Get File

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CƠ QUAN HỢP TÁC KỸ THUẬT BỈ
DỰ ÁN VIỆT - BỈ
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO VÀ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC,
TRUNG HỌC CƠ SỞ CÁC TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC VIỆT NAM
B ÁO C ÁO
KẾT QUẢ KHẢO SÁT CƠ BẢN
TẠI 14 TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC
THỜI GIAN KHẢO SÁT: THÁNG 10-12/2005
NGƯỜI VIẾT BÁO CÁO: PHAN THU LẠC
TRẦN THN THANH
HÀ NỘI, THÁNG 5/2006

Môc lôc
PhÇn I: Th«ng tin chung Trang 4
Lêi më ®Çu
1. Giíi thiÖu tãm t¾t dù ¸n 4
2. Môc tiªu kh¶o s¸t 5
3. Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t 6
4. Quy m« vμ §èi t−îng kh¶o s¸t 6
5. Quy tr×nh vμ kÕ hoach kh¶o s¸t 7
PhÇn II:. KÕt qu¶ kh¶o s¸t 7
I. §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc 8
1. Thùc tr¹ng 8
2. KÕt luËn 36
II. Biªn so¹n gi¸o tr×nh phÇn gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng 41
1. Thùc tr¹ng 41
2. KÕt luËn 44
III. Nghiªn cøu khoa häc 45
1. Thùc tr¹ng 45
2. KÕt luËn 48
IV. ThiÕt bÞ d¹y häc 49
1. Thùc tr¹ng 49
2. KÕt luËn 57
PhÇn III. KÕt luËn chung vμ kiÕn nghÞ 59

I. KÕt luËn chung vÒ thùc tr¹ng 59
II. KiÕn nghÞ 60
Nguån sè liÖu, t− liÖu ®· sö dông 62
2
Danh môc çc tõ viÕt t¾t
ViÕt t¾t ViÕt ®Çy ®ñ

CBQL Çn bé qu¶n lÝ
C§SP Cao ®¼ng s− ph¹m
CT-SGK Ch−¬ng tr×nh vμ s¸ch gi¸o khoa
DA Dù ¸n
DHTC D¹y häc tÝch cùc
DTNT D©n téc néi tró
§T&BD §μo t¹o vμ båi d−ìng
§MPPDH §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹yhäc
GD&§T Gi¸o dôc vμ §μo t¹o
GD Gi¸o dôc
GV Gi¸o viªn
HS Häc sinh
NCKH Nghiªn cøu khoa häc
SGK S¸ch gi¸o khoa
THCS Trung häc c¬ së
TN-XH Tù nhiªn - X· héi
PPDH Ph−¬ng ph¸p d¹y häc
3
PhÇn I. th«ng tin chung
Lêi më ®Çu
ViÖt Nam lμ mét quèc gia ®a d©n téc. D©n téc Kinh ®«ng nhÊt chiÕm h¬n 86% tæng d©n sè. Çc
d©n téc thiÓu sè bao gåm 53 d©n téc kh¸c nhau chiÕm 14%, chñ yÕu sèng ë çc vïng miÒn nói
phÝa B¾c vμ cao nguyªn. Qua 20 n¨m ®æi míi, ViÖt nam ®· ®¹t ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ
cao dÉn tíi gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ nghÌo. ChØ sè ph¸t triÓn nh©n lùc t¨ng vμ cuéc sèng cña ng−êi
nghÌo ®−îc c¶i thiÖn. Nh÷ng thμnh tùu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam trë thμnh mét trong nh÷ng
thμnh c«ng lín trªn thÕ giíi.
Tuy vËy, t×nh h×nh ph¸t triÓn gi−· çc vïng ë ViÖt Nam rÊt kh¸c nhau, kho¶ng çch vÒ thu
nhËp ngμy cμng lín. Nh÷ng tØnh cã chØ sè ph¸t triÓn con ng−êi thÊp nhÊt ë çc vïng n»m ë khu
vùc miÒn nói phÝa B¾c vμ cao nguyªn miÒn Trung. Çc d©n téc thiÓu sè chñ yÕu sèng ë nh÷ng
vïng khã kh¨n vÒ ®Þa lÝ, chiÕm gÇn 30% sè ng−êi nghÌo ë ViÖt Nam. Kho¶ng 75% ng−êi d©n
téc thiÓu sè sèng d−íi møc nghÌo cña thÕ giíi.
ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã nhiÒu nç lùc ®Ó ph¸t triÓn çc khu vùc miÒn nói nh»m ®¶m b¶o sù
c«ng b»ng gi÷a çc khu vùc ®ång b»ng vμ miÒn nói. Çc ch−¬ng tr×nh 133, 135 ®· hç trî cho sù
ph¸t triÓn cña çc khu vùc khã kh¨n vμ ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ.
Ngμnh gi¸o dôc ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thμnh c«ng trong viÖc thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc, ®¶m
b¶o cho çc b¶n lμng, mäi trÎ em ®Òu ®−îc ®i häc. MÆc dï ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thμnh c«ng, song
chÊt l−îng gi¸o dôc vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña mét x· héi hiÖn ®¹i. Sù ph¸t triÓn gi¸o
dôc ë çc vïng miÒn nói vÇn cßn nhiÒu çch biÖt so víi çc vïng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, ®ßi
hái mét sù cè g¾ng lín cña ChÝnh phñ, cña ngμnh gi¸o dôc vμ ®μo t¹o.
Sù h¬p t¸c gi÷a BØ vμ ViÖt Nam trong lÜnh vùc gi¸o dôc gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu n©ng cao
chÊt l−îng gi¸o dôc cña ViÖt Nam. N¨m 1999 - 2003, hai ChÝnh phñ ®· thùc hiÖn dù ¸n gi¸o
dôc. §èi t−îng t¸c ®éng lμ gi¶ng viªn çc tr−êng s− ph¹m t¹i 7 tØnh miÒn nói phÝa B¾c. Dù ¸n
nμy ®· ®ãng gãp rÊt lín vμo sù ®æi míi vμ n©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o gi¸o viªn. §Ó b¶o ®¶m
tÝnh bÒn v÷ng vμ ph¸t triÓn më réng kÕt qu¶ Dù ¸n, héi nghÞ hçn hîp gi÷a hai chÝnh phñ ®· tháa
thuËn mét ch−¬ng tr×nh hîp t¸c, ®Ò xuÊt dù ¸n ®μo t¹o gi¸o viªn më réng ra 14 tØnh m×ªn nói
phÝa B¾c.
Ho¹t ®éng kh¶o s¸t lμ ho¹t ®éng lín ®Çu tiªn mμ dù ¸n triÓn khai, nh»m t×m hiÓu çc ®iÒu kiÖn
hiÖn t¹i, nh÷ng nhu cÇu, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh çc biÖn ph¸p vμ néi dung t¸c ®éng ®Ó thùc hiÖn
môc tiªu cña dù ¸n.
1. Giíi thiÖu tãm t¾t Dù ¸n
Dù ¸n ViÖt - BØ n©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc vμ THCS çc tØnh
miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam lμ dù ¸n song ph−¬ng gi÷a Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o ViÖt Nam vμ
C¬ quan Hîp t¸c kü thuËt BØ. §©y lμ dù ¸n nèi tiÕp Dù ¸n ViÖt - BØ pha I "§μo t¹o gi¸o viªn
çc tr−êng Trung häc s− ph¹m 7 tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam" nh»m cñng cè vμ ph¸t
triÓn kÕt qña cña dù ¸n trªn ph¹m vi 14 tØnh miÒn nói phÝa B¾c.
Dù ¸n cã môc tiªu lμ "N©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o vμ båi d−ìng gi¸o viªn tiÓu häc, THCS çc
tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam" vμ ®−îc triÓn khai t¹i 14 tØnh miÒn nói phÝa B¾c: S¬n La, Lai
4
Ch©u, Hμ Giang, Tuyªn Quang, L¹ng S¬n, Cao B»ng, Lμo Cai, §iÖn Biªn, Hßa B×nh, Phó Thä,
Yªn B¸i, Th¸i Nguyªn, B¾c C¹n, Qu¶ng Ninh.
Çc ho¹t ®éng chÝnh cña dù ¸n:
9 Ph¸t triÓn, n©ng cao kÜ n¨ng thùc hμnh ¸p dông PPDHTC trong çc m«n häc theo CT vμ
SGK míi phï hîp víi thùc tÕ ®Þa ph−¬ng;
9 Hç trî biªn so¹n gi¸o tr×nh C§SP ®μo t¹o GV tiÓu häc vμ THCS (phÇn dμnh cho ®Þa
ph−¬ng);
9 Hç trî n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc øng dông vÒ ph−¬ng ph¸p DHTC nh»m gãp
phÇn ®¶m b¶o sù c«ng b»ng cho HS d©n téc thiÓu sè;
9 Hç trî, cung cÊp, båi d−ìng qu¶n lÝ sö dông trang thiÕt bÞ, tμi liÖu phôc vô cho §MPPDH ë
çc tr−êng C§SP, thùc hμnh s− ph¹m (tiÓu häc, THCS, THCS DTNT).
§Ó x©y dùng kÕ ho¹ch hç trî mét çch thiÕt thùc vμ hiÖu qu¶ cho çc ®Þa ph−¬ng, dù ¸n tiÕn
hμnh mét ®ît kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i çc Së GD&§T, çc tr−êng C§SP vμ tr−êng thùc hμnh s−
ph¹m cña 14 tØnh.
2. Môc tiªu kh¶o s¸t
9 Cã ®−îc sè liÖu, th«ng tin chÝnh x¸c cô thÓ vÒ thùc tÕ ®æi míi PPDH vμ nhu cÇu båi d−ìng
n©ng cao kü n¨ng vËn dông çc ph−¬ng ph¸p DHTC trong çc m«n häc t¹i çc tr−êng
C§SP v çc tr−êng thùc hμnh s− ph¹m.
9 Cã ®−îc sè liÖu, th«ng tin chÝnh x¸c cô thÓ vÒ tr×nh ®é, n¨ng lùc biªn so¹n gi¸o tr×nh, tμi
liÖu cña ®éi ngò gi¶ng viªn, héi ®ång khoa häc cña çc tr−êng C§SP. Néi dung cÇn hç trî
biªn so¹n (phÇn dμnh cho ®Þa ph−¬ng trong CTC§SP míi); Nhu cÇu båi d−ìng, hç trî kü
thuËt n©ng cao n¨ng lùc biªn säan lo¹i tμi liÖu trªn.
9 Cã ®−îc sè liÖu, th«ng tin chÝnh x¸c cô thÓ vÒ tr×nh ®é, n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña
®éi ngò gi¶ng viªn, héi ®ång khoa häc cña tr−êng C§SP, çc ®Ò tμi nghiªn cøu KH ®· vμ
®ang thùc hiÖn; Nh÷ng néi dung cÇn ®−îc hç trî nghiªn cøu; Nhu cÇu båi d−ìng vÒ kü
thuËt n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc.
9 Cã ®−îc sè liÖu, th«ng tin chÝnh x¸c cô thÓ vÒ thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc (Sè l−îng, chÊt
l−îng, çc nguån cung cÊp); Nhu cÇu cung cÊp thiÕt bÞ cho DHTC; Nhu cÇu båi d−ìng vÒ
qu¶n lÝ, sö dông thiÕt bÞ d¹y häc cña çn bé qu¶n lÝ, gi¸o viªn tr−êng C§SP, thùc hμnh SP.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t lμ c¬ së thùc tiÔn quan träng ®Ó Dù ¸n tiÕn hμnh x©y dùng kÕ ho¹ch, néi dung
båi d−ìng vÒ §MPPDH cho gi¶ng viªn C§SP, gi¸o viªn tr−êng thùc hμnh s− ph¹m, ®¸p øng
yªu cÇu ®æi míi CT&SGK cña Bé GD&§T; båi d−ìng n©ng cao n¨ng lùc biªn so¹n gi¸o tr×nh
phÇn gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng; båi d−ìng n©ng cao n¨ng lùc NCKH vμ hç trî çc ®Ò tμi nghiªn cøu
øng dông; cung cÊp mét sè thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc vμ båi d−ìng cho çn bé qu¶n lÝ, gi¶ng
viªn, gi¸o viªn vÒ qu¶n lÝ, sö dông thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc sao cho phï hîp, h÷u Ých vμ hiÖu
qu¶, ®¸p øng môc tiªu cña Dù ¸n
5
3. Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t
9 Kh¶o s¸t qua phiÕu hái, biÓu thèng kª
9 Pháng vÊn trùc tiÕp
9 Quan s¸t giê d¹y, quan s¸t c¬ së vËt chÊt vμ thiÕt bÞ d¹y häc
9 Ph©n tÝch sè liÖu, tæng hîp b¸o ço
4. Qui m« vμ ®èi t−îng kh¶o s¸t
Dù ¸n tiÕn hμnh kh¶o s¸t t¹i 14 tØnh miÒn nói phÝa B¾c - ®èi t−îng t¸c ®éng trùc tiÕp cña Dù
¸n.
Kh¶o s¸t qua phiÕu hái

9 Çn bé qu¶n lÝ Së Gi¸o dôc & §μo t¹o
9 Çn bé qu¶n lÝ çc tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng
9 Çn bé qu¶n lÝ tr−êng thùc hμnh s− ph¹m tiÓu häc, THCS vμ tr−êng THCS D©n téc néi tró
9 Gi¶ng viªn tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng
9 Sinh viªn tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng (khoa ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ
THCS)
9 Gi¸o viªn tr−êng thùc hμnh s− ph¹m tiÓu häc, THCS vμ tr−êng THCS D©n téc néi tró
Kh¶o s¸t qua pháng vÊn trùc tiÕp
9 Çn bé qu¶n lÝ Së Gi¸o dôc & §μo t¹o

9 Çn bé qu¶n lÝ tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng
9 Çn bé qu¶n lÝ tr−êng thùc hμnh s− ph¹m tiÓu häc, THCS vμ tr−êng THCS D©n téc néi tró
9 Gi¶ng viªn tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng
9 Sinh viªn tr−êng C§SP, tr−êng §H Hïng V−¬ng (khoa ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ
THCS)
9 Gi¸o viªn tr−êng thùc hμnh s− ph¹m, tr−êng tiÓu häc, THCS vμ tr−êng THCS D©n téc néi
tró.
9 Häc sinh tr−êng thùc hμnh s− ph¹m tiÓu häc, THCS vμ tr−êng THCS D©n téc néi tró.
5. Lùc l−îng tham gia kh¶o s¸t
9 Çn bé Dù ¸n
9 Çc chuyªn gia t− vÊn cña Dù ¸n
9 L·nh ®¹o vμ chuyªn viªn Vô Gi¸o dôc Trung häc
9 Çn bé nghiªn cøu ViÖn ChiÕn l−îc vμ Ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc
9 Çn bé tr−êng §¹i häc s− ph¹m Hμ Néi I
9 Çn bé Së Gi¸o dôc vμ §μo t¹o Hμ Néi, Hμ T©y.
6
6. Quy tr×nh kh¶o s¸t
9 X©y dùng bé c«ng cô kh¶o s¸t, gåm: b¶ng thèng kª, phiÕu hái, phiÕu pháng vÊn vμ phiÕu
dù giê.
9 Kh¶o s¸t thö nghiÖm t¹i tØnh Hßa B×nh,
9 Rót kinh nghiÖm vÒ néi dung, kÕ ho¹ch kh¶o s¸t
9 ChØnh söa bé c«ng cô kh¶o s¸t
9 Thùc hiÖn kh¶o s¸t ë 13 tØnh cßn l¹i
9 Ph©n tÝch kÕt qu¶, b¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña tõng tØnh.
9 Héi th¶o gãp ý, chØnh söa b¸o ço,
9 Tæng hîp, viÕt b¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t 14 tØnh.
7. KÕ ho¹ch kh¶o s¸t
9 8-9/2005 x©y dùng c«ng cô kh¶o s¸t
9 10/2005 göi vμ thu çc b¶ng thèng kª, phiÕu hái.
9 26-30/10/2005 kh¶o s¸t thö nghiÖm t¹i Hßa B×nh
9 1-15/11/2005 héi th¶o rót kinh nghiÖm néi dung, kÕ ho¹ch kh¶o s¸t
9 Tõ ngμy 18/11/2005 ®Õn ngμy 30/12/2005 tæ chøc 4 ®oμn kh¶o s¸t t¹i 13 tØnh.
9 1/2006 ph©n tÝch xö lÝ kÕt qu¶ kh¶o s¸t tõng tØnh vμ viÕt b¸o ço.
9 18-20/1/2006 héi th¶o b¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t.
9 Tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 4/2006 chØnh söa b¸o ço çc tØnh vμ viÕt b¸o ço tæng hîp.
PhÇn II. KÕt qu¶ kh¶o s¸t
B¶ng 1. Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu hái

Së C§ &§H TiÓu häc THCS THCSDTNT Tæng TØ lÖ %
GD&§T
CBQL 56 35 33 33 30 187 7,1
GV, gi¶ng viªn 820 326 498 207 1851 70,5
HS, SV 588 588 22,4
Tæng 56 1443 359 531 237 2626 100
B¶ng 2. Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn

Së C§ &§H TiÓu häc THCS THCSDTNT Tæng TØ lÖ %
GD&§T
CBQL 67 50 25 28 30 200 7,6
GV, gi¶ng viªn 222 151 246 193 812 31,0
HS, SV 386 388 423 417 1614 61,4
Tæng 67 658 564 697 640 2626 100
7
B¶ng 3. Sè tiÕt dù
C§ vμ §H TiÓu häc THCS THCS DTNT Tæng
93 60 103 91 347
I. vÒ §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc
1. Thùc tr¹ng
1.1. Së Gi¸o dôc vμ §μo t¹o
ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
Cã 56 CBQL vμ chuyªn viªn cña çc Së GD&§T tr¶ lêi phiÕu hái.
9 §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn §MPPDH cña GV tiÓu häc vμ THCS : 61,5% CBQL Së
GD&§T cho r»ng ®a sè gi¸o viªn tiÓu häc vμ THCS ë ®Þa ph−¬ng m×nh thùc hiÖn ®−îc
§MPPDH, 10% cho r»ng ®a sè GV thùc hiÖn tèt. 77,8% cho r»ng mét sè Ýt GV khã thùc
hiÖn.
9 LÝ do mét sè gi¸o viªn khã thùc hiÖn ®−îc lμ:

. Lóng tóng trong viÖc thùc hiÖn çc kÜ thuËt cÇn thiÕt vÒ §MPPDH,
. NhËn thøc ch−a ®ñ ®é s©u s¾c vÒ §MPPDH,
. §iÒu kiÖn cÇn thiÕt gióp cho §MPPDH cßn thiÕu thèn,
. Gi¸o viªn ng¹i thay ®æi çch d¹y (søc ú, thãi quen cò, vÊt v¶),
. Kh¶ n¨ng tiÕng ViÖt cña HS miÒn nói cßn h¹n chÕ vμ kh¶ n¨ng tiÕp cËn §MPPDH cña
GV miÒn nói cßn chËm.
9 §¸nh gi¸ vÒ t¸c ®éng §MPPDH ®èi víi HS, ý kiÕn cho r»ng: HS høng thó häc (85,7%), HS
cã ®iÒu kiÖn tham gia vμ chia sÎ kinh nghiÖm víi nhau (80,4%), HS m¹nh d¹n tù tin h¬n
(80,4 %), HS n¾m ®−îc néi dung c¬ b¶n cña bμi ngay t¹i líp (69,6%). §¸ng chó ý lμ cã
10,7% cho r»ng ®æi míi chØ cã t¸c dông ®èi víi häc sinh kh¸ vμ giái; 8,9% cho r»ng líp
häc ån μo, khã qu¶n lÝ vμ 1,8% cho r»ng hoc häc sinh khã n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n.
9 §èi víi gi¸o viªn, §MPPDH còng cã nhiÒu t¸c ®éng: Quan hÖ thÇy trß cëi më h¬n
(80,4%); hiÓu râ chç m¹nh chç yÕu cña häc sinh ®Ó ®iÒu chØnh ph−¬ng ph¸p cho phï hîp,
thùc hiÖn bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n (78.6%). Trong ®ã cã kh¸ nhiÒu ý kiÕn cho r»ng mÊt nhiÒu
thêi gian chuÈn bÞ bμi h¬n, ®iÒu khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n (44,6% - 62,5%)
9 X¸c ®Þnh vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lÝ cña Së trong §MPPDH: Së ®· qu¸n triÖt chñ tr−¬ng
®æi míi PPDH cho GV vμ çn bé qu¶n lÝ çc tr−êng (94.6%); t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó GV cã thÓ
thùc hiÖn §MPPDH (80,4%); thóc ®Èy §MPPDH trong nhμ tr−êng (78,6%) vμ ®éng viªn
khuyÕn khÝch GV §MPPDH (75%)
8
9 Çc h×nh thøc ®¸nh gi¸ cña Së vÒ §MPPDH lμ th«ng qua dù giê t¹i çc tr−êng (98,2%);
qua çc cuéc thi gi¸o viªn d¹y giái (89,3%) vμ qua b¸o ço cña nhμ tr−êng (64,3%).
Qua pháng vÊn:
Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn: 67
9 Çn bé qu¶n lÝ çc Së GD&§T ®Òu nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña viÖc §MPPDH.
Çc së ®· b¸m s¸t chñ tr−¬ng §MPPDH cña Bé vμ triÓn khai nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lÝ, chØ
®¹o çc tr−êng thùc hiÖn: ban hμnh çc v¨n b¶n h−íng dÉn cô thÓ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o
viªn ®−îc tham gia çc líp båi d−ìng thay s¸ch, båi d−ìng th−êng xuyªn; tæ chøc çc cuéc
thi gi¸o viªn d¹y giái ®· coi §MPPDH lμ mét trong çc tiªu chÝ ®Ó xÐt duyÖt danh hiÖu
gi¸o viªn d¹y giái (S¬n La, Cao B»ng 2 n¨m 1 lÇn, çc tr−êng kh¸c mçi n¨m 1 lÇn); th−êng
xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn. Së GD&§T Cao B»ng ®· x©y dùng kÕ ho¹ch
2003-2007 trong ®ã tËp trung vμo néi dung §MPPDH theo ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi; Së
GD&§T Hßa B×nh tæ chøc çc côm tr−êng sinh ho¹t chuyªn m«n nh»m thóc ®Èy
§MPPDH, B¾c K¹n ®· ph¸t ®éng phong trμo thi ®ua, khen th−ëng cho çc ®¬n vÞ cã thμnh
tÝch trong thùc hiÖn §MPPDH.
9 CBQL çc Së ®Òu cho r»ng, gi¸o viªn çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS ®· thùc hiÖn §MPPDH.
Gi¸o viªn ®· triÓn khai nhiÒu ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cu¶ häc sinh nh−:
th¶o luËn nhãm, trß ch¬i, s¾m vai, thùc hμnh, luyÖn tËp, thÝ nghiÖm... Çc tiÕt häc ®· cè
g¾ng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc ®Ó khai th¸c néi dung bμi häc. Tuy vËy, kh¶ n¨ng thùc hiÖn
§MPPDH ë çc tØnh cã sù kh¸c nhau, thËm chÝ gi÷a çc cÊp häc trong mét tØnh còng kh¸c
nhau. CBQL së S¬n La cho r»ng, 1/3 tæng sè GV tØnh S¬n La vËn dông tèt §MPPDH vμ
cã 50% GV n¾m ®−îc PPDH míi. Tuyªn Quang kháang 40% gi¸o viªn d¹y theo PPDH
míi cã hiÖu qu¶. L¹ng S¬n rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c §MPPDH, sau 5 n¨m thùc hiÖn
ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi, viÖc §MPPDH ®· trë thμnh nhu cÇu cña gi¸o viªn vμ b¾t ®Çu ®i
vμo nÒ nÕp, mét sè ®· trë thμnh thãi quen. Gi¸o viªn ®· quen dÇn víi viÖc so¹n bμi cã thiÕt
kÕ çc ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh. Lμo Cai, kh«ng chØ víi nh÷ng tr−êng ë thÞ x· cã
®iÒu kiÖn d¹y häc tèt mμ ngay c¶ víi nh÷ng tr−êng cã nhiÒu khã kh¨n nh− Xi Ma Cai, B¾c
Hμ, B¶o Th¾ng §MPPDH còng ®−îc thùc hiÖn vμ cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc. ë Qu¶ng Ninh gi¸o viªn tiÓu häc thùc hiÖn tèt h¬n THCS, v× tØnh ®·
tr¶i qua mÊy n¨m thùc nghiÖm ch−¬ng tr×nh vμ SGK tiÓu häc. ChØ cã 20% gi¸o viªn THCS
thùc hiÖn §MPPDH cã hiÖu qu¶, sè cßn l¹i cã vËn dông nh−ng chØ míi b¾t ®Çu, cßn nÆng
vÒ h×nh thøc, kÐm hiÖu qu¶.
9 §¸nh gi¸ nhËn thøc cña gi¸o viªn vÒ §MPPDH, ý kiÕn cña CBQL çc Së ®Òu thèng nhÊt
cho r»ng ®¹i ®a sè gi¸o viªn ch−a cã nhËn thøc s©u s¾c vÒ vai trß, vÞ trÝ, tÇm quan träng
cña §MPPDH trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc vμ ch−a cã kÜ n¨ng thùc hiÖn çc
PPDH tÝch cùc. Mét CBQL Së GD&§T S¬n La cho r»ng “Çn bé qu¶n lý vμ gi¸o viªn
ch−a nhËn thøc ®óng tÇm quan träng vμ b¶n chÊt cña viÖc ®æi míi PPDH. ViÖc tæ chøc thùc
hiÖn vμ thao t¸c kü thuËt cßn ch−a tèt”, CBQL Së GD&§T Tuyªn Quang cho r»ng mét bé
phËn gi¸o viªn ch−a thÊy hÕt tÇm quan träng cña viÖc §MPPDH nªn viÖc thùc hiÖn cßn
phiÕn diÖn, mang tÝnh côc bé, ch−a ®ång ®Òu ë çc m«n, çc tr−êng kh¸c nhau. Mét CBQL
Së GD&§T Hßa B×nh cho r»ng, “§MPPDH cßn ®ang trªn t− t−ëng, quan ®iÓm, GV ch−a
n¾m ®−îc ph−¬ng ph¸p míi. Cã ng−êi coi ®æi míi lμ mét vÊn ®Ò rÊt to lín, khã kh¨n, cã
ng−êi ®· thùc hiÖn tèt nh−ng kh«ng hiÓu ®ã lμ ®· §MPPDH, tr¸i l¹i cã ng−êi cho lμ m×nh
®· §MPPDH nh−ng thùc chÊt lμ vÉn thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p cò”.
9
9 §Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ cña viÖc §MPPDH, CBQL çc së ®Òu kh¼ng ®Þnh §MPPDH ®· cã t¸c
®éng tÝch cùc: hiÖu qña gi¸o dôc tèt h¬n, ®Æc biÖt ®èi víi gi¸o viªn cã tay nghÒ cao, sè häc
sinh kh¸, giái nhiÒu h¬n, häc sinh tù tin, m¹nh d¹n h¬n. Bªn c¹nh ®ã cã mét vμi ý kiÕn cho
r»ng viÖc thùc hiÖn §MPPDH t¹o nªn sù ph©n hãa trong häc sinh, víi HS tiÕp thu tèt th×
kÕt qu¶ tèt h¬n, víi nh÷ng HS h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng th× khã tiÕp thu h¬n ( ý kiÕn cña PG§
Së S¬n La)
9 Khã kh¨n vμ thuËn lîi trong viÖc thùc hiÖn §MPPDH ë çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS:
ThuËn lîi:
GV yªu nghÒ, nhiÖt t×nh h−ëng øng ®æi míi ph−¬ng ph¸p, HS chÞu khã häc tËp. Gi¸o viªn
®−îc tËp huÊn trong qu¸ tr×nh thay s¸ch, mét sè tØnh cã thuËn lîi lμ ®· ®−îc tham gia Dù ¸n
ViÖt bØ pha 1 (Tuyªn Quang, Cao b»ng, Lμo Cai, ..) Gi¸o viªn tham gia Dù ¸n ®· ph¸t huy
t¸c dông lμm nßng cèt trong ®éi ngò gi¸o viªn cña tØnh vÒ §MPPDH. Bªn c¹nh ®ã cã 1 sè dù
¸n kh¸c còng t¸c ®éng vμo ®éi ngò gi¸o viªn nh− Lμo cai, S¬n La, L¹ng S¬n cã çc Dù ¸n hç
trî gi¸o dôc vïng khã, Dù ¸n Ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc, THCS.
Khã kh¨n:
9 Tr×nh ®é GV ch−a ®¸p øng ®−îc, nhiÒu gi¸o viªn ch−a hiÓu yªu cÇu ®æi míi vμ ch−a hiÓu
®−îc néi dung cña SGK nªn khi thùc hiÖn gÆp khã kh¨n. Søc ú vμ thãi quen d¹y häc theo
lèi cò vμ ng¹i tiÕp nhËn çi míi cña gi¸o viªn cßn nÆng nÒ. ViÖc tËp huÊn gi¸o viªn ®−îc
triÓn khai víi thêi gian qu¸ ng¾n, chØ ®ñ ®Ó th«ng b¸o kiÕn thøc mμ ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó
thùc hμnh ph−¬ng ph¸p.
9 §Þa h×nh ®åi nói phøc t¹p, tr−êng bÞ ph©n t¸n thμnh nhiÒu ®iÓm tr−êng çch xa nhau, viÖc
chØ ®¹o cña ban gi¸m hiÖu vμ häc hái lÉn nhau gi÷a çc gi¸o viªn gÆp khã kh¨n. §Æc biÖt
víi çc líp ghÐp viÖc thùc hiÖn cμng khã kh¨n h¬n. Mét sè tØnh gi¸o viªn ch−a ®¹t tr×nh dé
chuÈn (Cao b»ng cßn 600 GV 9+3, .)
9 §©y lμ nh÷ng tØnh miÒn nói, cã nhiÒu d©n téc sinh sèng (Hßa B×nh cã 7 d©n téc, Hμ Giang
cã 20 d©n téc. 91,5% HS tiÓu häc, 88,5% HS THCS cña tØnh B¾c K¹n lμ ng−êi DTTS, ),
kh¶ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt cña häc sinh khã kh¨n do m«i tr−êng gia ®×nh Ýt biÕt tiÕng
ViÖt vμ nhiÒu em ch−a ®−îc ®Õn tr−êng tr−íc khi vμo líp 1. Còng cã ý kiÕn cho r»ng: kh¶
n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc còng nh− kÕt qu¶ häc tËp cña HS d©n téc kh«ng cã g× kh¸c biÖt víi
HS Kinh mμ tïy thuéc vμo vïng ®Þa lÝ (Së Hßa B×nh, S¬n La).
9 ThiÕu thèn c¬ së vËt chÊt. Mét sè vïng ch−a cã ®iÖn l−íi nªn ch−a cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn
çc thiÕt bÞ dïng ®iÖn (Cao b»ng, s¬n La, Lai Ch©u, ). Kh«ng cã phßng ®Ó sö dông thiÕt
bÞ, hÇu hÕt çc tr−êng ®å dïng d¹y häc ®−îc xÕp vμo kho, cã lóc 2 tiÕt trïng nhau mμ thiÕt
bÞ chØ cã 1 bé do ®ã khã thùc hiÖn. ThiÕt bÞ d¹y häc kh«ng ®Çy ®ñ, çc tr−êng vïng cao
ngay c¶ thiÕt bÞ cña Bé cÊp còng kh«ng ®ñ.
9 NhËn xÐt vÒ chÊt l−îng ®μo t¹o GV tiÓu häc vμ THCS cña tr−êng C§SP: trong mét vμi n¨m
gÇn ®©y, chÊt l−îng ®aß t¹o cña çc tr−êng C§SP ®−îc n©ng lªn. Tuy vËy gi¸o viªn khi
míi ra tr−êng vÉn cßn lóng tóng vÒ ph−¬ng ph¸p, kiÕn thøc ch−a ch¾c ch¾n, chØ cã nh÷ng
sinh viªn ®¹t lo¹i giái míi ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña gi¸o dôc phæ th«ng. ViÖc ®μo t¹o gi¸o
viªn ch−a ®ñ lo¹i h×nh: thiÕu gi¸o viªn tiÕng Anh, MÜ thu¹t, ¢m nh¹c... CBQL Së GD&§T
Hßa B×nh cho r»ng: chÊt l−îng ®μo t¹o cña C§SP lμ trung b×nh, ch−a ®¸p øng yªu cÇu ®æi
10
míi ch−¬ng tr×nh vμ SGK phæ th«ng. Bμi gi¶ng cña thÇy s− ph¹m ch−a phôc vô cho c«ng
t¸c ®æi míi. VÒ vÊn ®Ò nμy, CBQL Së GD&§T Lμo Cai nhËn ®Þnh: “Trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y, tr−êng C§SP Lμo Cai ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c ®μo t¹o, ®¸p øng ®ñ sè
l−îng gi¸o viªn trong tØnh vμ tham gia båi d−ìng gi¸o viªn. Tuy nhiªn, C§SP cÇn ®i ®Çu
trong viÖc §MPPDH, kh«ng nªn tôt hËu so víi phæ th«ng”. Së GD&§T S¬n La cho r»ng:
“S− ph¹m ®i chËm h¬n phæ th«ng vμ kh«ng ®ång bé”. Lai Ch©u lμ mét tØnh võa míi ®−îc
t¸ch tØnh, ch−a cã tr−êng C§SP, do ®ã thiÕu mét c¬ së gi¸o dôc lμm trung t©m cho viÖc
triÓn khai BDGV.
Nhu cÇu:
9 X©y dùng ®éi ngò GV cã chÊt l−îng, båi d−ìng GV n¾m b¾t ®−îc tinh thÇn vμ kÜ n¨ng vËn
dông çc ph−¬ng ph¸p vμ h×nh thøc d¹y häc tÝch cùc.
9 Trang bÞ c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc, hç trî kinh phÝ, båi d−ìng kÜ n¨ng sö dông thiÕt bÞ
d¹y häc, ®Æc biÖt lμ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. §ång thêi t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lÝ, chØ ®¹o kiÓm
tra ®¸nh gi¸.
1.2. Çc tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc Hïng V−¬ng

