MANGET Bibliotheca Chemica Curiosa Vol. 1 (2 Voll.)

ta '^tiHB&V/V^
'r
a
^.Y
S6^\
<?
i-
Digitized by the Internet Archive

in
2010 with funding from
Research
Library,
The Getty Research
Institute
http://www.archive.org/details/jojacobimangetimOOmang
MANGETI.
MEDICINvE DOCTORlS>
t SerenifT ac
PotencilT.
O.
ACOB1
Regis
PrtrlTias
Archiatri
BIBLIOTHECA CHEMICA CURIOSA*

S
EU
THESAURUS
INSTRUCTISSIMUS'
Qho non tantum
Rcrum
ad
ALCHEMIAM
pertinentium
ARTIS AURIFER^.
AcScRirTORUMlneaNobiHorumHiftoria traditur;LAPiDis
innumcris, iramo &;
clarantur:
JurisConrukorum Judiciisevincicur
Verltas Argumentis &: Experlmcntis Terminiobfcurioresexplicantur; Cautlo-
hescontralmpollores,
&
Difficultates in
Tinctura Unive|<>sah
Viriim
conficienda occurrentes
dc-
TRACTATUS OMNES VIRORUM

Celebriorum qui
in
etUm
Magno
Tempora de Chrvsopoea
rudarunt ELixyRfi , quique ab ipfo HERMEtE, ut dicitur, TniSMEGlsTo.ad iloftra urqdtf fcripferunt, cum prxcipuis fuis Commentatiis, concinno Ordine difpofiti exhibentur.
Jllujlranofiem additA funt
\^d
auorum omnium
quam^lurimA Figura
Anein.
TOMUS PRIMUS
c-,
GENEViE,
Sumpc.
Chouet, G.De Tournes,Cramer,Perachcn, S. De TouRNES. RlTTER,
^
M.
DC
C.
PRiEFATIO
LECTOREM.
OsTq^LiAM Encyclopxdiatti Medicam favcrite Deo abfolvimus, camqiic waiVisVoluminlhus Bihiiothec^ mm\rum A;i*tomici BibUe,
,
theca Medico- PraBica
ic Bibliotheca Pharmdceutico Medici, compi:t-;
henfam hadenus dedithus jam pro Audario ,ac in Curioforumi gra tiam Bibliethecam Alchemicam fubjungiraus. Grande fan^ quibufdartl
argumentum,Sdnuilietiarn inter eds quos riiinim^ agitat auri facra fames fpernendum {iquidefti prxterquam quod jam ab ipfis Mundi cunis dignum vifurh efl: quod ab iis qui Sapientum nomine veniebanc, non fruftraneo ac infruduoso labore traftarerur ut abundc demoriftrat Borrichius aliique inter Dodos non pauci indc ad Medicorutn
:
tiones fponte fuaqiiafi
multz, cxquc fane artificiofqPrxparationes inter alias bperaenatx profluxerunt quibusMedicina noftranon tantijm omata fed etiani
Filios
,
Iiominum
fanitas
tiim pr.rfcns Gorroborata,
tum
abfens tutiori, bfeviori, &: jucundiori quatn prius
mcth.)do,rcvocaiacft. Valcant itaque Mifochemici illiqui magno conamine,ac tam declamatoxvA vocc contra nobilcm Artem infurgunt , feu potius debacchantur adeantque Viros undiquaquc
,
Borrichium mox memt)ratum Morhofium & aiios tum Vetum Kcccntiores quoruin rationibus fi mentis prnfjudiciis occcecat^ peninacia evinci nort pollir nihil propc eft quod pro magni Elixyris dcfcnfionc ultcriiis moliamur, Fatcmur equidem inrcr eos qui faftuoso Adeptorum nomine gloriantur, quiquc ut aiiiMidXj quicquid attingunt fe in aurum protinus vertcre pofle jaftifant non paucos reperiri tum fatuos 5i
celebres
,
magnum fcilicct Claudcrum

,
tcres
mclancholica fua fomnia, ac vapores cx hypochondriis itiale aff^cftis in cercbruiti elatos^ iiiudquc fuo contagio inquinantcs pro rcvelationibus Coelcftibus &c Divinis infpiratibus laborum fuorum fidis diredricibus vendiiant tum tcncbrioncs ac improbos deceptorcs,qui omneffl lapiderti
, \
dcliros, qui
moveniac undecunque curfitant ut malisfuisartificiis magnificifque promilfis incautos allicianC &: alIclos cxpolicnt; tum ventofos ffi italoquilicer jhomincs, qui dum divitiarum aviditatc toti
,
,
turgent, & in aliqucm cx Chcmicis Autoribus obfcuriiis, ut moris cft, fcribentem , illabuntur illius Jcnfum fibi abfolute parerc confidcnriils opinantur, ac ea rocnte magnum Opus aggrefli, non Hiiniis quam montes aurcos fibi fuifque poUiccntur, quamvis inde nihil quhm temporis facultatumq; in id
, ,
adhibitarura jaduram,
ros,eofquc qui
runt,
in
imb ficpiits infamiam fint reportaturi. Fatemur prxterea prudcntiores ViCheraicis Libris cvolvendis , attentiufque acîaxuJlLHlfinte^perlcgendis irapallue-
non ftatim ut plurimijm redam ingrcdi viam qua ad aurcara itur Hcrmetis Arcem,dcfeflbfquc fxpius ex itinerc rcvertere quod idcntidcm rcpetunt, foeliciorcm tandem eventum cx iteratis ten,
taminibus
fibi
promittentcs.
Ardua&teninm^^fLif^^
,
quifitio &; pojfcflio.
Verum
rantes,
nihil
dc
nobilitatc ac vcrirate alicujus Scicntia:
aut Artis ex e6 decedit

;
imo fraudulcntos ac
cerebri imbecillioris homincs in finu fuo alat
Sic
qu5d varie aberenim reprobanda ve-*
niret oranis Religio propter immiftos impios,facriIegos, hasreticos
& fanaticos.ExuIarc deberct Mc,
humani bono enata &: excuita propter multos qui indode, imo maligne ipfas profitcntur. Refugicndus cflcc omnis cibus & potus quia cx iis in male aflfc^tis prognatifuntmorbiquandoqucnonpauci, Practerea refpedu difficultatis inLapidc adipifcendoj
alia
dicina
&
quxcunquc Ars
gcneris
quisncfcitjamolim pronunciatura, arduaefle quac pulchra, ac in hujus veritatis cmblema virtutis domicilium aPoetis in rupium quam maxime abruptarum cacuminc pofirum fuiflc ? Quid crgo mi-
tum fi
tranfmutationis a Philofophis decaniata: via operanti cuique ptoiinus
non
ita explicabilis
fiar-,
Tom.
i.
"P i: f F Hberum illi fit ad diviciarum culinen pcrvcnirc, maximfquc cmnium in h;\c miferlarum valle Dcidonorum poflcirorem rtatim ficri rSique hujus Arii? amaliisfrcqucnter accidat ut poft multosfudorcs&ardoies pro formosa quam cxpctcbantRachcle, in lippam incidant Leam donec rcfumcislaboribus refatigatlfquc fubindefumis ac vafis fcopum exoptatum,ac tnagnisprccib-US^
ut primo accefTii
;
^
;
o^ndoJcilicet_S4jahiiiando_cxtjt^^
Illud
ctcnim
in aliis raulto
illotis
minoris
momenti negotiis plus quhm fimiliare cft ncc fanc a;quum forct ut Magnura 0;>us aJoritur voci compos fub primi) tierct tencamirK".
quifquis eiiam
manibus
Ncc nobis hicoggcrant
Adverfarii impolfibilitatcm tranfmucacionis pro quain toto Operis hujus

:
decurfu a Viris doctis pugnacur

valeataiusjiec^ropdiii3ulLs cas
Nam ctiamficr no% ipfosjiliquid iD_metalljsjemonftraje_minime

tta^
quibus aurum S>L argcntura e mcrcurio&aliis plumbo, infcrioribus mctallicis materiis magno autorum fuorum lucro conliciuntur i habemus forfan in aliis rebus non minus ftupendas ,imo dicam multo mirabiliores mctamorphofcs Nam fi (pirirus vinidcfxcati(rimus&: maxime alcoolifatus,totusquantus &: fervato codem matcrisE pondcfc, in tcrram li lalia volatiliaacerrima in aquam infipidam fi arborumftondes &C rami, inlapidcumac fcrruginoiumquidi imolietiam, ut ad mcialla cranfcam , ferrum in cuprura per novam panicularum inliauationcm , converti queant uc tum propria tum aliena cxpccienlia
:
plus
efle
riis
quam probatum credimus Qiiis non vider de plumbo aut mcrcurio in aurum dillantiam, quam dc mox cnarracis matciiis incer fe ac proprcrca polVibilitaicm
:
8dc.
minorem
tranfmutaiio-
&: accclfionis
carum ad inviccmdcftrucrcobjcclioncs omnes
qua: i-ontia tranimutacionis metal-
lorum poliibilitaccm in diftancia ab inviccm, ac particuiarura divcrfitaic fuiiaacas, raagna cura fiducia a Tinclurx oppugnatoribus afteruntur. At ne folis rationibuspro prxdicta polVibilitate,Lapidifquc veritate pugnare videamur,8<: incontrovcrfia fac\i hiftoriis etiam in majorera probaiionem agamus prxter eas omnes qux a Ciarillimis Viris Borjiciiio, Oaudcro Morhofio Sachfio, Hclvcrio Bccfchcro aliifque in primo hujus Biblio, ,
,
thecae Libr6,fuseadducuntur, fubjungcmus iamalias tijm e propriis fjhedis,

petitas.
lum
aliunde rurfa';
Duashabct Joh. Jacob. Heiltnannjis Bipontino-Palatinus iji PixfaciQne ad Theatti Chemici yo|um. VL ubi de vetitate Lapidis tam acritcr difputat, Erat, inquit circa annum 1603. Civis quidam Argcntinenfis noraine Guftenhover Aurifaber,is ad ImpcratcremFLudulphumfccundum,Myftcrii Naturx Sctutatorem folertiiVimum de veraScientia Alchemix fuic delatus. Imperator igitur J[Divem iftura fibi raitti vult. Magifttatus civem ne aufugerct turri cujus cuftos Bencz vocabatur mancipar, eique, habito confilio, quod itcr ad Cxfarera faciendum efTcc per rres fpeftatiiVimos Liberx Rcip. Argentinenfis VirosDotiorem Hartlieb Syndicum Junth Afchigfammateum,&: Collefel-Senatot em nunciat. Quos in pcrpetuam rei memoriara Guftcnhovcc tigiilis,fbllibus, c4Rbonibus &: plumbo inftructos ad le invitat. Scquenti igitur die rebus ad tranfm tationcm paratis, &: liquefat6 intigillis plumbo, unicuique illorum perexlguam pulveris projcdirii portinnculamcharta: involutam in manus tradit, & leparatim in tria tigilla injiccre jubcr. Q_u6 f.icVo poft cy.ignum tcmporisintervallum cujufiibctglobulus borabardicus plumbcusin puriirimumajrum crat tranfmutatus. Hanc hiftoriamGlaiuj.squindecira Virorum Scriba &: CoIlctfcliiScnatorisinConjugiofucceGi for, poftmodumRcgis Succixpcr AlfaiiamCummilTarius, &: tandcm Rcgis Gallix in tradatione pacis Monaftcrienfis interpres,anno 16+-. mihi tunc Paiifiishabitanci rcccnfuit &l globulum in aururaiianijnutatum raonftravii Cxtcriamhunc Guftenliovcrum cx Monachi cujufJamdono quem in tcrapeftate pluviosa, nymbosa,hofpiti6 exceperaiTincl;urx aurex poftcirorera quidcm nonvero factorcm artis gnarum fuilTc conftans fama fuir. Prxtcr hanc hiftoriam illaquoquc notatii cft digniflima ,quamDicniiimius, Mcdicinx DoVor
, ,
&
to
ProfeiTor Freiburgenfis in Brifgovia ,in libell6 dc Lapldis Philofophiei vcritate , de Sidonid Sco,
Uin cris
(ui
ex
Italia
Soci o raeminit
fc
quem
poft raultas in icinerc habicas de Lapidis Philolbphici
poflibilitatc
Difputationes,
in
prxfcnte in aedibus Dotloris Mcdici Zwingeri Bafilex circa

tafic,
annum
1603. plurabum
aurum tranlm
feque partcmex
ill6 in rei
mcmoriam don6
acceplfle fide-
liter refert. QliI
Scotus rcfcrentc
Dodore Tolden, poftcaanno i5o4.Colonix ad Rhenum

Tinduram, verificandx
Artis caus.a exercuit.
iUb rute-
la
Magiftratus impavido anim6 aperte

ttujus enarrationi
refpedu pofiierioris ad occlufum Regis Palatium Prxfo^ Wolft'gang .We deliusîtiX4a^j]}ilalethz_Ii^^^ portiohem in aurum Sidoni6 converfi adhucdum alTervet fcilicct illius plumbi verum a ,qu6d _tione Theodorus Zvvingcrus, alius mox memorati nepos , ut ipfe in fu6 Magnecjs curiofiffijn6_Suiini6
mmnui\
Haênus Heil-' excmpli fubjungimus quod habet Ccleberr. Gcor gius
'
afifitraat.
rurfusadducere binc inde petitas hiftorias at ne nimium excrefcat hxc duas a fide dignilVimis Viris oculatlflimil^j carunderajejftibus nobis cum omnibus circunftantiis enarratas , fubnedcrc contenti. Primam comInunicavit ClarifT. ac SpeftatifV. DominusGros Verbi Divini Miniftcr dum viveret , fidelilVirnus ,
Promptum
effetalLas
J>r2cfatio, ab
ulteriori illarum tranfcriptione abftinebimus,
&
Medicinx Do(5lor Prafticufque foclicifiimusj rei Chemicas non parum gnarus, &: hxc eft. Vir (juidam '/<i'//w anonymus ai^6 ni fallor i6jo. Gencvamnoftramappulic,8 in hofpltium
cui
Ciucis
ÔLECTORE M.
Cfucls
virltiis
infigiie
faitlcr
,
anpcnfum cofnirur
ab hofpicii Magiftro
c:
,
ccptus
eft.
Ibi
cum
per iliem
unum
nuf alicruni
Zf ('ca)us fiiiusctiamuum hoiie i!iic,caiidcm profcflioncrr; excrcens,inhabi{ar jcxpctiic ur libi allquis Lioguac lcalic.r gnarui cxqiiircrccur, cjnocum varias UrWs pancs pcragrare, curioiioraquc in cadem occunentia vifcrc liccrct. Mota mirioiiiuii >e
comm.oratus
Luc Dominus Gros %o. tum circiter annos natui ik: in hflc noltrd Clvitate ftudiorura causa commorans.faris notus efleCjab c6 fcifcicatum ivit utrum otrsciuin a prxditto Viro //</;? expetitum ipli pr^rftarc veller. Petitionilubcns ilIeannuit,extraneoquc a jatcre pofitus ipfi perquindccim dies comes fuit alfiduus. Verum hoc elapso tcmporls iutcivallo, conqueri coepit //4// quod fibi dcficerent nummi.ficque coraitem fuum non paruni pertuibavit, cum pertiraueric nc a fe ipfo, eorum itidcm lum fatis egcno tali adhibito cxotdio mut uam fumerc
faila cll
; , ,
nime
cum ctcnim Domino De
vellet
pccuniam. At ipfum
fcfellit
fuus timor ;nara fubinde
exeo percontatus
cft//4!/tfi
num
ali-
quemnofTec aurifabrura cujus follibusaliifqucinftrumcntisuti liccrec, quiq; varia pro opificioquopiamperagcndo neccnariafuppcdirarc non recufarec.lndicavicquendam nora!ne_5mjpominus Cwâd eum]uc Italum continuo deduxit. Ille non invite &L caiillos &: fta nnura pu rum,&: racrAurifabcr ^ propri^ cum fubminiftravit. Quid fit cnriumûrrenicm, & alia 3 Vir cxiifleTofficina nc fja prxfcncia extranco molcfta forct hicque famulum unicum cum Domino Groi in alccrum vero mercurium cutrcntem im(ibi comltes paflus cflcc,1^l cacillorum alterum ftannam mific, priorcniqucciimlgnifollibus incitato aJmoviflet, mctailumquc contcntum fic prompte fu, ? ,
,
mcrcurii tantum excalfalionem remiflioilac placiJioti dedit vulcano,huncq9 fic difpcfuum ftanno fufo aimifcuic,ncc fada mora alkjuid ccrse cui pulvifculus ruêt imraiftus eiaj: in confociaca ractalla projccit. Hinc turaultus aliquis, fumufquc multus in caiiilo exortus at longvS
diircc.poftcriorcm
a:i
,
nonfuerunc difcordix jflquidcmraomcnto quafl tranquillaia func omnia, maccriaquc mox ia forinas cifjfa raaflas fcx pondcroflores acquc verc auricolorcs pr.rbult. Hinc advocatus eft aurifaber
ab eodcmque UaIus exquifivic uc examlnl rigido ac fcvero fubjiceret materiani quam ipfi cftcrcbat minimam fcilicet h maffi^ illis qnas e formis poft raox mcmoratara e carillo cffufionem eduxcrac. Aurifiber lapidc lydio ac induda aqua ftygla i:iinime contentus portiunculas
oflicinie magifter,
,
jnaierix fibitradir.x ocr cupelLc fcu cinctitii
cum
forte parati toituias

,
antlraonllque voiacitaicm,
ponderis perducliruatemque cximiam fcdionem in mctallo vidiflcc, mirabundus exciamavit fe nunquara talc autcra tiat.iflc ciimque cjus maflularaloomniumquarfuppcditarat prctlum muha cum gr.uiaium adione ab Jtalo acccpiflct
cum finc
ulla
pondcris diminucione aliquandlu vexaflec
&
abiit
/;ir
cum Domlno
Gfos ad Monctariura publicura nomine
B4cm
cui
pro.e6 dupiionum
m\no Gros
Hfpan-roram qjaiuitaccra xqulponderacam habuit, pro officio fibl amlce praeftiio dono dcdic, &: poftquam hofpicii
aurum fuum obtulit SC Tura viginti dupliones Do,
fui
magiftro pecuniam
proirapcnsa quamapud ipun. f^ccrac ad abfoluiam fadsfadioncm numeiairec ,quindeclm prxcerea duplioncs .iddidit, uc ex iis pcr dies aliquot cum DoiXi.Gros &c Dora. Bnrean apud qucm operatus fjcrac, lautc viveret, floique cxnara opiparara concinuo interlm parari juflu , ut ex ambulaiionc quadam redux cum pcxdicbis viris comcdere licercr. Veriim fic IUe evafic nec ampliiis vifus eft, fui
dcfidcriumimo adrairacionemrclinquens iisqui ipfum n6ranc, Sz pr.Eterca pecunias prxdidas quibufcum ad totalem carundcm coufumptioncra pro donatoris inftituio appatate vixete. Secundara hiftotiara anno K.8s.raihi expofuic Vir Reverendifl'. ac Illuftrifl'. magno fuo merito jam Epifcopatumin Angliaoccupans ;qui idciuidcm cum raihi exhibuic fruftillum mctalli de quo mox dicendumponderis unciic ad minimum diraldlK. Hlftotiaautemhxc eft. Vir quidam ignotus SC vefte fordidiori amidus aliquando Illuftrifl". Bpyl eum adivit atquc poft aliquod de laboribus Chemi,
cis
coUoquium
ab c6 exquifivic ut per famulos
(fcil.
,
,
prxdidli Boylei
antiraoniura
cum
aliis
quibuf-
dammateriisraetallicisadmodum vulgaribus
,
Sc in ipso Nobilifl". Boylei laboiatorio
fottuna occurrcntibns , in caiillum projiceretur catillufque in furnum fundendis mciallis mittetetur. Quod ciira peratum fuiflet content.ique cacilli jamfufa ccrnercntur, idcra Vir ignotusprxdiaisfamulis pulvifculumexhibuicquemineundcra carillum coniicerenr momentoque
,
tum fort^ aptum ira-
promitabiic jubens uc catillus in furno continetetur ad ignis abfolutam cxtinlionem , ic prxterca ,nec tcns fe poft aliquot horas revecfurura. Veriim cura promiiri oblitus, nec per totam iilam dicm pcr fubfcquentcm vifus fuiflct, ut nec ctiam unquam poftea, Dominus Boyleus tigillum e furno educens inillo confpexit materiam vere auream, quara exarainibus oranibus fub)icicns pro auto prob6 maieria. iiabere coadus eft, prxtcrquara qu6d ponderis eflet paulb infcrioris Acque^hxc eft illa ipfa in benevoleut mihi cujus portion era noniineadmirationeyidi apudJlMjiflimuraVirum hiftoriam hujus enarrationis initio dixi comraunicantem. /r poflibiliAdftrudta hucufque rationibus ac hiftoriis Artis Auriferx feu tranfmutationis tTietallicx nos gratifitate ac veritate, nihil ampliiis in tam litigioso addercmus aiûmento, ni Lectoti Curioso
:
caturos arbicrareraur
fi
hic proceflus duos adferreraus
Mantifla ad Minfichci Acraame ntarium
quidera ex Cariff. Carohjvluluani hiLmiaim adjeaacxfcriptum jSecunTum vcio aquodani

;
primum
lUuftriJ^raagnAiretûê^
jninioie probatum.
t>
T
plilcgmi dcponar, uc rorus cremabilis
R y F
,
J T
I
,
O
qoi per repctitas fuhlimationes ita
Prim'.is ProcefTushiccft. Fiatvini Ipiriuis rcdiricaulHmiis
rulphiircus &: volarilis, cvadac
vcrum alkool, &_ua
i:lu;aXii:ii-_
jmgutiulaLiLtfuiixcriamQgn^ttjtiâtjf^^ cva^clcacJiiauras^S*: hoccrit primum nolhum iriCi-illruum. Tuiicrccipe mercuriumexcinnabarircdivivum morcfblito per cornutam , &:habebismercurium
puriirimumomniIabc,impuritatc&: fophirticationeexpertcm. Accipc didum mcrcurium rcdivivum, qucm adhuc fale & aceto deftillato cxpia, in vafc vitreo pcrpetuo difturba & fortitcr concure ut acetum atra imbuatur larva, quod dccanra &: rccens aftundc, &: hoc totics reiccra donec non amplius nigrcfcat.Tunc advcrtes mcrcuriura valde corufcum ut fulgor, quod optimi mercurii crit pro operc noftro argumcntum. T um recipe hujus mcrcurii refufcitati partcs quatuor, mcrcurii mcccoriquoufque nulpiftillo ligneo un.i mifce fati propria manu paraci parrcs olo, in mortario Kgneo
,
,
&
lumracrcurii vivigianulum ampliLis appareat,quodnon argrc tercndo& mifcendo alTcqucris. Poftmodum hanc mifturam aludeli inde , &i. igni arcnx comraittc , tempei atura fublimationis adhibc jgnemquera fenfim fcnfimquc intende, tioncc matciiatoia meteorifccur, hanc dexcre collige, Sc ite-
&
raco, uc prius operacus fuifti,quinquies metcorifa.Tunc fublimacum
{ummopcre ncdtarcum
&: cryftal-
Hnum poIfidcbis.Hoccftfal noftrum,fal fapiencum.quod mira oper.uui.Hoc cerc in mortario lignco, in pollincm redigc, ponc in cucurbica vitrca, fuperfunde ad duorum, vel crlum digitorum cminentiam fpiricum noftrum igneum fupiJi prxparacum, &: Hcrmccicc claude,&: in lcntilHmo ignc digerq
&
per horasy^. aliquotics in die movcndo , &: agitando. Hoc exaulo tcmpore , dcftilla lcnto ignc , SC eructabit vinifpiritum una cum fpiritu raercuiiali j hunc in vaic bencclaufo^ncexh.ilct^nffcrva. Refiduo fali rcaftundc fpiricum noftrum igneum,uc fupraclaude,digcrc,deftilla& cuftodi,&: toties repete
doncc falnoftrum fit toraliter folutura &: per alcmbicumafccndcrit cum fpiritu noftro igneo. Magnum iam opus pctfccifti jam mercurius noftcr partialiter factus eft volatilis jam fenfim aptus eric ad Solisvel Lunx rccipicndam tinclurara. Vctiim magnum pcrfecifti opns immenfas cigo Deo rcddc '^ratcs, qui huc ufquc hoc opus mirabile produxit. Jam vidcs qubd hoc opus totalicer fit naturale, &:pariialiterartiliciale. Ncc hoc magnum opus tibi cimmetiis obvolutum tencbris defcri;
; ;
arnigmaribus pfimus, fcd Sole clariias, ut noftti Prifci nobis fcmpcr parabolis, hycroglificis, frbulis iraoofucrunr. His ergo oranibus numeris abfolutis , accipc fpiritum noftrum mercurialcm Ipiritura igncum, qui ventrc fuo chalybem noftrum magicura occultar, &: indc retorta: vitrex, cui rccipiens
,
&
connede, jundurisoptimc claufis, &: lcntilTimo igne fpititura vini igneum abftrahc &: remancbVtin vafis fundo quinta cffentia raercutialis, five aniraa mercurii, quam fortiori igne propclle per retortam,
;
ut planc
volatilis fiat.
ut oranes Joquuntur Philofophi fixum folvas faciefcjue volare folutum , Et volucrum figas faciel te vivere tutum.
Si
,
Hxc
eft
Luna
noftra, fons nofter
in
quo
fc lavent
Rex
& Rcgina.
,
Serva hanc pretiofam quintam
bene claufo ad ultcriorera ufum. Nunc proeftentiam mercurialem jam fummc grcdiamur ad auri vulgi operationem, quam finc fuco, vcrboruraarabagibus&: invidia communicainus, ut ex auro vulgi aurum noftrum Philofophicum habcamus fic ut ex vulgi mcrcurio Philofovolatilcra in vafc
,
phorum mcrcurium, mcdiante philofophica operatione noftraparavimas. In nomine ergo Domini recipe aurura vulgi, purifica illud vulgari more per antimonium ic in granula convertc , qua: fale
,
&
unam, cui fupcrfundc Gftentia: noaceto lavcntur, & facis purura crit. ftr.r quintje, fcu mercurii anira^ parccs tres, ut numcrant Philofophi, a fcptcm nempe ad deccm, ita etiam&r nos numeraraus, eft itaque numerus nofterl-hilofophicus, igitur a tribus&j unocxordimur, Marirentur fimul,ut fponfus cum fponfaad procreandos fui generis foetus, & mediantc calore noftro Philofophico, videbi s aurum vulgi fubracrfum, &: pfine in deliquium coiviiTc, quoniam cft fui genematris inltar cft ipfi & rationc hujus mirabijis iis, &; aurum ex hoc fonte originem ducit proptcrca fontis convettuur aurum vulgi in aurum noftrum,quod Philofophorum nullus huc ufque dercxir.Jara confummatumeftraatfimoniura ;')am deduobus fadum eft unum ita fulphur Philofophicum in
Hujus crgo auri rccipc partcra
:
aiunt Philofophi, fulphitrefolato, iapis iapromptu eft. Gaudc &: cxulta, quia Attalipromptu cuiTithefaurum pofiidcs, &L interim roga Dcum,uc caepri tuaulicriusfecundct, uthucufquc propiRegina,tanquam in tius fuit. Accipe ergo in Dci norainc vas noftrum Phifif iphicura, in quo Rex
cft, &: ut
thalamo
fe
ampledluntur,
&: colloca in
balneo noftro Phil )fophico,
& & c6 ufquc relinc[ue, donec aqua

contrarie-
cerra fadafucrit; tuncfaiStaeft pax inter
aquamSi igncm.iamclementa nullam amplius
tatcm habenr, quia cura elementa converfa fuerint in teri am non araplius contrariantur, quoniam in tcrra cunda eleracpta quicfcunt : Inquiunt cnim Philofophi , Ciim videris aijuam coagulare fe ipfam^
veram c^ oferationes tuas ejfe vere Philofophicas. Aurum vulgi jam non eft atnplius vulgi at noftrum , fcu Philofophicura , ob operationes nofttas primo furame fixum deindc fumrae volatile, deniquc furamc fixum, & in clcmentorum converfione tota fcientia pendct. Primum amum erat ractallum, nunc fulphur cunda mctalla in fuum fulphur converterc potens. Jam tindura noftrafa61:acfttoiumfulphur,quodencrgiam habctomncs morbos in priftinam vertendi falutera. Hxc cft noftra mcdicina univerfaliflima conrra oranes humani corporis etiam dcpioratiftimos morbos. infinicas crgo omnipotenii Deo redde gcaies pro omnibus his qu nobis contulit , &: tu , cum adeptus
ratut esfcientiarn efe
, , ,
î
adcpriis fiunis,
L E C
O R E
talis eft.
Af.
.
amabo, ne inopum oblivifca: is, ne Dcus tui oMivifcarui lu hoc noflro C pcrc duofcrmcntandi & projiciendi modidc{!derantur,quibusTupprcfTiS nonfacHe qui hos non
operis artificium aflcquuntur, ac proinde fcrmcncandi
mi:gr.>j
cailenc
modus
Accipc fulphuris
,
noftri pi
xdi-
ftipartemunam, &: projicefuper
tres partcsauri puriffimi in crucibulofufi
& in momcnto videbis

;
aurum vilulphuris converfumin fulphur aurirubeum inferioris qualitatisut primum fulphur cujus accipcitcrum partcmunam,^: dcnuo projicefuper tres partes auri fufi, & itcrumconverteturin fulphur,feu mafTam frangibilem; cujws iierum accipe partcm unam fuper tres auri partes,& habebis
mctallum malicabile&:
cara. Proiiciendi
cxrenlibile. Si fic invenics,
rv;in"ie'.)tacu:ii crir
bonum,
alitcr
addc
aliud fuiphur,
&
;
irctum
(uJphur, iive nictiicin.i nollra ad natuiam mei..lliRecipe hujus fulphuris fermentati parccm unain 5r projice fuper decem parres Mercuiii viviin crucibulo cak-facli ,& liabcbis metallum pcrfcctum fi non dc ica coloratur. Si franfatis coloratumcnet fundcicerum &' addealiudhilphurfcrmencacum gibiJeevaderec, adde m-nxurii vivi fufh.icnccm porcioncfn Sc cric omnibus numcris abfolutum. Jam habes hic, Amice, dcfcciptam univerfalera medicinatr*,cam pro faluce ad quofcunque humani corporis morbos profligandos,& ad vicam producendain, quam ad traofmucanda in aurum perfeti{fimum cunfta meralla. Kcdde itaque Omnipotenci Deo intlnicas gnuias ,qui humanarum calamicatum mifertus, tandem hoc noftro xvo inexhaufl:um the(.iurum nobis revelavit, & nos ad commune commodum pacefccimas pra: omnibus pro canci rauneris largitatc > ne delinquas iti confpeAu ejas oramus, alitcr 11 feceris , (ine auro evadcs Midas aurirus, tartar. vfni albi SecundusProceffushiceft. H.eclpe (alis aiJcali falis gcmma:,fal. armoil. anaî.diffolvantur fcoruminaqua plaviadellill. filtrencur &: evaporentur in vafe vitreo ad Salis puriexficcationcm. Hiclabor ter rcpccicus exhibebicfalia idonca opeii de quo in fequenubus, ac proprerea ill.ierunt ieorlim afTcrvanda in vicreis vafis mundis ac orobc obcuracis. Rccipe uniufcujufque falium prxmemoracocum ^vj. terancur in alkoolfupcr porphyritclapidei aut alio qaocunque duro ,qu6 piclores in coloribus comminuendis utuntur adde reguU antimo-
abibic in luiphur. Tuncfatis
modus
,
t^li.s
evit.
&
nii, ex tartari 6c antimonii partibusa:qualibuscam quartanicri parcc modo ordinario paraci,iij\ accco prohe loci Jiij. Pv.eguius cum falibus fimul coiitcrantur in polliMercurii vivi in Ipir. vini
&
ligneum mortarium immifTo , rncrcurius cunens adj^*ciatur , continueturquc detricio acagicacio materiarum donec diîlus raereurius omnlno abforptus vidcatur. Immitte hanc materiam in vas vitreum circulatorium in eamque conjice fpiricus urina: rccfificatiffi-miftf^. cum ejufdemuiinxfil. volatij. =).& fal.fixi 5!^. lutencur junclura: luco infra dcfcribcndo per ic dies integros in digeftione lenta reponatur. Poftque reaperco vafe adde fpir. vini reti-ficatifTfbB. obcura ut prius vaspelicanacorium, Sc reponerurfus peralios odlo dies in digeftione
nera fubtililHmum
,
cui in
&
&addita fpir. fangu. humanireftificacifl!tb(5 reobturcturutprius, Icntaquecontinuetur digeftioperalios quindecim dies. Hifce pcradis con-.
lenca,.quamateria' probe uniantur. Reaperiacur vas,
tentaomniavafiscircnlatorii in macratium longioris colliiramittantnrhocquelncinerum balneo
repon3tur,utIent6ignedeftillentur;quxdeftiliatio menftruum operi noftro neceffarium tibi eX" hibebit. Recipc meaftrui per deftillacionem proIcLli partem diraidiam ,eamque fuper materias
in vafe circularorio refticances
,
ac non bene folutas rejfFunde, icauc maceriis pnedlclis cres digu
tosfupereraineac, luco rurfus obcurecur vas ,inquecapfu]am cineribus plcnam immiccatur ad
eam
profiinditatem ut quicquid materia;

,
rium illumque in ftruum dec3nta,novumque refiduis materiis aftunde,luto juntturasobtura, ac rurfus per integros duos menfes uc priilis digere pofter.que decancaco menftruo &: nov6 addico , cum exata maceriarum adfundum ufque vafis agiracione per fpatulam ligneam commocione lucum inducatur , vafque digeftloni paulo incenfiori regiftris fcilic. furni aliquanculum adapertis per tres men:
bene fcpultum ccrnat.ur ; adhibe igncm digeftoeodcm tenore per feptimanas fcx integras continua. Quibus exalis clarum men^
eft
in
iis
&
fes reponatur.
H6c
exaclo teir.povisfpatio vas e capfulaiua cximatur ac aperiatur

;
menftruumqs
contentura ad ultiraam ufqoe >]attulam decantctur rurfiiique fxcibus fpiritum roris majalis ad quatuor digitorum emlnemiam aflande , obturetur vas finelut6 &: per tres dies calori lento committatur
:
abftrahe ipiricum roris
novumque adde,
&: digeftionem rurfus per tres dies repete^
torics iterandoquorics ncceffarium fuerit pio totali falium acrimonia: ablutione, materia contcnta coloris videatur griiei cinericii. Materiam poftea fpiricui roria majalis mifce, p^-obe ablue &: in vicreum vas fundi largioris prompte projice , &; poftquam confedericquantum fieci poterit,quicquid etit lympidi liquorisdccanta,eamque raatcriam fuper ca-
eundem laborem
ac ufque
dum
cinerum exficca, icaucin pulverem abeac grifcum ,quem fupcr I.Tpide porphyricequam fubtiliffimc conteres. Tunc habebis matcriam tuam probe pararrm. P.ecipc igitur hujus mareriae; ceraâutehartaGerat.aobvGluta: 5]- cupri vcrcris sd raodt.m ii ftiius defciibendum purgati^îiiji?. auc ^v. imraitte incrucibulum aptum jCii.ciiûkirrque caibone lato cropertum in ignem intcn(iorem conjice, icaut materia: f.onrcma: pcr horar quadranttm quam maxirre bullianr. Pofi: pra:diftam materiam in formas furfure rriiicc 6 corfpcifas infundc cafque lirrco madido obvoluras
lore
, ,
frigefcerc iine.
Tunc mactriam
e fbimis
educlam cupellx cum oclo pli.mbipuii
paitit
usimpoPr
ue: habebisargentipnri =iij. &: auri ^&. Mangeti BibUoth. Chem.
tt
P llyE F
JT
,
O
,
Vxo Lnto conficiendo acufurpando ad opctanciurn. Primo orl vafis pelicanatorii fcn circi.?!,?torii , adaptctur obtiivameLitun) iigncum , fcu lubcrcum non porofum, quod exquifire ungarur albu*. inineoviprobeconquair.uo. Tum rccipc calcis vivx minii lithargyrii, ac cryrtalli Vencti in alkool pulverati partcs xqualcs albi Hifpanici partem dimidiam ,cumovorum albuminibus agitando commifcc.^ntur &: poRquam benc unita fuerint, extendefi'perobturamentum,linteura forte,fcd non nimis crafTum illndque Uuoprcediao liniatur ; plures lintei ac luti applicationcs
,
,
iterando , donec vas
fatis
obturatum
fit.
Ctipmm purgatur fequenti modo. Rccipe

,
Sal.
commun.
tartari vini
ranturin pulverera lubtiiinimum, igne intentiori ac tcr in aqua pncdiais falibus imprargnata extinguatur. Sic erit purgatura. Sal voUtitc Silfixim ,\it S>cj]>iritm urinA fic parantur. Recipe urinx puerorum iz. circitcr annos
ac dilTolvantur in
aqux communis
aluminis ana |5. contcftvj. Rubeiiat cuprum in

,
natotum
& vinum bibentium q.f rcponatur in magnis

,&per
fex fcptimanas
in
vafis virreis ,ica ut rcplcaotur
ad
trcs
quaN
:
tas,obturentur exa6le
ioco calido pro putrefadiione colloccntur

,
poft
exbalneo arenx tenuls cribrata:. Poftquamomnla afcenderint non tamen (inhac aurera deftillatione duodlcs inceaddei]ccationem,nefcilicet matraciumabrumpatur quaafccndere dcbcnc afccndcrint, recipe fpirigrlfunt infumendi;quando,inquam,ca omnia tum deftlUatum illumque fcecibus rcftltantibus reaftundcndo fccundo ac etiam tertio, cum eodem labore dfcftlUa , obfervando tantiim ut tertia vice materix ad ficcltatcra abfoluram propellancur. Infunde liquorem deftillaium in vas longiffimi quam ficrl porerit coHl, fuperque eo adapta capitcUutt) fuperiiis adapertipi , cujus apertura: itcm capitcllum aliudminus ac carcum impone, junfturas probe lutandoitum macratium In cinerum balnco colloca ,ac pcr rrcs horas igncm ita admovc, ut prirablcnis admodumpoftlntcnlior paulo fiat , donec quafi fudoris guttula: undlquc ine6deprchendantur,tunccnimindicium habetur quod fal volatilead capiccllum c;ccumevehltur icumque liquorebullirc inceperlt,matracium c cincribus ad dimidium extrahatur, remo-
contentum
deftilletur
toque igne frigcfcatcapfula,
ut eafrigcfacia
vafifque extraclis
fal
volatile capitcIU parletibus
adhxrrens educl qucat. Sd//.vwttr/;/^paratur ex fxcibus prima: deftillatlonis , fcllicet illas pluries calcinando, diffolvendo, filtrando , ac evaporando , donec fcilicet fal adeptus fis fixiflimurti, album j quod tandem in crvftallos facile cogitur. Spiritum autem urifi^ ardenttm quod aitinec
Recipe liquorcm puft extraclionem ialis volatilis modo prasmemorato tactam refiduum , repone Inmatraclo longloris colH, ac dcftiljando ad tres quartas , habebis fplrltum orinx ardentem. SPiritfts Snnquinis Himani ita paratur. Recipe fanguinis horainls fani, inter2o.&: jo. annum contuncquc ferum effunftirutl q. f contineatur in vafis vltreis largioribus & apertis per 24. horas
,
dendo partem coagulatam in vafa vltrea Immittc Illaque probe obturata , In loco calldo per menfemintegrum,fcilicec adabfolutamputrefadionem,reponc. Tuncque ui mox dcurina diclura
,
eft deftiila.
,
.
--
Recipe vinl gencrofi q. f deftillctur ex cincrlbus modo ordinarid, donec fcilicet phlegma afcendere incipiat. Recipe rurfus aliud vinum illudque eodcm modd deftilla laboremque repete donec fatis tibl fit fpiritus vini quem In matratium longioris colli immlttaSjhuiufquematratil orificioaptetur Unteumquod poft(ûam circumligatum fuerlt in prardiSpiritHs
wi
ita patatur.
ûm coUum paulo profuadiiis intrudatur,

totum
cruftulis panis
cavum quod
:
fic
etScItur cruftuHs panis albl replendo;
operiatuf eavitasfic replcta panno albo lanco ,ole6 olivarum imbut6 ,capicellumque vitreum poft Spiritus purus in vas recipiens abibit , dum phlegma aptctur , ac lent6 ignc matcrix deftillentur
,
ac panno ole6 imbuco
adhxrebit, Si idem fecundo repctas

rorls aut pluvlx maialis
nobiliorcm
fpirltum naneifceris.
Spiritfii roris
maialis paratur fequentl
modo. Reclpe
aut Itidem nivis
exeunte Martio aut ineunte Apiili collelx q.f ex nfque mod6 ordinario fpiritum deftilL). Exaratis jam duobus procefllbus,muItis forfan non difplicicurls,quamvis non xqueMagni &:Nobilesâc fuls Authoribus reputati funt , nobis videantur,ut nec fane alii innumeri pcr totam Biblioihecam rcfpcifi,clauderemus Prxfationem noftram aliquld tantiim de compilacionis difpofitione ac diftiibutionefubjlcicndo; veriim prius diluenda venit illa objectio qua Chemici impietain opere fuo, tis ac prophanationls eo arguuntur quod Sanl:iffimisScripturx Divinx Oraculis Prxterquam abutantur. qubd etenim niagn6 arÎs opprobrio non parum ut qulbufdam placet ,
, , ,
Adcptorvim do^trina nihil magis quam pietatem&morumSandimoniam fpirat, quandoquidem cor Sxcu^ll^mpuundiqu,?.que edocec nuljiun uiiquanLlnJabQrihus Philofophicis profec^ integritatejmoruin ,_cbaTitateJn pj-qxitnumj^c^ ^jjtatibusjâcuumjionj^
ac Diredorl coimmeiidatinnjioa Jnê^revirtu tihusilhriftia^ fecerit. Quis non videt Scntentias e Sacrls Codicibus defumptas, prophan6 fensu apud Ipfos miac ipfum furuls non aliccr' liimcûfurparl quandoquidem fe continuo coram Deo confiftcrc
,
quamdumeto
non tantiim cum corJc hufniU, &: difcalceatis,utltadicam, pcdibus , Magnum Veteris PopuU Legislatorem Imitatl , ad Luminura iUum Patrem acceduntjfed eiiam oran em nav anc epcxanajJt fe verbis Jg opeti^bns,
ardenti Mofi
inde(ert6 confpicuo,infidcre arbitratl,
Magno
A D
,
^^Tgâoômnls^ni^êrfediJDonac^^ accepfqs jiraebeanj: : NihDquc propterea in Sacris Paginis intadum relinquunc quo Numinis gloriam devoro celebrenc ar.imo, canticirqje in cjurdcm confpeLlu non fccus ac Pius ille Rex David coram Aica , Divina: prse-
LECTOREM. &
,
:
fymbolo , ac monumento , (cu pocius , fi ita loqui licet Numinis habitacnlo , cutn poft loiigam abfcnDamHyerofbiymarareporcarecur, magnavi exuitcnt atque non aliicr excspiunc homiues qui iafanirc eos,ac in tanta verborum exultatione prophanarc reputant , quara idem Rex Conjugem fuam Mitfal (ibi quofdam raotus alio forfan omni loco & cetDipore indccoros cxprobrancem excepic. Qaidjgicut^ rairutn Ci viri tah'ccr aftedi , Deogue co ntin uo &c gualidg
("eruix
faciâdjfacierajeâfl^^
ac pra;cip ue Mifericordia'. Divin.x_crga humiles , cele braciojTeoccugentur ? Abfic incerea uc probemus quas phantafmatis fuis forfin quandoque nimiiimabreptrdeTrinicate , atque Incamicionis &c Paifionis Chrifti Salvaroris noin virciic^m,
myfteriis h'berius quam par eft &: vere abufive laboi ibus fuis quidam qu.indoque appllcanr. Tradatus Collc!îonem hanc confticuentes eorumque difpofitionem 'quod fpcdtat i monendus venit Ledor no.s hic prsctct Epiftolas quafdam Sendivogio adfcripras,raanufcriptos Ccdlces qu^m pauciffimos ioleruifle quaravis innumeri tum Roma^, tum Bafilea, lum ex aliis locis,a Viris in hifce ftudlis quara maxime verfatis nohis amice ofFcrrentur quia fciliccc non ita nu tum cft iis uti,poftquam quicquid fele ctius in_tcLta_Europarggerium__eiL, jam ab aHis in codcni arguraento qui variis teraporibus cTmipilationcs inftitucrunt confarcinatura cft. Itaque ideam
ftri
, , , , ;
Chemicorum Celcbriorura Confpeclupropofitatu compierecontenti, wndccunque cooquitivimus quo il!i facisfacercmus', imo inccrfcrcis etiara fubindc aliis Studio Cheraico apprime facientibus & fccundura ordinem tcmporum quibus Autores fcripfemnc
Borrichio in fuo
,
aMagno
difpofitis
fi
perfcitiorera ctiara rradcrcmus. Vcrura quia
non
jn
faris
Curiofis omnis crdinis fuiflec
Tradatus prarcipuos fuper Migno Operc confcriptos

,
unura coUedos corpus exhiberemus:
ni prius dc AlcheraigLHiftoria
Lapidis vcrit are
a c Tcrrainis Art is aliquid prjelibaflcrausjjto-i//

videri poterit iii arguBibliothecara complentium fncilac proptcrca ab ea ultedus cxpiicand^
,
{M^mum BibJiothec^rwfkaE Libru menro ipli przroifso. Refpectu vcrb Difpofitionis Tradatuura
tura
liraum
erit
illam in Indiculo
mox
fubfcquuturo vldere
jam abftincmus.
Mangeti BihL Qfjemh^tl
tt
INDEX
TNDEX
TRACTATUUM ET CAPITUM
/
BIBLIOTHECA CHEMICA
CVIIIOSA
LlB.
I.
CONTENTORVM.
M.-gnx Artis Mdgifteriuir,ab eoquod
miltx promirtun: d veris Philofophi s hjcufquedicSis fummatim olknditur.
,
BIBLIOTHEC^ CHEMIC^ CVRIOS^

SeCT.
Pfogrejfn
f.ilfi
Akhytx
109
De
Ortu
re
SuBSECTIO L Chemu Diflcrratio AutoI.

,
intelligi
SUBSECTIQII.
Interpellatio brevis ad Phiiofonhos pro Lapide
Olao Borrichio Mcdico Regio demia Hafnicnii Profcflbre publico. Tom. L

5 in
AcaI
Phibfophorum contra Antichlmidiciim
Mun115
Pag.
dum
i)ubferraneum AthanafiiiKirchcri Jcfui-
SUBSECTIO
Confpe&us Scriptorum
ir.
tx Aucore Salomone de BlauvcnfteinTo.1.
Chemkorum Celebriop.38
SUBSECTIO
III.
,
Tom.I. rum eodem Autorc. LlB.I, SeCT. II. SUBSECTIO I.

Athanafii
DifTcrtatio.
Tratatus de Tinclura, yniverfah
ubiin fpctic
contraR. P. Athar.aliura Kirchcrum pto exiftcntia Lapidis Philofophici difputatur,

re Gabrielc
Kiicheri dc Lapide Philofophorum
Auto119
Cap. I. Quid fic Lapis Philofophorum , & an ejus ope veruin & naturale Aurutn arte produci Ibid pomt. Cap. 1 1. Ucrum vera & realis transmucatio unius
metalli in aliud detur.
59
Claudcro
M D. Tom.
I.
Cap. II f. De Lapidis Philofophorum & Tinfiuri 62 conficieud2emodd& ratione. Cap. I V. Perfedum Attis Magna: Magifterium a
Ibid Cap. I. Exhibens occafionem fcribendi. 121 Cap. II. Tradensquid fit TinduraUniverfalis. 126 Cap- III. Quod detur in rerum natura. Cap. IV. Vcntilans anconfnltum fic Cliriftiano immediate ui TinSuram Univerfalem inquirere. 141 Cap. V. Declarans e qua matetia pra:paretur Tin-
ftura
UniverfaUs.
Cap. VI. Monlirans quo

Univerfalis.
modo
i^S priparetuc Timitura

159
66 Azotho cxterifque examinatur. Cap. V. Quo Alchymicos ProceiTus ante addudos <^8 fubfiliere non poiVe docetur. Arnoldo Cap. V I. Omnia Chryfopxias centamina ex
Lullo,
,
SUBSECTIO
Be Metallorum
TrafiJrn utatioKe
IV.
ad
.
Virum Nobi lillirnum joelero Jâ^cloctum,Se ren.Princip

168
70 Viilanovano &c.demouftrantur. Cap. VII. Objeaiones pro diSis ProcefTibus eo75 rumque Autoribus, confutantur. Cap. VIII. De doh's & deceptionibus , modifque
queis Alchimifts verura aurum fe conficere polfe hodierno die jaditare uti olim jaSitarunt, ita
Ciinbrici Archiacx um^Êpjft Janielis Gcorg.
jylorhofiPiofcfrot\Kilon !eniis.Tcm.I.
SUESECTIO
Aurum Chymicum D.
Lcvvenheirab. .5 U-B y;^ ,f,.,,: /;
,
V.
Philippi Jacobi
Sachs a
^
192,
&
adhuc non ccirant. 79 Cap. IX. Quod Dceraon ut plutimum fe Alchimise 8' cukoribus immifceat. Al.hymia de illa eft , id Sophiftica De Alchimia qusaurum& argentum Cupro.PIumbo , Stanno,
jungens.inde
ECT
VI.
Vitulns aureus
qucm mundus
adotat &: orat
in
quo
Cap.
Cap.
1.
Aurum magno augmento conflac. De variis variorum Sophilticis operationibns
falfis
II.
&
illicitis.
,
î
vel illicito
De licito
.
Chymicorum
,
Aurifi-
de rariffimo Natura: Miraculci Tranfmutandi Metalla, ncmpc quomcdo tota Plumbi Subllantia, vd intra momcntum, ex quavisminimi Lapidisveti Phiiofophici particula in Auiumobryzum commutara fueric Hagx Comitis Autorc Joh. Fridcrico HeL
traftatur
;
ci6,quodper appofitionem Tocant fivequopars ad partem id eft Auro metallum quodlibec
junaum
Cap.
111.
illud
muhiplicec.
85
De Chryfopxia artificiali Chymicorum.

pro vero vendi
poffir.
^^
Cap.I.
An Auruoi Chymicum fit licitum. Ucrnm Aurum Chymîcjm,quacunque tandem

ratione faftum
,
licite
ici
Tom. 1.1,6 vetio. Cap. I. De veritate Lapidis Aurifici. Tom.I. p.197 Cap. II. De eadem veritate varia Scripta 199 Cap. III. Hiftoria, de qua pra:cipue in lioc tradacu Autor. 201 Cap. IV. CoUocîum inter Eliam Artifiam & Medicum. 205
Cap. II. Decifioncs Juridico-Canonici de Auro 1C4 Chymico frlso & vcro Alchymiveccres apud pnopric 1 Cap. 1 1. Qiiidnam llas Lipis Philofophorum fuerit, & quid tandem prifci Philofophi .c^rumquemoderai Sedatores,
Ibid. per eum intellexerint, apcritur. ConfeiStariumanticlicciwum* quo totum aliud per
SUBSECTIO
VII
Judicia
Delure
Artis
AUhemix.hoc ellvariorum Auto-
rum
&: pr2:fertira Jurifconfultorum
& Rcfponfaad Quxftionem,An Alchemia fic Ars Legitima?CoIIi^cnte Joh.Chryfippo FaTom.I. zio niano.
LI
B.
Bibliotheca:
LlB.
I.
i
kh
iToJo pra-paraiKliim fir & IrbcnJun Cap. X X V I 1 1. Qiia via cx uibus rt^..:;.
-
SeCT. I I. SuBSECliO 1. Lexlcon C hjmicum, Auiotc Gulielnio Johnfonio Chymico. Torn. I. ii^
C!
!"
.
Mei cuiiiis Phi!rop!ioriim

Cap. XXIX.
fic?
Ibid
,
SU
Petri Joh Fabri
BSECTIO
II.
De
Liquore A.kaefl:
quid
fit
&
qiiaiis-
Mcdici Rcgii GaliiciCcleberrimi Manufcriptum nd ScrcnifllHolfatix Duccm
107.
D
Cap. L
tmra.
Fridcricum olim tranfmifTum ,ResAlchyTom.l.ic)!

fit
mtcorum obfcuras extraordinaria ferfpicunate

explanans.
Cap. XXX. An ex liquore Alkiiieft fimplici vei compofito Lapis Philofophorum confici pofTic Ib, Cap. XXX!. Cur Liquor Alk;ihefi rcducat onnia in primam materiam Cmc ulla dimniuta fui a6tio;
AnLapis Philofophorum
in
rcrum na192
in
"e ? ^^P- XXXII. An liquor A!k;.heft poftquam

pertecta in materiam
Ibid.
mecalla
,
primam
,
reduxeiit
vel
fit
ex
re-
2ap. If. Lapis narura.
Philofophorum quid
fic
rerum
mecallis dilfolucis feparandus

ulciir.am
cum
ipfis
Quale hibec corpus Lapis rum >S; qua vefie induicur. Ibid. Cap IV. Qiiibus nominibus infigniatur Lapis Philolophorum. Ibid. Cap V- An Lapis Philofophorum cum Terra fua & Spiriru (ufficiaf in fis ipfo ad ulcimam perfedtionem obtinendam? 294 vel quodvis Cap. VI. An aurum , vel argencum aliud metallum requiratur ad perfe<!iionem Lapi-
Cap.
III.
,
195 Philofopho-
linquendus, uc coquantur fimul ad perfedionem

? ^04 Cap. XXXIII. An Liquor Alkahefthabeat in fe Sal, Sulphur & Mercurium Philofophorum > Ibid. Sequuntur Epiftols aliquot prsediQi D. Fabri
304. &c feq.
SUBSECTlO
Oedipus
IIL
Chymicus
rum
&
obfcuriorum Tcrmino, Principiorum Chymicorum Myfte-
refolycnsj Autore Joh. Joaconlequendam ? 295 chimo Bechero SpireniiM. D. Tom.I.^06. Jap. VII. Quare Lapis noficr fic trinus & unus ? Ib. Cap. VIII. Qj,iaiis fic Philofophorum Mercuîus ,qui Ticulus I. De Prima MaccriaChimicorum. IbidTiculus il. Dc Principiis Subfiancis in fe omnia ncceffaria habeac ad Lapidem Philoronempe Sul phure & Sale. phorum confcqnendum ? Ibid. 312 Ticulus II.. De Principiis Qualitatis, nempe MerCap. IX. Qtiale fic iulphur Philofophorum qi:od curio Sulphure & Sale. Opus n;5lhum cum Mwrcurio perficiac. itjij Tom. I.jij Cap. X. Qtîale fic Sal Philolbphorum cujus ope Titulu!. IV. De quatuor Elementis Chimice furaptis, nempe lgne,Acre,Aqua & Terra. Mercurius & Sulphur perficiancur in Lapidem 324 Titulus V. De Generationc, Spermate, Menftiuo, Philorophorum Ibid. Marrice Pondere, Calore. Cap. XI. Defolutione falis nofiri uc per fublimay.S tionem & deftillationem Mercurium & Sulphur Ticulus VI. De Chimicorum fex operarionibus realidis nolbi
, ,
,
liaapericns
&
noftrum habcre vaU-amus.
Ibid.
Cap. XII. Qiio cempore cofiionis Mercurii noftri mecalla perfjda illi finc addenda. 297 Cap.XllI. An in Mercurio noflro peragendo , finc
varii
bus,Secretione,Decrerione,Solutione,CoaguIatione , Dei}rn6tione & Piusquamperfcdtione. 528

,
Titulus
I.
De Septcm
requifitis Arrificis,
nempe
&
diiiindx operaciones.
Ibid.
Cap. XlV. An in Bu^-yro & pinguedine noftra finc Mercurius , Sal & Sulphur infeparabilicer conjunfla
?
de Terminis, Juftrumcntis, Mareriis, Operationibus, Scriptis Chimicis, Methodo Chimis fiudendi, Methodo chemice philofophandi. P-JJt LlB. I. SeCT. IV. SUBSECTIO L
Ibid.
De
ra:
AUh'ifni Difltcultattbus Liber,
inquo do-
Cap.
X V.
Aurum & Argenrum
vulgi quare
'
morcua
dicancur, tur?
&
cctur, quidfcire, quidque vitare debcar ve-
qua via a morcuis
refufcicari dican-
Chcmix
;
ftudiofus
Cap. XVI. An
i^S in Cineribus vel in Balnco Mercurii

fieri polTir
,
rans
Autorc
ad pcrfedionem afpiTheobaldo de H> gheian-
nofiri pucrefattio
uc inde
Buryrum
,
&
&
dc
Pars
I.
Tom.
De Impedimentis
artificem
I.jj(5
pinguedo noHra extrahatur ? Cap. XVil. De Fermenco Philofophorum

quale fic?
Ibid.
quid
,
remorantibus quo miniis ad pretiofa? hujus fcientis notitiam

finein pervenire poffit.
1
Ibid.
fic
&
Pars
Pars
Cap. XVIU. Qiiid
&
?
qualis
Drkco
nofler
cau-
I.
In qua de
In
difficili
540 librorum intelledu agi-
dam
Cap.
fuani devor.ins
I
299
tu'III.
J45
qua
de
difficultate
quid fic Mare noftrum in quo iuor duopilces mira pingucdine pra-dici. Ibid. Cap. X X. Qualis & qux fic Hydra Chyriica feptem habens capica ? ibid. Cap. XXI. Qualis fit illa Conjux & Mulier maritos fuos omnes enecans & intcrficiens 500
X. Qiiale
&
?
Praxeos agitur.
;5J.
P-^g-
Pars IV. Qii2 Artem
Chemicam cuique vitandam

^g,
condudit.
SUBSECTIO
Cato Chemicus
fophifticx
,
IL
Cap.XXII De Salamandra Chymicorum

qualisfir
qui
&
Traiftacus
nuinae Philofophix
Ibid.
quo verx ac geHermcticx &: fiicatx ac
Cap. XXIIi.Quidfit nig-am feram in Sylvis efle, qu<E duin nigredinem deponir, mira albedine inciuitur
?
Pfcudo
Chcmix
&
urriufque
del:-
Magilhorum Charaleriimi accurare

ncanrur.
Ibid.
fit
,
Cap.
XXIV. Qiiid
fiiie
Tom.L
568
&
alis
alter
?
apud Chymicos alatus Leo 6c ex duobus Leonibus unum

,
ficri
dtbcre
;oi
Ibid.
Cap..XXV. De Lapide conficiendo.
De Chemi.-E Ortu. Cap. II. Dc vcra Chemia. Cap. III. De verx Chemii Scriptoribus. Cap. IV, De vera? Chemiae Subfidiis.
Cap.
I.
ibid.
Cap.XXVI. De Puro Naturs, quid &

quoruplex? Cap. XXVII. Purum Minerale
ibid.
quale
fit
&
Ibid.
&
Metallicum quo-
Cap. V. Defalsa Chemia. Cap. VI. DePhênitics Diagnofi. Cap- Vil. De Phrenitics PiOgnofi.
57
Manget,
Biblioth. Chejn.
++
J
Index Tractatuum
Op.
Vlll.
&
Capitum
, ,
.^
.
De
Phrenicicae
fraudulcntis Magiftc
Dc C3d1"x ^'
Nfyfterio Lapidis Philofophici.
^^^ p.377
Ekcc. >:iv Dc Anima Spjiiru corpore. ?ot Ex( "erc.XV. De conjundtione corpoum & copula
eorum.
"
ibid.
BiBLlOTHtC^ CHEMIC^ CURIOS^.

LiB.
11
SUBSECTIO.
Arthcphix
_
II.
Shct.LSvbsect L
libcr qui Clavis
majeris Sapientid
":
Cui Uermetis Trismen tftt Tabu lJrnarigdii. Semtorum Hermeiis Trijmegtp
dicitur.
Tom. L
rlTuTtJsr^
SUBSECTIO
,
50J
III.
W.
ricur.
Chr.
Kiiegrmanni &; Gcrardi
Domci
L p. Jj^^ C-^mmenrarii'; ilUiftrata. adequibuldam Cap.L Tabula Hermecis invitis

,
Tom
Libcr dc CompoJttioKe Akhcmi/t qucm cdidiC Moricntis R maiuis Ca.id Rcgi /.gvpcio-
rum:qiKm
inLaiinum
Gcbri rcgis
cidlmi
natura
plari
,
Pvcbcrtus Caftienfis dc Arabico

tianstulir.
*,
Gricum labuis Cap. IL Phcenicium Idioma non 34 nativumeire dcfenditur.

Cap.lIL Inia-ipcionesTabula', duoque
Ifrantur.
.^
,
Ti^^m.
l.
50J
SUBSECTIO
Aiab.im
Sumrt-c perfeHionis
;
V
pcrfpica^J.tgiflerii in
uicira Ulu'b.d.
.
Phi.ofi^phi
rua
Ulata. }>5. Cap iV Sequencibus quatuor incids lux fenlum Incifocum SeptimiacqueOaavi V. Li Cao ^'
cx Eibliothecx
vaticauir
excmfi>r-
iiiqmritur.
ibid.
,
undecunque emend.itiiBmo edita jcutn

,
Cap. VI. De nond

dillcritur.
decimo
&
.,
undecimo Inciso
.
vcra gcnuinaque dclineatione v.Tforumf-.^
Cap. VII. Reliquorum

expofit;
^3^ mens Incilorum binorum

87
racum
ris
&.
dcniquc Libri invepigatior,is M
.igifle-
TefamefJti ejuCditn Gcbi],n^ni Coraaliquot additionc caftigatirfimS.
mentariorum
Tabulx. ibid. Cap Vlll. Conftituitur Argumentum adve^rChemicotum IX. Apologia ftudiorum
Tom.
Lib.
re.
I.
I.
I.
^19
Cap. fum Cenfores. Hermetis Trifmegifti

fitionibus Dornei.
in
Cap.
Dc
impedimentis
artificis
in
ope5'
ibid.
'^
TahU
Smar^dina
cum expo.589
it>''i-
Cr.p.ll.
De
Tabiilam. Argumentum verbotuni Hermetis. expofitio Clarior
59
.S9
De Pi-a&ica Operis Spagtrici ad louâe parandam.
Medicinam vki
SUBSECTIO
,
IL
vbid. Cap. III. Cap. IV. De impedimentis cx fortuico cafu. ibid. Cap. V. Dehis qui-artificiconfideranda funt. ibid. Cap.Vl Deperiuafionibus fophitfarum. Cap. Vil. De principiis naturalibus fuper quibus
adioi^.es fuas fnnda: n.^tura.
jxx
impediirentis ex patte corporis. Dc in pcdimentis ex parrcaninia'.
de Hermetis Trifmcgilti Tradaius Aureus in feptcm Capitula Lapidis Phyfici Secreto Tom.L+oo. divifus, cum SchoUis Anonymi.
LlE.ll. SeCTIO.II SVBSECT.I. antiquo Manufcripto fitrba PhUoJ^^hmm ex
Cap.VIlI.
Itarui'.
De
folutionibus ad pcrfuafiones fophiibid.
Cap. IX. De
tis.
rationibus negantium artem
a da5x4
Cohierat
j(^rexcerptaTqualis
editio.
nulla
haSenus vUa
Cap.X.De ftipponentibusin fpiritibusartemfore. ib. Cap. X L De fupponentibus in corporibus lapidi,
Tom.L44f
bus, lalibus, alumiuibus, bauraciis

tibfs
vel crefcen-
46) Amnymt. In Turham Philofophorum Sermo Philolo^lleôrt Sapientum fupra Librum Turbs
-
mm
Arrcm
fore.
,
515
ful-
Cap. XII. DePrincipiis naturahbus Mercutii

phuris
phoium.
Turb hhihfophorum aliud exemplar. AUceorii fuper librum turbsE.
&
arfcnici.
516
5*7 ibid.
ibid.
,
Cap. XUl.
^.lyg -na cx vilione Arislei Philofophi & Sapientum. Exercitationes in turbam Philofophorum.
494 Alkgorns
"^95
De Cap.XIV. De
Sulpliure.
Arfeuico.
Cap. XV. De Mcrcutio. Cap. XVI. De Corpnribus metallicis

fcdfus principiorumnaturaf.
quae funt cf-
4;?
con^.^''*-
J^S
ibid.
ibid.
Exerc
ftet.
1.
Definitio
lapidis
&
quibus
initiis
ibid. Exerc.II. De Cahdo naturali. quometallorum , materii prima Exerc. lU- De ibid. generentur, procreacione feminali modo ex
Cap. X> II. DeSnle Cap XVllI. De Luna. Cap. XIX De Saturno.
ibid.
&
Cap.XX. De jove. Cap. XXI. De Vcnere.
Ji9
ibid.
Exerc. IV. TeVta.

Exerc. V.
De prino Elemento De
dimiffione aqui
,
Lapidis,
.
quod
elt
^'-'^
ibid. Cap. XXII. De Marte. Lib. IL Cap. I. De Subiimatione, ad quid inventa

fii.
vel roratione iuper

^^.^^
JP
I
Terram. Exerc VI.
Cap
L De
diverfitate fublimationis
&
quahcec
De
converfione naturarum
&
commix1010-
Exerc. VII. De Conjugio Solis eftLunx. Excrc. VIII. Qiiod Artis fundamentum
fit
unum quid
'bid.
eft lapis unus.
Exerc IX. De foiulione & 500 rum. L>e Aquam. in corporum Exerc.X. DeSolutione
divifione
.
Elemento-
'
Gumma &
par^tes.
divifione Aquse.
,
ibid.
Exerc. XI. Rurfus de Aqua
&
divifione
Aqux
.
m
5.
Exerc xr.Oe divifionc Aquas & vafis Exerc.XliL De ficcatione Aquaj, coagulatione
apertione.
ib.
,
&
ibid. debeat ordinarie fieri. Cap. III. De Fcibus& Fornace. ibidCap. IV. De fpifnrudine furni. ibid, Cap. V. De iignorum proportione. ibid. Cap. VI. De formaalndelis. Mercurii, Cap..VII. De Sub.imatione ibid. CapVIII. Sublimatione Marchafiti. Tuthix. & ss^ DeSublimationcMagnefisE Cap. IX. diminutorumcorporum. Sublimatione Cap. X. De 5?4 Tom. L ibid Cap. XI. De Defcenfione. Cap. XI 1. De diliillatione triplici fcilicet pcr J'J> alembicum, defcenloririm & fiUriim.
,
calciiutione ac ignis ncgimine.
ibid.
Cap. ^ Xlil.
De
Calcinatioiic.
"i^
Cap.XI
{blioehecx
Chemica:'Lvunolx.
Tejlamenuim Gcbri
Ar.iraaliutn
,
5,7 Cap, XIV. nc CakinatioiiL" cum lalibus. ibiJ SnlntionibusXV. De Cap. Cap. XVJ. De coagiilacio.ie Mercurii & reriim loiutariim.
Indix Regis.
,
Dc
S.libiis
Pifciuni
volatiiiiun. vtgctabi-
lium &: aliorum. - -:

-
Tom
.^
I.
jî
î.^
De Can ^ P XVII. ^
.
Mcrcurn per prxcipicoaqulatione b .,j.

59
ibid.
f>
nutnam librorum Gebn fevUfittam

cui prxniictuntur
explteans^
Cap. XVIII.. De Fixione &tT)odisejs. Cap. XIX. De Ceratione.

,
propoluioncs ii6.
brevitaic
idem
argumcntum compendiofa
com-
Lib. Il!.Cap.
I.
De
SulplK>ris& Arfenici eflentia. ,40

54-*
GcrnarHi.
.t
D. Bxercttmoms
r
1
1
PerlTeves
1
'2
568
Cap. Cap.
II
lil.
De De
Mercurii tltentia.
elVentii Murchafita:.
Magnehx
&
tu-
/^ l C^^'"'
L- r nt r ^rahtsfimmtPkbfo^htltbros duos Sumi
j[j;^
ibid.
i^''^-
m ferfeffionis.
i
Tom.
1.
Cap. IV. DeSoliseflentia. Cap. V. De elTentia Lunje. .^^^ Cap. VI. De Martis ellentia. 545 Cap, VjI. De Veneriselienria. .544 Cap. V!ll. De Jovis eflentia. ibid. Cap. IX. DeSaturnielTentia. corporis cujuslibct Cap. X. De duplici Medicina vivi fcilicec alba & ruimperfedi & argenti "
Adminiftratione & mundificationc corporum, diveriificando fecundiim divertitatem 54*^ eiTentiarum fuarum. incomJovis & PrxparationcSaturni Cap. XII. Dc
bea. Cap. XI. 545
LlB. II.StCTIO. III. SVBSECT.I. T.I.61J Kogcri Haroni s de /Jchymia. Libellus cui tituSfec
Cap.
I.
Cp.
Cap
II.
De DL-finitionibus Alchemiae. De principiis naturalibus &

Exquibus propinquius
D15
ibid
procreationi-
bus Mineralium.
III.
ibid. tnateria elixiris fic
eiicieiida.
Cap. IV.
modo
ageudi
&
De
5,^ Igne moderai^do

jbid.
&
continuando.
muni
'bid.
De prffparatione Saturni in fpecie. prjEparatioiif Jovis in Ipecie. De XIV. Cap. Cap XV. Deprxparationc Veneris.
Cap. XIII.
547
ibid.
ibid.
Cap. V. De qnalitate Vafis atqne Fornacis. 6 e Cap. y I. De coloribus accidcntalibus & eflentialibiKs in opere apparentibus. ibid, Cap. VII. De nôdo projiciendi Medicinam fupcr quodiibet impcrfeîtorum. gj(5
Rogetii Baconis de Secretis operibus Artis
c5*
548 Cap. XVI. Dcprxparatione Martis. Cap. XVII. De mollincatioue durotum corporum & induratione moliiiim. Cap. XVIII. De Mercuiii lavacro.
Lib.I V. Cap.
I.
Naturx
d^
I.
de
!,Uiiate
Nagin
,
Epilloia.
ôm.
Cap.
I.
J"id.
ibjd.
De &
De
contra apparentias fidas
&
Cv)ntra
Deprsparatione
fubftantise
Argent*
Cap.II.
"'".
invocationcm fpiriiuum. Charaileribus , Carminibus

fermonis
6l6 de &: î^

ibid.
&
eorum
in projedtione Medicinas.
54^
ibid-
Cap.
III.
Cap. II. De triplici ordine Medicinarum. Cap. III. De difi-ercntiaomniuni Medicinarum. ibid. Cap. IV.DeMcdicinisVeneris m primo ordine. jjo Cap. V. Dc Medicinis Martis in primo ordine. ibid, Cap. VI. De Medicinis luni in primoordine. ibid. 551 Cap VII. DeMediciilis fecundi ordinis. Cap.VIII. De adrnuiiftratione Medicinarum leibid. cundi ordinis. adininipoft fupplemento defeduum Cap IX. De
îbid. ftrationem Medicinarum fecundi ordinis. eaingreflu &c De Medicinis Arg.nti vivi Cap. X.
De virtute De
&
redargutione ma-
gi^-
6i8
V.
Inllrumentis
attificiofis
Cap.
mirabili^,(5
bus.
Cap. V.
bt's.
De
Experientiis
perrpefiivis
artificiali-
ibid.
Cap.VI. De Experimenris mirabilibus. i$jo Cap. V I I. Dc rerardatione accidcutium fenedutis & de prolongatione v'\tx humanx s. i Cap. V 1 1 1. De occultandis fecretis natura: & artis.
tS:x
552. rum. Cap. XI. De Medicinis tertiiordinis. 55> Cap. XII. De adminiftratione ibiaris & lunaris ibid. Medicins. Cap. XlII. De examinationibus quibus cognofcicur ibid. utrum magit^crium fit in pcrfedtione. Cap. XIV. De Cineritii exanune. 5H ibid. Cap. XV. De Cementi examine. Cap. XVI. De Ignitionisexamine. 55J ibid. Cap. XVlI. De Fuiioniscxamine. Cap. XVIII. De examine expofitionis corporum
i
ovumPhiiofophorBm. ibid. Cap. X. De eodem ovo fed alio modo. â? Cap. XI. De eodem, lld rurftis alio moco, ibid Adnotaia ad Kogerii Baconis Epiftolam
faciendi
IX De modo
Tom.
I.
SVBSECTIO
Cap.
6z4
Avicenn.r Tia(âtu]us de .4/f^m/i.Toro.I 6z6 I. De Mcrcurio ;& ejus natura , nec uon de fuiphure in eo conter.to. ibid. Cap. II. De natura corporum perfcfioiim id tff, Solis ac Lunx ;^ eorum fulphure. <$ ^y
fuper vapores acutos.
5S<5
Csp
111.
De
conjundtione corporis
&
fpiritus
Cap. XIX. De Extindionis examine. ibid. Cap. XX. De cxamine inmixrioue Sulphnris. ibid. Cap. XXI. De examine Caicinationis & Redudionis corporum. 5>7 Cap. XXlr. De examine in facili & difficili mixrionr Argenti vivi. ibid. Cap. XXlII. Operis totiusin uni fumma recapitulatio.
ibid.
&
lapidis drflolutione in
undatione , (eu etiam fufione aoiia fuper terram filam. fbid. Cap.VI. De modo fublimatioiiis tcrr^. ($,3 Cap. Vll. Dc Multiplicatione & Fixione JapiI
Cap. IV. Cap. V. De
primam materiam De cxcradione aqux ex Terra
^28
2.^
dis.
Cap-
<5}i
1
11.
De modo
quodiibet
projiciendi
Medicinam
'n\
tk.
Liber Invefligitionis Magtjlerii Gcbti Philoio. phi perfpicacifT T. i. jjg
tingendi
niccillum
folem
&
I.
lu-
nam. Avicenna de Cengiutinatiens Upidum. Tom. tt 4
,bid.
6^
Index Tralatuum
&:
Capitum
mifla
SVPSECTIO
Ariftotelis
III.
dis Benedi^li
Ann.
141Z.
Robcrto An^
dj
Perfeao
M.tgiftcrio
Traaatus
glorum Regi.
Tom./.
Ariftotelis
fophici.
^38
Taiaitulus de Ptamca Ufidts Thtlo-
Raymundi
ftus
,
Lullii
865 Liber Potejias Diviiiarum di-
Tom.
I.
659
SUBSECTIOIV.
Villa
Arnayi de
Medici nova Philofophi TheTkfaurus didus excellentiirimi libcr cmniiim fmrorum 5c Rsfartum rhdofaphorum
,
&
quo optima expofitio Teftamenti Hermetis continetur. 866 Raymundi Lullii Cliwtctila qu^ & Apertorium dicitur , in qua omnia qu^ in opere Alchein
mix m\x
requiruntur
Lullii
apcrte declarantur.
872;,
Rayraundi
&c
Compendium
Philofophix
de
Artis Alche,
Secretoruai
maximum
fecrcium, dc verifPhilofophia:
Natiiraiis
fecundum
875
fima compofuionc Naturalis quaomnc diminutum rcducitur ad folificum Tom./.662&: lunificum. Arnaldi de Villanova liber didus Novum Lu-
naturakm curfum. Raymundi Lullii Tradatus

Philofophorum,
Lapide
&
Oieo
i^79
Raymundi
men.
^l^
Arnaldi de Villa nova Perfe&um M/tglJlerium &: Cauditm tranfmiffum ad inclytum Regem quod quidcmeft _f/gj Florum Ara^ônum
,
feu Vademecum &C quo fontes Alchemica' Artis, ac Philofophix reconditioris ubcrrime traduntur. Opus 74. capitibus comprthenLullii Codicillus
,
Canttlena, in
fnm.
Joh. Braccfchi Brixiani Lignum vitd
Tora.l.VSo
,
Thefautus omntiim incomparaVilis &L Margariloreperiiur veti compofitio Elixyris quc 14, tam ad albumquamad rubcum, videllcetad
(cu Dialo.
gusexltalico
rolo
plicantur.
Latinum vcrfus a G. Giata Phyfico, quo Raymundi Lulli Sctipra exin
Solcm tum.
&.
Lunam
fub compendio
declara-
911
Arnaldi de Villanova Epiftola fuper
679 Alchcmia
68}
Anonymi Liber Mutus Alchemix Mvfteria

filiis
Artis nudis figuris
evidentirfuTie ape-
ad Regem Ncapolitanum. Arnaldi dcY\\\ino\z Specnlum Alchemite Arnaldi de Villanova Carmen.
riens.
ad fiuem
Tom.
I.
687
698
BIBIOTHEC^ CHEMIC^ CURIOS.fi

LlB.III. SeCT.
Petri
I.
Arnaldi ,de Villanova^/</îtf ram Effemiales quam accidentales ad Bonifacium OiStavum
SuBSECTIO
I.
cum
fuis Refponfionibus.
ibid.
Arnaldi de Villanova Sernita Semi(<e. Arnaldi de Villanova Tcjlamentum.
70 i
Boni Lombardi Ferraiie n fis Phyfici &: /j jChemici excelic ntiflimi LM^rgarita. pretio -ll
fa novella corrcdifljma , exhibcns inirodu-/ (Stionem ad Artcm Chcmica: integram ,
ante annos plus
pofita.
704
SUBSECTIO
Ui\ym
Magiftri
iiica
dic
V.
MagiftriRaymundiLulliiriP/^^wf//, &: P"'

Theorica.
Tom.I. 707
Tejiament. Pars Pra-
Part.
I.
Cap.
I,
minus quadringintos comTom.ll. Pag.i.' liitrodudio generalis ad partetn
Raymundi LuUii
_ (peculacivam Arcis Pag. a Cap_~ll. Introdudio generalis ad partem praft

cam
Part. Artis,
j
fuper philofophico Lapide.
7^3
Raymundi Joh. Gerhardi Analyfts Partis Praîca 77^ LuWninTeftamenli. Raymundi Luilii Comêndinm animd Tranfmutationis Artis
Metaltorum
Ruperto Anglorum
Regi tranfmiftum.
7^0
Cap. I. Probatur Artem Chemicam non Pag. 9 eire vcram. veram. Artem Alchemia: elFe 1 Probatur 16 Cap. 1. Cap. III. Ponitur determinatio generalis & ofienduncur caufae & modi difficultatis ifiius quaeftionis , ut & caula & modus proceflfus pro folu1 1.
Raymundi Luliii Majoricani Tejlamentum No790 vtpmum Carolo Rcgi dicatum. Pars Novifimi Tejlamenti Raymundi Lullii
altera.
tione qusftionis
iftius.
iftius.
iz
Cap. IV. Oftenduncur modi Cap.
&
caufe difficuitatis
24
,
806
Lullii Elucidatio Teftamenti. Lullii
V. Oftenditur quod Ars h$c fic tantum unica non folam qiioad materiam , fed per om-
Ravmundi Ray mundi
815
nem modum.
,
27
Liber didus Lux Mercuriorum
in quocxplicatur
quodin
aliisLibrisocculca8^4-
q^^ y i, Oftenditur quod hxc Ars fit naturalis & fic divina & quod per ipfam Philofophi antiqui fuerunt vates de futuns miraculis divinis. 29 Cap. V II. Oftenditur error omaiuui defideran-
tum eft. Raymund' L ul lii Experimen ta_\n qoibus vera: PhilofophTx ChemicaTOpcrationcs clariffime traduntur.
816
Artis Compendioft
RaymundiLuUiiLiber Vaiemecum nuncupavir.
quem
849
tium refie operari qui eft in fine operis, fcilicec in compoficione Elemencorum , & quod hfc Ars 'iomll.ji eft pro omnibus Sapientibus. hic Ars quomodo inventa Oftenditur VIII. Cap. fic fic &quibus daca fit, & quibusnv^n, &quare
,
Raymundi
tatienis
plar.
Lullii
Compendii Anima
dtetallorum
Tranfmu-
obfcure fcripferuiit
,
eam
Philofophi.
jj
Artis
aliud
Excm-
Cap. IX. Oltcndirur hunc L^pidem fimilari omnibusrebusmundi & quot finc nomina ejus , &
8j5 LapiRayraundi LiiUii Epiftola de Accurtatione
quot Philolophi hujus lcienti tetigerunc eain cura omnibusalns fcienciis.Et folvuntur opiniones Anciquoruni
Bibiiothecx
Antiqiioruni ,'qu
probai:.
is
C hemiCc^
quc
-i
Cunoia:
illullraro.
AriftoceUs
Piiilorophia rc'
D.6
Quccn
Libclli
m coin-
54
pofuic
tionc.
Gap. X. r.nprobatitur Sophiftx , Decepcores i3c impoftoresj & olteaiitnr Artem de fe effe-breveiTi & leveinj item tlemonftracur nobilicas & vcritas ejus. 36 Cap. XI. De Fermento & modis , conditionibus Sc propriecatibus ejlis , & converfione quam facit , fecuudum Philofbplvjs hujus Ar.
ad hoc Divlnfi ptxmonicus icvchLifjer Lncis:
loh. de Rupecifs.i
Tom.ILp.S 8+
III.
//
SUBSECTIO
iiciis
Libcr ,Roft rium Philofophorum didus ,compo&- in

II.
,
um.im compilatus dlligentiirime

p.87
tis.
S9
,
Tom.
Cap. XII. Onendirur quld Hnt Elemcnta Lapidis Philoropliorum quoaiodoin ipsu convenianc Sc in Auro, & in on.U!bus mixcis, & imuliter in Ca.lcrt.bus . fecLmdum Antiquos Philolophos hiijus Arris. 46 Cap. XIU. Oftendicur quid fic Tyriaca d< venenum in Lipidc Phiiofophorum fecundum An- tiquos Philoiophos. 49 Cap. XIV. Oftenditur quid fit Coagulum &' quid Lac in L,!pide Philoibphorum & cjuis Malculus & FcemiiU iecundum Philofophos. 50 Cup. XV. Probarur hinc Arcem elie veram tripliciter, 1. Ai!toribus , a. racionibus, 5. a fimiii St
, , ,
Rcftrii Phi/efophoram
^WndExemphr exccm'>
Pa!!oi;)pb.icoium
r>i
-i
piiarione
omnium
-r
>
^""^^
F^'^
UbroTolccanum Ph.iofbpaum maxi<1
m-m.
tuftirtimo.
119
R^f^tri^rn ahhreviatii/ri IgiiQii cTsAitiaCciiîo \c.

13
^VbbtUilU
/^ Philofonhorum.
IV.
5c:-
Guidonis dc Moncanor Philorophi Galli
p.l5.f
SVBSECTIOV.
C la npor
'^^'
exsniplis.
_
-jz
_
Buccina; Tv^d:îv\s m'mh\\\^
Gmul
Cap. XVj. Soivuntur ratiGues contrari^.cum qusitionfbus intercedentibus not;ibiIibus.

52
& ^
fi-
acicnrHiimiis cx
quadam
vetuftilTima fcri-
Cap. XVH. Roboratur folutio didts quffiienis olêndcndo m.aceri.im mecallorum cum caulis fuis & proprietatibus ac padionibus e.x qua mareriafic Lapis Philofophorum; 60 Cap.XVIIl. In qiro ex diftis probacur quod Sulphur fit pars matcrialis cum argento vivo aun & La,
pcuta exccrptus.
delicertimu!
Dc
Lapide Phtlvfophorum
,
&
Phyfiraliter
omnibus Phi147
lolbphis edifTcrens.
SVBSECTIO
Correclio Fatuertim
.
VI.
Traclatus perutilis
&
aii_
//
pidis Philofophotuir!.
62.
Cap. XIX. Probatur qnod Sulphur folum fit materia Lapidis Philofophorum , & Auri (ecundum antiqnos Phiiofophos. ^l Cap. XX. Pramittuntur qu^dam ad folutionem
ihcncicus.
16^
B S E
C T
O VIL
de Arte Che171
''
Marfjlii tieini Flocentini Liber
ultima: rationis
Fhiiofophi
&
aliarum non fo-
mici.
lurarum
tia
,
prius ioquendo
&
de adu & potende peif.6td ac iroperfedo io re-
SVBSECTIO
Cah'd
fiui
VIIL
in Lati-
bus. &c.
66
Juci Liber Secretorum Artts ex He-
tap. XXI. Probatur quod ex Aere

poteft fieri
folvitur.
&
Ferro norj
braô in
Arabicum
&:
ex Aiabico
Aurum
&
Argentum per Alchemiam,
num-vGrfus, incertd interprete.
105
& 70 Cap. XXII. Probacur metalla imperfecia non converti in Aurum a natura in mincris; & folvitur.
*
''S V fi S IX. I Kalid Rcgis Philofdphi acutiirifni Liber Trium
EC
71
Vtrhorum ex Manufcripco longe

cellentiore.
aliis
prs:-
Cap.
.
generali
^ , lecuudum ad mecalla naturum , oftendendo quo modo Ars poteft fequi Naruram &c. -ji Cap. XXIV. De Principiis mccallorum in fpecie , & metallorum generatione fecundum intcntionem natui^sE, .& de fignis generationis; oUendendo qubmodo Ars tlebet fimiii n odo fequi
.
.
tatione
XXHL Traiaâtur de principiis Metallorum in & eorum generacione, & tranfmu

,
1S5
S
,
V B
SEC TI O
Merh'ni
/4/iiôn/
X. -,. ^ profundiifimum Lnpdis
Philo'
fsfhiti arca'jum [ictfcc^ coim\i\ci\s.
i^l
v-^':\-y.
JVR^JFfTin YT xx^r-,Thefaurs philofofhia.

19;,
1
Anonymi
ii.fi.
'.
Nacuram
piis in
Sc
fimilibus iig[iis& fimiiibus prinei.
V R
o F ii
Q
r UT i
n Y U A
T 1.
//
generatione Lapidis. 74 Cap. XXy, Defimilitudinibus generationis fcetus ex fpermate & fanguine menftruo , avls ex ovo , co^mparaudo generarinuem Auri eJcSulphure & argenco vivo , &Lapidis Philofophorum ad generationem ipforum. 16 ftnis Tr?.6tatui, con.(ilsp. XXVI. Imponitur cluditur & epiflolatur vera fle quse dtâ
AafeliabccuUa de Cheniia,
*
cum
,
SeniorJs
Zadich Tcaaaru!5
iciS
&
:.
Anonymi
<i
XIII. ^ ^^<.(t,'C veteris Philofophi Confdiim Conjn,.
//
ii,
k-a dc Majfa Selis
.,
reautci &:
Lun Libr, III. ve= incoropaiabilcsex Atabicoin La/-t-
linum fermonem redufti.
%:,
func.
79
'iSUBSÊCtlO
,
H.
,
LlB.
ciarc
IILStCr.
II.
SUBSECTIO
I.
Johan. de Rupcfcifsa Liber Megilierii de confeciione veri Lavidis Philofophorum
&
Richardi Anglicl Libellus uti!iiTim"s Tnfi [ûccg , cui titulum fccic Cerreôrium.
Kti,
abfque palllatione editus ab eo viro uti-
VB:
Index Traftatuum
&
cirur
Capitum
SVBSECTiO
Georgii Riplei Philofophi
Or.-liiiisCaaonici
II.
SVBSECTIO
Sendivogii
Sendivogii
XI.
465//
doftifllmi Angli,
P oloni
qiii
vulgo Cofmopolita dl-'^ Alchemi-
R;
''flis
Bnctlintoncnlis
Libcr Duedecim Fonarum,

lus
,
ncq.'aq.
am
rauti2.75
fed inrcg^r.
SVBSECTIO
K'>^
Ordivale dicbus
ni.
fHihi,fc\i
S.;nd:VOij;ii
Thom. Northoni Tradaius Crede
475 Tradatus ^c__Sfilphtf M/! _r<_>. 479 Sendivogii Poloni Apographus Epiftola rum haPoloni
ctcnus incdiiaruni fjpcr Chemta.
Orihelii Commentarttfs \w
^*
^ Natura.
Nevum Lumen Chemi_ iiEU> V ^'ôm Dtalog us Mercurii
**$
SVBSECTIO
SVBSECTIO
/,
IV.
Johan. DaufLcnii Philofophi ex crtiirimi RoSicretififarium arcAntm Fbtlofofhorum 3^ tnum.
micum
figjris
495 CheMiihaclis Scndivoo-ii Poloni xii.
Novum lnmen
repcic^s
in
Germania
illuftia'!
m.
J16
Ntinc cxGcimaiiicalinguainLatinam tsanfljtnm.
V.
fhilofo-
Viihgus
intct
NiturAmJiC
flJHm
SVBSECTIO
HydroUthus tftm h oc
;
XII.
'.
Sophictts
eil
f :u
^quarU m
,
Stpicn'
in qi;o
SVBSECTIO
Nicolai Fl.^melli Cornmentarius
charii Optifcultm
in
VI.
53^
Opufulum ChirnHulfi
vi(^::ticev
^>!onv(ii Zacharii Opufiulum chemicum.

Dionyfii
via monftratur, niateria nominatur, &: pro-
Za35^
celTusdefcribiturquomodo
ad p^ni-
verftlem Ttniuram perveniendum, hafterûs
Chemicum.
//
Nicolai Flamelli
Traâtas brevis
fu Summ*3^^
nondum
S
vifun;.
557
^
'^
rtum Philofephicum.
V BS E
CT
,
10.
XIII.
SVBSECTIO
,
,
VII.
Johan. Franc. Pici Mirandular

dia^que Comitis
JohÂTUxliTAjigufdLi P. Ariminenfis Chrjfopitia Sz rellus Aureum feu chryfop<tia major MaxiCr minof ad Lconem X. Poniiticem
tum
ajlimaado
Dom. Concoriûreum dc Aur tumcenficieado tum utenda

Opus
,
ad Conjugcm.
5^8
mum.
37'
LlB.III. SeCT. III.
SUBSECT.
I.
Nathanis Albinei Doaoris Medid To.Il.p.587 reum ad Janum Cufinum. 3^^ Kaihanis Albinci iEnygma.
CarmenAtt-
Johan. GtafTei , alias CortalafTei Jurium Doôris Utbis Straleduufcnfis Syndici 8c
&
SVBSECTIO
fophorum Opere Chemice.
VIII.
// XênerqfiffimLDominiJBerDardi ComitisMar-. // ^_chi2cJttcyilaiiaLLiber dc Secretifimo Philo-
3^8
^jufdem Bftnardi Trevirenfis Refponfio ad Tliomam de Bono ia, Medicum Caroli V 1 I L Francorum Rcgis fupet eodem
Opert^,
}99
Sxculi oirf4 de Summis NaturA Jdyfitriis , conftrucla ex Ruftico eius maminorc , Phyfica naturali rojorc tunda , per vifionem Gabalifticam defcriPhilofophi
infignis
noftri
Lydrcani artificiofi(îmi
&
pta.
5$5
SVBSECTIO
Anonymi
talairci
,
II.
Difcipuli Johan. GralTei didi
Cor,
SVBSECTIO
Eafilii
IX.
Myfierium Occulia: Natura:
Dc
duobus Floribus Ajlralibus <^grkol* mino^

ris
Ben cdiain Ordinis Libcrdc MAgno Lapiê Antiquorum Sapieutum. 49 âiilii^Valc ntini Libc r Duodecim CUvium, qui' Busoftia ad antiquirtimum L^pidcm AnValcntini
i
inejus AtcaArcani Artificiciiflimi con^
tcntis.
6if
SVBSECTIO
Anonymi,
qui
IIL
tcceflbrum
tur.
noftrorum
aperiuntur
&
415
tamen Dum. d^fpagnet_ cre-
arcaniffimus Fons omnis Saniiaiis recludiEafilius Valentinus

Phitofophici.
dicur EnchiiidienJPhyfijL rcftiruta; , in qu6 verus Naturac Concentus cxponitur, plu-
d e prima
/*
Materia Lapidis
4J-I
rimique Antiqux Philofophisc errores pec
Canones
& ccrtas dcmonftrationcs
diluci-
Baji iii Valentini Brevi':
cua
tepctitio aut
'
perfpippendix , rattoit: !it)iumfuum de
&
idgKo Lapidi Antiquiftmorum,
411
X.
SUBSECTIO
Cono;eries ParacelGcc
tififiihs
6itf de aperiuntur. EjufHcm Anonymi K^rcanum Hergifilci Philofophin. Opus in quo eccult* Natun ^ Ar^ tis circa Lapidis Philofopherum materiam SC
opcrandi
modum
canonice
&
ordinate
Chcmia: de TranfmutAMetallorum. 415
fiunc manifefta.
6+9
SYii-
V
IV.
iblioH-^'" Ull
Chemica: .C iiriote.
narie
SVBSECTIO
non
intclligunt
illis
ne
tam
tuiplfcr k
perditiilimis
fumlvendulis
j,û
An onymi Philakthg
"iuj
vulgo didl I/itmtus aper-
ftoribus thrafonicis, in
ac impoopprobrium Artis
ad ocdufum
J?f^n
P ajatium.
66i
mere Divin.T,
zq
decipiantur.
Ncccflarium,
,
Anonymi
Philalethx diti Tradtatus de Metal-
fumme proficuum Opufculum

fuit
quale
exara-
lorum Metamorphoji.
6j6
a raundo conditd typis non

trim.
Anonyrai Philalctiix diai Brevis Manuduclio ad Ruhinum Calcjlem, 6S6 Anonymi Philalcihx diiSti Tons ChemicA Phtlofophix.
jfi! -afl.
yj5
,
Pantalconls rurfus
ut
ex
Styl6
appaicc
T//;w-
Difceptatio de Lapide
Phyfico\ in
qua
69^
Ferdlnandi
Hcrtodt
Todtenfeldt
Inclyt.
bam Semiramtdis ab Anonymo PhaKtaftic^ non Hermeiice fizilittam iam vero Feclu^
:
Phnofophiii:
Srat.
&
Mcdicinx Dodoris
far/f
ii
Sapiens
infpexeiit
ipfam
proinvey^^.
Moravia; Phylici Provinc. &c AcademiÊNatiire Curioibr. Orphci ad Coilegas
miiris
nler.
Regum
Thefauiis
vacuam
fgi//ata
Ephemcridum
Phiialetham.
Collectores Epiftola contra
Tumha Semiramidis Hermetice

Sapiens aperucrit
fus
,
quzm
fi
697 .Anonymi ad prxcedenrem Epiftolam Refponfio.
non Cyrus
ille
ambitioinve-
avarus,
Rcgum
,
thcfauros divitiafufficiat
6^p
rum
niac.
inexhauftos
quod
SUBSECTIO
Anonymi
Liher Praxeos AlchemicA
V.
7CJ
cum Addi.
700
VI.
SVBSECTIO
L udovici
vin.
,
tionibus Libavii.
SVBSECTIO
Nicolai Bernandi a Crifta Arnau
tis
î
Delphina-
dc Comit ibuj^ trata t us de Liquort KlchaeB Lapide Philofophorum eorumque matena, operandi ratione dlfficultate,
Phiiofophi &: Mcdici
in
z^/jygmaticum
quoddam
Epitaphium Bononix ance multa
Sqcula MaimoreoLapidi infcuIptum,Owme/itarioU/s.
713
Extractum e
taiu
to.
Caroli
Cefaris Malvaiii
Tra-
convenieniia , itcm de &c, 764 Ludovici de Comitibus Maccratenfis Philofophla: ac Medicinx Doftoris Metalhrtrm ac Cîetallicorum natura Operum ex
Sale volatili tarlMri
Orthophyficis fH/tdamentis recens
viribus ac inter fe
fuper
eodem
Epiiaphio
confcrip-
Elucidatio
,
SVBSECTIO
Anonvmi
Pantaleonis
,
717
VII.
Bifolium
Qua eorum omnium

proprictafes
,
prlncipla
,
cauf^
generatlones
generationum-
Metallicum (eu Medicina duplex pro MetalHomihlbus infirmis a Proccribus lis &:
diti
,
que modi , aperte ac fideliter enuclean* tur. Indeque Artis Cbemicd Theorica ac Pra^ Btc verltas &: ordo revclatur methodo
,
breviori
clariori
diligcntiori
ac
fir-
Artis Herraetlcf^ fub tituio Lapidis Phtlofophici inventa claborara &: polteritatl tran-
fmiiTa
jam vcrodcnuo recognita

circuraltantiis
,
cumom&:
nibus
dlta
requifitis
manitra-
, feu , ex veteribus , feu ex Recentioribus. Scriptore huc ufque prxftiiura fuerit. 781
mlori
quara
ab
allo
quocunque
pulatjonibus
,
fine
dolo
methodice
LiB.r. Cap.
taila
I.
De modo
univerfali
quo Melocisi
&:huius Divins Scientiq amatoribus
propofita. yg^ 7i5> Cap. II. De causa eflficiente Metallorum. 781$ Pant aleonis Tumulus Hermetis apertus in qu6 Cap. III. De Maceria Metallorum. 788 ~aXSoletH merldianum funt vidende anti- Cap. I V. De principiis fecundariis SaJe, Sulfure qui/Iimorum Sophorum abfcondit^ verl& Mercurio. ^ga, recentiorum quorumdam Cap. V. De Sulpiiure. tates PhyficiK ^g^ crronesc oplniones de laudatilfimo 1116 11- Cap. VI. De Mercurio. 79^ Cap. VII. De Saie. y,,^ quore Mercurio Phllofophorum ita uc Cap. VIII. De Materia Metallprum juxta veram jam cuilibet etiam mediocritcr ingenioSententiam. ^5 Co , Regia via pateat ad hoc myftcrium Cap. IX. Defineadquem Metalla creata funt iJi pcrquirendum , invcnlendum &c prxpageneraca. 7^^ randum , In gratiam errantium illumlna- Cap. X. De loco generationis Metallorum. 79^ Cap. XI. De Metallorum Vica. tus. 7Z8 yjjj Cap. Xii. De polTibilitate Tranfinutacionis MetalPanialeonls Exame/f Alche/nijiici4m quo ceu lorum per Arcem. y-a Lvdlolapide Adcprus Sophifta,&; verus Cap. XIII Qjod levls ab auro colQrj& tinftura Phllofophus ab Impoltore dlgnofcunrur ; nullo artitic; fic feparabilis.
, ,
.
Mecallica per naturam in fuis generantur.
&
ii
inftitutus in
gratiam
Magnatum
goi
sS:
corum
qui ex defcclij
ni^ experieniia:
mukrs kctionis &c Vulcapunctum Chcmicum ple-
Ll
II.
Index Tralataum
Lib.II.
run.'.
&:
C,apitum.
Adolj^hi BalduiniS. R.
I.
Cap.
I.
De Puricate& Impuritate MetalloCongelatione
Ch riftiani
NacLirx
Ai
.ulcm..
Cap. II,
ne.
De
De
&
803 Liquefadio-
Cnriofor.
,
Colics.t
co2;aomiiie
I\urx_
Cap.
Cap.
III.
Fixione , Volatilicate
&
80S Cremabili8o<5
Hermetis Auru m Supenus (-r Inferlns Suêrioris gf Infertms H ermet kum,.

Cap. Cap.
Cap.
I.
856
tatc.
IV.'
De
Coloribus, Odoribus,
,
& &
Sapori-
II.
ribus,
S08
De Auro De Aura
De Aura
(Ive
in genere.
effluviis
859 variarum rerum reIbid.
pleca.
III.
,
Cap.
te.
V.
De Pondere
feu Gravicate
Lcvita-
Cap. VI.
tie.
De
Dudibilitate
Mollitie
&
809 Duri811
tica
qua etiam materia Herme860 Spiritus Mundi volitat,

in
Lib.
III.
Cap.
Cap.
Cap.
II.
De Differentiis Mctallorurr.. 812 I. De Tranfmutationis Metallorum imSpeciebus fingulis Auri natura & proprietatibus. S17 Argenti naturi & proprietari818
De Auro in Aura. 86j De Magnete univerfali Aurum ex Aura actrahente. 864 Cap. VI. De modo attrahendi Aurum ex ,ûCap. IV. Cap. V.
ra.
poiTibilitate.
III.
.Cap. IV.
Cap. V.
bus.
De De De
814 Metallorum. 8i5
855
Cap. VII.
rx.
De
tempor-e attrahendi
Aurum Au867
Argenti vivi natura & proprietatibus. 810 Cap. VL De Cupri vel Aeris nacura \' proprie.
De
taribus.
823
Cap. VIII. De coloribus Auri Aura?. 853 Cap. IX. De Auro Aurs potabili 869 Cap. X. Dê Vktutibus Auri Aurae in Regi;6 Animali. ^69 Cap. XI. De Virtutibus Auri Auri in Regno \iinerali.
Cap. VII. Cap. VIII.
Cap. IX.
De Stanno. 814 De Plumbi natura & proprietatibus.bij De Ferri natura & proprietatibus. 827
871
Cap. XII.
De
Virtutibus Auri Aurse in
getabili.
Regno ve874
Curiofor.
(ive
Lib.IV.Cap.I.DeSulphurevuIgari&SuIphureis.SiS Cap. II. De Mercurio & Mercurialibus, ut Arienico

,
Mclchioris
Filben.
M. D. Nature
Epiftola
,
Auripigmento.
831
Cleandri ad Colkgas
rum.
B.
bre-
^jj Cap. III. Dl- Sale communi. Cap. IV. De Atramenris, Alumine& Nicro. 854 835 Cap. V. De Tyrite & Marchafita. 835 Cap. VI, De Sribio. Cap. VII. De Artificiali Metallorum generatione , multiplicatione , tranfmutaticiie & nutri-
vis enumcratio halefins a fe in chemi.i a&o-
875
De
~
Sp iritu
LMundi
Pofitiones
ali-
Tom.II. p.876 ^"quorT Andrcx Cnoffelii Refponfum ad Pofnio/ies de

Spiritu
tione.
,
,
....
'''"'
'^"
856
f.
.
CMundi
quod
in fe
coniinct Refern-
tionem
Tumbx
Semiramidis.
'^Pr^tlî'!^ " ""' nem exhibens,
^"^
I
r' '^^
rrames
facilts
&
880 pUntu ad Kuream Hermetis
Arrm
Dan.
reta perducens.
SVBSECTIO
// Claudii Gcrrnain Dol:oris
tis Parificnlis
,
X.
Srolcii
887 Bocmi de Stolccnberg Hortulus

conformatus
i
,
M edici VnivcrGtafi
Hermetictu e Flofculis Philofophorum cu-
lcen Philofofhi^ occulta.
ve ve-
pro
incifis
&brevi{llmis vecfludiofi
raMeihodus componcndi Magnnm Antiquorum Fhtbfophorum Lapidem.
ficulis
explicatus
qu6 Chemiq
pro 8^5
48 j
Philothcca uti , fefriqucLaboratoriorum miniftti

,
recread poflinr.
BlBLIO-
BIBLIOTHECiE
CHEMIC^ CURIOStE
LIBER PRIM US
^lm
per
y
'uarios njariorum
^
,
Authorum Tractatus/
,
Seîones
Suhfeliones meiioris ordinis gratid diflrihutos
ALCHEMI^
allatis
SCRIPTORUMQ.UE
;
de ea prazcipuorum Hiftoria traditur

Experimentifque non paucis
,
Veritas Argumentis
pro
&
contra
&
,
Jurirconfultorum Judiciis
adjciflis
comprobatur
explicantur
\
Termini
tum Res
ipfas
tum etiam Operationes
fpedlantes,
Ac tandem
eadem
& Difficultates in
Cautiones in Arte contra Impoftores adhibendêj occurrentes abunde declarantur.
SECTIO PRIMA.
De
Alchemi( ac Primariorum in ed Scriptorum
Hiftorid,
"
SVBSECTIOPRIMA. De Ortu ^ Chemia

T^rogrejfu
DiJJerlatio
Autore
Olao Borrichio
E M I ^ incunabula in antiquiffima profpiciunt tempora. Natam ante diluvium ex Tubalcaini ( quialiis Nationibus Vulcanus ett ) hiftoria fagaciores col-
Medico Regio
6^ in
Academia
Hafnienfi Profeflbre Publico.
ri
qudm ad
illa
auri, argentique
dis
&
terreftribus involuta
qubd etiam rumixturis auri gleba

;
ligunt
eo indudi
quod
ferri
Tubalcaini Magifteria inveniri, fingi. formarique nequeant, ni ratio prius cognofcatur , minerarum naturas inveftigandijcoquendi, purgandi, fegregandi qux uniVerfa reperire non nifi Divini ingenii eft,reperta autem profequi , fabri cujufvis proletarii. Neque enim inficiandum, plus non modo laboris ,fed&, quod praeponderat , plus fubtilis genii ad metalla ris mallei idibus reddenda obedientia requiasrifque metalla, illa
;
Tom.
1.
uno , alterove cum igne confliftu tranfeat in purum, putumque obryzum ; & fi Pfaltmm Davidis Xl. malumus , feptem denique excodionibus in abfoluta perfedionis ftatum provehatur argentum; ciim terrea airis gleba , quod Erkero , y^gricoU, &quotidianis Pyracmonum metallicorum credimus expcrimentis,non ante duodecimos igncs vel malleo legitime obtemperec, vel Mercatori fivc jufto colore , five dudili tenacitate probetur. Qiianquam aucem hodie metalurgi etiam ia Chemicis parum exerciti , metalla ex mineris permiftis facile excoquant , Magiftro viam prsreunte , nccelTe tamen , primum Inventorem Magiftrumque
,
Bibliothecx Chemicae Curiofse

giflrumquc
Chemicum
eirc
ita
hodie pyriuin
il-
lum
pulvereni- quivis e circulo Carbor.urius prseparaveric , Benholdo Svvarti.iu Chcmico , poft Ro~
Bacor.er/i
,
exordia , ut diluvio priora , libro 'lî*-i^ infcripro ad Angelos ix'!?'?*'^ referre vjdetur: Verba qu2 juxca mecum in Manufcriptis BiZofimi
,
êriitm
pedum
ni(i
viani oftendcntc
que.n
lecu-
blioth
liger
llcg. Parifina:
exftantia legit
tf^su
adeoque in
>i
aine
folida quinquaginta,
&
hoc amplius
>
notis idSuftbif Chronica}am ante exprefTic Scaita
la iguoraver^.
a Corneho Drebbelw Checalendarii , feu thervcl vitri mico profcftus eft ignci {Scarlatcoloris ulus vcl cgregii mofcopii ,
Nec
habcnt
,
<l>oKr!C!?(nv
y^dxi,
^ri-ntj^
Ttt /3/r
/3aoi, uiyuxJcu
hl: ici 1t
'i.fft,'t!<;
'Efjivi'ij/,ov(ât lij/n
Sshuovwv 'Yf'&'> i bt 787? î/ffixoK ,
yuuou^lv.
x-mcni
^
071
îViv
didi ) cjuo Inperbiuut panni Bclgici, invcntum jCLini utrumque nunc pari klicitate plebcii iiTiicentur artiticcs. Scilicet primi rerum inventorcs intcr infinita divcrfiffimi generisexperimenta srtatcm confumunt ancequam folidam artem,&: Itabiiem , perpctuoque cxfpeflarioni refpondentem abfolvanc. Quaiuvis proinde res ipfa hoc elt , judice l^ôjjlo loquatur Tubaicainum Bocharto ,8i. ipfa vocis fimilitudine perfuadenccj Vulcanuni primum, fupra illis sris ferrique magiltcria experiundo proceffilfe, jnverit tamea in complementum rationum , veraciffimum Scriptorem Diodor. Siculum audire qui a pcrcgrinatione ygypciacica redux ica <^nn^mr. Lib. V. h' âito
Icalis
Aoy^
i<v
(^xvioo; ycti
'i^Kfn/^^ tSts
iUvtiw.vfLcTV.
,
Tsto
S57?-
iipxatt au '^^ccieui
n^
B^ttXi
^x^^x*
ÂyÂoi
rm yiwouKiiiiv TTXvQ. TW V 4ÛffT)f iPy-y

'^bir,aa//
iâM>,'if/.nvtitM
VJX'
,
, iicfi
KXTiA^vrii; iîSxâ*' ojurai
WV
^g^V
TtovriP^
CTOlT/tP^.C-afTi;
,
'i\ui
oIa -mMCcf,
tk
>(^
jUij^Sv
ui^pihZvnc
(^xc-iOiciv
i.v
v|'i/â// iSiSjtîtvTi'?' av9-^(ei2<r!sf.

,
'E^ axjrHv
sgiv
cu auurou '^x^c^
r,
k. tjt; Xiycf.vrxA.
ycy^vr.&m;
carrtf*
rrfigTy. t^.-Jha.tomg y_,tf.(.x
<&<
tPtwv
ri-^vtiiy
'iy.xîtmu
/coe-
3 rcwriuu
heiTzu.
i
tUjj /3i/3aov
;;^
);
cvSfv >i^> yiT.yjyi

,
yjrif/i.-.x
e. Di:unt-,
tnuiier
Sucroi Scripturx ,Jive^

,
librt ejfe geniernm aliqiiod genm
qitcd 7n:tlieribi*i uti,
tur.
Aieminit cr rei oinnis doHrina citm

ipfum
ns,
inerr.orat,
Hermes tn Phyftcts & fere tnanifefia , tum apocrypha tliud Hoc ergo memorant Veteres CT' Divihnjiis
.iriocli
5BV
-^
Kiyi^v
,
iffv'-'Jj
yivvic-^ T?i
'/^cth-/ov
,
'Ci/<
tcv (nSfjpov
,
ii>yx,oicii
,
Scriptura, cjucd
cupidtne mulierum inefcati

opera.
,
uwci<r/,c
Kxl
T -sjE^
,
y.xi
^vavv
xmi a^yuîv
edocnerint tllas omnia

&
tos
Naturx
Hinc Ex
:
offensl
fj^ rov aTJ^wv

f^c^
Xj
oow. tiuj iK
r?
jrLip:f
îiyn.mtw
iTnîyîTi^'
contingente, e.xtra coelurn manferc

aniinit.
ifitod r/iala
omnia
iliis
TOf x}hx; ^ îSia? T*? T srvpli aTruimi; !7Wf^SvM mTg ts Txg n^vx^ Jf^ÔjUevoij
dvB-^coTroig
\.
-jy^ffT^^-î^!'.
,
nil profitiura homines docitijfent.
na-
f^
iz^Ti
ah-
Gigantes tradiint cs.dem ScriptMrs.

traditto yjifJix
,
Efl
tj^tiur pri^
Mii xTnxm
ejje
c.
fûlcannm aiunt mventorem

,
ma eomin
de his artibus
:
appellarunt
omnis ilUns circa ferrut/i
(y as
&i
aurum
& araliis
geacum operationis, omniumque cffiterorum, quje ignis adionem recipiunt. Quin cj- reliijnos omnes
iiljiis
ufui adinvotijfe
atûe
tui/i
artificihiu
,tnm
emnibtu hominibui cominHnicaJfe. Coiifpirac rus 0'hff. o. Aunru) Toj K^tjTO^ 'nruyfxtvov u^yi'î@~' 5
,
Home-
antem librtim illum y^viy.a. hinc Cr ipfa ars Chemia vocatur. Chema Arabibus ex fiocharto eftocculrare,quia fcilicet Chemiê ars occulta. Non dirtimilia cxcidcre Clementi yjle.vandrino ,flrom.e)uinto, nifi quod d voce Chejnic^ temperec Ux^cQ-ndni^ inquit to; 01 A'yjAoj iKeivoi r oivia pÂ-ôov siAtj^^cTSS
:
'oi
xxroAiiB-iiircwTii; siV
>]Sovf
iîTmv tk
<p7itit
,
'^Tizf fir.rK,
toS?
E'V"' OiTXf
E'fj^v S
^^fluir&j S'
(Rl
'(îlAlX X.iK^CCVTOU y
Cfawjio
yiujou^lv
S-.&JV
ooxri
,
i)
i!; "yvuKnv
xurm
/Vi/^:v?a)V
{!
,
i.
e.
,
xyytKuiv
ix.i'iS^v
fixAAov
-j
Tr,c);vru>v Sij
twj
Kv/ix OTC(1
15
Craterem tibi donaboviirk arie parattm Argento exfolido, labra mdiquecircnit aunm, VulcanHs fectt. Aurum enimvero fjifle jam ftatim ab initio vel terra Hevilath Gen. XI. abunde docuerit. Quin & artcs Vulcani etam circa aurum aut quiddam ci fimilc curiofius craftandum occupatas hiine
faaixv'
^ Trffivoii? ii%xc-y.xKlx eppv)

,
t^ ju-
nufuiv
ÔTZ)taAu\|/if
illi
,
id eft
yjdjiciemus cjuemadmo-
dum
Angeli
qutbusfupremafors obiigerat , ad Vo~

,flliis
/upiates de/apfi tnu/ieribus aperueyini reticenda tl/a,
qux ad ipfrutn pervenerant cognittcnem

Angelis occu/tantibus
,
interea
fve
potius
in
adventum Do-
mini confervantibus
fiu.xit
,
tllinc
providentix dotlrinapro-
fublime illud Pindari ingenium jam olim fubolfocit

,
'OAuuar.
arcA/v
^.
Bptx^
^''v
(ixmkiv
\.
fiiyxg
-/^^vFixig
cr rerum fubltwinm manifeflatio. Credibile utrumque ex lacunis Apocryphis Enochici libri

ifthjEC haufilfe
,
i<paSja5-i
Aepows Tiyjouin
e. irrigavit
)
ma^nus
& tantillum
interpolafle
eo enim
Deoritm Re.x tirbem (o: Riiodum

cani artibus. Hic qui corticem
vivihut anrcM^Vul-
tantum rernm in-
ducunt verba perfonati illius Enochi e.x Syncello per Scalioerum \n Eufebiano opere confidenter allata
:
tuentur , pra;tcr fabulx contemnenda deprehenduntnihil; qui autem o ulorum altero venerandam infpiciunt Antiquitatem > altero Naturam rerum , niagnum inde exfculpunt Naturae myfte-
Kow iJiS|a* ffc. Angcli

icwrciv (PfltpjUay.HiK?
'iyef-yoijai
) ixurig
i(cti
TUi
yMJou-KciA
k,
iTtvcoiiicti;.
Vlfun@^
'EâKjA
ÔU,
"^
iiy.xr@'
K. S-Ulp^-AOC/;,
,
t 'Ap%cvTaiv ii\hxî miiTv Ttti fjcx-ôua Cr<*V OiiZ(^ OTASjUI/COV , K rU fltTKliscC

,
rium.
Enimvero
in nivibus
illis
plebi calcatis
ircecundi-
J*?
>l Tc
%ey<nciv wiHig ipyx.cmvTWf

yiuixii^ly
i.
0,
TrciriC^/cnv
'^
ccjijroL
oleum
larere aurei coloris
,quod
terris
Kpa-fji,ix
TW
,
r p^ôv iii^xâv
,
>c,
euTit
<c
fatcm immulgeat , non dirhculter Vulcani ope oitendet Chcmicus fagax, fi ifiuc impellat necelTiingeminavit: Xfjc-u v/îovTa -nv (pii^Tov @iu}v. Quo tabulam Daiiaes de Jovc in pluvium aurum tonverlo inque gremium an;atum deptuenie trahant qi;ibus vacat,
tas.
'/'iî?''"
SiA/3v
>6 TB
x,aAAW7n^Bv
Tf i/AKiy.rii
;.iO>s?.
Et
do-'
cuerunt ipfos,fosminajûe
ipforut/,
veneno) uin terrfera-
Ncc ab re
iterum
'I<r5,u. ^.
menta, attjue cannina, ûx no.xia aVerruncarent. Primus Hexael , dectmus Principnm , docuit artem con^
ficiendi g/adios er thoraces
,
bellicum, meta/la etiam ternt
cr omne inflrumentutrt cjuomodo aurnm tra-
&
& cuni ingeaiofa Saj^pho %^vc-iv

dum ego ad Tubalcainum
tor
i
siraiS* Aio?
appellent,
five
Vulcanum reverell:
;
qui
non utique de
nihilo Chryfor diflus
Philoni Fiyblio ex Sanchum.ithone
apud Eufebiitm^
nequc
Eujebio
fine
Memphis
,
raciune nobiliffima Chemix pal.vllra in teinploVuIciini, ex Zofimo Panopolite,

diu effloruit.
Scri-
Uent , argentiimûe , ut pulchra foeminis Vtdeantitr, Docnerunt ipfos cjuoejue Iflendidum, Ifeciofuinûereddere vuitum Cr e/eflos lapides. Non difcordat TertHllianus ,de cultufieminarum , c.X. Angeltpeccatoilieeebras detexerunt, aurum argentimy res inquic opera eorum tradtderunt , eti.m calhblepharim ,
, ,
,
&
S-^neJioijiie
vel/erumcjue tinBHrasinter
'Zofii/iitt
autem
ille Panopo/iies, antiquilTinius
k T)eo
ut Enoch. refcrt.
pcorum Chcniicoruni Qonrinîg sftimatus , Chcmiac
tuin C/eta.
atera docueruut damnati Verum enimvero in eo Alexandrinmn , tum Zefimwn tum deniqnc
,
,
Lib.
niqiie Ifurium
:
I.
Sea.
rit.
I
I.
Subfea
I.
Enochim {genumum Enochi kriptam magose venerationis in .^chiopia exftare Duretus tradidir fed quod memorabile , Eupolemus apud Ettfebiitm docet Aftrologiam ab Enocho pervead Abiaamum.a Mathufalemoad tnochum, ab Angelis ad Mathufalemum. Dc Enochi tibris varia Aldret<Lj ) a vero deflexiflTe conflat. quod temerarios illos Angclos a filiis Dei , hoc eft Patriarcharum, diiuvio fuperiorum liberis nefcierint difcernere ncque enim Angelorum fuerit , in qnamuiiecunque tandem illos reponas orchelka rum amoribus irretiri & Samfonis cxemplo pellices in arcanorum fuorum admittere confcientiam. Ut adeoque nihil vero fit propius, quam Angelos hos,id elt , Sethi Tubalcainique Nepotes,
nille
: , ,
,
Is ergo Manethon Sebennyta , HdiopolyfHfius lamen faccr /Egyptius , Ptolemxo Philadelpho C ut ex Eitfebio patet ) opus fuum immenfi laboris, tnbus voluminibus exceptum infcripfit quo vetcrcm omnem Chamigenarum .(gyptiorum hiftoriam , fcientiamque complexus ett , non hauftam iilam ex mulleorum librorum turbidis fipe lacunis, non ex propagacis per manus vuigi fabulis fed cx columnis in Seriadica terrapofitis, bona fide
,
,
verfis in lingiiam tritiorem hieroglyphicis , pecitam. Inhanc Ytmjofephus Itb.l cont. Apion. Ma^ nethon ita<jue Pîr zygyptius genere tfed Gr^tcjt dtfci-.
.
plink eruditus ficuti palarn

,
eft, fcripfit
enimfermonz^
,
GrdCOjpairiam hifloriam, exfacris,

fretatus lihris
,
ut ipfe ait yinter
in multis reprehendit
Herodotum tan-
proboium Parentum improbosfilios cum a

,
Patri-
(juam ex ignoraiione rerum <iygyptiacarum meniitum.
bus reticenda Naturê myfteria edodli elVcnt, Cainitidarum mererricum vittos amoribus incempeftiva garrulitate Majeftatem fecretorum profanafle , e6que intei alia iram in fe accendifle Numiuis.
Pauio poft
docet Hycfos id efi , Reges PafioPaôres ( i. e. Ifraelicas ) obtir.uiffe tygyptU7ri annis undecim Qr rjHingmtts , &c. Suidas
:
,
Hic
res ,five captivos
ita
Macva/3-u?
AfoozroAJw?
'^
'AijiTfj?,
"S-i^w^j^vnii
<K
,
Veriim
iiargiretur aliquis liberalior

txiij^'(;ai?
Zoftmo,
in ter-
(Pva-ioKoydKO.
(c
(lcU. fcripfit ) SynT6A<sJ,wix.
iiCiZv
Clementiqtie gcniis
inicia
Chemis
,
ras propagars accepta elie referenda nihil adeo hoc obclTet artium Reginae; cum novi(Teeam,quam primos Auftores a Deo agnofcunt didicilTe , magnis illis mentibus vitio ncquaquam vertatur , (ed cognitam fcelella futilitate divuigalTe. Neque
aAAx nvx ac;po\io>iJ!,i.ar,. bx hoc M^h'eihone Cii]\iS lacinias tantum nobis reliquic temporum iniquitas fua haufit fulms Jfncanus ex Afi icano Eufebtus Farnphilus ex Eufcbio (jeorgius Syncelltts ex
,
vero gladios , & aheneos thoraccs & cartera bellandi inftrumenta paravilTe crimini cuiquam impuneque gemmas expolire , metaila pretiofa tatur excoquere calliblepharon temperare in erubef<\ux artificia tacendis hodie numeratur artibus
,
Syncello /of Scaligcr , ut agnofcatis quibus gradibus laboriosa inveftigatione contendacur ad veritatem. Didicit ergo prjECuntibus vetudiflT!-
mis
tias,
his
columnis OHaneihon
,
ccnt Scripta
primum Thoyth jCgyptium
ut Et<fehti,va dofcien-
men eorundem
miniiterio
Angelorum
in
terras
demigrafle Enochi Scriptum alieverat. Et quid demum iddetraxeritOratoriiE facultati , quod ferpens antiquus eloquentiffime olim , & primus omnium rhetoricatus fit. Quod fi profcrilsenda
cpz ante diluviales undas viguerant ( & quod inde confcquitur, Chemiam ) infcripfilTc columnis, literis hieroglyphicis , fed lingua Sacra, five igyptiaca, eamque doftrinam omnem a diluviover-
fam Grasce hierogiyphicis iterum notis in libtos tranflatam ab Jgathodmmone , altero Mercurio , patreT^t. Atque ha:c urcunque clarifiima luce radiantia
&
qu:Eab Angelisquibufcunque vel per fomnos monmagnum hodie pharmacorum falutarium itraca
,
ab unguibus
a, )
duorum Germanis Uimi,
amputaremus numerum
alieni operis
,
quod
ut
prodive
ira
fupervacui foret ex noSurnis ffgrorum in templis ififculapii , Serapidis , Ifidis
&
incubationibus
apud Arillopiawm
,
Plautuw
Ci-
Vrfimûe tuta jam ultimis quae integritahis temporibus elle non potuere tem fuam tot feculis confervaverant illibatam. Ec primo quidem non memorabimus , quories Conringius , nobiliflimus alioqui fcriptor fibi in operc
(
num
Conringii
ccronem, f.imblicum, Philofiratum, Herodianttm,PaH-
faniaM Sirabonem , SerVtHm Galenum , Celfuta, alios demonftrare. Adeo cnim non imAetiHm probari Deo illud mitigandorum metallorum artificium ut facro Numinis fpiritu gubernance per, ,
,
difcatur
Exod.
XXXI.
atque adolefcat facile confecerint ilia Dixit Detu Adofi vocavi Befeleel
, ,
de Hermeticl Medicina excideiic , dum praxcos Chemic^ incuriohor , nunc ad foium judicium fuum , nunc ad Hartmannum Angeiumque Salam Vicentinum, tanquam oracula provocat fed ad tribunal Antiquitatis.in quo fibi foro triumphare videtur litem noftram expoftulabimus. Frimum ergo ConringH argumentum eft linguam^
iilo
,
;
filium Vrijfi/ii
Hur, ex trihtt fitda , impleviejue ettm sfiritu Domini,^ fapienlia ad excocitandum cjuicciuid argento cr tre m^rmore fabrefieri potefi ex auro, iS" gemmis & diverfitate lignorum. Liquet hinc opinor, ipfo Numine Magiitro artem ingeniose tradandi mecalla veiur infpirari non plebejo alicui ZebulonitE, aut Gaditi, fcd nobili ex ftirpe Regia, ex Judx tribu cerebro.
<L/gyptiacam diluvio pofteriorem

ante dtlnvium colttmnis Seriadtcis
infcribi.
ejje
itlo
adeoûe nthil
idiomate potuijfe
&
Acutum telum videtis, fed quod retunfat lcio di poffic. Initio quidcm non negaveric Convingius, qujE ipfius prudentia eft,^gyptum, tam vicinam Mefopotamise & Paradifi pomariis ,tam foecundam rerum omnium provinciam frequea,
,
diluvio
Artem Chemicam
in
Chami
familia
prje-
'
aiiquamdiudelituilTe muitaperfuadent. Ut teream Kirckerum in Obel Pamphyl. ex Veteribus
oftendentem-,
Chamum
mo
cum
fuperiores
in fatalem
nobiliores artes cataclyflaminis mecallicis infcriptas fe-
arcam traduxilTe
I.
vetuftiffimum ad parces vocare alienum
Manethonem non iUe-
tatam populis incultamque ante illa generalium inundationum tempora utque negaret ab Urfino ftatim reprimeretur docente Caini pofteros \n igypto regnum condidifle , & mox ex Ge7ier. V 1. anre diluvium regnalie paffim in orbe Tyrannos fama (uper aethera celebres , adeoque nihil pJaufibilius quam proximam primas ho,
minum
officins
igyptum ab
iis poflelfitm.
Nam
quod
Tom.
{a)
carpit
A
,
CourlngiLis quippe de Hcrmecica
Chymicos
&
vetercs
&
^gyptiorum Mcciicina Tiadtacum vulgavit quo non mediocutei hodiernos cum in Praxi Magui Secrcti , tum in Praxi Medica. Vciuin cjus
,
lationes, ut
{ito
& alias itidem ab Urfiiio ailatas, dode & ncrvosc admodum cxagicat Cl.uiir. Aucor antiquitate & nobilitate Artis pugnat, ut ia lcqucncibus vidcbimus.
nofteii, iicquc
Bibliothecae
quod iCgyptum diu mari tefiam
accumulaco
Chemicae Curiofse
illa
referant quidam,
demum
Nilotico limo increville

,
,&
diluvio ,cijm lingua

?
caput extulifle undis
non
tegit
tum quod
;
id Cor.rivgium , fi urgeret , hoc ad tenipora eluviem il-
Jam publicam prxcurrentia nulla fimilicudo veri adPtringac tum quod oftendat crudite KtrcherM tegmen illud haudquaquam de toto capiendum ^gypto fed dc modico illo fpatio quod Delta & mare inter/acet. Neque alio Ipedant ilta Strabo^
, ,
columnarum arcana vettere Graece ftatim a ca ne tum quidem natae^ffet Citerum repctendum hic ex Ctceronc libro lll de Nat. Deor. jam olim quincjue numeraros Mercurtos côxam ultimum ante linguam GrjEcam natam obiilfe quis probabit ? nam t]u6d fecundum vcrtilfe fcribat, illum pacrem Tati, inhoc, Mercuriorum numerotuibantc, hallucinatuni Manethonem non diftitebor. Tertio inftat Conrin.
Sed cr <iygypium iiiquic , conflat. frifcis temporibfis inari fuijje inundatam ufqite ad paludes , ^Hit funt ad Pelufmm , Cafumcjue montem Lacwn Serbonidem : iftxc enim omnia iiifra Delca oflenduritur & ad Delta habitats olim planities fi non ante , certe Ifraelitarum genti a Jofepho 11Juctraduft^. Ulos ergo diluvio antiquiores ^gyprios locutos utique non ncgaverit ComingtM, Obducet Jocutcs ,fed non z/gyptiace ejUod ltngm~
l. r.
ms
Geon^r.
gitts
&
vix probabile videri columnas iilas qutt docirtnamfcrtptam comprehenderent , a dilitvto fuperfuijle. At quid mirum , Conringi , fi columnce xiea: lapidesque aquarum inundationes conicmpferint ? quin & palus ligneus in aquis depadus ad fxcula durat & non duraret annam unum a;s &; faxum ? luculentius profcdto eft fofcphi Anttt^. Jud. Scripio" ris teftimonium de columna illa quam in Syri diluvio fuperllitem collocat quam ut a nuda ho:
, , , ,
,
rttm illud craina dtlwoit pofterim
fit.
Agnofco non
,
dierni fcripcoris auttoricate clevari,calcarique debeat.
JocutosprimosillosyEgyptios ea lingua qua pofteriores , fed ut docec Aianethon lingua Sacra quz itgypti incoiis tunc fuit igyptiaca. Enimvero quid prohibet Sacram hanc five Eberinam iinguam ,quando .gyptiisuniverfis,hoc cft.omnibus terram illam, qux poft ygyptus appellata,
,
,
Verba
''jirtutis
'jofyhi Antioû.
Jud.
lib.
,
/.
cap.
tpfc
IIL
fir
Seih
fe sludiis totum dedidit

,
& cum
optimus
evafiffet
eiiam Nepoies fui
(itniles poji
fe re-
pr^dni , o" terram patriam abfquefediiione incolercnt ,in perpettiafelicitate vitam e.xegerunt , (^ fidcralcm fientiam
liiûit:ûi cjuud rfjent ornnes bonii indcle
e]tifjue culitorem irallationem ir.venerunt.
(
appellari
^gyptiacam quoque ? ficut Danica noftra , qui Norvegiam quoque pervant, ibi quidem opportunilTnne nunincolentibus
farailiaris cfi
,
an^^lau'
)
-re
T KA TO. i^vlcC
K.
T^TWl' 2i^KO<7 jtyt>)ir(V
STTifOJiriX.J'
5Vf
Sclavonica Pragx faluta; tur Bohcmica iingua Varfavix Polonica, Mofchua: Ruflica.ciim nihilo fecius eadem lingua fit , & paucis duntaxac dialectorum minuciis difiinfta.
,
cupatur Norvegica
&
auteminventailia ex homintim memoriti dilaberentur, ac perirent priks, ûampernofccrcntur ,fcte7ites Ada-
vntm univerftlem rerum interitum prxdixife , unurn incendio ,diIuvio alierum excitatis duabus columnisf
,
utriquefua inventa injcripferunt

liivio contingerct deleri,
ut fi lateritiam di-
Alterum Conringii argumentum quantumcunquc aliis videri poteft mihi quidem sgre fatisfacit. Nonne litera hieroglyphicx. inquit figna rernmfunt,
, , ,
,
lapideafuperfles hominibus
difcendi copiamfnceret
& qu tnjcripta
continebiVt.,
ipjis
fjeânda exhiberet
pofttam
, ,
atunt iateriiiam illam ab
non autem fonorum i qui potuit
itacjue
per literas hie"
ijuit
0- uftjue ad hoc tempus durat in terra Sy-
, vel Grce? vero potuit , Conringi , xque enim hieroglyphica fonos expreffcrint, ac res imo per fonos accommodati(Time rem animis reprsfentabunc, Verbi gratia, fi in tabella cxprimam vultum fani 'Sifrontis , numero XVIII. infcriptum , fignificabit figura iftsec , hieroglyphica Danica lingua nAthemenfes ; nulla aiia lingua vim figurx ex fono affequetur. Ita fi Germanus reddac Imaginem Vrfi in campo fefe volutantis , cujus jugulo appidum fic
roglyphicoi vel iy,gyptiace aliqttid fcrtbi
Imo
ria /j^H (4' ^ ({[iyô ^' t/u/ 'i^vcjei.û^. Sercnus y%f' apud Caffianum tradit Sethum naturalium rerum noticiam paternaquafi hsEredicate acceptam pofteris commifitfe. Eltotamen, utad (uperiora relabamur, non viderit Syriacamillam columnam
Jofephus
cola;
fuftecerit vidilTe iilos
a quibus rcm
('li\)
percepit: nec faxeam iilam ckoream Gigant um
& Camdenus
omnes
Stonehenge appeiiant
,
vide-
Lugdunum Batavorum
intelligetfagacior
Germa-
nus alius ex folofono vim hieroglyphici, ic.^Baridem Barnefeldii fatum exprimerec hieroglyptes Danus pusro pelle incinnefeldtum jugulo paffurum
<5io
:
& cum
fandaptla tricante.
Quod
fi
inter al-
tercantesde reiigioneTheoIogos fubito in pariete inore Belzazans figura dexcras ftrnicem arde firingencis corufcaret, nemo alius myficrium enodaret, quam hierophantes Danus,qui evidenter inde colJigeret tenendam firmiter teligionem in Saxonia per Lutherum inftauratam. Hoc inftitutum profecutus honoratiffimus Collega D. Mothiitt , jam olim Hieroglyphicistiermanicis juventutem in va,
AngliaDanicx quorrdam potentis monimentum quod in planitie jam pridcm Salisburicnfi admirabundi fped-tavimus,& tamen mea fide fecuri e/Te polFunt , qui tale quiddam in Angliam vidcrunt nunquam Anglia exftare. Oftenduntur in Bibliotheca Vaticana, fi fr/ino fidcs , oSo columns quadratx ia quibus Adami.filiorumque , & Sethi litera: proponuntur. Atque ut ego quidem nec pro antiquitate columnariim Adamicarum pugnaverim nec
runt
,illuftre illud in
,
, :
pro veritate
diiti iy/<j?ir
illint
Herofi
Noham
muita naturalia fecreta mandafje literis , <jti folis Sacerdotibtts Scythe i^rmeni commendan.t. : ita frequenti ledione convincor vetuftiffimos quofque
rii';
Europi Academiis hiftoriam

,
univerfal.cm, lin-
guam Grajcam
aliafque difciplinas promptiffime
Heroas & Legnmlatores columnis memoriam rerum commendalTe nam ut Hercqlis ad Gaditana littora omittam columnas quid clarius Diodori
;
,
edocuit, ciim Parifini iiguras illas iufpeSantes , audientefqne in ftuporem formarentur , rati rhomboseflc Thelfalicos ,aut Magica Canidia? ad Lu-
Sic. verbis lib.

ftio
/ cap.
If. Ofirts , inquit
in itinert
per orbem columniu multis in locis fiatuie expeditionis ftietefles. \x.eium Diodorus Henttles cum
:
nam
crelo
deducendam
lenocinia.
,
Ita
credibile
fuerit Hicroglyphica Eberina
five
yEgyptiaca difenfus
luvio vetuftiora, ut magis facra&diviniora fucce-
non , verborum pronunciatorum fonos xprimi voluiflTe. Ac enim qui potuit Mercnrius
illis
dentibus
,
linguarum
mixturis
modo
fed
&
Jua mapartem perambulajjet in Lybia pofiiit columnam. Strabo êogr Iib. XVI Sefojiris totam permeavit tyihiopiam ufque ad cinnamomigeram progrejfus regionem,olienditntttrcjue adhuc ûsidam e\uJ h^ mmema qt columnA (Jr irtf(riptiones,ipi^ Rn^<p,
gtntre
ejjet
t/^gyptius
poflquam
virtiite
gnam
orbis
Cc^
Qui4
Lib.
Quid
evidentiiis famblichi
I.
Se6t.
nis
I.
SubleiSl. I.
teftitnonio ? qui di^ manifefte docec Pythagorarny PUtonemûe varia in xy^gypto ex coliirnnis MercHrii didictjje } item, columaus ibirefertas effe Mercurii doBnnis. Qind clarius oraciilo Proclt Lycii s qiii
MyfliT.
^gypt.
lib- 1.
ciim diu vixerit Ptolemdus ? > dynafti^ , uc oftenderunt jam antca ScaUger FoJflM, alii , non adverfantur Sacris Hceris, fcd iafpiciente rem occulato anriquario, egregie, paucis
fcierant Rcges concordant. Tercio jam ante intima facrorum fuorum penetralia , & omniaarcana Sacerdotum , cum quibus, ut cx DiodoM Siculo , aiiifque evidcntiiTimum cft familiaricer converfabantur, utproinde Sacra Scri-
Secund?) zJH aiietho'
exctpîs
commentar. primo in Ttmium in hunc modum dilieric iygyptiii ]arn eiimfaHa inquit per tnemoriam femper Tedetint nova: me?noria autem ex htflortaefl; hifloria ex columnis, in quthui paradoxa , ûa digna admiratione tum in aUtombtu , tum inventionibiii defcripfere_,. Quid illuftrius loco Platonis in Critta :
: , ,
ifigyprii
Jmperium , inquit , AtLtnttde , regebatnr fecttndum Neptuni mandata , ex prafcripto Legnm^ , literarnmjne a Afajonbtn in colttmna quadam orithalcea , circa medium InfnU in templo Neptuni defcripiarufn.. Hic fe Piato a Solone haufilTe fatetur , & Solon a Saitico Êgypti Sacerdote. Galen. libro I.
contra Jnl. cap. l, In ^ySgypio olim > inquit , artiitm inventum unumûodqHc a commnni erudttornm confejfu probatum columnis infcribebatur ûibufdam in
facris locispofltis
,
ptura Gr^cc verfa non potuerit frigus inducere Sacerclotum culinis. Et quis pollicebicur credidiffcripCum illud facrum Hebraicum fe Ttolemdum Divinx fuidc authoritatis ? contrarium vel ex eo
,
haud
fi
appoflto autloris nomine.
Sed
Columnis? fcientiareaudimus fofephurru prognofticon interitus mundi prioris, {i "ierofo Anniano credimus curiofarum rerum notitia & malenca: quoque Magorum artes , fi fidimus Sereno apud
qiiid infcripcum Sechianis
rum cceleRium
;
ipfe , nec pretium pofucrint JudaicE religioni , aut illi fefe adjunxerint. Quinimo ufque adeo poft verfa etiam Bibliaflorebat Sacerdotum itgyptiorum autSloritas , uc ad Porphyrii quoque cevum facra durafle Serapidis in &%ypto teftis fic locuples Eufebitu Pamphilui. Non quiefcit adhuc Vrfintti , fed itafpeciose Diodortu, air, CCXXX. anntspoH Manethonem venii iniygyptum,nec audit ea qiufcrtpfit Maneihos,fed ea fere,
fe
manifeltat
quod nec Ptolemajus

ferie
SucceiVores
longa
îiAannis
dotui
,
CLIX.
ante
Maneihonem fcrtpferat Hero-
regnajfe in
Opportune
z/gypto 'Deos , cr Vnlcanum &c. hsc, Vrjine, nam neque Herodoius, ne,
CaJJianum; fepcem artes libcrales in V II. xneis & VII. latericiis expre(f.E columnis, fi Petro Comeftori
inhiflor. Ecclef.
que Dioi!o>-'*ihomines Graeci, invifique ad arcanos .^gyptiorum libros infpiciendos admitccbantur;

templis ifta refervabantur & Regum tablinis. Gvxci peregrinatores advenientcs plurima hauriebant efoeculcnt^ plebislacunis, paucae Sacerdotibus, & ignobiliora,quod txStrabone Origene, Clemente Alexandrino, Flntarcho oftendere proclivc foret,
,
Gen
cap.
XXXFII. debemus
exsfeBatiJftma
aflcn-
fum. Sed cur non
ibi expreffa
,
illa
hu-
m.ma falntts
obducit Vrflnm ? quia Vrfle_j, iila forfan ceu cabbala pretiofa permanusa parentibus fine fcripto de volvebatur ad Jiberos. Et quid ^\ ille Sethianus Thoyih non fuerit ita follicitus de religione, quam de propagandis fuis artificiis ? quis coget voluntatem liberam ? nam qux reliqua funt Vrflni momenca contra Manethonis columnas, Exercit. de Zoroaflr. Hermete &c. debiliora func ipfis columnis. Qiiin & vis ea veritatis cft , ut agnofcat poftea Vrflnus , columnas eas vere exreparatio
fticifle.
fi
eo nos detruderet
necefTitas.
Quin
nil
mirum
;
, fi
Manethonis librum non viderit Scriptores ducentorum annorum intervallo intercidunt multi alio afportantur multi in Mufa?is Principum aflervantur paucilTimis infpe(Si ;multi
Diodortti
, ,
mulci
ut vera fcripferint
certis de caufis in fabularutn

:
detorquentur fimilitudinem
Nec
Phyfici
Ma-
Ger.
Ingreditur tamen cum celebratifTimo /oan. controverfiam Vrfinui , & acerbe infurgic. Scripferat libro de Idolol. Volflu) , exifltmare fe Maiethonem fide quidem optima exprejfijje ijla , itnde
Vojflo
ncthonis meminit Herodotm fuilfe tamen conftat ex Dioq^. Laertto , qui in proccmio , Manethonis
,
ipva-ir.m
ShttifA.yi
ufutn fe
oftcndit.
Nec
Jpotelef-
prefitchntur.
Qt*od
fi fefellijfet
fubjicit
,
redarguif.
matiim Manethonis merainit vel Diodorus , vel He~ rodotui fuperefle tamcn hodieque docuerit Biblio,
fent eum Sacerdotes
alii ,fl
mn
ob aliud
faltem ut fic
gratiam RegisPtolem&i Philade/phifibi conciliarent^f nnnûam enim defuiflL^ , ûi flbi bene ejje mallent ejuam alteri. Ad hic Vrflnts* : quis ffondebit , excipit
,
theca Mcdicxa , ex qua fragmentum Manethonts ^ Noiraiv Florentis jam pridem defcripfit honoratiffimus Collega Erafm. Bartholiniu , cujus ini-
tium:
non refutatum fuifle

pofitum
Manethonem^
? quis re-
darguit Hermappionem-, ? qui obelifcum pofi in Circo
Homano
literis hieroglyphicis
infcriptum in-
terpretatus legitur
apud Marcellin. lib. F 1 (fr tjHidem ttt cenfet KircherM , falfiffime. Bona verba, VrftneJ tua provide inverfa tibi regero: quis fpondebitrefutatum Manethontm ? quis fpondebit non refutatum Hermappionem ? cui demum mortalium nora cffe poflunt , univerforum , qui periere librorum argumenta ut taceam fufpediores efiTe Italis fagacioribus hodieque Kircherianas illas obelifcorum interpretationes , & Romx adhuc plus fidei haberi a multis Hermappioni quam Germano illi Athanaflo. Sed ecce decumanum alium Vrflni flu.
Quin
&
Maneihon laudatus
,
Tertulliano,\n Apologet.
Referanda , inqiUt antiûijfiwarum etiamGenttum, per archiva ; iy^yptionm, Chald&orum, 'Thoenicum

,
quos notiiia fubwiniftrata
eft
,
aliifui,
Manethon
<t/-
gyptiiu&
Berofiu
Chaldiw
fed
t^
Iromus PhaentX
tyri Rex. Appofite Philo Bybliui apud Eufebiuin conquerirur Sacerdotes itgyptios tencbras oftutidere hiftoricae veritati & quanquam Sanchuniathonem fciant veraciflTimum elfe Scripcorem , ni,
fium
verfis
Quin c^
ratio
inquit
urgentijftrna
docuit
Manethoni, ne conjam Bibliisper LXX. Interpretes culina Sacerdotum frigefceret ar& cognito fuco. Frigida h^C iant , V rfine^ , &i audaci^ propiora. Primo enim unde colligis verfa jam fuilfe in Grjecam linguam (iacra Biblia , oiferente fuum fcriptum Miintth(mz.j, lon). I.
cateros Sacerdotes non obluttari
iterura hilominus eos opera ejus infuper habita docet eire causa ad f.bulas recurrilTe & iftud in igyptiaverborum Byb/iui , cur Grsci ignorato corum fenfu myftico circa fabularum mterpretationem induftriam fuam occupaverint , difpan fs;
&
Sanchuniathont pe fucceflu. Idcm cvqo Manethoni& nos redderec certos tam fatum. Atque ucinam Hiftoricorum plerorumque hodiernorum de fide Mancthonis tide de reddic quam experieniia ,
EiifebtMt,
Bibliothecx Chemicas Curiofae

Eufebius, atquc lofephus ; Ettfebius docet Manethonem aliaex columnis Seriadicis antiquidimis defcripfilk
;
pauca Lume ,
Scripfit atttem
Demoeritus de tinBura Solis

invexit
&
detjue pretiofis lapidibus dr ptirpura.
Is Jpfc
Jofephus alia ex Sacrts libiis
i.
e.
Sacer-
'Democriius primus in Grjrciam

:
'
auream
yi
dotum Manufcripcis vecuftifTimis in fanis utique alfeivatis ; unde fua depromant Hillorici, in unico
fado cnarrando totiesdifcordiofi dum ego cx Strabonis Geogr. libthoni fuccurro
:
H (pim; rr, <pva-H nomTUf , iiiam fententiam ilw (ûffTv viicoc Yi tpJinf rluj (pvmv x.^-n~ ; nam
,
<Pvns
Demo-
ipfi
vidcrint,
XV
1 1.
Mane,
Sacerdotes 'ygyptii inquit

rai,
in li-
mmprimumha:cfcripfi(Te nonfuftinebo, memor me in Mavnfiripto Ifidis Lutetia: Parifiorum notade hsEC ipfa verba fed facris charaderibus inte,
bro< facros referebant ( iU

firmtibant
tiis.
,
h^ x*i"i"*'
^ '"'"'
riorifacrariodelubri Memphitici infcripta quon-
e]U& fubtilioris ttliûtd

,
habebtnt cognttio-
Ecce f mtes apertos unde haiifit Manethon ! Sedqua; admirabilis fuit Manethonis ingenuitas,
-.
ipCe tradente Jofepho Hb. I. contra Jpton. confefius verba lofephi Ea eft fc quxdam e fxce haufifie Itieris ,fedficut z/gyptiis vero qu Manethon non ex
;
dam radiaffe. Quod 0/lhanem hic veilicat Scaiiger ut Democrito haud quaquam avy^ôvov id aiiquid niiiil efle putamus quod plures haud dubic numeraverit Media Oflhanes ut plures Vtrona Scaligeros. De alio Eufebitu prsip. Evang. lib. I.
,
ipfe confejjks ejl
cfaMis
ejuorundam fine nomine ad-
cap.X- Eademinfiiper Oflhanes de Deo tradit tneo, ijuod Oitatenchiim infcripftt vnlumine. Certe & primi
Oftiianis
cap.
I.
didit,particulatitn ad\iciam.
Sed pene ultra

;
inftitu-
&
fecundi meminit Plinius
lib.
X X X.
VI
.
tum nos provcxit animofa

mus. Diximus
in
Conringit,L>rftniejfue
An-
Vixiife
autem
in jfigypro
Democritum manilib.
tiquis contradicendi vehementia
Chami
farailia
in viam redeajam olim domi-
fefte oftendir
lib.tl. cap.
.
Diodorus Siculus
:
II l. cap.
cfr
VI hxc adjicit
,
cilinm elegifle Chemiam, hoc eft.in jfigypto Cha-inigenarum patrimonio ; Id ut evincatur , inicio obfervandum , ^gyptum ipfam jam olim non taatum in Pfalm. Davidis CV. terram Cham nuncupari,
fed hodicque CoptitisCfcfw, docente Rocharto; Orifide , Chequin jam olim Plutnrcho in Ifide
tjuiriûetllts
Exiftimant 'Democritum annis c^mbus in ^-igyptovixit, plurinum
Hic nehallucinemur,incuendum, Aftrologiam jamolim duplicem fuifle, fupetn Aslrologiaprofecijje.
&
&
miam, qmCiChamiam. Neque in obrcuroracioeft, cnimvero poftquam Chami filius <.JA1iz.raim ^gyptum poffeiior invaferit ex Genef. XI. nil mirum paternarum quoquc artium qusdam apud ipftim remanfi(fe vcftigia. itgyptumque ex nomine Patris iWius, Chamiam, ChemtamVe appellacam. Hxfille autem in animo Miz.raimi quiddam fcientiae paternx , inter alia patet ex libr. I V. Recognii. CleEx liberts JSfôs mus tnentis Romani qui ita difertc ex Ciij4i inquit , curdarn filiis , qui Miz.raim apPerfarumejue genus i^gyptiorum fe/labatur a fuo duciiur male compertam tradtdit difcipHnam. Hunc
, , : ,
,
riorem illam ex ftellarum coeleftium dcporratis ia terrasradiis petitam;inferiorem autem txlucentibus illis magni matris telluris fyderibus.hoc eft, fplendidis metallorum glcbis derivatam & hoc eft , quod modo ex Pfelto obfcrvatum nobis, Democritum fcripfilfe de 1 indura Solis & Lunac, id eft, uc expre(Tiori nomenclaturareddam ,de fubtili, coloratoque ex auro, argenroque liquore. Scd quando minuti quldam Ariliardii, & in mejiori antiquitate hofpites ut invidiam creent faluberrimat
; ,
Arti, frequenter obftrepunt, vocabulis kidere
Che-
micos
&
aftrorum
tato veteribus utque longius profpiciat
metalla falutare , inufiexemplo , invento Paracelfico

titulis
,
LutHano
agedum ex
gentes qua tunc erant
Zoroaftrem appellarunt.
ille
Hxc
Clemens.
Quanquam autem
five Zoroaflris
ad Magicas artes
Miz.raimi
iliurtris
illa
difciplinam decorqueat,
Anciquis cralfam illam , ignorantemque temeritatem expiignemus. Prodeant ergo in lucem vetufta Perfarum facra , de quibus Ongenes lih. VI. tontra Celfum ica diferte : Deinde ut tn Itbro contra
nos fcripto Celfus
tamen Naudaus luculento Opere magna Hermetem Pythagoram ingenia Zoroaftrem

, , ,
Variam eruditionem fuam iftendat

,
Perfica qujidam inferit Myfteria
ubi dictt
H&c
Virgihum,ParacetJum,Cornelium jigrippam, Ri>gerium Bacenem , Petrum Aponenfem , cxterofque Magiae infamis ab imperita eruditorum plebe poftula-
indicat cr Perfarum doUrina cr Mithra jacrum iit gentilcj : eU enim in eo duarum coeti revotutionum
fignificatio,tum e]us ,ejUaftetlafixieferuntur,tHm ejut
los ita mafcule ab intentato vindicavit crimine ut Del Rio cum fociis aqua haereat & hifura fit. Accedamus Chemidt. incunabula propius. Prodeat ergo in fcenam Eufebius , Pamphilus & ex antiquo Scriptore ita perorct A>]|UO!(.e/T@- 'h^hti-m <pv<n,
quaplanet<t
(^ animdper eoi tranfiius tatefymboluwr

aliis
fcata
eft
inaltum
fuper alioi portis furreâufcjue

:
ad fummum
oclava portnt fornicem
prima portarum
pluiribea eft ,fecunda ftannea , tertia ahenea , ferrea tjuarta , ûinta mifti nornifmatis , fexta argentea ^fe-
Mt)X
5wA6iT@- ov
ritPirftii'
,
'Aiyu-Tp.u
^^ r
>t,
luutr.ouJm.
,
/3<*<n-
ptimaaurea. Primam facimt Saturni ptumbo notantes tarditatem ejus fyderis fecundam Veneris compa;
"him
spx*"'
^ ^
crt<f)ti
, ,
Ai^Trla)
k^wv
c* Toi
lifuV
Ito
rantes
lovis
ei
ftanni
fptendorem
,
(fr
motlitiem
terttam
,
Wf//Kfis@-
<riM/
aAAoK
"ifyupn
hîvin
>tj
(piAoiniôtg
cv OK
tratam
& fohdam
&
,
cjuartam Mercurii
efi
Mt**
Q
(^
^J
'E/3pi
>i,
ni|M.ju3iu>)f.
k,
llWi^^Ci^î
Ao^JIf.
,
ej/<
%.fiija-x
<c
Aiiuv
OT^tpupa<
"OjUc/wf
M(e/-,
iwluiiâ-OM TWtf 'Oswva
ui
enim taborum patiens ^negotiaior, ^que ac ferrum celebratus homintbus , quintam Martis propter mifiuram inctquatem variam fixtam Ltinx argenteam ,
Ge- feptimamSolis attream ,coloribusfuis ea fydera refe& quod fuperat anti- rentes, Jn quem Celfi locum manifcftus is error mellahistradit Syneftus juus ille Zofimus Panopolites , quod pluribus in librariorum culpa deprehenditur irrepfifl"e , quod luculento Audore expreflum oftendit fe mihi in portam fecundam , qus primo ftannea appellaRegia ilia Bibliothcca Parifina ut neque pro labatur, mox ab artisignaro appelletur Vcneris ,ita quo inclinant fruftra cnim ex artis prxccptis rcfingcndus C<//?Iocus: ciniis SyncelU Panodonve
otAAok
n<Pb7i a(viyjj.ciin xûvl/ewTif liw 7i%v/u/.
,
,
haberi queat. Michael , nominis Scriptor epiftola ad Democritus Xiphiiinum Patriarcham clarirtimc
Scaliger
&
Conringius
Pfellus
celebrati
.AbderiteSfinqak, poftyiiam in zygyptutn pervenijfet,

facris initiatus
efl
Magno
Ofehane in
ternplo
:
Mem-
fhittto fimHlcumaliis i/gypfi Sacerdotibus
& poft
fecundam faciunt Jovis comparantcs ei ftanni fplcndorem & mollitiem ; tertiam Veneris aeratam & folidam quartam Martis, eft enim laborum patiens , xque ac ferrum celebratus hominibus ;quintam Mercurii propter mifturam inxqua' lem & variam, & quia negociatot: eft; fextam Lunx
, ;
argenteaiD}
Lib.
I.
Se6t.
.<'
I.
SuhfeS:.
argenteam ; feptimam Solis auream. Sed cur in Mithri facris planetse illi merallici inducuntur Mithram nullum alium fui(l quan^ Mizrainuim , corrupta a Perfis voce non inconvenienter probat KtrckerMS tn Obelifc. Pamphyl. proinde ciim Hermet fi\c ChutiHan ille Chemia pater , fratri A-iiz.raimo amore junSiffimus mctallorum haud dubic arcana variaaperuerit, non mirum m^-fticam ejus rei in facris Mizxaimi , feu Mithra; faftam men,
tionem.
alia
Quanquam non abnuendum, poftea, uc ita vocem Mithra; ad aliud quidomnia

,
fignificandum fefe accouimodafle, & pro foJe tandem ufurpatam: hinc antiqua apud Grutermn L I MI T H R i. & mox.infcriptio S
dam
que aliis de caufis apud Suffbium ,Tortolet(imqt:z^ & merito vapuler. \n eo enim hpfi cum Sohr.e Platonici,(\u6A Vcneri folum adfcribant oriclialcum , quod cledrum Jovi , quod Mercurio ftannum , cum ex v4igyptiorum per ArabM jam nota praxi, Venerixs dibcatur, plumbum candidum Jovi, hydrargyron Mcrcurio, neque enimorichalcum alio fpeât qiânisEs.cumaiiud nihilfit quam ss, jam in vena fua cadmis fuliginibus penetratum quod apud Darienem contingit; jam ab artificibus cadmia admifia fulgidius redditum Eledrum autem fpecies metalli noneft, fed mixtura ex quatuor
,
:
aiiri,
&
,
OMNIPOTENTl DEO MITHRi PISO:
cium
five
unica argenti portione, five per artifinaturx fponte compada , docente in-
ter alios THnio,
NIANUS
nomenclatura
ATER PATRATUS.
Idem
xandrini
ri
Hinc cum ex/lrom. V. Clem. /iU/gyptii liieroglyphico charafterefolem
Serapidi five Sarapidi contigilfe certum eft , quae initio Regi ^gyptio , polt l5eo itgyptio , tandem Soli attributa, unde Itgere eft
apud eundem Grutermn :AII
KAI vox auri jam olim publice fubftiSole Q.uin pro INVICTO InfcriptioneGruteriana: tutain
SAPAniAI
HAiaMErAAill TOIS 2TNNAIOI2 eEOIS.
&
forment , cum Lunam redditufiguram Luna: cornuum prx fe fpeciem ferentem erfingant illi ipfi charaderes hodie ad .ûrum , argentumque notandum etjam vulgo frequentanrur. Hinc ex myftica \\\^ciuce If.ua^Qâsxi Hermeticam alii vocant , alii , quod idem eft,
exprelluri circulum
,
,
FRUMENTAR.
AURO SECUNDINIUS DONATUS

Unde non mirum in illa ultro citroque commcantium fi-equentia ad Indosquoque partem illius aftrologix metallicx pcnetrafle, id quodvel ex Philoflrato conficiemus ./^po/Ionius , inquit eur/i Jarcha Brachmane fecretophilofophaitis
DEO
,Thatiticam
lacris
omnibus pcne ^gyptiacis fimu) in hodieque fpeftata jamolim alii, & iuter eos Franc. O^/Londinenfis , & nuper Kirckerus in Oe,
dipo
Kriegsrnannufcjue opportuniffiniaenodatione
omnes planetarum
credirnm
lis
,
ccEleftium
& terreftrium figuras

Mamlio
;
elicuere. Qiiin ex Auguftei feculi
conftac
partes humani corporis

fignis
quiddam cum
hinc fingu-
muneris locoah eotulit annulos feptem ,totidem planetarum diUos ntminibus , <jHos ftngulos geflaret per
fhbjeBos planetis dies
ret die Solis
,
;
cceleftibus aftris habere cognationis
dodecatemorii
fingulas attribuit cor-
fc. ut
annulnm aureiim ge/la-
tJiiartis
argenteum die Lunit , ferreum diz^ hydrargyrinum die Mercurii , die fovis
,
humeros i cancropedus&c. Imo pene abomnizvo illacceporis partcs, tauro cervicem, geminis
11
plumbeum die Saftanneum , areum die feneris planetis turni , quodfinguis fingula re/pondeant me<?//<. ProbcDidymus
&
terrs , planetarum fuperiorum infeniorum conjugia fapientibus videntur fuilVe perfpeda. Appofite Elluchafen Arabs lihr. de Ritib. ^gypt.Philo-
&
&
inlliad
s.'E7r4>;fi5
o"Ap4(Ofa?j;^,
fophi tygyptii
tnlviîi^ -AxAiif^tv^. fc.
ftellam
Martis ferream
P/^z/o
hifiortcit , inquit, ijuemadmodum tn eorum inveni fummo /iudio inûifivere catenamillamj
appellat.
refpexitTe
Apparet eodem quoque
in Cr/*
t^r,
inqait ûrbis Atiantica exterioitre
magnam, <ûamundusfuperiorinferiorico/ltgatur,td explorare conati funt vinculum illud ^tio munefi

,
,
rern fuperficiem
omnem
tenui ve/lierunt
interio-
do hic mundus mundo elementart eonneîtur, (^ ex mediofacrum er inaece/fum Clitonis omnibus , Ûd, eifubjcBit fuvt , rehus , ex mineraltbuSf NeptunijfUe templnm aureo arnbitu circumdatum. Ex- lapidibus herbis plantis, animalihus proprietatibits, lerioratempli Neptunifa/ligia argento omnia exorna- (^ omnibus eorumoperationibus cognovere tandem ionexperientia ,& ratiocinio, omnes format (^ fivtre , culmina ipfa (^ apices auro. Antea dixerat: go ufu habitabant fuperiora e\us Milites foliprope Minervd, Toilitudines infericrum jttngiformis , er fimtlitudinihoc paRo mulia eaque admirabiVulcanique lemplum: loca ejus ad Boream vcrfa cole- bus fuperiorum lia ita olim in jam eruditiffimus Medico Itant. In quem locum prafliterunt, Paucis eadem oiim ufu inquit, Plato expreffic commemerat , lamblicHs de Myfter. tygypt. aJ^fundus , Ficinus: mec^ tjârfil. inquic unum animal efl , in cjuopartes ^juamvis loco talla ,ut perfeptem illa metalla ,feptem planetarunLj inteUigamus tnfiuxus generatiomm omniumrerum mo- dtflantes ,propier naturam tamen unam ad fe invicem derantes. Aurum tjuidem Soli , argentum Lune, plum- feruntur. fc. ut Sol, cor , & aurum fibi in mulas <ts Marti , fêrefpondeant, ita Luna, cerebrum, & argcntum &c. bum Saturno,eleU.:um fovi,ferrum Eant nuncatrati CêM<eobtre6tatores, & nudius neri oriehalcum , Mercuriofiannum Platonici tribuunt. Ne autem hsec Platenica aliunde haufta exiftime- tertius nata tum ejus principia , tum vocabula immus quam ab yfgyptiis, Plato ipfe in Criiia ante- perite vociferentur. EatComjii,negetque ex ful quam defcriptionem infula: Atlantidis moliatur ;y phure & Mercurio compofita fuiife met alla ante /atis , inquit memintrtmus , renunciavenmufqu?^ Paracelfi, aut, ut fpatiofilifimc, ante Ifaaei Hollandi, //7ijKf artatem.Quidadhaec Hefwdus} cjuid Findanune vobit , qu quondam a Saeerdotibus [ fc. igyprus?c\\xiA Diodorus Siculus refponderent, fi haufta ab tiis ] tradita ,a Soltne huc fuere advtBa ,videbimur theatro huiCfUt arbitrer ,fatis o/ficio noftro fmiii. Et iCgyptiis probe alTequerentur ? Hefiodus fane itL. mirum quam hic omnia de Vulcani templo , de in- Theogo'1. narratThejam cceli ftliam ex Hyperione colarum aedibus ^rcilon refpicientibus cum He- Solem& Lunam progenuiiTe. Similiatradit Dtodor. rodoto confpirenr. Id onum hic noto Solonem Sit. l.b. /y. Anticjuit. eap. T. Exprelfuis tameiipro-
remftanno, ejus denicjue ûi arcetn circundahat , oriehaldo igneofulgore corufco: Regia vero contra arcem
fonflruUa tta
:
dus Angelicus mundo iungitur fydereo, id decim fignis Zodiacis,^^ feptemplanetis ,
efi
dito-
^ qitomo-
in
&
&
pcr Memphiticas
illas
,
occultandi artes eo ufque
fundorum fenfuum architeftus Pindarus

ftatim initio abrupti
fjS^ vSftj^
,
qui ciim
:
non
potuiffe penettare
quo
poft
apud larcham
operis exclamairet
ttu/
ae^^^t
tApollonius Thyanaus ,qui convenientitfime ftellas
;\^--jm<;
afliiî)/o*
fupeciores ftellis iuferioribus
accommodacutcun-
omnia
fcrucancibus per vSwp
adeoque preffius e^ssv hydrargyron infinuaflec.
Tom.
I.
A 4
8
finualTet
,
Bibliothecae
,
Chemics Curiofae
Dei deprasdicatam renere ab t^gyptiis, inquit, ai Gracos ea tanthm , ^' ad Religionern , magiam le:
per (^'jWtov 7rZi> fulphur inardefcens, tanquam intima auri principia tandem in Ifthmiis clarius adhuc rem pcofequitur M-n^ inquit, a/
: ,
ges civiies
^ fJAdathematicas
pertineni dtjcipiinas
item
.Lfuaiv iv^fiiiTnt sâxnov
oinnem in miverfum lyEgyptiorum faptentiam
Mater Solis CCleberrima Theja, tui causa etiam homines exiftimarunt aurumpraepotens prx cjeteris metallis
AAwv. h. e.
(jr
tememfuijfe,
& impidi fuferffttionis flenam,nec cum
Gr&corum
Qu6 ergo refers, quaefequuntur jgypciorum inventa? ea Conringi,

fludtis conferendnn.
SciHcet per Tiiejam
qui acutiiis vident,
'ibS-eiov
Panopolin,illamAi6priv>:aiciAVOT5A<iS6v ex5/rrftoe
mecallorum perfpiciunt , hoc elt perionem vero Aiercunurn; quid enim citius alta fcanditmercurio , fi vel modeltifnmum fubjecc' Enimvero non fabuloefuntantiquorum ris ignem fabuls, fed arcanorum naturalium promi condi. ]n hanc rera Plutarchui de Phyfica Grxcorum Theo7mAoux@tohoyi<n^ Tmf inquit , Jogia o-n juii^ Jv
,
.^
///-W.perliy-
/ti,.Xril.Qi\6 rckrs iWudEpiphanit ad finemPa'

narii? Erant,inq\ilt,ex tygyptits quifactem certts in tiniam fuccis in ahenaferVentiacitra noxamimriier~
gerent.Qiub refers moly ab igypto accerfitum
&
.''
nepenthes /ôotitwkm, Qiio refers fex illos li-
li
eAAtja^ x<
B^/3aK Acy- ?v
e.
ûs-otof Mtxf)c<A)j//i/A6v@-
jwu3(j
Barbarorum Theologia Phyficus fermo erat obvelatus fabulis.

i.
Antiqua
& Grscorum &
Mox
inltitutum perfequens pcr I<2jw<?3cxplicat

,
:
no6tem per lunotiem terram,per ApoUtnem Solem , per lovem calorem,Et pau.isinterjedis tygyptii, Ifidem Lunam, fubjicit, Ofiridem Soiem ejje ajunt
,
bros Medicos Hermetis , c lementi Ale.xandrino collaudatos? Quo refers immigrationem auimarum in alia corpora?quam ex Diodoro Siculoiib. //. cap. IV. certum eft Pyihagoram in yEgypco didiciffe cum Sacerdotum acutiores haud dubie metempfychofin illam ad nobiliorum metallorum animas in viliora plumbi , ferrique corpora incro,
lovern Spiriturn cunBapermeante?
Vulcanum
ignern.
^c.
ejit
Maneihon
ornnia
ftifiiis
profe<^Hitur.
haop-
portunc r:(fxeH'erfei fabulam de Sole
&
exhala-
tionibus aquae interpretatur. Eufebtiu quidcm ut facris intentus negotiis asgre concoquit fabulas vecerum ad natur-imrerum explicaudam adhiberi, fed condonandum venerando Patri , quod oftenobfervafle iUud Seneca: In eodem praio a hove inveniri gramina , a cane leporem, % ciconia ferpentem. Quodfi, inquit Euf. PrdLp.Ev.Ub.
ducendas ifta docendo tacite reflexerint. Quo refers artem ex albo illo in vEgypti finibus marmore aurum extrahentem ab anciquis Regibus invenHLvn > dc qazoêrose THodorui Sicuins iih. yintiqtt. IV. cap. II. Quo refers illam nitri ad Memphim conficiendi rationem ex Strab. Geogr.Hh. XVI/ ? Quo refers artem cacdeudi , conficiendi, erigendi tot pyramides tot obelifcos tot laby
,
rinchos
maufolea, coloffos, fana, fphinges

,
faxea5>?
dat
fe
hic
parum
qujEomnia in ^gypto frequentiffima & cceteris nacionibuspn delperatione fuccefluum intentata.'' Cui ufui ex lapide illo nigro ad Memphim tot confecere mortaria cx Sirahonis
fers
lib.
ill. CAp.
XI II.
,
modo
is
ob turpem tûafium
iyfcuiapium Solemefje veiint, ijuoinfamem loVis ftlmine
XVII ?
Qiib
re-
&
artcm Medicam
,
.'
qux
in
^gypto adeo
fanii-
confiagravit
Non urgebo ut cecinit Pindarus Cyrillo & Cleplures fiiilTe iCfculapios , quod ex oftenfu Gxre. promptum ; mente nAiexandrinis
=
liaris
ut Laertius fcripferit yEgyptios oinnes efle
cum illum jfifculapium cum Diofcuris expeditioni Argonauticas interfuille difcimus ex Apollonio
igyptium autem alium Memphitanum qnem inducit Clemens Alexandrinus ftrom. prim eundem Admonit. ad Gent. fulmine iilum ex Pindaro docet , in Cynofuridis jaccre. Sed quod ad rem facit Sacerdotes ./Egyptii docente contra CeifumOrigene iib.l. populum fabulis pafcebant ,
7{hodio
:
:
Quo refcrs igyptiam gallinarum puide qua pulchre Diodor. Sicut. Antiiju. Itb.II. Qui aves , inqiiit , anferes ntitriunt prater earum , qud apud hornines alios habentur procreandi naturam , adeo iilis indttlgent, ut in numerum av nm
Medicos
liciem
?
&
dinit mirabilem abeaivL. Non enirn ovis inctibnnt, aves , fed ipfiingenio naturalt arte ex ovispraier coeteroriim confuetudtnem educunt faetus. Apparec hic Diodorum non omnia, qua; ad putlitiemillam faciebant , per invidiam gencis penetraflis , alio,
&
ipfifub nominibus
tur.
Dforum
neceiFe
patriorurn philofophaban
eft
Neque vero
;
fabulas per
omnia
refpondere neque difficile fuerit illam Solis five Phaetontis deflagrationem commode ad natu-
Tx leges interpretari,fihuc vocaritneceffitas. Sed inllat rurfus Eufebius hb.If.cap. VIII. Ex ûointeiiigimus , inquit , Romanos novam ifiarn Gr<tcorum in fabulis Deorum evolvendis Phyfiologiam probare iiufcjuam voiuiff^. Sed quid Romanis , Martiis
illispullis, cuminteriori Naturae facrario
?
Fortia
& &
fa
focerc
&
,
pati
Romanorum
.
erat
fubtilia,
Nationum aliarum
Graecorum ingenio
,
ingeniofa hinc ad curio;
qufn vel verbulo furni illius excluforii meminifTeCQuo refers mumias itgyptias & rationem balfamo condiendi cadavera , >gyptiis utique ante vJidofis statem confuetam? Qijo refers cceruleum jllum colorem delicatiffimum a Regibus >gypti invtntumdMdioreTheophrafio lib. deiapidibus. Qud refers tot machinas mechanicas, tot horologia, tot lucernas inexftinguibiles , tot chordas Memnonis in jCgypto celebres Eben Rhodam Arahs traUatu de Medic iygypt. narrat. ^.gyptios olim minutim fecuifle mumias fuas , addidifle frumen,
.''
tum.vinum, myrobalanos
catholica medicamenta
,
omnia
&
,
manibus utePfello
,
bantur.
Chemicum
Syntfio
,
, auri folia, fimiliaque totaque*lnafsa intra vas conclusa inde vel falem elicuifle,vel
Haftenus ex Zofimo
vindicata
aliifque
pri-
Chemig. antiquitas
;
&
jtgypto
:
ini ejus twtales adfcripti
juverit
tamen cxpreflam
pene invido Conringio audire confedionem Omnitamen , inquit , ipfe exifliino i^gyptiorum^ aierophantas, omnium mortaitum Principes ^ya-omln-
&
liquorem , omnium morborum panaceam. Haec Eben Rhodam ex fide Ktrk;ri. Quo refers illa ? Quo refers Anatomen jgypci Regibus ex Plinio familiarem Quo refers itatuariam, ab iSgyptii ad Graecos derivatam?de qua iterum Diodorus
.'
Conftat
'ssoiiq
inquit
omnes ejuantivis pretit
ayx.KfjLxtt)-
exordia. , Qr ab hii Chernia profti*xiJ]e Hacc Conringtus qui poft tamen quafi oblitus fui,
iv
jatli/afie
^gyptum freûentafie ,^
,
inter alios
Teraclem
&
igyptiorum,Chemicorumque odiocxxftuans
(^ Theodorum ûi Samiii iilud ApoiUnis Pythiifimuiacrumperfecere. Claudamus hanc fcenam vcr-
iCgyptiorum fapicatiam elevat , obterit, peflurodat, uccunque in A/o/& 5</wwaSpirjcu
omntm
bhDiodort Sic- Anticju.itb. II. Artes ûoûe ,aiC!. ad afud </gyptios videmus admodum excultM fummurfu
,
&
Lib.
I.
Set.
I.
Subfe6t.
illa
,
L
verfarCftttr.
fummuui perduElas, Viderac autcm Vitdorus ipfe >gypaim , Julio , & Odavio Aiiguftis , Romanum orbem florencirtimo rerum , & arcium ftatu tempeExcutiat quifo \\xc & fimilia magnus Conringius, ut aliudaliquid in iCgjjpto pricer Politica, Mathematica, Religiofa & Magica delituiffe agnofcat; videatque quantumcuoque reludetur , ^gyptiorum fapientiam Grsecanica fiiifle illullriorem. Clariffime Diodorus lib. II. cap. l (^. Profeilus eft , inquit, in i/gyptum Orpheus Mufnus, Ditdalus , Horrerus, Lycurgus, Solon,PUto, Pyrantibus.
,
domintintibus tn ty,gypto
His adjice
prxclara
tur
,
inquit
: Vtdemihiidemfacere , acji aliejuis im/Egy-
Origenis
lib. I.
contra Celfum
pto percgrinatns ( ubi fapientes tygypitortm eruutii Itteratura domeHica multa de Dits patriis philofo,
phantttr ; plebeji Vero fabulai audicntes , quarum ianorant rationem , vehementer nihilomimis fibi plucent
earundem cognitione ) putet omnem fe <i.gyptiorttm exhaufffe fapienttam ex vulgi colloûiis cum nemine
,
thagora-s, Eudo.\-us,Democritus Abderttes, Hi in <i/gyû<t illos apud Grxcos fto cerie ferceperunt omnia fecere admirabfks^ Et tamcn hi Graeci non nifi la,
SacerdotHm converfatus, nec a ûoûam iygyptiorum de lalibus myftiriis edoBus. Clemt zy4lexand. ftratn, Srgo , inquic , omnes ut femel dicam, qui de re-
bus Divinis
hoc
eft
tam Graci
^Harn Barbari
!C^%a.<;
magnis, admiralibus ] egers_0 , rerum cjuidem occultavetiSv 7r?y|i*<XTaiv

arjjtptil/isM',
pene crepundia ^gyptiorum percepere, retinentibus fibi Barbaris , ut ex Strahone aliifque convincitur. tt quid Gricos
cinias
&
re principia ( tk?
To ) veritatem
legoriis
,
iDulto
maxima
,
autem anigmatis ,fignis,fymbolts

,
al-
metaphoris
tropis
tradidere.
QuadranC
adeo excollit CoKrrVigrj liomines laboriofos illos quidem , fcd ab aiiorum pendentes nutu ab alio.'
,
rum
fua:
ingeniis mucila eciam carpences , & pacriac obcrudences tanquam miracuhi , cum integra, vera & folida raro poflent.Hinc Saiticus ille A%yptiorum Sacerdos, ut eft in Platonis Timxo ; O Salon , Solen inquic vos Grneci ptteri femper eftis , neûe fenex efi Veftrpirn iûiicjHam neiju! canum apud vosullum difciplina genns.Hinc Eujeh, Prapar.Evan.
,
huc illa Diodori Sicjili: QSacerdotes inquit, [fc. ^gyptii ] cognita in arcann haiient noli,nt, ut veritas ignota ftt , ad rmltos manare , poena iis eiiam ad,
jela
ea prodant in uilgus. Ergo percgrinato, qiii res Grici prohibebantur ab intcriori arcanorum j^gyptiacorum cognitione , ut , lingua , animo
,
relligione dilTidentes
ut iuconrulta garruUtate in-
fames, quanquam aliquid

fpicaciores
,
lib.
X.
fêtnftijfimos
inquit
Gr&cos femotoi regiones

ftipcftiam
laboribus maximis oberrando ab ernendicata doclrina-
rum
^Htbus florebant Barbari

conflafte
itUm Theo,
fucci inde traxide perqui vel Orphei apud Clem. /ilex. aliofque fragmenta , vel Pindnri Lyrica , vcl Horneri beftias nigras , campumque nigrum inauratum eruditiffinic attaflum Blafio Figenerio in l'biloftratu?
,
logiam
deprehendimus. Atqae hinceft,qu6d

,
vel Pythagortc feinur penitiis

,
non temere legamus

,
Pychagoram vel Solonem vel Platonem , vel aliosGrxcorum antiquiffimos hieroglyphica vgyptiorum intellexifle , utcunque omnium oculis in tot obelifcis confpicua. Benc T)iodorus lib.lV. Liieras ejiias facras appellant
vel
,
to fabuli velo
intuentur,remonequeant dubicare. Plaio cquidem,

XIII.
ut nibil attulerit aliud poft
annorum mo-
leftias , unam fecum in Hellada revexit fencentiam in 5)'W/'9/Fo fuo defcriptam , o/x.oiai' oôm < ^tbAw^c^, ignobilem illam quidem, fi plebejis infpiciacur
( i. e. hieroglyphicas ) Soli Sacerdotes norunta, parentibus fuis privatim acceptas. CcEterum obducet
oculis
fi
lynceis
autem
,
,
fcientisE
,
Chemicae matrem
, ,
admirandam totius omniumque fublima-
animofior aliquis
parum miam jam oHm in^gypto

,
videri fimile vcti ChefloruilTe

,
alioquin enim
&
Platonem, & Solonem pythagoram, & Diodorum , & Grarcorum pene infinitos ^gyptum quondam follicitis itineribus circulantes deprehendif,
&
myfteriorum , eorumqus in fcriptis fuis qusedam dubio procul rehquifle veftigia. Excipiet iftum hunc in mei gratiam Strabo , & fpecioilim telum infringet: Eudoxut, inquit, Geogr. lib, XVII cum Platone in <iygyptum profe6lus efl , ambo cum Sacerdotibns XII/. annos convcrfati , ut tradidere nonnuUi. lidem Sacerdotes cittn fcientia rerum coeleftium prxHarent fed eam in arcanis , neûe cum ûoquam dignarentur communicare , ttmpore ttmen , q- obfecjuio viili nonnuHa apparuere
fe
aliquid iftorum
tionum volatilifationum fixacionum , reverbefiltrationum pricipitationum [ venia rationum fit vocabulis Artis ] folidum , unicum & fuffedurum fundamentum in quo plenius aflequendo fi NatursE confulti plus operx impenderent quani nugarumiufrufluofis privationum , formarum nudam adftrueudis, que univerfalium commentis
, ,
tandem aliquando fpeftarent Dianam
quam
ipfi
novis quotidie generalium diflertationum tenebris reddunt veftititfimam. Ncque hoc Platonis
aliud
eft,
quam
arcanior
.
Memphitici
infcriptio
iila ante atcada facrarii Natura natura gaudet, na-
tura naturam retinet ,natura naturam vtncii.
Nequc
pracepta , Barbaris interim plttrima omnino occnliantibHs. Scilicet inter profanum vulgus jeftimati
inde abludit illud Divini Hippocratis lib. de Dijita: Concors concordi adh^ret dijcordia rebeilant. Qiias igitur veluci fapienciae ./gypciac plumas invencrunc
,
fcrutantes Grarci
re.
I.
Grsci,quos a
Eleufis;& tamen fagacilTimi hi Graeci vifi fibi funt intimâdmiflionis amici ygyptiorum. Hinc apud Clem. Alexand. ftrom. I. Pythagaroi Difcipulus traditur Sonchedis Archiprophecs igypcii , Plato Difcipulus Sechnuphidis Hieropolitani , Eudoxus Conuphidis vEgyptii. Proinde non mirum quod Strabo Ceogr. lih. XVII. in hanc rem dilferat , Heliopoii domos amploi vidimus , in ejuibus Sacerdotes habifacris fuis arcet
TythagorM
ftete, magno nihilominus ipfis verba funt Clementts Alex. ftrom.
circumcidife paftu, eft , ut adyta <i^gyptiorum ngrediens myflicam difceret Pkilofophiam. Plato non-. inficiatur fe ea , qudtin Phtlofophiafunt prsfhnttftima,
taVerant
rant.
homines
fy^fironotniig
Philo/ophi^ dediii,
ege-
mercatum efie A Barbaris. Similia toleralTe â^f^goram credibile eft antequam eo provedus fueric fapientia: ut putealem lifnum contreSans tremorcs futuros terrae certo praidiceret , notante Mareetlinoltb. XX. cap. XLlII. Sed quid tJMofes ex vEgypto fecum rerulit ? refpondet Martyrum An,
,
aftendebantur
ttdes in tûibus
Eudoxus QT Plato
Placonem tamen non ^gyptios tantiim , fed HebrsEos agnoviffe Magiftros oppido vcrifimik. Eufebiits enim Prdtp. Ev. lib. XI. cap. VI II. Certvm inquit , apud <-ygyptios tum temporis degijfe^
tefignanus Ail. VII. <JMofen omnem<iA.gypttorunL^ jHd&us caluiffefapientiam. Interpretatur rem Philo
&
Ub.I. de vita Côfis
Dtdtcit
inquit
,
Mofes^
ab
^gyptits Arithtntticam , Gecmetriam
Rhythrnicam,
,
(êtricam
tJHuftcim ^
,
Harmenicamtjue theoriam
fUmem
ciim
Htbrai patria fecmdo
fulfi Terfis
tm
omnemj SymbtUcm Fhilofophiam quau

,
'
&
Itteris
lo
ei
BibliothecaE;
Ex propincjMS autem
,
,
Chemicx Curiofx
;
literis facrii defcrihunt :reliqna4 liberales
Artcs Gr&-
docebant.
regiomhus eVocatt
Ajfyrii fittu literas
Chalddi fideralem fientiam^
hanc er ab ^'Egyptit^ diditit

niiideditHS.
Malhemaitca ciimpriCoeterum utcunquc j^gyptios Muiiutiioxiam

,
magna pecunia iAbraamo pcteflatemfecit congreaiendoUifjimtfquz^ di cum pr^Jiarittjlimis ûtbufyuz^ inmaxtfL/gyptiis : (]uo fatliim ut Virtutis nomtne rnam eTiirnattonem veniret. Nam cum ea gens in di,
,
cam
refpuiire tradat Diod. Sf/.
etfe-
vcrfos ritus , opinionefjue fctndereiur , ly fer mutuuta contemptism atcjue inJcUationern infenfs tmer Je antmis
eortirn reltgione lern.ones , , col/tfos inter fe de S- a feipfs confittatos Vanifjlmos ejjz^ , nihrlûe pror. fus veritatis habere declaravii : ob h,is dij]eri<itiones
iriiuatamque difcipiinam , nihil hoc oiiicit vcrbis quod iii Aulis Principum quandoque Phtlonis tradaotur , difcanturque etiam mollicula, pathica, oculos , aurcfque morantia qua: plebeji ufus nec iunt nec ede merentur. Nam perfouatus ilresfonf. ad !e fuftinus ^y^ârtyr , AuHor ejUjifl.
,
ageret
&
in pretio
hahitus
,
ut
cjtti
magnarn
tarn iniei/igendi
qudm c/oûendi
docendicjue facultcttern prtefeferret.
&
orthodox.
cum docef Mofen Altrologiam ,& Geo-
metriatn ,ut proletarias artes ab jCgypriisncquaquam haunife , fed mathemata duntaxat hicroglyphica , folis initiatis in adytis fecretioribus propinanda,vehementer hallucinatur,tumqu6d Artrologia,& Geometria ncutiquam inter plcbejas A^yptioi um artes numereatur , folis Regibus , Sacerooribufque penetratse , ut ex Diodoro , Plimo aliis Jiquec. V^cohc Origenes commeni. ai cap.lll. Rom. jipud tyE^yptios, inquit, nemo Afrologixfecrem rima,
er nftrncrarumfcieniiam 0- Jydernvi bentgne xliis cornrnunicavit ; nam ante ty^braarni ad Je adventum-. qut. ny^gyptti rudes erant hu\ufmodi difiipltnarum
,
a Cha/d.tis ad tyEgyptios profcBx
hinc
ad Gracos
tandem
prap.
pervenerup.fij.
/ib.
Eupoiemus apud Eujchiitmj

,
IX.cap. XFII. ryfbramn Cirnartn^ , qux 'Baby/onix civtt.is eji quamcjite Vrien nonntilli
appe/lant
,
Ev
Grt&ct Chaldi'.':yo/in
natus cuinfapicntii
tu^-jnifi fufcepta circumcifone, Ltteroi hieroglyphicas

fierno difcit nifirecutittu; tumquod vana iiia qus Aftrologiam comicari folent fyrmata fcille ncmini vitio vertatur, fed exercuifle ut proinde cognitio artiumprofanarum in Mofe vituperaiinequear,
,
Chulaatomnibm anteiret ,iuw vero A^tro/ngiam rclicjua id cam invcnit Solis ly' Lunxconverjioncs & genus omnia Phcenices edocuit. Idem mox.- C<^ternm cUm apud Heitopo/tn Abraamiti ^yE^ypiiorum Sacer,
&
doturn confnetudine plurimtmt utercttir , r/iulta ipfos , nec non Aftro/ogiam , cjuajue ad eam pertinent omnia > i//odocente didtctfe iradtr. Mox icerum:SV tarnen li-
lo'Um inventionern Babyloniis

Eiipelernui
,
atcjHe
Abraamo
trihnit
cumiifum earundem nemo

tiacam
ipfi
jure exprobaverir.
ut principem illorum
,
AuUorum Enochum..
Clem.tyilex.lib.I.flrom. fcienciam Mofis vgypica plenins dcfinic: Cum autern jarn efet <taGeometriam , Rhythie grandior , Artthmeticam
fui/Je (kiiUiVtj
cjiiippe
ijiti
primus ornmttm Af}ro}ogt,:Lj
invenerit
non autem tAigyptit. Et
mox
Gricci
At-
&
^rs,ierea Medicinam fimttl fnicam <^ Harmonicam , Muficam ab iis edoiius eji , eûi inter <!ygypiios
&
lantem tAftro/ogis, inVentorem efje vc/unt^ , fed nimirum Altas idem efl aui Snochiti, ejiii Aicihufa/cm patrern habuit : hic ab Angelis ornnia didicti , cjiix tan,
erant injigniorcs
& prxierea
eum
eam,
^ttd traditur
per
fymbola. figna Philofophia cjuam tn literis oflendunt ioieroglyphicis. Alium autem doUrinx orbern tancjuam
&
ad nos , ccgnitionemque rie.(fram perVenerc^-. Hxc Eupolemus. Similia pene de Abraamo cradi ab Arrapano fidem facic Eufeb. pr<tp. Evang. iib. IX. cap.
dern
fuerum Regi'im
iiorum
fuijje
,
(fr&ci
docuere in i^gypto
ut di-
XV III.
fami/ia
(
,
Artapaniis
inquit
in
rerum fudaicarunt,
cit Phi/o in vita Mojis. Didictt
autem
iiteras <i/gyp-
hiftoria fcribit
0- rerum (celeSliim fcientiam A Chalditis (^
Abraamum in ^g yptim citrn tota Jua venijje ad Regcm <^g ypctorum Ph<iYetonem
}
*ib zygyptiis.
,
in
ZJnde in ejus geftis dicitur erudicus ornni z^gypttorumfapiemia. Eupolernus vero
uc
agnofcamus Pharaonem
iniiituijfet
,
,
cjuem
tim Ailro/vg
<t
praceptis
tranfegijfet
ac
XX.
continuos annos
iti
in Ithro de fuddd Regibui dicit, Mofen primitmfuijje fapientem,0' Graramaiicam prirnim tradidijfe fudat^, Cr Phoenices accepijfe a Judiii.u, Gracos autern a Phoeni-
inSyriarn denuo remigraffe,p/erifcjiie fuo-
rum ob regionis uhertatern in tAigypie remanentihus. Quin & Phcenicibus Adrologii prxccptaab Abra-
fini
Non polTum hic fatis demirari /oh.Henr.Vr. genium, qui ut quodinrendic doceac Mofen nihil adeo ab ^Cgypciis didiciireprjECer gubernandi
ttbut.
,
amo
inftillata eire
/ib.
Autores iultiuuerc
Eufeb.prap.
,
XFII/. Incerti, inquic AuUores tradunt Ahraumum AJlro/ogiarn opttme ca/ien.

Evang.
.
/X
cap.
artes , ex Ez.ichie/e Tragico ^Touhivi^xS' liatrihrAM, jnCer alia /ibrofuo de Trifmeg. &c. Curn hitnc Philonis iocnm , inquit recitajjtt Clemens zyiiexandrinus ,
,
&
tem primlimi':
tia
ir/ibuerit
,
Phcentciarn, ubi Pha-nices
ac deinde in zydEgyptutn
><
eadem Jcteri' *r.ij]e. Sed
nos ad Mofen poftliminio regrediemur.
Verum
\_
ex Eupolemo addit cenforiam. Prirob enimnon adducit C/<?wfi Piilonis verba (implicii-n ^ txTfi-AiM ciâ, acu rer fed ex aliis addit
'uirgulam
,
:
enimvero Vrflne praster CtriA,Kdi illa tscuUvpcoc^ CxiriAiKa, crSint Geometria &Aftrologia] fcivic
alia
Sc
&
|j,
Mww
Mofes.
,
Eufetr. prap.
Evang.
iih.
IX. Muoif
iiîmiitpi.iv^'
Wy(r;itfu) Tnx.pa liTg 2>lof.:Fî^>i'ri]i 'A/j^/arliwv iSi^cnaKiTB
inquiC
K) AtBûv Suiia^wfff iv fAXha,
qusefo agnofcac in poiterum Vrfinus
in Medicis numeratum fuilfe. , jnHciacur C/fwi?wf Mofenea didicilfeomnia, quae arrat Phi/o fed vcro encyclopxdiam arcium a Gricis dodum fuilFe Mofen id deirium eft quod ex Eupolemo,Si providencilTime negat , fatisguajus Grjecorum literas a Phcenicibus derivatas ( fo, , ,
Mofen quoque Secundo neutiquam
tsZA.inyw; &kt T^f

Bic^t*<x. i. c.
t5
'
kf)(jLiifiu<; ?cA>;f
,
t^ tktwv
x.si^/iia
Et fane Mofes cjui/<jptdum etiam Vtres apprime ca/lebat , non ohiter curn de fummi Sacerdoiis cu/tu diJJereret in eorundem confldtratione Verjaiut argentique hofpieft. Et ne in mechanicis auri tem fuille arbitremur, aon incommodum fueric
, ,
expendere Deum, quidem Exod.

cere
XXX I. exdiajfe
,
feph.
/ib.
contr.
tyfpion. Grx treduntnr
i
<i
anticjuifjlniurn /i-
Befcleeiem ad excogitandu varia in auro
argento
lerarum ufiim
h.ihuijfe
Phusnicibus
â &
Cadmofe didiciffe g/oriantur ) Phccnicum a Judasis, Judeorum a Mofe Mofis ab yf.gyptiis ./gyptiorum a Chaldiis & Abraamo fqui judice apud
, ,
amficia , euudem tamen Dcum optimum maximum abundaiuiori fpiritu ad cadem gubcr-
primus docuic yEgyptios Afiroiogiam ] Abraami a Pofleris Noachi Sechiquc horum ab Adamo, illius a Deo. De Abraamo rata. A^fofes-enirn cflexemplariurn artife.v,cceterum Retlifertc fojephus Antiqu. Itb. I .cap. IX. Rex donato feiee/irnagines torum exprimit. Artapanus apud EufeEuCehiiim
iÂrtapano
nanda implelle Mofen. Ut non fruftra Pht/o fnddus iib. II. Al/eg. Leg Voravii Deus Mofe,i qt Befe.' lee/ern vafa e\us omfed inventes tabernaculttm nia priiis a, Mofe, deinde a Befe/eele de/ineata(^ pa: ,
IfiM/i
Lib.
l>ium pfip.
I.
,
Set.
I.
Suble6l.
,
I.
II
Evang.
lih.
,
IX. Moft,
,
iiiqiiit
& navigio-
rum, cr mitchinurum
ejnibus addnlli fHrfitrnlaptdes

(fj'
vic, ut iiget ardius: neque enirn quifquam fundendo. cliquando, urendo.fimplici igne , ita intima auri vifcera exenteraverit
inter fe pofiea con\ttngMttir
arwornm <Êgyptiaco,
ut
poculentumevadat,
,
rum , inftrnmentornm partim hauriend^ vel deducendA aqnji pariirn heilt neceJJuriorufH-' tpfittsqHe adeo
,
& non
dum
,
ftatim
nili
,
projcdum in fluvium lidat in funChemia & quidem arcaniori Duce. Redille

,
Philofophie
ipfe
inveniionem acceptam
referitnt.
Qhibus
dacur
,
(\ ,
vacat pulvis
auri tenuiff.mus five eli;
nonmodopnpulorum fibiamtrem veriim etiam parcm (ttperii honorem A Sacerdotibus qui 'EpfjduJ illum ob facrarum Itterarum ipulunlew appeiiaruat ,facile impetravit. Scd vcro quas tiim lirebui
conctltavit,
mando fivc tundendo terendovc uratur vel decies mox aqucC infundarur petet c veftigio fundum & hiatum potantis eludet. Non adducam il,
Mofes cum null^ efnon pugna\erim. Id tafent an hieroglyphicas men fatis concoquere nefcio Alofen a Sacerdotibus vocatum Hermetem obflat enimvero tJôfts 2tas Hermete recentior; id qiiodpoitea, fpero, clarc elucebit. Ut taceam Ifidem igyptiis dici Medicin.e inventricem illam ipfamtamenab Hermete fuilVe edoftam monente pUiribus Diodoro Siculo; hsEo autem ante Molis tcmpora contigifle , quod Medicina ^gyptiornm Mofe fuerit antiquior , advocatis ad condiendum balfamo Jacobiim Medicis. Verba Genef. L. Prizcepit fofeph Miteras facras intcrpreratus eft
.'
.'
qui in hunc Exol.yrs. tcftimonium locum conVmentando refcrt tradere Dodores Hebra;os reos filiorum Ifrael bibentes hanc lud Nicoiai
di
,
,
aquam pulvere vituli infectam in barbis poftea colorem sureum retinuilTe alios non item hoc enim (i verum, miraculum fpirat, nonopusChemi^. Polle autem aurum corrumpi , & a fuis
, ;
velut annellis
monum
Spiricu
reclamaret tota Pyracdocente ipfo Dei cohors nihil efRcertt

exire
v.
,
ait
I.
Pet.
I.
1 1.
&
j
v.
XV
II.
aurum
efEt-
fe <p3wotoi'
&
corruptioni fubjedum. Enverba:

;^va-lu eAv3-^w3v;Te.
SoTS; oU !5<|)3woTii?r ,ot)j>yoû

t.u.ia)Tipov
lCem
jL^vc-la
tS
:i?n:AAuju.6isi-
Qiiod
(i
quis
minus
nifirii fiiis ^JViedicts , t aromatibm condnent Patrem. Nili forfan Sacerdotes UMofen vacaverint Hermetem alterum.id quodnihilominus odia &%yptiorum adverfus Ifraelitas incernecina vix permi-
difium propric exillimet ,iciac, idem cridni experimento polFe demonftrari. Alii ex fuaveolenti & odoracilTmio illo halitu qucm non ica pridem invencum in monte Nebo isjitofis ftpul,
,
ferint.
Credibihus
,
fortalTis
,
ita appelafle tj^fofen

lius Hen/ieiis
Judxorum Sacerdotes ad imitationem /Egyptii ilin .,gypto viverent

,
crum
exfpiravic
, fi
Homto
in Hifi-
Ecclef. fides,
,
Chemicum
aliquid iaborarenr excorquere
quod
ante
cum
au-
ribus
I.
fiiis
toties occentati. Pimiuslib.

facit
Magnum
Mofen
;
fed haEfitat
,
XXX. cap. dum cum
fimilcs pene odorcs polUceatur Chemta , ftrum non eft vel hariolari , vel morofius indnlgere conjeduris futfecerit nobis illud Philonis dz^
:
fed no-
Jamne componit.
Thilo fuds.vu de eo
^jHod detertor
mtmd.opific.
<J^ ofes
Philcfophi^ afieciitus fafiigium,
fotiori foleat irifidiari
docet Mofen non prius defcendiffe in ifigyptum cum fophiftis conflidurmn quam poflquam egregie meditatus elTet diflTerendi facultatem. Cceterum ne longiiis abeamus aguoC* cunt Rabbini in capite primo MofaicEE Genefeos plus mynreriorum naturalium , qiiam in omni Bar,
& eraculo
fummam
de prscipitis ISlatura ^rcanis edoUtti. Ad efticiat alius non Chemicus qua: hic ,
prsftituic iJMofes,
;
& rjôfen non fuifle Chemicum agnofcemus diduri tum demum ckrius cum Hunc folum [Moftn] Philone de pram. & pasnts
:
nemi, ut lediotrigellmum fuorum annum ni ante jccatis nemejus judicent temere indulgendam. Sed utrum Chemica quoque fcierit tradaveritque Aiofes, ia fufpenfo relinquimus nili quod parum adhuc cum Conringio fabulari libeat. Ita ergo ille Multo minus efi , inquit <jmd moremur nonnnllorum fabuloi , ûafi Mofesvitulum aureum comminuens Chewicum fpondere igerit. Cur autem hx fabulae Conringi aufim neminem, nifinobilem Chemicum idprxQidocent turum , quod Mofen hic priftitilTe verba Spiritus Dei. fi, ut jacent, interpretanda
barica Philofophia, tantum fubrilitatis
,
, :
proditum efi fine anro , argentoqiie ,ac reliejuis opibiii regnum admtnijhafje. Sed quando aurum fuftinemus cp}wpTBv elfe & corrupcioni obediens, non ab re fueric utcunque prxter infticutum , illud Conringii de Herm. iiJMed. demirari Conftat , tnetalU , inquic , a nitllo deniejue animali , Upides metallicos fuccos corrodi. Quid adhaeC Jul. Objememoriit,
, : ,
&
qnens Obferv. XLlV.ServilioCepione,

Vtlio
zit,& Ser-
Gemino
Coff.
aurtm
,
in Capitolio corvl roflris
.'
non tantiim devoraruuL.
Item, Mures
fed commederunt eiiam-'. Ântii coronam auream arroferunt..
Idem
LaHo
Obferv.
XXX IX.
ObferV.
\\xz
Mures
in
<zde lovis
aurum
roferunt.
Idem
L XXIX.
P.
Afrtcano
&
fint
Audiamus Exod.
>
XXXI
,
1.
Cepit nJÎo,
Coff.
Frufinone aurumftcrum mures arroferunt.

inter oftenta fupciftitioforum
fes vituUim illum ttHreum

igne
,
iûem fecerant
combuffit
-(Eftimaverit
ey"
comminuit tenuiter
infeminaviique aejU,de-
ditque fliis Ifrael potandum.
Audiamus
,
Deut.
IX.
nos did cimus non temere Deum c , machina advocandum. In hanc rem Eorellus Hifi.
credulitas
Cepi, inquit
divifi tenuiter
Moks, viculum cremavi

,
igne,
,
vnld^
&
ObfMed.Cent.in.Ohf iXXXXr.
,
Domintn
donec inUar pulveris
efjet
cjuem pro-
la Pierre
inqiiit
nobiiis
,
Cafirenfis
dim machina'
jeci in fiuvitim
ex monte profiuentem. Hinc fuere , quos pungit ConringiM.qai colligerent, Mofen Chemica arce aurum ica divifilTe ut in pulvifculum in aquis diifolubilem attenuaretur , neque enim aurum ullo modo vel per fe in pulverenn. comburi, vel pulverem ejus ica in aqua profluente fatifcere , uc
,
rum be/licarum
fupra centum
Borellm
cu/ios effet
cr direElor narrat mures
ltbr.i<
meniis bellicis
globulorum plmnbeorum pro tordefiruxife if voraffe. Fatetur idem

,
ftanneum tempore peftis. Qiiod

vas
fibi
a mui ibus corrofum

fuperficiem fubigaC Florentia ani,
ferri
tandem ventriculus Struchionis
bibi poffit. Sennertus de Conf. Diff fubjicit vocem ^va non folum notare comburere ,fed qt fundere^ liijuare, quocunejue modo iu pulverem comminuerz.^.
&
Demus hoc Sennerto [ quanquam non

Interpr.
rantiim
LXX.
tum
,
illud
Exod.
XXXI.
;
diferte reddanc,
KXttv.xvax xii~
;
^fMiiiiXrja-iv
dvrlv cvvweJ,
tum DeUt. IX.

id
madverfum. Ita legimus & argenteos clypeos a muribus Lavinii arrofos , & ferrum in officinis Exiftimare Ijbet finferrariis apud Chalybas. gularcm illam dulcedinem , quam in plumbo & ftanno [ dc ccrteris metallis res incompcrta fere ] eciam fine acidorum miftura deprehcndic
ignis
tiv a/ TsueJt
& BftxtorffiM
aliique explicent
exu-
Chemicus
, fi
murium palato
fapere
,
rtrt
ineendtre, ]
adeo tamen
nodum
nou. fol-
bominibus
ore copiofius alTumatur
cum_ , vcncni
more
12
Bibliothecae
,
Chemicx Curiofx
Palsftina Maria quaedam ( cujus , in fcriptum Parifiis mihi oftenium quanquam forfan fuppofititium ) ut taceam recentiores , Italorum IJabellam Cortefiam,Gi\\ov\xm AtguHliiniam, Britan-norum Kenttam, Danorum Bertam Frtftam , Annam J^lêcheriam Germanorum & alias infinitasmaritorum , & familiarium beneficio in re Mcdica inclytas. Sed nos zd Mcrct^rtum. Difcrte ?W//chus de myfter.^gyp!. Scriptous , inc^Mit , z^gyptti putantes omnia inventa ejje a Aiercurio , ( ergo &'
more vits minetur periculum. Tacebo non omne aurum deiuibus ita male morigerum elFe ut Europium noftrum. Appofit^ oculatus teftis FUcurtiiu
Anemipi*
Hiji Inful. Mad.^g.tfcar

,
marqHabl<L,-
inquit
,
Ceft ijitU
ny
Ce cjui cft de rea nul Grand dans

fcs Anceftres
toute cctie Ifle
qiii
n'ait
detor de
,&
qtte cet or n'eft en attcme facon femblable a t'or
nom avonsenEurope^,eea>nplMblajfard,7nats prefjH^

aitft dou.x
:
paulo poft a fondre ûe da plomb. tt ^ ' Les Orfevres dtt Pais de Mudagafar ne faurotent employer notre or dtfans cjuil efi trop dtir a fondre^. Uor de Madagafcar eft tres-facilea Etrurfus
,
ChcmJca ) tibros (ûosjue fttos Mercurio injcripferz.j. Ad rcm luiins Matern. Firmicus lib. III cap. 1. ê-
.
fondre
Vatit
dont
il
en a trois fortes
,
favoir celuy qn'tls

hlaffard
efl
,
appellent or de
Malacafz^
cjui eft
& O
efl
fort doux afondre
pasplns de dtx ecut fonce : , drprefque auft
&
n or qui
Petofyri^ Ntcipfo : Mttndi , inquic , genituram eftk_, Voluerunt , fecmi <i/fculap:tim ty^nubi? , qKibus potentijfimmn Mercttrii Nimen iftius fcientta fecreta
&
aifeqiie le plomb. II
commiftt.
Hinc
difciraus
tyj'culaptum
qui inven-
ya. dePorde la Mecejue , ûivatit bien i'or de^ tjuont apporie ies Secjuin ,& le troifiemc efl cehii fondre pius dur. de leur qni eTi a Chreiiens
,
tor Mediciiishabetur, fcientix Orgiis z Mermrio imbutum fuilTe, f five hic vivam vocem utgcas,
C\sQ fcripta
f<fon ^ ^ Sed contrahcndajam velaiftxc. inyEgypto primum cceperit audore quo Veriim
,
difquirere nunc alienum efi: ) adtoque Mercurii difcipulum nani de yipolltne quemitidem primum Medicinse agnofcun:: Magiftrum , res
,
:
Chemia
dem
nil
opportune aliquis percunSabitur. Equidubiramus Hermeti fi\c Mercurio tum
ccrta
eft
,
clarirtime
enim 'Diodorus
Siculus
,
.-
IJiSy
inquic
Horum flium a
Titanibus occifim
ineûi^
MedicinsE,
tum Chemis
adfcribere originem,quic-
aijuu inventum non reftituit tantum
quid etiam de ucroque reluftetur Conrmgius , quoqiie in Hermetcm proveftus odio ut in medio reh'nquat ,fueriine aliquando HermesûidMm humanifangainis, an vero 'Datnon aliquti , &c. (a) Ufque ade6&: fupera&iafcTamovenda,utcolor qu^ratur indi^rnationi. Sed nos provchimur. Reperto,
eo
vttit , Jed imriiortalem reddidit. QHern tjuidern Horum , ApoUinem interpretantur, ac medendi, divinandiûe arttm a Ma-
tre Iftde
edocluw multum hotninibus titm oracult^, tum^
medelis emoliimenti attniijf^. lo

(
Horus crgo
; ,
five
Apol-
rem difcîplinarum & artium omnium cerdotes a^^nofcebant Hermetem ex

lib.
A'J,yptu Sa-
Dtod. Sicuio
Medicinam lib. II. cap. I. & ex Strabon. jam ante elTe jCgyptiacas & Chemiam inter artes Ktrcherus in operosc dcmonftravit oftenfum;&
XVI.
at
OEdtp.
iygyptiaco. IterumDiodorus lib. Jntiû.I.

tit
tap.II. Merctiriumt^gyptiihonorant
repertorem
rerum piurimarum
quibits vtt&
hominum
confuieretur.
unde fcriptor hicroglyphicorum Horapolia) Medicinam haufit ab Iftde-^ Ifts ut ante monitum, a Mercurio. Ufqueadeo evidens eft,non dun taxat quod Ciemens Aicxard. pulchrc demonfirat , ,JMofen plerifque Graecorum Diis antiquiorem effe, fed & Mercurimn aliis Medicinas invencoribusantiquiorem.eorumque Magiftrumfalutandum. Nani & Api vetuftiorem Hermetem nemo dubitavit. Docet qmdem Cletnens Alexan^^.ftrom. prim. Medicinam prmum ab Api ûodam ^gyptio
,
Is imprimis ohfer<Qator aftrorum curfu!
ftiit ,
&
vocum
inventam
deinde ah tyfculapio auElam
ejfe
ferunt.
harmoniat adinvenit- PalmftrA etiam, numerorumûe, ad corpora curanda Medicmt. artis tnvcntorem^ vo-
Sed
illud
explicandum eadcm ratione qua
ifta ejuf-
&
Ittnt.
n^ ^ sjfei tb nam certe iiiiTniazc fjciK.TTîwiffyig nsKoiTeuii; '&htîKnJr:m Idcm Diod. 'SshxTii <rufA,xT(Sr- Medici operis elt.
TmKou^^co; ^firlil \}zTii.^â<

;
fl-&i.
dem Clemeniis : Noricos conflandi ris , ferriûe purgandi rationem primos tenmjfe : nimirum falval ubalcaini
tanquam primorum om, & Hermetis nium audoritate. l^[e Clemens Alex.firom.prtmo
,
lih.I.cap.II. AJferunt
& <^gyptii
Nysa
inquit
//;/<?7
ex Arcadicis
Ariftippi
docec Apim
, ,
illura
Argorum
fiurium ad morbos medicamentorttm fttifle cem at unde haufit fcientiam fuam Ifts refpondec
.?
inventri-
Regem Memphim ccdificalTe

metem,
five
ut inde
quoque Her-
Chanaanem quippe Memphi,& quod
Diodorus
tradi
exfiare in
Arabiix, fepitlchra
confequitur, Api longc antiquiorem efie convincatur. Scripfille
dicatam coiumIfidis (^ Oftridis , ejfe autemutriûe autem Iftdis coiumna namfaeris itteris infcriptam in Mercitrio A ^"yptili^gina hc ieiri : Eaolfis futn
,
&
Medica Hermetem
inter alios
tr&dkftrom Pl. Clem.Aiexand. Sufit ergo , inquic, LII. iibri Mercurii Valde neceftarii ex quihiis
eruiita
&c.
fcilicec in illa
ingenii magnicudine
XXXFi.ûidem
cjui
omnem zyEgyptiorum
ii, <jtii
Philofo-
parum
fibi fubtrahere vifus eft
uc inclarefcereC illa tis fux qu^ ad Medicinam fpedtabat relinquereC; non ignarus inhoc etiam muftaceo laureolas Quxrere fcquiorem fexum. Secutje Iftdem illo laudJs thytfo percufls Cleopatra in ytgypto , in Caria
, ,
,
Reginx, quoque,parcem aliquam fcien-
Hermes
fi
phiam continent,difcimt
temfexhtY].oi,<^(plôi
,
ante diHi
relt<juos ati"
ut qni pertineant
ad Medici,
nam,nempe de conflruUione
muHcribus.
corporis
de morbis
de.^
inftrumentis, de medicamentis, de ocults&pofiremo de
Chemiam autem Hermeti debere primordia non inde modo conficitur quod yEgyptiis
,
ipfis,
a) Qiibci vere exticcrlt Hevmes .npud utgyptios, qubdque Vir fuciit magni nominis fcientiaiumque apud camGentemPater, fcoucntibus probat Clavill'. Aucov noftcr fiiodcHermctis & jgyptiorum S.ipicntia Libro contra Coniintrium rurlus fcvipto. î,inquit , PhasnicibusTaautus ^yEgyptiis ]amThoor, ]am Tlooth.jam
(
,
Thoyth
jam Theuth
appellatus traditur, ut
sx Phylone Bybiio
Piitone
ThIHo
,
,
aitifcjue conftat
Vojfio
etinm-
Thouth,lib. de Idoioi. Grcis Herrnes, Latinis Mercuriiis, verefmjfe ho?ninem

afferit
Ciemens Alcxandrinus iib. ffruUiJfimum.docet LaUantius iib chus de IJide Oftride ; Diodorus Sicuius Bibliotheca iib.i. Cicero iib.',. de Natur. Deor.Plato in Philebo atque aiii dc qiiibus vidcii poteft pvccdidus Autoiis in Phitdro Sanchoniathon item apud pracitatmn Eufebtum
ab t^gyptiis Deum rtputatu7n in omni genere doclrina ini. Stromat. Antiquifftmum iteinfuifte homtnem I. Idem habent Philo Bybiiits apud Eitfeb. Prapar. Evangel. iib. i. Piutar-
&
&
&
cum Hcrmcccm noftrum uon

Libcr,
nobis impvtefentiarum p.iiiculahxc cx

ica
codcm
dclib.virc,facis
Chimsticum
Eiiire,
qualem
iibi gracis
fit, quo lcilicct aliquatcnus nimium Hngic Convingius.
conftes
Lib.
ipfis
.
I.
Set.
I.
Subfe6t.
I.
'3
pelletur, fed
docente Kirckero , fapientia Hermeiica ap& ex iiilcriptione illa Copticis liceris faxo prope Memphim iniculpta, quam inde defcriplic Mtchael Schatta Coptita Memphitanus non
,
jungiiur, unde cr fi"gitur Deorum minifler, ejubd eorum obtemperet potefiati , nequaquam dc foliS Planctis
reddica Lacine verba ica fe deorfnm : aflra fur, ccelum ijitnd furn , aflra deorfum fnrfitm , ornne id deorfum : hccape,Qr heaberis. Hxc enim vcrba /<^/ Herditiiculcer colligicur
:
habent
Caelumjurfuin
Srnaragditu tam (imilia funt.quam ovoovum, adco ut ex illa in faxum tranilata videantur. Sed de tabnlii Smaraadina mox plura. Nos Hermetem in cjEtera ingenii magnicudine auri quoque calluide naturam vel ex Chronico yilexandrino conficiemus famum, inquit, a Pico fove, /tait & Occitnetfs
:
ca-lcllibiiscapiendum,fedaccommodaciflrimcquoque de ccrreliribus. Sed hxc alias. Quancus autem fueric Heros ^gypcius iUe Herrncs , vcl ex co judicare elt , quod ipla quoque /Egypcus Stephano Byzancino in yocc^KiyvB.^ appellecur 'E?|Wo%vjW((^, live uc prudenter emendat VoJfiM de idol 'E/>jmo%)j,wi@-. Accedic & aliarum gentium de Hermete
)udicium.
Gallici
:
bell.
hunc
Galli
Comment.V 1 1. GaHi,ex Jul. VI iJM ercurium Deum ma.xime colunL,, omnium tnventorem artium ferunt. Unde hic
.
reverfus Gallias
dentis Regt
natum afprrnant
inditum
,
;
huic k Planeta Mercnrii
mmen fittjje
di racionem
reperijfe
aurum,
ejttfcjueconflan,
convafatifûe rehus fuis

,
cfr Tntilto
auri
pondere in ^^gyptum fttgijfe ubi a Mifemo (\. e. fracre Mifraimo ) Rege Chatnigena receptus tckm pro-
fterfapienttam,& artes varias inmagno verfaretur honore, defuntio tandem fuccejfifje. Crterum quid dubicamus ex Homero Chemiam Henneti vindicare? Hic ne nugari femper exiflimemus fabulatorem Melefigenem , initio ex Diod. Sic. /tb. I cap. //.
.
an rarus ex oppreffi reliquiis Brenni nuncius illa Hermetis imbuic reverentia? an a reliquiis Gallorum e Galatia redeuntibus haufere Druidê ? Ec in Grrcia cultus Mercurius. Straho hh.V 1 1 1. Ad Olympia crebra funt in viis Mercurii donaria,!d eft, ''Efuu^. Hebrsi proverbio quoque jadtant, fpargere lapidesin Meikolis, hoc esl, in honorem Mercuni, de quo Drujim. Qîo
?
iWud ProVerb XXVl. ficut qut prejicit, lapidem in accrvurn Margemah , credicur relpexiffe. Illam projedionemlndisquoque tamiliarem elle,
&C Salornonis
in
honorem Mercurii
teltis eit Vincentiui Bellova-
monendum Homerum ad zygypiios profenutn rnultu

,
cenfis lib.
IV. Specul. Hiflor. Saxones Hermeti co-
ab eorundem Sacerdotibus percepiffe. lêrcepic enimvero non foliim inyfl icum illum Martis & Veneris in OdyiT. 9-. concubitum non folum profundas illas de beftiis nigris & campo nigio aurato fubtilitates, a folo Chemico ad oculum demonftrandas,
; ,
fed
& illo occultifTimi fensiis hymno quo Mercurio
fupplicac
ifla
percepit
Tciaim^
'Eûij? Ttvôg
t/l
iTtifîTD -nyjiluJ.
& mOX
'EputJ? TO(
TtVfntct' , "nvf t' ot.viiuv.iv.

,
Dices , quid inde
fequicur? fequicur, opinor

,
quod
tria
qusericis. Paulo poft enim Hermetis hujus antrum ingreflus penetralia
ubi Apollo aereum
clave lucente referairet
fpedlatus in antro
manifeftiffima,
nifi
lumnam erexere Irmenful , quafi Jr^criJUT^c^ful / a Carolo Magno , capco Eresburgo , deftrudam. Gandavenfes Hermeii ftruxere aram refcrente Theodorico Abbate S. Jrudonis Walachria Zelandise dedicavic ei idolum uc efi in Chronico ZelandtA. De caufis conjedorum ad fliacuas Mercuriales lapidum,uccunque non inconveniencer commencerur cum Comutm de natur. Deorum , tum Sanfjnrienfis in Polycratico , re6cius camen haud dubie fefe expediiflenc Chemiac bencficio. Hic cum aras, columnas ttacuas Mercurio ereftas cradanc Aucores , anfam capcavic Conringiui dubicandi hon.ane^ fuerit olim, an ex Damonum phalange, quanquam du, ; , ,
:
& qujE adduntur reliqua

illi
csecu,
tiamus, Chemia velHgia Hic ne quis inflet bium elfe , utrum Homero debeant nacales
facis erit
du-
affuti
Homerico operi Hymni,mihiquidemhoc loco

pro Homericis aplerifque haberi,
;
& an-
bium omne difcuciac IHittarchm Dtodorw alii hominem videlicet fuilfe coeleiîCfimi ingenii , & benefici, Ofiridis nocarium facrorum, Ifidis Magiftrum , brachio quidem breviorem quemadmodum Typhonem rufum , Marcem candidiorem, Ofirim nigriorem &c. Mcretur & audiri Clemem
,
Homerica fint etiam in Odyflea.^ Iliade, neminem hodie mortalium fcire pofie, & ne olim quidem in Grxcia feifle fatis perfpedum neque hic vacat ex Laertto,
tiquiffimos cfle
,
qusnam cnim
praecise
Alexandr. flrom, prim. Quin
etia?n e.v
iti
inquic
qui alicpiandofuere homines in ^y^ypio ôpintone
au-
tem ho7niniim Diifueritnt Hermes Thebatitis gr Âifculapitis
aliifque
pleraque etiam Ariflotelica fcripta in fufpicionem adduxiife, & collocafle inter fpuria. Ve,
,
Thebis.
Memphitanui , Manto rurfus Ttrefia^ Icem Auguflinus lib. VI 1 1. de CtVtt. 'Det :

,
&
rum
miffis
Homeri hymnis,
fi
vel
primum OdjflU
ui,
verficulum atcento lumine incueamur
in omnibus /iterii Paganorutn aut vix inveniri Deos , tûi non fuerin-t, homines. Placo in Philebo /'o/?5aM tntentatam vocem excogitavit flve Deus alnjitis, five homo Dtvimu,
,
,
2ôn attendunt
,
non inveniri
atit
'Av^m
ix.v*igTifm
i.
e.
,
Mercurius procorum mafculonihil xûinunpov dici pocuilfe
rum ammoi
evocat,
rum
deprehendemus. Enimvero R prxparatis metallomafculis ingeniose jungatur Mercurius ani,
apud zAigyptios Theuth quidam fmjfe fertur, , five Mercurius Clementi Thebanus, Icilicec Thebis jgyptiis nacus credicur , Sanchuniathoni apud Eufebium Phoenix aliis Graccus quse
qua/is
Hermes ergo
maseorundem
prjevia fublimatione facile evocat,
diverfitas
pronum ad
finifieriora judicia Conrtn-
feciimque attollic. Confpirac amice illud vinculurn.quod Marti injecere Ocus & Ephialtes Aloei filii Iliad. i. a cujus nexu poll cocos demum credecim menfes vindicacus eft: fed non nifi bencncio Mercurii ;tandem. inquic Poeca, Martern fnratusefl
,
gium eo denique perpulit, ut fcriberec confidenter:

ne quidem fecure credtp0ffe,fuiffe apui z/gytios a/i-
ûem Hermetem
Trifmegifiurn
auUorem
mult.
apud
eric
,
illos fapientia.lta.n(:
Co>-^ôptime,
vocandum
yl/f>cr/,
i.
e.
inalcumexctilic, Hinc Pythagors,
dubium quod de ejus

in
,
fuericne in reriim
Natura Homerus
patria difceptarint Gra-caj civitaces
&
Mercurius appellatur twî^^ r <|'t/%&Ji', convenientifRme , & Homero , Odj/Jf. K. ;ûjiffix-m;. PropCerea illud Servii in I. Ceorg. Firg. Sciendum fane dc Planetts <juinque duos cjje no.vios , Martem er Saiurnum duos bonos, '}ovem fênertm , Mercwius vero talis cH, qttalis ille , cui
idque
nifi
tefte Laertio
fallor
Tom.
I.
Smyrna, Rhodos,Co/opho,Salamin,Ios,4rgos,Atheni. Icane exiftimandum , nullum vixifle Thomam^ a Kempis , quod de Patria Scriptoris ejus adhuc pugnecur ? Itane nulium Peironium Arbitrum , quod Valeftus nuper Maffilienfcm cum faciat omIrane nibus hactenus contraria opinantibus nulluai
,
:-
14
teri
iii
Bibliothecae
Phoenicia
ChemicsE Curiofae
alins
i>i
nuUum Cadmum viderunt fecula ? ciim Diodocxrus eum Thebis ^gyptiis ortum memoret
, :
admirationeCirces ,gtoriam herhairum ty^gy-
pto trihktt.
Herha* certe
ohlivionem
iy^ypii,tf
a Regit uxore.j
,
fcilicet
quia
,
H ennes nonka.
tradiiai/Hit Helentc plurimoi
narrat
ac
?iohiIe
illnd
mulco poft diluvium

ubique
nioncs.
floruit
,
vcl nulli fcriptores
qua non mirum de ejus
tempeftate rari
nepenthes
triftitiii,
veniaynejue afferens, ab
Patria a polk-ris Tfigyptiorum diverfas foveri opi-
Nos cum- momentis pofl; adducendis moti Hermetem arbitremur non fuiTe alium , quam Chanaancm rogamus Conritigiwn, ut prscise no,
Helena utijne omnihns rnortalihtis propinandum. Neque propterea negamus plurima vana , fuperftitiofa, magica,ridicula tum Medicini , tum reliquis
artibus itgyptiis paulatim fefe ingeffiffe, ut in pinguiori frumentoinfelix uon raro iolium dominari aflblet quo & referimus ^îgyptii illius y^<n>
;
nos iterum pollicebiniur nos Herweiis patriam ad amuffim delinitiiros. Sufficerent jam dida evertendis docendoque tam MediciConringii rationibus nam quam Chemiam iCgyptiam ab Hermete promantifli tamen loco pauca adjiciefedameire
bis Chanaanis natale folum dcfiniat
, ,
;
&
mus
efl
,
lib.
XV.
cnixA
Hermes Pliyficorum Magifter advnj. V.demin. cap. d" iAnim. cap. II. V 1 olese inventor. Et Dtodoro Siculo cip.
:
Teriftiliano
&
quando edoda a Mercurio

filium
Uis
pharmaco
,
'aS-o**in-
de manifefto
mum
fuiUe
,
Horum iJ^ ercurium illius pharmaci priarchitedum. Nec immerito exiftimari

vitje reftituit
confequitur
docentis ineptias Galeno ^mjiue lib.de Mitrc.cap. //. e/' /F. prudenter irrifas Pofteaquam ergo liquidum rcddidcrit tot clarorum ex Antiquitate Scriptorum auQoritas, ftabilc jam olim in itgypto Chemix fuifledomicilium , reftat difquirereaccuratius, quam JEgypti provinciam , quam urbem elegerit (ibi pala:ftrx loco illuftre Itudium. Ubi adverrendum Heliopolin Diofpolin feu Thebas Êgyptias , Ammon - No , & No - Ammon facris vocatas fcriptoribus ex^Bocharto ,habitam Aftrologia: cxactioris
,
&
Aftronomis primariam fedcm

Milefio
,
ita
enim credi-
poteft
ab Hermete profeftum initio medicamentum illud, quod fua quoque a:tate ufurpatum Dio,
fpolitanij. ^Cgypti mulieribus tradit Dtodorus,aî\od
olim HclensE ex ^gypto tranfmilliim , vijrrevS?? & x"^'"' ôinero defcriptum. Vo\'Dtodori lib.II. cap.VI. Homerumin iygyptofutJJe tum alta multa indiciafcrHntur, tum maximc potio ab Helena
ilhid,
arrL. tnprtcritoriiMobltvionem Telemacho data. potionftn ad abolendiim lutlum , cûam Poeta Helenam
&
Diodoro Siculo lihro V. cap.L. Straboni Itb. V I I. citerum arcanatn Chemid oflScinam Memphis potilTunum inclaruilfe, id quod ex Panopolite Zofimo ,& ipfo jgyptio , ex
mus Hecateo
&
&
,
Synefio
cur
ex TJello jam ante demonftratum. Sed Memphispotius quam Heiiopoli > h\1)iodo,
ri lib.
II. cap. //. videor mihi rationem ejus quafi

:
0(iZ<8i/j, inquit e^^jper ncbulam confpicere regnavit annos L. Rex Chemmis Mempht ptiormn
,
compoftiijje fcrtbit
Thebts tyEg yptiU a
Foiydamna
adtficavitqiie
trium pyramidum
ut
Thonu
uxore faâmconjtai, uhi nunc cjuoûe nmlieres
piem
clartjfttna
maxtmam , inter feopera numeratam^. Scilicet credibi,
hocmedicamine utuntur. <iy4pudfolos verb Heliopotra cr doloris litanos atioqne olim inventa tradunt indicium.Crefuperftitionis fharmata. Nullius hic
le, voluifle
Chemmin
arsnominifuo fimillima,
&
dibile Diofpolitanas mulicres fulphur illud narcoticumopiatorum cicurare refiius potuille ,quam
infua quoque urbe prascipue excoleretur. Accedamus propiiis ad hunc ignem. Memphis varia radiabant delubra,collocante ibidem Sirabone lib.Ceogr. Xr//. non tantiim Vencris templum , fed Api-
&
hodiernos pharmacopceos. {a) Neccft, quod autumet Conringuu: nepenihes illud vi fupra natura po-
dis
Serapeumquc
verum prxcipue admirationi

,
enim mittam Poetarum inftitutum omnia ni majus extollere, & in prsconiis non minus quam vituperiis exccderc mediocritatcm adeoque ex mufca Libycos fxpe formareelcphantes ;certeliodiequenarcotica funt,qux quod a nepenthe tantum non id omne prxftant fuo exfpcdat Homerus in quem numerum & MaflachTurcarum & Goenfium pellicum Daturam refert experientia. Licet enim opiata nobis quoque haudraro frequentcntur ufu, Afiaticis tamen,
tejiatem ajjurgente
,
egijfe
ut
templum Vulcani , magnificum illud & Da^quoque ingenio nobilitatum , quod Chemia: arcanioris facrarium fuiffe ex artibus jam ante exratio perfuader. De quo ita Herodotus penfis
fuit ibi
dali
Memphi
cujus
exjiruittnn efl sfeciofum Vulcani templum^,
ve/lihuta sfeânt
Sic Itb.II. cap.
ex Diod.
cavit
Aqutlor.em. Veftibula illa VI. Dardali opera funt.Ite-
rum Diodorusttb.
Turcis, Perfis, Indis

ra
&
frequentiora funt
& tutiomodo
id
II. cap.l. Rex ^gypti MirisaEdifiMemphiBorealeilludpropylxumreliquis ex. cellentius. Qiiod autem fpodent Boream, non fuis caret rationibus ; ruminandum proinde Vulcanix PhilofophiiEcandidatis , tum quid Aquilonii venti
&
efficaciora
,
five
,
autem
aeris ibi tempera'
plus praltent
inNaturx
cap.
inveftigatione Auftrinis,
corporum adfcribendum nunc non difputabimus , contenti vexatam non ita revocafle nobis in memoriam Bourdelotiurn Pailluftrem apud nobis pridem a opiato per CurTurcx fumpto controvcrfiam rifiis fomnos mox videaniur fibi vivere in Paradtfo : ChriEx ^gypto autem profeftum fiiani in inferno f omericurr ,zde6que ex fontiefle nepenthes illud bus Hermeiti ecce luculentum tlinti tibro XIII. luiûii. inquit cjuidem Homerus ijmacm tejiimonium ! nornerits tejtimomum I ! cap. 11.
mento
five
five prjeparandi
ex Acûilone fccibat aurumadventare^. Uctaceam illud Herodoti, iAd Septentrionem Europn pturtmam auri vim ejji^
tum cur ôbus
X X X VI l.
conjiatj.
cardinum mundi difcrimine hic eruditiffimus Petrus Poierius . Vncia una , inquit intra menfem , aiteolei fulphuris per retortam afti
De
illo
ram unciam dahii pro ratione tempejiatiscnawfi Auhumida , plus ; fi Septernrionalit ^raltifit tempejixs,
&
crftcca, tninus.
Normanni Gallorum jam diu ob
.'
fritnus doElrtnaruM
dr anti<juitatis
illud
Parens ,multus
lat^n.u....-.- avibus incptum Auftri flafervavere faginandis n,iva>.iv. -t c j u r' tum, convenientiffimum Aquilonis. Sed hscahas^
eft mediex uic ifis papavcrinis capicibus refudans per fe fanc nobilifllmum Helcnx.Nepcnthe juc uc omnes iUos exerac cffcdus quos de fuo, lcu camcntum , ncc miilta indigct prxpavation uos non pcvvcniat, nifi ravifllmc , l.ichrvma dlapapavens Thcbaic apud quantumvis ; depra:ciic.u Homcvus
( a
Opium
five live
gurami
&
quilquilus pura, (uccoquc ex cjiilclem capitibus expvcfso, ac cum muhis terreftreltatibus, parum covvumpcntibLis , ad cxcvadtl foUdi natuvam condcnfat6,purioiis opLi defeau utamur , dcm viitutcs ad coelum iifque nou excoUcrc non poirumus
&
ipium tovlitan nou
muas tamcn
ejul-
Lib.
Nos
revertimur
:
I.
:
Se6t.
I.
Siibfea.
I.
verifi-
Heredotfts
ad templum Vulcani Iterum Pfammetichm omni potitm -^Êgyfto ViU-
admovct cuftodem.
Enimvero plurquam
mile cft.urrumquc ede
unum
,
cant templo VcjUbula fectt a/ta ît/irum ipeBuntia , alia oriemem ex Diodoro ; magis hxc fonan in fpc-
Oumi,
diluvio
iiium Mizraimura
Monarcham
hoceft./ovis filium .^gypti primum i & artium Vulcaiiiarum, a pa,
ciem , qaam ad occultam aliquam Natiira- vim oltendendam.In Inc iplo Memphirico Viilcini delubro Sefoftris fuas & uxoris ex uno lapide folido itatuas coUocavit, monente DiodoroSicttlolib.il.
Qiiid quod & /fis, admirabilis illa moibodomurix & aud:rix pharmaci elB-ecvxaixi ad rurn in Luco Vulcani lepulta jaceat li vera Memphim
<ap. /.
,
rentc tradicarum in .(gypto,ut anteattadum , propagatnrem. De quo aperte Diogen. Laertius

I. fcribit Vulcanum Nili ly^gypiii filtum^ Phtlofophi^ aperuijfe princtpia. Scilicet ita.utfrater Hcrmes omnia redius , folidiiifquc. Ex lupe:
hbro
tradit Diodor.lih. I.cap II. Rnrdis Diodorut lib. II. eap. IV. Sacerdotes priinkm in livttatem Ntli vitulum
perducunt , in qtta eum miiriunt X L. diebm, deinde in vavim conteBam habitaculnm aureum habentem introAiemphimdurentes ut Deum , in Vitlcani ducentes ,
rioribus equidem conltat yEgyptum in facris terram Chjm appellari & a Plutarcho Chemiam; Chamum atitem eundem elfe , qui gentilibus Jupitcr dicitur , oftendit non tantiim tn Euterp^ Herodotus ;'K^fA.^v ^^'Ai^Trtiot KXAinn r Alou. Acctdit Jovis Hammonis templum, formatum in are,
nis Libys,
eft
,
quo Chamum ablegatum
efle
evidens
funo locant. Adhuc Diodoru* lib. II. cap. VI. Ager est j4nre^ Venerts prope Memphim. De Sacerdoti-
fed
nifi
&
uc fteriles Afia: arenas pofledor incoleret; vis vocis teftatur idem ; quid enim
,
Ham
bus hujus templi
ita Herodotui
iûi
Hsc,
funt
,
,
inquit
Sacerdotibus Vulcani,
Memphii
attdivi.
Ab
urbe Memphitica non procul diltabant

lib.
ut tradit
nitrarix fodins. exque f.raVulcanix officins ad li(.;aores acidulos efficacilTiinos inllrumentum. Csterum quid impuHt .iCgyptios ad pulvinaria Vulcanofter-
XVII.
Strabo,
du
ferver?-Hcbrx\s quid (aCf a Êe,v Graccis , nifi bulhre^^ / ut mittam Jovem Cceli Dominum fingi , quod Chamo obtigerit Africa Sole verticali peruita. Ulcimo , nil temere frequenrius lcguur
ciffima?,
commodum
apud
nit,
Ihttrniitum
genitalia patris fui exfecuilTe
oculos iiios,
;
alios quam Jovem idem Chamo ufu vecontemplando vcrcnda patevna

,
Audorefque
,
nenda
edillcrit
rem Diodorus
,
Sic. Itb. I. cap. II.

,
confceleranti
puidam
Sacercufes
inquit
affirmant
primum
,
in
Hebrsa voce
dere.
,
nataque Poecis fabulandi occafio ex qu^ & nudare fignificat, & exfcin-
tyiEgypto regnajfe
Fiilcaum
,igrits
inventorem
eocjue
.-----r,.j ^ Et paulo ante Diodo rus ^gyptii, inquit , ignem Vulcanum inte-pretantur, tnag''Um illum Detm exifiirnantes Qrrnultum ad generattonem perfeElionemque rerumconfcrre, PaUphattis, & cum eo Chronicon Alexandrinum ; tradunt Vulcanum primum fiiijfe '>yEgypti Regem atqiie efie inter Deos rehtum quodprectbusfuis artem fabricandi arma de Cceh impetrajfet pofi eum regnafie Fulcani filitmSclem. Scilicet hoc Chemiae antiqua:,& arcanioris olim inftitutum , per Vulcanum producere Solem. Eufeb. de prap. Evang. lib. II. cap. I. tradit ex Ore Sacerdotum quorundam .(tgyptiorum Vulcanum ignisinventorem, primum jgyptiorum
vo
,
hencficio DuceJn ab i/gyptiu confiituttim. Hinc .^gy ptus oUm quoque H'q>*<?io^ dida Stephano l>",z.aritf.
" &
""' ^ '^ in Dionyfium. Eiiftatbto
'''
'
Sarurnum autem haud aliud efle quam Noachum ira fpeciofis urgec argumentis eruditiOfimus Bochartus infuo Pha/eg ut contra ire pene te merarium judicaripoOit. Gllenfo jam,VuIcannm illum a diluvio viventem Mizraimum fuilfe , reliquum nunceft, ut oftendatur, Mercurium tot in ^gypto arcium inventorem , Vulcani illius fratrem habendum effe hoc eft , Chanaanem. Id ve,
,
ro perfuadent multa Primo , Jovis uterque filius tr|ditur,uterque enimChamo fatus. Secundo , utrique mercatura curse ; Chanaan Mercato:
rem
fignat
isJÎercurius
Mercacorum agnofcitur
,
Regem numerandum
filfe
ei autem in Imperio fuccefSaturnum. Idem Eufeb. lib. III. cap. XI. Deum Cneph ex ore ovum effudifie narrant (-yEgyplii , ex e6<ûe fatum altum ejfe Deum , ejui ipfit Phtha Gract!
,
VulcAntts appelletur
oVttm autem illud mitndHin inter-
fretantur.
Sed omnifne ignis Au6torerit Vulcanus? non omnis purior enim ille & cceleftis judicio Phurnuti Jupiter eft Ciricis a ^mv âC? didus impurior autem ille five inter fulmiua nubium corufcans , five in domibus ardens , five in mon,
,
Deus. Tertib , ad fratrum minifteria damnaturm facris Chanaan & ad Jovis Deorumque minift ria in profanis Mercurius. Quarco , nota callida Mercurii fur^citas Chananxorum feu Phcenicumin commerciis exprimit vafritiem. Quinto , Mercurius ex Sanchuntathone , Diodoro , aliifque primus Iiteras& Aftronomicainvenit Cadmus Chananita five Phcenicius ex /Vw primus inGrsciaminvexit literas. Hinc aftrorum perici Phoenices maritimos fuoscurlus,quibus hodiernorum exemplo Bacavorum , omnia perfultabant maria , diduccntc rem in Phaleg Boch.%rto ad ftellas dirigebant , d quibus Aftronomia ad Grsecos tandem devoluta eft, auCtore Strabone lib. Geogr. XVI. Tandem fex, ;
tibus
v^^B-M
nis elucens
,
ignivomis , facrificiis fabrorum ofticiGrscis 'H^paiT^^ ab , , Vulcanuseft

,
to,
Chanaan
in
in facris exiftimacur
fe
Chamo
patri
;
affi-
ftens
erubefcendo
paganis
,
obledalfc fpeftaculo
nec
hoc eft,
ejfe
acce>ifurru.
Ignis
aucem
fo-
minus
Mcnurius Jovi
,
fingicur adftare
corum prasfertim publicorum Vefta appellatus. Interea quis fuerit Vulcanus ille jtgypto adoratus non abs re fuerit, foUicitius difquirere. Ci
V.de Nat. Deorurn , quatuor recenfet Vulcanos ;primum Ccelo natum qui ante diluvii un das vivens Tubalcainus videri poffit Jecundum^ Nilo natum , cuftodem ygypti terttum Jove Junone natum ij<ty<i Mxnalio infularum Vulcaniarum Dominum quem non injuria a Grscis confidura ad imitationem cseterorum exiftimaveritis. Duo illi intermedii in unam confpirant perfonam, Vulcanus enim ifte Jove natus & tam magnificoabiEgyptiis cultu delinitus is ipfe eft, <juem c Nilo procreac Cictro , quemque /tgypto
cero/ib.
,
lafcivia:
minifter
& amorum proxeneta.

five
Ex hujus
ad
Alercurii
noftras pervenit
manus
teque ab ipfo ermete dere. Fuille olim non dubitamus

Siculiis /ib. 1 1. cap. I V.
Hermetu fcriptis nihil quod tuto aflBrmapvok&um audemus (pon, , :
Bene Diodorus
&
Sacerdotes Mejnphis fecretiora ejiidLdam fcripta habent. Hermetis ilia fui{fe
ex C/emente Alexandrino demonftratur. Manifefte

Plutarchus Trajani feculi fcriptor
rtde
:
,
de Ifide^Jr Oft-
proditum memoriizen , inquit , in /ibris, ûi Mercurii dicuntur. Neque enJm cum imperiofifiimi
ftyli
Vrfino seXHermetem fabulis accenfendum, vel
libros
omnes
c\ai
Hermetis nomine vendirantur,

,
totCk.eorpore fpurios cflearbitramur
doi&is cen-
Tom.
I,
furam
i6
furam
reliiiquentes.
Bibliothecx
Eandem
fere
,
Chemicx Curiofx
rum fcriptionem
Qiijenam autem fcripra cospiflk.j. Mercurii evolterit Sanchuraathou , oftendicur apud Eufeb. de Prdp. Evang. iib. / cap. X Sanchuniathon ex Phosnicurn Theoiogia prtncipium hi^jus univerfi
.
quam
Vr/intu,
cai)ciletiam jam anrc CQcinit Conrinîn-i. Utvique multum debet literatusorbis, fed idem recordatur liccre vel a quovis Ariccfsafle nunc Oracula
,
&
ftarcho ad
novum
tribunal provocare. Infpiciamus

:
ponit aerern tenebrofuin ac fpirituofum

hidurn cr caliginofum. Mox poris con]untttone prodiit
ii
,
chaojqtie lur-
Frimns omriiurn , inergo acuta illa Vrfintteh quic > Mercurii Itbrorum , ^nanttm eqttidern recordor rnminiffe videtur Manethos tlle Sebennita (pofi
,
Ex
sfiritus hujus c^ eor-
ot,
td cjuod
limum nonnui-
Mnevin
Legijlatorem
Ji iju
Diodoro jides
annti
efl
,^ki
aûofd corruptionis mixturarn ejfe voiunt , e.v ûa fecutit produclionis fernina , ipfaûe adeo rerum
aiii
legesfnM a Mercurio
dotitm ,cuilibri
ijii
fiht tradit.u finxit ) pufl

,
ignorati ftterttnt
HeroC Ll X.
cjuod
generatio exiliiit. Hctc in Thaauti de rnundi ortu Corn-
mentariis reperta funt.
Scripfille
&
Phyfica
Her-
/ / /. ante Cbnflttm fsrc C C Thilo Byblms , qui Ut Stttdas indicat , pofi

,
LX X X
Nam
metem
necefle eft
quod
,
vcl ifta Sanchuniathonis
Adria-
ibidem citata
zAigyptii
ci 'E^fAiM
Qoiufi
perfuaferint.
mrn Imperatoremvixit , f & diu ante , Urfine ) alteropoji (.hriftitm feculo , Sanchuntaibonern ex libris
Mcrc.rit profeciffe rnentttur , ftto loco di/.cutiendurn sl : t citnt tlle Pbilo librurn MercuriJThaauii de Origine Adundi apud Eufeb.f. de Pritp.Evang.cap. V/l quem cx iis tjtiiz ex eo defcribit ,fabulofiJfimum^ fuijfe oportet. Equidem quis oninium pri.mus meminerit fcriptorum Hermetis, pofl deplorandum illud Bibliothecae Ptolemaicx naufragium, poft toc
.
appellant
,
Thaautus ( ûem^ AiexandriniThoyth Gr~

,
) Draconis
Serpentumcjue
,
naturce.
divini-
tatem aliejuarn triluehat

nices
cjUarn
etiam epinionem Phoe~

,
riHs anirnaits
tyg pne cuntlis reptiltbus vi

,
yptii peflea cor/>prob.'runt
nam
hoc ge-
copia flnrtius
abundare docet
Sii.
ignea^nque
ejus
efle
naturam
(c
Sc.
Ttvpto-
Tnd.pcocTiy.iJcniCKV ^ to '(uiv wix.vriav toiv 'ifTnruv,
poil eum tot feculis literarum bella incendia contemptum , ncmo prudens fuftinuerit definire. Demus tamen Manethonem inter primos habendum at vero, quodcaput rci ell, Manethonnon
,
haufit fua ex fui arvi fcripcoribus

inis
fed ex vecuRifficoiumnis , ( quarum nonnulls Hermeti tbrfan zc\ux\x ) in terra Seriadica, collocatis , ut ante
,
oftenium. Mncves finxit fe lcges (uas a Mercurio craditas accepifle , monente Dtodoro Hbro /. cap. L/ V. Sed nifi & tum recens fuiflet êr-
Seponantur nunc ftudia partium,& pateisic hoc loco Mercurium fuifltr Chemitum.Enimvero quod ferpentis pra:rogativam ex fpiritus ignei abundantia collegerint prscunte Hermtte /figyptii, illud utiquemagificrioChemico debenr, cujus ope ex ferpcntibus fpirituum cum oleo efRcaciflimo magna vis elicitur: nam ex taftu & infpeSione ferpentis , omnes beftiarn judicabunc frigidiffimam , unde & delicatula; quaedam Vcneta; vivis ferpentibus ardente Sirio colla quandoque circumdanc ut frigidulo eorundem focu invel ex
,
jurias xftus folaris ulcifcantur. Poftea refert Fhiia
curii
memoria
& lcripfifle eum
aliquid
conftitif-
alioquin fafec, imprudenter fatis provocaffibitradicas piens,ad ieges iMercurio fet. Neque enim tum aliterDeus a:ftimari potuit
.<Egyptiis A/ercttrtHs
Mneves,Rex
,quam exeorum gcnercquos

conftaret
,
leda quoque Sanchuniathoni arcana quaedam volumina AmmonsEorum. Compendio ad haec refponentitur ,inqui( , Phiio. Satis impedet Vrfinus: inquit , bJriose Mitiiis de eo Svidas : Îaov Â(@" ûixpt.oi.TJy.î<;' Sr@^ ^yiviv cRri rtHtv îjiav iyycg
nuper homines
fuilVc
uc ex Plutarcho
Nefwv^
X,
i(qiit
cyKAoyvi fiiÂiiJiv /3j/3Ai
//3
tuÂ miAioov
&
Clemente Alexandrirto demonftratum. Et velle eum , quem ex Diodoro Siculo a Saccrdotibus ^^gyptiis viva voce informato , conftat , primum mvenifle liceras Itb. /. cap.XV/. negare aliqnid fcripfifle
,
iV
>ia'?>5
ocjrtdv mSi^S'?
,
ijviyM
/3(/3ai(* a'.
Tne^
"^
/3a6-
Phifed ardcntior lone notat finifteritatem Suidas Urfinus : njlêntitur , inquit , Phiio : Cur vero i
<nAs(VAJ)!(tt'J'
tcp'
i,
;yt[ /iZ
(p/Afflv.
Nullam
,
in
aufterius.
qux demum infolentia eft? ut nihildicam Huc referenda i\\2.Platonis in Phtlebo:

,
Qiti /iieroi invenit
eum vel Deurn vcl hominew Dt,
vinum
fittjje
oportet
:
quatis
apud iy^yptios Theuth
fuiffe perhtbetur
cjui
vocales literas corifideraVit,mu'
artem Grammaticam docuit. Rurfus Plato ia Phcedro n3irr-dZ,Theuth inventas afe artes Arithrneticen, Ceomeiriam, Aflronojniam literoic^c.
tas difiin.xit
,
,
exhibuifle Tharno
ut inter tygyptios
dividerentur.
Nunc ad
Sanchnniathonem.
iibro IV. contra
De eo ita Ceif. doccMc Eufebio
Porphyrius
Injcriben-
/pfurnnomen figmentum indtcat. t^/ihi cumiudibrio Chrifliani nominis diUus videtur , quafi fcopulus prctparatus afina hoc enim tria Hebratca vocahitla notant , San-chmi-athon. Scd iftsrc vcro violentia eft, L^r/Jwo .-Vocem PiicEniciam efle agnofcit Porphyrius , & tradic fignificare phiialethen apud Theodoret.ll. de cur.Grac. aJfeU. Similia docet eruditidirous zAidrete.^. Tu autem , ut anfam invenias exagitandi hominem , ad explicationcm Hebraicam f fimilem quidem noa eandem) inconcefsa Sed cfto, agnofcatur Hebraeum defcendis folertia
,
daAn(\\iit,htflorta rerumjudaicarttm veritatis amanlijjimus eff Sanchuniaihon ilie "Serytbius , ejui univer-
nomen
famfuarn htfloriam cum ex pubiicis urbis tum efacris tahuiis hatifiam fumino veritatis fludio Phoenicta lin,
nomenetiam crcdcndum eric quod Jacobus ei afinum inter limitesdeNulline ergo Romae vicumbentem afTignaret
;
Ifafcharifne
fpurium
gua
conjcripft. Suidoi ita

,
'ûyxoinci^m 'ivtt&'
ne>
E,"^S
jii4it<p/yô&->j
<f"-
/,o<rr(p@^
cV
ycynyi ^F^ Tot T^w/>c1719

'
(pi/oioAo-
yoA: ffciiicet ^cripfit)
tsa.ttî*'
Tv-
^m
cap.
Tv,
cpatviKU)/
U^hLy.rui
ita
Kiyvss^-noi.y.lai
ôAoytcM i(^ rx
AAct-,!
De eo
,
apud
Eufeh. de Prap. Evang. Itb.l.

:
/X.
Phiio Byblius
trtidttionis
& cunofltatis
pofuijfet
,
Sanchumathon vir muitdi , citrn operarn in rerumplu-
xere iiluftres Afinii , nulli Scrof^ , nulli Verres; quod a beftiis ignobilibus denvati hi tituli ? Excipies Porphyrtum de Sanchuniathone quacdam tradere, quaj veritati hiftoricae miniis congruanr. An id lugt Philo , fi peccaverit Porphyrius in circumftantiis ? Ergone nulli fuere in rerum natura Judari quod in profequenda illorumhiftoria alia deliquerit fiifiinus , alia Tacitus ? Quod fi Sanchuniathonis
rirnarim fludio
Cumcjue omriium gentiurn hi~
fcripta confinxilfenC
Phiio
&
Porpbyrius
fioriam
a primd univerfi confiitutione nojfe 'vehementer cupcret , prjtcipuam cjuandarn inpervejliganufcjue
o.mni dubio vel Theodoreius
procul obfervaflet id vel Eufebius

,
&
merces
illas
adulterinas meri-
dis Thaauii
hibuit
,
i.
c. Mcrcurii ) Jcriptis diligentiam

,
ad-
ejuod fatis intellifieret
ornnium
(jui
,
fub Joie
ftnt, principem Thaautum iiterai
inijsnijfe
& iibro'
ta notaflet cenfura. Sed nullam falcem in hanc fegetem immifere Patres a:tate Philoni & Porphyrio proximi i c contrario , fcripta hxc t genuinj
&fin-
Lib.
&
(incerirtiois
I.
SecSt. I.
thi
,
Subfc^St.
id eft
I.
17
.
monet* admifere
<"
volentcs. Et quis
Hermetis fontibiis derivaus. Plato Indc haufit Toy-
mendacii frudus Phtlom quis Porphyno ? ncque enim eo provedus ftolidicatis credendus Porphyuc putarec allatis illis Sanchuniathonis verbis debellare fe polle ChriOianirmum. Quid qnod viium fibi integrum S anchuniatonis (cn^t\in\ farius
,
&
teatur alicubi Kirckerus.
re Aânethonis librii Qîis fidem
Sed Herodoto tonottfuefuam interponet ?
HermttU Magiftri non immemoc itt Chriftianx Hermetica (cripta lcgerunt, laudaverunt. Memin.re eorundeni /e^. in Chron. Cyrtilns [ qui fermonem Hermetis ad Afclepium vocat ad partes ] /Vî-iaKz.enns iLacianrins , Clemens tAiexandnnus, Tertulliano cap. 1 1 de amm,& adverfpu Faientin.cap.Xf^,
Phxd>o
fuo. Patres Ecclerice
.
viderit forfan, fed contempferit. Eftotamen, non Multa ofcitanter vidcrir. Hrgone negandi fuilfe
?
Hermcs Phyficorum Magifter

2'o/?//7e)
falutatur
Unde
&
tranfeunt viatores, eciam infignia

noftriim, qui peregrinati funt in
dnrn Pallijfiuni^
;
&
rara.
,
Pauci
iaudantur Phyftca kriptz Hermetis. Efto, admilhierit aliquid primus , fecundufque (eculi
GMiis Bemkur-
curiofilTimum fcriptorem agno-
vere pauci qui in Britanniis Fortefchnum- ; pauci qui in Lufitaniis , Lndovicum CamoefinrrL. , pauci qui in Hifpaniis Didacum Alonfum Barbam pauci qui in Italia, Ferrantem Imperatum, & tamen jam diu fcripcis ifti Auftores omnes inclaruere.
, ,
non propterea fuppofitia funt Sandius exiftimandum eiit primorum Ecclefis candidatorum inftitutum. Jacohtts Golitu prxter (jebri Scripta Arabica , ex Oriente fecum attuh't Hermttem de Venems (jr Antidotis , & AflroChriftiani genius,
unjverfa.
logiam
At Mercurii
finat,-
ilte
Liber Philoni laudatus fabulofa pro,
Herrnetis , fcripta Arabibus magnoperc ^ftimaca In Ribliothcca T^. Er/rfwrV libcllns Arabs exftabat titulo Hertnetis de Lapidibus pretiofu quo
:
Neque nos Adercurium licet hominem fapientilTimum ita eximimus humanx forti ut eum in icriptis liiis labi non potuiife arbitremur. Qtiid quod forfan luculent^ ejus purpur^ progreftii
,
ufum jam olim ^lbertum Magnum^ erudito , & Conringio quoque laudato de Mmeralii** opere in quo ad Hermetis tribunal frequentifcrcdibile
eft
,
temporis panni aliquot afcitii ab imperitorum manibus aftbti neque enim ipfa: facra: iiter^carencfuis apochryphis. Obtufiora ergo funt Vrfini teia, quam ut vel Manethonem vel Sanchuniathonem in numcruni fpuriorum queant referre. Sed ad Hermetem redeundnm. /<<wt/Vfcî, inquit 'o'-ut ftc dicam , mendacio Mercurtum Jiniu, irabali dixtt iibrorum XXXVI.mtllia IjXXIX. fcripfiff(Lj. Quam in proclivi Vrfino eft mendaciireos arguere Aiitiquos ? Urbaniiis illuftris Bochartiu tot libros totidem verfus interpretatur quomodo & de Zoroaftre Plinim Ub. XXX. cap. I. nifi malis pro toc libris totidem philyras agnofcere quod in .^gypto fcriberet Hermes , iibro Nilotica charts vicem fupplente. Sed quot libros exiguo admodum cempore fcripfilfe traditur Efdrtis^ quomodo orbis non caperec fcribendos de geftis Salvatoris libros ? quomodototum bibliothecanon capic Livtum? Explicandi funt Audlores , 'L'r/7o uon ftatimobelis configendi Quam ergo trabem in trabalihoc,ceu vocas mendacio quifivifti.vide nc in proprio inveniasoculo. Quid quodnihilfacilius quam lamblichim ex lamblicho expedire apertc enim de m/yft. ^ygypt. alibi iyEgyptii, in;
,
fime provocatur.Sedattributa /:/mAec/<?f)-o?/^/fcew^ficî ad Ammonem jgyptiura jam olim publico
donavit Dju^ cpfcheitm AimoM D.LXXXXVII. AuguftjE-Vindelicorum Grarco - Latina, quas tamen Anno M. D. XXXIL jam ante quoque Noribergx Sofiorum pra:lo (ubjefta. Verum quid de feptein illis Hermetis capitulis judicandum Theatro Chemico infertis? illajunioris cujuldam Herme,
&
tis e(fe res loquitur.
Quanciuam enim modus do,
(\\.nt
iScriptores ,putantes omnia inventa

,
ejje
Merahbi
eurio
libros fuos
Mercurio
infcribebant.
(jr
enim fub Mercurii titulo circimferuntur librt Uêrcuriaies continent ,etfi fipe Phtlofofhorum (jritcorum ftylo loquantur : funt eni>n ex lin^1 t^gyptia tn Gr^cam translati a Viris Philofophit non imperitK. Scilicet agnofcit lamblichui non omnes libros, qui Hermetis titulo fuperbiunt, ab Hermete fcriptos,aIios enim opinionum, fententiarum,
opiniones
Qui
cendi recondicum quiddam fpirec & fatis ^gyptium , quia tamen prifcorum ille AucSor meminic Philofopiiorum , aliofque citat Philofophos; quia in quatuor elementorum pugnd multus eft quia literas Graecas ad partes vocat ( qui ^vo Thaautico fuere nulls ) quia toto opere Cluiftianum redolet, neutiquam genuinus Hermetis vecuftiHlmi cenfendus foctus. Quod coetera fpedac modo recitata, liberum cuivis efto judicium fpuriaque ^ftimanda fipt, an genuina. Genuina efle plures dubitant, quanquam fi dubitaiiet fufticeret, paiica hodie Hipp^cratis, Horneri,Arifiotelis fcrtptat quod vel unus ceftabitur Laertius , invcniremus. Nos in denfis illis Antiquitatis tenebris , ubi hariolari proniptum , fcire difticile fidem noftrani non interponemus , eo tamen proniores , germana Hermetis nonelfcfed cum Jamblicho Hermeticas continere fententias, hoc eft , diftaqusedam ermetis aXxtzv atque aliter interpolata.CcBterum de Smuragdina l-Jermetis labula <]Hid cenfen, , ,
durru ? Kirl'_erus in Oedip. <L^4Lgypt. ita
quitur.
ornnes
,
rem perfeDe Smaragdina , inquit, tabula altum eft apud AuElores lilenttum cjMsnam ftterit ille Her; ,
,
&fcripCorum /:/fm efle commentatores,& inQui hodie nomine Hermetit fe orbi commendant iibri pauci func & multorum telis obnoxii. Poemandrum Hermeta, Sermonem facrum, Clavem Sermonem ad Afclepium , & tJÎinervam-> cum paucis aliis quafiex orcorevocavit magni interpretes.
, ,
..
genii Philofophus
oneri,
Francifcm Patricius
defendic
flujfates Cii//, aliique qui
tamen fuccumbunc
.
quod ex Voffto, C afaubonocjue evidenteroften-
mes jtianda vixerit ubi inventa h^tc tabula quo inventore , ûa lingua confcripta. Eflne pojftbile tam telebre Hermetis mnimentum eunofffimos Gracortm Phtlofophos, cjui data opera in ^gyptum prof.cifcebantur , latuifje r SoIm ^lbertM ^JMagnM in Itbra de fecretis Chymicis fui tamen inter fuppofititios Al( berti Itbros numeratur ) ait ^lexandrum .fjHagnum infuis itineribus fepulchrum Hermeiis omnium Fhilofophorum Parentis tnvenijfe plenum omnibus thefauris non rnetallicis , fed aureis fcriptis in tahuLiZaindi , quam altas Stnaraodinam vocant. Sed unde htc
,
fi
dantur fcripta illa recentioris efle officina: & quafemi - Platonica, & femi - Chriftiana. Nos cum
Albertus ?
rnifla
cjuo
AuBorz^
Bemhardus CaneftusAlki'
famblieho Hermeticas ibi fenientias contineri exiftimabimus , quas cum Platonica & Cliriftiana Philofophia concordare non mirum , utcunque ex
,primus , quod fciam, eam mundo obtulit,aitûe in ea totum opM , cr totius mundi thefaurum contineri. Addo ûod omniapene , cjUJt, in tabula ifla habentur,ex
Hermeiii Tymandro
cs-
Afclepio,Jambltcho
Proclo
/ji/!f
Tom.
I.
18
Kricgsmannus
cat
;
Blbliothecx
fiiigulari
,
Chemicx
bus
Ciiriofe
liincinde extratt.t fitit, ^c.
J(
f<icff(jTO
iiiquit
Csteruin VyHh. Chrifl. Opurculo aUa omnia juditabiiU hac, > trnduionem de
in antro prope Hehrort
,
bellicis iUis igypci collifionibus
ftcitlts
a.lii]tiot
prji
dtlnvim,
7/iale
miiUere Zn-ii m*>tibus cadaveris Hermetis

,
exem-
jam Phcenici* , jam Carrbyfe Gallo Cyrifiiio, Cornelio jam , AuguUi feculo , jfigyprum vexantibus & Diofpolin , atque aliaSacerdotum adyta penetralia evertencibus ,raptam alioque aiporcatam fuilie , &
,
ptd
nui/.ipti
pane
Hxore Sara intelUgatnr : contis,idefl Chanaants Noachi nepQtis atcjue Sara grnant \ ac locus ( nrbs Hebron a, Chunaanis fivp^ Hermetisfilio Heth exsirntia , ad quamfedernfixerat vtos adhac Abrah.mns ) convcnisntilfimHS rei fit Q^huenicHm , p fitrorum Herrneits , corpora demortno;
fe haberz^,fidt Ahrahami ckm tempora denati Herrne-
raptorc forl'an pcreunte, in ccxno, aiit paludc obtritam quod celebrati(Unio illi aureo CQrr.u Pa.t>ico%
,
concigilFe
cercum
efl:
quancumvis Kuckerus,
obliqui eodem contutandi artificio facile oftenderent aureum illud cornu la

aliique in
Chemiam
rm uncla C4Veroii fpi*ltttm aj^ftrudendi

,
pulch>i con-
fordcf. Sequatur&hic quainquifque vole: fentenfi vacat, trajCiatn ; verup.i iiirueatur priiis mecum gilitatem rationum Kirckerianarum. Uiide fecu-
Cimbria repertum fiiifie nunquam , quod in '>anorum hijloriis nuUum iliius exitet iiionimeijcum evidens. Vidi ego ante biennium Romds cx iuggrundario tcmpli Minervae poft plurimorum ttnebras feculorum in lucem cx infperato pcoduci , eruique ObelifcHin egregium t/gypttitm hieroglyphicis hinc inde
diflii-,(ftum noiis lllcne Kirckero sflimandus fpurius ,quippe nulli vetufliirimorum aufiorum fcriptis attactus ? trectum id loci fanum olim Ifidi fuitTe nontantum Nardinm jaman;
rosnosreddec Ktrfksrns dc illo Antiquitatis filenAutio verfavitue mauibus oinncs, qui periere Sanchumaihon, unus Mu'ietlion, dores? forfan umis
?
,
fi
exraret integer
audacia: nimise convinceret Je-
fuitam. NccelVe efl: Albenim iHnm Magnnm , uCcunque forfan fuppofiticium ab alio haufilTe qux tradidit, & quis novic, anne ab antiqiio Scriptore ?
,
Sed non
fugiffec ejus notitia
peregrinatores
Gri-
non admittebantur peregrini in confcienriam arcanorum Sacerdoralium ut jam ante difputacum QuisGrscorun) illos XLII. Hennetis
cos. *îdni?
,
dimidiati vitnii ex lapide lydio fuggrundio cholTi pcrfuadebanc , Apim bovcm fimulacris referentes. Acccdic , vel ex eo qon parum fidei adUrui Smaragdina tabuix , quod jam ante erudicijc nos Jamblichus & Lycius illc T^rof/* variasolim jn ,'Egypto Hcrmeris
,
te evicerat
led
tk
fimul ex
eodcm
extitilTc fiwc columnai
libi-os infpexic
Sacerdotibus yEgyptiis familia-
eurii
quos fuiife tamen in itgypto tcltis c{\ liicu\tniv\s Alex4ndrinns ilkChmens. Quis Gra:corum aJUmias ^gyptias imitari didicic ? quispullitiem ? Aut , ^\ hodierna plaquis chordas Memnonis peregrinatqr moMofchovia cenc , quis Danus in extorfit, eliincolis Ruffica coria dum temperandi ûicve hadenus > Quis advena Gobelinios Pariiienfes ad nobilem iUam fcrici , pannique tinduram apericndam potuit huc ufque permovere J Quin & gratum iUum chirothecarum Romanarum pdorcm fcrutantibus exteris hodieque inimitabilem reddidit artiticum taciturnitas. Idem tabuU
res
;
;
five tabtthti infcriptas Merdodrmis quarum quid prohibet unam veiuc ex naufragio falvam remanfille ? uc non infclicior //frwei judicecur Dk/7/o, primo illo Pctnorum in undis dcbcliarore cujus adhuc columna roUrata
,
,
miilc aliis pcreuntibus
inCapitolio polt viginti circiter feculorum a prima fabrica intcrvallum falva triumphat. Pergic Ktrckertti : in hac tabula tiniverfalis cjuadam prQduUio rerurn n&turahttm ad
,
perfeUiJJimimJlattim defcribitur, poteBtjue jnxta ana-. togiam quandnm non tantitm terreftrtbw t^ metallicis,
fed
cjj
Vegetabilibiu
animalibtt:
caltflibuftjue optimi
iUi Chemicorum oeulatonon aUenum. Et ut preCfius intendamus hanc chordam quorus quifque vete-
Smaragdinx, recondito
rum
theiauro accidilTe
xwntabtiU
lis
lfi&c& hieroglyphics.
meminit, admirabi-
ilUus ex ultima anciquitate gazx , quam cum periiffe itidem in Italia fcriberet , doleretque nu-
per Kirckertis ego in Italia fuperiori anno fpeda& Cambyvi, iilamipfam antiquam .germaiiam Sabaudix Ducis , Augults fe vetuftiorem , in Aula niagno illo ItamonUraike Taurinorum. odiciose primo de Pianel^ta Pulis lumine Dn. Marchtone , Hervvanius, fi quam Minifiro cis Sabaudi Status , ^tgnoriiifve rei fubUmitate vi6ti nondum fatis ad
, ,
Senfm igitur tahuU nihil efl aiiud ûam.i theoria fuadam prdifiantijfiiii^ cftentit. , ijuAm Elixiv vitce. ,aurtm potahtle <jiuinldm:/ite ejjentiaw vccent.. Verum -in Alkymia illa ^cypriaca.quam in Oedipo fuo profcquitur, mirum fe praEftat Kirckerus Andabatam, quod alibi, fi res pofceret, pluribus ; hic nullum alium tabula: fenfuin attribuit, quam theoriam auri potabilis, & tamen ncfcioqua vertigine circumaftus eodem puncto , applicari optime quoque poffe vegetabiiibus,animalibus& cceiciii-. bus adjungit. Eito tamen , pofilt omnibus appliapplicari.
,
amudim
excufferint
nihil
hoc
ofticietelegantiffi-
tabulx antiquitati. Mcrentur hic locuui iUa ty^nno Kirck^riana ex Oldip. ^gypt. allata^ inquit , in miferand^ Mantux Af. DC.
:
XXX.
cari , dum convenicntifTimc Chemico appiicetur Magiflcrio, id quod nemo experiturclarius,quaaj qui facris Chcmicorum rite initiatus, manus inrer verfat , quodHcrmes intendir. Scd quid prohibec fpedtare bic fluiftuantem Kirck^rum r Theoriam^y inquit , Upidis Phtlofophici habuere t/gyptii non praxin. Mox : zALgyptii ex omnibui fere jaaterii^ aurut/i eliciebant ,pottJ/imum vero ex Imo Nihticoy
Vrbis direptione na
bina
)
evanttit tabula Ifiaca
(five
, ti,t
Bmfcire-
ut tametfi
Jummo fiudio
licaerit.
,
injlitunmfit
,
Mr,ejuid tandem de eaftilumfit
in
knnc
tifâe
diem
evul-
ex iytkio~ picis momtbiu impritgnatit auro dcvehebant Jecum auri feram arenarn^. Deinde ad Thekai iA:thiopiam ,
exfa.xis omnii generis
:
,
Item
Nil*
arens.
nemini exphrare
<L.-gypiiis,c^
Hanc tabnlam, ûam

in
Arabiam
terra
ij/a
faxifodinn: erani ingentes auro feraces
ex
gavit Hervvariius
trrefi-agabiliter
concluditMr ab
durijfima igni plurimo coOa
im>gypto,ante Cambyfts
<^gyfu-
ut fuse DiQdortsi Siculus hb.
111.
cap.
aurum frovenit, II Iterum
ptum
veiuti
fiiH.im trruptionera confeiiam ek^.
Scilicet,
Ktrckerui
calluijje
Non
rieoarim tatnen <L/Egyptios artem^
diUgentiam quirentis git hadenus tab-ila Ifiaca ita multo magis fugere potuit Smaragdina Grscos vel non quxCredibirentes vel qu^rendara ic.norantes. fiquidem Herlius tahuUm illam Smaragdinam mctis ell , uti nou fme racione zfiiaiacur > in
hic
,
Kirckeri
reii, efua aurum , argtntumtj.^ ex ^J^'''"'!^'* ûis metallis conmiflifixatione confceretur , fed de hae
ex profeffo in volo quod

:
Mundo fuhterraneo. Volo, nolo nolo, didum elt indidum eft^. Theonamî
;
inquit, babuere, non praxin.
Sed
fruftra efl,
,
te
iU^ ia pcadicis diiciplinis tbeotia
nifi
Kirckepraxi
ftabiliatur.
Lib.
ftabiliatur.
I.
Sea.
I.
Subfea.
m
I.
'9
Et veram habiiine tlicoriam neioo nfi
rint
cx praxi eorum oftenderic. Si praxiii non habLieinfinits illi Reguui ^gypciorum divi, unde proverbio quoque jaââca.- ? neque illae longa tias
,
tamjj nonfcriptis.fed oretenuf traditarn pof' fcdtjfe ,/m ea auro ex omntbus rebm tdticetido.fivg ta cttens meinlUsunum in altcrum tranjir.titandts Uacapiiii>us,
Jhterit
adeo (.ertHmef}, ut de eo tiemn

pvjfit.
iitfi
toinu hi*
fsECulorum ambage colledar fed paucis a. diiuvio feculis ftatim mugnse, ftatim in tot monimentis ,
,
ftorjxignarus dubitare
pyramidibus, obelifcis, maufolseis incredibili fumpcu eredtis oftentacE. Hinc yfigypciorum thefauros vel Mofis 2VO magnos fuille , ut nihil aliud teftaretur certe Apoltolus Hebr. X I. v. X X V I. liqui,
Ciim autem dc hoc le ex profcnb craditurum tn Mnndofnbterraneo fpein faciat intiRbimur, quo evencu fidcm fuam liL^ raverit. Evolvacur ergo ille longa ipe noftra infe,
rior ij^fnndus fubterraneits , elncebic ne actada.Ti quidem efiicaciter efte hanc , uc vocibus arcis
&
dum
reddit
Miam
fxilôv 7!sk5tvv
^;4juww^@-
tojv iu
non ablhneam
fixationem
tantum
abell juiio
'Atji-M-M^rxupoivr
S^/fS. Inftitutum hjc Apoftoli cvidensclt;oftendere enim parat ingentc3 quidem itgyptiorum id temporis thefauros Mofi fpedatos, cognitofque fuide majoris tajnen apud facrum pedus a^ftimatum pro nomine Chrifti opprobrium felici tandem exodio termide quibus nandum. Nam fodini .^gyptiorum &rarsE,& laboriofi tradacionis, & Diodorus, proventus modici , nec vel Macedonicis Philippi
oifiJicrôv
,
,
opere explanatam.
Ad omnia
aiia in illo
opere,
dodo
laboriofo , fed nondum ficim Doftorum reftinguente devolvitur, etiam plebeja Sc cuivis fabroargentario, cuivis docimaftae cognitiffima ; prxcipua autem naturcc interioris arcana ex intimis fundamentis evifcerata nos nobis inde
,
fane
&
promictebamus.
;
Unum tamen
,
horribilefecretumi
vifus hbi eft aperuillc
vel Bebelo in Pyrenieis Hamiiba/ts , vel Potofianis Hisfanorfirn comparand^ ; interea& anhclans Phi-
triumphat fed denteai In cemrofalts , inquit , latet farmale cfuoddarn coagulativnm fpirtiHs nempefalis t/iVifibtlis, cjui
!
quo diverfis in locis ecce /anuam Eleufines fe fe panin

,
Macedonis inopia fnfi/jo quoque perllrida Hannibalem quandoque ad deledus novos de& Hifpanorum Regem pius .ftituebant fubfidia hodieque ex venditlone chartarum figillo Regio muuitarum conficcre nummorum quam ex utrilq; Indiis jam nuper fagax peregrinator dcmonftravit. Regum autem jCgyptiorum opes adeo nec modum capiebant, nec menfuram, ut in ambitiose profundcndo femper occuparentur .femperlocuplcres. Hinc pyramides ills fumptuofilluns ob
lippi
rebns
ommbMs
conftftentiatn
,
&
virimefuafixativa confert;
huius virttne metalla
(^ mineralia fuata ac^Htrna::, corpHUnciam. Infalis intirno throno centro cfl alt* quid iramtitabiie cjr ormta coagttLins. Terra pura m-
hilaliHd
efi,
quamfal coagiUatus
,
in cu)us ceniro illi_,
ifiritus delitefcit
ûi
v.rme f.tk
omntafigic, denftt,
antrnac. Fircutesornnesinbocterrenonloboafale
de^
Ite-
pendent,
relicjua terra
non nifiexcrementum
efi.
rum
alibi: Laiet in falis centro iftntuoja

:
ûdam.>
,
fubfiantia
uc enitn nitrurn aûa congelaca

,
ita (fr
nimiam opum ./Egyptiorum pftentationem Plinio quoque vellicats & Scrabo lib. XFIL iMXta The,
ignis congelatHs dict poiefi
tro
bai feu Dioffolirn in Obelifcis funt infcriptienes

JS.egur/1
^<e
natura tbalamo totius nacura thefaurum ati/ue ignemvicaclaufum concinec , quem fi quis eaarcisfeli,
&
utpote qui infuo incirno cen-
&
Hlorum divitias er pocendarn decUranc Sed citace fixare eiimûe aureavel argeniea tinûra imopibus immenfis Kircksm^ aliiq; buerepoljtc , illum arcanum iHudfttrnmum .^gyptiorum )de tnaflima-' ex ungue leonem ^ftimemus in bile,quodjamacoificulisabuniversaPhilofophorHr Ut confulendi. una pyramidum maxima erigenda quam Herodoto fchola indagatum fuit pojjef/uritm nil dubito. ProieDiodcro tefte trecenta fexagintahominum millia quirur rem alio loco Vt dila in compendium rednannorum viginti ijâtio cxftruxerant , in folas cse- camus,dico falem communem ejfe terrdt. femen , condipas & allia , mille fexcenta auri talenta impenfa ; tnentum natunt. , omnium corporum baftn ac fufientamlapidum vero veduram , ftruduramque viginti culHr.itelementumterra genuinum ac proximum', hie annorum fpatio,miIIeducentos milliones infum- prouc a vartis mineralibus cingitur , ita quoûe in Sum- alium (fecie differencemfalemûc nitrnm i lumen, viptos hiftoria? jtgyptiorum memorant. mam autem divitiarum Salomonis non nifi ad triolurn convenitnr quo non obflante ortginisfka inDCCCLXXII. milliones afcendilFe docet Kircks- cunabu/a femper invsolabiiijure tenet ,qtw demptocolore idem eji, quifuit prius. Rnrfus alibi conftitilTe labyrinthum jgyrtti. Nec minoris Sub fale ptium Amrniano credimus. Sed inftat Aurum eli- itfuali velut fub involucro laiet vis quadam mirifica ciebant iygypciie.v ornnibiis fere materits, pocijfimum fa/ino-fuiphureoercurialis rerum ornnium confticu, ,
&
Vere exfaxts omnii generi^ , gratis jadantur , Kirckere

idori lib
& ex
,
iirno Ni/otico.
Hxc
irix
cui Julphurea vis calidum

,
Mercurtalts hum:Iti
neque enim
vel ex Dio-
dtim radtcale
hoc
efi ignis
fal demtjue fHhftflentiam largnur.
IV
cap. II. vel Agatharchide
ûd
Photturn,
qui laboriofas .^gypti fodinas defcribunt.oftenderis cx alia materia apud >Egyptios vulgo elicitum
omnium rerumproxtmum princrpinm, Paulo poll Depuresfalem quanturncunque volueris, femper in eo veram repertes cerram , qu etfi omni fati
vttx,
:
aurum quam ex qua hodie eliciunt Pyracmones Germani hoc eft ex faxo vel molli, vel duro,five,
,
deflituta videaiur
expone,
!
(Jr
Wt ex arte loquar
vel
ex fpatho
vel quartzo fodi-
narum. Ex limo Nilotico nihil hauftum , utque Nilus aliquidabraferit ^thiopicis rupibus, fecumque ultra Catadupas afportaverit modicum illud fuit , nec ex iimo expreffum , fed inter arenas colkdurn Niliacas. Sed quod fubjungit Kircksrus hydrargyri ûandam fixaiionem t/Egyptiis notam.^ fuifle, eo ipfo priorem fuam deftruit fentenciam oftenditque non theoriam duntaxat Chemi^ apud igyptiorumSacerdotes viguiire fed& cfficacem praxin. Qiiod & ipfe fui immemor agnofcit in 0dipoMîpi:. Artem , inquit ,qHandam aurtferam
, ,
te qu^ rem fapiunr, nonrecentiorem: enimvcro GUuberus quamdiu fpiricum communem ducit tamdiu quo,
, coelo fereno foli ptr aliûoc diet novofale gravidam reperies. Mira de lende nitro propinat, Glauberianifmum vete
tannis Philofophiam fuam perpecuus reformator

aliter atquc aliter
immutat , ut nil habeat Proteus, Vertumnufve ulcra hunc difcipulum , de quo magnopere glorierur, Sed quanto aliter phiiofopharetur de fale Kircksrus , fi vel Cartefii acumina, vel Chemicorum anciquorum teftimonia , vel denique ignium veracium cxperimenta , contemptis adulantium epiftolis confuluiffet frequentius ? Initio, ambigit Kirckerns , cuinan) fali immenfa illaprasconia admetiri tutius fit , rujnc fali communi deYOtUS B 4
,
frimavos homines
nmini
nifi
Regibus ,fawiliarumj^
Tom.
I.
20'
votus
,
Bibliothecae
nuiic in nitrum propenfior.
\
Chemicae Curiofx
quidem
li vim adftringentem demas penc cacem. DebuilTet autcm terram illam , qax
, ,
Ntque
id ju-
ineffiipfi fa-
verit dixifle
faUin commHnem
,
prom
varie tingitur ,vuric in nitrum, nmic alumen
a miner.ililns , nmc vt-
triolumconverct
redire^.
& tamen rurfus tn

nollrx'
faUmcomrnmem
,
Ktrckerz^ , oculatx funt Vuidemonllrant credunt cjiiod vident. Nil tale in tortum flammis Nitriim canix officini. (a ) ufiuletur injectis fi liquorem degenerat acidum cy,rbonibus vivis , in falem lixivum anaturafa-
Manus
le omni dertituta vidcbatur ulterius perunuVe , inque aquis decoxiiVe, dontc non videretur tantum , fed & eilet omni falino fapore exuta , tum demum obfervalTet illam terram in aere non plus
li,
conmunisalieninlmum;
,
fi
cum
fulphure, clau-
fo vafe fatis pcrcoquatur
intendente tandem virium extremafoUe , infaxum; in falem communem nuUo hadtenus artificio.Deceptum ex eo ha,
combibere de novo falis , quam aliud quodvisin calcem redaflum corpus. Eteuim quando ncmini inter experimenta aetatem traduccnti dubiumefle poffit aerem , quem bibimus qaotidie , falinis quoque vaporibus turgefcere , vel ad oculum oftcndendis ncque mirum cuiquam videri debec
, ,
cryftallos
Kt k^rttm quod nitri fpiritus fali affufus fuas denique in fpeciem redivivi nitri reformet: cceterum mentitur 'hic fal efculentus nitium non eft. Qiiod enim nitrum , inde refulriolor
,
tat.
non
fali id
adfignandum
nitri
fed fpiritui nitri

,
hoc
eft particulis
attenuatis
ope
,
falis
fe
iterumconjungentibus,ut formam induantpriilinam. Neque vero velnitrum, vel alumen vel vitriolum, culentum
dummodo probe purgata, in falem elcommunem degenerabunt unquam. Sed

:
Largimur tamen hoc K>rk;ro,h\zm communetn innitrum, alumen, vicriolumque abire,ubiab igniumfubterraneorum motu particulas fuas immutaverit adeoque in minutiores confradus portiunculas (alfum ante fi admiffaporem.nuiic in acidum converterit falis liceantur tamen ad compofitionem nitri ad plumbi xivi ramenta; ad aluminis ramenta retenuia aerifve vitrioli hoc eft chalcanti ferri, fegmina. Utcunque autem iftsec fe habuerint lateie tamen in falis five conimunis , five nitri cenperdiiiHis verb.i in re confeflâ
,
tro aliquid immutabile
&
omnia coagulans,
fi-
genfquc
;
hoc
eft
quod
verbis conceptilTimisnega-
mus tum quod utrumque hunc falem

tum, pauciffimis artifex Chemicus
in fublime agat
;
& quidem to-
fcecibus reli<5tis,non difticulter

,
inque fpiritum
volatilem reformet tum quod utrumque hunc falemin terram infipidam, & viribus prxterquam tenuiter ftipticis cailam redigere in proclivi fit,
,
cadaver poft admilTas in aere volitantium corpufculorum impreffioncs , denuo quoque falinum quiddam hnguse objeiiare , ciim omiiia penc corpora vim ignis palTa, adeoque apertiora , manes patiantur eofdem. Sed contra KircKcrianam illam falis prxrogativam palmarium id elt , qubd folvens & folvendum hgens & figendum efie ejufdem fpecici oporteat , id quod iii metalla & falem communem non cadir. lllud ergo , quod inftituit forfan Kirl^rus , Mercuriiiin falino hoc corpufculo in ftabilem cogere malTam, qua: ignium violentiam refutet , tum demumcontinget, cum bibet Germania igrim. Alium queadam falem coagulantem jactant antiqui Chemiae Magiftri , toto ccelo a fale efculcnto divcrfum. Scd nos ex diverriculo in viam, Ex quo longa feculorum ambagc inter Sacerdotes Memphitanos , & quidem in templo Vulcani, quod Zofimo & Herodoio debemus , Eleufis illa Chemica fecreto inaivjbulalkt carpentibus hinc inde lacinias ejus , qui in vEgyptum ftudiorum gratia defcendebant , percgrinatoribus , tandem Orpbeo, Hmero,T)e7noi.rito, sXii^c^ê. CMXioiionhus Grarcorum obftetricantibus , in Hellada ccepic immigrare , quanquam initio nebulofior & umbrae quam Junoni limilior arcente vEgypto Grscos homincs, tanquamati ttkTW, tanquam vulgusprofanum , ab arcanis fuis & tencbris fabularum omfalis iliud
, 1 , , ,
,
non tantum pricunte viam fo De igne Qr ftl^ tradatu mentum quodobvium eft
,
^/.yloF/^fr-eyÔjCurio,
nia involvente. Hinc illud prÊcuntibus /Cgyptiis Porphyrii apud Eufcbium prmp. Evanq. Itb./Jf- cap. Fl/. ^^Siyôf^ ^^pftfi, '^fcK S^^S-t /3t/3ijAo<-
fed
&
prafter experi-
& mox /tb. IV.

tcTi^
x.^vwreiv
(
cap.
fc.
VI II.
)
tkCtk.
iî ^
;uo(
c<
ciify,Ta)v dfpyi.
Sc facile,
mihique fkpe
A/<.'f/;.F.
decet
9ôi cpowiûg otBc
tentatum.docenteidfieripolTefpirituDei
'Exv j To
t-n
,
aAf ju.<.'pa*9-^
SKYifmiM
iôo
,
ivnvi AioS-titTt
w i^cv
iaû
i(|U.^
x-ocmTrci.riTSôn
'j
k}^ tuv
<v3-(;w-
nuiv.
Marc./X.-KoiKov
iv
't-.H
ri oIaok ,iclv
ri ccam; cLvxaov ycvr;
h) diviyfAUTm. Hinc illi apud Audorcs Grajorum frequencata: querclaE , Platonis apud Strabomm, Pythagors. apud CUmentem A/exan~ drintim aliorum apud alios. Quin & eo progreflam
dvriJv iSicarKrcw ,c(AAx
ctiam purilTimus ob7it(, rundente aculeosejusigne convenienti, &repetito [nempe ut fipe ignefcat,fxpe voIvatur,fsEpe coaguletur] linguam non magis ferit quam quarvis lerrafigularis, fcd commoritur, ab alia terra alba infipida , ne ab ipfo quidem Kirkero diftinguenda. Vidit lioc per tranfennam Ktrkertu , fed non fatis ad ultimam metamprofecutus eft. Df/^/zw inquit, fa/em ejiiantHmciinijHe volueris, femper ineo veram reai/To 2^TJ(rE7T; Sc. fal
peries terram
ccelo fereno
&
qn etfi omni fa/e de/iituta videaiur , qt novo fo/i per aliquot dies expone
,
.^gyptiorum invidiam conftat ex Herodoto & Strabone, utzntc Pfammetichi imperia nulli Grxco homini licuerit ygyptium calcare folum. Igitur nil mirum, fi Gfa;ci , qua; curiosa igre .^gyptiorum extorferemanibus ,non ftatimilla ipfa inpatriain regreffi , omnibus promifcue obtrudercnt contenti per fabulofa fententiarum tormenta veritatcm aperuifle. Pythagoras certe numeris fuis & rnetempfychosi alio refpexit quam vulgo notatum ; hinc Eufeb. Pmp. Evang. /ib. XI. Oj '5ife< Y\v%,y,^cMt
,
ê-t^vj"**''' wvi2t,
fale gravidam reperies.
Quod
fi
Kirkertts illam fuam
tavere. Scriptorum
i. e. Pythagorici omnia occulGrxcanicorum primus Orphent
purgandi falis methodum provexiffet ad ultimum terniinum , notaiTet dubio procul totum falis corpus in terram demum infulfam commutari ,
((j)
Argonauracum
vclleriaurco, ex Colchide deporreliquis

,
tando,mixtus Heroibus
&
localFct, iter illud celcbratifrmium verfibus
operam fuam compledi
EquiJem
fal
communc
pevvarias
& repctit.ns cilcinationcs

,
fohitioncs
cvapoiationcs ac coagulatio;
jics,in coipLis abic
adii^nem
inftar levi fufibilc
cx nitro vcro paiand.i in nitriim convcrfio utique non probetur.

vis pyrius-, ncc
.^lia
,quod ab aliqulbus nitrum cicditur ciim tamcn cxeo ncc pullalis cominunis Hxc incerca priparatio , in mctallicis minime cft inutilis ac
conficiantur, ac proptcrca cx hoc ph.-Enomcuo
rcjedanca quandoquidem cupro dealbando
non parum
confcit.
Lib.
pti iUius Clementi
I.
Se6t.
&
Subfc6t.
I.
pleAi noft dubltavit , alia omni^ fabiHx involucro obvelans ,quam fabulam. Id qiiod fragmeiua fcri-
Cfr argenttm fleritis ac Vitiati foli morhofos effe colores, tradencc cx Plotharcho Eufcbto de "Trsp. Evang.
AUxaniinno
, ,
aliifque acta6ta
lib.
lil. cap. f''lll. ipfi alia
omnia mente uuue,
collaudata facile oftenderint
nam de
,
Argonanticis
eJMs vulgi manu tritis Orphcone debcantur integra, an recentiori cuidam hic fermonem non
libet diffundere
,
bantur. Qux tradidere de Arte , Homerus Hefiodus , Pind.<rus , Apollonius Thyanaus , alii , ne centelimo cuique intelliguntur, ita fabulis , tropifque
contento adjeciffe
illud fofephi
tontra Apion. lib.I.
Neqne
enim., inqui^,fcriptHrn->
,
mnino ul/urn e/i acud ftet , Homerica Foefi

vcllus
initiato vifum
eVfJkCiAKov hifiu; :
,
^r-ecos
de ch\hs fde certo con-
antifuits. FuifTe
autem
illud
aureum aliud quam Stroboni

t5to
-^
>i'/^
his facris
non
involuta funt , interea oculati Chcmici non fugiutit attencioui-m. De reliquis fparfim quiddam delibatum;quod Apollonium fpc6(:at, non is egofum, qui vel / /;77oi7r<jfo in omnibus accedam , vel Eufebio^ Tortoletbcjtie Thyanium illumflagellantibusper me
vel folus ccftabitur Svidas in ^j^fuig
fnnrilfACuq
,
(PiîTCI^
AAo^
dei
litShloV
j<vso9-aj
VtV
OV Si^/AXcn 'îX^CtU.IA.iVOV
'SXAiXOV
OTTOiig
thtus
244 y^yifJi-itco; ;^\J!nv. ad Dionyfium (Afrtm

,
Eodem
,
tendic
Eitsla-
&
Apollonius Rhodius
quicquam vclim detradum fed nimirum obfervo viros magnos quandoque ita ftudio partium duci ut dum genio obfccundent etiam virtutes fapientcs tamen in hofte quoque vcneranquas [ tur ] invifi capitis , quo jure quaque injuria tra; ,
in ArgsnnHticis
quod primum
H.ec
Phcenici
Mirandu-
lano obfervatum.
cum
ita evidentia videat
uttorquere alio tota fua nequeat facundia, invenic tamen quod invidiose obduceret: Id utique conftat inqui: , neminem aurei VeHerisfaituLtrn ad ;^>),w(Jo3t/.a traxijje , nifi demwn posl Ai'gni Conflantini AVum omni autem anteceffo tempore qui totuijfet hoc ignorari ,ft ullo velin minnno ufu tonatus Chemicorim fuiffcnt. Unde vero ilta audacter Convingi .optime tibine infpedi omnes Alexandrinxbibliothecs codices.antequam deflagrarentj Ita fub prsoccupacis judicibus & cum licem capere nolint didatoria voce pronunciantibus UiConringiHs
,
,
hant in culpam.Scripferatinfeiix Philo^ratus: ApollomnminterrogaJJe^Brachnanes , aureane apud Indos acjua inveniretitr. Hic vero excipit irridens Eufehtus : O admirabilem oplenamfapientia cjUizfttonem !
!
quo camen fibi hic exciderit fapicntia ThynTidLi non perinde capio erant eniin & hodieque funt aqux Gangetica: apud Indos auriferi. Quid quod experimenca Erch^ri (tAgricoU & cceterorum de generc hoc ad amulTim oftendant quaatum in profluentibus rupium vehatur auri quanfed in
, ;
,
tum
metalli alterius. Nifi forfan fagacitatem Phi,
lofophi exiftimare libeat
refpexilTe
ad uSu^
,
e/$ii>
Pindari
les
fi^Q vS^xe^^pov illud
admirabile
cui nata-
get fspe Diva Chemia
nunquam damnata
, ft
ni(i
ad
alienum tribunal
tuijjet
nifi in
foro peregrino. Oui poconaius Chemi-
ignorari, pergit Conringius
eiinufujuijfentr imbelle telumlQiiipotuit tot fecu-
la ignorari
Conringi
ratio conficicndi
.''
mumias
itgyptias ? ratio pullitiei Memphitici ratio tendendi chordas Memnonis ? ratio lucernarum inexftinguibilium? percurfantibus licet ./Egyptum Grscorum curiofioribus. Qui poteft hodieque ignorari temperatura cicarum purpurs Gobelinicx ? mulearum porcellanx Chiniticje ? laccs Japonica:? intrantibus omnia maria & terras Mercatoribus. Sed quam obtufa altcra illa Conringii
debent metalla univerfa. Quod {\ puteum illum coerutî^ coloris , ftupendarumque virium conftantius incueamur , quem fpcSatum quoque in Indis Apollonio mcmor at Philoflratus , in eo non ditiiculter hydrargyri mores recognofcemus , ut reliqua mulca prscereantur. Quid quod ex capice quodam Proverbiorum Salomonis cum Aia\montdz^ Sc Cornuto de Natura Dea-rum providenter coUato fa,
cillime ab attcnto
homine eruatur
,
ratio
interfi-
corii RutTici.?
.'
machxrarum Turchirothecarum Ro-
ciendi
quod
in
pulverem rubiciuidilfimum Mercurii morcalium ance iftis locis nullus , opinor

in
,
.''
me
vel quifivic
vel invenic. Scripfere antea
Che-
lancea
nullum
inquic
artis hu\us fcriptum oflen-
di hodie Con/iantini Magni avumfuperans, idque magnum novitatis ejfe argumentum. Initio quidem novitas nuUi Artium crimini efl,quam commcndac
utilitas"; fed largiatur aliquis
Chemicis eruditi ,fed quod Zofnnns ekganter doccc Ao^wf, & oblique , ne majeftatem. fecretioris Naturoe , univerfa clare tradendo profanarent. Fabulce antiquorum in receflu nihil mimici,
,
&a
nus oftendunt
quam
inania
quod
fapientifTimc
,
fcriptum Conftanrino
Magno
Conringi
anciquius oftendi hodie nullum , nonvides, gloriam artis hoc pertinere quod , ad
,
eodem tempore &

peratore accenfa
fcripta in
lux Evangelii in
,
Romano !mper publica
de Phyfica Grxcorum Theologia dcclamans pluribus oftendit P/utarchu!. Sed non dehfiit mordere Suidam Conringins , quod ex antiquo aliquo Scriptore de vellere aureo fententiam fuam aperuilTet Chcmix cequiorem. Poftquam enimalibi infelix Suidasfcripfiffet: yLnixilxvi ri "^yiif^ n^ ;jfi^ 0-5 v.<x.^<ryJ^y\- -?; t<k îS/.icc SiE^df/fîffaêv- b A;oxA>iT(a-
fit
& lux Chemix
Romano
debilifTimi roboris
fiare
orbe. Qiianquam illaratio fic nullumfcriptum Chemictim ex,
vU
voi
tyMva-i
TisToif
24.4 -v vsoiTEe/o^sv^
'
K:yjiSTlai( Aio)cA>)77-
tJâgni erga Chemiam nuditts tertius natam cjfe. Qiiid ad hxc Plinius lib. XXX. cap, I. cerce oftendic arces quoque fine fcriptis perennare uccunque; difficilius Ante Oflhanem inquic nulla ij^f agorum extitijfe monumenta, mirum , artem tam longo itVo nec claris, nec continuis fuecefftanibus cufloditam. Et quidni duraret,
antiûius avo Confiantini
, : , , ,
a,vYifji,ifo>g ,
KlPi %Yif/-iiM
vco
>^<J<r^
(paviKW?
e;j^)!<"^'!'0 >"'''''}
"JSiV
,
KS^ "r*
>f;^p
TtaAcnoTi y(X'*[*!*^~
litShloi,
tiip<ijVY,myLiv^
ty.oi,v(n
rsfj';
to
;Uj)>c.-n
etaSy-r,-
1ZV 'Aiyu-mTioig bv ry,g rttx-jrri': ie ;}-^>)WTwv
r^siiiryivi&VJ, TS^fijf,
uvrcu^Hv.
uT 3wppsv5? '5j/iir/ t Aorjrs PcafictôtS Conringius ut omnia fufpicionibus deco-
lorct
illi
ciim totumartificium paucis admodum verbis tradi po(Tit , docente Sendivogio ; adeoque per ma-
citm unus inquit ,id narret Suidai , cjuis aufit uni tuto credere ? vixit ille ut eruditi cenfent,de;
mum
nus a patre ad
filios facile
,
propagari.
Conringi erudiciffime
non
fpedlas infticutum
,
non hoc ipfis propofitum fcripto pellucente comprehendant quisPaftophororum Memphiticorum artem defcripfit quos tamen ipfe agnofcis Chemi.-e locavilFe operam. In
;
, .'
micorum
Denique Cheut artem
ante hos cjumgentos annos , adecjue pofl Diocletianum totis oElingentis , qnales non folent ejfe idonei Conrtngi. Vixerit lefles. Ifta vero manifefta vis eft ,
antc quinque
tamen
non agnofcit fe mutuatum ab antiquioribus

,
fecula Suidat qux fcripfit cx fuo velut araneus confinxit , fed
demum
Eudetno
vulgus ita fpargebanc .Êgyptii Sacerdotes
Aurttm
Rhetore, if/e//42^Jo,qiiiTheodofio juniori avyp(ôv(^, ab Eugenia AnguflopoUtane , ZoJimoCaz.xo , Ctcilio

Sicilienfi
>
22
Sicilienfi
,
Bibliothecae
, ,
Chemicae Curiofe
urbe toca cognitiffimam. Et ne degeneraire exiftimemus in hoc gcnere Romulidas ante biennium accuratior illa Mufivaria ars Romat; iterum intercidit cum ingeniofo Calandra fepulcro illata. Ve, ,
Jnlto Sophi/I^
,
Lonoino Cafio, Luperco 'Beryiico fupino Facato , Pawfhilo , Polior.e Alexandrino Scriptoribiis antiquis, 8c Diocletiano proximis; ut non poffit ira elevari Suid tcllimoniiim,
au<5toritatibus vecullis innixum. Qiiifnam
ApoUo
riifime Petronttis
Prtfcis ten.poribus
inquit ikrrzj
,
Conrtngtiun fecuriim eHe
juffit
aneminenifi Suida
adhnc nuda
virttis
placeret
vigebant artes ingenutc

eraJL.
,
ciim fciat Cnnringtus )\xxti cum igaariCfimis , qaid libri , qui vel a i^liotii aEvo periere , complexi iinr. Dixerit tamen unus Sitidiu: pluris cordato judici fuertt unus NeRor, quani de-
hoc enarratum
fHmi/iur/iûe certatnen tnter
hornines
ne
eîtid.
profuturum feculis diu
lateret.
,
Democriins
or/.ntum
herbartun fuccos exprejftt qt ne lapidum , vtrguliortmcjue vis lateret , <ttatem inter exfertmenta lonfur/ipfit.
cem Ajaces. Habet fane.habec Diva Chemia quod de Tyrannide magnorum litcratorum merito confed in a quibus ut imperiofis quidcm queratur hac palsltra f^spe i-nperiris Cenforibus injufte non
,
eyit nos ne paraiai ûidenf artes audernus
ctr-
gnofcere, fed actufatores ypiticjtiitaiisviiia tanturn do'
raro vapulavit. Hinc Salmafita nil crepat , nifi plcudo-Democritos, pfeudo-OUh.!nas ; Sâbger ciim
verfum Manilii
vier artr.
,
Aiateriarnejue rnanu certa dup/tca,
ftatim animos acrimine fumensjiafertum vociferatur ab homiiie Alkyn.ifta; quo nomine 'Btriirigi , Barihio imo bradeatoribus maluit debere ludibrium quam occalionem non
non
affequitur
cemns difcimus. Nonvacat jam alios Sileni Alcibiadas infpicere ,hoc eft Grajas plures reconditorum fenfuum fjbulas poma Hefperidum de quibus Cheinice intelligcndis Euftathtts in I/iad. ] debcllacam Herculi hydram.Martis & Veneris mixturasanimarum, alia, ad partcs vocarc. Volverunt
,
&
hoc laxum
lerus
/lâjerns, Caflelnovidaricnfs
FAe- Kis,
captare in Chemicos invehendi. Caeterum ulcifcitur fatis inconfulcos illos Cricicos fua temeritas poftcrorum attentius omnia fpeculantium ma-
&
turior cenfura. At inftat Conringtus
cta ftat veri/i-
mile
e.Kttltoshos
hbros
?
CT non pottus in Reipttbitde
cribuo , , dum cgo Graecos in du.is clalfes, & cuivis fua admetiorprsconia. Primi ergo leculorum aliquot Graci, licet in .^gypto frequentiffimi libaile tantum videmur artem Ciiemicam, non haufifle , fi pauci(l;mos excipias adeoque quac revexere fecum in Grxciam , uccunque vera , & inceriorem Chemiam fpirantia oracu-
volvantque
Apparet Connnmm bellis aut raro interfuiiVe , aut cerce non vidifFe, quid novis molitionibus Civium exacerbatus Princcps, quandoque audeat, jubeat, mpIiatur.Multaopertisoculis commendant Imperatores accenfi , quorum defervefccnte ira.ducuntur poenitudinc ; multa donant judiciis AuUcorum. Demus confultatuni in Aula Diocletiani de fecurirtima pacandi^gyp-
eommodum
aJJerVutos
tamen fuere propiora ,qu3e ipfi per invidiam Sacerdocum ,nonp!obe inccllexcrint; fimiles PUlis
tonicis Stbyllii & iplls , cum oeftro vaticinardi agerentur verilTima pronuntiantibus fed qua fibi reltituta: non caperent non afiequerentur. Scd
,
quantum
crittis
,
,
in praxi
Chemica profecerit
,
five
Dtv.o-
five
Piomerus
five
Pythagorui, Cive Pi/idahic non difpu* eorundem manifcfta

,
rm Cwc denique primus Orphens

tabimus, conccnti
in fcriptis
,
tios via refponderint alii , tollendos libros ipfoRomam afportandos ilios rerum Chemicos bellionis architcftos , ut Romanas augerent divi;
,
&
Chemix fpefiare
veftigia
ipfis forfan,
,
Auftoribus,
qu ab iEgypriis audierant
rat
cors
non
lib.
,
fatis
quandoque
, :
tias
exceperint prudentiores
plures fuppolititios
;
elTe inter illos li-
intellcda. Hippotrates certe
de Dinia
devia abducentes , , quam germanos quod li omnes promifcuc Romam Martiam gentem ad vanos ildeporcarencur
bros
in
quoque principium
comordi adh^ret
,
artis
cum
,
fcribcret
noveCck,
dtfeordia rebellanL,, CJEterum
quod
ftupenti fimilis demiror
adeo nec
iple
nec
los fortalFe citiijsadhifuros,
quam ad
Iegitimos>
adeoque mafculam
illani
bellandi virtutem
Roma-
Calenus ufumhujus fententije alVecutifunt,uc nuL lo faltem fpcciofo argumcnto evinci poffit, eis
vel fimplicem
nis a llirpc infitam in ciniflonum
fumos abituram. Quid verifimjlius quam fecutum providi Diocletiani mandatum .exurendam potiiis illam rcbellionis materiam ,ne militares dcnique animi ambigua fcrutando nimium eftxminarentur ?Notuin erudito Imperacori Romanorum non elTe, adhu,
,&
aniculis noftris tritirtimam de,
ftillationem aqua; rolarum
vcl aceti
vel
ullius
herbsE innotuille.Scierint utcunquealia
Chemico-
rum Magilleria,
indicium
eft.
&
craffiori
rinc, aquas ftillatitias hodiern.s
Minerva defcripfefcivifte, nullum
Noverat Plaio filcrationem Cheniiinfticutam

,
iniles arcium curas defcendcre , fed Martem fanguinolenca fpirare & regnandi artibus indarefcere, fecuadum illud Anchtfxapud Virgilium: Excudent alii fpirantia moHiia ttra , Credo etiam ducent v-vos de marmore vnltus: OrabttHt catifas melitis , caclicjtie meatus
.
&
camperlanam
quam
,
&
&
clariffime
in
Syrnpofio fuoexprc^TM. Calcinationes
novernt Hip.
alibi; floreni
pocrates libro de hirnnrrhoidihus
Defcribeni radio
H<t, tibi erunt
^ fnrgentiiifydera
ducent
Turegere imperio populos, Rornane, mernento

artes.
multis ante Diocletianumfeculis; quis tamcn Romanorum intcrea.vel mumias ^Cgyptias imitari didicit, vel hieroglyphica percepit,
Vidi3. /figyptus
ariscoftum, alumen .(gyptium ufium , chalcitini toftam , argenti fpumam aduftam commendans. Idem nobili de Flaiibus opufculo ad deftiilationum myfteria tam prope acccffit , ut non nifi a, Deo aliquo indc retradus videripoffic. Li^ttefit, inquic ûicqu d ipnea illa vis attigertt, fitqtte inde sfiritus tjiii cmn ud poros corporis irruertt , fudores
, ,
finnt
narn Jptrttus adden/atus in aquarn vertiiur

,
foros perietrar.s exira prorunftt
eodem plane rnodo
vel
pyramides
&
obelifcos abfolvic
miiTis Poeca:
vel
?
infinita
alia jfigypciorum inventa affecutus eft
Bene de
Grajcis fub
jugum
^no a ferventibus aqtiis Vapor elcVatus , /lobfiaculum aliquod inveniat, ad ejued irnpingere oportei, tncrn/Jatur denftitnrque , guttdCjUe deftiilant ab his corporibus,
Nondum tradtderat VicbisviUoribus artes Gradd fjcHndum fed maleforte genits.

