<>.
T I T . X Y I . De imprecalione Domino et propht- . \\ - ,

.
^
tii necnon ab aposlolii, quandoque (aeia.
* " ^
Gen. , 14-19. Dixit Doininus serpenii: Quia
fedgli boc, malediciue eg prse omnibug animaiili- , ^
bus et bestiis lerrae. Snper pcclus luum gradieris, . \ , ^
et super vcntrcin tuiiin procedes. et lerram con>- , \ ;
edes omuibiis diebus vilaa tiifc. El mulieri dixit: . \
Multiplicana multiplicabo dolores tuoa, et gemi- , \ *
tuin tuum. In doloribus pariee fiiiog, ei ad viram , \
eril convergio tua, et ipse dominabilur tui. Ad , \ .
"
Adam anlem d i x i i : Quoniam audiati vocem uxoris lua, ct de ligno aotum quod praecepi tibi ne , \ ,
comcderea, de eo comedisii; maledicta terra in , * ,
opcribua luia. doloribus comedes eam onmibua . *iw;
diebui vitae tuae; gpinag et tribuiog gerroinabit * \
tibi, et comedea pauein tuum, doncc rcvertaris , \ , in lerram dequa suinptus es : quoniam terra es, , ;
. >
el in terrani reverlerig.

Gen. , 9-12. Dixit Dominug Deug ad
Cain:Ubi est Abel fraicr tuus? Dixit autem ille, ; .
INcgcio. Nunquid cuslos fralris mei aum ego? Et ; \ 4 *
dixit Deua: Quid fecisii ? vox sanguinis fralris ; fof
mi clamal ad ine de lerra. El nunc nialediclus .
eris super lerrain quae aperuit og suum, ul auaci- ,
peret ganguinem fratria lui de mann tua. Ctim '
operaberig lerram, non adjiciei darc libi virtutem , \ ^
\ \ .
suam. Gemens ettreinens eris auper icrram.
Gen. , 24, 25. - EvigiiavU Noc a vino, cl ry , \
cognovit qu* fecisset aibi iiliua suus junior; ait- 4 . \ *
*
que: Malediclus Cbanaan: puer faintiius erit
.
frairum guorum.
c * , ,
11 Heg. i , 21. c Montes qui in Gelboe, nec
1
ros, necpluvia desrendat gupcrvos. Monlea morlig, ; . ,
.
quoniam ibi^xaruerunl clypci forlium. >
\ .
IV Reg. , 9-1. Ecce Eliag sedebal in verlice rooniia, et vocavit eum quinquagenariug, ct , \
ait: Homo Dei, rex vocai te: descende. El re- * , ,
gpondil Elias, et dixit ei : Et si bomo Oei sum . \ , \ '
ego. degcendet ignis de ccelo, el consumet te cl ,
quinquagima luos. Et descendii ignis de conlo, el , , tov.
devoravit eum, ei quiiiquaginta ipsius. Eliae: \ , TA\vjmo. ?*> ^- *\*
1190 dicii Dominus: Pro co quod 3 5 0 in\i\tl\ , .\
C
1189
SACRA PARALELLA.
1190
- '' nuntios ad ronsulcndiim Ba:il muscam, offendicu 06 x ltim Acraron, Ua fiel: de leciiilo super quem
, * ' , ascendisti, non dcscendes, sed.morte morieris. >
' , .
Job , 1 . c Aperuit Job os suuro, eimale , \
dixii
diei suae, dicens : Pereai dies illa in qua na ,'
, , lus sum, et nox iila, in qua dixerunt: Naius est
. , \ masculus. Nox illa tenebr* sil, uec requirai eam
, ' . Dominus deauper, neque veniat super eam lumen.
. Apprehendanl aulem eam lenebrae et uinbra mor' * , \ tia. Siipenreuial in eam caligo. Maledicatur diea
. ? , ei nox illa. Occupent eam tenebra, nec ait
, diem anni, nec computelur inler dies n.ensium.
, ' , Sed nox illa dolor ait, nec veniat super earo keii , - fia, neque gaodium; aed maledical illi qui male , dicil diei, qul paratua esi magnum cele gibi tub. jicere. Obtenebrenlur stcllae nociis iilius, nec ad
, \ , tlluminanduni veoiant: nec videat luciferum sur, gentem, quontam non clausit portas venlris matris
, meae. Migrare quippe fecisaet laborem ab oculia
.
meis. >
,
Job xxvn, 7. Siot inimici mei aicut aiib , versio impiorum, et in me inaurgentea, til perdi . >
lio iniquorum.
, Job v, 5, M . Per diem occurrenl eia te . ' nebrae, ai in meridie palpent quasi in nocle. Per , .
eant in bello : abaorbeatur eorum (ortitudo.
c '
Job xv, 21*35. Omnia viia impii in cura.
, . , Cum visua fuei-il jam in pace agere, veniet ejua
. * subversio. Novil in sc quod maneal ad ruinain.
\ , Diea autem ejua ienebroaa : necessitae autera et
tribulaiio ipsum comprehendei, sicut dux prxfe , ; . clus cadens: quoniam auatulit mamia coram Do * fnino, el contra Omnipotentem cervicem indura . " , vii. Habitet civilates desertas: ingredialur domoa
* , inbabilaias. Qu vero illi messuerunt, alii aufe . \ renl : neque ditescai, neque maneanl ejua facul, . lales. Non raillal in terra uiubram, ueque fugiat
, ;. lenebras. Germen ejus labeiacial ventus; decidat
. - autem ejus flos. lnanta accident ei. Inciaio ejus
, \ . - ante tempus corrumpetur, et ramus ejus non Ht>
* rebit. Yindemietur velul prinia uva anle tempus:
* ,-. decidal aulem aicui flos oliv*. Testimonium au * , lem impii, mora. In ventre capiel dolores. Eve .
D nient ei vana : veoter autem ejus lasiinebit dolos. 9
, \
Job xvin, 6-21. Lumen impiorum exstin . guelur, ei non eveniet eorum flamma. Veneniur
. , minirai facultatea eoruro. Immiuatur pes ejus in
. ' . hqueo, el refe invoWatur. Yenianl super eum
. laquei. Ruina autem ei praparata est immanis.
* Comedel pulcbra ejus mora : dispergeniur deccn. ^, lia ejus in aulpbure. Deorsum radices ejus sicca . buntur, et aoraum corruet messis ejus. Iferooria
. ' ejus do terra pereai. Expellat eum de luce in le , nebrag. Non erit salvala in regione quae aub cceio
* , ' c$t, domus ejus; sed In rebus ejus viveut alii. Hae
, sunt domus uijustorum : liic locus ignoranli.im
. >
Uominura.
1191
1192
. . 11 Judica illos, Deua. Decidam a < ; 4 ; *
,
cegiiafionibua suia.
, (
. vj, 10. c ConfundanjUir et con|Uirbemur
.
omnea ioimici mei.
,
Psal. xxxix, 15. Confundjntur ei convar?
.
tanlar qai quaeruat animara nieam.
;
3 5 1 P* V*
* Non miaarearia
omnibus qu> operanlur iiiiquiialem, Deua nieua . ; ; *
oalendet inibt auper inimicos meoe : ne occidaa. .

. LXvm, 22. c Fiat menaa eoruro coram
.
ipsis in laqueutiK
P$al. L X X V I I I , 6 . c Effunde auper eo* iram
" ' , \
tuam ; in gentea qui le non noverunt. >
.
P$aL LXXXH. 14.17. Deua meus, ponc illos
, , ut rotam, aicui slipulam anie faclem venli. Imple . ^
facie* eorum ignommia, el quarant.
, \
Pkoi. C V I I I , 17, 29. Noluit benediclionem,
c , \
eielongabilur ab eo. Induaniur qui detrabunt mibi, ' . ' ptidure.
.
Psal. x, 15. Coi.lere bracbium peccaloris el
\ *
liialigni.
.
P*aL xxiv, 5. c Conftindantur omnea inique
.
agenies aiipervacue.
, , . \
Oue ix, 14. Da eis, Doinine, vuWam aine
; . *
iiberia, ei itbera areulia.
\ ; , \
1*. , 24. Et oril vobia pro auavi odore
fcior : ei pro zoiia fune cingeris : et pro ornalu \ , \
capitia aurco, calviiium propter opera iua : ei pro ,
Itiiiica clavau purpura, accinges aaccutn. Et filiua ,
|uus pulcberrimuf, queiti diligis, gladio cadei, ct , \ , $, (?
fortea vestri gladio peribuni. El relinqueris sola, ^ , \
, \ , \
ei iu terram prosierneria. >
. >
; I Tim. , 14. c Alexauder serariua mulia ma1a mibi oatendit. Reddel illi Doitjinus secunduro . ,
opera aua.
. \ $ '
TiT. XVII. De ih qui injuria aficiuntur:
,
quod iptit opem ferrc oporuat.

Exod. n, 11. In diebua illia, cum graudia eeael faclna Moysea, cxivit ad fratrea aaoa fll.oa Is- ,
rael. Gonaiderana autcm laborem eorum, videl , 4
bomioem iEgypliam verberanlem quemdani He-
feraeuni de fratribus suis .filiis Israel. Circumspi- .
eiena aotem buc et illuc, nemiiieni vldei: ec per- \ , tpf * \ (cutiena JSgyplium, abscondii eum ioarena. Exiens 0 , .
auletn die sccundo, videi dtios viros Hebraeoa , $ *
rixanles, ei dixii ei qui faciebat injuriam : Quare , *
lu verberas proximum ? At ille dixii : Quia le con- ; '
stiluit principem et judfcen. stiper nos? Num tu ' ; ,
via me occidcrc, quemadmodum occidisti ber! ; ,
>Egyptium? Tiinuii auiem Moysea, et dixii : Si sic \ #*
mauifealum faclum esi verbum boc?
;
Job xxix, 12, 17. c Liberavi pauperem de
.
mana potenlis. Conirivi rnolaa iniquoruin : de , mediia autetu denlilme eorum predam evulsi.
.
Prot. xxiv, 11. < Eroe eos qui ducuniur ad
c ,
inortein, el Hbera eos qui inlerftc.unUir : ne par- , . ,
ea*. Quod ai dixeria, Non novi cum, sciio quod , ,
DominuB eordst omnium cognoscil, qui rcddii uu\.
a^vlirtiv) IXOJLW^ .^ ,
ilquvjuxl* ofcra sua.
al
1193
SACRA PARALLKLA.
1194
c
" " t 5. Eriplle eum qufi diripiiar, de
manu ejna qui ldit eum.
.
t xa\ *
Ezecn. XLT, 9. c Iniquitttem et miseriam
. .
totlile : auferte oppreesionem a populo mco, dicit
Dominue. >
Eccli. , 9. c Libera eum, qui injuriam paiit
Cur, de manu calatnniantia.
.
Naz. Or. 15. Quisquia navlgat, naufraglu pro 4 . \ , ' pinquus est, ac eo magia, quo navigat vclicmcn;, , tius : conaimili modo quisquia corpore coiivesli\ , , tus eat, corporis raalis propinquus est, coquc roa . gs, quo reclior incedit, nec eoa qoi anle sc jacent,
, * ;, inlueiur. Dum secundo vento navigas, ei qui nau, . fragium 352 fecil, manuro porrige. Dum sanus
, , es, ct locuples, opem fer aCDiclo. Non exspccies, ul
\ * lcipso discas, quantum malum ail inbimianilaa, quaniomque bonnni, viacera cgcoiibus
apenre.
, \
Benignos esse oporlet illis qui in calamiialem
.
jam inciderinii, el misericordiam miaericordia
comparare.
i d . Orai. 20. In alieoia ealamitatibua recie noa
, oporiel noslris rebus consulere, et Deo miaericor , \ diam fenerare, cum ipai misericordia opua babea
DIUS : nec horoinee aspernemur aut pro nibilo du>
camus, quaado ipai bominea suinug.
*
Ejusdem. Casum alieriua ridere noli. Sed
, > , qaam tute polea, incede, atque bomi jacenti roa
Jtiim porrige.
(
. 1. ,
.
*
,
, \ . *
, ,
* \ 4 , , 4
, . >
, . >
C 1 . XVIII. De eharilate, el pace, et pacificiu
Ruth 15. Dixil Noemi ad Rulh : Ea reversa eat aocia lua ad popaiiini tuum ei ad deoa
auoa. Reverlere to qooqao. Ruih voro dixii : Nec
occurraa mibi ul relinquam te et abeara. Quoniam
quocunque perrexeris, pergam : et populua luu,
populua meus, et Deualuiia, Deui meus.
J Reg. xx, 17. c El addidit Jonatbaa dejerare David, eo quod diligerei eum anfma diligenlis se.
c ' ,
I I Reg. i , 26. Doleo auper te, fraler mi Jo ' \ natba. Specioaua mibi craa valde. Admirabilia crat
,
raihi dileciio tua auper auiorem tnuHerum.
, \ ,
P$ai. xxxiii, 14. lnquire pacem, ei peraeD quere eam. >
Prov. xii, 20. Qui pacla ineunt conailia,
( , .
scquilur eos gaudiutu. >
Prov. x, 11, 12. < Omnes eoa qni noluntconc * *
tendere, operii amicUia. Qui arguit* libere, pacifl*
, .
cus esi.

Prov. xv, 18. Yir patiena exstinguel litea:
.
impius eas poiius auacitabil.
. >
Prov. x, 18. Operiunt inlmicitiaa labia
justa.
' ,
Prov* xvu, 1. Melior eat buccclla sicca cum
gaudio in pace, quam domua plena moUia victiroia
.
bonis el iniquis cum jargio. >
Pror. xviii, 14. lram viri sedaA Camvil^^\k*
. >
dens.
PATBOL.GR.
XCV.
1195
*
qn*
1191
non poiertint < ,

exaiinguerc cbarilatero liec ftatvjna conclvdeiH ,
fUam. 9
\ ,
Zt*. viii, 11. - VerUalem ol pacem diliglle,
.
all Deua omnipolfoa. *
*
hai. u i , 7. c Qaani specfosi auper iponto* pe
,
,
dea evangelixanthim bona, audilMmpftcia, evaqge !
UxanUam bona 1
' ,
Eaidi. xaxit, 2 9 . Saacilabo ai| planuiionem
.
pacia, etultra non poTibuni.
\ ,
EccVu , 1. ln iribaa deeora facta sum,
,
el aarrexi decora coram Deo ei bominibua : concordia fratrura, et amiciiia proximorum, at vir el ,
. >
raolicr a.bi bene consentienlee.
, vloi
MattfL , 9. Beati paciftci, quonlam filii
Dei vocabunlur,
lb\d. U . Diligite inimieoa veslros. Benedi
dle maledicenlibua yoa : orale pro caluiuniauUbua *
et peraequeniibua voa.
( .
JfofJ*. xTiu, 19. Amen dico vobia, qaia, ai
, dao * j vobis consonaerini auper terram, de omni ,
re qvjrmcqnqne poUerjat, flel itlls a Patre meo qui , >
b coelis cit.
.
3 5 3 JQOM. XIII, . Mandaiurn novum do
t ,
vobis, ut diligatia invicem, sicut dilexi voa : ul el , ,
voa diligalis invicera. In boc CQgnoacenl omneg, . ,
qoia diacipali mei estii, si dUociionem babueriiis , . >
ad inricem. >
i ,
Jcan. xiv, 27. Pacem meam relinquo vobie,
.
pacem mcam do vobis.
,
Joan. xv, 9. Sicut dilexit me Pater, ila e l
ego dilexi . Manete iu dilectione mea; aicut ego ,
pnacepla Palria mt\ aervavi, et maneo In ejua di- ; ,
leclione. Hoc eat preceptoni moum, ul diligaiia . \ ,
invicero, sicut dilexi voa. Majorem hac cbariuiem ), .
nerao fiabet, ut ao&matn auam ponat quis pro ami- ,
. t
cia auia.
' , ,
IMC. , . In quamcunqne domum inlraveritia, primura dicite : Pax buic doroui. $1 ai illic . ,
} ' .
fueriifiliua pacia, requieacei auper euro pax.
'
Luc. XII, 58. Dum vadia cum adveraario luo
ad principeui in via, da operam, ne forie irabat ie , '
ad judtcera, ct judex tradai le exactori, et exactor , ,
mUiai le in carccrem. Aioen dico iibi, non exies ,
. ' ;
inde, donec noviasi.uum minulum redilae.
, .
Aom. , 18. 81 fleri poiesl, quod ex vo- , ,
iia eal, cumomuibaabominibaa pacem habenies. .
Rom. xiii, 8. Nemiui quidquara debealia,
,
nlai ut iuvicein diligaiis. Nam, Non inoechaber.s, . , , , non furaberii, non faiauiii leaiimoniuiD dicea, c( si , ,
quod eal aliud maodatuni, in hoc verbo inslau- ,
raiur, in diligendo proxiinura tuum aicut le- .
ipsum. >
Rom. , 19. Qu pacia auni seciemur, et
, ;
qu.x aadiflcaiionia annt ad invleem.
; . >
Rotn. xiii, 10. Dilcctio proximo malum non
*.
tpenitur.PleniludoleglB, dJJeclio.
.9. \*. \ \,
/Cor.*u,3i;xm
i a^q. iEmulamim cbarist ^, . ^- %V v ^ V v i w v vei\ \
Yftlf
IUUU*
119!
SACRA PARALLEL\.
1J98
* 6ftv . - âta roeliora.Et adbuc eicdleut^reiai viatn vobia do , * , monstro. Si linguIA bominam loqoar el angelorviii,
I I , , chariuiem aotem hon babeam, factus sum velul *a
; gonans, atil cymbalum iinnieof. Et ai baboero
, propbeiiam, el noterfm myateria omnfa, ei onv
, , , nem acieuliain, el l i babuero omnora fidem, ita ut
4*> , moinlea transferaia, cbaritalem auiemnot. habue , , rd, nthil aum. El at diatribuero in cibos oinnes , . U cultalea tneaa, et ai iradidero corpus meuro i u I
, * ardeatn, cbariiatein aulem non babuero, nibil roibl
, , , prodeai. Cbaritaa noa aemulaiur : cbaritaa paUena
. , , eat, benigoa eal. Cbariiaa noo agii perperatn, non
. -q . Inflaiur, oon eal ambiuoaa, iion qasrit quao aba
* c , . , auut. Omnia credll, omnia aperal, oinnia auailnot.
Cbariua nunqaam excidH. Et ruraiim : c Niiic
* .
" aolem manem, fides, apea, chariiaa, irla baec. Major autem horon eal cbariiaa. *
. >
i Cor. xvi, 14. Oninia vealra in cbariialo
flant. >
, ,
il Cor. xm, 11. k Pacem babele, fratres, i
' . t
Dcus dileciioaia etpaeia erit votoiecum. >
c .
Gaiat. v, 13. tPe* cbariUlcm spiritux ferfite
, iovice. Oinnll enltx lex uno termone Impleltir
.
Diligea proxiroutti iuutn aical lefpaum.
, , *
Ephet. , 32; , I . Eatota inviccirt benigttl,
, . miaericordes, donante* vobiametipsia, airtxt t\
, , Deus donavitnobia. Eatole ergo imiiaiorea Dei aio
, - iit filli chariaaimi, et tinbulate 354
*
, - ctione, sical el Chriilue dilexit noi.et tradidii ac^
. >
nieUpaam pro aobU oidalionefn el aaciiftciutu Deo
in odorom auaviutia.
,
Cofof. ui, 1*. t Srapar omaia auieei tbaHutem
. aectaaaiai, qoia eat TiBadam perfeciionU. Et pax
.
Del exaollai in cordibna veatria. t
, B$br. x i i , 14. Paeetn ! tum *m,
* niboa, ei aaclimealain, alae qoa aemo tidebit
Deam. >

Jac. ui, 18. Fraeuu jujnltie In paco aeaoiat ,
lur iacieotibiia pacem. >
, *
/ Joan. , 10. Qal diiigitiVatrem avum, ia
.
IraaVioe .

/ Tim* i , 5 Ex paro eorde diligile.
.
/ Pctr. iv 8. Chatius operii uiuliitudinem
peceatorufn.
, , | ,
/ JO+M. , 18. Filioli, noa diligamut vcr' . , w bo, fteque liiiffja, aed opera varimie. Ec ia boc
.
aciemua, quod cx veritaie aumna. >
*\, ,
/ Joan. iv, 7, 18, 20. Chariaaimi, diliga * , - mug invieam : qnia cbariui ex Dooeat, et omnia
, . , qtii diligit, ex Deo natua eal, eogpoacit Doum.
, . Qui non diligit, non novii Deaai, qoia Denaehari laa esi. timor DOD eal io cbarlUle. Pcrfecia eaioi
* , chariua ioraa miuii tlmorem. Qoi aalaoi limei, opta
. , " , eai periectua ia charitata. 81 qula dixerii qaoniam
, . Diligo Daum, ei iralrera odit, mendax eat. Qi
, , - enim non dUigit fratrem autim qooui videi, bcam
, ;
quam non videl, qaontodo diligere poleal t
, fj
5. Ignalii Ep. ad Ephet. inierfoL Pa<'
i n
%aT*pjtttat.
dlIe
11
1209
Batil. ex Epistolis. Quantum eil bonum pacis, ,

quid commcn.orare aUiuei i d veros fllios pacis? ,
Niliil enim Cbrisiiani bominis adeo propriutn esl, , ,
ul conciliand paci aludere : quandoquidein ob ' 6 .
banc quoque cauaam Gbrialua pwmiuni nobia poU
licitus eau
\ ,
Na*. or. 1 2 . Deo ac divinis rebua proplnqul
aiuil, qoicanquc pacis bonum amplexari cernun- , \ ,
lur, ac conlrario, aeu disetdio, iniensi alque in- \ .
fesli suitt.
, ,
Nyt$. or. 7, De beatit. Quemadroodum oborla
aaniiate morbas de medio lollilur, ac lacc sese , ,
exerenie, nullae supersunt lenebrae: sic ubi pax ,
illux.l, vilia omnia, quae ex conirario conflanltir, .
tvanesrunt. Omnis malorum caterva affectu cbari- .
laiis exaiiuguitar.
.
Cbarilateei pacenihil sabliimus Scriplora atatuit.
*
Chrysott. De pro[. epuc. 1iom. m , De ttat. Is
amnniium est, ut eorum quos amant, negotia * omnia per se conflci velinl, nec eoa abaque te quid- , , ,
.
quam facore vel loqui.
, '
Ejutd. hom. invarab. decem mil. tal. Chariiaiia
nalura aaiieiatero iiullaui agnoscil: quin potius dura ,
illia quoa cbaros babei, aemper fruiiur, in majo- .
reiti flammam asaurgit. Quod cum alumnua ipaiue , #
Paulua coropertum baberet, aiebat: c Nomiui quid- .
quam debeaiis, nisi ul iuvicem diligalis. Hoc , .
eiiim debitum aemper quidem penditur; verum .
omnino non peraolviiur. Uoc modo opiimuni est , ,
el laii.de dgiiu.i. pcrpeluo debilorenv esse. Elenira Q ,
ubi de pecuniia agilur, eoa laudamua qoi nihil de- * ,
beanl; cuio autem de cbarilaie, beaioa denium illoa ,
prxdicair.u8, qui semper debent : et quod illic in- .
grali aniini, hic 3 5 5 S > probi.ai*giimenluii. cal,
nimiruin nunquam cbarilatiadcbilum exsolvere.
Eju$d. de gen. fer. paupert. Qui paccm omni ,
bua precatur, perturbalionuiti belluiu abegil; , ,
pcccatutn puia, perveraarum cogiiationum l u - , , ,
tiitiliuai, procellam, fiuctus, biemenique cupidi- , \ talum, et tranquilliorem quovis porlu aniiniini ,
reddidit; ut qui pacem bonorum omnium parcn- ,
tein communeitoque milricem, in pioruro qui eam ;
ausceperint, aniiDum multo atudio invexcrit.
.
Ejutdem, de cltarit. Veltit neque anima sine
" ; ,
corpore, neque corpua eine auima, bominis no- t j * , ;
obtlnel, sic nec cbariiaserga Deum, nisi cba- ,
rilatem erga proximum comilem babeal, charilas , '
dicenda erit. Nec rursus cbariiaa erga proximum, ; , ,
cbaritatia noinea tucri possU, nisi cbariias erga .
Deunr accesserit. Quamobrem perfecia cbaritaa .
raroinvenlri poteal.
,
Eju$d. Qaicunque igitur de Patre, et Filio,
et Spirila aaucio recte tenliunt, ac praelerea mu- , , luam inier ae dileclionem servant, bi perfeclam ; ,
chariiatem babenl. Charilas Patretr confitetur, . ,
Filium adorat, Spirilam ganclum glOTiflcat. Cba- , , ^
ritas Trinitalis cono.ord.ain non dirimii. Cbaritaa .
angelorum sodalis est, palriarcbarum colbicianea, , , ;,
propheiaivm coulubcrnalis, ceriaminia luartyrum <, ,
r a l
e l
1201
SACRA PARALLELA
1202
. , comes, aposlolorum cbori socia, vincolum Rcclt>
, . . Cbaritaa belium nescii, hosle carel, paccui
, . conciliat. Cbaritaa furentea in cxaem animos mi , tigat, raiione praediioa populoa exornat. Charilaa
cujug capax non eai mondus, in bumili cordc do, , roicilium babet. CbariUs melle quovia cl lacle dul . cior est:. giquidem illa non in ore aolum, veruui
' , ' etiam in inlinio peclore dulcedinem babel. Cbari , . ', ' laa omniom rerum conipagea eal : per quam et
(errena cohaerent, et cflaleaiia incrementum acci* piont. Cbaritaa ipsa est, ob quam Deua Filmm
. ' autim misit in mundnm : ita ul Filium soum uui - genilum in mundum pro nobia dederii. Cbariias
aralri juga cnicia ligno concordia subjecit, etpe. ' , ricula terra marlque aubire docuit. Char.taaii.ar. ' , , tyrei perficit, eorona redimlt tpostolos. Cbariiaa
. ' proximutn vehit aeipoum contuetor, ac propria . ' - lanquam omnibua commnaia eiiaiimal. Charita*
$, , egeaiatem proximi aollidiudinia aux flnem sla. ' tuit. CbariUa communom omnibui mensaraponit;
, , hoc est, tani diviti, qaam pauperi, Um dooto,
. ' quam Indocto. Gbaritaa exacerbaium animum rni , Ugal, oppreavum delinit, dejeciom erigit, ac vire. ' , acentem reddit. Cbaritaa inexsiinguibilem virgi niuiis laropadem circmngeaiai, ac gummo aludio
. ' , conquirit guoa. Charilae regni ponaa apertt, et
. ' eoa qui honeato connubio vivunt, ingreasu non
, . arcet. Cbaritas eleemoaynam amal, el rutilanlea
, . ' auro coronaa auo culiori parat. Cbariiaa ueadt
Q auperboa, bumilea bonorai. Cbarilas malediccn
, ' liam fugit, benedicentiam amplexatur. GbariUa
. ' virfjtn et molierem connubii nexu copulatoa ad, nionet ut concordiam colant, nec vult ab invicem
. ' sejungi. Cbariua patrea, ut ament AUoa, horUlur:
, fllioa aotem, ulpalribostanqiiam dominis aertiant.
.
Cbariua dominoa rogat ut fadlea ae et miaericordea famulia prasbeant: ac ruraua aervoa monet ut heria tuis aine foco ac fraude terviant.
3566'fem. AUx. 11 Slrom. Mullia modia cba , , , ' , , rkaaperspidtur, nimirum per lenitalem, per bani' . , gnitatem, per palieniiam, per animi affectionetn ab
omni livore el invidia liberam, per oblSvionem
.
injiiriarum. Simplex est in omnibua, et siae discrimine communicat.
, D Ibid. Tria eaae amieitiae geocra dididmua :
, ' ^ quorum primtim et praslaiuiseirauro. in virluio
, posiiuin eat. Firma quippe dilectio est, quam ra ' , , lio conciliat. Secunduin el medium, in eo versa*
. tur, ut inter nos vifeieaim communicemus. Alqac
, boc quoque liberale esl, beneflcum, atque ad vi, , ' lan. tuendamutile. Communis qiiippe esl amicilia,
. beneficiorum memor. Terlium ac postremum,' noa
quidem id quod consuetudine contrabiiur, appel, , .
lamua : gentiles vero id quod deleclabile est, fluxura el rouiabile. Quocirca prima illa amicilia
pbiloaopbi est, allera bominis, tcrtia bruti.
Ejutdem, lib. iv. Dum Scriptura aroare ln.ml ;,
, , / , , cos jubei, non boc voll, ul nialum aroemus, ul
, ' , impielaiem, ul adullcriuoi, aut furlum; gcd ut
* mtcf
s. io\mis DAmscmi
a scelere liomiuis conapurcai nomen, sed li iftootmy, xa%* h ot , .
inus homo esl, et opus Dei. Euimvero peccate ' . *, >
> est, non aubatanlia : nec pw.Dde opus Dei * .
tU
.> i)u$dem. Nunquam vir gDoalicus et eapiena
êptaa injuriaa memoriii itnehU. nec cuiquam \, , ' >
cceneebit, eliamsi odio digna aint, qtia in ip- ,. , |
itn admiuuntur. Nam Crealorem qvtlaetn celil, ,
itae tero tocium amat, eomque ob uiscitiam,qpa .
ibof*U comm\ter*iur ei pro eo preees fundit.
& >
Evagril. - Gharilaa ira calemes partea aedat.
.
Cbarila* bomiaeoi in trea persofiaa divldit:

qnariiiii uoa illutta quem ama, propier Deum * # $, ^*#
amat; *\ttr*, qula divea Ule est, accipieadi nune ,^ * .
ria eauaa: tertia, affeciiottia aealu. Atqueilla qut- *
dero pure et aincera eum laudat, qoem diljgii: , .
aUera, ob avarUiam : poalreroa, voiupialis ergo.
, , ^
Pkihnit. Pax, quamiibel damoosa, belloia\ .
mea eat utilior.
.
B*fl %\
TIT. XIX. DiweritaUei te$limonh tdeli.
9
Ksod. xxm, !. Noo aaaentieriainjusto, ul ab

c >6| /
leaiia in}u*tua.
, .
. Q$HL xix, 43. c Sub duobos ?el tribus tealic *\ .
bxs aaorietur, qui roorietur. Non aial>it tealia atm . , ^
*K t&fimoniuw tkawsm homlntm dic*i dt amnl , ,
ttiaune>ti ip omoi peccato.
^. >
.JfoA t i i i , 1 1 , t Oe tcrara implebilur riax, t t
' * ^
laîa cjo* enulubuni. ,
^
ayoJXuntou
JJaal. xxjv, 10, UniTert via Domloi mi- <*
* .
aericordia ,, reqttirentilNta lettameiilaiD . ,
t
. . , 25. VerHafem requirei Domiaua.a

. . cxvui, 15. t Et ne * de ore meo
varburo veritaUa iroôeîiaqoe: qpi* In IvalcWt
%uh%natnpenvu
Prov. viii, 8. Curo Joatitia suatoaoBiaverba
oria mei: non eal in eta pravum quid, neqae perimiiiii.
Prov. , 2J, 25. MiaerSeordiam etjudieSani
kbricanl boni. Liberat a m*\\% lezite Aadl*.
Proa. xxi 5. c Facere juadliam, et vera loqui
0
nagia placei Deo, qaam Yictimaroai aangiiia.
Jfa/. , 6. c Lex verittli* eral in oreeoniiD,
etiniqtiitag non est iovenU in labii8 Ipsorvm.
(57 ^ - ~ Loqaimini verilaiem
^ a ^ i a q t i e eiim proxirao auo; voriuiem et pacetn, omnipolena.
III Eidr* iv, 59. Non eai apud veriiatem
atcipere perunt**,
Sop. vi, 21. Noa practeribo witatem, neque
ctim invidia labcacetiie iler babebo : qmmlaia buie
cttm aapicntla.
^dicaa verllaii.
v
v , n
t . .
t
, \
.

,
. >
c " \
.
, /
. >

, .

* ,
. >
> , * **\ ^?Jt?
%
,
* .
*.
.
. "
*
2205
120
SACRA PARALLELA.
. ,
Eccli. , 10.^YolxtUtaad auisimlUt coaveniunt:

et veriUg ad ed* qul operaatar itlaa,
..
reverlelur.
Jean. m, 20. Omnie qui maKeagit, odil lu , .
cem,
et non venit i d lncem, ul oon arguantur
,
opera
ejtia. Qui aalaei facii veriiatem, ven ad
^ , ,
luoem,
ut ~manilteirtar opera ejua, quia Deo
,
anfit
factt.
>
.
Epkes. nr, 23. DepoiienWe mendaeio, loqi< , , mini veritatem noaqniaqiie c o proximo aaov
qtjoniam aomua in?ieeta membra.
*
III 7 v. 4. Majorem bae l*tiiiam babeo,
, .
quam
ut aadiara fllioa meoa in verltale arobu * . .
lare.
S. Batil. PmtanlUataum onmium bonorum
'aatveritaa.
Ej*$d< htm.intAtttntU
tlHiptl..--CaplifddB ,
dlia eat aermo veriuiia, ot qui facile eot effogere
.
queat, qul anioram non aatia attendunl.
, .
S. Gre. Natfons. Ejaamodi quiddam eal >
, - eordla, imtaroqoo adveraoa veritaiero cortaiucn;
, , .
roicun ipaimel aecum pugneiH, fd laroen ooc 8enliant, nec erobeacani.
*.
Chry$oit. feriuiia robur DfjUain opem requiriu
, ged qaamvta innumori aini, qui eam exMinguerc
, ' moliantur, adeo tanen oon exsttoguilur, eUliam
, per illoa qul ipaaoi vexare eonaotar, apbmdidior
^
cxxisui, deridees illoo qui geae frooira conficiunt*
) , *
5 , Juiiini. Nee lrax aaqoaa caligo erit, qnaii*
* - diu iux fueril: aee rerata ftoalrarom veriiaa ialai
' , UDquaDiconvincelar. Terttu quippe eal qua oHiil
.
esae forthia posatu
6
Eju$dem DUi. cmm Trppa. puri. n. Quix, *
qatocum veriiatem dicere qoeat, eam 8ubiicet, a
Deo condemnabiiur*
, . ,
Etagr. Pnaalai lapldem iacaaiain miilere,
, & * quam serm<mai. Lioqaere qiisoportec; et cum
..
oportel: ac andica qae DOD oportei. Veritalem ailere, idem eat quod aumn barM coa066
'. * . XX. Do
:oModtuw4Hi prmdpam
, ,
tnore tmilafilar, boni, $iH maU $int.
* .
, & '**. , 18. Dixit GedeOn ad populum .
. , Quod me videritia facere, iadte. Quando peraonuoHf ifiba io mana nea, voa qaoqae ptr drcai , y
lam eaatroruro daogiia ot peraooate. >
" ,
J*dU. ix, 48. Abfmeiecb, arreptb t*tM pne , , ddit ramok arboria, el ittpoanlc ttmneria auia,
* * , dUilque populo qai eam ipoo erat: Qaod mt vide
tia faoere, faciie.
. , oi *
Euti. x, 2. Socundum judicem popall, aic
* - ei miniatri ejua : et qoalia eal rector civiucia, lalea
, .
et irtbabitantea Sn ea.
; 5 . Botii. iti Ita. Ad prfodpiraa morea aaaia rat
xcv . " plariunuD e!BDgereS88 Olent ii qrii aublpaortmi
t v ol , inperio sunl. Ac prokide qoalea ducea exailterint,
taiea eos qui ab

ûb%fA%^v\\*<^
m
681.
C
1207
S. JOANJNIS DAMASCENl
1208
tIT. X \ f . !>e iubditii : quod prafeclis tui$ i . '. \ c
parere, ei morem gerere, ac decedtre debeant, , olxetv,
eosque honorare, nec reluciari.
. , / .
Exod. , 28. - < Diis non delrabes, ei principi poptili tui non maledices.
Job xxxiv, 18. c Impius est, qui dicit regi:
Iniqtie agis. Impius, qui non reveriius fueril faciem honorabilis, nec bonorem eis deferre novit. >
Eoolo. x, 20. In scientia tua ne malcdixaria
rrgi.ct in penelralibus cabiculi tui ne maledixcris
divili. Quoniam volucres coeli aufcrent vocero
luam, ct qai babel pennas, annunliabil sennonem
luum.
Prov. xxnr,21. Time Deum, flli, el regem,
et neuiri eorum inobsequens ais.
Eccle. viii, 2. Os regis observa, et a facfe
ejus pergas, quoniam omnia qua?cunque voluerit
faccre, veiut rex potealatem liabcns, facit: el quia
dicet e i : Quid facis ?
EcclL IY, 7 f Magnalo humilia capul laum.t
Eccli. viii, 1. Ne liliges cura hominepolcnle.
Ecclu xiii, 12. polentiore advocalas, deccde : ex bocenim magia te advocabll. >
Eccli. xxxn, 13. In medio magnalorum, ae
te lllls exasquea. >
Rom. xin, 1, 2. Omni* anima poleslatibu*
sublimioribtia subdita sil. Non enim est poiestas niai
a Deo. Qu aulem sunt potesiales, a Deo ordinalae
suat. luqae qui reaielit, Del ordinalioni reeistit.
Qui autem resistunt, aib! damnationcm accipient.
Uebr. xiii, 17. c Obedite pneposilis vestris,
et subjacele eia. Ipsi cniro pervigilanl pro animabua veatris, quaai rationem reddituri pro vobis, ul
cum gaudio hoc faclant, et non geraenles. Hoc
cnim non expeditvobia. >
1 Petr. , 13. Subjecti eatole omni crealur
propter Deum : sive regi quasi praeccllenli, sive ducibua tanquain ab eo miasib ; ad vindiciam quidem
bonorum, elc.
Jgnalii. Cacsari eubjecti estote in iia rebas,
in quibusei parere penculo caret. Inferioribus,
ci iis qui sibiipsis imperare nesciunt, beneficii
para est, ut iis aerviant qui recte ei scite prsaftunt.
S. Greg. Naziant. orat. ad prafect. Subjiciamur, cam Deo, tum alii aliis, tura terrenia principibus ; Deo quideoi omnibus de causia: iaviccm,
propter fralernam dilectionem : principibua proplcr ordinem ; idque eo magis, quo clementiores
ci bcnigniores ae gesserint. Grave siquidem esi ac
periculoaum, assidua indulgentia moderationem exbaurire :ne alioqui asperiiaiis corum pcense tandem
a nobisexpetantuT, ei, acreniuie menlis sublain, et
luci caliginem induxerianis, mellique absinlbium
admiacuerimug.
,
.
", , .
, ,
,
,

,
, .
, , ,
.
* c ,
,
, ,
, ;
.
. ?
c , ,
). .
.
. , .
, *
, ,
' , .
, .
,
, ,
. ,

, , ,
* ,
,
,
. ,
, ? '
.
, , ,
* * ,
* ' , ;
.
;
, ^;
,
, ,
.
NOTiE.
ZS/wilc quUhahcs wfipisloia iulcrpolala ad PbWadAvVvm^.
IIW
SACRA PARAI.ELLA.
1190
TiSs ;* 0' / ; n u n i i o * ... r o n s i i l c n i l i i n i lh .1 niuscam, offendicu( 11 i ;J ." '- Acraron, ila , : de leclulo super quem
, * ' ; , asccmlisii, non descendes, eed.innric morieris.
' , ,.
Job , i . c Apcruit Job os suuro, ei male " 6 , xxV
,' ditii diei .-U.I-. dicens : Pereai dies illa in qua naJj, ciwov , lus S I I I I I , el nox illa, in qua diierunl: Naius esl
-: - , masculiit). Nox illa lencbrx , uec reqtiiral ..>..
; , ' ;. Dominus dr.supcr, ncquc venial supcr eam Iuinen.
61 . ' Apprehe.ndanl atilem eam lenebrx et uinbra mor* , (is. Siipcnreniat !n eam caligu. MuMicalur dirg
. '? , ei nox illa. Occnpcnl eam lcnebrx, iiec sil ,in
, ; diern anni, nec coinputelur inler dies inensium.
, , ' , Sed nox illa dolor gil, ncc vcniat snper cam lxli , - cia. iicqiic gaudlum; scd maledicai illi qul male , ; " dicil diei, qui paralus est magmim cclc sibi >nl>. - jicerc. Oblenebrenlur slcllx nociis illiu*, nec ad
VTJJ, ; , illuininandum venianl: nec videai lucifcrum sur, gcnlcm. quoniam non clausit portas venlris inairii
, mea;. Migrare quippe fccissct lal>orem ab oculia
mcis.
.
Job
7. Sinl inimici tnci sicut sub ! ,
, ! versio iinpiorum, et in inc insurgenles, ul perdilio iiiiquoruin.
.
Job v, 5, 14. Per diem occurreni eis le , . ' nebrx, al in meridic palpenl quasi in nocle. Per eant in bello : absorbeatur eoriini (orliludo. >
, .
Job XT, 21-55. - c Oinnis v i u impii in cnrs.

, . , Cuin V I M I S ftieiil jam in pace agere, venicl cjug
. siibvci -ii). Novii in sc quud maneal ad ruinam.
, - Dies aulem ejus lenebroea : ncccssitas aulem el
; ^ iribulalio ipbum comprcheudei, sinnt dnx pra>fe , ; . ctns cadens: quoniam suslnlii nianu coram Oo ; ; ; * inino, ei conira Oiniiipolenteni ccrvicem indura; . * , vit. Ilabitcl civitales desertas : ingrcilialur domos
* , inliahiiaiag. Quae vero illi mcssiierunt, alii anfe . } renl : ncque ditescal, neque inaiieant -jus facul, ;. (aies. Non mitlal in terra Biubrain, neque Tugiat
, '. ;. tenebras. Ceniien fjns ubefacial ventus; dccidat
. - autem ejns Qos. luania accideul ei. incieio ejus
, . - anie ipinpus corriimpetur, el ramus cjus non flo ' reliil. Vindemieliir velul prinia uva anleleinpus:
-. ;. ' dccidal autcm sicul flns oliva. Tcstiiuoniuni au , tem inipii. i i M i r s . In vcnire capiel dolorcs. Eve nient ci vana : venter aulem ejus susiinebii do ! ,
tos.
, \
Job xviii, 6-21. Lnnien impiorum exslin . / guelur, t\ non eveniet eorum (lamnia. Vcuentur
. , , minimi facullales eorum. Immitlattir pes ejus in
) ,. "6' . laqueo, el rete involvatur. Yuinant eup<;r eom
. . '.. luquti. Rnina auiem ei prfparala cst inuuani.
Comedet pnlcbra cjus mors : dispergcnlur deccn8.'0 '/, \ tia ejus iu sulpliurc. Deorsum radices cjus sicca . biinlur, ei sursuni corruet messis cjus. Memoria
. pjns do lerra pereal. Expcll.il euin de luce in ic', ?; ; , ; nebras. Non eril ealvaia in rcgionc qnx nb cteio
' , ' ; esl. domns fjns; scd in rchus cjus vivcnl alii. 11
, sunt domiis injustorurn : liic locus ignorautinm
/ /,
Dmninum.
H V I I .
1211
S.JOANNfS
lerael, anima In gemitibne, el spirilne 'naii|uaiisA
claniani aJ lo. Duminc, audi, Domine, miserere,
quia Deui es rniiericon. >
//<*r. , i i . Soluias manut, et aolula geoiia erigite, e( rectas 3 6 0 *
pedibus veitris, ul non claudua errel, magis aulem aanelur. >
v i a
DAMASCENI
1?12
, *a\ .
' (Cupu, , ,, 4 r>i>.-. !-.|- (. I
<
, " J -.1 (,*>.: i.
, noicttc
, }, laOjJ *
. >
aitla..
Batil. De fame. Trisiiiia nimla peccaii caiisa

ctDciiur.
Eju$d. rpitt. 9. Itup. Similit sum illis qui nb
" t!. ^,
lnaolenliam navlgandl, in mari tnisere aATicianiiir, -1
et nausea deflcionl. illi eniin nagniludine navis ,
oflensl, tanquam ea lngenlem ipilt jaclalionem
,
affcrat, elsi in lembiim vel acaiium migraTcrint, , ,
ublqne lamen naiiseaiit, et in aumma anxielaie
vereanlar : cum ile siqnidcm sicnal raolestia ac xal . .
bilii adTeniiiui. Uujusmodi qulddam nobis usuve- ',
nire aolei. Domesilcas enim aniuit perturbaiionea .
slr. noliiscum circamferimui, ut ublque iiidein in
tumullibUt -..-..-inui
S. Chrgton. tib. bt Protid. Diaboiica ornni.

eporaiione pcrniciotior e<( itnmodica maBrorii cl *
accdix magniludo ; qnandoquidein quoi dznion & *,, ' ' . atiperat, per mrarorern wpcrai. Quod a) moororem '-,.'- < *
auaiiilerii, niliil proreus roali aut incommodl exinde libi continget.
, * , AU'
Ejxidtm^ Mmremli lcmptis es*. non cum raalc
.
adlrinitir, sed cum raale agimos.
Cauiani abbat. Dt cogiiaiiax. Diiicuiqtic no-cou > ;
Blrum eerUmeo propoiiinm etl adverms acedia* , \
piriium, qui cum apiriiu ma-rorU conjungiiur, .
eique opilulaiur. Atrox el perquam gravie esi das- , *\ '
mon itte, perpetttoqoe bello moiiaclioi lacesiii. , \ !
Qu! quidum curu bora lexta in monachom iinpetura . , ;
facial, el languorem atque borrorem crea', elfl- , xaV
cii.|ue, ut et lociuu eum iu quo degii, cl iralrc , , '
quibuscum vitae consucludincin babel, r l opus , '
cmne, divinararoque Scripiuraruin le<:tionem odi- \ , i l
r i l ei averaeiur. Quin el ipsl cogiUiiouem imiuil- ;,
tu, alio migTet: nisl enim atlo se contalerit, 4; , 6 . ;
lnana Ipsl cl "ciiipus oinne et laborcm forc. Ad ,
bse, famem eliam illi lantam iub nieridinm inji Sv ;,
cit, quihia nec ex iriduano jcjuuio, neqiie cx lon- 64, . *
glstima via, ncque cx gravisslnio laborc contfn- , vl
gtre potaissel. lOslinodum banc ei conitalionem uggerit, alio pacio fleri non posie ui Imc roorbo , , '
el molcsiia liberelur, nis! frequenler cgreifiatnr, ":; ( , i--.ivalque ad irairvs, vcl cujaaris uliliutis, vcl -egro- . " ';
tanlcs invitendi colore, te con(era(. Ubi anteni in , ' \ '.-
, ! * \
liis reboi eum dcclpere non poleat, lum dcirnim
vcbemeiiliui et alidlut ipsum exagiiat, niii ille , , \*%
pcr oraiionera el absiinenilam ab vano * . ,
iOpiJ, '
I I I I I I , . ; , I U T ilivinarmn SiTipluraruin raedilaliunem,
necnon per palientlatQ in leniatlonibus, .e ob- ; , . rl
. ^, \ , \
firmarii. Niil fjutmodi armii seplum ei munitum
w -, *\ ;
oOendcrii, Itla ua in eum iia jaculaiur, ul va
!,*. I.F.t.TIUNKS.
xLrgr-ndtmpotiot ;. 8ic in Ifxlu linlino, Scxlum xobu ctriamtn ttl. Hoc Caaslani, CtdlailewB
ii---. ;//./ Grnea aarcir! poasnnl jtitc dcawnll. U , %cvi V\\0-^' ' -**Asii uuvasediliooi, p. 5*.
,ss &
1213
9ACRA P A R A L L E I . A .
1114
:, t l . guat, ei intubilem, ci aocordem rcdtWi, licque

I - afllrlai, ul monaiieria c i r c u i u e u n J o , nibil qmd, \ - quatu aliud c a r e i , iiisi uhi cenmia celvlirffniur.
; -j. - Tum deinccps mandi qtioque ncgfttii*, c*<i neji - but qnlbusdaro eum aslringil, (juoad ab Jptfrvucivan, < , , met, quad professiu esi , niouasiico imtltulo pe , - i i i i n s ejidal. l i u n c niorbunt, graviniimuni p l a a r ,
1 ; - In EpiUola ad Tbeatalaniceiiaea divlnus Apoemlu
. \ ! . fais verbla describil : Denuntiamua vobia, frat-ree.
in aomirie Doniini noilrl J L - S U Clirisii, nt snb eyrov '
\ , Irabaiia vos ab omni f r a l r e arobulanle irvardtna . (e. Ipci a c i i i i quoinodo oporleat nna iniilari. Gra, ' lis nuUius panera manducaviinui. Seil io labore
.
el terumna, nocie el die operaniea raaiiibu no
1eniquani g r a T a r o m u i . Non qxasi
, Saf T t ; , alrig, 3 6 1
. ' - potestalem noo liabuerimut: ted m nosD>eiip*oa
, . - i o r m a m pra-bereraus vobia ad linilandum noa.
*
' , ( Etenim com csscni apud tos. lioc dcnuuliabamna
. vobig, quod gi qnis non vull operari, non nianilu cel. Audivimus cnim quosdam inler ambularn
. , *, inordlnale, nihil operanle. DenuolUnua igilnr
* *\ , v o l i i i in Domlno Jesu Chrisio, utcum sileniio opo, , \ r a n i e * . panem tuum manducenl. > ( / / Tlttu. ,
(. ' , - 6-1 i.) Inordinaios enim Apoitolua eoavocat, quk
. < nulli operi incumbunl. Nam qui inordinatat e*l,
, param reverena eai el clrcamspectus, alque ad
, loquenduni procax, el ad inalcilicendiiiA p r o n i p i o i ,
. , - - ad aoliiarlam vilam inepiua, et a . - iiianciplum.
, 6 ; Quocirca pnecipit t ab eo reliqui i c nblrabani.
n i
vou, - Q boc esl, lanquam a pesiifcrn morbo sc removeaol.

$, Gralii nulliua panoin manducaviaias, Inquil, ted
' in labore ei xrumna, nocte el die opcranlea, oe
, , qiii.-iiiqiiani gravarenuis. l Uxc gcniiiiiii doclur;
, ( lixc ille ETangelii pneco, ille qui ad tertiuin caelum
, . > - aablalus fnii, qui aii Dominum prxcrpisae iia qai
Ivixtv , , pnedifant Evangeliuro, ul de Etangelio Tircient
, ; (/ Cor. ,) l ; Deinde apertius ostendcni qoanlum
, * detriiuenii desidia pariat (ilquideio ex desidia cu rloaliaa orilnr, ex coriotilaie periurbaiio ordinla,
. , el ex ordinit pcrtorbalioue nulium non maU go , '
nns): Si quii, inquil, non vult operarl, non roan- duccl. > Nou soluni cnim necer>itaii> aua: causa
. '. - operaulur, aed cliam ul pcregrinis, egnnis, el iit
, *. .
qui in carccribut aunl, ex suo labore tHibmiuiureni : boo repnianies, ejuimndl benftflcenliam ucrinrium ainciiim el Deo acceplutn Oeri. Quin
lllud quoque Pairos aiunl, euin qui laboribua af.ie exercet, ab uno plerumque ilxiiione oppngnari ei veu n : llium U T O qal ab oinni Ofiere abatinet, a toxcentii ipiriiibiie captivum irabi. O.11I acedia
Uboral, pnesenua quldein odii, abienlia vero coneupiacll.
1
TITA. Kii.IJrpt , *al , *al

ojtatSevicu, /.
, '
, .
, *, * ' * .

* - .
TIT. XXIV. D* imana, nrorrfe, imptrilo tl

faiuo.
Job , 3 . Vldi hisaiins niillentes radiccs, rt

alalim coDsumptuin eal iaililulnm oiuin.
/o* s x i , 4. lubnnorail tl conictnpiibiln ,
cgeiiies omni bono, qni radlccs eliam .nborinu
niandcbaiit prae fame magna. >
Job IT, U ) Perieruoi, eoquod non ImLcrctit
aapieniian. t
Paei. x \ i \ , K. x
\ A vwe. w
Non ctrt bf.ua. \
1215
121
Ptal. . 9. c Nolhe fieri sicut equus ei mu- c \ .
ltis, quibua non esi intellectus.
.
P$al. X L V I I I . 10. c Simul insip.en el stuhua
*
peribunl.
Prov. , 5. Ex ore etulli virga auperc . >
biae.a
Prov. xvii. 16. c Quid prodest stulto babere
" .
dWitias? aapienliam enim vecora emere non po- ,
test.
.
Prov. xu, 16. tlosipiens confestim iram suaiu
prodit.
t .
Prvv. , 16. Faluus aperuit maltoam
auam.
.
Prov. xix, S. c Slultiiia viri comimpSt viaa
6 .
tjus: Deum autem aecusat cor ipsius.
Prov. xv, 2. Oa atultorum annunliabii ma- & ^ .
la. >
" . a*
Prov. xvit, 10. Stulitts, ai verberlbua caadalur, non seniit. >
. >
Prov. xix, 10. c Non decent alullo delicia?.
c
3 6 2 * x**
Ne respondeaa atulto
,
. *
ad sluliilian. ipsius, na efficiaris illi aimilia. Sed

reaponde alulto secundum atulliiiaiii aaam, ne sibi
sapiens videattir.
' $ . h
Prov. xxiv, 7. c IndiacipUnaiia occurrit
nora.
01 ).
c Indiaciplinali, lingua inlemperantea aunt.
, * &
Prov. xxvif, 5. c Grare est aaxuni, et oneroaa
. >
arena : sed ira stulti utroque gravior.
Prov. , 22. c Stnlti arrogauti appelenles Q 01 &; , , . t
aunt, el facti fmpil odcrunt sensum.
" .
Prov* XIH, 15. c Fatuus a laqueo peribit.
' \
. Prov. vi, 12. c Vir atultuael intquiis ambulat
per vias obliquas. Idetn ipse annuit ocuio, terit * , >
, ,
pcde, digitorum nulibus doccl.
, ^
Prov. X X I I I , 9. auribua inaipieniia ne lo]
; ,
quamini, ne forle irrideat prudenle* sermonea
tuos.
' ,
Eccle. VII, 7. Sicui aonilus apinarum aub
olla, iia risua sluUoruro.
.
Eccle. , 12. < Labia insipienlis pracipilant
. t
eum.
,
/. xxxii, 6. c Fatuus fattta loquctur, eicor ejua
vana inteUlget. Livor capiet populum insipienteni. > ^ ^ . .
Sap. , I I . c Sapieittiam et disciplinam qut
abjicit, Inania esi spcs ejua, et labores ejos inulilea.
Eccli. iv, 51. c Ne aubjiciaa tc bomim alulto. >
EeelL vni, 20. ~ Gum faluia consilium non
habeaa. >
Eccli. , 7, 8, 18, 1 1 . Qui dorct faluum, quasi qui congluiinat lcslnra. Supra oiortuam plora: defecit enim lux. Et aupra fatmim
plora t defecit enim sensua. Lttcltis mortui seplcm
diea : fatui autem et impii onincs tlics viue Hloriim.
Cum slullo ne multum loquaris, et cum inscnsalo
*# Mbteris. No /udaa cum iiis.picnltbus. AvcnAU.,
, ,
, \ .
^ .
4 .
c , . 1
. \ \
* .
, \
. ^
.
SACtU FARALLELA.
1158
, -;.. - Dtnellora.EladhucetceUeutlprcu) wam vobis deffiii , , monslro. 5 lingnls Iioniiuum loquar cl angeloruni,
, , ) > - chaiilaiein aolcfn hon liabcam, faclus sura velui
. ; \ sonans, aal cymbalum linniens. Ei &i habaero
, ' piopbeliam, el hoverim mysleria omnla, ei om, , 4 , nem ccieuliain, el si babncro omnem fidcm, iia ut
t - , monles iransferani, diariiaiem auiem non babue* , ,
ro, n i l i i l tum. El si dislribucro in cibos omncs U , . cutuiea meaa, et si iradidero corpua ineum ila ut
, ardeam, cbariiMleoi auitun non habuero, aibil milil
, , , - proiie.n. Cbiritas non xmulaiur : cbarius paiiena
. , , esi, benigna eat. Cbariias non agii perperain, non
. , inflaiur, DOO est aiiibiiiosa, non quacril quaj sua
, , , auut. Omnia eredli, omula aperai, oinnia suslliiet.
,
Cbariue nunquaro excidit. rursuni : N'inc
auleui maneni, fldei, spes, cbariia, iria bxc. Major aulem borum cst cbariias.
.
, , \
' .
.
\ , ,
.
, , , .
!, , ,
, , 4 , .
,
.
.
, , ,
*

.
,
, >
. >
< ' ,
I Cor. xvi, 14. Oninia vealra cbariiaie

fiani.
II Cor. xiii, I I . i Pacem habcle, friurcs, el
Dcua dileciionis ci pacis erll vobiscum. >
Calat. v, 15. t Per cbaritatem spiritu serrite
inviccin. Omnis enlm lex uno tcrmone impletur
Diliges proxlraum luum skut teiptum.
p/ie. IT,53; . 1 . ELstole invicein benigtil,
misericordes, donanles vobismeilpsie, airnl et
Deua donavil nobis. Esloie crgo imliaiores Dei sicut tilii charisiimi, et arobulate 3 5 4
' Glioue, sicul el Chrislus dilexii nos.el tradidil semciiptum pro nobia oblalioiiotn et aacrificiuiu Dco
in odorem auavluiia. >
Coloti. , 14. Superomnia aulcm cliariuiem
gectamioi, qoia est Tinculnm perreclionlt. pas
Del exaullai In cordibni vesiria.
llebr. xn, 14. Pacem aeqnimini cum oiunibas, el gancUmouiani, tine qua nemo vldebit
Dcum.
Jac. in, 18. Frucius justliiae in pace seminatur facientibus pacem.
/ JoaH. , 10. Qui diligii fraircm suum, l o
luiimie m.tnel.
/ Tim. i,5. Ex paro curde diligite.
/ Peir, IT, 8. < Cbarilas operil inuliiiudiocin
pcccalonim.
i n
d i
, , | , 0
/ JOAH. , 18. Piliuli, non diligamua er' . ,
bo, oeque lingna, aed opere et veriiaie. in boc
aciemua, quod et veriiaic aumiis.
.
'\, ,
/ Joan. , 7, 18, 20. Charisaimi, diliga 4 , - mua invlccm : quia cbaritai ex Deo csi, e( omnia
, . ,
qui diligil, ex Deo naius cu, ei cognotcii Deum.
, 6 .
Qui non diligii, non novll Heum, quia Deua chari
laa est. Timor non est in cbarllaie. Pcrfecia coim
, " cbarilas foras miuii liniorem. Qui antcin limci, i:on
. , " , eai perfeciua in charitale. Si quU dixerii quoniam
" , .
Diligo Uf-iim, ei frairem o.lii, inendax eal. Qui
, , - ciiim non diligit fratrein auum qaem videi, Deaai
, ; >
qucm non videi, quomodo diligere poieslt >
, fj
S. Ignalii Ep. ad Ephn.
interpol
Pace n l l i l
.
esi praeslamtus, in qiia bellum omne abolclar.
S.
12!-J
JOANMIS
DUtUSCKNI
Pro. xiii, Q. Quanto iMtipore i<inoceute

i l h r r e s c e n t jusiuir, eonrnndenlar.
. , 2. ( " ambalal recle, limei >
* ,
al .
, xhv .
IIlilHICll. I
, .
i*ro. , 13. Qul reepiclt plano, rnitcricordiam conseqoelur.
.
Proa.xi, 20, 25. Accepli (tiiit Domtno omnea
hnmaculali in ia sua. Dcnedicla eai omnia aniroa , . t
implex.
.
Proa. ii, 15. Innoceus crcdii omn! verbo. i
* 6Prn. , 21. Beuigai erunt liabilalorea
,
lerras ; ionocenlea vero pennanebunt in ea; quia
. >
recti babiubunl io ea.
* axaxtav.
Batil. te primc. Prot. Duplicl modo Innoceatiam inlclligimus. Anl eulinraiionia ope a peccalo .
.- averiendo, ct per loiigara animi fclleniioiiem, , , olei vlrtutuiu studioiu, velutl mlice qiiadam vilil \ eicisa; ani ejua in lotura expcrtea facti, innocen-
lea appellamur. Ac rnrtam innocenila cit, nbl .
nonduM collecta tnaU experientia est; cutn viiic- , , llcet nonniilli, plerunique ob juvenilein xtatem, ,
vel aliquod viue Inalilirium, villoruio quorotndam , ,
minime periculuin fcceruul. V. gr., pner aupcrbiani , .
uctcil, doli et fraudis esl ignarna. Sunt rursns, , ; & <l'ii cum rori degaul, metvalure versutisa rt foren- , , *
hti confliciaiiouea Ignoranl. Talea porro dicimns ,
innocenlea : non quod induciione aaimt a vilio , ' reuiolialnt, icd quia iionduiu ipaia viliosas animi ; ; .
cogilalionea conligil expcriri. Certa porro Inno- .
cenlii bominis nola inoruui timplicilale posUa
ctt.
Ejutdem, ii< Htsaemt. Verilalem ainceram
, ,
persequiraiui, aimplicilalein, jualUiacn. Justua . ' & , '
aine fuco ett, ei velaii Jacnh. Quocirca babiiore .
facit unius moris in domo.

Ejutd. ti ean. Comi. SimpliceiB atque a
dolo alienum morea, areana aoimai facile produnU ^ .
*. . I Coiii. Julian. Parum caula esl
,' , )
sirrplifltas , inierdniiiqiu' benignilas iuibecilla esl: , 11ac vilium minime suspicatur, qui liber osl a vj- .
110.
! ./ -i .
Orai. inS. Athax. Qui advilium propenaus oon
.
eat, nec ad suspicaodum <;st proclivis.
364
ex lib. xv Serw. in tpiril. Slmpli- . ,
c i u i Butnmo apud Ucuiu in pretioesl. Callidiiaa ,
enim, eial divina legl cousenlaneis conaiibua pro- .
baoda eii, nuoquam laiuen ad auavilaiein viiiuiia
coniribuere ceueuda fnerit.
TIT. I X V l . Dtpnpettatt, U$mfcientU, it tilm . .
[nigaliM*.
ftal. , 18. Mclios cat modiium jaslo,
auper dhilias peccatoruni mullas.
Prov. xv, 16,17. Melius estexcipi cum oleribus aJ amiciiiam el graliaro.quam mnlta gcnimina
vitnli cam odio. Ucliui est parum accipnre cuiii
juBinia, quam mulla parta cumlolquitate.a
. / , l. Melior esl bucceUacuu\â\d\o
t
,
,
^,
,
fiiln
, . Kpait , ^
.
.-
fljwyfcc,
+ \ ^,
1201
SACRA PARALLELA
/02
. " , comes, apostolorum cliori socia, vinculum Kcclt>
, . ' . Cliarii liellum nescit, hosle carel, paccm
, . ' concilial. Cbarilaa (urenlea in cxdem aniinos mi , ligal, ratione prxditoa populos cxoruai. Cliaritaa
. ' >. cujna capax non est mundus, in liumili cordc dn, , roicilium babet. Cbariiat nielle quovia cl laclc dul . cior esl: alquidem illa con in ore solum, vcrum
' , ' cliam Inlinio pectore dulccdincro habel. Cbari , . ', ' tas oinnium rerum compngcs est : pcr quam ( I
terrena cohxrent, ei ccelestia inrrcmenlum acci piunl. Cli.int.is ipsa esl, ob quam Deus Filinm
. ' suum misil in niuiidum : ita ul Filium suuin uui - genilum In itiunduni pro nobii dederii. Cbariia
fjav aralri juga crucis ligno concordla subjecil, el pe. ' , ricula lerra marlque subire docuii. CliarlUi rfiar. ' , , " tyrea perflcit, corona redimll apostolos. Cbaritas
. ' - proximum vclul scipsum coniuetur, ac propria
. ' - tanquam oitinibua comtnnnia eiistimat. Cbaritas
, , egesialem proximi solliciludinis sux fineni sta . ' luil. Cbariiai commtinem omnibus rnensnnt ponll;
, , hoc est, lam divlli, qiiacn paupcrl, tam docto,
. ' quam lndoclo. Cbariias exacerbaium aninmm ml , tigai. oppresjura delinit, dejecium erigit, ac vire. ' , sccnlem reddit. Cliaritas inexstinguibileai virgi niiaiU lampadero circumgcstat, ac summo etudiu
. ' , conquiril suos. Chariiae regni ponaa aperit, el
> ; . ' eos qui lioncsio connubio vivunt, ingressu non
, . "- arcd. Cbarilas cleemosynain amai, el rulilantes
, . ' auro toronas suo cultori parat. Chariias ucscit
Q superbos, liumiles bonorai. Cbarilas maledicen, ' liain fugii, bcnediccnliain amplexatur. Cbaritaa
. ' virum ei mulierem conoubii nexa copulatoa ad, niouel ul concordiam colant, nec vnlt ab Invicem
. ' sejungi. Cbaritaa palrcs, ul amcni flllos, hortalur:
, fllios aulem, ut palribus lanqnam dominis scrviant.
.
Cliariiaa domlnos rogat ul faciles se et misericordes faniulis prxbeant : ac rursus acrvos monet ut beris suis sine fuco ac fraude aerviant.
3 5 0 Cfem. Mtx. Sirom. Mullis modis cha , ,
, ' , , ritaspcrspicilur, nimirum per lenitatem, per litmi" . " , gnit.iicm, per palientiam, per animi alTeclionctn ab
omni livore el invidia liberam, per oblivionem
.
injuriarum. Simplex esl in umnibui, et sine discriminc communical.
, D lbid. Tria esae aroiuilix gcocra didicimus :
, ' quorum priinum el prxstaniissinium. in virluiu
- , posiium eal. Firma quippe dilcclio esl, quam ra ' , , tio cunciliat. Secundum el incdium, in eo versa - . Uir, ut inier nos vifeissim coinmuniccnms. Aiquc
,
lioc quoque liberale csl, bcncllciun, alque ail vi, , ' lani liicndamulile. Communis qulppe esl auiiciila,
\ . benelkiorum nienior. Tcrlium ac posiremuni, nos
fudk, , .
quidem ld qnod consuctudine conlrabhur, appellamus : genliles vero id quod delectaliile esl, DIIXUIII et niuiabilu. Quocirca priina illa aniicitia
pliilosopbi cbl, altcra bominis, tcrlia bruti.
Ejuidtm, . . Ihnn Scriplura ainare Inirai ;,
cos
jubci, non boc vult, ul malura amemus, ul
., , /, ,
iiiipitlairin,
ui adullcriiiin, atil fntlura; scd ut
, ' ,
'.
r.o\% - lurcm cl adultertiin : non q s a l u pcccal, ct \n
1214
223
Ex canon. Comt. Abusue esl facta ultra ne- .
cessiiaten. Impensa. o vesliuin usus lendit, ui cTvat
carncn. quaalum ad frigoriset seslus iujurias aalia \ . '
ait, obtegamu8. Hunc vero suscepta? pauperlalia ,
modum Dominas prascripsit, ut ad unicaai luni- .
cam omnes cujitsque opes redigantur.
Naz. Orat. adv. Arian. Nibii ex illia rebua

laudainus, qu postquam in faucea transmissae fue- , , ; \
runl, pari deiocepa bonore sunt, imo poliua viles \ ,
et ejiciendae. Veram tirapliciler adeo et ex tem- , \ ,
pore vivimua, ut parum inter nos el besiiae inler- .
aii, quibus modo, nullave arte paraius victus
est.
Ex senient.
Honesta paupertas omnibus opibus anlecellU.
ixatrsrfi xaxlcrrcv.
Aeiror xslrtadat, 6' .
Grave e$t egere: at graviu* maie dite$cere.
" ,
Ny$$. lerm. 5 Jn Orat. Dom. Condimenti loco
libi aU eauries, ut nec aaturiutem adjicias aaiu- ,
.
rilaii, nec crapula obtundas appel.luro.
, \
lbid. Qui diem Ubi dat, ea quoque quae in
.
diem opus sunt, dabit.
,
Chrysost. Pauca recte habere roullo praesianlius, quam multa scclerate. FrugaliUs assidue ver- . , \ aata , ubi iongius processcrit, libidiuis diaciplinaa ,
delel.
, , ^
Ai/i. CibU utere non tam jucundis quam
.
utilibus.
Ecagrii. Yir sludiosua virluiia paucis indigens,
, \
in conflnio morlalis et immortalis naturse est; ul * ,
neque ob raorlale corpus egeat, neque niullis ,
opus babeat propter aoimum immortalitalia cupi- .
dum.
9
TIT. XXVII. De deceptione eerto contilio facta : . 7. ' *

quodque ea, eum dolo caret, laudem auelori tuo , ixairor
conciliel.
*

Gon. XXVII, 6-17. c Dixit Kebecca ad Jacob
filium suuni juniorem : Ecce audivi patrcm tuum /
.oquenlem ad Eaau frairem tuum. et dicenlem e i : ,
Affermibi venaiionero, et fac mihi edulia; ei man- , \ *
ducana benedicam Itbi coram Doroiao, priusquam ..
moriar. Nunc erffr, flttroi. audi me aecondum qu , , ,
prsecipio libiy el pergens ad pecora, accipe roilii , \ ,
inde duoa ha?dos leneros et opiimos, ei faciam eoa \ , \
edulia pairi luo, et manducabic; ut benedical tibi , ,
pater lutis priusquam moriatur. Dixit auiem Jacob . *
ad Rebeccaro matrem suaro : Est frater meus pi- ' "
losus; ego autein vir lenia. Ne forte atirectaverit , .
mc paler ineus, et ero in conspectu jus ul aper- ,
ncna: ei iiiducam super me maledictionem, el '
bencdiclionem Dixil autem mater : In me sitmale- , \ . - '
dictio lua, Gli; solura obedi voci me. Et vadena , *
ailulil iuatri suae.Etaccipiens Rcbccca aiolam Eaau . \ \ .
fllii sui aenioris pulchram. quae eral apud ipaani ' (
dotni. induit Jacob flliura auum juniorem, et peUea ,
badorura c.rcumposuit circum brachia ejua, et , euper nuda colli ejua; el dedit escaa in manua , \
3, \ iacob filii sui, quaa intulit palri suo.
, \ * , \
.
1
1225
SACRA PARALLELA.
122
c * , \ Gea. , 34, 55.
c Rachel accopit
, \ , Idola, et injecit ea in stramenta camcli, et aedit
\ ' auper ei$; ei dixil patri $uo : Non poaauro aurgere
4 , 4 ^ eoran te, quia qua* coiisuela sunt mulieribus, mibi
acciderunt.
.
Gen. xxxvui, 15-18. c nunlialum esl Tha ' ! *
. mar, dicenlea : Ecce aocer tuua ascendil londere
, oves auas. Et aufereni vealimenia viduitalia euae a
, , ae, cooperuit ae iberistro, ct adoraavil ae, et ledii
?. - ia tranaila Tbamna. Vidit enim,qalagrandia faclua
. \ eat Selom : ipae auiem non dedit eam illi uxorem.
, . \ Ei vidcna Judas, declinavil ad eam, el dixit ei :
'Eacxjv . , Sinilo me intrare ad le; non enlm agnovii quia
. * , nurus sua est. At illa d i x i t : Quid mibl dabis ai
; intraveris ad me? cui aic: Ego tibi mitio baedum
_____
. caprarnm de ovibua meis. Illa vcro dixit: Oa mihi
, . arrbabonem, donec lu mittaa. llle aulem dixii:
- . Quem libi dabo arrhaboaera t At illa dixit ; Annu , \ , ^ lum luuai, et. parvum monile, ac virgara qua eat
. \ , \ in manu tua. Et dedit oi, el inlravit ad eam. Qua
in utero concepit ex eo.
, . * .
Schol. Trea filioa babuil Judas aocer Tbamar,
. 6 , \ cui daoa aioguliiini io nulrimonium collocavif.
\ , Cumque Hle aiqe Xiberia deceaaiaaent, teiliuin ei
, copulare recuaavii; variiiia acUicet, na el la quoquc
\ . moreretar. Thamar itaqoo io probrum ateriliuiia
, \ lapsa, el formcaUonia poriculum meluena, arte
}, quadam et conailioadveraaa aoceram auum uiens,
' , , \ ei ae commiscuit, dooaque ex ipao fliios soslulit,
Pbarea nimirufl et Zara.
, \ ,
ExaL , 7 i a . Dixil aororMoysla adfiliam
\ *
Pbaraonia : Yis ul vocem Ubi mallerem nulricem
, ; ex Uebraeie, et laclabit libi infantero. Et dixit ei
, . fllia Pbaraonia: Vade. Profecta autem puella,voca, . vil matrem pueri. Dixit aotetn ad eam flliaPbarao * nia : Serva mihi infanlem laium, et lacta mibi
, \ * illum; ego vcro dabo iibi mercedeni. Et accepit
. , \ mulier iafaatem el lacUvil eom.
.
Jotu4 , 1. Miait Jeaua daoa viros de Saiim
' \ \ . \ . ad explorandam lerram, et Jericho. Et intraverunt
, , - domum mnlieria mereirtcia, eui nomeo Raab, et
. \ , diverlerunt ibi. Et nunliatum est regi Jericbo, d i centes : Ingresai aunt huc viri de filiia Israel ad
explorandam lerram. Et raiait rex Jericbo, el ait
.
, \ , - ad Raab diceng : Edac eoa qui ingreaai aunt do
! . mnm luam nocte : oam ad explorandatn lerram
\ venerunt (atqui mulier aeclplena viroa, absconde , . \ - rat). Et dixli: Ingreaai aunf ad roe bommea : sed
, ; cum poru clauderelur in lcnebris, et vlrl agresai
, , \ - sunt, et nesclo quo Iverint Persequimini poat eos,
>;. et comprebendeiis eoa. Ipaa aelem ascendere fecit
. eos in solarium :et occaltavUiuligiiia lini alipulaa
\ , \ conslipatae aibi auper solariani. Et viri perseculi
\ aunt post viam, qtiae est auper Jordanem ad
. vada. Et raclum est, poslqaam exierunt perse*
* \ " \ . \ quentcs, Ipaa ascendil ad illos in solarium, dixil-
, que eis : lo monlanam abiie, ne forte occurrent
vt^^ssa^
. \ * vobis pctacqfteTAVe? ^% \AV^\>A*
PATMOL.
GR.
XCV.
l#j
S.JOANNIS DAMASCHNI
12ffl
quoadaaqtie revmi erunl, qui perscquunliUM i , ol

, ixcf ,
708 >
.
I Reg. xvi, 1. Dixii Dominua ad Sanauel:
*
Imple cornu tuum oleo, ei veni, mittam te in , <
Belhleem ad Jeaaa?, 367 Q
i
\,
inibi regem. El dixit Samuel : Quomodo ibo? et . , ; \
audiet Saul, ei Inierficiet me. Et dixii Domious : , . \
Yiiulam boum capo in manu tua, ei dices : Ad sa- , ,
criflcandum Domino venio. Et vocabis Jeasae ei . \ \
filiosejus ad eacrificiuro, et unges quemcunque ,
dixero tibi. fecil Samuel orania qua loculus est . ,
Domlnus ei.
.
Sekol. Hinc discimus lnterdum certo consilio ad*
.
m.niairanda eeee negotia, nec sernper auctoritate , \ ,
ci potestaiia ampliludlne utendam. Quandoquidem . ,
Deua, qui vel aermone eolo res omnes tenet et , \
regit, ei funditus Saulem exstinguere et in nthU , \ ,
him redigere poterat, imperavit Samuel, ut arte \
* .
quadam percontationeiD ejua eluderet.
, \
J Reg. xix, i-U. c Descendere facit Melchol David per fenesiram: ei fugit, et salvalur. , \ . \ El accepit Melcbol cenotapbia, et posuit super , \ \ , \ ,
leclum, ei jecur caprarum, et alragulum capilio- \ , \
rucn poanii ad capul ejoa, ei operuit ea veetimenlo. , \ \
Et misit Saul nunlioa ad capiendura David: et * \
.
dixit Melchol, illum segrotare.
,
BaiiliL Non in bellia niodo, aed eUam in
pace, iiigeniem astua uti.itaieni el necessiialem \
esae quispiam reperiat: nec solum in rerum ci* ( ,
viiium administratione, tarmii eliain domi ac pri- , \ , \, *}
valim, viro erga uxorem, el uxori erga virum, \, \ , \ &;
necnon patri erga flliutn, et amico erga amicum, , \ .
quin el fl.il erga parentem. Siquidcm filia Saalia ,
non alia rauone vifum cx illius manibus eruere , * )
potuit, mat pairem fa.lei.do. Quin ipsius quoquo . \
fraler eidera quem illa servaverat, pericliUnti , ' .
aalntem afforre rursum eupiena; iiedcm quibua ,
eoror armia uaua eat. Magna enim vla artis cat: \ . ,
illud modo caveaiur, ne veleratorio et fraudolenlo
.
anitno adbibeatur.
.
Theologi. Fraudibna i i omnea patent, qui ad
voluplaiem propensi aant
\ \ >
Philonit. Non omnis dolus culpari debel.
INam et qui noctu cxcubias agunt, dam lairones , \ ,
capiunt, et mUitam pnefecti, hoslee aggrediendo, , recle agere cenaenluf: eaindemque raiionem ba- ,
bent, qua alratagemaU vocantur, ot aiblelaruro , .
concertaiiones. Eteuim In bia propriom eibi locom \ .
deceptio viudical.
f
TIT. XXVIII. Do Uaato. *t mponsi $equ$$tro; . '. , nal
' (sic)
quodaue It qui nihilt pendit legatum, eum quo
, .
mhtui UU *, contmnU.
u i a
v i d i
i n
filiis
u s
9. xxv, 13. c Sicul exilue nSvis meaae "

advems aestura prodeat: aic oantiua fldelia iia , ,
qui ae miserunt. Ao.niis enim eorom qui ipao ,
uiuntur, prodeet
6 *
Pro$. xxrf, 6. Ex auiaviii aibi ipsi probrum
Mcquirit, jjuJ per siultum nunlium aer tnonem wuuU. \
SACRA PARALLKLA.
1230
*, ! - Mattk. , 40. c Qui m redpil, me recipit t

4 ,
el qui me recipit, recipit eum qul me miait.
* ,
Ananymi. Qu legati paliuntur, hacc in Hlos
.
quibus miaai aunt, redundtni.
%#.

30g 1. XXIX. Jte ingraii$ tt tmwumon
#* beneficiorum.
i Reg. , 25. Meuse aeptimo venit laiuael
, - flliua Nalbaoi de aemine regum, el decem viri
' , \ >, eum eo, et percusearunt Godoliam, ei murluus
* \ , , esi : ioaoper ei Jadaeoa et Cbaldaeos qui erant cum
- * .
eo io Masipha.
. ,
Schol. Is cum fldem accepisset, nibil ae perpeasuruni mali, sponsorem interemit.
.
// Paral. xxiv, 20-23. < Spiritue Domiai inc '
, , \ duit Zacbariam Glium Joiadie aaoerdotem, et aietii
* in conspeclu populi, eC ait : Hc dicii Dominua
; , - Deus : Quare transgredimini praeceptura Domini?
. \ ' ei noa proficieiia, quia dereliquiaiia Uomiouiii.
1 . El lapidca in eura miaeront jaxta imperium regia
, * Joas in airio dotnua Domioi. El non reeordalua
1 6 , eat ioaa misericordiae quam faceral cum ipao
. \ , * ' , Joiada paier iliiua, el interfecit filium ejoa. Qui
. \ , * cum morereiur, d i x i t : Yideal Dominaa, et judl , , \ eel. Et facium eat posl anuum, ascendil in eutn

exerciius Syris, el in ieraaalem el cuncloa oceiderunt.
' ,
Psai. xxxiv, 12. Relribueraat mihl mala
.
pro bonia, el ateriliiateiD, elc
' , ' .
Psal. CVIII, 4. Pro eo ut me diligerent, deirabebar.1
tnibi. >
C
Prov. xvn, 13. Qui retribuii mala pro bo , nia,' non auferentur roala dd dorao ejus.
.
/. , 1. Audi, cttlttm, et ausculu, terra
, , , , *
qnla
Oomlnua loculua est. Filioa enulriTi el exai , , U
v
i
:
ipai aulem apre?eniAt me.
.
5op. x?i, 29. Ingrali apea Unquam biber ' nalia pruiaa labeacet, et flaet Unquam aqaa in, .
mllla
,
Eccli. xxix, 16, 32. c Booa Idejuaaoris ever <5. t a peecator: el ingralaa ia mente derelinquel
, eum a qno liberaloa eal. HcHpttaberis, ei paaeea,
. >
ei poiabia ingratoa; et poatea amara aadlea.
* ,
BatiBi. Grave eit enm qui beneflciia obalri*
, , , eat, et gratiarum maxioianiiii rerjg, DOB niodo
* ingralom eaae, venim eiiam eojilomeliaa el pro , . bra, rependere. Crave, inqaain, istud eal: at fa , cienti gravius malum est, qaam palienli. Ingrail
.
ulira modum animi est, ex benemerentU homaoi*
ialc ingrati anlmi noxam trabere.

Chryioit. Multos hominea Tidetnua, qul poat, , quatn affccti beneiciia fuorint, llloa a qvibua ea
, acceperifjt, perinde ac mancipla, cooieiDDaDt,
*
adducanlque adveraaa llloa aupercilium.
t
*
.
* l i t n l i a Melitia hoc tribuitBaaUf*
Creg. Thaum. Laud. Ong. Grave mlhl ingraii

animi vUiuin vidctur: grave, inauam, ac pfaar
graTiM.moro.
* Hoc itidem a MelVau b\% CVxrjvAV^ \ t \ V i \ v ^ .
1231
1232
T1T. XXX. De rebu$ hnponibiUbus,
. '. Htpl .
Joh , 41. Ntinqtiid vlrere polest aclrc !;
pu sine aqua? aut crescet buiomus aine polu, , \ 0iCns;
adliuc exsistena in radiccl
' , 1) ,
Job , 26. t Si cst navibua veatigium iiine.^ ;
ris, aoi a<)uil volantia, qiuereiitia eacam?
; ; PTOV. xxx, 4, 16,16. Quis congregabU vealoa
ii einu ? qttiacompreaail omnein aquam in veail- ;
menlo? quU tenuU omnla extrema terne? Trja ; \ , \
auai difflcllia mihi Intellectu, $ Q 9 et quartum pe , ,
iiiiua tgnoro: Veatigia aqullas io ccelo > viam aeir* \ \
penlis auper pelram, aemitaa navia ulcantie mart, . .
et viatn v.ri in ajdolaacentia.
\ ,
Atm$ t n , Z-6< c Sr>mbtilabiii.t dtio alroul ora
;
nino, nlai eognoverint se ? Si efetedieliir leo de aalta
suo pradam non babcns? Si dabit catulaa leonia.B 5 , ; vocem suam de cubili auo omn1ncj> n.si aliquid ra- ,
pueritSicadei avisaoperterramaineaucupe? Si ;
deponalur laqueuseuper terram, nisi aliquid ap- ; \ \
prehendatur? Si clanget luba in civitale, et popu- ;
lua non timebii Et eril malilia in civitate quam , ; \
, ;
Dominua noa fecil?
,
Nunquid glorificabiiar aecuria aioeaecante, Ua
ut aecemr in ea ? aut exaltabitar aerra aine eo qui ;
;
trabal?
, Jerem. , 15. Si mutabit iSlbiops pellem
auam, el pardua varictates euas, voe quoque pote- ,
, .
riiia benefacere, cum didiceritia mala. >
< , \ , \
Eecli. i , 2. Arenam maris, el gultaa plav i a e l dies saculi quia nomerabit? Altitudinem ; " ,
cceli, et latiludinem terrae, et abyasum, et aapleit- C \ , \ , \
;
liam quia invealigabit ?

Uaitk. , 14. poteal eWUaa abscandl
,
eupra moDteni poaita.
\ \ . "
JioiU. v i , 24, 25, 27. Nemo poteal duobua
dominia aervire. Aut enim unoia odio babebit, et ,
alterara diliget: aul unum aaalinebii, et alterum , \ .
cootemoet. Non poiestis Deo aervire et Mammoa:e, \ ^.
QuU vestrum cogiuni poteit adjicere ad ataturam \ ,
auam cubUura QDUID ?
;
, j |
Jiofl/L T I I , 16. c Nunquid colligunt de epinia
uvaa, ant do tribulb flcus ? Non polest arbor booa ;
frucius maloa facere, oequa arbor mala fruciuo ,
bonoa iacere.
* * .