B¶ng 4. Sinh viªn çc tr−êng C§SP.
N¨m Sè SV N÷ DT Ýt ng−êi
häc T.sè ChÝnh qui (%) T.chøc (%) Tæng (%) SL (%) SL (%)
01_02 16696 10988 65.8 5708 34.2 100 10525 63.0 4920 29.5
02_03 16521 11244 68.1 5280 32.0 100 10850 65.7 4935 29.9
03_04 16214 10907 67.3 5307 32.7 100 10798 66.6 5316 32.8
04_05 18190 11905 65.4 6285 34.6 100 12663 69.6 6731 37.0
05_06 17019 10632 62.5 6387 37.5 100 12400 72.9 6185 36.3
20000
18000
16000
14000
12000 01_02
02_03
10000
03_04
8000 04_05
05_06
6000
4000
2000
0
Sè SV ChÝnh qui T.chøc N÷ DT Ýt ng−êi
Trong 1-2 n¨m trë l¹i ®©y, sè sinh viªn t¨ng, ®Æc biÖt n¨m häc 2004-2005 t¨ng gÇn 2000 sinh
viªn. TØ lÖ sinh viªn n÷ cao vμ t¨ng ®Òu qua çc n¨m, n¨m 2005-2006 n÷ chiÕm h¬n 70% tæng
11
sè sinh viªn. Sè sinh viªn d©n téc thiÓu sè t¨ng. So víi n¨m 2001-2002 n¨m 2005 -2006 t¨ng
gÇn 7%.
B¶ng 5. CBQL, gi¶ng viªn çc tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc
Tr×nh ®é ®μo t¹o