,
futbus vapor ip/efutt impatius. Vidic hic hauddii-
biemagnus Coi
palaftrifque
rabile
cic.
,
in
ollarum concingcreoperculis,
, ,
Quid mulcis ? cx eo imicandis negligcnciam Romanorum agnofcimus, quod conqueracur cciam 'Plinius artem fundendi inltatuas equeltres aeris fua state periille, ante
vel
in lubtilioribus artificiis
balneacorum & camen quod sdminafum operculo fuo aptare haud didiforfan exiftimare
libear fcivilFc quifedinvidialegitime caulaiia publicatc
,
Nifi
dcm iRz Hipfocratem,
Lib.
publicare detreifiafle
I.
Se6t.
.-
I.
SuhCc6t.
liic <ja/efitts
25
^ iovm
3^
Juxta illud in Leê

ieiM\JTziii
t j
'n-
sr^ttypi.ot^
iieoTm xvfiûwKrt
(iiSy\\oK:
propterfubflantU lennitatem, citra dolorem adurens. ingenium lalium lixivorum (ic fatis commode exelVc docensjfed cicra micas tamen , jjlebulalque falinas redigendi modum non perinde videtur affecutus. Ut mirer ipfum hsec neque ab Unibrix
k$ifxii, TTeJiv^ Tt/îS-Hfiv c^yiiKriv cHn?Tj.)jf.
Nam
primic
.cauRhn
,
quod alius vir (agacilTimus Ipiricum vini Htppocrati perfpedum arbitratur itbr o ejus degenitura conRrmatus ,ubi itaMedicorum l'hoenix ; riw, inquit, fiamwM injetJum ejficit , ut flamrna exiliat modico tempore augeatur pofl ceffet hoc eft, quod opcarem inde polfe evidenter exfculpi fed in ambigua definit expofitio; enim vcro quodvis vinum, imo lymphaqusvis flamms infufaidpr:Eftat,quod
,
dolorem adurentia
in
&
agticolis
cilfe
;
ciiiii
Roma:
tam diu
Ariflotelis
:
viveret
didi-
neque
:
evolvifle
Meteor. Itb.If.
cap.
fit
III.
\M.'\x.1l
efl
Stagirites
Httic fimile
quiddam
,
in 7j.bria
,
emm
ibi locus
,
fre^nens
qnos exnrunt
cr iuncis cinerem^tie in aqna deco-
harundine
nemini quam fabrilibus notius

dulce
eft
oiiicinis.
Quod
l^^tnt ,donec
Ariflot. libr. MeteoroLogic. IV. cap.
IX .(cnbil: vinum
fiammam
,
rem
lis
facit
emitterz^ , ( v/tjo- (fAc^ ) parum ad ciim de mufto ipfum loqui textus con,
parumfuperflthumoris ,tjui ubirefrixit, infalem abit copiofitm : ncque denique in fld. Varrottis de '7{e Rufi. lib. I. cap. VII. iftxc notafle; /
GalUa
olea
,
Tranfalpina, intus
,
adRhenum ckm exercitum

,
,
vincat;
muftum quippe dum fermentatio in celinftituitur ita quandoque inardefcic , ut Oe,
ducerem
alicjuot regiones accejfi, ubi nec vitis
nec
nec
poma
nafcerentur
ttbi
agros fiercorarenc
nopolas ex infperato igneo fuo vapore

Ariflotiiis
fuffocet.
non obverfari fpiri tum vini vel ex eo conficimus quod manifeite fubjiciat vinum hoc non incbriare , id quod ftillacitio vini liquori non convenire vel Ambuba;arum collcgia vociferabuntur. Magnopere enim excidit fibi magnus Sennenus quod ica Famiiiahic
,
:
autem animo
candidafoflina creia -.ubi Jaiemnec fc>jfitium,nec maritimum haberent ,fed ex <^ttibitjdaj/i lignis cc^niuflis , carbombusfalfis pro eo uterentnr. Inuhtatum quid-
dam,
re^, inquit
efl
hodie etiam Saxonibus

,
vinum
ca-
rufticam UmbricEgeacem,& Rlieuanum popellum ultr^ Galenum experimenta fua provtxifIc. Sed quid adhaec Conringitu : Non inquit, efl ûod propter faiium iflorum tnvemtm Paraceificos multum laudes iila enit cur <egro dideris cum fup, ; ,
faccharo c^ aromatibus condire, potumijue ita delicatum conficere_j ncque enim celelefttlitmincendere
;
petant longe fuaviora, virtbus iisdsm

calci funtfimilia
,
? illacerte
,
aut
caufiicam
vim
referunt
non te-
bratiltime Sennerte_>
Saxones
tui
,
vinum inccn-
derunt unquam
iionica veftra
,
fed vini fpiritum
quod nec Pan-
Tochavienfia, nec Hifpanica, imo ne generofa illa Graecanica quidem vina , uc nimio adhuc lymphsE frigore obruta inflammari fe patiantur nifi deftillationibus pr^,
&
mere ep ore affumenda conflat. Nititur hic concra torrcntem Conringius cur cnim illa non aflumenda ore.qus longo annorumlapfu Umbri, & Rhenani homines ad quotidiana cibi condimenta adhibuere, fine ullo fanitatis difpendio ? quse hodie;
miflis.
ffr
()
^riflpteles
lib.
^JMeteor. II. capite

capite
t.
proxiine quoque deftillationis attigere fecreta fed metam attingere non licuit. Deftillationem tamen per defcenfum appellatam Galenut allecuttfit
Galen.
V f f.
de
part.
XIII.
tum
fe docet Itbro de facile parabiiibns. Novcrat Calenus fublimationem lib. IX. de med. fimpl. Facult. edoftus forfan a Diofcoride , qui idem tradit
qne Oceani accoli paffim ex algain cineremexuconficiunt , & finc noxa ufurpant j qux ad febrium exacerbationesfiftendas feliciter quotidie propinanc Medici Neque vero falia ift^c calci viva;cognatafunt;neque (i') utibene docet C^/c",cauftica,nififinedoIore;neque quicquam iispotentius in exarmando acore ilio vifcerum inimi-
.'
co.
le
Ad fummam
infpiciat Conringttu tentata mil, centaurii , cardui benedidi aliorum, felicia experimenta ,
in fale abfinthii
Itb.If.cir Itb.V. de mater.
Medica. Cakinationes
Lib. I.
geniftse, juniperi,
&
noviffe fe oftendit Diofcor.
&
Gal.
lib.
VI. de
cap.
Maris
fic fatis
de mater. Med. Pharmacor. compofit. Balneum commodc defcribit Gal Itb. IV.
haud dubie cenfuram fuam nunc circumfpedioc
Judex mitigabit. Utque

iHud adjicimus
Itb.
efficaciiis
credat
PLinii
ô
XXXVI.
cap.
XXVII. ex fj^.
famtate tuenda fticuat oleum.
VI II.
in
nifi
quod aqux loco fub,
ALitucafi endenziom feproducuntChemii argumenta. Salia lixiya per tranfennam vidit gaienus Ccd in
Mefus_,
tygineta
,
Nam
Varrone mutuatum : Lix, inquic , cinis efl foci: inde enimcinis lixtvus potus medetur , ut licet vtdere giadiatores , enmdeluferint, hac \MVari potione-^. T>iofcoridem tamen jufta fufpicio eft, aliquid fubolfecifle Galeno non penetratum , tum quod itb.V. de
fbrma
tap.
unquam De Simpl. Med. Faciilt. rem profequitur.- Abluto cinere fit Uxivtum. Cmerem autemuflorttm corporum re/ijuias
folida vix
ita
:
XLl.
Lamt
mtncupam , five naturafint iapidea

particuix.
;
rum , ammaiiumve
Fit
, five arboergo iixiviumpro
eJHS tjHod eluitur , natura eitts quidem ûod ernpyreumafive igneam naturam habet acerrimarn , ipfHm, ^ttoûe acerrtmum efi ejus ûod tale non etiatn eft
;
,
Med. cap C X. alembici difert^ meminerit, notidimi illiusad deftillationesiiiftrumenti, /^/^/7chio quoque attacli ; ti^-^x^Tminv Mi^SiKoe, inquic Diofcorides 'rzÂxAil-^^Tig ts>iAu, nam particulam Al , mantilTam Arabum elVe docent alise voces ,
rnat.
.
Almanach Alrnageflum , Aikj^mia ex Arabicis profe&.x idiotismis ; tum denique quod Diofcorides ,
,
Taoderattus.Quare &fepticis vocatis facuitatihus commtfcetur, mpote caufiicam caliditatem pofiftdens , fed
fumptuofi^Timx fotminarum Cleopatrae comes adhiferit, quje in oculis Antonii

,
ex Piinio , unionem illum

particulac
(a) Vinanoftra rubra gencrofioia

mus.
Scilicet vina illa
poft calcfadioncm
more Anglis
,
,
famiiiari
fspius conflagrare vidi-
de vafe in vas diim proiiciuntur calida
flamiri.iqLic propiiis
admovecur
îricuoiiores calore ac tran(va(acione agicace in auras
abcunc ab iila accendunciir flaitima. Idem cciam noftris vifitur culinis diim piices aliaque vino incoquuncur,quippc ex reverbcrantc (lipcr vas flamma vinum conccntuin , (eu potius ejus (piricus inter avolandum accenduncur illudque ; , auc aliquid fimile forfan obferVavcrat Hippocrates.(
''
dum
acidis
Ipiam eciam aquam calcis , falibus cjuldem quam maxiine prxgnancem , ac mcrcurium in (piritibus foiucum prompcidime ac abundantiflime vi horumce falium alkalicorum prxcipicanccm , quocidie in,
05
adumendam
fine aliqua
vel
,
minima quidem noxa
acgris
noftris
propinamus, nec ad caufticam
ii-
.orum falium virtutem
cum
viilgo
experimencis noftasmelioi-aedo(ai,
mulcum exhortcfcimus.
24
.
Bibliothecx Chemicae Curiofe

, ,
merfando illum famofum fubito in aceti liquore Grajove diiVolvit obforbuitque, quas in Romano veride aceto vires hodie non deprehendimus Chemici ingenio tace hiflor.a: fecuri cemperacum
liquorem inrerpretamur. Nam adhuc extant utcunque forfan
.
Clcofatr^ Chemtca
ipfa
ingenium tan,
tum huic diflblutioni commodavenc Tîofcortdes tnaiiumjuc folent abjeftiora magnarum artium in deirinilkria fa.nulis dekgari. Galemm autcm
ftiUanonum arcanis coecutiiire vel iltxc confecegemebunrinc, aax Itb.L de Simvl. Med. Facnh. cmra ahe^ inquic muhum , Non proponit dus ,n-,rlîna7n,artemve ajicmuc // / / ,1. n ,jn Vellem fubtre pertcula,ji atum mucmnam
.-
dominaudi artibus inrenti^Solus quantum novimus C^farum pnmorum Cajus Caugula Chemis rjHmfteno ad opcs mox protundendas a.helavic de quo Phmns hb.X X XIII. cap II Irmta^.nat, inquic ês Ca)um Prtnctpem avtdtffimum aHrt, ûînobremyft excoqnt magmim aunvtgmerttt poridus : flane fectt utimm excelleru, Jedna parvtpc.de. ns ut detrme.tttmfenttret.U^c Phmtts Scilicet, didicerat haud dubie ex Chemicorum fcnptjs Ca. ,
. ,
&
hgnla
mentum requin
r
Arfenicum ad operis Philofophici con.plenihil enim eo frequentius mge,

:
minant Scr.pcores Gric.
h.nc
cum aunp.gmen,
.,
tum Synacum matrem

i
fcirec efle arfenici
eo,
invemrehceat.ficutintatte contrar.arumparttum., perce,n aceto fevarandi. At fi delfillationis fic aceto ex horis , pidet machinam facile & paucis phlegma fpintum oleum , terram , quatuor din- i., î<=,^.3.,r., elicu.liet. elementa î.Vi.irpr ihncta
fed ftulte coquendo fpes avaras

[umpl.t.
n^
inamter
cori-.
&
Certum qmdem
eft illud ant.qua.' S.byl-'.
retinent.bus Ita /Eoyptiis artcs fuas avariOimc prscurrente.Tipora Salvatoris p.iuci feculorum.
tium
Grici ad
inti.va
Chemis penccravere cu.
Ca.bilia ; c^cerun. ex quo Cornelio Gallo Julio aliis pervaga Romanis , Augufto fari.Mnconio, provinci^, tilluna .-Egyptus in formam redada eft
,
, .o ^., x^f^^T nulh conve.ue.K.us aptari quam arfcn.co auriquicqutd et.am obcurbet l.\ie /o. (oboli /i p.g.nenti t b r Ktrkerus per arfui.ciim hvc arriieûraius hve Hcum tamen haud aliud Mbyllx, G.-^c.fquc Auaonbus intellcaum elle quam mafculum ilkid obed.entiam Mercunus fulphur quo cogitur res ipfa demonlirat. Sed intueamur folium illud
:
E^ve*
''''"' -nTe<7T;S./3 ac<

.
Sibylls
'Evn
p^xiji.[a.xt' tyjt>
,
Saccrdotumque excufla
fim ad Gra-cos , &. quam & hi pauci
^linc Chemicis
verfis
,
violentiias penctralia, fen-
nrîroJiKot/Bof
|i*<
vofi
^k
quandemigravcre. , Chemii arcana Grajorum fcriptis partmi latinc
Romanorum
curiofiorcs
'Ai Koizsoa,
"^
17 KofBot,
ii^ UTtv ctûiva,
to,
Tnvn ,
T5
TtrewTTf Jl oopiB-fji,x
iYMimm^n; iim
aii<piyi<;.
Si^
cktu,
editifque
parci.n adliuc in Bihhotheca Fa,
ttcana
Venetu
Parifina Regia
Sfcuriali
Colonienft,
'OfX, jU.i/>)T-'
eV/]
"^
TtK^ \y.\i
ejônachtam , delitefcentibus toti hodieque plucxcuflique infpefii, -^^ 1 inter .i,i^v^., Quos iiii..-i reftrciuntur. wuu^ tei reterc.uiiuir. cei
.. ..^ i: ;..;nr,i; Ct-A mnlnc quidem , uc liquet antiquiflimi fed multis tamen Germanorum , Gallorum Anglorumque
-,,.
Pri.Tius
inihi UKccT^v
Ke^^T^Kn,
'Ef m.~?
hnyÛm&^ non
, ,
illi
feculi Ewiarus quod fciam , fuperioris ' . < -l ^.^ i,<, Ranconetus Pra? les Lutct.anus oitecic S.byllam my. Aoarfixov fefefterium hic C.hemix infinuare. voci 'hocnviK^v Chemis infinuare, licidima dexteritate accommodavic , ur elt apud
. ,
&
Philolophis Chemicis prifcrendi

<}Ue Zai(n^(^
ventilati
,
quo-
Msyow
'\ua.vvv\q
iif<.i
'"
'OAvjU.TnoSw-
f-
STiC|)a.v@-
ri-,
AkWsî^
,
<p,Aon<p@-. ôôi^ a> Ui^m^ , J.uui'AAf ^.jm/;ep<s? jUS;K>iAsi 1i^'ml>i<: a>

,
ij
^HX
j<-
'Os^vn?
,
^tt' 'AijvTTT^
noîpuCX^ ,'E7n/3u;y@-
Me/* 'T 'E/3|0ix, KAsoWt^^

,
neAa-ytwij
o
r,
Cardan. hb. deVartet. Rer.cap. X.Joannes ./turatus non 'hôtvivsv fed Sonv^ 3*^? intelligi quondam putavit ; & nuper in Mundo Subterraneo Ktrkerus de Salvatore^ inquit , tnteUigendum , nan a\fi^war^ %li reffondet numero, In quo miruin quantum fibi excidat diligentia KircKeri , ciim
,
:
nTiAitt*i
J
,
(ix(nAiui<;
'
hyx.'^tcô>v
'H^jcAb-
nihil
refpondeat
liccriE
,
omnium; neque enim adfuntnopoftulac Sibylla

,
/3*(nA4W
&
06(f e^?@-, 'A?x'^*"'
Y.KcwS\cm'o^,
St^;^-,
vem
quod
fed
XI
;
ll.
cxteri
quorum
alios
juxca
,
eruditi(Timus leo e^4"//4a/
&
ipfe
mecum agnovit homo Gricus
fuppofititios,& Auftorumilluftriumnominamentie.nes, licet artem ex arte fatis convenienter perlequantur alios tamen germaniflimos efl-e rerum. quas tradunt, callentifTimos.adcoq; ipfum fe
,
:
&
nec > Auratum, Quod modo, ad numeri quadrant ullo iHum quoque Muf.s irans ta ha commentum docet erudKus y^.. G./.m Vox ejus. IncreM tum cjuod pau^ efl Sihyllam h,c tmelhgereSalvatorem ,
neque quatuor fyllabis abfolvitur
fed fex
poft cxprejie
&
clartjjlme hoc ^pjum

,
nomenpronun-
in Grscia vidilTc homines ex Zofm.,Olymptodon , ^rchetai fcriptis eo cogoitionis provectos ,ut in oculis fuis artis vericarVm reapfe dcmonftrarent.
ciet 'l,.i,
Xe^^^c
.r^-n.?
^vô.j tum
cjuodmme'
0.10 excitatus
iT;rerceiIeri.ic
,
ipfe
nifi
fata gra.,da;vi capitis
HterJheum Archelaum , & .lonnullosA..o.'ymosexBibliotlKcaVaticanadepromptos. C^terum omnes hos longo poft fe intervallo
Theophraflum
, ,
publico brevi indulgebit Phyfi am Het.odo.J^tyftica Democritt, Olympiodorum. , r, , Theodolio magno Imperatori dedicatum
Mratusfigmfcarit^ , ûem vuh myflertim cructs , quod tamen ettam tna;ô^yJ) nor./w .)?. CjEterum illam magm opens niateriam, non m arfemco vulgi efl-e qua=re.idam , & rano
n,s defit cjumanus
&
&
a:s
ma.H.s ocu
at:.
perfuadent.
Quanquam emm
pertunaone nngat, & nob.hou imbuac colore .nv.sa tamen fugacitate ubi ad flammarurn quod bene .lon exfpeaat fupphc.a dcventum
,
reWnquit illuftris Zoftmus Panopolttes, quem fequitur impari licet eradu Anepigraphiu ^-Vtnhael
,
ifellu!, Pelagius
lfi<
.. i
.
BlemmUi,
Bibliotheca
Ntcepl.oru.
verfati
alii,
i/ Regia
.
pfrifi
Labbeo
olim & nuper mihr magnamque partem defcrifero vidisarpti. Nam Romanos quod atti.lec maniGrxco.um & po!ue?e,hiac pretium tibus
.
Ceber , ignis pugnam fed pronp.t fe fe , & venejyn.ofo naco .ndore aera vicmum '"f^'"^j;; J' alia omma m.hi quod tormento aqus hmphc.s [ toconftanter .gnes ad accid.fle^] pcnfati memini^ meta ii roboretur afluetud.ne krandos longa more pu c.nere. ut non fub.t, adeo poft corpora
: .
v.fcuh fuhs mnatet.
Cum
aunp.gme.ito
:
&
fanda-
bus,
quid fbrma.idum in ftatuis admirabiie, in ardiitcaura nobile . in piduris illuftre , in Medicina ingeniofum , plerumque utcbantur, ipfi
fi
racha fere eodem res red.t ^""P-S^^"^"^^^^^^^^ & fa.idara te fponte vi ign.s agitur in fubhm. cha [ OvmifcNclb] "on mfi mtermiftis vel hat^ nis , vel cinere aliquo hve metalhco hve vegeta.
?
Lib.
co adhxrefcac
binum,
terribile
I.
Se(St.
I.
SublecS:.
I.
2y
,
bili. Quod cx utroque afcendir, fiquidcm fpongiofiinrtarpulvilculi fummo tegmini five alembi,
,
venenum
cft
quod
in
me-
diorellicat, micius, jEmulaturqucaothracafiveru-
&
facileLunamingredicur,ringi:quelurido
.
dela terra^ytienen ahuna Jewc\Mca e el inodo de produxtr fe pues fe veeiutambien ftu ra-fos y como troncd de d.nde falen^ ,i y e a/ûfia t/,aera paxece^ ,,jne crecett los minera-i: les at modo de planias ;fed vel maxuTie germiaa-JI
,
biertas en las eniyar.niti
rubore, fed itidem inconftanti & ad vehementcs flammarum impetus in auras abituro. Si invento
fubtili ignibus a!Tueverit, a
fe
Luna non
ultra forberi
fepermittet. Licet proindecunSi fergScripcores Chemici Grxci , Zofimus, Olympiodorui , Anepigraphns , alii in laudibus Arfcnici prolixe occu,
peutur ,putandum tamcn
ad
vulgi
five
non illos ad vim vocis ufum refpexiflTe adcoque cum y^mviys'/ ccffiviKgv mafculum quiddam Gra:co idiomace
,
in acidulis liquoribus con-. fubeunre aromos mecallorum Mcrcurio , animo obverfatur , quse fubico cx fcrvo illo fugitivo in aquas legirime caufticas immillo vepreri Philofophici eruptio vix fine admirationc a quoquam fpedari poteft , a nemine profedo latis adhuc promerito excuHa eft , utcunque BartoUtus
tio illa
mt tallica, quam
,
f
'
tingcrc notamus
in A'ieyclop.
Herm.
&
Petrus Ribola,
aliique
fic facis
prolixe
modum
& Kink^rus, operandi perfcri-
antiquam Sibyllam fulphur quoddam ignibus omnibus infatigabile per nebulam hic oftendi!Te,quando mecalla eciam nbbiliora ex Sulphure tanquam mafculo & Mercurio tanquam fbetinella Chemicorum fchola componar. Uc vel hinc liqueat quam non improvide fcripferic olim Her. moUus Hatbarus Inflaura:or politioris Itteratura Arfefiicnm five Arrhenicum Chjmiilis Democriiots quandoque androdamanta appellari , tjnandocjue coma/ignet
,
,
tam inopinx , celerifque quafi e nihilo produdtionis fcnf,iccci incuriofiores. Qiianquam plures in puteo Democrici germinationes
pferi[ir,de caufis
mecallicx haftenus delitefcanc; unam fedeleganrilTiniam,& curiofi ocio non mdignam fibi intc^
Jabores nietallicos natam defcribit plene LazMr^ Erckrus in Op. Metall. unam ex Lun* minutiis
rin ScythicaTn,cjuandotjue hac ipfa nominafulphuri iapidis Phiiofophici accommedari. Sed nos ad aliud Si-
balfamo fulphuris fingulari modo incoftismihi Parifiis genicam probe niemini fed unam prs omnibus admirabilem vilam fibi San-SimopfM & fa'pe
;
&
fandte
me
audience,
coram
affirmavit,
quamquia
folium properantes. relidis inmedio, quxde vulgacis Sibyllinis carminibus Schmidius , BlondelIhs, aliique opcrose diipucant , in Ctmand. SibylU
byllff
a, VirgiUo atcadis oculos cantillum dcfigemus. Quanquamaucem ancrum ilIudSibyIla;,quod adlacum Avernum Cumis proximum nobis non ira pridemincrarumeft,recentiusquiddamoIeat,quam
nec inullo Au6lore Chemico , Hermete, LuUio, Rogerio Bacone , Villanovano , Aperta A>ca Arcan. Artef.aut ullo denique fcripto expreffam, ha-
oraculis
uc inde remugiifle faridicam illam antiquiffimam exiftimare Jibeac etiam pnter fabricx ingeniola,
,
lecenti lul.Cttfaris Capaccii fcripto de Anticj.Puteolorutn alia omniaoftendente ( neque enim contrarium eft illud Petronii Traguriani:Nam Sibyllam cjuide? Cumis ego ipfe oculis mm vidi in ampulla pende-
denus invenire licuic non grav.ihor hic in curioforumgraciam pleniusaccingere. Ante hos viginci circirer annos ciim Condaeus Princeps Hifpanorum partibus addidus per riandriam, Brabantiamque bello fulminaret filium fuum nunc Ducem de Anguin, Bruxellis ftudiorum causa reliquit , magno fapientum Virorum fatellitio ftiparum , quos inter San-Simoniw hic Heidelbergen,
,
fis
domo
longa afluetudine Gallus

,
hodieque di-
do
fide
Principi a fecretis
Vir
, fi
quis alius,animo,
&
re
ckm pueri
illi
dicerent
Sibylla tethiUs, rejpon'
debat
bus.
illa ,apoihan inhelo ;) (uderittzmeiiiWaora.cula fiveCumisantiquis, five in vicinisuvbimonci-
hi licuerit ex Virg. zyneid, 11. has
ego declamitancem non inccrpelIabo,dum miejuidem yoces

ipfifbrtaffis FiVgrVfo, ci^m
Adit ergo San-Simonium hunc Bruxellis rum vivencem, &, uc fit , animi gracia , Nacurx fecreta pcr ocium folliciciiis inveftigantem Leodtenfs quidam, ignoc^
nugis alienilTimus.
vulcus
Germanus
&a
expeodere,
ab alio
mu
cus
ignoci nominis , in corporis culcu modi&, c/4udio, inqiiit , Domine ,te ad curoi cjnati'
,
tuata caneret, haud fatis intelledas

t/4ccipe qtu peragenda prihs. latet arbore opaca vûreus, drfoiiis, (^lentovitninerzmus , \ Junoni inferns didus facer hunc tegit omnis Lucus (^ obfcuris claudunt convalhbus urnbr^.
:
docjue
Chemicas defcendere
coj^ nihil
(^ nobtli hoc
otio
genium.,
obleiare ,fed ab ignaris rerumfecretarum Magijirit
pendere nimium
hile
;
ecce
ut ocults
haElenm ifetlajje admtratamen ujurpes coratn non omniA

,
Sed non ante datur telluris opertafubire^ ûricomos cjuam quis decerpferit arbore fcetus. Hoc fibi pulchrafuum ferri Proferpina munus Insiituit : primo avulfo non deficit altcr Aureus > e^ fimili frondefcit virga metallo.
Vana ejfe ,û Chemicum profiietur ftudiutn ,puivifcu' lum hunc tninututn cjuidem ,ut vides, ^ vi-v granmn hordet unum pondere itijuantctn tua fidei comtnitto CA lege , ut poft horoi fex revertenii tnihi reddas tniegrutn,iiiterea ut cWriofitati tuce. obfequaris, im procedi,
to
cape fis ex profiuente
vel cjimvis aliafontana
acjiiA
Ergo
alte veftiga oculis
riie
repertum
libras tres, cjuatuorve ,cjutbus vitro exceptis pulvijcu-
Carpe manu; namj, ille volens, facilifq; fcquetur, Si te faca vocanc aliter non virtbus nlHs Vi ncere, nec duro poceris convellere ferro.
:
lum hunc incerne^

inde
ijuajfa
tnox repetito opere vafculuin fttb'
ex fidvifculi adtnixtione tenu^ ûiddam abradat ,f(cumûe concorporet. Eldpfis hon

,ut acjua
pulvifculutn, translato per in,
ris aliquotjiibfidentetn
maceria Chemici magifterii fudiire Cunixam vacem opinio eft variorum , quos incer Robertus Vallenfn, Glauberus, aliique nec inficiandum fub illo fabuls involucro arcanum fenfum delicefcere , forfan VirgiUo ipfi, qui ex alio hxc mutuatus cftjincoghitumsqucm.qui Glauram Augtirelli, & /"Venem Arcadictm Palingenii , in exquificius vocaverit confilium , ipfo .(W<jrcwf redius forfan inccr;
Hsc de
clinationem
in vas tliud liquore ,ficca

,
ut
tr.ihi
bona
fide re/iituas. Paret San-Sitnonius
& dido
tem fe oftendic ,ambiguus futuri. perarn Leodienfis , pulvilculum fuum recipit , & ad Vires , inquit acûa tua \am San-Simoniutn verliis
, ,
obedicnRedit fub vef-
me
abeunte periclitare
,
infufifqne aliquot
Mercurii
pretabitur.
currit
Ad mencionem
aurei
illius rarai
fuc-
lof Acofiiz hifi. nat. iit.IV. caf.J. Losmetales fon eamo plantas tncw
non tantiim
illud erudici
germinationem uti/etn exfpecla. Et fimulpancis ulcro citroque didis recedit. San-Simonius rei bene gerends cupidilTimus , Mercurii mox uncias odo obicer infundic & aliquandiu , (i
vulgaris unciis
,
quaargenceusiJleramHsinilluftre germenfefepor-
Tom. L
ngere
26
Bibliothecx Chemicae Cuiiofx

Nunc ad
remus
,
inconnivens fpeaator viticere moHatur, oculis Dianm , faaum. Surgic pau. tf o fiiaido affiftit. mille ramuhs arlatim ex globo fuo Mercurius tenuiffimis , aequaliffigenteis , quali totidem tilis aquam gloriomifque per univerfam , qua patet ,
,
certium Latinorum teftimonium propcnon contemncndum Chemis monimen-
&
tum:
AM.
PP.
D.
>
se fcexplicar, fupraetiam
,
fupremum aquz mar-
ELIA. LELIA. CRISPIS.

TSIec
ginem filamentorum extrema protendens. Superquod ibdiose cuftodienficies aucem lymphae
Vir
nec Mulier
, ,
nec
Androgynn,
Kec
PHella
cafta
nec Juvenis
nec
,
Anm
dum
dam
interea oleofo
;
refperfa notabatur
,
quodam liquore hinc inde quod , opinor craHiim quid, .
Nec
nec meretrix
necpudtca
nec veneno
heterogeneumque contineat vulgati ufus

,
Mercurius cujus inrerventu a coagulatione prohibctur,quo,per{ubcilc artificium, rernoto, partes ejus fe facile mutuis faciebus amplexantur hserentque tenaciter & conftantismetalli titulum San-Simonitti poMdis aqua vicro fibi vendicanc.
,
fed omnia : Sublata neefame , nec ferro fed omnibtu \
Nec
ccclo
nec aijuis
nee terris
fed ubiûe jacet. Lucius Agatho Vrifcius

, nec Amator , nec Necejfarius ; Neque Moerens , neiûe gaudens , necjuefiens Hanc nei]^ molem , neûe pyramtdem, ne^fepulchrum
Nec Maritus
alii
filamenta haec omnia colligit, cxpreflbqne manuhumore, ad vicinum mox fabrum argentarium deportac , rogat officiose , velic per ominfusa
,
nia examina fcrutari metalli hujus ingenium , conftantiam ejus in ignibus pericHtari. Mirum quiddam & inauditum deprehenditur , poft uni,
&
fed omnta
Scit c^ nefcit
,
, ,^
qfitd cui pofuerit.
Hoc
verfa ignis fuppHcia argentum probatiffimum, nihilominus fine igne ita fe pcrmiferat cicurari ^. , utcunque aer Bru^_^^ mcnfe jn fenertra , Octobri
xellenfis adfrigidum id temporis incHnet,fupad expellendum illud peditante fatis virium ab Gile illiiis pulvifculi cxcrementitium oleurn aqua, per intcrcurfum primi,fecundique elementi
,
, ,
&
cadaver non habens: Hoc eji cadaver fepulchrum extra non habens: Sed cadaver idem eft , ^fepulchrumfui.
esl fepulchnm intus
Vetuftiffimum hunc gryphum alii aHter interpretantur, Marius Michael Angelus de aquapluvia, y^^^/^/^ de
f^W/
Carcelianiad motum incitato. San.Simoniia nureftanti aqui novum inftindic dacior fuccellu Mercurium , novum videt nemus confurgere priori gemellum , inque finceriflimam argenti maffam immutatum experitur idem tertio , quarto , quinto , fexto fehci femper eventu languefcente
,
;
Niobe in lapidem conversa , ^. de anima rationali , Joannes Turrius de materia prima , Gevartius de Amore, Zaccharias Poniinus de tribus defunSis fimul conjundis, iVicelaus "Bamaudus de lapide Philofophico Fonu"'-f de generatione amicitia & privatio.f "^'^f''^
,
ne. Prolixe
variis
tamenpaulatim
& noviffime
fatigata aquie virtu-
te;qu6faaum, ut pUires ad fpedlandum miracuhim in domum fuam invitareC quos inter Principes aHquot Angli Bruxellis tumforte commoran,
res.
Aperit
fe
hic amplirtimus difTerendi

,
campus
fed ego c2(fe Pamphilis,

deveniatur.
auri
-
inftituti
memor contentus aures vellimanum dc tabula ut ad reliqua

,
rem profequitur Licetus , ego tamen de caufis vcl Mtchaeli Angelo , vel Bamaudo accederem , ut ingeniofiora , & quorum magna pars demonftrari poffit coram , afterentibus > quanquam nunc non libeat hifce immorari. Indubitatum quoque Chemia; apud Italos argumentum miniftrac inexcinguibilis illa maximi OJybii Jucerna Appiano Hermolao Barbaro , Liidovico Fives quondamdefcripca , & in agro olim inventa Patavino, duplici urnjE indufa, in extcriori qui,
Mihi interea
,
uc
ad Virgilianos
,
illos
dem hjEC fignata

Plutonifacrum mitnus ne attingite fures
Ignotttm efivobis, hoc qtiod in orbe latet.
ramos poftliminio revertar fatis hic erit obfervafte Antiquos ciim fapientifTime derebus na,
vulgo oftendere fe fabulas tantum propinare, aut ridiculaconviviorum acroamara. Quod licet ex Phseacum illo in HorM. OdyjJ. 9-. convivio , ubi citharcedus Martis
turalibus philofophari parant
,
Nhncjue elementagfavi claufit digefta labort Vafefub hoc modico maximus Otybius.
Adftt foecundo cuflas
ibi
"^
copia cornn
& Veneris
Netantipretium depereat
Interioris urnula:
laticis.
congrelTus artificio
,
x,t)îx,wTKTai
,
quafi
extra aHud agens perfequitur abunde eluceat nrgi/itim tamen jam evagari non eft.confilium; qui non modo Silenum ex temulento fopore vix
hzc notabatur
infcriptio
zyibite hinc peffimifures
cxcitatum mducit Eclog.Vl. fapientiffime de rerura Natura perorantem

Namcjtte canebat, uti
Vos cjnid voltisVeftris cum oculis einiffitiis ? Abite hinc veftrocum Mercuriopetafato, cadttceatejj
magnum per inane coaih

anirndcftte, marif(jue fuijfentt
Maximus maximo donum Plutont hoc facrumfecit.

Hic de lucernis illis Antiquorum incxtinguibiHbus prolixe differere ratio inftituti non patitur.
ConringiHs de Cal. Innat. magna veri fpecie ita denique erumpit : Proinde vereor , inquit , ne fabuloficftnt narrationes de lucernis Patrum, avoriimque
Semtna terrarumque,
Ee
liqttidifimul t^nu: utcjue hts exordta primis
Omnia,
&
,
ipfe tener mundi conereverit orbis:
Tum
-
durare foltm,
i/neid.
I.
Cccperit
& difcludere Nerea ponto & rertim pau/atim ftimere formas Scc.
in
Sed
-
&
Didonis convivio quam

'joptti
-_
proftjnde
cithara crinitiu
,
memoria
repertis
cjuas ferunt ftne
alimento per com-
Perfonat aurata
docuit
c^Hdi
,
maximtu Atloi,
Solif^tie labores
plures centum annos in fepulchris luxijfe^. Kircke. rus in tJHundo Subterraneo alia via rem aggreditur,
Htc
canit errantem
Lunam
& explicatius.
Nonfuere
inquit
unquam
lu-
Vnde hominngenm,
crpecudes, unde imber drignes,

,
Ariiuriim, plitviajtjue Hyadas geminofcjue Trtones.
cernit perpctuo ardentes, vifa ûidem flamma exputrilaginofoaere muhorum annorum centuriis claufo,vel pri
Qtiid tantum Oceano properent fe tingere foles
mo
introettntium halttu
antipcriftaticA
vel extrinfecus Acris fubeuntit
Hyberni
vel ûit tardii mora noiithis
ebfiit.
accejfu
ûadatn virtute derepente^

accenfa.
Lib.
pus cujus
vtas
fofle
I.
Sea.
/iiîtido
,
I.
Subfea.
,
I.
^7
accenfa. liafape in coemeteriis JlammHU videniur, Bene Auclor Arabs : Fuii in tygypto , inquic , c.tm-
accenditur
quod
&
mihi accidifTe recordor. Ex-
erant piena ifimmiae

,
htnc
Philofophi conflituebant canales
ex
his locis
ad cry;
jubterraneMtinc^mbus lucernarnponebaiu
litio
lucer-
na habebat filum ex
cjuod uri neîilt
hoc
paô
bi-
plofum quidcm jam diu illud fuiH Cif. Scatigeri, quod C hemicis attribuit : Carbones Junipeti tanta. ut per annum integrum ignein fervent incorrneffe vi pttim. Ad \\xc libcraliter Connngim : Id ûidem , inquir procnt adco efl A vero , ut ne eûidem diem^
,
lucerna femel accetifi arft femper ob perpettmn
unum
pritn.iptiiiperinapoflitfuperejje :ûodretle no-
ego nei-iue me ex tumints affiuxum. Proficeor Fortunit Liceii de Lucernis Antiquor. Opere , nec ex Hiftoriis tum Siûd huStores Herm. Barb.trum, fr. Maturanttnm , Bern. Scsrdeonum, alios, exllantibus,
&
tum audicu
in Galliis, kalia,
,
ceptis tantum profccifTe ut verc in fepulchris tamdiu haftenus allequar ulio.ingenii
Germania perarfifle quicquam

,
conamine
utcunûe Jucidum quiddam
fcintil-
lanfque ibi quandoque apparuide, & mox admilfo aere difparuilfe Kircl^ro facilis aditipuler. Putarim ego lucernam Olybii ex genere oleorum fubtiiilTimorum
fuilfe
,
Sed in hoc parum fibi cavit Connon advertcns illud Juris-Confulcorum: Lcvemcircurnftantiam fitpe variare totum cafinrt , de quo forfan alibi ficuc & de femine quodam herbaceo agris noftris familiariffimo , quod his iplis diebus.poftquam femel in igne apud me incanduerat exemptum , & in frigido loco repoficum ad ufque quinquaginta folidas horas candere adhuc > & adurere mihi deprehenfum eft. Calorem autem perpetuum varii varie moliuntur alii rotarum jani per aquas Jam aercm jam pondera circumadu,
tavii etiam Poria.
rirjgitti
,
;
eoque Iplendorem rcddidilfe
alii
miftis
concrarii gcncris falibus ,aliitherma-
lucernx , quod radios luminis in fe incidentes particularum (uarum Isevium & politifTimarum incurfu retorferit in aitantiuni oculos. Nam ut prs-
teream (Jânfredim Septalinni^ Virum optimum, fe in vitris laMediolani fande mihi affirmalfe
,
crymalibus anciquis inveniffe olei ignoci genus , ex Iblo certe niinaurabat lapides illitos tro diuturna patientia e!xco6to accepi Pragx non ita pridem in officina Chcmici corpus prodiiire carbunculiinftar in tenebris & hicens , & fplendo-
quod
imitando , iii Henricns Rochufms Phyfic. Demonflrat. alii continua illa yEtnae, VeluviijHeclx , pabula inquircndo quibus omnibus ingeniofius quiddam excogitavic nobilifTimus mihique amicirtimus iAbbiu Boucaudius , in csetera ingenii magnitudine arcanioris quoque narurs candidatus exccllens. Depangit is in tellure fpon-
rum nacuralium elcmenta Ccrutando

,
que
in
quo operofus
cft
'rem fuum aliquandiu

'
frigido licet vafe confer-
formahaftam viginci circiter pedum toque jam profundo foramini , & a fortuitotum illapfu fecuro deccm admodum libras Mercurii
giofiori
,
vans. Cujus didi fidem ut in medio relinquo-, ica fcio ante biennium, ciim Romx in clivo Scauri domus incegra per decem , & eo amplius fjccula infrafcoIymi& herbarum aliarum radices in horto civis cujufdam fcpulta erueretur , pulchcrrimae
illa
vivi infundit, qui
pondere fuo
&
terra^ mollioris
obcdientia fenfim deprefTior , eo denique proferpente menfium aliquot defcenfu promoveruc verfus infima telluris , ut caloris fubterranei cunafubjeftsB
bulis denique illabatur

in thermis
quo
fafto indeftirusv uc
fabrici
& operis Corinthii me inter

,
rudcra
va-
follicite
urnulas
,
ejufmodi
lucernarum antiqua;
rum
qujefivilie
fed incaffum
inveniffe
,
tamen
foramen exhalat fcr) per incumbens vor , & vitra , aliaque impofita moderato fotu recreat ; atque ita praster inventi fubtilis gloriam
nullis poftca
plurima vitrei generis qux diuturnitate temporum vida in phires, ealque clegantiiTime pavonaceis coloribus difiindas philyras abierant , fimiles talco Mofcovitico ( fi colores dempferis ) in folia non difficultcr filfiles , fale five vitrorum innato Rve terreo , Iaminulas,quod aqiialiter ubique premeret vicina , prociirante ; quibus jam feparatis ratio didat falem in proxifa lacrymalia
,
fumptibus
(âlor
,
perpetuatur.
Id ta-
men
juxta
mecum
agnovît
non ubique locorum
mas
_
vitri
partes gralfatum
,
eandem
exercuil]"e ty,
rannidem
in
donec
,
ita fenfim integra vicri maffa

crafla
^que felicem fperari poffe hujus artificii fucceffum,turn ob fubjedse telluris foliditatem , tum ob faxa quandoque properantis in Tartara Mercurii iter fuf?laminantia, tum ob aquarum fcatutigines impetum vivi argenti quodammodo inhiinventi genius bentes. Quicquid horum fueric quod non cancuni vel ex eo lucem fceneratur <iyicofla Htfl. Ind. tib. III. cap. X I X. rradac in
, ,
cralfa illa inicio
& adhuc quibufdam locis

;
,
Grancavetica PeruviA
cttrii
unde extrahitur winera Mer,
fquammas exempriles degeneraret ut vel hinc colligatur fruftra elfe Anatomicos qui humorem
,fontem perennem ejje acjUA catidA ; quod noil tantum folennis querela fit molitorum catarrhaftas, aggerefque f quibus aqua
oculi cryftallinum ex laminis conftare allerunt , eo induiSi quod coftura prsevia in philyias fe patiatur diduci. Idem enim illi, quod vitris lacrymaIjbus fatum eft , quippe dum calor , ut qui jequaliter
ad molas circuma-
gendasnecellarialiftitur, ut operifufhciat)
aMer-
quoque particulas fuas diffundit primo ad certam humoris illius cryftallini profunditatem
,
manus qiiandoque injedo perforari cum aquarum molarumque difpendio, fed &nntum omnibus provocatiimque hypogxa profundiora puteofque hyeme vinftisrigore omnibus
curio per inimicas
, , ,
cogit ; denfatque potentius ; poft fuccedente calore novo repetito penetratur in cryftallinum altius, unde nova condenfatio , fed
fe fe infinuat
,
eam
a priori
,
:
ob
aliter difpofitas particulas
facile
erudare vifceribus tellurisinterioribus caloris materiam afTidue miniftrantibus. Sed interrogemus quoque vitrnm duftiIe,utrumChemia antiquisRomanisante Conaliis
,
tepidum fumum
in aera
feparanda
fimilia
codo ovialbumini iarpc
continillud,
gunt. Sed hic extra oleas.
Ad rem
propius
ftantinuin planiff^me fuerit ignorata, Ptinms tibro XXXV. cap. XXVI. Ferunt, inquit,7li{'î'io Prtncipe
aquas caufticas ( fortes vocant) ellevelutiluccrnas perpetuo ardentcs , non quod perpetuo luceant fed quod perpetuo attadum pene quidvis ignis more adurant. Hinc fi fpiritum rerebinthins aqui fimili fuperfuderis , ita paulatim rubicundiffimo tingetur colore
fct
,
excogitatum viiri temperarnentum
ut flexihiie
,
ejfet ,
& totam offlcinum

argenti
,
artificis ejus aboiitam->
rie itris ,
:
auri tnetaltis pretia detrahcrentur

,
eaûe^
fama
crebrior diu
,
rfuiim
certior fuit.
Idem pro-
fequitur
fcd
paulo diduftius
,
Petronius Tragu-
ac
fi
ignibus diu fuifftrepitu
rianus
Fuit tamen
,
excoSus
quia
1.
&
quandoque magiio
mtream
Tom.
inquit ,faber ,ejuifecit pbialam qu* nonfranoebaitir. Admijjus ergo Ciefarem efl 2
28
eft
Bibliothecae
>
Chemics Curiofe
cemque oftendit , & fi in tenues philyras effundendo abeat , pellucidam , vitri aemulam malleoque quodammodo obedientem unde fiiere qui phialas dudiles confeci(fe fe memorent facili ex,
;
cumfno mttnere-)
deinde fecit reforrigere Ctjari
(fr ili-itn in pavit/tentum projecti . Cafar non fote validtPti > i]uam expAVit : at illefujlnlit phialam de terra :
collifu erat
lum
defi.iU.protulit,
tMcjuam Vafum aneum. Deinde tnartio(^ phtalam otio belle corrextt ; hoc
Vtiqtte poft:
pallo pnt,:hat fe caelim fovis lenere^.
quam
illt
dixtt
.-'
nurjiqutd aliuifcit haiic
condituram
vide modb. Peflquatn negaVtt , iujjit illumCJtfir decoUari \ qnia enitn fi fctiuin ejfet , aurum pro Itito haberetrus. Agnofcicis lluporem li-
pitreorum
berianum & defpuicis fimulque admiiabile illorum temporuni artificium intuemini. Sed fac PetroniumTragUiianum quardam immifcere fpulia , certe fpu ius non elt Dion CaJJius qui iibro Lfll. fcribit c^Jtm fpurius non efi; foannes Sare, ;
perimento jmitandi. Accedit & altera exofficina mea non levis ad rcm perfuadendam illectbra, quod fal dudilis non difficulter obtineatur; (quid autem commune vitrum prster fortcm falis & arev\x mixturam ) hocgenus falis ciim Lugduni Batavorum experiundo reperiHem , Dn. Sytvto illurtri & Profellbri, & Chemico Stenonto, Marcgravioj
,
nunquam anopinor , vel vifu temere , vel ledione animadverfum. Conficitur aurem is fal dudtilis , ne quid dilTimulem , ex fale armoniaco , in amplo vialiifquc nobilibus ingeniis oftendi,
tea
ffurienfis
qui
olycrat.
hh.l
V. cap.V. ita diferte

,
uipud Petronium Tritnaltto refert f.ibnm futjfe^ , îti Vitrea vafa faceret tenacttatn tantdt , ttt non magU ,
quam aurea
Vel argentea frangerentur.

,
Cum
ergo
c^ folo , ut putabat,dignam Cafare^fahricaJJet , cum tnunerefno Cafarern adiens, admiflti eji. Laudata efi fpeiies mttnerii, commendata rnanM artificis , acceptata devotio do~
phialarn hujufModi di vitro purijfmo
nantis.
Faber verh ut admirationem intuentium verte,
rtt in fluporem
& fibi plenius gratitim
conciliaret
& lcnte in ftirias coacto, unde tandem cryftalli cmergunt longitudine rcfpondentes amplicudini vafis, quarum aliquot notavi ad fex digitorum tranfverfonim longitudinem porredss fimiles facie externa ancipitibus gladiorum laminis , quas cum lenitcr inflederem, obfequentilTme dudui manus parcbanc , & reftituebant fe fe poft plures curvaturas priftinse reditudini ad nutum meum , eandem paticntiam toto mcnfe quoties libebat , oftendentes donec
tro fjEpe foluto, fape
,
petitam de manu Ctfaru phi.ilam recepit, edmque validiiis prO)ecit tn pavitnenium , tanio conjiafiiijjirna Aris mateirnfetu , ut nec folid<ffima ,
Imperatoris
,
tandem (ubeunte humido aere

rent.
,
in
aquam
fatifce-
&
ria maneret
puit
C^far autem adh&c non rnagis fuûAm expavit. At ilie de terra fijlulit phialam,
illafa.
tjua cjutdem nonfraEla.fed coiiifa ,acfe d^nsjtibjlantia
Vitrt ffecicm induijfet.
Deinde martio/um dejinupro-
tancjuam collifnm^ ferens vitrum corrcxit apiijftme, Quo facio fe coereparavit. itlibus voi (Zneurn crebris
&
Itm Jovis tenere arbiiraius efi , eo qttod fatniliaritaadmirationcm omnium fe promeruijjk^ lem dfaris crcdeb.vL. Sed fecus accidit. Qu fivit enim Cmjar an aliiu fciret hanc condituram vitrorum. Quod citm negaret , ettm decollari pmcepit Irnperator , dicens ûia (l hoc artificiuminnotefceret , aurum& argentum
vHefcerent , tûaji iHtum. Jnverafet relatio er fidelu , incertumef}, e? de faio Cxjaris diverfi dtverfa fentiunt. EaoVcro fapientiorumnonpr]uitcans intclletliti , devotionem potentis artificis male remunera-
tamarbicror, Q-
inuttliter
ftt.
humano generiprofpe[ium,
cUm
arsegregia deleta
Neque vero
hic five Pli-
Alioquin modicainduftria vitrumetiam frigidum itareddiderit flexile ut Plinians hiftoriar faciat fatis non item Petronians. Certe in publicis nundinis Lugdunenfibus ante hos quatuor annos , me infpedante , ingeniofior quidam ex eorum numero , qui fpiritu vitrum in varios formant habitus , vitream mafiam ad flammam lampadis priiis liquefadam in fila tenuifVinia ducebat , verfatilique rotje netricis orbi vcl tricies circumvolvendo facile induebat , reftante etiam poft firigus admiffum vitri in omnem partem flexura malleum folum formidante. Neque vero necelFeeftjUt fi vitra plebeii ufus timeanc marculum , ideo quoque vitra omnia metallica , quippe tenaciori hum.ido vinda eofdem femper patianter manes. Vitris enimmetallicisadeo non demitur undiufcula illa fua tenacitas acerbitate ignis , ut facillime icerum reftituantur in priftini mecalli corpus,quod mille experimentis liquidum reddidit vulgatum illud Saturni vitrum
,
dc vericate experimenti oftendunt fe fe ambigere , fed quod neuter facris Chemicis imbutus capiat rei fublimitatem , inter aliorum dimdentiam , & ignorantiam fuam medii venius,Cive 'Peironitu
,
nam de
Joviali
ut ficcioris temperamenti res
Csterum commune illud Saturnivitrum dudile non efle , cum fenfus evincant, dudile ficri non pofle racio nulla perfuadet , admoimpeditior.
tiscx arte falibus ( ut in cornu Lunse ) invertentibus. Utrum ex ftibio , id eft Saturno fapientum, cornu flexili fimile quiddam elaboraverit infelix
artifex Romanus , in medio relinquo , ad fpeciofiffimam illam fobi filiam interrogandam curiofos ablegans , quam ex Divino Scripcore Kerenhapuch i. e. cornu ftibii , feu Antimonii appellatam'
ille
ritatem
hirtoriae arbitrio intelligentium
cenfen-
dam relinquunt. Ut proinde Chemicus tertius rem definieric, qui non modo ex artis fux Scriptoribus Libavio , Goclenio, Quattramio Falenfi aiiis, convincicur vitrum arte reddi dudile fcd & cryliallos in duritiem , fplendorem , & conftantiam gemmis nativis asqualem promoveri. Audiatur
, ,
,
LiiltiM Tefl.
tiit.
Vidifti
,
inquit
Jiex mirabtlem
ii-
didicimus.
Cur autein vitrum

:
vulgati ufus mal-'
camera tjuamfeci tecutn Londini tua fecreta Sanila Catharina, verfui partem caftelli, ûam fici fuper cryflaltumfotittum cum aqua argenti vtvi , c^ converti eittn in mafjam. iinam adam-intis
tarnpro)eliionem
fittijjimi
leum non
fuftineat erudite inter alia perfequitur;
ayinon. de lap. Phyf. condit
Hmniditoi
inquit
(^ Virtuoji plufquam nattiraiis , ex ûofecifti coiumnulas pro tabcrnacuto Dei. Atque ne porro
,
inlapidum fubftantia terrefiri non eft alterius ,fed ingrof(um, inminimis partibta untitd ut partes humidi cttin^ fispartibiis hutnidi&ficci , tta
ligata perfic-
terreftrthus conjaceant ficut

ait
ttyi ibertus
:
hami
inficiantium percinacia xftimetur inexpugnabih's, dudilem illam maifam Chemicam mecum attentiiis
in
tnetalHs
catenaruni^ , ut Vero rninimurn terrei

,
intucantur,crtrH^ appcllatam
particulis
quse
cum
ad
er e converfo efl rnixtum cum mimtno atjuei unum ab plurimum unius cum plurirno alterius ,
,
&
&
aliud nihii lit,quam contrariis fpirituum acido-
attero non feparantur ratione homogeneitatis ârtiunt'

(
rum
inverfa argenti textura

fe
vel
ecce
quomodo
candelam tamen
promptilTime fufilem
fequa-
rtiKoi.^nv.Jûnionis tlementorum
obfervet Chemicus oy.otav ous/w eii in y quod contra

lapidibtis.
Lib.
lapidibui.
I.
Se6t.
I.
petus
Subfedt.
,
I.
calet malia
29
permint im,
h^c & pene Cartefiano more fubtiliter excnlit Chcmicus mentc fapiens , utcunque linguafcabrofiorr Hinc conficitur, illum,
Quam
enidicc
fortuita-, fed quas ultimusille ignis
cumfingulis,
dum
momentis
vitro vu!-
qui ad eam renuitatem partium homogenearum opporcunius forfan, redegeric vel commune, vel, metallicum vitrum effe<5iurum quoque utmecallorum mores fequacur , & duduli tenacitateingenium fequax & flexile ortendac, CarteJtM 1'rir.c. Phil. part. IV. Vttrtirn efi valde fragil^ inquic, ^hia fnperficies , fecmduin ûam e]M particttU fz^
figurffialioquin varientur, aliter arque ras infultance flamma. Agnofcimus
alicerinh*:
&
gacis ufus poros
tum quod
bidui
triduive
tnviccm tangu>PlL:,fmt (tdmodum exigtin " partj.hvigilet ergo in eo curioforum induftria , ut vitri particula: in eas redigancur minucias , uc pluribus omnino l"e pundis continganc & du6tile vicrum non erit pbfl: fadu dithcile. Hic vchementer & erudice fe opponit M. tn Obferv. ad zArt. Vitrar. ayintonii Neri. zyi dd heremto, mquit that ihe nature of malleability confifis in a clofe and throtig,
oinnes arenx, falifque angulos poOGc obcundere & ad êqualitatem redigere uc non alios formet.eciam in iolido areni lalifquc corpore anfiadus tum quod exfpirans ultimo ignis non nifi per meatus utcunqiie cenuilTimos in auras evadac quos proprerea paculos quodammodo re, , ,
ma non ua
Ham-
linqui
apcrtum
,
menfis
eft. Hinc D. Hyddens AmftelredaCartefians delicium Philofophis , ante
hout adh<efion of parts
an a capacity
to the
change^
of fignre in the minutefi parts. Both vvhich are inconfifiem vvith ihe nature of (jtafs. For the materials of Glaji , Sand , and Salts , have fuch figurcs oi
feern incapable of fttch adhx/ion in every pure one to another. For all falts have iheir determtnate figttr^
biennium vitra flatu in tenuidimos . fed tamen adhuc integros, foliddfque diftendebat globulos. quos cuni vacuos impleflet aqua communi nota vit fenfim per ipfam vitri iubftantiam penetrare aqueas guctulas , & vas ita fenfim exhauriri quod ob teniiitacem vitri rediores pori tranfitum hiimoris nefcirent intercludere. Scribic quidcm hic
,
Commenracor
nere
fi
falia in
flaminarum aftu non depo-
vvhtch they keep
too
in their greatefl foiiitions a>:d

,
ira cenfenduu): falium alia, folaaffiigancur ignibtis, conftanciam figuraru fuarum diu cueri fin mifta cum maceriis aliis ccieriter amictere : fed fi fola percoquanciir diuciiis
, ,
figur.is fuas.de
quo
&
aElions of the fire upon
them
ii
as
many
infiances rnight
evmc^ ,and
and hy
that figure
,
Vartoiis according to
tbe^
falts. Salt-peter
and
all
,
alka/iz.ate-falts are pointed,
their pttngency
ofinfinite
and
caufitcknefi feem to b<Lj
/harp potnted needles. ^ylnd asfor fand , the figtre therof li varions ^nay , infinite , m tt appears in Microfcopes. Novv hovv can any rnan imagine that fitch varieiy of fignres infand canfo comply vvith the determinate figures of falt , as to toHch oni_j
made up
coaguIenCur , iterumquc peruurancurque crebrius repetendo , tandcm omnes fuos pcrdere aculeos , & in terram infipidam convervi , quod mille experimencis oftendi pofler. Sin mifceantur, ut in confcdione vitrorum cumarenis poft paucorum dieSiC
,
mox
folvantur
rancur
folvantur
falium vix tenue in vitroium fubftancia deprehendi veftigium , utcunque corpore fuo compofitionem vitri intrafTe evidenciffimum.
,
rum flammas
an oiher
bilimtts
in minimis
i.
vvhich
is
,
neceffary to
makc
it
Quin memini me non femel

hol redegilFe
nifi
,
vicra
Yeneca
in
alko-
malleable ? &c.
(
e.
His adde
ûod natura mallea-
mox
fnperfusa aqua deftillata cali-
utita expreffms reddam

,
quam
politiiis j
da falem inde codura molicum elicere, fed non

tancillum obtinuiiie
in ariiijfitna partiiimcoh.tfior,e
(fr fequaci
ad
iinmu-
tandam
conftfiiit^
in minutiffimas partes
;
figuram promptitudine quorum neutrtim convenit morti?us vitri.
dem
& id ne centefima qui, parte vicri corpori refpondens, neque, quod
1^mmateriit,,undecorficitHrvitrum,arcna&falia,
itzi firmiter fe fe amplexanttbus. univerfa peculiares oftendunt qt determinatas figurM , quM in fohitionibus maximii , zir acerrimis
defiituuntur figuris
'Salta
advertendum , angulis cum fale illo lixivo , qui ante mixturam intraverat , conveniens. Sunt vitra, nec inficior quas parum coda, & multo fale abundantia pluvia tempeflate imminente fu,
dorem
fi
veluti
falfum exfpiranc
,
fcd illa
,
eadem,
fiâmmarum complexibta reitnent pertinacijjlme , ûod pluribm exemplii oftendere promptum ejjet. Hit ipfz fgttra varix funt , ut varium eft faliufn ipforum ingexium. Nitrum falia omnia lixiva in acumina defi-
&
percoquancur diucius nec fudabunt nec lah's relinquent indicium > invertente particulas ejus fuperventu flammarum. Hinc nobiliHlmus OMagalotit cum in laboratorio Medicso Florenti^ varia
nunt
cj"
ob illam pungendi
infinitti
adurendicjue
Vtm for-
omnino herbarum
,
falia,
ex cortiQibus
,
>
acicularum acutiffirnarurru cohortibus. Quod ad arenam , e\tu figura varia eji , imo infinit varietatts , quod vel microfcopia dernonftravertnt Quis jarn ftbi perfuadeat eam figurarum in
dcterminatii faliiim figuris fofie conjungi, ut partes earundem fs tangant tn minimii , id cjuod ad malleabihtattm tnmen { hoc efl
ita curn
matu videntur ex
radicibus
lignis
feminibus
vi ignis expreifa
&
miris figurarum varieratibus oculos etnciencia mihi non ica pridem humanifTia e oftenderer , adjecit
ex
fliis
&
Dn. Rhedi, Archiatri Magni Ducis

>
arena Vanetatem
Florentini experimencis
illa
omnia
,
fidiucurna
dudilem
fub
maUeo obedienciam ) rtf^Km/M)'. Qui-
bus cum vix qoicquam fpeciofiiis dici potuifle appareat , vix quicquam minus folidum deprehendi?ur. Largimur non invici & falibus diverfas figuras & arenis , fed easdem inviolaras manerc pofl: illamffammarum acerbicatem, hoceftquodab erudjto Anglo cupimus demonflratum. Ciim enim violentus ille ignium genius, praefertim fi diutius duraverit, pervertat omnia , acuta obtundat, obtufa acuat , porrigat curva, incurvet porretfra , ad funnroam , mifceat, loco moveat, turbet univcrfa,
,
cubos denique abire quos fi ulterius adhuc facigaftet Vulcani artibiis haud dubie in albam , infipidamque terram denique abiiflent univerfi. Tacebo jam, Commentatoreni contra vitrum commune fe hic armare,ciim merallicum fuilTe , dudile illud vero apin
;
torquerencur ignis carnificina
pareat fimilius. Qiiin fpcdamus quocidie nacuram flexile vitrum moliri ; quid enim efl talcum illud Mofcoviticum [ Marije giaciem appellant]
quam
varia animalium cornua

tes.
vitrum nacurale tenuiffimum & flexile ? func & unguls flexiles , pellucidse , & malleo quodammodo obtemperan,
Non memorabo
diverfa
;
gummata
gclati-
quis
fpondebit vel fuas arenis relinqui in vicro figuras , vel fuas falibus .^ Relinquuncur figura: fed
nas , ichchyocollam , alia incueacur Commencator ,
falem meum ikxilem & ab eo folo raciones
Tom.
I.
fuas
30
fuas
Bibliothecx Chemicse Curiofe

Chemiam
Trigautiu)
, de qua 'Pantogia , novidime Kirckerufijue. <tJârtinini , Nam ab iifdem in Hifpaniam & denique in plures alias Europx meliovis rcgiones derivatam efle nemo ambigit; cui enimdubium , Saracenos Hifpaniam inundantes una fecum artes fuas trannu lilFe ? quas ita cthcaciter ad maris medircrranei defixas litcora fuiiFe conftat ut hodieque Montispeffuli exultima illorum progcnie vivant Pharmacopcei. His AuSoribus inflammati , edoctique
de figurarum conftanti diverfitate turbari aaimadverterer. Ut venerer hic acumen magni viderit , fubCartefii , qui licet flexilem falem non ufqueprovedus elt , uc tili tamen medicatione eo
debuilFe incunabula
&
IT. Nemdari poHe pridixerit Princip. Pbil. pari. foiidior pauto materi<t fepArticnU , inquit , ûaruw
efl
,
quales funt falu

,
meanbus
iftis
tntercept<& at-
ex teretihus redduntnr : non altter CjUam ferri candentis virga, rotwida crebris malleornm idibus in laminam oblon(rampote/i compla.jari. Transferantur hxc ad rigique
contufi.
&
rigidU planx, ac fiextles
iyfrnoldiu de\ Vtllanova Gallus
Raymundm
lullius
îs
vitri particulas
;
bo
quod
,
fi
&
caufa difceptata eft. Verdiu fubigantur ignibus vitra ut

,
,
&
angulis
exarmata coeant fidelius , & tenaci quodam Chemici artificii imbuanrur qux cogac glutine , non video rationem uUam nos ambitiosa inficiatione tot Anciquorum telHhamifque
fuis
,
moniis petulantius obftrepere. Reftabant alia, qux Chemiam olim quoque in Italiam demigrade convincerent nifi circumcifum illud dicendi fpatium juberetque fulH Matemi Firmia , intercederet
,
,
Majoricanus , ,i/^lbertus Magnus Germanus , RogeriM Baco Britannus , Rupefcifja , aliique fuperiorum feculorum Chemici Europx occidentaha novis dellillationum artificiis imbuerunt ,adMedica & metallica commendatis. Nam Gi seci proprio adhuc fucco viSitaverant & artem ab /uyptiis hauftam nondum apud fe fc; patiebantur emo Ca;teri, uccunque Muhamedica prefiii fervitute. rum quando feculum illud Chriftianum duodcci* mum magnis aliquot luminibus Europam ncbili,
Morieni Romani , Cedreni Eujlathii, aliorum teftimonia feponere , &ad Arabas defcendere, illos Chemiae poft vEgyptiorum, Gricorumque tempora maximos helluones quos inter Geber
t/neje. (jaz.<ti
, , ;
tavit
Italiam quidcm Petro /Sponenfi , & Thoma , Aûinate, G3.\\nm Arnoldo r///^wo'U<?Ko, Hifpaniam
primo
poft
p^lahumedem, feculoinclaruit
,
fcri-
pcor luculentus
folidus
& prudens
,
cujus Ope-
rum
latina verfio proftat ubique
Arabica in Mu-
fjBO viri
optimi
fuilFe
^^^fo^ Go/ii,
Lugduni^Batavorurru.
j^fricinusperLen--
Gr<ECum
Ge^n/w hunc Leo

,
dic.ut forfan Gr^cum natione fed Arabice fcribentem agnofcamus. Etenim ne quifquam prxpofterus exiftimet Arabas Gricis eruditione priores delibandum ex Hottingeri Analeil. Hifi. faiire
,
fivefubjedamilliMajoricam j^J^j-wwnfs/o LutHo, Britanniam Rogerio Bacone ^Jo. Duns-Scotc , Germac ^_ ,.. ^//-- -- ^ . Graj.tmatico, niam Alberto Magno r^ Daniam Saxone non ab re fuerit paulo accuratius expendendis quibufdam magnorum eorundem Naturs geniorum,qui curiofamhanc artemexcoluere , tantillum immorari,uc ^ quorum fontibus Chemia iii totam Europam, longe, lateque propagata, adhuc majeftatem fuam fruftra allatrantibus licet invi,
,
dis, ignavifque
Horum
fublimis
mafcule tuetur. natu maximus Rogerius Baco

an. Chr-
ingenio
floruit,
Arabicortm fcriptorum
,
annis oitingentis
Islanifmo
Monachus, circa
M.CC.V.
Vero , (^ Alccrano nullum neûe Theologum , neque^ Phttofophum neûe Hiftoricum efe anti^niorem. De-
nam
tis
in Epiftola iila luculenta de
Operibus Secrt-
Artii c^Naturixâteiue NullitateMagix. ad GuilhelParifienfem
mum Atmanforis, cfr Almamonis opera impenfis effeaum , ut antiijui fere omnes Chaldxorum , <-ygyptiorum, imo cr Gracorum Romanortmque Scriptores in Arabtcarn /tnguam traduUi ingentes nunc pafim per
,
&
mum
(quem
circa an.Chr.
M.CCXXVI,
:
ex Petavto
Uis, inquit
vixiffe conftat ) pr^fcripta ita

,
Tranfa.
fiime de
(\\e
Arabum fexcentts c^ duobus, rogaijuibufdam fecretis. Annus autem Arabum

annis
Africam , Confirmat fereomniahic ^^lhitfarajus Arabs Hiikoricus dynafiia nona. Atque huic Arabum diligentix
totoûe Oriente
impleverint
Biblioihecas
mulcahodieque Antiquorum fcripta dcbemus, qua: jam in Europa perierant ex illorum verfionibus reftituta. Varia Galeni ex Oriente fecum attulit facobrts (jotius, Arabice reddita , etiam quae hodie in Grsco Galeni textu Europso defiderantur. Secutus id quoque ftudii genus maximus Arabics
,
Scholx Magifter/^/;y;^, feu..4wj/jn^, fecuIoChriftiano

eft
undecimo, quem Alkymica
fcripfifle teftis
Hegirxfcxcentefimusfecundus incidet in anChrifti millefimum ducentefimum quintum, fiquidemobfervetur annum tum Hegirs primum, cfle annum Chrifti fexcentefimum vigefimum fccundum , tum conftare annum Arabicum diebus trecentis quinquaginta quatuor , & fingulis annis tricefimis , ex minutiis accedere dies undecim. Hujus Rogerii Baconis tria adhuc fcripta verfanc curiofiores , de Chemia duo , & de Secreitquc Nuttitate^ tis Artis dr Natur,e Operibus Magi unum, inquibus , pra;fertim ultimo often-
num
incorruptus Atbertus ille Magnus lib. 111. d<i.j Reb. Metalt. cap. IX. & fcriptum ejus in ore & ocuJis noftris. De Avenz.oare, & Avenroe res ita liqui-
dic fatis
reconditam
,
vaftilTimi ingenii
,
,
fcientiam,
oftendit fe
an Galenica danoneft, Chemicane in publica hodieque autem duncaxat. Verfantur ZrtSew?ow , Chemica fcripca Arabum hice multa Al, Adrefi Abubati Halidis, Hamuelis , î(/jfilii Zamberti Bulcafis Bubachari , Alchindis , , phidii
tradtaverint
,
,
Mechanicum Phyficum Medicum , Mathematicum Chemicum fupra captum tempo rum illorum admirabilem cui multa debent recentiores qui fua inventaefle jadantius vocifePerfigurantur. Sed audiamus ipfum loquentem
, , :
inquit ,folius artis inftrumenta navigandi poffunt fieri hominihM remigantihui , ut naves niaxima
rationem
aliorum. Sed
nis,
& in
hodiernum ufque diem Sarace-
fiuviates
Arabibufque & Africanis ingeniofioribus nulla ars Chemica excultior,quod cum ante hos centum quinquaginta annos foannes Leo Afer a, Mu^^miedifmo ad Chriftianam converfus fidem de Feffs incolis agnoverit tum & ante triennium idem fe Tan"erii in Africa notaffe. Thomas ParryeruditifTu mus Anglus Oxonii, me pra^fente confelfuseft. His ipfis Africanis , Arabibufque in Sinarum rcgionem ad commercia ventitantibus credibile Sinenfem
,
7najori vetocitate, ijuamfipkn<t efent hominihus
vel marin<e ferantur untco homine regeme^ naviin Belgio
ganiibui
.-
fhoc nuper
,
tentatum ) Ctirrus
moveantur
cuttlj
etiarn poffunt fieri
ut fine animati
impeiu inafiimabili ( quos aliquot ftculis poftea Chinenfibus ufurpatoscognovit Europa , expertufque eft ad Schevelingam fyirattfionenfis Trinceps ) T>of]itnt etiam fieri
infirumenta vetandi
,
an refpexit currus veliferos ?
ut homofedens in medio inftru>
memi
revolvens
atiûod ingeniui
per cjuod aix

artificiaiiter
Lib.i.
artificialtttr compoJit
Sea.i.
Subfear.
;
31
aerem Verberent ,admodHm-. avts Volantis. Fieri etiam potefl insirumentmn pa rvum i)i ijttantitate ad elevanduin deprimendnm.. pondera (jttafi iifinita cjuo nihtl tttilm^ in cafn j nam per inflrumentum altttudtms trium digitorum latitudints eorum , mtnorts efuantitatis , pojfet homo feipfurn, &focios ab omnt periculo carceris eripere
&
verhfnnt alia /fupendci Natura. T^dm foni velui tovitrus er corufcattoncs fieri pofmt tn aere , tmo viajore
horrore , ejMw xUa. ^tta finnt per namrant nam mo~ dtca materta aUnptata , fci/icet ad cjtiamitliem unms
poljitts fcnnmfaiit horribilem dtt
tas,
,
&
& cornfcationem ofien,
vshemente?n,&
(ût
&
mukis modis , ûibus Civiaut exercttus defirnatur , ad modum aytifi'ii Gehocfit
cr defcendere_,. qôteil etiam de faciti fiert inflrHmentum , <juo unus homo traheret ad fe mill^ homines per vtolentiam ipfts invitis , fic de rebns
,
elevare
&
cognitionem ftacices produnt, cui innixus fimdamenco D. VVtU^ns Anglus libro Mechanical Povver infcripto docet uno oris Hatu poffe vel maximam in fylvis quercum eradialiis attrahendts
( ha:c
la^nnculis fraElis er Urnpadtbus iqne exftfragore irtitflimabili infiniium Madiay.itarnm deftruxit exercitum cum trecentis hominibns. Hic apertilTime loquiciir Rogerius dc nitrato illo fcloiienie
deoyns,
cum
petonim pulvere
deatur
quem quod
,
prsfcius futuri vi-
fupprelTiffe
Rogerius
Bertholdum Schvvart-
Cari
Poffunt etiarn fieriinfirumenta
amhutandi inma~
corporatt
(
ri, infiuviis ad fundumfine periculo pofteaa Drebbelioaccentaca funtj
haec
& infinita
,
!(;/ Cimbrum circa ann. Chrifti M.CCC.LXXX. fuo Marte poftea invenifle conftat exTh. Sanholino , [xcali delicio , lib. de tJH ed. Dan. idque pri-
atia
mum
fojfunt fieri
ut pontes ttltra ftumina fine columna
Vel
ipfe poflea
alic\m ft^jientaculo
& machins, &
Baconis inventum efle ut clarius patefcat Rogerius ica myftice : Acc\pe inquit
,
ingenia inaudita.
(Talem quoque nos in Anglia poncem fpedavimus quem poft detcripfere duo erudici Gaili De,
falis petr<z Lurti. Fopo vir can uiriet fulphuris fic , facies tonitrum corufcationsm fcias arttfaum.
&
&
moncontfius
&
tua dr êcu/a , moexercitns ,&

Lunx. appariant.
Sorbienus.) Pofunt figurart perfpiut uniim appareat mutta , ut unus hout plures
aftroite ad acctum decurrente , de quadracura circuii de variis experimencis Chemicis conimentacur ex quo perfpicue conftac
,
;
Tacebo qux de
fi
,&
c^Hot
volumus Soles
7^m
,
&
Rogeriurn
mcnce
alciiis
ingi-cflum
eflb
fecretiora
natura fic atiquando fignraij

dnji
Nacurx
,
quam
vapores
ut duo Sotes
Luns
,
Soles apparuerint ftmut in aere
&
fECuli fui ineptiencibus vulgo per-
ali(juando tres
Plinius recitatfe-
fuafum quorum calumniis , ciim Oxonii viveret, fope impecicus canquam infamis Magij candidatus ,non femel caufam dicere coadus cft fempec camen iiriperici obtre(5taCorum grc"is criumpha. tor. Enimvero folenne illud bruti popelli car,
pofflnt
tiift. Et qnk ratione ptures & infinita una app.irere quia pofliûam excedit fuam virtutem, nattus e/} ei numerusdetcrminatus ,ftcut arouic Arifiotetes cap. de vacuo fic omni civitati ^-
cundo Natur.
res
&
exercitui contrario poffunt fieri terrores

*oel
maxtmi
ut
propter multitudinem apparitionum ftcttarum ,vel

ipfos congregatorum differeant
hominum fuper
cipue fifecjuens documentttm
cum
itlo
, pr. primo h.tbeatur;
foffunt enim fic figurari perfpicua ut longijfime poftta ttppareant propinquiffima , e contrario , ita quod
&
efle, fi quis altius paulo atcolprofundius Naturx arcana rimacur. Sed quodnam ferunt laborrm maleficorum pretium ifti abominati fpiritus calumniatores quod merentur , lioc eft , nominis fui perpetuum d pofteritace opprobrium. Icaque non tanciim Naudaus Rogerium efticacirtime vindicavic , fed Sc
,
men
lic
eft
Magum
,
oculos
&
ex
ffr
credibili difiantia legeremus literoi mtnmifflmai

,
numeraremus res efuantumcunqiie parVM ( in hos ufus alii celefcopia ,alii vicra polyhedra non ica pridem coeperunt elaborare , alii fpeculorum
Spondanus in Annal. in hunc modum Philofophuni aflerit Hoc anno M/ C C. L X X V I II. inquit damnata efi doHrina Rogerti Baconis Angli ,propter
:
atiquasnovitatesfitft>etla6,<juippei^HiinomnidoElrtn,
facultatis
mirum genus ) Pofiunt & maxima appareant minima

dppareant infima , deantur rhanife(bi; Ht
fic figurari corpora , ut e contTario , ut alta ,
&
& fcientidt genere verfatiffirnm ,& admira&

DoSior mirabilis communiter
ctttum fubtitis ( unde
&
contrario
ut
occulta vi-
cjua in civitatibus
& exercitibus
{Qaixn
,
audiebat )
dum Maihematicam
,
& Phi/o/ophiam natu;
ratem
elFe
curioftiis
cjuam par erat

,
(fcilicec
quam
par
eontrariisfiunt, pejfmt ab tnimicis deprehendi.

,
videbacur } imûireret
imperice igicur microfcopia macrofcopia cametz obfcurE , polemofcopia noftrorum creduncur invenca temporum , quas Rogerio huic cognita fiiifle apparet omnia ? ) Pojjltnt etiam fic figurari perjpicua , ut homo ingrediens domum videret veraci,
ftigiator,
Magus. Piifeusdocet^h^cittiex invidiat vet ignorantia a/iorum adventffe , dum ea damnarent^, ^tt^fitamvet efugiebant induftriam, vet fuperabantj
,
&
vu/î) habitus efi pra'.
ter
aurum&
argentum
,
& tapides pretiofos, &
<ûic-
ûid homo veltet
quicunûe feftinaret ad vifionis lo-
cum,
nihil inveniret.
ipfa oftendic mihi
Lugduni
( Haec jam cogniciffima re in Gallis Servierius ,

Septatius
,
Mediolani humaniffimus
rus
}
,
Romse Kircksiltufioni-
Non
igitur oportet nos uti
zJâgicis
bus
citm potefiof Phitnfophi^ doceat operariejHodfuf-
ficit.
SeddefubiimioribHspoteflatibusfigurandumeft, Ûfid ducantur congregentur radii per Varias fra-
qua voitmus, âtenus comburatur ûicquid fit ob)eBum. ( Hoc & ty4rchimedis , 8c Vttettii fpecula cauftica fuperatj
iliones
& & refiexiones in omni
captum^. Ita facum hoc commune fuic/?o?fro cum Epifcopo Salisburgenli Figiiio quem, ex Aventino, ab officio abftinere juilic", & hsrefeos poftulavic Romana Curia ,qu6d ex Aftrorum fciencia confirmacus dariftaclieret Antipodas. Similia accidille Ccpemico Gatitao, Cartefio , nemini ignotum. Czterum unde Rogerio ram profunda eruditio ? pr^ter ingcnium quod fua fponte rapiebatur ad fublimia agnofcic parPm in fcripcis fuis ex ledione non Cantum cAriftoteiis , Ptinii , Solini , Pto,
lemai
Hippocratis
,
dtftantiH
Piatonis
(
fofephi
Gettii , Ovidii , Ifaaci Medici alioriimque fe profecifle fed

,
quod
noftri erat propofiti demonftrare) diiigen-
Uacfufficiantpro exemplo figurationtm

Tiita atia
cjiiamvis infi-
ti qiioqae tmnu \trsi(\'e Avicennam, Averroem, Alhuma\arem Cebrimi, Abnhali Atph.irabiiim, fubti, ,
miranda proponi poffent in medittm. His vero funt ûddam annexa finefigurationibus. Nam in mnem difiantiam , qttam volurnus , artificialiter comfonimusignemcombHreniemex fale petris.& aiiis,item ex oleo petroleo aiiis. Praterea poflunt fieri lumina
lidlmos
&
Arabum Philofophos.Extat hodieque Oxonii domus Rogerii Baconis incolis the hovvfe of Frayer Bacon , appellaca, quam Clim ab alcera Tamefis urbem lambencis ripa oftenderet mihi Ed,
perpetua
&
balnea ardentia fine fini^.

I.
Pritter
hAc
Toni.
2^/2)rVîiw/9x/, Medicus infignis, adjecic, '^gerium monachorum quorundam obcredationibus quotidie C 4
Bibliothecje
Chemicx Cuiiofe
ad vokuabra amorum
licet
priftiiia
quotidie profcillum in iilterion ripa fixiHe libi Kdes, tum ne iii citeriori, adeoque in iirbe viveiis, jurifdidioni corundem foret obnoxius tum uc
,
regreflus.
Ex eo
,
oll^ndercc fe tamen ociilos adverfarioriim non defugere, fed viti reliquo de ignorantia invifx cohortis triumphare.
piogreffus grammacices prarcepca fedulo evolvere famulo fuo Magiftro linguam Arabicam edifcere Anno Chrilti M. CC. LXXV. in deferca evagari,
ultra jamcfigefimuma.-cacis
,
,
annum
&
Arnoldus de Villa Nova , Philofophus , Medicus, &Chemicus excellens, in GalHi P;l3rboncndocence Symphoriano Camfis oppido Villeneufve ptgio lucem hanc morcalem iafans afpexicprimus Chriftianornm , Arabum magilitrio ad fumnuim
,
,
tempus, precibus inedia;, fitcrificiis pcenicencias & lacrymis impendere pricipue aucem ad fidem Chriftianam incer paganos propagandam indies accendi. In quo dum occupacur , apparec ei icerum
,
artem
tiis.
jubetque uti Salvacor fpccie ardcncis Seraphini communem de omnibus confcribat fcien,
artis
culmen ultimis
juris
-
his fecuh's
[ fi
Roêrium for-
Obfcquitur
te excipias]
evedus. De eo
tempocum
tit.
fo. Andretu illorum Confultus Addit ad sfeculat.

,
terea
penfumque abfolvit. InJacobus Arragonum Rex LuUii excitatur

,//*.?,
de
cri,. falji.
Noftrit inquit
diebus
in
Magiftruin Amolduui de ZJilla

,ma'ia
T^va
,
hahmmus Curia Ro,
inftindu monafl:erium erigic in Infula Majorica luculencum , reditibufque lautis inftruit , commif^-a
ea Xlll. Fratribus Ordinis

illic
Minorum
curaif
fummwn
Aiedicuni->
c-j-
Theologum^
ejui
,
de ûo
fcripfl de
Obferv.
jsjun. confilium
&
magnus
confenticbat Alkymifta virguloi auri ejU,u faciebat omni probationi fubmitti. Oilendit hic fatis in ffeeuli Alkjmis. , aliifque fcriptis Dodores fuos,(j<rbrum, Dau:im Morienum , Smaragdinam tierrnetis tahttlam , Avicennam E:imxum furbam Phi,
fermonc poft ad profanas gentesconvertendas accingantur. Ex eo teinpore variis excurfibus orbem bte pervagatus eft
ut Arabico
inftituti
Artem fcientiarum docuit Parifiiis pereCypro yEgypto Romx , Palarfl:ina Jerofolymis , Armenia Bohtmia, Britannia; Genuje varios confcripfit libros quo invitaca nobiliLullius
, ,
grinatus in
lofophorum Chrifti
cic
,
/://g..';ê/f;rt.
Inclaruicpaulo ante
,
annum
in
M. CCC. Lullii ut ipfe Lullius fsepe agnofChimicis Magifter. Deco Lullius tn Teslam.
III.
iSltc ego
,
obtulit ad itcr \i\ terramfanftam nccefiarias. Approbavit Lullii(cti~

tas
Genuenfis
pecnnias
ipli
pta 1'arifienfium cenfura

,
Bz.ovins in euni
,
praeter
ult. Itb.
tiec
Magiffer meus Arnoldus
meritum obliquior. Certum quidem

nes fcientiarum
fonces apertos
Lulhu
,
om-
ttfus
efl alio
furno
eûam fecjuenti.
A Rege
,
Sicili^
fuifie
adeoque
ab eodemque Friderico magnopere honoratus ad (anandum midiis Ponrificem in itiuere ex morbo deccdic Genuae iilacus cumulo Extanc hodieq; vatiaejus fcripca & Medica, & Chemicanobilem genium fpirantia Extant QtiAJliones cjus tmverfa,
etiam Chemiam, falso tamcn ipfi atribuitur;}ûcrOTi'>!(7ic , ciim & dodlrina & moiibus alienum a Chcnr.icorum vulgarium ineptiis fe fuiflc fatis ofiendat. Ad lummam, poftquam decretam iterum in
ies3id /9oiy".d/ Vlll.Pontificem
ex Spondano certum eft humanis exemptum. Et quod inufitatuoa accedit, ufque adeo in domo Villanovani fedem fibi hxrcditariamelegiire vifaeftfcicntia Chemica,uccrinepos Arnoldi , Viilanovanus Montpefatius incer primos Provincix Gallican3E Barones , ante trien-
Romanum, qucm Anno Chrifti M.CCCIIl.
Terram Sandam imprenionem inhiberi fufpendique obfervufiet Principibus ncgonum adeo fandtum fegniter promoventibus, iple in Africam extrema feneda navigauit , docuic Tuneci , bugiani ingreflus ubi ob prardicacam legcm Jefu Chrifti marcyrio coronatus eft. Deligatus enim ad palum e.xtra urbis pomoeria lapidibus obtritus exfpiravic,
,
,
Anno
nium,
tis
in
fua:
oppido Avenionenfi ad fpedandum arexperimentum honorifice me invita-
XV. Junii XXLX. Opera Chrifli M. ejus polfvelitationes diverfas in ConcilioTridentiuoapprobaca. Acque hirc quidem de viraLullii, de fcienciavcro Chemica , quam Lulliodecrahir, in liunc modum dilTcric Mutius paragrapho cui
,
CCC
verit.
bis exordia
Raymundi LuUii altius ducenda nocurbance nuper conrtancem totius Europi de ejus fciencia Chemica opinionem Fincenito (L>7//i Hifpano Libro cuititulus.- HifloIn hiftoria
,
,
titulus
El
v.nerabile Raymitndo Lulio no
hiz.o
expe-
riencias Chimicoi
tradat
to
: Quanquam Gregorius Tholofanus Raymundum Lulltum ohtultfe Edoardo Sex~
ria del Reyno de ilP^ allorca. Prolixa o>?/m/ diller-
tacio in
compendium
Lullii
,
relata huc fere redit: Pater

Lull
,
ad
Anglorum Regi fex auri mHliones a fe fe confeôs bellian in terram fanUmn promcvendum ^Kan^
;
Raymwidt
didus clarilTimi fan- tjuatn oftendantur hodieûe Soberani {genus niitntsma^ tis aurei ) Raymundo adfcripti ; tûanejuam Chtmica guinis Barcinonenfis, comes Regis Jaime in occupanda Majorica Mater nobilifTima: domus Co- ejus fcripta ctrcumferantur intuendum tamen , 7iec rnitum dc Eril Catalanenlium. His nacus Parenci- fcripta illagermana Raymundt ef<e : nec Soheranos ab bus Raymundus Lullius in infula Majorca Anno ejus fabrica profettos, nec demum ûiccjuam ab e Chrifti M. CC. XXXV. primtJm quidem fi"ceris oblatum Edoardo Sexto, ut qui vix trimus piter lufefe devovic fed ad arma mox , & amores propcnrit in Aula parvulus , obeunte in Africa LuUio. Grafiov cempus in meditandisad amicam Elconoram vis adverlaria profcdo, & tanto fpeciofior , qu6 verfibus fedulus contrivic. In qua cum aliquando apparatius fe tuctiw Muttm Antiquitate hiftorica. intemplo attencius contemplanda defixus hire- Experiemur tamen , ut femel hanc arenam ingrefil, ret, illa amatorempucllariter accedens,cum dequa fide agat (JHutius , & quo robore argumenlicias faftura putaretur , recindo ccleriter Itrotorum LuUium formidandus athleca impugner. phio mammas oftendit cadaverofas illas , & pu- Principio ergo ita confidencer: Libri'mqmt,Lullit tridas fubjcctumque peftus horribili carcinomare fuppofititti funt , ûod rnulta illis insfergantur HeobfelVum. Undc Raymundus quafi inferna turbatus braa , qtu iingua Iâymundo incognita futt. Sed fiimagine obftipus immucuic & pra; moerore con- culneum hoccelum ; C\ enim poft annum xcatis tritabi-fcens diu nifi in cenebris folacium invenic cefimum Graibmacices prarcepca , & linguam Araniifquam. Ita conlternaco candem corifpiciendam bicamdidiceric ,& folidos poftea annos quinquaobculic fe fe forma Salvatoris affixa cruci , ea efginta vixerit fobrius fandrus , peregrinacor & ut Raymundus pollea teftas vano fulgore ficacia convercendis hominibus , quorum longe plurimi mundi d(i;licias concemnere incipcrec, nunquam Hcbrxi , addidus , auUa ipfum incerea vocabula
;
Ramon
Hebrxa
Lib.
,
I.
Sc^.
I.
Subfe^t.
ilio
I.
33
Raymundum qui demum (
,
Hebraâ didicifle crcditu abfonum efl. Sed fingamus eum iu Hebraris non multum olei confumpfilfe idcone voces quafdam Hebraicas operi fuo potuic infpergere prjefertim ciim humani ingenii
?
luculento
natum fuilFe ca annum Chrifti M.

efi,
(noTheatro n3.\-i:a.x. Arnoldo Villanovano
cocir-
CCC.
fiorere coepit
)
hoc
extrema penc
,
Luilii
pleriquc familiari fermocognitionem cnjus vix prima haufere rudimenta nec folus in Latina Comoedia PlantM immifcuit Punicam illam loquendi fartaQuiritium puellae apud juvenaginem nec lern: ôiyi Kff\ "l^^x^ exclamabanc, ad occurfum fponli, ciim GrsEcanici fermonis hoc unum didicilfent nec fotus fuUiu Cafar in oftentationem accuratius deicribit pontes quos in Galliis cum exerqus ibidem viiiior citu tranfmifit quam prselia iliorum fabricam arutcunque poncium furtinuic , chicedis fuis dcbuerit , vidtoriam prxiiorum virtuti- fujc. Verum accedamus propiiis , oftendat fjMutiM illa multainLullio HebraicaU/^^^tfx:/;^ nominat & Vbidrugal , & Recfage , & Adulphur , &
vitio oftentent etiam
tionibus
^[-î/troOTo/^jiriv
idque multisrain opinione hominum ,non

,
feneda
ne
lingua:
illius
Mz
fundatam VilUnovanum pertsfum poftridie oftensa in oculis Raymundi illa genuina metallorum in nobilius metamorphofi , hominem denique facile in fuam pertraxiife fententiam. Accedit quod multi publice in Chemiam debacchentur privatis autem ftudiis nihil ament tenerius quoin conrtaini Natura: lege
autem
tandeiri difpurationis
rum
aliquos in itineribus mihicontigityidere. Dandum putanc quandoque aliquid moribus.judiciifqiie feculi, licet fxpe iniquis jquanquamnon fic merita eft Diva Chemia , ut ex vulgi faliva dependeat, inertis popelli judicio five abfolvatur,
&
&
Veriminel,
&
,
Opiefi,
&
Efchateji
&
(imilia
,
qua:
cum
Lullius partim cx Arabicodetorferit
ex Latino
deflexerit,
Hifpanicoque
in fenfum fibi
partim cognitum
adeoque ipfeiw Jheoricis vocer lingna: OritansE [ an lcgendum Mauritanx] foctus Mutiiu, vir bonus , fed linguarum prxcerquam fuse CaflellanjB 1 imperitior , Hebraica elTe fibi perfuaiit ,
,
damnetur. Verum his millis, fcripferit ultimx fenedtutis periodo LulHui; una^n fpeciem nc/L. tranfmmari in aliam , id ipfum camcn !ano intellefium fenfu nullus Chemicorum inficiabitur. Explicat rem Magifter LuUii nylrnoldus Vi\'anoVanM inquit metallihr. de perfeU. tJHagiUer. Species
five
,
quemadmodiim fuperiorum barbaries feculorum

Gr&ca func , ingeminabat legi non pojjmt. Ita hodie medicerranei Anglorum agricolas omnes fibi obvios mortales alienigenas ,Germanos Italos , Danos, Suecos Polonos , honorato titulo Frenchs doggs apvifis
lortm tranfmiitari nonpojfunt; cr hoc verttmefi , ut ipfi afferttnt , nifiadprimam rnateriam rediganttir.Quz verba utcunque pauciffima multum habent in receftu. Rogerim Baco itn Speiies , inqiuc , non trans'
:
Hebraicis
,
Arabicis
Perficis
7utantur,fedfubjcikl ffecierum optirne

circa fngularia enim omnis fenfibilis
& propriijfime,
operatio.
Si-
pellanc , rati fe tum demum pulchre rem ge(Tiffe , quod praeter Gallos , & Anglos certium genus hominum in terris vivere haud quaquam arbitrentur. Pergit Mtititu: LuUiui , inquit, libro de Mercurii^
milia Chemici alii magno numero. Opportune nylvicenna lib ll.traii.l. cap. IV. de Operat.Aledicin. fing, qui vulgo aftimatur quartus Meteor. Ariftotelis. Sciant Artifices Alchetnia Jpecies fiVi_,
formoi metallorum vere tranfmutari non te in primam reducantur materiam
pojje, nijifor-
& fic
in aiiud
chymica
rtt
narrat fe ejPÎediolani Anno ChriUi i^J^. û^dam experimentn abfolvijj^,c'um obieIncufcC totis oUodecim annis ante hoe tempm.
,
hic lapfum typographi Mutiui , Luliium fane vindicant Manufcripta , nec omnes , infpexit Mutius imprefTos codices. Quid procliviusofcicanti Sofio,
aurum Chemicutn menttri aurum-. non ejfe^ id verum agnofcimus deadulterinisPfeudo-Chemicorum fraudibus,dc Chemicorum autem verorum artificiis prodigiose falfum & pluribus vel hoc anno experimentis artificum coram refutatum. Defcendamus tandem ad capirale tJHutii arijuam priks , permutentur. Dixerit LuUius
,
;
quam pro numero

tate ternarium
?
fubftituere
numerum pro
?
,
uni-
gumentum Non
:
obtulit
inquic
venerabilis
;
Mar-
nihil evidentius
Audores pelTimahinc inde aucem Lullim Mediolani &

ibi tradaverit
,
quam Chemicos fideexcufos efle. Quod

fuerit
,
& Chemica
notilTHiium eft
huc domus
;
illic
nobili ifto
oftenditurque adhabitatore quondam
fuperbiens in cujus vcftibulo confpicux figurse , ftatuxque ingenium , artemque Chemici facis
demonftrant
nic
iJ^futiui
ut iUx
FlammeiH
Parifiis in perifty-
lio coemeterii S.
:
Innocentium. Sed nondum defiIn genuinis fuii , inquit fcriptis

, ,
aliter docet LuUi4-i
nam
in
,
<>y4rte
tJÎiigna pari.
Edoardo Sexto auri cjuiccûcnn etenirnnatus efl Lullius ^Jnno Chrtfii <JM.CC.XXXV. regnante apud Angios Henricofertto, cui fuccejftt Edoardus Quartus illi circa Annum ^l. CCC. V. fuhrogatus Edoardus Quintus. Anno verb zJ^t CCC. XXFIL regnare ccepit Edoardus Sextus obiitque_, Anno M. CCC. LXVII. quinijue annis major fexagenario , ut proinde natum effe oporieai circa annHnu Chrifli milleftmum trecentefimttm duodecimum. C&te~ rum citm LuUium Anno M. CCC. XV. Btigt conftet lapidatum, quomodo Edoarde illi cjuicejuam obttilertt,ut
tyr Ltiltius
:
.
IX.
cap. de Elementativa fub prtncipium im ait Elementativa habet veras conditiones ut una ff>ecies fe non tranfmutet in aliam , in ifto pajfn Al"
,
&
Lullii qtii ccepertt imperare folidis undecim A morte anms; aut tjuomodo potuit Lullius de invafione in Terram SanElam pacifci citm pucro trienni ^ Ut diftin-
k.ymifltt dolent
libr.
de
habent occafionem flendi. Item-. tjkfirabil. Orbis docet aurum Chymicum^

,
&
non ejfe nifi apparenter aurunu. Advertendum hic Lullium non nifi poft editos libros quam plurimos, non nifi ulcimis vitse annis ad Magifteria Ciiemicorum intimia penetraffe. Et retradavit fcriptorum fuorum alia ûguftinus , &: damnavic qujedam poftea Lutherus , quae tanquam vera admiferac inicio. Dies diem docec , & progreflfu astatis , maturefcente judicio multa caftigamus , qus juventuti noftrae fuere in deliciis & exadverfo.id quod probe animadverfum magno Zvvingero ,
,
agamns primo quidemnarumelle LuUtum AnM. CC. XXXV. Mutio non inviti largiemur quod hic falva veritate fubfiftere poftint & cum Petavio doccnte floruijje Lullium circa annum^ M. CC. XC. & cum Symphor. Campegio , claruijfe^ Lullium Anno M. CC. LX. & cum âflaro vixiJJ^ Lullium regnante Imperatore Henrico VII L <tAnno
6le
,
no
Chrifti
,
Chifti
M. CCC. XI. & cum
Spondano
Clet/ientein.,
Pontificem hortatore prjicipue

riain refidere contingeret
Raymundo
Lullio
Anno
Chrifti M.CCC.X! .ftatuiffe,ut

,
iibicunf,Romanam Cuv^c non in Parifienfi GalliJt,
qui
ut
jam Lacinii
teftiraoniura pra:teream
in
Oxonienft Angii.e,Rononienft Itn/ia, Salmanticenfi Hijpani^ Academiis lingua Hebraica, Arabica t^ Ch.il-
dxA
Bibliothecse
d<a
Chemicae CurionE
Itbrt
pnbUre edoccrentnr
& earundemltngnArum
,
mum
in Latinam fideiiter traducerentur ( Ut vcl hinc difcamus familiarius LuUio cum lingua Hebria interccffiire
commercium
;
quam Mmô anteperfuacollata fibi
fum
fuerat)
Hascenim probe
non ad-
verlanrur de termino duntaxat mortis Lullian^ diverfiim quiddam a Muiio prodit nôlf. fujlns in Jnno ChronolofT. Med. nimirum vtxijje adhuc LitlUum M.CCC.XXI. fedenteadclnviimlmpirii Ludovico
-cufas nobiles illas rofas navigeras , cum EdoardusTertius regnigubernaret habenas , ut qui dominium marismillc ,& quod fuperat navigiis, fuis Britannis aflerucrit. Csterum quoc pricise navigiis mare infederit Edoardns Tertins inftituti hic nollri noneflâdamufTim expenderc,quanquani
, ,
Polydorus Virgiltus nobilis Anglorum fcriptor in Gallica clalTe Anglis oppoflta , pugnan:e Edoardo
,
Tertio
numcret naves quadruigentas

nifi
,
in
Anglic^
Bavaro , fed excideric VVolfgango
fuus calculus, nil
vero non
moramur
Edoardorum state Mutium oppido hallucinatum demonttraturi. Quod enim fcribit Muiitis Edoardum Sextum Anno Chrifti M. CCC. XXVlf. rcni fui aufpicatum primordia.id vero
in
quidcm
fexaginta fupra dncentas , vidoriam Gallis tum extortam fcd nequaquam in-
ab hiftoris veritate alieniffimum HiftoricusAnglicanuseorum temporum Po/jiôn// Virgiliw: Henricus OclaVits,'mqail, ex JoannkSey;
ell
Appofitc
7/ier
genuitfilitim
Edoardum
,
Se.xttim
,ûtnunc regnat
cruentam illam , cadentibus ultra quatuor Anglorum millibus; nobis fatis fuerit oftendifle Edoardo Primo fimilem obediifle forcunam ut proinde navis -illa Rofarum nobiliun prius Edoardo Primo vindicari dcbeat quam Tertio. Frodeac iterum Polydortis : Igitnr claffls Cal/ica inquit in hirtoria Edoardi Vnm'\ pugnandi ftudto tn Anglos
, , , ,
admodum adolefcens certe natus ad imperium. Natus eH autem Anno Chrtsli tJ^f 1>. XXXVIIL Mirum vero temporum adco ignarum clTe Mu.
curfum fieUit
ûi vecjnaûam certnmen retnrdantes

cjua/em tn
,
pngnam acriter capejfunt. Fuit ab meru cddejcjuc rmilto detemma

,
initioance^s certn-
tam vaea
,
tiurm
&
fimul
adeo confidentcm. Camdenus ar,
itdarum c/ajfium
clacûe efi
concurfn
ejje
;
oportuit
efiiûe
unde, tot aurcse rofx nobiles prodierunt , in tempora Edoardt Tertit exiilimat incidere ; tolerabiliusid quidem fi commodc extificium illud Lullii
dimicatio a/iquandiu e.vtracia
demum
fufa
dis\e-
Francorum
clajfis.
,
Amijsarum naVium nnScrtptores ,quos feqni..
rnerum necjue Annales

rnur .ponunt
,
neqtte
alioquin enim fi nec Camdenam dcfenderit hifloria nec Seldenum, qui Edoardo Quarto rem adfcribcns in (Jâr. Clauf. ita infurgit: Numtmis inquit a Regibus noplicecur
,
perfunftorie infpiciatur,
,
ftris
, fxpius cufusefi aureus qui in aicera parte navi in mari JiuBuante-^tRegequ^, */o drfcuto armatoin ipsa navi,m in thronofe,
Nobiits rofatus dtRns
dente tnfifnitur , ut ita imperii Angiorum exhiberetur 7narini fymbolurru , cit']us author primus exflitit EdVvardus Rex tertius , ckm clajje numerofjfima na-
omnes mmen tngemernpiagam acceptam^ fcribunt. Oftendit itidcm potentiam Edoardt Prtmi n;ivi\cm Edward Leighm E/eth Obferv. Reg. Angi. Nam in hunc modum vernacula fua infurgit tdvvard the firft having prepared a great Fleet of Snips for a journey inco Manders aud being at Winckelfey , vvhere thc Sxips vvere to meec , it happeneth,&c. id ci\,Edoardus Primus valida in"
,
firtdlus ciajje ,ut in

loco conventui
Fiandriam beiiatim concederet ^
centum mare ftium tutaretur. ,efi puto ÊdvvardiQuarti. , Camdenus infcriptionem hujus numifmatis fymbolum vocat Chemiflarum , Edvvardo Tertio materiam pecunix illius fubminiftrantium. Csterum quando ex Poiyd. Vtrgiiio conflat Edoardum Secundum ad ufque annum Chrifti M. C C C. X X VI I.
vium
fciiicet undecies
navigiorum defitnato , contigit ut C7C. Hic Edoardus Frimus juvenis , Patre adhuc imgeffit in
Typus
quem adjecimus
perante, cum exercitu res magnas

ra
Sanda morte tandem Ludovici

, ,
Sanili
TerGallorum
Regis
diis
quem
itidcrn Chriftianas res (trenue pro-
pugnantem Africa
exffinxit, fufflaminatus in
me-
imperium fuum cxtendilFe hoceft adXI. amorquando huic Edoardus Tertius te LuUii annos fuccelferit, nemini horum a LuUio Mida: peculium
,
;
conatibus interquievit , in Angliam regreflus; quem propterea LuUius propagandx fidei Chriftianx inter Pagunos follicite intencus fex illis auri millionibus , ad reditum in Terram Sanftam fefti,
oblatum
efle
evidentiffimum
>
eff.
Qiiid ergo? va,
cillatne fides hiltorire
minimc gentium
Edoar-
nandum animare parabat. Nam Edoardorum Regum prxterea nemo vel terram Sanftam invafit vel adeo invafurum fe fe offendit. Quid autem
przftiterit in
,
dus Trimus ille cft aureo imbre
elt Lullio familiaris
irrigatus.
Huc
Princeps , ille omnia confpirant;
Terra
Sanfia
Edoardus
Prirnus
, convenit Lullti, Edoardicjue Ihimi stas [ Edoardns CCC. IX. Lullius hic ex Spondano obiit Anno Anno M. CCC. XV. 1 convenit propofitum Edoar- Leigh : Edward the firfi vvoi abjent in the hoiy de quo ad Land , vvhen his Faiher died. <t/it his firfi eoming di Primi debellandi Terram Sanctiam fatiem /'oMomnominatus ;conveniunt tempora to the holy Land, he refcued thegreat tity ofAcoyt,^ Caroli,Si Ruperti Sicilia from beingfurrendred to the Su/tan , afiervvhich , carcerorum Principum Regum , Edoardo Primo iqualium notorumque , eut of envy to his vaiour one Anz.az.iin , a defperate quibus fua etiam fcripta tranfmifit LulUus. Hinc Saracen vvho had often been emp/oyed to him from their Genera/l heing one lime ,uponpretence effome elt quod in operibus LuUianis fsepe lcgamus vel feadmitted a/one into hit chamber additamentum fecrei mejfage^ , Edoardi nomen , nunquam primum neKnije gave him ihree vvounds in^ vvith a quippe poyfonet fexti cundi vel tertii vel arm, and one in the arrnpit Clariftvvointhe theboty, fuccclTeritlecundus. cui mo vocaverit nifi vidimus, Non hadbeen mortal Animx vvhich if out of utiffieakab/e lovz^, Transm. fime ipfelibr.de
tum ipfe tum Eleonora uxor , exemplum izmeretur extra minex in maritos devotionis Britannias quoque audiri. Sic ergo Edvvard
inamt
,partern
in
cjua ifla conchylia
fupradiEla re-
the
Lady E/cnor
his
VVifehad notfucks
out ihe poi-
perioi nifi in Cypro prope civimtem Farnagufla , CT in regioue Portuga/liis. prope civitatem Lisl>on& , inripa marts , e?- tn quadarn Ang/idt, villa , cjuii dicitur
Contlla,^ ina/io
/oco
ijui
,
dieitur portus Sy/ven,

tranfiiil/u-
fon of his vvounds vvith her monih , and iickfd them vvith her tonguz^ , and thereby effeBed a cu~ ro , vvhich otherVvife hah heen incurab/e-i- So fo. veraign a medictne^ , faith Speed, is a vvomant
tengue annointed vvith theveriue of /ovingajfet/ion,
Vtdimiis enirn omnia
ifla
dum ad Ang/iam
muspropterintercejfionem Domini Regis Edoardi

/Irifimi.
id eft ,Edoardus Primus moriente Patre in Terra
Ohdacct cum Camdeno SeUenns ,tumdc-
Sanfia aberat.
Quo
ut
ventum, urbem validam
Aconium
Lib.
Aconium
feruic.
jatrt
I.
Se6t.
I.
Sub(e6t.
quod fnis
Regts
,
L
,
jy
jam ailioquin Sultano ceflurum afQuo fado Anzazimus quidam deplorarae
/^
j:'J}/e
/ibrii profietHr
& in
:
arce Lortdini
verh'n
efl
,
aurnm
coufedjfe
tmhique gentti
Saracenus audacia; , virturi Edoardi ,& fortitudini invidens , cnm fspe antca nomine Ducis fni legatus Fdoardum convenilTet diequodarti fecreti obtentu negotii in cubiculum Principis admiffus, tribus ipfius corpus conficit vulneribus, cultro venenato inflidis , duobus pertundit bracliium Hno alam humeri onnibus lechiferis, ni uxor Edoardi Eleonora ore fuo vulneribus imprelTo venenuni omne , amore mariti incredibili inftigata
, ,
quod adhuc appe//ant Nobi/e^ Raymundi (iMri feilitet puri - ohry^ fur/ma/ûtu indicitnrx. Keiiat inconcuHum illud LuUti u/t. Talarn : Converti utra vice (n aururn ad L. mi/fta pondo argenti vivi p/umbi (^ jijnnt Londtni , uode anreas illa Rofas nobiles Anglorum primum pr<>oftenfKm
,
rmmmi
memorat Camdenus. tdem hodieque afl"e*Anglorum curiofi; addicque EdmnnHus Dichinfontts Lullium in ccenobfo
fe<9:as
verancilTime confirmant
cxfuxiflet,
ferens
& lingua deinuKiflet , eo medicinam afmalo alioquin immedicabili. Ufque adeo

,
ivini remedii inltar eft lingua f<Eminea, uc Speedius tradit quam (incerus amor inunxerit. Ne-
que tamen , quod arbitratur hic Leighius , lethiferum eft venena exlugere ex vulneribus venenatis , & Marfos PJy//ofûe vidit Antiquicas j &f 7*cobtm Fiperarium nuper Florentia & Pau/um ySnge/inum Rom.-c ego fimilia fine noxa attentantem: ted de toto hoc negocio erudiceiiuper Fr<ic.^^Âi AeVtperlx. Cscerum uc ad Rofas illas Raynnundinas regrcdiamur , cxdiclis conficicur, ab Edoardo quidcm Primo , quippe navigiorum robore pe, ,
Weftmonaftericnfi vixifle non ingratum hofpicem, enimvero pluribns ab ejus difceifu annis refarta quam incaluerat , cellula , multum adhuc pulveris chryfopoei in ciftuU repertum , magno inventoris archicedi emolumento. Sed ultra exfpeftationem longius progrefli ,ipritante fJAUuio
ftoria
,
breviores in Alberti
lineas.
Maqni Hi-
Annum M.CC. grenioexcepic LavingaSuevisEurbs; Epili. copum creavic Racisbona Thtologum l'hilofocirca
;
du.emus
Nafccncem
phum,
& Mcdicum
inligneni reddidit acre,
&
ii>.
fibi vendicante in orbem in-vefias efte , fed ab Edoardo Secundo , & Tertio frequentatas, ut ka Se/dtntts cum Camdtno & uteique cum hiftoconcordiam. Obdticet aliquis, riii redigacur in Edoardum Primum cributis exhaufifle non populm modo fed & clerum ut hoc nomine fulmine Bonifacii Odavi Pontificis deflagrarir p^niffime neque vero iftuc defcenfurum fuifle opcimum Principem, 6 Lullium illum egeftacis dcbellatorem cognovifl"ec familiarius fed in procindû
Jagus
defellum ftudium, Verfancur hodieque monimenta ingenii ejus in luce publica ad invidiam dotia.rubtilia , nervofa. Vel foli ejus de Mineralibus libri cx ungue leonem oftenderint.Iaudati quoque Conringio, parcoalioquin Mineralium laudacori. Neque prsrerea cenfcndum, ca qua: vel defecretis Mu'
/ierum , vel de virtutibus herbarum, anima/itm inepta, ejus nomine vulgo circumferuntur gcnuina elfe Alberci ut qux magnam partem anicularum dcliramentis propiora fint , & tanto Philofopho indigna. Grata/orus fcriptum Alberit Magni Che,
:
refponfioeft, Edoardum
Primum totos XXXIV.
annos imperafle , gravirfimis femper bcllis implrcitum , fex milliones vel fexies abforbentibus huUum vero in Anglia neque diuhofpitatum fuiffe , neque Regi ad alia quam convenerat pecnnram effundenti, artc fba diu obfecundaifc. Sed cur de
micumedidit, jam ante hos centum annoS:pIenum fcientia: & reconditorum fenfuum, utcunque non paucis fpurium & illud ajftimetur, quod inter cztera Alberti opera non recenfeatur vulgo , caterum quando nil frequcnrius , quam cerris de caufis fcripcorum alia feorfum evulgare , unde nec Fa//opii nec Pr&vatii fecretiora ncc Sca/igeri nec
,
,
Quia privata Principis defcribere ncc adeo Hiftoricieft necPolydoro ,uc homini Urbinati fcire prrvaca omnra contigerat. Neque vero 'Bogiflnus a Kemnttz. nobilis Suecorum
nihil Polydorus
?
,
LuUo
^rotii abftrufiora
cum
cscteris
eorundcm cdita
operibus
non video
micum
ipfi
cur adeo Hbellum illum Cheactributum trahant in culpam. Quiu
nec inter Avicemd operavulgo invenies quicquam
Hiftoricus. ciimvitam Gw/fe-ui ^4ô//'/jjperfequitur
Chemicum
fi
tamen
Sorfar.o
debemus aflenlum
,
qui in Pomerania , Rege prefence , ^^vnminnui'; vericacem oftendit , licec hodieque fuperfint ducaci ex Chemico illo auro
rtieminit illius art ificis
,
& Chemii ftudium
deperibac ipfe
&
ad pofteros
confe<S:i quorum etiam fuperiori anno exemplar fpcSacum mihi Argencoraci, apud Virum huma,
niffimum
Nummi
infignia.
illius
Eltam Brachenhofer (\Vi\ndtc\m virum. aurei facies altera infignia Guftavi

,
Adolphi prifert
alcera
&
Chemicorum
X/I/. Galliarum Regis Duboifii meminic , uccunque uotum hodieque Parifinis omnibus , illum ipfum in oculis & Regis , & Cardinalis Richelii militare excubiarum plumbum momento in obryzum convertifle , cujus adhuc frufta poffidet Dux Aiguillonia confangumea Richelii. Plura hic, & evidenhiftoria LudcJici
,
Neque
tiora adjicere proclive eflec
nifi
difplicerec
,
ver-
ba impendere rci conferta?. Ad fummam reftac adhuc ( Mutio erroris manifefte convifto ) illud QUod ex Greg. Tho/ofano afferc Mutius inconcufuim Raymunduin LuUium Edoardo Regi Anglia fex auri milliones afe confeBos obtulijje ad be//utn contra infideles in Terra Sanlla promtvendttm^. Reftat
,
:
propagabat. Ex eo tempore in immenfum pene invaluit Chemicum in Europa ftudium , adeo ut hodie mole! Scripcorum laboret , experimentorum infcecnndius. Collegit Petrtts Borel/us ad Authorum Chemicorum cum plurimos interea pr^termifcrit, rci vidusimmenfitate. Quamvisaurem in illaPhilofophOrum Turba, in illismagnificiapparatiis Theatris Chemicis plus tumi deprehendatur quam fcientia^folidse plus fa?pe inepciarum, quam rationum devorandum tamen illud racdium, & pucandum eft facra hic non alirer conftare, quam ur ex infinito fpinarum numero paucce duncaxat rof^B queant decerpi. Nec mare totum pifnec cibus fcarec , fruftra fsepe jadantur retia fylvae Omnes abfcondunt ferarum latibula , & tamen molodbrum venaticorum globis pcrcurfantur omncs. Nulla hodie politior nario eft , nullum
M MMM
ingenium fublime,quod
fuam,nifi
li
fiftit
facile curiofitatem
&
Chemica
delibaverir. Venerantur Ira-
inconcuflum illud Roberti Consiarnini

ctat. Script.
in
,
Medic : Hunc
ego iri(juirendo
Nomenmemo-
Locatellos
fuos Marfilios Ficinos , Pa/inaenios , FioraVantas, Ant. Nerios , Carell s , Bo, Caneparios ,
,
nos Ferrarienfes
C ornachinos
,
Bartholeios
Tho?iJ.
rtC
Cfmperio apud Ang/os re qHidem vera pnJHtif-
Boutfs
Ange/os Satds
&
tempore quidem pofteriorem,
36
BibliothecaE:
Chemicas Curiofae
ftitutum
effe
,
riorem , fed inexhaufta magni genu capacitatc priorem univerfis Francifcum Jojephwn BurrhunL. Phcenicem Naturar, & gloriam non tantum Herperix fui, fcclEuropDE. AdrairanturfuosGalliF/^JWfuos Begumos , Chryjippos Fannianos, Chrimellos
;
fcilicet uc
,
arcana naturs omnis geincirra fcru-
neris pcrveftiget
ut
Elementorum
tetur, ut plantarum abdita proferat in luccm, uc animalium texturas recognofcat , ut telluris opa-
ftophoros
Parifienfes
,
Cafiagntos
,
Stephanos Claveos
Coilejjonios
Poterios nos,
Fabros Caftelnovidartenfes, Gohortos. Jadant fuos Germani TrevtfaSpagnetos

,
^lanos, Paracelfos^Thumeipros
,
BaftlicsVa-
lentir.ts
Adajeros
,
Croliios,
LibaVtos
Hartmannos,
Burcgravios , Cnnrados : Piacent Britannis fui Rogeni Bacones fui Nortoni Brtftotlienfes , fui RipUi , ,jMacoUones , Charnochi, Daflini Chaucert , Kelldi , Robinfomi , Goweri , Lygdatii ,
LamifrtnjTos
,
3lumjieldii
ph.int
beliis
,
Redrnanni
iii
Flttddi
Moufetit
,
,
TriumDreb,
Belgi
fuis Ifaacts
,
Hollandis
fuis
Hebitontiis
Evvaldts Vogeliis
Balhtanis
HogheUndh. Nec
Butleros
,
eft
quod
prsetereant Scoti fuos

Sidonios
,
fuos
<u4lexandros
paucos
illos, fedfcicntia illuftritTimos:
divogium (pidit
eft
nam quod Sencertum Polonum hominem

,
ca fubeat , ut pharmaca graciora , & fubtiliora temperet, ut infpiciat, verfctcjue omnia, & Crcatorem in operibusfuis admiretur laudet, extoUat. Haec perpetua Chemix noftra: opera erunt , hi columni noftrx Herculei , quas ulcra nec tcndere decretum , nec adeo profpicere. Amet , qui volet, ambiguafledi acroceraunia , non omnium eft adire Corinchum videric hoc anno EleUor ColonisE , Hehetius Hagje Comitis Hlondellus Aquisgrani.provedos utraillasCharybdesquofdam Disgenicos . quod & mihi Amftclredami olim fpedatum oftendente Coihofredo quodam Gerjtorffio nobili Pragenfe , (a) ca;terum quia e millibus vix unum excipit indulgcns illa forcuna, vecant:" altiora facis , tenendi erunt nobis portus tuti , nec ventorum ludibriis vela fine redore permittenda; fatis nihilominus arcanorum plena ma, ; ,
,
nequaquam illum auftorem
fuilTe
libri
illius
celcbraci(\lmi, qiiimutato Dtvi Lefchi nomineprodiic , fed ipfum nobilem Sidoniim feu Seihomum , cum Cracovis animam fe agcre incelligerec, & fcriuxorem fidei amici Ssndivogit comptum fuum Sendivogium a morce Sethonii, adeoque mendalfe , illam , & fcripcum fuo noviduam duxiffe uxorem mine evulgalfe , id quod prudcntiffimus ille Regin.-E PoloiiicJE a fecrecis confiliis 'Deneyjem , Sc ipfe in reliqua ingenii magitudinc Chcmis inde,
nu fuggerit nunquam effceta hrc fcientia uc ad folium Jovis non fic adlpirandum. Imprimis noa temere habenda libris Chemicis fides , nifi ad
,
&
unguem cognita Auaorum experientia quod plurimi poft infumptos in quxrendis fruftra immen,
labores, aliislibros male confarcinando viam oftendere parent fibi ignotirtimam , hoc inftituto, ut pluresfecum inculpam pertrahant, nc (oli videantur infaniiffe ; non diffimiles Pceno illi;
fis
feifus
ainacor
pluribus nobis
non icapridem Paplures licerer,

,
Heliodoro ad Gades tumulato, cujus fepuichrali marmori h^c infculpta':
HELlODORUS,
rifiisoftcndic.
Ex Dania nollra cum alterum nobilem illum duos nominalle libet Tychonts Brahii genium non in Aftronomia magis
, ,
',
ORBIS. SARCOPHAM E N T O. M E. H O C. J U SME. coeleftiadmirabilem.quam in fubcerranea illaaf- SI. CONDIER.UT. V DEREM. S QÛISQÛAM. INSANIOR. D. A CiME. Severini Ripenfem fiduum alterum Petrum vem meum Profefforcm olim Hafnienfem & VISENDUM. USQÛE. AD. H ^ C. LO.
G O. T E S T A
1
1,
;
EXTREMUM.
INSANUS. CARTH'AGINIENS1S.AD.
mox
Archiatrum gisgloriofjE memoriae

doris
fui
,
Fridertci Secundi
,
Danorum Re-
CA.
PENETRARET.
,
Scilicet dulce quid-
Chemicum fine controverfia excellentem.cujus ingenio multum debet fplen

alioquin inanior futurus Paracelfismus;
,
dam & iKKv^Kov reputatur alios fecum videre io communi luftantes naufragio Ejusmodi cenfenda vegrandia
Jis
i\h,Jldairi^ Fahri Caftelnovidarienfts^;
calamum veneratur germania adorat pene Daviffontus , invidet Bombafteo gregi Verulacujus
mim Baco. Cicerum obducet morofior aliquis mirum videri quod tot omnium nationumcoelcftidimain,
Birf///, aliorum volumina; ta, cenfcndus Ferneliilih. de Ahd. rer. cauf procef^"S , quem ab irridente fe Mollanfio chefauri loco obcinuit ipfe Chemia fecrctioris ignarus,uti rem
F/o^-^Jz/^w/i:, /'*o/
,
diducit Biaftus Vigenerius in
genia in arte tam lubrica , & vix unquam fpei reIpondente bonas horas occupent deferendum tot patrimoniorum naufragiis infame ftudium , & ad fccuriora appellendum navigium. Neque is ego
,
fum, qui
,'
ftukis, temerariis, profanis

,
auSor
effe
hic Eleufinia illotis quod dicivelim , temeritatem alioquin involent manibus tur fuam fera tandem poenicentia expiaturi , ciim
ut facra
.
PhUoftr. a fimilibus prudcnter abftinendum Chemiz metallics fedatoribus , & potiusun i Zoftmo uni ZJiUamvano uni LuUio uni ^gjw , uc indubitatjslklagiftrJs preTse , Si provide inhxrefteiKium ; nam Chemix Medicae ftudiofo nullusâdeo liber formidandus > fi cum judicio evolvatur ciim non prodieric unquam fcriptum tamjejunum, ut non aliquapartc prodeffe valeat. Neque nihil facit ad penetranda
,
providentia in Citeris artibus utilis habeatur , in hac planidime fit neceffaria ; neque is fum , cjui Crcefi divitias amacoribus Artis vel propofuerim
iinquam, vel proponam, certus Diva: Chemix, pra:fercim iatrics [ quse meae profeffionis eft ] aliud in(
ChemizMyfteria
fubtilis illa Cartefii PhUofophia,
ut de omnibus, vel miuimis particulis in confilium ire jubens , ut cos ingeniorum Chemicorum, via
&
patens ad fublimiora. Qiianquam non diftitendum, ciim in Machcmaticis dorainaretur dcmonftratio-
nibus
pulvifculum ante hos Mcdcntcm cx Pragcnfc iu Geiftoimum Nobili qui Gothofccdum , , piiEter opiniodecem aniios apud , Parens cujus Parcncis dccjcpiti dono munus illud confidcbar. Is cum Amftelrcdami nem, tiansform.icus ( mulcis poflldeict hinc obtinucrac lapidis philolophici fruftillum inde apud clt ) uc falfus ^ vivo Paracclso , inmco ctiammulaeo, vix quadrancis horae fuaCurioibs expcrimcntis vciitatcm ;[û(rTOT<>;i7T- oftcndit
Hanc
hlftoiiam
fic
plenius alibi explicac Glar.
Audor
noftcr. Vidi
inqult
&
tio,
modicam
arj!,cnti
laminam
,
in
puiiffimum aurum
fine
uUa fraude
quod
attcntiflime inlpicicns teftor,
convertit.
Cumquc in re cffet ncÛ-iuta, inccrrogatuscur non ad inftar Midx opuleiceret, rcpoluit ncquc Parcnti fuo,ncque Avo ncque ctiam fibi arccra cognicam,fperare ramcn feillampoft alia atque alia.,expe-. timenta Dianam idcoquc miffis aliis in Pacria foicunx invicamcntis cum (pc divitc peicgrinari, Spem ca-^
,
mcn ejus mors
inopina
defticuic.
Lib.
nibiis Cartefius> in metallicis
(âivouivuir hxfiiVe
,
I.
Sel.
diverljcare
,
I.
bxi
,
Subfed.
,
I,
37
:
viSum
&
ad expcrimenca
rigeretur in Ipeculacioiie fubtilis genius
quibus di> ferio an-
Canccn.irii Rcgin^ Britannica! , quod ipfe mihi Loiidiui humaniflTnid communicavic ffi'
vebant^
inquit
Parifis
ternpefiate
CromWel-
hclade , contra inulcorum tamcn Cartefianorum ingenium quibus niliii iiodie familiarius, quam fe a priori omnia videre^ necjne iridigere experttnen,
Modeftitisfane fubcilis Magifter Princip.T-hiloj.part. ly. Atijne fio , inquit , tria hic habe/ms , qud pro tribus vulgittis Ch\micorum principiis y fa/e^, ftilphure^ , ac Merciiriofimt pojJHnt, , fumendofciticet fucctm acrempro frlz^ , mollijfmos ramHlos oleaginet, materis pro fitlphure^ , ipfumj^ argenturn vi'Oum pro illorum Mercitrio. Credig^ poteft omnia me~
tis.
faUendte. trijiiumme, Chemicts VAcabam fludtis,itnn ch~ riojior ûidam de ternt t^rcevihnfis virtuithui metaHicis mirafubinde Anribus occentaret. Qiiii Tmtttii ? rapior impetu deniejiie nyirctvilutn [ diftat unum ab urbe Parifienfi iapidcm ] feror jn-
liana Patrijr^ JligcHanti.^
&
moridc idni!id-:7n
mw &
beo librm circiier viginti terra illim

imjiie tirhem
rubicunduU
,
erui,
mecum
terrcis
,
deportari. Pofiridie divido ter-
ram hanc
in durde-.im partes dquales
in^ duode-
cim Vafculis
iis^âmplis difpono ,aerii^Jibero
talla ideo
ci
tantum ad nos pcrvenirz^ , quod acresfuc,
per meaiMs corporis C. fiuentes (jitasdam ejits particulM ab aliis dtsJHsgant cpi^ deinde materia olea-
eommitto in folario dium mearurru , tegmme ligneo ûoda pluvia,^ ventorumfortuitis defenderet ,per-
ginea involut atj^

,
veJiitA facile
,
ab argento vivo ca-
lore rarefzitlo
fnrfum rapiuntur
figurts
^ pro
diverfis fuis
funUonefupra vajculafufpenfo. lubeo bis , terve cjuotidie materiam aqua pluvia tantillum irrorari. xaBo demum menfi_, , argtllam vafe primo exceptam^
aqu pluvi^ dens tgnem^
jnenta
copioftort
;
magnitudinibus ac
diverfa metalla eonflituwUj.

,
incocjuo
vehemeniius
inten-
Quiefortnffe finguLa defcripfijjem hoc in loco
fivaria
aquam percolatam
lenta evaporatioue^
ad cercam eorum cognitionem reijuilicutffet. Recognofcite iiic, cognicionemmineraliumexaftiorem germenephemeron nonefle, fed experimentis feculorum indigexe.Cartefius citra pulverem & cceli vorticofa expedivic & Cometarum inordinata & maculofa Solis , & magnetis admiranda hic auzemfumi pojfunt timidc {ahjiciz , Sccredipote^. Prsedicandam Viri modeftiam! neque enim fumi debentL. , fultinuic fcribere , nec credi oportet , difficultaces pene ineluftabiles animo profpiciens. Ut enim alia taceam quomodo argentum vivum vulgi admitci merecur
experimenta
,
iju
cogo in ffifamentum-',
,
& in fundo Vcri viiriolirudi-
runtHr,facere haUenus
colorernj, faporeni^, angutos evidenter depre-
hendo.
(fr
Continuo irrigationem vafculorum ciiterorut->f
\ in fectmdo vafe laborem^ prdformatum repetens fulphitr germannm rcperio.Ver-
exeitnte menfe fecundo
bo , menfe tertio plumhum fe rnihi offert , ûartojiannutnj , cjuinio ferrurnj , fexto its , in ijuo argenti
tenuia alicjHot ramenta, Reliûa fex vafcula fuper-
veniens teinpejlas
dejecit
sfeilare prohibnit. Parifios ut poftea
Q' fincm experimintorum ventum , ea-
tanquam principium ciim in plancis & animalibus ? In liominum quandoque fanguine inventum non inficiamur, fed quorum corpus lue Venerea afflidum vexavit unguentum Mercuriale. Ad graminum radices quandoque in Polonis pratis repertum , & in valle Sangii ad Taurinorum Auguftam concomitatum radicibus doronici agnofcimus , fed aliunde illuc tranQatum , non innatum
, ,
deficiat
plantis. MoUiJfimi ramuli oleaginea fubjhntia asgre
dem fe tentaflc , eadem reperilfe teftabatur D. de POberit^ , Senex venerandus , & D. Locques Spagyricus Regius , nifi quod in ordine extradionis tantillum variarent. Cernitis opinor quid aec pra^ftet , quid ccelorum influxus , ut ad fidos ingeniose cortices defcendercnon adeo fitnecellijm. Sed nos ad experimcnta , quae vet ipfo judice Carr(?/?o ucramque hic paginam faciunt ,ied illatamen non a quovis fada , fed ab exercicacorum fenfuum ingeniis, quibus nihil temere perfuadccur; nihil temere rejicitur. Ad experimenta crgo Natura:
, ,
in auro , argento , adamante demonftrabuntur. Sulphur fixum iis inefle non abnuerim , fed illud conftare oleagineis ramulis [ uti conftare putatur fulphur commune] difficilime quifquam oftenderit. Metalla denique omnia ex inferiori terr^ cortice crudari itidem creditu difticile tum quod minera ferri , paludofa dida in ipfo fummo terra: cortice natales fuos oftendat , tum quod pauci fub aprico coelo inveniantur arenae , quae non aliquid metalli vehant,tum denique quod pyritsglobofi, feu marchafitae mammofs xre prignantes & ferro, fub Dio , in agris ingenti fa:pe copia inveniantur, uc in Nivernenfibus Galliarum , fine matrice fine fodinis , de quibus fapienter Paracelfut Caelum^ , inquit , illorum fodina efi. Qnx ver, ,
.-
go
provocandum frequentius , quam vulfine cxperimentorum apparacu ; nihil facile admittcndum , quod fine iis Phyftca , Medicina, Chemia, alisque artes mutx fint,
cultoribus
fieri
folet
revivifcant ergo , in Academiis fapientum aliis experimenta , iic generofa Ciiemia , fummum illud Naturse crcdiorum mentium delicium , Lyceis noftris
ingloriaj
;
&
palseftrifque
&
cum
frudtu
,
omnium
prifertim
Medencium
ba dum attentius trutinor , fubit memoriam cxperimentum llluftriflimi Equicis Kentlmi Dii-
ne artem facram a Tubalcaino in Chami domum propagatam , a Chamigenis profedam in yEgyptum , ab vEgypto in Grj^ciam & deinde in Latium hinc ad Arabas Chinenfefque , tandem in Hifpaniam , Galiias , tocamque adeo Europam regyrantem patiamur in nofiro quoque Aquilone per ignaviam , veternumque feculi obtorpefcere.
reflorefcat
, ,
Tra.
I.
SOBSEG-
38
Bibliothecx Chemicse Curiofs
SUBSECTIO
ConfheBus
Scriptorum
II.
Chemkorum CelehrmurrUy
Au6lore.
;
Olao Borrichio
I.
tabulis exêpta
vis
R T E M Chemicam
care in yEgypto
,
antiquKTimis
temporibus coepitle luailentc emi-
& qiiidem
nemo
,
audore
Hermete Trtfrnegi(io , tur iUorum omnium
inficiabi-
qui
Veterum
hodie
monumenra
typis
,
tam
expreffa
quam Manu Scripu
follicite confuluerunt
,
de quo argumento
difertius fidem facient
quz
alibi de antiqua Hermetis, & jgyptiorum fapientia commentatus fum adversus Hermamum Conringium-.. Hunc autem Hermetem haud alium fuiffe quam Chanaanem varii perfuadere laborant, inque
iis
Quas non ex proletario, autubiobvio faxo fabrefa6tas fuifle docet Epiphamtu, fed ex gemmafapphiro, id quod & hodierni Rabbini profitentur.Hic ne quis obducat,fmaragdos eius magnitudinis, quae tot lententias caperent, non invenirijConfulat /'//;w,apud quem Apion Pliffonices agnofcit in labyrintho -^gypti coloifeum Serapin e fmaragdo novem cubitorum.Ut taceam,inter artiticia magnse Artis efle, fimiles gemmas producere neq; enim ignorum illud Seneca , Democriium inveniffe , quemadmodum decottui caltuliu infmaragdum converieretur. Sed de inventione hujus tabulas audiendu^ VVilh.Chrifloph.Kriegsmannw, qui in Tabulafmaragdina vindicata ita Vt taceam ,inquit,
,
illuflris
,
fuerit
Adamo
Bocharim & Kriegsmannia. Utcunque prima Artis magni lemina jam inde ab & magis raciin pofteros religiofiores
,
,
traditionem de tabula hac feculii aliûot posl dilu-
turnos propagata fuiiTe dubitare nefas ; qux excitaruat alacriiis nonnulli , proprio fortalTisimpetu,
inquibusTubalcainus, (ive Vulcanus,item Chamigenx, alii etiam ipfo Deo infpirante quod de Bezeleele retert Divinus Mofes Exod. X X X I. XXXV. Qnx ad meramorphofin autem metallorum faciunt juberiusexcuffit Hei^w^^.ceuex Antilicet qui in hoc genere per quitate liquidum
,
&
nebulam
inftituitaperire polteritati
,
lcripto nufinfculpi co-
quam
legatur confignafTe
fed
julTilTe
lumnis quibufdamin abdito Syringarum ^gyptiarum , quod ex Zofmo Thebmo , Olympiodoro , Calliflrato, Paufania,
Mtirtiano Capella
Pfello,
non
diffi-
Hebron , a muliere Zara maninullafui parte male fe habere,ft de Ahrahami uxoreSaraintelligatur , cum ternpora denati Hermetis,ide/i, Chanaanu,Noachi r.epotii, atjj Sars. conruant,ac locus {urbs Hebron fi Chanaanis,five Hermctisfilio Heth exflruUa, ad ûarn fedemfiêrat Abrahamus) convenientijfimus rei fit. Neque infolens fuerit , fi Hermes in antris ,.gyptiis veftigia Artis reliquerit hieroglyphicis fignata notis, & pra:terea ut nobilidimum inventum fuum ad proprium quoqueftatuerit fepulcrum:quippe idem olim Archimedi confilium fuit qui non contentus inventa fua calamo permifilVe, julTit praterea SphA" ram^Cylindrum, tanquam inventi fui gloriam fepulchro fuo fuperimponi , de quo diferte Cicero.
vium
in antroprope
bui cadaveris Hermetii e.vempta
culter colligas.
Ex
columnarum ejufmodi attenta
fpeculatione Artisprimordia videturhaufiire Agathodxmon, quem& Hermetemfecundu/n plures ap(
pellant j nam a (o\it.Tabula Smaragdina,qux itidem primi Hermetis eiretraditur, tantum fuo Marte lu-
Id interea non difTimulandum, me hadenus in Scriptoribus Chemicis Gricis Tabulam Smaragdinam^ non invenifle utcunque ab illis fpedatameire , ad Latinos derivatam non dubitem: lednimirura
,
&
men
nequiit exfculpere
ut
qux
inter generales
,
quafdam prxceptiones
fe
continet
diverfiffimis
operibus, pro ingenii cujufvis foecunditate promid in confeflbfit, pte accommodandas;quamvis
&
huUi omnino
ingenuitate
,
rei facilius, fcquacius
iimpliciorique
quam arcano Chemicorum

II.
magifte-
rio poile applicari.
Manu-Scripta Grascorum Chemica excuffit ? nifi malis cum Gaulmino ftatuere Tabulam illam d vidoribus Perfis vel in jgypto vel viciniS repertam , in Perfidem jam olim tranflatam fuilTe, eoq; nomen ejus diu Grxcis ignoratum. Succedentibus autem faeculis meminit ejufdem tabulse Ari. flote-lesjunior: de perfedoMagifterio, meminit Senior Zadith,Mag.Ortholanns,fiVe Hortulanm, Avicenna,Arnoldm de Villa nova,/faacus Hollandus, Alquis
omnia
Sunt autem ex
iis.qui facris his
non
,
funt initiati,
bertus Magnus,Bernh.Trevifanus,& an. Ch- 1350. Petrus Boniis
quos inconfultus ardor

,
illuc rapit
ut innocentifTi,
mx TabuU prxter fas & zquum irafcantur

,
;
mori-
Lombardns ut pofteriores fere infinitos prxteream id quod perpendat Kinherus , qiii ab

, :
bufque Veterum non confideratis fuppofititiam proclament quos inter agmen ducit <sAthanaftm Xircherm qui tamen ex ipfb libro quo in tnbulam
,
,
/ilkymifia Canefio
primum orbi
III.
fnifle
oftentatatn
pertendit.
Pra:ter
ria
fmar.^ndinam invchitur , immemor fui intcgritatem ejufdemnonparum confirmar.aflerens prope Mem-
phim faxo hic verba infcuipta

furn
,
legi:
Cmlmnfurfnm^,
caelum deorfmn: aftrafurfum, ajira deorfum;cjiiod furid
omne deorfum
hac cape
CT beaberis.
Qux
illa in
utique ita fimiiia funt tabula: Hermetis,ut ex
Tabulam fmaragdinam extant quidem vaHermetis (pofterioris, haud dubie ) opufcula Chemica, fsepe a Gr^cis Latinilciue ad partes vocata , ut funt "Ep/aS <^\i<n-*.ok fix^pou , J 'E^ji*5 'Aj^jt^ /3i/3a(^ item , "Ojw :i7ii E^^S -/.m r (PiAoiri^m ijffav denique variit eifYjfAii^cc, per Olympiodorurn fcripta in Turb* fententis. Hermettctt, in antiquo Synefto
,
faxum hoc tranflata fuifle videantur. Conveniunt itidem mores Antiquorum.quibus folenne, rariora
legum.geftorum, artium lapideis tabulis.columnis, obclifcis committcre.refte Jofepho , Tiiadoro Siculo, Tacito, aliis. Quidqubd Ux Mofaica lapideis olim
Philofophorwn
,
in (Jârgtrrita pretiosa Fetrt 'Boni
Lombardi in Itbro Secretorum Calid , in Seniore Rupefcifia , Ifaaco Zadiih Hortulano , Rofario Hollando, <tAlberto Magno, ,.^rn. Villanovano ArL
, , ,
Hottle Chemico, Bernh.Trevifano, alitfûe laudatx
qus
Lib.
qusE
aii
I.
fcriptis
Sea.
hauh/
c-
,
I.
Subfea.
doftoris Chemici
II.
,
Z9
,
ex Germanis Hermetis fecnndi
Mempheos
difcipulus varia
bj^/J
Cmt , mukis ambiguum eft. Id conftar, ab omnibus Hermetici ftudii amatoribus.imo quod fuperac , ab omnibus in praxi Chemica ad coirplementum operisfeliciccr proveotis germanas a-ftimari.
Hx
Ai^wa) cnim
U^ OiKv
kIBwv
,
jMi/tjâ?
muky^^îî
>f'-
ncfi -i^yvfî , ;y(J
n^
m((^l>^<;
Aoiûx;,
,
qucm(ed
admodum non modo

Sy-iefiu>
Eufebim 'Pamphiltu
&
Sed quid de feptem Cafitulis Herjnetis, <\ux publici juris func, pronunciandum ? extra omnem dubicationis aleam ea recentiori cuidam Scriprori , five
Hermetitjertio atcribuendd func
,
ad Diofcorum clari^Tlme atteftantur, Ex cujus tamcn fcriptis nihil adco in manus nollras
incidic ,nifi libellus
,
qui infcribicur,
(
At)ôi{.eiT/3/-
& quidem
.
pio
acque ad Deum anhelaiui Magiiiro qiiique poft varia experimenta , quibus fruitra irfndavic^fojjus. Dei vivi in fpi iatione arcem, quo d facctur,jerdidi JTien ,_quod in uno quandoque dxjko adhuc falva clavis totius Magifteri i deli t efca t. Sed qua vii Cit;qiJx utique iafecundum Hermetem, cx coiumnis, conciliabitur //ffci Zofimo? Eufebim tradit Detabulifque Hermetis primi infticucum cadere nequamocricum de Arce ao^w? , hoc eft: oblique fcriHermes idtirntts hic quam poirunc.His ad)ice quod pfide aucem docsc ipfum fcriplilTe perfpifspealloquatur, Zofimm fih'ospra:ceritorum rhilofophorum cue. libr. myftico Vox AvicenZofimi ad tyAigyptii , vero,alicubi Sed & ad libros antijfHorum,w6 inc\\.\lt ,inrufant Anttûos , prAcipue autero Hermetia?n provocec, quodque quacuor elemeutorum cognitionem proficeatur , qux urique x\o Hermetis tem cjuod Artern nec piibitcc tradtderint , nec priva Jecmdi neuriquam conveniunc. Qiianquam aucem tim , occultecjue imo ne cûidem Artem talcm dari Septeirt tlla capituU Hermetis juniori cuidam Che- fgnificaverunt.. Solus auem Democritns fcripto remmico, & fi iiguracum genus dicendi iiuueamur.ho- ofiendit,apermtejue. 5f(i fV/t f Hermes & reliqui Anmini Arabi in Artisoperibus verfato debeancur , tiqui )coliimnis infculpfere in locif eûibufdam tenebrtcofis ( Syringas inteliigit ) cr quidem iiteris fymbotircdolenc camenfecuram.fed reconditam experientiam fiquis ftipulas a frugibus attente fecernere cis ffuriis tim facrcts has Anes , tum chorographiata non faftidieric , & disjeda binc inde verx methodi zAEgypti , utfi ûis ingredi auderet , propria indujlria membra reftituerit legitimoordini.Unde cum Ar- Cf labore interpretationem charaUerum c']ufmodt fpuriorum Vagam , errantefjue explicattones non ajleûetephins magULis in hac difciplina Magifter, ingenue proHceacur fuam fe confecutuni efie fcienciam ex retitr, Mea quidem fentcntia ideo culpantur hic ieSione veridici Hermetis,cvedi poflet, eum ex hoc Veteres quod ne vulgo quidem clare fignificaverint.dari in rerum Natura metamorphofin meta!librofapere didicilfe, nifi setas Ariephii,ut verifimiHer^jecttndi \oium, Democritui autem latidatur , quod publice capituiis vetuftior le eft hisfeptcm tcftatus fit dari licet de modo ad complemcntuin metis fcriptis nobilem illum fuccum traxcrit. l'hyfica Hermetis Trifmegifti , & cztera , qus ejus no- arrisperveniendioblique & permsandros mentem mine circumferuntur, PoeMander, A/ciepiMS,iV\:i, re- fuam expofueric. VI. centiora funt , & fapientum pierorumque judicio a Ex magnjs Artis hiijus Antiftitibus fequitur DePlatonico quodam femi-Chriftiano confarcinaca. mocritum licet longo admodum intervallo^Zoj?-^ IV. Proximum Hermeti prtmo locum fibi vendicat rnus Panopiiitei , de quo Icgi meretur t/inepigrafcripturn Ifidis , filio ipfius Horo dedicatum : atque phus , vetus Scriptor Grsecus libro de Ratione de, Dicemus cr (jutddarn inideo proximum , quia ifis Oliridis Regis uxor ab albandaf aqua: Divin^ de Artis facrjt. coryphjtis. Pritnus eorttm esl Hcrmete, confiliario fuo edofta fecundum Dioda- quit rum StcHlurri. Efle autem fcriptum illud , quod nunc Trifmegijius ,a trtplici Artis operatione in Cracts coin larariis doftorum cuftoditur , fpurium mulca cx gnominatus : hic omnibus anttûior efi tami myfierti "Parens. Hujus vejiigia fecuttts foannes fummus trt ipfo textu allaca docncrinc, licec fua venere, & arte nequaquam defticuacur. Infcripcio libelli "lin? crf^- ZJrbe fanUa Sacerdos, Pofi euvi prodiit Democritus^ h artis hujus ifiijw Tw 1/0) 'Ooa) Vox ejus inccr csecera: nôHOTv agijier ,Philofophii riomine celebris , ffiTi^ (msc "î^v* <c oiv6fco7r(^ KfB^âiTiBV atreif! , ktw? i^gn b ticet Al>deritanus origine , ornnium tamen httjus Artis careiûiv ê)êi , Ojuoi'- li ofxotov. Qux vel una fenCenInterpretum prdjianttjfimtis. Tandem tllnxit orbi Zojitia Ci preffms animo infigacur , plurimos in fubjemus , cjui ipfe , ut plurimarum rerum peritijfimus fiis haud raro abfurdis laborances in rcftiorem nomen vulgd Magni obtinuit. Et hifunt OEcumenici, viam reduxeric. Nec inconfulcum illud 'h y^ <pv- feu univerjales Phi/ofophi. Horum difcrtationes expoCTf T? (pi/ir 7t(J^7( <pu<nf tW (Pv(nv vjKa. ACCeftiere Olympiodorus er Stephanus , îii Q- ipfi Commenli^ dic horribile iilud facramencum quo obligacur tartos de haC Arte relicpterunt. Hujus Zofimi varia Horus,ne commilfum fibi arcanum cuiquampa- exftant Scripta in Bibliorheca Regia Parifina fed tefaciac , nifi vel tacicurno filio fuo vel amico feitidem Sofiorum vitio male mulcaca in quibus lccuritTimo. Iradavere & anciqui(Timis cemporibus ^z%,Zofimi Opujculum de cornpofitione Aquaruw,ZoChemica Philofophi Chinenfium non procul ab x\o Jimi Panopoliid fcripttm penuinum defatra cr divira Ifidis acque inter eos Hoangtius , D. ante Arte ; Divini Zofimi itbrum de Virtute , Interprenatum Chriftum annis queraadmodum ex Marti- tatione ; Zofirni opus de Inflrumentis caminis ZO' nio conftat, an tamcn de Arte quicquam in literas fimi libellum de /^fhcHo candem & Zofimi Thebarti retulerinc , non perinde liquec. /tbeilim myflicum , item Zofimi Scriptum ad TheoftV. bejam. hiûibus mpnumencis Hcet varia, ut fit, Sophar Perfa , Magifter Oftanis Medi , Pdwwtf- jjkna^figurataj, allegorica Te ingerant, plurata^ Jies , Maria Hehraa , 0(lanes Afediu , DetTiocnti meiTadluiTFegregla liTonitarS^ ex^TnFtm is^ Prscepcor, 'joannes ArcinprAful nihH quancum ob- libus Artis iji fcenarn p rodiida .qujc legi fie, i mo fervacum nobis , fcriptum reliquere de hoc magi- follicite expenjiJTg j^ Candidat um ftud ii_Chgniici^ fterio,fi exceperis minutiasquafdam , item laci- ji equaquam pcenicebit , dummqdo_fimul_ expcrinias nonnullashincinde in Turba ,& alibi infper- nienta TjOeJPFern aligrum quoguejcelebrium
, ,
an Leucippor) item, AY\ôi(,e^T^ (ûtnic! , MusTxa uterque temporuni injuria,& incurii librariorum , oppido niutilus, & maie fibi coliens, neque plane reji ciendu'; r^jA(SC)c>)!!ra>
,
/3a"3tc?mvijîW
/f
f(
--ti
&
&
>i
MM
&
&
fas
fed Democritus
magni Oftanis
in
templo
Scnptorum conjungat.
Tm.
I.
VII.
40
Bibliothecx Chemicae Curlofe

VII.
quk prdparanda lahor hrevis-.fedjrUfi ajpirante Deo, intitiUs.
Sequitiir SchoUon Synefii ThilofpjhiinJcri^taDeo7/j,dcdicatumolim Diolcoro.magni ScrapIHis ve"in Uibe Alexaodrina Saccrdoti ;quod cquidem liquibus in ut fcriptis apparet Zofimi elle tuftius ut gloria , prece(l!t Zofumu Sed citatur, quido
,
Etquidem
rnattria.
peigic
tripUci forrnajfe-
Uandam je
itneac.
offertjiiet
unam
,
ejjentiam perfetlc in fe con-
Hutcmarem adiunge ex victnia Rom& oriundum, emr,j^purpureurn generabnnt prolem novam parentibus atjfimilem,fedventtfliorem
:
& quse
funt alia,
cecumenicus magifter,& fine controverfia. abfolunam Symfio nonnifi in fetSE perfcdionis artifex cundis locus eft.Uoc gt tamen varia fic facis incejligente r, nodos ligat & diirolvit antamen ad x,m.Iu;
:
ll
ad declarandum, forfan & adoccultandum adjedta. Ex hoc aute m fcripto ncm o facile magnum in Arte ametniEi poj licbitur,ita frequenter luxat ea, quae adremfaciuntj&rententiam inmediocurfu amputat.
pervenetic Magifterii , non ita Uquidum apparet. Et vero contingit id genus fcripcoribus , iciem fere , quod fuaambulis, qui niii rettifTima via chordam percurfent, labuntur in pricipitia non fine periculo ; nam quinquaginca annorum magifter, hic
I.
jirjheloBS , Philofophus Chriftianus , mentem fiiam de Ar te Sacr a jambis exprcffit, opufculu m,ut apparet , exjntimajâgiftenij^^
ctum
ris,
fpondeiTopcannTTXeftorLiilo g2d^
tyro adhuc cenfendus pracise attigent.
,"nifi
metam
fibi
propofitam
dumm odo mundr conrcientia^ prgibs ardm:
tiEiTsTvTtl
ejfe
,
Hic
inedtocribus
,
Non
Dii
0 homines
Magiflris non cencejjere eoUmna.
Fi accingat .
VIII. Olytnpiodorui Alexandnnus
principatulmpera-
toris 1 heodofii Senioris paulo vecultior ( quod alibi declaravi j commencarium reiiquit de Scrtptts
Zofiifit,
dc
diElts
rum
fic
fatis
Hermetts ,&i aliorum Philofophoprolixum in quo cum cura equi:
fobria^&3 tuj;b]sjnanib^ Multusautem in eo elFTurdoce at humidum jungcndum ficco, calidum frigiuo.fmgulari artificio, itafubitantiasob conationem fc inviccm penetrare , & fimul Itabili fede locari ,nec ponca unquam a potentia ignis divelli. Scd prxftat Auctorem ipfum confulere , qui , ii quid judico , ita profunde cubilia recondici Artis ingreditur , uc
Zofimo
dem applicac fe interpretandis Philofophorum ve. terum didis , lucemque iis non poenitendam affundit an tamen mentem eorundem inarticulo principe airtquatur , definire non aufim , ob ingcrentem fe hlTic inde in media explicatione caliglnem. Bene quidem ex Marii Hebrxa ita commendat;
,
palmam dubiam faciat. XII.
quitur
fiia;
Anepigraphus Philofephus foluta didione perfeModum dealbandm. AcjUADi^în^, & fencencir potiora figuris, parabolifq; involvit,de hom.ine
Z^la,Tia.ytivcci[gu,^-h\j,K9^ <^y,(rzTi
-ji
^-.j-iiJiôv
fed
quomodo ance conjunctionem quis ille mas fit j pra:parandus , aon perinde adjungit. Bene ex Zofimo obfervat , omv t Tru.vru. ajnToq ywoymjj , tim n) , oTJ )tAw; sx" 5 ^^^ opcarem illum fimul addidifle ,anne dioitum intenderet in illud tubuU SrnaVis ejus integra eft , cum in terraTHj. Bene iterum ex ejlfaria
ragdin<t
:
&
aramardentemintrante, de aquila xnca in fonte puro fe quotidie lavante & qus funt id genus j^lia, quipartim Zofimo debere fe agnofcicpartim Oftani. His adjicit, non nimis irrigandam ellc ani,
mam,
ne
vi fua
privetur,
&
aufugiat.
Ad fummam,
artificem elTe
muha loquuntur, licet aLatinis Chemicis in hoc diffideat, quod pertendat , non prir/iitm
dealbationem, cr phftfeûi fiavedinem, fed peragi
tttrtimûe temporeindfOulfo. In
fieri
vcrfa fuerit
ica
eo autcm concordac
induftrii incum--
monet:
a-ai-
cum
Latinis,
efle
m- (ToiuxTK Ao-couxTutTy'; , tb rOTSiX'',"^^'' ^f"iis^ OTiiiff)!,' TK SJo 'iv , ihh tranfeant , oblifpiritus fed quomodo corpora in Alcxandrinas Bibliothecas Tifcitur. Bene inducit judicare licet ) ipfius xvo unde de adhuc Dlvas (
'Eoiv
quoddoceat.magna
i^ o-ww5
bcndum
uciTom;,
dealbationi ( quam vocant) ut flavedo ^^ floridior , folidiorque mox fuperveniat.
X I U.
HeUodôru s Philofophus Chriftianus,ad Theodo?ium , Regem magnum ( ceu appellat lmperat6reni Theodofium ) jambosmifit demyftica PhilofophorumArte in quibus ( quicquid ctiam dc aetate ejus kiiuiX Reinefius) itafubje6tum lapidis jubec cloc^vn: adftirnjgoû&rentihttsjn medio ipforim jacens^
,
atque in iis tradit exftare , quid fit mtpî/^ j^, quid '/r 'wpxiK)? , quidj^ aiw*TwX>)9 , fed ipfius erat, iila didudius & explicaopinor,ut interpretis
,
tius profequi.
I
X.
Thepphraftus funior Philofophus Chriflianus verfidtvina, ceu vocat , bus iamb icis d^TArte facra
tamen ûarunt me
ûi^meinfpiciunt, nefciunt q uod ego ipfe pr^fejiLfimj operofis , (jr tnambus laborihus : ego
&
&
interea ornniujnfervHS
ettarn
jumentorum/, necneceffe
c^ , ut me in Pontico mari qurant , Ucet ibi iûoquK.j "commentaTurnTTctl^^ dienuhe invo/utus afcendam ; fi ^tiis me reile abiîonis , in quo prsecipue inducit draconcm 20. fim ipfe cauUtat, fuam rnirahiU fpkndoie confco, patremj^ meum occidof bus in fimo equino fepultum, donec fel cxtrahendum illo demum evado multbpraftanUor. Tu tnterea lacr dam deglutiat ; hinc necandum , feninalbefcere & Ue me ejuldem , conveniente nutri, fed parce , c-r frugaUter,fum ejus, hoc fado corpus enim purpuramterminari.lnproceilu ad copiofum aUmemiim infirmtor , donec robur fim audtocabrein retinaculum draconi Nigredinem in albedinem comrtiU'nullum aduUum agit,dum confequar. ipfo abftrusc adjungit,nullu'iicorpus,cuiinftatum volatilemeve- ta,nam hxc est deatbatto illa fecunda , ejuamfiUi Sa<\u& poflea tranfihit in hendo deferviat:nec idfatis ex difciplina videtur, pientum lidere defideraniL. quod alborem jam nafcentem folius tridui labore coralUum , er vinurn fanguttiis ad irftar rubicundu,n. Qttofailo lahoris pramium Utus percipies , (^ de pauin perfe<5tam tradat abire flavedincm. Id quodme coinducitjUtexiftimcm, Theophraltum liunc theo- pertate trtumphabis. Et hxc quidem more Chcmicorum Latinorum per acnigmaca ita declarantur, vix peritiorem fuille, quam fecura: praxeos. ut exaliisfcripcis & propriis quoque experimentis X. Hi erotheus Philofof hus jambis illigavit diflerta- oporteat OEdipum advocare , fi quis inde laborec tionem fuam de Arte fa cra^:divia idque pie & proficere. Extant & alia qua;dam Adanu-Scripm erudite Laudandus cg regjoconat u , cui eve ntum Chemica Grxca , PelagH , Cofmit Hieromonachi ^ Materia, inquir quoque refpondille verifimile ejt. Ttippi , Comarii , Siephani Alexandrini, Blemtt.edx, no/i uju, in y/e//,aliorum, ( de quibus erudite celcberrimus // ua tHtOr ftifiplex, om nibus co^nita nomfne.
,
&
>
Morhoût
Lib.
MorhofiM
I.
fere,
,
Set.
quam jam
I.
Sublecft. If.
eft
,
m Polyhift
41
quibufdam La-
addufti, tuiiduiK
qnx eandem incudem hoceft

,)
,
magilam partem confkta

tinis
,
aliis
indiilgeut fibi
inu:itatodiccndi genere.cEnigmata.gryphos, parabolas , inverfa verba amantj atquc ubi (ubinde humano more loqui perrexerint aliquantillum, r.r^_...: :j... :attentionem cijcumciduiit , in ai?ia mox Ledoris aliena declinantes , eo inftituto , ut fagacibiis Cantum & iis, qui statem inter experimenta confumpfere intelligantur ( quibus & non raro loquuntur aperciffime ) non initiatos , ut profanum vulgus longe arceant, & fruftrcntur. Quod & ipfiuTi fcribendi tormentum frequentacum videasLatinis, imo vero plerifque aliis diverfarum Linguarum Philofophis , idque ob rationes eafdem.
qux
0
Graccifque adjundis Tiirba Philofophonm j anriqua diSorum ChemicorunTifaPFago^f-
lim citatur ah c^tano ,^li>er!o MaanoiPetro Bo-^ Z.ow;t<?)'ô> aliifque fuperiorum feculorum Maet-
ftris.
Quis autcm
&
ricos difcipulos ita in
& in GrKcis , Arabibufque (imiliaplura occurrere. Kirchernt ia Turbam obliquior eft, fed immerito , fic^pjenajtauw/' loloo^ns,ârbarilrais^^'pl^ 'dumino d o fub his fpii Hsnonxaro coiiiganmr rnrg. y-^.
Sêpe inrermifiêpr hi ft-ripTnr^y^rijsj^jp^^Tf^^
compertum. mores Antiquorum Chemicorum
qui Ty thagocoegic nernini hodie Id fatis evidens , didionem lapere

,
fucrit illc Ariflcus
unum
XIV.
Non
Suida
,
eft necelfe hic
Gaz.eo
&
multis probare ex Firmico, aliis , continuaffe in hoc ftudio

ciim utique conftec
,
fapientis Grxcos
Francif-
cinatiscolleaionibu sigeiucndolanijin.qrnTnr^ yix auro redimendam.I ta Bernhardus freviCantti in boc Magifterio Rofcius, agnofcicfe, poft inanein infinitorum librorum \cdiion sm^ûnoJar mnidi
//
fr
^,^
^
cum I. Regem Galliarum proavorum noftrorum memoria in Grsccia coemiire magnam Librorum
Manu.Scriptorum.ut alterius, ita quoque Chemici argumenri fupelleailem quiadhucin Bibliotheca Regis ChriftianiiTimi Manu-Scrfpta perennat. Uc taceam , Zfwm Allatiurfu, Bibliothecs VaticansE pr<Efea:um & Grjecum gente , mihi in fami,
'
\nTHrbh, '~~' "^
redam in viam reduflum fuinbT XVL

,
'
1f
f J^
aAriepijitii
eft.inter vetuftiores
cUJusopusChemicum in propatulo quoque non injuria numera-
tur;fiquidem, iit profitetur ipfe, mille circiterannosvixicopeTinftura: univerfalis,ancequam jam decrcpitus librum htmc fuum mifericordia in er->
,
liari
colloquio
Romx confelium
efte
Artem Che,
micam
a Grêcorum curiofioribus in patria adhuc impigre exerceri , fibique in animo efle Gricos
,
rantes invicatus exararec. Exaravic aucem libellum laudacum ance quatuor ,minimum , ficula , ut
quem Rogerim 5<co, A.Chrifti MCCV.non dubiravit

allegare. Eft auc emhic fcrip tor, ut repecitionibus
Scripcores Chemicos publicseluci cum interpretacione latina exponere ; id quoddoleo , per de-
crepicum
illuftris Viri
fenium
&
fupervenientem
Interea
demum obitum impeditum
fuifte.
nemo
hodie offendaturfcriptisChemicorumGrxcorum
ut tranfcriptorum vicio rancidis , in barbaras fipe fordes exeuntibus 5 quid enim mirum, puriffi-
ejufdem materisE,& circuicionibus, alienifque fspe moleftus, icade cstero candidu s, verax, & abfoIu-> 'r tushaud dubie magniOp eris Magi fter ,quem legif- // fet8at gt-um,iterumqueleg ifle, lerrumCandidaium/y
&
mosetiam infantes ab impuris tot feculorum nutricibus fubinde contaminacoslordefcere Arabes,

:
non poenicebic. Ex anteceflbribus fuis neminemadeoIaudat,pra:teriMagifirumBelenum,agnoC' cicqife veram magni Arcani cognitionemex ledione fcriptorum veridici Herm etis confecutum efle.
Artis
1/
Maurique ,five a Gra;cis Artem h?.uferinc , five a Chamigenis Afric^redoribus, nobis hic perinde
XVII.
.^^/omn^ôw^, Chriftians religionis
afltclai
,dum conftec, varios illius gencis ScripcoresChemicoscumMauris olim in Hifpaniam crafuerit
\^x'\.detransfigurationemeta\iorum k\xb.ox ^'w.y^x\icA%
quoque Chemicis merito cenfendus. Edo6lus ab

e^^/k^- ^/f.v^W(iro,deliciis fxculi generose contemptis in agro Hierofolymitano vicam eremiticam fponte elcgit ,polleaque a tranfeuntibus cognitus, aliorum interventu Regi itgyptio Calid ccepit innotefcere ; cum eoq; de fecretis Arcis varie difleruic , ita tamen, ut more Philofophico alia manifefte proderec, alia in medio fermonis curfu prudenter celarer. Nequejtanienica recondidicfenfus "
ftios,
ad propagandam per Europs regiones Arcem, fuamcontulilfe fymbolam ,aquibus hodieq; fparfx' per Medicinam .Pharmaceucicen.Chemiam voces plurimae leguntur. Imo vix quifquam Cheniica etiam nunc in publicum emittit, nifi Arabum notionibus, atque emblematis diftinda. Ec ne credamus ftudium hoc ibi cefsalle.teftis eft luculentus foannes Leo qui Granacit quidem oriundus > fed ( educatus eft in Barbaria J in defcripcione Africx,
jecifte
,
&
pr^fsrcim Feflx adhuc invalefceeodem abucantur. Qiîid quodAngli varii,inqueiis dodiffimus Th. Parry Oxonii mihi afleveravictpulcos Afrorum hismy fteriisenoandis incumb ere, irnp elTe non paucis mirabil e lirud ParacTlfi &i Helmontii menftruum . Alk<iheH
,
illud uc alibi
ica
ucjônpatearfiliis Arcis aliquanco proveflfio- u rjbus.Ec hic Morienu de pri ma p rincipe macc-ff
^.
.
&
re, licecmulti
jdidum
, fatisfuperque cognitum , de quo certum reddidere varii, cumTangerii in Africa viveret.
X
Supereft
,
V.
ucprogrcdiamur ad Latinos , Arabes, Maurofque vetuftiores , icem ad curiofiores , & recenciores aliarum gencium Europiarum Scriptores Chemicos , licec setatem pleroiumque definire , in manu noftra non fit , imo forcaffe in
nullius
riijrudis^rxparacione ica dilucide je^feeÛ^licuict' per incer vajla^j: haud fciam, an uUus hafienus j>le- fr nius mencem fuam aêruericjmeliu fque mericus fit " -^. He^miiyersainvcftiântiumjâterva, Antiquum efle fcriptorem vel illud docuerit quod a Rogerio Ba~ eone nonnunquam allegetur , fed & evidentius idem teftatur edicio vjfdoneni Hanoviana,adcujus calcem ifta legas ExpHcit, inquic, liher Jlchymite dc Arabico in Latinum translatus anno millefmo, o^Ha-^ gefimo fecundo,inmenfe Pebruarii, inejusdie lu
<<
&
XVIII.
Geber Arabs, notiffimus libris defumma perfeElio' neMagt(lerii 78: invejligatione ejttfdem quo prxcise vixerit fsculo ambiguum eft certum tamen , antiquum efie, Petro Bono , Calide fecretorum fcriptoret ViUanovano , Avicenna , Alherto Magno, Hortulano^ Sjferario {five Fratre Ferrario, ) Ifaaco Hollando, Jo'
, :
&
lacere vivi voluerinc, notitiam feculi fui evitare. Quod igitur Philo,
quod ex compado
Arabes
,
&
fophus
Maurofque fpeftat illi ab anno Chrifti DCCXII. cum Saracenorum copiis paulatim Hifpani^ infufi difciplinas una fuas per
illos
,
doco Grevero,Alano,Trevifano,V>ionyfio Zachario ve-
Europam
vario difleminarunt.Ex illorum fententiis
tuftiorem
quod ab
his
omnibus
in
teftimonium
veritatis
Tom.
I.
42
Vericatis advocetur
,
BibiiothecxChemic^ Curiofge
nerr.inem
autem horum
te-
qusdam
le
veritatis
fubinde emiccnt
,
fuflbcanfur
ciiu_ad_^
contcntus pronunciafle , hanc cJj'<lj fenter.ttam Antiaitortm Thilofophorim , & fe libros
ftem alleget
tamen multitudine ineptiarum
adeo ut,
Antiquorum
,
redegille in
compendium.
,
Eil
autem
,
ejus lucis nihil adfej^c , nihil e x t o Iplenlloris conlc-quatu r. Is cunTTipIii? proBet fenten^
dionem
Ceber unum cxcipias Hermetem parens vcliiu Chemicorum & fummus in Arte illa itator c6ti
,
mncrlptorum
ijyforieni
,
7>'^.e
Gebn
Tlaicnts Chemici
que Rogerio Baconi magifler magiftrorum appellatar:quodque ille nefcivit omnes propcmodum ignoraur. Seofit tamen & Geber luos cali.mniato,
nulquam rem sftimandum. Junior Ferrarto rede judicatur

fotinnes Ticir.enfis
,
inirquam VtUanoVnni meminit , LulUiut vcl hinc appareat ,eum his vetuflio,
kriptor multJE caliginis

eft
&
:
res
quid mirum
:-
cum ne
Jupiter ipfe placueric
<2ne îufi^ni
dam no
poilet carere hsec difciphna.
quo Ex
Ttt
univecris. Aiunc iophiftam eiTe, proefercim in
Medi-
evi3enrioribus ejus apophthegmatis

tîiigltfcts
hoc
tihi
cina primi & fecundi ordinisâiunc fubdoium elfe, //^ CVLm Cmc gni gmatis fcriba t, clandellinum libi // refervare lenfum. Verum enim vero fi qua: variis ^. ^_ locis t radic , jufto dodrinz ordine brevi tabella -'^.' ^ _fiiterenrur,iajn praemanfum ingerecur ori tyro num
'
donum
'Dei contemplare
,
hujtu rei fontem^

,
peramabilem , Lnnam foiem tranfmtttare
manda
minc, uc
tibiis
pai.-jm ipfc prae fe ferc

,
fparlic
hxc
m capi;
voce clara lympham inJiilUhitem. Item , Lafis candens fit ex tribm , nulh datur nifi ^ntbus Deifit Ifiramine ex mairis venire tjuos beaWt er <t^ artem defiinavit facro^fancimino^.
,
divfins, uc actenti
,
follicitique obfcrvatores
XXII.
Ârnaid us de Vi llanova
omnem quod
penuadec ratio
illotis,
dicitur
ulla
>
quercum excutercnt nec dcbere hxc ftatimobviaeire
patria Gallus
cujus
etiamnum
ftirps,
&
natorum
nati mihi cogniti vi-
malignis, fomniculofis.
XIX.
NattiRog eritii Bac o in mirabili potefkte Artis admirangenium & cap.icifHmum deciarat , dam in rcbus novis , inufitatifquc inveniendis dcxteritatem ; fatifque oftendit libi ea jam olmi
&
explorata , quac poftera tandem farcula vera fuilfe deprcheuderunr. Incnfatus ob id ab inertium Monachorum vulgo , fola innocentia fe tutatuseft, imperitiam cavi!lantium refutavit confni<re
&
temptu
luftrem
^G.
unde & dcfcn orem fui tandem invenit ilNa uddiuj.i. Nec dubitac nobilis fcriptor
BaUui eum numinare Philofophura acutilfin.um 8c faeculi fui miraculum. Scripfic varia d?_,
,
vunt in agro Avenionenfi , ne adhuc quidem Chc imperici) floruit circa annum Chrifti millefimum trecentefimum. jttatcm ejus vel ex eo definias , quod opus fuum , SemitaSerr.ita infcriptum Benedido X I. Pontifici Romano dedicaveric anno circiter C C C I V. quod anteceftori ejus. Bonifacio V II I. quiftionum aliquot Chemica rum enodacionem pofcenti fatisfecerit , quod RegiArragonum Friderico (quipoft, anno fcilicet MCCCII. Rex Siciliae conftitutus ) circa finem vicjradhcEferic ,arque ab eo ad fanandum Pontificem Clementcm V.millus in itinere maritimo naufragus circa annum ChriftiMGCCX. obicric
mis
Genux
fa:o
fepultus
de quo
alii.
fca-nnes Iv.periaits in
Mufpe-
t-apide Philofophortm
folaribui,
/iikymiic sfeculum,
de
ff>ecults tifionts
&c.
obiic,
de radiis refcrence eo-
Hiftorico,
&
Hunc
in
Aula
Romana
cimen
^j-ûjjOTfîrrai?
tdidille fo.Andreat ICtus liqui-
dem
Baiiso, Oxonii, anno Chrifti apud Francifcanos ibidem fepultus.
MCC LXXXIV.
Qux
in
Che-
micis publicavic ,obrcuriorafunt&: variis proccffuuhfi iuepciis refcrca

,
d6acceli.acur, & concradixic hadenus nemo. Iti publico verfantur fcripca ejus Varia Rofa;ium^ Arnaldi ( nam aliud eft Rofarium Phdofopborum^ )
:
ell ta menubi expergifciciir,
//
//
fagacibus monicis , quantus in fe latc a c _ani= fex , evidentcr oftendîc. Quiri^c^juxjlezyrts.^
&
^^^
V ^
tradit ad R a^gitjij^dug' Ga ufredum_,_d.emQrfo s faîunc_ungues. Nec^male ipfe poft allacam experiirientorum variorum inucilcm farraginem , Can^^-didatis hanc regulam pra;rcribic DmdtmL_expej f/ rimentn,c at? ite ratiores, rjnveniei is. Id ipfum fi in c ItilUt, uli.-> ui.nque fcripcis obfervetur , mulcos cuftodiec a prajcipitiis.
:
Fios Fiorum Epifiola Cher/.ica adRegem Nefipoiitanum Noviim Lumen FraUica Arnaidt ad Papam quendam fiecultm Alkymi(t , Qusftiones Bonifacii VII !. cum reifonfis Arnaldi ,femiiajemits , &'C. De quibus ut verbo nos expcdiamus ita cenfemus ;
,
,
In Rofario fito occultac fc fe , aliena infertndo fa;pe amputat
curfum fermonis : In Flore Fiorum Rcgi Arragonum dicato procedic diltindiiiG, qul| tamcn ibi dc amalgamace Veneris & fpiricu Vinijj
,
&
inculcac
Epifloia
XX.
t/iy'(ioteles Chemicm ( cujus opus circumfertur de perfetto m.^îfterio , icem PraHica Phiicfophici Lapidis J non is tft qui fe velic haberi Stagiritam ied qui proficeAlexandri M.igni rrsccptorem tur ingenue , sb Arabibus Philofophis , imo ab ipfo
<
omnia figuraco ftnfu intelligcnda. Jnii ad Regem jSlâpulitanHm redo fubinde''

,
tramice incedic
In
fed
mox
icerum prsevaricatur.
,
Novo Lnruine pauld
clarius fe explicat per in-
^vtcenna
yÔ.
fc didicille
fcriptor
d odus, &:_m etho,
//
do
perfpicu.^ infiften s. Prarcipuurnnifticutum ejus
Tabtiiam Smaragdinam enuclcare

^
&
indubicata
^fi.
//
vers praxeos tradere clemcnta , in^ûojiegotio nec jud kium Lemere d efiderabi sj,n ec inexperiundo fclicitatem, Mulcum habec inreceQii v oxejus
:
F ac pacem
bis
in t er inimic os
Quod mafifieriu m ejus mcncio injiciatur Alexandri
aguam Stîg^jein^J^ habefi in quibufdam fcripcis
Magni
ut
fit
in
meo quodam Manu Scripto quadringencorum

norum ) fadum id exfcribcncium temericate fuperiorum temporum incuria.
,
an-
&
XXI.
Fr4ter_Ferrarius
(
qiiem
,
alii
Efferarium appel
licec fcijicillas
tervalla , agnofcicque incer alia ingtnue fe per alienam doctrinam , cognicionem Elixiris haufiflb. Ec pofiea Nnnijuam vidi inquic , ejuenjuam , prx' ter Magiftrum metim cjui opus fitum in debita rnate ria appiicaret. In 1>raflicafua meiho dum proce -_ dendi, regimen caloris^qualicacem carbormmjterrt ora~colorum latisâperte defcribit , notacque putredinem aliquando quadragefimo die , aliquando nonnili cencefimo ( fcilicec ob materiam non ritd purgatam , ob calorem fegnius adminiftratum) fupervenire , imo aliquando ne tum quidem apparere adelfe tamen fub pelle eminentiori materia; , adeoque elemenca fatis fecure conjunfta effe. Incer ea primum opus prsparacionis & hic prsetcric. In ifeculo -r4/i;j3<.f de primo opere velut in tranfcurfu qua:dam actingic , fed mox ad folennes fe refert tenebras , cSm camen illo ignorato
:
lanc) nubilos fcripcor cft
in
quo
cstera omnia ignorari neceire
fic.
ln_Reflo>]fis_jiji_
Sonifaeinm
Lib.I.
_SomfaciHmJ2LLJm^^
'
)i
Sea.!.
ma
lum
Subfea.II.
"&"aeT o5Q Gordio fol vendo ibi nihil Incerea GeIro contrarius videtuT. fcribens , Lapidem non pof.
inducatUi: tanquam infcfibens liieJlum fuum Ru. perto zAnglorum Regi , Si mox ibidem adjiciatj mifl
4i
fe
tf
^^
II
ex fola ac/tta vit* Thilofophica quanquam enim & hanc viam operofiorem agnofcat Geber,^To. ceder* camcn afleverat, forfan quo calle non inceOiC ipfe,eo neque incedi pofle autumans.Jn5r-_ mitafemit Pontitici Romano^Benedifto IX. infcripta admoaiciones quafdam infpcr îtji on pcenitendas , legiguc illud opufculum utn_cura mere
fieri
,
=
librum per EdoarduT/i RepemAnQtorum conftet apertiflime , feculo Lulliano nulluta Riipertum Anglis ;impera(fe. Deinde in
7{uperi:o
cum
teflmenu
LuUii nhimo haec legantHr

e']us
'.
Roherttts antecefor
Rem
Carcii lyrannus incarceraûii LullsHm,(^ thefaurum^

diftrtbnit ctntt
multafanguinis
ejfttfione
fed mal*
ww^jpmiV. Quae
-
ris temporis ilh'us adverfiflima
recitafle,eftrefutafle
fint.
.,--.-
XXIV.
cumhifto^
XXIII.
Raymmdui
LuUiusxiit notior, celebri6rque
bus tere Chemicis , ita judiciis fuitexpofitus. De ejufdem vita, fDOtLe,gefiis^(excipio fcicntiam ipfius arcaniorem , quam vivus diffimulavitj
bmnidoAoruna m^gis
Hisltain intecenum libatis reftat fjepe vexata qlisitio,an'2?4)7/j^.f Lui/ius potuerit Edoarda
id nominis ( poft rrilh. Conqueflorem tertio ) appellato , Anglorum Regi fex milliones ex
,
ita
auro
nemo
rediiis
cendicm
rincentio
Mutio
{'libroII.de Hifl:oria Majoricana)viroerudito,cor-
dato,
& teftimonii
:
fidedignitTimis inftrudo. Titu-
lus libri
Hifloria del Reyno de
tJMdhrca
ûe ef-
Mtit,fu Corcnifla Ingeniero.y fu Sarênto Mayor for fu MageflndÂnno idô/o/.Approbavit cenfurafua lcriptumhoc Fray Mi^velTorres, Lctor jubiIado,& definidor de la Provincia de Mallorca i.Odobr. Anno 1650, idque nomine & audoritate Epifcopi Majoricani , Thom de Rocamora. Scriptus autemhic liber iuRegali conventu S. Erancifci civitatis Majoricanx quod ideo adducitur, ut de morte Lullii, qui ibidem fepultus recubat, conftec evidentiiis. Nam quae de vita Lullii fcribit Anno 1605 Ivan Segvi { non Segci ) nec MuLuUii tio adverfa funt , nec ignota , nec a Bz.ovio inimico magni aftimantur. Secundum ergo hunc Mutium natus eft Raymundus Lulltw in Infula Macrivio Ftcente
, ,
Ciieraica arte confeao fubminiftrafle ad bellutn contrainfidclesgerendum, &Edoardum acceptis pecuniis arma mox vertifle in Gallos. Id quodlicec Anglorum nonnulli, & ab iis invitati alii viri dofti fcribere fuftineant,fieri tamen potuilfe nego, immo pernego. ( a) Edoardus enim tertius non nifi tri^ ennis erat , obeunte in Africa Lullio , nec gubernaculis
Regni Anglici admotus
eft
ante
annum
Chriftiiji^j hoceft, multis a morte Z,w// annis de quo teftantur a/inghrum Hiflorici uno ore , ic
, Galli .Germanique fimihter. Aut eroo tra* ditionem illam tkfex auri millionibus falfam eifd oportet ( licet Cambdenus , Seldenufque pertendanc
Belgse
veram
efle) aut
;
Edoardo
I.
patuit
illa
Raymundi
li-.
beralitas
infelixPrinceps, nec bella gefllt , nec in Palarftinam cogitavit; (edprimue magnas ibi res geflerat , Parente adhuc vivo; fceptro admotus parabat in Syriam cercis condi..
Nam Edoardus II.
&
tionibus reditum
fialdi
joricaanno Chrifti
1255. "*^'^ dilfentit vel Segôi, vel
Annalibus
,
quemadmodum ex Odorici Ray ex tlora Hiflorico WeftraonafteVox

VFeflmonaflerien-
iimo
Lucas CPadingits: obiic auteni anno aetatis odtogehoc elt, anno Chrifli 1315, vigefimo nono Junii , &: quidem Bugis in Africa martyrio coronatus.
,
rienfi
fis:
aliifque colligimus.
Eundem mortis
in grandi
in Acadcm.fcientiarum
pertalis in Hiftorico
LuUiana: aniuundefignat. Jf.5//ir , eundem Z udcv. Moreritts
Didionario Hiftorico,eundem/M./MMufseo
.
eundem Odoricus
in
Etquid multa? leguntur,ex fide infpicientis Muiit ,fepulchro ejus infculpti hi verfns ineadem infula(namd morte eo tranfporAniialib. Ecclefiafticis.
tatus fuic a Stephano Colon
&
Ludovico de Paôrga)
decima nbi quinta licera alphabeci indicac 15. VVolff. luflt ceftimonium ( quod in Chronolog. Medica videcur hisadvcrfari ) ut ab imperico aliquo Chronologo excerpcum,parum,imm6 nihilhabetponderis.Multo minus id fuadec diflenfum , quod in fcripco LulMediolani cum fociis anno Chriiii 1335. lapidis Philofophici opus abfolvilfe; neque cnim ulli rerum & temporum gnaro ignorari pocert,quam fcede ab impericis manibus collutulara fint Lullii fcripta.Et vel unico illo idem <:hti(rmeo{isnditur,qu6dLulliusinCompend.Ani'
iti
,^ /^^ ^ r r rL M&CC.Cum P.cospit fmefenftbus J r J Mccc defignant annos i;oo, & P, ut

Lj^ Htc
T,
// j D j r /; RaymundusLullt ,cu]UsptadoqmAtanullt Q-^ j r i. ;^ Sunt od4ofavtro,]aceihtctn marmoremtro,

-
Edoardus I.gravi morbo imp.licitus , iaquit, prope Burdegalam decuhtiit, ab eo recreatus crucem induitt atqueaLegato Paps. Chriftianorum exercitus dux creatus efl. nAtpoflea levijfma ex causa devota DEO arma in Gallos vertit. Convenic priterea Edoardi I, fftas Carolo Rupertoque , Sicilis five mavis.Regni Neapolicani Rcgibus ,Edoardi primi affinibusIdeoqiie Edoardus primus ex Syria reverfus bencfice exceptus eft a Carolo primo Sicilise Rege, fracre Ludovici Sandi. Hujus Caroli filius, Carolus fccundus diftus , fuccedit Patri , anno Chrifti ^'"'"*
, ,
..
ejjz^.
J>
rr
K^f-r^TvwiT d. j r> c MCCLXXXJI, Romseque , d Pontifice coronatur """" j or,,,^ iv/K^rr vvs/i-v ru anno MCCLXXXIX, liberatus tandem a carcetc flrr^^^.,;^.,.- c^^^ j Arragonioper Edoardumprimum. In hujusCaroU fecundi, demortui locum fubrogatur Robertus,an
no MCCCIX, fexannis ante mortem //,
difer-
te ttkzatmChr.Befoldus,Felinus Sandeus , Colie' nutius , alii. Ex hac ftriSa trium Regum amicicii clfetSum eft , uc Lullius his omnibus fcriberecjom-
de Mercuriis narrecur
1
Luliius
nes demereri conaretur. Sed fi horum stas cun cerrio conferatur , jam omnia difcordabunt.Crew3cry4t/'4mtraditiopaticur (uosmancs, &: non vixiffe Cremerum fub Edoardo primo, unde probabicur ? Quis eciam credat Luliium venifle in
Edoardo
vicftum precibus Cremeri, annis poftea ( poft miferias carceris Tora. I. 4 Edoardo thefauros iij. pro Bello toc Sacro concra LuUium Sarracenos Raymundum a icribunt ) Cum ( Wilhclm. Conqueftorc ; nam fic Edoardam conceffiirc , compntationem fuam nou ineunt illi Au<5lorcs a qui bellum'sarraccnis intulit , primum nominarc dcberenr ; fcd cam k fundato rcgno ordiuiitur. Quo ta-
Angliam primo equidem
&
aliquoc
demum
mcn
ireriimfenru
Edoardus Edgaris filius, intet fandos k quibufdam numeratus Sandtorum albo iufcriptws. Ycvum pacificus vocatus , poftea iclrcdi fiHus, . primb turfiis Edoardas EthL ^ ^ u dabeaiBus. naniu Lmt majni mcmenti ut iis nUeriîs cnuckandis iffln?eu
filiiis,
,
illcnon tertias capilUtio albo a cognomine

,
verum quanus
fcnex
;
diceiidus forec; fiquidem prasceflcrant Edoardus Alfredi

:
&
hx^
44
omniu
,
Bibliothecx Chemica^ Curiofge

etiani alicna ingerit
,
carceris ab Edoardo intcntatas ) ad ejiildem Edoardi iiitercefTionem ? Difcrtc eiiiin LuUius iii Compendio A/wnA traafmut. Vidiimts , inqnit, lisc
diim
ad.
r.ua:
cum cantuSircnum fmî^

,
da aure prxtcreundj. In^funfU^deêctirn via qua. 1 a b^'dam naciv.\ incedit , fine nûk i s p riiiixllm:
fsnem domim Regis ^do^rdi

,
A^^gliam trar.fimiis propter tntcrccftUnjlrifjlmi. Qui.s crcdac

,
rTntTiis
, 5
,
fc
omictit
d prgcTpiuim maîfttriijiucâmi-taciijjs.
Experimemor^ttnJihr^
fere'
fuilic
non ma:icip:Uiirjm EdoarduiT) ftigicnte Lullio carccrc prxfentem adhug Cremerum, fbciiim Coarcani quoque defiderati participeni ejus ir/dani ca't>ri Mj , lophonis loco annedatur illud T^f fapicntiirmii ihilofophi , in nuperis refponhs ad
omnia
cHrtis
ivijxiuca faiiLxoloris . In
\\hxoDcUêr~
&
/'
(ibi fmiiiis apparet , hoc efl , caliginolus , anceps. In Slticid.itioneTefiamêntidiii inCUas, aper- // _tjjjro,ue rnccdit , non (ine fruftu Ledtoris atrenti.;// _
&
Edmundum
nix
notefcit,
Dicki>'jo>i
;
anno
MDCLXXXVI.Oxoregiftri.s
,
benc 'Ires iapHes mquit .^HeJcrJffi-'^ rnns ?n:nr^.Uni-, , ar.imaUm^ ^vegetabiUr/L. , cmn %inut
Intcr
hic
, ,
aha
iinprcfTis
IncMtp.tt&fdei
inquit, in-
diinta.wa fit Uipu ncftrsartts,ifqueMineralu,â Tnif>era eft

^ttia
,
ouod
pîtriotn 'VefierT.jpUHS
per midtos an,
ar.imalts
,
cjitia
animam hahet
1
i/egetahilix
3^
nosfticcejjive cehttesmiUe Uhroi E^ttitib;is Rhodienft" bns mtft , adfiifientanduM beUurn adverftsTurcM-.Qr
....
&mnltjpUcaitir. De ccetero , vulga-' tuinilludfuumxû4-f" ftudium ne icquidcm cblicrefcit
RaymnndHs LhIUhs' Edvardo pritno Ang!i Rc^fenc

wijriadas aureas in ftfcro
bello terr.i
vifcitur.
Vox
ejus ibidem. Librorum noftrorumiin"

efi
,
fanHagcfio ex-
quit
hi c
compofitio nihil aliud
^tum
fagacit ivgenii
pendendai minifiravit . qna^ ipfe in zyde S. Katharivx prope tiirrirn Londinenfemfecerat.
JubttUtoi
,
ad eAriern
,
ubife aperit
,
tamen & & quaii'furtim fcin tijlas veri ma?>

nofirar celandarn. Elt
!
,
XXV.
,
njtcligt
"Verum ultra infiitutiim progreffos ad LiilUum redcojqui palam agnofcit qua eft ingcnuitate fe proprio Marccnihil foiidiim potuiire m Chemicis invenire,adeoqueante cognitum ^rnoldnrti^ fcripferac ( quod imperitiam cjus Chemicam perpetuam male interpretacnr Mmtus ) Alkjmijiâs hakere occafionem fiendi. Veium ut iple cxplicet fontes fcientiae fux in hoc genere in Codicillo fuo ica infurgic Cum foLi pr<tfiimptior,e (Jr temcrttate Jcien.
fecundum illud Poeta, ^/0 tninirni credis gurgiie^

,
,
pifcu
erit,
"
Ex eyfccnrtationibus qui plumbum Fhilofophorum intelhgit aliquid commodi pctefl cxfculpere, alioquin vag-abundus errabit.
torio illud
In Reper:
non
perfunCliorie
nift
confiderandum
Sol
non
jtingittir
;
AUrcurio
per fubfiantiam rnedtam-.
lêm
facit enim terratn decoiiionefiia muUoiglan,
dulofttates , five gibbofttate s

in cjuibtis
ad modum amptiUari<Tfu
tii&
hujns naturamftrmiter itttelligere crcdebamtis
nec
idern ullo
irt
medointeUexeramus,donecmt,pitsadfttit^
apparentomnes colores rnundi. InTefiamento ultimo de necelVaria illa pr^tparatione prima quiddam velut in tranfcurfu actingic , ccetera gryphis
fimilia.In Potefiate divittarum verbis ditior
e
quo shtriti*sjioni}rmed.ii}j,_Jedji^
reficientur.
fl:,quam
'ffrurn \y^rnoldtirn deJfitlaNo^yOj^fui imrnediate fna

'^Largitate injpir&vit in nobii
Item
in
Ex-
fejtmeniis
jlcinento
Nonpotuimus
inquic
ftxare h,u olea
monicis lalubribus. In Llavtcul.t iliud fcrio intiiendum Argentum, inquit, vivitm lulgare non pctefi ejie argentum vtviirn fhiUfo[horiim,ejiioct:nûe artiftciopra:
donecab amico Vill-anovano edoceremttr, Item iiiTeuUimo : Armddii! Magifter rneus non ufus efl aUo fttrno auAmfe^Hsnn. Interca nemo negaverit plurimas ineptias per infciciam tcmporum.hbrariorum , invidorum Luilit fcripcis afliitas fuiirc, quas a nucleis fecernere curioii clf ,& in Magilf erio ignis probc fubafti.FortalTis & qu^dam ex R,iymundi Lul/ii de Terraga hominis inepti placicis &: germano Lallio pofterioris .ejufdem fcriptis, injiiria teanpofum fe fe immilcuere; id quod Aia']oricar,9 tamen LuUio vicio verti nullo modo debet.Qiiod ad fcicntiam Z'<//iJ inChemiafecrccioriattinet, nemo faciieipfum vicerit hiacfubtilitate ingenii,& fententiarum illuitrium ,dc incimis Artis myftcriis, co, ,
,
pareiur; ejuia vulgare tson potejr dctineri in tgne iiifi p^r aliud argentum 'vivtim corpcretim , ijuid fit caUdurn
& ficcum
digefitim
,
cr magis digefium.
^jt nosirmn
,
efi
rnagis
niinquam feparantttr , immo vcrtuntur fm:<lin puriim ri.etaUtiw irmno " Mediiinam tranfmutantem, Prxter ha:c Lulliana ,
cuifi jungitur vnlgare-t
,
qu.T in publico exllant, varia
Luiiiana circumferuntur
vejiigatto fecretcrtnn
adhuc A^fanu-Scripta inter leda mihi /kDivtni Raymundi LuUii, Aâtri,
qus
rnoniutnSolti
gtdi
& Ltins,,
,
ClaVicttlafecreta
Liber
,
Ma-
l^âturaUs, Liber de fecrctofalii tirin
Teftarnen-
pia,i!linc occulcandi
fe fe
calliditate
&
prxvari-
candi ftudio.
XXVI.
Q.i^cunque proce ffus Lul lianos , fecitutiir^ Jaxn Y^t^git ifTpraicipitTaTn ulqliamTiiim magisTruftratur
tum ,iJinera/ijim Lapid,irium; fed plura hinc inde audio dtlitefcere in Lirariis Eruditoium. Quod fi camtn ex mihi infpediis Manu-Scnptis judicium de reliquis fcrendum , qui ex tditis iibris Lullianis fau;e inhocjirgumcii>jionilifcitjex/Ki-'Sm^ ptts vjxfrud um colliget duratii rtim.
XXVII.
Marogritn prctiofa Petri Soni
Chrifli
, , ,
L cmbardi
anno
Ledore nr quanL.iinidc
,
paliii
aliguaiTdonfincerif^
fime loquTputabis
cum
,
nihil
planc veri fubfit:eche-
neidem quarris in alto mari, aciculam in ingenti meta fceni amilTam & camen fi inquiras follicitc
,
iVICCcXXX. in civTtite KTria: Po/e concinnata ab ovo quod dicitur progrcditur , & prolixe more Ariliotelico vericatem Artis Chemije
,
eft in illo
mari echeneis
cft
acicula
fed duce forille
tuniopus,ut ncmore
in
tanto aureus
ramus
inveuiatur. Pmind^jioirtaiTrverlji s Lullii inhafren -
per rariones non erubefcendas confirmat , atquc tuetur opufcu lum tyroni bns utile , incr^dulis in reftam viam redigendis p^nc_ne ceflaripm Id ta mcn exleftionehujus fcripti coUigere mihi videor,
;
.
dum. quam
{parfisjiincjnde^pîxifund^
i
niuiônltlsjjjblerv a t onib us , p rjECej?lis. Injirojff xa illa LaiidisfTfjeorta pra xin_diverjis^cis aperit
fola theoria polliceri pocognitam fatis fuilTe huic Lombardo , verum, ciimhxc fcriberec nondum certa praxi ftabilitam.
Arcem,quantum quidem
tert:
,
^.
,^_iatisîntelligenter
fed in
adjunda
Pra.xi
mera
Voxejus
pag. mihi
DCCCXXXXIIL
T"ff7/;;
ia-
ferc obtrudic~putamina. In Tranfmutatione fy^nimx
//
^ry.
//
rcSe quidemprofirecur, materiam elTe animam metallicam,fed qui de fpiritu vini, & aliis, permifcec, omnia louge alio fenfii capienda. la_Codtcil lo multa egregie pracipic > qux alibi fruftra qu asras , multa
quit, tjiiod fcripfirmu, ftcutfecur.dum raiienem noHrtim, e~ expericmiam nondim cornpUiam perpendere pciuiTnus.
Nefcio cur (jabriel Plats Anglus peculiari fcripto omnia fere Lornbardi enervare > Sc in fuiriOs ver-
tere fatagat.
XXVIK'
Lib.
XXV
e^vicenm
flierit vetuftior ille
1
I.
Se6l.
I.
paretiir,
Suble<5t. II.
Si
,
4J
,
1.
( aliis Ali-Ibn-Tfina j Chemicw, Gve Arabs, feculi XI. /^criptor, five,
vis
anrem crJcinaiur y in terram ahit iscpntrnortuHs. Sequitiir Incertus quiddam dc Arte

illc
Chemica , non imperitns

nimJa circumfufiis,
fit
, ,
quidem ied
ejiis
caliginc
Ht credibilius, alius eo reccntior f ciiod
Gebrum^
licet
didio
probe larina
fenfus
,
fubinde alleget ) nobis hic hai:d magno habctur di(Id cercum , qua; de Arcaiiis Chemicis commentatus efl olere lucernam , & fatis prodere experreftum in his facris ingenium neque temere invenias alium in toto procedendi curprojcdione clariculo in materia , coloribus riiis ditrerentem , & ratiocinantem fubciiiiis, Epiflola tamen ylvicenna de Rc recta &c inter nubes vagatur, & caligine fua magis adeo turbac , quam inltruic vericatis avidum.
crimine.
,
immo
(ilii
polica
nihil
&
nitida. Liber Secretornm Cali
dis
lazichi ,eft profundi

fi
& recondiri
,
cui
camen
luminis afteras
parum
iiide lucis
efi
reportabis. hxpendi meretur illud ejnfdem ^// ex illis probatoribns , ejni Valeat duo , vel diverpi
conjunêre , qtiortm centrafnnt diverfa , nijipofl converfionem nacurit eorumdem (jr mtttationem ptihflami*.
ica placitis
Merlini Allrgoria nihil habet , quod improbetur aliorum Philofophorum refpondet.
XXX
CUnaor BnccJM non
necelTariis
,
II.
XXIX.
foannes de Rupe fcida
.
lalfa t
a lienis
fed inftruit
ita clard
5'
'^
audor
;
fcripti de confeBio
,
v^na etiam
adjicit,
qu^ non
.
neveri
/apidii
qua
itur
Romano
fimillimum viam , , vidic , ut vero ad palatium Regis fed dum in Vicriolo , ejufquc fpiritu callide maceriam operis
ab aliis^definiun tur : di gnum fane oj;u fculum,quod yK> Curiofis faepe lcgat ur proberur Mulcos emcn-''''
-^/
&
magni collocat,aliaomnia animo concipicns, Can

didatis Artis magis adeoobeft,
daflet , ( nifi fibi faperenr ; illud ejufdem CorpM perfectitmin fua crafptte permanens rninimi virtutem
:
quam
prodeft in
vento tamen fornacis Philofophic^ non incommode ipfis gratificacur.Vix poft Lullium,quem iterum,
iterurjiq;
impfrfeElo
haberc poteft feparanditerramjulphnreuma comnajh cjr convertenai ipfum conitnift urn ad fuum
,
perfettam naturam
Item
fi
non fnbiiuiaveris dehue,
allegar.
Qu^ ^/^fm /V/^^w atcribuuntur
ideft, donecnuUMrnateriarcHmjitat ftces, erit anriim
jus
fcripca Chemica, ejufne fint ,an recentioris alicudubicarifoIet,qu6d vulgo y^/^frnlibrisreliquis
& argentum inde

craiTi
bic hicerpretem Parvi
t-iic mirari fuchritm. Hic veniens oh/ci,ritm. Aori:oh, qui ex una libra
Qiiam ut nos hic controverfiam mittamus,id putamus fatis conftare fcripca hsc ingenii macuri elTe nec dedecere acucum Philofophum videmus eum in citationibus optimorum
iion focientur.
,
:
fubjeSi
afferit fe ultra
odo undas purav&
fcriptorum ica verfatum in tabulse fmaragdini explicatione itafolertem, ut de fcientia ejus Che,
mica iion nifi optime fperare liceat. Inter alia, vox ejus QHoiÛ rebum tan de m inveni , non ex mea fcjentig , led-exjpi ritiis fa nSli gralia. Id tamen
:
.
prsparats materixpofle elicerc , Scn/^/tm/i autem Clangoris BuccinA vix drachmas duas. Veiba CLmgoris hxc funt Ex integra libra menfirui vi^ mcdiiim lothonem hahebis , cjui facit ad linûram. Sed nimirum /nterpres JgricoU de miner.i faturni difium explicat , Clangor aut em in liquorem alium nobiliorem digicum intendit.
:
XXXIII.
Thefaurus Philo/ophia
lion inHciandum , opufcula hfc, quse Alberto (\moque actribuuntur Alk_ymia , Concordantta Phtlofophormn compofitum de compofitis fecretorwn opiu &c, nondum iniciatis ob folcnnes tenebras , parum
, ,
Anonymi
liber cla flicus
/>
eft.L& a fun damentis pandere myft e ria artis laho - ^/ rat ^quantiim^ quid em religio Chemica indulget. r
S^cISale
hgcntiiis
;
alli ispiSEparationis
fecretum aperitjjiha-
fr4<j
"
profutura.
cumque memor facramcnti necede
XXX.
a quocunque tandem compofitum , veftigia fequitu r veracium Philofophorum non impari grelTu , multam tamen etiam arenam fine calce admifcet ti ec leaêtum Artis
,
.
Rofarium Philofophoru m
beac quscdam abrumpere , mutiiare alia , fubjicit ingenue: Sic ea transponunt , ejuA jlultis pandere nolum. Cymbalum aureum Anonymi , non Jnficetum fcriptum eft , fed nec pleni FobonTiamen. Alii pef ccrca intervalla ignem folent intendere iic in eo,
,/
nifi parcj(r'"i''
hoc
eft
Hplih^r inter apophthcgmata ejus Fia univerfa/is efifacilis, rara, particu-
&
êmjftatu A-princlpioad fijnenipeolurAt.Audiamus loquentem In omnibus inquic ,gr/idibu5ignis unus

:
larts diffiiilis
,& /alortofa.lzcm, Conceptio eft cum terra in nigrumfolvitur pu/verem,&' incipit aliquanturetiners^.
(fr tequa/is ejje
debet
talisfci/icet
ut materia tion ele-
lum de Mercuriofecum
Auftorem autem,
:
vetur ,/edin fnndo îiiejcat. Et id novum : /'endeat.t ait, v.u infummitate furni , <juo me/iUs ca/or circu-
cum
hcEC fcriberec
,
nondum
,
vidifle operis
dem argumento funt qux fequuntur

mquit
,
/^c
coroniomnia,
meat
noti
autem
tefta
aut cineri imponatur,

rr
XXXIV.
Aure/iaoccuita Phi/oJophnrjatLSenioris , opus pium
in theoria
,
tifcjue ad Leonem , definxi tamen ufque ad comp/ementum , licet non viderim ; laudanda ingenuitas. Qur de carbonibus juniperi adjicit , non luftinent exfpcdationem.
vidi in diehus noftris
autem hoc fcriptum Rofario Arnaldi pofterius , ex eo coIligas,qu6detiam Arn.ildum alIegct.Sf<ila Pht/ofophorum Anonymi varia monec fatis apte fed ubi ad nodum Gordium venitur conticefcit. Opui Mu/terum,ic Ludm puerorum minoris fiint momenti quam, ut cum nobilioribus Arcis Magiftris
Eflê
, , ,
jn^r^xijanioriun di dis con gruunu^' iic ideoûejyrones non mj urTa ad lcgendum \n- f/-^3 vilgrrj' araboIa ejufdem ing e niofa & per nebulam veritaris viam commonftr ans Unum hic audax Senioris promiflum ceniitur Ars hsc, inquit, X//. ho, :
ris
addifct
er oUidui ffatio in opus
ac ejfecium
dc
ducipoteft
Quin immo
:-
vel unica hora addifci poteft
fed odidui fpatio abfolvi operis coinplemcntunn quis credac pr^ccr unum illum Helveiit prnmonflratorem
conferri mereancur.
XXXI.
Correitio fatuorum
^tis_Arti s libellus
qui totam operationem inclufit triduo. Senior Zudtth Arabsnonfine acunine perfequitut
,
__^
Anonymi
non
fcripta
ut patet
poft itatem Villanovani,
inutilis eft
Can dida-
verum & f^pius Oedipo con, jeftore indiget, clari oromnibusdifl js cmsfigura il-
urgumentum fuum
//
prsceptionibus etiam tgregiis Jh_e^^novemA^M^ qua: fi penitus infpiciatur, , frequens. Inter quas enim illa: Su/phur vu/gi me- ^dTfe rtiurmyftcrlurn en ufikatxquimfenten tisiAaifl,-// fatiis efl extraneum , contrarium ûia femper inris^^ vitria^
r^
&
fitit
,Qr denigrat
,^ corrur/ipit
quocunque modopra.
XXXV.
46
',

XXXV.
*"
'
Nor tljoni_Or'i''^l''
craufiic-
q""^^
'"
lingnam nerma-
item SajnueUjJkMili n n i Corifnifratiojnafla Solhjj^^lAtM AnonyConfiliurnComuon de " nes in Al^ymik,?i F.juldem^y4Ji^ymfi: cnmpl anenium . quorum^Jecundus ffii , in trcs difpeTcTtur libros , Confideruttones ten djris involut^junt , in Samuelts faiutamonitisque r.-rltantior^ll ut ratiombus Complernento fe expedit. Tjmni Ordipaulo clarius pcEnitcndi.fed^ tertiusnon liuj mju J'^"l!--'i--" rfeusrefcrtus;priinus&: ribuS rCri,CLUi> Ul JlllU3^l*J.tl --r. <. ~ <i/f magis quantum prob coniTcere licec, aUJr Wecu iido neutiquam par gj^ l2LbPJUiILlc^-\9'>5-5^ via Rcgia Scripfit procedit. principatu Edoardi ^profidai_jjcredejvd_fata^,^^^ IV. fuiire humanicacis quemnarratejus eft,&, uc Daul' opus Ipinofum // Jlare. Ltltum inter jpinoi , vere tonum tanquam ad fe produdtum a Ortolam Delvifio magni Pranica , ut paucis muka , tcnebricofum. fecreti immunem liberumuu6 Chemici confcium intelle, tenebras indudas five HortuUni itidem ob a fe demiferit , Delvifmrn aucem poftca capite du difficilis. truncatum fiiiire , de quo confulatur Stow in AnDich Alani nubila fiint , & proveftum requirunt nalibus. Sed de ThoviA lôrthoni fcripto ut & reAglica 'fzx ELiam^ Ashmole publi:atis. {t^XQm.Secretum jododGreveri fatis redo tramite liquis circainitia procedit ;eft tamen, cur fulpicer eum viwmxMmGotho^rido Chaueer , Monacho nigri> ,Carad complementum operis non pervenilfc, quid pentario Chamoc lomft/dio ,'2{obinjono GcVverOf enim perfcftionis materi^ jam prxparata: acccdec accuratius judicabunr, qui idiotirtlmorum linguas ex multis Antimonii floribus , quos largiter fupe- ejus quam cgo intelligentiorcs funt. Somma Daraddit ? Uc taceam , non videri, maceriam a (jreve- fimi ab Ashmole Anglice edita, cum jam ante in linguam larinam abicrint , illa & mihi exprinmnt fenro ante conjundionem legitime purgatam eflc.Coytentiam,eire elaex artc Vtfionem Dar/ientt ( ita interpretor 'Daprudenter, & reciorium Richjiaii- Angln^' Dreams) alienagenus ftin bene concepcam & fecundum prsintcrmifta Tjoifltum efl: fed itaut per ccpta Artis legitime fcntentiamadvocadifpofitam Rofarinm autcm profanuarceatur. Unicamejus digiiam: Anglt eire quidcm obfcuriori filo contexD^nftnmi profunda mcdicatione re hnc non piget.ut cum fcd non fin e evidentibus_hinc inde magna; ^]erctirinscruim,\\\(\\.\\K.,difoivi' corfora, &reArtis veftigii s. Imprimis unum 'Daulhnio cxcidi c/ .^.^^^ dttcit ea tnprimam maiertam ,jed tJ^tercurtuscorpodifiitjm , quod multisaliorupT fenrenriispraeferen-// iS cruditmsm propter enim non efi vum hoc facere potefi ex "aum ett terrd alba hahuit prima in , tjuod fui fnlphttrii , Thom iy>quinat i etiam locum incer Chemicos quA ctnn acju.i clara.failtts efi iniiio quia ilb-.d crudttm femper appetit corrodere, -juod fu natur^ viciniui efl. inoulgenc nonnuUi actribuitur eidem libellus,qui Sed tJêrcurtHS corporum faccre id nonpoiesi quia Secreta Alkjfrni^ infcribitur; itcm alius. de fe, Efentia tJH ineraliu-m^. Quicquid horum iic , ipfa per congeiaiionem iiludcrudumfulphitr cûod antea in hfc fcrip ta nonjimc magni momenci , immo indiideonon corrodit iUofiiit, efi aiteraium in natura, gna cam nobili Audore & caligineobfepta Agnofunius vis nonficiit primum , nec ferattim aperit ,fed cic camcn , quisquis eft ille Thomas , fe regulas Armanat in aitum .iicet fint flutlualtter conûnUa. tis ab Alberta traditas feSatum. Ec mox SeûefiLj apAiagnu-,-,L. diu inquic Diviim jam , i^Hjertum tJMa, // Georgii RiplM XII. /'flr/<ûblicum magni gi^rum actace germance meum-, quod cum utriulque : id pa^jplau^m_con{ecutjunt. tanquam rum ftylpjta Thomas AtjutnM convenic obiit enim nam anno quidemmerito & /r Opcris janitrices hoc efti Chrifti MCCLXXIV, & fyitberiM tJHagnus dc// tempcrato apertz funt', ut prffdettinacum r ..^^, -^.^ j ._ Petavii mum anno MCCLXXX, dithculi er.adr fecundum non calculedorem /racce ncum , piumgue lum Centauro ^' ergo illotis quomodo Thamas appellare potueric manibus , aucem irruenti "naTrtant , opponant modeftc obicem. Intelligeretur etiam Albertum (licet antea Magilfrumfuum ^Divum^t vulgo mplûs , ficradu continuo proccfium fuum non fatis alTequor. Opufculum loannis nJr^/ehung obfcuri nominis eft & luce optata defticucum. profequeretur, nunc, more Gf^ri fpargit variislo& in favos Itipare Neque alicer cenfcndum de Epiiloia Anionii de Abcis mella fua , qusc jungere hatta , de fohanne Belyz^ , Joanne de Lafnioro de circumfpefti eft. Inter prima Artis centamenca cru
,
' .
nicam
&
XXXVI.
XXXIX.
>
&
&
XXXVII.
vw
tinentur Q.z\-\di\diZX.\\^\i^Ripid : Lapisnoflereflvapor potentialis metrJli: invifibile ^rofe^h efl hoc menflruum , tjuan<juam cuin fecunda aqua Philofophtca apparere poiefl forma a<ûx clar<z. Floruic Rtpixits
clave Sapienti* Alphonfl , & fimilibus. ISâtiiralts Philofophia magni Lapidis Jo. Saigner magis adhuc exerrat , uc cujus opus ex fale communi varie foluto , divexato proccdit , idquod a fontibus An-
&
eidemque anno Chrifti MCCCCLXXVII.opus hoc dcdicavic ; artem didicic non a LuHio, licec eum quandoque allegec, non a Cremero de quo omnia incerca , fed ut ipfe
Edoardo
V. regnante
tiquorum Philofophorum alienum
eft.
X
^
L.
,
Fg/y<&)
aurjum-,
ibi
ica
dittum Rorfarchi anno Chri,
fti
MDXCIX.
imprefliim fcatet nuis
&jmpoftu-
agnofcic
fecretum
in iongincjuii
regionibus didici,
efi.
S^-^ Qv^x
cqncreditttrn j^;_ mihi indignnDimittitus incercclleric , opinor , uc Divinitus ,
Ita
Camen
Deo
volence,
Magirtriopcra;idquodperfuadere vidcrur didum ipfius alibi pronunciacum ubi hoc meus DoUor,m,
.-
Simiiiratione in Codi.illo Lul, mibi oflendit lius proficecur fe Divina infpiratione artem edo" in codem libro ita fe expliquit
dum & nihilominus

;
cac
ut
non immediate
fcd mediante Villanova,
no gelf um id elVe agnofcat. Cztcra fcripta qui RifUo attribuuntur , & in Germania leguntur imprella vel RipUum r\on fatcntur Audorem, vel ab codcm nondum veris myfleriis initiato profeSta
func.
Saiamon Trifmofin five cx propria Enchirefi , five ex icinerum fuorum curriculo in unum compegic,omnia,fi uc jaceuc ,incelligcnda , fpiranC inepcias. Nec fere alicer de Wier.o?0''*iXrMii-PBlcejTibusjencicndum.Nec fuccedic augmentum Trithemiiih'\dem{igx\3iliix\^,ut nccTttinnm BarthoI.Korndorjferi. Speculim Vlrici PoyfelU pedem iuto etFcrt, & fupra ccEteros aliquid conatur ; Qc_^JDialogui PhilofqphU. Qiii ex Rogerio Bacone eidem Operi anncduncur, non concemncnda funt , eorundem tamen non cam verba, quamfenfus fpc(5landus.
XLI.
^pion yfius Zach ariu: Galius varios errores fuos recenfec acque poft eos in portum vericatis fe
,
XXXVIII
Circa aEtatem RipUi prodiit in hoc genere Thar
perveniire aireverat
dignus
cui ia
hocncggcio
Eabeatur
Lib.
faabea t ur fides
,
I.
Se6t.
I.
Subfe6t. 1 1.
47
&
dodte verfetur , articulum tainen illam dc fccreto Arcis ita necellarium ibidcm prsEterit, utililTimas ad prxparationis elementa monitiones filcntio involvic , de quibus in Epifiola hinc inde , admottitos VotOy prmsdiofos (tmatores, inquir, rogo yuam operari indpiant , uc omnibus dMis quit cirra liccc fatis parce commentatur id ag i^t tamen ut eperattones in compojitiorie necejfari^ , verfanttir , ^rovedtiores facile allequ antu r, quo metam ii\tend ar. Tyroncs id hic aflcq uuntur , ut a Ipuriis tollatis qufibi >/iuino contradiccre videbuntur Magiitrisdifcanr.Trevifani exemplo^bftiuercfor- // Anigmatum aûivocationibus, id. gtnus aliis, animttm ruuam ramen ope randi feliciter . neceHi; eftJHu- /^^ adeo refolutum atcjue liberwn habeant, ut videant^, ac inteHigant , non nifi meras ejje concordantiM , non rianub.alii^. X L V. diverforum,fed vario modo prolaiorum in Hnutn er eunBafiliHs FalentinHs ,^taeAi&in\ ordinis Monachus, dem Jenfum. ti&c e^ umca via cognofcendii veritanotilTimus fcriptor hodie fed qui diu a morte fua tii in hac ,^rte prsferttm. Fatet ur 3.utsm_^>io nyf'us doctis tandem cocpit innotefcere , aperta Zachirjui leftio in ex redudunxgfl e re(âm viam ceu / / & Cjdicillo Ejusdem , collatis perhibent per iftum fulminis columna Templi / f ne Teflamenti Lullii qu am ZH//tw vicinus morti fcr igljt Erffurtenfis, in cujus medio dilFrafto fcriptumejus // ^JD Epil tola haftenus deiituerat Sed & ha;c , utcunque in vul// Regi Roberto , &c. gus etiam typorum minifterio fparfa , nuHius cerXLII. ti nitunriiraiiôriraie. Scriptumjpiu m oipnibus e Nicolai F lam^Hl fcientia Chemica adverfis fere germanum ve regue anrenm a-ftimam- vccertatur fenteatiis. Qui Chcmici profertione funt rum enim vero neque duodecim ejus claves Parifiis oftendunt figuras ad fcpulchrum ejus hieacentfecundum liter am , cuiquani hadtcnus ( quanroglyphicas , quibus Artem totam fuccinde intum conftat ) fervierunt_ad intranduin Regis palaclufam volunt;quiab his didident, omniaaliadc tiumj neque illa , q us itjtfajid:e commcntatur de corrafis divitiis ejus congcrunr, de quibus pluribus Vitrio lo,deq; particularibus ceu vocanjjgueijiquatn agit celeberrimus eJ*/o'fco/xin ^j/?o/<ide metallorum tranrmutatione ; ego remin medio relin- .OEtatji adftitu erunt meta: uccunque tocies facra^ quo. /. tyiureJio_tyHg^reUo , licet non humilli- mcnti religionc fidem fuam de veritare obftringar. mi fpiritus carmine Arcem exponat, paruni i nJus Ego.quanrum ex omnibus colligere licct vcrum J acris tribuendum ex ifiimo . quia parum fcientix nihilominus Artificem puto fmlTe Bafiliu!^ led velab cditoribus caftratum, vel qux de balneopnejus ChemicjE defert LiliHs Gyraldm & alii populares ejus quibus vel facie , vel fama erat cogni- gilum, quique de vitriolo inculcat alio longc len-
cutnScJaîentêr itLQpere Tuo . ad morem Anciguorum verretur j& rngnitis efticacir "bus Candidatos a. lapfa &^rrore pr^muniat. Stu-
ter
&
&
&
tilTimus.
Certum quoque
eil
Leonem
X. Pontifiirri-
fu
intelligenda,
ca:tero
,
cem Romanum, librum hunc fibidedicatum

fiile ,
De
quam prima fronte promictiintf nemo dubitat Baflium aetatem inter
laborem ejus inanem crumena vacua ad ylugurellum remifsa inftituilfe compenfare , addito mordaci difterio , nihil illi qui hanc Artem calleret deelfe prxter crumenam , cêtera de fuo pofle
fubminiftrare.
&
experimenta confumpfilfc ; fcd experti itidem notarunta fcriptis ejufdem, qualia hodie dodis cxponuntur,parum in magno oper e prxfidii pofte cxjpe.drari. Quin & nonnuUi mihi famiiiares viri dodi,& enchirifeos Chemicae gnari fttriolum ad men-
/^
XLIU.
IfaacHi Hollan dui quis fueritj^ûando prascise vi-
tem
Baplii cxquifitillima diligentia evifcerarunt
fine ullo
emolumento.
xerit obfcurum
eft;
,
funt qui exiltiment
Taracelfi pleraque ipfi dcberi fed incerto itidem rumore

jilano
XLVL
:
juniorem tamen
conficitur
,
, ex eo advocat in teftimonia. Opjraeja^jnineraiiajcatcnt proceffibus , fed ambiguis , & ex uibus nihil certi ,e tiam q
efie
&
ViUânovano
Tehophrafius Paracelsus p roavornm itate celebris> famam , quam medicandi dexceritate acquifivit
quod utrumque
in fcripto fuo
mordaci
in Medicos dicacitate aut corrupit , auc fane imminuit. ;:^vn7nnnmu>g peritum fuiiTe ne quidcm inimici ipfius rotunde fultinent ncgare ,
&
po ftjnultos labores
bus
//
<
colligere licet. ita ex labori.
in labores
,
tamen
creduium ryronem invitant quando minimc crcditu r ubi veram

,
Eft
ali-
/
>
ûam
,
^'
r-f
> operi magno neceirari arrrinTpergit fententiam , ( eg & id adeo raro , ut deprehendi nifi ab eo qui aliu nde Jumen accep[t , nequeat. Col/o^mum Bejeri cumfpiritu Mercurii habet, quod abhorreas, fi quidem veram refert hiftoriam habet quod inftruat fi Aufior fub velo fabuljc veritatcm
;
inftituit patefacere.
Qug
lub
nomine Lamffringii
circumferuntur
iententiis
refpondent quidem Antiquorum fed fccretum Artis oblivione facra fe,
peliun t.
XLIV.
domelticus eius aliigue oculatos fe teftes fuiffe peihibent . de quo plura in Opere meo adverftis Conringium^. Et fanc hofpitem omnino efte oportet in \ciiionQ Paracelfi , qui inficiari fuftinebir, multa ipfum , & variis in locis de hoc Arcano difteruiile. Agnofcit quidem femel atque iterum Lapidem ab aliisdefcriptum fibi ignotum efle , Ced rurfus alibi fcientiam fuam in hoc genere prxdicat, & proccdendi mod u m Hbro de Fexatione Alkymiflarion^ , atque alibi proponit , licet fatis fuo piore tefte , ut funt ejus profeffionis magiftri ad fimulandum dilTimulanduinque in eodem fere ludo edodi , & ideo in fcribendo , poUicendoque lubrici , ut Ci dum adhuc in vivis funt premantur d
,
Operinus
^
iu5
li
Bernhard usTrevjfanus magni nominjs Chemi& fine controver (ia_abfoIutus difciplinae hu, ,
f"
potentiori
idum
fecurius eludant.
Nolim interea
^/
iicet
]
extremo fenio poft

fioruit
infinita
laborum
Chrifti
fpondere cuiq uam. fore^ ut ex ledione Paracelfi '/ ad cxfp eflaiampe r veniat m eram quod ipfe pa {//'^.
,
inania
magifter
circa
annum
'"''
Th: Bononienfi , Caroetiam ; cui /-'4-LaQ_arcano epillo lam fcripfi t,proiixam illam, < & folidis incumbentem fundam entisiiâmhodieque Curinfi jSf-rf)<g Trg-ui/ggfjTj^g longe priefe jûat^ merito ; nam licet & in/i;ri/7/pyoprudenfamiliaris
MCCCLXXXX,
VIII. Gallorum Regis Archiatro
XLVII.
(-
îchael Sendivopiu s
( five is
Audor
eft
2\^tt
&
Lumtnis Chemici, five Sethonius Scotus , qncm Gcrmani 5^/^ vocant non niulcum refert)_JiiteT s^rti buj us fcri ptores omnium h adenus^ claftice ~~~*
.s
"
judicio
48
fuum commentis,
Bibliothecx Chemicse Curlofae

(
nidicio foletniimerari. Auftoringenuus
quancum
.
.
Philofophorum pcrmictic religio .
)^ line procef.
^"
^êntiam
fuaro
fine invetfislubricifq, verbisjena^êjiens; in paraboli etiam liberior,

.-
//&
nrnp|or_yeritaci fed ne quid diCTimulemus ,Jn nilalngenuitatis imagine calUdus. & alio vertens
caiamum,
alio
mentem; aêout qui
prelTius, fecun-
^
r/
literam ipfum feguuntur, facilA abriî Alkyjnd&viz. Dialoius ejiis intcr Mercurium priain fed blandicur , miftam , lepore fuo & jocis Exftac &J7'Mflrfexplicat. cipe nodononfe fatis ms SendiVQgii de/itlpbure Philofophorum , non isjper-
dum
poffmt
cant] communis fama collocat. Laudant dodli in hoc genere qerh. T)ornettm,Penotum, Lil>avtum,6A Jionem Dulcem , Kelleum Anglum Edm. Deanum-> , Dienhejmium , Lanrentium Venturam Barnardufn.', Lagneurnj , aliofque ejus census plures , ut ftrenuos inquifitores , & diuturnos Pfyches noftra: procos, fed 'ut Magiftros nequaquam. Dorneus in fuo ^rio/oinfruduose confenuit /?<r'<^M.'', cum
,
,
&
tandem fciret (e nihil adeo fcire hortatur PhiloChemicos ut ûamprimkm lapidem invenerint, cam
,
,
Principi Mauricio
ofFerrent
,
fcilicet
ordinibus General. Belgii egregic memor Philofophici
&
lm(aorieAritjis^ fed tamen
ut cx certis liquec
ajctribuendus.
facramenti. Penotus etiam nofocomio
Helvetico
f/
nequaquam "mdicnsTsêndivojto '
immortuus
XLVIII.
Nicolaus Niger Happeltus , auctor Cheiragogiii. tielianx. , icem DifcjUifitionis de Helta ny^rtifla plus ex diligenti librorum leftione vilus
eft.
a lacoho Bohm tantopere commendatum incerto Auttore experitur doftorum judicia. Ipfe Scriptor Adeptorum [ ceu vocant ] clarti fe adfcribit, mukufque eft in limo laudando de quo ita erum,
,
eft fapuilfe,
quam
ex Vulcani ergafterio
in experimcnta adducit de iMercurio fcrri
unde qux ,plumoculati
bique omnia irrita funt ncc in Magiftri fidera ullam inveniunc.

, ,
manu
pit.
ihuj^ Du 0.ii)rt /'(So Hif
Dm
t>\x
Xhm
warhcl)
aiicf?
^cfan^j ^cr^
LL
AureumJêJlus GuiL Mtnnens , purofpeculatori probarrpbteft , blan ditur que in_exj>erris^;Jed cjui veracium i^nimrijudicjaônfuhint , rident jjmnia alia, facileque inrelliguntur ca , qux in Rore majali , meteoris delitefcunt , non efle ejus acuminis , vivacitatis, uc metallorum penetralia ineredi, auciniis cum fruftu durare poffint. Et ,, 1. . ^ ^ r tarocn Mennensc\ facris ex profanis multaag=". o r . gerat fpeciosc colorat , uc graciam opmioni
trciOer
'âm.
limo potefl aurttm conItem : etiam ex /lercore^ , vulgarem intelligac limum tamen ficere^. Quod fi (^ id quod vix crediderim ) procul vero abeft. Et
&
-^
/^
1/
a gnofcJLbaud dubie cekbgxr. ClauJfm^mUILS^ felitentid hgfit procefsus fui imbecillitarem 3^m ^7" T ^ 7? u r^ ^r^r,>-;k.,o In proceffu operis & colonbus ie conlequentibus ,.^ ,^. r, , ^ ,^.,., tyiquar X ^,.^ de ineandis hdeliter occupatur ftudiose uuiuat uwii.i^-ou i t.
&
rinjrL.
& errores
,
commilVos ita pere non fit neceftum.

ligens
operando per imprudentiam ftudet emendare ut de novo inciin

,
&
fujE
concilet. Dn._Nuyftment
univerfalf, cujus
Whxo, ds verofal^
ChryJippM Fannianus , dife ex purgaco pofife folem vulgari plumbo , icem ex cinnabari Conatur expertus. elicere , an cum fruftu viderit falis cuope metamorphofin autcro perfuadere de nihilo non ut quod procurari jufdam fufilis ; efle opormetallicx naturs illun eft , ita falem tet, alioquin hebefcet visejus, nec metalla conftanter ingredietur. Ex Magiftris autem Artis efte huncFannianum, nullum ex fcripto ipfo judicium
lo.
Philofophorum mulca hinc inde difputat de fptritu
& eruditusfcripcor agnofcic

,
Mundi
re
,
radicem inveitigac inae,
fed minisiubtiliter in a^re^îfcaULrjL-eui^^
Natura pedihus quafi noftris fubjecerit quojijlle^ gxjublimij nfticuic caprare Menciuncur talia ve ritatis fpeciem , prasfertim apud fimplices contemplatores, fed ubi ad praxin ventum eft fperantem ludificantur. Licetenim non male dicantur radices
.
metaliorum voiitare in aere^

re in terra
,
corpora eorum ejuiefce-
eft.
XLIX.
Elucidarius Chri(lophori_X^rifienfts inter generalia fe
proxinu tamen mctallorum femina e tellure eruenda funt , ciim remoca non unius Ncftoris aEtate in proxima vcrtantur.
LIL
Henricus Conrad de Igne Magorum deque variis ignium generibus jufto opere commentatur, fed mirum , quod verum illum Philofcphorum igncm neverbo quidem atcingat,& nihilominus in aliis cenfendis prolixus t^.t ndre ai Goldmaye,
lucis
Antiquorumprajccptacontiriet und e parum a ccede t tyron ibus; Minus adhuc ex /r, ,
qui noneft nifijarrago^x vanw Jcriptoribus fine magno deleftu conlarcinata praecipue exfratribM Rifci. Crucis , unde promifta madario "Srotofferi
gnifica exfculpes pra^tereaque nihil. Luca^ Rodar-
rus
Harmoniaro Chemicam
,
digclTit
fed qua:
non
^riusi\&.o nomine ita appcllatus, ante hos cenlum annos de folHnone Philofophtca fcripfit , non inficete quidem , fed nec Antiquis Philofophis per omnia coogruencer. Vulc enim menftruum Philofophicuro per vegecabilia reddi forcius vulc circa fine.T? opcris, alia via incedendum, quam optimus quifque hadenus incetTit. De co<ftione, & ponderibus fic fatis examulTim loquitur. Verfus ejusrotundi funt , & ita compte diferti , ut ab iroperitioribus cenferinon difficulter potTmc omni exparce
;
ex variis Chemicotum fcriptis colledia qucc ciim plures Lapides Philofophicos, eorumque parandi moduro edocere fuftineat , ne unum quidem rede & ex difciplina proeft nifi iiidigefta farrago
fcquitur.
LIIL
Manifeftatio MajeftatisDivini
(
-Offffibaruna
putatut
@dtf ltcr?er
tygidius
OJâicffaf )
cujus
AuSor
(^mtiniinn / verfatur toto opere, eoquc fatis prolixo in explicandis tribus prioribus
verficulis capitis primi
fe
veraces.
Gcnefeos
in
quo dum
fc
//
.7 ^*^r^
L. êc _Io_^Picus_Jilkmdul_miii fcriptum eruditum de m fpedant, iftuc qu.c Auro reliquit , naturam ejus , & in illo Opere vaiia alia quia Sed jionddcendat. magno appacx Auaoribus & proprio ingcnio Thcologorum non fcholis caque in in ingcruntur Arl^guejrieretjiLty^rQjiibus ratu declarans , ândidatorum tolcranda ncmini _jifum, egatur ubique eum Poft , t_eni__Brimum i ntroducendis.
,
muItaJiinc inde Chemica inlperg it de /l ea inconvenien-/ '^'*^ metamorphofi me tallorum ethodunnLJpecialifgr ter ; licet ad ipfam praxeos
exercet
//
7^heobaldus-ab Hoghelande^ , qui de difficultatibus Chemii, ex fua, aliorumque experientia ncrvose dincrit. .NcutruDi tamen inter t^deptot [ juos vo-
ejus diuturnum fu aferim. Idem^proponendumefto^
judicium de O/Tgrg^ /<tc. go/>weJ7Philofophi ut vocan tTTeutonicif^quod Myjterit*>n^ ma gnum^

,
~~
inicnbituc
Lib.
jnfcribjrjir
,
I.
Sct.
I.
Subfe6t. II.
49
ubi de Chemicis varia hinc inde inciilcat t fed opinor . ex jiuda ContejnoIadaQe; nam in praxi minus peritum fuilTc, vel id judicio fucrit
quod in Epi(}olk ad AwicMjn, excusa Amftclredami apud Betke, refpondet cuidam difcipulo fuo pu,
tare fe integros fex requiri annos ad opns ab initio ad finem ufque abfolvendum.
Sendivogii latere amat ) Secretarius quondam Ri% Baronis Cronfternii , mihi tota hyeme anni D C LV I /. adfait , atque in familiari converfatione falius elt fibi eadem ^JMann-Scripta parvi Agricolx, hoc e(t, fohanms Grafiei, five Chorialajfei ab amico Livono conceffa, & faepe lefta effejimmo
Nec adhuc con-
dcfcripta
iieque dubirare fe de procelluum vc-
ftat,quenquam ex ledione
mii
five
ûetmannifCive Boh-
ad intimaartis
pervafiffe.
LIV.
/ohannes Thornburg
nia
,
Epifcopus Vigornienfis
componendo
in
Chemicis , m quo
librum fcripfic.tituloi^N^t/jr/j^^MfV, owita ordicur. Quijc^nis in

aliîtid vidt
l'hi-
/efophortim lapide
htto incipiat,
&
ad ad ornnia , per ahcjnidprogrediatur,

,
pewenire^, A ni-
Operis ChortoUffeani haud aliam effe quam mineram Sacurni e Mifnia apcius hauricndam, fibi autem hadenus nullam fuilTe occafionem experiundi ( ut erat fane id temporis in ergalterio ignium plane hofpes ) eoque feftinare in Belgium ut vericacem Manu -Scripii oculacis manibus periclitetur. Qiud multis.^^venit
,
,
,
ntarc
materiam autem
Scriptum
, adeo ut Auftorem in via Relicet fortaffis ad non dubitem complementum praxeos non licuerit perveoire , Caufam ipfe eloquatur Islejno amem j^tcff;,inquit, pojie me Philofophorum lapide^n-, tx ftriptis meis
pium eft appofite diftindum
&
racionibus Philolophicis
Amfielredamum varia ibi fcripca edic tanquam germanidimus Adeptus defale Philofophorum, icena
,
Luctrnamflis
;
Philofophici
Sic.
affumpto
filii
Sen-
gii anibulade
divogii ticulo ubi quidem pie, & fubinde Antiquis fapiencibus conveniencer iiicedit.verum an ciim illa
fcripcaedercc.vere fueric Adeptus.dubicareme no diffimulo , non modo quianuper antedocimaliam
componer^.
Nomen
ceret fapientijfuno
non arrogo tantum fed fi plapotentipmoj^ Regi nojlro facoho

;
( quo regnante
florebat
>
gratiose
filits
philofophia
non ohflante ftatuto contra auri muhiplicationem edito , tentarent procul dubio boni
veniam
indnlgeriLj
Viri adhuc fub filentio fecrettores
an ftieniia
eorurrt->
refponderet rei veritati
aut rei veritasfuperaretfci-
emiam^.
Unam
fcio
,
,
hic fententiam ejus allcgare libet,
qu^ haud
,
babtle videtur
inquit
Proan omnibus fe probatura fit maleterrd quhd vifcera pofi ,

:
diîonem pro perfeilis

tnetalla plerumj^
quodfilii
tjnperfeda, dr
producebant.
profnis leprofa Nej^ enim opinor

,
Adam
,
niji propter
peccattm Patris
,
ttncjuam
mecallicam plane ignorabat , fcd pra.'cipue ob duas caufas in fcripcis ipfius adhuc obvias quarum una eft quod tradat materiatn magni Opcrts initio dulcem efie (dc hoc Saturnimineram indicat^ afitra quod fcribat , crudum adhuc fpiriium tingere ficet fugdii colore^: qux duo Antiquorum materis non congruunc. Harprechtum aucem illa haufiffe cx fci-ipzis parvi AgricoU ve\ id argumenco fuerit, quod hic in Aperta fua arca : Pojfum, inquit ffiriiM ex metallis ( aut ex minera ) corporaltter elicito, momento tingerc cuprum in aurum^ fed non conftanter. 4. Particulare ( ccu vocant ) parvi AgriccU eciam fuospatitur manes; licet enim ex minera Satur: , ; , , ,
eguijjent velfiajinopro candelabro
fibui
eijtii
vel cupropro lebete

non magis
vel ferro pro calvel plumbo pro tedupeccatttm eguifiet
ni
ci
l3e
peculiari eliciatur per fpiritum falis

,
armonia-
tindura viridis
viridi (
ut refpondeac Agricol^ inceru-
ra domus
quam
nnie
^cn gruncn
,
untcrÛif
nihil
Adam ficuumfoUis.
Prjecipue ledori fuo ad initia
de excorquecur
quod
in cineritio
ramen inultimum iguis
mum
Artis pleniiis imbibenda commendat capuc deciSatmelis Otreb Britanni , quod & ipfum videtur ab initiato compoficum fuiffe , licet omnia
alia vulgaris oculus
fupplicium fine fuga cxfpedec.
LV!. Arcanum Hermeticii Philofop}m_cptu editum ab

,
ibidem inveniat.
LV.
f (cm Unb gro^ Q3nnf fj Aadior Aperta arcs, arcani artificiofijfimijplenfqîx^limatur in Chemla fummus Artifex ; fed qu^ mihi de eo dubitandi anfam praebuere harc fere funt i. Si ex minera Saturni vulgaris.aut Antimonii. etiam prjeftantiilima , ( quo videtur inclinare ) materiam magni operiselicere fatagit, non fequitur veftigia Antlquorum, adeoque extra oleas, haud dubic, cvagatur , i. Ex epiftola hujus ^gricoU ad Erneftum , Eleftorem Colonias fatis evidens eft , ipfum ne tum quidem ex propria confeffione , ultra primam materis ver^ prjeparationem. proceffilfa Scri(
j:
Parvfu yfgricola
penes nos unda Tagi , fe recondit , crediturque Senator Parlamenti 1 olofani Donjanus EJhagnet , id enim nomen ex fuperiori
fub his verbis
,
eo ,'qui
anigmace
haftenus legerim, grudencifn mc ,can^diffime(û e cjuantum permitcic taciturnitas imperata Philofophis ) in arcano
elicicur,
(
omnium quos
//
/1
///^2
//
11
hoc argum entoverfatur , nullis diverticulis. nullis ambagibus leftori illudens Ucrum aucem Efi>agnet ipfe auftor fueric hujus fcripti, an editor tancum, in ambiguo eft, dubicantque Gallorum curiofi, qui.
^X
bus Effagnet
facis
fuperque innotuerat. Id inficiari
ncfas.filium EsJ>agneti{ci\ions,8c ipfum Effagnetutn
ptam autemeffe hanc epiftolam
triennio toto poft
edicam Apertam Arcam-. mihi aiTerevanterconcredidic Amftelredami Dn. Rafchtu; , & ipfe in areni Chemica vecus & exercitatus gladiator. Im-
nomine, jatn tum annorum circicer fexaginca.itidem Senatorem Tolofanum ( ut olim pacer ) mihiannofeculi labencis fexagefimo quarto familiari converfatione notum fuiffe virum probum, eruditum , Chemicum ,& uni Lullio addidiffimum quo nemo mortalium opinor , LulUum fidelius excuffe, ,
mo
ut in eodem articulo perfiftamus , poffeflbr tJ^fanu-Scriptorum veriffimorum hujus ^ylgricoU ,
rat,
quod
in
eo
folo toto fcienciam

,
licefcere affeveraret
ideoque nullo
Chemicam dealio Chemiqo
natione Livonus, qui jam ab annis triginca

fcribit in iiJffyfierio occult^
uc
Natur^ ) totum Opus cognicidimum habet.agnofcit ibidem fe Mercurium univerfalem tantum adhuc obtinuiffc nondum tamen ad opcatum finem perdudum. Ficrine poffe credibile eft uc aliquis de tota prxparatione fecuriffimus triglnra annis non ultra primas lineas progrediatur ? 3. hhannes Harprecht, ProfelToris Tubingenfis filius> qui fub nomine filii (
, ,
fcriptore foUicitum fe oftendic. Is a me privacim interrogatus, Paterne vere fuiffet Adeptttt.^^n fcri-
ptum
pater
,
fuperius publico expofuilfet
de fecundo
fuftinuit.
faffuseft,
primum antemafferere non

filentii
An
huic ftudio debiti , filio nihil revelaric, an certi niliil fcierit in fufpenfo relinquo. Quicquid horum fit , obftrinxit nihilominus
memor
Pater fibi^Curiofos ojTinêsJnfigiTi_benefiîojL^^ librum hunc aureum publico afleruerir.
Tom.
//
'
1.
LVII.
JO
Bibliothecse
L V 1 1.
Chemicx
Philalethar
,
Curiofas
clanncis fcriptis
;
Sequitur alteriiis Galli fcriptum , Les_asHvreide DavidPlaitiscampy ) in quo Cliemica varia, Tratiatus de ty4uropoialjilt ,feumedicina univerfah.item
fcola Tranfmutatoria &c. Au(5tor Gallis plerifque fagacioribus non admodum probatur, ut jador niinuis ; mihijtamenjddetur non jreroâdXaÎdemititiere , fed in via media declinalfe ad avia , adeoque fperata Hefpcridum poma non decerpfilfc. Sed & alius Gallus mihi notus, Lfcrutator indefeiFus , vir muldovicus dit Bttijjon.
nihil fubolfecijfede
,
corum
familia accenlctur
,
te candidus
jam diu a tota Chemiautem prima fioningenueque difertus fcriptor; verum

eft
ubi nodus ille vulcanius dc Arcano Arttsoccnnit, gemtnoi Dianxcolnmbas oi\.e\\tit, d& c[mh\.\s\\odiQ(\\
ad ravim ufque difHdent Candidati , & quibus ignoratis totum a;drticium corruere necelle clt. Sed Sc
illa
tiquis,
per colu?nbui Diamvvd plena efl:txdio,ncc Animmo ncc ip^ Pbilnlethie, opinor,calcata j quod longe propior alia detur , Antiquis, & hodiernis Adeptis familiaris. Ubi autem illa primg^
,
tx ledionis , qui cum iiiicio famx de Anro pctabtli fcripiilVec, neque tamen in mirdendo luperaret alios Wcdentes , rogatus a me caufam reipondit , fe aurmn fuum/?o/<!ti7<; confecifle ex bra<5teoIis auri fpiritu terrsE arvorum nigerrims diflblutis, ex eoautem , obfervatum fibi elFe non adhibitum fuille legitimum menftruum , & hinc vim ejus medicam
,
&_abftr ufiirim g
operation!s~^kEra?7evafifti
^^js
der.
ie\iq\i3_Thila leth<t n on difticulterjfucce-
Lxr.
fohannes Segerus VVeidenfeld de fecretis Adeptoruin
hebetiorem deprehendi. Poft meliora, ceu fibi pollicebatur , edoftus d Duce Megapolitano in arcem Stinkenburg, ad experimenta Artis fua: edenda benevole invitatuf ubi, quoci fortaffis grandia proin carccre dcmum conmifilfet, nec priftaret
:
opus pradicum nuper concinnavit, & illud magna; induftria: ledionifque omnino variar argumentum. Decretum illi lioc fcripto oinnes veros Chemicos in fpeciem diffidentes redigerc in concordiam; at.iue ideo omnuim procelliis etiam prima fronte pugnantes approbat , tanquam veros,
, ,
dummodo
tabuir.
LVIIT
Tutnba
Gallice
,
in illis aliquid Ipiritiisvini Lulliani vel tacite, vel explicite reperiacur creditque nuUum
;
adeo dari proceflum

,
pattf ertatii Philofophi incogniti
edita
43.'
linguam Germanicam verfa nuncupata ) Audorem fa( D;if_ÛiibJiXiiniillt Gallum, qui cumHafcquitem y^rr(?mof?, tetur mx ad dies aliquot,apud me viveret poft varia ^ ]in Orif-nM" irinpra fecretum fuum, qua erac humaego <îtate mihi benigne comm imjcayit , quod invidebo.Nimirummftitutum ejus // hic publico non
fed
mox
in
&
quo is non delicelcat vel ftib proprio, vel alieno nomine.Scd uc hic ipfi concefleris ( quod tamen vix ferenc delicatius judicantes) nufquam docet, quid fit fpiritus ille vini Lullianus quo genio incalefcat , ex qua progetminetradice, ut proinde quam diu hoc ignotum eft,menftruum quoque vere univerfale ignorari necefle fit. Quin & difficile eft creditu, fpiruum illum viui Lullianum innoxie permifceri tot aquis
,
in
//
//
hoc
libro eft
,
tam diu Mercurium vulgi cum auro- fortibus.Regiis ,tot

jndicio
lixiviis,falfis
acidis, ut nihil
.
/*.
l(
// //
/*'
II
II II //
totiesiterum inde deftillando evocare, donec tota auri malfa evadat levis, fpongiofa, irreducibilis , & fplendore omni cafla cui tum aftundic ( mihi enim clavem charaderum fuorum alias
fubigere
.
deintegritatc fua deperdat.
C ircumifpeftius meo
Ve teres^ qmnesJiicâ^jliorrjs_extermi^ narunt , quod quemadmodum bene LuUiiis in fuo yade mecmn nnfn botu matris filios fuos inter,
omnibus ignotam aperuit

titium,illudq;
acetum optimum
ftilla-
ficere.
tamdiu inde abftrahit,&, ceu vocant cohobatjdonec abeat aurum infubftantiam fufilem, intrantem, tingentem.Mihi uc hxc methodus laboriofiffima occurrit
LXIL
Anonymns
duit
i"n
,
ille
illtiftris
qui 'P antaleoni s

,
nomen
in-
ab Antiquorum fcripcis aliequibus magis arrialiorum tentaminibus , na , ita volensrelinquo. debit , eandem
,
&
magna: eruditionis
& cxpenentia;
Rofcius,
,
Bifolio fu o tnetallico in^T)mulo_H^jêtis__apjrto
hcjn_Alchymijhco
ciunii
,
Ex amine
prodit clariffimam in
LIX.
Anonymi Verbumdim ijfum fpirat indolem Veterum Philofophorum atque mulca adducit placitis Adeptorum folennia fed & mulcus eft in alienis, & __a^n po ahducentibus. Vimentius KoftsKy in fua TinUurs. radice meras tenebras yEgyptias vendere ^ fi apparet , fed giiy^raTnfn fubinde radiis quibufdam //Jucis^diftinguuntur. Qfii hunc aditfine lumine.jg^ I' /ine lumine recedet. Scriptum traditur opufculum hocaHnoOinftrM C C C C L X X X V 1 II. Sed
, ;
his facris luccnijjpromptum^, fubadu mque judi-
acumen. Credi, contra Auilorem Tumb& Semiramidts ab eodem calamo prog{.

,
liber rimurn in c enjendo
bile eft
Difceptationem de Lapide Phyfico
fluxilfe, ita
iifdem principiis
>
fundamentifq; innitifi
tur is Scriptor,quibus Pantaleon. Et
fcapham
fca-
.^
pham appellare fas eft,is Tumbn Semiramidis Auôr, in quem invehitur Difceptator, magnisexcidit aufis,
liquidoque imperitiamfuam in Hermetico opere declarat;nec potuit fortius, generofiufque contundi, quam ab illo difceptatore , hoc eft , opinor Pantaleot,e priftitum eft.
'
& non
//
ita
pridem Hamburgi prodiit
fcriptum
^'tii
alfce 2rr;uf iat(ctn

i"
'om
Dcji_qcbcnii5tiicmi
Lxin,
lohannis Friderici Helvetii Vttulus (Aure us non equidemartificiumLapidis aut defcribir, aut profitetur
,
/|
^^
//
S"o ^^4floy nonnu nquam pragfertimJo rhythmis , qu a(Laliudjagensjj__yerita tem p a tcfacit^. fspius autem lateTpoft carcda , & circumfundit fe tenebris. y4litid editum Argentorati ,Jj^rj5Jii2CtC0
@fni
fed
runa_pertine r,
quod tamen ad notit iam Candidatofadam ab Adepto_Brojeftionem ( ut
PhilofophitVi^gs -yqftcrftc n; nuncupatum.etfi inge-
nuam magni Operis explicationem promitat (cicntiam tamenfuamquafi in vagina recondit ,_unde
:
loquuntur ; ejufque diTcurfurn g raphicrcxponit: ig
quo
tio
ris
,
illud
mirum quod
artifex
,
...... tam
ifl;e
,
levi
nego-
tam
:
exiguis fumptibus
abfolvi
tam angufto tempoaflêveret.
nemo
evadat fapientior
^liud
cui titulus
^^6
ia-
intcrvallo
negotium
Vo
(ônfi!'ff>''p^crMercuriaU^lHj(|Vr >
bile eft
n wnkn
,
ejus
pmpavari lapidem cjUatriduo

coeleftis
,
& id opejalis cu-
ter (peûlationes fel:ontinet,nec_vel_fibi

,
ut credi-
jufdata
nec ultra novemfiorenos toti opificio

fi
nec
aliis
faccm^ccendic.
tmpendi.
Quod
LX.
Jntroittts
hic magifter cenfendus Lullio
ejus ftandum audoritate , majoc qui in Accuratio. ,
eApertus ad ecclufum Regis falaiiuttu
mbus profitetur
cura fingulari adbibita
dicbus
triginca
Lib.I.
tflginta totatn prsparationem
ejtpediri.
Sea.I.
Quod
micorum
""^
Subfe(a.lL
itiiciatuin fuifle,
n
difRculter
idem
potuilTe Chortalajfeum zr^diz hxresejus Livo.