Matih. , 24. lNon eat diacipulas appra magi- 0
. atram BUUOJ, naqae tierûs jnipra dominum suum.t . <
Luc. , 47. Nibil eal opertum, qaod.non
,
reveleiur, aeqac abscpiiditum, qaodnon cogno , \ , ,
ecatulr, et palam veniat.
.
Maith. ,
-r- Progenies viperarum, quo *, ,
iuodo polealiaboqa loqui; ctim ailis mali?i
; Matth. xiii, 57. INoa esl prophela- aine ho Qox , (
nore, nisi in pairia aui ei id doibo aua. >
, .
Uatth. xxix, 23-26. Quam difficiie dives

inirabil in regnam CiBloram ! lieram dico vobis : - tuxoFacilius est camelum inlrare per foramen acue, ^
quam divitem Intrare iuregnoraDei. Apod boniinea ,
boc impoasibilc e$l: apud Deum auiem omnia sont . ropi
pogsihilia. 1
.
r
1233
SACRA PA1ULLELA.
1234
Joau. , 18. Deum nesio vtdil iiuquai...i

\ .
Joan. , 3-5. Dixit Jesus Nicodenio : Nisi
< * ' .
, quis natua Xuerit deauper, non potest videre re * * gnuni Dei. Dixit ad eum Nicodemus : Quoraodo po ; toal horoo nasci, cnm lit eenex ! An poiest iUralo
inlroire in Tentrem malris soae, et nascit Respondii
, \ ; * Jesoi: Amen , amen dico tibi: Nisi quis reoaios ex
', , aqua et Spiritu, non poleei inlrare in regtiuoi Dei.i
\ ,
.
Uoii/. in p$at. i . Oporlet animaoi affeclibus
,
quidem
uuperare, Deo aulem aarvirea Neque epiro
. , '
, \ * ! Aeri poteat, j i t ipaa almut etêceatum et Deam
, regea babcai. 370 Venim jieceaaqêat, ut yliium
quidem ad ordinem redfgat, aeaevero oqinium Do.
mioo aubjtclat.
'
, * \
* ,
, 0.
' ,
, \ .
/auoVm:Fieri nequaquam poteai, ul ooadi

vlna grali* taprTcea efflciamur, niii priusxonlraetaa / vitio pcrlarbalionea quibui aniroi noatri
occupati auot, ejecerinaus. Nam neque vaaculum.
quod fetor quidam ante invaait, iufusionein unguenti capere poteat, niai priua aluium fuerii.
Ejusd. in p$al. xxxm. ImpossibUe eat bonum
capeasere, niai priua a malo abacetteria aique
emerseria.
%
'
,
\ .
Na*. De theotog. (Jucmadmodam nemo, quantumvis properet, ambram luam praetergredi potest
(quippe quattntnmderaaetnper antetertat, quantum cojroprehenditar), ntc viaaa ad ea qo fn aape*
ctum cadunt, ckra eplendorera inlermedium ct
aeretn accedere, nec denique piacea aublatia aquis
nalare; aic etiam Aeri non poleet, ul qoi ln corpore vemnlor, aine reram coroorearum adminicnta intelligibilla complectatar.
Phiionii *. Ffeii non p o t a l , ut mundi amor et
cbariias erga Deam una exslslant; quemadmodMiu
fleri nequit, ut lux et tenebrx) una aiak
. \ djVair, * y
, .
TIT. X I I I . De toncti$ deque H$ qul in Mt et

ob qum agunt, beati pradkantur.
" , \
( \ ,
)
, ,
Q

.
.
.
.
, .
Levii. xxvi, 2. tanctis mcia pavebitis.

Deut. xxxiii, 29. Beattia ea , Israel. Quis
s.milis libi? populua qul aalvaiia a Domino. t
Job v, 17. Beatua boflno ipiem corripuit Dt>
D minus. t
,
P$al. , 1. Bealua vir qui non abiit in con, \ . >
ailio impiorum, el \u vla peccaiorum non slciii. >
.
PsaL LXVH, 55iMirabilia Deua in aanciis euig.
-
P$al. LIXXIII , 4. Bcaii otnnes qni ambuUnt
,
in jfloino tua, in saecula Jaudabuni.*
, , , ,
Pia/r xciil, 12. Beatuaîomo quera tu ei*u *
dieris, Domioo ,-et da lege lua docnena oum. >
, \
P$aL c?, S. Beali ,qul caglodiuaf judicium
.
t faclunl jualitiam fn omnl tempore.
,
Psal. cxi, 1. Beatus vir qoi timet Dominam,
.
In mandalia ejus volet nimia. >
Rvp. hstcuwriptio ett; $cd Cbnsliaoi bomtms tAnlanta ta\, f ^ i \ >.
1235
1236
/, CXTIII , I . t Beati iuimaculali in via ,qui c iv ,

ambulaDi lege Dooiini. Beali qui acruianiur,>ei<\ . .
c , ,
P u l . cn.f, 5. < Bealiia cujua Dcua Jacob
adjntor : apea ejus in Dotuino Deo ipaius. >
\ . >
Prov. , 10.cGonailium unclomro, prudentia.
.
Beataa vir qui invenii aapieniiam. Preiloaior eai
. &
eniin lapidibua prelioels.
.
Praw. , 15. Manua electorom viocei facile.i
\
Prov. x u , 24. tPerfectio piorum deducat eot.>

Prot. T 21. cQoi miaeroCur pauperum,
, .
bealus erii.
,
Zach. , 8. Qui langit voa, aicvlqai tangit
.
pupiUam ocu&i mei. >
.
Isa. xxx ,18.iBeaii oranee qoi maneiil in ipao.

1M. L V I , 2. Bealua qui a e m l manue auaa,
^ ,
l e facial iniqailatem. t
S 7 1 ^ram. xxxi, 12. c Erit auima aanclo*
c . ruu) velut arbor fraciaoaa.
.
Baruekfj . Beati eumos, Israel, qoia
, ,
qra Deo placent, manifeaia aunl nobia. >
.
Eccli. u v , ! , 2. Bealua vir qui wm es*
,
lapaua 1a ore ano. Beatua quem non coodemnavit
. .
animaejus.
Eccli. , 9-13. c Novem ausptcabiHa cor ,
dfia beatlflcavi : et decimum dicam in lingua. \ . Homo qui jucundalur in filiis : vivena, el videna \ , \ \
aubveraionem inimicomm suorum. Beatoa qui . \ , \
babiiat cum muliere aenaaia, et qui lingua aua , \
oa eat lapaua, et qui non aervivit indigno ee. . , \
Beaius qui iovenit prudenliam, et qui dcducilur . '
in auribua audientioai. Quam magnua qui invenii ! ' *
aapienliam 1 aed non eat auper limentem Domi- .
iiotn.
JfeiiA. v, 3. Beali pauperea apiruo, quo ,
aiam ipaorum eat regnuroccelorum.
,
Md. 4. Beati mitea, quoaiam ipai poaside , \
bunt terram.
" .
Ibii. 5. cBealiqui lugent, quoniara ipsi con , \ solabunlur.
.
Ibid. 6. c Beati qui esurioat et siliont jusli , \ ,
liam , quoniain ipai ealurabantur.
, \ .
lald. 7. Beati miaericordea, qaoniam ipsi
, \ .
niaericordiam consequentur.
lkid. 8. Beati mundo corde, quoniam ipsi
\ ,
Deum videbunt.
D . >
JMd.9. iBeaiipaciflci, quoniam ipai ftlii Dei
\
vocabunliir. >
.
Ibid. 10. c Beail qoi peraecutionem paiiun ,
lur propiar juatiliam , quoniam ipsorum eat re- ,
gmim coelorum.
c , , \
Ibid. 11,12. Beali estia cum probria vos
afleceriol, et peraecuii voa faeriot, ei dixerint , \ '
omne malom verbum advenam voe meniienlee, , \ ,
proptor me. Gaudete el exsultate, quia nercea vc- . >
alra reulu eat in eaalia. >
, .
ioan. xx, 29. Beati qui, ao videruoi el
credjderunt. 9
% ^^
Vi^vv^ ojtata %*
Luc. . 27, 28. Faclum eal cum btoc
t
^
v
\
V
*
N
V
I
V*^<&
Vt>Ma ^ ^
tMldkas tjuaedam raulier dc lurba, d\\\\e\:
f
SACRA PARALLELA.
12S7
123S
, \ \ Bealua venler qui lcporlavil, el ubera quae aiiiisli.

. os * oi ille dixit: Quinimo beali ^qrri audiunt verbam
, Dei, el cusiodianl illud.
.
Luc. xii, 37, 38. Beali aorvi illi, quoa cum
,
. , veneril Dominua, inveneril vigilanlea. Amen dico
, \ ! , \ vobia, quod pnecingel ae, et faciel llloa discura . \ ' ' bere, ei Iraoaieno miniglrabil illia. ai venerii
, \ , , \ in secunda vigilia, elai in lerlia vigilia venerii, el
ita inveaerit, beati annlsenri illi.
, . >
Lue. , 22. Beatua qui nou Jtidieai semel $
ipsum in eoquod probal.
.
Hebr. , 13-16, 32, 53. JuxU fldem d ,
, ^^ \ funcii aunl omnea Uli, non acceplia repromiaato, , \ bibas, aed a longe eae aapideolea, et aalulanlea,
. - cunflleiiiee, quia peregrinl ei boapiiea aunl au
, . \ per lerram. Qui eniin hc dicunt, aignificanl ae
, ' , palriam inquirere. El ai quidem ipaiua roeminis . , aent, de qua exieratit, babebaol nlique letnpus
. reverlendi. None autera neliorem appeliinl, id
, . . eai cooleatem. Ideo raoii confondllur Deua, Dcua
. * ; ocari eorum. Paravlt enim illla eiviuiem. > Et
, paueii inttrjeitit: cBiquid adbuc dicoTDofteiet
, \ , , , tne lempUB enarraniem de Gedeon, el Barac, et
, \ , - Samaon , el Jepble, el Datid, ei Samael, el prw .
pbelii, qui per fidem vicerunl regna. >
$ 7 1 BatiLin psaL i . Beama esl, qtri rea
, 6
. aumme pretioaaa poieidel, eaque booa parlicipai,
; quso adiml non poteunl. Qui voro bunc agnot ce.
muaf U el qol non abiilin coaailk) impiorum.
, ,
IM. Bealna qui dubitatioaem de Deo non
\ , admiail: qol paailloaalmonon eal erga pneaeniia;
* \ - aed ea qus in ape posila aeal, exapecut, nec iro .
piam de Crealoro noelro opinlonem babuil.
E;td. 17om. . Marlyrum recorda; lioneqtiio nartjjvjun amana aallari qoealTquando quldom bonoa qui bonla coBaervia exbibdur,
benevoleaiiK erga dominum argumemum eat.

Ibid. Animi erga benavoloa contervoa aAV
, , ciio, ad dominum, cul illi tenriertinl, rednndai: d
quiaqutf eos qui fidei cauaa dimlcarunt, afficil 4io\ ,
.
noiv>, perapicue oalendit eodetn ae fidei zelp praediiom eaae.
Nax. Orat.in Cypr. Hunc eaae qoaaluro om , , D nium pranUnlieeimum aio, exlguo aangoine coa leste regnum emere, el pro caducis el lemporariia
bouig aelernilaiem gloriae refem.
Ejutdmin Batil. Lex maiiyrU poecit, ai nac

,
, uhro in cerlamen ruamiia; aaloli tilmirum perao , * culorum el.imbeciUiorum consulenles:nec roraiia,
tibi jam in periculo conalituli suroas, cerianien
, .
deireciemua. lllud enim lemerltaiia esl, hoc ignavia;.
Nyt$. i* Btaiit. Beai&ladinum parlicipalio,
,
deitaiia eal parlicipaiio. Dei siquidem pronria bealiludoeat.
.
Ejutd. Orat. 7 De Beat. Si Dcum vldere, lan
, , turo ealbQf\m,tL\T>A \ t a ^ \ \ ^ v a m &
dcrt n\\a\ f w M . : * t v
\ & \ > ^
nwnw. ,
1239
S. JOANMS DAMASCENI
1240
plane omnein excidit. Nam cui boc donatum eai, iv *
ut fllius Dei flal, is procul dubio Palria quoqua
dignitatem babebit. Feiicitas bsec eupra degide- .
rium est: aupra spem omnem est hoc munua : aupra naturam baec gratia.
EjuUem. Nalur lex esi, ut cupidilaa ad id
\ \
quod bealura est et laudabile, conlendat.
.
Omnia boni caput boc est, supra potestalem
, TiviOcam collocari.
.
Ejusd. inOrat. Domin. Ejuamodisunt sancto . \ ,
rnm anim, t ante eriganlur, quam cadani, aeae- * \ ,
que tanquam freno quodam reprimant priuaquam , \ tn peccatum ruant. Quoniam perpeiuo vigilani, .
atque pro aalute aua agunt cxcubias.
Chrys. in S. Rom. mart. Non it aunt pragligia
tores Cbristi, ut pertenuem (ilum currant ;'ut super , ,
ntidoa enges sallitando, arte quadam vulnera effu- , \ giant : verum funicull loco anguslam et ulrinque
prasruplam pietalis iam flrmo greaau peragranl; * tyrannicorum vero gladiomm aciem sua in exci- "
piendia vulneribua alacriiaie retundunl. Neque id
agunt ne quid paiianiur, aed magi* gtudent, ui .
pauendo vincant.
.
0
C/*m., Ub. n Slrom. Videlur raartyriuiD glorloaa qnsdam ease peccaiorum expurgaiio.
Pkilon. Beata nalura esl, quae in omnibut

gaudet, atque i u affecla est, ui nifail proraua in
manda sgre ferat, verum iis quae accidunt,
acquieacat, eea qu recto atque utiliter flant.
.
, \ , \ \ , '
, .
378 TIT. XXXII. De prlmUihet dccima$danHHt :*tinod cferre Deo primiiiai oporteat.
. . \ axoctxarovr
. , 29 c Primitiaa areae m non Urdabia reddere. >

Exod. xxxiv, 20, 26 Non apparebi* in
conspecltt mao vacuus. Primitiaa primoram iructaum terr toa inferes in domum Domini.
Levit. , 52 Bracbrom dexlrum erit aacerdoti.
Ltvlt. xxtn, 50 c Ouiiiis decima leme luaa
erii aaoctum Domino.
Deut. xn, 19 AUende tlbi ipsl, ne derelinquaa Levitam omoi tempore quo vixeris aupcr
terram.
' ,
. '
,
.
.
, . >
, Aautvqv
, \ . >
Proa. ui, 9,10.

< Honora Dominum de justis
laboribua luia, et priroilias offer ei dc tuis juaiia
fructibug, ot impleanlur borrea toa frumenio, et
vino lorcularia lua redundent.

,
>
,
,
,
.
Ecclu xxx?, 4,5. c Ne appareaa in conspectti

Domini vacuua. In omni dato bilarem fac vuUum
tuum, et iiTexguluiione aancliflca decimaia. Oa
. , \ . tbv ,
Dtut. XTi, 15. apparebis in conspeclu

Domini Dei lui vacoua: onusquisque aecundum virea manmim veatrarum, aecundum benediciiooem
Domini Dei lui, quam dederit tibi.
ihee occurrvnt Homilia dc S. ROAUUO umvye.
SACRA PARALLELA.
1242
, \ - Allissimo aecunduni datum ipsiti* : quoniam Dominus retribuens esl nobis, el sepluplain reddcl
U 001.
tibi. >
I
Eueh. xiv, 4. Ex omnibus primhiia vestrit
dabiiur sacerdolibus. >
Nazianx. TetraM. 7
) .
Virlute nullum gratius donum ett Deo
, ,
Quidvis lieet dc$, nit tamen dignum (eres, .
, .
Hoe off$r ergo quod queat pauper dare.
% .
Maeiricii horrei puru$ ilU pramium.
, . \.
TIT. XXXUI. De bono nuntio.
,
,
Prov. xxv, 25. Sicut aqtia frigida animas silienti jiicuiida cst, ita nuniiua bonus de itrra lon' giuqua.
\ - 0
Nahum i , 45. Vclocea eece auper moulea
.
pedea evangeliianlia, ei annunlianlii pacem.
? \
7. Lit, 7. Quata pulcbri pedea euper mon(), !
tct, evangeliianlla audlium pacis, ovangelizaniit
bona I
*. .
TIT. XXXIV. malo nuxtio.
,
Cev. xxxrii, 51 -54. Accipientca ttinicatn
- Jo&cpb, jugulaterunl baedum caprarum, eiresp^r \ , serunl luniram Josrpb eanguinc, et allulerunl pa, tri auo, dicenles : Hanc invenimus. Nosce lu . \ , \ nica filii lui est, an non. Et cognovil eam, el ait:
> . - Tunica fllii mei esl. Besiia mala devoravii eum,
beslia mala diripuil Josepb. Scidil auleni Jacofe
5 , \ vesiimenla aua, el Impoauit cUicium super
\ , \ bum. auum et lugebai fLliutn auain diea mulioa. t
.
*
i Reg. iv, 17, 18. Respondil vlr, qul veoe ratde caalrii, d dixil Hcli: Fugil vir laraal a f r
, \ cie Allopbylorum, et plaga magna facia eat (h
, \ - popolo, ei ambo fllii lui morlui aunl, el arca Doi
t . - eapla eat. El facluu eal curo memoraaaet arcam
> , Dei, cecidii de aeila relrorsum juxta januaiu, ci
, \ eervix ejua confraeu eat, et moriuus eit. >
, \ .
>
// Beg. i , 2-12. Eece vir venil de caslri.
, \ , populi qul eral cum Saul, 374 ejusqoe veatea
. aciaaa, oi lerra auper caput ejus. Ei faclum eai
\, \ cuio Ingrederetur ad David, cecidil in faciem aiiam
Ijv , . \ auper lerraro, el adoravit euni. Et diiit ad eom
; \ -j> &avid : Unde venisii? El ait : Ex castria hrael
\ . \ aalvalua aum. Et dixit Davidad eum : Qula eH li>.
; - sermo? nnulia mibi. Ei ait: Fugil populus ex prat * lio castronim, cl ceciderunl tuuUi de populo, ei
>, \ , Saul, el Jonatban Olius ejtia morlvi aunt. El np\ . prehendil David veftiimenia aua, et acidil, cl oiu , \ ^ nes viri qui cum eo eranl. Ei planxerunl, fleve ' . \ - runtque, el jejunavcrunt uaque ad vcsperam
, per Saul el Jonatban filium ejus, el populuro
, \ Juda, et domuro Urael, eo quod corruisstnl lo
, gladio.
\ ,

> ; \
U Reg. xvut, 31-55. < dixil GhusS ad regcm : Booa nuntia, dooiinc mi rex. diiU rex. ad
1239
S. JOANNIS DAiIASCEN'1
1240
(il.tuc oiiinom exrcdil. [Sam rui hoc donaiuni eU, tv .:': *>- \ ' "
ul flliui Oei ll-ii. U procul duliio Pairis quoqne
dignilalcm babebit. Fclicilas hicc supra decide- .
rluin osl: stipra spem omnem csi lioc tnunus -. sui r.. naluram bxc gralia.
*yii \ p6it% x*\ iracvo'j|'/v
I y.ikdem. Naiurae lex esi, ul cupidlu ad id
qnoil beatuin cst cl hudabile, conlendat.
9uvt!vto6at.
Omnis boni caput boc cst, supra poicststem
' 4 , (iidp TiviOeam collocari.
Ttoiiv .',-' .
I uid. inOrat. Domln. fcjusmodisunl sancio*
. Dp\v1j ,
rum anioix, ot .,.' eriganlur, quam cadant, sesc- * \ & . (,
quo tanquam frcno quodani reprimanl priusquam < , '. elaiv ;in peccalum ruanl. Quoniam pcrpeluo vigilani, .
Ique pro salule siiat agunl excublas.
7
S. Rom. mari. Non Ii sunl prxnlgiatores Christl, ui perlennero liluiu currani ;"ui auper
nudos cnics Mllllando, arle qnadam vulncra eflugianl : vcrum funicull loco angusiain el uirinque
prxruplam piclalis viain flrroo gressn per3granl;
tyrannicorum vero gladiorum aciem sua in excipictidii vnlneribus alacrilaU-, rclundunt. Ncqtie i.l
agunt ue quid palianiur, sed magis stuilcni, n(
patiendo vincani.
Ctem., lib. Slrom. Videlur martyrium gloriosa qnxdam esse pcccaioruin cxpurgalio.
04 * \
, o68i ^,
, 1\ piv - \!,
84 , ':--
4 .' . olxiIiuV &
. .
-.. |
.
"
Philox. Bcata nalura esi, qux in oronibot

gaudei, atque lla affecla e;l, ut nihil prorsus ia
inundo vgre ferat , verum iis qux accidunt,
acquicicai. ceu quao recle acqne utilller flaril.
.
?;. \ \ \{, xeV nr,6>vl *, '
, ; .
3 7 3 TIT. XXXII De primiiiit et decimatdan-
1.
liTm .* tt qtwd offertt Deo primitiat oporieai.
Exod. , 59. Primiiias nrea* (oxnon lardabis reddere. >

Extd. xxxiv, 20, S6. >". apparsbif in
eonspeclu meo vacuus. Primiiins primorum fructuum lerrse luae infcrcs in domum Dominf.
Lttii. , 5i. Bracbium dcxlrum eril acerdoU.
Utit. X X T U , 50. Ouwis decima lerrx luz
crii sanclum Domiao. *
'. Btp\
dxoitxatoir-
xpoepipnr r4c 4
' , .
] 1:< . '
; , tleoiscti t V otxov .
* Sr.a / : i o v ( .
naea oou, t t t w K .
piqi.
, : /
Deul. xii, 19. c AUende Ubi ipsi, ne dereliuquai Leviuni omnl tcmpore quo vixcris supcr ,
lcrrara. >
|
) '.
Dnt. X T I , 15. Noo apparebis in conspeciu
Domiui Dei (ui T J C U U S : onusquisque secundum vi- '
I
res nianuuin vestrarum, iccunduiii benediciioncm
Doinini Dci lui.quaDi dederil tibi.
. >
Proi. , 9,10. Ilonora Domimira de juttis
laborlbui iui 4, ct primilias offer ci dc tuis jusiis
iruciibui, ul impleaotur borrea lua irumenio, et
vino lorcularla lua rnlundcnl. >
< i

!
Eeeli. xxxv, 4,5. Nc appareas in couspeciu

Domini vacuue. omni dalo bilarem ht vullura
lunm, ct in'exiultaiione saoclilka deciniam. Da
Uipwn
"
Stx&TM.
" titcc occurrunl Homiiia ix. S. Romano luittyri
1213
1244
SIul sicut pner Abe&aiom ioimiet dominl \

inei regia, el omnea qui insurrexerunl in te in , \ iitala. Et lacrymatus esl rex, ct aaceudit in sula- . , \
rium portae, ei flevit, bsecque aiebai plorando : , \ ,
Fili mi Abeaalom, Abesalom fili mi. Quia det nobis * 6;
* .
niorieDi pro te,Abesalom fili mi?
\ , ; >
0$ee , 12. c Corripiam eos pro auditu

,
Iribulalionum eorum.
\ \ , \
Ezech. vn, 26, 27. Vas aupcr v* erit, cl
nuntius super nunlium. Et qusretur visio de pro- . , \
pbeta, et lex peribit a aacerdoie, ei conailium a , \
aenioribus. Et princepa induetar inlerilu, ct roanua . ,
. >
populi lerrae meae dissolventur. >
tJbiisi
TIT. XXXV. De osenlo : ti auod modenia be- . '. ' *

**
.
nevolenliam conciliet.

II Reg. x?, 9,10. Et factom est, com accedem vir ad Abetatom, ut adorarct eum, exteiidebat , \
iiianum saam, el osculabatur eum. fecit Abcsa- , \ . \
lom aecundum verbum boc univerao Israel, venien- 0 \ , tibua ad judiciuni ad regem. El concillabat sibi " \
Abesalom corda omnium Tirorum Israel.

,
, .
Matlh. x, 13. c Intrantes domura, aalutaie
eam. aiquidem iuerit domus illa digna, vectat \ ,
pax veslra soper eain; ai aotem non fueril digna, ' . , -
. >
pax veatra ad vos rcverietur.
,
Nazianz. . AtTabilem in congreasibaa, suavam
n colloqaiia. Nec exiatimemua levera et exiguam . \ )
esae virlolem, aesc affabifem praebere, aique faci- c
*
\ .
liutem aerroonia babera.
R
1. XXX VI. De casibui et oceurtibus; deque H$ . ACp. ,

*
qxi ex malit in mala proruunt.
Otet ix, 6. Ibunt in miaeriaa ifigypti, et
suscipiet eoa Memphia, et aepeliet eoa Macbmas.
, xal
, \ -
Amotv, 19. * - Qtiomodo cam bomo fugeril

a facie teonis, et incidal in enm uraus, el ingrediaiur domoro suam, et innitaior maniboaauia anper
parielem, el mordeat eum coluber. >
. xxiv, 1S. Eril, qoi fugerit tinaorem,
cadet in foveam : et qui cxierii de fove*, capielnr
a laquco.
*
, , \ )
, \ ({
, \ ,
, ;
* \ , ^ .
S75 TIT. XXXVII. De oth el qxnle.
D T I T A . \
IV Reg. xiv, 10.

tiloriflcare qui aedes in
.
donio lua. >
Job , 19. - Quiescca, nec erit qtti Ubi bel , . >
lum inferat.
Psal. iv, 10. Tu, Domiiie, singularilcr in
, , ' {
spa constiiuisti me.
.
.
Ptal. , 10. Singulariter aom ego, donee
\ , ;
IranseaiT^.
rrot. , 12. Vir prudena quictem agit.

Sap. v, 16. c Boni perpeloo quiescunt.
I*a. LXTI, 4. ** Super quem respiciam, nisi
$nper bumilem, ef quieCum, et trcmcnVem setmotsesmeant
.
\ ,
. , ' ,, &\
\^\ ;
%
SACRA PARALLELA.
1246
* \ !; **rtm. , 25. tNoUle exire agrum, ei in
r, ^ - viif ne ambulelis, quia gladiua hoslium babital io
circuilu. y
Thre. m , 27, 28. Bonum eat vlro eam
\, .
, \ , poriaverit jugum auum in adoleaceniia. Sedens
solilariua et tacebit, quia levavit aoper aeipaum.
}.
Jerem. x x i , 7. Revertelur Jacob, et quie , , \
, \ scet, el dormiet iii utaiari Domini, et non erit qui
molesiua ait ei.
Luc. x, 41. Mariba, Marlba, aollicila es, ct
, , , \ \
lurbaria erga pluriina.
i
/ . , 11. Rogamoa vos, fralrca, o
, , ,
. \ quieii aitia, el ul negotium veatrum agalia, cl operemini manibus veatris. t
, ,
Basilii. Yita solilaria et privaia* cl qua com.
.
immis e*t, et socielale gaudet, a plerisque anleponilur.
"
Eju$dem. Illi igiltir qtii vi qaadam incxplica \ , bili mentcm suam informanlea, nullis eam negotiia
. dislractam el puram habent, ita comparati sunl, ul
, , \ Dei sermo instar quadrigcB iptoa morderctur.
, Solitudo el quies purilaieoi aniras incboat. Quem, \ \, , \ admodum enira fersa blanda conlrecial.one cicu\ , , ranlur; sic etiam cupidiialea, ira, motrores, limo , - rea, pestifera animi mala, eoliiudine consopiia,
; . \ nec agiiduia irriiamentia efferata, facilius posiea
m , - vi rationia auperantur. Qoi in mnndiim mininm
- effuaus esl, in se quidero redit, per ae vero ataur , - gil, ut Deum cogilel. Tomque nec ad cibi curam,
nec ui de vesiimentig soHicitus sit, animum relor , ^ quet; s*d ab oainibua terrenig curis feriatua, aiu \ dium onone aaum ad feternorum bonorum adoplio(.
nem tranafert.
S. Greg. Nizianz. Orat. de uipto. Soliludinem
\,
\ nonnibil amplccii oportel, ut animo minime lurbido Deum alloquamur el meniein a rcbua vagia
.
reducamua.
Ejuid. epnt. 76
Soliitido a negoiiis libcra,
, ; * splcndore cum ncgotiia conjuncto pmtaniior est.
.
Chrysoit. Uom. 14 in Halih. Tum maximc
,
. , \ ' . diaboiiia ingruit, cum noa solos, et nostri compo. , \ , tcs vidcl. Ei qui conlinenliae gludcl, convenif,
, \ - ulet lurbas quoqoe fugiat, ul ineniem a d'tslra>
clione liberam, et cor iroperturbatum babeat. Ma
.
t gna quippe coromotio esl intar lurbas homfnuro.

Sefap.kd pcrfectioncm adipiscendam ingenli
.
aubaidio aecessus cst.
Clem. /. Strom. Ad conscquendam doclri*

nam plurimum confert animua a dislraciione iiu
niunis.
\ ; , \ OafEvagrii. Pncstal in storea recubando viiam
.
agerc, ac fidenti esse aniino, quam in lecto aurea
periurbari.
; - 376 ^ ^*
^
solilaria et quiela mallis osi
opibus splcndidior.
, \ ,
Philonis. Sapiena IranquiiTilalcm, qiilctcm c(
6
SS^^^jq"
tiC m c r i p [ l 0
lt
1 ( a
^ V * \ ^ t t ^ A o .
S. JOANNIS DAMASCHNI
1221
12
persequunlur , ai
, \ ,
70B. >
oi ,
I Reg. , 1. Dixtl Uominua ad Samuel:

Imple cornu tuum oleo, ei veni, miilam te in , \
, \
Bethleem ad Jesaa*, 367 Q
J
inibi regem. El dixit Samuel : Quomodo ibo? ct . \ , ; \
audiet Satt), et Inierficiet me. Et dixit Domious : , ! .
Vitulam boum cape in manu tua, el dices : Ad sa- , ,
crificandum Domino venio. Et vocabis Jeesae et . \
filioaejua ad aacrificitim, ei ungea quemcunque ,
dixero tibi. Et fecit Samuel orania qtue locutas est . ,
,
Dorolnus ei.
Schol. Hlnc diseimus interdum cerlo consilio ad*
. minisiranda ease negotia, nec aemper auctoritate , ,
ct potesiatis amplitudine ulendom. Quandoquidem . ,
Deua, qut vel aermone aolo rea omnes lenet ei , \
regil, el funditua Saulem exstinguere et in nihi- , ,
lum redigere poterat iroperavii Samuel, ut arte \
' .
quadam percontationem ejua eluderet.
, \
I Reg. xix l i - U . c Deacendere facit Melcbol David par fenesiram: ei fugit, el aalvalur. , \ . \
El accepit Melcbol cenoiapbia, et poauit super , \ \ , ,
ledum, el jecur caprarani, ei atragulum capillo- \ , \
rucn posuil ad capul ejas, el operuit ea vestimenlo. , * \
El miait Saul nuniioa ad capiendam David: et \
. >
dixit MelchoL, illum aegroiare.
, \ tlpfy
Batiiii. Non in beliia roodo, aed eliam
pace, iiigeniem aatua utilitaiero et neceasUatem \
esae quispiam reperiat: nec aolum in rerum ci- C , 6*
vilium adminiatraliona, varam etiam domi ac pri- , \ , , \
valim, viro erga uxorem, et uxori erga virum, \, \ \ , \ ;
necnon patri erga filium, el amico erga amicum, , .
quin el filil erga parentem. Siquidem fllia Saalla ,
non alia ratione virum ex iliiua manibua eruere , ' )
potuii, niil pairero ftllendo. Quin ipsiui quoque . \
frater eYdera quem ilia aenraverat, peridiUnii , ' .
aaltftero aflenre nirsum cupiens; iisdcm quibtio ,
aoror armia uaua eat. Magna enim via ariia cat: \ . ,
illud modo caveator, ne veteratorio et fraudulenlo
animo adbibeatur.
.
Theologi. FraudSbna i i oronea patent, qot ad .
voluplaiera propensi aanU
Philonu. Non oinnia dolus culpari debel. j * \
INam et qui nocta excubiaa agunt, dum lairones , \ , *;
capiunt, ei mUtlam pneiecli, hostea aggrediendo, , 5recie agere cenaenttir: eamdemque raiionem ba- , \
bent, quae airatagemata vocantur, et aiblelaruro , .
concertaiionea. Etenim in bia propriom aibi locom \
deceplio vindicat.
1. XXVIII. Da Upato. $t rttpomi aoualro; . '. , nal
quodque 1$ qui nihilt pendit Ugotum, eum quo (sic) *
mitsui ille eil, contemnit.
, .
"
Prov. xxv, 15. Sicut exitoa nivie in mease
adversas estum prodest: slc naniiua fldelia iia , .
qui ae mtaerunt. Aniinia enim eorom qui ipao ,
muntur, prodeaL

Prot. lirtt 6. Ex sniaviii aibi ipai probrnm
meguirlt.qulperstultom nunlium aermwmmxuU.^
quoaduaque reversi erunt, qui
u i a
v i d i
i n
filiis
u $
S4CHA PARALLKLA.
IS30
, \ - M*Uh. x, 40. t Qui voa reclpit, me recipil:

4 .
ct qui me recipit, recipil eum qui me misit. t
,
Anonymi. Qu legali paiiunlur, hacc in illos
quibua miaai sunt, redundanl.
.
. \
9 TIT. XXIX. De ingratii, ti mmemori.
t a i betuficiorum*
l Beg. xxv, 25. Metise septimo veoit kmael
, \ filiua Nalbanis de aemine regum, el decem virt
* , \ , \ eum eo, ei percusaeruat Godoliam, el morlut
* \ , , eai: in&tiper ei Judaeoi et Chaldaeos qui erant cum
* .
eo in Masipha.
. ,
Schol. Is cum fldem accepisaot, nihil ae per.
pessuruoi mali, aponsorem interemit.
// ParaL xxiv, 20-25 Spirilus Domiai ;n
, \ , \ duil Zacbariam filium Joiadte aacerdotem, et aieiii
* * * in conspeclu populi, et ait : Hc dicil Dominua
; , - Deus : Quare transgredimini prsceptura Domini?
. \ ' ei non proficietia, quia dereliquiaiia Uominum.
. \ El lapidca in eum miaeront jaxla imperium regia
, ' Joag in airio domua Domini. El HQQ recordalus
4 , \ eat ioaa misericordia quam faeeral cum Spso
. \ , , \ Joiada paier illiuo, el interfecit filium ejoa. Qui
. \ , ' cuin morerelur, d i x i t : Videat Dominus, et judi , , eei. El factum eat posi anuum, aacendil in eum
. >
exerciius Syriae, et in Jeraaalero, el cuncloa occiderunt.
\ ,
Pial. xxxiv, 12. Retribueruat mibi mala
. >
pro bonia, el ateriliuteiD, etc
, .
P$*l. cviu, 4. Pro eo ut me dillgcrent, dej
irabebani
mibS. >
(
Prov.
,
15. Qui retribnit mala pro bc * , nia,'
non
auferentur
mala de domo ejua.
.
/.
,
1.
Audi,
coelum, el auacalia, terra
,, \ , , *
, , - qola Dominua locuttia est. Filioa enulrivi et exallavt: ipai aulem epreverunt me.
.
Sap. i, 29. Ingrati apea tanquam biber nalia
pruiaa Ubeacei, ot flad laoquam aqua in, 0 .
ttlilia,
, \
EcclL xxix, 16, 52. c Boaafidejuaaorlsever ^. 2 letpeeeator : el ingratat in roente derelinquet
\ , eam a qoo llberaloa eat. Hospitaberis, et paacea,
. >
ei poiabia ingratoa; et poatea amara audiee. >
,
BaMU Gravo esteam qui beneficiia obalri*
, , , cioa eat, at graUarum maximaram leaa, aoa niodo
. - - ingratam egae, verum eiiam conlumellas et pro , . bra, rependere. Grave, inquam, istud esi: at fa , cienli gravius malum eat, quam palienti. Ingrali
.
ulira modum animi est, ex benemerentia bumaDN
iate ingrati animi noxam trabare.

Chrpott.
Multos hominea videoiua, qui poal, , quam aflccii benedc&ia fueriat, illoa a quibua ea
, acceperioi, perinde ac nancipia, coQlemnaiit,
' .
adducantque adveraas illoa aupercilium,
*
Greg. Thanm. Lxud. Ong. Grave mlbi iograli

animivUtum videlur: grave, inauam, ae plaov
graviaaiauiD.
Aatoalaa Heliaaa boc iribull BaalUo. Hoc ilidtn a Me\Vaa U% CVirjvyMmib vt^xvcA.
1231
1232
De rebus imponibilibut.
. ' . & .
c ; *
Job , 41. c Ntinquid virere polest adrpue sine aqua? aut creecei butomus aine polo, ; , 0;
adhuc exsistent in radicc!
, ,
Job 26. c Si est navibua vestigium ittoe*;
ris, aui a<|uil volanlie, qusereniia eacam? *
; ; Prov. xxx 4,-18,19. Qutf congregabil venloa
;
ainu? quia compreasit omnejn aquam in veailmento? qula lenutt omnla extrema terrae? Trja ; \ , \
auoi difflcilia mlbi inUllectu, 369
quartum pe- , ,
niiua Ignoro: Veallgla aqulte In C C B I O , viam aeir* \ \ , \
petttift auper petram, aemitaa navia aalcantla mare, , .
t viam viri In adoleacentia.
\ ,
Anmt , Z-6<c Sftftbulabunt duo afroui oranino, nlai cognoverint se ? Si egtediotur leo de aalia ;
suo prodam non babenaTSi dabit cauilua leonia.xf , ; vocem auam de cubtli auo omnlno^ nisi aliquid ra- ,
puerii Si'cadel avia aoper terram line aucupe ? Si ;
depopalur laqaeusauper terram, nisi aliquid ap- ; \
prehendatar? Si clanget tuba in civitale, et popu- ;
lua non timebll Et erit malilia in civitate quam , ; \
, ; >
Dominua non fecilt

Nunquid glorificabiiar aecaria aine secanie, ila
ui aecetur in ea ? aut exaUabUur aerra aine eo qul ; *
;
irabai ? >
, \ Jerem. , 15. SI mutabit JElhiops pellem
auain, et pardua varlctalea auas, voa quoquc pote- , *3
, .
rilis benefacere, cvm didiceriiis mala. >
< ' , ,
Eecli. , 2. Arenam marig, et guUaa plu
; " ,
vi, et diessaculi quia nomerabit? Altitudinem
coeli, ei latiludinem terra, et abyaaum, et aapleii- C x d , ,
; >
tiatn quia laveatigablt ?

Uauh. , 14. Non poteal elvilaa abscondi
.>
aupra montero poaita.
& . "
Mauk. v i , 24 , 25, 27. Nemo potettt duobus
dominii aervire. Aut enlm unum odio babebtt, et , * ;
alterum diligel: aut unam guatinebit, et alterum , .
conlemnet. Non poiestis Deo aervire el Mamnion.e, .
Quia vealrum cogiuna polest adjicere ad ataluram \ . /
auam cubitam unum ! *
;
, )
Matih. v n , 16. Nunquid colligunt de apinia
uvaa, aut do trlbulUfleua!Noo polest arbor bona ;
irucius maloa facere, neque arbor mala fruciua ; ,
bonoa iacere.
" * / . >
Matth. , 24. Non eai diacipulus appra magi- ^

atrmn aunai, naque ierv.ua jrupra domlnum euum. t . <
,
Luc. ,17. Nibil eal opertum, quod.non
reveleiur, aoqac abscpnditum, qnodnon cogno- , \ , , \ ;
ecalulr, el io palam veniat.
.
*, ,
Mattk. xn ,-54 ^ < Progeniea viperarum, quo ;
modo poteaiiaboqa ioquP, cum eiiis oiali?
Matlh. xiii, 57. Non eat propbeuainq ho Q6x ,
nore, nisi in patria sua el i n domo aoa. >
, .
Uaith. xxix, 25-26. Quam difficife dWes
; xty
inirabit in regimm coBlonim t llerum dico vobis : *
Faeilius eat camelum inirare per foramen acua, <3
quam divilem Intrare iu regnom Dei. Apud hominea , boc impoasibilc esl: apud Deum autem ooinia sonl . ; )
poasibiJia. ;
.
TIT. X X X .
e l
SACRA PA1ULLELA.
123*
Joan. , 18. Deum nenio vidit uiiquani.
\ . >
Joan. , 3-5. < Dixit Jesus Nicodenio : Nisi
c * ' ,
, quls natus /uerii deauper, non potcst videre re * gnuiu Dei. Dixit ad eum Nicodemus : Quomodo po-*
; toat homo naacl, cum t i i eenex t An poiesl iUralo
iniroire io ventrem matris soae, et nascit Respondii
, ; ' * Jeana: Ainen, amen dico tibi: Nial quis renalus ex
. , aqua et Spirltu, non poteat intrare in regqom Dei.i
,
.
tintil. in pia/. . Oporiet anjmam affectibua
,
. ' , ' quidem Hnperare, Deo aulem atrvirea Neque eoiro
, * fieri potest, j i t ipaa slmol eiêccalum et Oeant
, regea babcat. 370 Veruoi jiecesaeêat, ul yiiium
quidem ad ordinem redfgat, aaaevero opanium Do.
B mino aubjidat.
1233
Eju$d4in+ Fierl nequaquam poteai, ul ooadi

vln
gralis capicea efficiamiir, nisl priusxonlra , * ctaa 0/ vilio pcrturbalionea, quibu* aniroi boatri
, occupali eunt, ejecerimua. Nam neque vaaculuw,
, - quod fetor quidatn ante Invasii, iufusionem un0.
guenti capere poleat, niai priua eluium fuerii.
Kjuid. in ptal. xxxiu. lmpossib.le eat bonum
,
capeaaere, niai priua a malo abaceaaeria alque
, .
emerseria.
1
iVoa. De theotog. Quemadmodum namo, quan*

" ,
{ \ , lumvia properet, umbrana suam praeter|redi poteat
) (quippe quavtantumdem aemper antetertat, quan, , - lutn cojnprebenditar), nec vieua ad ea qoee fn aapc * Q cium cadunt, cHra aplendorem intermedium ct
aerem accedere, nee denlque piacea aablatia aqui*
nalare; sic etiam fleri non poteat, ul qui In cor .
pore veraaniur, aine rerum coroorearum adaiiuiciUo-Lnteiligibiiia complectatar,

PhUonh*. < Fierl non potdfttut mundi amor et
, charltas erga Deum una exslsiant; qneroadmotlMni
.
iieri nequit, ut lux et tenebna una uaU
%
. \ ,
, .
TIT. XXXI. De $ancti$, deqme iU qui in illi$ et

ob $a qum agunl, beati pradieantur.
9
.
c .
.
, ,
Lecit. xxvi, 2. aancila mcla pavebiiia.

Deut. xxxiii, 2D>. Beatua ea t u , Israeh Quis
slmilia libi? popnlus qol aalyarla a Domino.
Job T, 17. BeatUB boflno corripuil OoD minus. t
,
P$al. , 1 . Bealoa vir qul non abiit in con, I.
ailio impiorum, el in vla peccatorum non atelh.
. >
Pia/. LXVII, 55.tMirabilis Deua in eanciis auia.

P$al. 'Lxxxm, 4. Bcati oaineft qai ambubmt
,
In fiomo tua, In axcula JaudabunlJ*.-*
, , , ,
/r xciil, 12. Bealus homo quem tu em *
dieria, Domine, et de lege lua docoefU oum. >
,
PtaL c?, 5. Beati qul caatodiuof judiciiim

ei faciunt juaiillam in omnl tempore.
- ,
P$al. cxi, 1. Beatua vir qai limot Dominum,
. >
In mandalia cjus volet nimis. >
t
. hxcinjwnpilo e i f ; scd Cbnsliani bomima rtnlejiYta u \ , w>tv \.
Pitt. , 1 . 11, ,, itumaculati vbj , qui , oJ H

ambulaol in lege Dooiini. Ueaii qui scrutaoiur.ieir. . .
, 4 ,
Pul. C X L V , 5 . i Bealus cujm Deui iacob
.
adjuior ejut: spet ejus in Douiino Dco ipsiui.
Prcr.it, 10.iConsilium tanclorum, prudentia.i
< , .
Bealus vir qui Invenii gapiealiam. Prciioiior est
, * ewptav. *
cnim l.ipidibui preliosis.
I ; :. . >
.
Prn. , 15. MaDiia electoruin viacet farile.i
< 4( ,
Prot. x u , 84. iPeiTeclio piorura deduc* cos.i
, ;,
Prot. , 81. Qui niieereiur paaperum,
bcaius eril.
, ;
Zath. , 8. < Qui langil vos, eiculqui langit
.
pupillain octili mel. >
.
ha. xxx, 18.iDeaii omoes qui maneni ipso.t
c
Iia. LVI, 8. Beatus qul wrvat manus suas.
" .
ne facial iaiqiiiutcra.
3 7 1 lertm. xxti, 13. Erii auitna sanclo.
ruu) velut arbor fruclnosa. >
, ,
Btruch iv, 4. Beali sumus, Israel, quia
.
qua Deo placeat, maniresta suni nobie.
, ; ,
Eceli. , 1,8. BeaiuB vir qai csl
lapsus \n ore suo. Beaias quera noa coademnavii . ; < .
anima ejns.
* ,
Eecli. xxv, 9-15. < Novcm suspicabilia cordis beatificavi : ei decioiuia dicaai ia lingua. . llomo qui jiicundaiur io flliis : vivent, et videns in\ , \
lubvcrsioncin ioimicorum Buortim. Deatus qui . \ |, \
liabilal cum muliere sensala, ci qui liogua sua ) , xa\ ttou*avaiv
noo cst lapsus, et qui iion eervivit indigno se. . -, \
Bealu qui invenit prudcniiani, et qui deducilur Q . '
in auribus audientiuin. Quam magnue qui ioveoil I ' *
sapienliam! sed noo esl super timcnlein Dooii- .
nurn.
< \ ,
Mauh. v, 5. < Beali paupercs ipiruu, quo4 ,
niani ipsorum est regniuu cceloruai.
Ibid. 4. licali miiee, quoiiiam ipii posside , ,
bunl lcrram. >
. >
Ibid. 5. Beati qui ltigtnl, quooiaro & con , \ 'selabunlur.
.
Ibid. 6. Beal! qm esurlunl et siiiunl justi oi , \
liaoi , quoniam ipsi ealurabnnlur.
, \ .
. .
Ikid. 7. Deati misericordes, quoniam ipsi
misericordiara coasequenlur.
,
Ibid. 8. Beali inundo corde, quoniam ip&i
Dcum videbum.
D .
Ibid. 9. Beali paciQci, qunniam ipsi fllii Dei

vocaliunlur. t
.
Ibid. 10. Beaii qui perseculionem paiiun .
iur propter jutliliam , quoniam ipsorum eit re- ,
goum ccelorum. >
! , ,
lbid. 11, 18. Bcali eslie cum probris vos
afToceriol, ci pcrsecuii voa fuerlnl, ei dixerinl , tlmuei Sv ^ '
omne malum verbum adversum vos mcniicnies. , . ,
propter roe. Gaudele el exfultale, quia mcrces vc- '>; ;.
ilra mulla cei coclis. >
, ::,-. >
Jonn. xx, 89. < Beaii qui non vidcrunl ct
ircdideriini. >
!
Luc. . 87, 88. Faclum csl cum ba*c dico;
,
rel. exlollcas quxdata raulicr dc lurba , dixil ei:
187
SACRA PARALLELA.
1238

\ Bealus venler qui te porlavii, ei ubera quae aimsli.
. At iile dixit: Quinimo beali JJU. audiunl verbum
, Dei, ei cuatodiunl illud.
.
Luc. , 37, 38. Beali acrvi illi, quoa cum
< ( ot ,
. ' , veneril Domlnua, inveneril vigilantea. Amen dico
, , \ vobis, quod praecingel ae, et faciel llloa diactim . \ ^' ' bere, el iranaiena niinislrabU illie. Ei ai venerlt
, \ , , \ in aecunda vigilia, et ai in tertia vigilia venerii, el
iia invenerit, beati aant servl illi.
, . >
Luc. , 22. Beatus qui nou Jtidicai semet $
.
ipsum in eoquod probai.
Uebr. , 13-16, 32, 53. Juxla Odem dec ,
, ^5 \ functi aiint omnea iati, non acceplis repromiaaloaspicientea, et sal utanlea,
, , \ nibas,. aed a longe.eaa
.
. - confileniea, quia peregrioi ei hoapitea aunlav
, . per lerram. Qui enim bc dicunt, aigniflcant ae
, ' , pairiam inquirere. Et ai quidem ipaiua merainit . , aent, de qna exienint, babebanl ntique lempua
. reveriendi. Nonc aulem mellorem appetnnt, id
, . . eai coeleilem. Ideo non confundiiur Deua, Dcue
. ' - ; vocari eoruro. Paravit enim illia ciritatem. Et
, paucii i*ttrjtni$: l i q u i d adbuc dico?Defielet
, , , , me tempaa enarraniem de Gedeon, ei Barac, et
, , Samaon , et Jepbte, el David, ei Samne), ei pri>
,
pbeiis, qui per fidem vicerunl regna. >
,
372 Ba$U.ln psaL i . Boaiua est, qtd rea
. aomme preiioaaa poisidet, eaque bona participai,
; * quas adiml non poaaunl. Qui vero bunc agnoace
, muaTIa eal qul non abiilin coaailto impiorum.
, ,
IbH. Boalna qui dubiUtioaein de Deo
, admiait: qni poailloanimonon aai erga pneaentia;
- aed ea quae in ape poaila aant, exipecut, ncc iro .
piam de Creatoro nosiro opinionem babuit.
Ejwyd.Bom. ixiO mart. Marlvrom recorda ; lioneqnia manymm amana aaliarl qvealTquando
* qoidom bonoa qoi bonla coBaervia cxblbetur,
benevoleotte erga dominum argumenium eat.
Ibid. Animl erga benavoloa contervoa affe,

, , ciio, ad dominum, cui illi servierunt, redundai: <&
quigquia eoa qui ildei cauaa dimlcarunl, afljcit Jio ,
non, perapicoe oalendit eodetn ae fidei telp pra>
.
diium eaae.
Nax. OtaUin Capr. Hunc eaae qus(ura om , , nium pnaatanliaaimttm aio, eilgoo aangoine eo>
> leste regnum emere, et pro cadncia el temporariia
bonla aelernSlatem gbria? referre.
Ejuidmin Batil. -Lex mariyril poacil, ui nec

,
, ukro in cerlamen niamna; aaluli nlmirum perae , * culorum et.irabed.liorum consulenlea:nec rnraoa,
ubi jam in periculo conatiiuli aomna, eerlamen
, .
detreciemua. Ulud enlm teroerilatia egl, hoc ignavia?.
,
Nyu. in BtaiiU Beaiilodinum participalio,
- deiiaiis esl parlicipaiio. Dei aiquidem pronria bea.
liludo eal.

Eju$d. Orat. 7 De Beat. Si Deum vldere, lan, , tum c*l bm\UTO,uV * ^x>V^*aA>^s\ ^ T A f*Ff n w v ,
\ ,
w
1239
im
plaiie omnei exccdit. Nam cui boc donaluro eat, i *
ut filius Dei fiai, is procul dubio Patris quoque 6% *
dignitatexn babebit. Feiicilas baec aupra deeide- .
rium est: aupra spem omneni est boc rounug : aupra naiuram hsec gralia.
EjuUtm. Naturae lex eat, ut cupidilaa ad id
*
quod beatum est et laudabile, coniendat.
.
Oronia boni caput boc est, supra potestatem
, Tiviflcam collocari.
.
Ejusd. inOrat. Domin. Ejuamodi sunt aanclo . \ ,
rum animae, ttt anle erigantiir, quam cadant, aeae- * \ ,
que tanquam freno quodam reprimant priusquam , \ in peccatum ruant. Quoniam perpeluo vigtlaiu, .
aique pro aalute sua agunt excubias.
Cftrys. in S. Rom. mart. Non ii sunt pra*Ugia
tores Ghrisli,ut per lenuero iHumcurrant ;'ul auper , ,
nudoa eoaes saltiiando, arte quadam vulnera effu- ,
giant : Terum funicull loco angustam et uirinque
praeruplam pielalis Tiam flrmo greaau peragranl; * tyrannicorum vero gladiorum aciero sua in exci- *
piendia vulneribua alacrilaia relundunt. Neque Id
agunt ne quid paliantur, aed magl student, ul .
paliendo vincant.
.

Clem., 1H>. n Strom. Videtur xnartyriuiD gloriosa qotedam esse peccatorum expurgaiio.
.
Pkilon. Beala natura est, quae in omnibua
, ,
gaudet, atque ita affecla est, ul nihil proreua in , '
mundo segre ferat , Terum iis qua3 acciduni , ,
acquietcat, ceo qu racte atque mlliter flant.
.
373 1. XXXII. De prlmituset decimasdantihu : tt uod o/ferre Deo primilia$ oporteat.
Exod. . 29. c Primitiaa areae loae non tardabia reddere.
Exad. xxxiv. 20, 26. Won apparsbia tn
conspecttt meo vacuua. Primiliaa primoram fructuum term tm inferes in domuro Doroinl.
LetU. vii, 52. Bracbiom dexlrum erit aacerdou.
L$tlU XXVII, 50. Oinula decima lerr luae
erii aanctiim Doraino.
Deut. xu,19. c AUende tibi ipsi, ne derelinquaa LevJtam omnl tempore quo vixeria sopcr
terram.
Deut. xvi, 15. c Non apparebis in conspeclu
Domiui Del lui vacoua: onusquisque aecundum virea manmim featrarum, aecandum benediciiooem
DorainiDei tui,quam dederit libi.
Pro. , 9,10.
c Honora Dominuro de justis
laboribua luis, et primilias offer ei de tuis juslis
fructibus, ut impleaDtur borrea taa frumenio, et
f ino lorcularia tua redundent.
Eccli. xxxv, 4,5. c Ne appareaa In conspeciu
Dominl vacuua. In omnl dalo btlarero fac vuliuoi
tuiim, el itfexauhaiioiie aancllllca deciwaia. Da
. . xpocpipstr ***
' , . ,
. '
,
.
.
,
. >
, ,
, . >

, :
. >
,
,
,
.
.
,
. ' ,
* lixc occurrvnt Homilia dc S. Ronuuo unr^rc.
ittl
SACRA PARALLELA.
12*2
mxt , - Aliissimo teeundum datum Spsiu* : qiioniam Do .
roinus reliibuens est nobis, el sepluplutn reddcl
libi. >
c
Euch. u.v, 4. omnibus primiliis veslrit
.
dabilur sacerdolibus. >
Sazianx. Tetrost. 7
.
Virtute nullum gratiux donxm ett Deo
xdrta , .
Quidm licet dc$, nil tamen dignum feres, .
O , .
Hoe ofer ergo quod queal pauper dare.
.
Mcretricis hcrrei purui iue pramium.
m
. .
TIT. XXXIII. De bono nuntio.

Prov. xxv, 25. c Sicut aqua frigida aiiiro* silienti jucuiida cst, ila nuniiua bonua de terra loit' giuqua.
\ - 0
Nahum , 15. Vclocea eece auper moulea
, \ .
pedea evangelixanlia, ei annanlianiis pacem.
\
Jsa. u i , 7. Quatai pulcbrl pedea auper nioa*
, !
lot, evaDgeliianlia audllum pacis, avangelizantis
bona U
'. .
1. XXXIV. D$ malo uuntio.
* ,
,
,
Ceti. XXXTII, 51-54. Accipienlca (nnicain
, - Josepb, jugulaveronl baedum caprariim, el rcsprr, , * serunt luniram Josrpb aanguinc, et altuleronl pa , tri , dicentea : Hanc invenimus. Nosce lit , . , nica GUi lui est, an non. Et cognovil eam, el ait:
* . Tunica filii mei est. Beatia mala devoravii eum,
. * beslia mala diripuil Josepb. Scidil autem Jacob
. ^ , \ vesiimenia aua, ei impoauit cilicium super lum , ^ bum auum et lugebai filium auam diea raulioa.
.
'
Reg. iv, 17, 18. Reapondii vir, qui ?ene, * ralde cattris, et dixit Heli: Fugit vir laraal far
, cie Allopbylorum, et plaga raagna facla e*l 12
, - popolo, et atubo fllii lui moriui aunt, et arca Doi
, . eapia est. Et faclum eai ciim memortaaet arcain
, , Dei, cecldil de aetla relrorsum juxia januam, f l
, eorvix ejua confracia eat, ei mortuus eat. >
, .

// Reg. i , 2-12. Ecce vir venit de caslri.
, * popuii qui erat cum Saul, 374 ejutqae veatea
. aciasa, ol terra auper caput cjus. Et facium eai
, cuin ingrederelur ad David, cecidil in faciem suam
, \ . auper lerraro, ei adoravit eum. El d l i i i ad eam
* ; - avid: Unde venisil El ait : Ex eaatria Isracl
' . aaivatua aura. Et dixil Davidad eom : Quia ett b>.
\ ; aermo? nnnlia mibi. El a i l : Fugil populat ex prae . * lio castrortim, el ceriilerunl inulti de populo, ei
, , Saul, el Jonalban Olius ejtia morlui sunl. El ap . \ prehendii David veftliinenia aua, ct acidtl, ci om , \ ^ i.es viri qui cum eo eranl. Ei planxerunl, fleve
, ' . - runlque, et jejunavcrunl uaque ad vcsperam tu, , \ per Saul el Jonalban filium ejus, cl populun.
, itida, et doimim lerael, eo quod corruissenl
, , gladio.
^. >
,
I / Reg. xvnt, 51-55. Et dixil Cbusi ad re.\ gcm : Bona nuntia, douiinc mi rex. Ei dixil rx ad
% ;
1213
1244
Cbusi Sinl sicut puer Abe&aiom intmid dominl ;

uiei regis. et omnes qui insurrexerunt in te in , ntala. Et lacrvmatua eal rex, ct aaceudit in sola- . ,
rium porfce, ei flcvit, bsecque aiebat plorando : , ,
Fili mi Abeaalom, Abesalom fili mi. Qoii del nobis * & 6:
* .
morteoi pro te,Abesalom fill roi?
, ;
0$ee ?n, 12. c Gorripiam eos pro audim

,
tribulalioDtim eorum.
,
Ezech. vii, 26, 27. i T super v eril, el
nunlitta super nunlium. Et quseretur vieio de pro- . ,
pbeta, et lex peribit a saccrdole, el consilium a ,
aenioribus. Et princepe Induetor interilu, ct manus . ,
. >
populi lerrae meae dissolventur.
. '. 7 *
.

,
, .
(5 , *

,
. .
Matth. x, 13. Intranles domum, salittate
cam. aiquidem fuerit domus illa digna, veciat \ ,
pax vestra soper eam; si aolem non fuerit digna, ' . , ^;
.
pax vestra ad vos reverletiir.
,
Nazianx. Aflabilem in congreteibaa, auavem
in coltoqaiig. Nec exielimemus levem et exiguam .
esae viriolem, aese affabilem praebere, alque faci- c ** *>& , .
lilatem aermoDia babere.
TIT. XXXV. De otculo : et quod mbdetiia benevolenliam concuiet.

11 Reg. xv, 9, 10. c Et factum eat, cvm accederct vir ad Abesa.oro, ut adoraret eum, exletidebal
iiianum suam, et oaculabalur eum. Et fecit Abcsalom aecundum verbum boc univerao lerael, venien*
Ubua ad jiiriicium ad regem. El concillabal sibl
Abeaalom corda omiiium virorum Israel. 9
1. XXXVI. De catibus et occurtibus; deque H$ . Aq*. ,

*
qui ex mmlii tx maia proruunt.
, \
0%*e . . Ibunt in mtaerias Êgypli et
suscipiet eoa Mempbia, et sepeliet eoa Macbmas. , \ Ha>
, 19.
Quomodo catn homo fugerii
a facie leonis, et ineidal in eum urtus, el ingredialur domuro suam, et innitatur manibus auif auper
parielem, ei inordeat eutn cohiber. >
Ita. xxiv, 18. Erit, qoi fugerit limorem,
cadel in foveam : et qui exierit de fovea, capieitir
a laqueo.
S75 1. XXXVll. De otio el quiele.
*
, & ,
,
, \ , >
" ,
* , .
. >
j> .
/ F Reg. xiv, 10. Uloriilcare qui aedes in

donio tua.
Job , 19. Quiescce, nec eril qut libi betlum inferat. >
Psat. iv, 10. Tu, Domine, aingolarilcr In
spc conslituisli me.
. c i t , 10. Singulariter sum ego, donec
iranaean),
Proi. x i , 12. Vir prudtng quiolem agil.
Sap. v, 16. Boni perpeluo quieecunt.
ha. LXTI, 4. * Super quem reepiciam, nisi
iitpcr humikm, ef quietum, et Ircmcuicm sermo-
'.
.
c , .
, , ' ^
.
, ;
.
'\ ,
i \. , ' ?>*. !
\ ;
%
1346
SACRA PARALLELA.
; , ; Jeren. , 25
Noli&e exiro in agrum, t i in
, viis ne ambulelis, quia gladius hoslium babitat in
circuilu.
Thre*. m , 27, 28. Bonom eat viro tnm
, .
. , portaverU jugum auum in adoleacenlia. Sedens
solitariua el tacebit, quia levavit eoper seipaum.
Jcrem. x x i , 7. Reverlelur Jacob, et quie , ,
, scel, el dormiel in <alMari Domini, el non erit qui
moleatui ait ei.
Lxc. x, 41. Marlba, Marlba, eollicita es, ct
9, , ,
turbaria erga pluriina. >
1 Then. iv, 11. Rogamaa TOS, fralrea, u'.
, , ,
, \ quieii aiiia, et ul negotium veatrum agalia, et opereniini manibaa veatris. t
, ,
Basiliu Yita aoliiaria et privau, e! qu* com.
.
rounis est, et societale gaudel, a pletiaque anteponilur.
> ^
Ejuidem. Illi igiltir qtii vi quadam inexplica , bili mentcm siiam inforroanlea, nullis eam negoliia
. disiraclam el puram babent, ila comparali aunt, ul
, \ Dei sermo inelar quadriga ipaaa mordercttir.
, Solitudo et qutea puriuteui aoiroae incboat. Queni, , , admoduro eoira fer blanda conlreciatione cicti , , ranlur; sic etiam cupidiialeJ, ir, moerores, limo , - ree, peglifera animi mala, go.iludine consopiia,
; . nec assiduia irriiamenlia efferata, facilius poslca
, - vi raiionia auperanlur. Qui in mundura mininm
effuaus eal, ih e quidero redit, per ae vero aaaur , - gii, ut Deum cogitet. Tamque nec ad cibi curam,
nec ut de vegi.meniig sollicilug sit, animum retor , ^ qtiel; aad ab omnibua icrrenis r.urie feriatua, glu dium onane aaum ad saternorum bonorum adoplio.
nem Iransfcrt.
0
,
\
.
S. Greg. Nitianz. Orat. ie uipto. Solitudinem

uonnibil amplccli oportet, ut animo miiiime lurbido Deum alloquamur el mentein a rcbua vagia
reducamua.
, ; .
, totj
, ' .
, \ ,
, .
Eju$d. epnt. 76
Solittido a negotiis libcra,
splendore cum ncgotiia coi.jiu.cto praeataniior est.
Chrytoit. Uom. U in Mallh. Tum maxime
diabolua ingroit, cum noa soloa, et nosiri compoles vidct. Ei qui continentiae atudcl, convenii,
ulei lurbas quoqoe fugiat, ut lnentera a difttra>
ctiooe riberam, et cor iroperiurbatum babeat. Ma*
gna quippe commo.io esl inter lurbas hooifnum.
Sefep.kd perieclioncm adipiscendam ingenli
aubaidio secftssus esi.
Clem. /. Strom. Ad conscqiicndam docln*
nam plurimuin confert animua a distractione inimunis.
Evagrii. Pracstat in siorea recubando vilani
agerc, ac fidenli esse animo, quam in lecto aurea
perturbari.
376 ^ ' - ^
solilaria et qniela mallis csi
opibue splcndidior.
Plulonit. Sapiena Iranquillilalcm, qulctem c|
;.
; , .
10
, ,
p.buiiiflisejiiejitia? iiiscripiio CSt, , U '
l l a
taroYtv;.
U f & m ^vaojMiVA ^
1248
1247
l
,
*
,.
iv
-fp
oiium persequiltir; ut diviiitg comincuiatiunibut ,
pacato animo vacare posail.
.
1. XXXVIII. De sentenlia, et condemnatione, . '. , 7 r#7c
ei uteritate Dei: et quod nee ullra quam ira Dei
nXkor ,
femt, vindieanda peecata ', nec ultr* quam

praceperit, uiendum benignitaie.
c pbf * \
1 fteg. , 7-19, 23. c Dixii Samuel ad Saul:
Nonne parvus coram Domino dux scepiri Israel; , ,
el i.i.xii te Dominus in regem auper laraeI?Et \ ; *
dixil l i b i : Vade, et exlermtna Amalec pcccanlea , .
in me : et oppugnabis eo*r, donec consuminaveria , ;,
eos. Et quare non audisti vocem Domini, et irrui- , . ;
sit super apoiia, ei adducena regem servaeti? Et , ' ,
\ ; aprevieti verbtim Domini, et speriict te Dominua
> (5 ,
ne tis rex super Israel.
J ^ ,
, ' !
// Beg. x i , 28-34. 42. c Et accessh Heliaa,
et dixii ad Acbaab regi Iarael: Hsec dicit Domiuus: * * ' ,
Pro o quod dixil Syria, Deus raoniiura Doniinua, , ,
Daui Israel, et non Oeua vallium ipee: et dabo *
viriulem magnam hanc in roantim tuaro, et coguo- ,
aree quia ego Doroinns. Et percu*sit Israel Syriam, . ,
centum millia peditum uoa die. Ei cecidit inurua ?,
super viginli aeptero raillia virorum. El tlliue Ader , '
iugU, et dixerunt ad eum pueri ipaiua ; Ecce qui- ,^ * '
dem novimua quia regea Israel, regea miaericordiae , ,
suni. Imponamaa nunc saccos auper lumboa no- . \ ,
atros, ei funtctilos super capita noslra, el exeainua \ ,
ad regem ferael, ut viviOcet animas nostras. Et ,
feceronl lic, et dixerunt regt Israel : Servua luus . ,
fllius Ader dicil: Vivet aniraa raea. El dixit rex : ' * ' ,
Si adbuc frater metis esu Et egressua esl^d . * ; eum flliua Ader, et faciunt aacendere euro ad illum . **, xa\
auper curruiD. Et dixil ad eum : CWIlales quaa .
cepit pater meus a patre tuo, reddam t i b i : el ex-
Itua ponea libi InDamasco.sicat posuit paler raeua , ,
in Samaria. El dispoiuit e! tesiameiUum, et dlmiail ,
eom. Et paucii interjectit. c Dixit ad eun homo . ,
Dei : Haec dicit Dominus : Propterea quod emisi- . * t
all virum pernicioaum de manu tua; et erit * *
anima tua pro anima ejus, et populug luus pro po- ,
,
pulo ejua. a
.
Sophon. i , 12. c Scrutabor Jerusalem cum ln , u\
cerna, ei ulciscar auper iroa qui conlemnunl cu- | I
.
slodias suas.
Jerem. L , 2 6 , 27, ue. LXX. c Aperhe ipolbe *
cas ejus. Scrutaraini eam velut speluncam, et ex- , , . > {
terminate eam, ui nec ipsi ail diversorium. >
Jerem. xxn, 30. Tcrra, terra , audi sermo> .* *
iieni Domini. Scribe virum isttim, abdicatuin bo- * . minibus : quia non crescet de eemine ojus vir se- W
\, ,
dens auper Ibronum David princcps in Juda.
' ,
Batit. Contl. ean. quasl. 98. Dura rca nobfs
cst curo iis qui infeslum advereus verilalcm odium , ,
gcrunt, el Dei mandatis adversanlor, tum obsequl *
nccessum est huic Del pretepto: t Si oculus tuna ' ,
dexlfir scstDdaUiit te. erue eum ei projice afa , > . '
le l&aith. xrw, 9). # Nam alioqul 377 bco\yi\m
%
1249
SACRA PARALLELA.
1250
- quam ejtismodi bomiuibiis haLucris, attill* illi clemenli simi.is esl, qii* Saul conira quam ei pras .
eeptum a Domino fuerat, erga Agag usus eat.
TIT. XXXIX. De angariaau adactione.
.. ^. .
Jok
xxiv, 6. Imbecilles impiorum vineas

.
line cibo ti merceda coluorutit.
c , *
Matth. v, 41. SV quis angariaverii te mille
. >
passus, vade cum eo alia diio.
c -
Jerem. xxn, 43. Qut aedificat ddmum auam
, , in injuslUia, el cosoacula aua oon in judicio : a
, proxiino suo opua graiis-exigit, et raercedem ejus
.
non reddit ei.
,
Jac. v, 4 Ecce mercea operariorum veairo
,
*
,
,
ruro,
qui inessueruni regionea
vestras, qusc frauA
l

"
'
* "
n
*
! dala csl a vobif, claaiat, et clamor eoruni iiin.

iravit in atirca Dom.&i exercituum. *
. I I ' . %\ .
1. XL. De pudott bono.
Gen. ix, 23. t Acdipieniea Sem et Japbeth
,
, \ - paUium, impoaueriiBl bumeria auia: et Incedeoiea
, relrorsum, operaerunt naditatem palria aui, et
, . > nudilaiem patris aul non vtderunt.
c ,
Eccii. iv, 21. Eat (onfuaio addoceni pecca . *
tttfn ; et eat confualo glorla et gralia.
,
Eceli. xxxn, 10. Anle toultra properat ful . >
gur, et anie pudibondum exibit gralia.

Eeeli. XLI, 21,22-27. Erubeacile a palre et
, malre de fornicaiione, et a prxsidenie et a putcuie
* , de metidaclo : a principe et jadicc de dclicio, el a
, C loco ubi babiiaa, de furlo : et a veriiaie Dei, el a
,- - lesiamenlo, et a fixionecubiii In panibus, et ab ob , fuacaiione daii et accepti: a salulantibus de ai, - lenlio: a frspectii mulieria fornicaria?, el a aub , veraione vullua cognali, et a contuita mulieria
, ronjunctae viro, et acurioao atpeclu puellae ejus;
, * ab amicia de aerroone improperil, ei revelatio: e
, \ vcrbi abacondiii. erla pudlbundua el verax,
* , invcnics gratlam coram omul bomioe.
. >
. .
.
1. XLI. De pudore wa/o.
. "
Eccli. iv, 20. Do anima tua necoofundaria.
, Est enim coufusio adducena peccaioot, el eat con * fusio, gloria ei gralia. Et ne accipiag faciem ad, . >
ry versua animain tuaro, nec revercaris in auimam
tuam.
Eccu, xx, 25. Esi qui prse confusione pro ,
miltil amico, cilucralus esteum inimicam. *
.
Eceli. xxv, 22. lra, et irrevereniU, el con , , ,
fusio magna, sj mulier primatuiu tencai aupra v i ,
mm auum. >
,
Eccli. X L U , 1-7. c Ne de liis confundaris, ei
* \ ne accipiaa personam ul delinquag: De lege Allis, , aimi, et de tcslamrnlo, et de judiclo ad juaiiflcan , V dom implum; de verbo sociorum et vialoruin, el
* - de datione haercdilalis amicomm; de asqualiiate
, \ ataterae el ponderum ; de acqoisiiione muliorum
, et paucoriim ; de diveraa empiione ncgoliaioroin,
-, . et de mulia disciplina filiorum, et aervo pessimo
| \ latua aangtiinare. Super raullcre^ \ V ^ V K V V W > ^ ^ V
w
1251
S. JOANNISDAMASCENI
1252
esl signum. Ubi mantis 378 inulta *uni, c.aude: ), , " , ,

ct qnodcunque trades, in nuincro et pondere; ei - \ >
daium ei acccptnm omnhun describc.
.
Philonis. Pudorem aiual plerisque minime
profuisae. *
. XLII. De petuionibut iniquit: et quod ea$ . MB*. UspX
minimg peragere et praittare oporteat, etiam$i ,

.
maier $it quce eat faciat.
,
, *
*
. * ,
, . ' [. ' 7 pro
] .
, - \
' ;
*
, ' ,

.
, * ,
, . , ,
, . \ , \ ,
.
Hatih. , 20-25. < Tunc accessit ad eum
c *
mater filiorum Zebeduei ciiiu filiis auia, adorana el Q ,
peiena aliquid ab eo. Qui dixitei: Quid vis? Ait . ;
i l l i : Ul sedeant bi duo fllii mei, unus ad dextrara " ,
tuatn, ct uuus ad sinlslram in regno luo. Respon- ,
dena aulcra Jcaus, a i l : Nescilis quid pelaiis. Po- . *
testis bibere calicem, qucm ego bibiturua turo, ci . ,
baprismate baptizari quo ego baptizor. Dicunt e i : , ;
Posautmis. Dicit eia: Calicem quidem meum bibe- * . '
lis, el baptiamale baptizabimiui: gadere aulem ad ,
dexteram meam ei ad einislram, uon est meutii , ,
, '
dare; aed quibus paralum eal a Palre meo. >
.
IV Reg. n , 19 aeqq. Positua est ibronua

malri regis, et sedit a dextria ejua, dixitque i i l i :
1'etilioneni unaiu parvulam ego deprecor a le, ne
avertas facieoi meam. d i i i i ei rex: Peie, mater
mca : non euiin a\ertero le. Quac ait: Delur Abisac Suiiaimiis Orniae [Adoniae] fratri luo in mulierem. El respondii rex Salomon, el aii malri suae:
Ecour poetulas Abieac Ornias in niulierem ? Postula
ci ct regaiim. Ipae enira eai frater meua major me,
el ei Abiatliar aacerdos, el ipsi Joab fiUus Sarvise
dux excrciius amici sunl. El juravit rex Saloroon
per Domiuum diceoa: Uaec facial mibi Deus, el
liaec addai, quia conlra animam auam locoloa eat
Omia8 verbum boc. El nunc vivii Domiuua, qtii
pneparavit, el poao.t m i super solium David patria mei, quia bodie occidelur Orniaa. Et miail, el
cum inteifecil. El morluua esi Ornias in die
illa.
1. XLlll. De inexpUbili eupiditate : et quod. . . d x j f

.
$ine vlla $alietate plura umper appetimu$.
Prov. xxvii, 20. Infernaa et perdltio nunquam expleniur: aic el oculi bominum Inaaliabllea
sunt.
Eccle. , 8. t Non saliabilur oculua viau, nec
auria implebiiur audiiu.
Ecciu xxxtit, 31. Propler insaliabilitaletn
multi perierunl.
Thtologi. Inexplebilis corporie cupidilaa bomines alioqui aapiente* errore wentii inficcre poleat, et deierius senlire cogit: ralionem nimtrum,
non aecus ac petulana quidam equus, secum abri
piens.
Ejuidem. Humana nalura ad plura cuplenda
vigll et insomms eal.
PAiloni$. Malu$ rebas plartmU teniper
c *^ *
ol .
apf , )
,
' .
,
, ,
, .
' xUfo*
; .
**\\ bx\ cviw^^ a i \
*
1853
SACRA PARAJ.LELA.
1254
, gel: ftemper sUU propler inexplebilem cupidiu
, \ .
lein, qua velul ignia in oainift, Um parva quatn
wagna, graasalur.
379 TIT. XLIV. D$ fratribu$.
Le*U. xix, 17. c Non oderia fralrem tuum in
rnente tua.
P$al. cxxxn, 1. Ecce qnara bonum, ei quam
Jacundum, babitare fratrea io unum.
Proa. XVII, 17. Fratrea in neceaaiiatibua
uliles aint. >
,
Prov. XVIII, 19. c Frater qui adjuvalur a fralrc,
, \ . - quaai civitaa firroa et exeelaa : fortia aulem eal uii
regia fundau.
.
Prov. xix, 7. c Omnis qoi pauperem fralrara
,
odio habet, ab amicilia longe remotoa eat.
.
Prov. xxvn, 10. c Melior eat vicinua amlcua,
, quam frater longe babitana.
.
Eecii. XL, 24. c Frairea adjntoriuoi aont in
.
dia tribulationia.
Eccli. vn, 18 c Ne commutaveria fratrero
.
aincerum auro Sopbir*
. . , 1. XLT. De umdicantibuu
.
. '.
c
.
, , ' \ .
c .
Eecli. X L , 28, 50. Fili, ne vitam agaa mendici. Meiiua eat enira mori, quara mendicare. In
ore Impudentia condulcabilur meiidicalioaia do
num, ei io ventre ejaa IgnU ardebit.
, .
, .
,
. >
. MCT. .
.
TIT. XLVl. De lurpiloquto.

Q
1 Cor. xv, 55. Corrumpunt bonoa mores

col.oquia prava. >
;
Ephi$. iv, 19. Omnia aermo malua de ore
, * veatro non procedat: sed i l quie bonua ad oedifl. .
eaiionem neceaaiutla, ut det gratiam audiemi , , bus. >
, ,
Ephet. T, 4. Turpiludo, ei slultiloqo.uro, et
acurrililaa, quaead rem non pertlneut, ne nomioen .
tur in vobia, eicut decet aanctoa. >

Coloti. , 8. Torpia aermo non cxeat de
. >
ore veairo.

Basil. Strm. ad jun. Sermonum conauelado
. , ad rea ipsas viam pandit. Qaocirea diligeniisairoe
, conaervandue est animus, ne per aennonum vo , luplatein, mali quidplatu Imprudenteaexcipiamua;
D non 8ecu9 ac si toxica melle delibula adouuere .
mus.
Ejusdem. Mali aiudium diuturnitate lemporis
,
confirmatum, vix unquam, ac ne vix quidem curari
poiest, consueiudine plerumque in naluram mi.
grante.
S. reg. Na%. Telratt. 17.
Occlud$ cera lurpibus verbit luat
& .
Aure$ tonnque eanluum tnolli$$imit.
' .
Philomt. Turpea et vani sunt illi, qui In re ,
, - bus vania ingenii spccimen ednnt, ei cum ad res
, \ praeclarae addiacendas lardi tint, conlra ad lurpes
perpetrandaa celerrlmoa aa et acotiaaimoa pras
bent.
; ^ ^,
Clem. Pedaa. w txt^. k\t ^ \ ^ \ * * vst9
1255
S. lOAIffilS DAMASCEXI
1256
nionis non ipsi lantuoi debemus abslir.ere, sed illos * ; ,
quoqua, qui ea ulunlur, compriniere luin aepc- , \ , riore oblulu, tum vultus aversione, lutn etiaoi , aaiiniis, lum deiuum saepius veheinenliori aer- .
mone.
? ,
Ibid. Pelutanliara in sermonibus adbibere,
Iioc facit, ut deinceps in rebus ipsia uoa iidioneeie .
geramus.

Ibid. Proraua abaiinendara est a (urpium reram audiiione, obscenisque apectaculia; rnulto * .
magia vero ab iaboneetls rebus puroa nos esse * ,
oportet. Uer ad iropudenliam esl scrmonis obsce- ,
nitaa, el fioia uiriasque esl obscenam facinus.

DidymL Periculuui sa?pe affert lurpia verba
.
audire.
&rTIT. XLYIL 380 V* malidicthne, $eu juste, . MZ'.
$eu injusle protaia; et quod benedicere oporleat, ' ,
.
non maledicerc.
y
Prov. xxvi, 2 Sicut volucrcs avolant, ci

pasaerea, aic maledictum frusira prolatuia non
auperveniel. >
Eccli. iv, 5. - Ne dea locum hoinini, ui tibi
maledicat. Maledicenlis enim libi in aiuariiudine
aniin, deprecatiooem illius exaudiet qui fccii
eum.
EcclL u i , 14. Halediclio inairis eradicat
fuodaaienta.
Rom. xn, 4 4 Bcuedicile peracquontibus
voa: benedicite, et nolite maledicere.
Jac. , 8-12. Lingua inquielum malum,
plcna veneno mort.fero. ipsa benedicimus Deuin C
ci patrem, et In ipsa malediciuius bomines, qul
ad aiiniUludinem Dei facli aunt. De eodem procedit benediciioet malediclio. Noiioporiet, fralret,
mei, ba3C ito fieri, Meque fona de eodera forainine
cinanat dulcem et araaram aquam. Nunqaid, fratm**iei, potesiflcas uvaa facere, autviiia flcue?
& , ,
.
. ,
.
; .
* ,
.
, . .
'
.
\ ,
, ,
, .
, , ,
;
T l l . XLVUI. D$ reminione peccatorum;

quibu$ potiimus modis veniam comequi.
. *.

Job , 45. Exue aordes, el ne tiniueris;

laboiYm tuum solve lanquam fluclum praelereun*
tem, et non limabia; quia oraiio lua eril aicut cifer.
Prov. xiii, 8. Redeiuptio aniinae viri, diviliae
ipsius.
(5, ,
, ,
* .
Prov. xv, 27. Misericordia ct iidc purganlur

peccata.
Jereni. v, 4. Si est qui faciai judicium, et

quaeral lidero, propitius ipsi ero, dicil Dominus. >
SUJK xii, 49. - c Bon spei fecisii lilios tuoe :
quia das in peccatis poeniteiiiiaro.
, ,
, . >
; ,
.
Ecclu in, 25. Ignem ardenlem exatinguit

aqua : et eleemosyna expiat peccata.
,
.
, ,
Ecclu XXVIII, 2. Remilte injuriam proximo

,
$uo, et luuc deprecanti Ubi pcccata lu* aol- t
veaiur. #
1 2 C t }
1265
SACRA 1 LLELA, I ; ; w- inini, ut quis conailiarius cjoi , ul .
toWuUMt, ; ; eum aul cuju ccepll consiliun, et inslruxil
4 ;. , iiluui? Dcns ziernus,qul creavii lerminos lerre.
* , 04* ; Non esuriei, ncc laborabil, nec esl lareirtle prudeaiUe ejus.
. >
/ * . I L I V , 0, 10. Ego euin Deus, el non e
4 ,
ullra
prseler me. Omnis vvluntai mea sliliii, el
. , \
cuncia
qux cogiuvi, faciam. Loculus snm, el ad*6, , \
duii; creavi, el feci.
-, i i - .
ha. L T , 11. c Verburo meum quod cxierll do
^, 8 ]
ore
meo, non reverleturad me vacuum.donec coin, ' , ; piacealquccunque
volui.
iioij ,
Sap. ix, 13, 17. Qula lioniinum puieril co ( ; ; [ 4 ; & gnoscere contllium Dei? aul quit poieril cogitarc
, . qux rclil Deug! CugtlalioDCS uorainum limid*. cl
^ , \ - iocertae providcntix ooalrx. Uiilkilc eaim jrslima ' 61 ; - inus quae in terra aunl, el qnas in prospeclu sunt,
imeniiiins cuni labore : qiiat aulcm in rtelia
; ;
tunt, quis invesligabil! scnsum aulem luum quig
icicl? >
Chryio,!. llom. IN Nal. Chrht. libi Deui uli,
" , .
auperalur ordo oaluras. Nam si voluil, illml poluii.
, .
Utp\ ' TIT. IIT. De eusilio Dei: tl quod, Dto fxetxie.
imbeeillet homiuum intiaite iuui, ti pauci viulloi
,
luperanl,
- .
. *.
, ,
.