N¨m CB Gi¶ng N÷ DT
Tæng T.sÜ Th.sÜ §H C§ T.cÊp Tæng
häc QL viªn
SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) (%)
01_02 1190 211 979 690 58.0 196 16.5 5 0.4 225 18.9 811 68.2 94 7.9 55 4.6 100
02_03 1190 209 981 687 57.7 203 17.1 7 0.6 296 24.9 758 63.7 90 7.6 39 3.3 100
03_04 1193 210 983 690 57.8 208 17.4 10 0.8 336 28.2 736 61.7 79 6.6 32 2.7 100
04_05 1296 226 1070 766 59.1 290 22.4 11 0.8 410 31.6 795 61.3 65 5.0 15 1.2 100
05_06 1298 225 1073 773 59.6 289 22.3 11 0.8 418 32.2 796 61.3 58 4.5 15 1.2 100
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Tæng CB QL Gi¶ng N÷ DT T.sÜ Th.sÜ §H C§ T.cÊp
viªn
01_02 02_03 03_04 04_05 05_06
Sè CBGD t¨ng hμng n¨m. TØ lÖ n÷ cao h¬n nam. Tr×nh ®é ®μo t¹o cña gi¶ng viªn vμ CBQL
®−îc n©ng lªn, ®Æc biÖt trong 2 n¨m trë l¹i ®©y, sè th¹c sÜ t¨ng nhanh. §Õn nay kháang 1/3
tæng sè gi¶ng viªn vμ CBQL cã tr×nh ®é tiÕn sÜ vμ th¹c sÜ, h¬n 60% cã tr×nh ®é ®¹i häc, gÇn 6%
lμ cao ®¼ng vμ trung cÊp.
a. Çn bé qu¶n lý
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu: 35
T×nh h×nh thùc hiÖn §MPPDH cña gi¸o viªn C§SP:
12
9 TØ lÖ thêi gian thùc hiÖn çc h×nh thøc tæ chøc d¹y häc cña GV çc tr−êng: trung b×nh thêi
gian dμnh cho h×nh thøc bμi diÔn gi¶ng (58,3%) (trong ®ã cao nhÊt lμ C§SP Yªn B¸i
86,3%, §H Hïng V−¬ng 85,3%, thÊp nhÊt lμ C§SP L¹ng S¬n vμ Cao B»ng 25%); H×nh
thøc xªmina: 13,1% (trong ®ã cao nhÊt lμ C§SP Lμo cai 30%, thÊp nhÊt lμ §H Hïng
V−¬ng 0,1%); Lμm tiÓu luËn (0,9%). §¸ng chó ý lμ thêi gian giμnh cho “th¨m quan thùc
tÕ” lμ 5,1% (trong ®ã cã 2 tr−êng C§SP §ÞÖn Biªn, Hßa B×nh lμ 0 %) vμ “kiÕn tËp”: 8,3%
(C§SP Qu¶ng Ninh 1%).
9 T×nh h×nh vËn dông çc PPDH ë tr−êng C§SP: 60% cho r»ng ®a sè GV sö dông ph−¬ng
ph¸p thuyÕt tr×nh kÕt hîp víi ®μm tho¹i. 20% cho r»ng ®a sè GV thuyÕt tr×nh kÕt hîp th¶o
luËn nhãm. VÒ ph−¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh kÕt hîp sö dông CNTT cã 14,7 % cho r»ng kh«ng
cã GV nμo sö dông, 34,3% cho r»ng chØ cã mét sè Ýt GV. VÒ ph−¬ng ph¸p d¹y häc vi m«
cã tíi 93,5% kh«ng tr¶ lêi, cã thÓ do nh÷ng ng−êi ®−îc hái ch−a hiÓu râ vÒ ph−¬ng ph¸p
nμy.
9 T×nh tr¹ng ®a sè gi¸o viªn chØ sö dông thuyÕt tr×nh lμ do viÖc ®¸nh gi¸ KQ häc tËp cña HS
cßn nÆng vÒ t¸i hiÖn néi dung gi¸o tr×nh vμ bμi gi¶ng (71%); sù bÊt cËp gi÷a dung l−îng
kiÕn thøc vμ thêi gian trong ph©n phèi ch−¬ng tr×nh (60%); 57,1% cho r»ng ngõ¬i häc lμ
s¶n phÈm cña ph−¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng nªn biÓu hiÖn kÐm n¨ng ®éng cßn phæ
biÕn vμ 42,9% cho r»ng sè l−îng HS trong 1 líp qu¸ ®«ng.
9 T¸c ®éng cña §MPPDH ®èi víi sinh viªn: Trªn 80% cho r»ng sinh viªn høng thó häc tËp,
m¹nh d¹n tù tin h¬n, sinh viªn chñ ®éng t×m tßi n¾m b¾t kiÕn thøc vμ vËn dông trong cuéc
sèng, sinh viªn cã ®iÒu kiÖn chia sÎ kinh nghiÖm víi nhau; chØ cã 2,9% cho r»ng sinh viªn
khã n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n, kiÕn thøc sinh viªn n¾m ®−îc thiÕu tÝnh hÖ thèng vμ phæ
th«ng ho¸ gi¸o dôc cao ®¼ng.
9 T¸c ®éng cña §MPPDH ®èi víi GV: 82,9% cho r»ng quan hÖ thÇy trß cëi më h¬n vμ thùc
hiÖn bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n; Trªn 70% cho r»ng GV cã ®iÒu kiÖn bæ sung çc t− liÖu cho bμi
gi¶ng, n¾m b¾t ®−îc ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu cña sinh viªn ®Ó ®iÒu chØnh ph−¬ng ph¸p cho
phï hîp.
9 §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn viÖc §MPPDH ë tr−êng C§SP: 85,7% ý kiÕn cho r»ng thùc hiÖn
®−îc (çc tr−êng C§SP B¾c K¹n, Cao B»ng, Hßa B×nh, §iÖn Biªn, L¹ng S¬n, Th¸i Nguyªn,
§H Hïng V−¬ng: 100%), 8,6% cho r»ng khã thùc hiÖn. LÝ do khã thùc hiÖn lμ v×: thiÕu c¬
së vËt chÊt vμ thiÕt bÞ d¹y häc (45,7%), sù kÐm n¨ng ®éng cña sinh viªn (45,7%), thãi quen
d¹y häc theo ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng cña GV (37,1%), kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi PPDH míi
cña GV cßn h¹n chÕ (28,6%).
9 Nh÷ng viÖc cÇn thùc hiÖn ®Ó t¨ng c−êng §MPPDH: 91,4% cho r»ng cÇn t¨ng c−êng båi
d−ìng GV vμ CBQL vÒ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc trong çc m«n häc; 88,6% cho r»ng cÇn
t¨ng c−êng båi d−ìng kÜ n¨ng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vμ 82,9% cho r»ng cung cÊp ®ñ
thiÕt bÞ tμi liÖu d¹y häc.
Qua pháng vÊn:
T×nh h×nh thùc hiÖn ®æi míi PPDH:
13
a Çc ý kiÕn ®Òu cho r»ng tr−êng C§SP ®· qu¸n triÖt tinh thÇn §MPPDH trong nhμ tr−êng,
thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh»m t¨ng c−êng kh¶ n¨ng §MPPDH cho gi¶ng viªn: Tæ chøc
héi th¶o vÒ ®æi míi PPDH, dù giê rót kinh nghiÖm, tËp huÊn çch sö dông ph−¬ng tiÖn d¹y
häc...
9 NhiÒu tr−êng lμ ®¬n vÞ ®−îc tØnh giao cho nhiÖm vô båi d−ìng thay s¸ch hoÆc tham gia
tÝch cùc vμo ®éi ngò cèt çn thay s¸ch cho tiÓu häc vμ THCS, v× vËy gi¶ng viªn n¾m tinh
thÇn ®æi míi PPDH rÊt tèt vμ hä ®· thùc hiÖn ®æi míi PPDH trong BDGV.
9 Çc ph−¬ng ph¸p vμ h×nh thøc ®−îc gi¶ng viªn s− ph¹m sö dông trong gi¶ng d¹y: th¶o luËn
nhãm, tæ chøc cho sinh viªn häc t¹i phßng thÝ nghiÖm. Mét sè tr−êng ®· tæ chøc h×nh thøc
häc tËp xemina (C§SP l¹ng S¬n, Lμo Cai), lμm tiÓu luËn (Hμ Giang, ...). Tuy vËy, viÖc ®æi
míi PPDH trong ®μo t¹o ch−a ®−îc lμ bao, ph−¬ng ph¸p chñ yÕu vÉn lμ thuyÕt tr×nh vμ
thuyÕt tr×nh kÕt hîp ph¸t vÊn. H×nh thøc d¹y häc chñ yÕu vÉn theo tiÕt häc t¹i líp.
9 ViÖc thùc hiÖn ®æi míi PPDH trong tr−êng C§ s− ph¹m cßn gÆp mét sè khã kh¨n: Mét
mÆt do tÝnh b¶o thñ cña gi¶ng viªn, thãi quen gi¶ng d¹y theo ph−¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh ®·
trë thμnh lèi mßn khã thay ®æi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc d¹y häc theo ph−¬ng ph¸p míi ®ßi hái
gi¶ng viªn ph¶i ®Çu t− nhiÒu thêi gian cho viÖc chuÈn bÞ bμi v× vËy hä rÊt ng¹i thùc hiÖn ®æi
míi. MÆt kh¸c GV ch−a n¾m ch¾c tinh thÇn vμ kÜ n¨ng thùc hiÖn ®æi míi PPDH. T− duy
bao cÊp, thãi quen häc tËp thô ®éng cña sinh viªn còng lμ mét trë ng¹i trong viÖc thùc hiÖn
§MPPDH. Ngoμi ra, víi ®èi t−îng sinh viªn ®Çu vμo 9+3 vμ sinh viªn ë çc vïng s©u, vïng
xa tr×nh ®é nhËn thøc h¹n chÕ còng lμ khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn ®æi míi PPDH. C¬ së
vËt chÊt vμ trang thiÕt bÞ d¹y häc cßn thiÕu vμ ch−a ®ång bé.
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn gi¶ng viªn vμ CBQL vÒ ph−¬ng ph¸p DHTC phï hîp víi ®èi t−îng sinh viªn
cao ®¼ng.
9 Trang bÞ ®ñ çc thiÕt bÞ d¹y häc cÇn thiÕt vμ båi d−ìng çch sö dông thiÕt bÞ d¹y häc.
9 Cã h×nh thøc khuyÕn khÝch gi¶ng viªn thùc hiÖn tèt ®æi míi PPDH.
b. Gi¶ng viªn
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu hái: 820
9 T×m hiÓu gi¶ng viªn vÒ çc tiªu chÝ mμ hä lùa chän khi thiÕt kÕ bμi d¹y, h¬n 80% gi¶ng
viªn lùa chän tiªu chÝ x¸c ®Þnh môc tiªu yªu cÇu cña giê d¹y vμ thiÕt kÕ çc ho¹t ®éng d¹y
häc (80,5-82,4%) vμ chØ cã 29,5% GV lùa chän tiªu chÝ thùc hiÖn 5 b−íc lªn líp. §iÒu ®ã
cho thÊy nhËn thøc cña GV vÒ nhiÖm vô thiÕt kÕ bμi gi¶ng lμ t−¬ng ®èi thèng nhÊt - viÖc
so¹n bμi ®· chó ý ®Õn d¹y häc tÝch cùc, GV ®· c¨n cø vμo môc tiªu ®Ó thiÕt kÕ çc ho¹t
®éng d¹y häc cho ng−êi häc mμ kh«ng bÞ lÖ thuéc vμo tÝnh hμnh chÝnh.
14
9 T×nh h×nh vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc: Ph−¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh kÕt hîp ®μm tho¹i
®−îc GV sö dông nhiÒu nhÊt (79,7% GV cho lμ ®· sö dông th−êng xuyªn); thuyÕt tr×nh kÕt
hîp sö dông CNTT vμ d¹y häc vi m« ®−îc Ýt GV sö dông nhÊt (33,8% GV ch−a bao giê sö
dông vμ 55,6% GV thØnh tho¶ng sö dông). §èi víi tõng tØnh, kÕt qu¶ t−¬ng tù nh− nhau.
9 VÒ viÖc sö dông çc h×nh thøc tæ chøc d¹y häc: ý kiÕn cho thÊy: Gi¸o viªn ®· sö dông bμi
diÔn gi¶ng lμ nhiÒu nhÊt (58%) (trong ®ã gi¶ng viªn C§SP Tuyªn Quang 70,5% vμ Qu¶ng
Ninh 70%), cßn çc h×nh thøc kh¸c ®−îc GV lùa chän Ýt nh−: bμi tËp NCKH 21,1%,
xªmina 17,1%, häc ë phßng thÝ nghiÖm 9,3%, vμ tham quan thùc tÕ 3,9%. KÕt qu¶ cho biÕt
GV çc tr−êng C§SP L¹ng S¬n, B¾c K¹n, §iªn Biªn, Hμ Giang, Hßa B×nh ch−a bao giê tæ
chøc cho sinh viªn ®i tham quan thùc tÕ, lÝ do: khã kh¨n trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn
(44,1%), néi dung ch−¬ng tr×nh kh«ng yªu cÇu (34,4%).
9 VÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn quan t©m trong d¹y häc lμ: khuyÕn khÝch tÝnh chñ ®éng häc tËp
cña sinh viªn (94,5%), khuyÕn khÝch sù hîp t¸c häc tËp cña sinh viªn (88,2%), khuyÕn
khÝch sù liªn hÖ gi÷a gi¶ng viªn vμ sinh viªn (75,4%), t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó sinh viªn ®−îc ®¸nh
gi¸ (71,8%), dμnh nhiÒu thêi gian ®Ó sinh viªn lμm bμi tËp thùc hμnh (68,4%),
9 Nh÷ng ¶nh h−ëng cña §MPPDH ®èi víi SV, çc ý kiÕn kh¸ tËp trung lμ: SV tù tin n¨ng
®éng, s¸ng t¹o (87,1%), SV ®−îc h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn çc n¨ng lùc nghÒ nghiÖp
(83,7%), SV høng thó häc tËp (83%), SV ®−îc ph¸t huy n¨ng lùc, së tr−êng cña m×nh
(81,7%); SV biÕt lËp luËn ®Ó b¶o vÖ ý kiÕn (80,1%).
9 Nh÷ng ¶nh h−ëng cña §MPPDH ®èi víi GV: Çc ý kiÕn cña GV tËp trung vμo nh÷ng vÊn
®Ò sau: thùc hiÖn bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n (84,9%), n¾m râ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña SV ®Ó
®iÒu chØnh ph−¬ng ph¸p (84%), quan hÖ thÇy trß cëi më h¬n (82,4%); cã ®iÒu kiÖn bæ sung
çc t− liÖu cho bμi gi¶ng (70,9%), mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi gi¶ng h¬n (68%), ®iÒu
khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n (26,8%), hiÖu qu¶ thÊp h¬n (0,5%),
9 §¸nh gi¸ cña GV vÒ §MPPDH ë tr−êng C§SP: cã 75% ý kiÕn cho r»ng thùc hiÖn ®−îc;
16,5% ý kiÕn cho r»ng khã thùc hiÖn vμ chØ cã 0,1% ý kiÕn cho r»ng dÔ thùc hiÖn.
9 §Ó thùc hiÖn §MPPDH cã hiÖu qu¶, GV cã nguyÖn väng: ®−îc giao l−u trao ®æi kinh
nghiÖm víi ®ång nghiÖp (90%), ®−îc tËp huÊn kÜ n¨ng sö dông thiÕt bÞ (89,4%), ®−îc båi
d−ìng cËp nhËt kiÕn thøc chuyªn m«n (86,6%), ®−îc cung cÊp tμi liÖu vÒ §MPPDH
(84,3%), ®−îc båi d−ìng sö dông CNTT (82%).
Qua pháng vÊn:
Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn : 222
9 NhËn thøc cña gi¶ng viªn: khi ®−îc hái nªn tæ chøc çc ho¹t ®éng nh− thÕ nμo ®Ó ph¸t huy
tÝnh tÝch cùc cña sinh viªn, çc gi¶ng viªn cho r»ng cÇn sö dông phèi hîp çc ph−¬ng ph¸p,
nÕu d¹y çc bμi vÒ lÝ thuyÕt th× nªn cho sinh viªn ®äc vμ trao ®æi (vÝ dô häc vÒ ®Þnh lÝ ).
Mét sè ý kiÕn cho r»ng cÇn sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó hç trî cho viÖc d¹y häc.
a Trao ®æi vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ®æi míi PPDH, çc gi¶ng viªn cho biÕt hä ®· vËn dông çc
ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh»m tÝch cùc hãa ho¹t ®éng cña ng−êi häc. Çc ph−¬ng ph¸p th−êng ¸p
dông: th¶o luËn nhãm nhá, nªu vÊn ®Ò, thùc hμnh. Víi çc m«n khoa häc tù nhiªn, mét sè tiÕt
®−îc d¹y t¹i phßng thÝ nghiÖm, xªmina (L¹ng S¬n, Lμo Cai, B¾c K¹n, S¬n La ). Tuy vËy viÖc
15
thùc hiÖn ch−a th−êng xuyªn vμ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a çc tr−êng. Gi¶ng viªn çc tr−êng C§SP
L¹ng S¬n, Cao B»ng thùc hiÖn §MPPDH mét çch thuÇn thôc h¬n. Tr−êng C§SP Cao B»ng
ph−¬ng ph¸p nªu vÊn ®Ò ®−îc khai th¸c tèi ®a trong nh÷ng néi dung cã thÓ, çc m«n th−êng
xuyªn ¸p dông lμ Tãan, §Þa lÝ, TriÕt häc, T©m lÝ gi¸o dôc häc. H×nh thøc xªmina ®−îc sö dông
nhiÒu ë tr−êng C§SP L¹ng S¬n khi d¹y çc m«n V¨n, LÞch sö, TiÕng Anh, T©m lÝ gi¸o dôc,
TriÕt häc. H×nh thøc lμm tiÓu luËn trong qu¸ tr×nh häc tËp chØ ®−îc triÓn khai t¹i mét vμi tr−êng
(S¬n La).
9 Bªn c¹nh kh¼ng ®Þnh nh÷ng viÖc ®· lμm ®−îc, çc gi¶ng viªn còng cho r»ng PPDH tÝch cùc
ch−a ®−îc vËn dông nhiÒu v× gi¶ng viªn ch−a ®−îc tËp huÊn bμi b¶n, ch−a hiÓu çch tæ
chøc cho häc sinh ho¹t ®éng, ®èi víi çc m«n khoa häc x· héi l¹i cμng khã kh¨n (Qu¶ng
Ninh). NhiÒu gi¶ng viªn vÉn d¹y theo ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng: thuyÕt tr×nh, hoÆc thuyÕt
tr×nh kÕt hîp ph¸t vÊn (Lμo Cai, Th¸i Nguyªn, Hßa B×nh, Tuyªn Quang, S¬n La).
Khã kh¨n trong thùc hiÖn:
9 Néi dung kiÕn thøc lín mμ thêi gian h¹n chÕ do ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn PPDH
míÝ. Ph−¬ng tiÖn d¹y häc thiÕu: m¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y vi tÝnh, tμi liÖu phôc vô cho c«ng
t¸c d¹y vμ häc. KÜ n¨ng sö dông mét sè thiÕt bÞ d¹y häc ch−a thμnh th¹o.
9 NhiÒu gi¶ng viªn ch−a ®−îc tËp huÊn vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p (cã gi¶ng viªn ®· gi¶ng d¹y
12 n¨m mμ ch−a hÒ ®−îc dù mét líp tËp huÊn ®æi míi PPDH nμo). Gi¶ng viªn kh«ng cã
thêi gian ®Çu t− vμo viÖc chuÈn bÞ bμi. Ch−a cã giê d¹y mÉu cô thÓ vÒ §MPPDH.
9 Sinh viªn ch−a quen víi çch häc míi, sè l−îng sinh viªn trong mét líp ®«ng. Tr×nh ®é
sinh viªn kh«ng ®ång ®Òu, mét sè sinh viªn tiÕp thu kiÕn thøc cßn h¹n chÕ .
ThuËn lîi:
9 ý t−ëng ®æi míi ®−îc qu¸n triÖt tõ trªn xuèng d−íi, gi¶ng viªn thÊm nhuÇn quan ®iÓm ®æi
míi. Mét sè gi¶ng viªn ®−îc tham gia båi d−ìng thay s¸ch, tham gia Dù ¸n ViÖt BØ 1 lμ lùc
l−îng nßng cèt cña viÖc §MPPDH.
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn vÒ ®æi míi PPDH, trong ®ã coi träng viÖc tæ chøc xªmina, tæ chøc d¹y häc ngoμi
trêi.
9 Cung cÊp tμi liÖu vμ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó hç trî cho d¹y häc. TËp huÊn cho gi¶ng viªn
çch sö dông thiÕt bÞ.
9 T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cËp nhËt th«ng tin.
9 T¨ng c−êng giao l−u gi÷a çc ®¬n vÞ ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm, häc hái lÉn nhau.
9 Cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch gi¶ng viªn thùc hiÖn §MPPDH.
c. Sinh viªn
* ý kiÕn
16
Qua phiÕu hái:
Sè sinh viªn tr¶ lêi phiÕu: 588
9 T×m hiÓu vÒ çc h×nh thøc häc tËp cña sinh viªn, cho thÊy: h×nh thøc gi¶ng bμi häc trªn líp
lμ nhiÒu nhÊt. H×nh thøc häc tËp xªmina, lμm bμi tËp nghiªn cøu, häc ë phßng thÝ nghiÖm
®−îc thØnh tho¶ng sö dông. Tham quan thùc tÕ lμ h×nh thøc ®−îc thùc hiÖn Ýt nhÊt hoÆc
ch−a bao giê sö dông.
9 HiÓu biÕt cña sinh viªn vÒ §MPPDH ë tiÓu häc vμ THCS: cã 84,6% sè sinh viªn tr¶ lêi
®ång ý víi ý kiÕn “Gi¸o viªn lμ ng−êi tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh”. ChØ cã
29,6% sinh viªn ®ång ý víi ý kiÕn “Gi¸o viªn gi¶ng bμi, häc sinh tiÕp thu, ghi chÐp”.
Qua pháng vÊn:
9 Sinh viªn tr−êng C§SP Cao B»ng, L¹ng S¬n, S¬n La ph¶n ¸nh: ph−¬ng ph¸p th¶o luËn
nhãm ®−îc sö dông nhiÒu trong çc tiÕt häc m«n T©m lÝ gi¸o dôc häc, LÞch sö, V¨n –
TiÕng ViÖt... H×nh thøc häc tËp nμy ®· thùc sù thu hót sinh viªn. Th«ng qua ho¹t ®éng häc
tËp, sinh viªn dÔ hiÓu bμi h¬n, sinh viªn ph¶i ®éng n·o, chñ ®éng h¬n, ®ång thêi ®em l¹i sù
tho¶i m¶i cho çc em. Çc em ®−îc thÓ hiÖn ý kiÕn cña m×nh tr−íc mét vÊn ®Ò khoa häc. ë
çc tr−êng kh¸c, ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm chØ thØnh tho¶ng ®−îc sö dông trong mét sè
m«n häc (T¹i tr−êng C§SP Hßa B×nh, trong 10 nhãm sinh viªn ®−îc pháng vÊn th× chØ cã
2/10 nhãm tr¶ lêi gi¶ng viªn ®· tæ chøc ho¹t ®éng th¶o luËn nhãm trong tiÕt häc ( m«n
Sinh, m«n Tù nhiªn-x· héi), cßn 8 nhãm tr¶ lêi lμ kh«ng tæ chøc häc nhãm.
9 H×nh thøc häc tËp xªmina còng ®−îc çc tr−êng C§SP vμ Tr−êng §¹i häc Hïng V−¬ng sö
dông ®èi víi sinh viªn n¨m thø 2 vμ 3. Chñ ®Ò th¶o luËn th−êng lμ néi dung cña çc m«n
häc (LÞch sö, V¨n, TriÕt häc) hoÆc lμ çc vÊn ®Ò x· héi, nghiÖp vô s− ph¹m. Tuy vËy, cßn
lÎ tÎ, kh«ng th−êng xuyªn (Sè sinh viªn ®−îc pháng vÊn ë C§SP Hßa B×nh cho biÕt hä
ch−a ®−îc tham gia buæi xªmina nμo). ë çc m«n khoa häc tù nhiªn, sinh viªn çc tr−êng
®· ®−îc häc çc giê thùc hμnh thÝ nghiÖm (Sinh, VËt lÝ, Hãa). Tuy vËy, çc giê häc thùc
hμnh kh«ng nhiÒu, thiÕt bÞ kh«ng ®ñ vμ hãa chÊt kh«ng ®¶m b¶o chÊt l−îng (qu¸ h¹n sö
dông). H×nh thøc häc tËp th«ng qua viÖc lμm tiÓu luËn ®−îc çc tr−êng C§SP Lμo Cai, §H
Hïng V−¬ng thùc hiÖn. Tuy kinh phÝ h¹n hÑp, nh−ng C§SP S¬n La, Qu¶ng Ninh ®· t¹o
®iÒu kiÖn ®Ó sinh viªn ®−îc tham quan häc tËp t¹i hiÖn tr−êng, xem ®ã lμ mét trong çc
ph−¬ng thøc ®μo t¹o hiÖu qu¶.
9 Trõ tr−êng C§SP L¹ng S¬n, Cao B»ng, S¬n La, sinh viªn çc tr−êng cßn l¹i ph¶n ¸nh çc
tiÕt häc chñ yÕu vÉn ®äc chÐp, hoÆc ®äc chÐp kÌm ph¸t vÊn. Sinh viªn tr−êng C§SP Hoμ
B×nh cho biÕt “Trong çc tiÕt häc, GV th−êng gi¶ng gi¶i, thuyÕt tr×nh, chóng em ghi chÐp
tßan bé bμi gi¶ng (m«n V¨n, m«n Tù nhiªn), ®Æc biÖt m«n T©m lÝ gi¸o dôc vμ TriÕt häc th×
chóng em ph¶i ghi suèt giê häc, ghi nhiÒu chóng em kh«ng thÝch v× néi dung rÊt khã hiÓu”.
9 ViÖc kiÕn tËp, thùc tËp t¹i tr−êng phæ th«ng thùc hμnh ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh
®μo t¹o sinh viªn. Qua trao ®æi, chóng t«i thÊy r»ng, sinh viªn rÊt cã nhu cÇu ®−îc dù giê,
thùc hμnh d¹y häc t¹i tr−êng phæ th«ng. Trªn thùc tÕ çc tr−êng ch−a ®¸p øng yªu cÇu nμy
cña hä. Sinh viªn n¨m thø 2 tr−êng C§SP Tuyªn quang, Hμ Giang, Qu¶ng Ninh, Lμo Cai
17
cho biÕt hä ch−a ®−îc xuèng tr−êng phæ th«ng lÇn nμo, sinh viªn n¨m thø 3 C§SP S¬n La,
Th¸i Nguyªn cho biÕt sau 2 n¨m häc hä míi xuèng tr−êng phæ th«ng 1 lÇn.
9 ChØ cã sinh viªn tr−êng C§SP S¬n La cho r»ng, çc em hiÓu kh¸ râ vÒ vÞ trÝ vai trß cña
§MPPDH trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc, cßn çc tr−êng kh¸c sù hiÓu biÕt vÒ ®æi
míi PPDH cña sinh viªn cßn rÊt phiÕn diÖn. Çc tr−êng ch−a quan t©m ®Õn viÖc trang bÞ
cho sinh viªn nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ vÊn ®Ò nμy. Mét sè sinh viªn tr−êng C§SP Th¸i
Nguyªn ph¶n ¸nh lμ hä ch−a bao giê ®−îc nghe nãi vÒ §MPPDH. Cã 5/10 nhãm sinh viªn
tr−êng C§SP Hßa B×nh ®−îc pháng vÊn tr¶ lêi lμ cã biÕt do ®−îc nghe çc thÇy c« gi¸o
nãi. Sù hiÓu biÕt cña çc em còng rÊt phiÕn diÖn: Mét sè em cho r»ng ®æi míi PPDH lμ trß
lμm viÖc nhiÒu h¬n thÇy, mét sè em l¹i cho r»ng ®æi míi PPDH lμ lμm viÖc hîp t¸c. Cßn
5/10 nhãm tr¶ lêi lμ kh«ng biÕt g× vÒ ®æi míi PPDH. Tuy vËy khi ®−îc hái sau nμy trë
thμnh ng−êi GV b¹n sÏ lμm g× ®Ó gióp HS dÔ hiÓu bμi h¬n? çc em ®Òu s«i næi, hμo høng
nãi r»ng çc em sÏ trau dåi kiÕn thøc, ¸p dông çch d¹y vμ çch häc míi, t¹o quan hÖ th©n
thiÖn víi häc sinh, lùa chän çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc thÝch hîp vμ cè g¾ng s¸ng t¹o lμm ®å
dïng d¹y häc
* Nhu cÇu:
9 T¨ng c−êng sö dông ph−¬ng ph¸p th¶o luËn trong çc m«n häc.
9 §−îc ®i thùc tÕ ë çc tr−êng phæ th«ng nhiÒu h¬n.
9 Bμi gi¶ng ph¶i g¾n víi thùc tÕ h¬n, t¨ng c−êng phÇn thùc hμnh trong bμi gi¶ng.
9 Trang bÞ ®ñ çc thiÕt bÞ d¹y häc cÇn thiÕt, th− viÖn cã ®ñ gi¸o tr×nh, tμi liÖu.
9 Cã m¸y vi tÝnh ®Ó ®−îc sö dông vμo d¹y häc.
9 Häc viªn çc líp chuÈn hãa ®Ò nghÞ ®−îc tËp huÊn vÒ §MPPDH, ph−¬ng ph¸p sö dung
thiÕt bÞ.
d. Quan s¸t dù giê
Qua 93 tiÕt dù giê t¹i 12 tr−êng C§SP vμ Tr−êng §H Hïng V−¬ng, nhËn thÊy: Gi¶ng viªn ®·
cè g¾ng vËn dông phèi hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p nh−ng chñ yÕu sö dông ph−¬ng ph¸p thuyÕt
tr×nh hoÆc thuyÕt tr×nh kÕt hîp víi ph¸t vÊn (60 tiÕt = 64,5%), 43 tiÕt vËn dông ph−¬ng ph¸p
th¶o luËn nhãm (46%, trong ®ã tØ lÖ cao nhÊt lμ C§SP L¹ng S¬n 7/8 tiÕt), 28 tiÕt sinh viªn ®−îc
thùc hμnh, luyÖn tËp (30%). 35 tiÕt cã sö dông thiÕt bÞ d¹y häc (37%), çc thiÕt bÞ d¹y häc lμ
m¸y chiÕu qua ®Çu (7 tiÕt) m¸y projector (2 tiÕt), tranh ¶nh, b¶ng phô vμ dông cô thÝ nghiÖm
(®¸ng chó ý lμ c¶ 6 tiÕt d¹y cña tr−êng C§SP Qu¶ng Ninh ®Òu kh«ng sö dông). D−íi gãc ®é
§MPPDH, ®Ó cã thÓ l−îng hãa vμ so s¸nh, çc nhãm kh¶o s¸t ®· cã ®¸nh gi¸ s¬ bé çc tiÕt
d¹y, çc sè liÖu còng cho ta mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh: 34 tiÕt d¹y ®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ vμ tèt
(36,5%), 28 tiÕt ®¹t yªu cÇu (30%) vμ 31 tiÕt ch−a ®¹t yªu cÇu (33%).
1.3. Tr−êng TiÓu häc
B¶ng 6. Häc sinh TiÓu häc
18
B¶ng 1. Líp, HS vμ kÕt qu¶ häc tËp cña HS tiÓu häc
N¨m Häc HS n÷ DT Ýt ngêi Bá häc KÕt qu¶ häc tËp (%)
Líp L−u Tæng
Häc sinh SL (%) SL (%) SL (%) Giái Kh¸ TB YÕu
ban %
01_02 303 9617 4890 50.8 2226 23.1 0 0 29.1 40.7 28.5 1.0 0.7 100
02_03 288 8905 4361 49.0 2105 23.6 0 0 33.9 40.6 24.1 0.8 0.7 100
03_04 283 8545 4165 48.7 2013 23.6 0 0 37.6 38.6 23.1 0.5 0.3 100
04_05 274 8392 4036 48.1 2002 23.9 0 0 38.7 40.3 20.4 0.3 0.3 100
05_06 284 8168 3922 48.0 1892 23.2 0
10000
9000
8000
7000
6000 01_02
5000 02_03
03_04
4000
04_05
3000
05_06
2000
1000
0
Líp Häc sinh N÷ DT
H×nh 6 a. Líp, häc sinh tiÓu häc qua 5 n¨m
45.0
40.0
35.0
30.0
01_02
25.0
02_03
20.0 03_04
15.0 04_05
10.0
5.0
0.0
Giái Kh¸ TB YÕu L−u ban
H×nh 6 b. KÕt qu¶ häc tËp cña HS tiÓu häc qua 5 n¨m
Sè liÖu thèng kª tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2005 cho thÊy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y sè häc sinh
tiÓu häc gi¶m dÇn, ®iÒu nμy còng phï hîp víi t×nh h×nh chung cña c¶ quèc gia. Sè häc sinh bá
häc kh«ng cã, sè häc sinh kh¸, giái t¨ng ®Òu, sè häc sinh trung b×nh vμ yÕu kÐm gi¶m. Sè häc
sinh l−u ban gi¶m m¹nh, ®Õn n¨m häc 2004-2005 nhiÒu tr−êng kh«ng cßn häc sinh l−u ban.
19
B¶ng 7. Çn bé qu¶n lý vμ GV tiÓu häc
N¨m CB Gi¸o N÷ DT Th.sÜ §H C§ TC Tæng
Tæng
häc QL viªn SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) %
01_02 464 35 429 449 96.8 77 16.6 0 0 29 6.3 88 19.0 347 74.8 100
02_03 448 35 413 433 96.7 70 15.6 0 0 31 6.9 95 21.2 322 71.9 100
03_04 428 35 393 409 95.6 72 16.8 0 0 34 7.9 100 23.4 294 68.7 100
04_05 436 35 401 420 96.3 72 16.5 0 0 80 18.3 135 31.0 221 50.7 100
05_06 426 35 391 407 95.5 72 16.9 0 0 79 18.5 135 31.7 212 49.8 100
500
450
400
350
300 01_02
02_03
250
03_04
200 04_05
05_06
150
100
50
0
Tæng CBQL Gi¸o viªn N÷ DT Th.sÜ §H C§ TC
Sè gi¸o viªn trong çc tr−êng hÇu hÕt lμ n÷, sè gi¸o viªn DTTS chiÕm tØ lÖ ®¸ng kÓ (h¬n 16%).
Tû lÖ gi¸o viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc tuy thÊp nh−ng t¨ng ®¸ng kÓ (tõ 6,3% n¨m 2001-2002 ®Õn
n¨m 2005-2006 ®· t¨ng lªn18,5%), tû lÖ gi¸o viªn tr×nh ®é trung cÊp gi¶m ®Òu, tuy nhiªn vÉn
cßn ë møc kh¸ cao, ®Õn n¨m 2005-2006 tû lÖ nμy chiÕm ®Õn 49.8%.
a. Çn bé qu¶n lý:
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái: Tæng sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu: 33
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng §MPPDH cña GV tiÓu häc ë çc tr−êng ®−îc kh¶o s¸t, 52,2%
CBQL cho r»ng thùc hiÖn ®−îc; 44,7% cho r»ng thùc hiÖn tèt; chØ cã 3,2% cho r»ng khã
thùc hiÖn.
9 T×nh h×nh vËn dông çc PPDH cña GV tiÓu häc: kÕt qu¶ cho thÊy çc ph−¬ng ph¸p ®−îc ®a
sè gi¸o viªn sö dông lμ: §μm tho¹i (78,8%), th¶o luËn (75,8%), thùc hμnh (72,6%), trùc
quan (66,7%), sö dông phèi hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p (78,8%). Ph−¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh Ýt
gi¸o viªn sö dông nhÊt (9,1%).
20
9 ý kiÕn vÒ t¸c dông cña §MPPDH ®èi víi HS vμ GV: 97% CBQL cho r»ng HS høng thó
häc tËp vμ cã ®iÒu kiÖn tham gia chia sÎ kinh nghiÖm; 90,9% HS n¾m ®−îc néi dung c¬
b¶n cña bμi ngay t¹i líp vμ m¹nh d¹n tù tin h¬n, chØ cã 3% cho r»ng häc sinh khã n¾m
ch¾c kiÕn thøc. 97% CBQL cho r»ng §MPPDH gióp cho GV n¾m b¾t ®−îc ®iÓm m¹nh
®iÓm yÕu cña häc sinh ®Ó ®iÒu chØnh PPDH; quan hÖ thÇy trß cëi më vμ thùc hiÖn bμi d¹y
hiÖu qu¶ h¬n (90,9%); mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi (60,6%) vμ 6,1% cho r»ng ®iÒu
khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n.
9 Nh÷ng viÖc cÇn lμm nh»m t¨ng c−êng §MPPDH: t¨ng c−êng båi d−ìng GV vμ CBQL vÒ
kÜ thuËt ¸p dông PPDHTC (97%); cung cÊp thiÕt bÞ vμ tμi liÖu d¹y häc (90,9%); t¨ng c−êng
bçi d−ìng kÜ n¨ng sö dông TBDH (87,9%).
Qua pháng vÊn:
9 CBQL tr−êng tiÓu häc cho r»ng GV nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña viÖc §MPPDH.
Gi¸o viªn hiÓu r»ng §MPPDH lμ nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS, ®Ó thùc hiÖn
§MPPDH cÇn ph¶i sö dông phèi hîp nhiÒu PPDH.
9 Çc biÖn ph¸p nh»m t¨ng c−êng kh¶ n¨ng thùc hiÖn §MPPDH: Tæ chøc çc chuyªn ®Ò
chung cho tßan bé GV ®Ó trao ®æi vÒ çch thøc thùc hiÖn; hμng n¨m tæ chøc héi th¶o, dù
giê rót kinh nghiÖm; tæ chøc thi gi¸o viªn d¹y giái, båi d−ìng gi¸o viªn vμo dÞp hÌ. Tr−êng
tiÓu häc thùc hμnh Tuyªn Quang tæ chøc thiÕt kÕ çc bμi häc khã ®Ó thèng nhÊt çch d¹y.
T¹i Hßa B×nh, Së GD &§T tæ chøc çc côm chuyªn m«n ®Ó trao ®æi, th¶o luËn n©ng cao
kiÕn thøc cho GV (5 tr−êng/1côm trong ®ã cã 1 tr−êng chuÈn quèc gia).
9 Trong giê häc, gi¸o viªn th−êng sö dông çc ph−¬ng ph¸p: th¶o luËn nhãm, quan s¸t tranh
¶nh, thùc hμnh, trß ch¬i, lμm bμi tËp. T¨ng c−êng sö dông çc thiÕt bÞ d¹y häc : tranh ¶nh,
s¬ ®å, b¶ng biÓu. Tr−êng tiÓu häc Lª V¨n T¸m Lμo Cai ®· tæ chøc çc tiÕt häc ngoμi thiªn
nhiªn. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn §MPPDH ë mét sè gi¸o viªn ch−a thËt hiÖu qu¶ do kh¶
n¨ng h¹n chÕ. NhiÒu gi¸o viªn vÉn d¹y theo ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng vμ Ýt sö dông çc
thiÕt bÞ d¹y häc.
9 Thùc hiÖn §MPPDH cã ¶nh h−ëng tèt ®èi víi gi¸o viªn vμ häc sinh: Gi¸o viªn vËn dông
çc ph−¬ng ph¸p mét çch s¸ng t¹o, d¹y nhÑ nhμng h¬n ; häc sinh høng thó häc tËp, hiÓu
bμi nhanh h¬n, çc em tù tin vμ tham gia mét çch tù nhiªn h¬n vμo qu¸ tr×nh d¹y häc.
ThuËn lîi vμ khã kh¨n :
ThuËn lîi: §−îc sù chØ ®¹o, gi¸m s¸t th−êng xuyªn cña phßng gi¸o dôc, ®−îc tËp huÊn, dù giê
rót kinh nghiÖm, cã ®å dïng d¹y häc cÊp ph¸t theo ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi.
Khã kh¨n:
9 Kh¶ n¨ng tiÕp cËn §MPPDH cña gi¸o viªn cßn h¹n chÕ. Gi¸o viªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®i
tham quan häc hái. ThiÕu thêi gian ®Ó chuÈn bÞ bμi, thiÕu thiÕt bÞ d¹y häc.
9 Tr−êng tiÓu häc ChiÒng Sinh S¬n La cã 16 ®iÓm tr−êng nªn thùc hiÖn rÊt khã kh¨n.
21
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn n©ng cao nhËn thøc vÒ §MPPDH vμ kÜ n¨ng vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc
tÝch cùc cho GV.
9 §Çu t− c¬ së vËt chÊt vμ thiÕt bÞ d¹y häc t−¬ng øng víi yªu cÇu cña ch−¬ng tr×nh vμ SGK
míi.
9 §−îc trang bÞ thªm tμi liÖu, b¨ng h×nh, gi¸o ¸n mÉu vÒ PPDH tÝch cùc.
b. Gi¸o viªn
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
9 Gi¸o viªn cho biÕt møc ®é thùc hiÖn §MPPDH ë çc m«n cã kh¸c nhau. Çc m«n tiÕng
ViÖt, To¸n ®−îc GV th−êng xuyªn ®æi míi nhÊt (TV: 90,8%, T: 90,5%), çc m«n NghÖ
thuËt, ¢m nh¹c GV Ýt ®æi míi h¬n (¢N: 47,2%, NT: 46,9%,). Trong d¹y häc çc m«n häc,
gi¸o viªn ®· th−êng xuyªn vËn dông çc ph−¬ng ph¸p: PP ®μm tho¹i ®−îc GV th−êng
xuyªn vËn dông nhÊt (93,9%), phèi hîp nhiÒu PPDH (93,6%), PP thùc hμnh (92,9%), PP
th¶o luËn (90,2%), ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra t×m hiÓu, kÓ chuyÖn ®−îc GV Ýt sö dông nhÊt. Cã
sù kh¸c biÖt nhiÒu gi÷a çc TØnh vÒ møc ®é vËn dông çc PPDH (PP trß ch¬i ®−îc 100 gi¸o
viªn Qu¶ng Ninh sö dông trong khi tiÓu häc §Ò Th¸m Cao B»ng vμ tiÓu häc Trung M«n
Tuyªn Quang chØ cã 33,3% gi¸o viªn sö dông).
9 Khi so¹n gi¸o ¸n, gi¸o viªn ®· chó ý ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng
(85,3%), ®iÒu chØnh cho phï hîp víi tr×nh ®é häc sinh miÒn nói (67,2%), ®iÒu chØnh cho
phï hîp víi ®Æc ®iÓm v¨n hãa ®Þa ph−¬ng (44,5%), cã 4,6% gi¸o viªn hoμn tßan theo s¸ch
gi¸o viªn.
9 Khi tæ chøc tiÕt häc, gi¸o viªn th−êng quan t©m ®Õn çc vÊn ®Ò: t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh
t×m tßi kh¸m ph¸ (96,3%), khuyÕn khich tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh (95,1%),
khuyÕn khÝch häc sinh tham gia (94,8%), dμnh nhiÓu thêi gian ®Ó häc sinh thùc hμnh
(94,5%), t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp ®−îc (92,6%), chó ý ®Õn ho¹t
®éng cña GV chØ cã 3,7%.
9 §¸nh gi¸ vÒ ¶nh h−ëng cña §MPPDH ®Õn häc sinh, GV x¸c ®Þnh: häc sinh høng thó häc
tËp, m¹nh d¹n vμ tù tin h¬n, ®−îc tham gia chia sÎ kinh nghiÖm, häc sinh n¾m ®−îc néi
dung c¬ b¶n cña bμi t¹i líp (93,9 – 97,9%); 64,7% gi¸o viªn cho r»ng kh¶ n¨ng nãi tiÕng
ViÖt cña çc em tèt h¬n. Tuy vËy cßn cã 6,7 %-8,3% gi¸o viªn cho r»ng häc sinh tiÕp thu
kiÕn thøc thiÕu tÝnh hÖ thèng, líp ån μo, khã qu¶n lÝ vμ chØ cã t¸c dông ®èi víi häc sinh kh¸
vμ giái. §èi víi gi¸o viªn, §MPPDH gióp cho quan hÖ thÇy trß cëi më h¬n (93,6%), n¾m
®−îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña häc sinh ®Ó ®iÒu chØnh ph−¬ng ph¸p phï hîp (93,9%), thùc
hiÖn bμi d¹y cã hiÖu qu¶ (95,4%), cã 19,3% cho r»ng ®iÒu khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n vμ
69,9% cho r»ng mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi d¹y.
22
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng §MPPDH ë tiÓu häc: hÇu hÕt GV ®¸nh gi¸ lμ thùc hiÖn ®−îc
(96,3%), cßn 0,9% cho r»ng khã thùc hiÖn lμ do: c¬ së vËt chÊt cña çc tr−êng miÖn nói
cßn thiÕu thèn (32,8%), kh¶ n¨ng tiÕp cËn ph−¬ng ph¸p míi cña GV miÒn nói cßn chËm
(14,7%), tr×nh ®é häc sinh d©n téc h¹n chÕ (14,1%), khã kh¾c phôc thãi quen d¹y häc cò
(9,5%).
9 §Ó thùc hiÖn §MPPDH cã hiÖu qu¶ gi¸o viªn cÇn ®−îc tËp huÊn kÜ n¨ng vËn dông
PPDHTC (91,7%), ®−îc cËp nhËp kiÕn thøc chuyªn m«n (90,8%), ®−îc trao ®æi kinh
nghiÖm(88,3%), ®−îc cung cÊp tμi liÖu vÒ §MPPDH (84,4%), ®−îc tËp huÊn kÜ thuËt sö
dông thiÕt bÞ d¹y häc (81%).
Qua pháng vÊn:
Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn 151
9 §MPPDH ®· ®−îc triÓn khai ë çc tr−êng tiÓu häc. Trong çc m«n häc gi¸o viªn th−êng sö
dông phèi hîp çc ph−¬ng ph¸p: diÔn gi¶i, th¶o luËn, trß ch¬i, hái ®¸p, tæ chøc ®ãng vai,
nªu vÊn ®Ò, thùc hμnh luyÖn tËp, trùc quan. H×nh thøc tæ chøc häc tËp th−êng c¶ líp hoÆc
theo nhãm nhá VÝ dô: tr−êng thùc hμnh tiÓu häc Qu¶ng Ninh lμm tr¸i ®Êt quay quanh
mÆt trêi, thùc hμnh ®i chî, kh¸m bÖnh. Tr−ëng TiÓu häc NguyÔn ViÕt Xu©n Th¸i Nguyªn
cho trÎ s¾m vai mÑ ®i lμm, anh nh−êng nhÞn em... Tr−êng tiÓu häc ChiÒng Sinh S¬n La,
S«ng CÇu B¾c K¹n cho häc sinh ®ãng vai b¸c sÜ, thùc hiÖn tiÓu phÈm kh«ng hót thuèc l¸,
trß ch¬i « ch÷...
9 Thùc hiÖn §MPPDH ®em l¹i hiÖu qu¶: HS m¹nh d¹n, tù tin h¬n. Häc sinh ®−îc luyÖn tËp
nhiÒu, çc em cã kinh nghiÖm gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò trong cuéc sèng, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng
t− duy, kiÕn thøc häc sinh cã ®−îc sÏ v÷ng ch¾c h¬n. Gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn ph¸t hiÖn ra
kh¶ n¨ng nhËn thøc cña HS ®Ó t¸c ®éng phï hîp.
Khã kh¨n vμ thuËn lîi trong viÖc thùc hiÖn ®æi míi PPDH:
ThuËn lîi: Chñ tr−¬ng cña Bé ®· ®−îc çc Së GD&§T, çc phßng GD thùc hiÖn. Mét sè c¬ së
®· tham gia Dù ¸n ViÖt BØ pha 1
Khã kh¨n:
9 Sù hiÓu biÕt cña gi¸o viªn vÒ §MPPDH ch−a ®Çy ®ñ v× thêi gian tËp huÊn cho gi¸o viªn vÒ
ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi qu¸ ng¾n, v¶ l¹i gi¶ng viªn tËp huÊn lμ çn bé phßng gi¸o dôc
ch−a hiÓu râ vÒ PPDH tÝch cùc. Gi¸o viªn kh«ng ®−îc th−êng xuyªn cËp nhËt çi míi vμ
kh«ng cã nhiÒu thêi gian ®Çu t− cho bμi d¹y.
9 C¬ së vËt chÊt thiÕu: phßng häc chËt, líp häc qu¸ ®«ng, ®å dïng d¹y häc kh«ng ®ñ, kh«ng
cã phßng häc bé m«n, çc thiÕt bÞ th−êng ®−îc cÊt vμo kho nªn khi sö dông gÆp nhiÒu khã
kh¨n.
9 Mét sè gi¸o viªn cho r»ng, häc sinh DTTS cã h¹n chÕ vÒ ng«n ng÷ vμ rôt rÌ trong giao tiÕp
còng lμ trë ng¹i lín cho viÖc §MPPDH.
* Nhu cÇu:
23
TËp huÊn vÒ §MPPDH vμ sö dông thiÕt bÞ d¹y häc. Cung cÊp ®ñ vμ ®ång bé thiÕt bÞ d¹y häc.
Cã b¨ng h×nh vμ bμi so¹n mÉu cho gi¸o viªn. CÇn cã sù chØ ®¹o, rót kinh nghiÖm th−êng
xuyªn, khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian chuÈn bÞ bμi. Cã kinh phÝ v¨n phßng nh−
giÊy trong, giÊy A0, bót d¹... phôc vô cho d¹y häc. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn ®−îc giao l−u,
trao ®æi kinh nghiÖm.
c. Häc sinh
Sè häc sinh tr¶ lêi pháng vÊn: 388
* ý kiÕn
9 Çc em cho biÕt trong giê häc, çc c« gi¸o ®· tæ chøc th¶o luËn nhãm, ch¬i trß ch¬i, s¾m
vai, lμm bμi tËp. VÝ dô tr−êng tiÓu häc VÜnh Tr¹i L¹ng S¬n ch¬i trß ch¬i: “MÌo ®uæi
chuét”, “Quan t©m gióp ®ì hμng xãm” (m«n §¹o ®øc), trß ch¬i “Phi ngùa cøu háa ®Ó
phßng tr¸nh ngé ®éc ë nhμ (m«n TN-XH). Tr−êng tiÓu häc ChiÒng Sinh S¬n La cho häc
sinh ch¬i ®è vui: "Uèng n−íc tiªu hãa" (TN-XH). TiÓu häc Th¸i Nguyªn ch¬i trß ch¬i
“TruyÒn ®iÖn” (m«n Tãan), “Chim vÒ tæ” (§¹o ®øc). ..
9 Trong tiÕt häc, thÇy/c« cho tù do ph¸t biÓu, tranh luËn, chia nhãm ®Ó th¶o luËn hoÆc gi¶i
bμi tËp. Mçi nhãm cã lóc lμ mét hoÆc 2 bμn, cã lóc nöa líp. Häc sinh rÊt thÝch häc theo
nhãm, v× ®−îc th¶o luËn víi çc b¹n vμ ®−îc ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh.
* Nhu cÇu:
9 §−îc häc nhãm, ch¬i trß ch¬i vμ thùc hμnh nhiÒu h¬n.
9 §Ò nghÞ nhμ tr−êng cho häc m¸y vi tÝnh.
9 Cã çc ®iÒu kiÖn ®Ó häc tËp: b¶ng kh«ng lãa (Lμo Cai, Qu¶ng Ninh, Hμ Giang), cã s©n
ch¬i, cÇu tr−ît, cã ti vi, m¸y chiÕu, cã th− viÖn ®Ó m−în vμ ®äc s¸ch, ®−îc häc b»ng çc
PTDH hiÖn ®¹i.
9 §−îc ®i tham quan.
§ßan kh¶o s¸t ®· dù 60 tiÕt häc t¹i 14 tr−ëng tiÓu häc nhËn thÊy r»ng: çc tr−êng ®· thùc hiÖn
t−¬ng ®èi tèt §MPPDH. Gi¸o viªn ®· vËn dông mét çch linh ho¹t çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc
nh− trß ch¬i, s¾m vai, th¶o luËn nhãm, thùc hμnh luyÖn tËp. §Æc biÖt ph−¬ng ph¸p th¶o luËn
nhãm ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt (42/60 tiÕt = 70%), thø ®Õn lμ ph−¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, hái ®¸p
(38 tiÕt = 63%). Cã 9 tiÕt sö dông trß ch¬i (15%). 45 tiÕt cã sö dông thiÕt bÞ d¹y häc (75%),
çc thiÕt bÞ d¹y häc chñ yÕu lμ b¶ng phô, tranh ¶nh, chØ cã 2 tiÕt sö dông m¸y chiÕu qua ®Çu.
Mét sè tr−êng cã 100% sè tiÕt sö dông thiÕt bÞ nh− tiÓu häc Qu¶ng Ninh, §iÖn Biªn, Hμ
Giang, Phó thä). Theo ®¸nh gi¸ cña ®ßan cã 42 tiÕt d¹y ®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ vμ tèt trong viÖc
§MPPDH (70%), 8 tiÕt ®¹t yªu cÇu (13%) vμ 10 tiÕt ch−a ®¹t yªu cÇu (17%).
24
1.4. Tr−êng THCS
B¶ng 8. Học sinh trường THCS
N¨m N÷ DT Ýt ngêi Bá häc KQHT (%)

häc Sè YÕu L−u
líp Sè HS SL (%) SL (%) SL (%) Giái Kh¸ TB /kÐm ban Tæng
01_02 269 11032 5180 47.0 2830 25.7 39 0.4 16.7 40.2 36.2 5.6 1.2 100
02_03 272 11194 5417 48.4 2931 26.2 53 0.5 17.1 40.2 37.0 4.7 1.0 100
03_04 269 11054 5315 48.1 2874 26.0 24 0.2 17.0 40.8 36.0 5.2 1.1 100
04_05 268 10716 5256 49.0 2845 26.5 24 0.2 18.2 41.3 35.2 4.4 0.9 100
05_06 280 9400 4623 49.2 2732 29.1
12000
10000
8000
01_02
02_03
6000
03_04
04_05
4000 05_06
2000
0
Sè líp Sè HS HS N÷ DT Ýt ng−êi Bá häc
H×nh 8 a. Sè líp, sè HS THCS qua 5 n¨m
45.0
40.0
35.0
30.0
01_02
25.0 02_03
20.0 03_04
04_05
15.0
10.0
5.0
0.0
Giái Kh¸ TB YÕu/kÐm L−u ban
H×nh 8 b. KÕt qu¶ häc tËp cña HS THCS qua 4 n¨m
25
Häc sinh n÷ chiÕm kho¶ng 50%, sè häc sinh DTTS chiÕm gÇn 1/3. VÉn cßn hiÖn t−îng häc
sinh bá häc. Häc sinh kh¸ giái t¨ng ®Òu theo çc n¨m, sè häc sinh yÕu kÐm vμ l−u ban gi¶m
®¸ng kÓ.
B¶ng 9. CBQL vμ gi¸o viªn THCS