.
nus.Sed fi id ventati coiifonum, cur idem librorum ejus hsres totis ex eo triginta annis praertare nihil potuitpfunt, qui exiftiment iJHarUm Hebraam triduo negotium potuille tranfigere.immo tandem & trihorio, juxta illud vulgatum Jllaria lux roris
:
adduc6c credam: falcem itaopporcune de matend, de toto opcre fermonem inllicuit ut in tlieoria probs fubaftum efle oporceat , de praxi ejus nifi definiero. Pcne omiferam Anonymum deprindpiis natura [
,
non
stAnuhjai Geifmarix
ligarn ligat in tribus horis.
Verum haud dubieMe

, ,
re-
pecitionibus poftabfolucum irerum
iterumquelacico
(i
pidem
bene.
lia:c
intelligenda
Ucuc
fit
fat
fac
LXIV.
eyfnonymi tres Traâtus de__Met_a l_lorttm tr^nfmn tatio ne per Mart. Birruim evulgati. ahiinflanr rarir)prxceptis & monitis Piiilofoph|cis , nec njbus fint hinc inde de optima nota dubium , quin -_____- Ex . ,. j aphorifmisilhshiexpendantur /^/7)-?, goia!'M
. .
.
, luci publics publicie expofi. expofitum, qui Iicec diu hireac in elementis ,non definitcamenarcemreLiiibinde invad erg ,J&_puteuna 2HQ--CiiiflmiLattentiirijca^^ Helrrômnvi^ . colloco inter argutos quidem , & nobiies Philofophos. ( ut Mercurio diaphorecico , corallatoque felicem ; fed incer Rofcios niagnar Artis
quam
nequa-
quod
&
ipfc fe agiiofcaf in frugifera
illa
nieramorphofi mecallorum Hermecica hofpitetn fuilfe & rotusliberipfiuspcrfuadeatidem.utcunquebeneftcio liquons AlKaheft medicinam, poft Paracelfum locupletarit. Sunt nihilominus qui
,
imperfeUis metallis
igne aVolat
-
eH
propter crtiditatem Juam in

,
fufpicantur Helmontittm
npnquam
propriis
mani-
Totus folfemenjji
ubi dijjolveris -
- In tingendo pars
inftar fermenti
-
una
tinHa
contigtttt,
parti
ejt
e/i
Orelo colorum determinari e-
quit
(]Hta is
varius
,pro varictate menjlrui perfc-
bus hunc liquorem projparafie, fed poiledific ab alio pra;paratum,adeoque graviter alicubi conqueri.lagenam, qua AlKahelt continebatur; fibi furtir abiacam fuilfe.
Anonymi CabaLi ChymicU Hambiirgianno MDCLXXX publicata .ex arte fub ,...-, -p ^limiorisChemixfecretum fuum pcrfequitu r , gratior tamen illa proveftioribus in hoc ftudicunliorque quam iis , qai nondum fine corcice natare diilioris
dUt imperfeBioris.
LX V
1 1 i.
^^
PhoenixAdropietudemortereduxhi-\onvm\ymizn' tUm ex caliginos^ ejus delineatione licet exfpifca ri , ex rubra quadam cerra per validam defiillacio
nem oleum quoddam ycKxY.rS>h:; expriroic, &

.^
poftea
dicerunc.
^^ "
oleum rubicundum f an & hic colcochar locum habet ) quo imbuit fcobem folis & lunx, fovetque
jnilibuEpnEcipitiis abf^rreat. fed u bi ventum eft '1 3 cardinem re i , circumciditpra;c|giua, non invidia fed amore filenclTlPliilofophic i. Nec quis,
di bolis coiiibnter exprefia (bciari auro.ob naturje utriufquc difcordiam.ncqueant, vereor uc thefaiirus
ille
cranfeac
demum
in
carbones* Alteriits Anonymi
quam
eciani facile divinaveric

:
quid
illa
ejufdem
mateiiam jam puram tradendam efle quatuor fpiritibus Igneis futuris per biennium ejufdem cuftodibus. Cyrns refrigeratoritts lerufalemitanus mulcapromictic magnifice, fed quo cendac amplicnmis illis promifris.ignotum non modo aliis
fibi velint
P^ggy^Philofop liic. in perveftigando Arcis iecreto fpem^îanrvldeturj^ guQ evantu,^videric^fe. Egoqui exeadem falemcubicum & rubicundiifimam tinSuram oleofi gcneris fspeextraxiârgentum exterius aureocoloreimbu-
legentibuSjfed forfan
&
,
illi
ipfi.^,^/A- Chemine,
l
Anovel
nymi totus in eo
conficiac
fic
,
elt
uc
iquorem AlKaheft
entem > ingrefium tamen e jus in metalla , licet poft longasdecodionesjnunquam potuiobfervare.Quod idem judicium eftoderoremajali,cECerifqueinaere nacancibus liquoribus, ?o^<?/;?j
7g/cy/)icf
.
vel
commendec
cujus cametl an verua
hoc fcripco nequaquam conftar. Et vero fac e(Te ad Lapidem tamen conficiendum is "" liquor non defida^tufT^
pofreflbr, ex
RinH Phaenix Phi. Hamburgi cdicus anno MDryVYyiif
magis adeo concinnatus videtur propitiando facundi(Timi Poetx genio , qudm inveftigand^ Artis
hujusfinceritatijicaquxdecucurbicaexoflebalsenacio confeda fucco cancrorum , fcobe chalyimbuca commentatur, ad captan ex fublimi fpiritum univerfalecn, olenc fuavem
,
.LXVi.
Fridericttr Geisler in fuo Auropotabili vulc genui-
&
Hum
menftruum ex rubra quadam terra, five aretz. priparandum e(Te per terram autem illam rubram five bolumrubentem incelligac, five ( uc fufpicio efl: ) vicriolum in calcem rubicundam peruftum opporcunum folis radicibus intimis apefolis
;
,
bea
&
filicibus
dum
ad irridendos ilolidosfabellam
~
;
'
LXIX.
foh. Chriftophorm.Steeb. in lixire folis per dul~
riendis
menftruumnon miniftrabic , qui hjeterogediffolverit homogeneum, quippe natura non gaudet nifi fua natura <iAnonymi pariicnlare ex univerfali procedit ex Mercurio per terram aliquam rubram ( an colcothar j in ftatum
neum nequaquam
cem /t^wffrccomparato.recipic^quac verba ejus func^

rubicundiffimx partem unam, Mer. , hasc jungic ad aratn Vulcani , &c. Sed quid hic intelleftum velit peC Magnefiamfolist êt Mfrcurium Philofophorum, opfolis
Magnefii
curii Philofophici parres duas
fixum cransformato. Neque negare
fas eft .fimili
Mercurio vim fuam in morbis , fed in cupellaprocul dubio conftantia illa evanefcet. Vfera fundamenta Chemitt anno MIDCLX edita parum inftruunt fitientem veritatis animum
, parum tangunt nervum difHcultatis , licet alias varie necindode de Lapide , atque liquore AlKaheft philofophen-
pido ambiguum eft. Non prxtereundum hic Fellm ttHreiim Moglini, itt quo potifTimum agit de Aura
potabili
,
cujuS natales
,
fint
auirum,
&
terra rubra.
Si hariolari liceret
tur.
LXVII.^
'^
Anonymu Mercurii cadncei(^niClfacBcr 'îHant Aufiorem orgyis '"iiiyfteriofUm 'Cb; ISCUJldl? )

i-ivi
putarem, a /l/o^/>2o intelligi mucilaginem illam, qu^ rubicunda facie ,aquis ftagnantibus iftate fervida incumbit ; fed cum ne-" que exercitatinimsB dextrx Kuncheliui, nec alii in Artis operibus probe fiibadi ex illa mafsa aliquid potuerint elicere quod intimam folis texturam diflbtvcret, vero fimillimum fuerit, nec, fortunam
,
/J^p^/wo afpiraflc .EaYemiorcro
Toni,
I.
XX
Si
//
Bibliothecae
l^XX.
Chemicae Curiofe
quique ad
infinitos
Jmtno eosfupervacuos labo-
Iiu?ims a Barmk iti HefmalcumTtrdipingTtTuta^^ mner U -Viaeatuf penetraire. Inter' alia / MeUHrtHs & 'Volaiiltafixat, moUn dnra -inâ^^îMiMiî^t,
, ,
RepnisSaturniU Arcanum
res aperiunt feneftram. Interea vel ex hoc unguc leonem asftimamus , fcd qui ungucm fuum callidc
tegit quoties ptopter jnfidiatorcs nccefle ea. Vir cxteroquin maturus judicio , pietate gravis . & ab a
,
'
fxilT^ma VoUtiUa v{fica!,acrefHfiitat,hHm.daftccat-,ftccah>meikit.Hm^

reddit
: ,
viva
rnortificat
mortua vi^
meptus
feculi al.enirtimus.
"fcftSîiTruimnlm^nterea arcm ejus coral-
qui
fibi
reddiderit
obnoxium
haud dubius
eft
Vmelmui
Chryjopoca
,
Schroter
p Baro
Regix Anghcana:
/irmi^3Sib^Ser
publico communicat, vix

,
multos inveniet imitarores
propter & diuturnum tzdium , & fufpicionem imperfeaioin hborando '^ quod in pnparatione defideretur enucleatio !iis fecunJiquoris AlKaheft, cujus unius minillerio, eonftanhic debit^pi //f/wo'Mw , Mercurius
/nfirunicnefuaneceprta de^ fans declarat mgenmm locuples.fenfus Cu argutos.cxpencntiam omnino variam , fed
,c & Socius
c : . .Societatis
num mtimum
cU
gnitd
,
Naturae merallics fe adminum , qua ingenuitate , Lugduni in Batavis mihi ohm co-
dum
tiam
addifcit.
LXXI.
ôhannes de
finiverfali
- Snyders in fua fj^tedicina agit ut mctalla per minepotinTimum id
Monte
[
nufquam fuftmuit profiteri. Meditatjones fuas de fubjeSo magni operis hmcindc proponit. fed quas nemini defiderat obtrudere. QuffdeWagnereckiiartificio infpergii, mihi quidem fere perfuadent .Wagnercckium in progreflU
quidem
operis
tis
raha deftruantur
hoc
eft
ut
impurum eoruudem
viam,fed principio non fafolHcite purificalTe materiam , atque inde fecu-
redam
inftitiffe
poft defulphur , operi noxiutn rcmoveatur ] & revivifAntimonii ReguH butyri ope ftrudioncm Dcftruit aumeHorcm. vitam & ftatum , cant , in tem eadem pulvere illo folenni Paracelfico ( quem qui rccipit tartari partcs 'verhnas adole vocant
)
taminprojedione infirmitatem.
LXXV.
In Nucleo Alchymia,lrend Philopont Phtlaletht via illa quam calcavit in Imroitu aper ,o ipfius antecef,
for
Pliilalethes
aperitur
muniiurque
uberius.
duas , nitri quatuor, fulphuris ofto. Proceflum totum,'ex ore Monte-Snyderi exccptum gr.iphicc
deHiieat Kenehnu^'Di>'h&its
Hanc autem
Sccreîis luis
jam
ih
longoque obfeptam efle labore , non potuit diffiteri primus Pliilalethes.Sedfi quisfemel primos inhac viaproinitio operis, mille faftidiis,
fcripto pofthumo luci publica: cxpofitis.Et quidem
grellus feccrit falutares,in praxi poftea finc
magno
vereinter adeptos cooptandum celeberrimus deritm piurcs exifti-nant , inque iis qui mihi Blondellas, Dn. Aquisgraiienfium Medicus, una confectum Aquisgrani fruftilfumauri ab eodem Aurifabrorum, oculatorutn communicavir,addico
ctle
Monte-Snj-
varia addidit ,hic /r<<i diligentix fingularis argumenta , ut : nj //ir
fudore verfabitur. Interea
tJêrcurti in pro)eUione non decedere nififrupulum

jtnum
;
id
quod
facileoftenderit
non
efte
tantum
qui metamorphofi adfuerant teftimoaio. Egn qiu nec quicquam tJ^tente- Snydero per me nccamiputarim ArcilTimo Blondello detratlum velim fed vix SnydennitMome elle quidem tificem
,
noro
lare
.
illo
Opere
ferit. ...,;
-
fignata elfe
procelfu veftigia Antiquorum in magno fccutum , utcunque particufortatTis naturae
humiditatis , aut ficum arfenicalium in Mercurio quantiim Aufiores quidam pridicant j IteM pondus /ovis tingerido crefcere-> , exclufo aert^t ^f.i inporis eJHsantea continebatur Solem fiffusa tiniiiira Vifum fil)i aihijje in vitrum alhum, quod permi/ium filiis metallit pondus folis expediit , non tolo:
aquo&
rem
circ.
quoddam
hoc pado extor-
LXXVI.
La vera
'Dithiaratione di tutte
le
methaphore^
/t-
LXXII.
,
;)lH'^'-';
tnilirndini
ffi
,
&
eniit.mi
degl" Antichi Filofofi
AUhimi-
Fonsfontium Arc ani Naturg aperti
queiti Jtiv-
t^mus Germanus anno

,
MDCXXVUI
publici ju-
&
Vcteris effe volait , fic fatis aptc , ex difciplina credam gculter di non rum fe expHcat , a deo ut intima Artis penetr^lTa~eI3em]atuilIe id quod ipfe non obfcure pra: iîêxi. Johannis Othonis Helbigii fcientiae Chemici , Introitu in veram
;
&C. per Evangelifiam Quattramt Venctiis A. MDLXXXVII excufa vix aliud cft , quam perpetua in fpurios itcuH ipfius Chemiftas invcfiiva; pauca cnim de vera mccallorum natura Philofophi-
corum .attinguntur
&
ea non quidem inutilia, , fed ad conciiiandum in magnoopere iumen parum profurnra. NuoVa minera d'Oro di Flatiio Girolami, Venetiis A. MDLXXXX. edita , in co prxcipuc vcrfatur , ut majeftatem , veritaremque Artis Chemic3c rtrenue vindicer, id quod etiam difcrte,eruditeque cxfcquitur.Scriptor varia:, vaftxque lcCtionis , ncc a rationibus Philofopho dignis imparatus;
qui
&
ifiauditam Phyficam
oftentata: fanfiam
,
aliifque fcriptis
Orbi literato
magnifica efle , ccepiffet oppido imminuit Amnymus , retexendo Arcanum fecreti ejufdem fyiftbotam.r?j alien'/t tej]k , EJentia Salty^ , qug iii fentcntiam hanc Lzzimm Antiguorum unanimi de_ Lagidg.ii{?iniotU riequJciim
ampla
&
tamen operipra-xebs
vix
manum
admovit
ipfe
,_
-quam rcfpondet
licet
eorum nonnulli
,
.inqlJe is
A/ritfHj videripodic iftuc colHneairc
eum
aliud
contentus dignitatem Artis primaris pro propugnaffe.
virili
prorfus intuens ita fcriberet:.Af<j;e>-i teeft ,immo atecavitur.
.LXXVU.
LiiS:
ohnuhi/ata fuaprejiatura_refulgeris, de lapi( ,
LXXIII. o. _Thednrut A:/^.awKi epift ola , dc ejuint^ efle rifia BritanniArchiatrum i>ii^miiillurtran rvr.iiijn.uuii ad lllUlircuJ > aa ^tkilsjjifimmk J^mlSfmlQtiiOi. , muhis jbidemJJcum , Edmjindtimîchinfoit , gx' gnatis ve ftigiij i: olligitur VemsJiii contrayeriu ff
'
de Philnfophico
Italico cxpredit
cpcmÂnonymus vetuîor verfn

l
vwnmicmjiiib commentariis
recentior Anonymus illuftravic quipaucis yûiVenetiis vcncciis, n.iviL>L.L^. A.MDCLX ) pau^-ia

.
denTje4.gfficaii2i]s_ aphorifmis_docet
fe
plenam
/^Ma gifteî Phr ofbphici polfelfQr? fed ita perambai
ut circumrp eûnri^ loqui tuj[,pofiij5>Eortear73uLut^(eno^^

I,
ges
&
di venjada hicedit
quani tam en_ex ; ^nfhetudin^ Amfiûmj^:_celatjmul 8c hmul rgvelat. Breve Teforo Alchimiftico fo/ephi Marini, VeArti^cognitionetna(IecutunT_ d|e
neciis A.
MDCXLIV,
evijlgatus, hiret in particula-
//
iitinteraQ fcere.tJgflugê nimut iacent, iiitelhgeDu dafuntjûa; prolixe^^rt âg.^ <S^%30CX VU. Xcqa.
."
ribus,ceu vocant,iisq;
&
exfjpedationi tton refpondcniibus.
maximam partem incertis. Ncc aliud

fcri
Lib.i.
fcre judicium
ylureji
,
Sea.
I.
arfenici
Subfe<a.n.
Mercnrius
(
yj
^
fercndum de Lapidt lydlo Natnra quem fcripfit A. MDCLXlX.Ser/imontins.

fHjlinus
qui
non
di.ficutter ellcitur
Laudatior
Pufievinec,qm licet priEcipue ftyta-
lum adverlus SophilUs convertat, circa finem
nihilo gencrofior eft vulgari . quicquid ctiam dc Lnp. Caligula: cxperimento tradac Plinipu. Etfi ferio itaarbicratur C/. G^miim , cur non pcrflint in
men
de vericate Magifterii Operis fobrie & ex arte diiferic.

opufculi
,
,
&
vertibulo
LXXV
f.
Opcrc cri.ini a morte RegiriE Poloniae.-' [ cui manum in opcrando locaverat ] fed niinirum arfenicum & Sibyllx & Antiquorum aliorum defignac
,
Ludovicus de Comitihus, variis fcriptis Chemicis inclacus,& Veneciis mihi olim familiaris, mulca mecumdcfecrecoHermecico difputavic, candide, humanicer , dodeqiomnia, fcd ex quibus camen exfculperenon licuit, ip.siiulcra cheoriam in lioc genere procedilTe. Acccdtbatjam tum Viro optimo
fatale malum,C3:citas,abrque
non fugax illud minerale fed et.â-^vt%lv Is ,hoc eft , mafculum quiddam quod Meicunum five vulgi.five corporum cogat in obfequium.
, ,
LXXXL
Jn infinicum
tio
, fi
propemodum
I
vcl
ad o
excurreret diflertanes qui fecreta ejufmodi pollicen,
nes fuas
eft,
forraffis
qua fuilfet.medicatioad optatam provexirtec metam.

vifum
fibi
.Liquorem
Alkiihfjl
aliquando profelTus
adjiciens,enchi-
fed aliena
manu prxparatum,
refin ejus laboriolitTimam elTe,prxparari cx
Mercu-
xio duici vel trecentis fublimationibus fatigato,
&
poftincella tandem in liquorem fatifcencc:cotam conficiendi legem a fe communicatem e(Te Dn. Fai^f/.Ducis Neoburgenfis Archlatro, eumqi in eo
efle, uc
vel una latro-Chemicos, Libavium , Schroderum Bequtnutn, Glaubertm,(J^ ir.fiehtumy Zvvelferum , Rot' fncium , (jlaferum , Fehruariumy &c. compledetur : quorum indufhiam ut in fua palarftra laudabilem merito commendamus fed una pucamus hos omncs plus temporis cnllocafrc iaextorqucndisnatu rx pcr violcntiam fuis dotibus qnam in genuina ejus virtuce modefte & fuavis ter clieicnda.Unde
tur, fe fe difttinderet
HanmannHm,
Crolliuw,
rem experimenco permittac.
fatis appolit^
'vifceret ipfe
Sendivgiu
Si hodie, iuquit
revi-
XX
X.
Philofophorum Pater
,
Hermes ,
&
ffthHis
,
fertnon levem in his facris experientiam , fed ex qua nihil adeo hodieproficies ita Parentis experimenta caftravit filius, fucceflbr imperitus,de quo difcribit celeberrimi Dan. Geora. Morhoî fertiiis Polyhifior. G, Clauderus msthoduin confij.iendic Ti nUu^ r& Vniverfaiisjion ita^ridem fgxiîo^ônfignayit,d odo^qmdemjljOj^& candido, fed ciJm certam argilljeciem pro^nuino Ma^^ agnoIcatTm encem cabula: Sma ragdin:e nonfa tis 11quid6~anecutus^ el^videtur. Nifi forfan cTederc oporteac , Virum celeberrimum magis adeo ita fcripfiffe , utperitorum experiretur judicia quam
Petri Arlen/is de Scudalupis opus
Cc
,
prs
ingenii Geber
cum
profundtffimo â^jmur.do Lullio
nonpro Phtlofophis, fed potiks pro difctpulis a nofiris Chemifiis haberentur ; nefcirem tot hodte ufiiatoi deJiillationes, totcirculationes,tet
calcinationes,^
tot
ali*
innumerai)ilta
Artidnrumopera, ût ipforum

,
,
fcripiit
hujiu ffcuii homires invenerunt

<' ttintitm nobis deefl
Qr excogitarunt.Vni-
, tjtiod ipfi /fLapidemfctlicet Philofbphorum ,feu TinUuram Phyficam.
ut idfciamus
cerunt
LXXXIL
Coronidisloco id unum nunc reliquum eft , uc Quibus^culiaris Numinis stetrd^^ nam hanc nudam Tpedare dedit . pec uliar retianvg
fanfiimoni a vicg Cteris
ut in
eam fc conftanter ingredi fenceniiam teftaretur. Ad fummam, quicquid ex iftiufmodi argillis non paucas ad examen vocavi ) expri( quarum
mitur
,
m ort alibus
prseluceanc
. //
vel fugax eft in igne
vel cadaveris inftar

,
memores dirarum Philofophicarum ,fi cuiquam indigno Eleufinia hic facra aperiant. Audiacur !ôfarium Philofophorum : Qui reveiat, , inquit , fecretum
Artis
quic
,
metaliis fufis
non permifcetur fed obiter cantiim incumbit, quod contra ingenium veri fubjeSi effe
quivis animadvercic.
maledicetur
morietur apoplexia.
Nec mi-
tior LuUitu in
,
pradica: Sub anathematts poena, in,
prohiberis
ne alicui difcooperiaj
nam a Deo
LXXX.
%ta^ni Philofophorum Arcani 'ReVetato r nuper in hanc fcenam prodiic ; fe d pauca ita revelac uc ledtori vericat is avido ufui. aut Juci efle poffin t ; quin & habet aliquid rhapfodix fimile , undeledlionem ejus tyroni puto infrugiferam. Icon Philofophiit Claudii Germain novo inftituto ad Mercurium Arfenici , Canquam facram anchoram confugic , illo in fubjeSo cerrum Arcis magnac principium latere exiftimanS' Nobis aucem ifl:e
*
malediûteji
celaverunt
hus.
,
,t]Hi difcooperit.
Etideo
'Philofophi fic
^, Deo dante^ ,
celabunt fuiuris tempori^
adeo Geneva:
Itenm
Lu'lius inTefiamento novijfimo.-
Nethe-
y^r;, inquit, indignis dilfrfas, ne Deus judiciumate depofcat.. Tandem &/dem inTheoria.-juro jft^,inquit ,fupra animam meam,t^Hodfiea revelei, damnatus es , nam a Deo procedit , ei debetur. Eo-
&
dem modo
inquic
,
fulminac Aûarium Sapientu^ru : Si, cuitjuam indigno , aut impio Arcanum rt,
veiaveris
ttterna fatHtis facies jaluram.
Taniura.
Tom.
I.
SECTIO
J4
Bibliothec2E
Chemicx Curiofx
SECTIO SECUNDA.
Veritm Alcbemia, atqne Lapidis exiBentia^ ex contra aUatis , Experimentis Argttmentis pro
&
varits
immb Jurifconjultornm yndiciis^^comprO'
hatur.
SUBSECTIOPRIMA
Dtjfertatio
,
2>f Lapide Vhilofophorum
ex
Athanasii KircheRI
Suhterraneo
e Societate lelu
cÎmdo
delcripta..
CAPVTPRIMVM.
12^^ j^t Lapis
Philorophorum ope verum 6^

ullum
,
quidmm
naturale
Elixir feu
Tmclura Philofoph:ca ,
^ an
ejus
Aurum
arte produci popt.
in Phyfiologia
,
argumen-
tum tot tantifque tamûe acribus Auftorum velitationibus exagitatanta opinionum varietate tum
,
difcerptum, ( quibus mtricato opinionum fune fefe nunc in hanc.nunc in illam partcm trahere, lite inhanc ufque diem pendente , contendunt ) quam hoc de Chryfopoeia
Quarta fententia propria AlchyChymica aurum non lolum verum j & genuinum,led & naturali multo nobilius exccllentius puriufque produci pode exiftimanr. Nos media via incedentes , neque ;^vnmiiu^ Jwasuiov , neque etiam eo modo id fieri , quo Alchymift^ illud produci pofle exiftimant, allerimus. Quod ut oltendamus , primo de
iegam vocant.
miltarum
efl
qui arte
thema
fane curiofifrimum reperi. Ego fane ultro citroque fingiilorum rationes penitius ponderans, quid fentiam eo quo par eft candore aperiam.
Quod dumfacio.non cum

di
Pfeudocliymicartris ru,
illiteratohominum genere fed fophis mihi negotium efle Lellor

,
&
cum
fibi
Philoperfua-
Lapide 'J^hilofophieo , circa quem totus cardo controverfiarum verfatur cujus ope metallica corpora imperfeda ;n aurum vel argentum pro medicina rubri vel albi ratione tranfmutari , tingi per projeftionem in infinitum multiplicari polle
,
&
aflerunr.
deat.
"Quatuorprincipales circa auriferam Artem fententias reperio.
Lapu Thilofophorum.
Lapis Phflofephorum definitur ab Alchymicis,
Primaeorum
eft
qui Cliryfopceias
ma-
Artem
a.îwx-nv
putant. Secunda
eorum
qiiiex
Mi-
mctallorumque glebis arte feparant vocamus, de qua nulla eft prorfus difficultas cum ifiiufmodi aurum ,argentumq; primiimin humanse negotiationis commercio locum merito obtineat. Tertiam fententiam Theologi potiffimum tuencur , qui aflerunt aurum quidem poffe prpduci quafi verufn , quod tgimen pro verononliceat vendereiquali prctio , quo verum venditur neque in Medicinis illud adhiberelicitum eire.quod nos impofterum Sophi/Iuum appellabimuSjfitque, ciim auro U argenco aliud quodpiam metallum converiiens adjungitur undeperartem
neralium
quam
metallurgiaTn
,
myfterium & univerfalis mcdicina, qua; non modo corpus humanum validum in fuo vigore confervat , lifumque priftina: fanicaci reftituit, fed etiam mttalla impcrfefta depurando , decoquendo, nativum colorem miniftrando adfummum finem , quem natura intendit , brevi temporis fpatio in purum aurum , argentumque tranfmutat in infinicum mulciplicabile. Mh calem ei definitionem atfignant Lapis Philofophorum efl pu-
gnum
in arte
riffima
fixa
fimplicifTima fubftantia metallica
qua; fupra metalla projefta infinica quanticate, illa

in
verum aurum aut argentum convertit
& huma,
num
tercium quid refulcat,& fnb auri nomine venditur, eoquc Collybifts ut plurimum utuntur , quam
corpus in fuo vigore confervans: vel qui metalla a natura fumme depravata, frequenti folutioalii
&
ne ad fecundam generationem perducit. Hoc
Etixir
Lib.
Elixir vocant
;
I.
Sct. 11.
cant
,
Subfe6t.
I.
yj
TinBuram qua: omnia mctalla in aurum argencumque fubftantialiter tingit , ita ut fi mare forec Mercurius illa univerfum.fuperjealii
,
omncs tandem fingulos fatuos, & ignaros rerum intitulant: & cum dere convenire non pofinvicem innumeris conviciis opprobrioinftar fiviunt, ut proindc vcritatis indagandae loco non nifi convicia ^ fconimata calumnias , & maleferiati gentis opprobria audias. Non minoreft dew4rm'iedenominatione diflenfus Nonnulli Scoriam ferri, quidam Salem auc Alumcn aliqui Magnefiam , Cadmiam , Chalcanthum non dcfuerunt , qui Arfenicum benedidam hanc materiam elTe adeo firmiter fibi perfuaferint, ut de eo iliud SihylU indigitatum velinc , fed & recitemus verfus , fic autem Sibylla dicit.
fint
,
10 fe
<Sa lapidis benedicli , ut vocant, medicina , illud fic in aurum, argentumque pro lapidis rubei, aut candidi ratione tranfmutatnra juxta illud Augurelli:
,
filque
nominibus, canum
.
Jpfius ut teniii projeila parte per undas
K/^fuorif
Omne vel immenfum
argentum fi vivumtuncforet Aeûor verii jnare pojfet in aurmn.
Itai dicunt Ifaacus HoUandpu , Paracelfus , Villanovanns quibus dici vix poteft, quantum fe rcfte fentientium Piiiiofophorum ludibriis fannifque expofuerint. Qiidd vero merum figmcntum fit infe<juentibits amplirtime dicetur ; ut proinde haud incongrue , uti ex definitione patet, lapidem tnyfterium dixerint , cum revera totus , & fenfu , & re myfticus dici pofnc, veterefque Philofophi, prorfus aliud per iftiufmodi lapidem , /t.vV, Tindu,
A< AotTmi
-^
TK
AotTfx,
>icf^
ilmv x<Paiv
rx mvn,
oKTca
,
TS
Tmvroi;
i^,'
"ift&fjiS
iKXinvTxîg hin
Sls^
ram
intellexerint,
fibi
mifix
imagiiiantur.
quamidquod moderni AlchyMirum & illud cft hunc

,
Kou 7f e~f Tti/(? JixaStf , triiu y iTTTx yvii hiTXi hui OvK ^vtjT-, ioi} Sî>if OTtp' SjUoiji az<pi>!i.
omnium pene rerum
fimilitudine defcribi: hunc
Quaj
fic
interpretor.
enim vocant Coslum, Chryfofperma, Semen auri, Terram henediBam, A^nam vivam,^(juiim vitie, Sigillum
Salomonis
,
Sunt elementa novem mihi,fum teirafyllabos autetn,

Percipe
Jgnem naiur
,
,
Lac
f''irginis,
,
nJMercurium
,
me
prims. tres fyllabA efftciuntur

,
Philofophorum, Draconem
Elixir
cula,
Corvum Lnton, omnium morborum medicamentum , de

ylquilam
,
Ex binis omnes elementis

Et
ter tres
,
catera refa]i,t,
bibit non moritur & fimilia partim ridipartim irreligiofa qux omnia , ne tot nugis diutius immorer vide in Hermetem fabulofum, Trevifanum Ifaacum, tJôrienum fiditium, Lullum, Paracelfum, coercrofque Arabes in turba Phi'ofophorum.Ut vcro adduda Chymicorum de Lapidz^
quo qui
In reliquis ,tjuorum funt non vocalia ejninqus^,' Totius numeri bis funt hecatontades oHo ,
decades cum Jeptem ,fi fcieris
,
7/>e_/,
2\{o te
<juapottor
Sapientia
,
Diva
latebit.
,
Hifce Verfibus Cardantts

celfus
,
Ronconetus
&
Para-
primam
lapidis
materiam divina quadam

(X.
Philofophorum didenfio iuculentius inrelligatur, pri-
de materia Lapidis vere mylleriofi deinde de modo eum conficiendi , dicamus ex quibus haud dubie propofita: Diflertationis vericaselucefcet. Naturaexquatuor elementis triagenerat principia , Salem Sulphur , & Mercurium , atque ex iis fimul debita proportione junSis metalla generare , arbores producere , animalia gignere , & ubi ad terminumfuum pervenerit ,tanquam ultimo fine jam adepto, ce/fare. Quxcunque enim fub Luna; circulo continentur, in tria diftribuuntur genera ,non plura ncc pauciora triplici regno diftributa, Mineralium , Vegetabilium, Animalium. In hifce tribus Natura fuum fibi imperium vendicat , & iis agit movetur , operacurque , ut fiquid aliud extrailla quaeras,id verius tM'L'ro/'4 , quam in Natura: imperio quccrere cenfearis. Ad natura: itaqueexemplar veluti prototypon attendere debenc AlchymillaE , utfinem fuum confequantur.Nam uti in pracedentihus diximus nifi communcm omnibus metallis materiam airumpferint, ad magnx Artis opus perficiendum nunquam aflurgcnt. Quaeritur itaque Quajnamfic admirabilis illa Cliymicorum materia , ex qua tantos venantur auri , argentique thefauros ? In hac materia deter; , ,
mo
Sibjllam indigitatam aflerunt aJiamque non effe, quam Arfenicum: 1 Ratio quia Arfenicum eft tetrafylla100 ? bum , & novem literis conftat. Hanc <r 200 vero frivolam conje<fturam elTe hinc i 9 patet ; quod Sibylla non de materia V 50 iapidis fed de nomine Dei myftico, t 10 hoc loco , uti ex contextu Prophetix X. 30 patec, locuta fit. Unde ego penitius 70 oraculi fenfu expenfo , ibidem Sibyl 50 lam fub allegorico , & asnigmatico
,
revelatione per
numerorum
4'>!<?'<oM'
quem Grxci 560 nomen Chrifti indicafle repcrio: nomen videlicet "AvS-pww- iof homoDeus fivc Deus homo. Jam utrum ita fic videamus. Primo
calculo
,
'tt-
vocant
dicit ,funt elementa novem mihi , & totidem lifers reperiuntur in c k^-pwzsroj ; habet & idem hoc no-
men
quatuor Jyllabas
,
tres fyllabac erticiuntur
ex
C^tera reftant tn^ retitjuis , id eft , sof. Smt autem horum <ûincjne non vocalia ; videlicec in allumpco nomine v9-â)7r@- confonantes quinque 70
binis elementis
xv, B-fu, woi;.
Vjfijp, 1'sf.
Numerusvero, qui
,
inj
'.
ct
minanda utiexplicari vix poteft fe audores rum re, tum nominc

,
quantum
inter
,
diflentiant
ita
funt bis heeaiontades oHo , id eft , 1600. & ter tres decaê/, i. C.90. ciim^. adeo uttotus numerusfit.id^y.SiitaqueoacSjiwwo? eeo; in numeros refolvatur,
rc[a\ta.t
de
50
9
6
|
100
u
tt
vel ex hoc ipfo capite Artis incertitudinem fac fuperque oftendunt: velenim unus vcritatem attingic, vel omnes fimul. Sed ficuti illud incertum eft , ita in pofteriori vericas tot contradiftionibus involuca, locum habere non poteft. VtUanovanus
habcbis eundem fere numerum,
utnimque impugnat Paracelfus; hunc Libavius , omnium bipedum quadripedumque nequilTimum impoftorem intitulatjomnes vero reliqui concra Libavium infurgentes , Sycophantam livore plenum mordacitate Satyrica eftcrum voinfeftatur Lullium
, ,
de quo Sthylla loquitur , ut in margine patec 1674. 'A^ranjtov vero refolucum, nonnifi 560. eontinet, qui numerus oraculo viffT4'ti4>' quantum ab oraculi ver1
3oo 90 70 206
d
t
9
5
70 200
bis
dilTideat
quis
non videt?
'
Sed haec Tmî^y^ 1574 Sunt alii, qui ad Lapidis materiam bufones,capillosjovorum putamina, & ncquid turpitudinisde-
Tom.
I.
fit,
)6
fit,
Bibliothecx Chemicje Curiofx

fluorem
mendruum
aut fanguincm
mumiarumLjue condituram alTunuinc. dem in terra , aqua , aere , in fiabulis, ac latrinis inquirendam elTe cenfent & quamvis fapientioallegores harc omnia de fale ubique repenbili fub tamen, multi debereputent riaquadam intelligi operationibus ex uti Uii Bacon , fiib reali fenfu , hic accipiunt. Qiii camen propius ejus patet
; : ;
humanum, Quidam tan-
acce dere videntur maceriam ^yron propriam apidis ^ concordant , inter fc fiquidem ne & hydrargyronminerale, quidam illud fulphur quod l^hilofophorum vocant , incelliguiit & in hoc plerique celebrioris nominis Philofophi conveniunt. Quid vero fit Sulphur & Mercurius Phi lofophorum, paulo poft patebit. Qui vero Sulphu,
funt
ii
qui Sulphnr
& hydraralTerunt. Sed " dum nonnulli

;
que quicquam ad Lapidis fabricant conferunt minora mineralia uti funt falia nitrum , alumen ial plums, &c. tum quia eorum produftio cum argenti vivi generatione in forma,natura> & compolitione differunt tum quia unius fpeciei una eil natura, Sc feminisproprietas , ex qua producicur ; accedit, quod metallicis corporibusplane contrafalina enim corria quoad naturam reperiantur pora metalla corrumpunt , rodunt , & deltruunt , &prout fixa,aut non fixa , pura ,aut impiira fue;
rint
omnia
in nihilum redigunt
& quo
fubtiliora
funt-,
eo magis metallaa.fuanaturaalit.na reddunt, illorumque humidum innatum,in quo lapidis fecretum latct , comburunt. Unde quicunque aquisfortibus,
&
acutis
caeterifque corrolivis metalla in
Mercurio vulfrari lapidem fieri polfe fentiunt, fummopsre hâllucinantur. Quamvis enim immediatenaturamimitaiiconentur;occultostamenNatura:motus,proceflus, femitafque incomprehenfibiles uci ignoranc ica in perpecuis quoque
re,
&
materiam primam re vocare conantur,5/Xr;'^ faxum merito volvunt,cum prorfus heterogenex natura? abiis.ex quibus Chymici Lapidis fabricam moiiuntur exiftanc ncque fulphurca corpora quidquam ad rem faciunt cum lemper inficiant , de.-
nigrenc
&
corrumpant.
Cum
:
icaque merallis fint
tenebris hxrebunc.
,
concraria, quoniodo
,
Qui denique argentum vivum ,& fulphur, quam prjeftare polTint primam mecallorum materiam audiunc elTe deco- fere Audorc proceilus artis ut poltca vi^debimus. imperfeda mctalquunt, meritooleum & operam perdunt cum ar- praslcribitur in quo & falia , & vel ipfo prarcipui enim la funt non ingrediuncur; gentum vivum & fulphur ex quibus aurum & artJôrmrerum, de Natura fatente Paracelfo lib. 3. gentum gcneratur non lit ex mente Chymicorum , illud vulgo , cum illa duo fuam perfeaionem l&s meiallorum hoHes o7nnes acjux fortes ,omnes atjuA graduum confecuta fint argentum fiquidem vi- regi<t omniacorrojiva om/iiafalia, Sulphur crudurn, tJêrcurius. Salina ^mppe corpora Antirnonitm vum,fi vel minimo igni admoveas fugiens tenues (juod ornnt antipathiarn fecerniquoque fnam , vel in hoc oji ndnnt evanefcit in auras atque mixtum corrumpant ftringi calcinent & tn ni' rnelalla mortificent repagulis , adeo ut nullis clauftrorum tur ofiendit hilum redigant,. Sulphur virusfuim furno & alias in , appofitum , polTir. Sulphur quoque igni ex coiore eonempe albedtnernfujfacaf, amborum Fenerifuam dr tamen cum alias formas convertitur ut Lune , conjundtio ad finem ufque digeftionis in genera- flammeo aiham reddit metaiiis 'Vcro albis ruhedinem Saiurno UMarti candore fub,fubiaio (r neceflana. fit tionemetallorum Fallunturquoque quotquoc in Marcheficis, Tu- fufcam inducit : Aunm qttoque ex attreo calore ni(^r deforme reddit: Antimoninm iis , curtu tia, Ancimonio, Arfenico, Auripigmenco//i;5<^m grum^
,
medicinam metallis falubrcm non video & tamen vix ab ullo
&
illum quarrunt
rabile
fic
,
Sulphur prorfus infepaquod tamen ulcimate refolvant , fepa:
cum in
iis
quibus mifcetur metallis fiimo fuo naturatem coiorem furripit aiiofubsiitnto : Mercurius ftne quo tamen^
,
rentque, nigil unquam efficient adeouteoadidis fpeciebus Mineralium feparato.reliquum abirc in pulverem necelfe fic.Qui vero in vegecabili natura lapidem quirunt , hi prorfus a Schola Chy,
nihilin magno opere
fit
metaiits rt.ixtus in
amaigama
imraal-
foivitur
fumifui tyranmde ommafragilia, (^

,
leabilia reddit
caicinat.
efi:
pemiciofus hoflts
Nammox
,
,
cr dealiâv hic potijfimum ,ac Merctiriusperti,
micorum eliminandi
func
ciim
fingulse
rerum
cd ferreAiiiitus fuerit
periicamnon fecus
acVitrum
dif,
Ipeces in proprio fuo nacurx gradu generacione perficiancur: homohominem ,bos bovem , planta plantam fuse fpeciei. Fruftra itatjue laborant,qui ex lapidem confici pofle putant ; vino uti Lutlus
,
frangibiie reddit. Saturnus feu
piumbum aurum
invaUdurn reddic jlannnm^ , ad maiietm im-ptafaquoque omnia metaila dura ctt. Quid itaque ad Lapidis opus conferre polTinC
rumpit
deformat.,
,
&
fruftra qui ex
humano fanguine
,
aut
:
unna
" " aut
ovoru T)
tertis
uti Rogerius Baconus
ftulte
enim in
tot hoftium fefe invicem interimentium ftrages quis concipiet ? Quod vero nonnulli Vttnolo ucan-
natura qua:ritur, quod in ta.nont^ -.nonenim de nec de tribuiisficus coiiigt pojjunt. sfinis uvii Toto itaque coelo & contra Naturx diSamina crrant male feriati quidam Alchymifta: , qui
,
,
intantumeoutuncur in quantui-n x.eis coradeo ut Vitriolum nihil aliud elTe videatur quam cuprum liquidum & aquofum: quamvis ex eo folo tin&ura ficrinon poCfit nili
tur
,
,
pufculis refertum eft,

,
Lrtpidem extra propofiti fui fines in nefcio qui'' bus rebus incongruis , dilTimilibus , hecerogeneis quserunt ; materia, ex qua Lapis conficitur, lapis mineralis natur^ fit oportet : funt au'
eipurilTimi Mercurii fubftantia
cum
ingenito fuo
tem mineralia alia minora , majora alia. Minora funt, qux fineargenti vivi additione producuntur:
ut funt lapides , falia & corpora pure fulphurea. Majorafunt.qui exargento vivo conftant,quorum ferrum alia malleum uti aurum , argentum , xs
,
fulphure jungatur. Ciim itaque ex hujufmodi Lapis obtineri non poffit , ratio fuadet , ut AlchymiftsE , fi Lapidem conficere velint , materiam aliquam accipiant, inquatria principiafine omnila-
beinveniantur
Qua: qualis fit,& an daripolTic,

,
examinandum
reftar.
plumbum.ftaunum, fuftinent: alianon fuftinent.uti Antimonium, Magnefia,Marchafita,diverf3e pyritum fpecies , quse" licet Mercurio imbuantur , is adeo tamen male contemperatur didis corporibus , ut figi nulla ratione polfic , ac proinde ex
confequfenti materia Lapidis efle
aon poflunt. Ne-
Metallorum genefis aliunde non procedit nifi a Sulphiireo Mercuriali vapore qui pro ratione terreni , aut Matricis purx aut impurse Metallum nunc purum nunc impurum producic acque hunc vaporem femen mecallorum dicimus. Eft aucera Innatum , 5//?^>- duplex , uti & Mercurius Innatum Suiphur , quod & vivum diadveniens citur , ac fioiul cum femine confunditur: atque hoc
,
,
&
ipfutn
Lib.
iprum efi:,quod metalla f)romoVct
,
I.
,
Se6b. 11.
feparatuf.
Subfeft.
t4oc
iiti
,
I.
^f
matcriam di,
,
fpofitam in aurum & argenrum eonvertit, nifi ab advenieate aliquo alio obruatur ;& ut diximus
nihil aliud eft
,
quam vapor
ille
puriifimus
&
^tfx;Vj
mercurium habeti Adver6,fiveexternum/.'/;âr, five minerale in (uo Ndturs ftatu jam confticutura, grolfum foeûlentum ,aduftibilc,un(5uofum juc, tantumabeft,
igneus
,
qui vim coagulandi
mulci quidem fi invenerint pra:parationes tamen, idertiprd portionem in Lapide conficiendo debicam ignOr rant tamen omnes fatentur , ex hifce foltint tncdicinahi elici perartem,in quibus habitabie potentialiter per naturam & in quibus perfedtid
;
vel ipfi Alchymiftje f "cntur^ quarruht , patjcifrimi ihveniunt , auc
&
ut mecallorum perfcdionempromovcatjUC pociiis aduftiva fua qualitace & nlole fua mirum in modum
impediac femen vcro innatum purum, fi purs matrici fuerit concredicum , id eodem in locopurum etiam mecallum finelongo Nacura: labore , miro
;
magnecifmo gencrabit * fcopura fuum aflecutum , dum id facit , ad quod femen ordinacum fuerat. At contra, fi femen hoc in matrices impuras variifûe terreftrium glebarum quifquiliis contaminatas inciderit , fecundum majometallum, ris minorifque impuritatis gradum motlo imaut ininerale quoque nnnc perfetSius perfediiis producet uc fuo loco fuse deduximus.
quodam
natura:
purx materis adcoque omnia metalla rcperiun-. tur. Ex quibus aperte colligitur , illos fupponei-e illud, quodincercumeft, & in inacceflo Natur^ gazophylacio adhuc latet abfcondicum fubje6u;n inquam infinicis adhuc diflicultatibus, necnon contradiSionibus intricatiim ,perplexumque. Sed ut ad materiam paulo ante delcriptam revertamur qufero i quajnam fit illa nacura communis ? refpondenc efte materiam alteratam ex diverfa complexione , acdigeftione SuIphuriS , & Mercu
, ; , ,
,
rii
fit
refultantem*
Qiijero
ucrum
illa
,
commixtici
<
Sn/phurif, cr Mercurii mlgaris
utrttm Phtlofo-
phici f St priu-s
jlla in
Sivero
tia fefe
in gcnefi terreftiis
& aduftibilis fccculenc jpia

,
, jam fibi aperte contradicent, cum Lapidis opus aflumi debere minime ccnfentj SipofiertM ^ Qtiiro quidnam fir iftiufmodi ûlphttr^
ad
nifcuerit
pro fcecum
^waVjo-
marchefitam,pyrhern , aliaque non dudhibiiia mineralia gignet ,qu3B quia Ac mercurio participanc , liquefieri quiiem poflunt, ad perfcdionem autem a Natura promoveri non exiftimantur. Sin autem fulphurez faces pauca: , & fubniiiinm
,
A<fercuritu l^hilofophoriim-^ ? Dicunt efle primam metallorum originem , atquc adeo apertum circulum Gommittunt notumque per ignotum definiunt. Qucro icerum ^wowoô iWdtfeparentur ? Refpondent a forma corporum imperfedorum , quse
,
&
jam
grs
fe
fe
commircuerint
&
Mercurius non
facis
to&.\x%j\.\txii,ayienttimvi'\}tim vulgiâcz.
ces malr, mali faporis,

tis debilioris fuerint
,
&
foetidsE
illiB
Sed fi icenecnonvirtnMercurium inficient

,
informam aliam formam auritranfmutari poditj cum imperfeftorum corporum forma aurum nonfit,nequeetiamdare poflfitquodnon haquae eft auri. QusEro ôwoaô in
in ftacu fuo confticuuncur,
bet
iIiudqucfr3giIe,ponderofum,luteumque rcddunt, ira quoque in quod uti non bene coagulatur /7/w^K; degenerar. Si vero fulphur fnalum fiierit, non bene cum mercurio mifcibile (kinnuiit generat. Si vero fulphures illje faeces pccrofi', immunda & terrex fuerint , fcrrtim nroducent ; & fi fulphur ejufmodi rubcum , & aduftum fuerit , S gigne,
aut fi per femen id ficri dicant,quoinodo illud femen per tot digeftiones îgnifLjue tormenta non penituis deftruacur Refpondent , formam hanc
i \
educi ex potentia materia: in aliam formam auri per varias operationes, quibus materia elaboratur.
tur.
Sed jam examinandum eft, quomodo , quo ftudio^ qua laboris pertinacia^flrtrfrM!- nec dum tamen adhuciis cognitam prxparare ftudeant , ut tandem inde mirificus iHe foetus emergar. Sicautempro,
Atque ex
his fufius forfan
quam par
eft
Iticu-
cedunt.
Frecejpis
lenter patet.quid AlchymilHs
ex di<Sis intcntum illud fcmen metdlicinn extrahant, quodtametfi in iis ineflc negare nequeamus, eduftionis tamen ratio tanto eft incertior , quanto modus nacuraE, qua: illo fcmine in mecallorum gcncfi utitur, nobis eft ignotior imo vix humano ingenio inveftigabilis ; neque ab artificibus iilla adhuc ratio, qua; incencce Lapidis confedioni fatisfaciat , invcnta fuit. Non ignoro tale fulphur fper maticum in folo auro & argento lacere puriffiIfiiim fed hoc ab auri incorruptibili & indeftrufit.ut
,
agendum
in
Lapide conficiendo afurfatus

a Philofophii.
Artificcs itaque primain materiam, dc qua in prff.s cedentibus locutifumus poftqaam invenerunt ,fl tamen invenerunt , primo eam caleinandam cen,
fent, & ab omnibus fuis fordibus purgandam , caJorem refticuendo , hun-oremque innacum confervando nam in calcinatione , uri aiunt ^ Chymica
:
ftibili fubltantia feparare
hic
Rhodus
,
hic Sal-
nuila dcbetfieri corporis diminutio imopotius mulciplicatio deinde calcinatsE materix crafTi, ;
tus.
five Merilla prima maseria cnrtm Philofopborti;n^ fpermacicum, SuIpViur feu aut vapor illc mctallogefiiticus fit , difficile eft per experientiam , ucpote ab omni fenfuum minifterio remocidimam cognofcere. Dicunt Alchymiita^.eflê tcrtiam quandam naturam communem, alteratamex divcffa commixtione ,& digeftione fulphuris,& hydrarf|yri, in qua vis mineralis adgenerandum mixtuui incxiftit qua* duoagunt, & patiuntur inter fe p srpetuo donec traducantur a forma corporum imperfedorum primo generatorum in formam aliam & tandem perveniant
, ,
Quidnam autem
quandam liquidam fubftantiam attenuanfuam primam materiam , (fi Diis placec ) reducunt , quam vocantaquam minetalem , qusmanus non madefacit , tuncque fit unum in genere , in numeronon item ;cuJusSolem appellant patrem,
ticm
tes
,
in
in
&
matrem Lunam, & mediatorem Meicurium juxta Tahulam Hermetis & alteratur corpus fua propriai fnrma fed nova illi inducicur immediate, ctvn. nihil in rerum natura omni fpoliatum forma repev
, ;
,
riatur.
continuatis digeftioniibus
,
& purificationibusadul,
timam ilhm & perfcdam formam quae eft forma Anri ubi in qua eft ulcinius motus terminus etiam ageias , ideft , fialphur omniDO a fua materia
,
pafto jam feparant ex ipfa jam foluta fubelementa illaque dividunt in dua$ partesîn afcendevtem aut fpiritualem , 8i inferio' rem ,fivc terrenam :qua" duK partes funt unius tamen natnrx ; nam inferior eft fermentum ipfarrt
ftantia qiiatuor
,
Hoc
figens
,&
fuperior cft
anima totam ipfam
vivifi-
cans
harum tamen
divifio eft neeelfariaj ut faci-
5S
Bibliothecse
,
Chemicx Cunofe
&
qiie ruifus {-ada
,
liustranrmutentnr tandem intcr feomnes & pars terrena tranfeundo in aquam , nigrefcat, & aqua poftea tranfeundo in acrem dealbetur , & aer in ignem convertatur, pericyclofi perfedta. Separacione elemcntorum fafta con\unUionsm.^ faciunt aqu^, & aeriscum tcrra , & igne ,ucunum quodqne elemcntorum in altero difpergatur,fertrihuuntque hac racione mati vara proportione trcs parces aqui fuas, focmins; vero novem , & tunc fimilc fuo finiiliappbudie &parpari gaudec pro, ;
,
taiidem in riibnim prodear colftrem, volarilif& iterum fixa dontc ingrcdum habeac & pcrfcde tingat.ujam confitiunt niedi, ,
cinam fuumque pulvtrem

,
phiam vocanc idquc

:
, quem Lapidctn Pktlofovariia opcratianibus, divcr-
pter concupifccntiam adhxrcntitc macerialismaxi me & forma! fulphurca:. Hr.c itaque conjunda pHtrefaciitnt , humido ta' men calore , nc igneacccnfo Mercurius feparetur. vcl in altum fcratur propter naturam fuam fpiritualem ut hac corruptione altcretnr materia , clcmcnta natnraliter dividantur , & regcneratio
,
&
, vel crefcit , ne putrefadione fada. Poit putrefadioncm ad coa^nlatioiêm accedunt, atque eodem calore temperatiflimo perpetuo ma-
fubfequatur: Nihil cnim nafcicur
inanimatumquidem
,nifi
rcbus, pluribus vafis , niulcifque fornacibus , uc ex prgedidtis , artis impcrici forte conjicient cumtameavcro Philofopho in toto hoc maguo Jiccc opere, fit nnica opcratio unicaque vita res una, vas unum j folus igiiis, folaque fornax , ut omncs illi una orc faremur. Sed relidis vtrbis rcm ipfam acccdamus tx hifce cnim vcluti in aercm projedis vcibis nihil adhuc fpecificari quisnonvidet ? Ucrum vero lunien aiiquod cx ipfa Alchymiftarum in magnailla Lapidts fabrica capiamus jam videndum reltat :ex iiscuim quid fpcrandum, quid defperandum ,luce ciarius patebic QHomodo n2c\Me. prtma inaieria metallorum educenda lit & prxparanda , ex ipfa Akliymiftarum iyyj-i^r.orei oflendamus.
fis
, , , :
'ParAcelfvti
Matcriam primogcniam metallorum

pr^parat.
rcfufcitationern wetaUarutn , aic , ;tinam qUit rnetaUa calcinata per redu-^
tam intrinfccus quam cxtrinfecusoperantur j donec materia albcfcat, & perlarum referat fimilitudinem fit-iue tum (pirituum volatilium eumcorporibus confixatio ac vcracoa& fulphur gulatio. Album hoc , ffirtanj voanz ftibatn incombuttibile, quod nunquam ab ignc reeeriam alterante
, ,
, ,
hac
iy/îH^r.iTe-i
Sciaidttm itaqut^
dtipltcein ejje
Eiionem
m
,
fumn pritnnm
itietalla in
ej?,
mctalUcurn coryits
redtjât,.-
alieram
ducei
,
eîiA
fuam primammateriam
j
re-
hoc
in
argentum vivim
calcem,
at^tte ita t^nidem
cedit.
in po/Iertori
proceiditur.
,
Calcina metalla per
Mer-
denique fe conferunt, nefnpe ad & craHi fubciliationem, fubtilis ingrofiationcm cominifcendo aquam fuam cum cincrc & lac fuum cum terrafoliata,moderate quideiti ut fic albedo
Ad
cihatiorttm
curimrt
Vitlgi
hmc
&
tantundern
argenti
vivi pone in fnblimatorio
amh
donec , flent alicjHamdiu , c.mulgamA coagulenmr ; poflea eleva Mercuriitmper ftibltinaiionem acalce, elerjattirn itertmtere
in
& rubedo, bonicas

cat
tur.
,
quantitas
w?<:
virtus ipfius cref,
CHmcalce meialiica,
^ fnbiiinci ,ut aniea

funm Mercurtum Viviim
qui ejutdetn
hoc
loiies
ik
augcacur, atque coquendo matena nucria'

//<^//w<J!2t
fit
,
fac , donec calx meinllica landem fupra candelam , ut cera-,vel glacies licjueâi , ttmc probe faUtim esl.Hoc
,
Tunc materiam
vulgari
,
fubliinationc
non
tnetailum poni\tur in eiigejlione ad

rnntabitur toturn in
ieinpi*i
(^
iii^
qu.e
iilamque fic corpus extolicndo ac ipfum fpirituale,&fpirKum corporalcm ac fixum reddcndo falfcdincmque iuiphuream minucndo , uc totum dealbctuc ac ci, , ,
non potclt, ab immunditiis omnibusexpurganr.

tamen qualis
concipi
hoc eit,
primam fuam maicriam,

rallorum
tni
&
Philofophot
um
,
.9^^f//rf/r
Mercurius Mc^^m ^/r/.

,
Alchy<nifi
ejiidfivcrunt
fed pauci itiVcncrHnt:

e-x
Lta jam piiraiur AieTcnrttti
vivm
omnibta tnetallis,
rite
tiffime liqucfieri podlt.
nempe Adercurim
Q
,
:
'^
d'
fi
AbfoIutafublimationem3tcriam/i?m/r4;jt., fpiritum cum fua terra dealbaca , & calce tanquam cum fuo fcrmento conjungendo auc animam cum
,
Verba
clara funt
(ed
^êxpendantur
Y)
non
Non enim poiiunt oticncorpore incorporando dere fuas virtutes permanentes accidcntia fpiri -tualia nifi cum corporibus fixis conjungantur, tanquam cum fermento quod reducit fibi appofitum ad fui naturam , colorcm & (aporcm per mutuam hanc & communem corporis & fpiricus itnpreiTioncm, finc qua opus perfici nnn poteft, quemadmodum nec pafta fine fermcnto fcrmentari. Ad majoremaucem nobilitatem matcrix, illam cxaltandam cenfcnt fpiricum augcndo, terramque fublimando , &: fubtiliando per naturalem rcdificarioncm , omnium clementorum circuLitionem-, veram graduacionem ipforum , donec ad perfecSum amplexum reducantur. Tunc Salamandram
: , ,
primo enim calcinat datum metallum pcr Mercurium Vulgi, quem omnes artifideinde ces rcprobant tanquam opcri ineptum calcem in tantum iitbhmai dOnec in amalgama
rcfpondcnt praxi
,
fine dubio nihilaliud,qudmnu'xmercurio cfi deinde hoc iterum /ffrj prscipit , totics hanc operarionem peragic, donec tanquain ccra fupcr ignLmcandelae liqucfiat: dcindc digcfiionifive pji/T-if/^fl/o?? fubjicit ad ccrtum tcmpus puta mcnrcm. Philofophicum: doncc totum in/wVrf,vr/.;7/; convcrcacur , quem Philofophorurn dicit. Ego vero dico , nullum in hac opequarn ratione alium nobis Mcrcttrium cxhibcri qt!opriino Metallum calcinavit & (i pcr Sublima-
coaguletur,
quod
tum ex
calce
& &
&
tioiicm
noii
putrefadrcionemnue omnibHS terrcftribus
luam folutionjbus
in vircute augenr,
&
coagulationibus rciteratis cum novo fcrmento in virtutc

in infinitum.
&
& quantitate, idque

Ultimo faciunt
:
quam optime dcpurgatum j tamcn hinc fcqui, iiunc Philofophicum Mercnrium a Mcrcurio vulgi indeftruftibili difiingui cum nonnifi gradibus puritacis uti in omnibus
fcccibus ci commifiis
,
projeBionctn
fuper imperfeda,
fublimatis viderc efl
diffitrat.
Quod
vero dicit
ponderis unius fupra plura fccundiim mcdicina; perfcdionem quanco cnim inngis fubriliatur & tiiigirur.canro abundancius opcratur, & fic natulam imicando , impcrfcda mcralla pcrficiunt ac in Ltyiam ^ Solem convcrtunt ex propriaque ipfius maceria purificata arce, & fubtiiiata, dcinde decoilione & digeftione fi.\ata , doiiec in album,
, , , , ,
torarn h.inc caicern in Merct<iriumconverti ,natW2ili-
ciim cnim in calcc metaliica fulphur iiiam parCcm habcat , fulphurearn calcis parrem in fpccic differcnrem Mercurium converci , dici ncquc poccft ijcque dcbec ciim nulqua la in rerum natura vcl adco dcpurari queac partium terreftrium non poft fe nonnihil caruin
biisrepugnar principiis
,
-,
ex
Lib.I.
;
Se(a.II.
Subfea.1.
,
J9
exquibus cooftat, rclinquat. Accedic , quodMer- nos ne toto quidem ingcnii conamine conciperc curius eciam vulgi ex fe , & fua natuiaincorrupti- poftumiis. Quis enim ex aerca fubftancia coipus bilis,& indeftructibilis fic ncquc enim igne ita corpori humano auc animali cuicunque caudeni domaripocert, uc dum tenues evanuit inauras, haud abfimile humana induftria formec quis inobvio frigore non ftarim in naturam priflinam id duft.-îa humana elemenra percurbec cempeftaccs excitec mare inflec quis infeda, acque omnis geeft, fluidam revertatur nulla ne minima quidem neris imperfeda animalia derepence producat? parte confumptajUti jam fstpius experimento comprobavimus. Falfum itaque eft quod ParacclfM cerce pra^cer Angelum, auc dimonem ucpoce qua pollcc pocenciahumana fuperiori, neminemaiium hoc loco promitcic. hoc prarftarc polTe quis non videc ? & tamen cum foannes Axô:h aliter conficit & prxparat primam talia , ac tanca operantur, non ea miraculose (ed materia? inetalloyum in ordine ad Lapidem. Merenriiu , inquit eft prima operis noftri materia & ex occulcanobis Nacurx pocencia,& efficacia prxpofteaficmenftruum folucivum corporum,lac vir- ftanc incer qua: ariem quoque auriferam, quam JUX' tanatura; exemplar perfedc norunt, adnumeranginis , & nutrimentum nigrx terrae fimulque azoth dam cenfeo. His itaque praslibatis, jam quid fit. ablutionis. Ex ipfo Mercurio noftro folo elicitur omnisvirtus artis. Eft in Mercurio quidquidqu^- yl/ff<?wor/;/)()/?jill3, feutranfmutatio, qua Chryfo,
runc fapientes. Quomodo vero Mercurius ille prsparetur a Joanne A-ôiho ,qui fuapleraque ex Ray.
pcci tanta miracula perpetrare fe pofle jaditant,
examinemus, exqua quidfieri,quidnon fieripoffit,
rmndo Lullo
defcripfit, accipe.
luculenterpatebit.
,
Metamorphofis
feu tranfrnutatio metaUi uniiis

;
CAPUT
ytmm
vera O*
realis
II.
uniiis
in aliud, dupliciter confiderari poceft

fe
primo
,
peir
,proprie
,
improprie
iranfnntatio
& immediace fecundo per accidens, & mediance alio. llla proprie perfi^
;
,
metalli in aimd. detur.
hoc pricipuum fundamentum eorum, qui ESt cAitriferam Artem proficentur, quo arcem
ve-
ram & realem manc & cgo quoad praxim

,
demonftrare fe polfe exiftiillis libens fubfcriberem , fi non ; fi mihi falcem quoad cheoriam , occulca; natucie femita: fi abdici Naturs inoperacionibus fuis induftrix qiiibus in rerum genefi
elle
, , ,
ucicur
; fi
priciia
&
abfoluca combinandarum rcres
rum proporcio baud ignoca: forenc Verum cum Eccleliaftici ceftimonio cunfti
fint difficiles,nec eas
fermone quis explicare queat:

in
Hinc exoricur
fa
illa
animorum
indagandis rcbus
,
naturse perplexicas, mencifjue ftupor
quo percuU
incima rerum indagine plus fe profe, tanco a vericacis limine remociorem adhuc fefe deprthendic uc proinde folis Angelis, darmonibufLûe incimus nacurcE Nucleus abdici calorisnidi,rerumque poffibilium cum afiivis coapcacarum modus racio & abfoluciffima proporcio cognica fit. Qux admiraiida rerum fciencia,fihumano intelleftui communicaretur, is hauddubie ad illudtandem , quod jam ab innumeris fere Philofophis unice qusefitum; ranco , camque percinaci ftudio, multorum annorum fpacio, irrito labore exoptatum fuit pervenire poffet. Felix fane is, & ter quarerque beatus , quem aliquando in Naturae indagine beatus error fortuito cafu ad magni alicujus inventiadyta perduxeric. His tamen dirhcultatibus non obftantibus nonnulli artis certitudinem tanta conftantia tuentur , tanta pertinacia defendunt, ut ad fidem ignaris rcrum faciendam , non dicam fub dubio fed vel Geometrica apodixi artis veritacem infallibilem demonftrare fe velle exin
cifte
quanco
videt
quibus immucacionisineft apcicudo, & capacicas quique commune quoddam fiibjedum quod imniucacioncm recipiac , habenc , & quicumque tandem fubjefta proprie adionem permucancem recipiunc atque hoc pafto fpccies miicari impolTibile eft ; fcd ipeciei duntaxac illius individua acque hsec fencencia eft Ronerii Baconis , qui hifce nihil aliud incelligic, nifi quod fpecies rerum in abftrado permucari non poflinc , fed in concreco, id eft, fpecierum individua. Mecamorphofis vexbimproprte fiveperaccidens & mediace fumpca illa dicicur , cui nulla ineft permucacionis apcicudo , neque commune fubjedum permutabile , neque ipfius adionis perir.utancis (iibjedum immediatum fed hsc omnia confequuntur ex aliquo fubjedo hoc aucem pado tpecies,& accidencia cranfmucari poflunc. Verbi gracia Argenccicas , qua: eft Argenti fpecies in abftrado fumpca cranfmutari non poteft in fpe,
,
-,
&c
immediace cranfmucancur
ciem
auri
quse eft aureitas
neque argenteica-
aureicacem fieri pofTbile eli; hocenimfumpco modo permutari fpecies non poffunt , quianon fubjed^ per fe accretionibus fenlibilibus, nec in fe compofitiouem habent parcicam vel concrariam , qua: fic caufa permucacionis vel ejus fubjedum , fed per accidens quidem , & impropric mediante, verbi gracia , igne cransformantur , mutacione particularium , parcibiliumque rerum, quse uci corruptibilia func, & compofica fenfibilibufque accrecionibus objeda five fubjcda , ica quoque ea per varias depuraciones , digeftiones fublimacionefque quarum fubjedum eft metallica maceria , in aliud cransformancur undehocargenciim , vel aurum fadum eft fubjedum alcerius aut digefpecici , quamalia complevit purgacio
,
, ,
tem
&
ftio.
prefse videancur.
facile
Ego
,
fane uci artem ix^wxitiv

,
non
aHeram ,ita quoque quoad rheoriam probabilem tantum e(Te ac vix poffibilem hominibus confidencius alfero hoc vel maxime capice mocus, quod incercocTheoricos nullusfic, qui hujus rei praxin,nifi forfan Diabolo Magiftro auc folitis
, ,
Ex hac definicione patet Baconium per ejufmodi definitionem nihil aliud intcllexifle quam metallicam quandam tranfmuracionem , qua per pucrefadionefquc aurum fit varias digefiiones
, ,
fubjedum
te docet
,
alcerius fpeciei
de quo nemo Philofg;
phorum hucufquc
in
impoficionuiTifucis,oftenderir,deqHO in fequenci-
bus
& experientia apermineralibus metallicifque cprporiquorum fubjeda unius fpeciei materia uti
dubicavic
,
bus
fufius.
naturaliter in
alia
aliaque
,
differencium
Ipecierranf-
lyiabolnm enim mulca poffe ex vcra fcientia in
rum mineraiia procedic

mucationes
perficic
,
ica varias
quoquc
cranfmucacione rerum nacuralium
conftac
qus
ut fuse in prscedentibus de
Mftal-
6o
duin,
Bibliothecse
&
gemmarum
,
Chemicse Curiofas
tindura
dis
teft: in reliquis
fieri non potamen in le invicem tranfmutancum dirticile non fit, apponimus.
,
fjkfeiallorum genejt oftendimus,
ex tanca lapi-
&
Lapide Philofophorum
csterorumque miiieralium Ipe, ,

,
ciedifterentium varietate patet.
Unde concludo Aurum Argsntum zs, plumbum, &c. etfi fpecie diffcrant quia tamen unicam fubjcdtam materiam habent quam nos iupra
, ,
EXPERIMENTUM
Tranfrnutatio
I.
Martis
in
Venerem ,five Ferri
haltturrL,
fcu
vaporem fniphnreo-fulino-mercuria-
in Cuprum-'.
lem diximus ,hinc a metallis in fpecie quidem differunt , non tamen in materia ; quia hujufmodi halitus aDeoElementis concreacus ,aurum,argen-
tum, aut plumbum noneft, fed veluti femcn quoddam,quodintra differentes Terrx matrices eftufum, pro differentia roatricum, differentia
metalla varia induftria, folutione,
& niine-
inquam, ralia, & coagulatione tandcm & circulatione , digelUone, producit qu2 innumeris excmplis in oUavo libro de lapiditici fucci mirabili vi , ad quodvis in faxum
,
convertendum, oftendimus. De admiranda vero vegetabilis naturs , qua non folum una herba in aliam tranfmutatur ,fed & exherbarum pucreicente fucco, animaliumque putredine, differentis fpeciei animalia producuntur, metamorphofi in ultimo hH)m Operis libro magno
,
,
TranfmutatiohcEC variis modis ficri poteft-T^r?/)* limatura fcrri in aqua vitrioli coquacur ; Secundi fi lamina: fcrres cum Vicriolo calcinato cctmententur : Tertto fi candentes laminae ferrei oleo Vitrioli extinguantur Addo ego fi lamins ferrejB tcnuesaqua; vitriolacx (olummodo imponantur. Atque halce ParatelfM veras tra/fmuiationes effe dicit quod nos,uti in prrcedentibus iuse docuimus ,negamus: cum hanc mutationem nihil aliud efle alleramus quam corpufculorum JEratorum in Vitriolo lattntium , ad ferrum quod Cumenimfinnaturaliterappetunt ,confluxum gularis magnetifmus ferrum inter & cuprum, uti ic
fi
:
vicriolum five calcinatum, five in aquam refolutum fit , hinc fic , ut ftatim ac ferrum invenerit >
iilud tenacidimo amplexu ffringat, & acrimonia in fcoriam revolvat , quibus uti vitriolatacorpufcula unita ex miro , quem ad eas habcnt , confcnfu >
experimentorum apparatu dilkremus. Quis nutrimenci tum hominum , tum animalium m carnem , fanguinem tranfmtttationem negat ? Quid ignis non potefl ? lllius ope omnia tum mineralia.tum vegetabilia , animaliaque in cincrem , & ex cinerc in vitrum convertuntur ? Ex quibus aperte patet non Alchymicas fpecies fed fubje, , ,
commifcentur dccoquuntur
exteris in
ita
quoque
facile in
puriffmum
Si
es
cujus rei expcrimentum quotidie

oftenditur.
,
meo Mufxo
enim
tranffive
mutacio vera,& realisforet

triolata, five calcinata
,
tum
cruda
corpufcula vi,
da fpecierum tantummodo transformari

que has
,
poflc.
Ac-
five
&
fixa
immutabi]es effe nemini dubium effe debet atque adeo in utpote ab Archetypo Divini fuis operationibus intejlcdus immediate dependentibus errare non pofTit. An vero artis humanx induftria quifpiam ad fimilis tranfmutationis apicem pertingere quear, hoc ipfum eft, quod hic quasritur hoc cnim nobis cum Alchymiftisvfaceffit negotium. TaracdfM Tranfmutationem nihil aliudcffediatque cit, quam eum res fuam formam amittit forfubffantijc & priori , prorfus ut adeo alteratur mx fui non fit fimilis ,fed aliam formam afiiimac aliam effentiam alium colorem , aliam virtutcm, aliam naturam & proprietatem, ut {\ mctallum fiac
natura? per fe operantis leges
,
,
aqus infinc ( ejurdcm enim generis & naturae funt) in totam ferream fubftantiam converti deberent quod experientia: repugnat atque adeo Paracelfni hoc loco fua opinione falfus eft. Std videamus alias ab eo allatas tranfmutathnes. Pocefl: quoque inejuit limatura fcrri quafi in plumbum redu:
ci
& tranfmutari
ita ut
prorfus
moUe fiat
fluit.
ut na-
tivum plumbum ,fed non faciie hac ratione.
Fic
autem-
EXPERIMENTUM
Ferri in plutnbum tranfmutatio
,
II.
fecundhnL
Paracelfum.
vitrum
pis
vel lapis
fi
lignum
fiat
carbo
argilla la,
horgluten , linteumpapyrus , deum equus , aut caper , frumentum homo ; hanc tamen tranfmutationem in Chymico negotio fine Laptde Phtlofophorum & hunc Lapidem fine feptem Chymiae gradibus , quos in prxcedentibus expofuiraus, faftu impoffibilem judicavit.
later
pellis
Paraeelftti itaque
,
&
tantundem optimi pulponantur in tigillo infurno Ventofo fat ignis fortis talis ne ferrum fuatf fed (jnafi in coementoêt integram horc.m ,poftea forti,
Cape limaturam ferri

,
(fr
veris lnûefaUitii
mifceantur
fica igncm ftrenue
ut candefcat
,
ligillum per fe frigefieri ftnito plumbi tn ttgillo , mollem , (^
& flu.it dentijuz^ & tnvenies regultifnLr

,
duUtiem
ut
nativum^
ut
verum artistranfmutatoria:
in
plumbtm.
fpecimen det, primo variorum metallorum unius

aliud
fA.iTKfji.ofCpaKnv
;
,
Hanc
cat
dicitelle tranfmutationem ferri in

fibi ipfi
plum-
doeet lib. de tranfmutat. metallo-
bum ,in qua

in
contradicit
ciim expreffe di-
rum^
putatque
fe
demonftrare poffe
metalla
fpecie
non
,
diftingui, fed
tummodo
&
fecundum majorem tanminorem puritatcm. Nos autem

,
cx propriis ejus experimentis

tratifmutationem^
quam
ille
dicic
non effe , fed im, illam veram accidentalem tantum, fic ex ejus verbis oftendimus. Tranfmutatio ,\n(\\.\\t metallornm^^ difficuher fieri rnagnum fecretum in Natura esl adverfitatum^ poteft multorum iinpedimentorum ,
propriam
&
, Jimaturam ferri quafi in plumbum , id efl plumbi fimilitudincm quandamdeduci, & tranf^ mutari polle addic , id non facile fluere , fed mollefccre tantum. Caufam ergo itlius rei meliorem alTigno , & eft , quod ferrum uti cx lulphure aduffo, & exiguahumidicate conflat , ita quoque
:
adufto fulphure
cum
reliqua loppa per ignis etti-
&
caciam abfumpta partesadfluxionem aptiorcs reddantur. Non itaque hxc tranfmutatio efl, fed mera
fit
eaufa ,attamen contra natttram noneft, neeûe contra Dei ordinationem , ut rntilti falsh locjttuntur, Uc autem minora & impuriora metalla , ut vo,
depuratto
queinadmodum fxpe
Ergafterio
,
in
noftro
Saturnus , Mars , & Mercurius , in majora iv: puriffima, perfeftilTimaque metalla, utpotc in Solem LoiDam traQOnutentur , abfque
canc
Jupiter
&
ex Marte reguluna fulgidum , & fplendentem fieri vidi , cx fcobe ferri,& antimonio compofitum , quod vel ipfe Paracelfus fubdole reticet , dum loco antimonii dubia voce utitur pulveris liqucfaditii , qui addi
Collegii
Romani
debet,
Lib.
,
I.
,
Sed.
II.
remûe
Subfea
fiibfianciam
,
:
I.
,
6i
quod
fed Martis debet ut inde regulus nou plumbi Taracelftm cmergat- Patet itaque ex hifce denuo Sed jam videamus fuis cxperimentis fallacia. tranfmucet, & utrum harc quomodo as inplumbum
videlicec Stannttm
&
idco pluuibum caiididum vocant. dcgenerare necede eft ncquc hsec tranfmutacio proprie dici poffic ciim ideiii Mcrcurius in locum ejus qui avo:
,
Yera tranfmutatio dici polTic.
EXPERIMENTUM
Tranfmutatio tyris
fi'Oe
,
III.
flumbiinu,
Armoniacum ftanno denuo jundus id dcDuo m plumbum atrum reducere pofTit uci expericntia medocet.
larac
,
per Sal
five r'eneris in
SatHrnum^'
,
Hifcc tranfmutacionibus primiffis, Puracelfus, uc rcalem cranfmutationem perfuadeac ,addic arcanum in lapidofa fubftantia arcanorum omniutn
Primb
limato
inquit
omninntj
cuprum Mercurio fnh-
inaximum
Verba ejus pono

,
Similiter fciatis
dum
(yirfenico fixo itt alburn redige-j , candi, ut Luna,poJiea id granuUto ; hujus O" bonipul-
veris reditUttii recipe
ana (^primo ijuidem cxmenta,

,
foftremh in regulutn funde

regMlum-..
& hahebts
verum pLumbi
pofle
Hanc veram tranfmutationem efle non hinc patet quod Mercurius , & Arfenicum
,
; ,
ubi avolaverint , cuprum alba tinttura prxditum cum reliquis adufti fulphuris parte relinquaut velucidepuruude ignem per fcoriis confumpta gatj candidam, & moUiorem, magifiue fluidam fubftantiam reguli inftar acquirit. Atquc hoc fe quenci appolico experimenco luculencirtime comprobari poceft , quomodo line ulla dirticukace regulus ille , quem plumbi dicic, in priftinum fta;
decup/am potentiam (^ viriutem tranfmniari poteH : nempe hc rnodo : Arrfgite aures Magneticse artis Doftores , quam ingcns vobis fecretum pandat Paracelfus. 'Jêcipii^ liJâgnetem er carbonihiu caadefac , ita quidem ut calefcat va/de , fed tamen non fit ignitus. Quomodo auccm candefaftio magnecis ab igaicione difterac equidcm capere non pofTum Qem
c^ni
de magnet^
in
ftatim in oteo croci fJAI^rtis , tjui e.v optimo ihutyhe fit faHus , e.vtinguit^ , ut tmbibat ûanitim capere potefi : hoc paUo magnetem adeo eificucetn reddit
,
ut per eurn ctaves
ex pariete
,
evett.is
^ fimi';
iia mirabilia operari poteris
fuam facere
magnetem
pojfit.
potefl.
Et
ex
alim tnagnes nun~ in alio loco an'erit S

cjudt
tum
cupri reduci polTic
quod non
fieret,
fi
vera,
&
in
fa/e
,
Echeneidis
ipfo
fepelioi
tan!<t vir-
rcalis tranfmucatio foret.
tutts futttrutn
ut
puteo ferrum attrahen^
EXPERIMENTUM
Plumbi
in
IV.
Cuprum reduHta.
Wxc funt zxcz.mParacelfi Sacramcnca ,ucique tanco inepciora quanco falfiora func. Si folemnis hic Magifter vel prima Maguecis principia no,
"Liminzs plumbi, five eciam rcgulum ,quempau16 ance ex cupro eduxerac , vitriolo calcinato, velcroco Martisftratificaco , coemencaco , denividebis pucaticium plumbi que liquefacito , mallearegulum in opcimum xs ponderofum ,
&
&
tam ftolida non effutiflet. Quis enim nef. Artemea Magnetica per frequencia experimenca docui , Magnecem carbonibus cumulacum ftacim omni virtuce tradica deftitui adeoque nihil Magneti adeo concrarium efle, quam calorcm intenfum , non dicam ignis fed
viflec
,
cit,uti in
reduSum. Caufa elt quod ex prima reduîone cupri in plumbum pucacicium xri deceirerac , id modo per vicrioli calcinati , & croci Marbile
,
tis
additionem
in
cupri
rubri reducitur
priftinum ftatum iris , feu quam quidem meliori ;
jure imtmtationem-j , quam tranfmutationem dixerim,& ex fequenti experimento patct. Si enim

tale
decrimenco fui luftine- re nequic , experimcnto frtqucnti compcrerim. Quis autem credat huic impudcnciffimo jactacori magneccm in fale Echeneidis , quam Remoram vocanc, fepuicum , tancam virtutem acquirere , uc e puceo ferrum collapfum excrahac , auc quomovel ipfius Solis
,
quem
fine
do
cuprum
in fubtiles laminas
redaftum
tucia,
,
ritace dicere poccft
hujus rei experimencum a fe fadum ? cuni de Echeneide

,
cum
five
ve-
Re.
aut calaminari pulvere ,uc Chymice loquar ftratificetur , coemencatumque poftremo fundatur id in aurichalcttm tranfire reperies fplendore auri haud abfimile. Vide qua: flipra dc cupro in aunerichalcum immutando uberius locutus fum
, :
mora
utrum unquam
in
rcrum natura
exciceric
que enim in hoc experimenco ulla fubftancise fic mutatio > fed cuprum folum modo ex rubro in aureunn colorem tingicur Cum hoc ut alibi oftendimus , denuo ex aureo in rubrum reduci
: ,
poffic.
EXPERIMENTUM
f> in
Of.
maxime controverfum fit. Unde aucem is tot remoras habuerit, ut ex iis falcm extrahere pocueric,quis conjicere pocerit ? Vides icaque , Z-fflor, hujus hominis allerendis rebus priccps ingenium audaciamque prorfus incolerabilem. Patet itaquc, Paracetfnrn ejus ingcnii fuifle ut fi quid audirec novum , & admirabile in rerum Narura, five verum , five falfum id ipfum ftatim ad fuas inepcias tranftulcric, ne incima quzvis Nacura myfteria,
inter Naturalis hiftoria: Scriptores
V.
verius fabulas, ncfcire viderecur.
tranfmutatie
five Plumbi in (knnttrrLj.
Audiverac
vcs
is
&
lcgerac forfan
,
de Remora tanta
fifterec:
vircuce traSiva przdica
uc vel ipfas onerarias napifciculus
Quomodo
n
le
podic
vero in ftannum plumbum immutaParacelfw hifce verbis docet. rtumredaUoi. flratifica

,
palmaris magnicudinis
hum
in laminoi fttbtiles
,
cum fa-
armoniaco
ctementa
fupra dtBum
eTl.
Hoc
,
e^ poflremo fundi_, , ut paUo p/umbo omnis nigredo

cr in albedine pulcherrima
&
Unde ftacim eam ad magnecem roborandum affumpfit non inquirens utrum illa vere cxiftac in Natura & utrum eandem vjrturis tradivx fpeciemcum magncteobtincat ;fedhujufmodi im*
, , ,
obfcuritof tollftur
dem
tylnglico flanno flmilHmitm videbitur. Cujus quirei racio alia nulla eft , nifi cuod Sal ar,
pofturx ubcrius infequentibus aperientur. Jam ad Rhombum, uri dici folet. Secuti func hanc difcipuli ejus , nefcio qua SoÔjWo*/* pcrcitL
moniacum Mercurium fac copiofum in plumbo latencem in fumum refolvat quo ablato una eum fuligine piumbi in duriorem , fplendidio,
Cum
rum
enim plcrique avidilTime

,
in tiieralem metatlo-
nequc tamcn fpcm, avidicatemque fuam uilo explere raodo poireut.auc

traîfmutationcrn ferrentur
Toni.
I.
luacniftcis
52
magnificis
Bibliothecx
pollicitationibus
fe
,
Chemicx
quam ûtdam
tancjuajn
Curiofae
ut in cjuodvis oli)<ûm
qiieis
artis
,
mafa-
gnr hiiem
tisficere
confecutos
-.
cfle
gloriabaiitur
arte compilata. medieina temperala, 5 formafeparata a fuo corpore ad tiWiamfkh,
valerent
quidam audacia pkifquam

liberalius in-
tilttatem reduiki esl
inflar
form coelefiis prxparatam anaturafibi maieriam ope Thrafonica , dum dolis , fucifque dulgorent , temeritaris cum fumma infanix nota retur, Sed quid qua^fo , lapis vegetabilis cum minecondignas kierunt pcenas Nonnulli cautioresne ad fucofo rali aut metalUco convenicncix aut proportionotarentur , pleudoteciinias crimine LullunL. nis habeat ,difpicere nulla ratione pollum pallio , induti An, tegendam imperitiam cxne Rnpicijfam^, ex beftia herbam aut cx plaiKa plantamque Vlfl^dinm^ ejufque feotatores , terofque Magiflros Paracelfi , mordaci peiina metallum educere contraria natura; via cueat ipfe viderit. Alii , quos pudet tanta: loqucndi inindigais probris perpetuo vellicare noii fecuti conftanticT , & perplexicatis Lullum QHercemnurr'., dcfiiternnt. Ccekim LHlliaman quintamque effentiam ,veluti rem ludicram,& nullius intranf- cajterofque Lul/t fequaces, dum Lapidem ex quinta Auri eifentia conficiunt, excufant omnia vimutatoria momcnti irriferunt defpexcruntque imo ciim ab eo omnia defcripfiiTent fub alio ta- dclicet a Lulio de coelo fuo vegetabili prolata fub puro inctaphorico fenfu accipienda cffc. Sed finen fenfu , ne plagiarii crimiois convincerennovam quidem fed fubdolam Chryfopaia: qui legcrit Lullt Librum cui titulus eft Calurn^ tur telam texuerunt ex parabolico , magico , & phi- VhilofophorurrL- , is ex ipfo Magiftcrii procellu , luce meridiana clarius perlpiciet , Luilum nil lofophico liermetis , Turbx Philofophorum & tamen ne quam ibidem aliud exhibuiire , quam Panaceam quanVtUamvani rofario deduftam , dam , omnium infirmitatum humani corporis cuOvidii ,Jêtamorphofi infcitix arguerentur Cantico Salorrationi mire opportunam unde abjefta metaleyfopi tApologis, ^riete Colehico intentum lorum modo ad ccu quovis tranfniutatoria conclamata foli vequx tnoms aiiifque , tcgenratiociniis getabili lapidi tanti allegoricis huic ad fanitatcm non fofacere videbantur , pervcnerunt, lum impietatis confervandam fed & prolongandam mo, demum eo d.im cenfuere, Inbcncficia menti Qui vero incubuit. ad iniltimabiles auServ.ttoris rioflri ut fumma Chrifli carnationem , Nativitatem Padlonem Mortem, rex naturs thelauros plus jcquo adfpirant , fi reRefurrcdionemque , csterafque coeleftis dodri- jefto & vegetabili & animali lapide ceu inconLa- gruis & hetcrogeneis foli minerali conficicn&abditaEvangelii Sacramenta na: partes fint venon do quidem indefeflo at fruftraneo prorfus laaccommodare , aufu , fane impio , fidi bore incubuerunt:& ut ingentia Natura^ facramenrecund:Jti. iis artis proceflum, Qiiidam rurfus Paracelfi Seftatores audica vota foli polT^dere vidercntur ce ( iJMedictna) metallorum imperfeftorum cor- fentenciarum monftris incoluerunt quar nec alTeeam non foliim ad Medicam cranftule- qui poiTis inteliigendo , nedum fcribendo imireftrice runt facultatem , fed & fimilibus tranfmutationi- tari , nedum smulari excogitando. Et ne iis in* bus pharmaceuticen poUuerunt non confideran- juriam facere videar, totius tranimutatori^ arcis procelFum ad incudcm hic revocandum duxi ; uc tcs otiofam fupervacaneamque elle metabolicam generali in una fi medicinam , LeUor vel ex ipfa 'iyx^fyja-tt , & procedendi modo illam metallorum rurfum in Hinc omnia. luculentiffime videat , confiftere non polTe quod Solem converterentur perfeda modum dum tot nodis intricatum , tot abcontradiftionum quidam tranfverfum adi appanefciunt ad tranfmurandi , fimilitudinum involucris tedum , tot dcfonis metalla in aurum in iminetallorum imperfeciorum nique coaptandarum difformitate confiirerum rentes quafdam VeneMartis in ideft , fum commutationes eft. perfedas rem Saturni in Jovcm, Stibii in plumlaum tranfveluti opera in perfedTis formationes converfi III.
,
,
metallisdefpcrata, Lapidem Sijyphi verius.quam Philofophorum infano labore , & fine frudu non fine fapientum rifu volvcrunt , revolveruntque. Oxercetanus Paracelfi aneda
ret
C A
,
UT
De Lapidh
O* TinBurd Philofophorum conficicnda modo ratione.

,
cum innumeras
,
tricas in tranfmutatione occurrentes cognofceinutili opere , & operam & oleum perne .deret , ab Alchymia ad Chymiam medicam transfu"a rationem fui confilii hifce veibis dat. Quid anrim facere pojfis ex argento ernm tum poflea
,
ivfi
Vivo , miferiam eonci/ies, interim falutehumana,

fiuro
,
&
fi
mercitrialibui
metallis
eaque arte tibi

(jU
fed de primi ordinis AichymilYarum in Lapidis ftrudiu-a proceflu , ut ex eorum modo, ratione , quid de reliquis fperandumfit, eluceicat : quos inter Principem locurn poft Arabes , Hermetem fidicium , (jebrum^ , Rafln- , Ha~
,
dicam hoc NOn rum
loco de PfcudocVr/miaftro-
&
gemmifcjite pretiofior
e/i
negleUa.
Rede
,
uti-
Itd
Hamiiel
,
aliofque
innumeros obtinent,
que
fibi
, fi
quoque eam
fe nefcire
,
addidiffet.
Caftris
itaque Paracelfi relidis
LuHum fccutus alium ,quem libro edicenfuit volvendum lapidem

Phtlofophoritia
,
Az.oth , auftor fiftus, Lttlius , Joannes , Ifaacus Holiandus, Trevifanus,Ber>iardus Rtipiiiffa, quotquot in diverfas Seftas divifi Paracelfus ,
Vtlianovanus
&
to de Veterum
teria
,
Vera Medtcina ma-
pr^paratior.ts tnodo
,
ejuPûe in morhis fanandis
hanc artem excoluerunt. Arabes Lapidis tiudurxque arcificium hoc modo propofuerunt , AuAorc
,
potentia
ex quinta vini eOentia extraiaum proeile a pnfcis mpofuit. Atque hunc ait verum tentum Philofophorum Lapidem illudqueex illo probat. Lapisnofiftitii ^f o>ei epiphonemate
,
, :
Gf^^ô.quemfecuti funt. Snmatur Lapis in Capituiis ?;ow,id e^, argemum vivum , feu Merctirius I hilofcphorum , cjuem Ze-, bach vocant , poft prdiparationem ; ante prAparatio-
aejna extraEla fier efi
& feparata
a corpore noflro
nem vero
fuper
iiio
iapides
iili
ex
ûtbtts eltcitHr.
^fiduo fat
aiu dtcitur prima materia ; aMrttm entm Phitofiphorum , aic Quercetanus , feu /aptt, mhil altud tfi ,
opus fublimationis prtmi gradus mflaatia
operis donec 7nundttur
ah impuritate corrumfentz^-^
fitût
Lit). I.
fitque puriffnHHS
Se6t. II.
Qomodo
atttem
Subfe(5i:.
,
I.
î
:
&
ultimh vo/nti/it.
/ydonix fnccum
hoc fiat per fublmatioiiem in
fetjfuenti procejju
m^ni-
fulphur
dicam. Solvit etiam cinnabarim, argcntumaue vivum fublimatum hanc
Tertio figuiur hic per modos fixionis, doriec fe(l7ii>iir. ignts aiferitateqiiiefcai:fic confifltt >f>etafecundi gra-
fervain vitrobene obturato, loco tepido.
dus
id
eft, elixir
jamfuogradH fixum habes. Ofiarto

,
/em co,qui fequitur,
Hac perada docet priparare aquam Mercuria' .; modo.
traUeiur eciarn L^pis tertio gradi* <jui in ultitno fr*,parationis complemento cotififtit , ut jam fixum Upi~ dem per rnodos fublimationis Volatilem fucias ,^ vola~
PRAGMATIA
III.
^qut, Mercuria/is pnparatio. Cape aqux Regis paulo ante pnparati libram iinam ; Mercurii fupra fublimati puri , denfi , clari, pondeiofi uncias fex,quas cucurbits forti committes. In
tilemfixum
hrncfolves, iterumqtte Volare facies

,
dr
coagules denuo, donecfluat
grediatiir,(ir tingat, alteretûe tn
ab/ûefumo tamen ejr incomplemento Solifico,

,
& Lunifico vero

argemum
parabilis
,
vel donec proje8ione

eompletttm
,
fiti
aurutn
efficiat
cjux,
res muliipitci repeti-
eam
injicies
paulatim Mercurium
deindc
tiotie ejttfdem labaris indiget
latethic thefaurmincom-'
,
arcanuM
pretiofijfunum
(jr
fupra ornne ar-
orificium obiirue , ne falis armoniaci visexfpiret, & in cineres temperate calentes colloca , fic
&
canurn fctintia>Mrn hnjui miindi. IZAêber. Et quo-
niam hxc omnia
gracis
dida
(uie ulceriori cxplica-
tione vidcri poiTint: Hinc apponam 'âymundt Lulli, foannis Az.othi qui quafi de verbo ad verbum fua ex Lullo defcripfic procellbm qui uti Arabum defcripcioni conformiseft , ica quoque LuUumcx
&
.,
aqua Mercurium Iblvec , &fipoft folutionem aliquid remanferit, id novaaquae regiae fuperinfufione folvatur & hc procedes donec tocum fit difiblutuni. Pofteriores folutiones appone priori , lenco motu , ne efl-ervefcac,& claufo vitro aquam in fuum
,
ufum
referunr.
Arabibus eum
bet.
defcripfiire
nulli
dubium
elVe
de-
Raymiindi
Lulli
Joannis
Azoth
ati
magm
Lapidis tinBur.izjue complementnrn

prcejfus.
Hujus aijtia perfedionis fignum eft , fi injefta cuprea bradeolaargenceo coiore tingatur. Atquc hic eft acjua, qua omnia corpora metallica in Mereurium feu primam materiam reduciexiftimant. Quomodo vero haec aqua ad fummam puricatetn duci queat , fequenti modo docet.
Dividitur Alchymiftarum turba circa hunc procelTum iii duas fedas ; quorum alii ad Lapidis confedionem requirunt aurum minerale purifTimum :
PRAGMATIA
ey4tju<t
IV,
addicamenco negocium confici poffe pucanc & uci ilii verum . & genuinum femen terrjE fux Philoibphici , ica hi Lolium inferunc ita tamen uc ad defideratum auri frudlum pervenire fe pofie pucent , quo nihil ftolidius efle poteft. Sed jam ad proceftum LuUianum, Az.othicumalii fine ullo
auri
Mercuriafts depurgatio , cjui Mercurius Philofophorum dicitur , Meta/ftca corpora in primam materiam reducit.
&
Aquam
in cucurbitam
Mercurialetn- paulb ante defcriptam longi , & angufti coUi infunde.
Pone in fimum equinum bene digeftum quatuordecim dierum fpatio in vafe exadc clau(o finc
;
yo.
PRAGMATIA
Stthlimatio Aiercurii.
I.
Primo quidem in fua Clavicula docet Lullus nonnuUas ad Lapidem tindiufamque Philo(ophicam compofitiones aquarum ad operis exccutionem neeeflarias Ec primo quidem y^//w<//o, 5
ttem hydrargyri docet ,cui jungi prascipit uiiam vitrioli
putrefadione & fcecibus ex aquse corporc relinfeparatis ad vitri fundum fubfidcntibus quecur aqua flava , & cicrina , dcinde vicrum ex fimo transferatur ad furnum cineris , & pcr alembicum , juxta artem , aquam diftilla ignc lento prodibit aqua clariflima ponderofa , quam in hac operatione Lac virginis acetumacerrimum, aquam perennem dicunt ; continuato ignem donec totum liquorem clarum eduxerit , quo fado igni diminuto furnum refrigefcere fine , aquatn
ibi in
,
&
Romani libram, &decem
(alis
communisun-
fcrva.
Scd quia operacio fufior, quam ut Leclor eam ferac.eam omittendam duxi. Mercurius itaque hac operatione ad fummam puritatem deduSus fervandus eft. Secundo prspararc docet aquam, quam //Yocat j hoc pado.
cias.
,
Signum perfedionis eft fi gutta in Laminam ^ream caudefadam fuperaffufa eam ftatim penetret albo relido veftigio. Atque hxc aqua ad fummam puritarem deduda, omnibufquc corrofi,
PRAGMATIAII.
îjU
vitA pnparatio
,
qu ûidem
fortis.
nihil aliud
ffi?,
ûa>n
Aqua
corpora metallica in primam raateriam redticit , unde & Cêrcurius Phi/ofophortm dicitur. Quomodo vcro hujus ope metallica corpora in primam materiam reduci queant ,fequcnti praxi docct.
vis qualitatibus
exuta
duas , Aluminis calcinaci tancundem, halinicri libram unam.concrita mirce in cucurbicam, & alembico roflraco addito diftilla acjuam fortem fecundum artem primo igni lcncobene claufis junduris, deindc forciori,& tandem forcilTimo ut akmbicus rubefiac cunc ce^fa. Opcimum fcceris, C] hujus aqu^ Ubras tres aut quatuor obtineas. Poftea uc regiarn aejuam habeas, fic operare In prsparatas jam a<jui fortis libra folve falis armoniaci trientem , & ex viridi colore abibic in citrinum, & poterit aurum folVitrioli
libras
;
Cape
Romani
PRAGMATIA
Quomodo corpora
materiatn refo/vantur,
V.
metal/ica in AdercuriumfeU primam
Si Argentum in Mercurium tibi folvendi fit animus,fic operare. Argentum pure fulminatum , & rcpurgatum redigc in fcobem elimatam , vel tenuilTjma folia per bradcarium in papyri formam
extenfa
; ,
\\xc
cum
pulvis
fale
prseparato
in
marmors
,
.Vere
cutemque
ftavo tingerc,
I.
quam analogice
Che-.
exadus fiat , quem aqua ficcalence ablutum ab omni faifedine ficca cacum pone in concham imbibitum oleo tarcari
contere
ut
,
Tom.
reficca.
64.
Bibliothecae
Chemicse Curiofe
Quidquid
fit
,
arefareficca identidem repetendo. Tandem cucurbitam auc diim tere in calcem , tritiun in
fine
auro
nota: nihil prorfus conficies ,'quibus
& argento melioris & nos peni-
phialam pone : affiinde ,<juam paulo ance prsparavimus Aft*am tjyf ercurialm ad, akitudjaem duorum digicorum ; & hoc peraftq pone fupra ignem lenem in cineribus , & aqua Mercurialis vertec
tus, penicufque fubfcribimus

fit
haec. non , quamvis veterum Philofophorum intentio. Sed jam ope-
rationes ,queis Lapidis tinUuraper fublimattonemt qua veluti unica crEteri feptem operationum gra-
calcem in-Mfepcurium. Si tota non eit converfa effufa priori aqua cum Mercurio, aftunde noyam & procede fimiliter aquam effunde caute in aliud vitrum, Mercurium vero repone in pacinam feu calicem vitreum eum, ut mundus fiat, aqua falfa ablue deinde exficcata humiditate cxprime eum per pannum, vel coriaceam burfam, fi nihil remanferit,, bene fit ; fi quid verb infolutum remanferit,repetitio inftituenda efl , donec expre{fus per pannum
, ; ; ;
dus, qua: func diftillatio, adicenfio, defcenfio, coagulacio, pucrefaftio, calcinatio , fixatio continentur, perfici aiFerunt, videanius
,
atque examinemus.
Sic
autem procedunt
O
Qux
P E
R A T
I.
vocatur <>JHercHrii corporalis praparatiol

,
CotonsEum
nil remanferit.
Signa perfedionis hujus aJMercuYii prima funt,

tarditas in curfu major , quam argenti yivi vulgalaminam ignicam pofifi fupra ris. Secundum noram fixitatis. ferelinquat tus, exhalatufque poit
,
accipe quatuor uncias priparati Mercurii paulo ante Adde limaturs argenti purilTivel quoc voles amalgama. Hoc milce cum fiat & mi dimidium ,
Hunc Mcrcurium
:
fi
augmentarc
velis
Mercurium Philofophorum fupra prjEparatum pone in phialam ne orificium claude Hermetice polTic expirare pone eum ad luffocandum in fuo leftulo bene ftraco temperaci caloris per menfem Phllofophorum fub cenui calore donec per fe fudct , nec amplius afcendacauc defcendac , fed quiefcac &. coagtiletur in nigram tcrram, quod Capui Corvi vocatur & terra , fxx nigra xs Philofopliorum ,fulphur nigruin vir &mafculus di;
:
,
argenti vivioptimedepurgaci partibus duodecim: mitte in vitrum quod bene claudes ; infer inignem
citur , una res diverfis nominibus : atque ex hac prima operatione per coagulacionem ex liquido
fitfpitTum, ex^frigiclo-hutr.ido ,uti aiunt, calido-
cinerum blandum ibique decine menfem ut fiat tunc dicetur fumme vorefolutio in Mercurium
,
ficcum per elementorum feparationem.
:i
latilis
fuperare
fummam
fixi
,& tunc eundcm
facic
O
Qua
pitis
P E
R A T
11.
:
voIatiJem
& hanc operationem pro libitu ad ; quodvis augmentum repetere poteris. Hoc Lullus & ^z.othitts dicunt eire cotum & unicum fecretum Philofophorum. Idem vero procelRjs valet, fi pro
argento aurum capies
nigra terra dealhatnr

nigrae
Corvi ,feu
fic procedit , terrs cape parces duas

,
Ca,
de
lis
eis
aqux Phyfics
,
refervata;
id eft
fupra prsparac^ parcem
cam aqua imbibat

refte
,
unam, ita donec totam confumpferic
adMercuriacerram fic,
Acque hadenus omnia
& fcice difta
func,
utpote qu;E experientiae non contradicant. Reftac icaque uc modo doceamus , quomodo , & an ope
ipfaque aqua penitus tranfierit in corpus tetrx nigrx. Cum primum fuerit commifta, claude vi-
crum , & pone in cupellam cinerum ; adhibe calorem temperatum , & tanquam in moUi ftrato tunc exficcetur continuo calore per oftiduum enim incipiet paulatim dealbari. Exime ex Titro, & poftquam bibit Phyfica ab Alcliymiftis beneficio prsmifTi appara- & iterum pota lade virgineo jleftumrepone in fuum alveoium, phialam feu tas confici poCfit. rubeam & que caloris temperati exficcetur alham , ficuut iterum tindturam , , , Dicunt itaquc Philofohanc itaMercurio Per folo ti ante & hoc per ex quatuor vices. , quam Etixir vocant corpora meCorvi omnia que operationem Capuc terram feu nigram & Mercurium , phorum fupra ob omni fcedicate fufticienter purgatum , ad ^j/Ziecalliâ imperfeftaprojedam, in vera, perfeda, nainpolTe, ex folo, dinem intentam reduxifti ; quam quidem ferva ditranfmutari meliora turalibufque eft Mercurius non ligcnter , habes enim, quod defiderare , uc loqui MercurioSapientttm, quam, ex qua quuntur materia foliatam , fulphur mecallorum , potes , terram albam prima i eft fed vulgi omnijvirtus Alchymicaelici dicitur j cui nuUam aibum , Magnefiam albam , qua fieri putanc conrem excraneam , pra:cer aurum , & argentum in fer- jundtionem auri , & argenti , & mortuorum corporum vivificationem , qua imbibitione quilibet meiicacione Lapidis veluci coadjucores quofdam, per quos opus verum Chymicum perficitur addi frufius emergic cencuplus , adeo ut ad incencun debere cenfcnc. Nam uc ISlicoLaus Bamaudus di- nil aliud reftec nifi fermencacio qua foecus, quacic,materia Chryfopceix eft aurum finiffimnm ex dantenus animari dicitur ; juxta illud in Turba Philofophorum : Serite aurum nofirum in terram auc miftum , fed in.inera tradum , non fabrile portabit vohis fruBum centw optimx nots. Aurum inquit , obryzum , quale albam foliatam , Paradififiuplurn cujus virtutem tantam efle dicunt ut mul, Ceneftscap.JlI. in Hevilah ad Philon Veruntamen uti tiplicetiir in infinitum atque hoc effe ^lixir ilvium , aut in Ophir provenit mirum in mo8c fitufque lud defideracum album , tingens Mercurium , Utriufque Regionis locus Lunam, ita quoque Metallicum in omne corpus itpperfeSum controvetticur dlim ablncerpretibus ridiculum eft Chymicos ad incognitas hujufmo- five Argentum veriilimum addunt tamen fermentum corpus mortuum intrare non potTe , nifi medi aurifodinas Lapidis gratiarelegare. MirorfaRhiphôs quodiante aqua Mercuriali , quas inftar Paranympha: non ad eofdem ne hunc audorem prxftantilmatrimonium compleat. Hyperboreos quemontes, ad gryphos Le[lor , univerfam pragmatiam Habes hic aurumucgotioChytandem fimi auri cuftodes, ut mico congruum confequantur remifille. Sed rc- ad Lapidis tincSturaeque confedionem , & ab linquamus has Alchymiftarum nugas Alii auruin omni parabolicarum locutionum obfcuritate vin dicatam quoad literam, quantum fieri potuit, cla Tn/îiv five ignem non expertum feligunt ad fuum tiffimeexpofitam cvolutamque,utproinde nemo intentum. . Alchyhujus id , quod cancopere jam a coc fxculis deiideratum fuit , id eft , Z.;'</w illum, feu tinduram ratione ciniSura confequi poiTimus, & qda via ,
: : , ,
,
Lib.
niis
,
I.
Sea.
II.
nor.f
Subfed.
f.
^y
Alchymiflarum conqueri po(T!t , aut terminos mirede iiiteliedos, aut multa ftudio , & ad artem occLiItaudam omiira fuide quod tamen fi
:
Argenttm affumunt quidsim ad Lapidis cpus,*
fed& hi inter fe \n modo difcrepanc. Qiiidam aurum cx quo femen Mercuriaie extrahitnr, in fuam
,
nul!i uiiquam artitici chryfopceo Dico fidem habendam , fed ad aliquam fibi famam magua artis fcientiacomparaudam quidlibetpro qiiolibet fumma & intolerabiliimpoltura pofuifle: vix poquibus quidem loquendi modis , dici quautum Artis polTibilitati prjEJudiccnt. teft
ainn-uut;
priftinam nacuram reduci polfe credunc Ita Kicolaiif Bamaudus in Lapidis fui confedione. Sed vi;
deamus
modum
,
operandJ.
,
a^cctpe^
inquit
miigrio artts ftudto elaborari
auri obryz.i ^. ij. ^Jêrcurii decuplum , mifce , ime
iangutdo dijjolve
ufijue
dum Mercuriui exfiirct

tn
itaquc verba clara finc & praxis mcthodice prolata ab omnibus faciie in praxin reduci polTit , jam reftat , ut ad Phyficam bilancem
uu-
Cum
ri<jue itfipofiii pondus
maneat
ttiim ,(jui t/tmen licjuatus in
atrum pulverem redaprifltnam auri naturam^
converti
an hujufmodi intentum ChryfofcetM nrcamm obcineri podit , oftendamus: tam Neque enim iibi LeElor perfuadeat velim mi Alchyir.ina: me credulum effe , ut quicquid Evangclii tanquam ra.ndarum rerum effutiunt
llngula
ponderemus
&
,
poffit.
Ex
hoc putvere elicit ope halnei rorit
Mercurium, ufcjuedum pulvis incalcern niveam dever.

gai
hii
;
<fHo
per Jeptemplicem elutionem
purijicato,
,
prodi'
inde taniem
efl,
Azoth
Spiritus vtvens
,
ch]hs lerra
ferrnentum
acjua
moi
calx foemina
tjuorum cam'
plexH
n.-^fcitur
& adorem priiertim Sacramentum revcrcar rerum phyficaabditarum plerique nulU cum rum fcietitia polleant ,neque combinandarum rerum artem calleant qua fola veritas a filfitate legitimum ab iikgitimo, abfonum a confono fe,
:
tnfans, id /7, Lapis.
Hanc
calcem purificatam , Jeu folem Philofophorum
ohturato vaje putreficito,feponitoâd d'gerendum 40. diebus, ufcjue dnm in hurnorem a/bum , e craf.um li
ûefcat
cui juffis
dientm inierValhs aquam mercw-
cernirur
neqne
de
Arte
:
me t jm imperitum cxiftiment ut Chymica iquum judicium ferre non fuam

,
rialemjenfim affundes relin(juefcjite,donec viresfua recuperet , coibitejue iterum (p-hoc toiifs donec tot^m
, ,
acpiam vnhiberit, tunc uterns claufus

;
queaai
Si
Qnx cum.
efl,
ne qntd
fi
ita lint
jam telam cceptam or
exijiiret, nafctturque defideratus lapis

ris fiipra
cjuem
,
pofue-
diamur.
Mercurium
'-
in novo
tigillo
:
aperto
tunc ad
ignern,
quifpiam hanc a 'foanne tyiXS'^' !"* ^ propofitam Lapidis iyyjltotam accepit penitius fubierit , & cum aliis ejuldem farinz audoribus compararit ; is priT.6 inveniet
LtiUo
,
dragmas duM pones
granipartem
da fortcm
^w
in
poflcalidde boracem, c^ habehis unam drachmam auri fimultiplicationem noris, lapide non indigebts Hxc,
&
magnam
efTe in
modo
operandi diverfitatem
,
,
Qui
ta-
'Baniaudus.
uonnullis
,
men
quidem conveniunt pluribufque adeo differunt
in
aliis
In hacpragmatia multa myftica verba rcperio,

fed utilitatem nullam, nullum tantas pollicitationis emolumentum Hoc unicutn ex textu colligo ,
ut
ncgotium
in duas fe(5tiones abierit. ParacelfiftA non folitm fine atiri aut argentt mineralis airumptione I.apidem fieri poffe contendunt , fed folo Mercurio
poft tot
menfium labores
poft tot vigilias
&
fu-
Philofophorum intcntum operis finem fe confequi pofle fibi imaginantur dum Spiritum Mercurii vini ope extradum , quem tiim in vena cinnabrii, aut foffili vena minii , tum in liquore fublimati ni,
fumptufque impenfos ,qui duas aun obr)-^ uncias pro primo materiali corpore pofuerat
dores
,
prsEter hydrargyri pofiti jafituram
nonnifi
unam
dulari dicunt
ro
&
,
auargento rubrum , aut candidum elixir quid,
eliciunt
fed
quomodo
fuit
(ine
non quidem ut ipie putat ex Mercurii in aurum tranfmutatione , fed illud ipfum aurum quod primo pofuerat , tametft vel ad r grani partem diminutum quod fane neauri
reperiffe
,
, ,
drachmam
piam
poCfit
in
aurum
in
quo nunquam
?
(
tingere
quis crederet
nili
forfan cinnabrium ,mi-
niomi^ri dcbet, cum per tot ignis, & aquje menta id partim in excrementitias partes
admixtas
nihil
,
tor-
auri
quod pro liquore fublimati ponit ) nonnihil auri continuerit , fumpêrit At hoc pafco rubrum quidem,aut candidum elixir faciet inde tamen nunquam multiplicativam virtutem tindurje extrahet fed tantum folummodo auriextrahet quantum in cinnabrio minio, antimonio in minera auri commixtum fuit. Ex quo apcrte Târacelfi impoftura patet qui ex pura minera Mercurii promiferit id quod \n ipfa per Naturam non eft. Qux & fcite fane docet vel ipfe intcr citeros non minimus Alchymifta Bafiaut
;
nium
antimonium
partim in
videatur
fumum
,
aquarum corrofione abfumptum

fecilfe
panim denique tuit. Ne tamen
Leilcrem ad mulciplicationem matcria: adhortatur , quam tamen confulto Alciiymiftarum more , ne tantum fecretum Si pateret , reticuit. miferos Philofophos non alias nobis divitias promittitis , quam tanto
difpendio
tiijs
tanto laboris magifterio partas

,
cer-
te tantiim abeft
ut iiide Croejo ditiores
ad
incitas
brevi
potempore redaftos verbis

,
ut
Um
(jr
Faientinm cap. de
:
reb. natur.
^ Lu'lui huic fubvivi.
fadis , futnoque nos eluibs , /ro, Codroque pauperiores reperiamus. Quidquid igitur agant, certe hsEc PhilofophicsE
fcribit hifce verbis
iJVtercuriim noflrum ex auro argenio per acjnain Mercurialetn faUtan , jungenejfe
folutionisnomcn non merc-
tur
fed Metallurgis
,
ûm
um
proportionali ûantitate araenti
jori
ex eo cinnabaris , aut minium foffile ( Jn quo plerumque folus Mercurius nidulacur) ita prscparari queat , ut inde fiat lapis auriticus , quis credet ? quomodo id dabit quod non habet ? Dicunt forfan , ex femine ^^vsnyim in intimo ejus centro exiftente. Sed quis,rogo , femen auri in cinnabari nifi ei a natura accretum fuerit qusrat ? nemo fanc nifi principi6rlim Naturse ignarus confequenter impoftor fc^ oehacfucatametamorphofi in fequentibus pluribiis. Venio ad eos qui aHrum obryzMm, nobiliorifque
,
,
Quomodo vero
& compendio mento intentumobtinentj

oftendit, dici dcbet.
& Aurifabris ( qui tamen ma& facilitate quin & emolu,
propria, uti rede Liba-
vi.f
&
Tom.
I.
qui aurum quidem prxterea utpote perfeftionem notx melioris ad operis primam artis Mercurium Philofophorum quo ex materiam extrahere folent adfcifcunt ; at hi hoc pado illud przparari dcbere pr^cipiunt , ut nullo modo amplius in priffinam nacuram reltitui Innoporfit. Ita Afcr/fwwj in turbaPhiiofophorum Jhomagiflerio,five aurum ,five argentum,five hydrargyron, attt Mercurium ajjitmas , iia jnuiantur ornnia iit F 3
Non
defunt
66
4iaua noftra
Bibliothec3E
,
Chemicje Curiofae
nifi
ut neHtiquam reduci ijueant : po/i dijjolutionem ita aiteratur
iAururn enim noftrum

ut nulia alia
,
analogice
dixeris,
tantum vegctabile
,
,
effe
dixeris,
ftoli-
rr,qukm
non
,
idem
homincm pid:um liominem verum

quod ridiculum ne dicam
Si vero dixeris
,
Mcrcuriali
iicfuari poffit
Vnde
>
generarc pofle
ejfentialfter tft ar/iplius
aurum
,
fed
rnodificaturrL,
dum
ellet alferere.
quod aurum hoc paUo five mortiftcaturru

,
ftve modt-
<juam qiiod fymholiee ficatum ferr,m nigram , l.ipidem nigrum , corpM mortuurru , caput corvt appellant Anipces ; <ûod poftquam per
nil
cjuidem aliud efl
acjuam Mercurialem
caiorem vivificatum fuerit , tunc iis deaihatttr Laton ,feH <ty.tlnops id eft, caput corvi , feu terra ni^ra : Ideo pnmoneatur filiM do,
,
&
modificatione effe verum femen auri loquitur ,errorem majorem incurres ficatio , five modus , utpote purum putum accidens nil fubftantix ex communi Philofophorum fententia fuperaddat. Cum itaque nulla ratio
,
quadam un Turlâ cum modiid
fuperfit
qua Turba non verum aurum

,
id eft,
Ca-
iirtn
ne ntmium urat atrum iiitm pulverem
fedre,
in verum aurum per aquam Mercuput Corvi Nirialcm tranfmutare fe polfe probare queat
;
Hncjuat ita diffiofttitm , erat untitjua ejm natura, nempeflHida,
ut ûeat iterurn aquefere
cjttii.
hil aliud reflat
& iiquida.
lca
Turba
T^htiofophorum.
Qox verba Ci rite expenderis , in iis ingencem contradidionis nodum repcrics Vel enim aurum illud per aquam Mercuriaiem refolutum in terram, feu pulverem nigrum , crit aurum , vel non Verum aurum id non elTe Turba erit aurum
:
dicendum quam quod auri illius exigua portiuncula qux poft peraftum tanti laboris expenfarumque magifterium relinquitur, non ex femine auri aquae Mercuriali incxiOcnti , quod jam a prima fua origine pcr tot altcrationes heterogencam , & ab auro vero oppido dift-crentcm formam acquifivicfcdab auro mine, , ,
rali
primitus aflumpto natura fua indcltruftibili,
exprefse dicit : Sinon eft verumaurum, quomodo illud per aquam Mercurialem in tinfturam veriauri exaltaripotefl:
?
a foecibus
cum aurum non verum

,
verum aurum producere impo(Tibile fit nifi verbis tantum ludamus. Ecce primam contradidionem. Alrera elucet in argento vivo in magifterium alfumpto uti cx textu patct quod tametfi in priltinam formam reduci non poffic in fine tam;-n aperte dicit , atrum pulverem pet Mercurium iterum aqucfcere , quae ejus erat antiqua natura. Mercurius itaque juxta Turbam reduci & non reduci in priftinam fuam naturam poteft , quod manifcftam implicat contradidionem , quo
,
tamcn tcrrellribus ei accretis rite depurgato , prodierit. Scd hsc in fecjuentibtis fufius profequemur ,uc quam turpicer Alchymifti contra prima Philofophix principia pecccnr , luculenter
patefiat.
CAPUT
Lullo
,
IV.
PerfcBum Artis Magn^ TAagijierium k
Azoiho
aeterifqu^
examtnantur.
jam revertamur ad iyx^fmv qua Lapimyfterium completur , quod juxta Philofophicam amutlim rite examinatum pra-ter paradis
in vcra Philofophia
niliil
abfurdius
eft.
per femen auri aquse Mercuriali inditum , in novum aurum Mercuriali multo nobiiius refufcitari. Sed quxro jam , quidnam iftiufmodi femen fit > Dicent e(Te femen auri per Mercurium in primam mateviam extraftum refolutumque. Urgeo quomodo probas illud femen per tot diffolutiones , calcinationes , cxteraque tum ignis , tum aquarum rofivarum tormenta non effe dcftru6lum ? Si enim cujufcunque tandem hcrbx fcmen coxeris , & recoxeris deinde coflum , recodumque terr^ ad repullu-
Sed dicent
SE D
dam
lum
bolicas locutiones nil certi in tanta mcthodorum varietate , diffcrentia , qua Audores inter fe
&
,
contendunt
facere repericmus.
ad Lapidis confeftionem conftitueney^z.othus emendat Lul-
, Ltbavitu tA2.othHm , Paraceiftu onuies ; ita ut vix quifquam futi hucufque partim demonftra.
altero confentire vidcatur. LuUus itaque in Ciavicuia fua , ( quam foannes ^\nthus auftor fuppofititius expofuit
)
tum cum
fuit
partim in fequentibus comprobabitur)
lafccndum commiferis
Dico tantum
abefte
ut
poft hydrargyri fublimatio,
inde quicquam in novum germcn fufcitetur , uc potius deltruaa per tam frequentem decoftionem forma,& feminis vim vegetabilcm una peri-
aqui vitae, fortis rcgix , Mercurialis aqux priparationem , poft ejufdem purgationem, folutionemque corporum in Mercurium poft toc re necefle fit. Nam nti reSe l^htlofophtu , a pri- inquam inexhauftos laborcs tandcm procedit ad ultimum Lapidis magni complementum quod in -vatione formx ad habicum non datur regreHus tantum enim inde confequcris quantum fi faxum fermentatione confiftit , hoc modo. ad reflorefccndum terrx commififles. Sed dicent , aiitcr fe habere cum feminibus vegetabi- Procefius continiiatio de univerfali Azothl ferJium , aliter cum femine metallicorum corporum, mentatione Lapidifquc complemcnto. c6 quod in aqua Mcrcuriali ex auro minerali Si terram albam ad Elixir albim volueris fer^ cxtraCto femen lateat attri , quod ima cum aqua Capiti Corvi , Pulven atro ( fic mentarz.j , ut flet in cornplemento tinRura fuper corTerrae nigrê aurum minerale alfumptum per calcinationcs pe- pora dirniniitn ^ fuper Mercurium in omni promnrtificatumque vocant ) fu- bationz.^. Recipe terrm, dealbats. feu foliatn id eft, nitus deftrudum
poft
;
nem,
corpus mortuum rcfufcicando , alba, vel pro argcnti , aurique ratione in rubca tindura
peraftufa
,
corporis moriui partes tres
tapartes duai
^ de acûa vitd refervafcrmcnti ârtem unam & dirnidiam,

, ,
Lunam, velSolem convertat. Vel enim /mf Contra ,fic arguo

:
fermentum autem aibum

illud eft
fit
prxparattmin caitem
al~
bam , fixam
rare^,
,fubtitem
ft opus aiburn intendis

,
pr<tpa^
vel non. Si prius divegetabilium numero xeris , jam necetlario illud id in fecundumnaadcoque adfcribere cogeris, confequenter mincraturx gradum exaltabis , hbus mctaliicifque corporibus vitam tribues , quo in Phyfica nihil eft abfurdius, Si vero non
fuct fpeciei
mulriplicativum
Si vero ruheum
tunc
fit
calx auriciirinijfi-
mi
cir
non
genti
bus
efl
aiiudfer?nenttm , tjuia fermenturn arargentum auri, atirum; citm itt his corporiefto
;
&
inftnt radii tingentes

,
cdtera eorpora rttbedine-j
vel albedine pura
cr in hii fecundftm
,
flm<t fubflantiit tfuhftantiariim
reptrtafit
natnram pitrifad ffecimen

iapidii
Lib.
lapidli pertinens.
I.
Sct. II.
Subfeft.
I.
^7
,
ipecie
tjUodqite
>
aLbifcand,Hm-i
ceoi
Fac unamtjuamque Jpeciem cum fua genus cum fuogenere^ , cutn albo tfl cum ruhro rubificandum^ non mif~
:
noftri imbecillitate attingi nonpoteft.
opM unius
lapidis
cum opere
;
alterius
alioc^Mn
errabis.
Terra
qHi
jpirttus.
aibafoliat.i efl corpui
fcrmcntum efl anima,

t/icdiante^
,
tribuit corpori vitarrL.
, ac\:i.a
cjhh efl
quo ma5. Refervaia aûa^^xo fpiritu fumitur trimonium confummatur , eftque divifa in duas partes adimbibendun-',& coagulandum & iteruiti in duas partes ad matrimonii copulam. (>. Fermenttmi in hacpraxi non cft aliud, nifi argentum nacivun') puri(Timii de minera in calcem per
mercuriuin redaci:um:hoc dicunctantse virtutistife, ut non fccus ac paululum fermenti totam malfam rriticeam in tumorem extollat intimeque penetrct; Ita & hoc fermentii Philofophicumexaltatur adeo, ut inftar ftminarii perfedilTimi acquirat vim, complura fibi fimilia fecundum fpeciem procreandi, ut-
Confice ergo has tres p.irtes in
nialitcr, fuper lapide tnundo
unum mairimoconterendo, (jr unum chaos
per minima producendo , tttjiant una hyte conftifa , <& ruducantur in unum corpits demum infparabile^ : poftea ponas
tnfuam phialam aptam

,
i.
e.
>
thorum
,
cali-
dum temperatum , ttt coaguktur ^ fixetur Hnum corpus album. Hocf.tdo ,rurfus extme
,
fiatcjue
lapider/i
candidum henedtUum ipfitm^ne contere fubtihter in lapide mundo , c^ iterum cum tertia parte aÛfu imbibiio ut hau/lum bibat. Iwpone eum in alveolw" ftmm
,
potequod totum in aurum verum &forma!evertat; adeoquidem, ut in minutilTimis portiunculis

,
fit
inftar totius.poffitque inde augeri in infinitum,
adeoque quod Philofophi

danc , uc
te
,
fpiritualibus fubftantiis
ilarurn,
mimdum,
& loca in letlo fuo temperate caltdo,

,
hiit totje in
toto
&
qt hauflum aûa bibitnt. fermitte in vifceribus e]ui e.-cflccarz^. Sic reitera vice
Ht tncipiat ittrum fudarz^
multiplici
,
hoc Alchya
ifti cincSurx luae
tots in qiialibet parimpcrperam
&
perite attribuunr,
do>iec exie;ler;iijfimu'/i
lapidem a/bnm per

,
hos gradus reiterattonis prsparaveris fixum
&
flan-
temin ignc^
rnetallorum
percjne
omnia corpora imperfeElortim->

gradier.tem er fuflinentem pu-
Velociffir/ii
gnasfuper ignem aqita fufl/i : tjjui lapis tingac tJêrturium , dr omnia imperfe(h in argentum Verum meliu ornni naturali. Nota ûod ijHando htt]ui cornplementi ordo reiteratur ,foivendo coagulando contercndo,aflando, tanto magis hitjtu medicmx boniiai mul,
,
primus ortus lapidis, de quo vcrifTime dicunt eaignorata totam arcem nelciri adeo enim confuse, & diffjrentcr de hoc cum terra foliata matrimoniali conjugio Ioquuntur,ut ne ipfi quideni, qiiid dicant, fciant. 8. OUum Mercurii nihil aliud, quam Mercurius
7. Matrii/ioriialis copula eft
carterafuere tancum priparationes
ttplicetitr
magifcjue tiigat
itautfl in
prima
fiii
abln-
tionepars una tingat loo, infecunda Vertat icoc, a^ quarta looooo. tn ûinta looccoo, in fexta infintta
r/iillia
;
Philofophorum. in qua omnia fic 9. Chaos eft miftum , vel pafta corporantur ut nec quicquani corum ex quibus conftat appareat unde & hyle ab aliis vocatur , feu materia prima, in qua omnia habent rationem
,
,
non
fufficit
una
uc
contritio er
imbtbitio.
Haec
ty4z.othus.
Sed ne
illotis
itadicam
efle
manibus tantum
videar , aut ne ex non intelleftis terminis imperitix dicam incurrani , ter7iVM;hujus operationis juxtamentem Alchymifta-
myllerium aggreffus
ex qua tamen fpiricuum calore interno in adum forma defideexterno & calore rata producitur. 10. Per Solem intelligit vim Sulphuream,per Lunam Mercurialem unde copula. Atquc hic eft fumfoanne^ ma perfeAionis lapidis Lullo Arnoldo
potentijE patTivx
,
; , ,
&
rum
podit
prius
,
exponam, deinde quid de re ipfa aperiam.
llatui
Jz.otho fuppofitio
AuiSore
Artis
quam de verbo
,
fere
ad vetbum ex
fotechni
Lullo dcfcripfit
propofita.
Quod
1. Terra foliata alba nihil aliud eft , quam caput corvi jam dealbatum , ex qua fit elixir illud Solifi-
omnes confequenter
,
magni
.'îuftoresChiy,
cum
2.
Luniticumque. Stare in complemento
tanquam Artis archetypon tum ob methodum tum ob claritacem verborum queis arca,
tinclitrx cft
,
vo
metallifque imperfeftis
qiis
&
argento vidiminuta di-
num defcribit,refpexerunt,quem& nos

csEteris
a.'.
procef-
fum srtis facilius difcuciendum conlulto felcgimus;

data opera negkdis. Fuit inter alios Cornelim Drebeiliut ,qm totam arcem ex i//fl defcriptamfub reconditaPhyfiologia, qux in admirandis clemcntorum Cum in invicem cranfinucatione >
cuntur, per projeSionem argc;ntipetfed;i , colorem & naturam perfeveranter & in momento
,
conferre.
5. Terra alba dicitur corpus mortuum, refpiciendo ad fubfequentem mox animationem quid ita;
que hzc animatio fic 4. In compofitione memorantur Corpus anima jpiritus. Terram foliatam Corpus vocant, krmentum animam , qui corpori vitam tribuit aqua mc,
,
poftea exponetur.
tum in effeftibus indc refulcancibus confiftit cxhibuic. Ego autem eum verius hSoTi-x^vixv Akhymi;
diante
eft
qui eft Spiritus
ha:c tria
camen
,
adiverfis
uti videre
ftarum ad mirandas NaturaE" operaciones rerumque tranfmutarionestraduxiffe, quam contraputarim, uti fuo loco dicetur. Sequitur foannes ab ^fia Anglus qui ne artem
ditferentibus nominibus
appellantur
apud Ifaacum HoUandum de Lapidis Fabrica, ut proinde confiftere non poffic quod tot tricis involutum eft Si ars vera fit certe nna ad eam via una operatio, una methodus ut fit neceffe cft, nifi toto coelo quis aberrare vclit. Quanra vero ad
, ;
terram foliacam aqua mercuriali animandam induftria opus fit dici vix poteft dum vix conftare
, ;
poffit
quantum
aquse requiratur mercurialis.

,
Si
enim magnam ejus copiam accipias vix vix quidem terram coagules exiguam
: ,
aur ne
ex Lullo , Amoldo , Az.otbo difcripfiiVe dici poifet eam fumofa verborum obfcuritate ita involuit.ut non nifi ex Az.othiAodix\n3i fupra tradita intelligi podlt. Tertiusex Alchymiftisoccnrrit Me-Uhior Libinenfis qui Ladifiao Hungarias & Bohemix Regi arcem exhibitam non PhiIofophico,nec Sapientibus ufitato more , fed vefana quadam vecordia captus alkgoriifque exCantici^ Canticorum afparabolis Licurgiz myftefacrofandaadorandaque fumpcis ria carbonibus fuis, atroque fumo obfcurata noii
,
ficcitas
antevertet legitimum humiditatis terminum>itaut
coagulationem jnftam nullo
modo
atfequi liceat;
quemadmodum itaque duo quodam confiftic Tom. I.
operis perfeftio in indiviintelleSus , ica quoque ab
minus irreverenter, quam impie contaiTiinare non erubuic. Lcgac qui volet Artis fumma in Theatro Chymico & non fine rifu una indignationi niixto mirabitnr quonam tandem modo in hominis inge,
nium caderc queanc , tam audafter
&
fine fronte
non
68
non
myfteriis
,
Bibliotheca^
fed fceleribus
illudere
;
Chemicac Curiofx
,
non
fcientia
fed
Alcliymiftis injuriam facere videar
jam ad
ratio-
inipoltura
mundo
Huiic fecucus Georgius jamdiximus, ter eaquae d- Az.othi traditionibus verba miro pra;ter habcc, diverfum & nil peculiare Tlirafonicis plufquam omnia & cum teda, artificio adfcrt ratiociaii ampuUis promittac , nil tameii junftam, nifi obfcuritarem fummam pariconfufioni
,
tam turpiccr voluille. Riphms Anglus qui pi ^-
num pondera progrediamus

,
quibus Deo dante, Alchymiam ejufque paulo ante adduttos proceffus non tanciim vanos & irriros , led & indignos
,
eife
qui a Principibus auc admitcantur,aut in ad,
miratione habeantur
luculenter demonflrabimus.
C A
Quo Alchymicos
non
V T
V.
5
adcout ne feipfum quidem, quid dixerit

fe
intellexif-
videatur.Hifce accedic Seytdtvogius Polonus, qui, cum in duodecim traftatulis dc Lapide Plulofophorum promi^Tis inaudicis Mundum concitauct,
, ,
7v]a^n^ Artis procefTus

tful^fiftere
paulo ante adcluBos
VVirtenbergen.ac fpecimen artisfux coram Duce impoilore , m Moliefelfio cum una fi exhibitum fu piprxdkx utroque ab (iniitrioremimpofiurx veflibus quidem hic Principem traxilfet cionem exutus.turrique inclufus tandem fceleris convi;
bojje docetur.
qua continuo agitantur vc& reiiuxn in magni Laptdu Itrudura Alchymifia:) contradiclionum variccas
(
QUamvis ingcns,
luti fiuxu
quodam
. &iis dignas malicia, neqaitiaque fua pccnas luit Sendivogius vero penc nudus e carcere elapfus, po
fufficicntirfimum falfitatis
argumentum
efle poflit;
ftea
nunquamcomparuitjut velhiacapparcat quid

fe
de
hifce Ipcrarequeas.
Poil hofce
tandem
fifl:it
Paracelfus, qui Alchy-
tnicx artis principatum ambiens , dum Afironomica Ma"icis , Cabalifticifque , PhyficaThcologimoncis conjiiugit , non tam nova placita , quam Archiin enim .-quidqaid ftra opihionumpepcrit
ne tamen miiii obganniant, vericatem lub contradidione nonnifi ab artis fiHisintelledam occul tari jreconditam vero fub iUajacere a Philofophaftrorum capacitate longe remotam, uzi fchoU iJe>Kencx epigraphedocet procul hiiie procitl eile pro, :
pbini
doxis
tis
de Natura rerum libris, de Magni Armyileriis tradidit ea partim ex Lullo , partim

fuis
&
Concradidionem quidem vidcri,non tan,en elfe. Sed hxc argumenta uti neicio quid dAoyixt prae fe f^.runt , ac beUuiux Philofophii , quam humanx fimiiiora fint ita fUilcis quoque folvenda re: ,
fupprelTo utriufque nomine ex /fanco Hollando decerpta fui juris inventioniiquc fecic ; m quibus tamen prstcr peregrinorum monftruolorumque
, ,
,
linquimus quibus folis nihil facilius eft, quam album nigrum, grave leve,aurumnonaurum cficpet,
fijaderi poteft.
Dicunt
ftituit
,
Alcliyraiftas
ejje
y^wrMwquod lapidem con,
nominum
farraginem, nihil ab iis cseteroquindifcrepans & quoad fubftantiam alienu n reperias. Primus Itaque LhHus , dum effec Arabicx Linguse haud ignarus , Arabum libros de Akhymia ab
Mcrcunum in arte magna non e!Te Mercurium & tamen Aurum & Mcrcurium ad opus magnum airumunc.dicuntque, aurum
non
annm
;
prius,uti& Mercurium
in
mihi utramque omni ab.trufitate vindicatos lingux redLatinx patuit doftrinam comparanti vocat ClaviciiUm qiiem didit , quin & in Libro
,
uti
rem
fiit
abiifle.
Qusero
fi
in
aliam formam melioformam meliorem tran-
, vel illa forma fpecifice, ut cum fcolis loquar, ab auro minerafi diftinguetur,vel accidentibus tan-
artem juxta genuinum fenfumexhibuit;cuitamen inomnibus ArnaldusViUaporteritaci
donacam
tunr.. Si
prius
non
nifi
mente captus
ilkid aurunj
fpccie difiindum efie afierec,
no'Janus
uti poftea videbitur
contradixit
Hofce itaque Principes Alchymias fecuti innumerialii,qui utiauro divitiifque avidius inhxrebanr,atque admirandorum efFcftuum fruftus.quos benediiii , uc vocant vcrius maledidi lapidis beneficio fe confecuturos fperabant , ita omnem operam ftudium facultates omnes , imo vitam ipfam fine ullo fruau fcede proftitufrunt, Hinc uullus fere , non dicam Philofophus , fed vel ex infima pjebeopifex inventus fuit qui nori ad tanti momentiartem animum applicuerit ;Philofophi&
,
,
quocunque tandcm rerum genere fpecies unica fic & alteri incommunicabilis, Nam ut redc Philofophus L. 7,
in
,
cum
Alchymifts
MQt.Species renmficuti nnmert/efe hahent^. l^ltnqac dum aurum Chymicum non vcrum aurum dicunt , confequcnter fpecie diftingui alFerunr; Alii qui aliquid altius fapiunt , aurum quidem elle contendunt , fed auro minerali , & nacura genico ,
& cxcellcncius utpoce vivum , , multiplicativum. Qu.-cro mde provcnerir tanta illi
niulco nobiluis
auro excellenita
i Refpondent ex depuratione , femine vivificativo auri naturalis. Iterum quiro, quanam rarione iftud femen exrrahi potuerit non
&
&
Medici vero
ut nonaihil fupra alios fe fcire jadi-
tarent,artem quoque typisevulgarunt: Principes una cum vulgo, tantifque pollicicationibus prxfive five avaritia fcrtim circa Chryfopoesam negledis Recuriofitate tants raricatis alledi
,
,
rumpubl. negotiis intra abdidaergafteria, qux Laboratoria voc^nt.k fe una cum Carbonariis ciniflonibus adartis fruftus percipiendos artemque exercendam concluferunt. Sed quid tandem Exhaufto indignante populo ^rario prxter fumum,
,
remancnte fijbjedo , in quo fubfiftat ? Rcipondent fubjedum, & femen effe Mercurium cxauroabftradum. Contra; vel ille mercurius eft mineralis, vel non fi priusijam videndum cft, quomodo ii per tot ignium , rofionifque aquarum tormenta, calo;
ris
.'
carbones , Quis enim unquam Principem hujus falfarii operis exercitio quicquam ad artis veritatem conteftandum ,aiit lucratum fuifle, aut inde ditiorem extitifle
cineres,nil aliud
dignum
retulerunt.
impatiens, non evanuerit? Si pofterius , jam & non Mercurius, & confequenMercurio fine matrice aurum produter ex non cetur multo nobilius nacurali fcd hf c uci contradidoria funt,ita refucari non merentur. Sint itaque hxc omnia pur^ puc;^ chimerse , & ftolida deluCx imaginationis , ac delirx mentis Phantafmata: Si enim, quod cx Mercurio illo imaginario producierit; Mercurius,
:
alleverare poterit?
Imo multos, quorum

,
fama:
tur
vemm aurum non

,
;
dataopera confulo, adco fatalibiishorur) nebulonum exercitiis,non dicamdementatos fed ita obc^catos fuilfc conftat , ut inde do num cxteroquin opulencam , in ultimam ruinam deduxerinc. Sed nc
inde prodibic
eft quomodo verum aurum cum ex non vero , vcrum facere

,
a.%lMOL[ov fit aut fi a minerali auro fpecie difterat > quid aliud concludere poflumus, nifi quod ex iflius modi auro, aurum a nacurali fpecie diftindum producac,
Lib.
ftultiufque dici poflic
I.
Se6t. 1 1.
Subfe6t. I.
rl.
6p
ducat, eflentia, proprietate. viribus.toto ccelo di-
verfum; quo quid in Philofophia naturali abfurdius, video. , aut dcbcat non Sed ctjm hujus infanije eos puderet nonnulli veluci ex tripode quadam Apollinis arcanum tot, fabulis.totbarbarorum nominum monftrisobvelanr, ut imperitje quidem plebi Hermetes redivivi, veris tamen Philofophis non ni(i aurati,ne dicam auriti afini videantur. Reftat itaque nifi in omni bona Philofophia ftupidi videri velint , ingenue fateri, aurum Chymicum fine auro minerali nulla ratione confici polVe, quod & ipfum fupra ex Lulli , ^zothi, yimoldi verbis fat , fuperque oftendimus Quod uti verirtimum eft, ica quoque tocum illud aurum Chymicum quoc tot laboribus excoquunc , illud idem efle , quod a princjpio in arcis proveftionem airumpferunc &fi purgatione , 'ac depuratione tot diftillacionibus fublimacionibus calcinatiouibufque fada non nihil diminutum coufequencer nobilius compcriatur. Quod vero
, ,
,
11.
lll.
IV.
V.
VJ.
Projedio
VII. VIII. 16006006000 IX. 106006000600

X.
lOOO lOOOO lOOOOO lOOOOOO lOOOOOOO lOOOOOOOO lOOOOOOOOO
XI.
.XII.
1006006006000 16006006006000 106006006006000
Centum
milliones millionum tinguntj.
Hanc cabulam
pueri
,
hlc
,
apponendam duxi , ut
vel ipff
muliercula
&
infima: plebis
,
peripfema-
ta Alchymiftarum promiffa
&
machinamenta,
ollis ,
verius
nugamenta videanc,
,
&
irrideanr.
&
Felices homines
'DiVitia
!
ûihus
hit
najcuntnr in
mercurium inprimam metallorum maceriam prius

reduci dcbere aderunc, icerum nil dicunc Vel enim illa maceria vifibilis eft , & fenfibus obvia, vel non: quomodo eam in operacionibus fuis viSi prius
:
dt:rc
queunc
ciim prima
fic
?
five
fecunda rerum ma-
jam non prima maccria, fed compoficumeric , fuaprimamaceria & forma conftans. Reftac de Semine auri rejlAUrativi\ , atque per tinduram ininfinicum mulciplicateria infenfibilis
Si poftcrius
tivo
uti proceffus promittic

,
non nihil
ut veritas
patefiac
dicere.
,
Ciim enim cindura illa auri mulciplicativa ex virgula inventa,prsrerquamqu6d ,uti poftea ipfo experimenco comprobabimus , fabulofa fit, quis rogo , fanx mencis Philofopho perfuadebic, femen hoc Mercuriale lapidisl^hilofophorurn^ , quod camen quid fit nefciunt , & apud omnes adhuc Alchymiftas eft concroverfum , quis inquam tancjE fcecundicacis vim pucabichabere, ucin infinicum aurum mulciplicare poffit ? unde fic argumentor. Vel hoc feraen anima vegecativa erit prsedicum, vel non Si prius dixeris , jam omnibus ina,
Mydx
JaiSant fe fe maleferiati illi Pyrotechni non aurum duntaxat verum lapidis admirandi beneficio confici pofle, fed& tinfturamfive albam , five ru-
nimatis
uti funt mineralia

,
& metallica
corpora,
beam
tare
illius
ope
tatis efle, ut
tantse efficaci^ tantxque foecundifermentatus lapispodit ico partes mu-
fecundum Naturz gradum fcilicet vitalem afTgnare, arque adeo omnia vitam formaliter in femec ipfis habere, aflferere cogeris quod uti contra om;
imperfedorum merallorum inmetallum perfe;
quem fi fecundo imbibas , id eft , folvas , & coagules adeo fcEcundus reddatur , ut una pars
fi:um
centi.es plus polftt
,
,
id eft
,
mille partes
: fi
tertio
nia Pliilofophis naturalis Principia efl ita confutari non meretur. Si vero non vegetabilp dixeris, quomodo ergo vitali motu privatum , fe fe jn tantam foecundicatem propagare poterit ; Si vica prsedica id non poffint, qui vica defticutis id concedi
,
quarto , looooo tingat &hoc paftoper millecuplam ptoportionemtinjjere dicunt lapidem in infinicum & liltra, adeout quiii..i.!> .in.._^.i r j -...1 , j dam ftultajadantianon dicere (\zvcx\x.m, Laptdem Oceanum fi mercurius foret , eum in aurum tinSi
.
loooo decem mille
Si miferi fumivenduli arcanum Naturx proceflfum in metallis producendis noflent>ta-
polfe dicenc
lia,
.?
itururn.
Atque adeh ttmidos fiuSlus maris imbuat
auvo.
Hae funt ftolidiirunx Philofophaftrorum jafiantfx, Utique tanto intolerabihores , quanto impuden(Trmis fuis mendaciis Mundo altius,& fine pudore ullo , imo prorsus infolentiiis imponunr. Si enim ad libram calculatoriam revocetur fa:pius repetitsi Lapidis imbtbitio y fequetur neceffario ex eorum promidis ad duodecimam imbibitionem Lapidis duodecim milliones millionum auri provenire; qui oumerus tam exceflivus eft , ut vix animo concipi poffit ; imo univerfus Telluris globus auro Chymi co ex hujufmodi projeftione refuitante obduci
queat. Quajnam jam ftupidi Alchymifta: , vafa, fornaces, materiam.aut quem locum , in quo artem fuam exerceant , reperient . Univerfa enim telkiris
& adeo pudenda eftucire non auderenc Quod ne totiesrepeterecogar, Xffôrmad primum hu;us operis Caput, relego. Quidnam vero illud , ûod lapidi tantam tingendi virtutem dederit , fcire cuperem. Dicunt fummam & perfeditTimam depurationem Mercurii ab omni terreftri fjece longe remotiflimam. Sed & fi quis vinum fepcies cohobatum ad fummam fubcilicacem reducerec inde paricer fequeretur illud elixiris vit vel unicam guttulam integrum aquae dolium ia vinum nobiliffimum tranfmutaturum,quod & rationi & experientia: repugnat neque quifquam hanc inftanciam evertere poterir , quicquid Aichymiftse de fua ccelefti , & fupra naturali Elixiris virtute
.
&
inrerum natura non eft efrutiant. O ftupidumgenushominum !dum lapidi fuo eara operandi virtutem attribuere idque efficere temerario aufu contendunt quod unanimi omnium Philofophorum ftudio jam a bis mille annis,& amcfficacia, quse
, ,
moles nonfufficeret, nififorfan

laifi
in officina dia-
pliusquxficum
,
difpucatumque de
,
infimto fuit
ar-
boli illud coquant,
Sedne
quod illis libenter permiferim. computus convincar , Tabulam fubdo.
gumentum inquam ab altiflimis ingeniorum phcenicibus tanto rempore agicatum ,& in hunc ufque diem lite pendence nec dum decifum ipfi lapidis
,
TA
Lapdis
U L A
multfflicativa Aurt.
foliusimaginariiperfeftionefeconficerepoflegloriencur. An nonfciunt iftiufmodi nacur^ everfores, nullam in rerum nacura fubftanciam ignis ope ica in infinicum fubciliaripofle, quin tandem iii purum
aerem omnibus eyaaefcentibus fpirijiibas.defcifcar,

auc
JO
aut evanefcat
tilifacione
,
;
Bibliothecac
pracfertim in mercurialis
fi
Chemicae Curiofx
terit
aqus fubfirmi-
omnino
undefiet
ut arefaElnm nil
quam
in cujufcuiique
tandem
,
fer^tj.
De quo & Amoldui

,
tudinis,
& folidicatisvafa
,
Hermecica
vel
quacunfie-
plMi, aut minit) addidern
fruBtmm adconqueritur : Si terr<e ejukrn natura patiatur, ani-
que
tia
,
luci
(ignatura claufa conieceris,<lico
ramen
:
mafine
ullo fiuilu nullafubjeiûente necefiatia fixatio-
ri noii poife
vel per ipfos
ut fagacilTimus fpiricus folica lua aftuporos elapfus non exfpirec quod
Ifaaciu tioliandtu celebris Alchymifta in fuo de lapide Philofophorum libello faceri non erubefcit:
nefuffocabitur. Idipfum de a^jua qnoe^tte fentitndHm efl-y fiplm, aut minus acceperis. Si entmplusfumferis a^H, materta fiupra moduin htmida reddttur ift rninns eam
,
plus
dtqito
jicciorem reddes
durierem^tte^. Rurfus
)
,
fi
St tinllura , inquit , ad ut nuHii pervenerit ,adtantam devenit fubiiliatem imoviirurncujufcjueiiL. ; ampltiu repagulis contineri
,
ijtiartutn exattntionii
gradum
plus
a:ris adflierit (
verbis loquor 1'aracelfi

fi
id tin-
&UTX nimium imprimitur;
cunijue tandern, etiam decem digtiorurn craffiiiet, ac adamanlina durittei coniinere earnnon poffit. Sl itaque
corpus pallidum evadct. Item fi vehementiorignis cxiftat.aduritur materia; fi remiflior poteltatem ficcandi non habet hxc folvendi , nec alia elementa cale, ,
parum
fubtiliataconcineri non po(Tic; ad decem, ccntum.mille gratindlura de dices quid ? An nefciunt hi , quo pkis aurum deexaltata dus puratiir,e6 plures ab auro portiones dccidere?
adquartum gradum
faciendi.
nihil inrerumnaturafit.quoditafublimationc depurgari queat quin feniper aliquid depurgandum remaneat, donec tandem quafi ad nihilum reducatur, ut experientia docet in cohobationibus
cum
Quidfacient inhocdefperatonegotiomileri Alchymifts ? Certe Arnoldus & Paracelfns cum modum non invenirent Lapidem Sifyphaum ad defideracum finem evolvendi, totum procelfum non humani adaptationi .fedfolius naturx operationi
,
committendum cenfuere
Novit natura fttai
,
Nam uc Paracelftu dif,
currit.-
cperaiiones
& ekrnentodumrnodo con-
per diftillationcm frequentilTime repetitis, nifitamen Alchymifta: materiam fuam ad fimpliciffimum corpus reducerc ftudeant , quod uti fieri non poteft ita fupinse ignorantix rerum naturalium me
,
rum pondera
z/ts
iûorurnfeparaiiones, retlificationes, co-
pulaiionef^tie ipfa exeejuitur ahfcjne adwinlculo cujnf
operationis
attt iriineralis artificti

,
tinealHr in ifnt fecreto materia
Cr in occulto 'U.?/o.
rito fuo convincuntur.
kiculenter oftenfis, clare patet, lapidern huncauri in infinitummultiplicativum,purum putuni defultorii imaginationis figmentum cfte, Qucm enim quifo , Alchymiftae aCTignabunr,
Unde ex his tam
qui hujus experientiam fumpferic neminemlane, nifi mendaciffimum,nedicam mendiciffimum impoftorem. Adde hifce, quod fieri non pofTit ut hu= ,
Certe nihilmelius dicere poterat. Relinquant itaque ZV</r(C,quod afe pracftari nonpolVe pucant.utpote quar jamanafcentis mundiprimordiis, artis lujE infallibiU induftria in utero fuo nobile hoc metanum tanta abundantia produxit ut fucato Chymicorum auro non indigeamus: Novic enim
,
illa
quomodo
paffivis
fecreti ignis lubrerranei beneficio
jufmoditindura humano ingenio confici poffit vel ipfo atteftance Taracelfo , Libro de tranfmutatione metallorum ; verba ejus ad longum cito. Per
ihquit ,impofibiltiefl elementorum-> ,videlicet in arte magnajeparatio, ûa Hcei appareat. , non^ Lullo dica efi -Vera tamen , quidûtd de Raymundo
hominem
conjungendo metalla producat , ignem fecretum Alchymiftarum ceu inidoncum averfatur; Novit illa occulta fubterreftrium matricum vafa, non retortas alembica , cucurbitas fimilefque Pfeudopytotcchnorum monfliruofos
aftiva
,
,
Utcros.
^tiod er de Anglicofuonobiliauteo Rofenobili , natura in enim ipfamet falfo fabricafie puiatur ; hahet
tur
C A
Omnia
neaejje ex
ipfis
V T
VI.
femetipfa proprtum fieparatorem , ûi quod feparat. , iterum conjungit abfcjue hUo hominis auxilio , novittûe emnium optime unitti cu]HftjUe proportionem elementi,
CT/ion homo;quict}uidfcribentes erroneiifuiSyfivolis, hoc aufalftfque procejfibtis ,recepiif<jue devolatiiifuo
ro ( uti paulo ante oftenderat ; Lul/us , Richardus jinglus , Rupicifa , craffis fuis erroribtu fabulantur.
Chryfopceia^
tentamina fntflra^
Alchymijlarum Coryphosh
Amoldo
J.
di
VillanovailO &C. demonHratUr.
T) Âracelfus Monarchiam Alchymicse Reipublicx

atfedtans
,
cum modum
lapidis conficien-
Cui jam
in hac
artecredendum
?
eft
'Paracelfo
an
nuUo
,
ingenii conatu penetrare fe polTe videret,
Alchymisr primis coryphaeis
que illum artem penetralfe

fcivifle,
fi
dicam
,
certo
&
ccrte neque hos , neneque quid dicercnt , optimo fundamento me

,
affirmalfe
nemo
negaverit.
Sed proccdamus ad pondus , numerum, & menfuram exadiffimamque^co/for/jowf// ad quam lapidem fabiicari debere allerunt quam quidem proportionem, uti folus Dtus Optimus Maximus totius naturas Archicedus , qui quxlibet Naturs mixta quomodo inamici conjugiiconfortiumcopulentur, novit, ira ab omni humani ingenii indufiria quam remotiffima efle quis non videt? hanc
, ;
Lapidis rationes iniens , Lapidis in fuo de tranfmutatione metallorum libro. proceflus condidit , qui etiamfi quoad fubftantiam nihil a proccrtibus Lttlli, c/irnoldt, picifik, Ricardi,Baconii, ex quibus omnia fua fuffurafidtitii illius
novas
varios
novofque
Rw
tus eft ,difterunt; exocico
tamen monftruoforum
,
nominum amidu
dicit
ita
alienainventa obvelavit, ut
,
corniculs pennis vcfticus

tuifle videatur.
non monarcham Chymicorum,fedcuculuminter aves

Ego
,
uti fe
confti-
inquit
tneriio pofi longas rneat

,
experientia^ Spagyros corrigam
& jalfum & em

,
neum
a,
vero feparabo
ckm proHxts adrnodum

,
invefit-
tamcn in magni operis fabrica prorfus neceirariam efte , omncs fatencur Alchymifta: ; qux iii indivifibili confiftit arte pervenirc pofle , nemini fapicn,
gationihtu weis repererim
tûo jufte
fimtlia reprehen
dere ejueam^,
& immutare->. Et paulo poft, recitatis

:
longis veterum laboribus
breviorem tamen, inquit,
tumperfuaderipofte exiftimo
Nam{ut
Paracelfus
viam
,
hahttiffent
ad
rubei leonis thefaurum pervenien-
loquitur )fi uhiui plM cjuarn alteritti ex magni laptdis ingredientfbus acceperts , tunc utiûefemen in agrtim^
di ficoncordantiam Aflronomid, me<i

didiciffent
,
cum Alchymia
,
cjuam in
Hermetis
,
apocalypfi demonflrAVK
in
projeilum fufocari viver^ , donec a

i^nc perficiatur
:
neceffe eft
itaut non pojfit
tamdiu
Cum
vero dtes quilibet

,
ut Chrtfius lotjuitur
fidc
Î ercurio
Philofophorum mitum,
lium confolationem
propriamfuam effentiam haheat
Si vtro mintu acceperu ,fohi non po-
Spagyrii ante mea tempora laberfuit ingens, (-r^ravif.
fi^rc^/a ^ i^^
^f^Ât^rc^
II.
imaginariis
^^c^^^,
I.
,
Lib.
j(tf
I.
^zQ^
hac pofteriari
:
Sub{e6t.
in
71
;
)Vw auxilto SptritHs Sani

,
îfflinntis
(I^haHcafmataunacumccElo
omnJbuCâe planeci^
ficnlo inta thsorica /iibUvabitHr. Ec paulo poft
Ttm
prolixo labore
txdiofjque reiieraiione Spjgyri vete,
nemo
cvomant , uti non incongriie de iis jioa Chymico opere Beguini jocacus eft yt
res non indiguijjer.t

longc citikt
enti.
,
fi ex rnea Schola didfctfent opus;
Hx C\inc }i&mtix
ac minonbns itnpenfis votnm fitijferit ^ffeA^fonarch^t Chyiaicoru-m.
tandempurgacocercbromeliusfaperedifcanc.Cerr te \\\ LexiphMcm fecuti vidctur,qui haufto vcr

racri (ucco ftacim
,
topptr
ftlen.pus
,
redaittrtt9
Quid veio Aftronomia Bombaftiana mundia- gnarnercs afcalabotion, Jiumque corporum analogia ad Lapidem faciat di- cabula crudavic Sed
,
:
earbafler
formidandav.Q,.
,
nuUa ratione polFum. Cum natura rergm femper eodem modoagat, quacunque pianetarum confticucione, fiderumque afpeftibui; Metallorum que genefis five naturalis , five fabuiofa a ^celo, & ftellis Alciiymiftarum non nifi remotKTimam ut in ptiecedencibus oftendimus dependentiam habeat,
fpicere
,
idem iis accidit quo^ cocoilli Plautiuo, qui repudiatis vulganbus condimentis , ailiojtoeniculo, coriandro, fimilibufquc,
det Ciliccndrum
,
&
Sine Aftrologia icaque fiderumque influxibus , iii magno arcis opere, Paracelfo didatore ni! perfe/:eris. Quid vero Spirirus San6ti alfiftentianonfolum cum vaniiTimo opere , fcd& cum impio liominehabeat, non video quid expetac Trafonicum pedus. Ciim enim humana arte id fieri, confentiennequire fibus aliis quorquot fueiunc Alchymiftis videret, artem non nifi a Deo per revclationem Concedi voluilfe fcquentibus verbisoftendic . -r4r(ana pluratranff/intaiiones exhibentiareperiiintur, rsr
,
,
& fuperciliose comtnenP-lindyim , Sanfcupfidem , CaraHriam , Htppjlopfiden, quoruni odore quotidie coenec Juppiter; quotquot autem iis velcantur vel ad diicentos annos viram producant. Non dubico ,quin Alchymiftz hic concra me
fuum tantummodo crepet,
,
ceftro furoris perciti infurgcnt
meam five
fint
ignoraa-
tiam
five
indifcretum zelum
accufaturi; uil
moror,ncque
locjuar,
;
titivillitio, quidem ut cum PUuto empfircm quafcunque furor illis fuggelferic calumnias ventatem loquor eam expi-rimenta
,
luculentifii-Tia
podic
cri.^c,
mihi pcrfuadenc; nacura ipfa quid quid non pofTic mihi una vericatis pondcra-
fi paucis
id
eft
Solis
Deo
illnmtnatis artis filiis
cognita
qu
licet
alicuireveleniur a
Domino Deo,non
ideofiatim erumpii rntnor cumarte;fed omntpotens cum alia cclandi ufûe ad ipfis datp.iriter intsUeElum hxc dventtm Elise Artiftse , ûo ternpore nil tam occultum,
&
^Hod non
reveiabitur.
O ridiculam
Chyifii
Qujenam convencio
lacioni DivinsE
Philofophiam l ad Belial? Qiiid rcve-
improba , & fabulofifTima ? tantum abelle, uc Deus ad artem tot Satanicis iilufionibus expoficam fuper naturali
cum
,
arce
An
hi nefciunc
exadaoperacionis ftacera dlfftat. Sed infurgent iterum , & contra audentius urgcnt. Iniquum videri LHlltm, Arnoldum , Paracelfitim , uni.a arcis oracula falfitacisin conftruendo Laptde prxfnmptuofius arguere. Sed fi vcl ipfi cicati magns artis Coryphxi & Antefignani > idem quod ego fcntianc quisme reprehendet ? Et ne imperico judicio artem nimium convcllere videar , hoc loco fufiffimum de irrito Lapidis magifterio difcurfum, quem it/4rnoldi fillanovani apud Paracelfum lib. de
,
tranfmutat. fnetallor. Gerardus Dornitti ejus incerpres

inferuit
auxilio concurrere cenfe3cur,uc pocius

fis
eam
expref-
verbis, veluci remis velifque
vicandam
,
in facris
,
licteris innuerit: Quidivites vo/untfieri, id eft
Al-
apponendum duxi , ex quo quscunque haclenus de Alchymiftarum vanis & irritis laboribus dixi , luce meridiana clarius patebunt.
,
,
chymifii,incident in rmdtas tentationcs
cr
lai^tteos
2)m^c/. Eft-ne potfibile,
Deum Optimum Ma&SpiricuDei pleea non abufuros, re,
Difcurfis Arnoldi Villanovani

Ub. dc
XiMUM hanc arcem

nis
,
coc Sandis
apud Paracclfum, Tranrmiuar.jMetaHofum.
Hominibus quos fciebac

omififle.'' Solis
,
velare
vero Alchymiftis
avaris
/'<>'(j^<'//e
Maximam
ArnoldHi
lapidis
,
&
fimilibus
hominibus uc pluiimum improbis,

, ,
ait in fuo
hujus attis difficultatem obfervans Rofario Varia huic materix

:
malis arcibus dedicis
&
Divinis myfteriis
?
nomina pr^finieruntjOcculcififimaquardam
abutencibus
fe^tienlibus (udus
cantum donum inlpiralfe profequemur.
Sed
hsec in
a fimilitudinibus potiffimum allata ; vegetabilem appellarunt , mineralem , animalem , non juxta
&
Verfent icaque, volvant, revolvant , involvantque Lapidein illum tantorummirabilium pacrato-
Uteralem feiifum.utfacile norunt fapientes divinori;m

ti
rem quantumcunque velint, nil tamen ex eo prxter vocum quifquilias, & excremenca, poftea quoq;
,
carbones
cineres, favillas evolvent. Verbapere-
grjna, Ut func Az.oth,Anathron, Vfifir, Rebis,Martagon, Sernec, Ribric^êalpas, Sal'aberi,Si!. innume-
arcanorum & miraculorum ejus lapidisexperHujus exemplum pr. fe ferc Raimundi Lullii Lunaria, qua; flores mirandarum virtutum edit Philofophis tamen familliari(Iimos. Non fuit imponentis nomen hocopinio, utperid intellifingcre.
, ,
gcretur aliquafuper mecalla projeftio

ratio fimilis exeis fieret
,
vel
pripa-
rain Libris Chymicorum,potifriiTium Paracelficis obvia { quae non raro in converfacione familiari cum iis habita cachinnum mihi moverunt ) parum 9d rem faciunt , fi aliunde nulla fuppetant ad artis veritatem demonftrandam fubfidia ; neque tan-
verdm
abftru(S:a
mens
quorundam moroforum ciniflonum jaSantia quicquam ad artem comprcbandam conferunt dum ex nimia Arcani Lapollicitatio, ac
,
tarumrerum
Philofophorum longe alio fpedat. Simili nomine materiam appellarunt iJifartagon , cui etiam hinc occultam operationem Chymicam applicaverunt, ciim tamen id prorfus nihii denotet praeter quandam arcanam fimilicudine. Ertor etiam non minus
,
vegetabilium liquoribus ortuseft, quibus Mercurium coagulare plurimi conati funt , & poftmoin
/i^rV pofteCfione faftuose tumentes, eafub rariarum
dum
fixatoriis aquis
,
in
Lunam
convertere
exifti-
rerum fimi!icudinibuspollicentur,qux animoconcipi non poffunt, ne dicam fcientia humana comPehendi. Certe ad tancam infaniam curandam nullOoliomedicamento opus foret, quam Hellcbori yomi"orio tanti a Paracelfi aeftimato, quo Leones
,
mantes, eum
qui hac via metailorum auxiliuirj
coaguiare polTet maximum aflequi magifterium.Ac quamvis non nullorum vcgctabilium liquores id eiticiant non aliunde fieri , quam ob refinam piu,
iftosri/aros
, Aves Hermetis, lacertas viiides , ferpcnteSjDrachones , Phoenices , caudas pavonum , capita cot'i, vefpertiliones , & fimilia Chimerica
aut Sulphur terrenum quo piurimum abundant judicabitur Hoc Mercurii humiîtatem attrahit , cjufque fubftantix permifcetur coa-
guedinem
gulando pr^ter oinncra utilitatem.
Nam
criffinn,
&
ex-
72
&
,
Bibliotheca^
,
Chemicx
,
Curiofae
extcrnum Culphur nulliim in vegetabilibus ad pertefcam projedionem in Alchymia aptum etle compercum eft quodque non fine maximo diipendio experti funt multi Et li non nulli fucco Tithymalialbo, ladeoque propter calorem intenfum, & acutum in eo exiftentem coagulaffe Mercurium
:
cuerunt his attribuentes arcanum fixationis ad Mcrcurium perficiendum. Aliioô^MW albumen argento comparantes & auro vitellum in fuam materiam elegerunt admixtis fale communi.armonia,
co
tartaroque ufto , fimul iita vitro concludeni tes balneo maris putrefecerunt , idque dum albus
,
exiftimaret,C(imlblofrig6reinoccultopotius conUnde Lac viroinis trario manifefto id falfum effet appellarunt, falfum tameji fundamentum hoc fuic. Non fecus de fucco Chelidonixexiilimar.dum.licec colore fuo hominum imponatoculis, ac fi dotatum effcc auro. CoUigences inde vanum quid,certo , ac
;
color in rubicundiiilmum fanguinis inftar abiret;
hoc ipfum in foetidifTimum diltillarunt liquorem > ad opuSjquodquxrebantprorfus, inutilcm. Aliiputrefeccrunt albumen & vitcllum ovorum , &: inde bafihfcus generatus eft , quem in rnbicundilTimum pulverem exunerunc:eoque tingere putabant.Hujus
,
determinaco tempore vegctabile lioc eradicarunt. cx quo animam, vel cjHiniuin ej<e venati Uinc, unde coa<ûlantem,acpermutantemtin6turam ethcerent; Verum & hinc nihil practer fatuum errorem ortum eft. Alii fuccumhunc adfpirticudinem, quam Conexcoxeruut, ac Soli ut in duram fijienciam vocant coagularetur maflam , expofuerunt , qus poft modum in minutirTimum pulverem tiifa Mcrcurium.uc opinabantur , projedione verterct in Solem, quod Aliqui admifcuerunc falfum efse compererunt.
,
rei fuit
Aiidor Cilbernts Cardinalis
ayiichyinia. Plerifque fel
lium
in
fale
communi
in {woTraEl.dz^ aliorum animapermifco, maceratadeftillarunt
boum &
huicpuIverifalarmoniacum.aliicolchotarVitrioii, opinati fe hac via tandem ad optatum fincm pervenire potfe. Poftmodum Iblucionibus in flavam aquam adduxerunt ut fal hae cindurx prsberec
,
liquorem.quo cxmentationum pulveres imbutos exiftimarunt metalla fua cingere polTe myfterio quodam , oûoAtartem ctun parie vocant, & inde nihil adum eft. AiicûiTutiaw eligentes additionibus aliquot , ut fanguine draconis, & aliis ejufmodi frivolis nugis fedudi cuprum aut cledrum in aurum permutare conaii funt. Alii juxta Venetorum artem , ut aiebant , viginti plus , minufque fletliones o!la concludebant , fameque redigebant ad infaniam,uc unam alia famelica devorarec unica luper
,
ftite,
quam
cupri
vel eledri
limacuris palce-
ingrcflum in Mercurii fubftantiam
nihil
tamcn
inde fadum fuit. NonnuUi pr^didorum loco fuccos perficarise , bufonarisE , dracunculi , foliorum falicum , tichymali cataputice, flammular, ac fimilium, fimul una cum ipfo Mercurio per diesaliquoc
,
bancexiftimantes qenus hoc animalium in ventriculo fuodigeftione fola permucationem opcacam efficere. Poftremo hoc animal exuflerunc in rubicundifTimum pulverem quem cum crederent aurum etfe, mifere decepti fuut. NonnuUis randeminpifcibus Truitis nomine , perliquationcmconcrematis aurum invenerunt , non alia de caufa , nifi qiiia genus hoc pifcium in fiuminibus iquamulas, aureafque fcinrillas a torrentibus eo delatas , & nonnun-
vicreo vafc conclufos in cincribus cenuerunc; accidit, ut inde Mercuriusinciuerem , vel pulverem potius verreretur, fed perperam , & nullo frudu. Decipiebantur enim ifti vani vulgi rumoribus,quibus proleminatum erat Mercurium abfque Metalr..; 1.! lis elle coagulandum , ut ante meminimus. Multi ex vegetabilibus falia , olea , fulphura , &c. extraxcrunt, fed frufl:ra, ciim perhsc nuUa Mercurii vera coagulatio ncque perfcda tindura , vel profimilitudine fola Philofophi, jedio ficri qucac non fubftancia materiam fuam arbori cuipiam aureaeramorum feptemcomparancintelligenteseam in fuo fpermate metalla feptem condudere , ac in
.
quam e'x monte

/~i:
folicum
defluentes colligere , ac devorare 1 ^ J r: ^ ^ r a natura dodum raro tamen id ipfum contingit. Tales impoftores poafllmum inveniuntur in aulis Principum. Noncftfane materia Chymicorum Philofophorum in animalibus quirenda hoc omnes admonitos femelvelim. Eft tamen quod fciatur, Philofophos lapidem fuum <jn/<?/fwappcllafle ,quia in po
n^
_
_ 1
fic
ftremis fuis operationibus virtute hujus ignei nobiliflimimyfterii

,
ipfo iatere, quapropter vegetabilem tum etiamquia nonaliter, quam naturales arbo
ctTe
dixerunt;
liquor obfcurus, acrubeus inftar
fanguinis ex fua materia
res fuo tempore varios flores proferunr , materia lapidis colorcs pulcherrimos palam facii inflorum
fuorum produdione. Item quia ex terra Philofophica materia quaedamcxurgit, ceu virgultum Sponîam terr^ fimilitudine dixcrunt arboris fua: frudum adcoelum tendere.Ideo protulerunt in vegetabilibus Naturar cotius artis cardinem verti , & non in vegetabilibus materix tum etiam quia fuus lapis animam corpus , & fpiritum in fe continet , ut vegctabilia.
.
fuoque vale guttatim , inde prxfagium protulerunt poftremis temporibus homincm purilTimum in tcrras venturum , per quem liberatio Mundi fierec, hunc ipfum guttas rofei rubeivc coloris ,& fanguinis cmifluexfudat
;
,
rum, quo Mundus a labe redimeretur. Pariformiter & fanguis fui lapidis in fuo generc, lcprofa mccalla, necnon homines liberabac a fuis infirmi
Non
divcrfa
multum
fimilitudine
materiam hanc
,
rofeicoloris benediLacVtrginis efte dixerunt , dum fanguinem . qui camen folis prophecis filiis Dei convenic. Inde Sophiftx coUcgcrunt ma-
&
&
teriam Philofophicaminanimalium, vel fanguine confiiterc: Occafione fumpta

Vegetabilibus nutriantur.Alii
.-
hominum
,
tatibus contagiofis. Quare non immerito dixerunt fuum lapidem animalem cfle de quo (Jffercurim ad Regem C^<?/Îoquicur ad hunc modum Myftcrium, inûit , hoc folis Dei Prophetis permiirum eft cognofcere, quo fic ,utlapisanimalis vocetur: Naminfanguinelapidishujuslacecanimafua.componiturctiam ex corpore, Spiricu & anima fimili rarione vocarunc fuum njîcrocofmum^ iCûodrc: : ,
quod ex
rumomniumrotiusmundi fimilitudinem habeat,
&
quidem
in Capillts, in
falcurins, in renibus alii in ovis gallinarum.ia ealce, inlade& fimilibusquarfivcrunt, quibusomnibus Mercurium figere pofle putarunt. Extraxeruntaliqui Sal ex fcecido /ofio , nccdefuerunt ,qui lapillos in renibus inventos materiam clle credeAlii membranas ovorurn afperrimo lixivio rent
:
inde rurfus animalcm eire dicunt ; veluti P/aro Magiium mundum auimal vocat. AccefTerunt ignar?
inacerarunc,quibuseciamovorumcorcice$admif-
credentes lapidem clTe triplicem atque tripli.i generc fecretum,ut pote, vegctabili,animali,& ninerali,quofadum,ut etiam in mineralibus quifierint. Ha;c vero fententia longediftata Philrtophorum opinione aircruntcnim fuum /apiden uniiormicer vegetabilcm, animalem, & min-ralem.
,
.
Norandum
Lib.
Notandum ad
fuum
in varia
I.
Sea:. II.
Siihfea.
I.
7j
&
ha?c
Naturam minerale fperma
videlicecin (ulphura, falia, boracia, nitra armoniaca, alumina, arfenica, atramenca , vitriola , tutias , hsematiten , realgaria , magnefias , cinnabaauripigmenta rim , antimonium talcum cachimias , marcafitas &c. in quibus omnibus mundiim adimplevit materia noftra. Quamquam in aliquibus didtarum
genera
diftribuilTe,
Salc fublimarunt,ut inlapidem purum abierit;hoc affirmarunt cx vitriolo conceptum rubeum fulphur
tfle Philofophorum, cujus quidem folutionibus, coagulationibus progrefH funr,in projedione autecn fadtum eft nihil. Alii Mercurium coagularunt per
aejnam aliminis
&
in
maflam duram alumini fimi-
Icm,qnam
aqiiis acutinTimis fixarunc inutiliter.
miro nonnunquam patefacit afpe. ftu, quod ad imperfedorum metallorum tranfmutationem attinet. Longa fiquidem experientia
fpecierum
fefe
ignis
per exercitium multifariam tranfmutatio-
Sophiftx plurimas rationes fixandi Mercurium , fruftra tamen, quod in eo perfcdi, conftantifve nihil habeatur.In vanum igitur addunc ei mineralia per fophifticosprocelfus^quibus omnibus ad niajorem excitatur malitiam , vivus quoque
fibi praifuniunt
in materiaminpralium, nonfolum ex coloribus aliis in alios colores , veriim etiam ex una eflentia in aliam , & ex imperfcdiore in
nem oltendunt
natura quandoque his mineralibus mediis ejufmodi demonftrationes faciat, multis priparationibus intervenientibus non propterea volunt Philofophi fuam Lapidh mateperfediiorem.
At
licet ipfa
riam potifTjmum ex ullo mediorum
mineralium
progrcdi.tametfi Lapidem fuum mineralem vocant; unde SophiftsE ab hac appellacione fumentes occafionem , ipfum Mercurium variis torcuris perfecuti funt ; aliqui fublimationibus, coagulationibus, prscipitationibus ,mercurialibus aquis forcibus,eJ"c. qui omnes erroneae vix vitandi funt , cum cxteris
Sophiftarum prxparationibus mineralium ,purgationibus, & fixationibus fpirituum , atquemetallorum.Proinde Lapidis plurimje prxparationes,quin imo omnes , quse de mineralibus defcribuntur ad hunc modum , uti Geberi, Alberti cognom.ento Magni, ac fimilium funtSophifticx purgationes tan, cdsmentationes, fublimationes, diftillationes, redificationcs, circulationes, putrefadiones. conjunitiones, folutiones, afcenfiones, coagulationes,
impurufque potius, quam ab eo Philofophorum petenda materia.ciim fit impcrfedum quid.quodfi ad perfcdionem etiam adduci queat , Sophiftarum progrefPbus valde difficile fuerit ,im6 impoflibile ; cum in eo nihi! habeatur,quod inpcrfedionem excitari, cogiqtic queat. Nonnulli fumpferunt^?-/^cnm aliquoties fublimatum , ac mulcoties oleo tartari diflblutum,coaguIatum,idque fixare prstenderunt,quo cuprum in argentum vcrterent,id ipfum & nihil priter Sophifticam dcalbationem quandam attulit. Etenim hoc minime figi poteft , nifitingcns in eo fpiritus probe cognitus fuerit, in quo quidem omnes fere dormitarunt Philofophi , fruftra cnnantes ex arfenico boni quidpiam efticere. Quicunque igiturfpiritum hunc ignorarint, fpcm ipfum figendi nullam etiamhabcant ,aut virtutem ullam ci tribucndi peraliud , quo tranfmutationis perfeftio-
magis ac magis
perfcftus.
efticitur,
Non
eft igitur
ncm acquirat. Quamobrcm notum
tiira
facio cundis in eo fuam opcram impendentibus, dealbationem, dc quamentio fada eft , ex falfo fundamento depromptam eaque falso cuprum dealbari folum & non aliter
,
caIcinationes,&: incerationes prorfus inutiles
ciim
in tripode,furno reverberacorio, athanore, liquefaftorio, acediofo,fimo,cinerc,arena, fiinilibufq;
tum
in cucurbita,peIicano,retorta,phiaIa,fixatoria,& id
genus aliis .idipfum de (ublimationibus Mercurii per minerales fpiritus ad album, & rubeum , ut per
vitriolum,falpetrsE,vel aliud alumen,aut per
crocum
Martisj&c. judicandum eft, dequibus falsofabulatn.r foannes de Rupecijja Traftatu fuo de Lapide Philofophorum albo, & rubeo,qux fimul ementita cum aliis fomnia funt omnia, bonos, ac fimplices Viros mifere feducentia jfugiendafuntetiamilla particularia fophiftica Gebert ut funt feptenar fublimatio,
nes, aut mortificationes
iteni revificationes
Mer-
curii fuiscum prsparatioflibusper falurini,vel pcr
fepulchrum
falfirtima.
fatlis
qua: fingula funt
ad Lapidem
immutari. Sophifts Vcnerem etiam ad hunc modiim larvat am, atque fucatam, duplo fui admifcuerunt Lunx.mixturam vcndiderunt aurifabris, atque monetariis. Poftremo vero fele in falfos monetarios tranfmutarunc nedum ipfiqui vendidcrant, verumctiamqui emerant. Aliqui ex Sophiftis albi loco rubeum arfenicum fumpferunt , & hoc ipfum, ut prius , in falfam artem abiit quoniam quocunquemodoprsparetur , nihil pr^stcr aibedinem exhibet. Nonnulli progrerfi iunt ulcerius ad fulphur commune^ quod flavum , ut erat , coxerunt aceto, lixivio ,ve] urinisacerrimis pcr diem & nodem, ufquedum album. emerferit poftmodum elevarunc a calce communi,& calceovorum coxerunt , ac fublimarunt idquc multoties combuftibile femper nihilominus excitit , licet album: eo tamen cru,
:
-.
dum
alii
fixare
Mercurium
in
aurumconatifunt
,
fruftra:
mineralium.ac mtta.\\ox\im fulfhuribus Mercurium fixare conati fumme decepti fuerunt.Vidi nihilominus hac arte Mercurium in corpus metallicum per ejufmodi fixationes addu6tum,
(imilitudine
Quidam
cinnabaris tamen inde pukherrima
& omnium
-,
opcima, quam viderim unquam

fixarc pucantes oleo fuiphuris per
refulcavit hanc ccementationcm,
nonnihil habuit : veriim atque res ipfa defidcrabatur evenic. Alii argentum fingentem , ac repr;efentantem, veriim fulphur comrnnne rcdegcrunt in formam hepatis, examine teftscvel cupellx, falfum, utextitit, etiam oleilini, laterini , vcl olivarum admixtione coapparuir. Sophiftarum nonnuUi tentarunt ex ifto quentes in aceto poftmodum fuper marmoreuni Mercurio fepties fublimato , ac toties dilFoluco lapidem cftimdcntes Hoc ipfum diftillarunt in fixum oleum emungere , medio quidem aquarum oleum citrinum igne lencoprimiim ,fed fuodamno fortium,quo mccalla quivis ad perfeftionem addu- funt experti cjus fe nihil , quod optabant fcilicet cerent: at fruftraneum illud opus relinquere coadi Lunam in aurum, minime vertifle. funt. Aliqui Fitriolurn fepties purgarunt , folutione, Uc igicur mincralium infinicus eft numerus , ita calcinatione, coagulatione , & duarum partium arprsparacionis etiam eorum eft mulca varictas, quamoniaci falis additione , fublimationeque ut in rum hoc loco faccre menrionem diftuli,quod pecuaquamalbam folveretur, cuitertiam partem addi- liaremtradatum requirant. dere Mercurii vivi,ut eacoagularecuraqua,totiefq; Cavendum eciam a Sophifticis oleis Vicrioli & poliea Mercurium a difto Vicriolo , armoniaco AntimoniL , item ab oleis metallorum perfe-
& fixacionem,apparenriE
,
quidem
in
omnibus,& per omnia bonu
fecus
&
Tom,
I.
ôrum.
74
aorum
Bibliothecae
& imperfeaorum
,
Chemicx
tat,tinauram.
vel ipfe
Curiofge
,
quoniam etfi rerum natura, tamen verus eorum proccflus in huncufque diemeft paucifTimiscognitus.Abftinendum etijm a Sophifticis prAparaiionihts Mercurn
per vulgi , arfenici , fulphuris, & aliorum fimilium acc,cum ,fixationem fubhmacionem , defcenfum
etiam auri & argenti : horum operatio potentifTima fit in
lata dant defideratam Philorophorum
ut ipfe
pu
Hanc autem interprerationem

ex Sibyllino oraculo
,
verinfimam
eflTe
fi
Dis placet, moni,
tus fatetur. Sic

Percipe
enim
Sibylla dicit
Sunt elcmenta noVem
jnihi
,Jtm tetrafyllahus aHtern^:
armoniaco Libri Soeatamenvia, rationeve , tincluras i MarSophiflicM fugite phiftarum. Item chafitis & Croco Martis defumptas & ab ea SoLunx phifticatione qux pars cumparte dicitur
to,falepetrc
,
tartaro
vitriolo
fale
Ex
,prtm<t tres fyilaba effictnniur hinis ornnes elernemts, catera reftaiic,

,
me
quam docent
,
Ifi reliquis
^Horum nonfunt Vocaiia

,
ûinqtte
&c.
Hoc
innuifte
oraculo
,
dicit Paracelfus Sihyllam nil
quam magni
,
operis iriateriam,
ARbENlCUM
ridifcurfu
(idipfum videlicet,
Stbyllie.
,
aHud quod eft quod inprio-
tix^, fimiHvimque nugarum.
perficialem veritatis
ahquam fuapparemiam exhibcant qux

etfi
,
Nam
tanquam inucilead artem reprobarat^

illud
eo quod juxta /Enigma

conftet
,
novchn literis
quidem Luni fiîatio parvi laboris eft , atque indueft ftrix, tamen ejufmodi progreflusprsparationis
nullus ac invahdus.
fit
tetrafyllabum
cujus tres fyllabs pri-
mx ex binis elementis conftituunturfic

cxtera reftant in reliquis confonantibus componitur
,
AR,SE,NI,
Ex hoc ampliffimo Arnoldi ScParacelft
ratio-
in hunc cinio luculenter patet ; nuUam methodum in Euphilefopho>um ufque diem a pnm& Lapfdis Paraquam fuifle , ropa publicatione prxfcriptara irritam vanam , , celfus hoc in difcurfu , ceu
,
toca vox quinque & lunt R, S,N,C, M. Atque hxc rede quidem congruunt fi fequentia quoadnumerum, quiinliteris iateredicitur , correfponderent. Veruntamen Stbyllam multo diffe?;
, ,
&
inutilem non repudiaverit j Gehri , & Lulii methodum , aurumque irridet quod Rtcardo Anglis Regi a fe Arte Chymica confeaum , fub forma roise nobihs obtulerat falfophifticum fuiiTe apertis verbis docet. fum , quoque operam nihili ducit , adeo ut
in
quo
vel
maxime
fiipra
&
&
JûpeciJJk
combuiacis omnibus modis nulla relinquatur qux quovis modo illi fatisfaciat. Quid tandem agat Lapidis opus inafîius hic Chymicorum Monarcha? erat aliud,quam ta-.n admirabile deftruere, non tantopere ambitam a fe Rei Chymici Monarchiam deftruere. Ut itaque prae omnibus aliis quid,
rentem fignificationem per hoc indigitade ,cunn eam expofuerimus non reiterandam duxi. Dato tamen, non concellb , Sibyllam vocis fus fufurro msgni Prophetx mentem concitaric: Arfenicum mirandi Lapidis materiam dicto xnigmate indicafte at quid tum anne ideo veluti unum ex fidei articulis , quos tamen huic poftponit tenendum cenfet ? Apage cum hifcc veratro pur,
gandis infatuatorum Prophetaftrum deliramentis. Nos lcimus quid arfenicum fit quibus polleat viribus Nonnihil quoque auri in fe contjnere ex
, ,
:
C<s/jC<i/fV/iepyrothecniaPliniitcftimonio didici-
mus
nec
piam
inter
akius, fublimiufque fapere videretur ,atque Alchymiftas , veluti inter viburna cupreflus
,
appareret
alium Lapidis conficiendi modum a fe divinitus illuftratoinventum praefcribit.Sedquodnam illud tam ingens arcanum elle poteft quod nuUi hucufque, foli vero Paracelfo, nefcio cujus numinis afflatu infpiratum, in mcntem venent? rem curiofitateplenam, & haud indignam conhderatione pandamus: quod ut fcitiusfiat , verba ma,
unicum magni operis materiam elfe, ex pracedenii difcurfu patuir, neque Chymicorum alius ullusfenfit, ne dicam docuit; quod cum ne eum quidem lateret aliquid ayfenici tindurx in fuo procefiu jungendum cenfui: , videlicet glHien aquild, hoc eft, fublimato Mercurio Leonis fanguinem faturandum duxit. Prjeterea in proceflii Leonem hunc , id eft , arfenicum , in Orier.tz^ quserendum alferit Plinii motus authoritate, qui Caium Principem Arfenicum ex Syria qua: eo abun,
fed hoc
ipfe uti
gni proceirus
quibus
,
eum
defcripfit
praemitta-
dat,Romam adaurumindeextrahendum.ex Oriente afportari juffille dicit Mercurium vero in Hiftria.qux fcecundiffimis fcatet Hydrargyri fodinis,
;
mus.
''TantQ
,
inquit
labore non indiguijfent Veteres

Scholadtdicif[entop:ts.
illi
Spanrijtexmea
Proinde di-
loco,qui hydria dicitur
de qua in prxcedcntibus
covobtseoo Paracelfus ( nos poma natamusjro/^ ^litcoLorts a teone fanguinem aciipite . er ex afula veterem^ ten au poflquamfimul con\unxeritis, )uxta eoamlate proceffum. Tinduram habehitis Philofo,
aftatim egimus j quirendum cenfet. Si vero ha:c omnia fub proportione i. ad 2. legitimapermuta-
tione conjunxeris
iiinere
id efticere
non poteris
,
nifi
phorum,
fimi.
^.?7 tnfiniti û^fiverunt, invenerunt paucifitacjue fimpiicia

,
cxUydvhin AUridiejndireôtuuminCypro votim confequaris quo nihil aliud innuit nifi ma;
Qu&dam
componit Alchymtfia
qua corruviptt,ut efi artis indeûe prsparat aliud , ac tantilper,donec ummfiat hocp/us efficit , f,ikm ipfa naiura per fe pofflt. ReBe , probe^^ ut me tntelltgas , Aquilam ad MeLeonem tutirn in Oriente ûtrai ,
:
tcriam in Cypro Infula,Hiftriac Meridionali.qu^ ea abundat,qua:rendam efle. Atque hoc eft admirandum iilud fecretum Lapidis , quod Paracelfus a 5hylla illuftratus
&
ridiem in ajjitmptum hoc opus noftrum.

meliora
Inflrumenta
nam reperies, fttiim atf cupioi id ex unitate per dualitatem in trinitate cum aquali permutatione deducere ttim iter ad Meridiem dirigus oportet ,ftc in Cypro votum confecunt
,
Hungaria>& Iftriaprodu.
Mundo fe prodidifle vaniflimo conacu fingit:Quodnamautem id lecretum fir, audite & ridete: nil id aliud, quam ftiriolum eft,Cypro familiare, quin & nomen, ut Arfenicum wviacnJ^.afo, cujus arcanumfub acroftichiindigitat-exejufdem propriis verbis demonftro. Arcanum enim teaurus
Cyprum
indigitat
fueris.
infulam, in qua fub acroftichide materiam id eft, Cypri ; ZJtfitabis interiora ferra ,
Hifce verbis
fummum,
&
in
hunc ufque diem
ReEltficando tnvenies occultum
Lapidem
<veram
M<unum
incosnitum arcanum, verius ridicula fimilicudme obvcâtum exponit. Sed OEdipum fucus non latet. Qiiid enim aliud per rofei colorisfangiiinem a Leone txiralii innuit nifi fulphuream Arfenici tinduram ruberrimam? quidper^^//4i 0/, nifi Hydrargvrum fublimatum ? qua: fimul junda , & coagu,
dicinam.
Si
enim
initiales
horum verborum
literas in
coIligas,habebis nomenVitriolum ,wti fequitur. Vifitabislnteriora Terrs, , Repificando Invenies
^'
Occultum LapidemFeram Medictnam. quam grande myfterium nobis aperuit hic
magiOêr,
Lib.
,
I.
Se6t.
!
II.
;
Suhfcd:.!.
auri
y$
in facris libris
Quis Magifter , folis piieris forfan iticognitum VitrioUm in omnibus hucufque procctTinefcic biis principalem locum tenere ? Anne igitur hoc tam peregrinum fuit Paracelfo , ut folus ipfe hoc
to nixse, ita quoque tempus perdam.fiea confiitarcj velim ciim Alchymiftarum proprium fit, ut vel ad
primam aliquam
occurrentem
nii
,
mentionem
ftatim Spiritum
Sandum hoc
,
ipfo
arcanum
coelitus fibi infpiratum cenfueric
An non
aliud
quam admirandum hujus
lapidis arca-
aperciffim^ impoftursE criminis convincatur , vel hoc ipfo , dum quod in pra:cedenti fuo difcurfu
nnm indigitan'e , majori forfan fide facrofaniSa fidci myfteriacredant.

Sed
relidtis iiifce vanitacibus,
,
quam
vel ipfa
tanquam materiam inucilcm rejecerat jam ceu arcanum incomparabile in fuum magirterium re,
ad ea nos conver;
(i Petracelfm apud Philofophorum ? Certe plebem magni nominis exiilimationem acquirere lludebat illud , quod impoftorum & Sycophanmeliori modo exequi non tarum proprium eft poterat quam fi nugamenta fua fub aftedtato & rerumque abftrufiffimarum altirfimo verborum
cipiac
qu^ majus ad vanicacem Alchymia* comprobandum [iondus habcre videntur & cft de yiaro Chynuco a lapientibus Viris nullo non tempore fafto. Quibus.ne amplioribus verborum ratiociniis cempns ceram Refpondeo aurum eos confecilTe, haud igre fateor non tamen illud quod illi vircute Lapidis fui per tinduram auri ininfinitum
, ,
: ,
tamus
raciocinio
ut nonnihilefte viderentur, cbvclarer,

rutilo veftiret
&
Simiamquam agebat
eft,
amidu.
,
Si
quomodo autcm
hoc Philofophorum
cerce
jam pucros
deliras
mulierculas , fucores , barbiconlbres hac arte mox .infummos Philofophos evadere polle , nil ambigo. Plura in Paracelfi monumcntis detego huic haud abfimilia , qu.e fi cunda confutare vellem non jamexiguis foliis fed inccgro libro opusforet: ut proinde mirarifacis non poCfim , quomodo viri Chymicae periti Paraciteroquin Philofophix, celfo aurem adhibere audeanc, cum tamen exceptis paucis, qujE Phyficam fapiunt , Cc-etera omnia partim Cabalicis partim Aftrologicis , Magicifque placitis involuta , plcraque etiam ambitiola nomi,
fe pofte , fomniarunt: quaarte aurum confecerint; paulb poftpluribusmodisoftendemus. Aurumverb iilud cencuplo auro nacurali nobilius, excellentius, illuftrius exquifitioribufque dotibus pra;di,
multiplicacivam conficere
&
tum
per didam Lapidis cinduram in infinicum mulciplicacivam unquam perfecifte , nego , acque icerum icerumque nego.
,
&
Sed urgenc , quod aliquando fadum eft , id & in hunc ufque diem fieri polJe , nemo facile negarit
fcd
aurum tale fadum fuilfe , ceftimonia Chymicorum innumeris hilioriis demonftrant Eigo. Minorem probant induftione Raymundi LuUi Ar,
:
ftoldi
Vtllanovam
Ritpicijjie
?
Bsrnaudi, Trevijani
&
num verborumque
,
barbarico
modo confidorum
, hominem nonnifi ambicione pledemonftrant, qui fibi per fas,& nefas, literaturaelatrochymias principatum contumacius priicribere nonfic verecundatus;certe fi qux fcripfit, in quintam elfentiam diflillaveris vix quinquc uncias bonarum rerum, qusejus propriic func, excraxeris.
famulitio fociata
num
Raimundum enim LuUum \\\ prifencia Ricardi RegisAngli^ aurum puriflimum Arce Chymica confecifle tyirr.oldwn quoque in
;
quorum non randem
prjefentia
Roberti Regis Neapolicani

uti
prjEftitifle.
Sed omniahsEc
rit
:
cx ejus fuprapofito difcurfu pa-
tuit, Paracelfiis
Chymicorum Monarcha falfaalTemonetam quoquc auream quam rofam nobi,
Sed jam ad
alia.
lem dicic vulgus

cudiffe dicitur
,
quamque ex auro
fe
confedo
CAPUT VIL
Ohjeîones contra diBos ProceJJnSi eorumque
Auciores
,
moinenti
iic
fuilTe
Sophifticam prorfus , & nullius afterit , cui plurimi cx Angli.-E McRupicijfa
dicis fubfcribunc.
quoque tancum
,
abeft,
aurum
confecifle dicacur
22. ubi
ut potius de fe con-
trarium afl^rere videatur

tia art.
I. c.
lib.
primo de quinta
ej]en-
confutantur.
,
primb fe tranfmutacionem metallorum non docerc, eb quod Ordinis SanEli Fran-'

iniquum
,
OBjiciunt
videri
mihi pritno Alchymifts

tot millibus
,
cifci
cui fe confecraverat
Icgibus prohiberetur:
,
annorum uti perperam fibi perfuadent communi Sapientum calculo acceptamrepudiare velle. Secmiii, znxum quoque tum veterum tum modernorun induftria, Arce Chymica confedum ex ceftimoniis fide di,
Arcem jam
falfam
autem
:
nec
nifi
Chryfopceiam & periculofam, relevatione Divina doceri hifce verbis

elTe
,
oftendic
Contefior, inquit, omnibHS Svangelicis Vi~

,
rM,'T)eo invocaio
in operationes
in tejlem
Cjuod fi Diabolo inftigantc

,
Alchymicas illabantur
efi
factle in repro-
gnifTimis conftare. Tertio Viros Alchymiftas artis Profeflbres , homines Deo devocos ,
verse
reli-
humfenfum dentur. Etfcio,quia

in Itbris, nififdc (^ fub parabolis
telitgi
,
via perdittonts,^
&
mali: adeo^cjHod nullus PhilofophorHm fcripfn Verieatem

,
gione facra obftridos, qui complura divinolumine illuftrati exercuerunt , cenforia virga tanto rigore verberare aperti impofturae criminis convincere,
,
âie
non valcnt in-
nec comprehendi ingenio humano.Et nota etiarn
minime tolerari
polTe.
ûod nullus Valeat ad fuhlimia hujus artis pervenire, ntfi fuerit per altiffimam contemplationem , ^fantiiffiinarn vitarn deificua prius
H^c
funt prjEcipua puncia
artis fusB veritatem
objicere folent.
cft
,
qus Alchymifts ad demonftrandam Antagoniftis Ad quorum fingula jam tempus

, ,
cognofcat omnta interiora
mens ejus, itaut nonfoiurn-t l^turie ^fed etiam tognofcat

,
tranjjnutabi/em iranfmutare naturarn
er hoc faucijfi-
refpondeamus. Quod itaque iniquum videatur Alchymiftis

ut
a,
mis
ar-
eft
concrjfum.
Et communiter
hififlionumîy fophi-
tem jam
tot millibus
annorum
in veritatis fuse
;
fticationum /etlaiorts funt , f^ effciutitur falfificatorei monetA,rs' figillorum Pr<tlatorum, (^ Principum, vaga-
profeffione durancem a me reprobari quo , fcd ajquiffimo jure rae afterere
id
fibi
non
ini-
bundi deccptores, - dajnnabtlis vita
de qnthus
zierifi-
perfuafit,
deant velim,
De
antiijuitate Artis
quidquid
catur ad liieram tflud Pauli i. ad Corinc. ?. dicentii femper difcences, nunquajn ad fcienciam perve-
&
jam fupra a cemporibus Romanorum Imperacorum nil de ea cognicum fuifle fatis oftendi qui
;
ûia ciuando non poffunt adfcientiam perfe^bim pervenire, adfophinicationesinutilesfe convertUiit,^

;
niences
Taracelfus ejufque fequaces derivant,uti incertx, inuciles, frivol* conjeSurs lunt nuUo prorfus fundamen,
vero
eam
vel ab ipfo
iAAamo
uti
communiter nalofine clauduntur. H<EC refte quidem omnia dida

eijfa
fiint
a Rupi;
&
celeberrimo
fui
Tom.
I.
qni temporis Alchymilta ucinam G i
76
ucinaiTi, ficut falfum
,
Bibliothec2e
iiiane
,
Chemic^
tulcrunt.
Curiofas
,
imo
diabolicis illufio.
catione confiftit
uci libii
eorum doccnt
fe
con-
nibus expofitum Alchymise ftudium detellatus eft, ita quoque illud fe nefcire dixillet , eo fane egre-
gium genuitatis teftimonium de fe prxbuillec Verum ciim non humano ftudio fcd revelatione^ Divmk id accepijje feafferac, eundem aliorum impoftorum numero non pofTum non adfcribere ; ait enim utramque Chymiam divinitus fibi infpiratam Medicamenta inquam qus miraculi inflar ab omnibus morbis fanant quin vel ipfa metalla imperfecta in aurum & argentum valent momenti fpatio commutare incarcere .perDivinasrevela, , ,
,
Sed progredior ad renww oh\eUionem^, qua Alchymiftas dicitur homines Deo devotos , mifericordes & erga pauperes beneficos e(Ie &: confequenter a Ueo prx cxtcris in Artis magnsc opere illuminatos fuille. Jam fanilitatem horum
,
,
hominum
tiones
fe
acccpifle
dicit
quomodo
vero carceri
inclufus non illufus a Satana veritatem anertionis a fe fafts cxplorare valuerit , quis capiet ? Panaceam vero illam omnium morborum medicatricem ccelitusfibi infpiratam quis credet,cum eandcm quafi de verbo ad verbum,uti unum cum altero comparanti patebit, ex Lullo defcripferit. Cerce virum vanitatibus iis qui & komvoôî'<jh' ambiunc propriis , uti & vaticiniis deditum fuiffe Francifcus foannem de RupiciJJa Picus teftatur his verbis
:
paulifper expendamus. Qualis LtUlus ante fuam converfionem fuerit , fupra declaratum fuic , & fi divina luce poftmodum iliuftratus errores , & vanitaccs fuas cognoverit , unde in poenitentia; opcribus eremiticam vitam , vaniffi. moftudiorum priftinorum exercitiorcpudiatoali quantifper ('e6tatus eft , deinde etiam charitatis erga proximum operibus totum fe impcndcns tandcm in Africa dum fidem Chriftianam propagaret, lapidibus obrutus vitam fclici Martyrii
,
Vide vitam ejus non minus pie quam elegantcr l P. Caufino dclciiptam. t^rnoldum vero aurum apud Roherttinu
fine conclufiire fertur.
,
Regem Ncapolitanum
racflftts
(ophifticum
tecilTe
Pa,
oltendit fatis
,
quam autcm Magicis ArFranctfcus Ptcus teftatur
dotlum alioquin Theo/ogum

Venijfe^,
,
eo legtjnus infant de-
tibus
deditus fuerit
ejuxpiam de futurts a femet affirmata , nec 7ninis,nec carcere^ , ûo a fui ordinis aj^finint
,
eum magicas
ligaturas narurae viribus attribuille,
&
firo
detinebatur
recantare voluerit
^t er im^
penftlts
eafemper aJfeveravit.Tandem
inventtts
ifirittis
mendax
prxterquam quod rerum, uaf uralinm non adeo gnarus fuerit, mulca quoque ("uperftitione infedum flii(re , in libello dc parte operatrice often'
dic
,
in ore ejus
eU
,
&
Ampltks
tur.
aiini fiiixere^
qiio
eadem apud Philippum

Hac mentis
Alchymiftx
;
centum^ , co rnend^x appartiit. Qiii Bergomenfem legun']am
&
Prophetise quoque
:
donum
,
aftedtafTe citatus
,
Tictis refert
ter ea
Hiifanus , prqua de futnro Anti-ChriJ}i adventu con)echtus fiterat , revelationem ûanda? mttltarum atejtt^
inquit
,
,
nArnoldus
infania
omnes ad unum laborarunc
nem
(iiam
,
& quamvis LuUus poft converfiofandam vitam duxerit martyrio conferejeda vanitate veritatem amplexus
dare dccre-
magnartm rerum fadarn addttcit in Ithro de myf.erii^ Cymbalorum adventu Antichrifii adMonachos Sca-
Ix Dei, <ju centiim annosprafjxit eventibus :pra;eriere

diicenti
iSatam
veric
,
&
anni jam
elapft
cr riecdum impletam
effe
pn-
omnes de Alchymia Libros Vulcano

nifi
;
nunciationem confiat.
difcipulorum induftria clam fubdufii ante converfionem tamen eundem liberam vitam duxi(Te , & vanitatibus plurimum deditum fuilTe , ex vica ipfius colligicur. Arcem quippe fuam Divinicus fibi collacam in prxfatione ad
fuident
Hunc
praecerea
eo dementia?
venille conftat,
uc fe homitiem ferfeUum Chymica Arte perfecilTe jaftaret, ciim jam , inquic , in Vitro Chymico
&
arcem operacivam his verbis oftendic Qâda>n-, noUi^, inquit ,femel k fimno furgenti mihi vilifflmo,
:
fjy
iudignopeccatori, hac fetjuentia fuerunt revelata
quaejiitdem fecreta fuerunt fritts revelata B.

in
^gidio
Eremo
,
degenti
Si itaque Lullus
luit
aurumque
)
,
( uti
Artem magnam Lapidis calde eoteftatui Rohertus idem

,
mcmbrifque pra:, ditum comperiiret ,ab operedeftitifle , ne Deum ad animam ei rationalem infundendam cogerevideretur. O impia dogmata 6 Satanicas homihabes hic Archichymiftat num machinationes nyirnoldi diabolics vS-^wOTTtJtw'*-; auftorem fiammis , quam laude ingenii digniorem , & tales tamen nebulones Deo devocos Chymicaftri pul
1
embryonem omnibus organis
tant
Sequicur Paracelfus
quem
ciim
omnium
,
Alchymifta
gloriatur
in Anglia revelatione Divina

;
qua
fceleruin colluvie
concaminatum
fuifle feranc
quis
confecit
certe id
non
pofte
illud Lapidis
hoc ipfo docuic. ope modo Alchymiftis

,
humana artc fieri Ucrum vero Aurum

falfariis fo-
eum
aliquid five in Medicina, five in
magns
Arcis
poftea examinabicur. Cerce qui, hiftoriam concrovertunt ; alii eam ftrcnue negarunt , vanamque Parace/fus , & Beritardus
lico confeceric
dam
opere , priftitifle fibi perfuadebic ? Sed ne ei injuriam fecifle videar , Aucloreshic adneftam fide dignidimos , qui quid de vircucibus Paracelfi primo Amanuenfis & famulus cjus Oporinus
,
quid Henricus Bullingerus

Bullingerus
:
, Trevffanus oftenderunt , quit , lihros <i Lullo confcriptos negare non poffumus
quorum
hic Chymicos
in,
rus
compopulares ejus
;
,
fcripferinc
horrece
uc
quam
,
, Cefneaudice , religionem cole-
Erafius
,
&
ûi tamen potius A via reiiafeducunt
quam adfco-
rcc, experirecur
Religionis
Contuli
inquic
,
cum
eo
femel
pum
dirigant.
atefue iterurn de rcbtts variis
etiamTheologicis ,
Ex quibus omnibus allacis Alchymiftarum ad fallacias fidum faftumque ingenium luculcnter

patct bcncia
;
^fedexomnibus e\usfermonihus
, >
pietatts ni
ut proinde nulla Arti

fit
;
Aurifera: fides ha-
unde vel
culinis
ipfi
cum
Ixionis rotam in
Alchymicis
diu , multumque verfantes cum irrito conatu , fumptibus maximis inucili nil in magnae artis opere prolabore expenfis ficerent veluci defperacione in cranfverfum afti
, , ,
MagLs. Vero ijtiam ille nefcio , zyiurigarum individuus quorum converfattone deleUabatur , focius (^ compotator. Ec paulo poft , Oponng , Erafio fubfcribencibus. Breviter , inquic firdidus erat
hil intelligere licuit
(juam fingebat
,
ut
piurimtm
&
per omnia
cr homo (purcus
coeitis
raro
aiit
efl
mmjtiam
in-
grediebatur
facros
in
& vifus
,
Deum&res di-
Hermeticis defercis fefe ad Chymiam illam mulco nobiliorem , viliorcmque quje inhucaftris
, ,
vinas leviter curare^.
mani corporis cura , raorborumque omnium medi-
tatem. Utebatur que exorcifmis magicis
Ecce egregiam viri fanSimorbis profligandis plerum-
quam rem cum
argrc
ferrenc
Lib.
fcrrertt
I
m
fic
,
SciSt. 1
Subfet.
:
I.
77
Viri dofti
in ea
fcmper verba prorupiire
fercur
Germanica
Si Dens fHVare nolic
jKVet Diabolus. Oporintu
de
:
vica & moribus Magilhi fui Parace/fi ad Joannem êierum epiilota incer alia
fe cum Avicenna in veflihiiio infemi de fao auro potabiU, nntlura Phyficonm qwrira , effentia , Laptde Philofophorim , Aiiihridatio , qt 'Jhe~
inferfio accepijfe
quadam
fcribic
riacadifputajjhj. Qua: omnia.uti a fapienris animc* longe remoca func , ica quoqi;e non nili ebrix ncc
iyideoerac
totis
diebus ty notltbiis
(^dtiin ego familia-
crapn* btenmmn convtxi ) ibrietati id dedttns , ut vix unam , aiteramijue horam fohritun enm reperire licnerit atqtte dufn maxtme ebriits efjeCi doinnm revarfus didure iniht aiitjitid fu PhilofophitS
riter (pji per
,
non temulentx mentis didiamina eflc cenicas: quod & in fcquencibus intolerabili prorfus jadan,
tia,&
inquit
,
line
fit
exemplotalibiis verbis indicat Hoci vobn ditlurn, o Afedici , fiulf.jfirnns piicus

:
/olcl/at,
NoUu, tofo quo ipfi convixi, tewpore, nuncjHani
fe exuit, pterumqne nonntfi ebrius ad exiremum noEleirt ibac cubitttm , atijue ica ut erat indutus , adjuncio fibi
gladto
,
occtpicii tnei plits Jcic, ûamVos C7' omnes Veflri Scriftcres,^ Calceoruin annulifttnt doHioreSi qnam vejier GalenilS Avicenna - larba mea plus expena cst qitam omnes vejira Academi^ cjtiin horatn ipfarrLi
,
&
,
tjuem-carnifcis cu]nfdam
fttrjfe
jatiubat
in
jlratwnfe conjiciebac , ac fjtpe medianotie fiirgensper cubiculum nudo gladio ita tnfaviebat , ita crcbris
fentiam) ijuandujiies nos in lutiim trahent Vos r/iefenui oportebit nonego Vos me fecjttemini omncs /irabes i
';
Graci
Latint
(jallt, Itali
pavtmencum^ parteies impetebac, ttt ega fton femel capnt tnihi amputatnm iri metutrem : Interea fe Vatictnari qutdam fiinul^bat , arcanoruinj^ quorundam cognitionem pra fe ferebat orare autem-> nuncjn.im vidi, neûe aiidtvi> Teiiatur & hxc Geffieriis Medicus &. Philofophus nec non Rerum Chymicarum pcritiirimuS. Noflro , inqiiit ,cem^
iUtbus in
, , ,
(Jermani ,Sarinat(t. omego Vos

;
nes, incjuain,
me feqtietnini, non
,
mtl/us Vefirutti
Vel iu ahditifiimo angulo
ubi
Ort.nes
tniugunt, tnanebie.
Ego Monarcha ero, mea erit AUnai-chta ,ego rrsrantAionarchiam tneam qt cingam Itmbos veflros. Hax
funt verba Paracelfi , quorum hrraginem ingenccm in Libro, quem Paragraniim vocat, reperias.ubitot
verbis obfccenis, inhoncftis
&
quae caftas aures

fapientise
fore vt.xtc Paracelfus Helveti& i Gertnanis, ,

etns exerciiic
,
CMedicinam
,
per diverfas
mirum
tiofius
,
in
modum
flagcllcnt
ia totius
CT*
Poloni^ Regiones vagabun

cjua
confultilTimosvirosfsviti nilut ftultius, fuperftinihii obfcoenius, immodefliuique ab homine rationis compote proferri queat, adeoque non tam a Deo illuminatus quam a Dimone obfeffus videri pofrit.Quid enim a ratione magis alienii eft, cpAm omniumGricanicsScholsE fapienrum, gloriofa monumenta,eiccrementa, fordes perfpfema, ta dicerePnonillosplusfcire , uti iny/#o Frafrno
,
dum
pecrinia careret
medica
,
accjni,
fita
vino o" iudis deditus , uii confians fama mini tnedebatur ; d.tmone utebatiir familiari
,
eji
ne-
uti
ex
lit-
t]us difctpiilo aiidivi, naiura,

teris,
(jr
eloejuentiai
,
quam
iogus,
: prorfus inconfians nunc Theo jam Medicus, modo Magus , ftpecompotator, aleaior inter rufltcos. Imo fcmet fatetur percuflb-
crjiudio dotiior
&
rem
fuilfe
tefte Eraflo
&
aliquoties
ob
id
vel
dicit
,quam
intelligat
,
Vacca Helvetica.
O quam
j
etiam ob alia in carcerem conjedtum. Atque hx funt virtutcs Paracelfo Propheta dign.E. Q.uam vero contumeliofus in omnes prx~ tcricorum fxculorum Medicos Gaienutn, Htppocratem ,&i quotquot eos fecuti funt fucric, quam inaudica animi contumacia tum in repudiandis meliorum auftorum fcriptis tum in propriis exaltandis fuerit Icgat, cui otium efl: .librum quem Taratnirittn infcripfic , & ftupcbit immoderati animi infolentiam prorfusintolerabilem. Et hoc cfl: en"e Deo devotum virum Si enim prater cerebrum temulentia vini perpetuo fumans , & ventrcm, alium Deum non cognofcebat Si Daemoniacaf: magix & cabalx pravarumque artium cultor quis tantam ejus, qua gloriatur ,fcientiam. Divin.^ revelationi acceptam feret ? quomodo in tot , tantifque vitiis j ac peccatis fubjeitam animam , fapientiam Dei ,aut paucis concelfum Prophetisdonum introire pofle putabis ? Ccrtetalia minime Deum habent Magift;rum quis in animum
,
tnelius fuiflet
fet
granum
Parace/fut in Paraqrano fuo paraP. falis, una libra Hellebori commixta

fi
quopurgatoccrebromeliusfapuifletj dencilTimus nebulo Scurra trivialis ,

,
& quo impu & 1 hrafo ina tanta
folentifTimus
furiis infernalibus agicatus
mentis amentia libcraripotuiflet. Egofane fumma diligentia omnes cjus libros me fagaci mentis oculo evolvifle teftari poflum tum
,
curiofitate,
tum veritatisamorc impulfus, utquidnam iniis lacerec, quod nonnullicantopere admirarentur, cognofcercm: fed poflquam rite omnia annotaflem , priter paucula qua; tamen fua non
,
eranc
las
,
nugas afledatas veiborum formuconjeduras in aere fundatas , experim ena

,
nil nifi
non tantiim circa natnralium rerum proprietates, fed ctiam circamineralium , lapidurri,
falfiflima,
gcmmarum
caufas
triis
,
ut
, metallorumque virtutes , eorumque plurimum a folforibus , & pharmaceu:
inducet fuum,
reret
a.
hominem illum, ciim vel maxime fu,maxime fapuifle ?quisfane mentishomines

infipiente nebulone in iapientiae
furibundo,&
quse omnia lioc locc eomprobare poflem (i & tempus & operis argumentumid permitterentt comperi. Sunt fere omnia parrim ex Lullo &
mulierculis acceptas
contrariis experimentis
t^rnoido
ftudio fuperatos efle cenfebit? Hippocrate neminem do<ftiorem

tur
,
Vaientino fuftlirata
omnes
,
de Medicina fimplici neminem

,
fatenqui plura
fciverit
fcripferit potiora, tantafide, nihil uc fcri-
pferit
,quodnosnefcire volueritjtantafolercia, ut
,
pauci poft illum fciverint

cit gratis hujus
quod iUe ignoraret;
partim ex Ifaaco Hollando, & Bafili , quos tamen ne plagiarii criminis reus confiituerctur , prjeterquam quod eos a quibus luam dodrinam furripuerat de inutili eorum labore , opprobriose reprehendit ea quoque tanca fimilitudinum caligine involvit, ut in limpidiffimis aquis aterrimi coloris profufione fe,
,
,
TtABWTK-T^/TrfotyuasTftAwejus C7ij/*/miratur,agnof-
piam
immenfum fludium , quo Grseciam
&
Latium uno concluferic volumine , vetuftis dedcrit novitatem.no vis auftoricatem, obfoletis nitorem, obfcuris lumen , faflidiofis gratiam , dubiis fidem hunc tamen una cum Galeno & Avicennct nauci ducit , de quibus ebriofus helluo prsefatione in Paragranum So>inquit,/iKeri d Caleno^
;
quam polypum egifle videatur. Vidi quacunque dc Cabala fcripfit omnia ad unumex fuperftitiofis Hcbrseorum,SaraCenorumq; ofticinis dcfumpfifle.ut in OEdipo Tom. i. de Cahala
veriusj
,
pr*terea
Hehraorurn,Saracenoruiicj,
Cabalse Hebraicaj,
pius
&
fi.iilfe demonftravi.tJtriq; Saracenicae tantam fidem im-
homo
habuit
tum in
fuo Paragrano,
&
ParamilnorbO':
rojtuin in Arcbidoxi5,qui|i,.& in librisde origine
Tom,
I,
78
moibor&
invif.
Blbliothecx
Chtmkx Curiofe
Satanx retia vitanda admonui. Ununi prxterirc non potlum
grelFus
,
inManualide Lapide Philofopboru, Librodevexacionibus Alchymiltarum , uc omnes Vet.Tcriam.l'ropheca5,nonnifi Cabalx ope Vacici,
:
&eft
quod Para
celfui Phiiofophia; naturalis paulacim linites tranf-
non miniis ftolide , quam impie neucram non dicam incellequarnmtamcn aircrac linguarum infcitia pra:quidem legere nc Jcit, fed Sola enim Judarorum , & Turca pediciis , poruit
nia fua pcregille
, :
fupracitacum 'iAmolcLnm non dtgtneris

fecutus, arce fua
inênii
hominem
Chymica
veriin
Satamcis i;um quorundarifamiliaricate ufus, ex

lis ofticinis
il;
nonnuUa
iitique quanto magis impia
& diabo!ica,tanto
cariora fuis hinc inde fchcdiarmatis inferuic, magnum utique fub ipfis quid latere magiftro fuo proratus , auod a Sataiw dodorc ,
&
diiflet.QuidquidenimCabaliftx deEnralmis.exorcifmis , luperfticiolis amuletis , periapcis, phylafteriis do'cent,eo3 in
hoininem generarc le polTe jadec. Verum ut quanra impui Alchymifts concraom* nia divina hum.anaque Naturs jura. Sacanica Machinacione audeanc , proceffum fubdo. Sic itaque ait l.ibro I. de Natura Rerum.. Qusflio , inquic ,/J?,<nrfr nonnMcs ex Antic^nu Philojophis f ( tjiwrurn tAmen frxter Arnoldum , aliurn ticvi nefninerru ) an arte^ , f^ natura . fieri fojjlt , hcminem matricem naturar, gigni extra mthehrem uierHm ,
^ .
&
fuum penum veluci facrofan(5ta Ex hoc in orbem promanavic myfteria adfcivic qilodPWSatanicumfigmentum, & impiumilUid, vocan^ foh'to more impie lofophiam MofMam nnguentttm armariitm multipiici modo.conticiendum docent ; in quo nihil fere ingredi reperias.quod non e manu Carnificis extortum fuerit.quemadmodum
:
lem ? iAd hoc refpondeo quod id ^rti Spagyricxt c^ Natftm. nutlo modo repttgnet ,imd hene fojfihilt^ ut autim id fint , hoc rnode procedendum efl t fit
,
',
&
Sperma Viriperfe
tatwn
in cucurbita figtlUta putrefiat

,
pw
ufi-'
trefaîone ventris eûini

)
( efi hoc Voi Chymicis

,
per ûadraginta dies

,
aut tamdiu
agitari
,
donec in~
eipiat viveri_j
tnoveri
(-r
ûod facili
gladius ncfcio cujus famofi Carnificls , .4:..: J...... ...^..'..i^.- r.ini-'o allatns riri i4pmrin(trardemonlUat. Hx comes tupra iliot-iKi fatis dividuns hoc fonte tranfflaniatio morl;orum,imumens luper
Paracelfi in-
pofl hcc tempns aliquo rr.odo homini firr.ile erit , attamen pelluctdum , er Ime corpore_, ; fi jam pofthac ijnotidie arcano fangninis humani caute,
Videri pote/i
deliramcntis refcrta prodiit qux uti indigna funt , qux referantur , im quoque , cum ea in j4rte noflra Magnetica aliifque operibus COiiftitionibus
&
pafcatur , dr per cjHaer prudenter ntitriatur j draginta feptimanoi in perpetuo , (fr <tûai>ili eahri^
Ventris
infans
,
&
j
ecjuini
conferVetur
fit
ut Verut
,
Viviu
fucaverimus, de
iis
modo
fileo.
habens omnia
,
membra
,
infantis
cjui
ex muinfans
Quam ver6Magia.'dcdicus
fiicrit
ParaeelfM,ipfe
liere natus efl
fed longe minor.

eo
,
Hunc ms
,
hojnuncu-
de fe teftatur libro de Compofitione Metnllorum , ubi de /f?^(; , atque inanditis omnibus fa-cuHs fub eo tandcm larentibus virtutibus ciim diu difcurullct ,
pojjum tamen non commeinorare qn.ile^ ; ûanttmfte niraculum in Hijpania vidertm , cion^ în hahebat camapitd quetidam Necrornanum ejfem
infert
lum 'oocamus ,
& hic poftea

,
modo
cjuo alius
fumma
iefcat
diliêntia
(^fludio educandus eft,donec ado-
,^ fapere
aicjue intelligere incipiat.

,
tJocjatn
,
Non
uniim cx maximis fecretis
qiiod
;
Deus mortali
e/i
(J^
panam duarum
maqico
pttlfi*
,
'
forte
,
" Mrarum
ponderts ideriS
,
, ,
htt]ns ili^ huyis
rnulta
d" varia sfeclra
CTjpiriiuum^
Vtftones accerfebat
& adducebat.
verba quxdam
fimui ac fomu
,
Nam
,
,
cum
in
cam
e]M
fant. parte tntertori
6" CharaUeres
enim miracuium, ($- maanate Dci ,(^ arChnuin fupra omnia arcana ,^ meriib in fecreiisfervari debet ujqtie ad extrema tempora , cjuando nihiierit recondttum ,fed omnia mantfe. ftabumur. Dicit deinde rales olim fuiffe , & etiamnum
peccatis ohnoxio homint patefecit
aiiquos infcripfijfet
&
ttnnittis
fenticbatur , appnrebat sfiiittu e)iuform<t, qna voiePraterea Campantc piiljus eJM fuit potefitU , ut bat,.
viultai alias vifiones j}'tritufim
,
fupercfleexhujurmodi Chymiurgia Satyros, NymMontanos Dxmunculos , Pygphas Eveftros maros & giganccs exortos hi enim homincs ar, ,
.
homim-.m ettam
&pe-
te prodacti
cum ad acatem
,
virilcm pervenerint,
,
abieudtim^ , cjuas vellet , produceret tn medium^, tawen.^ vidi Im apudeum : v.uita veret : lm]tts generi^
&
inhomines evadunt miraculofos

fiunt
&
infirumcnta
magnarum rtrum
vifioriis ingentibus incly
thfervabam
quod , fi cjuid ncvi operaiurus erat, nominarenovaret ,& mutaret. Non tharaBeres , m^fterium^ lU homo arcanum , eoperveni autem attjue CharaSlerum miloi communicaret. Verhorurn-,
,
&
&
Caepi tandem ipfe hae de re penitius ffeculari, ita ut mentem mihi venirent. , (jua hoc ioco tacebimus.
Sciaiis
autem
pltiiin eampanailta ,e]u(tm
verbismo-
tij& illulires jprxterea omncs hi , uti arte obcinenc vicam fnam , icaomnia quoque Nacuri fecreca, & abfcondica acquirunr. V.-ilde dubito ne vel ipfc Paraceijus ^y. hifce tam admirandis partubus unus fit , cum eim neminem plura fe fcivilTe , in prn^terea tu.Tcl\^xv.-uv d fuo Paramiro glorierur nemine alio (uam de abdicis Naturx myflcriis
,
Foio auiemvos mihivehementer eredcrcj ,materiam camp^na illius ,nefiriimeleUrumfnife. Hxc Taraceifw. Verum cum ante decem anmentifuijfû.
fcientiam
didicifle
pluribus in locis
tefietur:
nos
circiter
>
pelvis
&
hijufmodi c<?wp<i^(e <%/'o in formam innumcris Magicis Cbaraderibus infi,
, tum fi non ex utero matris, cerce vcl exEphialte quodam aut Incubo , vel alioharrcndo quodam dimone , veluti ex pu-
Dicercm profefto
trido
&.
virulenco fungo conceptum natumiiue

,
cnitum (quod
<JMarchioii-6 deViltena celcberrimi

;
fpurium lioc nionlirum prodiilfe
Faunorum
Nymfimi-
exHifpania ad me Maeifuifla , Hifpani dicunt de Lyon. fum Tmmam pcrêruditilTimum Patrem ad me OTAvyA&iaroi' virum mum iheoiogum fibi quid ut intentione , ca tranfmilTum fuifiec , cxoticahgurarum & Charaderes tot tantique
,
,
pharumque
liorem.
'
filinm
.Dzmoni, quam homini
tum exhibitio vellet, exponcrem quod

;
jufTum fue-
qua quidquid Nccromantis ar, tes rcconditum habent , veluti in epitome quadatO compilatum inveni. Explicationem hujusvide in OEdipi tom. t. parte 2. Syntag. de Magia '.y^gypt. ubi, qui Paracelfns tantopere nolfc apperebat.omaibusDei timore imbutis , remis veliique , velutj
at
prxftiti
,
in
Ex hac ftulta Chymiurgia paret , quam hujus & inconfulta quahominis in rebus afierendis dam prxcipitantia quxlibet efititiendi audacia fic & temeritas in iis rebus , inquam , a quibus,non dicam , Deus , & Natura , fed vel ipfa ratio abhorreat. Quis Medicorum Anatomicorumque nefcit cxtra vas mulicbrc hominem ge,
, ,
nerare
tam
impoilibile e(Te
femen bruti terrx injcftutr)
brutum educere
impolTbile eft ihde fimilis fpeciei quis \a vitrea cucurbita c*i/crf

,
,
quam
-vviOiii
materno
Lib.
materno
I.
>
Std:, 11.
&
naturst
Subfe6t.
I
VIIL
calori prorfiis heterogencutn
ipficontrarium aTignabic' qui^ nutrimentnm pervafa S.: venai urrtiîlicares proportionatum,quin&TO(iternifemints a.d farmandiim iôecum neceilariamportionem per fangtiinem hainanum uci iple praefcribitjjamextraveuas morcumn& prorfiisinefficaccm
,
CAPVT
De
.
79
PSEUDOCHYMICUM.
dolis
,
&
'
decc-ptiontbus
.
modifquzji j^
adigiiabic
cerce id neque Angelo
neque Dxmoiii
qtteis
coaceHUm clic, quis non videt.^Qvns vcro Eir-bryoni jam organizacoanimam ratioua(em infundct?
'
Alchymijla verum anrnm fe conficere .ojje uti olim jaBitarunt , ka v^ e- hodierno i^mnumt: die
-^ -
Anne
forfaii
Deum Opt Max. ab
hujufmodi Sa-
adhiic jaHitare non cejjant.
ad horrendê genefis concurfum foUicicari polVe pucabis ? Sed h;>c vel fcntire im-> pium blarpheinum & atheumefle, quisnefcit? Dato vero per impolTibile anh/iam huicdiaboHco
tanicis miniftris
,
, ,
FUfiiis
de
poile ab
nifi
forfan
quam
_
par erar, in pra?cedentibus
folitis in
ni f^llor cx
iis
,
Ane ihagnA procefTibus tgimus,& modo opcrandi oftendimus lieri non
Embryoni infundi an noii modi inoaftrum humanum

,
,
fequeretur inde hujufuci a
quod tanca verborum debuccinatione

,
communibus hu^
Alchymift;E
mana: generationis legibusexcmptumeft.icaquoque d /eccato ortginaLi , & cceteris human^ conditionis miferiis peccato fubditis immune futurum quo quid magis impium & bdafphemum dici poffic , non vidco. O Divina: clementije patientiam & longanimica!:em,qu tam monflruoforum hominum
/*
,
ceu infalhbile opus , artemque non* , Angehs forlan taiiquam rerum naturalium prslidibuscognitamdeprxdicant.Quamenimpria*
portcncanon, Core " vitz>o exemplo,fubvertatl Sedhic fufhciant ad enormes, & plane prodigiofos Bombaftici parcus ob oculos veritatis amancis Le6ioris ponendos. Huic fimiles funt illi fratres qui a Rofea cruce nomen habent, impium genus ho-
'
contrarium fic,res inanimatas de fpetoto ccelo differentes tranfmutare , vitam darc corporibusmortuis , mulciplicare m infinitum id quod nec c^ parte agentis , nec patientis ullam in fe vicam i/tgerativam haber quis non
cipiis Naturaj cie iu Ipecies
,
vidct; Diximus qu(>que heii non po c ut ad natuvx exemplar operrtntcs inttntum Hnem acquirant
minum & diabolico commercio tumidum cujufmodi fuerunt Corneltus ij^^>'^/'4 omni diabolicarum arcium eruditione clarus quem & aDa:mone tandem fuffocatum dignas fceleribus poenas
:
luille
ex vita illius fat fuperque conftat.Talis SendU vogim , talis Tôbenus de FluBihus, talis Marchio de Ftllena , & innumeri alii quorum piget memi,
fiquidem per tot caicinatioues, iublimationes ,dif folutioncs, putrffafiioi)c3,fcrnuncationerque>rantum abeft , ut unica illi,& tantope:^ deliderata '*''7''< txeat,ut potiusper tot ignis, aquarumqj acutifllmarum tormenta, in mille aiias formas tradufta, tandem tota illa intenta formapereat, deftruatur. Accedic quod gradmm calor incognitus , & rerum adaptandaruni combinatio in in
&
divifibili confiltat,
nilTe
omnes Magi , & Alchymifta: quorum dogma fuit Hcicum elle , a Diabolo difcere non ni',
nio denegacum
hiI,dummod6naturalium rcrumfcienciamconcernat; & hiquidem ab humanigenerishofte inftrudi, aurum fecilfe dicuntur , & omnia morborum genera curalTejfed hoc pado, uc unumfemper ex decem occiderent; horum mfana dogmata talia funt ut ffiterno filentio, &tenebris, quam luce digniora fint. Unde eruditus Conringius in fuo deHermeti,
ad quod attingere humano ingeAdduximus quoque vel primo* rum iyikhymiftarHm contmdiniones ubique palTni obvias, quae luculento fane telUmonio indicant,
eft.
confiftcrc
non
,
polFe,
quodtot
,
difficultatibus ,liti-
bus,dirtidiis
jurgiis
Hna&
fimplex fic , fu deftituitur certitudine.
cxpofitum eft , cum veritas qua; femel revelata nunquam

,
Verum cum
circa au-
reum argumenrum totius negotii cardo rerfetur,

hominefque naturx quodam pondere velutiin id quodipfos foeliccs efficere , omniumque bonorum
pofleflione beare poteft, feruntur
eft
,
,
ca tjîedicina infigni fane Libro,red;e refert.

raeelfus (juantumcuniûe acutifuerit ingenii
fuit moribus temperatis
,
/*<-
tamen non
cerce
quales exigit veritatis
paU^
artem ex
fe
& natura fua appetibilemtanto ftti-
mirum non
ilra ycerte ipflmoresmagnumpatiuntur Paracelfinitdo'

Elrina prii\udicium^. Ecquid
enim ab homine mago ^ vera , qt folida doElrina exfpeBare liceat ? Ecûidem^ kaud negarim-> , Dxmonem homini non nihil etiam ffrafcientiji insfirare poJJk->
;
fed hatlenta compertum^

,
dio,tantis Jaboribus, tam acri conamine quaeri, tam anxie defiderari,tamfacile vuJgo credi , cam tandem adhibito ftudio acquiti poHe Sei av.aiiet /ibi fomnia finguntj. Atque hanc unicam caufam effe pnto ; cur, uti
;
mn
eft
Ddmonis aaxilio
ejttejnquam itafapuiffz^
ut
hodiernadie, ita prsteritis fsculis nullaars hac

aurifera fuerit Tollicitiiis qucefita defiderata, nulia tot fallaciis,
pofita.
,
nonfimul in quam plurimos errores ftt deduSiui , patre mendaciorum mam Veritatem proditamj , mille men
daciis comp.!nfante^.
nulla ardentius
impoftiiris ex-
&
Cum
itaque talis fuerit Para-
celfus
quis tantum mendaciorum fabrum

confecille
,
unquam
Diabolo humani generis hofte ut plurimum hujufmodi moitaiium moliminibus ,dum fpe artis
ditefcere volunt
,
aurum
ne dicam artem noviffe fibi perfuadere poterit ? Non nefcio , complures illum habuifse alTeclas , & innumeros tradatus de .Au& quotidie prodire ; qui tamen rificio prodiilTe omnes, utidebiIi,&infirmo eorum quos allegavimus , docftorum fundamento nituntur ; ita quoque quidquid dicant,fcribant, jaditent , jurent, periurent de benedidi, verius, malediSi Lapidis flruftura , nil fane adducent , quod fidem mereatur. Sed ne cxciis de colore,furdufve de fono,in jufte ju.dicare videar,jam tandem.quibusmodis tum principes , tum plebeios homines quibus artibus, qua dexteritate deceperint,& etiamnum decipere non deiinanc, utveritastandemelucefcat ,aperiamus.
,
,
fefe
immifcente.
Unde
in
Mun-
dum
gum,
irrepferunt fuperftitionumportenta. diaboli,
CE illufiones
Rcrumpub. damnairreparabiIia,Reruina:. Unde ut falfitas & impofturz folennes hujufmodi homuncionum detegancur ad Divini Numinis gloriam & totius reipublicsE literarix bonum, hoc loco /rW^y , & deceptiones , quibus non foliim prinCipes , fed & dodlos ipfos una cum plebeiis dementare folent, apponendas exiftimavi. Quis non miratur,& attonitus hiret ad ftupenda
&
Principum
,
operaquibus lucricaufa Agyrtat circumforanei circulatores , funambulones , citerique huius

hivas. ~
hoigaines dextericace
tnanuum
corporif-
t.
Tam.
'
I,
quc
80
que
aîlitate
.
;
Bibliothecx ChemiciE CurioiaE

.
plebem imperiram eircumveniunt; qux eTiamri vana fatilia falfa, & deccptona rantam tamen apud circumfufam hominum fint dxmonum tnultitudinem tidem merciitur.ut fi non
prsEltiqix
,
no coemptam^r/t/jrefert rîdketn in pulverim ce<fitritam. in.pollor cumpulvercm mox inlpergit hydrargyro, aurumque producit, liquatumqucauium
deprehcndicur. Marchioni resmire grata) & ipfc in Magiflrum bcnehcus , ac gratus non Ipernenda pe-
queant. faltem Naturje mii aeula viden
Aureo^s montes promittunt
aurum, in Mcrcurio converfuros promittunt , & ns tah Sophijwat^ fide vacillare videantur , non nuih quendam ccrtum fidem fuamhberants accipiunt rubrum gloriantur, * vel pulvcrem, quotantopcre fe certafummapecuniaria Slbum.pofteafimulant una data qua indigcre ad artis complcmentum
in illo fuo
,
mare
imo arte Chynijcalc argentum arenam maris fueato

,
cunii fumma donatum diniictit. Chrifopceiam pergit urgefe, & quidcm durante Ke/ch felicidimo fuccedti, confuhipco pu'vere undique conquiri jufTic ncgabant omnes quicquam aurifican) materiam fe five de nomine IRefch ,f\st de ejus viituce audi:
viflc, nedum kgifle auc in Ho comperiiUe. Marchio

,
ullo alio
pharmacopocognita ^'^'- , fuabicrant ^"
""^^ impoftorcs inquiri julTir

'
<^
iraque fraude
' ;
^'^" ^-'^ truftrd (ed
cum
pulveribus in catinum metallo , quod convcrmiftere fe dicunt ad ignem virga coiurna perfede
gerant, evaferant, unde
damno
i
non credendum
cifc iis
fuo dodior didicitj quos non noffet , in arte
cent
(Si
tandem Mcrcurio
fe
luperafiiifo
fam
in
,
auTum
fiftunt
quam
convertine aiunt. ubi aureo radiare , vcl argenteo co-
totammafMaflam examini
,
mille impoiluris expofitaj
lore nitere vident circiimffantcs, veluci ifupidi , actoniti ad inufitatum rei miraculum hxrent bea-' tos fe prxdicant , fi tanto fecreto per breve ditefcendi compendium participes efle poflent ) unde rihil non promittunt , ut fecrcti poriri queant: po;
&
titi
fpurium auripartum producunt, qiiod Collybiftis oftenfum nil nifi metallum iliud ordinanum tindura inutili imbutum reperiuiit tantumque au ri, quantum pulvcris injedi pretium fuerac ex,
trahunt.
Qn\d3.m puherem AHri
vel drênti
,modiO ofiem
poltea doccbimus , indunt baculis fiftulofis ligneis adjunaa pice grscca , auc refina Colophonia , uC ad ignis odorem facile cerK ad inftar , in fiuorem refolvacur : Hoc perado , crucibuloigni appofiro , quovis metallo referto aureum pulverem in fun-
dunt, materiam circumagunt inditus baculo in fundum abit naturx priftins reMercurius vcro in fumum ignis xftu re ftituicur folucus t reliquis mecallisfeparacis anrum in fundo
,
,
&
pulvis fiftulofo
reperiunt,
magna ftupidorum admiratione.
Nonnulli fraudcm adornanc,f tt/r*n1' aureis carboni grandiorj excavaco auC etiam follium canali inditis , quibus dum metaUi fpumam fc difBare fimulant , pulverem aureummiradextericareinCucurbitam , in qua liquatur, una cfflant; & hac fallacia finito jam magifterio auroque excraSo ,pra:fcntibus infallibilem artis certitudinem perfua,
dcnc. Refert /eremiat MadefM in AcroniatiGis bujus defultorixartis feftivum fane exemplum: fraudis Duos ait Chymicos focietatem initam pado firmafle.ut alter Chryfopoeix certifTimam artem fe ce-
&
nere proficeretur; alter vero Rhizo
tomum
agerct.
fcu Agyrtam empiricii,& inter ccctera fcobem auri atro infedam colore ,pro Lunario pulvere vende& ret, EmeflM Marchio Badenfis mire huic pyrotechniac dcditus erat hunc ergo ille prior adit,aureos montes pollicitus , atque divitii atria Crceft. Qua:& jam pulchra fraude conftitutis runtur omnia omnibus, unam tantum fpeciem cx iis qux intentum effcftum prxftarcnt cuinomen Refch , id hujus autcm pulveres fafuperefie ft caput rei cile apud quemvis Pharmacopoeum ait inveniri potilTimum apud Rhilotomutn ad quem Marchio puerum pulveris emendi caufa mitrit; alter interim commodo in palatii aditu loco merces fuas expo- damnum inferunt. Didici & egomet non femel hujufmodi tenebriofuerat , & ut folet hoc genus hominum.nil fibi de, : :
,
Sunt porroalii, qui/^w/t/rrf? aurtum (ohiitit ^\n aqua ufque dum lub colore oleifubfiftat: pofiea dicuntfe cum pulvere hoc ligare metallum in aurutn convertendum. Alii fingunt cxtrahere animam exauro & argento.ope cmnabrii i a quo feparatas Mcrcurius, illud reftat ftxum , cui dcinde (ubdolg miicent aurum, vel argentum, deinde una finiu! per Chymicam fublimationem cinnabrium extrahunt, quod in aurum virtutc animse converfum aflerunt. Aiii dexteritatemanuum,quibus abfcondunt aureum pulverem, & poftea jubcnt adftantem fibi porrigi ncfcio quod inftrumentum, & intcrim proiiciuncintra crucibulum (?///> /!r quoindc cxtrado adftantem dementarc folent. iiunt etiam qui cerra (criniola diverfis pulverihus vni cum pulvere auri , & argcnti mixcisimplent ,quibus&ad fi"audcm tegendam exocica herbarum.mineraliumque nomina jmponunc poftea adeunc unum ex iis, qucm norunc Chymicis dedicum , eidcm ingens magnx Artis lccretDm paucis nummisemcndum cxponunt expcrimento artis aurifica; fe vgritatem dotturos polliccntur dummodo expenfa: in auro conficicndo rependantur & C\ veritatem rei non deprchcHdcric , omnia fua confifcationi le fubje(fturum promittunt. Jubent icaque cmcxe pul* verem aurt jam per aquam regiam in fubiiantiam morbidam,& friabilcm refolutum: opusaufpicantur , & cum admiratione adftantis educunc aurum puriflimum. Unde Ipeftacor tanti boni acquifitione audacior fafftus , plus xquo credulus & fimplieioris animi homo , pro arte quantum vclit libuerit rogat ; impollor aittantum& tantum, acceptaque pecunia fe protinus fubducit ; alter defidcrio nimio Gommunicata; artis percitus dum pulveremillum exotico quodam , & monftruofo noniine baptizatum ardentius quxricnec apud PharmacopoEos, aut Hcrbarios materiam reperit, tandem fe elulum crumcnta fi nummis vacuum argemea fufcipiunt , & reperit. Alii vafa aurea, impofitoque iis tingunt colore cupri , aut ferri Mcrcurio , aurum & argentum feparant , & hoc padoextrahunt id,quodcorrofione Mercuriiexauroabrafum fuir, pro auro , & argcnto vcndunt , cx cupro vcl ferroeduttum. Nonnulli fingunt Mercurii ex plumbo extradionem & huncin argentutn fefixaturos promittunt;quod utiinnumeris modis fiditiisfuppofitiifque prxftant.itaquoque gravilfimum iis , qui talibus nebulonibus fidem adhibent,
; :
,
&
efle ftentorea voce prxdicabat , adit cum Principispuer, utrum fibi radix Refch difta , eftet, interrogat , ille protinus Refch de fumofa pyxide Ueprompcam pro 1. foiido appendic puer domi;
num infolentiorum audaciam

quem Naturx
qui data opera
me
arcanis dcditum norant altitTima,
magn,verius perditx artis fect eta communicaturi conveniebant , hoc tamen pado , ut cgo fumptu
inartia
Lib.
faiSurum,
fi
I.
:
Set. II.
promifime
re
Subfe(5b.
I.
,
8f
inartis fpecimine -faciendo praeberern

prius
modum,
& rationem oitendcrent,

modum mihi
quodquamvis inviti.coaSi tamen
divitiis pollentes quicquid volunt fi ve potentiam five ambiciofam honorum, dignitatumqueacquifitionem.five vitam nuin-
exemplanos docent dum
velare cceperunt:ego flatim fraudem fubolfaciens
danam
poflquam eos apertx impoihirse conviciiTfm tandem uc iis audaciam c6donarem,deprecati,paupertate fe prefTos, iimilibus vitam fufkntare
falli
fupcrbii tumcntem, c^terifque carnis oblcdlamentis refcrtam fpedes.obtinere polFunt. Un-
funt:
egoprimo egregie
increpicos dcinde
;
qua elcemofina donatos dimifi
quoque aiimonicos tamen ,
de mirum non efi: , Akhymiam unicam tantarutn divitiarum fallaciirimam poilicitatricem.tanti xfiiinari, tantopcre tamque anxio ftudio .ib omnibus, cujufcunque tandein conditionis hominibus ambi,
ut meliori arte vitam tolerent , ne fuo tenipore hanc temeritatem aurea rcfle fufpenfi kiertnt. Mifius milii fuit non ita pridem, libellus Hebraicalinguaconfcriptus, arcanorum Naturse , verius
in quo inter alia her, refertifTimns ba defcribebatur , Bori^^ra nominc; qua metallum quodlibet in aurum converti pofle , infulfus ille Kabbinus alTerebat. Qiioniam vero res digna eft, operationem ridiculam jungo, ex qua apparebit,quam incongruis rebus, hominibus imponere
,
ri.
Non
ignora: humani generis
iioltis
ardentem
mendaciorum
foleant hujus farinse Sycophantse. Sic autemdicit

^îTHJi*?
moitf
3VV
J^'ni
^îma Borizi
,
&
eft
hancauri fitim, unde incautos mortales tanto periculolioribus artibus , quanto iili occultiores funt, adoritur: Accidit itaque, ut dum nimio defiderio auro inhlant , infuperabilibufque ut plurimum difficultatibus, qua; in arte magna occurrunr, prapediuntur.omni fpe ad artem perveniendi fublata; cum nihilominus interfpemmetumqueanxiitantopcre exopcatsedivitiarum polfeffioni follicitius incumbunt tandem defperatione in tranfverfum acti vcl thefaurorum inventionibus fe dedant vel cacod2Emonis magicis artibus advocati
,
nomen litnaria. Sed omi(Tis vcrbis Hebraicis utpote longioribus ipfam ponamus interpretationem: Audi itaque & ride LeHor, ftulta promifla. HuJM herb.t fuccum mitte in argenturn "vivurn^, Cr fac bullireinhoc ftcco Qr fiet brodiumrubrum^, ex hoc fac pnlverem , (ûi projeflits fupra cuprnr/t, id in aurum miitabit , (^ una uncia hujm pitlverisfujficiens tfl ad centuin unciivs cupri in anrum convertend,ti.N afcitur h^c herba ad fontes crfumina , (^ in montibus altis , ( ut ego reor verius in Utopia. j Caulem habet vubrum O'violaeeum , e^ lac habetinfiar croci ( Che-. lidoniam ego interpretor. J e^c-^^ycc?w de hac herba qt pone fiiper argentum ,& fiet cuprum->. ( O grande emolumentum ) Et fi de hac ponof fitpra plumbum-, , proveniet aurnm^ : Succus hu\iii herbit pofitus fupra ferrum fst argentum , Qrpulva hHJus herb pofitm fupra argentum,faciet aurum dr fi pofuerii eum in urina cum spica nardo (^' biberis ijuotidi^
herba
,
cui
opem implorcnt, & fic tandem padto oblcrifti Saranico in omne impietatis barathrumprolapfi fine frudu ullo, vicam miferando fine concludant. Multos ego novi hujufmodi illufionibus deceptos , prxfertim curiolioris doftrinae ftudiofos , qui fine pr^vio examine fine luce inconfuIto,aufuquc prorfus temerario Alchymiae vanitacem amplexi , julfo De judicio, a diabolodein arcis perficiends
, ,
errorum prascipitia illifi perierunt; quam enim D.emoni cordi fit homines fimilibus arcepti, in mille
tibus deditos adoriri ,ampliffi're in Oedipi parie_,

I.
de Idololatria demonftravimus.
fe illis
modo Demones
briis
,
Non enim lolummagicarum artium ludi,
fed
& omnibus
,
vanis
& infaniis
,
falfis
uti
Aftrologiae
tur
,
quÊ ex hifce
originem fuam nancifcun-
divinatoriis
& cabaliflicis
omnibus
illis
fpe-
unam unciam,fenes in juver.es tranfmutalii. Sedlfulta hrx machinamenta Cabaliilarum, non Philofophis,
fed deliris mulicrculis confutandarelinquamus.
Iniiumera hoc loco ex Arabum folennibus fraudibus adducere polfcm , qux paffim in eorum libris de mineralibus Naturs reperiuntur & de aurificio inferuntur, Verum cum indigna fint , qaje re,
ferantur, filentiofupprimenda duxi.
C A
Quod Vdnnon
U T
IX.
blurimumfe Alchymid
cuUorihus immifceat.
ciebus,qusE a M(xvTej nomen habent, occulte fe mifcent ,queiscurio(os credulitate nimia circumveniunt, adeo ut qui adverfus eorum infidias vigilare negligunt evanefcant in cogitationibusfuis & cum fapientes , & mirabilium operum patratores fe credunt, ftulti fiant, donec tandemi eum.quo proficiunt, magifirum, focium habeant tum impietatis , tum xterniexitii pracfertim Alchymia: deditos miris modis adoricur quibus oculorum aciem ica quandoque perftringit humani generis hoflis ,ut pyrotechniam exercences aurum, argentumque verum per tranfmutationem fe confccilfe licet pofiea cum fipius etiam inagna cujurarint ra adhibita idcmopus tentaflenr , nunquam tameii fucceffum ullum fe reperire potuiire,teftaci funt. Innumera hujus reipaffim leguntur apud Audores Delrium, Pererium, Qiitbertum , Hogelandum, quos
,
; ,
VEriffime dixit S. Paulus Epiftola ad Timoth.

C.
<5.
V, 9.
Oui
cjua
:
divites voluntfieri
ineiduni in
tentationem Qr laûeum dtaboli,& defideria multa inutilia
,& nociva
efi
,
mergnnt homines in interitum-i

citpi-
^ perditionem- radix enim omnium malomm ditas ûam tjuidam appetentes erraverunt afds_j, divitia& injeruermtfe doloribus multis. Ita
eft. Efl:
magnam humani
rete cacodxmonis,quo generis partem , utiolim, itafemper in hunc ufque diem in ultimam animarum ruinam , trahere non definit.Ciim nihil in humanis rcbus fit , quod majori cum defiderio qua:ratur , cui
immoderatac/)i^/?/t<f
,
Tum
LeUor adeat. Ego hoc loco tantum narrabo quid oretenus mihi a viro Chymicje artis peritiffimo,cujus nomea confulco reticeo fimili illufionc a Dacmonc dccepto relatum fuit. Audierat is de meis circa hoc ftudium experimentis; undeme convenit rogans, ûid demagnA artis myfteriis fentirem ego ultra Cltroque argumentum difcuticns tandem conclufi ,
,
rnagnd, ariis rnyfierium
, itii
& lapidis
meras fjecula-fenfus,ûos
CT <!^.nig-
tiones metaphyficM
efie
&
,
allegoricos illos
tum Arabes Alchymifis

mipili
,
tum Latini huJHS artis pri,

,
fuh tantis rerum fimiliiitdinibut

,
majori anxietate incumbatur qudm thefaurorum divitiarumque accumulationi harum enim pofleffione, & injuff a ufurpatione ad omne vitiorum,fceIcrumque genus portam apertam fuiffe , innuitiera
,
;
maiis occultarent
tales efii.^
ut cuilibet reifacile ac-
commodari
qiteant,uti in
Hieroglyphica /gy ptiorum
Alchymia fuse deduxcram.

Refpondic
:
bene dtxifii Pater. tÂudi ûid thihl acciderit:
82
acciierit
:

Eô i puero
in hocftndiigenus protius,
com-
plures annos ckm in eo , fine ullo profean confnmpfif/eta, or auodam die tntento ab J4lihymiftis Jcopo,idarcanum incumberem , eft , Lapidi conficiendo totus convenit mt^ tne penetr.ilfeplane mthi perfuaderetn humantffimisverbis favir ûidam antehac tgnotus ,
jpicart poieram^
omnes domus celebriores, in /jHthits eum pernonap Jtt^ , examino fed frHflra e^vanuerat ,
,
ahierat
eVaJerat
Jummo
eo rne
&
,
entm multdpluraab
dqlore^ : Sferabam^ aceepiurum hujus artis ar"

rneo
,
cana. Dornumita reVerfus
fic
moraadnoV* adepi* <

,
artis fpecimen juxta prscifnm frjtceptorum
ijud.
di-
cui rei lnte tmprecata rogavit , ûidram agerem^ curn quidem priml incumberem^ ? tanta foUicitudine Chyrnicis tuii vafs, ex vi.ieo ait morarer rejpsndere > , Cr materi.irum tongerie temagnumûidinarteChyrni-
&
Uaverat tenorem edendum me acctngo peraEla nullum rei fuccejfim reperto

,
e?
operatton^
, dr ûia credehunc errorem coniigtfse vcl ex inadvcrtantia mea^ Vel ex omiffione altqua rerum ingredienttum ,repetii
barn
ca moitrifed auod intendis,ininiwe te confecuturum crede.Efo refpondt,fi ttt aliautd mefim norts,id me doce,u
velirn
:
operationern ea diligentta.
cjuk ina\or feri

,
mn poterat;
dixit obfetjuar voluntatt tuA perlibenter ^fede

,
itaque_j
ftaiirn arrepto
cr fcrtbe veram procedendi meihodum. Ego calamo diBantis Verba in duodecim punla divifa , excepi , excepta methodo ait, ]am ea in prajuxtapr^cepxim te operantz^ , eo prorftu ordine
,
fed rurfm fpe meafraudatus iterim , iterumquc epe~ rattonern inchoabamtot , tantisejue expeafs ,ut omn^ iUud aurum in pritna pro]eilione acqutftum expende~ rim : utt Jpes auri jntrum in modurn rcddehat in~
&
ûietum, tta
tjuocjne opits
retterando
tot
expenfaifa, te.
&
redigamm. Quo peraô, jubentemaqiftro exemi ex vafe Chymico materiam infiar

torurn prnfcriptionem
,
bam , ut res pene tne in deSperationem redtgeret Et cum animi mei aJfliUionem Aeligiofo csiidam ar dcBo y
& pio viro aperuif'em,ille ftatimfiib\nnxii

Domini^,hanc apertiffimam
êcie hominis apparuerit
,
noni.ides
tibijub
elei
relucentem, i^fuperajfufo Itftore

,
mox congelatam
ejje
dtaboli
îit
t*t
maj]'jm reperi
tÛ
in putverem redaUa, ftipra joo.

,
iibras hydrargyri pro]e[la
illud in obryz.um
& nobilif-
ad prefecutionem operis excttaret,pri//.o auro aliunde accepto,

illufionem r
te
&
fimum aurum
convertit
,
mulih naturali excellentitii, nobilitu(jue

Eqô
folitafuafruude
tibi illitfit
tit
detnde
te
opn* inutili
a/icujui
cjuod apudAurifices optimit&perfeUiJfimi

\
iabore profecuturum
tandem vel
ad
fatii
ad inufitatum rei eVentum tittonitui vix me ipjiimpra. gaudio capiebam : Jamtotitu rnundi in redivivum Crxfum me evafijfe, diviti.u rne obiinuifie ,credebam; eûas autem graiiaauri examen fubiret
,
confenjum alliceret
confumptis
aut etiam tandern ornnibus boxis

,
&
aiûe inde , te ad dejperationem adduceret antmicorporifque tiuprsda poiiretur. Ego fane ad hac
exhorrni,atejueexiis,c/ux hoffes
rnihi retulerat verbis
,
rum aUiones tam

explicare^
,
liberali magifiro
rependerim; tu mi
O" ubi-
Patermeliiis conciptrepoteris ,cûam egomultis verbis
&
chn rogarem
undenam
effet
ille peregrinus coram, hunc alium ejje nonpotnifi^ , ûam Satanam cognovi. XJnde ilatim ptenitentia prateritdt Vtt duUus , domnm reverfus , omnes dijculfi
nam tam divinnm fecretum
didtcifiet /
Refpondit
/o
fornacttlai,vafa iniûitatis Chyn,ic<tconfregi,libros cjhocjite
pera^rare , nuUius aut ope^ , Mgere , amicitjuis indesferatoartismagme exercttio , inutili labore fe fatigantibus fubinde ad profecjuendutn fludium- t de arte luanonnihil liberali rnanu commuhofi>itio , cjuod humaniter obdivertit poHero die_j adpublicum titteram,recufato, vigiliispr^ niinperpetuis enim niSlem fumrno mane., mio adeptiz artis gaudio tranfegeram munifico benefaUoritteratas gratias aBurnsi ad hoffiitiumme confero quro hoffiitem ,fed nuilum ea noUe hoffitem Je.j habiiijfi dicit Hoffiitti pnfes : omnia hofpitta urbis ai-
Mundum
ant opibusin-
ea de re confcriptos
cûos
didi,
totimûe ab ea die
rne
poffidebam , vulcano tramagis projicuts,uiiltori-
nicari_j
cr hijce diBis
cedo ,f4i de
eo ,jufqu<erebatur ,ntlfe audiiftedicutti:
in aternum benediprojua infinita rnifericordia liberavit, Hanc Hiftoriam veridicam hic apponere volui , ut ex illa paceat .quantopere Dxmon hominibus auri cupidis ftudeat illudcre.qMoc, quantifque modis in' fuas caffes , tum prarftigiis, tum mille artium technis attraiiere fatagat. Qui plura hujufmodi defiderat legat Hogelandt fimilia experti de vanitate Alchymii commentarios,aliofque auftores quosfupra allegavi.
buftjue ftudits ad.iixi. Sit
Btts ,efttiatantis periculis rne
,
DEVS
G[)e
Alchymia. SopHiSTiCA,
, ,
id f /?, de
illa
,
Alchjmiai quA
Aurum
i Argentum , Cupro Flumbo Stanno ]ungens inde Aurum magno augmento conflat , eodem K R K ER o Autorc
i
CAPVTPRIMVMDe
variis
rjariomm
Sophijlicis
Operationibm
falfis
&>
illicitis.
nonnulli mortaliumaftutia, & calTAjjTA liditate, tantaad aftus tegendosloquacitate

,
nulla rationum firmitudine videantur.

velic
Si
quis
forte
5;
facundia anatiira prxditi funt, uttan.
fub experimento latentis

,
ab ca avelli pofre nonnuUius fallacia: impoftorem infimulare

his
,
,
Cum non quilibet pro quolibet

peritiori plebi
,
non dicam
im-
itatim
fe
opponunt
&
fimilibus verbis:
fed
& vel
dum
expcrimenta tam bent ut vixin eorumprsefentiaquifpiam five Philofophus five Theologus hifcere audeat adfl:antcs vcro rcrum mirabilium cxhibitione adeo confternuntur , tam akam de rerum peraftarum veritate fidem concipiunc , animoque
,
Principibus vendanr, abdito dolo adornata exhiipfis
Qiiicquid dicant Philolbphi
iis
fane contra fenfa-
tam
imprimunt
uc nullo
argumentorum pondere
e.vperientiam Subfcribere non poflum , nec volo:Oculis meis vidi, manibus contredavi ,rem orani exceptione majorem fruflra cerebrum fatigatisin iis rebus refutandis , quas non poflumus non crcdere. Hi fane nefciunt , idem iis contingere , quod Cani tyEfopico , qui fruftum carnis dum juxta flumen comederct , videns in aqua relucentem
:
Lib.
I.
Sea.
II.
Subfe6t.
fit
I
;
8j
natnram^ qui
,
lucentem canis figiiram , qui majus carnis frultrum ridui infertum habere videbatur , dimillb minori majus fedabatur in aqua , & fic utrumque perdidit.
^
enim animal refurgere , non eflet nifi liominis oppido llolidi credere. Ciiiii itaque motit, Piiilofopho
tefie
ficri
,
vita ciinUis exisientihns per

,
Magna
roiles
,
fane res,
&
valde fagacis ingenii, res
(i-
falfafquc a veris dii"cernere,uE ptoinde
non
quod animam non habct uti lunc metalla, vicam camen dare poflit ? 6 fummam mortalium carcicatem ut afluto aliquo ôyri, &
potelt
ut
!
cam dici vix poffit, quot modis liomo decipi queat, quam facile phantafia decepta aliud !e vidsre, aut fentire, quam revaleac iliud oculis profriisvidi,
uti prsetcr garrulam loquacitatem , qni nulla rerum icientia pollet , itafucos dolofque alto corde cvomit, talibus tamen, non dicam a
zArdelioni
&
vera
fit
libi
perliiadeat.
efl
,
plebc,fed
fi-
vcl
ab
ipfis
IVincipibus fides habeacur,
Unde mirum non

,
rcperiri nonnullos Pfeu-
dochymicos homines ad omne

ad ignem, exiguo temporis
fraudis genus
fios, factofque.qui exigua fiditii/7/'z/fm portione
fpatio,
plumbum,flan-
num cuprum
,
fcrrum , Mcrcurium in puriffimum anrim argentmnqwc prifijmptuofius convertcre fe

,
,
tantum arcanum veluti ftupcfadis , & attonitis; quod tamen fapicntibus natura didante , prorfus nhoyav & omni ratione carens videtur: & quamvis nil notius fit, quam quod ad ignem cupell^ ut vocaiit omnia relicjua metalla ab auro, & argento feparentur: nefciunt tamen hoc fieri polfe ab illo pulvere,quam animam anri perperam dicunt:aiunt enim arte Chymica unam auri unciam le reducere ad duodecim granorum quancitatem uuum vero ex iis granis fupra unciam cujufcunque tandcm metalli proje<Sum , iis corpiis dare ,& proinde in aurum convertere cum , uci nugantur hoc granum nil aliud,
pode pollicentur
,
pr.Efencibus ad
vekitiquoddam ApoUinis oraculum non foium aeRimentur fed & tantum non adorentur. Scd progrediamur ad alia Sophifmata. Sunt quidam , qui fe jaftitant .augmentum ad aurum podidere quod viginti quinque aut etiam quinquaginta pro centum prsbct. Dico id quod pronnctunt,aurum verum non eflfe, ciim illud ignis ope pcr cxmentationem feparetur ab iis , quibus junctum fuerat quod de auro vero dici non poteft. tlUtaque na>-^ folummodoquxdam, qu ad appatcnciamexternamaureo fpitndore icapcrffringit oculos ,utetiam Monctarii illo coloredecipiantur cujufmodi quoque nonnuHi faciunt cum certis menflruis aqux vkx , tutia , fublimato , quae
, ,
,
itauc .ipudeos
foluta auro
&
.-tre
uflo
in aquis
fortibus
auruni
pro puroauro abfque fcrupulo confcientix fe divendere polfe eo quod a Principe jam ceu verum aurum approillud
augmentare videntur; a]uncque
bacnm
in
,
quarn ipfam auri animam dicant.
Quis jam hic Philofophia' naturalis adeo cxpers , Toateriamf-rrnam qnamcnnque recipere non po(fe^,wCi apta fit & convenientem habeat difpofitionem ad talem formam recipiendam. Si enim natura non habebat virtutem fufiicientem, dum generabat cuprum,ferrum ,'plumbum& Mercurium ad auri formam ei introducendam quomodo forma feu anima auri ( qux tamen forma a corpore feparata dici non poteft , nifi pueriliter in
eft, qui nefcit
,
quo camen valdc hallucinantur uci oflendemus. Faciunt enim taks idem quod in Apologo Lupus cui fub confcienfit
,
in
fequentibus
impoficum fuerat, ne plus animalium pro quotidiano fuo vfdu occiderec , quam fex libras carnes eorum penderent ; ille vero vaccam cum vitulo obvio videns, utrumque invafit occiditque, in confcientia judicans , vaccam ncnnifi quatuor vitulum vero non nifi duas libras carnium pendere qux fex libras conficiunt ei pro victu conflitutas.
tia
,
Patet itaque, infigni errore involuiqui putant,
Pliiiofophia nugari velimus
) pulvis
inquam,ille,
,
augmentari aurum polTe cum

eft
,
illo,
quam animam
dicunt auri
animam , inquam
op-
& quam vis
dicant
illud a
quod auium non 0^1 enetariis & Col-
pido corpulentam , quomodo in metalla deferto fubjedo proprio, in plumbum , ftannum, ferrum, cuprum quorum jam unum quodque fuapropria forma conftitutum eft, introduci queat, quis taJem Philofophiam concipiat 3 an non jam dujc formsE erunt in uno & eodem fubjedo? quod abfurdum fi negent , dicant qusefo , quidnam de anima plumbi fatSum fit forfan arinihiiatam elle dices fed ne fupinam ignorantiam reveles, vide quiddicas. Si autem forma in pulvere fubjeftatafeparata fiiit anne fubjedum fine forma fubfiftere polfe exiftimabis ? Sed & hoc a^quale priori abfurdum eft^ Vides igitur , quam ftolide philofophentur ii , qui talia ex afinina quadam ignorantia fieri polle im,
.'
;
lybiftis approbari ; Dico , id evenire ex Monetariorum five negligenria , five ignorantia. Negligentla arguitur ex eo quod aurum hoc fo,
philficum laboris vitandi gratia , nulia adhibita folita csmentatione , vel ut vocant, cupellatione; perres obviastantum & vulgo notasexiguique laboris.fuperficietenus examinare iblent. Ignorantiam veto monftrant , quod uti otiicium illud certa pecunix fummacoemerunt, aut etiam favo,
re Principumadiftiufmodi
promoti
iimt
ita
quoque
tancimomcntiofficium ciim ne prima quidcm

,
Metallurgia: artis Principia teneant

,
modum
&
peritis perfuadere contendunt.
Hic itaque puhis quem illi animam dicunt , cujufcunque tandem metaUi in aurum tranfmutatri-
racionem probandi, examinandi & judicium folidum de auri, & argenti bonitate ferre nefciunt; unde innumcra in Rempubl. detrimenta emergunt pluribufque ad fimiles fraudes dolofquc; porta ad
,
omnemlicentiam
Sunt
alii
,
aperitur.
eem, anima
auri
nequaquam
dici poteft
fed eft
aurum verum,
& naturale, virtute aquarum fortium,
fidere jaftant, qux, dicunt, totus
qui duo diverfi s,cneris fecreta fe pof-r mundus pro veris

ei\: Accipiunt
aut Mercurii rofiva virtute in pulvercm verfum
compoficumperfedum,materia &formaconftans. Si enim pulvis talis in metallum quodpiam projedus illud in aurum converteret vi anima?,certe non eft ratio cur pulvis ex abfinchio verbi gratia confeftus & fupra aridum mortuumque abfinthii caulem projeftus non pari ratione id in herbam refufcitet quod idem de pulvere ex animali combuflo fado, & in cadaver ejufdem ,auc alterius animalis conjedo , dicendum eft > inde
,
ptare.
non acceaurum &argentumsEquali portione ad cupcUam probe prius experta, dcinde de tutia, croco Martis, croco Veauri &argenti tranfmutativis nonpoteft
Qaoruvn prtM
quacuor accipiunt uncias 7. quibus intra velicam pofi' is paulatim dida fpecierum
neris
,
de
fingulis
miftura incorporaCur. Hocperado, relinquitur vedigefica in timo equino per quindecim dies . cinctotamifiura in & ftione perada , eximitur quaita cujus pulverem , ribus calidis exficcatur in pars
&
84
bet.
,
Bibliothecae
;
Chemicse Curiofe
ubicotlifuerint,c^virg videbuntur
ri^: eai in aejuis fortibu
effe
pars fupraunam argenti projcfta.mutat id in aurum 24. uti vocant caractarum aAlternm ica fe fe haAccipiunt aurum
,
Leoninicolo-
pones
&
habebis pro
omni
&
dum prius limaca ex tutia > & fublimato jungunt , argentum , uni cum ingredientibus ponderant;
&
argcncum funduntur ,
fcobem iis tantum quantum aurum

,
in
uncia tinam
&
drachmam auri puriffimit^. caratt. Experientiaquidem fibi conftac. Sed ego dico, hanc auri drachmam non ex tranfmutatione cupri auc argenti in aurum, fcd drachinam auri tum ex argen,
deinde contrita
in va{e
ftat in
& quam optime molita ponunt & fublimatione paracta refublimatorio

,
to ,quod aliqua auri portiuncula
nunquam
,
caret,aut
fundomalTa.qua; cupelli commilTa, aurum feparat oaodecim caratt. Hoc cft arcanum, quod
multi magni
ceftimanr.
Egotamennte omniaexa:
etiam forfan ex cupro cxtradam & potenti igne feparatam fuille. Ego novi. Alius nonnemo jaftitando fe dicit modum argentum faciendi abfque tanto labore. Si
:
ininando,'quid crocus vcgetabilis, improporcionatus ad tinduram elTentialem , faciat nefcio ciim

,
qua;res,
quomodo?
Dicir,Accipio Arfenicttm invo-
ficiant: Si
crocus Martis , &Veneris ad tinduram fufvero in hoc magilterium Sol , & Luna ingrediuntur non video , quomodo tucia , ferrum , cuprum.auro aliquid prster tinfiuram addere quctutia
,
,
lutum linteo, quas/)i2:<?.f vocant,& communioleo coquo, coftum fxpius fublimo & fiet cerx ad in,
ant
enim in unam auream malfam coalefcant, toca tamen aurum purum non eft.fed apparens;cum
.
etli
beneficio cupellx omniaappofica mecalla ab auro feparari queant nil itaque utilitatis in hujufmodi
,
quintamparcem projicio fupra cuprum iiiudque iii candidum tinget fex kgarnm , fi vero pono unam partem argenti cupclian id fuftinebit examen argenti fcx, ut vocant , legarum. Quod idem habebo,fiaccipiam duas partes aigcnti, unam cupri, & unam antimonii hxc fufa dabunt argento vero haud abfimileni mafiam. Ego fane noftar fufibile, cujus
,
fecretis latet
nifiquod aurum ,& argentum quod poluerunt jidipfumrecipiant; & ad minimum, uti
,
vi idemfieri,
i{
quoque ufum aliquem in malleo faciie cedit potelK concinnandahabere fupcllcdtile ego concinNovi qui dicunt prsterca Sunt augere polTum argento, quo pro tinfturam nare
,
ita
re molle reddideris hoc cueiis , dum igne fluunc

.
accipias ferrum, illudque exfulphufi cupro leu veneri mif,
fe
invicem ex naturaii
quadam fympachia
qua Mars Vencrcm deperic
aurum ad triplum hcne^ncio pnlverU confedi de cupro foliofo , Mercurio,& cinnabari, quxcalcinata per aquam exVitriolo,& Sale nitro anat ice compofitam ad primam circulationem & deinde per ignem fufionis addendo hifce duas partes auri &
,
protinus amplexabuntur. Ha?c vero fi argento mifcueris, ac cupell^ commiferis,cuprumfupcrabitur, & reftabic argenteo-ferrca mallia. Sed quis hoc ar-
gentum verum Qih dicet; cum aqua forti aferro feparatum, argentum folum id quod pofitum fuerac,
remaneat. Porro non defunt
ficuti
,
qui impudenter
fe
jaditenc
argenci cupellati:po(Tum
& facere cinnabrium ita

,
fi-
mecum
,
fimilibus difcurrentem audifte

,
me-
argentum in aurum tingat optimum fic autem procedo Cinnabrium aqms fortibus ir/ipofttum
xum
ut
mini
Ego modum novi
faciendi mineram arfutlicit.
ênti.&c alteram auri, ex quibus
macero 24. horu , deinde acjUAm exiccutam acjua falfa Jubmergo , detnde aqua. dtilci detraho falftiginojum in dHlcedinem^>& cmn pulvere remanenti facto JiratHm^
tum ad mulcos
.
fuftentandos
tantum capio,quanSic autempro,
fuprajiratum , mum-> , cr purtjfunum fttndo. Ego vero examinando hunc procelTum , non invenio quomodo ex cinnabrio fixo aurum tanti puritatis emanate queat cum illud dare non poffic quod non habet. Si ve, ,
&
ct&mentatum tandem tnaurnm opti-
ro dicas,
illud
anaturaaccrerum tenere aurum.-
&
ita res fefe habet,dico pulverem aureum admixtum iina cum accreto cinnabrii auro , tantum, quantum
primo pofitum
nec
in
fuerat
prodere
ctfi
paulo purius:
hac operatione quicquam utilitatis video, nifilabores, & expenfas inutiles.Scioquidem cinnabrium argento vivo turgere,fed id in aurum quacunque prxparatione converti polTe , nunquam ncc vidi , nec audivi , nifi forfan hydrargyron cinnaba-
ccdunt talcs Accipiunt quatuor uncias Mercurii Lunaris & p. argenti Cupellati exquibus extrahere fe dicunt pro fingulis unciis,drachmam unam; hoc perad6,accipiunc argentum cupellatum infcobem lima prius reduSum, cui addunt unam unciam falis communis , quibus fublimacis ac probe omnibus in pulverem redadis ponunt in crucibulo fupra carboncs iliccenfos , & iiatim fluct & intra exiguumtempus intra crucibulum videbitur circulus,& in fundo maflaex Mercurio,qu2 eximitur,& reliquum eft argentum cum fale ammoniaco fublimato. Mercurium quem exemifti ferva eft enim magni pretii ad multiplicacionem. Sic autem
, , ,
&
age:
ri veluti materiei minerabili exiftens in
aurum tin-
gatur, quae mera vanitaseft. Alius quidem fic ait. Foirum & ego facere aurum leale , cujus fignum eft , quod in aqua forti reftat quartatum cum argento & aliud non requirunc Monetarii & CoUybifti. Sicautem procedo:y^c,
,
Accipe ex hoc Mercurio 4. uncias , & unam de argento limato, quje vefica: indita vitres per duos menfes fornacula: imponancur urgeanturque uno fingulis feptimanis ignis audfo gradu dcinde mi,
;
ftura projefta , feu pra:cipitata in colore Leoninum tranfmucabitur, & eftilla tantoperedefideratame-
dicina ad multiplicandam
mmeram.Sic porro mulmedicins

fingulis
tiplicationem inftitues
Dittae
cipio quantumfatis efl,risaut cupri foliofi
tantun,
dan
fum-,
aroenti
cupellati
qu mtfla
\
fimiil
funduntur
quatuor unciis appone unam unciam argenti cupellati & quinque uncias Mercurii vulgaris , Sc
,
inviroM tenues diducuntur

,
pofiea
fumo fulphur fu,
in fimili vafe vitreopofita
committantur igni men-
intra cjUodvirôi priut fulphure imbutaspono

,
ftruo fpario
&
reperies talis medicinse

in
unam par-
carbonibufcjue accenfis urgeo
uft^tie
dum totumfulphur
combufiumftt,& hoc iotiesfacio,donec virg< tot<ttnfquamas abeant; deinde/iûamatam maffam cupelU committo , remambit aliûantulutn minus ,ûampriusfue~
&
argentum;detnde ex argento hoc fiunt unciales virgit , imponuntur lateribus crudis ? adhuc lutofis, ita tamen- ,ut i/ifra fuprahabeant Hratum exfale^
rit
&
&
argencum , vel aurum, fi unciam medicinx addideris. Atque hoc eft Secretum-, , quod aliqui dicunt fe obtinuilTe , nefcio a quo Medico, feuSecretario MagniTurcarum Imperatoris , aut etiam Soldani Perfarum in Utopia forfan nato, dum iis in partibus dura fervitute premerentur. Sed qui Sophifiicum hoc machina,
tem converfam
prtcparati
0- hocperaito ponuntHr intrafornacem,
&
mencum
cupells commifcric,
is
ftacim
Mercurium
in
Lib.
in
I.
Set. II.
iti
Sub{e6t.
aurum
,
I.
fieret.
2s
fumum
abiifle
fcorias vero miiierales

,
fuii-
fdpcr
rnetito
vel
argentum
,
feparacas, t^ argenti tantum quantum impofueranc , rcpcries , quamvis prius una cuiii fcoriis mirtum, integram argenti malTam e.xprimeret.
do
mihi conflitit
Scd experialium quempiam Pfeudo-
Alius mihi tranrmutationcm metaliorum neganri veritatem rei hoc maîfleyio perluaderc conatus eit ; Ego accipio puiverem , videlicet me-
dicinam
iSa
,
eum
in
qu^ fuper iz. Mercurii partes projeaurum vel argcntum convertit iccun:
chymicum tali lccreco argentum confeciflc , ac poflquam rice examinatum fuic tanquam falfarium accufatum pecuniam qua didum argcntum vendidcrat non finecarceris, & capitis periculo refticuere coaitum fuilfe. An nefciunt hujus farinx Chymici , unumquodque differencium ipccic mcrallorum habere fuam propriam formam fub, ,
,
medicuia ex auro aut argento prxpaDuplicem aquam racur. Sic autem procedo prsparo unam ex duabus parcibus lublimari altcram ex ancimonio , deindc extraho oleum ex duabus parcibus ancimonii, & cx una fublimati pra:p3raci tamcn fine alumine, & (inc ullo arfenico tantummodo cuin fale & vicriolo in pulverem redigo. Hxc pono intra retortam bene lutatam claufamquc emplaftro ex calce & albugine ovi qux ex crafla & confedo , deinde diftillantur nigra materia pofl frpius iceratam cohobationem, candem in fubtililTimum clariiTimumquc liquorcm abibunt rurfum aqua mercurialis fepties redificetur , & toties quoties redificatio fit fextam olei Ancimonii partein fupcraffunde , deinde diin una arvido totum mixtum in duas partes gento , in altera auro pofito foliato qux claufo vafe intra breve tempus in fluorem abibunt ad
,
,
dum quod
ftancialem
& unam
folam
,
(\ux dat tinfturam talis
vel talis coloris

,
formam accidentalem, qui etfi

, ,
incorporaca humido radicali talis & calis mecalli, in hunc, vcl illum colorem mucent aureum, argenteum, cupreum, ftanneum ;illa taraen non adeo intime mccallorumpenetrant fubftantiam, quin feparari queant. "I-ôfl: hunc alius fe fe obtulic , qui tranfmutacionem veram demonflrari pofle aiebac ex eo quod ferrum in cuprum perfedum mutaretur hoc experimenro. Lamins ferres , fubtiles , & tenues
,
imponantur aqux vicriolatx
&
ftatim repcries
adhscuprum relinquet. Veriim cum illi contrarium ipfo experimento fumpto oftendilTcm & hanc vermn tranfmutsitionem minime dici
naturali fympathia cuprea materia
,
quod ex
rens fcrro
poft
fe
inllar pinguedinis liquefafix.
Hxc duo
,
vafa in-
tra cerrum
quoddam receptaculum undique claufum, lampadis bimeftri calore lychno femper au3o, & intraprius vafculum medicinam atram in altero albam reperies. Atque hic efl: medicina,
,
projeda fupra Mercurium in aurum vel argentum cum convertit (ucique haud aliud qudm quod priiis impoficum erat J Dic rogo bone Vir quid faciunt in hoc Magiqu<E
,
flerio
oleum Ancimonii , Sal ViSublimatum & ultriolum? cumpulvis aureus & argenteus oleo & aqus tra alia quancicas auri & argenci argenillud aurum & mercuriali impofica cotum tum tibi refl:icuant , quod pofueras ? Quid rogo in didis falibus concipi poteft quod ullum auri eftefium prifliare poffit ? Novi enim hofce fales ad nihil aliud prodelTe nifi ad diirolucionem depurarionemque auri & argenti. Inde vero medicinam parari polfe multiplicativam auri & argenti per projedionem fadam , prorfus nego eftque mera & vanifllma perfuafio eorum, qui nonnifi aurum fitiunt & fomniant jcerte hujufmodimedicinam ,quam & tinduram vocant tantum in fua fupra materiam projediione faci:a polTe cxiftimo quantum fi una gutta aqux projiceretur fiipra unam vini menfuram quo fado quid aliud ex hac projedione.nifiidcm vinum fine ullavini in aquam
,
debere monftrallem fed & rcfoUuioneni fcrri in fcoriam & corpuiculorum cuprcorum in aqua vicriolata fparfim prius exiflentium , jam fcrri attradu congrcgacortim unioncm qux deinde fufa ciiprum reddant. Hic inquam cum dcmonftralTem, obmutuit five pudore, five fuamec ignorantia convidus. Simile experimentum admiracione dignifninum appono. Si cupilli , C\^c rafura capillorum , in ferreo vafe coquantur, ufquedumfub farma glutinis compareant deinde vas fortiori igne urgeatur fiet uc fi alios capiilos huic brodio glutinolo impofle
,
&
folummodo
miferis
illi
cupreis fpiricibus in vafe latentibus

,
adeo imbuantur uc fiU puriffimi cupri videantur , neque quifpiam fibi perfuadere polTitjCapillos elTe,
qux tanto fplendore radiant. Idem fiet fulphure ccementatum , friabilicatem
fi
ferrurrt-,
&
quandam
,
nadum
bit.
combufti
vitri
pulvere infpergatur
,
hoc
enim ciim purum ferrumfit
cuprum camenappare,
vitrtolo aut vicriolata:
quantum cuprit aqux iafit, ita age. Vitriolum coquatur aqua ufque dum totum folvatur in liquorem; liquor hic projiciatur fupra Mercurium , & ubi reliqueris aliquantifper ita permancre poftea
veroexpeviri poffis
,
Quomodo
pofito liquore inrra retortam igne ckto diftilla , evanefcente mercurio , cuprum remanebit in fun,
&
tranfmutatione emeigeret
?
;
do, quod ponderatum in aqua quid cupri fucrit, cognofccs ; & hoc pado poteris facile reperire, qualecunque tandem metallum fuerit , efuantum auri,
8i argentt in fe contineat.
Sed ad
\\xc
fumma
pertinacia refpondit
Tu
tibi
Qui expericntiaf-con mon-
mi
Pater
tibi
negas veram
&
;
realem tranfmutationem
fed ut clarius
jam
demonftratam
eam
demonflirem, accipe fequens experimentum-,. Cape cinnabrium pulverizatum & fiat fliratum de didis orbiculis cinnabrii , & unum de metallis, alternatim ftratificando unum fuper alterum ponautur in ccemento 24. horis igne non fufibili, deinde exime materiam quam vafi coementatorio impones , & cinnabrium in illud mctallum , juod ftratificatum fuerat,cum cinnabrio conver, ,
,
cranfmurationem , fed folummodo immutationem , dîe unius ab altero feparationem , uti in prscedentibus variis exemplis oftendimus.
ftranc
C A
Delicito
cio,
,
U T
II.
Aurifi-
vel lUicito
Chymicorum
quod per appolitioncm vocant -ifivz^

,
quo pars ad pariem

quodlibet
id efl
auro metallum
fum
reperies.
O
eflet,
junBum,
illud multipltcet.
,
pulchrum cxperimentum quam exiguo cempore ,
Quod
fi
verum
plures divites
& canta facilitate pociCfimum fierent, fi ftratificatio

I.
Tom.
Ocandum primo, Auritm purum, obryzum & naturale, communi Chryfurgorum fencencia
gradum
85
sradum
carattx
,
Bibliothecae
illum bonitatis
Chemicx Curiofx
tallo
,
obrinere > qiiam periti artis vocant i^. carattarum. Efl: aiircm Caratta ponderis geiius tribus granis & conrequenter 24.
, ,
ei
juncto, prsfertim fympathico ,id con,
fluxu
quodam magnctico appccant & ab eo attracta uniantur ,qua' tum pnuium rranifefta fiunt,
ubi
rint.
five
ji. granis conftans.

eft
(jrafium Coarcis nra,
cupellsE
five
ccemento commilfa
,
fue-
iexaginta e/iov grapendet ObolM conftituunt. drachmam unam penScrujiuluf dimidium. (cu fcrupuli decem , na
niinimum ponderum
quo;
um
detobolos duos
feu grana zo. 'Drachwa pendet grana 60. fcu fcrupulo^s tres, & eft i-uncice. Vricia
,
Tertio. Hoc idem in Antimonio Marchafitis, Magnefia , Tutiis , Cadmiis , Arfenico , Auripigmento Ochra, finiilibufque vidcre eil: , qux femr per nonnihil ^rt , five argenti 2dmixtum habere,
,
duodecimam partem o61:o drachmis. Ltha
librx conftituit
feu
,&
eft,
conftat
Civilis
is
folus negaverit
qui ejus rei Smicrofcopii ufu
aIt^ duplex
,
experimentum non fumpferit

eft,
&
Medicinalis , lisc 12. illa 16. uncias pendet. jy/xrca continer uncias o(9;o feu fedecim lotoiies , & his utuntur Aurifices. Hifce pr^raiffis jam opus aggrediamur. Dicimus itaque, Artem Alchymiftarum fubinde
licitatnelle
,
unde mirum noa ; vehementer Alchymiftas decipi, <Jum in aurum id fe tranfmutaiie putaat , qiiod primo iis inextiterat , qua: in feijuentibni amplius dcduee-
nuis.
dummodo aurum quodproducit

inferius
lit.
12.
Eftque duplex ; Monetavulgo Lega^n voria , quam & Collybirticam qux per additioAlchymica dicitur , cant altera aurum vel armetalli ad akerius vocant nem ut
carattis
non
&
Utraque licita gentum Monetaria, conftitcrit. terminosfuos intra ii eft, pro monerarum cufione ut pUirimum auro vel argento addir aliud metalli gcnus uti ss, five cuprum, quam legam vocant qua: tamen uti diximus 11. caratcis non inferior fit , ficuti exaltera Alchymica quamvis hxc m ufum mnnetarium non fafaftam,
aurum
multiplicat.
cile alfumi poffit

,
fcd in utenfilia
folummodo,
,
&
aurex argenreajquc (upclleftilis apparatum Monetariatamen pro libitu Principisquacunque lega pecuniam ciiram parvam in proprio quidem principatu non tamen extra eum diftrahere poteft. Sed cum hxc vulgo nota fint iis non immorabimur fed hoc loco folummodo examinabimus Alcbymicam arterrLA , utriim additione aliorum metallorum mineraliumque verum & purum an-tim mrkm frocUci poffu ? Quod ut majori miftnyn tantiim cum methodo fiat > primo nonnuHa fupponenda
, ,
,
Sed experimcntis jam nofframdoarinam confirmemus. Accidit in noltro Coll_gii Romani Pharmacopolio ut duni in crucibi<lo tartarum igne reverberii calcinaremus ta caicinatione peracta tn fu/:do entctbuli aurtum giobuUim-. , pili magnitudine reperircmus de quo mox variae pnrlcntium nara: controverfix' nonnullis ex taftaro id extraftum opinantibus ; quibufdam ex aliis tarcaro admiftis rebus dcHuxiile fentientibus. Ego quod crat, fuftiicatus, aurum ex crucibuli materia , vchemencii ignis coUiquatum fuifle allerebarn Annuic mex opinioni ExcellentirriiTus ô>-danw , Dnx Braccianenfis Lhymice peritiflimus tum forte prsfcns, qui & aileveravit , hujufmodi crucibultm neri folere Ballianelix ex terra quadam aureis ramentis perfoecunda qux crucibulis infcnfibiliter milta,dcinde vehementiori igne foUicitara , liqueiradaque in forma globulorum mcrcurii in crucibuli fundo colleda reperiatur idemque contigilTe aiiis tum
,
aurifabris
funt.
Supponitiirprimo noneffe ullum metallutru , aut argentivs admixmincrale cni non alisjuid auri
, , ,
tum pharmacopceis. Tartaro vero co quod ex vegetabili natura originem fuam trahat aurum five quodcunque aliud metalkim ineffe non poUe Globulus deinde trium ferc unciarum cupella: commi.Tus dedit unam auri unciani, duas vero argenti quod una aureis iftis ramentis com,
,
milfum
erat.
,
tum
tun-;
fic
in
uno quidem plus

infiillibile
in alio
minus quod
:
Ex quo luculenter patct
quam
facile halluci-
primum
docuit.
fmicrofcopii experinien-
metalHlque , concripollinem five perfeftis, five impcrfeftis in difpeximus applicato , mox ubi fmicrofcopio tis femper nonnuUa auri argentique grana deprehendimus quemadmodum nos in auro argentoqiie nonnulla ex aliis metallis imperfedis commixta nullum^ invenimus ut proinde inde cognorim
tum
,
In mineralibus
enim
cjuod non cterorurrLperfedum metallum tam cjuotjue mifcelUm quandam ad]Hnchm hc.be at, qua: quidem milcdla inde originem fuam traxifle videtur , quod in mineris auro , vel argento refertis, fempcr heterogeneas, five mineralium , five imperfedorum metallorum glebas adjundas reperias > quemadmodum (upra in SeUione de Metalut alterutra dilurgia fuse oftcndimus ; unde fit quamvis vix nifi oculis arverfarum glcbarum matis perceptibili commixtione metalla coalefelFc
, , ,
nentur Alchymiftje , fi fubinde poft variam ingredicntium in aliquam conpofitionem miicellam, auri quidpiam , aut argcnti repererint ; undenami enim id profluxit , ex demonftrato cxperimento patet. Pari modo decipiuntur ii qui kibinde dum herbayi nonnullas in cineres ad falem extra hendum redigunt , aurum reperiunt ; & audivi id fipius in Hungaria juxta aurifodinas accidere ; Rationem hujus hanc damus , quod Ipiritus auriferi in radices ac reliquam herbarum iUbftantiam delati ibidem ambithtis aeris frigiditate & hum.iditate plantartim coagulentur , fpiritibus idcntidem aftluentibus, tatidem in corquod deinde in vafis pus quoddam csurgant igne candefatli fundo liquefadutn reperiatur. Qiio experimento imperiti rerum naturalium fibi prorfjs perfuafcrunt nonnuUas plantas vim habere miril^cam imetalla in aurum perfefium trani, , , ,
&
cant.
Secundo.
Idem
,
in divcrfis
falium
five
fuc-
prifertim Vurtolo concrcto , ciim enim reperimus foluto liquorem five in aqua vitrioli ex pyntis minera , quam tranfit
corum fpeciebus
quoniam ha;c in pracedentibni conftjnon immorabimur. Reftat itaque ut jam varios Chryfipoeidi modos, opcratioues,&: magifteria proponamus, queis noninucandi. Sed
tata funt
iis
nulli
tum minima quardam tum pyritis hinc acei commixti auri corpufcula abradat dum confuse & fparfim per cidit quod eam aquam fine unione diffipantur , mox alio mecontinuo
,
Alchymici per additionem quorumcumqus impofito priiis auro, & cir* gento ,augincntum fe dare poiVe dicunt. Eftque
tandem mincralium
hic
modus
verus
&
licitus
Magiftratu per peritos Aurifabros
quoque, duminodo a. & Chryfurgos funm
obtinere oftendaatur. tgo faiie LuUu>n^ , Arnoldtim^ , RHpeeif' fam aliofque fupra enarratos Chryfopccias Au6lores , iion alio , quam fequentibus modis aurum
,
fuum
&
pondus
Lib.I. & qualitatcs
Set.
IL
Suble6J:.L
,
87
verum aurum eos fe, f[ tamen quandoque comprobari pofTit , confecifTe mihi perfuadeo. Qui vero putant non hoc eos modo , fcd per Lapidem Philofophorum confecifle , audacius afierunt ut lis decidatur qua arte illi aurum obryzutn purum , & naturalc fecerint, quo fuco tinduram auri in infinitum muitipHcativam prarparafuum
cilfe
; ,
A. Secundo intra hoc Vas immittes optimat aqiu fortis uncias ofto , & optimi prius cupellati frgenti, minutimque limati uncia^ tres, qus fimul commixta intra horz quadrantem in aquam refolventur. Hoc perado , aqux huic appones argenti vivi probe prius a fcecibus purgati libram unam niodus purgandi Mercurii eft pei: coriaceam burfam exprelTio hoc etiam perado vas vicreum luto fapientia: probe claudes:
,
verint
aperiam.
I.
ARCANUM
Qho ex una Argenti
CHYMICUM.
>
puriffimi uncia
Auri drachm*
educi fotest.
Communicatum mihi fuit hoc fecretum a faecho de IS^groponte infigni latrochymico feque fspe fxpius rei veritatemexperimento comperilfe atte,
ftatus
pellata unciam
tias
,
autem proceditur zAccipe Lmn cuunam^ deinde plurnbipuyificati unquinquz^ qptsfufa fmul in aquam communem^
eft.
Sic
granulatim projtciantur : hoc peraiio , accipe Cinnabrii mineratis unciam tmanu ,(ive antimonit unciam^ ftnam^ > qn^s contrita in pulverem^ , una^ne cemrnixtn, fac flratum fupra firaium in crucibulo ciim diHii granif cfr pulven^ : tra ut primum ultimum locum in ftratificacione puliieres ohttneant^ : diinde quanij eXiiBiifrne cructbulum luto fapientijt, figillatum ponatur feorfim ufcjUe dum exiccetur, exiccjtum adignem fer qumiûe circiter horas ; primo quidem igni len, ,
to ,C3' pojiea forti folltcitandum ponatur.
Tandem^
remotum^ , ttbi refrtgeraturn fuerit , in aperti crucibuli funda materiam reperies panis injkir > quts cupelU commiffa dabit aurum purumputuntj , quafitum->. Hoc elt experimentum fadum a facobo Nigropontano ; qui tamen exprefse dicit nullum inde emolumenrum percipi pofle fcd id foliim tnihi fe communicare fecretum experimentum quo quid Natura poffit , quid non polTit , oftcnderetur. Certe qui fuppofitiones noftras paulo ante propofitas bene intellexerit , is ingenue fatcri cogetur , iftiufmodi aurum non per tranfmutationem quandam , fed vel per feparationem auri ab argento , vel cinnabrio aut antimonio , vel ab
ab
igne
,
;
EXPLICATIO FABRIG^.
A. Vas vitreum materia C. refertum. B. Operculum faft A.coUutatnm. G. H. Tigillum arena refertwn.
D. Lampas oleo
olivaritm refertn.
alis
Ellychnium fuhereis
inflruBumj.
Flamma
lampadif.
L L
Spiracuta fubfequentis loculamenti.
omnibus
prodiifTe.
fimul
quibus primo inexiftebat
fadam,
X
V X
Loculamentnm intra quod vas A. vitreum

P.
collocatur.
II.
ARCANUM
Quo hydrargyrtm
in
CHYMICUM.
M N O
;
iAhactu
cui
loculamentum fuper,
ponitur
in
medio
S pertufum
ut fiamma furt-
opiimum Argentum converti

dicitur.
dum
vafls
GVi
prope attingere queaL,.
T Y
Tripesfupra quem lampas ponatur.