, \
, .
(; , \
,
, \ (Jiousav . >
* *
* 6,
. ;
4 4 ;
* - 4
, * \
, ,
Imri . \ ,
; xal ; .
\ ,
\ . Kal
4 ,
. \ ;
} , ,
\ 4
. Kal ;

. >
6\ (564 , xal
, \ ;
, \ 1|
\ . ; .
*1 tlii rt Aa6W, \ ,
Exod. t, 13. < Quanlo raagi eos opprimebani,

laulo magis inuUiplicabanlar, et vclwmenler invalescebant. >
Eiod. , 7,8. f Dixii Dominui ad MoyseD :
Vidi affliclionem populi niei qui etl in ;gyplo, el
audivi claniorem eorum, propler doriiiaui eorum
qui prxsunt operibus eoruio. Vidi enim dolorem
ejut.el deicemli ut libereni eos de maou /Egypiinrum, el educam cos de lerra illa, el iodacam in
lerraiu lacie el melle tuananlcui. >
Num. xxin, 7. Dixil Balaaro: De Mosopolaniia accertivit nio Balac rex Moab diccni: Mnledic Jacob, el venl Imc, maledic mibi Israel. Cur
maledicam ei, eui non maledixil Deust aut deleiier, quem Dominua non deiealaiur?
385 '"'"' ' - 1
dlxii Dominusad Gedeoo: Populusqul lccuni esl, niuliusesl,quam ulIradam liadiam in manucjus.Ne forle glorieiur lirael,
dicatque: Manui mea ulvum ine fccil. El uunc loqaere in aures populi, dicena: Quis timei et incticulof ue
esi? Heveriaiur. El revcrsi sunt da populo vlglnlt
duo millia, ei decem millia remanscnml. El dixil Domiuoa adGeileon : Adbuc populus mulinsi
deduo eui ad aqua. El d i i i l ad Gedeon : Omnis
qui lingua sua linxerii, ul tamberc solel eanis.
bos sisles seorsura. El fuil nnmenis isloruni Irecciin rlrlt El dixii Dominus: In liii irecenlis virii
iradain Madiam iu nianus uias. >
J
I Rcg. X T I I , 40-51. El acccpll Daiid virgam

in uianu Bua, ei elcgil iibi qninquc lapide, el
mlaii eos in pcrani paaloralrm : ei Auida in manua
tjiif. El acceasii ad alloplrylnm. Et tulil 0\V4,<v
dcspcMl cuw, <\uu ailoNcKtwV^W i \ . i \ âi*
S. JOANNFS DAHASCSNI.
1259
10
giio ? iic peccaior jasto. Qid commtiiiicabil ; . ;

cacobns ad otlam ? bxc allidel, et bxc confriiige* , ,
lur. >
ICor. s, .2,13 Non poicstii mcatx Demini
, \
participea esec, et monsa? daemouioruni. Qu par- . \
lidpalio juaiiiiae ciinr. iniquitale ? aul qua partici- ; ;
patio luci ad leaebras? aut qu conventio Cbrislo ; ;
ei Balial ? ant qtue para fldelis com infideli ? aut ;
qnae conseasio tempto Dei cum idolia ?
;
Ny$$. in quinqne Beatlt, Misericora eUcrudclis adeo conirarti sunt, at permisceri non posiinl.
.
Ejusd. iu Orat. Datiitn. orat. 5. Praaexifam
*
luda lenebra, minime auaiineni: roorbos orta aa- *
nitaie non manei amplius: aegriiudinea pneaente 6 *
iranqnilliiaie vitn ittam non exertiat: caaaa el , , ,
inania mor$ esl, evaneaeit rorruptio, cnm viia in .
nobia regnat, et incorrupito imperio poiilur.
Ibid. orat. 5. Fial in me voluntaa lua, ut dia ,
boii voluntaa exeiinguatur. Nam queniadmodum in /
taligiiioeU antria, illalo luraine caligo deaiiiit, SU , , *
i iua in mt volunlaa flat, iroprobus omoisel ini- , ,

qtius volunlatia molua in nibilam redigitar.
.
Xtti. Nequevolnptas laborem admiilit, oec
, ,
fatitiiaitt mg&ror, nec iriaiilia obleciaiionem : nec ,
rurana labor volapuiein conjanclaa baboi, nec ,
mror laeUlian, nec obleciationem trUliiia. Afle- , ciua 382 cnSm contrarii earo ratiooeaa babem, .
r i minioic iiiler se copulari queaol, nec atnico un- ,
quam foedero conaociari, prepter implacabilem * ,
.
_ ,
Ulam iniiuiciliam airoiiliatemqae, quana babenl a

natnra.
Philonii. Fieri non potcst ui aoior mundi
una extiatal cum amore Dei; vetuli nec fieri, ul
lux cum lenebria simul veraetur.
LinERAB.
TITULUS I . tk reqno eulorum.
- . - , -
.
'
* , *
.
'.
.
UaUh. vi, 53 Qiueiite ergo primom regnura
,
Dei ei jtiaiiliam qjua, ei baec omnia adjicieniur v o , *-*.
.
h\$. t

Matth. . 12. c diebax Joannia Baplialtt
regnuin eooloniin vim paiimr, el violenti rapiuut ,

illud.
i/ailA. xiii 44,45. Simile eal regaum coe-
lomm thetauro abscondilo in agro, quem qui , ;
invenit bomo absooudit, ol pne gaudio illius vadit, , ,
ci vendilomiiia'quhabet, el emilagnimilliim. , , \ ,
Sitnile e*t regnum coelorum bomini negotialori c \
qnncrenii bonat margarilas : inventa aolem ona ; *
preiiosa margariu, abiens veiididii oiunia qiue , 5 ti
, ,
Irabuil, el emit cam.

Maith. xx, 1. c Similo eal ragnum caiorom
bomini pairifamilias, qvi exiil primo mane condo- ,
, .
rcre operarioa ia vioeam, etc
,
. , 1-10. Respoiidena ietwo rur9
VARLE LRCTIONES.
' Ejagmodiscnlenllm quibua amor nmnd\ d\kcUot\\ fte\ tVtW\\\v\
uLLiottm poiius qtrara iudjeom produai.
^ ^ V o x ^ CbrislbiuiM
1261
SACRA PARALLELA.
(ojg
, : - sns locuttig *al eis in paraboli*, dicena : Simtfe
, ; est regnum coBloruni homlni regi, qul fecii nnpttaa
fllio . Ei mtsil servos uos vocare inviiatot ad
, nuptias; et nolebant venire. Iterara mitit alloa ocr * , * vos diceus :Dicile invimtis : Ecco pranilium
;, - roeuro paravi, laari mei cl allil.a occisa fttinl, el
, , \ omnia parata : venile ad nuptias. llli aiiiem negle* . xerunt, et abieronl, aliua in villatn auam, el alina
, , - ad negotiaiionem auaro. Reliqui vero lenuerunt
* aervoa,et coniumeliii affecloe occiderum. Rex au , . lem cumaudiseei, irataa ett, et miasis exerciiibua
, , auia, perdidil boroicidas illoa, et cWiuleii. illortnn
, , auccendil. Tunc ait aervia anis: Nupiiaa quidem
. ; ; parat annt, aad qui invltaii erant, non fuerant
* , digni. Ite crgo ad exilua tiarant, ei quoacnnqiia
. invenerilia, vocatead nuptias. Ei egressis acrvis
, , ejue in viaa, congregavernni omiies qtio* invei e. , niniroaloaet bonot, et impleia mnt nupiisc dis , euinbcnlium : ei retiqaa hujos loci.
* \ *
.

Hatih. , I . i Tunc aimile faclum esl re;, , gnum ccelorum decem vlrginlbiis, quae accipieaici
, . lampadea soae, exiernnt obviam sponso, eie.
Mare. rv, 26- 52. Dicrbat Dominus : Sic
*
, estregnum ccelorom, quemadraodun. ai bomojaciai
, , aemenlero fn lerram, et doraiiat, et exsnrgat no, , \ cie et die, et aemen germinet, et increscat diiro
;. , - nescit ille. Ultro enim terra frticiificai, pritmtm
, , herbam, deinde apicam, deinde 383 ptentiin fm
mentum in apica. com ex sc prodaxerit frncliim,
. ,
, . * atatim miuil falcem, quoniam adeat messla. C L I
; assimilabo regnum Dei? et in qua parabola com ; - pararoua illud ? Sicnt grano sinapis, quod cum
, , wminalum fuerit in terra, minua csi omntbua ae , minibus, quae aunl in lerra ; el cum seminaltim
, , fueril, ascendil omnibus oleribua roajos, et facit
; , ramos magnos, at posainl aub iimbra ejua volu . crea coeli babiiare.
Act. , 2!. Per mtilias Iribulationes opor
tel nos inlrare in r^gnitm Dcl.
.
Rom. , f 7. Non eai refjiurit Bei eaea i i

poiua,
sed justiila tx gaudiam in Spiritu aancio. i
,
.
1 Cor. iv, 20. c Noo io fermone est regnum
, '
Dci, eed in virtule.
.
/ Cor. vi, 9,10 nescitfe, qub iniqairc
" , gnum Dei non possidabtml ? Nolite errarvj : neqoo
; * , rornicarii, neque idalia scrvieateg, noque aduUorl,
, ), ,
neque mollei, neqae maculoruai cuaeabiiom,
, , , ,
neque maleriici, neque cbriosi, neque rapacea tv>
.
gnnm Dei possidebunt.
Batilii. Homo cutn eonauaraauir, ad angck , &
rum dignilatcnr evabiiur.
. .
S. Grtg. iVttx. orat. in SS. Lumm. SooM
, , ., illara epulantium, ubi larHantium babiiatio esl, nibil
, alidd ease exustimo, nial tVi lawdalionero praxtlcalioneiYKvue, \\\* \\% ttAf3wt*oVa-;
^^^
:
agere d\%n\ViibU\
1263
1264
$. Grtgor. NutioHt.t De amorepauper. Quem- , \
tdniodam varia snnl vii insiiluia.aic mulla? quoque
apud Deummana.onea lattt; quse quidero unicuique . ,
promerilo dislribuunlur. Acquidero alina hanc viiw , * , \
itilem, aOua illaiii, pluree alius, alius dcniqtio om- , \
Nea. si fieri possit: Utiluin procedat, et porro \ , \
progredi aludeat, et opiime prascuiilem, ui pei an-
gnaiam viam et porlam, ad beatitudinis illiua fu- .
tura) laliludinem recia duceniem sequalur.
Ejutd. orat. in C*i. fratr. Una me oporiet
, ,
oepeliri cara Cbrisio, ona cum Cbrislo reaurgere, , ,
uiia CUIII Cliriato basredem oaae, filiam Dei effici, .
ino deum ipsom.
Nv$$$ni. Viriutie pr&mium hoc est, deum
, , \ fieri, et puriasimo lumine collusirari. - Ceria et \ . \
iodobUaia fulurae graii* spea majorem in raodum ,
eos oblecial, qui eam per patientiam exapecianl.
* .
Ejusd. hom. octo in Beatilud,Regni dignitas su ,
perlorem se lyrannidem noo babei. Tribulalio .
flos csi bonorom quae praealolarour. Florem igiiur , propler fruclum decerpamos.
.
CUm. AUx. Quii diwes sat$. $ 21. Non dopmieniium nec ignavorum e$l regnnm Dei, aad violeoli rapiunt illud. Hoc eiiim aolum violenli* geaua
boneatum et pr&clartim est, Deo vim inferre, ei a
DcoTiUra extorquere. lUeautem, cum cogniloa
illoa babeat, qui firmiler, imo violenier elriogunl,
coucedet et dabti manua. Deua enim gaudet boc
inodo auperarl.
Ejuid. 4X episl. 21. Regnuni illud incorrupti- C
Jrile cupidilatem non babet, aed bonorum oroniain
praswntiam. Uade ibi non eal cupidUaiia locus :
ex penuria quippe 384 cupidilaa oritur; quod
*ero quia oinnibui poiiatur, biuc oritur, ut nibil
conctjpiscat. Regnum Dei alaiua eorum dicen<dus st, qui viiara aganl divinii legibus consei.ia-

, ' .
, ,
. ,
, .
.
. I I . De contilio Dei : el quod xee mulari,

nee comprelitndi ab homiuibxi po/esi.
. . *
*
7 ,
.
* ,
* ,
. ,
.
P$al. xxzii, 10. Boroinua disiipat consllia

,
geniium, reprobal autem cogilattonca populo .
rum, elc.

P$aL LXVIII, 5. c Terribilis iu conslliii super
,
fllioe hominum.
Prov. xix. 21. Multa* cogiUlienes in corde *
bomiiiia : consilium auiem Dei manel ia sompiler- . >
fiiim. >
, ;
/. , 28. Quae Deue aanclua decrevit,
qalx diasipabit, ei manuia ejus aublimeai qtiia aver- ;
tal? >
, *
Ua. xix, 13, 24. < Haec dicit Domiaus Sabaolb : Queniadmodum dtxi, sic e r i l ; et quemad- , , ,
modum rooale Iraciavi, alc manebit. Ubi . ; )
aunt aapientea tuitet annuniient libi, quid cogi- .
laverit Doroinux Sabaolb.
,
Jse. J L , 15, 28. Quia cognovlt roenleia Do-
$ senteatix aaciorif Boneu taftttU* tod\ce xt^x\. \ A \ tomi m \\ ^ * ^ \ ^ \ v
1265
1 2 0 8
SACRA PARALLKLA,
1
, , ow- * q*"* caiuiUar.iia * ^ ^ ^ ^

, \ ; eun t u l cojua acceptl contliUnB, c* iftUruxit
4 . , illum t Deue aeieraus, qul ereavit lefwlnot
, ** ; eauriet, eec Uborabii, nec etl iaveiHto prudeaiia ejua.
.
/ao. x u v , 9,10. c Ego iutn Dciis, et BOII e*i
*1 4 ,
. , ulira praeter me. Omois volunlii met atabil, ti
, * (, cuacta qaae cogitavi, taciain. Loculus oum, et adduxi; creavi, et fecL >
. >
/. L f , 11. Verbum meoni quod exietil de

ore
roeo, non reverlelur ad me vacuum.doDCC com, ,
placeatqaecunque volui.
,
Sop. ix. 15,17. - Quli hoaririam poieril eo*
; 4 ; gDOteere eoaailium Dei? aut qoiapoieril cogiure
, . quje velit Deoa? Cogiiatione bom.nux* timid*, ct
, iocefl pro?Meati noaine. DifflcHo eim rstlma* * - nua quavin terra aunl, ei quaa in preapecla tant,
inveftimue cam Uborc: yisa aulera in ccalix
; ;
avnt, quU inveaiigabti! aeaaum aulem louna quia
aciei?
" , ,
ttr*a*f. Uom. m Nat.ChrisL Vbi Deaa veU,
, .
auperatttr ordo lalura. Nam ai voliiH, Ulnd poiuii.
B
. I * /d * * nal
** ,
*4 .
1. . D* *u*Ute M:#1 fxad, 0 /

imoeeillu komiunm ix**im , et pood mutto*
f*j*r**f.
Kxol.
i 12.c Qaaata imafjle ooa opprixttbaiiU
laiftio magia myJlipbcabanlajr, ec volawejilef lava>
leaeebant.
ExU. w, 7.8. c Dixli Dominea ad Moysen:

, - C T&di aMiclionee popoli mei qwi eal in iEgyplo, et
, ^ . audivi clanerem eonux, propter dmriUaio omra
f , qui praaauot operiboa ewim. Yidi enioi dolorenv
, ejaa,et deaeendi ut liberm eoa de maau fgyptio ;,\ raai, et edaeam eoa de lerra illa, el iodacaoi itv
.
larram lacte ei melle maaanlein.
*
Num. xxiii, 7. Bixii Balaam: Da Veaopo*
6, tamia aeetraivU mo Baloc rex Moab dleeaa: Mate . ; die Jacob, el vanl boe, maledie aaibi l a m l . Cur
(& -;
n a M i e a n o i , eai aon nalodiiit Deuat aatdeleater, qaem Daoiiiiua nom daleaialur?
*
M 8
* * " f 2 , 7 . Et dixit Bominua ad 6, deoa: Popalaa qai teettm eaf,roaltaaeal,quam xitra, , dam Madiaoi ia mmma ejua. Ne forte gtorieior larael,
. , dicatque: Mantis mea ulvttni ma fecit. Et uomt leqoe ; . * iaaarespopuli, dtoaa ÛmHHtatUculowo
, ReverUtar. Et raverai a*mt do popula vlgbil
. do millia, ot otctm millia femanaentDl. El di , xit Bomiiiaa ad Godeon : Adbuc populua mullns
. * deduo eoa ad aqnaa. Et dixlt ad Godeon: Oomia
, , qui lingaa aua linxerii, ui lambere tolel eania*
; hoa aisiea aeorauin. Ei fuil numenia ialoram ltv>
. eooii viri. Ei dixil Dominut: In bia treeentSa tiria
tradam Madiam ta maaiia laas. >
.
4 , ,
\ . >
j 9 d u
,
, \
,
. .
Kal U$ t#> , ,
/ Rcg. , 40-51. accepit David virgam

in manu aua, el elegil aibl quinque lapldea, ct
ttUit eoa la peram paatoraleM : ei ftinda in mamia
ejus. Ei acccaail a i \VafbrsVam.l\ VvK\\Vi%<v\^
1267
1268
alfopbylus Nifnqu.d canie ego sum, quod egree- . - *
SQS es ciim virga ct lapidibus ? dixit David ad , ( ;
allapiiylum : Tu vcnis ad me in gladio, ct in hasla, *
el in clypeo. Ego autem accedo ad lein noroine .
Domini Sabaoib omnipolentia; el pcrculiam te, et coguoscciu universa ecclesia haec, quia non in , , gladio IMC in basla saWat Domlnns. Et extendit Da- , ,
vid manum suam in peram, et accepit inde lapidem .
ufHtm, el fundam jecil, et percussit allopbylum , , tn franlem ejua. Et periransivit lapis per galeam
,
iu frotitem ejua, et cecidit in lerram, el cucurril .
, ,
Darid, ei abalulit caput illius.
, .
/ / ffcp. xvii, 44. Ei dixil Abeaalom, el om , "
nis vir larael* Bonum eat consiliun. Chuei super
.
conailinm ArcbUopbet. Ot adducat Dominua su* . t
pwr Abeaalom ftiala.
c , IV Reg. vu, 5 *eqq. c Ingressi annt qualoor
tVprai, ei Deo bene favcnte, universum exercl- , .
cvm Syrl* larruertiut.
,
11 PanL xxxu, 5,6. c Conforialas eat Ete*
ehiaa, ct aedifieavit murom qul ruplus ftierat, ei , *
loeutut eat ad cor popnli dicana: Roboramini
\ ,
el viri estole, ne paveatis a facie regia Aaaur, et ,
gentia magn, quoniam nobiacum plurea sunt, ' * .
qttaro cnot illia. Gnm eo aunl bracbia carnta, no- ' , '
biaeum vero Dominua Deus nosler. Et fiduciam * ^
babuit populus.
P$al. xxvm, i . c Dominus illuminaiio mea,
,
ei aalvalor roeus : quem i.niebo! eic.
C ; t
P$al. xxxi*, 16. Non aahrabliur rex per
,
moliara virtulem, el g.gaa, eic.
, >
. xxxnr, 10. Omnia oaaa mea dtcent:
, , ,
Domine, Dom.ne, qoia siroilis libi ? elc.
; .
*/, cvn, 43 Da nobia auxiliumde tribti
latfooe, et vana aaloa bominis.
,
P$*l. cxxxiv, I . Nfisi quia Domfnaaeral 1n
* *
nobla, dieat aenc Israel, ntsl quia Dominua, t eic. , .
/ox. l i , 2. Glamavi In iributaiioius nca

ad Dom.ntuD Dearo mt&m. et exaudivtt me.
, .
Zoeh. v, 2. < Ero eia lorria in circoiio, et
" ,
i gloriam eroln medio ejua.>
. >
Mick. , 44 El faciam uUionain lia qol

probro affecerunt eoa. >
,
380 /. tm,9. Nob.gctim Deug : seltote, D * * , , ,
genies, etvincimiiri, et audite uaqoe ad exiremum . >
terrse.
, it/. L , 7. Dominua auxilialor pteua faclus
eal; propterea non aiim confusui, aed poaui fa- , * , *
ciem meam aicot forusimam pelram : et acio qola , .
noii cotifundar. >
c * . >
c/#rem. xx, 41-43. Dominua mecum eat Unqaam bellator forlia. > Dominua dat viiam 4
comritia corde. > Caniate Domino, laudale . '^, , ,
eum, qoia liberavll animam pauperis de maxu .
peaalmL
t ' * '
Dan. xiii, 42, 46, c Exclanaavil voce magna
Stt*s*oj, et diih : 0esterne qui ab*<*nd\\o- ^ abbHVH, ,
**m e$ ififnitor, qpi M U J eoaia aiiieqfJAta lavA,
v
1269
SACRA PARALLELA.
1279
. 1 *cis quoniam faUum testimonium tulerunl con * . tra me. ecce morior, ctim nibil borum fece , rim, qua? isii testificati auol conlra mc. ExaudWii
, auietn Deos vocem ejua. Cumque duceretur ad
(I , mortem, auscilavU Dominua Spiritu sanctui
, puerum juniorem, cujua nomen Daniel: ci excla ,
mavit voce magna : Mundtia ego aum a aanguiue
bujua.
01 . Aci. VII, 9. Palriarcha aeniulantea Joaepb.
, * , vendiderunt eum in iEgypium, el erat Deua ciim
, eo. Et dedil ei graiiam et sapientiaui m conspeciti
.
Pharaonia: et conslituii eum praepoiiluai eupcr
JSgyplum.
< ' , ' ;
ftarx. vni 31. Si Deua pro nobis, quis coniranos?
* , - & Chry$o$t. Qui Deum babet aectiro, foriior
.
ouinibus eat.

Hili. Si omiiia qoaa roali et impii pneMigia, - torea moliunlur, ipaia eoromque propugnatoribua
, el adjutorfbus dmouibuapairare licerei, ne.nnum
* , qu.dtm Cbrialianum, ne oralorium nnum, ne ad , , monitionem bonam aut dooirinam aalularem ua .'
quam in terra atipereaae permiataaenl.
TIT. IV. De baplismo, et Uen lavacri
. '.
pradicationi.
-.
. xxxm. 5. c Accediie ad eum, et illo , ,
.
Uilnaaiiul. et faciee veetrae non coBfundentur.i
, ',
. LT, 1. Qul aililis, venile ad aquaa,
, , et quicunque non babetia argenlum. eunlea eniite,
,
ei biblla vinura alne argento el pretio.
t *
isa. , 3. c Haurito aqaaa cura laelilia de
,
iontiboa SalularU'
, .
/a. , . Lataniiai; raoadi eaiole. >
, Mattk. . 28. t YenHe adme, omnea qvi la,
boraiia ei onerait^valia, et ego reflciam vos.
Joan. . 5. Ameo, amen dico vobia: Nisi
,
, - - qala fenaloa fuerit ex aqua.el SpirUaaanctq, ooir
,. >
Intrabit in regnum Dei.
,
! Peir. ni, W, 21. In dieboa Nea, cum Ja , * bricareiurarca, in qua pauei, Id eat octo* anima?
. aaW faclae aunt per aquam. Quod ei vos aimllif
, , tonqo) aalvoa facil bapiUma, noa carnU depoailio
, * aordiurn, aed conacieoli bon interrogallo ad
. >
Deum, per reaurreciionem Jean Cbristi.
, - D Heor. vi, 4, 5. Impoaaibile esi eoa qui ee , mel auni iliummali, el gusUvcniiH donum Dei
, evelesCe, ei pariicipea facll sunl Spiriiua aancM,
, , gaeUverantqao bobum Dei 387 w b i i m , virtu, , leaqae seculi venluri, el pmlapal aunt, ruraua rc , navari ad poenilootiam: inraan crucJfigenles
.
aibimeiipsia FUium Dei, et eontetnplui babeiitea. >
Batil. Exhort. ad boptum. Baptf^ni lenipiio,
, .
, niveru boroinum v i u eai. Nam aicut corpori
, . ciira reipiralioneoi vivere impogaibile eal : sic
. ctiam fleri non poloat, ut aairoa conaiaiai, quao
, . , Creatorem mlnlmo agnoacau Dai enim ignoraiiu
$, mora eat aninue. Porro qul baptixalus non csi
is noa esl illnmlhaiua. Al vero absquo luce, ncc.
.
1
. >
ocoJao fato? $ua sunt, ccrncre, oec anima contep\aliQftem
f^VîA ^mWitx^
^ ^ N : N \ \ S ^ X
}
S. JOANNIS DAMASCENi
187*
Baul Exkort. ai baptitm. Joaniies baptia- rouro pcDnilentiae pnedicabat, et ad emn Judsea .
omnii exibat. Dominua praedical baptiamutn * \
adoplionia: et quia eorum qui in Jpsom aperant, ;
nou parebii? Baptismaa ille rudimenlum erat: bie , *
perflciendi viro habet. Ille recessus erat a pec- , .
calo : bic eonjonclio cum Deo.
lbid. hrael, ntsi mare irajecisaet, disjun , ,
clns non fuisset a Pbaraone: tu quoque nisi per *
aquam transiem, ab amarulenfa diaboli lyran- ,
nide non eximeria. Ille de spiriluali petra non .
bibissct, nisi typice baptizatus fuisset : neque , *
libi vertim potum quiaquam dalurus est, niei vero , .
bapiismalc sig linctus. Ille post bapiismum panem
illum angelorum manducavit: tu vero ncquaquam * ,
panem vivum comederis, iii&i susceplo priua ba- .
piismo. Ille ob baplismum in lerram promiasam ^
ingreseue eat: tu qaoque quo tandem pacto in- ,
traro in paradiaum queas, nisi bapiismo conaigne- ; *
ris? Illudne ie iugii. flagraulera gladiura ad ligni ,
viam cuatodiendam coliocalura esae, qui infideli- , bite qtiidcm terribilis exnrensquc sic, iis vero qui , ;
credtint, accessu penriua et biande collucens? . "
qnin rpsom quoque versatilem Dominua fecil. , *
Nara ubi Odelem videt, lerga verlil: cum aulem , .
aliqitem eorum qai baplismo minime consignait * auni, recla in eum impeiam facii. Eliaa ciirrum , '
igneum, et tlammeos eqnoa ad ae venientes non , ;
extiraait: veruiD caeleaiia itineria cnpidilale it.ce ,
*, res lerroria plenas audax aggreseus cst, et ,
talo animo fragrana vehiculnm conacendii is, qui '
adbuc in caroe agebat: vero non quadrigatn , ;
igneam conacensuras, aed per aqoam et Spiritura
aacensurua, vocanii non accutris?
,
Ibii. Si bominum aervua easea, aervSsqna
acripto publico proposiia libertaa eaaet, annon ad , ,
presliuiturn diem adforet, et mercede patronoa , ,
condur-ftrea, obsecraresqne jndiccs, ut omni ra- ; \
tione in libertatem asserereris? nnm etiam cola-
pbuni, boc e&t extremam aervorum plagam, bac ;
conditione, ul poaibac verberibua eximereris, rc- .
eusares? Cum aulem le hominum, sed pec- ,, ,
cali smuro, ad libertatem vocet prseco, ut te - , , berei a aervitute, et concivem angelorutn efficiat, , Deique ftiium, adoptatum ntique per gratiam, D Wtft ***** , .
conaliluat, et Cbristi bonorom haeredem, nondotn ,
libi adesse tempua aia aceipiendi ea qoa tibi *
oblata tunt.
; ;
lbid. Quando Cbrialianoa fiea? quando te
velul nostrum agnoscemtist anno svporiore pr- ; *
ens tempus exspeciabaa : nunc rursus futurum .
;.
prsslolaris. Yidesis ne longioreg v i u pollicilalio
nes facere comperiaria. Nescia qvid craslina diea .
paritura aU. Ne promittaa quae non lua saat. Ad . ,
viiam 388
homo, invitamus : quid tu voca- ; \ -
lionetn fugis? ad fruitionem bonorum : quid to ; beneflcium praeteris? cielorum regnam apertam , / ,
csi: Mc qni vocat, menliri nescit; faciliaeai via. , ;ti
Non tcmpore, non jmpenoifi, non labqre opna e%i. \ -^ ; ;
W
1373
SACRA PARALLEi.A.
1274
. % , , Quid refugis ? cur tanqaam vilolus Snexperlua
. \ jugo, jugum meiuis? suaveest, leve ejt. Non cer. . vicem premit, eed gloriam conciliai. Non eniai
"$ , collo jugam aatringitor, sed uliro et libere ira, , faentem poacil. Videt accuiari Epbrairo, uti j u . * vencolam ceatro perciiam (, l f ) quiale , mero buc et illuc vagaiur, legia asparoana jugum.
, , ( Subjice indomitum collura luum; eaio jttmenlum
{ . , Cbriall: ne alioqui &i jngum excusseris, eotuteqtte
. ei libire vixeris, prasdat belluis sis. GusUte, ei
; . videle, quoniam eaavia Cbrialoa Doininos (Psal.
xxxm, 9). Mellis dulcedinem qtiinam ignaritt prse .
dicavero? Gusiate et vidcle. Sensus quovis *ermone valenlior efBcaciorque esl.
Nunc animain tuam velut in trulina atare exi /
, ' , aiima, atque bine ab angelis, binc a dcroonibuo
. ' , trahi. Angcli le excipienl, aut dftmones reline . ot bunt. In acie doeea ieeaeram mililibas auia i r i ' , buunt, ul et aese invicem amici facile revocent,
, el si in pugna cum bostibua permisli fuerinl, per , apicue dirinii queani. Nemo le, noaler sia, an ex
. . adveraariis, agnoacei, niai per myfttica eymbola
, , , fidem faciaa le eaaa noalrum. Niai eignaiom auper
. te fucril lumen vullua Domini, qnonam modo an , gelax te viodicabil? quomodo le hostibua exlor ; - quebit, niai eigillum agDOveril t Qui vero diciorua
, ; 8i8, Dei anm, ai indicia tecum non feraa? An illud
, , neatie, quod extenmnalor signataa domoa praier*
; " , ibat, et in illia qna aignatae non eranl, prirooge , - Q nilos inlerfidebalT Tbeaaurua non obalgnalua in ; * aidiia furam palet. Pecaa nallo aigno notaia cilra
, . periculum appeiilur. Juvenis ea? baplismi algno
, . ; - juventulem loam obflrma, et in tuio rollora. Vo*
. gela selae elfluxil? caveaift ne viaiico careaa, ne
; pneaidium ac velut amuletum amiliaa : neque de
* , undecima bora lanquaro do prima cogitea.
.

Si quia medious hoc libl quiboadam arlibua fa , - ctiirum ae pollicoretor, ut a aenectnte ad juven ' , iaa redirea, annon ad diem illuia veniro cnperet,
tpfv ; In qao le itennn juvenescentem cernereat Cun.
aotem bapiiamua hoc libi se faciurum apondei,
, , ut anima lua, quam velustate confecUli, et iniqut , , laiam rugia asperam foedamqae reddWieli, ad
; - D prieiioum florem redeai, bene de te roerenietn
; coniemnia. nec ad bojuamodi polliciialionem ac; curria? Non concnpiaeta videro ingeits illud mira ; \ ; culum, quod libi promiltiltir? nempe, qnomodo
, , , nulla malris opera bomo renagcilur : quomodo is
; qui veluaiaiem contraxil, jamque deaideriis erro*
, , ria corrupius cel, ruraum vlget et pubeacit, atque
, , - ad verum setalia florem r^dil? Baptismna captivo, , rum redempiio eai, debiiorum remissio, mora
, , . pcccati, aniin* regeueraiio, eplendidum iodumen \ , , - tum, atgillum nullios conalum meluene, vehica ; lum in coeluoi, regni conciliator, adoptionis be . $ netkitim. Toine taniiaque bonie voloptatem,
, xlv . miser, pracferendam puUt livÛv%^ *xv\w\
^ ijridfiowfv ,
(
1375
1176
Res ipwe 389 clamant, etsi voce ei.es. Stne ul , , carne ad turpiutn rerum fruitionem abular, ut in , , ,
voluplatum coeno voluter, ul tnanus craeiilem, ut , ,
aliena rapiam, veraute incedam, pejerem, men- , .
tiar : ac lum baplismum, cum peccandi finem fe- ;
Cf.ro, stiscipiam. Ecquis aulem libi vil metam ; fixit? quis libi seneclaiia terminum praeacripsit? ; ,
qula apud le tam locuples futurorum sponsor? iv ;
Annon vides infanles morte abripi, aetaie Oorenles .
abduci? vila nullum cerluoi lerniinum babel. Quid ;
xepectas ul baplismua libi beneftclo febria obtin- , []
g al ? quando jam ne salutaria tiDi verba pronun- , ,
liare, et forsan ne plane quidem audira poteris, , ,
non manus ad cceluin lollere, non pedibug alare, , ,
non adoraiionis causa genufleclere, non uliliter ,
edoceri, non cerlo conflteri, non le ad Cbriaium ,
adjungere, non boili abrenunliare, quin nec for- , , ;
laaais inlelligenier audire, cum iniliaberis : ac ; /
dcitique ila affectus eria, ul qui aderutU ancipili , , animo siul, gratiam ne aenserts, an eorura qua> .
perageniur, omni sensu careat. Demus vero te, graiiaro iia quoquc auaceplurum, ot eam aeuliaa
etagnoscas : lalenlum quidem babebis, ai quaestum ex eo notlum tecutn feres.
B
S. Greg. Na*. Oral. in bapt. Quemadmoduta

,
nos, cum anle non cssemus, creavit, ila crealos ,
denuo finxil inslauravilquc, et quidem figmenlo ,
diviniori, acquod prinium longe superaret (quippe ,
quod, uli vivere incipienlibus aigillum esi, ita iis ,
qui vegeliori eunt aelate, graiia quoque esi, el C ,
affeclas imaginia erecliu), ne alioqui per desperaiio- , \
iiem aceleratiorea efficeremur, et in graviora quoti- .
die flagilia prorampcndo, a bono el virlule penitua
cxcidereimis
Ibid. Sic te compara, tit lavacrum non corpoa
, ,
modo, sed imaginem quoque Dei abloai; non pec-
caia aolum deieat, sed roores etiam emendel; non , ' pristinaa lanium viiae sordee abslergat, verum ,
fonlem quoque ipsum expurget; non anirao tantiitn * * *
inaculpat, ut opea bonestia raiionibua quaeraa, , \ , veruin ut laudabililer effundas, aul quod leviaai- , . ,
roura fuerit, male parlaa abjicias. Quid eniin libl ,
profuerit, Ua peccaii veoiam impelrasee, ul tamea ; ,
ei quem Iseaeria, damnum non aarctatur, cum lu ,
duplici acelere constrictus lenearis ; altero, quia D , ,
injusle possides facullalea tuas; aliero, qoia . ,
pariaa opes mordicua lcnes; illa quidem noxa , libi condonala eat, hac vero adhuc bodie irapli- ,
caris ? Hodie euiin apud (e aliena res est; ideoqtie . ,
jtequaquam deloium est peccalum , sed temporc , .
4untaxatnnterciaum. Para allera ame bapliamum , * perpetrata est, allera post baplismum naanet. Noque - , iiim presemibua flagiiiia, aed iis quae jam admiaaa ,
aunt, vcniam afferi baptisimis. Porro uon velera- .
iorie accipienda purgaUo eat, aed aerio impriraenda; libique agendum, ul pleoo pertedoque apkadore niteaa, non ut IB superficiemiUinarix. Baptiami donum oonlaoiuniroodoobdacii peeeaia, sed ab aii
peniiui eximil.
Ckrysoit. Bom. ad recent ti/am. Benediclus
& , ,
Deva, qui hcil mifabilia aolua (Ptal. LXXI, \%) qu\
. *
arnci* condidil, eaque transrouial. Qui b w wpV\Ni ^ v k i C ^ w w * \ \ ^ ^ ^ ^ f t v o x ^ *te
%
12
SACRA PARALLELA.
1278
,. Oi iv , eranl, hodie liberi sunt, el civea Ecctesi. Quct
nuper peccatorum pndebat, bi nunc in liberlale el
iv .
fiducia aunt.

S. Greg. Nytsen. in Beat. orat. 7. Si Deura
, \ videre taittam bonum esf, ul bujaa magnttndinem
. ; , nihil queai auperare, profecio Dei filium effiri,
. felicilate omni majua ea!. Nam coi 390
"
* * cessumeat, ut Dei fllias ftat, is procol dubio Palris
. . dignilatem oblinebit. Hoc vero conscqai, aupra
, , , orone votum eat, awpra speni eat donum, supra
. '0 , naiuram gratia. Baplizatar Spiriia aanclo, qui
, - cogitaiione aua omni aermoneque, ct actione,
, ; ; , aanclua reddilur, quique apirUoalis exsialil. Veluli enim qui mergitur in aquaat. totua humescit:
,
tie qui in Spiritu saocto baplixatur, totua ftpiriiaalis et aanclua efllciiur, talisque animo el raiione
evadlt.
. '. , nai . V. De abominationibu*, uu Wo/ii, *l iit qui
.
dH nuncupanlur.
.
Kxod. x x , 3-4. Non erunl dii alH prxler
, , roe. Non faciea tibi idolum, heque omnero aimUiiu , , dinem eoroin, quceunqne in coelo sitnl desuper,
. , quaecunqiie in terra deoraum, neceorumqua sunt
ia aqolg aub lerra. Non adorabia ea, neque colea.
. .
Ego aum Dominua.
Exod. , 20. Qui immolat diia alienia,
,. . >
exterroinabiiur. >
,
DeuL vn, 26. - Non inferea abominalionem
,
in domum tuam, nt aia anatbema aieul illud. >
,
Pia/. cxni, 12. Simulacra genlium argen . >
toai et aurum, opera mantiutn horoinum.
, ,
Jerem. x, 40. Dii qui non feceruni coeluiu
. C et terram, pereatU de lerra, el aub coelo boc.
,
Sop. , 4-9. Vani eunt otnnea horoinee,
,
in
quibas non adfuit acieniia Dei, et de iis qu*
,
* videalur bonia, non potucmnt iuiclligere cum qui
' , , eat, neque operibus altendenlea, agnoverunl quio
, , , essel arlifex : aed aul ignem, aut ap.riium, aui
, ciiaiom aerem, aut gyrum atellaruni, aul niniiam
, - aquam, aui luinmaria coeli, rectorea orbis lerra, , ram deos pulaverunl: qnorum ai apecic deleciaii,
. deoa ea eaao pntaverunt, acianl qaaolo bia Domi . - nalor eorum epeciosior ett. Speciei eniro et mundi
, ' , - generalor baee ocinia conatiloil. Aul ai viriutem
. ' el opera eorum mirali auat, intelliganl ab illis,
- quoniam qui baec fecil, forlior est eis. magniiu . , ; dine enim el apecie crealtiraruiti cognoscibilile r
ol , polerit creator earum videri. Infelicea auiem eutrt,
, , - el inler moriuoa spea illorum eat, qui appellave, , - runt deos opera manuum bominam, aurum cl
argentum, ariia inveniionem, et aimiliiudines anit
maliam, aut lapidem inutilem, opua manua anlW
qnae.
t , 6
Sap. , 6-40. Per manoa auiero quodfilid(K
, , , lum, roaledieium eat, ei ipaum, el qui fecii illud '
. , , quia iUe quideaa operalaa eai; illod auiero, cum
. eaaei fragile, deos cognominatus eal. Similiicr
.
odio aoDi Beo, impiua et impieiaa efua Eleutm
qtiod taclum
c\im to ^wv > ^v>aa^vDs^\D 0 C
IttT.
c o n
1270
>
Sap , 7-12. - . Judei flgulus, ei male labo- '- * , , *-
ran, Jeum hiancm cx eodem (Ingil luto. Ille, qui 8
\, ' t l f
paulo anie ilc lerra faclus fueral, ei poi pusiilum
rcducil sc uude accepms esi, repelitu animx de- , \ . "
bitiim. Sed cura r- illi, non quia laboraiurus est, \, , '
nec quoniam brevis illi vitt est; ted couceriaiur ' *
quidein auriflcibns et argenlariis, el xrarios itni- \ , *
, , .
laiur, et gloriam .rsiiinai, quonlam rei lupervacun ilngit. Cinis si cor ejus. ei tcrra inanior . \
spr.s lllius, et luio vilior vlu ejue; quoniam igno- , ,
I . I M I qui
(Inxii, et qui inspiravii ipsi aiiimam , *\
qu* opcraiur, e( qui Iniufflavil 3 9 1 ttli tpiiiluiu ,
vilalem. Sed oi eiiiliinarerunl lii-im: essc vilam ' clvat
nostratn, ei converaaliontm filx composilam ad , \ / . I
Iucnini.
. '\1
Eteli. m , 18. < SpecUcnlam epuhrnm ap-
piititarum aepulcro. Quid prodcsl libailo idoloT ; ,
.
nrc .!.roanducabil,oec odorabitar.
01 , ol U , 1 *S. Creg. Na*. Orel. 2. /-'. iheol. Alii solem,
alii liderum muliimdinem, alii ccBluni Ipsum un , ,
rum illis colncniut. alii elcmenla, sinc quibus lw- ,
niana m i consiare t
polesl. Quin nonnulli quo- plov. , \
qnc, ul opinor, poleniiam colcni.-s, ei robur landi- , \ ( ,
bus rflercntci, tu&picionteaque pulcbriiudinem, , ^.
pnigrcssu leinporis bne deum effccerunl, quod in 01 - \ ' hunorc el prciio babbanl. Qui aulem Imer eoi .
ilintls iffectibui tntgit ad-Jicli eranl, affedus
qnoque ipsos nuncnparunl dcos.
:, , !
Kmitii. Snnl nonaulli qui tidcra exsecrcalur,
ailversiis bominem irasrttolur, dicenle : Vas ^ * ' ^ , \ .
astro iuo. Ahi dicooi : Bvno asiro nalus esi. unde ' : . *\
rci/. \ \ i i ii.nii oiunia ipstui ailro ravrni. Va> auiem iis qui
lixr dicuui. UiiUnB vidro ad lolem et lunam pre< . ! ,
canles, ei aoll in h:cc vcrba (upplirantcs : UisL-rere ,
mei. Va> aulem illis. Qaid lu, relicio solie effeclore, , * \ \ .
olem adoraa? non oportei tervire crealurc potiu* , *; kt
quam Creaiori. Scrlptnm es( enini : Malediclui *, irapl .
oninis qui adural solem, et lunam, et tleltas, el *4 .
qtiidquid aliud ractUiuiD esl, nlira ractnrnm. UoHi, , \ , ef Iwpw
boc sibi aniino flngenlci, alunl lunam e ccclo de- * .
tcendere. Cam tese prantigiator crun(al, eam /, <\,
< i r l . i deduclt, inquiuni. Vx illis qui bcc dicunl. **Quis ullls prxsiigiia in coslura poiuit aecendere pti. Kal . ||
voluil id !- Simon Magiis : sed cadcns, cor- ;
pore lolo fractue eei. Ncmoenlra, MC parvuin, ncc D
Krof.
^ *"* \ jip
magnum r s l i sidus ralot conrellere : quippe cum , !
ca Dru virtuie iua fundaverii. Ainnl ruraiim nu- , ( -. .
bes el plnvias a pnrsligi.iloribus doluci : iil quod , \
* , \ . ;
eiiam vanc ab ipsli dicilnr. Ecquls enim monilium
tit, qui .:roaiidaiumprxtiigiis ullis quat aver- ^
i-ie.' Nnl.os enim Dei jossy pluviam io lerrnm ;
fnnduol.
\ .
1
. VI. De tila, ei mundo hoc: et qnod not. te

tilenoilra, in diiiracnft
el Inrort
tertaiuur.
. 7 *
* *
iii tr
*eJ /, d .
Cn. , 16. ( dlxit molieri : Mulliplicant

niuliiplirabo miinnau vl conccptut luos. doloribuf paries AVios, rt <d irum erii conreraio tua,
\ tf, '
\ . ^.
\ , 1 *<
ipsc doininabilur
lur,
" * '
//
1231
SACRA PARALLELA.
c " G** . 12.
1282
c Sonans et cogltailo boiti.nia

proua sunl ad matum ab adolescentia sua.
. >
Jae. VII, 1. Nunquid non lentalio eai viia
c
;
bominU aupar terraro
t
Eccli. xxxi, 15. Occupaiionem malam dedil
, .
Deue flliia bomiuum, ut occupeolor in ea. >
,
Eccle. , 5, . Eventua unua Juslo el impio,
, \ , bonoei m.lo, niundo ei polioto, aacrificanli el
\ 6 , non aacriticanli. Sic bonus, ul peccalor : sic j u * , rana, aicut juramenlum timena. Iloc eat peaaimum
. in omni quod factuoi cat aub aole, quod oventus
. . >
nua omnibua ail. >
Otee iv, 2. Non eal verilas, nequa m.eeri , ,
. ', , , cordia, neque acienlia Dei auper lerram. Malediclio,
et Bneiidacium, el boniicidiuiu, et furiuiu, ei adiil, .
leriom effusum est auper lorram.
, EcclL X L , 4, 5. 392 < Ab eo qui uliiur bya , , , , cinlho, el porlai coronaui, uaque ad eum qui ope , , , rilur lino crudo, furor el zelui, et luraullus, et
flucluaiio, ei iimor mortia, iracondia perseverans,
.
et conteniio.
,
Jae. iv, 4. An neacitia qnia amicitia mundi,
; , inimicitia eal Deitqui voluerit aiuicus eaae mundi,

hiimicus Dei constiiuitur.
, .
/ Joan. u , 15-17. lHolile diligere mundum,
' , neque ea quas in mundo aunl. Si quie diligit mun * , dum, non esl cbarllai Patria in eo : quia omne
, , quod eal in mundo, t*l concupisceniia carnla, et
, , concupiscentia oeuiontin, el auperbia vlta, qua
' . , non eat ex Patre, aed ex mundo eat. El mundua
,
- r
'

. iranait el concopiacentia ejaa. Qui atiiem facit vo

luntatem Dei, manei in ternura.
, .
Yila noatra gemilibaa multia obnoxla eat, et
, .
mceroria plena.
;
Ba$iL Hom. 1 tn Gen. Mundos bic, primum
quideiu bumanoram animorum acbola gymnasium quo esl: lumque ei uno verbo, aptum eorum do . miciliam qui in generaliono el corrupiioue aguni.
, , Quocirca temporia curriculum uiiindo, afqoe ani , , maniibua, et atirpibua qua? in mundo auni, ingruil,
properana aemper et efflueoa, uec enquam cur, .
rendi finem faciene,
,
lb\d. Qu* a lempore esae cueperuni, ea quo . , quo in tempore deainere neceaae est. Si mundus

D temporale exordium babuit, de fine nihil eat quod
dubitea.
,
Jbid. Mundua bic, el morlalia ipse eat, ei
. morienliutn regio. Quoniam enim eorum qoao sub
, aensain cadant, composiU subsUnUa est: quid, , quid vero compoaitum est, hanc naturam babet,
, ; - ut dissolvatur; nos quoque qui in roundo vivimua,
et para mundi sumus, naiune etiam muudi aumna
.
parlicipea.
; S. Basil. epitt. 1, Ad Gng. tkeol. Eum equi, , , dem, qui mairimonii nondum aatriclua vincolia
. - eat, rabida* cupiditatea, eflrenaiiquo impelua, et
miaeri quidam amores exagitanl. Eum aulem qui
, uxori lam anneiu% eaV ataet âtw^xo. VOTIX^VJA
mliuv , excipii : \ u aleiVVWoAt
^ V w ^ > v * 1
1283
S.JOANNIS DAMASCRNI
1284
crealione liberorum, eorumden. alcndoruro aollici- , , .,

tudo, cuslodia uxorie, procuratto domus, famulo- , ot
rum cura, damna in conlraciibus, rixae cum vici- , ,
nis. forenses eoiifliclus, negoiiaiionis pcricula, \ , agiicuUttraa labores. Quivis diea advemeos suani
animae caliginem offuiidit: et noctea diurnU curia , ;
succedenles, per eaadem apeciea mantem ludifl- , .;
canlur.
.
iVt7i. Omnigenie pertarbilionibus et a*rumnis
misera haec Ttla obroilur.

.
Ckrysoit. Bom. in iliud psat. xxxvui : Veram , , tamcn uuiverva vanilas. Suppositiiia. Vide, cba-
riasiine, annon rea bumanaa mare imiienlur; aa-
non eadem perturbalione vila pleiia ait; annon in *>
terra magia, quam mare, jaclemor; aonon venlo S , qnovis Yebemeolius in noa invicem incurramua; * annon pecunix procellarum inalar noa mutuo in
noa collidaat; annon lanquam in maria caligine .
huc illucque circumferamur. Hic illiua agrum &"
rapuii, Hlc allerius terram abslulil: 393 proximi ; ,
uxorem alter concupivil, alter alleriua famulos . .
abripuil. liic de aqua cum vicino liligat : Slle de
auria cum conlubernali auo digladialur. Hi de . 01
lerrae roensura conflictanlur : illi ob aBdinm ex-
atruciionero aese rouliio opprimunt. Hic quae non *
dedil, accipere aggreditur : Ule contra, ut qu , .
accepit non reddat, judicio contendit. Hic augendi
foenorig iiiexplebili cuptditaie flagrat; ille eliam . ; ,
ipsa euroma fraudare credilorem nitilur. Hic ob .
reium penoriam discniciatur; ille in ampliaaimia C , ,
opibus sestuat animo. Qui egenua eai, probro ba- ,
betur; qui opibua affluit, appetilur inaidiia. Qui * ,
potitur imperio, conspiralionibas obnoxiua esl: . ,
<jui magiairatus gerit, suspicione el iovidentia la- , ),
borat : qui poientia pollet, habelur odio. Bella ,,
coflitnua sunt, cades aasiduse. Inexplebilia cupi- * ,
dilas tyrannidem exercel, doroinaltiin avarilia, et *
mendaciom aupra modum aitoUilur. Muiua fldea . ;
auiugit : lerram veriias deseruil: amiciiia roenaie , circumscribilar; nonnulli eliam vim et robur $,
auum amiserunt. Salulaliones sospicione plenae .
aonl. Ad bunc igUur modum, cum 1103 omnes in malis agitemur, propbcla bumanam tiiam aspei
nana, in hc ferba claroat : Verumtamen universa vanilaa nronia bomo vivena. >
. VII. De violexlo, el eo aquo vis infmur. D
. '. .
Ecciu iv, 32. Ne coneris conira ictum flut ,
vii.
.
1 Bovem volenlem incita.
;, ' .
/ Pctr. v, 2. Non coacle, aed apomanee. >
, , *
BatiL in Hexaem. Qood coaclum est, et
prxter naiuram, postquam ad breve quoddam lem- , ,
pusorlum cst, idquo sagro ac per vim, atatiinix .
ea ex quibua conflaium fuit, diseolvilur.
, \
S. Greg. iYai. Apol. magn. Quod invite lil,
prxlerqaam quod lyrannicum oat, etiam laude aaa , . ,
caret, nec firmum, nec stabile esi. Solet enira id ,
tl
* Et sapposit* Cbrytoslomo enarraiione . 6 psalmi xxxvin, qoara alteriua auctorla esse, eC NUo soqaioris Notter tomn videtur indicare.
1285
SACRA PARALLELA.
1286
. , - quod coaclam est, non aecos ac planta manibiia

, - per vim iiiflexa, simul aiqtie dimissum eti, ad
. , >* ; aeipsum redire. Conlra, quod auimi inducliono
.
fit, justisaimum ac firmissitJ.il m cst, ulpole propensionis vineulo coneervatura. Volenlium, non
invitorum, pielatia sacramenlura est.
, * Ctem. AUx. Quod invite fil, alatitn displi, , ' \ cH : quod autem aponte, aatieiaiem non admitlit,
.
aed semper e( graiia et desiderio virescil.
!;
Eju$dem. ChrUlianis praeserlim prae casloria
. mioioi ,concessum esl peccanlium lapaua per vira
, corrigere. Nec enim Deua eoe coronai, qui ueces , .
aiiata, sed qui voluntaie a viiio abslineni.
.
Eusebii. Yiolcntia Deo non deceL
'. Btpl ^.

, * "
, *
,
.
c
.
c ,
;
TIT VIII. De biatpUmo, $1 superbiloquo.
leaif. xxiv, 15. Diiit Ooroinaa ad Moyaen:

Loquere filiia lsrael dicena : Horoo qai maledixertl
Dco, portabil peccatoro auum: qui autem nominaverii nomen Doroini, lapidibus opprimal eun
omnia muUitudo fl.iorum larael.
/ Rtg. , 5. Non exeai aablime dicium x
oreveairo.
Job xv, 12. Quid enim ausum fcat cor
fuom, quod in iracundiam erupisli adverstia Doroinum ?
894 P* - # 5, 4. Disperdel Dominas
*
, - univeraa labia doloaa, linguam magDiloquani. Qtii
, * dixeroni, lioguam noatram magniflcabimus, labia
g noslra a nobia sont, Quia noater Dominug esl?
* ; >
0$es , 1. Disperdetur Satnaria, qooniaiu
c ,
* , locuta eal advaraua Deum suum. In gladio peribuni ipai, et laclanlea eorum elidenlar ad peiram.
.
Jerem. XLVIII, 20. Inebriato eum, quoniam
c , \ .
contra Dominuin ereclna est. 9
Ezich. , 2, 5. Raec dicit Dominus :
*
, * Pro eo quod dedisli cor tuum quaai cor Dei; ecce
, , adduco auper le alienoa, pesiilentea de gentibua,
\ , \ et evaginabunt gladioa auoa io le, et auper pulcbriludine acieniiaa Vqae, ei bumiliabuol pulcbri, , .
tudinen luam In perdiiioDom. 1
c ,
Sap. 1, . Benignua eal apiritua sap.entiat,
el non absolvet blaspheii.uni a labiis suis. >
.
Ecctu XXVII, 28. Qui in altura iniuil lapic ,
D dem, in capul auum mittit. 1
. >
Matih. xii, 31. Omne peccatum reroitieiur
*
hominibae: ei aulem qui in Spiriium sancium
blagpbemaverit, non remitieiur, neque in boc
, , * >
aaeculo, neque in futuro. >
,
Batiliu Qui peccat, legem quidem vlolal: at
, .
qui blaspbemai, adveraua ipsura divinum Numen
ioipiua est.
, '
Chryt$$L Eos qui in civilale blaiphemafc , , , rlnt, caatlga. Quod ai quem in bivio aut io foro
, . audieria, objurga. Quod oi eiiam plagas incutere
, , oporiueril, oe id facere dubites. Colapbum iii fa . , ciem ejua irnpinge : oa ejua contere. Manui tuac
, .
por eiutmodl f\af,aisk ^titv\UV^\v\ ^ ^ \ K \ v .
qekl*m criminenlor, eisi ic in judkium irahant, tequfcre.
9
al
27
128g
GArtfitff. Hom. 3, De ineompr. Quemadmodum , qtii saxum in aUtim ejacuiatur, corpua quidem ,
coeli sciudere, aique ad eam aliilud.nem perve- ,
nire non valet; quin plagam capiie auo excipii, , *
aaxo nimiruin ad ejaculalorem redeunie: sic qui
coolumeliosa ei impia verba adversus beaiam Dei , ,
eaaentlain profert, eam quidem nullo uaquam *
delrimento afficiet, ot quae longe major et eubli- ,
mior exsislat; al vero in anima* suae perniciem .
gladium acuit, duin se ei cujua bencflciis auclua
eal, ingralum praebei.
. I I . De rege probo, ei qui malum oderit.
. '. *\
.
xal
,
Num. xxiv, 7. c Augebitur regnum ejus; comedet getues inimicorum auormn, et crassiludi- , ,
nein eorum ad medullara usque eonsumel; et ja- . >
culia auia gentea cornu pelet. >
c *
Deul. xxxiii, 47, 30. c Cornua uuicornis C O F >
nua ejus : iu ipsis genles cornu petet. Mentienlor . ,
fibi iniimci t u i ; el lu super cervicein eorum .
ascendea. >
"
I I Reg* , 25. c SaWom.fecii Dominus David in omnibus, in quibus ambulavit, faciens j u - , \ .
dicium el justitiam. t
" ,
// Reg. xvi, 40, 44, 42. c Dixil David : Sine
cum matedicere: Deus enim praecepit ei. Si forte * respicial Deua affliciionem meain, el reddat xnilii ,
.
bona pro malediciione bac.

1/ Reg. xix, 49-23* c Et Semei cecidii anpar
faciem euam coram rege, el dixit ad regero : Ne c
* ** ,
repuiel dominua meus IniquitaUm, 395 neqaa ,
memineris omniuro, quaecunque puer luus inique
egit in die qtia egressug eat Dominua meua rcx de ,
Jerusa.em ; quia cognovi servus tuus, quod pec- , .
cavi. Ei juravit ei rex : Non morieris.
* .
P$*l. xx, 4. Oomine, in virlule tua Isetabt ,
ttir rex, et qum tequuntur.
, > .
Psal. L X , 5. Diem auper dies regis adji ' ,
ciea, et qum tequuntur.
.
Psal. L X X I , 4. Deus, judiciuni (uum regi da,
, , \ ,
el jiisliiiam, et qua lequuntttr.
,
P$al. xcviu, 3. Honor regis judiciun di |.
ligil. >
" ,
PTQV. xxt, 4. c Sicut irapetus aquae, Ua tor
.
regis in maoa Dei.
, .
Prov. xvi, 40-43. AboniSnaiio regi, qoi mala
perpelral. Cum jueiitia enim praeparatur ibronus .
principatus, Accepta aunl regi labia jusla; aer- , .
mones aulera reclos diligii. Vaticinium in labiia ,
irgis: in judicio autem non erraverit os illius. . >

Prot. xiv, 28. ln multo populo est gloria

regis: in defeclu autem populi est conlrkio principum. >
Prov. xx, 8. Cum rex juaiua aederil in
tbrono. non resistet in oculis ejus quidquam maIiim. Miaaricordia el verilas cusiodiunt regem, et
circamdabunt \o jnsiilia aoliuro ejua.
Prop. iw 5. _ c Occide impios a facle reg\s
9
,
.
" ,
. \ , . >
Ytalvi &totfo^ M & T O M {^^ *
1(90
1189
SACRA PARALLELA.
. > et diriges in jusiitia Ihronuin * , Gloria regia honorare praeceptum.
t .
Prov. , . c Hex juslus etigit rogionem.i
c .
Prov. xxiv, 17, Gladius lingua regia,
, .
~ ; . ei non caroea. c Nihil falai de ore regis
exeai.
Prov. xxix, 14. c Rege judicante in verilate
c ,
pauperea, thronua ejua in tesiimonium conatiiaa .
lur.
Prov. xvi, l i . lndignaiio regia nuntiat
*** , mortia : al vir aapiens placabit eam.

Pro9. xix, 12. Comminalio regia aicul rugi .
tus leonSa. Nam aicul roa auper herbam, ila ei
, ,
bilaritas ejua.
EccU. , 2. Oa regU obaerva.
.
t , \ apxovra Ua. xxxu, I . t Ecce rex jualua regnabii, cl
principes cum judicio praeenint.
.
Isa. , 5,4. Beoedicet le populua pan ,
. per ei civiuies bominum inlquiuiem susiincn , * liuin benedicenl te. Fuiati enim omni civitau bu, * mili auxilialor, et trialibna propier ioopiam pro , tectio ab bominibua malig, ui liberea eoa, umbraf ulum eilienlium, et apirilua boniinam iniquiia .
tem suslineoiium.
Jerem. xxin, 6. Ecce diea venit, dicit Doc , , * minua, et suacitabo David germen juaium, et ic, , - gnabii rex, cl aapicna crit, et faciet judieium el
. , - jusiiiiain in lerra. In diebua auia, ei galvabiiur
, . >
populua, et babilabit conAdenler. >
.
Sap. vi, 26. c Rex pradena alabilimentum
populi.
,
Sop. , 18. Accipiel armaiuraui xelus ejus. In , duet pro Iboraee juaiiiiam, el pro galea judiciiiiu
non flcium : sumet aculam inexpugnabile aan-.. >
cl.moi.iain.
c .
Eccli. vii, 5. c Apad regem noli viderl aapiena.
Eccli. , 1. Judex aapiena erudiel popuc ,
lum suum, et principalus prudeotis compositus
. >
erit. >
, .
396
0 *
**ip*o. Imperatores, bo . - norem babele parpur. Nam legialatoribua lege*
, . quoque verbom aanclei. Agnoscile quanium id
, sit quod fidei vestraa commiaaum eal, quantaaaqiie
. ry circa voa myslcrium. Orbis vniversua manui ve, , . ' sirae subeat, diademate parvo el exiguo panno re, . lentus. Superna Dei aoliua sunl: ioferiora et 1M
, , . suut, et vestra. Subdiiia veslria deoa voa pwbetu
, (liceal enbn et audaciuacule auquid dicere). Gor
. regis in manu Dei eat, ut Scriptura tealatur, ei
, , creditur. Hic imperium veatrum ait, non aotem in
.
auro et exerciiibtis. AulicS proceret, et qui astatis
aolio, ne bonorum amplUudine el poienlia nimium insolescatie, nec de morulibaa rebua qoaa
immortalibos cogiictia.
r
Eju$d$m Utf. 56.

9
Tddpacrtxof . / ,
oiei * * *
6 .
, .
%
PATROI,.
GM.
XCV.
Virlxtem motutra, non ut quid opai ma/l,

Sed magit (aciat *#, esse :
Hoe vimm decel qui vim coanatam $ciat.
FaciU paittaoco wat\â %v \ C O T T * \ U \ T A C O J V V .
1291
S. JOANNIS DABIASCENl
1292
Ejtud. in noi. Dom. Qui potenlcs cslis, po* , .
leniiorem timcte.
S. Chry$o$L Jk ConHant. imp. Regnum aspe ritales lerrenarom rerum planaa ei quabiles .
rcddit.
S. Irtnmu Quivis rex juslus sacerdoulem
.
ordincra babet*
. . th rege multum admirando.
. . /
rov.
Prot. , 9.c Rex temerarius incidel in mala.
. >
Prov. xxvtn, 16. Rex indigens provenlibiiB,
,
inagnua calumniator est. >
Prov. xxix, 13. Rege audiente verbom ini
,
qiiuro, omnea ipaiua subdili iiiiqui euat. > ' ,
. Ecclt. x, 16. V tibi, civitas cujus rex puer g c , ,
esl, el cojfja prfncipoa toane coroedunt. >
.
8. , 23; , 2-4. Ifalfgti.tasfevertit ihro .
principutn. Audiie crgo, regea, et lnielligiie: , , ,
aures prsebeie, qu. conilaeils mnltitudines, ei pla- ,
cetisvobis ia turbis nalloaaiD: quoniam daueat , . "
vobts poiestas a Domtoo. Quoniam, cam esselii ,
miniatri regnl illioa, non fecte judicaBtis, neccti* , ,
stodiatia legero, nec aecdndtttn voluotatem Aliia* . Bimi ambulaalii. Horrende ei cito ingruet vobia ,
laieriiua, qopftiam judicium duHttlnram tn fiia , \
qui prttannt, fltt, W poleliUbiia fortia inaut exa* * .
winatio : pofetitbl jkrtetoiar lormenta paiienlur.
EcclL viil, 3. < MltUos pftrdidit aumm, I
,
eor regis declinafe fecit.
. >
\ Eccli. x,3. Rex inslpiena perdet popnlom n .
fciium. >
,
Philonh. (Apud Rup. De quit$tionibu$ gum in
fex$i occurrunt.) stuUis nullue eat rex, *
iiuamvia aiioqui loliua tefrae ac maria imperfo .
poiialur: verum aoltia yir probus et Dei amator. >
. . De rege : quod pro prect$ fundendm. '.

.
tint.
,
Exod. xxii, 28. DUa non delrabea, ei prin ,
cipem populi lul non maledices.
, ' .
Job xxsiv,. 18. Impiua eat, qui regi dicit:
Jniqtie agia. *
, Eccle. x, 16. c Jn acieniia tua oe nalodixeris
regi: quia et avea co&li porlabant vocem tuam. .
Prcv. xxiv, 21. < Deum liroe, flli, ei regem, , , ,
. >
t l neuiri borum reluctare.
, ,
397 Maiih. , 10. t Videnies siellana lfagi,
. >
gavisi sunt, at obiulenint munera, eic.
, 41 Tim. 11,1, 2. Obaecro vos prirouiu omuiuoi fieri obsecraliones, oralioiusft, postulaiioDes , ,
pro omniboe bomiaibus; praregibua, et pro om- , .
nibus qai io attbiimilate siiol. Hoc enim bonrjtn . .
.
mi corain aalvaioro noeiro Deo. 1
. XII. Dt comiiio : ei quod omnia eum coa$itio contiutralfont agtnda tint.
. *. ^.

.
* ,
Prow. xxv, 28. Sicut urbf, cojua moenia dejecu auni, e$i ab$que muro, Ua vir qui non omnia , :
&. ^
cum couiilio pgil. 9
1293
SACRA PARALLEU.
* . >
.
, .
c .
,
,
.
, ,
. >
,
: .
,
* 4
4294
Pro. xi, 14. Quibus est gubcrnalio.

cadunt sicut folia. Salut autem iii mullo consilio. >
Prov. . 18. Cum regimine bellpm gcril u r : auxilium aulejn CUJD corde conauliante. >
Prov. xxxi, 3. Cura conailio omnia facilo.
. xiil, 16. Cum consilio vinum bibe.
Prov. n, 11. Conailiuin bonum cuaiodiel le,
et cogitatio bona conservabit te.
ha. X L T , 20.' Congregainini, el iiiite consiliurn, omne* qui ealvamini.
Eccli. X X X I I , 24. c Sine consiHo nibil facias;
et faciendo non ie poeniteal. >
Ecclu xxn, 19 Loramentum lignauui âlligatum in cdiflcatloneni, in coocaiaione non die-
, - olvelur : aie cor confirBaaloin i n cogltatione COJI*
.
, , >
,
,
.
c . >
,
.
, .
, ,
.
, . ,
,
, . t

.
. . ,
CQV .
c ,
.
silii, iu -tempore non forjnidabii. t

Eceti. xxxui, 4. Prsepara aerroonem, aie
audieria : t&lliga d.$*upli nat*, el l u raaponde
bis.
EcclL X L , 25. Auram oi argentuin eonnilueot pedea, a* auper utruroque consiliuin beneplacUum erii. >
Ecclu , 21. Cum aapiente delibera.
Eceli. , 24* CoDsiliura aapieniis fona
viuc.
Naxianz. Praaiat conftjtt* lardiiaa jncousid*
ralae celeriiaii.
Etagrii. I n parie bealiudinia dflceftdum fsl,
malo conailio excidere.
PhUonit. Oflmia lurpia aiinl, qv nidla ratione gertintur : aicot ea quas ex raUone flunt, boeata ei laudanda.
Nili. Abaque aeiu consideraiione nibil eorani
quae gerunUr booam s*. Ne te fUad fuglal nos,
ob datajo atfiteoiiain ab offlcio atienam ot consilSuin pamm. pium, a divhioregiHiexcludi.Qaacirca
faciendum et* 1 iia, qui conailiuoi a uobia poacunl, boc sufnma animi atlenlione pmbeamna.
. XIII. Oecibu, et rebus ad trftam neuuariis.
Gen. ix, 5. Quaal olera berbarum tjradidl

vobia oninia; excepto qaod carnem in aangiiUie
aolmae DOQ coinedeUi.
^ Ptal. eiu, 15. De fruclu operum luorumxatiabitar lerra. J
, , , \
EcclL xxxix, 26. loiliuxn vlUe boroinia,
, , , , , aqua, ignii, indumenuim et ferrum, aal, similago
,,* & . triticl, oleum, lac, mei : bax plla i n bona.
% ,
Aa, xv, 28. t Tisara eu Spiritiri aauclo
tiiov , ' el nobis, non plua vobis 3 9 8 imponerc oneria
, , , quam hc neceaaaria ; | abaiineaUs vos ab lm, * , moUUa sirouiacroraffl,
aanguine, et auffocaio,
. >
et foruicaiione : a quibus CQgtodlenlea voa, bene
ageiis. >
, ,
Rom. xtv, 14, 15, 25. Scio el coofldo in
* , Doroino Jeau, qoia nihil coinmune eal propter ae,
. ^ , siai el qul egiatimat quid commune eaae. Si aa , - tein \ropitT c\bum(v^Vfct V\i\\\ ^\\\
%
1295
S. JOANMS DAMASCKM
1206
non eeciinJuiu ctiariiatem ambulas. Noli clbo tuo * * . *:illiiin pcrdere, pro quo Clirisius morluus esl. Si ^ i - . T - - . >
quii ditccrnit, ei wanducavcrit, damnalus esl.
lu. , 15. Ooinia munda mundis : colni . ee ' uis aaiem el infidelibus nlhil e*t mundum; \ *
xed iiii|iiin;ii.B suai euruin, et inens, et u-onsclen- \ , \ .
l.U.
.
I.ITTERA
r.
. I. lle gnunicii veri$, el tyirUxalibut ririi: . '. /7*pl *
arCpuir' iy-etai .
7 aaof qxanlaque bona eot tequtntur.
<
,
Prot. , -<. < Labia jusloruiu noruot ulilimia.
icve avaxptvtt
/ Cer. , 15. Spiritualis Judlcat omnla :
* ' .
ipse auleiu a ncmine judicaiur.
, \ Calai. Y, lii, M. Sptriia ambulaie, ei desideria carnii perliciaii. Caro eniin concupiscil . ,
.
. . .
. ..
...1
-''.-/>
.
V -
' ' .
*
adrenus spiriluro, ei i p i r i l u i adverus carnem : , ;
.
)
JII.TC
autein sibi ipsii adversaniur. Frucius auicm
tpiritui eei, cbariUB, gaudinm, pax, longanimitas, , , , , ,
lieingniias, fldes, lenil, contincnila. AdverMii , , , ,
.
ejnsmodi non esl lex.
I
< , , ,
// Pttt. i , 9. Cui non prvsioesl scienlia,
caecus esi, manu lenUne, accipiena obliTiouem ,0
,
i ' .'.
peccaioruni.
..-.-,:.
i Cor. , I . Scicnlia inflal.
, \
Joan. m, ti, 8. Quod nalum est ex carne,
i-aro e&i: el quod naiura esi ex piriiu, ptriiut esi. , .
Spirilut ulii vull fpiral, et vocem ejui audii, rt itvtl, \ .
ncacl unde enial, aut quo vadal. S>c esi oomit -';;:>' ' , .' .
. \
qui naiug eu ex tpiritu.
. orei. in Corg. tor. logenuiut etl iina- .
, , \
ginlt diriiiK coneervalio, aique expreua arcbc
. \ .
lypi cimiliindo, quam ralio el virlai facit, puruin\
,, \ \
que desidcriuni, magis et inagis tecunduin Dcum
fornians eoi qui rclius supcruis sincere initiail * \ tual : quin eiiam exploralum babere, UDdc, el qui- , , \ , \ ! . naiu, <:t qui de cauta Jacti sioiua. Prseiiaiilior .
r
ttl cognaiio spirilualig, quaiu corporalis.

Junini. Uti bonum corporia est sanitae, tic
anlmx bonum el Dei cognitlo, qux velut qusdaiu
aiilmi sanius cst, pcr quam divlna siroilitudoconi-
!< (, ;
, , , '
.
parnur.
S. Chrytott. Spiriiualem bomincro a praviniccsse alienum oportet, gimplicemque clexpertem doli.
S. CUmcnt. Onoslicus quidcra omnino est,

qni coiiMnianea vlrtuli opera perpetrai: qui auicin nlhil agil npirris, baud staiini gnosticut esi.
f . ; i m / . /i*. Siromal. Trlum Uurum rerum
pliilnsopbiu noster stadiotoi esi: primum quldera
cunicaiplaiionii; deindft tero maudatoruin observaiionii; lertio deaiquc firoram proborum cnidilionls : quse qiiidt-m cuin 399 In unuca conuuxerlni. gantlicum numcrii omnibax abgolvunt. Quodlibel auicm boruni dcfuerit, togniiio adenllaTe
claudlrai. Qui gnosiicus esi, a peccaOa abuinebi. uim quaj lennooe, lum qux cofiiaUone, lum
, .,
\ .
* , ; \ :!
,
\ .
* ; '
, !
, , .
* , -.
" * I V W T J , ( ;.
, \
, \ ' xa'i
. < 1 *
.
quo: scnû operc pcipeiraniar. Dei cogniUodem ii raper* nrqnciini, qui a lurbidw uitnl uietitu ibJucuiitar.
Ufl
SACRA PARALLKLA.
12
\ , 1. / .
Spiriiua.em el gnosticuro
, . dem [Apoatolus] agnoscit, euro nempo qui Spiriiiis
, sancii diseipalua eat. Gnosiicus, cmn k! divini, \ , ttia conaecatua eal, ut prodesse poaait, ad liuue
, modum juvat, ot alios per seectationero informet,
per imUalioncm alioa cohorteiur, aliot deniqoe
\
praeeipiendo tradial el doceai.
IM. *. vii. Mihi qvoqoe gnojlics facnlu
- tia irea efleeiua v.denlur : primtia, m eiploraua
, * , babere; aecondua, exseqoi; tertius denique, posse,
*. Juxta ae dignum Dao est, aliis ea iradere, qaaa
' , , apud verilalera abatruaa sunt. Quemadn.odem
, . " Deu quidquid vull, poleal: sic qoidqaid gnosiica*
, . peiierit, accipit. Yelol nmbra eorpua, veram
* ^ scienliam actaa aeqouotiir. Nunqoam memlnit
, , * gfioaiteaa Injoriarum : a-Jceenaet nemini, eiiamsi
. , - digna alDl odio, qa geaU conira ae foertoi. Et , eaitn uii Crealoreaa colit, ate vile aoeiom amai,
. eamqae Ignorantba nomlne commisaraiur, et pro
, co precea tvndiu Gnoatieom nuoqaam d i v i t i *
, , \ Mectaot, xec opnm penarla abjeciom ac deroie , - 8um reddil: quippa qaeta viriaael aapientia in al , - luro ferant, ilaqae aabliailorem reddant, adeo tn
\ .
ob animl celsiutem Jucanda paraqae et injocunda
babeat.
. ?. , , , T I T . H . B$ illo efato, < Nou* , $*u

' %
etiam, Attende tili tpts : #f quod td quitqne
, / *
studtre debeat, xf qum , insfieial, nec
&.
aliena ptrvuilgel.
, \
tkvt. ,9. Ailende iibi ipai, oi rustodi ani, , - maiD luara valde; ne obliviacaria oroniora aermo * nom toorum, qnae videront oculi !: el ne reee . >
dant de corda luo.
, .
Pro*. xni, 10. Qai aeipaoa Dorunl, hi sapientes aunt.
, ,
Eceli. xni, . Cave tibi, el aitende dili ,
genier, quoniam cum anbveraiaiie laa ambulM.
, *
Eceii. xix, S. Aroico et inimico tuo noli
. , . narrare viitm tuam, acd laadea : et ai libl delicium eat. noli denudare.
c
Maith. vii, 3, 4. Quid vidoa fealiicam in
, ; oculo fratrie lui, et irabem q* in ocalo luo esi,
, , - non videst aui quoroodo dieea firatri tuo : Sint,
D ejicitra feaiaeam de oculo loo, el eece traba in
; , oculo tao Hypocrita, ejlce priua trabem de ocal*
, tuo, el iunc videbia ejicere feaUicam de oculo
.
fratris tui.
, . >
Lue. vi, 57. Nolite Jodicare, et uon iudicabimini. >
, ,
Luc. , 55. Vide, ne lumen qood in te eat,
lonebnB alnt.
;
fiow. , 4-10. qaU ea, qoi }odicaa alie , . * : fiuin aervun f Donioo auo alat aut cadit. Stabil
. autem. Potena eal e&jm Deos atauiere illon. Tn
; autem quid judieaa fratrem luum 7 Oinrioa ailabi.
inua anle iribuoal Chrieli.
.
I Tiat. , W. Teiparm eaaium cu# OmmljuWy ,) , -
1299
S. JOANNIS DAMASCBNI
1300
dicai, detrabii legi, ct judicat legem. Si autem , . Et ,

judicas legcra, jam non es faclor legis, eed j u - . >
dex. >
NUi monacht. Ante omnia noace leipsum.
. Niiiil quippe diitJcilius est. Cum cnim teSpsutn
. " ,
noacea, tanc et Deum agnoscere, et rea, ut decet, , ,
aniuio percurrere poteris.
.
Ba$ilil. Tute ipae pateris, bomo, quod re, , ; ^prebendii; ac alienum quidem malum sedulo , animadvertia, fo&dilalem auiem tuam nullo loco ;
pouis ?
?$
Eju$d. in illud: tAuende tibi />. Faciliusesl
,
. "
unicuiqiie noslrum aliena curiosius perscrulari,
quam aua considerare, Hqcitaque ne nobisaccidfit. , , ,
Deaine, inquit, iiliua viiia inquirere. Ne permitlaa .
cogiiatiooibiia tuia, ut a?griiudini aliense exploran- ^ ,
daa vacent. Verum auende tibi ipsi; boc eat, ad
lui ipoius perscnuaiionemanimi oculum converte* , nec ab eo examine deaciacaa.
.
lbid. Si naiuras reminisceris, nunquam (e in , .
aolenler elTeres. Tui vcro ipsius racordaberis, ai , .
libi ipei atlendaa. AttenoV ergo ttbi; id est, urot*- eunque teipsum circumapice : pervigili oculo a i . i - .
mi in ealuiem luam excuba. !n medio laqucorum .
arobulas : occulise lendiculae ab boete undiqiie
flxee sunt Proinda fac omnia circomspicias, ut . ,
eruaria quasi damula e relibue, ei quasi avis a , laqueo. Yide igitur, ne in tui custodia brulis ani- .
maDiibtia deteriorem te pnebeaa ne alioqui la- , ,
queisinlercepiua, diabolo in pradam cedas, ab eo , '
videlicet captivua adductna ad volualalem. . , Quamobrem aliende tibi Spsi; boc est. nec tu.s, , ,
neciis quaecirca te auni, vernm libimetipsi attende. . " \,
Aliad enim nos ipst sumas, altud nostra, et aliud , \ . '
quse circa nos sunt. Nos enim anima et mena au> , * '
naa, aecundain quam ad imaginem Greatoria con- , ,
diii fqimua. lNoatrom vero eat corpaa, ac aenaus , ,
qai auam per illud monaa obeoiit. Circa nos opea, ,
Hrtea, ct reiiqua vitaa aubsidta. Quid ergo ailScri- ; ,
piura) Ne aUendaa carni, nec bonum ejos tilla , , ,
rationa conaecure: hoc eat, non bonam valetadi- , ,
nem, non pulchritadinem, non volupUlum oble* , , , *
ctamenia, non viu& diutofnitatem : non divUiaa, .
gloriam et potentiam admirare, nec quldquid aliud
, . lemporariaB viiaa adminiculo est. Verum tibi ipsi ^ , \
allei.de, boc eat animas tuae. Hanc exorna, hujas
curam gere, adeo ut ejus aparcitiem omnem ex ,
improbiuie contraciam adhibita aileniione discu- ,
lias, omnemque illalam a vilio f<Bdi(aiem eluas. . PI omn\ quae ex virtuie proficiscatur eleganiia eam , ! ,
ornea, ac niiidam reddas, Expende quisnam ipse , , \
sis : taammet natoram nosce : oerope quod mor- *
tale libi corpus sit, animus immortalis : quod du- , ,
plex quodam raodo naiura nostra aU, altera cor- . ,
poris propria, celeiiter fluena, allera anima3 co- ,
gnata, nullam circamscriplionem adraillens. Igiiur . *
Mitende tibl ipsl, nee in morUlibus rabua \elui . ,
Wpittriuslmre; oec ruraua sempilerba ui> mot-. /^ *\ TOAT^ b.v.^vÂi^ ^ ^
Mtft eonumne. Ctrnem aapernare : difflulv emm. ^ ' ^ * ^ .*^^ no;^v\ ^ Vap
p
1301
SACRA PARALLKLA.
*3M
, , Anitnuai cura, qui iinmorialis e i l . Sumno atudio
, , - ignoece teipnum; ut uirique paril qaod aoaf ruii,
, Iriboere ociaa : pata cnrpori victinu ct .ndfjn.ei.ta,
. aBimat auiein pia dogHiala, probam ei boneaUm
, inalUulionem, virlutis aiudinm, corwct.onem aftV, , ctuum. Ne 4 0 1 corpus uUra modum obeauui
, ~ reddae, nec carnibue aagendis atudeas. Kam quia
*. " eorpua concupiscit adversus spirUum, et tpiriius
, , - adversus caraem, ulpole quce aibi invicem adver , ; aantur, cavendum libi otl, ne, carn. iavendo, .n , gCDiem dtteriori parll robur afferas. Quemadmodum eiiim in iruline roomentia, si lancem unani
,
depreaaeria, noo esc dubium quin lancem adversam leviorem reddaa; eodem plane modo in corport et aaimo, uniut redundanlia boc necessario praeaui, uii decreacai alteruin.
. 1. Q cum ila , ailende libi Ipai.
Untiaquiaqua elcnim nosirutn, quoe aerroo divinua
docet, cerla? eujuadam actlonla, quam nobi8 Evan. , gdiura preceperit, uiaister esl. S.qoidetu in magna
, , domo, bocest in hac Ecclesia,non aolum omnia ge\ , , - neria vaaa sant, atirea, argenlea, lignea, testacea;
. , \ ged eiiam cujuavia geiieria artea. Habei enim do , , , Dioa Dei, boc eet Ecclesia Dei viveiHia, venaiores,
, , , , - viaiorea, archiiectos, edlflcaiorea, agricolas, pa, starea, pugilea, militca. Omnibua bia quadrat boe
, breve verbum, quod unicuique, cum agcndi, tum
. , volendi alndiom injicit. Yenalor esmiesus a Do * c mino, qui ait : Ecce ego mitto venalores, ei
, venabuntur eo* aupar omnem rnonleai (Jerem. x</i,
. , 16). Sedulo attende, ne tibi praeda elabaiur;
, (J ut eoa quoa vitium belluinos leddidit, verilatis
{] verbo correploa ad Salvalorem adducaa. Vialor es,
. ' , - similis ei qui ita precabatur : Greasus meoa dr . , rige (P$al. CXVIII, 433). Altende tibiipsi, ne
, detkctaa a via, nevo ad doxtram vd ainlatram dc . , elines, aed calle regio pergaa. Qui afcbitecina est,
, ccrtiMii fidel fuodamentum jaciat, qui st Cbtisius
. , , Jeiue. Qtti sedificator eat, videal qao paclo aoper, , , , - alraal, non iigna, non fenum aut siipulam, sed
, . , auruoi, argeoturo, lapidoa proiiosos. Qoi pattor ea,
. da operam. no quid eorum le praHereal, qase ad
; * - pastoris niunua ailinenl. Qumam aiilem Uta aunlT
* . ;, qnod obcrrat, in viara redoc : quod eonfractom
, \ cdt, alliga ; quod aagnim eat, cura. Qui agricola
. , ee, fac sleiilein flcuro circumfodiae. et ea quae ad
^, D fecundilatem conducunC, Injicias.Qui milee ea ,col labora Evangelio : boDtim certaroen adveraua ina, lignos spiriins ceria; adversui affecUis caruia
, armaiuram Spiritua aasume. Hujaa viix) moleatiis
* , ne iropliceria, ut imperatori qui. exercltuin cou'0 , , acripsil, placeas. Aihleia et pugil es? atlende tibi
* - ipsi, ae quidquam ex paJxstrae legibus praeicreas.
, . , iV>aio aiquidem coronaiur, nisi legitima ceriave\ , , ril (II Tim. , ). Paolam imiiare, ium currentem,
lum lactanlein, iam pugnanlem : tuque boni pugilis
. insiar caveaa, ne aaiiui oculus buc atque illuc vage . tur. Objectismanfbua pr^cipuas partea tege: oculum
, in bosie prorsus defixom babe. In stadio semper
, . " ad ea qu* aUwi\ft%^\\\^ \** \\\r^t\oiftiav
.
dcna; a\c n u m u v i i w ^ V w A ^ \ OSPW-
1303
S. JCANNISDAMASCENI
1304
'iis iuvitibilcs bosies iliroici. Talero le per omne , . ,
* icmpui cse ditlntu Senao vuli, noa abjecluin \ .
r( iomoo dedilaai, sed tobrio et tigilanil aolir.o
lui Ipslua iollicitum.
DetUH.Atlende libl i p i i ; boc el ad lelptnm
3 \ !
pcrvmiipndiim animi oculum contcrie. alulll * .
ciiiiii. ut TOCI Dnmini o i i r (UaMi. vn, 3), fesliuam , xip?o; 4
m oculo fritrii cernaai, Irabeai auicm quz in ,
oculu iuo rsl, nnn videni. Qnoelrca tine iniermli- .
aionrt nlla lelptum 409 xcute, nec qux exlra , :
i i m i , eiploret, an labcm aliqnam intenire uipiara . 6{
ueas, tflol N M illecl arrogam Pharissem.qiii \ ,
jesiitlam mam tlaiido przdicabai, ac publicanum ( , :(aiperaabaltir {l.ue. xtut, 10 trqq.).
txsaea :> '-, ,
igilur leipaum exarainare, nnm quid xcrmone ptc , ,
caria I aom lingua prxcarrena tneniem qaocanque . , 4 ^**
roodo lapsa l i t : num denique qnldpiatn qood a .
nobis agendo pairaiura
Aliende igimr Ubi ,
ipal, nec un>|uam sine, ut lua menain eapiiviuiem .
redncta, aCTvi tionuro pcrlurbalioDamve er*itiiii
nianripelur.
-. ,
lom. 1'laoe cihil omnlno d.ffi. .!iis esi, quam
tcipvim cognotcere. Neqne enim ocului duntaxal, . ,
um exifrtia tideat, ccrncndi faculutc erga p- ' ,- , \
ipauin uii poleat : (ed Ipta qvoque mcns n o i l r a , *
ad alicnum peccatum pmpicaeiisima r a l , ad , !: ' .n.i *un noKenda bebei el larda ei.
.
S. Crtg. . Ormi. di tepiUm. De jndicibui , ^ ^,'
iwjudUiura ilbi arrogct, quando tnrdiciaa indi- ; /.
pr . m corurn qoi le bapuxant, digoilaieta excu- C .
3. Aliusquidemalloprautatiiinrcit.auliiiffrior;
r.l; .
lc vero oniDO lubliiniore* .
!- ;- \.
F.juid. Oret t dtpaa. L'bi lunl qui luorum
juidem lniuimi judicu iunt, alioruiu MN rigidi \,
et exacii censore*. ot b i c qaoque veriiaiem mcn- ; ,
Uclo celeni? Ubi tnnt qui iblcea exprobrant no- , \ 6*<;
tiit, iim TDlneriboi ipti afllicli tinlT qui oSeniat ,
. \ (
n M l r a i exagiianl, rum lurpiier ipi UbaniurT qui
nuculi notlris gaudenl, cum ipti voluU-niur ia . ; , \
<:two ' qui fetiucas nobja proterum, qua ncc ma- , ,
KIIUID dolorcm iiuldeniea affrrani, el iacile pellk
c\nflUr!qa ab ocutii pouini; cum ipl ioierim ;
irjhlbua cxcarccniurT
, \ /)i.i<<. Oret. Apal. Ke medori aliit lenltmu,
<l<uiido ipti ulceribui icaicmui.
.
F.juid. itir. 14.
envt/ir nXicr, f) ta t *
* p o i i u . q*m propinqaot txcnU :
,
to 0~
.
llocliki lucnn. proximlt utud (trtl.
,
f) .
.\umerart prrtlal fUle, i l l l N W < U Oftt.
Tauir
, rdc* .
Sem umptt aeia mantnt, ud epti /I.UBI.
B
Ejmtd. ttit. 94.