Tæng
01_02 594 33 561 530 89.2 102 17.2 1 0.2 140 23.6 358 60.3 95 16.0 100
02_03 603 33 570 533 88.4 103 17.1 1 0.2 161 26.7 366 60.7 75 12.4 100
03_04 625 32 593 551 88.2 110 17.6 1 0.2 199 31.8 369 59.0 56 9.0 100
04_05 627 30 548 514 82.0 120 19.1 0 0 220 35.1 352 56.1 55 8.8 100
05_06 659 36 623 593 90.0 122 18.5 0 0 228 34.6 382 58.0 49 7.4 100
500
450
400
350
300
01_02
250 02_03
200
03_04
04_05
150
05_06
100
50
0
Tæng CBQL Gi¸o viªn N÷ DT Th.sÜ §H C§ TC
HÇu hÕt gi¸o viªn vμ CBQL lμ n÷, n¨m 2005-2006 chiÕm ®Õn 90%, h¬n 18% lμ gi¸o viªn d©n
téc. Tû lÖ gi¸o viªn ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy vËy, sè gi¸o
viªn ®¹t tr×nh ®é cao ®¼ng vÉn lμ chñ yÕu, chiÕm 58%. Tû lÖ gi¸o viªn tr×nh ®é trung cÊp gi¶m
theo çc n¨m.
Qua phiÕu hái:
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng thùc hiÖn §MPPDH cña GV THCS, CBQL cho thÊy r»ng, cã 43,2%
thùc hiÖn ®−îc, 47,5% thùc hiÖn tèt vμ 9,3% khã thùc hiÖn.
26
9 VÒ viÖc vËn dông çc PPDH, CBQL THCS cho r»ng ®¹i ®a sè gi¸o viªn vËn dông ph−¬ng
ph¸p nªu vÊn ®Ò (97%), sö dông phèi hîp nhiÒu PP (87,9%), ®μm tho¹i (66,7%), trùc quan
(69,7%), thùc hμnh (60,6%), th¶o luËn (57,6%), thuyÕt tr×nh vμ trß ch¬i lμ ph−¬ng ph¸p
®−îc Ýt gi¸o viªn sö dông (6,1 – 24,2%).
9 ¶nh h−ëng cña §MPPDH ®èi víi häc sinh: 93,9% CBQL tr¶ lêi phiÕu cho r»ng häc sinh
høng thó häc tËp vμ häc sinh m¹nh d¹n tù tin h¬n; 81,8% cho r»ng häc sinh cã ®iÒu kiÖn
tham gia vμ chia sÎ kinh nghiÖm víi nhau vμ häc sinh n¾m ®−îc néi dung c¬ b¶n cña bμi
ngay t¹i líp; 42,4% cho r»ng chØ cã t¸c dông ®èi víi häc sinh giái vμ 24,2% cho r»ng líp
häc ån μo khã qu¶n lÝ. ¶nh h−ëng cña §MPPDH ®èi víi GV: h¬n 90% cho r»ng mÊt nhiÒu
thêi gian chuÈn bÞ bμi nh−ng thùc hiÖn bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n; 84,8% cho r»ng quan hÖ thÇy
trß cëi më h¬n; 72,7% cho r»ng n¾m b¾t ®−îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña häc sinh ®Ó ®iÒu
chØnh PPDH vμ 54,5% cho r»ng ®iÒu khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n.
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng §MPPDH hiÖn nay ë tr−êng THCS, 90,9% ý kiÕn cho r»ng thùc hiÖn
®−îc, chØ cã 3% cho r»ng khã thùc hiÖn do c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn vμ tr×nh ®é nhËn thøc
cu¶ HS miÒn nói cßn h¹n chÕ. Kh«ng cã ai cho r»ng “kh«ng thùc hiÖn ®−îc” vμ “dÔ thùc
hiÖn".
9 Vai trß cña CB qu¶n lÝ trong §MPPDH: 100% cho r»ng qu¸n triÖt chñ tr−¬ng §MPPDH vμ
®éng viªn khuyÕn khÝch GV tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc; 98,1% cho r»ng gi¸m s¸t ®¸nh
gi¸ viÖc thùc hiÖn §MPPDH; 90,9% cho r»ng thóc ®Èy qu¸ tr×nh thùc hiÖn §MPPDH vμ
97% t¹o ®iÒu kiÖn cho GV thùc hiÖn §MPPDH. §Ó thùc hiÖn tèt §MPPDH çc ý kiÕn ®Òu
cho r»ng cÇn t¨ng c−êng båi d−ìng GV, CBQL vÒ kÜ n¨ng ¸p dông d¹y häc tÝch cùc, kÜ
n¨ng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vμ cung cÊp ®ñ thiÕt bÞ d¹y häc (93,9%).
Qua pháng vÊn
9 ChÊt l−îng gi¸o dôc theo ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi tèt h¬n, do hÖ thèng kiÕn thøc ®−îc s¾p
xÕp l¹i cã cÊu tróc tèt h¬n. Tõ viÖc thay ®æi çch viÕt tμi liÖu mμ gi¸o viªn ®· thay ®æi çch
d¹y häc. Ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi ph¸t triÓn kh¶ n¨ng t− duy cña häc sinh. Häc sinh tiÕp
thu chñ ®éng vμ cã kh¶ n¨ng vËn dông çc kiÕn thøc ®· häc.
9 §Ó hç trî cho c«ng t¸c ®æi míi PPDH, ban gi¸m hiÖu çc tr−êng ®· thùc hiÖn mét sè biÖn
ph¸p: Tæ chøc häc tËp çc v¨n b¶n cña Bé vμ Së, n©ng cao nhËn thøc cho gi¸o viªn, t¹o
®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn tham gia tËp huÊn; §éng viªn gi¸o viªn tham gia çc cuéc thi gi¸o
viªn d¹y giái; Tæ chøc th¶o luËn çc chuyªn ®Ò, dù giê rót kinh nghiÖm. Tæ chøc nghiªn
cøu bμi khã, tæ chøc d¹y mÉu ®Ó chia sÎ kinh nghiÖm.
9 GV nhËn thøc tèt v× ®· ®−îc tËp huÊn nhiÒu qua çc líp båi d−ìng thay s¸ch. Gi¸o viªn
nghiªm tóc thùc hiÖn ®æi míi, tham gia ®Çy ®ñ çc líp tËp huÊn. Mét sè gi¸o viªn cña
tr−êng THCS thùc hμnh Hμ Giang ®· trë thμnh çn bé cèt çn trong çc ®ît tËp huÊn, ®·
tham gia d¹y çc giê mÉu cho phßng GD vμ tr−êng C§SP dù. NhiÒu ý kiÕn cho r»ng mÆc
dï gi¸o viªn cã nhiÒu cè g¾ng nh−ng thùc sù viÖc thùc hiÖn PPDH tÝch cùc cßn h¹n chÕ, do
tr×nh ®é gi¸o viªn vμ sù nç lùc vËn dông kh¸c nhau. BGH Tr−êng tiÓu häc Vâ ThÞ S¸u Hßa
B×nh cho r»ng 100% GV hiÓu, nh−ng chØ cã 50% d¹y kh¸ tèt, cßn 50% chØ ®¹t yªu cÇu,
kh¶ n¨ng thùc hμnh §MPP ch−a tèt.
27
9 Thùc hiÖn §MPPDH cã t¸c dông tèt ®èi víi gi¸o viªn vμ häc sinh. Gi¸o viªn say mª
nghiªn cøu ®Ó so¹n bμi lªn líp do ®ã tr×nh ®é ®−îc n©ng lªn. Häc sinh thÝch häc, nhanh
nhÑn ho¹t b¸t, chñ ®éng vμ tù tin h¬n.
9 Trong ®iÒu kiÖn hiªn nay, viÖc thùc hiÖn §MPPDH cßn gÆp nhiÌu khã kh¨n. Tr×nh ®é gi¸o
viªn h¹n chÕ, ch−a nhuÇn nhuyÔn vÒ PPDH tÝch cùc. Gi¸o viªn lín tuæi ng¹i thay ®æi, c¬
cÊu gi¸o viªn kh«ng ®ång bé, nhiÒu gi¸o viªn ph¶i d¹y chÐo m«n (Sinh, §Þa, Hãa). Häc
sinh ®«ng, kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh DTTS vïng xa cã phÇn yÕu h¬n do bÞ h¹n chÕ
vÒ ng«n ng÷ vμ t− duy. C¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nμn, líp häc chËt chéi, thiÕu phßng häc
bé m«n, çc thiÕt bÞ day häc hiÖn ®¹i.
* Nhu cÇu: TËp huÊn vÒ kÜ n¨ng vËn dông çc PPDH tÝch cùc, sö dông thiÕt bÞ, ®Æc biÖt lμ
thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i. Çc tr−êng cã nhu cÇu ®−îc cÊp thªm bμn ghÕ ®óng tiªu chuÈn, cã
phßng häc thùc hμnh cña çc bé m«n.
b. Gi¸o viªn
Qua phiÕu hái
Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu hái: 498
9 VÒ møc ®é thùc hiÖn §MPPDH, 88% GV cho biÕt hä ®· th−êng xuyªn thùc hiÖn, trong ®ã
cao nhÊt lμ THCS Trung M«n Tuyªn Quang (100%), thÊp nhÊt lμ THCS Qu¶ng Ninh
(40%), chØ cã 5,6% ®¸nh gi¸ lμ thØnh tho¶ng vμ 0,2% ®¸nh gi¸ lμ ch−a bao giê thùc hiÖn
(THCS Yªn ThÞnh Yªn B¸i). LÝ do ch−a thùc hiÖn §MPPDH lμ do kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn c¬
së vËt chÊt vμ thiÕt bÞ d¹y häc (82,5%) vμ GV ch−a ®−îc tËp huÊn.
9 T×nh h×nh vËn dông çc PPDH, GV cho biÕt hä th−êng xuyªn sö dông: phèi hîp nhiÒu
ph−¬ng ph¸p (89,4%), ph−¬ng ph¸p ®μm tho¹i (84,1%), nªu vÊn ®Ò (73,9%), th¶o luËn
(72,1%), cßn nh÷ng ph−¬ng ph¸p: ®ãng vai, kh¶o s¸t vμ ph−¬ng ph¸p trß ch¬i th× Ýt ®−îc
GV sö dông (19,1%, 5,8%, 5,6%). Cã 19,1% gi¸o viªn ch−a bao giê sö dông ph−¬ng ph¸p
s¾m vai. Khi so¹n gi¸o ¸n, 74,1% GV ®−îc hái ý kiÕn cho biÕt hä th−êng ®iÒu chØnh gi¸o
¸n cho phï hîp víi tr×nh ®é häc sinh miÒn nói, ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa
ph−¬ng (68,8%), ®iÒu chØnh cho phï hîp víi v¨n ho¸ d©n téc (25,1%). Tuy vËy cßn 11,2%
hoμn toμn theo s¸ch gi¸o viªn. H¬n 80% GV cho r»ng khi tæ chøc tiÕt häc cÇn quan t©m
®Õn vÇn ®Ò rÌn luyÖn tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh t×m tßi
ph¸t hiÖn kiÕn thøc vμ lμm viÖc hîp t¸c. H¬n 80 % GV cho r»ng §MPPDH gióp häc sinh
høng thó häc tËp. H¬n 70% ý kiÕn cho r»ng häc sinh cã ®iÒu kiÖn tham gia, chia sÎ kinh
nghiÖm, n¾m ®−îc kiÕn thøc c¬ b¶n cña bμi ngay t¹i líp, m¹nh d¹n. §iÒu ®¸ng l−u ý lμ cã
9,6% ý kiÕn cho r»ng §MPPDH lμm cho kiÕn thøc HS thu ®−îc thiÕu tÝnh hÖ thèng. §¸nh
gi¸ vÒ t¸c ®éng cña §MPPDH ®èi víi gi¸o viªn tõ 75% ®Õn 85% cho r»ng cã t¸c dông tèt,
gióp cho quan hÖ thÇy trß cíi më h¬n vμ bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n. 44,4% gi¸o viªn cho lμ ®iÒu
khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n vμ 79,5% cho lμ mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi.
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng thùc hiÖn §MPPDH ë tr−êng THCS hiÖn nay, cã 75,7% GV cho lμ
thùc hiÖn ®−îc, chØ cã 8,2% cho r»ng khã thùc hiÖn v× c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn (41,6%),
tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh h¹n chÕ (30,7%), ch−a cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch GV tÝch
cùc ®æi míi (15,3%). ChØ cã 6,7% cho r»ng do kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña GV miÒn nói chËm
vμ 0,7% cho r»ng GV ng¹i thay ®æi çch d¹y.
28
9 Nhu cÇu cña GV nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ §MPPDH lμ: ®−îc cung cÊp tμi liÖu tham kh¶o
vÒ §MPPDH (86,8%), ®−îc tËp huÊn kÜ n¨ng sö dông ph−¬ng ph¸p míi (84,3%), ®−îc cËp
nhËt kiÕn thøc chuyªn m«n (83,5%), ®−îc trao ®æi kinh nghiÖm d¹y häc (79,8%).
9 VÒ mèi quan hÖ víi çc tr−êng s− ph¹m, cã 66,7% gi¸o viªn cho biÕt hä th−êng xuyªn d¹y
mÉu cho sinh viªn s− ph¹m xem, 6,1% ch−a bao giê.
Qua pháng vÊn
9 §¹i ®a sè gi¸o viªn nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña §MPPDH. Tuy nhiªn cßn mét sè
gi¸o viªn ch−a hiÓu râ vÒ §MPPDH. Së dÜ nh− vËy, theo ý kiÕn cña mét sè gi¸o viªn lμ do
viÖc tËp huÊn vÒ PPDH thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi ch−a ®Çy ®ñ, kÜ cμng.
9 Tr−êng THCS ®· thùc hiÖn §MPPDH. Trong tiÕt häc, gi¸o viªn th−êng sö dông ph−¬ng
ph¸p: thùc hμnh, thÝ nghiÖm, trùc quan, vÊn ®¸p, th¶o luËn nhãm, diÔn gi¶i, khai th¸c kiÕn
thøc tõ ®å dïng, ph−¬ng tiÖn trùc quan. Ph−¬ng ph¸p d¹y häc chñ yÕu lμ thuyÕt tr×nh vμ
ph¸t vÊn cã kÕt hîp th¶o luËn nhãm. VÝ dô: Tæ chøc cho HS th¶o luËn néi dung bμi häc;
Lång ghÐp kiÕn thøc thùc tÕ vμo bμi häc; ThÓ hiÖn ®−îc tinh thÇn tÝch hîp trong néi dung
bμi häc. Gi¸o viªn tr−êng THCS chi L¨ng L¹ng S¬n cho biÕt hä ®· sö sông th−êng xuyªn
çc ph−¬ng ph¸p quan s¸t t×m tßi, kÕt hîp tæ chøc ho¹t ®éng nhãm, trß ch¬i ë çc m«n Ng÷
v¨n, LÞch sö, §Þa lÝ, TiÕng Anh.
9 Thùc hiÖn §MPPDH cã ¶nh h−ëng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t triÓn cña häc sinh vÒ kh¶ n¨ng
giao tiÕp, kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vμo thùc tÕ vμ çc em tù tin, m¹nh d¹n h¬n. KÜ n¨ng
ph©n tÝch, diÔn ®¹t cña HS tèt h¬n. Bªn c¹nh ®ã, theo ®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn tr−êng THCS
Quang Trung Th¸i Nguyªn th× thùc hiÖn PPDH míi sè häc sinh kh¸ v−ît lªn nhanh, häc
sinh yªó kÐm th−êng û l¹i, ng¹i ph¸t biÓu ®· t¹o ra kháang çch gi÷a 2 nhãm häc sinh nμy.
9 Qua trao ®æi gi¸o viªn cho biÕt hä gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn §MPPDH.
N¨ng lùc cña GV cßn h¹n chÕ, nhiÒu GV ch−a hiÓu ®−îc ph−¬ng ph¸p d¹y häc míi. Mét
sè gi¸o viªn ph¶i d¹y chÐo m«n ch−a ®−îc ®μo t¹o, gi¸o viªn thiÕu thêi gian chuÈn bÞ gi¸o
¸n. ThiÕu c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc vμ kh¶ n¨ng sö dông thiÕt bÞ cßn h¹n chÕ. Häc
sinh ch−a quen víi çc d¹ng ho¹t ®éng häc tËp vμ thao t¸c thùc hμnh.
* Nhu cÇu: T¨ng c−êng tμi liÖu, ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i, CSVC nhμ tr−êng; CÇn cã
phßng häc bé m«n riªng vμ trang bÞ ®ñ thiÕt bÞ thÝ nghiÖm. Båi d−ìng GV vÒ ph−¬ng ph¸p míi
vμ kÜ thuËt sö dông trang thiÕt bÞ. Tæ chøc tham quan trao ®æi kinh nghiÖm gi÷a çc tr−êng,
gi÷a çc tØnh. Bè trÝ ®ñ ®éi ngò GV theo c¬ cÊu ®Ó tr¸nh d¹y chÐo m«n.
c. Häc sinh
* ý kiÕn
9 TÊt c¶ häc sinh ®−îc pháng vÊn ®Òu cho r»ng trong giê häc, thÇy/c« gi¸o th−êng tæ chøc
cho çc em häc tËp theo nhãm, thùc hμnh, thÝ nghiÖm, trß ch¬i. Häc sinh ®−îc trao ®æi,
tr×nh bμy ý kiÕn, bæ sung ý kiÕn lÉn nhau. H×nh thøc häc nhãm d−îc tæ chøc nhiÒu. Mçi
29
nhãm th−êng tõ 7-8 HS chia theo bμn. ThÇy/c« th−êng giao nhiÖm vô gi¶i bμi tËp, thùc
hμnh, lμm thÝ nghiÖm. Chóng em rÊt thÝch häc theo nhãm v× ®−îc t¨ng c−êng häc hái, hiÓu
bμi nhanh h¬n, ®−îc tham gia ý kiÕn, t¨ng c−êng ®oμn kÕt gióp ®ì lÉn nhau. Çc em ®−îc
tham gia trß ch¬i ë çc m«n TiÕng Anh (trß ch¬i nhanh m¾t nhanh tay), m«n Ng÷ v¨n (trß
ch¬i ®ãng vai trong bμi ChÞ DËu), To¸n, GDCD, ThÓ dôc, Sinh. Çc em thÝch tham gia trß
ch¬i v× vui mμ l¹i häc ®−îc bμi. Trong giê häc thÇy/c« gi¸o cã lμm thÝ nghiÖm vμ h−íng
dÉn HS tËp lμm, vÝ dô m«n VËt lÝ, Tãan , Hãa, Sinh, C«ng nghÖ. Mét vμi tr−êng cã tæ chøc
cho häc sinh häc tËp ngoμi trêi (THCS ChiÒng Sinh S¬n La, THCS Vâ ThÞ S¸u, Hßa B×nh).
HÇu hÕt häc sinh ch−a ®−îc häc b»ng ti vi, m¸y vi tÝnh.
* Nhu cÇu: Çc em ®Òu cã mong muèn ®−îc häc b»ng çc ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, ®−îc häc
m¸y vi tÝnh, ®−îc ®i tham quan häc tËp. Çc em còng mong çc thÇy/c« gi¸o tæ chøc cho çc
em ho¹t ®éng nhãm nhiÒu h¬n.
Quan s¸t dù giê
9 Qua dù 103 tiÕt häc t¹i 14 tr−êng THCS cho thÊy: Cã 79 tiÕt sö dông ®å dïng d¹y häc
(76,6%), trong ®ã tr−êng THCS Hîp Giang Cao B»ng, Vâ ThÞ S¸u Hßa B×nh, §oμn KÕt Lai
Ch©u cã 100% sè tiÕt sö dông thiÕt bÞ d¹y häc. Nh×n chung çc tr−êng ®· cã nhiÒu cè g¾ng
thùc hiÖn §MPPDH. Gi¸o viªn ®· vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh− trß ch¬i, s¾m
vai, th¶o luËn nhãm, thùc hμnh luyÖn tËp. Ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm ®−îc sö dông nhiÒu
(66/103 tiÕt = 64%), 65 tiÕt sö dông ph−¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, hái ®¸p (63%), 46 tiÕt cã
luyÖn tËp thùc hμnh vμ thÝ nghiÖm (45%), 3 tiÕt sö dông trß ch¬i (3%). Theo ®¸nh gi¸ cña
®ßan cã 52 tiÕt d¹y ®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ vμ tèt trong viÖc §MPPDH (51%), 33 tiÕt ®¹t yªu
cÇu (32%) vμ 18 tiÕt ch−a ®¹t yªu cÇu (17%).
1.5. Tr−êng DTNT
B¶ng 10 : Häc sinh DTNT

§é tuæi N÷ DT Ýt ngêi Bá häc KÕt qu¶ häc tËp
N¨m Sè Sè 11 Tæn
häc líp HS > 15 YÕu/ L−u
– SL (%) SL (%) SL (%) Giái Kh¸ TB g
tuæi kÐm ban
15 t (%)
01_02 94 2872 2307 281 1169 40.7 2567 89.4 24 0.8 3.6 37.3 54.0 4.3 0.8 100
02_03 94 2887 2333 354 1272 44.1 2557 88.6 11 0.4 5.6 37.2 52.2 4.3 0.8 100
03_04 97 2935 2088 449 1332 45.4 2590 88.2 19 0.6 6.7 38.7 49.7 4.2 0.7 100
04_05 101 3062 2356 456 1431 46.7 2667 87.1 22 0.7 5.0 38.7 50.3 5.2 0.8 100
05_06 101 3161 2573 339 1586 50.2 2729 86.3 13 0.4
30
3500
3000
2500
01_02
2000
02_03
03_04
1500
04_05
05_06
1000
500
0
Sè líp Sè HS 11 –15 t > 15 tuæi N÷ DT Ýt ng−êi Bá häc
H×nh 1 a. Sè líp, sè häc sinh çc tr−êng DTNT qua 5 n¨m häc
60.0
50.0
40.0
01_02
30.0 02_03
03_04
04_05
20.0
10.0
0.0
Giái Kh¸ TB YÕu/kÐm L−u ban
H×nh 1 b. KÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh çc tr−êng DTNT qua 4 n¨m häc
Tû lÖ häc sinh nam vμ n÷ t−¬ng ®−¬ng nhau, sè häc sinh bá häc cã gi¶m nh−ng kh«ng ®Òu qua
çc n¨m, cho ®Õn n¨m 2005-2006 vÉn cßn häc sinh bá häc (chiÕm 0,4%). So víi n¨m 2001-
2002 th× ®Õn n¨m 2004-2005 sè häc sinh kh¸ giái cã t¨ng, vÉn cßn hiÖn t−îng häc sinh l−u
ban.
B¶ng 11. Çn bé qu¶n lÝ vμ gi¸o viªn

Tæng
01_02 232 32 200 174 75.0 68 29.3 0 0 35 15.1 154 66.4 43 18.5 100
02_03 237 32 205 177 74.7 71 30.0 0 0 45 19.0 155 65.4 37 15.6 100
03_04 241 32 209 182 75.5 74 30.7 0 0 56 23.2 157 65.1 28 11.6 100
04_05 254 31 223 189 74.4 76 29.9 0 0 74 29.1 162 63.8 18 7.1 100
05_06 254 32 222 190 74.8 79 31.1 0 0 79 31.1 160 63.0 15 5.9 100
31
300
250
200
01_02
150 02_03
03_04
04_05
100
05_06
50
0
Tæng CBQL G.viªn N÷ DT Ýt Th.sÜ §H C§ TC
ng−êi
H×nh. CBQL, gi¸o viªn çc tr−êng DTNT