Tota fabrica deinde claudatur.
Fuit hc*: arcanum a magno quodam Principe cujus nomen confulto reticeo , mihi communicatum , quj fummo fuo emohimento arcani
&
veritatem
:
autem procedicur Quatuor ad hujus arcani complementum neceftaria funt. Primo Fm Chymicum cum luto fapientii Secundo TigiUum cupreum^ Tertio LocM una cum lampade asbeilino ellychnio inftruda Quarto ingredientia quas funt argentum aqua fortis , mercurius & oleum Vitrioli. Accipe itaque primo pro Vafe Chymico Vas vitreum inftar Cylindri tantse latitudinis ut manu id facile penetrare queas ejus capacitacis, qus mediam aquae aut vini menfuram facile admitfe
comperifife falTus
cft.
Sic
autem luttm fapientist ex farina tritici , calce & argilla anatice commixta & albugine ovi fubada. Poftea accipe tigillum cupreum fub forma pelvis latitudinis fpithama? , altitudinis tranfverfs palmas manus quod aiena cantlida munitum ad diinidiumufque altituduiisvafisadimplebis. Hujus pelvis arens vas vitreum jam oblutatum imponcs ea induftria ut tranfverfi digiti diftantia a fundo vafis intra arenam elongetur , minime vero fundat. Hoc quoque perado vel quodlibet aliud accipe lampadem vas ex quacunque materia operi exequendo opportunum oleo olivarum refertum intra quod
fit
viva
tat
Figuram ejus expreflam vide in fchemate.
ellychnium
asbeftinum
innatec
fubereis
alis
Tom.
I.
fufiiiltum;
88
fuffultum
;
Bibliothecx Chemicae Curiofge

,
quod accenfum cantum dec lumicandela ex cera domcftica & quantum nis , mediocris craffitiei dare folet. Hanc lampadem impones inrra aliud quoddam receptaculum un(upra tamen & e laceribus qujedique claufum dam foramiua habcat uc perea fumus & tuligo
,
, , ,
puri , remanent odo uncia: extrahis inde unam libram
aperto autem vafe

argenti. Q^tariiur
.,
unde
rinc
uti
?
& quomodo
,
7.
uncia: argenti ipfi accreve-
Refpondeo ciim argento vivo puro puto

aquis fortibus
inexiftat
, ,
&
adu non
five
nifi
aut Vitriolo argentura minimae ilU particulse
exire poffic
acque ignis aere neceifario frui & hujufmodi complexum ponacur incra cameram , quam ftufam ficcam vociut , live in loco repido
,
calore imbuco. Deinde pones tigillum una ciim fuo vafe vitreo oblucato fupra lampadem , ea in-
coipufcula argenti fingulis prius a Natura commixca fuerint uti ex fccunda (iippofitione patet qux femimenftruo (patio igne macerata Sc circulaca tandem exiguo illi trium unciarum ar, :
gentesE
non immediate durtria, iit flamma fundum remota fit; digici fpacio cranfverfi feriac fed ab eo infua dierum fpatio pado relinquasi^. atque hoc
tigilli
,
portiunculs fymphatico confluxu cohacrefcunt, atque adeo unamargenti maflam 12. un-* ciarum conficiunt quia tamen iola illa corpufcula
:
pauciora
digeftione quibus clapris'vas aperies , eique ofto uncias olei ex vitriolo confedi & -denuo claufo per lucum vafe, lampadi, uci prius fuper impone & pr^tcritisaliisa^. diebus vasdenuo apeiies, & in flindo vafis reperies unam libram argenti in ufum aurifibrorum .quodtamen cupellam adhuc defi
:
,
unciarum corpus argcntcum conftituant videri podint ,nece(le eft, falina quoque corpufcula quse tum in Mercurio ,
,
quam
ut fepcem
,
aquis fortibus , & vitriolo fparfim concinebantur , argentea: maffse una counita in 12. unciarumargenti malfam excreverint. Qiiod nifi dica-
tum
mus
fruftra
totum Mercurium aquam fortem

,
& &
derac. Tres
libra;
partes
exempcasfepone', at Cui caiuum Mercurii fuva(i Chymicoreititues peraddes quan:um una quarca argcnti pars pendet acqiie una duas uncias aqux forcis optimce & totidem uncias olei vitriolici, ita ut arg^nto vi vo impofiti res fuperemineant ad mediam vafis partem tantum enim ex tota materia iliud impleri debet .nofeiultra deinde dcnuo vas obltjtatum lampadi cpmmittatur ad 14.. ufque dies , qui:
, ; ;
tuum ufum lucrumque quaj-fam librs partem denuo

int
,
vitriolum in argentum tranfmucacum
fuifle
dice(e
,
,
mus.
Ciim
fieri
,
non
poffir
ut id,
fua natura
adu
&
elfentialicer
quod ex non habet
hoc
tamen dare polTit. Rcftat icaque, xoti^ra feptem^ unciarum argenceam mairam ex folis iis argenceis corpufculis , didis ingredientibus commixtis, una
cum
tam
falinis corpufculii iis

fuiffe
,
;
inexiftentibusconftitu-
&
clare patet ex
fcoriae pbft
quoris
aut
;
undecim unciis lioperationem peradam

,
uti prius unam aperto vafe invenies argenti libram \ a qua tribus partibus in tuum lucrum feparatis quartam inrra vas relinque jtantumque iterum argenti vivi fuperaffundes quan-
bus
clapfis
qui minime reftitiflent fi per tranfmutationem coaluiffent cum per hanc totum in totum convcrti ut vera tranfmutatio dici
fupcrfluse
:
poffit
debeat.
?
Quseritur itaque
,
utruin argen^
tum hoc
ci pofTit
pado comparatum verum argentum
di-
tum
- librae
fortis
,
pendet
una
juniSis
duabus unciis
,
aqui
& duabus
,
olei vitriolici
uti fupra
claufumque vas
.
denuo lampadl committas & elapfis -4. diebus idem reperies ideft, unam Hbram argenti a qua i abltradis in tuum ufiim unam relinque vafi cui denuo tanoblutatumque
,
tum
argenti vivi
unacumduabus
,
aquse fortis
&
olei vitriolici unciis adjunctis
vas claufum de-
nuo lampadi fuperimpones ; & hoc pafto eodem femper in multos annos continuato proceifu, augargentum mirum in modum , uti putant mentare poceris. Obferva camen , fingulis diebus lampadcm repleridebere oleo, ne oleo confumpto fiamma squo remocius a fundo tigilli recedat , ellychnium emundione non indigec , ciim inconfumpcibilis asbefti filis contortum fit neque intereft , fi ultra 14. dics vas in fua ciim quo in ea moratur londigeffione relinquas giiis , eo materia perfedius digeratur, argentumq; purius evadat. Cî vero plura hujufmodi Chymica vafa in operis executionem alTumpferint , iis quoque major argenti vis in lucrum cedet : mamajor quancitas , & jori vero va(i , & materix Atque ellychnia plura correfpondere debent hoc ell Chymicum artificium , quo qucmpiam toto vitsE tempore commode vivere polfe ait is , qui id mihi communicavit. Jam vero an ifliuf& qua tnodi argentum vere 7" proprie argentnm fit de caufa tantum incrementum capiat , examinan, : ,
,
Refpondeo, quodita, etfi id cupellae commiffum multominori copia ob heterogenearum partium commixtarum feparationem prodeat. Unde quoque patec , negocium mintme fuccedere , fi didis ingrediencibus nuUa corpufcula argentca inexiftcrint , vel pro majori minorive eorum commixtione plus , minufve argcnti emergat. Addo , vix ex hac pragmatia tantum argenti prodere , ut fumptus impenfos reftituat.
,
ARCANUM
Quo pars
CHtn parte jun^la
IIL
aurum prodit.
Accipe unam unciam argenti puri , quod albo fulphure prius purgatum fic , duas uncias auri laminati , fimul liquefiant : dcinde accipe i^ un-
&
cias
fe,
ftratificentur fimul in terreo, vel ferreova-
&
cinatum
lis
calcinentur in ardenti arcna , eft , in pulvercm redigatur
quod
,
,
cal-
cui jequa-
ponderis mercurium fublimarum junges fuquinque unciarum pulvere om.nia fimnl per retortam ufque in oleaceum liquorem tribus vicibus diftilla atque intus praecipitatum manebit quod minutim conteres cui adjunge fequenSic autem fit hujuftis fluoris uncias quatuor modi (iuor Accipe albi Tartari unciam unam falis nitri ?. Boracis 2. Salis Armoniaci- vitri veperafflifo
,
dum,
In
reftat.
-omnia fimul conterito minutim;de hoc inquam quatuor uncias pricedenti pricipitato
netici
hoc icaque
;
tres
Mnci^ argenti
;
puri ingre-
junges
igni
giuncur
fimul
odo
unciae aquae forcis

vicrioli unciae
argenti
,
vivi
Hbra una,olei
,
odo
qux junda
dant 21. uncias ,id eft ,duas libras excepcis j-unciis.a quibus fubcrads j. uncia; argeaci
pofitaque in mundo tigillo coopercoquc expones ad unam horam & habebis regulum, quem minucim contritum coementa , quod fit eo Accipc e Scobe Chalyqui fequitur modo bis q. f. duas uncias fulphuris prius calcinaci , antimoiiu
,
,
Lib.I.
, ;
Sea.II.
cum
F
I
Subfe<a.I.
, :
^9
A
antimonii uncias quatuor > igne forti fufioni commitcantur una circicer hora dcinde accipe ex
myftcrium latens , & legentibus arcanumque admirantibus ftacim pacerec Initiales enim volitcrs id
hoc concrito duasuncias unam unciam xris viridis live arruginis> unam unciam cinnabaris, unam unciam falis armoniaci , calaminx 4. uncias qu tamen prius communi falexqui ponderis calcinata denuo folvas & tribus vicibus aceto forti incoSa relinquas ad exiccandnm, hoc pulvcre regulum (upra relicSum coemencabis.quoperaftohabcbis quod propofitum fuit anrum omne examen fuftinens , utique paulo plus auri, quam quod didas ob caufas impofueras.
:
XU
quod prius notant SULPHUR quod nota quoque Chymica de,
Vcrba vero in tertio circulo pofita eadem funt , qui in prima Figura circa trigonum
monftrat.
delcripta (cilicet , Lege omnes Sophos ergo fictuos i queis verbis llupide conftrudis indicant , omnes Sophos , feu Philofophos per Sulphur fixum primam Lapidis materiam intellexifle.
Tertia
fuit
,
Figitra
ftupidi
cujufdam Alchymiitz
Seqituntur i^rcana
(junm
Confirmationem
qui verba myfteriofa ex Taracelfo extrafta in hanc figuram tranftulit , circulo ambiente trigonum. \n circulo habentur hsec verba rtft:
vocant
^ eH fulfhur fixum Luam in

Solem tingens.
nontiulla
variis
tetu Iriferiora Terra Renifcando Invenietis

:
in altero femicirculo Occultum Lapidem^ , Veram^ <!-M edicinAm^ , quorum vocum initiales litera:
,
&
V1T R O
I
l,
indicant
&
fub Figura
hxc
Supponam hoc loco

ca
,
qujE ex abditis
&
,
Arcana Chymihgurarum emblema,
verba ponuntur
Fiet Inde XenophontU
ex myftica tum Arabum tumque involucris deprompta erui ex oFficina fequacium tum LMi quibus Lapidem Veterum Philofiphorum nil aliud quam quod hic ponimus , fuilTe patebit Dici enim vix poteft quantum fallaces ad affeftacam
:
Verum Mandatumj.
Quorum
fixum-,.
initiales litcrsE dant F I X M. Sub has itaque figura Lapidis materiam indicant Vitriolum
Lapidis ftruifturam convincendam faciant
figura:
emblematica: ; quantum allegorica verborum.nominumque'intricatio , dum plerique non plebeii tantum fed & fapientes protmus ad id , quod vei ad fummam beativel ipfis admirandum tudinem confequendam proficuum efle poteft , nulla rerum habica pleno quafi impetu ruant
, ,
,
confideratione , fine ulla adhibita rationis ftatera in illud veluti vertigine agitati & anxia auri fame rabidi prolabantur Quod vel inde patet
;
quod
nonnulli ex Paracelft alleclis
,
,
uti
myfterium
illud fub acroftichide
mencionem fecimus
/int
,
fed
&
contentum de quo fupra non tantummodo venerati variisfiguris emblematicis & fymbo,
, ,
licis
adornavcrint
,
ut opus
magnumquod
re ignorant
arcanis faltem fymbolis

,
&
conficefucata no-
quotquot Alchymii dediti & Vitriolum fixum , verum utique Lapidem non Philofophorum (ed fodbrum proprium quem ubique facile repcriatisj & quid tandem ? hoc enim jam cognito , tantumfcio, quantum prius nolie enim cuperem , quis ufus tam myfieriofi Lapidis ; quid , rogo , cunj tali Lapide , Suipluire, & Vitriolo fixo faciemus ? anne aurum inde educemus ? tantum fane puto extrahi pofle quantum cx Carbonariis culin quifquiliis. Annon hoc eft contradicere omnibus prifcis Philolophis , qui primam Lapidis materiam non Sulphur , non Vicriolum aut Arfenicum fed Mercurium unanimi confenfu pofuerunt. Imo exprefle omne five minerale , five metallum ab operatione lapidis profcripferunt his vereftis
,
,
,
Habebitis hic , Sulphur fixum
minumdifpofitione id fummum quippiam & inauditum fe proferre oftentarent. Sed quia res ad vanitatem Alchymiftarum demonftrandam , digna
cft
,
quod opiu nofirum ingredttur , non efl aurHmtZT argentum vulgi , non aliud imperfelum metallum aut minerale juodcun^tte, fedproprtura
: ,
bis
nJêtallurn
hic
Emblemata fupponara.
Manufcriptis fraus extrala.
Philofophts.
Ex Chymicis
Fiet Inde Xenophontis
Verum MAndatum.
Hoc pado Paracelfus arcanum Lapidis extra omnes mineralium limites collocat ciim tamen in proceflii nuUa alia re nifi metallicis, mineralibufque utatur. Ego vero incentionem eorum pe5
arcana , qux fub ridiculis figuris emblematicis fatui ciniflones mundo exhibent , quarum interpretationem jam apponemus , ne OEdipum eorum dolus , fallacia fubtertugiire videatur magno enim femper conatu in iftiufmodi eruendis incubuimus. In pri7<? Figura circulus ambit trigonum cruce infignitum cui & 2) figurae includuntur in ciiculo habentur haec verba SaU Pera Laudat Philofophta tiabentes Volmtatem T(eUam ; Fiat Inde^
Hjec funt mira
illa
&
&
caufam video , quare fecrcLeobvelandum cenfuerint gerant ii procefium ad aurum graduandum quem dum non mtelligerent , faltem ne quidpiam nefcire viderentur , illum infulfis hujufmodi emblematis abdidere. Sed ne nihil hic intadum reli-
nicius concipiens
tum
hifce fchematis
qui/re videar
apponam
totius rei proceflTum juxta
incencionem vecerum , cumemolumencoquodam, non canco tamen , quantum Alchymiiiae fibi imaginantur
duxi.
unde non tam lucri caufa , quam experimenti, quodfanepuIchrumeft,cla|re exponenduin

;
Xenophontis Vberaiio tJMira
Si
ex hifce nomi-
nibus initiales vocum litteras in prodibit
unum
coegeris,
SULPHUR FIXUM,
quod
&
trigonum una cum annexa cruce , nota fulphuris apud Chymicos uficata fignificat ; ubi aperte patet , Alchymiftam dum fala pro fola ponit Linguam Latinam ne quidem intellexilTe.
,
Nota primo , per confirmationem hoc loco a Chymicis nihil aliud intelligi , quam tinduram quandam , quod idem ac fulphur fixum qus tin,
dtura totius operis
fentiunt
talla
dicitur
,
complementum merito ut ipff nam inftar fulminis omnia me,
penetrat
Secunda Figura habet tres circulos cum trigono cruciato infcripto , in primis duobus circulis eadem verba qus ia prima Figura > ne Tona. I.
& qucmadmodum
in tribus hifce
:
&
convenientemcoloremdat; totum magifterium confiftic pondere fixatione, & colore, quae

iifque
,
>
per
triangulum
circulo
inditum
fignificantur
ita
90
pondus
,
Bibliothecx Chemicae Curiofx

Veteres ue aut fccretum , fi quod ne fraudis convincerentur.
,
ica illa intra materiam introduci debent , ut Luna Soli niixca in aurum immutetur , etiamfi vero
efl:
pateat
aut
&
fixatioiiem obtineas,
fubliftere
illa
tamen cupelline
Ix commifla tione . (ive tindtura
confirmavocant Snlphur qciod fixum , quoinodo vero illa tindura , leu fulphur fixUm eonficiacur , appono.
non poterunt
iy4lter per
2. confirrnationis ProceJfttVLj.
Sume
exaltata;
'-unciz
,
five
lotonem Luna:
in 18.
gradus
uti in
primo proceflu prifcripfiinus
PROCESSUS
Cerifimationu
,
auriquc prsparati in fecundo procefiii , lotonem cum dimidio una cum lotone T-ftanni, ponantur
inde reinfupet deinde fultantem evaporare finas adde per remateriam ftanni, habebis unamunciam & gulum unicam deinde ex auro in fecundo proceiru prxparato, & ex antimonio crudo accipe i'- unc.
I.
omnia
convertentis.
fimul in tigillo terreo

:
& regulum
feu titiBura
Accipe unam femiunciam fulphuris optimi , & tres femiuncias crudi ancimonii , qux fufioni commilTa dabunt regulum colophonia refina fufive unam ium. Ex hoc accipe duas fcmiuncias & I!^ , ex unciam cum dimidia , atque una ex quac tigillo commilfa fingulis uiiam femiunciam fimul fundantur , & deinde quatriduum nodu diuque in olla optime obUicata intra calidam arenam ad digeftionem exponantur , & hoc pa<9:o tres memoratJE res non amplius ab invicem
,
fcparabuiitur
juxta naturam , & albcdinem antimonii : atque haec efl aûa penetrativa ,&i vocatur aqua , qui tingit ad 18. gradus.
,
& volatilia fiunt
ponantur in vefica defcenforia, diitillatione urgeas ufque ad reguli fublimationeni ; hunc deinde, pulvere ex veteribus calccorum lolcis aduftoftratificabis & deinde quartabis ad rummum , ut tennino Chymico utar & habebis defidcracum aurum ad 18. grad. tindum. Hoc itcrum brevius perages, Sume uti (upra ex pracparata Luna ib. grad. exaltata,&cx auro prseparato, quibus junges regulum If. tanto pondere quantum 2) pofita pendet ; veficae fimul omnia cnnunittan,
Hanc aquam
& i peritis
referva ad ufum vocatur aqua ad iS. graduativa.

polt
exponendum
quo fado huic tantum antimonii crudi

tur
,
,
,
mafla: conimifccbis
,
bis
PROCESSUS
Solutionis Sulphuris fixi
II.
ad Volatilitatemj.
auc nefcierunt
Jamproceflum, quem Philofophi fubticuerunt nos in apertam luccm fincere cdu,
quautum mafla pender, quam deinde igne evaporare finas , quod reliquum eft per f) abitrahe & habebis aurum ad 18. grad.uti dicunt exaltatum quodtamenaliud aurum non eit quam illud auri & argenti quod impofueras; ad fummumdepuratione exalutf.m-', cujus tind:ur.a & reliqua minecalia commixta
,
parcicipent.
cemus.
Hac veroratione
fulphuris fixifolutioad
five
volatilitatem priparetur.
PROCESSUS
Ouomodo
veteres vi lapidis
III.
Accipe auri femiunciam
unum lotonem
quod inpulveremlimatum
igni leni S.horis
impo-
exaltarint
aurum fuper
, five fulphuris fixi ornnes gradiu auri
natur ; deinde accipe tresfemiuncias,feu ^. drachmas tartariadalbedinemcalcinati, femiunciam fafimul omnia miflis, 4. lotoncs ialis armoniaci
mineralis obryz.i.
&
ce
tres , exhoc mixto cape ad unam femiunciam quintas unius uncise auri ( Nota hene nos per drachmas intelligere & per loquintas partes
,
tones femiuncias ) contere fimul una cum fupradi<Sa materia impofita humili alembico , cui fuperaffundes aquam fortiflimam , & alembico pofito in
Hic proceffus fit per Regulum graduatum in quo latet fulphur fixum una cum fua additione ; eftque rinftura qua Luna in x 6. grad. aurum convertitur & omnia examina fufl:inet & fic proceditur: Sumeduas uncias antimoniicrudi,
,
,
&
i^ unc.
auri,
Unam
unciam cupri
ex recre-
& tribus vicibus balneo ^JMari^ difiilla fexies hoc ulcimis cum nova aqiiac regijc appofitione enim pafto afcenfione maceriaeperada eam leni calore expolitam relinques fpatio 24. horarum fepara deinde a caice aquam fortiffimam ad dul, ; , ,
mento
ex quibus
chalybis ,five ex limatura: ferri fcobe ^ uncfufis regulus exibit , deinde fume Bit
mu[hum,fivc plumbumcincreum, & antimonium crudum; ex utroque tres uncias & infuper 3. uncias plumbi communis ; ex quo fufo exibic ahus
,
cedinem ufque tandem exicca,

,
&
fige arte nota,
regulus.
Procefili
,
Hoc
perafto
accipe ex fupra
addudo
& habebis propofitum
cujusufus fequitur.
Accipe ex fiipra dido Proeeflli primo expofita aqua argentea ad 18. graduativa unum lotonem feu dimidium uncis, & tantumdem auriprxparati, & tantundem ftanni,antimonii vero 4. drachqux fimul junda, & evaporata relinquunc irias eorpus , ex quo fumes 1. femiuncias, & ^'- unc. ancimonii crudi , qv\x fiifioni commictantur , quo fado aurum in fe trahit tinduram ad 18. grad.
,
primo prarparats & in 18. grad. exalcatae Lunx ~ unciam , quam tigillo commictc, cui juiiges ex regulo graduato paulo ante priparato -uncix partem ;atque ex rcgulo cinerei plumbi
feuBifmuticho ûnc. fepties
in retorta abitralie
&habebisadditionem rj exrcgulocum ^ ad26. grad.e.v<j/f<?'i'', aurum omne examen fuftinens.opti-
mum, & ucidicunt, auro obryzo excellentius quod de fummadepuratione didum velim.
Luna confiftcnre , obcinebitque fulphurei coloris {upremum gradum optimo aitro parem. Hanc pragmatiam quoque apud Lullum in fua clavicula,
,
PROCESSUS
Lnnam
ohiter purgatam in
IV.
ohviuirL
& Ifâcum Hollandum rcperio

bis
,
Quo fulphur fixum per commune fulphur
quamvis
;
aliis ver-
Solem
lingit.
fymbolicoque verborum involucro tedam mentem veterum fapientum hoctantum cxcepto, quod ingredientia in opus hoc, additionemauri & argenti vulgi, reliquorumque mineralium admitcanc , quam tamen fubdole neganc
cftque ad
,
Sume
unc. auri puri
communi
fulphure
,
ful-
phurizflti urque
dum
fragile
rcddatur
&
fulphur
confumptumfit; Recipe hoc aurum prxpararum & dcnuo reccnci (ulpliure ftratificecur ad fulphuri*
combu-
Lib.
fupra
I.
Se(5t.
IL
fec
,
Subicift.
pt
combuftionem, & hoc pacto fepties procedc.Deinde fume aurum fulphurizatum , contere illud
impofito ei in alemabftrada , qua ufque ad oleicatem rcaftlinde illud fupra aurum , addica recenti aqua forciffima, feu regia , & hoc tertio facies quo peradto fuperaffufo illi fortiffimo fpiritu vini , exponatur leni calori , & hoc perado
in
,
ademiflent, ad me tumtemporishieroglyphicisinterpretandii deditum , recurrerunt i ut fi fieri pof-
marmor
pollinem
&
bicum fuperaffunde aquam regiam
apertionem tentarem :promifi me tendomum reverfus,^haraderes protimisarte mihi confueta in alphabctum dige(Ti;ar(igilli
taturum.
t,t
canum decedum poftero
die cuftodibusBibliothe-
cx monftravi; qui fane magis fubicaneam Charaderum enodationem, quam ipfam artem mirari videbantur.
fpiritus vini
ad
fe
attrahec
omnes
,
alios fpiritus, qui
Arcanum
tale erat.
leniter fpiritu vini abltrahantur
&
in
fundo mate-
riam liquidam reperies.quam bifariam divides, primam partem in corpus coagulabis arte nota vo,
K^rcafjum Vhilofopherum
factits
ut ex
Saturm
caut prxcipitatum, quem in pollinem redadam vitreo vafi repones,& alteram dinnidiam materis liquida: partem ei affundes & icerum in unum corpus coagulari finas,& habebis opus confummacum. Hujus pulveris ope Lunam purgacam carmentabis, habebis aurum qusefitum itaut una pars hujus pulveris ad dccem partes Lunam purgatam in fufione , illas in anrum tingant ; quamvis femper in cupclis examine minus reperias ; nonnihil fophi,
Aurum
ferfe&um.
,
Recipe libram femis Mercurii

fulphuris
:
&
unciasduas
,
amalgama utrofque
fimul
itaut
de
&
&
fiicum oleac.
PROCESSUS
cdmentum
V.
Confrmatlonis tinElura, feufulphuris fixiper

nobile perfaieiidum^.
,
Sume
cupri,
2 uncias auri puri
&
akerutro nil appareat , fed remaneat pulvis niger ex his duobus , quem recipe , & pone in phiala ftridi oris & pone fuper fornaculam , feu furnellum olla mcdiante cum cineribus cribratis uc fcis , & fac , quod cineres non afcendant ad materiam,& dain principio ignem levem per odo dics, adhocut fpirirus, non al~cendant,&fi quid afcenderit in illis odo diebus,rcduc cum ilIo,quod in fundo vafis rcmanebitjfrangendo vas fingulis odo,diebus, poft primam materiam fadam , quar erit nigra , fic frangendo vitrum, tere materiam tuam,C; reponeinalio vitreo vafe,& ficfacias omni odavodie,
, ,
&
7 unc.
,
communis
in corpus;
qu2 fimul
fufioni
commitcantur
dun
materiaaccipe 7 unc. fulphuris circiter, intra fufionem projicies; hocfado cxcepcammateriam concerecum 7 unciae cinnabafluic
quam paulatim
ris mineralis minutim deinde contricum impone va(i eique fequens oleum fuperaffundebene commixtum. Oleumfictic: Accipe vitri ancimonii 2.
,
uncias ; unam unciam falls nitri probe purgati ; hsec concrita in pollinem humili vafe, in cinere calido
donec videasmatcriamtuamincolorc cineris;tuac diminue cineresper unum digitum ,itaqundnou remaneat de cineribus nifipcr duos digitos& luperpone igni & tamdiu permittedonecmatcria (it rubca & quando videris eam rubeam diminue itcrum decineribusper digitum , &ricper confequcns, quoufque fic albidima ut nix & quod poftca revcrtatur in colorem rubeum de qua medicina recipe unamunciaxn , & projice fuper odo
,
; ,
,
exponantur , vafe charta obftruclo.in fufione relinquanrur non nimis longo tempore , quo perafto frigefada; materia: fuperafFunde fortiffimum ex vino acetum ufque dum maceriam cooperiac & delnde per alembicum acecum abftrahe, & hoc quacuor
,
,
Saturni prarparati, & fiet Saturnus niger , & durus ut ferrum ; de quo ita duro & nigro projice unciam
unam (uperuncias odo Saturni, &fitrubeus, de quo rubeo projice unciam unam fuper odo libras
Saturni priparati , & habebls aurum perftdum. Laus Deo. Ita Magifter Odomarus. Non ut ego puto tota fubftantia , fed tindura qux commix,
vicibus repetes
&
quinca vice forcius, ufque

ell;
dum
nihilampliusex acetoruperficjquodrequituroleum
fanguinis infiar ruberrimum
ti
ta fimulcarteramineralia
buit.
inunam
fubftantiam imdivcrfitatc
a quo phlegma ace:
abdradum dabitolcum
reqnifitum
hoc oleum
Hoc
cft
,
fuperaffunde fupra didopulveriin vafe recondito, ciim difto pulvere bene commifcc, ufque dumpau.
tibi quafitedum tum emolumentum polUceatur cum plumbum in

,
;
arcanum , tot charafterum quod in quo tamen nihil eft
latim coaguletur deinde iterum dido affufo oleo , ut prius coaguletur atque hanc operationem tertio repetes,& habebis cxmentum prxpara;
,
tumad Lunam inaurum convertendum. Hic

,
fere
esidem invemcszpudParace(fim lib. de gradationibns , quamvistot cantirqueobfcuriratibus involvit

,
uc vel ipfe nefciat
quod
alieric
auc faltem
,
fi
fcivit invidia
tadus
reticuiffe videatur
atquehu-
jufmodi tindturam vocat ttnluram Philofophorum->; cgo vero eamnon nifi Sopijifiicam&i mcr.2.\\w^\ca.m affero. Atque ex hifce meis interpretationibus luculenter mihiinnotuit fallax Alchymiftarum ingenium, qui ne artem magnam uefcivifle viderentur, miris eam figuris obtexerunt , aut fi ingenium iis adembiemata excogicanda aptum defecerit ; faltem fteganographico arcificio rem cooperire non defiftunc. Cum ante plures annos Vaticanam Bibliothccam luftrarcm fuit mihi a cuflodibus exhibicum ingens arcanum quod veram lapidis conficiendi racionem continerc arbicrabancur ciim ramen exoticorum charafterum , quibus id defcriptum erat , monftra , omnem de eo penetrando fpem
; , ,
aurum fine Mcrcurio Philofophorum ex auro vel argento extrado, communi omnium Philofophorum confcnfu tranfinutari nequear. Sed Mcrcurius tali ratione prxparatus , & fupcr quodvis metallum projedus, illud in id quod cft tranfmutare perhibetur: unde& hoc arcanumprorfus fophifticum eft , utproindcnulli in ejus eyêiîjVti oleum, & operam perdere confulam vidcs ex hoc fuco , quam parum finccra fincomnia illa arcana, leu pocius recepcz uti vocare folent , tor figurariim fymbolis adnrnatx: tot occultis litcrarum notis tedae, Ego fane hoc teftaripoffum me nullum lapidis arcanum fub hujufmodi Zyphris occultatum repcrilfe
,
a fua obfcuritafoluram apud propria te vindicarum , & arte mihi me rcpcrio) quod iion vel ad fucurn faciendum, vel ad vexacionem ingeniorum adornatum fuerir.Cujus apertum fignum eirc pocell , quod huiufmodi recepcas , fcu arcana poftea , vel in Lulli Clavicula , vel Parace/fi archidoxis , vcl eciam apud criviales fcriptores Pcrtam , Vecksrum, zAlexinm..^, aliof(
, ,
quorum tamen ingentem copiam
que
claris verbis exhibita invenerim.
Sic Uiditur
Tgm. L
Orbi
p2
Orbi a
Bibliothecae
clanculariis hifce cinifionibus.
'Paracelji effe
Chemicae Curiofe
rubedinem
nobihs
,
Sed jam ad
diximus , interTertix figurx quam Taracelftn convertamus. pretationem, calamum cxteros intcr unus faepe^diximus fane uti jam adnumerari fuo mcrito impoftoribus , hujufmodi poteft cum dici vix podit , quam illa arcana qua:
:
vitriolum , per interiora terr^ dulcedinem ejus, ac in occulto enim , inquir, vimolifubiilit,
:
furgatijfmHs fuaui , ac pururn oUum lata^ cujMprojftlioTiu modHscalcinattonz^ , Vel dijiillationencn eji aggredtendtu , quia vtnditate ftta jmnime privari debet , tjua fi tamenprivetur , una td o~ viri(jr
prius velex
Lttlli ,
i^rnoldt,\d
,
IJaaci Hollandi,
aut Valentihi Baftlii aliorumque manufcriptis defumpferat , quam inquam , mire atFedata verbornm obfcuritate, aut senigmaticis involucns, ne plagiarii criminis convinceretur , texerit & cum omnia dicere videatur , nihil tamen adferat , quod mentem iLeflorMwnon dubiam.ftupidam, & quid:
hus qt arcano tarere necejle efi. Habemus arcanum, faciat jam cui iubuerit , ex eo aurum quamumcun-
que libuerit : Ego iane hxc non artis magna? fpecimina, fed meramale feriatorum hominum nugamenta judico Et ne Paracelfo injuriam facere videar,hic Magilterium quolapidem fieri polfe
: ,
ad aurum tingendum exiftimat

ipfo quid fperandumfit
,
adducam
ut ex
namdearcanoobvelato
,
fcntire autcredereliceat.
:
colligi poiTit. Sic
autem
ignaram prorlus ancipiten^que relinquat eos vcro ipfos cx quibus defumpferat , infuper ignaros rerurr, & falfarios dicere non verecundetur, Sed adducamus verba intolerabili jadantia plena,quiin prifatione libelli de tinftura Phyficorum
procedit in 15. Ub. Aurorx PhiioJophorHm. Primo Vttriolum rnmeralc^ , quod multis jam
de
fe profert,//of> inquit
Seculo Monarchta ctinUa-
tanquam ad artem ineptum rejeccrat iam tamen veiuti poenitentia dudhis id magilknum fuum allumit,& uti id nniitis vjfcofis lutofifque imperfedionibus obnoxium eft ita quocue a fuis
locis
, , ,
,
rum
artium Theophrafto Paracelfo Philofophi^,
&
impuritatibus per
liberari
Medicin principi mihi contigit : Ad hoc enim it Deo fverius a i,a.tina.J fum eleclusût PhantafM omnes exeogitatorum, c^falforum operumputatitiorum,
&
prtc-
fumptHoforum verborumper ipfumextinguerem^ ,Jive^ fint Ariftotelis , Galeni, Avicennje, Ut(i\t , vel cu)ufcHnque fuerint ,etiam eis adhxreniium. Non fufficit ei prxflimptioni audaciamconjunxifle, ied&
iteratam rediricationem dum viriditas , ufquc ejus manifcfta fiat, ne viror hic in pallorem vertatur.non foli exponendum ,fed vaiido liypocaufio confervandum pricipit probe contra pulverum infaepe
debere
pr^fcribit
&
jurias
munitum. Secundo. Aliquot menfium fpatio,vitropoftmoclaufoii^f/?o'committat

,
dum
ufque duin variis
prophctam quoque de fua Monarchia variciiiando
coioribus intercurrentibus
,
tandem (uprema rube-
quod hifce verbisinnuit Thcorica, ex luce Natura nunûam meaprocedens inquit, lahefatlari potejl ob fui conjiantiam^ , nec immutari, quinquagejimo pofl fefûimtlleftmum oBavo vivere primum incipiet anno. Certe cum jam centum & quinqj
egilie refiabat,
narfij^
:
do appareat quod commune omnium Philofbphorum prsceptumeft; qua; tamen uti nuHam adhuc fixitatem pollicetm- , itaquoque ampiius ab inquinamentis purgandum dicitaceto, donccfemotis fsecibus ab omnibus impuritatibus prorfus liberum fuerit, & abfolutum atque hanc dicit tindurjE veram & optimam redificationem , de qua o/fww^quod vocar, ^fwe^jflwwelici debethac pragmatia fertio. Ab hac tinfiura vitroindita alembicoque fupcrpofito , ne fpiritus exhalet , optimae noX.X luto oblitis commilfuris , fpiritus igne fuavi, lentoque , puto cmerum vel arenarum pclliciendus eft oleum obtinebis omni baifamo dulcius, omni acrimonia carens, & in fundo cucurbitie ter:
,
anni a vaticinii termino eiapfi fint tantum abefl hucufque quicquam tanta fcicntia dignum ut prodieric, ut potius pfeudopropheta & impudendiffimus impofior ab omnibus paffim habitus ,
,
&
apologeticis fcriptis demonltratus

fcripta
fit
itaut ejus
quoque a Sacro-Sanda Romana Ecclefia , tanquam impia , Chrifti fidelibus perniciofa ex Catalogo Librorum Orthodoxorum expunfta & prohibicafint; de quo conqueri videtur fcquencibus
verbis
dis
, ;
PraUica
c^ plebi
inquit
fecûens
tandem admiran"
incredibilibufque fignis comprobabitur, itaut me,
ra fubfidet candidiffima, nitens

refuigens
,
& nivis adinftar

jam fepara-
thanicii
fenitus intelligent ta , conflans , immotacjue ftabit ars

licet illa Sophifiica Papiflicis
,
communi palamfit ftiturum , ipfi quam contra Sophifiarum nugamen>

illa
&
quam
ferva a fua rubcdine
Paracelfica,
(Jr
,
hnperialibus pri-
tam. Jam tandem fcquitur iliud cceleftis matrimonii arcanum, quo anima & corpus id eft tinnura, five oleum benedtûm terr^ candidas jam purificata:
fuperaffufum
,
viiegiis infuif meptiis confirmeiur
& tueatur, Con,
adeo
fe
ftringunt, ut
impofterum
cludit tandem.
Hoc
,
arcano
inquit
poftremumfeca-
lum
Htgraiiit dono
,
veriqite fpiritui il/ufirabttur

,fic ut
ma-
ab exordio mundifimilegermen tntelleUus ,& fapientiahaudampliuiaunifefle
compenfabiturûi^
ab invicem feparari nequeant. Atque hxc eft terra iila foliata , quam Phiaia; vitrex inditam repones , eidemque fenfim oleum fuum affundes , & corpus
animam fuam
in
momento
recipiet
ampledetur-
ditumfii. Qiii pauio ante vaticinii fortiri 1558. afierebat jam illum ad
lum
Antichrifli, vel ut alibi
eventum fuum ultimum feculoquitur , ad adventum
que. Matrimonio itaque completo , reftat jam qui id/afMn^m fieri poffit , expiicandum. Qiiarto.Hanc itaque terram foiiatam, oleo fatu-
Eli tyiriifi^ prdCnunciat. Quis rogo taie unquam jadantia; monftrum vidit, aut de fimili arrogantis Bombilione audivitjSed ne
priftiterit
tantarum ineptiarum caufam dccidamus jam quid inhac arte dignum videamus. Sic au,
ratam benedido , intra furnum arcanorum , videlicet Athanor quadraginta dierum fpatio circulandam expones, oleumque habcbis abfolutidimum mirandi perfedionis quo Mcrcurius & reiiqua metalla imperfcda vertuntur in aurum in infini,
:
cem
Libro intitulato zyiurora T^hilofophorumj dicit. Accepit hic vitriolum fixum pro materia prima Phiiofopliorum , quod & in tertia figura demonftravit hifcc verbis vifitabii interiora terrn reilificando invenies occultii lapidemVeram medicinam.
in
:
tum
multiplicabiie.
,
Hac
,
pr a.xi
Têcipe rnercuriujn
corporalem
id
efi
vulgi
portione
duarum partium
olei dtili
quemtribus ejufmcdi ponderis partibu*
fuperajfundes , mancantcjue fimul 40- diebus; atûe proporordinis ,ûamultiplicati9 tionem obtinehis ponderis
&
Fiet inde Xenophontis verimtnandatum,

les, uti fupra
c\.\]\is'm\i.\3.-
fttin inpnitum.
Atque hoc
eft
arcanum arcanorum
exhibent:
&
oftendimus, liceri vitrioium fixum per tcrram quidem intellexit ipfum
Paracelfm now Philofophis, rerumque naturaliumperitis> fed plebi impcrit*.
omnium maximum,quod
Lib.
peritcE
j
I.
:
Sct. II.
nem fuam
Subfe6t.
habct
,
L
variis
93
oppido credulr perfuadeat hoc enim piirum putum mendacium eile jam demonftrare
aggredioc.
&
rebus co(Sum, inmairamauri fophifticam tandem degencita
quoque cum
rare neccflfe cft.
Pnmo omnium Philofophorum Chymicorom confenfu prima

rius
magni magiiterii materia eft MerCunon vulgi non vitriolum, aut fi quod aliud eft
,
C A
V T
I
III.
I
minerale,red Mercurita PhilofophicHs eft.ut vel ipfemet htsiM^ Incitato libro c. lo. ubi refellit omnes iftos.qui lapidem qucefierunt inmineralibus, & tan-
D
De
QÛ
I.
Chrjfopceia artificiali Chymicorum.
quam
ipfe
ftolido labore deditos arguit

fit ,
cum tamen
rcrum natura quidem intrinfecus prtncipiorumcujufvis corporis motm, quem non iiicongvut fermentationem appellare poflumus cum tendentia ad perfedionemejufmodi corporis, vel
primus
qui opus per vttriolum minerale^
'
St in
attentaverit.
vitriolo
Secundo Mercurius hic Philofophorum non ex , aut alio quopiam Ciye metallo imperfed:o>
five mineraii concrcto fucco , fed ex auro , & argento perfedis inetallis extrahcndus eft, ut lapis In hoc vero magifterio inde fabricari porTit nulla neque Mercurii Philofophici, neque auri,aut fcd folius Vitrioli: nil argenti additi fit mentio itaque facit ciim Vitriolum dare non polTit , quod non habet , e.zi\ inpumeris purificationibus, digctantum ftionibus , calcinationibulque vexatum itaque prseftat hic Paracelfns quod quivis pharmacopceus dum ex Vitriolo prius purificato , reftificatoque Spiritum , & oleum ruberrimum omnis
:
, ; :
ob mutationem ad aliud quod vel maxime in elemcntarium motionum varietate elucefcic qus uti ex corpufculis minimis conftant, ita quoque vel proprio Narurx impetu aut occafionalicer in motum concitatff fe mirum in modum exagitant &
:
exagitantur
qua:
fe
invicem diducunt
&
involvunt
Naturi bcnignitate fubcilitatem

,
confecuCc-c,
mox
avolare nituntur fed d cralTioribus reticulis, ne prorfus avolare queant detinentur interim crailiores a fubtilibus mira Iu6la in tantum inciduntur, attenuanturque ; donec una cum fubtilioribus
:
acrimonisE expers extrahit , uti frequens experientia in noftro pharmacopceio nos docer. Concedo ctiam fedimentum in cucurbita remaneie candidilnmum; fed quod olemn Vitrioli paulo ante extradum huic terrsE aftlifum , & 40. diebus circulatum,
exaltatSE
evedxque
, ,
acquirant
aut debitam pertcdionem , aut alterationes a Natura defignatas
compleant qux eft tocius tJ^t eteorologttifHiitmii hinc enim Raritas & Denfitas opacitas & pcrfpi,
randem fupra mercurium vulgi projcSii.illum in aurum convertat.hoc nunquam nec vidi,ncc audivi. Qiiidenim quaefo in vitriolo eft, quod auro pondus dare poditPquid rogo ei naturales vircutes?quid colorem tribuetKum inVitriolo nil horum inelfe com* periatur: in oleum quidem rofci coloris diuturna coftione vertitur vitriolum fed non in talem, qualem aurumnaturafuaappeticfulvo colorefpendentem quem folum Vitriolum fine alia rerum ad ditione dare non poteft nifi dicas, id ex corpuf,
-
&
per hu; hinc ficcum mollities, afperitas , flexibilitas dudilitafque rerumomnium origineni habet. Sed jam adargumenti piopofiti fcopum revertamur.
cuitas, flacciditas ,Iiquiditas,fixitas
midum,&
Nemo Philofophorum hucufque negavit.ô/) ex partibm Vel fimiluribH},vel di(fimilartbus cosliiui: Ullde quoque cunda metalla tani perfeda, quam imperfcdajfolTiIiumque quorumcunque tandem mixta ex corpufculis, quorum fingula naturam totius fapiunt,conftare non
ris,S;reaiibus,
Democritorum atomis, fed veimo armato oculo fubinde fenfibus
culis cupreis
ram
aureifque liquori intcrmiftis tinduaurodare, quod jam Sophifticum eft; certe

, ,
haud
unum
LuHns, Arnoldia
czx.eYi\c
Alchymix
primipili, in
,
omnibus
magifteriis, uti ex Clavicula

,
&
Rofario
fer-
quxinconcretis corporibusfimul unita quidpiarn confticuunt ; at igne aut alioquovis calore aut igni, caloriqueanalogis nonnullis rebus, uti aquisfortibus,fuccifque acidis per coninviis;
,
patet ,nonnihil auri
& argenti
,
materis loco
tinui dilToIutionem feparata

alis,
mox
velutialTijmptis
,
menti commifcent.ut proinde omnes in Turba Philofophorum , fine Sole & Luna nihil in operc hoc fieri clament : quos omnes hic adducere poftem
fi
mira agitatione
in fpiritus refoluta
tumul-
res mereretur.
aliquain fundo vafis percinaciter manent,&yz'.v. dicuntur quxdam in altum evolant, mox frigore obvio reditura;nonnulla prorlus in futuantur.
;
Horum
Sed dicent Paracelftfta, hoc Magifterium non ad Hteram fed fublimiori parabolico fenfu intelligendum elTe. Refpondeo, hoc proprium impoitorum efle aliud ore & penna aliud animo fignificari.
,
:
evanefcunt ; func qux evolantia veluti poenitudine duda ad fixum a quo evolaverant , fuapte fponte poflliminio revcrcantur. Et quoniamnullum in rerum nacura corpus ica expuvgarum eft, ut non
mum
Certe ex hnûimodi magifierio paraboHco quidaliud fperare poflumus nifi aurum parabolicum, quod non artc, autnatura, fedexftulta hominum imaginatione natum eft. Similiamagni magifterii fpeciminaedidit incitato Libro cap. ir. ubi arcanum verum & perfeftum ex arfenico producit ad albam tinfturam ubi in (jebrtm, yithertnm, Rh.ifin & Polydorum tanquam faliarios invehitur idque in
,
,
eo nonnulla hetcr(>gene&matert& jniftell" refideac, uti calore , ita quoque plerumque natura pro dilTimilaris nacurx condicione diff(-runt. Hinc accidit ut qux limilitudine naturx gaudent , ad fimilia nefcio quo potcnti magnettfino confluant aureaadaurca, argentca ad eaqux argencum appetunc, ferrea ad fcrrum , ad plumbum pkimbca, fain
qux
iis carpic, in
quo
ipfe peccat;
imo totus
eil in exal-
tando arcano tingentis fpiritus, qui ex eo trahitur: cujus enim pars uiu fuper fedecim partes imperfedi metaUi projetta eas in Lunam excellentifTimam tingit tinfturautique nullaalia ,nifiea qua experientiatrita ciiprum rubruin in album commutare folemns.de qua in experimentis fequentis Lihri Qux porro Paracelftu de cledri virtutibus dicit iib. de Compof. illud uti ex argento, & cupro origi,
,
ea potiffimum, qux in concretis fucliquoribufque aluminofis . nicrofis , vitriolatifque nidulantur, Sulphurca, Arfcnicalia, Marchafitica , Orichalcica , qux aureo colore fulgent, aulina
ad falem
cis
jungunt :plumbea, & ftannea, & quxex Ancinionio, Magncfia, Cadmia, Fu^fn ucho, fimilibufque conftant ad argencum, vcl ad ftannum vel ad plumbum naturx quadam cognacione
reis fe corpufculis
,
concurrunt.
Ex quorum
varie
eombinatornm concurfu nafcitur
94
Bibliotliecx Cheriiicx Curiofx

5.
cirur iii^êns illa
colorum varietas ; qu2m in Chymicapa^voniscaudafatismirarinonpoliumus.Qua;divcrfa minerares quomodo illud fiat;- Dico id ex mox ac commixtione liu li vario colore tindorum fimili & coaUquo quorum rcfoUita fuerinc , ficri ; hancparin alia funt; docata lore & proprietace tem aha in aham quardam hinc , quxdiim illinc
',
Si in
charca
cum
infufione limpida
viirto/i
quidpiam fcnpleris,eaucique lcnptura kgimmime potcric , utpote aqua hmpida exarata , at fi aqua gallarum Chartam imbucns , mox ea nigro
colore confpicua nulla difficultate legetur. Verum mirum didu , R fpnitu vitrioh eam dilueris, uti prius , dilparebunt quam tamen iterum tartari li,
>
confluancatqLiehocdifferenti.&disjunftocordiximus pufculorem InniUum conHuxu, eam, quam
quore aftulomgredmi fus reihtues 6. Si violamm ccerule^ tmdurs oleum vitrioU

afFudcns, mox purpuraflent cui fi gnttas aliqnas fpnitus cornu cervuu junxcns, colorem purpurcum
:
coiomm
uUcrioribus variecatern exbibeant ; fi vero contingit isnis tormentis maceriam foUicites ,

vin,
uc finûUs a tanca corpulculorum confulione unicuique feparatus locus affignetur quidicatfs bufdam'in aquas. aliquibus in fpiritus refokitis coanonnullis in fcorias , auc vitream materiam Separarefidentibus. culefcentibus aliis in fundo metali^taque materia fola iUa qux perfedorum
: ,
in viridem vertes.
Iterum Ugnom acancichun),quod
& nephriticum dicitur.e Brafih"a allatum,aqua communi dikitum tinduram grare rubicundani vmo rubcllo non diffimilem dcponit; huic fi parum aceti diitillati infundas,liquor inltar vmi albi hmpidus
,
ta
lorum amicitiatripudiant.a
ris
Cffiteris,
qux
infcrio-
conditionis funt , feparatis , auro iunguntur,& ab eo tinfturam acquirunc , & infuper tintts reciproco beneficio , auro quoque molem addunt. Quoniam vero omnia in triplici Naturx regno mixta confiilentiam , & fixitatem afaleChymico terraEelementoobtinent.atque omnia metallica,
comparcbit; at guttas quidam olei tartari eum denuo in purpureum educent ; huic fi irerum fpiritus vitrioli infunditur, inftar vini Hifpanici pallide
flavefcer.
Gummi Lacca una cum alumine addito aqus Umpidae in vefica coxeris pulcherrimus mde coSi
,
lor rubini
ad
inftar extrahetur.
Infigne dentifn-
cium.
Si 5>r/;ex confeftione coralhorum (pirivmi affudens habebis lac virgtms id clr, candidum inftar ladis Uquorem. non minus jucundum vifurquamguftu fuavem; Qux quidem experimenta noltro pharmacopceio fafta funt. Innumera aUa
&
quscunquetandemmineraUaexcorpufculisfa;
7.
linis
quoad moUs confiUenriam conftituantur de fic ut illx dilfoluto mixco in fufione mctallica
in,
tui
auro prseenante , ejufdem tin&ura imbuantur,& infuper eidem confluxu fuo quantitatem molis majorem quam prius habebat , tribuant. Sedantur
,
hoclocoadducerepoftemhujusgenensexpenmenta.
icaque tinfturam auream omnium potentimmam,
Verum
ciim
illa
partim
in pracedentibHS
mon-
einfquefplendoreamiciriambiunccuna3e reUquo-
ftratafint, }pa.n\m \a feûentibHs iimus exhibituri,

iiUs
rummineraUum
particulx;
utiquemadmodumex
diutius immorari
nil reftat,
nifi
Chymicisoperadonibuspaulopoftadducendismeridiana luce clariusapparebit. Cum Chymia vel ex hoccapiteomnilaudedigniflimaficquodexr-f/oMcrcuruim,fulphnr,fa!,aquam,terramfala corpufculaexquilutione
Quare
uc
fupervacaneum duximus. diaorum experimento-
rum
caufas inquiramus.
mixtormn infpiritus,
'^y^ in
D
^^
.
I
,.
S
.
Q_U
I
,
t'
I
/-
II.
,
bus componunrur manifcfta, &fenfibusobviaper experimentum exhibear, & luculentcr demonftiant elementaaa corpora, quacnon in (kirhu, y.c^ <ruv6e7, kxxfmpUcia & mcornpoftta, fed in eas fubftantias,
in quas partes ultimo
fenfibiles fiunt
,
Hujufmodi itaque pha:nomenorum ratio aliunde petenda non eft , nifi a corpufculis intra cujufhbec liquoris poros contortis quas quoad fitum,
:
res phyfi-
cs
refolvuntur.
pofitionem ab aliquo alio liquore infiifsdiverfimode alterats Incis iux radios tranfmittunt,multifariam refringunt refleftuntque atquc hinc fii,
&
pradiftas o/on/w vices emanare necelfe
eft
dum
Experimenta per
I
Pntcipttatioiiem.
Si
folveris
plnmhum aut lithargyrium cum
aceto diftillato , extrahetur aqua q7i>Edam limpidiiHma aqui fontanae , aut aceto diftillato adeo fimilis ut unam ab alcera difcernere vix
oucas
^^3 alterum interimit, atq; alius alterum interemptum denuo refufcitat:Nam ut paulo ante diximus cum fubjeda colorum aliam & aliam excorpufculis parciculifque compofitionem habeantinonnullar fiquidem diaphani corporis particulas.quem, ,
hanc virro impones
acetumque
,
diftilla-
admodumluci
que
,
fimilUma: funt,ita
Umpidifnmrquocomparent
,
tum
aqua
i.
fimillimi coloris ei fuperafthndcs

litharsyrii in candidirtimum
&
ftatim
&
'
inftar cryftalli tranftucentes
colorem la&s
aqijae
qmbus Umpiditas illa liquorum onginem fuam

^*^"''
la:
for-
inrtar vertetur
Si ,_^niimonium
,
cum
,
nitro calcinatum
fontanx incoxeris mam , & fere inodoram fi tamcn huic qucmvis acidum liquorem fuperaftlideris , inde aqua croceo colore tin<aa , & peffimi odoris prodibit. eiquc falem tartari 5. SiftannHm calcinavcris, aquam ccelehabebis , commifcucris liqucfaaum coeruleam. eft, id fti colore tinftam limpidas , folutionem 4. Si folutioni callarum Vitriolicommifcueris, prior moxin nigerrimum
.
habcbis colaturam limpidim-
<û^dam vero opacorum corporum particualiz compofitionem habeant colore,& natura difterentem , illa? fupcraffufa limpidis, eas pro coloris diverfitate nunc in flavum , modo in purpurcum , jam in cceruleum & tandcm in nigrum tingentes , opacitatem induccnt Nam prout particulx in liquore contentx ab alio intufo modo propius adaaa: fe invicem complicant , & modo ad has , vel illas pofitionum feries ordinantur , inde
cum
coloris diverfitatem confequi necefte eft
Etenira
liquor hujufmodi corpufculis minutidime confra-
coIoFemmutabitur,quodatramentumdicunt.Sed
huic fpiritum Vitrioli aut aquam ftygiam affuderis .atramentofus color denuo in lim[)idiffimam aquam revertetur quam fi denuo in nigrum coforcmreducerevelis, id oleura tartari fuperaftufi
,
dis impugnatus
hiint,
quafi
militum
ftatis
difpofitorum aciem cxprimit, qui
modo fe
,
modo
dilatant
nunc hanc
ordinibus contrajam aliam figu-
ram exprimunt.
Cum
itaque
lum
prsftabit.
atramentum conficiunt; ratio
duo liquores diaphani commiai eft, quod particul^ in

utrifciue
Lib.
opacioris
iiaturiE
I.
"Scdo. 1 1.
Subfe6t.
,
I.
,
utrifque contenta, limpids videlicer,
&
illar,
qux
indolcm
(apiuiit
fibi
invicem
appropiienc,& vekiriclaufis ordinibus collocatse, luci radiorum adicum interciudant: cur vero a vitriolo, aut alio aliquo liquore intiifo acramento expullo priitinam cLiritatem acquirant.racio
vicriolumrubtilirrimis,
cfl:,
quod
acerrimis fpiricibus conJiec jhinc fic uc corpufculafpirituofa dum pro fumma fua edacicace acramcntofa illagailx corpufcula mox ac invadunc, diaphana fcilicet opaca coiificianr , difcindanc, prorfufqne fegrcgent ; Imo corpulculis diaphanis vitriolicis fimilium corpo-
&
quibus ignis efad aurum amir ce confluenrcs illiquejam a fordibus cxpurgato, non tindur;im tantum dant nobiiiorcm;fed & augmentnm prseflanc.quamvis femper Sophifticum. 1. Experimentnm Si xxi cclorem arnenieum coiiciliarc velis id calco calcinato ftannoque adequeris aiit argcnco per colliquationcm , aut etiam projcdioncpulveris , qui Hr ex alba calce Mercurii, iiucrica olco carcari, & habebis quasfitum. Npnnulli parum periti pucant illud xs dcalbacum pcr
lacet
monio partim plumbo

ficacia particula:
,
aurcx
folurse
mnx
plumbum rcduftum
:
& fublimatum in cupella
ar-
rum infufione magnum ex cognatione naturx incrementum pra;benc unde priflina claritas exoritur. Quoniam vero oleum tartari pinguibus
,
; ,
gentum fucurum Sed ciim hujufmodi a;s cupclIjE commiflum in fua, ex quibus coaluic .rcducacur,
ccrte irrito conatu intentum profequuntur.poterit
totum conflat hinc fit ut illius jam refticucs aqus claricas novo fuperafFufo liquore corpufcula vitriolica denuo
glutinofis, opacifque corpufculis,
, ,
tamen hoc putacicium argcncum

ucenfilia
(ervire
ad varia
Nos aliquando lufimus fadla aquaex argenco vivo lublimato cum fale ammoniaco per
deliquium in qua ars , fcrrumque reftinftum argcnteo colore ia;bntum comperimus. 5. Experimcntim. Plumbo nigro tandidum colorerru &: aureum conciliarc. Fiat cx arfcnico al, ,
obfufcata , & vilcofitate quadam veluti agglutinaca liquorem limpidum denique in priftinam r^rrîe?cinganc. Qiiamvis enim in li-
congregaca
primo emineat nec ulia co commixti tamen litjuores mox veluti pugna quadam cxorta dum acerrime ludancur alcer tandem alteri pro virium
quore utroquc
claricas
loris difi^crentia fcnfa aclvcrtatur,
,
bo
vis
calcc tarcati
falc geiKiriar
& ammoniaco pul;
rationc lubjacere cogitur. Qiiod vero violarum tin-
dura oleo vicrioli fuperaffufo purpiirafcatyX^t\o cft, quod illa vitrioli tinftura cocrulea tindura; violae
addita illam in tertium quid id eft; purpureum ccrruleo vicinum commutet: eum enim, in quocunque candcm liquorum commixtorum generc, colorem acquirunt qucm falina corpora diverfimode
,
aceto perfulum macera 7. diebus,maceratum poftea id ad ficcum excoquito pollincm hujus fuper eliquatum plumbum nigrum proiiciunt, & candidum reddiuit argcntco colori haud abfimile ad varia utenfilia p.iranda valde opportunum polchrum quidcm experimentum, at cxigux utilitatis ciim expenfa: in eo facicndre pluris fint, quam qujE in fianno vero emcndo infumerentur j Aiireum cidcm plumbo colorem ita concilia. Fiat
,
,
, ;
quem
tincta
&
commixta exhibcnt.
lithargyrii
aqua limpidafuperaffufo aceto difiillato pariter limpido in laneiim coJerern vertatur h qua;ras ? Dico id fieri ex corpufculis plumbeis incerulTam aceto rcfolucis unde ex aceto fuperaffufo ccruflacca: particula: aqux lithargyrii inexiftentesflatim exfimilitudine naturs conHuentes, acetofundunipctence, condenfantur, conflipanturquc , unde colorcm quem naturalicer inficum habent eundem jam conltipata exhibenc.
, : , ,
Quomodo vero
mcdicinaex xrugincgalaminacitrina fulphure, auripigmento & fale aminoniaco , quxin pulvcrem redadaimpaftentur fclle taurino,
,
cinnabari
aut oleo e vitellis ovorum poflea reficcctur, fuper prunis in patinis vcrfctur citra adultionem, ac tandemhoc perado inplumbum fulum proiiciatur obtinebis pluinbum aurco colore fulgens.
,
&
&
:/^/ro
omnia
hujus dcpcndct ex iis ingredientibus, qus uci aureo colore imbuca funt, & infitam au-
Vidimus jam ni fallor luculcnter unde diverfitas illa colorum , ex unius liquoris in aliuin pricipitatione exurgat j jam examinandumpariter efl:
,
tinduram habent , ita facile conHuunt adid , quodnaturaliter appctunt illique adhirent. Hsec noftra funt qui plura defiderat,Iegat
rei fulgoris
.
jaomodo ut ad inftitutum rcvertamur noftrum, vari^ illx colorum dtjfsrentis, in Chymicis operationibns
,
nafcantur ,
& cfuidnamilli
,
fint ff)yîtus
nunc volatiles,
,
]am
figentes
modh unum ab
alicjuofeparantes
(^ âo-
tnodo corpitfcula i/lafalina omnibui minera/thus tne-
tandem in unnmpro fimi/ttudine naturAcooantur, experimencis Chymicis oftendamus.

xiflentia
,
Experimenta 'TinnHrarnm^.
I.
c.î. In hujufmodi icaque experimencis mulci pucanc movencem caufam eire qualicaccm ivipyt{]r/.riv ex potencia macerix, feu ut nonnulli loquuntur , qux ex profundo , latibulifque in corticem afpedum producat colorem. in quo eft aliqua perfedionisnota Sed nos hunc effici dicimus cx prxdorninantibus corporum refolucorum^rfn/VK//.rmetalIuma!iquod rclpicicntibus; qua;que non porcncia, fcd adumaceriis inexiftanc. Hz enim confufa ftipancium elementorum turba uci minimx lacent ita vel fublimatis elementisi
\.
Birel/um
6. c. 2.1. ji.
&
Experimentum. Siaurum oraduaitmhcercve'fic
lis,
& pallidi
procedito. Primo aurum coloris debilis, adjedo tartaro per antimonium funda-
profundo evolutis, conftipata: tandem fenfibus apparent , idque fequenti experimenco

vel
iplia e
comprobamus.
4. Expertjneniurn-. Sume plumbum Indicum quod Caloemum dicitur hoc confunde cuin plumbo cinereo ( quod alii marchaficam vel bifmutum excodum, quidam alba: magnefisE regulum dicunt ) in cochlcari ferreo prunifqueadmoto mox quod prius argcntei crat coloris iii varios co/ores aureum argentcum nigrum , coeruleum viridem purpureum , ad miraculum ufque tranfmutatum vidcbis cujus quidem rei ratio alia non eft communi Chynifi quod Bifmutho micorum opinione,mercurio feracilfimo omncs coiores infint qax tum vel maxime fe confpicicndos
,
tur, cujus vehemencia
tum fordes
&
peregrinae
mifturs comburantur , & tunc color exaicatus fit rubicundior quod fi non fatis eft una opera, adiiciatur fecunda & tertia; Ilegulus conftatus inde redificetur cum plumbo in catino cinereo feu cupella,vel tefta ut vocant , & habebis aurum-, gr aduatutrij quod qusfieris fit autem hoc com;
mode.cum auro
rea;
,
fuperfluitates Mercuriales, fulphu,
&
fimiles inexiftant
,
cumque
variis milhiris
imperfedis metallis vitiatum eft. Si caufam hujus graduationis quarras,Dico aliam non
CiTc
,
fugacibus
&
quam auream rinduram ,qus partim
in anti-
prxbent.
96
enim

&
Non
igiioro
frequenti coftione pribent, ciim ignis efficacia ; tnatcria: ex diffcrencibus mixcorum particuliscompolitx ad fuperficicm extraftsf fuerint bifmuthum
;
quofdam conari
figere cinnabarin
vitriolo per
oftiduum fub calente arena detento, doncc ut plumbum in igne Huattfedhafc non ni(i
iynproprie jixatto dici poteft.
uti varii mifcella fcatct, ita
&
corpulculis
qux
ignediffoluta, ca confluxu deteguntur
fympathico amicorumad ami-
Sed de
hifce affatim in
undc mira illa varietas. Hltmo hiijia operu libro , d^

,
Quidam iic quocjue cum argenco. Si enim cinnabaris duodecim libras cum una arqenti marca confudermt argenti fe_ _
decim
''"'"
ayirie Metallica.
Nihil in Alchymicis operationibus ccltbrius eft, quamoD?/j.v^/<o'zr.f ,qua fol3mctalIainaurum,arsentumque vere;& realiter tranfmutari Alchymiftz
fibi
belles , feu drachmas fibi promittunt, quodimidia pars fit aurum a quo Mercurium fublimatum fc fabricare jafiant , qui f^pe in fubli,
me
adlus
iii
albam
figatur
medicinam. Sed hx
imaginantur
qundnum
ita
fic
exponamus
prscftantâutem id triplici magifierio, falium, oleorum, liquorum.Eft aucemj?.v.jrionihiIaliud ex men-
otiof^ Alchymiftarum oitcntationcs funr , qua: pra:ter cinercs , tc fumum nil aliud poft fe relinquunt.
Videamus modo
quomodo
Paracelfnt fixario,
tealchymiftarum , quam cum tum tJn"entem, & aufert ejus volatilitatem.quod per frequencem reiteiationem fit donec fiat corpus perpetu^ durationis torumqus in igne maneat , juxta illud commune Akhymiftarum:/<^ t;ocorpus rccipic (piri,
aquas fortcs giadarorias olea liquorcs, qua: funr veluti menftrua quxdam , quorum ope metalla figi dicuntur. Sic .Tutem procedit Librode. gradacionibus Renpe ctnnabans arfenid , antimonii ana L i. Salis peir^ l. i.ftUphuri^
inftituat pcr
.,
ncm
latiie fi.vtim
doncc inferius fiat , partes ad homodonec fuperius , & eontra uniformem , & fimiperveniant eeneam naturam larcm ad exemplar auri puri. Hinc tantum in metallis mineralibusque fixandis (ludium, & contcntio: Aliiquidemidpcr aquas fixatorias H per faks cum c^mcntis mirabilibus:
,
d~ fi.vifn voUttile
;
totidem conterantur
acûam
mifceaninY
,
&
diftillentHr i/i^
id
eft,
quidam rubHmationibus.reverberacioniburque diucujulmodi funt illi,qiii turnis idem quxfivcrunt

,
argentum vivum
figentes ftyptica
ferrcis canalibus
:
inclufum
igni-
poftmodnm accip^ huiiu a<ju partes duM : alumirns communts a/utnints croci mar. viridis ari^ pûmoft partem i. vtirio/t tis fimtUter panem i. h^c omnia fnnul diflillentw in aquamfortemione violentijfimo.Tandem ad hanc integram acjuam fume capitis morttti 2. partes antimonit viridis (tris , cinnabaris fulphiins partem unam. H(tc A fuu deflilla facibm foritier impellerido in 'Jas recipiens. Deinde in hac aqua clarificatafolve partem
fonem
igne violeniifimo
bus cogere funt conati

,
NonnuIIi ad medicinas
,
,
&
,
adftringentia elegerunt
,
,
cujufmodi funt vitriolum alumcn xrugo crocus marcis. Non dcfuere , qui per ea, qus ignem fuftinent ,volacilia li^âri rigique poffe fibi imaginati Aint quo cum fuccelTn videamus Fixatioper cinnabarim.C45. .v/)^>-wfnÔT marmore b.trii artificiofi vulgaris trientem contere in
,
partibusflorum itris cfr croci martis , in e* digerantur : (^ tandem in fundoplus anri ûkrn arti credtbile fit. Ita Paraceljm.
I. citrn I.
,
Quarrcs icaquc undenam hoc aurum in fundo refiduumaffluxerit. Paracelfm id tranfmutationi adfcribit;
Ego vero dico, aurum

,
illud
fi
,
aurea
illa
corpufcula
qua? arfenico
antimonio
fiilphuri
duro addita ajua forti, detnde hoc cucurbit iadttum, acetiim fortelitharfecjuenti oleo imbuzj: E.vtraheper demp:o aceto lithargyri pulveremin ^yrit eflentiam
croco Martis,cinnabari,xrugini priusinextitt-rant, frequcnti diltillatione a corporibus luis refoluta,
& iis
nis
iiinata virtute in
&
confluxiire. Si vero
titacis fuerit.
,
fundum a coeteris fcparata aurum iftiufmodi nobilisquan,
vnro perfunde
vini fpiritufortijfimo
&
denito illmn
Dico
falis
ex
falinis corpuCculis
alumi-
extraheper modum tinUurarurn. Extraîones coju^ ad olet confiflentiam , <juod oletm cinnahari paulo ante
vitrioli
pem
polt evaporacam
,
humi-
coûatur mixium adficcitatem idcjue tertio , donec rnat*fijue , (^ novo reaffufo oleo , non edat, in\eda , furnum teria prunis ferventtbus in argenadfixandummetaUum habebtfciue paratum
paratum affundes
tumMxct^fxaAioCinnabaris,'m(\mm\x\tio\pcva., & oleo perdiro dum defperarent de eftedu acl plumbi cociiones converfi xtatem qnoque irrito
,
dicacem auro junSa , & ab eo tincta in unam maflam coaluifle; cujus experimentum facies incupella probatot ia in qua illa denuo feparata ab auro , folum illud aurum , quod didis mineralibus inerat , relinquunt. Sed examinemus alcerum expcrimentum , quo per oleum tinduram expedit.
6.
labore in iis confumpferunt. An non vident nul]am hic folidam ftxationem fperari polTe cum ea
, ?
na
lib.
in
Experimentum. Quo per oleum Antimonii Lufolem verti dicitur. Sic autem operatur PaAntimonti
lib.
2..
racelfpu. 'Rfcipe
fi.
,
ijrkf ercurti fnblimati
tandem cupclli
coftionibus
,
auc cinericio commiira.totque

,
deflillentur
ambo
fimitl igne violentoper
alem-
tandem in id refolvantur , ex quibus coalucrant. Quid au tem ex cinnabari, quod mercurio turget quid ex litharoyro ,quodplumbum calcinatum merico dicere potes fperes non video malfam quidem
diftillationibufque foluta
;
, ;
bicum
fpijja
(y afcendet rubedo cju&dam inflar funguinis
fed heterogeneis matcriis conflatam qua; uti nullo amiciti:r vinculo junguntur, ita facile feparari queunt vclenim hydrargyron figctur, aut
obtinebis
graduat unamû.ir/iiûe Lunam tn , qu tingit folem ,hunc pallidumadfupremumgradnrncolorisper manentis adducit.O beatosPharmacopceos :quiex oleo antimonii tam facile argentum in aurum converterepoffint.'Nos fane fxpilTime in noftro pharmacopceio oleum liujufmodi exftibio,& Mercurio
fublimato rubicundum educerc folemus illiufque Sed hujufmodi eftedum nunphialas habemus quam comperire licuit cum id fufum argentum -'"" " '-^ -J ^' , :
&
non?priusfanc dici
nonpotcft,cumnilmagis con-
tro\'cr(umC\\:<Hi3imhydrargyrifixatio.Sipo[ierius,
oleum,&operamperdidilli. Quidnam vero rogo

eftillud, quod metallum in aurum aut argentum figat } Ccrte nil prorsus reperies ad hunc efteiftum
tingat
' quidcm non
nihil
(ed
quod
cupella;
com-
producendum
nifi in
:
cinnabari Mercurium
&
in
milTum mox priftinx albedinis evanefcente tindura und cum priori mole reftituitur. Sed dicent hoc ..J^fagtflerium non ad fcnfum forfan aliqui
,
lithargyrio pluiubum
fpecie^s fint,illx ut in
verum ciim illa heterogenex aurum convertantur.ficri non
literalem
fed
:
myfticum^
fane
id
intelligendum
veriiis
elTe.
Quod
Luns
C\
ita
Ego
in
,
myftico
poreft.PacetitaqueexhocinfcitiaAlchymiftarum.
id
eft
vertiginofi cerebri
quam
in
materiali
Llb.
xero.
I.
Se6t. II.
,
Sut)fe6t.I.
minimum
gj
qiiinque,
materiali fuforii vafis concavo concrcvilTe
di-
ex qui cupella; commifsa ad

Qiixritur hic
,
;
aiit/f.v uncias argenti obtinebis.
7. ExperimtmurrL.. Quo per oleum feu liquorem Luiia in Solem converci dicitur. Fiat oleum ex ^JÎercHriofnbii>nat9,& aquufarti multoties dtfiillao, donec in olenm fnerit conVerfus in lioc olemn Impell^
,
undc argcnti tres unciae ultra eas quas impofueras aceeflerint ? Refpondeo, nun cx tranfmuratione, quam libi falso perfuadenc
uncias
,
Jpirii um aû.t fortis igne vioUnttjfimo
>
cieinde
imponz^
jLun.im, cr convertetur in Solem granatim; tandetft- opiimum aurum ebticcemento regali cxmcnietur nehitur. Ha:c quidenii facile dicuntur, fed non ita
,
fefeeahabeie comperiuntur. Nihil iraque in hoc aliud nobis exhibec quam accidenta/em quaiidam tinBuram &excrinfecam; qui in cinericio proba;
ta,
quic
prillino colore imbuum relinevanefcente tinduca. Sequuntur raodo tranfmutationes vietallorum^ de quibus uti in pr.cccdentibus unius in aliud
mox argentum
,
ollendimus ,tot concertariones funt
quot
AuSo, ,
rum phantalii
qui
fi
nolTenc
in
quo vera
realis
&
naturalis
rerum tranfmucacio
confifteret
certe
aliud de tranfmutacoria
Chymicorum
arre fenti-
renc. Ego fane pricer nacuram ipfam non puco, arcem ad tranfmutationemnaturalem pertingere quod ut inpolfe , quicquid dicant Alchymillx tripUcem efl: hoc loco telligatur Notandum ,
;
;
tranfmutationem conlidsrari
fola natura novic
,
&
Naturale^nabftrad^ d materia
;
quam
incelli-
gentis.
Alcera
eft
qux
proprie alter.itio dicicur,
&nihil aliud eft.quam mecallicarum, mincraliumc|ue particularum toto per ignem diflToluco exagiratio & ex hac feparatio , qua libertate donata unum quodque ad corpusillim3g>s.fyngeneum, cognatione natura: vicinum conHuic ; quodtamen per tranfmutationem veram unius in alterum fieri dici non poteft ne penetrationem corporum admittere cogamur cum illa Solis & Lun2 fixorumque falium corpufcula incorrupta femper in corpore permaneanc ; atque juxta hanc tranfmucacionis imperfeds fpeciem , omnia huc ufque tradira fieri cenlenda funt. Tertia tranfmu, ,
Alchymifts fed ex argenreorum corpufculorum cupro commixtorum mrefolutione corporum adfui fimilia videlicec argentea confluxu quod noa fieret , fi cupro argentum prius , & quidem copiofum non inextitinet ut proinde nemo putet cuprum aut mcrcurium in argentum converfum clVe, fed corpufcula cuprea , & mercurii adco arde , & tenaciter argenco impofito mixta coiiniuntur , ut nonnifi extremis ignis tormentis feparari valeanr, & hoc idem patet cx alio Experimento : Accipe unam unciam plumbi ,unam ex marchafita ftanni, & I. unc. ex jnercurio qux fimul mixta veluti iii mercuritim fliienrem vulgi folventur, itaut plumbum, & marchafitam in mercurium vera cranfmutatione converfa quifpiam putare poffit. Sed [\ cum examini ftiteris, prorfus fophifticum reperies non verum mercurium Mercurius enim mineralis cucurbiti indirus igne appofito ftatim avolat quod in hac miftura non fit nam unam plumbi unciam & unam pariter marchafitoe unciam cum duabus mercurii quibus mixtum conftabat , recuperabis;mercurJum quidem elapfum in recipiente , plumbo vero , & marchafita in fundo cucurbitx remanentibus. Si vero quidpiam ex rali mafla ciipella; commiira nonnihil auri ,vel argenti fuperfueritjid neutiquam tranfmutationi ,uti Alchymifta: jaftant, tranfcribendum eft ,fed par, ,
&
ticulis
argenteis
quse
plumbo
prius inextite-
rant.
Non dicam hic dc tranfmutatione metallorum imperfeftorum in imperfefta , ciim jam quomodo id fieri poffic alibi dixerimus fed de tranf, ;
mutatione imperfenorum metallorum in perfecia. Inter cstera fane maxime laborarunt Alchymiftae ,
ut
tationis fpecies nihil aliudeft,
quam
wr.wf quse-
verterent
argentum vivum in argentum aurumque conlis adhuc fed utrum id piaeftiterint

,
dam
tum
fintHs
,
poflunt
cum alio , qua; uti nulladi.îicultate folvi ita quoque nil in arte magna pra:ftare, no-
eft.
Sunt prxterea nonnuUi.qui heterogeneas fpecies

in opere
pofle fomniant.
magnoinunumhomogeneum cranfmutari Verum utifecundum bonx Philo,
fophicE leges penetratio corporum non datur
tamen
fieret
fi
xqualis pondere maffa
iis
quod ( qus im,
illa gratis effifia
pofuerant,componeretur,)ita quoque tranfmutatio eft.Quandocunque ergo ex diveriis mineralibus aurunn, vel argentum educatur, appareatque corpus unum nil ramen id aliud cenferi debec, quam mifcella qusedam ex variis terreftribus,& aqueis materiis commixca, acque adeo arde coiinica , ut ditriculter corpufcula hetcrogenea: naturas ab invicem feparari valeant ; non camen corpus hoc aut pure aurum aut argentum dicendum cft ; cum vehementioris ignis repetitione , tandem corpufcula heterogenea feparaca , folum illud aurum,quod natura produxerat , relinquant; cujus
;
,
pendet,neque dici poteft, quemquam id pra:ftiiilfe, nifi aut abdita quadam impoliura , aut altioris humano intelledus magiftro. Sed jam audio niihi oggannientes Alchymiftas: A compluribus id prsftitum fuifle quod ut monftrent , varias hiltorias adducunt de iis,qui in conlpedu mulcorum aurum puriflimum fecifle dicuntur quare nonnuUas hic fubjungemus. Erat inquiunt , Rotoburgi ad Tubarim fJVionachtti quidam , cujus tamen nomen coufulto non addunt , ne mendacii convincantui ; hunc fuper hydrargiri unciam in crucibulo calefsdam ,pul; ; ,
verem quendam projecide

tus
fit
ferunt,
quo
fatto ftrepi-
exortus , ftatimque argcntum vivum in rubedinem verfum fuilTe, quod ulterius forti igne follicitatum, eliquatumque tandem confluxerit accepta metallicafoliditate, quod & ab aurifabroexa-
minatum aurum optimum reputatum fuerit. Sed quomodo id fadum fitpoftca oftendemus,
rei
damushocexperimentum.
Pemtus Alchymifta in Epiftola ad ^.iibertumZ dick Scoto- Britannu7n quendim uncias4.& ^pJumi
ExpertMenium^. Accipe tres uncias Argenti, 9.unc. Cupri , 9. Mercurii , commixta exponantur igni carbonum per horas 24. Si deinde illud comple)cum prius aqua probelomm , & exficcatum per 7. auc 8. horas igne forti fublimetur , fingulis operationibus fundum vafis bene lavando , & quod xemptumeft, cum fublimato ftratifices , hac opeS.
bi beneficio pulveris rubei minimje quantitatis in
verum, & purum aurum convertilfe. Alius adducit cgoUndxttm teftcm qui Germanum quendam ( Individuum vagum ego verius
interpretor
in
Urbe quadam Venetx
ditionis
racione peratfta totum ia
duram mafram coalcicet
reargencum vivum in verum Scomihi objicientem fert. Audio Libavmm tum quendam Colonis ex plumbo ex fcrro , &
, ,
aurum mutafle
Tom. L
plumbo
pS
,
Bibllotheca^
,
,
Chemicae Curiofae
illudfciunt ^&pyofeUofecit tantutn auri
,
plumbo Roterodami Amftelodami

Argendiii quc e(Ve
,
Fraiicofurti,
utfamefere
Balilej:
aurumfecifle ,pollicicum quomille aureis experimen-
in fexaginca
moriatur, e^ infita ojfcina vixfunt vfa pharmacalia ; undefciatis, quodfuntrneritnwniii, ^nod ars facit au-
tum
jubeatur , fe fafturum. Promitcere magna, ipfo alta facile quifque poteft , fed illa effeau Qiiifprêftarc , merito quifpiam dubitare poffec.
,
fi
rum,
& non habetur
mfieffodiatur.
Non dicam hoc
&
loco de auro
Raymmdt
LulH, Arnoldi,3iUt Rnpicijfay
five ut nominis etymon quis tamen ille Scotus docet tenebrio fuerit nefcicur unde ego eum verius unum ex Agyrtarum numero fuiffe fquo,
,
vel ab ipfo /*<?)'<cf//o tanquam fiftitio reprobatcr de hoc enim in pracedentibus fuse egimus. Si itaque hujulmodi hillorias quifpiam fccun-
Tum proprium eft , non uno loco Ikbiles , ne criorbem iTiinis falfi accufentur ,(ed ragabundos per circumcurcrumenas pkbis ad emuncfcndas ftulcx
fare
)
dtim omnes circumftantias curiofius , examinarit , is tandem nil aliud ,
&
;ce//3e5T^&i5
quam
otiofje
plebis figmenta ab Alchyir.iftis data opera ad arti
ex toc locis
urbibufque peragratis
non
in-
congrue conjicio. Penonu ut fua circa tranfm.utationem experitnenta fafta creditu digna probet, A.Vtf':? exaltat,
quem
ait Pragoe
integram argenci
;
vivi
libram in
purilTimum aurum unica rubicundiffimi liquoris Ita mulus muguttula.fe przfence tranfmutaffe
nonnullam audtoritatem conciliandam excogicata reperiet adco ut hujus farina^ homines idem facc^^ videantur , quod Aftrologi , qui ad artis fuE cercitudinem ftabiliendam miros prffdidtionum evenrus narrant. Librum intcgrum hic .ittexere poffem de paradoxis Aftrologorum , veriuspfeudologorum vaciciniis, quxtamcn fi ad Aftrologicx difciplinJE trutinani rede ponderentur non; ,
lum
fricac.
Quod idem prifticille Nicolaum
Ber-
naudiim HogoLand^M teftacur , qui tamen poftea multa djemonis opc concingere fuo periculo fe Ccrte Bernaudum in Libro de didiciffe afferir.
deliramenta cenfeas nullo aftrologico fundamenco nixa , nullo sphorifmo contenta ,

nifi anilia
,
&
Guibenm petTimum hominem & Acheifmo addidum & deteltabilis illius detrinon inl?Hs [wpojloribus Libelli Au6lorem exritiffe
Intericu AlchymiÊ
, ,
AUhymia geicaque .Afirologia , nuinx forores fint , quarum prior,uti futurx vi tz ftatum , conditionemque praenunciat , ita al; tcra ad beatitudinem ingentibus divitiarum thcexplicara:
fauris accumuiatatn anxie .Tfpirat
iis
cum
&
congruisteftimoniis comprobat. Vide icaque Leilor qujenam tides hujufmodi nebulonibus ha,
miruin non cit, humani generis hoftein pierumque ad morta,
lium
animoscum fucurorum
notitia follicitos.tum
bendaIVeander in epiftola quadam Paracelfum hydrargyron in aurum convercide Cc prsfente tefta-
^P^ diviciarum avidos inefcandos occulco commcrcio fefeimmifcere. Scd ut jamad infticutumrever-
tamur,
btenim quod tot verbis commendat didus Neander, tocidem Libaviits evertit. P arace lf.fi ts, inquit Chryfopceia ad nihil fere aliud , qmrn ad fu<fuemadmodum ipfe sfendinm proficientibtts confert ûod camifex fcribit , Paracelfus (ii? yw difctpnUs
tur.
, ,
Dico itaque
ex
fiquandoque exhiftoriisconftcc,
vagi termifabri plcrunque ucuntur) tuin hy-
^/wwquodam^hoc enimindividui
no mendaciorum
irrtr^jyro,tum aliismetallisfuperinjedo,
verum,
&
}pwmx\ anrHm producSum
fuille
coeteri fua im' tjuale fatum , quodam nunc pulvere qui Sunt poflura merentur. mecalla iparfufa , rubro viridi aut , riigro modo Et ut divividentur. convcitere gentes , in aurum pulverem perfuadeant, luculentius tias fuas mundo
21. fibi abfiraxerit
&
dithcultcr his iiibfcripferim, at
, ego quidemhaud illud aurum ex Mer-
curio,aliifque metallis imperfedis per tranfmuta-
& realem , naturalemque cmerfiffe pernego. Si ergo quxras, qua via & ratione id exhitionem veram bicum
tuiffe
;
,
fuerit
illum
fumma jadantia jam
in flumina
,
modo
in
Dico duphci methodo id perfici poprimam primo, fecundam pofteademonilra;
lutumtemere
,
projiciunt fparguntque
ut pulve-
bimus.
rem iljfiufmodi aurifabrum , cujus copia illis nunquam defit veluti flocci facere videantur. Ego
fane pulverem
Qaiexpuhere hydrargyro
,
fuperinjeHo in
,
illudfe tranfmutare oftenc.int
id
aurum verum quidem
hujufmodi
veriiis
ex Mufcerda
Si
quam ex auro confeflum
a;ftimem.
enim qux-
ras,unde tancum fecretum habeant, te Bruxellas in Brabantiam ad nefcio cujus cosnobii confeffionariam fedem relegant, in qua tali, & tali loco fecrefjm reconditum rcperias. Si ultra quiras cur parentes tanto thefauro non direnc ; refponfecretum prodere nolle debunt, fe dum vivunt tot tamuue horrendis chapoft mortem fecrctum
,
,
aurum aifero at fallaciitima aftutia produSum quod ut conftet, proceifum addo ita autcm operantur Notabilemauri copiam in lameJlas aureas minutim confciiTam catino imponunt, huic vel bydrargyrum , vel aquam regiam fuperafiiindunt &
;
:
intra certum temporis fpatium in liquidam fub-
raderibus defcriptum reperiunt, ut nemo tantus OEdipus cfle queat qui id omni humana induftria adhibitaevolvat. Hujus farinx hominem Florenti.-e fuiffe audio, quem vulgo Prete Nero vocabanc, de quo miranarrant ego verius hu jufmodi homines , i\ non folcnni quodam dolo , & aftutiapleno , feu fucofo pulvere aurum exhibuerint, faltem ab eo qui omnis iniquitatis auitor eft , Magiftro didicifle cenfeo. Tarvtftnum aurum coram Magiltratu Vencto feciffe AlFallopius vero tum Medicinar, chymiftae narrant
, :
,
ftantiam exefam , diffolutamque reperiunt, Hoc deinde ciucibulo impofitum igr.i commitrunt , cufua naturafuga. jus efficacia hydrargyron cx fe , ciffimum,uti & plumbum vanas evanefcit in auras,
&
fundonigrafubftanria,quamprobe exficcatam inpclverem nigrum convertunt.quem ad ufum refervant. Si vero viridem pulvcrem defiderant,euni
relifia in
arugini incoquunr,fi rubrum, oleo ancimonii ruberrimo tingunt habent itaque hoc pafto pulverem
:
unum
& cundcm
,
nigro, viridi
&
rubro colorc
imbutum quemin
feparatis vafisrefervanr.
Cum
Primo
itaque artis fpecimen exhibere volunt; quidemmira qazd&m afiutia pulverem tanti
,
tum ChymisE cximius Dodor

de
fofTilibus ita defcribit
:
de eo
in tratiatu
,
ponderis in fundo
Tarvtfinus, inquit
ille
quancum auro producendo fufficit Chymici quod crucibulum vocant, ad tegendum pulverem,hydrargyro,aut alio quovis
vafis
Fhzrmacopola anrwn prAfente Senatu Veneto fecifik^ dicitur ; ego autem dico , ijiuod ûemadmoditm litfit Senaiores iUos
,
ita ^Hoi^He pttnicus efi
f(^ fua Sraclna
deinde igne fuppofito fuperaffundunt metallum una mixtum hydrargyro follium flatu in fufionem deducunt quo perafto , difti pulveris minimatn
metallo
,
;
Lib.i.
minimam
qiiaiititatem
,
Sc6i.
,
II.
Subre(a.i.
quoque
hic nullam
vel per fe
vel per alios,
99
veram
,
leparencur, ira
ne dccipere videantiir
injiciunc
vis hydrargyro evanefcente in
hoc pafto piiJfundum abiens rcli:
& rcalcm
quo
pulveri a(Vociab!Cur mellea;
jam liquefafto
,
transforiiiacioncm admitterc po^fumus. Hoc iDfum fecretum poftea etiam reperi paucis imminucis
reliquo metallo fupernatante fcparato

in(i:ar
in
deinde fundo
,
apud Paracelfum^ : qui tamen id tanquam ingciis arcanum ne p.uefiat , senigmatis etiam , morc impo
iroribus foIir6,invoIvit.
coniiflencise
,
liquamcn
reperiunt;
quod aqua abUitum

fplendidiffimum
,
tandem pulciierrimum
&
Novi
co,
ei,
qiii
purilTjmumque aiiruTi , omnium fuciignarorum admiratione pro admixti pulveris
& cgo Principem.cujusfama; confulto parcommercio, cum uno ex iis ciniflonibus,qui

,
pondere reperiunt.
Hifce addo hirtoriam , quam patTim ad artis veritatem comprobandam plerique Alchymilt^ allegant,quam ex Arabum Alchymiftarum Schola
hujus farini' magifteria promiccunt, inito ; magnani
Utopia quam in Galbaqua ne veftigium quidem hujus Urbis tum a prifcis , tum a modernis temporibiis in Geographia .gypti memoria apparet ) con-
deproHiptam
veriiis in
(
nia Ui be .^.gypti
in
Vcnilfe aiunt hominem quendam qutndam( hoc enim individui vaad aurifabrum gi termino Alchymiftar dum miros Artis efi-eSus
tigilFe
cenfeo.
experimentum verum & rcalc coremunerationem pollicitus erat. Hic aureos montes jaditans , mare in aurum tranfmutare geftiebat. Ad opus itaque fic progreffus. Crucibulo imponitur certa Mercurii duarum videlicet uiiciarum quantitas cui additur non nifi granum quoddam pulveru rubn adinftar prsecipitati, quod elixir rubrum vocabat, tranfmutativa vi, qua pollebar ,mirum in modum conimendatum j
fi
artis liix
ram
fe
fumcret
hifcc infupcr affundebat ccrcamquantitacc;!; liqu.iris aurei coloris in phiala quadain vi:rea , quem
deprxdicare volunc , cumprimisutuntur ) portantem duos fcyphos argenteos quos fibi fundi ac
,
tenebac
liquefieri jubebat; queis eliqnatis
alccr
prcmens
in cruci-
fulvereyn
quendam
,
viridem
dum adhuc
fupra Mercurium fundcret, Sciat veftra Cclfitudo, hunc e(lc magnar artis ingreirum , quo pulvis cum Mercurio
;
S*.
dum eum
:
Principi dicebat
argento fuperinjecit ; & poft ingenrem tum fumum, tum ftrepitum excitacum paulo poft argentum in purirtimum aurum converfum reperit. Aurifaber ad tantum fpedaculum attonitus, &pulveris faciendi defiderio percitus hofpitem ea, qua fieri poterat fubmilTTone rogabat uc arcanum fibicam admirandum revelarec, quod haud argre prxftitit. Ha:c Hiftoria narratur in Arabico libro de SuHs Lmx, Conarejfn , fecrecumque fequenci proceflii d mz ex Arabico in Latinum converfo , docet , uci fequitur.
bulo flueret
perfede pcnetiatur Siquidcm fine hoc pulvis , & MercuriLis fibi invicem commifceri non pollcnt: & deinde coopcrto crucibulo cum cerca quadam cc;
ra rubra atque igne

,
fiib
crucibulo pofico
&
folli-
bus agitato igne ftatim cera mercurio m.ifta ia fumum abiit & projeda deinde intra canalem materia, aurum nobilirtimum, ftupente, Principe eduxit.
&
attonito
&
Mirarus autem fum.fraudem non advertilTc Principem, uti poftea ipfe expericntia do6tus advertit:
Qiiid enim facilius eft
,
quam aurum
,
in
aquam
re-
folvere, uti Spagyriftis notuni eft
EXPERIMENTUM.
yfccipe diUi piilveris ex auro confeUi
mam par-
ex croco rnarti', <tre aditjio fde arnmoniaco e partem : dijfolvatur fal ammoniaciim, cjprobt tribus antediUis ingredientihus id commifce^, deinde commixta ponito tntra citcurbitain O" igne len,
,
tem
&
& aurum , & argcntum in aquam quoad colorem fimilem & talis fuic aqna impoftoris cui ad fucum tegendum granum forfan ex
; ,
qui acpmfortibm refolvunt , auro,
fingnits itnam
aut latere fumptum, cxrimonias ergo,ur maprxftitifle crederetur , appofuit aqua vero aurea hifce fuperafPufa , & liqiiefada, mercurio exfpirante aurum id , quod fub aqu-i; for,
arena
gnum quidpiam
to
vel ad folem
,
vel ad ignem cinerum digere in tan,
tum
fint
,
donec omnia bene conteinperata
^ incorporata
cum collo collum unam
humido confumpto congelata fneritjnde di^ltm pitlverem facies , cjUe/n refer^vahis ad

tifum.
^ ciim materia
Hoc
,
mainfuderat , reddidit. Arque hxc funt Alchymiftarummiracula digna non catena aurca,qu3lcm a Principe prarmii loco acccperat, fed quam carni,
pera.U.0
accipe vas ventricofiirn
firiUo
intra <juod
ptimbum
& intra
&
fices fimilibus dare folent fune aureo. Tanta eft hujufmodi nebulonum audacia, uc etiamfuis nugis, & frapdulentis artibus mentes Principum demen,
laminarn aurearn/ubtilem ,five fupra orificium aureum denarium pones , tta ut foluti plumhi vaporern hauriat.
tare
non erubcfcant.
,
,
,
Deinde nccipefupra diUam laminam verfando qt reVerfando fupra diiitm ijaporem , hoe paBo lamina ita fragilis fiet , ut digitis in pulverem conteri pojfic. Atque hic eft pulvis argencum in aurum commutans. JEs uftum,quod arcanum ingredicur, ica prxparari debet t/^ fimiit modo pidveriz.atum acjua fimpUci vel muria toties lava donec prorfus ficcurn fuerit , er ex hoe fic puherem. Ecce fecretum Ara, : , ,
Tales func , qui jaSitant ex Mercurio Lunam fixam quam poftea rebus quibuldam ringunt qui
multipliciexamini cupella: rcfifiunt
uri
luntnon-
nuUx
vix
tindura:
qua; quantalibet
,
fufionc repetira,
tamen
fcparari poflint
adeoque argentumad
,
;
18. carattas
graduanc , ob fpiricuum mineralium qui in aquis fortibus nidulantur , vehementiam

,
adeo enim metallis pcrfettis fibi fympathicis adhirefcunr cam pertinaciter aggkuinantur, ut non
nifiingentibusignium tormentis repeticis vicibus feparentur. Audivi nonnullos, qui certo certius artem fe tenere ja6iitabant,& ftpius fefe experimenco artis vericacem comperiile ;quo minus tamen votis fuis pociti fint , fuam vel inadvercentiam , vel
bum
tibi paucis
manifeftacum,
Quod quidem
ex-
perimencum certum ell, fed tamen fimile illi, quod per additionem conficiunt aurum enim in fac competenti quanticate fumptum , atque ex didis fpeciebus , croci Martis , & seris ufti prjcparatum,
;
falc
quoque ammoniaco
rite
expurgatum
ac tan-
omirnonem
dem fupra argentum fufum
tindura fua , qux diQis fpeciebus copiofa inexilHt, non folum argentum inaurumtingit,fedetiam molem,& augmen,illud
alicujus circunftanrise , aut fimilis rei neceffarii prircndunt ; confulcius fane pro inad-
vertcntia ignorantiam, pro omilTione falfam d.iinnatse artis promillionem fateri poterant
,
&
dcbe-
tum non exiguum
men
illa
confert uti talonga Cupells, aut Cincricii tormenta fuilli

;
commixtum
bant.
Qiiam vero
iis
periculofum
fit
fidem
2
habere
-'^r-
ftinere
nequeunt
quin tandem in id
quod
erant,
qui tanci
momenci negotium cujufmodi

I
Tom.
I.
rr
loo
ter
Bibliothecae
,
Chemicae Curiofas
derepente divites
fadi , ne fifco a legibus conltituto portionem cedere cogerentur , hanc
Chryfopoeticam dicimus , inconfulta veritate rei te.nerario aufu per Pfeudochymicos attentare aggrediuutur. Addam hic hiitoriam meo
&
artem
,
temporc tranlaftam , ex qua , quid dc Arte ma patebit. Complura jam lagna fentire poffis buncur luftra ^queis ingens fama rumorque orbem pervafit Augullidimum Ferdinandnih III. CafarenL. , jam tandem a tot fxculis attentatum , neque hucufque obtentum Magnx Artis Aurifer^
,
felici fuccellu adepuim efTe,per fapientes artis tilios (veriusdicam Pfcudochymialtros)
arcanum
qui
profe^Ti dicuntur , qua exigua pulveris portione hydrargyro , cacterifque metallis adjeda metalla in aurum convertcre fe polTc, ad auni divitias aliunde acquificas hac aftucia obvclandas oltentarint. Pleiium fane aleas exercitium, quod multi aureis & pacibulis & laqueis luerunt uci de Bragndino , Scoto fimilibufo,ue fupra adduttis legitur. Quam autem facile fit , hac fraudulentia
, ;
imperitis
quis
&
auri cupidis
;
hominibus imponcre,
& ad conteflandam
veritatem
complura va-
riis infigiiita
hieroglyphicis
infciipta
fynibolis aurea nu-
mifmata Ccfari
artis
ad perennem repertx
luci plaufu incredibili
,
memoriam publics
non
verius
credibili, tradiderunt.
Egofanetunc
,
temporis Chymia: lludio intentus de (parfo rumore flupefadus , mirabac ,illud arcanum quod faltem ad(i non prorfus aSauutTBi' paulo aute ingehumano & perplexum difficile modun ,
,
nio impervium deteftum fuiiVe
efle
,
demonftraram
jam primo
:
Crfarique communicatum Verum dubius & anceps ad veritatem rei propius perdifcendam ab ipfo AupuftiiTimo Csefare , con fidcnter , tanquam munificentirnmo ftudiorum
concipere non pollunt, quo modo exigua niort pulveris portione intra exiguum temporis fpatium metallicis corponbus fuperinje6ta , ftatim aurum prodeat Unde ftupore & extafi invafi , dum de occulta fraudis induitria ne quidcm fufpicari licct , folum quod fa(9um eft mirantur unde fama vulgaca , cum a pcritioribus interrogantibus , ea proponuntur dubia ,que nonnullam impolturam olere poflunt ea ftatim non (ine indignatione rejiciunt , nil de rationibus audire volunt , imo decies & centies
non videt
dum
meorum
,
Mecsenate veridicam rela'ionis actefta; ,
contraponunt , Ego oculis meis vidi ; cgo inprafentia talium, & talium,tali modo tali orticinafadumobfervavi pulverem manibus meis propriisfic jubente artifice, injeci aurum proillud
,
,
datis itaque abftionem quirendam cenfui pro tempore que mora litteris ad R. P. Gans Csfari a Confcffionibus inftantibus precibus ab ut ab Imperatore mco nomine eo contendens
, ,
dudtum aurifabris examinandum dedimus . & omnibus examinibus adhibitis, illud probum,pu-
rum
quam fuppliciter , tranfadse per duas folummodo particulas rei ventatem , ne dedignaretur didus exquirere noft-) vel (V.i Pater , poftulationis meas curiolitatem fine mora & tempore opportuno exhibuit Csfari ; queis ledis Cocfar profuse ridere coepit , & deinde Paquan humillime
,
&
multo excellentius reperimus. Alii , vulgari vero de tam memorabili eventu certiores facH idcncidem clamant Ego audivi ab iis , qui praej
tri
paucis
,
fe
verbis P. Kirkeri poftulationi fatis-
fadurum dixit , hoc fequenti Verborum tenore. Verba funt Imperatoris Experimentum ^nod i>L.
:
noJ}ra pmfentia de artis rnan arcano fieri jujjirtiw, curiofum qiiidem fnijje jfed tûod Imperatoriam Majejlatem tocupleture pojjet miniine invenimu*; imo , ne
,
tertiam ^ttidem expenfarum partem , (juibtts experimentuw fMum ftterat , recuperare non valuijfe hifce^
eonflare voluimus.
Ecce dignam ab Augulto ore Casfaris atteftaex qua patet quam luculentidime ditionem fiam magns Artis Chry/opragmatiam^ , tantum abeft , veram finceram & legitimam fuifTe ut po: ,
,
tius vel
&
ex hoc capite eam fophifticam , fpuriam, nuUius utilitatis , & emolumenti , imo valde
cenfere
,
manibufque tractaverunt & in hunc ufque diem apud talem , & talem di&i pulveris portio ad pcrpetuam rei memoriam confervatur ,ut fi quid velint, haberent , quo vcritatem experirentur , & jam ipfo faSo nonnulli cjus rei periculum cum delideraro evencu fecerunt ut proinde de artis veritate dubitare nemo debeat qui de arte veri(!ima nullam fidem habent, e numero fapientum exterminentur. Atque hoc pado mendacia mendaciis concatcnantur , qu^ non folum in publicam famam di(perf guntur , fcd & libris fummo ReipublicjE damno, &aIiorum animos hac lucrofa novitace pelliciendos , committuntur , vel jxiw -f J^TôiSoA]? ultra id quod podint augentur ut proinde ridiculam illam tinEluram auri m infinicum multiplicativam , originem fuam non aliunde , quim ex hifce traxiffe cenfeam ; ifque folus nefcire poterit , qui experientia doftus quid natura po^Tit , quid non poffit , novir, multiplicefque hujufmodi adfi-audes, & dolos
fentes fucrunt
,
, ; :
&
damnofam
da cenfui
debeamus
qux
hic
apponcn-
proclivium nebulonum induftrias perlpcftas ha-
ut ftulta Chymicaftrorum promiffio , cundis approbatione Csfarea manifefta fiat. Sed
jam ad rem.
Atque hic eft impoftorum modus , quo fimplices mortalium animos fafcinare folent. Exquo colligitur. Si quis ditioris fortunx impoftor ad lOD. aut 200. aut etiam looo. libras auri in pulverem reduceret ( quod nonnulli ad nomen ex hac arte fi<3itia immortale flbi comparandum fecilFe leguntur ) illi haud dubie ubique locorum hujufmodi falfa artis miracula omnium ftupore, & admiratione exiguo temporis fpatio fine tot, tantifue concoftionibus , fublimationibufque , multorumque menfuim fermentacionibus ,patrare Quod utinam non feciffent hi quos polTent jam recenfuimus, cum citeris majorum gentium
, : ,
Nemo itaque impofterum dicat Ego vidj ego audivi ego manibus aitis veritatem contreftavi cum idem iis quod agyrtis , circulatoribus contingere folet,accidat qui dum ventrem fe perbet.
;
,
bufones devorare nummos plumbeos, cupreos,ferreofque annulos repentina tranfmutatione in auruni convcrtere fimulantjtanto circumfufam plebem ftupore replent , ut negare minime polfe videantur , quod tanta evidencia dernonftratum fuerat. Res Uibricse fenfus funt , ac
fodere
,
ferpentes
&
dici vix potefl
quam
facile
ii
non dicam plebem
doftos ac fapientes fafcinenc, ut id, quod non eft.ex corrupta tamen phantafia,id vere e(fe fibi perluadeant prarfertim fi a pericis, ftudiofifque fraudum architedis fimilidolofa: artis induftria demonftrentur. Sed hacc de primo punfto
,
imperiram
fed
&
Diis , in pr^cedemthus pa(Tim indigitatis. Rurfum fuerunc nonnuUi , qui invenco ia agro chefauro
dida fufficiant. Progrediamur itaque zdfecundum fupra propofi-
cum
Li&.
tum
aiirr
I.
Sed.
,
II.
Subfea.
,
I.
lor
conficiendi moduin. Alchymifta; vero

iii
qui
tranfmucandis in Solem , & fi (incere procedunt incumbuni: meraliis

fine fraude
, , ;
Lunam
,
>
quiddi, fed nonpiirutr, & obryzum fed mixtum, ^ fophifticnm producunc. Appoaamus nonnulla experimenca. Non agam hfc de Auro pet '-"c/. Experimcntutn. Lapidem conhciendo quod Philofophicum vocanc iftiufrnodi enim verum abltra6:i inteileSus figmentum.ob rationes in pr^cedentibM poficas elfe dicimus V fcd de auri augmenco, quod per additio,
ex oleo paulo ante pripar.nto affundc ad cminentiam digiti deinde hoc cucurbita: humili impofitumabftrahetoties, donec olcum antimo* nio pcrfede uniatur & habcbis pidvcrem , quera rnbrtm leoncm vocîit. Accipe itaque cx Mtrcurio hxam Lutiam in Lamellas tenucs tunde Cx hafilli
j ;
&
ce
m tigillo ftcatificaveri*,
, ,
horas rehqucns
ac in coemcnto per 24. tunc habebis argentim in aurum
puriOimmum non tamen nifi colore exaltatum. 12. Experimentum. Aurum debilis coloris exaU
tare.
cum parce, cxfurgic. Hoc itaqiic pado, ope cinnabans , & hydrargy& Lunam faciunt. Accipe optimi auri ri Solem partem prius per Mercurium crudum in calcem renem,
ve! part^-m
,
ana
Accipe Mercurii fublimaci, & cinnabaaris Jotones , Antimonii unum lotonem ; Sc bis tantum aceti , cui aruginis tantiiium quantum duobus digitis capere potes commifceas; , paulatim indancur olJi fcparatoria five retorts,
2.
hac alembico impofita fequentem paulo poft A^mrn fuperaffunde dcinde odona cohobahoc peracSo , aurum folutum ia tione abftrahe alembicum afcendens phlegma fuum ablfrahit uf.que ad denfitarem qui quidem iufufus fpiritus ab auro folvi nequit , nili per oleum ejus , quod fupra priparacam Cinnabarim affundatur , ica uc parum fupra emineat ; deinde coagulare finas boquxfiracis beneficio redudam, & habebis
;
dudam
&
deinde accipe 'pCinnabarispartem, quam imbibas liquore:pau16 ante elicito, liquoremque denuo retortx^vi-:
;
exibit
Jiquor
vifu
piiicher
tres commiffum a cinnabari abftrahc
poftea
alembico HermcEis ..figillo munito iuditum p^'; 12. dics in arena coagalari fiuas & hzbthh pulve. rem. Quo perado accipisaurum pallidum , & im,
mnm
turn.
(iAijna.
perfedicoloris, vel Lunae fiSci 8. lotones , five 4. uncias fupra quas ex pulvere prjcparato 6. drachmas fufioni cxpones , habebifque exaltatum ad
,
calcinato per
fic
j.
Mercurium auro
fuperafJib.
fmdenda
Arfenici
prseparatur.
Sume
,
falis nitri i^
,
lib-
asris viridis 8.
lotones
feu femi-
eum gradum quo major defiderari non poteft. Quod idem fiet abfque puJvere hoc pado. Extenfas in lamellas tenues argentum vel aurum pone
,
,
,
uncias, ramcntorum ferri
feu chalybis
unam
lib.
in oleo
, ,
feu
retort<E inditum diftilletur in ex hac aqua affunde Mercurio fublimato otto locones , abftrahe bis , & torum in aquam folvetur Lunse fixandi opportunam. Sume iterum ex vitriolo fublimatum fulphur & fiac ftratificatio ut Chymice loquamur fupra 4. lotones , vel quod idem eit , femiuncias , Luni fixa: & 2. lotones fulphuris , deinde fenfim evaporare permittas fulphure redificato junge quater tancum vicri Saturni & dum in fufione elt , ei calcinatam Lunam infundas, bifque fuiminatum impone perio. dies, in aquam jam prxparacam , & habebis argemum fixum cum mediocri auro non puro quidem , fed
totum complexum
guletur
&
iiquorem fupradidum antcquam coatenui caJori , ut fupra 24. horis expone
aquam
ufque
dum
,
videas
oJcum parum
ebuJIitione
com-
moveri
& habes quifitum.

ut njideamus
SupereH jam
an Aiirum
Chy-
micum
fit licitum.
C A
UT
I.
Vtrum Aurum Chymicum

tandem ratione faclum
vcndi Pojft?
quacumqui_j
pro njero
licite
Sophiftico.
ic.
1'-
Experimemujn.
sris viridis
,
Mercurium
,
fixare.
;
loconem
five arrugiais
Sume unum lo-
PRopono
dam
duxi.
hoc loco Quarftionemj qUamrtiajorl
tonem mercurii crudi quod viridi jeri impaftatum fublimetur in cucurbita rerrea vitriata tam diu donec ^s viride cum mercurio uniatur & habebis fixum. Rurfum accipe totum complexum quod in marmore prius minutiffimc tritum impones retortse per ignem fortem diftillandum, & quod nondum fixum eft, ab .-ere viridi recedit
,
jure Jurifconfulti fibi vendicant ; ne tamefi quicquam omififle videamur , eam non omitcen,\;'
^.Yv
Hanc Quiftionem de auro Chymico antequatft ordiamur Notandum primo , quadruplicem artem hoc loco confiderari poITe. Prima eft Ars Adetallurgtca, qu ex minera auri , & argcnti fingu:
hocaccipe
&
reduc per fequencem ôrew in pu,

,
quod fequenci plumbo in tigillum pofitum abftrahatur & manebunt ex una drachma
Mercurii cres drachmaeargenti auro gravidi. Fluor ita fic. Sume urinam , quam in lapidem
ram Venerem
purum ab inspuro , heterogenea ab homogeneis, feparat reliquum ignis ope in purumaurum ,& argentum decoquit , dequo artifilari artificio
:
cio in MecaJIurgia
feu arte metaliica
ampliHime
aftum
eft
&
uti hscc ars

,
concoques,& fpiricum avolare permictes

ter tantum
ris uti
II.
una cum tartaro accipies
&
ex qua operabe,
necefiaria elt
ut fine
tantopere humano gcneri ea ob fummum metallorum
ufum
nulia
Imperiorum, Regnorum,& humana:
paulo ante
didum
fuic.
Experitnentum.
Ex Mercurio
vulgi
Lunam
faftam in aurum convertere. Primo fiat aqua regia ex vitriolo , fale nitro , ana una lib. deinde jcris viridis , & falis armoniaci ana 4. lotones;
negotiationis adminiftratio confiftere portit , ita quoque tantum abeft , ut a legibus illicita cenfeatur, ut potius eam omni Jaude dignam veluti humani commercii itabilimentum, cenfeant Jurifcon-'
fulti.
ramentorum ferri i lib. qux omnia commixta &minutimcontrica igne forti refolve in aquam & hanc aquam alembico impofitam calore bal:
Altera Chryfipoeia dicitur, qua Alchymiftse per tranfmutationem veram , & realem unius metalJi in aliud, non folum in aurum naturale ,fed& eo
excellentius fe convertere poffe gloriantur fi verum eflet, certe iJIud aurum vendere,
:
nei leniter abftrahe ufque in olei confiftentiam; deinde ex antimonio crudo quantum volueris,
Quod
& diftraTertia,
Tom.
herc fine uIJo fcrupulo poflent.

I
I.
T02
Tertia
;
,
Blbliothecae
,
Chemicse Curiofas
to
nonnolU tArt Spa^yrica dicicur qua metallis. variis Cbvmici aurum verum & naturak arfenico marim'arqenco cupro, feao pUimbo,
,
.
faUo mandaverint, vel ad hoc fcienter'

i
uft
dum
iAfierett
fucientibns ininiflravcrint
aut fcienter vei auro,vel
aroente
fuerint vendendo,
vetdando
infoltttktn
ve-
fingulari arce chafuis ^limilibufqiie commistum , per tr riparumque feparaiiE , ex atenis fluminum lamcll in & fccetnunt, qHentiaignis tormeata naturale au tale purunfiinempc,
rum
tanit
ponaeru anrurt
'Vei
argenttim
panA
norntne
inferre coganturin publicurn pattpertbus erogandhtnjf
quanii Alchy/nitnm exiflat
circa tjuod eos alicjuo prdm
fandunc
acque
&
diclornm inodortnrt legitirne confliterit deiiûij]e,faiten* tibus nihtlomtnHs aurum , vel argenturn AkhyrnitHm t,
'^'ÔuartoêftÎurificUtm illud , quo parte cmn parte Partem cum rrHHirmnem . five parttm addirionem , per
.
Alchymift*
,
uti vocant,
dare aurarnaugmentare eique debicam tmauram eft , una dieicuf generis duplicis acquc norunc
;
autipfoiUtfr^rniintHr,fcicnterHuml;t^^,perfetMinfm^^^ nota. re^ferfs. Quodfe ad fr^mam poenam pecu^ niifriarn e.xfolvendam deltnquentinm ipjoritm fncultate&
non Jufficiant , peterit difcreiirnoderatio judifis pcenata hanc in aliam , pnta carcerts , <nel alin?n , \uxiei ûa^
Collybifltca
alccra Sophiftica : de aeicacionesinter jurifconfultos,
qua varis' tunc
iHatem
negotii
perfonarum differentiam
aitoJtjH^
verh^
Nos iinîilarum propolitarum partuim dubia tum Canonicos tunc tjer Canones, tum Civiles, expediemus ubi prius de Extravagante edita a
,
attendendo circntnftantiM comrnutar^,
lllos
î tn tant,i ignoranttam tnfeltcttatis prontpennt
nedum nurmios
fontemnarit
lent
attro
,
Joanne XXH. Pont.Max. nonnulla prsmiferimus. Joannes XXII. Gallus , patria Cadmxenlis ex Provincia Aquicanias anno 1316. ad Pontificacum
ConlHtutiOrfies Clememis V. prarquas ipfc publicavic deceiroris ,mulcasqiioque de CaJJanc^s ZenfiUnns quas ZKtravaimtes vocac, in Extraub.eres Commentarios edidic.. Inter alias
ut , Jed naturaiiii juris pr<icepta artis excedant metas , legumqtie i/io-'

<vendant
, ,
interdiiki
,
fcienter videlicet
adttlteri>iam
e:d
eveftos
pra:"cef
&
(^ argento Alchymico cndendo , vel fundendoj cudi , feufundi faciendo monetam , hac animadverftone percelli jtibemus , ut ipforumhona deferantur carceri
ipftfue perpetuo ftnt infarnes.-EtJi C/ericifuerini delin-
quenies, ipftultra pr<ediclai panas priventur heneficiis

habiiis
Vaeances una quoquc habetur
qux intitulatur d(L.> omnes illos,qui condemnac Cnmh:ef4fi: Inqua Artem miris dant operamaro conficiendo
,
:
ttjodis
exagicat. Sed uc
miilca paucis ampleftar
dictam Exrr.ivaga!ite!n-, , ia qua de Alchymix faliicaccadduhncufque nos quicquid ximus,Apoftoiicaauthoricate conttrmatum repe^
fubjungani" hic
ries.
prorfus reddantur inhahiles ad hahenda. , "~- eft n -^'^ ..,a;...,:^ 3..., j_ _ Hjec confticucio foannts XXII. P.M. dequa mira fparguncur. Alchymifta fingunt , Pontificern Alchymis ftudiofifTimum cum ad Arcis ma^ns opiis pcrtingcre non poflet , ex defperacione hanc tam rigidam confi;icucionem condiditie. Cerre-
&
wa,
Platina in ejus vita poit
piamapudeum
morccm ingencem auri coinvenramreferc, quodfi verumeft,
EX T
R A V A G A N
De
Cfirnine
falfi.
ifiiufmodi
artis beneficio
TOANNES
Pr.efatio
XXII. ...PONT.
in
MAX.
camen auri theraurum minime Chymicae comparatum fuifle credendum eft quod camen Alchymilia' pcr fas,& ncfas convincere volunc.Ponciticemque hanc conll:icucionem ea de caufa ne quifquam pra.'ter eum ad arcis arca,
num
ExtraVagantemj.
iAlchymU hic prohibencur & puniuntiir Autum facientes & fieriprocurantes .quoniam tantum de vcro auro , & argento debenc inferre in
,
pLiblicum
iPalfo
,
uc pauperibus erogetur
adiiltenno pofuerunc. Culcaces non fuificianc , pocna per judicis difcretionem in aliam commucabicur , & infames fiunt.
&
quancum de Ecfi eorum fa,
pertingcrecex invidia condidilfe. Quidquid fic ego de Vicario Chrifli talia fufpicari nolim Unde fi Pldiin<t credendum eft, ego hunc auri Thcfaurum, uci paulo ante diximus, Artis magni beneticio miniuie comparacum fuiffe, puco CLim vrl ipfemec eam in lua Extravagante ap.erris verbis damnet Sed cx variis colle^
,
dtaneis, five reditibus, f^ve cx auro propria induftria, aut etiam dono , in pcculium acquitito ,
Ec fifiacClerici , bencficiis habicis privancnr,& ad habcnda inhabiles efficiuncur. Vide ExtravaProdiens,Sc gantem ejtitdem foann. qux incipic
:
ell fub eod,tit.
coUocaca.
thefaurum fupradiSum eXcrevilFe veriiimilius efle judico i ctim Pontilicibus media nunquam ad fimilia procuranda detinr. Incidi non icaprideni in Librum Gallica Lingna confcriprum L' A R T cni Titulus cfl
,
;
EXTRAVAG ANTIS TENOR.

Spondcnt quxi non exhibent
thymifl^ jpanter
fi/eam inciduni,
,
TRANSMUTATOIRE DU
XXII.
PAPE JEAN
,
diviii.is
paiiperes
Al-
cjui
quam
fe faptentes e.MifitmanL,, info'haitd diihie httfecerunt^
Nam
,
modo, aurum verum&naturaledi(5tusPontifcx infuo lâlacio Avenioncnfi fieri curaveric. Sic autem incipit Or
In
DE CE NOM.
quo
.-igicurde
&
ratione ,qua m.igna- artis beneficio
JM
artis
,
AlchymicE alterutrtim fe
fus. ignoranti& confcii
,
profeflures ludijieos qiiifupra ipfos

;
ccmmence
ouvrer
roolez.
er^
le
livre d'Alchyr/iie cjue

,
le
il
Pape
Jcari fit
cant
cum
Avignon-
duûci ouvraê
en c.Voit 20O.
admirantur ^nibiu citm veritiU tjit<ijitii non JnppetaL, diem cernnnt factiltates jexhaununt , iidem!^:te vcrliis di/flmtilant fa/fitatenu, , j4t tandem quod non efHnrirnm natura , ejfe verum
ahqiiid hiijufmod* dixerint
,
,
d'un chacun pefant un c/uintal. Deindetotius Magifterii proceniim fuse defcribit. Eqo tanecum
aurum ,vel argentum

f.ngant
hlic
:
Sofhi/itca tranfmutatione con-
eoque intcrdum eortim tewerit.u

,
damnata cr
damnanda progreditur
^lchymitum
ut fdts rnetallis cudant pi:-
moneta CharaBcrcs fidis oeulis , (3- non aitas fornacii ignem vttlgum ianorantcm elu~ dant. H&c itaque perpetitisVolentes exulare te/nporihus, hac edinalicenftitutionefancimtu,ut quicnnque
eo operandi pcnitius examinallem, eo fingulare quod aut vecerum Alchymiftarum ingenium auc primorum in Arce Magilrrorum prscepCa fiylumque fuperec , prxcec vulgares quafdam recepcas,{k aliunde defcripcas, me reperiffe ingenuc faceor. Unde & confequenrer hunc nonnili fuppolicicium parcum etre.non fine manifeftis argumcncis conjedurans quem ex AU.
in
nil (ane in
,
,
modum
hhjufmodimaimvel &rgmt\im fe(erint,veiferifecH,
nonnemo cum adarcisveritatem coafirmandam , tum ad nonnullam cxiftimationem

chymicis defperatis
,
mationeifl ei
fiib
Lili. Se6t. nomiue & au(ftoritate Pontifi,
II
Subfed, h
lOj
ir.
cisconciliandum
proceflli ante
>
in
lucem publicam
Sednc cuiquam injuriam
procruferiti faccre videar, id cs ipfo
PROcEssus
Ponrfaire SoUil bon
c-rfin
,
pcritorum oculos exhibico ^ -^ --"'leonfido. îirum
me
evi-
id cfl
it/iHrHm
^ puy^
Accipe ss uftum
,
optimmi
efficer(^.
PROCESSUS
t^lchymictu loanni xz. Fentifci perperam adfcriptus, QHCrnex Gallica hnguain Latinamkme tranfatum , de verbo ad verbumfic interpretor,
fulphur vitrioli
cx uno(epa-
quoque
ratim
,
2.
libras.
Q.uorum unumquodque
,
minutim fupra marmor teras & deiiide probe commixta Alembico committe Juto (apientis, ne quidpiam fpirituum exhalet probd ,
Accipe acerum fortidimnm 4. lib calcis albce finas ftare hoc pacto per 4. dics quinto vcro die, initte materiam in alembicum vitreum, eamque difti[Ia dilHIlatam bene referva. Hoc fado, accipe falem & urinam cum Indico Alexandrino lib.
, ; , ,
mumtojquod intra cineres furnelli pofitum calore tenui niateriam diflilics ,3quamque edudtam
ampulia vitrea referves.Poftea accipe duas drachpuri & 4. drachmas argenti vivi quse fi^ mui aufiticum more amalgamcs. Hoc perafto amalgarnatum cum aqua fupra in ampulla vitrea refervata, quam optimeper triduum fequens fubigas, five pidorum more teras^hoc etiam pein
mas auri
I.
falis
ammoniaci hb.
6.
femilibram
falis
com:
Dilibras,prius accto calefaftas di(tilla,& poftca mittes falja^, qus ubi fufa fiicrint , ea fimul mittes in Alembicum dilfillanda ubi diftillatum fuerit fi in ftindo quid remanferit miftum , & ibrdibus nccdum exutum diftillatiopem repctes , aqua , quae cgrcdicur , denuo fupefaffusa & hoc toties repetes donec tota aqua ex materia fuerit egrefla; quo perado, in fundo vafis malfam reperies congelatam inftar glaciei auc cryftalli qiiam diligenter ferva feorfim. Iterum accipe fulphur vivum lixivio forti maceratum , quod fublimabis jungendo 43. Mercurii fublimati. 45. untnunis prsparati
aceti pariter fimilibram
&
ftarum
rerum
5.
dida ratione fubadam igni levi commillam per 12. horas concoque; hoc exadlo denuo cum diftaaqua tere & probe quod molitum eft recoque, idem femper repetendo 18. vicibus, donec cotorem vermiliiobfervaveris; deindc
radlo, materiam,
,
accipe hujus materix pondus: explora & projice unum pondus fupra 18. plumbi habebis aurum purum per omnia examina prob^tirtimum Phim, ,
&
bum vero , fupra quod projici debet medicina, longo labore prxparatur , hoc modo.
Aceipe plumbi lamellai tenites, tjtm fale irt pttlve' rem minutim contrito intra voi terreum flratificabii
,
qux omnia ponantur inaquajuxtaprarceptum inferius ponendum. Difiblutas icaque didas res in Alembicum pone & poftquam forti igne diftillaris in fundo mafla remancbit, quam extraaam fupra laminam vitream incella, aut altero quopiam loco humido repones, donec in liquorem refoluta fuerit.quem iterum ferva. Deinde accipe malfam fupra nominatam prima operatione extradam camque laminx vitreas loco humido uci prius exponc ad dilVoIutionem; qua perafta hafce duas aquas prima & fecunda operatione produdas fimul comroifce & inunam
cias calcis,
&Lun2E
4. uncias;
ftratum fupra ftratum continuando tamdiu donec totum vas plenttm ftt , demde ^Hnûrai Vafis arUe claud^^
remaneme tamen fupraforamine adfumum eiicicndum

apto
tes
,
:
deinde hoc
vm
igni
congruoper
6.
horas conmit"
0- pojlmodum aperto vafe lamella^
phmbi
,
ccrro-
foi, candidtjfimoi reperies, ejUM lixtvioforti
^ calido
tmpones
pnris
,
dcfcendet iina cttm lixivio , la^ninis , g^ fal cr candidis pariter infttndo rem^nentibus , tjuoi
deinde exemptas Jupra affufa teres ufûe dum atjUanL. claram comperics : hoc peraUo repeie tritionem cum^
ptjlvere remanentis acjux
,
addita ac]ua aluminis,&
falis
roairam congelari finas,qua congelata habebis medicinam perfeftam ; ex qua exiguam partem fupra
ris
{1 fufioni commiletempus in Lunam opiimam, omni examine adhibito probam, converfam
Qr tartari,flccetttrûe ad ignem^ , hoc toties facies , donec tota materia candidijfinia compareat. , hoc paclo toium in olla fufoni committasi
commmis ,
i8.
Mercurii partesprojedam
totuni incra exiguum
& habehis
plumbum
quod in aurum converti debet,
praparatBi-'.
obtincbis.
Atque hic eft primns proceffus
in
quo
vel fum-
ma
fcripcoris negligentia patet

,
ponit
is 45.
cal-
una cum totidem unciis Mercurii fublimati in quo manifeftus error eft cum enim argentum in calcem redad:um,in priftinam natnram reducitur necellario argentum calcinatum pluris conftuic, quam lucrum ex tranfmutatione Mercurii non importet quemidmodum imicuique patet ex proportione 4;. unci.irum argenti ad 18. partes Mercurii , quas in argencum tranfmutari procelVus dicic; quare nos errorem correcis argentezE uncias
,
: :
Atque hic eft proceftus , qui quantus eft partira ex Clavicula Lul/i extraiSus eft ut proinde vel ex hoc ipfo fuppofititius partus innotefcat , cum LulIm multo poft Joannem 22. Pontificem mundo claruerit neque verifimile eft Ltdlum hunc pro,
,
ceflum a loanne
mutualTe. Judicet jam LeUor , quid de hoc defperati operis proeefiu fperan-
22.
dum
fit.
Plurimosaliosfuppofititius ille Audot adducic proceiTus de tranfmutatione hydrargyri in argen-
tum
pferit
& aurum verum cum iilos ex aliis defcri& ejufdem prorfus farin^ fint qui apud Ri: ,
ximns addendo 4. Luni calcinacae parces. Qiiicquid aucem hic author dicac cerce ex hoc procef,
plaum-> , Birellum^ , Lfaacum-, , Lullum-. , /irnoldum^, caEterofquereperiuntur, iniis defcribendis majo-
fu
nihil aliud
fperandum
elt
nifi
malfa
quxdam
argencea ex congelacione Mercurii , & calce conflata: proinde proceflûs hic , totus quantus fophiflicus cft ,& indignus cujus quis inutili & irrito labore experimenrum fumat. Sed jamejufdcmauftoris de auro purifTimo conficicndo procelfum exa^ tninemus. Sic icaque aic.
,
rem temporis, quam Sophifticorum hujufmodi fecretorum rationem habendam cenfui. Nihil porro reftat qudm ut Aphorifmos inridicos de Chymico au,
to a diverfis Jurifconfuitis pofitos hic apponamusi.
Tom.
I,
CAPUT
,,
104
C
VeAuro
X
Bibliothecae
Chemicae Curiofe
rum & argentum habet quoque quafdam
,
virtuteSi
APUT
Chymico falfo
,
qiKt
non
infunt aliis metallis,
neque
in
au:o
&
11.
Dscifiones Juridico -Canonicx.
O- wro.
Arslicita? Refp.
genu-num, &i lllla licica cfl , quae verum , Cenfa.?Ôldradns naturaL^Turumproducit. I:a crtmine fulh adde in tiinh Cr loann^s ^ndradns proSophilbcum aurum duione udfpccHhm. Si vero Cmtum Juns ducit, illicitaea; itapkriqne& Doftores Ita Joanncs de Plat. lis tum Canouici tnjHmma, prst. loames de CLvafw
,
f^ i
Uxriciir.an Alchymia
fit
argentoper Alchymiam Sophiflico, veluticontra melancholiam , aliafque animi ^gritudines a pcritis medicis obf^rvatas. Et fubfcribit hii"cc Frae. Bartol. de Sanila concordia infumma , Verbo Ewpti. . j^.fab. de Monte de empt. e^ vend p 8. 4. Quiricur. An aurum quod quis diabolo Magiftro , vel arte magica didicsc , vendere poffit ?
,
l<.eip.
quodqucmadmodum non
difcerc, ita
,
cft
Iicicum,aliquid
a Diabolo
te
acquilitum
quoque vertdere non
tale
aurum,mala ar,
licet
ciim fen per

,
fufpicio alicujus deceptionis a Satana
veritatis
ofore (ancloe
fubelle polTit. Et
tam
tn L.
I.
c.
de arg.
efle & artem , & habetur Q. deanro fub.perfe
hoc pafto prohibiaurum ex ea produftum , uti

10.
vcrbo
i.
Alchymia,
Qiixritur.
An verum &
rcale
aunim ab Al,
chymiltispertranfmutationem confici pofiit;_Relp. ae quo non. Ita ^vrenna apud îlhertim
CAPVT ULTIMUM
E
quod
,quia talc aurum Alchymlin prscedcntibus (peciem h.bet , verum fium non niU externam auri tamen aurunnnn ell , ita D. Thom. 2. 1. q. p. y.c/inf reg. m nfibmfenart. i.Card. iAle.v. inc. i.
fufc
'ANAKE*AAAIOTlK'ON.
7 quo hrevHer quidnam proprie decantciuffimus
apud
veteres
Alchymifas Lapis
(s^
'sitamertveratranfmutatione id etficefet cjuifnulhdupiam.tum vcrum quoque aurum tuturum , Thom^ D. vcrba bium eOc debet. Scd audia;r.us folumapproAlchymicuivinon quem multi aurum vcritatemartis tanci viballe, fcd & etfeciffe , ad pcrperam dicunt; fed ri teitimoaio ftabiliendam conhican poHunt. quivel exipfisejusverbisfacilc non tamen d.ffiAlt^ cjnamvis fit inquit
:
Philorophorumêr//,
ci
quidtandemprif-
Philofophi
eorumoHe moderni SeBatores

,
pcr
eum mteUexerint
aperitur.
lAlchymia
foh noritnt occuh.ts vattira. operaripopfn. Si itaque perfccie tju^.fcnntas , \uxt/t non eil verum, AlchymiPaiS per tit aurum, quod pro vendicionem ejus nacura, a tit quale tale
,
ûod aind^monibus notam

efi imvojfbllts
,
&
nos dtcimas
fahem
angelts
Naturs opera qux tum in metallurgia tum in auri conficicndimodo, & racioneoccurrnnt ^Difcuffaquoqu*; oniniaea qux dc admirandis Laptdis Thiiofo, ,
Vldimus haSenus admiranda
cjui
phici myfteriis priicitradiderunt
mulcis quoc]ue,
& magni ponderis rarionibus o(tendimus,nemineni

hucufque tliille qui per tranfmutationem veram , & rcdlcm Mercurium , aut citera metalla imper,
&
vero fraudulentam & injtiftameir: ;li utieftillud, quod eft, pro veroauro vcndi poteft: ( eft , extraex variis metallis quibus commixcum fent. dicit iic , z hitur ; dc auro vero Alchymico naturavirtnte ars dilt. 7.q. 3. ar. i. potefl quidem
,
.
aurcm verum
fetta in
verum
illani
& nacurale
aiirum tradnxerit
Sed
omnem
faham
indc
,
&
Alchymiltarum operationem fnille Sophiiticam , quin & aurum argcntumvc

,
inducerz^ lium agentium ahqu.ts forrms fahflanti^les nullo quas in materiam ; funt tamen qnxdam form ,
p'^fimodo ars potefi efficere, tjuodproprtaatlfva, adhibcrz^, invenire Va principii e.irum non potefl beneahfttdfimile i!hs efficere^ ,fcitti ,^Lhyni,
produdum, aliudnonfuii/'e,quam aurum cxteris adjnndis rcbus aut commixtum aut fuco introduitum ur proinde ex didis recte , & jure me,
&
rito inferrc
qucamus:
&
Omne
tate
aitynm, argentnr/,Vt^,qiiod hucufquc a di-
verlis iy^lchymijtis
contldum
traditur, vel callidi-
fed
jit.
ad a:cidentia factunt ahcjuidfiinile auro,qii.mitm aitrum , qitia verim nonfuciif-^t exteriora , fed tamen ignu , cjho cahrcm per non aurt efl forrn.tfihflantiahs
deiermunttiY Alchymifii ,fedpercaloremfohsin loco vcrbis quibus Ex minerahs. virtits ubi vi-êt minaio ,
dolofa impoltorii artis aftutia vel arte magica cx padto cum Satana fado.vel denique ex minerali auro i:i pnlverem redudto con,
quadam
&
fLCtnm fuiflc qiiod tanitn , ti cupelltE , & cinericii, auc ctementi trucinx commifervs, non fubfi(tar,fed
;
in
liiculenter pacet,
chymia
:;.
feniiHe
DivnmThomamXon^g' aliuddc AIquam quod iis ipfi affingunt per
eaexquibus coalucrat refolvatur quod tum primum mihi innotuit cum non ira pridem cum
,
fuppoiititios partus.
Qiiiritur.
Anaurum Alchymicum vendere.&
iongo ratiocinio
fe
periiinimis auri Rparatnribus hic Roma: ea de re dilcurriflem.iûi fanfte affirmarunt,
naturali , & an perhoc folvere liceat pro vero , aurum Yenditio aut folutio reddatur julta ? Refp. fi vendi di{Y-rat,id alchymicumanaturaliinnuUo (olvipo(Te:fecus,minime licere.lta D-Thojn.Si
&
adiv^riis Alchymiftis diverlbs
tum
auri argcn;
rjque partus examini
oblatos accepiHe
,
&
non-
&
tAlbtrius fupraaddudi A-iirr,ude Ifeniia,DalCard. Ahx. in di;L c. 1 (Jjt.z ftnt regaha. Qui dus enim per alba albificanr , & p.-r citrina cimnanc prom.inente fpecie metalli prioris in maceria , hi omhocmodofere & funt culdubio dcceptores
,
&
quidem cupella: ad feptem depurationum repeciciones ob pertinacirtimam fpurix loifcella: adhifionem reilitiHe, tandem verum aurum prajftitiile, non intenta ab Alchymiftis tranfmutatione contiacum, fed uci poftea ex conteffiene corum pernuilos
ccpit,
ex marchafita auro pritgnante

,
metaliurgica
yllherin parcc proccdunt , & ipfo puniunEt deceptiotiibus. fubltant mulcis to tefte , Andr. tur talcs , juxca conttitutas leges, ita loannes Crimine tititla de add. ffec. f.-ilfi. %a pratet intereffe in^nit , majoris valoris au-
nes in coto, vel
marchafic^ extradum. Et quamvis innumera hujufmoarte
decodo
cum
lucro ~ auri ex una libra
di artis miracula ipfis exhibita fuerint nil tamen a quo tempore artem fpagyricarn profelTi fucrant,
,
Nam
comperille aicbant quod non fucum fiiperet, auc quod ex faUis mifccUis fophiftica compofitionc non
fe
eoaluilTct,
, ,
Lib.
coaluiflet.
I.
Set. II.
Cum
Subfe6l.
,
I.
loy
Albertus lib. j. de mctallicis conhrmac ; ûrnm enim Chymiea arte ad/e devenijje , -iit, tjtiod ubifex ant feptem iguesfujlmutjjet,
,
Quod &
auri pretio haud imparia detexit, itaque nulla auri tantopere a cuiidis defidcrati per Aichymiam conficiendi fpes fit, mcrico quifpiam miht objicere
:
taridei/t
conftnntum infasces re/olutum fuerit. DHmitametallis

,
iiiio
me
temeritatis
qit: Alchymtjiic dictifit

cit.terif<]ue
tie
,
auritmfc facere ex M.erciirio, ijnod cupelU ûovis modo rejliiat,

,
argucrepoifcCjdumeamartemprilumptupfiusconfiitare allaboro, quam veneranda anriquicas can-
credas eis
cnm longioribm
igriu
tormentts
heterogenets partibusfeparatis, auri fuper/t,

impofiiifti.
tandem quantum
quam verinfiiriam^cerciffiinamque femper fuppofuit, quamque toc rantifque Philofophorum fcripcis

,
Non
opiis hifce tuiffet, toc repeticis exa-
comprobacam vidcmus
quos quidem omnes im-
minibus veritacem reperiri , ciim id magna pkimbi copia cupellx commilFa facilc vel unico examine fine errore , arte paucis nota , comperire potuinenr.
pofturx arguere,non fapiencis, fed imprudentis caiumniatoris , vexacionem elle plerique mihi opponere polTent. Qiure ne injuriam iis facere videar,
Concludo itaque quicquid quondam Arabes, quicquid Lnllus, Amnldus Rupectjfa quicquid Ifaa; ,
:
cus, Ba/liiis,Ripleui, Sendivogtui, '/'aracelfm,
ejufque
fequacesde auro afc confeclo rradiderunt, non verum , &c nacurale, fed Sophifticum fuiffe, iis artibus quas recenfuimus conBatum. Unde quicquid innumeris hucufquede Arte magna Zi^/?ûevulgatis libris editum fuit, id nil aliud , quam quod diximus continere, adeo certumeft, quam certum
,
efl: mortuum naturaliter revivifcere non polfe quod tameti de fuo lapide mortui corporis refuf,
cicacore paffim jadant.

,
Unde
fiuftralaborant, qui
,
ac meipfum a cavillationis dica exiinam Quid veteres Philofophi per Laptdem Philofophorit? quid per Artern magnam inteliexerint ,ea, quafieripoteft perfpicuitace claricate tandem aperiam. Merctirius TrifmegiHus totius recondits dodrinx audlor cum Abdita qusvis in Naturs majcftate elucefcencia fumma ingcnii lubcilicate penetrafTet :ne tancain mundanis recefTibus facramenca cuivis obvia iierent , ingeniofam illam hicrogiyphicorum archiceduram adortus eft qua fingula magni momcuci myfteriafub Symbolis quibufdam ad pantamorphr Nacura fimilicudinem excogicatis , ita recondidit , ut tameii iis , quos dignos ju:
&
ex ex Th?acro Chymico Turba Philofophorum opcribus Ifaaci Hollandi, Comitis de frcves Bafilii Valentini-, Trevifani f!ernaudi Boni,foannis'PetriFabri, Libavii, //)/.', Rhsnani, Portie, , Wec,
, ,
dicaret,
& fibi ingcnii perfpicacitace fimilibus h:iud

, ,
kri
Alexii
,
codicibus
artis
tur.
vel ex innumerorum Manufcriprorum eorumque receptis ad tranfmutatorije arcanum pertingere fe pofle fibi iroaginan,
impervia relinquerentur. Unde eledis in huncfinem Sacerdocibus & Philofophis quibus unica ad Regni folium fpes erat, mcntis fuae arcana per difia fymbola exprella , ne una fecum tanta inventarum rcrum emolumenta incerirent , communicavit ,faxifque
incidi curavic.
eft
,
contraomnem temporum injuriam Quoniam vero tantarum rerum fci-
Qiiod adeo certum
ut vel
;
ipfi
primi artis
metal
Magiftri id fateri coadi
fint
quos Pcjrace(fw Al-
entia paucis"verbis exprimi nonpoterac, lymbola qusedam idealia , qu^ analogiam qiiandam multa
chymiftarum Monarcha
/ib. detrarifrntttatione
compledentem tenerent cujulmodi Hieroglyphica

funt,fubtili fane
/V(J,&in libro intitulato Aurora Pbilofophoruntj, citat. Verum ciim ejus circa Alchymiftarum vanos labores fufiiTimum difcurfum fupra Seci. i. cap. 6, verbotenusallegaverimus,e6 Letlorem rcmittimus. Qpo cametfi omnium hucufque Alchymiftarum conatus tanto rigore reprobec ipfe camen in eo , quodinaliis carpit, peccafre reprehenditur: dum in cribus nempe Arfenico , Vitriolo, Antimonio,
,
,
indagine excogicavit
quibus
omnia ea qui
,
fine mulcis difcurfibus defcribi

,
non
pocerant , S>: folo ceptu , patefierint

pitm^.
&
,
myftico unius fymboli conde quibus vide noftrum Oedi'
totius Magifterii
arcanum
confiftere dicit
uci in
Cum itaque omnia in omnibus fub ccrta quadam analogia latere confpiceret , imo luperiorain infcrioribus, hxc in fupcrioribus , mcdiifque mira quadam ratione contineri intueretur , quadrupli,
fracedentihus docuimus.
Qiiicquid igitur hucufque aut fcriptum de -.^rie tJ^Lag'ia, aut in ea traditum fuit id totum uti diximus, vel Metallurgica vel Sophiftica arte priftitum fuit adeo ut nullum inde aliudemolumentum refultare queat , quam quod vera Chywia
, , ,
cem Mundum diftinxit: Archctypum ,Gcnialem, Sidcreum, & Elementarem , uti fupra in Oedipo dc Alchymia Hieroglyphica <iygyp:iorurn & inObelifo PamphiUo ample dcmonftratum fuit in quibus ordines rcrum,& entium gradus eo ingenio pofuit,
;
ut nullum infernum
laudanda docet. Primo enim aurum, argentumque ex minerismetallicis extrahendi,excoquendi, depurandfque modum tradit. Secundo ex varia auri, argcntique reliquis metallis , mincralibufque commixti nonnulla tindura cuin adjunda mole reperire monftrat; quod licet auro ,argentoque ipfis commixto fcmper impcrfefiius fit
fatis
nunquam
fuum
tum
in Sidereo
Mundi ens cxifteret, quod non tum Geniali Mundo,fecun,
dum
intcntam analogiam ens haberet, conlonum & proportionatum qus quidcm in Archetypo Mundi , idcali quadam analogia fecundum noflrum concipicndi modum difparata revera tamen
,
:
fub unius fimplicis elTentisdivine ratione confideranrur. Acque hinc catenae illsE, vocant .^gy-
iW
ad
Ecclefiafticam
tamen fupeHedtilem
licite
apparatus, cxteraque utenfilia

teft. Tertie
menfales fervire po,
magno Regum,
&
,
Principiim
emolu
,
mento modum docet, auro

di
collibifticam
,
& argentocoUigan
quam
cuprum, flannum, fimiliaque metalla
vulgo legam vocant , quam quifque Principum jure fuo in ftatibiis fuis ufurpare pro libitu poteft- Quarth , Loco auri irrito labore quifiti mulca prseclara , & humano generi proficua , tam in vegetabilibus,quam animalibus arcanain medicamenrorum ufum, quse potiffimum in ex,
dequibusin citato Oedipoî^m egimus, originem invencrunt. Habet fuperior mundusluum. Solem , Lunam csterofque Planetas quibus e fuperiori Mundo Litelligentiarum totidcm Prsfides Genii confignantur habet & ea inferior Mundus.
pcii,
, ,
:
Cum itaque in Sidereo Mundo Sole nil

tius
,
excellen-
nil
prxftancius
inferioris
pulchrius
illud
diviniufquc reperiffer , & in clcmentaris Mundi mifcella Mihil auro efficacius , excellcntiufque cognoviflet
, ,
ob
Soli ainlogas virtutes

:
inicrioris
Mundi
ciYc
traiStis
magiftetiis
quintis effep.tiis confiftunt
Solem nuncupavit
hoc pado videns Lunam
Soli
io6
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofx
Dicunt nonnulli
mia;
, ,
Solipisftantiaproximam di Arientim elle voluit , &
Lmam
lic
inferioris Muti,
ijuodfcientia nniverfalis
,
Alchy,
fingufos finguHs iiiferioris tibus metalHs iwAoyw? conncftendo.

,
de cxteris Mundi correfponden,
planctis,
nihtl iiliud cft
tjuam exigens
,
& exaclum
er
in
conIta
cupifcens Qr concupitum
Ofna/L.,
cûttrens
(ûitfitkLj.
Hinc fafium eit ut perSymbolum v. g. Solis, Aichcquadi uplicem fcnfum exhiberet, feu ut folis Hlementafeu metalHci typi GencraHs , Siderei veluti umun ris arcana fub qiudrupHci analogia de diviquxcunque itaut connderaret quippiam traderet myfteria , eadem fupremiNuminis nicate fuomodo de mytteriis GeniaHs Mundi Siderei,
,
,
Dtcit
fiii
Hermes guod diHa Margarita

atjuaviva
,
omni exicor.;igit
&
efi
perpetua
primordtalis irwem-
tftrifue in omrii re (S' in
omnt dorno. beatns

,
cw
inlelligere fecretwn ejus

atitetfi
,
ty ccnvententer eo
uti.
Dixtt
acciptt
(jModfecretum ejiuefi aqua,
&
a/ûa
& ElementarisinteUigi potTint. Cum vcro nihil in mirabiunivcrfa Natura metalHcis operationibus iisgenerandis quo in lius cognofceret , modum Natura procederct , fub iifdem myftenis , quibus
,
nutrimcntum ah hominibus. Dixit autem tJÎercttrius omnia ûm, tn mttndo funt plHri-s Venduntur ditla illa aûa , esl enim apud tmtiincjnerrtatie q^ unttfcjtttfatiz_,
,
Supremi Numinis cjEterorumque cramenta exhibuic quem poftea Grsci in omnibus fecuti naturam rcrum haud ablmilibus smgmatis abfconderunt ; de quibus Letlor^ confuiat Oedipifecmdam fectmdi Tomi partem ubi tuse Hiftorias Deorum , feu fabulofam narrationem de^ Oftride^ & Ifid^ . HoroyTyphone^ huc refpexilfe oftendimus , una cum Grxcorum Mychologia , qua naturam rerum in Elemenrari Mundo mil"a; ,
,
,
Muadorum
apud eurn nec deferit illum netjti^ egreclitur ffiritus e]M. Dixit <iy4 Iba Amil de dtEla, (i(jua difierens cjtihd hxc tt.Venitur tn omni loco in campis , Vallibus , muntibus , er aptid pattperern diindiget ea, Efi
, , ,
.
vitern
robujhirn
c^ dthilern
ejltjue
;
hxc farahola
ûam
midi.
(ymnes fapientes refficimt
&
e^
fpirttus
hu-
Atque totus
phicus
nil aliud
ille
univerfi
,
conceptus Hierogly-
quam vim quandam Natura rerum omniuai motricem quam Arifioieles non
notat
,
incongrue iAiKixuocv
Non
opcrantem indigitatam fuilfe ligniFicavimus. reftitit hic Hermes, fedex mineraiium Mundo ad vegctativum & animalium Mundum proSolcm Lunam Planetas in omnibus fegrelfus cundum intentam analogiam invenic ita ut nihil monltruofa, clVec in rerum natura , quod non fub (imiHcudineexprirerum animalium crterarumque meret. Hinc Solem feu Ofrirt ^.vôv id cil petram igmiam oinnia virtute fua pervadcntem. Typhonein vero, feu Fulcani Subterraneum ignem , omnia corra
, ,
,
calorem feu ignem quen-' dam univerfis Mundi membris cxiftencem , qua omniamoventur, corrumpuntur, alreranturdiilolvuntur, digeruncur, fermentantur & iixantur. Atque hic eft Ignis ille calefiis Sol inquam , qui in
,
alii
fluxu luo
incIementaremMundum, ignem
,
fibi
haud
dilTimilem in intimis terra: recelTibus latitantem accendit , & fovet ? hic vero qucm Vulcanum ,
&
feu
Archxum Chymici vocant

,
,
rumpentem reftaurantcmque vocavit. Ibidem & TabnU t{ermettc,[\ve Smara^dina.qux non immerito Alchymiftarum oraculum dici pointcrpretationem reperies; qua: tantum abeft, ut Lapidis fdbricam doceat ,ut pociusnon aliud, quam univerfx Naturx procelTum in generatione, corrupcione rerum elucefcentem exponat. Addo hujus TabulsE a nullo Scriptorum ante temteft
,
ucero fuo tellus , veluti in net generat fovet , confervat ; hic fulphurcofalino - mercuriales vaporcs per intimas terrx fibras undiquaque ditfufos , ubicunque matrices ( quarum innumerabilis copla a Mundi Archicedo in fubterranei Mundi ergafterio, vcluti Chymica
omnia qua? in fornace quadam conci,

,
qua:dam vafa
conftituta
funt
inciderit, ibi vel aurum,
aygemum
) proporcionatas , aut aliud quod-
dam metallum;
cis
&
aut minerale pro terreftrismatricondicione producit. Extra veroTelluris corvis
pus idem Ignis, feu Solaris

gecabili, feu
,
omnia
,
qus
in ve-
neque Arapora Lulii, mentionem Unde nemireperio. intertam bum monumencis fuppofititia fit. Si tota quin debet eCTe ni dubium enim ab Hermete Ahrahamo fynchrono compofita
faiftam fuilfe
, ,
fuit
Plinitiin^
cur tantum ac tam celcbre monumentum , , ,^liantim^ , Cxttô{c\ue: re, Solitmm-,

cnriofiffimos Scriptores,cur
,
rum naturalium
ci-
concinentur , vivi. alterat , coriumpit refoivic, concoficac , fovet quit, fublimat quodfublimatum reducit, fermentat, digerit jfixat, omnis generationis, &corruptionis naturalium corporum caufa. Atque hanc admirabilem Naturse vim qua: in igne , {c:\.\ calore five ccelefti , five elemcncari conilltic nujlo non
animali
,
Mundo
teros Hiftoricos tum prifcos tum neotcricos latuit ? Et fi unquam illa vifa fuit quxro ubinam ; quo loco ? qua urbe ? Si fcripta Riit quiro cjua ]ingua?quoidiomate?quo charadkcre? cum exper,
tempore
tes
,
vetuftiltimi
omnium
yEgyptii confideran-
ridis
vetufto hoc monumento primxvos poft diluvium charafteres , literafque de quibus tanta inter Au(Sores eft controverfia nolTe mulrum interfit. Un,
radios quidem Solares vivificos , digitos Ofiomnium difpoficores dixerunt; Natur^ vero tanta patrantis artem Ifidan id eii: , prudentts Naturd, progrejfum , ut Pluiarcho placet, qua omnia ,
,
qua:
videncur
/yfi^f?
efficiuntur
appellatunt. Et
hanc
quidem
in ccelefti
de cxcus eft & infenfata; mentis homo , qui ea non dicam credere , fed ne in animum, quidem,
,
uc ea vera elTe
fibi
,
perfuadeat
de
hifce
ampHus
& induci polTit.Sed & ex profelTo attum vide in Al.

,
mentari kheam, i\\Q Ut proinde hifce yEgyptiiminime Alchymiam.qua per tranfmutationem Mercurium, aut qtiodlibec
aliud metallum in
verint
,
Mundo Lunam, in EleLunam fubterraneam dixerunr.
chymia tygypttortim hieroglyphica , ubi Audorem nugacem , & fumivendulum apertademonftratio-
fed
aurum couverti polfc indigitaprudentem & admirabilem Tslaiur& fo,

,
ne dctedomvidebis, Arabes pofteri non praevidentes nec verba prifcorum Philofophorum intelligences , queis quod quam Solarem bi rerum omnium vim mocricem Arabica quz in Verba five Solem incellexerunt. Alchymia Arade cft me operis quod apud
,
progrefum inauro, srgento c^terifque metallis , tum in intimo Typhonis regno, id eft , Subterraneo Mundo , tum extra eum in vegetabilium animaliumque Qeconomia produccndis confequenter y.irxKX>ifylxv 'S.oTocvoici.T^la.v tantoperd
\\xva^,odiO
,
&
bice confcripti principio continentur

fonaat.
latine fic
ad humani generis ufum necelfariam intellc xerint quos & Grici aliiquefapientiores Philofophi, & Alchymifta: fecuti nullo non tempore ingentibus anigmacum, parabolarumque nodisabfconderunc, Uti
, ,
Lib.i.
Sea.
II.
Subre<a.i.
,
!07
Uti in Alchytnia nrjlra Hier*glyfkiea citato Otdipi loco uberrime dociiimcs. Verum ne quicquam ad invidiam arti conciliandam aiferuiiTe videar hic ordine veterum fapientum didaadducam, ex quibus apertirfime eluce;
Atque hic eft primus narurs proceffus, ignis videlicet & Naturx quem fub varia fymbolorum adumbratione de,
igni cmbtifliljile crefcit in inflrtitum.
fcripferunt fapientes.
\n Turba Philofophorum , dicit , hme homo cognofctt (^ ûi eum non cognofcit nihil cognofcit. Sed hic ignis vixab uIIoAIchymiftarum cognitus eft. Ergo ignis Philofophorum non eft ille quo opus perficiunt Alchymiftae.
omy:is
,
t^ros
bit
vetercs Alchymiflas nilaliud per artcmtratif,
mutatoriam
quim
,
ignem natitre
(ive
vim illam
igneam Solarem
aut
Vulcaniam
&
per analogi.im
quandam
erum
,
5-/^
A74/!-ce,quorum ucrumqueper in,

,
.timos Univerfi finus diftiinditur

uti fupra
intellexille.
Hic
diximus
folus
falfi
illa pra:ltat,quaE
Alchymiftas
unicus omnia fapientum inter-
&
pretes per igncm illnm Vulcani , & culinarem fieri po(Ie exiftimarunt Nam ut reSe Philofophus 1. 2. de CceIo, Caelum iimine (* moiu Inrgttur pro*
:
ait , illa res yûa multum valet , noM inMagif}erium\afud /ilchymiflas tantum valei.ut omnem fiibjiantiam in eoprocurando perdere videantur , ut eum a cjuirant, Pythagoras in Turba clamat cum aliis , noflrum
Morienus
trat in
tpui
tfl op-.ts
friam calidiiatem micidijiie rei. Fieri autem non poteft, ut humanaindultria calor ita attemperetur,ut quem Naturain auro producendo , adhibetjillum AlchymiftsE adxquent ciimNaturain omnibus rebus fuis producendis squabili calo, ,
Alchymiftarum
id confirtat
,
rnidierum,^ lndiis puerorum.Opas aucem eft inventu adeo difficile , ut in quo
lisadhuc pcndeat.
Cw opere^ nofironemo flare potefl , neîte id tangipote^ fne damno , tangit omnia , omniacorrumpit ; aurum vulgi vulDicunt omncs fapientes inTurba:
gare adeo familiarc , domefticum eft Alcliyoiimiftis ,ut id femper raanibus verfent fine damno, Arnoldus dicit c/ûrum potabile Elixir ru-:
re
&
quafi indivifibili confifiente utatur. Fallun,
&
tur itaque in operationibus fuis
ciim vel ipfa mi-
nera,8i matrix
fit, five Sal
nil
aliud
quam
tenuilTimus ignis
,
&
Naturs fuiphureo - mercurialis qui cx potentia in aftum deduftus tandem aurum generat, mixturam nempe ex aqua, aerc terra,conflatam, qux per fulphureo- falino - mercurialem vaporem humidi refolutione puriticata in cinerem
,
brum
cjuod efi
aurum Philofofhortm,
vifibile
efl
aitrum poten-,
eft
t.iale c^r invifibile:
Aurum Alchymiftarum concra
aduale, reale
iibiejue
&
Alfidius dicit in
lili pretio "Jenditur
omnibus fenfibus obvium. Tarbsi. Aurum Philofnphorufn-,

,
optime pr.tparatum
,
&
purtficatum reperiiur
, ,
ignitum per falem ei inexiftentem convertitur. Atque hoc eft Elixir illud aibum in rubcdinem verfum id eft.êr ignem ampliorem continuo fucccdcntem , quod aHrim Philofophorum & aquam permanentem.ignis tormentum, nurrimentumque vocant id eft illud humidum radicale cineris , five aqua pcrmanens , in illo calorc ignis , qui ei loco anims & fpiritusvivi fervit, a Mercuriali humido differt tanquam ftabile ab inftabi]i,fixum a non fixo , utpote quod in fundo vafis non perfiftat, fed in fumum refolvitur, fugitivumque lavat combuftibilis materix: nigredinem , & fcetorem, quem infitum habent partes fulphures , & pingues cineri inexiftentes ,dum in fuligiaem nigram abeunt, quam Aichymiftse terrnm damnatam,vo\atilem ,foetidam,putridam, furphurque comburens dicunt. Contra vero cinerem caicinatum ob falis fixi copiam ,ful^hur dicunt incimbufiibile, fiquidem jgni appofitum,purificatumque tandem invitrum conflatur ; atque hujufmodi cincrem fapientes Salamandram utpote qux vivat & nutriatur in illo, appellandam cenfuerunt alii quoque Phcenicem dixerunt, eo quod cineres accenfi nil aliud fint, quam Gorpus illius Plioenicis , quod proprio cinere feipsa refufcitetur & renovata vivat. Atque hujufmodi ignis a fapientibus denotatur per draconem^ illum terribilcm qui omnia devorat , & in fe
, , :
utpote cjuod unicuiûe proftet
Alchymiftarum pauunquam nifi Sophifticum viderunt aut tctigerunt. Iterum alio loco dicit Alfidius: / attro hoc Philofophorumproducendot omnes operaiiones uno c^ eodem tempore funt; Aurum Alchymiftarum diverfas operationes requirit,prster ingens temporis difpcndium.
tampauperiiCjiiarn diviti.hurum
ci liabent,
utpote quod vix

,
ulli
Raymundus
nos ignem
Lulius dicit
Sinc hoc auro
quod,
Natura dicimus ,neminemvitam fHamfu" fientare pojfa^ ; Unde fequitur, omnes , qui auro Alchymico carent , jam dudum elTe mortuos. Prxterea dicit,aurum hoc facere vitrum malleabile; quod patefit , dum vitrum fornace decoftum pro libitu artificis in quamcunquc formam tendi tundique poteft,& liquefadum aqus frigidje immerfum adco fragile fit utmanibus iiaud fecus ac ceram tradlarc liceat quod de auro Alchymiftarum dici noti poreft; liquefadum enim nec tendi ncc tundipoteft , neque in aqua naturali frangibile fit. Dicit Valgus in Turba Sol nofler conferVat calidtim , humidum radicale in jWJenz^ , infene itlud
,
reftatiraty: Ignis nofler tocjuit
omnes
cibos, ûifervinnt,
,
nutrimento
calefacit fenes frigidos
& ficcos.
Quod
aurum Alchymiftarum non facit,cum neque digerat, neque digeratur

,
uti caior ignis.
Dicitur in Turba:
Itminofui
cii,
,
Aurum
,
convertit
tem
uti&per Bafilifcum omnia in.terimeneo enim ipfo,quod cinis fit ignitus hoc
,
,
^? calefacit
,
alteiat
noftrum Sol efl.fol corrtmptt ,putrefa,
digerit,generat
rarefacit ,folvit
illurninft citte-
ipfo in co exiftit calx viva,
fal,
fulphur
tum vivum. Atque hoc

fufcitare
eft
juxta
mentem
argenfapientum,
,
&
ras ftetlM:
ratione
Quod deauro Alchyanftarum dici nuUa poteft, cum nec ex fe luceat neque in te,
,
mortuum , & occidere vivum , id eft , taiem cinerem privare -vita.quff eft conjunftio Orien-
nebris fplendeat
piicaripotefi,
,
ut cceleftis
:
& clementaris ignis.
tis
cum
fit
Occidente,cceli,
& terrsBjfpiritualis, & corLun^, cum flamma

,
poraiis, conjundio SoIis,&
cla-
Clamat Turba Aurum noftrnm in infi>i;ium multiquod non nifi de igne Natura: dici poteft minime de auro Alchymiftarum. Aurum no-
ra
ipfe cinis
,
,
fumum rubeum
vafis
,
& aqua volatilis quse in fe gerit & hic tandem dccodlus in fundo
.
ftrum,3iiunt,femper ignifine ullafiiicorruptione reftfttt, hoc autem dc auro Sophiftico dici non poteft.quod
Chymici fixatur. Atquc hc:c eft aqua, qu^ dealbat qui denigrat, quirubefacit, vivificat occidit, fublimat
aquis corrofivis calcinatur,corrumpitur
& in aliatn
formam
reducitur.
aquam ,
,
calxdillblvens
,
& coagulans,
putrefaciens
fa
& corrumpens &

-telts
in
germina diver-
a ligao degenerat ; &.
Philofopho , appefuo
Dicunt: Elixir noBrum eflvenenum omriumpoteKliffimum , ûod omnia interimit quis nefcit ignem boc prsftare , non aurum A,lcbymiftarum ? Hortulanus
:
, ,
io8
Bibliothecx
Chemics Curiofae
nondiim
efl
Hortulanus in Turba diciv. Laptf in noflro opere Vocatnr o7nne id ,per tjuod ifHiiuor elementA ah invlcem feparari pojjitnt , ex ûa feparatione nafcitttr fubfianii.t
perfetla ars
&
natura QueSs
quidem
verbis nil aliud nifi
Naturi
infallibilem in auro
,
cjU&dam cryflallintt,fiCHt
,
lapi-i
natm ex
, ,
tjuaiHor
cptinta
elementts
efentia
:
dr ceelitm dicltur a ^'htlofophis
&
nifi
ejHi ifUtdem fenftbus i/npervia efl

,
tjuan-
producendo eftedum delci ibit quem vix aut ne vix quidem imitari poteft Alchymifta. Saturnus Trifmcgiftus in Turba ait Ccecus efi, tûi de re adufltbili putat facere artem cum operatio
: ,
do accipit corpiu per coaî*lati$nem qux omiiia utl cinsri in vicrum decofto refpondent, ita lapidi Al-
diVtna
fine
fit
ex pura fubflantta
fornbuflione ( uii
;
qtix tn igne
perdurat
tgniio
alicjua
)
nos
de cinere
chymiftarumnon congruunt.
diximus
fit
,
omnes eniin
alit,
res ver coinbu/itonem
Hermes qualifcunque
,
ille
ait in fuis
allego-
ignis
medictna nofira ignea efi; qnod enirrt igni riis: Lapfi, non iants ; ûod efi aeri fimil^ igneum fitaile , efl Atreum, &fic in aliis,efi ignea,fed non ignis medicina
,
&
^
;
confumuntur. Qiii omnia dc , Natura: igne , five Sole , non de igne fpuriae Alchymio: intclligenda fuot.
deflruuntur
&
Iterum Trilmegiftus
libros fiios nifi
iigo, ijui
filits
Phiiofophi non fcripferunt

,
ntftra,
fed ex
igne_,
cûa extrinfece
firopericnlo bibi non potefl,

debec,
.
propulam fine nointrinfece tamen clatn bibi
eorum^
fdios vero eorum tntel,
intelligunt ditla
& vivificat omnia & exhilarat.Qnx de

:
auro
Itterajn
Nntn
operatio
Qr non fecundumj fetundum imentioiiem litera,
eorum
Sophiftico dici non polfunt. Lucas in Turba Plunbus, iK ,rebus non indiget ty4rs noflra, nifi una, O" illa una res in unocjuoiûe gradtt opirum noflrorum tn aliam vertitur naturam ; hujujntodi autem gradns funt fecundum diverfoi proponioties
efl dtffipaiio
diviiiarum
,&
,
temports perditio
Multi
habent \z^\Aem noflrum fedne/cinnt virtuiem eius, fi /cirent virtutem ejus , nthil Valerei, ni/i eiiam^
&
fcirent operatiortem
tefi nifi
e]tif.
Operatio autem fiert non po,
per
maximum donum Dei

,
vel pcr periiiffmi
tntfctbtltum elementorurn
<fi*J:
in ejus
operatione^
inagtflri
doUrtnam
,
&
totum id a Voluntaie Dei declara [unt de falfa Aichyfaciie
eveniimr,
& cjnamlibet
,
operationem in gradufuofecunin via,
fendet. Qiia: verba

niiae
adco
dum
ordtnem
(juetn
natura tenet
&profecutio-
doftrina
ut
ab Idiotis
inteiligantur.
pe generationis fu<i nomine alicujus metalli notuverunt: 'JSlam primum aradum vocaveruntferrum, feu njârlem , fecundum as, feii Venerem, lertiim plitmbum, feu
Huic
fubfcribit vel ipfe AichyDîftai
um Monarcha
in libro
phur eB ,
cjHid in
de tranfmut. metali, Qjiiccjuid ardet ful. nil flammam concipit , nifi fulphur ; cjuic-
&
S aturntim,quartHm Hannutn^feu loVem,^Hintuin argeninfir.itum, feu Lunam,fextum Solem , feu Aurum , tis aliis nominibus illafua metalla metaphorice nominarunt y totum hoc ad occultandam Natura. artem , fciemiam. Qua:verba falfi interpretespofteaad ar-
fumum tranfit , Mercurins

,
efl,
;
Qr nil /eftiblt-
&
mat
teft.
five afcendit
nifi
,
Mercurius
quiccjuid in cine-
rem rediaitur fal
eft
nihilijue
praierfal ctnis fieri po-
&
&
operationes applicaverunt. Certc uti fub hifce, non folum in mineraUum regno , fed & in vegeta& bili & fenfitivo animaiis naturx regno mirus
tis
,
aperte fignificat, tria proxima Natura: principia; ex quibus omnia conftant, uti jam fxpius diftum fuit. Haec igne fcu Soiari vi
,
Quoquidem
feu fpiritu ca:iefti exaitata

,
naturx fponendis
proceflus in fingulis juxta

intelligitur,
fuum gradum du
non mineralium tantiim fed & vegecabiiium, & animalium Oeconomiam dum pervadunt omnibus , & finguiis vitam.
,
c\z\\s\amagni /^;;^/'/ improprie convenire poteft. Nam ut refte Effcrarius Monachus docet Caufa ciir materta Lapi-
itaquoque proceflus artififtrudtura non nifi analogice

,
animam
fpiritum
largiuntur
dum
difTimiiia fe-
&
diverfs nominibus appelletur , alia nonfuit , nifi illa, ejux/eqttiiur. Veteres enim videntes Naturje procelfum in corporibus producendts , obferVabant primo
dis
tot
jnateriam metalUcttm fumos fubitles continuogenerare, ûi ditm per vafa natHrn, elati urtdeijuaûe dijfunduntur, hanc fublimationem vocarunt ; obfervantes poflea ad naturte exempUr materiam fubUmatam denuo defcendere infundurn
rent, illam
,
quam diftillationem
dixermvt..
Cunu
parant , fimilia calorc ignis diffipata congrcgant & ad intentum a natura finem difponunt. Hoc pa(So in hoc Mundo Soi a Deo creatus eft , ut quieC centem ignem in omnibus fufcicet, igne fuo rehquos planetas circumfitos in cociciti Mundo acccnibs iliuminatofque ad loecundos infiuxus follicitet ; in Vuicani vero regno fubtcrraneo per ArchsEum in minerales materias agcndoTaiidem analogos iis planetas producat. Unde apefte patet, Solem PhilofophorHtn nihil aliud fuifle , quam ignem illum Naturx omniaanimanttfm.
,
veromaieriampaulatim denigrari,
&
fcetere
comperi-
putrefactionem appellarunt. Iterum citm rnateriam ex mgredine fua evolutam paulatim in etneretm coterem defcifcere notareivt^ , illam incinera-
CONSECTARIUM.
conftat , Sapientes per auargentum Philofophorum , cacterofque pianetas vaide difterentem a vulgaribus metallis fignificationem dedifle ; unde cscus eft: qui ha;c
Ex hucufque diSis
,
& albifcationem dixerunt. Foflcjuarn vero terram aûit fuerni/ceri & coiiione minui viderent, illam cerationem dtxeruMj; & deinde in folidam fnbfianttam degenerantem^ coaguiationem & tantionem
,
rum
&
nimia auri
fiti
dementatus non videt
aut
fi
videt,
tranl-
mutationemargenti vivi, c^terorumque mctalioverbisunice Natura: operationes in producendis rum a nuilo unquam mortaiium nifi forfan auc mineralibus indigitafle , & deinde eandem imita- infigni fuco aut arte magica confedum fuille ia tos Staladica arte plurima reperilfe naturas hu- prAcedentibus multis , variifque modis oftendimus. Laptdem vero fidi- Qui vero audoritatem Alberti D. Thoma, arti man.T apprime necelTaria fuftragatos putant quidem iis in mentem fuille valde , hallucinantur ne ciini Alchymiftarum tium prorfus contrarium dixerint. Sed audiamus verba vcnilfc. Geber in Capitulo de Medicina , ait: A^r/i Me- D. Thoma i.fent. dtfi. -j.cj. 5. art. 1. ubi exprcfPs
,
,
dem materiam omni humore exutam^ denominarttnt. Ex quibus clare patet
fixationem veteres hifce
pertinaciter negat.
Aurum perfubftantialem
&
dieina
ftt talis
cjtiod
corptu licfuefaûm in momento
verbis fupra allegatis fubfcribit
Aurum Alchyfed auro vcro

fi-
denudat a fortna prima Ûdtfub acjua erat , & remofimiliter reducat ad veat omnes impe>fetiiunes in eodern Ultimarn fimp/icitatem materijt prima ,
,
miftarum verum aurum non

mile cere
;
effe
&
momento inducat aliam noVam formam
fcilitet folts ,
tamen alibi dixit verum aurum illos fa hoc intelligendum eft, quod ex variis mineralibus & metallicis corporibusaurum verum,&
fi
,
genuinuii\
r
;
,
Lib.
I.
;
Se<5l:.
II.
Subfeft.
,
I.
infirmo
,
JO9
quia
ei
gemiinum educere queant quo apud metallurgos nil tritius ell hoc tamen D. Tbomoi non per tranfmutationem fed per feparationem tanriim arte
educipolle dicit, uticx fupracitatis verbis patet: cui Avicenna in comment.fupra meteor. adftipulaSctant Artifires Alchywia ifecies tur his verbis ejuamvis fimilia metallo^nm tranfmiitari non pojje illis fieri pnjfint etft enim tin^re qtieant ipfum <ts co:
catorui/L^
(!;
oftendere
mu'tum-i
conferret videre aurum-,.
Qui
ergo
ham Medtitnam
,
intelligunt de auro vulgari,funt lotci

caeci
,
& deieptores.
igiioro
,
&
plus tjHam-t
Non
plerofque
in
confortium artis
,
ad auftoritatem quandam ei conciliandam adfcivilfe Trithcriiiitm at qui opera cjus evolverit to,
volunt donec fit mnltHm fimile aitro, abimmundiitM plnmbi , ita ttt videatnr argenfteraere tum ; femper tamen fecundwn fiibj}antiam manehunt tes , i^ plHmbHTru. Albertus confentit 1. j. de minelore
,
cjHO
&
tum contrarium eum fenfilfe rcperiet. Verum uc mens ejus plenius, pleniufquc patefiat,hic ejufdem verba apponam quibus vanicatem Alcliymiftarum graphice fane depingit ita autem loqui,
tur Polygraphtx libro

iJMiilt.ts
,
folio
S98. veteris editionis.

domefiicoi favigtianiia cu-
raiibus C. 9.
dum
dicit
^c
per alba albificant
inquit
habet
zAUbymia
(^ per citrina citrinatitj , rernanente fpecie prioris metalli in materia > procul dubio deceptores funt^ , cr argentwn non faciunt , hoc mo1/erum aurum , do fere omnes ,velin toto , vel in parte procedunt^;
mtliares
ejut,
dominam fuam perpetua
&
&
ftodtmt , feque ejus nomine fupponunt ,ut e(.m con" fervent a commercio importune amantium tempcre^ fempiterno intaBam : vaniias , fraus , dolofitas , deceptio
,
proptereajue ego experiri feci
aurum Alchymicitm-,
,
fophifticatio
jftultitia
, ,
cupidttoi
falfitas
,
confidentia
,
quod ad me delatnm
fepties ignes fuftinuit
,
eft
^ poftquam fexies
û^^fi
aut
rnendax
inopia ^paupertas
dejperatio
/-
tandem amplius ignitum con,
ga
profcriptio
,
& mendicitaf pedijjeûx

,
fua
Alchy
inviola-
fumitur
tur.
e?'
ferditur
cr
ad foscem
reverii'
inis.
<ju dominamfimul.rrites
, ,
amat.m eam
tam
citflodiant
,
O" femetipfts
illius qus.fitoribus
pecU'
Ticus zJMirandulanHs Alchymix haud imperi-
niofis
aVaris
ftupidis ,(:j f.unellis Itbcnter profii-
tus,de everfione fingulariscertamiais/. 29 /ft^.y. tantas taetfi artem haud impofTibilem dicac men adnexas habere difficultates , quas vix fu,
perare iiceat
uiide
illi
concludit
,
Nun
inquit
efl
;
danda
fed
tere^
,
efl
opera
arii
mn
,
quia impojfibilis
ut ntiliusfit eam omiiqnam exercerz^ , (jy multi cjuidem dttiftimi ad magnam inopiam redaUi funt eo ijHod maximis
tjuia tant eft dijficultatis
,
,
fumptibus impejifis vel ntmcjuam affectttt funt parunu hsc ars pollicetur , vel certe raro,
^nod
ita ut
^
,
fiimptus multo lucro fit tnajor.
arttbus Htilioribus
te
operam darz^
,
finemfuum prxftant
res
Quare fatius esl, aliis , ejHS, majori ex par<juam huic ûa rarijftme pro,
fter
natura abfconditas
finem
fuum
ajfequtiur.
HsEC zJîrandulanHS. Videamus jam , quid nArnaldus, quem veluti & venerantur Alchymifti. oraculum fufcipiunt coeci , qui dicunt ,/e_ Sunt , inquit , aiiqui fatui ,
,
, quz merito epitomes inpoiRmc eorum , qua; huc ufque didta func ciim tamen plerique, uci Paracelft Magifirum , ira arcanorum artis magnz confcium fuilie ai.Verere non verecundantur. Ex quibus clarifTime patet , vel ipforum Alchymiftarum telHmonio artishujus vanitas, & nullitas. Sed dicent forfan hoc loco illa omnia de Pfeudo-AIchymiftis dida efle , nonde veris Philofophis. Veruntamen cum nec ullus ex primis illis Philofophis inventus fit , qui verum , purum, & genuinum aurum per tranfmntatoriam artem confecide , uti in prscedentibus fuse docuimus , demonftrari poffit. Certe vel hoc ipfo omniscadic, Adverfariorum oppofitio. Primipilos illos artem
tnunt.
Hxc Triihemiits
ftar elFe
j^'
-t^ '^wtKU) novilTe
imo
polTibilem elTe
non
&
fctre fiicere
tudines
aurum potabile de auro vulgari , vel eredunt, ûod efl optimum ad fanandum omnes icgri'
^JMedici qui faciunt bullire ducatos in aqua , dicendo hoc ejfe optimum ad fanandum ,ejuod eft totum oppofituntj, [falvafemper eo;
e^ funt
aliiûi
concradicam ; fed eos in praxin eam reduxifie ; id elt quod quxrimus de quo fola noftra lis pendec, quam quidem melius expedire non polTe judicavimus , quam per ipfas contradidiones quibus Alchymiftz feipfos conficiunt .fefelancinant impetuntque ; Ex quibus patebit confiftere noii
, ; , ,
,
pofle
quod tam
;
putridis
fundamencum
,
nititur,
rtm
reverentia
ijuod fit illud
aurum potabilz^
',
ne-
gue <juid
illa acjua fit
do ,fed benedico,
do confeHiones , verum eft ûod bonum

,
bona ad bibendum pro fananDucati fint optimi pro eruenpro Medicis folvendis ; etiam^
cjuod
effet ,
habere voi plenum
Du^
Et quantum quidem ad jaQantiam artis attinet > plane gigantes fi verborum vim & efficaciam, non nifi nanos plumbeis pugionibus decertantes reperias. Sed ut contradiSionesapertiiis videas, hic ConfeUarium Antitheiicum apponendum duxi.
ConfeHarium AnMettcum
five Contradt&oriurru,
,
Quo
totum
aliud per Ty]agnte Artis Magtflermm

,
ab eo
quod
falfi
Alchymifta;
promittunt
a veris Philofophis intelligi ex
huc ufque didis
fummatim
Falfi Alchymifl*
,
oftenditur.
Veri Alchymijld
&
Philofophi
n
Lapidis confedionem requirunt diftillationes , fublimationes , conjundiones feparationcs, congelationes , dilToIutiones, contritiones , dealbationes , rubificaciones fine quibus uc ad finem pertingant,fierinon poteft,ica Hugortim JLHim.
I.
,
Ad
I.
Aiunc, nil
:
horum ad
lapidis
ftruduram con-
ferre alias enim, quibus Natura utitur, efie diftiilationes.fublimationes, conjundiones , feparationes congelationes , contritiones, dealbaciones,
,
rubificaciones.
Ita tiugortiui
Lilm de Lapide^
i.
rhtlofophorumj.
Tom.
I.
Pfcudo-
iio
2.
Bibliothecae
Chemicx Curiofx
2.
Pfeudo-Alchymift: ad opus fuum requirunt aurum, argentum, ferrumj ftannum, plumbuui,mer-
Veri Alchymiftar aiuncnullum ex vulgaribus

,
metallis ingredi arcanam lapidis confeiftionem,
curium.
non aurum argcntum non ferriim ftannum,plumbum, aut mercuriuii^

,
,
non cuprum
vulgi.
falia diverfi gcneris,
Pfeudo-Chymici rcquirunt aquam, acetum, fulphur,antimonium, arfenicum, auripigmencum, realgar, & finiilia.
5.
aqua noftra non efl 3. Veri Alchymifts dicunc aqua, qualiucuntur falfi Alchymifta; acecum noftrum non eft acetum vulgi neque falia limilia ialibus mineralium nec fulphuri fulphur eft non arIenicum,auripigmentum,realgar &hisfimilia.
;
,.
..ta
fit
.__.
4.
Lapis Pfcudo-Chymicorum
,
comburtibilibus
<).
&
impuris
mineralibus variis operacionibus.

fit
4. Nofter lapis
bus,
&
mineralibus incombuftibilipuriffimis, mediante ignc naturaii.

in fuis allcgoriis dicit
,
Pfcudo-Chymici difFerentes gradus ponunt in
fuo magifterio , quje funt feptem operationes in pncedentibtu allegatsc , occupantiir circa metalla
5. Hermes Satwnnm nil
regimen circa
j
aliud efle
circa
quam
;
pucrcfa6tionem
&
circa 'ôvem operatio eft lotio
circa
Alartem
;
fe-
& mineralia naturaUa.
paracio.
efte,
Eam
SoUm oper.itionem
,
nihil aliud
quamipfumlavare a nigredine Martis

nil aliud eft
circa
quam conjiuiftio, id eft, humidi cum ficco, & calidi cum frigido & vocatur cuprum allegoricum. Operatio circa Me-' cHrinm nil aliudeft, quam combiiftio &; circa Lu. nam nil aliud eft, quam calefaftio aliatio.
Venerem operatio
,
;
6. Dicunt Pfeudo-Chymici omnes operationes Chyniicas efle differentes^diverfos fumos , va(a, ignes ad opus requirunc diverfos.
6. Dicunc veri Alchycnifts elTe folummodo unam operacioncm & omncs operationes uon cffe nifi unam rem; non diverfos requiri furnos, vafa, ignes fed unum furnum unum vas unmn igncm,
. ; ;
aquabili calore vigencem, qui calor

7.
eft.
In
Pfcudo-Chymicorum magifterium intranc

,
mecalla
M
8.
terrcc
lapides, fucci concreci.

I
7. In Philofophicum magifterium non incrant mecalla, cerr^, lapides, fucci concreci.

8. Veri Chymici Philofophi id neganr , ceu falfum concra nacuram principium. Sed tindiuram folo Naturs beneficio perfici volunc.
M
,
Pfeudo-Chymici dicunt in tin&ura Philofophorum dari penetrationem corporum,dum per eara corpora tranimuranc.
9. Pfeudo-Chymici aiunc beneficio animjc ab hydrargyro excra6t quodlibec aliud metallum in aurum, vel argcntum tranfmucari pofle.
,
Veri Chymici neganc, unam, & ejufdem fpe, pofte informare aliud quodlibec metallum fpecie differens qucmadmodum anima quercus non poccft informare pinum auc juniperum ; fic nec plumbum,auc is,auruni vel argentum.
9.
ciei
formam
10. Pfeudo-Chymici dicunc, ex mineranacurali excrahi debere maceriam Lapidis Philofophici.
10. (jeber & csteri veri Phiiofophi dicunc materiam inrebusomnibusreperiri, in oniniloco, tempore , in homine , in animalibus Senior^ tefte in "fHrha, Philofofhornî^ omnis homo cognofcic lapidem, & qui eum non cognofcic, nil co,
&
gnofcit.
Materia Lapidis Pfeudo-Chymicis curius humidus, & frigidus.

II.
eft
Mer-
II.
Materia Lapidis Philofophorum
cft
Mercu-
rius calidus,
&
ficcus.
12.
Pfeudo
AlchymiftzE
aurum corrupcum
in
12.
Veri id
fieri
negant, aurumaueuti perfeda
aliam formam abire aiunc.

ij.
miftura conftat, ita quoque corrumpi non poffe.

15.
Falfi
Alchymift* aurum, quod faciunc verum
aurum
dicunc.
dicunc fed fimile,
Veri Alchymiftse id non verum aurumefTe, & analogum auro vero.
14. Falfi
Alchymifts de auro Alchymico loquun-
tur macerialiter.
14. Veri de eo loquuncur myftice, & allegorice, neque quicquam aliud eflb dicunc, quam vim quan-
dam igneam-,
five
ignem Nacurxper
univerfi
Mun-
di femicas diflufum.
Quid de iAlchymia concradidionibus involuta fpeTranfmntatoria coc hifcc harrcnda fi nomi, landum fit, prsefertim num, vocumque confufio terminorumque.quibus in arce exponenda utuntur difterentium abufus fenfuumque difparitas accedat qui fane tot quoc capica funt uc incecim fileam acerrimas , quibus fe
Ex
his luculencer pacct.
, , ,
, ,
invicem impecunc impugnationes uc nullus auc quid fenriac quid intelligac quid capiac , difpicere poffe videacur. Uc proinde nemini bonas horas in arce cam confufa acque adeo , fine uHo ordine, & mechodo digefta, cot fabulis, & nugis confarcinaca, cantapecuniarum, expenfarumquc jadura, ut confumac confulam.
,
:
Nefcio
Lib.
tarrjen
I.
Sc6l. II.
Suble6l.
I.
Nefcio , quofato acciderit, ur plcrofqne, & quod mireris , etiam viros citeroquin fapientes aureee hujus Nymphse 4)/A.o,uivi8 ita dementaveiit, uc raagico quodam filtro ab ea intoxicati videatiEc quanto quidem hujufmodi impoftorum tur. audacia major cfl , tanto plcrumque major adhibetur fides ab iis qui ;^vnf*vlu. hujufmodi infa,
fraudulentam Pfeudochymicorum audaciam coercerc , profcribcre , & prorfus exterminare , ne paulatim numero impoUorum audo ad omnem
iicentiam,
&
improbarum, illicitarumque artium

ad
culcum
fent- ftra
omnem
impiecatem aperiatur
tuatiillos audiunt. Qi,iorum

tae
quidem nonnullitan-
formam fanxcenfurz omnibus merito imitandam olim dedit Athenûm Parifinum de Chymicis Scriptis PetriPalmarii, quod ex Libavio cxtradum
hic appono.
tcmeritatis ne dicam impudentis funt , ut coPrincipibus de artis fux certituram Regibus ,
&
dine imerrogati , plus quam Bombiliana arroganEgo lotia, refpondeant his verbis, & fimilibus cum non habeo ncque facultatem divitiafque ad
:
Ceafur*
Pariêfjjis
Librum Alchymicum
Petri Palmarii.
it/ûdira renuneiatione
Sed fi veftra mihi ncceffarios fumptus fuppeditare dignata fuerit ego tantum ipfi aitri conticiam ut ejus ope , ufuquc fe facile Mundi Dominum conftituat De quibus tamen iArtem habent fme tnerito idpronunciare poffis arte , pariem fine parte ûorum medium ejl , mentirf,
artem
meam exercendam
,
polTideo
Cenforum
ijuibtu
Celfitudo
vel vcftra Majeftas
data
efl
provincia examinandi Ltbellum a
deman^ M. Pe-
tro Palmario editunu , cui titulm eH , Lapis Philofophicus dogmaticus, auditis etiam rejfonftonibM ejufdem Palmarii in eum fincm articuU ffeciali cttati Collegtum ij^tedicorum in ^cademta Parifienft
;
legitime congregatum
,
unanirni confenfit libellum

,
tl-
vita eorum,mendicatujire^.
Alii vero contrario modo qui nullius mortah'um beneficio fe'indigere jaditant ; Regum , Principumque favorem defpiciunt, corumque divitias , thefaurofque prx fuis contemnunt nulli fervire dignantur. Virgulam Afid^
,
lum erroribus fraudibus , impofiuris qt mendaciis procedere videntur, plenurn damnat , (f indignum luce judicat, Staiutt ,
ut Palmarius intra
fraudes
agnofcat
,
,
impofiuras
fex menfes eiufmodi errores , mendacia fcripto puhlicQ ,
^ ai/juret,
profiteatur fe in Hippocratis,
ad omnia in aurum commutanda fempcr paratam, prifentemque fe habere gloriantur nulla re egere conrendunt cum interim perorbem vagabundi nullibi Itabiles , ad vitam fuftentandam deficiente pecunia ad dolos , fraudeftjue converfi, fimplicioris plebis marfupia mira dexteritate emungant ; pro auro pulveres , pro unguentis axungias , pro zybetho mufcerdas vendant , donec
, ;
Galenique doUrina cr SchoU Partfienfu dtfciplina permanfurum ; Interea prtveiur omnibus SchoU emolumentis erogandis Nofocomii paupenbus. Huic decreto fiintra femefire non ritefatisFaciat ,e doHorum regentium Catalogo expungatur, omnibufaui^ SchoU etnolumeniis Academin^^-^ privilegiis iJiolietur, ^c. Datum Parifiis 28. ?an. 1609.
confianter
,
tandem in flagranti crimine deprehenfi , impofturas patibulari exaltatione, aut fi miciusagatur, retriremibusdominio luant. Quis unquam Regem auc Principem Alchymica Arte potencem vidit ? quis ejus ope Mundi Dominum conftitutumaudivit ?& tamen jam centeni, &millenianni tranfeunc , queis femper ftulta hsEC Alchymiftarum pollicitatio , durat ; tan-
morum in
Talis fuit , quam fupra exhibuimus Joamiis ii. contra Alchymiftas Conftitutio , qus hujufmodi Chryfopoeos non folum profligandos , fed & fummo rigore juftitije quibufcunque pcenis , ceu dc crimine falfi reos puniendos , eorumque libros flammis confecrandos decidit. Quod fi hodierna
quoque die
fturis
,
fieret
non
cot fcandalis
tot portentofis
politica:
, tot impoingeniorum partubus in
commune tum
cum
literaria:
Reipublica:
abeft , ut inde defideratus efiPedus confccutus fit , uc potius contrarium evenifle fciamus. Quot enim hujus artis maleficio bonis omnibus jadura ad incitas redafôs legimus ? quot obfervavimus defperatione in tranfverfum femper tamen reiinebitur. ados illicitis artibus, dxmonumque commercio Non nefcio futuros ex Chymicaftris veritatis implicatos , dum ad id , quod fperant , adfpiranc , oforibus , qui petulanti lingua contra me finc in-
tum tamen
detrimencum Pfeudo-Chymici qud fcriptis qua fa(ftis fxvirenc. Sed idem , quod Tacitus olim de Aftrologis concigifle dixit , id in hunc ufque diem de Aftrologis & Alchymiftis verificari videmus. Tale , inquic , genus hominum femper profcribetur , eJ*
miferanda tandcm morte vitam conclufiffe. Sileo hic ingentia damna qus hujufmodi Reipublicse inferunc dum ,uc cumty^lherto Ioquar,albaaIbificant , citrina citrinant , falfas cudunc monetas , donec tandem deprehcnfi, ^/mw , cujus beneficio male ufi fuerant, pcenas luant. Sunc & alii , qui dum nil nifi arcana fpiranc nil jam , quod manifeftum fic publico , arcanum efle putent : Senciunc perire fibi,quodaIiiscomtnuaicatur fiduciam , feu ut vocant , fidem populi, occulcarumque virtucum exiftimationem vendicanc etiam dum per magica tentamenta, figilla, pentacula ,verba , charafieres , attaftus , conftellationes , fpecula , homunculos a fe arte faftos,
, ;
: :
furreduri,
ri.
Scd
nil
meamque mihi infciciam finc objtftumorof non mihi cum tonforibus ac

i ,
,
imperita Alchymiftarumplebe negotium eft,fed cum Philofophis , rerum ufu & experientia doftis A>;9-o(f)/Aoi; , qui fi rite meam de Alchymia Cenfuram a:qua rationis trutina expendennt , illud ,
quod dixi , non facile negarint. Germanus fum, germano peftore veritacem profiteor. Poteram
&
ego innumera fub fpecie veri , tranjmutaioria arcana adducere , fcd abfit ab humano peftore tale fcelus. Novi quidNatura pofllt, quid noa poflit Novi- Naturam ab Arte fuperari nunquam pofle nifi forfan hi Sôyt^yxvnûa.xd' quidpiamexcelartis
:
,
Unguenca fympathetka
nes, Thefaurinellas
,
Brafidillas,
,
Magurreo-
quod fatentur paflim, arte humana quam Deus per nacuram quam Plato artem Dei appellentius
, ,
Eueftros
fimiliaque diaboli-
lat
efficere irreligiofius attentenc
ipfi
quid di:
cajofficini monftra ,per Magico-Cabaliftica,
Micro-&-Macro-Cofmica triuna myfteria comminifcuntur.
cant, viderint.
Sed forfan hoc loco mihi obftrepent

fe
,
Mirari
Qas cum
ilratuum
,
ita fint
Regum Principum Magi,
Academiarum
I.
eft
tam improbam
&
nunquam cxpertum me , arcanorum prseterea Chymioorum imperitum , nihiloroinus in artem a me non exercarbones
,
cineres
&
furnellos
Tom.
citam
; , ,, ,
112
,
Bibliothec^ Chemlcê Curiofx

,
verirum, 'citam temerario aufu infurgere non efle num expertus num Non eft quod ipfis reponam ;
imperitus îCT-
^tjiJ
:
d.viyx^^*-^-^''-''";
fi''"
>
meum
determinare meam in Emptrica Phtlofooperibus phia cxiitimationem Orbi Litcrario ex imbecillitamei ingenii ex tandem qualiacunque committo ce hucufque prodierunt , decidendam
non
elt
novi enim ejus fummam dignitatem, ftiment & excellenciam eamquc femper veluti unicam rhilofophiz naturalis , ac Medicinje fccretioris portam qua ad intima quivis Naturi Myftcria aditus nobis concedatur , fatis deprxdicare non
;
,
defino
lares
Chy^nnipi^vpjKof apud Medicos , neque micofque ufu rcrum , & longa experientia fingu,
cqua ac iniqua judicia asquo animo laturus. Verum tamen eft, manus carbonibus, lutoque non me commaculaffe , facieni barbamque fayillis non
opplefle
dum
forfan feverius in Alchymilhis inve; ,
ac virulentos mineralium halidecautus tanquam malorum omnium lernam ea jungerer focietati , femper deflexilfe, ne eorum
,
noxios
la
qui nori neque Principes hor, intelligi velim divitiarum caufa fed laudabili curiofitate dufti hujufmodi experimentis ad mentis relaxationem conciliandam poft graviora negotia obledlantur neque hos taftos velim , qui non auri amore , fcd
,
qui ambufto fumis , fuliginibufque cerebro quam graviter laborarunt femper tam turpiter philofophati funr. Ego experimenta rerum unice femper lutum , ine ambifle fateor , ea tamen qux fumos ,
,
veritatis inquirendse gratia
hujufmodi exercitiis
fubinde vacant.
CONCLUSIO.
Atque ex diftis Letior liaud dubie luculcnter quantum nullo non tempore iacra auri qiianta cura & fitis humanas mentes oppleverit
intelliget
,
carbones
olerent
,
quseque culinam
tonftrinamque non
verum quse honeflo labori non adverfarentur, illas camen viliCTimi laboris tyx,f<^ticrf nequaquam repudiandas duxi fed eas non fme exi,
guis expenfis a Manipulatoribus , ut vocant, me prxfente in CoUegii Romani Ergaflerio , rebus
ponellionem ambicrint periculis ad iliud acquirenquibus laboribus ac monftrante Nacuvcl ipfa expofuerint , dum fefe omnibus ad Chymicaexperimentaperficiendanelaboriofum , cuftodia diffira inventione finenri, aurum , ceflariis inftruftifTimo , conduSis in hunc ufu inter efle voluptatem cile anxium qusftu , Germanis, Manipulatoribus uti paulo ante dixi proinde nemo vcrae uc conftirutum , & dolorem ceradeoque Polonis Gallis , Italis , fieri curavi , multum qusrere illud aut defapientis deditus experiopere to tibipcrfuadeasvelim, nil in hoc proinde qui Beatus fiderare derpe&is debear. par, memet per mentorum adferri , quod partim vilis terra: lcnociniis tim per diftos laborum peritos Chym.icos in niea rcpudiatifque hujufmodi contentus nifi neccflariis iifque tranquiilam junon erat Meum fit, prxfentia , non comprobatum Pathematis depurgatam vibere, modum prsefcribere j illorum, juiraprifcri- & ab omnibus animi iUud Sapientu vcre & ex ut tam componit Meita quemadmodum mandare , ptaque executioni confilium Paupertatern cjr dianimo exequatur medicamentorum compofitiones dicos dedecet vitioi ne dederis mihi ,fed viUum tantum tribue nefed id inferre clyfteres ; aperire , facere , venam quo- cejfariuyn->. partim Pharmacopoeis partim Chirurgis Definamus itaque in boc perpetuo caducarutn aflblent. Arcommendare eft , proprium id rum calcem , & ccementum non prasparat > rerum aeftu firmitatem quircre , glandes porcis
follicitudine
ejufdem
chiteftus
latofaxa non expolic , fed in fua prifcriptione murariis juxta prototypon coaementanda mis , committit. Sed uc tandem huic libro coronidem
&
fceniJm ranis , corvifque , bobus prxfagium fordidam auri tempeftatum fenfibile voraginem avaris. Nos altioribus nixi principiis,
, ,
committamus
imponamus. LeUorem nofle velim
qua: ftabilia
non
,
quae fluxa
in hac fublunaris
, mihi hoc loco tantum lapidem illum inutili qui cum Alchymiftis iis , dolium illud fuum, Dtogenes labore haud fecus , ac devolvunc , , circumvolnunc volvunt , revolvunt
Mundi ceconomia, non quas volubili fubjiciunrur tempori bonis fed qui fempitcrnis fupra ccelum thefauris ab omni aerugine , bruchorumque dctrimentis longe fcmotiflimis comprehcnduntur omni ftudio mentifque contentione invigile-
Yunt cxterifque Pfeudo-Chymiftis negotium efle contrarium efle exiile proinde me auc Chymu
,
mus.
S.
SUBSEGTIO
SUBSECTIO SECUNDA.
TnterpeiUtio
hevis ad ^hilofophos pro
LaPIDE PhilosopMorum,'
Suhterraneum âtris Athanafii
contra Antichjmiîctim
Mmdum
Kiixheri Je/mi^
Sopliij Philofophi
,
ûthore Salomone d e Blavvenstein.

P.
phyfici, Metaphyfici
,
^hymici Ci AT RI M
Alchymici
Kircheri ratiotiibus quibus Alchymiam fubvertere irrito conatu nititur, alba amutti ponderatis , Ille pronunciatum Hannibalis adversiis l'hor, nunquati Bellodifcipulum j multa nihilominus de fago feii Imperatoris ofticio facunde magis quam experte differentem tJ^duhos de/iros fetus vidt fed ûi magis , quam Phormio deliraret vidt neminem-i ^Ci imperterrite contraP. Kircherumqudque per, : ; .
mionem femper toga indutum

Athanafium Kircher Jefiil* tam nnper cx hypogeis , ichthyotrophyfque fuis fubterraneis , nefcio qua adhuc nydalopia oculorum intelleftualium laborando , badizantem reducem , ad lapidem vefkum Philofophicum tam durum impcgilVe , ftomachabundique inftar illum prx nimia ira mprdentem in Vos Projedores a Dco benediftos atrx bilis vitio ex mundi fui fubterranei venenofis fu'iginiut in omnium bus infcllum ftomachum movifle odium contemptumque vos indifcriminatim abduceret , planius eft , quam ut debeat explanari. Quapropternemaledidlraquibus in vosliberius, quam doftius modeftiiifque debacchatur feratis fermones ejus male feriatos , quibus in Vos mcmbratim graflatur, patiamini vulgufque ideo impofturarum , quarum Vos ibidcm identidem in
,
nsE
fonabit. Sibi quoque P. Kircherus imputare debebit , fi poiteaquam adeo libuit doftrina , ingenio & calamo abuti , ut prarftantiffimorum virorum fama: parcere nefciverit , omnibufque impoftorum Theta inufferit i impicaverit , fordidaverit etiam qua: minus arriferinti vim vi repellentibus fimilibusarmis hoc in brevi fcripto percipere cogatur & ultra crepidam profiliens futor in ordinem redigatur. Nam qui importuna nimis & impudenti temeri:
&
tate fretus
in chartas projicit
& venalia orbi litequa:
rario exponit
qux
libent
hic
quoque
non
,
lu-
bent
fsEpius
audire neutiquam debet gravari.Ad

quetti
arte totus ruralis poftulat , fi filentio has prsetereatis, reoseire fufpicetur, veftramtidem,veltrumcan-
Rhombum. Ordine fccundum novenarium
dorem
vellram experientiam , expertus quoque duxi interpellandam. Nullus ambigens quiii mihi Alumno veftro pro virili fitis gratiticaturi , & pro poffibili effrajnatum
,
invitaminerva& alethea aggregat de Lapide Philofophorum capitum numerum, fingula etudero , St propono argumenta.
hujus Antichym.iftic cahunum fitis orreduri , ubi illius frivolas, quas contra Lapidem invulgareaggreditur rationes , breviter & perfpicue facili bucca cxfufflivero , rimafqae per quas lippis oculis in laboratoria noftra introfpicere attentat, Philofophorum fapicnti^ luto obftruxero. Non
CapHe Prirho
COntra
tapidem Philofophorum h^c

:
in fub-
ftantiaadducit csteraverbaTherfitis funt, quibus inexperte cornicatur.
tA lchymtci
i.
mn
conveniuni
iti
definiendo Lapi-
tamen
cit
animus illum quem verbis tumidis
&
de Phiiofophorum-,. 2i Varia norhina

3.
illi irntonttjvt^.
lapfantibus araneofum texit contextum ex integro
Interfe nonfunt unanirrtes.
tanquam Architsc crepitaculum in , quo undecimi mundi fubterranei fectione fecunda libri nihil non blaterat , qux tamen jam olim fcopis fapientia: everfa fafta funt verorum Philofophorum Sed brevitati ftudens Aliifque pleperipfemata nius Eum refutandi provinciam deferens ad ratioallegare
, ;
4.
y.
Magntt
efl difficultas in
conficiendo LnpideS.
Circtilw in determinatione Materi^.
6.
Nullum Imnen in Proceffn de Lapide Philofopho^

capimtts.
rum
cinii
limam
,
revocare
P. Kircheri argumentorum fcrupulos quibus cum fuis Gigantibus Philofopho,
rum gelticulatur oppugnare Coelum ut non ex ungue Leonem fed ex ungula quilibet pergam facile,
;
qualis hac in arte exiftat, poffit dijudicare.
Licet enim
P.
Kirchero in Aftronomia
Aftro-
logia, Statica, Optica
&
;
aliis difciplinis
inter Li-
I.Verha Theephrafii Azfitinon concordantpraxi. Ex fingulisconcludendum e(t fecundum P. Kircherum ergo non datur Lapis Philofophorum-. OmiferaConcIufio; Adum cft de Philofophis, eheu. Ridete. Breviustotumhuncapparatum contraho. Obfcura funt cju& de Lapide Fhilofophorumfcribuntur ab aliqmbiu. Et fic hunc formo fyllogifmum: Quandocunûe obfcura funt , ê de aliijuo ente ab alie]uihm Autorihus fcribuntur , tunc illud ens non da:
teratorum hujus tcmporis confclliis , infignes lubens alTignavcro gradus In Chymia autem , Alchymia, aliifque huc fpeSantibus abfconditx naturse
myrothsciis Illum excufso emunftoque elfe judicio xftimare, fcripta illius qux hoc in paffu publi,
Lapide PhilofphorunLt ab aliquibus Authoribus fcribuntur,cxÔ Lapis Philofophorum non datur.Qu\s Trivialium.quis vel mediocriter verfatushanc niajorem concefferit,nifiomnia myftcria fidci omnia abdita Sacramenta impie
tur, atqui obfcura funt eju de
,
cx orbis
fcenae
audax magis.quam verfatus propi-
nat, delibata feipfis obludtantur.
Qui enim
in dijudicandis litibus
&
:
arbirriis in-
ter diffentisntes
xquus
I.
eric sftimator
adducendis
( abfirahendo a Lapidis vcritate vel falfitate ) fi Lapidem conficere noffes teque id fcire divulgare velles , nchicarS ignavia hominum interciderec , aliter fcriberes ?
caffaverit
Eu tu mi Pater Kirchere
Tom.
nott
, ,
114
,
Bibliothecx
dclirares. Qiianta
fi
Chemicx Curiofe
uief-
noa faceres nifi totus dc inordinatio exordiretur
enim
nulla
omn>bus hceret
abundantibus, quis Tomor fe divitibus auroque Salomon in fins Pronon videat ? Ncc fruftra ait
verbi
aiicem
k parte rei fpecies ahflratla nh individiiis. Hic concedit Bachonio iubjeiSum uuius fpcciei > ncmpe matcriam primam,polIe ficri fubje-6tum ctiani akeriusfpeciei Et ego concedo, cjnia rna"
dattir
teria appnit ornnes forrnos.
Denique cum
['aracclfo
tricas qusrit
& quinque experimentajquibus tranf,
& Piiilofophos ^p//Sr ele^^cerinVsacerdotes erat ut mentis

q4us nnica
; ad Regni folium fpes ilhs exponerent Hieroglyphica fuxarcana per exponebantque quoquando dumtaxat docebant
modonaturaprodaceretmetalhi.vanxqucdepreSymphat.a:: Qiu iuccenJhendercntur Mixtorum
mutationcm aftruit evertere conatur. Quanrivis ad propofuum nihil nobis cum Paracelfo,quia ut fupca diSum, ab omnibus Autlioribus, authoritatibufque in particulariabitrahimus, nec fub incudem vocare volo , quidnam in arte tenuerint quidque ignoravcrinr. Unicum tamen contraP. Kircherum dum fcilicet Tranlmutationem ferri in cuprum per
,
& Hmonumeniplorum ibenter (ibimet contradicant,in frequentius, ut naturx graves tis nlliil reperiatur qux fe exercendo indaaatores in illis inveniant nonofrendar, vulgusnilMl cont?mplentur, ignavum tamtn ad unum ablêrrcatur,omnes quo ab hac arte polT!thefaurum talem vere veros Philofophos qui vel ipfa na Lapidis, materia dent efle unanunes albo Philofophorum ex vero Tiira diaat, cceteros facile prarbcbit confcnInmin . d4 cUe d e , quifquc climinandos r ^:.- -rz. ^"''T';"', -^ un terminis , varias ipiis variis autem fu^Ti lum. Ouod r -c o^.,c iH laniHpm velpY vei ex lapidem ad quas figmficanoncs i.îi imi-)rrucrint jmpoiucrint ^ fi ..,7r,ir) r^ferienim rcrert ? ii pnim quiu qi; retulerunt toto extoto narre vel ex parte imagmapro vitio,ubi vcrtitur non Aftronomis ccslum fidereum tione varia , variis imaginibus variorum anivaria ima-înative dcping-intîilHue
quod Itudiose ]um idipfum contiteantur, jmo
delapide (ûofcnbunt, fetPhilofophis.dum obfcure & fcre omnes inpropriis fcnptisde fe non ib-
cum
aquas vitriolatas difficulter eludi per corpufcula venerea , quse vi magnetica attraheret Mars. Nimis cnim clarum eft torum ferrlim in Venerem mutari ut ipfe Agricola Chymicis alias invifus teflatur lib. I. de natura foffil. cap. 2. dr Hb. u. de r<_ metatlica. Qui etiam lil>. ii. cum Lazaro Ercxer, Faxio & ipfa experientia confonat a-s ad regulum excoqui non pofle, quamdiu aliquid ferri in aîe lateat. Hoc autcm xs ex ferro fadtum optimo modo iic excoqui pofle , vel ipfi hebctes Ruftici in Goflarienfi vicinia fciunt. Lt certe fi tot corpufcuia
ô^
maluim nomina affricent
non liccbit Philofoquas m mutanonibus phis Alchymicis pio variis quOque vovariis venantur, lapidis prsparacione
:
cur
cibus
illas
pidem
vcrefimilicudinarie exprimcntibus, Lafuum exornare ; denique non omnes Lapidis
divitiis nobilitatos fuifle

,
contendere volo
quide
c r ^'^^ ^b hac aqua advchantur, cur fine ferro minore labore non feparantur j Dcnique fiaina efle hic ,r l r evaporatonis cotpufcula fi laborcs fpagmcos ,r & r t oculis cernet qux tam h2:c aqua fubeat '^ , quifque ^ . n i^^ u ,^ 1? u ^ Jiberecum muco emungit P. Kircher. Verum hzc rudcsfufoP.Kircherumad non moror, rcmitto, rcs & Carabarios , qui cum cachinno hzEC corpuf cula ex fuis ofiicinis, ne hircquos gravent , vifui<ûe noccant exfufflabunt. Quid multis? poflem& ego darc aiiud Epichercma P. Kirchero fi mihi per 3. horas duncaxat adcilct, & incredulo palpandum prscbere , quomodo ex puro puto argento toto quanto, fi;it ptitum aurum addicione fimpli
..
Lapide fcripferunt kc adaoium Scribiinus iiidoî , doHijj p(ii'mata pafmultos .inimo pr.ifwu. Sed pro compertohabetur
:
ut
comnunc quoquc
hic exu-
cis falis pra;parati fine aliquo vel
minimo addito.
Nec
mania laborare exiftimem P. Kircherum quodetiamin Sale com.muni crcet corpufcula autali
rientes fimilia exaraflê

vel aliquod
vel ut vicam tolerarcnt
rca. Qiioufque
liomines inexpertos
ducic coeca
nomenapud
indoftos
fibi
conciliarent,
ignorantia
iibi
quofdam vel ficut (& in patuloeft, vcros Philofopos preifosconaliaratione adadlos.velaliqua invidia Ex quo taciie defurafle. veritatem colore trario confeaarium elicitur Qus de Par4ce5fo , qua: de
:
Tranfmutationem negat ita libere , ut imaginatur illam non dari nec unicam ratio:
:
nem
ati-ert
qusc
riim totus in
folum iiiam in.pugnare aufit?Vehac arte rudis mutos rhilofophorlim
Azotlio
quae de aliis oriuntur
fuerint ut fuerint,
difticultatc in
verosPbilofophosnon tangere, Qiiod autem P. Kircher ait de

,
aiiquorum libroshic rodit, qui tamcn ad rei veritaccm nihil faciunt. Non enim fequelam hanc approbabic ratio Quiatres vel cjuatiicrTlji/efophi
five Veri
,
five fuppofinni de lufide Phittfophorim hoe

:
lapide conficiendo ex ipfiusinfcitiaoritur, metalla in divinat lapidem confici debere ut enim Notum plafmantur. mineris fuis fubterraneis
cft.fi Piiilofophi in fuo
dum
Vel
illo
Viodo mali vel bencfcripfertint
ideo daturvel
non datur
in praxi
,
lapis Fi)ilofrpl:ornm. I:t certe
quid
in inceilciliu clarius, dari

,
opere cogercntur temperare mcrcurialem vapofulphureo calorem utnatura, excogitare uc matriccm natura , ut rem adhibere neftorei anetiam deficerent Artifici prius natura, in paracis lapidem fabricandum ad omnia ni quam haberentur verum haec ulteriorem refutationem oon merencur , ad caput fecundum.
,
:
tioncni nictallorum ubi fcmel fibi rc , quod vccat, pocerit Mctalla non fpecie, fed
quid facilius tranfmutaquis perfuadedigeftio-
folnmmodo pcr majorem
vcl
minorem
Ciûite
Secundo
IN
qo quirit de poffibiliratc tranfmutationis ne unicam rationern proi-erc;,qua impoffibilitatem tranfmutationis aftruat poffibiiitatcm tollat.
,
Initio foldm
ciambem coftam recoquit
&
naturx
laborem in metallis generandis plangit; quem laborem nos quoque naturse in prima metallogcnefi cedimus Sed nihil ad nos. Deinde aflerit fpeciena non polFc mucari infpecieni.; ego aJJero>^nia
maturationem me( diantc dccodione ) diltingui ? Jam enim ab immemorabili rcmporc fcamna in fcolis noftris triverunt defcriptiones Metallorum quod nempe ûrhm fit metalium e lulphure rubeofubtiliflimo puriflimoque fadum. t-Ar^cntum^, metallum ex puro albo mercurio & fulphure fimiliter claro & almetallum e fulphure craflb bicante genitum. impuriore. FerrHin., paululum mercurio rubeo& metallum e mercurio immodico & fulphurc fpiffore utroque impuro & adnrence. Piunburru , metallum impurius e mercurio admodum impuro , craflb & foeculento , & fulphure quoque impuro. denique fit mctallum ex mercurio alStannurn^ bo in fuperficie & rubeo intrinfecus & fuiphure
ncm
quirfit per fulphuris fui
^s
noa
, ;
Lib.
tion
I.
,
Se6t. II.
Subfea.
II.
bene conrtmixto natum. H^ defcriptiones ita commiines funt ut vix pra: naufea illas adhiic fem>'lhic potuerit ca!amuseru(Sare. Depura igitur quiE i-nputi funtj matura quje minus coda > frixa qux nimis elixa & femper tranfmutationem non
,
fublântialem
quia falfum
eft fubflantialiter,
5
ut
jam didum metallainter fe differre fed accidentalem perages. Etcerte ad pontem Alinorum
relegandi
,
qua folum
quid
Soô//k'^ fariofi aft ruunt
qui talem rpecificam difiinftionem alicum ignorent,
mihi hic fit diitinSio fpecifica. Oftendant aliquas proprietates fequentes ex aliquibus differenciis , qua; aliquam genericam contrahant natuut effentiam conftituant fpecie ab alia diftinmadiam. In metallis non reperient nifi colores jorem minoremvc duSibilitatem , fixitatem pu-
Accipe Gloftam. Quis unquam vcrus Phiiofophus a/Icruit Lapidem Philofophorum cum femine convenire nifi fimilitudinarie, hoc modo : ficutfemen projicitur in terram ut inibi morcuum fruSum centuplum afterat , ica lapis Philofophorum pto/edus fuper mecalla imperfeda illa in aurum vel argentum tingensfrudum ccntuplum affert. Vides fimilitudinem cadere fuper projeftioncm & non ftiper femen alias lapis Philofophorum deberet aliquamdm in metallis recondi, ibidem germinare , fiorefcere nihil mutando de terra ftia metallica ut fe, ,
men
facit
quse funt falfa. Et certe

,
fi
Argumentum
Kircheri valeret
pellatus afinus
,
ram
& &
afino vel apnefas effentiaiiter cogeretur, utcuilibet applicanti tcxtumtextui patebic. Sed ludicra ludicris, Non tam pioafinus effe per fas
homo comparatus
&
ritatem. Qtiis jam
vel mediocricer
,
Phiiofophiam veram doftus dicet jus & minus facere diftinftiones fpecificas
quamcumque colores, vel ma,
guibus manibus facra Philofophorum tracientun

Profequitur,
ni(i
ipfe a Philofophis aliis fpecie dilHngui velit. Adeoque P. Kirchcro fufficit atferere Svvt(sv efie tranf-
Cdîte Quarto
mutationem metaliorum, non audec

fi
dilferere,
qua-
ETperfefium
lo
,
Arris
illiusoraculisex tripode ignorantii' diSis coge

affenciri, vel pocius
Azotho
cceterifque examinat.
Magni Magifterium a LulHuc itaque

;
remur
ultra.
vellemus
aflentiri. Plus
feinper
Caîte Teriio
OPerose
lapidem Philofophorum conficiendi

narrat.
modum & rationem narrans

,
Quorum^
Philofophurumj f Aliquorum Arabum , Raymundi Lulli , Joannis Azoth Bernaudi. Q^M inde^ ? ait inter fe difcrepare aliquos aurum requirere , aliquos non. Quid plnra f Amdci Chryfopoeio nulli fidem ullam habendam. Quare_j ? quia ad aliquam fibi famam acquirendam quidlibct pro quolibec pofuerint,& cum verbaclara fint , praxis non correfpondet. Quid tum'^ drgo non dacur lapis Philofopra:clara confequentia Inferice illam phorum. veftris annotacis Philofophi.vel cerce fculpacur in filice , ne pereat. Qii?vntum audio, quantum capio.
-.
tamquam ad arcem & caput , ut putat examinis aibis quadrigis properat Kirchcrus cum tamcn femper buccinis canam furdo allegationes fcriptorum ob diverfos ad quos collimaruntfines hujus artis veritati nec derogare , nec illam ftatuere, & nifi rationes adducantur fimilia refponfione indigna judico. Quid veris Philofophis qui hunc thefaurum poffident cum Theophrafto , Azotho > Trebellico ab Africa ? quid cum Cibinenfi Ripl5Eo,( quem ex ignorantiavocac ubique Riphasum) Sendivogio , Lullo & ccntum aliis de quorum %p)5(rH vcl nihil vel parum P. Kirchero conftat. Modeftia tamen fua me judice P. Kircherus majo, ,
fibi hominum benevolentiam adglutinaffet, (i non omnes eodem pedine dcpilaffet aliquorumque famas magis Chriftiane novilfet parcere,maxi-
rem
me
P. Kircherus vult tradi fibi hanc arcem claris , rndibus, planis, apertis, perfpicuis, pinguibus
&
Michaelis Sendivogii Eqnitis Poloni, cujus adferie dccoratur, fufpicitur ,honoratur, quem tamen inhoc capite ut impoftorem ore duriffimo & inverecundo
huc clara pofteritas longa majorum
toto orbe divulga6 cratTities 6 pinguedo animi tis. O rudicas qui ignes, abyffos, dracones, honiincs , monftraque lubtcrranea quirir hanc artem nobiliflimam in ofcralfis
terminis
&
hoc
in libris
,
ficinis
Typographorum
inveftigat
& venalem
vena-
tnrl Intelligitne Kircherus quid
lit
aurum Philofo-
phorum, quandonam aurum vulgi,& quomodo requiratur ad lapidem quomodo Philofophi inter fe reconciliari poffent? Quomodo tntelliget niji aliquis
,
ipfi
explicet^mitt3.tiir crô
,
ad iilum Oedipus,vel Phi-
lippus
qui ignorantem quid legit doceat. Sed quia
calamo tamquamDuci Wurtembergenfi imponere voluiffet ex rei gefia: craffa.fi non affedata & fupina ignorantia non puduit traducere. Remgeftam itaque veris recito ex meliori fundamento periodis. Mullenfclfius nefcio a quo tinduram aliqnamfuffuracus aliquoties fada projedione palam Duce & pluribus fspius tinxerat , artemque hunc conficiendi lapidem fe callere affeveraverat,inque hunc finem pecuniam a Duce excorferar. Sendivogius hujus artis quoque gnarus fama MuUenfelfii percitus illum in CalegijE Metropoli: vel ut veritatem
, ,
nullus nullocomitante fpiritu comparetîterum in-
rei perfcrutaretur
vel ut MUIlenfelfii aures velli-
vehitur in Philofophos
& dentato calamo totus fpi-
rans paffionem illos laceffere aggreditur. Quo defatigato & nihil proficiente iterum anilem incipit litem & ad rationis entitatem convertitur bomhoc de fcmine auri argumenbum bombilans
Convcntum impofitorem offendit. Oftenfum Duci coram quo quoque projediocaret

,
convenit.
nem Sendivogius
fius
peregerat denuntiat. MUllenfel,
fubolfacicns
quod
rei erat
fe
tcnebrofum in
&
tum torquens. Vel enim femen

cici multiplicativum
,
auri illud eft fus fpc-
confpeftu hujusLncis fubfiftere tandem non poffe, Sendivogium extra civitatem invitatum fuppofititio Principis decreto fubfignaverat officialibus
vel non.fi prius erit vegeta-
quod
falfificato
,
figillo
confequenter metallis eft attribuenda vita fi vero femennon llrnifianalogicevegetabilcidem dixeris hominem piftum hominem verum generare poffe. Si vero dixeris id quadam modificatione effe femen auri uti turba dicit errorem mabile
,
.
&
exhibito
extraneum
,
hunc hofpitem cuftodiae ut mandarent

liare juflerat
,
aftu vulpinoprocuravit, Veftefque quibus innocuum fpo-
jorem incurres cum modificatio five modus , utpote purum putum accidensnil fubftantix fuperaddat. Esl-ne
hic finis
I.
homilu fuper <Qerbttmfemeru ?
Tom.
tindurx invcniunda: & fubripiende Principis,ut ajebat, commiffione Sendivogium nequicer cuftodia: reliquit, Sendivogius ita delufus cum cuftodia arda non effet,Hamburgum evafit, Quo toram rei gefta: feriem Duct K 4
dsE gratia perfcrutatus
11(5

'fFecic
Diici literls conqueftus
ut poft eicamcn
"
dicatur aliudfubftantive
rio dici
En venff.mam.genuinam: & finccram commemorationcm. examinatam fim Chnfti Evangelium & Eat nnnc P. Kircher contra innpoitorum nigi-o cvaginata ling.u Sendivogium
2ia telUrctur.
infJîbat.
incautus mundo f^îadeat UUm Eac hujus clarifr.mi Vui non comparuifle. Nê fams ratione manct obconfcientc quam fur.itus cft ex ccnfura.qiie cavillat loco hic noxius. Coronidis huic 1 hidum qui Principes V Kircherus aliquos
&
> Qiiare idem de fherctlInterroga trivialts Lcgicos, radiftio quam toties triun phs~ pronnictis. Quiris ergo ^Mide excellentia ? Relpondeo, eS fuo principio cxceiicnti, excelkntius ipfi addito quod Philolophi inteHiguntperfuum femen auri viviHcativum perfuum mercurium, per fuum Azoth iper aliosterminos quolcumque. ty^tixiaris ut nos an<]uid esl i/Iad frincipinm tifiri tx^ garies c^ repUcai
non
pofferj
cellens
exccllentifu
amo
additufft.
Rcfpondeo
frocul hinc
fponfuri.
procul elle profani. Plura unus

,
ftul-
tus hic quscret
concredicasnegligunt. Si quifint,iph Kircherus feveriis ipfifciue concionetur , contra lapinimisfufanccnfor. Mallcm rationes capnt his ubi videtur velle adferre ,
publicas viderint
fibi
impendunt operam.res lofophis nimis operofam
dcm
las
)
quas hic
illi reLibenter ue audio rem fcires, libentius occultabimus. Oedipos alios require, vel naturam mitius difce perfcrutan. exclamM : o helluina Philofophia / dam. Rides Deridemus & reciprocamus 6 Belluinum Fhilofophum , qui hanc artem tam pinguiter mundo vult
quam decem
fapientes finE
,
Hic Rhodus ,
hic faltus
&
verbis concludic
ftigante')
philaatia mpro^rredtamtir , '^Hihus T)eo dante ( ante adduHos paulo Alchymiam , e]ufc>ue
Jam ad rationum fondera
(oul-
propalari. Conclhdts
ergo nulla
?
efl
hac Philofnphia,
,
Quare qnia
,
illam ncfcis
negamus
rcpugnamus,
procefjtu fnilvl
ad nos
cjut
Sed
4ittt
cr indionosejje
in admlraitone
non tantttm 'Oancs Cy- trntos ; k ^VAncipibtt attt admttt^ntur,

)
relu6tamur. rroftquitur Secuudo objicit ilulram eflc Alchymiftarampollicitationem , & ftolidiffimas jatiantias. Quare-i f quia dicunc Lapidem ita foecundum ut in intinitunrj polTit multiplicariin virtute , uc fi mare efietmerpollct totum tingi in aurum. Qualis in hac Theoria difticultas ( in praxi enim ad fummum quater d nobis polTe rcpeti laborem qui ut infipicnter Antichymifta blarerat nonfic per projediones ; conftat ob vim Lapidis fulm.inatricem)maciirius
, ,
&
habeantuy , inrulenter demor.Jtrapondera, fequenti bimtts. Arrigice anrcs ventilentur

igitur
Cdîte Quinlo
PRocefTus jam relatos & examinatos

fcrc
iteruifl re-
adnaufeam& examinat,perpecuasagcn:
jor
crepicavi; do nugas. Veriim quia fupra buccinis a,inempe mus,addamns & tympana Procefuis
quam in hac ? fitoca ttrra: machina eiTetpuIvis pyrinsjipfique fcincilla ignea admovcretur , tota conciperet igncm. Ve5 fi Atlas quidam Inccollans
pra:
projcitos quos obfcure ab aliquibus in chart."m Pater iracundiar hoc non urgere , fed permittamus fuperius primam nobis Kirclier:p;obet dumtaxat Et Alchy afiumDcam alTumpti partem fcilicet
:
magnitudine ccrlo fcpcm ferpcntem calcaret , vel accraitc imperceptibili fere puniflura l^deretnr, toto vaflo eorpore , vcneno palante , brevi tcmporis intervalloinficeretur. Qiiare ad rantam
perfe(ftionem aliqua tinfturareduci non poiret , uc fcmper magis & magis tingeret fi femper icmper
miarnÔ- Procejjus
iflos
m.
indignos
eflc.
Proceflus
,
Kircher non
,
Alchymiam indignam vademonitrandum. ipfiincuir^bic nam & irricam elTe hoc capite aftecam contra quid Videamus igitur
intelli-it.
&
aduitione
cur
fui
principii intenfive intendcrecur. Et

,
quam
,
fuper.)bundancer habet tinduram
me-
tallis
quje tx lioc principio in
gradu rcmifllore
Primo Contrad,aio fufAemifm^ in Thilofopho-^ rur^^ptts repertatd LLiir.^. Tranfeac repcrn-i

nego iUasquidciuam jam dudum demonftrare , quidquamve argucre : Corinadulle hanc enim conceffimus non omnes nec inltimulavit thum, quos fcribendi Cacoethes
coTitradicftiones. Qiiid indc
J
,
'^
funt plafmaca
talla
communicare ncquiret modo me, ad illam rec.piendam eOcnc d.fpohta j Ec fi expcnent.a teUcKircheroque rekrcnce m tantam aiirum rcdigatar raritatcm ab ipfa natura ut in exhalationcm & fpiritumqpafi abicns filamcnto-
nec fallitatem , fi fcripta veritati lapidis derogare Kircherodetur.deP. alias lapis,& nihil airerere,
,
rum in modum lignoruifi medullis vel aliornm corporum mcditullio fe infinuans ibidtmqne vi
,
quamonnrare. Sicplacet dinerercfedaudi.imus fcriptis Pbilofophorum in Jefnam contradi&iones Dicunt Alchymift^ ,ait aurum quod ofFenderic
:
,
,
altroram condenfanim verum purinim.umv]ue foda litjce prrrditumauri ramenrum fe manifeliat.Quafe
anno
i(56r.
lapidemconftituitnoneircaurum; mercunumm merarte magna non efie mercurium fcd aurum & Qualis abiilfe. msliorem formam aliam curiuin m mercurius non hic comradiaio mi Pater ? Aurum & aliam tormam funt aurum & mercurius ut ante fed bene calnon induernut. Certe Logicx prxcepta nicl fubftaniialts Inftas Ilhjorma meltor esl vel les.
;
.-
ccidentali!.
Concedo
.
r.on
fubftantialis tranfeat
nec ta-
tttam
P.
accident.'.l,s
i.c<ô.
Ubi
ell
tua probatio
files,
Kircher ; profcqiiere argumentum. Sed ces, obmucefcis. Quarc enim auri accidentalis laformaqiialicacis prxdicamcnco fepta ,& habcns
garix Magnatem nv.h. hmiharem Kat.sbona. n, comitiis larmcnto innatum & extuberans vidi. Sicnri quoque mukotics acinos anreos in uvis in manibus habui. propc lockaium repertos QLiid mirum f\ lapis Philofophorum inperfedionetingendiabfolutusin minima quantitatein ignc fuper aliud mecalium purificatum projedus , fe tanquam fpiritus extendac, & cercam mecalli quanticatem pcrvadcndo , quafi fulminando , in majorem fixitatem &citrinum colorem perducat Hic tamen non volo difputare utrum in infinitum fyn,
,
apud illnltrifnmum quemdam Hun,
catcgoremacice hxc virtus intendi poP.et , cum boc pendcat a quxflione Phyfica infinita ntnn in
:
non pofTcc gradus & gradus perfedhonem ? & adipifci majorem majorem & confequentcr cur aurum non polTet dici non aurumquodpriuserat& aliudadjeaive, modo non
titudinem
fcilicet
,
,
ad qnam eos quibus hxc quxftio placct , ablegamus. Si h^c Kircher capere necdum poffic , fua:ruditati& hebctudiniinbac arte adfcribac
qualitatibus laiis v.g. calore
,
detur flatus
Lib.I.
Nec
eft paritas in fpiritu vitii
Se6t. II.
qut cohobativd gutta hoc modo
Subfe(5l.II.
117
fKjriticatus unica Cux fubftantlGr

,
fecuiidum l^ Kircher inregruni dolium in vinum nobiliirimum tranfmurare poiret. Qnx enim proportio Metallis cumvino ut quidquidfiat inme tallis etiam locum debcat habere in vino & e contra. Dcinde fpiritus Vini depuratur femper fuse
,
rum non depuratur;

fit
impuritatis aliquid amittendo ; lapis Philofopliofed intenditur femper fui per-
fedivi aliquid accipiendo.
Dcnique
,
fpiritus vini
quia nihil aliud eit nifi fal volatile vini , lapis aurem l^hilofophorum non fit ex auro aut aliis metallis fed ex Principio auri feu aliorum metallorum.Et fi llolide forfan qusrat, quare quoque non detur tin<5tura vini ut aliorum metallorum? '^ff>ondeo i.quare vinum non habettale ut coerera metalla principium; Re/^Weo2.ficutadhancqua:(l:ionemrcfponderifolet, cur homo eft homo & cur afinus elt afinus ? quia hoc elt hoc& illudeflillud. Qiua vegetabiiia funt vegetabilia & habent talem naturam metalia funt
;
,
ex vino, imo ex fece vini
En tibi ledor qualis imperitia ex Arnoldo & Villanovano ex nomine & cognominc duas facir perfonas,certe putaverim vixuUum chymicum a Kirchero ledum. Quoufque imperitia hujus hominis.idunc6naf6orbem literarium fulpendet ? hic iterum cuculum fequitur & eodem feinper cantu verberac aerem , videturque ex hoc capitc Philofophorum lapidem deftruere velle quia male feu non fatis manifefte Paracelfus & alii fuis fcri-. ptis cjufdcm compofitionem inferuerunc. Infupec patitur fcandalum non pufillorum ; fed vere pharilaicum , quod fibi infpiratum lapidem aliquiafleranc.Si lapidem liabuerint ( a quo femper aftraho, quia fatius judicode mortuisjam, & hoc fxculo defundis vel bene fcribere , vel filencio defedus illorum prseterire ) quare dicere non poflent fe a
promittir. Sed
,
Et quia femper in falfa fua fuppofitione cornicatur Kircherus quafi lapis Philoibphorum elFet aurumdepuratum ,per fuarum portionum decifionem. Confcdarie falfas femper fabricat concllifiones & fuam ignorantiam in hoc myiterio confitetur. Perfequitur Alchymimetalla
habefit aliam.
,
&
, & largo modo revelatum obtilapidem ciim omne donum de furfum fic & nihil fine D E O in quo vivimus, movemur & fumus , in hac peregrinatione & Lachrymarum valle peragere valeamus. Sed videamus quomodo ex Villanovano fruftra probet Chryfopoejas centamina fiuftranea eflTe. Trahit di/curfnm Villano' Vani, in quo ex Philofophorum lapide integrantibM partibus eliminai omnia vegetabilia , omnia r/iine-
Deo
infpiratum
nuifle
ralia friabilia
prdiparationes ?
fus gloriatur
& fophifiicoi
Ergone
,
merctirii cr
metaltorum
ut in titulo vane glorio-
aas&
Alchymifta: deTertio objicit Quem,qucrfo monftrabunt qui lapidis Philofophorum experientiam in tingendo fumpferit;neminem fane,nifi mendaciOfimum.ne dicain mendicilTimumimpoftorcm. Licet hoc impudens objedum nullam meretur
,
muldieftêt expiandum ,qusE apud Gercnanos talibus objeftionibus tanquam dignum patells operculum infligi ; tamen relpon-
refponfionem;fed
tali
Et Principes & Magnates & Illuftres, & Imperatorem Ferdinandum III. Fcel. record. Ipfum, hujus tinifturx experientiam fumpfilTe dum unico grano hujus tinfturs integram argenti vivi Mar-
deo
cam in verirtimum aurum convertit. Et illaPerfona honeftifnma qux Impcratori Pragae hanc tiniSuram dederat , etiam duobus abhinc luftris alibi in prsfentia cujufdam EminentiGRmi Principis Eleftoris , aliorumque Magnatuni tinxit uno grano doooo. mercurii in verum aurum , ficut Clarifi". Medicus Johannes Joachimus Becherus ( ut quos fcio alios non referam indigno Antichymiftx ) in fuo Oedipo Chymico teftatur. Inveftiget P. Kircher , antequam talia fcommara evomat , quje fiietit illa perfona 8i reperiet illam nec mendaciffimain ncc mendicifllmam fuifie. Scio alios licet raros& fingulis horis forfan pofiem ipfe alicui dare experimentum veriratis ut confunderem fpiritum mendacii in ore P. Kircheri , fi expediret. Et parum intereft fi a mcndaci mendacibus force quoque adfcribar. Fingat P.Kircherus ica efle, & maneat fimilis figuIus,donec femel confundatur , & ad retraSationes fcribendas fe accingat. QusE ulterius in hoc capite referuntur nugê lunc ad naufcaoi jamrefucata:&P. Kircheri puerafcentis quifquili^, quibus ne una quidem, prseter biliofi ftomachi fignum , falis mica ineft Accedamus
,
,
Theophraftus & alii Villanovanus lapidem Philofophorum ncganc , dum ex jain didis non fabricari afleveranc , ut pluribus , ne inanes expendant fumprus Chriftiana charicacc caveant ? O gerrA germatix, Qr ddepol lirx lira , Plauius inclamicaret fi hsc audiret. Acqui hs nuga? cemni poflenc , modo ill.irum infcicia magno Philofophorum incommodo non eflec nec Kirchero pacrocinarecur. Concludic hoc capuc , rejiciendo Arfenicum & vicriolum cum revcra nefciat quid per arfenicum & vitriolum Philofophi intelligant quafi , ut fupra inculcatum , Philofophis licitum haud eflet pro libico fus materia: imponere nomina , & quafi cochlearibus ori omnium ingerere deberent quod fingulari Dei gratia obtinucrunt , & cujus revelatio
, , ; ;
toci
mundo
jam
obelfec.
facis fic
ne
debacchacus infrunitoore fiKircheruscontra Lapidem, raciones Philofophorum pro lapide quas fibi faciliores uc facilius folvac licet folvere nonpotric, coacerulla ratione
Cum
vavit
aggredicur icaque
Caput Septimum
inquic mihi primo Alchymifts antiquicacem arcis fecundo Aurum confedum tum a modernis ex hac arre cum a Veceribus
OBjiciunt
teftimoniis fide dignifnmis couftare
terito
viros
Alchymiftas vera: arcis Profeflbres , homincs Deo devocos & religione facra obftridos fuilfe.Hccc funt argumenca fecundum Kircherum Alchymiftarum, quafi vero alia argumenca ipfis non fuppeterenc queis arcem fuam ftabilirent? qux tamen Kircherus
cauce evicavic
vifuri
,
licec
nec has objeftiones.uc janj
folvere potuerit.
igicur reponit
igicur
ad
Caût Sextum
(^d primum
arcem a temporibus
Romanorumlmperatoiumnon
INquo
omnia Chryfopceix tentaraina
fruftranea
fuifle cognitam.i;quxlibet falfapro vede hocprobac i Ex fiia libera eflrutiendi econtra Iibidiris, incerta pro certis, contrarium Alchymici clane. Certe omnesLibri
&
eflê ex ipfis Alchymiftarum Coryphaeis Arnoldo, Theophrafto , Villanovano demonftraturum fe
mant.quibusomnibus faciliiis fidervi Hiftoricam adhibuero,quam Kirchero fuam vanicacem concelVero; &ri
8
&
fi
Blbliothecae
cffcnti*
,
Chemica^ Curiofx
cherus ut magnus Theologus
,
vcritatefque rerutn ab xterno cxifti-
fcilicet
homuncuoriginalis,
menturapudMetaphyficosfuiire,Hancartem,quam veram veneror & fcio, hac quoque veneranda canitie decoratam fufpicio. Quis autemprimo eam in praxim redegerit, ut id a multis aliis artibus deploratur, ita quoque hic obfoletum elle curiofi re-
lum illum non

quafi vero ifte
fore
obnoxium peccati
aquo
abftraho
homunculus li talis produci pollet, tam bene pcr fperma a parcn, non
,
tibus decifum generaretur
rum indagatoresgraviter conqueruntur. Quod autem aliûi Adamum, Chaimim aliofque inventores hujus artis elFe fcribunt
autumo,Adam enim terramrubram
mum
tur
,
ad cabalam pertinere feu rufam.Chacalorein fen calidum Alchymici interpretan,
ac ille qui generatur femper rudis. Rcquiefcant etiam Fratres Rofex Crucis', quos magos detonat& interquos etiam innocenti(Timum Sendivogium,qui in die extremi judicii fuam procul dubio famam repetet , recenfet. Requicfcant plures
in utero matris. Kircherus
alii
fi male vixerint. Judicati funt, malefadorum merccdem receperunt Ex hoc tamennon fcquitur quod caput rei erat Ergo nullus Alchymifta vir Deo
,
:
quod imperitus Kircherus ne quidem
in fuo
cedipo, fphynge potiiis potuit animadvertere.Quidquid lit diu ante tempora, Chrifti hanc artem floruilfe conftanter plura monumenta etiam manu-
devotM. Ergo omnes Jlchymiâ maie vivmt. Jndicent Tonfores. Sequitur
de quibus Kircherus numquam adhuc eft informatus & apud quofdam fervantur , teftantur. Quod autem majoresperfua Hieroglyphica,auibushanc *rtem myflice tradidermt ne interiret ttt ab artes ,
fcripta
,
,
Camt OBa-vum
de Dolis modifouc Alchymiftarum; IN quo abeantin malam crucem omnes impoftores,
agit
(^ occnltarunt , ne in multorum perniciem omnibus innotefceret , folum intenderent docere <juomodo metalla
fed
producantur
deprehendantur ut , varinjj fymphatia vult Kircherus: merumotiofum ipfiusKircherifig-
mentum
eft
meridie P.
itautquilibroscorum evolvit.plcna Kirchero candelam accendet , ut fine

,
confpicillis conlpicillo fiat
& cernat.
refpondet omniailla experimenta efte falfa& impofturx obnoxia. Quare^ ? quia Kircherus non judicatus dignus , ut illi fafta fucrit demonftratio , & quia ipfe non vidit. Quid facilius quam omnia negare , nihil probare contra quos fuftibus agendum elle jam olim Ariftoteles Cenfor fuit. Uc autem libcrius neget aurum ex quo poftea cufa eft moneta, quamRofam nobilem vocant a LuIIo non confedum eflc teftem hic Paracelfum in-
Ad fecundum
deceptorcs & dolofi. Qiiid viris cordatis cum hac hominum fpuma & farragine Et ficut non adgy^liijui lefuita mittet hanc Kircherus fequelam Athei ut P.ValerianM funt, fueruntcjue dolofi ex alicjuorum fadis demonfirare conatur, ergo omnes Jcfuitx funt tales; ita nec admittitur quod ob hunc vel illum hos vel illos male feriatos , qui Alchy,
,
:-
&
miftas
non funt fed furciferi omnes Alchymiftas fint tales. Quia autem nihil aliud habet hoc capite, nifiquod certet cum quorundam & maculetur inipofituris accingor ad
, ,
Ca^m ultimum O* Nonum

quo larvam aftumens IN Dxmonibus
fanditatis
,
Philofophos
,
vocacquem camenubique fere falfarium mordicus lacclTic & infeftatur. ltemexRupefciflatextum(in quo ne verbulum tamen de experimentis artis falfis facic
,
terrefacere gefticulatur
fe
afterens
Dxmones ur
folum difticultatem
inferit
illius afleverat ) in-
concinne
,
quem tamen hominem Religiofum & fanfto ordini ante mortem devindum jam mundo dcfundum conviciatrice lingua confodic
,
&omnem fraternam charitatem

,
exutus, lllum
Im-
poftorum numero adfcribit utque fe oftendat, aliquosviri defedus, quos palliare debuiflet potius,iterum rememorando,fceleton ipfius
fecifle
bene
corrodere
fatagit. Sic
,
liberum
eft
feftucasin alio-
rum
oculis cernere
impediunt obtutum
licitum eft ut
trabes autem qua: proprium non curare. Sic depuduilFe

fcripta negentur.
omnium
Ex quo
ta-
fequitur baculus in angulo in propofito : Imaginemur enim illos quos recenfet artenri haud calluif-
men
fe
Alchymiac operationibus immifcere, & in confirmationem nefcio quam fabulam fabulatur. Certeinficias non eo qui nullum alium in hac arte inveftiganda prxfigunc fibi terminum , nifi divitias non bene intendere uti hoc communiter afteri debet de fofforibus , mercatoribus & aliis , fed laborare ut invenianturmedicamina morborum ut modus reperiatur quo fine ulliusdamno innocentifTimam quis vivat vitam, ut inventis affiftatur proximus , honor Dei propagetur,& multabonaoperaexerccantur: nonne hoc fanftum & beneplacensintentum nonne hic fimplex oculus qui totum corpus radiis fanftitatis reddat lucidum ? Et fi P. Kircher ad propolitum loqueretur aliquidve dicere videretur , nullis homipluriraum
, ,
&
nibus pro fuftentanda vita
liceretefie foUicitis.
& in aurum alia metalla non tinxifle, ergone pro-
Hic e^ îtu
pcerea experimenca in arce neganda , o infania. iyid tertium quafi Paracelfus omnes confticuerec Alchymiftas
Sophi jPhilofophi , Phyfici, Metaphyfici,
depoftfoetantes Paracelfi ipfius , fe vitiorum ftercore confpurcat defcftus colligit Kircheriis,fueritutfaeritParaceIfus jam a fupremo judicc judicatus eft , Chriftiane obiit, & Salif-
Chymici , Alchymici
quem operose
turivic
&
obftetricante
Kircherus.
burgi in nofocomio apud S. Sebaftianum ipfius re conditurcinis.&Iegitur inEpitaphioquodLcpram, Podagram, Hydropen &c. arte fua fuftulerir. Et d unus famulus dc Paracelfo male, alii attamen bene de illo locuti funt; inter quos eft Francifcus Mifni-
reprobare , qui fit bus perfpicitis ne unicam Patrem Kircherum ra-
fibi invidia parTantae molis erat lapidem in caput Anguli. Ex hisomni-
tionem
cus,qui poft obitumParacelfi.honorificentilTimam de illius arte & vita fcripfit Epiftolain. Scd requieC
cat Paracelfus.Requiefcat fimiliter Arnoldus.quem pro more fuo quoque infequitur Kircherus,e6 quod
qua vel fundamenmulto miniis dejiceret , fed illum nihil penfimoderatique habuifle, ut fuis didis calem habitum affingeret , qualem vanx gloin
arenam
protuIilTe,
tum hujus
artis tangerct
Theorice homunculum in vicroproduci pofle adhibico calorc dcbito fpeculacur. t iacci: alia Kir>
seftiraatioiiis acquirenconducere. Quidqnid enim profert vel eft rapfodia aliquorum circunforaneorum falforuni proceflijum, vel aliquorum authorumfcripta obfcura tangic> vel calumnis func iiicokrabiles vel ' fabui
riolx
& aficujus Trafonicae
da; putavit
'
Lib.
fabuls ex Patre Delrio
I.
aliis
Sea.
camen Kirchero
II.
abit
abic
,
Subfea.
dum
calididifTimaEr
II.
&
hit; ridicula
lodeltioribus tfaiiruirpcse , ut jequus ledtor, qui Narciirum exueric , xqiius erit xftimaror. Ex quibus accainen tantum abeft ut dcducatur impo(T3bi-
ratione , quia tenuem in fubftantiain calore percutitur. Qua eadcm ratio-
ne aquam
nacura
in vapores.
Terram
ciPe dixeris quia calidifTimf naturx elie
verum foiidms fapientum fabricje fa; coemenco inferacur. Si Kirchs; us abufus fpuriorum Alchymiftarum infedacus fuilfec non folum colerandus fed laudandus forer ubi vero uium AlchymisE tollere , hancque nobilifTimam fcienciam, qus vcre donum Dei eft exulem mundo voluit non folum culpandus , verum etiam ad palinodiam cogendus. Et quia multorum fam^ detraxit uc pocnam talionis fubcac abftringendus, nifi pucaveric in hoc tentamine perfonam fibi comicam impohcam elle qus Lectorcs fuos iudac& nebulam pidam in pariete oculis venari jubeat. Jadat fe Germanum germana veritate uti Germanum concellerim fed ignorantem Arcis fed Italianizatum. Vericas autem hoc Opere iiliusextorris eft. Rationi quo.jue magis confencaneum iudicalfem fi difciplinaE fux limices non prsecerlitas lapidis
piencisE
quia ibit in exhalationes &c. qusc mediocres Philofophi fcholis cxcurbabunt.Rationem Philofophi
quam
dat , non intelligit dicit enim Philofophus atcenuacionem rerum a. calore , condenlarionem provenire a frigore. Inteiiigendus vero eft Phi:
lofophus quando nempe corpora relinquuncuc {ux nacurz & non aicerantur. Adeoque Mercu:
rius
i.
non aiceratus
Heivetia
eft denfillimus.
Deinde Tom.
/ii>.
8. fetl. 4. fol. 9j.
hiftorice refert
hominem
Draconibus fubterrancis fub terra nutricum fale Petrx cum tamen Tojn. 2. lib, <).fecl. y fol. ?. & alibi dicat hominem nonpoffe nutriri nifi cibis anima aliquandoinformatis.Deniqiie multahabet de Pyropiiylaciis de Hydrophiiaciis.de Panfpermia.dc Medicis & aiiisqu.e manife;
in
cum
diligencem operam navaffet & illotis nianibus falcem in alienam meffem non mififlet. Intoierabiiia enim aliqua in hoc Mundo fubterraneo impertinentia invenietis utpote Tom i.
grefliis, ilii
itam involvunt falficacem, quxque parciculari voiuniine ubi vacaverit.ftudebo confucare non ut again P. Kircheri Inftrufiorem quia uc aic Diogenes :
,
\ily.oov
ixTfidj6t\i
>t,
yiôvTOi visB-lTciv tcjutov f(.

eft
;
Morfed uc
tuum curare &Yenem erudire idem

orbi
egilfe
&
licerario
innocefcat
,
P.
Kircherum pocius
nacura,
Itb. 9. feti. I.
de 'Venenis. pag. 115.
Mercurium nenaturs
,
Rapfodum
quam a:quum rerum
dum
calidsE
fed caiidiftima*
efte
addita
lium ponderatorem. Philofophi favete
valcce.
Omnia Dco Devotorum
& vene
hic fcrt^p
Artis
j
Alchymi cultorum
cenfurne
qita
fubjeBa. funto.
S-
SUBS ECTIO TERTI ATradatm

de
Tindura
Authore
Vniverfali
uH
in /pecie contra
R,
P.
Atlianaf.
Kirckcr. ^ro exiftentia Lapidis Philofophici dijpmaturi
Gabriele Claudero M.
D.
CAPUT PRIMUM.
Exhihens Occafionem fcrfhendi.
ciim nunquam ferc ipfe Operi huic magno manum admoverim. Si enim curiofo Naturalinm Scruratori tot ac toc tzdioh&c laboriofi obviameunt difticulcates
in indagandis aiiis rebus Medicis;v.g.
Quam multa
LiQjuoT Annorum tranfiit cum ,quod jam facio, facere

, ,
feries,
fert,facitq;,quam fudat
&
aigct5ordtVKj,antcquain
confti-
tueram , id eft, Licerato curiofo atProximique que in Dei honorem
commodum
modio ac
,
inhianri
Proximo meo
,
publice communicare pro Ingenii

fimplici
mentis finceritate
qus de
Vniverfali maiertA Regum opes fuo pretio non xquante,fed fuparanteÊjufque prarparacione aViris
variisoccultioraNaturas arcanaferio fcrutantibus audiveram, & videram. Verum enimvero , cum inter agens & patiens proportio debeat efle de-
&
cens, merito
I.
me
deterruit.
,
Rara Rei hujus ardux Humanamque Sapientiam rantum non tranfcendentis gravitas. Cfim mecum habicans norim quam curta fit Ingenii
,
flofcuIosfuos& herbas decenterexcoiar,debitoeas tempore coih'gat, ac ufui refervet; quam feduius indefeffus eft.ut experiacur harum virtutes ? Exempli loco produco faicem Purgancia Quam multi enim exficcarunt & confumferunc Cerebella fua, ia indagatione , an hoc Bilem , iiiud Meiancholiam iftud Pituicam an vero in genere falrem cruditates omnesMaira? SanguineE,& Vifcerum Codionis ex purgent. Per quot fecula trada fuic concroverfiarum ferra an hic operationem fuam cxferant humorcs attrahcndo , velfugando, vel ftimuiando ? an occulca icem, vel manifcftaqiiaiitacesgant.' An purgancia fint venenaca, &c. Theatrum Anaiomicmn C\ ingredimur, ingredimur
&
'a^.
fajie
meifuppeliex; & quam plures illuftrioribus dotati fapientix donis , non fuffecerinc huic oneri fercn(Jq , nec Le61ori facisfacere valuerinc i Prxcipue
alios Hernnnc prodeat H ar'j'ens:Qnzim\m temporis.quantum fudoris, quantum laboris faftidiofi impendit ille , in diluci-
Augiar ftabulum
Inter miile
enim
cules ibi fudantesacpurificantes
foltis
'
dando
I20
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofe
SchrcECKius
Qyoc dando Generationis Animalium negotio ? invende antequam Annos M^nfes.imo perdidic
ta Sanguinis circulationetriumphare dicam^dc Farragine Controverfiarum theoreticaChymtcorum^GaUnicBrurn ? Quid dc Principiis
Hofinanno
valuent.Quid
rum
HelmonttanorHm>CartefunorumSylv'tAnorum,Cbarletam.tnorum, &c. Quomodo Ingcnia humana cruciautur, turvarictate agitantur , maccrantur , nec pnnciloquendi dehifce bancur?ut proinde
harum
Friderico l'harmacop ab itlo placide dillentiens. Ucinam autem contrarium quotidie experiri non cogeremur.' Vix enimTradatu aliquo publice edito.nonpauci in ilkid vcUiti rapaccs harpys invido ac malevolo oculo & animo involant, LingusE vipcrina; aculcis pungunt, atq; e bonis hujus& illius ingeniifioribus non,veluciApes meljfcd veluti
,
CoUega honorandus , Dn.
in fua
araneje,
venennm
)uxta
commune diderium
!
cx-
inveniendus? pium.nec finis fcre SrtanVenr/ceuP*ra(5tici,ante jegrogantium Nos Leaos,quas,quales,quantas ibidcm videre
fic
fugunt
& conficiunt.Ut itaVetcrum illud fulpirium,

,
Homo Homini
fiftimus
eit diSicultates-quoc, quantaq;
dubia torquent Nocogmtione, ftros animos ancequam genuina morbi Utpotc vero fanationis fundaraent6,potiamur
Diabolus, prohdolor fuo adliuc gaudeat fomento. Atque inde fic ut plura fumme utilia inter privatos Cancellos delitefcant publir.,u...u....... ^....,, ui.,,....,.,. ,.,^.k... , coque fubtrahantur , futura Blattarum ludibrio nutrimcnco.
-
colis
&
Quot.quantaque dubia mordent animos noftros, antequam morbocognico necelVariam adtcrre valemilie atios iTius medclam?Solum jam adduco inter
Dolendum quoque
ra alteripolitice
cfl:
in fpecie
,
ficatem Religionis ac Regionis
&
quod ob divercum Natio a!te.
vertumnum ptomatum variorum

varie eludit
dit irritos
.''
iWum, Scorhntim,-^\\ perfcrutabiliSymdiverfitate
ftipatum
Qiiam
ifi:e
medicamenta probats
alias eftica-
c\x? Qyancos clavarum HerculearuminfliaiisredSiinquam,( repeto ) curiofo Scruratorinaturalium tot ac tot ta?diofa: ac laboriofx obviam eunc in indaeandis rcbus aliis Mcdicis, diiHculcates _ _ quantum laboris.quifo, Atlanceum & Hcrculeuni
fuum
\\ctccc&Q.TtnciuraVntverfalizxczmmxt(\\^\xtZ'.\ibi invcniet s^^/exaadrum tj^lagr.um nodus hic:-
ce Gordius Cum hxc mulcis Parafangis antccedac reliqua omnia interquc ca emincac , Qitantum leniajolent tnter vibuma Cuprefi. Qiiis valec fuperare has Syrtes, hanc Scyllam.hanc Charybdin ? Quis /<i/opotertenecare huncDraconem pro obtinendo y4/?-<?o rf//f ro.? Cui contingic
,
adirchanc Cortnthtim, ubi

II.
viti IJferatidimi, viri *^
acu-
tilTimi cociesfpefuiiexciderint?
Me
deterruit
fterilis
fcripturiendi pruritus
pluresliodic infeftans;dum nonnuUi auc gloriolx oftentandi, aut vilis lucelli aucupandi gratia ex aliorum libris convafant nonnulla,ex iifque fua clan-
culariefuffurantur.acveluci^ropicaCorniculaalie jamnis plumis fefe veftiunt, nihilque dicunt, quod Pediculi veluti ac dum non fic diftum fcriptum ;
adeo ingenue non faveat , ab InMedicis ad talialcripta odium etiam tranfferatur infernalifquc Invidia? & rixi Promus condus ideo quoque laboret acobtineat, ut plura utilicer cogitata fupprimantur. Exempla urpote fatis obvia.in rc taediosa adducere fuperfedeo; Unicum faltem addens inutilem adhuc fervere litetn intervariosReipubl.Medici AntiliiteSjGcrmanos, ltaIos,GaIlos, Anglos , cuinam fit imponendaCorona triumphalis pro C/?rVrgm infuforta 8c transft^, fona primum deceda. Cum tamcn facile accidere poflit ut nonnuUi fimul unum & idem mcditencur ac invenianC licet diverfis in locis degant , nec licefario ucantur Colloquio quod itidem hic forte faSum credo, nec uUi aliquid Honoris fum derogaturus ciim dc hac primum-fcribentes omnes fua curiosa & iaboriosa naturalium indagatione Orbi Medico, imo liceraco finc notifnmi. Idenx polfum proprid teftari exemplo Medicabar egregium pra;liare ufum variis adfefiibus Ellentiam Caflorei & Spiritum Salis armoniani y cenfcbamque nobilius adhuc inedicamentum parari polTcfi legitima dofi,digeftione & circulatione hxc duo jungercntur, & unirentur; Propterea anaticaquantitace, hxc duo mifcui , infundcndo in duplum Spiricus Meliifx vel cochlearix, pro aliquali dilutione & fa-,
&
aliorum fanguine fefe confervanc acnutriunturjaut flcrilia proponunt. Pra-primis cxfucca tandem ac imprimis Medica oplicerarii vcro non fine rei
poris correftione;(fi cui Iubet,poteric caftoreum ftatim extrahi4iiais Spiritibus,& poftea mifceri Spirit' Salis
&
ciam
in
armoniaci;) vidi cunc fepiiis raram elficafymptomaribus plurimis Nervorum, nyipo,
probrio vagantur & oberrant fcripta innumera Al(hymica Enthufiafticis, ridiculis,inutilibus,Thrafonicisque nugis ac vanitatibus plena, adeo ut plures ingenui, fi atheum , fcurram fcelenum , fraudulen,
ple.via, Epilepfa
Scorbutico-Hypothondriacis,Tormi~
, qucm vocant , &c. faciebam coram amico Ille miidem non ita pridem a fc primuin
;
nibns VentrisâjfeUu hyflerico
Mentionem
paratum
cognits.
;
h^^Jus
hi mittebac illud
tumquealiquemnominare voluerincunica -^/(/'j'ingenuus& OTy?<e voce idperficiant. Ut proinde curiofus lector nonimmerito faftidiactale fcripcum
quafi unius cogitationes alteri fuifient

illa ipfa
rccens editum, fi oculis oftcratur. III. Me detcrruic ulccrofa fxculi noftri confuetudo,acdeceftabileSciolorum&Philaucorumalios gmatis Arcanor. contra Henningum Scheunemanrodcndicavillandiquc ftudium. Cum cnim aliquis w.cap.^.p.^.S.edit.Francofurt.iî^. in hxc erumproTalenti libi concrcditi pondere inDe Hono- pit verbr.tyidfitluventsrobMftu^,fanui,fanuineff>irem, Proximiq; commodum publici fcriptum ali- rituoso ptenw,(^ macilentiu,vix antmam trahens.Maûod committitLuci, LeSor curiofus & ingcnuus gijier ariis habeat Tubulos argenteos , inter fe con' gruentes. yiperiat Arteriam robufti, e^ Ttihulum infeobftringitur a Confcientix fux legibus,ut lcda vcn tilct.&finonaullafcriptisredlioranoventjcandide rat ,inuniattjuc,it.groti arteriam findat ^Tubtilumfce'
,
Chirurgia infuforia feptuaginta annis fuit defcripta a Germano cejamdum abhinc lcberrimo, Andr. Libavio , qui in defcnfione Synca-
Ad
hxc
ac placide finc fcopticis didie- ^ mineurn infigat. lam duosTu'-ûlos fibi mutuo appHtet e.v/ano fanguis nrterialis calens (piritttalis fa/iet riisac barbaris rsxisdiflenfumfuum folidis racionibus& experientiaftabilitumaut publice,aut priva- in tegrotum , unaqttevitA fontem afferet,omnemqHe^
&amice
iiriperciat
&
atque itaindccanquam e filicc ignis.veritasMundoutilis clieiatur.Quemadmodii poft alios non itapridemfccerc clariffimiAngli.Dn. VVillifius Nathanaeli Highmoro > & Dn. Lucas
tim communicet
Languorem
guefcit ?
êllet.
Sed
cûoinodo i/lerobuflus non l,m-
Danda
eifunt confortantia,^ cibi &c.
Hu-
cufquc Ltbavtm. Ita imperfcrutabile 2) judicium, per tempus
aiiquando
Lib.
aliquando hoc
iiidigiiicatem
I.
Sed.
II.
Subfed. iri.
; ;
121
obnoftram fermentatoriumpeccacum , aut ut eo adcuratius Nos PoReri fcrutcmur naturam. Sic quoquc a pluribus anxie hadenus qusefita Veneris
vel illud occulrat jaut
&
Gloria amplificerur, Proximique commodum promoveatur , ac ut dc Publico bene merear ( cum non Nobis folis fimus naci veriim ad Dei Imaginem conditi Homines, Homines-Chriftiani, nc fal-
dealbacio
&
fine frad:ura malleabilitas
ciim
iti-
tem
veluti
Bruta edamus , bibamus

,
;
dormiamus,
quodam Chymico plurcs ante annos Typis exlcripca doceatur. Quoniam autem nonnuUi in re monetaria aliifque jam eadem
dem camen
a veteri
poftea ftiipidi obmutefcamus Sed ut Noftra Divinx Ainx Particula prudenteroperemur.atque per hanc ab iil'dem Nos dilUnguamus ;) Et hsc
&
piura non Jicet de hac addere. Sic Ludovicus Z.9i:ê//.f in Theatro (uo arcanorumltalice edito tede defcribit Terram foltatam^ TaYtniYi quod poft paucos annos itidem facit fub
nefarie abucantur
,
, ,
omnia quidem pro Talenti mei Pondere
, fine invidiofis in alios ftimulis, ac oftentationibus faftuofis
Salis ejjintialis Tartari

riofiff.
nomine
curiofilf.
&
;
labo-
omnibus, nec non reverencerfemper habico meliori aliorum Judicio , atque ut fuo quemlibet abundare Genio permittam.
Zvvolferits
unde poRea addico

,
Vitriolo
ciim Martts paracur Ttntlura rariffimx efficacis tamen Philippus zJÎuUerus in Traftatu fuo MiraculaChymica infignico, & Dan SennertHs\r\^\x.ntionum Medicar. Libri 5. Part. ?. Sed:.?. cap. 15. p.m.
1427. longisabhinc annis eam dercripferinc. Religionem quod concernic , notum non minus
C A
UT
,
II.
fit ?
Tradens
Quid
DE
runt
,
TinRHra
:
Vniverfali
dilferere
nonnulla
;
conliitui
De
,
re tali
quam
res
ipfa
anxie defidera-
Theologica a Cacodxnwae (a^pius eciam ad Mcdica fcripca excendi, atquc ideo plane excra rhimbum unum ab alcero tranfverfis oculis adfpici, ac invidiofs lingui aculeis lidi Cum potius deceat Chriftianos utpote fub eodem Chrifti vexilIomilitantesconcraAtheos,Gentiles,Turcas, &c. Chriilianis amore auxilio adplaufu obviam ire, praccipue in rebus, ubi r ubiici emergit utilitas; fejunftis talibus fcandalofis, extraneis,adrem Meeft, diffidia ilta
;
ac defiderant Mortalium innumeri
&
qui-
dem non immerico

ncs
,
quoniam
finc
,
qualesquales etiam
,
Mundanas omInvidia quoque
tefte
precioficate
;
liia
dicam non facientibus. Dictis tamen hifce obftaculis non obftantibus, ab Amicis incitatus, Legibulquv; Academije Noftrar
tum fuperat De re rem Z)iwV;<z Mifericordia in!:er tot millena millia donorum medicamencolorum aliorumque poit Lapfum Adamicicum Generi Humano non exhibuic. De re taii qux merico non eft adnumerata feptem illis Mundi miraculisa venerandaantiquicate alias abunde & ubique decancacis cum hifce omnibus
, ,
, ,
non iftimanda mirum-quantali qua majorem & cario-
illa fola
incomparabiliter ardua utilicacis fus gf a,
curiofi
quibus elaborare Scriptum de re

,
,
ali-
vicate antecellat.
ta de Nominegde^nitione nominali reali , fignis, lento concredito expetiturum olim elfc rationem; fine er ufu Ejufdem proponere , qualia pluribus Pnrcipue cum vidermi , noftro hoc fxculo in vinea infcriptis ad naufeam tocies repetita & tranfcripta Medicainftare fortaffis horam 9. aut 11. diei , quia reperire licet. Nec mihi res fit cum Chymiacrise
,
qua mcdica jubemur fatisfadurus crenam operi admovi adcurata animi expendens lance,magnum illum Patrem familioi Matth. ij. rigorofam de Ta;
gnum opus
Quamvis autem neutiquam mea fit mens maconfcribere , aut largis ambagibus mul-
&
plus ibi hadenus eft laboratum, & fummopere adhuc laboresfervere , ac in antecedencium Sacculo-
Tyronibus, novitatum avidis

rcfque fledi cereis
;
ac in vitium erronefariis iftis
multo minus cum
rum
ullo
fadum eft.
Pfeudo
Chryfopoeis
,
,
Qiiot enim, qusefo, hucufque noviter funt inventa ? Prodeant faltem pauca , loco plurium ; e. g.
ignominiam
bus
;
natis
Ardelionibus , in vera: Arcis atque fraudulcntis Ciniflcai-
Sanguinis CirculatiojVenae IadecC,4v<^s &ladejE Thoracic^, Vafa Lymphatica , duduS fallvales lacrymales , legicimus vifceris Pancreatis cum fuo duda , fuccoque Ufus olim incognicus &c. Qiiid dicam de utilKTimo incremento Dodrinas de Fermencatione de Generatione Animalium Ut ta,
ceam
mille alia curiofa,
& fumme
utilia in aliis
Theoreticis & Prafticis rebus Medicis ; Quancum acceffic Lucis Kci Botzinic<t ? QuancisEnchirifibus audta Chymia ? Ciim igitur non minCis hadenus mfateriam Vniverfakm frequentius & adcuratius finc aggrefli nonnulli ac confidam Ego, me mea
,
('tenui licet ) notitia hac in re aliquid lucis pofle adferre , partim , ut miraculofam Operum Divi.
norum Magnificentiam
riis
&
Amplitudinem ab
inju-
Sed cum ingcnuis , expertis , Arcana Natura: pia curiofitate tradantibus , quorum conatus, meditationes, a^ labores , TtnUuram feu immediate feu mediatc concernentes Talento meo concredito adjucum iri Alios item tam pro Animarum , quam pro Corporum fuorum falute ut in arduo hoc negotio cautius mercentur , aut illud, NoH me tangerz^, Capite quarto amplius defcribendum ob^-rvent, fore edodos.fpero, confido, Nihileminus tamen ut Curiofus Lcdor e6 faciffhs intclligat &affequatur Animi mei Senfa, nonnulla de jam didis, nimirum (i.j Nornine (2.) Definitione (j.j Signis , (4J Fine 8c Vfn prarmittere , confultum judicavi. l.Nomen igitur quod concernit.notum e^.TinBu' TAm Vniverfalem tot Nominibus quafi effe infignitam,
, ;
,
^QuotThehis porta; ^tiot divttis Ofiia Nili non pauca funt abfurda & ludicra Cum peculiates, (Si cuidam ingenuo magnum hunc laborem cnirh Veterum ChjiWcorum nonnullis Emphatentare, forfean libuerit, ) partim, ut dehorter plu- re&infolitum illi Nomen imponendo rcs aut ex infcitia, &: Itupidicate , aut ex malitia ^' ticum quoddam & occultum tacire & allego* vera femita deviantes atque ita Magnatcs fruftrd rice indigitare placuerit , fucceffive fadum eft ut Auro emungentes , ac Ipfos cum feipfis decipicn- Chymicaftri Nafuculi ac Thrafonici Aurifices, tes. quo aliquid fecilTc & cognovifle vidgancur ac faSandilfime tamen proteftor meamque appello cile credulis raram de fe fpem excitent oftentaad Confcientiam, nullo plane alio fine hsc a me in- torias denominationes Eidem impofuerint cum ftitui, quam ut imperfcrutabilis Opernm Dtvinornm phantafticisEmblemacibus, ftolidifîue Signaturis; non L Tom. I.
per TtnBnr^ exiftentiam negantes Ei illatis vindicem ;partim , uC juvem rcda via ingredien;
inter quse
, , ,
, ,
122
Bibliothecx
,
Chemicx
vivunt
lis
;
Curiofse
non fine vers zArtii opprobrio ac fcoptica Mifoproprt-rea hic nominare chymicorum irrifione talia nomina , mcrito abhorreo. Piacuit autcm
;
Eandem vocare TinBmam VuiverfalenL. Tinduram quidem partim quod a diverfis Lapts
,
, crefcunr , nutriuntur , confervantur ; Ex iU contra per atomos impuras & putridas corruptis fuccedunt morbi maligni ac peftilcntcs in HoBrutis minibus Vegetabilium item corruptio
&
&
Purredo
&c.
Ideo etiam
cx\\:ic
neceflario
iequi-
Philofophorum xt' il^nxlw dicatur T/wSw-^
partim
tur,
Medicamentum
iJH ateria
curiose pcr
quodvox Tinduri
lic
egregiadenominatioChy-
mica. Non quidem intelleftum hic volo pcr 7Riiram^ quendam liquorcm aut liquidum , quaTartart,jl. \\S t^TinUitra l>ez.oardica ,ârtis quod a lateac non papaveris err. &c. cum me vel Pulveris forma in L^^pidem didum plurimis
,
,
genuinas Artis Enchirifes depurarum , longoque labore ac diuturna Patientia ad fummam perfedionem perdudum , modo extraordinario Vitam univerfali corpora noftra confervare quoad fieri ob alias circumfiantias potefi: vege-
&
tam
fuftinere
morbis omnibus
fefe
opponere
Salis kCc oftendere , doceatur uti inferius patebit. Vniverfalem vero nominavi ad difterentiam remediorum particularium , ubi v. g. unum vaJet contra Febies malignas, altcrum medeturHydropi , hoc fanac Phthifin , illud fedat dyfenteriam,
, ,
iifdcmoue fuilicientem prabere medelam.
Hoc
quidem non
lito
,
perficitiir
more
,
in aliis
morbis fo,
dum contraria contrariis colluntur v.g, Dum nimii fluxus fanguinis aut ventris adflringentibus econtra alvi aut menftrui obltrudio ape,
ilthoc pellit
menftrua
intcmpeftive
ceffantia,
;
,
nimium horum fluxum Vel ut hoc corrigit & NonnulliNeoterici loqui amant
aliud vero fopit
,
'
prxcipitat prjetcrnaturale Sanguinisacidum, illud dcpurat vitiofum mairar fanguinea; alcali. Nodra modo extraordinaiio operans vero Tintlura fanat morbos omncs , quales - quales ii finc , a
,
& pellentibus fanantur Scd roborando fpiritjbufCalidum innatufn->,^ \'liz Balf.imum que Cordis ac Cerebri ob neceiTarium partibus Corporis alimentum fubinfniflratum dcbilitatis balfamicas Vires novas addendo ; his enim florientibus
; ,
rentibus
&
puris exiflentibus
Sanguis circulo
le-
quacunque etiam caufa , five ab alcaii , five ab acido praster naturaliter fefe habente ortos (quantum quidem Cceleflis Medicorum Primas talium niorborum fanationcm huic vel illi individuo utilem jndicat ) Ncc minus Metalla ignobiliora & imperfeaain nobiliora&perfediora tranfmu;
tar.
Depnitionem pono talem : Tinciura Vniverfalis eU fupreiwn qt perfenijfmum Anis Medico1 1.
gitimo circumvolutus decenter expcllit viis folitis impuritates & excrcmenta fartatcfta fervantur ViiceraSanguinis dcpurationi & cofiioni deflinata, fuoque fatisfaciunt oflicio Corpus nutritur & ita viret , viget florct Oeconomia Microcofmi. Et hoc tam diu , ufque dum Divina zJifajeftai Nos , Exemplo Patriarcharum, Jofephi, Moyfis Davidis, Hiskix , &c. Morte naturali ( confumto nimirum vitae Pabulo ) mori jubcat ; auc unum alterumque morbis infanabilibuypcrcutiar,
, ;
; ,
Chymicn, (iyk/yfierium , e prirnis Natiirni principiis paratum , quo Corpns Humanjtm veêtum in fiatu naturali confervatur , ac a mo%is defenditur
unitis
veluti
Antiochum,
libro
2.
Maccab. capitc
9.
&
morbojumcjue vigori priflino

htu in verum yjuriim vel
reftitititur
Metalla infu-
per imperfenafingularihmfolmionibui " depurattoni-
Arnentum exaltantur
&
iranfmutAntur. Dixi
MedicoSuprcmunt I. adcurato ftudio enim Si Chymic fj^lyjlerium^. acindefeflb labore contra hunc vel illum morbum fpecialem curiose paratum felicique fucceflu exhibitum Medicamentum aliquod , v. gr. TinUura bez.oardica , antimonii genuina , antihcUiperfenijfimum f/lrtis
,
&
jgyptios ulceribus, Exod. 9. verf. 9. Si veroadfcdus aliquis turbaverit diftam Rempublicam refocillato per hanc Ambrofiam & Nectar Ca-Iefte eyfrchdo Nofiro, ille denuo contraaudacior ire , acccptifque novis viribus Hoftem quemcunque (remediis aliis probata alias experientia:-, etiam non obcdientem ) aggredi atque ita mafliE fan,
, ,
&c. dicitur (& quidem non immerito ) Artis arcanum aut MyOerium ; Si item in re Metallica quoddam curiose inventum, v.g. Prxparatio Oricha/ci, meretur nomen arcani, quid vetat, ut TinHuram noftram utpote incomparabile &
cum
Poterii
generale remedium , vocitemus perfediffiraum MyIterium? ,. II. Dixi,e Primis Natura Principiis unitis paraturru ; Cum e rebus macrocofmicis primariis generalibus, ad naturam Elementorum propius accedentibus , fccreta Artis dexteritate tra6taSale^ tis & combinatis, v. g. e Spiritu Mnndi vero rcbus manon e dicctur,) infcrius Terra, (uti v Lapidibus Mefecundariis , g. compofitis & gis tallis, Herbis, fimilibufque perfedis, veluti reliqua
"
&
&
Medicamenta, componatur.
III.
Dixi
ûo CorpHS
,
Humanum
fiaiu naturali confervatur
&
morbofumtjue vigori priflino Hsrc paretur e talibus , c
Vegetum in^ A morbis defenditur rejlituitur. Ciim enim
quorum
difpofitione
Vira Mors nofira dependet , nimirum rcbus primis principiis univerfalibus , quibus mcdiantibus bene & naturaliter conflitutis mundana fic etiam prscipue Corpus Humanum, cunda,
&
guinei cruditatibus incraiTats , & incjuinatae , & qua: inde dependet , Vifcerum , totiufque Corporis difpofitioni naturalem vigorem rcddere valet. Cui lubet , confulat hac de re prafter alios, Davidis Lagnci Harmoniam Chymicam qui curiose & utiliter varia e variis colkgit , item laboriofum rerum naturalium indagatorem Joanne Joach. Becherum, Phyficx Subterran. Supplemento, pag. 100. Dixi 1 V. Tandem , quo imperfetla iJêtallafmgularibiM fofutionibtij (^ devHrationihiu in verum tranfmutantur. Dum Argentnm exaltantur rum nimirutn eorum Principia e quibus cunda coiiffant , mediante aftrali hujus Ttwflw^ Virtute decenti proporrione uniunrur ac perfedis Solis & Lunaz Elementaribus radiis illuftrantur;atque ita a fcabiofis fuis excremcntis depuracaqualitatesinternas & externas Auri perfeftiffimi xquanc auc fuperant , fingulifque Probationum Examinibus abunde fatisfaciunt. Cum juxta plures ChymicoPhilofophos mctalla non tam fpecifice quam gradualiter diflrerre, ample ventilatum & perfpicue demonftratum fit. Me quidem non latct dari plures ,MetaIIorum tranfmutationem & exaltationem plane ncgantes ; ciim autem illorum rationibus jamdum fatis, ,
,
^w
&
&
,
&
fadum fit a que mea fir

diffufe
&
ignem PhiIofophis,nedida hic repetere , auc difputare.hoc unicumfakem addo;Rationes

variis veris per
intentio
alibi
Eorum
Lib.I.
Eorutn eo
Vniverfalis
fariicttlares
,
Sea.II.
ratione TinilurA
Suhfea.lU.
PoflTeflbre
I2J
venditare
certius fieri irritas

,
pro vero T,?inur Vniverfalis
cum
multa:
,
quas dicunt
ac diverfe dentur Fi<t ncutiquam concurrcn-
non
erubcfcit.
te Meatiruo aut fîa nollra Vntvcrjali , magis m.igifque hoc Sarculo innotefcentes , per quas in re medica niliil plane perficitur , fcd ("alrem Me-
item aliquando Mineralia, & his atiinia, in nobiliora Metalla & puriora tranfmutantur dumnimirum di6lis Metallis ignovel Bifbilioribus , item antimonio MarcalitJE mutiio, &c. medianribus Salibus, aliifque, v.g. Satalla
imperfeda
,
&
impura
& laboriose traftantibus , Deo autem fic volcnte, primarium laboris finem , TinElmA nimirum acquificionem non obcinencibus econcra talium vaniloquorum atquc fumivendulorum fallaces nugas ad naufeam vifu & auditu continue percipicntibus fi,
,
Propccrea cenfeo , vitio non adeo quafi cfle vertendum Mcdicis nonnullis , Chymiam Mcdico-metallicam per pluresannos adcurata methodo
le
,co
armoniaco , SaleTartari, borrace, nitro, arfenilapide calaminari &c. , Mercurio fublimato ope ignis forcioris fuforia per decentem ingredicntium mixtiontm malleabilitas ,pondero<itas,
,
quafie jufla indignatione , TinUuramVniverfalem plane Non-Ens judicaverint. Sed ad rem Me non ftatuere , quod Lapis Phi.
:
lofophorum
color deiideratus hxitas , & perfeverantia in igne fuper cupellam, &c. ingeniose & laboriose communicantur. In fpecie Veneris in Lunam exaltatio fatis curiofa Venerem albam quam vocant , in multorum
,
communiter TnSlura vocacur,fuperiusdeNominemonui Sed reSius cum illis qui eandem vel viderunt vel e qualitafit
talis liquor, qui
&
tibns fuis intcrnis judicant , judicamus , TinEluram Vniverfaleni^ quoad Figuram externam , confiftere in Pulvere falino , vel fali potius analogo , rubi.
jam
eft
manibus
&
oculis.
Quamvis autcm
,
di-
&x
tranfinutationes per vias particulares ut plu-
cundo,fubIucido, infipido, valde ponderofo , ia Solis aut candelx calore, uci cera fluence , in aere non fluidojin violencifTimo eciam Ignis examine
,
rimiim fiant fine fcenore infigni dum fjepius fadx impcnfa; vix, & ne vix quidcm , redeunt ; nihilominus tamen hujus poiTibilitas & veritas confiftit fir-
ma &
Si
irrefragabilis.
igitur
,
rranfmutatio per
efl:
Vias particulares
,
C|uas dicunt
tia frequenti
vera
,
&
ponTibiiis
,
tefte experien-
balfamica fububi volatilior TinElurd pars cuni parte fixiore in Macrocofmi Laboratorio per Artem optime potuit uniri & concentrari. Rubedo fplendor indicat Operis perfcdionem & igncam
ftantia
,
mancncc fixo, & incrcmabili. Sal enim eft vere perfeda
&
&
Eandem denegare auqusefo , quis debit magis perfeSx , imo perfeftiffima: Tinllur(t Vniverfali? Ex fuperabundanti num fir viri prudentis & Philoiophi concra Au^ pfiam difputare, judicent alii. II I. Signa quod attinet , quemadmodum res cundjE Forma fua externa cognofcuntur v. g. hoc
, ,
( Rubcus enim & albus color iii Narurapromagispcrfedis& durabilibusnon im-
penetrantiam
rnerito habentur,
Ille
pulvis,
;
viderac gar.
flavi fuit
coloris
quem Helmontiui quodreiipfi nil dero-
eil: Homo , hoc eft Equus , hoc eft Rofa , Rubinus &c. vcl inter medicamenta, hoc eft Elixir Proprietatis Balfamus SuIphuris.Crocus Martis, Cryftalli Tartari,&c, ita etiam 7i:S>-^ Nofira, tanquam Ens reale Phyficum i^sk quadam debet oftendere figura. Ciim autem hic fit
, ,
Nam dubium hocce nonnullis forte oriens bene prxvidit & fopivit Heinricus Knnraht Amphitheacr. p. m. fo2. In Pulvcrc, inquic , eRcroceus', In majfa v. integra inflar rubim rubens , Si Franc.
Ofvv. Grernbs
,
Arbor integr.
j.
;
&
ruinof.
Hominis,
;
Libro
eft
,
j.
Cap.
Croci
p.m.500.
TinSurx
,
Pulvis, inquit,
efl inftar
Sed
;
toto corpore
fi
injlar Rubini
,
id
TinU-tira Vniverfalts
pulverifatur
acquiric
Rara
jivis in Terra
nigrocjue fimillima
Cygno,
colorcm Croceum
atque uti Mors dicicur horribilium horribiliffimum ; ica Noftra TinCiura non minori Jurc dicitur rariorum rariffimum. Unde EJM ob raritatem evenit , ut de externa illius Tacie adeo plura producere Tefl:imonia non liceat , partim, quod Chymici Eandem aliquando vocitent TinUuram vel Elixir albunu ( quod fufficit pro magnis ufibus quidem in Medicina metallorumque iranfmutatione in Lunam ) aliquando vero Tmiluram vel Elixir rubrunu ( quod ad ultimam & plenariam rei perfedionem eft perdudum, ) partim 8c prjEcipue , cum ulcerofo nofliro fxculo, proh dolor ! res fit eo delapfa,ut, fi quidam Medici
,
,
poft fufionem Crucibulo
Tota vero Ejus fubftancia exemta , colore rubro eft
rubinifbrmis. Tintluram infra capice fequence ex Helvetio addudam quod attinct , illa forte non-
dum ad ultimam& fummam pcrfedionem

turitatcm fuit traduda.
RcIiqucE diftse qualicates indicant
aut
ma-
adcuratam
Novatores & nafutuli vel praspararint laude quidem dignum aliquod medicamentum , vcl etiam tale clanculum cuidam fubduxerint aliterque tin,
xerintatque mifciierint, ftatim indeprojiciantampullas & fefquipedalia verba ac modo Tanaceam. nunc fj^ edicinam Vniverfalem jam Sulphur Phiiofophicum , mox puherem Horizontalem , (ive Au,
rum
potabile
nominibus
in
verum , & centum aliis pompofis oraomniumdifleminent atque ita

,
confundant ac turbent curiofos atque Philochymicos. Si etiam unus & alter res metallicas fu-
abfolutam particularum volatilium & fixarum unionem , perfeftamque corporis incraflati fixitatem , in qua cardo totius operationis confiftic Mihi licuit femel efFe tam felici ut viderim apud Virum magnum hoc Rcgale donum Dci nondum plane perfedum , in forma pulveris falini ex albo rubencis & quafi fplendcncis , c6 fere colore.quem exhibet Talcum , vel aliquando fal volatile in deftillatione Rorismajalis Recipienti adhirens fatebaturque*,fefe tandemin hocarduo labore poftvarios cafus poft tot difcrimina rerum , eo devenifle ut materiam Vniverfalem Methodo inferius detegenda caute cradlaveric.ac eo perduxerit.quod fe jam in cauda Pavonis, quod vocant Chymici, oculis omnium exponat. Alius Amicus mihi dedit Sal cryftallinum , vel potius pulverem Sali analogum infipidum leni Solis aut Fornacis calo, ; , ,
,
&
ad fummum Venerem alham parare didicerit , aut tandem pofTibilitatem tranfmutationis metallorum in Viis partiiularibus licet fine frudu , videric , ftacim fefe
perficialitcr faltem tradaverit
,
vel
Hi cryftalli dulces per tricnnalem laborem, juxta modum infra Cap 6. defcribendum , ad talcm fuere dcduQi vel coai-ti figuram. Ego tam Donatoris , quam propria Experientia , teftari poflum , didum pulverem Salinum
re
,
uti cera fluidum.
Tom.
I.
methodo
124
efficacis
BiblioAecx ChemiG^ Curiofac

,
tnethodo univerrali quodainmodo paratum non tamen planeabfolutiini ,inMorbib variisalia.alias

operationis renledia eludenribus , v. g. Hvdrope, Phthifi.Himoptyfi, &c. laudabile A%\:odefitis indigis aituliife Solamen , ac vaktudiuem
deratam iWpiusreddidiHe. Statuo igitur per jam di<5ta, TMtsram ut plu-
genro communi fixo, e Perlis,coralHis , antimonio, &c. Veram valet extrahere Tmchirain ,quod alia menlirua, qualia fint, tam perfede prxitare nequeunt. In Regno vegetcrbili contra Naturaf curfum & modum maturat & fcEcundat arbores, plancafque omnes. Sic granulum TinUma Aqua folutum Veris
Quodcum rimumPulverislalinivciteminduere Faber , Petr. Johan. evincit quoque aliis adcurate g.NuUi adnexo, cap. dilTertar. huic In manufcripto
;
Maio producct
fruftiis.
tempore affufum Vici,autaiii arbori.Mtnfe poft flores, ramos vel racemos &
,
Eodem modo
vina vappefcentia renovan-
tamen volo contradicere ftam polka in Oleum vel

, ,
qui
aliis
Eandem modis
iic
,
perfe-
tur &refipifcunr.
vel
me-
diante quinta Elientia vini in liquorem aliquando

refolvi
|)Ius
,
tator plura
Qui curiofus Philofophix Noftrs naturalis Scrtj& ampliora defiderat Experimenta

i
doceat
vice fimplici
quemadmodum ipfe Paracelfta unam vel alteram guctam hujus
evolvat incer plures alios TheatrfjmChymicum, ibi multos in unum collectos repcriet raifratus
Olei iiniveYfalii agrotantibus propinavit , uti fuse tradit cum aliis Andr. Libaviiu , Akhymix lib. 2.
Trad
2.cap. 9.
SignaeQualitatibus internis
quodammodo
fu-
medicationibus. Inlpecie ver6 in hujus volumine quarto Harmoniam Chymicam Davidis Laqnei. De modo aurem operandi poft fiipcrius difta
fuis fatisfacientes
perius in Definitione tetigimus in Pundo faniratis confervandse aut reddendx ,ut & metallic^ tranfmutationis ,dum nimirum unius grani portiuncula tammorbis ( per alia remedia etiam infanabilibus.j medendo,quam imperfeftametalla exaltando extraordinariam & quati miraculo'am Humano Gencri opem exhibec; atque ita de fe ipfo
,
addobreviter
uti alia inter
,
Cum Tincliira
T^ôftra fpecialifTlma
;
prjcrogaciva medeatur morbis
omnibus medicamenta hoc Pluhili

,
non vcro,
iiiiid
Hy-
Proinde cum talia e pluribus fcriptis ac Artis Filiis cum quibus mihi res cfi, jam dum cognita, cramben ab aliis toties coftam heicproponere, fupervacaneum puto.
teliatur.
,
V.
Finis
&
ufiu.
Cum
Natura
&
Natura
Naturans , Dew , nihil faciant fiuftra , fed cunfta fiant proprercertnm aliquem finem ,dubito fane, an quidam fans mcntis de ufu TinUiir Vniveraut frudra Eam fien credat. Cui fJis dubitet
,
generali Divim. Majeftatis creata , qua: in Decopia: fignis hacSenus dide explicatione ac finitionis
autem Cornu
Fini
Illa
fit
deftinata
&
da.docent
nimirum
,
ut fanitatem
vegetam Ho-
ac deperditam reftiruat ; Metallaque imperfecta & ignobiliora in nobiiiora & perfeda tranfmutet. Hac enim morbi omnes, quales-quaks , quanti-quantifint, efficacem alias
minibus confcrvet
dropi aliud Febribus aut Arthritidi adhibeatur ideo eciam peculiari ratione luam ablotvat opcrationem ; duni nimirum roborat Calorcm nativum a cruditatibu.s rriaftsE fanguineje & a materia morbosa debilitatum Spiiitus exfuccos & efticaci Virtute depauperatos refocillat Sanguinisque raalli fuum renovat Balfamum , & quae prsternaturaliter fe fe habent in ordinarium revocat circulum Anima enim noftra pro Occonomia Microcofmica farra teda fervanda iblius Calidi innati & fpirituum utitur Minifterio.quibus decenter fefe habentibus, & vcgetis exiftcntibus, & confervato ka in Cordis lampade Balfamicd Vitz oleo quselibet Vifcera & Partes corporis amica & a:quali Temperie confoiderati kgitim^ fuis funguntur officiis. Non aliter ac fi Natura in Macrocofmo per atomos aereas per radios Solares Rorem , Piu,
,
tiabiks habici
aliorum remediorum Virtutem eludentes ac infaDeo jubente, fanancur adco eciam

,
,
ut in Lepra, ac fimilibus adfeilitibus defpcratis, quos dicunt , fumme mirabiks ediderit fccpius operationes.
Operationi autem perficiendx , Adeptorum nonnullorum Hlogio, fu^cit granuji unius portiuncula ad przfervationem quidem TinUnra alba aliquocies faltem in anno; Elixir vel TinUura vero ruhra adhilc paucioribus vicibus quorannis cxhibenda. Qua fic fumpra , Homo eft bene difpofitus, vegetus,rubicundus. Ad fanandumvero pro;
pinata, morbum aliis per tollic unico vel altero die

,
menfem vix fanabikm adfedum alias anniio
&c. unamquamque Creaturam in vigorc fibi confueto confervat , fcscundat nutrir. Auc veluti Lampas uno eodemque modo radios lucidos l"atis diu de fe fpargit , fi ipfi deccnti quantitate, pabuli loco infunditur. fuccelTive okum novum Vel uti aqua pa!udofa& ftagnans purificatur ,& ab ulteriori corrupcione dcfenditur , i\ aqua fluvialis limpida in eam derivacur. Vel , ut rude ab Sartor modo Opificibus depromam exemplum uno eodemque mediante acu facit veftes fcriSutcr e diverfo corio ceas laneas, coriaceas facit icidem calceos xqualiter. Fabri ordinum omnium ex Auro , Argento Cupro Ferro > &c. mediante malleo extendunt fuas laminas , variafque inde formas& figuras & vafa fingunr. Non aliter i^rchsni Nofter Noftra uticur Panacea. Pluraadhanc rertri facientia videantur capite fe^
vi.arn,
,
&
vixeradicabikm fanat n. dierum tcmpore , Symptomata vero fummeinveterata& contumacia

fpatio
quenti poft Refponfa ad objediones Kircheria'rias.
per
eneigia , ac in maflafanguineavelRegnoanimali ,feparando impuritates , unicum itidem granum TtniluTA vcrcit

plures uncias MetallorUm imperfeSorum in Anrum vel Argcntum illis in fufione ftantibus inje& fuperioriftum. Ab hifce duobus prxcipuis v. alia varia , dependent g. Lapidcs iaboribus bus
, ,
unum menfem. In Regno mincrali non minori
Laudabilem
iiutenl
hujus
dum non adeo extendcndum volumus

rum Familia cavilhtur mana , Deo eciam quafi
gari,
>
,
operationis rro, uti Zoiloac \\ Eadem Vira Hu-
ignobiliores facit immutari in pretiofos
& Gem-
invito poffit prolon* Juventus reddi, Sene&is prohiberi. SedTrwSlura Noftra morbos prsrentes exturbat , & ab quanturtl abfentibns prxfervat Corpora Noftra Ccelefiis Medicorum Primas, qui percutit, & fanat, fanationem Noqui eft Arbiter vicx & mortis
, i
mas, uciCryftallumin Rubinum,Topafium. Non minus e rebus medicamentofis , v. g. Auro & Ar-
ftram Divino fuo Honori

faluti
,
ac Hominis cujufiibet
,
qua mundaaas
qaa aeLera*
proficuam
reperic.
,}
Lib.
rtpetk
ttil
L
glorion
Sed.
pMacea juvac eniiii omnino llib-
Nifi ertim
i!le
,
adhitrit.vifefqUci-jfuderiri
Subfe6t. 1 1 1. Si fervieiis Vom-no DEO

'Veflro
1.
,
nf
,
itnplibo tiume^
&
vilis
di6c.;.'.ini!S
&
rum
veris
dterti.vt
Vejhorum
,
Rrg.
j.
juxca commuiKvj veiiiim. lia jeda ell Gipnoiritiibus crtatispOitiiLJffimo & iaey'K3.b'i\i Princratovis mii]eâtici Fiat. iVJedicamentis autein ii i omiiibus ita eci..*iii hicTinnnrA VniVer[.ili\in.mv iion ut morten! evitemus, ied ut eam 4.oi.jrjbih i:i ttacu aG vcgeta fanicace expe,
in viis rneis
verf. 14, St an.bula.
cujiodteris
Praeepta
^
t/ica
er mandata tnea
,ficiit
arr.hulavit Paier tuits
ionggt
ftciam dies tubs. Deus orrnilcius aliquandd i iis Vitaiii decnrtaCj ne torqiieantur diutius miferii
v
Humanis > ae eripiantur futuris arrumnis. Sie Sap.^^ 14. PUmtt Dee , (^ eratgrata Amma tllius .propter
.
dtemus. Miiiiiiie tamtnT/wiSwr* Noftnt fficaciam fubjicimus crairs nonnuilorum explicacioni difti
t
hoc proper.ivit edHereilhtm
mediis iniûitatum. Sic
illius
'}-obo
eap. 14. V,
5.
Pofitm
efl
HominU
Vitn
Deus ob Pietacem Enochum & Eliam vivos ad fe rapuit, nee naturalem Vitse Terminum eofdem eju
pcriripermifiti
Terminus , tjuem non po:efl tt,injgredi\ quafiexabfoluco Dei decreto i;ievitabiliCLr cuilibec Homi^. num Vitx Terminns ;;dr6 immobilis elfet pracdeftinatus, ut abfoluta ncceiiHtate, nuiio habico reconringencia uc cef-' fpedu ad caufas fecundas ta Hora, & dcfinico Genere Morcis mori cogamur, eumque ancicipare auc prolongare fit fimplicicer
,
Impiis autem Pcena Divlna dies abbreviatur t juxta Pfaim. 55. vctf. 4. Virt fanguinutn dolofi non dimidiabnnt dtesfuos. Et 75.V. 19. Quamfubi-'
&
&
to deficiunt inicjtti ?
ribilis.
Pereunt
Ecclefiaftic. 7.V. iS.