-H. ufc uinium, nec ./.u qnmrtt utim.
, ,*

*.
/Votxm nu prriitl, quam tidtri. Sin rnodnrnKctlecer -, ioxttr. " ,
. $, rhr riar.
. ru. inenem la ac notam ilum fug.-.
x/iqa &r io*n **;
Ltontmhabtn timlam quU jererUi
* , / 11 iliuiura prccata oboervaiuut, non ullarium
t> MIIK. i>-.i ui xprobrcmni ! nec at i i i mede.- , ' ' 011 VABI.C LECTlO.NES.
'.
f$f$f
1305
1906
, ' , \ - mur.sed ul morbam exolttremus, ttqoe exalion.m

vulneribua malis aostria lexamas excatttionoin.
. \ , , * Malos porro ac bonoa, non morea, aed diseiditjre.
\ vel amiciiia, ceo ceriis quiboadam notia exprimil:
, .
et quae hodie laodaiiiiia, cra.tiao die viluperamua.
, \
Ejutdem. Iracundiatn ceu belluam qoamdam
, * auatineatnu8, ei lingnam vt praaacoloin gladiam
, reiundamua; vo.uptaieaa taoqoam Ignem exaiingua, , mnt; januaa auribua appooamas, qu rite com
, aperianlor, tum claadaatur; atquc oculum coar , - eeamua, et gaslum vellicanietn, ne mors per fene.
alraa noalraa ascendat, iron.oderaiumque rianm
irrideaniua.
.
Clsment. Qui ergo aeipeuro agnoacit, Donti-ii
.
loeaa etaedeaett.
; .
Etagr. Yia Deum ooaae? prtaa id age ui teipaam ooeeag.
,
Ckrysoit. Alteriux vSiani peraeraiari, 8ervi!is
. , aopra modain403 * aaimi. Neqoe enim aliunde
- flt ot noatra negligamoa, qoam quod in alienta in. quirendU excntioodiaque attcnli aumna. Fieri si , - quidem non pocaat, til bomo qui vitam aliorum
, peracrulatur, auaa unquam coram habeal. Nam com
- ejaa omne aiudium io aliia iaqairendis conauma, lur, ipaios plane rea neglectae jacereneceasum eai.
.
Eju$d. /ia. D$ tacerd. Atqui alio modo
, comparaium eat ul bomo proximi rectefacia,
, , qaamvia ca malta roagnaqoo aint, coDiemptim
npopfv ! , oeroat. At ai ?itiun ueqoam appareat, quanlum : , Ubet boc leve aii, ei a muliia faclitalam, id quam, , \ - C i
animadvertil, el proropte carpit, perpe . , luaquo meiiiorii agiial. floc porro parvoin el
. vilo, n.uliorum aspe magnonimque virorum gloriaoa miiiuii.
. .
.
. IH. D* muTmnrotknihu,
* ,
Nam. I I i , 2. Eral popuiaa oiormaraiis :
, . ei iraloa eat Domlnoe, ei exarail ignia, ei comedit
M
, ,
.
.
, , "
. >
,
.
,
.
.
1. '. iTfpl
* .
partem eutroram. t
Sap. , !2. Castodite voaa mvnnnmione,
qwe nibil prodeal, et a detractiono pareite lingua :
quia apiriloe obecarua in vacaum non ibii. >
Eccli. v, 25. Yir aapiena oon mormurabU.*
1 Cor. , 10. Na murmoretls, queroadmo*
dum quidam mvraamervnt, el periernnt ab ex!' lerroinatore.
Philtpf. , 14. Omnfa facite aine rounr.tjrationiboa, ui sitia aine reprebeneionc. >
Batit. Reg. futint dUput. resp. 20. Acceplum
opue non eai, qaod a munnvranlibus offerlur,
aecua ac viciima cui aubeat macula. Oportcf
crgo gegnia et relucianlis opua aodaliiio fratrm
arcere.
. IY. D$ unibu$ tl mtau prerectis virU :

$4 quod konorou.
t ,
,
c ,
#*, ***** , &\ . >
Ltnt. xix, 52. Coram cano capito aaaurgra

et bonorabis faciem MDioris. >
Deut. xixu, 7. Interroâ ooAteiu vtivwa^tl
iiiwwUaUl vVb\, tx
^xxû^
130
1303
S. JOVNNISDAMASCEX!
iuvisibites bostes dimica. Talein le per omnc , ./.'.*. *.* ,
tiUc tempui e*e ditlnus Sermo , abjecluin \ .
rt dediiom, seJ iobrio et tigilanli aolrr.o
lui Ipsius Mllicilain.
Datilii.Aiieiidc libi tptl; boc eit ad teiptum
<*
p*rw>iigandiint auinii oculum converle. Mulii * .
eniiii. ut \oce Unnini niar (Malik. vn, 3),feiiiratn , tv
in .icnlo fratrii rernuni, trabem autem qux in , iv !
oculo tuo est, non videnl. Qnoclrca tine lotennli .' .
>oni< ulla lelpium 402 excute, nec qn* exira , suru. explores, an lalxm aliqnam invenire uipiam . {
quca. ielut morosus UlcdarrofintPbariiaua.qui Uelvov ' , ;
josiiiiara icam aiando prx<licaLat, ac pubiicanom '. , aiperaabalar {Lut. xvui, 10 teqq.). Ne CCIMI .> - .,
IgUar icipsum examinare, iiam quid scrmone pec- ^
, .
carli : nurn lingua pracurrrns menicin quocunque ,
IIIO-IO lapsa slt : nuoi denique qnldpiaro qaod a .
nobit agendo patralom
Alieode igitur libl ,
ipei, nec unquara line, ut lua menaln caplivilalem .
redaria, affeiiiooam p e r l u r b a t i o D o m T e aeniluii
manrlpetur.
I ,
/att. Plane nihil on-nl-io difficilim esi, qiiam
aripxnm cognotccre. Neque enim ocului duntaxai, . 06 * ,
rum eitenia idcat, ccmcndl faculioic erga te- ' , \
iptiiro uii polcat : aed ipta
: ; rocns nolra,
.id alienum peccalum pcripicaclsiima eit, ad ,
' i i i kua notcenda bebea el tarda e*i.
.
5. Crta.Nut. Orat. it aapiitm. Dejndicibut
, > *
iKJudkiura llbi arrogei, quamlo mrdicioa Indi* / .
: DCC corum qui le baplixanl, digoilaietn excn- C ,
. Aliu*quidemalioprxaianiiore,aullnicrior;
-j; .
U *ero ouiDca lublimiorea .
!" ol ,
/;mci. Oral 1 de p,i,t. L'bi siiin qui tuorum
pMiioni . , Judicea futit, aliorura vcrc rigidi 8 ,
cl exacil censorcs, ul htc quoquc veriiatem men- ; ,
ilacio celeni? Ubi tunl qoi ibicea exprobrani no- , \ ;;
bit, lutu Talacribax ipti ilfltcti ialT qui otTentat , , ":
n M i r a i exagiiant, tum lurpiter ipai UbaniarT qui
, ,
. i.Us n o t i r i i gaodeni. cura ipsi volulcniar
. 1 , /
K C I I O * qui feitucas imbis proCeruni, qux nec mapxM
doloreni iniideiiiea afferaoi, ei lacile pclli
ixr.nfnariqno ali onulii possiiu ; cum i|i;'i ml-rim

irjliibu
"*;
ccrc(iiiur!
/ : M J . Orei. Afol. V medori aliis tenlemu,

;i-.ji.ito ipti ulc-Tibu* icaiomut.
F.juid. ttit. 14
Tt poiiai iptxm, daam propiaaaoa rxewlt :
UoeiUi /ucrxm, proximU ittud (trtl.
Mumirart prarilai gaile, OMBI taxtni opet.

Sam tempet ucta manint; itd opet flnuni.
Ejmtd. Ulr. U.
Famam, n*c vinmm, *tt mmi< qxttrt* .
Probum ttu prtrdal, q*am rxitri. Sm
moium
Ntieu. inantm la ac nettm itlum fuge.
Ltotumkabtrt tlmiam quid jurfii .
Alil iliumm prccala oboerraniu, non ulloctum

J -. '! ul axprobremui : oec al lis mcJci-
. aopfi
-., \ .
'/./> anvtfir xMor,
\ , " xi.toc.
. xpd^tur, t) .
( ; $ *. .
ifrat, tonnr.
rijy x*rf{r 0.6 ri>r riar.
Ti &r Jliur ;
, / 1<
, * fvs :<
V A P I . C LECTlONES.
1305
SACRA PARALLELA.
1306
, ( , - mur.sed ut morbom exotaremua, atque exftliomm
vulneribue malia aoalria lexamaa excatttionetii.
. \ , , * Malos porro ac bonoa, non morea, aed diaeidimn,
\ & vel amiciiia, ceo ceriia quibusdam notia exprimil:
, .
et qaae bodie laudamue, cmtino die vituperamua.
,
Ejutdem. Iracundiam een belluam qnamdam
, \ auatineamua, ei liD|aam m pratacaiam g.adiam
, retuadamua; voluptaiea laoquaro ignem exaitngiia, \ , miia; januas aaribua apponamas, quac rite cam
, aperianlor, lum claodantur; aiqoe oculum coer , \ - ceamus, et gaslum veilicantein, ne mora per fene.
alraa noalras ascendat, iron.oderatumque tiaiim
irrideamua.
,
Clement.~Qu\ ergo aeipaum agnoaclt, Don.iui

locoa ei aedeaett.
; .
Etagr. Yia Deum noaaet prtoa id age ui if
ipaom noaeag.
,
ChrysoiL AUeriua vilan pcracrotari, lervilis
. , aopra modum403 eat anbni. Neqne enim alitii.de
- flt ol noatra negligaxws, qoare quod in alieoia ID. - quirendia exeuliendiaqtie atteraii sumtu. FierK si , - quidem non pocest, val bomo qui vitam aliorum
xort . perscruUtur, $um uaquam cnrarn babeal. Naro com
- ejua omne atadium io aliia inquirendis conautna, lur, ipaiaa plaoe rea negleclaa jacereneceasum eai.
,
Eju$d. / i * . D iacerd. Alqui alio modo
, coroparaluin esi, ni bomo proximi rectefacta,
, , qaamvia ea inulia magnaqac aint, contemptim
( , ceroal. At ai vitium usquam appareat, quanlum, , libet boc leve aif, et muliia facUtatum, id quam, , - C primuin aiamadvertil, el prorople carpit, perpe . , luaque meaioria agilat. floc porro parvum ct
. vile, muliorum gepo magnorumquf viroriim gloriaa. miuuil.
. . .
TIT. 1U. De murmnratiouibiu.
c ,
Num. , I , Erat popnliia munnuran* :
, . el iratoa est tToinlnoa, et exarait ignia, ei comedii
parten caatroram.
,
Sap. i , f x . Cattodlte voaa munnaraiione,
, qmc nibil prodeat,et a detractione pareita linguaB :
.
quia apiritaa obacunia in vacuum ibiu
. *
Eccli. v, 25. Yir tapiena aon marmurabiL
, ,
1 Cor. s, 10. Ne murnioretlf, qiieroadmo*
.
durn quidam marmaraveront, ei petiemai ab xtenninaiore. >
,
Philipp. , . Omofa facite aine mttrmii.
rationiboa, ut siiie aine reprebenaione.
,
BatU. Reg. futiut dlsput. rt$p. 0. Acceplnm
.
opua non eat, quod a mnrmuranlibue offertup, mo
.
aecua ac viciima cui aiibeat roacula. Oportof
crgo aegnia ei reiuciantia opaa aodaliiio fratnrm
arcere.
. *. Htpl ypartwr * . IY. D* ienibui. $1 mtM frettctlt 9irh:
xal .
ouod $a$ opcrtiat honorm.
,
Uvit. xix, 52. c Goram cano capile asaurgrg

et bonorabia iacieni aeiiioria.
, !
. xxxu 1 . Vt\le,m\*4 ^ \ \ \ v ^ , ^
*"* ** *** , . >
%
1307
S. JOANNIS DAMASGBNI
1308
Jv* xii, 12. < Io roulto tampore sapienlia; et c , longa vlia aciontia. >
.
Job , . Junior ton aetate, autem
c , 51 -
osiio sottiorea : idcirco sUtHittum egi, veritus ne \
ciMirarem vobis peritiam meatn.
.
Prot. xvi, 51. c Gorooa glorfoUonig aenecius:
, -
in viia autem juslilia reperttnr.
,
Proa. xx, 29. Gloria eenura caniliea.
,
Sap. iv, 8. Senectus venerabilia eat, non
, (,
lo.iga aetas : neque numero dierom coropiitaiur. . , \
Cani ennt aenaui bomiiiis, et aetaa senectutis vita , . >
humaciilata.
Eceli. vi, 54. !n multitiidine aenioruro ala,
*
ei si quis esi sapiens, adhaereece ei. *
, .
Eccli. , 11. Ne le praeiareant narralio ire senionim. Ipet enim didieerunt a pairiboa * .
lule. aperaaa borainera in senectule . >
.
404
xk
- , 8.iCorona aenum multa peri .
lia, et gloria illorum timor Domioi.
, * .
Eccli. xxxit, 4. Loqucre, major naiu : decat
cnim le.
Eecli. xxv, 4. Quam apeclosum canitiei j u ,
dicium, et presbyteria nosse consiiium.
.
Batii. Hom. 2 de jejun. Quidquid pr&cellii
, .
antiquitate, id veneratione digiium est.
Ejusd. in cap. : Isa. Ad aenem faciendom

p.ua profecto in aenili prudenlia, quam in capillo* , .
rum canitie, momenti eai.
,
Nili. - In omni re plerumque periculosim eat Q
a jnvema contilium peiere : neqiw facile quisquam
aliquid pretio dignum esse confecium reperiat, ,
cui non canities quoque a,i consilii socieiateaa .
asciia fuerit.
,
S. Greg. Naz. oraU I . Melior eat canitiea
conjuncta cuni prudentia, quam juvenlua ineru- .
diia.
* ,
S. Grcg. Nys$. Canilies senumleiiitaa morara
.
eet; vha auten ipsorum vera acientia.
' ,
Evagr. Tum flomcit an.inua, ul scienliam
proferat, eum corporis vigor lemporis dfulurni- .
late marcaacU.
, ,
Pkilon. De Abrahamo. Qui vere eenex eat,
* fUf .
non longa asiate, acd laudabtti alque perfecta
veudi raiione cenaetur. Qni ergo cilra probiuiem *
m ra, corpoream vitaro multo awo duxerunl, , , vetusli pueri dicendi fuertnt, qui nunquam dignaa , canis discipiinas porceperinl. Caniiies Iran- . " .
quillua porlus est. Senilis corporis langtior, , .
anirai motuum cotnpressio est.
. V." De ajricultura ei agricolis : el quod . '.
.
bonum sit operari.

Gen. in, 25. Ejecil Dominiu Adani dc paradiso
volupUlia, ui operaretur terram de qua snmptua , % ,
E
est.
< , lytJGen. ix, 20. Ccopit Noe vir agricola lerram
, , \.;?co)ere, el plaulavit vinoam, el bibit ex vino, el
faebrhtui est. >
\^.( * v - w t ^ ^ w ^
&M. XLIX, 14. i faaacbar booum ap^Vmi,
1309
SACRA PARALLELA.
1310
, requieacena inler aortea. videns requiem, quod
. , e*set boni, el terram, quoniaro pingots, posuit humenjm suuro ad laboraaduni, et factusesi vir
,
agricola. >
c , \
Pron. xxvii, 25. Curam babe viroris qui in
, gro eei, el londe berbaro : et collige fenum roon. , .
lium, ut babeas ovea ad veslimenium. Solve preUum agri, ul libi sint agni. .

l$a. x i i n , 40. c Uporare lerram luam: quia
,
non veniunt amplius naves Canhaginis.
.
Jeretn. iv, 5. Novaie vobia novalia, et no.
lile seminare \n spinas. >
,
EcclL vii, 16. INon oderis laboiiosa opcra,
.
el ruslicaiionem ereatain ab Altisstmo. >
Eccli. xx, 50. c Qui operalur lerranv suaui,
' ,
. *
^ exMiabit acervum frugtim.
,
Eccli. X L , 22. Graliam et speciem dcside ,
rai oculus, ei eaper uiraque virorem sea.eniis.
Eccli. xxxvin, 25, 26. Qua aapieoiia re , , , plebitur qui lenel aratrum, el glorialur in jaculo
, \ atimuli; quiboves agitat, et conversalur in operil&urorum?
; l>ua euis, eienarratio ejus in 405 ^
, Gor auum profunde dabil ad acindendum sulcoa
el vigiHa ejusiu aagina vaccaa.
.
11 Tim. , 6. Laborantem agricolam opor
lel pritnum de fruciibua percipere.
, >
Chryto$t. Agricola, excusao somno , ad ter ,
, rani coleudam properat, el domunculae auae et
, - casa? soliludineiu loeiar : cogiCurque nibiloml , xa\ - Q nua non aine tnagna corporia roolesiia cum aestu
. --

- *
~
ei frlgore rollMclari. Eleniin ita comparatum est,
nt quac ulililalem homii.ibus afferunt, cum dilli. cullate el labore Iiabeanlor. Magna voluplaie
affici soleot agricota, cutn ex planis, el profundi
. , aoli locia ingenlem fruelum perc.piuni. Ai si
, - quando ex pclrosa exiliqoe et arenoaa lerra posl
, diulurnam cukuraro Jctum aliquam frucluro colll , gere ipsis contigerii, majoreiu binc capiunt voln^, - ptalem. Naro cum quis adveraua lerrsc fiaiuram
, dimicavit, ct laborea aooa aleriliuii terr oppo* . au.t, viclorise teitiinooium quoddam apud eoa
referi, qui ipeius incolendo arvo atudium admlrantur.
TtTA. (^. Uspi , ,
TIT. VI. De gymnaiio, meditatione, el
exercitatione.
.
D
Jok , 18. Ex aoliicitudine ei cura pax
.
orietnr tibl.
,
EcdL xxxvn , 5 0 . i F i l i , in vita lua lenta
. >
aniniam tuam. >
. "
/ Ttin. iv, 7. Exerce teipsum ad pielalerti),
\ * Corporalia eniro exercilalio ad modicum prodeat ?
, pietaa anlera ad omnia atilia est, promiselonena
, .
babens viias quas nunc eat, et fulorae.
,
BatiliL Laboree longa conaoeludiae familia . rea reddili, roinore cum rooleatia illis iiigrounl,
qni eiadem aaatieverinl. Iinitemur eoa qni rei
, of , qaUiuri ae exerceot: qui cum in geaikulatioiiibua
^/, ei aalUiiomYiua y^tVCxa^ OJ^VV ^tv\ \ w %*\\\& ^ - & .
um\mb\i* <a quam \^% \%%Vk ^ T ^ \ W \ V >
l i i s
1311
iSit
Theologl. Yirtus in aciionibus minime exerci , 6*
laia, rebtia ailverois facile deletur.
.
Dtdgmi. Ex diulurna mediioiione ei exerciia "
lione violentia et ferilas periurbalionum animi .
frangiitir.
Philonh. Asstdua exerciiatio, flrroam scien ,
fiain efflcit, quemadinoduin exerciUlionia negligen- lia inaciiiam parii. Rursumque experientiam auget . aiudium quod in ea conterilur. Medilalio nutrix
cat acienliae.
. VII. De iit qui resipiscunt.
. '. .
Pial. xxxi , 5 . i Delicium meum cognitam
t ,
libi feci, ei injusliliam meam non abacondi. t

Ptal. xxxvii, 19. c Iniquiuiecn meaiu anntjQ > ,
.
tiabo, et cogilabo pro peccato meo.
Prov. xvut, 17.Juslus prior esl accuaalor aui. c .
, EcclL xviii. 19.Ante judicium examtaa teipauni, ei in tempore vieilalionia inveniea propi- . >
liaiionem.
* .
Eccii, i , 51. Non confuadarie confiteri percaia lua.
406
VIII. De mulieribut: quod eat opor- . '.ilapl rvraixSjr * , xouhr
ieat iubjectat etu vtris iui$, nec ciira eorum ax .
ctoriiaiem quidquam facert.
G>n. , 16. f Dixil Deue mulieri: Ad virum

6 *
tuuin erii conversio tua, et ipae dominabiiur luL , .
iVxm. xxx, 6-10. t Mulier $i Diariium babue*
.
r i t , et vota ipaius super eam fueritu, secundum * ,
dialinctionein labiorum eju$, qusecunquo determi- , , \
naverit in aniinani suam. audierilque vir illiua, , ,
ei ei silenlium egeril, quacunqoe die audlerit, aic , .
quoque alabant omnia vou illius, el deiermina- , ,
lionea illius , quaa dctermiaaveril in aniinara .
auam, aubanl. Sin vero abouendo abnuerit vir , , ,
ipsius, qua die audierit, omnia vota fejua ei de- ,
lerrnliiationea ejua, quas determinavil in animam , , *
anam, non atabuut, quoniaxn abnuit vir illius: et ,
Dominus nundam faciei eara.
, Hukierqutd bonoral virum auum.aapieua orani.
bus videbilur. >
*
Ephu. v 25, 24. Mulierea aubditae aint ?iris suis tanquam Domino. Qaoniam vir caput eat * ,
iuiil.eria, aicut Chrisltts capui esl Ecclesiae, et ipae * \>
eai capui corporu. Sed aicut Eccleaia aubjocia est . '*
Qiristo, ita ei mu.ieres viria suie in omnibiia. r% .,
lv .
Viiusqoisque uxorem guam aicut aeipaum diligat
' , }
niulier auicm, ui limcal virum euuro. >
. >
,
/ Pelr. , 1-6. Mulieres subditr sinl viria
ania; ul ei a'i qui non credunt vcrlo, per mulie- ,
nim conversationem lucridant, consideranlea ve-
airam in tinaore conversationem. Quarum non ait . 0>
extrinsecus capillatura, dul circumdalio auri, aui indumeiiU vestiraenlorum cultus : aed qui abacon- , , *
diius cst eordia homo, in incorruplibilitaie quieii
ct modeati aptriiua, qui est in conapecta Di locu- , 63
plcs. Sic eniro ei aliquando mulierea sperantcft in .
Oro ornoboni e, aubjectae propriis viria. S\c\il \ ^ V * , IvAayAw ^
c
San
obeditbtl Abrake dqffinQin cum roeow;

f
^^ ^
^vj^x
1313
SACRA PARALLELA.
1314
, , - cujus facias ctiii filiae betiofacienlca, el non peui, \ .
luentea ullaiD perturbaiioiietu. >
'. , 4 MMir, i)
, .
. IX,De mulieribut: qnoi detccto (aeieorarenon

dtbeanl, nee loqui, aut docert tx ucletia Dei.
1 Cor. , 13, 14. f ln vobia ipsie judicaie:

Decel mttlierein DOO veKaum oraro Deuro ? nec ipa
natnra docet voa, quod vir qnidem ai comara nutriai, igiiooiinia esl l l l i : mulier vero ai eooiam
Balriai, gtoria illt eal, quonlam capiil pro velamino ei dail aunl. *
, * ,
1 Cor. , 33 , 34. c Non enim cst digten aiooU Deua aed pacig, aicai in omnibug eccleaiie
aancioruin doceo. Mulieres in ccclesiia laceanl:
, * , non enim parm.Uilur eia loqui, aed aubdilaa eaaa,
4 . , aleut ei lex dich. Si aotem volunt diacere, doml
- . inlerrogeni viroa auoa. Torpa eal euira mulieii lo
qui in ecciaala. t
c
I Tim. , H . c Mulier In ailentio diacal ernn
, eaaniaabjectione. Docereaateoi niilieri noa perroii.
l o , aeqiie doainari io virum, aed eaae in aileniio.
Euubik MuUerea nugamenia ex ore suo ar
, - caaul, iUud babcntea iii memoria, diabolaro, cotn
4 , Kvae inausurraaset, e paradiso eam expuliaae.
.
*
;
, , ,
* |, ;
\ .
De mulieribxs pxerperii ; quod

. . * 407 .
masexlam mutier pepererit, aniediem quadraotii . ?
mum nom ixgrediatxr domum Domixi; tin fimi oTxor , xam, anu octoge$imum.
* - Q lavtt. x i i , 1. Locatoa eat Doainua ad Moy , , aan, dicena: Loquere filiia Israal, el dicea atl eoa :
* , , Mulier ai auecepio aamiaa pepererii maaculunt,
, immunda eril aepiem dietaa, joiia diea aeparationia
. monslru aua*. Ei die ociava cSrcaaacidiH carnenj
pnepuui Uliua : ipsa voro triginu dicbut manebU
- lu aanguine iaimuudo aua. Ornna aaneium non lao * gei, et in laociuariooi aon iagredieiur, donec im, , pleantur diea puriflcalioaia auaa. 8in aotero icmi . nam pep6rerii,iiiimaiida erit duabas bebdomadibus,
, secoodum menairua aua, el aexaginu aex diebua
* aedebii io aanguine iannaado auo.
.
Pkilou. De mundi opif. Fetua Inlra otcrum

, . ^ * * * " *
"
, {- eximium proraua coniiogal. Fiunl anitn aepltmeatrea partua viiales; qul auleoi odimcalrea,
.
viiales prorsua 6886 neqtieunt
i t m
. '. ~
.
%

. , * ,
, * .
, .
*
, . , , . -
? 1 <
. XI. De mxlme
9 i
forii
ttl
a , k ,
i d
taiio.
Jxdic. iv, 17. Siaara aeceasil pcdei in ubernaculum Jael uxoris Cbabcr Cii.aei. Et egreaaa eal
Jael in occurium Siaarae, el dixii e i ; Diverie, domio6 m i , diverte ad me; D C limeaa. declinarii
ad eam io iabaraacolam ; quae involvii eum pallio.
El dixit el Siaara : Oa mibi pauiulum aquaa, quia
aitio. Quaa aperuit utrera laclig, 61 dedii ei biber,
et operuit illuro pallio. Dixilque ad eam Sisara :
S u aule oav\v>\a vataTOrco&%
imnWw
1315
1316
atiqut* qui le inierrogei, ulrtim bic ail vir qitia- ,
piara , dicea nullum essc.
" accepit
* . Jael
- - . -ciavuni
, - ," ,
labernaculi, et aaaameiie pariier malleum in jnanu . * ,
aua, ingreasaTeat clam ad eum , ei infinxii tn ma- , \
xi(la ejua clavum, qui perforavit usque in lerratu. ,
E | ipse sopore gravi obrulus erai inter genua ejus, b , .
et exapiravil, xnortuusque esi. Et ecce Barac inse- , quens Sisaram , et exivii Jael ei obtiam, ei dixit , . \ 16
ad illutn: \ e n i , et oalendam tibi virnm queih lu , , .
quaeris. El introivit ad illam, et ecce Sigara mor- * ,
. ,
luus, ei clavua in maxilla ejus. >
, .
Judic. v, 24c Beoedicta sit inler mu.ieres Jael,
,
uxor Cbaber Cinaei, a mulieribus, in labernaculia , .
beitodicatiir. Aquam peiit iile, ei lac dodit in va- , .
aculo primattmi.
. *
Judic. , 52. Acceaslt Abimelecb usque ad .
poriam lurria, ul incenderel eam igui. Ei jecii
roulier ana fragiaen in caput Abimelecb, tt eon- *,
fregit cranium ejtie. El cilo elamavit ad puertin. . arm.geniin , et dixtl t\: Edue gladium tuuix, ,
et imeri.ce me, no forte dicant, qoia mtstfcr occidii , ,
illuin. El conflxil eoro puer ipaiua, et morifiua ext.i . , .
I Rtg. xix, 11. Annuntiavit Melchol ad Dac ,
vid, dicena : Niai lu aalvam feceris animam iuaai *
bac nocte, crao morli 408 iraderi*- * demitiU , .
Melcbol David per fenexiram r iaqoe abiit, ci iu- , , ,
,
git, salvaluaque eet.
/.,24,25lEldixit Abigaiaad David.Iu ^
* ; ,
fneslifdonioe, iniqu.iae. Loquator,
obsecro,
iaimila
'
*
' *
*~ . .
lua ia auribos luis. Ne ponat dom.Dua meus cor
auom anper viruin peauienletii hunc, cnm qno eat , *
sliiltitia. Et dixit David ab Abigaia: Benedlclus Do- . ^
ininus Deus lerael, qui roiaH le bodie in occnranm 4 ,
meum, ct banedicla indolea tua, et benediia ea , , ,
quaeprobibuiati me bodle, ne irem ad sangurnem.i , ,
Job xxxviii, 59. c Quis dedit mulieribus lex , >
lurae gapientiam, et variegandi acieniiaro ? #
;
Proa. xii, 4. iMolier forti corona est viro sao. >
.
Prov. xviu, 22. t Qol Invenit muliercm bonam,
*0 , *
invenii graitaa, et accepit juconditatero a Domino. ; *
Qui expeHil roulierem .bonaiti, expellii booa ex , .
domo aua.
J>roa. , 1. Sapientes mulierea a2dilicave- D
riinl donioa: insipiens vero subverlit maiiibus auis.> .
;
Prov. , 10. Mulierem fortem quie inve ,
niei ? preiioeior est lapidibua pretiosissia.is.
.
Eccli. v u , 19-26. Noli discedere a muliere
sensaia et bona. Gralia enim iUius super aurtitn. .
Mulicr libi est secundum aniniam tuarn ? ne repu- ; .
diea itlam.
< , ,
Cecit. xxvi, 2 , 16. Mulier bona , para
bona : in parie timeniiuin Dominutn dabitur viro. . ;
Mulierts bonae beatus cst vir. Matier fortia oble- * ,
cut virum suam, et annoi vrtae ejus implebU in .
VARLE LECTIONES.
bflup. ut in SixtiD. . Graeci codiees Bibliorum, eliam vetusii86hni,habeiit Mftre/i
pro 'AfffvaTJ. 1ibr*rii$a wo legentiba. Sic a\\b\i>TO UaX&h \i&tm>b*a\XA~
e
1317
SACRA PARALiELA.
138
, pace. Gralia mulieris dtleciabil virue ftiiara, tt
/ .
ossa illius impinguabil dtscip.ina illiua.
t . \
Eccli. xxxvi, 44. Species mulieria exbilaral
. faciem ejua: el super omnem concupinoeniiain bo\ \ , minis excellit. Si eat in ore ejua niisericordia et le * . >
nilaa, non est vir illiaa aectjoduni filioa bominuaj.i
Creg. Naziont. tttratl. 21.
Verxm dicorem , m$nti ornalum puta :
iVon quem manu$ figurat, aul dtUi dtet.
\ ti)r ,
flr , .
Cyrii. in c. xix Joan. Mal.erum geuui ad iacrynias proclive csl, ac mens earuin ad misericordiam inflecti facile aolei.
Clem.Alex. lib. n Strom. Hoc roulierem oniui
* .
, sinislra carere suspicione oaiendil, cum ncc ac. curaiiua aese excolil, nec praeter decorutn exornai,
nec verum precibue obsecralionibusque dedila esi,

. et crebro egredi domo cavei, aeseque, quoad ficri
t , - poteftt, abeorum quiboscum nifi.il aibi genere coni mtine eat, excludit conapelu : ut qqaj anliquius
babeat domi aedero, quam inlemjwstive nugari.
.
\ ,
.
. '. - . . I I I . De mxlieribus mati$, adxluri*qu$ et

. ,
proitilutis , omnique vitiorxm genere icalentibu$.
: .
, ,
Judic. xi?, 47. racitim eat die aepiimo an * , nuntiavit problema Daltlae, eo quod inotesta easei
. ; . ei. Qu indicavil filiia popoli aui. El dixemnt ei
viti civiiatis die aeptimo ante aolia occasum : Quid
dulciua tiielle, el quid fortine leone? Ei dixii tfa
, ; Sameon: 4 0 9 Si non aubegisaetia viiulam meani,
* - DOII inveniaseiia problema meum.
, .
Judic.xvi, 45. * El dixit Oalila ad Samson:
$ , , * ; Quomodo tu dicia, quia diligo (e, et cor lutun xon
, :: eat mecum? hoc leriio decepisti mt, et noluisii
. * dicere, iaquo aii magna foriiiude tua. Ei factum
eat, cun ei molesta eseel verbia sule per ainguloa
, , diea, et urgeret eum, iaqve dcficerct usque ad
, mortem, indicavll ei omae eor aaum, dixiique
, illi : Femim non aaeondit soper capiit meum,
, quia Nazaneua Dei sam ab ulero tiiatria nieae. Si
. , - ergo raaua ftiero, recedet a roe fortitudo roea, et
* , , deficiam, eroque sicul cxHeri bominea. Et vidit
. Dalila, quod aibi confeaaua eaaet omne cor euuni,
, ei misii, et vocavit aatrapaa omnee allopbylorum,
, \ fj dicena : Asccndite bacuna vice, quia aiinuniia^r.
* * , mibi omue cor auam. El aacenderuHi ad eam
. - principes allophyloram. ei altolerant pecanlam iu
, manu aua. Ac IHa dormire fecii Samson guper
. gcnua sua, et vocavit tonsorem, et raait aeptero
, inlortos crines capilli atii : el absceesit rebor ^jus
*, ab eo. Et dixii Dalila: Allopbyli auper te, Samaon.
, " . El expergeiactua a aomno auo, dtcebai; Egrediar
, , sicm ]ara ilerum atqae itenim feci, ti exontiar :
, , - ipae aoiett. neaciebat, quod Dominus recesaiaaei a
, \ ae. Alquc approhendemnt ipauin allopbyli, ei effo * . derunl octiloa ejue, etdeduxerunt eum Gazaro. Yx
c
VARLC LECTIOISES.
* llic roalc ioserlum nomcn , qua Samsoiiis uxor non fuil superius aulem legendum dixi pro .
1319
13
hgaverunt llura in compedibus seneia : ct eral ! , ;

uiolcns domo carceris
, '
,

III Rtg. , 4.Factaa est Salomon in temporo
t ' ,, ,
aeneciutia, el non erat cor ejus perfecte cuin Do- ,
tnino, aituti cor David patria ipsius. Et declina- !
verunl mulleree alienigenae cor ejus post deoa
auoa. Tunc axlificavii Salomon excelsuro Gbamoa .
idolo Moab, et regi Aliorum Amroon, et Astarle ,
abomlnationi Sidoniorum. Et ad hunc modum , ' *
fecil oinnibua mulieribus auia alienigenia Et adu-
lcbant, et aacrificabant simulacrie stiis.
,
>
Prov. v, 2. Ne aiiendaa ad pravam mulie .
rem. Nam mel d.alillal e lingua nierelricia, et ad
,
tampua impinguat faucea tuaa; poslremum aulem ,
ejus amariua abeynihio reperies, et aculum magia , quam gladium ancipilem.
.
Prov. , 26 Mulier pretiosaa virorum ani
inaa capii. Sedea ignounini, mulier odio babena , .
juala.
Pro9. VII, 2 . Fili, serva niandata mea, et
, , ,
vivea : ui te custodtani a muliere aliena et mala. .
Do feneaira on.tn domua me per cancelloa in
plaieas prospiciens, quem viderii e filiis iiis.pien* ,
libua juvenem experieiu sensu, qni iransii in an~ ,
gulo, in biviis donioruni ejus, ct loqtieiilem in ,
veapertina obscurilale, quando jam eal noclurna , quiea el caligtiioaa: inulier aulem occurrii illi Q ,
speciem babona inerelriciam, quas aeducit junio- . '
rum corda. Alia inslrucia eal .nieniperaiili more : *
domi qaieli non aunl pedea ejua. Mam modo foraa . ,
circumgirai, modo in plaleis juxta omnem angu- .
IUIII inaidialur. Deinde auacipiena osculalur euut,
, in.pudei.ti vero vullu illum alloquilur : Victima * , pacifica mibi esi, taodie reddo ola mea. 4 1 0 M - "
circo egressa auin in occuraam luum ; desiderana .
faciem tuam, te reperi. Faaciis inalruxi leciulum * ,
meum; tapelibusque jEgyptiia atravi : aepersi *
cubile meum troco, ei doroum meam ciiinainorao. , . ,
Veni, el fruamur arooribua uaque mane. Yeni, et .
invoivamur amore. Non enim eat vir nieua domi, . 4
abiil viam longi*eimam, aacculo pecuniae aumpto * ,
in manu aua : diea multoa redibil domutn D , * *
auam. Seduxit eum multo colloquio, et reiibus la- .' ]
biorum penraxii iilum. Ric aulera circumacliia , .
secutus est. Sicut boa ad vicltmani duciiur, el si- ,
cat canie ad vinculum, aut sicut cervus vulneraliia , ,
hi jecore, properal velut avis ad laqueum, ne- ,
sciena quia pro aniraa currit. Muitos vulnerando , .
dejecit, innumerabilee aunt quos Irucidavit. Vias , ,
inferoram doraue ejus, dedueentcs in penetralia . $ ,
.
morcia.
" ,
Ptot. x i , 22. Velut inauris in naribus suis,
,
ak mulieii perverso animo pulchriludo. >
, ,
Prov. , 13. Mulier stulla et procax, cibo
indigeos efficitur, qua nec novit puJorem. Sedii .
>\ otv.o\., ^
fn foribus domus BUX auper seilam, palaro

1311
SACRA PARALLELA.
1332
\ leis vocana traoaeatUca, et recta viai suas pcr . "; , agentes. Qui ineanissimui eat vcstrum, declinei ad
, , - mc, aui iadigens aenso, enm invilo, inquiens :
, * , Panea abacondilos guslatc, ci aquas ftirliva* dulcea
. 6 bibile. Hic vero ignoral quod gigaiiles apud eam
' , peribunl, el in periicam iuferni occurrrt. t
(4
Prov. xxv, 20. f Sicut vermia in ligno, ak
" ,
vlram
perdil mtilier mala. t
.
Prov. xviii, 22. c Qui tenel adulleram, slullus
,
eal et impiua.
c ,
Prov. xxi, 19. c Meliua eal babilare in dc .
aerio, qoam cam rouliere rixoaa, lingat)sa et iraconda.
^ Prov. xxvii, 1S. Slilhe ejiciont liominem in
, \ - die btemia de domo aaa: aic quoque mulier conviciosa virotn domo aua ejicil.
; ( .
,
Mich. vii, 5. Ab ea qu*e cobai lecum, caro
.
ne ei qoidqaam coromendea ut facial.
Eccii. ix, 2. No dea raulieri animam inam,
,
. . - nec obviam procedaa tnerelrici. Ctim tanialrice ne
. aia aaaidaua. Virginem ne inlaeari. Nc des me. relrici animaro loana. Averte oculum tuum
. moltore apeciosa. Com aliena moliere ne sedeaa
- otnnino. Propier speclem malieris mutii erraverunt.
.
Eccii. xix. 2. Yinoro el mulierea aposlalare
< , t
facient aapientea. >
EeclL , 5. c Pairem el vlrnm confundit
,
C procax, el ab utroque ignoniinia aQicietur. t
.
Eccli.
xxm, 22. Mulier relinqaens virum
c ,
, sauro, et slataena bsredem ex alienii, prirao in
, - lcge Aliiaaimi incredibilia fult : ot socundo in vi, , \ rum soum deliquit; ct terlio in adullerio fornicata
. - eai, ol ex alloviro filioa exbibuit. Hasc in eccleaiam
* edoceiur. Non dabont fllii ejos radicem, et ramt
, * illiua non ferent fructum. Derelinquet in maledicium memoriam suam.
.
Eccli. xxv, 54,25,20, 55,25. Ne dcs aquas
c ,
. , exitum, nec roulieri improbx remissionem. Si non
. , ambulaverit ad manum luam, de carnibua tuit abdra , aciode eain. Commorari cum lecne 4 1 1
cone
libi
ptaceat
magis,
quaro
babilare
cum
mu.
* ' . - liere nequam. Brevie cst omnis malilia erga mali , liam aulieris : aora peccaloria cadel euper eain.
. Asceosua arenosuo in pedibua Yeterani, sic niultcr
, * . * iioguala homini quieto. muliere initium facluin
eai peccati, el per illam morimur omnes. Ne des
c .
mulieri malae loquendi liberlatem. >
Ecclu xxvi, 2. Ira magna, raulier ebriosa.'
c .
, Fornicatio rouiieris in cxlollenlia oculorum, ei In
palpebris suis cognoscelar.
.
EcclL
X L I I , 14. Melior esl hiiquiias viri,
, .
quam mulier benefacleoa. Super muliereiu nequam
.
bonam eat aigiUum. >
Sixii. Peccata muliemra imperitia viroruni
, .
conlrabunlur.
e t
, ,
. ,
PATHOL.
GB.
XCF.
. hom.
otfv. dirit. llulierh lascivte dc-
K t i p t i o . MuUeT, <VM* 4\V\VVWTA
^ \
1323
1324
rjuedeni Ixdolis viro coujuncla ail, duplei mof- ,

bus esl. ci delieiaa accendit, et volupiatum , ,
amoreai augel, el cupidiialibus niifiinie necessariie , , *
aculeoa aubjicil, puu uaionet quoadam, et mar- , , garila*, tmaragdosque, <H byacuithos, el aurum .
exeogitaaa, alque aurvm partim fabricans, parlitn , ,
intexens, aicque per suromani inentiam morbvoi
eiaggerel, Noqoa entm ouiier ei perftincioria hia , rebtia attidel; vcrum nocta ci inlerdin in bia , , oiria versalur. Svxccmi quoque adulaiores cupi- , , *
diiaiibos ipains obecquciilea, tinclorea, auriflccs, xnguenUrios, icxtores, el variandi artia peritos .
coltigunt: IIOC per assidua ejus imperia quidquatn , * tcovpone marilo ad rcapiranduni daiur. Niillae . ' opea mulieribtta cupidiialibus explendis parea , , ,
aoni, mc st amnia inatar flocreitt. Barbaricuin , , .
cnim uDguenlxm baud secus ac promcrcale oleatn , .
aHeftant, maria florcin, pvrpuram scilicei, el qtm , tx concbia ostreisve eliciuniur, super lanam pecn- , \ ,
ihtn. Jam vero aurtini ingculia prciii lapillot !, onftlringeat, partim fronti earum ornaineiilo c*l, , 6
partin cello. Aliod ilem iit zoitia eai, aliad ma
. 6
mia, ei aliud pedea vlneit. Gaudent eatm, quas ;
auri amore lencnter, manicia ligari, modo ait , !
aurum, id quo uringunlur. Quniidonam igiiur ,
curam agei animit, qui cupidilaiibua mulieria ob- .
aeqaHttr? Naro slcut aoppulridas navea a prorellis et leniptflfctlbtfa, aic prarae aiatieriiiD afecliouea, imbeclllea mariiorom animd dcmergunt.
Ejmtd. ao>. ebriosoi. Mnliercul polulaniea,

Dei melo omiaeo, et aempilerno igne conteoipto, , ,
quo die eaa ob niemoriam resurreclionis domi C ,
oedere opttrterel, dtemqiie iitum animo complecli, , quo eceli aperienlur ac jtidex nobis e coelia ap- , ' parebil, ilemque lubae Dei, reaurreclio mortuoruni, ,
juiiom judlciun, et remuneralio unicuique ae- , , cundum opera aaa : pro eo, inquam, quod baec , ,
aniinis veraare debereut, aique ab odmibus cogi- ,
taiiooiboa improbis peclora sua repurgarc, admis- ,
saqae prios pectaia lacryinis delere, ei ad occvr- ,
boin Gbristi in magno advcniua ipsiua die ae ,
comparare, excusso Cbriglianae aervitulia jtigo,
projcctfa c capKe lurpiludlnia vclamentis, per aum- ,
matu Dei, necnon angetorum ipsiua aapernaiio- ,
iiem ei coutempfum, rnilta cujusqwam viromm , prospcclua verecundia, liiflatia comia, pallia ato- ^ , tatqoe irabentea, podibtieque aimul ludentes, pro- , caci impudeiuique 4 1 2 oculo, eiluto risu, ad , , ,
aaUanduin velut furorc quodam abfeplae, aiquo \ , ,
omaem juvenum petulamiam in seipsas iilieieniea, , cboroa in inartyrum meraoriis, qux in civitatia ' ,
aubnrbiii sitae sunt, agilant, el sancia loca ob- , acooitaiig auae fecerunt oflktnam; aerem quidem , eretriciiscanlibue, terram vero impuris pedibus, * 4
-aaUaiiDliibaa eam percuiiendo, coulaminarunt, ,
doleacealittin lurbatn ibeatri loco aibi uodiquo \, -onslituontes;.>pefuica) plane, et ad extremum , *
ameati gradum nibil aibi roJiqui iacienlea. Basc , ,
ego guonammodo aileam ? quasnaia niraatji pro .
jtceicriM kUrocHatc tecrjm** ftindam? Il6c iiobia OUAT^!IVI\ & v.aV 4( ;
#
13S5
SACRA PARAIXELA.
1326
tTjjitv * ataar istarum detrimenlum vinura attulic:
vinum, inquam, illml Dei naunos, quod ad lcvamen
* , infirniilaliscasiig sobriiaqtie liominibus concessuru
fuil, nunc auiem imempcrantibus peiubntiao fa .
cium eat inslromrnlum.
Chru$oH. Nullum natum cum iortproba mu
.
; . - liere conferendum eat. Uuidnam ioler quadrupedia
; * - crodeliua esi leone ! nitail plane. Quid intcr repli . \ , \ - lia aatvHia dracone f niliil proraua. Atqul impiOba
. muliere, ti leo ei draeo inferiorea aunf. Testie
* , eat mibi aapieaiia&imas Salomoa, ubi ait : Com \ . morari cuan leone el dracone magis placere, quam
- babiUre eam rauliere mala eiloquaci. Ac ne pro, * pbeiam hate iroaica tocatnm exislimea, ei ipaia
, - reboa accuralc rem inapice. Leones Danielero re . veriti atim; al jnttuni Nabutbeo lezabel intorfc , cit. Ceias Jonam in veoire aervavit; at Dalida
; . , , Samaonem abraaa coraa, allopbylts tradidil. Dra ' , oaaea, aapides ceraaUe loanoem in deaerio pcr . 01 UmuoruDt: al Herodias eam ioter epnlaa obir jn , cari Juasit. Elian corti fn mooie aluernat: al Je xabel eumde potl coneeaiam plaviam ad caxtem
. ; * , - qnttaivit. Qald cnlm aiebat t Sl tu e$ Eliot a$t
6* * . - eoo $um Jexabel; kxc faciant miki dii et hmc
, \ r r - adionit niti crat kac koro pomam oximam laaai
. /cai xxhu ex Ita qui mortui . Et timalt ,
, , \\ profectusque , otiit in tUterlum tiam ikl
, $ -- >- , et pnUrit tur iixit:
Domim , ixfieiat. Accipe amimam mtom *.
89 6
9
XaJbt xfyr
, &rt Q qxla miki moriar, oxem nt xham ; auia
axodarorr meliorxon tum patrtbx mtU (III ilop.xix, 2, seff>)*

. ! Prob inverai morea! Eliaa propbeta feroioam ex , 6 tiniuit? Uleqai toiiuaorbia irobrem geoubat, qol
, ignetn caaliiea verbo detraierat, qvi per eraiio , ' neni moriooa ravocaverat ad viiam, Cemiaam , ; , muii ? eerte limuit. Neqao eoim ulla iinprobiiaa
. eal, quaa cum iniproba natiere eofnparari.
- *\\ Aiqol fenaoni roeo Bdoa aairuit aapiemia, abi
* , a i t : Kon ett capui gwptr capxt , non e$t
. " mo/ supro maUUam nuUUrU (EcciL izv, 22).
* - 0 uequiiiain, acaiiaalmaaique telvan diaboli I la
per mxlierem a prineipio Adaaiiai m paradita
fjite per dolmn
. aaoclavit. Per muliereai ad
infereodam Davidem volati furora perculit. Pcr
* D laulierem Salomonem aapieuiio) lande praMUntis . aimtim ad praevarieationeiD fmptiliL Per nmtieretn
* fortiaalmom Samaonem abrasis capUiia excoâvh.
* Per melicrem ttlioaHeli aacerdolia in terram prottra . vit. Pcr mulicrcm caellpeiam llluai Eiiam iuaeciaiua
* eat. Per muHerem nobiliaaliuuiu Joaeph in car^c. . rem 4 1 S irusit. Per mulieffem Joannem tolttta
, , nmndi iucernam capile truocavil. Pcr nulrereiii
. "1 , , nullum non jugulal: natu mulier impodeira ne . mini parcil. Non Lovils ralionen babet: itoii sa , * ccrdoleai, non propbeiam vereiur. 0 n:dnwmni
, . - malo pejus! iinproba mulier csl, vel st penaria
9
Ex bomUia in deeoUathnm
eai.
PrcHr*orh
qa* eisiat t. VH edil. Savil. p. 545, dubiaiqce
Uti
19S7
1328
Itborel. Sin vero etUm affluit opibus, quse im- , , \ probiiati ipeins subsidio sint, maluin dupiex esi, , *
intolerabile animal et beslia quae nullis deliniri xa\ , obaequiix posait. Ego gnippc aspides blanda manu . ,
damulaaa mantucacere scio, leones, et ligres, et '
pardoa cicurari : ai ir.ulier improba dum lacesai* , .
tur, furii, el cum demulcetur, insolescil. Quod
oivirum babcl aucloritale pollenieni, diu noclu- , *
que aernieiftibna cum impellendo, ad inaidioaam .
cedein acuil, quemadmoduni Herodias Herodein.
Sin rursua panperem inarilnm babet, ad iras i l - * .
lum el pugnaa exciiai. in domum vidua est, ipsa .
pcr sc ooiaea aaperoalur. Neque eniui Dei meiu
lmguaui frcnat, neque ad fuluram iribunal coiv- , *
j i c i l eculos, amicili* leges neacit. Nihiti pendit , . " !
Improba mulier virum atJtim morli tradere. Euhn- !
vero joaiiim illurn iob t^sor aoa in uecem conji- debat, cum ita loqnebatur: Dic vorbum qxoddam , 4mpium advertm Dominxm,et morere(Job n, 9). , \ Aagiiiosam tndolem t nefariam aitimi indaciio- . ,
nein t Nulla misericordia commola fnit, cum ma- , ' ,
rili attt viscera fervidis pusiulia velui ardentibua , \
qvibiiadam carboiribus exusta, carneaqtie omnea .
ipsiiia correptaa vcrmibue vidil. Ad misericordiam ,
infiexa non eal, cam eam louun in se coiivolu- , , lum, faiiseenlemque, ei angore confeciura, ac .
continues battfue ex imo pcciore bianii ore ira- , '
betiiem conapexlu Non eiuoUiia tai ad -conimiee- . ; Etxdr
ralionem, cuoi euro qui purpura quondam regia , .
toduebalur, lunc loto corporc nudum in slerqui- ^ ; \ Hnio videret. Minime recordata esi veicris suas ; ,
com eo coMueiudinis, quaniaque propler cum .
oria, quaniisque opibus Aoruissct. Quid vero ? ; " ,
ic vtrbnm quoddam advtrtut Domhtum, tl mo- ,
ttrt. Nuaqaid libl coni morbo laborarea, tale ,
quidpiim unquam proloculus esi? Nonne polius , ;
boc egit, ull precibua piiaque largiiionibas mor- ; b u n diluereit Nim&rnm ipsi non eufiiciebal iin- . KaV mi*aa ad -aliqiiod tempua pauperias, nisi tu quo- , ,
quo aenrpilemum cl cruciatum per blaapbemiam , , , arcoaaerea. An neecia omne pcccatum remissum
, , ?iri hominibux; blaspbemiaro aulem in Spiriium , *
aanclam remUtendam non esse, ncc in hoc fae- , .
culo, nec In futuro? Yia aliam qaoque buk pa
; '
rem improbitaleni videre? vide, quaso, Dalidam. j) ;
Jlla siquidcm deionaum Samsonem allopbilia de- , .
didil; virum, inquam, auum, conjugem auum, ;
qaem fovebal, queni tnulcebal, quem blanditiia , $
de;';niebat, quem aupra seipsam amare ae flnge- .
bat: quem bcri quidem amabat, fallebal bodie : . ,
quem beri amico amuio compleclebaiur, bodio ,
_aepulcro lradit. Ai forlf aspcclu decorus non eral? \ Ecquis vero illum pulcbriludine lunc lemporia , .
aniecellebai, qut aeptein cincinnos, quibus acpli- ; , ,
ibriuis gratia adumbrabalur, capile gestareit An- .
l.on forlis cl airenuus erai, qui leonem, dum iter evyxoltov
ageret, solus ipse strangulaasct, et utia asini , . ,
wmiila millo allopbyloa proslravissei t Quin ei 3
aanctuv trai. Tonia onira aaaclitale poWebal, \\^3. &fcofoavta *
t329
SACRA PARALtELA.
c
1330
; Wiov
propler aqux peituriam eiii correpius 4 1 4
; $ orassel, ex morlua slalim aridaque maxilla, quam
, \\ ^ niaau tenebat,. aquas educlo fome, liinc siiis rcmcdhun hauaerii. Kt latneo virum lam pulcbruiu,
, .
, , - lam forteiu, propria ipsius uxor, lanqu.uu boslcm
allophylii prodidit. Quamobrem hoc libi a pro, 5 pbcia prascipilur : conjuge iua cau, ne quid ,
quam ti commendes. Cedo dic mibi, quas bellua
.
adveraos niarem suuin ejitomodi aliquid molila esl Quas dracasna conjtigeu auutn sludcl iuterflcera? Q*x loaana maaculum auum ad caedcm iradiit Videa quain apposHa aapieniia dixeril : Non
tti comxl lopar capul ierpeniis, t% non e$i malilia ixpar maliiiam Otulicrit. Atquc ul in auoiuia di
catn, qni improbam uxorem babet, illud noverii, se Jaia iniquiiaium auarum mercedein luiiasc*
Audi 6tiim quid ruraum Scriplura pronuntial: Mulier mala iniquo dobitur in portionem pro ope
0* iUiai.
, - /"**> Iniolerobilia eal mulier qux a&senta , tionibua dewutcelur, quaa vulloin ioeur prati
* , , , variis floribua exornat, quaa genas alibio rubicoti , daa reddit, quas amido el ceruea faciem dealbat,
* qas alraoieoto pingU oculoa, q o ornamenlia
, , \ - aureia colluro, el maaus, 6t comam condccorat,
, \ et molleni veaiem auam odoribua variia petTundit.
. , Esl pratferea laqueus, eiilioaua juvenero per om , nea aenaaa abducens, aique lum ipaius oculoa per
, ornaiam, quem ipoctandaaj praebet, lum aorea
per eermonum blandiliaa velul lncanians.
.
,
Malier jamenlum malun, vermia replang,
, ', , Adami coitlubaraalU, mendacli fllia, cuelodia
, ' , paradisi, expuiirix Adami, hoatia peroiciosa, pa*
, .
cia intiuica.
; C Peua boDi el mali acieniiam iigno non prxbua , * rat, nec reoi ratione priediiaro, ox eo quod raliona
. , , carebal, pendere votuerat. Arbor quippe carebat
. raiione : botoo varo ratione preditua. Non ea erat
, - arbor, ul boni et mali acianliam baberol. Sin varo
, , , Hgnum acieutia instructom fuisael, plana qaoque
* , ; fuiasel rationalo : atqua cam Eva ad aameiiduai
; , flrucium ae compararet, debaisset arbor bisad eam
. . verbia u l i : Quid agia, mulier ? qoid froclum
, . Rieiie] cupia guslare? iie comederii, ne moriaris.
; In inl parniciem via me decorpere. Fruclu naeo
, ' ; , deleeiaria: voruoi hoie inora inaidet. Annon ba , , bes quibua veacam? Qoid ergo ex iis abaqua pe 0; " , rictdo non aumaa, aed ea appetis quaa exiiiam
* , * afleranlt
marilom luuni accaraain, luumque
^, . ei iacinus exponam, ttl voluntatem luam odio ba'* . ; bem? Ui cooiedas, ille aaoritur; nl ladelecierix,
, . ' ille exalingnilor; ut cutn aerpento colloqoia
^ ' , foiscaaa, iile alianua a Deo efficiiur. Ai nihil bo , rum arbor locnta eai. Quid isUid ? qaia rattonia
. ; - expers erat, sed legem taolam gesiabal. Natn ai cui liber, qui lolua conacripfus eaf^ nihil 6x ae . & , * ipao loquiiur, loquitur vero per ea quaa in ipao
. ; aonl: iia quoqua arber pro lillem lcgero pnefe. Kal slxsv , rebai. Ouam vero legera? Oa ligno $cUntimboni
* * tt maH nt comtdalii. In quacunqut aotm dio eom. , * , - $d*rkl moH$ moriemmi ( Cen. j , 17). Quid
, , * igitur Moysea? dkal quas eeqiiunlur. Et.dixit
, * * , ' . Dtut: Nox ui aouvivA WomxvAVA tw
kalJMsSBr ror 40, , * eiomxa ci adjxuiceox timUem v ^ \ W A A ^ \
%
1331
S. JOANIflS DAIIASCMI
1331
jalricem, iuquil, non 4 1 6
carnifteem; ad- * xal & rpu~
Ittlricem, seduclriccm; adjulricem, . , '
. inaidialricem; adjutricem, non adversariain; ad- ,
jutricero, non snperiorem: ucundum exm, eu , t %
aimilem ipsiue, non conlra ipaum. accepii, in- ; *
quit, Dcu* kominem quem \fgrmatserat potuil , t!6' *
illum in peradito tolxplalit. Quid porro afferiur. ; ,
qnamobrein Deos Adamtim exlra paradiauin con- ,
diderit, caroqua exlra paradisum fonnaaaei enm, . ,
iHuc ipauin colioearil; io paradiao autem ex ejas , ,
tosla Evam fabricalus silt Quid causa* est, cur , ,
non mulierem quoque eitra paradisuio linxeril, ;
alqua ita demum in paradiauin iranalulerii ? uli- . "
qjac ne disccrel exlra domum sam divagari, sed *
domi ae conihttre, domegtlcaruni reruro curam . .
agendo. Nam cum licel eflkla faeril in paradiao,
illic laraen non permanscrit, sed d aeipsam liinc *
exlruserif, aimulquo Adamum abduxerit, quid non %
faclura eral, ai condiia exira paradiaiim fuisaet olxiav . * *
Ab ea igilur iinproba mulierculat didiceruat de . , ,
doino in dontuin circumvadare. Quaa etiain bealna .
Pavlua bls verbis inscelalu* eai: Simxl
eiiam
6 . \
oiiotoi dutnnl
circumire
domot (1 Tim. v, 45). *
U*c uxor lob addidicerat, curo maritum auuro ate ,
alfequebalur : Ego va* H famula , e loco in
\
heum obambulan*,
oi e domo i* domxm. (Job n
\\ . 9 $oc. LXX). Caslermn non ab re dixit, erralri- . ;
cera: quippe quae imposiorem iu aeipaa haberet. , '
Al ne quie deincepa veltm in Evain maledicia ja- * , , ,
tiat. Elenim aancu Dei Genilrix Yirgo probrum 61 , \
Uliua delevil. Quamvis enim Eva pelulanler ae , .
gerando, aerroonea eum scrpcnte miscueril, dolorem taroen iniquiuiia proareatlone fiKoruni abje< U ; ctfjut eiiam menlionero facit Apoatolua dicena : Jfaitfr toduci* in prxtaricathx*
fxiL
SJ~
wabUur ouUm ptr filiorum procreotionm
(I Tim. n, 4*}. Ecquaro landemT ex Adamo niimrum
Hberi prognali sunt: ex ipsia rorsna qui poat illoa exsiiiere; deindc palriarcbe, propbebe, David, efc qui ox eo aecuoduin carnom orlum duxil, Dominui Jeaus Cliriaius, a quo pulsj moesiilia
esl. iiiveciaqua graiia
Ejxgd.ftuld pulebra mulier ? aapulcrum doal ; ,
balum, niai pudicilia ornetur. Elenim pulebri* . , ,
ludo, el morbo inareeacil, ei morle iiiterrumpilar. . , Multerea proaliloia!, ingeuuaa maironaa antever* ,
tcndo, aoleni appellare aoorta; ne quid illae con- .
vicii babcant, quod in ipaas regeranU
#
De inqiutit
et gxla : ei quod # mortem
. . !7
.
,
fien. , 55. c Vendidit Eaau primogonita
*
aua iacqb. iacob auiem Uadidil Eaau panem et
, , , coctionem lcnlis : et comedii ille, el bibit aurgena

.
que abiil : et parvipcndil Esau primogenlia. %
c
, Exod. xxxn, G. Sedil populu manducare

elbibere, et surrexeranl ludere. Et loculus eai .
Domimia ad Moysen dicens : Vade, el descende , . bluc eeleriter. Peccavil enim populus tuus, qucra , ,
oduxi de iEgypto, cl fecerunl vilulum conflali* .
lom.i
' ,
Job X L , 44. t Virlua Satanae in urabilrcoventris. >
\ ^\\^ \,* ^ ^ ^ ; ^ *f*\*mx
Eccli. , 19. Ne incxplcWWi w*\ra mtu.*. %
**> ao foric oGcndas. >
. XIU.
accenil.
1333
SACRA PARALLELA.
tSM
, 4 1 ôv. , 7. - Anloia aaturaia favoa irridebii : animae vero etttricnii, ipsa qwoI I fcvfetf, . >
que amara dulcia videnlar.
ix ,. .
Prov. , 11. Ql delicialur a puero, fa>
mulua erit. >
Oue , 5. l n vanlre fupplaniaiit fralrero
t ' ,
8uum,> Jacob scilicet.
. y
/. , 11. Yae qoi coBsorgtli* dtloceln, cl
t , \ , 4 L aiceram aectamini, qoi exipeclatU veaperam I ViUBI eniiu eos inccDdet. >
.
/. , 9. Omnes qoi bibuat vimim,
oi , . >
coDfuadentur.
/. xxviii, 7. ErraveruBl propler aicerani

aacerdos ei prophela : excidemiit ruenle propier
,
* .
vinam.
- . xxiv, 7. lngemiseanl omaoa qui laatabautur animo.

*
/. , 12. Vocavit Doninaa ln dio iiia
* '
plancCum
ei fleium, calvilium ci cingulum sacei.
, *
Ipai
auiem
feceruni jocundltatem, jugtdaales vliv , ,
, , * , et imnioIaBiesovea; diceoiea : Manduceoxas
et btbama : crat enioi narieaaur.
.
Tkren. , . Qoi veseebaBiur voluptaote,
,
ototiBCii
ioot iu exilibua viarum : qui delieate
* ,
nuiriebaniur
in eroco, amplexati auul alercora
.
Brcli. xviii, 30. Poai eoncupiaceatiaa luaa
, \
. ne e**, el a capldilaiibus Uria abaliae. Si pnaOea
, aitimat U * quod coDCupiseeotfx complaciiam eai,
faciea gaodium ioioiicift laia.
.
EctH. xxxi, 20; xxiu, 6 ; xxxvu.29. c Ne oble .
. , , eieria in maltla tklieiia. Torivfa eai cum tlro in
fmnilo el inexplebill. ConcopitCfDlia veatria, et
.
conevbilas, me conpreheadaot me.
Ecdi. xt, 29, 30. - 1 Me le ingurgiles in onrni
* .
. bua deliciia. In multla anin clTaia eril morbua. Vir
, f . respkiena in menaan aHouan, noa eat vita cjaaIn cogiiaiione viciug. >
Lue. vi, 25. Vae vobia qul aaturati esitx, quia
\ , , . \
eaurieiia. Yas vobia qni tidella, qaia Ingebitia el
, , .
ebitia.
*' ,
Luc. xxi, 54. Attendile vobia, no forlc gra . venlor corda vealra craputa, et ebrieiaia, el caria
, \ , ' bojaa viic, t i repenla attperveafai v#bla dtea Iffji.
: ' Tanquam laqtieua eniai auperveniel ia oroMg qtti
. >
D aedenl fftp;r facicm terraa.
Jac. v, 5. Epulriatiacorda veaira,ia iadio
,
oct*iaionis,
*
Pkil. , 18. '. Iniiuicoa crucis, qiroraoi
, ,
, . ioterilut, îoruiii deus veuler esl, et gloria im
confusioxe ipsorum. >
>
Hebr. , 10. Ne qaia fornicaior, aul prot , , \
fanu9 ol Esau, qui pro uoico eibo veudidil primo .
genita sua. >
,
Batil. in ptal. xix.
Bene ae halwute, ei au
. pra roodum ebullienle sanguiiie cx obesiiale et cor
, \ , \ pnlentia, peccandi occaaio contrabitur. Cavesi*-,
, D6 corperi luo blandlaria, aomnia, balneisque, ci
mpSdbmir xarafalrBtT moWtbua *\t av^\\% X ^ W T A ^\& \ ^ ^ ^ ^
* dmftofdr; lum %m\&x ut.\at . u ^ \ u % Va \%^\ *ia%^
c
1335
3
d*m detctndo tn corruptienem t (P$at. , 4), ; -
ijuid iHud foves, quod pauk> post Inierilurum eal? ; [] ;,
qiiid tcipsum piaguem ei corpuienUm reddis || |
le iugU, quod quanto craaatorem carneia inam red- lt; & *
dideria, tanlo graviaa aninuc ta* aU-uxeria erga-
stulora Quomodo enina lerrenua ei carnalia bo- ! 6
mo eonfitebituf Oeo, et verilaleui ipafua annun- , papti
UabiiTqui ne percipiendat quidem doclrinaa lem- ;
poria aliquid impertiat, et iv lanU carnia niole
< onfusam menleiu babeat.
Ejutd.
Sursum quondara Adamus erat, non
' , , loco, sed 4 1 7
induciione. Siaiim vero, . bt , cum oinui voluplaie aflbieret, ex aaturiiate in , peititantiam ruii quippe, qui boc quod carnaia ,
oculie amcenum videbaiur, inielligibili illi pul-
cbriludini anleposueril, el caruis ingluviem spiri- . ,
tualibua oblectaineniis pneaiabiliorem duxeriL ,
Quo facluiu esl, ut confesiini e paradiao, e beato , ' .
inquani, illo slalu, exlurbalus sit; malua quidem
factus, nou iiecessiiale, sed impmdeiilia.
, , '
Ejud.kom. De jejun. Yeuler cibia onuslua,
non dicatn ad cttraujn, aed ne ad aermonem qui- .
dem aptua esl. Clbornm quippe copla oppreatoa , ,
cum sh ne ainiiur quidem quiescere, aad mulias ' .
in ulratnqiie parteiu converaionea cogliur efficero.
,
IHd. ~ Tenter infidiasimua in commerciis eat,
tainiin* luium peuu, quod mullis iu se recondilia * ,
detriuientura quideiu relineat, quae vero iradila , .
aibi auut, miitime servel.

Ejuid. kom. De jejun. Ne Ev* inobaequen-
ttam imiiere : ne aerpentem ruraua ad conailiuni ,

xdliibeae, ot indulgendo carni cibuip anbjieiaa.
,
ibid. Humana corpora aaaidua ingurgilalioao
prsegravaia, facite merguntur obruunturqtie : quaa , * autem levi alimenio uliintor, tum impendeua ex , norbo malttm tanquam procelte impeium effu- ,
giunl, lum pvasaealem moieaiiara, noo aecaa alquc , .
acopuU cujttgdam incuraianem devitant.

ftlrf. QuadraginU dieruin peraeveranliam quoa
Moyaea Dei aerrna jejunando ei orando iranaega- ,
vat, vinoleutia una iufrutluoaani reddidit. Nam .
quaa tabnlaa digilo Dai con&eriplas jejuniuin at- , ,
eeperat, baa ebrieUi confregit, iudignum exiali- , manie propbela, populum ebrium Uei legibua in- } , ^ ,
aliiui. Unico temporis momenlo, populua ille
qui per ampilaaima miracula Dei cognitioneui a o
ceperat, ob guiositaiem ia iEgyptiacam erga idola ,
amenliaro provolutus eai. Utraque aimut compont: , ,
ntiniram quo pacto jejunium botninem conciliel .
Deo, et conlra luxus samiem prosiituat.
,
lbid. Venter liguHens, poscendl flnem nunquam facii : bodie accipit, el crae imraemor e&t. , , Cuia cibia referius esi, de teiDperantia disaerit: , ,
inflalione vero discossa, decretorum auorum non , ,
recordalur.
.
lbid.
Exemplum divilis reformida. lllum luxus,
.
cui per oranero vitam induUit, in ignem eenjecil. .
Pieque eniin injusllUm uiliae, ted molUttel dun- xl^ oXko.%>koAo<AW\.^ i^vAojltv; ^
iaxMi et luius uomine ia flainiâ camini excrudv
% qfWr^xl^ >>^
9
l n i m i
1917
SACRA PAAALLELA
,
, - * qui iuxui dediii suni, vitiosa r.on . cocllo necesaario comilaiiir. ld cuim graviaaimfa
. quoqtta morbia eorpora afficil. Ex erasaiori oiqtir , - dem aliuenio, velul iuligiiiosx* qoatdam exbala, , liones miUumur, quibua inietruvapantur iUurtra livnea quaa Spirilua aanciu* in metttem iuatairaverit.
,
Ejuid. de txp/at. Salariiaa ftnaoletUte prm .
cipimu eat.
( ,
Ejnd. Aom. dt le*4*d. Ilb. foxl. Qai nwi \ , \ saram alruclores aliquoa aniaio versanl, oronenv
que lerram et mare peracrtilatilur, ct velui gra , ;
* \ ( - viaaimo domino cuidam (venlri acilicei) tccliga , lia penaiianl, bujua occupaiionia ncmine iniscri
, \ , \ - aunl, aec leviorea poetias luunt, quam qui ift
, inferia excrucianlur. Ignem plane acalpenlea, 4 1 8
aquam ferenlfa cribro, pcrtusumque iiuplere do;.
lium conantea, nullum laborum fluem babenlea
, \ Ejuid. Corpore bene valcnle, et carnium
, - riiole gravalo, roens ad aciiouea auaa obemidaa
. langnida el iaibecilla ait oporlal. Conlra, cum
anima opiima valciudinc eat, el per irtatum ale , dimii ad bonuni auum anbvehitur, lunc '
.
aequilur, ol babitus corporia languetcat

* . oral. i 5 . Nibil in illis rebns laudamua,
, , .
qux, poatqnoro in faucea transraiasse fuerunl,
pari deincepa booore aunl, imo potiua vilee el
ejtciendae.
Ejutd. orat. 58. Iulempcraolia, meo qnidem
,
, judicio, id onine censendum eat, quod auperfluaoi
*
d^m^ \.
"
* ^ -
m
. 9 m. pneler
_ _
_
f. pnaseriiiu egeaii*
MAIi

.
faeril
ac
neceaaltaieiD,
bas ei iame laboraatibux aliia, qui ex eodem luto
61 lemperalura conatant.

Ejusd. Nibil perlnde pognax ei conieniionSa
.
avidum eat, ae vanter.
01 , ,
Ejvid. orat. 17. Qui laxui datia oparam,
. ; aliquid carni aubirabite, 6t daie apiriHii.
. .
propinqno eal paopor? laboraaii ttr opetn. lo
, *
bunc aliquid eoram qua) tibl redaadaal, enicim.
, *
Eccur lu emdiiate laborae, ille famo? lu cra, ;
pula, ille inlarcule aqna t lu iagluviem inglovie
,
premena: bic rnorbo eircumaetaa? Noli Laxanim
.
Hium hie atpernari, na to divilem illum iacial.
EjuU. oroi. 58. Ne nobif mare et icrra pre. | .
f> lioaum atereva olcraol. Uoc enim nomine laxam
bonorare novi.
; ;
Ny$$. or*t. k in beatit. Condimenlonim aen , - aua palaii larmiuia eircumacribitur. Eteoira ollra
, ; palalum, eorum quaa injiciunlur, diacriman aon
.
inCeriioacitur; natura aimirom onsnla perasque ia
leiorem commuunte.
9
Ejuid. Semon eai palriaiamiUas: e Iriiieo

0 *
. , autem panis conflciiur. A l luxaa zlxaniam eal ab
bosia clam i r l i k o inaparauio.
.
#
,
fAyyutjpavviv ;
EjnU. arof. 5 ia Orat. Dom. Eccoi boe exptoralaai xoai ail, peccatorum qnaa in vila eommiuvitiif, nAVtcm
^VVWXA
O ^ A
V ^
l u n '
**
1339
S. JOANPiB DAMASCENl
1340
Ckrywt. Cum comederig, ac biberis, reple- , , \, iotqite fuetia, allende tibiipgi. Pnecepg eiiim e^t . 6 .
locua votuplalia.

Cyril. Libido (uxtia seroper est comeg, quemadmodum ab Iaocraie prodUuro eat. Opea autem , \ 4 .
\ .
viiioaHalia potiuaqaara virlutig adininiatras atmi.
* , 4V ,
NUi. cibia abgiinendum est, non cibomm
'
.
cauaa, aed propier detrimeota qoa) ex big oriunler.

Ejumii <~ Affeclua gulx io aeortationia viliuaa
* , deainti: aeorutio aulem aoarore tenninaitir.
*
Ibid. Comede quanlom opua ait : aequa enim
moderalaa cibug problbeiur. Gouicde igiiur cuw . ,
araiiarum acliooe : non aalem devora. Voracta . $ .
tttim odio aunt.

,
Ibid. Quigqaig inexplebiii voracUaie affectua
.
eat, ignoiDiniam ol periurbationeg per guloaitatem novit.
)
Ibhi. Malum eat bomiui gcientia pradito et

frugi, praBlerquam quod opna alt, edero. Quid, .
quid exlra neceaeitatein eat, inutile-reddiiur.
, ^
4 1 8 fy**d- An fioacia laraelem, aimul alque
pfoaqtiam par erat,comedil, biilar asuti catciiraase, , atquo ab co, a quo alebalur deieclste. Corpua im ;
moderalo cibo et poiu noll gravare, neex ingtuvfo , fn morbum incldaa, aique vertiginem paiiario ani- , n i , civolupuioro afmiaiboa axpogiieria. Cuot , .
,
le ullra roodam paacia, boatam improtteos paaeSa,
Dclicatoru ednlioran copia pragravaltta, per- * .
, lurballonttm fluctol pulla qocaa ralione relucia
r i . Noniium laxui mnitlUe. Nan adeaa aciio- . .
net Irabit, cx qoibua excuaao aopora geirilur , ' .
orlantur. ln ingluvie venorca copiditaa Snsila " .
fgt. Oper* prelium eal, ut aaginaian cartsem ^* ,
eatejiuea. Nam maaua vealer attblilen nentem ,
npa geoeral: ac praaerlim ia qai oiinn colil, in- . -
geoli aobrialaie opua babei. -~ Qaid laxag oa- , lentandi atudio leneiur, baod \ abeal a lar- . Urea Gharibde, Na aia negciua, hsU bae <or- ,
poria firmitaie, el ingenlia felicitaiio aplexdore .
raibil csse miaerlng. Operoaum eal iuverccundo . ,
veniri impcrare. eniin deas est eorum qooa ip- .
ae vicerlt. Nec fleri poieat, ut quiae cl addicil, in- D
aona maneat.
. XIV, De ii$ qui linguam iu*m cuncdiunt. . \ Uepl
.
Job X X V I I , 4 . loqueniur labia mea
,
IiiiquitaLem, necanima roea mediiabitur injugia.i ,
ProK , 19. Si parcag labila, cordatoa
, . a
eris.
f " , Proa. xiu, 3. Qui cuaiodit linguain guain,
custodit, anlmani guam. >
.
Prov. xviii, 8 . Allercationem aedal laci . >
tumus.
, .
# Dui amat viiam auam, pareit ori auo.
Proo. tv *u. > i Auter a tc o pervergupa; oA
|*\ b . v h w . \
*>iw*U imbU tnpelle a ie. >
t
1341
SACRA PARAIXKLA.
1343
* , ,
***- , 30. Argentum igne probaium, c t i
lingua ]uali. >
Hrtk
Proa. VW, S.t Post juttitUm aiaiomnea scr . , - monee oria tah Nikil ia Hlit sii prtvum, neque
^.
dtslortum.
Prov. xit, 44. fruclibus oria anima vtri
Inplebilur bonia.
,
Prot. xv, 4. c Mediclna lingus, ligntjra vii.
* 01
Qui aulein custodil cam, implebitur epiritu.
.
Prov. xvi, 34. t Favi oaellia aermonea boni:
,
dulcedo autem eornm,roedicameiiUimanima.i
.
Prov. xxi, 33 Qoi cuatodit oa anum el lint * guaro,
cttatodSl ab anguatiia animam auam.
, .
Prov.
xxv, 33. c Llngoa mollia coofringit
" . >
ossa.
, - Prov. xvin, 31. Mora 04 vlia to manibua liaagua*: qvi aalen tenent eam, comedeni frntioa
,
ejua.
Eceli. x i v , 4. Bealua virqui non eat la ,
paus in ore suo.i
,
Jfrtif. vi, 5.Guttur dulce muliiplical amiiO<
,
Eccli. xxu, 37, - Quia dabii ori meo cuslot ,
, ' diani, ct auper labia mea aignaculum, ui noit cadai ab ipaa, ei lingaa mea perdatme
, ; >
Eccli. xix. 0. Qui odil loquaoHalem, ioi , .
ninuil malitiam.
, .
420
" 18. Bona effuaa io ore
elaoao.
, ,
Ptai. xxxvin, 4. Dixi : CusU>diam vias oaeas
. >
ul non delinquam in lingua mea.
, , , - C . CXL, 5. - Pone, Domine, ciisloiliam oti
.
ir.eo, et oalium circuniataniis labiia nieia.
,
Jac. , 49. Sii omnia honto velox ad au .
diendum, lardua aulem ad loquendunt.
c , ,
Jac. , 3. Sl quia in verbo non offendtl,
.
blc ptrfeciua ett vir, potena frenare loiuni corpas. t
,
CUm. Temperandaa lingua tiudera, aat libi .
dinosatn pelulanliam peraeveraaler coarcere. .
*
Crtg. Naz. orat. 36. Neaoiiia qgaiilom do, . - num ailentium sii. Loquere vero, ai quid ailenlio
, .
prawubiliua habea. Sin autem amplectero aiien^
tium, ubi ailere prtesiat quam loqoi.

,
Injucnnda pua esi loqitaeiiaa, conleniionoaqao
. .
D verboraro. Nara aatia auperqtie eal vel unaa adveraarins.
, $,
Sisti. Yir aaplena el lacena bondrai Dciim,
|.
CttHi fioacai, qua de eauaa laceai.
, ,
Nili. Parce, qusso, effreni Hnguaa ina. Grav
. 4 vior enim esl linguaa, quam pedum lapgna.
.
. '. tigr
.
.
t .
* $ ,
. XY. D iii
qul
lingnam
diunt.
laem uon
cutio-
Exod. xxiii, 7. t Ab omai iniquo verbo aboCine.

Job T , 3 1 . flagello lipguaa occultabu
lc. I
P*ol i , W, - \ êv^^ V * A
coru.
1343
134*
P$uL ., 4. Disperdcl Doininus unitersa ,
.
labia dolosa, et linguam magriloquam.
.
PMI. C X X X I X , 2, 12. c Acuerunl lingaaa suaa
sicut acrpcmis. Yir linguoaus oon dirigeior in ler- ; .
ra.
c ,
Psel. XLIX, 19. # Os luum abundavil tualilia,
.
el lingua tua concvnnabal dolos.
c ,
Piat. cxiv, 2. Oomiiie libera aniioaiB nicain
, .
a labiis iniquio, et a lingua doloaa
*
Prov. vi, 2. t Laqueus iorlie viro labia ip .
aius : eapitur autem vci bis oria sui.
c Prov. x, 8. c Qui labiia auia incaulua csi
.
oblique agcns supplanlabilur. >
.
Proi. , I , 2. Senno niolcslue excilal
rixas. Vir bilinguia revelat consilia in conaessu* .
* . r
Os siultonim anmintiabilroala.>
Prov. xxvi, 18. Perversus in ore auo ge*
alai ruinatn.
.

Prov. X X V I I , 28. t Yir lingua muiabilia iucidel in mala.
.
,
Prov. X V I I I , 6 , 7 . c Labia sUilli deducunl
cum in mala : os auiem illius audax accerael mor- .
tcm. Os aiulti conlerii etiin : labia auleni ejus, la- ,
queus antiiiae ipsius.
. >
*
Prov. , 14. Fovea profunda oa iniqui:
,
cui aulem iraius eslDominus, incidel in cani. t
* Prov. xxvi, 20, 28. In mulliiudine lignoruin
vigcscei ignis. Os autero incauium iualabilKaiea ,
treat.
Prov. xn, 13. Propter peccalum labioruro Q *
. >
incidil iu laqueum peccator. t
. 4 2 1 Prov. x, 19; iv, 24. c In mulliloquia
non effugies peccatum. Ampula aba le oa per- , versum, ei tajtisla labia cxpclle aba to. Iniperili . ,
iiiconiincniea aunl lingua.Si exiraxeriaaermonein, . , ,
exibii judicium el pugna.
.
" ,
Prov. :, 15. c Qui priua reapondel qoam
.
audiat, alullilia el probrum est ipsi.
, \
Eccli.v, 1. t Noli feslinare in corde tuo, cl
cor iiitim non feaiinet ad proferenduiii Tcrbom in
.
conapeclu Dei.
.
Eccli. x , 14; , 4. Slullua mulliplicat
.
verba. Ne ateteria in aermone malo.
.
Jer. , 5. c lntenderunl linguam auaro sictil
arcuDi. t
D
, .
Ecclu xx, 8. Qui raultiplicai scrmonetn, erii
cxsecrabilia.
,
Ecdi. xvii, 21. Sagilta infixa in femore carnia, aic verbum in corde slulli. Crudelia eal, . 4 *
,
qui non reaervat aerinonea.
Eccli. , 5 ; ix, 8. < Ne liligee curo bomine ,
liiignalo, ncc slruas in igne illiua Signa. Terribi- .
.
lia in civilale sua vir linguoaus. >
, ,
Eccti. x x , 20. c Lapsus e pavimento niinua
grave est, quam a lingua.
,
Eccti. xxviii, 2 ! ; xxix, 22. c Flagelli plaga
livorem facit : plaga aulcui linguae coimnimict . , &*, ^ 08S3. Argentum tuum ct auruin alliga, el vcrVis *
^\T^HN\TÊI
tuig bcito sUtcram, cl uicnsuiMiu, el ori luo \a- (bv. \ avAy>N> v A ^ o.^vA%V
1SIS
SACRA PARALLELA
1316
" . nuain ct vectcs : attcnde nc forie labaris UngHa.
, \ Mulii cecidcrtini in orc gladii : ted non gic,
.
velnt qui inlerierunt per linguam.
, ,
Jac. , 2, I I . c Si quis in verlxi non offcii \ . dit, bic eat perfectrjs vir; potens eliam freno cir cumducore loinm corpua. Si autem cqutx frcna in
, \ ora niiltimu* ad conseniiejwJujii nobia, etiaro omne
* \ , corpua illorum circumfertroua : el eccc navee, cum
magna* aini, et a vtntia validis minenlur, circum , ferunlur a modico gtibernaculo, ubi impelus diri * , genlig rolueril : iia et lingua modicum qiiidem
. - merobrum esl, et magna exalial. Ecce parvut ignis
! , ; . quam magnam ailvam incendit! El liugua igniseat,
, - univcrsiiaa iniquiuiia. Liiigua consliluitur ia
, niembria noatria, quaa maculat loium corpus, ct
"
, . *
,
~\
,
* ,
.
,
* .
. ,
.
, ;
,
.
iiiflammai rotam nativitalis noalrae, el inflamiiiattir

a gebenna. Omnls enim nalura beaiiaruiii, el vohtcrun, et aerpcnlium, ei aquatilium domaiur, et
donita eal a natura bumana. Linguain autem nullua bomittam domare polest, inquiclum maluin,
plena veiiono morlifero. Iti ipaa bcnedicinws Dcuin
ci Patrem, * in ipaa maledicimua bominea qui ad
aimiliiudinem Dei facli aiwl. Ex ipso ore procedil
benedictio el malediciio. Non oportet, fralrea mci.
Nonquid fona do eodem foramino eoianat dulcoin
el aroaram aquant?
Creg. Na%. Immodicoa aermo atiribue inimicua cai, haud aecua alque Iromoderaitis cibug corpori.
" , - Q Ejusd. orat. 2. Ruina boroinibus csl lingua,
quae raiiona non gubernaiur.
.