H¬n 70% gi¸o viªn lμ n÷. H¬n 30% GV lμ ng−êi DTTS. Tr×nh ®é ®μo t¹o ®−îc n©ng lªn kh¸
nhanh trong mét vμi n¨m gÇn ®©y, tuy vËy sè gi¸o viªn tèt nghiÖp cao ®¼ng vÉn chiÕm chñ yÕu.
ý kiÕn qua phiÕu hái:
9 §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng thùc hiÖn §MPPDH cña gi¸o viªn trong çc tr−êng THCS DTNT
cho thÊy, cã 66,9% CBQL tr¶ lêi phiÕu cho lμ thùc hiÖn ®−îc, 29,1% cho lμ thùc hiÖn tèt,
chØ cã 4% cho lμ khã thùc hiÖn.
9 T×nh h×nh vËn dông çc PPDH cña GV, CBQL cho r»ng ®a sè gi¸o viªn vËn dông çc
ph−¬ng ph¸p: ®μm tho¹i (76,6%), th¶o luËn (72,4%), phèi hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p (73,3%);
çc ph−¬ng ph¸p Ýt ®−îc gi¸o viªn vËn dông lμ: trß ch¬i (14,3%), kh¶o s¸t thùc tr¹ng
(11,1%), ®ãng vai (3,7%). LÝ do Ýt sö dông çc ph−¬ng ph¸p trªn lμ v×: kh«ng ®ñ thêi gian
®Ó thùc hiÖn trong tiÕt häc (50% ý kÝªn), mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi so¹n (36,7%),
ch−a bÝªt çch sö dông PP ®ã (30%).
9 §¸nh gi¸ t¸c dông cña §MPPDH ®èi víi häc sinh, ý kiÕn cña CBQL çc tr−êng DTNT cho
r»ng: HS høng thó häc tËp vμ m¹nh d¹n tù tin h¬n (93,3%), HS cã ®iÒu kiÖn tham gia vμ
chia sÎ kinh nghiÖm víi nhau vμ n¾m ®−îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña bμi häc ngay t¹i líp
(73,3%); chØ cã 1,7% cho r»ng chØ cã t¸c dông ®èi víi häc sinh kh¸ vμ giái; 3,3% cho r»ng
häc sinh khã n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n vμ 6,7% cho r»ng líp ån μo khã qu¶n lÝ. T¸c dông cña
§MPPDH ®èi víi GV: 90% cho r»ng quan hÖ thÇy trß cëi më vμ thùc hiÖn bμi d¹y hiÖu
qu¶ h¬n; 83,3% cho r»ng n¾m b¾t ®−îc ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu cña häc sinh ®Ó ®iÒu chØnh
ph−¬ng ph¸p d¹y häc; 76,7% cho r»ng mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi vμ 43,3% cho r»ng
®iÒu khiÓn líp häc vÊt v¶ h¬n.
32
9 §¸nh gi¸ vÒ viÖc §MPPDH cña çc tr−êng THCS DTNT hiÖn nay, çc ý kiÕn cho r»ng:
thùc hiÖn ®−îc (83,3%); chØ cã 6,7% cho r»ng khã thùc hiÖn v× thiÕu c¬ së vËt chÊt vμ tr×nh
®é nhËn thøc cña häc sinh miÒn nói cßn h¹n chÕ (53,3%), 30% cho r»ng khã kh¾c phôc
thãi quen d¹y theo kiÓu cò vμ kh¶ n¨ng tiÕp cËn PP míi cßn chËm; 10% cho r»ng GV ng¹i
§MPP.
9 H¬n 60% CBQL ®· nhËn thøc ®−îc vai trß quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lÝ trong
§MPPDH.
9 Nh÷ng viÖc cÇn lμm ®Ó t¨ng c−êng §MPPDH: Tõ 93% ®Õn 96,7% cho r»ng cÇn t¨ng c−êng
båi d−ìng GV vμ CBQL vÒ kÜ n¨ng ¸p dông PPDHTC, kÜ n¨ng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc vμ
cung cÊp ®ñ thiÕt bÞ tμi liÖu d¹y häc.
Qua pháng vÊn
9 CBQL cña çc tr−êng cho r»ng, gi¸o viªn cã ý thøc §MPPDH. Hμng n¨m gi¸o viªn tÝch
cùc tham gia tËp huÊn thay s¸ch, ®i dù giê ë çc tr−êng b¹n ®Ó häc tËp kinh nghiÖm. Cã
nh÷ng gi¸o viªn Tr−êng DTNT tham gia ®éi ngò cèt çn thay s¸ch, do ®ã hä ®· tiÕp thu vμ
vËn dông ®−îc PPDH míi (Tr−êng DTNT Kim B«i Hßa B×nh, THCS Chî §ån B¾c K¹n).
9 Çc tr−êng ®· triÓn khai çc biÖn ph¸p thao gi¶ng, dù giê rót kinh nghiÖm, ®éng viªn khen
th−ëng, kiÓm tra ®ét xuÊt nh»m t¨ng c−êng viÖc thùc hiÖn §MPPDH. Gi¸o viªn ®· thùc
hiÖn §MPPDH thÓ hiÖn qua viÖc sö dông nhiÒu PPDH nh− thùc hμnh, thÝ nghiÖm, th¶o
luËn nhãm, trß ch¬i Sö dông ®å dïng d¹y häc ®Ó khai th¸c néi dung.
9 Khã kh¨n c¬ b¶n cña çc tr−êng DTNT trong viÖc §MPPDH lμ häc sinh ®−îc tuyÓn chän
tõ nh÷ng vïng s©u, vïng xa nªn kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc chËm, nhiÒu em ch−a thμnh
th¹o tiÕng phæ th«ng, hæng kiÕn thøc ë líp d−íi (cã em HS líp 6 mμ kh«ng thuéc b¶n cöu
ch−¬ng). NhiÒu tr−êng ®· cã çc gi¶i ph¸p ®Ó th¸o gì: nh÷ng bμi dÔ hoÆc nh÷ng c©u hái
trùc tiÕp th−êng −u tiªn cho çc em, nhê ®ã dÇn dÇn çc em hoμ nhÞp ®−îc vμo tr×nh ®é
chung (thËm chÝ cã çc em d©n téc Dao tr−êng DTNT Kim B«i ®· ®o¹t gi¶i HS giái). Mét
sè gi¸o viªn tiÕp cËn PPDH míi cßn lóng tóng, kh¶ n¨ng sö dông thiÕt bÞ h¹n chÕ. Tr−êng
DTNT gi¸o viªn ph¶i qu¶n häc sinh c¶ ngμy, do ®ã thiÕu thêi gian chuÈn bÞ bμi.
* Nhu cÇu: CÇn cã ®ñ t− liÖu, tμi liÖu, ®å dïng d¹y häc, çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc vμ båi d−ìng
n©ng cao kiÕn thøc, kÜ n¨ng thùc hiÖn ®æi míi PPDH cho GV.
b. Gi¸o viªn
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái
9 Cã 86,4% gi¸o viªn cho biÕt hä th−êng xuyªn thùc hiÖn §MPPDH, chØ cã 0,5% lμ ch−a
bao giê thùc hiÖn. LÝ do ch−a thùc hiÖn lμ v× ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt (32%),
33
kh«ng cã thêi gian v× khèi l−îng kiÕn thøc nhiÒu (10,7%), chØ cã 2,4% cho lμ ch−a ®−îc
tËp huÊn.
9 ë çc m«n häc, GV th−êng xuyªn sö dông: phèi hîp çc ph−¬ng ph¸p (93%); PP ®μm
tho¹i (84,6%), th¶o luËn (77%). Nh÷ng ph−¬ng ph¸p mμ gi¸o viªn Ýt sö dông: thuyÕt tr×nh
(27%), kh¶o s¸t (22,8%), ®ãng vai (22,5%), trß ch¬i (23,6%).
9 65% gi¸o viªn th−êng xuyªn tæ chøc çc h×nh thøc d¹y häc theo nhãm, 52,4-57,3% GV
th−êng xuyªn tæ chøc d¹y häc theo h×nh thøc ç nh©n vμ c¶ líp. Cã 51,8% GV cho r»ng ®·
tæ chøc cho häc sinh häc tËp ngoμi trêi, 48,2% cho r»ng ch−a tæ chøc häc tËp ngoμi trêi v×
néi dung ch−¬ng tr×nh kh«ng yªu cÇu (56,5%), kh«ng ®ñ thêi gian thùc hiÖn (28,3%), ch−a
biÕt çch tæ chøc vμ tèn nhiÒu c«ng søc chuÈn bÞ (7,6%).
9 Nh÷ng c«ng viÖc GV th−êng lμm khi so¹n gi¸o ¸n: §iÒu chØnh cho phï hîp víi tr×nh ®é
häc sinh miÒn nói (86,9%), ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng (57,8%),
®iÒu chØnh cho phï hîp víi v¨n ho¸ ®Þa ph−¬ng (35,7%). Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi
GV tæ chøc tiÕt häc lμ: T¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh t×m tßi ph¸t hiÖn kiÕn thøc (91,6%),
khuyÕn khÝch häc sinh tham gia, hîp t¸c, chñ ®éng s¸ng t¹o trong häc tËp (75,9-77,8%),
chØ cã 0,5% GV cho r»ng chØ chó ý vμo ho¹t ®éng cña GV.
9 T¸c ®éng cña §MPPDH ®èi víi häc sinh; Häc sinh høng thø häc tËp (93,7%), n¾m kiÕn
thøc c¬ b¶n ngay t¹i líp vμ m¹nh d¹n tù tin h¬n (86,8%), häc sinh cã ®iÒu kiÖn chia sÎ kinh
nghiÖm, dÔ vËn dông kiÕn thøc vμo cuéc sèng (76,6-78%), chØ cã 6,8% cho r»ng líp häc ån
μo, khã qu¶n lÝ vμ chØ phï hîp víi häc sinh kh¸ giái.
9 T¸c dông cña §MPPDH ®èi víi GV lμ: thùc hiÖn bμi d¹y hiÖu qu¶ h¬n (93,7%), quan hÖ
thÇy trß cëi më (88,3%), n¾m b¾t ®−îc së tr−êng cña häc sinh ®Ó ®iÒu chØnh ph−¬ng ph¸p
(77,1%), mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ bμi (72,2%), 22,1% cho r»ng ®iÒu khiÓn líp häc vÊt
v¶ h¬n.
9 §¸nh gi¸ vÒ §MPPDH ë tr−êng DTNT hiÖn nay, çc ý kiÕn cho r»ng: thùc hiÖn ®−îc
77,3%, chØ cã 13,8% cho r»ng khã thùc hiÖn v×: ch−a cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch GV vμ ch−a
cã ®ñ c¬ së vËt chÊt, TBDH (86,6%), tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh h¹n chÕ (74,2%), kh¶
n¨ng tiÕp cËn ph−¬ng ph¸p cña GV miÒn nói cßn chËm (33%), cßn quen d¹y theo kiÓu cò
(15,2%).
Qua pháng vÊn
VÒ §MPPDH theo CT&SGK míi:
9 Khi ®−îc hái vÒ nhËn thøc cña HS çc vïng kh¸c nhau, çc gi¸o viªn ®Òu cho r»ng kh¶
n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc cña çc em kh«ng ®ång ®Òu. Nh÷ng em ë vïng xa vèn tiÕng ViÖt
yÕu, b¶n tÝnh nhót nh¸t hay tù ti, quen víi çch häc thô ®éng ë líp d−íi, do vËy häc theo
ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi gÆp khã kh¨n. Cã nh÷ng néi dung trong SGK líp 6 yªu cÇu 1 tiÕt
nh−ng ®èi víi häc sinh d©n téc néi tró th× ph¶i d¹y thªm sang buæi chiÒu çc em míi n¾m
®−îc. Tuy vËy t×nh tr¹ng nμy chñ yÕu xÈy ra ë çc líp ®Çu cÊp, cßn ®Õn líp 8, 9 kh¶ n¨ng
nhËn thøc cña HS t−¬ng ®èi ®ång ®Òu.
34
9 GV ®· thùc hiÖn §MPPDH. Çc PPDH th−êng ¸p dông lμ th¶o luËn nhãm, thÝ nghiÖm,
®μm tho¹i, thuyÕt tr×nh. VÝ dô ë m«n To¸n, GV ®· chuÈn bÞ bμi theo nhiÒu ph−¬ng ¸n kh¸c
nhau, trong nhiÒu tiÕt häc HS ®−îc th¶o luËn vμ tù rót ra kÕt luËn. ViÖc häc theo nhãm gióp
HS ph¸t hiÖn kiÕn thøc nhanh, tho¶i m¸i khi ph¸t biÓu ý kiÕn ç nh©n, tuy vËy GV gÆp khã
kh¨n: Líp häc ån μo ¶nh h−ëng ®Õn líp kh¸c, mÊt nhiÒu thêi gian vμ nhiÒu khi kh«ng
thèng nhÊt ®−îc ý kiÕn gi÷a çc nhãm.
9 N¨ng lùc cña GV trong çc tr−êng DTNT cßn h¹n chÕ, ch−a cã nhiÒu kinh nghiÖm, trong
khi ®ã hä l¹i ph¶i qu¶n lÝ HS c¶ ngμy nªn kh«ng cã thêi gian nhiÒu ®Ó chuÈn bÞ bμi. C¬ së
vËt chÊt vμ TBDH cßn thiÕu (tμi liÖu cho HS, tμi liÖu tham kh¶o kh«ng ®ñ), kh«ng cã ®iÒu
kiÖn ®Ó sö dông PTDH hiÖn ®¹i (vÝ dô bμi ChÌo cæ nÕu cã ®Üa th× HS nghe hiÓu chø GV
kh«ng biÕt râ vÊn ®Ò nμy).
* Nhu cÇu: Båi d−ìng vÒ PPDH míi; TËp huÊn çc chuyªn ®Ò båi d−ìng kÜ h¬n.; §−îc ®i
tham quan trao ®æi kinh nghiÖm, giao l−u víi çc tr−êng, çc ®¬n vÞ kh¸c; §−îc ®Çu t− ph−¬ng
tiÖn hiÖn ®¹i; Cã çc b¨ng h×nh d¹y mÉu.
c. Häc sinh
9 Khi trao ®æi víi çn bé pháng vÊn, çc em HS ®Òu s«i næi tr¶ lêi r»ng çc em rÊt thÝch ®i
häc v× cã b¹n, ®−îc vui ch¬i, ®−îc hiÓu biÕt, ®−îc giao l−u, ®−îc ¨n uèng tèt h¬n.
9 Trong çc tiÕt häc, çc em th−êng ®−îc ch¬i çc trß ch¬i, ®−îc th¶o luËn trao ®æi víi b¹n,
®−îc lμm thÝ nghiÖm (m«n LÝ, Sinh, §Þa: ®o çc vËt, tÝnh thÓ tÝch, quan s¸t vËt qua kÝnh
hiÓn vi ). Çc em ®−îc tham gia trß ch¬i ë çc m«n ThÓ dôc, Anh v¨n, To¸n: Thi ®iÒn kÕt
qu¶ ai nhanh h¬n. Trong tiÕt häc thÇy/c« gi¸o th−êng sö dông ®å dïng d¹y häc: tranh ¶nh,
s¬ ®å, b¶n ®å, m« h×nh (m«n Sinh), ®å dïng thÝ nghiÖm (VËt lÝ, Hãa), dông cô (C«ng
nghÖ)
* Nhu cÇu: Cã ®ñ çc thiÕt bÞ ®Ó häc, cã tμi liÖu tham kh¶o m«n V¨n, Tãan, LÞch sö; §−îc sö
dông m¸y vi tÝnh; §−îc tæ chøc nhiÒu ho¹t ®éng vui ch¬i, v¨n nghÖ, thÓ thao; §−îc thÇy/c« tæ
chøc çc ho¹t ®éng ngo¹i khãa nhiÒu h¬n, ®−îc ®i tham quan...
Qua viÖc dù 91 tiÕt häc t¹i 13 tr−êng THCS DTNT (trõ Tuyªn Quang kh«ng cã sè liÖu) cho
thÊy: Cã 55 tiÕt sö dông ®å dïng d¹y häc (60%), trong ®ã tr−êng THCS DTNT Yªn B×nh Yªn
B¸i, Kim Béi Hßa B×nh, Tam §−êng Lai Ch©u cã 100% sè tiÕt sö dông thiÕt bÞ d¹y häc. Gi¸o
viªn ®· vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc nh−: th¶o luËn nhãm, thùc hμnh luyÖn tËp, trß ch¬i.
Trong ®ã cã 56 tiÕt sö dông ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm (62%), 51 tiÕt sö dông ph−¬ng ph¸p
gi¶ng gi¶i, hái ®¸p (56%), luyÖn tËp thùc hμnh vμ thÝ nghiÖm (40%), 2 tiÕt sö dông trß ch¬i
(2%). Theo ®¸nh gi¸ cña ®ßan cã 40 tiÕt d¹y ®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ vμ tèt trong viÖc §MPPDH
(44%), 33 tiÕt ®¹t yªu cÇu (36%) vμ 18 tiÕt ch−a ®¹t yªu cÇu (20%).
35
2. KÕt luËn vÒ §MPPDH
2.1. VÒ nhËn thøc
2.1.1. Së Gi¸o dôc - §μo t¹o vμ çc tr−êng phæ th«ng
9 Çn bé qu¶n lÝ cña Së vμ çc tr−êng phæ th«ng ®· nhËn thøc ®−îc ý nghÜa, tÇm quan träng
cña §MPPDH vμ xem ®ã lμ nhiÖm vô quan träng nh»m n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc. Çc
së ®· b¸m s¸t chñ tr−¬ng §MPPDH cña Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o vμ triÓn khai nhiÒu biÖn
ph¸p qu¶n lÝ, chØ ®¹o çc tr−êng thùc hiÖn: ban hμnh çc v¨n b¶n h−íng dÉn cô thÓ, t¹o
®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn ®−îc tham gia çc líp båi d−ìng thay s¸ch, båi d−ìng th−êng
xuyªn. Tæ chøc çc cuéc thi gi¸o viªn d¹y giái, lÊy §MPPDH lμm mét tiªu chÝ quan träng
®Ó xÕp lo¹i giê d¹y. Së ®· tiÕn hμnh chØ ®¹o mét çch s¸t sao, th−êng xuyªn kiÓm tra gi¸m
s¸t viÖc thùc hiÖn. Cã Së ®· ph¸t ®éng phong trμo thi ®ua §MPPDH (B¾c K¹n), tæ chøc
sinh ho¹t chuyªn m«n theo çc côm tr−êng (Hßa B×nh).
9 Ban gi¸m hiÖu çc tr−êng ®· tiÕn hμnh çc ho¹t ®éng ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng thùc hiÖn
§MPPDH cho gi¸o viªn. NhiÒu tr−êng ®· tæ chøc çc chuyªn ®Ò (tiÓu häc Vâ ThÞ S¸u Hßa
B×nh, VÜnh Tr¹i L¹ng S¬n ). Hμng n¨m çc tr−êng tæ chøc thi gi¸o viªn d¹y giái, dù giê
rót kinh nghiÖm
9 Gi¸o viªn çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS ®· nhËn thøc t−¬ng ®èi tèt vÒ §MPPDH. Qua çc ý
kiÕn mμ gi¸o viªn tr¶ lêi phiÕu hái còng nh− trao ®æi trùc tiÕp cho thÊy hä ®· nhËn thøc
®−îc ý nghÜa vμ tÇm quan träng cña §MPPDH.
9 Tuy vËy, ®oμn kh¶o s¸t nhËn thÊy çn bé qu¶n lÝ vμ nhiÒu GV ch−a hßan tßan nhËn thøc
mét çch ®Çy ®ñ vÒ b¶n chÊt cña §MPPDH, ch−a n¾m v÷ng môc tiªu, néi dung §MPP DH
vμ ®Æc biÖt lμ çch thøc triÓn khai çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc.
2.1.2. Khèi çc tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc
9 Nh×n chung çc tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc (sau ®©y gäi t¾t lμ çc tr−êng cao ®¼ng) ®· cã
nhËn thøc nh−ng ch−a ®Çy ®ñ vÒ tÇm quan träng, môc tiªu, néi dung vμ çch thøc
§MPPDH. Ban gi¸m hiÖu nhμ tr−êng ®· thÊy râ ý nghÜa, tÇm quan träng cña §MPPDH
nh−ng ch−a cã çc biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó chØ ®¹o gi¶ng viªn thùc hiÖn, ch−a yªu cÇu hoÆc
®éng viªn khÝch lÖ, t¹o çc ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶ng viªn §MPPDH.
9 Cã sù ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ §MPPDH trong çc tr−êng s− ph¹m: Çn bé Së Gi¸o dôc vμ
§μo t¹o cho r»ng çc tr−êng s− ph¹m ch−a ®æi míi, viÖc ®μo t¹o gi¸o viªn cña tr−êng s−
ph¹m ch−a ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi. Tr¸i l¹i CBQL vμ gi¶ng viªn l¹i cho lμ hä ®· thùc
hiÖn ®æi míi. Cã thÓ cã nhiÒu çch lÝ gi¶i kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nμy nh−ng theo chóng t«i,
®iÒu ®ã còng béc lé nhËn thøc vÒ §MPPDH cña çc tr−êng s− ph¹m. Tõ chç hßan tßan
thuyÕt gi¶ng, thÇy ®äc trß ghi sang thuyÕt gi¶ng kÌm ph¸t vÊn ®· ®−îc coi lμ sù ®æi míi
ph−¬ng ph¸p. §a sè gi¶ng viªn ch−a ph©n biÖt ®−îc sù gièng vμ kh¸c nhau vÒ çch thùc
hiÖn triÓn khai çc h×nh thøc tæ chøc d¹y häc ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cña häc sinh ë tr−êng
C§SP vμ tr−êng phæ th«ng. V× vËy chØ nh×n thÊy nh÷ng khã kh¨n mμ kh«ng ph¸t hiÖn, khai
th¸c ®−îc nh÷ng thuËn lîi vμ t×m çch kh¾c phôc khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn cã thÓ.
2.2. Thùc hiÖn ®æi míi PPDH
36
2.2.1. Çc tr−êng phæ th«ng
9 MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n nh−ng çc tr−¬ng phæ th«ng ®· cã nhiÒu cè g¾ng thùc hiÖn ®æi
míi PPDH. Gi¸o viªn ®· tæ chøc çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc cho häc sinh. Qua trao
®æi trùc tiÕp, qua phiÕu hái, ®Æc biÖt lμ qua tiÕp xóc víi häc sinh vμ dù giê, cho thÊy gi¸o
viªn ®· sö dông phèi hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p: th¶o luËn nhãm, ®μm tho¹i, luyÖn tËp thùc
hμnh, thÝ nghiÖm, häc th«ng qua trß ch¬i, kÓ chuyÖn Çc ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông mét
çch linh ho¹t. Trong tiÕt häc, gi¸o viªn ®· khuyÕn khÝch häc sinh ph¸t biÓu ý kiÕn cña
m×nh.
9 GV ®· sö dông ®å dïng d¹y häc ®Ó khai th¸c vμ kh¾c s©u néi dung kiÕn thøc. Trong çc
tiÕt häc, GV ®· sö dông çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn cã cña nhμ tr−êng: b¶n ®å, tranh ¶nh, vËt
mÉu, vËt thËt, çc dông cô thùc hμnh thÝ nghiÖm. Sö dông ®å dïng d¹y häc trong tiÕt häc
®· trë thμnh thãi quen, nÒn nÕp ë nhiÒu tr−êng. Quan s¸t 262 tiÕt d¹y, cã 184 tiÕt sö dông
TBDH (70%) trong ®ã nhiÒu tr−êng sö dông TBDH ë tÊt c¶ çc tiÕt häc ®−îc dù (THCS
Hîp Giang Cao B»ng, THCS Vâ ThÞ S¸u Hßa B×nh, tr−êng §oμn KÕt Lai Ch©u, tiÓu häc
§iÖn Biªn, Hμ Giang, Phó Thä, tr−êng DTNT Tam §−êng Lai Ch©u, Yªn B×nh Yªn Bμi ).
ViÖc sö dông rÊt hiÖu qu¶.
9 Ngoμi çc ho¹t ®éng trong líp, mét sè tr−êng cßn tæ chøc cho häc sinh häc tËp ngoμi trêi
hoÆc tham gia çc ho¹t ®éng ngo¹i khãa theo çc chñ ®Ò kh¸c nhau: Tham quan di tÝch lÞch
sö ®Þa ph−¬ng, phßng chèng tÖ n¹n x· héi, an tßan giao th«ng vμ th¨m hái gia ®×nh cã c«ng
víi çch m¹ng.
9 Ph−¬ng ph¸p d¹y häc theo nhãm nhá ®· ®−îc gi¸o viªn phæ th«ng sö dông nhiÒu trong çc
tiÕt häc. Trong sè 262 tiÕt häc ®· quan s¸t cã 164 tiÕt (62%) HS ®−îc ho¹t ®éng theo
nhãm. Thμnh viªn cña nhãm cã thÓ lμ HS cña 1 hoÆc 2 bμn (7-8 HS/nhãm). HÇu hÕt çc tiÕt
häc cã tæ chøc häc nhãm ®Òu ®−îc çn bé kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña giê häc kh¸ vμ tèt,
häc sinh høng thó häc tËp.
9 §¸nh gi¸ giê d¹y theo tiªu chÝ ®æi míi ph−¬ng ph¸p, kÕt qu¶: Trong 262 tiÕt th× cã 148 tiÕt
®−îc ®¸nh gi¸ kh¸ vμ tèt (56%).
9 Thùc hiÖn ®æi míi PPDH ®· cã t¸c dông n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc. Qua sè liÖu thèng
kª cho thÊy nh÷ng n¨m gÇn ®©y sè häc sinh kh¸ giái t¨ng, sè häc sinh trung b×nh vμ yÕu
kÐm gi¶m.
9 CBQL Së vμ çc tr−êng còng nh− gi¸o viªn ®Òu kh¼ng ®Þnh §MPPDH ®· gãp phÇn quan
träng n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc. Häc sinh ®−îc luyÖn tËp nhiÒu, tiÕp thu bμi häc tèt h¬n,
cã kinh nghiÖm ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong bμi häc vμ trong cuéc sèng. KÜ
n¨ng ph©n tÝch vμ diÔn ®¹t tèt h¬n, tù tin, m¹nh d¹n h¬n. HS høng thó häc tËp vμ hîp t¸c
häc hái lÇn nhau.
9 Khi tiÕp xóc víi HS, çc thμnh viªn trong ®oμn kh¶o s¸t rÊt thÝch thó v× thÊy çc em m¹nh
d¹n, tù tin vμ nhiÖt t×nh tr¶ lêi çc c©u hái cña ng−êi pháng vÊn. Qua tr¶ lêi çc c©u hái,
çc em ®· thÓ hiÖn sù th«ng minh, n¾m b¾t çc vÊn ®Ò nhanh vμ kh¶ n¨ng giao tiÕp, sù
m¹nh d¹n, tù tin. §©y lμ mét dÊu hiÖu tèt, trong ®ã cã sù ®ãng gãp cña ®æi míi PPDH.
§iÒu ®¸ng mõng lμ cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng §MPP gióp ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nãi tiÕng phæ
th«ng cho häc sinh DTTS. Khi mμ viÖc thay s¸ch cßn míi mÎ ®èi víi gi¸o viªn th× hiÖu qu¶
®¹t ®−îc nãi trªn cμng ®¸ng khÝch lÖ. §MPPDH cßn cã ¶nh h−ëng tÝch cùc ®Õn gi¸o viªn:
37
GV cã ®iÒu kiÖn ®Ó vËn dông mét çch s¸ng t¹o çc ph−¬ng ph¸p vμ cã ®iÒu kiÖn ph¸t
hiÖn, ph©n läai ®−îc häc sinh ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi. MÆc dÇu GV ph¶i chuÈn
bÞ bμi mét çch c«ng phu, song qua ®ã th× tr×nh ®é GV còng n©ng lªn.
9 Tuy vËy, viÖc vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc cßn ch−a nhuÇn nhuyÔn. NhiÒu
gi¸o viªn vÉn cßn lóng tóng khi thùc hiÖn. Mét sè ho¹t ®éng cßn mang tÝnh h×nh thøc.
Ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm ®· ®−îc sö dông nhiÒu trong çc tr−êng tiÓu häc, THCS vμ
b−íc ®Çu cã hiÖu qu¶, nh−ng vÉn béc lé mét sè nh−îc ®iÓm: chia nhãm qu¸ ®«ng nªn mét
sè thμnh viªn trong nhãm kh«ng ®−îc tham gia. Bè trÝ thêi gian ho¹t ®éng nhãm ch−a hîp
lÝ. Cã ho¹t ®éng diÔn ra qu¸ nhanh nªn häc sinh ch−a kip th¶o luËn mμ chØ chÐp l¹i SGK vμ
nhiÒu khi do mét vμi ç nh©n trong nhãm thùc hiÖn do ®ã thùc chÊt chØ lμ ho¹t ®éng ç
nh©n. Cã nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã nguyªn nh©n c¬ b¶n lμ gi¸o viªn ch−a ®−îc tËp huÊn
kü vÒ ph−¬ng ph¸p DHTC.
2.2.2. Çc tr−êng cao ®¼ng s− ph¹m
9 Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y çc tr−êng cao ®¼ng ®· cã cè g¾ng thay ®æi çch d¹y häc. Çc
h×nh thøc d¹y häc xªmina, häc tËp t¹i phßng thÝ nghiÖm, häc tËp theo nhãm nhá ®· ®−îc
nhiªï tr−êng thùc hiÖn. Mét vμi tr−êng ®· cho häc sinh lμm tiÓu luËn (C§SP Lμo Cai, §H
Hïng V−¬ng).
9 §· xuÊt hiÖn mét vμi tr−êng thùc hiÖn t−¬ng ®èi tèt §MPPDH (C§SP L¹ng S¬n, C§SP
Cao B»ng, S¬n La) nh−ng viÖc thùc hiÖn §MPPDH trong tr−êng cao ®¼ng ®ang lμ vÊn ®Ò
nan gi¶i. MÆc dï ®¸nh gi¸ cña BGH nhμ tr−êng vμ gi¶ng viªn cho lμ ®· thùc hiÖn ®−îc.
Song trªn thùc tÕ quan s¸t vμ ®Æc biÖt qua ý kiÕn cña sinh viªn chóng t«i thÊy r»ng: ë
tr−êng C§ ph−¬ng ph¸p d¹y häc chñ yÕu vÉn lμ thuyÕt tr×nh, thËm chÝ lμ ®äc cho sinh viªn
chÐp hoÆc ®äc chÐp kÌm ph¸t vÊn. NhiÒu tr−êng ch−a triÓn khai çc ho¹t ®éng d¹y häc
b»ng h×nh thøc xªmina. §¹i ®a sè çc tr−êng ch−a cho sinh viªn lμm tiÓu luËn. Çc tr−êng
C§ ®−îc trang bÞ kh¸ nhiÒu thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i vμ ®å dïng d¹y häc nh−ng giê d¹y
chay diÔn ra phæ biÕn. Quan s¸t 93 tiÕt ë 13 tr−êng C§ vμ §H cho thÊy ph−¬ng ph¸p chñ
yÕu lμ thuyÕt tr×nh hoÆc thuyÕt tr×nh kÕt hîp ph¸t vÊn (64,5% ), 46% sè tiÕt ®· vËn dông
ph−¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm, trong ®ã nhiÒu nhÊt lμ C§SP L¹ng S¬n (7/8tiÕt). 35 tiÕt cã sö
dông TBDH (37%). §¸nh gi¸ vÒ §MPPDH chØ cã 36% sè tiÕt ®−îc ®¸nh gi¸ thùc hiÖn tèt
vμ kh¸, 30% ®¹t yªu cÇu vμ 33% ch−a ®¹t yªu cÇu.
9 Tr−êng C§ lμ n¬i båi d−ìng thay s¸ch nªn sè GV tham gia ®éi ngò cèt çn thay s¸ch n¾m
®−îc tinh thÇn ®æi míi PPDH trong nhμ tr−êng phæ th«ng vμ hä ®· triÓn khai BDGV phæ
th«ng. Tuy vËy hä l¹i kh«ng thùc hiÖn tèt ®æi míi PPDH ë trong tr−êng s− ph¹m. §iÒu nμy
cã thÓ do BGH nhμ tr−êng ch−a yªu cÇu, mÆt kh¸c c¶ BGH vμ GV cßn lóng tóng trong viÖc
tæ chøc çc h×nh thøc d¹y häc phï hîp víi tr−êng chuyªn nghiÖp.
9 §iÒu b¨n kho¨n lμ trong qu¸ tr×nh ®μo t¹o, gi¶ng viªn ch−a quan t©m ®óng møc ®Õn viÖc
gi¸o dôc sinh viªn ý thøc vμ kÜ n¨ng thùc hiÖn ®æi míi PPDH. NhiÒu sinh viªn tr¶ lêi hä
chØ biÕt qua çc ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vμ khi vÒ tr−êng phæ th«ng, mét sè nghe
gi¶ng viªn nãi chuyÖn, mét vμi nhãm sinh viªn tr¶ lêi lμ hä ch−a nghe nãi bao giê. Sinh
viªn ch−a ®−îc häc mét çch chÝnh thøc vÒ §MPPDH. V× vËy nhiÒu sinh viªn tr¶ lêi lμ
kh«ng biÕt g× vÒ ®æi míi PPDH, mét sè th× hiÓu mét çch phiÕn diÖn.
9 Sù liªn th«ng gi÷a tr−êng C§SP vμ tr−êng phæ th«ng ®ang lμ vÊn ®Ò chóng ta cÇn quan
t©m. Sinh viªn cña nhiÒu tr−êng ®· häc sang cuèi häc k× mét cña n¨m thø hai mμ ch−a
38
®−îc xuèng tr−êng phæ th«ng lÇn nμo vμ còng ë thêi ®iÓm nμy mμ sinh viªn n¨m thø 3 tr¶
lêi lμ hä míi ®−îc xuèng tr−êng phæ th«ng 1 tuÇn vμo cuèi n¨m thø 2.
9 GÆp gì sinh viªn, chóng t«i nhËn thÊy nguyÖn väng thiÕt tha cña çc em lμ ®−îc th¶o luËn
nhiÒu trong çc giê häc, ®−îc häc qua çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i vμ ®−îc t¨ng thêi
l−îng kiÕn tËp vμ thùc tËp ë nhμ tr−êng phæ th«ng. §©y lμ nh÷ng nhu cÇu chÝnh ®¸ng, ®ßi
hái çc tr−êng vμ gi¶ng viªn s− ph¹m ph¶i thay ®æi ®Ó n©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o.
2.3. Khã kh¨n thuËn lîi trong ®æi míi PPDH:
* ThuËn lîi:
9 Chñ tr−¬ng vμ quyÕt t©m ®æi míi cña Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o. Bé ®· cã nhiÒu cè g¾ng
trong viÖc ®Çu t−, cung cÊp trang thiÕt bÞ vμ ®å dïng d¹y häc cho çc tr−êng. Gi¸o viªn yªu
nghÒ, nhiÖt t×nh h−ëng øng vμ cã ý thøc tr¸ch nhiÖm trong viÖc ®æi míi PPDH. Çc tr−êng
phæ th«ng thùc hμnh ®Òu n»m ë trung t©m, chÊt l−îng gi¸o viªn vμ häc sinh t−¬ng ®èi tèt.
* Khã kh¨n:
9 ViÖc ®æi míi PPDH ®ang cßn míi mÎ so víi c¶ mét qu¸ tr×nh triÓn khai d¹y häc theo
truyÒn thèng ®· cã hμng tr¨m n¨m. Thêi gian dμnh cho båi d−ìng tËp huÊn vÒ ®æi míi
PPDH cßn qu¸ Ýt ái, GV l¹i kh«ng ®−îc cËp nhËt th−êng xuyªn víi çi míi. C¬ së vËt chÊt
vμ trang thiÕt bÞ d¹y häc ch−a ®ång bé vμ ch−a ®ñ ®Ó cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña viÖc tæ
chøc çc h×nh thøc d¹y häc theo ph−¬ng ph¸p míi. Mét vμi tr−êng bÞ xÐ lÎ thμnh nhiÒu
®iÓm tr−êng do ®ã rÊt khã kh¨n vÒ c¬ së vËt chÊt, TBDH vμ trao ®æi häc hái lÉn nhau.
9 NhiÒu ý kiÕn cho r»ng thùc hiÖn §MPPDH ®èi víi häc sinh DTTS khã kh¨n h¬n. Mét sè ý
kiÕn kh«ng ®ång ý. VÒ vÊn ®Ò nμy, cÇn cã sù nghiªn cøu kÜ cμng ®Ó ®−a ra kÕt luËn, tuy
vËy qua thùc tÕ kh¶o s¸t cã thÓ cho r»ng kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ mÆt nhËn thøc do yÕu tè
d©n téc mμ phô thuéc vμo m«i tr−êng ph¸t triÓn. Çc em häc sinh ë çc vïng s©u, vïng xa
khi ë tr−êng nãi tiÕng phæ th«ng nh−ng khi vÒ nhμ l¹i nãi tiÕng d©n téc. ë tiÓu häc nhÊt lμ
nh÷ng líp ®Çu cÊp, çc em Ýt ®−îc ®i häc líp mÉu gi¸o 5 tuæi nªn khi ®Õn tr−êng ph¶i lμm
quen víi tiÕng phæ th«ng. V× vËy h¹n chÕ vÒ ng«n ng÷ lμ mét khã kh¨n trong thùc hiÖn
§MPPDH. §èi víi tr−êng d©n téc néi tró, diÔn biÕn cã kh¸c. Häc sinh ®−îc tËp trung tõ
çc vïng kh¸c nhau, chÊt l−îng gi¸o dôc kh«ng ®ång ®Òu, nhiÒu em hæng kiÕn thøc. V× vËy
ë nh÷ng tr−êng nμy gÆp nhiÒu khã kh¨n khi thùc hiÖn ë líp 6. Tuy vËy khi çc em ®· ®−îc
cïng sèng trong mét m«i tr−êng, ®−îc çc thÇy/c« kÒm cÆp th× tr×nh ®é nh− nhau. ThËm
chÝ cã em ®¹t gi¶i thi häc sinh giái líp 9 (Tr−êng DTNT Kim B«i).
9 §èi víi tr−êng C§SP: trong qu¸ tr×nh triÓn khai §MPPDH, CBQL vμ gi¶ng viªn cèt çn
çc tr−êng s− ph¹m ®· ®−îc tËp huÊn tr−íc CBQL vμ gi¸o viªn cèt çn phæ th«ng. Tuy vËy,
mÆc dï hiÓu vÒ §MPPDH ë phæ th«ng vμ ®· tham gia tÝch cùc vμo BDGV phæ th«ng ®Ó
thay s¸ch míi nh−ng ®èi víi hä, §MPPDH cao ®¼ng, ®¹i häc ®ang lμ mét vÊn ®Ò khã, ph¶i
gì dÇn. §Çu vμo cña sinh viªn thÊp còng lμ mét trë ng¹i (®èi víi çc líp 9+3); Sinh viªn
ch−a quen víi çch häc míi. C¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nμn, tμi liÖu vμ çc ph−¬ng tiÖn khai
th¸c th«ng tin ch−a ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c ®μo t¹o.
2.4. KiÕn nghÞ çc gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c−êng ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc
39
9 Båi d−ìng n©ng cao n¨ng lùc nhËn thøc cña çn bé qu¶n lÝ vμ gi¸o viªn vÒ ®æi míi PPDH.
Néi dung båi d−ìng chñ yÕu tËp trung vμo PPDH tÝch cùc phï hîp víi çc ®èi t−îng cô thÓ
(tiÓu häc, trung häc c¬ së, C§SP).
9 T¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lÝ chØ ®¹o, kiÓm tra ®¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm th−êng xuyªn, cã
chÕ ®é khuyÕn khÝch gi¸o viªn ®æi míi PPDH.
9 Tæ chøc tham quan trao ®æi kinh nghiÖm, çc héi thi thao gi¶ng trong çc côm tr−êng, gi÷a