,
Ne
c^ eorurn fims eft horimpia agtu mttUa i
&
noli efe fittlttis
ne moriaris in Tempore non TnSi
jmpofTibiie.
Genef
v. ic.
58. vcrf. 7.
,
Sed Qer
Primogenitus Iudt,erat
declarata Johi vetrelinqaunt Tlicologia; paucioulum ba exiguum , periclitacur dignitas, .Niedicinx ambarum rem ;
Hoc enim modu inteilefta &
impius coram Deo
htnc ip/um ficnbat rnori.

displicutt
Hoc faUum Onani
Ibidem Deo ,hinc Eunu
etiam finebat mori.
hxc Corporum
prifixa
;
il!>i
Animarum noftrarum
iaiuti
&
quafi fruJira a Deo eflent procreata; tot
reum Medicamentofarum Myriades miraculose

D^ Opt. Max. cuilibet Homini Terminum Vitse ut tamdiu vivac , quamdiu per fuam complexionem ac Temperamenti fui difpofitionem poteft Verum enim vero Idem 'Dc,
;
operantcs. Pofuic quidem
Omnipotens hicPolarcha ad juflam iram com-' motus horribiliter peliundcdit impios.v. g. bxoi di i!. verl". 9. Priiiiogenici ./figypriorum omnes una nofte necabantur. Exodi 14. v 28. Excrcuus
Pharaonis totus in Mari rubro iuttocibarur cen. 17. Antediluvianorum numerus innumerus , exccpta No piiFamiliajAqua fubmergcbacur. Gcncf 19.
V. 14. Sodomitit 1. Res'. 19.
&
Gomorrhii
is,ne
lubvertcbanturi
wj;Ho.i'inibasadfuiLn.iginem conditis , in quibus 1? T^ oi^m îx^lco dvdAoyiv , aut aliquid 2)/* vini habitat , ( de quo eleganter Melch. Setizîus ,
Hier. lordanus in peculiaribus Traftatibus, liberum reiiquit arbitrium, dedit R.iiionem quibus decentcr ucantur , ac Vitx fuie normaminde cmetiantur. Si igitur aliquis hilce abutatur 5 ac compotationibus, ingluviei, libidi.ii ,inGandefcentia;,moerori , aliilque dizcx erroi ibus ( quorum dantur innumeri,) indulgeac ; S'i icem temerarius huic vel illi periculofo cafui firtuito , fine vocatione legitima fefe exponat , neque etiam medicamenta a Deo ideo ordinata segrotans ufurpet ille fane Vita: filum fibi abrumpit tam ob rationes Phyficas quia Coitiones Vifcerum ncceffarias turbar, fanguinem impurum rtddic , Calidum innatum fpiritufque vitales abfumit ac ita Naturjc vim infert caufa enim Senedutis , & hanc fecuturae
,
&
V. jf.
In caftris Ajjyriorum unica nofte
occifiiSjooo. milites
&
&
, &c. Achabus Rex , i.Reg.i2. ProphetK A/f A.e dilluafionesnegligens, & periculofum intrans prelium periit. Econtra IS^nivitA Pcenitentiam agentes leveram cette & proxime inftantem averterunt ruinam.
Ex quibus inconcudum
Tcrminum
pietate
,
Vita a
ftare confequcnsjudico* Deo eHc Nobis podtum necefli,
tate conditionata
ab
Hominum
i'ietate vei
Im-^
Diasta
aliilque caufis fecundis
&
contin-
gentibus, pendcnte. Alias enim fcqucretur , ob commina piacula rota plexos jfufpenfos ,&c. caufam Mortis poffe adfcribere Deo Terminum \'\ix illoruin ita difponcnte , quod cerre magna in Miferieordiam
,
Morcis naturalis
eft
coniiptio& putredo fangui5
nis fpiritibus fuis .neceirariis depauperati
quam
Peccata gratiolum Patrem coelellem vertit in feverum Scelerum Vindicem, Ille enim pro lua Clementia iftam aliquando extendit ad plures annos, aliquando vero abbreviat , vel propria Hominum quoque culpa anticipare permittit. Ut pauca faltem adducam Sacri ScriptutjE Tcftimonia {i. ) pro prolonganda Piorum Vita militat Efaias,cap. 38. v j de Hiskia , Rege Audivi Preces Tnas , er vidi Uerymas Tuas 0- adjiciam ad dies Thos qHtndeciiru Annes. Proverb. 3. v. 1. 1. Ptti mi, ne oblivifcaris Le^ gismea , Pracepta mea Cor THnm cuftodiant ; longitudinem enim dierum Pacerru CP' Annos Vitit , apponent Tibi. Et capite 4. verf. (5.& lo. Audi, mi Fili fufcipe verha mea , ut tibi multiplicentur Anni Vitd. Et t:apite 10. verf. 27. Timor Dornini apponet
,
:
ob rationes Theologic?s quia
fua propter
Divinam injuria.Accedit quod illi tam ngoiose ia Theoria controvertentes in Praxi fc iplos refuta. re extra omnedubium foleanc vel potiiis cogantur, nifi AutochiriaE crimen deteliabile cnmmittere velint. Quis enim liorum ent tam abfurdus fi ipfe vel fua: Familias merrbrum improviso vulneratum copiose fanguinem profundat > ut non ftatim Chirurgum accerfat pro fanguine fiitendo alias enim infailibiliter cum cruore fimul Animam
,
, ,
cftundet.
Quis
tibus
?
Catharro
Apopledicd correptum
ali-
quem non
ftatim juvat refocillantibus, penerranquis a Terrore Lipothymiam patienti cor-
&
non approperat ? Quero latet agonizantes,& Mortis Gandidatospedem inCymba Charontis jamdum habentes , ii non aliquot feptimanas, tamen totidem dies per remedia confortantia fipius luftentari ? quod fupervacaneum fane foret, fi Terminus Vitx a Deo prxvifus effec
dialibus volatilibus
plane immobilis.
dies , (^ Jinni Impiorurn abbrevtahuntur. Exodi zo. verf. 11. Honora Patrem MairemTuarrL. , ut
fis longvHS fuper
Terram. Et capite
I.
23. verf. 25. 26.
uberius litigabo cum illis , qui Termiiui.m Vitx a Deo pofitumnon quidem polle tranfcendi aut extendi , nifi extraordinario Dei judu ac permiflu ; ecorttra vero ob Vita: mores iinpios, errores dixtcticos , temerariara
ftatuunt
,
Non tamen
Tom.
.vicam;!
, ; ;
n6
, ,
Bibliothecse
Chemic^ Curiofe
itidem aut funt Medici alit SophifisP & his Analogi, , I. Chymicai^ros quodattinet ii non tam Ope* rofae indigent refutationis , illorum eonatu firmis non innicente fulcris. Dum enim tales ]funM-& Nugi-venduli Principiis Medico - Chymicse Artis non iegitime funt initiati ; fed vel e Lettione non^ nullorum Scriptorum Chymicorum vel t difcurfi* buscum Artis Filiis habicis audaciores faSi , vtl quafi per tranfennam videntcs aliquoties particu* lam unam vel alteram Particularis eujufdarr; uti dicicur , Laboris ( f^pius Enchirifibus praeeipui non ingenue detedis,) vel faltem iDetallicaruni fijfionum & purificationum gnari rei tam pretiofs traftacionem aggrediuntur illotis quod dicitur.manibus id eft, fine PrecibuSjfine intencione Chriitianum decente ; fed faitera ob facrantj Aurifamem & nummos aucupandos. Tale ludi crum Fundamentum & Principium necefiario infe* quitur effedtus falfus infperatus ; hinc dum Oieum atque operam perdiderunt 5 acBonadilapidarunt omnia pro Latide^ ( uti nervose loqui-* tur Ovventti, ) omnihus vohint perfuadere ,plan^ non dari TinUurarn ZJniverfalern. Deinde iater ftolide negances fefe offerunt non.< nulli e Medicis Galenicis ( nonnulli dico neuti* quam loquor de omnibus nulloque modo in Eorum opprobrium hsc ptolata funto , ciim magnifai
viram aliaque contingentia jnnumera innumetis modis abbreviari poffe , & quidem adco , ut inter imomillia Haminumvixunus vcl aliqaoi: csntirm Deo fibi dcfinitum atcingat ata Terminum aker plerique, prscirtue ica antediem fuum moriantUr pue -xc\i\6 hoc nodro ferreo-terreo. tam fi obtinueio , mcdicamenta Sufficit milii non luNoftram , omnia quam in fpecie Tmnuram
; ,
ponunt
&
hi
auc Ciiymicaftri
dicre fruftra & inutilicer exhiberi a:grocantibus. Veriim ne in hoc prscer mentem fim prolixus
.
>
infuper magis ad Cathedram Theologicam, qua-n Medicam percineac Benevolum Ledorem
fd
temitto ad Hucterum, Hunnium,Gerhardos,Heinrici

,
Hulfemannum, Calovium Mufsum aliofque

, , ,
blures.
Proinde non cefJemus, D*w orare ut ht men3 ac commcndare Ipfi vias fena in corpore fano Noflras,quifaciec ; Ec , Si ob peccata commilfa Nos argrotare atque in Medici manus incidere finat juxca Syracidcm cap. 5^. v. 15, honor^mus
, ,
,
li
&
Deta Medicum , propcer neccfntatem ibidem Terra, produxit e enim Medicum & medicamenta
,
v. i,
& Vir fapiens ca non fperniCj ibidcm

.
,
v. 4,
Stance igirur hoc, ut ad Propoficum redeam^,
quod mediean>eHcis omnibusuti jubeamur afacro Codice & quod non cam abfoluce fimus pisdeftiTermino,qiiisjqusfo jT/natihuicvel iUi dcbitutfl iKMiorem , & Vnivirfali Uurs, Noftrs inlringere audeenergiam prarceHcnccm aliis
vica;
it
?
Erx
auc
fi
auderet
valebit
ciam Eorum Methodum & Medicamenta ea* demqae tantiim - non quotidie ajgrotis prxfcri,
bam
C A
Quod
UT
1 1
I.
atqne Galenicos inter ipfos dentur plurcs litcrati , fumme curiofi , occulta Natura:ferid& decenterfcrutantes muito mjnus lo*
,
Viri
fumme
quor de Mcdicis Dogmaticis

dctur in
qualem meipfum
RerHm Natura.
tam
profiteor
qui
DoSrinam Galcnicani
,
&
&
Chymi-
cam prudenci
dexteritate combinant
DE
time
tsiftentia TirtHiiy^ Vniverptlif non
uniunt
alit
qui
quidcm
poficis
,
fratcrne fundamentis in fhidio medi-
mulcis Anuis
&
Luftris
quam
,
Sa;culis acer;
c6 k-gitime
Arti
fervandorumHominum
fuit
dem
farpius
,
dimicatum& concroverfum tam mordacibus Sc didteriis tam
Verbisqui-
theoretice aut praftice fuam navant operam ; econtra nimis rigorose inh.-crent opinionibus fuo-
non crediderim , in Prsliis, occiduntur , animos aliquando bi plurimi tamen Adverlarios contra ebuUire non canco fervorc Hoftes contiiigere hofce hterarios quam inter foli um fuit. Multi func affirmantium , ncganaccrbis
ut tantum
rum Prxcepcorum & qus in Galeni ac Averrhois fMedicorum quidem honorabili memoria dignif,
fimorum ,) Scriptis verbotenus ncgiigrint.

j
non continentur
tium
plures.
Incer utriufque
clas varios repeiire eft
autem fadionis alle,noiiCucurbitam pro Ce: ,
Pro c6 igitur quod dotibus ingenii , fscpius apprime raris & egrcgiis rcfte uci ac prxter or,
diiiariantgocia auc theorccica aut ptaftica curioficace indefelia fcrutari
rebro habences; fed fubtili pollentes ingenio ut proinde tb [mx^v non immerito fecuruis quifquis eligcret , quam uc tantis <it Philochymicorum viris controvertencibus fc immifceat. Nihilomi,
naturalium rerum qualica-
tes.ac aliorum inv.entisfua addere
debercnt.quem
prxftitcrunt
,
admodumquidem
laudi-bilitcr
i|i
om-
les,
nus,cum Amicus qnidemPlato,amicus Ariftotemagis tamcn amica vcritas & cum in nullius
,
verba jurare jubeamur, pro hac melius elicienda,& divulgandis miraculofi Creatoris Myfteriis, placet protenuimeo viriii nonnuUa proponere>S: quidem ftando a parte affirmante.
nium Nacionum Medici vccercs, Arabes ^gyptii, Gra-cijLatini.&c.falias cnim HygicaNoftra tantum Honoris faftigium minimc attigillct ) ifti eadcm quar inProfeifionis principio Schcdulis conccpcrunt, fucceifive icerum proponunt & propinant vel iis Formulis Reccpcarum quas Praxin
, ;
AtHrmacivam aucem defenfuri,ante omnia laboremus, necefle elt , ut ncgantium objedionibus & concradiftionibus fativfaciamus. Pro meliori
dilucidatione cos diftinguimus in folide negantes, Per folide negantes incelle ftolide neganccs do9 volo illos.qui folida crudicione fpeciofifoue
mcdicam inchoando memorix mandajunt, continue utuntur chorda femper eadem oberrantes , crambcmque toties cofiani apponentes. Rcfiduum
.
temporis Vacunx pro
facrificio offcronr,
,
ab Ami(io
&
raciociniis munici
fuum propolicum defendunt

,
Et
hi vel funt
Medici
,
vel Chymiacri,vel Philofophi

,
ad Amicum per Urbem repunt cyatholque (orbil lando diem producunt , ut Tcreniii utar verbis ; atque ica maximam Talenci fui partem fepeliunt Et cum ab aliis audiverint non dari TinUnram^ Vrtiverfalem nec videant Eam publice venum
, ,
fpecialicer fic difti
id e(t
fpeculativi. Per ftolide

,
exponi.veluti Pilulas fine quibus.Trochilcos alhan-
negantcs vero indigico
illos
qui fine realium fun-
argumentorum pondere , ex fola aliorum relatione, vel ex invidia, aut in Artem veraiTii ex hujus abufu concepco odio vericaci fefe opac
damenrorum
dahrhabarbarum &c. Jovcm jurant Japidcm 6l mordicus fimul hoc defendunt licet in rei verita, ;
tem nec ratione nec experimentis inquifivcrinc. AbfurdiflitTja enim omniao cft conclufio Hoc
:
tDedicamencnun
Lib*
ttlcdlcanientiim latet non dacur. Nec valere
,
I.
Se6^. I L
Subfeft.
1
,'
h^
i ergo argumenrationem arei igoorantiaad reincgacioncm norurit peritiorcsi Hoc modo aucem quod non miniis dolendiim tales non folum ruffiirantur aureum Tempus Proximi & Siicceirorum Utilicati deftinatum} fed cciam deteftandum hancpigritiam & ingenii torporem traiifplancant in Sttidiofam Juventucem { vcluti canis yEfopicus fcenum non devorans, pecora aucem huic inhiantia abigens ;] dum cereis hujus Ingeniis talia dogmata imprimunt quem 'noxium odorcm Teftjeillx, eo recenter imbutjr. poftea fervant continuum de rerum naturaltum icrutatione neutiquam (olliciti. Qucmadmodum autcm inter Medicos diiflo fiiodo tam pigri dancur focii, ita non diffimilis inter Philofophos alitur ff6la,dum nimirum ifti aciinen ingenii pro adcuratiore Artium & Rerum naturaiium veritate magis magiRiue indagandit a Deo ipds conceflum torpefcere iinunt j illis faltem
,
,
. ,
Medicorum plurimos
ardore in hanc quidem inquiliverint , tatn legcndo , & adcuratc vencilando aliorum Scfipta, quam manum ipfam'Operi admovendo materiam cauta ac laboriosa methodo per opcrationes Chymlcas tradando
rint;
,
ftuftra tamcil
omnino laboravc-
dicam dehoc, quod plures Thrst;^ ionici indodique CiniHones & fraudulenti NummifugsE loco Auri ferio qusfiti & aucupandi aureum Tempus perdiderint ac Aurum fuum a Parentibus magno (udore partum & colleclum infunihil
,
Uc
mos
refolvcrint
,
inutiliter decoxcrint &colIique-<
fecerint
1 1.
dum Operi
huie infudavcrint.
fefe
Qiiod nullus
Orbi
literato
,
&
curiofo
manifeftc
&
realitef oftendere valuerit
tancjuain
Triumphacor Capitolium hoc chymicum intrans ac revera defiderato laborum fine potius ciini tamen id non centum aut mille fed tancum non innumeri prscipue noftro hoeSeculo, infelicitec
;
;
& fruftra
1
1 1.
tencaverint.
Cuffl
morbi
illis
diverfi a divetfis oriantut
inhsrcntes opinionibus quas in Juventute cerebellorum fiiorum reccpcaculis impofuerunt ; nec quomodo (cientiis augnentum 2C decus accedar, invigilant, aliorumcuriofas & ferias meditationes ventiiando, crcdentes (altem,qu6d Philofophiantamcn mea tiqui crediint ( mininie omnium nens eft, quafi venerandjE Antiquitatis ftatuta & inventa hic veîm fpcrni auc abrogari , vel etiam ludicras novationcs spprobare fed faltem reverenter iis habitis escogitata Seculi Noftri lauro digna cum iifdem combinari j multo minus loquor ingenere de veris Philofophis , quod DEO t Proximo nati fint , deccnter obfervantibus, ) atîc ita e prxfuppoiitis aliorum hoc negantium cganc dari Tinuyam VniverfaUm quamvis ipfi fere nefciant quid propric h;EC lic fed falcem ex invido fcrvore & abufu Arcis & a Pfeudo-chymicorum fraudibus concepro Ciim facile mihi perfuaderi paciar plures talium Philofophunculorum nullam Fornaccm Chym.icam vidille , imo ne Mercurium quidem Vulgi cognovifTe. Et hi tam facili fuccumbunt refucatione , quam nuper memoraci Medici ctftn juxta ipfum Axioma Philofophicum .Goncraprincipia negantem , vel non intelligentem, minime fic difpucandum. Defidcs ifti Sophiftse aliorum relationibus temerarie ftatim fidentcs , ncc mantls oculatas hahentes non abfurde funt squiparandi illi Sutori Notum in celebri qnadam Civitate Germania enim eit , ibidem ccrto quotannis die , Libercace Democracica permilfum efle j & cuilibec e Vulgo licere , de Scnacoribus , ahifqne Perfonis publicis pro lubicu libcrc loqui , ac Eorum Vicam adiones impune taxare. Unde accidit quadarh vice , [ referenre mihi viro fide dignitlimo ] nt Sucor quidam , percipiens , Hos laadari ab his, illos cuipari ab illis,qu6 etiamaliquid fecilTe vitieretur , ac de damno Jofcphi fefe follicitum efle, oftenderet, ulrra crcpidam fapiens in lixc eruperic verba Rcctornoftri Gymnalli debet docerc Lo,
caufis, neceirario
c(i'e
diverfa
quoque opponenda
Hic morbusrequirit purgantia, alius adrtringentia, illehumedantia, iite exficcantia , & fic porro. Unde fequitur , unum. idemqu^ remedium neutiquam pofie contrariis operationibus perficiendis fufficere , aut duobus Dominis rite fervire ; Ad hic multos morbos pro fanatione non cam requirere robur Naturae auc Calidi innati , quam auxilium manualis operationis , v. g. it| Laxationibus Frafturis. IV. Si unico mcdicamento poffenc fanarimoivi bi omnes , fruftra a Deo effenc creatse innumerê rerum medicamentofarum myriades , qu6d abfurdum 5 diim earum contemptum expreffis verbis prohibuerit fevcrum mandacum DivinHm^ , juxta
,
remedia
v. g.
Syraeidis cap. j8,
Ad Primam objedionem refpondeo quod

,
,
nort
pauci folidioris liceratuix in Re medico - chymicaViri, fadis omnibus faciendis propofitum non attigerent fcopum , caufa eft Eorum plurimos, ( fi non omnes ) aut labores fuos non infticuif-' fe in genuina & prima TinUune. materia ) fed efle feduftos per fcripta chymica allegorice & fub no-
mareriam dcfcribentia cum fer^ Ttadacu publico fcapham nominaveric fcapham fed fiib mutuato faits armoniaci nu tri , chalybii lunarix , &c. &c. nomine Eandem falcem propofuerir. Auc fi illi maceriam quidem veram quodammodo fiibolfccerint , eam non integram Labori deftinarunt , fed opus func aggreffi in lina falrcm materias parte , nimirum vel aerea & volatili , vel terreftri & fixa. Aut rem tentarunt non in materia proxima feu prominibus
falfis
;
nullus in
&
gicam
Philippi
&
illedocet
LogicamRami. Diilli
gnum
fane tanto Oraculo e tanto Tripode didefunt

c
tium/ Solide negantes quod concernit,

aut nonnuUi
cis
,
Chymiatris
ant e Mcdicis Geleni^
pinqua , ad Tintlnram commoda , fed in aliqua nimis remota & in corpore fixiore , traftationi huic non adeo apta & obedience. Aut omiferunc unam vel alteram Encbirifin , cum arduum hoc Opus pofcat cautiffimam ingenium cautiffimam manum. Aut fl indefeflae iUorumcuriofifati ac labori nihil erroris potuerit imputari aliquando impcrfcrutabili Dei voluntate accidit , ut concepta fpe excidant, nec obtineant;i quod velint laborantes. Talia autem evenJfTe Virisin re medico-chymicaalia fupra laudem pofi,
,
aut e Philofophis fpeculativis; qui variis con-
tra
realem exiftentiam & veritatem infurgunt argumentis. Inter qua; locum fibi vendicec
TinUttrit,
.
, confitenturpartim publica horum fcriptay partim quereli & difcurfus Amicis concrediti.
tis
primum
I.
hoc non aded repono argumentum enim TtnHnra genuinis vi6tz eflTe veritatis de
7.
;
;
Ad
Quod
plures folidioris Eruditionis Viri

I.
iti-
Vni-verfalii Pofleflbribus
ri pofle
Ucet raridimis gloria,
iiefefso in
Nacurx peaetralia psaetrandi ftudio ac
Orbem ,
&
in frltcie feculura
J.
Noftrom
>
Tom.
paal^
,,
ng
paiilo inteiiiis
,
Bibliothec3e
Chemicae Curiofge
,
uno -plura convincent Exempla. Quamvis enim ii qiiibus licet elfe tam felicibus qui non bucciiiis & tympanis loleant divulgare
fint
;
cum
oleat faftuofam oftencationem

i
contra-
fieturque piis veri Adepti moribus indc elt confequentia , Ergo nuUus
nullatamen
obtiner,
iii-
eam
Injuriam infuper mirum hanc ferimus CreaturxCreatori, ArgillaFjguloper imminuimiis ac dubitacionem aut ncgationem ,
,
quantum magnam
Honorememirabilibusiplius Operibus emergenneganoncm h tem. A rei enim iG;aorantia ad rci

aliquis argumentatur
crafrirTimam extorquet con6nem clurionem, Sed hac de Controverlia circa piolixiora. & plura capitis 4- videantur
,
'
Sanguis generofus apud me Wreditaria quadana benignicate cbullicns , fub lordido & abjeito paupertatis pallio latitare ampiius non valeat.pcr i ratcrni Noftri AmorisLcges Te oo & obceftor,velia tanto pecunix numero mihi fuccurrcrc , quantw* fufficiec pro cogenda & colligcnda Lcgione militari.Sine tuo autem incommodo poteris mihi gratificari , cum juxta propria verba , TiniiHra Vnfêr" fah lis docatus. Redhoftimcnti loco Tibi offero denuo ofticia mea ufque ad fangu4nis imo Vitas profufionem parati(Tima. Sun,me hinc perterricus ilte Oftencator , & pnnderans , quod tantis akerius gratia expenlls faciendis propediem poffit demonftrari Vacuum in fua Crumena, prjccipue,
,
Audio hic ogganientem bophillam quendam eft traSi Tinilura Vniver/alis non tam aperte quasso quomoJo , , communicanda, fianda, & emolumefttum ? quoProximi in cedere poterit
niodo fanitatem huic
vcl iUi fcrvabit
cum jamdumbwna
cile
Tiwfl/oîf
,
pars
fit
confumta
fi-
ne fpe nova: parands
atcjuc tales Fratres egeni fa,
integram
.'
aureo ex hoc fontc omnes ,quas invenire poteft rationes profert , imprimis vero
plures fint fuccclTuri
Aquam
vitx gratis pocaiuri. Proinde
qnomodo
lifam reltituct ? Hoc modo omnino inucili. eric comparanda Thefauro abfcondito , AgyrtaVerum hcec pollelTor non oltentatorio 7'rum ritu publice proponat ac propinet luam dcxtetacicurna auram^ , nihilominus humili & ritate plus poterit prodciTe ^Divino Honori , ac
quod mofWc^m Ptilverii tingcntisfibi fitrefiduum, nectamfubito rccensparari poffir. llle vero , ubi res ipfa defideratur vcibis minime contencus , monftrat occulcata Famulorum arma mortem minans Homini in Legcs Aniicitia: tam perfidi
, ,
commodo Proximi
quam
centum
fraudulenti
pcccanti, nifi cito fua; fit fatisfafturus pecicioni. Hic Vita fefc periclicari \idens promittit, quam,
Blaterones verbis fefquipedalibus, exfuccis tamen;

vel etiam alii medicamencis ad minora a Dto conditis.
primum
AdhsEcfiMoflraArsprimiceria.uciahxfrequenter & aperte exerccri a Deo permitteretur & cuiimioJibjt indigneinhianciconcrederctur, atque incumbehuic plurimi fane Hominum tefceret ,
,
paraturum , quod ille petierat ahbi autcm id fieri non poflc nifi propria in domo. Confentit ille,adjunîs tamen putatitio Chyfopceo cuftodibus ferPiper lateralibus. Tingendi autem plane netcius hic Lucifuga fub tencbris nofefe
,
,
rent, jucundo fine, inter alia nimirum
nummo(it
commodam arripiens occafiopcr fuprcmam domiis contignationem ir, rumpens in domiim adjacentem, fuga Vitae fus
Surnis aliquando
nem
rum aucupio
capti 8c alktii
Cum nocum
quid non mortalia pcdora cogat Auri facra Fames, ) Unde tamen varia in Animarum & Corporum Humanorum perniciem cercb forent metuen,
confulic. Paulo .'iliis circumftantiis hanc defcribit Hiftoriam Theobaldus s^h J-JoheUnde^, JTz6i. de Alchymii difncultatibus pag. 168. Aliudque huic
,
non
di(Timile addit
,
Excmplum quod
, ,
ibi
kgere
fi
da abfurda incommoda fcandala. Accedit quod incempeftiva hlc manifeftatione temere fefe exponerent Vicx periculo Qualem mihiretuUcVenetiis celeberrimns Occo TacIlle enim kenius, de aliquo non ignoti nominis Contratric fuis quendam videt adhuc Monachus bus plurimum Temporis impendere in labores chymicos fecretos hinc Ejufdem fibi familiaricatem magis magifque concilians , non definic Eum
,
libet
licer.
5.
Ad
Argumcnrum rcgero
cum
,
medicis Indi-
fticutionibus infallibilirer conftet

verfis oriri caufis;
morbos a
ideo omnino illis divcrfaetiam opponcnda clTe rcmedia; nimirum , quando agitur de medicamentis particularibus ,v, g. aucpurgandi , aut adftringcncii , humeftandi auc ficcan"""' '^"" ''"' '^' di qualicate prsdicis. lales autcm qualitatesnon quadranc , ncc funC cxtendends ad Tinnurantj
'
fatigare^querelis, qusftionibus, precibus, ufque
Vmverfalem
Hic enim
,
paratur e rcbus.primis
&
concredideric, quod Thefaurumbuncce incomparabilem poltideac ; ac cranfmutec Mercurium in copiofum verum aurom , fanetque pauciffima Pnlverii portiuncula morbos ab aliis defperate rtliftos. Pcr temporis fpatiolum fraternam poftea vero vel ingenuam colunt Am.icitiam infidus ifte Frater Fratrem fumme fidum extra Coenobium occidit , furripiens ipfi fecreti(Timum hoccc fecretum, deteftabilis luccUi gratia. Sczleratusifte, abjefto Monachi Cucullo , Venetiits
dum
ipfi
univcrfalibus
ideociue fingulari gaudct
Harmonia
&
analogia cum Vits; noitrse fpitiribus ac Calidd innato ; Quod ab hac Balfamica rccenter imbutum Virtute, [uti prxcedcnce capite jamdum dittum ] modo Archiali & imperatoiio corrigicdepurat, atque ejicic e mafsa fanguincaomne id quod circulatoriam ejufdem quomodocunque turbat orticinam; quemadmodum aqua paludofa in ftagno purificatur,& ab ulteriore corrupcione prx,
fervatur,
vatur.
fi
aqua
fluvialis
limpida in eam deri-
petit, ibidem alTumco Comicis Nominc pompose vivit ; minime occultans fed gloriofc jadtans fefe regiam hanccc arrham obtinere. Quid fic Pcregrinus quidam aliquot feptima, ,
.?
Nec Me ferit objciSio, quod pro hoc vel ill^ morbo tollendo rcquirantur purgantia, vomitoria.fudorifera
,
diurctica, calculos velMenftruum
nis liuic
fefc alTociat
llabilico
;
per Potum Fra-
terno Amicifia: Foedcre poft navicula , Gondolas ibi vocant hic ftipatus aliquot miniftris clanculiimarmacis fpaciacum cducic illum folum in doinum a -Populi frequentia rcmocam ibi in h.TC erumpens verba: Mi Fratercule, fcias me elFe Comitcm celeberrimi fquam npininabac J Familiy,
.
ir> multis confubfiftere fubjedlo. ^rpoteft in uno non traria , ch&us enim nofter non femper obcen perac in operaiione medicamencis propinacis,/icet calia ju ta Mechodi medendi Leges caucs /vledici experti Mente manuque cfFcrantur. Notum enim eft Pra-
pellentia, &c.qualis virtus, utpote
fiicis
jleUi iojuriis
adincicasiureda^ûm. Cuna autem
medium
nec Ancagoniftae pocerunc negare, poft refalcera languinem purifieams , & acidum Menfenterii
Lib.
,
I.
Se61:.
H.
SublecSt. III.
J29
Mefenterii aut fanguitiis prxcipitans & cdulcorans, (nonnulli Ve-cerum vocicant Hepaticum ftomachicum &c. J aliquaudo iiifcqui vomitus , aliquando alvi fluxus, aliquando fudores, aliquando iargoxn Urins excretionem. Nec raro poft fumtum pargans v. g. rhabarbarum , folia fena:, jalapium , &c. Cui Vis vomitoria a nulio Autorum elt adfcripta ,infeqiii vomitus; & vice versa, fumto vomitorio fuccedcre alvi fluorem ; Nonnunquam eciam purgantiamagisperviasurinarias, quam per Guttur infcrius expellenda expellunt. K.C hoc fit idco , quod Narura Noflra noxium & moleflium per vias (ibi commodiores & proximioquod fagacires expellere optime ipfa noverit cas Medici, qui Naturx faltem efl: Miniftcr minimc vero Dominus impcrans , non fempcr penetrare
,
,
aut , ut /)?(-> per plnres Creaturarum ac remedioriim e criplici Rcgno , animali , minerali, vtgetabili orcoruin diverfillimorum diverfitates Nos
[ itidem mirabile Suarum Manuum opus ] inmajorem rapiat admiracionem, ac Piecatis addat ftimulum , aliafoueobcaufas Nobis incognitas, niiiil plane aut parum deccdec Honori rcliquaruin rerum medicamentofarum. Potuiflet quidem omnipotens Vits & Sanitatis Autor , ( qui eft mira-
operibus fuis , ) vel morbos plane a Novel unico faltem Majeftatico F I A T , morbofum omne tollere ; PotuilTet dico fed ita Ipfi non placuit ; ut cum devoto Ecclefi Patre
culofiis in
bis arcere
loquar.
Sic facrarum Literarum
manududione novimus,
mirandum
valet.
Orb^s Conditorem pro ineftabilis milericordia; bencplacito Populo fuo Ifraelitico non
in
Nihil heicdicam de illo ,qu6d h^c farcinx impuritatum in malTa languinea ukerius fercnd<Eim-
uno, fed divcrfis modis tam

Primas
uti
,
remedica, quam
militari, aliifque auxilium prajfticillc.
Mcdicorum
,
patiens
pria in
fa^pius cricicas infl:ituat fua fponte eva,
ChriflM ipfe fanavit diverfis modis

,
aii-
cuationes
medicamcntorum ope fed proconfervandam Microcofmi Rempublicam

flne
;
,
quando unico veibo

Matth. 8.V.
;i.
&
quidem
a.'grum invifcns,
5.
\!arc. 2. v.ii. Joh.
v.
18. vel
ij v.28.
Providentia, fudores, vomitiones diarrhceas , &c. non fine laudabili& manifefta euphoria , ( Quamvis
non inviftns, uti Macth. 8.V.15.& \6. & cap. Aliquando cangens , v. g. Matth. 8. v. 3. &
fine taftu
,
i^.
vel
nonnuUa
Crifis fiat
imperfeda
dum Natura
pulfionem
fufficit. )
crudicatibus nimium prefla conatur quidem exdebilicata oneri dejiciendo non , fcd
In fpecie vero rcfpondeo Non laterc Chymiainio nec invidos eo devencum elFc , & magis magifque eo pertingi adcurara Pyrotechnia induftria ac indefeflb labore , ut ex zAntimonio, o^frfrio, aliifque rebus medicamencofis tam fars efficacisE parentur remedia, quorum virtus modus operandi ad folum aliquod excretorium fefe reftringi neutiquam patiatur ; fcd operetur faltem vel roborando Balfamum vitalem vel moderatd lente per, infenfilem tranfpirationem vel perdiurefin, vel per fudorem,vel per vomi,
tros
&
&
Luc. 17. v. ;/. Vifum ccEcis reftituit nunc line remediis v, g Matth. 9. v. 50. nunc mediantibus remediis Marc. i8. v.25. vel Johann. 19. v. 12. Regis Hiskj* Carbunculo jufl"it imponi Ficus pro maturatione pcr Efdiani^ , cap. 58. V. 21. Naciuannurru , Impcratorem exercitus Syriaci, leprofum fepties juflit lavari in Jordano Elifttii, 2.Ktg,. 5. 14. t^ôjji/f/corrigebat amaritiem Aquarum in Deferto injedione Ligni a Deo cdo(ftus Exodi , 15. V. 15. Petrtu & fohannes uno verbo mandarunt claudo nato , ut ambularet Pedibus officium fuumfubito & perfecle facientibus,A(9or. 5. V. 6. Econtra permifit Detis Nofter imperfcrutabilis ut cunfta fcripta aurocontra cara de rebus naturalibus & medicamentorum facultaiibus
Matth.
9. v. 6.
, , ,
,
tum, vel perHimorrhagiasNarium Utcri Wxmorrhoidiim, &c. materiam peccantem & fuper. fluam exturbent,prout c/^r^^^êw laudabili medicamenti energia adjutus eandem pro faciliore ex.
qu
,
gum
rint
finguiari e revelaiione confignaverat ReSapientiffimus Salomo/t-. , ] jamdum perie-
maximo Pofterorum
cordolio
&
detrimen-
turbatione reperitdifpofitam. Si itaque tales efftftus producit calor innatus vel fua fponte vel re,
,
mediorumparcicularium ope quomodo fis,eandem Virtucem denegare quis audebir,vcl jure vale,
quorum arcanam & ampliflimam cognitionem a Cedro Libani ufque ad FlyRopum parictis Fluic foli (poftlpfum vero nulli , ) dctexerat. Idem , qui variis modis fanavit , & per miniftros fanare
to
,
fuos
fui
utpote cujus penecrabilis excellentia & cxtraordinarius juvandi modus reliqua omnia multis parafangis fuperat ? Sanatio adfeftuum externorum, v.g. Luxationum , Fracûrarum &c. proprie & immediatc a nullo medicamentorum intcrnorura peti poceft; Cum talia abexternis v. g. fafciis ligamentis, Emplaftris, &c. fuam topicam expeftent atque accipiant medelam ; nihilominus mediate confolidationem & reftitucionem omnino maturat Ttnclura Noftra, dum Spiritus Terrore, Himorrhsgiis , dolore, vigiliis, aliifque accidencibus diffipatos renovat, atque ita fimul inflammationcs, gangrsnam, &c. arcet , ac ab his corpus praefervat. IV, Argumeuti quarti, quafi TtnclitraVniverfttis fruftraneam redderec creationem, & operationes aliarum rerum medicamentofarum, nulla plane eft confequentia. Ciim enim imperfcrutabile & fapicntiffimum Confiiium 'Divinum per tot ac tot Secula e millenis Hominum millibus oppido - pauciffimos illius beaverit cognitione , propter plerorumque indignitatem > aut propter abufum prscavendtim
,
,
, ,
bit TinElura Vniverfali
jufllt , diverfimode etiam percufFit Populi Hoftes fic in Caltris Aflyriorum unica noSe unicus Angelus necuit centum oftoginta quinque
;
millia Milicu,-ii.
Non
diffimilisilragesfada in Pri,
mogenitis ^.gypti, Exodi Cap 15. v. 15. Ut ?o/< cladem inferret magis cruenram, Sol & Lunafupcrnaturaliter fubfiltcre jubebantur ,/o/;<<f cap. lo. V. u. Perfolum '^D^VfîfW mediante ^///?.'^ csefo, fug.ibantur Philifidi. 1. Sam. 17. v 49. Mediante calliditace ludnhx & per mortem Ho/ofeniis Exercitus totus AlTyrioriim, Libr. Judith. cap. ij. pius obviam ire Hoftibus , & pugnare juilit
Sse-
omfele-
ncm Exercicum
Ifraelicicum
ali
quando vero
git falcem aliquoc cencum,uci videre eft libr.Judic. cap. ,7. V. 7. minus variis fane modis diftri-
Non
buic fua
cile
dona Idcm Deus fuis Miniftris; Tam faenim pocuidet .Jl-foyft Lingui balbutientis
corrigere
,
difficultatcm prsetendenti
hoc vitium
cit
Exodi , cap. 4. v. 10. atque Apoftolos docuic

;
Linguls incognitis & peregrinis loqui ex Adtor. 2. v. 6 Ex didis abunde clarefcere judico
uti patef-
infinitam
Potentiam Divinamnon dcbere adeo reftringi.quaopiiulari vclit fi unico faltem remedio Nobis
auc
,,
IjO
;
Bibliothecx Chemicse Curiofx

denus neque Kircherm ipfe neque alius quatitum mihi quidem conftat liorum refponlionibus ulteriori contradidione fefe opponere fuerit aufus; Nihilominiis placet hifce nonnulla addere; neutiquam quidem litigandi muko miiuis Virum Summum calumniandi animo Tanta enim iliius funt merita in rem Literariam , & in fpecie quoque in illam Philofophisr partem qua: ad Phyficam & Medicini Fundamenca fpedac, uc, quam
, ,
,
auc poltit fed potius eandem modis innumeris famcati ac Saluti Humana: invigilarc pro gratiofo fuo Beneplacito. Superfunc adhuc variz rationes , pricipue Galenicorum & Fhilolophorum, non exfuccjequidem, nec omiiino enerves Ciim autem illi vin clanffimi in Chymia pradica non fint verfati Sed dida raciocinia fundarint fuper falsa Hypochefi
; ;
nimirum veram
genuinam TmBura Noitra: mafucteriam ignorances daco hoc uno abfurdo
&
celTive fequuntur plura
ut proinde contra Prin-
cipia negances
tandum;
Cum
nec intelligentes non fit difpuLabores chymicos ulna Philofo-
phica fpccnlaciva
& cheoretica
,
mul
confiderata ipfa
Chymicorum
cmetiri , non fiPraxi , fit abFilia
furdum. Medicina enim
&
Ejufdem
Chy-
mia duobus
tia
;
Experienincedic cruribus,Ratione adcoûe difta ratiocinia Brevitatis ftudio

,
&
diu Orbis eric.iliejure merito Athanafius fucric nominandus fed faltem pro veritatc magis magifque elicienda , difficilibus , materi.E hujus intricats nodis folvendis , & pro falvando antiquo Chymix Honore. Ciim Kircherui inter Anragoniftas potior fic , quam decies miile alioium , uc Ifraelitici Populi verbade Davide mutuer & Ipfe e pluribus ferio collegerit,clarius diduxerit, atque
;
;
heic lubens pra:tereo. remotis contradicentium ProGfrcderer nunc argumenris ad uiteriorem Scopi mei dilucidationcm , Tinilura Vniverfaln exiftentix demonftrationem. Veriim acerrimus fcfe adhuc offert Alchymico- Maftix Ancagoniifa, fpcciofarum obje-
argumenra contraria. Primo itaque dico Orbi literato efi: notifTimum, Ex hujus Viri incomparabilis Ccrcbro proamplificaverit
.
&
ftionum armacura formidabilis hadenusomnibus ipfi contrarium iencientibus folo fere noinine liorxihWis; KircherHi illeeft; Aihanafius, dico, Kircherus quiNomen, quo in facro Baptifmate fuic
;
,
fcripta Fhilofophico- theoretica Lucernam olentia quam ex tquo Trojano Viros callidos armacofque tanca enim hxc func numero, tanca func pondere , uc unius Hominis ingenium fcre non fufficiac huic oneri ferendo. ( Nihil dicam de pluribusgravioribus ,qua; procul dubio (evera: Ordinisfui Leges in rebuslheologicis Ipfum pr^ftare juOTerinc; & quancum temporis fibi fumfediilfe plura
,
infigni:us,abimmortalitatc,fruftrafibi elfeimpo-
rinc
facra officia.
pofitum, neutiquam paflus eft. Quancum enim Lucis laboriofa fua dexteritate,
&: raro ingenii
flra
Stante hoc, fequitur,huic operationibus Chymicis
manum
decenter admovere non
licuiifc
nc-
acumine accenderit pluribus Scientiis currente hoc Secuio , novit non cam No-
que in Chymia prafticaadeo verfacum efiepotuiffe , neque necelTariam Autorum calium Ledio-
Europa,quam
alia
,
integer Orbis.
Illc uci pluri-
nem
ipfi
fuifie
familiarem. Veluci quidem Scripca
eciam adcurace ruminavit

ica
ma
Rem
Phyficam concernentia
&
fubcili Philofophia ventila-
vit, utipatefcit
prjEcipue e
tume variis ejufdemfcriptis, tum Mundo Subcerraneo. Ibl Tomo fe,
cundo, in Fodinas mecallicas defcendens, poflea quoquc ingreditur Chymicorum Laboratoria; aggrediturque multifarie Chymiam prafticam ; in fpecie vero Libri i. Sedione 1. 1. 5. 4. &c. In Al-
Ejufdem fuperius adduda de Alchymia abunde illud demonftranc , & ipfa hoc dubium folvunc. v.g. dum ex Arnoldo Villanovano icem e Bernhardo Trevifam duas facir Perfonas Nominibus & CognominibusEorum aliquoties interponcndo alios Authores Cum tamen Chymia iinum faltem Arnoidum Villanovanum , & unum Bernhardum Trevifanum noveric. Propterea quamvis ille vir fum, , ;
chymiam vehementer
lofophict
invehitur
ac Lapidis Phi-
mus
realem exiftentiam fimpliciffime negat Merallorumque tranfmutationem 7rv| Âa^ impugnac. Quamvis enim primo piacidum fefe rerum Alchymicarum Vencilatorem promittar, dum Ego qmdfeaSeS. 2. cap. I. p. m. zjo. ita dilferit
:
in Difciplinis thoreticis fpeculativis , Invidia ipfa etiam tefte fupremum fere afcenderit
&
Scientis culmen, ncutiquam ramen inde fequitur, Eundem quoque in Pradicis , prsccipue in hac re extraordinarie ardua decifivam polTc fcrre fententiam ; Ciim haec toto Coelo , ac cota Terra diftetant
,
tmm
facto
,
,
eo quo
par
eji
candore^
aperiain^.
Quod dum
illite-
&
curiofa Laboratoriorum
Chymicorum
in-
non
cum
,
Pfeudoehymtcaftris ,\rudi cr
Generi^ , fed cum Philofophis mihi jiegotium ejjf^ fibi LeHor perfitadeat. Et ibidem, paulo inferiiis.- Nos media incedentes via neque Chryfopoei tmpofjihilitatem^ , necjne etiam eo modo,
rato
,
Hommum
venta non obediant menfur^ ad ulnam Philofophicam;Ut nihil dicamde immiffione falcis in alienam MefTem,vel quod ne Sutor ulcraCrtpidam.
1 1.
Incer Kinheriana argumenta hoc videcur
pra reliquisplus
tis
,
roboris pr^ feferre: EfundamenPhilotophicis firmilfimo innititur

;
idfiert, ûo Alchymifttt, iliud producipofte exiftimant , Aprimus. Attamen in fcquentibus Capitibus , prio-
inquit
,
ille
fulcro nullam fpeciem polTe miitari in aliam
v.
g.
rum didorum
non contra
quafioblitus, Bilc
fibi
commota,
Homo non
Caprum
poceft degcnerare in
,
folos Pfeudochymicaftros infurgit ; fed in genere pro plenarie annihilandaAlchymiaepofubique omnes movet lapides, Jlbilitate , femper
&
Ejufdemque Cultores vocitat Impoftorcs,Agyrtas,

fcelertos, maleferiatos;(
&utpaucisomnia,)Imin-
pietatis
Improbatis Eos accufac. Proinde non immeiiio irritatus quidam
&
genuus ArtisFilius, fcfe nominat in InterpeUatione pro Lapide Philofophorum^; ut & Johannes ZvvdlferMia Mantifla Spagyrica Pharmacop. Rcgix adnexa parc. 1. capic.
1.
Salomonem^f
Blavvenftein^
pag. m.524. fequ.
cum
aliis
emilfa negacionura
Spicula in fiiium
ipfi
retorferunt. Et quamvis ha-
, Gallus in Turdum &c. Ergo nec Cuprum, nec Mercurius, nec aliae Metallorum fpccies utpote jamdum perfefts poterunt mutari in Auru.n & Arget\tum. Scd refpondeo , concedendo quidem, Species Animalium , & fimilium fummc perfefiorum ncutiquam pofle convcrti in aliam Hxc tamcn adalia omnia fefe minime extendi patiuntur Tranfmutationem enim in animali & vegetabili Regnis cffc polTibilem plurima apud varios Aucores evincunc Exempla fuffieiac mihi vero folus Kirchern* ipfe, quiTomoa. didi Mundi Subccrranci Libr. u. de Panfpermia rernm^, in iidionis primje Sc
,
;
Bos iu Carpio in Lucium

,
Bovem
fecund
,, ; ;
Lib.
tis efficacia
,
I.
Seft. 11.
alia in alia
v.
Subied. III
,
iji
Cecmdx capicibiis hiiic inde amplc di(rerir,quomodo e Semiae Uiiiverfali & mirifica plaftica- Vircunafcancur
nonibus adduccndis
dis, cuui pro
pfia
.
vcl has
me
militet pluribus
&
apud alios qu$ren jam noca Auco-
mucencur
Bombyx, aliÊque Eruc^ in Papiliones, &c. imo, quod majus qiiomodo Regnorum eciam diverficas hanc inverfionem adniiccac, v. g. qnod Inf(.'(Sa cran& hx in Infecta & hxc quidem feant in Herbas
g.
, ,
& rcrum omnium Magiftra, Experiencia Unicum enim folidum Experimencum pracfcicuni pliis habcc ponderis quam cencum rationes Phi,
opus Naturze velper Opus Artis. In fpej. cap. 4. deEmphyteutica vel jnficitia Arte, ( Pfropfcn/) P "i- 585- in hac erumvel pcr
cie vero Seftionis
lolbphics fpeculativae , licet acuciffnTiaf propterea eciam Chymiacri non inconcinne audiunc Philofophi pcr ignem. III. Uc impiam.mendacem, abfurdam oftendat Alchymiain Kircherm ,Lih. 11. Se(5tio2. cap.j,
;
&
pit verba
teri
.-
Sunt res
nomulU
adeo
Naturt,
qua(i.!.m->
iiltcriiis ica
fimilniidine fibi atnictSy ita confotu,ut
mox
,
una
(^
al-
furgic
ut
concra Tindur^ augmentacionem inampla Ejus verba contraham , ] luxta
appHcita in mUtttHm confortitim ruant,

amiciiis
fif^
ufque
Tniri)
Legibm arnplexemur,
,
Huc
Kiriherns.
Norunc enim Dendrophili Arborum fere omniiim , imo eciam Sylveflrium naturam obcdire Arcis expellcncis Furci nec ufpiam recurrcre ( concra diCterii Horatiani probatam in aliis ve,
tAlchyiniJiarHm ajfertiones pars una Lapidis pnma vel imperfetli metalli mutare potefi , centum partes Si denuo folvas velimbibas , conver~ tit mille partes ; tertiavice tranftt in decies millz^;
vice ttngere^
;
ûartim vero
adfcenderis
,
in centies mille partes
er Jic porre
/i
in
duodecima pro']eUione poteris conver;
tere centum milliones 7nilltonu>n->

fifteret loco
atit fi
Oceanm
con-
ricaccm , ) fed aflumere furculi infici qualitaces Etiamfi non unius[ v. g. Pyri in Pyrum , ] fed diverfs fint fpecici , v. g. Mali furculus commode curiose infericur in cydonium , Pyrus in morum,
Aû&
Mercurto
pojjet
exahari
in Att-
rtim
cj"
Argentnm^; vel tntus eiiam
Mundus Aurupof
PHeros,muiier-
&
fet obdticit.
culai,
Ex inde conckidit
ipfos
opere allegaco Libr. 8. feft. i. iclica adcurace defcribit Homines Brura, Arbores, Plancas aliaque innumera, median\n
&c.
Idem
dem
uti lace
Qrinfimam Plebem flulta maleferiatornm Alchymtftarum machinamenta,promifja <^ mtgamenia vide" re^, trridere pofjo-jVerum enim vero , Fareor quidem me Teftem
&
te fucco lapidiiico vel faculcace pecrifica in Lapi-
des
efle
converfos
vel pucrefaftos,
quorum Exemvariis Lapidi-
Autopcen non efie hujufccmodi multiplicacionis, nec ex ore aliorum de hac mihi fingulaiia mulca
conftare
;
pla ubivis
6. inquic
bus.
jam
:
func obvia. Ibid Libti ioXect.4. cap.
Tamcn cum
;
poffibiiitateni
&
exiftcn-
Confentittnt fjMetalla
:
cnm
Ec paulo poti: CunUa ^JMetalla Argentum^ Amicitiam receperunt , qtda in(>entijfim^ omnihns copulatur. Ec ulcerius.- /mo inicr ipfa MetalU Sympaihia r Antipathia obfervatur. Si igicur jam prolata Kircheriana veritati funt confona , uti fanc funt, quocidians Expericntix Aucoptis TefHmonio ; nimirum d Infefia jamdum perfeda mutantur in volacilia Si InfcSa degeneranc in Herbas & vice verfa Si Surculus inficus Arbori perfedx fuas innacas fuffuratur conftancer qualicaces Si res perfects quxlibete triplici Regno ad pctrificationem funt aptsj Siinter metalla obfervatur Sympathia , &c. fane non video , quomodo rebus metallicis dcneganda fic tranfmurationis poffibilitas. Cum mecalla homogeneis conflenc principiis, ac inter fefe ditferant falcem gradu vel fccundum majus & minus proinde jure hiredicaris analogiaeunum alteri, prjccipue ab Arce adjucum , radios fuos illuflriores poterit communicare ut ita dida metaHorum imperfeftorum tranfmucacio non tam proprieficvocanda vera tranfmutatio , fed potius muturatio
'uivitm in
&
tiam Tinclur<t crcderc cogamur Viris variis probats Pietatis probatse Erudirionis , vcluti mox fecutura evincencin medio rclinquo, aliorumque arbicrio trado, an diSa mulciplicacio pro vcra fic habenda , nec ne ; Tres tamcn e Neotcricis ( de Veteribus pluribus taceo , jadduco Teftes, in qualis Triga: ore veritatem conhftere ,alias ab omnibus conceditur, nimirum Heinric. Ktmrath, in
Airphithear.p.m.io6.
cap.
9.
Aucorem Tumba
Semiramidis,
p.m.94.&
Joh. Trid- HelvettHm,qmlr:ict.
Viculus aureus infignito circa finem Hiftorix rcferr,
novam additionem Lunsead Aurum nuper mucacum infutione aliquoties expertum eife hancfcfe poft
ce mulciplicationem.
Qiiibus hoc falcem addo, Kircherum hoc in loc6 concludcre magis Philofophice ,quam Chriftianc, Bile procul dubio fpiricibus Capicis praeter fo-
litum imperante.
Omnifcius enim Cardiognoftes nulli hoc Magnale concredit qui avaritiam , arrogantiam , limilefque nefarios abusils pro fine Laborum fuo,
&
exaltacio.
rum habet aut qui Mundum vult inaurare.aureosque Montes in debilifuo Cerebello exfiruit {'f^d faltem iis qui tacita Animi tranquillitate & pia
, ; ,
Quamvis enim Anima & Vita metallis & minenon competac veluci Regno Animali& vegetabili; tamenuti nec viva, itaquoque
ralibus proprie
,
nec mortuaappellari poterunt
ceuloquicuraqui-
Jizans Sperlingitu, Syno^s. Phyficse Libr. 6. cap 4. Sed analogum,& interlisECquafi medium podident;
cum
crefcant, augeantur
&c.
Sed mei non

uti aliquoties
eft fcopi alibi
dida heic repetere

igitur
monui
Cum
jamdum
huic
Controverfii a variis
fic
facisfadum, adeoque ad
Eofdem Lefiorem
remicco. In fpecie vero
Eundcm
,
defcendere jubeoad ]oh.Tackii Chryfogoniam animalem & mineralem , Petr. Johan. FahruL.. Panchymici Libr. j cap. 5. p. m. 569. & cap.(5. p.m.^^yo. II. Becheri Phyficam Subterrancam , Ejufque Snp-
plsmentum. Verum quid moleftusfum benevoloLeftori
dcvocionc hoc Secrerum Divino Honori Anima; proprisE faluci,& Proximiemoiumcnco deftinant. Auc C\ eoipfo quacunciue racione fucritpotitus improbus quifpiam , non tamen diu eum id potTiderfi paticur Divina itj^fajeflas ; veluti p.iulo iuferius ampiius dilucidabitur. Proindc abfurdam hujus argumenti vanicaccm Ancagoniftis Noftris in linunn refundimus; ciim illud ideo fua fponce corruat evanefcac & uc intenciones ab impietate & improbitate oriundas prius removcanc , ancequa.m Mencem, crenam, aut manum admovcanc operibus Chymicis Tiniiura Noftrae , amice & Cliriftiane rogicamus. IV. CcEtcriam, qu^ producic mulciplicia& variavaric congefta raciocinia, nimirum, quod mareriam & operationes occulcenc & defcribanc va,
&
ta-
fiis
notninibus aUenis,
&
difficilibus
ailegoriis
hoc
Ijl
hoc
vitio
;
Bibliothecae
Chemicae Curiofe
JefuitE
tilatis
,
adeo illis, quibufcunqiie ita libuerit, non erit vertendum Sieaim Hieroglyphicis, & variis Metaphoricis locutionibus uti licet in aliis Scientiis, quomodo in hac fummi momenti arte poterit elTe adeo abfucdum , & Sarcafmo dignutn ? Qiiod item dilFentiant plurimum Alchymici, ratione Nominis, rationemateriaeelaborandx. ratione
Biodi prsparandi,hsEcpo(ribiUtatem tamennon infringunt , fed difficulratem Laborum faltem ar-
omnes
fint impii,fcelefti,fraudulenti?
Ven-
nunc diiTenticntium opinionibus & rationibus progredior ad demonftrandam Tintiur<e poffibilitatem. Ciim autem antea dixerim Medicinam&ejus Filiam, Pyrotechniam duobusinniti fulcris, Ratione nimirum ,& Experientia,propte, ,
rea curiofo
erit
cadem oftendere
commodum &
Lcfiori confultum.
,
ante oronia
Rationem primo quod attinet

XJniverfalis
cum TinBura
guunt
quam ambabus manibus concedo.

facile
priparetur
rebus primis
&
univerfa-
Ne una quidem
Difciplina
poterit mihi nominari
libus
ac principiis
rerum omnium Macrocofmicis
,quxnon
fcateat varic contrariantium
&
de
difceptamium
diffidiis.
Do
inftantiam
ligione Chtiftiana
variis dififenfus,
,
maximus minime tamen inde concludere

eft inter
:-
InReTheologos
:
generalibus, Cceli atque Allrorum influentia impracgnatis, e quarum difpofitione vcgetatio & interitus , Vita mors Macrocofmi , ac omnium
&
Sublimatum dependec
fequitur
omnino E.indcm
,
licet
ergonon datur Chrirtianifmus
vel, ut fpe-
cialiiisloquarde Theologia Romano- Catholicone vix quidem mihi conrum ; Kirchertu vix , cedet hoc Argumentum : Inter Francifcamrum Domimcanorum Ordines irreconciliabile diu vixit
&
&
tfilTidium
plures item
alii
,
fentiunt Societati lefu
Ordines non adeo conneque hxc illis ; Sorbona

Decretis
item
Tarifienfis farpiiis contradicit

;
Ta-
falibni
Ergo non datur

1
Ecclefia
Romano - Ca-
tholica
V.
Nec vehementius Nos feriunt Exempla addu

nonnuUi pro genuinis
fticrint
tz
,^6d
,
TinElune. PolTelFo-
Homines impii, fcequod prolepati impoftorcs. Prster illud enim invite quafi & coade pleraque dtifta teltimonia invidis fint ab aut Symbolum fuum deponant
ribi/s
olim habiti,
per genuinas Artis Enchirifes curiofe traCtatam , ac fecreta Chymiatri dextericate , diururna Patientia ac fudore refolutam circulatam , atque ad perfedionem deduSam modo etiam univerfali, aliifque remediis majore integram Corporum Noftrorum (anitatem conrervare,morbis fefe opponere iifque fufhcientem fuppeditaremedelam; nec minus Metallorum imperfectorum exalrationem & m^turationem prxftare polfc idque ob fingularem Harmoniam atque fympathicam anologiam quam Spiritus vitales Noftricum TtnUttra Vniverfali & Ejutdem Matcria ex qua mutub inter fe habenc.
,
,
Quamdiu enim
ftabic
veluti
aprima Crea;
tione firma ftetit ) nec infringipoterit ana!og!a& Sublunarium quamdiu 5confenfus Cceleftium
&
propofita , aut infufficientia ; Etiam in contrarium firmiores polTunt prodirc Teftes , non plures
perius erit ficut Inferitu
&
& Jnferius ficuti Supernts; Quamdiu Harmonia Macro & Microcofmi durabit
,
folum e Veteribus; fed
& przcipue e
Noftro Secu-
inconcuffa
lo probataE fidei Viri. Adeoque demirari fatis nequeo , quomodo vir hic vere religiofus ( uti Ejuf-
dem
Converfatio
&
Scripta teflatum eunt
&
invita Invidia, utiJiiTr, tamdiu etiam mis Veritatisfuse radiiscorufcabitTiinfljii^fjNoltra, ac negantium , dubitantiumque nubeculas diCRpabit. Cum mulci,Viri quoque fumme fagaces,cam
,
Philofophus confummatsE Eruditionis palTus fuerit, Ht in hacre tantus Bilis fervor ipfi in fanguinem adfcenderet,& dum in fpecie de abufu voluerit- debuerit loqui , in genere fumme venenata injuriarum fpicula emiferit contra hoc ftudium , quod excoluerunt, fuofque Medicos & Chymicos excolere juircrunt , & adhuc jubent plurimi Imperatores,Reges, Principes, & alii tam vere pii ac pro-
difficulter fibi perfuaderi patiancur
quod sgritu-
omnes unicoremedio foranimum eo facilius mutabunt, fi certo rcfpecTu prxfupponam TinHur^. Vniverfali morbum
dincs
taffis
fint fanabiles, ii
quam vere Dolemus ipfi, &miium- quantum dolemusinfelicem Divins Artis fortem, quod tantus numerus mufcarum & papilionum vagantium fplcndorem Solaris hujus Luminis radiantem turbaverit,
bi
,
literati.
& adhuc
ipfi alas
,
turbet 1 Sed veluti proprias comburunc & poitea ipfis ridiculum murem enixis de
;
univerfalem.nimirum Spirituum Sanguinis impuritatem. Pro horum enim laudabili vel vitiofa difpofitione Malfa Sanguinea aut decenter aut illegitime abfolvit & perficit fuum circulum Parcibufqiie Corporis fingularis necelTaria advehic , a quo dependec Nobis Sanicas aut Morbus, Vita aut mors. Quemadmodum enim e Cornu Cervi paro rcmedium fudoriferum c Colacynthide purgans e tJ^fanna laxans, ex Abfinthio ftomacbicum.e Cafioreo nervinum , &c. juxta qualitates unicuique rei medicamencofaE a Protoplafla miracolofe impreflas:
,
Partu fuo dolendum eft ita (lolidi horum conatus & abominanda fraudulentia neutiquam poterit
It.i
qiioque e T'/'^r<eiTi3tefia legitime incompara-
bileaftlinditur
Spiritiis
Oleum Lampadi
fupprefli in
ignis Vitalis,
Illulirati
qud
convertiinVirosbonos omnes.pro Candore fuo ac Talenti concrediti pondere Naturalia riinantes- mirantes
Coidis
adum
;
ducuntur,revero
center illufirantur
& recreantur
;
&
recreati Virtute balfamica

ar-
Maffamfanguineam im-
particulari
enim ad univerfale inftitutam
buuntac renovant
16 quodlibct
gumentationem nullo valore gaudere , novit optime Vir acutifllmus. Idem enim vix fubfcribet
huic conclufioni
raoresG<a//<,
:
membrum
hinc accepto necedario paburite fuo fungitur Officio
Jefuitx
Anno
1594.
ob malos
pro confervanda Microfcomi ceconomia , interns Partium dilTenfiones prscaventur , aut prsfences
abrogantur.
& Anno i6D6.Dominio Reipublic^fê-
net funt expulfi omnes. Ergo Jefuiti quilibct func
Quemadmodum
eodemque modo
plexione
, ,
vinurru
unum idemque
uno
impii, fcelefti,fraudulentL Petrus larrtcktw, Jcfuitici Ordinis olim miles vetcranus peculiari Trafpecialibus exemplis
tempore ac
dofi exceffive
&
largius hauftum pro uniuscujufque Potatoris
Commagis
iC6<,M\(>l6. imprelTo in n.defcribic additis Nominibus majora inter Homines cognita fere omnia Scelera elfe perpetrata in Provincia Guienna Gallia; in tribus Societatis Jefu Colkgiis ibi nominatis. An igitur
<ftatu,
Anno
&
^rchaii difpoficione
,
Spiritiis
&
imo Mortem minetur; Ca']tii vero fiac timidus, & ove placidior ; (JêvtM imbibat fom,
movet, cundus
&
cxaltat ita
ut Semproniu* rcddacur irafuribundus , ut vel ipfi TurcarunL,
Imperatori
nolenciant
Lib.
I.
Sea.
ir.
II.
Subfed. III.
135
nolentiam ac fttipidicatetn ; Titius in Venerem ruens fit Taurus; Sf// canat ac falccc lititfa turgidus ; SulpittHs vero triftis lacrymetur, &c. Ac veluci Idem ^1:'' in dolio pcr Icgitimam culturam & decenrem additionem modicx Fini parcicuIsE , utpote , fibi analogce pluribus Annis in
,
Corufcans Climatis Septentr2onah"s Phofphorus , Cafpar BanholtnM , Phyfic. fpecial. parc. 4. c. 2. p. m. 356, Metalla varia inquic , in ûrnm
tnutari pojfe ,miror peritiores nrgare
;
Cim
ocuUtiis
ipfcTeflis effepojfim,^plures Experientis,
apud Variof
occurrant.Citm riilicuUfint objeciiones dubitantiurn.,

contra Senfits e^ Experientiam.
I I I.
imo meliorefcence ,poteft fuftcntari; & fi in vappam cx incurin, aliifv.'iue circumper eandem Oenofophi ftantiis vult degenerare
rtatu fuo nacurali
, ,
Kircherianit
Marcinus Delrio, ( celeberrimus Societatis Socius ) Difquif Magicar. Libr: i.

,
perici
induftriam priftinus illi redditur vigor ut defideratum fuum C. O.S. cuilibet oftcndere valeat. Plura huc percinentia videantur circa finem Capitîs prscedentis. Eodem modo TtnElura Vniverfalis ii) Rcgno ve-
manum
cap.j. Quaeftion. i.feftio.n 4. p. m. ji.fic loquitur.Quia tot hac de re funt narrationes diverforum, videtur procacis Animi cr êrfriclxfroniis , nnlli credere.
getabili& minerali fuas exferic

vires creatis
omnibus
communicat nutrimcntum, depuratio,
&
Et pag. feq. multos Ego commemoravi , ejui non Chymici tantkm \fid Medici luris Confulttgravtffimi ,teftantur;remipfam fatlam exhibuiffe. Et hodte nominare poffem cûos novi ,Vtros graves in dignitate^
&
nem & vigorem iplis (ubminiftrans. Verum cur aucupo Leftoris Adenfum auxilio Rationum cum pro me militet rerum omnium
,
,
pofttos
cfr
Deum
timentes
<ûi
defie tpfls
,
idem
"confiten-
Magilha, Experientia
go
in inquirendis
,
Cur Oculorum aciem fatiNodi hujus Gordii excremita?

'>
tibus
promptu
fragatur
ciim pro hoc folvendo & extricando in ciim pufit gladius ^yi lexaiidri M^gni
,
,at damoniacis ariibns uti , nunejuam in animum meum pojfim indurere^, Q^fint injuriofiFiris honefliffmis, cjui ûeaivL , id fujpiâri. Quid adhsec CoiiFratris Tui dodi(Timi & celeberrimi vcrba reponis clariiTime Xirchere^,?
pr<iifligits
I
tnr. Qiios mentiri,
vel impofturis
aut
blice atteftctur ipfiffima

,
cui
nemo ianorum
re-
V. Robertus Flnddins
,
Traft. de
:
Summo Bocfl
Autopfia
e
.'
Unicum enim
faltem Experi-
no
tio
p.
m.
2i. ita loqui

,
amat
Qua
ma]or
,
deliranihtlo
pradica Laboratoriorum Chymicorum Philofophia depromtum vel ccntum rationibus Philolophi.^ fpeculativx rubore fuitbndendis & enervandis , tidmomii elogio fufficit. Ne autem curiofo Leftori tenuem meam opinionem obtrudere arguar prodeant c pluribus nonnuUi probata? aucoritacis Viri pro me locuturi; Qiiorum
mentum
&
vecordia
c/nam earn dectinare
& pro
habere ficientiam, in cfuanil olfecerint, nec Nainranut nec Natura Majeflatem, nec profrietates agnoveriKt.
Verbis fide Noftra dignilTimis pro iirmiore declaratione fubjungam poltea variorum quoque Hiftorias. Et cum Antiquorum alids femper reverenter habitorum Teftimonia quibufdam videantur fufpefta ( quafi cariem aut fitum contraheret immutabilis & firmifTima Vcriras de his jam non controvertam , cum copia horum larga & varietas mihi fuppetat ; fed fepoficis illis fubdituam Seculi noftri Autores quorum. gloriofa Fama indelebilis , atteftatumque irreprehenfibiie in recenti Nobis memoria adhiic hsret Et quidem non modo Chymicos; Sed & Philolophos fpeculativos Medicos Galenicos ; imo Theologos , & Politi,
nonfolum pluJed (^Thomas Aqninas, Picus Mirandutanus , Rogerius Baco , 'R,aim. Lhtltus , Jrnoldus Villanovanus Jodocus Greverus , Bafllius Valentinus Georgitis Ripleus , Morienus , Bernh. Trevifanus , Ri" chardus Anglicus , Nortanus ? i^c. V. Heinr. Salmuth, in Notis ad Guid. PancirolH Nova Reperta, Libri. 2. Titul. y.de Alchym. p. 147. Adeo clara Veritaiis hti\us Itix efl,ut c^ ex ipfis AdVerfiariis aliqui eam non dtjfiteantur. Et paulo poft Cur totpr^flantes Firi diverfiarurn Genttum , tot tam<ûe prac/ara de hac Arte edidiftent,
res Ethnict
;
,
:
An
ornnes fuereflulti, Viri eruditijfmi,
Volnmina
dium
qttitrebant ?
/^ in nugis fux Fam Glorix prtfiSunt i^gyptii , fiunt Arr.bes , fiitnt

,
&
cos.
Ubi
priiis
moneo,
unius vel alterius quidem

-y
Chaldei , Germani Hisfani , nyfngli , i^c. cjuos qnis ? Agricola Eorum, numerum StHdium admiratur , iûamvis tranfrnutationis nAdverfiarius. Et pag. I48. Laurentius Ventura , Lihr. de l/irt^
enumeret
&
&
verba faltem loquide MetallorumTranfmutatione fcnfum vero contcxtus indigitare Viam Vniverfalenu ciim infupcr e Via aliqua Particulari quam vocant tam arduus & dives effeSus minime fic fperandus ; nec non quod jucundior fit fermo inftitutus de confedione Auri , quam de aliqua re medicamentosa; Poterunt autemconfuli pollvarios alios , prolixe de operationibus medicinalibus dilTerentcs Helmontius , Johan. Tackius , &c. Inter Teftes
; , ,
,
Chymica, gloriatur
nobilem Btbliothecam
fiimi
fie
(
zjc.
Volumina Chymica
,
in..
Heidelbergenfem
intuHft'f
,
Illuflrif-
Comitis Palatini
^ pntter
fudtciis
, ,
tlla
ijuinijuaginta alia hnberz-,.

fiu
,
In
ubi de
adhuc CenVi~
de Capite
de
Fama
efl
,
agitur
duohus aut tribus Te^

ejuorum Scripta
,
flibus
credendum
Et
ita difficiles fiumus erga

,
ros tot dotiifstmos
tot
integerrimes
proflant propter
reffonfiutn efl.
paucorum ratiunculoi
quibus toties
Plura
& ampliora videaniur apud ipfum
tyiuto cLj.
Primus efto SperlingîM , ipfius Philofophiae fpecuIativE Lumen, qui inftitutionuin Phyficar. Libri d.cap.y. Qujeit.i. p. m. 1096. ita hac dere eftaI.
tur
Reclamare Expertentiit
,
&
;
iinperitorum confideautoritoi valetfcri~
VI. Cornelius MartiniVh.\\o(o^\\ix Profefl". in Acad. Julia, In Analyfi Logic. cap. 8. inquit -.Ego de hujus Artis veritate aut falfiitate nihil apud Vos commentabor , necjue eam afferere Volo neûe tamen tot
tamijue pr,tflantibus Viris
Philofiphi
, ,
re ratiuncHlis
nefas efl\
Nulla
inter quosfunt dcîjfimi
bentibM adverfus Experimenta

talia paffim reperire
efl.
Experimentaautern
fit
luris
Cofifulti,
^yHedici, etiam Theolo,
Et ûarnvis
,
res plena
gi
nec - non
,
Viri Principes
fiuis
diffcultatum
&
m.
qui Libris editis fianSle

,
periculorum-
tamen
dijficilia
,
pul-
affirmant^
fe oculis
vidijje^
&
manihus
noYL.
ehra. Si tjua Fraudes etiam hic occurranij
0 -^r-
fid
2.
Impoftoribus adfcribantur.
p.
Idem fequcnti
in iis, cjuitfen,
tantumpalpafje ; fed (i;- confecifle tranfinutationem unttu tJMetalli in alind , ) Ego fidem derggare dfbeo ; hoe
enirn mihi videtur efle tmprudentis; non Philofiophitt
Studiofi.
Qyseft.
iioo.
Senfum dimittere
pbus manifeflayfunt , (^ rationem cjuarere infirmitatem intelleSlM ejfe , merito ftatuic CUm Ariftotelz^,
Libr. 8. Phyficor.
1 1.
Franc.
Libr.
Ofw. Grems, Arbor.

cap.
3.
intcgr.
& ruin.
,
*.
Hgminis
I.
j-
p.
m. 491. Nihil
Tom,
tnterefl
iuquit
^34
inquit
:
Bibliothec^
lieet nottmlliji'.
Chemicx Curiofe
Qiioniam itaque ob modo allcgatam tantorum Teltium Autoritatem qiiafi auribus percipio, aHenfum Virorum ingenuorum , & vidco Invidorum ruborcm , pcrgo nunc ad ipfas aliquot Neoteri-
vidip Mediciham nmverfalem^ ûi Aurum e Plumlo , (onfecerint ; Islam ii iffi duin opiant videre fme Ubere ,fine merito, Arcanorum Sctentta intuitiva digni non (ttnt j Vnde T>eo cJ* Arttfui nihtl derogant ejuamqut dicant
,
fe nuHos
&
.
corum
I.
relationes Hifioricas.
folis rationibus
vis noncreiant. Vti enitn verijfimum efi , fjelmontius faetur , inter centum Vel mille artifices
cjuod ipfe~>
vix ^ arcanis potiatur , ita nec mirum efi, efie quod rarijfima hxt yivis ob oculos NoEluarum haud circumvolitet. Sed permittente Deo condignafunt Ar-
umm
(Amrum revelationes findeniibus , Uhorantibus , JDeum timentibits ; Dii entm laboribus vendunt omnia.
&
ducat Philofophus per Ignem , id efl, fpeculacivis neque folis operationibus experimentalibus fidens fed ea prudencer uniens Helmontius ; hic traftatum in Operibus fuis Arbor vitx infignitum , ita exorditur Cogor credere , Lapidem aurificum dr argenti-
Agmen
neque
V1 Joh. Schrodcrm vel ob folam elaborationem PharmacopoEiae Medico-Chymics aeterna Fama & Vica ^terna di^niffimus in diverfis didi
1 1.
,
,
ficum ejfe\(juin diflindis vicibus manu rneaunttis grani pulveris fuper aliiûot mille grana Araentt vivt ferVentis projenienem feci
tioTlri
,
adfiante muliorurn corona
omnium cum
ittillante admiratione.
Neoottum
operis locis adcurate de Ttndura Vniverfaiis Materia& priparatione dilTerit ; adducam unicum TefHmonium e Libri 3. cap. 19. p.m. ^6i. ubi de vcro & gcnuino Auro potabili{ cujus pracparationem capite fexto proponaro , ) ita fentit : IllAm Metallorum feparationem contra multorum Expertentiai hinc inde adnotitas impofilhilem fiatuere perttnaciumpotius tûam Virorum cordatorutn quinimo non modo cuiefi mihi Sorsfavit , ut oleum dam e.x amicis meis ; fed
, ;
in Igne fuccefit ,prout Ltbrt promittunt.
&
rubtcundtjfirnum aqUifupernatans ex auroelicuerimus. Et pag. 565. jam prolata verba denuo recitat, ad-
Lt paulo poft: Dahat mihi forte femigrar.um ilinde uncia novem (-r tres ûadrantes Argenti vivifunt tranfmutat&. Il/tid Aururn autem^ mihi dedit Vir peregrinus unius Vesferi Amicus. Vtcunque ergo Lapis Fhtlofophorum fit revera tn Rerurn Natura, ercldem indiHert. Vita jfiterna infcrip ta eadem confirmat Lapidem Chryjopoeia vidt aliûoties, meifjj contreiiavi manibus. Erat enim coloriSf ûaiis croco in fuo pu/vere ponderofus tamen ,
lius pulveris ffr
, : ,
dens
I
Id ûod repeto ne de certitudine dubites X. Quamvis Viri hujus ingenui auroritas apud omnes , quibus Ejufdem Vita & Scripta funt cognita, invidorum & contradiccntium negativam facile elidat & eludat, nihilominus ex fuperBuo ad:
micans, inflar vitripuiverati. 'Datits n.ihi fuit femet ûadrans unins grani (jranum autem voco fexagefi;
mam
partem timus drathma.
tum, projecifuper uncias

crueibu/o
;
Hiinc ergo cjuadrantemunius grani, chartainvo/. oilo Argentt vivifervidit>L.
^ confeftim totum
Hydrargyrum
cttm a/i-
do SerenitTimum quendam Halfnt Landgravtum e t>omo Homburgica Mihi afleveralTe , quod diSum ûri O/eum Schrdderianttm ipfe prjeparari curave,
ric
&
bond
effeftu ufus
eodem
,
fuerit
Hoc
,
fimul
maaddens, praeparationem parindefeflam & 8f adcuratam num Pyrotechni cilTimam faltem portiunculam longo labore obtjdifti olei requirere
quantorumore fietit afluxu cor,gelatu7ncj^refedit,inftar ojfx flava. Poft fufionem autem e\us flante fo/ie repertt Juere unci^ oElo Auri puriffimt,grants undectm minks. ItajjUnicum granum iliitis pulveris tranfmutajfet inAurumoptnnum Argentivivi panes xî^f,. ImerTerrena ergo reperitur pr&fatus pu/vts, (juodammodo ftmi/is,
ûifere inflnitum
MetaUumimpurum tranfmutat
,
in
neri potuifTe.
Aurum optimum,
carie,
Sibig^ uniendo
ab arugine
rubigine,
,
X. Modo diftis confona affert Petrus BoreUus , Obfervat. Medico - Phyfic. Ccnt. i Obfervat. 6. Oûltii inquiens , exant/atis laboribus (j vtgi/iii in arcanii atura perûirendis fecretum pro Aurofoivendo tandem naUus Jfum id eft, aJH enfiruum benignum
^ morte defendit, ac ve/ut immorta/efacit

& inculcat
drc.
TraQatu, quem infcribit,demonftraturThefis,p.m.534.thefi 58. Et Tra<3:atu,Potefl:asMedicaminum,Thefi d^.circa Finem.

Similia fere repetit
1 1.
Heimontiurn infequitur Joh. Zvvoiferus
Vir
intrapaucas horas foivens,(^ fine fumo, imh fine igne ûoûe diJfo/itti*m potefl ad nuturam SaOiei reduci : Hujtts effeQus miracu/ofi vires in /is
Amice
Aurum
deReMedico-Chymico-Ph.irmaceuticaegregie meritusjHic in Mantiffa Spagyrica PharmacopcEi^ fuat Regiae adnexa. Part.i. cap. i.p. m. 328. fequu. acuKircherideTinclura Vniver/a/i increvel potius expudulitatem nervofe impugnans gnans addit:S tanti Vtrt reverentia apudTêyer.P. Ktrcherum pondus non habcat , increduiusfim, fip/utilTimi alias
,
morbis pertinactbus mirati fnmus ,^c.
Quamvis
non
,
qui-
demTinnuraVniverfaiis Si niodo inferius dicendo refolucum
Aurumin\emmO\cam
,
fint
plane
unum
&
idem
tamen
hic
Veritatis falvandje gratia
horum Teftimonia
conjungo
prodeant e Via Vniverfa/i , ambo item in re dicamentosa incomparabilis fint Virtutis 6i
quod ambo res addttcam, quos pofiem&veHemTAmenpriufûam me- finemfaciam ad\iciam e Penu Aufiriaca aut potiut am- g/oriofo t^rario magnum & auguftum Chryfopasiie
, ,
invidis exifterc bo jequaliter a non-expertis neêntur. X I. Wtiar. Kunrath,\n Amphitheatro introduft. in Fi"ur. 5. Thef. i. p. m. i9l. itate{}atur:Z,</>/ê> Phi/ojophorum Experientia rerum omnium etiam fo,
&
Tributum, ejuod olim ter feitx C&farum-j Ferdinandus III. Santliflimt memoris Princeps , perenni Gioria
, ad aram Appoliinis fufpendit Trophxum ; Nurnifma conflatum Auro puriftimo , minirne fophiftico cujus adcuratam delineationem ari incifam ibi
^ Eama
eft
;
la
iJMaaifira infa/libtltter atte(iatur ; cui refraoari nonne efiet p/ufejuam ftu/tum^ ? Hunc ab
/iffficiens
jproôw/.
Uniillius Faciei fuit impreflTa Efficies
Ho-
eliis
tamen praparatum v^rtuote efficacem vidit Pon Cafarea Ma]eslai , viderunt tifex Romanui Reges Orbis Terrarum non pauci , Vtderuut Re,
&
minis.Capite Soli radios fpargenti fimilis,manu dextra cytharam Apollinis & finirtra Virgam ferpentiferam Mercurii tenens;pedibus vero adnexa
,
Mercuriales alasgerens,
cum
infcriptionc:
tnani Imperii
(ipes
,
E/eElores
,
nonnu//i
,
viderunt Prin,
DIVINA MET AMORPHOSIS,

CjS.
Comites
;
Barones
IS^biles
cito
DoUoret &c,
;
Sciens /oquor
Hos omnes
Teftes
Tu
Phyfico-
BITA PRAG^XV. jANUAR. ANNO MDC. XLVIIi. IN PR^SENTIA S AC.
EXHI-
thymico - Mafiix Eos interroga in fuhfidium Veritatis, Feritatis amantts ; rtm ita fefe haberc tefia-
TAT. III. Altera varo Facies oftendebat verba fequentia.
MAJES
FERDINANDI
bmtHr
iibemes.
RA RlS
HiC UT HOMINIBUS NOl A EST

ARS,
, ,
LAUDETUR DEUS
qu
I
ARS, ITA
PA
Lib. I. Sca. II. Subfea. III. RARO IN LUCEM PRODIT. Eminentiffmi Ehnoris Moguntini Autopfia mnium
IN
I
m
^
RTE
M N
I
,
..ETHRNUM, N I T^ S U/E S ISUIS
fiitas
deflruuniL: ibid.
ENTlJt ABJBCTISSIMIS
TURIS COMMUNlCAT.
ma
lenflat
CREA-
convincunt (^ pag. 4. pofl; varia Exempla reccntia addufta addit Suffciat memert illa recole-
contra P'eritaiem rationes plane
&
ex ûro
fuit
,
quod
Diawn NnmifVulgari tj^ ercurio vi-
mente ijuod Sereniffmus Princeps ac Dorninus meiu ex Ubera/t donatione Eminentifi. Eleiloris ,
re
,
vo tindim
cujttt
DlNANDUS
teneficio
LibriU tres tntegras ipfe H R. III. Imperator gloriofdt me?nori
tnanupropriain lib>\u duat

tavit.
rii
dimidiam Auri puri, unimgrani findHra Phiiofophorum tranfrnuFuiftent quidem integrtt tres lihrs. ^JMercu,
Archt - Epifcopi Moguntini adhuc in delitiii h/beat Frtiflrum Aurt, coram oculis Dn.EleHorts faclum-,. Qui entm tantorum Virorum e^ tot diverfarum (jen"
,
tium confenjui non credit

det
,
ille
neque ratiombus cre-
necjue vel ipfa E.xperientia fe vitlum fatebitur

ilte fibi foli
tranfmucat
nifi
tingenda Afercurii majfa femiinfid<t
dum
comptacens
nil
nifi
quod
ipfe fcit
tibra illa proportionem TinHnrie fuperajfei.
&facit , retlum, \uflumjue qretorfio-
VeritAti Confonumprofi-
NeifHe hic loeum hAbent

nes
,
multorum
tebitur.
fuijje
magnum
h.-rnc
Monarcham, ab Imperatore
,
Et Johann-Joachimus Becherus inOedipo Chjr-
fuopiam
ûro
cûadam mefcatum ad jnajora aucupanda.

illicio
fuppofito ûopiant,
mico
cum
Tit.y.p.iSj.teftatur '\ditn\:Totextant,inquii,ds
,
Artis certitudine pritclara argumenta

cjr
ittprorfm
cob-
Exulent proculindignx eJKfmodinania Viro probrofiiCadere boc in Principem tam circumffettum, Se-
infipidum
effe
oporteat
<jui
eJM veritatem ne-
&
culi nofiri
Salomonem non potuit
utpoie qui technas
^
^
gyros CT anfraûs ejusmodi fenebrionum Pfeudo - alchymicorum ex affe perfpeôs habuit

mille
,
get;Tacco relicjuorum Seculorum Hiflorias, c/Horum nullum efi quod non argumentu veritatem hu)us Artis concernenttbus plenum fit;placutt ttnam e mhltis hn,
ûibus obviavit
erueret.
ut veritatem cr abdita
Natura
;
Noflri Secuit demonflrationem Pragi. in pr&fenttn ERDI A I III. Imperatorts exhibt^ tam, itritjue incifam hic apponere; Luflro abhinc eadem
P. D. F
jus
ND
Quare
.
huie veritati propugnanda non immoror

,
ac fubducere calculnm-> facia Hypethefi, cjuod fi unmn granum Lthroi duas cum dirnidia tingat.' , h^ autem du^ libr<e cum dimidia contineant
ilurs.
Sed L- B perpendere volo
grana kj^yo.
,
iûod
tum (^mque una parsTin"

Mercurii tingendotran(juod hsc metamorphofis
qu<e Pragit , etiam hic Mogunttis, , inprafen, Evmentiffimi Principis EleHorii, aliorumque Magnatum ,infat magna quantitate pritfiittt ctt]us Aurum etiamnumrefervatum , hujus toci Monetii PrsfeUus , ûi e tali Auro ducatos excudit , tejiii ejje po-
Terfona
tia
&
totidem
hoc ejiy 16470.
tesl.
Idem
aliis
excmplis hoc confirmat Supplem.iii
mutet,
Phyfic. Subterran. c.5. p.84.8').

cotifrmationij loco
,
Addo
& MetaUorum
Tranfmtttatio jarn Temporibus

celebrata
Magni
Rudolphi fdpius fuit
notiffimum. Vnde Numifmain tantum redamavit
FERDINANDUS
,
quod
in
Germania \\l. hoc
I V. Johan. Frider. Helvetius,Scttn\^. Principis Auraici Archiater , indefeflus Naturalium fcrutator , ( qui in Amphitheatro Phyfiognomix Medi-
&
ut illud cnnfueto
;
Aufed
la Thefauro magnifico adjungi pafjiis non fuerit

fecreiiffimo
lo
Conclnvis fui Scrtniolo incluferit, nulaut paucis arbitris. Vnde accidit , quod , cu/Kj
&
in Diribitorio Medico dedicatione Se ipfum fubfcribit & vocat Philofo- phiK &Medicina; femper Studiofuro)Hiftoriam memoria dignam defcribit in Traftatu Vitulus Aureus, infcripto; Relata Ejufdem proponam ciim
finita curiose
, ,
c6 fu6,ut
&
go apud Sacratijfimam iJ^4ajeflateLi L E P O L l3 U I. per ûlicum Thefaurarium, Ntbiliff Dn. loh. Ladner , hujus rarijjhni Numifmatis , ac vereThefauri mentionem fecijfem^ , nequt^
rccentijfime
liber in
paucorum
fit
manibus , contradifis tamen:
M
,
itAnno 1666. die i-J.Decembr. in itdibus meii me invifebat Vir planeincognitus,Perfona honefla pariter gravitate
,
atijue feria comitatus autoritate, plebe\o

,
ami-^
Sacratijjiinus
Cafar
neque Thefaurarius hujus aoti-
Bus habitu
"iVo
rationefermonis
gefiuum
C;?
Statura Ba.
ac copiam habere perhibuerint ufque dum , me humillime inHante^ , Clementifilmus Imêrator infetiam
,
( '^CXt) p y)Q\hxnt>(t :) ratione vero zyEtatis quadragenarto fimiiis. Finita falutatio,
- feptefitrionalis,
cretiffima arcula reperit , mshnûe ad 14. dierum ffiatium ut domi mea ari incidendum cujiodirem , clementifilme concejfit.
nu comitate
referebat
fefe amore in
Artem Chymia,
NANDO
riffmum
Exhibutt autem hoc granum Tinclura FERDIIII. Vir quidam Nobilis , cognomento
tricam \amdiu Amicitiam rneam defiderafie , prscipue, cum tegerit nonnultos meos Traâtus ibique dubitantem de Arcani Philofophici Feritate meam mentem perquitrebat , annon crrdere rerum Natura adhuc in ijuodinn loi dari tale magnum Myflerium , cu\us beneficio Medicus morbos omnes valeat univerfaliter curare, nifi xger \am laboret defetlu v:t Pulmonis vel Hepatis vet fimtlit nobilis Membri principatu} Mihi refpondenti, me nuntjuam tatem Adeptum ojfendere potutjje , licetplura de 'v^ft cfr zyirtii Veritate legerim-> \ fimul quAr enti , numipfe fiKsJMedicus''. regerebat negando ,fed fefe^ Fuforem Orichatci profiiebatur , atque \am inde ab eunte Vititfuit iÊtate teneriore ex Amico fuo multa vifu rara cognovifje , d!" cumprimis rationem eliciendi per ignti torturam Arcana Medica e Metatlis Et hupojfim, in
,
ceperit.
Hac occafione ex me
Richthaufen, <juem deinde

tule infignivit.
ad Baronis fajligium
erexit
froprio rnotu Sacra Ma\eftas
, qt Domini de Chaos TtPer hunc utpote Amicum olim fingulamihi unius qt alteritu uncis obriz.i , e?" ex
de faô tantjuam pretiofum Thefaurum Aiihi fervo recondo.

tinii
Mercurto
Auri
copia obtigit
uii
Didîim
Dominiim de Chaos Tinfturam

;
non
con-
ipfum
ftac.
&
elaborafiTe
fed
aliunde
accepille
III. Joh. Tackius

ftadinus
,
Giesfena
2.
Archiater Haflb - DarmPrimarius in Acadcmia in Chryfogon. Animali & Minerali. p.

,
&
ProfefTor
hic profert Multi Chryfogonix, Scientiam tanquam tmpojfibilem , indigne prAter meritum calttmniatitur , contra virorum in Naturis myfieriis enutritorum Autopfiam, manualem operationem
inter alia
:
jus caufafe
etiamnum
&
efje
amatorem fcientiit
pr<tnohilis
e
medictnaiis.PoJl varios fermones deprompfit
marfupio
&
pyxidem ebur)ieam,in qua cotinebat tria ponderofa fragmentagrandiufcula, parvam \uglande7afere aquanliat
qux coioris erant vitrei , fHbpallidi
,
abfcjue omni fraude er tmpo/iura.
DO
Et pag. 5. vina Metamorphofis Divo Imperat. F E R

III. Pragii
I).
1.
Nam DiD I N A N-
fulphurei,quibut
,
adhi.rebatt interiores fjuami. crucibuli
in quo lique-
ItLnuAr. i6^%, e.xhibita >hodieque
faâ fuerat hnc
nobiliffima fubfiantia
quippe ch\us
dflimati
Tom.
/\
136
Jiimati9 fortafe ad
Bibliothecx Chemicae Curiofx Pofi longai & larga**Precesmeai Vinginti syiuriTotinas foret exi^^ccipe de
,
dahat mhifrU-
cretura. Pojl hau/iosvarios ex boc Ore Philofopbtco dif Lapidts curfns noiabiles , de miracuto/a operaiione
Jluluyn atjHans rnagnitudinem feininis raparttm dicens:
tam
ejuoad Corpus
,
bumanum
cjuam ejuoad Metalla,
maximo MundiThefauro , tjuem paucijftmi Regum magnorumque Princtpum videre poiuerunt.
ciir pr^fens hic L^pis 'Philofophicus colore uliat legijfem , Lapides Phiimhiitusjulphtireo,cum fii lofophoriim ejje condecoratos colore rubtnuto ,purpureei' Domine hoc nihtlfacit ad rem; Ad quod breviter :
qudtreiâm
Cum
pojiea petiertm tnajufeulam ponionerru
cum^
tantillum mtnimi fruftuli nonfnfficeret forte pro tingendis plumhi alt^tiot gratiis. Tunc datam rnihi antea
Mt
partieulam
Igni
fujficere
Pollicn fui
,
,
ungtie
difeElarn
dimidtatn^
,
hic enitn materia ejifatis tnatura. Porro meipfum de~ precante^,uiproprmio, memoriaûejerr^piternatnthi
tnjiciebai^
alteram
in
rnihi
yeddehnt,
eandem
dicens
pojfe
atûe il/a plufûam itnctam /etnis

(iyiiirutn.j.
donare Vellet fruflulum pyxidi inclu/a, Materix. in fortna fetnints Coriandri; abnuebat^ , refpondens : O, etiamjt tot jninirne; hoc enim mihi non e(l itcittm cjuot ca. mihi refundere velies ducaiorum aureorum
, ,
plurnbi
tranftnutari
,
Siwul(ûe_,
crafttno die rediturHtfL-
ac projeBionem pr^Jtituium
,
promittebat', fi ipfe non prohiberetur. Veriim^
poJi~
,
ûam ipfm uno
&
aitero
die fruftra expetlaveram
pere
po/fet tota
hicTua Camera,
tdtjne
non propter
MateripretiuMifed propfer aiiatn cjuandatn confeauctiam. Hitic a tne Jlattm petebat fr,<ftuiutn eftimi Monets, aure , atque interim pailtum funm^ , Ttinicam paftoritiarn deponebatJ , nec non Thoracem^ speriebat, , fub cujus indnfto infericoiinteo virtdi ge-
drachmoi fex piumhiin cructbuio fluere curavt:ft~ muiatque piimhutn iiquefaUum fuent , in\eBu< giobuius cereus pniverem ttngntetn centitiens ûi gio,
&
bulus curn fthiio
& flatuojitate
,
in
crucihulo hene ob-
turato iia perftcit operaiionem
ut intr.i
Hom
cjiia-
drantetn tota plumbt
mafa
fuerit tranfmutata in
Au.
rebat auinaue magnoi pendentes Taieola^ aureas,comfientes magnitudinem interioris Jpatit Orbis ftantiei
;
ubi inter conferendurn
refpeiiu coioris
&
fiexibiiita-
tnewn maxtma eiucehat difAurut ferentia. Iftis autem Latninis tlie ftyio ferreo fecjuentia infcripfertvu : Priori: tyimenl SatiBM, San^M , SanUui eft Dovtinut Deiu Nofter ; omnia piena funt mirabiiis ipfius îo'ia\ Leo. Lihra. Aitcri: lehova Augufii.An26. die Faiia Sgofum Saptentta mirifica no\66'i.Terti:Q'^.l).Mtrabilis Deus ,Natura,
tu inier
ipfiiu
,
I
&
rum. Hoc Piumbum Lapidi Phiiofcphorum mix/um in Igne liûefaSlum pulcherritnum tnonsiravit colorern viridifftrnittn ; fitnuiatiûe tn pocuium fuforiinn ef^ fuderim , coiorem acceperat ad inftar fingmnis ; /ed
poftqHam refrixerit
bat.
,
&
opiimi
zAmi
,
colore iflendefce,
Cum
adftantibus fumtne confternatus

,
currebarn
ad Aurifihrnm
cjui
decenter
& rigorose id examiVrhem

,
nans pro Aurti obry\n prociamabat , dr fefe rtnhi pro ijualihet hujus uncia. quinquaginta Fiorenos foiuturum
promittehat.
Arsque Spagyrica
nil faciuntfntftra.
Quartn.
Sacer-
Fatna rarijfimitm hoc prafiigiumfiibitoper

fimos ad des meas compeiiehat
qui viso
,
Phy Diahoio\ Ne ioqnefanite i^terno, Ainen.Ouint&: Lumine. Deo abfaue re de Jnviftbiti , Trinuni , folum-fapienti, otnnium optimo omnipotemi Deorutn Deo SanBo , Sancio , Sanlio GuSpiritiis\ Halieinjal
portante-> ,die fequente curtofitas piures l'iros nobiiif,
iilo
tûod
&
piures Reges non viderunt
petebant
ut denuo
exa-
bernatori merito laudando.
mini apitd Aurifabrum fubjicerem ; quo aiiquotiesfaô fernper eandem reperiehamus Veritatem ; cutri
,
&
iJ^fihi porroinftanti,undenatn obtinuiJJet omnium maximam hanc Mundt Sapientiam-j , regerehat,: Accepi hC myfteria ab Atnico extraneo ,qui aiiqttot diebtis in
particuiam argenti addi curaftem, nunquam

ûaiis
non aii-
Auri muitipHcatio , vei additi
argenti in
Aurum
tnea pernoilans ,/e ideo huc venifie a/fiverahat,ut mihi Phyiochymicovdriaartificia detegeret ,
domo
tranfmutaiio fucceffit. fldodb diiium Aururn Ego adhuc po/fideo ; qutfnam autetn fuerit ilie Eitas Artifta,
aut ubi jam degat

fis
,
nvrit
DEVS.
,
fjdas aliaque varia curiofa ad Arcani liujus difacientia proponit. lucidationem Dyfenteriampeftiûadranteparandus utfitbitofedet plenurn imV. Johanncs piuviaii .^/?, TheologusHolfatus.obHym-i aqua vitrum lentialetn. Item in Angelicos, variaque alia Scripta curiofa Litcnos quantitaterru , albtfi-ni pulveris mifcnit perpufiiiam in opufculo, quod omrato incognitus, Orbi non hujus dulcis Laclis faporem ijuod Potionis faptebat ftultitiaminfcribit, duas Mundt nium nobilirTimara yUnde videhar evapropinabat^ ditnidiurnmihi haufiuii lubebat idem , ut ciftarn pium- producit HiftoriasTtc7r^ I^wtver/Wi realiterdefifte valde hiiaris. monftrandx multum Lucis accendentes Ciim auin oiia nobeam piuvia/em e pariete depromerern va iijuarem , hinc Arttfex piurnho fiuenti injicieb.tt, tem fatis ample eafdem dcfcribat.contraham paulo auUo aiiquantijper tgne efu- relationem ; Retuiit mihi , inquit. pag. 245. Mag. rnodicum ptiivertsflavi, Anthonim 'Bufcherus , concionator Attiicus Oidenburdit ex olia in culinafuper lapides Aurum optimum.Hu gictis, Fir ob plta Pietatem,Doclri>i puntatein , Aritufruslri Aurei cape, inquiebat, decimamfextarnparnaturaiium fcrtitatioriem memoria dignifcanorumque tibi referva pro rnetnoria reitquas cjuindeiim tem
lio
, ;
,
Cryftaliis pulcherrimi confiv.g.Quomodo e Saxis Rubtnis.Sapphirw, pulchriores eiantur Lapides , muiio crocus unico Hor A4artis Cr id aenus aitis , quomodo
apud Authorcm ipfum
Atnpliora videHeivstium qui fimi,
les tranfmutationes
paulo ante a
KiiffierS,
&
Gril-
&
&
&
partesautem curadiftribui Pauperibus.Tandemetiam ine docnithanc ip/amArtemT)ivinam. Meus hit Hofpes ,\)eTe,itlieheuus, aliquot petitionibus non fubfcrtbens , abiit ,promittens redttum Leelapfis tribtis fepttmanis hac tamen froteftationis
;
ftmus
Vtrurn
Theoiogutn
extrnium
adfinitate fibi
.
]uniiutn
devotoi
,
ad
DEVM
&
O.
C^ &
ferias
abiegaffe Preces
pretioftfirnus iile
tttr.
ut ipfi detegeret , e ejua. materta Thefaurus Phiiofophorurn conficere-
Sattsfecn gratto/its Poiarcha devotx hujus petittohinc erogatis ab uno

aitero
Fe^
ipfitunc iicitutn foret to diUo tempore gratus hic Hoffes promtfis /ietit
,
ft
nec tnterdttltim. Finii
ni
Principum fumpti-
&
magis Theoiogicam ejuam poft longam difiertationem Medicachytnicam afteverabat ,"<ûod hoc Myfierium Ifeilaretnonnifi ad magnificandatnfolumDeigioriori/fimi
esl aggreffus ^ nJMentis vigilantis , manufqite indefefta dexteritate eum eo perduxit ; ut uitttna rnanus operi propedtem fuerit imponenda , piurefytie cotifiuxerint.
bus fub
Favonio
Dtvmo
iaborern
&
Famam
duiciffttnam^
,
&
<ûod
Hominutn^
opera
aliunde curiofi
miracuiofas
,
operis figuras
coiores
pauciffimi cogitarent. tanto
ifuomodo fefe per fua
Deo condigne facrificarent.,ac
fifuiffet Pafior
Ecclefi*
Sed Liberi hu\us lîriHonoris fafiigiitm tngenui expendentes , quantum Divitiarum^ quanttm /"" afcenfuri , quantum -
&c. admirantes
fiupentes.
&
Lib.
ipfts fit
Se6l.
ir
Subfeft. II
I.
J37
accejfufHm
Parentis
',
dnClitm
breVi ad colophonern de-' > ftr hoc opus , Trinmphum ante ^îUortam
sjretis inianpefiive nimis
augenda animi recreatione Cucurbitam apcrit ,denui> Jhefaurum captivum diu adfficit , Ocuivs pafctt i
atqtte ob inde
canebant
siiiose
aUis
enii/i
& fa-
Stbi Suifûe fecuiuratn felicitatemfui
^loriabanmr , ûomodo pompofaw c^ dclicatam niehnt vivere Vitam , vtx altter ac opHhntHS ifi^
dcpi}ioitfanihits
,
oblitus, ob/ivi/citf.r p/ane Vitrumc/aiidere; hinc

frigidits vio/enter
Aer
& copiofe intrans

,
il/ud ve/ inmil-
auem
lucM,
cap. 16.
/eparttcu/as diveflir
cir
cjtiidem tanto fvniiu (^ frago-
l'erum enim verh
jnfifiimus rerum
omnium ludcx
dejice-
mn perrnific
retur
>
,
itt
regalc htc
donum ad abiifnm
modo abeimtes Direilores crederent ûafi dimidia Sylva horribiHTonitru ac Fuirnine pejjitndaretur,
re, ut
hins Parentem fubiraneo (y pericnlojg percujfit morbo (jin deplorans pravos Familii& fiu vtores j (^
Coelefti hoc
1/iiferabiliter
Hinc
latit
,
Terrore
maximo alas pedibiis adneilente advo-
<jmd
dolens
jnunere feipfatn redderet indignam plures abiit. Hoc fepitlto , , ad
reperiiint\Famt*/um extra portam tugnrio/i jaccntem tjuaft mortuum, domttm Vefo ( i/lo priits refoCtl/ato
,
) trigre/fi
,
tam magnies (y
interioris
into/erabi/is fplendor
fepulti /imiil i^naft erant

,
ad tempns hu\ns arcani labores, Pofiea vtrh illi <jhi imnenfas fuppednarnnt Lahoratori , confiiltnm jttdicai'aiitt , arduum hoc opus concredere Viro in operationibus Chymicis ingcnnc exer-
occurrit ocu/ts
ut ûa/i obtcscaii per temptii fuerint,
apparuit^tte lOta
Domus
Facies
quafl
Auro
puriffimo cra/Je
ita contigijfe^
,
fiti/fet
cbdticia.
Re/ata autem revcra

a/tûoties
/aniii/ftme
rhihi
adfirma-
eitato;fed res
voto non itafuccedebat.
Dlemo enim
prace-
vit
Rarum
a
audebat adimvere
manum
tanta, rei
dc
cujits
iibus
infuper hoc ffeRacuitim diebus feqtten" plurimts aiiis adduElis cr adcurrentibus ita
deme
bat
laborandi aut tratlandi meihodofihi nilconfta-
fnit vifum--.
sfiecialtus.
Proinde Pulvcre^n
b.'.ncce
rubicun-'
ilHin attt potius anrtco/ore?/i
, Ut qt Oleum cr Hquorern commiferunt fdelitati dotli c^ Confcientiofi cujufdam Chymiatri , qni infunandis mor-
Re/iquioi lm\us prxter emnem expeiationem ereptifpolii parci/fime corraferunt, eparietibtu, teUo , area domici/ii , rnitndarunt ufuique caute re-^
Tcftatiir laudatus Riftius
,
rubinilormci.i p.irtim
fervarunt.
hac Tindu-
ra niirabiles
bis ali(is defperatis CT tnfanabilibus j/uraculofa edidit

fept.iH ipeciiuuia, fcaf
tioncs
elFe
,
tantum-' non incredibiles operaexhibitas , tum in proprio luo Corpore
&
plurimum tacite infcin fam(Z divulgantis buccina. Bona autnn Thefauri hujus prctio/i p.rrs ab Haredibus ludicris lndicre fuit fro vili preiio divendita plitribus , g^ ûidem illis, <jui ûid pojfident , non inte/le.veritnt. iJHagnHs tamenûtdam Confliarins Ducalis arrepta Pulveris portiuncula , laborem denue fitfcipi curavit, qt inde Fenere^
tt;
,
tamen
enervato
tum
variis
aliis argrotis
pedem unum
jamdtim in Charontis cymba habentibus per diCtum Amicum illiuspolTetrorem ; fpeciales Hiftorias videfis , apud Authorem. V 1 1, Johan. Kunkelim Chymicus fecretus Sereniff. Eledloris Saxoni^ , in obfervationibus de falibus fixis & volatilibus, Auro potabili, &c. c. 7.
,
JoVe
csr
Suturno tn 'Verum
,
Aurum
travfmutatis
incre"
inquit.- Cocteritm facilc credo
dari tale zJPfadica-
dibiles ftbi comparavit
fuiffue moriens relipiit H<e-
mentiim
redibus Divitias.
V I. Laiidatiis 'îftim lib. cit. pag. 155. modo didsE aliam fubjungit Hiftoriam non minus memorabilcm
:
fanet ; an au/ifn.' idem debeat e/je_, , [ nimirum quod Metalla tranfmutet, ] nc/cto. Neque jam aliquid dicamde Theo,
ûod Corptu
Humanum
phrafto
talla
;
(jui
piures
,
Homines
Sed
jarn
fana/fe dicimr
ut
& MeExem,
Familtaritate^
,
inquic
cu\ufdam prdcipui
leges
,
quibiis
ufusfum Viri Chrifiiani fumus

,
loic
enim
prater Lapidem fuurn aiiis etiam-,
ufits efi
remediis.
adducamfaitem
,
,
1.
Accuratiffime obfervantis
Hicmihi fs,pius
retulit,fe[e
plum
Sereniffimi E/eUorts Saxonia

,
Atigufti
beati/f.
diuturno tempore Deumferiis Precibus fatigaJJk^,Ut
memoriii.
cr Sereni/fima E\ufdem ZJxoris
qui Lapi-
ad
cognitionem materidt, Lapidis Philofophici peninge-
Ye vaUret. Subfcribit
tundem Ca-lum Foto

j
Ipfiiis
fit
hoc
detegit Amicofitointimo
& (^nomodo
res
traân^
dem quadrup/ici modo per ejuinque Annos obiinuerunt, exceptis pariicu/aribus quorum jninimum tin.vit i(5c4, partes.t. Exemplum Sereniffimi Fiiii Ejufdem , Chri,
da, deliberant; Concluditnt tandem laborem fecurius infiitui e.vtra ZJrbem pro evitandaftni^ra Zoilorum,
dr Sciolorum Cenfura
fitb alcernante
;
ftiani I. beatiffimit memoriie, ^tti itidemper tûinûen-
nium
pojl
obitum Parentis
nobiie hoc
Domum Dei
hinc in Sylva exHritunt
vil^
po/fedit.
tugurialum,y operario Ciiymicopcrito rem cemmittunt, lamen diretlione diUornm Ainicorum. Operefiib manibus fe/iciter fuccedent^ ,fipius non Jine niipore_, , dr fumma miraculofi Creatorts admi^ ratione adfpexerunt colores pulcherrimos ab aliis ample depiUos
,
VIII. Inveterata eft apud plures opinio i SerenilTimam RempublicamPêr.etam callere & polTidere Chryfopoeiam. Proinde inter varios difcurfus qu^fivi e Medico celeberrimo, OttoneT^^c^^w, ibidem vivensut certiorem me redderet, de hujus rei Veritate Hic fubridens refpondebat Quamvis arcana ftatiis Noftrimihi peregrino non omniapolTint efle cognita & deteda; nihilominus de hac re valde dubito potiiis credens, illius Chryfopoeiam confiftcre in prudenti Reipublicx totiusque Statiis Gubernatione cum nemo fine infigni admirationc confiderare intucri valear, quam extraordinaria Sapientia.&fagaci dexteritatead Clavum Regimi;
: ;
(jnos in Vitro tranfcurrit

,
nj^/aieria ,fub
cauto moderati Ignis regimtne^
& pattcnti
,
\
Manus
dexteritate_,. Cognofcentes tande/Ttj
Tin5lura abfolu-
tionem
cucurbitam cauie aperiunt (fr ûafi attoniti , nec fne decenti gratiarutn altone adcuratius adsficiunt , ejuod haElenusper tran,
aut perfcU.ionem infiare^
fennam viderunt
Opm mirabile-j, ûod

,
tantus-tantus
&
ii
adArtiflarum numerus coifpicere frnjira optavit, huc optat; concludunt diBam materiam perfeElam,
&
&
nis fedeat Magiftratus.Alias

fufficientes [
fofi
ejuatuor dies pro ufbus defideratiffimis
medica-
etiam minime fuiflenc quidem Divinam Omnipotentiam &
mentofo - metallicis fefc exempturos. Inter mille hitc gaudia , inter mille hos Triur/iphos
pau/ulum difcedunt
gitime munito
deliberaturi
,
.)
Laboratorio
,
Vitro
primnm
le-
c/aufo
de arcanifftmo hoc
^rcano
reliBo
direftioncm exceperimus:] toleranda? diururna: virulenti Beili Turcici truculentix, fumtibufque con tra hocerogandis. Nontamen nego, nonnullos ex iplis quoque Vcnetis difiam opinionem de TinElw
poiledione pr?cterit6 tempore fovifie , cui feneftram aperuit fortaire cafusquidam Trafonf cus narrabat mihi fcquentem Hilloriam: unde& TinExhibitoris fumma auda^riNoftrff Veritas
rx.
;
ac Deo gratiofo gratioi aUuri
ihidem fu/o Laboratoris Famulo. Hic ltii Sermoniius Suorum Dominorum de infiante tam pingui prada
fibi aureos
non miniis turgidut faElus , fuo in Cerebelio ejuoque^ montes fabricatur > iifûe abfentibus pr
&
cia fimul patefcit
PaHcis ab hinc annis
mcjuiibat,,
Tom.
I.
comparerij
, ,
I3S
totiitfque
Bibliothecae
Senaihs jnagni.
Chemicx
Hoiiim
>
Curiof^
,
'1C
cornpîrife )Hbehar in pleno eonfefu
Noftri Ducit
optir/ie norirru
ca-iifa
in
numero contiuebatur quidatn Chymiahiijus
Ckm
autem
ter primicerius
[
fimile
inAndatum nenmi
fieri jlne
pr<ignante
Nomen
& incomparabilis h yô/?, & cuinam fueric d Conriliis Me,
^'^y
ideb de huc Tffirari or rimari fatis nonpoteranu. tÎe debiio tempore comparente publtce ita cjHAreiattir
:
Ex
An
l'u intcUigis îiirtim coiificert^ f

:
Ad
,
^ha
fitbridens Ego reponebantj

Fatrt.t Serentfimi
tii
,
Serehijjime
Dux
'Tatres
de pofejfione Ipccialijfimi hn]as

;
Do'
Divini minimc
,
glortart pojjnm
nihilomir.HS non ne^

,
?o
me
ejje
inftgnern
Philochymicnm
cim
Chymix
ctiltitra cr co^"ttione mr.ximiis accrefcat

fiS
,
Arti
Medi-
qu,.i7n profiteor, fflentior.

,
Porro aurcbiir
an poffem cognofcere,
r.itm fulvis
fro aurifico habitits , fit genninn-i , an 'verofaifuif qiiA Eao; me non latere figna,cjits. a ptitribus AntO'
rihtts
Ad
ob diverias rationes prsgnantes hic reticeo.j Po{t varias lermocinationcs vere dodtasio h.TC erun-ptbat verba Ego Me aunc non inimerico Seniorem Cl^ymiatrorum jafiare poUiim, cum per cjuinquaginta & quod excurrir, Annos eandem excoluerim Artem. Poilquam enim Annis aliquot fedulam Medicins & Chymis in Acade* nnis & Praxi Medica navavGram operam fui con ftitutus Archiater Magnce liujusDomus ,( qua: eft una e pracipuis Europa:; clarius eam nominare non licet , ) (imulque conftirutus DirciStor Labodicis,
:
pro Tindttr.n9titt.t prodantur ijroinde nidlum
rum Chymicorum fecretorum quorum a majonbus hireditarie accepcrat.

,
proceillis
fore diibi;trru
forfiqêbjttnr
MM
,
ijuin
foiHi fit cogncfcibiLis.

port-.o
zAd
hiic
Commodidima
te
PuLvern cineritium tolorem

:
&
potitus hac occafione , adcurai gnaviter in Naturx pcnetralia penetravi ( Sum-
frA fe hremis
adnexis
h:s vcrbts
Snperioribns
An-
^"s
enim
&
Amanuenfes pro lubitu mihi femper
riis vtxit in Nojha h.ic Vrbe Cot/ies îiidax extranem Vt autem eb honefiiorem viveret fatis fhlendid<Lj
;
yitarru
concih.fci:
,
fbi nowr.tlLorum
aperte^,
Nofiratibiu
,
lnppeditabantur; )& ita non foliim varia rara inveni mcdicamenca, ac.Mineralium qualitates egre gie fum fcrutatus fed etiam.
;
NobiLibus
fat-irm-i
imo Senaioribus ^yi midtiam^

esi
Qjtibns
Poji Varios
afm
pofi tot difcrlmina
rerum
non foLum fafjiss , in mn.ttLLortsm Jcd

',
ûod caLLeat Chryfo'

p> sftntia tgnobiliora
ac poft piurimum
Annorum
nieditationcs atque
&
Labores
in
Fro majore fibifama drgLoria comparanda Serenijf. Scnatui dono ded:t hunc, ^nem vidss , fHLvsrcm , qui eodem maxirJPIetalLa in
njeriim Miit.izit.
ûrum
vix tolerabiles, lifcuit mihi tfie tam beatOf ut aqui(iverin) veram PhiLofphorum Ttntlitrafn- ,
marn
atiri qxi.intitaiem poffint conficere

,
pro lnbirh. IJt
pundo quamedico, qua tranfmutatorio, Veterum requ)(ifis refpondente. Dum ulcimam imponebam manum J_.aboiiliuic defideratidimoeumque poft unius & alterius faltem diei digeftionem abfolvere decreveram , me accedic Chymicus quidam, tenui vcftitus habitu, ac pauperculo Cihoncft^ camen Faciei [ Lingua& "Ores eum Germaniim elfe prodebant ] qui fefe nominis mci in re Ciiymica famoiitate irritatum,
niHoni fimilis
:
, ,
aittcm
iLL.t
eonfnmpta commodo PubLico porro con-
fifLere ii.iLerent, dedit jZ7i'jl
modumiprxparandtdiBum
FuLverem adjscJa
Scheda fcrifcum. ^ntecejfiros Noslri tnnc Temporis large utentes

in
incomparabiLi Pacis
fi.orem?_j
,
Awo
ac inde Repnblica
fnmme
d,e alio
:
Anro
conf.ciendo jnre 7/iertto norzijio
trant
falliciti
I.im vero trucuLento
Tnrcico Bello
pro nonnuljis colloquiis Chvm.icis inftituendis

iKiC accefT]lic
ftituti
ris
,
Thifanros fubLtcos c xh^Hrisntz.j , ac anrea Pacc orhati alium in Tcrra Anriim ciusrere eoci^nur. Sno adcwrata OcttLorntn' trniir.a ponderans Pulverem exhihitttm, refpondi
:
refcrtbat. Difcurfus fuccefiivc in
cvincebanr, huncin arcanis vera:

,
&
piirio-
Pêreor
Sereniffim.t Patriim conjcri
ftornm Corona, ut defidcratnrnpr.tfiet effeUum PuLvis

frxfens;Ciim
f.tcies
Chymis piuriinum profecide ut fic non parum mirarcr , fub fordido hoc pallio vel Vefte âcitare tam raram Sapientiam donec ad eam tan,
E]ufdem
e.\:ternafigna ab aLits
*^'^"''
devcniremiis familiariratcm
,
quo mihi
fate;
definitanonofiendat^; tiinc ciiroper Muiiflrutn cit<> afferri alicjnot carbones igratos , ejnibtisfitper vitrivortinncnLa impofiti dtcli Pulvrris
lefccns
,
''eCur
Ccfc
Lapidsm
Philofophicitm po(T]dere
cx-
modicim ^fed hoc inca;
trahebatc|ue e facculo fcattulam, hujus z.fere drach, "'^^ continentcm , monftrabatque E jus qualitates
in Metallis ^? ^S"s periculofe decunibentibus , ^"ip"-:rioribus mirum quantum cfficaces. Et hic
ntt
dcbehat,non flnebat
propterca Tîtlverem
,
&
hunc
.
effe
Optts Adentis
^ Tr.anus fratidu!ent.t
pnblice
indigitavi. Inbeor pofih.tc injpicere (^ vcnttlare de-
PnLvts
meo
imo
crat
in
ram
fimilis
quafi in
uno Labo-
fcripiionem ProceJJits ; Vermn frimo quafi intiiitu video , linncce Proccjfum efie ArifiotcLis, Ckymici, qui
dffcrihitnr in Theatri Chyrr.ici volnrn
^- p.
ratorio,
uno vjcro
, ,
fin-:ul
fuilfent prxparati,
Cceterum \'icam Vir diftus vivebac fumme de-
icc.
ferceptis, mirari fttis 7ion foterar.t cmnes mecutn
Ho- nmum
I-/is
votam
&:
hunîlem
fcrmombusque
fuis
uc pki,
minis auda.ijjimam temeritatem.
Aperuit mihi fimui laudatus Taikenius , maleferiauim ifrum Oitentatorem fuiffe Braaadinitni-, qui altcri quidarn PofTeffori veram Tiviinram furripuerar.
adiones no(tras omnes ac pra:cipue tales labores arduos tfle inftituendos in promovcndam Nominis Divini gloriam ac pauimmifccbat
,
pcrum folacium
tandos.
abulufque
horum fumme
,
vi-
Cum
;
autem non
didiccric poftea cautius

tin-
Una
valde
vice
ipfi
mcmorabam
Dominum mcum
Hofpicis hujus,
mercari
fed porro alis Icaricis alibi jufto altiora
ir.ihi
indignaturumelle,
,
nifi
pcticric; paulo poif

,
conlumpto Pnlvcre vere
uti rarirnnii
ita gratiffimi pra?ltntiam Ipfi
patefa-
gente cornicula; hujus /4ifopicE fraus detefia; hinc iion immerito Bavarii Eledor iplum ju(Tit exaltari , atqueevadcre in Literam longam. 1 X. Dum olim exteras aliquot regiones vifitarc conllitueram pro fcopo meo primario ( nitnirum, ut utcrer crudii.i convcrfatione Medico rum & Chymicorum hinc iliinc celebrium ) eo felicius & facilius obcinendo Patronus meus ina:fiimabiiis.ccleberrimus illc Profeflbr & Pradicus Lipfienfium , D. Jo. MichneLis intentionem m'eam egregie juvabat Liceris ad varios commendaticiis.
, ,
cercm
cumfit
fumme
curiofus.
Quamvis autem
, ,
meus hic Hoipes me dehortaretur quippe qui Vitam in filentio & fpe pie & quafi folitaric Deo & Pro.xmio inferviendo deberet confumere; non vtro in Auls fplendore ac apud Magnates Mundique
,
Proceres tumuituofe vivere;nihi!ominus ipfo invito
accem Dominum meum
&
Hosfes
ut fibi ipfum
^"* novus
detexi.
hic noflrts fucccfferit adibus

,
Dominus meus
turgidus.
ille
adducam,
Jnbet
la;titia
1^" redeo,
incerea abat fine valediaione
milu
Lib.
,
I.
Sea.
II.
:
Subfed.
,
Itl.
I3P
mihi meirque faiSa iit huciifque Eg^ nefciamj unde veneric, auc qioriun) ccnderit, auc quis tueric. Inopinus hic abitus i; Supiriori meo , & Mihi non Nihilomimodicuii) quide.Ti niceruris arfertbat nus eramus couienci , quod nunc c6 certius noffemLis , gcnuuium Tîrillitra maximcs jamdum abfo& quod Dem Opr. Max. luca: prffp: randi modum Nobis quati per Angclum indica.Tet, fumpcus & laborcs noftros non fuiiie fruiuaneos fcd veram
;
,
de Virtute medicamentosS incomparabili fic loquitur Hoc nnper f,m expenus in Locis ûibujdam
peregrinis
defertis, atcûe
ubi Medtciiuvn mortbundts ûtbujdam^ (.ffliilis corporis miferiis exhibui
;^
fe-
admirac-dnmfanttatem recuperarttnt. tj^l urmur fia~' ttm faaim efl de Elixtre Sophorum, ita , ^ttod non
mei,fummis
ptte
,
cttrn
motcftiis
mtttatis veflihus
rafo
Ca-
fug.',m.
metam Nos coUimane & perveniiic. Ex una enim & eadem M^teria uno eodemque modo cc Nos &
,
crinibufjue aliis indmus, alterato nomine , nonu facereni , aliter in Marms Homtnum ne<juift-
Ille
Eandem compofueramus Quid ric aucem ? Pauio
uci cap.^. dicccur.
polf
Dominus meus
iniEltimabili
,
una Ec pag.m. 28. de iratifmucacione mecallicahsc proponit verba Nu-virmis Nos , ûod dum qtior.dam^
:
mo.um mihi injidiantium ( ob folam fulptcionem cttm Aitrifti facerrima con\unclam ) incidiflcrrLj.
,
ablciâ!:
me
onuftum Th'.fauro hoc
aliorium ad Virum quciidam
magnum
parcini
uc
vcndere Argenti purifHmi tanttim quantum 600. , Li. br, tentnremus extra Fatric.m noflram- mercatorifmi"
les indiiti
,
Nobifcum
leris
ilie
triuinpharet dc arrcpca aurei Vei,
Adetallici
tjuibus obiu/imus
ejfe
pr^da, partim nt rubore fuffunderetur
cum
flatim
,
Nobif
eur td
,
dtxerint
arte failitm
,
argentum.
Caufum
,
fxpius hunclaborem diiiiiafilTet lerio , ac frulira aureo Hamo nos pifcaturos , diu fuiiret ominacus. Stipatus aucem eram milicum cohorte , Bcliona
afflrmarent
rogantihus nobis ntl aliud reifondibant

,
quam argentum
fertur
,
îiod
ex Anglia
Hijpania
tunc iu Patria & vicinia dominaace. Verumm icinere Nos invadcbant copi^ milicares holUies, qv.x infciices mtos dcivnfores partim occidcbant , parMe tim vuineriibant, parcun in fugam vertebant aucem honelle velticum cum aliis nonnullis capcis
;
dtfcernere non jam difcituri fumus ; ex ntilloramgenere. Quodnos audientes ,cUm nos fubduximus , cr rc/iqutmus tnrn Argentu.it , ûam pre-
tyc. afa: hoc eft
tium niincpiam rcpetenduni^.

confulit
fidias
Fuga autem ita fibi Autor ob immincntes anebulonibus in-
privabant veftibus
mei(queomnibus,qu2 mecum
, c6m , uti paulo antea dicitur , a nullo alio loco Argentum adeo finum aftertur ,ac Arte No-
portabam.
Precibus omnibus fruftra adhibitis , petii tandem faltem ut redderenc hunc Pulverem charcse fcaculs argeuces inclufum cum Mihi valecudinario cedecec ia quocidianum Medicamencum, f Iplls enim dctegcre, quaiis revera eflet Pulvis, confulcum non judicabam ; mihi enim cerce non reddidiflcnc ) Scd placuit imperfcrutabili Divirm Voluntaci, ut indigiia ilia Manus Mavortia rabida invida furens truculcntia j Thcfaurum huncce regias opes xquantcm in auras difpergeret , refervaca fibi argencea fcitula Pulverem tenente. Qua confufione incredibiii Mcntis conRernatione domum rcdierim, judicet quilibct. Proinde denuo relidis aliis negotiis totus-totus eram in nova prsparatione maximae hujus feverilTuTie quidem ad hoc itidcm Me TinHitr ftimulance Domino nieo. Qnamvis aucem maxima feduhtate, nofteque dieque quafi incumberem huic Labori , omnes item enchirifes mihi fuerinc opcime cognica;, ac in recenci memoria; nihilominus nunquam denuo ad optatum finem perducerc proceirum huncce , vel Io!o nomine quollibec ad fui defidcrium cogentem valui , licet aliquoties a principio cauce & curiose fuerit traftatus. Deo enim proculdvsbio Cxc voiente , auc rumpebatur aliquando vicrum, auc omicccbacur aliqua enchirifis, &c. Donec tandem.acccdence corpore fenili,corpcfcere quoque hunc laborcm fiverim. Propterea de Tincluris. hujus Vniverp.lis Veritace aucopces
,
ftra
produdum
Clariir.
ell:.
XL
Chrift.
Adolphus BaUtiinuSiCoX-
&
lega honorandus , in Pliofph >ro Hermetico , Auro Aura; adnex6,pag. ulcinia c Friderico (jaii^ referc , hunc vidiffe imprimis tnirificatn rem ! nimirumilli ofiendifje fecreto rnonArhum , e nobiii Trauttnannsdorffiorurn (jenere
oriunduv
Viventiurn castu i^ligio fua abduxit
iJâgnitudiriem
&
Ji if-eBes,
qnem a reitqu ) TinHuram^ \ non rtiuiium ftbum exce,
dentcm
fuifle
,
eamque majufcttlam , Cclorein autern eum qui Granati iapidts efle Jo/et , qua/es e Bohe'
,
&
&
adferurmtr non pauci. Prxcipua ipfldos fptendori iampadem credidijfet invitro ardentem. idem rar^m tranfmutationis Mctallics perfpicuum adducir
rnia
&
Aurum Aurxinlcriptojcap,ii.p. m. 148. XIJ. Dum hcEC fcribo, nimirum Anno i6ij, menfe Jun. fande Mihi affirmat Amicus fide digniP fimus, Vienna redux, ibidem Virum quendam pcp regrinum oculos, aures, & linguas omnium in fe vercilfe.&quafifatigafle, dum Luem Veneream, aliofque morbos durilTimam Herculis clavam pofr cences paucilTimis dofibus medicamenri fui unici
in Tradtatu
Exemplum dido
univerfalis eradicaverac ; nec minus Mecalla ignobiliora fapius in Aurum verum converterat*
fe ipfum ait dimidia parte ica tindam , & in aurum con* verfam ;altera vero parte.nativam adhuc fpecienj fcrvance. Bon.im porcionem didx TinUur<& AaguiV\(^m-\oCfari, Le opo / do cy.\\\b\\\t , utingens ignobilioris Mecalli copiatingi,& multa Aureorum millia inde cudi poffint acque ut ipfe quoque fub potcncibus Ca:fareis Alis eo fecurius viveret , cum varis ipfi a variis jamdudum fint ftruds infidia:.
,
&
Monecam argenteam didus amicus

,
vidilfe
polliim elfe Teftis
& quidem dupliciter dc mea nimirum ?<. alterius Lucrum auccm inde fperatum & emergens aliis dignioribus relinquens.Huc,
;
ufquc Vir illemagnus.
X. Prodiit duobus cbhiiic luftris in lucem Amftelodami Tradatus fub hoc Titulo Introit-M apertiis ad occlitfim Rc^ns Palatinm , Amore Anonyrno ^hilalctha. Incognicus hic Autor veluti varia ad rem hanc faciencia per incegrum Opufculum partim perfpicue , partim obfcure proponit, ica in fpe:
autem didus TinEiur hujus fatecur fe conficiendse imo totius Artis ChymicK prorfus ignarum efle fed Eandem afiunde ad fuas pertigilfe manus. De quo dies force plura
Poireflbr
,
ipfum
iilius
edoccbic.
X1
1 1.
Artein noftram Europa, Confinia
tranf-.
dc ftabiliendii poffibilitatis vericace, Cap.i.p.i. inquic Pcjfsm omnes hac de re citare Philofophos at Teflihiis non egso , quia ipfemet Adeptus , er lucidiksfcribo quarn antehae uUtis. Et cap. 15. p. m. 25.
cie
:
voIitalTe, 5i ipfain
Sinam quoque
intralfe teftatuC
Johan. A7773o,/7/ , in dei"criptione Sj< pag. 295. Erafmus f r^nayci , in Exterorum Artis & Moruna
fpeculo, Libr.
i.
&
Hiftor. 16.
p.
m.
gS.feq.
& quidem
ex
Tom,
I.
; ,
I40
&
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofe
fummis opprobriis
afficienda cofrafis variis
Martino Martifuo- Qnamvis au* exTmitc.tio , temdictiSif/J^ hac mfaiuim-qaanrumabutanrnr, Ut pioptsica etiam vix , & ne vix quidem dclidetam in Re medicamcntofii rato notiantur fine quam in Re metallica; illa enimrReges nonnulli immortalitatem adipifci polTe falso fibi perfuade,
apud
bant
hac vero cb infatiabilcm & damnabilem Aunihilominus adducam duo ri & Arecnti famem hac in parte Sinenlium vanitaExemp!a fcoUdam veritatem demonftranArtis tamen fimul rcm
; ;
,
tia:
{.
Sincnfium vanitatem abfurdam haurias edi6tb Franctfci , loco cit. p. <)g. Imperator HiaouM
a Chymico
fibi
perfuaderi paflbs eit

,fi
fixum immocumque federet
menti fuse certum aliquodme,
ut
dicamentum ab eo paratum aflumeret Eum mortalitatinon fore obnoxiuiri. FidusHjuldcm Amicus

,
Superos &: huperiores rationibns s tandcm plane ad Acherontem defcendit ; ftacucns , Dsmontra iitpluri.mum fcic Alchymis Culroribus immifcerci Quamvis aucem hoc heri polle in gencre conce-' danijpracipue apud iftos, quiline legitima vo-atione, acmaio e propofito Laborem hunc niagnuin funt aggrefil ac proinde operato fine potin non valuerunc hinc forrnidine inftantis ignominis & Paupertatis dclperati quafi redduntur , ac illufionibus fraudibufquc DiaboHcis pericuJofis fcie fua Cum infuper tenebricofus ifte fponte exponunt niille arcifcx pro capiendis acque decipiendis reproborum & fecuriorum Animabus tacultatur Chymia neutiquam aiiarum quoque Cultoribus concurrente , fe(e aliquando immifceat, tcftantibus pIurimisExemplis pro acquirenda Sapientia,
,
( pocius
Confiliarius sur
tentaverat
tutbare.
Muuder ) fruftra fffpius has imprefTiones Animo Ejufdem ex,

,
Aliquando tandem memorabili dolo ad frugem pcrduxit dum potum pra:fentem cui mixtum erat medieanientum diftum, Csfire talia ncu-
Honore Divitiis, Generofitate Impenetrabilita-: te,&c. tandem denuo argumentatur a particnlari ad vniverfale modo in Ihilorophia irrito Vir hic
, ,
,
n^rgnus.
tiquam cogitante,ebibit fubito. Ca:'ar valde ira percitus , ftrifto gladio ilium aggrcditur mortem minans. Scd iile fubridens dixit Qnoinodo Ta vjO
,
:
Ne autem iterum ipfc tenuia mea opponnm Verba diffentientia,loquatur pro mic cum ahis curiofilTunus Erafmus Franctfri i qui in extraneo Artium & Morum Speeulo, lib 4,cap.i. p.ni^. inquit:
Proinde Alchyjnim Hefles nihil eVincunt iarVa Diabo/ica ; reftat entm ipfis, ut preheiit , Diaholum pararzj 'TinUurajn ZJhivcrfalem , vel ylurum pinum ijnmiitere Crncibiilo ^"'>"
,
poteris cccidere
,ciij/t
haii/erirnpottiM In.mortiiltmtem
Nohis,
rifu
Hti credi-fycor.ciliiir.tem s
Qiiibus verbis pon-
deratis ad faniorem rediit
dignum
fafllis eft
, erroremque Csfar ,Sapientiamque Amici

l
mcntem
JubditCio _
vHiore Metallo.
decenter laudavit. Olrariia , in tincrario Perfico paulo alirer defcribit Hiftoriam aMtqaram; nimiTumPocuUim, e quo bibere confuevcrat didus ImperatorSinenliumj fuiiie prjcparatumex efficaci tali
Eximplii
nonrmli/i pojfcnt
,
rcsfeduxerit ac deceperit
fiirnen
Qârnvis _ dari,ûod alicjuot avavel alios juvent , inde^

Jujpicio
,
tivAverftUjji conclufionem fubrieUere non licet,
Corruit potitu
hojlern
Atmgomfarim
IJiaholHm^
AuroChv.nico.
z.
Aiiud
Exemplnm
:
Sinenfe pro Artis Vcrirate

Carfar Hiactim ,c<a]U%
militrms efttale
Idem
mo-
Hominttm irifenflfmtm^citim csnficere Vene' vhhi, cjitamTiTiUuri>7n Vniverfalcm , tttptie r/.edtcamentujn incomparabUs^. Et paulo poft Verum w.i
: ,
do mcntio fiifta dicat,Mortem efle inpropinquo, proptcrea pro

,
e crefcente debilitate fenili ju-
diElttm
hoc realiitr
,
fjsri
in hoc vel
illo
cafu
qni-
demfijnper
clAra tndiget probatione, ejua defcit con-
conrinuanda ea
qua Regimini publico femper
tradicentihfts.
laudabiliter prsfuit dcxtcritate, convocat Confipoft varia alia jubet, liariosfecretioris Confilii,
giu, cjnod jnanifcftis rattociniis e Fonle

cj}
&
Nthil ergo adfribendim eR Fonti Siy^ Natt.n oriundis ciernonfrabile^. Hucufque laudatus Erafm. f rati-
ut aperte , & juxra Confcientiam proponant , fi qusdam pro Subdicorum & Reipublicx commodo f ircnc melioranda, abroganda ,inutanda &c. Ad
,
cifci,
q larquidamConniiariorum
Nimis
,
vacivas, gra-
Minime autcm Nos ferit Hiftoria produda quam verbis inde magis contraftis Chytnic Artis periiiffirniu rnihi retulic Vtr addam
Kircherti!'!a
: ,
tiofiifme Cxfar,dedifti auresillis
qui
Artem Vi-
fecju:ntia
tx prolongandn;,& Immortalitatisacquirenda; docent maximofdue in eofdem fumptus impendifti quonam efl-cctu id fadtum ipfe jam cxperiris Viproinde ribus luis aSeneftutis carie confumtis mutare, Animum petimus,velis ac Arhumiliime tcm hanc multadiccntem&pauca probantem deVera profers; ferere. Qîibus C.T{ar refpondet Haftenus enim Me fcduxerunt ifti traudulenri hoc tamenpropriameaculpa fadtum ciim nimium fuerim credulus ; jam vero certe patet ipforum verba non clfe Veritatis radiisilluftrata. Finis enim inei Vitx certo cft in propinquo quam mihi prolongare, Mortemque plane evitare (pcraveram. Multa abfurda hac Arte inftitui , magnas impenfas ut caniriem feci , & per hanc hoc unicum obcinui hance meam obrinuerim fine morborum infultibus, & ab sgrirudinc prxfervatus Artem enim Alch.ymicam in hoc multum prsftarepofle.nullus dubito. Immortaiitatem autem conciliare cuidam neuriquam valet. XIII. Coronidis locb produco quendam , qui veluti Sorex fe prodit ille eft aliquories hadenus citatus ceIeberrimus/N.'/>f/3?r/; Hic Mundi SubterranciLib. u. fe^.i. cap.9. p. m. 283. pro Alchymia
;
, ,
Cv.m Ego plures Annos in Ahhyrnia fne cjuodam dte inttnto ab Aickytntfiis fccpo ,id efi , Lapidi cojijfciendo tctiis inctonberem ,cr arcanum rne penetrajje,plane mihiper;
ullo prcfeFltt confiivTfiJlem
Jitaderern
convenit rne Vir c^mdam antea ignotni,ac

Fideo,
cor.ê;
t.umanijfimisverbii faliite irnprecaiarogaVit, iîiidaf>e~

reni, Q- cui ret tanta Jo/iicitiidine tnchjnberejn
.''
inquit
rie
,
rx Chymicii Tuii vafs

cjuid in
^ rnaterierum
,
Te magnum
intendis
:
,
Cjtiod
jntnirne
Arte Chymica rnoliri fed Te co^^fecitttirum , crede. Eoo

welitu noris
id
re.icndi
Veli/n
;
Si
,
Tn
aiio^tiid
me
doceas
dixit
cbjecjtuir l'oliintaii Tti^,
(^ rrAhi in ca/a-
?nnm dtiiabat veram prccedendi jneihodum.
Hac ju.vta
prafcriptam methodnm operanMo in Praxin redegi. Lttbore femllo excndjnateriajn in VAfe reiucentem ijtfiar
<i/ei
,Q;-ftperfufo
licjtiore rr.ox
,
congeiatam majjarn repe-
ri, cjHA in Pulverem redaRa ej" fipra 500. libras hydrargyri pro)eila,illttd in Aurujn obri-^nim naturali nohi/tM , apud Aurijices omne exajnen fuhiens , con'.lertit.
Ego ad rei inufitatd. eventum attonitu^ prs gaudia vix me cnptcbarn \arn in redivivtirn Crcffntn me evafjje cenfeharn. Pof maxima! gratiarum attior.es ûerebarn, undenatn ejjei. Reôndit : fe Mundum pera;
^rare
tiutiius ope
am
epibus indigtre
zAmicis
i/u
defjeratf
Lib.
I.
iriHtili
Sc6i:. II.
Labore fe fa.
S ubfed. III.
/41
defperato Artismagna exercitio
tiganiibHS ad profe^Hcnduin jludiurn, nonnihil de Arte fua communicare. Hifce diUis hofpitio ,ûodhnmanittr ohiuterarn , reufato, ad puhltcum divertit. Pojlero die fnmiHO mane BenefaBori tteratoi gratias aSturut ad diverjorium me confero. SedTabernariiu dictt -,{(_, nuHmn ea node h^buijjt: Hojpitem j accedo omnia XJrhis diverforia
vijie.
SupcrefTent varia adhuc perfpicua Teftimonia, v. g. GloriofirTimi Imperatoris Rudolpht .cerzilmjus Myfterii Pofietforis , variorum icem aliorum,e
quorum ore
tis
haufi veritacem rci
Cum
auteir. fafic,
,
jam fuerim prolixus, & cavendum mihi moleftus fim squo Ledori a reliquis vero
;
ne
quo-
\fed omnes dicunt
fe nihil de eo audi-
cic incredulicas, uc
Domiim reVerfwi ftatim adnovum Artis sfecimen

tenorem pr^fcriptorum Pr^ceptorum
, ;
rum Cerebeila tanta pertinacia obfedic & ftupefemodo addudam tamque claram Viroruni magnorumFidemfpernant, dubiam,
Vie accingo jnxta
peraHa nullum rei fuccejjum reperio quiacredebam, hu/ic srrorem contigi/fe ex incuria,aitt unius vel alterius tntermtfsionc, maxtrna diliaentia repetii operatienem fed rurfits fpe mea fraudatus iiefed operatione
;
que reddanr, nullum aHenfum obcineri pofle crediderim licec vel Sapiencifllmus Saiomon,\c[ ipfe Sandiffimus Moyjes cum ingeniofi(timo fuo Bezâ/ff/o.ad arcihciofas Mecallicas operaciones Divinicus eledo redirenc, acde rci cercitudine ceftarentur. Proptereaha:cdidafuificianr.
rum
inchoaham tantis expenfis, utomne Aurttm ex primaprojelione ac^nifitum expeniierim.<jHe operationem
Coronidis loco
&
derim-
allatis Hiftoriis patefcere
obiter quafi, hic addo ,ex etiam in Rerum ; dari
E
opus
diftis Kircherus
fuiire
cum amico
fuo coticludit hoc
Natura divices Chymicos
Hominis quod appareiitis. Veriim ut niliil de hoc dicam Amicus non ingenue fed juxta Animi palTiones rem narraveric;quis enim crederet quendam in
illufionem Diaboli fub fpecie
,
rum
cz
efle, ut fint
, neque de eflencia Eopauperes; veluti in Artis Chymi-
opprobrium circumvolitac
Invidia-
fcomma
>
faltcm ferit infelices & indignos Artis Difcipulos, qui vel plane veram Maceriam & cn-
Hoc enim
Chymia peritum
^dTintltirin
elaborationem ,licet
chirifes ignorant,vel
malo propoficorem aggre-
ahquoties inchoatam in prsfcripti unici procellus labore confumere pofle 300. libras Auri naturali nobilioris ? Nec capere polTum, quomodo extemporaiieo modo potuerit conhcere Tmduram , praefente Hofpice , cum tamen poftea 300. Libras Auri prius confedi in illiusprceparatione fruftraimpenderic.
, ac fpe fuaexcidant, temericacifq;fue dignas luant poenas.
diuncur
ut proinde a vcro fcopo abcrrent
C A
Venti\a.ns
,
UT
IV.
fit
an confuliHm
Chrijitano
Hoc
faltem dico
Illum pro fcopo Laboris hadivitias acquirendas, uci fen-
immedhite in
TinBuram Vniverfalem inqut-
buiife Auri
famem
&
rer^?
fane fuperflua , imo abfurda & infipida videbiturhxc Quiftio Cum tam prolixus fuerim in demonftranda hujus polTibilitate ; Qiiia etiamtam incomparabilis utilitatis, & mi-
fus Hiltoris manifelle docet, hinc ipfe frutlra labo*
poftea Adeptus hoc facile fubolfaciens aut veram laboris methodum ipfi perfede , non communicavit , aut Deus Cordium Scrutator , Labori non bcnedixit , ( qua de re capite fequ. plura proponentur ) Unde & fadum ut iile Adeptus clancularie & tacite abierit. Tales enim Adepti volunc
ravit
, , , ,
MUItis
effeocculti, nec
Mundo
iimiles
veluti teftantur
Hiftotix Thefi 8. 9. allegata:. Plane fimilem quoque refert celeberrimus Jefuita Del "Rio , difquifit. Magicar. Libr. 5. capite j,
&
m, 72. ^ntonius Tarvifinus , inDuce prncipiiis Patritiis Fenetis Argentum vivum in Aurum commutavit. 7\(arrahat Ule k Gallo ûodam , doqusft,
2. feift,
4. p.
quit
Pharmacopola coram Andr. Gritto
&
mifit per aliquot menfes hoffitaliter excepto eurnf?^
Pu/verem honorarii
loco accepijje -ffed ut eo
tanfjuam
arcano uteretur. Se vero non tam privati commodi , fuam puhlicd. Fideifludio erga Rempuhlicam Vene-
tam
tim
fenetias navigajfe , rem Patris , Holpite infcio , Patrihus tndicaffe specimen Artis exhibuijfe ; priva,
ejUO!]ue tn Corneliorum ddibus non femel. Interea vero Gallum illum infalutatis omnibus difcejfijfe, ne<jue
raculofa: fit efticacia; hxcTtnHura , uti fuperius de Ejufdem Ufu ampIilTime depra;dicatum & didudum, tantum abeft ut dubitandum elfe videatuc de elaborandi ftudio , ut potius curiofi ac Philochymici omnes ad tam ucile imo Divinum opus exercendum ftimulencur & impeilantur ; Cum irrefragabili piarum acque fanarum Mencium Teftimonio neuciquam tempus commoditis impendi podit, quam in Labore aliquo Dei O. M. Gloriam, ac Proximi commodum , modis extraordinariis pricipue, promovente. Verumenimvero quamvis negari minime pnflir, fi Artem hanc ipfam per fe confideremus, omnino confultum videri.eidein quembibet incumbere, aucEjufdem exercitioanimum applicare Tamen fi perpendamus ponderofiffimas nonnullas circumftantias , fummeque dubios heic interveniences evencus; & plurimum variantia accidentia nemi, , , ; ,
fe cjuiccûam ampltus de ipfo refcire potuifje. L7u autem ad Hiftoriam Amici Kircheriani regrcdiar , Rationi fanx non videtur congruum , hic
nem
jure mihi hujus QujEftionis ventilationem vi,
confugere ad illufionem aut communicationem Diabolicam. Quam ^qusefo, claudahxc e(t confequentia Vir ille peregrinus volebat pernoftare in diverforio quodam publico ; fed talem in nuUo reperire potui. Ergo, ille fuit Diabolus fpecie Honiinis apparens j An non poterit ille divertiffe ia domo privara obfcura, vel iter fuum in alium lo:
,
cio vertere pofle certe credo , fi fequentia aequa animi lance pcrpenderir. Pro hac Concroverfiaeo feliciiis& faciliijs dilucidanda & fopienda primitto hanc 1 hefin. Deut O 34. (cujus opera funt magnifica, & cogitationes Ejufdem nimis prohindse, quas Vir infipiens non cognofcit, nec ftultus intelligic, juxta Pfalmum 92.
v, 7. 8.
Regale hoc donum revelat ac concredit fal,
tem paucijfimts
ria
vitc-E
& quidem
illis
quos extraordina-
cum
inftituilfe
efle
ciim tales velint latere,

,
dignos
incogniti
& apud inceu modo diSum & in (z<,
fipplicis integritace, ac inculpaco purae
qiienci dicetur. ^fiquus
Ledor
,
conferat diiSlam
Hi-
oriam ciim antea
allegatis
& nullamintervenire
Fidei,Pietacifque ftudio pro D/t/iV;.* Gloris augmenco , ^grorumque ac Pauperum folatio illud adhibitnros , nec rEterno propria: falutis difpen,
difcrepanciam fatebitur.
dio eodegi
efle
abufuros cognoverit. Per didiain revelationem
142
;
Bibliothecae
Chemicas Curio [x
Ac
lose
veluti
revelationem tamcn minitne intelle(9:am volo fidam aliquam infpirationem Enthufiallico-QuacKerianam fedquodLabor hic iniHtutus methodo naturali minime e voco fuccedat Iine fpeciali diredione &permifrione iJivtna. Audio hic ftatim nonnuUos appeliare ad Experientiam contradicentem, & contrariaproducere Exempla, v. g. Paiacelfi ,&c. aliorum, qui Adioni-
millibus,
& ultra
,
idem miraculofus Dew e fexcentis Judaeorum igypto ideo miracu,
edudorum
utpote benedi-Stae fux Gentis,

,
duos faltem fofuam nimirum , Calebim promiffam Terram intrare permifir,reliquis omnibus proper varia crimina perpetrata rejectis & in deferto morcuis; Nec pcpercitob commilTum ditiiden,
bus Suis impiis, ac Vitae Chriftiano indignse impuricate propofitnm Axioma facile ac manifelte deftruant.
tiae erratummaximo Moyfi, cum cjuo farpius facietenus quafi collocutus, ac familiariter,ut fic dicam.
eo ufus
tuifiet
fuerat antea. Sic "fudas Ifchariotes
Theophraftum Paracelfum quod controverfiam cjuidem hanc non facio meam cum mei non fit propofici , hic Mores & Vitam examinare,aut ventilare.
,
atcinet.
Apoftolici erat
Membrum
ut proinde
CoUegii olim polucere
proprie
inter primarios Ecclefiae

;
Dodores
Ejufdem
Nihilo-
veluti Splendor Cceli, ac Stellz
Quam male
au-
tem
minus breviter dico .Illum laudariab

culpatur ab
Oporino, aliifque.
his, veluti
Omnino tamen mul_-
fedudus rerum fuarum , ac imprinr)is Anima: curam geflerit , Divin clementii pallus jafturam , etiam PueriNoftri cSacrisnorunr.
avaritia
ta Theologica in ejufdem Scriptis plane Atheifolent , ac duriufcule fonant in Auribus vere Chriftiani;Econtra vero e pluribus ibidem legiti-
mum
musEjuserga Divinam Ma)eftatem cultus quodam-
modo
Ulum
poterit demonftrari
fuilfe
ut proindc patefcat
Quam brevem perfenfcric fruftum a libciatione SodomeE imbre Sulphureo-ignco fubverlas & liibmerfs Vxor Lothi Dtvino Mandaco inobedieus. docet Liber Genefios,cap. 19. v 27 Sic Omnipotens , Cujus Manuum opera funt
,
ftantis.
Hominemlngenii vagabundi & inconReivero Medico-Chymicje Eundem plu,
Cceli
& Pedum fcabellum eft Terra

,
e tot
Mundi
Regnis , e tot Provinciis

,
rimum
ftjnt
;
utilitatis exhibuifle
nec Invidi negare pof,
Ut enim taceam reliquaomnia
immortale
folam inventionem EHxiris Proprietatis , atque Mixtura: fimplicis, ( quam arcanum Caduci Ipfe adpellitat, ) e qua alii poftea Tinclwam Bez,oardtcam compofuere. Sed, qui plura de Paracelfica Vita dcfiderat, przter alios confulat radiantem Phofphorum Septentrionalem, Olaum orrichium, in Tradatu Hermetis, /gyptiorum & Chymicorum Sapientia vindicata infcripto.
meretur
Nomen vel ob
Urbibus confticuerat Hierofolymorum Urbem quafi fedem exercitii Piecatis Ejufque Templum habitaculum cultus fui 'Bivini, ibidemque habebat Ignem & Focumfuum juxta Populum fanSum c cundis aliis eledum in
c tot
"''^'^^fT^"-; gloriofi[Tlmi
kt^^;,,;.Nominis
r.,; rn..A;{r,î .n^,^r;o-, fandifiimi memoriam. fui
ingratum & impium hunc Populum fefe deferentem dcferuerit^laquitur in omnium ore dide Urbis Excidium Excidiorum omnium hor-
Quomodo autem
ribilium horribiliflimum.
Ut Ego ad objeftum fupcriusdubium redeam, Pofito , Paracelfurru regero eique fatisfaeiam fautaliosPoflelfores TtnUurx) Atheifmipofle convinci , ac Ejus Mentem Levitate , imo Impietate hoc tamen meaThefis cxecrabiiifuifle imbutam non infringitur ; Nam Dem cognofcens hunc abufum eflehocregalidono.illudilli.tanquam indi, : ;
Eidem Fato ac Pceni , ceu jam de Paracelfot Atheifmi incufato didum obnoxii funt alii indigni, G qui dantur , Myfterii hujus Pofleflbres. Cuicunque enim Hominum licuerit efle tam beato, ut hoc fuerit adeptus, idque poftea ad ufus illicitos & impios adhibuerit , illi certe in propinquo eft vindi&a.Divina interitum minans. Juxtaenim Hiftorias
capite prxcedente allegacas , uc & aliorum Experienciam, Df^ cunc vel permiccit , ut ante diem
pedcm gnoiterum abftulit dum fua Mehabencesope Charontis /amdum in Cymba

,
ille,
qui varios
fuum moriatur didus

eripiacur Thefaurus
,
dicaretraxerat , abire fuit juflus. fu^ 45. vcl juxta alios 48.
Hiftorix.
pofleflôri
Ipfe
morte immatura ad plures Paracel/um enim Anno iCtatis
mortuum elfe
teftantur
Quod quidem Mortis tempus TinUurdt. non immerito prascox & immaturum nominandum. ( Ut taceam infuper una hirundine nonprobari Vcris praEfentiam.) Potcft enim juftus Po/<>'c^^,& folet pro meritis
vel ut ab aliis ipli hoc quidem aut clanculum aut manifefte faepe non fine Vicse fuae difpendio ; vel uc aliis modishic improvifopeffumeat. Similiter alii aliis hoc fijfturantes , aut pcr fas & nefas comparantes brevi faltem Temporis fpatio, ac fibi infaufto eventu de hujus pofledione polUint gloriaPolfeflôr
;
&
ri
cum
mum
Noftris
&
dare
,
& auferre
Quemadmodum Re
Populo elegerat,
gem
Satilmn
quem antea
e toto
dum nam mox fpoliaberis ipfe. Objedionem

pcicam ,quod Paracelfus
fores
,
illegitima & prava intentione ( utpluriAuri fame impulfi,) id obtinuerinc , fecuncommune diderium : Wx Tibi , qui fpolias
illam fcoPoflef-
ob malos mores poftea iterum deferebac. Non minus Benedidio Domini divitem faciebat fine
labore Regum SapiencitTimum Salomonem , quamdiu omnipocenci huic RerHm Diredori commcndabat vias Suas , adeo ut non fine ftupore legi poflitji. Reg. 10. quancam Auri farraginem cumuiaverit ;Argentiaucem tantam-tantam fecerit copiam , ut nihil vel vili sftimatum , vel lapidibus aequiparatum illud fuerir. Poflquani vero Polygamiam & Idololatriam cum Echnicis infedabacur eaque jufta percicus incandefcentia Ille, fevcra
, ,
aliique Tinilurtt,
non
fucrint longxvi ,nonnulliquoque folvunt

;
Vicse nimirumabbreviatioper rationesPhyficas fortadc talibus accidere pofle ob TinUuram^ frequenciore ac largiore dofi fumptam , dum a fummeefficaci pcnetrabili hujus Virtute Calor innacusquafi fuffbcatur. Videmus quidemcommuniter mulcos mori ob Spiricuum refolucionem
nem
&
&
defedumjnonpaucos tamen etiam ob Spirituum

Sanguine plethorice & flacuofe nimis ebullicnce,& p. n. fermentante, v. g.in febribus ardentibus, in copiofe haufto vino gencrofo ejufque Spiritu , &c. Aut veluci videmus EUychnii flammam diu in ftatu fuo fuftentari vegetam, fi defufl-bcationem
, ,
Dtus O. M. Rtgnum non modo maximam partera detrahebat Filio; fed eciam cornu copis fuum largilTimo antea alveo Benedidionem efi-lindens ita conflipabat , ut Redicuum Diredor Argentum pauloantea lapidibus non carius habitum a Subditis
bita olei portio
ipfi
Ci
affundatur
cito
autcm
,
fuftb-
cari& extingui,
ad
extorfurus lapidibus obrutus ad plures fueric
largioreolei affufione obruatur. Sopica hac Paracelftca concroverfia regredior
miftus.
diiucidandum
propolitum
meum axioma,
(nimirum.
Lib.I.
.coiicedat
Sea.II.
Subre6t.III.
;
,
143
(nimirum quod Deus O. M. Arcanum hoccc fdlcem

concredac paucilTimis vtrc piis.) Proinde rebus fuis optime confulic ille , qui antequam
efl appii-
&
.mentem manumque maximo huic labori

cicurus jpriiis
belli fui
randinon fuiftepeccatum alias habecquod fibi ipfi adfcribat errorem & iude fecutum irritum cffcdum, jjEgrc minimcferat ; fcd contentus (uo Grofto accepto, juxta Matthseum cap. 30. v. 9 certidime fibi pcrluadear , lllum , qui Animarum Noftrarum Saluci invigilac , opcimc novifle , talcm eventum ipfi fuifte rnagis conducibiletn. Per adeptioncm verb pyxidis argentea; vel plumbeae indigito ; licet fpe lua niniirum Ttniiurtt adeptione.primario exciderit Operator, nihilominus raib omnem ille fit perditurus Operam ; ciim hoc modo ,
ut plurimuminvenianturtamin re Mcdica Medicamenta egregia quam in re metallica, &c. enchirifesrar2proValetudinis& crumcnarum commodo. Ut enim nihil dicam quam egrcgia Menftrua
,
,
lecum habicet cribrum transjiciat

,
ac pcr fubtile cere-
&
tranfcolet cogita,
tiones fuas
.fic
,
&
fe ipfo
adcuratc quirat
quilnam
ad qus negotia perrradanda Deus maximus ille PaterfamiliasTalentum fuum defiiqui vocationem legicimam naverit ? IUi igicur
hoc
eft
,
,
libi
promittcre poterunt
i.
eam obtinent
vel rnediaie
quidem hxc prscipue competit Mcdicis. Horum enim Studia & meditavel immcdiate.
Irnynediate
tiones
re
nifi
Confcientiis fuis Itigmata velint inure,
non folum ut Medicamentis , funt inftitueiidi diuturna Antccellbrum Expericntia comprobacis -Corpora humana, a morbis prsfervent , & per illa iifdem hos cxcurbent ; Sed etiam ut Regnorum animalis vegecabilis & mineralis res naturales âgis, magifq; ruminenc, in harum qualicaces tam Philofophia ipeculativa , quam prae primis pyrotcchnica laboriosc & adcurate inquiranr, nec lal.tem credant , quod Veteres crediderint fed aliorum Invcntis pio & licito faftu & mulatione fua
,
, &c. & vameditationes labores impenduntur Tinclura Vniverfali a legitime vocatis ; unici Exempli loco adduco faltem Spiritum Mundi & huic analoga Medicamenta fpeciaha , laudabilibus effedibus fefe pluribus in morbis manifeftantia de quo vidcacur Niecnerus, peculiari de lioc Tra6>âcu, Frid. Hoffinannus , Cla-
pro folvendo Auro, Argento
Coralliis
ria utilia alia inveniantur,
dum
&
vis
Pharmaceutic Schroder.
Lib.j. cap.
alii
3.
pag. 140.
^dant adeo
,
ut
quo plus
iinc
,
potx
plus fician-
141.
&
lib. 3.
cap. 9. p
111.
decencer & legicimc fcfe vocatos credere pocerunt Proceres & Magnates Mundi In fpecie illi, quorum ditiones Cceteftis Diribitor & Gubernator dicavit Metallifodinis, ac fimilibus ad has pertinentibus, variafque ica nacuralia fcrutandi occafiones prjrbuit.
tnr aqUtC. 2. Mediate vcro
;
dum
efTet.ut nonnulli e
OptaaMundi Primatibus potius

item
plurcs.
,
Quemadmodum enim Kex
aut
Dux
aliquis in
Tcrriiorio fuo fummus eft Epifcopus , atque Anitux fui Saluti confulturus, Rerum Theologicarum, curam debet gerere , & de fubditorum Animabus .omnifcio Rationum Examinatori firidam olim
reddere cogetur rationem
Ac
veluti
Idem
fu-
premus
eft
Legifiator Juftitijeque Adminiftrator,
Virtutes ftabilire, Vitiaquc exturbaretenetur. Ica non minus , fi Talencorum fibi concreditorum de.bitam vult exercere difpenfationem
,
rcditus fuperfluos impenderent in adcuracioreni rerum naturalium perfcrutationcm unde Det Gloria , ac Subditorum quorum quom.odo curam gcf( ferint , rigorofum & liorribile ipns olim imininec Examcn, j Salus, Sanitas, & Suftentatio coaimodior emcrgeret; quam , ut ex Ambicione , Avaritia, &c. dclicias quxrant in Bello fape ipfis inutili, imb fumme noxio, fimiiibufeiue rebus Ruflicoium Cruore, Lacrymis & Sudore anxio pcrfufis. Negari enim neutiquam poteft , beneficentifnmum Creatorem ditaiFevaria LocaThefauris insftimabilibus in Terrs non folum profunditate latitantibus fed etiam fxpe fuperficietenus , lub vili quidem & fpreta utplurimum facie , Noftro vifui ex, ;
Metallorum,
Mineralium,im6 analogorum omnium, rem Phyficam concernentium , quibus fubjeda Terra do, per Viros Rerum iMedicophyfico-metallicarum apprime gnaros rigorofam merico inftituat inquifitionem , num inde aliquid emergere podic qub Dei Gloria , commodior fubditorum fuftentatio , ac Proximi utilitas magis magiiqne promoveri ; Sanitas item prsefens confervari ; ac amifTa reftitui valear. 3. Hifce mediate vocatis fubjungimus & adne(Simus alios Viros magnos & divites, qui Chriftiana & laudabili curiofitate ad rerum metallicarum, aliarumque Phyficarum indagandarum culturam rapiuntur, ac opes fuaspio ac devotb fcrvore, auc hsreditario fipe ftimulb huic impendunt. Si quan-
tata eft
do
igitur
unus
& alter modb
didorum didb mo-
ipf?m illam PoftelToris dicionem,fi venprecio fuperantibus. Si modb Terricoriorum nonnulli Domini , (nonnulli dico,quuni alii defideracum laudabiliter prsftcnc ; aliis vero pr;:eftandioccafio deficiat,) Oculos aperirent; & qui Horum funt Manus & Oculi , ( Confiliarios & Redituum Direftores intelligo, ) in hos inquirerent vel Eruditos inquirere jubercnt ; QLiod defiderium quidcmprarprimis liorcnte aurea Pace intelledtum velim Ctjm enim inter Bellafileant Leges; tantum abeft , ut Bellona fimiliacuriofa tradari fic admifilira uc potius Sanguinem plcbis, (metamorphofi Philofophis& Chymicis etiam acutiffimis incredibili, ) per nimias taxationes , & extorfiones fere crudeles in Aurutn & Argcntum fit tranfmntarura ; Qiia verb Confcientia id fiat.meum non eft , hic inquirere , aut decidere, Proinde Pofpofitis, vel
,
deretur
devocione ac vere Chriftiano propofitb incitatus, atque Animum curis publicis, meditationibufque aliis utilibus fatigatum recreaturus , dum miraculofas Naturalium operationes fcrutatur, aut doftos miniftros fuos fcrutari jubet, fimul audeat aggrediclaborationemTSr, Ur(db, id eft, pia Verfalis, rem forte faciet Numini 1>ivtno non invifam caveat modb ne limires curiofitacis tranfcendat, aut per haec ablivifcatur Muneris fui ordinarie obeundi, aut invitbmarfupibfubram arduarentet.
;
fefibris defidix
&
indignitati eft adfcribendum^
quod
fimilia occulte fepulca lateant arcana.
Quibufcunque verb affignatum eft Viti Genus aliquod a Medico-chymica rerum Phyficarum perluftratione feu medtate feu immediate inftituenda, .uti jam didlum, alienum, illi ccrte credant , fefe cahac vero rere legitima ad hoc opus vocationc
,
, ut locb defideracse Pyxidisauresaccipiat falcem Argento autPlumbo repletam , ( prsfuppono tamen , in methodo elabo-
5i vero fortafTe cveniat
ucpote fumme neceftaria dcficiente , ii fibi porro perfuadeant fefe fua fpe ac fine infallibilicer excidere aut Ci forte TinBuram improviso obtinerenr, poireffionem hanc futuram ipfiseffe brevem irri, ; ,
periculofam. Si enim Cardiognofi<K CwCogitationes noftrasobfervanti ia /<?/?i,Corda
tam
imo
&
magno
144
magno
illo

Rationum
,
cogemur rationem redScnptnra Sadere de quolibet inutili Verbo tcftc erit mquiexpeaanda cra, quam rigorofa quxfo fermones, tam non de Talento concredito ficio
die
,
.
rem
fuperficiarie
expcndentes
,illud
quod abufui
Artis deberent imputare , Arti ipfi adfcribunt; atquc ica inveteraco iili plurimorum in hanc odio perpecuum additur fomencum , maledicufque Lin-
quam
labores Noftros iplos concernente , an decentcr& legicimomodofLieritexpenfuin._ Minime enim fupcrvacanee aut ludicrd didiim judiccs conduSyracidn, c? v.z;. 14. av^Vô T.bt
illud
gux invidx acuicnr feniper aculcus. Hoc fit eodem quafi tato, quod jam ex fuo abufuexperitur
dis
noh'i\i(iia\!i
P cefis
dum
niniirum ru-
diSerium
&
illiterata ifta verfificum
mendicantium Sc-
non kihes tn mandatis ; Cit , frivole ne a?gredtaris, muntrts eH nor. qnod Et tui emm pins Tihi ejt commijjum ,cjuam poieris
ut frofecjuaru illa
,
qui.
jam dum
Qut vere periculum amat, laborantes Tales autem fine debita vocatione fua pro Bona optaro fcopo non effe potituros, Sed mde vel cfle Lapide acquirendo dilapidaturos indignum, Chriftiano confiat , quodob tinem vero
exenui.
,
tn illo peribit.
da,utilla hodie apluribus vili a:llimctur , fencftram aperit. Ciim tamen Viri illius juxta Cor Dei, Davidis, Pfalmi ut & innumerorum aliorum cantiienx ferrea impiorum Corda emoHienres nihil
,
aliud fint
quam Pocmata
farragine
,
Sacra.
Ut
nihil
dicam
dc vafta illa& immenfa
Gnomarum
quam
au Dicterio-
rum aureorum
Poetae qua antiqni,
nimirum
Av,:ritiE
&
iinpiis ftimulis incitaci
Arrogandx aliifque illicitis Laborem tentent & in,
ftituant.
Nec habent cur majorem fibi fpem hoc de Trophio cancipiant omnes illi Nafutuli Thitiatri , utpote levioris armatura: milites qui vix veftibulum Theatri medicochymici ingrefTi ac primis faltem Phyficam , labris guftantes Ncftar & Ambrofiani hac Atte in fine iactis Fundamentis decencibus fcitu cognitis fumme diihcili ncc prius fucceffive
,
, ,
,
quaNeoterici, quaHthnici, qua ChnflianiOculis & Auribus omnium, incompacabili Proximi emolumento, expofuerc, & adhuc exponunt. Cum igirur pauciffimi uti di6tum ,hoc myfterium adipifcantur , fecuriorem eligunt viamomnes
,
illi
quiSibi ipfisditridentes, verentur, nt fragili-
tateHumana vidi , impcrfcrntabili DivimeVohmtatis mandato omnia dirigence ac fua Sorte ( acquirendo forte pyxidem pUinibeam,) fint contenti<
,
fi
integram
&
plcnariam
Tinclurt.
; ,
el.iborationem
necedariis
cum
lcaro altioribus nimis prarcipitan-
terinhiancnihi!,
quafi inftituunr,
,
qnam
arcana crepant
&
meffem
antequam fcrant. Similcs imo adhuc inferiores funt
hifce
omnes
illi
indoftiCiniflones ac vagabundiLaboratorculi,
qui aufutemerario,illotifque,quoddicitur,maniacci bus in arduum hoc Studium irruunt , ac pro
piendohocEridosPomomanum indignam
cius extendun:
;
praeco-
t fcd fecundum vul<janon adoriantur, aut tenten. ..^ ..^ rem illam Chriftianorum noimam Ora & Uboray id cft, muncre fuo funin Vinea Domini fodiant gantur curiofitatibufque naturalibus non adeo fublimibus perfcrutantis immcdiate & ferio incumbanr. Spc frcci certiffima Dcum providnm Noftrum Tutorem & Benefaftorem fuis fidelibus dormientibus dona diftribuentem & hoc regale non miniis improviso illis efib cxhibiturum, fi iter, , ,
,
,
falfo
credcntes
incumbere elaboefle
na:
rationi Ttntlurdt Vntverfalis unum cum prseparatione Fttri Antimonii , Salis Jartart SpirttM 7\litrt,SiC. aut cum communiMetallorum
idemque
Ma\ejiai
Animarum Saluti conduceret. Veluti Divina olimad majora opera fua obeunda faEpius
eiegerat fpretos
,
&
abjedos
v. g.
Moyfen
fugiti-
fufione.ac feparatione,&c. autem prsecipuum meum fit propoh Quamvis ^. . ^ . I^. ^ rr ...IV. 9., ^,,-^ o/ quas ad tum, hic tradare de Tinilttra Vniverfali , quafi obiter nihilominus hznivtam pertinent propter analoeiam mcntio itidem facienda illarum
,
vum gratiofum Regise Filiae favorcm adfpernentem Davidem Opilionem Saulum Agafonem ,
,
,
Deiparam Mariarn humilem

res
,
,
&
&
Apoftolos pifcaco, &c. Siquidem fateri cogentur plures Rerum Phyficarum Indagatores fefe fxpius dum intenfo
,
Tranfmutacionum
<\nx VtaParticulari, quam di, nimirum Metalla ignobidum , inftituuntur cunc, Metallica mcliora item alia varia Mineralia
fervore invigilant aut infidiantur enchirifeos cujufdam,aut alteriusrei adcptioni, tua fpe excidere ;
alio vero
tcmpore
fuperficiavie qnafi
hoc
vel illud
&
diantibus Salibus, aliisque modis, in
Aurum & Ar-
centum
exaltantur.
Quicunque
igicur meditatio-
nes , labores & bus impendunt
nummos
;
illi
non
fuos talibus Particulariminus de legitima Voca-
tionc fibi profpiciant , alias, fifua fpe fruftrentur,& non obtineant , quod volunt non habent de quo wirentur ; fed cxpendant antiquum iiiud : Quilibet fui FortunA Faber. Hi iofi hadcnus recenfiti currentcs , licet a Deo non mi'ttantur,funt prxcipui e ProfanatoribusTcceco cccftwr^ noftrx dum enim ca:cutientes,aut
, , ;
Pifcium copiam conftringere, illudque ex infpcrato, quod antea ad faflidium & laffitudinem ufque fruftraquifiveranr, ccelitus accipcre ; quod Ego multorum , propria^; Expericntia ftabilire pofTem. E contrario , quemadmodum Dfwj O. M- dignis
tradantcs.reticulafua
maximam
fuis
quos ad hoc opus elcgit
inter
dormienduna
,
quafi exhibet id
donum
ica
,
illi
omnes
qui 'Deo
quafi abnuente huic inhiant
veluci cc^cucientes,
aut ccecos coeci ducentes, a Scopo aberrant.quamvis infigni polleant ingenii acumine , ac oculatifli-
ma
circumfpedione rem tradent

cfie
vel
fi
etianti
cum
ducentc, uti modo didum, tantum Opus tentant fine vero fcopo, a fcopo mcrito abcrrant ; cu.n in florcnte vcgeti yEtatis ytftatecum Formica rebus fuis domefiicis non adco caucc & pruden-
talium nonnullis licuerit
tam
felicibus,ut
Opus
&
hoc maxima
fui partc, vel
quoque plenarie abfolve-
rint .tarnen defidcratiffimus illius nfus aut
accedence famelica j4ltatis feniFamae, & temporis, lis Hyeme, fada irreparabili & jadura , concrcditorum & nummorum divmitus novi Auri iuccmpeftivam nimis tarde dolent per
ter profpexeriut
,
perquifitionem proprio Auro ferc fpoliatos , fcro cum Phryojbusfapientes.necalicnis periculiscautifadi. l^mptereanon immerito omnium fubfan-
plaae non, aut breviffimo faltem tcmporis ipatio a Deo illis conceditur. Cujus rei plura mihi ccrtilTime conftant exempla ut unius falcem & alterius memincrim , addo fcquentia Primo rogatum volo amicumLcdorcm, utrcgrediatur inCaput antecedens ubi nonnulla addudorum Exemplorura TS'< exiftentiam firmiffima veritate dcmonftrantium pro hac meafcntentiaaperte militabunt
;
.
nationibus
fit,
ludibrio fefe exponunt ; Inde aucem nt alii circumftanciarunQ fimiliiun ignari , ac
&
& teftabuntur.
II.
Retulic
mihi
Chymiatcr
Lipfienfium
maxime
Lib.I.
maxime
aliquories non fine
Se5t.
II.
confiliis
,
Subfe<a.III.
cum
divcrfis in locis
14;
fierint
,
famigerabilis.D.Johaniies Michaelis, fefc maxima Aiiimi dcIe^Sacione
hic
ad-
juvare.
Oculis ururpafle Matcriam e Aittteria Vniverfaii praEparacara vitro inclulam , in locistenebricofis, no6ta radios fcintillanrcs , inftar candelx , diffundencem , apud celeberrimum Sereniffimi Saxonijs. EUHoris Campi - Marcfchailum Joh. Georgium ab tyirnheimb , cujus rerum bellicarum heroice geflarum noti oblivifi;etur Enropa Nofira,
&
voto fuccedcbat negotium, fibi promictebant, ctim id fagaciori ingeiiioruni dexteritati ac concordi confultationum in Principiis Phylicis folidc fundatarum fundamenco eflct fuperftrudum atque indefclfa Labor agilicace & induftria continuac
Aliquot menfibus
&
eo feliciorem hujus eventum
Hic negotiis miliraribus fatigarus inter alias uciles curioficates Chymicis operacionibus fpiricus fuos refocillavic & quod fibi ipfi adeo commode non liccbat per alios fieri curavit. Flamivomi aucem htijus arcani Hifl:oriam mihi clarius detexit Nobiliffimus AulsE Noftrx Prsf^clus, & Confiliarus bellicus , Johann- Chriitophorus Pfiu> qui tuncapud didum Arnheimium inter nobiles erat Ephebos Hic enim prscipue cum Famulo cubiculario aliifque, alternis vicibus per duos fere annos node dieque in itineribus , Caftris , &c. Vitrum oblongum figillatum Pulverem obfcure viridem concincns in majiu geftiare , ac perpecuo raovcre & agitare in mandacis habebac. Ad motum.per tempus magis continuum apparuerunc multa grana piforum 6c lentium magnicudine quafi ignis fcincil,
hifce omnibus nihil obnon placuit , ut fibi propofitum attingerint fcopum Horum enim unus moriebatur alter ob inopinaco intervenicntes curas domefticas non adeo decencer obfervabac necelfarias enchirifes hinc a reda aberrabac fscpiiis femira. Tertius indefefso quidem fervore inretur.
Verum enim vero

,
ftantibus
vigilabat Operi
fed irrito itidem eftedu

,
virrum
quidsm jamdum aliquot menfibus exadis expedationem prxtct omnem rumpebatur Hinc opus ab ovo quod dicitur, denuo ordiebatur non minore, ac prius perfpicacia. Fadis ita per tempus omnibus faciendis, res adeo e voto fuccedebar,ut anrei montis Partum fibi certe pollicererur fed vitrum tam moiliter cradatum , tam modefto Ignis moderamine fotum,non fine ftupore omnium in multa
, , ;
enim debit^ excultum
&
vero per temporis aliquot fpatium motu fortiore evanuic eciam radians & igncus Pulveris fplendor.Unde acccperic Vir generofus di6ium vicrum cum palvere , non adeo cerre confiiticNobiliffimo /'72^ro,nifiquodnoveric,Ipfum cum Anglo quodam Hamburgi degence ob variacuriofa & arcana fecrecum fsepius exercuilie colloquium literarium. Ipfe vero Dn. Campi-Marefchallus aperuic Dn. D. Muhaeiis , huncce Pulverem e(fe TiBuram Vniverfaitm , maxima parce abfolucam & perfedam, fibi a magno Arcis Filio , Thefauri loco concredicam & donatam Sed audi eventum Cum Facis urgentibus generofiCfimus ilie Archiftrategus in hoftiles incideric manus,fimul hoc Vicrum ab iifdem indignis direptum maiwbus abiir, exceffit , erupic; & procul dubio confradum a milice ac Poffeirore quodam imperito pulverem pyrium Jiuic pulveri anrcponente. > 1 1 1. Chymiatro confummata: Eruditionis & Experientix concreditur a quodam Europto Prinlancia. Celfance
,
: :
diffiliebat frufta.
Unde
fubolfaciens Diredor, Pvl^

,
iicem Domini hic latitare plius
fuos digitos Operi
am-
admovere
& quidera non immerico, religio,
ni fibi duxit.
Nifi prolixitatem naufearem
huc varia Exempla

fefsa
felici
fuppeterent ad, Labores tales arcanos inde,
quidem fedulitace & curiosd dcxteritate, intamen & irrito eventu in variis Magnatum Laboratoriis failfe tradatosdum nimirijm aut improviso mortuus Laborum Diredor, enchirifium przcipuarum folum gnarus , aut rupta vitra expedationem prster omnem, aur alias ob caufas fpe fua
firmilfime fibi concepra ita excidebat Pofleflbr. IV. Nec femper primaftatim vice annuit
DEUS
Labori
Via hac carliolica inftituto, uti quidem plerumque fieri& facilius folet in aliorum Proceffuum tradacione.Sic novi Medicum, qui Tempus amplirtimse fux Praxeos exercicio fubtradum perin
cipe procefius
vcl defcriptio Laboris Vniverfaiis,

,
luftrands ^JMateris. Vniverfaii deftinabat & hoc quidem per integros viginti annos [ quantum Patientiac hoc requifiverit facile quilibec judicare
,
,
de quo
certiffime conftat
eundem ab
Antecelfori.
,
pocerit
cacia:;
Per illud cemporis fpatium force fua coneffii
bus modo prasfcripto fuiffe elaboratum ut denuo hoc opus centaret, & felici aufpicio abfoIvcret.Hic fccundum Confcientiam & Scientiam facit facienda fed infaufto aliquoties eftedu Vel enim Vitra rumpebantur , vel qusdam enchirifis , iplo minime talia cogitante , aut fufpicante , erat omilVa. Hinc expendens,vimunitameflefortiorem,& quod p!us videant Oculi, quam Oculus ; & plura perficiantur manibus , quam manu , concedente fuo Superiore pro re denuo caute aggredienda,& dextre finienda duos fibi adfcifcit focios, veteranos in Callris Chymicis Milices. Triga hasc Medicorum in Laboribus pyrotechnicis , rerumque naturalium perluftratione exercitatilTima , ut candem tandemque poft
i
-,
tencus invenlc fuccelTive diverfa remedia rarse
Tandem
juftus
Deus ficbenedicir hujus in-
duftri,E, ur iuvenca fua
medicamenca
,
ica exalta-
re
&
depurare didiceric, quo adepcus iicmedica;
mentum ,non c^mdcmV m<uerfîe tamen huic anaj. logum cum morbos varios ab aliis relidos, medicamencifque alias probaciflimis infelicicer propinacis, fa;pius fanarec.
:
Exemplum quod quamvis non fit Panacea nihilominus cum prxcipuum fere inter Medicamenta particularia meV. Adiiedam his aliud
, ,
reatur
tur
;
iocum.non adeo inconcinne hic fubjungi*

,
tantas meditationes , tantos fudores , tantaique exhibitas impQnfas reportent hucufque denegar tum ipfis dignum Trophaeum, nimiriim 7'V3m>-. Vniverfalis acquifitioncm , concludunt , fefe velle materiam cathoHcam , 3iAcm2iX.Q priiis ponderacisi
propter noftram indignitatem, abufum aliafque caufas , fimilia magna Arcana fa?pe Nobis fubtrahi permitrac. Supra laudatus D. MichaeHs< solobax priparare Mfircurium cum Auro vere fixatum & prajcipicacum utpoce remedium , in defedu Tiniiur<& VntviVfalis
ac inter medicamenca particularia nuUiiaiii.facile
cum Deiu O. M.
fanda Fide invicem communicacis omnibus ci,r, cumftantiis , una eadcmcûe methodo tradar.e; fervente autem inter maniis Opere fefe invicenrt frequenti literarnm commerciQ , ingeniufquo
,
&
cedens;
,
'ie.^.
eludences
timonii
pIuresMorbos alia Mcdicamenca edomans. Proiade nJff enitrvnn i/i.ryûri juxta Baflium fâlentifumendojiiercuai.paices tces,
cum Croro
mm compofito
&
Tom,
i.
calcis
14-6
calcis Auri
Bibliothecae
.
Chemicas Curiofa^
fcit
,
partcm unain diuturna tricuracione mixtum indudcbac ovo Philofophico, quod dtcunt ChymiciiHoc quotidie debcbat inverti pro faciliore mixtura,
prsfentem
quam vaflum Auri currulom PolTefrorcs vcl & confcdum obtinucrint vel median,
&
feliciore contentorumcirculatione,
leni arcnae calori.
immitcebaturque
Laborem aucem huncce concredebat manui laboriofx ingeniofi Dn. Macthix Ziitemanni. Hic per integros otlodecim Menfes vel fequiannum
laudabili vigilancia
uno eodemque
,
in teporis gra-
extemporanea metamorphofi pro lubicu perficere valuerint; & in fpecie HelTnontius in citato Tractatu , Atbor vira: dido.p.m. 630 hsEC profcrt verba Ille_^ ûi ^JPJiht priinum dabat pttlverem aurificum , habebat faltem O" ad minimum Sjtn tantundein cjuantum ,ad ducenta iniUe~ na Lihrarutn zyiuri comrnutanda fat forent. Item
te Lapide tingence
,
:
du continue regebat diSum Vicrum. Poft labores tam longos camque moleftos cum jam uicima ipfi forec imponenda manus, arque ad ufum Pulvis extrahendus quadam node audit infignem frago,
,
quarta ab Helvetio adduda Hiftoriadocet Adcptum illum tocidem Pulveris tingentis fecum habuilFc in promptu, ut vigmci Auri lonnas (ubico
,
parare
fi
ipfi libucric
licueric.
,
rem didus Dn. Zittemannns

finio
in laboracorii
con-
&
alii
vilibus induti Veflibus
Nihilominus hic, Vicam vivebant huluxuria
dormiensi hinc confternatuse Leftoprofilic ac mala ominans , Vicro fuo adproperac ; fed reperic faltem in arena paucirRma preciofifTimi hujus pulveris granula, cum minucis Vicri fradi fragmentis , reliquo , & concinente & concenco omni in rnille parciculas difrupco, ac per cocum Laboraco-
milem, devotam ac apompa
&
Mundana
omni alienam. Hic Te denuo rogatum volo

velis inceriora
fa
ti
,
mi Chriftiane,
Cordis Tui ruminare, ac Animi fenpenicius trutinare Si Dwin<t placeret Volunta, ut vel centefima, imo millefima talis Portio
liberas tuas percingerec
,
rium
difperfo.
ad
Pro iT>elioridiaorumdiIucidacione , &, quod non liceat cuilibec pro lubicu indignis nianibus in Arcanum hoc arcani(Iimum involare atque e Ccelefti Cornu copix illud quafi eriperc,in inexpertorum , & avaricia v-ambitione , &c. obcxcacorum
ingenue - Chriftiana impulfus Charicace exaliorum Experientia (equences fubjungam pcr-
&
manus num in filentio Vitam piam, probam &tranquillam fis tranfafturus an non potius Adamiticum pcccandi defpe
;
gratiam
fit excitaturum illicicas Cupiditatum mundanarum fermentationes , ut Fidei tna fcintillula ncutiquam impedire polTic quin iifdem Divitiis fis abufurus ad varia jEternam damnatio-
fiderium tantas
nem Anims
^
fuafiones.
nimium adhoc inccmpeftive SapientilTimi Regum evolvant Opus avidos ; ut v. cap. ibi 30. 7. 8. 9. auProverbia; ; Salorr.onis
L Rogo omnes
&
parientia ? infirma Verbulorum mcorum tenuitate Tibi pcrfuadere vellc videar , Amice Ledor , Teftes producam non faltem Philochymitujc
Ne autem
cos, mulco minus Mifochymicos
rea memorix
jecernae infculpcaeft
Gnoma quam
, ,
ribus
aliis
fed, audi , e pluloquentcs magnos Alchymii Patronos,

,
merico teners Noftrorum Liberorum ^Ctati inculcamus : Dho k Te rogo , Domine^ 9 mthi
ne deneges , antequam moriar ; Fanitatem daciafac a me longe aliena Paupertatem
:
& Men' & Divitioi
fedfaltem Vttlui meo neceffaria. Nzj " dicarft, , quis forte fatiatus alliciar ad negandum , peraut egeflate compitlfus , furer , tfi T)ominus jurem Nomen Domini mei. Vencila, fis mi Chriftiane , vencila, fis , accurace diflum diderium Corda feriens , offium medullas penetrans Pecitur enim in hoc ut amoveantur Divitiac, quibus anxic inhiant Chriftianorumplerique, ) addica fimul racione , Herculea cujufcunque eciam Philofophiae
ne mthi des
;
&
'
&
ZvÛferunL. Helquam Arbor Vita hxc profert digna infcnbit p. m. 634. mcmoracu temerttatit attinet meam Perfonam vcrba Quantum cjutd DeM, fcribanu Novit û firibendi infuetam. gratias ejuid ciim contulifset tn^ ^goilli vera. , fcio me Taienta ejuintû^ feciffernque me indignum (fr haSleaus repudiurn corameo faUm efjem^placuit Di~ vinx "Bonitati auferre a me tria (^ relinquere adhue bina ; Vt mejic ad meliorem frugem expettaret. A4afuperius citatos,
Vetium-,.
,
,
Helmomium
,
Helmontius
in differt
luit
inquam-.
non effem utilis plurimis jus (jyfundi periculis.
me depauperare cr tolerare^ ut , jnodo me falvaret ob hu,
Sit ipfi
aterna Sanclificatio.
Philofophus
iiiejue
nimirum , cum ita fpicula coatraria retundente mediantibus luxu Diabolo, Artifice fecile a Mille illecebris feduMundi infidiantibus riofis varie atque ideo perabuti poflem , Opibus 6lus, didis jurium commitere in Deum meum , illumque deferere in jeternam Animae meae ruinam & inte,
Idcm
dus
ibid. pag. fequ.

,
T^mo vere
,
,
AuU;
efi
nec Principes feqttitur

cjuia
adulatur
îutppe
,
nulla re indigtts
,
fpernit
û^tcunjue^
Prtnceps dare potefi. Idcm in Tradaru Medica. Poceftas nocato , inquit circa finem Tandem ac tandem Chyrnia pro fui apicc Vniverfale^
minum
x\x.Mm.
folVens parat
,
tjuo
cunfia remeant in
primum Ens
perpetuo inconcuffum ftabic, quod Divitiarum amorio legicime peStante itaque hoc
veluti
prxbetaue dotes nativas,ahjlerguntur labes originalet
tatur
hoc
in difto,qua confciencia , qusefo

fibi ipfi
mi ChriTy-
corporum, erf. Sermonem icaconcludit : ^/j.' ;nam mihi Lagena femel poffeffa nen ablata ! Sed wo-
itiane ,qui
ad prolats Sententia! Authorem, de

diffidentem,
,
genuino
Nummorum ufu runculus es in exercitio Pietacis importune ac Deo invito aggredi

,
&
poteris quafi tencare laobti-
& a Te borem talem qui fi haberet comiccm defideras, neretur, quod

abfolveretur
,
peri-
ulofam , & Tibiforce exitiofamopulenciam? Cceterumconfidas, velim^, fiTibi conducibile forer, facillimum efle Deo O. M. permitcerc ut in Vi,
Deus , cur Capra caudam tam brevem dederit Nornen ;> in Secuia exaitatttfn^ fatque eji** filius foia fanSlifcans voiuntas. Idem raodo pitata Diflert. Arbor. Virac. p. 633. Sed inutilis huic <vit* fepeliar. Quia Spirttus lanitor Lagenam abHuli mandato e]Hs , coram tjuo totus iJffundus Fungut quod Sit tpfi laus , ûi dtdit , cjuiqut abfiulit efi.
vit
Sit
nea fua fodiens

fungens
id eft
defignato munere rite
fuum trat. ZwolfcrM Mancilfx Spagyricx part.r cap. i-. p. m. 350. feqaeotia profert: Hac de TinUttrA
,
& naturalia fcfutans , Thefaurum huncce inJcftimabilem repcrias. 2. Ex Hiftoriis pofTibilitatcm TtaBura demonadduftis pate. ftraQcibus Capice prascedente
Phiiefophorum^
ticet
tjuam Rever. Pater

,
Athan. Kircht-
^' categorice negavit
adflruenda fufficiant.QÂam.,
;
perpauci
obtineant^
deett.
frofcribtre
minimt
Rerum tamen natura Habet tnim cr Uiift

quemad'^
Lib.I.
Sea:.II.
Subrea:.III.
m Rerum
natura Ttnnuratn Vniverfa/em
, ,
Maii Proto' ^(iemadmodttm Arbor ScientU Boni ParentHm Noilrorum, fuitm de C<e/o oenium, ûi romeam protegat, er curiofos ac indignos cum pauci fint qni Firtmem & divitias affiuentes ]nngere mverum. TJnde accidit jufio Dei jttdicio, m ii <jni e\m Vel jam compotes faHi ant eminm eampraifiiciunt confuftonem patiantur , eam ex acciphttt bis acHta
&
dan
mi-
randum
in
fanc eft
cur
omnium Autor non
fumme benignus Bonorum

,
largiiis
&c
pro aiias
folita fua
arceat
Gcnus Humanum effliaim amatum Munificentia
denti deperdant
remoram ac obicem Deo opponentt^ ; Argentum nundinantes AnimAproNB.iV^f Aurum

,
&
hanccc diftribucrit ; fed rcliquerit lucidiffimum hunc Solcm obfcuris ignoranci^ tenebris & nubibus opprclfum reliqucrit eam paratu non difficiJem , fed diiiicillimam , tradatu non periculofam,
,
pria pattantur detrimentum->. HelvettHs , iii riiperius allcgato fuo Trai'5:atu , Vitulus Aureus nomiiiato , quamvis jucutide , ample & diferte de TtnHura diHerat , ac ejus realem exiftentiam autopfia comprobec , nihilominus hujus elaborationem dilFuadet
,
fcd periculofiflimam. Cur non ad minimum ( Si propter indignorum abufum , vulgo innotefcere Eandem non confultum duxerit ) pluribus vera Pietate&Probicate OrbiChriftiano k(c commcndantibus concredideric , cum uberiore hac mani,
pag. lo.
fic
loquens
Nolim,
ut ûis credat , tneum ejje fcopttm primaristm->, tan(juam fi Filiis hujus facuH dignis (ir tndignis per,
fuadere velimj
ut in hoc opere laborentj. zJîni-
feftatione incredibilis tam ad confcrvandam & recuperandam Valetudinem ifigrotantibus, quamad fuftcntandam vitam Pauperibus emergere potuif^ fet utilicas & levamcn ? Huic objeftioni refpondeo , De TinElur^ exi-
megentium
jus
,fed potius dehortabor curiofos Artis hu-
fanUe abjh~ ; veant ab ifiiufmodi periculofiffirno Arcano, tanqitam^ ab aliûo Sanclo SanRorum. ( Veluti inter plures
ut
tndagatores omnes er fmgiilos
Me hic fupcrvacaneum judicare, cramben coftam proponere fed remicco dubitantes ad Caput antecedens , ubi ocularcs plurium deftencia
tocies
monftrationcs refponfi
Sacerdotes & Levitasunicondtem, nimirum fummo Sacerdotipermiirum erat intrare hoc Sandhim Sanftorum reliquis omnibus ad varia alia negotia
,
loco fatisfacient.
Hifce
ipem prster omnem non contentus pro refponfo habeat axioma illud Philofophicum , quod contra Autopfiamdifputare ,fit infipidi.
Si itaque revera hsec exiftit , inexcufabilem fere facit injuriam Divin^ cMa]efiati omnis de
deftinatis.)
Adhsc Capite prscedente demonllratum

Sinenfes
efl:
mukum quoquc Temporis largifTimofque fumptus impendere pro acquirendo Philofofhleo Lapidz.j. Cîam infaudis autem eventibus hoc volvantSaxum, Aurumqiie fuum fruftra dilapident Viri illi acurilTimis alias Ingeniis& eruditione pollentes , ampliffime clarifTjmeque colligi poterit c Leftione Autorum ibidem citatorum, adeout Alchymici ab Incolis communi fymbolo pronuntienrur Impoftores. Ciim Aurum , quod
hac dubitans.
fcelus incurrere
Nifi
cnim foedum ingratitudinis

obftridus
eft
,
,
velit Chriftianus,
ad ampliticandam & exrollendam nunquam fatis laudatam , nec laudandam miraculoforum Operum Divinorum Magnificogirationcs fuas applicare
centiam.
vero ipfam dico eandem effe imo quafi ineptam & frivolam. Quis cnim mi Homo, ingreffus eft Senacu,
Ad Quiftionem
,
,
nimis curiofam
luai
capiendum
poffideanc
,
illis
erat
minime capiant quod vero

;
ccelefte,& quis Sacro-SanHa Mono -Tnados

?
amittanc
;
neque eas exhibeant
quas
Confiliisinterfiiit
Qiiomodo
poteris, argillacx
fpondenc, divitias Eorumque marfupia, quafi fint confedla e pelle Chamileontis , quse non alia rc quam Vento & Aere impletur ; ut elegantibus utac Verbis Thomafi Garzoni , nella Piazza univerfale, Difcorfo 15. de gli Alchymifti , p. 140. Vel ut nervose jocatur Ciariin D. ]o. Dan. <iJ}-faior, Collega honorandus , in Navigatione in novum Orbem fine nave & velis, Thcfi 36. qui e Charadlere Dei fui pu-
Auri nimirum, Ccntrum perfeftionis (Q ) amitcuni, reliSo {altem nullitatem indicante circulo vacuo (Oj Cûamvis autem diSi Sinenfes (ummc fint ingeniofi , maximoque polleant in Re literaria acuniine, nihilominus apud nuilum Hiftoriz Sinicse Scriptorem invenire mihi licuit aliquem qui de accepto hoc aurco vellere criumphare pocueric, pricer folum Regem Hiaoum fuperius addudum, qui camen in hoc faltem aliis felicior , quod gloriari potucrit , fefe fuam caniticm obtinuiffe fine Morborum infultibus , & ab .-Cgritudinibus effe prsfervatum , mediance Chymico hoc Remedio. Proinde cenfeo cam circumfpeftos plurimorum Labores non force forcuna ica accidilfc infauftos & fruftraneos ; fed Deum O. M. Operacores hofce
tatitii,
,
,
quid facis ? Si licerct, detafibus hsfitare,& controvertere ,vellem tectiaminterrogare nonnulla , v. g. Da mihi fi potes , ex Tua hacmota Hypothefi,rationem, cur permifit Deus ut Regum Sapicntirtimi , Salomonis Scripta de Rerum naturalium Qualitatibus abfolucifflma a Cedro Libani ad Hylfopum parietis tranfeuntia pericrinc ciim tamen ex iifdem amplillima potuiffenc igrocancibus emergerc cmolumenca& levamina cur idem Det44 O. M. non cicius cx Indiis , &c. cranfmific Nobis Europxis fub Chrijli Vexillo milicancibus cancum preciofilTimorum Aromarum aliarumquc rerum medicamencofarum 'cumulum, tancam iccm Auri & Argenti copiam, qui potuiffent cedere jamdudum uti jam cedunt in folatiumsgrotorum ,in auxiliumPaupcrum ? Vel cur idcm Deni Nos Populum fuum , non a Morbis prsefervat , ut itaplanefuperfederepoffemusremcdiorum ufu ? Vel, cur Angelus non frequentiusdelcendebat in pifcinam Bethefdam pro fanando primum
,
,
,
figulo quxrere
coram Mundo
ifti,
oculaciffimos
& Sapiencia turgidos

,
tanti Myfterii revelationc indignos judicaffe

,
dum
utpote Ethnici , non Honorem Divinum Proximique commodum Laboribus fuis fcopum prarfixerint ,fed Auri fame, aliifquc ftimulis impiis impulfi fecerint
,
ingrediente ? Joan. 5. Aut cur idcm fingulis vicibus non plures fimul fanabat , uc mifellus illc claudus rcconvalefcenriam per cotos criginta odo annos non debuiirec fruftra expedare ab Aquz commotione ? Ut caceam millealia ; Po/Fem icem opponere , quse acutiffimi Philofophi Sinenfes contra infinitam Mifericordiam
&Omnifcicntiam
ris
clementiffimi Noftri 'Proteô-
quod
fecerint.
4.
Dum
ita ingcnuae difuafioni
audio nonnullos
talia
I.
obloqucnces
fum intentus, Si verum eft,
Jefuita Xaverio pro propaganda Chriftiana Religione ,& convertendis argutis hifce Ethnicis lapidem moventi omaem; nec Vits proprise parcenti, veluti videre
cr Nutritoris objiciebant
Tom.
eft
I4S
eft
Bibliothecx ChemicaE Curiofae

in
folito hic operari defioar, ncc
Excexorum Artis & MorumSpeculo, Hillor. u. p m. 55. Ne autcm inleees Pietacispeccem, necfalcem in Melfem Theologicam inrmnittere videar crenam revoco; fccuriusadxo tTsx^v confugiens cum in tam arduis non confultum fit nimium phiiofoapud Erafmum Francifa
; , ,
fuum qusrat Sepen^
trionem^; fed vagabunde circumgyretur; utproinde nefciat Nauclerus, quo fuum' dirigat curfum. Exindc omnibus patefcere credo, Divinarn Sapicntiam hoc Orbis refiduum Pofteris Noftris, fi qui
futuri funt
,
indagandum
,
& Magnaha
fuaibiforte
phari. Supra laudatus Schrbderus mihi faflUs eft, quod oleum fuum Auri bis faltem prxparaverit.
latentia propalanda refervaife.
Hinc non immerito mirari & quarrcre poflet aliquis , cur tantum myflerium non fxpius compoDcus impcrfcrutabifuerit ? veriim refpondeo lis talia Regalia non vult divuigata & tanquam ufualia haberi Medicamenta. Propterea potius Qiiam miraculofa funt Opera Tua cxclamamus Domine atque rufpirare cogimur cum Hcinfio: Quantillum eft Quantum eft quod ignoramus quod fcimus c.t maxima pars eorum , qus fcimus, eft minimaparseorum, qus nefcimus. Notatudigna (unt verba Heinrici Kunrath, Amphitr. Uagog
:
:
Stante igitur hoc quod varia Mundo utilia proficua. aut adhuc deHtcfcant occuka & fepulta,
&
aut iterum evanuerint, cx imperfcrutabili D</ coa filio , fuperflua fane erit controverfia , cur Detu O. M. Tincluram noftram, aut fimilia rcgaiia dona non in ora & manus omnium , aut plurium faltem
diffcminari conceflerit.
in Figuram tertiam
p.
m. 200.
ctir
5 cû&rts
cur untu
tantum fit (JÎtindni, <^ phorum CathiltcM Lapis
unta tantum Philofo,
refpondeo
qttin plttres
,
Deui
nolttit
115. V.
T^ntio efi
^tucuncjue
noluerit,
Volttit
fecit.
Pfalm.
;.
Cnr vero
Tu quare ab 0;
Jpfe Joltu novit.
Ciim vero per ultima hic odo vel decem Luitra Domini iilius nJMagni Vinea juxta Matthduni^ cap. 20. plus fit fofliim & laboratum in rebus Pliy ficis , hoc cft, plura Arcana Chymico-AnatomicoBotanico-Phyfico-Pharmaceutica fint manifeftata, acin antecedentibus totidem Siculis , videtur inftare nona vel undecima Hora diei Uc ita fortafle gratiofiffimus Bonorum omnium Autor ante inftantem Orbis ruinam extraordinarie non modio aut trimodio fed toto horreo, fit admenfurus dona fuahadenus nondum divulgata.
in
,
;
Adcurate enim minime valet indagare innata Ingenii imbecillitas cur Polarchx omnifcio non libuerit Anteceflbribus Noitris ac nobis quilibet Natura: arcana revelarc fcd etiam Pojh'
Humani
C A
VecUrans
,
UT
V.
rorum fedulitati nonnulla occulta & inexperta fcrvare indaganda & detegenda. Multa fiquidem
fuperioribus feculis tio jam iterum evanucrit
tuitTe
,
qua Materia ^r^paremr

l^niverfahs.
Tinchra
fuilfc cognita quorum cogni.
ccontra vero plura la-
& adhuc partim Anatomicis ,Botanicis, Chymicis,

,
latitare noftro
tempore
in
aliifque rebus
tam Medico-Phyficis fateri coguntur omnes
quam
illi
,
aUis variis Scientiis,
qui manifeftifTimis Ex*
pcricntix teftimoniis inconfiderate reluftari non audenc. Praeter meam opinionem forte hifitantes
ris
ablegatos volo ad Panctrolli fuique CommentatoSalmmhii deperdita , & nova reperta Ibi , enim invenient, nifi ftupor Animos obfederit,quam
,
;
Verbis Materia illa , quam innumeritamdiu verc & apcrte nominari fruitra defiderarunt atque expedlaverunt anxie quamplurimi quidem tot Szculis antea nominarunt , & defcripfcrunt fermonibus iumme obfcuris hieroglyphicis, ac Emblematibus tenebricoso oblcuritatis velamento obdudis non pauci item fermocinationibusplane ridiculis,quafi fanaticis.ac ftohdis,
,
TAndem, tandemque hic claris Liceris

perfpicuis, proponitur
;
miraculose & varic Ludat in titmams Divina Totentia rebttt ! Hifce unum faltem addo miratus fum fxpius , ( ciim notum fit quid non mortalia Peftora coe geric,& cogat AurifacraFames,; quod impiger extremos currens Mercator ad Indos (& qui negoProceres Orbis ) palTi tiis mercatoriis prasfunt uc Ttrra Aujlralis incognita , fuerint hucufque illud Nomen fuum incognicum quam dicunc Hoc eft cur nullus exortus fit nonon mutaverit vus ColumbM novus MageUamu, novus Dracm, &c qui to: Myriadibus ignorantium fuperftitem huncce (JUundi angulum indefelFa inquifitione detegere & propalare fuerit aufus ; cum dubio procul omni Dtvina munificentia uti ubique , ica & ibidem tam fanitati quam ceconomicis noftris rationibus plura magno incremento & emolumento fu: , , , , ; , ,
,
venum expofuere ut crediderim , Eofdem ipfos nefcivine ,quid dixcrint, quid fcripferint optandumque fuiflet , ut plane tacuiflent ciim ita incredibilem confufioHcm & turbationemexcitaverint in Animisres Phyficas fcrutantibus ; Et tantiim abeft , ut iftis fuis narrationibus rci huic abftrufa & intricatae dilucidands facem accenderint aliquam ut potius nova, eaque denfiffima caligine illam obduxerint. Propterca arrige nunc Aurcs Avare; Arrige Aures Ambitiofc ; Arrige Aures pauper Alchymifta mifer Laboratorcule , qui hadenus vefiivifti cutem Tuam fiimo , fudore , fanguinemque exfiigente miferia, qui corpus nutriviffi fpe cxfuccd, profigurifque Enthufiafticis
;
tura recondiderit ? Poftquam multi hac de re varias mihi commutandem quinicaverant rationcs infuHncientes
,
Arrigite Auresfinguli &omnes, ; qui curioficacis ftimulo adi auc alium quemcunque fcopum intendentes hadenus inhiaftis confecutioni Ttniiune Vmverfalis. Sic enim fedata lame Auri,excinda fiti Argenti Divitiarum faturi poteritis indulgere veftris Geniis ac Vobis vivere;poteritis impofterum, negledis laboriofis
milfis,vanitate
integro decennio Novam Bataviam in Indijt Orientalt incoluerat , rerum nauticarum mercatoriarum apprime giiarus folidam & fide di-
dam.qui
fervitiis, vcl officiis,
curarumque domefticarum
&
molefliis.finefudorc facierumVeftrarum in aurea libcrtate roti efle Veftti. Arrige autem Aures
mihi aperuic racionem Tentata quidcm eft, inquiebac , plus vice fimpliciTransfrecacio verfus terram Auflralem incognitam fed vano&infelici fempcr eftedu & hoc ideo, quod Acus Magneiica CNautarum utpote Hodegus > ) more alias ubivis
gnam
Philiater;Hacenim cognita fuperfcdere poteris(nif fola curioficace Tibi talia pertradare arrideant) foetidisfedionibusAnatomicis.laboriofiscolIedionibusBotanicis , ingrata carbonum in operationibusChymicistradatione,t3:diofisIucubrationibus,
diuturnis
; , ,
Lib.
diuturnis tot ac
boribiis ac
I.
Sel. 11.
Subfeft. 111.
149
tot
Annos expofcentibus La-
Cerebnim frangentibus medicationi-
bus Philofophico - Phy(ico-Theorrtico-Anatoniico-Bo;anico - Chymico - Frattico-PharmaceuticoSic poteris una fidclia parietes deChirurgicis albare omnes , rcmcdio unico morbos fanare omnes, & quidem non cam cito, tuto jucunde , quod femper deliderarunt Medici quilibet quam peni;
,
;
tus cititTime, cutifTimc, jucundiffimc. Verum enim vero fige paulifper cogitationes tuas, jubeparum fubliltere pedem tuum, quifquis
es
horum modo addudorum

Si
antequam
ulterius
partim quod cercilTime Mihi conftaret, imperfcrutabili Dei Confiiio placui/Te , nonnullos 1'urnmo ingeniorum acumine , plenariaque Arcis McdicoChymic^ Experiencia docatos nuilis fimul ( aliquando plufquam Regiis ) fumptibus parcentes, rcmque ipram cauta & indefefsa dexceritace & juxta Artisleges omnes methodice cradantes^fveluti e duobus pr.xcedenribus patet Capicibus , ) loco Philofophici Lapidts acquirendi lapidem l.-iviire, ac Aurum quxrentes inconfedum, confedrum dilapida(re,( juxta analogiam Fabulx de cane^lopico pontem cum frufto Carnis tranfeunte, ) aureumque
,
progrediaris.
enim
,
force compulfus aviditate

vel fu-
infimul
Tempus
perdidifie.
rei defideracifTimcC
oculis tuis properaveris ad leinfpexeris
d:ionem Capicis hujus motu prarpoftero

perficietenus
antecedens , fupervacaneam cenfcndo vencilacionem , an confulcum fic in TinilHram inquircre ; cogor autem Tibi vellicare, ac (erio denuo commonefacere uc
faltem
,
Caput
prius rice frangas
Nucem
eft
,
cleum
nuic
elfe velis
Nuce Nuceu Terentiana jamdudum mo;
ancequam
Gnoma; Hoc
ut prscedentia
ponderes , das OpusProinde regredere.fis, in diftum Caput antecedens; velfi grave&moleftum foret forte.incegrum illud ruminare, confule folum ulcimasaliquotillius paginas , & fidelicer ibidem doceberis , fi modo doceri gefiis, quam fubtilibus medicationibus ventilari teneris Manibus tangi, modeftis Oculis adfpici velit Myflierium hocce Myfterium quodnon abfurde Eequiparatur Herbi illi , quam /enjitivam^, aut Noli me tanêre vocicant Bocanici. Huc non inconcinne inlero vecus & .irgutum cujurdam de delicato Alchymix Scudio fingulos monentis didteiium : Curiofus infcripferat Operibus Theophraftt Paracelfi : Alchyrnia efi Ars fme Arte^; SnbieRum e']Ui cH Tars cum Parte; Propriim mentiri, (fr ulttmo mendicatum ire. Sed alius iubfcripferat Falleris , Amice ; tgnoras entm ejuid fit Alchymia ; Akhy7nia enim efl cafta Aieretrix , qu multos inviftantias prius
,
; ,
circumantequam ad iplum acce,
&:
Proinde Ego tam fragilitatis Humans ob fermentum Peccati Adamitici hireditarium , quam Tenuitatis mes in Re Medico-literaria Mihi confcius , non immerito obftupui & abftinui. Partim vero, in quo pricipuus hujus Rei cardo eft, eo minus Icarium quafi huncce volatum inftitui quod perfenferim, fupremum J^/<^V<e Autorem & DireSorem Me ab hoc opere avocade Talentum lue meum aliis negotiis , nimirum quafi
,
vere
& mere
praciicis dcftinalfe. Sxpiiis
enim ob
labores Medico-Pradicos in Aulis alibique concatcnatos ,ob frequentia itinsra , & fimiiia , tantiim abfuit, ut ncgotio huic incomparabiliter ferio
ris
,
totum fere hominem ac integrum operatoCerebrum rcquirenci decenter invigilare po,

,
ut potius pcr unam atque alteram Septimihi fxpius non licuerit efle tam ociofo , quo curiofz cuidam medicacioni, aut Librorum leciioni incumbere , uti dcbuiffem & voIuilTem valuiirem, Nihiiominus cum Dtvin<& placuerit:
tuiftem
manam
tatjpaucos admitiit amafios.

Si dixerint forte
five
five curiofi
quidam ingenui
abfurdus eii: hic Autor , quod audeat Scripco publico Materiam Univerfaiem non modo perfpicue depingere & manifeftare ; fed etiam, quomodo tot ac cot Seculis defiderata, ac maximopere ab omnibus occultata TinBura inde fit elaboranda, detegere. Si enim vera non fint.qujE fcribit,omnium omnino explofione fo:
Momi
Quam
toti Orbi licerato manifeftum , quod obcrudere conecur mendacium. Si vero Veritati fijerint confentanea ac Propofitum Methodopromifsa fuccedat , refpondeatque eventus, mirandum fane efie maxime, quodillenon fibi ipfi , fuae Familia: , ac Amicis , ( ad minimum antequam arcificium propalaret , ac in Vulgus difleminaret, ) bonam hujus Arcani partem conficeret ut ita a curis negotiifque Pradicis liber , fuus prorfus eftet, non alterius ; ac cum illo Villico potius ob divitem Mefiem turgido fafito , juxta Lucam , cap, J2. v. 10. Se ipfum bono ac hilari Animo efie, Horleumque amplificare juberet ? llli, ne nefciant,velim , me ingenuc& aperte fateri quod abfolutis Studiis Academicis , & pcregrinationibus in Patriam redux , pofl devocas & repetitas Preces inter Meditationes mex vocationis Medicas aIias,aliofque labores Chymicos quidem coniiituerim , aggrcdi arduum hoc Opus ; fed poftea animum mucaverim, Manumque retraxerim quafl nolens-volens, Tora. I.
ret dignus
&
(Jl^fajefiati nonnuHade fummo hoc arcano Mihi indigno concredere ; Qu^dam enim ex Ore Sc Laboribus Cliymicis lecretioribus , Evergetse mei incomparabilis Chymiatri Lipfienfium per Europamnociffimi Dn. Dn. Joannis tJMichaelis didici Didici qusedam e Liceris correfpondentialibus, quas vocant ,aiiunde adEum perfcriptis, ab Ipfo concifis ac Igni deftinatis pio autem furto a Mc furreptis , deniio compofitis , ac clancularie defcripcis, colletftifque ; Didici qusedam dum contenta epiftolarum talium arcanarum refponforiarum aliorfum ab Eodem mittendarum, f alatere in menfa illi quotidie adidcns, ) obliquis ocuiis ex-, hauricbam , unguibufque meis aliudquafi agendo, cum aliter & manifeite mihi non liceret , pro juvanda memoria interim infcribebam Ciim plura Difcipulis,aliifve obdatamfilentji fidemdetegere illi non erat conccffum. Didici item qujedam , & potiora quidem , dum laudatifPimus modo diftus Prsceptor in meo per exteras Regiones Itinere Chymiatris magnis me hinc inde fidelirer & fecrete commendaverat ; qui percipicntesaliqualem meam hoc in ftudio cognitionem , cognitionis fua: non.minus me ingenuc taciebant participcm. Quia etiam Rcgum arcana fiint occultanda; Dei aucem Magnalia divulganda , RaphasUs Angeli Elogio , Libr. Tobia, capicc lo. Atque uti Sandi(Timus Paulus loquitur L ad Corinchios 3, v. 5. Ego plantavi , cApgflo humeâvit Ec quemadmodum in re milicari Confiliarii Bellici difponunt, quomodo negotia pro Pacria farta teda fervanda, vel amplificanda fint tra(3anda,Hoftifquead incitas redigendus Manum autem ipfam opcri non omnes admovent ; Alii vero , nimirum Milites , Confilia exequuntur & pcrficiunt. Ita Ego aliis quos Deu ad calia regalia & extraordinaria
, , , , , ; ; ;
Dona
Bibliothecx Chemicse Curiofae

Dona magis
cognita beo.
fclegic
fiiicero
ea hac de re mihi indigno Coide , & ingenua Fronte exhi,
Proditori,
Ipfe vero
egomet
forte
mea contentus
ingen-
tes repono gratias clementiffimo Pantocrarori , quod iargara fuam Benedidionem in me talia
;
Dum nimirum pro non merentcm effudcrit comparanda Artium bonarum & imprimis Medi- barc & demonftrare valeant, ac publiceerubcicere cx Supelledile , confumpto plane Patrimonio in cogerentur nifi difta: occultationis clypeo fefe i Patriam rcdiens , cum Biante fere omnia mea clans probationis radiis dcfenderent. Verum enim vero , qucmiibet Ego fuo abundamecum portabam & Patriarchx âcobo , fordaIple vero potiiis aftcntior hifnem tranfeunri fimilis eram,e Gencf. cap. ^z. v.io. re fenfu permitto Nunc vero cum Davide merito exclamo i. Chro- ce dilfentienti meo Semerto communi illi Pr^& qux eft Domus ceptori ac Germano Hippocrati qui Libro de nicor. 18. v. 16. Quis fum Ego Chymicorum cuin Galenicis confenfu & diiicnfu, Parentis mei? capite 18. p 3!j. inter aliafic loquitur Philofo Si qmdam-. Non miniis gratias eidem ago quod ijui prxut tJlêdicamenti noittiam hafmL, Vtiiverfalif phi^ mex Pyrotechnics adeo benedixerit, hentj, Illud enchirifes vero iniplane . illivnUe occultant nonnuUas ter alia rnihi detexerit raras , peculiare ûifunt charttacr tn Genns Humînnm in)nrii in laboribus Chymicis apprime utiles
, , , ,
quem vocant, Apoplexiam, malaque alia omniaimprecantes Hi enimmalitiofn: invidia; flimulo & cum velint videri coram omnibus quali plenaria hujusrei notitia ipfis competertt quamvis juxta veterem hiftoriam, cum Mercatoris lilius lufcinia voxfaltem fint prjctereaque nihil atque multa dicant, pauca vcro prubent vel potius pro:
, ,
.'
jtcm pro variarum rerum folutione
commodum
tifûe ChriJ[tan<t obliti
ûi
,
tantumThefaurum cu?n^
eoque nnlltpro/tint,
fint , ciim huc non mcis MediObfervationibus pertineant , refervo co-curiofis, Deo vitam concedente, propediem edendis. Ubi mirari fatis nequeo , quomodo hxc, utpote manifeftifTimse & facillim^ operationis,
Menftruum. Qualia autemhic
Servo
illoneûain, occultant
^c
hucufque latere
&
fallere
potuerint
non quidem
tam debile meum Ccrebellu;n,quamtantum numerum ChymicorumocuIatifTimorum & fapienti Expericntia excrcitatiffimorum.
,
Hucufque Sennertu-/. Proinde Egomet illud, quod de hoc arcano mihi conftat , Mundo ingenuc & aperte fum declaraturus Divins. relinquens Direftioni ac arbitrio cuinam hocce detegere penitiis ac concredere voluerit alibi enim jamdudum monui indignos & male hoc cbllocantes li;
cet ipso
&
licet
Argo fuerint oculatiores hic ccECutire; Salomone Sapientiores , Spirituum Verti,
Quia infuper non
ita
pridem hxc repererim
ginemexperiri.
quafi improviso ac aliis intentus infudanfque ; in illa autem fimilia per aliquodAnnos plus vice
&
Hac occafione non poftum non quin quodammodorepetam quxprimo Tradatus Capite mo,
,
fimplici inqiiifiverim rigorofo
fruftraneo eventu
SententisE
quidem fervore at Exinde quoque robur accedic

,
nui
me^
quod
mirum
in antecedentibus propofita; ninemo valeat Deo Opt. Max. quafi
nimirum me ad Confcientiam meam apquod nullo aiio planc fine crenam Opcri huic arduo admoverim quam ut Majeftatico illi
; ,
pellare,
invito extorquere pro intempeftivi defiderii fui prscipue quifatisfadione expletione tam f
&
&
Homines omnes ferienti, Matth. zi, verf.57. (quo jubemur , ut diligamus Denm toto Corde & Proximum veluti Nos ipfos ) pro viprjecepto
,
,
,
Myfterium TSr<e Vniverfalti ,q\i2ma.\io-' rum quoque arcanorum communicationem , & inventionem. Propterea denuo rogatos & monitos volo importunos tales Operarios , qui accepto fuo grofso non funt contenti , juxta Matthjeum capite X X. ne impetuose & illotis manibus irrumpanc in occultum hocce Gazophylacium , & Sanfium SanAorum ; fed fecundum generalem & adcuratam Chriftianorum Cynofuram , O R A E T
)
dem
obediam atque Talentum mihi coelitus concreditum non in Terra defodiam. Qiiilibet enim Medicus confcientiofus hunc fuis aftionibus ponat fcopum , ne chorda femper oberret eadem, auc faltem ftupida fimplicitate credat quod Anteceffores crediderunt fed ftudeac , Naturalium Rerum caufas reddere certiores & evidentiores ne in eodem ftatu per ignaviam Noftram quafi torrili
;
, ; ;
pefcat Medicina
fed
ampUor
ac illuftrior trada-
tur Poftcritati; Eique fic fimul ftimulus addatur*
LABORA
legitimae fuse Vocationis , ac anti, HIC, curam gerant, qui illius in fudore Faciei vefcantur fuo Pane , ac in filentio
,DIC,"CUR
&fpe expedent, quantumMajcftas Divinaprofua

Clementia e gratiofo fuo Cornu Copije ipfis in Corporum & Animarum commodum fit admenfura. Mihi loco Ttnflura Vniverfalis , locoque ma-
hancce ad majus majufque femper giorix ac honoris faftigium evehendi. Cum enim viderim partim plures variarum inreliteraria Facultatum Adeclas viros eleganti & folida doftrina con
,
fpicuos e falfisHypothefibus, diverfifque rationi-
gnarum Divitiarum
?f; crucifixus
fir.
fufficit
cum Divo
11. v.
Paulo Gratia
Divina, juxtaz. ad Corinth.
9.&quod Amor
materia: tra-
Antequam nunc ipfam aggrcdior

<ilacionem
,
prius
,
monendum
fj^faterta
nime
latere
quod
,
judico , me mihujus Vniverfalis
EjufdemquePrsparationismanifeftationcmdiiruadeanr plurimi Partim quidem hoc faciunt Viri iiigenui 8i prudentes, ideo ne Perl:E projicianrur Suibus aut Regalia & occufta Artis noftrie in in dignos diireminentur atque ita ifti indigni hac occafione potentes fianc ad Peccata perpetranda per Diviciarum abufum. Partim vero hoc conantur nafutuli arrogantes ,impii , hoc fummum Ixi* ly^^faje/iatis Divinx crimen cenfeates , talique
, , ;
bus fuperius adduftis partim vero non paucos alios fero cum Phrygibus fapientes ex Animi levitate , atque indignatione , quod Tempus inutiliterperdiderint inconficiendo Auro ,&c.plane ncgafte exiftcntiam hujus T^wc^Mrê atque itamaximam Divino Honori ( cujus tamen promovendi ftudium Chriftianis omnibus incumbit ,) intulifte injuriam,dum abrogare ita volunt unam c Creacuris fumme miraculofam ac quafi primiceriam. Propterea in Capite tettio non folum hanccc praeparandi potTibilitatcm fat prolixis circumftantiis. firmifque uti fpero rationibus demonflravi ; fed etiam nunc Materiam ipfam quam ex aliis didici, modumque hancex ca conficiendi , ad contradicentes eo feliciiis & faciliiis convincendos ftibjungam. Facilequidemmihi perfuadeo Propofitum hocce meum non qaorumlibet Cenio eftd
, ,
,
fatis-
,i
Lib.
bile
, ,
I.
Sel:. 1 1.
pullas
,
Subfe6t. III.
&
felquipedalia Vcrba,
ly
fatisfadurum ; cum ommibus placere fic impofTiRomam abituroprarac veluci Divo Panlo dicebac Prophsta , Adi. Apoftolor. cap. 21. v. 11. Ipfum ibidcm expedlarc vincula & catenas; ita fcripco iiuic meo obviam ituras prxvideo irriiiones , convicia, contradidiones, Nafos aduncos. Infernalis enim Difcordise promus - condus iapidem inovet omnem ne peffucneat illud Didcrium ,
;
faftuofa arrogantia hac
de Materia projiciant ampoltquam z male (
inteliefto fcnpto Chymico nonnulla exfuxerint.J ac tantis snigmatibus , tancifque oblcuricacibus obvelent , tamque occultc Orbi curiofo fua obtrudant ut Nodos hofce Gordios folvere fit omnium
,
difficillimum,
fi
non
impOiTibile.
&
neque Davus,
neque Oedipus aliquis
Mentem
& Senlus Autorum
quod Homini
apud Viros
veniam
elle
Homo
Diai;olns,
&
Figulus odio profequi
non
,
ceiFet.
quod Figulum Contido tamen
faniores, ac purioris LireraturiE
impetraturum
,
Eofque excufatum
,
Me mc
iilorum penetrare valeat; ut crediderim, illos ipfos partim nefcire, quid incenderint, quid fcripferint; ac proinde optime in eos quadret illud Diderium,
vel inde
eo
facilius habituros
Materis fumme abitruiz

nis vel Luftris,
&
quod infudaverim non tam mulcis An-
quod quidam obfcuriiTimo Poeti Perfio opponebat Si non vis intclligi cur fcripfifti In commiferationem vero dum non pauci mi:
talium blateronum , & vaniloquorum probus aliis controveriar & miiTis fpe Auri olim arripiendi turgidis patiuntur Mcdici acque eruditi omnes. Quod fi igitur uni Sibi imponi , fuaque capita turbari ac rcpleri vel alteri piiuitior clarior fuppetiverit hujus rei inauratis vaporibus; atque ita videntes , multos fcicntia, & fi ooverit hifce a me propofitis quidalios occupari circa magnum hoc negotium , ne dam redius, rogo , ut candidus impertiat ac Diabolus ipfos inveniat otiofos illud idem aggrepiacide exponat Mundo literato atque ita fa- diuntur, tamcn quafi femiebrii , finc methodo ficiet rem non modo Academia: Noftri Naturs ivi deccntibus Artis fundamentis , illiterata ftuCurioforum fed etiam Chriilianiffimi legibus di- pida in fimplicitate Atque ita fruftraneis his Tan~ gnidimam. Illos vero qui cavillandi ftudio fe pro- tali Dapibus avide inhiant , Sifyphi Saxum hocce fequentur , ac fcommatibus adoriencur, e funda- volvunt indefeifo & laboriofo fervore , Manibus mentis Ethics ChriiHanje nihili xdimsibo, Davidem tamcn fuaviiTimo dulcidims Spei melle vel balfaSimei convitianci non obloqucntem fecutus , nec mo illitis , atque fub fpe exllicca fcnefcunc; non afininjE illi calcitrationi me opponam, quemadmoalicer ac illi , qui cellam cerevifia recenti aut Mudum integro hoc Tradatu Egomet fane nunquam fto ferventc plenam ingrediuntur quafi ebrii redvel minimo etiam verbo laedere quempiam , aniduntur , fine vera grati ipfius liquoris percepcione mum induxi. Mifereor potiusillorum, quod Chri- ac ufu. ftianx Proximo debits Charitacis finc obliti;Df In Rifum vero , dum horum Nugi - fumi- ventiûe gratiofum oro & obteitator , quo majus impo- vendulorum aliqui , videntes , quod veris per fterum illis erga Proximum innocentem excitet Ignem Philofophis nonnullis per allegorias , feAmoris fermentum ut ita meliorem propriarum cretas defcriptiones , variaque a rebus ufualibus St Animarum curam gerere difcant. cognitis deprompta, alicer vero penitus intelli. Materiam ipfam mihinunc defcripturo tam am- genda Nomina ( nc hoc magnale dignis & indiplws k(e otfert diverfarum opinionum hanc fumme gnis fimul communicetur , nec Perljeprojiciantur confufe aut occulte traftantium ac depingentium Suibus uci loqui amant aliasve ob caufas , ) id campus.ut, utrum eloqaar, an fileam.ferc nefciam; defcribere placucrit, itidem uc etiam aliquid eo-. integrum fane efBcerem Traftatum , fi eafdem pro- ram elle videantur , publice exponunt falponere conarer. Librorum enim publice de hoc fa& fifta fua Arcanaper ridicula Emblemata ,
quam
piuribus Seculis prz omniventilati , ceu fatebunrur
felli
&
&
Mmdo
&
vagantium tantus eft numerus , ut facile lufficeret pro onerandis aliquoc curribus , imo navibus. Etquod admiratione dignum majore , inter illos
ftolidaHieroglyphica, vel ipfi Heraclito cachinnum extorfura , per hyperbolicas item paraphrafes
&
excurfiones
adco
ut nullus
unquam
Philofo-
numero
didum plurimos plures diverfam & tinguli fere fingulares fovent feiitentias, ut omnes tantum-non invicem ad minimum in nomiullis
,
uti
principaliorihus Hypothefibus
&
neceiTariis cir-
phus tam abfurdas Chymxras ,.aliaquc Rationis Encia Animo concipcre fueric aufus." Atque ica Geniis fuis blandiuntur crumenafque ob frequencem titillationem & purgationem ad acrophiam vel
,
cumftantiis diirentiant
vel (altem diiTentire vide-
marafmum
(
proclives
folantur
,
dum quod
fieri
antur
Artis
&
quamvis
me minime
lateat
quod inho-
&
quidcm
fruftra) fperant
gaudio intempefti-
rum uno
vel altero ingenui
Filii
veram
,
& prudentes nonnulli vo, & quafi ecftatico - encufiaitico ex fe rapci jam-. & genuinam Materiam vel quo- dum faftum credant Triumphum ante VicSoriam
,
,
etiam fatis perfpicue proponantpublico Leftores tamen tantorum Naturz

vel
dammodo tangant
canentes.
Proinde fedufti nonnulli

Eruditionis
etiam non mediocris
Arcanorum plane aut faltem quarundam enchirifium ignari, necmanusipfasoperi antca admoventes, per infpefta fcripta aliaChymica fpuria MaCeriam aliquam remocam & erroneam commendantia turbantur , quomodo verum a falfo difcernant, & quo fe vertant , nefcientes adeo quidem, Ht lucidorum vera Materiae radiorum claricas non
, ;
Medici& Chymici, locutionibus di* dis tam varie diflentientium , tam varie fibi conrtradicencium metaphoricis
&
occulcis
pro labo-
rum fuorum fcopo tanquam gcnuinam Materiam fclegerunt fumme diveria, fere innumcra. Multi
quidem confifi funt in Anro ipfo ucpoce Mecallorum Rege, Sole & Phofphoro; Inhoc enim lacita* re incomparabilem vim balfamicam & rcftaura*tivum Archii Noftri dcbilitati non habemus, cur
,
pro diffipandis obfcurorum iilorumTene& vefpercilionum tenebris pro refellendis lucridis Simiarum talium operibus. Sane dum in mcmoriam mihi revoco notatam diverfarum Sententiarum farragincm , vel Mixruras fimplices, parum abcft quin fimul in fndignafufficiac
brionum
tionem, commiferationem & rifum rapiar. In inUignationem quidcm, expendcns, quod multie
Tom.
I.
dubitemus nec ullus negare audebic Quam anxie hincper operationesPyrotechnicas omnes illi Aurum notatum , & cum hoc feipfos lacevcrinc cruciaverint , torferinc quafi inviti reftatum eunc libri plurimi.Et cum Aurum inter remedia particularia principem facile obtineac iocum, judicarunc, inde 4
,
,
\$l
;
Bibliothec3E:
Chemicae Curiofae
incomparabili communicavic magnus NaturjE Myita "Petrus - lohannes Fuber ; dum cap. 25. Iâtuic, TtnHuram Vmverfalem pnparari e Puro Naturify vel , uti ClartjT. Chrifttan- Adolphus Balduintts , TraQatu de tyûro Aitrii , cap. ^-p. m. 37. unico verbo Eandem appellitat , Vranogaam-' , hoc eft , Cceluni
Tcrrificatum.
seqtie obfcurum curioobtrudam fed fcapham fcapham nominem pro horum verbulorum dilucidatione fubjungo fcqucnfis
;
inde eo feUciiis adfcendi poffe prae aliis omnibus ad Univerfale Cuin etiam inter res metaliicominerales, nec Invidia contradicente fit perfediffimum eo citiiis ck commodiiis indc fperandum efie
,
,
exaltationem ad Tniduram Vmverfalem. Non miniis multi alii toties-totiesotie fruftra

infudavcre reliquis Metallis omnibus hic huic, ille yenert , illi , ille ifti ; praecipue quidem Merctirio , vel illi huic Nomen denique Sdtmno,&c. l^lures a vedarifolitum, alias Chymico corpori mixto cuidam impoliArcano Pyrocechnis teribus autem tum acque hic divcrso fcnfu accipicndiim, juxta
Ne autem obfcurum per
tia:E fuperioribus patefcit capitibus TinUura^n Vni-
verbalem tenorem intellexerunt & fic cum aliis Seipfos deceperunt dura nimirum Mentes Manulque fatigarunt in Chymice traftandis variis Rebus
,
,
veyfalem perficere fuam operacionem non veluti alia Medicamenta parcicularia , dum innata e qualitate
unumquodque
agit in fibi contrarium
v. g.
dum remedia
ternaturali
alia extirpant
naturalibus
prarprimis
quidem
,
Regno
minerali,
&
Morbos ab acido prxnimiooriundos; vel, dum hoc me;
Antimonto
ni
,
VunoloK
, ,
Tslttro
-^tdpbnre^^Sale comrnti-
lumin^, ArfeSale gemmx , Magnete^ Mercmio fitblimato, Borrace^, Lafide calaminari &c. ut & e Regno Animali/^^^Sale armoniaio
nico,
,
^
,
decur Epilepfije , illud fanac Phthifin, iftud eradicat Febres , aliud fe opponit Archritidi quoddam
Menftrua rarda
pellic
ifthoc nirnia fufflaminac
Unum
o
non
ne-i
mtmta, ffermate^ ,fecundina

e
tirina
Ovi^; nec
Regno
,
vegetabili
,
Lun-iria
, Fino Sanguine Dracontinu, Rore Sol- dtcta

,
Sate Tartari, Fuligi-
fjerba &c. Quo vero eventu & fucceflu id fadum, loqui jubeo talium infelicium Alchymiftarum , Pfeudo - Adeptorum vel querelas publicas , vel Amicis concreditos amicorum fuorum morlus,vel
&
pudorem tacitum,ob marfupium corrugacum,&

co fperati tum.
fica,
falt
fint
;
lo-
eft fudoriferum, alterum purgans , tertium vomitorium, quartum vero adftringens & fic porro. Sed illa efficaciam fiiam exlerit roborando Calidim innatum-> veluti in Antecedentibus latiusdidum. Anima enim Noftra unice hujus & Spirituum utitur minifterio pro incegra confervanda Oeconomia Microcofmica. Hac enim TtnUitra incomparabile affundicuroleum lampidi ignis vicaIis,quo Spiri;
Hydropis Hedica correptum
&
coafum-
tus cordis fupprelTirecreantur, recenter illuftrantur,& in a6lum denuo ducuntur ; recreati hi,
&
Minimequidem negamus, dida Corpora Phy-
illuftrati
&
fimiliaconftare e genuina
res
MatertaVniversetherea
cum
omnes Mumia hac Balfamica

,
imprzgnatff, eacrefcant
nutriantur, conferremotiffi-
ventur.
Verum talia Corporatob fuam maturitatem

imo partim
funt Maceria falcem remota,
vero propinqua vel proxima; dum in hifce didus Balfamus nimium eft fixatus & coagulatus , copiofisque cruditatibushcterogeneis confpurcatus , uc proindc ad primsevam fuam operi huic incomparabili fumme neceirariam minirne re-
ma minime
;
Balfamica fua virtute malfam fanguineam imbuunc & renovanc hinc accepco neceflario pabulo ac nuciimenco , quodlibec Mecnbrum , rite fuo ad quod deftinacum eft, fungicur officio InternsB parcium diflenciones pracavencur aut prsefentes tolluntur ; & quae circulatoriam Sanguinis Officinamturbanc, fedantur, expelluntur;breviter multa prifens fanitas confervacur , & amifla re, ; , ; ,
:
ftituitur.
duci queac puricacem& homogeneitatem; Ciim nihil planealieniaut extraneiTSr-^ Noftrx compofitionem ingredi polfit, ac debeat; Materia enim ejus abundanter in fe habet quod ad luam perteftionem habere deber;veluciin manufcripto fecreto loquicur Petrus Johannes Faber, cap 5. Aliis tandem licuicquidem elfe tam felicibus uc
,
Non minus Tinûra laudata in Metallorum imperfedorum exalcacione auc cranfmutatione energia quafi imperacoria defideracum abfolvic Opus.
Scancibus
&
,
pr^fuppofitishifce
modo
didis,(ni-
propinquam
& verzvTiMaieriam arripuerint & ce,
mirum, quod Tinilura Vniverfalis minime operecuc ea methodo qua alia Medicamenta , qualia - qualia fint fpecialiter hoc contra hunc , illud contra illum morbum , aut ab alcali , aut ab acido vitioib vel nimio ortum; Sed hic fola concra adfcftus omnesa quacunqueetiam caufa morbifica progenitos
,
camen a regia hac via iterum aberrarunt, dum nonunicam & mcegram Labori deftinatigcrint; cito
modo Archseali agat ac pugnet; ) dem Materiam ex qua neuciquam

,
fequitur, Ejufpofle qua^ri iu
runt;fed huncce falcem funt aggrefli in dimidia Mafuperiora peteria Parre ; hoc eft , vel nimis alta
&
folummodoaeream&volacilem ; veradhsferunc nimium inferioribus quxrences quod defidcrant in fola parte fixiore vel
tiverunc,eligences parcem
; , ,
terreftri
Aliideniqueomiferunt enchirifeumneceffariarum unam aut alteram; cum opus hocce fuperficiarie
neuciquam patiacur. etiam multi qui Maieri vers admircuerunc aliena , heterogenea , & jamdum com-. pofita&fixacorpora.Utproinde propriafuaCulpa potiri opcaco fine minime valuerinr, Vrxmonizishikt ,VeTam MateriamVniverfalem
traftari
kk
Non defuere
corporibus mixtis fixis perfeSis ,unde fuamhauricoriginemreliquorum Medicamencorum cohorsj fed alcioribus rebus nacales debere , acque ex occulcioribus Nacurae arcanis ortum fumere. Proinde ex eftedu vel a pofteriori , ( veluci in rebus Phyfico- Medicisnoninfrequens eft,) argumencantes, dicimus , etfeiaum Univerfalem pracfupponere fimiJem id cft Univerfalem caufam , uc fic neceflario fit quacrenda , & expedanda ejuldem priparatio in Rebus primis & univerfalibus , Principiisque generalibusrerum omnium Macrocofmicis .Coeli,
,
Aftrorumque influentiaimprignatis, equorum difpofitione vegetatio &interitus,
Vita& MorsMa-
declaraturus, brevius,& prjEilarenequeo, quamper duo verba fequencia,

,
adcuratiiis fimnl
illud
depromta
e fccreto
j
mo HolfuttA Duci
</tfmo, beatifl^.
Manufcripto quod Sercnilliac NorvvegiasHxredi.Dn. Frt,
dependet. Hsec funtillud Pu-' rum iV.rr< fuperiusallcgatnmPetri-Johannisfdl>ri ; Hoc ille in citati Manufcripti Capite 26. de^
finit
li
cro-& Microcofmi
ri,quam
:
iu
Memorii, tamingenere reiliterafpecic Medico - chymicae Mcenati
Effemia Cce. inCeniro terrs. excofuiiHr, q- hinc per foros terra amandatum->
,
tjuodfit nihil aitud, cjuam ûtnta
&
Elementorum oirtniunu
cjnod
producibili
Lib.
producibila omnia producit
,
I.
prdfervat.
,
Sct. II.
alit.
Subfe6t. III.
, ,
lyj
Quamvis de hnjus
tione
,
Univerfalis principii defini-
Et in difquifitione pag. fequ. Vndetion immerita hoc , tanijuamfemen l^niverfale Natura Spirittnn Sa^
lino-fitlphureo -
ac eilencia dilucidanda e diverfis Natiirje Procenbus varia lucernam olencia producere po(fem , ( Siquidem curiofum Lcdorcm remitco cam
Mercuriakm,unAm
nHncupinâm
principium
, ,
Subfiantiamtricenjititnus;
,
ptict virtute di/iinilam
Prohu
ximum rerum omnium

j(t)
etementis
Hermeticum qiiam inter plurimos ,&precipue Neocericos ad lêtr. Joh. Fabrun^, in Panchymico, &:c. ad 'johinntmTackinm-, in triplice Phafi Sophico ad D. Nuyfement de fale & fpiritu Mundi ad Joh.
,
,
ad Theatrum Cliymicum
& Mu&um
quJt
vehiculurn quoddamfunt
cr
Matcriam remotam,
abînitio rerum inditum, ad rerum omnium confittutionem compojittonetnque k 'Deo deslinatum^ Curn ;
&
Joachiiiium '3ecberuu in Phyfica fHbrerr.& ejuf(upplemento; ad Heinr. A.'Kr<i^'K-' in Amphicheacro ad pofitiones de (piritu Mundi Anony,
Natura , quod ex hac triptict vir" nno fale Natunt. contenta non confiituantur. Plura , fis , vide apud Authorem, in hoc, aliifnihil fit in rerurn
,
tutz^
in
dem
,
que locis pluribus.

igitur Sfiritus hic Mundi Vni~ Anima hicUniverfi^Sal hoc Naturs Aftrale , Unum hoc a quo omnia, Balfamum hoc catholicum, Mumiahxc generalis, genuinum hoc Aurum Philofophicum defideraciiTimus hic Philofophorum Mercurius puri(Tima hic Csli ac Elementorum omnium Quinta eflTentia, Superiora & Inferiora omnia fovet, nutrit, confervat, fine cujus infiuxu perpetuo nihil didorutn cundorum vivcverfalis,
, ,
Qgemadmodum
annexafquc huic Nocas aureas Andr. Knophelii , Anno 5. Mifcellaneor. Curiofor. German.adjun<3as.)Placet tamenprofirmiore veritatis eruendjE
mi
&
prop.aland.E
fundamenco ac
folatio
inftar
plurium fola allegare verba Achanafii Kircheri utpote Viri ob rariffimaslngenii dotes in puriore
liceracura
ac fpecialiter in Phyficis Theorematibus, fimilibus, exceptaChymia. Praftica, iiicom,
parabilis.
re
vel fubfiftere potefl:
ita
quoque ex hoc Sub-
Qi_iamvis
enim
hic manifeftus
fit
Hoftis
,
ac acer
jcdo jure-merico
verfalis
,
qusrimusTic7r-,
HoWrx
Vni-
nihiiominus tamen tam in aliis Scriptis quam imprimis in Tomo fecundo Mundi fuifubcerranei adcurace & nervofe defcribic tJâteriii noltrx Materiam ;horum tamen infcius plane , alienoque fcopo propofica proponens. Ex quibus denuo clarefcit quam miraculofa fuis operibus & creaturis , uti ubique ira etiam pri aliis in hoc noftro Divina Adaiefia*, dum magnushic virnefcit, quantum fciat in rcbus Chymicis , & quam immerico & injuile tantus fic ChyNofirtt
, ,
,
rimus Antagonifia TmUura
nomini ejus convenientem Univerfalem Materiam. Ciim vero Spiritus hic igneus , Sal hoc coelefte
fumme
idco
fic
volatile
invifibile
infallibiliter indigec
quaii inienfile, , ac cujufdam Corporis vel
Mjteriati,perquod, ac inquod agat.vel quomediante operatioiies (uas in adtum deducere va-
Scd quonam modo ac medio fit concentrandum ac incrafiandum verum hoc Jovis Nedar Soiare Sulphur hoc Philofophorum quoleac.
,
mico-Maftix; Ciim econcra

tulj
,
tot ac
tot Nafu-
it(c
mulca
mum
Chymicaftri crepent in fimilibus cum tamen omnia, vei ad miniplurima & potiora arcanifTimi hujus Myfi:ePhiiauci
,
fcire
capienda fit hsec Hermetis Avicula , varic fefe exercuerunc , fuaque cerebella exficcarunt , atque in hujus captuta non levius fane, quam in ipsa materia invenienda , & cognofcenda hallucinati
funt Chymiatrorum plures; partim non infimi quoque fublellii. Proinde etiam,non minus ac iplam Matcriam, magni Artiflae occultarunt, vel obfcuriffimc publico expofuerunt Chymicum hoc fuum Rete , fuum Magnetem , fuum Chalybem , quem vocant adeo quidem ut non pauci verortim Chymicorum Philofophicum Mercurium, velSpiritum iiJum aereum fatis manifefle detexerinc ; quomodo
; ,
modo
rii nefciant.
Modo diiSus immortalis

incer alia
,
Kircherus
Mundi Sub-
terraneiTomo II. Libr. 12, Sed. i.cap. i. p. m. 517. in hxc erumpit verba de Rcrum Pan,
fpermia, feu de Virtute ferninali cacholica loquens:
Efacrii Mofaicis Oraculis
cjhx rnerito
cognitionis certitHdini rnultis parajangii anteferre
iemus
tipio
, confiat. , Conditorem omniitm^ , Iêrum Materiam efnandarru , quam Nos non incongrue Chaoticam appetlamus , e nihilo creajjs^. (jlorioftu enim Deus creavit omnia fimul , intra ûarn ,
omni hurnam deDsm in Prin-
aucem
dus
,
hic fitfigendus,
,
fermencandus
illi
ret,aut
cum fale fixo conjungen&c. hic auc Aqua iis ipfis haehifitant, idque occultant , ut Aqua aliis
ûictjuid in
Natura rerum mixtarum fubftantiarum, ,
hxreat.
Panfpermia quadam confufum

:
ûe materialiurn poflea producendttm erat. , veluti fub laiebat,. Ec paulo pofl: mquit Qua cum ita fintj , merito hoc loco quri potefi
,
Quoniam igitur ex hadenus didis clarefcit, quod e Chaotico illo Ente primo res omnes generencur
;
quod ex hoc uno

fic
fianc
omnia, Deo
;
ia
futtnam fuerit
illa
Panfperr/iia
?
vis feminalis
Re-
rum vmmum produUrix
Dico,
fuijfe
Spiritum ûen-
dam
materialern , feu ex fubtiliori Caeleftis
Aur&
,fi-
veex EUmentorum
Portione compofitu>n->,fuiJffijue^
vaporem ûendarn Mercurio-Salino-Aiercurialem^ , r facilehicquilibet fubolfacit vicium typographi-
cum ; dumproMercurio-SuIphureo-Mercurialem legeodum Salino-Sulphureo-Mercurialem , Autorifque
Mentem fequens
,
ftatim pagiuaexplicar,) Se-
volence & ordinance Dum nimirum illud femen cacholicum influic in cundla corpora matcriata, ibique fubfiftit in horum Matrice tunc Vircutc pcr Protoplaften indica aijîrradiance feminis Aftralis influxu excitatur aliqua]js mixcio, vel unio ; ( Neoterici magis nervof^ vocicant fermentarionem ; ) tunc cdifto fubjedo pro hac vel illa Creacura efficienda difpofito oricur haec Arbor, hxcPIanca-, hoc MineraIe,hocMecallum;Et
generali creatione
;
men ZJniverfale Rerum Elementis aT)E O concreatum originem omnium eorum <jU in Mundo condita fitnt Eniium corporeorum. Hic enim pro natura Ma,
itaporro procedit rerumomnium generacio

tricio, au6tio, confervatio. Sic ipfe
nutra-
homo cerce
irteum
ejuibus inditus
cJr
matis Mineralia
lia juxta
Matricibus quidem tnaniMetaUica Corpora, in Vegetabtlii
in
vus Plantas omnii generis ,in fenfitivanatura
Z^nima-
cogruam
unicuicjue
naturam
infiiione nitifica
producit,dr tntot corporamixta,quot Jpecies Reriifunt,
eombinatione ineffabili,foU
Deo
nota, individuaiur.
ducitur& generatur e femine Parentis. Generatio autem hsc minime perfici alibi poteft quam in Ucero Macerno ubi hujus fic Miftio & Fermentacio cum iilis qui Macer operi conferc. ( Loquor de modo generationis ordinario lufus & errores Nacurse Exemplaque cxcraordinaria me non feriunt; ^ Sic quoque Semen Brutorum
, ; , ; ,
154
Brucoi-iim
,
Bibliothecse
Chemicas Curiofae
diu
non generat nili in Matrice apta. Idem elto jndicium de Reono minerah & vegetabiliOuamvisenimv. g. Semenbrafficx, raporum,coch,&c. &c. Gepe-fxpius.vel etiamdiu exponas Rori , Pluvis , extra aeri , radiis Solis vel Luna; imprxarchitedonico Spiricu dubium dido hoc more loiito pert:c6te,& tamen giiacis, neutiqiiam
leariae
,
Aerem attrahims
Quamdiu Atrtm
atirahlmus^
producet
fibi rimile,ni(l
diance talefixo
communicecur terrsE, mead Generationem & Fermentacio-
nem
difpofitx.
tamdin vivimus. Siqiiidtm continua conftac experientia Aerem claruni & laudabilicer difpolitum commnnicare creaturis omnibusfanitatem, ftatumque vegetum,Si vero acomi impurx a Globo terraqueoelevats illum confpurcant & turbant.communi miferia infequuncur Hominum non modo & Brutorum calamitates morbofsc , fed aliarum quoque rerum corruptiones ac intcricus. In animalibus enim Sanguinis circulum in ftatu naturali fovet.
Proinde Materiam TtnHur^ Fniverfalis perfe-
fanguinem
tat,
volatiiifat
ejufque crudicates prarcipi-
genuinam nuUo plane alio modo poHe ac jam dictum ftatuo. Hinc eandem kaori defcriptione, aut definitione:/l^<itali aeicnpt fub tan propono lub
dam &
,
exiftere
norunt Philofophi per ignem plurcs capta mortmm ^tritns vitrioli libero expoficum aeri per temporis fpatium, ( ita tamen ne
diffipat, Sic
,
&
teriaTinSliirdt. l^ntverfalis efi Stibflamia , eprimiscapnrioribns rerum omniitm principiis orta , tholicis
,
manifeftis radiis folaribus
ant pluvia alteretnr,)
&
mediante Aeri_j ,fnb forma Salts Volatilis , inviftbiln, balfamicis Annl ac jummc pemtrahilis legitimis
,
&
ab aereisatomis nova virtute olim fibi indita imprxgnari, & quafi revivifcere ; nc fpiritum priore puriorem ac fubtiliorem deftillatione emitcac.
tetnporilfns
cum
fale Terr<t centrali fixo

efi
tûod ejuf-
Quam
encherifin itidem Sale Tartart

,
ac
aliis al-
dem
cHtfi
Sale votaiili
Originis
unita.
ac fer-
mentata.
purioDixi , I. Subfianliam e primis , cathoUcis ribm principiis rerum ortam.. Quid per hxc Prin-
cipia mdigitetur
modo
addufta
Kirchero
alia,
que docent , ut ample eadem hic repetere fupervacaneum /udicem; duobus faltem verbis addens, quodhsc fint pars fubtilior, purior & ma
,
item in coftione Niirt , Fitrtoli , ^_^/umi~ nis , variifque rebus proccdere jam difcunt Pyrotechni curiofi id eft, qui non folum crcdunt, quod Antecedbres noftri ( fummo quidem honore digni) crediderint,&: cognoverint;fed qui aicana natur^ fcrutantesinfudorc facici vefcunturfuopane. Sic propria teftor Experientia , Me Venenisy Pacalibus
,
,
tavit
ac alibi in Itaiia obfervafle apud"uno-plures
gis pcrfeda, ac quafi quinta elfentia vel Elementorum ;perquorum influxus AftraCoeii
excraaum
&
xchereos non modo generanrur fed eciam confervantur, ac nucriuntur, res omnes, & hocper peculiarem a Deo implantatam fuperiortim ac infeles
&
Pharmacopsos rariorum ac novitatum avidis nonnullapublice exponentes ,quod viperacaliquotfaltem dies natce vitro capaci ligatura bene munito inclulk, Vitam non modo fultencaverint;fed 3c folitum corporis augmentinn acceperinr & hoc
, , ;
riorum familiaritatem ac harmoniam. Dixi 2. medianie Aere^. Quamvis enim didum Ens Vniverfale in omnibus contineatur Elementis,
illudque de horum Effentise puritate participet; nihilominus Aer ob fuam tenuitatem ac penetrabilitacem magis commodus eft loco vehiculi occultum hoc Principium tam generativum , quam confervativum quibuslibec fublunaribus communican,
neceffitate
tis cibo.
urgence, fine folidioris alimenci ulu, ex folo illo dido occulto Aeris omnia penetranfic
Non minus
neam magnam
tro capaci
,
elapfi
(
Anni Menfe Septembri Ara'-
^je ^frcuti?
^\mnm
inclufi vi.
,
illudque ligatura bene munivi
exper-
turus ,quamdiufine cratTiore cibo ipfifolito, vefpis , mufcis,&c. viva fuperelTe valeat. Wxc ad quin-
Conftat enim Phyfica experientia, huncce loca omnia , etiam abftrufiffimos Mundi angulos permeare veluci perpetuum quoddam Mobile , auc nunquam otiofum Macro-& Micro-cofmi Oeconodi.
,
que Septimanas vegeta fatis in vitro dcgebac, tranfcurrebat , aliquando fila texebat. Tunc vitro fubito aperto
indebam fimilem arancam
re-
muminibicontentispronaturaliuniuscujufquedefiderio advehere novam Generationi , Nutritioni ac Suftentationi aptam materiam. Adponam adcurata Verba Joh. Joach. Becheri ,
fupplem. in Phyfic. Subterran. Cap.5. p. 70. 71. prolata Hic efl ille Spiritns , 151 in Aere hahitans , omnia eiiam infeila Terrs, , vtvificat , Fluminum Aquas
: ,
has ambasaliquoties inveni acriter dimicantcs& pugnantcs, donecpoft n. dies pofterius immilfa a priore morfu fuerit Ixfa in corporis denfa gibbofa parte matcriam fubflavam pinguem effiindente , hinc mortua ; Prius vero ia,
cens - captam
&
fermenta,t; in iienis
Sanguinem movet,& tingit ; inmineris Metallaproducit învegetabilihus infiores& fritUus excrefcit omntbits omnia in omnibus in Nu; ;
bibtts pltiit
,
tonat
ningit
in Terris crefcit
,
fioret
,
;
decima fepcimana , quietiorem fefe fucgerebat atque ob nutrimentum folidum , folitumque tam diu denegatum debilitata tandem moriebatur. Jam non attingo exempla hominmn longa & infolica abftinencia kîc fuftentantium, ubi fua itidem , omne extra dubium contulit aer j De quibus confulantur Fortunius Licetus , Sennerclufa, finita
celTive
germinat in Animalibus vivifieat , alternat digerit arte applicitus in Mineris fumat penetrat , figit Vitam confervat , Morbos curat , Metalla tranfmutat; in Folatilibus volattHs , infixisfixus in Animaltbus animalis,in Vegetabiltbus vegetabilis in Mineralibus mineralis,Philofophicus Chamdeon,in omnihus autem
,
, , ,
tus
alii.
3.
Dixi
Sub forma
Salis Volatilii
invifibilis
acfum-
naturx perfeUiftm^
proprietatispenetrantijfim^.fub-
fianiix tenuijfims CTC.
Huc
ufque Becherus.
Propterei inconcufso innicitur fundamcnco an tiquum illud Chymii diderium , quod occultus in
hoc lateatcibus. Tantumenim contribuit confervationi ac Vita; omnium Aer ut ciciiis Cibo ac Potu quam hoc ips6 carerepoaimus adeo, ut fir,
,
me penetrabilis. Spiricum hunc a:thcreo - aereum, verum illum& proximum Det O. M. pro confervandis fuis Creaturis omnibus amanuenfem , non immerito Salis nomine defcribunc Chymicorum plures; cum ipfi proprix qualicaces falinae apprime convenianc. Sal enim gencraliter fumptaejus voce indicat Subftantiam fumme perfedam & balfamicam adco ut centrum cujufvis fere rei in fale lateat. Sic videmus in refiduis plantarum &c. combuftarum aut calcinatarum cincribus fal c(ê prx, ,
fens
efticaciam fuam cuilibet

volatile
excoquenti veleliinvifibil^
,
connexione hic Circulus Qitamdiu vivi' mus tamdi reffiramus ; âmdiu rejpiramus , tam-
ma
ftet
xivianti manifefte demonfirans.
Dixi aucem hoc Sai
acpene
trabil^
I,
),
Lib.
'
I.
Se6t. II.
mc tamen
Subfea. III.
,
lyj
trabil^ , cum ob fupremam effentis fus puiicatem ac tenuitatcm vitum & tattum nolliumeffijgiacac ob incomparabilem fuam penetrabilitatem ubique rcperiarur. ( Artiticiora; ill2,& natura quafiinvi^ ta fadac vacui demonRrationes Valeriani Magni, Dn. de GueriKe &c. valde curiofs me non tangunt cum hic agatur de motu aeris fpontaneo & nacurali. ) Quomodo autcm aer cum fuis contentis alia loca occulciores eciam abylfos pcnetret
,
,
eile glutinofum, terreftre mininimis fixum, i]ualia funt Metalla,Nii trum & Mineralia, aliaquefimilia corpora pcrfeda , utpoce quae mulcis hecerogeneis , dittciihme feparabilibus confpurcata impuritatibus; fed nacut fit interhaec medise. In tali cnim terra uberri-
Mercurio corpus
me
&
repericur fal ccncrale fixum , inibique facijius copiofius poteft obcineri ,inque Fermentatio
aliis
,
nem commoveri, quam ex

Dicicur autem ccntrale
fubjcdis.
fal
cumamultis, uci prolixe ica perfpicue jamdum excra fit Publico communicacum , hic repetcre
,
quod
aeris aftrale
,
& volatile
huic
quafi
meum
eft
propofitum
propcerea
Ledorem ad
illos remitco.
Dixi 4. Cimfaleterr^Centrjlifixo. Exhaftenus didis manifefte patefcerc nullus dubito , Materiam Materis Noftrx Univerfaiis quidem conilare e fale hoc catholice principiante, e concentraca hac
Coeli,
fit
legitime difpofiti prio centro tcrrx hxc combinatio eft quasrcnda 5k expeSanda; fed potius in Philofophico hoc ccntro; cum quilibet minera , quilibet Tcrra parcicula
tenx ccntro inhiet utpote matrici. Minime autcm in pro-
&
fuum habeat centrum e

mencis.
,
Ihyfica:
chymicz funda-
Elemencorumque
aliis
effencia.
,
Cum
aurcm hoc
,
fumme
volarile ac fugitivum
ideo ctiam, ceu

re-
diverforium
hi unus
Terram diftam ceu gcnuinum Spiriius Mundi ac materiam proximam aperuit mi,
de rebus
omnibus monicum ac probacum

,
&
alter
chymiatrorum faniorum
ex
illis
tinaculi, corporeicacis, auc materiaci cujufdam in-
diget, in quo operaciones fuas perficerc
atque in
quorum in fuperioribus capitibus mentionemfeceram quod hac ipfa fuerit ufus ad T/flr<e Vni,
adum deducere
valeat. Et
,
quemadmodum Aer huic

,
verfalts
mediancc cjufdem vehiculo volatilitate fummepenetrabili locaomniatranfcar, ita e contvzCreator dignatus eft Ttrram, ut fit ejufdem Reccptaculum , vel potius Macrocofmi laboratorium. Verum cnim vero cum non quodlibet 6at e quolibet , juxta commune Phyficorum cffatum, neque e quolibet ligno fiat Mercurius , juxta vulgare adagium, fic non eft, utquirquam fibi perfuadeac quamlibet tcrram, quodvis minerale aut Mc
Materias infervic
ut
,
citer ica
laborem cidcmque optato evencu,ac feli' ultimam impofucrit manum. Alii itidem fatebantur , Hcet opus hoc non plane licuerit ab,
tallum a:queapta & difpofica eflfe tanquam Materiam proximam pro legitime recipiendo setherco hoc hofpite pro capienda& debice rccinenda hac Hermetis avicula quam dicunt Artis filii. Scd
, , ,
,
primus
primarius Orbis ArchtteUus omnifcia fua providentia pro fcetu hoc miraculofo concipiendo,
&
folvcrc cum certo certius illis confticerit , omnipotcntem Dei digicum hoc impedivifte,& claufulam ab ipfis defidcratam inhibuilfe nibilominus rem juxtapuriorum chymicorummethodum, men* fem & monica fuccefTiHe per tempus ex voto talibufque circuraftantiis quales ab hoc opere feliciter ad finem tcndcnce func fperand<E. Sicco pede hic cranfgredi non poffum nonnullos pro maceria propinqua ( & quidem non adco inconcinnc & abfurde fi fecundum methodum PhiIofophicam& lcgicime tradetur , ) venditare fequentcm: Reperitur pluribus î?rwziji^ in locis v. prope "lûmburgum Thug. prope CaJfellM HaiJis
,
;
, ; , ,
fovendo , nutriendo pariendo non eltgit aurum , argentum adamantcs, ambram perlas , aut fimi,
liapretiofafubjeda; fed in viliffima & nauci arftimata quadam tcrra ( quam itidem dignatus cft olim ut Materiam pr^buerit Adamo ad Sm Imaginem condito ) per hoc fal centrale fixum foecundam & fertilem condidit Matricem. Prae aliis igitur ad opus noftrum eligenda terra pinguis , fubnigra , vel e nigrcdine rubefcens , &; nitrofa , falinis nitri atomis turgida qualis pro nitri cxcodtione adhibecur, icem fercilis illa , qua: pro agris foecundandis ia.ufu eft, & Marga ( 0}âr(^fl
,
&c. in terra pingni & limofa lapis rotundus veloblongus, nucum juglandum vcl Ovorum magnitudinc coloris fubnigri vel cincricii, nullius faporis. Hic confradus in fruftula , paucitque fcpcimanis aeri a pluvia & radiis Solis adualibus munico expoficus a Spiritu Mundi attrado rcdditur ponderofior , dilabitur in pulvcrem vitriolico id eft fubdulci fapore imbutum , qui aliquando manifcfto vitriolo viridi impraegnacur; aliquando vero& fipius pcr codionem vel elixivationem
ringisE
,
,
elegans tale vitriolum inde cxtorquecur.

perficiaria falcem
Hoc
fu-
audit
iimofa item
mixta aliqua arenosa parte.
exhibct egre^ giam TinBuram purificantem , aperitivam , antifcorbuticam. Mente vcrb Cliymica fagaciore refo-
manu cradatum
Minime autem conducit terra nimium vifcofa aut tenax cum in tali corpore nimis glutinofo non adeo large & copiofe inhirere, ac fcfe infinuare vaJeat fal aeris volatile. Multo minus fit nimium ficCa & arenofa, cum Spiritus Mundiaut minus fufbcientcr fefe agglutinet , aut tranfeundo ob laxicatem Corporis magis proftinde terram penetret, &
,
lutum
bet
p.
inde paratur Oleum
vitrioli dulce veterurri
aliquot Philofophorum.
in recelTu.
Imo juxta
alios
De
hifce confulatur Joh.

2.
majora hsKud. ^law
berus, Furnor. Philofophicor.Part.
cap. 10. 11 iz.
fcd fit modetate pinguis & fimul quodammodo arenofa, ut fic ab admixtis are-
inreriora petat
nac corpuCculis , & ftriis pinguiufculum Terrse corpus porofum dilatatum, & quafi retiforme rcdda,
60 61. fequent. & alii. Hifce fubncdo Magnum Patronum Mihi detexifle , Terram , de qua fupra egimus , pinguem & foecundam pro Materia propinqua imoproximS omnino poflehabcri dari tamen adhuc magis proximam fi obtineri pocerit, nimirum Terram illano
m.
^9.
, ,
;
fur
quo gratiffimus hic Hofpes eo commodius
hic
fupra Auri Mineram in Hun^ garia.Trar-ft/vania, aut alibi repcritur. Hsec enim
flavam
qux
,
circa
&
'. habitare valeat. Hxc eft vera Minera , verum Metallum verum Nitrum PhiJofophicum, hxc eft veraTcrra virginea pura qualem defiderant, qualemque innumeris'
,
prseter id
quod Rece prxbeat
fatis
commodum
\
&
ferc occultis
nominibus defcribunt
Artifts.
Deber
capiendi aerca; Hermetis Avicul^ , parcicipat de Sulphure Auri latcntis volatili, quo mediante c6 cxaltari ac ii> cititis & melius fc commovcri UniverfaEntia Noftra patiantur adum deduci
,
ûideoi
omnino pro
./
re-cipiendo lubrico hoc aeris
lia;
&
hoc ob analogiam Sympathecicam quam
Aurum,
. ,
\$6
;
Lil
Bibliothecae
Chemicac Curiofae
tales debeat
^
,
Aurum Metallornm nobiUffimum cum
fupeiio
quidem
fuos fpiritui Elementari

fic
ta-
quamvis minime ftatuamus , quafi ribus habeai & fixiores particuli hic rcpertcdx Auri magis
quirerentur. Pro cujus Rei ililucidatione
men
addo
celeberri-
mum
titulo
illum
Mihi nunquam Ime magno Honoris nominandum Dn. D. Adtchaeluc didU tcr,
i Creatore , ac concentracum in fixam fubflantiam ad cerram fercilitatc imbuendam ut & hujus matriccm ad arduum opus nottrum difponendam. Hoc enim fale fixo abfente minime fcecunda forct matrix Terr, imo plane inepca pro recipiendo , lcgicime fovcndo, /
,
poltea
amandacum
ra Solari Hungarica
iufTiire
pra:parari
ik
extrahi
per Amanuenfts fpiritu aliquo appropriato 1 ûram; Poftquam'igitur aliquot dicbus fuper notataterra
m Cucuibita vitrea
ftctcrat
menftruum
.'
pro folicadigcftione abfolvenda ; ecce omhes ex partes cucurbitcc , mcnftruo terra: Solaris qua: tangcbantur ,firmitcr Aur6obdud.^confpiciebantur, adeo ut diificillime poftea hoc Aurum a vitri la,
confervandoque fale volatiliaereo. Dixi 6. Quod fint unita & fermentata. Ex his duobus enim , qux antea etiam fucre quafi unum hoc eft quac iifdem Principiis funt orra. ejurdemque lunt nacura:, neceffario dcnuo debec fieri unum volatile enim redditur fixum & fi,
, ;
xum
volatile
vel volatile figitura fixo

,
&
fixuni
volatilifacur a volatili
poll aliquam
eorum contra-
teribus abradere licnerit Hic autem extraftio vel Tinctura egregium & rarx virtutis pribebat confanguinem purihcans fortans Fateor tanien eundcm virum magnum fequen;
nitcntiam
ferius
,
& pugnam
,
ut ita SHpenus fiat ficuri /-
Supotns per univcrlalem Sympatheticum conlcnfum Superiorum ac Inferiornm ab tyircloM catholico \n agente & patiente iniliitutum. Unionem auti Anno itidem inftituiife fimilem bxtraftionem; at quamvis laudabilis efficaciae obtinuerit reme- tem di(5tam decenter & perfede fieri non pofle , dium , cucurbits tamen inauratio neutiquam fuc- nifi mcdiance ahqua fcrmcnratione, teftatum eunc ccdcbat eam procul dubio ob caufam quod una adcnratiores Pyrotechni, dum nimirum per huretinetur ial terra atomis aureis & aereisfit magis imprignaca midum terra: pingue & un(5tuofum volatiie Macrocofmiatqae ica in illa tanquam aptior, , recipiendo ac dotata , ac pro fpiricu mimdi quam altera vel quod fortaffis eadem non bonis co laboratorio, per virtutcm Matriciterreftri inconfteilationibus & debito tempore fuerit colle- natam principiorum horum principiantium atomi heterogenea hadenus contentac fub fubftantia poft <5ta. Ha:c de terra folari difta in medio relinquo ; amicam & lenem effervefcentise pugnam dcnuo mapro modo quo eo adhiberi , poiietque cadem conjunguntur ac in defideratifTimam hanc tranfnonnuUi perfeaione Vmverjalts turanda TinHitr^ plantantur Materiam. vcluci calabori addunt tempore Aurum debito Verum quia gcneraHs hsc unionis & fermentafuperius adquod Sufficit docebit. put fequens
Inferius ficut
&
&
ilium
magnetifmum
vel
nitrofa a fagaciffimis chydufta terra pinguis miatris mihi cognicis pro vere proximo , univercatholico fubjedo labori fucric deftinata fali
&
&
eventu optato
dieeat.
nec auro perfedi auxiUo per
fe in-
Ex hoc
ita prjefuppofito
commodiorem
nofirx
&
effi-
caciorem prjcberet
(JPfateri*
Materiam
terracirca fluvios aurifcros in India occidentali reperta, ciim fulphure Auri volatili vel Auro immaturo ' largiiTimc fit imprignata. Querebatur
modus a variis Naturs Miftis uti ample ita adcurate fuerit jamdudum tradata; meus autem fcopus non fic , alibi ventilata & proideo curiofum pofita hic ventiiare ac proponere Ledorem ad fuperius citatos Chymix Proceres, aliofque ablegatum volo In fpccie faltem addens, magnum Kircherum, ut Antagoniftam Tinthtra iVo//'r. fumme fervidum, magnam iucem itidera
tionis adlio ac
,
, ;
enim mihi m Batavia pracipuum quoddam diajESocietatis/îf<eOaj'ii?f^/tJ-Membrum, quod arenaeaurei, uti notum ibidem coUcfia: , dum ca fufione vel liquatione in corpus cogitur ob niBiiam , & reliquo Auro infolitam volatilitatem, multutn ponderis decedat , vel in auram avolet cjufdemque fixatio a pluribus rerum chymicarum & mctallicarum apprime gnaris fruftra hucufque
,
,
iucrit tentata.
accendere huic adioni & operationi , licct plane Dum nimiruin hujus infcium , aliifque intentum generationem Metallorum , Mineralium , Lapidum, vegetabilium , aliarumque rerum omiiium more fuo, id eft adcurate & folide depingit & enudeat. Cum autem amplitTime eam rem tradet, neque omnia ab eo ibi allata huc refcrre opera: fit pretium , ideo ille ipfe confulatur tum in Mundi fubterranei Tomo II. Libr.8. Sea. i. cap.^.&c 4. Sea.i. c. g. & 4. p. m. idy. p. m. 6. 7. fequ. Libr. 10. Se<a.i. 168. & Libr. n. Sed:. 1. cap. i..& 2. p. m. 3^7.318.315/.
; ,
Coeterum
me neutiquam
laTet
aliquos peri-
taro variis aliis in locis.
-iLufi
torum e Neotericis Cl.ymicorum materiam aliquam magis aptam judicare Operi Vniverfali medicamentofo , aliam vero ad Metallorum tranfmutationem catholicam. Quod egomet omnino iniuohonorerelinquo; faltemaddens, quod talia oleant parcicularicatem
,
Dixi
7.
Quod
fiat
legitimis
vel fint analoga re-
mediis ac modis particularibus; neuciquam vero nec vocari poifinc vetaiTinttnra Vniverfalis vel Veterum ille AJ/7M philofophorum , proprie fic dictus cum communi teftimonid velaflertione hic
flnt,
,
hoc eft , Necefiarium etiam , quoque efle requifitum , necelfariamque cnchirir; fin ad gcnuinam & proximam Materiam eo perfcdiiis obtinendam , uniendam & difponendam confiftere in hoc , ut ipfa colligatur , vel priparetur temporefcecundo &ballamico. Quamvis enim Mercurium hunc-, firmiffima conftet experientia
,
,
Anni Temporibus; inter tam varia alia
ce Philofofhicnm nuncjuam fcriari
aut eflc pcip-
iitiumque perficerc valeat. Dixi 5. in dcfiuitione, quod.fal cerrje fixum ejufdem lit originis cum fale volatili yEchereo ; id e(t, Jiccc hoc quodatT>mod') diverfic videatur Edencii cum lale volatili aftrali influente cum hocfit naturx volatilis illud vpro fixse; nihilominuspoftea mediante fcrmentatione amice congruunt & uniuntur. Ut ita fal hoc terra:fixiim, velutiomnia, na,
fum ; fed fempcr & continuo circulo influere tempore diurno, nofturno , vcrnali.iftivo; autumnali
tum
fui
hyemali ac imprxgnare quodlibet materiafublunare virtutis balfamics tanto quanto pro, generatione , nutritionc , confervatione indi, ;
get. Nihilominiis
Auram uno tempore magis

;
tiV^
maturam
virtutc balfamipa, , magifque gravidam .^thcrea , ac altct 6 ac modo largius, modo par-. cius Mundi anima eife impragnatam , radiofqu^,
-,.
folareS
Lib.
fefta
L
,
Se6l. II.
&
mani-
Subfet. III.
efl.
1^7
rnirabiles%
totiits
folares, motufqiie hiiiares diverfimod^
dus creatHS
Hini erim adaptationes

hic
efl.
rullici akerationc operari , & mulieres noihi norunt. Ance oinnia enim eligenduseft aer purus.praeprimis ficcus fine venco violenco & inclemence
,
&
ûartm modus
CornplitHm
efi
,
Itaûe fu?n
Hermes TiSMeAiundi,
Solis
giffus; haherjs tres pttrtes 1'hilofophix
quod dixi de opere
Hucufque
Tabuls verba.
atomos
fpiritLis
Mundi difplodence. Ciim aucem
Cum
igirui
haftenus fitdemonftratum.Materiam
ArcliSns Aftralis circa /quinodia & SoHlicia (it magis foecundus , & occupatus in operationibus influxibus fuis , vel etiam tunc purior, ideo prx-
TinEluriz
Vntverfalis debere neceHario

Principiis fuis eflbnciis
,
componi,
&
tanquam
xthereo
,
e Sale volatili
&
ac in honore habeatur tempus menfe icem Aprili circa iCquinodium veinale Majo, ciim tunc aer curgeac largilTime effluviis generancibus vegecanribus, nutrientibus; nec minus circa Solftitium ^ftivum.SoIe exilbnte in Leone ; ut & in /Equinoftio Aucumnali; Revercnter tamen infimul fempcr habeantur alii conftellationes,
primis obfervetur
per amicam fermentaomnes, qui duas hafcc partes non conjunxerint legitime fed vcl in parte volatiliori , vel fixiori fola miditationes ac Jaborcs fuos impenderint, propria fua culpa fcopum verum non attigiffe. Qiiifquis etiam fuerit iliC fpiritum Aftralem capiendi modus. Quamvis enim hic operacio fuerit inftituta pec
fale fixo cerrx
,
&
tionem unicis
clarefcic, illos
"\
lior
prout aeris puritas & claritas prxdominecur. Meicem effedus cft fperandus Luna crefcc.ice.TaJes
enim
leves quafi enchirifes vel fcli fufficiunt
ut
Te ipfum
excidas.
I
decipias
De dc quomodo agetur. Hxc eft ingenua & genuina bono animo

terii
illius",
fperatoque operacionis evencu quibus uberius capite fequcnte , ubi

,
infti,
tuta manifeftatio Materise TtnUunnVmverfalu

qua: inauditis
ma-
&
quafi incredibilibus
Nominibus metaphoricis,locucionibus parabolicis, ac.(aigmacibushieroglyphicis dclcripca, depida, publico communicata ; redius fortc dixerim , per
hsc magis occultata, magis obfcuritatum tcnebris
involuta,avidas curioforum intentiones magit, con-
fundens
magis tuibans;Hic fuithucufque inna-
merorum
defideratiiTime defiderantium defideratilTimum defiderium. Lediorum cuique liberum efto,utrum diftis fldem adhibere an derogare placucrit ; mihi perin,
de
erit
Denuo tamen affirmome
propofica par-
tim oculis , partim auribus haufilfe ex Ore magnorum Chymiatrorum.fide publica fumme dignorum,
hxc propriaexperiencia fanfte acceftancium. Rogacos quoque volo veros &pericos arcis
lios
,
marmor, magnetem , calcem vicapitamortua & plura fimilia attraftioni deftinata, nemo tamen plenam & perfedam fibi inde promittat fpem ad arduum hoc opus obtinendum & quidem ideo , quod talia mateiiata ob abfentiam humiditatis unttuofse vel pinguis, & falis fixi non finc difpofica ad decenter perfieiendam Fermentationem & unionem ve! fi fiile fixo partim non careant , tamen illud non eft punim; fed hererogeneum quiddam. Stcundum Artriftas enim noftros nihil alieni aut extranei dtbec accedere maxim^ huic prarparationi Ciam purif' fima Noftra Materia in fe contineat ubeirime quibus indiget. Minime tamen hic intelleda velim,quafi debirum Honorem detraham Spiritui Mundi nam hic non modo continue adducit ex Pandora fua pro Macrocofmi & Microcofmi vegetatione Sal Aftrale , & Ignem itchereum fed etiam cgregia inde parari poterunt medicamenta, de quibus vidcantur priter fuperiiis allcgatos Natur^ Myftas, Nittnerus , Trad. dc fpiiitu Mundi , & Frid. Hofmannus, Clav. Pharmaceuc. Schroder. libri j. cap.
calcinatos
filices,
,
vam
fal
tartari
Fi-
?.
p. 141. aliiqueplures.
chymicis.num( mifugifque ciniflonibus , nuUa mihi res eft , ceu aliquoties monitum , ) ut modo prolata de hac materia co.nferant tam cum genuinis fcriptis chymicis quam in fpecie cum Tabula Smaragdina HcrmetisTrifmegifti , de cujus extraordinaria eruditione prajter alios confulatur NobililV. Olaus Borrichius, inlibris de Hermetis , ac Chymicor-Sapientia vindicata,ac de ortu & progrelfu Chymix) utpote communi fere operum chymicorum cynofura & lapide lydio ; & examinent , num verba perfpicue hic adduda bene folvant Tabuls illius metaphoras , ac invicem congruant Hsec ipfa aufpuriis
illis,
,
cum
& Pfeudo -
Paulo mitius experiuntur fatum Ros
pra?pri-
mis majalis, Aqua

tonitrualis,
pluvialis, prsecipue martialis auc
tem
ita fonant:
;
Verumfme mendacio certtm

,
c^ ve-
rijfirmm
Quod
efi
inferius
,
,
efi
fcut id
cûod efi
& Nix; Non obftante enim hoc , quod imprjEgnata quidem fint fale Elementari volatili, eique vehiculum prasbeant ad Jnferiora; aliter tamen confiderari minime poterunt , quam Materia remota partim ob jamdum admixtas impuritates heterogeneas nonnullas partim , quod neceffarium fal cerreftre fixum ipfis maximam partem deficiat. Ut proinde non pauca , eaque difficilia obftacula occurrant illis qui per hxc magnum hocce opus fint aggrelTiiri perfedtam & plcnariam TinUura. acquilicionem fibi hoc niodo promiccences, quemadmodum nonnulli de tali infperato fucceflu , ipfis accidenti , teftari polfcnt , fi
;
fuperius
cfUod efi /uperius
efifcut id
inferim CHt res
ad perpetrandum miracula unius

,
rei.
ûod efi t fi~

;
vellcnc.
omnes fuerunt ab uno meditatione unim S)ic ornnes res nat ab hac readaptation<Lj. 'Pater eJM efl Sol , mater eju^ Luna ; portavit illum^ Ventus in Ventre fuo. T^trix e]us Terra. Pater
ornnis Telejmi totius
Mundi
efl hic.
Virtus ejiu in-
Qu3 de fpiritu Mundi dixeram , hic quoque repeto , nimirum, me ambabus manibus concedere imo ipfum pro virili depraedicarc incomparabiles horum virtutes , quas in fublunarium quorumcunquecommodumlargiflime advehunt;de quiirvjs cum fufiiis loquacur maximus liber, Scriptura
,
ttgra
efi ,
verfafuerit in terram. Separabis
Terram
facra ipfa
multis fane in locis, ut
&
libri
,
plures
.*b fgnz^y fubtile afpijfo , fuaviter ciim magno ingenio. tyi dfcendit a terra in Caelum-> , iterurnûe^
defcendit in terrarrL,
;
- recipit
vim
SuperioruryLj
MedicijCgo taceo;hoc faltem adjiciens quod infigem quoque ufum medicamentofum exhibebeant humano generi adeo ut Petrus Borelltusi
, ,
ac Inferiorum-> Stc habebis gloriam totius Adundi /dee fugit a te omnis obfcuritas. HdLC efl totius fortitudinis fortitudo fortis ûia vincet ornncm
; ;
Hiftor. Medic. cent.i.Obferv. (5.Iaboriofa& curio-
rm fubtiltTTLj
omniaejut folida penetrabit. Sic

1.
Mun-
faoperatione e rore majali rariffimam paravfrit. Auri folutionem ; quod quoque teftatur NclJius, cum aliis. De plunbus aliis medicamentis, partim
Tom.
iaudabilis
,; , ;
, ,;
ijS
laiidabiUs efficacise alii Autores , hinc
Bibliothecx
Jamdum propofucrunt
Chemicx
varia
Curiofae
illa repetere fupcrvacaneum cenfeo ; LeSorem porius ad eofdem remictens In fpccie tamen allego c\3iri(\'.Dn. c^/orhofium^, qui Epill. ad Dn, Dn. La^gelottHin de MetallorUhi tranfmutatione p. 35. fequ. vana curiofa de rore majaliproponit. Ex antecedentibus innotuit benevolo Le6tori meum fcopum efli; , tra(5tare de TmUuru Vni. verfalt , id eft , Myfterio non modo morbis omfed etiam Metalla impernibus fefe opponente Non f-da in perfediora & puriora exaltance quod unus podiim tamen non , quin adneftam
, ;
,
dura granum aliquot centum , imomillia grano^ rum tingcre valeat , hoc fane nondum credenc
plurcs Pyrotechnia: mediccE cultores , ufquc dum racioncs firmiorcs , clarioraque in lucem produ-
cancur experimenca. Effcctus enim univerfali aliam , quam univerfalem prasfupponere non poteft
caulam.
Nam
falia,
in
omni aiSionc proporcio

effedum
,
requiritur
neceffaria incer
per
fe
intelleda
caufam Dum igicur fundunc corpora impurio;

,
&
ra metallica aut mineralia

fubftanciae pars
perfedtioris
&
purioris
&
rus
alter in Pyroteclwia alias
quidcm bene verfa-
major excorqueri indc miniine poterit, autexpedandaerit , cûam vel illud corpus mctallicumratione cffcntias in fe continet, vel faliaaddita, rationc innatz qualitatis, re porcrunt.
& excitarus ftatuat , didam Tincluram quoad ufum Catholicum Medicum prj:paratu plane
elTe
;
communica-
impolTibilem
metallicam vero tranfmutatioper falia fimpliciter conlidera-
nem
ta
,
periici pofTe
minime concurrente influxu vel operarione Aftrorum >Ethereo , veluti hoc in TraSatu partim
rationibus Phylicis , partim variorum experientia Spiritum autem teftimoniis denionftravimus
Hinc talia falia e Philofophii Pyrotechnicsc fundamcntis nervose & decenter mixta pro fua virili hoc eft 'cjuantum pro naturas lua; viribus valent in fubjeftum corpus agunt fubtili penetra,
tivitate
ibiquc contencas
fixas
&
reperiendasdiiperfas
&
valde
Jpfa
&
acomos
auri vel argenci cribranc, vel
Mundi
&
fal terr.E
centrale, ut
& horum
analoga
ni-
percolant quafi,
& fcparanc a crudicacibus in puris.