Chryton. Scrino lemerc profusus iutegraa
, . domoa everiit, aniinaaque perdidii el subuiergit.
, Ac pecuniarum 422 qwideiu jactura aarciri mr poleat : aermo aatem, nbi scmcl exsilieril,
.
nequil ilerum recnperarl.
; ,
Cyrill. Himndinea doroo nolite exctpcre; boc
, eal garniloa hominca, et proeacl lingua, conlo .
bernalea vealros minime iacit*.
, .
Euub. Lingua nequaro hominia, ruina ipsiua
'17 , eat. Ruraumqne David : Lingua iicul novacula
. * , feciiti dotum (. L I , 4). Et iterum : Quid detur
; iiai, aul quld apponatur tibi ad lingnnm dolosam f
* / $
(PsoL cxix, 3.) El in alio loco : Dexz, laxdem meam
, * n$ tacuerit, quia os pecoatorii ef dolosi tuper me
. * eperixmeji (. cvin, 2 ) . El alibi : Aeuerxnt
. Ungxa$ ticxt , uxenum anpidxm
tabiis (PsaL cxxxix, 4). Serpontia aiunl
, ' alrocem linguae aculeum caae : vcrum nibil i)le
. , ' airocior est mala bominia lingua. Diciiur eliam
. laceria dccolor, acd ea decolor magia non eal ho, mine inepto loquaci. Scorpii morana remedium
. admitiit: ai sermo malna ex nugatoria ore egiv>
, diens, itnmedicabile vulnaa proximo infligil. Flam. ;, ma igiits aqua exstingtjitur : nihil autem Unguam
^. improbam miligau Eqiium doriorl cervice freaum
, domat: liugoam vcro pravam dotnarc nulloa po. icsi. Trncnlcnta fera facili negotio cicuratar : at
. ; , uiahm Utv^wm ** \mvjojiiti\!^
\^
9
1347
1348
mundo mala Ungua pqus est. Bf ariuini cum uxore, , . ^", *>
doinum cum doiuo, filios cum parcnlibus, fralres .
cum fratribns coiumiuil. Nibil demum 11011 uiaii
pcr liiiguatii orimr.
1.
LlTTEliA .
. '.
. I . D$ voUnlia Dei.
\,
Deut. vu, 36. Dominus Deua iuus in te cot,
,
l>eus magnua el fortis.
,
Job
8. Dominum dominatorcm omniura
invocabo, qui facit magna et imperacruiabitia, ,
gloriosa, atque uiirabilia, quorum esi nume- , . >
rus. t
, $
Job , 44. c Si destmxerit, quis aodificabit!
, ; >
Si clatjscril eupra bominein, quia aperiei ? '
* .
Job x u i , 3. Novi quod omuia potea : im
possibile aulein nibil est tibi. >
Job , 41. c Qui facii bumiles in aubtiine,
, et eoa qui perennl erigil. >
. >
Job ix, 5. i Qui facii moiitea velerasccre, et
, 4
nesciunl; et cverlil eos iracundia : qai commovoi * ' , !
orbeui qni sub coelii esl, a fundameniie, cl co- . ,
lumnae ejus quatiuntur. Qui dicit aoli ul non oria- , .
tur, et non oritur: adversui autcm aidera con* ,
ftignat. Qui exlendii cosluni aolus, ei ambulat .
inanibtia luis abreplus. Si universa aubverierit, , , ;
quiadicel ei : Quid fecisli ?
* ,
Job xn, 45-31. t Apud ipsnm aapieniia ei
poleniia, ipsi cousilium ct inlcllcclus. Apud . ' ,
ipaum polcnlia el furliliido, ipsi eapienlia el in- . tellecius. Deducena consiliarios captivos : jodicea , . #(
auiem lerras aiupida fecit. Cullocaiia regcs super , .
,
Ibronoa, et circtimligavii lumboa eorum. Eniillena
aactrdotea capiivoa, polenlea auleiu lerru subver- . * , tii. Effttndena ignoiniuias aupcr principcs : revc- ,
bna profunda de lenebri.
t ,
/ Reg. n, 4. 423
Arcua forlium infirmna
facius eai, et indrmi accincli suni robore. Domi .
nus paupereiu facit ei diiat, humiliat et suble- , , > .
vai, etc.
, ;
P$al. LXXY, 5. Tu terribilis ea, ei qula rt>
aialei libi ? eic. Ouuea qui HH circuilu ejua afferent , ,
munera, elc,
.
PtaL L x x v i , 45. - c Quia deus inagnua licot
, ;
Dcus nosler? Tu ee eua qui facia mirabilia. >

PsaL LXXXVIII, 9; LXXXIX, 41; cv, 3; cxu,
7.
, ,
c Potena ce, Douiiae, el veriiaa iua in circailu , .
luo, eic. - Quis novit poteslaiem irse lu, elc ;
Quis loqueltir polenlias Domini ? audilaa, etc ; , > .
Suscilaua de terra inopein, et de slercore, elc. , , .
iVum. i , 4. < Coimmnana mari, el exaiccana
, , \
illud, ct Qumina in deserunn deducens. t
.
PtaL X L , 42; 15-32. Quis meusus esl manu
^ ,
aquam, el ccelum, et omnem terram pugillo? Quis , \ ;
aumit oioutcs pondere, et salius siaiera ? Ouuica , ; ;
genlea sicut aiilla de siiula, ei quasi roomonlum , .
atalene repuiaUe sunt. Qui lenel gyrum tcrrae, el
; , \ babiiatures ejua quasi locustas. >
,
iia. IXYI, 4. Sic dicil Dominits : COBIUIII
^ * ,
mibi stuitB e$i, et ierra acabcilum pcdiuu mcovum. *{\. ^'& ..
9
fi
1319
SACRA PAHALLELA,
1350
, ; ; ; ; Quam doouim rdiflrabilis niibi, el qais Urcua re , \ quiettonifroeae?Oiunia euim fecil manua mea, ci
omnia baec mea auni, clicii Domiiiua. >
, ,
Jerom. t , 54. Redemplor eorum foriU, Domi *0 ,
nua exerciliium nomen eJua. >
.
Dan. , 52. Otnnea habitatorcs lerr apud
oi , ; , \ , ettm in niiiilum repuia'i aunt; ei nou eai qul reablai luanui ipaiua, ei dical ei : Quld feciaii t >
, , * ;
Sap. , 2 i . Mulium valcre tib! soli eupcrest
,
aemper
: el viritiii bracliii lui quia resislei ? Tan ; *
. quam inomeDluni sCatanr, aic csi anie le orbia
lerrarum. Ilisereria aulem oinniam, quoniam om ;, .
nia poies. >
Sap. xii, 46. Vixiiis toa, jualiliae hiillum
t * ; , \
esl, el quod omniuin doiuinua ets, le parcere ointii , , t
B bua iacii. >
Sap. v i , 9; xvi,45. c Potenlibus foriia iualai
.
,
exnminalio. Manimi luain effugere impouibile
esi. >
, ;
Sap. xii, 42. Quis dicet l i b i : Quid feciali t
;
aui quis stabil conlra judicium tuum f
, \ ,
Eccli. X L I I I , 54. Terribilia Domions, ei
.
ningnus vcbemenier, el admirabilta poteittia
ipaiva.
,
Ba$U. de Spirit. S. cap. 8. Qui portal onuiia
, verbft virtuiia auc, nec corporoni more opcraiur,
, nee manuum opera ad rerura ptocreaiioneni
' opua babet; aed aponianea volantale aubaeqtien. " , lem habei remm quaa finnl naiuram. Ubi Deua
. , .
^ vult, ordo nalura auperaiur.Qtiod onim volnil, hoc
potuil.
, \ *
Jren. lib. n, c. 51. Deua natura valetiiior etl
, , , , alque apud eiun eat velle, qnia boouaeai; ei poaae,
. , qnia potena est; et perUcere, quia oomia ei fadtia
, auul. Dico vobia, qnia ex lapidibiia, boe eal cx
, '. iis qui lapidca colum, potesl Deua auaeiiare ftlio*
Abrabae.
. . . II.
creatione
opificioDei
Dei : t%
I!
&
424
crratione etti opificio
* .
qmoaxwU frxitra factum $il Deo.
,
Gen. 1,51 Vidil Deus cuncia qiuc iecerat,
.
elecoe Valdejbona. >
, * Piai. Lxxni, 16. Tuua eai dics, ei lua cat
* nox: tu rabricatua ea aaroraia et solem : lu feciaii
.
oronea lerarinoa terrse.
\, * D Pao/. Lxxxfiu, 42; xciv, 5. Tui sunt cttli,
, et Uia eci lerra : orbem lerne el plenilvdititm ajna
. , fandaaU Ipsiua eai mare, et ipse fecii illud. >
. >
Pioi.cin, 24. Quatn nagniQcafa aunl opera
' , !
lua, Domini! omnialn aapienlia feciati. >
.
Ji. X L V , 7-42. c Ego Dominus Deua forroang
, ,
. lucera, et facieos lenebraa. Ego ieci lerram el bo' . ^ miucm guper eaoi, Ego mami mea firmavi eoalum.
.
ha. LVH, 40. Spirilua a me cgredieiur, ei
' ,
flatum omnem ego fcci.
.
Jerem. x, 42. c Doininus qui facit lcrram ia
, , forliittdine soa, praeparana orbem in sapieniia aua,
\t.VA$\\.^^vvrdo^
, el inpru&euVv^ %u>
1
13&2
!3M
ab cxtreme lctrx, fulgnra pluviani fectl: ei
,
\
ciuxit Irnnen sttum. ^

c " ,
Barnch , 52. Qui pratparavii lerram in
Herno lempore, el ireplevil eam pecudibua qoa- drupedibua. Qui einiilil Itiinen ct vadil: et vocavk , \ ,
illud, el obcdit illi in tremore. Slell autem dede- .
runl lumen in cuatodiia euia, et laetalae snnl: vocatte , *
fitint el dixcront: Adsumus: et luxeranl cum j o - , * *

cnndiiale ei qui fecil ipaaa.
,
Sop. iv, 14. Detia rooriem r*on fecit, nec
deloclaliir in perdilione vivoruni. Creavit cnim, tit * . "
easeol, omnia : el aanabilea fecit nalionea orbis , \ , \
lerrarum : el non est in illia itiedicamentuw cxler- , $ \ .
roinii, nec inferorum regnun in terra. >
c ' , \
Sap. , 25. c Diligiaomnia,qtia sunt, el nibil
odisti eorum qure feciati. Quomodo aulem poaset . ,
;
aliquid permanere, niai tu voluiaaea?
c \
Sap. xiii, 5. inagntliidine ei apecic creaturarum, cognoscibililcr borom crealor videtur. 4
, ,
Eccli. xvin, 1. c Qui vivii in SPternum, crcavit

mnta simul, Dominua aolug.
c * Kccli. X L I I , 25. c Niliil frcil qiidl deflcial:
uniusctijutque firtnavii boua. El quie aaliabitur * \
videna gloriam ejus?
;
c , ,
Eecli. xxxix, 21-26. c OperaDomini univeraa
bona, el omnem ncceaailateiu lompcaltve auppedi- .
tabit. Non eat dicere: Hoe iato pejus eat. Omnia *
enim in tcmpore probabunlur.
.
EcclL xxxvtu, 4-8. c Allissinms ereavit de
; ,
lerra Diedicamenta, el vir prudena abborrcbil C . '
Hla. Ei pax quae ab ipaia eai, aupcr faciem eai , .
lerre.
BatiLhom.b in Bexaem.Germinei terraherbam *
virtHitm {Gtn. , I I ) : ac aimul cuui iia qtue vim ; *
alendi fcabeani, venanata quoque producla stinl, ,
cum frrMnaulo cicula, cum reliquis qus ad ceum , , , 4
apla aunt, ellebonts, aconiium, mandragora, el . ; ; papav^fla succus. Quid igilur, prselcrntigso grali ,
anini ob accepla connnoda oflicio, Creatorcm accu- ; aablmos, ob ea quae viias nosirse nociva suni? Nec , ;
illud consideramug, non omnia fuiase prapler vaa- , ' trero noslrum procreaia : verum ea 4 2 5 quidem , *
aljmenta, quae destinaia nobia eunt, prompta om- |
' nibugque nula esse; quodlibet auiem eorum qiue
creala aunl, propriain quamdaro iulcr res condilaa
rationem explere.
,
Ejusd. hom. 2. Deo roaltim oriura trabere
Impitim diciti eai: quippe cmii nullum contrarium ; , *
ex conirario oriatur. Naiu nec vita morlem paril, . ,
nec obscuriiaa lucis origo esi, nec morbus $ani- ,
talis cauaa. Quid ergo dicimus? plane quod malum . *, ,
non viva et animaia esaenlia ait, sed nffcclio in ,
anima cum virlule pugnana, quae non aliunda in ,
dcsidibus nascatur, qiiam quod a bono ii prolapsl .
int. Quocirca nibil esl, quod exlra lo malum cir- , h
cumspectee : verum sc quisqne vitii, quod ipse
labnrai, auctorcm agnoscal.
.
Ureg. Naz. Nibtl cx iis, qu;c condita a Oeo

t
sunt, frusira hi tum full.
13S3
SACRA PARALLBLA
1354
\ ' -
Chrytott. - ipsa natura comraoiionttm per
, se mala est, sed animi moluuro depravatio cooci . lationea antmi ceu vitioaaa iraduxil. Siqnidem
- arlifex elegantem et benc concinnam lyrara com, ot 6 pegit : qui vero pulaant, non aodem modo fidcs
* \ , , langunt, ged ab eadem cilhara aliua bymnum,
, aliua asporuro canlum sonal, non qaod in (Idium
, ' - nalura perverailas insit, aed quod pulaanliiira imperiiia inalromentum labefactet.
.
Quod mala superaeranlur, in cauaa eu botni
(. AV , , nam eegnilte*. Cum tnim dormirent hominet, in, , && quil Chriatua (Hatth. i m , 25), unit inimicu$ et
temlnavit mzania in medio tritici.
.
Euub. Omnia illa qoae fecit Deus, bona feoit,
, ,
. cum rerura omnium acienliam babeat. Nam itec
, , juetus injtisti quidquam facere queai, nec proraus
. , malum, queroadmodum acc peritus quidqnam im, \ ; periie. Cum iiaque Deus, el jualua, cl bonua ait
, .
ac perilus, neeeaae eat eum nibil fnjusii nee mali
feciaae.
&
Didwmi,- Unico voluntaiis notu Dcus, quidquid
, , , vult, ex nibilo creat: ut qui aolua aempiternus,
aotaa princlpii expera, aoliia denique, tum essen .
lia tam valuntate aimplex.
9
. . * $
arta&iv ,
*
. I I I . De Dei glorificolione : et quod exm

glorificare #1 saaetum prvdieor* oporteat; iUoi quo quibui giorificatur, ipu vichiim gionfutt.
Num. xx, I I . Dixit Dominua ad Moyaen :

" , QaSa non credidiaiia ul anciiflcaretis me, idcirco
, C non imroducetls aynagogam banc in lerram qoam
daboeia.
.
/ Reg. , 5. < Ego glorlflcanles me glorifl ,
cabo: qui autem contemnit me, eril ignobilia.
. t
. , I . Confltebor libi, Domine, in ioto
^ . ,
corde meo.
. t
P$al. xvu, U . *Laudana iovocabo Domi ,
num, et ab tnimicia meit aalvua ero.
. >
P$aL xxi, 21. Qui limetis Dominum, laudate
c , , > \
eum, > etc.
.
. xxxiii, 2. Bcncdicam Dominum in
c ,
omnl tempore : aemper laus ejus in ore meo.
. >
P$ai. xtvi, 6. Psalliie Deo nostro, psallile :
c , *
psallite regi nostro, paalliie.
, ,
4 , D . xux, 14-23.Immola Deosacriflciom laa- - Sacriflcium
' . , dia, atredde AUiseimo 486
laudis honorificabit me, et illic iler, > etc.
.
. LXV , 2. Jubilate Oao, oinnig lerra;
* " , *
psalraum dicite nomini ejus, etc.
5 . >
t \, - Ptal. L X V I , 4. c Conflteantur tibi populi, Deusj
.
coniiteaniur tibi, etc.
c ,
PsaL Lim, 27-33. < ln ecclesiis benedicile
. , , DeoDomino, de fonttbus Israel. Regna terrae, can .
tate Deo, psallite Domino.
, , Psal. LXXVI, 4. Memor fui Oei, el delectaiue
.
sum, et exercitalus sum. >
PsaL Lxxxviif, 2. Miscricordias tuaa, Do , , $ *
mine, \n atletuum ( \ \ \ \ W ^ ^ \ ^ ^ ^ \ *a>
.
neratioucm, * *M.
PATMOL. Gn.
XCV.
\5>
? 0 ( a
t u
55
S. JOANNIS DAMASCEM
1356
Pte/. X C I , 2; Bonnm cst confllcri Domino, ,
el psallcre nomini luo, etc.
. >
Psat. , 1. Venilc, oxsullemus Uomino,
AsGte, ,
jitbilemiis Deo, > elc.
.
/, xcv, 1-7. c Cantaie Domino camicHin
"^ $ . 4**
novuni : canlale Domino, oinnis lcrra. Affcrte Do- , & . ,
mino, palriao genlhiQt, afferlc Douiino gloriam el , .
liODorcm.
Psal. X C V H I , 5. < Exaltale Dominttm Denftt

4 * ,
noslrum, et adorale.
.
P$al. xcix, 9. < Jubilale Deo, omni* lerira ;
,
serviie Domiho in taiilia. '
,
PsaL cn,l-22. Behedic, anima inea, Dnmi , ,
no, el omnia quae intra nie anut, ftc. Benedfciie . , *
Domiao, omnia opera ejua, iii onini loco ddmlnatio- , .
nisejas.
P$al. ctii, 34.

taeair<Hmialf el claqdbim
t .
ineum.
/, civ, 1. Coafitanilni Doairto, et fetf*
> ,
cale nomen ejua, etc.
.
PiaU CY, 2. c Quia loqxelar povtaifaa Domini ?
* ; auditas faciet, cic.
,

Psal. cx, 10. Uadaiio ejua maiot io s*e*
.
lum 8aeculi.
, , ,
P$al. C X I I , 1. 4 Laudate, poeri, Domtnum
. , . t . U
laudatc nomen Douriui. Sit nomeo, i elc.
, ,
P$at. cxui, 17. 4 Non moriui laudabdirt lc,
$ >
Domine, neque omnea, elc.
,
Psal. C X T , 17. 4 t i b i wcriflcabo boeiiam
. 9
laadis, ei in noraine Doftitnl, efc.
, * ,
Pta/.cxvi, 1. i Laudale DoBoiabm, onmea
gentea : laudate, > elc.
,
Ptai. cxixiii, I . 4 Eoea nanc beaedicitd Do,
minum. >
. "
P$al. cxxxiv, 5. 4 Peallite nomiai ejaa, quoniam auave. Quoniam Jacob, elc
, > . . .
Pial. C X L V I , 1. Laudate Dominum, quoniam
, ,
.
bonua esi paalrous : Deo noairo, etc
Prov. Y I I , 2. 4 Honora Dominum,et poleaa
, *
.
eria : praeter eum neminem titnaeris. t
,
Jia. , 15. 4 Dominnro ipsirm sanciificate,
et ipso crii muor luua. Et ai in ipaor Aduciam ba- . \ ' ,
.
bucria, eril libl in aancliflcationem. t
/. I L I I , 10. 4 Caniale Domino canlicum D
novum : prtncipalus ejus gloriflcalitr a luramUate .
lerrae.
4 '' ,
ha. L Y I I , 11. Pro eo quod non recordata
, . >
ca mei, nec posuisti me in corde I U O , cl ego te videns despicio.
, .
Jia. xii, 4. Laudaie Doratoum, conclamale
nomen ejus.
4 ,
Jerem. xm, 16. Date Dornlno Deo veslro
e l anle#
' fi
gloriam, anlequam conlenebreacat, 427
"
,
quaiii offendanl pedea ad montea caliginoioa.

4

Pan. , 20, -~ 4 Sit nowen Dei benudiclum, ex
,
, *
hocintnc et asque fn *cultim; qaia aapienlia tt
edniio ipsius svnt.
C
1357
SACRA PARALLELA
1358
4* I V , \ Sxp. , 38. Oporlet solem pratenire a.l

. >gratiaa tgendas Deo, et ad ortam aolle eiippticare
ei.
.
Eecll. , 28. Vivtis el aaitea laudabit Dominum.
, ,
EecH. xxxn, *7. c Batiedic Domtoum, qni
. t
focil 16, 6t inebriat td bonis aaia.

Eccll.
xxxix, 19. c Benedicile Dominum \*
* , - omnibaa operibas , etdale noraini ejas magni ,
ficenliam, et confilamini io laiidatloiia e}us, et in
.
camkis labionjm, ci in clnnyria.
c
IPtit.
m, 15. *- Dominum Cbmiom sancliflcale in cordiboa vesirfa. t
.
Batiln.
Dai iobabUatio In h66 aita aat, tit
,
quisqnam Danrn permordattoiiem in aeipao fixum
.
babett.
Ejuidem.
Hilarem et 6xp6rt6m mefraris ata \
tvm bymnorutn 6onaotaiione6 animo pnwtaoi.
.
Efxtdtm.
Crealoria gforhm prediea, in qno
, $ ,
, , \, , creata omtrfa aunt, tatn tiaibllla, quam Inviaibilia,
- tam principal**, qam potaatafas, et at qnas ssni
ttte ratlonaloa M t o r , q i raominaH BOQ poa+
.
efrrt.
E}*$d.
kom. Hexmtm. k>eum agnofcamua,
, , , Crealorem adotvjmua, Domioo a6*viamua, PalH
, , - gtotiam ctemvi, nuiriiiam notlrnm diHgamui,
, venercmar eom, qai beeo focit nobie+ qqi viis
, , - aoatra ctiai pnetentia, tmn futane avctoreai, ncc
adorallonem illhi intarmiUaoifja.
.
( Ejutd. P$*i. xv. Satrifictani laadia libi.
- - qai perfeclux et nalliua rei indlgana *, Deo oflia , , ramua: qt (iorporatee vietimaa miniiiN) poslalas,
- In quibna t|ai loxopklioroa avnC, primaa ferre aaleant, sad a pvra affaetii animl proficiacentam
, .
confeesionem : qtife qaSdam II omniboa qut velunt, ex cquo pneaio oat.
, .
S. Gng. Nattmns. otaU 2 7 . I W tephia memiuisae oportet, qnaro spiritum dneera.
. , .
9. CkrytuL Pieutie argvmantuD> cst, aaai , - duam dtvioarom rartjoi curam gcrera, 61 crebria
.
prarlbusDeum ptaeare.
( , ,
EtogrU.
Oaum honatlla aalioiiibus vaneran,
.
verbia lauda, cogitationibaa cnle.
?, Pkilonii. 06uoi n6mo digna collt, aed jnate
, - D dunuxa^: quaudoquidam nec pareniibua qaidem
. ' - digirae aaiia rererri gratea poaaanl. Nae eoim fieri
.
poiest, ut hos vicissim progeneremus. ^
. . ' - . IV. - - cxpostxlaiione : et quinam ii sti/J
^.
.
qxr cum Dto $spo$tuloruia. .
! , .
Job vn, 16 ieoq. Non to aaeculttm vivam,
' ' . nt paliena f l n . Reeoda a ina : Inania enim vila
, , mea. Quid enlm eai bomo, qia\ wagniAtatli eqm,
; aul qula apponie menlem ad aum? anL ipecalaUo , ; nem ajua facies nsque roaoe, cl in reqaiem eum
" , , judicabia? Usquequonon aiois me, neqaedimiUi?
; , usquequo degluliam ealivam meam in dolorc? Sl
, - ego peccavi, quid pcsaum tibi faccre, qui acia
; , maolein booMiiQmTQiiara poauiui roe coDlrariam
; \ luuro, wift aêta V\\i\
sxvt wi\^v^Sav
B
1359
Iniqullatii roea obliTtouem, ei purgationcni pec-,

cati mci? Nunc quidcm in lerrain revcnar. t
Job , 30 teqq. Quandoquidem sum
pins, quare non moriuus 2 8
Quoa si loius
fncrn in oive, el niund.ilue luero niundis nianibus,
bunde in torde nie i n i i n x i s i i , abominata esl me
veslis roea. Non cnim ei> bomo sicul ego, cui coniradicam, nt camns unanimiier in Judicium. Ulinam
essel nobis mediaior, el arguens, et aadiens in
medio uiriuique.
s
,!), (4 ;
\ 8i . >
% , t l ; "Eiv
te - , .
, !<. 6*0*4
, y i p t l ; ' ,
, 66
. EWt , \ ,
. >
Job x i i , 7 uqq. Quare impii vivant, i n & ,

.\
veteravcruni auieio, el in divlilis semen eoruin
; " ,
sccundum deiiderium aniniz, lilii auiem eorura in
Sk tv . 01 oculis ? Domue eoruro abnndanies aunl, el limur
,
misquaiu : Qagellum aulem aDomino non esi super
' . 61 ,
:os. Itaneni sicut OTCS perpelux : at pueri eorum ' ^,
ludo se provocanl, lcuenlcs psaUerium et cilbaram.
\ . ; viv
Consummarunt in bonis vilam suam. >
. >
<
, '
Job xiii, 23. Quot lunl iniquilalc* niex,
et pccrata aiea, doce tac. Cur a me abscouderis > , . ' ; >
llabae. i , 2 stqq. < Usquequo, Domine, cla " , , , \
mabo, ei DOD exaudiet? vocifcrabor ad le iiijiiriam
; ,
paiient, et salvabis? Quare mibi oslendibli
; ; laboree vtdere? conlra fjctum osi judicium, ei
, \ 4 .
judex accipit. Proplcr boc diseipau esl lex, quia
, ;
impius prxvalci advcrsus jusium. Proplerea egre .
diclur judicium pcrversum. t
.
Zach. i , 12. < Et rcspoudil angclus Doonini,
' ,
ei d i x i l : Dominc omnipolcus, usquequo non mise, ^
rrberieJerusalem el urbium Juda, quai deepexiiliT ( , \ ", ;
laic c&i eptuagesimus anous.
. >
Jerem. , I . Justug es, Doinine, quia salisfaciain l i b i : verumiamen judicia loquar ad le.
QuiJ esl quod via iinpiorura prosperatur ? bene
est omnibui qui prxvaricanwr ?
; , ,

; ;
. V. De iii qui Dei urviunt : tl quod hono- . '. Df.pl Bov.leuorruv

,
rare e*t oporieat, tl ques opus uni ipin tubmi.
niilrare.
c -vj i & *
;
. *
efl , ;
.
'/17 Reg. , imo xu, apvd LXJ.
< Dixil
Jeruboara ad uxorein suain : Surge, ei sume iu ' , \ :
\ ,
manu lua homini Dei panes, el lorlula*. ei uvam,
, . >
ci niel. >
' '. , xal
III lUg. xviii, 4. < AccepU Abdiai ceolum
; ;, '
viros propheus, abscondii eos per quinquagenoi
.
in speluucis, et alebat eos. >
IV llcg. , 10. DixH mulier ad virum
' *
SIIUIII : Ecce iransii ad nos homo Dci : faciaiinis
, \ , &\
illi ccenaculuiu, et ponamua in eo leclum, t l men, \ . >
8aiii, cl candclabrum.
I lleg. , 7. D i i i l Saul puero suo : Quid
portabimua boiuini DeiT defecit p.iuis in vasis
nostris. dixit puer : Ecceiu manu mca quarlam
parlcm sicli argentei, et dubis booiini Dci.
Qui adjuvai jusium, bic ger-
"; , .
Pron. u v , S 6 . Vetiil aiquit fonlein obslruai,
( . , \ *
,
;. *
. , 8 .
minablt.
ei xUum aqnc Ubcfacict, ilc iodecem est cadcre
corani implo.
SACRA PARALLELA.
1362
, < Qui juslurum faciem vcrulur, bonus
, , .
, \ ,
' , ,
; , \ .
; .
; .
cst.
Prov. xvii, 26. Damnum infcrre viro juslo,
ncc bonum, nec pium est. >
Eceli. xii, 2. < Benefac pio, cl invenies reIribulionetn ; et si non ab ipso, certe a Somino.
Qut bonot laudibus extollunl, ooronarum quae
Ipsis reconditse sunl, partlclpe elUciuntur.
S. Clcmenth. Non et magnum vtri jusii cur*m gerere. Scd benellciiim accipll, cui hoc datur,
ut itli subminlstrei.
4 2 9 . VI. De diicrimine boni et mali: tt

C7*. -
it.- , ' qnod ex operibnt. non auiem ex termoxibut, un .

qxitque debtai.
Eeeli. xix, 27. Amictua viri, ei gressus

, \ , \ >;
pedis, et risua dentium, enuntiabii qua de illo
*\ .
sunl.
.
Matth. xii, 33. i t s frudu arbor agnoscilur.
,
Malth. vii, 15. < Atlendile a falsis prophetis,
, qui veniunt ad TOS in veslimenlis ovinni, inirin, . " - secue aulem sunt litpi rapacea. fruciibus eoruin
,
cognoscelis cos.
: IMC. VI, U. Unaquaeque arbor de fruclu
suo cognosciiur.
', ,
IJoan. , 1. Cbarissimi, nolile omni spiritui
. >
crederc, scd probate splrilus.
, , ,
Fifrl quidera polesl, Qli, ui qtiis cmn probe
, , - loquatur, improbus sii : ul auiem qiii probe agit,
sii improbus, hoc fiori nullaienus potest.
:
C . VII. Dtjuslis, et precibui quai illi fnnduni:

!'. . '
* - tl quod tx lcntationibui ipsoi eiimant.
01
" ; ,
, \ '. \ .
,
, , \ ..

.
\ ( ,
'0\ , \
: ,
. ; , . . .
, |
.
, '
;.
.
^ .
,
-\ ,
. >
Gen. , 18. < Oravii Abraliam ad Oeum, ci

sanavil Abimelcch, el uxorero ejus, cl ancillas, ei
pepcrerunl.
Job xxxtv, 7. Non auferet a Jnsio nculoi
suos : ei collocabit eos In vietoria, et exallabimlur. >
Ptal. xxxii, 18. Eoce oculi Doniini supcr
ineiucnies cuin, et caelcra.
Piiil. xxxm, 20.< Jluluelribiilalioiiesjiisloriim,
el cx onniilius liis, > eic. Ibid. IG. . Oi-uii Uoniini supcr justos, ct anres ejus in prcci-s eoruin.
''...;. xxxiv, 17. Cunlirinai auieui jusios DoD
miniis. Novii Dominus dics, elc.
Ptal. xxxn, 21. Custoilil Doitilnuj omnla ossa
coium : u n u i n ex eis non rouieretur.
Pial. cxuv, 19. Voluniatciu limcniium fe
fjcu-i, ei dcprecatiouem, > ctc.
Prov. xv, 9. Dcprecaiio rcctornm acctpta
esi apiid Ocum.
Prott. xxviii, 12. Proplcr auxilium justorum
roagna gloria.
Proi. , 33. Habilacula jualoriini benedicuntur.
Pro*. x, 22. Benedictio Oomlni supar capt
juaii.
Pro. xiu, 0. V.\x\
*
1359
13fl0
Iniquilatia
obliTiooero, el purgiiionem pec- * , * ;
cati mei? Nuoc qukfem in lerram reveriar. >
. >
Job , 50 uqq. c Quaodoquidem non aum
% , ^;
pixs, quare non moriuus 428
* Quod ai lolua ,
fuero lo aiva, ei raundaiui fuero raundis man.biia, , .
abuode la aorde me iuUnxial., abominata esl mo . * ,
vealia roea. Non enim ea bomo aScut ego, cui con- , iradicam, oleamm unanimiter in Judicium. Ulinara . 6 , ,
easat oobia mediaior, ei arguena, ei audiena in .
medio uiriuaque. >
Job xxi, 7 uqq. Quare impii vivunl, inc ! ,
veleraverunl aulem, et in divitiis semen eorain ; *0 ' ,
eecundam desideriam anline, fllii auiem eorum in . oculia ? Domu eorum abnndanies aunt, el iimor , *
nuaquatn:
flagellumaulem a Doinino non eai auper
,
_.
' . ,
>8. Ilanciit sicat ovce perpeluae : at pueri eorutn * ,
lado ae provocanl, teuentes ptalterium el citharam. .
Gonsumtnarunt in bonia v.iam auam.
,
Job xni, 25. c Quot aunl iaiquitatea m e ,
c ,
et peccau maa, docfe tne. Cur a me abscoiideris ?* , . * ; >
B+bac. i , 2 seqq. < Uaquequo, Domine, clac " , , , \
mabo,6l noo exaudiea? vociferabor ad 16 injurUm ; ,
paiienx, 6t non aalvabis? Quare mihi oatanditti ; ; laborea videret conira me faciatn ea* judiciuin, el , .
judex accipit. Propler boc diaaipau 6i lex, quia ,
iinpiaa praevalel advaraaa juaium. Proptorea egre- .
.
dielor judicium penrersura.
Zach. i , 12. t Et reapondit anfaiua Domiai,
,
eldixit: Domine omiiipotena, tjsquequo aon miae- , trftario Jonualem 61 urbium iuda, qoai tkapaxlaii? Q , ", ;
.
601 aepmagasimu annus.
, ,
Jarom. , 1. c Joaioa aa, Domine, quia satisfaeiam Ubi: vemmtaman Judicia loquar ad le. *
Quid t* quod via impiorum proaparatur ? ben6 ; ;
681 omnibtta qoi pnevaricanlur ? t
. '. *
. V. De ii$ qmi Del uniunt: H quod ,
tar$ am oporteai, #f qum opu$ ixnt iptis ixami.
nisirart*
g
*
;
. *
;
.
'Ui Be. , imo , apud LXX. Dixii
Jeroboam ad uxoratn aoaia : Surgc, et sume ,
maiiii lua bomini Oei panas, el iorluiaa, 6i uvam, ,
, .
6l mt\. *
,
III Rsg. xviii, . Accepii Abdias centum
,
viros propb6U8, abacondil eos per quioquageDoe
.
in apeluncia, el alebai aoa. >
*
IV . , 1 0 . DixH muiiar ad virum
' *
: Ecce tranali ad noa bomo Dei : faciamua
,
, \
rlli eoaoaaalutn, et poaamaa in 60 iecium, et meu,
.
>
sani, el candelabruro.
< , . >
Prov. , 28 Qai adjuvai juaium, bic garminabit.
*0 ,
. xxv, 26. Yolut aiquia fontem obalrnal,
,
et exitum aqhm Jabefaciet, aic iodocons ealcadere
eoram impio. J
1 Rep. ix, 7. Dixil Saol puero suo : Quid
ponabimoa boralni DeiT defecit jaanie in vaaia
noalris. dixil puer : Eccein manu mea quarlam
parlan eicli argootei, ti dabia bomini Dei.
1361
SACRA PARALLELA.
1362
. Qu. juitorum faciem teretar, bones
.
c , . .
et1.1
Cp. * , /
\\ .
429 . VI.
discrimitu boni mali: tt
quod ex oper'tbui non autem tx $ertnonibu$ censeri quhque debtat.
Prov. xvii, 26. c Damnum inferre viro jusio,

nec bonum, nec pium esi. >
Eeeli. xu, 2. Benefac pio, et iavenies re. . , ,
\ at ' , . > inbviionem ; et ai ab , certe a Domino.
Qui bonos laudibus extollunt, coronarom qaa?
, ipsis reconditae gunl, parlicipea elllciuntur.
.
S. CUmenth. Non eat magnum viri jusii cu .
rara gerere. Sed benoflciurn accipil, cui boc datur,
.
tit illi aubministrel.
D e
, , yj Eccti. xix, 27. Atnictue viri, el gressus

pedia, et risui dentiura, eountiabit qu de illo
.
aunl. >
Matik. , 33. fructu arbor agnoscitur.
.
Matth. VII, 15. Attendilea iaJsia propbetls,
.
. . qui veniunt ad vos in vealimonlis ovium, intrin . - aeeua antem annt Itipi rapacea. fruciibua eoruin
cognoscelis eoa.
,
Lxt. vi, 44. Unaqtueque arbor do fructu
" auo cognosciiur.
* >
, \ ,
IJoan. , 1. Cbariaaitiii, notlie omni spiritui
,
tredere, sed probale apiritus.
Fieri quidera poieat, fili, ui qtiis cuni probe
, , 3,
, , loquaiur, improbua ait: ul auiem qui prpbe agit,
sit improboa, boc fieri nullatenaa potest.
.
. '. , * C . VI!.0#;ai/U, precibut qua illifundxnl:
qmod ex UniaiUxibut eximant.

.
9
c ,
, \ , .
,
, \ . >
\ \
, .
. ,
. 9 \ \ , .\
,
c . , . . .

.
, \
.
. >
.
,
\ ,
4 . #~
Gtn. xx, 18. Oravii Abrabam ad Deum, ct

aanavit Abimelcch, et uxorem ejus, et aneillas, ei
pepereront.
Job xxxiv, 7. c Noo auferei a jusio ocutog
aooa : ei collocabil eoa in vicloria, et exaltabuntar.
. xxxu, 18. Eoce ocull DomUii auper
meiuonlea euin, et caetcra.
P$aL xxxiii, 20. Mullaelribulalionesjuslorum,
ei ex omnibus his, eic. Ibid. 10. c Oculi Doniini auper justoa, et aurea ejns in preces eorura. >
Ptai. xxxiv, 17. Conftrii.ai aulem jualos.Dominus. Novit Dominus dies, elc.
P$al. xxxn, 21. Custodit Doiuiiitis omnia oasa
eoium : unum ex eis non conlerelur.
P$al. cxuv, 19. Voluniatein limenilum tt
facift, ei deprecaiioiieiii, > ctc.
Proo. xv, 9. Deprecaiio rectorum accepta
esi apud Deum.
Prov. xxviu, 12. Propter auxiliam juatorum
magna gloria.
Prov. ni,33. Habkacula jtialorum benedicuntur.
Prct. x, 22. Beaedictio Domtni aupar capat
juati.
Proa. i \ U , 9. \ \ra\vj!ift% wx^ftx* \
1361
S. JOANNIS DAMASCENJ
1364
Prov. , 7. ^ Domus juslorom forliludo , ,
magna.
Prov. xxix, 6.
c Justos in gaudio et laijtia
c $ !.
ent.
" ' Proa. xi 8. c Juslusex venalione evadil: pre
.
ipao traditur impius. >
Ua. X L I I I , 1. c Noli ttmere, quoniam redami
c , -
le, vocavi le uomioe too: raeus ea to : et ei trana- * ! . ? *
ieris per aquam, tecam sum, ei flumiea non coope- , ,
rient te: et ai iransieris per ignem, non exureris. > , .
Jae. v, 17. c MuUum valet depreeaiio justi
c .
assidua. >
. >
// Peir. I I 9. c Wovit Dominus pios tenlatione cripere.
; ,
Jusii mulii in calamiiales incidunl: ged bas fla .
gella non sunt.
430
VIII.
7*i* ' 9*od contemnunlur . '. ,
.
et maU vexantur.
.
Jobi& 23. c Jusii deridenlur. Traduatar
eniin io manus impiorum. >
. >
Jobiu,
4-~<Jualoa vir ei irreprehenaibilia

faclus est in subsaniiationem. >
. >
Prov. xxi. . Vir pius apad aceleratoa im " . *
purus est. >
" . >
Prov.
xxix, 10. c Viri consortea aanguinia
jusiuin oderunt. >
% " , , . , 18. < Videbunt juatum, et contemndtu eum: illos autem Doroinua deridebit. Eteruni .
poaibsec in ruiuam eioe bonore, et ia coDlameliam ! ,
inler mortuoa in perpeluura.
Q * >
Sap. v, 1-7. * Stabit Justus in magna cotv
* #*
alanlia adversus eos qui e angustiavenmt, et qui * , abstuleruni labores ejus. Vjdentes aulem turba- .
bunlur tiraore liorribili, et mirabitniur in aubita- ,
tiooe insperata salmis. Dicent enim iit aeipsia pce- ,
niienliam agenies : Hic est qaera babuimus aii- , quando in derisum, ei in simililudinem improperii. . Noa insensaii vitam illius aeetimabamaa insamam, , .
et finein illius sine bonore. Ecce quomodo compu- ,
talug est inter filios Dei, ei ioter sancxog sora illius ; ,
est. Ergo erravimug a via veritaiig, ei iuraei. .
juslitiae non affulsit nobis. Repleiigumus ieiquiiaiia , viis ei perdiiionis, et ambulavkiiug vias diflkiks : ,
viara auiem Domini non cognovimus. *
.
I I Tim. ni, 12. On.nesqtri pie vdimi vivere 0 1^
in CbriaU) Jesu, pereeculionem patieutur. Hali au*> , . \
tem bomines et seduclores proficient in pejua, in , crrorem miucntes ct erranteg.
.
Batilii. In manus impiorum justi quoque sa?pe

iraduntur, uon ui i l l i bonorenlur. aed ut borutn * , *
virtus exploraia per&peclaque eit.
.
Chrysott. Ficri non poiest, ut qttt probe ti ex

viriute vivunt, apud omnes bene audiaitf.
.
Possibile non est, ut qui virtuli dal operain,

non multoft boates babeai.
.
. IX. 0 7 qui pecuniat fenori aani
. \ *.
occxptaxL
v
Exod. , 25. Si pecuniam muiuo ded^tto

fratriiue, I M euiti urgebis, nec iinfqnea ci Aisuraiu, 9
\ 'f&t
^^ W ^ T A ^ H - ^ ^ ^ v i ^ ^ x x x w \
SAflU PABALLKLA.
136S
1369
. - Litft. , 35. Vivel fraler Iqas lecum.

\ - fnim dabis ei pecuniatii ad usuram et muU.piica. \ . > lionem. Non dabis ei ad usuram ciboa iuos.
Dtul. , 8. Muluo dabis proximo luo,
c ,
\ , * quantum intfigaerit, nec graviter fcret cor luum,
cum dederis ei, el behedictn le Deus. >
,
Dtut. xxiii, 19. Non exigee a iralre iuo usuc ,
& , ram eacarum, nec usuram cujuseuague rei quaiu
feneralos iueris ei,
.
De*t. .xxiv, 10-13. Sj debuerii fratcr luua
4 ,
( * quodcunquedebUum.noD ingredieria doroum ill.us,
, ' , , - ut pignus auferas. Foris slabie, el homo illc apnd
, . quem fuerit muluutn luum. ferel iibi pignns foras.
, Quod pauper esi, non dormiaa in pignore ejus.
. Reddes pigtius ejua circa occatsum sotis, el doruiict
, * , iu vesliinento , ci benedicet libi, ei eril Hbi
, miscricordia coram Domino Deo luo.
.
4 3 1 . , i l . Mulaatur pcccator, et
6 ,
non aotvel; joatua auleni miaerelur, el iribuit. %
, #.
Psal. c x i , 6 . Jucoodua botno qui miseroiar
.( . >
e\ cowpodat.
Prot. xiv, 21. Jualus miaerelar, oi tntii W w o ^ ^ w i p ^ *?. >
modat.}
V)
. xxvin, 8- Q * ai-g^l diviiias stm cum
, oaora el feaore, in pauporea congregai caa.
. I
Proa. xxix, 13. Pauperc et creditore occur , , rcntilwa aibi, ulrumque ipeculatur Oominua. >
$ , Q fecli. iv, 31. Ne wt roaaux loa porreeta ad
accipiendam, *t ad reddandum conlrada.
. *
Etcli. , 1 1 5 . - 4 Noli fenerari hoinim forliori

te: gnod ai reneraveria, qoasi perdideria, habe.
.
Eoeli. XXIX , S ; iv. 35. Feaeraje proximo
<
. , luo jn lempore DeeaaaitafSa illioa. Mvhi qoaai in . veotionem exislimarant fenua, et pnestiteniiit
^ , {, rooleatiajTM iia qol ae adjuverunt. 6ravia aonl Uxc
.
liomini babenii aenauro, correpiio donos, ct k y properinm feneraioria.
,
JfauA. , PelebU a (e da, ei voleoii
, .
mutuari a te ue avertaris.
' ,
Luc. , W. Si muinum dederitieiia qni* ; - bus speralit recipere, qua? graiia eal vobU? Ki ^ , foa.
eitim peccalorca peccaioribiis fenerantur, ut rcriP pianl aKqoalii.
,
Basil. im . , odt. fo*. tlevcfa exlreinae
, , ctijaadatn iohumaniiaiia eal, tilum qifidem qni
, - necessariararo reram penuria Uborel, aublevanda;
, * viue causa motuam pecunian poaluiare; bunc au*; , . ' . teai sorte coniCDium non ease, renini e\ pavperia
, * zdr calamilalibus proventos sibi et opes couflarc. t , /
. enim Dominus apene nobis boc edixil: Volenli
- U mutuari, non atertarit. At avarus, cutn bominem
, , prae inopia ad genua eua provoluluni, supplican , > , tem, nibil non bumiliter facieniem, nihi! non ef* . ,. fulientem cernil, nequaquam ipsiue, quam noii
*$, ' nieruil, calamiiaie cominovelur, non coiieiderat
, , - naiuram , non precjbus cedil, non lacrymis fian*? . ,, \ giluv, aev\ v\vi\\eûAo ^ x w w m ^
WMXIP
1367
1368
i
,
\
Tccpi*tione aasewral, in aumma se prorsug penuria versari, atqne etiam circumspicere, num a quo ipae , tf ,
muiuo accipial, nancitci poasit, ac jurejurando \ ,
mendacium cofifirmat, malum crude.ilatis qaat- ixtopxtov
sturo a perjurio albi colligent. At pogtquara is qui ,
moittum poscit, fenoria meminit, ei pigoora no- , \ , minavil, tum remiaao aupercilio arridet, ac pa- , \ ternam fortassia amicSiiam comniemorang, eum et , \ \ .
faroiliarem ei amicutn appellau Caeterum videbi- \ , ,
mua, inquil, num quid nobia recondiise pectini* . *
ait. Esi penea rae deposita ab amico quodam, qui *
eatn mibi qnasaiua cauaa commeodavil. Verum ilia ' , quidem mihi gratea usuras pneacripaii: noa vero , .
onrnino aliquid remiilemua, ac minori fenore da- , \
luri aumus. Hac ille airoulana, atque ejuamodi ,6 ,
eermone miserum demulcens, et inescana, syn- ^ , \ ,
giapbis ipsum conatringit, el praHer egeetatem qua \
ille premebalur, erepla quoque ei liberlate, diace* . ,
dii. Nara qui fenoribua qu peraolvere non poaait, ,
sese devinxit, perpeluam gerviiutem apoote aobilc. . , >
llaus, |Q opaa et provenlua quaerie ab inope ? Sl ,
diviiiaa tuaa poterat augere, quid tandem ad forea ,
luaa qtuerebai ? Qui auxi.ii nanciaceodi cauaa ve- ; , , neral, boetcm invei.it: qui remedia qnsrebat, in , ' loxicum iacidiu Pro eo atqoe egeaiatem 432 H- , lius oportebal gublevare, lu contra ii.op.ain ipaiua ,
<?ondupUcaa : id nlmirum agena, ul ex eo qui fa- ;
alcatibua omnibua dealituitur, commoduiB qnid
decerpaa.
Ibid. Origo mendacii eal fenerarf, ingrali ani- < , ,
noi, perfidiaB el perjurii causa. Non illi noctea .
quieiero ferunt, non serenua diea eal, non aol j n - , ,
cundua, aed eom viiae auta laedet. Dieg odit, ut qul , *
ad pneatUttiom diem properanl ; meiiaea, ui feno- , * , .
rum parentea perborreaciL Quod al dormit, credi- , ,
torem in aomni* cernit, inson-nium maluin capiti . ,
uo imminena. St vigilet, cogiutio ejna ei eura in ,
fenore inOxa eat. Cnditore et debitor*, inquit \, aarxr[cdrxw ,
Scriptura, obviantibut intium, ambo$ $ptc%laiur xoutittu
Dominu* (Pro*. , 13). Ilie eania insUr ad prav *
dam accurrit: hic veluli cerU ipae eaplura a i i ,
congreaaum expavegcil: egeataa enim ipsi fiduciam .
aditnit. Utrinsque calculi in digilis aunt, illo qui- * ,
dem ob incremenium fenoria gaudcnle, boc vero.
. , ,
obealamitatum curaulum ingeioiscente. Bibe aquain
. '
de vaeis luia, hoc est faculiaies tuascircumspice.
, *
Noli ad alienoa fontea pergere, aed vh solalia ex
.
flueniia luia tibi cotnpara.
' ,
lbid. Ad alienaa fores ne te confcras. Angualua enim esl puleua, id quod alienum eat. Prae- .
atabiliaa esl egesiatem eengim auaple iudustria ,
delinire, quaro alienis opibua repente subjecium, ,
poalea facultatibus omnibus apoliari. Si enim ha- . ;
,
bea unde reddas quid non prgseniem egeaiatem
;
bia aubaidiit disaolvia ? Si autem unde persolvaa
,
. non auppeiii, mahim malo curag. Noli coromillere
*
ut te craditor obsideat: ne patiare, ut instar ferse
.
ad prstdam exquiwi$ et invegligeris. Mendacit
orige ett fenerarL Alia verba sunl ajua qui yecu- *\\ VmvwVrA' ^ ^\â*î ^vvQv^txoiv
9
1369
SACRA PARALLELA.
1370
. n.am acctpit, et alia ejoa a quo ea reposcitur.
, Ulinam lum tibi obviua non fuiasem ! Annon tu
* , - mibi invito peeuniaa in manum injecisli ? subasra . , lum etiam tuurn aurum eral, excisi nummi. Quo * , circa, aive amicus ail qui fenerat, ne amieitiaa
ipaiua jacturani facias : eive boslis, ne le obslrin .
, . gaa initnico. Postquam aliquaiiliaper ob alienaa
; * . , opea cristaa exluleria, paternia tu ipsequoque excl, . des bonia. Pauper nunc es at liber. Ubi auiem
* pecuniam fenore acceperia, nec diveaeria, taeu, . per et Hbertas Ubi adimeiur. Credilona enim aer , vua est,qui fenore accepit, quin ctiam aervua
. , merconarina, acerbisairoo miulsterio fungens. Ca . , * nes cum acceperiul, manaueacunt; crcditor, acci , . piendo, acriua inciuiur. Neque enim lairare deai , , - , sed aropliua quserit. Si jusjuranduai inlcrpo. , naa, non credit ; supelleclilera luam excutit,
, cofitracina luoa perscrulalur. Si domo prodeae, ad
, , ae le irabit et axtorquel. Sin le intus abseondaa,
* , pro foribu* aalat puUaique. Coram oxore pudo . ' , , . rem tibi incuiil, eoram amicia infert conluuieliam,
; io oundiDia prafocai, in die feato infausiux occur , rii l i b l , acerbam deniqoe libi vitam reddit. A t ,
. inquia, kigena me oeceaaStaa adigil. Quid vero
, prodeat tibi ullra bodiernuui diem differre? ruraua
.
etiim paupertas celerrimi curaoria Snalar ad le veniet, aderitqne neceaaiiaa nec aine cumulo. Pecunia ienebria nou boc afferl, ul prorgoe incomniodia
libcreria : sed exigaam duotaxal anxielaii lua; iuoram producil.
Tdxoc 433 ** * (id cst fenus) ob mali fe"
. ; - cuDdiUtem ila appellaius esl. Unde enim alioqui ?
, Q Yel eliam forlasse nuncupalur ob dolorea
. " ei moleatiaa, quaa eoruni qui ienoria rei autot,
, animia aolel iogeuarare. Quemadmodum scilicei
. , - parturienU dolor, sic praeatUuiiia fenoria diea
. , a*ut creditori : fenus anper feoua, raalorura pa . reiitum mala aobolet. Aiqui viperini felus usu , rarum partus dici queanl. Ul enim viperas aiunt
exeoo malrttm utero i n lucem edi; sic fenora
.
exesia debiUMrum domibua procreantur.
loid. Da pecuniam qoam dotni recoodiiara
,
, . habea, nnllia eam fenorum acceaaionibaagravana:
, eic ufcrique bene arit. Nain et tibi lulo cuatodte . - tu* : el ia qui acceperit, lucrum cx usu conse , . quetur. Quod al acceaaionem quaeris, ca coolen . ina ealo, qura tibi a Dominu profeclura esl. Ip*c
D tibi pauperum tiomina peraolvel fenoa. Ab eo qui
. " , benignus esl, benigna prsesiolare. Nain quae alio . - qui accipie, nullom inbumaniiai.s gradum reliii, , quunt. Ex calamiialibus alienis qiieslum facis,
, * . ox lacrymis pccuniam colligis, nuduni praefocaa,
, ; eum qui famc laboral, perculis, nnsquam miscrl , - cordia : quin et quodcunque ex his lucratus fue .
ris, benignum el bumanum nominare atnaa? \m
qui dicunt amarum dulcc, et iiihumabiiaiein appellant liumanilalem.
,
Ibid. Hecalo*lologi ct decatostologi (id esi,
\, qui centesimas ei decumanas usuras lcgunt) uomi ,
na ve\ \\o * A V \ A \ V \ v \ \ Q m \ \ ^ \ ^ v ^ ^ ^ ^ \ \ ^ ^
9* , non *ttv\b tew>\vi& \\\\ v\>3> w ^ v ^ x^îtV^
1
1311
1379
Jnferant, lana qnaque verieitte pauperes aggre- , , \ ,
dtuntui*. Pernicioauoi utique murwe, ura danli, , .
qtiani accipienti: qtiod huncquidem facullalum, ,
itlan aulem animaa detrimento afficiai. Agricola * .
cutn apicam acceperil, aemen ruraum sub radlce ,
non Investigat: lu vero, cum fructus babeae, a ,
veteri tamen aorte nequaquaaa atotlnea, aine ierra . ' ,
plamas, aine eroence meiii. locertura eat cui- ,
nani cotligaa. Qainam ille ait qiti ip uauris JuiuJai ,
lacrymaa, perapicumn a t : qids AuCeni ex partia ,
inde opSbua fmclum stt pcrcepturus, i n dubio . ? eat. Inceriam quSppe eft, num alut voiuptaiem ex ,
cpibua relfcturtis aia, cum tibi pemlciem H* , , iam quae ez injustitia orilur, cumalaris. Qttse cuin (,
ila afinl nte eum qui abs le muluari vult, aver
, aare, nec mratia peeunlani tuaoi dea ad uauram; ,
quo tam ex Yeieri, quam ex Novo Teatamento, quas milia ifti twd, edocMis, cqm bona spe ad
Dominum vadaa, bonorum operum ftaua illuc receplaru*.
Ejusdem. -~ Cuin debitorea auoa Jnvenerini
,
boraines, perinde UetHia geetbim, ac ai pnedam *\ , nacti easent; Bibiique WM facUiot, qoo toium au- , ^ .
ferani. Quod 4 per egealatem debHorum id eia ttyiftv ,
mlnimetteeat,ium deimim jrara pecuniaruo. âuea <
concepiaaa in jerumaosum miseroruaa corpu ef- , , iuadont, ferieaies os, axcraciaiUeaqua, jet iwiu- , .
inerig mali8 afficieniee.
^, , ,
Ejusdem. Iniqnam, liomo, *yfigr<apham lacera, ut bac ratione peccaium luum solvaiur. ( . 4
Graviaaimarum uaurartun confessionem obttiiera , ,
i i i tellus ea quse conguevit, pariai. lEra enim <>t jtitro Atque infecundie reboa prster naluram pa- G , ,
jriemibus, ierra cnjua natura ferl m pariai, ateritia
cfficiiur, atque in incolaruin poenam ôtenua mul- .
Ular, ut nullos fniclua pariaU
, ; ,
434
Aom. edvu ftn. Quo pacto
igitur atar, iuqoiet aliquis? Manus babea, arlera * , .
habea: operam luam loca, mmiatra. Mollae pa- , \ . * ; randi viclua raiionea suoi, multa aubaidia. Ai im- . ! ;
bccilliiate laboraa? Mendica ab iia qui opibua .
abuodant. At lurpe eat meodfcare? turpius.vero ,
plane, cum muluatua fueria, non reddere. Fctr- *
roica, etsi nec aiipem peiit, nec mutuo accipit, * ,
ali poieai; apicola cibi aai reliquiae regibua im- * ,
periit; quibua lamen nec maous, necaitea nalura ,
9
largiu est: lu vero bomo animal iageniosum, ^

nullana tx oranibua arlem repereris, andc ubi
victum compareaT
Jbid. quot hominum alicna bona perdiderunll Quol velul per somnium ditescenles, gravistima danma passi sunt! At rauhi, inquis, ob aes
aUenum quod conlraxerunt, locupletaii fuere.
Verom pluf es-, ut auiumo, laqueo \itam iinierunt.
Tti vero eoa qui difitiis aucli sunl, oontemplaris;
illos auiera qui laqueis periere, non numeras, qui
videlicet repetitse pecunia) ignommiara non ferentes, auspendio ialerire potius babnerant, quam
cum probro el infamia vivere. Miserandum plane
ipeciaculum vidi, pueros ingenuoa palemorum dcbkoram CAVS* veoaJcs ad forum rapios. Ope*
"Q !
!
, , *
. ,, .
,
,
, *
. >
,
.
^ ^ ^ ^ ^ ^ , . ^ U i i v i . **4*\ TAHVX> >\ ^ ^
1373
' SACRA PARALLELA.
1374
' . - flliis relinquere non potes, Uigtnuiiaiem aalirm eis

- non eripiaa. Neroini paupertae patria ciimioi daU
\ ,
unquani f u i i : ses vero aiienum a paire conftaUin
lo earcefem dueii. Neaiaaa ayngraphatn paternaa instar exsccraiionis ad fllios ei nepoiea deacendere.
, . *\ ' . . Deheris patribus famUiai: qxod
eo$ xon asperot, ted Unes iit quibuscum verian
iur oporteat.
.
%
Prov. , 19. Qui coaiurbat domum euaui,

,
poasidebil
ventos.
,
EeeU. iv, 36. Noli esae sicut lco in domo
. \ lua, el abreplitiua in domesticia luis. >
. *
Eecli. , 52. Si cst tibi servus, sit tibi
,
. , \ sicut Ui: quoniam it> aanguine comparasli eoin.
D Si afflixerla eun, el abiena cflugejril, ip qua via
, ;
quseraa eutn?
, , Ephes. vi, 9 Yos, domini, eadem tacite illia,
, - \ " \ remiueniea minaji, quia Dominua el illorum, ei
.
veater doounus est in coelis.
. , 1. Domini, quod juslum eal el
, \ , \ aequum, aervia pmatata, acientea quod etiam voa
Oaoinnm babetis in coelie.
. >
Bdiiiiu Qnem palcr baud iniqoa seryiiule
6
. , - oppressum tiM aervujn reHqnit, fac euro mann , miltaa. Hae ratione lura leniorem ei cruciaium
rcddea, tnm Spie tfbi veraro Uberiatem compara .
bla.
Nazian*. Utr. 6 6 .
. ; ^.
ttti urvui, aul ktatt malo plana miio.
, , ula.
ficior , nna Ux, jxdex qxoqut.
* .
Sic ergo , , .
" , .
AUis, corpon, ui prmsus, vWa.
4)1 , ,
Philonis. Qui domini diennmr, apinioiie dcjn . . laiat, non re domini cenaeniar. Namo qo4 naiua
\, ait, vere dominus osl; quamvii eiiaw iniperiiitii
. anuin ad extreraoa sqiie 4nea orbfa propagaverii.
.
Solua ilte qui facioa non eat, vere princepa aique
imparator est.
, , $ , ,
4 3 5 Quaoavis, nt ipae axseris, nami , , * em premaa, nembiein varberea, nenHuem affligas,
.
nen>inem aflleiaa injorla: umen pro
qui loeuin
veraaniur, borrendam cenauram aubibis.
JE/xidam. Ne aenroa tuoa iaunodiea fame eon - ,,* , flcias, bomo; aed quaaiuaa alienta te libcralem
, D prasbea, atque externia, qui a le aliquid petuui,
, inania gloriae causa graiilicaria, iantum fainuua
toia, ne qnid eigniAeem amplius, propler Deiim
.
aoboMniatra.
. '. . .
, & .
,
, , \
, \ ,
,
. ' ,
,
xv>jaf . %
. X I . maghirU.
ita. , 48. Ecce ego ei pueri mci, quoa
dedii mihi Doroinus. >
Jgrem. xv, 19. Hasc dkit Dominna : Si aeparaveria dignuni ab Jndigno, lanquaoi oa meum
eria; et ipsi reverienlar ad le, ci lu non reverwria ad eos. >
Maith. x, 25, < Nan eat diseipulns aupra magialruin, nec aervua snpra dominum suum. Saflicii discipulo ul
^v^V m ^ V t t ^ > *
akvtdoiuluvx*.
1376
S. JOANNIS DAHASGENI
Uepr. xiir, 9. c Doclrinii variia etpevegrinis c . . 9
nolile abdoci.
'
BaMi. Doeenlia auctoritaa fidein orationi
,
conciliat, aftentioreaque discipuloa reddit.
.
S. Gng. iVaa. Cibug enim esl docirina,
*
illioa etiam qui alioa nturit.

Chry$o$t. Tum maxirae bonarum rerum atudio excilanlur diacipuli, cum magiatrorum exem- ,
.
pla ob oculoa babent. t
Cltment.Qui docel, ampliua diacit : et qui
, verba facli, ipae qaoque aspiua eum auditoribua .
ania audit.
. " Philoni$. Doctrinas ioaigne virga est. Eteniin
riai quia pudore afficiatur, el de nonnullis objur- , ,
gelur, fieri non poteat, ul emeadetur, ei ad aani- .
latem redeac.
,
Ejusdem. Non uti pneceptor docere, ita quoque diacere discipulus potest. IUe quippe perfe- 6 . ,
ctut eat bic auiem imperfeclus. Ac proinde fa- "
.
culuacomiderandaeai ilUus qui eruditur.
Eju$dem. Noveria Cu quiaqoia doces, et dili, ,
genter expende, quanam aure a discipulo lua ?ox . *
excipiatur. Slultua etl enlm, qai ad aurdum verba , .
facll, el aiolidua, qui lapidem adtnonet. Tu quo- , ,
que peccaci periode reua eria niai eum anirao luo , , ^
perpenderia, quonam pacto, quandove aapienliaa .
acrmonem promere oporteat.
,
Eunbiu Qui graliam cooaeculus eal, copiose
pratbere debfi iia qui diacendi deaiderio lenentur, Q , , quemadmodum Dominus d i x i l : Grath accepittii. pear Udtiete, * ,
araiU date (Matth. x, 8 ) Nam illi qui accepit, , ' .
nec lamen iinperlit, id etiam quod babet, aufere- , xaV
ttir ab eo. Nec vero justia duntaxat, eed et pecca- .
toriboa gratiam iribuit Deua, ut qui nec toviden- ,
lia laborai, nee ait acceptor personarum, verum ,
oriii aolem suum faciat aoper bonoa et maloa, et * ,
pluat aaper juato* el injueios, nec peccatorem . ' ;
aspernetur, aed ipai qooque nonnibil gratiae lar- ^
giatar. Unicuique igitar propenao animo docere
iucumbtt.
436 . XII. De ealumma: quod tetner* . .
eamexcipere non oporUaU
/.
. . ^
Exod. xxi, 1. Non adm.ltea audilionem
vanam.
D
,
. c, 5. c Delrabeatem aecreto proxima
.
auo, bunc peraequebar. >
, ,
S. Chrytoit. Qui de proxlmo suo delrabit,
fraternas carnea edit; quia famae illiua infligii ,
vulnus, et inflnila alia mala per sermooero perpe- trat. Neque iis lantum qui oblrectant, Terum iie , ,
eliam qui. obtrectanies audiunt, obturare aurea ,
moneo, ac Propbetam im.iari, qui a i t : Delrahen- T&r
lem tecreto proximo $uo hunc persequebar. Dic , .
proximo : Si libi in aniroo est aliquem laudare et 1
pratficare, aurea aperio, ut unguenlum excipiam: , , *
sln fjuempiam malediclis laceasere parae, adiium ,
1375
verb/s tuis obsicuo,

Jff**&/H. VUam alierius curiose perscrwian,
1377
1378
SACRA P A R A I X E L A .
. , ol - exlreraae illiberaHialie eat. Quod vero omnium

, , maxime ridiculum ett, qui boc animo pnediii
, aunl, nec ulla rerum suarnm cura langanltir,
, coro areani aliquid proiulerint, eum qui audivit
, . oboecranl adjuranique, DO cui alteri deincepa
, boc dicai: quo porspicue declarani se facinua
, reprebensione dignum admiaiase. Nam si precibua
, ab eo oblioere oiieria, ne alii cuiquam narreC,
, mulio magia tibi anie providendum erat DO buic
; " , ipai ea dicerea, ac qaeropiam dilaccrarea, prode . , resqne termonem quem sarlom tectura opoitebal
- , tenere, ac lum deaique aaluiem ipaiua curarea.
, , At auave eal obireciare : imo vero aiiave eai a
, maledicentia lemperare. Nani qni de alicujua
fama detraxil, ia deinceps in melu, et auxietate,
,
el aaspieioto vertatur: ipaum panilel, \inguamque auam commordet, reformidana ei paveacetta
ne ad alioa quoque is sermo eroanat, magnumque aibi pericalum alraai.
" Ejutdtm. Quemadmodiifii benedicere el lau , , - dare amicitiaa inilium eat, i U quoque maledicere
, , ei oblrecure, odii ei aimultaiia, wxceniorumquo
ualornm origo causa exaiiiii..
.
PkilonU. Diaboll eimi, alque a divina gratia
, ,
, remoU, qol eadem ac Hle diabolica perversitaie
, laborani, Deo qooque inviai, ac Dti oaoree, et ab
omni ielicilato exalaiunt alienl.
.
Ejusdm. Qold calamnla fingi qoeat pejua?
; ,
, ! delinit enim aarea aodiloruin, eorwnque animoa
- pereeilit aiupore, ti eoa qai roalis ceu pradae cai. 01 pUm imminenl, ferinoe reddit. Qui vero eana
, mente aunt obflrmati, detrabenti potiui, quam ei
,, , de cujtia fama detrahilur, fnfcatoa ae pnabent; ei
- , ^ niminira auccenaentet, factoque ad objurgandum
.
Iropetu os obalruenlea, quoad evidenti lealimouio
fidem dietia astruxeriu
. IP. dr \ *
, .
. XIII. '
faclo: quodquo earum $ludtoio$
oporUat, conira tiarrtlionibxt iorxm oafxpera.
,
, . >
c .
, , ' >
. , 85. Narraverant mibi iniqui

fabalalionea, aed non m lex tua, Ooroine. *
Prov. , I . Serroonibns aapienlum adjice
aenaum tuoro. > 437 Hominea juslia loquimini.

EeclL , 11. Non la pra?tereal narratio
.
aeniorum : ipai eniro didiceranl a pauibua ania.
. >
Eectt. xxvii, U . Narratio aUilti offendicu I > lum est. 1
, Eecli. , 9. Ne deapiciaa narrationeia
.
gapientum, el in proverbiia eoram converaare.
", * \ Ecclu xxi, 15. 1 ISarralio falui quasi sarcina
in via. Mam in labiis aensaii invenieior graiia.
. >
S. Greg. . tetrast. 17.
Occlude turpibu* verbii
.
, loniique canluum luaoiuimis.
' .
Pateant honeitii lempet at sermombus.
' .
Audire, /art, ( distant procul.
, , , .
. XIV. Dejuttitia tt wrtxlt.
. '.
PTOV. , 4. iustitia liberat a morte.
.
Prov. , 8 . la aemilia justjtie vita. >
' . *
Prov. \\v . \ \v\:vC\>
v^xo^ >
. *
%
1379
1383
Pro. x i 18. t SeminantS jastiliam, mcrces < arardv,

Tfdella.
Prov. 6 c Juatitia custodit innocen , ,
le*.
Prov. xv, 9, 5. t Persequentea juatiUam
c $& . amat Deua. In abundanli justitia, virlng magna. .
Prov. xxi 21. c Yia ûaiitiaa ei miearicordia
c '
.
inveniet viiam el gloriam.
Prav. xi, 39. t Ex fruclu jusiiilae naaciior
f % . *
Ifgnum viia.
.
c Polesiatem dal eermonibus inilium jusiiliae.
.
Prov. , 4. Jitstilia irreprebensibiles vias
alruit.
, . >
Proa. xvi, 5. Iniiium vii bonae facere
jitsla. >
Prov, xvi 17.cLongitudo viiaa, via Juslitiae.* c .
c , ,
Prov. xxi, 5. c Facere juala et Terilaiem
dicere, ntagia placel Domino, quam aanguiavi- .
f
ciimae.
c *! ,
iaa. xxxn, 17. Erunt opera Jualiiie pax,
.
ci oblinebit justitia reqaiem.
c ,
l$a. xxYi, 9 2.i iualitiam diacite, qui babilalia
/ ,
i n t e i r a : ceaaavit eoim impiua. Aperiie poriaa,
.
ingredialur populua casiodiena jusiitiam et
lalem. >
,
Jia. L Y I 1. c ttec dicit Domlnua: Cusiodito
Jndlcium, facite jualiiiam divinam. Beaiua qui . xa\
.
facii brec, el qui reiinel iala.
. >
Sap. i , 15. Jusiitia immorlalis eat.
$,
Sap. , 7. t Si Jusliliam diligii qoU , la.
borea ipsiua aiini virtutea.
, ,
Eccli. XXYII, 9. Si aequaria jaaihiam, ap
, .
prehendes earo, et indues illam ul poderem g l i rias.
,
Mattk. v, 6. c Beali qoi eaurianl et slliuot
, >
jusliliam, qooniam ipsi aaiurabvntur. >
,
/ /aan. i i , 29. Omnis qdi facit JuetUiam, ex
Dao 8t. t
* .
Bu$il. in princ. Prov*Juaiitia esl babitua
, Onkuique iribuens quod dignam fuerit. 1d vero

asaequi facile non e t t : quod videlicel alii quidem boroinea ob prudenli inopiaro baud inve- ,
niunt quo pacto unicuique quod aequum sit dislri- , . - *
buanl; alll vero jus obliiterant, qtria humania . .
affeciibu occupati tenenlur. Virius sanitatia D , ,
ralioneiD obiinel. Prxslanlior eat virtus opi- .
bua. 438 Viriuiia cultua tum praeclara babenii poaaesaio eal, tuoi jucundum apeclaculam
iis qui cum eo versanlur.
,
S.Greg.Na* oral. 1. Bonum bumanae naIiira2 captu baudqaaquam facile eat, quemadmo- .
<lmn ignia bumidiori roateria).
?
S. Greg. Nyttetu ~- Virlulem ab omni melu et

dominalione liberam esse convenit.
Eju$d. in Cant. tani. Yiriua rea aat nullhia
dominio mancipata, sed volontaria, et ab omni
necessiute libera.
Ejtud. in primam beaiil. Hujusmodi est didsio
ttrtutis, ui et in oaines qui ipsius sludiosi aunt,

\ .
, , ;
.
,
, xal
1381
SACRA PARALLELA.
1382
dislribualuf, el itagitlfa ifttegra adsit, itec utW
modo propler eos qui ipgam parttcipenl decre.
scai.
* , *
S. Cyrilli. Cavendum est, ne alterntro pede
* virlua claudicet, verum iKraqoo parte, boeeat

tam actioae quam aermone, recia perfeclaque alc.

MctkodiL Humana natura jusiiliam purd fn
, aoima non valel coniaf r i : quippe cujua cogfUlio.
ne plerumque eftculianl.
, *
S Chtffioti. Non loctta viriutem, aed vir . * \ ttta loeum aolet exornare.Ut iu ciihara ad mo * dalatum caaium edendam una chorda non autt, ciei, veram omnes cam Duroero ei coDcentu ab* aolulo ptragrand aunt: aodem modo in anhftja
, quoque virtuta baud aatia tal ad sataiem obii .
B aendam legem oaam obaettare, aed onmea diligenier oportel exaequi.
, , S. Cltmeut. M. fti Str&mat. Jtiatilit, tit v i \ , , detxr, qtiadrata eat, atqite undiqiie itailia ot
, , , eadefti; in fcrntont, In acHlone, inr abttfaeotia t
, malia, in beneftcaftilt, af in perfeclione actenli,
**.
net utquam o o n t a o ctatfdieat, ne altoqoi iojuau
et roinime qualis appireal.
,
IHdwnri. > Juatiiiam robur perpetuo contu .
for, quemadmodanr tnJiiitHiam aequiiur imbetillilaa.
( *^
PhHonih Oiaceaaio viUoaiUlla virUUls ac, , - ceaaum facil: quemadmodum conlra aabmotd
*1*. bono maluro ae aiaiim taslnoat. Si quis virtetea
\ oirines per sludium anitniqtks vigilanliam velittl
, .
gremio incluaaa babueril, hic rtx nomiaandis
esi, quamvb afloqui sil ptlvatua.
* '. ttepl dutpppa\ nal drcpoiov
.
. X V De wario ei di$$imili hominum

statu.
thiap ,
Ecclu *ui, 51. Oaemadinodum vuliua vulii *
buaaimilea iton auat, aic eitam oorda botninura. >
*
Etcli. ixxvu, 53. Non omnia omnibas ex ,
pediunt: ncc omnis anima omni re delecialur.
ofa-*
S. Greg. JVa*. Non eadetn omnibua convenire
; , eiiaiiuiandum est: ncc uaa omnibua conveniena
. " eaca eat, nee una Cbriailania viia congruil.
, Qaemadmodum non eamdem proraua cnm medi , , , eiaani, lm alistooiam, imperliri soJeni botni ^ - t) nee, aed aliam aliia, aeo aani aini, seu morbo
. . faitseanl, aic quoque diveraa raitone el diarta aai , rois oporiet mederi. Atque illos qoidem aerroo
* , . docil, bi forflMfttur oxemplo: HH atiroalla opua
, babent, isii vero freno. Alii enim aegnes desi . 01 deaqua aunl, vixque moveniot ad bonum, quog
, $ aermonia 439 verberibua excHare incumhal.
\ * Alii goaerosoraei pallonim more kMigius a meta
, . currunt; qiiea roeliorea aermo feceril, ipsoo
, 6 asiringeado cohibendoqoc. Rarsus aliia quidem
. , laudea adjuitteaio foerini, aliia viiuperium. Utra>
* - que nimirum seo tempore. AUoqui enim nocoenint iata, qiue ncc leniporc, ncc modo conve, .
corrigit,
alioa objurgalio : isios denique palaoi
nienlf aibibtta eiiK. Alioi ilidtm adbortaiio
coargxiflMn, itloa remoiia arbHrii.
1383
TIT. XYF. Dejuitit, etprobii, et bonis viri$.
1. lCp. Usp\ , , 6&r .
, \
Num. xvi, 5. c Novit Deos qai sui sunl, eC
ganctos ad ee suscepit. 9
. >
Deut. xxxin, 12. Qui dilectus est a Domif , no, habitabit conOdenier : el Deua obumbrat eum , ' ->
omnibus diebus. 1
.
1 Jfep\xvi, 12. Dixil Dominua ad Samuelem:
4 * , *
Surge, unge David, quia bonua esi. >
,
Pial. xxxvi, 25. Janior fui ( etenim aenui)
c
el non vidi justum dereliclum. Justi haereditabiiiit . terram. Salua justorum a Domino, et prbteclor .
eorum eet , 1 etc.
, .
Ptal. xci, 13. f Justus at palma florebit, aicc ,
ut cedrua quee in Libano est, 1 etc.
.
Psal. xcvi, 11. 1 Lux orta eat jualo, et reclia '* c ,
corde heliiia .
,
Psal. cxi, 2,4, 7. c Generalio rectorumbene ; .
dicetur. Gloria et diviti, etc. Exortaro eat in lo- , .
nebria lumen rectis, miaericora, etc. ln memoria , , t
aeterna erit jtisiua; ab audi(ione > etc.
,
. cxvn, 15. 1 Vox exsullationie el aaln. >
tia, in tabernaculia juatonim. 1
/. CXLV, 8. c Dominua diligit Juatos.
,
Prov. x, 5. t Non fane necabit Domiaui
.
animam jusli. Fona vit* Sn manu j u s l i .
.
Prov. xiii, 23. 1 Tbesaurixaalur justia opea
,
impiorum. >
c
Prov. iv, 18. c Justorum serait* qoaai lux
aplendeacttnt: antegradiuniur el illuminant, dum Q ,
.
'ptrfecta sit diea. >
, .
Prov. , 16. Septiea cadel justua, et rosurgel. 1
,
Prov. x i , 41. In bonia juslorum erecteauut
.
civitaftea; ore aotem iropiorum dirutaa sunt. >
,
Pro. 11, 22. t Benigni erunl habitalorea ler . >
rae : innoceoiea aulem relinquentur in ea. >
. >
Prov. ni, 32. Habiiacula juati benedicuntur. 1
.
Proa. x, 53. Labia virorum juslorum dieiilUnl gratiaa. 1
.
Prov. , 3. t Radicea juslorum non evellenliir. 1
.
Prov. xiii, 13. Domua justorum benedicantur. >
D
0 , . >
Prov. , 2. Qui respicii plaue, miaericordiam consequeiur.
< , .
Pro. xx, 7. Qui recte ambulat, limet Dominum. 1
< " , Qui ciira repreliensionem eonveraalur in j u ,
sticia, beaios liberos relinquet. >

Eccle. 11, 26. Bono bomini in conapeclu
suo dedil sapientiaro, et ecienliara, et h&tiiiam. > , , .
Sap. ui , 1 - 7 Justorum aniroa? in maou Dei sunl,
,
eluontanget illos tormenlum.Visi aunt oculisinsi- . pientium inori, ei aesliroaia eat aiDiciioexituseorum: , , \
440
fl
^
contritio : illi au* .
iem sunt 111 pace. Nam eiai eoram bominibua lor- ,
meau passi suot, spe$ iiforum immortaliuie ple- \ aVww 4\\
f
e l
UOiI
n o
l s
6 4 1
SACRA PAKALLELA.
1386
1385
, * na est. Et in paucU vexali, in muliis bfne diftpooen , . liir : quoniam Dexa teaiavil Ulot. el invenil ilioa
, digttos se. Tanquam aurum in fornaee probavit
, illos, d quasi holocaasiam hosii* accepii iltoo: ct
.
in lempore respectaa aai refulgebonu
, 4
EccU. v, 16. c Jusli in perpetaam vivetrt, et
, . apud Dominam cst mercea coruru, ci cogilalio
, eorum apud Altisainani. ldeo accipieat regnain
dccoris, cl diadema apeciei de manu Doaini :
$ , quoniam dexiera ava legei eoa, el brachio suo de ,
fendei.illos.
c ,
Eccle* iv, 7,15. c Juains, ai morie pmoc. , cupalus faeril, in refrigerio eril. Graiia ei miaex
x
i -
f
- >
ricordia eal in sanclos ejua, ei reapecloa in elecloa
.
illius.
Eccti , 9. Sacrificium viri juali acce .
pluin
>

Mattk. , 35. t Bonaa homo i k bono ibe ,
aauro cordia aui proferi bona.
.
Virga juall melior est quam konor ab improbo
prsasitlua
,
Tkeohgi. Nollas aliaa opea eaae aapiexs ar , bitralur, praHar virtttlia poasesaionem : lallam
, aliam nobiUiaiem, praHerquam conjunciionem
- faroiliariuiem camDeo; nultamdenique dignila lem et polexiiam, nist sibi ipai iinperare, nec hu maids periurbaiionibaa aervire : Ua ut corporett
.
C bujusce vitas diulurnitalem molesle ferat, ei, velut
qui per mare confliclaniur, ad poriun reaurreciionis pertenire feailnat.

Ejtudom. Quemadmodum fragranlia un */ * guenia propinquum aerem auaviiate ana perfun; .
duat : 8ic etiam viri probi prs&senlia iia qui propiua cum ifiso veraaniur, emolumeoium afferl.
. '.
.
. XVII. DtbilinguL
\ .
Eccli. v, 17. c Condemnaiio peasima guper
bilinguem.
<
EcclL vi, 1. Omnir* peccalor invidui el
.
bilinguia coulumeliani fert.
c *
Eecli. XXVIII, 14, 19. . Soaurronem el bilin . guem roalediciie: malloa enim perdidii babentca
, - pacem. Lingua duplex mulios commovit, ci dispar, , - D
.
i
raUf
. destruxit, et domoa magnalorum effodit. Liugua
duplex mulierea viraias ejecil, ei privavll illaa
. , , laboribua auis. Qui reapieit illam, non habebit
,
rcquiem, nec habilabil cum ailentio.
g i l
| U o g
d e
g e n l e
i n g e n l e i n
e l
v i u l e 8
m o
. '. ,
, *
\\
.
TIT. X T l I I . judicibxs incorruptii, tt qxipurai habent manui, el ju$te ;wra reddunt.
;,
.
.
Exod. xxm, 7. c tnsontem el Juslura non intcrficios, neque absolvcs impium.
.
.
, ,
PATMOL.
Gn.
XCV.
Exod. xxii, 22. Omncm viduam cl pupillum non affligetie.

Exod. xxm,2, 8. Non adjicies cum multitudinceubverlcrejudicium. Munera non accipics.
Muncra euim cxcaecaut ocvvl^ VmYv^^v^v
rumpiml vev^ \usv*. \
WV
1387
1388
. Exod. xxtn, 5. Pauperis non miaerebens ,
ln judido. Non pervertes judidum panperis in liie .
ipaius.
< .
#vtJ. , 15. 4 4 1
facieiis injusli
, * liaro judirio. Non accipie* peraonam pauperla,
nec anapiclea faciem polentis. lo juslilia judicabia . .
proxiinum laum.
Levit. xxiv, 22. Unum judicium eril advenae
.
cl lodigeuae.
<

Nunt. xxxv, 51. c Non accipielis redemplionem auims pro homicida, qoi rena mortia fuerit: , *
. *
nune morte afficialit. >
. >
Demt. xvi, 20. Jusle quod juslum eet, pertequerit.

Deut. i , 17,18. t.Non agnosces personain in
Jodkio : secnndum parvnm, et eecunduro magnuro Pf ******

^ *P < *
^
judieabia : non revereberia peraonam cujaaquam; ,
.
qula judiciam Dei eai.
, \ ,
Deut. xxiv, 17. Non declinabia judiciuro ad, ei pupilli, et viduae: noc oppignerabia , \ .
, , \
veaiem vidnae. '
* 4 ,
k*4. xxvu, 19,21. Haledictaa qiil accepe.

rit nnnera, ui perculiai animam aanguinia inno,
\
*,
* \
oanlia, ct dicel omnia populns, Fiat. Maledictos
qui perveriil jadicium advea, et papilli, et v i - 4 , ,
d u : el dicel omnia popnlua, Pial.
, \ , \
Job vi, 29. Sedcle, et non aii injaalilia : ti
.
am jualo coaveniie.
\ * \
xvii, 9. Qui pania eal nanibua, asauroat OducUm: injoatoa ei inSquoa deridebii.
Q .
,
Job xxxtt, 21. Hourinem non erubeacam,
nac mortalem reverebor. Non eaim aclo admirari .
. , \ .
bominem. Sia aecaa, lineo) ma arrodanl.
* . ,
. , 5. Munera aoper innocentea non
.
accepit. Qui Cacii bc, non movebilur in KterB
i.
, \
/.cr, 5. Bealiqni cu&lodiuni jadicims,
. t
4$i faciuDl juatiiiam Ofnni leroporc.
t " , \ .
Prov. xxxi, 9. Apert oa tuum. el oronia
Jaole judica.
4 , ,
Proa. xxv, 27 aec. LXX. Qui donorum acctptionea odii, aalvas etit.
,
Pretioaa ree est vir purus.
, .
Proa. xvin, 5. Revereri faciem in judido,
*on eat bonum.
D
, Jerem. ix, 24. In boc glorielar qui gluriator, fnlelligere et nosae Dotninuni, el facerc judi- ,
.
ciam et jasiUiam in medio teifa.
* *
. / Reg. , 3,4. Dixil Samuel ad nnWersum
larael : Loquimini de me coram Domino, bovera * * ,
cojus tulerim, aut aainum, aut oppreascrim vos. , . '
Atapondele adversum ine. El dixeruni ad Samuel: . * Non nobis injuriaiu fccisti, ncc acceplall de manu ,
noatra qoidpiam. >
71/ Reg. m, 11. 12. c Dixit Oominus Salomoni: Quia postulatii a mo verbum hoc, nec pexjjii libidlca multoa, nec diviliag, nee animas
JaJw/corum luoruin, $ed poxiulasli libi sapieni\afa
*doT$ceJcneoduiu Judicium; ecce dedi tibi cor \n
* ''
* ,
, ,
, * *
&. UtavA * w o W i ^/ a*\ owaî, 10
J
1389
SACttA PARALLELA.
J390
, \ lelligciiaei aapiens, in taaium, ul nullus anlata
. >
aimilia lui fueril, uec le fuiurua srt.