çc tr−êng trong tØnh vμ gi÷a çc tØnh.
9 Cung cÊp tμi liÖu vÒ ®æi míi PPDH.
9 Trang bÞ thªm c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc, ®Æc biÖt lμ çc thiÕt bÞ thiÕt yÕu cho çc
tr−êng. TËp huÊn çch sö dông thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
2.5. T¸c ®éng cña Dù ¸n ViÖt - BØ ®èi víi viÖc ®æi míi PPDH
Pháng vÊn çc çn bé QL Së vμ CBQL, GV çc tr−êng ®· tõng tham gia DA ViÖt - BØ ®Òu
kh¼ng ®Þnh: Dù ¸n ViÖt - BØ ®· cã hiÖu qu¶ râ rÖt:
9 DA ®· t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ®éi ngò GV, çn bé qu¶n lÝ vÒ ®æi míi PPDH. GV ®−îc tham
gia çc líp tËp huÊn cña Dù ¸n ®· thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p míi trong tiÕt d¹y cña m×nh kh¸
thμnh th¹o, t×m ra çc ph−¬ng ph¸p thÝch hîp cho tõng m«n häc.
9 §èi víi tr−êng tiÓu häc, sè GV ®· tham gia Dù ¸n ViÖt - BØ ®ãng vai trß nßng cèt vÒ §MPP
ë çc tr−êng vμ cã ¶nh h−ëng tÝch cùc ®èi víi ®ång nghiÖp trong tr−êng, gãp phÇn thùc
hiÖn môc tiªu ®æi míi PPDH cña nhμ tr−êng.
9 T¹o nªn sù g¾n bã gi÷a C§SP vμ phæ th«ng: s¶n phÈm ®−îc ®μo t¹o ë C§ gãp phÇn thùc
hiÖn ®æi míi PPDH ë phæ th«ng. C«ng t¸c BDGV phæ th«ng cã sù tham gia cña gi¶ng viªn
C§ trong ®ã cã mét sè ®· ®−îc DA ViÖt BØ tËp huÊn.
Tuy vËy, qua kh¶o s¸t cã thÓ nhËn thÊy ë tr−êng C§SP çc ç nh©n tham gia DA chØ míi tù thÓ
hiÖn qua gi¶ng d¹y cña b¶n th©n mμ ch−a t¸c ®éng ¶nh h−ëng tèt tíi ®«ng ®¶o ®éi ngò gi¶ng
viªn trong nhμ tr−êng.
40
II. Biªn so¹n gi¸o tr×nh phÇn gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng
1. Thùc tr¹ng
1.1. Së GD vμ §T
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
9 ViÖc triÓn khai ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng cña çc tr−êng THCS: 64,3% çn bé Së
Gi¸o dôc vμ §μo t¹o cho r»ng ®· d¹y vμ 12,5% cho r»ng ch−a d¹y v× kh«ng cã tμi liÖu vμ
GV ch−a ®−îc tËp huÊn (1,8%).
9 Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung cña tμi liÖu GD§P: §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (87,5%), LÞch sö ®Þa
ph−¬ng (85,7%), Kinh tÕ - x· héi ®Þa ph−¬ng, Phßng chèng tÖ n¹n XH ë ®Þa ph−¬ng, B¶o
vÖ m«i tr−êng (h¬n 70%).
9 Çn bé Së Gi¸o dôc vμ §μo t¹o vμ gi¶ng viªn C§SP lμ lùc l−îng chÝnh tham gia biªn so¹n
tμi liÖu (78,6% - 89,3%).
Qua pháng vÊn
Çn bé qu¶n lÝ cña Së Gi¸o dôc & ®μo t¹o cña 14 tØnh cho biÕt:
9 Tμi liÖu ®· cã: LÞch sö vμ §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (Lμo Cai, S¬n La, Hßa B×nh, B¾c K¹n, Cao
B»ng, Yªn B¸i, Phó Thä, §iÖn Biªn, L¹ng S¬n). Riªng L¹ng S¬n ®· biªn so¹n Ng÷ v¨n ®Þa
ph−¬ng cho THCS (16 bμi). Tuyªn Quang cã tμi liÖu V¨n häc ®Þa ph−¬ng, Th¸i nguyªn cã
§Þa lÝ ®Þa ph−¬ng, §iÖn Biªn cã tμi liÖu vÒ M«i tr−êng ®Þa ph−¬ng; Qu¶ng Ninh, Hμ Giang,
Lai Ch©u ch−a cã tμi liÖu g×.
9 ViÖc d¹y häc: Çc Së cã chØ ®¹o thùc hiÖn nh−ng ch−a tæ chøc ®¸nh gÝa. ViÖc thùc hiÖn tïy
thuéc vμo tõng tr−êng vμ gi¸o viªn bé m«n.
* Nhu cÇu: Biªn so¹n tμi liÖu vμ h−íng dÉn sö dông. ViÖc biªn so¹n cÇn cã sù phèi hîp gi÷a
së vμ tr−êng s− ph¹m. CÇn hç trî kinh phÝ vμ kinh nghiÖm biªn so¹n.
1.2. Çc tr−êng C§SP vμ §¹i häc Hïng V−¬ng
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái CBQL vμ Gi¶ng viªn
ý kiÕn cña çn bé qu¶n lý:
9 ViÖc thùc hiÖn néi dung gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng trong ch−¬ng tr×nh C§SP: 74,3% sè ng−êi
®−îc hái cho r»ng ®· d¹y, 20% cho r»ng ch−a d¹y v× kh«ng cã tμi liÖu vμ trong ch−¬ng
tr×nh kh«ng b¾t buéc (5,7%). 34,3% CBQL tr¶ lêi phiÕu cho biÕt tr−êng C§ ®· tham gia
biªn so¹n tμi liÖu cho tr−êng THCS vμ 11,4% cho biÕt ®· viÕt tμi liÖu cho tr−êng tiÓu häc.
Cã 20% cho r»ng nh÷ng tμi liÖu ®· biªn so¹n ®· ®−a vμo sö dông.
41
9 VÒ vÊn ®Ò biªn so¹n tμi liÖu: 82,9% CBQL ®−îc hái cho r»ng khã kh¨n trong viÖc biªn
so¹n tμi liÖu gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng lμ do ch−a cã kinh phÝ biªn so¹n, chØ cã 11,4% cho r»ng
GVSP ch−a ®ñ kh¶ n¨ng biªn so¹n. §èi t−îng biªn soan tμi liÖu GD§P: 31,4%/37,1% cho
r»ng çc tr−êng biªn so¹n; 5,7%/37,1% cho r»ng Bé GD§T biªn so¹n (62,9% kh«ng cã ý
kiÕn). Néi dung cÇn biªn so¹n: lÞch sö ®Þa ph−¬ng (97,1%), §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (91%), KT-
XH ®Þa ph−¬ng (88,6%), B¶o vÖ m«i tr−êng (88,6%), Phßng chèng ma tóy (71,4%).
9 Nh÷ng viÖc cÇn lμm ®Ó thùc hiÖn tèt néi dung GD§P trong ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o gi¸o viªn:
båi d−ìng vÒ kÜ thuËt n©ng cao n¨ng lùc biªn so¹n tμi liÖu cho GVSP vμ hç trî kinh phÝ cho
biªn so¹n lμ 2 biÖn ph¸p ®−îc nhiÒu ng−êi ®ång ý nhÊt (®Òu lμ 91,4%). 51,4% cho r»ng cÇn
chuyªn gia trung −¬ng hç trî biªn so¹n.
ý kiÕn cña gi¶ng viªn:
9 Cã 32,9% gi¶ng viªn cho r»ng trong ch−¬ng tr×nh chuyªn ngμnh hä ®ang gi¶ng d¹y cã néi
dung GD§P, cã 58,7% cho r»ng kh«ng cã. Cã 25%/45,9% gi¶ng viªn cho r»ng ®· d¹y néi
dung GD§P, 29%/45,9% cho r»ng ch−a d¹y (54,1% kh«ng cã ý kiÕn). LÝ do ch−a thùc
hiÖn lμ v× kh«ng cã tμi liÖu (13,5%/35,7%), kh«ng b¾t buéc (18,2%/35,7%),) vμ khã kh¨n
trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn (3,45/35,7%), (64,3% kh«ng cã ý kiÕn).
9 T×m hiÓu vÒ nh÷ng khã kh¨n khi thùc hiÖn néi dung GD§P, 46,7 % gi¶ng viªn cho r»ng do
ch−a cã kinh phÝ biªn so¹n, 36,6% cho lμ do ch−a b¾t buéc, chØ cã 18% tr¶ lêi lμ gi¶ng viªn
s− ph¹m ch−a ®ñ kh¶ n¨ng biªn so¹n.
9 §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn tèt néi dung GD§P lμ: båi d−ìng kÜ thuËt biªn so¹n cho GV
(62,8%), hç trî kinh phÝ (65,7%), chuyªn gia trung −¬ng hç trî (41,5%).
Qua pháng vÊn CBQL vμ gi¶ng viªn cho thÊy:
9 Mét sè tØnh ®· cã çc tμi liÖu nh−: LÞch sö, §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (C§SP B¾c K¹n, Th¸i
Nguyªn, S¬n La, §H Hïng V−¬ng). Mét vμi tØnh ®· biªn so¹n tμi liÖu v¨n hãa ®Þa ph−¬ng
nh−ng chÊt l−îng cña çc tμi liÖu nμy ch−a ®¶m b¶o.
9 §a sè çc tr−êng s− ph¹m ch−a thùc hiÖn d¹y häc ch−¬ng tr×nh ®Þa ph−¬ng.
* Nhu cÇu: Çc tr−êng ®Òu cã mong muèn cã sù hç trî vÒ kÜ thuËt, kinh phÝ, tμi liÖu tham
kh¶o cho biªn so¹n gi¸o tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng. Néi dung biªn so¹n nªn tËp trung vμo çc
vÊn ®Ò: §Þa lÝ, LÞch sö, V¨n häc, Kinh tÕ x· héi ®Þa ph−¬ng, BVMT vμ Phßng chèng ma tóy.
1.3. Çc tr−êng thùc hμnh tiÓu häc vμ THCS
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái
Çc tr−êng TiÓu häc
9 Cã 75,7% GV tr¶ lêi lμ m«n häc cña hä cã néi dung vÒ gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
42
9 ViÖc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh GD§P: 81,8% CBQL, 67,5% GV tr¶ lêi lμ ®· d¹y; 18,2%
CBQL vμ 9,8% GV cho lμ ch−a d¹y. LÝ do ch−a d¹y néi dung GD§P lμ: 30% CBQL,
18,1% GV cho r»ng kh«ng cã tμi liÖu; 9% CBQL, 7,7% GV cho r»ng ch−a ®−¬c tËp huÊn;
3% CBQL, 2,8% GV cho r»ng do khã kh¨n trong tæ chøc thùc hiÖn.
9 CÊp biªn so¹n tμi liÖu: 12,1% CBQL, 32% GV cho lμ Së GD§T, phßng GD vμ tr−êng
THCS biªn so¹n. VÒ vÊn dÒ nμy cã tíi 66,7% CBQL vμ 50,6% GV kh«ng cã ý kiÕn g×.
9 Nh÷ng néi dung cÇn tËp trung biªn so¹n: LÞch sö ®Þa ph−¬ng (90,2% GV, 97% CBQL),
§Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (82,5% GV, 87,9%) Kinh tÕ x· héi ®Þa ph−¬ng (77,6% GV, 72,7%
CBQL), Phßng chèng ma tuý vμ tÖ n¹n XH (89,9% GV, 84,4% CBQL).
Çc tr−êng THCS vμ tr−êng DTNT
9 Cã 53,8% GV THCS ®−îc hái cho r»ng trong ch−¬ng tr×nh m«n häc cña hä cã néi dung
GD§P vμ cã 46,2% cho r»ng ®· d¹y néi dung GD§P.
9 ViÖc triÓn khai thùc hiÖn néi dung GD§P: 85,9% CBQL, 63,1% GV cho r»ng ®· d¹y. Mét
sè GV vμ CBQL cho r»ng ch−a d¹y. LÝ do ch−a d¹y lμ v× kh«ng cã tμi liÖu (17,2% CBQL,
66,4% GV)), ch−a ®−îc t©p huÊn (24,0% CBQL, 35% GV), khã tæ chøc thùc hiÖn (9,1%
CBQL, 17,4% GV).
9 §èi t−îng biªn so¹n tμi liÖu: 29,4% CBQL vμ 28,6% GV cho r»ng Së GD§T biªn so¹n,
14,2% CBQL vμ 30,8% GV cho r»ng tr−êng biªn so¹n, (45,5% kh«ng cã ý kiÕn).
9 Nh÷ng néi dung cÇn tËp trung trong tμi liÖu GD§P: LÞch sö ®Þa ph−¬ng (90% CBQL,
75,2% GV), §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng (84,8% CBQL, 57,1% GV), KT-XH ®Þa ph−¬ng (78%
CBQL, 62,7% GV), GDPCMT (72,7% CBQL, 81,9% GV), GD BVMT (85,1% GV).
Qua pháng vÊn:
9 Çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn néi dung gÝao
dôc ®Þa ph−¬ng v× ch−a cã ®Þnh h−íng chung cho viÖc thùc hiÖn néi dung, ch−a båi d−ìng
gi¸o viªn thùc hiÖn néi dung nμy.
9 Mét sè tØnh ®· cã tμi liÖu §Þa lÝ vμ LÞch sö dÞa ph−¬ng (S¬n La, Tuyªn Quang, Lμo Cai,
B¾c K¹n, L¹ng S¬n, Cao B»ng), Th¸i Nguyªn ®· biªn so¹n tμi liÖu V¨n häc ®Þa ph−¬ng,
nh−ng nh÷ng tμi liÖu nμy ch−a ®¶m b¶o chÊt l−îng, cÇn ph¶i biªn so¹n l¹i. Tμi liÖu V¨n häc
d©n gian cña çc tØnh T©y B¾c ®· ®−îc biªn so¹n vμ ®−a vμo sö dông trong mét sè tr−êng
THCS.
9 Gi¸o viªn tù s−u tÇm tμi liÖu ®Ó d¹y, do ®ã mçi gi¸o viªn d¹y theo mét çch, tïy thuéc vμo
tμi liÖu s−u tÇm ®−îc nªn kÐm hiÖu qu¶.
* Nhu cÇu:
9 Cã tμi liÖu
9 Tμi liÖu nªn tËp trung vμo çc vÊn ®Ò: LÞch sö, §Þa lÝ, KT – XH, Bé m¸y hμnh chÝnh cña
®Þa ph−¬ng, V¨n häc ®Þa ph−¬ng, D©n sè, M«i tr−êng, Ma tóy, HIV/AIDS.
43
9 TËp huÊn GV ®Ó sö dông tμi liÖu trªn.
2. KÕt luËn
2.1. ViÖc thùc hiÖn:
Trong ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng cã nhiÒu néi dung gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng. Çc néi
dung nμy ®−îc tÝch hîp vμo trong çc m«n häc vμ chØ cã mét vμi gîi ý thùc hiÖn. Çc Së
gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ch−a cã h−íng dÉn cô thÓ ®Ó çc tr−êng thùc hiÖn vμ ch−a kiÓm tra
®¸nh gi¸. Çc tr−êng cã yªu cÇu gi¸o viªn thùc hiÖn nh−ng v× kh«ng cã ®Þnh h−íng chung,
nhiÒu néi dung kh«ng cã tμi liÖu nªn mçi gi¸o viªn d¹y theo mét çch, tïy thuéc vμo kh¶
n¨ng cña tõng gi¸o viªn vμ çc tμi liÖu mμ hä s−u tÇm ®−îc. Mét sè tr−êng hîp gi¸o viªn
sö dông sè tiÕt nμy ®Ó d¹y çc néi dung gi¸o dôc kh¸c.
Trong çc tr−êng cao ®¼ng, t×nh tr¹ng còng kh«ng s¸ng sña h¬n phæ th«ng. §a sè çc
tr−êng ch−a gi¶ng d¹y ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng vμ Ýt ng−êi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò
nμy nªn sè liÖu kh«ng nhÊt qu¸n vμ nhiÒu ng−êi kh«ng tr¶ lêi c©u hái mμ phiÕu ®−a ra.
VÒ tμi liÖu: nhiÒu tØnh ®· biªn so¹n §Þa lÝ vμ LÞch sö ®Þa ph−¬ng. Mét vμi tØnh ®· biªn so¹n
tμi liÖu V¨n häc d©n gian vμ V¨n hãa ®Þa ph−¬ng. Cã tμi liÖu ®· ®−a vμo sö dông nh−ng cã
mét sè tμi liÖu chÊt l−îng ch−a ®¶m b¶o cÇn chØnh söa. ThiÕu tμi liÖu lμ t×nh tr¹ng chung ë
çc tØnh.
2.2. §Ò nghÞ:
Biªn säan tμi liÖu: Rμ so¸t çc tμi liÖu ®· cã, chØnh söa hoμn thiÖn. Biªn so¹n nh÷ng tμi liÖu
ch−a cã. Tμi liÖu nªn tËp trung vμo çc vÊn ®Ò: Kinh tÕ x· héi ®Þa ph−¬ng, LÞch sö ®Þa
ph−¬ng, §Þa lÝ ®Þa ph−¬ng, V¨n hãa ®Þa ph−¬ng, Sinh vËt ®Þa ph−¬ng, B¶o vÖ m«i tr−êng,
Bé m¸y hμnh chÝnh cña ®Þa ph−¬ng, Phßng chèng ma tóy, Phßng chèng HIV/AIDS.
Lùc l−îng biªn so¹n chÝnh lμ gi¶ng viªn s− ph¹m cã sù phèi hîp víi Së GD&§T vμ çc lùc
l−îng nghiªn cøu ë ®Þa ph−¬ng (ñy ban d©n téc cña tØnh, Së v¨n hãa) .
TËp huÊn çch biªn so¹n tμi liÖu cho gi¶ng viªn.
§Ò nghÞ DA cÊp kinh phÝ ®Ó biªn so¹n tμi liÖu.
Mét sè vÊn ®Ò chuyªn s©u, cËp nhËt vμ cã tÝnh chÊt toμn cÇu th× cã thÓ biªn so¹n chung
(M«i tr−êng, Ma tuý, D©n sè, Phßng chèng HIV/AIDS)
X©y dùng vμ triªn khai kÕ ho¹ch ®μo t¹o sinh viªn vμ båi d−ìng gi¸o viªn çc tr−êng vÒ
kiÕn thøc vμ kÜ n¨ng d¹y häc ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
44
III. Nghiªn cøu khoa häc
1. Thùc tr¹ng
B¶ng 12 . Çc ®Ò tμi nghiªn cøu cña çc tr−êng C§SP vμ ®¹i häc. øng dông
Tr−êng Néi dung Ph¹m vi øng
PPDH m«n T×m hiÓu Liªn kÕt Chuyªn m«n Qu¶n lÝ dông
häc THCS, TH, CT, SGK C§SP vμ tr−êng C§SP tr−êng
MN THCS tr−êng PT
B.Can 9 1 Tr−êng C§SP,
THCS,TH
C.Bang 11 Tr−êng C§SP,
THCS
D.Bien 4 1 Tr−êng THCS
L.Cai
L.Son 4 1 Së GD&§T
H.Giang 26 10 Tr−êng C§SP
THCS, TH
H.V−¬ng 42 2 1 26 10 Tr−êng C§SP,
THCS, Së
GD&§T
H.Binh 3 GV THCS
T.Nguyªn 18 3 4 11 1 Tr−êng C§SP
Tr−êng THCS
T.Quang 11 1 8 Tr−êng C§SP
Tr−êng THCS
S.La 5 5 Tr−êng C§SP
Tr−êng THCS
Q.Ninh 5 2 4 Tr−êng C§SP
Tr−êng THCS
Y.Bai 4 1 Tr−êng C§SP
Tr−êng THCS
Tæng 139 9 20 55 11 234
TØ lÖ % 59.40 3.85 8.55 23.50 4.70 100.00
Sè liÖu trªn cho thÊy çc tr−êng ®· nghiªn cøu rÊt nhiÒu ®Ò tμi, ®Æc biÖt lμ tr−êng ®¹i häc Hïng
V−¬ng (81 ®Ò tμi), tr−êng C§SP Lμo Cai 0 ®Ò tμi nμo. Néi dung nghiªn cøu chñ yÕu lμ PPDH
çc m«n häc ë tr−êng mÇm non vμ phæ th«ng.
a. Së GD vμ §T
Qua phiÕu hái:
9 øng dông KQ NCKH cña çc tr−êng C§SP: phôc vô viÖc §MPPDH cña çc tr−êng tiÓu
häc, THCS (44,6%), phôc vô cho viÖc thay SGK míi (48,2%), phôc vô cho qu¶n lÝ chØ ®¹o
(19,6%)
45
9 §¸nh gi¸ cña çn bé Së vÒ c«ng t¸c NCKH cña çc tr−êng SP: 51,8% cho r»ng ch−a ®¸p
øng yªu cÇu cña thùc tiÔn; 17,9% cho r»ng ®· ®¸p øng; 8,9% cho r»ng viÖc NCKH cßn rÊt
yÕu, cÇn t¨ng c−êng n¨ng lùc vμ 39,3% cho r»ng kinh phÝ NCKH cßn h¹n chÕ.
9 Nh÷ng vÊn ®Õ cÇn tËp trung nghiªn cøu lμ: §MPPDH ë tiÓu häc vμ THCS (80,4%), sö dông
®å dïng thiÕt bÞ d¹y häc ë tiÓu häc vμ THCS cã hiÖu qu¶ (60,7%), çc biÖn ph¸p n©ng cao
chÊt l−îng d¹y häc ®èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè (5,4%).
Qua pháng vÊn
9 Çc tr−êng C§SP S¬n La, Hμ Giang, Tuyªn Quang, Th¸i Nguyªn, Qu¶ng Ninh vμ §H
Hïng V−¬ng lμ çc c¬ së nghiªn cøu khoa häc cã uy tÝn cña tØnh. Çc tr−êng nμy ®· thùc
hiÖn çc ®Ò tμi cã hiÖu qu¶. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®−îc ®¸nh gi¸ cao vμ ®· ®−îc øng dông
vμo thùc tiÔn gi¶ng d¹y.
9 Mét sè tr−êng ch−a lμm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, çc ®Ò tμi nghiªn cøu míi chØ lμ
nh÷ng s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña ç nh©n mμ ch−a tËp trung vμo nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nh−
§MPPDH vμ ®æi míi néi dung kiÓm tra ®¸nh gi¸.
* Nhu cÇu:
9 CÇn hç trî kÜ thuËt vμ kinh phÝ cho ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc.
9 CÇn tËp trung nghiªn cøu çc vÊn ®Ò: Nghiªn cøu çc gi¶i ph¸p §MPPDH trong çc tr−êng
phæ th«ng, gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng ®μo t¹o cña çc tr−êng C§SP, çc gi¶i ph¸p n©ng
cao chÊt l−îng häc sinh sinh d©n téc, nghiªn cøu t©m lÝ häc sinh d©n téc, NC ch−¬ng tr×nh
gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
b. Çc tr−êng C§SP vμ §H Hïng V−¬ng
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái
9 T×nh h×nh tham gia NCKH: 82,9% CBQL vμ 82,9% GV tr¶ lêi lμ GV cã tham gia NCKH;
12,2% CBQL vμ 12,2% GV cho r»ng kh«ng tham gia.
9 Çc lÜnh vùc ®· nghiªn cøu cña GV: vÒ §MPPDH (48% CBQL vμ 48% GV); NC vÒ néi
dung vμ ph−¬ng ph¸p ®μo t¹o GV (13,2% GV vμ CBQL ); vÒ thùc tiÔn phæ th«ng (23,8%
GV); vÒ rÌn luyÖn nghiÖp vô SP (22,6% GV).
9 KÕt qu¶ nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö dông trong gi¶ng d¹y t¹i tr−êng s− ph¹m, thÓ hiÖn ë
çc sè liÖu: Tù ¸p dông vμo d¹y häc (65,4% GV, 91,4% CBQL); ®Ó ë th− viÖn tr−êng
(27,3% GV, 57,1% CBQL); ¸p dông ë çc tr−êng phæ th«ng (16% GV, 34.3%); giíi thiÖu
tíi çc Së, phßng GD (5,2% GV, 5,7% CBQL).
9 Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung nghiªn cøu ®Ó n©ng cao chÊt l−îng ë tiÓu häc vμ THCS lμ:
Nghiªn cøu vÒ §MPPDH ë tiÓu häc vμ THCS phï hîp víi ®Þa ph−¬ng (82,4% GV vμ 97,1
CBQL); nghiªn cøu vÒ sö dông ®å dïng d¹y häc cã hiÖu qu¶ (74,5% GV, 88,6% CBQL),
46
çc biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc ®èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè (45,9% GV,
48,6% CBQL)
9 Çc ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ho¹t ®éng NCKH cã hiÓu qu¶ lμ: TËp huÊn kÜ thuËt (54,9% GV,
65,7% CBQL), t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian nghiªn cøu (65,9% GV, 68,6% CBQL), t¨ng kinh
phÝ nghiªn cøu (85,8% GV, 91,4% CBQL), t¹o ®iÒu kiÖn sö dông thiÕt bÞ nghiªn cøu
(44,8% GV, 62,9% CBQL)
Qua pháng vÊn
9 Thùc hiÖn chñ tr−¬ng cu¶ Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o çc tr−êng ®· chØ ®¹o khuyÕn khÝch
gi¶ng viªn tham gia nghiªn cøu khoa häc. Çc tr−êng §H Hïng V−¬ng, C§SP S¬n La,
Qu¶ng Ninh, Lμo Cai 100% gi¶ng viªn tham gia nghiªn cøu khoa häc víi çc møc ®é kh¸c
nhau. Çc ®Ò tμi nghiªn cøu tËp trung vμo nh÷ng vÊn ®Ò §MPPDH, nghiªn cøu néi dung vμ
ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc çc m«n häc ë phæ th«ng vμ s− ph¹m
9 NhiÒu ®Ò tμi ®· ®−îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong tr−êng phæ th«ng vμ s− ph¹m, vÝ dô ®Ò tμi
“ThiÕt kÕ mét sè tiÕt häc theo ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc”, “V¨n häc d©n gian S¬n La”,
“X©y dùng c©u hái tr¾c nghiÖm ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp TiÕng ViÖt vμ to¸n” (S¬n La), ®Ò
tμi “§MPPDH theo h−íng t¨ng c−êng sö dông thiÕt bÞ” (Lμo Cai), ®Ò tμi “D¹y häc theo
ph−¬ng ph¸p t¨ng c−êng ho¹t ®éng cña sinh viªn C§SP”, ‘§MPP ®Æt c©u hái cho m«n
TiÕng ViÖt ë C§SP” (Hμ Giang), “T¨ng c−êng g¾n kÕt tãan häc ë phæ th«ng víi tãan häc ë
s− ph¹m qua hÖ thèng bμi tËp ®¹i sè” (Tuyªn Quang) §Æc biÖt ®Ò tμi “ThiÕt kÕ phÇn mÒm
ph«ng ch÷ Th¸i trªn m¸y vi tÝnh” cña C§SP S¬n La ®−îc Th¸i Lan vμ NhËt B¶n quan t©m.
9 Tuy vËy ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc t¹i mét sè tr−êng cßn h¹n chÕ, ®¹i ®a sè ®Ò tμi míi
chØ dõng l¹i ë s¸ng kiÕn kinh nghÞªm, kÕt qu¶ nghiªn cøu chØ ®Ó ®¸nh gi¸ thi ®ua vμ tÝnh sè
tiÕt d¹y mμ kh«ng cã gi¸ trÞ øng dông thùc tiÔn.
9 ViÖc triÓn khai nghiªn cøu khoa häc cña çc tr−êng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do: ý thøc cña
çn bé, gi¶ng viªn ch−a quan t©m; kinh nghiÖm, ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu h¹n chÕ, thiÕu
kinh phÝ nghiªn cøu .
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn vÒ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu KH, kÜ n¨ng viÕt b¸o ço KH.
9 Nªn cã ®Þnh h−íng vÒ ®Ò tμi NCKH hμng n¨m vμ tæ chøc nh÷ng héi th¶o vÒ NCKH.
9 Cã kinh phÝ nghiªn cøu.
9 Néi dung nghiªn cøu nªn tËp trung vμo çc ®Ò tμi øng dông: ph−¬ng ph¸p d¹y häc bé m«n,
®æi míi ph−¬ng ph¸p qu¶n lÝ vμ ®æi míi ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸.
9 C¶i tiÕn viÖc sö dông s¶n phÈm nghiªn cøu: Nh÷ng ®Ò tμi cã chÊt l−îng cÇn ®−îc phæ biÕn
vËn dông trong gi¶ng viªn vμ sinh viªn.
1.3. Çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS
Qua phiÕu hái
47
9 Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung nghiªn cøu ®Ó n©ng cao chÊt l−îng ë tiÓu häc vμ THCS: Trªn
80 % CBQL vμ GV tiÓu häc, THCS ®Ò nghÞ nghiªn cøu vÒ §MPPDH ë tiÓu häc vμ THCS
phï hîp víi ®Þa ph−¬ng vμ sö dông thiÕt bÞ d¹y häc cã hiÖu qu¶; Trªn 70% CBQL vμ GV
tiÓu häc, THCS ®Ò nghÞ nghiªn cøu çc biÖn ph¸p thùc hiÖn tèt ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi;
Trªn 45% CBQL vμ GV tiÓu häc, THCS ®Ò nghÞ nghiªn cøu çc biÖn ph¸p n©ng cao chÊt
l−îng d¹y häc ®èi víi häc sinh d©n téc thiÓu sè.
Qua pháng vÊn
Çc vÊn ®Ò NCKH nªn ®i vμo nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ, thiÕt thùc nh−:
9 PPDH bé m«n theo tinh thÇn ®æi míi,
9 Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp vμ rÌn luyÖn cña häc sinh
9 Çch lμm vμ sö dông ®å dïng d¹y häc.
9 §èi víi tiÓu häc cÇn nghiªn cøu çc trß ch¬i häc tËp phï hîp víi häc sinh d©n téc.
9 Çch båi d−ìng häc sinh giái
9 Nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViÖt cho häc sinh d©n téc
9 Ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn cã chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi
9 BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc cho HS d©n téc.
2. KÕt luËn
2.1. §¸nh gi¸ chung:
9 Thùc hiÖn chñ tr−¬ng cña Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y çc tr−êng
C§SP vμ §¹i häc Hïng V−¬ng ®· rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc. HÇu hÕt
gi¶ng viªn ®· tham gia nghiªn cøu, cã tr−êng 100% gi¶ng viªn. Theo sè liÖu thèng kª, 4
n¨m qua cã 234 ®Ò tμi ®−îc triÓn khai t¹i 12 tr−êng, trong ®ã tr−êng §¹i häc Hïng V−¬ng
cã nhiÒu ®Ò tμi nhÊt (81 §T). Néi dung nghiªn cøu tËp trung chñ yÕu vμo PPDH çc m«n
häc ë tr−êng phæ th«ng vμ çc vÊn ®Ò vÒ chuyªn m«n trong tr−êng s− ph¹m.
9 ViÖc triÓn khai NCKH cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Mét sè gi¶ng viªn kh«ng quan t©m, nghiªn
cøu khoa häc chØ ®Ó ®èi phã víi yªu cÇu cña Bé. N¨ng lùc nghiªn cøu cña gi¶ng viªn ë mét
sè tr−êng cßn h¹n chÕ. ThiÕu kinh phÝ cho ho¹t ®éng khoa häc, thiÕu tμi liÖu tham kh¶o.
Çc tr−êng kh«ng cã ®Þnh h−íng chung cho çc vÊn ®Ò nghiªn cøu, gi¶ng viªn thõ¬ng tù
®Æt ra cho m×nh çc ®Ò tμi do ®ã néi dung nghiªn cøu th−êng t¶n m¹n, nhiÒu ®ª tμi dõng ë
møc s¸ng kiÕn kinh nghiÖm. V× vËy, chÊt l−îng nghiªn cøu ch−a cao, kh¶ n¨ng øng dông
cña ®Ò tμi cßn h¹n chÕ. Mét sè Ýt ®Ò tμi ®· ®−îc ¸p dông ë Së GD&§T, tr−êng phæ th«ng vμ
ngoμi x· héi, nh−ng phÇn lín ®Ò tμi chØ ë møc tù vËn dông vμo d¹y häc cña gi¸o viªn.
2.2. §Ò nghÞ:
9 Cã gi¶i ph¸p t¨ng c−êng nhËn thøc vÒ vai trß vÞ trÝ cña viÖc nghiªn cøu khoa häc trong
tr−êng cao ®¼ng, gióp cho gi¶ng viªn vμ çn bé qu¶n lÝ thÊy râ mèi quan hÖ gi÷a nghiªn
48
cøu khoa häc vμ chÊt l−îng ®μo t¹o trong nhμ tr−êng ®Ó hä tù gi¸c thùc hiÖn nhiÖm vô
nghiªn cøu.
9 TËp huÊn kÜ thuËt n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cho çn bé qu¶n lÝ vμ gi¶ng viªn.
9 §Çu t− trang thiÕt bÞ cho viÖc nghiªn cøu, cung cÊp kinh phÝ cho c«ng t¸c nghiªn cøu.
Néi dung cÇn tËp trung:
9 Nghiªn cøu ¸p dông ph−¬ng ph¸p DHTC ë s− ph¹m vμ phæ th«ng.
9 Nghiªn cøu biªn so¹n ch−¬ng tr×nh, tμi liÖu gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
9 §æi míi ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ gi¸o dôc.
9 Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm t©m sinh lÝ häc sinh DT TS vËn dông vμo ph¸t triÓn çc ph−¬ng ph¸p
DHTC...
9 Nghiªn cøu çc gi¶i ph¸p t¨ng c−êng kh¶ n¨ng ng«n ng÷ cho häc sinh DTTS.
IV. thiÕt bÞ d¹y häc
1. Thùc tr¹ng
1. 1. Së GD vμ §T
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái:
9 §¸nh gi¸ vÒ TBDH ®−îc cung cÊp theo danh môc do Bé quy ®Þnh: 62,5% çn bé Së cho
r»ng ®ñ TBDH, 32,1% cho r»ng kh«ng ®ñ TBDH, 58,9% çn bé Së cho r»ng TBDH ®· ®¸p
øng vμ 37,5% cho r»ng TBDH kh«ng ®¸p øng.
9 Theo ý kiÕn cña çn bé Së th× chØ cã mét sè Ýt tr−êng tiÓu häc vμ THCS sö dông video, m¸y
chiÕu ®a n¨ng, m¸y chiÕu qua ®Çu vμ m¸y vi tÝnh. Cã tíi 57,1% sè ng−êi tr¶ lêi cho r»ng
kh«ng cã tr−êng nμo sö dông m¸y chiÕu ®a n¨ng vμ 30,4% cho lμ kh«ng cã tr−êng nμo sö
dông m¸y chiÕu qua ®Çu.
9 LÝ do ch−a hoÆc Ýt sö dông çc lo¹i TBDH trªn lμ: kh«ng ®ñ thiÕt bÞ d¹y häc ®ã (89,3%);
gi¸o viªn kh«ng biÕt çch sö dông thiÕt bÞ ®ã (16,1%); mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó chuÈn bÞ
(14,3%); kh«ng ®ñ thêi gian sö dông TBDH trªn líp (12,5%); chØ sö dông thiÕt bÞ d¹y häc
®ã khi cã ng−êi dù giê (8,9%).
9 Môc ®Ých sö dông m¸y vi tÝnh cña çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS: 26,8% cho lμ ®Ó so¹n bμi;
44,6% cho lμ ®Ó thu thËp th«ng tin, phôc vô gi¶ng d¹y; 19,6% cho lμ ®Ó thiÕt kÕ bμi gi¶ng
vμ héi nghÞ héi th¶o, cã tíi 64,3% cho lμ m¸y vi t×nh chØ dïng ®Ó ®iÒu hμnh, qu¶n lÝ.
49
9 T×nh h×nh kÕt nèi m¹ng LAN gi÷a Së GD víi çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS: 78,6% cho
r»ng ch−a kÕt nèi; chØ cã 16,1% cho lμ ®· kÕt nèi.
9 Nh÷ng trë ng¹i khi øng dông CNTT trong tr−¬ng tiÓu häc vμ THCS: 78,6% cho lμ GV ch−a
®−îc ®μo t¹o båi d−ìng; 96,4% cho lμ kh«ng cã ®ñ m¸y ®Ó GV sö dông; 57,1% cho lμ GV
ch−a biÕt sö dông thμnh th¹o.
Qua pháng vÊn
9 Nh×n chung c¬ së vËt chÊt vμ thiÕt bÞ trong çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS cã kh¸ h¬n tr−íc.
Çc tr−êng ®−îc cÊp ®ñ ®å dïng d¹y häc tèi thiÓu theo danh môc cña Bé Gi¸o dôc vμ §μo
t¹o. Song so víi yªu cÇu th× ch−a ®ñ vμ chÊt l−îng ch−a ®¶m b¶o.
9 ChÊt l−îng thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn nay kh«ng tèt do s¶n xuÊt, hoÆc sö dông ®· l©u nªn bÞ
háng, vÝ dô nam ch©m, lùc kÕ, b×nh ®iÖn
9 Kh«ng cã phßng ®Ó thiÕt bÞ mμ chØ ®Ó vμo kho, thËm chÝ cã n¬i cßn ®Æt d−íi cÇu thang
hoÆc ë nhμ d©n (B¾c K¹n, S¬n La...). ®Æc biÖt ë nh÷ng tr−êng bÞ ph©n t¸n nhiÒu ®iÓm lÎ th×
viÖc sö dông thiÕt bÞ rÊt khã kh¨n do thiÕu sè l−îng vμ ®iÒu kiÖn ®iÖn n−íc vμ ®iÒu kiÖn
b¶o qu¶n.
9 Gi¸o viªn sö dông ch−a thμnh th¹o v× ®−îc tËp huÊn qu¸ ng¾n ngμy. Kh«ng cã çn bé
chuyªn tr¸ch qu¶n lÝ.
9 ThiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i ë çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS vÒ c¬ b¶n ch−a cã. Mét sè tr−êng
do ®−îc çc Dù ¸n cung cÊp nh−ng gi¸o viªn rÊt Ýt ng−êi biÕt sö dông. ChØ trong çc giê
thao gi¶ng míi sö sông çc thiÕt bÞ CNTT.
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn cho GV vÒ sö dông TBDH, ®Æc biÖt lμ thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
9 Cung cÊp ®ñ thiÕt bÞ d¹y häc çc m«n häc theo yªu cÇu dæi míi.
9 Cã phßng ®Ó thiÕt bÞ.
9 Trang bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i nh−: m¸y tÝnh, m¸y chiÕu ®a n¨ng, m¸y chiÕu qua
®Çu, ti vi, ®Çu video
50
1.2. Çc tr−êng C§SP vμ tr−êng §H Hïng V−¬ng
1.2.1. Qua sè liÖu thèng kª
B¶ng 13 . ThiÕt bÞ dïng chung