,
,
rorcm majalem , aquam hil plane conferre imo fupervacanea ,fruftranea,

pluvialem,
Nivem , &c.
ineptaeffe. Fateor quidcm , me neutiquam hic pluribus litigando aut controvertendo extravagari vclle fed patiar unumquemque abundare fuo fenfu ; potius infuper
aucem falia mulco funt pauperiora quam uc opcinnatx qualitatis tali corpori aliquam portionem puriorem aurcam concribuanc vel uc illud ditent ac imprignent virtute aurifera ultra enim poiTc fuum nemo obligatur nec uUus plus poteric
,
dare,
charicate
monitus, motufque ut quilibet mortalis experimenta fua opto

,
chriftiana
Proximo ac Pofteritati utilia profutura commuimmortalia rclinquat ; tamen pro verinicet , tate in naturalium fcrucatione melius eruenda , fine bile omni dico , me minime latere quamad-
falium pcnccrabilitatem paratur VenHi alba, item e Zinko ; Cupro , &:c. varia Aura Argento quoad figuram externam analoga
quam habet Hoc modo per
in recclfu.
&
&
Examcn autem igncum Cupell^

buli evincit
,
&
, vel etiam crucidiffcrentiam demonftrat talium a
curate haiênus , non quidem tam prioribus arque noftro feculis , quam aliquot faltem luftris Philofophi per ignem inquifiverint in doftrinam falium alcalium & acidorum ; uc proinde gratuler nobis,
.
quod Divina clementia

,
mirabiles
horum operatio-
nes incomparabilemque energiam in rtbus medicamentofis , & Metallariorum , & quae his affines magismagifquepacetieri concefferic.
Graculor quoque potius Chymix in fpecie quod in tantum honoris faftigium fueric elevata , ut contra tot tantorumque negantium virorum parcim in re literaria &chymiatrica fane magnorum autoritatem, mediante efticacifalium, & quxhisaffi, ,
genuino auro & argento manifeftam. Propterea plenaria & tam larga metallica tranfmucatio c conjundione & auxilio falium propric confidcratorum minime crit fperanda fed opus hoc omnino fub favonio Divino diriget influxus Aftrorum ciim fal scthereum infignem habeat familiaritatcm & analogiam cum corporibus falinis communibus ; & ha;c illius fintquafi fpongia , matrix, vel rcceptaculum atcradiivum ita fefe facilc & libcnter uniunt invicem , fubjeftaquc ha:c terrcftria virtutibus coelcftibus irradian; ; ,
&
tur continu6,& fcccunda rcdduntur. Aftraenim rcgunt Homines , ( & fublunaria) ceu regic aftra
Deus.
Sic Fridericus Hofmanntu , in Clave ad Pharmacop. Schroder. Libr. j.cap 9.p. 195. cum Morhofio ,
nia funt , caute mi.ctorum virture poilfibilicatem tranfmutationis metallicse cuilibet incredulo hodie ad oculum demonftrare valeat, veluxi & ipfe oculos & manus meas ejus rei poffum appellare
,
teftes.
Concedo
infuper
opus hocce
l\c
cxtendi
& exaltari pode, ut prxcer diftam polTibilitatem in

fimilibusmixturismetallicisneutiquamfruftrafemper inftituatur labor fed aliquando non fine lucello ac foEnore operetur operator.
;
exEpift.dcMetallor. tranfmutat. ad Langelotium^ p. 29. 50. nervose inquit : UMagna Naturx architeBonica fitnt infirumenta ignis falia fed varia corporurrique rr>iJitones , qnoMt varta fmt corpont
&
rum
minijierio
pro fubjeUorurn ingenio in compoff
eorum utitur. Ea tamcn ejfentiam illorum non ingrediuntur. (JÎiroi in corporibut

tione (^ dijfolutione
Verum enim vero
quod mediantibus
fale tactari
,
folis
thm aiiu
tum
metallicii beneficio falittm

,
Natura
cineribus dalalibus , V. g. borrace , nicro, alufublimato, vellatis, Arfcnico.mercurio folis dico, fimilibus ( calaminari, , mine , lapide
facit viciffuudines
&
quatenus propria horum

,
qualitas
juxta hofce
Au-
lores opponitur TtnHurtt Vr?iverfaii tranfmutanti, vcl inHuxu aethereoopem conferenti, ) difta corpora impuriora metallica , mineralia & his confinia, ut ut varic & vere Phyfice mixtis ica perfici horum firmilTima repagula refolvi , ac divelli poffiiit in rantum auri vel argenci augmentum , quale
;
&c. &c. Non minus adcurate philofophatur Johannes Joach^mus Becherut in Supplem. in Phyficam fubcerran. cap. 5. p. 75. qui cum acuciflimo Kcn. Dighao de plancarum vcgetatione ,dum granum unum hordci artificialitec nutritum & priparatum 249. caules , & 18000. grana produxerat , fic loquitur i/in e.viJitmM tamummodo effe fal nitrum , ûod aiiraElum in fe:
men aut radicem hanc fertilitatem adfert ? minime gentium Uiud extemplo exhaurietur nec tarHj
; ,
nominacum & certa diverforum expcricncia municum eft , ut videlicet unicum Tincapite tertio
,
immenj^ progeniei Sal nitrum eji ibi
rnateriam fulrminifirarc^ pojfet,

infiar tjkfa^nctis
,
qued attrahit
Jimilem
, ,
Lib.I.
fimilern falem
,
Seft. II.
HincCof
aere^
,
Subreaill.
is9
fimi-
^ho aerreddiniyfaecMndus.
,
mopotitii A'ifam arripiehat
nt diceret
8cc. SiC.
ejnod in
occultum fit vitx alimentttm,
pocaufto calefaSo immiftiis. An autem h^c colore & odore ac vigore fint iquiparanda illis irv horto crefccntibus.roris ,vel aqus pluvialis,
Salium { recundum fuam nacuram intellcdrorum ) ad arduum hoc opus perpctrandum infufficienriam demonlliianc quoque a Procoplalla fic ordinat2E, perpccuo circulo continuantes inSublunaria omnia influeacije cceleftes, tefte quotidiana
,
liumquc acriferorum ballamo quocidie refocillatis an icem ccrafi ramus in hypocaufto fruftus producat , ceftem appello experienciam , rerum
;
experiencia in (ingula tria Regna sque Imperium fuum exerctntes. Qiiamdiu igitur didus Altrorum inlliixus in Sublunaria non poterit negari
Supcriorum & Inferiorum firmo ifabit talo , ccu Itetit a primo rerum crea& quamdiu contra autopfiam tionis principio
quamdiu harmonia
,
magiftram. Sic poceric Cdriofus, concrariumfenciens vegetabilia cemporeicftivo frequenterhumeaare aqua fontana fale volacili aeris non aded volatilifata & foecundata. & experietur debiliorem vegetationem vel plenarium interitum herbs. Qiiantum fertilitatis fipius vel unica pluviaregno vegetabili adferat nocum eft non modo lippis& conlbribus ; fed & Rufticorum pufionibus,
, ,
omnium
non audebit
difputare vir
prudens.tamdiueciam
aliter
& aniculis.
magna hxc metallorum tranfmutatio non
qiiam univerfali hac irheris irradiacione erit poffibilis. Artem eciam jemulam & miniitram , vel ad fummum ah'quando adjucricem efle Nacurar, non vero magiftram , Sole , cum fudum eft , clarius apparec. Pro regno quolibec vel unicum fubneclam exemplum ;&uc jam a minerali incipiam ,dico, capuc rni>wuum vitrioli poll delHllationem piane exluccum aeri per tempus expoiitum primsvam innatam fuam qualicacem recipic quod adhuc largius &c felicius expericur terra morcua c codione nicri& aluminis reiidua, uc poftea majori tcenore prioribus ufibus codionis poffic deilinari. UJud idem in pluribus aliis fic eciam procedere.noin runt fagaces Chymici. Nobiliii". Langelottus PrxfiCione in Tilemunni experimenca.ut & in epi-
Sic Aromata , aliaque innumera fub noftro Climate non crefcere ob radios Solares maîs opacos & ftcnles , norunt omnes. Crocus autem,
Rhabarbarum, Tabacum, aliaque tranfplancata,

analoga faltem ,non vero xquali virtute operantur, Notum eft nonnullis Botanicis , florem mirabilem noftrum Peruvianum ceu vocatur , efie galapium Indorum fed fumme debiiem edcre purgaiidi eftedum , & extero galapio ir.inimc comparandum. Hinc non inconcinne ftatuit Clariitimus Baiduinin Traftat. de Auro Ainx. cap. ^. p.40. rorem inGermaniaminus falis Mundi eOc fcracem , ac in cxteris calidioribus regiotubus, prxfertim .^gypco.
,
;
&
C A
U T
VI.
ftola
ad Naturs curiofos,
non
p.
,
19.
nifi
inquit
falia
veranij
attri fobttioncin fieri
pojje
perfalaerii, uii-
MonBrans quomodo ^r^âretur TinBura

f^mverfal/s,
pricedenti ingenuc propofui , cuinam materix natalesdebcatTiKrf/-i Vniverfalis, quancum quidem de ardui & incomparabilis hujus m^jiftcrii noticia detegere tenuitati mex pec veteranos nonnuilos in verx Chymix caftris mi-
cimfolvens catholicum. Si icaque

line auxilio falis aerei,
communia,
,
tantum non podunt
ut re-
ferent
ne
aurum quomodo vilioribus corporibus plapoterunt communicare nobiliffimam hanc

,
CApite
&
iixirfimam auri clfcnciam?
Regno animali,Homo pcr aliquot menfes, fepcimanas hypocautium non delerens , vel prscipue carceri inclufus reddicur cacheiflicus ideo quod fanguinis malfa non decenter circulaa,neca fale aeris influente debitc volatiiiiata nec fpiritus robore ballamico noftri novo
In
vel
,
pretium
aerearumatomorum, more
foecundati.
Sic
folito
finc recreati
&
Sapientix. Nunc opcrx cric fubjungam eodem candore , eaque ingenuitate proximo exponam quanam methodo legitima illius pra;paratio fic obtiuenda & inftituenda. Poft materiam enim cogniram hujus ignolites placuit DivinsE
,
ut
rantia fimilis
Provincije
,
omnino
eft
fugicivis iliis
famem
Auram unius
imo Urbis
effe fa-
lubriorem alterajHomines item uno in loco efle vivaciores , ac in aitero , quis eft in ceconomia Phyfica cam rudis ,uc negarc audcat ? fic v. g. in Italia , ob radios Solis magis exaltatos , aerifque tenuitatem confpe^ftui noliro fefe oiferunt plures
fitimoue augentibus Tantalt dapibus ; vel eAdarnanti radios iucidos non fpargenci , nifi rcmota corcicis exterioris impuritate & crafricie ; velcarni crudsE per coaionem efurienti lîomacho non
atatem fenilem
ingreifi, quamin Batavia inter maximam etiam Hominum frequeutiam cujus cau,
fam non imnoerico adfcribimus evaporacionibus

putridis elocis pluribus uliginofis, aqnifque fta-
gnantibus
illam>.]ue
hic copiosc in
auram adfcendentibus,
corrumpentibus.
Imo
in
una acque
,
al-
tera urbe pro puriore vcl impuriore aeris difpofi-
tione
ram Homines
&
quidem pncipuc
;
quam
etiam Bruta & veget.ibilia vitam fuam vivunt modo vel vegetam vel morbofam dubitans in memoriamfibirevocet adfedtus contagiofos, peftilentiales, item catarrhales.quos dicunc.
Regnum
Herbs,
vegetabile
quod
attinet
frutices,
contra Hyemis injurias in cellam repofics vivuntquidem , aliquando tiam protrudunt folia , flores , quod quoque di36 tcmpore prasftat ramus ceraforum , &c. Hyfimilia Vegetabilia
&
accommodata' vel panno pro frigore arcendo in veftem non conluto. Antequam vero ipfam aggredior trafiationem denuo & quafi ex fuperabundanti moneo, quod quidemcuilibet liceat legere & mirarimiracuiofa zJMaieftatici Dei opera illos vero quos in luperioribus indignos nominavimus , benevole iterum icerumque rogacos volo , ne oblivifcantur cautelarum ibidem propofitarum. Si vero mentem aut frivoiam manum intempeftivo ac impio fcopo huic operi admoverint , accidatque jadurain evencus fruftraneus , infpiratus , triftis temporis aurei , aureorum nummorum , ac Famse plufquam aurei non fine mundans & xtcmx Saiutis periculo perpeffa^n folummodo proprix prava: concupifcentix adfcribant.
; , , ; ,
,
Quamvis enim
vec
,
quilibet in fuo oificio aut pro-
fedioneTalencum concrcdicum legitimeut oblerConfciencisE ftimulo adftringicur ; tameii , qui % manum I
Tom.
I.
, ,
}6o
manum adplicat
Bibliothecae
,
Chemicas Curiofe
fationibus poft varios cafus, pofttotdifcrimina re-
operibus medicis , unum de rebus inter muiidaiia magis arduis aggreditur licct a multis leviter falcem judicecur & tradecur. Nam
rum fuic confummatus. Unicum hac dere adducam eNeotericisexemRefcrt clariffimus Heheiim in Trattatu plum Hominum; fed corio Btucorum , de luditur non hic Fitului AureM infignito ^depuvt ilhim cujus deChocoIada, degemmis, de aiiro, agitur non Hiftoriam cap. ^.propofuimus, ipli aperuille,quod quo in condito imagiucm Dei ad Homine de fcd
:
aliquid Divini habitac

firtima
quemquc Chriftus
pretio-
Sanguinis fuipurpura redemit; Agitur item
hicce labor quatridui tcmpufculo pcrfici pofiic; quodfane, tenui quidem meo judicio , pro hujus
i/4depti
de
Medici anims falute ; Dum hic aliquid neglexerit de illius aegroti fanguine in magno illo rationum die rationem fibireddendam, certcimprimat memoriar. Si itaque in ftatu communi medico & medicamentofo tam fevcras dcfinit leges Confcientia, facilc concludendum eft, non cuilibet liberum e(Te frivola mente , ludicraque manu traipfius
mendacio
ofticiofo reputo.
Dum
nimi^
rum
laudatus Helvetius
nimium fuum fervorem
ftarc 'ti.nUttram Vniverfalem

f<ri'y
utpote
qU2
eft to
rerum medicarum.
Quemadmodum igitur debita verx materis cognitiomaximusinnumerisoperatoribus foic lapis offenfionis,ita non minus ingcnuahujus jamcognitx elaborandi via tot ac tot fibi ipfis impofuere , totac tocin acquirendo aureo hoc Vellere variarum opinionum ac diverfarum defcriptionum protot ac lot in naufragium funt pafTi diverfitates exRruftione turris hujus Babylonici innumerat:. funt exort^ linguarum fenfuumque Ciim enim cuidam operatori licuerit effe tam
cellis agitati
;
intenfumque pro cognofcendo hoc arcano defiderium propalavit , & quidcm ita,uc Uxor more plurium Mulierum Batavicarum ultra Sexus /cquioris leges curiofa,ut & reliqua ejufdem Familia, linguis , oculis , auribus, manibufque luiic operi interfuerinc. Proinde hofpes hic rariffimus Vi. rum de Re Medica alias opcime meritum procul dubio pro genuino Adepto , quos vocant non ha,
buit
fedmateriam cum elaborandi methodooccultavit, ipfumque,ne manum admoveat operi ,(e,
rio monuit.
Didis
le,
hifce
tamen ego
,
quid derogare
qui
millius experientias aliaut prfejudicare audebo,quia il-
integrum creavit , modo fubitaneo,&extraordinario, methodoque peculiariatque fupranaturali facile poflct cuidam quoque TinElurd prseparationem dctcgere , & donare. Ve-
Mundum
felici, ut
genuinam arripuerit materiam

,
&
neutieli-
rum.cum DeusO. M.
fiia
Bona vendiderit &3d,
qiiam erraverit
pro laborismateria fortadls

;
gendo aurum
mercurium , vitriokim , neque nitrum , fimiliaquc corpora nimis fixa etiam faltem in partem materise cceleftem & volavel tiiem , aut fixam & terrcftrem inquirendo aut mamaterisE verx hcterogenea admifcendo terias remotas traftando tamen quia totum hoc arduum negotium confiilic in folis his duobus, ve,
; ,
;
piumbum
huc vendat labore, quis, quxfo , tam facile credat, uc ille Bonum hoc opcimum Bonum hoc fummum ociofis & indignis tanquam affam columbam ad,
volare concedat
ra nimirum maceria: cognicione , ejufque debita prseparatione ; quilibet credat , velim, fi inter centum alia in hac methodo pyrotechnica confideratu neceffaria, vel unica enchirifis omittatur , fola fufficit ad oleum operamque plenarie perdendam. Vel, fi oleum & opera non plenarie perdatur tunc
,
ad fumnium acquiricur
in re
,
medium
verfale
;
laudabilis efficaciae
medica quidem reminime tamen uni-
inre metallica vero levidenfe folum lucellum obtinetur veluti in antecedentibus capitibus ampliffimc demonftratum. In fpecie multi ideo fpiritum vertiginis funt paffi , vel Fortunatas Infulas fua nave non attigere, in Portu Bons at fruftranese Spei infaufto fidere
;
hifitantes
quod nimis
fuperficiarie
& mauu
fe-
, operationibus omnibus operofiorem , & magis feriam inftitueeandem fpatio paurint fibi falfo perfuadentes corum dierum vcl feptimanarum , aut ad fum-
ftinante hancce operationem
Propterea ad ipfamprogrcdior elaborationem; de qua magnus Chymiater , ( qui paucis abhinc annis debita Naturx folvit, ) mihi devoto animi fervore liceras Michaelitanas ipfi in itinere meo otferenti poft varios difcurfus fideliter fequentia verba dctegebat Qiiam certeego credo Chriftum elfe DeiFilium, tam certe fc:o hanc materiam elle veram & proximam , & hanc praparandi methodum gcnuinam. Philofophus quidam Pyrotechnicus pcr catenam vel circulum elementarem iioc opus ncrvose fic dcfcribit Fac ex igne aererrL, , ex aert^ aquam, ex acjua teyrarru e terra ignern-^. Sed cum hocce diderium plures forte legant , quam intelligant , addo per ignem intelligi debere tenuidimain &puriffimam Superiorum partem , quse in aere quodammodo incipit incralfari , poftea hoc mediante in aquofam humiditatem , ac tandem in terram, vel potius in fal terreftre fixum , amicc fermentationis adminiculo convertitur. Per idtm vero fermentum fal fixum hoc terr volatilifatur
: , , : ,
&
quafi
igneum redditur
depofitis terreftribus
;
fuis fcoriis,atque quifqiiiliis
mum aliquot menfium
integre abfolvi polFe
at-
cem
ita
:
vclutbrevius explie^âterixpareemtjolatilemf^êî^fixafn^
que hoc modo prajcipiti diverfa & minime omitteuda infallibiliter omittentes. Negari quidem Hon poceft in variis Alchymicorum libris hocita definiri ab iifdemtjue nominari opus mulierum auc puerorum. Quod ita fadum judico , vel , ut
,
imperitos indignofque Artis fcrutatores feducant & confundant more ipfis folito vel intelleda volunc fua verba de labore TtnBur^ pofteriore qui potiffimum confiftic in hoc uc materia beneficio longs digeftionis vel circulacionis per aequalemlenioris ignisgradum ad defideratam ac per; ,
Ego autem fcapham voco fcapham Dixi fuperius , laborem noftrum commodd diliingui in partem ejus priorem & pofteriorem. Prior confiftic in hoc Menfe Sepcembri , circa iCquinodium aucumnale Sole Libram ingredicnte, parecur fovca aliquot ulnas pro tuo lubitu longa & lata , duas autem ulnas vei ad fummum trcs profunda, fub dio , aut in loco aeri Iibero cxpofito, versiis Orientem vergcns fi verfus Occidentenn
Vofati/ifa.
: , ;
& antecedens laboriofis

deftillationibus
,
poftquam prior feftam deducatur maturitatcm depurationibus , tsdiofis

;
huic collis eflet oppofitus , eo foret commodius. Difia fovea eodem cempore impleatur terra limofa, pingui, e nigredine rubefcentc, fcecunda,nitrofa qualem capite antecedente defcripfimus. vqua-
diuturni^ iixationibus
& volacili^
Hter tamen faltem
fit
repleta,nc tcrra fuper fovcam
procuberec;
Lib.
protiiberet
cfficacia privarec.
I.
Sea.
11.
Subfea. III.
mortuo ciim
lioc elixiviecur
faiis
i5.
lateac
; affluens 8c elabens fimul cerram fale volatili aeris imprargiiatam fua
aqua enim pluvialis
conjundli. In refiduo capite
Hxc autem
ulnse
noii profundius effodiatur ac longicudo penetrat ac prius feparatis fupe,
rius
gramine
iimilib'.irque fcoriis fuperfluis.
Lo-
cus autem lib^r fic a brutorum aditu , muniacurque ab aliis impuricaribus , ut ica eo felicius Sc facilius iiifluxu A(lrorum,uc & fucceffive modo per rorem , modo per pluviam , & nivem toto leme,
phlcgmacc proprio in fpiriciis delfiiiacione & rsdincatione feparato,(niliiI enim hsterogenei mifceri debet materia: noflra: , ciim jamdum in fe contineac omniafibi necelTaria, ) fal inde evaporatione prseparetur, quod perfxpiusrcpetitam folutionem 3c
,
adhuc bona portio
Hxi
hyemali fercilis reddacur , ac fale volatili aeris largius impr^gnetur. Poltea circa infequens acquinodium vernale , Menfe Martio , vel etiam Menfe Apriii , auc Maio, prout nimirum temperies aerisclt foccunda& lercna , ali.eque condellationes coincidunt laudabiftri
coagulationem dido phlegmace proprio fadain fummam puritatem , & albedinem cryftailifctur. Ec hoc plerumque demum poft vigefimam operationem folutionis perficietur. Tunc
ac in
fpiritus redificatus & lal cryffallinum denuo uniantur pondere vel proportione philofophica , qu2 confiftit inhoc , quod fixumrecipiac de volatili
quantum
defiderat
vel neceffe
in fuperfufione lenior ftrepitus ortus
habet quod docet Uc

,
les, (tales
enim circumftantias plurimum conferre,

,
plurimum tanien
partes
rcquiruntur fpiritus volatilis
fatecur experientia veac neceflariascffe operi rorum Chymiatrorum ) Terra defcripta eruatur e
dccem ad
falis iixi
partem unam. Hacigi-
fovea
in patinislargis,
&
vafculis latis
non aded
tur proportionemilceantur fpiricus&fal ; indantur retorts virrea: optime lucatce, ( cerream enim,
profundis, tempore nodurno exponatur aeri libero; radiifque lunaribus ; muniatur tamen tedoa
Pluvia
fquamvis enim hxc

,
ipfa alids
fic
aliquale
Tehicukim Spiritm Alundi hk tamcn tenuitatefua aquofa diluit , & diirolvit illum extraordinaric & largius in fubjedum hoc optime capax influentem) interdiu vero ac Coelo tempeftuofo , ac flantibus ventis violentioribus fal illiid fumme tenerum & fcnfibile difiipantibus removeacur. Expofitio autem hsec concinuetur ita ad miniiDum fcx feptimanis , velalicjuor Menfibus , prsecipue ufque dum przterierit SoHlitium sflivnm , atque Sol Leonem fuerit ingreffus. Ubi monitum volo ; quicunque Pyrotechnorum operationem hancce aiidec maturare eandem incipiat Menfe Martio flatim e Terraeruca materia, licec per hyemem non digefla , prseparata ac imprxgnata fuerit. Quamvis digefîo notata hyemalis longe prseferenda magifque commendanda. Ad,'
ceu didum antea, prjeprimis non lutatam pars potiorvolatiliorpenetrat ,acavolat, ) dcftillaobfervatis be;\e ignis gradibus; nifi enim antiquuni illud /(f/?/'< lente obfervavcris , experieris, quana fragile fit vitrum , quam fallax tua expedatioi quam irricus cuus labor ; ultimo tamen femper ignis forciiis eft augendus juxta leges quarci grar dus. Deftillacum iceruni fuperfundacur refiduo;
'-
poffquam aliquamdiu fteterit , denuo in nova retorta vitrea bene lututa deftilletnr ; & hoc toties
repetatur
guis
, ,
ufque
dum prodierit.liquor
,
ladeus pni>
in frigido coagulabilis
,
in calido liquabilis
vcluti
butyrum quod plurimum fexta
vel feptima
accidit delfillatione.
Didus
hic liquor
adhuc
,
ali-
rediftcandus pro m.eliori volatilis&: fixiunione. Atque hsec dum abfolvifli abfolvifti anteriorem eamque laboriouorem operis noftri partem ; obtinefque verum Anyum Thilofoefl
,
quotics itidem
phictm
adhuc tamen immaturum.

.
hcEC,
fi
poffibile eft.difta terra ante
etfofTioneni
,
per tres feptimanas pluvia non tangatur cum eadem glutinofum terr^ corpus liquidius reddat , ne
tamcopiose huic inhaerere porfitsethereus ille hofpesadopus fumme arduum , prcTcipue temporibus illis Anni ballamicis & quod cardo rei eft Coelo exiftente pluviofo Spiritus mmdi non poterit communicari purus,fed vaporibus craiTis terreftribus elevatis eft coinquinatus.
candcm fuccedit Pars poftemagis grata, ciim laboris tam tsdiofi , tam defideratiftimi rinem afferat; eo magis quoque grata, cum in hoc cellentgraves, molefta:queoperationes, eidemque
Priori huic parti
rior; Pars pofterior dico, quse eo
'
leni
modo
digeftione
longiori otio
paticntia uligituc
tima imponatur manus. Poftquam
dido
modo
Tunc
recipe tcrrs hujus ita fale aftrali volatili,

terra fixo
,
uberrime foecundje redditae laborem in aliquoc ( vafis fimul inftituere pro majori copia acquirenda, ) deftilla per retortam vitream optime lucatam (terream enim praeprimis non lutatam pars volatilior potiorpenetrat, ac avolat.j igne primum leniori, nec ultimo etiam Fortius audo Sfpiritum vel partem volatilem materije nofbx. Deftillatum iterum affunde refiduo ftet ita in vitro bene munito pro circulatione, fermentatione, refolutione, xnelioreque unione promovenda in leni digeftioneper fex & plures fcpHmanas;tuncdenu6 deftille. 7 tur fpiritus modo jam dido, denuo affundatur refiduo , ftetque ica per tetripus & hoc aliquoties repetatur, ut fal volatile falis fixi parcem volatilifet. Poftea Spiritus feptem vicibus in balneo ma,
& centrali
aliquam partem
poteris
per crebrius repctitasdigeftiones , folutiones, redificationes lcoria: ac impuritatese materia remotx, poftquam Principia decenter depurata , conjunda pars volatiiis , fixata , & nxa volatilifata, reftatnunc utblandacirculationein catholicam illam Tinduram traducantur , 8c in veram quintam effentiam concencrentur. Proprerea didi liquoris portio indatur phialz vel cucurbits parvse ut tertia faltem ejus pars repieatur vitrnm Hermeticc & caute figillatum imponatur cineribus, vel arenac , ( alius prxponic Balneum vaporis vel etiam maris de quibus plura paulo interiiis , ubi de ignis agitur regimine
,
digeratur ita leniore ignis gradu , & videbis Materiam inclufam miris gyris afcendere defcendere elevari , deprimi; & ex circumgyratioae pefixarum unioniciorem atomorum volatilium
, ,
=,
&
ris
per alembicum redificetur
ut per repecicas
hafcecohobaciones liberetur ab omni heterogenca ac inucili aquofitate , infimulque fecum fuper alembicum ducat partem falis fixi volatiiifati , per
repecicas circulaciones
cum
parce volatili amice
combinationem concludes donec pedetentim & fucceffive materia colore nigro imbuatur , quod Capuc corvi vocitant Chymici. Mir.indum fane eft quomodo materia tamdiu tam curiose & laboriofe, cam diverfis modis depurata nigrefcac & videtur excrementiciis adhue fcatere impuritatibus , aut tales fceees deponere ? Quod
,
nem
&
Tom.
I.
ideo
i6z
Bibliotliecx
,
Chemicx Curiofae
fibi
ideo hic monitum volui
ne quidam per hoc
lacilium
imponi paciantur; fcd (ciant , colorem huncce effe vcre Philofophicum. Ciim ad 7itgredinem ita in labore tuo pertigerisi expedlanda erit poftea alhedn , & ultimo rubedo peliucida, licec colores alii quad inrercalares interveniant illas v. g. Poft ni,
& fixarum mixtura tardiore quoque motu ad fuam perfetlionem , ad fuum finem tendit Si vero jufto celerius ignem augeas , maceria contenta moUiori ac delicatiori inhians tradationi vitrucfi rumpit atque ita laboris przcocem & infauftam
; ,
facic
pcriodum.
iide
,
gredinem apparent figuri variegataE quam

,
cMdam
favonis , vel iridem vocitant ; poft albedinem vero flavedo. Apparente ita per tempus, veluti diftum, realiSi perfcda g>-^^me-.,modice augeas ignem tuun hucufque valde modeftum & oculos tuos exhilarabit lcnte oriens pulcherrima illa Iris vel Pavonis cauda paulaum degenerans in Terram albiffimam quafi foliatam fcintillis argenteis per vi; ,
mus fanda
Chymiater celeberriquod magni Princicis julTu ac fumtibus aliquot annorum fpatio l'hilofophix Pyrotechnica? incubuerit , ac tandem primicerium hoc opuschymicum fuerit aggrelfus alacri mente -& manu indefcfta. Poftquam autem ad duos annos & quod excurrit , huic methodice infudaveric ac
Faflus fiquidem mihi eft
,
jamdum ex
albedine
tantum non perfccta pcr vi,
trum radiantem.
Confpe6tus hicce Cygnem colsr oftendit & ofve\ Elixir album^ , fert tibi perfeclam Ttnûram quod quamvis non fit plenaria Tiniiura Vniverfatamen unum vel alterum hujus granum virtulii te quodammodo generali morbis omnibus medetur , ac impuriora metalla in veram Lunam con,
,
trum radios lunares fpargente maximam optati eventus fpem conceperic una vice improvifo , tortaflê
vertir.
Poltquamtibi licuerit
, ,
efle
tam
felici
ha?cita
abfolvere tunc icerumpaululum exalta ignis gradum, cautirfima tamen & parca femper manu ; & fucceffivegratifrimailla rf/^fd per varios colores, prseprimis fiavedinem^ , in fine crocatam , vcl e fla-
adum vitrumpenidifruptum in caufa fuille quod loco praemii prsEcer olei oper^que perdicionem , rrihil reporcaveric. Qiiid in Laboratorio Michailttano accideric laboriofo ac provido Dn. Zittewanno , dum Mercurius cum Auro pra;cipicatus per ododecim menfes caucifTimo igne traftatus paulo nimirum falcem cepefaftus vicrum ruperic , ac evolveric capicc 4.
obignempaulo
foriius
,
tus
meminimus.
Proinde illa loquendi formula , dum pofterioremoperis hujus parcem vocicanc opus n ulierum bi ludum puerorum, cum grano falis d bec inteU ligi; nimirum hic non requiri adeo difficiles enchi,
vo rubefcentem ulcimo adipifcerur perfiiclionis fux gradum nimirum rubedinem, dum pedetentim,
,
maceria transformat in gralento modo globofum rubiniforme pelvel corpufculum num

fefe
,
&
rifes
ac taediofas diverfitaces, veluci in antecedentibus ; fed folummodo neceffe efle , uc longinnua
Jucidum.
mora
illud
ocio
ac lenca paciencia moderari caloris
Hoceft
confummatum rerum Phyficarum

,
beneficio abfoIvatur;pra:cipue
fa
cum modo pnmif-
omnium myfterium
veriffimum rerum quarumlibet medicamentofarum centrum. Cujus incomparabilis efficacia tam in fanitate prifente con-
fervanda, ac amifla reftituenda,
quam
in metallis
ignobilioribus magis nobilitandis , ac in Aurum conftantcr tranfmutandis partim e fuperiori cap.g. patet ; partim ejufdem cognicio , & operandi modus non latct Chymicos prudentes , cum quibus
doceanc , non minus & hic adcurare traciandun efle ignem. Sic e:ôre magni Chymici, Tmllur* claborationi incumbentis percepi ipfum carbones fornaci injiciendos partim humcfiare , ne przcipici flamma incenfi inopinacum & triftem cau, ,
fentur eftêdum
mihi res eft,ut ita eadem prolixiushic depridicare fuperfluum plane judicem. Quantum temporis rcquiratur , antequaff Tortunatarum harum Infularum portum tangere 11ceat tam adcurate definiri non poteft, cum antecedens, eaque laboiiofior operis pars citiusab uno qiiam ab altero abfolvatur. Varietas cnim nchirifium in depuratione , digeftione , cryftallifatione, &c. laborem aut prolongare, aut abbreviare valet. In pofterioris vero partis negotio, moderata nimirum digeftione , itidem operator
, ,
, domicilio vitreo raraj illius avi$ impacienris difliiience. Pecrus Johannes Faber, in Manufcripto aliquoties citato prjEferc diêftionem humidam ficcat
,
id cft ,mavulc
ut circulatio perficiaturin
balneo
humido Marix , quam in arena aut cineribus. In magni cujufdam Principis Labocatorio fic procedcbatur
fujE
:
Phiala
vel cucurbira
parva ad quarcac
parcis replecionem oneraca TinUttrs. maceria
continuandi pofteriori laboris parti deftinata mixca indaturpyxidi lignea;,proplTiaIsfigura tornatz j hic imponantur ita tripodi ferreo, qui reponatur in balncum m.Trias cupreum duas ulnas aU tum Huic infundacur aqua, duos tamen digitos
;
&
mediante ignis regimine , inquo cardo rei confiftit. Cautus tamen & expertus , & ita fimul patiens Pyrotechnus non adeo facile errare poterit, fi modo certam & orthodoxam fibi prsfigat regulam mutationem colorum depidam in materia inclufa confpedui fefe offerentium. Quamdiu enim vel plane non, vel nondum perfeda adeft nigredo tamdiu requiritur ignis fumme lenis. Colore autem difto apparente , augendus eft paululum ignis, donec rf/Moaccefrerir, & difceirerir. Tunc icerum modice ignis eft augenalter altero eft peritior.imo felicior
,
tranfverfos profundius,
tangat. Tepcfiat haec aqua, fervato gradu cubat.

,
quam ut pyxidcm ligneanl tam lenitamen ignis
ut
fit
analogus ovo cui gallina in-
Quidam in hifce Natun fummis arcanis optime exercicacus mihi aperiebac loco magni fecreci, fefe
folum
uti
igne ellychnii
vel
lampadis,mo-
ufque dum dus ( , & tunc conilluxerit defideratitTima illa rubedo cinuandns eft per temporis fpatium calor. Quo diutius enim digeritur vel circulatur materia , eo ma;
cavebis tamen ne quid nimis

,
, ne ma acomis carbonum ignitorum pcnecrantibus aliquid heterogenei , cujui plane eft impatiens accedat. Chymici etiam genuini pro fimilibus arduis proceffibus rite tradandis abhorrent utplurimum
defta olei aftufione nucrico;

teria-in vitro contentae ab
cum
verebacur
turior,
eo perfeftior
certirtime Tibi erit
cxfpedan-
ignis adualis violentiam fed farpius & fecurius humiadhibenc ignem quem dicunc frigidum dum, dum ira per excicatam curiofam mixrionem
; ,
&
da TinUHra. Quandocunque enim admodum lenis adhibetur falcem cepor > neceftaria paccium vo-
&
culandz
modeftamfermcntationem res deftillanda:, cir, figendx , &c. in fe ipfas quafi agunc , S
quod
Lib.
quod
ab igne
,
I.
Sea.
cx-
II.
ignis
,
Subfea. irr.
i5j
communi pcriculosa vehemencia

fic
pedandum
caute , fecure &c lente perficiunc, Qax de arcano igne ad TniHnrtt operationcs adhibcndo proponic Joli. Joach. Bechertu in Phyfic.
fubcerran. Lib.
i. Sed:. j. cap. 3. p- m. 49^.i"equ. jbidem poterunt videri. Dixi aliquoties in hoc & prcedente capite, maceriam Tintlura noflrse concinere in fc omnia pro acquirenda fua perfedione neceffaria neuciquam vero alieni quiddam eidem mifceridcbere; prout hadenus propofita & declarata erudienc Divino Faco eledos dignofque ad hoc judicatos. Non polfum tamen hic filentio pra:terire , haud abfurde , vel contra Artis fundamenta Aurum aut Argentum vulgare & perfedum addi aliquando foiere & pode Cum per hsec nobiliora metalla, ob fyncretifmum , & Analogiam, quam habene cum Superioiibus , labor cicius ad finem perducatur delideratum. Cuicunque igitur non libucrit dida methodo hunc juxta fua principia Ibla & pu;
gradibus angendo tamen fucccfllve caloulcimo fortilTirnc; atque ita maxime efl fixatum,ac multiplicationi aptum Hic labor- ita aliquoties reperiatur novi liquoris aftiifione & pervenies ad illum multis incredibilem perfedionis gradum. Hujus pars una fi injicitur decem partibus Auri fluencis , hoc omne fimile reddetur TtnHur^ injedi pro exhibendis illis mfraculofis in medicamcncofa & mecaiiica ope*
rem,&quidem
racionibus.
Acque
ica, ceupromiferam,porfibiIi perfpicuita-
te, neccfiariifque circumftantiis
ingenue Orbi
lite-
rato communicavi
verfalis
Materiam
poft defciptam TinHurx Vnir hujus quoque prsrparandi mo-
ucpote quibus duobus toca res innicitur. Faxit Majeflaticus Superiorum& Inferiorum hoc efl , Coeli & Terrae AichiteSus; ut inde juxta fcopum ac intentionem meam gloriofus Nominis fui Honor augeatur , incomprehcnfibilis Myftcrio,
,
dum
ra craftare per circulum philofophicum
uti lo,
ille non adeo aberrabit a vera femita (i tempore ac modo addideric Aurum vel Argentum vulgare vel perfedum, Cum hac additione autem ita eft procedendum Poltquam abfolu'
quuntur
jufto
varietas amplificetur , Proximi promoveacur , Animaqua: propriae faius juvetur U Abfolutis nunc iis , qus ad propriam TinElur* Vniverfalis tradationem pertinent , lubet curio-
rum Divinorum
commodum
ta priore operis parce aggrelVuruses pofteriorem,
longinqua il!a,tarda& patientidigeftione perfi-
ciendam
verfalis
tunc parcibus
decem
materisc didti uni-
admifce partes duas argenti, fi faltem Tin-r Unram albam^ ; totidem vero auri , d Tirilurai-> rubrantj , vel opus abfoiutillimum defideras ( debenc aucem fumi Sol vel Luna puriCfima , vel in pulverem aut crocum redaSa ; quo melius enim antea eadem funt refoluta , eo cicius materiss fefe uniunc eventu optato.Commodior Auri crocus habetur , dum hoc cum ancimonio purificacum amalgametur cum Mercurio , hinc fuperfimdatur Spiritus vini fumme redificatus , qui evaporetur vel
, ,
fisarcanorum naturalium Scrutatoribus annedtere uonnullos laborcs , quos magni non minus Medicinê Chymici Antiftites in eadem hac Via Vniverfali inftituerunt , licet fuprcmum Chymicce culmen per Tinûrx acquifitionem non att igerint, vel
ctiam eorum pars
illud actingere
animum nun-
deftilletur aliquoties
& fiec pulvis

,
optime
levis,
tenuis^&porofus) Ego quidem eligerem
vel huic
priferrem are-
nam illam attream Indi^ Occidenialis nacivain fuperius memoratam , ob fuam volacilitacem fulphuris
innati cicius communicabilem.
Ciim Materise catholics aut faltem partem unam vel volatilcm vel fixam, autmateriamaliquamremotam , aut mixtis hetcrogeneis Operi fuo deftinavcrint. Proponam tamen hsec quodammodo brevius, ne quafi extra oleam vagari videar cum propofitum meum fueritagere in fpecie de TinBitra Vniverfali. Ex defcripto aucem hadenus labore poterunt facile ad fuum fcopum applicare necedaria cordaci & prudentes Chymici. Si vero una vel altera enchirifis deficeret, vel non fuccurreret nonnullis illis fpondco meam ferviendi promptitudiinduxerint
;
quam
FaSa hac materix & Auii miftione progredere in procelfu tuo , lente feftinando, laboremque pec rotam aut circulum philofophicum , veluti ha<Senus clare defcriptum continua. Si forte Aurum vel Argencum prima vice non fueric incegre mixcum macerisE univerfali , cunc adde denuo maceriae hujus portionem Auro; ac veluti hucufque , ica adhuc aliquot fcptimanis vcl menfibus illa trades,&
, ,
unientur fucceffive , juxta tuum defiderium. In Capice diflercacionis hujus fecundo propofui ex nonnuUorum Neoccricorum ( cum Vecerum fi-
des hic
datur,
iiurA
non adeo
refte
quidem
quafi dubia red-
veluti manifefto candore publice in prscedentibus me Orbi litcrato oftendi. Propterca prodeat I. labor ex Spiritu vel ent iA/jua Aerii. Mulci quibus Deus non detexic integram materiam TinBura Vmverfstlt* , ( partem volatilem & fixam incelligo,) arguce rariocinantes, quanta - quanca fit Aeris neceffiras pro fui vegecatione , nutritione & confcrvatione Sublunaribus omnibus; & quod Aere puro fimus fani,vegeti Aere vero impuro exiftence xgrotantcs ;mifere fefe macerarunt quomodo occultum huncce cibum , Nedar hoc Jovis nimium tenue ac volatilc capiant , incraftenr , & in conftantem liquorem porabilem reducant ; veri chalybis Sendivogiani
, , ;
,
nem
& experimentis pofTibilcm Ttn) augmentationem. Quamvis autem de hujus vericate ipfe ego teftari non valeam ; fed peritiorum Chymicorum judiciis , ac cenfurs hoc relinquam nihilominus de hujus praxi infticuenda heic curiofis fubjungam , qus unus illorum integrum hoc negotium arcanum , ceu fuperius monui , fidcliter mihi detegentium fignificavit , ita aucemprocedi debere aftirmabat: capiasTifS5-< tU rubiniformis pellucidse partcm uoam huic adde denuo liquoris illius ladlci butyrofi in finita prima operis parte confedi partes decem ftgillentur Hermeticc , digeranturque per unam Vel alteram feptimaaam folitis illis lenioribu*
autoritate
; , ;
vel Terrae
fale
centrali fixi
imprjegnaCiE ignari.
Aeris capiendi plurimos poffem producere; fed exhifce fufficiant rariores, & miraberis laboriofam , eamque laudabilem horum naturalia fcrutantium curiofitatem. Anglus quidam , & alii fic procedcbant Menfe Martio Sole Arietem ingrediente vel etiam Menfe Aprili vel Majo poftquam per unam vel alteram (eptimanam Pluvia Tcrram non humefiaverac ; fed ros faltem large pcr6.8. 10. dies defcenderat prasterica nodis meridie initante aurora, & dum apparere incipiunc radii Solares.tcrram pinguem & foecundam ( qualem capice pra:cedenci defcripfimus )
:
Modos aquam
defende
affere vel ligno
ulnam unam
cum
4
dimidia.
Toni.
I.
164
Bibliotliecx
,
Chemlcx
Curiofa^
,
dialongoaradiis Solaribus. In alTeris hujus medio fit foramen rotundum cui adcurace incrudatur cucurbita vitrea fatis capax, cujus orificium circumligatum linteo, optimc fit miinitum ,
Sub tefto domus vel in iuprema contignatione ponatur foinax chymica communis cum capclla cineribus plena , hiicc imponatur phiala magna,
hujus collo intrudatur alius canalis vitreus, qui in inferiorcfui parte habeat appendieem veiuci roftrum decurtatum alembicideUillatorii. Canali didlo vitreo acglutina filtrum vitrcum ciijus im, ,
&
vircofum ( jrâu^ f'^la\cn / ) miliiformibus foraminulis linceum ; tenax reddico latitudine fit pervium, vitrumduorumdigitorum
glutine pifcium
&
per afferem tranfeat, ne Terra eodem tangacur. Tunc fpeculum caufticum in aflerem vel lignum fimilis latitudinis in medio flriae infigatur; ponatur e regione cucurbicx ad diftantiam unius palms.
mifium foraminulum vix a-quec magnitudine gra-
num
finapi. Poft
,
datur fornaci
canalis
mediam nodem ignis leniorincum fuo filcro extendatur
Speculum diAum radiis Solaribus ita hi per hocpcnetrent ad cucurbitam. Hoc
appone
ita
ut
con-
tinuetur tribus horis,& cucurbita incalefcet, fpiritijfque Mundieterraper lintei foraminula tranfibit in vicrum , aquofitate exterius circa linteum haefitante ( nam hujus gluten non permittit, ut pars
,
aquofa fimui tranfeat. ) His peraftis, cucurbitx remots orificium optime claude linteo uti nuperum , glucinofum , tamen non perforatum nc evolet fugitivus hic hofpes.Hoc modo fpiritus Mundi fingulis matutinis
, ,
verfus Orientem per feneliram, costera optimc claufam ftet ica, ufque dum Sol fuerit ortus , Sc vafculum appendici illius canalis annexum fufccpic bonam iiquoris aerei parcem ,q".ii cffLindatnr aliquocies, novufque capiatur fervetur in vicro optime munito. 6. Alii cum Mich. Sendivogio & Johan. Staricio hoc utuntur inltrumento Fiat vas cupreum, retorta: deltillatorisE fimile .poterit hoc conjungi
:
ci.
^.
&4
,
partibus, orificiumhujus
fit
fumme
firi-
dum
ut vix aciculx oculeo tranfitus pateat; ( juxta mentem Scndivogii , ) in parte inferiore adapre-
poteric capi donec neceffariatibi fuppecieritquantitas ; alio tamen femper in loco extrahitur enim
;
tur canalis
unius
eo
aeris volatile e Terra, quem alTeris fal ambitusT"fp'e"jore Solis defendit. Spiritus
circuitu
fal
cum fuppofito vafculo recipicntc j palmi latitudine ab hoc fit canaliculus vel fipho. In medio hujus inftrumenti fiat margo vel
magna
,
&
retinaculum
volatile circamfpeda dexteritate
&
cauto ignis
&
( >! <\b\'ai^ ) cui imponitur fpongia fuper hanc marmor vel filices in forna-,
mifceanturque fpiritui e fale fixo terra feorfim igne aperto , & forti deftilparatum inde cft lato circulentur per tempus
regimine redificentur
;
morbis ctiam periculofiffimis etticaciae. Ad Ttnflnr^ tamen Vniverfalis fafiigium penitus adfcendere hxc mixtura non valuit cum principia debicam per mixtionemantea
medicamentum
rariffimae in
ce figulina calcinati difpergantur. Defcripta: hnjus machinae orificium emittatur per feneftram; per canaliculum infetius accommodatum atcrahe ore tuoaerem, hiccnimfefe infinuabit marmori calcinato ; hoc communicabit illum fpongias fubjacenti,
non
fuerint unita.
Quxacuci(TimusKenelmusD/^&rf<Trai9:. de immortalitate Animae refert., amicum fincerifnmae fidei ope vaforum vitreorum coUegifle radios Solis in pulverem fufci vel purpurei coloris pricipitatos , illud fere convenic cum pricedentibus
II.
per canalem liquor aereus Hypocauftumi requiricur huic operi calefadum, & quo major in hoc calor; frigus vero quo exterius intenfius, antiperiftafi eo magis defideratustibi eft fperandus efFeftus. Opefic
&
deftillabit
in vas fuppoficum.
ratio
quoque largior fuccedit tempore nodurno,

diurno,
quam
cum
aer tunc denfior magifque coa-
gulatus.
adhuc magisverofiequenti experimento.quodPhilofophus Pyrotechnicus pro rarifiTimo habeat arcano Speculum rotundum caufticum opcimc politum , ubi radii in centrum concurrunt , expona:
y.Pater C<j^//i-,celebris in fcientia chymica Itamcmoratudigna & utilia diverfos quoque confignavit modos capiendi Spiritum
lus, inter varia alia
tur in libero aere Soli , maximo iftu ferventes continuetur ita aliquot diebus , illud femper removencirca centrum fpeculi adhaerebic fal nivcae do
,
aeris; quod non minus quoque fecerunt alii; cum autem partim congruant quodammodo cum hafte-
nus adduftis
fim prolixior
,
,
&
aut his fint cognati , parcim ne in his eos jam non tango.
albedmis, quod cultro abradacur in vitrum

ra unciapoterit colligi.
per
An verodidismodis omnibus acquifitus

aereus adeo futficienter debite tus genuino & puro ^JMmdi Spiritu
liquor
alii.
dies aliquot ita falishujus mirabilis*una vel alte1 1 1. Frid. Hofmannuiy Clavis Phatmaoeut. Schrodert:in lib.3. cap. 3. p. 140- refert , foôfum illum
&
fit
,
iniprargna-
judicent
Vice- Colonellum Kranuch ma gnam aquae Aeris copiam fibi comparalTe beneficio capaciflimi cujufdam filtri vitrei , cujus orificium inferius clauium glacie vel aqua frigidiffi-
Burrhunu
, ^
&
ma
nitro vel fale
ammoniaco imbibita
repleti
&
radiis Solaribusexpofiii, dumadhujusexteriorem fuperficiem in Aere catervatim natantes vapores delati in vitrum fuppolitum a Solis
fervoreimmuincrafiatione
ne
I
deftillarunt.
Alium pro Aeris captura modum defcribit Medicus Icalus

V.
bricius Bartholettus
,
&
clariffimus, Fa-
noe.im
fua ad Dyfpibi depivitreum dumpcr inftrumentum

in
methodo
,
aum, tubi non adeo dilTimilc aercum humorem atrrahit ac colligit quem poftea coagulac
.
in Cryftallos adfedibus thoracicis
aliifque appri-
me
utiles.
V. Alius
ica
infidiabicur Aviculs
Hermetis
Proinde etiam defiderato neutiquam potiuntuc fine opcratores 5 TV^flw.e nimirum Vniverfalis zcquifitione prxcipue, quoniam ipfis fimul deficiac difnidiaoperis pars,falTerra:fixum,chaIybs Sendivogii vel magnes Philofophicus. His tamen non obftancibus , cx hac aqua pra?primis fi temporibus balfamicis & juxta alias circumftantias in capite prscedente traftatas, parantur laudabilisefficaci^: remedia, qua de re tede , vel fine modo elaborandi agunt Petrus Jgh. Faher , fjêcnerm , Frid. ofmanms , Si pluresalii. Sic quidam opcimam famam fibi comparabac ex hac aqua compofico medicamento fequenti: Captam aquam per tempus collocabat in cellam pro putretaSione hinc deftillabat caute per cucurbitam vitream;depoft reftifiitiliatum iuper refiduum digcrebat cabat prodeuntem liquorem denuo affondebat capiti mortuo , ponebat in cellam & fuccedcbat cgregia cryftallifatio cryftallos exemcos diluebac aqua pluviali , quod variis ntor^
bis
: ,
Lib.I.
bis
Sect.II.
Subfet.III.
,
i6s
contumacirfimis feliciter exhibebat. , etiam II. Lzhor ex aîa pluvtalt , qui eft talis: Mcnfe Marcio, circa jqiiinodium , veletiam Aprili aut Majo , colligaturaqujepluvialis , vel etiam tonitruaiis magna quantitas, evaporet ccdione continua , tamen non adeo forci donec incipiat craffefcere tunc deftilla in cucurbita vitrea ,ufque ad liquidiufculi excradi confiftentiam. Tunc terram aliquam pingiiem &fcecundam, vel Solarem, cujus
, ;
lore circulando
in
fuam perfefiionem exalta.
V. Labor e Sale Terr^centraii fixo, Quemadmodum iva multi infudarunt fudori huic aereo
luperius aliquoties
fiat raalTa crafla.
mcncio
ita
faiia
humeda dido
utpore parti volatili Rori itaquoquenonpauciores inhiferunt (altem fali Terrx feu parti fixiori; itidem non infclici , auc irrico piane eventu. Ec cum inftitutum fuerit opus per deftillationes, cx~ tradiones, digeftiones, falificationcs fere eafdem uti in Antccedencibus didum prolixior hic non ero tcediofa rcpetitione frequentiori nihil enim
, , , , ;
excrafto vel faie copiofa aqua pluviali diffoluto, ut
ab
iis differt
nifi
quod huic non univerint
necella-
Expone
aeri
poftea di<5lo
2.
eam duas feptimanas modo iterum humeda ftet

;
riam partem volatilem.
V I.
Ciiymiater non
in fecretis
infimi fubfellii liquorem
ieptimas , & hoc tertia , & quarta \ice. Poftea deftilla e cucurbita leni igne ; & prodibit fpiritus quafi pinguis cumfale volatiii. Spiritum aliquoties cauce & iente reftiiicajcui aphlegmate libero mifceatur fal fuum volatile. E capice raorcuo elixivia fal fixum aqua pluviali , hoc repe tira depuratione & coagulatione cryftallifetur.Hujus pars una mifceatur cum partibus decem fpiritus faie volatili imprsEgnati ; adde croci auri partcm I. vel II. digere leni igne , & circula , tali cautela ignem regendo , veluti paulo antea de ^>/j Zfniverfali monitura. Quo diutius fteterit , & quo diligentius colitur , eo perfeSius & generofius ob-
iterum per
fequ. e perfeftis trium
regnorum corporibus con:
centratum
habebat fumantur
falis
Mun-
di vel aeris uncix dui;falis tcrrje uncia una ; falis Microcofmi uncia dimidia ; falis tartari drachmas
dua;. Diflblvantur fpiritu vini
optime redificato > circulentur in cucurbita munita;poftea deftUlentuc
&
tinctar
arcanum
TifiilMra
,
Vmverfali
analogum
-
defcendet tandem liquor rubeus , eafdem cum Auropotabili obtinens vires. Dofis funtgrana decem ad viginti. Sal Mundi vel aeris fic paratur Terrx Lemnii quamtum vis in loco alto expone aeri libero per aliquot feptimanas poftea aqua pluviali fal cxtrahatur. S"al terrx ftcundum artem paratur c turffis , bituminola Batavorum terra. Poterit tamen loco hujus & Terra Lemnia alia llmii.
,
;
tam medicamentum
tranfmutatorium. III. Labor e Nivt^ Eadem methodo qua quidam meditationes & labores adplicuit qax pluviali , alius infudavit, Nivi , & inde parato fali Quamvis autem tam copiofo fale non turgeat volacili
:
quam metallico
V II. Oleum iyûri Schrdderi aqux innatans

jus fuperius cap.
citur
.
cu-
5.
mentionem fecimus
( v.
ita tlil~a-
elixivietur e tcrra pingui
g.
marga, )
porem
falfum
,
prs
(
fe
ferente
fic
fuper
,
quam
crefcit
trifolium
&
fimiles
herbx pingues
Spirttu
non profunde
melius
in terra exiftente
fit
ut
Mmdi eo
,
eandem tamen fere de hoc fibi promictere potuit fpem, cum ex eodem, Aftralibus influxibus non privato oriatur principio. I V. Labor e Rorz^ : Multum temporis iion miveluti
aqua
pluvialis
imprignata
:
) fal
,
aquapluviali marciaii evapo-
ratione infpiifetur
& purificetur
aliquoties iol-
vendo
pingui
Ex hoc
fale
formentur globuli cum terra
nus impenderunt nonnulli ingeniofi Pyrotechni in ventilationem phyficam fudoris illius Cceleftis Roris , & imprimis majalis j atque hoc quidem non immerito aut fine arcis fundamento ; cum nec vulgus neget huncce efle quafi quotidianum & ordinarium vehiculum Virtutis illius bdlfamics ifitherea: omnia vegetantis , nutrientis & confervantis qua de re Sacra Pain , & multi multo, , , ,
;
ricus egrcflus redificetur.
deftilleturque fpicitus per retortam. SpiHinc elixiviecur fal e
capice mortuo, ejufque pars addacur (piritui redificato. Sic habes menftruum , quod iolvit Aurura foIiatum.Spiritum didum fuperfunde Aurofoliato; itetitaaliquandiuût folutiopenitius peragatur,at-
trahacurque
lius cft
,
fal
ex aere
Tandem
diucius ftat , eo me; ( quo abftrahe aliquotics ipiritum vilalis
ni redificatum
lis
,
acuatum modico
armoniaci
;
uriuje volati-
rum autorum
monia.
libri prolixe folida
afFerunt tefti-
vel fpiricus falis
ftet ita
aliquandiu,
&
,
Quamvis autem eflentia Roris maximam partem confiftat in fale volatili aereo nihilominus novi induftrium Medicm^ Myltam qui inde extrahebat remedium , mirabilcm exhibcns varios contra morbos opem, aliis fruftra & infelicitcr exhibitis fequenti modo Menfe Majo mane ante
,
Solis
ortuminagris
triticiferis aut pratis colligi
curabat '2^rem->inon more folito per lintea, ( cum hsc tenui poroficate abforbeant potiorem partem balfami unduofi falini aerei ) fed per patinas terreas. Imponatur cells in vafis vitreis per unam
menftruum colorabitur , & fupcmatabit oleum rubicundum , quod pcr balneum Maris abftrahatuc & feparetur a menifruo. Si hxc operatio inifituitur lClenfe Martio ubi Spiritus Mundi in Macrocofmo maxime vigec & vegetat erit eb efficacior. Dofis funt pauculx guctulx poteritque quilibec fibi imaginari efficaciam rariflimam cum oleum tc cjus rubornullo modo a menftruo ; fcd aradicaliter foluto Auro dependefat. Huc ufque Schro,
dcrus.
feptimanam , ut fseces quodammodo deponat;tunc deftillainmaris balneo cautiiTimo ignis regimine,a!ias certe rumpunt vitrum fpiritus, fale volatili copiose gravidi, ad exitum ftimulati.
vel alteram
virum huncce magnum quidem modopluribus incredibili ita refolville, utremedio incomparab.ni fit potitus, tamcn plenarie ad TmUuram Vniverfalem non adQtiibus addo
,
duriflimi Auri repagula
Hi cum
tro
fu6 fale volatili repetitaeaque leniffima re,
fcendit,cuii non omnes cnchirifes fupcrius notatx de Via Univerrali fuerint obfervatse prxprimis plcnaria unio & influxus falis volatiIis.i?um fale fi,
dificarionefeparentur
afuo phlegmate
, ,
ac in vi,
xo
tcrr^.
Fxces a deftiUatione refiduas calcina, & proprio phlcgmate inde elice fal fixum. Spiritumdi6tumfale volatiligravidum fali fixo per folutionem purificato fuperfunde, Si ica ia phiaia per aliquod terapus modecato cain Auras.
optime muniantur venerant primo , id eft
alias evolant inde
unde
VIII. Dantur adhnc
varise
Auri Tii^ftrs
fo-
lutiones , vel cxtradiones .quae quamvis firmiffima illa Auri clauftra pcnitus nonpenerraverint,ta-
mcn non
plane funt rejicicndat , prxcipue Ci participcnt de Sale Terra fixo, vel de fale Al-ris volatili, StCicyeto/itfro /'(/<?â/* fuat affinia , aut analoga,
quaiem
; ;
i66
,
Bibllotliecae
;
Chemicx Curiofx
linum, & in leni calore fluac, ac ita voiatile fit reddicum; muniatur opcime ab aere. Tandem remancncia? , e quibus fal extraftum , calcincntur, edulcorencurque adco , uc fiac cerra plane mortua, & iicciffima. Huic affunde oleum
qualem defcribit ClarilT. Dn. Langelottus m Epift. ad Narurx curioios & alibi auc quali elaboratione
Divina Sapiencia. Varia alia mcnftrua fecundum magis & minus in Aurum folvendum agere valencia excogica-
meam digiiata eii tenuicatem
runc varii Dardali chymici. Sic non contemnendx vircutis eft Ttntiura ex croco Auri ad mencem Ba/ilh rdentini paraco oleo cinamomi extrada.
BcaciiTrmus D. Mich.uUs
tuum
ma rcfiduum, )
terrar
a quo quantum polTibile feparetur phlcgmixca optime deftilla ex retorca per gradus, igne forci. Olcum deftillacum fuperfunde
;
modo nocatum crocum
cuidam bolari opcimc calcinacx, cdulcorata;,

,
Auri extrahebat fpiricu e minera Sacurni exhibebacque ficpiffime vere refocillante Archxi debilis folatio. Illuftrisquidam Chymicus magni xftimac Spiritum e pane optime fermencaco , aliquocies
cauce rediiicacum
faco
,
& exficcac2t;procede dcitillando uci jam faduni, & quidem feprics repetendo femper adhibcndo
;
novam cerram;& icaoleum

,
dit fcecorem. Terras hac conjunge tur ccerulea, hsec evaporec,
vere dcpuratur, ac per, calcina per fe-
poltea fpiricu vini alcoholiEfficacior foret fpi-
mihoram fuperfunde aquam puram ,& hscrcddi-
circulacum. ricus panis rore majali aut aqua pluviali dcllillatus, &fumme rediticatus, cunc radiis Solaribus ac aeri expoficus in vitro ; ubi poft paucas horas limpidifTimus ille fpiricus rubini colorem alfumit dc qua re confukndi Anglus celcberrimus ^R^bertus Fliid , Joh. T.ick}'*s y in Chryfogon. animali
,
mixcum
&
&
acquires
,
fal
viridc,
quod fêneri aufert innatum ruborem redditque Luni analogam figura externa. Scquicur nunc conjunfiio & fixatio Sumantur falis fixi partes tres, indantur cucurbits opcime operculo munita:, impone arens in capella; (ub:
&
&
fiiinerali pag. 75.
Alius ficitbat ftratum fuper ftratum e foliis Auri &c lapide pumicis dum in tigillo Buunt igne forci.pumex fpongiofus actrahic partim Auri refoluti Tiniluram , qus inde facile pocecit elevari fpiritu vini per fpiritum falis armoniaci exalcaco , &c. HartMannus m3iS,n'\ xftimabat crocum & Tindtu;
mitce ignem lentum , & fal reddecur fluidum veluti cera , tunc ferva Icnem hunc ignis gradum. Poftea cape olei tui paitem unam remoco cucurbitx operculo; infunde gutcam unam hujus,fubic6 claufa cucurbita , doncc matcria tumultuans pacata, & fal fixum abforpferit Olcum infufum ;hoc ira continuetur , ad plenariam olei conjunciioncni
,
vel
ram
Auri
dum Aurum limatum

,
rafura cornu cer-
conlumtionem Deinaccipe fpiricus fuperius didi partes duas,

.
vi infurnofigulino reverberabat
Auro inde colofucceilive mif-
inftilla fucceflive
&
gutcatim quafi
fali
fixo,uci
rem incarnacum acquirencc. Qiiidam

cebac fpiricum aliquem alcalicum
&
acidum qui
,
qualicatibus fuis contrariis fe ipfos ita corrodunt ex liquore fatigant, ut penitus dulcefcant, hoc dulcificato egregium fperabat Auro folven-
&
&
jam de oleo nocacum. Spiricibus omnibus infufis , ac in unam fubftantiam redadis , figillecur vitrum Hcrmetice impone balneo aequah ignis in gradu, donec incipiat rubefcere balneo hinc exemtum
;
;
imponacur cincribus;
tro
cinercs
cum materia
in vi-
do menftruum. Alii utuntur adminiculo cryftallorum falis dulcium fpiritus falis tartari volatilis; fpiritus falis armoniani; fpiritus & falis fanguinis Humani cornu cervi urins olei fpiritus & falis fuliginis , fuccini &c. I X. Quidam in iingulis tribus Regnis fpeciali; ; ; ; , ,
eandem habeant
alcitudinem;)digeracur ita eo-
dem
calore, ufque dum appareac pulcherrima rubedo; hinc impone arens , uc liic cucurbica: cor-
pusrotundum
cooperiat,jfingulis tribus
in
horisuno
gradu ignis exalcetur;

tur per 24. horas.
quarto vero graduferveeft
ter quserunt Lapidem vel Tiniittram Vniverfalenu. Exempli loco hic faltem ponam Lapidem Animalem , quem laborem nonelfe plane de nihilo , facile
Atque
ita fixus
&
perfcdus
Lapis
cujus
tres gutta:
medencur omnibus morbis. Guccula

vini vel aquaj rubcrrimae tia-
una libram incegram

gic. Si
ri
,
fubolfacient
illj
quorum prxcordia de meliore
Jutojmoduselaborandiaucem eft taIis:CoIIigeurinam puerorum Venerem non cxpercorum , 12. ad ly. annorum oftoginta vel cencum libras , Sole exiiience in Ariece ;putrefac in cella per duos Menfes poftea indatur cucurbicx vicres, ad cercise par;
huic Lapidt addicur quarta pars olei Auanccquam vas figillecur,ac pcr^S horasfum-
mo
ignis
gradu fovcacur, evadit in

,
fal vel
Lapidem
ruhiniformern
quod metalla omnia impura dcpu:
rat. Elixir albam ica poteris obtincre mifceantnr fpiritus didi uncia femis , falis fixi uncia una
tis
replecionem
;
deftilla ipiricum leni igne

;
ufque
dum
ni
ftris definanc
remove hunc
& opUme mu-
appofuo
alio recipiente continua deftillatio,
unum gradum audo Liquorem fic refiduum etfunde, inde retortx terreae ,appone recipiens ,
ncm
phlegmatis
igne per
ferva.
quod itidem feorfim
deftilla per gradus , ufque dum rubras decidanc guttx; auge ignem , & prodibic oleum ; magis exalta ignem, uc igniantur ulcimo , pro capitis mortui
oleilunx unciauna cum dimidia; proccdatur, ceu jam de rul>eo EUxire did:um & fic acquiris non modo egregiam Tmiiuram pro legrotorum folacio^ fed & Saturnum Venerem Ivem ac tJM ercurium^ in Lunam tranfmutantem. Hac pro vice propofita addimenta fufficiant, ne in peculiare Tra6tatus corpus excrcfcant amice rogicans ut xquus leCtor eadem mentis ingenuita;
te
qua fcripta funt accipiat.

,
calcinatione.
Hoc modoprocedecolledtaintegra uriniquantitate.
Tunc
redifica fpiritus tuos per

;
arcnam
volatilia
Dcnuo confiteor; hxc dita quidem me ipfo maximam partem non efic eIabnrata;nihilominus fan6ta fide ceftor,quod ea cunda a Cliymicorum feculi noftri
in cucurbita leni igne

eiicita
fpiiicus
,
& falia
Primacibus fuerincinventaauc elabora,
conjungantur femper & redificatio hsec repetacur fepties vel tamdiu donec fafces non remaneant fed omne in fpiritum & fal volatile degeneraverir. Tunc phlegmata refcrvata etiam fcp,
;
quorum non cam manulcripcis quam ore 5c aduali converfacione egomec plurima haufi.
ta
,
Quemadmodum
;
ties rc6lifica femper removendo fices rcfiduas. Poftea e capite mortuo opcimc calcinato excrahe Phlegmate fal fixum ; hoc reftifiea, uc fiat cryftal;
rationalium Pyrotechnorum , xquae fubjicio ccnfurx fperans fore ut illi pro veritate magi$ magifque eruenda & amplificanda fua quoque
illa
cum quibus mihi
prascipuc res eft

,
,
amice
finc collacuri
fymbola^ acque ita laudabiiibus
,,
Lib.
Se6t. II.
,
Subfeft. III.
applicuiftis.
,
167
,
bus Antecefrorum noftrorum inveHtis alia aliaque limilia, auc niajoracum Deo & die addituri. Coecerum, qu Pctrus BorelHits-, in Bibliothcca fuachymica, Anno 1(554. lârifiis, & Anno i6^6.HcicIelbcrg:E edica miminit , Mariam Runte , Anglam, ftacuilTc ac prxdixilVe Lapidetn Philofophorum Anno millefimo , fexcentefimo, iexagefimo primo in Vulgus fore notiffimum , fagaciorum judicio ac de,
praepoftero fervore ad tam feria properare
ani-
mum
Jmpolterum cautiuj mercari ne poenitere magno precio emere cogamini ac pofitis debite Artis Medic^ fundamencis fecurius per gradus ad cam alta adfcendite; Cuna
Difem:
,
Chymia
rationalis
&
Chrilliana.ut ficloquar, velic
liberacioni relinqtio.
Coronidis loco adhuc unico Te volo, mi Ledor: Bonacua pars miin forcalie indignabicur , quod e ledione hujus Dilfercacionis opcacum fcopum non
attigcrit
,
expeSari. Scrutamini pocius magis dcmilla , ac prius atiis medicamencis laude dignis obcincndis per folitum Ora labora invigilate. Quale vcllra pro iUmulo jam fubjungo Per unum & alcerumi
&
Decennium mulcorum
titulo
in
fruicur applaufii
remcdiura
;
Tinnnra
;
Nephritic(t> vel
SoUris dccoratuin
dum nimirum
Fam*
crcdideric
fefe fubito re-
ac venditun)
perturum quod pueri infaba; ac ita per Tiwfl>-x acquifitionem cerce fibi promiferit acquifitionem
divitiarum
,
morbis fcorbucicis,
,
& quidem non adco immerico curai & qui his affines.aTar,
taro fanguinis,mefenterii,& renumacido ortis lau-
gloriolx
morbis defperatis , lioratis. Qiiod gaudium concepcum ,quam fpem promilfam dubiam ego acdifliciiem reddidcrim ,
a fanatis metallifque ignobilioribus me, ,
ac honoris
dabilem opem
conferat.
operamque contulerit
&
adhuc
Ego quidem non dico,

,
quafi illius in-
gredicntia
le
modumque priparandi hic defcribercm.cum me nonlateac, Pollellbres eandem vel;
atque turbaverim per varias circumftancias, imo dehorcationes plurium , cap. 4. addudas. Ac fruftra quereris , amice Ledor , fruftra me accufas; propria cua , niinime vero mea illud accidilVe culpa , cibi perfuadeas. Cur enim falcem audes mittere in alienam mellem agorediendaexcra tua: vocationis terminos
occultatam ego vero proximonuUi nocere audeam. Hinc appono faltem pro jgrotorum commodo illius apprime fimilem qux efitalis: Sumacur Tartari albi Nicri opcime purificaci , miners Antimonii, filicum fulphure aliquo lolari volacili prsEditorum quo quidem plurcs filices lunt (
,
mirum-quancum
fcria?
Cur
fu-
tor ulcra crepidam intempeftivo &: illicico defiderio cam arduis inhias ? Doleo fane vicem cuam , quod cum pluribus ad calia Fato Divmo non hieris eledus ; ac ingcnue rogico , velis impofte-
rum manere in
ligcnter
flatione
qua
fueris pofitus illud
ac di-
ruminare
magnum
tuum
in
hoc
Mundo DIC,
quibus capuc anteccdens quartum ad naufcam tuam ufque te erudiet. Prster varias enim rationes ibi adduftas nimirum quod extra vocationis limites vagari non liceat , addo ex fuperabundanti hic adhuc unicum: Libro I. Maccab. cap. j. v. 55. fequ. legitur, lutiam cJâcciibeiim cumYratrefuo fonathane,propcr(equendis acadincitas redigendisFidei & Patriahoftibus exiifle; lofephurn autem , & Afariam pr^tedosmilitaresdomireliquilTe,ucdefendantTerritorium , & quicte faltcm lefe gerant. Hi percipicn,
CURHIC;de
imbuci,) parcessquales;pulverifaca & opcimemiffa humeiftencur aqua roris majalis vel pluviali ; non camen nimis large alias obcines quidcm Tin iSuram copiofiorem; fed ob virtutem magis dilutam non adeo efficacem veUni candem paranc avari nummifugae. Scrventur ita in loco temperato per aliquot feptimanas, aut potius menfesi (quo diutius ita fubfiftunt, eo melior expcdanda erit operatio ,cum Nitrum magis,magifque refolvat , penetret , ac uniat reliqua, ) Hinc deflilla per rctortam tubulacam , quam vocanr. ttpfi in laboratorio celcberrimo Alichaelttano , cujus nunc cft Pofiellor Dn. Zittemanntfs ,huic opeti commodiffima confpicitur fornax dum huic loco ca;
;
'
pellje
adaptatum
efl vas olla; fere fimilc

,
in lateri-
bus 2. j. vel 4. canalibus pr^dicum quibus apponuntur vafa recipientia. Huic dido modo fucceffivc per cochlcaria injice materiam mixtam, uti folet
fudam tJ^ accabeurn & Fratrcm , quocunque fcfe verterent, vidoriis viftorias addere,ge nerofa xmulatione incitatipro aucupanda non minus gloriofa fama ac pro Lcge & grege militaturi
tes difium
,
in
recortam
TinSlnra cgrcgie
gutta?.
tubulatam , & fubico prodibic rubens , cujus dofis jo. 40. 50.
irritabant hoftiles Gorgi^ crabrones contra manife-
ftum Gubernatoris /iie mandatum. Quibus autem Triumphis redierinc nifimemoris tux e Bihlionm
,
lefiione fuccurreret, loco citato poteris viderc.
UtautemBilistibi commotaquodammodoreddatur tranquilla, ut fpirirus tuimcerore depauperati , terrore turbati refocillentur , conflitucram pro redimenda vexa proponere ac propinare tibi nonnulla alia folaiia ledu non modo jucunda fed ctiam proficua. Verum,quia Amicis aliquot
Bxhibetur ad prsfervationem 1. ?. 4. vicibus in feptimana , prxmiffis tamen univerfalibus. In fanando vero aliquo morbo fcorbutico hypochondriaco , nephritico, &c. bis vel ter fingulis diebus. PrsEter virtuofam hancce efticaciam oculos Tuos pafcere potcris in manifcft a ac perfevcrante illa TinUurji Rubedine per canalem fimul prodcunte,
,
qualcm confpedum
mici magnas
tii,
in
hoc
vel illo
frufl:radefiderarun: ac quxfiverunt tot ac
medicamento tocChy-
&
Eandcm vcniam.quam pagina

hcic
probatje in aliisexperientix. prsecedente peprornife-
de edenda hacDilfertatione aurem vellicitantibus certa promiferim Hde quod hxc inflantibus Nundinis Lipfienfium Pafchalibus in publicam fic proditura lucem ; dida? Nundini autcm jamjam infient, cogorhac vice filum abrumpere , eademquerefervarealii occafioni.vclufqucdum audior, Deo vitam concedente, edaturh^c Diifertatio; ideoque,ut benevole mihiignofcere velis,deccn,
denuo exorare cogor.Nimirum,
ram
in fupcrioribus,
nexururn clfc l M, Dn. F RI nilH Holfa iat Ducem tranfminiim Manufcriptumraritate curiofitate.ac infolica in vocabulis ac terminis chymicis expli,
memeshuicdilfertationi adr ceicberr. Petri foh. fahri ad Sere-
DER CV
,
candis perfpicuitate commendabilc.
Ob modo
di-
ter rogito.
quin M/f/ci/?.f folatium faltem hcic adneftam. Hoc in fpecie vos concernit dilediflimi Philiatri, pro juvando sgroMnts Proximo , qui forcairc partim noxio
,
,
Non polTum tamen non
ftam enim dc jamjam inftantibus Nundinis Liplienfibus rationem atque ideo datam nonnullis ejufdcm publicationem nolensamicis fidem
,
&
volcns itidem difFerre , aliique refervare occafioni, cogor. Tc nondum dimitto,curiofe Ledor; fed unicum fakera
i68
faltem adhuc addo.
BibHothec^ Chemicx Curiofae

Memorix tux
Tinanrd.
quse capite tertio
adhucinhxrent,
procul dubio pro adftrueii-
hujus plane ignari
illud fint adjeduri

,
cumquid
videanc, quid polTideanc
penicusignorent. Equi,
da & demonftraiida
V mvc rfalu ôifihiM-
tate partim per raciones , partim per variorum experimenta propofui. Ciim aucem tunc meam mcntem crenamque fefelleric exemplum aliquod notacu digniffimum , non poffum non , quin illud
,
hic, rarifnmi
Corollarii ac
:
fuperpondii
mefTiano 1656
vale
in
vi-
cem adponam Dum Anno do noltro ulrimum dicebat

Germanix
Munc
Dux quidam
,
bus verbis TtnHur^ quidem ftabilio pofTibiliracem ; fimul camen denuo pacefcic omnilciani Dei Providenciam ob caulas nobis occulras fupremum hocce arcanum neutiquam vellc divulgatum. Cum enim cerriffime mihi conftaret , prolata hsEC verba ex ore tam reiigiolb tam reverencer a quibufvis merico habico &c habcndo verirati efie maxime confentanea , miratus poftea fum farpius,
,
Primatibus SereniCTimus.alcerius cujuf-
qui
fadum
fic,
ut laudatififimus
ille
Dux
thefauruni-
dam magni
nux
('qui
Principis, confanguineicace amicicise ac fimiliaritatis fcedere illi jundti,
&
inge-
Anno
166^. quoqlie
ivic
eo
quo Nos tcndu
mus omnes, ) Linguagravitate ac aucoricace inligni femper pollens in ilupences divcrforum Miniftrorum prsfencium aures fequcncia reponcbat
verba cerciffime mihi conftat ,beaciflimum huncce femper fecum porcalTe parciculam Lapidis Philofo:
huncce incomparabilem ramdiu otiofunilatitare, ac feriari conceflerit nec illum adhibuerit pro folatio sgrocancium, pro fnlacio pauperum prasci pue ciim ininfauftoillo Bclio inceftinoGernianico plus vice fimpliciindiguerir fimilium aurcorum adminiculorum acerrimum enim fefe exhibebat Pacrixprefrae , & fa^^pius cantum-non opprelfs Propugnacorem. PotuifTet fane dida illa parva hhx
;
;
/>^jf,magnicudine fua fabam xquancem.collo appenfam in ferico rubro.fecreriiTimi ac iniftimabilis

thefauri loco diu
fibi
quantitas excrefcere
&
fermencare in vaftam
fi
mo-
lem auream
Pyrotcchnus
prsprimis
fagax
quidam adfueric
refervacam
quam meis
hiice
oculis vidi , manibus hifce meis cccigi. Ciim aucem rei hujus vix aliquis habebic nocitiam, vereor , ne Amanuenfes, aliique , utpoce myftcrii
Egomec
multiplicacionem de, qui TiriUtir<t cencer callueric. Verumenimvero, quod aliquones dixi;heic repeto nimirum fub rebus cam arduis
,
latitare
Nobis imperfcrucabile t
ewoy.
S.
SUBSECTIO QUARTA.
De Metallor UM TransmuT ATIONE ad Virum Nohiliî^ mum^ yimflifmum Ioelem Langelottum, Seremftmt Trtncipis
Cimbrici Archiatrum Celeherrimum Epiftola

F
1
Danielis GEorg.
MoRHo
_ ,_^ S^^^j
TrofeJJoris lOiontenfis.
Sleswigam excurrensTe
orbis debeat ac Chemici prscipue , quibus non pauca arcana, quorum dubia hatlenus fides fuit,Te demonflratore patuerunc. Magnam certe apud iU
luftres Collegii Regii Londincnfis
UoTiES
invifo
,
,
Vir Clariffime , plerumque doftior quam accefleram , recedo. Prxcerquam enim quoderudiciffimis
focios (cripto
animofque fxpe tenes, fubinde nova qua:dam , cum ex omni politioris liceracurjE genere , ciim e naturalis potitTimum fciencia: penecralibus , qiiz
tuJs fermonibus aures
hoc publicato gratiam

tulerunt laudibus,
inivifti
nam & fummis ex-
di
qusE promififti
,
pienfis
hac quafi promulfide illeGottoruberrimam ex iftis pr^metiis meflem fibi

,
&
Acfta Laboratorii
ad Te vel Amici perfcribunc inventamoliris,mecum qus cua humaniraseft, communicare non gravaris. Cujus honeftidimse fuaviffimjEque converTationis fruftus cum nonexiguos fi-pe perfentifcam , fruftum non foliim fed
,
,
vcl ipfe ingeniose
polliciti, impacienti defidcrio efflagicarunt.
Te-
&
voluptatem cepi maximam e fermonibus , qui incer nos de ingeniofiffima: tuse Epiftolx , non ica
pridem publicatx
argumenco ferebancur
,
cum
anre menfes aliquoc Tibi adeffem. Prasclara illa quse de difunt omnia ac fubtilicer excogicaca geftionis , fcrmencacionis ac tricusufu inChemicis laboribus monuifti. Mirabilis eft illa auri per
quas non ica pridem nobihffimus Dn. Oldenburgius ad me fcripfit: quarum vel ideo mencionem hic facere volui uc exftarec hac quafipublicacommonicio ,qu3E oblivionem incer concinua iila negocia facile obrepencem cibi excucere ac aurem vellicarenonnunquam poffit. Nec minus fe Tibi obftridtam agnofcec Celeberrima Nacurxcurioforum in Germania
ftantur id humaniiTimsE lirersc
,
, ,
noftra Socieras cui epiftol.im cuam infcribis: noa parum enim fibi de novo, quo exceris fe oftenter, documento graculabicur. Arque illi quidem illu.
,
molam , quam vocas tio.quam illic doces

,
Philofophicam comminuCuriofi(Tima fuut,

,
ftres
&
in
rerum nacuralium ludo principes hoc

,
qux de
feculo Viri
quia iu his
caufis
federe judices
fermentacione Tarcari ejufque falis volatilis fpiOpii Efiencia, Mercurii eduftione ex Anciricu monio , Corallorum in rubicundam mucilaginem analyfi jucundc non minus quam ucilicer diireris: tibi liceratus tic profefto ifthoc nomine muUum
,
majorera , polfunt , invencis tuisauthoriracem laudibus fuis conciliabunc , quam ego meique fimiles qui admirari
penitiufque
:
omnia rimantur
hic aut commemorarc aliis tantum fcd judicare parum apte polfumus nec debemus , ne , quod Grxci
, , ,
, ;
, : ,
Lik L
,
Se6t. ir.
:
Subfea. IV.
fi
i^p
Grafci pro.verbio dicunt &*S\oTe/ xopZ ttL^xtIB-iS^ videamur. Faftum camcn eii: uelcio quomodo ut , cum nuper a manu tuji gratifTimum accipercm munus , dodiffimam nempe epiftolam tuam ,
cumponirur, varie affrcitur mulcaque Iiujus arlimofph^rs phsenomenadtpendenc. Scriprores Metal-
molam Philofophicam folu fermones de metallorum tranfmutatione Tibique quae hujus argumcnti in abriperemur mcdium tum proferebam non difplicerent adeo
occafione auri per
ti
,
in
parum invenies quod farurare Quicquidtamenea in re prseftitum eft, Germanis debetur quorum veftigia legunc exteri fi qui funt qui hoc argumentum tradaexculferis
,
licos
pc6tus pofnc.
runc.
Pauca
(unc
apud vetuftos Scriptores
'Pla-
quidem
res.
ut vel publica luce non indigna judicaErant vero illa pro adftrucnda tranfmuta,
tonem^^^riJioteleTn^ yPliniutn-,^ hiftorix Metallicxmonumenta. Erecenrioribus, ôik Alherti M. Ltbros de Mineralihu, iAndrex, de Solea Liber de
partim e naturalis fapienti^ adypartim ex Hiftoriacum veteri tum reccndori petita ut illa memoria difiertanti fuggercbat non prsclara iila quidem fatifque culta: tibi tamcn
tionis veritate
;
tis
Incremento & Decremento Metallorum , qui Bililio Valentino vulgo adfcribitur, accum ejus XII.
clavibus edi folec , quanquam integ o fcculo ille fuperet , priclarc fcriprus eft ae mulra habet^ recondira ftd obfcura pieraque func nec
hunc
quod affedui tuo imputo non ingrata. Ego quidemftatim tum monebam ne me noduas Athe, ,
nas ferre id ell , de re tot hominum calamis ac pene protrira, addo etiam invidiosa lcribere juberes , prxfertim cum prajclariffimi Viri , Conringius & Borrichius jam pridem omnem hujus rei fundum occuparint : csterorum vero fcri,
trita
aperce fatis fcripta. Diligenrimmus ac eruditifTimus Scripcor Georginf AgricoU eft qui hiftoriam & operaciones mecallicas pro virili fua executus
,
&
, quai Germanica Lingua func Laz.ari Erkert in arce docimaftica principis , Facbfn, Mathefii, Alhini, Zarharis. Theo"
eft.
Quibys addi poflunc
fcripta
ut noftra vcl ingloptorculorum tanta turba fit ria vel inutilis hic opcra ftipientioribus videri poiTit. Tu vero diverfum quid a me fentiens urgere non deftitifti, ut hoc , quicquid eft, opelli, in
,
baldi,
quique pleraque fua e caeteris collegit Loh~ opcra. Sed nec Andreas Cafalpmti^ contemncndus. Bernardiu Ctefiits in alia omnia dilabitur
,
neifenii
nam
me
fufciperem.
,
Qiia in re tandem
quoniam
,
ita
voluifti
lefragari Tibi diutius nec debui
nec
,
locos pocius communcs de rebus metallicis congeflic,qui ad naturam metallorum pcrnofcendam parum faciunt.Necpra;tereundi funtfoniiium,
, NomeriKentmannus Schvvenckfddim , Cretfch7narHs ,Aierrettus , t^ldrovandus in Mufxô Metallico , Frorrnins , Aih.inafius Kirchertts quanto hiatu magnifica multa promifir de mundo fuo , quem ita vocat, fubterraneo ! Sed vehementer ille corvos dcludithiantes. Quanquam enim vaftus liber fit adeo tamen rerum inops eft, ut & illa, quje necefla-
volui
alii
,
modo
tu videris, ne vcl te fallas ipfe

,
vel
qux
in variis terra: partibus inveniuntur

;
,
quibus amplior forte fpes oftenditur
per te
ut pri-
clatores
fallantur.
Nos veroitarem aggrediemur,

:
de tranfmutationis potTibilitate pauca qua;attingamus deinde de autoribus , qui artis hujus arcana vel tradideruat vel propagarunt denique de ipfis artis hujus experimentis non piane in triviis decantata , aut in vulgus cognita in me-
mo
dam
dium producamus
rio funt,
confcribat
nonnunquam omictat fuperflua multa cramben toties coftam toties reco; ;

;
Primum
cum de
:
Metallis quseritur
an com-
tnutari illa pofTmc
nem
unius &c
commutatio vero corruptiogenerationem alterius metalli ne;
quat multa ex aliis defcribat in multis impingat; nova parca manu ferat. Longe illo ingeniofior eft
;
PhyficsE fubterranea: fcriptor Beccherus
qui eo Li,
ceflario fupponat
difpiciendiim in limine hujus

:
bro,&
PilFertacionis elTet
yifceribus
illa
quomodo
?
natura in terra:
componat. Sed quis ignorantiam hic
fuam non
profireatur
Nam cum
fit
,
non pauca aftert qua: m.agnam rei mecallicjelucem inferre poRunt.Nec laude fua privandi Homratus Fahri & HameliHs,V^\\o(ophi prjEftanti(Timi,quorum ille in Libris Thyficis ; hic tradarudeMeteoris& Fodilibus hancPhilofophia: naturalispartem non leviter illuftrarunc. Superioreanno^rtf^y?er/ Aucov Anglus patria lingua
ejus fupplemento
profundis adeo
tenebris res ipfa immerfa
quis doftrinam hanc

,
inapricoponetPNuUius a tot faeculis in hunc ufque diem comparuit , ciim tamen tam acutum nunc res naturales cernimus ad ipfas ufque particularum particulas , qui exerto digito metallorum caufas monftrare ac ponere ob oculos poffit. Hinc
mcrae ubique conjefiuras palpitationes, nihil certi cum quE de natura eorum cognofcimus , e
:
&
rantum contemplatione proficifcanNatura eorum principia recondic quam uc pervenire eo humana molimina poffinc. Operationes , quibus illa ucitur , lentx , ac integris frculis nonnunquam ducuntur , & per
fuperfiiciaria
tur. Altius forta(Tis

,
Metallographiam edidit.fed e Germanis Scriptoribus,& quibufdam ex cis , quos modo enarravimus, prxcipue congeftam , cum paucis quibufdam fuis obfervatiunculis. Sed nec autores omnes ipfe novit , nec dciedum fatis accuratum inftituit. Quanquam laudari rameu Viri iftius debeat diligentia, qua colleda fub certis capitibus habemus qua:
,
in autoribus ipfis
non
fine taedio
aiiquo conqui-
folercirtimi
omnem obfervacoris quanquam induftriam facile eftugianr. Mecallurgi indocai func , ac caufarum naturalium ignari. Qui ingenio profundiori illas rimari polfunc Philofophi non facile periculis , qux rem illam
cuniculos
:
ut
Qu^ Vir illuftris Tiobertus Boiitus de Origine Merallorum & Mineralium commentatus elt procul dubio, utomnia Viri illius cximia erunt &
runtur.
,
elaboratilTima
agic
,
quantum
e libello, ipfis,
,
de quibus
non ica pridem publicacoaugurarilicer. Sed cahadenusad miinus noftras non vcnerunr. Interim e tanta Scriptorum
pretiofiore
gcmmis
comitantur
fe
exponunc. Hinc deferram babe-
Metallicorum fcgete
cibi
parumadmodum
in
exculTeris,
mus nobilirtimam fciencii naturalis partem , qua non fatis perfpei';ta etiam in reiiquis hallucinabimur.
quod intimam Metallorum naturam

producac.
confpedum
enim globi hujus terreni compofidone, partiumque ejus prascipuarum.inter quas fucci cujufdam & medulls inftar principem fibi locum falia & meralla vendicant & horuni exhalationibus omnis ille acr , qui globo liuic cirinteriore
,
Ab
M.
Qui aquam
omnium corporum
faciunt ele-
mentum
Quam
idem quoque merallis fubfteinunc veterum quorundam Philofophorum len,
tentiamrefufcitarunt e recencioribus Helmoniius,
Tom.
I.
Bernltardut
, ,
, ,
I70
Bibliothecae
Chemicae Curiofae
quae
illa
Bernkjrdfts PaliJJy , Henrkus de Rochax. : ac conSrmat , quac viget apud nomiuUosde liquore folven-
te Cacliolico,quenn Alcaheft
vocaac, opinio.cujus beneficio in liquorem infipidunicorpora naturalia ac ipfa adeo metalla abire creduntur. Quae
ipfi
,
tamen in propinquis Rheni fluviis appareant, medendi facultate deftiturisSed in hisfuccum illum concrefcere inaurum corporcum pucat:unde rejicit ufum vini in quo aurea lamina extinda quod illud nullas e corporei auri ramen, ,
bypoihens multorum animos follicitoshabuitjniultas Chemicorum fornaculas calefecit : fed labore plane irrito. Nam nunquam fuit , qui vidilTe fe
talem liquorem afleverare potuerit : cum fint tamen non pauci , ut ex hiftoriis nocum eft , qui ipfum magnum Philofophorum Lapidem non fe-
tis vires nancifci pofTit. Qui oronia an ex vcro dicantur.efto aliorum judicium. In rebus obfcuris & a fenfu remocis conjeduris cantum locus eft. Qiiod fi menftrua illa fubcerranea admirtimiis, noti omnino de nihilo elfe quis credidcrit. Eaiidein telam nuper quoque texuic Thcmas SherUy Rc,
mel
tius
viderint.
,
Quin advcrfatur
fibi ipfe
Helmon-
&
qui alio in loco refolvi in puram & limpidam aquam corpora hoc liquore vult ; alio fcEces remanere dicit. Ante tempora cerce Paracelfi Helmontii ifta in Chemicorum Scholis inau-
dita fuerunc: alia

Biiconi
enimomnia ,Villanovum
,Lullii,
fimiliumque Philofophorum fcripta loquuntur. Et fi rem ipfam conlideres , naturi rerum repugiiare videtur. Diftinfta enimfunt liquidarum & confiftentium rerum naturse ac licet hs nonnunquam per illas vinculis quibus cohjerent , ex:
Medicus in DilTerratione quam de lapidum publicavit. Qua occafione fimul in originem omnium corporum inquirit qux ex Aqua & Seminibus fuis produci vult. Eam praemi/it , ut viani fterneret Tradatui .Medico queni de caufis calculorum in corpore humano fcriprurus eft. Non pauca hic erudita& curiofa qus ad hoc argumentum 6i naturam petrificationis fpedant , afteruntur quibus hic uc immoremur , ingis Angli:E
caufis
,
,
Itituci noftri ratio
non
permittit.
Summa
deni-
que cura
&
induftria
rem
illam
oculorum aciem eftligiant commucancur nec ab ilfe inter nunquam tamen trahunt. Bemhardus originem ac lis principium plebeius fed tamen quidem homo Gallus Palijfy iugeniolus, libris patria lingua de nacura fontium, metallis,gemmis, confcripcis ex aquis omnia , mecalla quoque & lapides duriffimos produci vult: aquas tamen duas ftacuit , alceram materialem ; alteram congelantem. Qux fi rede perpendas , difolvancur
,
uc diTjpacs
fufcipiet ingeniofi(T!mus5/fo> in
demonftrandam Dillertatione de
,
prodromum
Solido intra folidum naturalicer concento cujus fuperiore ut puto , anno publicavit, E quototum opus,velut ex ungue Leonem, judicare facileeft. Corpus naturale vel folidum clt,
,
verficacem principiorum perfpicies

hic prxcer
ut nihil novi
Rocbaz.
nomina deprchendas.f/ew/<i*
,
qui de aquis metallicis ac fecrecis fodinarum metallicarum qusedam edidit , Phyfi-
popularis ejus
Illud ,fi fecundum naturx leges proa fluido produftum efle ait : Crefcere illud , dum particuHs ejus novac apponuncuc particuls, ab externofluido fecretje : fieri autcm appofitionem hanc vel a fluido externo immediate, vel mediaate fluido interno uno vel pluribus. Quaômnia eieganter illuftrat comparatione corvel fluidum
:
ducftum
eft
cam icidem reformatam
fcripfit
aquam quidem
,
fed falem illi materiale rerum principium facit Propioconfolidans. adjungit, principium corpora admitcorporum compolicione ra tamen etiam in illuftris propendec Vir tic. In eandem fententiam Robertus 5tff7tf ,libeIIo nuper de Gcmmis edito ,
poris humani cum produftisterra:inftituca.Jnom- nibus locum produdionis accurate infpiciendum docet id eft corpora vicina , qua: ad incluforum
:
quaruin primam origincm fubftantiam fuifTe liquidamftatuic, qui fi cinduris quibufdam mineralibus, dum fluidx vel molles func , imbuantur , colores pro racione mineralis obvii acquirant. In Opacis quales Hxmatitas , Jafpides fimilefque lapillifunt, terram metallicis fuccis imprajgnatam
fici in
produftorum figuras componenda. Sicinfaxorum examine mulra decegi pofle judicat , qu^ in mineralium ipforum examine fruftra tentantur quandoquidem perquam probabiiefit.omnia illa mineralia , qua: faxorum fpatia vel fifTa veldilatata implent pro materia habuilTe ex ipiis faxis expulfum vaporem Quod an perpetux & indubitatas fidei fit ego in medio relinquo , nam aliunde etiam impleri fiirursE poffunt ,quam vaporibus e faxisipfis expulfis. De Cryftalli produdione multa
, : ,
accefTione liquorispetrefcencisjfeu fpiritus petrilapidis formam coagulari putat. Multa funt

,
fubtilicer difquirit
quae ad hanc dodrinam illuftrandam faciunt. Meminit hic cujufdam liquoris cafu oblati qui gemmas folvere potuerit. Terram plenam efle menftruis aliifquc liquoribus variorum generum exiftimat , c fodinis per quas vagancur , varie imprignatis qui quibufdam cafibus vice menftrui fungi , alio vero modo concurrere ad producaionem corporum mineralium poffmt. Quin ipfam aquam communem variis mine-
in illo libro prxclara
produftam efle dutamen concretam, aut e cineribus ignis vi in vitrum exuftam negat. Neque enimviignis tantum vitri fieri produiSionem fed & abfque ignis violentia fieri polle
:
velinterfluidum do producatur
illi
&
an inter fluidum & fluidum folidum ;an vero in ipfo fluie fluido
nam
eft
bium
nuUum
frigore
&
humano
artificio putat
modo
quis inftituac
accuratam analyfin faxorum , in quorum cavitatibus optimz cryftalli formantur : Certum enim efle ut ex fluido concrevit cryftallus, fic in fluidum
,
ratium eflfluviis infedam ut eft plerumque ( quod Thurfihsuferus Libro de Aquis mineralibus docet ) id prasftare pofle credit. Quod argumentum plenius fe LibrodeSubterraneismenftruisexecutum efle teftatur. Ha:c cum recito, in memoriam mihi revoco, quz <iybrahamus e Porta Leonis, Medicus Hebraeus Libro de Auro in quo de Auri in Re Medica facultate difputat de Aquis Fabarienlibus prope Rhenum, commemorat quod fuccum aureum a natura nondum concretum obcineac, unde mirabiles illz virrutes in igris curandis oriancur nulla ^nim in iliis auci ramenca ccrni ait.
, ,
,
:
eandem
pofle refolvi
modo
:
rr.enftruum imitari norit
Nec
quis verum Naturx obftare quod cor:
pora, a quibus mcnftruum torum vi ignis ablatum eft ,non ampliusrefolvipoffint :cum alia fit racio
eorum corporum coagulatorum
qua: in
medio
Flui-
fluidofeumenftruo concrefcunt, cujuspartes inter

coagulati corporis particulasrelinquuntur.
enim.inquocryftallus crefcit , codem modo fe habere ad cryftallum , quomodo aqua communis fe habet ad falia. Cum vitro perignisviolcnriam parato aliter res fe habet , nam humor ejus penc omnis expellitur. Memini tamen ego etiam
dum
iil
Lib.
ilkid
fingi
I.
Sea.
faltem flexibile
II.
portionato
,
Subfea:.
furebbefi con
ejjo
IV.
'7f
fn vitro vuTgari tantum obcinere pofTe fingularem
potnta formare la Ver^
qucndam liquorem.ut ad rempus

reddat
polfint
,
,
pietra, mafin hora non ho
fi
non
folvit
quo imagines ex eo
illi
aut charaderes
imprimi
cujus
Epiilola^Clar. Dn. D. Majorem, de Scypho vitreo perfonmn f-atlo fcripta. Addo, cum e diverfis corporibus jam tum concretis qujs nonnili propriis (ingula menHruis refoivi poflunt componatur vitri corpus vero eft fimile nullum dari polTe menftruum quod in corpora fic junda
mentionem
feci in
mai potuto ritrovare alrra id eft:ZVa.i dicerem tllud , nifi mihtipft bonafottuna talem mtneram (de minera auri loquitur ; fuppedttaffet , e ûa non magno anifi to exprejfa fuic exigua aliîia quantita^ certi ticjuoris
minierajimile a jHe/ta
,
aurei,verum aurifemen: fed

tntetltgebam
,
iûta
pretium ejus non
totns ille licjuor conjumptusfutt projeUio-
nefitpra argentum
igne
fixit: videlicet
vivum
,cjHodflatim congelavit
m
&
auUo fuperfuerunt ûinûe partes
operetur.
rifice
Ad
ejus perfcUe
facit hiftoria
hujus doftrini illuHrationem miartificialium gemmarum per

,
aquam
&
pulverem coagulantem confeftarum
a
in
dimidia uncia ijiius tiûoris fixi , du<e. dimidia argenti vivi. QuAfi magis depurat& fuijfent, ac pojlea eonjunila qtiemadmodum anima cum corpore
,
me
in di6t:a epiftola
:
commemorata quam
:
recen-
ftbi adtijuato
potutjfet eo
ferc hic nolo
cum
in tuis
non tantiim
fed
&
verus lapis confici
Verum
divulgata.
,
omnium manibus fit DiiTertacio typis ante annum Lucem etiam addere poterit experimentum quod vidi cum Amfterodami commo,
ad hunc ufque diem non potui itli fimilem invenir^ mineram. HsEC Autor ilie magna quadam fiducia
fcribit
;
quorum tamen fides penes iplum efto.Quiti

;
extraxerit
rarer.apud Birrimn Medicum, editis quibufdam itl Chemia libris non ignotum. Is mihi lapillos monftravit fatis pellucidos ac elegantes
,
&
ad
modum Iorumlapidem,quem
,
ille e mineratalem liquorem , qui figere potueric argencum vivum an vincec,inde femen auri fe habuifle , auc e commiftione corporum il-
gemmarum
poiitos,
,
quose liquore quodam quem

aiebat.
Ponderofus ille erac longe ultra vulgaris aqua: indolcm, claritate tamen & perfpicuitate eam sequabat. Sapiebac tamen ncfcio quid leviter ftypticum & falfum. Hunc ille non folum pro infigni medicamento liabebat , fed & mira fe in folutione corporum eo
pra:monfl:rabat
fe paraffe
vocanc , Philofophorum poproduci ? Nos uc tandem noftram quoque de his opinionibus fententiam in medium proferamus ira arbitramur necgemmas,nec metalla e folaaqua fimplici pofle produci. Metalla,quia corpora habeo fecundum mifta quae decompofita alii vocanc, in partibus fuis conflituencjbus primo miftis , agnofcunt fortalHs liquorem primogetuilTe
, ,
:
efHcerepoffe memorabat. Vino Rhenanocum guctulas aliquot infundcrec fenfim e Bavo in faturum rubrum colorem , fed temporis aliquo intervallo ,
,
concedebat & fi reSe memini , etiam cryftalli in fundo fubfidebant. Ego non dubicavi e Tartari fale confedum elTe , nam fimilem faporem depre:
nium fed qui in ipfa metallorum produ(5tione non apparet ac inutilis eft in metallo per artem producendo. Sed de his inferius plura.
, ,
Quod ad gemmarum, &

quidem
videtur.
cryftallorum ex aqua confatis
cretionem fpedat, ca nondum
hendi
quanquam
ille
celarec
hsec arcana.
,
Ex
igni
ifto liquore
cum
prscipitafleE pulverem
eum
vitrificatorio cxpofuit jufque

cryftallis
dum in fubftantiam fimilem concrefceret e qua gemmas illas formari fibi fecerat. De duricie illarum nihil mihi conftat , cum nec taSu , nec vifu ea deprehendi pofTit, Si non fuperarunt , faltem ex3equarunt vicri duritiem , cum polituram fuftinere po:
expedira mihi quia cexcura: fimplicioriseire videntur, ob pelluciditatem , ad aqux naturam propius accedere videantur ; dnbia tamen non pauca rem illam urgent , quas alio fe modo eam habere pofle perfuadeant. hfto , pellucidas eflTe fed tamen & duri funt, & fragiles: quod indicio e(Te poflit , minus ineflfe iis humoris, quam
Quanquam enim
ipfis metallis quorum lentor infpiifatum liquorem non obfcure oftendit. Bemhardus Palijfyt
,
tuerint.
E corporibus
quse ad
metallorum natu-
ram propius accedunt,

in fluido
pra;cipue corpora lamellata
exfluido concrevilVe Steno cenfet. Quo cft, cujus folidum corpus influi, dum refolvi pofle ait , cum ex Huido illud concrevifle extra controverfiam fit.lllos autem a vero lon, gitfime aberrare, qui ignis tortura hanc ab illo gracorpus oîiafxi^ki. Craflam fatis communium lapitiam extorquere nituntur: mitiits emm (ait) a. natu- dum mifturam arguit obfervatio illa Peireskti.a Gaf ra haberi filitnm Talcum , tantam in Venttflatis amtto- fendo in vita cjusrelata qui exaqua limum vifcorihiu favitiam indignatur , vindiclA loco Vnlcano fumeruicad contadum aeris inlapidem abeuntem. cedit illamfni refulventts partem , <fuam fibt inclufam^ Quid vetat , etiam in cryftallis & gemmis diverfos confervat. Denique ipfa metalla perfediora e fuccosvel terras.fed naturs purioris mifceri ? Sed Jiquore certo originemfuam habere videri pollent, Aquarum in cryftallorum incunabulis veftigia invefi vera elfent , qua: Francifcus Lana in Prodromo nitfoIerti(Timus5wo,unde easconcretas judicat. airartc Maeftra c. jo. fuo edodus , ut perhibet, Ac forcaffis ills vehiculorum vice fungebantur, qu* experimento nobis prodidic Cujus ipfa verba uc naturas gemmarum conftitutivas ad loca illadeferplenior rei fides fit , hic adducam Non direi tjue- rent, extra autem corpus ipfum confiftebant. Nec y?o. inquit,yf io medeftrnonon haVeffi havato fortuna di crcderem ego idoneum hinc argumencum peci: havere aliijuanta di una ftmile miniera ,dalta auale^ quod cum cryftalli gemmx hoc vel illo liquorc , con non molto artificio fu cavata una poca ûantita di folvantur, e liquoribus quoque ills fint compocerto liquore aureo, che era ta vera femenz.a di oro , fit^. Multos ego dari vel per artcm parari liquora per non ejfer conofciuto , tuttofu confumato congetres polTe credo quorum parciculse ita fint
in genere
&
Talcum
non e fimplici lcd gemmis componi putat,quarum altera.quamcoagulantem vocat, nihil aliud quam Sal eft, ut explicat Sorellns aut alia quxdam fubftantia lapidifica qu2 ab aquc natura diverfa eft ; uc itaque ex ipfis ejus principiis pateat cryftallum non eflc
,
qui ex aqua produdas vulc

e
&
compa-
tarlo fopra
una quantiiadi argentovivo

,
bollenie,il
tl fiioco
,
ûa-
le tmtofubito congeloffi
&
accrefciuto
refta-
rono cinûeparti di
ftna
z.a
ejfo
perfettamente fijfo, cioe

,
a dire
meXjC oncia di ûet liûore fijfo due oncie e mez.' che fe fojfe fiato macgiormente^ depurato , e poi congionto comc anima al fno corpo prodi argento vivo
;
rati, ucfpatia miftorum nonnullorum pervadanc illaque compage fua folvant, quse ad conftitutionem tamen eorum nihil conferunt. Inventus calu quodam inAngliafuit liquor blandiifimus vegccabilis , qui marmor durifllmum pervadens coloribus admiftis in interioribus ft>bftanti$ parriculis
Tom.
I,
tingeiec.
:,
172
tingerer. Berigardm
,
Bibliothecae
,
Chemicx Curiofe
fal
ut refert in Circulo (uo Pi-
faiio p. 554. phlegmacc illo debili quod primo ftillicidio ex accto acerrimo dcfluxic , facile uniones & alia mulca didblvic pollremo vero illo , quod vi fumiua ignis excrahicur longe acriiis & coloracius, nihil ertecic. lis camen liquoribus nec marmor nec uniones, nacales fuos debucrunc. Qiiin habeamus illum liquorem , e quo vel concrevic , vel prs cipitata fuit fubftancia cryftallum componens, non tamen crediderim qtiod putat fubtililfimus Steno, eodcm refolvi in liquidam naturam polfe. Denique &hoc verofimile alicui videri poflic rgemmas, fi non omnes, faltem aliquas e diverfis corporibus, per ignem vehementiorem , eodem modo quo a nobis vitrum conftcitur , compingi polle. Certe qui artem ;jû<r37r3i>}T(!cfu/ profitentur etiam gcmmas fi refte memini, per ignem fabricare doccnt j & earum quafi typum quendam ob oculos ponunt adulcerini illae quarum Antoniui Nerut prsparationem cradic
, . ,
communc, nicrum produccre acetum tinfiuram ac plura aliaparare poterat. Quod ille artificium ut rem fccretiffiniam tegens nonnili C C. aurcorum pretio vendere cogitabat. Acceperac a Dodore quodam Parifienfi illud non quidem contemncndum fed quod ad fummam ei metallicx nil faceret. Neque enim ex illis componcbatur corpus metallicum, qux fortuito tantiim ad minerx locum confluxerant. Nam ex aliis alia forte produxillet: quanquam ilie in Mincra plurrbi & Antimonii tantum experimcntum fecerar. Auri & Argenti mineras , puto, hoc artificio fuo non expugnaflet. Quin eft in qualibet terra peculiaris
,
qusedam fubftanria falina vel fingularis vel aliis mifta,qiiam difterentiam ccecnm quendam nautam guftu deprehcndere potuide mihi narravic Vir fidc digniffimus. Nam cum mari terrx vicino
bolis immittererur, terra,
ftata,
qus bolidi adhxfit
gu-
nominare citra errorem potuic locum, in qi 6 verfarentur. Hamelius Itb. z. de Fojjihbns cap 9,
huic
III.
quodammodo
falfam in
,
fententias favcrc vidctur

facic
qui metallorum originem d Sale petunt. Qui vero fic fentiunt , non idem omnes fentiunt. Quidam enim univerfale aliquod
Alii iterum funt
,
mum
cnim metalli rudimentum
pri(ubftantiam
:
quandam
aquam refolubilcm qus paula,
Sal comminifcnntur , quo nefcio qusr miracula in univerfa Natura.atque adeo in regno minerali fe cftefturos fperant. Qiise opinio a iâracelfi tem-
acanonnullis ejus afiead hic ufque tempora propagaca eft. Excac quoque fpeciofus de vero Saie Philofophorum liber a Gallo Nuifetnent fcriprus & in Lacinam Linguam a Combachio converfus.ubifencencia illa & proponicur & propugnatur Sal illudccelefte , xthereum, aereum, univerfi nominanc quod vel ex rore , vel aere , rel nicro , vel excrcmentis etiam animalium extrahunt. Tacgo quidem definire non le aliquod an detur
porc primum invaluic

clis,
neque aeri^s amplius vel aqua? injurias reformidcr. Sed hxc mera conjedtura dicuntur & citraullam veri fpecicm Nam qui illa forec fubitantia falfa ? nec nominare itlam potelt ipfe ncc inter cognitas ulla eft ,qu2 id prseftare
,
cim excoquatur
&
Fratribus Rofeae crucis
officium polTic.
IV. Sunt porro , qui fale illo univerfali reli&o quod ubique venantur & nulquam inveniunt, ad nota ac vulgaria illa dcfcendunc. Ciim enim , nicri
,
vicrioli
falis
communis
vires in divcllendis
vetuftiorum certe Chemicorum fchola aufim ignoravit.Exaere extrahi pofte fal, nonncgaverim, fed univerfale illud efle vix crediderim. Vagantur in aere particuli falinae variorum generum , quac
:
corporibus mccallicis videanc , alia quaedam fub Jlhs latere arcana fufpicantur. Aaimos addunc tot paffim hiftoriolse , quas vel fando acceperunr, vel literis confignatas legerunt. Qualcs funt de argcnto fpiritus falis bcneficio c plumbo extrado
ignibus fubcerraneis & Solis calore fubciliata: in achmofphxram provehuncur , prout foli fubjacentis indoles illas fubminiftrat, nitrofae vitrio licx, auc alceriuscujufdam nacura:,vel fic feorfim,
,
apud fohannem Frid. Hehetium in Vitulo aureo de bona auriquantitatee vicrioIoquodamHungarico eduGtz apud Beccherttmin Ph)/tcafubterranea. Qua:
;
vel inrer fe mifti.
Quibus ego
vires catholicas ta-
men non
DilTcrtationis
adfcriberem. Commode hic mihi hujus occafione incidit , quod Amftero-
dami apud Virum {oltrii^mumTheodorum Kerckr

ringturn vidi. Is veri ac genuini vitrioli fed impuri
quam ex quantitacem non exiguam monftravit aere Amftelodamcnfi mulcis aquarum falfarum foli paludofi effluviis imprxgnaro machina? cujufdambeneficio cxcraxerar. Magna fcilicccNaturs Architedlonicf inftrumenta func Ignis & Salia fed varia, uc varia func corpora corporumque mipro fubjedorum quorum minifterio ftiones
.
&
:
per feparacionem potius argenti & auri latentis. per fingularem aliquam ingcnerationem contigerunt nolo enim hominum , qui illa memoris prodiderunt, fidem in dubium revocare. Ac fatcor non temere me credere qus Saiomon de^ Blattenfiein-., ut fido proculdubio fe nomine appellat,quique artis ^jî/o-oisroi/jTjy,?? fe verum alumnura ipfe profttetur, in InterpcUatione ad Philolophos pro Lapide Phiiofophorum conrra Mundum fubcerraneum Kirchcri cap. 2. fcripfit. Ica vero ille Quid
quam
multif ? fojfem efr ego dare aliud Eptcharema P. Kirchero yfimihiper tres hora^ duntaxat adejfet , in-
ûomodo ex puro puto argento toto ijuanto ,fiat pttrum putum aurum addi^ tione ftrnplicis falis priparati fine aliquo Velminimo
credu/o palpandumpritbere^
,
ingenio utKur. Ea tamen eflenciam illorum non ingrcdiuntur. Miras incorporibus tum metallicis, tumaliis, nacura facit viciliritudines beneficio Salium , qi\x fubcerranea acftuaria per omnem tclluris compagem omrjcfque venas & fodinas mctallorum ordine tumultuario difpergunt. Unde plerumque varia inter fe (alium & fulphurum corpufcula in mineris deprehenduntur quas tamcn ad mecallorum conftirutionem pertinere quis temere non dixerir. Vidi in Anglia Brabantum aliquem qui folo moderainine ignis fine ulla alius rei additione , c Sacurni minera verum vicrioium,verum fulphur.
,
:
in compofitione
&
diflblutione
eorum
addito. Qiiid illefalefuofimplici prarparatointelli-
gat
equidem ignoro:
fi
,
commune
fateor
nihil
poffe mirabilius fingi
qund adeb vcterum Che-
micorumprincipiisrcpugnet.Prxciteris in vitriolo^ nitro ad infaniam ufque laborarunt nonnulli Aliqui integris voluminibus ifta executi funt cumque ipfi coeci elfent aliis tamcn viam commonftrare voluerunt , rapientes in fenfum fuum
;
Chemicorum dida decepri non fatis
qux
ipfi
nominum
,
varietate
intellexerunt
autorum inrcrpretari Vitrioli,& Nitri nomina aliudqiiid fignificant,ac illi pucanc. Quot non proceffus , ut vocant ab
:
nec e confcnfu refte potuerunt quibus

,
Impofto-
Lib.I.
Impofloribus,evitriolocircumferunriir
}
Se(St.II.
Extat&
addi
fius
Subfea:.IV.
vel terra
173
e Vitriolo Procellus cujufdam Jodoci

folet operibus Fr. Bajilii Fa/emini, ad
,
v. R. qui
Sarept Cenc. ^ aureum nummum rore vel pluvia Majaliaiiquotiesafpcrfum atque aSoIe fic-
(ummani ho,
catum
cantur
minum & metallorum medicinam magno apparatu delcriprus ac operofus quem Amicus qui
, ,
noravir.
,
abfconditum ponderofiorem fieri Harcquanquamfpeciosc fatis omnia dinondum tamen me movent ut in auro
,
ad prarfcriptum ejus operatus

ftu
eil
nuUo
ni(i
effe-
ipfo
le
bene
hibent.
mendacem inveuit. Csetera in illo fat Quos non Gl.iube^M ftrcpitus cum
,
conficicndo vel radicitus folvcndo aliquas vel nitro yel fpiritui roris aut mellis partes tribuam. Agunc
iliiJiquores vel potiiis falia liquoribus permifla, non aliter , quam niodo vulgari , ut quivis aqus corrodentes: fed quia attenuata fubtiliora.fubtiliores etiam particulas avellunt, quas citra mole-
nitro fuo fecit e quo tot libris fcriptis miracuia mat^no hiatu promilit. Non pauca eximia fuut
&
&
prajclara
pltirima ex ingenii potius
quam
for-
nacum calore nata. Cxteriim aureos montes non vidimus. In multis tamenejusfidem fequitur Libro de
prius
f'0(TiIibus
fliam aliquam ignis propellere per

fit,
alembicum pofHaec raea
fuis
tamcnnaturis
nondum disjundas.
in rore contenti
Hamelius
quam exploratam
de
nitri vel falis nitrofi
circame-
oporcebat. Non negaverim equirerum natura horum falium ac nitri imp:imise(Hci beneficio pode, fed metallum ipfum producere polfe dubito. Plane enim ad
haberc
dcm
ftiipenda in
tallica operationibus fentcntiaelhcujustamen magnas vires in Vegetabilium ac animalium generationenonignoro.EjusilluftreExcmpIumproferam, nifidifplicet,VirAmpIi(rime,hic ultra argumenti
aliam Mineralium familiam pertinet, necad lcntum illum & vifcofum humorem mcrallicum conftitucndum aptum natum eft. Interim (i fub acriotyrannicum in corris fpiritus firma comparent in fubtiliorem fi pora illa exerccnt imperium blandiorem naturam clementiori igne rediganac fecum tur, vel abauro ipfo tinduram clicerc per alembicum auferre videntur.. Qux for affis alicujus in medicina ufus , in mctallis vero cmendandiSjCum corporea; tantum naturs fit ,inefficax eft.De Salisnitrofi fubtilis fpiritue rorcMajali cxtrado mira pa.T.m prxdicant nonnulli. Nollius hujus falis fpiricu & oico , quod e rore Majali conficicur , in agone confl:itutos revocari, tinfturam cx auro evocari poffe fcribit. Mirum quam triumphat hoc arcano Borellus Cent. \. obf. 6. qui amplius aliquid indagavit ijflultis , inquit ,exantla~ tis lahorihiu c-y vigiliis in arcanisnaiura perûirendisfecretum auri/olvendi tandem naftHs/um ,id efl menfiruum benignum , amice aurum inira paucas horasfolvens (^ fmefumo imo fme igni tjnojue (iijjolntum potesl ad falis naturamcr oleireduci cujus granay ^.vel 6. \uxta atates varias propinata intra qiia, ;
Anguillasarte produci nec fando audiveram olim nec in aliquo rerum naturalium Scriptore legeram, quod in Belgio roris beneficio facere agricolas nupero itinerc mediodidici. Primiim ego fidem habere narratiopofle
,
,
noflri carceres excurfus.
&
ni huic nolui
fed incidi poftea in Abrahami Mylii fcriptum de origine animalium & migratione populorum , ac idem apud illum artificium legi pag. libri 10. cujus verba referam AUnfe Ma*o, inquit,
:
:
/eca cr dtfcinde Itgone ex campa graminofo ant: ortum Solts duos <juales cesfites eoftL iinpofitos, alterum alteri, ubigraminoft funt. rtpone i/J-* margine alicujus pifcinaa parte aijuilonari , ubi Sol
,
,
cum
largiter rorabit
radiosfuos ma.vime
cjnafi
ernittit.
Fidehis
mde
propullulart
coi
examen pttllorum anguillariurn ante horas pauelapfM. Stc tjuidarn curn non pcenitendo fruUupif-
cinis fuis angttillariim
nurnerofam copiam ingeneraiit^r Etverofimile hoc experimentum facit, quod nulin anguillis
lum rcperiatur
femen
nulla
organa
tHor horoi circiter
fudortbus cop
CT"
o/is
febres rnalignai
purpuratoi
epidemicas
pertinaces turartmti,.
Sciant vero LeUorts, a ffiiritu roris tlludfaUum fnijfe juxta Sendivogii doUrinam^, At dicent multi: cur non e]us topiam mihi comparo ? Sedfciant expenfas lucrtm
generacionis , uc multa fuerit de earum originc Scripcoribus Hiftoris naturalis difputatio. Si Pifcatorcs interroges.e vermiculis quibufdam.qui certo anni tempore in omnis generis pifcium carne nafcuntur, produci docent. Qiios & ipfe non femel deprchendi. Leges etiam inter ada Philofophica Anglica p. 55. qus obfervavit Thotnoi Henfchavv Nobilis Anglus, de vermiume rore putrcfado generatione. Ac memini ego
trefafto generationem
fuperare.N otandum eft (addit porro j colleBores auri Fluvii(jard juxta ZJrbcm îgara ajferere , rorisguttas unicuiijue auri pale adhxrere matie in arena, eoquz^
nutrirt.
apum ex Hydromelle punotatam a quopiam fuifle.

,
Rorem illum coUione longk aihinc nigrum,al-
iiijfimum er citrirmm reddidi ,fedftne pro]eUtone fuit,
Adjecit deinde
quardam de
modo
prarparandi,
qu2
folia
illo
illic
, fi
legere poteris. Quinobrervatumcft, auri
rori ipfi , non fpiritui injiciantur , ac cum per aliquod tempus lento igne digerantur tandemdifparere: cum vero pofteaper filtrum ros percolatur , in fundo ejus fubftantiam velleri vel nivi fimilem , cujus felicilTimus in cordis affcdti-
Rori deniquc foli in acceptis ferenda eft illa Plantarum e cineribus refufcitatio de qua Caramuel, Harfdoffcrm in libris fuis Voigtius fingulari DilFertationeegit:quamque integrilibri materiem fadurum fe promilic Ktrcherm. Magaa itaque hujus Sa- lis vis cft in vegetabilium ac animalium produdione: metalla quanquam vexari ac affici varie ab illo podint, emendari tamen, mutari, augeri, fcecunda;
ri,
ut in vegetabilibus
fit,
minimc
y.
poflunt,
A
quE
Salium familiareda ad metalla
itur.
Inter
bus ufus
fit
remanere.
;
Quod
rori vcl fpiritui ro-
primum omnium compellari
folec
,
argentum
ris tribuitur hic
alii fpirituj vel eflêntise
mcllis
quod
& ipfum rore confl:at, tribuunt.

,
,
Aurum enim
alembicum
,
fe in
vivum , mirabilis profedo fubftantia qu* mille formas fingit atque refingit.quacunqae etiam
Plinius vomicam liquoris xtcrni vocac Liquida enim i-Vfluidaeft. Cumquemiro amore aurum ampledatur , eique per intima fe uniac, & praereliquismetallis huinor tantiim aliquis & rudimentum metalli videatur plurtmi fane primum metallorum cns ut ita loquar , in illa deprehendcre fibi vifi fui)t Nec dgfunt hodie qui idem ftatuunt tot in illo mari aliorum naufraAccedit venerabUe gijs nonxium cauciores fadl.
: :
folvere dicitur
ejufque tinduram per
arte tradetut'.
rapere
qua:
auri potabilis inltar elfe polTit
&
tranfmutatione mecallorum prasftare- Ac vidi ipfc auri aliquam tinSuram hoc modo paratam ab homine , qui nefcio quos thefauros inde fperans maguo pretio Principi alicui hoc fccretum
in
mira
vendiderat.
'Jêre
Quod
fi
quis gratisfcire cupiat, adeat

Dif^. Phyfica.
Johannem Nardium Florentinum

cap.
de^ 2?.ubi modumprarparandidocet, MatbeI,
Tora.
'
illud
; ,
174
ilUid Mercurii

nomen.guod in Chemicorum fcripcis
//
Valemmm
toc adco frequcns elb coiifpiranc toc defcriptiones, fallarur. omnibus requifica , uc vel cauciffimus iis
commentator
Currii triumphali Antimonii '^' "' ejus TheedorM " Kerckztngiu.1.

'
'
m
,
ac
-*
'
"
Nam ad
magnum opus
Utilidfima
ipfis
fatentibus
nihil rci confert.

,
quem natucentanondum voracibus ra produxic a flammis excraarcem per cxceris tum aliqui e mecallis aum. Qiiod an fieri polfc , dubicacum hadcnus Vir ClarilTime, fuic fed vericacem ejus arcificii.cua, uihil a vulego hunc Sed commonltravit. Epiitola videaahis eciam quicquid ftacuo diferre gari illo impercepcibiUs iUa & fic mirabihs cam tur. Nam pene Mercuriiinminima di(rip3cio,qux fic in miAliqui Virginem
Mercurium volunc
tamen latent in iiio rerrtdia pracipue in morbis ab infeCtione fanguinis oriundis , quos ad miraculum edomare valet: Eaad cceium
ufque laudibus extoUit "Sa/iliKi Valentinm , ac cxperimentis fuis firmat Ker;kringtM. Non defunc qui vel exuno mecallo immaturo, vel duorum,perfedi&imperfedi conjugio, fola diuturna cottione , quse naturz operationes fubcerrane;is imitetur , perfedius aliquod metallum fe faftums pu^ tant, cum in natura plumbi mineras fuccelTu tem, ,
inneris per igncs fubterraneos ,facile fe metalHs Quxdam finuat ac commifcet ; fed non radicitus.
ejusparciciilsprima metalh fufione evanefcunt in auras rqiise teuacius hsrent, remanent ac tandem fah\imopeeruuntiir,& a reiiquis parricuhs feparautur. Facihus aucem id efficicur in mineris, in quas pronior iUi ingrelliis eft . ac promtius iterum expeihtur. Qiundo per fufionem particu!a:metalMcx propius juufts funC difficilius fuccedunt omnia. Ex Aatimouio & piumbo extrahi non diScul,
,
poris in argentum commutatas deprLhendan: metallurgi. tuit in ea fententia fjgaciffimns rernm
naturalium fcrutator Baco Vemldrfjiu cva in Hiftoria Naiurali Cent. mechodum pra:!crip(ic qua pofhbile fibi videbacur ignobiliusnjetalium in nobilius commutare. Pollquani rcquifita ejus operis
, /if.
, ,
recenfuit
tandem
w?w. î^. ira
rcm
inltituere ju-
ter poccft
iilo
facilius
ex ejus mineris.
,
Tere
mme
ram plumbi
tim auro
minutum pulverem ac ftylum in aureum moveto parumper, & adhxrebunt ftain

parciculse
quxdam
Mercuriales.
Nec
metallis tanti.im,fed& ligno fe mifcet. Habuiegc) ab amico frullum ligni , quod ex arbore e tcrra metallifera prognata recifum fuerat , in quo per venulas dilTeminata: erant omnes cius fibrillas argcnti vivi particnlx,ut valido motu etiam excuti
i^ngufta paretiir fornax, temperatn/cjue excite''' caior,cr ûidem talis.ut metalluruperpetuu liquefaUwn confervet, non vehementior Âcd ad rem n.axime facit.Materiafit argenmrr., meial/ttm r/iaximccumtmro fymboliz.ans , cum eo ûotjne decima Mercurti vtvi pars imponatHr,diiodecima mtri jttfio pondere , qux, ve~ getando corpus^ metalli apc^îendo fervinnt. Operatto per fex menfes ad yninimtimcontinuen^rVelim Cr oleo:
;
bet
f<i4quandoijueiniicifubftaniidi,eûales adhibentur recu-
&
perando auro,tormentis feparationum
extiff-erato-îrL.
ettm fir.em, ut partes arU.iiii Uviujtjue diffionantur
quod fieri facile poterat quia , laxiores funr in li"no quam in mctailo vix. Oftendebam cum Londini commorarer Illuftri Dn. Boi/io qui
polfent
:
,
& arce tale lignum parari pofle credebar.
Sed
efto.
Eodem tamen modo, fcilicet perfublimationem, tam a natura ,quam ab arte fit. Memorat Autor
LibrijCui titulus CEurope vivantetom.i.part.z.i rela-
magnurn inftituti momentum, Aurttrn enim ut coy^ft.vb, compaUiJfimum , omniiimcjae metalhrum ponderofijflmu? efl, maximej^flextbile er extenfbile. Ksec kaco Ferula7nitti;c\\xsm vere fic ftatuilfe confirmavit mihi Amicus Londinenfis. Nam quanquam, pafTm iii fcriptis tenuicer de ftudio Chcmias metaHicx fen,
tiat,privatis
tamen
ftudiis diligentitnme
,
rem
illam,
tione cujufdamNob. AnglideOperario.quidiu in fodinis Mercurii laboravcrat , cui particula: ejus minimx totum corpus adeo pervaferant ,ut fruftum cupri oris ejus halitu ac digiti atVfiflu ita inalbefceret, acfiipfius Mercurii corpus quis affricuilfet.Falli itaque omnino credo, qui, quod a metallis
nec fine magnis fumptibus
eaque,quam
hic (ibi
trinfecus
,
Mercurium educi poffe vident ex eo illa incomponi ftatim exiftimant. Quanquam faceor adeo fpeciofa: hx funt rationes quas fupra adduximus ut facile in iftam fententiam ali, ,
,
prsfcripfit , methodo tradavir. Sed nihii omnino effecic, necefficere ifta via potuic, utfacile.qui harum rerum intelligehs eft animadvertit. Sic & Fr.Z^w^ loco, quem fupra laudavimus Aurum cum Mercurio amalgamatum fi longo igne maceretur tandem in Elixir 1'hilofophicum mutari pu tat. Illud vero non contemnendum eft,quodignis accuraram haberi rationem voluerit Baco : quo
,
folo interdum plus erticitur,quam fexcentis aliis

fubfidiis.
quem adducent. Sed tot experimentis haftenus nil adum eft , ac uno omnes Chemici cordatiores
ore clamanC: nihil fibi elle rei cum Mercurio vulgi, nolle fc argenrum vivum currens quod ovum fubvencaneum alicubi vocac Lulhm , fed aliam quandam fubftanciam mecallicam immaturam , non ta,
Qiiarc
nihil
,
Chemici inculcant bcne multa. Quis

lubitu
,
magis ipfi veteres etiam ac fcio ipfe e;us expcrimenta

?
haberi difficillimam
calcinationemrcm Torreas fummo igne pro ad diuturnUm etiam tempus , & vim omnefcit Talci
,
nem flammarum
vel intra
men
in radice fua
;
impuram
, ,
quam
illi
Mcrcurium
abfque illo , nullum Quod cffc in metallorum tranfmutatione ufum. nififcifexcencis illorum effatis firmare polFem
fiium vocant
argenti vivi
remhxc
cognicifTimaiNovi camen aliquos, qui vi.^, uc vocanc, parciculari nobilius ex argento vivo metallum fe confecide, quanquam fine lucro, gloricntur, de quo in fcquentibus dicam. Qiianti porro in Ancimonium infumpti fuere labores , e
cibi elfe
,
quo fperarunt iK>n pauci maximum illud naturx arcanum. Sed non cft in illo genuinus Mcrcurius
fnetailicus
Jica
pertinaciter eludet. Vidi camen dimidix horas fpatium paucifTimo igne rudi ad fpeciem artificio totam ejus (ubftantiam ita calcinatam , ut colore flavo .iblato , fpongiofa fada fub digitis in minutiflimum pollinem comminueretur, Quare patet , non adco indomabile igni e(fe Talcum ut quidam crediderunt qui aliquod auro fimile fibi in eo , pnccipue flavo , vifi funt deprehendere. Qua inopinione non omninofalfi fuerunt nam & hodie metallurgi feparare ex eo aurum norunt ac latet in eo fulphur aliquod purius , quam credas fortalTis. Dixitque mihi ali,
,
qualis ad corporaperfediffimametalcomponenda requiritur: ut patct c fragih hu,
quando Amicus
novilfe fe
Medicum
qui ful-
justextur3.'-SulphuiisfortafTispurioris aliquid re-
conditumeft undeparticularis qua:dam tranfmutatioconccdipoffit. Qijod&innuere videtur Baf,
phure per fingulare artificium ex hoc corpore extrado , curare immedicabiles morbos potuerit, in alcerum illi d maxiitioElixirelocum pofuerit. Teftatur& Martia. Martiniinij/ff/<iff Siwico ;?.79Talcuni
,,
Lib.
Se6l. II.
Sublet.
,
IV.
,
i/y
Talcum in calcem rcdaSum vinoque mixrum ac epocum Siuicis Medicis uc hngulare Medicamentum ad vitam longam commendari. Videri ergo hoc expcrimcnco p^teft, quam etiam in Vulcani
regno fepe
Peraaat
trantjiiilla potefttis y
;
arce corrigi
Quod
ra
violerit.i necjntt
quam cedant
duriora
,
,
micioribus flammis interdum corpoforcioribus refiilant.

in
,
Cui
,
Difler-
ea lum amplius inliftam, leSifTimis niii loquaciras Tibi mea molefta ett quanquam non e ibo fpeciminibus confirmatum tantum rem longinquo omnia; aliqua proximo e noftram illuftrent. Cum Amlterodami viverem , ConfeiTus mihi efl TheodorM Kerck::ingim fe ex artationi
quoniam jam
, docente ^laubero lib. per Spiritum Salis reCti, ficacum : fed tum duritiem illam deponic nec durat , nifi in loco frigido vel temperate calido. Si calor plus jutto intenfior diffluit. Novi qui tentarint experimentum bono eventu; fi quis folidare iterum fuccinum alio artificio noilet jam naturae artibus fuperior eflec Exhibet tamen & illa nonnunquam inelaboratum, quale fuic illud , quod altera fui parte molle alteradurum & cui
&
rubtiiiari
de Furnis Philofophicis
&
imprimere potuic Nobilitfimus Dn. Ol~ denburgipti , de quo memorac ipfe in Adis Philofophicis p. 1061. Pingere etiam Natura illud folet variis charaderibus quale fruflum nuperad me mific Nobiliffimus Dn. 'ôhannesTinEiortus Sereniffifigillum
,
genro vivo argentum & aurum verum teci(Te monftrabat enim quatuor frulta metallica annula quorum primum ris digiti crafficicm iquantia ftanno firniic alterum argenco tertium fubflavum erat ;quartum colorerefpondebac auro, Hsec addito exifolo regimine ignis , ex argento vivo guo quodam pulvifculo ( quem ex Antimonio confedum ego fufpicabar , wqc ipfe vifus efl didiceri)
: ;
mo
Eleftori Brandenburgenfi a Confiliis, in
quo
litera
D. perfpicuo natura ductu delineata, etiam casteras , uc elf humanilTimus , Alphabeti literas
fic in
fuccino depictas
fubmitfurus.
Cum
iraque
hanc de fuccini origine fententiam vero fimillimam Judicem , falli puco aucorem libri qui /' rope fîvante m(cvih'miv
,
ûitom.i.part.
i oriri il-
fe fecifle alTevcrabat.
Ac
videtur ipfe nonnullis in
lud pucac a m.elle, quod in lictore Maris Indici in petris ab apibus congeftum poft Solis coSioncm
,
Commencariifuper Bafilii fâlemini currum triumphalem id inuuere. Vidi & apud eundem
locis
infigue artiticium re alia addita

,
folo ignis minifterio
nec ulla
often,
folveadi
fuccinum.
Nam
dit mihi cadavera infantum fuccino obdufta
ut
mare prolapfum fale marnio indurecur , &: ad aliarum rcgionum liccora a mari ejiciactir. Allegat nefcio cujus Chemici autoricarem qui in frado fuccino fubllanciam mollem melli lapore fimilem invenerit quodque eadem poft folucionem
in
,
omnia membra
tranfparerent. Monllravit etiam

,
iterumque phialem vitream tali fuccino foluto congelato impletam. Quaai fplendide jam magnatum cadavera condi ac d putredine confervari pofleni:: nam citra ullam corporum evifcerationem, contra omnem injuriam aeris & humorum , nova bac e fuccino tuiuca quafi cacaphradi jacerenc. Quid non lucri ex hocinvento nafceretur, cum fuccini fragmenta, quo majora eb pretiohora finc, ac in Oriente ultra aurum xflimentur illa vcro hic quantitace , qua quis velit cxhiberi poffint. Ergo quod toc modis i folertiffimis Chemicis tentatum eft , unico nunc ignis regimini debecur. Diu multumque , fateor animum in fuccini nacura cognofcenda exercui & facit profedto inventi iftius novitas ,ut ne nunc quidem , quamquam loco alieno mihi temperem. De Succini nacalibus alires dubia. Aliqui maris fobolem habent qui ex terraprodire ftacuunt quse mihi fententia verofimilior videtur teftanturque animalcula &
: , ,
:
Vini Tarcarifacum remaneat. QusE omnia abfurda efie quivis facile videc , uc non fic opus iis in^morari. Sed nos de Succjno, occafione folutionis ejus , qu^ per folum Tgnem fic , fatis diximus. Redeamus nunc ex ifto diverejus per fpiricum
ad ufumfcilicec Ignis in Chemirede adminiftrctur. Cujus aliud exemplum e fuperioribus repeti hic velim de homine Brabanto,qui in uno igms arcificio viginti pene numero diverfiffimasex unica Saturni minera educere potuic. Quomodo vero abfque igne fpiritus quicunque , ex aumialibus , plantis , lignis, lapidibtfs aliifque corporibus eorumqueparticulo in viam
cis laboribus
,
fi
tibus eliciendi , quod artificium proponic nJUa" gnus Pegelius in Thefauro rerum feledarum/?. 109. id inter cstera ejus arcana fepulcum remaneat. Nam ( ut hoc intranfcurfu commemorem j publicavit ille Aucor , qui Medicus & Philofophus in
Academia Rollochienfi
ta
infedla terreftria paiTim in fuccino reperta

fufius
fter
quod
fuit. Anno 1604. Icmmaqusdam fingularium invencionum tam i^hyficarum quam Mathematicarum, incer quae non pau,
aliquando deducct Clariffimus Collega noin libro de Succini nacalibus non maricimis. Nafcitur vero frequencer in locis ubi Pinus & Terebinthi crefcunt , quod argumento effe poffec , a fimili quadam vifcofa fubftantia , qualis in arboribus illis reperitur per terram difpersa nafci , & a particulis falinis maris proximi vel
ca.funt ab
illo
vel cogicaca vel indicaca

aliis
quse
D. iJkfajor
hoc noftro rempore ab
inventa
&
in
lucem
produda
funt.
Nam pene confimilemnaturam arguunt multa fimilis inflammabilitas , ac odor, qui aTerebinthinz CyprisincenfjE odore vix difaliunde coagulari.
,
VI. Porroqui metallorumcaufas ia terranon inveniunc , c ccelo eas , vel principem faltem eorum partem conftituencem deducere moliunrur. Hinc certos quofdam Planetas ad certa Metalla damnant, quibus illa originem fuam debere crcdun-
fert;
e fuccis illarum arborum perartem confieri potTit , hodieque conficiant Chinenfcs, tefte Martino in tAtlante Simcop. 65. Putant tûi-
quodque
darn, inquit
ille,
ex defxcatis illud oriri pinontm^

tic
nominibus falucancur ut harc , imo iifdem nova quafi aftra fubcerranea habeamus. Qux fententia quanquam ideo exagitatur a nonnullis, quod evidens hujus reiratio dari nequeat contemnenda tamen omnino non eft cum non %,^<; j^ 7r?w4i'
tur
,
, ,
meduihs
centibus.
temporis longiriejuitate induratis
pe/tu-
nata
Et
vidi ego /ane expice pinea feurefinaper

fieri
mus
in priclaro opere
,
fcd antiquitate fua fe tueatur , ut doditTiprogrelTu Chede ortu
&
deconionem illnd arte

e^regie ejftlum
,
diVendicjHe
a Sinis ita
n\\x docet Borrichim
ut vero invidiam facere pojfit.
Ego
dif-
quidem
perfimilis naturse oleotum
humorcm
non comGloborum magni hujus Orbis , pra:citum qua totum fyftema tiim pue Planetarii
cujus ego fcrmia
pilabo.
,
,
folvi polle exiflimo. Poceft
& impurum
fnccinum
qua partes nobiliores, inter quas
in tcrreftri
globo
Tom,
I.
omnino
176
omnino
Bibliotheca:
refereiidi func (piritus
Chemicas Curiofae
lis,
metallici
per vaconfpi-
Mercurio
,
&
Sulphuri
principium, Sal
fcili-
fliaimum hoc corpus difperfi , rationcm , aut mutuam efficacitatem , nemo mihi temere pirfuaferit. Sed cum obfervandi facnltas ultra humanum ingenium fic nihil accurati dcnon finire poHlimus.explodere tamen & exagitare prjcipue, antiquioribus aliis quse ab debemus , fi de eo tradita invenimus. Sohs & Luni vires in hxc inferiora facile fentimus. lili cum auro huic cum argento fingulare commercium vulgo tribuitur ne quid de cxtcris metallis nunc dicam. Solis & auri fimilitudinem oftendunt fplendor, calor,
,
nuUam
eire
Nolo hic prolixius difquirere de ilto principiorum numero , & an illa omni corpori conveniant ac quantum a communibus difcet
addidit
crepent
tatum
eft
enim dodi(T^n-e copioseque difpuab illuftri Viro Roberto Bollio in Cheid
qui a fulphure optime digefto , quod a Sole huic metallo ingenerari creditur , provenit. Quod fi Jionorati F^brt fententiam, quam tamen gx Hypothefi pronunciat audire volumus Solis ipfius fubrtantia cx auro iiquefafto conllat. Mirum ergo, ac fi non h.^c femina ctiam per terram fpargeret Refcrt produceret. fimilem fibi in ea fubftantiam DtgbM , fed ex fide amici, radios Solis per vafa
, : ,
mifta Sceptico & /iarnelio, libro de confcnfu vereris & nova: Philofophix Ub 2, c 4. Veteres vero illi ante Paracelfum , duo h.-rc , Mercurium & Sulphur non communia qux hodicrni noRri volunt, fcdmetallica tantum Itatuerunt principia. Qua in re audiendos illos prx citcris puto cum metallorum naturan ufuipfo re<Sius didiccrint , quam qui rationes tantum & opinioncs fuas fequunii
, ,
corporum principia elemenatomos ad fe pcrtinerc non ccnfebant e quibus metalla immediare non componuncur unde non nifi foli naturi aliquid producere datum eft. Propiora principia etiam manitnr.
illa
,
Remota
:
ta fcilicct,
&
bus
vitrea
concava certo quodam modo difpofiia in purpurcum & minutiffi num pulverem pracipitari. Chiis non c credulis illis , cum hxc legit de fulphure naturs exclamet ? Sed qui hxc Digbxo
&
pofTunt.
hominum traftari Si cum cura
ac in opus aliquod deduci
ter fe fententias
illos
illorum libros legas, ac in illorum cnnferas , non abfurda
narravit
fibi ipfi
blande impofuit. Volitant enim
in aere lemper particula: vel falinac, vel alterius gencris , qui igne hoc fpeculari collefti ac ad
ruboremexultse vel calcinats. Scripfit jam antea Paracelfus de Solari pulvere e fpeculis per radios Solis collcdo, quo rite praeparato excitare in nobis itJncam naturam pofTimus , & cum dimonibus igneis aliquod inirc com ricrcium. Sed hse impolturx. De Sole vulgaris opinio eft, quod plumbo ac cupro , quo templa & ids tegi folent, aurum ingcneret. Q|.iam licet anilem fabulam vocet Honoratus Fabri , novi tamcn qui e plumbo ac flanno veteri pcr repetitas calcinationes & redu<aiones non contemnendo lucro aliquid auri five id a caufis quibufdam argenci expreflerint Jatcntibus produaum, five feparatum fuerit. Nam, quod plumbum ac cuprum in teSis repofitum at;
docere vidcbis , & qui conciliare quam optime cum veterum Philofophorum, Phtonis ac Arifcholis poffis ut conciliavit Hamclius de flotelis Fofihbus Itb. 2. c. 9. qui & eo in loco varias diverforum Philofophorum circa gcnerationcm mctallorum fententias congcfTit , ac dijudicavit: uC nos illo laborc fupcrfedere poffimus. Per Mercurium & Sulphur non intcUigunt illi qua: vulgo fic vocamus , nam illa potiusrecremcnta mctailica illis funr, quam vera principia. Mcrcurius, vel potius argentum vivum quantum e fcriptis illorum coiligere polfumus illiseft fubftantia metallica, c perfedorura metallorum familia, immatura, ad levem calorem fûidilTima ponderofa volatilis.
, , . , , ,
fumme
duftilis
non currcns
ut vulgaris
Mercu-
&
rius, unicum & fummum natur* metailici agens, quod illi fexcentis nominibus dcfcribunt , nul lo tamen appellant aut denionftrant. Hoc ita crudum in natura inveniri ajunt , unde fumma
arte
eliciunt fubftantiam
in quibus fubciliffimaj & calore folis , in iis recondits, particula: falini folitarium eft , mametallum utnullum metallis, potuir. Albinus m metalli purioris aliquid turari Chromco fuo metalluo p. 29. obfervat femper in fodinis Schnebergenfibus argentum copiofum, fub Saturni in fignum Cancri ingreflum , accedente Luna , rcpertum fuilTe. De Unionibus Garcias ab Horto prodidit: eos poft plenilunium captos cum tempore minui & decrefcere qui vero ante plenilunium capiuntur huic vitio non eire obnoxios.
cinet
continuis pluviis
purillfimam
vifcofam
qu2 propior materia eft metalli conftituendi. Hoc quidem etiam reliquis metallis comn une eft prinilUid
:
cipium fcd prout fulphur vel purius vel impurius temperat , aliam vel aliam miftionem fortitur unde vulgo diverfae illi metallorum fpecies
,
conftituuntur. Qiia: an ita
vocandi
fint, inutiliter
difputacur
nec Alchemiftarum rem magnoperc
vel juvat vel affligit.
Hanc materiam
in
perfedo-
cumque inter pcrtcdta metalla ab auro compadto fperari niAnnon notum eft de Gemmis cujus tnacula: aequa- hil poffic at> argento vel aliquo quod illi coDcprehL-ndi- gnatum eft petere jubenr. Quod innumera aules fubeunt cum Luna mutationes torum loca innuunt quibus intcgrum impiere vomus in animalium corporibus, in vegetabilibus lumen libro in de quispoflct: E quibus illaquafi per lancem Luns vires. Quas multis rationibus faturam cum dabo. In capitulis qus Hermeti adfcriMotu marium impugnatumit IfaatHs Vojfittt buntur ita Lapis ipfe loqui Hngitur Luna mihi aliud doceac Experiemia. propria efl cr lumen meutn ornne lumenftiperat. ArVIL & eo- noldus in Semita femita; illa Hcrmetis Pater tjiu l^trabimus nunc Chemicorum ludum rum oraculaaudiemus.Uli nobisMcrcurium fuum eft Sol iJ^/<j;fr Z.^ ita cxplicat Ter Soletn-> & fulphur inculcanc. Si excutias quid rci fub il- intelligimus aururn per Lunam aroentum. & fubjicit fam tgitur fufftcienter tibi demonftravi crc. Rofarium Jis nominibus iaceat ( nam vulgari illa accipi fimaius fJMagnef.a noflra eji LHna plena , MercHgnificatione nolunt ) fexccntatibi vocabulaobtru:
rum metallorum
,
incunabulis inquirere,
Phihfophorum in ûa contiid eft : muteria netur Mercurius Philofophorum. Et eft ilte ûein natûibus venari aliquos fenfus oportct eofque ut lacera Hypoliti membra hinc illinc colligere. tura paululum operata e(i , (jr * metallicaw formam Qhos ubi alFecurus fueris , confenfum tamen in formavit : tamen imperfeilHm reliejuit. Autor Ano-
dent, defcripriones obfcuras
&
jcnigmacicas
,
in
rins
Jllis
reperies
poft
fe<fta,
quod novidima Chemicorum Paracclfi tcmpora tertium , duobus il:
ni fi
nymus: OportettjuodSolhabeatfuiff>ermansQ;-fu*
tinttHrn recepiaculurn
& tdenenm
(ir
ftbi confonmn,
&
iUnd
Lib.
illud efi
I.
Sea.
II.
i Sole
certa
:
SuhfcSt III.
&
fideribus
aliqui
Lua , efl argentum. Sendivogius , vel pocius Setonius tradac. XI. vocac men^ruuw ex Sphttra Luna ,qHod pojfit caLtnare Selcm. Scala l'hilofophorum . Ad\uVii ergo [olutionem per Lnnam cr
id
,
deducunc , fed ea omnia inab ignibus fubterraneis quo quidcin

:
non adeo abfurdi

ges
(it
compaomnium nacurarum primarum,qua: ad niittofunt.
Cum enim
terra
coagtdationem per Solcrn. iurba aliquocies vocat /^mtum Lun Sed quis omnia enumeret ? Videmus
rum generacionem
funt neceflariaE, concludi ilhc
hinc
quorfum illi digicum incendanr. Hanc illi maceriam ignem aquam acetum vocanc quod
,
in metalla perfeiila ica operecur
quemadmodum
ignis in corpora inilammabilia, aqua in falia 6c glaciem, acetum in corpora , qux ab illo folvi poniint. Inquirenda: ego fodina: ellcnt , an tale quid inveniri in illis poiTic nam e mecallorum fcripcoribus fapere hic non licet. Defcribunt iili non paucas argenci immacuri , auc informis fpe:
neceffeeftmagnam ignis vim.fine quo gcuerari nihil auc mifceri potelt. Eum familiares libi habere naturas oleas oportet , variorum generum,quibus primo mifcetur.unde adextcriores partes halitus oleaginofi jam puriorespropeliuntur,vei magis vel minus excofti.Qui vel aquis vel terra: commilTj alias
aliafque fpccies producere videntur.Non funt intcr
illa
tancum nobis vulgo cognita
fuiphur
bitu-
mcn&
cies
fed quis eas vel vidic
unquam
vel exploravit?
,
Exhibet intvTdum illud fpecie lenci humoris qui poftea in opcimum argencum coaguiacur , cujus inemorabilcm hiftoriam referc Albinus *^crv?,
bus & miltionem fponce contendic adeo uc feparari nequeant. Combuftio enim rerum okaginofarum ,
,
fimilia,fed longe plura nobis incognica,quiignis maximc familiaris e(t, ad mucuam per-
nihii aiiud efle videtur

iltis
, quam feparatio ignis ab materiis,in quibushabicat.Quare cum Sulphuc
^hrorTic. ptg- no.

ris verbis forcaflis
quam
non
hic
eric
apponere ipfis Aucoinjucundum ^ri ?C)?

:
iHud Chemicorum revera
^rafcii îuôhcn{?rt!i*^-!crgnjcrifcii
am S^mu
furnc&mdcfj auffm îiOcr?

bcruffca)^cm ^cc^^!/' Dit
ficfj
;=
'^crg / anf inm

gctiajit / fvit
amfoji
lucifj
fit oleaginofa fubltan tia,fed incombuftibilis, &tamenignis, utilii loquuntur , corporatus , aut nacurx ignis , e tali prima miltione illud defccndere pcr e(l verofimiie. Sulphur illud nec ab aftris nec ab igne centrali
,
deducendum putat Hamelius

^.pag. 146. cui ejufdem
de Foffihbus
lih.z.
eup,
X>k\i& gc&c(f;)?urDtgC3 U!ii3 uncr[ii5rJCi> û.^Ci\}
gctraBtu/
niait
alDa iiw
fTtilfciii)
0c!
Dkgcrt oilbcr aiigctrcffcij/ ctiicm ^Cluccffiibcr
g(ci(b/ rocU&cip au6

fto^Tcit/ Daj) martjj
Dcm âjsg
\\\f>
uiiD
DrauOcn
<?c-
mt JûiiDcit
g^ci^cr
DclTcit
ûrammcn
(jc? t>o!i
raf^t/
unD
fo bali) ce
fommcn/
tci?
XX videcur, ni(i quod purum & incorrupcibile evafic. Cujus fenrencia noii omnino Ipernenda videcur. Mcmini enim in Chemicorum fcriptis , & nifi fallor tn Richardi Ang/ici Corretlorto legiiTe quod in interiori vulgaris
, ;
vulgari iulphure natulonga alceratione in fixum,
cum
HunD
Dcrt /
(xn fctn stjorDcn /
tion gfaub?
ctftcf^c
trikDtgcn
tfl
imm
Dae
fo
&cnc^tt 6m.
TBk
i\\
vc?
lulphuris natura reconditum iaceat incombullibile lulphurillud , ac polTe auro , cuifulphur fuum ex-
(^rf? g(cicf> tptc ctnc
^ûttcrmifcfj
Dcr vufft
gcwfcrt/
balD C6 abcr ctnc
lucifc
tit
gcbaftcn worDcn /
wafirct / Darmncrt
oDcr aucf)
@cfa|]cn cr^
ûbcâitcn
t)cr-
mane
it5cicf>
mcmct/
i(t
ce bart
swrDcn/
<^(cicb ciitctn
oDcr ^rici?/ unDifl Dic mciltc

'
ârbc
"^
@anD mch in
rraftum eft , ex ejus quafi vifceribus reltitui. Quod mihi in mentem revocat hifioriolam , quam lcgi in iibro quodam Manufcripto verbis germanicis confignatam , de auro beneficio fulphuris vulgaris e cupro extradto, vel porius in cupro ad maturitatem redadto : quam integram liic apponam : D. Gregorius Eufeb, v>On Madrit Kit mir cr^Chlcf /
j,^^ fjj^
ivraun oDcrr(l!(!5 vcrdnDcrt utovDcn.Hxc illede '"'"' '" ""'' "'"" """"' iis refpondcocia.qu^ mirabilihac materia, pene de fuo Gur memorat Mathefius , quod tamen ad
argenti puri naturam
Chimicus ;nm Montano

Da
hoii
fomncn unD
Dcr
ummi
im-.ncr
f(cinc(^c(fgei^cit 5U laborircn <X(h(iin,*
nondum
,
accelTit.
Idem AI-
Dicifim Dcnn c^civorDcif:
Laboranc
DaO"c!l>c
binus pag. iij. ejufdem libri de mineris argcnti diverfis notabilia adducit , qux illic legi malim ,
.^npfcr ^ctiommcn cin ^cntncr / unD

\\\\
jTuOc (^cfeaftcn /
\\n\>
:
unD
imfttcr @cfctt)c-
ne chartasfpiffioribusteftimoniis impleamus. FortafTis & illa contemplatione dignafunt quse Nierenbergius Hift. nat. lib. \6. eap. 19. de fingulari quodam metallo ad argenti (blutionem adhibico refert : lyirgentum vivum inquit, notfim tantum fuit barbaris fed nullius u/iis : namûe loco illius ad ar^
, ,
,
fdnacfj^ctragcn/
rciffc
Damit Da^ 0\upfcr ûk

(fnDficb âbcn fic^
tîi
briugcn
ttjolfcn
^lac^barctt Dce cflancf^ fiafbcr bcffagct/ Da
^,U
iîi
Montanus gc^cn fa(Tm

Jiicf^t
^v
a&cr
lât
fchK
bcf(a^ct / Dat; cre

ct(icfjcr "îii rcifl
abfolvii-cu
djc
fpnncn.
ciit
genti beneficium aliud fnetallum jufictebatur
inven-
Montanus
^ffc
Tum^ mvinf
10.
tum
jacet
in alio colle humiliori
ûi ]uxta Potoji tumulum , Vocant Indi huayna Potochi , id eft : Fotorhi
nCrt Cr laborirct / UrtD finDcf CinCrt
^CC VOn
cq
,
adolercentem.
& pene
fuit.
Hitinventumquoddamvtltusmetallum, plumbum, admn-tul argento pro hydrargyro lllud Zuruchec dixere J^nod fignifcat faciens
,
mmUxWîn mX
f^lt [>'"
^^^^^^^ ^^^ ^j:.^^ ^^^^^ ^ ^n}:icf)6 H^ n^ r (\yr \f DUrcfj CtnCJt Ovtf;. Montanus
'
ycrgcbCil6 naC^(JC|cbrtCbcn/Ci^ UCicncr Dcni
argemim licjuefteret Tjfc/i^/wrfrf/Mr. H2Ecfunf,qua?deprimoMeral!orum principio Mercurio in Chemicorum fcripcis veftigia deprehendimus quae tamen adeo illi tegunt, ne quis altius ad eorum arcana penetret. Nil enim ftudiofius quam rem iftam celant , unde omne alchemiae negotiumdependet. Alcerum illis principium, Sulphur eft, fpirituofum penetrans, coagulans materiammetallicam cujus illifontesnon
dilabi, ûomamejti^ inflatione
,
, , ,
iX-sWi Hujuscgo re^ fidem in medio relinquo neque enim alicui autor fim ut iumpcus in rem incertam faciat omitcere tamen nolui cum rem noftram illullrarct. Catterum de partibus irecallorum quas Chemiciita diftinxere dubium nullum fuperePle videtur. Nani quod quidam putarunt conftare fubfiantiam Auri
iVtirftCn VOrt ^înfâft fcbfl
:
, ; ,
parcibus
fimilibus
falfum
eft
cum
Sulphur feu
tindlura ab
eo
poffic feparari.
,
In ignobilioribus,
teftatur
/rfJ
di(Timulant.
volunt
auro fed per materiale illud elici reliquorum enim metallorum fulphura ,
,
Ab
Cupro
lius
prarfercim
fieri illud
poffe expcrimencis
plurimis conftac l)e
gemmisidem
j.
Hameminoris
ut impura contemnunc. Primos
ejus natales aliqui
de Foffilibus lib.
cap. 7. St f
, ,
178 mu gemmai
thum
igne
,
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofx
monetam cudant , quae ratione coloris gradu aliquo fuperet omnc nativum aurum licet optin;um.
,
ut
Amethiftum
Saphirum
Chryfoli-
UminuU
Meafcobe
jenfm
ferre^ impofitoi calce viv.l , vel chavivis carbonibus opcriant , ut condant
Forfan
auilo nattvis coloribus exuantur

ft ferant
,
atcjuz^
adamantis ffeciem pr&

fidi adfit
te differi.
.namfi dwitits
,
U-
& perfpicuitM
Qu res
vix eûidûam ab
Adaman-
(ifuccederet
magnum haberenobiliores conh-
mus ex ignobilioribus gemmis ciendi arcanum. Arte fa^l^tarum colores corrodentes liquores interdum eluunt, InVegetabilium ordine idem fieri poteft. Quid magis tingit quam crocus Et tamen ab eo ita colorem omnem feparari pofle a Nobilitlimo quodam Viro edodus , fcio , ut omnem Croci odorem & faporem fub cryftallins perfpicuitatis liquore reprxfentare pof; ,
huc referat aliquis, quod Mathefius ifu Sarepta conc. ii. de Venetis commemorat multum illos rubri Sulphuris e Carinthia annuatim petere , quo ad tingendum utantur. Sed de eo pronunciari nil certi poteft , omnia enim plena func conjefturis. Prs cjEteris memorabilis hiRoria efl de fulphure aureo extrado, quam una cum judicio Roberti BoUii ex ejus TentamtnihMs Pkyficioguis, tentaminei.de E.vperitnentis ^tttenonfMCcedunt ,ad:
&
ducam Rem
:
hic cotnmemorabo
,
inquit
mtht/erib
fim
nihilque
croco fimile quis videat
merum
tamen crocum aut (ubtilifTimam ejus effentiam guftet. Quod non leviter mirati funt , quibus illum
liquorem oftendi, qui magno etiam cum fiuau in medicina adhibctur. Ex auro, quamvis tenacius illic haereat , fulphur feu tinfturam , quam etiam
afalfhfui confuetudine alieniffimo , narratam; Is mihi affirmavit , quod cum Uboraioriwn futim in hatama arnico cuidam peregre froficifcens utendum concejfijfet tbique altûot Acûaruvi Fonium ffecies ad finUuramfuam ejcarUttnam comparatM reliiûijjet , ainicpu i(ie patdo fofl ipfius
,
D. D. K.
fîro,ft ijtHs altus
difceffum ipjiper Itteraifigntficavit ,Je Jurtt^nin ûa-
damnAcjua
fulphur ab
forti digerendo
prolicuijfe
,
tllo
Tinfluram fivefiavtim^ , eandern voUtilsm reddidif-
animam
auri vocaiit
mici tam ctiam Francifcus Luna , loco ejus libri quem fu- ferfeiiij/imumaurum tranfmutaJfe.Hoe uudi{o,D.D.K. pra laudavimus. Fitque hoc modo , ut quantum ad laboratoriumfuumfubitoreverftu.ipfecumeadem aûa forti aliijuottes volatilem auri tinnitram impeponderis habuit aurum , e quo tinftura edu(5ta efl travit iû^fimiliter argentum in verum aurum confuperjiciatur, fiilli tindura tantum argcnti ipfa vertit convertar. ipfum , qt cumpercontarer utrum tincluraifta argenaurum inque colore fuo tingat aufo tum e quoipfa eltciebatur ,pondere aquale tranf^ renianeat malTa auro ex candida Ouod cum fit mutare valeret caementa hinc coper cui ,fe ex uni a auri uncia t-^.ntum fulphuponderofa seque ut prius ru five tinilurin obiinuip profitebatur ^ttodjejjumnde tali auritinquid Simile potefl. fiius lor reddi
, , , , , ,
feparari polFe teftantur Cheveteres quam recentiores , quod firmat

,
fe refidua metalhftthftantia ad falfedtnem vergenit^, cum hac ttnûra aurea argenturn ncnfie Ittcro tn
&
iftura fuper
argentum vivum, publicc Venetiis pro,
cix argenti in mbiliffimum metallum vertendafnjftceret.
jeda
Italus
refert doftiffimus Vir

,
ty^lexander Tajfuntu
,
Et
hoe ( addit Boilius ) pronius eredo
tum.,
iibro gentis fua: lingua fcripto

; ,
cui titu-
fccit Penfieri diverfi libr. lo. eap. 26. Cujus verba ipfa apponam : Fra le doti curiofijftme dell' Alchimia niuna s agguaglia a quelU dell' ejaminazioncj deli' oro , che di malje grandi tl reduce in pochijfima pulvere di color purfurino , chiamata da alcuni Upis
lum
quoniam fubftantiam fi.iVam five tinciuram feparari ab auro pojfe^ , experimentis nonnullis mihi cenius conflat , quam ut dubitare de eo lieeat tum etiarrL. , quoniam argentofulphur quoddam tneji^ quod matu.
ratione
aurum evadat., inde
mihtfit prohabtle
ejuod
nonnulli in re metallica exercitattjfimi
obfervatto-
Fhilofophorum
che poigittandoftin quantita di Mercurio fatto boliire a lento fuoco il eonverttjje in oro ,
,
,
num fuarumfide
folventium
primaquantit^ft cotiforma: mafiil tj^ler' fe con auantitadel primo oro ,1' t^Jfifa in arcurio eccede
gento.
fia
i
EU
U
,
teflatifunt , altûando ope liijuornin quod etiam D. Francifcus Baconus alicu( bi notavit ) alitjuando vero communis fulphuris ( probe excoUi falibus idoneis eonjunHi beneficio altquot
provafu publteamente moftrata
in Vene-
pHriffimi auri
grana ex
argentofuifil'
extraUa. Gxte-
pocehi anni Jono.

nulla
efi
Idc^:
,
Inter curiofiffimas
poffit
Alillo
rum DoiXorem
chimi<t dotes
qu comparari
cum
nofirum eoncepta ex hoc experimento divitiarumfpes prorjus fefellere: nam pauio pofl tem.
majfam e]iii grandem reducunt a..ri examine.^ , ûi vocatur ûiin exiguum pulverem purpureum
<?uo
,
bufdam
lapii Philofophorum. lHe argento

,
vivo ,fuper
pore iterumfufceptamipftia operam eUjit : culpam autem in acjuam fortem rejicit, ideocfue operationem de~ nuo aggrejjurm eft. yêrum c^nandocjuidem omnes iU
ex eo tantum in aurum convertit, quantum reffondet primo ponderi ( maf{a fcilicet aurea , unde extraUtts efl pulvis.)Quanionem lenturn calefaBo
in]eUus
,
Hus conatus haElenus in irritum ceciderint , probahile videtur , errorem ab aliqua latente eausa futfle profeHum: namiftiufmodi cafus cjuthujdam citra omnimo
tum xJMercurii iilud excedit ,figit in argentum. Cujui experimemum paucis ab hinc annis publice Venetiis fadum eft. Hic Autor ille de hac Auri tinftura , quam, fuoexjudicio, lapidemphilofophorum voQusE duo toto inter fe coelo differunt. Venecat. tiis tamen publice rem geftam teftatur. Ac ipfam Rempublicam Venetam tale habere arcanum multi credunt, quod communicafle cumSenatu ejus
Sacerdotein Vcnetum dicunt,qui & ipfe librum quendam obfcuriffimum fcripfitdc arte ,quam barbaronomine vocat Fbîrfoh. Auguftum Pantheum
,
ihadumiam , aliam planc ab Alchymia eumque Venetorum Principi dedicavit. Reperitur in Theatri
,
Chemici volumine fecundo. Conjecerunt & fagaciores exeo quod nulla moneta aurea vel argentea percgrina publicum illic valorem habeat fed in aliam monetam commutetur Cumque ipfi fodinas auri non habeant , Secinos tamcn auream
,
; :
Ex iis itaque qus perfpiciemus, fulphut efle , ut in omnibus metalhs , ita in auro diftindum ac feparabile, unde color ejus dependet. Atque hinc pulchre ratio explicari poteft, unde flavus in auro color oriatur. Nam cum fulphur purpurcum plerumquc fit citera auri maffa candida; e purpurearumaccandidarum particularum accurata miftione flavum oriri colorem neceffe eft, nonfecus, accum e cupro & zinco interfejufta proportione commiftis , fubftantia oritur qus fiavo colore & externa facie auro optimo componi poiTit. Quod C\ itaque fulphur abeft , vel extrahitur , candidum fit aurum quod lunam fixam appellant vulgo cum pondus auri habear & in aqua forti perfiftat. Huic aureus ilie color fi reddi poflit , ut reddi polfe docent, miiUum inde
novimus.
,
dum remedium obtigijfe

prolixe adduximus
,
facile
lucri poflcc acquiri.
Qiianquam
&
BoiltM
loco
fupri
Lib.I.
rac.
Sea.II.
refe-
Subfea.IV.
179
fupri memorato, interinccrta experimenta
Priterea diverfam fulphuris

,
feii
coloris in au-
ro naruram oftcndic quod intendi ac augeri per caEmcnca fulphure^ nacurse, quamvis impurs pofquibufdam fubftanciis in Regulos, ut ica mifceri ac igne torreri, u: cu vocanc , fundicur primuspene rubeac, fecundus
fic.
mult funt diiputaciones quibus chartas hic implere nec inftituci ratioadmitcic, nec noftra vaU de refert. Carterum vcgetationem metallorum dc, nionftrare alicui ac ob oculos ponere poflunt li
tia
,
Pocefl
aurum cum
,
cercis
quis pertinaciter negaverit , Arbores ilix Philofophicae ex argento vivo produd,E , mirabilis ilU
&
fit coloris, tercius (ic longe colore debilior, t vix aurum credas. Quo apparec , opcimas lulphuris particulas prima efFufione prsEcipitari , ut primo ftillicidio optimaquxque decidere folenc ac jungi ardiiis , & disjungi pofle. Non femel mihi
cicrini
arboris argenteaj , in aquis ex eodem metallo germinatio, qu3c a Sun - Simonio Bruxellis injedo pulvere, quem homo Lcodienfis ignotus illi dederat, perada eft , tefie CI. Borrichio Ub. de Onu pogr.
,
&
Chem.
tuifle.
p. 105.
Quo
colligas,
,
femen argentificum
ilto in
ant aliquid feraini analogum
pulvere deli
eft a Viris hujus rei pericis poffe aurum Rhenanum cujus color pallidior eft , & vilioris eam ob caufam pre:ii per cxmenta ita tradari, ut colore fuo ipfum Hungaricum provocec. Idem
narracum
confirmavic mihi
cum. in Anglii eflem

,
Nobilis
quidam Bohemus de Veneto quodam

tc cancas acquifiverat divitias
,
qui ifta areft
ut Senatus in fe
,
inquifitionem concicaverit.
Unde fadum
,
ut
decedis
opum fuarum
tempore ceifarec. que fuiflc in Gallia,

jecit
lucrum eciam ex eo lUud jam olim facSicacum quocaulis
fufpicio
non levis
eft
quam
in-
Freigius Phyfuor. hb.iO.p.yS. qui quidem aureos Rhenanos nobiliori auro commiftos illic fuille exiftimat Nam Galli Rhenanum aurum exporcare prohibuerunt tot milia
mihi
Thomas
tranfmutationibus metallorum in univerfum plene hic quidem agere animus non eft funt enim in imperfe<9;ioribus illis varis raucationcs quales ferriin cuprum,plumbiin ftannum & fimiJes,quas pauci in dubium vocant j in ipfis denique metallis varja; funt puriorum ab impuris feparationes qujB magno interdum cum lucro inftituunrur fed e>E cum arte Xjf^mrtiyrtiKK nihil commune habent oftendcre tamen aliquam verofimilitudinem poffunt. Ferri in cuprum mutacionem mulci negant. Sed obftat Erlêri, viri in ifiare fcientilTimi au= toricas , pluraque alia exempla, ut in dubium vo.
De
aureorum quotannis in Galliam a mercatoribus milfa qux illic tamen raro comparuerunr. Recufi itaque procul dubio funt five nobiliori auro mi, ,
chalybcm plurabi in ftannum mucatio fit per fepararionem parcium puriorum ab impuris. In minerarum purgationibus multa adhuc latent arcana , qux C\ quis reSe explorare
cari
non
poHic. Ferri in
noverir
ftum fuerit Rhenanum five aliis fublidiis in fplendidiorem colorem excoSum. Mirum certc eft, quod cum tanto numero olim cudcrentur aurei ifti , ut illic computat Freigms , adeo ta,
inde reportaturus eflet. Novi qui e mineris nonnuliis ar, gentiteris Hungariae , fulphure mulco & arfenico abundantibus , quse cum igne fufbrio traclantur , maxima fui parte cum fulphureis illis halicibus ia
,
lucii fatis
Virum Nobiliflfimum
mcn
rari fuerint.
fumumabeunt,
VIII. Arque hsc hadenus de metallorum produdione ex fententia Chemicorum dixille fuPficiat. Quibus experimenta noftra jungenda, explorandi metallurgi, infpiciendx
,
argenti vim decuplomajorem per Jiquorem extrahere poteft. Liquor enim ita comparatus eft, ut omnes fulphureas fubftantias e minera contusa extrahat : dumque illi liquorifuper-
fi
fieri
poteft
fodinae
,
eac
prxcipue, qiiaeperfediorametallagenerant confulendi libri , quibus tamen ego oculatam fidem prsfero , fic de metallorum incer fe commutatione redius judicabimus Ut itaque de tranfmutatione metallorum, uCrum iila fieri humana opera poflitjvel minus , quicquam tandem ftatuamus,& iieri eam polTe , & fadam fuilfe credimus. Quaj
natant, vel mifcenturârgeniipurilTimipartesfubfidunt Qiiales mincri cum admodum frequentes fint ac in Norwegia ctiam ut audivi reperian, ,
quas ob exiguum commodum abjicere folenc metallurgi ; quanra hinc fe & alios ditandi occafio obvcnire polFet , fi quis rem iftam ferio & cum cura ageret? E luto per olcum lini ferrum fe produtur
,
xilfe
nea.
,
fingulari libro
fcribit Beccherttt
illic
ab aliis hic toties appofita crambe eft , totiefque recoda eam iterum non recoquimus. Quoc non diflTertationes , ac integra de hoc negotio volumina fcripta,quibus argumentain utramquepartem & afferuntur & difcuriuntur.Scd his ego recen,
tum
Supplemento Phyfica Jubterraqui quidcm rcvera genera, ferrum putat. Quodmihi ,ut fatear ,per,
fendis, nec otio

iliunculas
meo
nec tua
Vir Ampliffime
fuadere hadenus non potuit. Quid enim oleum lini ad metallicam naturam conferre valeat , quam feparare fortaffis parces heterogeneas , novum vero aliquid a natura fua diverlum producere non potuic? Lacicarunc fine dubio inlucoifto parcicu\x ferrea qua; per
patientia abutar. Prxcido primum

:
omnes
illas
qui-
omncs adeo
lapides
omnemquc
heant
s^n (Jêtttllavivant f Ân antrrmw havegetativam (^ certumfemenf tAn ffecie illtt
Jint di/Iinfla
, an accidentibus ? an ?fiutua pojfit ejfe fpeeierum commutatio? quar omnia plurimam partem a folis ingenii contemplacionibus dependent. Vivere Metalla Berigardus Ctrcttlo Ptjano 8. fpeciosa
terram difperfi, lutum prxcipue , quod vel ipfo luo colore aliquid, quod ferream naturam fapit , prodic, qws operacione ifta evocacz fuerunc. Ec fanc Gilbertus lib. 1. de magnete cap 8. nullam terram dari qux ferrea non imbuta fit materia teftatur.- prs,
cipue vero
diflertatione evicit
& Jordanus Brunus libro

\i.
j.
de
Vniverfo
totam tellurem ac ^ omnes ejus partes vivere ftatuit, argumento e lapidibus duSo. Ac ille quidem eodem modo, ut dentes& olfa incorpore humano, nutriri puInnumerabilibusc.
omnem argillam & terram argillaceam. Belgx ^cefpitibus fulphureisbituminofis cuprunj & ferrum nonnunquam eruunt. Qiiod mihi minus mirum videcur: cum & ipfum aerem ipfafque plan,
prxprimis , qui Peri, Csfalpinus , Jacobus Aubertus , libro de ortu Metallorum Fallopius. Semen illiraetallis tribuunc hi negant. Similiter
tat. Alii rurfus
negant
,
illi
pareticos fequuntur
Scaliger
arbores fubciles quidam halicus mecallici pervadant. Qiiibus non abfurde , mea quidam fentencia, vegecabilium quorundam & produdtorum in fundo maris nacuras adfcribic Alcxander Achillibro Germanico de les , homo ordinis rriilitaris eaufts terra motits (y~ mineraliitm. E quibus ilkid mecas
,
&
de
fpecifica vel accidentali
metallorum ditteren-
morabile
eft
quod
corallorum produftionem
exhaiatiu-
iSo
Bibliothecae
Chemic3s Curiofae
zJMundo [uhterraneo
rejecic. Hiitorias
: totam enim ut impoftoriam cranfmucacionum finc difcrimi-
cxhalationibus auri; unionum vero argenci vaporibus , qui e terris fubjedis iftarum minerarum feracibus cvehunrur , adfcribat, In cujus rci fidem argentiafferr experimencum dc virguia venarum
fcrarum iadice
ut argcntum
fe
ad uniones vel oftrca acquc inclinaveric Quae de alcernis vena,
qusE
carbonum foailium proceffibus fimilibufque habec idem Aucor , ea mecallurgis judicanda relinquo. Ad hanc Experimencorum claffem fcilicet ad modos , quibus puriora metalla ab
rum
mecalli
&
ne pro fabulib h;ibec. Ubi lolida argumenca exfpedcs ,perpecus leguncur ejus in Impoftorcs Chemicos declamaciunculx. Quos uc calcs dcaionftrec, farraginem prsEparationum (ophifticarum , quales paffim ab agyrcis circumferuncur, in medium producic. Cum his larvis pene ubique pugnar. Qux de Chclidonia , fucco liinari admetaila commucanda adhibendo &c finiibus Chemici
aenigmacica
impuris feparantur , referendum ctiam puco ^ cjuod Stocvtannus in Oratione Inaugurali Roftochu AcademiJE jubilso A. i($i9.habita , de argento aurum per caemeucum mucaco narrat. ProprUrru ,
memoranc
illi
ille
(uo
(enfu accipic
m m
ocuits vifidem teslor , ejnod ali^Hando hifce hent magni ponderis argentifrnjlra derim , UmitiM jjer ftibvtrtde cfementum iiaperficiy ut anrinatHrarru
inquic
pcr fuccum Lunaria- longe aliud quid intclliganc , illud fcilicet , quod e fphsra Lunz principium pecunt , cujus fupra inentionem fecimus. Quo oftendit , nc quidem le-
cum tamen
&
induerint optim not

rurn
,
&
idque sjatto paucarum horaigne non magno. Mira hxc , faceor , opera,
tio per
fct
cxmenta
:
eii
ac vellem accuracius narraffufpicio eft

,
rem omnem nam magnamihi
fo-
phifmate aliquo impofuille viro illi,qui hsccexhi-
Chemicos , concra quos camcn pugnat. Refncavic eum Bovidnius fingubrilibio,quem LancemPeripateticam infcribic ; qui camen hadenusad manus meas non pervenic , & quidam Salorr.on de Blauenjletn. Sunt & nonnulli , qui , cum arcem per fe impoffibilem dicere vereanrur,ab homine tamen, ob caufas occulciores, nifi force ab Aiigelo auc
giire fe
Talibusenimopcrandimodis plerumquedignofcendi meudo - Chemici qui adeo fpeciosc

buit.
,
Dxmone
in
fenifentia Honoratus Fabri
effcdum deducipoHc ncgant. Qua in eft. Jicd malignos qui'
fraudes fuas tegere polTunt , uc vel oculaciffimos nonnun cjuam fallanc: per infidias enim auri pulvcrem vel carbonibus vel inftrumentis quibus operanrur , recr^ndunt ut arte faftum quis pucet; quodverum eft &: nacivum. Qaorum quiuquaginta & amplius fraudes fane ingcniofiCfimas recenfec MichaelMe]erus tn Exainine FttcorHm Pfeudo- Che,
deihfpiricusabhis facris ne abucacur,arcebicDcus boni aliud habebunr, quod ogcnt. Quid v-ero impedit , homines in metallicis , datis icilii icet caufis proximis eadem agercquscin vegetabihbus agunc quotidie hortulani ? Ncque enim e primis elementis ilii femina coHigunt , fed jam a natura parata cxcohmc , ornanc augent quod ruitici
,
ideo librum legcndum fuaferim , ne fallamur ab agyrtis & impoitoribus , quorum unicus labor eft , fpe lucri aliis oftensa fibi lucrum quircre quo fit , ut innoxia Alchcmixftudia in invidiamadducan:ur,honeftique homines vel ut rcs inanes ludibrio habeant vel ut fraudulentas deteftenrur. Qîot non obcrumicorttm deteaorum
:
quem
vel
omnes
faciunc
& agricols.
licere
nifi
Incpci func
&
in focie-
tatem humanam
injurii, qui arti

:
amplius aliquid,
duntur paffim , tam use circumfcruncur

formuljE
?
libris edicis
,
quam
:
fchedis,
operacionum metallicarum
& dolosas a quibus nec temporis fuarum, opam nec caveat fibi, qui fane vereor , ne & illaj, Et facere. vult difpendium dc ftan- Ph^fica fna Gallica lingua non ita pridem edita occurrunt Lanam Francifcum qu2 apud part.yc. 6. cujus ifta plane incpta eft rariocinamucatione, argencum verum in vivi argenti & ni adeorum claffem fint referendse. Leguntur & apud tio . Ctim ignoretttr mquit quafitfigura er magnilohannem Francifcum Mirandulamnn, libro de Auro, tudo particularum metalla coir.ponenttum dr earum , tranfmutationum metallicarum quxdam hiftorix , <jh infervire tranJmutAttom pojfunt , nec modtts requalis eft illa Ub. ?. c. 6. de argento vivo per nefcio pertus fit tûo tlU canQringi pojfint , exiflimandtifTtj quos luccos & folia Hcrbarum in aurum commu- e/i,fiverumefl, alifiaado a Chemicis plimhumcon. taco , & qusdam fimiles quibus fo; talFc doftitfi- verfUmfuifse in aururn pari cafu id evenifje , ac fi, mo ['rincipi impofuerunt , qui hsec narrarunt ifta cum ex altiori loco arenam in tabulam ûis projeceenim adco funt s. racione aliena ut fidcm apud rit , granula ita difponerentur ut legere cjuis inteiilum inveniife mirer. Qus de auro per fcparatio- gram e Firgilii iyneide paginam poffet. Fruftra itanes ac piurimorum metallocum commiftiones pro- que omnes efle putat , qui de tali arte folliciti dudo refert, fortaffis vera (unt , non tamen cum finr. Vide qua;fo quantum hominis acumen fit! magao lucro conjunda. Quid non talium rerum Quid ad artificem particularum conftitutio, e quitencavit & publicis etiam fcripcis jaftavit Glau- bus corpus vel corporis parces primo componutiberus? Quae li vera eirent omnia jam ab Indis & tur ? Ergo , qui aliquid rerum naturalium arte An-ericanis aurum & argentumtani fumptuofis pe- produdurus eft primum e particulis rerum cautere navigationibus necefle non haberemus. vjuod fas colligit.' Natura: illud opus efto. Artifex ea, efteorum, qui Ephemerides Erudit.orum Gallicas qux jam in prompcu func conjungit , ac naturx
fed
nequam omnes
negant ac miiere profedo fcmper ars naturam ju, varet. Quam camen ipfam aliquidauro producere intcrdum perfedius oftendit hiftoria apud Beccherum Phyf.fubterran. Itb. i./ed- 3. c. 5. de minerali rubro pro realgar habico, ac cum argenti quinque partibus commilto, quar in purum putiim aurum converfic fuerunt. Alii , cum cxpericntiam negare nec velint nec poffint , caiu illud fadum arbicrancur inter quos elt fac. Rohault trt
quam naturi
nobifcum agerecur
fcripfere
iudiciuin.
I
X. Sed nos miffis illisomnibus ad veram iliamveterum Alchemiam qua ignobiliora mccalla in au,
rum convcrcerunc, nos convercimus. Quam cum

plurimiimpuguarint,nemo tamenaceibiusacimmodcftius, Sc ut verum fatear, indodtius eam ejufque aircrtores tradavic, quim Kirchenu iru
,
û^ adjumcnco perficienda relinquit. Aurum aliqui arte nulla corrumpi reiblvi aut in meliorem redigi nacuram poiFe objiciunc, cum fic jam pcrfcdifTimum. Quod quidem verum eft, quam. diu nacur^ ifti non conjungis aiiam qusc deftruere aut refolvere illudpotelt: qualem fe fcire Chemicorum fchola facetur, cxtra quam unicam nulla in hoc univerfo eft, quie prsftare illud poffit.
,
Nam
Lib.i.
falibus folvatur
exufâric
,
Sea.ii.
arcana
rtu.
Subfeaiv.
eft
,
,si
Nam qiiod HenoratusFabri Phy/.tr/tSI.J.prop. 54. &^'). corrnptibile eire auriim ex eo jiidicac: quod
,
Fruftra
qui
iiumorem ejus
ut loquitur
:
humano ingenio nondum inveftigata, itaque eft cum fuis objedionibus Kirche^ Quandoquidcm vero tranfmutationis noroert
ac fenfus iJloviliori
faciantque uc ab igne confumatur quod vei a vapore in pacinarum operculis atteri & acrenuaripofTic , plane non admircendum videtur Au-
adeo Mifochemicis odiofum rum repugnat: nam.formamin
metallo.quod
rum
uc
redc idem
ilacuic duplici
parcicularum
plexu conftac, interiori fcilicet& exteriori. Interior eit, quo mifcibilia & ipfa corpora primogenia fibi implicaturiExrerior quo partes miltr ipfuis
fciiicet auri concinencur.
fpecie ab alterodivcrfum habcnt , deftrui; novam fub exigui grani fpecie , pene infinita vi multiplicativa prsditi , qux figat fe ipfi ponderofius
&
corpus reddat introduci infolens

di&vvxTiv;
,
illi
videtur
&
Exceriorem plexum di, ,
fturbare multa polliint , tritus piilfus fales , ita ut in infenfibilesparticulas abeac, quarum tamen qux-
videamus, quoniodo fieri tale quid poffit. Velim itaque primum auferant nobis invidiofum illud tranfmutationis nonm: fola enim
miftioneres tota poreft expediri. Communis,uc vidimus, metallorum materia eft Mcrcurius, fubftancia ponderofa duftilis , liquabiiis illis enim notis a reliquo^ folTilium gencre metallicum di, ,
:
nec corrumpi ideo dici vulc ut Honoratus Fabrij quodinfenpoteftaurum, reduci nequeant. in palpabile aurum particulje biles Intcriorem piexum niliil , nifi quod ex ipsa ;iuri natura primogenia cft a vinculis fuis folvit. Q_uem itaque Canonem Honoratus Fabri fic format Si Cheaurum rmllo rnodo corruinpi Jen denrui ppjfet micorHmfirs adeo mala non ejfet: redius ita pronunciabo Si aurum corrumpere er deHruere pojjent C hemici , optime cum illis agereiw. Species hinc & formas fplendida ifta nomina, aiii crepanti converti
visauri
retinet.,
: ,
formam
ftinguitur
pus aliquod habet

,
qud minus dudilitatis coreo minus metalliCiE naturac habet. Subltantia illa , & altera qus fulphur vocatur five rubrx fit naturx , five candidx quo puriores funt & impuriores , diftindionem fuam metalla recipiunt. Inter perf;dius mifta aurum eft & quod lecundum ab illo gradum habet ar: ,
adeo
ut
,
gentum
iUas non pofte audafiter afferunt
qui
tamcn non
animadvertunt , quotidianum hoc efte naturs ne gocium , ut fubinde in alias aliafquc formas Protei qux hoc fundainftar fe vertat. Inepta igitureft mento innititur Ktrcheri objedio: Qiiod fi //ter/*3j(fw(rK ifta in mccallis ficri poffit, fieri etiam in animalium ac vegecabilium genere pOiTe. e. g. Si pulvis cx abfynthio confedus fupra aridum mortuumque abfynthii caulem projiceretur pari raidem & de tione id in herbam refufcitaturum pulvere exanimali combufio fado,& in cadaver ejufdem vel alterius animalis conjedo dicendum item fi vini fcpties &amp!ius diftillati gutta elfe
,
, : :
i!!-ud c puri fulphuris rubri ; hoc c puri lulphuris candidi familia ardiori tamea propiori , ob squalem puriorum partium miftionem,
;
&
cognatione junda , quam caetera illa piumbum & ferrum ft:innum & cuprum , qua: in fe mutuo , immcdiate faltem , non convertuntur ut cuprum &
, ,
i-crrum,
plumbum & ftannum

,
-,
pra: CTteris
vero
illa,
qui fulpliur iu fe candidum habent, Hydrargyrus , plumbum, ftannum argentum, facilius aurei fulphuris
operationibus obfequuntur , qiiam illa qu^ a rubro liilphure ortum trahunt habet enim eorum , ut cupri & ferri , fulphur majorem impuritatem cum quadam pervicacia conjundam,quam
:
caterorum, quorum Mercurius copiofior

fulphur
eft
&
dolioaqua: infunderetur, aquam in vinum abituram. Non enim ratio fubjeftorum eft eadcm,nec eodem modo inomnibus natura operatur. Materia
immacurum
facilius
cxcoqui in rubrum
.
metallorum proxima communis eft ,non item vegetabilium & animalium. Metalla e paucis partibus mifcentur , ac fimpliciorem texcuram habent : Vegetabilia & animalia tot dirfimilibus partibus conltant, ac alioplanc modo producuntur. Quid vero pulvis alicujus herba; in aridos caules operetur ? Quanquam tamen & hoc fatis niirabiquod e pulvere ejus certo modo prjeparale fit to herba quafi refufcitari poCfit An in pulvere combulti alicujus animalis tota ejus vis lateat ?
, :
perfedius a perfedo (ulphure poceft nam in imperfedum rubrum vulgaribus etiam operationibus convertitur. Hinc Chemici lubentius vel plum-
bo vel hydiargyro in auri confedionc utuntur, quamferroaut cupro. Qtiando itaque Elixir fuum componunt Chemici , materiam merallicam toc operationibus depuratam cum puriflimo fulphure
auri
men naturam,
fediorem
conjungunt, & in fubcilidimam , fixam taconvertunt, omni auro longe per-
,e pulvere combufti cancri fi fuper rivulos fpargatur aliquibus cancros produci. Sic & in fpiricu vini fubtiliffimo volatili non tota
,,
Memini tamen
iteratis reColutionibus , quse coagulacionibus majores femper perfedionis fu^ gradus acquirit. Incredibile hic Milochemicis videtur , pulvifculo grani quantitatem sequante mille
&
&
gi polTe
amplius, grana vulgaris metalli in aurum tin& vident tamen illi quotidie , exiguam
:
cffentia vini Jatet
quse
aquam
in fui
naturam con,
vertere poflit.
Neque
talis aliqua
tilitas, quae vafe nullo teneri poffit
(pirituum fubut inepte pu-
croci partem fufficere , ut mille vcl amplius partes aqui cum illa mifceancur , ac flavo fe colore tingant. Jam cogitent mihi illi admirabilem auri
tac inmetallorum converfione requiritur.Nifi
enim
ad hxam naturam
nullius funt usus.
ille
fpiritus
fugitivi
reducantur,
Quod
,
converfione attulit
vero de aqus in vinum non adeo abfurdum eft, ut
mihi ClarifTimus CoIIega meus Caf^^r UWarchitu ,Vk in Vulcani palseftra exercitatilTmus , de Laurentti Eichjiadiot Mathemacico celcberrimo, cujus cum ille domeItica informatione utebatur pocuiiVe illum certo quodam pulvcre in aquam jufta proportione inje&o , perfedi vini fapore eam imbuere , idque in conviviis animi gratia non fine admirationc convivatum faditafle. Ac latent fortaCfisnon pauca iam in vegetabilium ac animalium genere,talia Toni. I.
,
,
forfan exifiimat. Nacravit
etiam vulgaris naturam , quam illud dilatari extendi ve! per rudem mallei operationem polTit. Qiiiscrcdat, ex nummoaureo tot bradeolas cudi, & tres quatuorve bradeolas quibus argenteus Cylindrus inauratur, dum ille in filum tenuiffimum & longiiTimum ducitur , illas fimulproduci,
,
&
ut femper fuperficiei adhsreant
, ac ipfum filum totulnas longum inauratum habeamus. Qiiid crgo non taciet aurum in naturam centies vel milies fubtiliorem redadum ? Ulud itaque Elixic viliori metallo plumbo c. g. fed prius a fcoriis & fordibus fuis per certos pulveres purgato,
,
dumquefunditur
plumbi, tanquam
injcdum ftatim cum Mercurio

congcnere
,
fibj
C^
ejufque partibus puriribus
l82
Bibllothecae
Chemic^
,
Curiofae
,
puriotibus mifcetur una cum fulphure quam arftiffime fecum junao , dum partes heterogenex vel feparancur vel famo avolant. Falluntur enim qui totam illam plumbi malTam in aurum converti pucant. Mercurius pcr mutuum illum partium con-
miranda invcgetabilibus nonnunquam uno momento per fermcntationcm , qux quafi tritus qui-
dam naturje eft,fieri

lia polle
poirunc: cur in metallis
fieri
ta-
negamus.' In quibus carerepoUijmusgenerationis & cranfmutacionis nominibus , cum lola miftio auri tinfturam alccri metallo inferat
ariftiori
,
fenfum ftatim fe fociat Mercurio fubtiliori cjufque fulphur adjun<aum etiam in interiorem fui naturam recipic, exclufo illo , qui fibi adhxret , inipuriori. Nec eft quod quis cclebrem illum parti,
&
parces interiorcs plcxu jungat

iii
Sum pondus cft, quod

ignis prsftare poteft.
unde aulatenbus codis vel folus

;
cularum
motum
&
,
complexum miretur, cum &

fieri
vul-
.\.
videamus. Infere garibus operationibus hoc folutum cf>, argentum quo liquori perfpicuo in difperfarina ut ftatim alterius naturx metallum , pefundum argencum prodiens fa e latebris fuis Infunapplicant. metallo alceri fales fe tec , cum
Venio nunc adalteram diflertationis me^ partem, de Anciquicate hujus Artis & Autoribus, pcr quos illa tradita eft & propagata. Quo in argu-
mento cum dudum fummo ingenio ac

fati iuerint viri prscflarifPmi
:
induftria ver-
Conrtngius lihro
frogrejju
d^
de argentum vivum laminis
auri ignicis
,
,
&
uno
fJêdicina Hertnetira
rniatriit
:
Reinefius in dcfenfone Chy-'

ctr
momento
quam amalgama vocant ,permutuum complexum com-
fubftantiam butyro fimilem
Borriihius libro de ortu
chemit :
mucantur. Eft fcilicet mutuus quidam naturarum confenfus nobis incomprehenfibilis , per quem inuficata fsepe in natura phsnomema fe oitendunt: qualianonpergenerationes,veltranfmutationes,uc vulgo loquimur , fiunt fed per alteratas partium inceriorum miftiones , vel fermencationes. Fermenratio enim , cujus Tu,Vir Amplirtime , vires
:
quid opus eft cramben illam a nobis recoqui ^ SuIpenfo ergo pedehanc viam ingredior , ira tamcn, ut nonnuullaintcrdumtollam, qua? iiiireiiquerunt. Ncgari vero non poteft : ea , qus vulgo hic afteruntur antiquitatis argamenta , omnia efle conjedurx plena & incerta.quanquam tamen Borrichius
in rerum iftarum tenebris ita verfatus fuic, exiguam etiam antiquitati Chemia luccm
rit.
ut
non
intule-
mirabiles etiam in epiftola tua deprxdicas , eft qax omnia naturae mifta , ipfa etiam metalla , yinin fubtiliores naturas mira yi culis fuis folvic
Natalcs certe ejus altius fpeftare, quam crediderunt aliqui , fi non omnino evicit id tamca
,
&
eftecit
ut
perquam probabilis
,
rcs
illa
videatur.
mpytZfAvi prseditas extollit. Hujus ego exempla aliquat e liacura vegetabili proferam , unde lux metallicis eciam mutationibus inferri poteft. Novi Virum Nobilem, qui fingulare aliquod fermentum excogitavit; quodolialignea imbuit quibus infufa aqua in acerrimum acetum , quale unquam e vino parari poteft commutatur. Qii^ vis in vafis fed & continuo ufu illis non perdurat tantum in infinitum augetur. Quod ille arcanum fibi fer: ,
Enochi fcriptis petuncur documcnca aut qus Bocharrus de Chamo cjus autore conjicit. Hcrmetcm aliqucm fuille, hujufque fcientix quasdam tradidiflê non negamus :
,
Micto
quae e fabulofis
quanquam non omnia

,
qua; fub
nominc
ejus cir-
vat
nec
,
facile
cum
,
lucrofum
efle portit
in publi-
cumfcruntur ab illo fortaflis funr profedta. Tabulz SmaragdinsE , qux illi adfcribitur , origo efi: incerta mentitur tamen Kircherus , qui ante Lullii tcmpora exciciflcnegat: cum Johannis de Garlandia, qui Hortulanus alias dicitur , ac feculo De:
cum
lum
proferet.
Memini quidem, Andream Matthioper panis tofti aliquoties aceto viin acetum injeSionem quadam alicubi memorare, fed hoc
,
de aqua
ni imbuti
&
,
exficcati
commutanda
cimo tefte BaUo vixit jam tum in eam commentarium fcripferit, Kriegsmannus illam lingua Phoenicia publicavit fed unde illam habeat d rede memini non indicavir. Haftenus ergo rei
,
,
,
cum artificio comparari

rabile icidem eft
,
nullo
quod refert
modopoteft.MemoThaddzus Hagecius
rofarum odore aflflato acefcere cerevifiam e tritico paratam. Illud, inquit,wrabile videtur ($ non nifi forte ad tkwnraâM tjuandarn referendum tûod rofarumfragrantiurnodorem^ AVerfetur triticea cerevijia. Ha enimin CellarinfrL,
opufc. de cerevij. c.\x.
autfifaltem pincerna coronato ferto rofaceo iUudfuerit ingrefus,i/Ucopervertetur cjr acefcet.Quod

repojfita,
cft. Apud iCgyptios hanc arhabitam multa argumento funt. Nam , quanquam nil difertc proditum literis fit hieroglyphica tamen illa qUisdam hujus condidiffe videntur. Neque enim credibile eft , homines illos non profcdo ftupidos ac inertes fallendi temporis gratia has quafi cucurbitas pingere voaut alios vulgares luifle aut morales quofdam fenfus fub iis occultaliccum occultandi nulla caufa
veritas in fufpenso
tem
inter arcana
cerce non
nifi
per
momcntaneam quandtm fermen,
tationem a rofarum fragantium particulis ortam in quo panis fcrfieri potuit. Sic , fi quis poculo mentatus eft per fiphoncm e doUo cerevifiam in,
fiindac
cerevifa
omnis acefcet derivata

exiftit
in cere-
eflet. Servare his monumentis fapicntioribus majora quardam naturi arcana voluerunr. Qiiid in in menfa Ifiaca? figuris fibi volunt Leones Lunati? facilc interpretabicur qui in Chemicorum veterum anigmatibus non planc hofpes eft. Quid fignifi-
fermentatione. Ex adverfo liquor aliquis dari poteft , qui cereyivinura corruptfiTimum guctis aliquibus infiam ftillatis ex tempore in priorem ftatum vel meliorem etiam refticuit.Ulud vidifte fe & guftu fuo examinafle mihi aflcveravit Mercator Anglus C<jr-o// de Corfellis, Vir honeftus & fidc digniffimus. Liquor
vifiam
,
quae in dolio
&
cent Serpentei cum capite accipitrino aliud quam naturam fixam volatilem.^ Cui rcfpondet iftudChcmicorum eflâcum : Bufogradiens fuper terram^ , (^
iy4auila volans
efi
myfieriurn noflrumj.
Sed om-
fed noluit homo ille artificium prodere.quod ex Orientc reportaverar. Fermentationis beneficio, fi Freesvvikio, qui id in nupero fuo
fubri coloris fuit
niaaliacomminifcuntur , qui hxc intcrpretantur, qui menfas Ifiacz imagipraecipue Hervvartus nes, ridiculis plane argumcntis dudtus dc magncte & pixide naucica cxplicac. Hinc plurimas GraECorum fabulas natasfuiJe verofimile eft, quas inge,
niose
facis
,
adChemicosfcnfus explicat ^Jilichael

Vir
tradatu Belgice fcripco de Sale Philofophorum afferuit , credimus , ^ quoUbet penc vegetabili avena, piris.braflics etiam foliis & fimilibus fpiritus ardens vinofus produci poceft. Côd fi itaquc tam
,
Mejerus
gnitis
,
dodus
in arcanis fuis arcaniffmis
(ivcHieroglyphicis zygyptio-Gritcis vuigo notidum co"
qui tamen ob
amorcm
artis fortafis
nimium
ingenuo
fuo indulger. ^.êm fequuntur in hoc

infticuro
Lib.
inftiruto Vigencrius
,
I.
Sea.
,
II.
Suhfca. IV.
in
igj
qu^ parem Qiiam ob cauIcgit
.
Commentario in PhiloJJrati taFaher in Pan-Chymico ftto. Negare certc ipfe Conringius iioii poreit docendi ac fcribendi rationem apud yEgypcios, Chemicorum & ad hos ab illis deordini femper familiarem vero nofterqualT.e polle. Kircherus videri rivaram tripode pronunciat ( Oedtp. i^.ALgypiiac. tom.i.dijj?^ jo. de tAlchymia. iygypttaca) /gypcios praxin LapidisPhilofophorum haud inrendille.fedrem quanhulM,
non conftat
monumcnris Chinenfium
clTc
&
Pet, loh.
ea fide ac diligcntia fcripra
fcimus
ut
nullagens hiltoriisfuisadhibucrit: fam ceftimonii hujus autoritatem ipfe ctiam aucor

,
,
dam
in inferiori
quandam
eifenciam pro morbis
mundoSoli analogam & quincam omnibus curandis
& vica in omni felicicace tradiicenda.Hancobtummam fubcilitarem & perfeftioncir! cctlum appelafinquit ,five ijuinia effentia tarn eminentis viriiitu erjt, ut cuicunûe diftillata e.v qnibtu~
fe
.
commendac. Hic fi legilTet Vir Ciariflimus Conringius, non opinor fcripfilTet Medic Hermet. tib. z. c. 14. quod ab Arabibus ad Chinenfes yjyjc-o-rcnlxq ftudium pervenerit. Errat & Pallopius, quiartem ante Muhamedanam fc<aam exortam ncgans.a quodam Mahometis ncpote primum excogicatam putat. Occurrunt plura apud eundem Martinium lo-> ca , ut in Provinc. 8. i. Urbe Nanchang. p. i^. Hoc in loco ^tti extra mxnia ohm fuiffk^ efl fabuLintur
,
,
,
Hoc
Elixir
Virum ûendam
cjui
egenorum tompliirium neceffita-
vis herbis acjH affurideretur
virtuiem e]ufdem^
,
qu^
tibus /uccurrerit, multa<jue populo Itberaliffime erogavit ; cjuippe in Chemira arte non fnitium,fed verum ar-
certum aliqaod coiports tnembnim refpicieb-it in deCHpliim augmentaret.ferbi gratta ,fi afjiue e.v hepatica extrafijc apponereiur , illa acjna decuplo v.tltdiorem in
hepatis cura ejfittum pnzftaret
;
gentum
elaboravit. Provinc. 9. urb.
i- p.
I:0.
Propz^
Xeu
civitatem jnons esl
Zukin ,
in cjuo ingens
aurifru-
eratque
htec
aîia
,
ad
ttt
eam temperiem per

decuplo calidior.t
dis denicûe
,
continuas cir nlationes redufla

t
fium reêrtitm contra p/uresmorbosfuit adhibiturr,, itndc illudchemicaartefaûmvulgoautHtHant.VTovwc. Huguang. p. 7j. Nullus fere viemoratu dignui mons
occtirrit prsiter eitm
,
jri^tdts appof.ta decuplo e
frigidiora
calidis
addita
,
ejuem Kieuchin voc.int
hoc
eft ,
ficcis junfla
decuplo ficciora
hunii-
novem virginum. TSfamcjue

taiem perpetuam Jervajse
fcribunt. Qiia:
in eoforores novern ^''tigini-
omniafuse
e.v
admixta decuplo ea humidtora eJficeret.Qu-e inente zAioypnorum profeûitur "Baljan
(jr -rllchemi.e.
deditas fiijjk^
cum extare
in hiftoriis fuis
omni ex-
de Eltxtris Vitx cornpofitioni^-. Hanc ai]uam , ( porro addit ) qt lapidem dicehant eo cjuod ex lapidtbiu pretiofijfimis fuijjet extraBa , aijuam vi-
^rabs in libro
t, vegetabile naturx Semen,

hnfijue
animam folaremfimili-
ceptione majoribus documenra viderent Sinenfcs, faftum eft, ut infana auri tk prarcipne argenti cxhydrargyro conficiendi cupidine ,& olim fiagarent, & nunc quoque ducantur, teftibus fcriptoribus noviftim.is.
Hermetici impofitis denominationibui nuncupabant. Geminaillis Lullius in fuo de quinta effentia libro fcribicquam & ipfe ccElum vocat,
lapidi
XI. E Grxcis fcriptoribus libros Democriti

,
Zofi-
in
fubterraneo dicit cogitationes fuas convertifle Lullium , poftquam lapidis Philo'bphici fpem abjecerac Non pauca enim in illo libro funt mendacia. Quod fi vera funt qux de ^gyptiorum Eiixire adducic , fuo
profedlo gladiofe jugulac:
quam
falso Kircherus in
mundo
mi, Synefii, PfcIIi, Heliodori, qui prxter i"hiopica,qus & Chemici argumcnti videntur eoprarfertim loco , ubi de Phccnice , ad Chemicos fenfus
confida fabula
plic
,
agit
librum
ctS^
%/iuffSTCJ<'!r
fcri-
nam quod
ilta pr-icftare
potuic , facile etiam in metalla vires fuas cxferet. Ante Chrillum natum Chemiam isnocam fuille omne opus x/iUihliY.ly pucat C/.Conri/igim cum ta,
&
abunde examinarunt Reinefim , Co/iringius Borrichiiis , Saimafius, ut illis quod addam nihilam-' plius habeam. Vitri Bexilis hiftoria qua; inter fabulas tamen refcrcnda non videtur eciam proxime poft C hrifti naci tem.pora in ufii fuilTe opera %t), ,
men jam tum Herodotus

tionem
fecerit
,
vicreorum opcrum men-
ûjuriicaplufquam vulgaria oftendit. Lucernas ve-
omnino referenda funt. Kircherus quoque magna ut folet , audacia Nes , inquit eûantum fien potuit antiqua: inter %>]aei/TJKo<
:
terum perpetuas
in
tumulis repertas Hermolaus
Barbarus cx auro, Chemico modo pararas putar, & pluribus argumentis vincere laborar,C/.f^. Guichard. libro de Fitncribus Grscoritm
e)-
ûitati hu]us perdit artts incumbentes miUatn aniz_,
Romanorum
Chriftum A ûopiamfcriptore hujus artis jneniionem^ fieri deprehendimus. Ibidem Arabes facit primos
ante
Kirchmannum
Gallic-a lingua fcripco Ai.
f. 8.
hu)us lapidis autores,fed qui tameu fuccefferint
n p. S5 ad p. 'S6. Cujus in rei hdem aHcrcur a Borrichio hifcripco illa lucernse in cumulo Maximi Olibii invencar;
Gricis
tini
illis
autoribusqui circa cemporaConftan,

:
de qua judicium
meum
ftrfpendo,cum
Magni -siS/J %pi/aTiOTO()'cwfcripferunt.Qiia: ancum fana mence coniiftere polTint dubito qui enim
,
Virum
pro
in Infcriprionibus dijudicandisperitiffimum
primi funt
uc
aliis
quomodo
fuccefsere
.'=
Id vcro vefuifte,
hementer miror adeo oblivioliim aut ccECum
cum
alias raepe exfcriberet
eum
in (J^/artinii
cAtlante Sinico locum vcl prartervidcrit, vel in memoriam fibi non revocarit quo de antic]uitate artis ChemiE apud Chinenfes agit. Ita vero ille p.
,
non genuini habcrc lciam. Cognacum tamcnhoc lucerni enexftinguibilis arciticium cum magno Chemicorum opere oftendit hiftoria quam mihi narravic Vir honeftus & fide dignilTimus. Is cum Lovanii literis operam daret in
,
de Totan parvo lacu{ forte legendum/oco ) ad Pukjang , quodin eo Hiangiius arit Cheniic, vulgo if/llchymiam Vocani, operam dederit, idque BIS
71. Scrtbunt
MILLE QVINGENflS EOQVE AMPLIVS t^NNlS ANTE CHRlSri N ATIVirAtEM.

Addit
unde
ulterius
Autor
ille:
Quare habent etiam
hic
anticjuiffi.mo: natales fuit, fcientia atcjue artis

,
ac-
crefcerint
Chemicorum filii potiks quam a fahulofo fuo

,
notitiam Burgundi alicujus pervenit , a quo in mufium fium fingularis artificii videndi gratiai > invitatus fuit. Obdudis itaque fcncftris ne externum lumen impediret, vicrum aliquod auguftiorisoris , liquore puritTimo plenum, cui iniertum erat filum aureum,produxitBurgundus, & lucerna filo admota, tantum repente lumen exortum fuir, ac fi in medio fole verfarentur incredibilis vero fuavitatis odor totum miifxum complevic Supprefsa poftea Bamma hofpicem fed fub jur.:;ta li,
, :
tJôfe^
aut
^JM aria
illis
ejus Sorore^
ac Pythagorcts
lentii fide
dimifit. Increbuit hinc poft clifcefiuin

%fv(rcnroiU ejus
Uti a fuppofttitiis
Gritctilii decoU.orihus fatlu:-n^

,
Burgundi quidamdc
fterodami
rumor,
& Amviin
iii
vidimus. HsBC Vir

jturo
,
ille
nec ipfo Kirchero negaavti alias faviife
magnam ab eodem pecunis

,
Ede dignus , quem Chemics
homines miferos erogatam comperic
qui h^c
Tom.
I.
Q_
nihi
,,
iS4
mihi narravit.
fis
Bibliothecae
Non fuit tamen in
quam apud Arabes five a habuerint. Ab illis primum
,
Chemicx
Magnam
rum
tis.
Curiofae
copiam Manufcriptorum Chcmico-
ulla genre fortaf-
in ea
frcquentius
Chemii tam Medicac, quam metalGraecis
vidi ab Autoribus tani cogniris,
quam
,
incogni-
licae
ftudium
aliundc
five
liquores
in
quorum nulla Chemicornmfcriptorum Nomenclatoribusmen-
Plurima enim iUic funt nomina
confedos fub ElVentiarum nomine e Vegetabilibus, qjibus mirandas virtutes adfcribunt & de
,
tio
Drebelius ac plurimi alii fcripfere, fatis conftat. Nec defunt hodie qui iftis vigorcm juvenilem cujus figna pili & ungues mutati reduci poffe vel credunt vel experimenta ejus vidifle (e afteverent. Videri poffunt, qax e relatione cuiusdam Regis Gallii Chemiaquibus Lullius
,
Rupefcilfa
eft. Quanquam & muka illic ,ut fieri folec mifcentur inepta Si futilia. PolTem Tibi inregrum hic eorum catalogum fiftere ( nam habeo ab amico) nifi tidiofum foret ,& dillertatio noftra , qusjam
dudum
,
epiftolaz limites egrella eft
juberet. Scriptorum
bre vem me ede Chemicorum hiftoriam accu

, ,
tri fcribit illuftris Boilius part.i. libri cui titulus:
ratam ut in aliis quibufdam difciplinis ha6ênus non habemus , nec forrsltls habituri fumus c]uod ars ipfa una cum Doftoiiixis ejns tot tenebris lit in:
^the
ufefulnejje
ofnatural philofophy
p. i8i.
&
:
fecjtj.
voluta
ipfique
fummo
ftudio fe celaverint. Potcft

,
Guilielmo Poftelloetiam nonnulli ,ac, ni faU lor, ipfe alicubi fcribit, tali remedio canos fuos quanin nigcrrimi coloris pilos fibi commutafte quam alii tinxiftc illos artificio qiiodam velinc. Videarur S-^voU Samirihanus Elog. lib. 3. c^ FerdieriHs tn Bibliotheca Galliea. Chinenfes quoque, tefte Martino in Ati^nte Sinicop.-jj. fimplicem aliquam herbam jadant , quam mtlle annorum vocant, ac immorcalem elfc icribunt qua in aqua maceratii ac
, :
De
tamen longe accuratior haberi quam
eft ifta
qua;
a Borello editaeft. Sctipficis Bihltothecam ChemiAutorcs , ut tituhis habet, cam , in qua
MMMM
,
recenfet.
Sed adeo is confufus elt , ut fibi nunquam vifis authoribus quos c foh. Baptift. Naz.ari libro Italice de tranfinmatione inetalUca (cripto , qui fyllaburK
cerpfit
illic
:
Chemicorum quorundam
,
congerit, ex-
atque conVini,quoinEflentiis vitaproducatur. Spiritus

,
epota albi crines in nigros commutentur
>ônnunquam fiftis & mentitis e turba Philofophorum depromptis chartas cumulet , adeoque indiligenter libros confignet ut fomnianti ex,
cidi(Te potius,
quam
ftudio aliquo fcriptus liber vi-
ficiendis ufi fuerunt
Arabes, ab
illis
certe
adEuropzos
devenit, docente ejus
primum ufumprimum
ad mcdici-
deatur. Promifit idem Autor in catalogo
operum
fuorum
ticjHitez.
quem
,
dedit in
frontifpicio
Didionarii
Arnoldo Villanovano.Diu
is in officinis
Gallici (ui
nam tantura fervatusfuit,antequamgulcindelicias cederer, cujusoccafionemnotat Alexander TaflbnuSjlibro
âuloifes
cui titulus: Trefor des H^cherches (^ an~ c-r Francoifes , multos ejus argu-
quam Aqui
cui titulus -.^Penfieri diverfi Itb.io. c.i6. ipfius verbis ex Italico converfis referam
, :
menti \ihros:Cribrum Philofophorum Chernicorum: Topographiam Chemicam : Fitoi Chemtcorwn quorundam Bibiiothecam Chemicamchronologice concinna:
vitdL ufiis
innotuit
primum
librii
tjuorundatn
Afedicorum Arabum, ûi illam

confecermvL.:
tinenfes
^tti e]us
in
Medicind gr.itiam
ufus perdiiravit ufqne
dum Mu'
magna
,
copia per provincias Septintrionales

idaite ejfecerunt
,
,
eam
vulqarmitj
utinpotus ordinarii
ejl.
genere haberetur
titate ,Ht uttra
cjuod ita
t
faUum
Conficiebatur
primum aûavitA tantum
vinis corruptis exigua (juan-
viti^ Autorum compendiotam , cumfecunda parte fis: Librumde projeiHonum Chimicarumhifloriu:Theatrum Chimicum galHcum ; DiJJertationem de eo , ûod iapis Phihfophorum debeat propalari at de materi^ ejjij revelatione. Volumina feptem infolio de materia ac proprietatibus mineralinm&c.Sedi\is6ttnm}prxter titulos nihil vidimus. Acerit fortafrTS,ut,quod
,
&
guttambibivix pojftt. Erat autetn aiiquando per iotam Italiamcopiofijfimus vini proventus, ut LyUutinenfiim vinorum ijU Venetiis vendi folebant
,
iHc
promifit
alius accurarius exfequatur.
Novi
enim Virum Nobilem, qui ut multorum arcanorum chemicorum fupva vulgarem doftrinam peritiffimus eft
,
cum
debiliora cjiteris effent
ac emptores non.,
ita incredibili
plane labore
,
&
inufita-
invenireiiL, , bona pars corrumperetur. tsJH utinenfes 0iqitam vitit ex iis defiiUabant,fjnibus vina nondttm cor-
ta
multorum annorum
in
diligentia
omnes quos
in-
dagare ulla
veteres
gente potuit, fcriptores Chemicos,

,
rupta,fed ûs, vendi nonpoterant, mifcuerant, atijui_, ut majori copia conficerent, bi-s ftillatam Fenettis nonfine lucro vendiderunt. Veneti cum intelligerent , tjlêtaliorum foffores in Germania potu taii indigere , ûi Vigorem sj calorem corporis conferVaret , Venalem iliis
potummittentes7nagnumindecjttdif}umconfecerunt.Mutinenfes poflea majori copia , cum vino abundarentj
recentiores pervolvit
,
inter fe contulit
,
omnemque eorum hiftoriam quoad fieri potuit 6

tenebris eruit
qui fufcepturus
,
ut vivere
miiem laborem
ratiora
fufceperit
fit.
, qui fiaut futurum unquam, loh. Gerhard. Fojfitu FortaffiS ;
ego non credam
&
quidam nos
fe
docuiffet, in operefuoariium
ac confiitutione ornnium artium
& fcientiarum
ubi de
aauftm vitAftillarunt: ctim bonorum vinorum pretinnL.. crefcere ex eo mderent. Et vidt ego eenttm dolia una vice Venetiat mijf.i. Hxc occafione Spiritus vini ab Arabibus primum confeai, loco minime alieno ad-
Chryfopoeia
aSurumpromiferat
Theol.gentil. Itb.
ineditum adhuc vel inelaboratum iHud reliiftum ab Autore fait cujus forte iTtvearxr. fA.xTtov eft liber de Scientiis Mathematicis & Philo-
c. 5.
Sed
vel
ducere vifum
fuit.
lidem etiam metallicisoperatio:
logia.
ac ab iis ufus aquarum fortium ad Europaros pervenit. Fortaiis&Turcae ipfiabiisquaedamdidicere.Nammeminit PauIusRycotius,quinonitapridemonmium accuratiflimelmperiiTurciciftatumAnglicalingua defcripfit, /t^. 1. . io. cujufdam /:/zVfiSL(qui vixit circa annum Chrifti 716. ) quod x,^Lnrosiroi.'ix? gnarus aurum multum inter fedatores fuos diftribuerit,
iiibus diIigenti(Time vacarunt
primum
XII.
Cum
rum tum
vero tam ampla

,
fit
fcriptorum Chemico-
major impoftorum, qucrum difcrimen noffe ingenii eft in ledione honmi autorum jam
feges
fubafti
:
e vafto illorum
,
numero nobiliores
ac Xenodochia multa erexerit. Sed Arabum Chemicorum hirtoria obfcura eft & incognita: non pauca tamcn extare creduntur in Leonis Africani iibro de vitis Phiiofophortim ./irabum manufcripto haSc-
excerpemus. Ge^?)' Arabs quem Regulum aliqni ftii(fe volunt inter antiquiores a Chrifto naro refercndus cft. Ejus fcripta aliqua habemus multis circumduftionibus & amb.igibus plen.!. De eo ita fentiunt fagaciores:iIInm & fummum Philofophum, & fumiTium Sophiftam fui(]e, fub prxpa,
rationibus enim
intelligit.
& vocabulis notiffimis omnia alia

ac nuper
,
iius.quemfervatinBibliothecafua Ifaacus
Voffius,
Ejus fcripta vehementec variant
,,
Lib.
iiilpef
L
,
Se6l. 1
ni
Subfe<a.
V.
185^
Georgiui [iornifis in Belgio (ûsdam edidit
a prius editis diverfa.Ex Orience codicem fcriptoGchri aitero tanto locupletiorem exportavic Chnflianm RaVins , ut cx (podo Orientis quod hie Kilonii publicavit.videri poteft. Hjusantiquusquidam commentator eft Pagamis de cujus lcripcis nihil haftenusedicum eft: nam inter fcrinia PhiloChemicorum haftenus dclituerunrj Perfpicuo utitur lcnbendi generc , quali nemo penc e cxtcquantum pcrfpiecre hcet : ac ris. Gailus illo fuit crrant qui illum cum Gel;ro ipfo confLindunc putanc enim id iiomen illi indicum a LulltOy quia
certirtimum. Id & in Viitanovrni , Sc in Liittii operibus recenfendis faSum ab illis eft;ac Vittanovafertis yerbis
rum
opera omnia , qus: uno volumine edita funt, diChemica, ceu h&.a.&i. fpuria excludunt.
Idem in nonnullis Scriptoribus Anglisfecit LenturiarumBateicompilztorTîtfew. Ubi enim ille vel e Letandi monumentis vel antiqua tradicione
,
>
a Viris illultribus confcriptorum mentionem facit, pertinaei filencio plagiarius Piifiu omnia abfcondit , ne ulla ejus rei
Operum Chemicorum
memoria tum artis

gna
,
relinquatur.
ûo-oarooiTijc^j
Qiiod force ob contemp-
fadum
eft
ne
vel
Mahumedanus
Ac revera alius ejus nominis complures hodieque

fuit,
,
eft
&
fcilicet in fe
fuerunt
re, Pontiiicum decrecis improbata
indi-
funt in Gallia.
fuit fortalTis ex ejus familia lacobni Paganus , cujus ^titbertus in libro de <ty4lchcmi interttn meminit , qui ad finem magnum opns perduxerat quod illi nefcio quo cafu turbatum fuit, unde (jui-
Ac
Conftanti fama traditur , & ut Catr.bdenus in Reliquiis fuis Re( rnatnes p.iyx.ît veritate uon fcripta, by an unvvrit.' )
operam
pofuilfe viderentur.
ten vertty ( nifi
quod
LuIIins palTim illud ipfe fatea^
D<Emonis illufione habet irrifus propterea a Libavio Defenf. i. zyftcioemi^ tranfmmatot not.S Qui an idem facobtts paganus fit, de quo memorat. '/oh. Pter. f^dcrianm Itb. I. de Uterator. inbertus pro
,
tur.ac Cremerus Abbas Weitmonafterienfis inTcftamento fuo teftetur ) confadum fuilTe i Lullio irt Anglia in arce Londinenfi aurum pro Rege Edoar111. ut eo in bello advcrfus infideles uteretur: unde poftea moneta illa cufa qus Rofa nobilis vel 'ISfobile Raimundi vocata fuit cujus effigiem Seldenus tjt4 aris claufi ttb.i.c.z^. exhibuit,altera pari te rosa infignits akera navi, cum infcrif, 'ione
, ;
:
do
feliciiateêquidcm ignoro.
Laudat & ipfe Lullius Pagani fHtnmam Hebraicam , quo mendum eHe puco j ac legendum Gebraicam, Reperitur & in SibUotheca Borelli p. 147. liber manufcripcus gallicus , cui hic titulus: Oeuvre parfaite (^ pratiqtiefelon Lulle^,
fymboli Chemicorum
JESVS
medium eorum. Ejus
rei vericatem
auiem tranftbat per Robertus Con-
qu il avoit eue de Pagantts , id eit , O^tu perfeilum e^ conftmmatumfccundurn LuUitm, quod habuit ille 4 Pa^ gano. Quod hanc mihi fufpicionem primum injecit intelligi illicforteper Pag.inum,PlllanoVanum ob fimilem nominis racionem nam ab illo artem Lullim didicillc perhibecur. Sed quoniam LuUiu) aliquocies Pagani mentionem facit , & Pagani gentisj f^tHanovaKi Patrix nomen eft, verius illa diftinguuncur. Ab hoc ad Arnotdum ViUanovanum Raimiindum Ltittiumvm confero, quos Gabriel Naudtus in defcnftone hominum MagtA inftmutatorum gallice fcripta, Chemicorum Deos tutelaresper contemptum vocat. Ille Magifter Lullii in hac arte , uc conftat e teftimoniis ab aliis addudis. 'âimundtu Lullius Vir ex antiqua & nobili Lulliorum Barcinonenfium familia oriundus, & pro genio illorum temporum ingeniofiffimus fuit: Injuriam enim
;
ftantinus fe inquirendo comperifte teftatur in AZoa menclat. Seript.Medic. ut calumnia itaque fic i^lexandri k Suchten, qui Nobile Raimundi a Rege Rai-
mundo,
qui nullus in Anglia fuic , non a Raimundo LuIIio originem habuifle perfuadere nobis contendic. Et auget ejus fidem, quod ipfc etiam Cambdenus loco memorato obfervat , nullam fuifle in An-
&
glia auream monetam cufam ante Edoardi III. cempora.Fortallisifta ^^va-om hot, occafionem Edoardo dedit , ut legem diceret de non expor.ando
auro
& argento, nec

,
eo multiplicando.
Quod
Vir
quidam etiam e gente Anglici, ita acceperunt ,ac 1] omnis Alchemia fub multiplicatione auri & argenti interdidia fuerit. Sed is error eft, Is enim hujus Iegis(qux Anglica lingua fcripca in libro ftatutorum Poultoni invenicur ) fenfus
eft:
quidam doftus
non
Naudsus qui uc indoftum Monachum longe Arnoldo minorem hibec. Magnam vim librorum , tum in omni doftrina tum in Chemia confcripfit, quorum quingcntos aliqui aliqui vcl millenumeranr. Chemicorum, qui quidem editi, pcr quam multi funt ineditorum Jonge pIures.Eorum , fi rede memini , pene fexaginca fuQt in Bibliocheca Viennenfi quorum catalogum mihi
illi
facit
talla:id
tur,
mifcenda cum auro & argento alia meenimper mulciplicationemhic intelligiquod ipfa legis verba innuunt. Ac ftnlta omnielfe
,
no fuifllet multiplicationis Chemi^ prohibitio. Id quoque referri hic meretur ifta hiftoria prscipue motum Henricum IV. Regem Anglis quatuor edi(Sa publicalfe ad omnes Nobiles, Milices, Dodo,
res, Profeflbres, Sacerdotes, quibus eosadhortatur , ut Lapidis 1'hilolophici pracparationem inve-
oftcndit NobilitTimus Dn. Otdenburgim: exftantque
niant
bi
fic.
:
aut
fi
quis fciat arcanum illud
rcvelec
Ci-
etiam
in Bibliotheca Voffiana
non pauci. Invehi-
quo
tur in illum B-rovins adA. C. 1372. tribuens illi hxreies ac errores aliqui etiam magia: infimulanc.
.-
onere liberari Refpublica pot Speciatim vero ad Sacerdotes Icpida hac ra^
aeris alicni
:
Sed confuderunt duos
ejus nominis. Alter
enim e
tione ufus eft quod , cum finc adco felices in pane vino in corpus & fanguinem Chrifti tranfubftan-
&
Judxo
converfus ad fidem Chriflianam 60. Majoricano illo pofterior fuit , qui magicos libros de invocatione Dimonum (cripfit. Videri ea dc re poteft Francifcus Penna in notis ad Direilorittm Eimerici part.2. ad ûafi. 10. qt 27. Raimundut in Erote-
tiandis
bilius convercere poflinr.
etiam ignobilius metallum in noSed fruftra res omnis fuit, ac nemo comparuit. Mentionem horum edi<ôrum facit foh. lêttus libro Anglica lingua fcrip,
facile
matibus de matis ac bonis tibrispart. i. erotem. n. 246. Plufcula etiam in Odorici Rainaldicontinttatione Annalium Baronii de iis, quae ad Luttium & Viltanovavum fpcdant.legere me memini. Sed jam liber non eftadmanus. Id quoque in more pofitum eftê video Scripcoribus Pontificiis, ut hominum fuorum fcripta Chemica vel diffimuleat , vel pro fuppofitis habeant, cum camen fcripta ab illis fuilfe looge fic
, cui titulus ; Fodime Regates , or the hiftory, Lavvs andptaces cfhe chiefmines and minerat VUorkj inEngeland (frc.part.i. c.zy.Si ipfe Londini apud cufto
co
dem Regiorum diplomatum

defuerunt tamen
tis
,
inquifivi
qui autogra-
pha hodieque fuperefle in Archivo teftabatur.

,
Non
qui tot exiftentibus
documen-
Tom.
I.
hiftorjje de Lullio ejufque aurificio veritatem in dubium vocare aufi funt,moti prscipue temporum incertitudine. Nam , ut notiora tranfeam. Q^ 3
, ,
i86
tranfeam
titulus
: ,

Vineetitius iJ?fitiiit<
tiiftorta
Hifpanus libro cui del reyno de Milorca, nonpttucis ar,

:
egregtttm in confêûinclytijfimi r((gisEdoardi

xt,ii cjttomerita dto^nitaie
dedu-
recipitur
ernni hisma"
aumentis
omnem %pi;(rjTiiW LuUians ramam elevare laborat quoium prxcipuum eft fato jam funaum fuilTe in Africa LuUium Anno 1515. cuin piier triennis eflet Edoardus IIL quem Conringius cciam fcrupulum injecit. Quiatantum apud
tirodti[lis
,
hiiaie tratlatur
tbiûe multis promiffis ,paUis cotidi-
<s Hege induSus,fra! contentus , Fegern perdivtnajua arie divitem facere.Hacfolnmmodo cenditione,ut Re.x in propri.n perfpa advsrfm Turcai , inimicosDei,bellimgerrret , tmpenderetaue fuper Do-
tionibifjue
tntjjione
Bornchium pondus habuit ut hiftoriam luijus fentenrei contra coinmunem ipforum Anglorum ciim Verum rejiceret, L Edoardi tiam in tempora tumprobajam Borrichius ut Vincentius Mutius
,
,
>iMw
Dsfnirii.
k Kege violaiKmi^ne,tnrn
tralibuf/y cordis fui
li
Sedproh dolor hoc promijjum erAt irritum ilie vir pim in jpiritibu] pene.iffliilus
hinc trans rnare iamentahi'

:,
rmferubt/icjue more aufugit
^tiod cor tneum urtt nott
(1yic, in Anglicahiftoriahofpes fuerit , vero eft fuic Nacus impingere. etiam LuUiana mile , in LuUius.fiMutiocrcdimus, A.C. iijs.Edoardus IIL i/inm(in<Tto Chrijlo 1^27. xtatis quarto &
decimo regnare
te Lullii credita
ccepit
:
undecimo
fcilicet
amor-
Ex iis itaqucjqus hic jecimus.argumentisj fatis, ut puto ,patec, non mutandos efle Edoardos quod vult Vir Clariffimus ,fedhiftoriam omnem adTercium ejusnominisreferendam: catera cnim , qusE illic in contrarium adducit, non tanti
mediocriter.
,
cujus primi amii illuftre fpeci-
men
dedit, in defendenda ab injuriis

,
oppidano-
mihi videntur.ut aliam fententiam perfuadeant.Fue. rit icaque LuUius, cum in Angliateftamenrum fuum
rum Cantabrigienfi Academia teftc Cajo Itb. j. Admitcamus nativitaJi. Acad. Camabr. p. 67.
tis tempiis
mortis tempus
,
faiso afngnari cercus
fum.
nol.
quod f-Vo/f. fufltti tn ChroAnno ir-i- fedenLuUium Med.\ixi'Je adhuc
Nam prxcerquam
novidimum fcriberet,fi annum nativicatis, quem nominavit Mutius, fupponsmus nonaginta & fepten> annos nacus quod a vcro alienum cenferi noti debec cum extrema demum feneda fecreti tanti
,
:
tc ad clavum imperii Lndovico Bavaro, fcribit, ipfe defe LuUius teUisincer omnes fidc digniiTfmus, iihro de Mercnrits cap. 40. narrat, fe Mediolani A.C.
,
15,}.
cum
fociis
quibufdam
fuis
Lapidis Philofophi-
ci
opus abfolvine. Quo in loco , quanquam typographi trracum caufjtur Borrichius , ex aliis tamen LuUii locis idem probacur , ubi difertis verbis.non ciphris, fcripta hxc habencur. Sic enim
hake//iits
participem fadum fuille conftec , ac in Petri Paci^ci Legatione Perfua ad a.nnum centefimum & quadragefimum quintum vitam beneficio auri fui porabilis produxilie legamus cujus tamen an aliud exltet fide dignum tcftimonium , dubico. Vitam ejus fcripferunt Sympborianui Campegipu (jr Carolus Bovillus , acalii nonnuUi. Scripfic & popularisejus Vitaf LulliancE hiftoriam , fed quam videre nun:
quam
hoc
contigit
nifi titulo
tantiim in Catalogo fe-
circa finem Teftamenti noviffimi te/lamentum per virtucemDei imnfnla

,
fui Luliius:F.iff>
leCiitTimx bibliotheca' Raphaeiis Tricheti dn Frefne
An-
modo notatam
ii
Vtda del admirable Dotter '.^-
gli terrx in Ecclefia SanH^ Cathartnx apnd Londinenfcs 'jerfnipartem Caflelli, ante Camera?, regnan,
te
Edoardo per Deigratiam
in cn']us
mamhns ponimM
tri3efi,-
in cuH-.dtX per voluntatetn
DEI
pr^fsns ieflamenitmy
anno pofi incarnaiionem milUfmo irecentefimo
mofecnido , alius ex aUo fcrupulus oricur. Vixit LuUius anno 15U. Londini , ac ibi libros in arte Chemicafcripfit, fortadis & aurum tumconfecit: &i libro de^ eJêrcttrhs tamcn anno fequenti in ItaHa fe opus
cum omnibusfuu
voluminibiis. Veriin) hsc
fuum abfolvide fcribit. Aut itaque. bis AngUani adiit , quod placuit quidem /;<f e^^shmol, Nobili An^rlo , notts in Theatrtm Chemicum Britannicnm afe ednump. 44?. fed probabile non videtur libros Chemicos LuUium fcripfiirc .antequam ple,
Malorcq 1605,8. ad manus hniret paratiora hinc forte ad diiTerkarionein noftram iiludrandam habuiffemus fubfidia: in qua diutius hxfimus, cum nullum exftet illuftrius ad omnem pofteritatem exemplum. LuUio c\iy;^fov- fuit Petrtti Bonus qui tJârgaritarn, uti vocat jî^fno/^??/) fcripfic uoa cum introdiMone ad îchemiam quabarbaro quidcm ftilo, fed moretunc temporis Scholafticisufitato, Priacipiisperipateticis doftrinam Chemicorum ftabilivit. Scriptus liber eft A. i3;!o.m civitate ^Po/o, provincia Iftrijc. Primiim edidit Toxites Medicus
?ncn Lidl compueiiapor ûan Segti en
Qu^
Argentoratenfis Bafileac A. C. 1571. qux editio melior eft ea, qux in Theatro habetur. Scripfit idem utinfine libri hujus fatetur , alium de eademma-
nr.m arcis fux notitiam adeptus fuerat

aliquis in annorum numeris
latet
,
aut error
e(Te
quod vero
Novifimo cap. 14. fe Mediolani fuum opus poreft: ubi Anno 1350. abrolviiic- memiorat. Potuit itaqueexeo tempore adiiiTc Angliam, invitatns iCremero Ahhate VVefimonafierierife, qucm & ipfum Edoardi 1 1 1. tempore \ixiire conftat Is enim cum per Italiam peregrinafimile probari e Luliii Tejiamento
quem ipfc potius abolere , quam in lucem , mitccre voluir. In cpitomen cjus aliorumque nonnullorum fcripta rcdegit lanus Laciniiis , Monachus Calaber in ColleUanets , nc vocat , Chemicis , Noriteria
garita Venetiis apud
,& in pretiosaMarAldum eleganti typo , cum iconibus etiam vaforum ad Alchemiam neceflariornin, edita. Rogeri Eaconis Ans,\i fcripta in fumbergJE apud Petreum imprcffls
recur.ad notitiam Raitnundi artisque communionem admilius Cecum illum duxir. Juvat ipfum audire in Teslamento fuo hxc narrantem ; Quanto mam
legi
,
mo
tantomagis e^ravi
ttfjne
ttbi
dim
in
Italiam divinti
Deo optimo ma.ximo viprovidentia me contulerim , fum fiterat,, tne in fodaHtium unins viri rion rntntis
dignitate ,<jukm omnigenere eruditionis praditi , Raimttndt nowine , deUinare, in cujiufodalitate din remo-
Cbcmicis prctio, & merito quihabentur. Ejus pauca habentur in Theatra Chemico; aliqua opufcula feorfim edita Francofurti. Plurima ejus manufcripta latent in Bibliothecis Anglicis ; ac magno aere redimitur , quicquid ejus viri haberi poteft. Fuit ulcra feculi fui geniura ad ftuporem in omni eruditionis genere dodiflietiam Philo
dcm
vaMS.Qni
eîiio\li.m C]\is defecretis artis
&
naturt
ratin fum,fcûe favorem in confpedu honi hujus Firi naSlusfim ûod ilie aii<jiiam partem hujus tanti inyfle' rii aperuerit, prepterea iitum tnuitis precihw ita traHa,
legetjtoc inrebus nacuralibus& machemacicis.jam
tum
Vi
, tjuod mecum in hanc Infuiam veniret , rnectimcjue^ duoj annosmanferit. lncu\m timporiitraiiu fum abfo-
iUi invenca videbic,quibusnoftra nunc fecula triumphant. Pulveris cerce pyriiprima cxcogitatio huic tribuenda eft, non Bartholdo illi Svvartz.io Cimbro. Iniquior enim populari fuo eft Car/ihdenm,
iftitvt
tantm
opus confecuttu.
Poêaque hunc Virum
qui iu Reiiquits fuis Bateni abjudicatam Svvanliio

tribuic
;
;|
Lib.I.
tribuit-.cum
ille
Sed.II.
,
Subfea;.IV.
ig/
duobusj ni
fallor
feculis prior
jam tum pulveris ilUus indicium faciat. Habuit ccrte c Baconum famiiia fclicidima femper ingenia Gens Anglica & nuper Irancifcnm, immortale abftrufioris doarini decus & magnum ficuli noftri ornamentum* Famofus ille Anglorum Propheta MerlinM a BaUo inter Pofleifores magni arcani Immenfe fueruntFlamelli divuiacquas liberaliflimi totamque ejus Prophetiam refertur in quam manu in miferos homines, Templa &Xenodochia Alanm ab Infulu commentatus efi: Chemici ar- impendit, ut Parifiis pene nuilum fit Xenodochium
, , ,
.
bus opus habuit ad interpretationem Libri He braiciab Abrahamo Judseo quodam fcripti , undc lapidis confeftionem didicit. Qiii liber tand'em in manus Cardinalis Richelii.paulo ante mortem ejus pervenir, ut narravitBorello Dominus de Cahieres Nobih's Gallicus , qui ipfum illud ^T^v^dJoy vidit!
ta funt , qus memorantur , quanquam diligentimnie in ejus hiftoriam inquifitum fuerit ab Impera-
ftro iibellorum fupplicum tunc
icmôdsCramoifio
aurifi-
dedit, ut dciis inquiicret. Flamellusvero uthanc
rent mutilata.
ricius
,
toribus Germanicis. Ejus fcripra in multis appaNam monftravit mihi Sricus Mau-
a fe amoveret molelliam , pyxidem pulvere co plenam Cramoifio obtulit, quam diu

lia afifervatam
Collega quondam meus conjunaiffimus

,
nunc illuftris Camers Spirenfis Aireflbr , magnum non Jurifprudentis tantum fed & omnis elegantiorisdodrins decus, quas e Manufcripto Codice
Bibliotheca: Viennenfis infignes lacinias enotavefat
,
Codicillum
famiEjusteftamenti tabulas, cum quadraginta aliis fchedis , infpel

in ifta
fama
eft.
xit Borellus,
copiam eorum
,
faciente
:
hom]m ieJ
Sauvale^, e quibus id comperit

rronella;
Uxoris eius Pe-
quE
in imprcOis
renr.
Non
exemplaribus non compapaucos eriam in Chemicorum ordine
Poetashabemus,qui & ipfi jiBojTxia Scriptoribus Grêcis Chemicis difti funt , inter quos eft fohannes de Meung C/opiclI, Autor Gallus.Doftor etiam Theologis , fed lepidi ingenii homo, e quibus fal- exicio. Nam ciim imprudenter paCfim experimenta soduosfacit Naudaus in noca illa , quam citac faceret, fequeautoremgcreret, artem veroipfam, Hornius in Prdfatione êbrifui : dicit enim autores quod ab eo pofcebatur, docere non poffet fufpenfabuls de Rola fuiife Johannem de Meung & CIo- dio aftecftus eft dicente fententiam Richelio. De piaellum cum tamen alterum verum nomen fit, auro per pulverem Boifti conk&o memorabile eft, alterum a patria defumptum. Scrip/it is fabulam quod narrat idem Borellusp, 488, quod cum plumCoraicam de Rosa ( le Roman de la Rof?J) inchoa- bo in cupella pofitum , bonam plumbi partem in tam a GniUehno de Zorr-M.cujus vetuftum exemplar fui naturam converterit. Quod ideo faitum quia , admanusraeaspervenit. Multahicadmifcet Che- ipfe veram pulverisad metallum tingendum promica qnx indiciofunt, altius quid illum fapuilfe. portionem ignoravir. Circumferuntur quidem aliEt raihi quidem dubium non eft permultos tales qui procefliis de Lapide Philofophico fub Boifii nolibros amatorios fabulofos ab omni xvo fuiifc mine:nam vidiipfe aliqueminter fchedas Angli,
,
fororem Perierio cuidam nuptahi , unum Nicolaum habuifie quem Borellus arcani Chemicih^redema Flamelloinftitutum exeoconjicit. Fuit P erierius aXii^ms Medicus, huiuspulveris poiTeflbr quem cognatus ejus Boifius poft mortem ejus inter fchedas inventum abftulit , fed fuo
e
filiis
,
fcriptos.quitegerent hicfubinvolucrisiftisarcana. InHeIiodori./thiopicis,
cas
manu Digbei
,
fcriptas
quas poiTidet Caliar

falli
quem Chemico
ftu-
o^/^rf/i/wx ra legi
Collegamcus honoratiffimus^fed
dio fuilTe addidum conftac , ejus rci veftigia clara deprehenduntur cumque ab ^gyptiis Arabibus primum id genus librorum frequentatumfuerit, uc docuic nos in pulcherrima fua DinTertatione ô VOrigine dcs Romans, Daniel Huetus, per eft verofimile.mulcos e libris iftis ad Artem Alchemicam,
:
procul dubio funt
&
& ab impoftoribus confidi. Plu-
apu4 ipfum Borelium pofsunt. Inter LacinosScriptores non ineleganti carmine Libris tribus xfê-aTcaiiow Johannes Anrelius Augureilus deincukiores prxteream. Anglorum Poetas & eorum fragmenta collegic EUm Ashrnol m prima parte Theatri Chimici Bri'w, & noras adjccit , quibus non pauca continentur ad hiftoriam Chemicorum Anglorum facientia. Cstera: ejus partes fruftra exfpeftantur.
fcripfit, uc alios
de
ifta arte
quam illi profitebautur , tegendam fuiiPe fcriptos. Phu-a de Clopinello hoc lepida commemoranc Fauchet de anticjuis Galloruin Poetis lib. 2. 126. & qui cx eo plurima capic in Bibliotheca Gallica Verdierins.
Scripfit
&aIiosquofdamdeerroribusAlche-
Magna de
miftarum verfus,in quos commentatus eft IQcolaus Flamellus , Scriba Parifienfis ,qaem Si ipfum poiTefforem Arcani Chemici habent maximas enim impenfas in templa &: magnificas ftruSuras fecit:quanquam Georgius Hornius in Prarfatione Gebri e Naudxo referat Flamellum non opeiationibus Chemicisjfedaliisquibufdam artibus, ejudsorumrelegatorum bonis, tantas paraffe opes, quas Lapidis Idem refert Philofophici figmento occultarit. Croi.v du Maine in Bibliotheca fua Pluribus 343. f. vero argumentisnon contemnendis imputatas illi
; ,
quo de homine
Parncelfo {\x^qx\ox& {ôAo fama fuir, varia llint dodtorum judicia. Lau-
fraudes confutat
Chemicxque
ejus fcientiê veri-
tatem demonftrat P. Borellusin DiBionario anti(ûarum vocum GalUcarnm p. i')^. &fe^q- Nam quod de Judxis e Gallia pulfis, unde opes fuas acquifiverit, objicitur,centum& amplius poft Flamelli tempora fadum id fuiiTe dicit , qui opus magnum Anno Calumnis vero occafionem hinc 1382. confecit
:
datur ab his , culpatur ab illis. Prsecipua fui dodrinz Ifaaci HolUndi fcriptis editis , unde mulca defcripfilTe quidam volunt , & Dodoris cujufdatn Chemici informationi debet. Ingeniofum fuifle ac magnorum arcanorum pofteftbrem nemo tamen negaverit. Id magnam homini invidiam conciliavic , quod ubique in Medicos debacchetur & profundam naturse ignorantiam objiciac , quanquam fervore tum opus erac , fi aliquam nova: fuse autoritatem conciliare veller. Idquoque ineodefiderari potcft , quod Philofophorum veterum fcholisi non fatis imbutus miras & monftrofas fibi opiniones,acnefcio quiAftra ac Entia multorum effeduum principia finxerit , forte Lucretianum illuj
animo volvens
Omniaentmfiolidimagis admirantur amantûz^ Inverfis qux fubvcrbis latitantiacernunt.
datam j quod cum Judsis converfatus

Tora.
I.
fueric
qui-
Deniiiuc&magisillumaccufanc, aquatamen ,vel
<^ 4
falcem
: ;
i88
pmi
Bibliothec^
Chemicx Curiofae
exfcribit. In utroque
ejus, illum detendic Naudxus in Apofaltem pro Magis habitorum part. 1. c. 14. iiomintm lopik scquius fortaflis judicabunt , qui non ab ipfo fed ab aliis Scripta ejus edita perpendent. Multos iia-
Vero
ifa fibi
refpondct di^sd
&
non incuka , ut ab
tjîilimarc
,
uiio autore
omnia profedia qiiis
buit ad/crfarios , & quidein inter ipfos Chemis veteris ProfclTores , qui eum ut Sophiftam 8c Impollorein
cjus vicam
pofTir.Nam 5/??^/.? (lon efls Autorcni Arcani Hennetici fed cdicorem taiuum , Sorellus tn Bibltotheea !ua prodidit Anonymus veroNo*
:
bilisGalli
uon Sfdgneii nomine eum

fe
citat.
Eft
padim
aliiquc fueiuat.
depingun: , incer quos Libaviiis Conringius quoque accurate in
Medicina ac dcfenfores nonpaucos ticrmccica. Sed camen
&
fcripta inquifivit, librode
in doftiina fua fcftatorcs habuit.
De
dillenfu ejus
aveterum Chcmicorumfcriptis jam fuperius dixi, Quaiiquam verofiaiile fit longo cx ufu femper doaiorem Paracelfum in muhiofub finemvits aliter quam ohm fenfilfe. Exllant quredam x^^js-QTronou ejus teftimonia , quibus tamen alii habent , qua? opponant. Si manus a Theologia abltinuiflet; niinus opinor in fc invidict derivallet. Nam & hujus dogmata ad principia Chemica rtfingere voluit ac vidi tria fi redc mcmini , manulcripta Paracelfi volumiaa inBibliothccd Vo(riana,quibus JnLibros
,
de , , gcntc Anglus , quo h^c mihi Londini narravit Vir lUuilns & fide dignifnmus qui & ipfe Virum hutic bene novit. Appulit is aliquando locum aliquem India; Orientalis .cujusnomen mihi excidit, bofpitio Georgii Stark^y Pharmauopoiae ,'popiilaris fui , exceptus, Cum hujus tilio familiariter Gonverfatus nomcn illi fuum fub jurisjurandi fide revelavit , ac tinduras particulam dedit , una cum libro quodam edendo*
vcro
is
qni
Phiialeihen vocat
cujus pars aliqua fub titulo
Introiius apertKs
ad
oc-^
clnfum Regis palatium ,ante aliquot annos , cuvante fohatine Langio , Amftelodami edita - altera pars
alioticuloa Birrio Mcdico Amftelodamenfi cui Philalethse-nomcn incognitum , prodiit.

ineditus liber pcr
tus cil
,
fed
Diu
Kovi Fcederis commcntatur- Hinc orta

trurn
^^Rôfen
illa
Fra-
Si
manusPhilo-Chemicorumyagamentioncm ejus facit Georgius Hôrmin

i\c
eli:,
CrKcr/ focieras
fimiliaTlico!ogo-Ma,
tn Trafatione Gtbri
eiiki
fed injurius in bo-
gico Chemica dogmata jattans cujus doctrinam inanem &fophirLicamdctcxit Ltbavitis & NaudAtu
fcCHliari ad Gajjcndnm eptflolA.
num hunc Autorem
Non
paucis tamenj
;
quonemo,ut apparet, candidius & majori pcrfpicuitate in hoc argumento vcrfatus eft, eum vocando Sophiftam, quodad ejus
<Jîidodis illi homines impofucre chaelt quoque Me\ero , qui aliquoc libris eorum caufam cgit. Miruin quanca inde fetpcntibus annis fegcs Chcmico-Bnthufiaftarum orta fuerit
ctiam
viris
quanta librornm fophifticorum turba
a a vetcribus illisdocentium.
malucrunt
j|jo;3ts7v
,
Nam
plane alia , plurimi illorum

>
a fpiritu mundi vel incomprehenfibili.Che fale univerfali aut alia re mica principiadeducere quam cum veceribus in jncunabulis fuis, terri fcilicec vifceribus, illa qus,
&: vel
rere.
Novit ex hujus
,
farinae fcriptoribus
mukos,
(jr
atque
inter illos Vlêigelii
Lihrum dc Igne
yjz.at
jnanufcriptos
omnes magno pretio AmRerodami venditos. Sed non eft utiUis immoremur.T/jeot'^/qui fe fido nomine appellat di ab Hogheland Evvaldum Fogeliitm-,, tradatus Chcmici aperitis
,
ejus artis pra: cxteris jcftimari folent. Scripfit Li-
brum de
Diffidiltatibus
nyflchiwict
aliumque de
prsfcriptum operatus nihil profecerit. Latina Lingua Librum fcriptum elfe arguunt omnia: nonpotuit enini mihi fententiam (uam probare , qui Anglica lingua AuT^y^cpoi' , a Langiana editione in cjuibufdam difcrepans , uuper publicavic. Di&io ipfa Lacina verliculi m.ôiy.ioshHg nonnunquam e Poetis citati facile id eviucunt. Qua: in Anglica edicione nonnunquam intcrferuntur lacinise , ab aliena manuelfe videntur , & loco alieno alluta:, Eina ego aliquando habui exemplaria manufcripca huina , quorum alcerum a communicatione iplius Starkcy, cujusnomen in frontifpicio,& Indiapatria pofita erat , protcdum unde hiftovix, quam fupra narravi jfidtsfirmatur; alterum ab alioamicohabui. Qiia: tam a Birrio, qudm a Langto edita funr, in illis conjunguntur Std deeft in editis a Birrto trail. :. parti cui titulus Fons Chemica Philofophiii^ integrum caput prieliminare dc calcinatione^
,
: ,
Lipidis Phyfici conditiombiu.
Nec mcmini unquam
ab eo de VMitate Alchcinia quicquam fcriptum , ut vult Kircherus. Habemus & alium ab eo librum,
<]uo hiftoriastranrmutacionummctallicarum concxteris lulignavit. Perfpicua didione ufus eft
.
&
cuicntius fcribir, Multis arcani polfciTor credicur inicium optris fe habuilfc ipfe non diffiretur, Filius ejus C or. e lnti ab Hogheland , qui dc Dei exiftenti.i,
.
Philofophicd, quod in fcriptis habetur: ubi alia quoque eft librorum partjtio ac integri nonnunquam verfus& periodihabentur,qux in cditis non comparent, Ule vero Stark^y qui ab Autore hunc Libtiim habuic, Angliam poftea rcdux aliquoties pulvcris fui experimenta Londini fccit cumque ipfe ad operis confedionem accedere vellct (prascepta
,
,
cnim
''
fcripfic
de Oeconomiaanimalis nihil quidem ipfe habuit arcani , fed fcripta Theobaldi qusdam fecutus , muita cum Cartefio operatus eft, ut narra-
&
vic mihi amicus, nullo
tamcn fuccclfu. Petrus foqui fortalTis hodie etiam vivit , a Comiie de Flifco Decad. de Fato p. 132. pro vcro poffcfforehabetur. iZ^ô/^m, 'mc[mi, temporibus Petrus foh.
bannes Faber
,
acceperat ) fruftra labolibrorum luorum aliquo, cui tituUis fjltatrovv of Alchiwy i. e. medulla Alr(keiiiia, mcntioncm quandam dt his rebus facere: ffd adipifci librum in Anglia non potui,quacunque ctiam diligcncia quarfitum. Cjrteri ejus libri de
ftio
aliqua a
Dodorc
ravit.
Audio tamcn
:
in
pyroicchnia
Falêr
Lapidem Philofophicumcornpofait.Mnkiscertc fcriptis id ipfe oibi perfuadere voluit.Vcriim apud me , nifiidoneis documentisfulciantur,talianon facile fidem invcniunt. (^rcanum Her?netic<e7^hilofophiji, oûs quod Enchtridto /hyft a reftituta Spa-
& quos in defenfonem Helmornii fcripiit,non adeo rari fiinr, Intcmpeftivum hic eflet, & Tibi Vir AmplilTme t^diofum caeteris qui,
,
bufdam minutioribus recenfendis tempus

ter tercre
:
inutili-
^*radditur, clcgantcr fcriptum cft, & genuimun fe facile ipfo habitu oftendic : ncc leve argumcntum eft quod ab aAnonymo Phibletha , qucm ve.
rum hodie
vivere polfciforem
e relacionc illuftris
,
Viri fcio , aliquoties ejus mentio fiat qui interdum , ubi noa aominat , incegras ex eo periodos
longe cos redius nofti quamcgo, quihxcTibifcribo , & prxcipui eorura jundim quibufdam voluminibus Arte Aurifera z TheatroChemico : Aiuf&o Hermetico (equomulta fc arcana didicilFe fitttur Petrus loh. Faber, quod penc in coelum laudibus extollit j 'Theatro Chemico Britannico a.hElia Ashmol cdito, in lucem prodicMulta qua: ad artem ipfam & Autorum hirunt. ftoriam pertinent , tJHichael Me']trHS in SymhoHs
ipfe
:
nam
&
aurett
: , ,
, ,
Lib.
I.
,
Sed.
&
11.
Subfed. IV.
i29
Libavius in aurei menfA :feptimana Philoffhica Atiiec indiligeiicertraftarunt. fuiserudice fcriptis : hujus dida lunto Autoribus doctrinse de que h;EC didioiiem, fpernere ob horridam mulcos fcio quos rerum obfcuricatem ,& morem philofophandi hoc
fiECulo infolitum.
dit. Quae omnia fumma diligentid defcripfic >ominusdes Noyers , Keginz Polonias a Secretis , ci^-
jus epiftolam 1>i5lionario fuo Borellusp. ^j^. inferuir. Nam altera illa quam &. ibidem habet , re,
latio ffudovvikji
Sed iniqui funt cenfores.qui talia vcrtunt. Irullra enim ab illo res ipfa, ne ficulo quisexfpecaaverit elegantias plane indignis iiia pateret , non ni(i ^nigmatica fcribendi forma proponi volebat. Necforviciohominibus
illis
:
Oeconomi Sendivogiani fidera non meretur. Nihil quicquam quod ad fummara

reifaceret
toni
licet
fcivit. Librum tamen SeCofmopolitam vocavit, duodecim fci1 radatus imprimi curavit. Alcer Tradatus
,
Sendivogius
qui
fe
de Sulphure fpurius Domtno de Noyers habetur,

cujus ibi multa aftert argumenta. lllud mirabilcde Imperiali,cujusdimidiampartem in aurum tinxcrat Sendivogius
dere modus philofophandi tum publicus in Philofophia naturali debet. Modo rem videat , verba & notiones iquus arbicer faciJe condonabit. Laruerunt nonnunquam prsclara ingenia , qu^ , cum otio abundarent , fibi relida , nec rerum domefticarum curis angerentur, inmulta arcana medicatione ac experimencis alTiduis penecrare potuerunt.a quibus aliis negociis diftenti fub.noventur. Hinc apud Monachos plura artisChemici documenta, quam alibi invenimus. Qui fruftum aliquem e fcripcis iilis reportare cuintra
CcEnobiorum parietes
altera parte manentc argentea. Pars vero aurea tota porofa fuit , quo patet pulve,
ris aurifici vis in metalli particulas.
Hunc
nummum
opus habet :nam terniinos primum nolTe debet occultiores illos. quorum incegrum Lexicon facile quis conficiat. Vulgarium enim Lexica complura fcripta fenfus e iocisfimilibus per collationes mutuas inveftigandi cajus aliquod fpecimen Laarmus in Harmonia fua Chemica dedit. Nec alio confilio , quanquam tumultuaria opera. congefta eft Turha 1->hilofophorum in Arte aurifera, a qua tamen mukum difcrepat illa qusB reperitut in Theatro Chemico. Aliam Gallica lingua Bernhardus Comes Trevtfanm concinpit, fingulari arte e^wfu/dCTix^
,
:
.
fape oftendit Parifiis T)n. de Noyers, qui ejus poffelTor fuit. Novi ipfe amicum , qui fimilem ab illo nummum vidit alternis ftriis aureis & argenteis interftindum. Quem hoc modo tinxerat Sendivogius. Penicillo aqua imbuto lineasin nummoduxit his lineis pulverem infperfit , ac fuper ignem, ufquedum candefceret pofuit. Qiia icaque parte lines dutta: mutatio in aurum fada eft, cseteris manentibus argenteis. Sed illud non potuic abfque
:
notabili pulveris jadura

titas in
fieri
cujus major quan-
fufum metallum impendenda eft. Qua ratione etiam clavi ferrei tingi poflunt, copia tinfturae fupplente quod deeft habilicati ma-
ignitum
quam
qax tingicur: quemadmodum fpiritus petrifici hgna fimilefque materias in lapidem convertunt quoniam illorum tanca copia eft , ut omnes
teria;,
,
navit.
X IL
Reftac nunc
,
ut de artis hujus experimentis
qua: ad notitiam
hominum pervenere
quardam
haftenus ignota in medium producam :neque enim animus eft recoquere ,qu3: iTheobaldo Hogheland
qliifque collefta {aat
exempla: & multa ipfi jam in fuperioribus recenfuimus.Primo loco hic nominabo tot experimentis celebrem nobilem
;^viro7Toi(.<;
Scotum Alexandrum Setonium vel Sidonium,C[ui malibri Hoghelandii partem conficit. bcd ad Hoghclandi notitiam omnia non pervenerunt. Oftenfa mihi fuit Amftelodami lamina qiixdam
gnam
occupare poros &meatus poffinc.De Setonio qua;dam;^pu(ro7r<;ij*?fpeciminaHamburgi data Lavaie^ rtis in Libro de Cenfu recenfet. De Sduardo KelUo Anglo.res eft notiifima, eum coram Imperatore Rudolpho ac Praga: inadibus Thadddi Hagecii cin^ xille,referente idetiam Caffendo, lihro de Metallis fed cap. 7. Habitus erat vulgo pro vero poflefiore tinduram aliundehabuit. Ciim vero integra ejus hiftoria vulgo non fit cognita , adfcribam , ut ey ore illuftris viri, qui a famulo Kellxi illam habet mihi eft narrata Notatu enim digna eft, ac multa habet memorabilia. Fuit Kellxus non Nobilis Anglus.ucquidam putarunt fed homo plebe;us, Notarius ?ji Advocatus Londinenfis. IsquiaLio; : ,
aurea
a lohannis Antonids, van der Linden , MediMedico,quseparticula erat Auri, quod Scotus ille EncluifE ubi medicinam faciebat V2.X.&X lohannis Antonidm. , Amfteloda,
ci Profefforis ClariCfimi filio
gu2 veteris AngiicanxperitilTimusfuit, in aliquorum gratiam vetera quidam inftrumenta aufus efl:
: cujus criminis cum convioceretur auribus abfciflis Londino relegatus eft , tefte Vlêa' vero in monumeniis funeralibw. Profedus itaque Kellsus verfus Walliam , Anglise Provinciam, ac ia
corrumpcre
menfis Medici Avus , in sdibus nautx lacobi Hauf. fen y e plumbo confecerat , a quo habuit particulam illam Medicus Enchufanus. Tempus vero i!ie maAnnum 1602. diem 13. nu fua accurate fignaverat Mattii , horam quartam pomeridianam. Occafio
:
oppido aliquo, cujus nomen mihi nuncexcidit, apudCauponem ejus loci divertit. Hic ance feneftram pofitum invenit iibrum antiquiffima lingui Wallica ( cujus ille erat peritiflimns ) de arcano Lapidis Philofophici lcriptum , e cujus ledione occulca quaedam tegi fufpicacus eft. Cum itaque
qusereret e
notitia:
Scoto cum nauta fuit , e naufragio orta eft. Nauta enim ad littus Scoticum eo tradu, quo prasdia ille habebat , ejedus , humanicer ab illo habitus , hofpitio Enchufam venientem exce,
quas
Caupone.unde hunc librumhaberct:

:
perat. Is poftea in
Germania
plura artis
fuse fpeci-
refpondit
ille
repertum
,
fuilfe in
fepulchro cujuf-
rnina oftendit, ut pene exitium fibi ipfi ftruxerit, a quo per Sendivogium , Polonum , vel Moravum , ut
alii
dam
Epifcopi
ita
quodeifet in vicino templo. Res

erat.
autem
ada
Cum
fureret plebs in facras
volunt, liberatus prarmii loco pyxidem pulvere
aurifico
plenam illi obtulit. Diem interea Setonius

,
obiit. Sendivogius
vidua ejus in uxorem duda habere noticiam putabat magna fpe excidit:ncc prxterdonatum pulverem quicquam habuit. Qiiem cum ille partim multiplicatione inutihter tentata.partim projedionibus frequentibus coramMagnatibusexhaufiflet.in magnavitx peri<:u.la &in paupertateni ipfara i tantis diviciis inci-
quam
artis
imagines ac cruccs co in loco , fama magnarum opum in fepulchroEpifcopi reconditarum commoqiiam librum ta illudaperuit , atque nihil aliud Cum ergo invenit. iftum & duos globos eburneos ob fpem illufam indignarentur , globum alterum in quo rubicundifTimus ac eburneum fregerunt
,
,
ponderofiffimus pulvis inventws:cujus magna pars, cum guftu ac odore deftitueretur , rejeda ac pedibus conculcata fuic. Caupo vero ifte, ut antiquitatis
; , ,
190
tatis aliquod
Bibliothecae
documentum fecum
tulerat
(
,
Chemicse Curiofae
&
11-
rat.
bram,&
ra alba j
,
cum
alcerum globumintegrum parte pulveris rubicundi Uiperftice.

in
quo tindu-
Rogance itaque
Kells:o
ut pulverem fibi oflende,
rec alcerumque globum eburneum quo ad lufus fuos jam ufi tlieraut pueri, protulit omnia ac de,
Elias vero Ashnol hujus plane ignarus pro vero Poileflbre il!um in notis ad Theacriim ibum habuic: qui & ipfe aliudDiarium manu lobMms Deo fcriprum, ut mihi narravic , poffidece quo plurima ad Kellari hiftoriam facientia cxcerpfic. Scd recentius procul dubio efl diarium , quod Cafaubonus
nique libram Scerlingiam offerenci Kellxo vendi dic, ut resufuifibi non futuras. Kellsus vero cum
multa ma^nirica ac fplcndida in lilo libro legerer, ac dirasui eos , qui etlenc abufuri hoc thefauro Londinumreverluselt , ac iu fuburbio fubfiitcns , nuncium ad Johanne7nt)ee,DocloremTheologUMc\infignem machemacicum , & rerum Chemicarum xftimacorem mific.quo is quam citiiTime ad fe veniret, magnum aliquod ac memo-
nam in AshmoH illo pafllm noracum eli ; quot unciasauri hoc vcl illo die confeccrit.Memorabile eft hoc quod fragmentum Vafis cujufdam culinaris in argencum mutaveric , ita ut cxcrema
cdidic
:
,
num quondamfuum
fragmtnti Vafi accurate adapcari pocuerinc, quod ad Rcginam Elilabetham una cum iplb vale iranfmiiTum efl. De BuiUro de cujus lapillo mirabiles curationcs recenfet Helmontius , cum ejus hiftoria
,
rabile viiurus. Advolavit
ille
a Kellso ftatim com-
vero dic mihi , quid eft projeftio ? fubridens /0/7^^^ D<fe_,;Tu vero ait rem illam mihi crade qua projeftio infticui debet & ftatim tedocebo. lum ille re omni narrata ac pulvere
pellatus
:
Tu
fciam, prodita fit, ut ex ore ejurdem habeo , recitabo. Fuit Bnrlerm Nobilis Hibernus,cumque Juvenis in Africam navigarurus eflec , a Piratis captus Regulo cuidam Arabi pro mancipio venditus eif. Is poflcnor magni ar,
ncmini
Viri
quod
illuftris
cani fuit
ell.
utfuntin Arabia mulci,
&
hujus fcrvifui
prolato ad aurifabrum cum lohanne Dee abiit , fadurus ejus rei cxperimcntum. Ac revera tunc plumbum in aurum mutatum hac tindura vide
miniflerio ad opera
Qiii
quxdam
,
vulgaria
,
Chemica ulbs
cum
eflct fagaciflîmus
fubolfecit fccre-
fpem icaque addifcendi hujus arcani /oh. ~ r._-i:. ;.. "" " ' 'Dee arredus una cum KdUo, ac coca familia in Germanianiprius,hinc Pragam in Bohemia comrunc. In
~
incidic,
fui labores ac in pyxidcm aliquam qua recondebacur magnus ille natura: the faufuj Cujus rci ciim jam certus cifet cum niercatore Anglico illic vivente padus eft ut fe ab iie-
tiores
Domini
migravit , forte ut fodinis Metallicis propiores tenrare quardam ad Hbri prsElcripcum poflcnc , aut fecuriores illic quam in Patria viverenc. At Kel,
ro fuo redimeret. Redemit ille BHt/erw verb vyxidem illam tanti arcani cuftodcm furto Ibbripuit,
:
'
ac parum cirlûs fpIendidaiOa forcunaelatus coram Impepublice cumfpeftus in projedionibus primo magnam faciendis ratoribus & Magnatibus
,
atque in Angliam navigavit ,ubi privatim coram aliquibus projefiionem fecic. Eafama pervenerat
ad Medicum quendam Hibernum, popularem ejus, quem permovic, ut relida familia fua ac praxi medica, ipfe Buclero
tur,
,
exiftimationem
fibi
acquifivit.magnis ac plus
,
quam
in
fpe arcani potiundi

,
famulare-
regiis largitionibus
quas receufet
,
EUm Ashmol
Theatro Chymtco Angltco
notts
ad Libruin Eduardi
KelUi
,c\n<im edidit forte ut a
auc ut ipfe incerpolavic. Nam fed & ancilli fuae liim & legatis multa donavit quatuor millia librarum ( credo Sterlingiarum ) in dotem dedit. Qui aliunde illum habuilTe tinfturam
,
Caupone habuit Principibus non fo-
Multum temporis intercelTerat cum nihil deprehendere potuit Medicus & omnia clanculum ageret Butlerus. Tranicgit itaque cum hofpite
,
pretio dato, ut locum aliqucm obicurum poft Butleri conclave fibi conccderet , quo per rimas aut foramina qusedam obfervare illum poiret. Accidic itaque, cum aliquando plumbi & hydrargyri quan-
tantum ignobilioris meaurummutare potuifle, quantumauri pondus fuerat a quo pulverem vel liciuoremfoite extraxerac. Quare autores fuerunc Imperacori, ut quod ille iion uncias, fed libras conficere juberet nonprsftitit. Sed quidem facturum fe promifit ;at
ignorarunt
talli
,
crediderunt
titatem emere judiirec Butlerus
illum in
nam urbem
pus jam
ftacim in vici, ac negotii caufa ablegairtt ut ille temidoncum fufpicatus fimulato abitu domi
,
rcmanferit. Qiiare poit conclave in
fellis
,
duabus
vel tribus fibi luperimpofitis conftitic
ut per fo-
raminapriusa
ri
fe
faftadefpicere inconclavc Butle,
nonhabuic forrafTiscanciim,quantum libriscingendisfufficeret.
poiFer.
Vidic icaque furnum pararc Butlerum
parfimonia,
Cum icaque jam iera eilec in fundo pkimbum ac hydrargyrum igni apponere. Vidic de & Imperacor, cui arcis quam ipfc nef- pavimento, eflrado lapide, productncem pyxidem
,
ciebac, manifelf acionem Kellasus promiferac , illum urgeret , carcerefque rainaretur , ad arces magicas
confugic
ac ipiricus conjurans racionem cindura:
parands ab
illis difcere voluic. Quocidie ferc infticucacum fpiritibus colloquia, quxquamdiligen,

,
omnia /o/w. Dee fmgnUn Diario quodpoll morcem in manus C^llertci Cafanboni
tiffime nocavic
JfaactFilii, incidic .quiillud edidit , uc convincerec hommes atheos de Spiricuum exiftencia. Li-
miris nugis precibus , conjurationibus, ibmniis rcfertus ; fed e quoperfedc omnemhilloriam horum hominum edifcas. Perve-
ber
fpitfus elf in folio
aliquam rubicundo pulvere plcnam.Cumque quantum facis erac , e pyxide cepcrar Buclcrus ac jamjam liquefado plumbo ac hydrargyro calido immilTurus erac Medicus nimio videndi dcfiderio incenfus propius fe foramini admovit cum corporis fui pondere fella fuprema inclinaca pricipitem illum dedit. Quo ftrepitu attonicus Buderus oblervacorcm fuum pene transfixiilcc , nifi interceiTiircc liofpes Medicus verb ille (tacim herum Magiftratu Londinenfi , ut Moncts fuum coram faifarium accufavit. Quo in carcercm conjcdo
,
fama ad Elifibetham Anglii Reginam, qujEcum Kellaeum fruftra hadcnus invitalfet loh. Dee tandem precibus fuis in Angliam revocatum
nic ejus rei
,
ac fuppelledile ejus perlufirata nihi! quidem inftrumentorum monetariorum ,fcd quadraginra auri libra; iuventa; lunt. Quod cum falfum primb fu.'picarentur judiccs
,
gcnuinum omni examine de-
laut^ conditioni prifecic
verb fpes ejus implerenonpoterat.acmorcuusdemumeft in Anglia,

;
Is
cum Kellxusanteac
crure frado
,
dum
fiiniculis fe
c carcere demitcere voluic
diem Ibum obierac.

hachimo Polemanno
Digbat audive-
h']\.\{(icmm\[\).W\ôusvcr'\Z2.%a
prehendcrunt. Qiioniam itaque documenta non eirenc, quibus convinci poHec Buclerus , e carcerc iterum dimilVus eft. Idem Butlcrus ducem de Buckingam, cum iccr fuum in percgrinas rcgiones inilitucurus circt ,{narraho, tjud ex ipfini Ducis
onfirmabatur, qui
eam fxpe ex ore
Oeconomi ore accepit
<jni
hu
mihi narravtt ) adiir ac
Lib.I.
cunia
illutn
Sea.II.
Subfe(a.IV.
191
ac aliquamCambiifcheduIam ad Mercacorem Batavum ultro obculit , fi forte apud pcregrinos pealiquando deficeret. Riiit Dux ; fcd nc ino.+iciofus vidererur,fchedulam accepic cam ut nuUo fibi ufui fucuram negligens. Accidit itaque , ut Ducem Amftelodami vivenccm Mercacor aliquis Butleri nomine falucaret,ac ducencies millia aureorum ejus nomine ofFerrcc , fi pecunia cgerec. Obftupuitfumma iflaoblata Dux; fed accipercdetre(Savic. Ciim vero poftea per Angliam uinocefccrct de Butleri diviciis, per arcem ehcmicam paratis
,
alios vifitur. Undc vero is pulverem habueric , e relacione cujufdam Amici fcio. Sed illa privacis aliquando colloquiis refervo. Habuit idem Rubinum uniformem , arce ab alio quodam conlteaura
quem ad manus Reginar Chriftinse ex occupaciono Pragenfi pervenifle Amicus mihi narravit. In hiftoriam tranfmutationis in Comelii Martini , Profeftoris
isL&.x. ,
quam
Helmftadicnfis xdibus a Nobili quodam narrat Zvvelfferm Mantiff. Spagyr.

diligentius
:
p. J29. inquifivi
fed
non potucrunt
:
acfaluci
fuae
diihderec
in
Hifpaniam navi-
gans una cum cindura aquis fubmerfus eft. Medicus vero illc laqueo poflea mulcatus eH: , quod populares fuos rebelles pulvcris pyrii conficiendi rationem docueric. Acque ita Buderus furci , Medicus prodicionis pcenam dedic. Hanc hifloriam e
eam mihi confirmare Amici Helmfiadienfes nifi quod Cornelium Martini multam laboribus Chemicis impendilfe operam teftencur. Ac ipfe in AnalyfiLogica f.8. fuo teftimonio veritatem artis
com-
probat. Narracionem de pulvere aurifico Imperatori a fene quodam incognico oblaco , ac rei expe-
relacione ipfius Medici Hiberni Vir
ille
illuflris
habuit facobiu Cor Regi Gallije Carolo Vll a. Confiliis, Vir illuftris & magiiorum munerum , a Borello inter Po(felfores tanci quoque arcani hjbetur,8:, fi reCle memini, ClaudiHi SerJfcltM in Htfloria, Ludo-
XI. cradic , adjucum fuilie Regem Carolum auro ejus Cliemico in bello concra Anglos. Borellus in DiBtonar. ap.i-jz. ad 279. varia ejus%ûo-oii? probandx argumenca afferc. Incer quas & illud refert quod vicrum malleabile confecerit, ciariffimum quidem & perfpicuum , fed quod Solis tancum corpus videndum exhiberec radios vero non cranfmiccerec. In eo camen mifere labicur quod i Lullio arcem didicilTc pucec ,qui pcne invici
,
:
habet (JPMonconiflui hinerario fuopart. 1. & /> 378. 379. hiftoriam tranfmutaZ'. cionis per Baronem dc Chaos fafti recenfct Sc pag. 372. aliam de projedione coram Eledore Moguntino fadam ,Scp. jS-î icerum aliam de auro Chemico Guftavo Adolpho a quodam Mercatore Lubecenfi oblaco. Similicer &tVj^//'cf//(ei/ Me^ dtco-Phyficis Ntiturit Curioforurn de Ann. 1670. de Rudolpho 1 1. hujus arcis gnaro quam cubiculario fuo manifeftavit de milice quodam, qui pUimbum
,
rimenco
371. qui
in argencum convcrcic , cui pyxis argcntifico puU vere plena furco fubrepca hiftorisc antchac ignoca: referuncur. Sed quis omnium illorum ceftimonio,
rum numerum
allacis
tegro a Lullio feculo diftat. Non conremnendum quod ipfe tencavic illud aurificii fpecimen eft BerigardM circ. Tifan. 25. 2^feram~ , inquit, tibi fidchter, (ji*od olim mihi coniigit, cum Vehementer ambigeremii^n aurumex hydrargyro jieripojfet :accepia
&
inirec ? Non pauca his jam a mc addere poflem , ab amicis quorum certa fides eft, mihi narrata. Sed ifta mihi ac aliis amicis privacim fcio, nec in publicum ea proferre licet.
.
Sufficere, ut arbicror ea qus adduximus poflhnC ad expugnandam eorun pervicaciam qui nullis
,
argumencis
&
vix fuis convinci fenfibus poilunt.
Viro tnduftrio,
hune Mihi fcrtipulum anfferre voluit, drachmam pulveris ,eolorenon ahfmilisfloripapaVe^ ri^ fylveftrii , odore Vero fd marinum aduf/Hm refetjui
Quorum
fanc
hominum
plurimi func. Ciim
enim
maxima eorum pars rerum naruralium

fui
vicirtitudi-
rentis
atfue ut abeflet omnis fuificio \ocofn fraudti , vafculum e multis venalihni ttnum accepi , earbonem Qr
,
hydrargyrurn
ûibtti nihil
effet.
auri occulte ,ui

iflius
,
fit
a circu-
nes &abfcondicam poceftacem ignorec, auc ingenii norma metiacur , fieri plerumquc folet, ut quod novum illis aut infolitum videcur , primum in dubium vocent ; hinc, cum ingeiiio confequi noa
latoribui,fub']elum
Decem
drachmu pulveftaiimque ornnia
valentjUtrem inanem
&
fidam concemnanc
ca;-
rem
injeci fttbjeô ignefatis valido
exiguQ tntertrtmento indecem fere drachmas auri optimit naturit coaluerunt

,
tjitippe
quod auriflcum \udtcio

nifl infolo loco
niiUam nonfubiit tentationem.. tioc
(^
remoto ab arbitris comprobaffetn^

fubeffefraudis
:
fufpicarer aliûid
terofque cupidine inquirendi dudos ridcant auc infedentur. Illorum quanquam reprehendenda arrogancia & malitia eft , horum camen laudanda quidcmeft, fed non fuadenda inconfulta induftria, Ciim enim tot rantifque difficulcacibus oblVpca finC
Hxc
ille
namfldenter teflari pojjum, rem ita ejfe. Vir elegancis dodrinx & minime vanus.
hic
ftudia
imprudenter profe(3:6
facic ,qui in
rem
omnium
incertilfnTiam
&
Quibus
FofiilibM
fubjicio quas
lib. 2. c. 10. p.
Hamelius refcrr libro de^

252. Paucis
,
inquic
abhinc
;t*;i^*ijf intervenerir, impendic. Nifi enim ô? auc Dodor aliquis, fruftraomnem pro lapidc con-
fiimptus
&
bonas horas
(;( edicus vero cftliber inno 1660.) aunfaber

Pariflenfis
aliîiot
,
cfuem,fl neeejfe foret
riomine deflgnarem^,
granuU pulveris
,
auripci a Polono in Patriam^
plumbumfujitm in attrum^ furijjtmum commutavit, Addic porro ad collocucorem ( nar^Dialogus eft ) fe convertens Efi bomo nafutiflimtM , ac tibiforte, mi Theophile^ , a. nomine
remeante accepit
cujus ope
:
facienotus. Thuillius
blema Alciati Quid cjuod ego
189.
quoque Commencario in Emauri faftitii talis meminit

,
ipfe hifce oculis vidi
hifce
mantbut
familiari confeâm
contreBavi majfam auri a cûodam rnihi fatis noto , ct in ty4rchidiicali <iyfcademiA

Frieburgi Brifgois. puhlicx Di/putationi,
tju^ fieri
&
fequendo lapidem movebimus. Accedic fitalis, qui comitatur illa ftudia , contempcus, homini honefto gravis decrahic enim de judicii opinionc apud Viios prudences male infticuca utilium provifio, cum molimur rem inanem , tot impofturis infamem, totaiiorum damnis & periculis nobilitatam- Quam ob caufam inter perdita ingenia referebat Cardinalis Perronius ( ut ex fchcdis illis, qui i F F. Puceanls confignacx (unc conftac ) qua; in ftudiis illis, vel multiplicacione cubi , vel perpecuo mobili, vel Aftrologia judiciaria cempus fuum po:
,
id
pojfe negabat^, illatam-j.
De
Libcro Barone de Chaos,
nunc Redius icaque ygunt .quipraecipiciohoc relido ad piana fe conferunc & in vicina nacurae opera contemplaciones minore cumdamno &periculoconjunaasdefignnt. Unde & Medicins nova femper lux
facere
qui anrea OvicbthcurcJ" / didus
fpecimina
fecit
:
fuic, facis nota funt quz coram Imperacore Ferdinando III.
&
fapiencis nacurali
inferri poffic.
Qupd
quorum
teftis
exhibetur
nummus
cujus ef-
Te, Vir Amplirnme
cum magnoVirorum
6gies in Zvvelferi Mantifsa Spagyrica 8i
apud
celeberrimorum applaufu videmus.qui nova fubinde ex
192
Blbllothecx
Chemicx Curiofe
, :
,
ex officini tua Chcmica arcana exfpecaant. Ego dijudicanda relinquo. Del^piftola hac , jam in livero quem aliena plane ftudia fibi mancipatum brum molefta &: tsediosa tibi DiiTertatione abcunhabent ( neque enim vel legibus Romanis , vel te quod libitum elt , iiatues qu^ fi lucem ferre humanioribus ftudiis, quibus haftcnus vaco,quic- apta nata non elt tua fcntentia in ignem eat viquamcumReChemica commerciiell ) per tran- dtimaVulcani aris immoiaiida. Vale. Dab. Kilonl femiam ifUinfpiciens vobisintra Cancellos veliros a.d. xxvi.Fcbr. AnnoclD lac LXXllJ.
,
S.
SUBSECTIO QUINTA.
Aurum Chjmicum
2).
Philippi Iacobi SACHsa Lavvenheimb.

,
Chryfophtli certAnt
adhnc juh ludice
lis
fn.
aliud
Aurum
praEter id
quod
Natura in intimis terrx vifceribiis

excoquit , per novercantem artcm produci pofTit Naturali prorsus analogum , aut quod Philofophi per Jgnem & adepti volunt , multo ex(Eellentius
?
Michael. Meiero, ûi in Exa. L.xi.fieSi.2. f. z?i. rnine Fucoruin Pfieudochyrnicor. ulira 29. alias defcribit
technas ap.î. ufque

negantes
57.
Adducunt
quoque tantam Chymicorum
Sunt plurimi
&
variis rationibus du6li,

tcrriti. Sic
& exemplis
qui id abfelute negant , tot Impo~
etenim M^retis Bragadinus Mainugna diftus ex Creta oriundus , olim Capuciaus , pofl vitx oftentatione multiplicandi Auri arrem callere creditus , Venetiis in ^dibus Jacobi Contareni Patritii fucum faciens aliquali tranfmutatione fiSa Anno 1590. Monachii Ducis Bavarise iii. hifi.Lib. jufsufecuripercuirusefi:. V. Thuan. 59. e. fiti. Sic foh. Henricus Mulienfelfius ]ia.thitonfor ,( qui innocenti Sendivogio infidias ftruxeratj ob deteftam fraudem infamis Liguiappendix fadus eft,& contubernalis furum in crucibus,
ftorum
difcrepantiam , quod magna animi contcntiene ferram trahant invicem reciprocam in conquircnda materia, dum alii Sulphur , alii Vitriolum, alii 5 in malTam aluminis congclatum alii Arfenicum, alii non communem, fed qiialem Sol radians menfe Martio ubique ditiundit , & menfe Odobri maturus colligendus fit ( verba funt ex Fonte Chymico, Philo/ph.p. 90. J quidam etiam matcriam vililTimam quxrunt vix aliquot obolis confiantem. Inde Kircher. in Mund. Subt. L. XL.f. 2. e. i.f, 250. media vult via incedere , & neque Chryfopceiae dSiway,ixv neque ctiam co modo fieri quo Alchymiftx illud produci exiilimant , ut fit gcnuinum
, :
&
Eandem
Cent.
cis
i.
V- Blaiiefiein contr. Kircher. de Lap. Philofioph. c. 4. Fabulac Caraftrophen fortiti fuerunt alii
naturali multo nobilius puriuft]ue allerere , rejicitque Lapidis operationem , qu^ confiftit in Calcinatione Rcrum , in 4. Elementorum feparatione,
tres Aurifices
Anno
1591.
notante f^farc. Zeilero

hifloria
Epifi. 9. p. 42.
Nota
&
fingulari
dequodam deftinato CruCandidaro, qui Magnum Duccm Hetruri.-c pulverifato Auro & Crucibulo injefto , fub nomine pulveris I/77/i^,circumvenit.non minus quam alius .jycophanra, quiErneftum Marchionem Biidenfem, Auro itidem pulverifato & d Rizotomo fub nomine fuh. Radicis Refich emendo circumvenit, quam potradatt) confirmataeft,
Coagulatione, Ci. Sublimatione Fermentacionc Circulatione , & tandem projcdione fcd contra hanc Kircheri fententiam acerrima arma fumit Salomon de BlaVvenflein in Interpellatione hrevi ad "Philofiophos contra Alchj/mifiicum Aiund. Subterran. apud ernates 166-]. edita; nec non Valeriamu Bonvicinus in Lance peripatctica , cjua vetus Arcant Phyfici
in Conjunftione, Putrefaftione,
bacione
ftremam hiftoriam
terr.
defcribit Kircher. in
Mundo Sub-
L.
x\. fed. i.f. 281.
Veritas appenditur ylurhoris Mnndi Sulterranei nova ob]etia revocantur ad pondus. Mitius eundem Kircherum oppugnat Zvvd/fer, in Mantiff. Spagyr, fart. I. c, i.f. 514. Innumeri contraTranfimutationenLt
,
&
Adducunt
fallacias
,
varias talium
i. alii
dum
,
Impoftorum flôphas & baculos Ligneos quibus Me-
afierunt
& quis enumerare polTit Turbam iftam , Phi/ojophorum ,qii pro certitudine Lapidisdepu;
talla circumagitant prius infolutiones auri
&
^)-
intingunt
&
iis
imprignant.
1.
a/ii
Carboncs
,
pul-
gnat,& prcEparationem docere conatur Catalogum eorum exhibet cx Arabibus, Grffcis,Hifpanis,

Gallis, Italis, Anglis.Germanis foh. Dan.
verifatosfoIut.O
atramentum cx
fcribtint Chartsc
& !> cum metallis mifcent. ^.a/ii. Q8i J). tcmperant cum quo inmateriam reducendam. 4. a/Hin areni cun Calcc &
Mylins
in
Tratlat. II L Bafii. Chjm.prdf. L. i. corumque Scripta enumerat 'T>. Borellus in Btblitheca Chymic.
Charta
fcriptas literas loco

5.
<//'
Q
,
Parifi.i^^.in
tas
11. edit.
adhibent cum dupiici vcl J). repletum iiintcrftitio quorum inftrius hidque in operatione difrumpunt. 6. <j//bacuIos velji. rcplctos adhibcnt interneexcavatos & 'ilq"^ tigilla conpe7. alii Carbones implent
^.afpergunr.
tigillos
Noftri inftituti non
eft
,
tantorum Virorum tan-
conponere
rum
gii
,
nec adducimus elapfofcculorum teliimonia , c^r Raimtmdi LulHi

lires
,
j4rnoldi Vi/LinoVani, Paraielfi
Adichatlis SendtVO'
Anton. Brugadtni Veneti

,
Trevifiani ,TtirnheiJeri
manibus vel 3) injiciunt.9. /r locog comm. fumunt amalgama & plurcs alii inodi,quos Ingenium nequiflimorum excogicat,& reccnfentur a Crugnero in Informator. Chyintco p- 5;. Kircher. in Mu/id. Snbterriunt. 8. a/H clam
fumma
celeritate
quos fama refert ayitirnm Chymicun-t confeci'ê Excmpla ;Cum curiofa 7w(lra tttate aliquot E.vperimenia fafta fuerint certifTlma.rationuin in negantem partem addudarum pondus dcpri. meatia,iila Curiofo Ledori exhiberc prsffcnte
aliorumquc
,
obfervationc
Lib.
I.
Sed.
11.
Anno
Subfea. V.
IV.
obfervatione non ingratum fore confido , hiftorias tales a, fide dignis acceptas adducendo & enarrando, quamuis paucis concelTum (ic Colchos navigare
m
HL
1648. S. Ca:f. Ma/eft. l-EjtD-r -*.(*
& modum inveftigare ,quomodo

fit,
Aureum
!
vellus
furripiendum
namut
l'oeta canit:
Quam
paucos tanto dignantur munere Divi

cffet, ut illa
Ars nimis fieret familiaris & frequens, Ci qnidem quod ingeniofitTimus Thom. Campanella tn de ijMonarch. Hi' fpanic.c i6. /> n?. judicat melius fuiife divitias Mundi novi non fuifle inventas; Mundura enim
Nec optandum etiam
Pragam granum unum fuic tranfn)ifrum L. P. cam quo Lib. iij. in fuerunc converfx Harsdk-fev^ in ffeculo Hifloric htfi. 80. Ab aliis accuracius biftoria ica defcribicur Qui in prîencia S. Csf Majcrt. pulveris grano unico $ in rcduxic Nobilis fuic cognomine Rtchthausen quem S. CaE(. Maj, ad Baronis faftigium evexic ,& Dn. de Caos titulo infignivir. Ex i(to tranfmutato. S. Caef Maj. Numifma aureum excudere ju(fit in cujusbinis fâ;
novum perdidilfe veterem

avaritiam inferendo
,
mentibus hominum
inter
& mutuum amorem

,
ciebus (ingulares infcriptiones. In una parce facies Juvenis nudi , Loco capitis Solem radiatum habens in dextra manu elevaca Lyram Apollinis
propter Auri amorem iniqualitatem inter homagnam produxerit quod divites , unde infonimis alios reddens mines lentia , vel alios pauperes , unde avariria & Latrocinia id de Chryfopoeia quoque affirmare poffemus quod Auri Copia penitus homines corrum-
homines cxcinguendo
,
tenens in
afcriptione
finiftra
:
deprelTa
Praf.S.
:
Caduceum $
cum
Divina (JMetamorphofis Exhibita Pra^

in
ga XV. lan. 1^48.