/ J i Reg.m, 23-27. Dixit mulieribut rex Sa 6 , \ lomoii: Tu dicis, quod fiiiua luus vivit, illiua vero
; * . Aliuo is eat qui mortuao esl ? Ei dixit rex: Aflerie
. wiihi gladium. auulerunl gladiuro coraro rege. Ec
* , dixil rex : Dividiie iniantem viviira in duaa parles,
\ , \ ei dale dimidiam pariem uni, et ditnidiam partem
. , alieri. reapoadit luuiier, cxjus eral lilius vivus,
, ad regem (eo quod eommou eaaenl viacera ejiia):
, , , \ - Nequaquain, domine; da illi iafanCem vivuoi, et
. ! ' ooliie interficere uui. Ula vero aiebat: Nec mibi,
, * . - nec l i U aii, dividite eura. Ei reapondit rex : Daie
* - iiifajiiem matri qu dixit, Oate eum 4 4 2 >-#
, , - nec raorte interliciatia eum. Ipaa eoim eat maicr
illitia.
, .
Zaeh. T I I , 9. Justum jodieium judicaie.
. , \ ,
Viduaro,
et pupillam, ct advenam, ct pauperom
, ,
ne opprimalie.
* ,
l$a. LII 4. t Raec dleit Dominua : Cwslodite
\ . , jndiciom, et fadle faatilian. Beatus qtti iacit bafec.
ei qui reiinei isu, ei aervat manua aoaa, ne faciac
imqailatem.
.
/. , 47. Qusrilo Jadidnm, eripilc -tum
, ,
, , , qal injuriam paiiiar, judicale papillam, justiflraie
vidoam : el venite, et diaceplemua, dicit Oomv , .
oua. 9
'
/. X X X J I I , 5. Rcplela est Sion jxdicio et
* - juatiUa : illic aapioolia el pielaa apud Deum. lsli
Q atrni tbeaauri juaiitie.
.
/. xxv, 5, . Benedicel te populiis , . pcr, et iviiaiea bominaai iniquiuiem eustincn , * lium benedicenl te. Foiili enini omni civiuii bn mili anxiliaior, et iriatUraa propter inopiam pro. tectio : ab bomioibaa pesaimia libera eos. Umbracvluro siiieniiuDi, el apiriiaa bominum iniquiialem
, .
auaiineniium benedicent le. >
, Jerem. xxi, 42. Haec dicil Dominas : Jadi, - cais mane, ei recie faciie, et eripiie raptum de
* , jnanu calamnialoria : ui non accendalur ul igria
ira mea, el ardescat, el non erii qui aalvum fa*
, ,
ciat.
Jerem. xxn, 3. Adxenam, et pupillom, ct
, ,
, , viduam nolile opprioiere, neqoo impie agatis, ct
D aangainem icnoceniem ue effuodail.
.
Ezech. XLV, 9. lnjusliltani ei acruoinam au ,
- ferlc, judicium ec juglHiani faciie, auierte oppretaionem a populo meo, dicit Doroinus. .
, .
Dan. xiii, 53. Insenleui et jueium non oc <\ . >
cide. >
/// E$dr. ir, 3 9 . Non est apud veriiaiem
.
accepiio perxouaruin. >
Sap. i , ! . Diligite justiliam, qul Judicaiia
.
lcrram.
*
Sap. v , 48., c Accipiel armaluram xtlum
, suum: induel pro tboraee jubiiiiam, et accipiei
, . pro galea judicium certum. Samet aeaium incxpugnabik a?quiialem.
. *
u
I % *. "
1391
1392
Vtque ad moriem ccrU pro Juaiilia, et DotBiiiua , 6 . >

pugnabil pro le. >
Euli. , 15. c In innocenlibua ne dea quec 6 .
Telam.
Eecli. i?, 2. Ne accipias personam adverc .

aua animam tuam.
Ecclu , 26. c Ne atea conira faciem con .
lumeliosi.
iv, 9. c labera eum qui injuriam patic , \
lurde mantt calumniaalia : et ne deepondeaa ani- .
rooro dum judicaveria. t
c \ , . ,
Eccli. xi, 7 . - 4 Priusquam inierrogea, ne vila\ .
perea. Intellige primuro, et tnnc corripe. *
4 ,
EcclL xxxm, 54. c Sioe cxamine nibil fatiea. >
Eecli. xxxii, f. Roctorem le poeuerunt?^ ; .
. >
^noll extolli. in illls quaai unus ex ipsis.
; ,
. Jtom. xui, 5. < Via non timere poieaialem?
\ .
Bonum fac, et habebia laudem ex illa.
, ,
1 Joan. , 7 Qui facil justitiam, jnstua eal,
.qpiemadmodum el ille justua eal. Omnis qui non \ ; . 4 , .
3adt Jaaliltam, non e;l ex Deo. >
,
S. Baiii. Orat. de inrid. - Si glorte cupiditate
Hagraa, viaque aupra vulgua lucere, el in mundi , .
BCgotiig aplendorem aoaequi, Juslua ealo, lempe* , , , ,
rana, prudens, el forlia, leque pro pieiate decer- , tando, lolerantem praebe. 443 Sicenimel leipsum . , \ \
aalvom facies, et ob majera bona clarilaiem raajo- .
rem adipiecerie.
Eju$d. tft princ. Prov. Jcialas aninii affectionig ^
argumeotum esl inlegritas in juuicando. Ad boc, .
.ui vorara juslitiam quigpiam intelligat, magnum , aaoo ingeiiiuin, el auroma mentis perfeciio requi- .
ritur. Neque eniin fieri poieal m quisquam de con- .
troveraiia recie ei inlegre pronunliet, nisi doclri- , *
.nam juria auie perceperit. Nam qui veram jueti- ,
liam callei, ac per eain auum cuique iribuere di- . "
dicil, ia demum dirigere jadiciura polest. Qoemad- ,
modum enim aagiltarius telum ad aignum dirigit, , ,
aic quoque judex ad id quod jiialum eai collineai, , * *
cum raitonera personamm non babet, nec per .
animi propensionem quidquam facii, sed reciaet * , ,
inlegra Judicia pronunlial. Atqui duobua apud i l - 4 ,
lum eauaam dicenlibua, quorum alier piue sequo, , ,
aller minua babeai, aiai judex eoa inler se ex- f> **ov
aaquons, tantumque ci qui exuberai, adimit,quanlum illi qui injuria aflicilur, deesse compererii.
Eju$d. hom. . in Lact/. Qui cernit pla , *
na, miaericordiam consequelur. Quid igilur, si ( ,
lerrae naluram minime planam et seqaabiletn vi- ), \ ;
dero (qualts enim ipsa esl, taUs quoque cernalur
.
uecesse esl), boc nomine condemnabo; . Al lu su- ' , * 4 ,
blimius vclim reapiciag. Aslani raibi diversa fra- ,
irum gencra : unus pauper e&t, divcs alter, unui . ,
peregrinus, alier familiaris, qui vd le judice , ,
diftceplaluri sinl, vel Hberaliiate tua opus babituri. .
Si pro Iribunali gedcas, nc commiseria ul vel ,
iaxqualia spccies, boc esl divilem excelsum, et , , ,
pnaperem abjectum. Si foribus luis astel aViqula, ^ U ^ t ^ W ^ i ^ ^ * \ ^ ^
<
1393
SACRA PARALLELA.
1394
. * , lecum tgeni ut neceisitalibus ipsius aubvenlas, ne

iv aic quoque Insequalia prospiciaa, ac dicaa : Hia
, , amicua, bic cognaiua, bic beae <Je me merilua;
. ille peregrinue, allentu, ignolus. Si iiuequalia
, , aapexeria, baudquaquam misericordiam conaecu , turoi ea. Plana cerne. Nalura una eat : tina et
, eadom in utroqoe indigcnlia. Da fratri et perc. , , grino. Sic te compara, ul nec fralrcm avcraeris,
. nec fratreni peregrinum facias. Amicum ab
, * , - extraneo ne disiinguas, dum necessiialibua ipaiua
, \ aubvenerif. Yult Deus egenliuro le conaolalorem
. " , ease, noo personaruni acceptorem; non qoi cognalo
. Iribual, alienum autem aubmoveat. Omnea cognali
* omnea fraurea sumus, ex uno patre omiies oriimdi,
. , - Si epiriitialem pairem dixerig, ille coeleeti* eal:
. , ain terrena quaeraa, terra maier eat, alque ex uoo
, eodemque omnea lulo compacli sumus. Quocirca
; , et nalura aoror earoalia eat: aoror item naiivilaa
, , apiriinatif. Eumdenn tibi ferl a primo homine aan , . guinem; eamdem libi a Domino gratlaro conciliai.
, * - Cerne igilur plana, ut miaericordiani itmniaa. Na
, . dixeris : Hic divea eat, el bonore dignaa; Sa
. ; ; vero pauper, ui pauperem apretum babeaa :
ne ejuamodi praecellenliis bonorea intequabiliter
; $ , , disiribuaa. Divea qoippe mendax eat, dlvea eil fotv
, - nicalor rapax eat; conira vero pauper jusluxett.
; , Ncqoaquam igitur ad externuro aplcndorem animtim
, adjiciaa, aed in occultnm ingrediena, illic diacri . , - mina parlire. Eum bonora, qui rea eximii pretii
xov . , - ^ poaaidet. Ulrum e duobaa pnesianlius, virtua, an
. ; opoa? Quid ab externia censuram facia, 444
&
, ; quae abdila aunt, exculia Annon video Bel illum,
, exteroa quidem sereum, interne autem lulum ease,
. , aub are fulgenl! deliiesceniem Si hominea in bac
, .
vita spleudidos el illuelrea videris, boc noveria,
, * - eos ere quidem undiquc fulgere, inltis vero luium
, . eaae. Contra plerique aant qui auruni inlus habeaot, extra autem testam geranl. Hic pudiciliam colit, ille acortatur. IJtcr diiior ? iene quf caatitale
pnedilus eat, an qui pecuniaa iniquia raiionibtia coltectas babcl ? hujua mcmoria auferri nnllafcnna
poteal -. illiaa opos caducae sunt et lemporari. lllod fnr non poteat effodere: boc hodlerna die
florci, craalina inarcescit. Qnse cum ila aint, plana cerae, hoc est aimmque perinde; ut eoram qwa.
magni preiii aunt, distinclionem roinime deleaa, quo miaericordiam conaequaria.
,
S. Gr$g. . Sic fratrem taam examina,
. velul quoqoe eadem aia menaoca judicandus.
, , . " - Date operam, eraditlo justili, non mortis,
, . vobli armatura ait. ftni judex, ea, rei peraonant
*, f ausiina; atqpe ila ftet o l minaa p$ccea. Coraro
. 0 omnibua benigniiatem prasfer, qua Oeua impenaius
, . deleciatur, qoam aliia quibuscunque rebua. Lcni , tatem admiace lerrori, ape minae tempcra. Molia
* , quoque benigniiatem coottcere compcrtum babeo,
. ut qaa3 hominea ad peraolvendam graliam dcbilam
moveat. Dum vis inferendae lempua est, conceaaa venia, eum in qnem roisericordea saroua, bencTOleotia velut injecto padore pertrahamiis.
Ejutd. ttlr. 56.

/. cp$r .
Aliii noeendo roburhaud monslra tuum
tf t i xoielr. 8l elrat %*.
Sid demerendo, $i / /iari deus.
-*
1 /* i*tud qui suum nortl .
Kt#4rr< ^. . cxcpxiec.
Facilt ( nccaHul, el *,* %t^t v*A.
ne
1395
S. JOAfiNIS DAHASCENi
1996
Ejntdinu ~ ttepente ne feriaiBas (id eaia aoa ' dXlAttp

eondueiij, veioin iisqui ptecant lerrore tfslfgaJit, 6 ( tfj
<um id agamua, ot bumaaitate auportarca; fmoa*
CkrwtQti. Cum quis aa tataa eanctla ipae " 4*( ,
prsesliierit, ut oiani proraua reprebeasione. eareat, pcO' , \ Itim demum quaiua libuerit aactoritaie, eoa oronea ' quibua praeest, vel paalre polerh, val ipsft igno- .
sccre.
Alkanat. Qui Judlcii partibut fuagilur, bie
" apêu
reo dominatur.
! , (< ,
DrdymL IIoc judex debet aoaae ditini $e jndicii admiftialrum eaae, nec in saa poailum eaaa !
polcstale, ut pro libitu aenleuliam ferat, et reo 6 .
admisaa flagilia remillat.
iouph. rrhicipalam geram, at bonva antiilea,
,
fion ut tyrannas. Nominia eienim bonore coatea- * . '
fas cro : at couailiam iu quovia negoiio cimciia mr^P^f

dabo.

1 . X I * . th ntmmariii judiabm, t*ju*tg . W. ctxatrrtor 8*>***
condemua*U9*i.
* tauaxpivJrxwr.
Job , 34, lgttis exorel doraoa eoraaa
t .
cîi ftanera accipiual.
. xxx, 19. lodignaiioâper impios ril,
c , V ;
ob UnpieUtein raancnim, quat accepemol.
, >
. LVII, I . t Mttia flam lcbia dok>aa qiua
t ' yaO?q , ,
foqawimr adveraua jusiam iniquitalem. >
. 9
. LXXXI, 5. Si vere uiique jaatitiam loc Bi ,
qaimiai, reeia jmlieate. 4 4 5 tvqaeîio Judicaiia xpCvra. ,
twquifaiein, elfacie peceaioriun auariii*. Judicale ; ). 9
pnpillo, d f .
Prov. x?, 27. c t>i*perdii atipsam, qui accipit
# teurov 4 . 9
tannera. a
, Pr#t. xTiip 13, c Qui accipit ttona in aia
faiquiiatla, noa dlrigenlur via iftiiia. >
. *
iVao. , 9. Yicioriaaa ei bonoren aeqvic 4 '
titquidal BMinera : aniinam auten poasidentiuia . 9
aaferft.
,. *
Prot. xxti. 23 Argcnttim quod cvm do(#
, 9
daiur, periade ac leala reputaodum est.
,
Prov. , 15. c Qui jusiwra eaaa pronnnliat
injusiom, el injostum jaalan, immundas et abo- , , .
biinabiiia est Domiao.
Prov. xxiv, 24 Qui ditii impio, Juaius ea ' , otxaeo; , |
, . 9
faakdieitia populis erii, et eioaua iater geatea. >
Amoa , 6, 7 t Veadideraai pro argenio Ju* j> ,
aftiai, et paupereta pra cakeamaaiia. Qul calcani . ,
super pulverem ierne ai pagao perculiebaot au* ,
l>er capiia gentium, el viam aUanomm decliaa- .
bani.
t ,
Ow x, 17. Qnid relicuiatia Impietates, at lal*
; >
quiutea ejus vindemiaslia ? t
|5 '
0$e$ f i i , 16. c Cadenl in gladio prtncipea
. 9
eorum, propter imperitiain linguse ipsorum. >
, , ,
Mieh. vii, 2, 5. * Hei, anima mea quia pcriil
sanclua do terra, ei qai eorrigat in boaaiaibua DOB 4 .
*at. Omnea in saaguiaea jadlcaai. UaaaqnUqae .
proximum aaum tribelal. la malnm manaa aaaa *
prvptrai. Princep* posialat, el jndcx verbi pad- . , 4 ^r^t>j|i^'5t ^ \ 4
vvôSjrcwk* >
M*A hcutus c$l desiicrium aaianae sotx. >
9
t x e f f T
fi
>
130
1397
SACRA PARAIXELA.
c ix - Matach. , 8,9, t Vosdeclinaslisa via inOr. mos fccislU mulios. Etego dedi toa conleropiibilea
in omnes genlea, pro eo quod accepislis munera in
, * .
lege.
Habac. i , 3. Facluno ett Jadicium, el judex
, .
, \ - accipii. Propterea diaslpataeat lex, etnon pervcnil
ad finem judictum; quia impius prxvalet advertaa
, .
jusium.
^ , Sophon. iit, 3. c Priitcipes cjus in ca alcut
laonea rugtentea, et jodlces ejos aicut tapi Ara, \ ,
bhe.
, ,
Jia. i , 23. t Prinelpea taiinOdeles stiDt, sccii
, , faram, diligentea manera, perfiequenica rctribulio*
, \ .
nem, pupillis jodicantee, et judicio vJduaraai
non allendenles.
, xai . , 4. c Stalaam adoleacenluloa principea
.
corum, et ilbuorea domiaabunlureia.
" ,
I$a. , 15. Cam extenderilia manu vaalraa,
* averiain raciem roeam a vobia. Ilanua enim veslraa
,
aangoine plenas aanl.
,
I$a. v , 23 2. Va' qai ja&lificaiia Impimn
* . pro muoeiibaa, et juejmli aufertia ab eo.fropier
' boc aicot devoraiur slipula a carbono ignia, cl
, , comburelur a flamma accenta, ratj|it jeorom quaai
* , femim erii, el floa oormn vtlut putvia âaceadci.
. Nolaeruni ealm faeore legom Doipini Sabaoib, aed
, oracrilom aancli Iratl axaapenverant. > *
. *
/#* , I , 2. V qai icribqnl neqailiam.
.
, , Q Scribenloa enin, nequiliam aeribaal, docltnanlea
popvti
, jadidum
--"- paoperum, rapieotea
' - * - poajaasiooea
*
' , toci, eaaei ela vldua in prcdam, el pupilloa Sn
. " - dlreptionem. Et quid facient in die visltaitonia?
; # , - Nam iribulatlo vaaira de longe veniel. Eiad queai
confugieiia at adja vemini 1
; >
440 7. u i , 15 Quare Injusto agilia com
t ,
populo meo, et bciem pauperom coaiunditis? di ; .
cit Doroinaa. >
,
Ua. v, 20. *
qui dicitia malum bonum, ct
, -. bonum malain, ql poniiU Incem tencbraa, ei le , ncbras locon^qui pooitia amaram dulce, el duloa
. ,
atnarum.
Jerem. H , 34. < Io jnanlbaa luia Snvcnloa eal

.
aangtiif animarum innoceaiiam.
, D Jtrem. Y, 28, Non judicajervnl judiciuai
. , pupilli, ei judiciam vidaa) non jodicarunU Nun ; quid saperbis non vWubo? dicii Dominas, aai
; >
auper geniem bujusmodi noq aleiaeetur anima
maa? >
,
. Jerm. , 17. - Oculi eorum non boni, nec
, * , \ corda fonim raeta,aed ad avaritiam ot ad sangui , - nein innocenlem, oteffundaol illum, et ad calnm, , uhm, ec ad iiijustiUam, el adcaedom iadendam.
t , kxeck. xxi, 26.
4lumiliaali excelaum, ei aub. , ,
levaaii hamilem. liiiqakaleiQ ponam eam, dtcii
Oominos.
Euclu XXH, 27, 28. Prlncipes ejua in modio
, , ; illius qnaei lupi rapacea : rapientes praedam ad
. \
1399
S. JOANNIS DAMASOENI
1409
qua?8tus. Propbeta* aolem ejus ungebant eo*. Inier . '
sancium et profanum non discernebaat, el inter , \
.
imimlum et imroondum non disiiuguebant.
Ezech. xui, 18, 19. c Aoimae subversae sunt c , \
popnli roei, et capiebant animas, el contaminabant ,
me ad populum roeom propier pugilium hordei, et , \ ,
fragmenia pania : ut occiderent animaa quaa non , ,
oporiuit mori, et ot ealvarent animas quas non , . >
oporluit vivere.
; *
5. vr, 6. c Judrcium auruni iis qui presunt
fiel: fcirtioribus enini foriior iuatal crucialio.
.
Eccli. x i , 31. Xenia et dona excaecant ocu- c \ . >
los judicuui.
, , . >
Rom. , 3, 4. c fnexcuaabilis ea bomo, qui
judicas. ln quo eiiim allerum judicas, leipsum con- , .
demnas. Eadem cnim agia quae judicaa. Scimus au- 4 .
tcm quia judieium Dei est eecundum veriUlem in
eoa qui talia agoni. Existimas enim boc, homo, . , , 4
qui judieaa eos qui latia agunt, et facis ea, quia , ,
effugiea judicium Dei.
. >
S. Batit. princ. Prov. Qui veram justiliam
in aniino auo anle insidentem non babet, acd aui , * , pecimiis corniplus est, aut amicilfce iriboil, aut , ,
inimfcum ulciscihir, atu potenliam reveretur, ia , .
recium judicittm ferrenon poieat. Ad quem Paalmua * ctxauHri*
9
ait: Si vere utique junHiam loquimini, recla

judi- , .
rr\rJlaJUit8,
cale,fillihominum (Psal.
2).
LVII,
S. Greg. Nax. - Hoc plerigque judicibtis bac ,

tempeataie videmoa accidere, ut aublimibos viris ! $ ,
magna flagitia promptiua condonent, quam humili- . boa ei abjectis minima. Exlremsequippe miseriaeeat, .
non auo robori, sed aUorum imbecillilali confidere. , *.
/aiiiiii Apot. ad Ani. imp. Tanlumdem prin-
dpca possunl, qui verilali opinionem anieponunt , .
quautura praedones in deserlis locia.
S. Cyrilii. Voluptalis poiiua quam virtulis ,
amalores exsliierunt, segnitieque el inenia torpue- ,
runl, nec imperii decug a reprebensione liberuui .
tervarunt.

S. NUi. Forenaia atudia variis pcccalis aubrainistrant: quippe quae innumera patrocinia com ,
.
miniscuiilur iis qui injuriam aliie infcrunt.
4 4 7 & Cnrysott. I principes ct in judicea , , xa\
severiaaime inquiretur, cognoacelurque num jua , ,
corruperiiil; niim graiia iltecli, ?el odto commoli, D ,
Jitiganiibtig senlenliam dixerint; an adulationibus
seducli, retniaaioraa quam par easet fuerint; an * roateYolo aninio alqtie ullionis cupido, iis qui ni- .
bil scelertg admiserunt, calutnnias slruxerint.
Evagrii. lniquus jndcx cootaminaiaconscien- , .
ita eat.
. '. tiovMor .
. XX. De probti senii.
Prov. X V I I , 2. Scrvus prudena dominis , .
sluhis imperabit.
,
. , 15. Servi sapienlis prospcra
eruni acuoiies, et dirigetiiur viae ejus. Sapientea .
. >
eervi doimnis suis faenori dabont.
EccU. 11. c Bulcis est soronus servo, sive
4 , ,
paululpm, sive p/ua comederil.
< .
c
1401
1(0?
SACRA PARALLEI .
iv .. \
Ecctt. , 22. Ne &edaa aervtiin opcranlcm
,
. >
f .
,
,
, * ,
, * -
, *
, *
,
, , ,
in veritale. Scrvum aensatum diligal aniiua tua.

Ne defraudea illum libcrtatc.
Eccli. x, 28. c Servo aensalo lioeri senrienl.
Ephes. vi, 5-7. Servi, obedite dominis vetlris carnalibug, cum liioore et Ircmorc, in simplicilalc cordis vestii, sicul Cbrisio , nou ad
oculum aervicnies, lanquam bominibus placenies,
aed ul aervi Cbrisii, facienles voluntaiem Dci ex
animo, cum bona volunlate servienlea sicut Domino, et non bomini : scientes quod timi8quisque
quodcunque fcceril bonum, boc rccipiel a Doiuino,
sive servus, sive liber.
c , ,
Colosi. ni, 2), 23. Servi, obedite per omnia
, , * dominia carnalibus, non ad oculum servienles,
, " quasi bominibus placenlca, aed in simplicilale
, , , cordia limentea Deum. Quodcunque facilia, ex
. animo operamlni, sicul Doroino, el non hoiniui,
.
acienles quod a Domino accipielis reiribiitionem.
" ,
/ Iftit. vi, 1,2. Quicunque aunt eub jugo
, aervi, dominos suos omni boDore dignos arbilren , . Inr, ne nomen DominS et doctrina blaspbemetur.
, - Quiaulem Adelea babent dominot, non conlcmnaM,
, * , quia fralrea aunl; aed magia xerviant, quia flde , les aunt, et dilecli ei beneOcii parlicipe*.
.
/ Pclr. , 18. Servf, subditi eatote in omiii
01 ,
, , limore dominis vestris, non tantum bonia el mo . deatis, aed eliam pravis. Haec estenim graiia
, , apud Deum, ai propler conscieniiani Dei susttnci
.
* injualitias, paliens injusic.
S. . * utr. 35. Servi ne refugianl
1 benevolentiam
dominia exbibere. lugenuuai cl
. .
aervum mores exprimont.
c
. K.V.
. XXI. malit ttrvis.
Prop 19. Servus durus sermonibiis

nou erudiiur. Nam quamvis intellexerit, nontaiuen
obediel.
Eccli. xxxni, 25-29. [Cibaria el virga
, ,
, . , asino, pania aulero, et disciplina, ci opus servo.
. " , Operare in puero, ei inveniea requiem. Laxa ma . - nua illi, ct quseret libertatein. iugum el lorum
, . collum incurvabunl, et aervo oequam toriuraeel
, . D compedea. Milie illum in operationcm, ne vacei.
Mullam enim maliliam docuit otiositas. >
,
448 EcclL xkvn 5 c Servo peasimo ne te
puttcal lalus sangulnare.
.
S. Greg. Naz. orat. 4. Malontm servorum
,
, cal imperiuui rejicere, ol advereus doininalioncm
insurgere, eumque qui liber est, in sei vilcm secuui
.
ordinem redigerc.
Philonis. Nollus iia insanua csl, utqin, acr , , .
vus cum sit, adversari domino non vereiur.
,
, * .
. *.
c " * .

; " ^ $ ,
. XXII. De moroiis.
Amos vi, 14. Oqui tatamini in nollo verbo. >
Luc. V I I , 31-34. Cui similea dicam bomincs generatioms bo]us?SimiksaujiiâexU^dA^
1403
S. JOANNISDAMASCENI
1404
libui tn foro, et loquenlibtfs ad iavicem, el dicen- xal , , *
libus : Cantaviniua vobis tibiis, et non sallaslis :
lameniavimua, et non ptoravislis. Venil Joannes , . 5
Bapiista, neque mandiicans, ncqoe bibcna, el di- , , ,
cuut : Dacmouinm bnbet. Venil Filius hominis .
inanducans et bibene, et dicunt : Ecce bomovo- , ,
ralor, cl bibens vinum, amicus publicanonim et , . >
peccatoruin.
. XXIII. De iit quiduplUi animoiunt, vario- . . , ,

que eonsiiio, ei incomktnli mente, ac faeile mu* ,
.
tantur.
t , Otee VII, H . iEgyptum Invocabaat, el ad
.
Assyrioe abicrunt. *
,
Eccli. n, 44. c Yae duplici corde, el pecca
.
iori ingredienli duas vias
Eceli. , 36. Ne accesseris ad eum duplici
.
corde. >
" . >
Eccli. , 42. Slolias utluaa maialur.
, Eccli. , 28. c Car iogrtdicna duaa viaa,
.
babebU eucceaaue. a
*
Eccll. xxix, 54. VUa neqxain do donio in
,
.
domun t et oon babiiabil, neque operie* os.
, ,
Zach. , 40. Efrredieaii ei ingredienU tum
.
erit pax prae tribulaiion*.

Jae. i , 8. t Yir duplex animo, inconatans
.
est in omnibua Viia aui*.
*
Galat. v,7. Corretfetia bene : quia voa iro ;
pedivit vcritati non obedire? >
S. Baiilii. Quomm meiia ad mataiionero pro-4* ' ,
pcnaa est, non est a railone disaenianeom quin .
vila quoque ipeorum noii sit ordinata.
,
Ejx$d. Epiit.ad Patroph. Bominea nobibu
similea sunl, quae prout immutanlur venll, nunc , '
ad hanc, nune ad illaro aeris regionem fcruntur. .
, ,
S. Greg. Naz. oraL I , D$ poee. Levea et
' , stolido3 coa esae censemos, qui facile in ulraraque partem feruntur, dilabunlurque : non aecua , ,
ac inconslanlea venii, aul enriporuro aaulaiionea , ,
.
et reciprocationes, aul inaiabilis maris flactoa.
4
Phitoni*. Stultua nulla re conaistera poteal,
.
,
pendulaque eal ipaius omnis vita, nec ullo flrmo
.
gradu dcflxa.
, Evagrii. Planta quae freqaenler et aaaidoe
.
loco muiatur, nbn edct frucltnn.
449 . . Dtglori* il honore; quodqutt. '. ,
.
gloriam dare aJieri oporteat.
,
Barxck iv,3. t Ne tradaa alier gtoriam
. >
luam, et qnae tibi conveniunt gentl alicn.
. >
l$a. X L I I , 8 . < Gloriamroeamalterinon dabo.
, , ataa*
Eccli. , 21, 24, 20. Dum adbuc vivis,
.
cl spiraculam esl in tc, ne mutes teipsum fn oroni
carne. elius est entm at 6ltl le rogenl, qoani at ,
ipse respicias in manua filiorum lnorom, et Itt & .
lempore morlia diairibue baereditalcm. Filio, ei , , ,
mulieri, et amico, tt frairi, nedes polcataien su- . ,
pcr lo m rila lua. INe dea alleri gloriam tuam, n, \ \ ,
si tcpocuiieat, dcprcceris pro illis.
1405
SAGRA PARALLELA.
. . \ $*6
06
. . Dt *. tire Satnu*> et dajtao-
nibu$.
1 Aep. xvi 25. Et facluai osi, eum essal

,
, \ opiriiua malua Saut, David tollebat cinyram,
, , * et psallebat manu sua, et reroeillabalur Saul, reeedebatqne ab eo spiritus nequain. >
.
i Paral. xxi. 4. c Consurrezli diabotus in
,
lsrael, el incitavil ut numeraret Israel.
.
Job I L , I I , 12. Fortiludo Salanae ioumbi ' .
, lico ven&ria. Sirhixil caudam velut cypretsum
nervl ejua comptexi aunt valat funis.

,
Job X L I , 2! 24, 44, 49, 50. Anima fjus
. earbonea : cor aitiero ejas durura esl ut icrruro.
, Quis revelabil faciem indumenii ejtts ? in compli; cationem nulera Iboracis ejos quia ingredielvr?
; [ '/, ^ Porlaa oria anle faeiem ejuaqois apcrlel? cir . cuUu douiiuiu ejus tiroor. Yiacera e]us scuia lerea.
* '. Ex ore ejua egrediuntur laropadce ardentea, tl
. projiciunlur aeerrae ignis. Ex naribns ejns eril
. fumus (ornacix ardealis igne carbonum. Aniraa
, ejua carbonea aeeendet: flamma auiem ex ore
. . ipsiiia egreditur. Anle Ipsum cnrnl perdilio. LecUia
, ejua obeli aculi. Onanc aarom mario aub esl
' ,
velul lutum inexplicabile. >
Zach. , 1,2. Ei oalendil mihi Dominua

, 4 Jeavm aaeerdolem magnuro atantem anie factem
. angeli Doralol, et diabolna aiabai a dcxlrls ejoi.
* , , Et dixit angelui ad diabolum : Increpei Doninaa
In te, diabole.eiqal elegU leraalem. >
4 ,
, 4 Q /. , 42-20iQuomodo cecidit de corio La, , 4 ciTer,qui maneoriebatur; contrilua eal in terram,
; qui raiuebai ad oranesgentes? Tu auiem dixisiiia
* eorde l u o : In C Q I I U I D conscendam : super aaira CODU
. , ponam Ihronum meutn. Bedebo in monie eubltmi,
, anpor monteaexcelsos adaquiloiieni ascendam snpcr
* . nubes: ero similis AUissimo. Nunc auteni in infcr , . ( iwm deacendes, et ad fundarocnla terrar. Qui
,* vlderiot, mirabunlar super le, et dicenl : Hic esi
4 , , bomo irritane tcrram, qui concussit regea, qui po , , auii lolum orbem in desertuitf, et cWilaiei diruit,
. eoa aulem qui duccbantur non aolvlt. Oranea regea
, . lerrae dorroiemnl in bonore, bomo in domo aua.
, Tu aotem projlcieria In mooiibas aicot mortuua
, abomloabilis, com roallix canrossis gladio descen . "Ov D dcntibn* in infemom. Quoniodo vealimentiibi
, comniiataro aangmne 4 5 0
mtindum,
, afc neceris mandas, quia terram meam pcrdidi ;, ,
sti, cl populuro meum inlerfecisti, dicUDominus.
, \
Dan. , 25. < Dolus in uiano ejus. ct tn
, , corde auo magnificabilur, et dolo multos pcrdei,
' .
el in perdilione muHorum aiabit. >
Sap. , 24. lovidia diaboli mora ialravil in
* . >
mundum.
Hailh. iv, 4-40. Tunc Jesua adduclus est

* in desertum a Spiritu, ut leniareiur a diabolo; et
, ' , cum jejunaaael quadraginU diebus et qoadraginia
. \ , noctibua, poaica esuriiL l accedens teatalor, di , xil Hli : Si Filiua Del es, dic ut Upidcs itii panea
ipTot rivamau V '
9
n o n
e r i l
1407
fiOS
in aolo pane vivil homo, scd ox omni verbo quod iv , '
procedit de ore Dei. Tunc assumit eum diabolua *0.
in aanctam civiiaiem, et autuit eum super pinna-
culum tempU, et dixit e i : St Filius Dei es, mitle , ,
te deoraum. Jesua aolem dixit ei : Scriptum esl : ,
Non lentabia Dominum Deum luuui. Ucrum aesu- . ; *
mit euro diabolus in moniem excelsum valde, et .
eslendil ei omnia regna mundi, el gloriam eoruni, ,
cl dixit e i : Hsec omnia tibi dabo, gi cadena ado-
raveris ine. Tunc dixil ei Jesua: Vade relro, Sa- , *
tana. Scriplum eat anim : Doniinum Deum tuum , .
* " , .
adorabia, cl ipsi soli serviea. >
,
. >
Luc. x, 18, 19. c DixitDouiinuasepiuaginla:
c * '
Videbam Salanam aicul fulgur de coolo cadenleta. .
Ecce dedi vobis poteslatem calcandi tupcr eer
pentea el scorploiies, eiauper oiuneoi potealatem ,
. >
Inimici.
Jac. iv, 7.t Resislilediabolo, el fugiet a vobie.i
< , '.
1 Petr. v 8. c Sobrii eatote el vigilale, quia
c , ,
adversarius vealer diabolus unquam leo ritgtena, ,
circuii quaerens quem devorct. Cui resiaiile forlea * .
in fide.

S. Ba$il. Exhort. ad bapt. Bominus, probibens ne mala consilia diaboli suscipiamus, Hodie, , , ,
iiiquil i i vocttn tneam audieriiit (Hebr. , 7; iv, . ,
7; . xciv, 8). Ille dicii, Hodiernum diem mibi, , . } *
craatioum Beo. Contra Dominua inclainal: Hodie .
ti tocem meam audieritit. Hoslem animadverle:
non audet suadere iiti prorsus abacedaraus a Deo. C . Scit enira grave boc csse Cbristiania auribua et moleslum. Ycrum subdolis ariibug negotium tra- . *
ciai. Solers qitippe et sapiena cst ad malefacien- ,
dum. Hodiernum diem asluie nobia auffuratur, .
atque in craalinum diem nobia pollicilaliones re- , ,
Hnquil. Deinde, cum craslinus diea .illuxii, rursua , *
praesto est malus ille, ut noslra nobiscum parlia- , ' ,
lur, gibique poscil bodiernum diem, craatinum ,
l>oiuino. Semperque ia bune modom lempua prae- .
scna per voluptatem rapiens, ac fuiurum apei nostrart relinquens, aensim nos nec opinantea viu
prtval.
Ejutdem, De invid.Malu* cst diabolus, et orani , \ ge.ni maliarlifex; el queinadmodum liberalitas boni , ;
conseclariaest, ita ctdiaboluminvidenlia sequitur. D .
Ibid. Invidenliae lelo a crealione mundi ad

iigque sxculi finem omnes fcrtl proslernitque, ille , ,
viuc nosirae iuteremptor diabolus, noslroque exiiio - ,
gaudeus. Qui propier invidenliaui in lcrrara cor- .
ruit.codem uos disjicit lelo.
, .
4 5 1 Ej**aem hom. Quod Deu$ non $it auctor me- ;
/ i . Uiidenam diabolus malue esl? ex sua plane . , '
ipsius volunuie. Liberam enim volunlatera habens, , ,
siiamque h se potcsiulem, vel adhaerendi Deo, , , \
vel a bono dcscisccadi. Gabriel angelus erai, ac , ,
Dco semper asiilit; angelus erat Salanaa, el a suo .
crdinc prorsua excidil. Atquc, ut illum menlis ,
iuductio in supernis cooservavU, sic hunc quoqtie .
voluDlalis liberlts pra&cipiiem e coelis exlurbaxiL . ^^^ , ^
^ ^ ^ ^ "
9
1(09
SACRA PARALLEL
1410
- Poleral enim ei ille a Deo desciscere, et hic noii
, oc - excidere : at illum quideni incxplebilia crga Deum
cbarilaa conservavii; buic vcro ruraua aeceeaio
.
Deo hoc attolit, ui ejicerelur.
; ; ; " Ejutd. ibid. Quid cauwe igiiur esl car dlabolit
, lum adversum noa susceperii? Quia, cum omnia
, ; . - viiiositalia eoncepiaculum essel, livoris quoquo
, morbum exccpit, el noatrum nobis bonorem invi\ , dil. Neque enira noslrara in paradiso vilara nto - lesliae omnis expertem ferre poluit : verum dolia
, , et malia artibua bominem luditicatas esl, auaque
, illa capidiuie, qaa Deo fteri similera eipetcbal, ad
. , fraudem abaiendo, lignum monglrayii, seque ta>
, , clurum polliciius cat ul, ai ex eo etierti, Dei si. . mililudinem adipisceretur. Si eniin *\\
' . inquit, eritit $ieut *, bonum et /xm
, {Gen. iu, 5). Quocirca nobis boaiia condiiua
est, sed ex invidentla In odium noairi prorupiu
. Nam cuin ac ab angelorum claase ejectum ipsc cer , nerel, eum qui terrenua esael ad atigelorum digni, * tatem evecium videre non poterat. Qnoniam igilur
, dra- boslia noster effeciua eat, idcirco Deus boc egit,
, . ul ejus adveraarii easemua; dum besliam qnae illi
operam navaverat, corominando, sic illum alloculaa eat : Jnimiciiia$ ponam inler ie, ti inler tcmen
eju* (lbid. 45).
lbid. Quoniam diabolus defccil rebcllaviique,
,
, , ' ac cum Dei, lum eiiain hominnm, qui ad imaginem
, Dei condiii atint, boilem se professus eat, ob eam
, causam bominea odit, quia Dei quoque est hostis;
, \ * ^ nosque ceu Domini crealuraa, cojua et aimililudi
neni geramus, infesto odio inseclaiur. Deua porro,
ulqui sapienler el provide rea bumanas moderetur,
, ( ad anirooriim noalroram exerciutionem ipsiug
. impielate usus est, perinde aiquc medicua viperae
veneno ad salularium medicamentoruai conicclio , .
nem abuii solet. Satan vero idcirco nnncupalur,
quod bono conlrarius sit.
9
,
, , , , ,
.
. .
ahla
.
9
* *
*
,
. , \
, ,
, .
,
* , \ ;
* .

, .
S. Grtgor. Na%. orat. De pace. Ex angelorum

coelu is qui aediiionem roovere auaua fuii, seque
aupra digniiaiem aiiam efferre, ita ut advcriua
omnipolentem Dominum auperbiret, et supra nubea, ul ail Seripiura, pouere Ibronam cogitaret,
poenas arroganiia aua dignas dedil; boc niminim
supplicio mullatus, pro luce caligo fieret.
. XXVI. De ineredxlitale; et quod qui probabili ex eau$a Deo non ttalim credil, i$ teniam
conuqualur.
G**ii. xvn, 45-49. Dixil Domlnus ad Abraham : Sara uxor lua non vocabilur nomen ejus
Sara, sed Sarra eril nomen ipsius. Hanc auietn
benedicatn, cl dabo tibi cx ea Oliuro, el benedicani
illum, et erii in genteni, ci regea ex ipso eruni.
l cecidit Abrabam 4 5 2
feciem suaro, el aii
in menle soa dicens : Si cenlenario, ai Sarra quoque nonagenaria pariet ? Dixit porro Abrabam ad
Deum : Ismael isle vivai coram te. El aii Deus ad
Abraham : Ecce Sarra tixor tua pariet libi filiunu
i n
1411
S. JOANNIS DAMASOSNI
1412
roeam illt in paciiun aempiternum, ut aim ei Deua, i
, 0, \
ei aemini ejus post eum.
* .
/ V Rcg. vii, 1, 2. < Dixil Eliseus : Duplei
c * , \
raenstira aiclo cril, et mensura siniibe siclo uno ~
crit bac ipsa faora crasiina die iii porta Saniari*. ,, \ 4
Et respondil praefeclus Eliseo, et dixit: Ecce Do- , \ rninus faciat cataraclas in coelo, non erit verbum , .
hoc. Ei dixit Eliseus: Ecce videbia oculis luU, \ 4> ,
el exinde ncqaaquam comedes.
\ .
Luc. , 18-20.-* c Dixit Zacbarias ad angeium :

Quoinodo hoe aciam ? Ego enim sum senex, et ; ,
uxor uiea processit in dicbus suis. Et reapondena .
angelus dixil ei : Ego sum Gabriel, qut asto ante ,
Dcum, et missus sum loqul ad te, et hxc tibi , , \ evangelizare. ecce eria lacena, ei noa poteris I , \ .
loqui, usque diem quo baec flaat; pro eo qaod , \
credidisti verbie meis, qux implebuntur in ' lempore suo. >
,
.
Ibid. 34, 55. c Dixil autem MarU : Quomodo
*
fiel islud, quoaiam virum non cognosco? Et re- , ;
apondeoa angelus, dixtt ei : Spiritua aaaclus au- 4 *
perveniet in le, el virlus Allissiiui obumbrabil tlbi. \ , .
Idco ei quod aascctur aauctuia, vocabitur Filiua * .
Dei.
" , 4
Joan. xx, 24 29. c Tbomas aulem uaua ex
duodecim, qui dicilur Didymus, non erai cum eia , * . "
quando venit Jeaua. Dixerual ergo ei alil discl- * .
puli ! Vidimus Dominum. Ipao autem dixil eia : '
iMsi vidcro in maaibus ejue signum clavoruia, el , \
miUam manum meain ia latus ejus, non credatn. ,
Et posl diea octo, iierum erant discipuli ejua in- , .
lus, el Thomas cum eis. Venit Jesus januia cla* ' ,
sia, eftlelit iti medio, el dixit: Pai vobis. Deindc , \ * . 4
dicit Tbomtt : Mille digilum luum hac, et vide , ,
manua meaa, cl affcr manum tuam : et mkte in * . *
lalue mcum; et noli ease incredulua, eed fldelia. , , \
El respondil Tbomaa, ei dixit ei : Domiaus raeua * ,
et Deus moua. Dicil ei Jesus : Quia vidisti me, , .
, * \ ,
credidisti. Beall qui noo viderunt, et credide * " , ruol. 9
. , .
TIT. KXVil. De cosna et convivio.
. '. dsixrov,
.
Prov. xxm, 1-6. c Ne ccenes cuin homine in , vido, neque desideres ciboa illius. Quemadmodum . "
cuim si quis devorcicrioem, sic laaaducal fet bi- , . 8
,
bit. Quando sedcris ad coenandura super mensam
poiemis, prudenter alleude quse appoaila sunt . >
libi.
c ,
Eccle. viu , 15. c Non csl bonum bomini,
flisi quid comederii et bibcrit, elo&tenderit atiimje \ , \ .
.
aua* bonum. El boc de manu Dei est. >
c , .
Eccle. ix, 7. t Veni, ei comede in laeiiiia
paaem tuum,
, 7c. xxi, 5. c Parate mensam, comedilc, bi, , ,
bite : surgiie, principee, paraie clypeos. *
" .
Eceiu , c Yiri juslisint confivs lui. >
453
Eccli. xxx\, 12, 16, 19-21. iComtta
1
1413
SAGRA PARALLELA.
1414
. * , qaaai bomo, si ad aicasaro magoam atdcri*.
* 5 , aperiaa eupcr illaai faucem luatn prior: el aon
, dicaa : Uulta sunl super illam. Ad quodcunqt,
. mpexeria, ae exlendasraanoraluom prior, el ae
, \ , . comprimaria ia catino. Cotaede ul bomo que
, \ , [] - appoauntur libi, ne mullum edaa, ne odio babea. ! , - rio. Ceaaa prior caaaa diacipliua? : et noli nimioa
eaae, ne forte offeadas. Eisi in taedio muliorum

aedisti, prior illia ne exleadaa manum luam.
" 4 * "
LMC. XIV, 12-14. Dicebat Jeaua el qui ae
, , fnvitaveral: Com facis prandium aut coaoam, aoli
, , vocaro aaiicox tuoa, ncque vicinoa luos, noqua co , \ - gaaloa luoa, atqoe fralrea laos, ne forie et ipsi lo
, . ' reinvilent, et dat libi retribalio. Cttm aulem fa , , , , eia prandiun, voca pauperea, dobilei, claudoa.
xa\ , - crco : ei beatua eria, quia non babeni reiribaera
. libi. Reiribueiur eaim libi in reaurrectiooa juslo .
runi.
S. CUmem. Ul lalam cooaentaneum eat aale

* - opnlaa Deuai univmorum benedicere; aie etiaoi
coavenil iuier pocula laudea ipaiua cancre.
.
Ex Patra (Axp. t% tancta ttue). lleasa io qua
,
nulla Dci lacalio i t , a broioruia praeoepio nibU
.
diaaimllia esi.
9
. '.
TIT. XKYUL D* jutlis; quodquo Dominut *xilodii $o$.
Job XXXVL, 7. Noa auferel a jualo oculoa

auoa, et eollocabil eoa ia viclotia, el exalubuatar.
G P$al. xxxii, 18. Ecee ocull Doraiai aapar
.
melueatea euro.
PiaL xxxm, 18,20,21. Clamaveraal joali,
, \
. , ei Oomiaus exaudivil eos. Mult* Iribulaiioaea j u 4 . aloram, el de ooiaibus Ua liberabil eoa Doibinua.
, - Cuslodii Dominus omnia osaa eorum, uaum ex bia
noa conteretur.
.
Ptal. xxxvi, 59, 40. Salua auteia jualoram
.
a Doatiao. Confirroat aalem jaaloa Domiaus.
.
. CXLIV, 20. Cuslodit Domiaas ouinea

diligeaiea ae.
.
Pror. , 53. HabiUcula jualorum beuedi .
cuulur.
Praa. , 7. c Doaioa jaaloruai beaedid .
lur.
.
^ Prov. , . Domua juslorum viriua
nialia.
\ . Protf. x,C, 28. Benediclio Domlai aaper
.
capui jusli. Lacliiia cun jaalia moralur.
.
Prov. x^ 9. Lux juslie ia perpeiuuLn.
.
Jusli ngual iu diviiUa aaaoa uiulloa.
$ .
Pror. xxix, 6 . Justus iu gaudio ti oblectatioae cril.
Prop. xi, 8. Justue ex laqueo evadil: Iradhur
* ' auieia pro eo iuipiua
4 .
iifli. X L I I I , 2. Noli limere, qiioinam ?c ,
, - demi le : vocavi lo noauae lua: meua ea U i ; ei
, , - flumiaa aoa coopcrieat le, el $i iransicrU per
, \
, .
|.
1415
141
I I Petr. , 5
c Novit Dcus pios de icnta- < ; .
tiune eripere. >
Didymi.Justiquoque in mullas tribulalionea

incidunl. Verum eaflagella non aunt: quia non pro- '
pier percala illas loleral, qui virtuii dai operam. ; .
454 . XXIX. De juUn : quod preliosa est . &. *
iti eompeclu Domini mon ipsorum.
.
iVftm.xiui, 10. c Moriaiur animamea in laberc " .
nnciilis jualorum.
Ptal. cxv, 5. c Pretiosa in conspcciu Doraini

mors Ranciorum cjus. >
.
Prov. x, 7. Meinoria justi cum faudibus.
* ,
Prov. , 10. c In laudaiioaejusii deleclabunc ,
tur populi.
.
iio. L V I I , 2. c facie injusti sublatua est
c ,
jiislui; el cril in pace sepultura cjus. >
.
CyriU. / i * . vi eonlr. Jul. Sanctorum loculoa
,
bonoramus, ac velul in prseclarissim* virlulis ,
ipftorum magmtudinisque anirai praemium et mer- ,
cedem, nunquam iulermorieniem mcmoriam .
ipsis rependimua. Vlroa eancios qul fldem aerva- ,
runl boooramua, et eos qui forliludinis doiibus,
vclut coronis quibusdam redemill saol, quique ad ,
exireroum ueque apiriium et sanguinem dimica- ,
runl, el Cbriaii gloriae tesliinonium reddiderunt, .
auiimque nomen praeclaria pro pietate facinoribus illustrarunt.
S. Boiil. in Ptal. xxix. Qui martyria ossa lan ,
gil, ie ex ea quae corpori in&idet gralia, sanclitalis cujusdam parliceps reddilur. Pretiosa eii haque in .
conspectu Oomini mon $anctorum ejut (P$al. cxv, 5).
. XXX. De ditcrimine Dei ethominum; qxod- . '.
qug multum interett pedcelne aliquii in Dettm,
.
au in hominei.
; * &
1 Rtg. n 22-25. Heli autem aenex erat valde, ct
audivil quae facerenl filii ui Altia larael, el dixit , *
eis: Quare fachis aecundum verbum hoc, quod " ,
ego audio ex ore oinuia populi Dominl ? Nequa* ; ; , '
quatn, Alii : quia non esl bonus runior quem ego , ,
audio, quod non servial populus Deo. Si peccaodo .
peccaveril vir in virum, et depretabuniur pro , *
ipso ad Deum: sin auiem Domino peccaverii, ,
;
quis orabitpro illo?
i i a . L V , 0-9. Quaerile Beum, et cum inve , ,
nerilit eum, invocale. Postquam auteui appropin- . ' , quaveril vobis, relinqual impius vias suas, el vir ,
iniquua consilia sua,et coavertaiur ad Dominum
* ,
ct miscricordiam consequeiur, quia mulium dimit- ,
tet peccaia veslra. Neque eniin aunt sicut vi ve- . , ! ,
slraevue meie, dicit Dominus. Sed quanlum disial . ' ,
couliim a lerra, tantum dislat via mca a viis vc- ,
slris, ei cogitaiiones meae a cogiiaiionibus vestris. .
Taniuin inter Deuin el bominem imcivallum
,
csi quanlum nulla oralione expriml queat.
.
9
LITTERA
E.
. I . De mandatii Dci, tt m qui cuslodi unt.

Exod. xix, b. G. Dixit Dominus : S\ audvlu
tudicriiig voceiu mcam, et cuslodierilis paclum
1T01XEJONE.
. '. , \>
.
* .
Yôto^vaX ^ A V ^ * . ^ V J ^ J T ^ ^ ^ v ^ j i A
14
SACRA PARALLELA
1418
. uieum, erilis mibi populus peculiaris ex otonibtia
* geniibua. Mea esl enim omnia terra. Voa auiem
eriiia mibi regale aacerdotium, et gena aaacia.
, .
Exod. xxm, 22. Si audilu auditria vocem
c ,
, roeam, el feceria omnia quaecunque dixero libi,
inimicua ero Inimicis luis, et adversarius ero ad, .
versariis laia. >
4 5 5 L***t. xxvi, 5-12. Si in praeccplia inei*
,
, \ , ambulaveriiia, ti mandata mea castodicritia, et
, feceriila ea, dabo vobia pluviaa meaa iu icmpori , \ bua auia, el lerra dabil gerroina aua, ei ligna
. agrorum rcddeut fruflum suum. Et approbcudci
, vobia iriiura aeuientetn, el comedeiis panem ve, \ xlnim to aatariute, et babiubiiia curo $ecnriuie,
, , aupcr terram veairam; el dormictis, et non erii
. qui exlerreai. Et perdam malaa beatiaa de lerra ve, [ ] ttra, ei eadenl coram vobia ininiici vcelri occi, , aione, cl persequeulur quioque de vcslria cenu? * - noa et ccnluro ex vobia peraequeniur dccem oiiliia;
. . el cadeiil iiiimiei eairi coram vobis gladio. re, , - xplciara voa, el creacere iaciam; ei auiuam paclam
' . roeum vobiacam. Et coniedelU voluala, et ?eiustia , - aiina vclerum, ei vetera facie novorum ejicielis.
. , Et ponam paclam meuai io vobia, ei non abomi . nabilur voa anima mea. arobulabo in vobis, ei
, . t
ero Beoa veaier.
c ,
Deut. , 9 Atteudo l l b i , ei ctulodi aoimam
. , ; - tuaro sollicile* Ne obliviacaria omniuui verboruro
, quse viderunt oculi l u i , el ne excidani e corde luo.
.
^ Deut. v i , 17. Cuatodieiido cualodi prarcepla
, - Bomiui Bei i u i , testiiuonia el justiitcalionca, qu
cunque tnandavil tibi.
DeuL xvii, f I Non declinabia ad dexleram,
, ,
ncque ad einiairam, aecundum omnem viaro, quam
, ( .
pnecipil libi Dotoinua.*
,
Dtut. v i i , 14. 8i audierilia juslificationes
, , meaa baa, ei cuatodieriiia, et fecerilia, custodici
, , - vobis BoiniDua Beua paciura et miaericordiam quani
, , praescripsit patribus veairia, etdiliget te Domi , . nus, et benedicel felaa veniria t u i , el fruciM?
, ! , , lerra lua?, et iruroenlum luuro, ei viatim luuoj,
- ei oleum luum: ei benadiciua eria super ouinci
.
gentes.
, & Deul. X X V I I I , 5-6,8, 42,15.< Si andiiu aadie , , ria focem Oomini, benedictua tu in agro, el bene . - diclum borreum luuni, ei benedictae reliqaiae iwe.
* , Benediclua tu in cgrediendo; miitat Dominua *ti , pcr te benedictionem, ubicunque injeceria manum
, luam ; et beoedicat omnia opera manutim luanini
, * . el fenerabis geolibue mullis, et ipsc a nullo fenna
, accipica; el dooiinaberia gentibua mnllis. coo, stiluet le Domioua in capui, et non in caudamEi dabit inibrem torne in lempore auo.
,
/ Re%. xv, 22. Bixii Samuel: Nunqnid >1 *
, ; nua vuli bolocauata et viclimaa, sicui audire voccm Bomini ? Ecce obedieniia aupra victimara eal.i
.
.
I I Roq. \ \ \ \ , V%
V** N M ^ V ^ cav\l vu \a\\\AAVaftva.
._
t
Ga.
XCV.
1419
14
Job x x m , 11. Viai ejuft custodivi, et < ,

, .
dcWinabo a maodatis ejus, ne moriar. >
Job xxxvi, 11. Si audierinl, el xervierint,
\ ,
perftcieal diea auoa in bonie, et annoa suoa in de- ,
cora.
.
Pial. X V I I I , 9. Pneeeptum Domini lucidum,
c ,
ct illuminans oculos. >
. >
\
P*a/. c n , 17. c Et jualltia illiua in flliot lio .
a i n u i n , bie qui servaot teatamenlum ejua.
c , . cxviu, 5. c Ulinam dirigantur viae mese,
.
ad cuitodiendaa, etc.
. >
IM. 142. i Lex lua veritas.

Prov. xxx , 5 . c Omnea aermooea Domini
igniti. Proiector auiem eal omnium limfoiium ae.i .
, * ,
Ecr/e. , 13. Finia aermonis, audi proraoa:
. >
Deum tioie, el roandala ejua cualodi.
. >
456
-7. Praeceptum Doraiai
fona riiae.
01 ,
Qui diligunl legoin, muro $e circumcingunt.
.

Zach. , 7. H*c dicil Domioua : Si in viia
meig ambulaveria, el pnecepU mea custodieria, , ,
.
lu dijudicabta domum meam. >
, , Isa. LV, 2. Audile roe, et comedite bona,
. >
et delectoiur in bonia anima vealra.
,
Eccli. x i x , 21. llelior est homo qui mioullur aapieoiia cum timore, quam qui abundal aeo- , . >
su, el transgredilur legenu >
KaEcclu xxiii, 3. Nihil dulciua, quam reapicere in mandaiis Doraini.
C

Ecclu xxxn, 19. Qui quacrit legero, replo , .
bilur ta.
* ,
Eccti. xxix , 14. Pone ibesaurura tuuin in
prseceptia Allissiini, el proderil Ubi magis quam . >
aurum.
, , ,
Matlfi. v n , 21-24. Non ombis qui dicit mibt,
Domine, Domine, iotrabit in regntiro coelorura ; , * 6
aed qui facit volunlatera Palris mei qui in coelia esl. .
Omnts qui audil verba mea, et facit ea, assimilabo , ,
itlum viro aapieali, qui aedificavit doroom auam ,
aupra pelraro. Ei descendil pluvia, el veneront fiu- * , \
inina, et flaverunt venli, el imieruot in domura oi , \ ,
illam, et non cecidit. Fundaia eniixi erat supra pe- , .
\ .
iraro. >
Matth. , 30. Quicunque fecerit vulunla- D " , )
lem Pairis mei qui in cajlix es;, bic frater meua, , , ,
et soror, et mater esl.
Joan. , 47. Qui ex Deo esl, verba Dei
, .
audit. >
, ( , \
| Joan. xiv, 15. c Si diligitis me, mandata mea
servatc. Si quis diligilme, aermonem meum serva- , bil, ct Paler meus diligel eum,el ad eum veniemus, , ' . a
et mansiotiem apud eum faciemus.
, , atti
/ Cor. vii ,19. Circumcisio nihil est, neque
. >
prapuiium, aed observalio mandaiorum Dei. >
, ,
i Joan. , 14. Qui servat mandata ejua, in
. >
ji)o manet, ei ipae eo.
S. Cftrysost. (Juod ara cilbarat cauVu, \ioc
" ^^ ,
fn Dei fogihus esl demonstraiio operum.

^-^ \ ^
.^
P
X , T
14
9
14
" O M 4 , fe{ ?e**iit. Qu&canque nobis lege prttcipiuniur.

ot . et exsequi nccess* est; tacqae tribuli raiionem
Uaa , , , liabenl. Qu* nuiem ab induclione aniiui profici , \ , 6 acuniur, velmi virginitaa, aecessus a mundo, dona
' , - ea aunl, et xenii raiionero liabenl. Xeniara porre
IIOD necesaitate offertur : alioqui xeniuio ncquaqaara.
. 1*. Hapl , /tt> - . I I . De mandatit Dei, el iit qui ea non
.
eustodiuHt.
',
Gen. , 9-11 Vocavit Deus Adaro, el dixit
', ; * e i : Adaro, obi ea? Qui a l i : Yocera luara audivi
, \ - deambulanlia in paradiao, el tiinui, co quod nu,, , \ . dua esaeoi, et abacondi e . i dixit e l : Quis ntm* , liavil libi quod nvdua eaaea, niai quod deligno
JguAou ' - de quo pnsceperam libi ne comederea, ex eo
mediaii?
,;
Lgdi. XXVJ , 14-1$, 19, 20,29. Si oon aac ,
, ' , dioritia me, neqaa feeerSiia prascepta mea , imm:i , lam io voa anxioUtara, et acabiera, ei aurigtnem,
, . \ qoae conficiani ocvloa vettroa, et anima veaira ta , beflet. sereiia io vanom aemioa vesira, et edent
, advertaril veatri , cadetia corain adversariis ve * , siris, fugieliaque, nemine voa persequente. El con leram arrogamiam auperbias vealrae, ei coelum vo , bia ponam ferream, et lerram veatram velut 497
, atneao, et non dabit lerra aemen autim, et lignutn
*:, * agri veairi nun dabit fruciuin suuro, tt comedelia
carnea fllioram veairorum eiflUarunh
< . #
,
Dtul. , 26. llalediciua bomo qiii
permanierii ooinibua aermonibua legis, ut fa 4 * , .
ciat ea ; el dicet omnla popoloa : Fiai.
, Deut. , 16 . c liulediciua eria in
. - civiute, et oialcdieiaa In agro. Ifaledicius lu !a
, . borreis luia, et rellqaiaa laac. Maledicli feius ven , iria l u i , el genlmina Urne l u , aruienta boum
, , tuorum, et gregea otiom iuarum. Malediclua lu
. - in Ingredieado, et malediclua in egrediendo. MU, . lel libi Doraiauj egetlaiem, ei fimeia gravem, ct
, \ , consainpiioDem In omnia ad qoe exlenderis ma iium taan, propler adinveniionea luaa pesaimaa.
. Percnliel le Detja ogesuie, ti febre, et frigore,
, , , ei corroaioao, eaade, et adustione vcnii; ei erit
, . 4 caalum quod aapra le eal, cneum, ei lerra qtiec
4 , ^ eal infra l e , fcrrea. Dominui iinbrcm terras
, tuae pulverem. Et erie In dispersiune in omnibna
* regnia terna. Perculict te Deua amcntia, caeciia . , lo, Inaania roentis, el eris palpana in meridie, si, ,
cul palparo solet caecua in tenebris, el non dirl, , gel vias luaa. Et eria calumniam soatiiiens, et in
. direplionem, et non eril qoi atixilio a'u ; uxorein
, . ducea, el alius accipiel eam ; domuiti aedificabia,
, ei non babilabis in ca.
, .
7 Reo. xv, 17-19, 24. Dixil Samuel ad Saal :<
,
; Nonne cum parvubia eaaes, unxit leDoniiuaaregem
, , , auper larael? EA miail Domiuua in viam, et a i i :
', Vade, t l deVt Ka%\tt\\^ t \ ^ \ ^ w t i x ^ \ % \ ^
^Xuxwv^^^$1 ' $ ei ^tnaVAa coaVtti ta%,
1423
S. JOANNIS DAMASCKNl
1424
Et qnaro audieli vocem Domini aed v e r m . , *

prodara ea, el feciati malum in oculis Dooilaf ? ,
;
El dixit Saul: Quia audivi populun.
.
c , Zod. v i i , 13. Eril alcot dixit Dominua, et
noa audierutit eum; alc elamabunl, el exau- , , , .
ilam eos, dicii Domintu.

Factam eal aemen Inobedienlium in perditio*
.
nem.
. XLVIII 12. Si audttssee mandata mea,
,
facU faiaaet tibi aicut flurii pax lua, et juaiitia ,
tua aieul flaclua maria.
.
c , . XXIT, 16. Dicenl: Vaa prttvaricatoribna: qnl pnevarieamini legem; limor, et fovea et , *
,
. >
taqaeut
aupcr
r__ .
M*Uh. , 26,27. Omnis qul audil verba, *
/
ei non facil ea, aimilia erli viro alalto, qoi aedi- , ,
ftcavli domum auam saper arenam ; el dcacendit .
plovia; ei veneruni flnmina, et flaveratit vcnli, et , ,
irraeranl ia domum illam, el cecidil; el fuil , ,
ruloa UUua roafna.*
,
Jtom. i t , I I , 12. Quicunque sine lege pee>
" , *
caveninl, aioo lege peribant; el qtricunqae ln , .
tege pctttaverunt, per legem judicabuntur. Non
cnim audilores legia juati suni apud Deura, aed , * .
faciorea legia Juatlfieabanlar.
, ,
Jac. i , 22-24. c Eaiote faclores verbi, et non
aoditorea lanium, fallaniea voomeiipaoa: quia ai
quia auditor ett Kegia, et non faclor, hic aimilia , , lotxxv oet viro cooalderami nativilaiis ^ ,
apeculo. Coniideravit enim ae, et abiit, et aiatim
" '
*
- .
oblitus est qualia ait.

,
& Batil. hom. 7 in Hexatm. Vidi baec ego,
Deique in omuibua aapientiaro 458 admiraiua .
auni. Aiqui, cara bruia ea facaltate praedila eint, . ,
qiia aibi conaalanl, auamquo ealutem lueanlur, ,
ac pistis eliam noverit, quid aropiexari, quid fu- , ,
gare debeat: quid dicemus nos, qui, cuin ornaii , , raiione, ac legem edocti, inciiatique pollicltatio- ,
uibaa, ei Spirilu eruditi aimoa, piaeiboa tamen ' ; *
ralionia expertibua atultiua rea nosiraa adminietra- ,
mua ? Qoando iili quidem fuiuri quamdara ralio- 4 .
Ben haboDt, nos aulem per voluptalem viiaiu qua? 7
pecudibus congrual conaumaiilua. Piacia lol maria . ;
paragrat, ut nounibil miliuiia nanciscalur : quid D . \ ta diclurtts ea, qul viiam oiio IransigU? Oliom . ,
enlin flagiiii inilium eat. Nec vero eat quod quie- qtiaqi ameotiam causelur. Naluralis quippe raiio . ! ,
nobia iosila est, quae lum conjunctionem cum bo-* no, tum averaionem ab Ua quae peruieioaa aunt, . , \
oatendit. Piscee legi Dei minime relucianiur, ac ,
no8 bomines salutaria documenta non auatinemna. .
Ne ec nomine pisces conlemnaa, quod ratione, quod voce careanl. Tu enim bis quoque irralioai
bilior ea, qui Creatoris edicto adveraeria.
mpImpium est proilteri imposaibilia eaae, quaj
Spirilus prxcipit.
.
S. Gng. Nys$. Admistum mtorae malum est

per co* qui ab initio vlliam adroiaerani, Aum pet \ V ; ^ ^\\^ ^^^ ^
^^ -^Vwsw.
ir^laotjucaiiom adiiufii morbo iperuenrat.
#
lffi
SACRA PARALLELA.
1125
Rea omnea condUx) Dei praeeepio parcnl aolua

oa oV \ homo cujuft cauaa euncla facla aunt, ie refracla*
riam pnebet.

S. Chryiott. Qai pairem ooa imltaiiuir, eoa
. ille cam patrem vocanl, roiaime exaadii luquo
, \
eerlift cum i d Domlniim accede, teque ul

llittm amplexabitur.
,
Uupki. Qui Dei TolttniateiB teqwaior, nee
, et qtm pneclare aancita aunt, vleiare audent, bis
, - omnla ex aenienlia aaceedonl, tc beaiUadinia
. * pnemiam Doo propoaitar. Qtjanlum aatem t dU
, ligonii eoram cura ae r e n o r e i l , unlmn quoque
, eis difficiiia fiant, qu priua facilia orani, ao
* $ - quidquid bon! facere aludeni, in exllftlea ipais ea.
lamitatea vertilar.
. . *
. I I I . D$ (eliciitU : onod morfem conuA iebtat*
* .
Eceli. , 50. Ante mortem no beatam di > . xerii qoemquam. Ne beaium virum dicaa tnte mor . >
tem Ipaiaa. >
S. Baiilii. Qal ln vWU veraatnr, la nondam
,
beaiua
praedicandoa eal, qeia fnla exUoa ejoa ail
.
, \ - iaturus, non eat exptoralonu Qvl vero rouoere
auo pleno perfunctai eoi, et impreboiiaibill Ane
, .
vlum elaoalt, lllo demvm tvto beaioa diciiar.
Ne U iacU*, qmxm fmaom iigotxrto.
.
PfHera muhi fam propfxfxi lUion .>

Subiere poriun aeUpiurimi.
.
( S. Crep. Utr. i 7 . )
. IV. D$ huoaunii.
. '.
.
EeoU. , 1 1 . Somaia extollunl fmpra . *0 - ^
\ , denlem. Quaei qul apprebendil vmbraa, ei perae*
, \ qvluir ventoa, aie qi aitendit ixaomnlia; et
. - queroadmodura partarieAtla cor pbaDiaaiaa pau|, . lur. Niai ab Aliiaatao fuerint miaaa la viaiUlloot,
, - ne ad illa adjocerla cor 458 tow. Moltoo enlni
. \ \, \ errare fecerunt ineouala, et exckierunt aperaoiet
ea. Divioatioiiea, ot aagxria, el inaomnia, pee
.
caluni m t
S.Batil.in S. Jnlii. Soleni pleruraqaa ape ' ,
eies illae quaa inler donniendaBi aniroia aoatria
. ' - obveraantur, diarnaraai cxranif reliqoio) eaae.
Nam qualia viue noalni atadit faerlal, talit qxo, \ .
qae eaaeaomola Daeeaaariam est.
TTTA. F . * - D
* .
\ , .
, ,
^.
: .
m hmonU *
Joh , 8. Qai confidil In Doedaa wa erit.
. , l i . LaAenlar aamea qaifaperaal
la le, In asteniuu, t eU.
. xvn, 51. c Protector ett amaion speramlam ln ae. >
. xix, 5. Ht carribttt, ec TaS \n equU;
HOB autem Boarine, > ote.
. , 5. In le aponvaraai paimaasiri, apmverunc d llbertati eoa. a
01 ,
Ux , .
Paa/. I X I V , 15. Ocali moi aeuperadDoaaiawm,quoniam lâtH t)to.
\ ,
, .
\ *
. >
, \ *
, \ .
14
S. JOANNIS DAMASCZNI
14
PieV xxia ! In Dotaiao aperana non ia- t

,
Jlrmabor.i
PsL xxvti, c fpao t peravil cor nenia,
' , et adjulua tam. t
.
Pn/. I . I X , 4 . !n DomSne, aperavi, aon
, , ,
coiifiiiidar fn asterno.
.
(. xxxi, 10. < Spera&Um I A Oomino ini ,
Hericordia circumdabil. *
PtaL xxxvi, 5,4. c SptVa ia Domino, ei fac
, ,
ioaiialera etinaabiuierran. Revela Dgmino viam . .
tuam.
. t
Piul. xxxix, 5. -~ Bcataa vir cojo *si norata

Domini spee ejns.
. t
*/, LIV, 23. c Jacla aaper Domimtm curam

luain, el ipse te enuirtel.
.
PuL LVI, 4 . - 4 Miserere mei, Deua, mlserere
t , 6 , mei; quoniam in le confldii aniroa ntca.
-"^ .
. LV, 11. t ln Deo speravi; noji limebo
c ,
quid faciot Biihi bomo
,
Pia/. LXXVII, 53. - - Dedoxit eos in ape, el non
c ' *1&, timocrant.
. cxvn, 8. c Bonom cil confidcre in Dot * ,
wmo, quam conftdere in horolae.
.
Ptal. cxxiy, 4 . Qui confidunl m Domino
% 01 . t
aicul mona Sion, elc.
. CXLV, 9-4. t Nolile confidore in priacic ,
ptbua, in filiis horoinum. 1D Hla die peribunl om- "
es cogiiaiiones arum.
,
Proo. , 5. Eslo conddens in Domino ia
.
tOlO COrdt lUO. I
t
Pra. xxvui, 95. Qui confidit in Domtno,
c * , .
in eora ipaiua eril.
Pr-. xvi, 90. Qui eonfidit in Domino, bealnt
, .
dicendua cat.
Prav. xxix 9 5 Qai coafidit in Doiaino, las , .
labUur. a
/. xxxiii,
c Dominua Judnx aoafer, Doc , ,
roSnus prineepa notter. Dominoa rex noater, Do- ,
miuns aalvator noaler, fpse aalvabit noa. >
.
ha. , 9. Ecce Deua aalvator tocus; conc *
fidam in eum, el aalvuaero.
, .
Jerem. xvu, 7, 8. Banedictua homo qul
$
eofltidit in Doroiao, el erit Dominua apes ejas; et
eril tanquam lignum fniciiferum juxta aquaa, ' , !
ad baroorem miliet radicem .
D /Cov >
ban. , 30. Non eai eonfosio confideniiboa
.
mle.
EcctL , 11-13. Resptcite gencratioaes aa , '
tiquas videic : quig 400
credidil Domino, , ; *
ct confusus eal? aul quis permaaail in limore , \ ;
cjue, e.t derelictus est? aut iavocavU ilium, et , ;
despcctua abe<i est? Quoniani pius et raisericora ,
cst Dominna, et dimiuii peccala.
.
Aam. , 94. Spe salvi fadi SUIDUS. Spea
. *
autem quas videtur, non est spea, quod eaiin v i - . " , ;
iet qels, quid <M aperat? Si aotem quod noa vi , * *
rfcmua aporamas, per paltenliam exgpeciamns. * .
Ephe$. vi, 14. ~ c Siatcergo sarcfncli lumbos
* 4 1W.gLC \^\% \
mc*ti$ vc$trt vi/ilanies.
y
SACRA PARALLELA.
1439
1 Palr. , 43. Perieeie aperate otja q*

dalor vobU gralia.
, , ,
S. . . . Hoe nobia , - mus, fratret, ui tenUiionU lompore ad bnmoota
, ' tpes minlme coofuglamax, bincqae nobit aubaidia
, , venemur, sed cuni lacrymia et gemiiibtfa, acaodnla
: . oraliane, inteniisqae vlgHiii vola faciamaa. fBc
> , Dim auxrfiom de tributaiione acclpit,opem btnna
oam, mt casaaia aapernatur.
S. Ckrytott. Fieri poieal oi optato ia ax , ' cidat lne, qui ioia menle In Deosparat, el ea ftta
* - aooruiQ avnl panium obeat. Fieri non poieat ut qi
, aiodian H diligeniiam adhibendo aalutia aus aolll , - dtnaeat, ac orania prxstat oua romieria aui aunl,
. " - a Deo aoquam deseratur. Ubi humani anxilii apes
, - aalla ex parte nobia affulget, ne proplerea apeta
, abjiclamua, anirolaque rronganur ei debiUloaar,
. veram ftdei aoeborara arripiamoa. Projidaaitta
, ' , inairumeatain apd, aon in mare, aed in cefam;
- ac acapba oeilra, qjue leoipeaUto jactalur, e pt>
riculia eaaargel.
Ej*$dm~llM*cunfidtT$
btpvimctyhu(P$oL
txoiOtte
* *
* - C X L V , i ) ; noliie ob incertas opea aaJmls cxloQi;
ob vlrea carporii aolite wagtriftce de vobla afoli . * aaaro; bunane glorte io4eadorea* nolita foaoo . - ctari. Nibil bonim aalulem afferi. Oumla caotaa
* *
aoat, fallada omoia. Oaicxa perfuglam 9oo eat
Malodicu homo qalapem io bovaiaa 8xam babet.
EJtaditn. Cxm ia calamiutibtt* veraamur, ad
,
, . ; Q quidvia potiaa quam ad Deum etjrrimna. *ger
, - eaiflliua! incanlalorem drcainlualraa, aaleom
; - qui vanoo qoosdam cbaractoreatonocentiun*pue>
, , roram collia imponat, aul aaltetn ad i&edicum el
. pharmaca properaa : neglecto iolerfm eo qui aalu , - lia aaaerendo) poieatatem babet. Si iasomnium to
, - quoddam contorbavit, ad aomniorvm iiiterpreleai
' ic coniera. Si hoaiem perilneada, hoartfiU allca , jna pairoclniuro cogiUa. Atqne, l poucia comple ciar, in qaalibei neceaaitate compcrtria, verbo
. quideni Oeam perfagiuea laam appeliare, rt aoiexi
fipa vanaram et iaotiliuni reraa) libi auxiUam ac, eeraere* Ai vero juaia boaiiai auxiliom veruoi
.
Doua csl. Velut enU imperalor exerciloi egregii*
osirudus, semper pnMia eal auiUiuni forre aappreaao, aic qooque Deva aobia adjumanlo
;; /Or & . xaiMit.D S. . korbo laboraaf aequo aninao lis.

; , Quem enim Btus diiigif, kune coiligat. (Hebr. xu,
. ; - 6 ). Egeatate premeris? gaude, quia le Lazari ixxia
excptura euiii. Iguominia ob Chrisli nomen afli.
cerisTbealus es : quia ignominia lua Sn angelieam
gloriaoi converlelur.
S. NilL Quaravis, ut ais, paironoa iate tnaa
. ,
morie
vitaro commuiaril, niraut Umeo alieruiii
, libi
patronum
illo melioreni mtgnificeDiioreniquo
> ,
Dominus
praebebit,
at Ddera ia ipaam babeas.
3
4 6 1 S. BasiL in P$aL vii. Qui in bomina
;' , *
, - ap4m collocai auam, vel ob ollam rem allam bx\ Jusce vitsa efterlur, [uia ob poleniiam, aul ope**
aul q u A v H ^ ^ ^ ^ V * \ ^ \ ^ ô&asar
, ' *JSxl ck Kvpts
%
1431
1432
lur, dicere nequaquam posait: 1 le, Domine, . ,
speravi (. xxx, 2). Domioi eniiB prascepliim . , ', .
esl: NoliU tn princlpibus (P$al. C X L V , 2). * .
E l : Malediclui komo qui confidii tn liomine (Jcrem.
xvn, 5).
,
5. 2Vi/i. Qui ditinam aoiini tranquiililalem
conaequl aiudei, id debet agcre, ui meniem auana
ab otnni turbida affectiooe liberam cualodial. .
Quocirca boc tibi ipsi perauade, ul propler.Deum , '
solam, ac non propler caducano et confeaiim. exo- , .
lescenlero gloriara bominum, quod bonuro esi efficias.
. VI. De ecelesia, domo Dei aique aUari.
neenon de hotlia sacerdotali; quod in eccletiis
commercia non oporieal.
9
Exod. xxix, 37. c Erii allare aanctum aanclortitn; el ownis qui tangil aliare, aanctiflcabitur.
Exod.
xxxiv, 26. c Primiiiaa primarom
fruguro terrae luae inferea in domum Domini Del
iui. t
Exod. xx, 26. c aocendea per gradua ad
allare meum, uc retelea torpiiudinem loam in eo.>
. '. , .
,
4r [],
| "
, .
c
.
6
,
' . >

Exod. xxv, 30. t Imponea anper mensara
.
roeam panem coram me aemper.

Levit. vi, 18. c Omnls qaicunque langel vieti. >
maa aacerdoiam, sanclificabilur.
* '
Letrii. xvi, l . c Dixit Domiuus ad Mojaen :
Loquere ad Aaron fratrem lunm, et non Iniroeat ,
omol bora in aanclwn inleriua vdaminia anle Q propilialorium.
.
. ,8.Ego autem in multitadine miseri cordiic lua3 introibo in domum luara : adorabo ad *
lemplum aanclum luum in timore tuo, > elc.
, ,
' . 01
. xxi, 23. In medio ecclcsiae laudabo
, .
tc. Qui timetia Dominum, laudale euro.
, ,
. , 8. Dominc, dilexi decorem do .
miia tuat, el locom habiialionia gloriae loa.
PtaL xxvi, 4. < Unuin peiii a Doroino banc
, ,
roquiram, rcliqua.
.
P$al. xxvn, 2. Adorate Domlnoe In atrio
.
tanclo ejua.
. LXIV, 5. Replebimur in bonli doraua

tuae.
PiaL LXVII, 27. 1n eccleaila benedicife Deo D
Dontino do foniibua lsrael.
.
PsaL LXXXIII, I , 4. Quam dilpcla taberna ' ,
cwla lua, Domine virtutum. Altaria tua, Domine , .
viriutum, Rex meus. MeTtor eat diea uoa in atriis .
tuis aupcr millia.
., 5. Dormimluam decet sanciiludo,
Domine, in longiludinera dierum. >
. xcix, 4. Inlroiie portaa ejua io COAfeaaione.
P$al. cvi, 32. Exallcot eum eccleaia
plebix.
Pial. cxvn, 19. Aperile porlaa juatiii*, cl
ujgresnu ia oa, > i c .
c
, , pa>
.
>
.
.
c , h
, .
%
143
SACRA PARALLELA.
1434
c , . C X X I , 1. LstUlus eum in iU quar

.
dixerunl roihi: lii domnm Domioi ibinius.
,
Habae. n, 10. Dominos in leropb aanclo
.
sao, limeal facia ejaa omnia lerra.
<
4*32 99 " t 0. Hagna esl gloria douiua
, iatiuanoviaainia auper prlmam, dicil Dominaa om.
nipocens.
, ,
. ,2 Yeniie, aacandamiia in montem
. Domini, et ad domum l)el Jacob. Iodicabii aobia
. >
viam auam.
c
Jerem. vn, H . Domaa mca. doiuua oraiio .
nia vocabilur cuactia gentibna. >
c ' ,
Barneh m% 24. Quam magiia esi domug
I , - Doi, ei ingena locua po&sessionis ejua I liagnus,
.
g el non habel fioem, excelsua el iromenaua.
, Maitk. xvi, 17. Tu ea Petrui, et aupcr
, $ - banc pelratn aedificabo Ecclesiam roeaoi; ei poriae

inferi non praevalebunt adveraua eam.
,
Matth. xxi, 13 14.Ingreaaua estieaua in tom ; , plum, ei ejeclt omnes vendenteaet erocnlee in lem , plo : el menaaa nummalariorum everlii, el calbo . draa vendentiani columbas. Eidixil eis : ScripCnm
, eat; Dotnaa nea, domos oraiiouia vocabitar. Yo
* autem feeialia eana speluneam latronum. >
.
I Cor. u , 22. Nunqoid domos non babetia
; ad manducandum el bibendum ? aol Ecclesiara
; Dei contemailiat iuaudabo voa? ia hoe non laudo.
; .
,
S. Chrysoit. PielalU argumemuin est, assidua
, C aancta loca memoria veraare, el crebria precibus
. Deum placaro. Yull enim Beus bominea ad lem 4 plorum portua eominenler appellare.
.
,
Ejusdim. Aluro coaleaiis etl menaa, in qoo
, * lerrena dona recipiunlur, el in ccelom Iranamii , * lunlur; coeleilia superne suacipiena, ei terrae xab, . tninistrana : in ierra Axum, et COBICSII throno ad , jacene. Aliare cnim angelie ipsis, qui supra corii

axem volant, formidabile est.
' Ejtudem, komlt. ai xeopAai. Chrisius de
, laiere Eccletiam condidil, quemadmodum Evarn
' . * ex laiere Adam fabricaverat. Undo eliam Paultis
, a i l : Ex cam$ eju$ et ex ouibutejtu tumut (Ephes.
, . " v, 30), lalo* videlicat eubindicana. Nam velui
, ,
Defjf coaUm xumpsit, ac feminam effinxit;
aic nobia aangoioem et aquamdedit ex lalere auo,
, * el Eecleaiaai iormaviu El quemadmoduni lunc
coalam io fillo aopore dormientia Adam accepil :
', i u minc quoque poat niortero aangiiineiu et aquam
, , dcdii. Nam quod lunc aopor erai, boc in pneaenii
mora eal.