M¸y tÝnh M¸y in M¸y FAX M¸y M¸y chiÕu M¸y chiÕu Ti vi §Çu video M¸y ®ãng
photocop qua ®Çu ®a n¨ng s¸ch
y
cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu cã Nhu
cÇu cÇu cÇu cÇu cÇu cÇu cÇu cÇu cÇu
CB 42 40 6 1 1 1 1 1 3 2 2 2 2 4 4 1 2
HG 124 21 1 2 4 1 4 2
§B 14 10 10 1 1 3 1 1 2 3 3
LC 3 10 13 1 1 1 4 1 2 2 4 1 2 2 1 1
SL 103 2 24 1 1 1 5 1 3 1 1 12 3 1
YB 52 20 7 1 1 1 2 1 2 2 2 2 1 2 1 2 2
HB 95 50 8 1 1 3 1 3 5 2 2 7 3 7 3 1
Q.N 39 2 1 1 1 2 1 2 4 1 2 1 1
T.N 59 20 1 1 1 2 10 10
LS 5 3 2 1 1 1 1 1 3 1 1 1 8 4 1
T.Q 107 2 1 2 2 1 2 2 3 1
HV 65 1 1 1 11 2 11 6
BK 33 2 1 1
Tæng 705 188 113 12 13 8 12 35 17 19 20 61 43 13 5 7
Cã 4 tr−êng ®−îc trang bÞ Ýt m¸y tÝnh kh«ng ®ñ ®Ó triÓn khai d¹y tin häc vμ phôc vô cho d¹y
häc çc m«n häc kh¸c. Nhu cÇu cung cÊp çc thiÕt bÞ rÊt lín.
ThiÕt bÞ d¹y häc bé m«n: Sè liÖu thèng kª cho thÊy, çc tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc ë 13 tØnh
®Òu thiÕu thiÕt bÞ d¹y häc ë çc m«n ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ THCS.
ViÖc trang bÞ ®ñ çc thiÕt bÞ nμy lμ cÇn thiÕt v× nã thiÕt thùc phôc vô cho c«ng t¸c ®μo t¹o sinh
viªn lμm quen víi theo ch−¬ng tr×nh vμ SGK míi.
1.2.2. Qua phiÕu hái vμ pháng vÊn
Qua phiÕu hái
Çn bé qu¶n lý vμ gi¸o viªn
9 VÒ sè l−îng vμ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña çc thiÕt bÞ d¹y häc, cã 51,4% CBQL cho lμ ®ñ thiÕt
bÞ d¹y häc vμ TBDH ®· ®¸p øng yªu cÇu gi¶ng d¹y, trong khi 75,6% GV cho r»ng ch−a cã
®ñ TBDH vμ TBDH ch−a ®¸p øng yªu cÇu ®μo t¹o.
9 Trong çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i th× m¸y chiÕu qua ®Çu lμ lo¹i ph−¬ng tiÖn ®−îc sö
dông nhiÒu nhÊt, m¸y chiÕu ®a n¨ng cã Ýt GV sö dông nhÊt. Cã 51% GV cho r»ng ®· sö
dông m¸y chiÕu qua ®Çu vμ 42,9% cho r»ng ®· sö dông video, 35,1% cho r»ng ®· sö dông
51
m¸y vi tÝnh vμ 20,5% cho r»ng ®· sö dông m¸y chiÕu ®a n¨ng. Së dÜ gi¸o viªn rÊt Ýt khi sö
dông çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i lμ do nhμ tr−êng kh«ng cã ®ñ TBDH ®ã (65,7% CBQL,
33,7% GV); ch−a thμnh th¹o trong viÖc sö dông (45,7%CBQL ) vμ mÊt nhiÒu thêi gian
c«ng søc ®Ó chuÈn bÞ vμ sö dông thiÕt bÞ ®ã trªn líp (51,4% CBQL).
9 Kh¶ n¨ng sö dông m¸y vi tÝnh cña GV: thμnh th¹o(16%), biÕt chót Ýt (76,1%), ch−a biÕt
(2,8%).
9 Nh÷ng trë ng¹i cña çc tr−êng trong viÖc øng dông CNTT lμ do: çn bé gi¶ng d¹y ch−a
®−îc ®μo t¹o båi d−ìng (57,1%); kh«ng ®ñ m¸y ®Ó GV sö dông (68,6%); kh«ng cã phßng
vi tÝnh ®Ó GV lμm viªn trªn m¸y (51,4%) vμ sö dông m¸y ch−a thμnh th¹o(65,7%).
9 Nh÷ng hç trî cÇn thiÕt ®Ó SD TBDH cã hiÖu qu¶: båi d−ìng GV vμ CBQL sö dông thiÕt bÞ
d¹y häc (CBQL: 85,7%, GV: 75,9%); cung cÊp thiÕt bÞ tμi liÖu tù häc (CBQL: 94,3%, GV:
76%)
Sinh viªn.
9 KÕt qu¶ ph©n tÝch qua phiÕu hái sinh viªn cho thÊy chØ cã mét sè Ýt m«n häc GV sö dông
tranh ¶nh, biÓu ®å, m« h×nh, mÉu vËt, vËt thËt, dông cô th× nghiÖm, video, m¸y vi tÝnh, m¸y
chiÕu qua ®Çu ®Ó d¹y. RÊt hiÕm khi GV sö dông m¸y chiÕu ®a n¨ng.
Qua pháng vÊn
Çn bé qu¶n lý vμ gi¸o viªn
9 ThiÕt bÞ d¹y häc bé m«n çc tr−êng t−¬ng ®èi ®ñ nh−ng chñ yÕu cho çc m«n khoa häc tù
nhiªn Hãa, LÝ, Sinh. Çc m«n khoa häc x· héi th× thiÕt bÞ nghÌo nμn, chñ yÕu lμ tranh ¶nh,
b¶n ®å. Çc m«n ChÝnh trÞ, TriÕt häc, T− t−ëng Hå ChÝ Minh hÇu nh− kh«ng cã mét lo¹i
thiÕt bÞ nμo nªn gi¸o viªn chØ d¹y chay.
9 Çc tr−êng ®· ®−îc trang bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i. §Æc biÖt m¸y vi tÝnh ®−îc trang
bÞ nhiÒu (S¬n La 144 m¸y, §H Hïng V−¬ng 140, Cao B»ng 92 m¸y, Hμ Giang 88 m¸y, ...).
Tr−êng C§SP Hμ Giang mçi phßng häc ®Òu cã mμn h×nh, ®Çu video vμ m¸y chiÕu qua ®Çu,
chÊt l−îng tèt.
9 Mét sè Ýt gi¶ng viªn cã kh¶ n¨ng sö dông thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i nh− m¸y chiÕu qua ®Çu ,
Projector ®Ó gi¶ng bμi nh−ng chñ yÕu dïng cho çc giê thao gi¶ng hoÆc b¶o vÖ ®Ò tμi. §a
sè gi¶ng viªn kh«ng biÕt sö dông thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i. T×nh tr¹ng gi¶ng viªn cßn ch−a
®−îc sö dông m¸y vi tÝnh lμ phæ biÕn, m¸y vi tÝnh trong tr−êng chñ yÕu d−îc sö dông ®Ó
d¹y tin häc cho sinh viªn vμ sö dông trong v¨n phßng.
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn sö dông thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
9 Gi¸o viªn ®−îc sö dông m¸y tÝnh vμ çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i ®Ó thu thËp th«ng tin,
so¹n bμi vμ gi¶ng d¹y.
9 Tμi liÖu tham kh¶o cho çc m«n häc.
52
9 ThiÕt bÞ d¹y häc cho çc m«n khoa häc x· héi.
Sinh viªn:
9 ThÇy/c« gi¸o th−êng sö dông tranh ¶nh, b¶n ®å, m« h×nh trong gi¶ng d¹y. RÊt Ýt khi sö
dông çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i trõ m«n Tin häc. M¸y chiÕu qua ®Çu chñ yÕu ®−îc sö
dông vμo çc tiÕt thao gi¶ng.
Nhu cÇu:
9 Cã ®ñ ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i, cã ®ñ ®å dïng thÝ nghiÖm.
9 §−îc häc qua çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i, ®−îc sö dông m¸y vi tÝnh.
Çc tr−êng tiÓu häc
B¶ng 14. Tæng hîp thiÕt bÞ dïng chung cña çc tr−êng tiÓu häc
Tªn thiÕt H.V TrÇn HN- LV C. NV Vâ §Ò Trung S«ng VÜnh NV Thùc Tæng
bÞ P. Phó I §B/ T¸m Sinh Xu©n T.S¸u Th¸m M«n Cçu Tr¹i Xu©n Hμnh
Thä HG §.Biªn LC S.La H.B×nh CB TQ B.K¹n LS TN QN
Y.B¸i
M¸y tÝnh Cã 0 1 2 2 2 0 1 2 0 0 2 1 0 13
®Ó bμn N. cÇu 44 2 11 0 20 1 20 0 1 0 3 0 1 103
M¸y tÝnh Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
x¸ch tay N. cÇu 4 0 0 0 2 0 2 0 1 0 0 1 0 10
M¸y in Cã 0 0 2 2 2 0 1 1 0 0 2 0 0 10
laze N. cÇu 1 1 11 0 2 1 1 0 1 0 0 1 1 20
M¸y Cã 0 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 1 0 7
ph«t« N. cÇu 2 1 1 1 2 1 1 1 1 0 1 1 1 14
M¸y fax Cã 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 3
N. cÇu 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 4
M¸y ®ãng Cã 0 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 0 0 6
s¸ch N. cÇu 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 8
Projector Cã 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
N. cÇu 5 1 0 1 0 1 5 1 1 0 0 1 1 17
Overhead Cã 0 2 2 2 2 0 0 1 0 0 0 0 0 9
N. cÇu 1 1 30 3 15 0 5 1 1 0 0 1 0 58
M¸y Ðp Cã 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 3
Plastic N. cÇu 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 3
§iÖn tho¹i Cã 1 1 2 1 0 1 1 0 1 0 1 0 1 10
®Ó bμn N. cÇu 0 0 3 1 2 0 2 1 2 0 0 1 1 13
Sè liÖu thèng kª cho thÊy, thiÕt bÞ dïng chung cho çc tr−êng tiÓu häc cßn nghÌo nμn. 5
tr−êng ch−a cã m¸y tÝnh vμ 7 tr−êng ch−a cã m¸y in. 8 tr−êng ch−a cã m¸y chiÕu qua ®Çu, 10
tr−êng ch−a cã m¸y fax, 4 tr−êng ch−a cã ®iÖn tho¹i, 2 tr−êng ch−a cã tivi vμ 5 tr−êng ch−a cã
®Çu video. M¸y projector duy nhÊt chØ tr−êng §Ò Th¸m Cao B»ng cã 1 chiÕc.
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c §MPPDH râ rμng cÇn cung cÊp mét sè l−îng kh¸ lín trang
thiÕt bÞ dïng chung, ®Æc biÖt lμ nh÷ng thiÕt bÞ thiÕt yÕu nh− m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y tÝnh, m¸y in,
m¸y fax.
53
ThiÕt bÞ d¹y häc bé m«n tuy ®· ®−îc cÊp theo danh môc cña Bé nh−ng cßn thiÕu nhiÒu.
Cã nh÷ng m«n häc c¶ tr−êng kh«ng cã ®å dïng d¹y häc nμo (m«n ThÓ dôc tr−êng tiÓu häc
thùc hμnh Qu¶ng Ninh, m«n TiÕng ViÖt vμ Tãan khèi líp 4, 5 tr−êng tiÓu häc thùc hμnh Tuyªn
Quang, tr−êng thùc hμnh Qu¶ng Ninh, m«n Tãan tr−êng Hïng V−¬ng Phó Thä, m«n §¹o ®øc
tr−êng tiÓu häc thùc hμnh S¬n La, Lμo Cai, m«n Khoa häc tr−êng tiÓu häc thùc hanh Cao
B»ng. §Æc biÖt m«n ¢m nh¹c líp 4, 5 cã 7 tr−êng kh«ng cã dông cô g× ).
Qua phiÕu hái:
9 72,7% CBQL vμ 79,1% GV cho lμ thiÕt bÞ ®−îc cÊp kh«ng ®ñ.
9 Cã 77,9% gi¸o viªn tr¶ lêi phiÕu cho biÕt hä th−êng xuyªn sö dông tranh ¶nh, 50,9% cho
r»ng th−êng xuyªn sö dông b¶n ®å, s¬ ®å, 46% cho r»ng th−êng xuyªn SD dông cô thÝ
nghiÖm, 44,8% cho r»ng th−êng xuyªn sö dông mÉu vËt, cã 41,7% cho r»ng th−êng xuyªn
sö dông vËt thËt vμ chØ cã 37,4% cho r»ng th−êng xuyªn sö dông m« h×nh, cßn çc dông cô
nh− video, m¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y chiÕu ®a n¨ng, m¸y vi tÝnh th× cã 53,1-85,4% GV tr¶
lêi lμ ch−a bao giê sö dông.
Qua pháng vÊn
9 §DDH ®−îc cÊp ph¸t ®Çy ®ñ theo danh môc cña Bé nh×n chung chÊt l−îng thiÕt bÞ t−¬ng
®èi tèt. Ngoμi ra gi¸o viªn tù lμm çc ®å dïng d¹y häc cßn thiÕu.
9 Gi¸o viªn th−êng xuyªn sö dông då dïng d¹y häc ®Ó hç trî viÖc khai th¸c néi dung kiÕn
thøc cña bμi häc.
9 Nh÷ng tr−êng ®−îc tham gia Dù ¸n ViÖt BØ pha 1 ®−îc trang bÞ mét sè thiÕt bi hiÖn ®¹i nh−
m¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y tÝnh, m¸y in, m¸y photocopy... cßn l¹i hÇu nh− ch−a cã m¸y mãc
g×, thËm chÝ cã tr−êng ph¶i ®i thuª m¸y vi tÝnh ®Ó häc sinh tiÕp cËn tin häc
900.000®/1th¸ng (tiÓu häc Hïng V−¬ng Phó Thä).
9 HÇu hÕt GV ch−a sö dông ®−îc çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
* Nhu cÇu:
9 Cung cÊp ®ñ çc thiÕt bÞ th«ng th−êng.
9 Trang bÞ thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i vμ tËp huÊn çch sö dông cho gi¸o viªn.
54
1.3. Çc tr−êng THCS
B¶ng 15. Thèng kª thiÕt bÞ dïng chung cña çc tr−êng THCS
Mêng Sa §Ðc Quang Hîp TX Trung Chi Yªn Hoμ ChiÒn Yªn Vâ
Thanh /P.Thä Trung Giang B¾c M«n L¨n Biªn ng g Sinh ThÞ ThÞ
T Tªn thiÕt /§B /TN /CB K¹n /TQ g /HG Hoa /Sl nh S¸u
Tæng
T bÞ /BK /LS Th¸ /YB /HB
m
/LC
M¸y tÝnh Cã 10 9 5 9 7 2 1 8 9 1 61
1
®Ó bμn Nhu cÇu 30 10 15 15 10 5 25 10 24 40 10 194
M¸y tÝnh Cã 0
2
x¸ch tay Nhu cÇu 5 1 1 2 1 1 2 2 5 1 1 22
M¸y in Cã 3 2 2 1 2 2 1 1 14
3
Laze Nhu cÇu 30 2 0 1 0 1 1 1 1 3 40
M¸y Cã 1 1 1 1 1 1 6
4
Photo Nhu cÇu 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 8
Cã 1 1 1 1 4
5 M¸y Fax
Nhu cÇu 3 1 1 1 0 0 1 0 1 1 9
M¸y Cã 1 1
6 ®ãng
s¸ch Nhu cÇu 3 1 1 1 0 0 1 2 1 1 1 12
Cã 1 1
7 Projector
Nhu cÇu 30 1 0 1 1 1 1 1 1 1 2 40
Cã 2 1 2 1 1 7
8 Overhead
Nhu cÇu 30 17 1 1 1 0 1 2 5 1 2 61
§iÖn Cã 1 1 1 2 1 2 1 1 10
1
tho¹i ®Ó
0
bμn Nhu cÇu 3 1 0 2 0 0 0 1 3 2 12
1 Cã 2 1 1 1 2 3 1 1 2 1 15
Tivi
1 Nhu cÇu 30 1 1 1 0 0 1 1 3 1 39
1 §Çu Cã 2 1 1 1 2 1 1 9
2 Video Nhu cÇu 30 1 1 1 0 0 1 2 1 1 38
B¶ng 16: Thèng kª thiÕt bÞ dïng chung cña çc tr−êng D©n téc néi tró
Thanh VÞ §iÖn B¸t Mai Yªn Kim Nguyªn NT Chî Cao NT
Tªn S¬n Xuyªn Biªn X¸t S¬n B×nh B«i B×nh TQuang §ån Léc Th¸i
T /P.Thä /HG /§B /L.Cai /S.La /YB /HB /CB /TQ /B.K¹n /LS Nguyª Tæng
thiÕt
T n
bÞ
M¸y Cã 2 10 1 2 1 4 2 0 10 19 1 3 55
tÝnh
1 Nhu
®Ó
bμn cÇu 34 10 5 2 5 20 25 2 0 15 25 30 173
M¸y Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
tÝnh
2
x¸ch Nhu
tay cÇu 4 2 0 1 0 2 1 2 3 0 1 10 26
M¸y Cã 1 1 0 1 2 1 0 0 2 5 0 3 16
3 in Nhu
Laze cÇu 2 2 0 2 5 5 1 1 2 0 2 2 24
Cã 1 1 0 0 0 1 0 1 1 1 0 0 6
M¸y
4 Nhu
Photo
cÇu 1 2 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 12
55
Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1
M¸y
5 Nhu
Fax
cÇu 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 9
M¸y Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
6 ®ãng Nhu
s¸ch cÇu 1 0 0 1 1 2 1 1 1 0 1 1 10
Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Proje
7 Nhu
ctor
cÇu 1 0 1 1 1 1 1 2 1 2 8 8 27
Cã 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 1 5
Overh Nhu
8 cÇu 12 0 0 1 1 1 0 2 1 0 8 0 26
ead
Nhu
cÇu 1 0 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 12
§iÖn Cã 2 2 1 1 0 2 1 1 2 2 1 4 19
1 tho¹i
0 ®Ó Nhu
bμn cÇu 2 0 3 2 0 3 3 1 2 0 2 0 18
Cã 3 2 5 1 2 1 2 2 4 5 1 4 32
1
Tivi Nhu
1
cÇu 3 1 0 2 5 2 20 6 2 4 4 4 53
Cã 1 1 1 1 0 1 1 1 1 3 1 2 14
1 §Çu Nhu
2 Video cÇu 3 0 2 1 5 5 1 2 3 5 4 5 36
ThiÕt bÞ dïng chung trong çc tr−êng THCS vμ DTNT rÊt nghÌo nμn. Nhu cÇu cung cÊp nhiÒu.
CÇn xem xÐt, lùa chän −u tiªn cÊp çc thiÕt bÞ thiÕt yÕu cho çc tr−êng.
* ý kiÕn
Qua phiÕu hái CBQL vμ GV
9 VÒ c¬ së vËt chÊt cña nhμ tr−êng: Trªn 60 % CBQL vμ gi¸o viªn cña çc tr−êng THCS cho
lμ çc tr−êng cã phßng m¸y tÝnh; Trªn 70% cho r»ng cã phßng kho chøa thiÕt bÞ d¹y häc;
Trªn 80% cho r»ng cã phßng th− viÖn; chØ cã 18,2% vμ 15,2% cho r»ng cã phßng bé m«n
vμ phßng ngo¹i ng÷.
9 VÒ TBDH ®−îc cung cÊp cho çc tr−êng THCS th× 51,5% CBQL vμ 42,6% GV cho r»ng
cã ®ñ TBDH; 75,8% CBQL vμ 54% GV cho r»ng TBDH ®¸p øng víi viÖc d¹y vμ häc.
49,8% GV cho r»ng ch−a ®Çy ®ñ, 30,1% GV cho lμ ch−a ®¸p øng yªu cÇu.
9 VÒ môc ®Ých sö dông thiÕt bÞ: ®Ó häc sinh tù ph¸t hiÖn ra kiÕn thøc (82,4%); ®Ó h×nh thμnh
vμ rÌn luyÖn kÜ n¨ng cho häc sinh (79,6%); ®Ó minh häa cho lêi gi¶ng (48%)
9 Tranh ¶nh, dông cô thÝ nghiÖm thùc hμnh vμ b¶n ®å, vËt thËt lμ lo¹i TBDH ®−îc ®a sè GV
sö dông. M¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y chiÕu ®a n¨ng vμ m¸y vi tÝnh cã Ýt GV sö dông v× nhμ
tr−êng kh«ng ®ñ thiÕt bÞ (90,9% CBQL, 81,4% GV), gi¸o viªn kh«ng biÕt çch sö dông
(12,1 % CBQL, 19% GV), mÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ (6,1% CBQL, 8,4% GV).
56
9 TØ lÖ GV biÕt sö dông m¸y vi tÝnh: 51,5% ý kiÕn cña CBQL cho r»ng cã kho¶ng 30% GV
biÕt sö dông m¸y tÝnh; 12,1% cho lμ cã kho¶ng 50% GV bÝªt sö dông m¸y vi tÝnh vμ 18,2%
cho r»ng cã kho¶ng 70% GV biÕt sö dông m¸y vi tÝnh. Trong khi GV cho biÕt chØ cã
28,7% GV biÕt sö dông m¸y vi tÝnh. Môc ®Ých sö dông m¸y vi tÝnh cña GV lμ: ®Ó so¹n bμi
(24,2%); ®Ó thu thËp th«ng tin phôc vô d¹y häc (45,5%); ®Ó gi¶i trÝ (63,6%).
9 CBQL cho r»ng nh÷ng trë ng¹i khi sö dông CNTT lμ do: GV ch−a ®−îc ®μo t¹o båi d−ìng
kÜ n¨ng sö dông (93,9%), kh«ng ®ñ m¸y ®Ó GV sö dông (84,8%), kh«ng cã phßng m¸y
tÝnh ®Ó lμm viÖc (45,5%).
Qua pháng vÊn
9 ThiÕt bÞ ®−îc cÊp ®ñ theo danh môc tèi thiÓu cña Bé. ChÊt l−îng thiÕt bÞ d¹y häc líp 8, 9
t−¬ng ®èi tèt, líp 6, 7 chÊt l−îng kÐm h¬n. Gi¸o viªn th−êng xuyªn sö dông thiÕt bÞ d¹y
häc ®Ó khai th¸c néi dung bμi häc vμ g©y høng thó cho häc sinh.
9 §¹i ®a sè tr−êng THCS thùc hμnh vμ tr−êng D©n téc néi tró cã m¸y vi tÝnh, trong ®ã cã
mét vμi tr−êng ®−îc trang bÞ kh¸ nhiÒu vÝ dô tr−êng Yªn Biªn Hμ Giang cã 26 m¸y, THCS
DTNT B¾c k¹n 20 m¸y, THCS Tuyªn Quang 17 m¸y, THCS ThÞ x· B¾c K¹n 14 m¸y,
THCS ChiÒng Sinh S¬n La 10 m¸y... Song trõ gi¸o viªn tin häc cßn l¹i hÇu nh− gi¸o viªn
ch−a biÕt sö dông vi tÝnh. Mét sè tr−êng tham gia Dù ¸n ViÖt BØ pha 1 vμ Dù ¸n THCS cã
®−îc trang bÞ 1 sè thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i, çc tr−êng kh¸c kh«ng cã, thËm chÝ cã tr−êng
kh«ng cã chiÕc m¸y vi tÝnh nμo (tr−êng THCS Hoμng Hoa Th¸m Lμo Cai, THCS §oμn KÕt
vμ DTNT Lai Ch©u, THCS Sa §Ðc Phó Thä, tr−êng DTNT L¹ng S¬n, THCS Yªn ThÞnh
Yªn B¸i)
* Nhu cÇu:
9 TËp huÊn gi¸o viªn çch sö dông thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
9 CÇp m¸y vi tÝnh vμ çc m¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y chiÕu ®a n¨ng cho çc c¬ së ch−a cã.
2. KÕt luËn:
2.1. Tr−êng cao ®¼ng s− ph¹m vμ §H Hïng V−¬ng
- ThiÕt bÞ dïng chung
9 Çc tr−êng ®Òu ®· ®−îc trang bÞ çc thiÕt bÞ dïng chung nh− m¸y tÝnh, m¸y in, m¸y chiÕu
qua ®Çu, m¸y photocopy, ti vi. Cã tr−êng ®−îc trang bÞ kh¸ nhiÒu nh− tr−êng §H Hïng
V−¬ng cã 140 m¸y tÝnh, S¬n La 144 m¸y tÝnh, Cao B»ng 92 m¸y tÝnh, ®Æc biÖt C§SP Hμ
Giang cã 88 m¸y tÝnh vμ mçi phßng häc ®Òu cã mμn h×nh, ®Çu video vμ m¸y chiÕu qua ®Çu,
C§SP Th¸i Nguyªn cã 6 m¸y chiÕu ®a n¨ng.
9 Tuy vËy, viÖc sö dông cho d¹y häc çc bé m«n l¹i rÊt Ýt. M¸y tÝnh chñ yÕu ®Ó phôc vô cho
viÖc d¹y m«n Tin vμ c«ng t¸c v¨n phßng. RÊt Ýt khi gi¸o viªn ®−îc sö dông. Do ®ã kh¶
n¨ng sö dôg m¸y tÝnh cña ®¹i ®a sè gi¶ng viªn ch−a tèt. HiÖu qu¶ sö dông ch−a cao. §©y lμ
vÊn ®Ò cÇn xem xÐt khi cÊp m¸y.
57
9 Çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i hÇu hÕt chØ dïng khi thao gi¶ng vμ b¸o ço ®Ò tμi. RÊt hiÕm
khi gi¶ng viªn sö dông trong d¹y häc çc bé m«n. §a sè gi¶ng viªn kh«ng biÕt sö dông çc
thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i. V× vËy khi cÊp çc thiÕt bÞ d¹y häc hÞªn ®¹i cÇn ph¶i tËp huÊn
çch sö dông vμ ®Æt ra yªu cÇu sö dông.
- ThiÕt bÞ d¹y häc dïng cho ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ THCS
9 Çc tr−êng ®· quan t©m trang bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc dïng cho ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ
THCS nh−ng c¶ 13 tr−êng ®Òu kh«ng ®ñ sè l−îng. CÇn trang bÞ ®ñ çc thiÕt bÞ nμy.
9 Çc tr−êng ®Òu cã phßng thÝ nghiÖm, phßng th− viÖn phôc vô cho c«ng t¸c d¹y häc vμ ®·
khai th¸c cã hiÖu qu¶.
2.2. Çc tr−êng phæ th«ng
- ThiÕt bÞ dïng chung:
9 Trong çc tr−êng tiÓu häc vμ THCS, thiÕt bÞ dïng chung rÊt nghÌo nμn, thËm chÝ cã nh÷ng
tr−êng ch−a cã m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y tÝnh vμ m¸y in. ë tiÓu häc rÊt Ýt gi¸o viªn biÕt sö dông
vi tÝnh, ngay THCS còng chØ cã 27,8% sè gi¸o viªn tr¶ lêi phiÕu biÕt sö dông vi tÝnh.
9 §Ó phôc vô cho c«ng t¸c §MPPDH râ rμng cÇn cung cÊp mét sè l−îng thiÕt bÞ kh¸ lín
trang thiÕt bÞ dïng chung, ®Æc biÖt lμ nh÷ng thiÕt bÞ thiÕt yÕu nh− m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y tÝnh,
m¸y in, m¸y fax.
- ThiÕt bÞ d¹y häc bé m«n:
9 Çc tr−êng phæ th«ng ®−îc cÊp kh¸ ®Çy ®ñ thiÕt bÞ d¹y häc theo danh môc cña Bé. Tuy vËy
so víi nhu cÇu sö dông th× cßn thiÕu rÊt nhiÒu. Mét sè thiÕt bÞ chÊt l−îng ch−a tèt. H¬n
n÷a, do kh«ng cã phßng chuyªn dông ®Ó sö dông thiÕt bÞ (®å dïng d¹y häc ë çc tr−êng PT
®−îc cÊt vμo kho), do ®ã, viÖc sö dông gÆp nhiÒu khã kh¨n.
9 GV ®· sö dông çc ®å dïng d¹y häc ®Ó khai th¸c néi dung, gióp häc sinh n¾m kiÕn thøc
nhanh, nhí l©u vμ gióp hä kh¶ n¨ng øng dông trong thùc tÕ.
2.3. Nhu cÇu
9 §èi víi tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc: TËp huÊn cho gi¶ng viªn kÜ thuËt sö dung çc thiÕt bÞ
d¹y häc hiÖn ®¹i. Båi d−ìng kiÕn thøc nghiÖp vô qu¶n lÝ thiÕt bÞ. Cung cÊp ®ñ thiÕt bÞ d¹y
häc ®μo t¹o gi¸o viªn tiÓu häc vμ THCS. Xem xÐt çc tr−êng hîp cô thÓ ®Ó cung cÊp thªm
mét sè thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i cho çc tr−êng cßn thiÕu.
9 §èi víi tr−êng phæ th«ng: cung cÊp çc m¸y mãc thiÕt yÕu, mét sè thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn
®¹i cho çc tr−êng. CÊp thªm çc ®å dïng d¹y häc cho çc bé m«n. TËp huÊn kÜ thuËt sö
dông thiÕt bÞ.
58
PhÇn III. kÕt luËn chung vμ kiÕn nghÞ
i. kÕt luËn chung vÒ thùc tr¹ng
1. VÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc
VÒ nhËn thøc
9 L·nh ®¹o Së vμ çc tr−êng phæ th«ng thùc hμnh còng nhËn râ vai trß thiÕt yÕu cña ®æi míi
PPDH. Së ®· x©y dùng çc v¨n b¶n t¹o c¬ së ph¸p lÝ cho viÖc thùc hiÖn ®ång thêi ®· cã çc
biÖn ph¸p tæ chøc cô thÓ. Ban gi¸m hiÖu çc tr−êng ®· tæ chøc çc chuyªn ®Ò, héi th¶o, dù
giê rót kinh nghiÖm ®Ó cËp nhËt çc th«ng tin vÒ d¹y häc tÝch cùc, §MPPDH. Gi¸o viªn
çc tr−êng phæ th«ng thùc hμnh ®· b−íc ®Çu nhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña
§MPPDH.
9 Tuy v©y, nhiÒu gi¸o viªn c¶ çc tr−êng cao ®¼ng vμ phæ th«ng cßn ch−a thÊy hiÓu râ môc
®Ých, ý nghÜa, sù cÇn thiÕt §MPPDH. V× vËy, mét bé phËn gi¸o viªn, gi¶ng viªn ch−a tÝch
cùc ®æi míi.
VÒ ¸p dông §MPPDH
9 Gi¸o viªn çc tr−êng phæ th«ng ®· cã nhiÒu cè g¾ng thùc hiÖn §MPPDH. Trong qu¸ tr×nh
d¹y häc, gi¸o viªn ®· vËn dông phèi hîp nhiÒu ph−¬ng ph¸p nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc
cña häc sinh: Häc tËp theo nhãm, tæ chøc trß ch¬i, ph−¬ng ph¸p s¾m vai, ®μm tho¹i, thùc
hμnh, thÝ nghiÖm , sö dông çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn cã cña nhμ tr−êng: b¶n ®å, tranh ¶nh,
vËt mÉu, vËt thËt., çc dông cô thùc hμnh thÝ nghiÖm ®Ó khai th¸c vμ kh¾c s©u néi dung
kiÕn thøc.
9 Thùc hiÖn ®æi míi PPDH ®· cã t¸c dông n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc. HiÖu qu¶ gi¸o dôc
kh«ng chØ ®−îc minh chøng b»ng kÕt qu¶ häc tËp cô thÓ mμ cßn ®−îc béc lé qua kh¶ n¨ng
giao tiÕp, kh¶ n¨ng diÔn ®¹t vμ hμnh vi cña häc sinh.
9 Mét sè gi¶ng viªn C§SP ®· vËn dông kh¸ hiÖu qu¶ ph−¬ng ph¸p DHTC nh−ng ®¹i ®a sè th×
vÉn d¹y häc theo lèi cò, ch−a thu hót häc sinh tham gia tÝch cùc vμo qu¸ tr×nh häc tËp.
H×nh thøc d¹y häc xªmina, lμm bμi tËp nghiªn cøu rÊt Ýt ®−îc thùc hiÖn.
2. VÒ biªn säan tμi liÖu gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng
9 Çc tr−êng phæ th«ng ®· thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh GD ®Þa ph−¬ng trong çc m«n häc, nh−ng
t×nh h×nh chung cho thÊy ®ang cã nhiÒu khã kh¨n do thiÕu tμi liÖu vμ kh«ng cã ®Þnh h−íng
chung. Do ®ã viÖc d¹y häc néi dung nμy ch−a cã hiÖu qu¶.
3. VÒ nghiªn cøu khoa häc
9 NhiÕu ®Ò tμi nghiªn cøu khoa häc ®· ®−îc triÓn khai trong çc tr−êng C§SP vμ §¹i häc
Hïng V−¬ng. Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®−îc ¸p dông trong thùc tiÔn gi¸o dôc vμ çc
ho¹t ®éng x· héi. Tuy vËy, phÇn lín kÕt qu¶ cña çc ®Ò tμi ch−a cã kh¶ n¨ng øng dông
réng r·i mμ chØ lμ ®óc rót kinh nghiÖm vμ vËn dông trong gi¶ng d¹y cña ç nh©n. Cßn
nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu trong çc tr−êng. Kh¶ n¨ng h¹n
59
chÕ cña gi¶ng viªn, ¸p lùc cña thêi gian lªn líp, thiÕu kinh phÝ vμ çc ®iÒu kiÖn nghiªn cøu
®ang lμ nh÷ng trë ng¹i lín cho ho¹t ®éng NCKH.
4. VÒ thiÕt bÞ, tμi liÖu
9 Trong çc tr−êng phæ th«ng, c¬ së vÊt chÊt vÉn nghÌo nμn. Çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn d¹i
hÇu nh− ch−a cã g×, ®å dïng d¹y häc thiÕt yÕu còng ch−a ®ñ. NhiÒu gi¸o viªn ch−a biÕt sö
dông m¸y vi tÝnh. Häc sinh ch−a ®−îc häc b»ng çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
9 NhiÒu tr−êng C§SP vμ ®¹i häc ®−îc trang bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i, nh−ng vÒ c¬ b¶n
chØ ®−îc sö dông d¹y tin häc vμ c«ng t¸c v¨n phßng mμ ch−a sö dông ®Ó d¹y häc çc m«n
häc kh¸c. NhiÒu gi¶ng viªn ch−a biÕt sö dông çc thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
II. KiÕn nghÞ
1. VÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc
§Ò nghÞ Dù ¸n ViÖt BØ quan t©m ®Õn çc vÊn ®Ò sau:
9 TËp huÊn vÒ §MPPDH cho CBQL vμ gi¸o viªn vÒ PPDH trªn 2 ph−¬ng diÖn:
Båi d−ìng n©ng cao nhËn thøc vÒ tÇm quan träng, b¶n chÊt, môc tiªu, néi dung vμ çch
thøc ®æi míi PPDH.
Båi d−ìng n©ng cao n¨ng lùc tæ chøc çc h×nh thøc vμ vËn dông çc ph−¬ng ph¸p d¹y häc
tÝch cùc phï hîp çc tr−êng C§SP, tr−êng tiÓu häc, THCS thùc hμnh vμ phï hîp víi çc
®èi t−îng häc sinh cã çc ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kh¸c nhau.
9 Tæ chøc tham quan trao ®æi kinh nghiÖm gi÷a çc tr−êng, gi÷a çc tØnh; cã thÓ tæ chøc héi
thi vÒ PPDH tÝch cùc gi÷a çc tr−êng thuéc ph¹m vi t¸c ®éng cña dù ¸n.
9 Cung cÊp tμi liÖu vÒ ®æi míi PPDH, cã thiÕt kÕ bμi d¹y mÉu vμ b¨ng h×nh.
2. VÒ biªn säan tμi liÖu gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng
9 Rμ so¸t ch−¬ng tr×nh cao ®¼ng vμ ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc tiÓu häc, THCS ®Ó xem xÐt çc néi
dung gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng gióp cho viÖc x©y dùng çc gi¶i ph¸p hç trî.
9 Nghiªn cøu x©y dùng khung ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng ®Ó ®Þnh h−íng cho viÖc
biªn so¹n tμi liÖu.
9 L−a chän t¸c gi¶ viÕt tμi liÖu gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng cho çc m«n häc; tËp huÊn kÜ thuËt biªn
so¹n tμi liÖu cho ®éi ngò t¸c gi¶.
9 Hç trî kinh phÝ ®Ó biªn so¹n tμi liÖu.
9 §Ò nghÞ biªn so¹n 2 lo¹i tμi liÖu:
60
* Lo¹i tμi liÖu trang bÞ nh÷ng hiÓu biÕt, cung cÊp çc t− liÖu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò v¨n hãa, kinh
tÕ, x· héi cña ®Þa ph−¬ng, nªn tËp trung vμo çc vÊn ®Ò: Kinh tÕ x· héi, V¨n hãa, LÞch sö ,
§Þa lÝ, §éng - thùc vËt ®Þa ph−¬ng, Bé m¸y nhμ n−íc cña ®Þa ph−¬ng, B¶o vÖ m«i tr−êng,
Phßng chèng HIV/AIDS, Phßng chèng ma tóy, GD d©n sè ë ®Þa ph−¬ng.
* Tμi liÖu h−íng dÉn d¹y häc çc néi dung gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
9 ViÖc biªn säan nªn cã sù phèi hîp gi÷a Së GD§T vμ tr−êng C§SP (tr−êng C§SP chñ tr×
c«ng viÖc nμy). Sau khi biªn so¹n tμi liÖu, cÇn x©y dùng vμ triÓn khai kÕ ho¹ch ®μo t¹o sinh
viªn, båi d−ìng gi¶ng viªn C§SP, gi¸o viªn çc tr−êng thùc hμnh vÒ kiÕn thøc vμ kÜ n¨ng
thùc hiÖn d¹y häc ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þa ph−¬ng.
3. VÒ nghiªn cøu khoa häc
9 T¨ng c−êng n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cho CBQL vμ gi¶ng viªn th«ng qua viÖc tËp
huÊn vÒ ph−¬ng ph¸p NCKH, vÒ lùa chän néi dung nghiªn cøu vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸
çc ®Ò tμi khoa häc.
9 Hç trî kÜ thuËt vμ kinh phÝ triÓn khai mét sè ®Ò tμi cã tÝnh chÊt lμm mÉu t¹i çc tr−êng, ®Æc
biÖt lμ ë nh÷ng tr−êng ch−a cã nhiÒu kinh nghiÖm NCKH.
9 Tæ chøc héi th¶o ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm gi÷a çc tr−êng tham gia dù ¸n vμ çc tr−êng cã
kinh nghiÖm NCKH nh−ng kh«ng tham gia dù ¸n.
4. VÒ thiÕt bÞ, tμi liÖu
9 Cung cÊp mét sè trang thiÕt bÞ thiÕt yÕu cho çc tr−êng cßn thiÕu.
9 TËp huÊn båi d−ìng cho gi¶ng viªn, gi¸o viªn vÒ çc vÊn ®Ò sau:
* ý thøc sö dung thiÕt bÞ trong d¹y häc
* Çch sö dông thiÕt bÞ d¹y häc bé m«n, BD çch thùc hμnh thÝ nghiÖm bé m«n.
* KÜ n¨ng sö dông m¸y vi tÝnh vμ çc ph−¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i trong d¹y häc.
* NghiÖp vô qu¶n lÝ thiÕt bÞ.
n n n n
Thay cho lêi kÕt
Trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t, nhãm c«ng t¸c ®· ®−îc CBQL, chuyªn viªn çc Së Gi¸o dôc vμ §μo
t¹o, CBQL, gi¸o viªn, häc sinh çc tr−êng TiÓu häc, THCS thùc hμnh, THCS DTNT vμ CBQL,
gi¶ng viªn, sinh viªn çc tr−êng Cao ®¼ng, ®¹i häc cña 14 tØnh gióp ®ì nhiÖt t×nh. Qua ®©y,
chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n.
61
§Ò hoμn thμnh b¶n b¸o ço nμy, nhãm viÕt b¸o ço ®· nhËn ®−îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh ®Æc
biÖt cña çc chuyªn gia t− vÊn, cña çn bé v¨n phßng dù ¸n, cña çc thμnh viªn trong ®ßan
kh¶o s¸t. Chóng t«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n.
Do kh¶ n¨ng vμ thêi gian, ch¾c ch¾n b¸o cμo cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt chóng t«i rÊt mong nhËn
®−îc sù gãp ý cña quý vÞ.
-------------------
Nguån sè liÖu, t− liÖu ®· sö dông:
1. Ban Qu¶n lÝ Dù ¸n ViÖt BØ: §Ò c−¬ng tham chiÕu cho kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i 14 tØnh miÒn nói
phÝa B¾c.
2. D−¬ng v¨n H−ng, Mai ThÞ Kim Oanh: B¸o ço tæng hîp sè liÖu thèng kª vÒ çc tr−êng cao
®¼ng vμ tr−êng phæ th«ng thùc hμnh 14 tØnh miÒn nói phÝa B¾c.
3. Cao §øc TiÕn b¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i çc tØnh Lai Ch©u, Phó Thä, Yªn Bμi,
§iÖn Biªn.
4. §μo Thu Hång: b¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i çc tØnh Lμo Cai, Qu¶ng Ninh, Hμ
Giang, Tuyªn Quang.
5. NguyÔn ThÞ H¶i: B¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i çc tØnh L¹ng S¬n, Cao B»ng, Th¸i
Nguyªn, B¾c K¹n.
6. Phan ThÞ L¹c: B¸o ço kÕt qu¶ kh¶o s¸t c¬ b¶n t¹i çc tØnh Hßa Binh, S¬n La.
Hμ Néi, ngμy 3 th¸ng 5 n¨m 2006
Ng−êi viÕt b¸o ço
Phan Thu L¹c, TrÇn ThÞ Thanh
62