In altera
ta
eji
df Ma\. Ferdin. lll.
nummi facie
,
^rs
Raris hxc ut Hominibus noita raro in Lucem prodit. Laudetur
perentur.
1>eMi in aternum, <juipariemirfinft<efu<efcientiab'ieHiffimis fuis creaturis communicat. lilud Numif-
SU
ergo Hijloriaram
1,
TrnjfmuWionis.
po(fe inquit
ma cum
in Secretiifima
Imperatoris arcula refer-
Metalla reliqua
in
Aurum reduci
vatum invencumfuiflet, a S. C^s. MajeftateLeopoldo, clemencitfime Zvvo/fcro ad exculionem
& in as
mi
incifionem concelfum
Fuic, uci ipfe
Zvvolf.
Van.Sennertus in L.V. Nat.Sctenti f.i.noftro feculo facpius probatum eft. Qaid syflexander Sedonius
fof/ Coloniae
,
BafilisE
,
&
atceftatur in Mantif. Tharm. Ifagyr. ibique f. 529. depicftum cernere licet , inferuic ejuidem num
&
aliislocis prarftiterit,
effigiem in
Oedipum fuum Chymicum

185.
loh.
noti(fimum
qua de re videantur Hiftoris tranfmutationis mctallicae ab Ewaldo de Hogelanie defcnptas, & fcripta tAndr. Lihavii , qax pro defenjione artis illiut tranfmHiatori^ edidit.
eli:
loach Bechermp.
Quomodo
vero
ille
;
Dn. de
Caos pulvercm iftum & unde acceperit defcribic Hiftoriam Dri. de Monconys Gallus prout Emi(
II.
Tot tamque prsftantium virorum
teftimoniis,
cxclamat Cornelms (JÎartinus t^ntvverpien/is in ^/ittalyji Logic. c 8. inter quos funt DodilTimi Philofophi Jure - Confulti , Medici , etiam Theoqui iibris editis fan&i affirmant, fe oculisfuis vidifle& manibus non confeciilc tranfmutatiotantum palpaflc , fed
, ,
nentirfimus Archiep. Moguntinus , dum cum Duce de Chcvreufe in Comitiis 1664. RacisbonsE degeret prardiiSo Gallo in familiari & convivali col-
loquio retulit
) in Itinerar. \\,p. 578.
cujus verba
ex Gallico tranilata
ita fonanc in
Vixic quidam no-
mine La Bufardiere
xdibus Magnacis cujufdam
logi
necnon
Viri Principes
&
(quem Generos. Comitem de SchlicKfuilTe.pronuper Generofus quidam Comes affirmare aufus eft) Prags. Is morbo oppre(Tus morcique vicinus
,
nera unius mecalli in aliud , ego fidem derogare nequeo,hoc enim imprudencis efle videretur,
non
PhilofophijE ftudio(i.
Hic Cornelius iJHar-
tinus ciim difputarct in
Lapidem
Julia contra negaret Eundem plurimis argumentis , e corona Nobilis quidam adftans Carbones ac l7 (ibi afferri jutfic, & in prafencia Corneiii,
,
Academia
&
aliorumque Tinduram quandam liquaco metailo injiciens , ejus virtute liquatum b in tranftulit , & exclamavit , adhuc calidum porrigens Cornelio folve mihi hmc fyUogifmum^. Unde & CorneJius priorem mutavit Sententiam. Zvvolf.
MantiJf,sfagyr.fol, 328. col. 1.
III.
foh.
Baptijia
Helmomius nobilifTimus Philofosyirbor.Vit.Oper.p.y^-^.
phus de
fe v^ô in traBat.
Cogor credere Lapidem Aurificum.& argentificum e{fe, quia diftinftis Vicibus manu mea unius grani putafupra aliquot mille grana 5 Vivi ferventis projedionem feci , adftanteque multorum ccetu omnium cum ticillare admiratione negotium
in Igne fucccffit
ad familiarem fuum nomine Caos fcribit rogatquc, ut quamprimum Pragam veniat: fed iger exfpirat aliquoc horis ante Dn.de Caos adventum, qui dum venit, interrogat num sger aliquid reliquiflet Praefedtus aedium ipfi monftrat aiiquem pulverem quem Dominus fua? Cura? commendaffet arftiori quanquam nefciret quem ufum habear. Hic pulvis a Dn. de Caos clam fuic ablatus fumma cum dcxteritace. Rediens Dominus Hofpitii a fuo Prajfedo inquirit, quorfum pulvis deveneric , minaturque fufpendiumnifi procuret ut pulvis refticuacur Prarfedus cum duobus fclopetis minoribus armatus adic Dn. Caos, & nifi pulverem reddat, mortem ccrtitfimam proponit,quia nemo praeter ipfum hunc abftulilfct quem ille quidem reddidit , fervata tamen meliorc parte aut forte fuppofico alio , quod tandem innotuit. Nam cun KcinigsmarckiLis Pragam occupaflet & fimul hujus Domini sdes diripuiffct.una furrepcus tuit hic
,
pulvis
quem cum Dominus
repecerec a Konigs.
prout libri promictunt. lUe vir peregrinus unius vefperi amicus , qui mihi de,
dit ( dabat autem forte femigranum, cum quo Uncias I X. atque i tranfmutavi ) habebac faltem
&
ad minimum ejus tancundem
quancum ad dulat forent.
ccnta miliena librarum
Q commutanda
marcKio per liceras, fignificans nihil aliud efle quam pulverem contra calculum refpondit Konigsmar. pulverem non fuiife inventum, fi tamen concigiffct ipfum inveniri quod voluerit ipfura propriis dicare ufibus. Cum hoc pulvere plurimas fecit projediones Dn. Caos quarum prima in
,
prajfentia defun^fii Imperaroris, qui ex ifto
confirmat in de Fit. atern. circ.f. p. 74?- &fufiui in traElat. Demonfir, thefts . j8. fe<j, f, m, 671. Edit. Jmfiel.
Eadcm Idem
mum
Q num19.
curavic fieri
in cujus
una facie
,
in
&
alcera infcripcio diei
&
anni
quando excufus.
Afe non mji dtlintmg'
Haftenus Dn. Monconys, qui
in nttmmt
Tom.
I.
194
dignme
Te^<i->.
BiblioAecx
V.
Chemicx Curlofe
mittere curaret Societaci Regia: in ejus otFcrendum.
delineatione differta Zmirlfero oculato,
& inde fidz^
memoriam
VIII.
Moguntini Antecelfor GEOR~ C I u' S Fridericus de Gretffemlau medius in^^^ j^y Sviccardum de Cromber^dr ^nfelmHin Ca y^^^j^,^ rVamboldum Archicpilcopos Moquntinos, converfo cudere judit , cugureos ex in jus Ingenio & arte , non adco cngnitum eft notati illi ducati Signo $ uti ipfemec manibus meis tradavi , calemque in Mufeo raricacis ergo
Prxter hoc exemplum retulit Dn. de Monconys jbidcm Ratisbonx Generos. Comes de PJ R, Camerarius defunfti Imper. & rerumNaturaluim Cu-
Moderni
ElecSoris
riofi(rimus,qu6dincognitusHomoImperaronobfundo parvs tulilTet parum de pulvere reflance in maira: impofitus pyxide cum qui una Pyxidis cx $ & Jipartibusarqualibus, pyxidepermanente exliibuilfct tam jllcefa a conflagratione. Tinauram
Mx
fervo.
cxcraordinariz rudiiTeaa' fuerit interius piurimas bedinis frada Venasrubras inllar fanguinis exhibuerit , indicium exliibences pulverem adhuc fuilK; nimis fortem. Poltquam refufa ilta maffa , cum additione nova-
fortem
at
polfquam maffa
ifta
IX.
Ante laudatus Dn. de Caos
prajter faiftam Pre-
&
materix iftius ponderis . ut prima vice , omne in converfum fuit plufquama^. carattorum, ratione coloris. lilehomo acceperat pulverem ab alio, myfterium itaque parandi ignorabat. Moncon.Iit-
)eUionem in prsfentia Imperacoris , aliam fccit caram Vjcario iummo Moguntino , & coram iplb quoque EminentinTimo Archiepilcopo. Hanc ut ipfe blcd;or Dw, Monconys retulic , etfecit cum omnibus cautelis , qiias alias Philofophi in ralioperatione folent adhibere : Sumlit parvam piluiam in^^^ lenticulac ex pulvere iljo cum gummi traga
canth. paratam
,
nerar. T. u.p.^ji.
VI.
Item Generos. Comes de PATi retulic , alia vice quendam fenem adiilTe Imperacorem & aliquid de pulvere quodam attuliire & rogafle , ut^ro, ,
rent.
HancPilulam
,
ut unita inviccm melius cohireinvoluir cera ex candela cerea

:
defumta hanc Ceram fundo Crucibuli fuperimpofuic uncias ;v. $

forre ibi ardence
incrufic
&
igni
immifit, fupra infraque
baretur pulvis , quiacrederet , eundem forte aliquem ufum pracbicurnm Imperator mandat uc intra triduum rediret , interim Pharmacopolam
:
apud quem accerfiri jubet ( & mcnse Martio Par 1654. de Comes RacibbonsE Dn:
eundcm quidem
hofpitabatur
)
,
ut probaret pulverem
fibi
ab
in-
coguito datum & convertit uncias viii. in per^^^ ^'^ Imperacor quxrere ciiravic feaum hominem iltum in hofpitio , quod nominaverat nec abiilVe nunciatum fuit fed eundem jam unquam plus comparuic tJMoncon. ftiner. T. n.
circumcirca cum carbonibusnigriscrucibulum contingcndo. Ubi ignis maxime inflatus fuit , fpatio dimidix horx videfîfum > cum radiis tarunt rejedis carbonibus qui rubris, aliasordinarie mcn maxime funt virides. Putauit ergo Aurum adhuc nimis reltare generofum , ncceliarium itaque ut imminuatur adjedionc 2)- Eleftor ipfemet injicit aliquot frufia Argentea & poft perfcftam iufionem ubi in fuforium efllifum fuit fada maffa aurea pulcherrima , fed paulo acrior invcnta , cujus caufamretulic Caos provenire ex odore orichalci qui forre
&
inventus
fuilfet in fijforio
VII.
Pharmacopxus Ratisbonenfis
,
11
adhuc
,
in oificinam
optimum itaqueeffe, monetariam mittererur pro

,
Strohelberger nar-
ravit Dn. de Monconys, quomodo Mercator quidam Lubecenfis ( qui alias pariim negotia mercaturx traaairet , fed caluilfet artem tigcre !> & ^îiecix Guftavo Adolpho convertere in ) êgi centum Librarum, quando LudedilVet mafCim becam tranfiveric ex qua Rex cudere julierit du-
ubi faftum , reportacum fuit inde dulciffimum. Prxfeftus monetx athrmavit , fe nunquam pulchrius vidifTe , quod fuperaret 24- carattos , & quod maxime admirandum , quomodo aciditas ifta unica fufione mutafufionc
quod
pulcherrimum
&
ta fuiflet in tantam dulcedinem. De hocauro particulam promifitEmin.Dn. Elcdor. D. Monconys. Vid:
catos
&
,
uc innotefceret
quod iftorum ducatorum
I) una parte imprefla Aurum' vero mfignia Regia alcera , ab tuic Effigies regia Sulphur & Mercurius ab Chymicis adjundtis fignis talem acPharmacopxo dicto A utroque Latere.
agnofcerct narales
Monconys que confirmat
//*f)'.- T!ii./'. 578.
Hoc ipfumquoin
,
foh. lacob
Becherm
,
Oedipo Chym.
qui Imp. êrdin. Tinduram dcdit iUebinis abhinc luflris Moguncia; in prxfentia Eminencift; Princip. Eleftoris
titul. 7. .
6.p. i8(5.
Idem
inquit
cepit aureum Dn.

rec
Monconys, ut veritatem videcomprobatam. Poftmorcem Mercacoris, licec
aliorumque Magnacum
prseftitit
,
in
(at
cujus
,
etiamnum
tali
iftius
magna quantitate Loci mone-
a plurimis annis Mercatura abftinuifiet , nec uiiquamea negocia ipfi profpere cetTiffcnt, hzreditatemreliquit 1700. Millium Coronatorum
,
IX Prarfedus
liis cfle
quiex
O ducatos excudit ,tcaffinnavit

,
poteft.
Mon^^^^^
X.
conys Itiner. T. u. p. 581. Horum ducatorum mentionem quoque fccit ante aliquot annos ciim Conjueis ipfius Sanitatis curam gererem admodum
Idem _ EleElor Moomtinus
fe vidifle
Nob: Dn. Ludovicus de Schonleben Hxreditarius in Gure & Vice - Colonellus Rerum
Strenuus
&
pondere unius erani pul veris , tres marcas ex tb ij. fadas , & cum Crucibulo extraiStae vidcrencur nimis rubrae quod adjc6Hone dragm.iij.
,
Chymicarum
ftravit
,
monMufoeomeo fed&exliberalitatecundem
ftudiofiffimus
,
nec foliim talem
vel 14. 2)
omniain
O fuerincconverfaD. de MnXL
,
con, T. n,p.i-]i. diî Itiner.
? notatum. DoNobilirfimum RegijE Societatis membrumin Epift. ad Dn. de Monconys fcripta ( t Itinerar. Angtir. D. de Monconys T. ii.p.70.) cum dubitet , an talis Ducatus iftic
dono
concelfit
figno Sulphure
&
minus de Morey Eques Anglus
&
plebeio amiiftus habitii, Qiiomodo ignotus pra; fe ferens hominem ex Hollandia feptentrionali oriundum 17. Deccmbr. 16^6. Haga: Co,
mitis
ncrit
,
in
JfAcs
D.
foh.
Friderici
Helvetii vc,
rogat eund^ locorum in Anglia rcperiri poffic cranfLondiaum Jpfi Monconys talai) ut , Dti. de
,
ipfique
fruftum pulveris dederit
3fquans
magnitudinera
feminis
raparum
cmn
quo
cera
Lib.
cera involuto & ex naafinutatx
}.p. zG.jecj.
iii
Se6l. II.
dragm.
vi. liqiiari
fticrint in
Q,
f) injedo , narrat Iê//i Helve-
ti:u in traEint. firigul. editofnb
nomine Vitiili ^/lnreic.
Hoc
ubi Examinatori Gcnerali
Mo-
necarum Hollandu-e Borelio oblatum , per probandi formam , ut vocant , quartam examinatum adco iiifigne repertum fuic,iUt adhuc de 2> in protranfmistavcrit: ba adjefta aliqualem pnrtem in Idem ignotus homo in pcftore geflavic quinque taleolas magnitudine interioris Ipatii Orbis itan-
Crucibnlo extrahitbinos calamos pulvere quodam rcpletos,q'jem B afper-. fit, & in 2). ftatim convertit. Qii^dcus und.- hcec accepiiret , ccftabacur fe tres cales calamos Wur?burgi in ccenobio Franciicanorum in quadam
, , ,
Sub(e(5t. V, & Carbonibusdaretur
ipy
cellula invenifle
tempore direptionis occulcatos,
Quo
audito Hpifcopus
,
pndidus Herbipolitanus
,
ferio inveftigavit
quinam Monachi
pora Coenobium inhabicaflbnt

cari ulteriuspotuit.
circailla tem nihilcamen expif
nei cum infcriptionibus fingularibus ibi addurtis, beneficio hujus TiniSurx ex b paracas.Ibid.;).;i. Hifce rarioribus Exemplis adhuc aliquot fnb-
XIV.
Hanovix in Aula Tutoris Comicum Juniorum cum cemporis Hanovienfium, Exul quidam
Vixit
pro majore.confirmatione qna? inCoUoquia mihi enarravic hujus Septuages. Anni vere , dum VratiilavisiA^cwm, ER S tru berec,Gcnerof. Comes A CUichen Haz.veld , Baro iri VVtldenber^ c^ Trn-'
jungere placec
,
ter alia eruditilTima
M NNV
Nobilis Bohemns , qu.i a Pacre cum reliquis Fratribus aiiquoc pyxides acCepic Tindurx ad cingendas aliquoc centurias marcarum Q, Is cum fal-
&
ehetibeyg. o-c.
s6 in fufpicionem venifler de furreptis eo , tempore per furtum gemmis accufatufquc petiit , uc libi liceret ad Iratres proficifci fumtus ac^ , quo
ciperec
,
XII. Toto Orbe decantatiilimum tempore Ru d o lnii

II.
quo
polTit licec
rum pretium
^xfolvere.
Chymiam
pra:primis
floruifie
Imperatorem denique Artem Tranfmutandi

uni
c
polt tot labores

addidicilTe.
;
&
ipfumque rumtus
dicitnr
Hanc
tis aliquot tegulis in to cukro & foramen rursus optime claudit,& calce rurfus dealbat ne ulla aliqua fufpicio Ik, ibi
,
innocens iftarum gemmaInterim Pyxidem remo^ parietem abfcondic , addi-
cubiculariis famulis revelalle

,
ge
ut nulli revelaret
,
nifi
ea camen lefub articulum mortis
aliquid elfe recondicum. Reverfus Hanoviamaudit detecSo furto innocentiam fuam fatis dccla-
auc hujus in defeitii filix: fuit quoque inter alia limulachra in Palatio Cifareo Pragar Fcemina; nuds , qux' porredo digito versiis terram monHlio
llraret
ratam efle unde priftins dignicari rcfticutus confuetum petit cubiculum fed dum Tinduram quse,
,
ncmo tamen divinare figuificaret. Tandem tempore

,
quid hoc Serenifs. Archidu,
potuit
pyxidcm quidem videt adelTe pulverem vero una cum culcro ablacutn. Qiiare licec maxime perterritus fuerit camen uc Comiti Tucori prerit,
,
cis
LEOPOUDl IVILHELMl
filia
fedum
ut ulti-
tium
ra
fua: jacSura: f)
demonftraret
petic
uc ipfi
,
Ce-
Cubicularii profapia morti vicina locum Archiducirevelarec, ubi fecretum eirec abfconditum, fcilicec co in loco, quem ifta ftatua
ma
ex
iita
&
darecur,h2C pyxidi
vacuce indic
opri-
me movcndo uc pauca granula adhuc jn reftanri adhirerent. Tandem hxc invicem

una cum pyxideinjicic
pyxide mixta
digito indicaret. Inquifitio hinc accurata fafta plurimi lapides fibi fuper impofiti , inventi tandem ciim foirores devenirenc ad cameram quandam fornicatam fubterraneam , fafta apertura tam gravis ftrepitus profiliit , ac fi aliquot maxima tormenta dilploderentur. Omnibus attonieft
&
adltanti matula; cum urina, fubito per corpus matuIsE fummo cum ftrcpitu
tranfit
materia aurata,optimum exhibens , quod Aurum faditium una cum pyxide hincinde inau-
celTante ftrepitu nihil invenerunt inibi aut viderunt, qudm omnia intus nigrofquailore & puL vere obduSa fuiffe. Eundem igitur Iocump/eStfreni^. syfrchidux PragA monflravit Generali 0- Cotis
rata adhuc Hanovise aflervari pra^dic^tus D. Tutor confirmavit Generof. Dn. Comiti Hertnanno Haz.^ Veldio (^c,
XV.
D. de CMorey
&
nobilitate generis
in Epift. 17.
tionis clariflimus Anglus

fcripta
(
& ErudiAug. 1564.
mili
Melchion
Haz/veldio.
ex arce Whitehall Londini ad Dn. de Monconys

Itiner.
XIII.
Fuit aliquot abhinc annis Cranichfeldi in
Anglic. T,
II. p.
70.
teftaturpa-
Thu-
ringis oppido ( cujus unam partem Gcneros. Comes Hermannus Haz.veldiM polTidet ) vidua qua:dam Ducida Saxonix qus literas fcripfic ad Fran'
tifcum Haz.veldium , Epifcopum Herhipolitanttm^ , in bello Germanico militem quendam fauciatum,
ibi locorum fumtibus DuPoftquam ille fanitati reftitutus doluic fe nihil habere , quo poflbc gratam demonftrare mentem, petiit tamen uc ipfi f) cum
Principcm Palatinum Rupertum exore moderni Emin, EIe(3:oris Moguntini audivilfe fa(5tam
riter
in ipfius pr^fentia feliciter
quod
ille
ipfe Princeps
projedionem Auri & Rupertus an.1662. Regi

;
ex commiferatione
ciflaj
Britanniarum dedit infignc Auri fruftum Oeniponte fa&i ab illo eodemque hominc qui pulv. exhibuerit Eledori Moguntino quam Hiftoriam Dn.
,
curatura
,
fuifie.
de Morey narraverit prxfenci
Dn. Monconys
illo
&
fimul
probam quam cum
fecerit jufsij
Regio &c.
F
Tom.
I.
S.
SUBSE.
ig6
Bibliothecae
Chemicas Curiofge
SUBSECTIO SEXTA.
VlTuLus AuREus, quem Mundus
adorac &C orar ,iw quotra-
Batur de rarifimo Natura Miraculo Tranfmutandi Metalla.
^nemp^
auomodo Tota Plumbi Subftantia^ , "vel tntra momentum ex quanjis minima Laptdis 'veri T^htlofophict particula in Aurum obryzum commutatafuerit , Hag& Comttts Autore Ioanne FRiDERicoHELVETio.
JoB. xxxvii.
SEN
Ec
'f. 5.
Beus mirahilia
facit
fed nos
ipfa intelligere
mn foffumus.
honefia.
Epift.
77. fyquo animo audienda funt imperitorum convitia cr ad vadenti contemnendus ejl ipfe contemptus.
yiRd
Ampliffimo
Pracellentiffimoque
,
Dn.
Theodoro Kltjes,
Turavs
,
Jrchiatro
multis pereTrtnatiortibus celebratiffimo
njel inter ipfos
PraBicoque apud
Amflelodamenfes
feliciflimoy
Amtcorum meorum
iniimo.
pariter
Nec-non
VIRIS
Sereniff.
Nobiliffimis Êxcellcntiffimisy Experientifmifque
atqu^
accuratiftmts inlûlcania Anatomia Perfcrutatoribus
Dn.JoH.CASVAKi Fausio,
o* Archiatro
aulico,
EleB. Palatin. Hetdelberg.
Confiliario
Juxta ac Dn.
Christiano Mentzelio, Seren. EleB. Brandenb.

ac Archiatro Aulico
Dnn. Patronis meis atatem colendis
atqiie
Confdiario
Amicis integerrimis.
NoblliflTimi, ExccllentiflTimi Experiifrimi
,
,
Dnn. Perfcrutatores
nec-non in VulcaniaAnatomia accuratiflimi atque Amici integerrimi.
volui, nec potui Arnicis meis deeffe honoratijfimis, (ûominui in lncem ederem atque pervul qarem Veriiatem Artis Spagyrictt ami<juam per unurn pretiofijfimum Arcanum mtraculofitm,qHod mn tanturn hifce ocnlts egomet vidi,fed tpfe etiam 'Pttmbi in igne iJolatilis rnaffarrt impurain adhibito pulveris tranfmutatorii pauxitlo velintra rnomentumin Aurum transformavi fixum at~ auetjuodvislgnisexamenperfeveranterfujfinens: ufcjue adeh ut nullatenus citiejuam amplitii dubttandu7nfitfimiltterillts,(juihaUenus, Arcanum hocrmfifHam gentium dari ,fibipariter at<]ue aliis perfuaferunt ; fed e contrarioperfuafijfmum habeamus ,ûodin rerum Natura Mercurias ille Philofophorum Prirno rnaterialis exftet, ûi efl inflar Fontis exundantis effeUibus admirandis yitfjue omne rationis humand reprehenfibilis acumen ac lumen ejfugientibus,prout elucebit ex hoc meo Opufculo , <jitod Vobis Patronis rneis prirnariis ,tanquamT)efenforibus Dorninifque fapientijfimis nuncupare ac confecrare volui. Iriterea loci tameru
j
EC
confciatis obfecro, rne non in
eum
confcripfijfe finem, at
ijuenquam docerem Ariem
rnihi ipfimet
incognitam,fed ut
taniummodo verum Arcanihu\us Procefium recenferem, Ecûid enim Veritati magis veltficatur ac patroctnatur ûarn ipfa Veritatis Lux vera ? Brutorum quippe animanttum efl, Viiarn filentio tranfire idtjue nominatim in iis aui&potijfimum ffeânt ac requiruntur ad propagandamfapientijfirni pariter attjuepotentijjimi Dei Creatoris glo,
fit Divind, Majefiati horninem ejuem oportet efie Divina Natur Amicis rneis fideitffimis , Scientiatûe huju6 Patronis tjuantum pro tempore vires animi concejferunt, hiftoriam hanc rariffimam ojferre, bonacj^ fide omnia commemorare, in animurn^ meum induxi. Mtffis igitur cjUtbufvis verborum phaieratorum lenocintis atijue lemnifcis e veftigio ad ea , qu<taudivi, enarranda me accingam. EnimVero ego tjuidem nonfui in tam tnvidi tunqite de hoc Elia Artifta me ut infirueret in Modo praparandi Medtcinam 'Univerfalem Chymis Phytirna Ipfius famiiiaritate Verfattts,
riam. Quare tjuum indignum aitjue ingratum
confortem,
cum
b'Uiis obbrutefcere,egovobis
&
fico-artificialis
tales tarrten rnihi in Aiedendi Methodo fuppeditavit rationes , ut ipfum fuis iaudihui Vaieam. <!yquis igitur anirrtis , Cttriofiffirni Dr.n. Fautores atque Artis Chymica evehere condicnis nunquamfatis rnunufctdum accipite,a'U,fi maVultis, animiduntaxat recreandi gratia illud perlevidenfe Amatores,hoc vert.
Methodo
quo enarraturus Jum omnia, qu<t diverfts inter nosvicibus zsr qutdem ad formam colloquii peracbi apprecando, ut eadem , qua alios Tratlatulorum meorurn accepifiis benevoientia , d!" httnc noVelhnmiliime funt ; lum acciptatis , quippe cjiicm tôbis admtrationis movendit augsndaque causa demifie dedico atque ojjlciosi done,
legite.utpote in
Sene valet<^ , avtt^, favetZ->.
N. E.E.D.V.
HumilHmus Joh. Fkidekicus Helvetius.
LiKL
C A
Excellentiffimi
Sca, II
I.
Subfea. VI.
'P7
P
,
UT
Experientiflimique
DOMINI,
Anteqmm
'vmccnte
ego de Philofophico
vinciente
Pygm jeo
ag-
Medicina contra vim Mortis , contra quam alias nulla nafcicur Panacea in horcis. C^terum Deus Opc. Max. non promifcue omnibus revelac morcaiibus fua Salomonis dona. Mira quippe ipfisapparencfiquando creacuram inficafibipotencia magnecica occulca confpiciuncper fui fimile deduci m adum , exempli gracia vis magoecica
,
ifculapii
ac
Gigantes m
ut
ingenica poceQcialis in ferro a magnece,vis magnetica in Auro a Mercurio , vis magnetica in Ar"ento
hoc Sccretorum
frediar
bis
,
T H E A T RO fcrtbere
,
a Venerefeucupro.acque ica confequencer iii omnibus Mecallis, Mineralibus , lapidibus hcrbis

,
&
annuite nu^fo
pace veHra ver-
plancis,
&c.
Helmontii
excerptis
ex
Libro de Ar-
Piscerea non immerico quazram, quotufquifque Philofophorum fapientiffimorum elt adeo fagax,
ut vel dexterrimi ingenii
bore yit foL ^Jô. utar hnc tranfcripturu^.
/^
Ogor eredere LaPidem Jurificumdr Argentiejfi^

,
;
V_> ficum
fiim
fed
Amici Arcis Spagyrici,
iion
nefcius
quod
miilti inter
prudentidimos
acumine capiat , quali cujufdam prsgiiantis imaginativa tingens venenofa five monItrofa vel intra momentum perficiat opus fuum , dummodo ab externo aliquo Objedo in adum defui
obumbraculo
facultas
foeminse
eciam ut ipfimec exquiiitiffimos inter Chymicos inveniancur, qui non iolum fua bona,fed & aliorum infimulhocmagno Secreto Vulcanico confumpferunc , quod Experiencia in hodiernurn ufque
ducatur.
Credo equidem permultos fore deblateraturos.quod fic opus Diaboli mortomagicum feci
,
;
ftulti
congerrones
fibi
,
diem
fuperque probac. Videmus enim proh quotidie quomodo ifti incauti Chymiftx imo digniores qui dicantur ALGEMisTi,& fim^Wciicv Xâborantes a Diabolicis ejufmodi Mufcis Aurificis Argentificifque aftn deludantur. Scio
facis
1
vera Veritatis luce
metuuiit ab exfplendefcen&e qua efflidim feriuntur atque
dolor
anguntur
noduarum oculi.
,
QuinetiamSydera lunt caufa tadse rei non contemnenda etiam Ego vel Tu coeleftes ipforum in^ fluxus mente compledi nefciamus. Neque etiara
Plant^
etiam , quod mulci hominum ftupidorum infurred:uri,&vera; mes Experientis Veritati ( de Vero Lapide Philofophico J contradidurifint. Scilicct, hic vulc
fcilicec
,
Opus
effe
Diaboii
effe
alter vero
elTe
Oko SBOKos ;ilie vulc

quod cum
tingi uncia una Plumbi
,
modo AuriAnimam,
unius uncia Auri poffic icerura
, fed hoc repuprouc brevicer memorabo alcer quidem ibidem credic Veritatem & poffibilitacem, fed tanci eile pretii aic, ut labore neutiquam dignum fit & ejufmodi complura. Tamen non admiror. Nam fecundum hoc tricum 5
&
non pius
quas terra nobis fuppcditat , abjicicnEgo vel Tu ex fignatura ipfarum externa nefciamus refte dijudicare de cffedu virium ipfis ingeneratarum quas pio fua potencia infignicer exerunt ad fananda ac confervanda coipora humana.Num idcirco ciceri quoquc ad unurn omnes funt Lumine interno Ixd ac rudes omnium
,
d^
funt, etiamfi
gnat atceftacioni
:
Kiffleri
rerum abftrufarum
fcientia
,
quod Ego vel Tu carcmus eundem finem creatJE in adum deducendx finc , & id genus millena alia. Tametfi tu ignorasfplendorem in An,
quomodo
vires ad
gelis
ilti
Quoritm rationem non inteUiaimm, miramur, vero pernofeere 'Volupe eji rimamur.
,
Sed inNacuralibus quid

te Lucis inTenebrarum
vulc
homo
delapfusa fon-
inccjelis, perfpicuitatem inaere , candorera limpitudinem in aquis, colorum varietatem in floribus duritiem in lapidibus ac Mecallis proportionem in Animalibus Imaginem Dei in hominibus regeneracis Fidem in crcdencibus Racionera
, ,
,
Abyssum, prxfercim vero,
in
cujus fapientia in hoc ftudio Philofophico naturali fterilis & fophiltica eft , & his plerilque ftul,
Anima,2Ctamen in ip/is ineftpulchritudo, qualis perpaucis mortalium eft penicus perfpeda planeque
cognica, &c. Quidni vero poltit ineffe
tis
& inepcis hominibus
hoc proprium
;
telieftam ftacim concemnere
fed hi
rem innefciuac, quod

eft
,
plura forfan qusrenda adhuc func
quam
poilelfa.
:
Ergo rede
dixic Seneca in Libro

es, fi
ôndum
non
felix
,
de Moribus non teTurba deriferic. Sed mea

,
referc
five
credanc
dye concradicanc
quse-
cunque ego de Tranfmutacione Mecallorum fcribo. Interealociego velhoc unofatiscontentus acquiquiefco ,quod his meis vidi oculis & feci manibus. Enimvero , quod de fe pn-cdicant Philofophi , ego quoque hanc Sapientix xterna fcincillam.five Lapidis Philofophorum Magnefiam SaturninamCacholicara nec-non Ignem faxa perforantem manibus meis concretiavi , imo chefaurum cancje acftimacionis.uc ille vel precium viginci connarumaurixquarec. Quidquasris ? Credo, quod vidicumThoma: oculis in digicis, videlicet in rerum nacura incer Adeptos eciamnum hac noftra decrepici mundi aecace illum Saturnum Secretiffimum Hyperphyfu co-magicumhaberi,atq; nonnifi foli cuipiam Chriitiano-Cabaliftico cognitum effe. Atque beatiffimum MedicorumcenfemusiIlum,cuiinnotefcit hsc
,
tam mira Virtus ira Lapide Phiiofophorum , quam quidem egovidi, veruncamenproptereanolim utquis credat, iftius ergo hunc mcum effe fcopum primarium , tanquara fi filiis hujus feculi condisfnis arque atque indignis perfuadere velim, ut in hoc elaborent opere ; Minime gentium; fed potius dehortabor curiofos Artis hujus indagatores omnes atque finguIos,ut fe fandc abftineant ab iftiulmodi pericuiofiffimo Arcauo
,
tanquamab aliqu Sando Sandorum, imo
& accufpero,
race fibicaveac Arcani ftudiofus a Pfcudo- Philofo-
phorum ledione acque
conforcio.
Ac enim
me
rum
curiofisNaturaliftis feu Phyficorum Arcanoinveltigaroribus facisfecifle, fi modo imprae-
fentiarum defcriprum communico atque publico, quscunque inter Eli AM Ak T STAM & Me perada fuerunt de Lapidis Philofophorum Natura quippe quod eft Ens eftulgencius Aurora, aut Carbunculo , fplendidius Sole aut Auro pulchrius Luna aut Argento ufque adeo ut hoc confpedura a Me Lumen ac Numen recreabile ac amabile nuncjuamex Animi meimente fit ulia oblivioneexI , ,
alnia iioftri Mercurii Potio Medica,five Filii noftri
ftingueudwn
atcjue
deiendum , etiamfi
vcl a nullis
licera-
Tom. L
ipS

pugnaverat; partim etiam Hefferiiium hortum, ubi ex arboribus <LyH aU decerpi ûred polTunt ; par-
literatorum fatuorum ac illiteratorum afiuorum jgnoraiitium & non nili fola Eloquentisfaftuosas co-
roaa ampuUantium credatur. Nam fubhancexulceratidimam Mundi maligni feneftam nihil ell a calumniis empxdarum adco tutum fecutumque quin ab It^noranria debacchannum Cacozelotarum idiotica indignum in modum accipiatur ac traducatur. Tamlonge autem iftiufiTodi tenebriones omnes a redo Veritatis calle aberrant, ut pro greiTu tcmporis in fuis ipforum illaqueati erroribus mi(ere contabefcant ac evanefcant Veruntamen alTertio noftra aeterno Veritatis triumphatricis fundamento fuperftrufta perftat atque perftabit ad confummationem feculorum omnium ufque etfi hic Ars mortalibus nondum eft cognira omiiibus. Adeptinamque Viri pro antiqua Experientix fux fide aileverant, quod hoc naturale My, : ,
tim etiam Hippomenem cum Atalanta pro palma certatim decurrentem eademque Trihus Malis aureis a Venere donacis retardantem paritcr atque fuperantem partim quoque Cephali Auroram partim etiam Romulnm a Jove transforma; ;
tum in Deum;partim quoque Anmiam ?/ C&faris a Dea Venerisin Cometam transfiguratam acque
coUocatam partim etiam fcrpcntcm Junonis Pythmem poft Deucalionis diluviuni cx terra putri a folis radiis calcfada enatum, partini Ignem a quo Medea feptem candelas accendebat;partim quoqueLuNAM a Phactontis incendio inflammatam; partim cciam arefadnm OiiVie
inter fidera
;
fterium
quod
anxii multi finiftre qusefiverunt ac
requifiverunt ) folum inveniendum fit apud JehoSaturnine collocatum in (.entroMundi. Felices interim prsedicamus illos , qui Artis admi-
VAM
niculo curant,qualiter lavare poffintPhilofophicam
hmc Reginam
five
quomodo Terram Virgineam

,
Catholicam in cryftallino artificio Phyfico magico circulare debeant, imo ut Khunradus illi foli & nulli prster ipfos alii videbunt coronatum Regem Philofophorum, & Interne igneum prodire cx fui fepul.hri vitrei Thalamo in corpore fuo glorificato igneo externo plufquam perfedo cum omnibus Mundi coloribus tanquam carbunculum lucentem five cryftallum diaphanum compadum & ponderofum Salamandram aquas exfpuentem atque ipfius benefTcio in Ignc Metalla leprofa ( ut ipfcmet ego fpeSavi ) abluentcm. Quid quod ilJi vidibunt Artis fpagyricx Abyssum , ubi adeo diu in Minerali Regno Regia hujufmodi Ars velut in gremio omnium tutidimo jam inde ab aliquam multis annis /acuit ac latuit. Taceo quod illi quoque laudati Artis hujus filii genuini colluftrabunt non tantum tale Numicii tlumen, in quali olimVeneris juflu/ENEAS a Mortalitate fua ablutus acabfolutus, illico in immortalem Deumtranfformabarur Verum etiam fluvium Pnilgli Lydium totum in Aurum tranfmucatum fimulatque in eodem fe Midas Mygdonius laverat. Quinetiam illi Artis hujus rivales candidi ibidem ordine longo confpicient partium Dian^ nudae Balneum 5c Narcissi fontem atque Scyllam in mari ambulantem fine veftibus propter radios folis ferventidimos; partim etiamcoUeftum afePyrami Thisbefque fanguinem cujus ope mora candida tinpaitim quoque Adomidis fan^ guntur in rubra;
,
,
furculum denuo virelcentem Baccis imo novellam ac tenellam v^ arborem partim quoque eyircadiam , in qua Jupiter ambularc afioitbat'; partimetiam Plutonis habiâculum, ad cujus veftibulum Cerberustriceps excubabat;partim quoque illum Montem, ubi Hercules membra fua omnia a matre acccrpta fuper lignum exurebat Patris vero partes permanebantfixs atque in igne incombuftibiles & nil de ipfius vita difperdebatur , fed ipfe tandem in Deum tranfmutabatur. Adde quod illi germani Philofophorum verorum filii
;
On
&
ad extremumintroibunt
ftics transformataz
,
in
Temtlum Domus ru
fue-
cujusTtgmcn ex Auro
rat fabrefadtum puro. Certe
facerenonpo.lum qnin adhuc femel voce exclamante dicam cum Adeptis:
felix terque fclix ille Artifex , qui confequitur aclcmentiffima fummi Jehov^ benedidione Artem conficiendi prscparandique Sal iftud quali divinum cujus cfficaci operatione Corpus Metallicum five Minerale corrumpitur ,deftruitur,demoritur; Anima tamen ipfius interim rcvivificatur ad gloriofam Corporis Philofophici Refurrecftionem. Quinimo felicidimus hominis illius filius, qui Artem Artium ifthanc ad Dei gloriam fuis exorat ac impetrat precibus. Enimvero certum eft,
quod
nullo
hoc Myfterium
modo
alio fciatur
nifi
e fonte fontium
Deo
hauriatur ac imbibatur.Quo^
circa quilibet ferius Artis hujus ineftimabilis
Ama-
tor hoc fibi folum negotium praecipui dari credar, ut perennibus fidei vivse vocis precibufque in om-
opere fuo imploret folicitecque almam Spiritus Sandi gratiam. Dei namque folius eft mos folemnis ut candide liberaliterque nemini Dona ac
ni
,
Bona
fua nifi folis candidis
liberalibufque in-
geniis five Mediate fiva
Immediate communicet.
guinem ab defcendente Veneris Dea transformatum in Anemonac rofam parcim etiam Aiacis fanguinem ex quo pulcherrimus Hyacinthi flos
;
,
enalcebatur; partim quoque fanguinem Gigantum fovis fulmine iftorum ; partim etiam aftufas AlTHE^ lachrymas quando fuas ipfa fibi veftes aureas exuras deponebat partim quoque guttulas ab decoda aqua Mede.* , ex quibus ftatim gramina ex terra procrefcebant partim etiam Poco6tam ex variis herbis perpetionem
,
Mede^
coUedis ad fanationem partim quoque Medicinam jCsculapii; partim eciamFolia cujus faporetotaGLAuci naturamutatur in Neptunum ; partim quoque fuccum Jas o nis exprefium cujusbcneficio ipfe interra Colchorum accipiebat Ve l lus AuREUM pofteaquam propter illud generofe in Campo Martis nonfiuc vitspericuloarmatus detuo triduo
in plenilunio
;
patris fenis Jafonis
Hacnamque PietatisPrafticxviafandaomnes Artium arduaruminquifitores inveniunt, fi quandoin opere fuo feTheofophice per Colloquia cum Jehova folitaria corde .'^ ore puro religiofe exercent. Cceleftis namque Sophia amicitiam quidem noftram ambit monftrando & offerendo nobis fuos pleniffimos gratiofi bonitatis ac benevolentia: rivulos eofque nunquam exhautiendos. Atqui felix ille cui ab uno aliquo hujus Arcani Adepto monftrabitur Via Regia qua eundum fit.Pr^fcire fane videor , me hac Prsefatiuncula non omnibus ex jequo Lcdoribus facisfecilTe , perinde tanquam ^x ego prefumam ipfos doccre Artem mihi ipfimet incognitam de quorum tamen parte bona meliora (pero. InlHcuti namque fuic mei Vobis non nifi quandamenarrare Hiftoriam. Itaque bibite Amici mei , ex fequente Dialogo fea fcaturiente Colloquio vobis a me benevole propinato , quoadufque omnem mentium veftrarum
,
,
fiticulofarum fitimreftinxeritis atque explevericis.

NuIIufi
Lib.
brofia dulcius. Nihil aliud
I.
Sed.
,
II.
Leonem
raoRUM
,
Subred. V.
viridem catholicon
oculi vidi meis
,
J99
& Sansuinem
,
Nullus enitn dubitarim , qiiin hoc Sapientia divinx ftudium vobis Ricrir quovis Ne6tare atque Am-
Leonis, hoc eft.Aurumnon

guaiûftavi.naribusolfeci.
vulgi
Puii.osotetigi
,
communicabo
nihil
manibus
liu-
communchabeo.nili
pientum finem
t({'e
illud Jul. CsEf. Scahgcri, S-
Oquam
niirabilis
Deus
Sapientite
Communicationem, ;ux-
ta illud GT^spxWi^y&nv.QHinaturabonHS efi,idem (^ omnino chm aliUfuA bona libenter communicat. l'roprium enim benorum efi , aliii frodejfe.
prxparata, inquam, dono dcde) runc, quibus apud proximum nieum egenum in
.'
m operibus fuis
cafibus defperatitTimis
frudluofifTime
fum ufus
&^
modos prxparandif Jehovj

diae^ fincererevelarunt, &c. Ibidem.
inftinSu mifericoifr.
C A
V T
,.
1 1.
De hujus Arcani Magni
fêritate lcgitur
*-'
r tn di-veris
n a i/\, tUutnHm Kirorum J

,
^.^
c .h-;, .v,*^,;. jcrjpi/Sytnter
/'
Hxc Methodus mirabilis quam dedit mihi Deus mirabilis hsec via , qua ambulavi folus inquam,Deus, immediate &mediate,fubdelega^,\ vi . i a \a aJi \/; te camen Natura , Ignis, Ars Magiitri cam vjvi,
,
..
quos pr^ter csteros funt fubfcqucntes.
quam muti Corporales

,
& Spiricuales boni

,
vigi-
PARACELSUS
Ve
Signatttra
lando ac dormiendo dedit mihi

Item lege fol.
&c.
,
2.02.
Non
Rerum Natiirdinm
lib. 5).
fcribo fabulas
tuis
manibus tradlabis
,
ocu-
lifque videbis
Azoth
fcilicet
Mercurium
folio 356. ficfcribes
PHyficorum Tindurs
verum
eft
fignum , quod
per ipfius vim cranfnuitativam.omnia mucenMetalla.fcilicct Alba in Argentum imperfeda tur optimum (\ minima modo Aurum Rubra in & pars hujus Medicina; bene pra:parati in Crucibulum injiciatur luper Metallum liquefadum , &c.
Ibidem.
Philofophorum Catholicon; qui cum Igne Interno & Externo harmonia tamen fympathctica, cum igne Olympico ob neceffitatcm inevitabilem, Phy(u:o magicc unito, ad Lapidem noftrum confequendum folus Tibi luthcit &c.
, , ,
Ibidem.
Nam invincibile
nia
:
Aftrum Metallorum
vincit
om-
mutac in Naturam fibi fimilem, &c. Hoc Aurum Argentumque nobilius & meiius eft ifto, quod
e fodinis petitur Metaliicis ipfo Arcana Medicinalia.
,
uc prsparentur ex
Videbis Lafidem rHiLOsopHoRnM, Regem noftrum & Dominum Doininancium prodirc ex fcpulchri vitrei fui Thalamo a Throno , in fccnam mundanam hanc , in corporc fuo gloiificato, hoc eft, regeneratum & plufquam pcrfcduml Videlicec Carbunculum lucencem.fplendorem temperatirtimum, & cujus partes fubrilifTimsB ac depuratidimat concordi miftionis pace inUnum infe,
Ibidem.
liabec
parabiliter funtligatas,
fummeque scqualem, dia-
Ergo dico, quod quilibet Aichimifta , qui Auri Aftrum , omnia tingere polTit Metalia rubra in Aurum , &c.
Ibidem.
phanon
mum
ut cryftallus , compadum & ponderofiffifacillim^ fufionis in igne ,utRefina,& ante Hydrargyri fugam, ficuti cera, actamen abf,
Noftra vero Tinftura Auri

eft
Aftrain fehabeC, fixitTima fubftantia,& in multiplicatione immu,
que fumo fluentem , Corpora folida & cbula ingredientem ac penetrantem , ficuti Oleum papy-
tabilis.
Eft pulvis
,
habens colorem ruberrimum,,

,
rum ,inliquore quovisdiilolubilem ,liquefcentem eique commifcibilem , friabilem ut V i t r u m :

in pulvere croceuni'.,Ian Al^ffaiyero infegfa
ftar
,
fere
eft
croceum
liquida uc Refina
,
cota camen corporalis fubftanria , perfpicua ut cryftallus, francft
in-
Rubini ruberrtem":
gibilis ut
vitrum ponderis , &c.
coloris Rubinati
&
qux rubedo, perfedaj

, :
maximi
Item
legite
iP a
r.
aceL
Ccelo Philofophorum^
Signatura ) permanenter colorantem, auttingentem in tribulationibus examinum quorumvis.etiam Sulphureis adufixionis

ftivi,&
& fixae pcrfe(flionis eft
aquarum comedcntinm tentationibus,ignif,
Item Paracelfus Itb. 7. de naturalium rerum

tranfmutatione^.
eft Myfterium Magnum naturale non contra Naturx curfum neque Dei ordinem , uc camen multi hominum de ea falfidime judicaot. Nam ImperfecSta Mctalla fine hoc Philofophorum Lapide neque in Aurum neque in
que perfecutione vehementifTima fixum, feniper durantem & incremabilem , ac Salamandrae inftar permanentem , &c.
lbidem.pjL^%.oS.
Tranfmutatio
Metallica,
&
Argentum mutantur.
Faracelfus in Oiianuali de Lapide Philofophorum
(JMedicinali.
Lapis nofter cft cceleftis Medicina & plus quam perfeda , quia illa omnes abftergic Mecallorum fordes, &c.
Lapis Philofophorum Mundo^^majofe.in partibus illius, fermet>t?tus, ratione fcrmenti transformac le in qubdcunque volucrit , &c. Hinc fiiii docirina;, aliquantulum nolTe potgris cur Philolophi Az o TH fuo nomen impofuere Mercurii qui corporibus adhxrer , &c. Ibidemcfue. Ferrrentarur cum Metallis , videlicet Lapis in albedine exiftens fumma cum argento puro ad album:LAPis vero fanguineus cum auro obryzo ad rubrum eftûc Opus hoc trium dierum,&c.
,
,
>
HEINRICUS KHUNRADUS
infuo i^mphitheatro Sapiemi^ alermn
fol.
HELM ON T Iy
tredtavi
,S.
^f Fita afernaf 590.
..1
147.
Sum
diu peregrinatus
,
invifi alios
quos Expe-
rientia aliquid (cire
ac judicio valere confirmato

fruftra
Enimvero^.vidi illum aliquotics, meifque coamanibus &c. tîdeibidem- Hunc ergo quadrantem unius grani Chartx involutum projeci fuper unciasoSo argenn vivi fervidi in crucibulo >
autumabam, nec femper
Deum tcftor,ordinatione
Tom,
I.
&c. f inter qux, mirabili , ab Uno habui

,
&
confeftim totus Hydrargyrus

ftetic
cum
aliquanto
flavar
rumore
a fluxu, cougeUtumque refedit inftar
^4
200
Bibliothec3e
Chemicse Curiofae
Iterru
ftante folle.reflavs cers. poft fiifionem cum ejus, puriffimi , granis Auri uncix ofto fuerunt pertae
undecimmiiuisiitaqueunum granumiftuis piilveargenti ris tranfmutarat inaurumoptimumpartes terraneaergorepcnvivi libi xquales 19186. inter
tur praefatus pulvis,
,quod annis L X. Alexander Sc;)TUS ejufmodi projcdHonem fecit in Civitate celeberrima Coloni^ & Hanovix, &c. PrsEcerire non poifum exempla notatu digna de
Sic etiam legitur
,
quodammodo
impurum
fimilis
qui fcre
pofnbilitate Tranimucationis.
infinitum Metallum
tranfmutat
aurum
Lege Extrattum ex Epiftola
fcripra
Dn. Doft.
optimum fibi uniendo ab ^rugine , rubigme, carie Morte defendit, ac vclut immorcale facit , contransfercque tra omnis Ignis & Artistorturam, faltem krvorequirit , virgineam puritatem Auri
KuFFLERi verum.
Kuffleriu : Pro primis in meo invenicbam Laboratorio Aquam Fortem. Pro fecundo iterum aliam in Laboratorio Caroli de Roy iftam Aquam Forcem fuperfundebam fuper Solis calcem (cilicet Auri vulgari modo prjEparacam , & poft tcrtiam
,
&
rcm> &c.
Idem Helmenths de Arbore Viu fol.

Cogor credere Lapidem Aurificum
,
650.
& Argenti-
in Retortae
ficumeire,quiadiftinaisvicibus
manu meaumus
cohobationem fublimavit fccum Auri Tincturam coUo , quam cum Argento, vulgari modo, pricipitatomifcebam, & vidi quod unius un,
grani pulveris
vivi ferventis
fuper aliqnoc mille grana argenti

,
projeaioncm feci adftanteûe multorum coronanoftri omnium, cum titillance admitibi proratione negotium in igne fucceffit , prout
mittunt libri,&c.
Ibidtrn->.
,
cii Auri fublimatas Tinfturs , in CruciBulo cum ordinario fluxu , tranlmutavir , ab duabus unciis argenti prarcipitati , unciam unam & femisinaurum optimum, tertia vere pars argcnti adhuc refixum , cxters vero ftantis , Aurum erat album
&
partes
daz erant argentum optimum

eft
in
omni
ignis
examine fixum. Hsc mea
Qui mihi primum dabat pulverem aurificum ha- vero nunquam talem reperire potuimus Aquam quanbebatfaltem adminimum, ejus tantundem , Fortem :& Ego Helvetius hoc^vidi Aurum abfcommuAuri librarum millena tum ad ducenta que tindura, Album.
tanda
fat foret,
Experientia , poflhac
&c.
IbiderrL,.
IterrLj
Exemplum rarum Anno i66^.U3Dabatenim mihi forte femigranum illiuspulve- gx Comitis fadum ab Argenti-fabro quodam cui Argenti vivi acque ris , & inde Uncix novem nomen eft Gril quemadmodum ille per Spirimihi dedit Aurum autem tum Salis non vulgari modo priparatuni maturatranfmutatsE funt. Iftud &c. Amicus, vit Plumbum, ut ex libra una tres acceperic partes peregrinus unius vefperi
Adhuc
aliud
,
i-
Prditerea.
Virque in Arte NobilKTimus , VulcanicaExpertifTimusDn.THEODOKus Ketjes,

Excellentiffimus
,
Argenti optimi, unciafque duas Auri fixiffimi. HagsE-Comitis quidam Argentifaber & Alchy-
Doaorarque Praaicus Medicini felicifrimus AmN e x a Momens T E L D A M I hu jus dcdic mihi
tanea: Figuram, utilegituc
multum exercitatus fecundum naturam Alchymia: vero homo pauperrimus, abhinc aliquot annis ab amico afiquo mihi opcimo fcilicet panni tinSore fohanne Caâro Knottnero petebat Spiritum Salis non vulgari modo prxparatum. Cui Knottnero danti ac fcifcitanti Vtrmn ejjet tfio
mia: difcipulus
,
Sptritu Salis accepto ufurtu ad zJêtalla
nec
Niimtn.i crajjiht^
...
ad Metalla refpondebat & poftmodum fuperfundebat hunc Spiritum Salisfuper plumbum, quodponebat in vitream patinam ufualem ad conditurasfeu confediones. ELipfo vero duarum feptimanarum tempore apparebat ipfi fupernatans
Grillus
, , ,
curiofiffima
fplendidiffima Stella argentca, quafi

artifice
ab ingeniofiffimo
cum
Circulo parata:
,
Unde Grillus ille gaudio ingenti perfufus nobis fignificavit, fe jam vidilTeStellam fignatamPhilofophorum.de qua fortafle inBafilio legerat- Ego aliique Viri multi honefti adfpiciebamus maxima
MDCXlW
[ErriERDiKVNiDr
cumadmirationehanc ftellam SpirituiSalis fupernatantem ,in fundo interim remanente plumbo coloris cineritii & ad inftar fpongii tumefafto: atqui interjedis feptem vel novem dicbus menfe Julio a maximo aeris calore humiditasilla Salis Spiritusabfumptaevanefcebat, ftella vero fundum atque fe iterum fuper plumbum iftud petebat fpongiofum terreum ponebat. Id quod admiratione dignum & a non paucis fpedatoribus confpeSum fuit. Grillus denique ille fumptam iftius cinerei plumbi partem cum adhjerente ftella, fub Tefta cupellavit , & inveniebat cx libra plumbi hujus una uncias duodecim Luna: cupellatse & ex his XI i.unciisadhuc uncias Aurioptimi duas. Atque cgo Helvetius etiamnum commonftrare poftum nonnihil hujus plumbi fpongiofi cum ftella adhuc adhaerefcente & prster ftells folia quoque Argentum Aurumque ex ipfo fadum. Quod quum fubdolus
, , , , ,
û
<K.[tet;\
n.utttm.f fatif.^ ft
"
E^TAR^S^lT^PvARO IM LAJ" Ci:MPRDr)rTLA.UDETUR DEO(f=

5'uyf:i]srrrNm/&P0TzNTL't
NQBIS-
H^CUTHOKl NIB\J^
FATII5'
m<rABXECTTtf
, ,
Lib.I.
Se6t. II.
veritate.
ipfe ccu
Subfea:.
VI.
,
201
,
dolus pariteratque ftolidus ille Grillus ifti Knott' nero, au fuo ufus SpirituSaiis elTet indicare nolueric, fed idencidem actentaverit , num addifcerc ex ipfo artem conficiendi poffet; KnottnerM laudatus incerjeclo aliquammulco tempore, qualem Salis Spiritum ( inttrudus quippe variis ejufdem erat gcneribns ) ei communicallet , oblitus fuic nefcienseundemtam cico reperire incerimipfetanxiem cum tota fua fitmilia eft pefte correptus & exftinftus, alcer vero in aquis fubmerfus vitam cum morte commutavit ; fed nerao indagatorum poft utriufque obicum artem cooticiendi fimiliter illis ambobus adinvenire pocuit. Cerce mover admirationem , quod Interna Plumbi Natura a fimplici Spiricus Salis maturationc tjm nobili forma externa appareat ; neque minore etiam admiratione animos muicet,quod Lapis Fhilofophorum mirificus ocyffimd Metalla tranfmutarc poiTir, ucpoce cujus virtus potentialicer infita perinde ut ferro d magiietis contraftu in adam deducatur. Sed de his fatis pro Artis fiiiis.
, ; .
Quin eciam perquircbam ex ipfo Aiinon colloqnens de Medicina Univerfali Medicus effec : fed ille relpondens per inficiationLm, profitebatur, fe non elfe nifi fuforem orichalci , atque jam inde ab ineunte vici fuae scate teneriorecx Amico fuomulta vifu rara cognoviffe
&
cumprimis rationem elieiendi per Ignis torturam ex Metallis Arcana Medica , atque iflius caufa fe
etiamnum
etTe
tix Medicinalis.
amatorem prccnobiiis jllius ScienCzterum longe poft alios DiCfic ille
curfus de Experimentis Igneis in Metallis
Elias Artista me inteirpellavit: Nonne Tu ( fi quando alicubi iflhoc Surnmum confpiceres Secretum
ipfum covariorum Cheraicorum pra^ceilentiffimorum de Ejufdem fubftantia , coiore, etfeduque miro Cui retpondi Neutiquam. Licei: enim de eo legerim in Paracelfo Heimontio; Bafilio , Scndivogio confi,
feilicec
,
Z-<ai/)if
Philofophorum
gnofceres
utpote qui voliutacus es
in fcriptis
:'
C A
UT
,
III.
citius
milibufque Adeptorum ex llantibus literarum monumentis , nulius tamen putarim , a me Philofophicam Mareriam etiamfi <?am coram praifens prsfentcm viderim agnofci polfe utrum ipfa effet vera necne. Interea loci expromfit ilie e fuo mar,
,
Qmm
bYomifsa
quanto
im^lentur^
fupio
pyxidem eburneam
,
artificiofiffime
fabrefa-
tanto gratiora habeantur^ ego procul ulla dilatione e 'vcjligio

tanti
qua pofGdebat tria ponderofa fragmenta grandiufcula fere parvam juglandem xqiiantia
in
dam
ad deflinatnm mihi poUicircjerenda.rever-
qualia coloris erant vitrei, fubpaliidi Suiphuiis,
fcomm me HiHori
:
tar , de qua Jic hahetote
Comitis in sdes meas hora aliqua poHAga: meridiana v Calend. Januar. feu xxvii. Dei.
cembrisann.a falucifera Clirifti nacivicate cb I3 c Lxvi. advenic vir quidam mihi quidem plane
ignotus
fimiliter
,
quibus interiores adhxrebant fquamjE crucibuli, in quo liqucfada fuerat hjec nobilicnma fubfiantia quippe quanta xftimatio forcalle ad xx, tonnas Auri excretui-a. Pofteaquam aut:em fideicommiflarium illud Lapidis ittius Kii^yiAio^L per horse fcrre quadrancem his manibus meis cenueram, atque ex ore proprietarii philofophico multa fcitu digna de miro ejufdcm etfeftu ad Corpora humana acque mccallica
fed honefta gravicace
pariter atque fe-
ria autoricate comitatus piebejo amiftus habitu
(tatura prjcdicus Memnonicje cuipiam mediocri , facile longiufcuia eaque nonnullis morbillorum punduris refpersa, crinibus quidem nigerrimus, minime tamen crifpis , mento imberbis, xtatifque fux agens annum prjetcrproptertercium quarcumve fupra quadragefimum , oriundus.quantum conjei5tura aftequi potfum ex Bacavia Septeatrionali ,vuIgodifta Nord-Hollandia. Finita falutacionis comicace , novus hic hofpes
,
,
combiberam, animo fAme triftitlimo afflidtimque atflido hunc Thefauruiin Thefaurorum ego iili domino pofletfori , qui eundum mihi pro temporis tantillo
utendum dederat , reddidi , idque t.ivincentium femetipfos non fine taiKa, quanta per erat , adione gratiarum maxirna. Sub haec roganti hominem , Qiii fieret ut hic Lapis ipfius Pliilolbphicus aliaslegiircm, Lapidcs quum ( Phiiofophorum elle condecoratos coiore rubinaco five purpureo ) effct colore imbutus fuiphureo? ipfe mihi refpondebat: O Domine,hoc nihil facic maxima cum reverentia ame pctebac ut fibi da- ad rem. Materia quippe eft fatis matura. Porro rem liberum adme aditum quippe qui Artis Py- deprecante me ipfum, ut pro prarmio memoriaque rotechnicsE causa meumnoiuiffetneu potuiiretprse- fempiterna mihidonare veiiec fruftulum Mediciterire domicilium , adjicens, fenontantum jamnx pyxidi inclufas in forma feminis coriandri abdudum tentaffe ad me forfitan vel per ofticiofam nuebat refpondens O minimel Hoc namquc miamici cujufdam operam provifere , vcrum etiam hi licitum non etl ctiamfi toc Ducatorum aureoaliquos TraSatuIorum meorumperlegitle nomi- rum mihi refundere velles quot capere pofiet tota nacim vero illum,quem contra Dn. Digbji PuI- hxctua camera plena, idque non propter Mateverem Sympatheticum edidiffem atque in eo meara ria: precium fed ob aliam quandam confequende Vero Myfterio Phiiofophicodubitationem pro- tiam Imo certe, Ci potfibiie efiet , ut Ignis ab Igne didiflem. Hac itaque capiilata occafione arrepta, comburi poffet , ego protinus totam hanc fubltanille ex mc qyirebat , annon credere pofTim in tiam exhibitam coram ocuiis tuis in edaces VulRerum Natura adhue loci dari tale Mytlerium cani flammas conjicercm. Paulo poft vero eundem Magnum, qualis beneficioMedicus moibosvaleac intcrrogantem , au ego non aliam etiamnum inuniverfaliter curare omnes , nifi jcger jam laborafuper haberem Cameram, cujus feneftrarum proret defeftu vel pulmonis , vei jecoi is vel confimi- fpetSus ac fitus a piatca efiet publica averfus; illico
men more
membri principalis. Ad quod cgo refpondi Tale remedium eft Medico omni apprime neceffarium.fed nemo hominum quifquam
lis
nobilis alicujus
:
introducebam hunc Phceniccm feu

terris fpeftatu rariffimam in
Avem in his Cameram meam op-
fcit
qualia
& quanta fint
Secreta adliuc recondi-
tainNatura, neque pcr totam vitam meam ego
unquam talem
vidi Adeptnm , cametfi mulca legi ac relegi in Philofophorum tcriptis dc rei vel Artis
time exornatam, qui tamenante intrandum fuos (prout in patriis efl: Hollandorum moribus j non excutiebat calceos quantumvis mulcum nive madentes. Cogitabam quidein ego inibi tunc remporis:Forfitan ille jam pro meThefaurumquendam habebic
202
,
Bibliotliecx
Chemic^
ut ipfe adferrer
Curiofae
Artis Magiftrum ab ipfo petiilTe, Vitrum aqua pluviaii plenum ia
,
decollavit. habebit parataro ; fed fpes mea optims mo fruHulum petebat vero ille a me ftatim fuum atque Pallium interim nets aurex atque Ihora,ncc-non deponebat Tunicam paftoritiam
Enim-
Artista, fuum
quam ipfe perpufillam pulveris albilTimi quantitatem immifcuit /ubendo, utego pcrgit comme,
cemapericbat,fub
cujus induho in fenco linteo
viridi eerebat quinque
magnas pendcntesTaleo-
iu coloris atque Iftis auatque mcum maxima e luccbatdifferentia. preces ad qux tem lile ftylo ferreo verba fequentia inlcnpferat: dcfcribenda, hi elar"iebatur ineas mihi
,
interions hsaureas complentes magnitudinem cont.-rendum relpefpatii orbis aannei ubi intcr Tûrum flcxilitatis inter Jpfius
,
morare hic magillri illiusdifcipulus) ab Argentifabropeterem Uaciam unam Argenticupellaci laminatam,quod intra horae quadrantem fuit fimiliter glaciei in aqua calida liquetadum. Tum confedi.n ille mihi hujus fui a fe accelerati hauftuli dimidium propinabat,quodpotionisgcnus tantum noa fapiebat faporem iadisdulcis ,unde mihi vidcbar
evalille valdehilaris.
Quibus enarratis > continuo ab

in
qucm
:
alter
ille
hoc
egiliet
tio fuilfet Philofophica?
Ad
ipfo requirebam, finem ? Numnam Poquod mihi ipfc refpon-
debat Te adco curiofum eife non oportct. Deinceps ab eodem mihi refercbatur quomodo ipfe julfu laudati Artiftae a pariete defumfilfec
,
plumbeam
in olla
ciftam pluvialem
&
,
quando plumbum
liqucfadum nova fuerat Artilta iile ex fuo facculo deprompfidct capfulam pulveris fulphurei
plenam , cujus aliquantillum faltcm fimul atque idem cum cultri mucrone, in iftud plumbum lique-
faSum
injecerat
ac ftatim julTcrat
ut follibus
duobus Ignis fortiter a nobis inflaretur ad excitandum flammam ftrenuam; ipfc paulo poft ex olla
Aurum
efl-udit
optimum
fuper lapides rLbros
qui
in culina erant.
ego ( addebat narrator hic mihi jucundiffimus ) illhanc Veritatem Tranfmutatioquum tremore adnis Metallorum confpcxeram
,
Commodum
mirationis ita obftupefadus fui , ut fere verbum proloqui nefcirem. Sed mngifter ille mihi rurfus
animando dixit Confidens modo efto contentus ; decimamque fextam hujus Malla? partem , quam pro memoria confervabis, tibi abfcinde , reliquas autemquindecim parteselargire diftribuendas in:
ter
pauperas,&
feci
audiens dido.
Quippe
ipfe (ni fallor
memoria) iftiufmodi Elee-
mofynam magnam in Sparrendamcnfem erogavic Ecclefiam Utrum auteni diftindis dederit vici;
Prsterea quum ego admiratione affcdus ex ipfo Mi Domine, dic niihi qusfo, unde hic fcifcitarer
'
bus, nec ne; vel numeraveritne in Auri fubftantia an Argenti, ex ipfo non pcrquifivi. Ad poftremum autem ille ( ut ipfe de fuo mecum colloqui pergebat magiftro) me perdocuit hanc
cft tibi
maxima
totius
Mundi fcientia ?
Ipfe refpon-
Artem divinam magnam. Confummata igitur omnium jam

, ,
in
medium
alla-
dit ; Se ex Amici cujufdam communicatione extranei talia magnalia accepifle , qui per aliquot
dies hofpitatus in ipfius sedibus fuiiret, profitendo, fe efle Artis amatorem , atquc veniire ad condocendum ipfum Artes varias, fcilicet, quomodo prxter alia, exfaxis atque cryftallis pulcherrimi confi-
torum narratione humillime ipfum deprecacus fum ut Tranfmutationis eftedum fuper impura Metalla mihi monftraret ad reddendum me certiorem dc iftis ab ipfo mihinarratis & ad confirmandam mihi fideni fecure credendfveram Verita-
tem
rei.
Sed
ipfe tali
cum
difcretione
me
ut re,
ciantur lapides multo pulchriores Rubinis , Chryfolitis , Sapphiris & id genus aliis. Item quomodo jntra quadrantem horje crocum Martis pr^parare
pofTit.cu jus unica dofis infallibiliter dyfenteriae pe-
medeatur ; prarterea quoque Liquorem Metallicum cujus ope intra quatriduum omnem Hydropis fpeciem certidlme curare polleat nec non limpidam quandam Aquam melle dulciorem, cujus adminiculo Tincturam Granatorum , Corallorum vitrorumque omnium ab artificibus conflatorum intra duarum horarum fpatium in arena
ftilentiali
, :
pulfam fcrrem , dimifit , adpromittendo tamen fe fore poft tres rediturum feptimanas , ac mihi quafdam in Igne monftraturum Artes cunofas pariter atque Modum projiciendi hac tamen proteftationis lege fi fibi licitum tunc foret. Elapfis tribus hcbdomadibus ille prout condixerat, reverfus me domi mea; invitavit ad prodeambulandum fecum pcr horam unam alteramve , ut & air.bo fecimus , habentesinter exfpatiandum quofdam Difcurfusdc Naturas Secretis in Igne fcd interim ille facundus comes in via erat verborum de Secreto Magno
, ,
,
duntaxat cSlida extrahere

ra
,
poffir,
& confimilia plu,
qus ego non obfervavi neu memorii mandavi, eo quod Intentio mea ferebaûr plus ultra nimirum ad Artem cxprimendi tam nobilem fuccum ex
Metallis ad Metalla,fed umbra in lymphis priripiebat canibolum carnis.Iufuperquoque mihinarrabac
prarparcus, alfeverando, quod hoc fingulare Myfterium fpeiSarer non nifi ad magnificandam folam gloriofiffimi Dei famam dulcifTimaai, quod hominum paucilTimi cogitarent quomodo
cidendorum
&
fefe ipfi
per fua Opera tanto
Deo condigne
facrifir
carent, haudfecusacfifuilfct PaftorEcclcfia;.
Ego
vero
,,
Lib.L
Sea.II.
terram
fuiffe
Subfe(a.VI.
m
,
soj
vero interea loci identidem ipfius aures foUicitavi,ucmihi Mccallicam monllraret Traufmucationem.Qiiidquod obfecrabam rcfecrabamque ipCum, lit diguaretur mecumcibum capere, acque inidibus meisfacis amplisperuoctare, ufqtiadeo ut vix ullus rivalis feu amator perfuadentioribus uci potuiilet verbis ad adducendum quaudam Amafiam jn voluncatem gratiticandi iibi prx aliis; fcd ille tantx conftancia;fpiritu agicabatur, ut oninia mea molimina evaderent frultranea. Inrermittere tarnen non potui quin ipfum denuo ailoquercr {ic*. Mi Domine tu vidilti Laboratorium meum fatis expeditum ut mihi Tranfmutationem Metallicam commonflrares. Quicunque enim elt ftipulanciadftipulatus, eidcm le obligavit. Immo verorefpondebac ipfe, cum hac exceptione fum ego tibi nonliulla pofl redicum meum participanda pollicitus , kd licicum. fi mihi non forec interdidum Sub qu omnia atque fingula grads tencata ipfi inllanter obnixeque fupplicabam , ut ( fi nol" let ncu ratione coeleftis interdicti poflet mihi monilrareexpecita^' mihi fakem tantillumlui Thefauquantiiium fuihceret ad tranfmucanri donarec dum quatuor grana Plumbi in Aurum. Ad quas preces ipfe paulo pofi etFundens flnmen Mifericordis Philoiophics mihi frurtufum dedit xquans magnitudinem feniinis raparum , dicendo Accipe
,
dita ipfe ridens dixit:
vitream tranfmutatam. Ad qua; inauTu dcxterius potuilli furtum
patrare quam Tin6luram applicare. Demiror, quod tu adeo expertus Igne non melius intelligas
Plumbi fumi naturam. Qi.uppc fi pradam tuamialtem involvides in ceram Havam uc confervata a plumbi fumofuiifet tunc ita potuilTet fe penecrare inPIumbi fundum. uthoc tranfmutalfet in Aurum. Sed jam in flimo perada Gperacio Sympatlietica fuic atque Medicina ica cum fumo permixcaavolavic. Enimvero omne Aurum.Argentum, Scannum Mercurius confimiliaque metalla a vaporibus corrumpuntur plumbeis, & redduntur fi,
milicer vitro fragili. Intcrea loci

ipfi
,
meum
exhibui
crucibulum qui inter perfpiciendum relid:am fubllantiam deprehendit adhaerenccm cru,
cibuli
mam,
turus
parietibus croceam Tinduram pulcherridicens: In craflinum hora nonaadte redi,
de maximo Mundi Tfiefauro quem pauciffimi ilegum Principumvc magnorum nuiiquam videre potuerunt. Atqui dicentimihi: Mi Domine, hoc tantillum fruftuli minimi fortalfe non foret fufficiens tingendis quatuor Plumbi granis; refpondeRedde illud mihi. Sed fimul atque ilbat ipfe Judipfi fpe reddideram maxima recipicndi particulam aliquanto majorem ipfe ifiudfui pollicis uiigue diiie(9:um , in ignem conjecit fruRillum cjus unum,alcerum vero charrje csrule^ involucum
,
quod Medicina tua plumbum , monrtrabo debeac tranfmucare in Aurum. In qua ipfius pollicicatione fecurus acquievi. Interim tamen veheirienter etiam atque etiam petebam ab ipfo Informationem , An hoc Opus Phiiofophicum paretur amplis nummorum expenfis ac longa temporis mora. O amice , refpondebac iUe tu perqunm ac curate affecSas fcire omnia ; hpc tamen tibi ap.g.riam, nullum polTe.obeiie funiptum, neque ullum tempus longum. Qiiod vero ad Materiam exc]ua noftrum perticitur Arcanum, atcinet rcfcilcas velim, duo duncaxac Metalla ac Mineralia dari ex quibus prseparetur , fed quia mulco abundancius in ifiis Mineralibus Philofophorum Sulphur fuppetit; Ergo ex Mineralibus conhcitur. VicilTim autem ex ipfo qusefivi Qiiale elfec Menflruum , ucrum in vitris an vero in crucibulis fieret operatio , refpondebat Menftruum effe Sal quoddam
,
,
&
cseleftc
five cîeftis virtutis
cujus beneficio Phi-
terrenum Corpus Meraliicum duntaxat reddidic mihi dicens Adhuc fufficic cibi. Ad quod folvunt , folvendoque mox cducicur Nobile Elixifane triftiffimo vultu perplexoque animo refpondebam Ah Domiiie quid hoc fibi vulc.'' Antea du- rium Phifofophorum. In crucibulo aucem a principio ad finem ufque in Igne apertoperficitur opebitavi , & jam credere non poiTum qaod tam minima iflius Medicinae quancicas fic fuffeftura ad ratio Opus vcro totumnondiutius nifiquatriduo tranfmutanda quatuor plumbi grana. O Ci Tu , rc& inchoacur &p!ane conrummatnr in quod Opus fpondebat ipfe , non rcAe in tigillo potes traSare totum non impenduntur impenfae pUucs tribus tloplumbum proptcr nimiam quantitatem , tunc rcnis. Addebacque quodneque .Minerale ex '^ûO, fume draclimas duas , vel unciam femis , vel paulo neque Sal per Quod,magni fit pretii. Rcgercnti autem mihi: Mi Domine hoc eft mirum quippe plus ptembi Tingi namque plus non debet quam potelT Cui dicebam ; Me hoc xgre polle credere, quodrepugnat variorum Scriptis Philofophorum , ijuod tam parum TinduriE foret tantam plumbi confcribentium ad minimum effc huic Operi elafubflantiam tranfmutaturum in Aurum. Atipfereborandofepcem autnovem menfes,refpondebat fo fpondebat: Verum cft quod dico. Interimegoma- lummodo ab Adepcis veris fubintelligunrur Philoxima cum gratiarum actione Thefauruin meum di- fophorum fcripta vera. Ergo de Tempore nil ccrti minutum atque in fuperlativogradu concentra- tamen fcribere voluerunt imo nemo A.rtis amatotum in capfulam meam inclufi dicendo ; Me hoc rum fine communicatioue alicujus Adepti veri ia fore poftero die periclitaturum ejufdemque in ternum non invcniet Artem prjcparandi hoc Mydicium nemini hominum cuiquam unquam.fa(9;u- fterium cujus refpcdu ac ratione ctiam ego aTe, rum. Non fic , non fic, refpondebat ille fed om Amice jpcto ,ut ( quia Operis veri vidilM Materiam ) ne Te oblivifcaris & tua in Igne bona ne nia qujB ad Dei omnipotentis gloriam cendunt fingulariter Filiis Artis indicare debemus,ut Theoamittas inhians hujus Artis perfcrutarioni nunfophice vivanc & Sophiftice neutiquam moriantur. quam enim eam invenies. Cui dicebam Mi DoniiPoflmodum fum cgo ipfi confeffus Me quum ne, quiaquanquam ita ille Tibi ut Tu mihi incomaffam Medicinae ipfius in manu mca habuiffem gnitus es ignorus fuic , nihilominus ramen Tibi co temporis articulo , an inde nonnihil mihi pof- monflravit vi.im inveniendi Operarionem hujus fem digiti ungue deradcre , tencafle fed fortadc Arcani , forfitan etiam Tu mihi aliquantillum de
:
lofophi
'.
non
&
Atomum quandam invifibilem arripuifle vero ( quum unguem expurgaffem & colleftam
nifi
;
inchartx involucro materiam in plnmbumliquefadum injeciflcm ) nullam vidilfe Auri tranfmutationem , fedtotam ferc plumbi maflam ex crucibulo
in auras aYolafle
,
Secreto illhoc , C^ velles notificare poffes ,ut fupeinvcnris ratis rudimcntis omnium diliicillimis unius quod addere; dici poflem folet) forcadis ( quippe inventioccafione aliud invenirc non xque difficile efl:. Sed refpondebat Artifia: In hoc vero
,
fubftantiam autem reli(!iam in
Operc res fefe
ita habct. Nifi
enim rem d capite

opcris
204
Bibliothecae
Chcmicae Curiofx
cavit effe
ODeriVadcalcemufquefciveris.nihilcjusfcis. Sat
Semtibiclixi.tamenignoras.quomodoPh.lofragatur SigilfopharT.m conficiatur atque iterum MetalUcis fu.s Sol quo in um H rmet.s vitreum ,
.
mehus
radiis mire coloratis fp
endorem
emictat.
& in
quo
Narciffiocuhs Metalla adfp.ciant Adepci SlnfmutabU.a . atque ex quaUbus radiis volatiha Metalla cujusope , gnem lig.nc coiii^_ui|. liju^m , r fûmô luum J /a . five A genu.m figantur u. hx.lT.ma . ^ve Aurum
fnSfefe
ommum pr^ftab.h(r,mm quo adp o. toto reper.r. nequear mundo n^.ctens fe vel pro finguas e)us unc... eile qu.nquag.>Ka Borenos perlolururum. lôftr.d.c e,us d.e. per H^gam noftram un vcram fu.trumor de m.ra hacTranlmutat.one Meralhca d.latusacqne d.aipaûs; unde & mulc. vKnl!.iftres Arc.lque amatores ad me prov.lcrunc . nomtnatimque ex .Ihsnominibus magnis ad me accel-^ Monetarum hu jus ProVaAurum
m
.
Sd
hac v.ce fat
eft:
,
num
f''^'^'f'^'^^^^^^^ occalio conven.enui ut adhuc femel dab.tur & prouc colToauaniur de hac Materia Philofophica. monftra, nona tuam adveniam domum
dSra
mum
ci^ HoUand.a. Dn. Porelius cum ahquoc .llurtri.r.. ru obn.xc rogant.bus , ut hb. com.m.. n,is v.ris ah.s n.carem falcemm.nucum Aur. me.art.hc.of. kunu-
...
>
..
turus tibi proi.ciendi
Modum
fed valed.ftione
ronoaefLftameiUeELiAS ARTisTAadlucem hodiernam reUquit ex.peaantem triftirtlJque U14UC w
SratJefequenti ma,ie feu diluculo ad me refemidecima ret^turum fore ) aUum quendam hora fignificantem. incognitum.mihi um Id me mifit vi uoTine amicus. quipridiana vefperamih. pollipropter negotia c.tus e at fe me fore êvifurum
. .
.mo
nU.i^rÂrvr.im /-mn inrn in

qui
lm ad explorandum .Hud per exam.na lcg.c.ma , quibus propri^ cur.ofitac.s grat.a hbent.us grat.ficatus (umacq.euna nos contuhmus .n^des culusdam Areent.fabri admodum cur.ofi, cui uomen dt Brechre1io;in cujus laboratorioillud fu.texplor
>
^^^'^'^"
''^^^^^^^^^^^ "j/f ne veroum iplodenuo quiade
.-
aurasavolavif, fando inaudi vi
tamen
ille (
quippe qui pro
"tum
per illam proband. formam quam Art.hces pcr.c.e'.'''/'"nuncupant.quando fc.hcet cres aut quatuor parces Argenci liquehunt .n crucbulo cum una parte Ai.r. , atque de.nceps .fta m.xtura frcquent.bus ma le. .a.bus red.g.tur .n lameUas .
aliravocantiaveairenonpocuiiret.horatamen
tertia
pomeridiana
me
fore ab iplo revifendum.
Cxtcrum pofteaquam defiderio vehement.rfimo ad horam femioaavam ufque nequicquam exlpeaaram , incepi dubicare in rei veritate. Infuper quoartc valque uxor mea ad me venit in laudati viri
de curiofa indagatrix
Philofophics in
.
q">bus fuperfund.tur fuffic.ens Aqu^ Forcs quantitas . abs qua Aqua ^ Fort. d.ilolv.tur Argen _,_.-. tum, Aurum vero inllar nigri pulveris petic fundum & poftea depleacur Aqua Fortis pulvis vero aureus in crucibulo viciiTim in Aurum con,
,
flatur.
vexans
memoraco
racione Artis ac probo fevero viro
me
Cnx . dicendo : Agediim . attentemus , quxfo te , Operis vericatem fecundum ea qux dixic vir iUe. Ccrte namque alioquin hanc ego noaem imminentein totam traducerem infomnem. Cui autem refpondebam Prsftolemur qusefo ufque in craftinum. numforfitanadhucfittuncreverfurus. Intcrim vero ut fiUus meus accenderet ignem > ju(Ti, ..... uu. ram ai.curuuu. fuis aUas in difcurfibus lile lane fane v.r aiias cogitans llle cogicans dSsdeprehe.idicurjamprima vice mendacii capere reu Secunda vero vice dum experimencum recruungue polUcis fub furciva materia To"u ex
:
,
opere peraao, cogitavimusfub initium dimidiam Auri parcem avolaiTe , fed reapfe contra erac ac putaramus quippe qui compcriebamus. quodaurumadhuc ahquancam Argencipartem infuper in Aurum tranfmutavcrat , videUcet drachmas Auri duas tranfmucaverant duos Argenci fcrupulos pra: Tinaurx abundanc.a in Aurum fibi
, .
Hoc autem
homogeneum feu fimilare. Quodquoniam addubiravimus. num

gentum
fuidet
forfitan Ar-
fa fed fruftra
n^n
fu t
quippe quoniatJ. plumbum in Aurum tranfmu?acum cercia' denique vice iUe

. ;
,
tZ
dam me in
r
pa vum maceri^ fruftulum dedic^d cingenplumbTmalTam adeo magnam fane quam iUe
Sennam
ceram
an"
drachmas 6 uxor mea involvic Lapidis materiam liquefaaum fuein cerr. & fZl acque plumbum cum fibiglobuius qui DSsIobulum injec.c, iac obturato bene criic.bulo facionc & flacuoficace in quadranem hor^ incra ra Derfecit operationem.ut
tranfoca plumbi malla in Aurum optimum fuerit fecuvixiffem Ovidii vel egocamecfi rûtata Certe
qSi
induxit. Incerea vero loci ;u(r. afterriflavam.cui polTem involvere maceplumbum .âbfc.^Turus inde 6 feu
minus probe ab Auro feparatum , concinuo cum fepcuplo Aniimonii confec.mus M.xturam. acque poft Examen hoc in Anc.mo.1.0 am.fimus oô grana Auri; fed quando icerum evaporarefeci Ancimon.um, novem uerum grana Auri laven.ebam . camen color.s parum palhd. , ica ut ^" Proba Ig.i.s opcima n.h.lum hujus Auri am.fer.mus acque hoc proband. genus .nM.b.le cerper. ^ci atque .nfpeaanc.bus viris Nob.hffimis lllultrif["ifsê comperi quod qu^hbec Auri drachma fib.pro augmencoacqu.fierac fcrupulum Aun, Argencum vero eft opcimum & valde flex.b.Ie acque ita drachms qu.nque Aur. adhuc ex Argcn o fibi acrraxeranc fcrupulos qu.nque , & ( uc fimul ac fe: , :
li ra iorem non credidilfem Arcis
Chymi^ Me-
cencum infpeaaiTem vidifTem ullumNaadmirabilius vix oculis Argi, Lapide Sophorum plumbum hoc Nam turx Odus certe pulcherliquefaaum Igne in atque mixtum Hmurnob.s mondavic^ colorem imo viridilT,. mumTac fimulatque in pocnlum efluder.^ fuforium, rorr;.nacTeperatadinftar fanguiuis, fed poftea.
TAMORPHOsiN,qui.um6
fi
melomn.arefiduacompleaar)cocumpondusquantitatis laudaci pulveius min.mi tranlmutav.t drachmas fex & fcrupulos duos Metalh v.l.ons in Aurum adeo fixum ut vel .ntenfilT.mam quamque .gms corturam perfeverancer fuftinere valcac. Ecce ica vob.shaaenus H.ftor.am commemoravi omncm ab ov.s( quodd.c.tur )ad malaurquc. Aurumqu.dem ego habeo, Eli am vero Artistam ,ub...am ter1
rarum auc gent.um
.pfe
.mpr^fenciarum hofpicetur.
prorfus nefcio,utpoce qui pra=ter c^tera mih, dixic,fc forc hac ^ftate folum nacale verfurum,ia Afiam tranfmigraturum atque Terram Sanaam invXurum. Rex cceh Opt.mus Maximufque ( fub
cujus divinarum alarurr.
licuic
riis
quarI.refrixerat.optimi Auri colore fplendefceefbat Certe eeo cum omnibus mihi adftantibus fliaimconfternaci.evcftigiocumplumboaurifica-
umbra
.lle
toadhuc calence deproperando commeav.mus ad Amtfabrum,quiilludpoftpr*viumexamendijudi.
; com.canc.bus Angelis pr^deftinacum .pfius longa^vam vicam v.vens , coci Chr.K.anx Reip. Talento fuo incftimabih fummopcrc fuccurrac
fuis
haae.u.s deadm.niftrato-
"^l:/""
Lib.I.
& poft
Sed.
II.
Subfe(a.VII.
2oy
hanc vltam hsreditatem vitx iterna: hcrcifcundam, gloriose cernat , f/imou.
C A
UT
IV.
fatalem ufquc prolongare, motbos omnes alioquin incurabiles curare atque aiia hujufcemodi phira. Sed quotufquifquc fapitntifnmorum hujus Mundi omnium poteft nobis monftrare viam pervcniendi ad tam nobilem fontem, unde tam mirificus fuccus
hauriatur medicamentofus
Vt mtHY iam munui promiffi conjiciamy X tempore ad Dialogum feu Colioqumm
Medicum
nobilitansj
Nemo
forfitan
hominum.
,
Eliam Artistamc^MeD I c u M me rcciphtm. ELIAS ARTISTA.

inter
ARTISTA ELIAS.
Medicus quidem cgo non fum fed faltem Orichalci fufor
,
&
a teneris
fere unguiculis
ita
meum
in
Pyrotechnia ingenium excolui atque
internam
SAIve Domine Hclveti

,
Me,
nifi
umbratibifue-
ro molefta , incefTit libentiaconfabulandi aliquantifper tecum quippe qui inaudivi, te ede curiofum rerum naturalium indagatorem. Enimvcro libellos tuos perlegi , & prxter cxtcros cumprimis
Metallorum Naturam perveftigavi. Quod quum iam meum fit fuperfederequidem afnduirate elaborandi quicquam accurati per Vulcani artem, animustamen meus fe adhuc iftiufmodi obleftat laboribus atque curiofiiTims Artis Spagyrica: amatoribus, utpotequi pro certo credamac habeam quod Deus Opt. Max. noftra jetate Filiis fuis Spagyricis,
,
totum Tradatulum agenrem contra Dn.
Digbiii
Orando
vendat.
atque Phyfico-Chymice
Laborando
'
Pulveris Sympathetici effedium, ubi gloriatur, fe
gratis feu pro nihilo Myfteria
Naturs Metallica di^
omnia
iliis
,
indiftanter fanare velle vulnera.
qua: in
Certeego hoc Speculo Creaturis naturaliter im-
plantato five fympathetico, fivc antipathstico confpiciuntur , incredibiliter deleftor. Quippe inex-
haudos divini Luminisac NuminisThefauros non minus abundanter quam liberaliter nobis conceffos oprime noffe poIumusexCreaturis omnibus qu vcl fub CaMo itherxo nafcuntur, vel in Terrx
ventre.vel in Maris
M E D I C U S. Mi Amice, libens hoc conceflerim quod pro nihilo Deus Bonum laudatum perinde ut cctera pona omnia fuis divendat filiis perraro tamen
,
;
inaudias, Ipfum Filiis fuis pronihilo vendidifle vel
utero ad finem eundem producuntur,ut fuis ipforum bcneficiispotentialiterinfitis falutem corpori hominum mortali reltituant.
vendere hoc Nedaris vinum medicamentofum. Quippe certo compertum habemus tantam Chymicorum turbam fuperioribus vixifle feculisomnibus,qui,prout Jaiflatur adagio.aquam cribro haurirecontenderunt, dum hunc LapidemPhilofophorum Univcrfalem prsparare prjEfumpferunt. Taceo quod ex libris illorum, qui Adt^ptorum gloriS triumphant , nemo unus poffit addifcere Modum przparandi , neque confcire Primam eorundem Materiam , ufqueadeo ut inibi perfcrutans omnes ad imas montium radices , nunquam in fumma coKindcm juga confcendat , ubi An brofia & Nedare
M
O Domine
fcntia mihi
tius
1
C U
S.
Talisinvifentis novi hofpitis prat,
nunquam molefta erit umbra fed poamicorum gratidfimus. Nam Philofophica de Naturs Secretis confabulatio eft unica animi mei recreatio, nccnon tale conveniens nutrimcntum falutiferum, qualenemo hominumiprius unquam guftare digne poteft, quam ad illud convivii rite difpofitus fuerit. Intra qusfo, amice.in cameram.
Macrofophorum
vefcatur.
,
ARTISTA
1
,
ELIAS.
Interea loci eft boni Medici ,ut ipfe iftiiifmodi Elixirio Univerfali deficitur
fi
,
quando non fine
Itane,Domine Hic totam, ut mihi videtur.habes Vulcaniam officinam & fortaffis h.'EC omnia Spagyiice atque exaSe per Ignis torturam exMincrali Kegno prolicita funt fed in quem quxfo finem tot Medicamenta? Ego credo quod Deus in Rcrum natura naturaliter talia dat medicamina, qualium pauciffimis multo citius tutiufque redintegrare labefadatam prollratamq; hominis fanitatem poffimus, nifi vel morbus fit lethalis ex Naturj defedu, vel lifas alicujus internx partis nobilis detur putrcfaftio ,vel tota humidi radicalis abfumptio.utpote in qualibus cafibus defpcratis nulla Ga: ,
perpetuo confervand^ Confcientix pursc feu falvas ftudio, morbis jcgrorum fidei fua commiflbrum adhibeat iftiufmodi curationes fcu talia relburandar fanitatisremedia ,qualibus ratione effedus inefie certo comperit virtutem fanandi.
Quocirca in defperatirtimis quibufque morbis ego juxta cumplerifquePrafticis femper fum talibus Medicamentis fimplicifGmis ufus, ut inde male
habcntes cito convalefcant.feu in fiatum fanitacis
priftinumpriftinove meliorem reftitui queant. Enimvero varia atque diverfa Salium genera in glandulis & vafis lymphaticispoft putrefadionem hujus vel illius nutrimenti afliimpti gignuntur, quar
lenicacura,aut Paracelficatinfturamedicaripotefl:.
At enim in morbis ordinariis non item, ubi tamen non raro hominum pleriq; ante fatalem vitae terminum (abfit Nemefis dido) ex almo prxdulcis hujus Lucis Regnointerram mortuorum umbrofam tranffui negligunt, vel
'
poftmodum
in variisetiam efflorefcunt
fi^jc
humoribus
ad diverfos morbos
internos five externos.

,
migrare necelle habent.dum vel falutem corporis eandem fidei Medicorum rcmedii praEfentilTimi imperitorum committunt.
Experientia namque condocente quot conftitutiones feu complexioncs corporum humanoruin habcntur, totquoque morborum diverfitatibus ea-
M E D I C U S. Quantum ex DominationisVeftrz Difcurfu intelgo, ipfe, ni augurando fallor, vei eft Medicus
dixit,
,
dem funt obnoxia etfi fit uniufmodi atque idem morbus, prout nobis converfatio quotidiana comprobat in combibentibus Vinum, unde fane quam
,
diverfae
vel
Chymizperitus. Ccrte equidem ,prout Dominus credo ego, in Rerum Natura dari alia medicamenta praeftabiliora, quemadmodum& aliorum Philofophorum afleverant complures, dari aliquod, quamris paucis cognitum , iJHedicaTnenmm Vni^trfult^t cujus beneficio poffimus vitam ad mecam
-<.w
operationes manifefio fe produnt. Qiiippe Petrus , finiul atque Vinuai bibit ,laborare infic animo iracundo , ne dicam, furibundo. E contrario Paulus vinum combibcns imbi" bifle videtur animo timiditatem propemodum
,
agnmam Matthias
verocantat,
& Lucas
S
illachrymat.
Tom.
I.
Jtm
2o5
TB
I
Bibllothecas
Itenu
Chemicse Curiofx
centilTimum fcientia: fupereTinentis Charifma Philofophis promifcue omnibus non condonavic, fed perpaucis duntaxac revehvic ufqucadeo uc Adepri ad unum omnes uno oie confitcancur ,
,
De Contagto Veneno Scorbutico ,nempe Pefuccus radicalis in vafis lympharicis & in glandulis convertitur in Acidum oppilanscorporis totius meatus & organa omnia : unde fub cute enaf-
cuntur maculs brachiorum pedumque ca^rulex difcolorefque; tempore peftis vero extuberantia quafi piperis grana.
Scieutiam etle veramatque de lacenus dubicandum.
illius veritate
nuU
M
Domine
,
C U
S.
Earmdem
auterru
fuccus mutatur in Amarum aperitivum uiide fub cute fuboriuntur maculx brachiorum pedumûe rubrse.punduris pulicum smu1 , in pelle vero Anthraces. Earundem vero fuccus convertitur in Subpartium Matthije dulce facileque putrefaftu : undc fub cute pullulafcunt Tumores brachiorum pedumque aquofi , pro-
Pauh partium
:
commemoracas in medium proferuntur etiamnum alix- obrervarion'js adverlus Medicinx Univerfalis opcrarioncm enixe puL;n.qnprxccr
tes parcim racione itacis ac virium hominis * partim ratione fexus aliarumque circumftantiarum , dum difcernicur vel inter tenerum & robuftum, five a nacura five ab educatione , vel intcr marem & fcEminam , vel iuter juvenem& virgincm, vel incer principium , medium aut finem morborum vel internofcitur, utrum morbus fit invcteracus an vero nuperrime ffgruminvaferit vel deniq; ucrum Fermcncum inhoc morbo promovearur an vero in alio prsecipicecur. Effervcfcentia fitvel in ftomacho velininteftinis. ProfeSo de miro Medicins Univerfalis effeSu datur Turba ContradiSionum Magna., In fuis quippe digitis plcrique rationalium Medicorum carent perfpicilloDn. Thoma? aOidymis.
,
,
ut fere confpicias in Hydropicis in Peftilentia ve;
ro peftilentes Tumores.
Earundem aiuenu
in Acre Salinum proveniuntbrachioatque exficcansûndefub cute rum pedumque prxcipitationes fermenti ordinarii
LucyE partium fuccus mutatur
carnis , atqiie exficcationes , ficuti plerumque ufu venit in Atrophia.imo ffpiffime in Atrophiayera: in pefte vero Bubones ardennffimi cum infania ad mortem ufque proveniunt.
ARTISTA ELIAS.
Sane quam philofophatus, Domine , es re6le ac bene , imo Orthodoxe contra Vnivcrfaic Medicamenthm^ juxca illud nocorium ac pervagatum : Quot capita , tot fenfw. Quippe quemadmodnm Mufica fuaviiona non cujufvis Midx mulcet aures, neque eadem narrata Hiftoria Hiftoricis obleftamento eft omnibus , neque linguis omnibus idcm cx eodem cibi vinique gufiu fapor gracus lapicur accapitur: Ita etiam mire variant Imperitorum judicia de miro Medicine, hujus Vniverfalu effe6u in Corpora humana ac Metallica. Nam hujus Univerfalis Medicin3e,operandi Modusimpenfc diftert a Particulari Medicina , qux nihilominus tamen quadantenus dici potcft Univerfalis, velut herba Cochlearia, omnem curans fcorbutummaculis infignicumcjEruIeis;vcl y4cetofa,omncm medicansfcorbutum maculisnocacum rubencibus velBecabunffia fanans ejufmodi Acrophiam vel Fumaria mcdens iftiufmodiTumoribus, &c. idque cnmprimis apud tales Medicos , apud quales ifta mihi antea narrata
,
;
nemo Medicorum quifquam per Ecce, A rice unicum Univerfale Medicamentum medicari hujus
,
Scorbutici
five Peftilentialisfive Febrilis

,
Vcneni
quodama Deo
fed mediante quidem Particulari nobisin Natura condonato remediovegetabili aut minerali. Enimvero unica herba Scorbutica feu Cochlearia vel Acetosa aut Fumaria aut Beccabungia.imo etiam multo minus re-
malum
potcft
y\^
medio quodam ex
his fpeciebus diverfis in
unum
conflato potTum fuccurrens allevare
aut traftare
Scorbuticos omnes j quippe quoniam inrer Cochleariam & Acetofam lierbas datur Antipatliia, ficut atque ita eadem emicat inter Ignem & Aquam
:
Antipathia inter
herbam Fumarix
&
Beccabungia;.
Ergo
tis Salini acidi fit
tili
Petri CorrecaoriumScorbutici venem tmgencum herbae CocWearii Sale vola-
Amaro. Paul I vero Correaorium Scorbutici veneni tingentis Salini amari , fit cum herbs Acetofx fixo
Sale acido.
obfervatiocftquantivispretii. Prajterea differentia exftat maxima inter Univerfale PhiIo(ophorum
autem Correfiorium Scorbutici veneni falini tingentis fubdulcis ac humedantis fit adminiculante herbse Fumariac fixo fulphurc amaro
cxficcante.
Matth \a
Mcdicamentum, utpote quo

tales
Spiricus recreentur
vi-i
, inter Particulare prolcraria: curationis Medicamentum , quo corrigitur humorum vene-
&
num
,quale contranaturam ebullit in hoc

,
LucA vero fcorbutici veneni tingentis Salini acris ac exficcantis fit fuccenturiante herbae BeccaMercurio dulci humeherbarum fignatura harum ex etiam iiante, prout Interno remedio eft de facile dijudicatu externa diverfos. morbos fcorbuticos hos contra fpecifico Medico obferprudente hoc a Amice,fi mi Certe, Medicamine Univerfali. de dubitat fviic,ille Vatum
bungiz
five rubrae braCfics
acidum
in illo
amarum regnans
in
homine uno pra^domi-
natur falfum, in altero vero acre. Atque nifi procul ulla procraftinatione humores ifti corrupci ftacitn ex corpore expellantur per ordinaria Naturae emundoria fwe per alvum, five pcr vcficx lotium.five per poros fudafcentcs, five per oris fputum, five per nares, certe corruptio unius evadet generatio alterius,puta morbi. Ex quavis namque fcintilla , nifi
ARTISTA ELIAS.
Omnia, quz fermocinatus es.facile conceflerim; Mcdicorum tamen pauciflfimi hac medendi Methodo utuntur fed interim impoPfibile non cft quo minus in Rcgno etiam Minerali fummo detur Medicamentum Univerfale, cujus unius bencficio poffimus patrare atque adminifiirare omnia qua: mihi a te de multi/ugibus enarrantur remediis ex Regno Vegetabilium infimo. Atqui Deus Opt. Max. ob raciones nonnullas momencofas hoc magnifi:
tempore eam exftinxeris incendium orietut maximum. Quinctiam fi defeftus motus Spirituum
in
,
vitalium datur.impoffibile eft, hoc fieri polTe. Ergo Medico confcientiofo id unice curandum eft , quo-
modo po(Tit promovere Spirituum vitalium motum ad calorem naturalem digeftibilem idque cum^ primis optime fecuritTimeque pricftatur per operationem noftri Medicamenti Univerfalis i
;
,
quo
notabiliter recreari
deprehenduntur.
plus
Nam
modo
(imul atque
hxc Medicina
quam perfeda
Lib.I.
Se(5t. 11.
plures
Subfea. VII.
207
modo laudato ex fede occupata malum morbificum exturbaveric, illico ranitatem amiffam viciffim infundit , idi-iue folum ex ipfa harmonia (ive
hicMedicina incer fe mucuu habenc. Quocirca ab Adeptis nomifympachia,
Spiritus Vicales
Sc
mortem mortalium reliquorum communem oppetiiflenc, fedforfitaii fuam in hodiernum diem

ufque vitam protraxilfent. fcrgo fanacici ac lympliaticiforet hocperfcribere.imo ftolidilTimi.ideni credere ac fencirc de uno aliquo Medicamentorum
in toca
quam
&
naturNaturJE Mylterium
adverfus
(enedutis defenlivum
vcl
rerum natura.
cempeftate peftilcntitTima gradantibufque pafTim nioibis Concagio(is pleni(Tiim.a ex homine faciac Salamandram cicra ullam fui lÊfionem ignitas iftiufmodi
irati epidemicas perferentemad fupreTerminum ufque. exhalandi mum E D I C fJ S. Quantum igitur ego, perdilede Amice intelligere valeo , ili:hJEC Medicina non facic ad humorum dcpravacorum emendacionem, fed potilTimum conducit ad Spirituum vicalium recreacionem. Cxceroquin apud Chymicos Pradicos hoc traditur Secrecum , quod per Arcem Spagyricam poffic commonftrari , quomodo purum feparetur ab
morbos omnes. Quid ? quod
MEDI Quicunque mi Amice

,
CU
,
S.
de Univerfalis Medici-
plagas coeli
Vica:
regalicer quam fundamencalicer dixilti,ktus lubenfque conceflerim quidem ego, fed quandiu laboro ignorantia prsEparan-
nx operacione non minus
direde
illam
nihil
ago
nifi
idem quodcyuibam
exiguo ludere cupiens lacu in Oceanum vaflum , quippequi certc ad illam inde fine ullo fiuftu redlittoricompelletur. Et quamvis enim de laudaca illa Prsrparacione plerique Virorum illuftrium nonnihil confcripferint , illud tamen tali
quafi cautionis umbrofse carbafo involverunt , uc Ledorum alTiduorum paucilTimis innotuerint veftigia ipforum latencer demonltrata , qus fequenda
tancifper forenc
,
dendam
& quomodo per eandem immatura red& amara corrigantur in fubacida, & fubacida in dulcia, & acria in mitia & mitia in acria,& acid;i in dulcia & dulcia in cida. Qnineimpuro
,
dum pervenirenr, quo pervellenc,
dantur matura
Quocufquifque eriam tot inftruftus eft fumptibus, quot poCfit fibi coemere codices illosomnes , ia quibusfparfim de iftiufmodi Hypothefi ica tradatur, ut illis
tiam
ifta
laudati(Tima Philofophorii Medicina juxta
perlegendis
maximam \nz
brevis par'
captus msi rationem non poceft prolongare vitam ultra Metam coelitusprxfixam, fed duntaxat przfervare ab omnium vcnenorum effedu morborum alias morciferorum, ufqueadeo ut verum fit quod, vita: humanx proloogatio prout vulgo creditur dependeat tantummodo a folo Dei omnipotentis nutu ac manu. Mi(Tis autem iftis hic mea eciamnum manet Qu2eftio,Num quidnam ex hujus Medicinx Univcrfalis ufu convertatur natura hominis priltina in novam, ita uc homopiger degeneret in hominem alacrem & homo qui antea a natura melancholicus & triftis fijerat , poftea Jovialis , hilaris, gaudioque plenus evadat, confimilefque alcerationes, leformaciones permucationes feu vicitritudincs iii nacura hominis conringant.
, ,
tem infumas, ancequam inde fufficiencem ribi co-!i gnicionem manualemque operacionem coUigas-
Maneamus
igitur in noftro
,
eciam benedido
juxta illud
Dem dat omni
Laboracorio a Deo Ora ac Labora ;

,
hora.
ARTISTA ELIAS.
Satisrcdeargumentaris ,Domine
;
exPhilofo-
rum namquefcripcisrarilTime addifcitur hsc Ars Arcium , fed perbene ac clare ex manududione
Adepti intelligicur fcnfus ipforum. Tranfeamus aurem hinc ad Metallicum hujus nobilifTimaE TindurseEffedumTranfmutacivum dcquo Participes feu Adepti confcripferunc libros mulci mulcos , acque plerique ipforum difcipuli genuini in Igne mulcum laborantes ad finem Arcani ipforum prsoptacumalbis, quod dicicur , avibus pcrvenealicujus
,
AR
T
,
A.
Minime gentium Domine. Poteftas quippe tanta nulli unquam condonaca Medicamenco eft,
ut hominis
lunt.
nacuram mucare
valeat.
Enimvero Vi-
num
inebrians a diverfis fumpcum Individuis in ebriofo nacuram hominis non mutavic, fed tancum-
provocavic ,quod inipfonaturaliter potenaSum deduxic.quod quafi morcuum in ipfo fuerat. Eodem fe modo habet operatio Medicini Univerfalis , quippe qux per Spirituum vitalium recreationem provocac fanitatem ad tempus duntaxat in homine fupprefiam, utpote in quo antea naturaliter fuerat.perinde atq; Solis calor herbas auc flores non immurac, fed eofdem faltem provocat atque ex propria ipforum narura pocentiali in adum falcem revocat. Melancholicacnamquetemperaturas homo in fuas denfiores melancholicas refufcitatur , & vero homo Jovialis hilarifque in fuis aftionibus lascis recreatur, atque ita confequenter Prafervativumque in defperatis morbis omnibus eft prasfentaneum feu optimum. Hinc prxfagiens obventurum fibi fore quippiamadverfi, mavult privenire quam prajveniri. Quinimo fi ulladaretur Vica: prolongacio per Medicamencum quoddam Philofophicum contra talem Dei Omnipocencis prajdeitinationem , cerce
tialicerque ineft,acque in
, :
modo
E D I C U S. Animadverto,Dominationem Veftram trahi voluptate tranfeundi a Medicinse Ulu ad Tranfmutationem Mecallorum infinicam. Csterum quamvis ego facilc credere poflim Poffibilicacem Artis ,dari nimirum inrer Adeptos Experimentum iftiuf-
modi Chymicum prouc eciam in fuperjoribus mencionem feci de illo Experimenco quando Dn, Dodor KiFLERUs obftetricance unius unciseAuri Tindura in Aurum opcimum cranfmutavic unciam unam femis Argenri; uc nihil infuper dicam de Experimento Helmonth, neque Scoti iii celeberrimis Civitacibus Coloni.^ & HanoV lA, neque de illuftri ac pervagaro illo Exemplo maximo , quod PRAG^coram Csefare Ferdi,
,
,
NANDo III. mediante unico Tindurse grano libraj Mercurii tres func in Aurum nobililTimum rranfmutats, ufque adeo ut ego non minus in necefficatem quamin voluncacem credendi adducar, Artem elfe Veram pofle eciamfi pleno nondum fuffi-agio fufficiencer concipere queam utpote qui poflKrorem ejus verum nunquam per vitam meam omnem hismcisoculis vidi,
,
ARTISTA.
Mi Domine Verum dixifti Artem tamen fore Artem etiamfi tu credere abnueres haud fecus
,
, , ;
profedo non Mekcurius Trismegistus, nejue Paracelsus neque Raymundus Lullius, neque Comes Bernhardus , neque confimiles illultres hujus Myfterii Magni poffeffores complu,
Tom.
I.
arque in Magnete videreeft, quemadmodum illc per fuam fibi infitain vim fulphuream ex ferro S z pec
208
,
Bibliothecae
,
Chemlcs
CihriofaE;
,
pet contradum ftatim magnetem facit etiamfi quipj)e quae nuUius eft jirecii , fed propter aliam cujus refpettu credere tu uolis lateutei iii ipfo tam miras ine(Te quandam racioneminomentofam ut ignis fifieripollet igne exuri valeret , tgo jam Ita etiam verx permanebuur , operatioues . tameu cum totam hanc maftam di(So prs tuis oculis ineft, cui Iiitus Philofophorum habeco , de Lapide in ildmmas ejus edaces conjicerem. Qiiare intecaliginoquoniam Sapientes qusEruut & quicquid rim te peto ut adeo avarus a tanta: infcienti<E invertigatorum , apauciffimis fcripta fa ipforum captandsE efle nolis. Qiiia hic plus penes me tu telligi & explanari poffunt, votis erat omnibus opvidifti hodie , qudm multi Regum Principumque aliquam touuam conandum, mauiburque tandum, alibi fpcdare voiuerunt fed nunquam confpicere tius ArtisEpitomen Laconicam ita conticeri,ur inde exiguo temporis fpatio ac laborc pauculo om- potuernnt. Cseterum meditor mccum de reditu nia combibineceHanapoffint, quarum adminiculo ad te interjefto trium feptimanarum curriculo, ubi tibi in arte Cliymica Artes quafdam pulchertraulicus ad Autorcs realesdetur facillimus.Quod quun jaminmedium exempla proculeris nonnulla, rimas juxta atque ManuJudiones monftrabo. ex quibus conuitebaris petere confirmandam rei Quineciam ^\ tunc temporis conceltiim mihi fueaffeverare poffibilitacem , jam ipfemet tibi ego ric ut tibi Tranfmutationem oftcndam , Curiocommonrtrabo verara Secretorum Philorophorum fitati X.WS. affatim fatisfaciam. Interim valere ac faU vere tc jubens peto uc tibi a tali labore magno arMateriam. Ellam Proba. caveas, ne famamparicer atque fubtl:anduoque C S. U E D I
:
Hrccine
miDomine,im6 hic
ipfa fubftantia
tiam tuam
in cineribusmifert: diiperdas fimiliter
fulphureaque flavaque vicreaque eft Materia Philofophica ? Numnam tute es ipfemec fcientis hujus
poirellbr
?
aliquammultis avaris
quifitoribus.
ejufdem Artis fummje

I
In-
Credo
,
fane
quod me
ludificaris.
MED
Nunc quid
C U S.
Qu^fo Domine
fcfe ica habear,
dic mihi veritacem,

?
Ucrum
res
necne
ARTISTA ELIAS.
Imo, Dn. Dodor, PreciolifTimum Mundi Thefaurum, jam in tuis habes manibus. Qiiia hic eft Verus Lapis Philofophorum, quo nemo alter habuic iinquam meliorem neque habtbit alium atque egomet elaboravi ipfe Compoficionem abinicio ad finem ufque. Quod fi tibi couclave adhuc eft aliud, oftendam tibi Metallum ab ifthoc Lapidis genere tranfmutatum in Aurum. Quorfum introducius ^dfpice inquit hu^s cjninijiie Taleoloi utpote beneficio tpfiM Ttnciura Phtlofophica ex Satnrnofeu Plumho
,
: ,
faciam, mi Domine ? Si fortafle Tibiex Philofophico tuo Juramento confirmato ifta potiuncula argenti in aqua plovia diifbluti licicum non fit, ut dones mihi iitud fruftulum TincSurx miprout tu fufpicaris , ego rsE , certe refcifcas, quod fum animo anxiusenixeque avidus Scientis hujus
,
pnnobilis combibendx, & credo, quod vel ipfc primus MundiPatriarcha Adam olim ob comcftum utriulque Sophise malum ex Paradifo cxterminatus ( fi adhuc in vivis hac noftra elTet a;cace ) nulius intermifturus foret , quin denuo de hoc malo aureo ex Atlantis horto comedere pervellet.
rton potuijfe
paratas, qtias
geflo.
iti
perpetuam zj^lagijlri mei memoriiim->

,
Veftra Dominatio inquit , tioc multos Principum videri^ ijUod ego vidi, Vidi tquidem
,
..fcripta,
Tibi vero qui multa ex vifa hujus Lapidis fubftantia

perlegifti
Adeptorum
&
natu-
/.ira fac bene conftare poceric uotitia

,
de Mateiia
vera.
ego Materiam,de quatu tam raraprasdicas.interiin vero non confpexi Eftedum Traufmutativum , ni(i quod tuis fidem adhibeam verbis. Quod quura Dominatio veftra me foletur , fe quidem jam hinc
,
profefturum fed incerlapfo trium hebdomadum E D I C U S. Quantum ex te inaudio M.igiftrum habuifti, a ipatio ad me rediturum ut mihi Artes Chymicas quo Artem potius condidicifti quam proprio la- perpulchras juxta atque projedionem fi licitura bore atque inventione acquifivifti. Verum enim- fuerit, commonftrechujus bona: fpei fruicione ego quam hac vice acquicfcens, gratias iuterim tibi ago amvero tametfi ego jam iftam fubftantiam plidimas pro tua mihi exhibita Amicitia maxima, efTe Tinduram Philofophicam veram prxdicas,
,
confpexerim juxtacum Taleolis

relinquor
his
quinque aureis;
fingularique fidei prxmonentis cura
ut in Labores
tamen etiamnum ignarus ac dubius, ucrumverum fit ncc ne. Quocirca maximopere a
Chymicos Famamforcunalquemeas omnes ne profundam atque dilapidem amilfurus. Certe ego tantorum Arduorum nondum ullum feci unquam periculum, neque attentaturus fum nifi prius Domi,
Tc etiam
atque etiam peto
uc mihi
condonare
Materis fruftulum, quantillum fufficiat ad tranfmutandum quatuor faltem grana Plumbi in Aurum,ut hoc pado mihi fcrupulum dubitationis omnem eximas atque me tanto certiorem de rci veritate reddas. Ecce capeffis fruftulum complens magnitudinem unius faltem grani
velis tantillum illius
!
natio Veftra mihi gratis atque ex pura Amicicis benevolentia demonftrare voluerit prasparandi modumac viam. Interim vero Veritatem Artis admiror, atqueetiam fpedats tux in me Amicitiae ra-
tione mihi gratulor, utpote qui hoc mihi detexifti,
feu feminis cannabini

,
ut inde
five in
morbo
a!i-
Te Adeptum
Qiiod
fi
cffe.
quo defperato five in Mctallica Tranfmutatioac fpccimen feu Proba exhiberi poffit.
ARTISTA
ELIAS.
Rex vel Princcps vel csterorum Magnatum quifquam confcirent aut refcifcerent Te Artis hujus pofleflbrem elfe atque proinde
vel
,
Fateor quendam bons conditionis virum atque mihi prorfus incoguitum monftrando me perdocuilfe f. PolTibilitatem Tranfmutationis 2. Prsepaatque hic eft Ars ifta randi quoque Modum infallibiiis de qua tibi nuHatenus eft dubitandum.
:
,
te(quod Deus prohibeat

nem,
j raperenc
& cruciarenc te fuis Torcoribus, numnam

aperturus
?
ad quaftioAr-
tem
etfes
A RT
A.
quanrillum petis tieft, etiamquot tota fi vel toc ducatos mihi redonarc velles ha:c camera capere polfct ab imo ad fummum uftantilium fruftuli
nullis
, ,
Ut autem
Nemini unquam alias prxcerquam uni alicui feni probo ac jufto viro juxta ac tibi Lapidem Philofophorum monftravi, atque iufimulrevelavi me poneHoremctre fed ncmo hominum unquam hr.pofterum talequid videreaCqueaudiredebct.Quinimo etiamfi quis Regum vel Princtpum me ( quod
,
:
bi
condonem,
mihimodis licitum
que
idque non propter eftunationera maceria:
fane
Lib.
facile
I.
ScS:.
IL
tibi fore
Subfet.
VI.
209
me
permiiTurum fore fpefane Deum meum non ro ) eHec in vincula coujeduriis, ego tamennccjuaquam , raore circuniforaneorum Medicornm feplafiariorum, vagabundorum impoftornm feupaupcrtinorum Alchimiftarum , ipfis Arcem prodere
vel direde vel obliquc vcllem
,
Jefum rcgeneraros. Iccrum

tet
,
vale,
acque fichabc,
Amicum permanfurum. Me namque oporrurfus proficifci hinc ied fpcro, me te tfle brenovus
ille
fed quavis crucu-
lentidima fidicularum prunarumque vivarum cortura excarnifari, excruciari acque enecari mallem.
MEDICUS.
revifurum. mihi valedixit acque abiit Amicus, Amicum fuum relinqiiens me CriftiirTmumper tempus trium fepcimanarum quibuscxfpirantibuflC le, prouc condixerat.rediit atquc Tinduram miiu
Ira
,
v: in florence fanicatis itacu
deciit
quemadmodum
ex
toca
Hiftoria jam
ille
fii-
Amice bone
dancurne Aucores,qui de hujus
pravobisad perlegcndum enarraca ac

cognofcere pocuirtis. Pofteaquam
Philofophicus vicifljm a
piarlcripca
Arcis vericace fcribuncexplanatius illis mulcis omnibus, qui cam obfcura de illa erudlant verba , uc eademveiipfemecforcalfe non incelliganc,ni(icom-
me
mentarios annocacionefque evidentiorem adhibeant Paraphraftarum quemadmodum cu forlitan a pofteriore perlegifti, arque proinde omnium optime calles, quales veri finc Adepti.
;
nunquani amplius rcvidi & eo ullHm ex aliquo vel pegafariorum vel cabellario-
Homo Dei ego eundem ne verbum quidem de

abierac,
ARTISTA.
, libros quidem ego non lego, neque perlegi mulcos;mulcos camen inter alios Autores non otfendicuriofiorem Sendivosio, nominacim aucem in libro qui infcribicur Cofmopolita 1 Belgice Borgerdf.r Werelt. Ncc non
Domine Dodor
rum vei intimorum audire pocui. Vernm enimvero ipfe apud me pro ftimulis reliquic acrem fui memoriam alca mence repoficami pariceracque opinionemPARACELsi afieverantis, quodper Metallaex Metallisatque cum Mctallis
emundatis
,
Spiritualibus
&
ab ipfamct
fa^ce
antea
Aurum Argeutumque Philofophorum vivum , tam ad Corpora humana quam Mctalla. Quocirca C\ hofpesilla: panc^ condepuratis fiant Metalla ac
verfationis amicus mihi
fracrem Basilium
in fuis xii. Clavibus.
Quancum
cxade monftraffet Mo,
adSENDivoGiuM dum habebis fimul

,
atttinet ,hunc
Autorem uten-
atque rediero ,proucdixi:ucpoce in cujus verbis obfcurisdelicefcic veritas,perinde canquam in Mineralibus Metallicifque Corporibus exccrnis , eciam noftra Philofophorum Tinfitura eft inclufa acque recrufa.
E D I C U S. Graciam tibi, Domine, habeo pro tanta amicitia maxiinam. Incerea loci vel exfpeftabo, quiconque po!Iicitusesi& quodDominatio vcftra de Tindura? objedtis edilTeruit, facile aflcntior, ac largior, utpoce qui credo , quod mirx cfficacefque MecallorumElTenci?E occulcantur fub externis Corporum
corticibus folliculifque , quanquam perpaucos in Igne adeo exercitatos expertofque connperio , ut
priparandi hoc coelcfte Sal Spiriruale pec quod & cum quo ex corporeis terrcftribufqiie fubftantiis podim quafi in eorum Matrice coliigerc Spirituales Solis aut Lunx radios certe ille de fuo mihi lumine lumen tantum acccndifiet ut videre & callerc potuilfem quomodo Magnecice,in aliis Mecallis corporeis Animam corum Inccrnam ita per Sympachiam tranfmucare debuiircm , uc ipfiufmet ope corpus ejufdem fibi fimilc clariticafrenc
, , ,
dum
fecundum Artis diftamen enucleare nucem fciant. Enimvero omne Externum robufcumque cujufpiam Animalis, Vegecabilis auc Mineralis Corpus eft inftar calis terreftris Provincioe, in quaIem,prout
Jfaacus Hollandus perfcripfit
fpiritualiter
tis
filii
,
feu cransformalfenc vcl in Aurum vel Argencum , fecundum feminis rubri indolem in Corpns rubrum auc fcminis albi naturam in Corpus album. Nam dixit mihi Elias Artista quod SendivoGii Chalybs fic illa vera Mcrcurialis humidicas Mccallica qua adminiculance fine omni corrofivo in Ignoaperco crucibuloque Arcifex auri poffic fixos Solis aut Lunx radios a fuo Corpore feparare, acque deinccps volaciles Mercuriales reddcre pro
,
,
Elfentix
pracclarac
eft
,
Tinftura Philofophica ficca , quemadmodum ipfe mihi monftravic , acque nonnihil communicavic ad
immigrenc. Quocirca opus
uc
Ar-
tranfmHtandum Mecalla.Enimverohoc mecum
om-
Fermentum falinum quoddam idoneum Mecallicique nacurce gracum edomare dillblvere feparare & concencrare pofTint non magnecicam modo Virtucem cingendi Metallicam,fed qualicer eciam more Philofophico in fuo homogeneo Aureo vel Argenco eandem mulciplicare valeant. Ec videmus enim quod Creacurarum Corpora omnium facile non folum deftruuncur, fed
fciant qualicer
, ,
,
nes diftii Chymis expericncia imbuci afteverare arque confirmare necefte habsnc , quod Piro-
protinus etiam, fimulatque Interea vivere definunt, in Orcum tenebrafque antiquas rapiuntur , in quibus laticabanc : ancequam in lucem per Dei Creatoris creationem producebancur. Qiiotufquifque
autem hominum eft nobis haoc co Arrem commonftraturus;
in
Regno
Metalli-
TECHKiA eft macrix ac nucrix variarum nobilinm fcienciarum arciumque. lUi quippe ex coloribus de Mecallorum Chao in Igne facile dijudicanc , quale ipfi infic Corpus Mecallicum. Ica enim in fingulos dies adhuc in cerrx gremio procreantur Mecalla , lapidefque pellucidi ex proprio nobili femine vaporofo fcmine Spirituali tingente Sulphurco, in fuis diverfis matricibus falinis.Nam Sulphur commune five Metalli alicujus puri vel impuri, adhuc cum fuo corpore conjundum cum fale pctrx duntaxat mixtum intcr ardentcm ignis fer, ,
vorem
facilc in doriffimam fixi(Timanique
mutacur
i
ARTISTA
Refte dixifti, & optime judicavifti de naturali rerum deftruSione atque ii Deo mifericordi(Timo vifijm placitumque fuerit , ipfe ad Te , perinde atque mihi graciofc facere dignatus eft , vel tua fpe;
terram. Terra vero hic deinceps vicilTim cx aerc facilein aquam limpidiffimam muracur, & hsec Aquaj poftmodum fortiore igne feciidum admifti Sulphuris Mecallici puri auc impuri nacuram , convcrtitur in vitrum , coloribus variis perbelle tinftum. Ad
rantisopinione citius non neminem Adepto rum ablegare poterit, qui Tibi monftretPhilofophicum Modum deftruendi Metalla atque coUigendi Animas ipforum Internas. Interim vero invoca Deum
eundum
vica:
fere
moduijicx ovi albuminc progignicur
pullus per calorem nacuralem.Ica cciam ex vincufo
Opt. Max. cujus pervigilis oculis tecommendo, identidem apertis fupgr filios fuos fibi per Chciftum
Tom.
I.
feminalialicuius Mecalli confit novum idemquenobilius MetalIum,pcrcalorem ignisSaJini natmx convenicntem camccfi panci Chymicorum reSc ac perfedte fciant ; qnomodo luterns S 3 Metalloruin
;
*
2IO
Bibllothecae
Chemicae Curiofe
do
in Jefum fuum crucifixum Fide viva crejat, novain Ipfo creatura per viam Regcncrationis ftri(S:am hu , in Eodcm anchoram Spci fux omnem parifigat & (piKotv^poiTrlcw in quofvis proximos ter atqucpociffimum opcra mifcricordi.E philadeU phicx pia in egena Chriftiani Religionis mcirbra rite excrceat , ufquedum poft curriculum viti omne jufte fandleque confummatum hora 'ua fatali ac emortuali hincper undabundumMundi hujustempeftuofi ac fcopulofi Oceanum in tutum tranquiilumque arterni Sabbatifmi bcacilliini portum falvus
Metallorum vires femper moventesmagnecicaj fecimdum fuam ipforum vel harmoniam vel difcrepantiam dicantur ; quare hoc Metallum cum Metallo altero Sympathiam vel Antipachiamhabeat adeo fingularem, veluti videamus in Magnete cum Ferro, in Mercurio cum Auro ,in Argento cum Cupro Sympathiam impcnfe fmgularem contra
;
vero notibilis oflrendatur Antipathia in plumbo contraftannum, in ferro contraaurum, in Antimonio contra Argcntum , in plumbo contra Mercurium , & confimiles alix occurrunt in Regno Animali ac Vegetabili Annotationes fexcentar Sympathetica: & Antipatheticae prout legas ac relegas in variis Aucoribus, qui perfcripferunt de iftiufmodi Curiofitatibus, ex quarum accurata abfolutaque cognitione creantur atque jeftimantur veri Philofophi atque Naturs Magillri. Hucufq; quod egomet ipfe vidi & feci.id defcripfi , excudendum curavi atque vobis , Candidi Le<aores , ex mcraliberalitate gratis communica,
enavigct acque
novum cum
Philofophis
coeleftis
Hierofolymx
triumphantibus Canticum cantec.
Participatum abeoqui
Veiirum fum Omnium
FideliJfimHs addi^lijfmufque
vi juxta illudSenecae: Inhocfcire alicjuid defidero
JOHANNES FrIDERICUS HeLVITIUS

Medicina: Do6tor Hag Comicis.
doceam. Si curn hac Sxceptione detur Sapientta , ut illam inctu/am teneam , abjiciam. Qîicunquc vero de vera Veritatc rei dubitat , tantummoalios
&
Pradicus
S-
SUBSECTIO SEPTIMA.
KLC\ilM\js.yhocefty Variorum AuTHORuM 5* Wt&ferUm lurifconfultorum ludicia '\R,efponfa ad ^luAfiionem ^ An Alchemia fic Ars legitima ? colligente Ioh.Chrysippo Faniano.
DÎuRE Artis
Ex
Evvl ^xfX[*xl
Jâ>
ta.
Atque hxc omnino
clariffima fiint experientia,
Sybilla.
(if*l
,
qua: manifefte Graece produntur. Siibjiciit deindc,

V0 f*i
TiTfXirvKAxSoi
Ai Tff XI TTÛTXi:
Sl/0
y^XIX/A.xT iîl(nv i!t5->I,

( Vill
A< AOiTTx] Ss TOC hOttiSX.
X^ÛliX
TX
TTiVTi
,
ajutvTo;
S'
ocfnSf^ni-jiXTovTxhîia-i SJf
ox.t(
ilfA^t j
quod cx his quinque funt mutx ui. intclligamus quatuor tantum elfe vocalcs xno: reliquas quinque appcllavit mutas, id eft: non vocales, qua? func ^ a-vKv. Inde addit , quod numerus , qui liceris his
, ,
Kxi TÛ
TfiiTg
haaihg
io-n
<ri/vT
STrla
yva^
Ss tiV
iignificacur muciseft ix.xttvTuhi^n

Ssf
,
cy.Tui k^ rfiT; iix,x-
Ovx, xfArUtiT^
t^j ttx^
ifjio)
(ro45'>)J.
id cft
bis
cencum
&
octics acque cer tribus

eft
decadibus continetur :quod

Interpretatie ex Cardani
novies atque ofties

,
LiB.de
varietate rernm.
X.
Ca?. LII.
in
hos fermoncs incfdiftem U probari hanc artem illuftris Emarus Ranconectus prxfes Lutetianus demonftravit carmineSibillino :adeoque ad amudim , ut cum ambigua foleant elTe talium refponfa, hac in
caufa clariora folis luce a:nigmatis verba fuifie videantur. Icaque quse illcdoftus vir miro cxpreffic arcificio , prout ab illo accepi , dum Lutctia: ef.
deccm,hoc eft centum feptuagiiita ut totus numerus fit C C C L X X. is autem fignificatur quinquc liceris mucis, fi eam qui replicacur id eft, femcl tantum fumpferis. Nam afiumptis po-v>t,, tantundem conficitur; apudGra?cos p, fignificat C. *, CC.v,L.)c,XX. collefta faciunt CCCLXX. Indc fub jungit c-vvt' iwl, quod eft t CCC fignificans t & iwlx fcptcm fcilicet dccades, nam refertur ad
,
fupcriora.SoIum videtur elocucionis congrua racio tribus modis repugnare Sk iKXTcvTtiîi , & jsr-i StjtaSs? & o-vv pro cum. Abjicit aucem, v alterum:
Sibylla haud dicat & proxfcu y. legit, codex habet a-vv xwtw, quod eft, cum feptem fcilicec addicis dixit quod tacile vcrum cflc poteft inter x & "* parum intereire , quoad formam. Tandem concludit qui hoc noverit , non erit fu fapientix cxpers. In quo & illud mirum videri poffet, quod tam procul vates abfcedat a propofito. Sed haec & ma jora longe funt vatum privilegia, 8c maxime lymphaticarum & fanaticarum. Accedic illud quod res ipfa verbis , & nominis expofitioni
cum hoc
fubjungam. Ea autcm funt ivvix ypxixfxxT ix," , &c. uc fupr. Dicit igitur elFe nomen novcm conftans literis , quod quatuor continet fyllabas quarum tres primar duas tantum continent literas, reliqui reliquas,fcil tres. in hoc nomine dfi<rivix.!>v, videntur omiiiapulchre congruere: nam quacuor
fem
T.
Nam
conftat fyllabisi^,
-4. vz, jcoi'
quarum primae
:
tres
duas
tres
fiiigulae
:
quarta Sc ultima, continent ita uc finc in univerfum novem elemenlitcras
congruic
Lib.I.
congruit , ut alfas docuimus argeiici fimilicudinem craalic
:
Sca.
II.
eft poffe
Subfeft. VII.
permutarf. Crcditum
,
aurum
concinecur. Si
arfenico xs in auripigmento non hoc , aliud quippiam Si ,
nam &
eft
&
in
id fecifle
civitatis
ut
apud
aiite
illuftrifrimum
etiam quofdam Venetorum lYin-
cipem paucis
jus rei
bylla indicarc poceric valde ucile. Uccunque fic omnino vel admirabilis eQ incerpretacio ve! inventio: Saltem ut non indigaa eflet libris de fub-
aquodam
annis aiViftentibus fapientibus Tarvifano pharniacopola, cu-
adhuc mancnt veftigJaCumqiherbarum fpe,
jam non perfedi effer.t. Sic igicur in arfenico fundamentum alicujus prxfenris ucilitacis
tilitate
fi
i!li
quidam inviccm vicilTim permutencur haud mirum videridebcc mctallapermutari pollc. Verum hon ita fe res habet, nam aut nuUa aut oninia
cics
polliint
acque inicium opcris,ficut in calclianco inirium tranfmutacionis ferriin zs ,nam confeftim color
inviccm permucari. Ferrum enim
&
a-s
&
cum ambo pondere
&
tcnuitate fimiiia exiltanc,

refiilat
immucatur.
Ex
Thorna Aqninate
in lib.
AriHot. rneteor^.
nullumque corum ignibus tent & duricicm ex altero

, :
ad finem^. Metallorum propinqua materia funt fu!phur & argecum vivum ficut Alchemilli dicunt.ita quod in locis lapidofis terra-, per virtuccm mincraiem generantur diverfa mccalla, fecundum diverfam commixtionem eorum unde etiam ipfi AlchemilKT pcr veram arte m Alchcmix fed tamen difficilem propter occultas operationes virtutis ccelefiis qux mineralis dicitur , qux ex co quod funt occiiltE a
:
, fi coiorem mualccrum polfunt traduci aut vere aut faltem abfijue manifelto difcriminc rcliquorum metallorum nullum in aurum & argentum mucari poteil: , folum illud dubium eft , an argentum in aurum poffit mutari ? quod ficri pofle exiftimo nam argento ut aurum fiat dcfunt denfitas , ob quam ponderofius fieri oportct, & color ut hsEC metallo addi polluntjfi deniius rcddatur argentum pingoedo abolebitur, & ignibus melius refiftet , atque , ut dixi pondus ac-
in
nobis imitari polVunc per pra-didia principia, vel per principiata ab ipfis, faciunt aliquando veram
quireC.
Et paulo
pofl.
generationem mctallorum.
.v eodem
Si
fec illicitum
in i. 2.
tj.
ly. art. 2.
,
videtur aflecutus pharmacopola ille Tarvifinus ,qui coram Principe & fapientibus Rcip.
Quod
autcm per Alchemiam
fieret auriim
,
non
ef-
Vcnetx
argencum vivum
in
aurum commutavic.
pro vero vendere quia
nihil
,
prohibet
artem
uti alii.]uibus naturalibus caufis
ccndum veros
dicit in
lib.
3.
&
nacuraics effeclus
8.
de Trinit. cap.
ad produAugulL de his quse arte dx.
rURlSCONSVLrORVM ET
in V.l.D.Resforifa
ficut
SyMMORVM & Coriflia,ad ûafionem

fit
monum
fiunt.
An Alchemia
ars legitima
Ex eoiem in z. 2. ^. <)6.art. i. Qiiod fimpliciter adhibeancur res naturales ad aliquos eftedus produccndos ad quos putantur naturalem habere virtutem , non cft fuperlticiofum
,
Ex
Oldrado
confii
74. defortileg. num.
i.
vel illicitumiisrcbus vei cftedis uti.
Ex
Chcmia
cit
Suida, in diclione
^.iiuei'*.
Alchemifta peccet, vel fit ars prohibita?Et: vidctur quod fic. Et quod ars Alchemia fit prohibita.quia dicit tcxt.26.5. i.c.epifc. & quod quifquis credic pofle fieri aliquam creacuram auc
in mclius mucari auc transferri in aliam fpccicm,auc in aliam fimilitudinem , nifi ab ipfo crcatore , infidclis eft
AN
t\x
fic
auri& argcnticontedioicujusiibros
Diocletianusconquifitos cremavit,propcerea quod yEgyptii res novas advcrfus illum moliti fuerant quos duritcr atquc hoftiliter tra6lavit eodcmque
:
&
mifta: funt
multa difccntes
pagano deterior. Prscterca ifti Alche, & ad veriratem fcien
temporc libros de Chemia
auri argenti ab antiquis fcripcos conquifivit , atque inccndit: ne deinceps ./gyptii arte illa divitias compararent , neu
&
nunquam pervenientes 25 y 5. nec mirurn. Et dant occafionem multis deceptionibus. Ncc cft lcientia quiducat ad pietacem, ut confuevit dici
<r.
pecuniarum abundantia
confifi
deinceps adverfus
Seâsf
in aftrologia
Sorti. c.
(jui.
^7. difl.fi
(juis.
&
no. Inn.
a.-.
de
Romanos
rcbcUarent.
Non enim
lih.
poHet
fieri finc
auri deco-
Ex eodem
Vellus aureum
in
diWione
îone qui videtur a

,
jure prohibica C. de
zAuri
,
quod Jafon per mare Ponticum
puh. perfe.
um Argonautis in Colchidem trajicicns accepit, & Medcam.êtz regis filiam. Hoc autem non
utpoctice dicitur fcd libcrerat in pellibus confcriptus , coutinens , quomodo per Chcmiam au,
contrarium vidctur quod ifti qui e iânno vcl plumbo vcl alio vili metalio producunt aurum vel argcntum dum tamen hoc non faciant per arccm magicam vel aliam Icgibus odio1. 1.
x. In
rum
conficeretur. Verifimile eftigitur illosperid
tempus vellus aureum nominanle propter fruftum & emolumcntum, quod ex eo libro percipi poterat.
fam: ut dicic lcx C. de thefaur. 1. 1. lih. x. non funt reprehendcndi, fed pocius laudandi Ifti funt metallarii, qui labore proprio fibi Reipub. commoda
.
&
comparant. C. de rnetail. 1. 1. lib. jti. & jurapropcer publicam utiiitatem, quse ex corumofficio vidctuc
, favent eis. Nam polfunt invito Domino ingredi fundum alicnum admet allum inquircndum. C. de wetalU l.Z(j l. quofdam. Et ibi no. quod alias
Aurum
:
Ex Vlinio lih. 54. ca^ 4. facicudi cft etiam una ratio ex auripig.
rcfultare
excoqui magnum pondus: & planefecitaurum cxcellens: feditaparvi ponderis , ut detrimentum fentiret illud proptcr avariciam expertus; quamquam auripigmcnti libraE X 1 1 1 f permutarentur nec poftea tentatum
:
tnento invitaveratquc fpes dilTimum auri quamobrem
Cajum Principem
juffit
avi-
non
liccret
de actfuir. rer, Jorn.

(
nec
ipfi
dicunc
)
unam fpcciem mutari in altcram
ut eis imponitur
quia hoc non eft polTtbilc. Sed dicunt quod ex una fpecie metalli ( fcilicet ftanno ) poteft aiia fpecies mctalli ( fcilicec aurum)produci. Neclioccft in-
ab ullo
eft.
Ex Cardam lib.fubtil.
Quod tamen permutari
vifum
eft
,
6.
mctallapoffint, multis ob experimentum xris jam fuperius ad,
duQum. Vidcntur etiam permutare colorem

pondus ad igncm , quare
&
Nam & vidcmus quod quandoque cx morcua producitur viva ut videmus in vermibusexquibus produciturfericum,& aliis pluribus. Et ex herba producitur vitrum Mulro magis ex mctallisj in quibus cft major convenientia & fiiriiconvenicns.
rc
:
& fubftantiam
verifimile
litudo.
Nam
( ut ipfi tradunt.
&
S
babetui in libro
Tom.
I.
depro-
212
Bibliothecx
Chemicx
//?'. ']inb.
CuriofaE
de propiietatibus retum in C. de .^lchemia ;.omniametallaproceduncexeodemprincipiofcil. ex fulphure & ai gento vivo. Sed ex virtutc clementorum quaedam habcnc majorem influcntiamin uno locoquaminalio.inunamineraficlUnnum.inalia aurum, & fic de aliis. Cum erô ars imitetur natunon videntur ram uc ff.de adopt. l. ft adopcio iltam, qux virtutem pcccare.fiper ifti AlchimifisE
,
meliorant metallum in mctalkim pretiofius , cum ambo ejuidem fpeciei & pnncipn tucrint. Facic
tol. obl. fofi. prtnc. conlentaneum eft quod vcrbis inducûm d!. Aug. dicit tn lib.de cwic-'Dei, quod func m Kbus corporeis per omnia elemcnta quxdam femjnaria: ranones occulcs .quibuscum data hierit opportunitas temporalis & caufalis prorumpunt in fpccies dcbitas fuis modis & finibus. Habctur hoc ad htteram z6. 9. nec 7ntrHm,ante medittmc^p.itenwldcn usquod non eft grandis pcena iUius qui etiam lcicnter dat Es pro aurojtenetur enim crimine Itellionatus,
mo.
verbis tolli
cft in htrbis
vel lapidibus
vel elementis volunt
de
fianno facere argentum.

principio
Nam cum
,
fintquafiex
habentibus fymboeodem lumfacilioreittranfitus /"/. 9/^. mod. toll.oblig.
&
fimilia
in
I.
Mult2 enimfunc
virtutes
infit<E
hcrbis
&
la-
cujus pcena
fin.
ff'.
efl
extraordinanajf depig.
l.
aEl.
1. 1.
/_
pidibus
16. ^.^/5.<:./j.lnfuntenim(
utdicitB.Auguqua:-
de critn.fieUion.
2.
Plus noftris ditbiis habui-
ftinus ) rebus'corporeis
peromnia elementa
occultx feminarise rationes , quibus cum data fuerit oportunitas temporalis & caufalis prorumpunt in ipecies debitas, fuis modis & finibus 26.^1.^. nec rniruin. ctrca fin. Si ergo ipfi hoc attribuunt Deo non videntur peccare. Pr^terca video, quod non eft magna pcena in eo qui dat , five obligat xs /o pro auro etiam fcienter. f. de fig. al. l. 1.
dam
mus magiftrum Arnaldum de Villanova in curia Rom. fummum Medicum & Theologum, de quo qui & magnus fcripfi de obferv. jeju. confilium
,
&
erirn. ftellion.
l.
j. e.x
Alchemifia virgulasauri quas faciebar, confentiebat omni probationi fubmltti. .v Andr. Ifernino, tn Ttt ftud. Qtt,'. funt regalia. Quid de Alchemia & AlcheirJltis jdic quod fi faciunt aurum fophifticatum non dcbere vendcre pro puro, quiaell falfitas. Necliberatur fopbifti-
tuarum defortileg. e.vtr. Sed juxta prxditâpotcft quseri de alia quzftione^ quam faclt &"pon[t Oldrad. conf. 69. numquid Alchemia fit prohibita & numquid eam exercen-
Ex Panormit.fuper e.
catum folvcndOj^ de pig.

bos.
a^.l. eleganter . ûi rcprojf.
elecliim non efl
amurru.
de
leg.
i-
1.
4. Si
ve
ro faceret verum aurum , non quod cudcret pecuniam Principis inde fine juflu Principis, hoc aurum
efTet facientis.
tes peccent.'' Ec videbitur quodfic. Quia una fpccies convertitur feu tranfmutatur in "aliam , cum
Quia non
eft illicirum
verum aurum
plumbum
eaiciatur argentum
vel xs
aurum, &c.
SedcitraDeumnemopotefiunamfpecieminaliam
tranfmutare: iit i6. <]. ^.in . înfyuM ergo. Oldrad. tamcn concludit oppofitum : quin imo una fpecies non mutatur in aliam diverfam, cum omnia metalla procedant ex eodem fonte , videlicet ex fulphu-
pro vero vendere. Nil enim prohibet artem uti aliquib. naturalibus caufis ad producendum veros naturales etfccius^, ficutdicitB. A\i%.deTrinit.d&
&
his
qux
arte
dimonum
fiunt. h. d.
Thomas
2. 2.
q.
melior influcntia re & argento vivo. lapidibus quibus infunc & herbis aftrorum, & cum ( meunafpecies naturalicer virtutes)potel1: multi taili converti in a!iam fpeciem magis pretiofam
Sed ubi
eft
de his qiix fiunt circa voluntariam permutacio ncmcf.i.^nidde y^lchemia addc. utrum liceatfacere Alchemiam dic fec. Oldra. in confil.fuis quod {\c dummodo non fiat per artem magicam vel per aliam artem legib odiofam. Vide 'mfumma Ari'
79.''
gel.inverho , Alchemia Bart, abhor. Ex Baldo Perufino, in eundem Tit. feud. num
:
y.
notandum. <quod x fohan. zAndr.

eft
tit.
in addit.
ad
Specttlat.
de crim.falfi.
De Alchemiftis dubitari folet, an incidant in poenam fahl quidam eis adaptant verba Pauli i. Tim.
:
Item monetx id eft , auctoritas faciendi monetas publicas. And. de Ifer. qua:rit hic de his qui & dicit quod C\ impenditur faciunt Alchemiam tantum pro tanto & tale pro tali , dne. aliqiia falfificatione formjc vel materii, non punicur Alciie, :
nec mirum ibi & JUXta PaulifcntentiamSic. fimiliter multisdeceptionibus dant caufam: nec cft fciencia piecatis 57. ^/?. artem ubi ad aurum fi quii. dicitur etiam illam
4. in prtn.
qtiit.
Vtde 26.
cj. 5.
mifia
quia
eft
ars perfpicaci ingenio inventa
&
tanquam a philofopho. Super hoc ctiam confujuic D. Oldrad. confil.fuis & loquitur Jo. And.inad,
dit.
ad
Spedil. in ruhric. de criminefalf
tenditur non fierifine auri decodione ,quodeft lege prohibitum C. de aur.pub. perfec. L i. lib. 11. In contrarium qui ex magifterio artis, fine arte magica , vel alia lcgibus prohibitis C. de thefaur. l.
, :
de vili metallo facit pretiofum,commendanduseft, quia in hoc auget rempub.C. îtf

nnica.lib. 10.
metal.l.
i.
lib. ii.
&
ifti
mecallarii privilegiati funt,
contra pra:a!Icg. /. itn.de thef &jf. de accj. rer. dom. ,/.3. ut ingredipo(Tintalienum fundum eo invito & eod. tit^.de metal.l. 5. nec mutant unam fpeciem in aliam diverfam , fed unam metalli fpcciem fa. ciunt meliorem ut de fl anno vel xxc argentum vel aurum: necmirum cum videamusex vermibus produci fericum , ex herba vitrum ut habetur in Itb. de prop. rerum ubi de Alchemifta: quia omnia metalia proceduut ex fulphure & argento vivo Sed
,
TraH. de empt. num. 8. Sed hic quxritur incidenter,an Alchemifta, vel faciens Alchemiam, puniatur de falfo? Dicasquod non;quiaeft ars perfpicaci ingenio inventa ubi expenditur tantum pro tanto & tale pro tali fine aliqua falfificatione form^ vel materia: , fecund. Oldrad. in eonfi/iif fuis, ut referc Andr. de Ifern. Bald. in d. c. cjusfint regal. Idem etiam tenet Jo. AnZ>. S. Sever. in
Fabiano de Monis
(^ vend.
cjudtfl. j.
&
dr. in addit. Spec. in tit. de crimin.falf in rub. hoc infuper firmavit Abb.SicuI. in c. 2. de fortileg. ubi
allegat.
fec
a Deo z6. tranfmuratur tamen hic unanon c.epi/copi, in ^.^. aliam cum omnia metalla procedunt ex eodem fonnifi
Oldrad. in confil. 6g. quod una fpecies in aliam commutari ,
licet
non pof-
tu
&
origine, fcilicet ex fulphure
&
argento vivo,
ex virtute elementorum major eft influentia in uno loco quam in alio , ex quo evenit quod uno loco vel minera, fit (tannum alio argentum alio aurum. Cum iaitur ars imitetur naruram f. de adopt. /. adopt. non%identur Alchem peccare, Ci per virtutemherbarum, lapidum,veUliorumelementorum
,
, ,
fed ubi eftmelior influenrja aftrorum , ibi producitur metalliim pretiofius , unde pcr influentiam
aftrorum,& cum herbis & lapidibus pretiofisquibus infunt multx virtutes poteft una fpecies me,
talli in
dum
aliam tranfmutari magis pretiofam eum. Sed adverte quia S. Thomas
fecun/tffi^4
fetundA
Lib.I.
fecmdxq.yj.
vera
iiti
,
Sea.II.
Subfed. VII.
2ij
dicit.
hocverum quandofcirecurars
,
latentem dicit Tho.
&
fieret
verum aiirum
quia nihil prohibcc
qus vendicur
tn 2.1. q. -jj. art.i. circa rcm triplex defcdtus confiderari poteft.
non elTe cutum ,(i alchemicum pro vero, cum mulca: daretur aurum inlint vero qux func in non in alcheproprietates
arte naturaii: alias dicic hoc
unus fecundum fpccicmrci, ut fi vendatur aurjchaU Cum pro argcnto , aur vinum aqua mixtum ficuc
purum:ahus detedus
inico, ut Iftirtcandi
lendi.
,
& multas infirmitates

Alchemiu.
depel-
Albfrico de Rofate in Diîon. in verbo

fit
Alchemiaan
vide
licira? vid. infr. tAUhemia,.

'Verf.
&
eft fecundum quantitatem ponderis vel mcnfur^c , ut Ci quis fcienter ucatur pondcre dcfedivo, vel menfura injufta: ccrciusdefeduseftexpartequalitatis, puta C\ animai infirmum vendacur quafi fanum. In his tribus cafibus fi venditor icicnter offendcric, fraudem commitcic
infr. emptio.
fic
j). 5,
.mia
reprobita , & deturquod fic: quia fi quis crcdit polfe fieri aliquam creacuram , aut in melius transfcrri in aliam fpeciem nifiab iplb Creatore, infidelis eft & pagano deterior25. <]. ^ cap epifcopi circ.z fn. Irein Alchemiftje multa difcunt,&ad veritacem fcientix nunquam perveniunt e c. 7. quia nec mirum circa medium ex quo dant caufam mulcis deccptionibus , nec eft fciencia quas ducic ad impiecatem, uc confuevicdicide Altrologia<?r. 57. dili. c.fi ûis &. no.
ars
,
ex hoc patet. An Aichean Alchemilta peccet ; vi-
& tenetur ad reftitutionem. uon peccac, tamen cum ad ejus notitiam pervenit , tenctur compenlare damnum emptori. Etex eopatetquod iliicitum eft vendere aurum vel argcntum alchemicum pro vero , quia non eft purum , ficut eft verum aurum nec habec omnino eafdem proprietates ficuc eft laetificandi
venditioeft illicira,
Si vero ignoranter,
,
:
&
nec vaiet etiam concra certas infirmitaces ficuc verum aurum. Si vero per Aichemiam fieret verum
aurum non eOet

,
nihil prohibet
fis
per/Kof.
poreft
e.vt.
de fortiieg.
c. 2.
Alchemia enim non

,
illicitum vendere pro vero , quia artem uti aiiquibus naturalibus cauad producendos veros & naturaies eftci5tus,ficuc
fieri fine auri
decoftione
qus videtur a ju-
dicic Aug.
re prohibita C. de auripub. perfecut. l. \. lih. 10. In contrarium quodqui e ftanno velplumbo , vel alio vili metallo producitaurum vel argent. dum tamen hoc non faciac per arcem magicam, vel aliam legibus odiofam uc dicit /. i. Uis. 10. de thefuiir. non ell reprehendendus tales enim funt metallarii , qui labore proprio fibi & Reip. commoda comparant. G. de metal. 1. 1. Hb. n. & jura propter publicam utilitatem qux ex eorum officio videtur refultare, eis favcnt. Nam podunt invico domino ingrel. qmfdi fundum ad acquirendum metallum l.z.
:
:
lib. de Trtnit. De his cjuce arte Dsmonum fiunt. Ex Alherto Brmo in traBatu augmenti & diminut,
ruonet. tn i. prafnppoftione ?iHm. 13. Cr 14.
J uxta prxdida h jbemus advcrrere , quod in moneca uc fic proba, cria principaiirer conlidcrancur, icii. maceria, forma & a;ftimauofcu valor, juxca /.1.
conjunEla ifin.cnm ibi notatis C, de ver. num.lib.
1.
Et
&
dam
& ibino. quod

i.
alias
non
liceret ût ff.de

lib. 10.
accj.
re dom.
1.
&
d.
1. 1.
de thefmr.
nec
ipfi di-
Baidum in cap. (juamo de jurejurand. Debec enim primo maceria elfeproba d.l.i.^ l.\. %-\.jf. de contr. empt. cr d. c. quanto. Unde non licerec de Aichemia cudere monetam.quod eft intclligendum de Sophiftica non de ea qux rcperitur efle verum aurum vel arg. quod effe poteft juxtanotat. per
noc. per
,
cunt unam fpeciem immutari

putatur: quia hoc
in aliam, ut eis
im-
Joan.And.
non
eft poifibile,
fcd dicunt
quod
in addit. Specul. in Rnbr. de crimine falfi, qui refert tacico audore verba Oldra. cujus folet
,
cx una fpecie metalli, poceft aiia fpecies cransfer- elfe fur. ; confl. 74. incipience an Alchemifia Et ri , ut aurum vel argentum. Nec hoc eft inconvelatius Joan. Aud.inc. z.dejortil. Et Bald. & And. niens , nam videmus aliquando ex re viva produci de Ifen. in c i. in tit. qmfmt. regal. in ufib. fend- Et mortuam, ut in vermlbus producencibus fericum per S. IhQimmfecund. 2. quafl-.gz.unde concludunt & ex herb.- producitur vicrum muito magis in me- Alchemiam elfe veram fcientiam & permilfam De tallis in quibus major eft conveniencia. Nam ipfi quo aiiquid per Aibertumdc Rofate in Di8ion. in.> dicunt & notanc in iibro de propriecate rerum de verbo de Alchemta. Et dicit Joan. Andr. ubi fnpra , Alchemia, omnia metalla proccdunc ex eodem quod fuo tempore fuit magifier Arnaidus de Villaprincipio (c. ex fulphure & argenco vivo fed ex nova, fummus Medicus ^'"Thcologus & magnus vircuce elementorura qusdam habent majorem in- Aichjmifta, quiper illam ?.rtem facicbat virgulas fluentiam in uno loco quam in alio , & in una mi- aureas , quas confentiebac omni probationi fubncra fit ftannum , in alia argentum , & in alia au- micci. Ec fccicin illa fciencia librum unum.qui mille rum : & fic de aliis. Cum ergo ars imicetur natu- homin es depauperavic , auc quia non verum auc ram, utj^. de adopt- 1. adoptio. non vidcntur Alchi- quia non intciiigitur. Et cum haberem quendam foiniftje peccare, fi per virrutem herbarum lapidum cium in iegibus.multum infudancem in ilia arte vovel elementorum faciunt de ftanno argentum:nam, lui videre unum mirabile experimentum ad effecum fint quafi ex eodem principio & fimilia in ha- (ftum , ur plura fcirem. Nam habuimus nobifcum bentibus fymbolum facilior eft cranfitus. fnfl.qnib. unum antiquum Alchemiftam pauperrimum tamen. mod. toll. ebl. . 7. multa: enim funt virtutes infitx Et me prefentc ille meus collega reduci fccit unam herbis & lapidibus \6. ^. ult. c.fin. Infunt enim ut unciam argenci pretiofidfimi ad infiar auri in pondicit Auguftinus rebus corporeis per omnia ele- dere, fufionc , cum malleatione falvo colore quia menta, quadam occulcas femiaari2rationes,quinon erat croceus fcd mucatus , ad inftar plumbei buscum dacafueric opporcunicas cemporalis&cau- coioris. Et iile collega meus habcbat modum danfalis , prorumpunt in fpecies debitas fuis modis di coiorem ei croceum. Et iila materia patiebatur & finibus vigefmafexta gi, g. nec mirum circa fi~ & fuftinebat aiiqua expetimenta fcd non extre,
,
ego ipfi attribuunt Deo non videntur peccare. Et non eft

,
nem
er decima fexta q. vnlt. circafin.
fi
magna pcena
fcienter
,
fi
oppignorafti xs pro
aEl. /.i.
auro etiam
(}ell. l. 2.
utj^ depig.
qt de crim.
Idem Alber. in
Diiio. in verb. emptio.
experimencum & admixtatantundem auii pretiofi videbatur aurum viginti charaSerum & plus & minus fecundum quod iila materia erat melius difpofica. Ec quidam magnus Prjelatus, ae mulci anciqui Alchemix miraci fuerunt de illo ex,
mum
An vendicio reddatur illicita & defe&um rei vendic vel propter
invalida propter
ejus bonitatem
fe
pcrimenro. Et unus antiquus Alchcmifia putans divicem , putabac reducere illatti materiam ad
,
veram
214
veram fpecicm
auri:
Bibliotliecae
Chemicae Curiofae
procedunt ex eodem principio fcil ex fulphure & argenco vivo , fed cx virtute elementorum qux habent majorem inlluentiam in uno loco , qiiam ia aiio, in unamincra fit ftannum in alia argentum. Cum ergo ars imitetur naturam; ff. de adcpi. I. adoptio. non igitur eft peccatum fipervirtutcm qua: eft in elementis aut herbis Alchcmiftx dc ftanno volunt facere argentum Quia cum fic in eodem principio , & inhabentibus fynibolum facilior lic tranficus. Infl. cjuib. tnod. toU. ohl. . i. Cuni nni!t
.-
&
non potuit
putavitque
tot viri
ipfam artem illuloriam , maxime ex quo inquadragintaaucqainquagintaannisnonviderant
experimentum quod niliilominus videerat fophifticum. itaut aliudexperimentum matePrincipe re noluerim.Nec liceret inconfulto
tam
notabile
riam
arream immifcere in auro vel argento

per
l.
cuden-
do
ûicurique nttmmos,ff. defalf

fal. monet.
& notatur tn
l. i.
C.
<j>*e
.v Guidone Fapa infmgttUr. ?88. . de lois. De hfsqui faciunt Alcliyiniam utrum debeant pufinealiniri ? Dic quod non. Dum camen faciunt
materii vel formx quia eft ars pro Ica di, tanquam a Philofopho. adinvenca ingenio cunt Andr. ifern. & Bald. tn c. i. cû^funt regal. refert Baldus Oldradum fic confuluifle in fuis con-
qua
fdlfitate
&
filiis.
de argent.pret.quod foh. de Platea in l.i.ca.ad 7^.0.

thefaur. infert. Itb. lo.
Qusero incidencer diSum eft fupra de perfecutoribus &excodoribusaurinaturalis,quiddeperfecucoribus auri artiticialis, an Alchemiftx tale au,
& lapidibus 16. ij. 5. nec mirum.circa rnedittm. Scd his non obftancibus , credo quod fitiljicita, ex multisrefpedibus,cum primo, quianullusinvenitur, qui habeat veram hujufmodi artem licet dicatur de mulcis : Sed faifun ex experientia , tum quia videmus, quod communiteripfam faciences mulra confumunt , & a communicer accidentibus eft ftandum. Unde de ipfis dicitur 2. ad "Timoth. 5. femper addifcentes , & nunquam ad veritatis fcientiam pervenientes expevirtutes fint infitx herbis
, :
rientias multas faciunt,
& nunquam adperfedum

:
attingitur
tempus vitamque confumunt
nec id
rum
licite perfequancur & mittant falfum, Jo. Andr.
folvi poffit,an
vero com-
quod operanturhabet veritatem cumauro velargento

funt
,
in add.fpcc. in tit. defalf.
fed folum apparentiam. Ideo fimpliciter
commendat Akhemiftas, qui ex magifterio artis, fine re magica vei alia lege prohibita. /. mic. C. de
metallo faciunt pretiofum, nec muThefaur. de tanc unam fpeciem in aliam diverfam , fedunam metalli fpeciem faciunt meliorem uc de flanno vel
vili
condemnandi Alchemifti. Et hoc cvidenter

,
probarur quia nemo in publico eami vult facere ut appareac quod male agant, quia odcrunt luccm. Ec fi aliquando aliquid veri faciunt, aut tit cum damno computatis expenfis vcl ex aliqua decep,
aere
aigentum velaurum: procedunt enim omnia
mctalla ex fulphure
& argento
vivo
fed ex virtute
,
Elementorum in uno loco fit ftannum in alio au* rum, in alio argencum , & fic de fingulis. Cum igitur
non
imitetur naturani. / adoptio ff. de adopt. peccant Alchemiftje , fi per virtutem herbarum,
ars
lapidum , vcl ahorum Elementorum , unum vile metallum in pretiofius teducunt , cum ambo fuerinc ejufdem (peciei & principii. Infunt enim rebus corporeis pcr omnia elementa quidam feminarii racionesoccultse , quibus cum data fiierit opportunitas temporis atque caufalis prorurnpunt
in fpecies debitas fuis modis & finibus ; dicit lex. 36.y.j. nec mirum. Et de ifto Alchemifta vide Andr, de Ifern.&Bald. in tit. qu fintregal.col. lo. Quia tamcn talis operatio multis fubjacec deceptioni-
tione imponeudo aurum verum , vel aliqua fallaciadiabolica, quae ut eos attendere facia^ hujuC modi , facit eis vcrum aurum ex appofitione auri veri occulte aliquando. Cum ergo ht tale excrcitium contra utilicatem publicam , ut patct ex confumptione rerum , & quia ( ut communicer ) faciunt ex his monetam falfam. Ideo fimpliciter funt
condemnandi eam
Conclufio f.v
facientcs.
Hieronymo de Zanetinis,ûa disfutationi
er argumentts Angeli reffondetur in c. i. Ex. de accufat. An Alchemia fit peccatum , ars reprobata.? Alber in DtU. juris civ.in Ver. Alchemia arguit Jo.
&
&
And.
in addit. ffec. in
tit.
in cap. 2. defortileg. 8i
de crim.falfi. Jo. de Ana. per de Anchar. in c i. eod.tir.
nec mirum, nec eft fcientia pietatis 37. ejus exercitio , confulo ab abftinendum.quamvis magifter Arnaldus deVilla-
bus
ut
d. c.
difi.ftcjiiisGrammaticam
nova fummus Medicus
&
Theologus
&
magnus
Baldus in c. i. tjuafunt regai.Sc Tho. Secundafecm d q. 77. ar. 2. & finaliter videntur tcnere , quod non videncur peccare, fi attribuunt Deo: quia non mutant unam fpeciem in aliam ( ut eis imponitur) quiahoceft impoffibile .Sed dicunt quod tx una
fpecie metalli
(
Alchemifta faceret in curia Romana virgas aureas quas confentiebat omni probationi fubmicti. Hxc quidem opcratio fi in piam caufam convercendam peragatur Dei omnipotentis permiffione perficitur, S*. ncc mirum %S. nec ideo quifquam, & 37. difi.
,
fcilicet ftanno ) poteft alia fpecies
legamus.
SequitHT contraria diffutatio Angeli verbo eyi lchemia.
infumma
in
Alchemiam Refpondeo quod fic dummoOldrad. velper aliam magicam nonfaciantperartem do
Utrum
liceat facere
.?
in confiliis fuis tenet
legibus odiofam , ut dicit /. unica. C. de Thefaur. quia tales metallarii funt , qui labore proprio fibi & Reipublica: commodo comparant.C. <if wf-
&
lall.
1.
1.
&jura propcer publicam
utilitatety)
qus
cx eorum officio videtur refultare, favent eis pofilmt invico domino ingredi fundum ad mecalnot.C.de^ l. <juofdam & lum inquirendum /. 5. de accj. rer. un metall. quod alias non licet d. l &ff. hb. de proin dicitur dornin. /.3. Ratio eft quia ( ut
ibi
,
Nam
&
metallifcilicetaurum vel argencum produci, Nec hoc eft inconveniens. Et videmus quandoque quod cx remortuaproducitur viva in vermibus, exquibus producitur fericum, Nam omnia metalla proceduntex eodemprincipiofcil, exfulphure & argento vivo fed ex virtute elementorum quidam habentmajorem influentiam in uno loco quam in alio, & in una minera fit in ftannum in alia argentum in alia aurum , & ideo eft licita dummodo non fiat per artem magicam vel aliam legibus odiofam /. I. C. de thefaur. lib. lo. Sunt enim laudandi. Adde tamen fummam Angelicam, ver. Ahhemia. qu tenec , quod ars ifta fit illicica ex multis refpedibus tum primo quia nullus invenitur qui habeat hujufmodi veram artem, licec dicatur de muU rum quia videmus, tis ,fed falfumex experientia quod communicer ipfam faciences mulca confumunt, & acommunitcr accidentibus eftftandum. Unde de ipfis dicitur illud ad Tim. cap. 3. c^ d. c.
: , , :
.
frietate rerum in v. dt
Aichem.
omnia metaila
nee mirHm z6. q.
5.
femper addifcentes
&
nunquam
ad
fcien-
Lib.
ad
I.
Se6l.II.
fal
Subfed.VI.
fale.
215:
mincrale proprieell:
fclentiarn vcricatis pervenientes. Experitntias
plum ponatur de
aut
fic
Nam^ûtait
Plioitis Hb. ji.)

fal
multas faciunt & ntinquam ad perfcdum atcingunt, cempus vitamque conlumunt. Nec id qtiod operantur iiabet vericatcm cum auro vel argento , fed folum apparentiam. Ec ideo fimpliciter funt condemnandi Alchemifta-.Et hoc evidenter probatur quia nemo eam in publico vult facere, ut appareat quod male agant : quia oderunt liicem & fi aliquando verum faciant , aut fic cum damno computatis expenvei aliqua dcceprionc , imponendo aurum vefis rum vel aliqua diabolica fallacia quse ut eos attendere faciat hujufmodi facic eis verum aurum , ex appofitione veri auri occulte ahquando. Cum ego fit tale exercitium contra utilicatem publicam, ut pacet ex confumptione rerum & quia ut communicer faciunt ex his monctam faifam , U' o fiin:
aut gignitur. In Polonia efl

,
in Gallia eft faiiiicium
&
,
hiijus
eadem
eft
tas natura
&
eiiicacitas
qux
illius.
Qîartum
eledrum
bunt
4.
elle
quod Plin non tantum

,
lib. j{. c. 4.
&
tnuttt alit fcri-
naturale. fed etiam fadicium,
De quo
ff.
faftitio
& artificiali
.
textus loûuncur
in
t.
de legat. l.i.-j.
voluntasjf. de acq. rerum dom.
duorum Inflit. de rer. divif.Q^\nx.fim cftargentum vivum , quod prididus Plintuslib. y.c. i. dicit elTc aliud nacivum ahud fadicium: & hoc ad alterius difterenciam nominat hydrargyrum. Guilielmus
.
Philandcr in commentariis Fitruvti quatuor ejus genera numerat duo nativa & duo fidicia atque ibidemoftendit & chalybem & fandaracham & seruginem & calchanrum & cinnabrium, alia nacuralia
,
:
.
pliciter funt
condemnandi
eair;
facicntes
:
Egove-
gigni, alia
hominum
arte confici.Qiia:
cum
ita linz,
ro teneocommunem opinionem Artem iftam elTe Jicitam , quia rationes Summx Angelica? non concludunt artem ipfam efTe illicitam , co quia nullus habcat arcem veram quia hoc non eft ex defe^Su artis , nec etiam alis rationes concludunt ut de
:
non abfurde concludere polfumas :Sicutars in tam multis aliis naturam imitari poteft, non efte mconveniens dicere
fubtilit.
1(5.
,
illam in auri
polle.
ne naturam imitari
fcribit,
&
& argenti operatioCerte Cardanus litro de multi dicunt fibi hoc ede co-
Alber.An autem lucrum ex Alchemia fit licicum , & venditio reddatur injufta , dicit Tho. ubifup. quod (i per Alchetniam fit verum aurum, non eft illicitum ipfum pro vero vendere quia nil prohibec uti arte & aliquibus naturalibus ad producendos naturales effeSus:
fe patet. Et
idem tenent Thom.
&
gnitumquodex
to adhibito,
cuprum chalchanCardanus eodem libro teftaturpharmacarium qu^^ndam Trevifanum , coram llIuftrifTTnio Principe Venetorum & fapientibus Senatoribu argentum vivum in aurum convertiffe. Verum eft:
ferro poteftfieri
&
autnonhabetveramfpeciem auri,& eftinjufta venditio poftquam cft aurutn fophifticarum.

,
quod Julius Scaliger negat fe id credere turargumeoto infirmo, vidclicet qnod hoc vidilFent quia tanta funt avaritia ( ut
,
fed nitifi
Veneti
ipfe icri-
Thom. Arfoncini I. V. Doôris de lure Alchemi<t

refhonftim^.
bit
) ut etiam cum Turca hofte Chriftiani nominis fcedus facianc , nunquam illum pharmacarium dimi-
Ad propofitamqusitionem
fi
breviter refpondeo:
facit jus (ut inter
fit li-
fiflcnt
fed tormcntis
eum coegidcnt artem fuam

in
cominunis Dodlorum opinio
revelare,
fortaflc
fe
&
forte
omnes peritos conftat jfequiturut Alchemia cita. Verum eft aucem antecedens: quia Oldr. Bald.
verifimile eft
gabalo fnfpcndillent. Sed pharmacarium illum fide publica
eum
ctiam obfide, aut

eft.
alia fecuritate fibi cavif-
Jo. Andr. Pan. And. Ifern. Alber. de Rofat. Alb. Brun. Guid. Pap. & alii complures , tam civilifts quam canonifts illam comprobarunt. Unusfolus contradicit Angelus , infua fumma angelica. Sed prscerquam quodunius Dodoris contra commu-
& providifie.Nec
certe de
omnibus omnia
, ,
fafpi-
cariiioneftum
Illudconftat
nem
nulla eft aucftoritas, ut
omnes
fciunt, certefuic
uruismagnuscanoniftaHieron. de Z^vetin. qui in 1. 1. de accufat. omnibus & fingulis fuis argumentis

exadliftlme refpondit.
perioribus feculis fibi quaeftuofam fuilFc qui eam artcm fadicarunt, prsdicarunt. In quibus fuerunt Albertus Magnus ComesTrevifanus, Augurellus , Avicenna , Gtber, Luilius, BonusFerrarienfis, Morienus ac Tolod.
innumeros & fufuilfc,& nunc elTe graves viros
&
&
Hiantinum ex Docftorum & Jurifconfultorum: ut omittam audoritatem Thomae de Aquino qui duobus aut tribus locis Alcliemiam apertilTime comprobavit.Plinius fuoijHe lib. i^. c. 4. fcribit Caii Imp. temporibus fuifle Alchemiftas. Neque ad rem pertinetquod di,
Hoc eft fundamentum adaaucSontate magnorum & clarorum
Videmus etiam
cit
mum
non
illorum arcificium non fuifle qujeftuofum. Priquia in quzeftione, an Alchemia fic ars licita? quxritur an fit lucrofa aut fmftuofa , fed tan-
fummus medicus. temporibus Joh. Fernelium in arte medicaPrincipemexiftimaturti yin fuo libra de ahdit. rer. caufezn6.^vc\ artem ad unguem tenuiff'e & in ea exercitatum fui(fe,quamvis circa finem joculariter ex tribus Augurelli verfibns incautum leSorem eludat. Uniusautem illiusFernelii authoritas aliorum multorum Medicorum contradicentium autharitati ( ut quidam dicunt ) prsponderat.
prasfertim Arnal.dc Villanova,
noftris
:
Sed principaliter & ante omnia in quajftione; An ars aliqua fit licica? confiderandum eft , An divino
aut
tum an
tur
,
jure divino vel humano prohibeatur. Deindequiafieripoteftut illi artifices,de quibus loqui-
humano
aliquo jure
fit
prohibita.
l.i.jf.
Nam licira'
aut illicitaita difcernuntur
non fatis
e(fe
periti fuerint
cum
alii
peritiores ef-
fc pocuerint,
ut vulgo dicimus, inter artifices lainter artif.f. defolut. Mirz artificioqua: Suidas de Alchemia
l.
fenatus f. de rebus dtib. l. i.&per c^ corporibns. Quantum addivinnm
de concubin.l cum de col/e^ tot. tit. f.

,
certe nullum
tam
differentiam
textum reperio
:
ubi Alchemia
&
auri confeftio
funt prxterea
&
fa auri confeftione narrat:

;
ront alere
quod jgyptii potuebellum diuturnum contra tyrannum
prohibeatur cum tamen ianumera vitia & crimina legiftatordivinus Mofcs in Levitico & Deute,
ronomioperfcqnatur.Nequeputo illum magispro-
Diocletianum, freti arte fua , ideft , artificio. Sed videamus alia qujedam argumenta. Scribic enim Arift. /;^. Metaphyf.i. 4. quod ars naturam in quibufdam imitatur , & quod multa naturalia
&
& auri alembicationes annuloargentive confe&ionem ,quam jocalium & rum & CECerorum ejnfmodi ornamentorum conhibuiire deftillationem
&
confici
& perfici arte pofTunt &

:
colchotar
&
cal-
chantumexemplicaufa nominat dicens quod illa duo attramenta ,non cantum nafcuntur in mineralibusjfed ctiam confici arte pofTunt.Tertium exem-
quibus Saiomon & alii Reges ornabantur. Qiîantus etiam laminarum & bra<aearum auri ufusapud populuai Dei fueritpraefertim in templo Hierufaleni , nemini ignotum eft. Qi.iantum autem ad jus civile , certe nulla litera in Digejits, Codice
flacuram
:
JnR.
2\6
Jnji.
Bibliotliecx
,
Chemicx
que
tn
Curiofae
Diana vagabantur.
)
vel NoVell. oftendi polTet,

Alchcaiias pertineat
qui ad prohibicio-
& pcr fylvas ac nemora cum

f.fiquidem facanas
(
Ita-
quin pocius Fuforum ars ncm comprobatur& laudatur & primiis dceoratur /. i. C. de excufai. artific. Sic Vafcularii fulorcs frcquenter nomiiuncur quafi artem ( fine controverlia )
,
inquir tcxtus
transfor-
mat fe in divcrfarum fpecies perfonarun;.Q_nare deridiculum eft texcum , qui de diabolica transforniacione perfonarum loquitur contorqueie ad
,
lcgicimam exercences.
deprxfcript.ver.l.Vnlt.
tn
l.
apud Labeonern%.
oblig.
ult.lf.
transformationes mecallorum
lerria
qua: induftria
,
& fo-
iede aur. 6~ argin. lega. Et de Metallanis quod ff. poteU ex non dubitari gitimam artem exerceant
de
&
adion.l. penult.
quorundam
artificuni fieri ponlint
line ullo
no
Cod. de MetalUrits lib. .vi.Quantum ad Jus canonicum , opponi folent duo texcus : fed facile eft utrique refpandere, Pnmus efl in f jpondent. Extit.
.
diabolico vel magicoartificio: ut Thom.de Aquiin pra:didis locis ollendit. Qinn eriam textus ubi fic fcrip. eft fub eadem ^c^. in C. nec rnirnm
,
tum
ta
,
efl:
hifunc rebus corporeis per
omnia elcmcn-
quxdam
,
travag. de crtminefilf. Ubi Papa Johannes xxii. Alchemirtasrcpiobat.nontamen eosmorce damnat, fed cantuiTi infamia perpertua. Sed texcus ille non cftinfinice& generalicer fcriptusde omnibus Al-
cum
falis
occultae feminaria: rationcs , quibus data fuerit opportunitas remporalis auc cau-
prorumpunt
in fpecies debitas.
illud
quod lcgibus
noftris
,
Addam ctiam comprobatur medicaaut rebus venenatis

,
mentum fadum
quafi ea
ex venenis
chemiftis Verum fpecialiter & proprie de iis tantUiO , qui ( ut cexcus verb.i proferam ) aurum vel argencum fophiftica tranfmutatione confingunt.
qax natura venerofa lunc arte & folertia emendari ,& commutari adfalubricacem polTinc, uc
de Mithricido innuit
na.
ff.
textus in
l.
ejnodf^pe
vsnt'
Qiiaread cosqai non reprobum,& adulterinum.fed probum & verum aurum conficiunt, textus illenon
pertinet.Sicut Joh. Andr. in addit. ad Specnl.tetta.tur, Arnaldumde Villa nova fuo tempore facere folitum virgas auri quas omni probationi fubmictcbar. Itaciue omnes Doftores tam civilillsquam cajionillsE non curarunc illam extravagantem Paps. uc fuperius diximus. ^^ûinetiam Jo. Augarel. Magnus Poeca,opafculum fuum de Alchemia libere dedicavic & prserencavit Papa: Lconi x. cui graciffimiim illud munus fuiiTe conflat. Hxc igicur ad illum texcum refponfio fufficiat: ut illud omitcam, quod multi hodie non recipiunt auaoricatem 11lius leginacoris, qui fuit Papa: & dicunt quod approbatur.eciam fi in uno capite auftoritasillius altero capite proximo.ubi de Francifcanis & aliis Monachis quaedam pro fuolibicu conftituic, & approbanda elFet /. qui non cogitur ff. de JHdic Al,
de eontr. empt.
Reftac illud argumentum , quod muki alchemiftx faciunt falfam monetam : multi etiam fuerunt fortilegi, impii, athei.necromancici. Dicitur etiam Paracelfus fucrunt maquod Raimundus LuUus
&
gicis artibus inquinati.
Horum difputatorum
nequaqunm
abufus
l.
lau-
danda
tanda Aliud
eft
piecas
,
&
probitas:fed tamen rogandi func
ut cogitent
etTe.
arcificu
vicia
arti
impu-
Quoniam
aliud eft ars ,aliud artifex:

aliud
eft
ufus artis
^Hitun^Hi^
e^/. feq.ff. ad leg. Corn. de falj. ubi ars monetaria probatur fed tamen damnantur qui nummos aureos aut argenteos tinxerint aut fiaxerint. Sic
:
in
/.
i.ff.
de extraord. (ognit. artis medicar pro-
tertextus quiopponicur
eft in c. epifcopi i6. ^.
j.
quifumcusdiciturexconcilio Auquirenfi& fic fcriptum eft: Qiiisquis credit poffe fieri aliam creatu-
ram
ant in melius aut in deterius tranfformari in aliam fpeciem , vel aliam fimilitudinem nifi ab ipfo
,
Creatore, qui omnia fecit.infidelis
eft.
Primum
quod
eft
ridiculofaeft allegatio ex confiho Auquirenfi
nunquam
fuit
auc
efTe
potuic Corrigendum
Aq]iileiensi. Sedmagis deridicula efl aliegatio iliius textusubi damnantur,quicredunc transformationem fieri in aliam fpeciem,Certe nibilo magis hoc pertinet ad noftram quiftionem quam quod
Imperator fcribic , poffibile eiTe res omnes in pecuniamconverti l.i. C. de conflit.pectm. Namtextus ille non loquitur de fpeciebus metallorum aut fimilium rerum fed de fpeciebus perfonarum hoc cft de mulieribus fortilegis, qua; dicebam quod no&a cransforpaabancuc ia varias fpecies animalium.
,
:
, inter quos tamen dicuntur elle impoftores.qui incantationibus& imprecationibus & exorcifmisutuatur. Sic Mathematica fimplicicer damnatur /. 2. C. de tnalefic. cum tamcn non omnes Mathematici damnandi fint , fed impoflores foli. Sic venenarii capite puniuntur in /. capitalium. . venenariiff. dt poen. cum tamcn ne venena quidem ipfa damnentur uc modo didum eft ex l. ûodf^peff. de cont. ernpt. quod fi artes propcer artificum abufumdamnandseifent, quasnamhodie probaretur.An Jurisprudentia.' in quafunt tot rabuls? an Medicina, in qua tot funt venefici.^ânTheologia, in qua tot funt fophift* ? Judicium igitur & deledus adhibeatur feparcntur palex a granis in area; mali pifces a bonis infagina: adulterini nummi a probis in Repub. Sophifticantes aurum vel argentum aperitis artificibus, acerrims contra falfarios monetae corruptores animadverfiones inquifitiones, informaiones conftituancur. Sed ( ut aic Jurifconful. ) alieni admiflfi poena ab iis quos nulla culpa contingic > removeacur. /. //. D. de btrt. damnat.
fefTores laudantur
&
S.
LIBRI
217
LIBRI
;
I.
SECTIO
,
III.
Termini Artem Jpeântes explicanttir,
SUBSECTIO PRIMA.
J.EX1CON
CHYMICuM
a/^/Wf
Chymico,
GuLIELMO lOHNSONiO
PR^FATIO AD LECTOREM.
O
pojfnm non admirari haheant , (]uod illi obtrudant
illurn
ûod Adverfarii Paracelfi , cum nihil calumniarum ju/le illnm obfcnre fcribere , (y' verhis excogiiatis ftta de ftudio arcana contegere folummodo accufant^ , uti Adverfarii de Johanne Baptilta VanlielmonC >
,
,
continue agitando er irritando

,
fua
promere^
in lucem proferre^
invidis inhianithus
mhlto fndore Cf fumptu , acûifita arcana de^ ettam fine gratituAtne volens nolens
palam patefacere flimulant. Sed ea jacn/a quic in hunc eminentem torferimt Virum, infetpjoi merito retorqtteantur, Nec pojfum non tncu/are Wierum iJMedicum JntttentetnVaraceKiun , dgrosfuos pene Hfcjue ad miracula cnrajfe^ , ûos ipfe nec potuit ,necvoluit , turpiter ah Oporino Iheophrafti Paracelfi amanuenfi emendicajfe Epiftolam^ , ^ttam poftea in lucem produxii , ut confu/to (^ de induflria verhaifliM
,
EpifloU invidiose torûendo , 'quam plura funt in ea Spiftola
^ finijlre tnterpretando
,
incomparabilis il/ius Ftri honorem conffurcaret
quan-
ad /audem Theophrafti , tjuam iju viiuperiiim pertinent , - i^Ha ibi vituperat , longe aliter inte//igendafunt <jnam vel Oporinus , ve/ a/ii interpretatifunt qtu Oporinus ipje, ambulans in prato ad Rhenum cum Michaele Toxite Medico, citm Bafilea Argentoratum una navigarentycum pcenttentia agnovit , uti ipfe Toxites teflatur icjuem etiam prodigiofig, memori^ Fullerus noflerjui b/itus eodem tramite invefligavtt , fine indagtne traduxit , ejui ft cum Scriptorihus de Paracello "U^/ um eius iibris confu/uijfet âcceffiumutuos inter Erafmum Roterodamum ,/ (yjwo /<i//or ) imparem , cr tnu/tos a/ios ejufdem temporii non Vu/gares Medtcos , Paracelfum /evi intuitu circumffexiftei. Sed Epiin Nofocomio sfenemtti , ab nyintiftite Salisburgenfe taphium Paracelfi in muro prope S. Sebaftianum Conditur hic l^hilippus ûreo/tu Paracelfus Infignis Medicina DoUor, tjui creUunu. Habet h^c Verha dira i//a vu/nera , Lepram-' , Podagram-, , Hydropifin , a/idjiue infanabi/ia corporti cont^gia , mi)rifica artc^ Jkflulit , (^ bonafua in pauperes eroganda , col/ocandAcjue honoravit. Anno Domini 1541- die Septembris 24. Vitam curn morte mutavit. Sed hc de Paracelfo fesi' tempore fufft iant. Si ohfciirior eflV2iKZ.Cc\[a%, e}iti
qtt
, ; ,
&
Scriptamagis intricatafunt êjHdm exi/iva/eant
afteijui
ingenio,ut faieri coganiur
tl/orum
infcitiit.
tribuen-'
dum
det.
ef/
a/toqui ea non dicerent obfcura
'fteiiditas dicipoffu.
Nec efl DoBrinaViXiCcK\

,
cr non intel/igibi/ia. Et reprehenfo de rebui non intelleUn, coecitas c^ repud.ianda , ûia Gricorum inftde/ium Scholis non arri-
enim magi-s ajfentiendum esi Grxcorum figmentis , quam cerio Dei fêrbo , cuifoli Chrifltant inntti dtbent Sed potius /ucemnatura Verbo Dei Jtijfu/tam , ûamGx^comm tenebras fequamur. lilius glonam fiiiantur , fed reBa non quaritant via^
Non
.
Quicquid prsclarum
eft
vendit
,
Deus omne
labflfe.
Si Paracelfum vincere contendent e']m Adverfarii

I
non hominum prsfertim infide/ium authoritatibns iifaTSfec
iiant ,fed Scripturarum 'Dei, ûibus vera Thi/ofophia innttitur.

rno
:
cAmictts Plato
amictu Socrates
fed magis amica Veritas.

nifi
Paracelfo affentimur , uti viro doUiffiNec temeri /e^rendus /7 Paracelius,

,
namutinemini aditus patefecit adito temp/i
Sacerdotibus ,ftc
ParacM abditis
ntfi dotlis
cr probis vtris
nemini datur admiffio. Qui hsc paucula abflrufaco//eci!i ,ferie (Jr fedHio /egat,<^ animadvertatj, aditum ad ApoUinis Temp/um ei pmbeant. ]:{cxmcX.'lCOmm inVoiucra funt ^quihus inVoiuta ttnp/ieataefl rei veritat
&
JignatA
uva c^ aurum infcoria. tJêa propria non eft'e fateor rnodh per me in ffcicu/um-, xeduUa, digefia, ut ad perftciendum inceptum meum (via a/itju^ntu/um a me patefafla ) a/H rnagis habi/es (^ idonei fiimuientur. Oportet difcentem docenti credere habetis DoUores tpfos inflruentes me folummodo ad timenprabentemviamt FaxitDem ,qmdproveftrocommodofufcepi ,tnihi non vertatur in vifium,fedingra,
ut fa/ernum in
tianu y in cujM /ô
Veftrum
ftudioftis
acquiefco
C.
J.
Tom. L
LEXICON
2l8
Bibliothecx Chemicae Curiofae
LEXl C ON CHY MIC VM.

func contra
Araneorum iftus Et Aquilx eas imponunt nidis.uc defcndanc puliosconcra venenaca: &
:
LC S
ab
:
a'A)c>)
>
fortitudine
eft
ma-
grcgarium, gna Beftia animal accedens figuram bifulciim, adCervi
fedant fitim, & confortanc vifum. In Achate apparent varix impreffiones

ra
,
Ncmo>
Flumina , Jumenta
veftigia
Lupi vel Leonis

fi
quo tamen majus
cft
nacura timi-
ita exprefse
anaturainfcuipca, ac
Gemmarius
in
dum morbo
,
comitiali obnoxium.
Referunc non quodlibet hujus fpeciei animal malo Epilcptico corripi & foeminx ungulam hac facultate nequaquam poUere , fed Maris folum nec pulii, fed adulti, idque eo tempore quo
, ;
data opcra fecilTet. Tlin. <sAdamM, nafcitur & extra aurum,&

bililTimo.
I.
auro no-
re Criftallo tranflueido
in
Venerem
fcrri incipit ( inter
nis Maria:
&
Feftum aHumptionarivitatis ejufdem. ) Plusetiam un-
Extra aurum duplex Indicus cognatus colo& lacerum fexangulo tenore turbinatus in mucronem aut duabus contrariis partibus jundis magnitudine nuclei avel, , ,
guibus pofterioribus , quam anterioribus tribuunc, &horum , quidam pedi fquod vulgacius ) dextro, alii finiftro. Sunt qui velint has ungulas , ab ani-
lanx.
X. tiArabicHSy Extraaurum nafcens, eftpra^cedenti minor. In auro nobiliffimo. 1. Miliigrani magni magnicudine,quem vocanc Cenchron.
1.
maliadhuc vivente, diaotempore praefcindendas

efte. y^wî^f.
Bacc.Iib.de AIcc. Nervisutuntur Medici in dofiafcrupul. in ad fcrupul. i. cum vehiculo fpecifico. Unguia fpecifica virtute celebratur adverfus Epilepfiam, tum prxcavendo tum curando , idque ufu
Urtgula
&
iJHacedonicus in Philippico auro par feminis

Cyprius , in Cypro inventus vergeiiS ad colo-
cucumi.
3.
tam
intenio,
quam
externo.
rem xreum.efficaxinMedelis.
4. Sideritis ferrei
Interne propinanturfcobs,& prasparata fubjunftafpecifica.
fplendoris
pondere
reli:
quos antecellens
frangicur idibus
teft.
,
fed his natura diffimilis
hic
Externe includiturparticula annulo,& geftatur

digito^' vuigaritcr) maritali
,
ab alio Adamante pcrforari po,
qui
minimo proxi-
mus
eft
ita uc
palmam
refpiciat: vel geftato ,ci-
dem
digito in annulo de induftria tornato. Inditur itidem pugno , & applicatur pulfui , immittitur eciam in aurem,(finiftram) & fufpenditur dccoUo ut cutim artingat. Refertur odore dignofci , quem gratum fuffitu
exhibet.
iA(ê, Ebulus feu Sambucus humilis. Planta frequens & bene nota. Hujus planta: granorum 'tragt.am^ fecundum prxfcriptionem ejus confeftam , Quercetanus ad
,
,
Hi dao poftremi funt degeneres tantiim habent authoritatem.
&
nominis
Opcimi Adamantes incudibus deprehenduntur

refpuunt idum , ut ferrum utrinque diftultet, incudefque ipfi difliliant quippe duritia eft incnar;
nam
rabilis
concemtor
&
viftor ignis
nunquam igne
calefcens.
lapis, fanguine calido recenti prxcipuc cum hircus prius vinum bibit , vel comedit petrofelinum , & montanum fife-
Rumpitur hic
,
hircino
leos.
fiftendos
*Adamantes ,fK^^fantv.x afculptoribus adgemomnis generis fluxus.prx multis aliis memas & reliquas materias exculpendas , & fbrmandicamentis, non immerito valde decancat. das, & tum folo ferro debent includi. tyfbefamum, Lutum rotx. Reliquas res metallicasnon patiuntur,& aplummAbefum, Calx viva.
ex//itV
,Coopertorium.
eft
bo
,
ipfi
folvuntur.
tAblutio,
exaltatio crebris infufionibus
res
immundasabluens,& adpuritacem reducens. Eltq;

Imbibicio & Cohobatio. (!^^/<o,eilabl>raaioper partem fuperiorem. Perficitur variis modis in ficcis qui lenius adhsrent, deterfio fieri poteft per
J/idamas , ligac Magnetcm , & viribus privac, nam juxta terrum pofitus,non patiacur abitrahi; aut admotus Magnes, ferrum apprehenderic ; ferC-i
rum rapiat & auferat. iAdamas Venena irrita

,
facit
abigit lympha:
& fimilia
auferimus
Leporinum pedem, Quidam penna, cultello fpathis &c.

, ,
tiones, lemures, incubos ,fuccubos
reddit anj-
matos ,fortes, proptcrea

lec
anachitis dicitur.
Va-
quxdam detergemus aftridopanno,
vel
contrarixas &. jurgia,& curac fluxasgingivas.
fcopis fetaceis.ferreisjligneis.
tyfbric, Ktbrit, Chybnr, eft Sulphur.
Serapius.
v^^<r/77,Idcmquod Tiebu.
Nempe
ultimacibo-
rum
materia.
ttAdamantes , in Bohemia adeo excellentes vifuntur , ut elegantia , & fplcndore Oriencalibus prxrtenc , Aftrologi zAdamantem.^ Luns dicarunc.
eft aqua aluminis. tyicaUi, eft Sal. xAcartum, eft Minium. Acaii,^^ acetum, vel acetofum.^
^chachi,
tAdarnech ,eft auripigmentum. tAdarces t^^ts, eft in maricimis

prarcipue in Cappadocia
,
locis nafcens,
:
feu Galatia
tanquam
Aihamech
eft fuperfluicas argenti.
concreca falfiiago
humidis
&
paluftribus locis
Acaciaferrea, eft Cochlearferreum. Acazdir, Alcani, Alomba, eft Stannum.
cmergens
glutinata.
ficcuate arundinibus , ac herbis agIndiacum nativum velut in arundini;
AccatAm, eft Aurichalcum. Achates primum reperta in Sicilia , juxta flutaenejuldem nominis, deindc in aliis locis. Pro,
bus Indix fponte nafcicur Canna.
vel ut fal
Indum
ia
iAdarcet
Eft fimilis in
colore flori lapidis
, ,
Lib.I.
,
,
Se6t. III.
ex pyrite, id
Subfea.I.
eft
,
219
tAfU & in forma halcyonio melli & aIiqu;iiido cavo proxima ut poffic videri lacuRre quafi hal<yonium, & quia icapendet arundinibus.pericalamitum, &calmochium quondam dicebatur hodie
,
:
Marchafita
firfili
bus, ut ex Japide
Ifttbiz
iiifi
fallor.balla
marinum vocanr.
,
Dfofcor.
& Pli}7. Adarcem
nafci aic circa arundi-
e fpuma aqux dulcis ac marini , ubi fe habere vim caulticam. cy4dHrrii, Eft flos Aqui Maris. tu^dec, Eft lac acetofum. Vocatur etiam Adhebe. : tAder, eft lac recens fine butyro. Vocatur etiam i; Aiho, vel Adoc. %Adehem, & Alhohonec Eft Lamina.
nes tenues
inifcenr,
&
rz generibus lutcis & ciruleo, uc aurum. ys , non fempcr cuprum denocat fed quandoque aurum vel argentum a natura fine alcerius mc-^ talli auc lapidis permixcione, puruni &pcr (e p-dneratum mecallum, ex quo monetacudebaturolun" uc modo ex aliis arce huniana ftparatis. Primo tta tum in Galtlea, fed in parva quancitate. -Noftris temporibus vifum eft fimile , fed raro, ncc nifipro miraculo reperiri contingit.
.
item ex aliis fpecic& ex nnnnullis tcr-' purpureis: ChryIocolla8

, :
<iythna
^dariê, eft Armoniacum. Adabifh vel Adeh^j, eft teftudo.

Adihat, eft Mercurius. Ados, cft aqua, ubi ferrum extinguitur. -îior^/, eft pondus quatuor librarum.
&
fulphureus
dicitur ignis fubterraneus , invifibilis , moncibus aduric i qui lapides fub

,
in carbones gagati pcrfimiles
refina
&
bitumine
przfertim
fe
quodammodo
vice
pleni funt
ut
carbonum ex lign
,
nonnulIsE naciones
utantur
&
,
fabri ferrarii. Nonnullis locis
videndum
pra;-
Adram,
eft fal
Adraragi,
elt eft
Adfamar
Afr,
gemma:. Crocus hortulanus. Lotium.

,
bet uno tempore magis
Regno
item
ert
Aura, halirus, fpirirus, ventus.

,
Acetmi amineim eft album. Acetum de fscibus aceti diftillatum rimae ignex natur^ nt omnia metalla
, ,
eo monte qui Regno Neapolitano PuteoUs non longe a êapoli. Glim veteres caufam ejufmodi flagrationis admirati nec valentes eam poft multam
,
quam alio uc in S'ciliano nomen hoc ipfum habet
in
eft
acer-
lapides, ac
iimili3,quafi aqaa forcis confumat. Dicitur^cea radicatum nonnullis , qui eft liquor ille acerabftrafto phlegnate in fundo reftat. Par. lib. 7. de natura rerum pag. 455. Fit a CriftalHs fxcum aceci diftillando per retortam xim\xs aceti
,(\\xi
indaginem reddere tandem eo defperationisdevenerunt, ut incer celeberrimos Philofophos Phy. ficos, atque Medicos Empedoclcs unus inmedias itthnx flammas devorandum (efe conjecevit verecundia pocius qnam ignorancia viftum. Item Caiiu Pltnius cjufdcm ignis- fumo fefe non alicer fuftbcandum exhibuir. O vcfana hominum inge,
xum coh")biis
vel acetum vini bonam pone in retortam,diftiIlaIentoignephlegma,& refunde hoc capiti mcrrtuo fxpius, & digere in fimo tandem di:ftilla & primo quod erit feorfim cape quod pofteriusigne fortidimoprolicicumprodic, eft Acetum
:
nia
qui
dum
ignorare
nihil vokinc
,
experiunfcirenc,
,
tur multos
labores fuftinuifle
ut nihil
radicatum. Acordina,
eft
Tuthia Inda.
Acortinus, eft Lupinus.

.<^<:rfi>,cft
.<^-/?o,
prxter ea quae damnofam mortem inferunt exiftimantes , fatius elVe non vivere quam non fcire, qusE tamen non ignorabunt eflc tranficoria.' MulierculjE quidem abfoluta coquina , prunas ardentes in ollam norunt concludcre ne per nimiam rimulam aeri pateat aditus ad hunc modum pror,
vitrum.
fus
emoritur&
fuftbcatur ignis ,qui nifiper
aerem,
lic
nitrum. Alaurat, eft fal nitrum.

cft
& in
,
ipfo vivic. Si
tamen priufquam extinftus

,
omnis, ut vel
vivifcit
fcintilla fuperht
fadJo fpiraculo re-
Philofophorum eft aqua mercurialis virgineum appellanc , quo metalla folvi perhibent, hydor fophorum. t^cetttnt. radicale eft acetum diftillatum ex fua radice , vel matrice dicicur etiatn aqua fol-
Acetnm
quam
alias lac
, ac in priftinum ftatum rcdit. Non fecus dc archneo judicandum, qui fuam in mundi centro du-
vens.
Adamita, eft Tartari quxdam fpecies. Adechêd. interior & invifibilis homo nofter, qui fingulorum exemplariaprxfigurat in animonoftro, qux manibus fuis poftea fingit ac imitaturrexterior
1
ifte
homo noftervifibilis.uterque juxta fuam naturam operacur, invifibilis invifibilia fenfibilisea quE fub fenfum cadunt, fub eadem forma.
,
terraque ut olla continetur. Verum fpiraculis circum terrs globura hiantibus, perqua: modo per hoc , jam demum per aliud vicam nutrimentum haurit ex aere. Si vero fuis careat fpiraminibus haud aliter quam de ollari mulierum igne fiat neceflum eft. Videtc qusefoquam aniles caufae Philofophos infidelcs moverunt,atque torfenint in morcem ufque, Latiorem ignis hujus nacuralis racionem,ubi de myfterio magno increaco Paracelfuivi interpretatus fuo libro, qui de luce naturz infcribitur, inveniecis Hacic
originem
non carct
fuis
&
^s, feu
eft
Cuprum , a Chymiftis Veneri tribuitur, corpus metallicumlucidum, rubedine fufca par-
denus de^chna mineralium

difium
les
fit,
igne, ac patregenerali quantumlociratiopatitur.

,
ticipans ignibile
Eft quafi
&
,
fufibile.
z^thnici
medium terSoIem & Lunam
inter
aurum
&
argentum
inFic
ut Chymiftaj loquuntur.
&
dicuntur fpiricus ignci , vel fpiricuaqai variis modis, , formis apparent j ut ignea flammx, ticiones,
homines igne fagrantes
ex argento vivo impuro, num fixo , terreftri , adurente, rubro, non claro & ex tali fulphure ,deficic
,
globi, fpherica:,]ue pruns, idque in fulphureismon^

tibus.
eifijrftio, puritas
& pondus.
Sulphur
malum&de-
tanquam pater malse complexionis coiens cum generofa macre id eft cum argenco vivo bonsE fubftantisE generac xs filium cam lividum fufcsE riibedinis. Habemus xs duplex. i. Purum,
biJe
,
,
,
^lcali dicicur fal omne quod excrahicur e cineribus ,vel calce cujufque materiaB per lixivium cIixatum,proprium omnibus rebus , liquidx fo-
&
lidx.
..
i/f
dum
ita.
i.
Eft infua
,
vena
in fodinis fcil.
,
quod quod
inxrariis mecallinis& argencariis repericur: fine excoSione tale eft. Venulae implicats
,
interdum cernuntur interdum etiam tocse braftes ûs lapidem ampleduncur. z. Quod excoquiturf
<
ubi plurimum eft pyrices id eft marchafica naci^. vasillas caufac fpecies Vicrioli, Colchitis, Mifii Sorii.Diphrigis.
2.
Excoquicur
& tum fit.
i.
Cadmia
fidicia
2,
cum
ejus
Tora.
I.
220
eiusfpeciebus.
i.
Bibliothecae
Pompholix.
?.
Chemicas Curiofx
yiffidra,
Spodium
fit
uritur.
& Almat, eft

Calx.
eft
Cerufa.
&fit2suftum.
j.
4. Excinguitur
&
Excuditur
&
ht
fquama
asris.
6.
Jam
Iquaroa $ris. inexcotti
-.^/'ot, eft
plumbum noftrum.
alajireh,
Alahabar, alchorwr,
galerit
,
alomba ,agar
,
algit,
fuperficje.ficsrugorafilis. \ys ullum nollro cetnpore
eft
,
cremato
ficcac
,
Memphicicum
gat
:
ex ipfo xre Laudatur potiffimum fulphure & fale. & Cyriacum a Diofc Aftnngit
,
ftt
yjhnfui
arfenicum fulphur. Akjhot
alchibit
alchtmtt, S\i\phar.
Alafur,eii[aL\ akali.
reprimit , extenuat , attrahit & quoties jungicur ulceribus
ulcera purin ulceri-
Aiatans
eftlithargyrium plumbi.
cum aceto,
coufumic
ea qua:
funt-
impedimento
Ahenum, eft vas metallicum ex cupro aut ferro duorum pedum altitudinis , cjufdemque ferc
latitudinis cufum Hujus faftigio coopercuUim fequentcm in modum formatum , iliiufve limites rite claudens imponendum eft. Fit lamina cuprea ad aheni capacitaiem rotunda , in cujus centro(quoniam vim cucurbitae infervire debet ^ ad amplitudinem imponendi vafis foramen excavatur , ut vas per illud prominere poffit. A latere vero alterutro prope aheni finem , aliud par: ,
uftum , turarerum, pag.420. Hcrmetis. vere
^s
eft Crocus Vencris. Var.
l. 5.
de na-
Elt feaum nondum prxparatum ficut eft imcio noftrum, xs corvi caput , folis Mercurius pulvis contcntum , plumterra citrinaca , concinens & Vebum noftrum, Aurumex mecalhs cxcradum
, ;
,
^!
&
,
proprie, eft corpus imper-
nus,
NumVicriolum, Aunpigmencum, Arfcnicum,

viridis,
vum foramen,
dus
eft.
mus, Anima, Leo
quia germinac
a6.
aqua per/y/.
expiraca:
per quod calida fuffiinditur , & defeaqus fupplecur perforacur. Ufus hu,
roanens.vinum, fanguis,&c.
jus aheni
cum
operculiin balneis frequentiffimus
e^r^
pag.
ic.
vel
Cupri fpecies
numerantur a
&
n.fiplurafcire cupis.&diftinguic xrugi-
nemirisin^c.fpeciesapag Rafile î. Nacivum 'i.
adp:;gio. Mecalhs Cypriis,ia'^pidibus nonnihil sris habennbus, pauquibus srugo efflorefcic hacc foin reperitur & yca fed optima,
15.
in
Akn, Cos, eft lapis,quo cultri acuuntur aliaquc inftrumenta. Hujus varia: func fpecies , coloris nigri, candidi, flavi, nigerrimi Species cotis eftquam
vocant iapidem Heracleum,& iydium.qui notus aurifabri8,& dicitur coticula. Alubaftrites, eft lapis cx fpeciebus marmoris notus Vcnetiis.
Jdinis serariis.
I.
Rafile quia raditur
U.
Fadi-
( 2. Vcrmiculare i fcoli
Ejus funt trcs fpccies. Prima candicat de quo olim fiebant Imagincs
,
/ciumfitin
fuperficie
Vrme,
qusinvermi/cularem crefcit.
quae
Sandorum, & monumenta Scpuitorum.

Sccunda nigras habetmaculas. Tertia in ruffo interdum candicat , propterea Onix dicitur , qui unguis humani colorem reprafentat,
triplex.
jeris,&eft Jj. Aurifabrorum /eft faditia Chryfo-
Vcolla.
&
hanc fpcciem proprie
inteliigic
Diofcoru
ChryfoI. Nativum quod eft vera auri. colla, id cft glutinum 1. Faftitium,Aurifabrorum,viride
.
tytites
,
des
ciim inquit , Al^baftrites , qui & Onix dicitur crematus, durities cum pice aut rcfina difcutit.
,
Alafalet, eft
Armoniacum.
rafilcChryfocollafafticia.
Alaxtar,
eft
2S uftum.
a Germanis dicitur , vel propter colorem, vel propcer vircutcm illam , quod aquilx fine
illa
Albanum,
eft fal urinse.
parturire
nequeant allcviat enim partum

:
&
Albor, eft urina. Alborca, eft Mercurius.
continet gravidis partus cum eft gemma vaiiarum fpecierum,

Ctitif
,
vulvie luntlubricz;
Albaroi,
eft
Arfenicum.
Alberick., eft
album
iris.
fex funt fpecies.
mas,Africanus,in rutilo niger,Yalde durus,qui terram candidam friabikm in fe continet.

\.zytittt
z.
lis,
Foemina, Hildeshennius, cui ochra nativa adhaeret, &

Alius in
lutei coloris ineft terra
moldura lu,
tea.
j.
quo
lapis liber
& folutus jacet,& con-
GalbanurD. Albi, id eft fubhmati. Albir, elt pix de corticibustaxi , fupponitur efle fiibftantia, dc qua fit incauftum. Albos, eft Crucibulus. Albotar alfidm, eft Cerufa. Albotim, vel albotai, Albotra Helcalibat, eft Tceft
Albetud,
ûalTatus fonat.
coloris ad4. Subrutilus, durus, cui lapis ferrei hxret. fimilis rotun5. Mottefchanus , capiti humano ,
rebinthina.
cft attramentum album. Attramentum. Alz.egi , Alcaol, eil lacacetofum ,vel Mcrcurius.
Alcady
dus,
& duritfimus, cui flores Criftallini quadr^nguli

adamantum.qui formati
funt adhasrent.
in ferri
fpecie
6. Lapis concavus , ferrci coloris , reptrtus.in quo nihil nifi aer continetur :qui plura fcire defiderat, legat Rftlandum, pag. 11.22. AfronitrHm, eft fpuma nitri , qus ft falfa , vel eft
:
vena
Alcanna, vel Alcona, funt arborcs fubtiies longs, habentes Hodos,ficutCanna quibushaftarum loco utuntur Arabes.Sumitur pro ligno Guajaco. AUebris vivum, eft Sulphur.
,
Alehitram,e(k
olcum Juniperi.pix
liquida,arfcni-
cum
prarparatum ad ablucndum.
fal
Cappadocium.
Ajfeos,
A/chitram,e[i Faex diftiilationis.Item ol.Junipcri
&
afros, eft
fpuma.
Alcohfmui,
^/c-o/, eft
Affroton, fpumeus.
Ajfrudina
Ajformoi,
eft
Venus.
eft comminutio vel corrofio. Acetum. Aichoho/, eft Ancimonium, fivc ftibium.
uijfenicum, ert anima.

.
Alcone,
eft
Aurichalcum.
eft
vitrum.
,
Allor, eft
ss uftum quafi grana A/k^/id,Sc A/coi. foUa fimilia argfto.

Alcubd,
Affux
& affarti
,
eft
atramentum.
Altimar.
W/fr*,eft quidam lapis.habens
^ffrengi
eft
Miaiuoi.
Lib.
I.
Sea. III.
Subfed.
I.
ty4lcubd,Almha'ir,t{^ butyrum crudum. ^/.Ti/j, eft Vitnoluin. ^lecharit , eft Mercurius. cdtripes.
biura five antiraonium:Item aUimad, efi ftibium. i^landahal^ cft colacinthis. ey4lembroth,c^ fal Mercurii , vel fal PhilofopIiQ-
^leM,
rum
& artis, clavis artis.

,
Ûnoria
eft
gemma criftallo fimilis
vel aqiiK
tyilemhrot defecatum
eft fal tartari
& niagifte-
limpidx. Prx fefert cryftallinamfpeciem, magnitudine hhx in ventrfculis gallinaceorum , ceu ut Alberms vult galli caftrati i poft quartum annum
reperitur. Dicitur reddere divites
rium magiftrorum.
eyflmiz,adir, eft viride
a;ris.
^lteyplumbi,
kypiHrnbi.
eft
&
maceria dulcis ex plumbo. Al-
bellicofos fe
portantes. Et propter hocferunt Milonem Crotonienfcm in certaminibus fuifTe invictum. Conciliac
Alufar,
cft
Manna.
eft
Amalgama,
gratiam
puellis,
&
reftinguit fitim.
Alefantes, eft flos Solis.
rius cu jufque metalli matio, vidc pag. iir.
impaftatio auri, argenti, vel altecum argento vivo. Amalga-
Alembic
eft
Mercurius.
Liquor Alcahe/i Paracelfi, omne corpus vifibile refolvit in fui primam materiam , fervata feminum poteftate i Dc hoc aiunt Chimici , vulgus cremac per iguem, nos per aquam, Vdnhelmont. Liquor Alcahefi , eft magnx virtutis ad prifervandum heparab hydrope,& omnibus cjus fpeciebus , quz ex hepate veniunt. Vide priparationem in lib. 1 de natura rerum cap.--,. cap. 482. Mercurius
,
Amianthm , eft lapis alumini fcirtili vel plumofo natura conditioneque fimilis, igne non uritur, quaproprer & falamander appellatur.
prsEcipitatus pro hepate.
Alcohol , vini , quando omnis fuperfluitas vini a yino feparatur, ita uc accenfum ardeat donec totum confumatur.nihilque foecum aut phlcgmatis in fundo remaneat. A/cool Paracelfi,/^/foo/ rerum aut corporum quo,
Amidum vel amilum , eft albiffima farina concre* tainpanesadfolem. AmtgdaU , apud Chirurgos , caro dicitur fuper-. flua, qua: nafcitur ad lingui radicem. Amnti alcalifatHS , cft aqua tranfiens per calces tem, ex qua defumptum eft alcali. Andena, c&calyhsex reg;onibus orientalibus adveda qua: liquefcit igne , haud fecus atque aliud quodque metallum,fundique fe permittit in formas.
,
Anathrort,ve\ anachthron,(peciesel\ falis,
quod fu-
per petras in modu ufnese z\bx & lapidex nafcitur, nonnulli fal nitrum appellant. Falfoputarunt antiqui
fel efle vitri
,
rumcunque
nihil aliud eft
quam
purior
&
mundior
,
fubftantiaab impura feparata; ut Alcool Antimonii Paracelfo nihil aliud quam hoc Autor vulc ut Antimonium non modo atteratur piftillo, & morcario, fed etiam in volatilem fuam (iibftantiam, a fuonaturali colore non immutatam. Idque folo ignis & taloris beneficio regimineque fieri neceire eft uc poftquam vulgariter contritum fuerit. Philofophice
Anatrum dum quod

,
cum fit potius fcl lapidum. vitrum in colores varios liquefavulgari vocabulo fmaltum appellant
,
eft
vel terra faraccnica.
Anthos
extra vegetabilem rorifmarini fignifica,
tionem
&.ad metalla ufurpatum fignificat ex auro, vel ejus quintam eflentiam. Anatomia elTata, parens eft morborum.
,
elixic
tandem
alteratur fiiblimationibus ,qua: piftilla
Anticar, eft Boras:. Anatris, vel antaris, eft Mercurius.
mortaria.Docet alio loco hanc fiib'limationem fieri debere fine omni capite mortuo. Conftat itaque nihil fascum aflfliilTe ante fublimationem; Flores citrinos auc rubeos elicere non poffunc ,qui a vulgari tritione antimonium fublimant in fiiliginem albam. . Sed ejufmodi fublimatio fieri debec igne admodum cemperato.ucantimonii pulvis minime liqueffunc Philofo.
cat, afcendac nihilominus, uc farinx flos parietibus
&
AniaAay,\em\xcaxemp\xs
fignificat
scernum,
in
&
novum infucuro mundum,& paradifum. Aniadum, eft Cojlefte corpus quod

,
nobis
in
Chriftianis plantatur a Spiritu Sanfto per Sacro-
fanda Sacramenta vei

:
eft
homo fpiritualis
no-
bis regeneratus,
Paradifi &Coeli, funt etiam Sacramenta Chriftianorum , in Phyficis
Aniadm, eftrerum efficacia. Aniada, funt frudus & vires
dhirere cerniiurmolendinorum.
Alembicus, eft capitellum, quod vafis inferioribus ad vaporesrecipiendosimponitur. 1. AlembicHs roftratus , eft qui humores refolutos per canalemaucroftrum, ad vas recipiens demittic.
2.
vero fignificant aftraies vires, atque Cceleftes , uC funt,qu3e per influentiam ,imaginationem ajftima-
tionem
vehunt
tant.
;
& Phantafiam nos ad vitam longam proex dono Dei tamen , & ad seternam folicimedicamenta.
,
bus inferviens.
Alius Caecus ,h.oc eft fine roftro fublimationiHic in fublimationibus nonnun-
Anodina,{\yax. indormitiva
quamin
7'
verticeperforatus eft, aliquantulum
hu-
Anodui
rcnibus.
eft
id
quod ex nutrimento feparatur A
luores afcendentes emittens.
AtcakeH , vel aitahefl Mercurius dicicur pra?pa. ratus nonnuUi volunt efie tartarum , mens tamen
, ,
Anontagiut
lapis Philofophicus.
Anima
Saturni, eft
Akey, atque dulcedo plumbi
aucoris facile deprehendicur prseparationis ejus defcriptione.

'
fuavKTima, quse per acetum extrahitur. Annus Philofophicus ,e^ menfis communis.
Anatofier, Alioeab,
Alehimia,
udicol,
cft
impuri fcparatio a puriore fubftan,
AUm\adar, Amiz.ader
eft fal
eia.
Armoniacum.
aliquando fcriptum akceL
vel alcohel, eft
pulvis in minutifTimum
additur ad nudaffi
poUinem fadusûbi niiiil vocem , alioqiii reftringitur per
adjundum.
Alcol, vini cft,
Aracab^ Aquila, compofitum. Alexir , eft Medicina Chymice prxparata. li* xir, Elci Medicina.
Alfol, Alcob, Az.onee,Alaeap,
Aies, eft
fal
AlcHbrith
fulphur.
j.
vel alaxjtr
aqua ardens redificata. anin} eft idem quod , aut akur ,

,
Alez,aram, eft lotura plumbi. Agallium , eft Aquilegium fpinofum

five aratri
refta bovis
remora dida.
Alkibrie, alcabrick^ algibich

.î/ffl/o/jfvelut
eft fulphur
vivum.
,
Agreften, fignificatpotum
t.
nonnuUi voluntp.<i/ye/
I.
eiliti-
(iceram feu
expomis vel berberis, vinum e pomis, fa&icium.
--.:
Tom.
Altxanthi^
222
,
Bibliothecas
cft flos aeris.
Chemicae Curiofx
îtingAt,
,
^lexanthi, Altingit,
,
cft flos aeris.
e^lfatla eft diftiUatio. Alfadidain eft fcoria ferri. Alfatida , ell Cuprum uftum
neris.
<>Altimio, eft
(y4i'*dei, eft
,
vcl
Limatura Ve-
Aifnfa, eftTutia.
I a:x plumbi. vitrum fublimatorium, tyiludtt, Antaric, A\pn, Azomfes , cft MerCUrius. ^lufir, cft rubedo. cAinech, i^luaeh, eft Jovis corpus purum.
Algah
z{\
,
Algnmet
Nicrum. Carbones,
Calx.
e/îumboti, eft
plumbum ultum.
eit
zAiias, Alafur,
m/iifech, eft
,
Vas.
Algeriiit Algerte, eft
Aligulits, eft Confeftio.

jilcafiely eft
Ancimonium.
Alkalta, eft Vas. Atkjle, eft oleum Gallinae. Alkalt, eft vitriolum fofTile feu
in Aludal.
Alumen jameni. ^/iiumen Omnibus eft notum. Variy funt ejus fpecies.Eftgcmmae optimum Et cft Mcrcurius,quia folvit. Eft Jamenum, Roccum, Scilliim, Rotundum,
fufile
calcitura
Zacharinum.deBelgamOiGenuenfium nitrum, \oiPIumofum,Liquidum, Capillare Commune,PIacodcs,Uftum,Liparinum, &c. Ex Agrifile, Fulile,

,
eft vitrum fublimatorium. Alkali eftaliis lapillusfalis, modo ex calcibus reverberatis per humorem extraftus , dilTipatoque humore coagulatus, Sed AlkjU tunc nominatur prscipue , cum reli<So impuro , fegregatoque corpore , elTentia fornnaE hujus lapilli elaboratur.
A/udeiSc Alutel,
,
cola & Kentmanno dc rebus Metallicis , & foftibilibus plura legas. Alberius quatuor aluminum genera ponic. i. Simplex vulgare- i.Nigrum. 5. Album. Perfcriptum , in libro de Mineralibus. Ruiandus
numcrat pag.
ulcra
jj.
ad^d. diverfa aluminumgenera

,
(Cum vero integrje res calcinatas & diffufs ad folidam confiftenciam reducuntur ut cum fal commu,
Rulando pag. 72. ad 74. J2. vidc plura Alumen , Saccari quomodo fiac , habes lib. 7. Natura rerum,p|. 451. Para.
Aiuminis diverfi prseparatio varia,
iib.
de
iterum coagulatur Item nisfolvicur humore ciim margaritx calcinantur tota:,foivuntur &coagulancur vicidim magifteria per fe funt , at Alk^li cx fimilitudine vocacur.
, :
&
^.depra:-
paracionibus, pag. 6<^6. Cyj' ad ulccra pucrida , paralyfin, alvi profiuvium, crc Aies crudum , funt guttuiz cadentes facpe in nofie
AlkjHtum
eft
xs uftum
vcl fpecies
aromatica
Menfe
'jmio.
fecundiim quofdam Arfenicum. A/k'Ht, Almarkjftta , eft Mercurius. Alk^ranmn , eft Duenec viride, Duenege
triolum.
Aikjira
Alkirt,
,
./^/^r, eft
Luna.
Aiunfel, eft Stilla.

eft vi-
Ainfen, eft Suiphuraca.

Aiz.emafor, eft Cynabrium. Alz.ilat,^^ pondus trium granorum.
eft
cucurbica.
vel
& Aikâl, eft Cinis clavellatus.

Carboues.
,
Alkir, eft fumus Alkitram , pix liquida. Aik^êi eft plumbum exquifitura de
pis Ltz.Hli,
Amalgamatio,eit calcinacio Mctallorum familiarium per hydrargyrum. Licet non (emper ad finem calcis contendamus.co modo, fatifque eft ita metallum folutum effe
,
Minera La-
ut duci
po.(rit
:
inftar pultis,
fit
Antimonium.
feu maiagmatis aurifabrorum
tamen corrofio
Aicoi , eft Tartarus. Theophrafius fic ait : Alcol eft purior fubftantia rei fegregata ab impuricate foa. Sic Alcol vini, eft aquaardensrcftificata.
Aiknfor, ert
Camphora.
Alkimia, eft pulvis de bafilifco. Aichimilla , eft Saniculus.

Allabrot, eft quoddam gcnus falis Aima, eft aqua.
confeaum.
,
Almagra
eft
Bolum , Cuprum
Laton
&
lapis
ipfe, vel terra rubea, locum, vel lotio.
per eam , in pulverem minutiflimum , quem item calcem nominant. Vel Amalgamatio eft Calcinatio Metalli per argcntumvivum, & fitquando Metallum in tenues partes, bracieas, vel laminas dudum, cum fcx, novem, duodecim, argenti vivi partibus commifcetur, & coadunatur, ut hat malTa undique fui fimilis atqueita metallum difcontinuacur & calcinacur. Argenco enim vivo per evaporarionem fuper igne len to abluto , metallum inftar tenuis calcis relinqui, ,
Almakifl, Almacauda, eft
Lithargyrum Aimarcab,
tur.
.V
,
bs
Exeft
AlmarchdZ.. Almarcaz.ida,Argyritis,c{i Lithargyrium argenti. Almarcat, eft Scoriaauri. iîmetai.
Amandivus Lapis
tinguit
eft
gemma
varii coloris.
gemma
Almartack.,
eft
Li:hargynus cinis.
reprimit omnia venena , quare non contemnenda. Confule Aibertum. Ambra, eft Sperma Ceti.
,
&
Aimechafide, eft Cuprum. Aimene, eft Sol lucidum. Sal gemmx, Almiz.adar, Almifadar, Amiz.adir, Afanon,Almifadii,e{\ Sal
Amene
eft fal
commune.
fciflum.
Amentum,
Piin. qua:
eft
alumen
Amethyflus ,efi
armooiacus prscparatus. Alnec, AUenec, Alk^lap, Aleth, Afabum, Almiba, cft Stannum. Aioe, eft Epaticum. Aloe, Alepatick^
pannus, quo vas opcricur. Aios^ Aie, Aii.v, AlecAlk^lat, Aikîaf, eft Sal. >Aiofanihi, eftflosfalis.iJ^"'' '-Alofil, eft
gemma Indica , coloris violacei inde venit optima. Rulandus. pag. 37. nu,
merat
lis
fex fpecics vilioresoriencalibus.
>
Amianthus lapis nafcitur in Cypro. Diofeor, fimialumini fcillb , veriim Amianthos procuidubio, cft alumcnnoftrumplumofum, & hinc zterna candela fieri poCfit : non eft magns virtutis , fed exiccac,
^î
,
m
,
Alfelat,Altim*r.,4ycuj>heT-,tik a?sufttim, AlTjfar. yîiambus, eft lapis rubeus. Scilicec fanguis vena-
Aibefios
eflrcbloris fcrrei
,
reperitur in monti-,
bus Arcadii
ciim femcl accendicur

,
vix aut nun-
rum hominum.
Aitaris, Antarit, Alot.et, eft
quam
Alernet
,
cxcinguitur
eft
cum
fit
un(ûofus
.-.
&
humi.
;
Aithanaca
argentum vivum. Aibimtc , cft Auripigmen-^
dus. Amogahriel,
;îs,
Cinabrium.
.......
.1
.rr;
.'i
tum. ^/Hr4w,
eft
Vitriolum..
An-pater, Sulpbur, Aufr-fUiHS, Mercariai.
\^
Anfiiirtt-
Lib.
'Anfiarto-Spiritus
,
I.
nitri."^
|
Se(a.III.
Ambra
,
Subfea.!.
22}
,
Sal
j4>iaton,idel.l y4natron,cii
Sal
nulla tingat nifi fado ad minus, odavo , vel decimo cohobio fuper farces , quod aliter non fixentur.
Anatron ^natron
ainatron
,
,
eft
fex
vitri.
ed Biurac.
eft
(Synonima.
f
fagiinen vitri.
Anatron
>
eft
cft eft
fpuma
Calx.
vitri.
Qiiidam vocant hoc fperma cc ci alii vel gumnii fub mare crcfcentis , , alii jccur pifcis , alii ftercus cujufdam pifcis alii nafci in fpecie fungorum fub mare dicunc. ConUifrufium arboris
,
eyfncora, ^ndnrat: ,
jinfuk^
,
le Serap.
& Almanfo.
holfobon, eft
Lilii
,
eft
Auripigmentum rubeum. Coagulum.

fumusj
alibi, fimus equinus.
Aûa Aûa
eft
aqua falis panis. auripigmentum.
Anhelitus,e{\.
Aqtta Mercurii.
Antonii fancli igiiis, eft inflammatio naturalis. jJnnora,e^ calx ovorum, vel calx viva. ^mfcuj, proprie eft Rofmarinus fed ad metalla
:
Aqua Marina. Aqua nitri , eft fal alkali vel aqua fortis. Aqua permanens eft Sol & Luna foluca , in aqua
,
tranflatum
gnificat
lis
,
quintam eflentiam, five Elixir auri iiinterdum medicinam extradam ex Boril,
/imulque jundtis. Dicicuretiam aquacoeleflina,Sc Mercurius Philofophorum.
a corpore fuo
,
,
Par.
^thonor
eft furnus.
, ,
fublimatum
Anticar anucar ancinar eft Borax. Antimonium Alhofol , elt lapis de vena plumbi. Marchafita Sarurni, Magnefia Saturni, Stibium, Rubeum inveniturlndeuburgi. Antimontum Spagyriceprarparatum, eft Supre, ,
quibufdam acetum vinum circulatum , aliis , aquaperennis , non madefaciens manus.

yi<ûa philofophica,nomiiMLtur
:
aliis
Aqtta PaUftina
eft flos a:ris, vel viride iris,

,
Acûa ^lwoialis
vitrioli,
eft
aqua dulcis.
,
Atjua rubicunda, aqua tJMegi aqua fegi
eft
aqua
mum venenorum omnium antidocum Venena enim naturalium continent antidotum fui veneni.
:
Aqua Salmatina eft de fale faSa. Aqua Saturnia, eft aqua gencraca ex
,
tribus pri-
Bai. Val.
14.
mis
nis
,
in
meatibus texxx refoluta
in lapillis diapha-
Suramum y4rj;owuarcanum,quod lapidem ignis Antimonii vocat, tanta; eft virtutis & energix , ut lapidemfsre Philofophorum imiceturin curatione morborum omnium c>c in tranfmutatione mctallolum. Bm. Fal. If. Bas Val. Concludit tanta elfe fecreta, & arcana naturalia latcntia.in Antimonio, ut nemo mortalium capax efle pofTit ea ipfa omnia inveftigare quo enim magis inveftigamus , eo abftrufiora &
,
quales funt aqux radicatse acctofx &c. Aqutt
vitri.
Aqua vit eft Mercurius .-interdum fumitur pro vino diftillato , &l pro aqua compofita ex variis fpeciebus cx vino diftillato. Aniimoniu/fL. , Cordiale maximum aquarum
omnium.
Antitnonii
lib. 5.
,
Mortificatio
eft ejus
fublimatio
de natura xexuvnpag. 429.
prctiofiora
inveniuntur.^<^. 16
Aphebriock^, eft Sulphur. Aphrodifia , eft 2tas Venerea.
Antimonii oleum in magna Chirurgia/?<c. 6i. AcjUa Ccefaris , aut regis compofitio , In lib. de
perficaria,pag. 741. Aqua Theriacalii, in Uh.
Aphronitrum , ficut fal , & fpuma falis fe habent adinvicem , ita fe habent nicrum , & fpuma nitri adinvicem. Eftque in his falis ad nitrum & e contra nitri ad falem, Item fpumas falis ad fpumam nitri magna cognatio. Spuma nitri aphronitum , flos petrs , vel parietis , ( ficuti fpuma falis ) res rt levirtima, glebofa, & friabilis, fpumofa mordens, coloris pene purpurei, & hic optima. Nos fpumam nitri, & aphronitrum dicimus,& fpumofum aphronirrum, quod nafcitur muris & petris. Variat fpuma nitri fccundum petras & muros ubi nafcitur hujus virtus eft fimilis fali adufto.Sunt ferme unum Aphronitum id eft fpuma nitri , flos petrx & flos A(i<i petra; Seddifterunt fubftantia paulum, nam (x relblvitur igne, eft flos petra: Afiâ fi non refolvitur , eft {puma nitri noftri. Jense in Thuringis pulcherrima aphronitrireperiturfpecies, qui refpondet pUirimum flori Afit, petrac a '^Dioftor. defcripti. Atjnala, eft Arfcnicum vel Sulphur. Atjuila elt aurum guttando. Aiûa Cerebri , aqua Tartari. At]ua Elfabon eft aqua folis corrununis.
Aqnam falti petra,

dl//'^. 5.
Si
de Perficaria , pag. 742. ammoniaci modus facien/j^^.îy,
de naturarerum,
iAiûafiiUatitia, eft extradum fpecificum confiftentix ,& divifionis aquea: concrecione halituum,
e rebus elicitorum, per diftillationem

Eft duplex,
I.
produdum.
>
Stillatitia
Aqux
fimpliciter ftillatitis funt
quz mitiores
funt virtute
&
confiftencia dikitiores,
Nam elemenium phlegmaticum crudins eft & minus tenue , ab externa aqua parum pene differens. Aqua enlm ftillacicia fimplicicer minus ignis habet & plus aquofitatis,quam folvcns: fed plus)gnis& minus crudiftillando fimplicius produdlx.
,
ditatis
quam phlegma.
2.y4^</tffcw,diliataftillatitiafimp!iciteracre-
dine ignea penetrante , feu acumine, & diftillatione laboriofiore ,ut quam minimum habcat aquei elementi fimplicis,fed igneum potius fluorem, quafi eflenc ignes aquei aquae ardenres &c. a Gebero nominantur aqus acutae , ab aliis clavis philofophorum, cujus vim in aliquibus aflequitura tota
,
,
Aquafa!tida,t9i2i(\n3.MeTCUx'\i.
fubftantia hydrargyrus
corrofivis cerdiftil-
Aûaforiii,eiiq\.\x
tatur
exacribns&
ter ftillitatitias fimpliciter ita

rofivas.
vulgus diftinguere folet indidas ,& illas cor-
ta proportione commiftis, violentis ignibus

,
igneam vim
in
corrodendo validam habens,
Validiffima vocatur ftygia^qux (alem
ammoniacum
Diver-
cum
reliquis rcgit
& in ea aurum folvatur.

,
,
Aqttariui, eft Ferreum. Areton , eft Laton. Vide LatonAqwlegia, Theophraftus, vocat Genift^m integrjs
ex confilio, uc fic certis rebus accomoda. Gradatoria dicitur quE ad gradandum tindurasadhibetur. Ec fiunt inftar forrium ex eadem roateria, fed additis tingentibus, UC cionabar. alum. In quibus nocandum eft, quod
fis fient
virtutibus aufta miftura
Aûilegiam. Aquilena , eft: confolida regalis, Arbores, eft cutis dcfoedatio maculofa,ncque ullaeft in principio exulceratio fed in procelTu temfloribus
,
poris:
idem quod MorphcA,
Tonr, I.
Arcos
224
Bibliothecx
Chemicx Curiofe
in natura differentia
,
c/frcot,R A$ uRum, aycopbes az.nphora. Aremaros ,cft Cynabriiim. Area , eft Capitis advcrfi fodinarnm.
ut pro fcholarum confuetu-
dine loquar.
fali
lliafiescf}.
generis generalitflmi fub-
ftantia confiftensiii
,
prima rerum omnium univertria
Arenamen, arenarmei, eft bolus ArmenuS. , eft medicina trafta de hyacinthis; fimilitudine fumpcaa flavocitrinovecolorc floribus
Antera
innafcence. Liliorum
,
materia hanc in
gencra primum difponit,
videlicet in fulphur , mercunum , fal , primus naturas difpenfator Archeusjindeque res producic
in proxima fua genera. Tandem accedic Ares alcer natura: difpenlator cx gcneribus formas &-fpecies producit in individua. Quaruni quxque fingularem radicem, caulim, florem & folia
&
&
(imilibus.
omnes
Aphorifmus, ut pro confueto fumitur,fcilicet re-
gulagenerali in mcdicina.
Aqu:i
coeleliii
,
eft
vinum
redlificatunn
ut cceli
quodam nodo naturam

,
&
fimilitudinem induat
habet.
multis peradis revolutionibus. Aijua caeleflina eft aqua mercurialis. Mercurius
Philofophorum.
Aijua corrodens , eft
rofivus.
Ardentia , funt qux in cibum & potum non affumpta, funt uftionibus obnoxia natura propria, ut ifta carabc , terebinthina , gagates & fimiJia.
acetum,& omnis
ea qux
fit
liquor cor-
,4ridiira
eft
,
ex calce fsecum vini fuper marmordiirolutainmodumoIeiTartari. Aijua lubricata , eft ea quae fit cum mucilagino-
Af4a fittm
vint
eft
da confumptio
his
,
corporis ve! membrorum omnitnovel iyderatio , ut vocant. Sphace-
telia, necrofis.
ArlescxuA\xm, guttae funt menie lunio cadentes,

roris inftar in
fis,
ut func faccara, Julcp,
& fimilia.
fic
Majo
ftiilantis.
Aejna permanens eft ea qux

fiifTimis
ex duobus perfe-
corporibus metallicis per philofophicam folutionem. Al^taSaturnia, eft ea quac naturam in fe retinet primorum trium , ut funt aquz thermarum i natura didorum naturalicer medicatae , per quje
tranfeunt.
y4^<io/t/
,
Arotnata , cunda funt qu3e fuavem , & gratum admodum oJorem de fepra^bent acfragranciam, qus ^lias aromatica generaliter appellantur. Arcanum Materiale , eft extrui5tum fpeci.ficum materix corporis vicinius. Cum maceria corporis
fit
exdupIicielementohumido,&
func potius,
^ ^.g"'S formalia
eft
&
ficco f atrtnim efficientem habenc
eft
acecum ut fupra
diftillatum
&
aqua
fortis.
racionem ) Icaquehocarcanum duplex eft ,ftillatkiSi, & coagulum fpecificum : Arcanum fpccihcum,
Aq^"(iir , eft vifio noftris oculis aliquando reprsfenraiis aliquid quod vere non eft, at foliim ap-
extradum
natura: interioris cujufque fpeciei

,
parentia quadam
non re ipfa exiftit. y4^j/rf, quxaviumReginaeft, ufurpatur nomine pro fale armoniaco propter levitatem in fubli,
fubftanciam referens proprius queat.
uc in
illa
agnofci
mationibus. Verum ult pro mercurio prscipitato. Aquila Mercurii

accipi
fpiritus.
Paracelfus in multis
Archeus Paracelft diredrix & '"'" helmont.
eft
aura vitalis
feminum
,
& \kx
li
hoft^^v Hippocraits
fân
Aifuita philofophorunt.
cft
mercurius metailofui
rum dadum.
,
ideft metallum
eft
in
primam
materiam re-
corallum , quod fiuticis inftar in Gorgonion,Dendtres,Lithovegetetque. crefcat mari dendron , Corallion. Arcanum in genere ut ocuItitTimum quid figni ficat. Paracelfo pariter occulcam in rebus naturalibus virtutem corpoream, & ceu vita: perpetua: ac immortalis e ccelo in eam derivat* participem ,
Arbor maru
Archeos, Species invifibilis oberrans,& fe a corporibusfeparans, medici vis, & virtus naturx. Arena, Hujus fpecies ponit Ruland. %i.pag.^î qui fi placet videat. Arfar, arfag eft arfenicum. Argentum , A Chymiftis Luna cui etiam tribuitur: eft metallum proximum poft aurum, albuni
,
albedine pura,
claro, albo,
mundum ,durum,
de fulphure
fonans.
,
Tindura
,
,
ejus albedinis eft ex argento vivo puro
ferc fixo
& tali
mundo , fixo
albo
claro
quod cecidit
fuper fubftantiam argenri vivi
deficit ei
fiiia
pauca fixatio, color
&
pondus.Eft quafi
,
aux
mulciplicari poceft arte Spagyrica fupra prio-
remconditionem.Virtuscujulquereimilleficsplus
peratur
,
quam
,
Arcaites
eft
res ipfa. Paracelfo, terrz

fuis
fundamentum,^-
conforcibus fuftencari non ve columna , quod a & arcano Dei videmagnali , fcd alio ^fideacur ab Jicetjiiocipfura Archalcem vocat. Archates, Ru-
landM.
t/irchett,
fpiritus
eftfummus, cxaltatus,&
invifibilis
aurum coeunce argento vivo ,. & fulphure albo , non urente. Rcpcritur argentum in fodinis. i. Quod ftatim eft fuum quod fine opificio fornacum fic quod purum in venis repcritur , quod rale eft fine exco(Stione quod cale orcu generacum eft quod eft fui coloris, cui femperaliquid faxi fermeadhsrct, ad'luc abrepci in valle, ut videmus eftbdi ex fodinis. Hoc argentum purum tcnuiflimis bradeis amplenacurse praeponencis
,
,
feparatur a corporibus , exaltatur , qui afcendit , occulta natura: virtus generalis omni
,
&
bus artifex , & medicus. Itcm Archiatros fupremusna:ura:medicus,qui reicuique fuum Archeum peculiarem, & membro cuiJibet occulte par Arem
diftribuit.
Item Arclieusprimus
in
natura
vis cft
Situr lapidem: interdum prx fe fcrt fpecietyi capilJorum , intcr virgulatum interdum globi tert fpeciem , quafi filis convoluti candidis , aut rubris,in<tcrdum prx le fert fpeciem arboris , inftrumcnti, montium.herbarum & aliarum rerum. Rulandw af- ^ firmat fe vidilFe intcgrum pifcem Chriftum cruci:
occulciffima resomnesproducens ex na virtutc nimirum (uftlilta duntaxat.
lliafte, divi-
fixum,
cum D. Af <><, ferpentemetiam, &
fcor-
pionem,e?f. expuro argento
in vifceribus terrap
;-j
Ares,
cft naturae
,
difpenfator in tribus primis
unde fingula conllant , qui re* bus omnibus formam, fpeciem & fubftantiam cuiquc fuampeciiliariter difponit, uc propriam , & non alienam induac nacuram fpecificam. Notanda eft
principiis occultus
,
formatum 4^. 56. 2. Rude a Germanis

loris rubci
ruifi
,
plumbei
variarum fpecierum , copurpurei , nigri , cineracei,

,
&c.
jgicur intcr ha;c cria pulcherrime ordiuata,diviQitu$
cxmctallis, ut pyride plumQui plura dc argento bagine a Germanis.

fcirc
Quod excoquitur
Lit. I.
fcire defiderat, legac
Sea. III.
Mcrcurium vocanr,
Atac
Subfea.
,
I.
2 2J
Ruland a;4^. j<5.ad 66.
liyirgentum vivurny Cliymiltx

efl:
etiam dineds arboris excimi. Afubedegi , eft lapi* fcindens alios lapides.
, eit cach vel nicrum. y^/f^r^,eft vasfublimatorium. Atiingat , eft tlos xris. Atimar , Borax. Aitingir , eft Capfula terrea. Aturehy eft vicrum.
aqua vifcofa
in terrje vifccribus, fubrilis fubllan-
tix, albx cerrs, per
calorem tcmperacilTimum unita totaliunione, pcrque minima, quoufque humidum tuerit temperatum & a ficco, & liccuni ab
,
humido
aqualicer.
Eftquc tyfrgentumvivum, alceraparslapidis philofophorum fecundum Chymiftas. Et principium alcerum, materque omnium mecallorum, & (ecundum quod coic cum pacrc , 8c maiculo fuo fulphure , caufac perfeSionem, & impcrfeftionem m metallis, & mecalla quoque ( uc fcBtus ) plus a matre, ficloquendo quam patre habencihinc plurimum trahunc originem, & inhocplurimum refolvuncur, Argencum vivum eft duplex, i. Nativum , 2. Arci,
Aurancum
& aurantum
,
eft Cefta
ovorum.
,
Auraric, az.och,az.og ,az.et, Befec, eft Mercurius.. Avis Hermetis <iy^s Hermetis, avis volans quia
in alcumevolac , camen iterum in ccram propter nutrimcnta defcendic , unde nucrix omnium eft
terra.
&
manis Operment vocatur
ficiale.
1.
Arfenicum luteum. A Gerpidores uci folenc. Eft cruftofum aureo colore micans Eft affine quoddam fulphuri,ex fimili maceria & odore. Eftquc
Auripigmentum
,
eft
Nacivum
fui coloris,
fine
excoSione quod
,
quos e fibris effluxit, eft mater, & elemcntum Metallorum. Eft & lapis iniis venis, cujus vomica liquoriszcerniargencum vivum appellatur. 2. Arcificialc quod fit vel coquicur,ex minio ipfo lapide nacivo, five ex vena minii: & repcricur in fodinis. Diofcor. hb. 'y.cap. 6. docec hujus confervacionem, ufum, venenum , & antidota. Grsci,tam nacivum quam fidicium vocant hydrargyron. Noca argentumvivum dum eft liquidum inofflcinis noftris , dicitur crudum argentum vivum dum vero eft mortificatum, in officinis vocant concremacum , feu fublimatum anonnullis.Chymifta; ponunt argentum vivum frigidum & humidum quarto gradu, liquidum in tercio, album fecundo gradu, renebrofum primo. iArgentum vivum id eft Spiricus vei Mercurius, fervus fugicivus , fumus albus , RuUndus enunicrac/'4g. 68. ad 70. varias fpecies argenci vivi, uf^
tale repericur incra mecalla in lacubus in
,
fterquilinium cerreftre ( uC ica dicam ) in cavernis terrs , quod per longam decodionem tranfit in fubrtantiam auripigmenti. Vide plura, 'R,itland.pag,
87.
ad 90. fiplacet.
,
Azarnet. Auricbalcum
eft
Cuprum.
Aurum Aurum
Auver
Az.aa,
Az.ci
viride.
,
,
Philofophorum eft plumbum. vivutn , eft argentum vivum.

elt
eft
aqua pura
vel lenis.
Marga, Terrarubea.
,
eft
atramencum. sAz.ec
eft
atramentum
Az.eg
azegi, az.eci. eft vitriolum. Az.uric, eft vi-
triolum rubeum.
Aêm.ed bucyrum coSum. ATjmafor

nium
vel
eft
Mi-
Cinabrium.
eft
Az.uc, eft coral!usrubeus./if.to,Vas
Az'mar,8c <Ji<jj<r , Az.imar, eft xs uftum. Azu"gia Wkri.

(Stum lapide calaminari
Vermilio
vel
Chymicum. Minium.
quead
quibus
zj.
,
Az.och, eft Lacon, eft

fimiles func his argillis
tArgilU dicuncur quia

figuli
Harum
ucuncur. argillarum varia funt generaqujedifcer-
Aroph ,
calculum.
eft
cuprum aureo colore tincrc mandiagora. Aroph. Paracelfi curac
nuncur reperta in fodinis , quorum Rulandus pag.-j. referc. i5. genera cx his omnibus pigmenca fieri poffenc, fi non tam humids forenc- olli ex his opti. mae forenti fi argilli rede elaboracs d figulis in ol.
Arfanecl^dicitur , arfenicus fublimacus. Arfenicum,ell fuigur mecallorum , eft eciam fal ipforum Saturni , quod alias artanec , vel arta' nech , repericurnonnullis locis.
&
las
more
fofito informarencur.
Artettfcus dicicur
alicujus.
qui
membri defedum
patitac
u4rgiflata, eft Inceraca.
Argyros , eft Argencum inde Lichargyros , lapis argenceus ; Lichos n. eft lapis. tAfabon , eft Sapo. Afagert, eft fanguis draconis. Afegen , & Az.ogen. Afagi , vel Az.egi , eft vicriolum vei acramencum
:
rubeum.
, eft viride sris. Afmgar , vel Afugar. Afeb, afep, cft alumen, res eft mecallica, (eu vena terrx quse habec mediam fubftanciam incer cal-
Arihoicum, eftoleum rubeum ex radicibus herfimul in fimo digeftis arte tradum. Ajphaltum , eft bicumen ex limo terrz & aqusc tra<Sum ad fimilicudinem picis Eft flos seris etiam. Afcendentta , figna dicuntur, vel aftra firmamen*
barum una cum pane
Afamar
ti coeli,
&pr2cipue
,
fyderei fpiritus.
,
chancum
& fal, &
reperitur in fodinis: Eftque Sallib. j5,
fugo quafi terrz Plin,
cap.
15.
fit
ex aqua
:
li-
aut inter , vel impetigo cutanea fcabiesin poris generata , vermiculorum inftar,edunt, fi comprimatur cutis, fila oblonga nigro capite profiliencia.
eft
Afaphatum
ferpigo
moque, hoc eft tcrrx exundancis nacura corrivatum hyeme ^ftivis folibus maturacur.
Eftquevenaquaficerri)E,qusEpernimiumcalorem,
'
A/Jli/a dicicur,
AJ]ali
nux myriftica. vermes dicuntur in ligno nafcentes

,
vel
inter aderes
alias tcredones. Afelli

eft
Millepedes.
in
album colorem cranfducicur
& omne
Calcan-
Aflhma pulmonis
morbus,
vel
peripneumo-
thum alumen continct. Afcd , eft Leo.
Az.ub, aTel.
Afienigi , eft jCmatites. Azedegim. Afenec , eftSol. Afmaga , eft permixcio vel commixtio quorunâm mecallorum ad invicem
nia unde gravia fufpiria. potentia reAf}rum , hoc loco dicitur , virtus rum ex priparationibus , acquifica , ut fulphuris aftrum eft ejus accenfio,qua verticur in oleum prasftanciiftmum. Item aftrum falis eft ejus in aquam
&
vel
oleum refolucio qua paricer majores
vires in-
Afoper
eft
Fuligo.
duic
quam
,
Affertti qui contiaua: lateribvs
imponuntur
aftrum
eft
Mercurii paricer ancea habuerac. ejus fublimacio , qua miram acquiric
vim
226
vim&
tiliorem.
Bibliothecx
potcntiam naturali
fiia
Chemicx Curiofx
maflas Hifpani vocant
,
majorem atquefubarte
Palucas
,
reperitur in flu,
SpagynAihanor , vel athanar, etiam nonnuuquam reverberatoriiis ca pociflTimum

eft furtus in
,
alccriusufus, juxcaarbicrium
arcificis
adapcatus.
Vide plura apud RuUnd. pap 76. ad /HAiramentum varia figuiHcat juxta adjedionem, calcanut futorium elt cuperolTa, iucerius rubeum
,
minibus , ut in Tago , Alhi Sala Schvvartz.a' 1. In moncibus Arabtcis , in fodinis & puteis, partirri ejus lcintilljE quafi adhxrent ad Saxi quoddam genus CandidifTimum vocatum a(Jer)<j?rtJ Qiiartz.j. In capitulis pifcium quos Forellas vocsmus. quod conHatur fen coquicur. r. Ex 2. Co(!xum
,
thum
("criptoriiim
:
adpennam apcum
fuhgnieum
pyrice coloris cineracei , galenese is a vein of Lead and Stlver together. )
&
vvhtch
terra
:.
Ex
ad rypographiam icem album, voatquc diftillatum ex viridi , quod Romanum fpevarias Atramemi, canc, autexalioquopiam. cies nwmcTit RnlAnd paq^. 78.3^80. AttradivA, dicuntur mcdicamenta.alias magnctica , qiii vim ad fe trahendi habent , ex fimihbus
etiam attraiSivis compolicaAagnrifla
,
viride coeruleum,
quadampurpurea
vapore & halitutcrras ica temperata & affcâ , ut fit foecunda auri ex qua irt camino cxcoquitur aurum. ?. Ex Chrylocolla 4. Ex cjeruleo. Plurimum facic adauri bonitatem rcgia, Arabictim, Hifpdnicutn, Hnngartcum, Gerrnanicum^, cercisdiftancgradibus, plura fcias Rnland. pag.iî..
,
ad 94.
'
fuam artem
cet
,
in
fpecuUs
:
dicicur fuperfticiofus artifex , qui cryltaUis , & in aquis exer,

,
B
BAcuiusferreus,
Buyda
,
eis prxfagiat
prajcipue in volucrium cantn volatuque aliorum ctiam ritus ob eandem

poiabile_,
eft
ut
eft
inftrumentum cufum ad fudiftillatur.
ftinenda impolica vafa.

eft
,
caufam obfervat.
vas
quod
Anrum
liquor auri
fine
corrod-
vo , quod paucirfimi noiunt eorum etiam qui parant in dies in hominum perniciem potius quam
a4 falucem.
aurum praccipitatum , & in fummamrubjdinemcinabiis tricsefimiUcudinemreverbcratum prxftantirfimum quod ex proprio fuo mer-
Bagedia elt Libra.

Beiac
,
eit libra 12
uncizxum. Berdadia, etiam

'
eft
Cerufa. Balliam, cft faba.
Aurtm
vits.
eft
&
te
BalafiM, Purpureofeu rofeo colore flammefcit, rutilat , a nonnullis placidus dicitur , aliqui
putant
nutum
curio fic , ac pnrcipicatur. Au/lromantia aUa eft fuperftitio quidam excogiâta, ex ventorum obfervationibus ut quum aftra ventorum in fummam, ultra confuetudinem , vehe,
,
Carbuncuium, colore ac vircute dimiquod admodum virtus fceminea a virtumaris differat. Plnriescompertum cft quod exelfe
,
,
terior pars unius lapidis attcftatur balafio

rior
,
inte-
mcntiam erumpunt, inde

otiofi
,
facuripracfagium
homines
magis quam curiofi pronunciant. nAxnngia de mumia , quse interdum munia de
medulUsetiamfcriptareperitur,cftmedunaoffium. Azoth , eft argentum vivum ex quovis corpore metalUco tradum,& proprie mercurius corporeus.
indiftcrens Paracclfo prxfertim eft, univerfalis incenfifexuta ,& omnem fpecicm rerum medicina
carbunculo , & ex hoc dicunt balafium efle domum Carbunculi. Varias cogitationes auferr, luxuriam reprimit, conciliat amicorum difcordias, &inhumano corporc fanitatcm inducit. Et potatus cum aqua fanat oculorum intirmitaces, & hepatis doloribus fubvenit. Balitiftera , eft Terra rubea. Barachpani^, eft nitrum falis.
&
&
Barcata
eft
Meatus
Ignis.
Barna
fimam induta vim, acque cencralem quandam virtutem generaliffimam, reliquas omnes medicinas in fe concludit non aliter quam prima reliquas
,
vas vitreatum. Bafura, ell (emen.Bau/, ell Urina. Batimrarami, cft fquama veneris Batitura aris
,
eft
',
eft
fquamaMetallorum.
Baurac,
eft
omnes
cnfis
geftalFe
fubftantias, exclufis accidentibus
Hanc
in
pomo conclufam quocunque locorum

,
jeric
albificatum,eft etiam
tri
,
fecum perhibetur. Airamentumfntorium, eft vitriolum canthum, Rnl pag. 8o- ad 86.
fel vicii.,
faphirium Uthargyrum fxx vicri , fpuma vitcftudo argenti vivi,

fal
gemms
fal vicri,
id
eft
Cal-
Baurac
falfuginis.
etiam
eft
attinchar
quodlibec genus
foli tribuiAlchymiftis dicitur Sol , citrinum , fulgidum , tur. Et corpus metallicum, digeftum, tcrrx ventre ponderofum,^quaIicerin
Aurum,
&
Bez.ir,ve\ Befar
Bianchetunfim pythium
Lapis viridis pretiofus. , cft cerufa. Biladeru,
ell
Chalybs,
Eiturnen
,
aqua minerali diutidlme lavatum: ex argento vivo, puro fixo , claro , rubeo & ex fulphure mundo , Hxo, rubeo non adurente. Aurum eft fiibtiliffima fubltantia argcnti vivi. Videmus cnim argcntum vivum tacilcaurumfufcipcre, quod proximum fua naturaeft, utmaterfiliumfufcipit. Deinde aurum, ex pauca fubftantia mundi fulphuris & purx rubcdinis conftac.plus tamcn habcc argenci vivi quam
, : ,
eft
fulphurea terra
fuccus pinguis
bituminum varia funt gcncra. 1. Liquidum oleo fimile petroleum. 2. Liquidum odoratum Saxonicum. 5. Odorarum camphorx nativx. 4. Nigrum crallum quod a picis colore nomen habet.a lacu Sodomae, quo Mauri cadaveraimplent.
Nigrum cralVum
j.
e Palcftina.
fulphiiris, plus habec a macre quam puriffimum cum matrc argento vivo pater coiens, optimum gtncrat filiumaurum. Brevitcrargencum vivum coagulatum, fulpiuire, puro igne, non tamen adurente fit aurum Hiceft filius deledus ,qucm proponit faccre ad qucm fcmpcr contendit nacus*</3^" ra. Eft mctallum omnium temperaciiT-mum calirubeum dum & ficcum fccundo gradu , rixum
patre. Sulphur
FofHbile carbonibus fimile.
.ô^f^.cft
Bof, eft
ovum.
Calx viva.
eft
,
Bo/n6
Coagulum
ut
fit
fpecificum, quodeflentiale
quxdam liberata ab impuris,& aIienitatibus,percoaguIationis(quam neceirario antccedic folutio ) nodum fegregata , conchymicum
eflentia
&
ftitutaque
quomodo
folent boli eluti in fpecie fieri,
Cercio gradu dicunt.
ut
fit
eisconfiftcntia,
&
^rM^/jcllduplex i.Nativumpurum 2. Co(ftum. I. Nativuni purum, quod a nacura tale eft,cujus

..M-
novcmque etiam fcntiam parum incere ft.

eft bolaris,
forma homogenea, qualis tabulis, id quod ad efauland.
Lib.
,
I.
Sea. iir.
.
Ruland ponit fex fpecies quarum Armenitu verus magnohabeturin pretio diâdTnrckos Impeperatores , qui utuncur eo contra Febres > Peftem,
^ & ad fummum gradum puricatis addudum. Belefon,

.
Suhka.
eft,
i.
Djcitur ctiam olenm ex omni corpore diftillacum
"7
eft
BaKamus.
Balfamus de mumiij,
balfamus de carne tra-
&
Anginam,
/'<^.
105.
Bonati, eft vicreati.

Borades, eft Limatura.
&.US.
Balfamiy elementorum txiermts

riiexccrni, aliasmumia
Borax,
,
eft
chryfocolla. Batrachum, Sc vocitar at-
, cft liquor mercuelementorumexternorum,
tiiichar naturale.
Borax cft aftronitium attinchar> vel nitrum.Vocatur capiftrum auri, Bottvmr/t, cft plumbum uftum. Botiu barbatui, eft vas fuper vas, in quo fundicur
& proprie rerum firmamencalis cflTer.tia , quam etiam nonnulli quinram vocant. Blachynal, eft materia liquefadtione plurium una metallorum confufa in fulphur injeda.
"Barnabas , vel potius barnaaf , eft fal petrx urinarium , quodetiam acetum acerrimum dicitur.
Bafilifcus minor, eft ftellio.
eft fpeculum ex cryftallo fuperftitiofc confecratum ab auguriftis, Ruland. pag. io\. 102.
aurum.
Vas fuforium.
'Botus barbatHs
Defcenforium. Crucibulum.
Berillui,
.Cuneo fadum ad fundendum. Cuneus ferreus latus.Lamini Sols. Brachium eft Cuprum.
ponit o3o Beri//i(pecies.

Berillifiica
,
Braêa
eft
,
eft ars in
ejufmodi
fpecillis vifiones
obfervandi.
Befachar, fungus dicitur.
Braricia, eft Vitrum. raje Carboncs. Blmnati icrreum , eft vas vitreatum. "Buecaiumj cft vicreacum. Bucceliare , eft Cibare , Fruftillare. Bulbus eft Cepa Marina. Ec Bulbus credicur
&
Befonna vero mufcarum fungus. Bifematum,e{[ omnium Ievi(Tlmum,pallidi(Iimum, viliflimum plumbum.
&
Bitumen perverfum
Bo/us
,
eft
liquor incertus.
dicicur lucum
quod minerale nullum in
efle fqiiiliam.
le habet.
Bulga,m quam bacillo agitatsaqus infunduntur.

Bulga
,
Boihor
auc
cojfi,
Cmt apoftemata parvula qu-
per
,
fe
hauriens aquas.
dam
purtulofa faciei candida.

,
Btirnea
eft pix.
Burac, eft omne genus falis. Alii vero diftinguunt uc Banrac, borago borax, uritar augar. Butiga , iive gucta ruonio vel rubeo , cft inflatio
,
Botin eft terebinthina certo fuo tempore colIefta,quum plusvirium a coeleftibu? haufifle putatur. Eftetiambalfamusex eadem traftatus artificiofe
,
alias
,
totius faciei.
"Bufonitis
,
"Botium
eft
eft
butimo. apoftema proveniens
in gula
gemma feu lapis
vevif*
qui e Bufonis caviri
luci
ftruma.
pite erui traditur,( errant qui
Chelonitum vocanr,
/?oArj, dicicur vifcus in
arbore nafcens , ut
quem proprio
titulo defcripfi.)
Hunc lapidem
cus quercinus
cî.
Principes femper geftare fecum merico deberent. Nam ii venena vel intus in homine lateant , aut ipfi extrinfecus admota fint , etiam pr^fens ille colo-
Brafiade/la, vel brafatella, eftophiogloflum, auc lanceola, quam etiam linguam ferpenrinam vocant.
Brunus
elt ignis facer in
membris
rem mutat,
gutrulas quafi fudando emictit. Ernefini "Burgravim. digito Buffa/i , ex Cornu annulus conflatus,
,
&
alias Eryfi-
pelas vulgo ignem S. Antonit vocanc.nonnuili vin-
didam
ejus.
&
^m<?,ccEJeftis eft virtutis influentiaqui perani-
annulari geftacus, fpafmi convulfionibus mederi dicitur.
maliabrutarationalibusmanifeftatur uc in chelidonia per hyrundinem ,' in fale per ciconiam cly-.

,
Burgravius.
Balneum Marid,
vel maris, ut multi vocari
lunr, eft furnus diftillatorius
voaquam continens, in
& id genus alia mulra. Butyrum Saturni eft , quod fupra dulcedo plumbi.
fteris ufus
,
altey
atque
qua calence
vafa
chimicaponunturad pucrefaftiofui
BIm Cordis
eft fpiritus vitalis
materix quam capiunt , ad feparationem, id genus humidarum afcenfionum perficiendas operationes. Balneum roris , vel roritum , eft furnus in quo fiiper vaporem aqux duntaxat , vafa diftillacoria fufpenduncur , ut aqui corpus non concinganc, alio nomine vaporofum, auc vaporarium vocavimus. Balfamum , eft fubftantia corporum a putredine confervans. Balfamus alias a nonnullis fcribitur.
fuas
nem
&
confequenter
&
calorisfomes.fpiritus verofic animatus, & Cordis mater , in Scholis pene negledus. Vanheimtnt, pag. i8j.
BIm regiminis , agit circa cffluvium corporalc prouc Luna mare tnmefacit. Fanheimont. pag. 335.
Cj4bala,
nam de
Cabalia, Ars Cabaltftica

,
eli Scientia
occultilTima
qux
,
divinitus una
,
Eft incernus
& externus. Internus
in
humano
cor-
Moifi' tradica fuiffe fcrcur
qua: nobis
cum lege Dei dodn-
pore , temperacitrima qusdam eft fubftantia non amara , non dulcis, non acerba , neque Sal minerale, fcd fal liquoris quod a putrefadione validif,
Meffia patefecir
cum Angelis amiciciam

,
culcoribus fuis concrahit
rerumque naturalium
fime prsfervat humana corpora : dicitur etiam naturs corporis glucen temperatitTimum. Brevius fic
definitur. Eft falis interioris liquor
omnium cognitionemtradit,acdivino luminc mentem pulfis cenebris illuftrac. Vox eft Hebra,Laiine dicicur Recepcio, quod una cum lege quam
,
pcione corpus tuti(Time
fuum a corruprsfervans naturaliter. Ex-
poftea fcripcam populotradidic fecreciorem,& ve-
ram
riis
legis
Enarracionem Moyfes
,
in
moncedivinlcus
alter
ternus vero cerebinthina vocatur a Paracelfo . nullam ignis violentiam pafla fed digefta. Item eft omne quod celeriter fanat , a germanico fermone
acceperit
quam
fcribere nefas erat. Sed ordina,
quafi hjEreditario reciperet jure
ad Chirurgiam adaptatum nomen duabus didlionibus bald Tiarnen , id eft celeriter conjundum.
ab altero, ne a prophana multitudine divina myfteria cognira vilefcerenc auc violarencur. Perfx fueruot hujiis dihgcnciiTimi
revelationum fucceflionibus
,
culcores
228
cukores
Bibliothecse
&
fuos faplcntes
Chemicse Curiofx
Calcocos
,
quaOriente les fueruncillitres, qui2<rfW(r^fw',ex Chriftum adoratum venerc & non reges ut vulgus badenus exlltimavit.De hac ReuchlinusGermanus,
magos
appellarunc
el^ is.
Calciihos
eft
xs viride. Calo,
camonon
/s ufium.
,
Calcitari
eft bal
.
Akali. Alkael
Cali
eft ciniis
davellatus.
&
Picus
Italus
Mirandulx dominus
î
Petrus
Catcidicum,
eft
Medicamen de
Arfenico.
firmat
Galatinus copionffime fcripfcrunt. Et Galatinus afveteres Rabbinos per hanc Cabaix fcies,
Cati/iet, Cojinec, clt
Antimoniuni.Co/;/;f/.Cwyni.
Calnfazdi oleumlndi.
Catu/a
,
tiam
vilTe.
Trinitatem
Non
igicur
Chriftumque Dei Filium agnoauka multorum opinione ars cft,

,
fyptas
,
,
elt Cryl!aiUis.
coelellis per quam Theo-fcd potius fcientia certa Dei beneficio dodrifcribit , ipfo fe de ut fhrajins nam fuam confecutus eft, nec a fpiritibus , malis
falfo , hac cahuTinia ab inConcedicur hanc fcientiam apud multos in abufum devenilfc veluti alias fcicntias. Scribitenim trjeofhraftus Hebrsos degeneralle ut in dodtrina Dei , ita etiam in hac fcientia
&
Calor naturalts eft quando radii folares ve! pcr fe materiam fibi applicacam excoquunt, vcl in fpeculo concavocolledirei applicancur. IJujus ignis
u!us eft
apud
artifices diiTolvere
& calcir.are.
quicquam habuit quarc

:
vidis oravacur.
Cator cinerum, quando partes fixiores per cin<> res eliciuntur. Hic mcdius cft inter balnci , &: arenx calorcm , proinde illius opc, non modo fubri..
liores & ad naturam aquicatis fimpJicis approximanteSjfubftantixpropelluntur , fed etiam colo-
Ciuare poftea
m veram
fcieatiam
tem
rah's
divifa
Cabala
;.v
fuir.
Accertit
falfamque aretiam Utte-
res,&
incer artcs incertas numeratur, fonte non procedat. Vera Hebrao prxfertim enim Cabala in S.literis fuum habet fundamentum. Mulra dehacfcientia77jôf^r^y??MinUbris dePhiquin lapfu lofophia fagaci fcripfit nec dubito temporis nationes cxterx fincerius dc fheophrafto
qu merico
fi
fixiores parteseliciuntur. Calor fimi , eft quando vafe in fimo pofito , materiam contincnte, digcfliofit. Hiccalorufus eft in infundendis , digercndis , & putrcfaciendis rebus. Adhibetur interdum fimus cquinus in quo
,
aliquando vas ligiieum fa>no vel ftramine impletum , cui vapore fervente aqua applica,
vas fepelitur
tur
juJicabuntquam Gcrmaniquidam modo. Cum clarius luce ipfa cx ejus monumentis conftat eum fuilTc fummum philofophorum &medicum inconv
,
fimi in locuiri adhibetur, , Cator digerens , eft quo matcria diffolvenda dige "tur, & aut athanore , aut fimo perficitur
.
Calcrfortis.cll
qmndo
igne audioie
& iiitenfio&
fcobis
in cafi-
parabilem & qui nullum Chriftianx fidei articulum negaverit;& fi quxdamS. Scripturajlocaali:
"
res^feparantun '""' Cator arend, Medius
eft inter
cinerem,
ter quam vulgo folent, recentioribus quibufdam doaifTimishominibus ipfi adftipulantibusinterpre-
ferri,
&
eft
quando vas materiam continens
tino arenario, arena circundatam fubftantiam
tatus eft
fed de Chrifto Salvatore mulcaprsclaut ex ipfius libris patebit. fJHtchael Toxites ,
ra docuit
M.
xiorem,& quam cincres propcllere nequibant, protrudit. Ubi advertendum arenam fubtilem, noa adeo violcntum calorem prsberc, quam grofiam.
Calor jcobis, aut
fcoria: ferri fupcriore intenfior,
Cahutator, cft fal nitrum. Cabebi, eft fquama ferri. Cabeth.

C<^f/, eft ftercus.
& aperto
vicinior eft
quando ex fcobe quando

calor
vcl fcoria
ferri respropelluntur.
Cacabus eft vas continens chores tres. Cacochyla , eft malus fuccus in corpore. Cachoehymia. Caciaferrea , eft Cochlear ferreum. Cadaria , eft Tutia. Cadmia , eft duplex. Nativa, & Faaitia. Vide titulum^ris. Plura leges de Cadmi<t fpeciebus apud
,
Calor carbonum,
eft
prunarum
,
fla-
grantium materiam, vel vas proximumtangit.Hujus ufus eft in infufionibus , cxmentationibus probationibus, calcinationibus
,
&
dilToIutionibus.
C alor flammarum , eft quando adhibito cor^veniente alimento flammas materiam attingnnt. Hic calor vocatur ignis vivus, quo reverberantur ,
&
Rnland. ip^^g. uo. ad ui. Cadmt^ Acinafa , eft Tutia. lcem Cadmia, eft liquor candidus, Cal , Arfenicum citrinum. Item acetum. Calamina eft lapis Calaminaris. Catcadis , eft vitriolum album. Aliasfal Alkali.
,
calcinanturomnium metallorum corpora,iiec uon fpiiitus tandem propclluntur. Calor vefic tevis ,cft quo cx materia vefics appofita
licitur.
,
applicatoalembicofubftantiahumida pro,
Calcinatio corporum
eft
combuftio
quar
Calchanthos, vel Calchanthum

1.
fignificat.
majori
tionis.
vcl elt
rerum coagulatarum
in
fit igne calccm fo-
Florem
aeris.
,
lutio. Eitque Calcinatio vel Corrofionis vel Jgni-
2. 3.
Calcitidem
quaj fpecies vitrioli.
Vitriolum. 4. is u(tum, vel petrinum.
Vitriolum viride. Calchamhum, 8i Colcothar granulis atramenti & generantur,& nutriuntur. Sale foIuto,& ipfa folvuntur,quod eit in Venere.Con gelant frigore Vcnus de quibufdam mineralibus
j.
;
Catcinatio corrofione ficca eft , quando corporibus calcinandis non humor, fcd ejus in locum corrodentes materii ficcx adjunguntur , quibus cal-
cinantur.Eftque ca^mentum & commixtio. Catcinaiio corrofione vaporofa, eft quando corporametaliicain tcnues laminas redada per aerem
,
in mineris participat. Si rubedo adfit, aquofitas 124 abundat, fi viriditas, acr exuperat. //1^.113.
&
corrodcntcmque fumum calcinantur, Aliquando corpora laminata fuper aquis

,
;
forti-
Rutandt plura de Catcantho videas. Catchintum Cal:adis elt fpecies atramenti. Caeaton , eft Trochifcus de Arfenico. eft serugo seris. Itcm Marchafita. Callciihtos
,
bus, aliquando fuper aceto velrecrementis uvarum prelVarumfufpcnduntur aliquando prxfertim nobiliora metalla, plumbi fufi , vcl argenti vivi afflatu fragilia rcdduntur & comminuuncur ali, :
Catcata , Atramentum citrinum. Calcatar,Calcatar , Calcadinwn eft
quando
Atramentum
rubeum
Vitriolum,
eft
G. Caiybem in crocum fubtilem per vaporofanl corrofionem redigere gelliens,ita procedo. Prialii
modi adhibentur.
T.
Qaldar,
ftaanu(%
mum paro aquam
fortem ex
falis
petrat
&
vitrioli
ad albe-
Lib.
incucurbicam vitream
I.
Se6t. III.
ftro funntnr.
Subfel.
Et
,
229
ad albedinem calcinari parribus arqualibus.eamquc

fiindo. Poft in cucurbicae fu,
Chaos.
Calcatithum
eft virriolum.
periori parte laminas chalybis fufpendo Intoque valis artihcium obdiico, ne Ipiritus aqui fortis ullo modo exhalare queanc ac viginti quacuor horas in arena calida vaporare permicto.-Deinde aperto vafe laminas eximo, quibus crocus , vel pulvis fnb,
Caliinatum majm , dicituromne quod arte fpagyrica dulcc fadum eft , quod expropria fua natura non erat ,ut mcrcurii duicedo , plumbi vel cjus anima, falis & fimiliu.m , qur ceicrriinx confoltdationisexiftunt.
tiliffimum adhiret, quem lagopodedetergo. Porro laminas iteru*n iii dido vafe fufpcndo , & modo fuperiore procedo , idque tantifper donec nulius crocus ulrerius a fpiriiibus extrahitur aut in laminis reperirur. Sicplumbum fuper aceto fufpenfum calciiiatur in cerulVam , fic cuprum fuper recrementis uvartiin , acque ita reliqua metalla vaporibus
,
CahinaiumminM,
eft,&
bin, noftoch,
eft
omne quod
citifTinie curar,
tit
a natura duice faccarum, manna, tcrenia-
fimilia quarque. Callena, fpecics eft falis petrx.

eft
&
CaUcrnth, petiium ut
,
indicium defiderii ad primum perin primam maceriani redire cupit, ex qua prodierat.
quum quidpiam
corroduntur.
Calcinatio humiiia immerfiva eft
liquori alicui
,
,
Calliette, funtfungi flavi in plantis juniperinis.
quando corpus
calcinct
immcrgitur pcriiciturquc amalgamatione, aut prscireverberii,

efl:
qui corrodat indeque
cft prxcipitatus mcrcurius. Calxveneris, eft viride aeris. Calx Satnrni, eft minium,
Calx mercurii,
pitatione.
Calci/iaiio
in
Calcem foIutio,Ca!x
autem generali fignificatu ert puivis quilibet in partes impalpabiles comminutus.quem & alcool nuncuparc confucvcre. Itaque fub le comprehendit calcem proprie di(2;um , AIcool, quod cft a levigatione cinereum,& corrofionisacoma. Cakinon per revciberiutn eft duplex.. Calcinatio fpecialiter dida, & cincfaftio. CaIci'iaiio fpe ialis , eft qua principaiiter dida calx inCi.imbuflione reverberante efficicur. lcaque i Gra:cis aptius appcllari poterat Tirxviaini quod
,
Calx fovt^s, e(t fpiritus Jovis. Calx martti, eft crocus calybis vel ferri. Ca/x/alis,e{\ aurum calcinatum. Ca/x Luia, ctt. argentum, calx argenti, vel azurinus
flos ejus.
Calx permanensiVd fixa,eft incremabilis mareria. Calx peregrinorum, elt tartarum. Calx lignorum,^^ cinis eorum, qui in vitrum aut aliam materiam non convcrtitur. Chaomantia , eft ars qua prifagium fumitur ex
aere.
Claretta, eft
TiTfxvov efficiac,
cujus fpecies
,
quxdam ar/3K@-,quam
Cambuca
eft
albumen ovoruin. apoftema vel ulcus

,
in inguine.
in extinctam fcu vivam
e calcario lapide confe-
Panus inguinis.
Carbanes caeli Carbunculut ,
Atro fanguine.
,
Sam nominanc. In hac vei res folicaria calcinatur vel cumaddicamcntis combuftioncm penitus adjuvantibus, ut funt fulphur nitrum, crc quac tunc adjicimus cum valida admodum eft indomitaquc
,
funt ftelli.
eft
apoftema> vel peftilens ulcus ab
compages- Alioqui voladlia citius difliparcntur.quam aflammavincerentur fixa. Sed fpiraculum debecur nitrofis uc vas fic tutum, Vide Calcinatum majus & minus.
rei
vinum herbis medicatum. vicefima pars gutts. morCaJJatum, eft fanguis in venis invalidus , tuus, fangiiinis boni tranfitum & motum obftruens. 'Para. in archidoxis.
Cardoniiitn, eft
Carena,
cft
&
Ca/or, eft Liber aut Impeditus. Liber qui proxime materiam , aut vas materiam continens tangit. Hoc calore proliciuntur , quse contumacius liquorem emittunt, feu fiat ob ficcitatem aut paucitatem fen quod ob vifcofitatem
.
,.,
&
homogeneitatem terreis partibus pertinacius adh2reat:& calcinationis fufioni, & aliis operationibus infcrviat. Calor impeditiu cft quando ignis a matcria vel vafe,ne illud proxime tangat ab aiio vafe impedi,
prapuratm, eft refidentia vifcofa, manens ex cafeo, dcfluentis. Cathimia, eft- argenti fpuma. Cauda vulpis rubicundi , eft minium ex plumbo. Cantela, in arte fpagyrica eft habitu comparata qujrdam induftria,qua facilius obeunt fuasoperationes, acperficiuntartis hujus profeflbres. Cauieriurn, Kautir, eft: Inftrumentum ChirurgOrum, quo aperiunt cutem & carnes exuftionibus,eft etiam medicamentum in cjus locum furrogatum,
Cafeits
in fiindo laflis
tur.
quod
liber, eft
fuo corrofivo citra
dolorem
apcrit.
^.Calor
Carbonum
,
vel
flammarum.
Impedtttii
e^
2.r&nx ye\^coh\s.
funt lemures, & aftraliahocorpora , qui ante praedeftinatum vitx curriculumrepentinamorte quapiam extindiiunt. Ifti poft modum oberrare putantur fuper terram, lemuruminftar, donec terminusprxdeftinatse vitafcompletus fit , ut quod vivere corporaiiter debebant, fpiricualiter adimpleant,fi crcdere fas eft, verscque Religioni Chriftiamr diilbnum effe non compeiiatur ex Scripturis facris, undeperenduslapis lydius, quo reprobatur omne quod ejciauro non couflatum
Caballi,\e\ Cabales
mufculus alias dicitur vits, pulfus per fingulas corporispartes oberrans. Coadunuiio eft elaboratio, quauniuntur difgreCe-//a,
,
minum
eft evangelico.
,;
Cacedoninm tartarunu , eft materia pcccans in corpore humano, ob feparationem facultatc fcgregativa fadam, non fuccedcnce mox expulfiva. Cafa, dicitur pro camphora. Cahos pr^ter omnium rerum congeriem. Theophraftoeft 3er;j & pro Iliaftefupradido., vel Jlia,
gata.Appellaturnonnunquam excellentiorisfpeciei nomine Coagulatio unde extitit illud dogmaPhilofophorum, quod Chiniicum artificium, in lolutione & coagulatione confiftat, quo tamen relpicitur ad lapidis myfterium , potius. Ita coadunacio efl: folutionis redudio inhis,inquibusfteriporcft.Ejus fpecies funt diix. Compofitio & coagulatio. Coagulatio eft rerum cjufdem natura: e confififtentia tcnui fluidaque ad folidam coadio. Itaquc qujc refoiutione aquea aerea ,igneafunc attenuata perhanc in corpus homogeneum reducuntur.
, ,
,
,,
;,
coagulatio ccHTvicacur inulcas opcras veluti. fublimationem, exalcacionem diftillaaonem, &c., Et duobus modis.Segregatione , &, Gomprehenfione. Eftque vel 1 rigida , vcl
Et
fic
divaporacionem
Calida.
Tom.L
1.
CoagHlaiio
,,
230
1,
Bibliothec^
,
Chemicx Curiofx
Ccerulenm
CoagHtaiiofrigida
eft
quando
res in calido re-
Graecis xvvof
,
>cuav
,
Latinis
CXtw
,
foluca:, in frigido coagulantur,

2.
leum propter colorem
te
CoamUtio ealid.a,t{\ quando calore convenienres dillolucs coagulantur.