Ejtudem. Quemadmodttm porlua JuxU mare,
, 4 , aic in urbibaa k^ccleaiaa atalait Deaa, u l a oego , liorum bujoace vilc flaclibua boc coniogienles,
. iranquilliUlo pcrfruamur. Neque eaim iia qui
, illac confugerint, fluctuum impetug porlimeacen, , . daa eit, DOD praedonum assulius, non via vcnio . - rum, belluarum. Porlua q * i \ ^ ^ * & ^ phv Spa .
l u n c
143S
S. JOANNIS DAMASCENf
1435
. Per lianc aiquidem fers omoet coiupresa* ,
aunt: velut nimirum iucanloiione quadam, dlfina- ,
rum Scripturarum audllione per uniuscojugqoe , aurem in animura iufluente, eaaque a raliooe aver- .
eae affecilones consoplenle.
S. Chryiost. homil. in PML I L I V , de Eulrop. Ne

diacedas ab Eccleaia. Nihil Ecclesia valeulius. Rupe . ,
foruor cai; lalior est coelo. Quem enim nec aupe- , . *
rfora, nec inferiora capere poterant, bunc venler ,
ccepit, uec anguslusrepertus eat. Nunqtiam aenes- . ,
cil Ecclesia, aed aemper viget. Cur 463
Sorl- . ;
ptura monicro appettavil ? ulique quia everti noo . ,
potcsl. Quin hanc quoque peiram voeai, quia la- .
befaclari nequit,
e a m
. VII. De oratione; elquanta ejus apara per. '. \ ' '

ficiantttr.
.
Exod. ix, 33. < Egregsus Moyses a Pbaraone
,
ex urbe, tetendit manue suas ad Doiuinum, el \ ,
.
cetaaveruol voces et grando.
,
Judic. xvi, 28-30. Claroavit Samaon ad Dofitinam, el d i x i l : Domine Deua, meraento mei hac , ,
nna vice, et rclribuaio reiribulionem tinam pro
duobus oculis meia allopbylia. El apprebendil .
Samaon ambaa columnas medias, quibus innileba* ,* ,
tur domua, et dixil : Moriatur anima tnea cutn al- \ *
lopbylia; et cecidit domna, mulioqtie plurea intcr- . ,
. >
fecii quam inteiTecerat in viia aua.
,
II Paral. xxxn, 20. Oravit Ezecbiaa rex,
6
, ,
ct niiaU Dominua angetum, qui exlrivic omnetii
robostnm, et principeru, el duceni in cattria rtgiag ,
Aaaur.
.
// Paral , 10-13. Locuius eai Deua
,
super Manasscn; cl comprebenderunl Manasaen, , ,
vinclum calenia et compedibua duxerunt Baby* .
lonem. El oravit ad Bominum, et exandivit voccm .
ejas.
SckoL Mcmoria prodilum est ab Aincano, quod,
.
,
dum oratioiieni Manasaea funderet, vincula ferrca ,
, .
confracla aini, et ipse fugerit.
,
/ / / \ xvii!,36. Clamavii Eliaa ad coctum,
d dixil: Doniine Deus Abraham, Isaac, et Jaeob, , , ,
exaudi me in igne.Ei cecidil ignia a Dominodecado, *
et devoravil bolocauslum, ei ligna scissa, et la- ,
pidcs, el pulverem : quin et aqtiam quas eral in , , ,
> . >
canali, elauibuit igni. >
" , IV Beg. vi, 15-18. Coniurrexil mane minisler Elisei, et ccce exerciiua circumdans civi- , , .
latem, et cquiiea, el eurrus. El dixit puer ad it- * ;
luin : Quid faciemus. Etdixil Eliseua: Ne liamerig, * ,
quoniaiu plorcs stitit uobiscura. El oravit Eliseua, * . , *
et dixit: Domine. aperi oculos pucri, el videal. El , '
aperuit oculos pueri, et vidit, el ecce rootig plenua , ,
equomro,et currusignis iucircuitu Elisei. El oravit * ,
Elisetis, el dixii: Percule gentem baoc caccilaie. * ,
,
IV Reg. xx, 4-6. Erat Isaias in medio airii,
ei serino Bomini factua est ad eum : Revertere, ei ,
dices ad Ezecbiam: Haec dicit Dominug omnipo- ,
lena : Aodi>i oratiooem iaam, t\ v\di lacrymaa " ,
aw VJO\ ^5\\ - ^ V ^ m * \ . %
*, ci adJaa ad tunos laoi sedecim. %
J43T
SACRA PARALLELA.
1138
" Jo* *#m 5. Dilucuto consurge ad Domtauai

, - omnipoientem oraos : si puraa el venia ea, audiai
.
orationem Uiam.
PML X L I I , 14. Immola Deo aacriAtfum lauc ,
dia, el redde AUittimo voia lua, eic
.
. cxv, 14. Tota mea reddam Domino
t
eoram omni populo ejes.

Jerem. xxix, 12. Orate ad me, et ego exan , ,

, - diam vos, ei quaerile me toio corde veslro, el
apparebo vobis. *

Baruch m, I , 2. Domine omuipolens Deiia
*
, . brael, auinia in angusliie, el apiriius anxius cla, , , , mat ad le. Audi, Domine, 464 nnaerere *
Dcuarotaericoraes, ei miserere noalri. >

Dan. in, 39. animo contrito, et spirilu
,
, ;. > humililalis auacipiamtir, aicut in bolocausiia.
Ecclu , 5. Ne pusitlo anUuo ais in ora 4 lione lua, nec iardea reddere votum In leinpnre. >
.
Mtuh. vi, 5-9. Cain oraveris, non eris nicnl
, , hypocr.te irUies. Quia amanl io aynagagis cl Iu
^ , angulia platearum orare, ul videanlnr ab
. ' bomiaibtis. Amen dico vobie, quia receperunt
. , mercedecn suaro. Tu aulem cum oraveris, ingre . , dere In cubiculum luom, elc Orantea aulem nolite
, mnlloro loqvl, aicut elbnici : puUiit enim quod
. In maltlloqalo auo exaudlanlur. Noliie ergo aaal . 4 , mllari da. Scit onlm Pater veater quid opua ait
, . obia, aniequam petalla eum. Sic crgo voa orala:
* , t Pater noater etc.
.
g
, , Jf//. YII, 7. Pelile, ei dabitur vobii:
, . qnaeriCa, el invenietia: pulsate, et apcrieltir vobif.
!:. >
Omnis enlui qiil pelti, accipit, elc.
' ,
Maiik. xvu, 18-tO. AceeateniRl dl&cipuli
; ad Jeatim eecreto, el diierunt: Qiiare non potai . ma ejicere illum t Dixlt illie Jeaoa : Propler m' credulilalem Tcalraia. Aaien qvippa dico vobis, al
, * babueritla fidem aicalgranum aiaapia, dicetii monii
, , f i o i t : Tranai binc lUac, tt IranslbU; et nilill im , - poaaibileeril vobia. Hocaulem gcnua dxmoniornm
.
iion ejielelor, nlai In oraiioae el jejunio.
, ,
Matik. xxn, 4f. t Yigtlaie, ti orale, ai non

InireiU in letilalionem. >
', ,
Joan. xvi, S3. t Amen dlca vobfi : qaidqiiid
, . >
D peiieriila Patrem In oomlna neo, dabii vobia.

Lttc. xvin, I , S. Dicebal ad illos parabo, . lam, quoiiiam oporiel aemper orare, el non deA* . . .
cere. Judex quidaro erkt in qeadam civitaie, etc.
, Iiic. xxi, 3G. Vigllale in omni lempore orao ,
tes, ut digni babeamini fugere otnnia quas venima
aunl, a eic.
, * Luc. , 40-42. Et cum pemniasel ad
. locum, dixil illia : Vigilate, e liHreiia in leala ' , lionem. Et ipae avalaua est ab eis quanlum jaciua
, , , eat lapld&a; el posilia genibu* orabat dloeoa :
* . Pater, al via, tranafer calfcem Istum a nie. Vcruui , lamen non e a voIunUa, aed tua ftaU Et cuoa
, aMjg , tei\\|&tl a i 4\a^\^\^%
m ^^?
v
U3S
1U0
trisiiiia. El ail illis :Orale na iutrelis iu lenla- ^- , lioaem.

,
,
Jforc. , 25-25. c Amen dico vobi, qui dixeril huic monti: Tollere, el Jacta te in roare, t l , , \ non bjesilaverit in corde aoo, fiel ei quod dixerit. , .
Cum slabiiis ad orandum, dimiuile * i quid babelia " , cf
adversua aliqoem, ut el Paler vealer, qui in codla ,
.
esl, diiniuat vobia delicU veatra.

Act. i , U . Eranl hi omnea peraeverantea
\ . >
nnanimiter in oraliona et obaecratione.

Act. , 2-4. c Ec eoavocantea diiodecim
routiStudinero discipulorum, diieranl : Non tst
seqnum derelinquere vcrbam Dei, et minielrare , .
menaia. Conaiderate ergo, fratrea, viros ex vobia , , boni lestfmonii aeplem, plcnoe Spiriiu sancio et , ,
aapienlia, quos constituamus auper hoc negolio. .
Nos aotem oralioni ei raioisterio verbi inaUnlea
erimus.i
.
465 ACL x, f-4. Vir quidam eral in
, ,
Caeaarea nomine Cornelius, ceniurio ex coborle , ,
quae dicilur halica, religioauaac tlmens Deura ,
cum omai domo aaa, faclena eleemoaynaa multaa , ,
ippiebe, et deprecana Oeam' aemper. Vidit in viao maoifeaie circa boram diel nonam angelum , ,
Dei InireeuDtera ad ae, et dicentem aibi: Corneli. , ,
Al illa iaiuens eam, et timore correptus, dixit: . ,
fttiid esi, Domioel Dixil aatem e i : Oraiiones tna , , ; *
ol eleemosyna tuae aacondeniiii in conapectu
Dei.
.
. ?i 18. Per omnem oralionem et g
obaecratlonem oranlea omni tempore in spiritu, ,
el in ipao vigilanles in orani inolanlia el obsecra- ,
, .
tiono pro omniboa aanciis, et pro me.
, ,
J Tim. , I , 8. c Obsecro primum omnbim
fterl obsecrationea, oralionea, poaiulaiionea, gra- , ,
liarum actionea pro omoibua bominibua; pro re- , ,
gibus,et omnibus qni io soblitnilaie sunt ot quie- , '
um el tranqaillaai vitam ogamua in oinni pielale .
ei caaiitale. Hoc eoim bonatn att eoram Deo. Volo .
viroa orare In omni loco, levanlea paraa manua , , $
oino I r i el diaeeptaiione. Similitcr, et molierea, . '
etc.
; .
Jae. v, 15,14,15. Trislatur quU In vobia*
orei. JSquo animo eat ? paallat. Inflrroatur quia ; . ;
In vobia ? indticat preabytcros Eccleaiae, el orenl D * , *
aupcr earo, ungentea euro oleo aancio in nomine ' ,
Doniini; el oratio fide! aalvabit infirroam, etc. *
.
, .
Petr. iv, 7. Estote prudentea, et vigilate
in oraiionibus.
,
S. Greffor. Nax. Ne exigui ingenii (axemur,
, .
parva videlicel postulando, ac donanio indigna.
,
S. Gregor. Ny%$. Sonora eal ea vox quas ad
dtvinaa aurea ascendit: non clamor ille qut com ,
aliqna eonteolione ediiur, aed cogiiaiio quas a , '
.
pura conacientia emiiiilur.
, .
Ejm$d. orat. 1 in OraU Domln. Sejungilur
;
a Dco qni ftcipsum ei per orationeni raiolme copulat. itnque illud primum ex ScrVptuT* &\tcam*i **^ ^ ^ ^ ,
9
1441
U4S
. - oportere aemper oraro, DCC anqnam deQcera

41 (Luc. , 4 ). Siquidem per ottlioneoi boc quig
, .
coneequitur, al caro Deo t i l ; qoi oulem cum Deo
, i b adveraario esl.
$ ,
lbii. OraUo Jonat quidem celum domvm esa*
ipaina paravii; Exechiam vero ex poriia monia
, ad vilam reduxit; Iribua adolescenlibua flaromam
.
in roacidam auram convertit.
lbid. Qui in tempore oratiooia non ad ea qu
*0
, anitti* conducuul, metUem aliendit, aed viiiosia
, eogiiaiionia auas motibus Deum obaequi postuiat,
, ;, , bie nagator pSane et blaterator eai, ae muliilo , qxua, et ai qoid aliod eamdem aignificaiionem
. , babet. Aba to mibi vita eal: aba le qooqne mihi
alt vita? subsidium.
.
Ejutd. orat. 3. Qaoniam per diaboli fraudem
, boni aeaiimaUotie bumana natura aberravit, ai , - que a vitio vila noatra aaperala eal, recle preca . nur ul regnum Dei veniai. Neque enim alia ra , tione a prava corruplionia doiuinaiione exinii
' poaaumua, niai viviflca poteniia ioiperium i noa
. , arripienie. Qvoclrca cum orabimus, bac verbo * rum vi Deam rogeaiua : Eximar, qiueso, a cor * * ruptione; liberer 466
morte; non in me dein , eepa regnent vilia quas uiodo mibi domiaantur,
4 * ' nec tne boatia per peccatum fn capiiviiatem ira * , bat; verum venial in nse regnum tuum, quo ad . versarii lyranois abacedat. Non enim lucia prae , aeniiam caligo aualiuet; non morbua oboriente
, , aaniiate conaialil; non virea auaa exaerunt per. 4 , , C lurbaliouea, dom iranquilliiaa adeal. Mora inanis
, eat, corrupiio octilia non percipilur, quando viia
regnat io nubia, et incorruptio imperiom tenei,
,
EJutd. oraf. 4. - Fial iu nie voluntas toa, ui
. diaboli voluniaa exsiinguaiur. Nara, sicul in cali , gSnoaia aniris illata luce icnebraa diapelluniur,
, i u , ai volontaa lua in nie facla aii, omiiis prava
el prepoalera volunlalia agiialio in nibilnni redi . gitur. Tua aiquidem voluntae morUlium salua

eat.
,
S. Carjioii. Qui precaiur ul a malo libere .
tur, hoc poalulat, ui a leniaiionibiia eximalur.
' ,
Ej*$d$m. Qaando quidpiain orando peiicri , iDua a Domino, ne aiatim elanguescaroua; aed
..
^ repulsas assiduiialem, aaaiduitale pelilioob superemux.

Ejuidem. Cuni Dena beoeflcia dixTert, alqtie
, - in longiua prolrahil, ne frangaoiar anhnis, neque
. concidainus. Sspe enim Domioos dilaiionem bu .
jusmodi ad excrciiium fldei producii.
.
Ejusdem. Preclarum esl tuin Deo aampcr
- pei orationem consuetudinem babere. Nara ai
congressus cum viro bono meliorem reddil illum
, \
qui cum oo congredilur, quanio magia idein ei
.
usuveuerii, qui diu noctuque cum Beo veraaior!
*
Ejusdem. Uagnum bonnm eai oratio, ai gralo
,
animo fial, noaque ipsos ita emdiamua, ut siva
, ,
t t y A w ^ fevjwrMK
, votorum compoiea suuua^
. imk , ,
,^ i r p i w \ ^ v \ * 4 ^ ^ > w ^
a
S. JUANNIS DAMASCENI
J444
1443
quandoque rursus negat ulrumquc utiliier. Ita- . ' , que, etiamgi non accipias, non accipiendo acce- , ,
pisli; etiamgi quod optaveris, minime consecuiua .
sis, non consequendo conseculus e$. lnierdum , .
H.nim non accipere quod poatularaug, saiius est ,
quam acclpare. Nam ai utile esset accipere, id . ,
prorsua dedigoel. Porro tuo bono non conaequi .
quod pelas, hoc plano consequi eat.
Ejttsdem. Ingens arniatura eat ralio, ingena
, ,
ornamenlum, prasidium ipgens. Nam cum horai- . ,
iiea oramus, aumplibua el pecuniig opua habe- , mug. aerTiliqae aggenuiione, el tnagno circuitu , .
ae oegoiiaiitfbe. Neque enim ssepenumero licel
cos recta alloqui, penes quos dandi poteataa eat; , '
veruui priug (amalos eorum, procuratoresque ct , ,
adminiatraioreg, luro pecuniig, tum germonibus, , ,
aique omnl getiere oflicii demereri neceggum eal; , *
ac tum corum opera quod petiuiug impelrare . .
poaae. At iii Deo gecug se reg babei. Nequo eniin , ; '
intercessoribug indiget, pcr quoa gibi preceg fe- , ' rantur, ec iam per alios quam per nog Ipgoa . , ,
exoraius, ad beneieia danda proclivia eai. Qoin ,
elbie qtiidem, aivo accipiamoa, aive repulaam .
paliauiur, qug&glum facere licet. Apud bominea , ^ vero frequcnter accidit ul uirumque nobis ddri- , .
menium afferat. Quoaiam igilur iig qui Deum , ,
adeunl, tura 407 lucrum majug eat, lom major , .
facililas : oraiiouem ergo ne contemnamas. Tuoc ,
enim (ibi procliviug dat qua? postulag , cum prr .
teipgum poslulas; modo tamen non perfuuciorie ^ . *
poatuleg: id quod plerique
faciuiit. Nitnirum lin
.
xtivov - ,
gua quidem verba pronuoiial; animus vero vel , domug, vel fort viag circuoivadiL Hoc aiilem , *
loturo diaboli cororoeotum est. Nam quoniam e i - ,
ploratum babet, noa, quo tempore cum Deo collo- , ;
quiintir, peccalorum veniam impeirare posse, ut , . ,
nobia orationis porium velut aggeala lerra inier- , , > ),
cludat, tunc in boc incumbU, quo menleoi no- .
airaiu ab iis qu pronuniiamug, aveliat, uti roajore datrimenio quam comraodo affecii reeedanoi
Hasc igitur quando comperta sunt tlbi, bomo, daui accedlg ad Deum, conaidera ad qoem accedaa: bocque libi ad vigilanliara comparandam guffictat.
Ejutdem, homil. 7, dt diven. $puria. Se cegsil Jesus in parlea Tyri et Sidonig, et ecce mu- , , ,
Jier, diaboli vetug armaiura, quae nie e paradiso ^ , expulit, maler praevaricalionis, origo peccali, haec , *
illa mulier vcnit. Nova res et admirandat Judasi . I
fugiunt, mulier conseclalur. Ha&cque rogabai eum, , .
diceng : Domine.Fili David, miterere mei {Matih. xv, * , YU , kJHtyror .
22). Evangelisla mulier eflicitur, unaque, lum dei- , ,
taiem, tum humanae carnis assumptionem coniile* * , l u r : diceudo nimiruin, Domine, dominaiioneni; * , . \dicendo rursum, Fili David assumptioiiem carnia cdr . * *
praedical. Miserere mei. Nullum, inquii, prxclarum . ,
facinua babeo, nallam ex proba conversatione fidu- . ,
ciam. Ad misericordiain coufugio, ubi salus a cen- ; ;
gura Ubera est. Et lu quidem, cum improba ei fla- . *
gjiiosa e9ses, qua fronte accedere ausa eg? Ac vide , ,
mulltm philosophitm. rogal Jacobum, uou * ,
ont Jomnwm. uon adit Petrum; aed cbotum \
\&&*
vA*;bH*4ivnH ^ ^ > ^ >*\*\ *xj\
t
1U5
SACRA PARALLELA.
K46
. , pervasit. , inquit, mcdialor roibi eal; vcruni

, . - palronam peniieiiliam nacia, ad foniem ipsiuu
\ , \ accedo. Propierea descendii, proplerea carnem
. , \ aaaumpsit, ni ego ipsum alloquerer. S U T S U I T I Cbe. , rubim euni expaveacuni; infra merelrix ipsum
, . convenit. MUeret* mei : eimplex verbum, idqi;e
, . immensum salulis pelagus. Muerere mei. Eam ob
; " . ; causaiu acceesiali, idcirco carnein indnisti, idcirco
. , factua es id qnod aum. Sic fidelicel iremor in
. - auperoia eal, in inferiorlbus loeia uducia. Miserere
' , . mei. Quid babea miaericordiam qosro. Quid pa . leria ? Filia damonio male vexatnr [Ibid.).
. , Commiseralionis fit exercilalio; natura excrucia
, , lur. Exlil filias palrona : non qoidem acgrolaniet
. ; . geatal, aed fideiu. Deus eet, alque omnia contuelur.
, , , & Filia mea d&monio maie vtxotur. Luclua gravis,
; . aiioiulus naluras tnaternuni uteritm diverberavit,
, , inqoe fisceribua ipaiua tempcaialem excitavit. Qtiid
, faciaoi? Pereo. Gur vero non ait, Miaerere Qli
. , - meas. eed, MUerere nui? Quoniam, inquit, roorbua
. ipsam in infirmitaic deiinel. Neacit qoid paiiior;
. ; ; non afnlit quo in dolore veraeiur; ut quas velul
. * quoddam calamiiatia velum iodolcnliam babeat,
; * , vel poiius sluporem. Te vcro mei qaolidianorum
. ; ; . malorum apecialricia uiisereat. Speclaculum cala ; * . miiaiia doroi babeo. Quo rae confcratn ? in olilu . . dinem ? at eam aolam relinquere non auatineo.
, Doinumne? al inius bellum iuvenio, elfluctus in
. , porio. Quidnam vero eam dicam? raorluam? Al
^ , molu agitatur. Vivam ? quid 468 vero palialur,
. exploralam non babel. Nonien inveoire nequeo
, , quod bujuemodi calamitalem explicei. Meimiterere.
. - Si filia mea e vha exceisis&cl, cura Untis dolori, , bua noo conflicurer. Naro corpua letras gremio
, , , iradidiasem, ac per temporis diiilurniiatem obli , ; vione conlracta, ulcue discussissem. Nunc vero
' , cadaver babeo, quod perpeluura mihi epectaculum
. . - prxbet, quod vulnera luibi infligit, doloremquo
, . , \ aubindo ineura exulceral. Quooam pacto videre
. * , . queain Iransvcrsoe oculoa, distorlas manug, solo ;, . los capillos, spumam ore eroissam, iiilesiinuui
' . ' . carnificeio, nec conspicuum, pcrspicua aiilem ver * * bera? Asio maiorum atienorum specialrix, lanci , name rae el pungenta natura. MUerere mei. Tetn , , peeias gravis, afleclio el limor. Afleclio oimiram
* . naturae, el limor da?monie. Accedere non poaauin,
* t) . " nec nie contioere. Urget me affeciio; al propellit
, , \ limor. Miserert met. Verum bic animadvcrUs vc . Hin mulieris pbilosopbiam. Non ad divinos perrcxit;
. noii amulela appendit filiae, non prxsligiatricea
, , . mulierculas conduxit; eas, inquam, quae dsamo . ! nex exercent, ei valous amplillcanl: aed diaboli
, , ' oflicinam valere jussit. Miserere 'mei, filia mea
* , \ damonio male vexalur. Quicunquc parentes exsti , $, lielis, openi meis sernionibua afferte : qua?cunque
, . ; iiem roatres. Ncque enim huic procelle, quarn mu ; , \ lier perpesaa e8(, explicand par auin. Vides per . * geverantiain uiaajavudv^t^ \ * A \ V \ \ V ^ T^v^vKrwrx*
. . llle ttutem non vavaoaAW e\ X W W T A V . W A . ^ V
%
1*47
1448
rero novaml Rogat illa, obsecrai, calamitalem TC ; , *

guam deplorat, tragoediam exaggerat, morburo ol , , ediaaerit; et Verbum lacet, fona occluditur; me- , .
dicus pbarmaca aua conlrabii. Qutd aibi vull ha?c , .
nova rea, atque ab huroaoo eensu aliena? Ad , .
aliog accuiria, bancque accurrentcm submovesT , " ,
Verum roedicl aapienliam considera. oxfem ,
uon reiponditci verbum. Qaid igilurtquandoquidem . ,
reaponaom ea notj iropeiravit, accednni diicipuli, , .
,
et dteuni ttli : Dtmiite eam quia ctamat HOB . ; - '
(Matih. xv, 23). Taexternuin clamorem spectag, ,
cgo auiem inieruum. Magna vox oria : at uiajor . "
eat anitni. Dimiita eam, quia elamai . Aliua . ; ,
evangelista dicit, . Pugnant baec dicta, sed , ,
lamen falaa non guiii. Utrainque eoim illa fariebat. ; , Anie boc enim a tergo clamabal: cum auiemnihil , , , ,
ei respoxist Cbriaiua dedit, a fronte venit, non ,
accua ac cania domini pedes lambeng. Dimitle , . eam. Theatruni in orbem exciiavit : turbam , ,
colKgil. Dimiltailtam. quia elamat . Quid , , ,
ergo ille ? miuus, nii ad ovei qua - , ,
runi domus (Ibid. 24). Besponao acerbiia- , ; ,
lcm magia auxii vulnerig. Quid igilar? boccine . , *
rtomina faciug ea bomo, carnem aumpgiaii, lol rea - , * gessigii, ui uni dunlaxat angulo salutcra afferrca ? . , ,
Niinirum proacripli Cbananaei erant, ob impieia- . .
tcin exaecrandi, celerati, nefarii, impuri : nequi- , ' ,
dem audire eos sustinebant Judaei, qui legem ob- , .
aervarcnl et implereiit. Mulier porro Cbananaea , ,
erat, deregione bac interdicia, in qua et furor, el *
ui
.
^ .
..... *:_ : *-
_
rabies,
el :inipieiag
graggarelur;
in qua
diaboli
,

tyraanig vigcrct, et daemonum bacchameg agerenl; . ,
in qua naiura proculcaia essel, atque in amen- . tiam brutoruni, imo in nequiliam daenionum devo- . , .
Itita. Lex porro prasceperat: Nihii 4 6 9 **M
* ,
Chanantfh eommereii ! ; quid \ dederit, nu .
ab ipsit quidquam acceperis; non mulitretn, non , ,
paeiorum, conlractuum (Deut. vu, 2,3). . ,
Quamobrem gcpem inlerjeciL Ne ergo Judaei dice- , .
rent: Quia nobig reliciig forag abscessigii, idcirco ; , . ,
tibi non credidimus, Ecca, inquit, ex genlibug , . , *
veniunt ad me, et eoa repudio : vog vero fugtcntcg
voeo : od me, qui laboratli .
, ego reficxam (Matih. , 28); nec la- *o ! ;
men acceditie. Ilanc
autein submoveo,
el- tamen .
...
.
renunct. Palam apparui eig qui me non quasre- . ; .
bant. Dimitie eam, quia clamat . Yideamua ,
Uaque quid regerai. IVOII gxm , niti ad . ,
qum perierunt domus Itrael. Ilig illa audilix, venit,
ti adoraxni, : Etiam, (Matlh. xv, 25). .
Qui respondii; Non eit bontim lumere panem filio- , , *
rum, canibus (lbid. 28). Quid igilur? ,
Etiam, Domina, inquii: me canem vocag, ego te ; *
Dominum appello; lu me conlumelia afficig, ego tc ; ,
laudo. Etiam, : natn caUltt comedunt de ;
micis qua* cadunt da mtnia dominorum tuorum (Ibid., ; ;
27). gapientiam mulierig! Canem me vocasT rae .'. ,
aicut caaem ale. Probrum boc non r e t m *c 1\ \ . ,.
t?4v. \^lwn
igUur caoig alimoniam accipiam. Canero w\e \o- to*^v>S ^ "^* **0>
%
e n m
SACRA PARALLELA,
1149
1450
, *** 1 micam mihi iribuc. Peliliooi me luie ipse

. . , ! patrocinataa ea; fac in largiendo annaentem te
. , praebeas. Etiam, Domine : nam el caUlti comedunt
, , di mkii quw eadunt de tnenia dominorum $uorum.
* , , Quid igilar ille qui recaaabat, qai abigebat, qui
, , \ . , dicebat: Non e$t bonum $umer$ panemfiliorum,et
. * * dare canibut ? qui dicebat: Xon tum mi$$u$ nisi
. , - od ove$ qua perierunt domtu Jtrael Quid a i t :
, , . muiier (Ibid. 2 8 ) ! Quid eat boc? laudator effeclus
, ea ? mulierem prsedicaa an non eam probria in , . cesasbasTan non inseciabaris ? idcirco, inqui(,
; iusectabar. Nam ai atalim eam missam fcciasem,
. , * , ; ipaiua ftdem roioime perapecum babuissea. Si
, ' . autim accapfaset, pedem reiuliasei, nec ihesaurum
, . , ipaiua cognoviaaea. Ideo dare disiuli, ut Gdeni
xal , , D ipsiua oaienlarom. mulier! Deua dicit: Omx, , . lior / audianl qui illiberali animo precantur. Cnm
, dixero, Deuna roga, ora eum, supplica e i ; respon, . , det ille: Semel atqao ilerum, leriioque ac decieo
, . rogavi, nec aecepi. At velim oe desinaa, donec
, , acceperia. Tunc demum absiste, cum acceperia;
. , imo ne turo quidem, sed magis etiam persiste,
. ' - Sive non accipiaa, pele; sive accipias, graliaa age
. ; ' *- ) qued acceperis. Peruiulii Ecciesiaw ingrediunlur,
\ . el innumeroa precationum veraiculoa evolvunt,
, * , alqoe ita cxcedunl. Nunquid Deua verboriHH pro. , lixiiate opua babet ? precalionem luam dunlaxai
. \ , quaril. Ecquid, aii, inclinavi me, et oravi? Geuua
. , flexiaii; mena vero tua exlra voiavii. Corpna luuin
intue erai, aniiuua foris. Oa tuum loquebalur; inena
. , ,
, - ^ vero fenora, contraclua, commercia, praedia,
. , ' pecuoiaa numerabat. Diabolus aiquidem, quia ina. , lignua eat, nosque inter orandum molla perOoere
. , novit, tunc in noa invadil. Supioi s*pe jacemaa,
* et nibil cogitando, iranquilla raenle conaistimua.
, . - Accessiinus oraluri, aiatimqtte sexcenlae cogilatio, , nes ingruunt, ul nos ille vacuoa expeJlal. Ifcec cum
. , luia in oraiiouibua seniias, iniuere Chauanaeam.
. , . Asi filiam a dasmone vexaiam non babea. Quid
, . , dixiiChanaiuea? Muertrg mei : filia mea moUa
. , dwmouio 470 torquetur. Magnua daemon eal pecca, . lum. Qui obaidelur a daemone, njiseraiioni eat,
* . odio, qui peccat. Iiie veniaro oblinei, bic excuaa , . liooe carel. MUeure mei. Exiguum verbum; at
, Q benignilalia esl pelagua. Ubi enim roisericordia,
; {, ' Hlic omnia bona atinl. Eiai cxlra lemplum veraaria,
$ nibilomiiiu8clama,eidic : Miserere mei; non labra
, ' , movens, eed menle clamiiana : nam et tacentea
. , . audit Deus. Non quasriiur locua, modua suflkil.
; Jeremiaa in coeno erai, et Deua ipsum extraxit.
; . Daniel in lacu leonum, el Deum placaiit : ires
; , pueri io fornace erant, et Deum exoraveront.
, . ' Lalro in crucem aciua erat, nec laraen crux im, , pedimenlo fuil, quin poiius paradisum aperuit.Job
. . in alerquilinio aedebat, Deumque sibi propitium
, . , reddidit. Ubicunque fueris, ora. Elsi coram judice
aisleria, Qra. Eisi judex irascilur, ora. fronie
, , , .
erat mata, * Vw%o it%i\^\v \ * ^ - ^ \ \> , .
mediaa Uo*|tti v^.aVitafc ^ , ^ *^^^\
ipsi' 7 .
PATROL.
Gn.
XCV.
U51
S. JOANNiSDAMASCKNI
USt
fiigeiit 64 precatiooum pdagtts. lergo IfigUbaat , .

jBgypili ,md'um locura precatio abtinebat. Quin aec , .
terlnim ulluro areMoyses promebai, ci iamenDeus * .
dicebat: Qnid eUtmai *d me (Exod. xrr, 15) ? isi as / .
tavnfiteitattameneof iuiim vociferatur.Tuquoquo \ ; 0 îVai *
tataeUi coram jodtce furente el crodeH eiglarig, irao . ,
etfntor carniOces Yeraerig, Oeum ora. Taonhn orante * . ' , xa\ ,
flncttit comprimuniur. Judex kistat ? ad Deim fuga. . , , V)
lromtael praefoctus? lu Domiflum roga. Niraquid enin . ,
homoeat? aemper propeeat, ubiqae est,omniatap'et.
Si via bomiaem regare, el quid rerum agat nosse; . * ,
miaisier uon regpoftdei. A i ia Deo nibil tale eal. ' .
Quocnaque entm abtaria, el tnm invocog, audtt. , .
Non jaoitor, non procurator, non gequeater, non ; .
famalua adeai : nibil igtorum. IMc, Umtere m*i, , ,
ei prasatoast. Adboc ioquent* to dicet: Ecea Q ,
adsura. 0 vocem raansuqtudiaig ptanaro 1 mm . Ka\ axapectal dum orationem abgot?eria. Necdtjm fl- , \ ,
iitti, * dojMMi acclpta. moi: Cbaaansaai .
banc imiiamur. Miserere m$i; fiU* taeaa damonio mate torquetur. Et quki illa aadivit? Hulkr, tnaoma
fid*$ tua: fiat fiai *icut / (AfaffA. xv, S8). In aoaoia aoioil aniieUte fuigti, naie tne babiu
a; abegi te, ooc reeeaaisti, aed permaaalgli. Tcre, ntxhtr, magna eit fide$ iua. llortem obtH muiier,
el laoa ipaixa naaet diadeuiato quovia iHtialrior, quaquaversnm aol terram inapicit. Aodia Chriaioai
dicenlem : tnulier ! magna ett fidrt tua : fiat tibi ikul vii. Exiit aubiado daemooium, $atuUaatu atf
filia iptimi. Qaandof ex Hla hora (IHd.). ex ea bora qaa mater acceasit, aed tx ea qua Donrdoo
Salvatore noatro audivil: mulier! magna fidu ; fiat tibi ilent tis. Ae defncepa domum ,
exiailaiana foro ot fiUam adhuc posaeasam a dxmoao offenderei; atque incolnmefli eam Ttpeni,
Toluniaiio nimirom auas opera secanduro Oomini juaaam aaniiati restituiara.
S. Cyrill. Oportet umper {Lne. , i ) , Q !Aat ,
boc eal, et anle cerlarohia, ct in ipaiamel certatni- , jiibaa; ac C O B I U U S auiilium exposcere.

Pro cominaai bominum axiule priaa,
,
lucn deindo pro aua quiaquc debet orare. In eocio- , * ,
lalem enim facli aumua; et qui eam propriia auia ,
cooiniodia praeferl, ille admodam acceptus Deo ' ,
iuent.
.
4 7 1 S. Nt/. Imperavil Dominua, ut ipsuro
,
invocoa Sti dia tribalaiionia. Quare conctarl non . ,
debemus, aed cura oemper aliaa, tuni pneaeitim ,
aflUdionia tempore divinam opem implorare; qno , , persptcuum boalibua faciamua minime noa adversis , rdraa absorpios eaae, aed fidentl animo aursam ad .
Deam ocoloa eonjectoa babere.
Ejutd. Cum aaepenumero Deum precaios fuo- D , , ,
ria, nee impetraveris, ne proplerea desponderia ani- ,
mum : quin potiua supplicea ad ipsuin libeilos re- , .
novans, impudenler accede. Nam in sommis rerum
difficultalibus pudore impudcniia poiior est. Quem- .
adinodani enim Dominus dicii : Dabitur t\ propttr , .
inverecundiam quidquid voluerit (Lue. , 8 ) .
Ejtud. Veluli respirare nunquam inlempeati , oift
vnm eal, eic nec myslica munera a Domino poslu- ,
lare, ad exiremuro usque spiriium.
.
in die, inquii, clamavi, el noete coram le, Do- , , , *
mine Dcut meut (Psal. L X X X V H , 2 ) . Yides quemad- , . 4
inodum divinus ilfe David nobis io exemplura est,
iil sine intermissione oremus, nec in languorem ,
ac Utdium deroI?amur ?
T
fi
1453
SACRA PARALLELA.
1454
- Sl probi viri congressu persaspe uliliutem
, ' \ accepiraua, qaanlum Undera quaeetum facieinua,
' , noclu diuqae per orallonem et paalmodiafn cum
1
Deo colloqueniesl
,
Non vutgare, acd permagiium bonum est pcr
oralionem Deo aemper ae commendare.
NOD parvum esi inftmis bominibua vel unum
g.dlera gradum acalae virtulum ascendisae, aiqae
lia aupra terram ae auatulioae.
Cum Itictu et Ucrymis ad coelealem illum aummumqne medicura Jesum ne dubiiea accedere,
omniaque ipsi aniraae luse vulnera aperire. Neque
enim morbus ullus eaaequeat, quem bumamaaimu*
ille Cbriaiua non dupellai.
Vennea animl per orationcm ei jejanium inlen' , , .
lamque vigtliam tollcre de medlo feaiine*.
Hoe resciaa velim, me quoadam ad seneciutem
, \
, ' uaque provecloa noaae, qui per orationem ei apem
robur raaximum divinltoa conaecuil aunl.
.
,
Nibil proraua Deo reluclari poteai, non tempua,
, , , non locus, non negoiium ullum, non fremene dia, , boloa, non belligeranlea daxmonea, iion infirmitaa
, , aitimi val corporia, non raiionis privatio, non lex
, " carnia et membrorum, quibue gloriari aolct Saia , ' oas et draco, cujua virea ln luiubis aiUe aiot, et
, , robor abominalione plcnum in nrobilico ventria;
' * non rarj&um viiioaua muWpliclnin affeciioaom babtloa, non diuiarna atqae inveterau conxuetodo.
* .
^
Ejusd. Nequaqoam nobia fovend cogiUliooea

, - aotit qnaa dlabolo placeant, aed divini verbl gladio
ampuianda*.
.
Ejuid. . Anima no$lr* dcmi erepfa ,
% tyurt
. . inquil, de iaqxuo venantiut* (. cxxut, 7), da>
- tnonam acllioel. Velut cnun paaaereg alaa agiuodo
, supra terram aa efferunt; $ic quoque rellgioaaa
( bomo qui Dei culior eat, pcr oraiionea a ierrenis
ad cueleatla ae tranafort.
.
S. Baiil. homil. in S. Jxtfl. Vim oraiionis ex .
0, , , * plele. Sive entm comediti$ inquil, bibiii$, ${ve
xotsht. qmid aliud facilii, omnia 473 ** 9^riam Dei fa * , cite (/ Cor. x, $1). Cura aedaa In moiua, ora; cam
panem sunaJs, graliaa age UU qui largitqa esl. Ne ; - cessius ciborum Uranaiil ? a| beneficii Ini meiooria
. , nop iraneeal, Cum lamcam induix, donalorl graies
. , babe. Cum le vesle obiegla, fac luua erga IXeoin
, , amor creacaL, qni Indameiita et seataii, el blemi
, accommodau Qobispra^buit, qaibaa cum vila noalra
, . . '- conaemlur, tum obscenilaa noaira legitur. Dles
; - peae illmitT ci gratiam babe qal nobia, el aolem
, ad diaraorum operum ministeriam, et Ignetn, lam
, - ad illuslrandam nocleni, lum ad reliqoaa viiao ue . " cesailaiea oxplendaa conceasll. Nox raraua aliaa
, precaiidi maleriaa suppeditet. Cvm In eoBlum ocu , - lot auollia, ac aiderum pulchriludinem cernia, orx
, Domioura oorum qoaa cofiiuerin, et pncaiaoUaai*
mum ommum reratu ariHeeai Deam, qai ouaaia
, .
aap\eât conMvX^ ^ *
\
,
.

, \ . ,
^.
' mpi ,
1455
1456
obserras, BM le ille Elalim exaudil, ne propterea xa\ *1, , ,
faliscas, aul pnsillo abjectoque auimo sis. Frc- }. ;;.. /..;
quenter enim id quod postulaa, iu prxsens tibl non . IJJc d ol roV ,
conducit. Omnit, ioqnil, ou/ ptlit aceipil (ilatili. \n, 9',. , : j
8). Ua demum aulem accipil, ai illa peial qux anl- t q f uix sux conducibilia sint.
F.jmd. Inter orandmn, nec opea, nec proape {, ,
ram valciudinem, nec hoslium uliionem peiai; aed , ,
ca duntaxal qux ad aniinx ealnlcm arijuniento .
aint.
\ , 6
Cum mnle et noxle aliquld pclie, almllia cflkci is
homini fcbre laborauti, qui enixe rogilct ul Bibi
vinum porrigalur. Deus vero, qnl fiiluM-prospl- , ,
.
cil, cupidilali lux morem non gerit, nec quud
stulle postulis, largitur.
, \ S. Euteb. Prodiloris Jndx recordemur, nt non
cx eccletia pedcm referamus. Iluc eniro iili rulnx .
iniiium fuit. quod in oralioue non pcrsltlerit. Nam , .
\ cuin primus omnium panuin accepisset, discessii;
ilaiinique Satanas in eum intravil, isque ad prodi- , \
lionem properavii. Quocirca, si quie, anieqnam . I -,
abeund! poiesias fiai, abierii, easdem, ac Judae .
poenas persolvet. Ne igitur commluamus ut pro- . Jiiv
pier unani lioram cum Juda condemnemur. Nibil * {,
nobit moleslix pprmansionis mora allatura esi. , .
Non tempcstas intus esl, non ignts, noo alia suppllcia.
; ;,
S. Nili. Cum Dominut ln EangelHs hominl
;
dicai : Omnt pelenti u da tliemosynam (Lue. vi,
, \ 616
30); quaulo niagla Dominui ipse cuilibet oranll

amptissimas oiiaerlcordlas, el poccaiorum veniam,
molesiiarumque depuleiouem, imo sexcenu bona
daturut est!
Cbrisius uiiiniuin Rex el Deuj, iis qul ex ope sua
peudeni, ei iniimo pectore ingemiscunt, qua.nlibcl
iuullis pcccalorum sarcinis nniisii sint, rainime
lamen adversatur : quln poiius benigne acceplos
ptirgat, adopiiools donum eis largiiur, el progrcssu
icinporis vii-iulum opiQcei reddil.
\ &*
,
, , -
ti\r
6\\,
;
, ;
,
, \ ,
, ,
xaV
.
4 7 3 .. Dt tieemotyna, tl beuefieeniia . '. >, xai

in pauperet.
.
Deut. , I I . Non deerit pauper in lerra.

Prnplerea ego prxcipio libi facere verbum iiind,
dicen: Aperiem aperius manus tuai fralrl tuo
< , .
, '
ew,
pauperi ei indigenli. 7. Non averics ma- . ;
inim luam a fraire luo. >
. >
Dtui. x, 19. Ego libi prxcipio amare adre ,
nam, cl dare ci panem ei vestinienluin.
'- \ .
Joti xxxi, 3i el t6-40; xxix, 15. Janua raea
\ .
omni venienti aperla erai. Imbecillcs eo quooput ,
habebaut, fruslraii non sunl: vidux aulcm ocu- . \
luin nou labefeci. Sl ct panem meuiu cumedi |ao- , ; xal
hia, et non pupillum participcm cjus feci aut i i , \ ;
deipoxi niiduni pereuuiero, ct non vesiivi eum? , xcupJ;
hnpolentes aulero si non benedixerunt mibiT de . 'loniun oviuro mearum calefacli innl butneri eo- ; , * ;
m m . Or.uliiR tram cxcorum, el pes claudorum.
,
Ptttr 6 iflflrmoruaj.
D
1457
; , .
SACRA RALLELA.
, ',. , 21. Justus miscrelur, el i t i luiii.
\ \ .
i mov, , \ .
\ ( *
1\ ,
. .
. * , , .
( . >
. Tfl
.
1
, ."
.
, ,
.
.
,
:. >
, .
' \
\ . >
\ .
1
, . >
, '
, {
.
,
, .
* ,
! .
, .
, ,
, \
, \
.
,
,
, . >
; ,
, \ .
,
, ,
| \ .
, \
. ~
. xt, 1. Bealus qui iDleltigit. eupcr

cgenuin et paupereiD. >
. , 15. Jucundus bomo qui mlserelur
el commodal; diepcrsil, dedii pauperibus, eic.
Pre. , 5, 4, 27, 28. Eleemosjoae ei Ddea
le non deserant: alliga eas collo tuo, et inveoies
graliam. Ne deslnas benefacere iiidigenii, quandiu polesi nianu lua auxiliari ei. Ne dicas : Rcdiens rcverlere, et cras dabo libi, curo siaiim
possis bcncfaccre. Non enim scis quid supervcn(ura pariel dies.
Prot. , 26, 17. Benediclio super capul
illius qul commuoical. Auiins auaj beneiacU vic
misericors. >
Prot>. X I I I , 8. Rcderaplio animae viri, diftlto ue. Jusii mieeranlur, el eleemosyuaiu largiunlur. >
. I I T , 11. Qui mieerclur pauperis,
beaius dicendus esl.
Pror. xv, 17. Uiaerlcordia elflderedimuutur peccaia. >
Prov. xvii, 5. Qul miaeralur, miseilcordiam consequetur.
Prn. xix, 17. Deo feneratur qui mturetur
panperls; el juxla donum suum retribuet ei. >
Prer. xxviii, 17. Qiiicuiiqiie dant panpcribus, non iodigebunl.
Prot. xxi, 21. Via juatitiaj cl misericorJiai
iiiTPniei vilam el gloriam.
Prov. , 8. Virum bilarcm el datorem
diligit Deus.
EccU. ix, 10. Quodcunque inveneril raanus
tua ad faciendum, pro firlli iaeiio. >
Eccle. , 12. Cognovi quod non essci bonum iu illis, nisi laclari, el facere bonum in viia
sua. >
Osee n , 6 . Judicium 'raoum sicut Oamnia
egredielur : quoniam misericordiam volo, ci non
lacriQciuin. >
. I . V I H , 7, 8. Frange esurienti pauom
luuiii, ei egonos sine teclo inlroduc in domum
luam. Si videris 'nudum, operi eum. Si dederis
esnncnii pancm lunm ex anlmo, et animam bumiliiii.iin saiiaverla : tnnc orietur ln lenebris
liiraen luum, et teiicbra: tua sicut rocridies, el
Deue lecum eril perpetno.
Don. iv, 24. Rcx, consiliutn meuni libi placeat: elccmosynis pcccaia tua rsdime,et loiquiiates
luas in miscratlonihug pauperuni.
4 7 4 SP- * U"!>vis re fortior est
pietas. >
rc'i. , 30. Ignera artkiHcm exsiingoii
aqua : et eleemosyna expiat pcccaia.
Eceli. , 1, 2, 5, 8. Fili, viiam pauperis ne
defraudcs; ei oculos tuos nc ir.msvcrias a pauperc. Animam csuricniem ne coolristos, Dd|ua
abslralias douvua ^,
vst\\M avJ^
! 2
1455
1456
obsecras, nec te ille stalim exaudil, na propterea ** , ,

faliscas, aut pusillo abjectoque animo fiis. Fre-
quenier enim id quod postulas, iu praesens tibi non . ,
conducit. Omnl$ inquit, qui petit accipii (Malth. vn, . ,
8). Ita demum autem accipit, ai illa pelat quae anlmas suie conducibilia sint.
Ejtud. Inter orandum, nec opea, nec proape*
, ,
ram valetadinero, nec hostiuro uliionem petas; aed ,
ea dunlaxal qux ad animaa aaliilcm adjumento
aint.
\ ,
Cuni male et noxle aliquid peiie, a.mUis efficeria
homini febre laboranti, qui enixe rogitet ut aibi
vinuia porrigalur. Deus vero, qui fulup*pro&pK . ,
cit, cupidilali tuse morem non gerit, nec quod * .
stulle poslulas, largitur.
S. Euub. Prodiloris Juda* recordcmur, ut non ^ , ex ecclesia pedero referaraus. Hoc enim illi ruina .
iniiium fuit, quod io oralioue oon persiUerii. Nam , .
euin primua omnium paoein accepisaet, disceselt; , tlailmque Salanas in eum inlravit, isque ad prodi- , \
tionem properavli. Quocirca, ai quia, aDlequam . ,
abeundi poieslas fiat, ablerit, eaadem, ac Judaa (.
poenaa persolvet. Ne igjtur commitumua ut pro- .
pier unam boram cum Juda coodemnemuf, Nihil * ,
nobia niolesliaft permansionia roora allatura esL , .
Non lempcataa Inlua est, non ignis, non alia supplicia.
,
S. Niit. Cam Dominus in Evangelils bomSni
dicat: Omnt petenti t$ da eUemotynam (Luc. vi, , ,
30); quanlo roagia Dotninua ipsa coilibet orauli
amplisaimaa mlaericordiaa, et peccatorum veniam, ,
moleiliarumque depaUioaem, imo sexcenja bona , , .
daiurua eat 1
;
Cbriatus omninta Rex et Dana, iis qui ex ope sua
pendent, ei iniimo peclore ingemiecuni, quaiolibet ,
miillig peccaloram aarcinia onuaii aint, roinime , iamen adveraatur: quln potiua benigoe accepioa , ,
ptirgat, adopiioa.s donum eia UrgKiur, ct progreaau , ,

ternporis virlutora opificea reddii.
.
9
473 1.. tleemotyna, et bttufiuntUi , . ,

in pampere$.
.
Deut. , I I . Non deeiii pauper in lenra,.
.
Propierea ego procipio iibi facero verbum iiiud, , '
dicena: Aperiena aperiea manua luaa frairi luo ry .
pauperi et indigenti. 7. avertes roa- .
mira iuam a fralre too. 3
.
Deut. x, 19. Ego libi praecipio amare adve ,
nam, ct dare ei panera ei veslimenlum.
(.
1ob xxxi, 32 et 16-20; xxix, 45. Janua roea
.
omni venienii aperta erai. Imbeeillaa eo quo opua ,
habebant, fruatraii non gont: viduae auiem ocu- . lum Ubefecu Si et panem meum comedi |ao- , ;
his, et non pupillum participcm ejus feci? aut , ;
deapexi oudum pereuniem, tX non veativi eum? ,
impotentea autem ai non benedixerant mibi? de . '*
lonanro ovium mearum calefacli aant bameri eo- , *
rvuis (kv)u8 eram caecoram, el pea claudoram. ,
Ptttt eram /uurmoram.
SACRA PARALLELA.
1458
. , 2! Juslut miaereliiT, el ,
buit.
Ptal. , 1. c Bealua qui Inleiiigit, supcr
c ,
egenutn el pxuperem.
4 - P$al. , 15. Jucundua bomo qui mlserelur
, , \ *
et commodat; diipersii, dedii pauperibus, eic.
*
PTQV. ni, 5, 4,27, 28. c Eleenaoeya et fldea
\ , la aon deaerant: alliga eaa collo loo, et inveniea
. , gratiam. No deainaa benofaeere indigenli, quan . * ' , dia potest roanua taa auxiliari ei. Ne dieaa: Re , . 06 diena revertere, el crat dabo tibi, cum atailm
.*
posii benefaeere. Non enlin acia quid superven-
1457
tura pariel dies.

Proa. x i , 26, 17. c Benediclio soper caput
illius qui commuoical. Anima auae benefacit vir
miaericora.
Prov. , 8. Redemplio aaim* viri, dic , /
. >
viliae au. Juali miaerantur el eleemoayDam largiantur. >
c , .
Prov. , I I . i Qni nolteretur pauperts,
beaiua dicoodua eac. t
Prov. xv, 17. Miaericordia alfide redimio.
lur poccata. >
c . a
Prow. xvti, 5. Qui miaeratur, oiaexlcort , diaro coaaequetur.>
Pw. XIX, 17. Doo feaeratuT qul mlaeretur
.
pauperis; et Juxta donnm aaum rctribuet et.
t" , .
Prav. XXVIII, 17. c Quicuoque danl pauperi bua, non indigebunl.
\ .
Q
Prot. xxt, 21. t Via jaaliii et miaericordiai
c \ $ ,
faveitiet vitam et gloriam.
Pro*. xxn, 8. Virum bilarem et datorem
c , - dillgii Detu.
.
EccU. tx, 10. Quodcunque inveoerit manus
, lua ad faciendam, pro virili facito. *.
,
Eccle. , 12. Cognovi qaod non eaaet bo.
nuin ia illia, niai totari, el facetvj bonum in viia
c , a a a .
, .
0$ee vi, 6. c Judicium <mcum sicut flamma
. TVJ
.
egredielor : quoniara miaericordiam volo, ei non

' , xacnficium.
.
Uu. Lviii, 7, 8. c Frango eaarienti panem
, . tuum, et egenoa aine teclo iniroduc in domum
, , D tuam.
eiuricDll
61 anlmo,
al animam
buSi panem
videria tuum
nudum,
operi eum.
Si dederis
, miliaiam aaiiaverla : tunc orietur tenebrU
, lumen tuoni, et teoebrae loaa aicul meridiee, el
.
Deua lecum erit perpetoo. s
c , *
Dan. iv, 24, Rex, conailium meum libi pla , caat: eleemosynis peccaia lua redime, el ioiquiutes
, . .
tuas in iniseralionibua
paoperum.
,
4 7 4 $ - I Quavia re fonior est
pielae. >
,
Eccti. ln, 50. Ignem ardentem exsiinguil
,
aqua : el eleemosyna expial peccata.
, ,
Eccli. iv, i , 2, 5, 8 FiIi,vUam pauporia no
. defraudea; et oculos tuos ne iraoaverias a pau , pere. Animam eturienlem ne coniristi-s, oequo
.
f
19
1460
itios ab egcno, et ab inope oculura tuura tie avcr- , xa\ las. IncJiua pauperi aurem luam, el responde . , >
ei paciflca in leiiiiale.
.
Ecciu vu, 10, 56. EtomOKynam facere ne
c . negligas. Pauperi eileftde ffianum iuain ul com- , .
pleatur benedictio ina.
Etcll. xii, 1, 2. Benefal plo, el inveiiies
c , \ ,
MtibtiUobem : et si nOft ab eo> saltem ab Altis- * , .
aitao- 8i taafe feceris, scito tul fecark: t* erit
{, , \
gfatia bdnls Itiis.
.
Ecrti. xvu, 18. Ettsdmoayna vlrt qaafcl ait <* . >
gtiacQlum cftm eo.
*
cc//. xxix, 4, I I , 15. c Qui Taoit niisericordiam, fenfcratuf proxlmo euo, et qai prarvalet , maao goa, aervat mandala. Buper bumiiem animo ,
paiiena eato, et pro elecmosyna non disirabaa . ,
illum. Cunclude eleemosynam in prompiuariia * idift, et baec le etipiet ab omm affliciione, et ad- .
veraua boaiem pugnabit pro te.
Ecc4i. X L , 17. t Eleemosyna in aeiernum mac ! ,
ntU
ibid. 24. Fralres, et auxillnm in die t r i I *
itulalionia : el anper ulraque eleetndayna libe- .
rabii.
oi , Jfolf*. v, 7. Beati miaericordea, quoniam
XI.
ipsi misericordiam coosequeniur. >
c
Matth. , 1-4. Atiendiie ne eleemoaynam
veslram faciaiis coram bominibua, ut videamini
ab eia. Alioqui mercedem non babebitia apud ,
Palrem veatrum, qtu in coelis eat. Cum Igitur fa- C . ,
cia eteeaaoeynam, aoli luba canere anto te, eicui , ol
bypocritae facianl in synagogis el in vicii, ot v i - , ,
deanlor ab hominibua. Amen dico vobia, recope- . ' *
ninl mereedeiD auam. aulem cum faoia elee- . moayoam, noaciat ainisira tua quid faciat dextora ,
tua; ul aii eleemoayna iua in abscondiio. Et , ,
Pater tuua, qui videt in abscondito, reddel tibi in ,
apetio. >
. >
Mallk. u 15. Eunles diacite quid eat: Mi - ,
iericordiam volo et non sacriflciumf.
.
Malth. x, 42. Qukonqw polum dederit
"
uni t\ rainirois Ssiia callcem aqqae frigidae ,
in nofla.116 diaoipuli: amen dko vobie, oon per- , .
det mercedetn auain.
H
6
xt\ in, 11. ReapondeAaloaniiea, dkit eia:
Qui habet duaa ianicaa, det uon habenli; ei qui , ,
babet escas, simililer faclat.
, .
Luc. xi, 59, 40. Dich eis Domimis : Nanc
c
vos, Pbarisxi, mtindatis id quod deforis esl calicU ,
et calini: quod auiem inms est vestrum, plenum .
esl rapina et iaiquiiate. Stulll, nonne qui fecit , ,
quod deforia eal, eliam quod deintus eat fecil f ; ,
verumiamen quod euperesl, dala eleeniosynam, .
ct ecce onmia mimda sunl vobia. >
,
Lnc. XH, 55, 54. Vendile quxe possidelis,
ei daie eleemosynatn. Faciic vobia sacculos qui . uon relemcuQl, tbesaoruin non deOclealeia \n , ,
$, $ fur nan appropial, ncq.uc itae* cot
y
1461
SACRA PARALLELA.
14
, rxpu. libi epitn Iheaaiiriaa vctiet aal, ibl
cor veatjrvm enL
.
47 Lue. , 11-44. < Dicebat Domiout
c * "
qui
te iaviuveraft: Cuni facia prandiun aut coa110% , .
narji,
ROII vocara amlcoa iuoa, neque viciooa tooa
, ,
, - diviica, neqae cognaloi, neque fralreo luoo; oe
, . '* forte et ipai te ralnviient, et eril libi reCribtiiia.
| . ,; , Sod cam facU coomium, voca pauperea, debi , - lea, claudoe, caooa; el bealuaeria, quia non ba . benl relrUmero libi. Retribuelur eaim tibi Ia reaurreclione jaalaruni.
,
ACL xx, 54 , 55. c Ipai scilis quoniam ad
, ,
ea
qu mibi opua araiit, ei iis qui mecum l u n l ,
* .
minifirawrunt rotjiua ialae. Omnia ostendi vobis,
, * V^mlm tte Uboronie oportet auacip^ro iolir , *
quia ipaa d U U : Beatfua eal dare, qaaia acei, ,
pere
Howu , 8. Qui Iribuit aimplicUate :

qui pneeat aoUleUudioa: qui mlaeretur (n
* .
bilaritaie. >
/ / Cor. ix, 6-9. Qui parce aeminat, parca
t , *
, ' . et nietel : el qui aeminal in benediclionlbaa, da
' ,, , beaedicUonibaa ot metet. Unuaquiaque prout
. dealinavil kn corde arao, iriaiiiia, avl ex
, neceuilale. UiUraa aaim dalqrem dillgil De*.
, , Oawem aufficteiHiaiB btbentaa, aboadotia in oam*
.
opus bonaiD, aleut acrlpium eot: Dispmit, dedil
paoperlboa, eic.
, . >
^
Qalai. n , 1Q. Panperum l neraorea simoa.
t
I 77. v i , 17,18. Diviiibaa bojoa asecaK
, | , pnecipe, non aabliaia aapere, pee operare io in* certo divltlaram, aed in Deo qui prcalai nobia
, , ooiDia abundo ad fruendum, bene agere, diviloa
, , fleti in operibu* bonia, Cacile Iritmere, ibeaauri .
zare eibi iundamealaiD bonum ln fuluram. >
c , , .
I I Tkeit. ,5. Voe, fnlres, noBie deflcero
benefacieales.
Bebr. , 18. Beneficentia coinmuai'). .
nia nolite oMiviaci. Taiibua enim boaiiia promeretur Deua.
,
Jac. 15. Suporexaliai miaerlcordia j u dieium.
,
doclrina Petri. Djvea eal qui mulloruin
. - miseivjiur, et qai Deam imlUado, e i iie quc ba . bei, impertiu Dena enita rea ae condiiaa omni, , mode nobia dUiribuii. Qoocirea boa Boveritia,
qui dlviles ealia, debere voa minisirare : ci cum
. - pluraqua; opaa aunl vobia, acccpcrUie, diacila
, .
tandem aliia ea deeaae qoaa vobia auperflua aunt.
Erubeacile qui rea alienaa relinetia, vobiaqve quilalem Del imiUadam propooile : ac
pauper eril.
, ,
5. $. iltud: Deatmam borrea mea.
. . .
Imitare terram, bomo; fac fragea feraa ul flla.
, * Ne ie deterioram ea pratbeaa, qaaa animaa eat ex pera. llla eatm fruclua, non quibus alalur, sed
34 , . ad minisierium lanm alail: la vero qaem bene ^ - ficeuU fiutlu\i\ tAvittVi^ ta^V\N&V\\&
R
1163
1464
Qooniam bonorum operum gra*Iae ad largitorea . ,
redeunt. Dediati esurienti, illudque tuum efficiiur, . "
ad le cum fenore rediens. Ut enim frumentum ; , in terram lapaum ei a quo projectum eai erno.u- , ,
meriium afferl, eodera modo pania in esurientem .
dejeclus, uberem in poslerum utHiutoro prasatai.
Ac proinde da operam ut agrlculturae flnis, egen- . *
libua cominanicando, ail tlbi eoleatia aemcntia , . &.
iniiium. Seminale enlm vcbi$, Inquil ille, ad justi- ; ,
Ham {Oue x, 42). Cur ergo animo deflciaicur ie~ ;
ipsam tundis, dum opea luto el lateribua includere . *
sladcat Metiui eil namen , quam divitia* , ;
mull* (Prov. , I ) . Quod sl peconiaa ob earum pretium 476 suspicis, vjde quanto ad glortam , .
utillua sii xcxcentorum flliorum patrem nppellari,
qtzam eexcentos ataierea in crooiena babere. Pecu- , niaa aiqafdem inviiua etiam bic relicturus ea : al ,
laodeni ex bonia eperibua colleclam ad Doroinom
deferes: cum Dimiruaa ingenii tarba coram com- , muni judice circumfuaua, ab ela, el nutritor, et , *
benefaclor, et quovU lai.dem alio bamanilaiia no- , miiie appellaberia. Doua virtUiem tuam probabli, * , ,
laadabuai angeli; bomiaea omoeit qul ab orba ) .
condito axatltemnt, beatum le pnedicabunt: gloria aempitema, eorona , coeloram re.
fOttm prasmluro libi ceaavra aunt.
S.BotiUbid.Patei cum exbauriuntur, oberius
, flouat; dum auteai negUgunlur, pulreacunt. Eo- , , dero modo atabilea quoque diviiU lnutiled flunt: ,
quae vero rooventur et alio nrfgrant, in commune \ . ,
condttcanl et frucliferas aunt. Graiiaa age Deo , .
quod lu forea aliomm non pulaea, aed ad luas alii C .
aa cooferani,
Eju$d, kmil. od diiittt. Pauperi dives fenera.
.
Concredo Deo, qui beneflcia iila qtue In oppres- aura coaferunttir, velut In aeipsum collaia accipit, ,
alqua ipaa graiiam rependit, Locuplea eat sponsor, ,
qui ubiqua terraram ac marium txpanaoa tbe- .
aauroa babaat.
/ Divitiae, quo pacto Bominaa pneciplt',
, *
disper**, permanere aolent : retenta? aulem , * ,
cocrcil* a.ienantur. Si eaa cuatodiaa, Jam non . , * babea : ai spargas, non aimtlea. Ditptnit, dedit , .

p*ttp4ribu$:jiutUUejui manfi in txcutum tmcaii , tj
(. cxi, 9).
*
latrf. { nundinia nerao moleate (rrt, dnm

cjuaa in manibua sunt velnti projicit, ei earom , , '
)oeo ea aibi eomparai quibue opua babet: verum ,
qno miQori prello ea qaaa magni leaiimat, emerit, ,
eo tnajore voluptaie afficitur, tanquam videlicet . \ ,
pneclara aibi negotiatio exsiiterii. Tu vero ibole- ,
atiam concipia, cora auram et argentam, boc est .
puWerem prsebce, ut beatam viiam acquiraa.
Jbid. Fupue luum praeverie. Eyraium funua
.
eai pietas. Sic abscede, omnia (ecnm efferas. . .
fac ut opea tusc tibi ornamento aint. Eaa tecum .
liabe* Bono consiliario, boe esl Cbrialo, fidem . ,
accommoda; qui dilexit le, et nosira cauaa egenua , '- , *6*>
(actufeM, utipsiusegeeiate diioicfremaa ( / / Cor. .
%
1465
SACBA PARALLELA.
" , S. . hom. feMraLCum propler Domt , - , mim pauperi brgiri parai, boc aimul et doDum,
et fenus eal: donum, inquam, quia recipiendi
, nulla apea affulget; feoua autero, ob ejuaqui i l , liua aomine peraolvit, munificenliam; quicum per
, , paapcrem exiguom qoid acceperil, ingenlia pro eo
repandal. Nam qui miserelur pauperia, ioquii
.
ille, feneralur Domino (Prov. xix, 17).
Ejutdem. Qui libi opea dodil, ipae per pau ,
, , perum manna eleemoajDaro abs le poacit. Quod si
quse aua aunt accipiat, inlegram grailaro, ac ai a
.
|e benelicio anctua eaaei, peraolvit.
Ejuid. hotn. d$ invld. Quf divea eal, non pro *
, " linao ob divitiaa muiandus esi: non item ob di gniiati aroplitudinem is qui potenlia floret Haec
, - enira reliqua virtutia inslrumenla aunt iis qui
. , beoe utuntor, DOO autero ipsa in ae feliciiaiem ba - benl. ltaqua miaer est qui bia mala uiitar, baod
, . aecua ne llle qul gladio, quem ad propulsandoa
, , boatea accepU, seipsum convulneraft. At ai recle,
, atque oi raiioni conseoUneam eal, 477 9**
, admioiairat, et ea qu* Deue aibi dederii, diipenaat, U plane propter charitatem el liberalUatem,
.
Lande el benevoleniia digooa est.
, ,
Ejtudem. Da operaro, bomo, ul a!s Unquam
, , oliva fruclifera io doaio Dei; nimirum ul apem
* aeuiiqiiam abjiclaf, aod aaluiem, quae fide compa , raiur, circa tc aemper virentem babeas. Sic nera, , pe et perpeluo viroram plivx* imiUberU; quia ei
. ^ feraciUlem Biulaberia, uberea omni UiLpore
prsebena eleemosyoam.
,
S. Greg. Thaum. De '*. Origtn* Stcra
, , dociriaa, ul oiibi quldem videlor, non tam male riae date quaniiiale, ut quas exlerna ait, quam offe .
rentiura voluntaleet inaiiinio, HberaiiUlem et
munificenliam ponderavil.

S. Gregor.Nazian*. orat. 15. . Nulla reommno
, , perinde ac miaaricordia Deua coaciliaiur, quando , quidem nec aliud quidquam Deo magig proprium
. eat : quippe quem miterteordia et veritaa prae cedani, ei cui miaerieordia aote jud.c.um debel
offerri. Meqae eoim ulla re alia, nlai miaericordia,
.
miaericordia ab eo repeoditur, qul Juaie, el in
pondere, ct mensura miaericordiam remeiitur.
, - Ibid. Grato animo aSiquid Deo tribue, qula
, * , lu ex eorum nuroaro ea qui bene de aliie mereri
, ' poaaint, non qui beneflciia alioruon ppus habeant:
, * cum io alienaa manus non ioiuearif, aed in luaa
, . alii. Sia non opibua et faculiatibaa modo, verom
, .* ei pietate divea : non lanium auro, aed eiiam vir , tuie. Sia proiimo tuo boc nomine praestamior,
. quod majorem benignitalem praeferas, Sis calami
loso Deus, Dei misericordiam imiiando. Nibil enim
Um divinom habcl homo, quara bena de aliia merendi faculiaiem.
,
Ejtudem. An tu beneflcenliam arbitrii lui
; { , - eaae poiaa, non neceasilali ? Quam ipse quoqoe
vellera ita eaaet, atque eliam exisliisarem. Sed
, , mibi aaelum ' \ \ \ \ ^ \ ^ V u ^ *x \^**a
1467
14
bra quae a judiee in eot con}k'Minliif : noa quod A> , * , rapuerint, aut aacritegii vel adullerii crimftie aa , .
devinxer.ni, aal aiiud quidpiam quod probtbUuaa , ' ?

ait perpelrarint. bojua ordiois damnantar; $ed .
qoia Ghristum per pauperes minirae colueronl. .
lNerainem unquam Deoaliquid erogaaae poenitait. .
Multita enim eat ad gratiam repaDdendam. Sil , * beneflceiuia nosira ex eo qoed nobla nocetaariam , , \
eat, non ex eo quod redondat. Hac oblailone Daua .
magis delectalur qoam muAeram copiaet largi* , ' .
tionis raagnilodine. Mutuam erga noa btimaai- \ , |
iatetn Deua a nobis exposeft, ettamai ab ipa* ,
plecutnur. Hoc longe paleberriaiiiia atque fcu- .
maoiselmum est, quod Deut non inoaorif pretio , *
, ,
ct dignlute, aed donantta animo larglUanem n e l l
. benignllati tuse moraa neetaa, aed , .
tiunc benignus efficere : nec quia aalta dlgnum , ,
munua ofierra neqaia, Idcirco omne* officli parlea , praetermiiiaa. Vernm ila 14 gere, ui aliud nanc , xal
offerae, et ad aliad lo rureura prapares. Ex iia .
qoaa Dco ofleruntur, olbil uaqae adeo parvam eu, Ipsiaaque dignliaie inferioa, qoia id omeino admiUat et approbet: eliamai Jnatojudicia ponderare mlsericofdiam sciit
Gr
a%
U l r
478 S. *9- $ ' '*

40.
Livori et tinece bonum ouid demere,
Et debilotem praferr* ommbu* Denm
Frxito reptndit oxi c&Utiia.
AiU Ugisque ChrUtum .
. KaAor , ,
XptOtdr & *
* .
* , ,
{.
Pana nihll tindici dtbet Dto

N$t debitori fpie fxo,
Dobori iin .*> mon , ignoicito,
Veniam rependii nam Deui cUmentim.

*
.
*
.
Ejutdim. Quid prgdonibua ct fttribus ibe , \

aaurizarejuvat, teoiporuoique muUtionibaa, qu . ^ , \
ad alioa alias convertaol, jacf^nique inalabUea ei flu- ^ ,
xae opea : ae non potios eat in toU borrea atque ^ Qrmiora, quam ul inaidlaa allaa meniaot, re- .
.condere
* \
S. Grap. . orof. 1. D$ beatit. Gravia rea
qniadain esi auraai : levia aolem el eareuro len- . '
dena virlaa* Gravilaa porro ac leviUa inler se pu- .
gnaot.Qaocirca quanda i d auperna coDaoe&donduia ,
est, demua operam ut iia rebue qua DOS bumi , . deiorqaeni, vacui el inopea aimaa. 8ic quippe
fiei ut auraam erigamor. Nequo enim fieri poieat .
uii levia quisptamefflclaiur, qui ae reruro materia * ',
conatanliutu posderi affixerit. Quonam porro mo- D .
do id conaoqui poaaimus, hia verbia docet Paalmi- ,
6la :Ditper$it, dedit pauperibui; juiilua ejul manet .
i * tacxlum iwculi (. cxi, 9 ) . Iiaqaa qoi pauperi faculutea auaa iinperlit, ad ejua ae partea adjuRgit, qui noaira cauaa In pauperlate varsalux eai.
8. Chrutost. NulJum eleemoaynaa impedimen .
ium pauperlaa affert. Tealia e$i vidua, qua duo
, ,
minuia Jech, et eoa qui mulla coatolerant, aopt> .
x?Ai (Lue. xxi, x). Gecaa cui miaericordia iia- ,
perlilnr, ducere ad coelum novlt: et qul ad pa- , ,
rielea iaipingit, alque in Cavoaa idfeodit. ad adloa .
acandendos itiaaria ae dttctorem piwbet. Jadexao- 4
$tor per poupert corraaipilar. Fac igUur per
v.p<aojw. ^.* -\bv ^ ^ ^ *
* jNurperjs jadicis paalicam p u l m .
1
1469
SACRA PARALLELA*
1470
; . . \ ille muncra tua per euro acctpit, cl legea adtilte . , - rat auaa. Accipit, inqvam, alque ex jueio beni , goos efficilur. Accipit, veriuil miaericordiaui
$ . " - anleponil, et cnm peccatorum lance pauperia
, . , conira perpendh. - Gum pauperem alia,aic
. exiaiima leipaum a|i. Ea enim eal bujusce rei naiura, dt qua dan.ua, a nobis ad noa redeant. Si . 0
, quidem bomanua et iacilia noater Dominus, cum
, \ - animi noslri perapeclam imbecHlitalem babeat,
* - ad immensam ampliludineni rem banc exlollit, el
aeipsum eleeraosyn dabitorem vocai : Dei fenua
. 0
I . beoeficeniiam appellai. xingularem vim eleemo synas I aola ad divinum Iribunal irrepit. Ne judi . cera inetuamus, qui anie proiendii manus, quam
. judex aedeai. Ne judicem varearour, qui ae acce
, pisse minime inficialur. Ei sedens Jesus conira
. - gazbphylacium, aspiciebat quomodo ittrbas jacie . bant a. Praelarilo altari ad gaxophylaciumaccur * rit. PraHeriiia aacriflcaniibua ad beneficeiitiae
iheatruin porglt, geads auia oalendens Deum
* boc aolo apectaculo delectari : ostendcns, in ' qaam, divioum oculutn bac duntaxat ralione ad
* flctorU aui iimililudinem posae accedere : oaten . dena eliam anum boc oaso quod homineiii cum
, , , oUatr\p Deo copolel: oatendena denique id aolum ease
. quod figulura lulo propius jungal. 479 Ettcte
. " enim miuricordes, inquit, $icut et Pater ve$ter cm 1 Ustit miiiricori eti. ( Lue. vi, 36). Sola quippo
. benoficentia, aditua ad dmnam cognationem para . g tur. benignam auimam t meniem ad mise .
ricordiam proclivem ! animi commiaeraiionem
pauperiaa non excidil. Muiiiflcam voiunuiem egeslaa non compreaail. Anini liberaliialem pcnuria non
reatrinxU.
S. CgriUL fteemosyn nalura est ut expur(I)
get
peccata : aaporexaltat judicium, supplicii
, , , , ilammam niitigat, judicem fleclit; vel, ui reciius
, loquar, cum Deo copulat, in aanctoram aacribit
, eboros, in auperoam civilatem ailollit, coclorum
, , regnum conciliat, gloriam immarcescibilem, spera
; firmaai et atabilem : ac quid non demum ? an non
; ea quae conatantem hilaritaiero pratoi<ni7 Quia quia pauperiate 61 inopia Kaboranlibua opes im, . perlit suas, nunquam pauper erit. Eteniro qui
, . ' , pauperum miscretur, feoerat Deo, inquii Scri . . ptura(Prov. tix, 17). Solvendo eat hic debluir.
, - Fidelia cst qui acdpU. Novit enim id quod datum
pest cum icnore disaolvere. Divea liberaligque
.
eat, qui bominis ad miaericordiam propensi depositum accepit.
, ' .
S. Greg* Naz. orat. 9 . Ne bonus esae diflferaa^
, \, . aed jara efficere. Non upparebis, inquit, in consputu
, , nteo vacxu$ (Exod. xxm, 1S). Nullaa ergo vacuua
. oH et infruciuoaua. Nulla anima aterilia ail, el
, . prole careat. Unuaquieqae ex praeaentibug bonia^
" . el qtiae aibi propria aunt, Deo offerat. Splendo*
ccalealem ambiamua; in aino Abrabae pro>
4
.
(l)Ia Riip. Symbola haec inacribilur, , l x \jwoja
Occurrii whbris Gyrilli conlr* Juliaiiuiu.
%>^.
71
1472
nilsericordia ittie exbibila requietcamus; juslum * *

judiciuih judicemus; eripiaroui pauperemelage
\ nnm; viduaeet pupilli noa roiaereal; redimamos eoa * qui morli iraduoiur; ne negligamuseoa quiope no- *
alra iodigeiU; na praHereamua euna qai ulceribue ;
ecatet; ne deiiciis indulgeamue, aliia in serumna ver- aamibua; ne conaervam nootrum exaecremur.Nequa- * quam, amici et fratrea, divilta partiboa eimas, *
ae in flaannis excrueiemur, vutoqua bialu a
aanctlt dirimamor. Neque tandem Laiarum ex- . , orarecogamur, ut aduaiam linguam extremo digilo , .
refrigeret. Beoignos, facilea et raiiericordea noa ,
praebeamus. Dominl benignitatara luiltemur, qui ,
oriri aolero euum facit auper bonoa el maloa
(Maith. v, 45), omneaque pluvia aua perinde
alit.

S. Creg. Na*. orat. 16.CflBleatem illam requiem
quaeramua; bujos vilaa facullateaet opea projicia-
mua; qaod in iig bonum egl, bujus duntaxat qtixv *
alom fac.aa.ua; animas Doalraseleemosynis acqui- } ramua ei emamua; bona noatra pauperiboa imper- ,
tiamur, ut auparnia illia opibua affluamua. Aniroaa
etiam, non aoli carni,da partem; da partem ei Deo, , * ,
aecaoli mundo; ventri quiddam aubtrabe, quod * *
Sptritui consecres; ex igne quidpiana eripe, el
Uniigper a depaseente flamma remove; extorqua , .
a lyranno, el Domino commilte. Da parum ei a '
quo ampliua acceperia : iroo oliam ei qui oninia . ,
elargiiue eat univema opea dato. Nunquam vin- ,
oea munificenliam Dei; quanlumvis erogaveris, , .
emper ab ea procul aberie. Quin pec quidquam G ,
qaod luum gU, daturua ea : quandoquidem cun- ,
cta ex Deo sunt. El quemadmodum fleri pequit ul .
ombram 4gQ noatram prastergrediamur, aut mo- . ,
les corporia aupra caput asaurgat, aic nec imine- ; ;
, ribua Doatria Dtos vinci poiest. Neque uim tl
quidqaara damus quod exlra bona ipsiue eil. Unde , , ,
tibi iaibaec omnia, ei a quonam? Quie donisvincere , ,
Deum quealTQuis libi boc dedit, quod COBU puK , ,
chriludinein cernas?quod xolia cursuro, quod cir- , , cuUam lunae, quod aiderum multitadiuero, eam- , , ,
que, quas in bis omnibaa velut in lyra elocet, , ,
concinniiaiem, aique ordinem aemper ae eodetn ; , , , ,
inodo babentero, tempesiatum viciasitudioea, tem- , ,
porum mutationea, cooveraionea aDnorum, diei , ;
nocliaqae tequalea partitionea, terrae producllonea, D ;
expanafonem aeris, amplitudinex marie fluxi 8i- ' ,
mul el aubilis, profundos fluminum gurgilea, ven- , , tum impetus. Quia plovias prsbel? agrorum col- , ;
turam, escas, artea, domosTunde habea quod aaimaDtia pariim libi cicarata, aubjectaquo aoH,
parlira in aliroeotura cedunt? Quis te dominum et regem omnium in tenra couaUlail? An non vero
nos pudebii, cum lot ac lania ab eo partim acceperimua, parlim eperemaa ai nt hoc qoidem
unum Beo Doraino conferamus, bumanitaiem acilicel?
f
lbid. Quod ai is pauperem probro alDcit, eum

qui illura condidit ad iracundiam provocat, Hle
profecto factorem bonoral, qui opug tp8.ua fovet.
Fensral Domino gui miuretur paupern , inquit
Scriptm (Prov. xix, 17). Quia debiloiem tt>
,
, | * *0
, , . ^ >
* * **tavw. *^\\>4*
73
SACRA PARALLELA.
UU
. - pudiet, creditara petfbfiiaio SHO tempore roddiiu.
* Eleemogynia et fide purgantur peccala, Demo8 igitur operam o l miaericordia conlracut
labea eluamng.
5. Clem. AUx. Polerat qoidera aummua Sllo

' , \ Parens facere ot nemo pauper eaaet: at sl prsecisa
. \ , - eaaei opiiulaadi facultas, nulloa D U D C alleriua
calamilate langeratur. Qaocirca parlim affluimus
, .
opibus, partim indigentea gumug, ni beneficeniiae
locug sit.
Ejud. Quh di*e$ $alv. Fac contra atque alii
, , , , - aoleant, exercitura libi ipse contrahag, inermem
, , gcilicct ifnballem, incruentum, ab ira alienuai,
, , expertem aordium; aenea pioa, orphanoa Dei
, , amanleg, vjdnaa lenitalia armia ingiruciaa, viroa
, , - cbarilale adornatos. , inquam, opibua tuis
.
tum corporlg^ tum aniroi aaieUiiea aequire, quorum dux et imperator Deua eat.
" ,
Ejutd. lib. iv Stromat/ Misericordes egae
, , Deug vull, non eoa\ tanlum qoi misericordiae mn*
, . neribua funganlur, ae4 eoa eiiam qoi bene da
! atiit mereri sludeani, tamelai Sd pneglare ne^, , queant; qui aallero, quantum ad inductionera anini
. , ailinet, ipsum opug exaequanlur. Ejusdem ilaque
, , . bonoria qui voluertni pariicipea erant, quo qul
poloerinl; illi, inquam, quorum par voluntaa fue, ' , , rit, etai opibug alii aoperiorea sunt. Eleemosy , naa quidem facieodaa egae Scriptura docei, aed
, , ' , cum judicio, atque iia qui digni fuerint. El quem*( .
C admoduio agricola non emiieai promigcue agram
aerU,~ s^d bonom ei feracem, ui ex eo fraclua percipiat: eodem modo aerendum beneficium eaft
in viduaa^ in pupilloa, calamitoaoa; uiperoorum orailonea fractuai aberem ax ipala coneequainar.
111111
,
8. % tx EpUtota ad Tiei. In qoo quig, - piam bene deproximo miaereri polest, nisi id
.
praeaiet, alienua a Dei dileciione cenaebiiur.
, ,
S. Dionui. Atex. Nihil praeaianliug eai, nihil
, bamaniug, quam roisereri et benefacere : quando .
quidem nec qoidquam Deoea re poiius est.
,
4 8 1 Didyni* Beatam aane e*t guptr omnem
, eaeouni et paoperem iutelligeiO, quo quig pruden , ter egeno el popillo triboat, majore videlicet et
diligentiori cura illia progpiciena qui virtolia aui
' - D religtonig caoaa in paupertaiem penuriaaive inci * - derapl, aut eliam in eoa quoa morbi vel casug
, - aliqui in egeslaiera conjeceronft, quam in eoa qui
ob flagilia vel profuaoa gusnpiug egeni facti goxl.
.
faaarii. nospea el egeoug collyrium Del aunt.
.
, ''. . Qui eoa ^xceperit, oculoratii coareatim ugura recuperabil. Planam et facSlem viam munil clee .
mogyna.
5 . iVt/i.Rerum omnium Dominug Ua demum
^
. " a te alilur, cum aliquid Sn pauperea confera beoe , flcii. Quidquid baneficii el eleeroogynx) paoperi . , , bua Smperiig, id Cbriatoa aibi vindicat. E$umi
isddutari * kdlft[ca enim , inqoil, dedulit mihi mandueare : ,
l dtditti* mihl biberB (Matth. xxv, 35).
.
Phitonii. Diviiiarani pulcbritudo, non In
, ' ]
cmmenU
%tA \pi%vA\mvA*a
*v^
.
llU tl\
%
1475
1476
. IX. De iiiqui tUtmoiynai minimi faciunt, . . . ^ motoor$ed tenacilale, et avaritia, $1 pecunia ac dtri, ,

tiarum cupidilate laboranU
.
. * ixtTvoi ,
Job , 16. lojueti 08 obslmctum esi. Qu
iitl MssueriioC, Jiuti comedeni: ipsi auteai ex * \ *. >
mali* oon eripientar. >
c , (* Job xxiv, 2 , 5. < Impll lerminum iraBggrea&i
gunt. Gregem cum paatore diripienlfcs abieniRt : , jumentam pupillorum abegeruni, el bovcm vidua , .
oppigoeraveruut. Averlerunt impoientea a via j u - ,
ata. Utiaoimiier circuradedemnt manauetos terra.i .
01 , Job iv, 8. c Qni com peaaima aeminaverint,
dolorea meient aibi, mandato Dei peribuni, et , ,
. *
apiritv irae ejua exienniaabunlur.
> *
Jeb , H . ~ t Ipga Aovit opera impioram, et
.
vidana indeceniia, non diasimalabiL >

Job xxxiv, 22. c Non eai locua ul abtcondao.
lur facietttea iniqua.
* ,
Job xx, 18-20. c In vaoa el inania laboravit
diviiiaa, de quibug BOB gusiabii. HuUornm iiopo . . (lanlutn domoa coairegit. Habiiaeulum pupillorura , .
rapuit, nec insiauravil. Non eal ealug faculialiboa *
ejas: in deaiderio auo non salfabitur. Non flore- . .
bunt ejus bona. Cum putaverit aa replelum eaae, " , ,
exsiinguetur. Omnia auieoi neceaaiiaa super ipsum ' .
. >
veniet.
c Cave faeiaa injuata.
Job , 6, 7. Pigaue lulisti frairuui tuo , ruin aina causa : veaiiineDUiai aulem Budoruoi . abaluliati. Neque aqua aitieolea potasli: aed eou- , .
rienlium aubiraxiati irualain paaig. Viduaa diaai- Q , .
aiati vanaa, pnpilloa auiew aJQixigti. Igttur cir- ,
cttmdederunt te laquei, ot nrait ie bellum iogena.i ,
Job xxiv, 9, 10. RapueruBt pupillura ab
,
ubere : euni auiem qui ceciderat, bumiliaverunl. , ,
Et oudoa ejeeeruni injuste : egurienlium autem .
frugtum pania abglulerunl. Viain juslitiae BOII am- , .
bulaverunC, nec in aemilia ejug progreagi guat.
C I I I B cognovit opera eoruoa, iradldit eoa io lo. >
iiebraa.
lob xxxi, 5. Y ti perdilio injusto. >
.
Job xxiv, 20. Conleratur omnig iniquua
.
lanquaro lignum inganabile.
.
4S2 Job xx, 5. c Diviiiae inique congregaia
evomenior.
Job XXVII, 16, 17. Si congregaverit aicul ^ ' ,
bamom argentum, ac sicut lutum auruna pra> , paraverii. Haec omnia justi viadicabunt; at pecu- ,
nias ejua veraceg babebunl. Facta est autem do- ,
mug ejug sictit tinea, et stcul aranea divitiae illiua.i ,
,
. xxxm, 17. Vullus autem Domini su > .
pejr facientea mala, ut perdat, eic.
,
JPial. XLVIII, 17. c Ne limueris cnm dtoea fa>
clug fuejrit homo, aut cum muUipUcata fueril, >elc. .
.
Pfoi. cxxxix, 12. Virum injustura mala capieoi in bteriiu. >
c * ;
IV Reg. v, 25-27. c Dixlt Eliseus ad Giezi:
Unde Giezi ? Et ait Giezi: Non ivit quoquam aer- * .
*
VUB taas. Et dixh Eliseus ad illuui : Nonue cor
meurn irit fecuoi, quando rcêms e%l Hx
>
1477
SACRA PARALLElA.
1479
; curm tuo occaraum (trom t et aattt tecepisti

, , argenlum el vestimanU : et BKMIO accipiea Ubi
, \ , , , borios, et oKveta, el viaeao, et oveo, t xervoa, el
. , anciUis. El leprt Naanaa adbanebil l i b i , et aamfni iao in leriwm.
. >
Prov. x x i , 24.
Qui parcoa eat ia dofti*,
, .
. > iram muliam exciiai. xix|, 4. Divkias adduai
. t ' araicoa multoa. > , 7. Divftea pauperibus
, ^ Imperabuut. > xxvin , I I . Sapieai ttbi videUir
, . t vfer dWeo. > x m , I I . Sobalanila fealinata coro
, t " iniqoiiate mUiuiCtir. , 1. prodervAl
, . > Iheaauri \n\qnh. xxvm , 1 7 . Qai awioria
. faciera suam a paepere, in penuria tnagna etil. *
,47. Exitiuro afferi corporl auoqtdri imrai .
aerieora eai. , 40. Vigcera impionim cradelfo.
EccU* v, 9. Avarua impietur pecania.
c 0 ,
,
. , 4*. Pecanie obedioat onuila. , 4 , 1 .
* * c maloro quod vidl aub aolo : vir aui doderit
, , Deua divlliaa, el aabaUnliain, ei glorian, ei nlbil
, deeal anlraae e)ua ex amnlboa **as deaideral: et
* vir aliontj* oomodil eum.
.
Otet , 7. < Cbanaao, la matiu ajua aiatera
, iniquitalia : opprimere ditoxiL
.
Habac. , , 7. V qui maltiplical quae noi>
,
, - aoa sont,t aggravat lorqueni auum graviier: quia
, . aubfito ooosHrgenl mordeote* eom, et vigilabani.
, Qui miiltipKeat avarUiaoi maUm domul ,
ponat nldum auum, oic.
.
,
/. , 8. V qul'eoiijongUia domom ad
- domuro, et agnim ad agrum copulalis, ut aliquid
.
proximo aoieratfa. t
B
.
/io. n i , 44, 45. Rapina pauperfs est In do , mibua vesiris. Qaid vos tojuria affieilia popiilam, eC
, ; . facleai pauperum confutidilia? dlcit Domloox.
XLVII, . Ego dedi eoa in manum luam : vero
, " , Don dedisli eis miaericordiam. 45. iCom
* . exlenderiiisroanasveatraa, avertam oculoa meoa
. > vol)U. Nam onaoua veatne aanguine plenae auni.
. 01 u i , 5. Propier voa notxiea meam blaepbema , - tar In gentibug. > LVII, 10. Impil qoagi mara
, , - fervena, aic fluctuabunt, et requieacere pole , , D runt. > 488 14. llecede ab fniqtto, non
limebia, el tremor non appropinquabit ttbi.
.
Eiech. XTI, 49, 50. Haec fuil Iniquiiaa Soc , ,
, , dooiaa aororia iuae: qaia In aoperbia, et aaturiiaie
, panoro, et In abandaoiia, deliciia affluebal ipsa
, , filia ejus, et roanum paoperia et egeni non auatipiebant, el gloriabanlur magnifiee; el fecertini ioi JJLOU.
quilatea coram me.
L,T
, , ,
.
E t u k , , 27. c Populua exprirocntea iniquitate, el rapieniea rapinaa : paupereni ei egenum afflifent.ea, et cum adveoa iion ageatea cum
judicio.
Eieck. xix, SU
,
/ , tacU erA \ n
% Maier iua CJXVVSAÂ WWNO&>

\ v ^ ^ ^\\>><^
1479
1480
suos. El exeilivit unus de calulie ejiii : leo factua *k , * est, et didicit rapere rapinaa.
.
Euch. , 24. Haec dtcit Dominus': Tu ea
,
terra quae non irrigata es, nec piavia venit auper te \ .
ia die furoria. Ductores in medio ejua velut leonea ,
rugientes, diriplenle prasdas* animaa devorantea ,
io potentia. >
.
Eectu , 9. Avari oculus non impletur
.
parte. xxxv, 16. Gonterel Dorainus lumboa c .
immisericordiuin. , 1. Noli gaudere ob * . pecuniae iniquae. Non enim proderunt libi in dia , c
inductionis. xvi, 15. Non effugiet in rapina , t
peccator. xxi, 9. c Qut aedilicai domum guam ,
iu pecuniia alienia quaai qui colligit lapides suos .
in torrente. xxvii, 10, Leo venalioni insidia- ,
tur, aic peccalum operantibue iniquiiates. D . c , , 20. Immolana ex iniquitate, boeiia macn- . c , lata. > XL, 15. Pecuniae injuetoram sicut lor- , .
reniee siccabunlur, et sicut touitruum magnum ia ,
pluvia pereonabunl. xxxiv, 22. Qui mactat . >
filium in conspectu patris sui, qui offert aacrificium , ex pecuniis pauperutn. , 3. Non erii ei . "
bene, qui assiduue est malis, nec ei qui eleemo- , . >
synam non largiiur. * xxxiv, 25. Panis egen- ,
Uum vita pauperum esi: qui defraudat earo, horoo sanguinum eat. > - , 50. Bonas divilia aunt
io quibus non est peccatum.
Ecclu xxxi, 1-6. Yigilia dWitiarum tabefecit
, carnea, et cogitatus illius aufert gomnum. Qui $ . , amal aururo, non justificabilur. Mulli dali eunt in . ,
casum auri, el facta eal perditio eorum in faciem Q { ipsorum. Lignum offeneionia esl auruni illis qui . eacrificant e i : ei omnia imprudena deprehendetur , .
eo.
EcclL , 25-26. Venalor leonum, onagri
in deaerlo, eic el pascua divilum aunl pauperes.
Diviiie cadenlia mulii sunt recuperatorea: locuti
gunt arcana, et Juslificaverunt iilum. Divea locuiua
. eai, et omnea tacueruni, et verbum illiue uaque ad
nubea extulerunt. *
EedL xxvui, 11. Secundum vlrtutem bominia iracundla illius erit, el aecundam aubslanliani suam exallabii iram euam.
Eccli. xxxi, 8-19. Beatua dives qui invenlua
eat aine macula, et qui post aurum non abiil. Quia ^
est bic? laudabimus eum. Fecit enim mirabilia
populo suo. Quis probaius est in illo, et perfeciua esl? et sit in gloriaiionom slernam. Qaia
poiuit iransgredi, et non esl tranagreatug, facere
mala, et non fecil? Stabillentur bona illiua, ei
eleemosynas illius enarrabil Ecclesia.
4g4 Eccli. xi, 17. Eai qui locupleialur ex
aticniione et compreseione sua : et relinquet ea
atiis, ei morielur. >
Eceli. xiv, 4-11. Qui acervat ex anirao euo
Injufcte, aliie congregai, ei in bonia ejua luxuriabuntur aiii. Qui sibi nequam esl, cui bonus erit.
Fili, quantum babcs, benefac tibi. >
Maiih. xix, 23-26. c Dixit Jeaas disc\puV\%
tuis : Amcn dico vobis, quia dittlcile divea \nlraV\V
, , .
, . , ,
,
,
,
.
, ,
. ;
.
. , ;
. , \
, , ; , \ .