Get File

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Get File

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CƠ QUAN HỢP TÁC KỸ THUẬT BỈ

HÀ NỘI, THÁNG 5/2006

PhÇn III. KÕt luËn chung vμ kiÕn nghÞ 59

Nguån sè liÖu, t− liÖu ®· sö dông 62

ViÕt t¾t ViÕt ®Çy ®ñ

1. Giíi thiÖu tãm t¾t Dù ¸n

C¸c ho¹t ®éng chÝnh cña dù ¸n:

2. Môc tiªu kh¶o s¸t

Kh¶o s¸t qua phiÕu hái

9 C¸n bé qu¶n lÝ Së Gi¸o dôc & §μo t¹o

PhÇn II. KÕt qu¶ kh¶o s¸t

B¶ng 1. Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu hái

B¶ng 2. Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn

C§ vμ §H TiÓu häc THCS THCS DTNT Tæng

I. vÒ §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc

1.1. Së Gi¸o dôc vμ §μo t¹o

Qua phiÕu hái:

9 LÝ do mét sè gi¸o viªn khã thùc hiÖn ®−îc lμ:

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn: 67

1.2. C¸c tr−êng cao ®¼ng vμ ®¹i häc Hïng V−¬ng

Tr×nh ®é ®μo t¹o

01_02 02_03 03_04 04_05 05_06

Qua phiÕu hái:

Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu: 35

T×nh h×nh thùc hiÖn §MPPDH cña gi¸o viªn C§SP:

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn: 50

T×nh h×nh thùc hiÖn ®æi míi PPDH:

Qua phiÕu hái:

Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu hái: 820

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn : 222

Khã kh¨n trong thùc hiÖn:

9 T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cËp nhËt th«ng tin.

9 Cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch gi¶ng viªn thùc hiÖn §MPPDH.

Sè sinh viªn tr¶ lêi phiÕu: 588

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn: 386

9 §−îc ®i thùc tÕ ë c¸c tr−êng phæ th«ng nhiÒu h¬n.

9 Cã m¸y vi tÝnh ®Ó ®−îc sö dông vμo d¹y häc.

d. Quan s¸t dù giê

1.3. Tr−êng TiÓu häc

B¶ng 6. Häc sinh TiÓu häc

H×nh 6 a. Líp, häc sinh tiÓu häc qua 5 n¨m

a. C¸n bé qu¶n lý:

Qua phiÕu hái: Tæng sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu: 33

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn: 25

ThuËn lîi vμ khã kh¨n :

Qua phiÕu hái:

Sè ng−êi tr¶ lêi phiÕu: 326

Qua pháng vÊn:

Sè ng−êi tr¶ lêi pháng vÊn 151

Sè häc sinh tr¶ lêi pháng vÊn: 388

9 §Ò nghÞ nhμ tr−êng cho häc m¸y vi tÝnh.

9 §−îc ®i tham quan.

d. Quan s¸t dù giê

B¶ng 8. Học sinh trường THCS

N¨m N÷ DT Ýt ngêi Bá häc KQHT (%)

H×nh 8 a. Sè líp, sè HS THCS qua 5 n¨m

H×nh 8 b. KÕt qu¶ häc tËp cña HS THCS qua 4 n¨m

B¶ng 9. CBQL vμ gi¸o viªn THCS

§Ò nghÞ DA cÊp kinh phÝ ®Ó biªn so¹n tμi liÖu.