, , . >
,
, .
, ; , , .

^ y X ^ w Vv*v&%^ TCiiww^ tatataftftftk ^
1481
SACRA PARALLELA.
1492
. * * wgnum coelorum. El iierum dico vobie : Fa cilius est cxinelum per foramen acua intrare, qtiam
, diviiem inirara in regoum coelorum. Audieuiea au. , - letn discipuli ejua mirabantur valde.dicenies: Quia
, * ; poierii aaivua fleri? Asptciena autcmJesua, diiit
, - illfia : Apud bominea boc imposaibiie cat : apud
, Deum auiem umnia poesibilia sunl.
.
Luc. , 46. Homiuis cujusdam diviiis
4 .
ubrres frtictoa ager altulit, > eic.

Luc. vi, 25. * vobis divilibus, quouiain
,
. , babetia couaolaiionero veairam. Yaj vobia qui SA. , tarati esiis, quia eaurielia. Vae vobla qui rideiis
nune, qaia lugebitia et flebilia. >
.
Luc. , 27. Diacediie a iue, omnes operarii
' , . - iniqoiutis. Ibl orit fleius et stridor demiuro/
0
;
; '
, . ,
;
.
.
1 Cor. , 7, 8. c Quare non poiiua injuriam

accipilia? Quare non magia fraudem paiiminit aed
voa iaciiia injuriain, el fraudaiia; el bajc fratribus:
An ntacitia quia ioiqui regaum Dei nou poaaidcbunl?
Coloit. , 25. Qui iojariain facit, recipiet
id quod Iniqua egu. Non oal peraonarum acccptio
apud Deuu).

1 Tke$$. iv, 6. Non aupergredi, neque cir * camvenire io negoiio fralrein aaum: quia vindcx
,
oal Oeos de omnibus bia.

17 Tias.ii, 19. Diacedal ab iniqoilaie omaia
. >
Q qul noroinal nomen Dei.
, I Tim. vi, 9,10. Qai voluot divitea flcri,
, , incidunl in tenlalionem, ei in laqueum, et In deai , deria multa iaiana et oociva, quae mergunl bominea
. in interilum ei perdUtonem. Radix eiiim omnitnu
, malonimeslcupidilas.quamquidam appeieotea, er , - raverunt a
flde,eiin$eruerunlscdoloribusmuliis.
.
Jac. , 1,5. Divitea, ploraie ululanlcs in mi , . aeriis quac accideni vobia. Dimiae vealne puirefacia?
" , sunt, ei vealiiuenia vealra a lineis comesia aunt.
. , , Aurutn veatrum et argentum aeruginavii, el asrugo
, eotum io teailmonium vobia erii : et manducabit
. ' caruea vealraa xrogo. Sicut igneiu ibesauriiasiis
in noviaaimo die. *
.
. 6 D Jac. , 15, 16. Judicium sine miacricordia
, , - illi qui non fecil mieericordiam. Si frater aul aoror
, , nudi sint, et indigeant victu qaolidiano, dical au , , - leni aliquia ex vobi: lie iu pace, calefacimini, et
, aaiuratsiui: nou dederilig auiem eis quaa ueoetaaria
sunt corpori. quid proderii ?
;
// Petr. , 1*. Novii Deus piosex tentaiioni ,
- bus eripcre : injusloa ûlem in diem judicil excruciandos reaervare.
.
i Joan. , 17. Qul babuerll aubslaniiain
" ,
bujus
inundi, el viderit fraireui suum necexxitatein
,
babere,
el ciauaerii viacera sua ab oo, quoiaodo
, ;
ebariias Dei manel in eo?
S. . . in i((ud ; DtUtuam
\
, * 89
^. ^ m v m
^ H w k
Exar*Mt&r **, .
PATROL.
Ga.
XCV.
1484
1483
#i reuttere, #l cra$ dabo t\b\ (Prev m, 28). Nescia , xl ) ixiovca.QUrt
eoim quid superventura pariel die$ (Prov. , 1 ) . ^ , , quae pnecepta cuniemni! Tmlia es, alque ejua- , , modi quem vix convenire quisquam possii; qiti . ! *
occurgam Iiominum fugias, ne vel laaiuhim quid- , " . ,
piam e mambug emillere cogaris. Unam banc vocem \ * ,
nosli : Non habeo, nec dabo : pauper enitn aitrn. , ,.
\c sane pauper es, omnisquo expera boni : inopa .
cltarilale, inopg bumanitate, inops Oile in Deum, . ,
inops 8pe aslerna. Fac saltem, fratrca tui in par- .
tem cum tlneis venianL Qaod poslridie labefacla- ,
biiur, egentibua bodie tribue. Exlrenta avaritias . , , , ;
csl, ae ea quidem qoae comiittpunlar, cum egenli- , , ;
bua communicare. Qoem landem, inquil ifle inju* ;
ria afllcio, dumquaa mea sunt, contineoT Quscnam ; ; tamen, qax*$o, fua atint! An nudug excidisti , , ,
ex maierno utero? an non nudos ruraum in ter- .
Tats reverleriat Quae vero nunc habes, unde libt , . >
conligeruni? Si a foriuna dixeria, implu* cs, qal , ;
tiac Creatorei agnoscas, nee ullam ei qai largitua , ,
cai, grailaoi babeas. Sin a Deo a le babcre conflle- \ ria, affer cauaam cur acceperig. Num iniqtiua est , ;
Deua, qui baud seque nobia diairibuit ? Ecqnid illud ;
cal cur tu opibua abundee, ille conlra egeat? an ,
non omnino, ut et benignitatis fldclisque admi- ; ;
nittraiionia mercedem referaa, et ille ingentibus . ;
paiienlix premiia ornetur? Siccine vero, vaatig . ,
aiuio el inexplebili avariiiae sinu omnia coercena, , ,
nemini ta infarre iojuriam piiiae, cam loi bominea .
eorura usu apoliag t Quis avarue? an non ia qui _ , ,
eo qood aatia att, contenlua eat ? Quia apotia- , ,
? ia qnl &ua cuique eripit. Tu igitur avarug ilto, ; ,
lu apolialor, qui ea qu diapanaaodi cauaa acce- * , , piali, libi ipai vindlcaa. Si qui homini veeiem de- * , ,
irabit, cilra controveraiara far eot, ilte qui nudum . ,
non Induil, cum Id facere poaait, uunquid alio no- * ,
mine debet appellari? Famelici esl ille pania quem .
relinea: nudi eal vetflimentum qaod ia arca aervaa; excalcoati aunt illi calcei qui apud te corrumpualur; cgentig deaique aurura illud qaod hurai deioaaum habeg. Ae proinde lot bomlnea injuria
afficia, quoi gmit qaibtia bscpnebere poieraa.
Ibid. Quid tandetn eal, bone, quod probS , , ;
beaiquominus pia? largitioni gladeag? Egenug labe * ,
ionaumitur, nudua frigore rigescit, mendicus suf- ,
Jocaiur; et lu eleemosynam in posleram diem ;
rejicis?
D
Eju$d. hom. Ad dtv/.Omnia in auri naluram
inuiari optag. Quid enim est quod auri caoga non , *
inoveag? fmmenlum tibi in aorum cflicitur, vinum ; ,
in aurnm concreacit, lanae io aurum vertuniur. , * Quidquid coraminigcaris, auruni tibi concilial. .
Jpsummel aurum seipgura generat, fenoribus sci- ,
licei varia rouUiplicalum. Nulla saliotas accidil, ,
nu!la reperitur mela cupiditaiis.
.
" ,
Ibid. Quanlo Apibtg augeria, eo magia charitala minaeria. Quid moere*, bomo, caduca pro- . , ,
jicieng, et cQaloram regnum recipiens ? Cur petenti , ;
uegas, el dstre recuaaa, cam interira iiiuumcras , ,
.^ ;^^\>^^^
iftmpiattai occugioncs meditaria? Qu\d jud\c\
^V^Ni^ b , > ^ ^ W ^ \Av*r
respondebie, qm parkles vesiis, nec homtaem \w- H J C I T ^ v.*i\*c\^ b
v
1485
SACRA PARALLELA.
1486
; 6 ; , duig? qui equot ortiaa, el fratrem indccore vetlj ; , lum ncgligia? qui fruroeutuai corrumpi gtnig,
Q
aurum
; - Umt Uboranlet 486
lerrae infodiag, eum qui fauie prefocalur aspcr, ;
narig?
" , \
Ibid. - Quemadraodum qui acalas ascendunt,
, aemper ad iubliniiorem gradum pedem eflerciitca,
, , non prius consisluui quam ad' atipremuro gradoni
oi , , pervcneriiil, eodeni modo nec diviiea congercodanrni opum Qnem faciunt, quouaqne ioaliiasima pro .
tecii cuiu fuerint, e sublirai ruenlea, acipaoa comniifluant.
,
Jbid. Quanlum oculus proapicU, tanitim quo opdv, que avarus iOQcm>i*jcit. Nou saliabiiur oculus visn,
. nec pecuniatcopidu accipiendo gaiiniUur. infernns
& eTxsr* , nunquam dixit: SufficU (i*#ov. , i ); uec avams
, . ; ; dixit anqaam : Salia . QuantJo praeaeniiboa un
, dem uleria ? qoando i l l i i frueria, qui temper in
; , acquirend! iabore dialrabeiia? Yas qul conjuaguui
**, domum domui, el agram agro copulaitl, oi proximo
. ; , quidpiam detrabaoi. Tu aulam quid facit? Aa non
; , , aexceniaa oceaaionea prastexig. ut proxiiui facuUa , , - iee accipias? Viciui domug, inquia, lumioibua meia
* , officit, tiimulltia c i c l ; id quod domo mea aberrat,
, , , - excipit ; aul aliquid aliad cauaalua, noo cum aale
, , exagilare, vexare, trabero, aui looeasere dcaiuia,
quaiu in ncceaaflattm adduxarii, uft ex auia zsdi-.
; bua alio migrei. Quid eniat, qu&ao, Ig/aeliiam,
; , illum Nabulbem inieremii? an uo* vineat ipaina
. ^ cupidilas, qua Acbab ardebal? Malug in urbe,
, . malug ruri conlubernalU eai ataraa. liare flnca
* , agnoacil auoa, nox vcleres icrmiaoa non excedit;
, , ai avarug uon tuliutalc movouir, non Uoiilea ulloa
* , agnogcit, non aucceggionia aeriei decedit; scd ignis
. inpeium imilattir, omnia ijifadU, oronia popn , ' latur, el quemadiDodum fluvii, cum ex parvo
, orti principio siot, iutu dciude per. tacila incremenu, intolerabile quoddam avgmenium adepti,
.
curgus gui rapidiiale, quidquid obsislat aecnm
11011
ui
c u l n
Irabiiiit.
; Ibid. Quid ergo poalbac Nonqyid non irca

; dunlaxai ternc cubili le exgpeetaol? au uou pau ; ; coruin lapiduw molea cagiodiendx misera carni
; ; auflicienl? ciijuanain. gratia laborag? cojag gralia
, . in acelera prorumpia? cur manibug gieriliialetu
; ; coiligis? alque uiiuaui gierHitateni,
non poiiua
; wateriam igni aeiupiiemo 1 An non aliquaadoex
; , bac lemuleiiiia emerge ? an non raentig aanitalem
qi recipiea? an non ad lcipaum redibig? an uon libi
; ; antc ocnloa Christi Iribunal ptoponcs? Qutd can ; ; - aaturus ea cuoi lo uiidique ciHgcni, qui abs le in ; jurias acceperimi, ct coiram judice adversdoi 10
, vociferabuniur? Quid ergo facics ? qualea paironoa
. , conducea? qualea leglea adbibebig? quonam pactc
, ' . judicero illuoa, cui impool non poieai, infleclcsT
, , , , lllic n'iug oralor adcril, Dullum verboruro letioci , , , nium, quod Judici veriialem qutat atibripere.
, . " couuiaaiut a m u U l Q t t ^ x ^ ^^^ ^ v ^ v v v ^
,
1487
1488
pairocinio aubnixus, omni excaaatione carens, pu- ,
dore suffuaaa relinqueris, iriatia, IMBSIUS, desertus , ab omnibus, melu profligalua. Quoquo enim oculo- , ruin acieni converlerla, perspicuaa roalorum ima- , , ginea cernea: binc pupilli lacrymas, iliinc vidtiae *
gemitos; aliunde panperea quos pugnia contunde- . "
bas, famulos quoa flagria lacerabas, vicinoa qnibua , , trtomachum movebaa. 4870mnia in leinsurgenl: .
tmalus te flagiliorum luorum chorus circumeidebit. , > .
Velut enim arobra corpus, aic aniinas peccata ,
comitanlur, quibus rea geatas perapicue repraesen- , , '
laniur. Quaraobrem nullua illic inficiationi locua, . '
sed oa impudens obturalur. Ipsae enim aclionea ; ,
adverana unumqaemquo tealimonium dicunl: noo , ,
ui vucem eniiliant. aed ut lales appareant, qualea . nobia perpelratae aunt. Qaonam porro raodo rea , ol
tisque adeo borrendaa ob ocaloa queam subjicere? , , .
Si ergo audieria, ai meniem aobmiaeria, diei illiua , \
memenio, in qua Hlustris el gloriosus advenlua .
Christi revelabitur. Tunc reaurrecluri aunt, illi , . quidem qui bona egerunt, in reaurrecuonem v i w ; ; ;
qxi vero mala, in reaarrectionem judicii. Tunc . ;
empiterna peccatoribua ignominia erit, et , ,
sgnia mulalio qme consumat adveraarioa. Ula te , ,
moarore *ffidant,non autem ipaum Dei roandalura. .
Quaoaai ta ralione eomtnovebo! quid loquar? ;
Regni ta nclla copidius leoel : ntillua gebennsa
roetua. tlndenam animaa toaa reperiri medic&na , , , ,
qoealTNam ai, ncc ea quaa horrorera habent, libi , , .
tcrrorem incutiunl, nee tequie laeta auni incitant, g , , ad aaxetim peclua nobia eat oralio. Oculos, bomo, , ad opum naluram conjice. Quid aurum adeo ad ,
atuporem uaqao admiraria t Lapia eat aurutn, ar- . ,
gentom lapia, margarila lapia. Quivia lapidum ;
lapia eai: cbryaolithua, beryllua, achales, byacin- , tbua, atnetbyaioaeljaapia. Aiqui bi auni diviiiarum ; ,
lores, qaoa ta pariim rccondiloa babea, ita ut pel- , ,
lucidoa lapidoa lenebrU roandea; parlim ipsecir- , . cumferf, eximioa aciltcot illos quorum aplendore , ;
gloriaris. Yelim dicat quid libi landem prosit ;
coroacantem lapillia manuui undique contorquere? ; ,
Non ifi pudei pne fartidio lapidoa appelere, gravi- , ,
darum ferainaruro rnore. Ut enim illas lapidea ; ,
tiunt, aic ta quoquo exhnioa quosque lapidea ma
, * ; jorem in modom appetia, aardonycbea, jaspides, Q ; ,
amelbyatoa perquireado. Ecquis ornalu adhibi- .
lo, vel ono dio prorogarc aibi vilara poluii? eai- ,
nain mora obdiviiiaa ei opes pepercit? a quo mor- , .
bus propterpecuuiarum cepias abslinuittQaousque ;
undein aurum animarum laqueus erit, hamus ; ;
mortia, peccati illeccbraT quousque divitix, quae ; ; ,
belloruro parentea aunt, ob quas cudcnlur aTma, ; '
enxea acuanlur? ob eas cognati naturam non , ;
agnoacunt, frairea sanguinario aeae oeulocontuen- , '
lur. Propter opea deserta loca praedonea aluni, .
ware piraus, urbea aycopbanlaa. Quia mendacri ,
paterest? quia /alaae conacriplionis anifex? quia .
perjurii procreaior ? An non opea^ an uon eatuta- taaTATt\>), **^ AVAN^W Uo>o'
Jem $tudiomtn\d vobis, mona\ea, acc\d\vl iU\a*^ >\ * a V i ^ ^ b . ^ ^ w ; few^fewi
B
1489
SACRA PARALLELA.
1490
. - qds vobia ea quae veaira sunl, in vcalram pern,; alrat , ciem converUt, ea, inquam, quae ad viue aubsidium
* . " dala aunlt Neque enim opea ut viliia inaenrirenl
, concessx fuerunt, quibus redimilur anima. Nequa, * , qoam exilii oecaaio ease debent, quac liberia ede eandia necessariae aunt. Atqui apectosua bic cotor
" , avariU&eat. Liberos enim praelexUis; quid vero
taiua in corde ait, apertissiroe proditis. Ne insou ;
;uu culpes: dominam auum babel, dUpensaiorem aouni. Ab alio vitam accepil, et ab ipso gubaidia prsealolatur. An non iia qui mairimonio aese roanciparunt, Evangelia scripia 4 8 8
*
*
firfecltu eui rende omnia qua habes, et da pauperibui (Mattn. xix,' l i ) . Cum sobotera a Doraino
poatulabas, cumab eo petebasuli pater Oerea, an illud qnoque adjunxisli ? Da mihi liberos, ut avarliiae atndeain, ut eorum causa et praetexlu in gehennam conjiciar? Oa mibi Liberoa, ut Evaagclioro conlemnam ?
, \ . - Ibid. Oslende opera, et poace pramia. Nema
\ , aoluiis nundinia negoMaiur, nec qui poal eertamina
, advenit, eorona donatnr, neqae patraio bello,
* egrcgiuiu quia facinna edit; nec proindo confecio
. viiae curriculo, pielatl dal operam. In atramenlo ei
. cbarta beneficia potticeria. Quie te de exitus tein , pore ceriiorero faciei? qula mortia tibi apondebit
; modum Quot bominea violenlia caaibna da medio
, abrepii aum, ut pne morbi acerbilate ne vocoiu
; ; quidera ipsis mittore Hcvorit! Qool bominea febria
, amentea feelit quid tempna illud esapecUa, in
; , qno aaepe ne ralionla qoidem eonpoa fulunia ea*
, , Nox profunda, morbus gravia, ei qoi tibi opetn
. ferai, misquam ett; qui aolem baereditaii immi . neat praeslo eat, quique omnia ad uliliutem auam
, - C adrolnistret, el ijrrita conailia lua reddal. Ac loin
, , huc illocque circomapiciena, quaque in soliludine
, varaeria inlucna, quam malo tibi conanlueria eea , liea, alque amentiam taam deplorabia, qui io tale
, iempua divinum maiidatum reaervaveria; cum jam
, . et lingua fracla, et languida, ei manus trcraula crii L
, otpote crebria conlractionibua agitaia, iia ut nec
, (- voce, nec scriplo voluntalem laam efferre queas.
.
Quanquam eiiatnai omnia perapieite acripia easeni,
ac vocea omnea aperte pronuntiita;, attamen veS uniua liliera inlerjectiotoii joiiteiiiiaa tua iroroulandae sufficiens foret.
, , 1*\ Multoa novi jejunantea, oranies, gcroeii, - tea, oinne denique amnpUi vacuum genut pieiaiia
, - pra ae fereales; qui no uoam quidem obolum op . ; presois projicerenl. Hia porro quid iandem utilitatis
aflerro rcliquae virtutea queant, cum eos regnunx
.
eoalorain baudquaquam admillal?
, ,
Ibid. Vendo quaa babea, el da paoperibua, ut
. ' ad aeternam volupiaiem vialicuro comparaium ba ; , beaa. Mceeius abacedia? Si anlem audierie, da pe, , , , cuoias mulieribus in luxona effueis, da latotnia,.
;, - fabria, calculariia, pictoribua; gaados, perinde ar.
. ^ , ai pnealanUua pocnniia quidqaam acquiraa. , deano parioiea ieloa vetusUle coUapaoa, quorum
; reliquia?, ianquain aeopuli quidam, paaaim lola
- arbo promlnetil? Quoinam in urbe, eirro i i erige, , bantur, pauperea erant, qiioa lompeslalia illltas
; divilea ob bujusmodi rerutn atudiam aspernaban ; lur? binam igiiur tsl pneclara ilta o^rumtAtv^
; . cVui^. u\A \Wt.% <\
^yam
%
8 U D l
Vl
1491
1492
t^ntiani UadibuiJii Cttlum

f|tiiiflem aocui atque ea qaae a pnerii in arena ; $ ,
per ludutj) a^diftcanlnr.confuia jata doloiaqoo aunlT ; llloautem jaeoi in jnferno, iogonti ob rerum vana- . , \ ,
rum studium moerore affeclaa ? Magco animo esto. ( . "
Parietes, tana oxigui qoajn magnl, etimdem otura , { *
affernnt. Cum inepti cujusdam bominia domum ,
iogredior, eamqne omni floram genoro nitealeni
eontpicio, boc mibl pereuadeo, nibtl enm rebut , . ,
HI2a qn in aspectum cadunt praaiantina 489 ,
posaidere; aed cum rea toanimai exornat, animam , , ,
ipae ornalas expertom babet. Quem landem, obao- ,
cro, ampltQrem usurn praebent argenfd illi lecli, ,
argentea tncnsse, ebtirue! lori, ebitrneas sellae, ot ,
coram oausa opea ad patiporearolnlme traneoaui? , Elsi aexcenti ad forea toaa aaiant, miaerabitem ,
atnuino vocem omitieniea, ta stipcm negao, fieti *
non poaae dicena nt poacentibus auflidas. Atqua , lingua qoidem jaras; vero manua coargult, .
qoippo qtue mendaduna taumjacendo pnedicat,
annati pala circumfulgens. Quot hominea unicos !
aminlna luus sero alleno liberare polcil! qooi do- *
moa labcntea |nstaurare I Unica illa arca in qua ' ,
reatsa recoadii, populom enivoraum frigore rigen- .
lem pofeai opetfro; ei tamen pauperem vacaum ; .
ablegart aoatinaa, jualum jndicis lalionem nibil ; .
metuena. Ifiaericordiam non imperiiiatiT nec libi ; .
iinpertieiur. jdesiuas non aperiiiati ? a regno ta ; .
oxdiidcris. Exuricntl panem non dedisii? vltam .
setarnam non accipies. Al te ipae pauperem didaf
. ,
9
1*
plane aascnlior. fs enim pauper esl, qui tnuUla indiget- Ul vero yoa rouliis indigealU, inexplebilia , . illa cupiditas facit. Decein lalenliadecem aliastudea , ,
adjiingare. Cum autem vrginti parta aunt, alia mr- .
aoro HHldera quacrii. Ac libi aeinper idquod acce- ,
dit, non cupiditalem coercet^ aed appeiitom inflam- , , *
Queniadmodum enitn temaleuit, quo plui .
vini baariunt, eo ptoa ad bibendum exeitanlur, sie eliara ii qui rapenla dWitea evasernnt, cwm aiulu
acqutaicrini, ptura coneupiacunt.
, ;
Ibid. Opibus floree : ob majorca luos predare
do lo aentia rpatria splendore ec corporia pulcbri- , ,
ludina gloriaria, iiaque bonoribua qui ab omni- ; ,
bua in lo congeruntur? Allondo libi ipai, quoniam , dxeJtevcy.
mortalis ea, quoniam ttrra , et m terram rtv*r- ^ .
... 19).
i m Circumspico
m
_ illoa, _qui. ate
. .lc ; ot
um
(G$n. ,
iiadem in splendoribus veraati fuerunt. Ubi sunt ; ;
qui in rcbus publicia auciorilalem oblinufrtjnt? , , ;
ubi iQticliasimi oraiorea? ubi qui feata publiea ; ;
ineliiuubani? vbi praedari illi eiui$ones? iili mili- ; larea ducos? illi l/ranni? Nonne omnia piiivia, , , ,
omuia Tabula sunt? nonno in paucis oasibus omnis , . Goratn vilae mcmoria aiia esl? lacumbe in bepulcra,
ac vide num faoiulum ab bero qucas secernere; , ,
nbi pauper jacoat, ubi dives, Diaiiugue, si potes, .
vindum a rego, forlem ab imbecttli, pulchruni a .
defonni. Naiurae igilur ai roeroineris, nunquaoi
aiioilcs aniinos.
;
Avaram quid poiis j i i cobiberet igi\a
>^^^..
^^^^^,^
MWCM
etf. omuik coniinao dopascec^. V?ro\\mi
D
1493
5ACRA PARALLELA.
1494
; , bona invasii: vicinua alter exaliiit, qui iltiusxur . 06 , euoi aibi bona vlndfeat. Non ea qu a lergo axini
. * prospicit, aed ob ea quae adbuc realanl aogiuir.
' $ Non coUeciaa facullaiea quibua frutiur cqoaiderot,
. , aed ainpliorum cupiditale aeipsum exedii. Hinc
, * nocles insomnea, binc cur*, biuc sollicitudlnea.
, . Quantum divitia augealur, tanUin) el viclue creacit
, ^ - cura. Judex exspectalur? Avarua binc inde veraai
. ocalos, inctuens ne in jus trabalur, ac pupillrus
. lacrymas pr.lam coram tribunali profundai. Noclu
, cogiial quo* crudelitaa palronoa adbibeai, ut falsa
iM
, , leslimonia preiio conducai, quo 480 P
, qai doaolaiua eat expugnet, buucque in Judicio
, . aubrepta veritale oppriinai, ac aimut amboa abaa , - mai, judice otnilrtHii deccplo, ai puero bonia ap, . * lialo. Hi* eurla avari animua conficiiur. Caaia laol . trai? divea adease furem arbilratur. Mua airepUuui
; . edidii? eor divilia aabailii motu. Orooia meuiit,
* $. omnia anapicalur. FUioa creaceatea tanqoani inai . diolores aapieU,a4aieipMram ooa ad auccedendoin
$, - vrgcftlo.
.
EjxU. komil. D* oaar. Uaminig dMti* aair,
, ,
, * ; inqail, xbgreg (ructxt lalit; H eoqilabat ucam:
, - Quid f*ciam? Detirnam korrea nua ei mmpliora
. wdificabo (Luc. xu, -lS). Ecquid Sgiiar fraclibaa
; abundavii ager KUiua bominis, qui uibtl boni ex
{, bac copia ei nberiaia faciuraa eralf ulique
. diuiurna Bei palfenlia clariaa eluceat, qui uaqao
, - Q *d ejugmodi bominea benigoitatom auam porrigit.
JUi fyUor . Pluit enin jxi/ et iajaiioi,
- oriri facit (Matlk. , 45).
. " ejuamodi boniiaa majoreoi improbia cruciatum
. accersit. Imbrea in solum illud enriait. qood avari
, manu colebaiur. Dedit aolom, qui aeaiina foveret,
. h per feriilitaieai frucioa multipHcarel. Ac talia
* , quidem Dei beneficia eoatigeratil, terne aiminiai
, , , aptitudo, aeria teosperiea, aemtnotn copia, bouro
, oporae, caHeraquo ex quiboa agri euliara fruguan
; - abundamiam concipere aolei. Quaiia auiem erant
, , quae ab boiuine proAciscebaniur ? aeerbiiaa momn,
. . inbunianilas, illiberaliua. Haac ille Deo pro ipaioa
- erga se meritis refarebal. Comroonia naturaa oon
. * meminerai; non sibi faciendura eaae ducebat, ui
acl<>
tfm
,

. ' ,
,
'
.
. ' , '
,
. *
,
. ,
. ; ;
; ,
redundarel, egenia impertjrel. Nullam raiionera mandaii illioa bababat: txtHenii

btnefaun (Calai. , 9; / / Tkeual. m, 13), nee la
eleemoaynac et Qdes deaeraut; ac ruraum : Ftavge
panem tuum (/. LVIII, 7). Deniqne oec
propbaue ulli, nec doctorea inclamaQiea exaudiebantur. Verum borrca quidem propier recondUarum frugum copiam anguatiora rurapebanlur (Luc.
v, 6) : nee lamen cor lenax el praparcum
implebaiur. Nam nova acnper veteribuaadjungena,
ei annuia incremenlia opea auaa cumulaiis, in bane,
unde exire non licerel, animi anxietaiem incidit,
ul ncc velera (quod ipsiui avariiia erai) subduei
pateretur, nec nova, ob ingentem eonim co*jiau\
sut>c\^Tt "poêX. ^vx^titmiSL m
\>^\\^
N
1435
S.JOANNIS DAMASCENI
1496
consiHaeraitt,cl ejnsmodi cura, utnulla ae ex liia , explicandi facoltas esaei. Quid faciam? qnent non . ;
ntiaereat bominis vere miseria circumsessi? Miaer . ;
cst cnim nomine fertiliialis; miaerabilis propter , , . "
praeaentia, acd miserabilior propier exspeclata. .
Nulloa enim ei tellus rediius suos profcri, at geroi- ;
toa proinde cidem ingeneral. Non uberrimam ; ; ; \
frugum copiaiu colligit, ai plane qoidem curaa, .
molealias, gravemque animi anxielatem. Eodem . "
quo paupercs modo lamenlatur. An non enim , .
eamdem qooqae ille vocem emiltii, qui egesiate ,
premilur? Quid faciam? unde alimenla, unde in- ,
daruenla guppelent! liadcm quoque divea verbia ,
iiiilnr, corde discnicialur, exesos a ciira el aolli-
oiiudine. Nam quod aliis volaptaiera affert, hoc
avarum conflcil. Non enim bic lactitia afBcilor, , ! qaod inlus domus lota plena sil; scd propter cir- ,
curacffluentes, et ultra quam borrea ferant, re- . , ,
gurgitanles opes animua ipaina laniaiur; id scilicet * *
4 9 1 meinens, ne ad externoa interdum ema- * *
naniea, niiHtaiem egenlibua aliquam concilient. . ' , Ac mibi animae ejus affcclus, hellaonum illorum .
affectui absimilis esse non videtur, qui ingtavie . "
disrumpi malunl, quam reliquiarura aliquid egen- . ,
liboa erogare. Eum cogita, homo, qui ea libi , '
dedit; recordare qiiianam ipse afa, quid admint- .
airea, a qaonam acceporis, quaro ob causarn mul- ,
lia aia pnslatus. Dei minisler effectua ea, conser- ,
voruro adminisler. Noli putare omnia venlri luo , .
paraia esse. De iia quaa in manibua tuia aunt, Q Jl ; , '
tanqaam de alienia conallium babe. Aliqoantum , \
teitiporia te obleclant, et poalbac dilabenior el .
interibunt: eorum autem ralio aba ie diligenter .
exigelur. At lu omnia januia et repagulia incluaa ,
icnea, iiaque eigillo aeu vincolo quodam conelrj- ,
elia, caria invigilaj, ac lecum ipsa deliberaa, , , .
elullnm consiliarium teipsum acilicet adbibens. '
Quid faciam? proroptum erat dicere: Animas eao- ,
rientium implebo, borrea palefaciaro mea, et om- ,
nea inopia laboranles accersam; ioaepbam bcni- , *
gniialis prseeonio imitabor. Vocem magniflcam , '
proloqaar : Yeniie ad me omnee qui panibua ;
indigetis, beneficii quod diviniius mibi concossum , .
esi, qaantum cuique aatis sii, velut ex comrouni ,
fonte participea futuri. At tu non boc ea aniroo . praeditus. Qui enim? cum eorum fructum bomi- , ,
nibua invideag: verum improbum animo loo con- .
cilium agitans, id curas, non ul cuique ea qniboa .
indiget Iribuas, eed ut bonis omnibua apud te congealia, oronea eorum uiiliiaie et emolumento . ,
prives. Praeslo aderant qui animain illius reposce- .
renl; illi autem de cibis cuni anima eua aermo . ,
erau Hac noclo assumebatur, atque in annoa mul- , .
tos deliciaa sibi animo Ingebat. Ipsi omnino de- ,
liberandi, et eentenliam euaro promendi facta .
polestas fuil, ut dignam propoaito auo ecntentiam acciperet. Digna quippe eversione sunl injusliwc
pt ompiuaria. Deroolire manibus ipsemet luis quae male consiruxisli. Dele horrea unde nemo nqiian
solaminis quidpiim oacius abscessit. Domom omuem avaritiae custodem lolle e medio. Dlaiurba Kda,
dnjice parieles. FrumenCuin siiu canosuni soVvo^vewdc, V w ^ ^ t c i x w * " o M ^ \ ^ i a l m M iila
njammonae rliverooii* vclul in iriumphum e^pow.
D
1497
SACRA PARALLBLA.
1498
, Ejutd. homil. in tampotk iccitate. Proplcr
* le liac qtioque noa Doua calamitaio mullavii: quia
cum baberea, noo dabaa; quia eoa qui faaie la . " * borabani, prsetertbaa; quia ad gementea uiinime
, - te convertebaa; quia neqoaquam le miaerebai
. ' , eorum a quibua adorabaria. Paucomro culpa flt
. - ot pleba oniveraa calamitaiibua affligalur; aique
, noiua improbitaiem lola pleba luii. Acban aacri. , , legtttm perpetrarat, ei lotus exerciiua poanaa de .
dii. Zainbri cum ntulieribas lladianiiia acorUlna
eral, lorael proplerta in gupplicium incidi Qu cum iia aint, omnoa et privalim el publice
viUm noairam exculiamus.
\ * \ ,
Ibid. Audite, populi; auscullaie, Cbrialiant;
, , quoniam baec dicil Doininua, non ipae quideiu
* g auamei voce concionana, aed aervorum stiorum
ol \ . oribus lanquam organis quibusdant insonans : Ne
nos ipsos,qui raiiono prxxliii samus, crudeliorea
, brulla praebeamua. IUa siqoidein bia quae ex bumo
naltira producii, fn commune utuntur. Nam et
, \ * ovium gregca unum eurodemqoe montem depanuaieroai equi in uno et eodem
acuot, 492
. - campo pabalanlur ; ac denique aingulalim omnia
. - noceaaarium eoruoi quibua indigeut, usum muuio
. * aibi ipsa concedunL Ai noa qu* communia auui
, , sinu nosiro coercemua, ei qaa mullorum, batc
, aoli lenenua. Puderq noa affieiant quae de genli . liutn bumanilaie memorantur. Nam apud quoa, daoi eorum lex bumanitatia plena eat, una eadent - que menaa, communea cibi, idem fere focua,
, ifr xotrd 6 , G numeroaiaaimum alioqui populum nnum ease fa, , ciunl. Sed oxternoa niiliamua, alque ad irium
, , illomm mille boroinum oxemplum nos conferamus:
, - priraum iaiie Chrialianoruio agmen imileinur:
. qucinadmodum omnia illii communia erant (Act.
. , ; , 32), viia, animna, concordia, commu , - nis monaa, indivalaa fralernitaa, chariias non fl . - cia, qu ex muliia corporibua unum efficerei, ei
, , diversaa anlmaa concordiat nexu coapiarel. Mulia
tibi praealo aont oxompla cbarilatis, tum ex \e. , teri, lum ex Novo Tealameuto. Si aenem fame
confecturo vidoris, bune accerae et ale, quemad , modum Joaepb Jacob. Si initnicuin lo angusiiaa
( , redaclum iovenerix, ne iracundiat qua percilua
;
csl, utiionem adjungaa; aed ipaum ale, ui ille
, - f r a i r e a a quibus vendilua fuerat. Si in juvenem
. , arrumna el labore preasum iacideria. sic colla .
cryma, ut illc ob Benjamin quero aenex paler edideral. Quin ie fortasaia quoque lenlai avarilia ? uti Josepbum hera te veatibua irabit, x l mandalom Dei pro nibiio ducas? projica veslea, iratua abaeede, fldem gorva Domino, ul illa Palipbari:
vno anno grassantem egealalom administra, ut ille sepicro annia.
Ejusdem. Quid plaaaibilem catisam ad pec; , . aanduro fingia? Qui creavit, idem illium quoquo
, luuni creavit. Qui vitaa degendae aublidia libi
.
prxbuil, idem quoque inalrumenla lilio prxbebit,
quibua viiam tranaigal
, .
Ejutd. Ne liberoa cauaens, avare. Ltberi
; ) . libi sunt ? aenipiiernum ipsis Ibosaunibi aggere.
^ . Theaaurua autem êcuuUtu.^ yV^.m^ ^.v. * ^ \ \ \
nataiw , 1j ^ . p\v\a%. ?'A\v& V>iu \Airasa ^ ^ W K ^ -âaov
99
S. IOANNIS DAMASCENi
1S00
dtvilias mullaa relinque. Da operam ut onaoea .
amoro benevolentia palrea filii tui aini. Ooa* *
nioo libi ex bac viia quandoque excedere necea- "
rum esi, et impubercm filium relinqaere, aliorum . \
pr&sidio opus babeiitem. Si probus et beoignus ( . ,
fuerU, quieqtie luuin filiutu tanquam suura tiulrioU .
Reminiscitur enim, quod et lu fuiali pater orpbano- , \ , \
jum. Sin autem scelerate vivendo, maliia moleatiam ,
attuierii, acquatU fera crudeliorem Hs quibuscum ,
agebaa te prebueris, lum doindo ex bac viia exce- . "
deas, filiuro luura commanom omniam boatem ro- ,
liquifli. Velut enim qvi scorpii prolem conspicit, ,
innei, ne cun ad aeialem porvanariBt, parenlem ,
imUetur; aic eliam ne fliii t o i poterna* aint baa- .
redea fmprobitaijg, aoleqoam ad artaiom veniant, *
ioaidiia omnium patebtinl. Qtiid orgo llberia tuia ;
ingidiatorea raultos el hogleg colligSa?
,
Ejusd. homiL De avarit. Noa a aervitole m
libertatem Tindkamur, nee conaervoruni miaeria . ,
laagimur. Eaurientes alimug, ei egentem praele- ,
rirous. Copioalaaintam largHorem et procuro con- ,
dum cum babeamug, parci et illiberalea io pau- . ,
perea cxsistimus. Foconda; aunl noaine ovoa, aod .
roulli oviora vclleribua carent. Angustiorea aunl , \
apotbec* quatn ut recondilaa 493 frogee ca- . piant, necei qui ang<igtiig<premiiur, roiaericor- * ,
diam ullam impertiintia. Ean ob cauaam justum *
nobia tribanal commiaaiar; aam ob caaaam Deaa , .
luanum auam nobta non aperii, quia noa fralernaro cbariutem oxoloaimus; oam ob cauaaoi
aiccae lerne auni, quia cbariiaa refrigtili.
Eju$d. lile opes euas in eos qui cum beatila C .
pugnant insumeng, et inaniboa populi vocibua inaoloacoita, vulgi laudibug iaflatar, aoimosquo , , ,
t o l l i l ; cujui videlicet gloria in confuiione ipaiua .
ait.
/ .
Eju$d. homii. Ad divit. Magislrum vocas, el
affecto diacipali cares. Bonura confiteris, cujua ,
munera repudias. Quid porro grave libi ct mo- , ,
lcsiam, aut allum nimis ac difflcile est hoc verbum * qtiod Diagiater libi proposuii: Vende quoj habes , ;
et da pauptribui (Matlh. , )? Si libi agricul* , ,
iurae laboreg, aul uegoiiaiionis pericula, aut alta ,
onmia proposuiaaei quaa leiupestaie jaclaila bo- . ,
minibus aspera occurrunt, erat cur moerore affi- , ,
cereria. Curo autem pcr viam usque adco facilem, , oc laboria omnia ei audoria expeViem boc ao fa- ^ ' , a U ' cluram polliceaiur, aempitornaa viiao bares ,
ais, consequendse aaltiiia facilitato non gaudea, .
aed laocsto ac dolcnti animo abicedia, aique eoa , , , omncs labores reddia irriios, quos prius exanlla- ,
atu Nam si nec caedem, ut ipse inquie, noc adul- ,
lcrinm, nec fartum admisisii, nec falauin leiU- , , '
monium adversus quemquam dixisti, inniilo libi .
borura omnlum aludium reddrdisti, qui boe (
minime quod auporerat adjeceris quod vel soluro ,
ad regnum ccclorura parare tibi adilum quiret. .
Ac quidcm si roedicus faolurum ae promilleret ui distoaioncs meDtbrorum naiura \*e\ u\or\w> &'; \YktVwNna ^ ,
ccHirtcVi* fttftitucrei, non motstus lotib \\<>*
9
1501
SACRA PARALLKU.
1502
, - audieaa. Cura aulem aagnua ittoJOodicua aniroa, , rum te praecipuia partibua carootoip reddere intti\ - . griiall cupit, beneficium istud aeci;'a, ted in
, . luctu el mcerore voraaria, aiqao adô ab illo
; mandalo dubio procul reoiotoa oa, feUoqtie do
, .
leipso toalatos quod proximum luam aical teipaam dllexeria, qaodque pneceptum ehariuiit jam ab adoleacontia aervaveria, ac untumdem unicuiqoo quanlum ilbi reddiderie. Oade Ubi b*c peoaftiaroai copla? aludium cnim erga paoporoa banc
viia babet, ral diviliaa exbauriat.
itW. Qaidnam vobia, mortalea, accidit?
, ;
' , quia vobis ea quse ad aobaidium viuedala, in
( ; vealram perniciem convarlii! Nequaqaam enim
, ; ; ad vilionim admiDicolum opea conceaase fuerunt,
, qnibua aoima redimUur? neqoaquam S!lae perdi , g lionia causa; aunll TWa ne, cum diviliaa aex
eontit laboriboa camulavoria, pcccandi maleriam
.
aliia connparea, lumqua doplicea poenaa peraolvaa.
* .
Ejtsd. komiU De nttiL Hlhil non anrum
, - eaaavidea; nihil non aoram eaae.libi animofla;. , g i i . Hoc doroieof aomniaa, el vjgilando cogilas.
, Volol enim ii qoi forore pareiti auot, non res ipaaa
, - cornunt, sed ea qoat morbua objicit imaginanlur:
^ , . aie anioiua tuoa avariiia correptus, univerea au" , ,
ram, univeraa argentum videt. Quia lubenliiia
auram quam aolem coospexeria.
' ,
Ejusd. homil. 6 in Hexaem. Piacea roagna ex
' . parle aeae inviceoi voranl, ei qui apod eoa toinor
- est, majoria praeda et pabulum est. Quod ai ca , c aua tU tuterit ul qoi minorem 484 arripuerit,
. , alierios praeda ait, in unum ol aumdom, po ; atremi uliqne, ventrem ulerquo dudlur. Qoid igi ttir noa aliod bominea agimus, cum infcriores
opprimimoa? quid Snler banc postremum piscem,
{ Oteum bominem intereot, qai ineatiabili opum
, cupidiialo inlra vaatissimum avariti ainum iai, , - beciltea ineladil? lllo pauperis factiltatea occe. " - pabal, ex eia aecipiena aubstaotiae lit* parlem
, , , . iedati, (oqtio injagio injustiorem; et avaro ava*
, riorom pnebuiali. Tidoais no io finia idem mancat,
.
hoc ost, forlaaaU bamua, vol vaa piecaiorium,
vel reto. Proraoa onim noa, cum per roulla mjaatilia) genora grasaati trioiaa, altimam poenam
non offogtemus.
t> ,
Ejntiem, Qai opaa luiqaia raiioniboa colle \ - D iaa firmum aibi ad robor ot pdtiiliam easo
, sidium potal, bie aimllfa ert groloqai ia morbi
gravitate aaniiaiom coaaiitnil.
.
E}u$d. oomii. tn P$ai. L X I . Si quemqiiam
,
. pwdivilum iHorum viderig, ne viiam ipsius bea , lam dicaa. Si uadecunqne lanquam ex uberrimts
. ' , - iontibua pecuni aeaturiani ne copiosas ipsius
* opea amplectaris. Floxa diviiiarum uaiura eai,
. " lorrenie rapidius dominoa suoe praeteril; alioa
, , atque alios aubinde permutare aolei. Quemadnro, , dum eniro flumen e snblimi cum impelu ruciia,
, ad coa quidem qui io ripa aunl approptnquat,
, - siirnil auiein atquc eoa contigerit, abscedilsta. , , lim : sic eliam opaiit COBJA cttouvvaAvix^L
$ .
^
c
1503
1504
comparata est, ul alios alque alioa aubinde com- , '

, '
mulet. Hodie hic agor hujua eat; craslino die al
teriui, ct paulo posl itidem alius. Urbia des ,
conapice. Quot jam nomina, ex quo tenipore aini- ' , '
cia* aunt, Immutavere, utpole aliat ab aliis do- .
tuinia nuncupalas t Eodem modo aurum quoque ,
per domini roaoux semper fluens, ad allerum !
tranail, aique ab illo ruraus ad alterum Faciliua mana eomprehenaam reUnere aquam posala,
quam divilias perpeluo libi consorvare.
, .
S. Greg. Naxianx. Omnia qui inique agit
preato eai ad ae defendendum.
, ' ,
Accettit ad me pauper at fruitra tamen.
, ,
Chriilc, extime$eo ne tuam qxajrem opem,
'
Abeam, viciuim prortut abi te nil ftren*.
rdp ' .
Nam quod negal quit alleri, id fruHra pelit.
(S.Greg. iYaa?. tr. 31.)
Ejxtd. orat. 15. Aliaa divilias non araea, ,
nisi pauperis opittilari.
.
Ejutd. Ne divitias nostraa alienia lacrymia

admisceamus, a quiboa tanquam a rubigine el , ' \ ,
tinoia conaumentur, vol, ut Scripiuraa vocem , , .
aurpem, evomeniur.
, \ ' *
Ejusd. orat. 15. Qui mulla forte et praeler
apem consecuiua eat (boc enira iniquiaaimum \ tai), el cujua apoihec plurimae anguatiorea , \ ,
aani, i(a ut baa quidem repleai, illaa verode- ,
alruat, ui obventUDa aibl frugibua eondendia , ,
ampliorea sediflcel, tgnoral fore ut anio rapiatur \ \ ,
quam aperalarum ovadai coropoa; raiionem vero .
abundanli illius reddet, et oaientationia, qui
alienorum bonoruro peaaimua diapenaator exall
terit.
'
Ibid. Mali hujusce caaaam agnoacaroua : cur

segetea exaraeriitt, cur horrea confuaa , et paacua
ovium defecerint, cur exienuala apecioaa lerrae,
campi non pingtiedine, sed mcerore perfuai aint;
car vallea non abondaverint frumonto, aed coroploraias 495 fwerint; cur montea nobis, queinadraodum juslis viris, dulcedinem non aiillarint,
ac tnontium Gelboc maledictionem acceperint.
Talea niminim impioruin divitiae aunt; talea male
aeminanlium me&aes. Undelandern bec? qua? nobis causa calarailaiem hanc invexit f Aliua noetrum
pauperem oppressit, el lerr partem aliquam
Inlerveriit, ac limitem scelerata, vel furto, vel
aperia vi Iranagrcasua est, domumque domui, el
agruoi agro adjunxii, ul proximo aliquid extorqueret; periinacique animo sluduit ut vicinum
nullirm baberel, ceu aolus in lerra esaet babiiaturus. Ustiria alius et augmenlia terram foedavit,
colligeng ubi seiueniem non fecit, ei mclens ubi
non sparsit: non ex cultu agrorum, sed ex pauperum egeslale et penuria faculuiee augena. A l ter areae et torcularig prirailiis Deum, cujua muncre omnia habuerat, dcrraudavit. simulque se
ingraCum juxta ac slultiini oslendil non inodo
pro iis qmbua frucbatur nullas gralea agens, nec
cnrans prorsus quo in fulurum per graii animi
obsequium iiberalilaiem Dei negoiiaretur. Allcr
ncc viduam ncc orpbanum miscralus cai, i\ec

, ,

* ,

, ' ' ,
.
.
. ,
, ,
, ,
, , , ,
. ,
, , ' , ,
* ,
,
,
.
,
,
.
,
.
t ^ ^ > .\\\ V ^ V ^ N
^ Vl \\^^
1605
SACRA PARALLELA.
1506
, , .'- nem nec exiguum cibum indigeiili, aeu poiiua

, , Cbriaio, qui per parvulos illosquos aliinug, alitur.
* , Alius rursuin viam humiliuoi dcflexii, et juslum
. injuaiia ralionibua iransverauoi egii. In porlia cor . ripienlero aliua odio habtiit. Aliua denique reii ano
, . mulla colligeoii immolavit, pauperiaque predara
domi haboit, aut Dei memoriaiu ex aiiimo ejecil;
; 01 aut certe illius male recordaiua eal, dicena : Bene \ , \ diciua Dominua, quia divitea facli auniua; quin et
cc \ , \ , iniquiiatem cogitavit, ac ai per aeae ea conaecuius
, ; - esset, ex quibua auppliciura patiaiur. Propier haec
; venit ir Dei in filiot difidentia (Epaes. , ). Pro , , pler b*c, vel claudiiur coelum, vel iu perniciem
, ; - Doalram aperitur. Quid adbcc dicemua,qtii aurum
, - el argeotum, baud aecoa ac illi quondam Baal,
, , adoramua? qui geinmarum luxum et splendorem
, persequimur, vesteaque mollea et diffiuenles, quaa
, a tineia abaumuniur, ei latronibus lyrannisque, ac
; furibua reconduolur! qui aervorum ei quadrupe , dum gregibus geetimus? qui latifundiis et mon ' , tibua dilaumur, aiqoe alia Jam haberoua, alia adjuoglmus? Quid vero diciuri sunt, qui xublimi .
bua ihronia iitsideni, iroperiique larvam allolluntTqui nec omnium principem Deuro, nec inaccesaum
veri regni faatigium reputanl, ut conaervia tanquatn aubditia iroperent, eadeai ipei clemenlia
indigenlas? Jam eoequoque mibi considera quoe divinua Amoa egregie peratrlngit, qui in Ucti$
fbxrneit deliciantxr, primiiqtuanguoxlU perfunduniur (Amot , 4.)
;
S. Nili vel S. Greg. Nytseni, vide orat.G D*
* ; . Dignam aemente ineasem facia. Acerbi. " ; talem aeminaaii? manipuloa collige. liihutnanha. ; ' ietucoluisit ? babe quod araaati. Miaericordiani
luAe .
fugiati froiaericordiate fugiet. Pauperem exaecra
.
ea? exsecrabitar te iUe qui noalricauaa paupertaiem subiit.
,
Nuila unquara aatietaa orilur : verum id quod
, aemper aaaumStur, plura concupiaceudi materiea
.
et fomea efficitur.
.
S. Chryioslomi. Pauperea ne abdicaveris.
, Ingrediiur in tuas aedes pauper atipem quxrens,
. el duaa horas fruslra Ineuniit. Quin eiiaui famulo
. inlerdum iroperaa tuo ut eum exlrudat domo. Non
* * ar xdAir , Cbrtsium dicentem 496 audisii ? Jnquamcunquo
* . domum inlraverilii, diciU huic domui : Pax vobis.
olxia , El fuorit iila domxt digna , requietul
, eam : tin auUm etiam pxlverem
. ' fj pedum . Amtn dieo vobis, tolerabilini trit
, ttrra Sodomorum Gomorrhorum in diojudicii,
. quam domui illi (MoUh. x, 12-15). IngredUiir do, . mum luam pauper, et aervo praecipia ut eum foras
"' , , ejiciai. An ignoraa, ai pauperem excluaeria, tq
; * " Cbristum pepulisse? Ipsiua enim vox est: Qxod
,
. uni ex hi$ fralribut meit fachtit, mihi fecittii.
, , {Matth. xxv, 40). Videsne quemadmodum, si erga
; , \ * pauperem contumelioaoa aia, Christo injuriam l'e , . cisii ?flaecdico, nec dicere deainam. Mibi quidem
, . loqui non pigrum, vobis auiem luium. Finem ero. , ; diendi voa non anie faciain, quam meiiorea easa
, ; factos conspexero. Pauperem videa, nec ejus
, ; ; miserii ? Qua fronte ecclesiam ingjreden&^
X<A,V
; ; tam^ <\w* Itmaft 0% *^\\^ ^V^vsv *jo^V*a)aw&
9
1507
S. JOANNIS DAM/ttSCENI
1508
Non liinae? non tremis? non porborreocis ? Pre- ; ,
candi causa in ccclesiam venis ? fac eleemosynatn, . ,
ut precalioni tuae subscribalur. Inlerdom quidam ,
iinperaiori libelluni atippUcem offerunl, el idcirco ; ,
ducenioa trecentoave nuntmoa aureoa insumnnt;
nec taroen rea illia ex aenlenlia auccedit, aed l i - ;
bellus lanquam vile aliquod legumen retineluf;
tu vero duoa oboloa Impendcre recuias, ut aup-
plicalio tua aubacribatar? Et lerrenua quidem ini- , .
perator bic subscribit, ac ape accidit ut conlra ;
quamopleasubscribal; at s\ Rex regum tubscri- ,
pserit, rata et Orroa est. An non vides duobua , ,
oboliaviduam boc emisse, ulpetilio aua aubacri- , .
bcreiur? Alqae idcirco duo crateres aoto Eccleeias , *
forea sum : aUenira aquae in quo roanna abiuun
,
lur, alicrum est pauperia manua in quo labeo ^ . , , ,
animae absterguntur. Ingrederia in eccleaiam, et , ; ,
manus luaa abluis : injice io pauperia manusobo- ,
lum, et animas macluam absterseris. Si iogresaua *., ,
ftieria, manosque laveria et oraveria, nec tamen ,
pauperi dederis, quidnam utililalis ad le ex bac . ; , re redibit ? Opea babes, easque bumo condiiaa; , .
ac nonnunquam fures nociu veniuni, thesaurum- ,
que effodiuni et aubriplunl: ac mane aargena, eum .
aubrepium cernie. Yis facuUales tuaa minime libl , . ,
furlo subduci qaod dicara facilo. Eaa in ventrem
pauperum abaconde, ct nunqoam compilari pdto- , ; ;
runt. Nam si in lerram defoderis, eaa amitiea. Qnod ,
ai non amiltis, ill qnidem aervabtiotur; at cum . *
iispost discessum e vila carilurus aia, quidtan-,, , * *** rtri ~
dem tibi profuliira auni? quid te cumulandia di* ; * '
viiiia faligas; cum alii in facohates tuas ingrea- *
uri aint, qui luxui deliciisque indulgebuul? An , $ itou prophetam aodiaii dicentem : Thetauriial di- ; ,
raa, et ignorat cui congregabii (P$al. X Y I I I , 7) ? , ,
Et in alio loco ruraom a i l : et ttnlius . *
peribunt, el relinqvenl alienit dhilias $ua$. (PsaL ,
X L V H I , i l ) . Videa quid iia accidat qui in lerra

theaaurizanl ? fac igitur in coalo ibesaurlzea, nbi , ;

uec tinaa demolUur, nec vermU dtpatcit, tuc fur ; , tfltdit (Matth. v i , 49, *0; Lnc. x)i, 55). miaer , , et calamiioao, lerrart tbesaaram tuum credis, nee , , ,
Deo credis dicenti : Quod uno ex [ratribui meiife- , ; culit, mihi fccittii (Matth. xxv, 40)? Quam tan- ; , ,
dem veniam oblinebis? Aurum amaa, quodcrudele D , . , sanguinariuin est; quod ab omnibua expetKur, ; , *
atque oranibiia infesium esl; quod amalar ab om- ,
nibus, el 4 9 7 omnibus insidiag airuit, quod fu- , . *0$ Rilivuin, qnod acrvum, quod ingralum esl. An lo * ;
lugii cojusmodi atnt divitire? uti merelrtx pcr- ; ;
frbitae frontis, minccum islo consuetudineru babet, ; .
nnnc inde ad illum propendet, ac poslbac alii setfe .
adjungit. Qiiidnam es, homo ? Hodie princepa, .
craa subditua; bodle dives, cras pauper; bodie , .
jus dicis, cras judicium subis. An non viue bujos ; . ,
lucoiisianliam persplcia t nonn* baec instar umbrse , .
prxlefti 7 uonne fnnio vilior c&i ? nonne sicul ara- ,
nea distrabilur? Non dc6ioam vosdocerc, fac\al\a tavtv-aq <\> ^viUt-ow;^
^ i cl , .
1
1509
I5W
SAGRA PARALIEIA.
/ . necne Siquidem scriptam est: Loqtiere in aut-ea

. .
audieniium. Inobecquenlia morlein paril. Viduam
iUaru xmulamiai qux duos oboloa dedil (Marc. xu, 42). Videle qua ratione justiliae laudeta conleculaeai. Duoa obolosnoo babea? uouni da. Si ne unuro quidem, da quod babes. Da vel panem
auuro. Ingemiaco sallem, cum paupcrem vidisli; atqne orailo tua grala et accepta erit. Qui enim
cordia uniuacujusque arcana novil, qui acit omnia anlequam orianlur, exploralum babet daturum ta
fuiaao, ai baberea. Nam cor acrutalur el novii. Uonvo enim videt m faciem, Deui autcm intueiur
cot (IReg. , 7).
, & *,
; ' ,
;
, * ,
.
, .
.
Eju$d. homil. in PsaL xxxnn. Quid incasstim

laboras, divca, nl qu paoperum aonl, luia in
iTieaanris occulles? quid cum ipsi aba le pelunt,
alomacbaria, lanquara de tuo insumas ? bona patarna volunt, non lua : ea qua* tibi eua causa coneeasa aonl, non qu* tecom nala aunl. Accepiali I
tribue : ex uau qux*lum fae. Salia libi aai quod
non accipere, aod dare juaaua $is.
.
, .
, ' .
, * .
$ ,
.
Eju$d. Hujtis aant rapln, allorum voloplalea. Hujue Dialedictionea, aliorom cultua et dbaoquia. Adveraua oum geiuiloa, apud aliosincremenla. Adversua eam lacrym, apad alios divitiat.
Ipao tn inforno excrucialur, et atii a*po in bonia
ipsiaa luxui canlibusque indulgent.
, , , ,
;

. ,
. Q
.
Bjutd. Quid Undem eat qood leonos, et urai,

et pardi in aodiia orbibua magoiflco aluniur, paupor aulem tabidaa buroi repit ? Ae loo quidem
blando fovelur, oi publicarum carnium eructat
aidorem; pauper auiem famo conficiiur. Quod ai
hujosco quoque rei cauaam sciscilor, amptius croboacam. Mam bosliarum dentea noa, qui bominea
aumua, in bomioum porniciem exacuimus.
Ejutd. Ne mihi boc dixeria : Paupertalem

, . ,
meiuo. Pauperuiem moiois, nec peccatum exli ; ,
' . - Mieacia? Ne pauperlalem forroidaverix, aed iiiiqai , .. Ulem, qua aopplicit parena e$t. Dominu* etipooi
* poacit, et repulaam ierl. Mam cum dicentem au, , , - dia: Qnod uni *x fratribut mtU fechiU, mihi fe, . , cistit (Mattk. xxv, 40); binc vido quod ai pauperi
, ; dcderis, Gbrialo dederia. Quocirca, nisi ipsi dea,
, , - qua fronle ab eo in ilia dio pelea ut lui miaerea*
; , ; tur? An nou libi hoc objiciet :E$uricnlem me / , ; . , rfijii, necpaviiU; lititnUm nu tidifti, ntc poUuti;
; , - nudum tiditti, nec induuli (hid. 42,45)? Quid
, , landom ipai diaurua ea? aot quam veQiam obiinc . , D bia ? aoricia, leporinisque ol caprinia iadueris;
, pauper vero no pannoa quidera babet. Tu pbaaia . nia, at anseribus, el aliia quiboacanqua eaculcnlia
, veaeoria; et pauper ne ventrem qoidem aaum paue
, , aaliaro poteel. Tu parieiea aaraMa laquoaribaa,
. varia ilem luarmora Laceda?mouia, coluianas quov
, . , quo tt oarom capiiolla aurea baboa ; interim vero
. , - paupcr inleguraejilo 4 9 carot. Quin ti inlerdum
- , . - domum ox rapinia ot fraude slracUin hafaea; ac
' tu qoidorodiem oxtreanim claudia, robusqno om , . nibus deaiUutaa abaeedia : at lua doroug manel,
; ; qtis to perpeluo accuaet, flagiliaqua lua coarguat.
; ; Quilibet enim qiil Irineieril dicturua eat: Ilaeo
)4, , . doraul rapioria eral ei avarl Qiiot Ul^ ^.
'
9
1511
1512
quoi pauperea fraudavil! Nec milii dicaa : Gonaul .

aum; prjefeclus aom. Dignitatem non agnosco; $ ( ,
diviliaa non criaiinor; sed eoa qui male iia nsi aant. enim malae diviti %unu Omnia quippe,
qua? Deui focU, valdo bona sunt (Gen. i , 51).
ictxpaxaEjtudem tn /. x i x w . Proplor opea libera
elcmonla vendimua. Viis imponuntur veciigalia, . 66 *
aqu*dominio parent, aer tribaiia aubjicitur. T r i - . ,
butorum coadoreo, et prsefecli, ac publicani orbea , , ) . 01 *
veianu Curia divitea conficiuniur, feneratoreg "
aolliciiudine contabeacuDt , raptorea hominum * ot periurbanl vitam, avari iribunalia lerant, syco- * pbanue falsum divendonl; quaeatua cupidi nogo- iialoref ox aUorum calamiiatibua comraod* lua ,
comparani; muluo monliendo jusjurandum omno ,
conaumpaimns, qui Deum duniaxai ad dojerandom .
noacamua. Terra ]am lol gealandia malia iuipar .
eat. Aer adaUbaroin tjaque contaminatua eat. Cona . iuqoe in inalia omoes noa concilali aimna, pro- 6 ,
phela viuin humanain parvipendena clamat : Ve- ? rumtamen 9n# conturbatur omuii homo vivens. {. " , & ,
(. xxxvnu, 12). Uomo aolua, propheia, con- ; ,
turbaiur? rationalia dunlaxat illa naiura repro- ; benditur? Nibilne aliud quod perturbalioui ob- ; , , , ,
noxium sit, Uiter oninia auiroaniia reperisli ? Pro- . ,
fecto quidoto, inquil, turbanlur etiam aque; aed . , .
ruraua iranquiUitaii resUtuunlur. Terra commo- , .
velur; aed pottea firmatur. MoTentur venii; aed , ruraom conquieacunt. Tuuutloantar fera omnea;
at ubi aatiat sunt, aeae compeacunt. Excilatur / ,
flamma; verum abauropia maieria quaa aabjecu . ,
fuerat, exatinguitur. Homo voro, ubi pecuniarum C . ,
cauaa coniurbatur, nunquaro quiescit. Ubi boc ,
accepit, ad illud conjicit oculos. Si illud tenuerii, ,
aliia ruraua inhiat. Centum duplicaro aludei, el ,
conduplicala decuplo majora facero contendit, . ,
atque bis alia lotidem aggcrere. Neque unquain cu- ,
mulandi flnein facii, quoad ipaiua vii finia aii cu- , , mtilaiua. Damnationi obnoxiua est qui avariiia , ,
febre corripitur. Anro ipso fulvior el arcuaiua , ,
obambulat, propter difitiaa quarum nimis cupidua , ,
esl; ob diviliaa, inquam, incertom illum amicum, , ,
infldum conluberiialem, insidioaum atnasium, aer- , vum illuaorem, dilecliseimum irrieorem, promplum , ,
iiiigraiorem, alatum caplivum ; propter diviliaa,
qtiaeomni nociurno speclro leviores annt, quabella , ,
pariunt, quae omni ape celeriua fugtunt, quae veniua , euni,dum teneiur avolans,luxua oniniaelneqniiiaa ,
parenlea, iniemperantia omnis et libidinis patronse, , .
nullius non vitii inventricee, exitioarum quarum- , ,
ciMique deliciarum adjulrices, conlinenliat hoaiei, ;; , '
pudiciii adveraartae, ei clandeslinse toiius virtutia . "
fures. Quid vero, divtiiaa divilibus dimiasia, crimi- *
nor? imo cum ipsis quoque divUiia injuste agilur, , , ;
uipote quas vincia? ab tllis et conslriciae leneantiir: at- ;
, ;
949 4
ocem ad eos miiiere mihi
videnlur : Quid , avari, coercelis? quid uoa ,
litDquzm fugilivum maocipiuro, aexcentia Tincu-
lis consirhigilis ? a ineUillis ad metalla, iwAeqxit y.ttta$t^rj.\ ITC.V\4UVQV. , ,
l i e
a < l e o
h a , , c
w wanus vealras transmiltilis. Per \os uoV\% Vi<
1513
SACRA
P A R A L L E L A .
1 5 U
. ,
vel lanlillum lucam inlueri. Sinite ad paupe*
, . ' rum manua, quo vehemenli aiudio coniendiutus,
, * ** vel aliquaotulom comroigrare. At fiiiis, inquii,
, , tlieeaarum colligo, ne pauperlatia mese haredee
. , , eoa babeara. Recte scilicel: divea qui multa sib
. anitno flngit, praeaeuiia neacil, el de futurisaQlli, . cilua eai. Snaram ipae rertsm est iguarus, ac re
; filioruro auppulat Num aepahura sii donandua
; ignoral, etde batredibua conauliai. Siulie, edicila
; ; mihi flnem luum, ac tiim filiis tuia cave. Dic mibi
, . qu* hodie fulura aiul, ac lum de dio cra&iino libi
. , fidem babebo. Quid ta ipae etiam poat moriem
. $ . fallis? quid, cammortunaeria, bominuro ludibriig
, - parere via? Quid Deo quaa agenda aint pneacribia?
~ . , \ quid providonliaa ipaius legem aancia ? Haec libi
, nal . curse ainl qtua dau tibi. Quae poai to fulura
; sunt, ad teoibil aUinent. Non potca aimul, ei tuor ' , ; luua eaae, el vlventea procurare. Nemo unquain
, ' * ex Sia qoi ia laferoo auoi, eorum qul in terra
' , . agftnt, tulor exaiitit. Unua eat vivorum et mor, , , , luorum judei, ac jurium uniuacujuaque ponderaior.
, . , Thetaurixat, inqait PropbeU, *f ignorat eui congreoet
. (. xxxvm,7).Qoidpauperea lanquam pupilloa
' - inseciarig? Qaid, cam allqaida tepetunt, aloma. , ', > charis, acaida luo inaumaa? Patema ', nou
, toa; ea qua fidei tu comuiiasa auni, non qaaa
. , lectim nata. Oa qu accepiati ei ex eorum uau
* amolumetitum tibi concilia. Sufficil libi quod da . , re, non accipere jaaaua aia. Saiia ait libi quod
. Bcua per pauperem maDom ad proiendit. Qui
, . C ioiram imbre infundii, gailulaa aerU aba laaupplex
* . , poacii. Qoi lonat ei fulgorai, miaaricordiam loam
. implorat. Qui nubibus ccelum operii, tilem a te
, ; ' ? ' - pannum poslulat. Satia tibi eaae debet qood le
, .
pauporea Wi Deom roganl ei obsecranl: lliaericara
, , , niiaerere; miseraior, te noatri miaereai. Tn vero
supercUHiai aitollis, ac vix ullia precibue inflecteris. Tribue ipaia qtua auaaum, anteqaam illie aia ubi
referendaa ralionea habes. Triboe ipqta quaa aua aunt; nara Pairem babenl regem. Da ipaia quaa aua aunt,
ei ab eorum Patre aniimim ab aollicitadine liberum accipe. Quem mihi animum curis exemptum narras,
inquit? Qaorf.vftt % minimii mei$ facUtk, mihi fecittii (MaUh. , 40). Nam fentratur Deo, ioquit
propbeta, qui miuretur pauvtrU(Prov. xix, 17).
,
Eju$dtm , Enarr. in . X L I V , de Eutrop.
, . (Nonaihil diveraa ab exlitis.) Videie diviiiaa,
, , bunc, inquam, fugilivum aervum; nee fugilivurn
. * modo, aed et homicidaro. Nequeenim auoa Unlum , * , - modo domiooa deaerit : aed eliam obiruncat.
. 'Etfxopxurer, ^* ^*- Nulla quippe ipai fidee ineat. Diviliaa venefica be . aiia aani. Cum lenentur, fugiunt; cum aparguniur,
, . remanenl. 1>, enim inquil ille, dedit paxpe , , ribui : juttitia eju$ manet in sxculxm saeuli (Ptal.
. ; - cxi, 9 ) . Haa ergo disperge, ut maneant. coriia
. , eag tbeaaariza, ubi fur non appropial, neqxe tinea
. * , , eorrumpit (Lue. . 35 ) Ubi aunl illi opulenti qui
; anle noafuerunl? oWiviono obruti aunl. Lubenv
, ^ ; - aalem ex iis qui deces&erunt, quaererem ac aci; ; ; ; aciiarer ubi eorun opea aini, ubi ndiitarea copie,
et falgentea caspide aua gladii; ubi vasa argen; , lea, et lecii argentei; ubi Catao.Vv^
. -^ W O ^ v c v , uV\ **Atv
^ \ \ ôs\tiao>
x
Ca.
XCV.
1515
15
ei qtiibus, cum necosaitaaiirget, nibil utiKlalis ca- *tov , ,
. " , , \
pba? Hic ego dWites non oxagiio, aod ooi qui
divitiia abatunlur. Non divilem iraduco, nec ma- . * .
taliclia laceaso, ibait, aed rapioreni. Aliud eat ; , . /
dives, aliud raplor, aliud babondl cupidua. ttea ; . ; .
Aivido : ne oa junge qtue oexam non babeni. 1- ; , ,
voaoa. probibeo, nec oblrecto. Alieoa rapiaf ; ; '
boc reprebendo. fhbea qwa lua eunl? bU fruero. ; .
Aliena agmiV? non eileo, aod clamo. Via me lapi- , ,
diboa petcrei.praalo em. Via mibi caput ampu- . * laro? non rocuaot Promptoib eai mibi aaagainem * ,
profandere, aiodo peccalum laum iucrifaciam, ol . , ot
a le aubmovcam: id mibi cura eai, qaoniam libi .
nocivam. Unam hoc roibi duirtaxai crora oal, au- ,
dlendutn profoctua. Atqui pauperes filii roei eant, . ,
itomqao fllii roei aunt divile*. Idon onim uterue ,
amboopartttrivil; iidera dolores, eadem lormiaa . .
utro*que popcrerunt. Qaod ei pauporem carpia, , fVjptvJbondote,neeUm pauperia vKeeniqaam luam ;
doleo. Pauper oolm baed iia magnai injuriam
, ,
aeeipit Qxid enim ei otipia,ai poeanila carclt lu veroanimaa ipso luae finaidiaa struia, paaperem
diHpteado
; ;
E/aad. iatd.Quouaqoe pecabiac? quoutqueargentoa aapollex ! quouaquo famuloram aaaeaUiioiiea t ; ~
qaousqua vinom offaauni? quouequa eoronata po- ; ;
cataT qaouaquo Sataoka coiivivla, atqoe afilaUi ,
diabolico reforuf Anlo fogii praaenlem vium ; , ;
nibil afiud niai vSaia easot.an oa noadaa noa bia ; '
peregrlnarit Noao oato* hic eivia oo! on via- at , ' tort oivea ollqoe aamoa, aod vialorca. No g . , *
' : Haoc civHatem babeo.
' " - - -Nlbil
" bic
- baboa.
- "
. .
dixevia
Civiioa Aoatro aaraaoootl. Pratteaiia BibiUant; . ' '
kor aoai pneaoaiia. Qaotldie fior faeimoa. Nalara . . enrrit. Ecqula eal qui itor agendo domum e i - ; ;
atraaiT Qniaille oat qut in itinore pecuniae recon- " , ,
dalt Com ambulae, alque in diveraorium iogro- ; , *
derta, an divcrsorium exornaa ? an non poliua , , ;
edia ol bibis, atqoo ogredi fealinae? Diveraoriura . , iuque oatbiEOviia praeaens. Hoc modo ingres&i *
enmua, oldiveraamor in bac vlia, binc atudeamvs . , curo ape oxcedero. Nibil iaiic relinquamus, ne . " , *
a*nhtaaiaf. Ingreaaaa, iis : Fac oobia , ot quam primom refieiamur; nam de nocio iter . *
faciuri aamua. liemqoo faoHilo : Veatoa noalrat , , ,
inlalocoHoca, nec cajoaquam obliviacero.aequid 9 .
aobis deperdatar, aed domum omnia feramua. .
fiodero modo nos qtioquo viura banc tanquam bo- * spitium inlueamar. Nibil hie, id est, in boapitio . ,
reHnquamos. Omnia ix oietropolim nobiscum . ;
offeramaa. Viator ee, qoin Oi vialore quovia vflior. ,
Qoinam iatod? Viator oovitquo letnpore in ho-

PG095

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

PG095

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

. .

INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, CECONOMICA,

OlfHI SS. PATRH, DOCTORUM SCMPTOItllQUE ECCLESIASTICORII,

LATINORUM, 81VE GltiECORUM,

APOSTOLICO AIJ CONCIUI TIUDEST1N! ( 1545) LATINIS

MONUMKNTORUM CATHOLICJC TRADITIONIS PKR QUINDKCIM

IN QUA PRODKUNT PATRIiS, DOCTORKS SCRIITORIiSyUK KGCLKSIiE GR(LK

PARTES UIVIDlTi:, AI.IA NKMPK I.ATINA, ALI \ /EGO-L 1 A. LATINA,

U TABIIS B D I T I O M B L S , CODICIBUS MANU BXARATIS, G A L L I C I S , 1TALICIS A K G U C I S ,

variorum curis adaucta, uempc,

ANG. MAll, ETC.

ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE.

vj:xU>ti, 3|, *oi.' ,.'Kj Ka^ncis **;. ^ . . . . .

& ' ' ,

Joennes Tegelinus Augustanus opusculum. guod subjungo, De $ancta TVfttifcte; Joanni

of. \ , - I . fo sancU qaldom Trbdlata(l) coaattbflaaiialj

nilatis scilicet, notas, boc est signactfU;tyfasfva- . . - &.

JOAiN. VEGELINI iNOTiE.

, , Sancius Deu$, ianctus fortis, sanctui iwmortalU,

bis; addoctisqiie icclesi doclorumauctoritatibus non paucis, contendit qaodvw canticum,

, maxime sanctissimo archieniscopo Felice. Ad hffic non

capio, impurum Fulloaem a ftomano Pontifice amantissima Religiosiisimi voce compellari,

. Nicaphorus Callistus, lib. xvur, cap, 51, Trisagiunj istud ceusei ab

ChrUtianorum. Crucifixc, serva nos, el urbem nostram. Auguste Justiniane, vincas : ,

at Trisagium ecclesiasticum ad Christum Filiumve proprie referri, qui ejusdem ac

, , . Eos eDim qui sibi repugnarent, ceu 4 8 0 Nestorianos

DE HYMNO TRISAGIO EPISTOLA.

, , Veneranio i * Deo ac dirino zetoflagranti DopUp 'JopddrQ ,

eanctara accinerunt, sed ler eanclum, aecundum . * ,

Rom. vm, . * I Cor. vm, 6. Psal. x u , .

ona peraona pcrquam cbara, beata ei folico Kocum ' \

" Ediia . Reg. I , deesl .

DE UYMNO TRI9AGIO KPISTOLA.

l J t f f / i V n j i . ; t , xa\ ut Jivlnui aii Batiliui, pr uniuiem enunttalur.

4 8 6. Nec quisquam dicat (quod quidem a *.

Prov. xxii, 28.

ChoUed. $ynod. act. I .

unctai fortis, $anclu*.lmmorlalu qui crucifixuset

quo magnam partom rltuam Copticorum illustmr,

Deus, etaanciaa, etBomioua, ei ai quiahad id ge- ,

neria eai, dicitur, Dnra vero airoul nomerantur, , , , , '

Rag. 1991 in fragm. . Reg. 930 , , ,

./. edv. Ckrt$lL

10. Dcinde ex Cbryso&iomo in illud : Benedicius , t'. , ,

" Tom. Edit. 5. . 882.

Oan. * 57; Psal. , t .

, tancta Triuitaie , ciijtis inilium cst : jEqualitalls

Dial. ad Horm. laa. , I , 4.

45. Ejusdem rursura ex quinlo cum Hermia

k n a t B O R b a b o n t edita, aed m$a. Cod. 1 in te\i. ^ in marg. \ Edil.

& J0A551S DAHASCEM

Qmm BaaiLnu Dbro de Spiriia aaaelo t d

inUWgeili, et vUUnles tldsbltU, et non perspieie~ , *. *\

" Joan. , 00.

" Act. vu, 51.

prasdicaltim c$t quando cujusquc persoiue Trini- , , ^

DE HYMNO TRISAGIO EPISTOLJL

- *C domiaaa abbas Aoastaaltfa, Inclylus aacri roo*

quia certia horis prascripluro hyranum ad Deum ,

se cum Romcd esset, quosdam magtitros

dicentes, quod Oritntalcs

et Palffistinis eo ffivo cum iEgyptiis Romanisque conveaisse, consulto scripsit Soxomenus.

PalaBslinos Anticchenorum, Phosnicum, r.ypnoruni vicinorum suorura morem mulalos csso

, \ Deus bommibttg, exirai-jut pracipuitittqne

inUWgeili, et vUUnles tldsbltU, et non perspieie~ , . \

- C domiaaa abbas Aoastaaltfa, Inclylus aacri roo