,
CoagttUttoperfegregutionem
;ur^^.,
eft
cum quibufdam
coucretio fcgreyatis reliquum coiicrefcit. Itaque Peragicur poterat. appellari principaliter

divaporat, calorcquo ilorc, quo divaporat
qui erat caufa
feu exhalat
vcnenatus color a Gcrmaiiis vocatur Lafur. hic quaii imiraiuur Arabes > qui Lafuli vocant. Rulandtufag. iCi ponit. 17. gencra, 162. Color.icio, per hauftum liquoris ingredientis, eft _ frequtns admodum coloracionis modus pcr liquiLaluli
.
.
paulatim humor,
dam tmauram quam

,
res cnlorandae
pocare fcu
fiuoris.
Coagiilatto per comprehenfionem, eft
mul comprehenfum
,
cum totum llrcmiftamque ad uniformem
combibere coguntur. Id ntpronatura earum di verfa. Qiia? porofa funt, macerantur in tiiictura liquida , vel cnam coquuncur una aut inisrsntur
,
fubftantiam coagulat. Coaûlum^ eft Mercurius.

terComtl-Am .<}erificum.cii eflcntia matenalis coaguper rea , concreca in confifteutiam iiccam lationem. hh. 7. de naturareCoagiilatio eft quadruplex
,
tuvn. pa^. .^<i. Paracel.pr:
10:
Coagulum , CoaguUns , Sulphur Philofophorum prima materia unde auruin noftrum. Fefmentnnu coagulans fermemi , fpiritum coagulaiis. Sulphur
pcrfundunturque fipius reficcationibus iiuerpofitis donec color placeat. Ita vulgotingunt vellera, linamenta, ferica, pannos, -c. Coloraiio externa eft cum fuperficicbus duntaxat color exalcacur. Id fit variis modis , quibus aliter arque alitcr difponicur fubjcd:! facies cxterna ad lumendiverfimode terminandum, unde oritur coior diverfus , ifque in eadcm ipecic illulf rior,
&
veluti interpollis
vel obliterata priore
ad
di-
Mercurium.
CobjftoU, eftCinis. Cobatiorum fttmtis , cft Robolc.
CoaVw. eftpondusi:.unciarum. CceUm,ormx rerum efl"entiales. Quinta eftentia. PhiCceUm Spagyrictim^ , eft fuprema pars vafis
.
verfam nobilior. Coloratio , pcr calorem foliim modus eft colorandi , cum e potentia in a&um feu ex occulto iti manifeftum color protrahitur , adhibito calore duntaxat alteratorio. Nequc foliim principsli cx,
traftionisfine
canis.
hocfic,ied&
infcrvit tintturis ar-
cLIw 'philofophorum
dic lonê nacuram
vocatur
in
quod
tranfcen,
fpiritualcs alisque
elemencorum vulgarium , uc laomnis pis PhiTofophorum, medicina catholica ,

quinca elfencia ,. Ccennm eft fimus. aliCtementum , eft corrofio ficca , qua corpus quod mctallicum , cum falibus corrodentibus , aliisrebusexficcantibus,ftrarificatum confringihoc motur & calcinacur. Fit aucem Cilcinacio relaminas do --Corpus ccemencandum in tenues
.
Co/omio, per abfolutionem eft cum fufccdines fordcs colorcm obfcuranccs mucancefque aquis acribus eluuncur , icaque colot
,
illuftracur
exalcacurve.
Cow^/?/o,eft ignitio
.corporacomburendo, in
vel vitrificacio.
"'"m redigens; Incineratio

Comifdi. eft
,
&
di^îcur
&
in fruftula forcipe fcinditur
fpecies au-
tem corrodences
aqua
fort!
pulverifancur
& aceco, urina,vd
madefiunt ut fianc initar pulciculx ( nonparciculs nulli iftis ficcis ucuncur ; Deinde hujus ccemcnracorix vel pulveris aliqua porrio pyxidi & lamins illique lamina fupcrponitur inditur
,
,
quod ftracificacio, alia pulverisportio afpergitur Hanc alia lamina dicitur. & ftratum fuper ftratum pyxis impleca, donec fubfequitur idque tantilper candem plu& eft reliquum aut nihil latînarum
,
,
tenaci vere fuperpofito clauditur lutoque aliquo igni, vel, & munitJEcbturantur, jundurs pyxidis fecun(^ quod fatius elt ) fuo furno imponitur, horis diim gradus ôementatur, 4. 6. 8. \i. vel 24. imo etiam aliquot diebus ( pro re naca ) inibi con,
&
Arabicum. Compofitio eft diverforum , coadunatio. Eftqufi miftio & conglucmacio. Conder , eft Thus , Ohbanum. Calx in chymica fignificacione, eft pulvis quilibec ablationem fuperflui humidicacis,in parces cenuimmas & quafi inpalpabilcs comminuius. Calx viva , non extmtla abeftos fic vatiis modis. In quibufdam locis fic lapidibus vel calculis toralibus.coloris c^fii vel cinerei , candidive cuniculis nempe aftis in agris ad littora vel fimpliaut etiam erucicer coIle6tis calculis adlittora tis propriis fodinis , ut fic ad Sulam & aliis locis vel marmorum bucFit ad mare ex teftis oftres cinorum, & de corticibus ovorum. Eft autem Calx viva duplex , coloris candidi , & ccerulei. Vis omnium eft adurens , ignca mordens cruftas inducens, urit in fumma, difcutit & extrahit. Odit naturaliter aquam qua accenditur, amat oleum quo facillime commifcetur.
, , , ,
,
Gummi
fervatur. F. 9-
cum priparare velim crocum Mar-
accipiocaltis fcu chalybispercoementationem , urina cumque cis vivi recentis quantum opuseft,
madefacio, ut Poftea hac pulpa pyxidis coementariae funduni ad laminas digici lati cratTtitudinem tego , eique fuperius uc ) impleo, Chalybis fuperaddo, & vas , ( pyxidem riteparatis, ac luto obfirmo. Omnibus cerignemque pono camentatorio in furno noftro Tanconnnuum. horis adûfque 24. rii gradus
Virili aliquantifper
fiat inft ar pulpar.
Calx Extinfta. Calx rnanica ali>a,c(i Calx alba pcregrinorum, vel ex olTibus pifcium majorum albis vel conchis marinis quasjn pileis^ gcftant confefta. --.-"' n Alumen ai cx pomis. Calx major. Calx ajfata, eft Camet Cames; eft argencum. Canales cuniculi. Canales recludere. CanaUs OC,
cluderc.
Cancinpericon, eft calidus equi fimus.
Canna Syphunculos.
,
maceriam in illo concencam , dem exempco & pcr fetaceum pello. contundo probe mortario in ubi calccm a chalybe ut fiac pulvis fubrililTimus omnem calida abkio refiduumque arefacio & accipio crocum Martis priftantiiTimum. Eo modo cciam fit crocus Veneris qui operaiionibus mHlcis
vafe
, , ,
Cantacon eft Borax.
eft
crocus hortulanus. Capiftrumauri,
cujus fandum eft filisferreiscontextum. carmit, canna, cufavum, Snnt varia vafo* Ca'ize,
Capfa
rumgenera.
Capfx
,
In quas venx diftnbuendx injiciuntur.
infervire poteft.
.tuxiJi^
CMfitellwo, t(i sapa (sponis.CapHt
mortuum.cR
terra
,, ,
Lib.I.
terra
Sea:.III.
Cerebrum
t>cr
Subfea.!.
aricris.
2jl
mortua,
vcl fex. VidcThsophrttftum pa^.iS,
de iiatiirarerum.
Carbitijcitlus, fiimitur
Cerebrnmbovkyt^ tartarumccmbuftum, Cero^

pro gemma, habetqiie
iio-
msn
tiat
ab ignis fimilitu(iine,cum ipfe
ignem nonfcii-
, eft aqua. CerMj^ci\ plumbi srugo.
propcereapyrulladicirur RnUnii. <pon\z 6. genera eoxnm pag. iî. Mafculi funt flammi lucidioris ac in fole flagrantis. Foeminx languidius re,
&
in piiarniacopoliis
explumbo vdalbo, vel nigro fit pulvis. Alii autem definiunt quod cerufa fit a:riigo aut cinis
,
Omnibus eft nota, nomen (uum retinet. Nam
fulgent.
6'/r7/3i,eft
plurnbi. Si ex
plumboaibo
fit,
,
Hiipanica dicicur &c
obulus.
falis.
cft candidiffima.
Diojcmdes
quando
fieri
debet
Carfia
eit
aqua
Catitlus ferreus ex acie temperatus. Cathui arenaritu, efl: vas terreum in modumpilei rotundum cum margine trium vel quatuor digitorum ex cerra tenaci fadum. Canna , Limatura auri- Catrobil, eft Terra. ex cinerum Gatilltis cinereus , efl: vas fuforium de levi ligno elixatorum & ab omnibus carbonibus aliifque fpurcitiis defrcatorum partibus duabus, nec non cinerum de oiTibus mejulla carentibus ( ne tamendeporcis,qua; fummu n difpend.ium inferunt , de(umpca flnc ) optime critorum parte una cum ce evifia bona ad niaflam madefadis & probe inviccm commixcis in fuo mortariolo pararum. Lineribus iiquidem madefadis ,hoc mortariolum impletur & pi -illum ( vulgo monachus diftum ) pullibus ligneo malleo fadis in illud cudi, , ,
docet doncc
cap. j?. Et addu fimilis fiat fandaraci ,

lib. j.
quomodo toneatur & quomodo cerufa la-
vetur. Leviifima omnium cerufa ad candorcm foeminaruin adhibecur. Ovid. de medicamine faciei. Para. habet ejus compofitionem. Ch.ir/jbar, eft Magnefia Chucef, eft tefta figuiis. Ceramia, Inveniuntur in Girrwj^jw,,? ad flumina, ut Albim Ceraunia gemma: Cryflallo fimiles infe(So colore csruleo diverfa; formx , nonnunquam
ficuci clavsE
,
nonnunquam tanquam pyramides, uc
repifentarent
caput Zuccharinum. Integrx nuninveniuntur, foriitan propter vim fluminis qua excutiuntur nubibus , & refulcationem in ter-
quam
ram.Dicuntur provocaredulccs fomnos.valere cbntra fulmina, & ad priiia & caufas vincendas valerc, Solinus , cap. 25. dc ceraHniis. Chalchitis, una eft lapis chalchitis , iJ eft lapis
serarius
, id eft Marchafita feu ipfa pyrites unde xs coquitur quem Macer & Mef le lapidem ilellacum dicunr. AUerafignificatiochalchitis, eftalu,
, :
tur ac tandem infperlis cribro fetacco cineribus de xqualibus viculi, aut cornu cervi unus atque
,
,
atque ut artfiat exiinmajo.i formacatillus cinereus.qui h\ ungulo ferreo formatur. Cathxhites,ye.\ni\ magnes ferrum, fugdaiignum, gagatcs & fuccinum paleas attrahunt & retinenc: lic cathochites carnes & manus retinet , innato
alter pugillus fuperaddicus
, ,
micur.
J-it
&
men
cit.
capillare
& serarium, quod in
pyi ice concref-
gummi
feuglutinolentirtlmo.
,
alumen concretum. Sic Diofcor.C[\3.\c\\[z'\n, ideftalumen aduri dicic more Chalchitidis. Videas pluia de Chalchitide apud Pjtl. pag. 141. 142. Chalcute efl s uftum Chalcos, eft ss,
aliquories dicitur
,
Hinc
Cardir Cedria
elt
Stannum.
Cedri.
ell
Gummi
,
Chamhclech Chaomantia
aere.
eft Hlixir. eft
Ars qua prsfagium fumitur ex
gradacio per cementum. Cementum eft mineralis acuta maceria& penetrans cum qua metalla ftrata, ad cementandum reverberantur. Et eft vel fimplex vel miila, & cfl:
Cementatio,
,
Chelidonia
eft
,
Lhelidoinus lapis
ritur in ventriculis
vcl
Gemma
,
,
Cheltdonia
repc-
hirundinum
captis pullis hi-
\n
forma puiveris
Cementare,
vel paftx.
Stratiji.iren, eft alcernis res
quafdam
fonere. Centrum Ovi

,
rundinum crelcente Luna Dioflor. iib. i- cap. 47. Sc. his qui primo partu exclufi funt dillectis illorum ventriculis reperiuntur duo lapilli magnicu,
eft
vitellum Ovi.
Cepa porci eft Squilla. Cerdacc eft Mercurius.

,
dine,utipfe vidi feminis lini & ejufdem forms; unus niger, alter ruftus apparct. Vcl ut vult Diofcortdes , unus colore varius , alter purus Ruland.di,
Ceracio,
Hanc Gebn
,
definit j e(Te moUificatio,
cit (e vidilfe nigros
& ruf^bs lapillos.
Riiffi
,
feu pur.
non fubiibilis ad liquefa3ionem. Dicitur Ceratio quod medicinam piiilofophicam inftar cerx igni admocx facile liquefcentem reddat. Quando Philofophi argentum vivum in aurum autargentum convertere volunt,necelTe eft ut habeant medicinam fluentem , qu.^ fubico ( ut Gebri verbis utar ) ante fugam ejus , in profunrei
nem
durr
vel iucci
purei, dicuntur valere contra infaniam
&
epile-
pfiam
&
graciam conciliare. Nigri fedant iram , valent contra febres, malos humores , conducunc
;
&
oculis.
Cen gdam
vel tenigotam, eft
inftrumcntum Chy
rurgicum, quo cranium capitis epilepfia laborantibusaperitur, Cemplam.

Cintficattijn,
do
illi
adhirear, ipfiqueper
minima conjungatur,
& illudinrpiflct, atque fua
idem quod
f^x.
calcinatum.
fixatione in igni confer-
CervicuU
fpirituseft o(Tis
vet quoufque adveniat illi majoris ignis tolerantia, ejus humidicatem confumentis, convertat illud
Chymus
Maffa.
eft
Chymia
de corde cervi, fxculenria. Chymttsl
&
perhoc artificium in momento in folificum , & lunificum , fecundum illud ad quod medicina fuerit przparata. Fit autem Ceratio quando corpus ficcum & durum fuo humore , reiterata frequenci imbibitione profundicur. Signum perfefta: cerationis Arnoldus nobis defcribit , in 2. magni rofarii ,
,
,
Chiromantia penes Paracelfum , non folum circa lineamenta manuum confideratur, verum etiam in
reliquis indiciii in toto
corpore
obfervatis venis
vel argenti
atque dudibus,
Cineritium
,
eft
cementum
auri
quod a nonnullis
Cherva
Cheiri
,
regale vocatur.
cap. z7.
ell catafHicia.
laminam ignitam medicina projedla velocirtime , ficut cera,(ine fumo fe refolverit. Sed illam Philofophis committo.
Si videlicet fuper
Cerarc
eft
incorporare
I.
vel raifcere.
Tom.
Paracelficum abfolute pofitum abfque adjedione, C\ de mineralibus fiat fermo, argentum vivuui denotat, fi vero dc vegetabilibus , flores vegetibiles. Cuin per adjedcionem reperituc V a aJ hunc
ulla
Bibliothecx
ad
luinc
Chemicx Curiofx
nunquam Chelonicis perfccta & fola illa , nonnunquam vix inchoaca nonnunquam pcrfeda, fic timcn uc pro parte alteri lap:di adhxreret; intci dum dux
vel trcs
modum,flos cheiri, ex argento, fignihcac album elixir , vel ejus quincam eUennam , non fecus acque flos anthos, auri rubeum elixir
excernorum clemencorum occulca accidentalis vircus , 8c non qualificata patura cahdiCherio, efl
tatis velfrigiditacis.
perfeds
vel imperfcfta:
unacranc: inter:
;
dum magnicudine magns

,
Chcriontunt
elt id
in
quo narora non poteft
al-
fabx incerduni adeo parvs uc formac vifum fugercnc intcrdum fulvs candida nicences in morem onychis inttrdum ni:
terari, uc Cryftallus a natura induratus non poteft, ut illequi ftbricacur arce.
hqueheri
grae lineis egregiis cochlejE marina! in prcffis.
modum
ex-
Cheruhin , elt virrus & influentu ccEleftis, dominatio acque potelUs fuper omnes dominationes poceftates a Deo procedens in terram,& fuper omnes homines. De hac divina gloria legitur ampliffime apud Paracelfum, in expoficionibus Pfalmo-
&
Reperitur etiam Chelonitis candicans , veluti guttulis quibufdam. Al ias Chelonicidem volunc rcperiri in corde teffudinis. Sed /'/;.f Cheloniam illam vocat , & dicit effe oculum Indict
onyx
teititudinis.
rum David.
rerum occulta vadens & rcdiens unde primum exivit,uc vircus radicum in caulem tranfit ac reliqua qu^ furgunt ex eis tandem in easêvertitur pofl: aucumnum.ibidem per hyeme tocam delicefcit ufque ad primum ver, & sflatem.
ClijJh\Q^ virtus
,
Chemia
fentias
,
eft ars feparandi ex quolibet mixco efcontinuandique magineria artificHm. Do,
cet id aufcrre
quod gradum diminuir, detinec
Sc
impedit, docet fallum alegitimo feparare,& ad pertedionem res adduccre. Theophrjûx lih. -. iâr<*g- Ducit facilius cofta t< pra^parata quam cruda
crynallus pallidus. Citrinulorum , pharmacun". efl cx colcothare , id in fuum alcali reduefl vicriolum calcinatum , cryftallum ad fada , ob trandum : comparatione
Citrinulus
,
eft
&
imperfeiSa.
,
Quidam
derivanc a xo-fi tundere,
Cur vero
quia corpora
omnia
liquat
ut confât
&
fparentiam
cjufmodi
falis
pallidam
diaphano
cryilallo perfimilis.
ex didis. ChrtjH- pabulum , efl urina virginis. Chroma, efi color. Chryfocalcos,cii Auri chalcum. Chryfos, feu Chryfion , eft aurum,
Cibatio
,
Cn/<<,eflflammula, herba Paracelfo mulcum

familiaris, uc paffim in fuis fcripcisreperiatur. Cicrittatio , efl refufcicacio.
efl corporatio.
eft
CininumOletm,
Rh.iphanticum.
Cinnabarii ,\Qt\im Cinnabarim
Chybnr ve\cibur ,c&.Su\^\mx.pag^'i%paraAt natura rerum. C^^r 7/if>-4/ff, a nonnullis incerpretatur aurum, veriimego exprxcedencibus judico effe quodcunquefulphur geaeris metallici, duarum menfuraCtft, vel alias iy/^.efl capacitas locorum diverfijuxta fefquimenfura? rum vini vel
, ,
fanguinem draconis
landus affenticur eis
&
veteres dixere adhuc nomcn retinet Rw qui cinnabarim fuccum feu

,
,
tatem, circiter libras quatuor, Cce/i planetarum, apud Paracelfum proprii funt orbes ipforum fpherique. nonfi&icisB ,quibus tribuuntur mocus ab infidelibus , quos etiam xque cognoverint in cceIo , atque potuerunt , in terris Empedocles , & Plinius , Phyficorum Hiftoriogra,
lachrymam alicujus hcrbae vel arboris potius c!le volunt quod ipfe guflus & fapor indicac. Ferunt arborem efle in Libya , & finitimis regiombusproceram, ex qua ille Draconis fanguis manat perinde atque in Rhetis e larice & apud Germaaos a picea, & abiete tempore veris manat refina quam
:
,
medicamentarii/f^/ proterebinchircfina vendunf, cum vera tercbinthina Maflicx Chice colore dicitur effe fimilis. Platearius
,
quoque
fentit
fanguinem
phus , Athnicas flagrationes inveftigare. Si quod in terris eft ignoraruut , qut d immenfo diflat intervallo,qui bene dijudicare potuerunt aliter,qLiam
perfallaces conjedturas.^fiquidemob fuam infideiitatem , veri nullius fieri participes ex fuis fpeculationibus ac imaginationibus asquum eflet. Cum erae vifiones meditationum fidelibus duntaxac refervatsE fint a. Deo, faUx contra procedunt ab ini-
draconis efle arboris aut herbse fuccum in Jndia aut Perfia. Cinnabaris Metallicus , eft Minium Faftitium,
,
vel
Nativum,
Theophrafttts verum illud Minium Cinnabarim ob coloris fimilitudinem nominat, ut a.\'n(jrcii id quod Dijcorides ( non quod fit vere cinnabaris
,
mico
veri
fpeculationefque fequuntur infidelium,
<juibus in forccm ea pars contingic,
etiam volunt ) Poflremo cum minium nativum,ut Sandaracha rubet, nota illorum difl-crentiam. Ex Minio farpe elaborato fiwe rudi conficitur argentum vivum , quod c Sandaracha minime fieri poteft Imo dum lavatur vcna minii,
Pltn. libris citatis
:
&
Cohoph , Paracclfo familiarifTiraa didio , repetitiones fignificat diftillationum , ad fasces reddito liquorc ab eis trado faepius , qui vel macerix proprius eftnaturalis vel in vehiculum adjeditius. Cohoi , eft omne quod cutis in toto humano cor,
ut poftea teratur
,
pars ipfius in argentum
vivum
mutatur idque rurfiis ficcatum 8f contritum edit ad fuum colorem: Eft ficuti dicim.us minium,nativum, & faditium ita agente vcl ufu, dicitur rijjri;
ca (inopica, rubrica
fabrilis.
pore condudit in ordinem divinitus redado , & non prius informi.cunfta comprehenduntur quae creata funt ad minoris ordinati cahos vel cohos utilitatem. Chclonitos, prope villam quae nunc cralfe dicitur C<?/o, ubi eft fcacurigo cujufdam foncis irruencis in Albim , locus amaenilTimus& fbecundifTimus che,
allufione ad cahos fafta.quo jam
Fa<aitium,quodconficiturexargentovivo& fulphure a Chymiftis d Germanis dicitur faSitium Cinn^bari vulgare. Eft alium minium adultcrinum etiam, quam illud quod Cinnabarim vocant quod hodie foliim minii nomen retinet & conficitur ex plumbo: Eft & certiumgenus adulterinum, in ar: ,
,
gencaciis
& plumbariis metallis.exufto lapide quo,
lonitis
gemma
Primum
variarum fpecicrum. qus forma omnino reprcfcntabat cochleas

eft
inventa
dam
in venis reperto.
eft
(inefatlio
qua
fiunt
Cineres, Licet nnnnun,
marinas, eft
&
chelonitis aliaforma.nempe oblon,quie
quam
&
fuligo metallica
&
Alcali nomincntur
gamreferensaquaticamconchamtornatilem
tur hse chelonitides habcre
hinc inde rcpericur ad flumiaa, uc ad Albim. Viden-
cinercs,proprie tamen crematilibus , feu inflammatilibus compctit. Horum combuftorum reliquias

funt proprie cincres.
vim
oftricitis.
Non-
Cinit
Lib.I.
tiis,
Sed.Iir.
mam
, ,
Subfea;.!.
,
ajj
Cinishederit, eft citiis clavellatus. Cinis Clavella-
manis prjefervandis
quam
metallfcis ad flin^
ellAIcali.
eft
Cinis ex cinsre , eft aqtia extrada. Cinis cineris congelacum co:)gulans,

,
Cints farmentitiHs
lis.VIedicis
elt cinis ille non tantum utijFermentum fermenti, Chirurgis.fed &
perfe(îoncm pcrducendisâccommodata.-l Clepfidria eft fubduftio liquoris per valis folu di fubtuspeiforati oculum. Earesolim fisbat io horariis machinis, unde nomen habet iquanquatn
vim (alis ac leniorem. Corrodic excrefcentias carnis > &c.

Cliymiftis, continet
non aqua tantijm fubducatur , fed & oleum &: fu, fiones mineralium. Oculum autem metaliurgi fua fornace foramen per quod hinc fubducitur
,
un-
Ctneris vcna
Circulatio
,
eft
Fraxini.
tionem&
per circularem folucoagtilatiouem iu Pellicano agente caeft liquoris puri
de hoc appofitum vocabulum eftquanquam in ejus locum tubuli epiftomia , crcn, canales ^c, xwzniantur, Clarum , eft quod fit c Criftallo. ./
,
ri live refolvi in
lore exaltatio. Liquidarum n. rerum, qui attenuaaerem , indeque vicidim in liquo-
C/m/'rf,?-fjDx, eft
Clyjfns
eft fpecies
rem
redire poftunt in tantum
&
Cathimia auripigmenti. compofita ex" ejufdem rei

,
fcquitur potiiTi-
extradiones, quibus fiuut elVentia: r^^.C Mulitudii in vera fpiritus vini extradione impenditur , ut i!le fine omni phlegmate haberi poCfit. Quotielcunque n. elevatus fuerit, fcmperaliquid phlegmatis fecum ducit. Proinde circulatio-
mum
lumopera:&
fpeciebus variis feorfimelaboratis, CiyJjM , totam rei elFentiam compleai poteft-* quandoquidem abjeâis impuriâtibus fxcibus quicquid in ea eft efientiale ad unum redigituc
&
compofitum,
vel
extractio fubtilitatis
omnium
plant^ parrium in
unum
elle
commune
coiens: Ec
inodum hujus exemplo demonftrabimus. Sumitur vinum generolidlmum quod ad manum haberipoteft, illudque in capaci circuiatoriofjnditur; figillatoque orificio in balneo maris ad 14. dies ponitur , ut continue aqua ferveat ; Poftea eximitur , & in phialam funditur, calidumque hyemis temporein frigida nivali aqua appofito & agglutinato alembico cum receptaculo, ccftate autem in cclla, vafi conchas glaciales continenti imponilur, & fpirituspurusabomni phlegmate liberalembicum tranfcendec inreceptaculum dilubitur. Quando nihil amplius afcendit,receptaculum amovecuc , phialaque eximicur cum vino quod nullum verum fpiritum fed tamen vinum adultum ( ut voCitTheophra/Itti) continec Spiritus hic vini adhuc in circulatorio pofitus tam diu rotatur , donec amplius de vitro in vitrum fundi nequit, fed per diftillationem feu humidam elevationem promovcndus eft. Qiiando autem materia in quam agere debet receptaculo impoaicur , facile illam amplenis
,
duobus modis
uniri poteft , fivc, ut omnes e diverfis partibus extraeta: effentis, conjungantur,
&
ita
incorporentur
,
Sive uc oleum
fal
,
in
una
,
fic
curbita
in altera
in tertia liquor
cn^ atque
munem canalem & fic uniantur. Scd noii itafacile hoc fuccedit. Non enim pariter fcandunt aqii
unico alembico fubjedo diftillentur per conv
&
fales.
Icaque in diverfis oleis

cceleflia
&
aquis id
fieri
poflit.
Corpora
les in
&
Spagyrornm, Sunt virtutes aftra^

fla-
fuamatcria.
,
Chryfei
Sunt Stelli qu$ emittunc lucidos

,
vos radios.
Chryfites
eft
gemma
pretiofa
vcl
M.
nit
apud Plinitm
37. cap. 10.

,
Chryfttes
eft
fquama auri
aurum qui prove

terras
ex plumbo probato & liquefado. Chryfne, elt terra aurea, in qua parvis tibus immifts funt parvx auri partes.
par-
ftitur,
&
fugam
relinquit.
,
CirctilatoriHmx^ vas vitreum
ubi infufus liquor,
afcendendo
&
defcendendo
quafi in circulo ro-
ChryfocoUa , terra viridis. Gricis & Latinis eft Chryfocolla, quafi gluten auri. Duplcx cft, Nativa , & Fadtitia , Dioftor. lib. \. cap. J4. de nativa agens primas tribuit Artneniace fecundas Mace,
tatur, Varia funthujus generisvafa,
fedduo
prje-
donic
tertias Cypria.
cipue funtmajoris momenti licanus nimirum, & diota.

Circulns
,
&
Habet Dania
,
&
êrmania
ufusduntaxac. Pevitris
multis locis excellentes. Eftbditur in Hungaria Burgmdia , (joldberg& in Silefia & hinc aurum conflatur.
eft
inftrumentum rotundum
ab-
Hunc nativum quidam boracem vocant, non

eft lapis
fcindendis ex ferro fadum , perfringuntur hoc modo. Circulus candefaSus vitro apponitur, illudque tamdiu ftringit , donec fervefcat incalefcat
autem
borax de bufonibus. PolTe dici ChryfcilTiIe

:
focolla viride
&
ficuti arrugo xris viride
ra-
filedicitur. Plin. lib.î. c^p.^.definit
cumque adhuc fervet frigida gutca immiffa,auc frigidi halicas affluxu diflilic , atque dirumpitur.
C omminHtio cik cixm in minutiflimaspartes per collifum cum aliquo rem redigimus. Et inrervit ei
,
nativum humorem efte in defluentem, craifefcente limo rigoribus hybernis ufquein duritiem pumicis , laudatiorem in a^rariis
metallis
,
ChryfocoUam puteis per venam auri
proximam
in argentariis
nonnunquam rei exficcatio,
toftio cribratio.
,
Nam
,
tertiam aura-
riam
quartam plumbariam.
cum non omnia polTinc
Dio/c. Faftitiam enu-
fimul attenuari fubtiliflime,
per anguftum cibrum excutienda funt fubtilia opus cum crafTioribus repetendnm.
Colliûatio colliqHefMio
,
&
merat inter arrugines fimpliciter sris, qua utun tur aurarii , & olim utebantur medici. Fit hic na tiva ex urina infantium , & bzc tincar & borax dicitur. Sic
eft
plurimum
fufilium in
cognata funt hxc metalla, arrugo

seris
seris na-
igne ad unum compofitum per igneam eliquationem conjundlio. Celofhonta , eft pix Grsca gummi pini vel rcfi-
tiva.qui dicitur viride
rafile.Chyfocolla nativg
habet vim difcuticndi & exedendi.Confiacur ex nativa Chryfocolla & ceruleo optimum aurum N0C3
;
nx,
Clareia, eft Albumen ovorum, ovi albor, leucon, qui leucoma. C%ii<, Aotots %va)fundo. Sub folutione etiam coagulatio achymicis antiquis fubintelligiturmnde pervulgatum illud. Solve & coagula. ArsChyjnia, eft ars phyfica feparandi purum ab impuro ad conficiendum medicamenta , cam corporibus hu-
quod
infinr.
in lapide illoubi terra viridis, id eft, y.voi^m,
Tertium quiddam candidum fcintillarum quod vocant micam, & felium argen* tum Mctallici. Habet colorem argenti, fed argentum non eft. Serap. dicit nativam Chryfocollam , quxin ripis maris invcnitur efteexfpecicbus falis
modo
lucet,
cal.
& ficcam quarto gradu. Dicitur azor , Rebis , aqua Sulphuris
vinuni
Tom.
I.
anineua).
, ,
234
aaineum
.
Bibliothecas
Chemicae Curiofx
metallorum inimicifnmis materialibus , quo pro. batur aurum ad lydiiim bpidcm affricatu , & cui nullum metallum prxter aurum lolum ref;!tere poteit , unde cognofcitur e vcftigio li quod aliud auro permixtum lic , hoc omne niox evanefcit mutato colore ea parte qua coloricium illicuni hierit > CSECera non madefadta colorcm affricaci auri fervante.
FIos, &e. Ruland pag. 148. enumerat fex Chryfocollx. fpecies Chryfocolla eft venenata plus jufta dofi accepta fecund. Diofcor. fcd medici utuntur cauce ad par-
tum
facilicandum.
,
Cloretes
gemma. Secundum Plhiium

,
eft ;em-
ma
preciofa viridis coloris
inftargraminis.
Coaff>itese,emmdL.
Coafpi ftuvio nomen accepit

10. Gemma preciofa.
,
Putum vero ac purum
nihilo prorfus
immu-
fecunduin Plm. yj cap. Coficha vcl Alvcohis vitreus
tatur eo liquorc.
eit vas
vicreum
rtubrio.
'i">
in
modum
alvis
formatum,
cum
plerumque gre & ma-
ComeTk, eflgutta femis.

narura patris. Alidseft quaiiras hoc habet nacuraiii agnatan) iibi humidam illud vero (iccam. Duac funt igicur complexiones & non quatuor. Nam calidum propria natura fimplici non permixta fcmper elt IJccum
Complexie
,
,
eit
Calidi
vei frigidi:
Chyyfoliihum gemma una cum hyacintho mittit irhiopia &c. aureo colore tranflucentem unde nomcnhabet. Pltnim dicit efle pallidi coloris die , & nodu & ignei. Albertus chryfolichui-rt aurei coloris gcmmam horis matutinis dicic pulcherri:
&
& fi quandoque humidicatem admircit a frigido mutuatur, ut hoc ab illoficcitatem, quam aliquando
eft
mam
apparere
in aliis
horisnonadeo formofam,
fugari ab
recipic accidentalitcr.
&
&
fibi
,
diiTimilem,
corrumpiquc cam &
Confirmamentttm
eil aflri
,
corpus in homine
vel
igne
quia ab illo inflammetur. Facit
autem idcm
fyderium
in
,
homine
vcl aftrale corpus.
eju5 fpscies effe Marchafitam auream, quam vocat rubei. alium lapidem coloris cirulei
ConfortatiVa
qu.t corda
aut confortantia, fuut
medicamenta
&
hominum acqnc nacuram corroborant,
Vis chryfolithi eft bonos excicare fpiritus ,melanch Wii adverfari , lemuribus no6turnis, curare fcabicm & ulccra , & micigare calorem fcbris. Clorofis , Morbus , qui apud nos vocatur virgineus. Thegreenfickjiojli:.
uc expulfiva viitus ejus valcac accidencia noxia quivis excludere coho. PotifTima tocius medicin.'E
CherM
Item
ftru.i-a
eft
tumor
in
quo grandula
oriuncur. Vocatur ctiam fcrofula. Ctoriiium , eft gradacio coloris per paftam acutam, qunm colerinum etiam noininant. Icaque cin-
qua totus fpagyricus labor pociffiNam tibimecipfi nacura medicuseife debet, homo, cui mcdici nomen tribuitur, minifter nacurx rantum & favus vcri medici. Si quid ultra prxfumat temerarium elTe naturie p^rfccucorcm imo perdicorem hominum, eft quod fciatur,nec id celatum oporruit
in
mcthodus
mum
infudat,
gendi quidam modus

ftinatus.
cft
mccallisprincipalicer de,
Congelativ.i
funt
medicamenta
fluxus
omnes
ii-
Nec
valet
nifi in fuperficic
non enim
alcc
ftcntia,
comprimencia
,
&
exficcancia.
,
penctrare poteft proptcr corpulenciam , niii diluatur liquore copiofo paftu,atque ita commutetur ia
Congliiten
vel conglntinatum
efl:
quod ex putre-
faftione in
vel
materiam glutinofam
vertitur.
formam
lixivii.
,
Cor, inter mineralia, dicitur aurum. Ignis etiam.

intelligitur
,
Colcoth.tr
apud Paracelfum proprie

aut lacerta viridis
,
maximus ardor,
vitriolum
& fcrpens,
priam caudamdevoravit, hoc eft pria fixatum eft ad hunc modum,

tota fua
qus proquod aqua pro-
videlicet.
Ab
,
ipfo
per diftillationem abftrahitur aqua
qux
rurfum capiii fuo mortuo trito redditur, & rcaftlmditur abftrahitur , ut prius atque refundicur toties
,
Corbatum , ell cuprunri. Cornucervi , in chymicis , eft alembici roftrum. Eft etiam in mcdicinalibus apud Paracelfum herba vulneraria ob fimilitudinem foliorum ad ejufmodi cornua alludcntemnnturalicer, ex arte (ignara. Corptu , cft fubjedum in quo virtutes rcrum de,
cohobando, ufque dum eo deveniret ut nullam de le pribeat amplius aquam , quantumvis urgea,
litelcunt.
tur igne feverius.

,
Communius etiam
fimplici
intelligicur
cohobatiocapuc mortuum atramenetiam quod vicriolo, rubiticacumex nem tum rubcum appellatur a nonnullis. Ec ironice vocatur a Paracclfo Henricm rubeM , in derifionem
citra
modo
Co'pora fuper caeleslia , func ea quas per mentem imaginatione ioliim & non pcr oculos carneos cognofcunrur. Spagyrorum lubjeda funt mirabilium operum.
in
,
Confufio
quae eft fyntheiis

,
eft
Commiftio actu
liquidorum
fluida.
aliquorum ementitorum chirurgorum & circulatorum.qui lioc folo medicamento conabantur omnia cum ulcera , tum vulnera , curare & huicunico re,
coniiftcntia,
qu^ tum partibus tum

, ,
per fe ftuerc poliimt.

toti
Qua; cnim elicjuata funt dantur, ut pix,& cera, velrelina

funt colliquacionis
,
Itaque 8f aquea eft feu pofteaque confunc^. principaliter

illis
medio, tanquam anchorx facrs innitebantur per dences potius igros quam fervances. Ncc dcfunt
adhuc qui hac cempeflate vicriolum , fulphur & alumcn concremata, vulgo paffim per omnes fere nundinas exponunt magno pretio venalia, qui vili pecunia corrpararunt lapidem fanSum prasdican,
licct miniftret
confufio
obicer
cum
,
&
fine confufione poffent

;
congredi
Chybnr
quo
tur:
nihil
,
eft fuiphur ( hybur hoc modo paracur , ad pulmonem mclius valet. Mifceatur
,
Chybitr
calcibus mineralibus
& inde
ter fublime-
tes c longinquis
,
&
ultra marinis regionibus alla,
tum imo ex proxima pharmacopolia quo cunda

curantur ulcera & apoftemaca , prscfertim loculorum negotiatoris ulcus in apoftema rurrum intumefcit rufticorum nummullis. Sic mundus in xvum dccipi concupifcit, ut nullo unquam admonitus exemplo vel periculo reiipifcat.Habcat igitur quod
Ciucerit.
hoc Chybur daxgroto, quod avercic omnes defedus pulmonis euraque inccgrum &: abfque omnibus morbis confervat. Eftcpe balfamus pulmonis & pedoris ncque fimilc arcaiium in vii ibus re,
rum quxrendum
eft
,
eft
,
nam
in nullo exierior
pulmo
poiicus magis
ncm lacet niii in minum pag. 488.

,
majufque arcanum ad pulmo* folo Chybur ^'/'ara. de natura ho-
Con]ugium
Copulatio.
Co/(c<, eft tarcarus refolutus, morbus inteftinorum fixus in inteftino colo. Colici diachefis.
Congluttnatio, eft per glutinem compofitio,
ma-
ColcritUm
eft
liquor compoficus cx corrofivis
nence natura conglutinatorum. Eft redudio , feu reftitutio in integtum. Glutinum autcm pro narura cujufque
Lib.I.
cujulquevariumell
Se(a.III.
,
Subfea.I.
,
23^
& dicicur
hic oinne
quod
vif-
& metalla
ciditatc tenaci conjuiigic alceri, aut eciam coerccr. Conterfehe. , Liquoc quem exfudant parietes fornacis. Contus, Agage or long pole
,
formatum. Fic etiam crucibuli fpecies, quz rulgo tefta appellatur fundamencis metallis
adxquatum.
Cry/iallMs /;p, eft concrecus gelu
,
..
vehementio-
Contus ,ferreM Conttu
fofioruin, Contiu teriins. Cornelim , vel Corneolns, potius
ri cx nive glicicque ncc repericur alibi quam ubi maxima: hyberna: nives vigenr. Et glacicm cfle cct>-
gemma fcu
lapis.
Aliuseft infignitus rubedine, alius rcmilTior coloris carnisi alius inligaicus candidis pinnulis, alius candidislineis , alius omnino oblcurus in ru-
rubedine, alius multum nicec , ficut minium liltere menCorwfo/*. visell; llringere fanguinem fes emorrhoidas: Fertur mitigare iras , abileFgit
, ,
in dentifricio dcnces.
Et
ligilla
annuUorum
c^re-
abnergunuur. Infeihntur Cryftalli vitiis quamplurimis .lcabro, rubigine , maculofa nube , occulca voiv.ica praduro & tragilicentro & fale capillamentisrimarum. Cryftallus habet ufum medicum in cremandis corporibus. Pofita fub lingua dicitur reitiuguere fitim, trita cum mclle mixca mulieribus auget lac.
,
, ,
tum dra
eft
quia impatiens eft caloris. Et veluti Ele^-
ita cryftalli arte parancur
&
&
bro fiunt ex Corneltis. Corocrnm, ell: termentum,

Cor^llni, Corallittm, BaJJ.id,Befeth, BaJJath, efl nihil aliud
Veceres Aftrologi cryftallum Soli dicarunc. Cryftallus per congelationem chymicam lapillus eft:
fadus.
Congelatie, ejufmodi
te,
pilli
fit, humore aqueo feccdencongelabili fucco confillenti , in tbrmam laquod fine calore evidenti in cella ficri pocelf.
quam
frater marinus,qui alto cxtractus in-
duratur atque emergit,
procinus concrefcic obfufo aere. Sic lapis lyncurinus, ex urina lyncis congelacur aere ingemmam corailium. Tcfte Plinio, &
&
&
Si
Uniones molles in aquis, exemti protinus aere durefcunc Contrarium fieri in ahiis & hlice dicit 'Pontan. in meteoris c. 44. de amaris fontibus. VidcM lapidefcere Sarni.
Sol.
,
C^ruUofiib fonte
ab'.itm,filicif<ûe rnarnplos
tamen pars aquofitatis divaporando diffipatur, opus procedit cicius. Itaque lixiviaglaciei iok nc decoqui ad craffitiem fapalem , aurt ledimento fa&o , quod aqueum innatat depleri. Reliquum congelat eo facilius. Cryfialliis , ed lapis albus tranfparens glaciei
,
,
lemo ciim vnnine cuL/.os, Nam licut planta coralliorum aere congelata fit lapis.- ica alnus & filix herba in ala foncis Sarni funt lapides plura videasapud RnUnd..i.pag. 117.
intcrtos
:
Et palea
perfimilis
coloris
Itb.
conftat ex igne
&
frigidicate.
Para.pag. 545.
Cttcurbiia
,
eft
vas
vexationum plerumque turbinatum

eft, alia
iii
cu-
curbitje vel pyri
formam utero
,
turgefcens. Cucurplanodilldlutiones fa-
ad, 73. Corallium nigri coloris rarum ett, &c magno in pretio , concra morbum prxfenciiTimum eft re-
bita alia fundo globolb prsdita
Cucurbita
cs,:a
eft vas in
quo
medium. Proculdubio ex
eft
vifcofitate terrx fadunr
induratum calore proprio & aqua. Ars quoque imitando naturam corallia facit qu^ optime mentiuntur nativa. Confule Chymiftas quofdam.qui illa componere probe fciunr, Cortex aris, eft bracitum, flos xris. Coticttla , experiri aurum. Craticnla eft inftrumentum ex bacilis ferreis
,
lium fiunt , aliarumque rcrum. Cuhil , eft terra rubea. Culiotnm , eft cafcinatum.
Crepinutn introverfum , eft Tartarum correSum'. Para. in Chirur. magna , pag. 4,s9.folio. Crepinus , eff morbus Gallicus Farac. in chyrur.
magna.
folio. ^6i.pag. z. Cupri vicriolum quando

,
fiat. lib- 5.
de natura re-
quadratis digitalis craffitudinis
juxta
fe
in acu-
rum
pag. 415.
tum
ita poficis
,
ut femiciigitale fpatium inter illos

focis conficiendis
,
interfit
fadum
carbonibus fu-
ilentandis inferviens. Creta ntgra, eft fuiphur nigrum.

1.
Creta argentarta
in
quam
niicse
argentex in-
ternitent.
2.
Rara mollis.
,
5.
Dura. 4. Lutea mollis Waldenburgica

5.
quje faciUime
lineas ducit,
Cttpri balfamus quomodofiat ihidempag. 418. Cupri fubfimatio in Chirurgia magna,^^^. 62. Cooptatione , Mults res in diftillatione hxantur, & prsefertim fi res fixands aquam in fe contineanr, ut vitriolum-i quod fi fixetur ,CoIchotar vocatur; Alumcn, fi propria aqua fixetur, vocatur alumeti facchari quod & in liquorem refolvicur ,qui fi putrefiat per menfem , aquam parit dulcedine faccari qu quidcm magnse vircucis eft & prxftans arcanum in m.edicina, ad refiinguendum igneni mi, , , ,
Tophacea.
In cinereo violacca dura. 7. Cerulea , quse effoditur in Thuringia prope

6.
crocofmicum hominibus Metallicis. Cuporofttrn, eft zs uftum.

Cttprum
,
^.s.
Idem Venus. Canccr.
oppidum Mogellam, quatabri inpingendis

tibusutuntur.
8. Viridisdura.
parie-
Cttrtuma, Curfu?na, eftChelidonia minor.
9. Subviridis.
Nigra mollis. Nigra mollisargenteis maculis nitens. 12. Nigra dura. 13. Fabrilis candida, ex qua Catalani ad Matronam parietes & muros excruunt, unde Argaris po10.
11.
Cynnia, Cyrhia,Carora, eft Vas fimile urinali. Cyramia, Crocornma, eft farx olei & de Croco. Corrofto,di Calcinatio res coagulatas per corrodences fpiritus in cafcem reducens. Eftque vaporofa vel immerfiva. Corrofio ftratificatiohe fit Calcinatione , cum
,
,
id
quod corrodendum
eft viciffim in valc
aliquo
id,
fternitur cumpulveribuscorrofivis. Eft

vel in lamellas
,
autem
tus extruftus.
Crocns , Aurichalcum. Crocus , Flos. Crucihulum , cft vas fuforium ex terra igni conferetri in amtumacifTima faSum, acutiore bafi , pliorem capacitatem forma triangulari vel rotunda definentem , ad fundenda Sc eliquanda mineralia
parciculas
dacendum frangendunique , vel convenientes comminuendum, veluti

,
in
li-
macuram
&
^c. per paftam fit cum lamins mcrallorum vel lapidum inducuntur pulticula coloritii, & veluci emplaftrancur i!la lamina reponiiur alicubi, donec fic cocxofa Oportet pukiculam eh'6
,
Corrofio
Tom.
I.
e.\
, ,
23<5
ex feparabilibus
,
Bibliothecac
ut falibus
,
,
Chemicx Curiofx
Derfes, eft occultus terrz vapor
tur
,
calcancho aceto. Corpus invtfthile eft anima , fiquidem cenet medium inter corpus vifibile qua de cauia corpus ea & invifibilc dicitur, quia patticiparte vocatur pat cum Ipiritu invifibili. Notandum interea has d<;finitioncs phyficas, &c non theologieas efie , ne
,
ex quo nafci-
omne lignum &

eft id
crefcit.
Dtapenfia, eft alchimilla.
Ditiphunum
fivuai.
Diaphoreiicum, eft
Diiifatyrton
eft
quod tranfparendo lucet. medicamentum fudoris expul-
quis anfam cakimniandi fibi faciat. Corpus phyficum , eft fiibjedum natura?. Con/eliiiattva , funt externa chirurgorum medi-
confedio venerem excitans.
Dtateiiadelton, e(\ Merciirius prxcipitatus.
Dienez., func fpiritus

tores.
duriorumlapidum habita-
camenta, vuhiera& ulceracarnibusrecentibusexplentia & cicatricem obducenna. Confolida, tjui alias dicicur i Paracelfo Aurea Sophia , ell herba qujedam fiores habens citrino colore tiudos & rocundos ut Bammula, frondes vero iiyfopo nonabfimiles,in Carinthia vulgarisadiDodum , in aliis regionibus non ufque adco frequens , neque nora. Conflellatio, dicitur fupernorum anrorum , vel
infernavirium atque virtutum impreffio, & operatio ,qua conveniunt inconcordanciam quandam naturalem.De hac habetur cxcellencifnma pri citeris ars & fcientia phyfica , qux proprie
1)abat
,
eft vifcus.
Duch Saxi
Daily/eiiu
,
fpecies.
eft
,
Hermodafiylus. Daeby Deheb Deab, eft aurum. Da/iic eft pondus fex granorum.
,
Da7nfir
,
,
Denfir
eft
eft
Arena.
Daram
Gemma.
corporum
in
Dabeffts,^^ teftudo, Dcgegt , ert Gallina.
Dehene
,<i{}i
fanguis.
Df, Dthin.
Dehenes, Duenes.eii attramcntum. Dehenez. , Duenec,Duhenec, eft vitriolum Roma-
Phyfionomia fignata rerum nacuralinm , in fympathiafuperiorum ad inferiora dicicur non cxtans,

,
num.
DeliiûiHm,
ed defcenfio
,
frigida
,quando corauc alio frigido
Ted
cum
plerifquc aliis Paracelficis fcriptis excelfi prodiret in lucem cognofceretur ab invidis nacurae per-
pora coagulaca cell^

tk
aeri,
puteo
,
lencioribus fupprelfa. Qiia;
humido loco
fuper
(
marmore
tabula viirca vel
tum
demum
,
in
manica Hippoc.
uc vocant ) expofita externae
fecutoribns
&
ipfius
qualis l^hilofopluis
& Pliyfi-
cus excicerit Germanus Apollo l'aracelfus quantoque intervallo Grscos & infideles Philofophosomnes a tergo reliqueiit.
Conjiriiliva, [unt Chirurgicalia
medicamenta
fli-
humiditatis hilce coporibus (efe adjungentis adjuvamine , in liquorcm refolvuntur , & in fubjeftum vas dcfluunc & diftillant. Refolvuntur autem in frigido potiffimum pulveris calcinati falia ejufmodi aiia corporafalium nacuram redolentia,
,
&
ptica, fua virtute labia vulnerum comprimentia.
fedomniaqua: frigido refolvuntur, in calido

coagulantur.
rurfus
fecundo traftatu de fpecificis. Contorfo tormentum eft inteflinorum Seu Miferere mei. ContraHio, & contr aBura fmtmhtoxum cft impotentia , viriumque fuarum naturalium deftitutio.
his lege fupra
,
Dc
Corrofiva
funt
Chirurgorum medicamewta
fu-
perfluas
& invalidascarnes exedentia. Cath^retica,
eft liquatio concreti qux fic humiditate externa & ficcitatem refolvente ut fluat, Ita refolutum quod eft liquor vocatur , & confiftentiam habet aqueam. Qiiamquamn. & lapides calcarii diffipentur ab humiditate aerea, vel aquea;hoc tamen nec liquacio,& li-
Deliqmum
in aere
infinuante
fe
nemomena,feptica. Confervativa , Phyficorum prsrfertim funt medicamenta vicam & corpus corruptionibus prsfervantia. Talia potilTimum ex eis rebus petenda, qux longiorem vicam at temperationem a natura na,
quor quod, indeexiftit, appcllacur: Deliquium cft duplex , fcilicet, Vaporofum & Embapticum. DtlicjuiHm vaporofum eft cum res in fubtilem pulverem redadaaeri vapidocxponitur,& humeH cendo in liquorem folvitur. lUe vero acr vapidus
,
&.3L funt , qualia funt inter vegetabilia quscunque femper virenthyemc paritcraceftate,longiorique tempore perfeverant inter animalia qux diucius ac fanius vivunt: inter mineralia, qua: mumialis eftencias liquorifve plus habent & inter metalla qux funt irugini minus obnoxia. Talia non funt confcrvarofarum,violarum,& castera, qux confervatione ipfamet indigcnt ac mutuantur a faccaro. pudet prifcorum inventa recenfere,
:
modo
calidioreft
modo
frigidior.qualis eft fub-
terraneorumirriguorum. Et res folvenda nifi per fe fit apta , ad falis potiffimatr), vel fimilium naturam elaborando adducitur quod fic maxime calcinando, aut ad eam ficcitatem redigendo, qu^ humiditatcm externam avide combibat , & proniptc
,
Cooflrum incermedia pars diaphragmatis. Cotoronium , eft liquor. CorufcHs eft Auricula muris. Cortex marit, cft acecum Philofophorum.
, ,
compagem folquandam falis induci. De/tûium Embapticum eft cum res in humorem demerfa eoufque detinetur, donec delicuerir.
diffluat.
Necefle enim eft tenacem
vi,
&
friabilitatem
Hocfit dupliciter nam res aut vafculo contenca immergitur ut ipfa humoris fubftantia non accedat, vel faltcm tenuifTimus fudor permeet , veluti
,
Cruor falis , eft fal feparatum a primo fccundi digeftionis. Cycima, eft lichargyrium. Cydnr eft Jupiter.
fale
vitio
cum in vafc certo vel veficabubula imponitur, & cum delicuit extrahitur,quaj res ll humor eft caii,
D
DAura,
folium eft ellcbori , alias aureum, Demotinu' lapfus repentina mors. Defcenfonum, eft furnus chymicus , in quo deorfum fiuic liquor a cralla maceria feparatus. Illa eft calida aut frigida. Vide feq.
,
fimulacrum balnei eft: feu nude , feu lintea petia intervcnicnte qua fimul fegregentur fordes,& hicquoque vel frigidusliquorelf.quo pado gummi, fucci infpillati uc faccarum, ^c. fol-
dus
quod
fiat
plerumque
aut in ipfum
humorem
finitur 'Iiftlindi
,
vi polfunt
vel indigct calefaftione, ut in
manna
li.-!-
&
li
(imilibus
pinguedinem fuccumve tenacem

ille
bentibus.
lis e(fe
Humor
fi
qui
cft
medium
folutionis.ta,
debet, ut
eum fegregatum cupimus
faci-
podic denuo feparari nec peregrinam qualitatem

invehac
, ,
Lib.
,
I.
Set. III.
Suhka.
I.
invehac foluto nili ftudio qusrimus fimul altcrationem ejafmodi. Derieqifat , eft Borax.
Dtnodatio
Der<]uee
, ,
eft folutio.
eft vernix.
DeHillatto per inclinationem,eft
qu^
fir
vafe con-
Diaphrygis prima fpccies faditia.eft fix sris perfedi fublidens & fit fimul cum ilore a:ris obfufione frigidx aqua: fublatoaere,fornacum in ima parte cohaerens invenitur , habcns aftridionem & guftum acris. Alterum faditium genus eft fimplicitcr , quando pyrites ut calx C(incrematur in cami,
tinence materiam in latus inclinato , roftro deorfum vergente. Illud vas cuni plerumque fic recor-
no donec rubefcat
,
ut rubrica.
Hsc
fpccies aduice-
raturochraexufta
verumfapore
polilinc difcerni:
ta,etiam
natui.
dicitur
diftillatio
Nonnunquam
pcr rccorram opus nomidiftillatio per defcenfum

,
quod parva fic elevatio , mdeque ma, xime deorfum reflexio vel quod fpiritus maxime deonum revocencur & fine alembico in curvatura
,
coagulanre defcendat. Defcenjiocalida, ( vulgo diftillatio perdefcenfum) cft liqiioiis e corporibus dillbluci inverfo vale diftillatio. Diiforvuncur inpiimishac defcenfione omnis generis ligna
,
'Diaphrygu fpecies ufta ex pyrite ipfo, auc ejus matcria , faporcm habec a:ris iruginifque aftringentem &c exficcanrem linguam. Ochra autem adufta, nequicquam calem habet faporem nec vim. Aftringit , purgat , extcrgit, ficcat excrefcentia confumit , &ad cicatrices ulcera perducic.
in athanore fit, quando turri athanocarbonibus ufque ad fummum impleta , ignem in foco accendimus & ferrea fpatula, vel regiftro pro noftro arbicrio , oftiolum calorem ad achanos tranfmittens dilatamus. Quidam naturae operatioDigeflio
,
ris
&
oHa
&
alia
quorum liquor
,
propcer gravitatem afcendere nequit fit hoc modo. Accipio cucurbicam terream , eique diflblvendorum fragmenta impono , eaquene inverfa cucurbita decidant, nonnullis majoris fragmentis vel His pebacillis tranfverse juxca fe pofitis tego radis aliam cucurbitam , in qua parum aquae (ic huic inverfx applico- ita ut fuperior exa<Se cum interioris orificio convcniac , fed inter utramque lamiram aliquam fatis fortem, fcrream inltar lancis perforatam collocatam elFe decet concavam quJE decidentia fragmenta , ne in fuppoficum vas
, ,
nem
armulantes ( ut ajunt ) continuum eundemque a principio adionis ufque ad finem, calorem

,
requiri contendunt
Aliiin gradusdifpefcunt , uc principio nimirum ad albedinemufque primus gradus inde ad flavedinem fecundns ad finem autem qui eit uberrimae rubedinis tercius adhibetur. Huic
-.
&
fententix RuUnd. adftipulatur. Dijceftitt fic , Cum penitius unita caloris folvcntis potiffimum efficacia feparantur, & difcedunc.
Hoc
dilabantur decineat. Tandem optimo luto claufuras obfirmatas arefacio , vafque in fua fornace pono & vas recipiens in arena vel cineribus colloco,
,
perficicurexfpiratione ftorum.
& refolutione
cumpars
commiin fpiri-
Difcejfus per cxfpirationem e(l
tum attenuata
tur
,
difccdit.
,
ut ab ignis violencia totum

facilius recipiat.
humorem depreflum eo
in
minatur exfpiratio
Et tunc principaliter nocum in aerem liberum eleva,
&
dimittitur:
Quando n. excipitur
,
diftillatio,
Df/cfw/ofrigida, eft
quando liquor didblutus
vel fublimatio nuncuparur
quae operationes
won-
frigido delcendit.Eftquedeliquiumvel fideratio. DislilUtio eft prolcdtatio , qua elTencia extrahi-
tur forma liquoris , & coagulata defercur per ftillicidium,cranflaca a vafe macerise in excipulum deorfum locacum.Quod ica diftillandum eft, refoUibile
in confirtentiam
humidam eflb neceffe

connatus
fit
,
eft
aut
cum
nunquam etiam pro exfpiratione famulantur. Effc autem refpiratio in humidis vapidifque. Dinillatio feu elevatio humida reda eft qua partes humid^ fubtiliores in sethera & elevati Sc frigidis alembici cameris adhafrefcentes in humorem condenfantur , & per ejufdem canalem gutta,
,
humore
jcftus
.
eiTe
five is
fivc
foris ad-
tim
m appofitum
,
vas diftillant
&
dilabuntur,fit au-
funt
autem
talia,
fpiritus oleofos habent.
maxime vaporofa, & qui Unde fi diftillanda per

per arrem eo
fun,c
naturam non funt

cenda.
talia
>
dedu-
Ec eft inventa diftiUacio eflentise excra-
tem hoc pado. Maceria diftillanda inditur cucurbicse non nimis fatis amplse ( alticudo enim vafis arcificem decinec qucm aniplicudo juvat ) & imponicur alembicus magnus qui fpiricus alcendcnces
,
henda? gracia principaliter,

Diftillatio
quanquam
&
famulctur
facilius capiat
&
in
humorem
rclolvar. Poftea
pro
abftraftionibus, depurationibus
lat
&
fimilibus.
per afccnfum cft, cum antequam diftilextradum.fublimacur fpecie aerea.Debetque ea cffe continua abinitioadfinem, cum opereinterrupto vix afcendat id quod reliquum eft. DiftHlatiopcr defcenfum eft cum abfque elevacioneproledatus humor deorfum diftillat.
,
ratione rei elevandas ad calorem adiequatum ponitur , appofito receptaculo humorem dilabentem
accipiente
omnibufque
junduris probe claufis
Diaihefes, eft naturajdifpofitio, velaffedus.

Dihaiei,dicalegi ,dita/em
,
eft
,
Stannum.
Dionyfiiu tapis, feu

pellit
gemma
a Baccho
,
nomen
ha-
bet. Fertur refiftere ebrietati
quiarefolvit
&
ex-
vapores unde fit ebrietas. Eft geinma nigra feu fufca , dura mixta feu fparfa rubentibus maculis,
guttulis
feu notis quae trita
cx aqua faporem
eo ufque quo omnis humiditas in alembicum defcenderit. Exemplum a vegetabilibus producemus, Rofisrecentibus impleo cucurbitam ad tertiam partem, illamque in balneo maris pono, aqua adhuc frigida.- pofteaalembicum rofarum rub. foliis,quibus aculei lutei difcerpti funt , compleo cucurbitsque impono,& appofico receptaculo, junduris lutatis ignem. accendo. Tunc humor afcendens alembicum occupat, & ex rofis tinduram extrahir, condenfatufque in aqua receptaculum diftillat roignis accenfus fecundiim gradus adhibetur,
feus.
& odorem vini facit.

Diaphriges, tria funt genera
:
ut videas
land pag. iS^. & i8j. Sic vocatur , farmentis uratur , torreatur , arefcat. Nativum genus ex materia fimili calchanti conftat , humor n. eft inftar limi per venas delabcns.Erudat ex ipfa terra. Ulud colligitur e farmentis & fole aduritur, inde bis codum dicicur. Hoc nacivo nonniUli chy,
apud Tûquod a fole & a
&
Animadvertendum autem eft, quod C\ aculei non decerpentur aquam tinduram pure rubeam extrahere non poffe. Tamdiu continuato calore pergo donec nulla aqua tranfcendat amplius
,
& rofjE in alembico albefcant. Hoc adduxi propter

artificium
,
tinduram ex
rofis fua ipfius
aqua ex,
ttahendi. Qiiando aliquid per vcficam elicimus
tum
ciim per
alembicum cucurbicx annexum
ali-
turgi utuntur.
quid elevamus.
Difttllatis
p
238
'Di/filldtio,
Bibliothecae
&
elevatio
vel
;
Chemlcx Curiofx
vel fpagyticus Digeftio , eft operatio chymica gradus alludens ad ftomachi Kumani dige!;ionem, in q^ & pcr quem materiadccoquitur in kparationcm puri ab impuro. Nonnunquam ufurpacur pro furno vel vitro iiiquo magifterium hoc adimpletur
,
do
vafe obliquc jacente

vel per latus
,
,
humida obliqua eft,quanhumor elevatur Fit autem
hoc,
perretortam.
DiflraUto eft
qua partes dillrahuntur qualibet

,
manentc in fua homogenia. Icaque quafi divuHio quidamhicfit diverforum antecoharrentium aut unicorum circa refpeitum extradionis unius in
,
altero exiltentis vel comprehenfi Diflratlio autcm eft duplex, divaporatio aut calcinatio.
argentum vivum ex auro. inccrtum quoddam prxfagium d cogitacionibus expropria luce defumptis, ut cum
Z)/f;yo/jV, eft
Diviriatio, eft
dicitur
,
hoc
niihi
mens
aut cor prifaeivit
vci ani-
humidis feu halabilibus 'Divaporatio tam humidum ipihabcnt Chymici exhalatio.Nam ricusn quam liccum. Inftituifur in aliquo vafe pro rei condicionc olla, fartagine, cucurbica drc. Et fit
eftin ficcis
mus meusangelus
lata.
indicavit,
&
fimilia vulgo pro
gradibus caloris diverfis

Doal, vel EUmptis
,
eft Sol.
,
DoUc
eft
vitriolum rubeum
in
vel
atramentum
rubeum.
Domicilium
,
quo
Sal coquitur.
Divertalium , aut divertallum , eft generatio qus ex elementis DitbeUc , ti\ apoftematum concavitas ingenere , cum fokitione continui. 'Ditpe/colep, eft comporuioex corallo & carabc, Dnelech, cft tartari fpccies in humano corpore, lapis fpongiofus valde periculofus.
fit
Dracatinr/i, eft SatuFuus.
)*(;/?, eft
antimonium. i^z.et ,'Dnenez.,
Li-.
Draco
eft
Mercurius.
,
matura
feni.
,
Draconites
feu drachates
-,
gemma
eft
qui
fit
Durdales
funt fpiritus corporei inhabitatores

eft
,
cerebro draconum fed nifi viventi ablciudatur, nunqiiam gemmafcit invidia animalis mori fc fentientis. Igitur dormientibus draconibus caput ampucatur & ica aufcrcur. Anima: cnim adus ad multa confcrt qui murtis corriiptio hiimoribus alterat, coloris candidi eft. f ugat omnino vencna, & vencnofos moifus curac. Noftri quoque hydri &
,
arborum,
DragurieulMs
,
braffatella ophiogloirum.
eft alcey
,
DuUedo faiurni
vel cerufa.
E
EDelphni,d\6tnr: omnis qui ex elementorum
natura prognofticat.
chiiydri in capitibus quas draconices a fimiiitudine vocare pofns.Habct Syphar ( the skii vvhich an adder cafleth ) Chely drorttm noftrorttm , fuas in medicina virtutes; fanat
gemma nonnunquam
tcrunr,
&
Edir , eft calybs vel fcrrum. EleBrum penes Theophraftttm^t^ mixtura compo/ici metaili cx omnibus juxta Planetarum obfervatas conjunftiones , in unicum metallicum cor,
enim
fufficumire
,
fcdem
&
vulvamprolapfam.
pus conflatis
Virgilii
&
coliiquatis.
Ex
fimili
conftabat
Pavonis
ftercusprodcft comitialibus
,
Dragantum
eft vitriolum.
'Daumir , eft fpecies ferpentum ingredientium compoficionemtheriaci. Darchem eft Cinamomum feleSum purum. Dfm/f<i,Medicamenta urinam provocantia. DtaceUatejfon Paracelfi , elt argentum vivum vulgi , coagulacum in Aitehcft, & tindtum cum aqua ovorum ficque arcanum corallinum dc effentia & condiiione aureitatis, quia eft etiam horizontale.
, ,
campanula tempore RegisArtus,qu2 adulterio contaminatos tam viros quam mulieres , de ponte in aquampiffcipitavi: foio fonitus clangore, liberato Rege a. fufpicione , quam finiftre de fua conceperat uxore. Fertur etiam ( quod expcrimento nonnullis fpagyris conftac j ex fimili rite conflato cdmpofitoque mctalio, cyphus guftatorius fabrefadus, vencnum aut toxicum nuilum admictere,
,
quod
fi
force injiciacur
ebullire quicquid liquoris
yanhehnont.
cit
DuuMviratus connubium,
ex ftomacho
& fplene
unicum
fa-
, mariti tribuit Licn primi fenfus , eft ergo ftomachus Lienis , amthoro ftomachi complementum , fub unico
&thorum unum.inquofpleni vices primorum mocuum & ftomacho
&
borum
helmont.
eft
principatus unius Duumviratus.

r Satnrnui
Fan-
&
fitpiter.
Duo
Duo
fratres
fratres
Mars. ( Aurum & Argentum. Edar & Micati. Edtr , eft ferrum
< Ventu
&
Cve Chalys.
Dyota,t\X vas circulatorium'a duabus auribus vel unautrumque brachium lateribus appiicatum ha-
bente didum. Hujus inferior pars cft in inodum cucurbitz cui impofitus eft alcmbicus in fuirmo canalcm ,qui liquori infundendomferviet, habens, in loco auceiii conveniencc duobus rolhis incurvatis & in cucurbitam a capiceilo humorcm condenfatum dcvchcntibus prxditum.
,
eo concinecur, edito ftrepicumaxime percepcibili, 2C fi nitrum in prunas conjicerctur. Aliud narrat ParaceifustraCtau de fimiliseledri compoficione , fe vidilTe quendam Hisfanumj habentem ejufmodi campanulam , pondeie vix fefquilibrae, perquam infcriptis nonnullis charaderibus & verbis tot fpedra prodigiaque quot velJes convocabat , edcbat , & abigcbat pro fuo arbitrio. Voluit isperfuadere Paraceifo vim & energiam campanula; tocamin verbis & charadcribus magis cjuam in fonitu, vcl metailo confiftere. Veriim Paraccifus rem non ita fe habere uc afferebat, ctfi pro variacionc fcripcurae varia etiam ederentur prodigia maximam potentiam in metailo fitara efte deprehendit. HcEC dida foliim ut fciatur quid Eledrum apud Paracelfum denotet , non feniper carabem paleas attrahentem, neque cyprium x%
, ,
,
calaminari lapide tindum, alio nomine laton. EfiU.eli cindurafolis calore fada velinfacie, vel in alia qiuvis parte corporis in cute. EUmentum , apud Paracelfum cft corruptibilis ac tranfitura mundi eflentia , & omnium , qui pa,
Dyop,tra
eft aftcrcuius
perforatus
fcu tabula
tiuntur
lignea manubriata circa medium , in latum fiifa uc pcr eamfaciei pra;teuta, ablque oculorum injuria
,
tatem
in
mutationem anxietatem atque neceiTidiem ufque poftremi judicii, confumptio,
ignis
atque
operis
modum
contempiari
poffimus.
nifque hujus inferioris mundi. Eft etiam ellcntia fpirituum in elementis degentium ac delicefcentium , & aftrum eorum,
Elemcnta
, ,
Lib.
f
I.
Seft. III.
pag.
80.
Subfeft.
239
Elementa , matrices rerum funt > in & cx qiiibus generantur, fubaltcrna tamenelemcntis Paracclfi, quod iilorum (ingula quatuor illa contineant , ac fint generaliora. Non prsetereundum hoc loco quod in Phylicis notatu maxime dignum, & minus hatlenus anima ^.verfum, Quo quid inoccultanatura fimplicius co generalius a fpagyris & adeptis Philofophis e(Ie comperitur & quanto fpecialius , tanto compolitius ac materialius , ut ira quanto magis ab indiloquar ex arte. Exemplo removetur eflentia fpecies , canto providuorum ximus accedit eorum materia ad clementa fimplicia , nec non forma ad influxum vel infiuens univerfale fimplicidimum , actameu , generalillimum. Non fic in manifefta nacura in qua partes fpecialiores imo deteriorcs magifque degeneres exiftunc , quo remotius a fuo toto recedunt. Hinc fic quia rerum natnralium in fe continent omniapo, :
, , ,
ad perficiendum EleArom.
Ehel , eft Salvix vei Juniperi femen. Echts, eft viperamafculus. cfc^4 , eft vipera foemina.
Linguae viperini erepta furca palpitanti adhuc venenata valec Itcm totum ejus caput abfcitlum &i arefadum , ut ceitatur Nicander
viperar contra
:
&
in theriaca.
Edes
eft
aurum, Elempim, EdetT^, Aurum, Ele-
mentum. Idem Eyeh.

Edic, Edtch, Ebianie, eft Mars.
Effides
,
eft
Cinis piumbi
vel Cerufa.
Eîlops, eft avcna.
fubftantia
operatio manuaria, qua res in , eft eaque pocifllmura materiali mutata elaboratur. Id elaborare appellamus dum remotis
,
Elaboratio
ignobilioribus materia: partibus, qu^ (eu obiter
adhirent
feuquovis
modo adminiculam prabenc

maxi,
tentialiter. VerilTima elt igitur fp.igyrorum fententia
efienci^, priftantilTimam elicimus. lcaque
de occuita natara ad manifeltam,

Ele^ri annulos
ait
&
e contra
me
tio
viget
hk impuri
a puro fegregatio
eft
& Solu-
diverfitate.
Faracelfus
digitis geftari
,
auc Coadunacio. Slanula , eft alumen.

eft Sol.
folitos vidimus
quos quicunque induilient
nun-
Elaqtnr, vicriolum viride.
fpafmo, vel odontalgia corriperetur, nec in Epilepfiam incideret. Adeo ut fimul atque Epileptici digiro, queni annularem vocant, annulus
quam
vel
Elemptis Elevatio
eft fubtiliatio
,
les a corporeis
fubtiles a grofns,
fubito
, in paroxylmo veliementiCfimo, depulfus & quafi digitis abllcrfus evanueric , & ager alapfu confeftini refurrexerit. Intuici etiam fumus & experti , fi quis annulorum abditus iftorum in digito annullari gefretur , quidam morbus foras erepturus ell, annulum ifium
talis applicarus elr

ille
inftarfumi vel ignis picelli condenfantur. Eft duplex. Eievatio ftcca , ( vulgt) fublimatio
tes ficci fubciliores elevancur
vafis.
,
quando partes fpirituanon fixx, a tixis, elevantur, & a Uimmicate ca,
eft
qua par-
cum
adha:rentia iut
&
Sequencimodohxc
peragitur.
,
cxfudare videas jugiter , & ab infigni quadam fymphacia decolorari pene alcerarique cernas ad ocu]um. Obfervatu porro dfgnum efl: EIetrum hoc Genios nonolrrum, adverfusinfeftos fpiritus , xios efle amuletum prffftantilTimum. CcElica enim
&
Eledro inefl- operatio quidam , omuiumque Planetarum agit in illo influeniia, cum harmonia quadam fuperiorum , & inferiorum omnium. SedEleftrum quod in venis metallicis exauro & argento natura concretum ert uti UMath^fiiti fcripfit, non tam numerofa pollet virtute ac illud quod Artificium induftria ex feptem metallis in igne fabrefaftum eft, uti Geber, 'H^jmmdus Lulliu), Theophra, ,
ilns ParacelfM
&
aliihujufce rei artifices teftantur.
Et tam magno in pretio habuerunt veteresiftiufftiodi Metallum , quod varia fibi ex ifto fiSitia conflabant in ufum domefticum, & vafa ex Eleftro inter fupeileftilem aftervabanc rariorem prse aureis & Smaragdinis. ex^mô , duplex. Futura & Accidentalis. De futuris morbis funt omnes febres pra^ter quotidianam.
accidentibus funt fpecies hydropifis tia, colica , Pnra. de gradibus.
Accipio materiam aliquam lubiimandam eam-^ que vel folam vel .aliis adniixtammatericbus, vaii alicui vitrco aur terreo inferius lato vel rotundo includo, ita uc duabus partibus vacuistertia impleta fit. Vafi huic five cucurbicse alembicum ccecum in vertice parvo foramine perforatum impono , luto obduco & ne fpiritus auc partes fublimat exhalarc pofTint obfirmo. Deinde in catinum arenarium tribus digicis a fundo & pai ictibus intercedcnte arena , vel in ignem liberum pono caloremque per gradusaugeo. Primo gradu omnis humiditas abeat , necefle eft quod impofita vitro lamina aliqua ferrca Isvigata facilc exploro. Cum enim humiditas aliqua adhuc refidua eft ii!& laminsE adhxret , fed quando omnis humiditas difcedTt fpiritus ficci afcendunc & hinc alembici fo,
,
ramcn fuperftrato aliquo vitro adxquato luto bono ne fpiritus exfpirent, claudo. Tandem ignem tantifper foveo, donec omnis materia fublimanda elevataeil, Nonnulliloco cucurbitae fcutella.vel concha aliqua terrea materiam continente.cum vitreo cono parictibus vafis inferior s rite accom,
modato
ucuntur. F. G.
,
Accipio fulphuris cicrini

falis
De
ifteri-
opcime purgaci Hungarict parum

la
,
iib. i
communis
& vitriolt
fingu-
calcinati
lib. 5.
pulverifata
EleHriTToeophraf i
compolmo. Proportfo pon-
derum
& metallorum conflandorum. Recipe Cupri &i Chalybis , ana quinque partes.
Soiis 8c Liiite
,
anadecem
,
partes.
Stanni
&
'Plambi
,
iJHercurii
unam
ana duas partes. partem.
Metallorum unumquodque purgandum , poliendumque ex praefcriptis legibus , quarum Confuki

funt ChimioperisE Theophrafteit periti.
,
inviccm mixtapono in cucurbitam , impofitoque alcmbico cico , in vertice perforato , acccndo ignem primi gradns , donec humiditas eva. nuit tum claufo orificio gradatim procedo quoufque omne fulphur fubtilius afcendit hoc fulphut ( a Chymicis flores fulphuris diftum. ) ex alembico exemptum fccunda vel tertia vice, femper addendo quartam partem falis & vicrioli per fubli, ,
&
Nam
unice
mationem rcdinccgratam
fiftenres.
redifico
&
accipio
flo''
cavendum
xia,
eft
ut
monet Chymiftarum
erat
Apollo dc
res fulpliuris pulcherrimos pluribus afFcdlibus reElevatio httmida

eft
fpeculi conftellatione.ne quid corpora
tardentno,
qaod Platonicorum
monitum
etfiinre
diftillatio
communitcr
difia)
difpari.
partium humidarum
in hali us
excenuatarum i
vel obliqua;
Vide plura in BurgrAvii tAchille redivivo
ficcis&groffisCubtiiiatio.
Eftrcda
EieVatio
240
Elevatio per Utut
,
Bibliothecse
eft
Chemicx Curiofe
in
quando humor ex
vafe in
aerem
elevati difcedunt
Et
fit
potKTimum
,
in
lacus inclinaco prolicicur.
ficcis tritis, politirque fuper tabulis terreis
vel ca-
propellitu-.
&
quando humor cx retorta , Ucerque modus in rebus graviores cenaciores fpiritus referentibus u(um liium haElevatio per recortam
tinis plani fundi, vcl
etiam chb;inorum pavimcntis.
Ignifuccenfo, vel circum fupravc adhibico torrentur donec hahtus fint abrumpti ut in vcnis metalliciscvtnic.
eft extradio pcr praElum , quo res Exprtffio coacla fubftantiam foima liquida cffimdit. F.jus
,
bent.
Slidriunu
Ciirius.
eft
gummi
Maftix.
Elidrion
Mer-
Sloanx
eft
auripigmentum. Elome
eft
auripig-
ufus excelUc in fuccis

dis.
& oleis
cjuibuldam excriiiKn-
mentum.
Elopiitmm Dragantum, Vitriolum.
,
Extra&io
efl:
digcfiio e corporca concretionc,
t.u marts,
cil
plumbum uftum.
partes fubriliorcs
& puriorcs ab
fine
affufo
ahquo nxMi-
/pi^, eft fcoria argenti. iiz,iz.i/nar,ei\ Hos xris.
ftruo apprehcnfas, relifiis faecibus dillolvens. Vel eft fegrcgatio clTcntix qua e corpore fuo extrahicur
;
ma, Grarc,
,
aj/â,
eft
Sanguis.
lcd
,
non
fit
folucione continui
& di-
matit es,eiihfis fanguincus. Eml/iila eft canna ve! tiftula. Ej;7>'/w,eftexcra(5tum minerarum, qus non-
vulfionc
&
extradiones func nobiliores diftra-
ftionibus.
cft aquafortis. Alids lepra, Elephanhcraclcus morbus. E/ixir proprie,cft fermcntum, cujus ntinima quanticas fui generis ingentem niolem , in paftam fibi fimiiem pcnetrando conglutinat. Pafta Para-
E/epljM,
dum
attigerunt ultimam perfeftionem, funtLjuc

potentia; fcecundiores.
,
fe
tiafis,
minahs
Nominari
folcC
maccria prima qui
eft
cujufque gcneris
& vim
ad
id proximam habec , ex cjua primam motus naturalisad lubftantiam exiftit. Petitur Ens e mineralibus pariCfMium. Hic enimmctallorum & gcmmarum aSta quidem. Ulic vacua; ac potentiae tocuadx inveniuntur. In vcgctabihbus quaeritur cx plantis
,
celfo hoc loco ipiricus eft vits
hominum, internufq;
\kx balfanius. Elixtr autem exccrnus arte balfamus ab externis conqnifitus ac pra:paratus in fpa,
gyricum fermentum.
Emunnorium-i
,
bus. Animalium
cu;n adhuc funt in hcrba vel immaturis fruSiclafTis non multa pra:bct , nifi e
eft
locus expulfionis corrupto,
rum
per
qucm cxitum habct

eft
,
vaUda peHentc
fanguine conficcre vcUs & ovis. Ica & ranarum, limiliumi.[uc fpcrmata ad hunc vocantur ufum ;;<?r , eft aer, vel ther. ^/'./w eft Aloe Epati-
natura
fale
fuffulta viribus
,
Enia/i
externorum. & quandoque ex aUimen fcifTum
gcmmi
,
conflatum arte fpagyrica.

occultus vapor aqus ex quo nafcuntuc
,
cum.
Enta/e
,
eft vas. eft
cum fublimatum ad fuperficiem Epipoiafis eique infidct. Primum e cenafccndit duncaxat

cft
,
Enw
lapidcs.
tro ad fuperhciem eflentia: extrahuntur , fed nonnunquam eadem operatio infervit repurgacioni.
ErodiniunL,
eft
indicium alicujus
rei, vel
futurx
hiftorix,qusE tantifper adhuc latet liomincs,
Duplex
eft,
humida
& ficca.
,
adveniat,
donec tum dcmuni vocatur ex incerto notum &
Epipotafis humida eft cum e rc in humore excedente coUocata , fublimatum enatat emergitque ufque ad fummum , ubi fubfifiens apparet. Itaque fublimatio per enacacionem feu cmerfionem appellari poreft. Adjuvatur lixc lcvitatis naturalis inclinatione & diffidio diverfarum fubftantiarum ii procurator per calorem , non modo aftualem fed & potentialem. Epipolafit ficca, eft cum immcdiace ex re ipfafub, :
certius pra;fagium.
Efcara, ve! Efiphara, dicitur caro nigra

tua, qu*E per cauterium
,
vel
& emormedicauientum corro-
fivum, a bona vivaque carne per chirurgos fepara tur, acdccidit.

/^<r.
,
funt pufluli parvi fcabiei bullarumin-
ftar
nifi
quod carnem habeant exuberantem

,
ut
funt pufiula: ab urcica faft^.
EJjatum ejjinttaie^
EJjlintm
eft vis
potentia
&
virtus,
limacum efflorefcic co. Etperagiturmodisvariisoperacaloris eievanjtis, & claufuris apcrtis viam egrelTu laxantis. .. /;o//f^<, eft fquama ferri.
,
ciC\uc colixret
proximein
fic-
qua: vcgctabilibus&; mineralibus ineft.
vinum
eft diflillatum 8c redificatui-n
heibis ac fimiUbus cxpletum

fentiaiia
extrahendum
ut
ad carum eflata eU vinum de chelidonia ,

,
Efebon, Alfehon,
eft fal
commune.
perficaria,pulmonaria, melifla
afthanate.
&
csteris
pro
Efhitia , cft extradum fimplex e rcbus tota fua natura pcrfedis produdum. Nominacur eflcntia,
quodinelcmentariisloculamentisnata,&: compieJienfa , totius fubftautix miflurx pars fit perfeda, jiatura &efl'entiaU racione virtuteque inftruda.Poteft fieri ex omni miftorum generc, mincrali, vege-
provcntu. Eflenciaeft myfterium. duplex, fuccus& quia eft aliquid prjeter Ejfentia quinca dicicur ortum >divinum auhorum excrafi nec elementa,
tabili, animali
,
magno cum
Ej]'entia cjuinta juxta Paracelfi dcfinitionem , eft mareria quardam ab omnibus quar naturaproduxit, ac vitam habent corpnraliter trada feparataqueabomnibus impuritatibus & morcalitate vel corruptione,atque ab omnibus elcmencis fubciliflime repurgaca. Dehac lcge latius in Archidoxis, ia c]ua omnis rerum Mcdicina.
, ,
EJJodtnnrn^
ex indicio
nito.
cft ccrtum rci futura: pra:fagium contrarium Erodinio fupra defi-
ôrc &
ertedis. jEtk/i,lapis eft Cryfolithus. .v.Jm;jo eft Sublimacio. Eft etiam operatio,
,
Eflihomenm,
eft
tum membrum depafcens

mordacis, ignis Eve/irunL ,
facii
eft
corruptifTimum apoftema , toinftar lupi.vel herpet

pccies.
qua
res affedionibus
mucata , ad altiorem
fubrtan-
l\x 8c virtutis dignicatem pcrducicur , vel liatioresfenlimdiir^:ilvcndo, in puriorem
cll fubti-
&
majo-
rem
virtntis fiue
gradum tranfponens,
& fic
circula-
firmamenti perpetuum in fie^ mentorum quadruplici mundo. Eft etiam ProphcWi ticus fpiritus , qui pcr fignum vel pra:cedens ali,
tione, aucablutione.
qnod indicium prsfagic

prardicic.
ac aUquid fucuri certo

.î
^^-.ju^,
Exhalatto
cft
ctim fpiritus ficci per calorem
3.
xcrmentM
Lib.
Exeremzr.ia
,
r.
Sea. lll
fuperrfua
i
Subred.I.
( yEris,
241
generalirer Rint
omnia
per naturam ejeda. Muiierum excrementa fnnt menrtrua.

Exitttra
,
metalla quando coquunrur habent reciementum , fic dicimus.
Omnj^ majora
generaliter eft
omne apoftema quod

manes
faniem
Recrementum )
)
^'g'^."^ '
1
ejicit.
erri,
Exorcifla, fuperftftiofns eft artifex, qui
&
De
,
vi>lumbi. ginc
ferri
fpiritus adjarationibus evocar, ac apparere facit.
ExtraB:on,
reliSa
craffitie
e\\
qilod a corporea concretione
fpeciebus ferri,& metallisferreis, & de rubiconfule DtoJior.Ub.i^.^-apiO. & de cjus vi-
elcmcnt.iri cxtraliitur. Ht elt quali
Medulla
&
pars nobilinTima fubftantix totius in

,
elementisproduda
&
qnafi fcminata, in
quorum
ad nobilitatis [ox perfedionem innutrita. Et habet radieem quadantenus ab elementis ,unde exiilit familiaritas congenerationis & fuflentationis Sed principaliter a vi Dei creantis , & per cceli occultos infltixus in natura etiam confervantis dependet. Hinc extra&a., prxfertim nobiliora xtherea; & coelelHs naturs dicuntur armula bcneque priparata ad falutein hu.nanam adliibita Deo limul benedicente multum in rc inedica valent. Et li his aliquaHdes eft, in fcgregatione ccsleftis lucis aterra obfcura, non omne ab',ce(rifle ^th.-rcum ex iMatone purant , aut faltem poflea in ortu mifiorum aliqnid inde repetitum, quod coinprobac ratio agentium e cceIo corcti.im finu confeivata
e!>,
:
&
ribus. Habct rubigo ferri egrcgiam vim medicain, rearingendo, ligando, ficcando, Calidum & (iccum eft fecundo gradu. Hac fan.ifle Telephum prodituc
Achiles Rccrementum ferri,vocant fcoriam & ftercus ferri , & lapidem fideritin , licet hoc nomine
etiam appellatur magnes, qui trahit krxwm. RitUnd. multaferrigeneraenumerati /7^^.207. adiii.
Ferrngo
,
eft
,
fcoria ferri, caca ferri.

eftrei in (ubftantia, pcr admiltioquje virtute per fpiritum diitribu,
Fermentatio
nem
fermenci
ta totam penetrat maflam & in fui maccriani immucac exalcatio. Ideo enim inventa eft ut ex fymbolico ignobiliorc cfficacia medicinx fermentanrisnobili'.lima fiat fubftancia
r> pervenire finit
lis,
, ,
Pociirmum aucem quorum narura ad mutua proclivis

ferment.'it;E
,
ad quam nacuiu mecalcft
locum
habic& imitatione malfx

Vel Fermentaiio mentanda incorporatio.
paft.r
,
porum
in
hxcinferiora.
,
venit.
eft
inR'rmenti cu;n re ferin
nomen
E\fz.ic
e!l Sal.
/t.vV,ertmedicinafermetatade7.metaIlis.P<jr<i.
FAh.i
eft tertia
pars fcrupuli.
Inpinus.
Fah.i agrefiis,
e!t:
FabioU,
eft flos
Faimn , quiddamaftrorum
fabarum. pcrpetuum imarineni

,
&
infenfibile
caeli, Solis
&
Lun.e.
Flagt, funt fpiritus qui norunc occulca
&
fecreta
hominum.
Feldraconis
,
dicitur
Fel
vitri
eft
argentum vivum ex flanno. fpuma vitri. Eftetiam fal vicri,
Fttx vitrt.
Fermentiim , eft materia firma

fua
tanquam
fixa, qua;
parum ferfuam nacuram & pîftam potcft convcrtere ita ctiain fcrmentum Chymicum ferm.encandum, cui adjunaumeft fibi affiniilat. Er qnale fermentum tale & fermentatum. IncelliguntPhilofophi per fermentum verum corpus, & veram materiam qua; proprio fuo Mercnrio conjunfta, illam in fuam naturam convercic. Deinde etiam lapidem ipfum voluncelle fcrmentum corporis perfefti. Ciim enim lapis adco fic fubrilis.ut fuper corpus iinperfedum projcdum, modumoleifupernaret, nec cum illopermifceatur, opus eft corpore aliquo primam illius afnnitatem redolcnte quod illum recipiat , atque in alia corpora introdncat. Nam quam primum corpus illud
Sicuc cnim
menti
multam farinam
;
naturz materiam ad fuam firmatani conditionem pr<Eparac quam etiam ante prsparationem non magis quam illa habebac , uc fermentum panis eftfarinafirmata vel confolidatain paftam , qus farinam fimilcm raram & di^^continuain, in aliam paftam fermentatam adducit. Flaa , funt etiam fpiritus in fpeculo apparentibusarebus. FaUanos, alio nomine, eft Arfenicum > vulgariter
,
& Fermentatum eft, ftatim in tinfiuram abit. Feymentum album, eft argentum. Felda, Fermentum etiam, eft Elixir. Feruzegi eft ftannum mctallum. Fex, Intelligimus fecem vini, ut TDiofcor. Ubro ^. c. 7?.docer. lêindc addit fecem aceti, & quomodo ficcata crematur,ut haIcionium,& aliis modis.
lapide infetSam,
,
Fider, Fidex, eft Ccrufa.

Felletin
,
'
Aurioiomentum.
Fifdir, Safdir, eft Jupiter.
Faiilcx, eft
Lamini
ferri.
FiUw
tum. FiUus
laius
ofturn, eft
vitriolum iaut auripigmen-
Chalybs.
Fecla, eft fix vini, vel aceti. Facescandidi , id eft rubese & croces funt aquc. Fedum, cft Crocus. Felilech, Faules, eft ferrum. Fcemina, cft Sulphur.
r'<f';mr, eft
,
aurichalcum.
:
Filtratio
eft
fubdudio per filtrum
eft
colum
chymicum,&
teft, fit
colatura fcupercolatio appellaripo-
potitTimum inhumidis, e quibus aquofiras

;
Ferrum Jndiim, Chalybem prxcedit proxime. Ferrtirn.eli Metallum lucidnm mulcum,parum rubeum,aibedine non pura participans, durum. Si fulphur fixum terreum argento vivo fixo terreo com,
rcfilfentibus fpiffis& oleofis. Praxis habcc. Carca emporerica convolvitur, aut complicatur vel loco cjus pannus vilofus confuitur
fic
,
tenuis tranhc
facci
formam, aut
:
vafi
applicatur, veluti infnndibufinicur
lo, c^c.
Liquor infufus
paulacim
,
in
excipu-
mixtum fueric,&
albedinis fuerinc
hscc
ambo nonpurse
,fit
,fed lividac
lum
diftillari
unde hxc operacio
diftillatio
per
,fi
fuperat fulphnr
ferrum, In
,
filcrumdicicur.
FiVe-v, eft
Firfir, cft
fumma. Si argentum vivum fuerit porofum terreum & immundum & fulphur immundum fcetidum & terreum, & fixa? fubftancicE ( uti fi morbidus cum matre menftrua coic) generatur ferrum. Ferrum, a Chymiftis Marti rribuitur.FerrHweft duplex.I>Jativum & Conflatum,feuExcodum.
,
Oleum
color rubeus.
Firmamentum,e{\ Lazurium.
Fifaritm, eft confectio Salis
Ftfinla, Sinus ar<5tus
,
Armoniaci. oblongus ,& callofus fy.
rinx.
Tom.
I.
Fixatio,
242
Fixatio, rei
,
BibliotKecx
,
Chemicx
Curiofae
,
ignem fngientis ut cum amplius non fed in eo fixa permancat per ignem alTuefu^îat faîo five ea fiat per calcinationem , iive pcr decodionem lentam& diuturnam , fiveper crebram
,
mam fupcrmduco
quoufque omni amimonio eva-
porato, aurumpurum putumque rcfideat,quod iUtmi coagulatur.
f /wew, ell argentum purificatum.

Fmuietjuinus, cii digeltio fada pcrfimum equinum,cineres, vel aquaii'.
Filinn Arje7iicale, eil lapis fliilofophorum.
Fifiulaêli
Ficiis cHtis
fublimationem iiê. per crebro reitcratam lolutionem , & coagnlationem , five tandem pcr rei fixa: additionem perficiatur. Fyjda, eft Mercurius fumus albus. Flammul.i, Juniperi eft fpongia citrina adhsrens
,
morbus.
,
Juniperi fruricae. Flox, e(l flamma.

Flos
itris, eft
eft verruca innafcens cuti ad crura equorum,medicamcntum aptum ad matricem. f Wo , dicitui argeutum vivum &i nonnunquam
viride
aeris.
aurum.
Flos , eft bolus pcr fublimationem extrafius. Ex producendus centro Sc imis partibus elevandus Flos fpiformaficcacoagulct. eft, ut in fummitate termagis Turbithvero eft. fubftancia rituofa rei
&
eft
Fida,Qii argentum, Luna.

Filius unius diei
,
& aliquando aurum.

lapis
Ftdda,
cft
Philofophicus.
Ec
rea.
Omnis flos per fe eft volatilis quanquam ingenio magiftralipolTiE ram Turbichi aliquando adduci.
ipfis,
&
figi
fpiricuofus,
& ad natugemmis
etiam ovum. Filum arfenicale, eft arfenicum fublimatum. Flegmon, apoftema commune.
Flos cheiri
,
eft
auri elfentia.
,
Fluores ,funt lapides ex fodinis fimilcs
fed minus duri. MetaUici vocant fluorcs,fiquidem i"iiis calore ut glacics fole , liquefcunt Buant.^ Fluores .funtquafi contrarii metallis iftis mediis feu rcmocis qua in fpiritus & aerem folvun-
&
nonnulii volunt efie flores ex croco , ob addirionem croe , putantes errorem illorum qui fcripta Paracelfi manu non exadte lege-
Flosfeilarum croe
tur. Theophraftm
fi
ipfas novifiet,
ov.a-v-fôn';
vocalfct,
rantcproct. Ego vero per tranfpoficionem dfeprehendi elle florem mofcatae nucis , ut fonath anthos denotat.
Fxnix
,
qiiod fluxu in terra fiercnt.
Ruland. ponit varia

pAg. 122.
\e\Phaemx ,eH
filius
unius dici, ut fu.
fluorum
houfe_j,
gcnera, a pag. 2;7.
ad
pra. Alii florem cheiidonix
extradum.
FocM, in quo
Folia datura
plumbum purgatur. Anglice

,
Smelti
Fmdnla,
eft fungi fpecies.
Folia daurce, quafi folia aurea.

quafi folia aurea.
fonus, vel vox. Fulmtnano,cii gradatio metallica cum excodione ad purum in cineritio , cujus perfeaio , veluti eftlilgonte fplendore, indicatur. Noinen operi eft
eft
FoM,
quod corrufcacio
gure
fiac
velut in fulmine apparente ful,
Fons Phtlofophorum, diciturbalneum maris. FormA rermn , influxus dicuncur coeleftium, quos fuperioribus habent inferiora quEvis occulta potcntia,vis,atquevirtusunius cujufquerei fomicf, apoftemataverrucalia, porralia. Fitîie , eft aurium in regionibus apoitema vo,
Nam
poftquam abfumpti
,
fegregatsque
cuur
parotis.
funt alienicates
veluti fluores adjefti
plumbum
inineralia conjunda j nubecuIaqu<Edam fulphurea obequitatperfuperficiem ,unde poftea purpureus elucet fplendor, quem fulgur vel fulmen , aut etiam
proprie dicitur arfenicum, fcd ufurpaturpro mercurio. fOT/<j/^j, eft Mercurius.

Fii/igo metallorum,
florem nunciipare folent , regulacus rcfrigeratur. Fumigatio , eft per fumum

calcinatio. Diverfo
fufi
,
qui ciim difparet reliftus
ipfius
FUmen hoc loco funt flores cupellati argenti in cum plumbo repurgacione unde fulminare
,
metalla,
idem
eft
ac repurgare,qusE perfeda dicun-
aerem
,
& corrodentem
tur.
Metallanobiliora afflaftagilia redduntur, &pofi:ca comminuuncur terendo cum fale.

tu plumbi
vel hydrargiri
modo
GAmathei funt lapides quibus

,
,
Furogi
eft galliis
Furntu , locus in quo ignis ad materiam chymice traftandum dextre & convenienter accommodatus. Eftquc Apertus vel Tedus. Videas plura de furnis. Ruland. ipag. 226. ad 253. & in Glaubero. Fufio , eft liquatio per calorem. Ex ferro cuprum , & ex ferro plumbum elici poteft. Par. de natura reruM, pag. 460.
Fu/io,per Antimonium, qua verum aurum non modo ametallis imperfe<5i;is,fed etiam abipfoar-
cceleftes vires,& fuperni conftellationes imprimuntur, mirandis charadreribus imaginibus & figuris infigniti vel celati quales aliquando natura fabrefados videre fxpidime concingit e montibus erutos , quandoque fecundum ripas aquarum.
Glacies dura
eft Cryitallus-
G/adiaiis ,fia.YS,qaa juxta firmamenti curfum aftrorum , gladii cuduntur & enfcs, quibus& incudes refiftere non polfuntjunde vocatur alias in-
gento feparamus
uii pulverifaci
&
fit
,
aliis metallis mi.xtum
ipfique tres partcs

,
hoc modo. Accipio aurum antimo-
commifceo
)
&
in crucibulo igni
cufma. Gelion , dicitur pro folio. Geomantia , eft ars & fcientia terrarum notifiTma Sed hoc loco dicitur , quum aftra terras fefe palam faciunt hominibus , ut inde prophetiam auc
concumaci
vante (
fi
in furniim
placet
ventofum pono. Poftea jufolle probe liquefadum in pyra-
fevoque illitam transfundo, ubi aurum contincns in apice refidcbit, quem malleo detrunco. Antimonium porro refiduum , rurfiis in tigillo igni ad tertiam ctiam vicem impono & pridifto modo procedo ut omne aurum ex antimonio protrudatur. Tandem regulos hofce fingulos in catillo terrco prope follem pono , carbonibufque fuperpofitis in
midem calefadam,
prxfagium fumant quod fortitur effedum. Dicitur etiam , Aftronomia terra: ,qua: dupliciteroperatur aut per aftronomicas calculationes , vel per
,
iabris mallco concufTis regulus
punota.
Geluta, eft herba carlina. Gemma tartarea .dicitur lapis vel calculus gen&perfpicuotartaro. ratus, ex diaphano
&
Genula,
eft
planta degeneians ex tranfplantatio-
nepaftinacx.
Gihar,e{\.
mcdicina metallica.
Cafeus.
CiganteSi
modum
fornicis ignem accendo, tamUiuque
flam-
Cibum,
eft
Lib.i.
<igAntt)
>
Sea.in.
Gangrerta
tio.
i
Suijfeâ.r.
incipsens partis afteds tnortifica*
funt elati vel proceii fupra vel prxter
naturam homines, aut citra leges naturs. GUU, scXGrillus ,apud Paracelfumcft vitriolum fua fponte refolutum in aquam. Noiitiulli putant a natura talemexhiberi liquorem. Sunt qui hoc nomine falis armoniaci aquam appellant.
Gluien, eft Paracelfo, finonia, vel
lunt finovia, liquor vifcofus albus
iit
Gatrinami eft Cinis ciavellatus. Gebalum, eft reparandum. Coguiare
idern.
nonnulli vo,
& clarus
,
in
om-
Gechnrfam, 1)tfdaha, eft rana. Gcmma ex ar^neo d6meiiico,ingtntis magnittldmis. In horum capitulis ferunt gemmam repcriri pr^fentifTimam concra omnia venena incanta-
&
nibus juaduris inftar albuminis in ovo perfpicua majeria , in qua il generetur tartarus ob fal refolutu.n quod habet in fo quaiidoque coagulatum , oriturinde podagra, cnjus etiam locum, & verum do*
menta: Nec mirum eft gemmam talem habere vim* cum telararaneorum funt magni momenti adquam
plurima.
Getnma Berillus
5.
I.
Berillus.
2.
Chryfoberillus*
Biicilium effc affcrir.

(jlutinis tenacitas
,
Chryfophrafius.
eft relina
mineralis , ut tere-
binchi refinaarboris fus.

Clittii
Gemma Prafius, lapis colori porri fimilis. Cemma Opalus.

Gemma. Ceraunix.
dus
i.
dicitur vis tenacispicis

,
& efficacia.
Ceraunius longus.
fexangulus
,
%,
lioturt-
dicuntur humuiiciones vel fpiritus potius corporei fub terra viventes , alias pygmei , cubit.-ili vixakitudine.
Gnomi
Gtmma
tris
eft lapis
Gncis inven^ faltem culta, vifioncs vanas tradlans, qua efficiebant ut apparercnt ea, qua: vere non erant , inG>4cca magia, eft ars fuperftitiofa a
ta, vel
quanvo radios folaresexcipit arcum calefti fimilem jaeit in parietem Sunt Irides etiam aduL
:
qm
candidus,
terini,
deque magnam apud ignarum vulgus
fapientia: ca-
Gemmx Rubttarum , Phiynus bufo feu rubeta, foedum animal degens in antris. Hujus fpecies irt
Callta
,
ptarentcxiftimationem ,cum nihilaliudelFet quam aciei per obfufcationem vel obtufionem, tranfmuratio, eximaginacionibushominum fumens exordium , quorum aflenfus cum infideli conatu per omnis mendacii machinatorem conjungebatur in fimiiicudinem. Qîid non molitur in vanis hominibus hac via nequam artifex ?
&
Hiifania
eft
oculorum
ceis
&
nigris lucentibus
qu cornuta maculis croRomine Borax in capiti*
bus ferunt
gcmmas
ejiifdem nominis
;
coloris in-
terdum in candido fufci Interdum in medio cceruleum habet oculum, fi viva boraei cstrahitur adhuc vel palpitanti Interdum niger eft notulis lu:
centibus nigris, ut noftri funt buFones.
Forma erafe
(jr4V/, lapis eft porphyrites, cujus ufus ut

ftioris in arte
mar-
tioiies
fpagyrica , ad fpontaneas rerum foiupotiffimum eft idoneus. Guarini , funt homines ex influentia eoeli vTven-
tes.
Giema, eft argentum vivum, Mercurius.
rotundus magnitudine mediocris fabse, Interduth virides, interdum verficolores etiam Boraces reperiuntur. Vulgo tales lapides Cropodinos vocant. Interdum in his forma bufonum apparet fpar.^ fis pedibus. Geftantur hiannuli aprincipibusmam ubi venena funt , prxfens lapis colorem mutat ,
&
(jnmiada, eft valeriana, phu. Gutta refacea,e{k rubedo, prsefertim in faciejfimilis illi
quafi
qax tinftura
,
eft in
Gagates lapis
Fit in
origine leprjc. flumine Gagat, mari
fudans guttas emittit Mire expetuntur a noftris bufonibus boraces lapides , ita ut faltu eos rapere nitantur. Sed an ex ccrebrd , an ex vifcofi:
&
,
proculdubio e petroleo , id efl: naptha fubtili, vel liquidobitumine naturali. Sicuti altera gagatisfpecics, lapisTiiracius,fite nigranapthaaut bitumine ciim ftillat vel fluit in mare vel flumina,pro-
tate fpumas nafcunturBoraces , quiftio eft. Sed fli bufones fufpenduntur aere,ut arefiant.prxfentiffimorcmedio fiftunt fiuxum fansuinis Geemetria finitur , i decempeditura > agri men-i
fura.
pemaria,bitumen velnaptha liquida

illud.
petieolum
Gerfa, eft Cerufa.

Gefor, eft
Galbadum.
Gagas calefaHus ,
& fuccinum
>
motu attrahit fila

:
(7,eftterra.
ut magnes ferrum , gemma Sagda liEt uterquc igne accenfus flagrat Sed fuccinum non ardet , aquis licet oleo quodammodo ardeat propter refina;, undefit, debilitatem. (jaga^ tts vero quia ex bitumine fiunt , eo magis in aquis ardenc & aqux accenduncur, propter vim bitumi,
& ftipulas
J
&
gnum
Cich Ctpftm, eft Gipfum. îlvus helvns , eft medium inter album
rt:iehnus. Citrinus.
U ruffutp
Cirgits
Cir, Cith, eft Calx viva. , A\hi lapides fluminis.

eft
Cimer ,
G/aJfa
,
Tartarum.
nis
ficut
oko
,
reftringuntur.
eledrum nonbitumen eft borum populi vel etiampini.
Succinum vero feu ,fed tantum lacrymaar-
Ci/ifmi ,cii
eft
Gummi.
genus Vefnicis*
Dicitur lapis gagates a loco & amne nomirte Cagas in Cilicia , ad cujus oftia feu fauces ad mare prope urbem Plagiopolum hic lapis reperitur Uc
Piofcorides,
lib. 5. cap.
^Pfomargo, eft C t^ca Cartdidi (jerhuUe, eft faxi fpecies.

Ginefl, eft faxi fpecies.
92.
,
GalaHet lapis dicitur quialadeum fuccum refudat, coIoriscinereiguftudulcis,pr3Ecipucinaqua, Diofc. dicit quod Galaflites , ex uno colore laclis eft, & eundem vocat Leucogogeam, & fynephitem, lucco ladis & fapore notabilem in educationem nutricibus laftis fcecunditatem infantium, alligatus collo falivam facere dicitur. Fernnt illum ore liquefcere& memoriam adimere. Mittithunc lapidem amnis Achelom & Niltn. Gala , eft Lac. Unde Calaxia.
, ,
.
GAww^r o^fr,habet colofem afgertti, fedt argentum non eft,feliumautem argentum dicitur a fimili^ tudine,quod eorum oculi nodu lucenc tali modo.
G/owrr, eft rotundum. fei Tauri. Gluten, Sinonia, vel fynovia
Cluten, eft
bililTima
,
eft
,
fubtilis
,
pura
alba
par s corporis nOperfpicua , fal refo:
lutum dulce
loco. Gobeira
,
& humor naturalis

Pulvis*
Vide Gluten , alio
"^
AdefpUa,
>
^gabor
Tom.
l.
Cofei'.
Bibliothecae
Gofel, cft
Chemicx Curiofe
clFe
animal Cornutum.
,
aphronitri
aut gypfi veri
aut lapidis calatri-
Gradatio
eft
metanorum
,
in
,
gradu affeftionum
na-
exaltatio, qua
pondus
color
&
conftantiapotilfili
Secundo Gypfum, faQitium

fpeculiari, qui
,
fitex lapide illofcif-
fimum ad gradum excellentem pcrducuntur. Neque enim in fubrtanriam pcr ic transfigurandam vimhabet fedduntaTciit qualitaccs vcl quantitates in gradu extollit , vel ex occulto in manifeftum producit, nihil murata fpccie priore vchit (i nntura dcdit aurum album, gradatio id rubificat fi vo;
:
aGermanis
dicitur Sferglaji, gl^-
ciesMaria:
hoc
cft
quia reprcEfentat formam glaciei. Ec optimum Gypfwn,ut teltatur Plinltb cap.zj\,

i6.
Ruland.pag.z^'). cnumerat
Cptdes gypfornm.
H.
dicitur
fal.
latile.figitjfi
impurum
,
purificat, c~e.
Hal, alias Hol,
eft
etiam Ace-
Granatii', Spccics eft proculdnbio carbunculi.eft gemmarubca perhicida hnuiisbalaulHis , coloris rofaccj, obfcurior carbunculo. Alrera ejus fpecies intra ruborcm viols fparhim colorem habet. Ejus
tum. Hy^/,
Halcyon,
Harinel,
vel alcion, eft glacialis avicula.

eft
femcn rutx
filitis.
fyveftris.
//4)-o,fpccieseft
Similis Polypodio.
patria cft zythiopia , & tArenii maris. Granatus lsctificatcor& pellit triftiriam. Hujus fccminam ,
Hadid,
ferrum. Hrnatiies, vocatur a German. Blutflein propter

eft
,
nonpianiten
lcd pxantidcn vocat. Plin.
&
Sol.
colorem fanguineum, quo tingitj&etiamfpcdatur
Teliatur fieri prignantem & Tara. mcderique toncipicnribus & parturicntibus. Granum viride- cft frudus arboris terebinthini. Granum nil, elt femen Indicum.
(jânuluiio , eft in graiiula comminutio ei infervit fiilio. Eft cnim propria metallorum & perficitur variis modis. Fufa metalla in aquam cftunduntur,cujus vi dcverberatadilTilianr. Jundiveroin
,
,
prscipue, qui foftllis eft in fodinis, & proptcr effeCtum etiam quem habet in fiftendo fanguine in omni fluxu fanguineo. Ritland. ex TUn.&iDioJcor. enumeratfcxfpecies,;7<g 250. 251. Hager ,cit Lapis. Haltfnar, c(i Cuprum.
Haltyonium
concrera,
eft nihil aliud
quam
maris fpuma
&
intus rcs fcilhlis, ftimulans in faucibus
nunquam
Ijclla
catino vel truUa cochleari fcrrco dcbent. Nonaqus: imponunturfcopjE e viminibus exi-
&
]ibus,uteomclius diffiliant. Loco fcoporum taanguftirfime pertufum , vel , vel colatorium cratesadufum vcnit.
Grnjfa, eft Attinckar vel Borax.
fpuma maris in otiicinis diSed non fpuma falis illa, fcu maris, licet fi-c cognatio quidam. Spuma enim falisilla eft lanugo, fcu ramentum fpumofi maris coagulatum in pctris, Hulcioninin vero fpuma maris concreta ,fcifoculis, unde hodic
,
cirur
filis
&
5-
fpongiofa RulandA Diofcoride enumerat^<?g.
Graiola nota herba, magno olim pretio ad nos allara, circa Noriu.bcrgiam reperta fuit in agro Argentoratcnfi proxime urbem copiose provenir.
;
Criu, Ciconia.
Guaril eft ftellio. Cuma gtmi, Ol. Sul. Coagulum.

,
gcncra halcyonii, 25^ 'Hel,c[imd. Henricm rnheM cft colcothar vitrioli, vitriolum in rubedinem calcinatum. Helelpria, efiipccies veratri nigri, rubeos flores
,
edentis.
Gumit 1'aradifh
Auripigmentum.
Vcncris.
~
Heiiotropium, eft melilTaParacelfi.
CnmaCnpri,
eft ftillicidium
Hamorrhoidcs,
CiiJnmi afinar, cft gummi amygdali. CuTftmi arhorts nucuin, eft tremulsc arboris.
eft languinis in ano profluvium. Hydrornantia,ei\ ars fumpta ex aftris 3quaj,quum
in ea fefc palam faciunthominibus,abinundationibus,inufitatis,fluauationibus,aliifque apparcntiis.
Ciwmt
Ccdri, Cedria, vel cidrina
Kedria, Alki-
tran, Xerbin.
Guiteo,c^ gummaqua: eftmarinum. Ciitta riionta, feu Butiga, vel gutta rubea
flammatiototiusfaciei.
eft in-
Gemmarstm
lib. s.
n\c\xt\^cnx.\r,
quomodo
fiat
Vard.
de natura rerum Dao. ^^'i. Gemmarum tranfmutatto fic oleo fulphuris lib. 7. de natura rcrum pa^. 4^1. 9;';>/?<?,Forfitan fit ex Lipide fpeculari quem vocantSparodcsfpergulas, proptcr vitri fimilitudinem. Eft autcni Cypfu<n , cognata rcs calci lcd
,
Hydropiper, eft perficaria, rubeis tindamaculis. HinniculA gcnicula ,vel ut fupragumicula, eft valeriana. Verum puto variationem ex crrore lcribentium. //ow';c/// fuperftitiofse funt imagiHiculs loco "v-l nominc alicujus fabrefaclz, ut aftralem hominem invilibilem contineant , cujus caufa fidi fuer"f >" iuperftitioium ulum. Horiz.on , mercurius auri,
,
Himor
vitit
natiiralis, alias
fomentum eft & pabulum calid* humor radicalis qus omnia viven,
non eft ita calidum. Difteruat quod calx reftincta humore aliquo acquirit calorcm ^gypftm vero nnn accenditur rcftinaum. Vis illi cft aftringere , obftruere , potu ftrangulat. Ufus cjus eft tantum cxtrinfecus
,
tia,ne arefcanr, fufteutat.
proptcr cjus nimiain exficcationcm
&
Hurnoris receptaculum, Aizuchr. H)aritb, cft Luna. Hyacinthtu , eft gemma differens ab Amethyfto, dilutus eft hyacintho , gratus primo afpe(Su,evanoicic
ftrangulationem. Q)pff*'n eft duplex. 1.' FoiTlc & nativum,
antequam
fatiat,
marcefcens celerius nomi-
nisluifiore. Pltn. Itb.^^l.cap.t). Mittit eyihiopia,
& e terra cffoditur
fumina
ty^raiia, 8c India Hyacinihos
&
Chryfolithos. Ara-
tamen tellure eft res fimilis fere nitro , latis nonnunquam venis : notum TbeophtafiM Si Pltn. reperitur ad Albim
bes tres ejus fjciunt fpecies, Coloris rubri, Citrini
& Antimonii
Hyacinthn) provocat
xica
,
Etfitfeu co2. Altcrum Gypfnm albo cxlapide 'l->lin.) vcrbo quitur ( utar cnim repevcnx quafi lapidis , cujus fimili alabaftriti,
cft faftitium.
cxhilarat
fomnum valct contra tehomincm confortat Cor. Vcreres

,
,
Aftrologi dicarunc Hyacinihum Jovi Rutand. enumcrax. pag. is6. fex fpecies.
riuntur in faxis
fylvam Hercynam SalJeni, Ruland. pucat elR; Lapidcm fodinas. ad veldix quafimedullam induratam faxi; aut fpecies vidctur
,
& ad
Hydrophobia.
Hypoglojfum
ria, Bonifacia,
Hippoglojfum ÊpiglofTum.
Uvulaâ^fs,
Lingua pagana,tis lingua.
Lib.
I
Set III.
tis, vel
Subfed.
I.
241*
mo-
incenfa.aut qualis eft catini arenarii fornaci infiften-
hujus locati in catino arenario flamma
JAfpif
eft lapis
hjEmatites.
,
dcfta.
fajfa, herba trinicatis Chyrurg.

lilerttia rubea
,
per(icaria,;?<^ 457.
Mag.
eft Eryfipelas.
Secundus gradus eft inrenfior adco ut jam evidenter teriat ta6tum neque tamen vim afferac organo. Appcllant caiorem cinerum ,quod medio, .
Idiotit, func conteir.pcores
verarum artium.etfi
ignis.
falfarum
Ignis
fint
peritidimi profclTores.
eft
,
cris ignis lub catino cinerario incenfus , talem prsbeat. Cineres enim ob raritatem non admodum
Leonls-,
eltmentum iplum
eft
aerem concipiunt.
Tertius gradus cft cum kfione tangentis , confcrtur arena; fcrventi,vei fcobi ferrei,utdicatuc ignis arenx.- vel limatura: ferri, ^c.
Ignis perficiu
ulcus
ardoris incendio tor-
&
quens. IgnisprHtnM adepttu , eft cfTentia quinta vitrioli (vel vini.) cum tartarorediftcata. //echprirnum, eft principium primum.//e\, Ileadth.
Quartus
ftruilivus.
eft fummus gradus & plerumque deNominant ignem reverberii & viva
, , ,
I lechfupernatura/e,ell conjuniSiofupernorum& firmamencaliumaltrorum, cumterrenarum rerum aftris inferioribus, atque vino. I/ech rnagnitfK-, , eH afcendens vel aftrum medicinx, qnod una cum ea fumitur , in qua etiam occultum eft , non fecus atque in firmamenco fuperiora fydera, iccm inhomine inferiora. /iech crnium eftcompolitio ex materia prima trium primorum principiorum. Mercurii, Salis &:
, ,
flamma lignorum vel congeftarum prunarum folhbus alacriter inflatarum ,procuratur. Hi gradus cum referuntur ad effedum in certis rebus , valdc mutantur, Ita enim fit, uc qui ultimus eftet in planta,
primus
fit
in ftibio, vel alia re firma.
Sed licet balnei calore intelligatur gradus primus, tamen in operatione per balneumomnes quatuor poffinr habere locum. 1. Ut fit primus, cum modice aqua incalefcit.
Sulphuris,e quibusomnia funt compofita. I /etdm elt aer eiemcntaris in hominibus vero
, :
fpiritus eft qui tranfic per

liiafier,
aut llia/ies,ve\
,
omnia membra. I/iaditm^,e[i prima rerum

,
Secundus cum jam acriter fentirur. Tertius cumurit. 4 Quartus cum fcrvore niaximo etiam corrumpit , qus omnia in oleo evidencius con fpiciuntur. /gnti Aichimiflici gradus. Para. de natura rerutn
2. 3.
omnium materia
&
conftans ex fulphure mercurio, quadrupiex jiixca quatuor elementa. Primus, eft cahos terra:. Secundus, cahos aqur. Tertius, cahos aeris.
fale,
/tb.j.pag.^p.
Ignitio
,
eftCalcinatio
corpora ignis violenti
in
cakemrsducens. Eftque combuftio

Imhibere
,
reverbc-
ratio.
Quartusvero cahosignis. Item quatuor funt hominum lliaflri concernentes longsvam vitam. facens,^^ ftindamentum montis. fajpidts fpecies \^land. enumerat ( a pag. 257.
ad259.)
21.
tcrendo infpifiare. ablutio.quando liquor corpori adjunSuselevatur, & exitum non inveniens in corpusrecidit, idque crebris humeitatiouibus tantifper abluic donec cum illo pure cosgulacus ampiius afcendere nequic, fcd totus fixus manet. Hsc plane philofophica eft operatio nec ad vulgares
eft
Imbtbitio, eft
Idum,
pulmentum. Jdragtra, eft aqua alkali,

eft
Jffides, eft
fefe dimittit.
Cerufa vel Cinis plumbi. Ignis pro Lapide Philolbphico Rti/and. fpecies enumerat, pag. 260Jgnis ca/or, eft naturalis
,
Immerftva corrofio eft, quando corpora aliis rebus immerfain calcem rediguntur. Eftquehumida
5. Ignis
vel ficca.
vel artificialis.
Jgnis algtr, eft ignis fortidimus.
/fMf/'(7 ,eft miftiohumoris cum re ficca,pec combibitionem icntam ad confiftcnciam cerac remolliti. Inde vocatur 6yx,t)pw(rij alias eciam imbi:
Ignts elernentaris, eft Sulphur,
Sed non
vulgi.
bitio,qu3efic perirrigationcm re ficca potante hu-
Ignis fapientum, eft fimus equinus calidus.
midam.Nec
alia nutritio eft
medicorum
qua
far-
Ignis c/are ardens
eft fulphur.
Ignis extinttus, eftfalphur
Elementum
ignis
Kenf
excindum. eft oleum
cocolla, lythargyrus , & alia pauiatim fucco quodam potantur, ad ufum evadunt commoda.
&
e fulphure
Incineratio
eft ignitio
corpora vehcmentiori
,
Cupri. Vanheim.
Ignis Gehtnniz, eft fpecificum corrofivum. Para.j.
t/irchtdox, defcript. pag. 227.
quatuor func gradus artificibus attendeneos prifci Philofophi obfervarunt. jftimantur nonfenfibus tantum fed& eftedu in rebus ipfis, & judicio fenfibus conjunQo, pociftimum vero vifui, & tadui. Primus graduseft lentiffimus, inftar teporis leviufculi, vel ignaviufculi vocaturque calor balnei
-
Ignis
di
(icut
& animalia, miautem ( Chimico more loquendo ) proprie non in cineres, fed incalcem rcdigi dicuiitur. Incorporatio , eft commiitio , qui ftatim humida
ncralia
igne in cinercs convertens. lncinerantnr,miem vegetabilia
cum ficcis in unum corpus per formam malTse contemperantur. Itaque hic non fit lentanutricio ,fcd
tantum humoris itatim additur
cor, quantum ad poris mifti confiftentiam requiritur ut fiat veluti pafta , unde & impaftatio nominari poteft, in nonnuliis fubaSio. Incorporatx autem res in calore
autfimi , vel digeftionis circulatorius, &c, Qui ad tadtum ita defcribitur , ut cum digitus hominis teneri femper ferre poffit , & ciim habeat fuas intentiones , remilfjones nunquam tamcn evidentem aut acrem fenfum gignere debet. Hujus
,
mitis
digeftorio rclinquantur,
fione crafin
utmutua adione
nancifcantur.
&par
communcm
&
Incuba, eft fponfa
folis.
generis eft ignis vaporofus Philofophorum, qui defcribitur incubatu gallinsE excludentis pullos, aut
cft
hominisrede difpofiti natura. Is plerumque talis qualem fuppeditat fornax vaporarii moderate
Indicum Sal, eft Sal gemmar. Indicum, (puma eft duarum fpecierum fc. Eft indicum nativum partim, quod fua fponte nafcitur in arundinibus quibul"dam Indii. Pii5toribus dicitur huic lapisladicus improprie non enim eftlapis
:
Tom.
I.
finiilc
24.6
ditiibus
:
Bibliothec3
&
fed adarces
;
Chemicae Curiofae
raptus in alcerum
ut r3ptusEof/j& //*. genere , dicicur occulta iiati!XX vircus ex quares omnes habcnt incremcntum ,
lliafter ZdiViicn in
fimile eft ferme adarces, qui ita

fic.
adhiretarun-
mundum,
Indicum
nafcitur lua rpon-
te in arundinibus
Parcim faditium eft in odicinis tindorum. Eftquefpuma purpurea , innatus corticcerulei pra;nis. Optimum eft faaitium illud bet (pcciemi fiabet enim coeruleum in nigro co,
aluntur, multiplicantur
libro
&
vegerant.
De quo
latius
de mcteoricis generationibus legicur apud
lorem.
Levirer adftringit
Alii
,
purgat
& reprimic
,
ulcera.
fuccum
herbje limplicicer efle dicunt

,
qua nunc
quam vocanc Indicum, id eft, g!adomefticum notum Thurinftum , quod tinaores- Unde hoc fadiutuntur maxime quo gis,
tinûncur panni
aliud eft
Paracelfum. I magines y^nnt metallicsc figurs: vel cffigics ,in quibus vires & vircuces ccEleliesoperancur. Imaninatio , eft aftrum in liomine , coelel\e & fuper coelefte corpus.
_
hf^prelfiones
luiit fruft us
invifibiles
&
ftellarum
in rcbus inferioribus
tiumlndicum proprie
veftre.
fic
Alterum
eft
glaftum
fyl-
quibus vide Dtofc. Hb. 2. de glafto. eft vas metailicum oblongum cum manubrio interius excavatum, liquata metalia recipienS; & in virgas vel baculos conformans. /nhnmatio & Inhumare.
De
Impurtnn alcali eft cjus fpuma quac aufertur in repurgacione poft excradionem. JmpwrHm tartari,
,
Infundtbulum,
eft ipfius alcali.
Inanimaii, fimt pygmei.

Inclinaiio
,
eft vis
naturi
qui manifeftatur
in
homine quorfum magis
proclivis eft ejus vica.adio-
In igne fcptem IManeta:. In aqua feptem metalla.
num & operationum

Irtcarnativa
,
demon(irationibus.
In terra feptem herba;.
chirurgorum funt mcdicairenra vulneribus cutem obducencia , vel carnes conclu

dentia.
Inaerefeptem tereniabin.
In animalibus fepcem func
membra
principalia.
Inclnfiva
Inctibiis
,
vide fupra gladialis quid
fit.
,
Para.p.tom.pag.%7i Nihilenim eft in totarerumnaturaquod ex iftis tribus Mercurio, Sale, & Sulphiire non confiftar; &
eft
nodurnus
,
Ipiritus illudens
fallenf-
que muiieres
mifcerent.
in fonino
ac
fi
cum eo rem com-
h^c
tria func Tkeophrafli principia,

:
qux
analyfi fpa-
gyricadeprehenduntur Nihil prster tria invcniemus, qui hngula in finguHs elcmcncis func. Hic triaetiam fohames Femelius animadvercit in fua medicina de himido innato. Hxc veteres olim
etiam tradiderunt.
Ita
InflHentia ^Vf*, attradio virtutem & narurae fidcrum, acplanccarum fuperiorum in animum noftrum, per mentales imaginationcs, quas femel hau-
non primus Theophraftus
iii-
& receptas retinemus , ut nobifcum mancanr. Eacjue duplexeft, una per creaturam adnos derivatur, ut intluentia coeii perfirmamentum: alteftas
venir, fed tenebris obruta in luccm revocavir

Ir.flrumentutn mecallicum fignificans
mundi par,
tes
a Compa/f.
,
medio quovis d.itur a datore luminum. Et hxc proprie fupernaturalis eft , ut prior naturalis, vel artificialis, atque moralis
ra vero fine
hifineniia vero naturalis ,eiica.
Iris
eft
gemma
cryftallo fimilis
,
fecundiim
qviamindmdunt
nonnullos radix cryftalli reperitur in tyirabia , & in infula quadam rubri maris Eft lapis ficcilTimus, idque maxime fuafubtilitace indicat voluntque eunxnarci exaqueofucco , qui labitur de materia lapidis qui generatur in luiO rubeo.Dicitur vero Irts, qaia in medio cjus
:
,
frequencer exagonus
reprefencat Iridem mercoron diftinftisvenulis vel quia fub tedo repercuffus lapis is fole fpecies & colores arcus coeleftisin proximos parietcs ejacula;
firmamenti & nacurali pra^fcriptio in hxc inferiora , quibus gubernant & regunt per inclinationes in hominum brucis aliifque & per yires & efficacias in infenfatis. Inde colligendum, inclinationem elTe brutinam quandam vim, & magnecicam attradionem cui per moralem influentiam reludlari ac reliftere facile ( fuffiilti divino
aftra fiiperiora
, ,
,
tamen
afflaru
,
,
alioqui difticillime
poftumus.
func ea
Innaitiralia
vel /upernaturalin eorpora
tur ,tefte P/in. Et addit aliquas clFe fcabris latcribus, & angulis iniqualibus, qux ciim in fole aperto projiciantur , radios faciunt in fe recandentes difcurreve , aliquas etiamante fe projedo nitore ad jacentia illuftrare. Addit & aliani Irim fimilem cehuic firx pra^duram, qus in Pcrfidc nafcacur,
qua: concipiuntur
animo duncaxat. Inde faftum uc
quandocjue loquatur quis, mihi videre videor hofi^Jinern prx oculis, qui tamen plus dueentis milliaribus abeft vel aliquando vica funftus eft ante viginci annos.
,
&
milem afpedu, fcd non ejufmodi eftedus gemmam.

ôs, eft
K.
kakmia , dicitur immatura meKAchimia talli minera vel femi perfedum metallum & nondum a natura abfolutum quod adhuc in pri,
venenum.
,
vel
Jora eft viride rama. Ipacedes , eft barba hircina Ivaartetica, vel ^JHHjcata, Medicina propter
ôta
mo
fuo ente
ut infans in utcro fui matris dcli-
membra
contraSa.
rcfcit.
Ejufmodi Kalkimiarum fpecies tringinta re,
Iva potabilis.
fttdea wetallicus
yBerg Richter.
fere
periuntur haftenus cognitae quas hoc loco recenlongum foret , ac priter utilitatem.
Jtimnifum. ffimniz.um, eft
Fermentum.
Karhna
eft
anecum
filveftre.
fuptter
^HJja
,
eft
Stannum.
, ,
Kihriih ,eft fulphur.

eft
eft lapis gypfius.
lltafler
vita ipfa
primus vel infttui vel vicx balfamus in
terminus vitx, imo
homme.
Kymit eleva!um,e[\ album cinabrium,fublimatum. Kifl vel Cifl, cft fefquimenfura vel pondus librarum quatuor alicujus liquoris.
Kobolt, vel cobaltum, Cwc cobletttm eft metallica maceria plumbo nigrior & ferro, fplendore carens metallico, liquationem tamen & malleationem ad-. mirtit,fixum noneft,fed meliorametallafecum pcr fumum abducic , Lapis Cadmia. i:*/ , eft Sal de torrente.
,
Iltaflerfectindus, vel prxparatus, eft terminus balelefami, A vita quam habemus ex elementis
&
mentatis rcbus.
Iliajler tertiui,c^
terminus balfami prasparatus,

quinca eflentia.
,
auc vi:a
quam h.ibemus ex
lUafltr magmis quaritu
eft
mcntis vel aoimi
Xald,
Lib.
Kald
,
I.
Set. III.
ita ur
Subfed:.
flc
I.
247
&
eft
acecum.
gypfum
cjus caput:
,
ramen ejus ufus prx-
Kult , Cinis clavellatiis. Kalnos , eft fumus. Kamar , yel Camar eft Argcntum."
,
clarus eft in medelis
Kamir ,
Kanfer
,
eit
elt
Fermentum. Stannum. Kaadir , etiam

,eft Sulphur.
efl
Stan-
fic dubius venenatus, utpote qui ftrangulat. LapU ex cancro. Inveniuncur in ipfjs cancris , prifertim in focmellis cum fyphar exucrunt & depofuerunt, iapides candidi & rotundi vocaci vul-
cum
gypfi ufus
num.
Kaprili,
& Kibrith
Kar , eft gemm.i luccns ficiit ignis. Kafam eft ferrum. Katimiat Kadmtavel lapis C<j/<7w, Tutia.
,
Kay/,e{k lac acetorum. Kayfir , cftfpuma maris proprie pumex. Ko7na Komartos eft Calx viva.
,
,
quia quafi formam habeanc Sed incpte vocantur oculi quia non fungantur oculorum munere nec extra cmineant, ncc toto durent anno: nec func hi lapides excradta effentia a tota bruti tcfta ut per plurimas cancrorum diirectiones compcri poflunt. Vanhelmont.
,
go
oculi cancrorum
;
oculi
>
fag. ly). Vis illorum
STowu
eit
Cinis.
Kvfl,
ell
fagus,
Kttria, vel
Kibritis
,
lignum faginum, Kymia, vel Kyuius elt Mafta,

,
Kyhrick^, cft arfcnicus,

ye\
cft frangere calculum veficse, proptereaetiam colliguncur. Scd illis nihil prsfcncius cft frangere lapidcm his ,qui dc alto deturbantur. ffanhelmont pag.ii<). affirmat raiilTimum diureticum ex lapide cancrorum colligi etiam vulnerarium
,
Kymiiiim , elt coadunatio. A'>Mff<,eit ampulla. Kymolea , eft lutuin Chrymolea.
Kymmn,
& febrifugum
tribus aptius
modo
eft
refoivatur in
formam
priftini
ladis. Ec nihil
,
vulncratis vel poft
partum malapillorum.
quam remcdium horum
Kyram,
ett nix.
A'iz'4,elt
Opoponax.
Prscipuaeft ['ulveris Gafconi. Lapts Magnetis, RitUnd.pag 175. 276. enumeraC 19. fpecies MagnetiSjfpiffus, fctrei coloris eft. L:ipides Trochitx & Entrochi Ritland. pag. 177,
,
LAbor
larix
Mundus. Lac vri-ginis.eii aqiia Mercurialis. Etiam Lac vii-ginis, eft Mercurius Philofopiiorum , luccus SoSofhi
,
dicitur Paradyfus, alter
enumcrat novcm
mhil eorum
fpecies.
8.
Lapides colorati, numexzx. pag. 277.

virtutis.
,
fpecies,fed
& LunarisE.
,
Lac papaverii
eft
Opium.
Z.<jrf< ,eftcarnis& corporis caviras. Et Caro mufculis inclufa (inc ofTibus. Lacerca rubra, Colcothar, Vitriokim. Ltvigatio feu <^lcolif?/ius ell Calcinatio qui rem pulverando in Alcool adducit. Et ell hic redu, ,
Lapis Aftiu, optimus eft Diofc. Ub j. cap.%%. qui colore punicis, levis fungofus, fiiabilis, fcisfilcs venas lucei coloris ad imum adas habens. Dicitur la-
dlio
quorundam pergIutinationem,quorundamper
fufionem
, aut fulminationem. Lacune , cft Terra Sigillata. Larnac eft gummi Arabicum. Lamina eit Auripigmentum. Lans eft argentum mortuum. Larix dala amara. Laos , eft Stannum.
,
colorcm & fubftantiam lapinonelt lapis ,quialevis eft &: fungofus , vocatur Lapu Afuts, quod in Affo monte Troadis nafcitur. Vis ejus aftiiftoria elt & modice corrodendi fupeifluam carnem. Hiuc Sarcophagus dicitur: Dicit Plin. Iib.i6.cap ij. Scd quadam incuria Afi}/i lapidem guftu falfum lcnirc popis tantiim propter
dis,
nam
duritia fua
dagras;&
,
in iftis lapidicinis lanari
omnium
tru-
eft
amyg
rumvitia, cum inmetallis omnibus cruravitiantur, affirmac in eo corpora defundiiorumcondita abfumi 40. diebus dcntibus cxceptis.Circa eum, & fub eo , flos nafcitur & falfa lanugo fpecie ni,
Lapis in Chymia
eft
omnis
res fixa
quae
non
evaporat. Lapis Adiz,
,^fa petrx mordet aliquantum, quando flos

tri
,
CJU2 dicitur flos
admota
(iccarur,
lingua:
&
lava-
eft Sal
Armoniacum.
,
Lapu non Lapis, Lapis de vircute & effieacia non lapis fubftantia. Avicenna vero & Kodar afleruDt , quodlapisnon lapisfic Elixir. Lapis animalis , eft fanguis humanus; Item curenta
ufus hjbet in medelis. Aliqui volunt , varios florem ^fapetnt nafci ex rore maris fuperveniea-
tur
tc imbre.
qux fcutum portat in dorfo. Lapidum moriifeaiio, ell eomm Calcinatio. Lapis zArabicv.s iimilis eft Ebori maculofo cu,
modice grapallidus compage corporis intercedcntibus albis fegmcncis ut Cadmia.Phrygium lapidcm gentis nomcn habcrc dicit, Plin. 8c elTe gltbam pumiLapis Phrygiii!,o}^t\m\iS
,
vis
non
folida
cofam, utilcm tantum tingendis veftibus.

Lapis Thr.icini
,
fus ufus indentifriciis
bus
eft.
exficcandis himorrhoidiLapis 'iArabtcus, non eft alius, quam fpecu-
&
nafcitur in fluminc Scythis,
cui
Ponco nornca
Luns, feuglacies Mari^, unde olim parabantur , lignis levigatis pofitis loco plumbi unde fit gypfurh optimum Rifland. numexzx.pag. 274. Z7J. quinque fpecies. Sed lapis fpecuiaris ipfam pinguedinem non habet auripigmenti:
laris, feu lapis
feneftrsE
&
lari
auripigmentinullafimilitudo cum lapidc fpecuprxter in crutis. Lapis fpecularis , cft inlignis lapis & humor , quafi concretus terrx, qui non re-
accenditur aqua& olco refiinguicur, ficuti accidit in bitumine. Lapis hic nihil aliud eft, quam gagatis fpecies altera uigra. Fic ex nigra naphtha aut bitumine \iquido nigro.-ficut flavas gagates cx petroleo, id eft naphtha liquid.1 candida , cum itiUat vcl fluic in marc induratur in lapidem, vcro colore , tum propio tum aqux. Qiiod lapis Thraciiu fit ex bitumine , teftantur odor & fubflantia bituminofa, coloreft,
,
,
vim habet gagatis
folvitur,
glaciatus
& dum eft humor terrae cryiialli modo & in lapidcm induratus vocant eum
, ,
,
que niger,
& quod
fit
lapis fqualidus cruftofus
le-
glaciem Mariac. Qtndam dicunc quod fit res cceleftis ad Luna: claritatem pofitus in fpeciem lapidis coagulatus,
visut a Djc/fof.delcribitur. Si aduritur.rcddit odorem fulphureum.acccnuitur aqua.reftinguitur oleo-
per omnia convcnit nigro gagati noftro.

Lapi^ Bez.aar
,
& conftridus, prsecipue

I.
ille
qui
cft
fignificat
,
omne medicamentum
candidi(Iimus,& Aprofclinon dicicur. Et quanquam Lapis fpecularis cognationem habet cum gypfo,
Tom.
convcnicns alicui veneno fit gcneratur. Cervus verno tempore inveftigac cavernas ferpentum , X 4 naiium-
24^
,
Bibliothecs
,
Chemicx Curiofx
Majoreft fimilisglandi, &lineisquafi torno du-
narinmûe fpiritu extrahic renitentes, eafque comcdit uc ica purget aniuium tdjdium. Mox petit aquas & Bamina quibus fe immergitufquead caput, tamdiu quoufque fentic fuperatam vim veneni. Interea lachryinas emittit oculis vi veneni qux coa,
Sisquemadmodum
egregie dcfcribitur a Diofcor.
Vocatur etiam ThecoUthos , cjuia olca; nucleo fimilis , & quod iingentium calculos frangat , pellacque.
gjlatsefunc bczaar,
contraomnia cardiacis.^f. contradefedus animxfanat omnes ifius venenatos- Eandem vim habet bczaar ,os de corde Cervi uti fciLint venatorcs pro torma ut
,
venena, prodefl;
Minor
fpiendet.
eft in
forma cylindro
,
fimilis
,
fraSus rc-
Ambo
urina: difficuitari
calculofifque
funcferme cruces
in capitelupi aquatici
pricer-
mire profunt. Lapidss Indaici i. nucleo olivzfimiiis, Itriati: Hi lapidcs in hunc ufquedicni in Pakftina vocari d'cuntur olivx lapide^, i.Olivic fimilis
,
de corde Cervi feu hinnulx partum cuftodiunr,& prargnantibus mireconducunc. Eandem vim habct iapis repertus in ventriculo, & inceftinis Cervse. Niedulla ejus conducit omnibus intiammationibus praccipue vulvjc. Genitale ejus nervofum arefadtum potu fedat dolorem coli. Ramentaejus pudendi incitant venerem fan-
quam quod
offa func. Olfa
ftriis
carens.
Lapis Rebis,Lapu Ae montanis ,e{{. Tcftudo.Rcbis. Lapii Calcts y eft fcoria xris , vel batitura iris ,
Lupis anreus
vocatur ipfa urina
alias dicicur
quod
fic
lapis aureus.
,
calculofis prodeft. Cornu guis ejus filHcalvum, cjus acquifitum intrafefta, ut vocanc Marii prxcipue excrema ramorum mire comicialibus profunt , & adverfantur haufto vencno. Pulmone ejus
nihil utilius Phthilicis.
&
Lapis facileignilicjuefcens FIus. Lapis occultm, id eft benedi6;us, id eft Lapisfijfilis arofus , Icem xs cinerum.
Lapis calaminaris
,
Ovum.
eft
Tucia.
Laptdum variagenera enumerat

(
&
Rul.p.j3j^,ad 292. etiam/<^. ;oi.) ab aquatilibus, ex ligno corpo.
rati
ab animancibus, avibus,& ofhbus,

Philo/ophico
t
&
teftisfi-
Lapn
lis
Bez.aar
eft
ctiam alius duplex. Orienta-
miles.
&
1.
Occidentalis.
De Lapide
i9i.s.Apag.
Ruland. TraAat. ipag.
Eft animal Ferfts ac /^^,OrientaIispartiin Cervo fimile,partiTi caprx. Inhocanimali, lapis
2,00.
Later
Itilro, eft
,
argentum vivum.
reperrus eft ( pociffimum in provencriculo hinc in ventriculo , & aliis cavicacibus inremis ) tigura intus cava, variantc , ovali , rocunda , fi^Tili , concinence fimile vel pilos ) ( meditullio paleam fuperficie levi ,& fpkndence , fubftancia e laminis,
,
&
Latnm
eft
,
aurichalcum.
&
inftir
csparum
fefe
invicem incumbencibus com,
Lempinas eft terra figillata. Lempinas Ca/cis, eft babitura xris. Lempin.u ,Lempina,e[k auripigmentum Leo viridis eft Hermetis Mcrcurius auri, Ducnech, Antimonium.
, ,
,
padla.
Lapis Beiaar Occidentalis
eft lapis locis
iifdem
,
animatis
cavitate
in , uc priori,circarem heterogeneam media concencam cunicolim concretus. Oriencalibus uc plurimum major, fuperficic fcabra,
Leoviridis,c{\: opinione quorundam aurum. Leo viridis , eft vicriolum. LeoRubeHi , Sanguis Leonis. Leo citrinus foliatust eft auripigmentum.
Leo
eft
auru.m.
,
calore cinereo , albo nigro, obfcureve virente , qui opcimus. Orientales habentur prxftantiores.- Dofi dantur,
Lepiferrei
Leffas
eft
eft
,
fquama
pulvis
ferri.
a:ris.
Lepos Calcis
,
eft
aqueum
terrx,
quod
virtute
feminum
d gra. tribus ,ad decem. Occidentalesagr. fex ad viginci. Uciles lunt in aftedibus cordis , veneEpilepfia. nis, febribus, nielancholia, lumbricis,
&
induratur, in ligna ,herbas,c^'. ficaquavi feminis petrificatur, fânhelmom.paq. 45. Leffas Paracelji, eft fuccus tcrrac , recens in ra-
Lapides Bez.Mr cancrorum , & ex perlis minus duris, non func de (axali nacura, fedpotius fiunC ex fucco laSeo femicafeato, & femi petrificato habentque tophi nacuram neucram incer cartila, ,
dicem tanquam culinam vegetabilistradus,r<j??/jf/mont, videas plus fubciculo LcQju. Leta eft color rubeus ,
,
Leucafia
eft calx viva.
Prout pucamina lapidum in mefpilis, perficis. &c. Neutrum genus & medium fervant in ligna & lapidem tophicum. Et licet lapis Bczaar, cancrorum drc. quoad folidam fui pulveris
ginem
& lapidem
Leux
eft
Amygdala.
materiam non digerancuraltomachohumano;illis tamen ineft fuccus laCtcus , & mucilagineus magnae virtucis, exigux tamen quantitatis qualem contingite limatura cornu cervini, elixando ex,
Libra , eft libra penfilis. Ligna in Saxa, i. Rami folia, cortices,'Iigna, carbones, offa, conchx^qua: in faxa corporata funr,fuc co lapidcfcente, infonte nonprocul aFi'<c()/)'/o, & etiam in Anglia , prope villam vocatam Gnafborough , in Eboracenfi provincia, Ruland, cnumerat
trahi
lânhelmont ^pag.
115.
Lapis Quiris. In nido
upupx reperitur
lapis
no-
minc Qutris qui

,
dicitur elfe fecretorum proditor,

fal
504.novem eorum fpecies. Limpidum eft purum & purgatum. LiHum, eft Mcrcurius, unde femen florcs de pe!licano Lilii in tindura Philofophorum: eft quinta
in^<j^.
,
& excitator imaginum in fomnis variarum.

Zrt/M/a/flo/, vel pretiofus.vel etiam
eftentiafulphuris. Sulphur fixum.
de urina.
Liûatto
eft
cum quod
in
unum coaluerit
fol-
Percapifcis eft durx carnis: Eftminor. In hujus capice binx & duplexmajor que reperiuncur gemmx candidiffima: , ofiex , magnas
Lapis ex Perca
vitur liquando ut pofTit fluere.
Liquatum
inftar
eft , quod confiftentiam diffluencem undoforum accepit.
proportione tamen pifcis. Hac gemma frangendo calculo veficx propcauce ab his qui ufum ejus tcrea eciam merico fciunc, colligitur Eandem vimhaberedicicur,cxenteratum caput funduli , ( a (judgeon ) reprxfentans vultum virginis ornatum. L^pis ûdaicHs , Duplex eft , major & minor.
feminis
lini,
LitjuefciUio, cft
corporis mineralis
eft
vi ignis
ma-
nihil prxfencius in
joris diflToIucio.
Duplex
i. Liquefadio fimplex , quando corpus nullum alium in finem quam uc fundatur, liquelcit. 2. LiquefaiSio probatoria eft, quanJo corpus liquatum probatur, imperfefium a perfedto, feparatur , idque per cineritium, aut per ancimonium.
Liquatio
.,
Lib.
Lttjuatio
,
Se6l. 1
1 1.
niutacur.
Subfed.
,
I.
249
&
fanguincm trans-
cft fii(io
aut deliquium,
bus attrahitur
ac
iii
carnem
Ltihainhrax, Lapidcus carbo. Eftbdiuntur prope " ~ Cygiieam: fpecies eft Gagatis.Nihil aliud eft,quam
induratum
,
& excodum fub terra bitumen calore

,
exuruntur, & igne accenduntur quemadmodum carbones & Ruland. pucat eos lapides bicuminofos , caufam efle quare in mulcis locis montcs flagrant.
-^'?<"" ^'^V, eft balfamus rerum in , quo latet ac confiftit omnis vis curationis perfartandi
&
virtus.
Ejufmodi mercurius
,
eft
tereniabin
&
vehementilTimus ia
in noftohc.
Liijuor mumia, dicitur
adeps humanus.
eft
Lttim, eft filum aliquoties compIicatum,&
om-
Liquor cum adjedione rei cujus eft , oleum ejus , uc liquor terebinthinae eft ejus oleum.
Liijuor mumidi de
nino tradudum.
Lorus,
eft
gHmmt
,
eft
Lot
&
Mercurias. Loiium , eft urina
Litjuidum de refoluto
,
eft
oleum gummi. quod exfua natura
li-
& urina infantium.
quidum
eft.
fit
Lubay,, Luben , eft 1 htis a Libano, Lumbrici etiam reperiuntur in homine, in omni bns proprie membris , quorum varise fpecies func :
Liquor herbarum,
ta fubftancia vicro conclufis,
ex herbis contufis , cum to& in balneo maris
diebus aiiquot codis, fuccopoftmodum colato per
Longi breves,
,
lati
,graciles,funt eciam teretes,

,
pannum ,
quirit.
laci
&
longi, fafcisdibti
,
& tenije.
calore cinerum fpifljtudinem mellis ac-
Luna eft Argencum, Lutum ftgillatum eft

,
terra figillata.
Lutum ArmenicKm cft Boius. Laudamm, & non ladanum eft medicina Paracelli ex auro corallis, unionibus , ^c. compofita.
,
,
Eft etiam materia perlata.

fixo quovis accipitur. , pro Lapis PinlofophorHm, eft virtus intenfifl[jma.& velut in centrumarte coarftata ,quaj diftenfa tinftur-am exhjbec abfque numero, de quo fatis. Vocatur
Lapis
Liijuorfalis, eft balfamus naturs, quo fuftentacuc corpus ne putrefcat. Locufta funt ramorum in arboribus extremitates adhuc recentes atque tenera: , quibus divum Jo. ufum efte pro cibo fcribit Paracelfus & non venenatis illis animantibus volucribus, ut hadenus interpretati funt Theologi. Certe mirum videretur, fiquis.tam aufterus , ut vivo animalculo cum melle vefceretur in deferto,ubitantaarborum copialonge faniores cum fylveftri melle priberet efcas.
,
Elixir
fafta
&
medicina univerfalis.
Lorindit, eft
aquarum commotio , cum concenmucacionis indicium, ut alccracio-
Lapftts demotirius, eft correpcio repcntina

,
morte
tus rcfonancia
nis in
periculofior apopledico.
,
Laterium
Z,(?ô,
eft
lixivium rel capitellum.

,
cuprum eftaureo colore tindtum calaminari lapide quod ab idiotis phyficis eledrum dicirur: componicur ex unicomctallo, cumeleSrura fitex pluribus. Calaminaris metallum non, at mineralismateria perfedionem non a(recuta,& cacominerale corpus exiftic, mecallum deftruens potius quam emendans etfi adaugeat, nam ex duSi- qui ferius ufi funt rationi aliquot diebus reftituti Ji friabile reddit. Verum eledrum i nacura fola fuerunt prsfertim in pefte. Dixit etiam mihi fe compoficum repericur ex auro & argenco nuUo ipfum aliquando fumpfiffe prarcipicatum , cumque pretio perfolvendura ob admirandas in eo virtutes. eum uxor ad iracundiam commoviflet , unde nimis incaluerit; properaffe fe ad fontem, bibilFeque liZ4d!tW eft angelicaLaxa chimolea eft fal adnafcens iapidibus, vide beralius aquam frigidam , inde venenum Mercurii,
,
firmamentocometa. Laudanum fheophrafti, non ladanum , nec opium eft, Effedus enim longe aliuddocuit non enim fummo hoc arcano homincs occidit.fed quafi mortuos in vitam revocavir:quodOporinusnofter mihi confeflus eft ipfum hacmedicinamiraculaprzfticifle.- feeciam T/jô/jfe/-^!/? nomine mulcis exhibuifle quorum quidam vics omnino alii vero
: , , ,
fupra de anathrone,
&
infra de ufnea lapidea.
Laxativa
Leff^
, ,
func
medicamina furfum atquedeor-
fum expurgancia.
dicicur prideftinatio herbarum.
eft
Leffas
occulcus
& bulliens cerrs

crefcunc.
,
vapor , per
quem hcrbi & plants

Lephanizj
cies
, ,
dvc lephantes
eft
vel
bolusmedium tenens
,
inter
prima tartari fpelapides& lu-
excitatum , ut toto corpore intumuerit medicique eummorti prsfente uxore adjudicave rint. Quod cum ex aftantibus vifu jam amiffo audiflTet , mox parum de laudano ,quod fecum adhuc a Theophrafto ipfi datum habebat in os impofuifle ; inde in dulciffimum fomnum per fem.ihoram , auc paulo amplius incidiffe , ubi vigilaverit, tumorem
ita fuilfe
,
morbumque omnem
camenci nacura
,
quse peculiarishujus
,
medi-
tum. Lemures
finc.
funt fpiritus elementi aeris,qiianquam
Ethnici umbras
& manes defunftorum
interpretaci
admirance uxore & ciceris prsfentibus evanuifle. HaeC ab ipfius Oporini ortf accepi. Liberius mulca nAndreoi locifcus in fua oraeft
,
Liihargyrium Paraceljo , eft fpuma Mercurii, vulgo autem argenti , fed plumbi potius argentum repugnantis , ejufdem farinx habetur aureum , eo-
dem
Û
artificio
utrumque paratur inter purgandum
& Oporinum penituilFe Epiquam ad D. FFierum de Theophrajlo fcripfic , dixitque eodem tempore mihi in prato ad Rhenum cum eo deambulans, ab ipfo fuilFe emendicatam epiftolam neque eum fcripturum fuiflTe fi fcitione recitavit, quin
ftolx
, , ,
difia funt mecalla.
Z/W_g,eft inveftigator minerarum,qui pari" ter eas invenit. Liihargyri, Ruland. ponit fcptem
Ipecies pag. 305.
prodicuram. Licet ptieftat eum fcripfiffe plura enim in ea funt qux ad Laudem T/ssofîM/? pertinenc ,quam ad vituperium, &qusB ibi vituperat longe aliter intelligenda funt , quam
viffet
,
ica in vulgus
,
Limbus Pamcelfo eft magnus & univerfus mundus , femen & prima hominis materia. Eft etiam coelum & terra fuperior & inferior fphaera cum elementis quatuor , qusecunque his comprehen,
vel
Oporinus
vel alii interpretaci
funt.SedLauda-
num
Paracelfi eft medicinalaudatifT.quinonexre-
&
,
duntur.
Licjtior aijuilegius
eft
Liqtior efienttalfSt eft
bus vilibus,non venenofis,non opiatis , fed omnium quas orbis habet prxftantifT. qus vitam confervant, conficitur & in omnibiis morbis efflcax eft, vinum diftillatum. prxterquam in Lepra, ica a Theophraflo appellata qui 4 membris inceriori- .quodomni laude dignilTima elfec. Du faltem res
:
funt.
250
funt
,
Bibliothecas
,
Chemicae Curiofae
mir^ admodjm
philofo,
albedinis,
ex quibiis conftac mundo non poirunt Et
falfa
majora his inveniri in & mentita eHc fcio

,
quod magnefia
dicitur
durifli-
horum
,
qui advcrrus hoc Laudanum quidam ediderunt.

Vivit telHs locuplcs feiiex vcncrandus Cjfnrgms Veterus concionat-ir Ebcrbachi, in ditionc Comitum
Magnetinus cartarus
mus
eft lapis in homiOG magnes, fcd fpongiofus. AlandelU ,{cmen cft eilcbori nigri
,
ut
ab Erpach qui tum tcmporis cum Thsofhraflo Bafeleit vixit quando nobitcin Canonicum & alios mui: ,
Aîavgoraria, eiX ars in pondcribus applicata

levatur.
quigrave quodquc parvo iabore negotioque fub
tos curavit
&
ismedicamcnca Theofhrafii nomine

,
admii.illravit.
LadcvjH?/ipttn{m
dicitur
non prxparatnm cum
Muvdihularum lirjuori eft olcum ex mandibulis. Ai amia non folum dicitur ros de ccclo prola,
aliis.ftdquando dillolutum dillillatur in liquoren! Hxc rdcn MiihaelToxiies , M. D.Si Johannes Fifch.irtus
pfus, qui fpccies eft balfami & fiudus aeris, vcrum etium pro dulcedinc fumicur ex qualibet re
M. D. de Theuphrnô. Laudamon prsparatum. LtiiHm tJâara Magra efl Carneolus

,
traSa.
fj^farcafta, cft meteria metallica immatura, toC
vel Car
fpccierum
quot folidorum metallorum,
cft
aurea,
niolus.
L'(tmnfle!U
Lefecli
,
eft
Gypfum.
:
argcntca, ftannea. ferrca, plumbea, & cuprea, quje poftrcma pyrites, & lapjs luminis appellacur, rube<)
liilphure fcatens,
morbus : cft ideritia. Lefeolus enim Ide& probatur ritiam, & non alium curat morbum ex eo,qnod in Lefcolo diaphaneitas faiis eft maxima, quae magis quam fufus topazius tingit & fixat,repericur. Eft etiam Iftcricia falin fiavocolorc dia'
& fciiitillas ex chalibc mulcas exCutiens pra: cccteris pyritum fpcciebus.

Martaih
,
vel martach
,
tj'11 athtrnaitca
, eft lithargyrium. plurimis conftat. Arithmetica
phanum,qi!od iuofimilipclli
detribiis principiis.
dcbct.T/xo//.-rt/?.frf;'.7.
Geomerria, Gcomantia , Aftronomia, Phyfionomia Chiromancia Pcrfpediva &c. Proinde quiCquis fe pro Mathematico venditat , has omnes fir, ,
Lorcha dicitur tota laccrtarum diilcedo,ufque
initer callere dcbet,
ad centrumfubftantia'. Ludns , eft lapis vefic^ cxci(rus
Maier metallorum
,
qui
tandem
reeft
eft argentum vivum. Maicrtd [aphyrea dicitur liquidum cui nulla

, ,
ill-
medium
eft
Calculi.
nitri funt
m;ccria peccans.
JÎatrtces
Lumbrtci
vermes
fic
in fimo
vel in terra
omnium rerum
tartarus
,
in
gencre funt eleliomine durus

,
reperci a lubricirate
didi.
fi.-?um
,
menta.
vel
Luna comfAcla
albism,
eft
Argcntum
laftis
,
Aurum
ut
vel flos
Marmoreus
eft lapis in
Luflum
ladis.
eft
pinguedo
Cremor
qui fupra magnetinus etiam dictus eft'. Afaturativa funt , medicamenta chirurgoruna
,
marmor
J^
efl
vermiculusvolans. /W<3fW,
eftfi-
My^f/;;?, xum.
Magta
metaphyfica
;
eft ars Chriftianis licita
&
non, ut multi Hngunt ignari bonarum artium.vcnefica neque fuperuiciofa, fcd fupernacuralis, perquam occulta quivis arcana rclevantur , ut mechanica induftrium opus eftmanuale.
M.igta
ti
generi^
latine fapientia,duplex eft.
aportcmataquxvis ad maturitatemadducentia. Margarita fcu unio nihil aliud cft , quam genitura ,feu pars conchxmargantiterjc. Nani conchae iIlE ccrtotcmpore anni, cjuandoeasgenitalis anni hora itimulat fefc pandunt quadam ofcitatione, fitiunt rorem veluti maricum, ejus dcfiderio hiant, ac rorido conccptu fefe impleri cupiunt. iVlox cum Junares liquantur afpcrgincs haurnint rorem humorem concunitum macricc quafi hiante & fiunt gravidaj.Dcinde pariunt margaritas pro qualicate roris conccpti. bipurum rorem conceperint,candore mirabili unio apparet ; fin turbidum rorcm con,
, ,
,
Una eli; nacuraiis n & eftocculca

,
que latcns
&
maccrque verx mediciccntrum ufabdica.cum qua (i humanam raciolicita,
&
ccperinc
lo
fordefcunc faetus. Pallent margarica: ccc-
naturas fapiencia, in
nem
conferas
nihilprjEter
mcram
ftulciciam ia
hac reperies. Verc donumeft Dei, cumquo rcrum fupcrnacuralium nobis, & nacuralium cognicionem tota ftiperexhibet. Alia autem eft magia illicita fticiofa, diabolica, & ab HccIcfiaChriftiana vcra,
que religione damnara mcrito, & prohibita quam Necromantiam appellant execrabilis & nuUibi locorum tolcranda. Hanc deteftacur Paracclfus iibel,
lo
quem
fcripfic
dcoccuicafapientia
,
fi fucrint conccptac ,(i tempcftive hianccs conchse facianrur , margaritx grandefcunc ; fi tempore coicus fulgurat comprimuncur conchi , aut projejunii modo pariuntuc unioncs. Si coauerit , pavida: repcnte comprimuntur conchx , & deinde aborcus pariunt , quos phyfemata vocant. Ferunt fi crcbra poft illarum conccpcum audiantur tonitrua , illas exfpuere in fiumina unionts , ac fic crcbro repcriri in fluminibus, ut volunc in Mofella inccr arenas. Fic clarior margarita, fi concha: excipiunt matutini aeris femcn,
,
minancem tempcftaccs,
tft arcanum cx naturaliulla feparatione cleabfque excraftum , bus rcbus mcntali qua cxtera priparari confueverunt , fola tamen additione rcrum aiiaruma quibusquodcxtradum eft, fcparatur.Dc hoc ftipra latius invenies tradatu fccundo item in Archidoxis Paracelfi.
Magijicrium Paracetfo
id
cll
rorem
quam
vefperini.
tas eft cceli
&
conciii in coitu
Adeo magna aftinicum rore qui eft

,
Matek., dicitur
fal.
'
Magnalia
funt
opcra Dei.
Magncfia communicer , eft marcafica. Sed ex arguinis,licntcria,diarrho:am,confcrunt vifiii rctintnt tc dicicur ftannum liquacum, in quod injcdus mcrnicnfes.abllcrguncdcnces, clarificancfunguintm. curius una permifcecur iu fragilem fubltanciam & cum mercurio argenti (jyi arcafita plimbea, cik Annmonwm. ma.Tam albam. Eft etiam liquabiJe,^ cera ut Magnefia Saturnt, Antimonium. mixcura, 8i fufiic metallum vakie,
Magiiejia
mirabilem coitum. Margarit.t Vcneri dicantur. Dicitur unio , quia iiuUibi duo fimul repcriuntur. Dos cft in candore , magnitudine, ponderc, orbe, Ixvore; In aquis oninis unio mollis eft ut corallum. exemptus atire protinus durefcit & fic lapis. Profunt contra fyncopcn & cardiac3m,fpiricus coniorcant, valent concra fluxii fanquafi aiiris.Propter
,
fcmcn
: ,
Lib.
,
Se6t. III.
dus
prirai
,
SubfecS:. I.
vel circiter
,
tJâ^nefiated materia lapidis Philofophorum. Magnefia , elt Mercurius , miltio fubltantiarum. Magiejia e.ft faemina.
concifis
culmis
,
, in fimo , balneo amurca vaporario ficco , fa-no humido

,
gigartis fole
(^c.
dcinde
eft
Fermentatio
& Pro-
Mars
cft
ferrum.
jedio.
MafcnlHs, eltargcntum vivum. Mafrnlinum & fcrmininum femen. Subflantia Mercurii & SuJphur is.
,
Macula,
cft oculi fuffufio, catara6ba. yW^^)?, eft lacpolt butyrum.
M*gilier
,
Sal conficiens.
fjkajfalis
*ius.
mafjerinm^
mofjel, mater, eft
Mercu,
Aîateriametallica,
Item
nniftura seris.plumbi
&
argenti.
Aiateria prima
1.
varie accipitur
apud
Tûl. fag.
Materia prima.
Lapis Philofophicus. Aquavita:.
Magifier ferrum excoqucns. Magifltrium, eft fpecies Chymica ex toto, citra extradioncm impuritatibus duntaxat extcrnis ablatis, elaborata ,& exaltata. Scrvantur, hic omnes concretionis naturalis & homogenes partes. Sed ita exaltaatur ut dignitatcm eirentiarum propc attingant, undepene eadem relinquitur quan,
2.
3.
titas feu moles quam natura per fe dedit quant]uam non fempcr caveri poflrc quin cum alicni,
,
4.
5.
Vcnenum Cambar.
Spiritus.
tatibus
,&
forisadhserencibus nonnihil fcctdat,
&
6.
Medicina.
7. Ccelum.
8.
nonnunquam ftudio proptcr finem ufumque cer-. tum quidem negligitur ex quibus hic maxime vakre intelligitur , quam Phyfici alterationem nun,
Nubes.
Ros.
9. Nebula.
10.
cupanr. zJid agiferium

fentia
ta,
,
confiftcntia
Confiftcntix, eft cum fervata efad prsftabiliorem eft immutaipfi rei
ii.Umbra.
li.
Et
fic
pluribus modis>non cam ut
aliquid
Luna.
nobilitatis
accedat,quam ut ad ufum variarum eva-
15. Stclla (ignata
& Lucifer.
vits mctallica,aqua
dat habilior,
14.
Aqua permanens, aqua

,
foliata
15.
Itellata.
Aqua
Ssl
ardens.
petrae.
i<3.
nirri,&
17,
Lixivium.
Mater , Eva. Virgo, MateriaHermaphroditica,CatholiCaSolis, & Liins Catholica.

iS. Sponfa, conjux,
19.
Magifcrinm fixcrum , eft cum corpora volatilia ad conltantiam. Fixum opponitur inconftantl & volatilii& xftimatur utrumque propric ad ignem cujus vim quod fuftinct fixum eft , quod non , voiatile , fiquidem ex eo fugit , & velut fpiritus , aut favilla evolat. lllud eft quod i
&
fpiricuofa figuntur
m.olli induratur.
20.
21.
Lac
virginis
lac ficus.
Lacbulliens.
Magiflerium odoris, cft cum res odore cxaltatur Idque potiffimum arcifices moliuntur in opcribus quibus inter elaborandum aliquid ingriti odoris
,
22. Mel.
3^.
accidit.
Ut
,
in
empyreumatis oleorum
his
aquarum,
Sanguis fpiritualis.
&
fimilium
& in
etiam qus
alias
per naturam
24. Balncum.
25.
Syrupus granatorum.
odorem pravum, moleftum, vel eciamnullum habent, cum tamen ad gratiam rei ufu ejufmodi nota
fint exaltanda.
26. Acetiim.
27.
Plumbum.
Stannum.
naturs
LunsE,
,
Magifierinm principiorum
efl
CUm principatum
18.
compofitum
Calx
,
29. SuJphur
alumen.
xs hermetis.
30.
31
32.
33.
Spntum
Sputum incombuftibile.
flos sris,
M.S uftum, ss nigrum
denuo. Magifleriim iûalitatis eft, Cum res formis qualibus elaborata exaltatur & fic dupliciter, fecundiim qualitares oceultas , aut m4ij.ifeftas.
in principia refolvrtur
,
Serpens Draco.
Magiflerii*m^
,
qualitatis occulta: cft

,
cum
in his
Marmor, Cryftallum
Glacics.
qux crafim
effeftis
totius lubftantix attinent
tantumque
,
34.
35.
3<?.
Gemma
Scotia:.
37.
38.
39.
Urina puerorum, urina vituli albi. Magnefia alba , Magnes. Ethefia alba , humidum album. Fimus.
per experientiam patent , exaltacio perfeEa qualitas fi perniciofa eit in ufum in totum aboletur, vel cum aliqua jaftura fubftantii tunc refpicitur perfeftio illa , qujc uon in re, (ed
fta
,
Qfrc.
&
in ufu rei
eft.
Fumus
albus.
Si aboieri in
In falutaribus utrumque obfervacur. totum nequit, reprimitur, ita ut citra

^Halitatis manifefis. ell
4c, Ens metallicum. Efle. Quinta eflentia metal-
noxam
polTit ufurpari.
,
lorum.
41. Virtus mineralis Mercurii.
Magtferinm
tuplicia fenfilia
cum
rcs
,
itl
fenfilibus formis elaboratur. Haec rriplex elt
quo-
42.
43. Materia
45.
Anima elementorum coelumque. omnium formarum.

diflbluts.
44. Tartarum Philofophorum.
, circa qux exaltanda Chymicus '\n rebus occupacur. Quasdam tamen propriuai fpeftant natura: corpus, & quf dam funt formaliora.
Fxces
Iris.
45. 47.
Adagifieriitmfaporis eft , cum in fapore fit exaltatio , icaque pharmacopîa , & coquina , ccUa-
&
Aurum indicum Cor Solis umbra folis.

, ,
48. Chaos.
.
49. Venus.
Microcofmus. Maturatio , eft exaltatio, a rudi crudore ad ma50.
que hinc inftrui poteft Potiffimum autem Chymicus hoc ucicur in acrimonia corrigenda ,& empy.. reumatis guftum attinentibus tollendis. Magifierium fenfilinm propriitm eft , cum res qualitatibus fenfibilibuspropiiis exalcantur. Idfit vel in fenfu primo , qui eft neceffitatis animalium , vel in his quar funt melioris gracia. Senfus primus ta-
turum
latio
;
&
perfcdtum.
,
^jyfaturatio
eft
Quadruplex Digeftio & Circu,
quarura utraqueperagitur
calore miti gra-
i^s eft,itaque cadilium
qualitatuni pFimarun.>
quas
252
lleriuin iiide
Bibliothccas
cxiut,
Chemicas Curiofe
magiM*gnefta
,
quse funt calor, frigus ,humiditas, ficcitas,

fliagiftertumfonie'},
eft
yj^.t|f/;<i, cft
teftudo vel Sulphur. fcemina.

eft fal
quo fonus corrigi:ura Chy-
Mi>tiheorHrn
gcmmx.
mico. Id fit poti(Timum in mineralibus , in qnibus aliqiiapixftantiae nora cx fono capicur.iu in meprotallis , auc qua; in ignibus periculum miunntur erumpentes fonitu vciicmentes cum fpiritus pter
Manbruck^^ cft afgentum. Manhel^ , eft Scoria. Marchcd, eft lithargyriumy

Marka/ita,
eft
,
Caicirheos.
'
obviaque difplodcntes.
M^gtftenumf idverHm ,hoc eft continu^ confiftenrix in pulverem perdiidi fitque potiffimum calcinationum modis uiide efficitur , ut calcis vo,
-.
Marnh oleum metallum idem. Marmor : Marmorum gcncra ponit

ria n^pag 310.
7(iiland. va-
ad
cll
5^1.
Morcellus
fpicicur
cabulo non raro appcUantur , vulgo hoc principaliter ut trafta tenacitacc

alcliolia
Retria-
Martegon
eft
Marfa
eayi.fi
malles magnus, Silphium. auriciila muris.

,
ri res poflit.
Marjelium , Mojel
eft
,
eft Jupiter.
Ma,gtilcrium Volatilium
tile.
cum
c fixo
fit
vola-
MedcA gemma
nigra
,
,
afFertur e
regioneMedorum. Eft
Eiaffinecft
moilitum, quod tradabile

,
duCti-
leque aut ctiam (luidum

pitur
nam
moUeqiiam apud Phyiicos
) efricitur
paulo latius accicrigido,
intradibili.Artificiaquibushoc peificitur, func extradioncs , macerationcs , incerationes, fublimationcs, folutiones, & (imilia. Fere enim hic quiritur rell auratio , humoris abfumpti, vel de-
duro&
habens venas aurei coloris, rcddens (uccum croceum & faporem vini, immenfieffefius conrra ebrictatem & ad amprcm conciliandum , ut terunt Magi.
,
Medtmn
Medulla
14.
Cceli,
Luna
,
Margefia.
,
RitUnd.
ficicntis.aut fublatio afpericaiis convidar, c^c in volatili vero, ut fpirituum naturam induant atte-
nuacione elTenti^
c^c.
,
faxorum Torgenfium enumerat fpecics. ^16. Melanteria, Metallicum calchanti ideftatramenti futorii, id eft vitrioli eft fpecies fufci in ccerulco coloris. Tingitur autem fecundum diverlas
<r<j^/W<j
fluida
M.<oij?erinm ponderis cft
cum pondere
res exal-
terras in quibus gignitur.
retatur.^Îd autem potiiTimum in auro & argento mcum pcrfeftionis quiritur cftque una cx notis cxctiam ideo graviffimuni ter metaila aurum lit
, , ,
Alias Melanterion,
eft
clavorum veterum fcrreo,
rum
filis
,
rafura
aut
fit
atramentum futorium cuale
fer-
mequodjam
ievis
,
terno valori in monetis adjeitum pondus eft. Qnod aurea , vcl arfi deficic compenfatur arte. Maiia genteajuftc lcvior coquicur in urina, cum prcTcipitato corallino , vel -^ftricatur hydrargyrus auro vel argentove confentaneus , & concolor taftus coquuncur in lixivio concinnato, ex lulphure & calceviva,vel ccementancur cuin fulphure aut prscipitaco fixo vcl hoc. i^fr;/?? pulvernaci falis femunciam, tantundem latens criti, colcotarisquadrantem. mifce.Aurilaminasillinc albumine afpcrge,
ea fcil. pura ,a:quabilis & quse contatia aqux ( leu digiti tantum ut volunt Arabes) conl"c(tim nigref,
a noftris futoribus. Prarftat fcl"qui fulphuris tr^hit colorem & quaj
cat.
oJMeiifea, Meliftom, fumicur pro lioribusherbis nafta magiiterio.

tJ^d elijodinm
Meliifi,
eft
,
,
Mannaex
nobi-
cft
plumbum
,
uftum.
Mercurius
eft
albach mefTalis.
MeUnter
Opium.
calcem Luna;, (iccatum priore pulvere Fac ftratum fuper ftratum & cementa , vel in pyxidc vel inCer tegulas. Aurum inde folet albefcerc , indue ergo coloritium & prchenfum forcipc in igne tenc, do; ,
,
Menfrice eft Maftix. Merdajettgi eft de adufto plumbo pulvis.

,
nec excandefcat
poft extingue in urina.
Mergcn bajfech eft Corallus. Me(hra cft Tutia Alcxandrina. Mefel Mofel, eft Stannum. Mefl Mifal Mafal, eft lac acetofum.
,
cum ici cujufq; color ad Maaiiferium optimum fummumque gradum in gcnere qua-fito producitur. Ncque vero tam color prxfens e gradu
cv/orts eft
Meiallum, VenaMetailum eft conflatum argentum. Metas Mecal, Mehal , elt pondus.
adfuperiorem exaltatnr, fed & qui inpofeuinabdito, inactumvel inmanifcftum evocatur nonnunquam etiam percgrinus inducitur ad exemplum ejus.quod praftabilius in fuo geinferiore
tentia
eft,
:
AHcha eft Vcnus. Michach eft Cuprum.

,
,
Mifros
cft
Afphalcum.
Mineralevai,ck ex materia minerali faflum

vel mctallicum
, vel terreum. Mtfadir , Mixadir eft fal Armoniacum. Mufafadi Mufadit , Lixaudrum. Mijferajfi eft gypfum. Mifito eft compoGcio.
, , ,
,
nere:
Si
color fimul fixus
&
conitans
eft,
magifte-
rium
eft nobilius.
Magia Metaphyfica.cfk ars Chriftianis licita. non venefica neque luperftitiofa, fcd fupernaturalis,pcr
juam occulta quivis arcana revelantur, ut mechanicaindulfriaopuseft manuale. Mngnes, diciturlapisHcrcuIeus; & Syderitis, quia ferrum attrahic NamGrxcis o-.Sj^c? ferrum
;
/-
Inceratio.
Undiquaquchujusqua- \ Et incorporatio.
tuor funt fpecies
tjtfi/lttra
,
^
V.
Colliquacio.
fignilicat.
Semper
)
verfus (cptentrionem fe vertic.
Ec Confufio.
eft
Eft lapiscolore vcrgetc
ad ccEruleum(oprimus fem,
,
ex
acre
& argenco iqualis.

,
per
non admodiim gravis attrahens exnaturali quadam dynami fcrrum. Et

e(t cccruleus
dcnfus
^fotiboinm
iJ^folipdides
calchiint^
,
eft
lapis
xs plumbi. plumbi , vel
plutn-
ferrum,quo nihil duriticpugnacius, ccdit magneti,
& pacitur
magnes
fcrrum taaum a magnete alccrum forrum trahit Sed i\ fucco allii , vcl ccpx magnes illinatur.minime tr.ihit ferrum. Reperitur
a magnete
:
&
beus. tJVf urmentum
eft glis
,
montanus.
invencio artis aquaricse
folles
,
(LJVfechanopeotica
cft
ut fontium in aera pulforum, ftringarum,
aquarum
,
in fcrri vcnis
magnes combu(tus
five calo-
cxalcacionum perfiltulas& ventilia,

milia.
ac
(i-
reteiTJE, five igaiarcifiwialifitha;matites,& vendi-
turproco./^/w.ponitj.genetaMagnetis.Sc^w/.;}!;.
tyHeditatio
dicitur quoties
cum
aliqno alio
colloquiuai
Lib.
I.
Sct. III.
Suble(5l.
ayj
colloquium habetur internnm , qui tamen non videtur, uti cum Deo ipfum invocando , vel cum fe ipfo, vel proprio angelobono. Melaones , vel Meloes func fcarabei volicantes, colore fpiendentes aureo, quiattriti fuavem edunc odorem in pratis menfe Maio potiffiroum repe, ,
tJHenftsfhilofiphkus, efttempus putrefadionis, feu periodus quod lunar motum imitatur, qui \n a\U
quibuseft 30. inahquibuseftô. dierum. Philofo, phicus dicitur, quod in artificio Lapidis Philofophici ufurpetur; fed & pauciores diesmcnfem conficiunt iittim qui definiri folet fecundum
,
riuntur. Meltboeujn, eft cuprnm. Meltbocum. Meltjfa, non pro opiaflro, fed pro manna fumitur ex nobilioribus herbis trafta magilkrio. MelttfiriA, ?i mehorx fihx regi^ quoiidam pro-
abfolutionem operis, Mercurius, umim e tribus principiiscorpus , in quo proprietas rerum continetur , item argentum vivum.
rei
,
&
naturam
ptcr pcccata defperabundi fuerunt a Sarana raptx, & in fpefira tranfmutata: , fpiritus mahgnos, lemureshorribiles, &!n immania monllra. Vivere
,
Mercuritts metallorum , quinta elfentia , & aqua permanens,fpiritus,femen foemininum palTivum.

Mercttrius, argenti
pigmentum.
,
putantur abfque anima ration3h,& in brutali foJum corpnrephsntaflico nutriri elementis, atque
,
Mereurius , elt principium materiaie vaporofum, natura: aqucx fubjedum nimirumgeneratio,
nis,cui per
vim formatur, imprimitur forma,
& abr
extremo die judicii tranfitura-.nifi cum ahquo homine forte fbrtuna macrimonium contrahantjtum demum.ut ipfe, naturali mortcinterire polfe ut matrimonio naturahter vivere virtuce hujus unionis. Ejufdem ftatus generis plura
iftis in
,
una cum
iolutio adeft.
Mercurius, argentum vivum. CC. S. Z. Mercurius, Chambar magnefia. Mercurius,dividit Rul. in 2o'.fpecies diverfas,
pag. 351. i.(ipag.
53}.
'\
fpedra haberi creditur in defertis in fyhis, ruinis, monumentis, arcibus vacuis, &: in extremis httoribus maris. Vulgo maledidi vocantur homines, (ed proprio nomine fpcdra vocantur atque di.ibolo, ,
rum
fandi
cum quibus
fuas ihufiones
&
verfantur cacodaemones, portenta perficiunt.

,
Meri/is philofcphicus
eft
tempus digeftionis
vi-
Menflruum, Sanguis menftruofus , menftruum vegetativum univerfale, vinum animatum.aqua regis, philofophorum menftruum extrahens folutn-uni & vcgetativum univerfale, Sol, Luna. Mtfy,tSS. resmetallica.exfpeciebus calchanthi, ex humore coagulato , uc chalcicis niify & fori chalcitidi generi cognaca func quafi ex una radice
:
dehcet quadraginca dierum.

Merciirius, a natura coagulatus, eft fohdum metallum. Arte vero coagulatur , aut cum metahis ,
produfta: cenuis eft mify^cralTius myfi non cognofcicur.
eft
Sori.fcd hodie
Omnis Morborum
caufa,
dprimo
capice,
&
fuo
aut minerahbus > velline ipfis pcr fe,aut per alia extra mineralem naturam exiifencia. Vide fupra traftatu fecundo de coagulationibus ejus.
primordio indaganda eft, ut analogica iis adhibea tur curacio. Quod de omnibus morborum fivc
Claffibus,
\\ê.
Eiicibus,ucT^,");)/j)^y?(jplacct,haben-
Mercuritn
crifialUntu
dicitur qui per farpius re-
dum
petitas exalcaciones in cryftahi perfpicuitatem ad-
IUe horum ftimmaqninque genera ftatuics EnsNatura, EnsAiiralei Ens Vencni Ens Magieft.
,
duftus eft. Mercuritti cerallintu , eft quiper ovorum oleum, alias aquas in rubedinem corallinam adducitur. MercKritt-i crudus, eft is qui nondum fcparacus eft a fua macrice,vel minera.in qua generatus eft.
&
Mercuriui laxtu, eft turbith minerale. Mercnrius metallorum pracipiuttis, eft mercurius ex mecahis tra<5tus & pr^cipitatus , qui mercurius metallorum alias mercurius corporalis dicitur. Semen foemininum paffivnm. Mercnrius mineralitm, eft oleitas vel unSuofitas de mineris auri & argenti trafta. Mercwrius regeneratns, eft primum ens mercurii. MercHrialisfeva, eft aluminum aqua,inqua mercurius generatur. Eft etiam fal purgativum aurei
,
cum, EnsDivinum. Qijorum Entium fingula peculiarem fibi curam expetunt , fed de morbii Side* reis , (ivc Aftralibus verum eit potiffimum quibus non alia funt medjcamentaproiicua, nifi qus a Firmamentali lunt Curatione ,interveniente cceleftis influxus cooperatione , cum iis combinata duncaxat, que analogiam habent Minori , & Majori
:
mundo adiquatam
ti
,
cui vcra ineft vis
Firmamen-
quod vocant Magnecica,
&
imprerficwAlfro-
uomica,refrjEnandis
libus idonea.
& compeicendis morbis Aftra-
Morboriim , avita velut femina radicefqne , qua paftoex Microcofmiothcina , feu Oeconomia in Microcofmi familiam, csreraque animantia, beneficio Mumix , Microcofmi Magnetjcs tranfplan,
coloris,
quod
infalinis cavernisreperitur
folfori-
tentur,
&
deriventur
in fuo libro infcripco lîo*
bus optime cognicum, utuntur hoc per os ad pneunioniam. Metallum currens, eft mercurius vivus. Microcofmiis,eii parvus & medius mundus.inter
lychnium recenfentur. Emeflus Burgravius. Eft a magnetc, qucm vocant Antipathico occulJ
taquidam operatio,qusftringit adverfarium.quai fafcino quodam latenci, ut ille a quo exit, invifibili
firmamentalem
&
elementarem
:
fitus naturaliter,
modo
formidini
fit
cuivisliofti.
Atque hujus
,
vi-
quia de utroque participat quicquid in.illisrealiter & acTtu continetur in homine pariter habetur fpirituahter atque potentia. Quo fit ut una fic iftius & eadem qu5E de iUis fieri poteft , ac debet
,
res in nacura obfervancur.
Eft in Naturar
quadam occulta proprietate
etli
non
anatomia philofophica vera, non mortua cadaveris, fed viva.elfentialispariter ellata.
&
Minium, eftmercurius
pociusCrocus.
faturni pra^cipitatus
fed
ijjadan , ei\. argentum vivum. Mttigativa, funt medicamenta chirurgica , pr^fertimanodyna.quas doloremfopiunt ac micigant, Adola mairicii, eltabortivumquid in matricege-
Dei influxu virtus, qualis in OiSaviano fuit, ncdum Augufto,qui in quovis certamine Iudi cro cum Anconio inito erat luperior. Burgravius. Molochites, gemma eft non craniluccns fpilTius virens quam fmaragdus, a colore malvse nomine accepto: contra omnium infantiumpericula fingulari
fine
,
dynami valet, mitcic eam Arabia. Adolybdma , i. Vel plumbago mecaliica. 1. Nata e phimbo & a:re. 3. E mixtura plumbi & argenti.. E mixtnra plumbi & auri. 5. Plumbeis iaminis co-
neracum.
Tom.
I.
Morochihnft
254
ita uc
Bibliothecx Chemicac Curiofx

hellcbori nigri. Para. Per
nafcitUr nnoUis, ^forochtufy eft lapis.In iCgypto ""
membra
principalia vul-
eo
liiiesE
ducantur
candidifTimus
"
" '" lifacile
quefccns, ucilis veftibus dealbandis. (Jffortanolum , eft modiolus catillorum cine-
reorum formandorum
in
lati circuli
modum
vel
Hic peri-uli catini ex orichalco plcrumque faftus. monachus) ijyf ortariolum comitetur pila ( vulgo
quod
eft piltillum
cum tubere rotundo, ex bafi

,
iata
media prominente cujus inculu macur. Sed ad catillos majores hoc eft , majorem maceri^ copiam capientcs formandos utimur circulo fcrreo,& conveniente pila foveam procatilii
, ,
fovea for-
ducimus. iMetallwn omnz^

fParacel.Si^,
efl
Mercurius coagulatus.
Juxca Matricwn ordines . funt quatuor gradus rerum. QtisE proveniunt ex terra funt primi gradus. I. i. Qux ex aere fecundi gradus. 3. Qiiae ex aqua tercii gradus. Porro qua 4. QusE ex iigue quarci gradus funt. aliud alio feorfum gradu vircucc fingulo quoque graduum. non vincicur, puniSorum eft Mdijja, omnium qu3E terra producit, optima a4
cor herbaeft ,Tara. Mos, eftmycra. Muna , habet cfteaum falis & aquae marinas. Eftque duplex. Nativa, unde fit , fcu coquicur fal noftruni 1. commune,uc ficHaIIisinSaxonia,& aliis locis.
2.
Fadicia,
cum mi(cemus
crelefti
aqux
falis
pa^
rum, Hinc fal levc dicimus cum liquefit fal injeftum & concra fal durum , ciim non fit fal injedum & ica probatur etiam obicer fal , an fit bonum. Hinc fpecies funt garum liquamen illud c pifcibus & carnibus fale maceratis, vocacur Techel. Hujusaliaeft fpecies Oxalme ideftacidamuria,
,
:
nuscurari debet, ut capitis pcr ceri-beila jhcpatis pcr hepatica, & fic in aliis , Para. (^'Z /?><, funtpraeternaruram orracîiidam animantia. qus coelum cxcludic ovo fusE puycfadionis illicics ac ncfandi commixcionis. Niiiii deinceps de fc generant, quod cx conjundionc duorum contrariorum & Ipecie diftercntium (eminumcnafcancur, uc cx hominc & bruco nonnunquam eciam ex veneficis parcncibus. Indc lumplerunc oiim giganccs originem & aiii concra nacurs Icges monftrofi homines horrendi vifu & cxccrabiics. Non honeftius hominum malicia faftum, quibruta divcriarum fpecierumuna vicogunt ,uteqimm & afinam , in generationem bajulatorum iapientix hujus mundi quae etiam monitra funt aci generationcm inepca ac fierilia , ab iftis abhorrence narura prorfum ut ab aliis. Narraturhiftoria qua: non ufque adeo mulcis elapfis cemporibus accidit Salisburgi , de monftro in conccrminis illis Carinchi^ regionibus a venatoribus in fylva reperco qui cum canibus iilud mordere noicntibus comprehendident , ab iftis folummodo circumfepcum ad Epifcopum fuum adduxcrunt , humana planaque facie confpicuum , manibus pedibus ac digicis fimilibus reliquis vcro membris omnibus pilofum ut brutum. Qiiatuor gradiebatur (arisdemiflls pedibus uci porcus. Appofitociboacpocuguftarenihil unquam voluic ,verberibus punftionibus ,u{lionibus , ac variis aliis tormencis tencacum eft, fi quid vocis arciculataj. velbrutalis ab eoexcorqueripoflet, acfruftra.Meticulofum valde , lucem acque hominum fogicns prxfenciam , abdere fe quovis loco nicebacur ter
:
tia
tandem Iuce,quam raro comprehenfaprjEterire

,
folent.inceriit.
Morbilli puftula? funt vencrea?
nonnunquatn
qu2E
ex acero,& aqua marina. Muria, Menftruum foEtens, aqua

fic
cciamde venereo morbo dicuntur.

fortis.
Morellnm,
eft
folatrum.
,
Mtfiula, fciurus, campfciurus.

Mti(fum, immaturum. Mydifis, eft corrupcio partium.
Morphea
inilis.
eft fpe^jies lepra?
albora:
non
abfi".
Morus, eft apoftema referens afpedu rrorum.

,
Mydriafis ,
eft
morbus
in oculis ex fuperfluo hu-
MuU,
,
funt puftulx ex fiigore vel calore ortx.
more.
Myhh
Defluvia palpebrarum, feu ncca
medi-
camenta, prodefluxione oculorum.^

Myopiafis, eft morbus in oculis, cum nihil a longinquo, fed prope videre poftiimus. Myricetwn , Campus vel locus ubi genifta naf,
citur.
Mimia,dickai: non folum humana caro>balfamo condica fed ctiam alia quasque non per fe mortua,fed occifa, & medicatacuracivs faculcatisMumia inednlU , vel medullis, funt o(Tium ipfae medulls. Mumid elementorum , eft balfamus elementoruni externorum.
,
Myrmecia,
>< fuuc
eft cucis
excrefcentiaquidam.
,
Myr-
Murnia tranfmarina ,?ar2iCeKo
verrucx in pudendis.
eft
MumtA
qui facic,
eft manna. cft mumi^. converfa liquor , pro verfa,

,
Myron,
unguencum. Myrocepus
Mticilago
eft
,
iiquor vifcofus ac tenax.

func
auc vendit unguenca. Myfis , eft obftrudio pororum.

Myfteriuni, eft ellcncia inceriorisnaturs ,totius fubftancii in fubcili recondicaque maceria: parce vehens. Unde a fucco cancum difcedit , quantum fuccus a corpore , & quia in intimis receftibus ma tcrir corporea; latet fubtilemque admodum habeC
Mundificatio
medicamenca Chirurgorum,
invalidam & putridam carnem a bona rancia atque repurgantia.

,
& viva fepa-
naturam
myfterium
vcl
arcanum
(olet appellari.
Muftus eft calx alba in urina, veluti pinguedo. Mifiador , eft Mercurius. Mifterium magmirrL. eft: omnium rerum materia prima principium & mater conjundarum cor ruptibilium crcaturarumDei. Vidc libroad ^//;f.
, ,
Excipicur autem vel cx ipfis rebus ftacim , primKTa tamen prxparatione dcbita , vel etiam cx magifterio incerdum,& fucco. Eftiue duplex, QuintacfTentia,
cificum.
nienfes
N
NAEla
,eft apoftema pcdoris. Nafda,ve\ natta ,eft gibbus.
&
Arcanum
fpe-
Maanum
Oportet
eft
tribulus
& fpina terrx m

,
vita media hominis : de quo Vanhelmont
fcripfit
fin-
auferentia.vel ut
gularemtradatum
jliyfteriuraleUtbtri nirri
,
Narcoiica ,funt medicamenca foporifera,doIores minus torqueant elticiencia. Nebulgea ,cft fal cx humidicatenebularum decifolis
cft fciliccc
de
foliis
dens fuper lapides, calore
iaduracum. N<croc$mie*
Lib.i.
Sea.iii.
Subrc(a.L
2;y
Ntcroeomica, funt prodigiofa prxfagia. rei cujiifpiam futiira:pr2Enuntia,per figna ex aere fuper ter-
iV>r,Sago, Talck. Nitrum, Tincar.
ram decidentia, uc cmcx olim ac alia mulca, NecroUum eft quod mortem pellere ac vitam
,
Nitrum, cft fal albus. fcilicet baurac.' NitroH, eft fex vitri.
Noai, eft Chalcos. yEs. Nochat, nenchat, nenchor, Venus, JEs. Nocaftt, eft cribrum, vel vas perforatum. Nigelia , Anglice Gith. Noera, elt Coopertorium vafis diftillatorii.' Nora, eft Calx.
.Nora,Qt.'\!Lm eft
confervarc poteft. Necroliea, limilia funt medicamcnta.
Necromantica , eft ars illicita , quse cum mortuis operabatur olimj ut quum aftra manifeftsbantur apud mortuos. Is dicitur verc necromanticus qui mortuos apparere & comparere facit vocesatque qui circuire refponfa poteft ab iliis excorquere Quicquid mortuorum mirabilia. edere cogic ac capitibus, olHbus, acubus, linteis.pharetris, fepulchris ac fimilibus arripitur vel adimpletur , fub nefariam hanc artem cadic ; quae fuperftitjofa, & i Chriftiano quovis deteftanda. Na/da Sinapta, cft petroleumvel afphaltum.
, , ,
Nicrum. Nora, etiam eli: quodlibet fal ôfdidach, eft Arcus. Nuhar, eft Venus vel js. Niifiadat, elt Armoniacum. iV^<j, eft Cuprum. Nutrimentum eft res tranfmutata
,
in ventriculo
âpta,
eft
gumma.
per putrefadionem.
Napta alba, cft petreoleum album. Naphtha.âWnX aliud cft,quampetroIeum,oleum !iq'iidum quod ad nos licet corruptum ferunt Agyrrx Naphtha candidujn, eft petroleum noftrum. 2^/j^<i qui eft forfiran illa Amiavi picea & glutinofa, bitumini perfimilis, qux flagrans nulla alia re
.
Nuba
Rofinfarb
quoque
Manns
fpecies
eft
colorig
in Hibernia copiosc invenitur. Para.

eft fal
pag. 895.
Nyfadir, nefiadar,
TSlitri,
armoniacus.
fpiricus Tartarifatus
Nitri, fpiritus Sulphuratus. Vide (jUubertm

his tribus,
pro
extingui poffic
quam
, :
pulvere injcdo.
Hanc
ni-
giam naphtham
ftercus
dsmonum quidam
fuilPe
veteribus voluerunt
nos jam agnofcimus laferpi-
Nitri, vel Aqua fortis, fpiritusSuIphureus. Nenufareni, dicuntur fpiritus aerem inhabitan*
tes.
tium, affam fcetidam1. Naturalis, quseftproprie petroleum. 2. Faftitia, colainenbituminis. Sic carbones ifti cruftofi lapides , qui apud Germanos eftbdiuntur funt gagatis fpecies , qui funt bitumen fub terra induratum vel excofium calore hi carbones ex bitumine caufa funt , quare montes, ut .(cna & Vefuvius flagrent , & magis nodu quam die : quia de die calor folis deprimit illud inndium velobfufcat, e contra in node , quse eft Iiumida frigida , materia iterum excitacuc hu-
Neuta, eft pelHcula, vel oculorum, aut infantum auriculis adnafcens , quandoque totam faciem
&
contegens
in parcu.
&
Nigromantia, eft ars nefanda execrabilis , qua diaboli malignique fpiritusaftuce fe cogifingenccs ab hominibus, ultro interim obediunt in eorum
aliter , uc repente quide longinquis adferant , aut ad remotiffima loca de* ferant nodu potiffimum eft deftinata , quia lucem fugiuntmaligni dsmones, umbrarumque funt miniftri ac tencbrarum. Nitrum, eft falfugo quxdam ex uriaarum congrc:
&
perniciemtantum& non
&
more.
ATdr,
eft
pyr, Ignis.
Narbafathar, eft flatus miners, aurichalcum. Nataron,natron, eft nitrum. NeUar, fitex corredo & claro vino corredum vinum rubeum, eft coagulatum clarum eft vinum
: :
gationibus in
fal
praeparaca.
Nitriales, funt res
omnes adurentes &
in
calcem
redigentes, utfal petrae vel nitrum, Sulphur, drc,
album. Nitrum, Baurach, Sal petrofum , nitrum quafi fal petrse cal. & ficcum in fecundo gradu. Eft nitrum res cognata fali & quae eft fpecies falis. Hinc fal Jucidum , fal Alexandrinum fal Andcrenae , fal nitrum unum & idem fiiiit, Fit vero nitrum ex coagulato humore. Noftra in medelis funt prseftantiora, quia mulco magisaperiunt & evocant humores; fed cum judicio illis utendum. Fit apud nos nitrum
, ,
Noboch, inftrumentum eft necromanticum. Nodi , funt articulorum tumores indurati. Noftoch, eft jaculum alicujus ftellx , vel potius ejus repurgationc dejedum quid in terram. Inve. nitur potiifimum Junio Julio & Auguftofuper la,
tos campos
fpongise,
vel in pratis
inftar fungi
magni vel
,
diverfismodis, in ftabulis, in ovilibus in antiquis ccenobiis , in areis multo ante fsculis tritis , in ru,
foraminofum quid, & leve, tendcns inful vum & ravum colorem , & ut coagulatum jus ta.dum contremifcit. Sunt qui per noftocb ceram intelligun: metaphorice. Ntâ , eft fecunda fpecies tereniabin aut man^ nse, rofeo colore, qualis in Hybernia cadere perhii*
betur.
pibusjcellariismuris. Jiuland.pagina 346. enumeracfex generanitro-
Nymphit,Cmt
Melufina.
fpirituales
homines ac mulieres
rum.
1.
vel corporci fpiritus aquas inhabitantes.qualis fuic
Armenum,
Arabath.
2.
3.
Aphricanum.
Nymphidica , metaphorice ventium in arce dici pofluut.
fpiritus
aquarum foU
4.
5.
Romanum.
itgyptiacum. Babilonicum. Arabes
O'
foli
.
'
prlmum
cclebravere.
Eft
& fextum OBriXum

rem
eft
purum aurum
in
fpadlceum colo-
arte calcinatum, aut pulveracum.
etiam nitrum
artificiale
flos parietis, feu petra;, vel flos falis.
faditium : ficut ipfe Coquitur hoc
Odorifera, funt medicamcnta, quse pcr fuum
odo-
fale, vel
aqua
,
falis.
rem bonum auc foetidum morbos expellunt. Oleum ardens, eft olcum tartari ad fummum gra*
Nitrum eft lapis falfus, id eft fulphur album. Nftrum AlexandrinHm, eft CJnis clavellacus. Tom. I.
dum corredum.
OleitMrerum, inomnibus fulphurearumeftY a QliHm
2$6

munis eft ut resfolvatur in aliquo liquore , adhibitis maccrationibus vel coftionibus , vcl dcliquio,
,
.-/
Oletm vUrieli MrHteatum , cft quod auro dulcotatum eft artificiosc. OleHm colcoiltarinum , eft olciiiii ex vitriolo rubcum. OlyrnpicM îritM eft aftrum in nomine , quod efficit ut umbram de fe pribeat. Operimeihiotim, eft minerarum fpiritus. Opiculadva funt medicamenta qui fluxus fti,
feu folo
habet
Solutio fi quid fcECiim poftea affunditur vini fpiricus , digcritur una , & abilrahitur icerum , idque repetitur , quoufque olcofa confiftencia pla,
feu
cum
aliis erc.
(atis
colatur quoad
ceat.
pant &obftruunt.
Oppodeltoch,?irice\Ci prjecipuum eftunguentum.
Stichplafler.
Oleum diflillatum , eft quod per diftillationcm cxtrahitur, idquc vcl afcenfu, vel dt-fccHfu , five infitum
fit,
citur fola diftilladonc

limile.
Ordo/eum,e(i apoftema parvumordco
tur aliis
combibirum. Combibicum onine eliInfitum vero etiam leccrnimodis.

five
:
Orexii, cft ardor a tartaro excitatus. OrganopeoticA, eft ars bellicorum intlrumentorunrj
inventrix.
Oleum flillatitium defcenforium
eft
quod dillilla-
tionc perdefcenfum etiicicur. Oleum per elixationem extrafium
& excoSum eft,
Oriifum,
cfl
aurum.
,
Orizeitmfoliatum
eft
aurum
in tcnuitTimas bra-
fteas malleo cufum Onz.eum prAcipitdtum, cft aurum in crocum redadum, adminiculo croci mercurii.
quod coqucndo cxtrahitur. Id fir, vel per elixationem in humorcauc perficcam flammam. Oletm ex afjatione fit per ficcam flammam cura
,
fuum
abfque ullo menftruo , ignco calori adi^.u.. û..~ ,.j., .^m.^, ..j colligetur hibita: olcum accendant quod quovis
res per
fe
.
Orobo, eft vitrum metallinum. OjfaparaMi, cft univerfale mcdicamentum in
modo.
rAfl"ationc,& 1- . c. cEtfitdup]iater.|^^^j^^^^^;^^_
I
..
podagra.
Obelchera, obelkara, eft Cucurbita. Ocob, o-ab, ocop Sal Armoniacum.
,
Onix
cft
gemma
reprxfentans candorem un-
Ochra ,Theopbra/iM
fimpliciterocfcraOT, enTe tcr-
guis: Indicanonnunquamignea,nigra, coinea,cingcntibus candidis venis , oculi modo intervenientibus
ram luteam defcribit , iitu divcrfa cnumerat geauii metallis nafnera, ciim inquit : In argenti quod profcil.coeruleum, pigmcnta, optima cuntur Atrivocatur co,quod ex Optimum eft. pric limus
&
&
DicunC , obliquis venis. lachryma arboris lapidefccre , & fieri. Quia igne concrcmatus mittit odorem , & variis
quorundam oculis
,
Onychem
apparet imprelfionibus
& formis.
C Nigras,
cum cum
I. i.
prcflum Cyri(âtuor haSi acute confidcramus OchrAtn ,
proximum marmorofum,
j.
AlbertHs Onichis fptcics facit
^ Rubicundas,&
( Albas.
in fubftan-
bemus fpccics
'
cx fodinis, & ad ripas, & "Lapi^dofa Laj

.
littora flu.
Qux omnes ciim fricentur , folvuntur

:
minum.
a. Eft pulvis,
tlt
& terra arida,

Chryfocolla.
hxrens
m lapidibus,
cceruleum,
}.
&
Eftterraficcafimplexadripas. marmorofa ex fo4. Eft vcl limofa&tcnax ad erodere, difaftringcre, medica, vis dinis. Eft illi fabrilis: rubrica fit adufta oehra cx Porro fipare. Fadlitia fit ex plumbo. Hac plurimum utuntur pifiorespro nativa.
Oecidens, e^zcctam. Occtdens ftella, eft fal armoniacus. Occidens , Mcrcurius , Saturnus , Hermaphrodihus, aquaviva, vifcofa, e^cOleAfolma, funt quar per dchquiumpartium fubtiliumoleofarum fecellerunt. Eofiunt modo ,quo magifteria liquorum, nifi quod magifterio totac res
tiam reprsfentantem unguis humani fimilitudinem. 0.r triftitiam & timores cxcitat melancholiam movet, excitat lices,& fomnia turbulenta, (^c. Ru land.pag. 554. ponit Onichis 0(So genera. Opalt, mater proprie eft India. Eft gemma pretiofa, utpote in qua carbunculi tcnuior appareac ignis & amethyfti fulgens purpura fmaragdi virens mare. Magnitudo ejus eft nucis avellanar. Sunt Opali certa vitia ,fi color ejus excat in Chryftallum, vel grandinem.autin heliotropii hcrba? florem, fi fal, aut fcabritia, aut aliaoculisoccurfantia
, ,
illi
infint.
Ophites, eft fpecics marmoris,
&
Ophites dicituri
tantum propter colorem

ferpentes.
quia colorc rcprifentat
lllafpecies lineis cinereis
folvancurin liquorcmqucmvis.hicvero duntaxat partes eflentiales intcrnae in pinguem fuccum recft autem praeparalidiis partibus cralTis. Necefle ex fe olcopo(tint,& dcflucre procedercut iouem magifteriomodo plerumque unde fitatcmreddere:
,
no
eft
grje.
& nigrantibus ,omnitanquam chelydri in colore ad oftium TanHujus fpecies eft Echitos qui vipereas habec
,
maculas.
Eft alia
etiam fpecies Ofhitis,mi^\s accedens ad
formam
Et
ferpentis, quia
fquammas haber.ut
ferpens.
maccrationc cotione, (^c. apparantur.aut etiam triafuccorum .extradorum,
rum, ut calcinatione
PHn. Hb.ê.c.j. docet Oploi' tem nomenaccepifleamaculislerpcntum.

eft cruftaceus lapis.
& fimilium.nifiquod extradum
fit
naturalc
cjufq;
ttnuitatis, ut facilc fincprolixa opcradiffluat. Oleumfrumenti, dupHciter paratur.
MoUe candidum,& c^ j..f:. ejus .:... ... 5 gcnera.| Et duofacit j^jg^^^ ^^^^^
Opilare, eft opcrire.
Oleum PaUftinum^, eft Oleumfixum eftquod e rcbus folatis & ad purum filtratis, per abftradionem crebram fpiritus cft revini potitlimu n , ad olcofam confiftentiam diluta, e appcUamus figerc hic daftum. Id cnim
,
,
Acetum.
Ops Metallum ,
0>-tf/, eft
eft
argentum vivum.
Olare, cft Vas. Orbis,

Oriz.a, eft rifum.
Tympanum.
Urina. SalUrins. Vitriolura.
Oz.eman,
eft
album ovorum.
tenuiconfiftcntia,aquofitacc abftrafta, vcl digefta. oleofufli & ftabilcm produccre. Ideo folvi filtrain liquorc rcs neccfl"e eft , ut cradis partibus
&
Orrns, cft Gallina.
Orogamo,
cft
Aurum.
cft
Oforor,ci\ opium.
tione fearceatis.tcnucs in humorcm deponantur, undc pcr taTem fixioncm reducuntur. Praxis com-
Oftruttum trantflantatum.
Angclica.
Othan, Meccurius Philofophorum.
Ovumy
Lib.
Ovnm,
'
I.
,
Seft. III.
cft
Subfea.
I.
,
cft lapis
benediftus.
,
OvHin
Philofophoritrn
feu
Hermetis
quod ovi
fbrma: Philofophicis operacionibus infervit.
^r' p / ^ |Eft Acetum. Oleum PalejhmnL>.i

'
/j;
nomine appellatur. Eft corpus metallicum lividum, terreum ponderofum parva participans albedine , multum habet de fubftantia terrea & ia
,
,
Pix Itijuida, eft Terebinthina. Pixari, eft pix. Plumbum, a Chymicis cribuitur Saturno & ejuS
,
Oz.y
ell
Acutu.Ti.
O^
eft
Arfenicum*
ftannum per lavationem vertitur. Quo patet ftannum efle perfedius plumbo. Plumbum plus habet de fubftantia fulphuris fixi ad compofitionem fuam,
Jupiter, id eft ftannum. In fumma, argentum vivum,malum groflûmmali faporis fcetidum debilis virtutis tanquam menftruofa mater initur i.
,
quam
PAndalilinm, paneritlum
pafa in cxcremitatibus digicorum.

,
vel
eft
apoftema
lufina,
PaUntina, Perfina, RegiOiE fuerunt,qualcs & Mclora.
&
Me-
fulphure marito leprofo

illc
Panntu, eft macula i nativitate orta. Pars cumparte , elt mafla ex auri & argenti partibusaiqualibus cimenrata & graduata.
Iârthenton , eft camomilla nobilior aut na, qua: etiam pyrolana fylvana dicitur s Paradri, funt mali Genii.
, auc livido : Saturninus frigidus nafcitur filius,cui nomen eft plumbum. Deficit illi puritas , fixatio , color ignitio.
&
Not^
cujufcunque coloris non reperitur in fodinis. Eftque plumbum , quod excO.^

quitur, triplex.
/-
quodplumbum purum
Roma"
Nigrum quod verum

.P'"";^"'"
$
eft
Panes,
eris
fatifcentes.
Sciliccc,
Panesy ex pyrite
& Cadmia
conflati.
\, ) deinde CinereUm V & Candidumi

nigro jam agitur
,
PîwM, Argenteus.
De plumbo
dicitur. Fic
rite.
a Graecis
-.
jUoau/SSo
ftt
Panum, seieorum
fpecies, tres funr.
& excoquitur ex galena

in
,
aut
ex py:
Paiu7n ex a:re foffili. Pater, eft Sulphur. Pater antejilium, Id eft interfedio patris. Eft
tyrion.
Plumbura elotum habetur

,
cinis
Sa->
contta ulcera inflammata
quibufdam offi& cancrum fcd
plumUim cremarum habet
&
&
mater Regis. Vide plura RttUndo pag.
efficaciores vires eloro:
Pater
faccharum Saturni ambobus. Figuli illo utuntur enim cremato plur imum ad pingenda vafa. Videas plura fi placet de plumbi generibus apud Rh-
'Paiias, eft
fquamma.
Pedagra,c{i Tartarus. Pegernus, id eft Peregrinus , eft Mercurius. Pelecanus , eft vas circulatorium , a figura Pe* licani peftus fuum roftro fodientis , pullos fuos refarcientis amplo vcntre fenfim in auguftius
collum vergente quod retortum & curvatum os rurfusin ventrem immictit. Hoc vas in fundo canalem , per quem liquor infunditur, habet qui infufo liquoreHermetico figillo occludicur, & ealori admovetur.
; ,
ad37o. Plumbum, dives. PUmbum, depauperatum. Plumbago , Galena molybdcna , feu lapis plumbarius , unde fiat plumbum unum & idem funCi Lapisplumbarius, veni plumbaria: , terra plumbaria , & materia unde fit plumbum rede dicitifl-. Habet eafdem vires cum plumbo loto,& plumbi
,
land. a/7<jg. 364.
recremento,& eodem modo lavatur & difterc aMolybdena. D/q/c. colore tantum non materia.
:
Pelicide, Pelude, eft
mel
COiflum.
Color enim facile mutari poteft in plumbagine diyerfis vaporibus e vifceribus terrje excitatis. Si
aliquod habebis difcrimen dic lapidem plumbarium mc)Iybdenam cum folum continet plumbum: e contra ctim plumbum & argentum continet , dic cfle galenam.
, ,
Penetratio, eft fubmerfio.
Pes lucufte, Pes brufte, eft alumen Jumeni. Petrajanguinaria, eft haematites. Phinlec, eft ferrum. Phiala, eft vas vitreum ex ventre in moduna fphcrz rocundo gracilem canalem in proceritatem emittens ; E jus ufus frequcns eft in coagulationibus
Dequibus ac eorum
variis fpeciebus
37<5.
videasplu-
& folutionibus.
Phibit, cft rapax.
ti Rul.ipag.^li.&Apag.
fpecies fluxus ex cooftro generaeft flos Jeris.
Phlotron
lus.
eft
dion
Pompheiix, Diofcor. conjungit pompholigon,fpo antifpodioui , I. Pompholix, eft cinis metallicus qui fit in fum-
&
,
Phrafmm
Phtyfts,
viride
tabes, alioqui Atropliiafereidem,nutrimenti ceflatioâut timore, aut nimia aviditate exiftcns.
micate aut parietibus fornacum , feu domnncularum ubi funt fornaces extindis favillis. Cinis di& ferc fecundiim diverfitatcm metallorum , & locum
in
quo fiat
Efficacior
enim
eft quse
cinerea
eft.
&
confumptio naturalium humorum corpbris proveniens ex ulcerepulmonis. rSubjefto, Phtyfts , differt ab HeRica < Genere,
Phtyfis
,
eft
fiat
ex pyrite,
quam ex plumbario
lapide. Inde me-
lior eft
omnibus Mifnenfium continens in fe argentumplumbun;)& a:s- Si in lateribus & fummis cameris eft pompholix, pars quse in fummitate depcndet eft pompholix, & diftert a fpodio candore
levitate e contra pars nigrior
,
I.
Subjedo , HfiBica
eft
C Accidente. morbus Cordis. Phtyfts
&
& ponderofior
irt
Puimonis. X. Genere: HeBica ^^YQhns, Phtyfis non. 5. Accidente, Heîeacd morbus generalis/tefpedu Cordis. Phtyfts fpecialis Pulmonis.
Pelos, eft Argilla, terra vimida.
eft fpodium- Diftert pomphoa fpodio , fpccie fola noH genere. iArabes duplicem faciunt Tutiam. 1. Nativam in mineris albam, viridem & citri* nam, repertam inlittoribns maris Indi^.
ima loca fe recipiens

lix
Pihm^ ,
zrei.
vel ptli caput
quo franguntur panes

contundere
2.
Faditiam,
in
fornacibus de qua hic*
.^r^^fj duplex habencSpodion.

I.
Pffare,e(i Colare. PiftareteH
De
radice cann tranfmarinx combufise.
Tom.
I.
.Qiio<i
258
,
Blbliothecx Chemicae Curiofe

aliquid
Ouodficexeboreverocombuao.Eft&exualiorum cx ort-.bus Elephanti, canum & Aa fieri ex auimaimm uiût au levitutem, cum debet
prokaamus
;
attenuator,^ vocantnf
feU
fpX a.SumXead
cboreulto,
rarefaft.lcs
.^;,//'oiiw,fitcxcauticulis ftipticis. SecunDiofcor.

,
......
.
antequam confirtac proleftatum . yehgncum,ve aercum, vel aqueum fufficuur.uc ita mediante liorum elemcntorum torma fiat pro*
leftatio
,
&
&
abfiftat
a terreis
fu* fixis vi levitatis fuae
dum
vel fluxus.
eodetri modo, Spodion fieri potcft ex plumbo fimiliselt Miiniaplumbo quofirexa:reCyrrio. in
Pfamos,
eft
arena.
PfncHs,
Pfinl-Js, ell
Cerufa.
,irel
coquitur. in officinis, ubi nluininimpUirimum

1.
Pfythos, eflfrigus.
incamePomph>lix, elt fuligo. qui coHig.tur iv.ctallum. ris ubi coquitur collicitur de argcnto. 2. Pompholtx , adliscrct parietibus , qiiaîdo arqux Lutea
?.
.
Pnmex, Samechi.vei Senech Arabic^

Vulcani.
-iMzaifir;-,.
_
lapis
Sunt dua: ejus fpecies,
rNiger, < &

CAlbus.
gentum aplumbofegrcgatur.
.
Niger dicitur
&
quando T Ou7collieitur ^ )
'
argentum a cupro
fe-
v m ^^/<' &
1
o. i..r..i.-
l'il"l'S
tophus , & hic priftantirtimus ^ ;. aptirtlmi __.;it:,: .j ^ônus, ad corpora i_ le^
viganda.
^'^^'onr 6. Qiia- in caminis

didunicoquitur.
n.
collizitur,ubi co.iib
canplumbum F
Albus
^
ell levis
^
fpongiofus
fciffilis:
non arenow
Candidapunliima. E!apideispanibustorrefaais,ciimsscoqui. '
r-
*"?XS!//v ./K y.
i
i/f//^r>w.
'
officintt nihilum album qiiod i

.
appellanr.
''"^'
"
Powphol-xXutia,
& fpodius,unum &

ferri.
idem
funt.
/'o/oM;/c, eitgummi. Po-fnigon , ea batitura
dentes, corrofa , ,in anah encheremate ,iii ,vel vel alio encnerciiiai.t -ihftractione , rlpnrk dentis abftradione in aqua argentum , fic calcem rcpercutiuntur q.um i.jn->-i j.iaiii t ,; o.,r ammoniaorr.mrinncomnnmiaut forti diflblutum cupro,fale regia (ofic aurum in aqua
clt flos aeriS. Prafis, Pra/imum Viride, quando corpora per aquas corro. Pr.cipttatio & in aqu.i fokita, vel aqu.T corro
,
Dicitur pumex lapis. ^^^^ lapidis iion propterraritatem : duritiem , propter ^ ^ nam rantatenoneu lapis , & degcnerat plane a lapidc,quia inuatat aquis:rcperiturautem Pumex ubi Alumen & Sulphur nafcitur. Creditur eiVc ter/-TiiTi /-I/.iiiri/ ',/-11110 roi-- /-*f-nnin^\ n Infulis, It-iiiilic exuitam in ram omnino ^-vMlV-am qui deinde aquis adfcrtur ufque ad Barchen civitatcm Lybis. Idco vocatur lapis de Barche. Pnrgator, Argenti. PuirefaiJio cii mifti refolutio per putredinem
^-^^Û^ ^^^.
,.
^ candidus.
i-oi
1
naturalem
cclfe eft
in
calidohumido.
Humorem enim
nc-
vincere terminans ficcum agente calore cum humido -^.-^-...^ , ^^~..^ externo faclo calor cognatus quo -- commilhs homo fcgrcgatus a fuo fubftantiali . & penpi.Tm rerv.it. confiltens coH 1 teus feorfim. Itaque Itaaue fi gcneiam Tiiam fuamfervat,
res putrefacienda huniore abundat
illo ipfo finitur,
,
comminuta
in
co iniedo prcEcipitatur: vivo repercutilutum, adhibito pauculo argento

tur
,
&
,
parum per folium lulphuris admixtum , arfuerit ut <tipoficum iucih-,iil ignem poiuuin vafc ad iqnem dnue chufo claufo valc idque difcedere & evaporare fulphur scntumvivum &
cui
fi
,
balnei calidam
Sin ipfa (c pcr .w -... .f/.- ^.^.
ritur,
ponitur ad digcrtionem fimi vel foris lc. adhibito calore humido-
humoris habet parum __ , aut . ^
nihil , te,.. .
fimile judicium nortlnr calx fubtilim.i arelinquetur: Scd quo magis corpora dilTol-
etiam
'
*
alirerto. vuntur,tantoetiammagisfubtiliufqiCalcinantur. t>

;
Prcfrnncum, *--crula. c\ 'mica
/'r/wcEfun? quibus res in quolibet jam certam Cenere eft fada, qux quia infunt, &
naturamfubftratam hlbent. ii^^.uavigeant
,
miftornm
fibi
& pmportionali humor.confpergitur. inque fijo vafe ad putrcfcendum loc^tur. P>*.ref.a,o , elt d.gcftio (ubftantiam re, ex vaporum retcnt.onecal.di cxtcrm acccir.o.Je, adrem prxltanciorcm 2encrandumdilfolvens,cft putrefaV> r loni proprium vetcrem naturam rerum confumere,novam introducere & nonnunquam producerc
frudum
altcrius gcneration.s. Spiritus eti;.m cor-
&
rni cdLiciDolUint Hxc Scd ftotclicis &nonprimaomniumintelliguntur.
principia al.a funt ab
cum An-
rofivi per
eam
dulcefcunt.
&
mitefcunt.
omnes co-
lores in alios
quanquam ill.s fint analoelen.entauea Princioiotam autem vircs tum in quoItaquc fu.nlantur. ccclcfti bus Dirtibus tum
in auovis'ocncre
prima
dammodo h.rc ad clemcnta acceduut, quodammoA A elientias. r s do ad

\fercurius,
immutantur item purum ab impuro, nnpuro fublidente dcorfum (eparattir. Fit vcro matcria m vafe collocata , vas in fimum ponitur, fimique calor ad tempus prsfixum confervatur.Satius autem eft vas in balneum roris collocari. ^ Ptmef^clto alia , eft an b.gens inter corrol.vam calcinationcm .& putrefaflionem ,& vocatur puphilofophi.ca : A quibufiibet notretaaio ficca 'ê" habet ncc fine ratione , ut (ublimatio fepara.
&
Trinciaia autcm funt tria,
Sal
(^Sulphur.
7rima tcmpcratura. 'proietlio clt pcr mcdicinam

,
clcmcntorum. codio, folutio c^c. Fit autem ^" aqua fhilofophorum ficca feu aceto acerrimo,
tio
.
fuper re
,
mutanda
ncc
clt aliiis rei, nifiSolis
&
Luna?.
proiea.im ciim repentino ingrciru

cxaltatio Convcnit
in fubfta.uia
ex mutatione
.enates, dicuntur fpiritus ignis
elementi&
cceli,
cum
fcrnicntatione,
quodrem
autem quod non fiat miftiliaaltepaulatim qua cum diêftione lcnta,

mutet
:
difVert
familiarcs diai,quafipenes nosnati. Pentacula , funt figna, dg.lla vel delineamcn-
violcntapcnctrarcntur "& ciafin accipiant ,fed ingre(Tus transfigumomento quafi in tione faaa , fermcntum, rer. Vocatur illa medicina, etiam non
fed tinaura.
incognitisaliquando literis & charaaeribus implicata , quz collo appenfa creduntur amalignis fpiritibus, & fafcino quovis prxferta mirandis
&
vaie.
Perdeti, funt rapa;
ProUUam , eft extraaio per attenuat.oncm parnatium fubtilium.ita ut rarefaaar inclinatione fui .bK|ue ferantur , turx , a cratftoribus in diverfum quibus confiftanc Itaque etiam ejufmodires, e
Perdoiiinw,
cit
parv^ & flavx. viuum ex herbis.
Periodu>,c[\ celfa, vcl mufculus vitx pulfus per univerfum corpus difcurrens.
PeHcedamm,
eft angelicafylveftris. Pilix.enii,
Lib.
T'///:^*^
,
I.
Se6t. III.
lcporum nafteria.
Subfe6t.
,
L
m
2jro
funt pili circi eaiidam
centes.
muris, herba pilofa^ ^^f^rô/rf , dicuntur qusvis pinguia, Pltmbtim Phiiofophorii, eft ex autimonio tradum* Potabiliu, quae per os hauriri polfunt
Filofella, eft auricula
Poiiiigrai elt tartarus finonia: vel glutinis albi.
plumbum: e contra cum plumbum

Cinec
,
ipluis colore , tanttim nnn ma Et color poteft facile r plumbagiue diverfis vaporibus e terr^ vifccr7bus excitatis. Si aliquod iiabebisdifcrimen dic lapi dem plumbarium moIybdenam,cum foUim continet
molybdena nati va
Diofcor.
dic efle galenam:
& argentum con-
Phantafmata, funt fpiritus fylveftrcs nondiaboliin defcrtis habicaiit, & circa littoramaris, ci cum hominibus imaginativisfxpirfime loquuntur,
,
Sedduplexcft
terrefaciunt aliquando
fuam originem ducunt cx

quales vivide
imaginationibus morcuis habent*
hominum
velcum
fpeciebus videaS plura Ruland. ipag. 372. ad paginam 576. fi placet. T^/umburn dives.
De quibus, & de divcrfis eorum
-T l
Fa<aitia;
^î^^^
&
Squd Paracelfim expofitione prima, quam facitin Evangelium D. Matt. cap. 14.
his lege latius
De
Pltimhum depauperatum. Peponax , eft Gummi.
Phtonttides
naturales dicuntur inimici
qui fefe
; ut citonia ranas, mures, araneabufones. &c. Phxrfix dicitur ignis quinta eflentia , item lapis ille Philofophorum celebratidimus. Phyfiog>iomia , dicitur ars iila quahom-inum propr-iecas atque natUra cognofcitur, a facie ufque ad pedus ut ex habitu de cujufque ingenio prompticudine judicium fiat.
mutuo per(cquuntur ad mortem

,
felis
ex ipfa Cadmia proflata follibus fit Cinis metallicus levilTimus fit etiam in fummitate fornacnm ^ aut parietibus,vel etiam domuncularum ab extral Si in horis fornacum eft , tum Cadmia eft capnitisl
,
Pompholix vera In oiEcinis vocctur nil album,nihili. Ex Cadmia infperfade induftria, vel
: ,
fi
in lateribus
pars
&
,
&: fummis cameris, eft pomphyjix ! qux infummitatedependetpompho]yx,econ,
tra pars qua; adhsret parietibus eft fpodion. adolefcentes diiigenter obfervare debent.
Illa
Arabes
Pttlpez.ia
vc\ pulpelxia
eft ftupor, attonitus
plexia
vel fyderatio.
duplicem faciunt Tutiam. I. Nativam in minerisj albam , viridem,
8c citri
Prafaginmj, eft pra;ccdens aliquod notabile fignurn rei fiituri hiftoriam, ex quo prophetia quan-
nam
2.
in littoribus
maris Indix, 1 afticiam in fornacibus de qua hic.

:
doque fumirur,
Prafervativa , funt medicamenta vitam a fuis inimicis & corrupcionibus dcfrndentia. PreJfortHtn , eft torcular initrumentum quo fpe,
,
Spodion fir, 1. E canns radice adufta.
cies conrufai exprimuntur

aftris
/Mw^y^/, dicuncur corpora fallacia nobis ab oculos pofica, de qnibus Paracelfui eodem
^
'
loco fuper Matthxum fcriius dilfcrit: dicuntur alias " Prumalia, Pruinum , eft prima tartari fpecies. Pruina feu prttna, dft ignis pcrficus. Pulfatiles yZxitrix vense dicuntur, forte proeumatica.
,
Exebore vero combufto. Ex ofTibus Elephanti, Canum j & aliorum aniV malium exufta eft hic fpodos ufque ad lcvitatem e^ offibus cum fieri deberet ex ebore ufto , Anrifpodium fit ex cauticulis ftipticis fecund. D/oy?. ^^'''^f & Marchafita idem fimt fecundum Grjc1. 3.
;
>
cos
& Arabes. Dicitur Pyntes, quja ex eo plurimHrn

,
igis excluditur
&
illo
utuntur milites ad inflam,
mandas bombardas: & ipfifsEpe fit colon

fpecie3.
dicitur/jri/cj
quod igneus
Reperiuntiir in Germ^nia: fodinis varic Pyritii

I.
Pufta , eft faniei digeftio , apure 6\&.3. Putredo , eft generationis materia prima
fticlius.
fed
nent
,
Pyrites argentei coloris, qus argentum contizs, modo folum argentum, modo folum xs^
&
Putrefanio
pro corruptione fumitur in altera-
modo argentum &
3:5
fimul
modo argencum &
dicuntur homunciones vel fubterranei quos etiam faculasaut fcintillas vocanr. Non natos efle perhibent , ncque habere parentes, fed non aliter ex corruptione terra; , quam ex equino fimo putrefado fcarabei , generari. Pyromantia , dicitur ars ex igne prxfaga, quum ignis aftra fe palam faciunc hominibus ut inde veti notitia prorumpat ejiis, quod quiritur ablato quovis dubio , vel fufpicione. Exemplo fit quod de buxofertur, & foliis ejus in ignem projedis.fingulis eorum de quibus habecur fufpicio, nominibus
,
*'onem. Pygmei
plumbum nigrum , modopIurametaIla,modo omnino fterilis repcritur. Pyrites autem ilie videtuc plus argenti vivi habere reliquis fpeciebus. 2. Pyntes, fere aurei coloris , eft proprie vyrittsl
cognati priori.
3.
fpiritus,
& pyrites iris fpecies ceris,

ta fequens fpecies.
Pyrites prorfus aureis coloris, plus videtur habcre fulphuris : cui nonnunquam admifcetur quar-
'Pyrites,
colore fimilisgalense, fed prorfus ma-^
tcria differr.
Coquitur ex eo autem
&
argentum
infcriptis, crepitare fontis foliculum
& exilire per-
Reichenfteinii fubtilis admodum , plus auri , minus continet argenti , vel aurum folum : Sed Raurifi plus continet argenti
&
reperitur
magna copia
hibetur. Nonaliter de futuris
conjedura multo-
minus
5.
auri.
rum
fimul, fieri polfe pucanr. Aliudeft.

,
folum operatur in prarparatiouem rerum naturalium ignis adminiculo,fed medio, ac potiflimo inftrumento potius. Pyrala fylvana , vidc parthenion. PLumbago , Gaiena, Molybdena j unum & idem funr, feulapis plumbarius, unde fiatplumbum. Lapis piumbarius vena plumbaria terra plumbaria
Pyrothechnia
\\xc
, ,
, cineracei coloris , fubtilis admoduna repcritur Reichcnfteinii, admifcetur prscedenti fpeciei ut ex illa poflit etiam excoqui aurum-
Pyrites
&
Scd
hsec fpecies
paulo diverfo
,
modo reperitur
At-
denbergi in Silefta
unde conflatur aurum
&
argen-,
tum,
C. Pyrites coloris ferrei, per fe fert fpeciem mafi fs ferres, reperitur infodinis ferrariis quibufdam.
& materia, unde fit plumbum refte dicitur. Habec etiameafdem vires cum plumboIoto,& recremento plunibi
,
non
in
omnibus.
Pyrites habet infigncm
vim
difcUtieridi
abfterSc
&
eodem modo
I.
lavatur
&
differt
gendi4..& excalefacicndi.
f'
Quctmodo urendus
Tom.
lavaad^
160
ritti
Bibliothecx Chemicse Curlofge

firmamento vero minorem , & Idco mediutn gldbum dici, mediamque regionem itheream elenicn* tarum. Ex quibus duobus parentibus genefatuc omnis fccrus naturac elementaris, fub complexione
vel calida
lavaridus pro medicina docet Diofcor ///-.s.f-S^.plude variis/yra videas iti Rttl p'<g- 39]- ^d pag. 596.
geneiibiis.
j^yrites
ctiam
eft
parens fiiccornm
7.
6. \iag.
iiJ.Py^'>'
vites
'
metalloruih variorum
fertilis lo.pag.
?97-
cum
ficco per fe
vcl ficco refoluto
auE
ritim e quibus ignis elicitur

geiitei
gener. pa^- 397. Ar-
coions.
,
8.p<n. 59S
catinus coniformJs ) eft vas metallicum, in modum pyramidis excavatum, ut pars jus fuperiorlata: iiui.-iior autem in acutum ver-
Pytams
( aliis
gens pro liquatis mineralibus in regulum formandis
accommodari
polTlt.
Q
QVandros
tapis eft feu gemma , quse repcrltur incerebro & capire vulturis coloris caiicontra nocireplet mamillas lade , qux didi: dicitur. valere cafus vos Quanli eO plumbum j^^Mr. eft petra fcilis. iJttartaiio, eii- feparatio auri & argenti invicem commiftorum , qox ideo difta quarcatio, quod mij
&
per fe , vel cum humidc coagulato Hinc fituc farpilTime frigida multa judi* centur ex oculo vel manifelVo quae cahda func in occulo. Exemplo fic nobis cryltallus apparentia frigidus & ficcus, in occulto centroquc fus naturas tamen humidus eft , quia nihil aliud quam humidum coagnlatum. Item petroleum , quod natura fua ficcum eft refolutum non perinde ut apparet oculo humidum. Proindenonparvi refert phyfico probe cognofcere naturam & complexionem rerum cum ex fuisparentibus , tum ab externis aC' cidentibus in compofitionc acquifitis. Haee etiam in artificialibus folutionibus Ht congclationibus immutari folenr. In fumma tam vaftus eft graduum
fub frigida
,
cum humido
in qualitatibus labyrinthus
fallacia
ut
non
fine
maxima
dmx
<:x
auro
&
geiiti,u Inijus
argento tantum tres partes fmt ad
fit
addendum
unam,
ar-
illas
fianc-
que omiiinoquatuor.
Quinta efjhma , eft myftcrium ad stherea: natur.T paricatem vircfqae prjeftantiffimasexaltatumSolet appeilari cotUin,
purilfM.a,
&
cocleltis fubltantia.in
qua
&
finceriiTima craiTis
hiret,
&
radix fub-
vel raftancialis. tanquamelfet defluviumicheris, dius firmamenti, voce Creacoris per ima difpcrfus,
animrque mundance iTnoykm}*.

Qiunta efientia veêtabihnm eft quae ex vegetabilibus eorumquepartibusextrahitur. Fit haec potiirmium ex fucco extrafto.Primas obtinet hic quinta elVcntia vini, quam Mercurium vcgetabilcmnominat LuUius: Alii aqua primi eiuis, coelum &
,
clavem Philoôphorum vocant Qiiinta effemia animahm/i eft qua: extrahitur ex parnbus animalium, ratione miftionis naturalis, & vegetabilis Itaque praxis parum diflfert a vegeta>
quantumvis exercitatus , hacviatranfire , valeat ad fcopum verum recuperandat fanitatis in medicina. Qiiodetiam a fuis tradationibus deprehendicur uc quod hoc loco fit afhrmatum alio ncgetur apertiffime. Tum demum ad facram diftin_ . r r dionis anchoram eis canquam ad afylum contugiendum , quibus fuum delirium demonftrabitur. Q.uapropcer fcElicilTimum phyfici ac mcdici judicandum eft ingenium quod a confufione pliyfica, infallanoveric in fpagyricam rcrum unionem bilem femitam defleftcrc. Ha6tenus de qualitatibus di<aum uc videat Leaor aliam eiTe de his Paracelfi mencem & infidelium vel Graecorum oplnionem. Quartatio , dicitur fummum examen auri , hac via videlicet uc argenti partes nov^m ad iinam auri commifceantur liquatione per ignem. Deinceps aqua ftygia vel forti refolvantur ambo fimul. Argentum totum in aquam confluit auro folo fub,
.
fidcntc pulveris infiar

loris.
fpadicei nigricantifque go-
bilium apparatu. Qînta effentta mineralinm , eft quae ex mineralibus conhcirur. Excellunthisquintx eflentias mctallorum&gemtnarutn,
.^*^<
f/7^/rf,
dicitur fpiritualis materiaquar-
dam
aliis
corpoialiter ex
omnibus herbis
plantis
&
quibufcunque rebus vitam habcntibus tradla,
Qj
Q^
bricum
hvit
,
efl
Arfenicum.
el>
&
,
Qutbrtth,
Sulphur.
Quixnos !d eit vena terrae. Cuperofum. Qutrinifanî plaga , motbus dcfcr. a Para. tom.
i. Pap. i-y.
Pit.ilitat
Hadenus
funt
,
dicitur complexio calida vel frigida. quatuor qualitates ore omnium pr^dicat^
,
quatuor elementis adignatSE, cum nihil minus quam elemenu fint , nec ifta qualitates , at folum quod ex eiementis generatur, omne, hoc cft,
&
aut frigidum
fc
aut calidum
Si frigidum
habct in
quandam ingcnitam & individuam humiditatem, undc ubicunque humidum, ibietiamfrigidum

oportec
,
fubtilitatis adduda,feparationem ab omnibus elementis & impuritatibus item vires & virtutes omnifque medicina incorruptibilis, in quibufcunque rebus dclitefcens. Dicitur aliasrerum fo;ma fpecifica, quac fi a fpecie removeatur , ad fuum genus accedit altiufque progreditur donec in centro quicfcat, Quod his tribus charaftcribus elegantilTime denotatur a Paracelfo. 1. 4- 0. Hoc cft per ad jcdionem confufionis & impariratis impuritatifque elemcntorumquatuor, pervenitur ad duplaram quintam eflentiam in decadc fub unione creata quiefcentem Qutntumc\\c cujuslibet elementi per fe folum, eft animal ex eo folo produdum.
,
&ad lummum gradum
cfle
non
alitcr
de calido
&
ficco judicau-
R.
nec ficri , dum. Nam calidum humiauc poreft ut frigidum fic ficcum , fic difpo<iAres ex func dum. Ifti complexiones nence natura ut uterque parens elementum ignis fperma ficcum aerem habcat. mafciilus calidus
ficcitas ineft caliditati foli
,
RAgadis,
funt nola: vel apoftcmata
pudcndo-
rum. Rana , eft apoftema fub lingua, Rahira, Radira, cft ftannum
Rabtel, Rolie/, eft faiiguis draconis.
menftruofum femen Tcrra vero etiam conjunda fimul ifta ut , poffideat aquam, videmus aquam fux terra: , & globulum unum efficere minimum non fecus atque aerem igni fuo femper comiauum, fphsram unam, illa majorem.
frigida
mater
Rachi, velRaco eft Mcrcuritis. Racri, Ranac , eft Sal armoniacus, Rarnigt , id elt Ramigiri , Colophonia.
Ramag,
eft Cinis.
,
'R.ajar vel Raftis
eft
Stannum.
Raflot^
, ,
, ,
Lib.
Raflol
,
,
I.
Seb. III.
Quod
fi
SubfcA.
minus quam debec
,
I.
,
261
qui affcruncur b
,
Rafoti
eii
eft
S,
eolor talium paftillorum
Ranul
Sil
.
Bjz.antio
rubricae refpondct ,
Rafaheti,RHfatagi eft xs uftlim. Renlgar , eft auripigmeiKum rubeum.

RechtiftSk
caufa forfitan cft

partillos
quod cum
,
cerra diiuicur
ut in
Marmor.
,
Keceftaculmn
lantcs
eft
vas
amplum
& globofum diflil
humores recipiens. Sed recepcaculum pro
cogacur, nonnihil mucatur. Deinde jana profundius foditur & ita minus calore aduritur. Turci magni xftimant ad peftcm curandam taies paftillos. Arabes glebam Armeniacam qua: noa
,
(1 rcs vaporofe, rei diftillands ratione variac. fpiricuales diflblvuntur amplum elTe flatulenta: ,
Nam
multumtcrrz
tur.
figillatse diflimilis eft.nifi
quodAr-
&
meniacsE terrx figillum nufquam impreflbm legapaftillos
debet.- alioquin a fpirituum vi
magna magno bom,
bo , ac crepitu , nec fine adftamis periculo,rumpitur , atque in fruftra di(Tilir. Si vero rcs calids tenuefque tuerint, collo longo formatum effe debct.
Si
pica
Utrum haec tcrra fit tandem fignaca redada in cum literis Turcicis an fic rubrica fynodilaca, an cerra Lemnia, an Armenia, non
,
autem
res
medii
fuerint,
medium receptaculum
requiritur.
magni refert , cum eafdem vires omnium calium habeac: Byz.antii inquirenda eflec an e Lemno, an ex Armenia, an e Synope in Thraciam deportaretur.
Recrementa ferri , finder. Rel rebhs, eft acetofum, eft gradatio , qua res candefadae in RefiinUio liquore exalcance reftinguuncur acque ica ad nobilicatcm perveniunt in eo genere optimorum , hic cflprimus & principalis finis inventi reltindionis. Retorta , eft vas globofum , cujus collum paulatim a vencrc procedic , ac fenfim in oblongum canalcm refluxum tranfit.
,
Nati- jSyrtepica
vafofi
filis.
^ Terra Lemnia
Nativa
in fodinis
calore ter.
tA autfolis
adujla
MetttmoT'
phofs egrea , ars a natura fnger^
didicit
,
uiegeneran-
|(0.
f
Rejo/uiioper medicinarru, eft cum commifta vioquancililenter feparantur.adjedo refolvente,
ex
&
Germanica
ochra ruhri-
bec mirturae parcem fcgregante.

,
Eam autem rem e
ex
,
Naiiva ad
îumina ca
lore /o/is
cav* colore
Gebro medicinamnominamus, quanquam etfi liquida fic dici queac aqua folvens. Fic autem perinde ac in ladis per coagulum acecum vel fimilia feceflu. Icaque & empyriafis opus ipfum poterac appellari. In nonnuliis vicinum eft coagulationi
ochra
fnon ut exiî'
mat (^
k
fcribi$
aut terra exu/ia
&
ex rubrtca ochram,
1
1
degeneran- \
te
qu2 una crebro fic.

Raparum radices, func flammula: radiccs perfc cancum flos & flammula.
Reverberatio
,
<jUCum
Nam
nimium-,
adnritur
fit tl/a
>
corpora igne vivo reverberance , & repercucience in calccm fubtiliorem reducens; Eftque claufa vcl aperca.
eft ignitio
,
in'
durata.
Fanitiafabrilis, ût vis fiililibus.
(
fit
^
jufia artein Rt-
ex ochra
Reverberatio claufa, eft
quando corpora rever-
beranda
in furno rcverberii claufo calcinancur.Hac reverberatione ignisgradus ad amuflim adminiftrari polTunc , uc calor incendi & remicti poflic , quod in vulgaribus non accedir. R^verberatio aperta , eft quando materia in ver-
Incorporatum.
RelelleumcR. triplcx,< Innacum
( & Momentaneum. Incorporata , funt omniaMercurialia.videlicet Mercurius per fc , Mercurius fulphuris , Mcr1.
beracorio fijmo omnibus foraminibus apercis calcinatur. Hsc reverberatio valde vehemens eft , Mtimur ca in corporibus duris , pertinacibus rj:-
curius falium.
2.
&
Innata
,
funt tribus, Confolidativa
Mundifi,
&
cativa
Confortaciva,
cft
eft
folvendis.
REX.
Rinar, Robes ,
eft
limatura. Riatt,
idem
$. Momentanea , Relolleum , Mors improvifu relolleum , cum tindura Fara. iqi. pag.
enim
velociftima
eft
acetum.
Ranarum fperma
in diftillacione folis
praeparatur
,
Ron
cft libra.
reducendo fperma deinde diftillacione per alem,
.ô/*,
Rota
eftTarcarum, Rotingemus , eft Colophonia.
bicum, Para. 879.

tii.
.ô^, eft fuccus infpillatus.
Rubeurn , Aurum falfum. Cuprum tindum. Rutabulum, veiyhctu, eft baculus ferreus longus in altera parte cochlear, in altera radulam habens, docimafticisoperationibus inferviens. Rubrtca/ynepica,qua.m volunt dici lepinum Grscismagram, velmogan. Latinis fynopidam. Diof. cligit eam qux gravis , dcnfa jecinoris colore, non calculofa, fibi concolor & copiofe cum diluitur ,
, ,
Reverherata , fecundi func gradus. Calcinata ter* Sublimata quarti gradus Para. 890. Rea/gar , ex proprio fignificato , fumus cft minc-
ralium,t'ed methaphorice fumptum eft in humano corpore viciofa natura ex qua nafcuntur potidimum ulcera, eftque quadrupiex juxca numerum elemencorum: uc realgar aquac fpuina natansfuper aquas: reaigar cerrx arfenicum: realgaraeris cere,
niabin
: & realgar ignis conjundio facurnina. Rabeboja radix flammulz majoris,

,
fe diffiindcns.Interdum a ByTjnmio afferuncurpaftil-
^<r^
excremencum
,
alvi. Rebis,
lapts rebis
sli
coloris fere fulvi, licteris Turcicis fignaci , quos materialifts cerram figillacam appellanc. Olim terli
Capillus.
Rebtis-vero
eft
ra lemnia imagine
Caprx fignabatur , quia
illi
adfi
Rebifola, eft
,
arcanum
ulcima rerum matcria. urina: ad idericiam
quat
mifcebatur fanguis hircinus. LemnM , Infula in qua fodiebatur illa terra , fubjicicuir Turco, quare facile Bit.amiHm poriari polfit
coquacur ac dcfpumetur , optime pofl criduura

Rebona
,
quiefcens lapillos rebi folos edit.

idera
quod mumia.
Redtif,
,,
262
^fif ,
eff piilvis
,
Bibliothecae^
qiio calcinata metalla
Chemicae Curiofx
lignum
poffu
,
, & miregulum neralia liquantur, icerum in metallinura
& ira fortiter
adhxrct ligno , ut
avelli
non
nifi
abfcindatur, Reperitiir ad naves tabulis
redeuncia. Relolletm
fortiter atfixa,undecolligipoteftmare efle parriam

,
eft
virtus ex complexione ,ut

in calido
in hy-
periconc primavirtus eft , Accidentalis vero cherionia & occulta , in eo quod Vermibus adverfetur atque corruptioni. Regale, cimentum eft quo repurgatur aurum.
,
&
curativo.
ejus.Gemma eft magnitudine falis. Sofi apud Chaidxos ait Sagdam vulgo reperiri. plinius dicit in
Samothracia fpeciem ejus
gemms
cfle
nigram
li-
gno fimilem
Sagimen
Salebrot
,
fine
pondcre.
T cn r } E^ ^^1 acutum.
1
vitri, eft fal vitri, vel fal alkali.
Refiyia, diciturpix fl.iva , & pulchra. Reftna ainri , eft crocus cx auro tradus.
SaUambrot,
Saiefar
,
Refina
pi>ii
id eft
abietis.
cft
crocus hortulanus.
,
Re/ttra terr ,c(i ihl^hnr.
Saija
eft Argilla. eft lal
Ufublimatum redaftum. quorem, balfamum vel oleum dicuntur medicanienta fluxiones Repercttjffua
Re/ina terr^potabilis, eft fulphur
, ,
m
.
Salfedo mticrum
petr^.
retrorfum agentia.
Reverberatoriuin, furnus eft.in
^
quo per flammam
materialia calcinantur.
RillHs
,
quod inftrumentum aurifabrorum , efFundunt liquata metaUa in formas oblongas.

eil
m
.
Sai, HaiGrxce , iJPHeiech Arabice ; eft falfugo, vel muria falis, ex fale refoluto frigore vel humidicate cclls. Vel eft principium terreum cum virtuce terminante & coagulante, & fic etiam confervante, Itaque & naturx proximum eft & facile cum ea confpirat.
, ,
Rofca
eft
idem quod
tiigro
,
erefypelas.
Rubedo de
id eft, de taico nigro.
Sd rmtaliorum , eft lapis philofophorum. Salaiabrot , eft nitrum atrum. Salaihus, cft Borax. Sal atocaph, eft Sal armoniacus.Salaikali , eft fal vitri , Cali , Amaritudinis
Oleum
Philofophorum.Spiritus.
fal
SAgani
funt fpiritus quatuor elementorunn.

,
Salamandri funt fpiricus ignem inhabitantes, vel ignei homines. 5^WV)r,idemquod Salamandri , homines quos influentia fulfentat , & ex elemento ignis nutriuntur. Uc fuit illageniilis mulier nomine Zifer.qua:
Sal amarum, Alcali

Sal armoniacus,eil
fal
&
nitri.
fal
faparicius, vel dcfolTumjvel
de Arabia. Sai atrum ,feu Thaber idem. Sal armoniacum, Compoficum

,
eft
ex urina
& fu,
ignem conjiciens ftatim atque infirmabatur, reHciebacur & convalefcebat, in eo fedens gaudenfque, tanquam in aliquo balneo. Sal alnininofHin id eft ex alumine plumofo trafefe in
,
ligine.
Sai de Hiingaria , eft fal nitri. Sal ex herbarum, Sal panum , cinere fadus
fal akali.
eft
^m.
Sal anathron , cft Sal cryfluUinnm , decoquicur.
Sal eolcotharinum
,
Sal gemma,
fal
->.
eft fal
ex ufnea lapidea traftum. quod cx urina hommis

_
.
eft
quod ex colcochare
vitrioli
fafium
eft in alcali-
Sal congelatum nafcitur in thermis. Fontibus aquis mcdicatis. Sal enixnm , id eft refolutum.
&
SaUena, fpccies
eft falis pettse.
Salmercurti, dicicur fpiritusvini,qui inebnat. Salpetn, eftquodinteftitudinibus ccilarum nafcitur in conos oblongos , ex calce refoluta , vel ex
....
Sai adrom, t Sai mctaliicus, C.Idem. Sal Hungartcus , \ Sal lucidim , Sai marinus , idem. Sa/ Grtcum eft alumen de alap. Sal Indicum , a loco dicitur, Sal indicuseft Mercurius, folvendo & coagulando. Salfaîtium , eft id quod coquitur vel arte ftc,
&
eft
I.
duplex.
Diofc. prsedicat id
Marinum
quod
fit
candi-
dum, ^quale ,denfum & epatre Cypriacum, ê.

Fit lioc lal
fpuma
falis.
aqua arctans.
,
marinum
ftagnis complecis
marinis
Sal nitrum ex terra decoquitur

diuti(Time
in
aquam urma
,
conjeda
eft
ut in caulis
ovium
ftabulis
aquis exficcacis fole ardenciffimo , quafi coftione quadaai & imbre feu aquis dulcibus admiftis. Nul-
aliorum animalium. Salpraatcum , int ex mixtura falis petras cum fale armoniaco partibus ^qualibus in oila figulina non
equorum, boum
&
vitreata , filo in cclla vinaria fufpenfa , reiolutione penetrat fal extrinfecus , adhaerens ollx , quod lingulis dcnis vel duodenis diebus
inftar pruinx.
abradendum
eft
Salfcifum.ku entali,& aiumenfci(Tum,idem funt. Sal refolutiim exterrtum , eft quando quis aliquid
lum cnim fal fit fine aqua dulci , ut vult Plin. iib. 1. Admifcent (alfis aquis dulces aquas parantcs fal ut abluant vehementiam acrimonia: , ut adhuc fieri nonnullis locis Hifjiania Si Gallii fertur, & fic fic & exficcatur in lacu Tarentino , & in5fj/ia, in lacu Cocanico. 2- Quod coquitur arte , ex muria nativa fontium , ficuti jam coquitur fal Hallis in Saxonta , in
cap. 106.
,
aliis locis
tum Thuringise
tum
Saxonia?.
Unum
comcdensfal
dcntur.
Sa/iz. ,fultz.
efle exiftimat
omniaque faliaCbivi-
ria falis
vel Selenipum,eft falfugo vel mucx fale refoluto frigore , vel humiditate
,
penuarii vel
fierifoler.
cellar vinaria:.
,
Sahon.velSabena
Sadir
,
eft
Sapo, lixivium unde fapo
eft fcoria:
falis.
Saf.ttum, cft fpecies

,
Sa^da veifaodo, co\ons

trahic paleas Sc^fila
,
pratfii
ut Gagates at;
magnes ferrum
ita
fagda
vero alterum fuperat bonicate , ratione murix. \Jt videmus in Marchia: quodam loco. In regionibus prope L^fhonam, ad mare magoa^funt paludes, muU tis in locis ftagnantcs aqua marina: in illis fit tale fal marinum lacuftread Iittora,relabentibusfludibus operante fole qui coquit iftam aquam marinam in fal , quod incolx mox certo artificio , fadis qua(i ciftulis colligunt, ne iterum auferatur redeuntibus fludibus ,&: littore magnis cumulis coacervant , ubi magis magifque fole ficco excoquitur & fiunt fruftra ejus immenf magaicadinis,tanquam
,
forent
, ,,
Lib.
,
I.
Sect. III.
purea,
Subfed. L
& repericur in
, ,
^^3
forent aliimen aut glacies ipfa flurrinum , fed coloris func fubpallidi aut nigri , auc viridis. Hoc fai deindc navibiisaufercurad varias nacioncs mari-
nas,& certo
,
arciiicio tcritur.uc fianc
tanquam arena
grandis , cum quo faliuntur pifces. Ilkid fal lacuitre iterum cottum , fic optimum Sal & candidif-
fimum. Addic Diofc.
modum urendi falem, tum foffilem, quod fal uftum fakaculum & cotutum faditium: (alis , Mencionem eciam fecic fpumx dicunt. lam qus illi nihil aliud eft quam fpuitiofi maris lanugo, {\ve ramencumin petrisexilibus ,quod locis maricimis reperitur in littore, quod alluit mare, coagulatum quiddam eft faporern habens faliS; 8c odorem marinum virofum ( alias; fpumam falis &
, ,
,
eifdem metalhs, in quibug auripigmencum nucivum ell fpecics auripigmenci. illi per omnia fimilis odore & fubftantia , & viri-^ bus ; prxter colorem quod rufflim cft & confeatic colore cinnabri, P/in. dicic arfenicum ex eadi-m effe materia qua fandaraca: per arfenicurn intelligt tis auripigmtntum.Licet Cliymift^ difcernere Uudent, arfenicum hoc auripigmcntum , & fandaracam i unum & idcm funt. Et fiunt ex fulphure & argento vivo debili anatura. Infumma , Sandaraca ett tecra metallica rubea feu purpurea , feu ignea redo, ,
lens fulphuris virus.

I.
Satidarachx
quatuor
Sandararha nativa , Faditia Vicruvli, vel Sandix Grarcorum
alcyonium vocant. ) Aliud genus ex aquis maris fponte nafcitur , fpuma in excremis lictoribus , &c (copulis rclicta. Hic omnis rore denfacur, & acrior
,
funt fpecies.
Imperfede codta. Nariva cum auripigniento mixta.
eft
qui in fcopulis
rirpericur.2yjV<(s(?-i
incerprcs defal
finic
hocelfe
,
fpumam
falis
quod cum homines
aquisdulces adiiiifceant , quibus vehemcnciam acrimoni^ abluanc.Noca eciam quod falis fiint infinica: fpecies fi loca , patriam , colo-
confciunt
falfis
rem,mineram.qu3litatem,&alia confiderare I. Sal Cappadoetim

Sal panis
,
velis.
Porro quia refina illa Juniperi.Sandarax, & vernix dicitur apud Arabes unus error alterum traxit quidam indodi vernicem quo utuntur pidorcs &artifices,quod fitexoleo & gummi, habuere pro vera fandaracha metallica. Scd in noilris of* ficinis non habetur Sandaracha mecallica hodier^
; ;
no
die.
(
OIus agrefte
rubea, Paulus Philofophicus,
re
Sat
rnajfe
Unum & idem funt.

quod generatur
mari mor-
Sandix
Sal,
< Terra
(
Sal nfiiali^ Stil cornmiin^

1
Auripigmentum rubeum. eft unum ex tribus primis quod corpora

,
SalSodornifycil fal
in
too, ubi aqna cft amara.Dicitur Sal Sodoma, a montibusmari adjacentibus, hoc fal videtureHe Ipecies fpuma; maris ,vel falis concreti. ;. Aliacft fpecies falis ,qu2 dicitur Sal alkali,
vel rt/i^/,quodfad:itiumeft
rum conjungit, Samen, eft hordeum

Sttne
,
vel
ordeum.
Solaciim, Idcm. Sanguinea, Sal nicri

Sanguifuca
,
eft filtrum.
,
,&
vel ufnsn
Eft
quod volunt
,
fieri
de herba Kali, combuftione hetbae

fit
Sanguis duorum fratrum
eft
fanguis draconis i
vena
terra:.
anthillidis in fovea.
lucidinum nomine nitrum , icfal AUxaridrinmn &!. fal ^nderoru brurach, aphronitrum, ijam nitrum fpecies eft falis. Solisfios ^lofanthos , a mare videtur habere, eft quasdam efBorefcentia maris , & emittit hoc mare medicamentum alio fub nomine habetur in offici' nis , nempe dicitur fperma vel femen Ceti , vel balena: , feu ambar fubalbidum. Saxones vocant WalrahD, ( cito auxilium Jalias, ( cito auxilians) Baldraht. Forfan ab eftedu in nonnuUis morbis. Veteres non fecerant mentionem fpermatis Ceti
&
fal
Sanguis howinis rj5?,Sulphur,Mercnrius Solis. Sanguii humani arcanum. lib. J. de nacura rerum
pag.iî. Sanguis humani prparatio,lih.de perficaria,^.^^^. Sanguinis tnagiJiertHm , in Aichidoxis^^^.ijj.

Saturni crocus ; proprie Minium eft. Sapphyrnilapis, eft lapisaureis punftis collucens, ciijus aliac fpecies funt carrulese, alix mixca purpura. Optimae apud Medos. Qui coloris cyanei funE marcs Sapphyri aeftimancur efle Orienralem & Judaicam elfe opcimam pra?dicanc , & hujus fpecies aliaeft coloris perfpicui coeli ferenati, in qua vincatquafi flavus color: alia fpecies habet nubes obfcuras, adrubedinemdeclinantes; alia nubeculas habete contra albas. SapphyrM , dicitur reddere hominem caftum , pium,ftabilcm. Ucimur Sapphyro in corde confortando & in corpore interiore refrigerando: fecun* dum carmen
,
fed floris
falis
& idem eft.

, ,
coloris crocei
Reperiturin ipfo m.ari & fuprapetra in Nilo, aut lateritii , kd ut deponat rubo,
rem
&
fiat
candidum , purgatur.
Tenuiflima favilla
,
&c
Flos
falis
duplex
eit.
Corporis ardorem refrigerat interiorem->
Salnapt^, Petroleum. Salntminis eftfal gemmje. Sal panis , eft commu- f Sal ufuale ne non prsparatum ,lSaImalls. Sal vitri Sagimen eft vitri. Sal Sapientum eft armoniacus , fal penfum. Sal rubeum India, eft nitrum rubeum. Sal tartari eft album calcinatum tartarum. Sal tripoiinus Sal Syrus , Sal thabor , > Idena* Sal mctallinum Sal grandinofum , SaiidarAea nativa , Metallicum eft , & cerra pur,
,
Sapphyrui
Sarajf
,
(^ CypriA languida Votafaeitt
efl gypfa.
Sarca
Sayrfa
^ >
eft
Ferrum,
Sarra,
Sarfar, etiam eft ferrum. fardinus lapis dicitur Sarda gernma , (\ux
&
&
Bunc Darneolus vocatur , tefte PUn. lib. jy. cap, 7. olim fiebant vafa potoria; nomen cum Sardonyche commutavjt Nomen habet a Sardibus ubi primum reperta laudatKTima tamen in Saxicordein
:
abylonia. Âlbcrtus fardam acuere ing?nium prsdicat , reddere homines litos , quia purgat faii-
guinem ,
&
bonos
fpiritus
procreac Rul, e PHf.

lib.n.
264
til>.

numerat î^.
,
37. cap. 6.
42}. Sardit 2;, fpecies.

,
reflcduntur.
fpecuiatio
habet fpecicm unguis humani impolitus manibus in fuperioribus parcibus apparet onys , in altera parte farda.
5*jr^cr-v,ruborpellucidiis
,
& agnata tidcs-
Sunt quidem phantafia, imaginatio, Sunt ttiam & prxcipue
Santrnus
Sarnicttin
clt
plumbum.
S<tfw,eil Draconis.
a Lacinis Lacertus vel Lacerta , multarum Incer quas pulchcrrima viridis canefl: fpecierum dicance vencre prope dumeca, & fepes , quarum in vencre dilfe6to arundine reperiti.r gemmaSaurices, qujE dicicur concra venena valerc, nunc novo expeSiiura,
:
quacuor lili principes articuli tncies noftrsc fidei ChrilHanx, utiBaptifmus,vcra fidcs in ChriOo Jefu Sumptio Sacramenti Ccena; Domini , & Charitas in proximum, qua; fidci friidus maturos cxhibet.Per quar omnia nedum vicam loncam, ftd eciam xcernam confequimur. De his latius lege Puracel
,
fum m Euchar$ftia & expoficiombus libro de naDomini, & audies quje fatis facianc animo
,
cce
pie-
tatis
&
veritatis avido.
,
rimenco ofla viridis iaccrti comicialibus profunt^. Sed olfa colligi debent hoc modo. Imponas lacerta viridem adhuc vivam , captam in aliquod vas claufum , plenuni optimo fale , & fal paucis diebus confiimet carnem ejus & incellina omnia & fic facile colligcre olfa poteris,& ad illum morbum profunt magis olTa illa quam ipfa ungula Alcis. SA-4, Exfodiuis eruuntur quidam fpecies Saxerum.
,
: ,
ell ros autummi. Scima idem quod fquama. Sf^ff/ panniculus eft oculorum ex venarum
3 ,
Scirona
in-
flacione.
Setlacroa, fnpra, feftarum flos
.admacem
alii
incer-
pretaci fumus cranfpoficionc
quod
viderentur
, dolorum , quittem igris adferencia , fimul curativa
longius rem a rore marino, & croco petere. Seda iva , medicamenta funt ut mitigativa
Sc fanativa.
Saxa arenaria,
5.
Saxa calcaria, 6, Saxa fifTilia 13.

,
Sephirus
eft
Semen
Feneris
apoftema durum di(:ix.ur fquama

,
& &
exficcatum.
seris.
^Saxagravid;!
^M/./i.îj.numerat,
5.
3.
/Saxa tinSa ab exhalarionibus 5,
tentia cceli
la cceleftis.
Seraphin,e[i ineftabilis virtus immenfa po , & praefertimangelicus chorus 8c fcho,
)Et
Saxa vilia , tura de diverfa matecompofuit pag. ria
qux na-
Serpheta
neraria.
eft
Serpentina pedemontana
medicina lapidem liquefaciens. , eft infignis herba vulviviim,
^16- 427Saxlfragltm qufvis lapis qui tartarum in homine
Sibar
eft
,
argentum
ell
Sibedata
Silo
hiiundinaria.
Item
lapis
quo colo-
frangic
& diifolvic.
,
res tcruntur.
,
Sheflen
eft
calx viva.
eft
terra.
,
Schehendeni^ri, eft canabis, vel femen ejus;

Schtflos ,feu
Schi^nm
,
eltfpecies himaticis
,
fed
, dicuntur figurs cceleftes bus anfimilanturnos concernentibus.
SimilitHdines
qux
rc-
pallidior
fidilis
,
&
crocei coloris
concrcmento
& friabilis, fua natura & alcerno cohxrentium ve,
Simiis
elt gilla
,
vide fupra.
Sinonia
eft
gluten album articulorum. Et Si-
narum
difcurfu peftinum
modo armoniaco
,
fali fi,
novia.
Sirones
fercim,
, eft efchara. Solin homine ,eft invifibilis ignis influens a fole coelefti, fovens nativum ignem in homine. So/,eft
,
milis Ha;matitesrugs.ncibus fanguineus, vis ejus elt forcicer aftringere.
venis friabilis eft
&
funt puftulas fcabicrum in
manibus prx-
QuomoVide
do
Schtftm lapis
cum auro
lichenas crematur,
id elt akali.
SirTâ
Plin. lih.^^. cap 4. Scohs, eft cinis clavellatus
Scobes
cujufque metalli. Scorax , eft gumma Olivs. Sc or it h ,e{iSu\phm-, Scorptus conflricius, eft ferrum pra;paratum Sal tabenz.et , eft omnium albiffimum tartarum.
,
eft fcoria
Aurum.
Somnia
,
funt operationes quae fiunt inter doraftris
miendum ab
,
& fideribus in homine.
Sophia herba, conlblidarum eft fpecies nobililti-
Saltabari
,
eft fal
alembrot.
ma ijuo fit uc nonnunquam aurea nominetur, nondum quibufvis cognica. IUyricis vero & Liburnis
,
Samech eft tartatum. Sal tar tari, remedium omnium vulnerum. Sandaracha eft auripigmentum rubeum, natura magis excodium. Saphirea materia, eft liquor in quo non eft aliqua impuritas vel corruptio fed elt liquidum ab impuro quovis fegregatum.
, ,
familiarifTima. Si folium ejus ore mafticetur
, labia fupra caulem exiftcns adhuc laccretur,perfe ipfum confolidatur , nobililTima dui-
concrahit
&
C\
cedine pollet ac balfamo.

Sophiflx
,
funt magiftri noftri

,
qui
fe
pnfumunc
Intclligere,
omnium
niliil
fapientifTimos
,
omnia fcire ac
Sanguis ca/cetus, id
eft, inftar
calcis,acer
&
albus.
in
etiam ignorare cum nihil fit iftorum Doftorum Grxcorum fapientia , prseter meram ftuleloquencia vel facilitate linguas potius, faftuque palliacam , captiofifque munitam fyllogifinis quorum omnium fi ncges principia,
,
,
Sapo SapienttA
eft fal
commune priparatum
titiam
aquam.
Saxifraga,ye\Saxifragia Aicunx.ux omm^qus: ca\culum .lapidem, aut arenam expellunt. Saxifragus, eft criftallus pallidus, fupra cicrinolus
aftu
mox
ca.
ruit
eorum Gigantum
,
fabrica
Nembrothi-
vocacus
eft.
Scuta tahe/t
Seb, eft
cft
,
teftudo.
vel
Scacuriula, eft fpiritus ofTis de corte cervi. animi vires Sc.ijoU funt fpirituales mentis
,
aurum
alumen
Sed
idem.
&
proprictatcs
virtuccs
fcetore nominc fumptoreftque indicativa omnium rotx quatuor ignei currus , quoraptus cft Elias in cx tartaro putrefadionura ,cjufque fignum. Scanien,eii fuetor urins- Vide/iki. traft. il./o/. ccElum qu.c fumunt originem ex aniino & mcnte hominis, aquo recedunt, &in quemiterum pag.z.
numerum ekmentorum
,
acque potentia: , qua: juxta funt quadruplices. Sunt

,
immaturis coloris , eft fcabiofus. Scatea, dicitur fecunda tartarci urina? fpecies,i
,
Seb
$ecHr
Lib.
Secur
,
I.
Sed.
III.
Serex
,
Subfed.
eft lac
I.
26$
Aurum.
eft
acetofum.
Sedajf,
5c^/?(?,
coiicha marina. eftCynabrium.
Serieon,e(i Minium.
Sericiacumyzii \r{tmc\-\m. Serapintu , eft gummi arabicum.
, eft Mercurius. Mercurius. Hermes propter humiditatem fugitivam fic nominat. Sidia , eft Lima.
S(den
Sednia
,
,
Segax
,
,
Sedma
Segith
,
& Sedune
y
> J
Eft fanguis Draconis.
Serpeiis ffirttus caflitatis
Servusfugttivns
eft
eft
Hasmatices, Sendaneguntj,
Sendaneîi.
Hsmatites.
Sifantis
Eft vitriolum.
eft tecra
argentina, fimphus.
Sagith
Sernech
Searezatio
> j
,
eft
folutio integri in
membra diflocaut coUiquabi-
Stgi/lum,
Sir-^â
,
Hermetis. Orificium
Efchara.
virri,
ta. Hic enim non conHuuntreloluta,
eft
Jia
>
(ed quÎibcc pars fecretim renetur.
Segregatio, eft
,
Diftradio& Extrattio.
Sel, eftSambucus. 'i ett -3iii

Selatus, datHS,
N
/
r
Eft
Satir tttr
ttc Sai
, , ,
,
argentum vivum.
pro lapide fpeculari habetur. Sed
quo utimur in igneexcitando Silex ex eo faliac ignis. Hoc nomen convenit pyriti. Et cum PUnio, pyritis genus eft & non fpecies imo lapis omnis unde excitatur ignis, Silex eidem erit pyrites ab effeau. Rul.pag. 43. ad
St/ex lapis,
,
:
dicitur
qiiali
7lat Solat
J
lapis,
f^g- 4?J- refert varias Silicum fpecies.

Si/iijua , pondus quatuor granorum. Simmitium , eft Cerufa.
Selenius
mum
Lapis Arabicus proprie ell lapis fpecularis potiffiilla fpecies qux eburreprxfentat./Vw. SiSelenites , elt lapis fpecularis, proprie ilia ell
Sinapifts
eft
bolus armenus.
Sniopts, elf
Minium, a Synope urbc.
ejus fpecies
cpx
candidiltima, unde fiunt foentftrje,

Siricon deplitmbo ,eft cinis plumbi. Siringa , eft C.ilx,
lignis levigatis, loco plumbi.

Diofc. Selenitem Aphrojelinum dici ait^quia noScw
inveniatur imaginem iunx reddere , &: id facic lapis , nam aperte ineoconfpicitur luna fplendens , veliiti in fpeculo, fed an cum luna
fpecularis candidus
Smaragdui , eft a veteribus Aftrologis dedicatus Mercurio. Smaragdui, intergeinmas habet certias,quia nullius coloriseft jucundior afpedus: nam irrigua gramina&herbas amicas frondefque omnes virore fuperat. Deinde folus gemmarum contuitu impkc
,
augeatur, vei decrelcat , nefcio. Humor hic hpis concretus e(Ie videtur. Plin. lib- 37. cap. 10.
Selfai
,
ert filix.
,
lucidum. vas tranfmittens quodammodo uniforme oblongum, orificioad capacitatem aurieft
Semafor Feman
,
cculos, nec
fciat:
prirTO recrcat obfcuratos aliaruni
Separatoriiim
eft
rerum afpeftus colligitque vifum. 'Plin.^ 5o/.i2.Ponit Smaragdint fpecies.
cularis digiti aperto
cui materia infunditur
&
Smaragdus, adverfatur veneno,
&
venenatis. Fe<.
acus acuato materiam rurfus emittendi gratia, prjcditum , cum annexis anfis
fundo
in
modum
runtfi venenati oculus alicujus animalis
redo
,
af-
duobus liquoribus invicem feparandis accommodatum. Separatio Elementorum.
pexerit illum , obcazcari: Pr^fervat ab Epilepfia, fanac lepram, confortat vifum & memoriam retinec
coitum,
cum partes naturarum diverfarum commiHione abfcedunt a fe mutuo,

Separaiioper abfeefum, eft
& ad regiones diftindas feruntur abfiltentes mutuo.

Ertque duplex
,
digitogcftatusfcrtur rumpi incoitu. Smyris lapis, eft duri(Timus afperrimus. Annu!ariifculptores,&aIiiartificeseoIapideexpurgant, nunc fcindunt certo artificio cum illo ipfo alios lapides , Diofc. utilem dicit ad erodenduin & uren-
&
&
&
difcelfus, dilutio.
,
dum
inalcio.
&
convenire smgivis ulceratis

,
Sc dentjfri-
Separatio per ahJiraHionenu
ftrumentopartes
diverfsc
fe
cum aliquo mutuo difclufse

eft
,
Solatur
eft
argentum vivum.
tera, ab altera abftrahuntur.

r
Sole/afar, eft alkali.
Ablutione
&
Soluttim, eft iiquefaftum.

So/utio
,
Et hoc
fit
dupliciter , < Subdu6lione,five fint res
eft
prior Chymica: praSici pars,qua

folvitur
,
re.^
Q liquids , five ficcx. Separatio per dilutionem , ad latus perficicur per lintrem humili margine oblongum & altera parte in acutum tendentem , qui manibus verfari & hinc
, ,
rum coagulararimi compages
&
attenua-
tur. Hic mulris diftinda eftfpeciebus- Sed nomen apudartifices in ufu difciplina: de una familiarius frequentius ufurpatur, quam de alrera&non-
&
indeagitaripolTit.alteraque parte latiore impelli. Separatio per dilutionem, eft cum terra copiofe diluta ita feparatur, ut gravibus fubfidentibus, leVia
nunquam certaquasdam
fignatur,
generis vocabulo folo de-
r Liquatio,
5o/o, eftduplex,
So/fecjuiuin
&
fegregatio
emineant , medium occupent mcdia. Et quoniam ejufmodi lotio in lutofis terreifque vel ad hanc
, ,
<
vel
C Calcinatio ,& Diflblutio.

,
confiftentiam reda&is
per pulverationem
calci,
eft fulphur.
nationem
teribus
&
alia,
TrnrwiAva-loi rc(Sle eft
locumhabentpotifTimum veditta. Miniftrat autcm
Sorui
teria
vel fory, ex eodem genere eft quo Melanejufdem fere coloris veteres crediderunt fo,
ei abftradio, depletio,
& fimiles
fundiones. Soluta enim

,
fua fpatia delata
& nonnunquam filtratio, & turbata & ad mox funt deplenda & transfim,
rum,& melanterium. idem

cranfit in
efre,& profedo utrumque calchanthum leucon, quo pingunt fullo-
dendo per
tur denuo.
filtrum fetaceum
eft
,
alioquia confundun-
nes. Sed forus ineft virusgrave, ita ut naufcani movear quodmelanrerianon facit. Optimum ett
,
<iyoyptiacum^,c^\xod frianti nigrius apparet, in

,
muU
Septamen
Septemrto
ferapinum.
ta dchilcens foramina.fubpingue, aditringens,olfaftu

,
eft
aqua
I,
fortis.
&
devoratione
magnum
virus olens.
Tom.
Spagyrin,
266
Bibliothecx ChemicaE Curiofe

omncs
affi conchis pifprxtereain illis cfleintelleCtumjquia cumfenciuntavulfionemcontiadtiuulcodifficilius abitrahar.tur & hoc idem faciunt flndu pulfante , audire enim illas fonum, & contrahiacl ilkim: Probat etiam veici,& ali Cpongias conchis,& avulfionc emittere fauguineum fuccum, & exradice na(ci,6~f.
,
Spagyria,feHars {pa^yrica,c{\: quod purum ab \mpuro lcgrtgare docecûc rejcdis foecibus virtus remanens operctur. Spara, cciam iiivenitur in fodinisplumbariis )uxr>^nîia,h:pis ta Barhoel in Com'\^^tu1)^rbien/i\n
.
Spongiai nafci in petris, ac
ciculis, lid o:
albus nmilis gypfo,valcns coutra calculum
Latum inrtrumeiuum eft in modum fpatulsE fadum qnod furnis couipoficis ad augendam minuendumque caforcm inlervit. Spect/icumforwale ell quod fpecies per formales
Spatula,/'eu obex,
,
,
StHC, vel
c/1
Stoac
coagulatio
vel congelatio.
eft
St^nnmn, proculdubio Arabibus metalUim
proprictatesfaltem referc. Et licet materiales virtutesconcurrant, formalcs tanunexce!lunt,&il

lae
pêtiofus noftro candido plunibo, ficuti apud iios
potiffimum elaborando rcfpiciuntur. Elt & tindlura , & oleum. Speculum citrimtm, eft Arfenicum citrinum, Spect.lumaihitm, eft Arfenicum dtfcenfum.
Spectilum Iiidtcttm
r Solis,
,
B'fcmLithumquiddampIumbopretiofiui:aliudcnim -,j j r-aluid Itannum ellc, candidum plumbum videtur. Ec Chymilla: flannum femper intclligunt Zinn no
Itrum,
&
Jovem.
fiia
Cum
,
illudtribuunt Jovi , appellantes Oannum Pim. lib. 34. cap.\6. dicit plumbi nigri
,
elt
limatnra
ferri.
Specuiar,Lapis Lunx, Afftofelinum.

Qiiinta enintia. e re fimplici.& acri proSpirittts,t{\. dudta cum ignei halitus natura. Potirtima ejus pars miftus tamen parte vaporofa eft halitus Tgneus
i,puaa,
&
I ^^^^^
aqua foWcns
duplicem elfe originem. Primo quod proveniat in vcna auc quod nafcatur cum argento aperce docec plumbinigriliqaorem in fornacibusquiprimum Buit ftannum appellari cum prius docucrit album plumbum conHari ex lapiliis nigris candore variatis. Infuper llannum adultcrari docet pli^mbo albo , feu candido, item albi plumbi nigriftiue
;
,
Itaque & confiftentiam fpecificam obtinet aquam. In talifubftantiavimreigerit,
libris.
("Dives,
ad oleum ambigit inter aqnam accedit; Itjque etiam oIeumvocatur,pr3efertim in mineralibus.Et fpiricus quidam funt oleofiorcs,quidam aquofiores. Aliasfpiritus nominanturetiam cxhalationesearum, ficutifumi metalliSptritus,
li-
&
&
quorem
ci
icem
Itibii
ftanni
flos falis
vini
&c. Clan-
Stannim ^ Mediocre , C Pauper. Stybitm, vel Stimmt,eCt Antimonium. Sulphur nigrum.AGermanisdicitur Spiefgla/f.^z Antimoniuin volunc elfe fubftanciam plumbi emortui. Interdum argento permixtum eft ita ut non inligne feEft
,
gor Buccinse.
Spiritus Chymici funt
7.
daretur.
principales.
Hoc
fi
fipius liqucfic
tranfit in plun?-
bum. Visejusprincipalitereftreftringere,
gerare.
f:S. l^ ottptera
!,
&
refri-
Spiritusfitens
eft fulphur.
Sp.dionps
Spodiu^.
1
eft
zrugo
sris.
J
,
EftalumenfcifTum,
bu cuaits, J Sp dium eft cinis auri. Sp dos, 5. func genera. 1. Spodos eft fuligo cinereis coloris
,
EftTutia.
gravior
Stomomutos eft fquama iris , Stomoma , feu acies eli chalybis vena pura ex Narifcis, feu Vodlandia prope Fichteiburgium , Ruiand. pag.^^g. numerac varias fpecies. 15.
,
quam
2.
i'omphylix. Lutea qua: generatur in focis, in quibus

,
S-ei/a Occidens
eft fal
armoniacus.
me-
Sieiia ternz
eft
TalcK.
lythargyrium.
eft
tolla eparantur.
3.
Subterranea cineritia.
Subterranea
viridis.
4. Subterranea nigra.
.
orum Stratum , fuper

Ster^
ez.eff, eft
")
>
Nocum
Chyniicis.
5,
Stratum
Sponfui, eft Mercurius.
Spuma
efl Cinis.
Sûillinum azf{a , eft fimus equinus. Stupio ,eft ftannum.

SubdiiUto
1
,
Spitma argenti. Glette.
cft abftraiftio
,
per inferna.
Spuma maris Halcionium. Sptma mtri, Affi-onitrum,Baurach Arabice.

,
rn. f Filtratio bit duplex. < ^, r
&
UnaperDiftantiam.
Alrera
lClepfidria.
(
Sputa maris
e{t fulphur.
,
Spuiurn hoUtetttm
Magnefia,aurum
,
fpiftum.
Sublimatio
eft
duplex
<
(
Spongia ,feufur,gus martnus, attrahens
& allervans
,
aquam', eft Zoophyton neque animal neque frutcx, fcd tertiam quandam habet naturam. t/ivtcenna etiam fic definit Sponfia ,e/i corpus marinumîa.xum,rarum:ûod cui adhxret ab iiia non/eparatur, hahetcjiit antmas
[.
per Superficiem. Subiimatio per diftantiam, efl cum intcr fublimandum , caput mortuum acreum inrervallum intcr-
&
cedit: Et
non
halabilia duntaxat fublimantur

,
fed
&
vaporabilia
,
mundi
flunc.
in
nonnunquam admodum magni quo halitus elcvaci in medio confipartes fubtiliores agrof-
Marem
Diofc. ponit.
2.
genera,fc.
&
| p^,înam.
albis cujus
fis
Subtiliatio,Qi\. dillblutio
Mas
exillic denfis,
& exiguis fiftulis,

,
feparans.
fpcciei duriores dixcre olim Tragos.
SW/*.,eftdup!ex{'''W:'-''.
_
Foemina magis exiftic foraminibus rocundis. Qiiidam addunc tertiam fpccicm habentcm intra fe lapides duros, & plurimas cavcrnas. Inveniuntur in fpongiis in mari in fcemina nuclci , licct raro , in modum pomi perfici , aut amygdala: enucleatz
S^//<o jt*ix.Bo%f>i!kiK)),quando
corporabrevi fpa-
tiocemporis dillblvuncur.
^n Eftque
Elevacio
vel
eft qua;
^Defcenfio.
,
rum
medclis contra puerovermesiti veutriculis. fHn, lib.ix- c.w. docet

,
magni momenti
in
Subtiiiatio fA.xx.ô^jioviK^
tempore longioEftquc
riresdiirolvic.
Lib.i.
Ex2!tatio,&
Eftque
Sncciii
,
Sea.iii.
tix
.
Subrea.i.
,
2(?7
ex primo ente
id eft
<
cx majoribus minera-
>igcftio. Y)
libus.
pioxime e corpore confiften Vicinior magifteriis fuccus extrada, tia chilitbrmi fecum vchit, quin fi corpulcnti:c nihil eft & noii dici porcrat.cum corpus conferarur, myftcrio cum non lic ita claborata, fed adhuc rudior efrentia
eft elVentia
,
Sparal/ium tClyder iKerhiiiS.
Sperma
aftforfi<,cl\. ejus foeculentia,

,
Spernio/nm, ve/ Ijiernio/j
fperma ranarum, vilcofa

in aquis concreta.
&
&
eik cruor, liquor cft: mucilaginofa materia
non raro myfteriorun

,
materia. Htbet fecum plus minus pro rerum narura. Id aliqtiid humidi cumlit vaporabiie, aut exhalabile, facile ficri poteft ut fuccus liquidior paulatim per digeftionem
elt
unde fuccus concretus Verum Rob , Sirupi denominatur. vel refpilfatus fit exquorumfermentatione tindus, (apa?, coiSa,
infpiffetur
,
ut concrefcat
Spirirttr animalis, eft vis animar per quam corpus appropinquat acquifita iimilitudine , ad cceU proportionem adxquatam & incorrupcam. S^!tinanti.i eft apoftema colli. Stannar, eftmater metallorum , fumus occultus cxqiio metalla generantur.
,
StelUo adnjhis, cft cinabrium.

/-
traiSum potentiale. Succin.i feit Succinum, Smcinagravidx
Antimonium.
alias
, ,
Rut.
enu-
, Stybium
r
i'
^
cft
n.
-<
merat 7. fpccics,^/^. 451Snc inA liqisidx finpellucida

,
^ y Sulphur nigrum.
fpecies
pa^. 45.
Stiftica
,
Succi>u
Snccindi
cr.'J]j:
fpecies n-p''^- 45 1-
funt
Vvide Antimonium. medicamenta conftipantia
&
ex
wm.c, cumaUisfuccis,fpecies 10,^4.55.

^ Epilcpfia,
Succinti,
/iccantia.
Oleum
c?ncm.\
lâralyfi
remedium
eft in
j Morbis frigidis capiris. C Ht multis aliis morbis.
Sulphnr , Chyhttr Pars lapidis Philolophorum , principium, & pater mctallorum,calidum & ficcum quarto gradu.Nihil aliud eft quam pingnedoterrz per temperatam dccottionem infpiTata quouf. quo indurata fuerir , & ficca fafta. Sulphnr gene,
,
Struma, eftbotium , Scrophula. Sttcciibus ef}fpiritusno<Surnus muliebrisilludens hominibus inter dormiendum ac fi rcm haberent cum venere, Mafcukis imponens mulieribus incubus dicitur. Ephialtes, SupprclTio noiitunia. Siiccns a'biis, eft argencum vivum. S^c, elt panis porcinus. Sibar, ftella cruta, idem argenrur) vivumStilphur vitriolaturn eft fulphur avirriolo deco,
ratur cx puriftima ficcitate terrs vel terreftri , h\ Rt eft qua modis o^nnibus ignis prxdominatur
, :
(Sione traftum per

tat.
aquam communem
cui inna-
quafi vapor calidus &: ficcus, caufa
&
pater metal-
Somna
ctu
fit
eft
operatio fyderum inhomine
>
qO no
lorum
Vcl Sulphur ,Q{k tcrra calore excofta
,
in
,
fomno.
&
in fub-
Sylo
dicicur totus
mundus.
ftantiam fulphuris murata aquofis, terreftribus, & jgneis tranfeuntibus. Rul.ipag. 455. ad 45^;. Sulphuris fpecies refert. Salphur , eil principium formativum
,
Sy<iia, eft
Luna. Sylphes, dicuntur pigmei

,
partim ae
ritus aerei
reum partim igncuni xzherex naturjc particeps, perquod virtuseft, & vita rebus ineft. QLiare 6c
,
& fpi, funt aerei homines, homines nemora deferraque loca fylvarum inhabitantes nobis ftatura multo
Sylveflres, autfylvani
fylveftres
proceriorcs acrobuftiores.qui loqui nefciunt.Quan-
balfamus nacura:appcllatur. Ita lalterminator cft, Sulphur informator , vim plalUca'-:! habens. Mercuforrius vapor unftuofus cft qui ab illis patitur roam efientiaiemChymici Phyficis confiderandam relinquunt. Alii illa principia delcribunt. Qiiamvis viva mobilis & fpirituofa fpecies quje iii halitum attenuari poteft , eft Mercurius: ficca , confervans , & acuens cft Sal Urens calida & puriffima eft Sulphur. Notabis hic pcculiarem fignificationem vocis Mercurii, quam non potes converrere cum hydrargyro ut alias. Ita vitahic non eft Galenica, aut Ariftotelica, fed Chymica , quasrefpicit crafin unde funt facultates & vires, Ec aliud cft Sulphur hoc, aliud Sulphur vulgi. SHlphur unum ex tribus illis primis omnium rc, :
doque talis a. Germanis mercatonbus C3prus,quem nnn ufque adeo ftriSe retinuerunt fecum cibum &r potum apponcntes:cderetamen autbibercnoluit neque loqni. Timore maximo perculfus & anx'et:ate continua poft tertium diem occubuit. Diutius inter homines vi vere non pofle perhiberur, ut monftrum contra naturam ortuminrer animan,
tianaturalia, praefertim ratione pridita.

Syphita pravsi, motâws eft vulgo choreaS. Viti
didta.
Syphita UriEla,
morbus
eft
phantafticus ambulo-
nurn, noftu inter dormiendum. Syrenes funt monftra marina ex

,
Nymphis
nata.
Sympathta,n\\\\\ aliud eft.quamNature convenien-
rum
o
eft
oleofum
/i
illud
quod ardet.
,
Stilphur rMbeim, eft arfenicus.
r Acetofus
L
&
i confervatione virtutis unius ad al-' Antipathia vero communis afteftio duabus, aut pluribus rebus mutua , incer fe mvicem repugnanria difcordans. Taliseftin naturahac Macrotia
,
quxdam
;
teram
Crocus.
Snperficies
.
eft
r
album ovorum.
Viride
Romanum
,
vel
^""'"''^fti.Virideseris.
Suprema tJêdicina cum purum ab impuro

eft,
id
vircus a fubftantia feparatur.
Sortilegium, cii pracfagium fpirituum. Spanrus ,velSpagjricMs, dicitur quicunque no,
cofmica Aeris hujus & illius, cum hoc vel illo five concors conrinuatio , five difcors diflentio de peftilenti&falubri dico.Quod de Aquaitem habendum ert. Et dc Terra non minus. Sunt enim Terrarum qusedam Aiexipharmacz a\\x venenatorum fortifTima;. Cretain ajunt & Hiberniam non alerc Venenata ;Cyrenenfi agro, nihil eft feracius anima, :
lium venenoforiim.in Atfrica
lum
fre<juentes
tum
vit
optime difcernerc verum a falfo a bono fequefeftrare malum & impurum a puro fegregare
,
,
immanes fimt
beftiaf reptiles.
parare,
& abjicere
,
binarium,unitate fervara.
Sp4ra
eft vis
mineralis ex llech prima fubftanI.
In Nacura Microcofmica , aUa eft parcicipatio aftedus unius erga altcrum.qualis eft participium cum paribus .-aUaeft refiftcncia inter fe gentium
&
Tom.
uacionum.
i6%
,
;
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofae
fylveftre
vel repunationun. Et hzc cft Naturz cognatio , fe , inter gaantiamutua vel earundem !"pecierum boroinis eft vel diverfarum Earundem fpecicrum
tendens ad rrodicam nigredincm non ex

,
apibus.fed ex aere decidens in carrpos, arbores,& herbas dulce quemadmodum aliud mel. Reperitur
in
leone amicitia; vel diverfarum fpecierum efl-Talis elt Delphini cum Homivipene concordia.odium vero interhorrinem & &/4nripj.'fcManimalium: ram.Eit ctiamS^/fl/^-j/W^, QuoruDdam ett pugna qusrdam acrior, quse apaftu
cum homine
leonis
cum
bona quantitaremenfibus
Telen
,
ifiivis, "Junio
^nUo
&
o/ûak/ia.
Veteres threr vocavcrunt.

dicitur ignis,
tanquam telum.
talis arccn: alia.tametifea non vefcuntur eodem . efca eft ; akerius animal aliud lupi.vel S: canis cft gallini , felis & muris, milvi qualis vulpis
&
&
Tfmperaium, c.iomne quod prnpriam n.ituran domatfrcenatque aliam admittcndo, ut.cft vinutn aduftum vel aqua ardens. Tabaifir , Arahtce elt fpodium. T^^x/^/^ rr^ eft inftrumenrum lcrobibus ha?mi, ,
...
puUi.
fphzricis, feuacetabulis
compuncta, adexcjpicn-
Laccrtam amicum
homini ferunt animal

,
:
Cro-
dum probationum
Taic,
eft
effiifiones.
Elephantus erga hovero murem adeo eft idem minem amice affectus in quo murem etiam abhorreat odi: ut a pabulo confomirabiiirer homine cum Ganis conrpexeri: conperpetua fe intcr liomiaibus & ciatjr Lupis
codilus infcftiflimum homini
, , :
Tabergcia, eft albiticans.
vinum codum.
Tariih, Rufcta ,eft Mercurius.
tentio.
rerum inanimatarum inter fe pugna vel amicitia ut in teftiiudinis fidibus deprehendas ad

Eft etiam
:
oculum.
Eft etiam ter
venenorum antipathiamutua:
ut in-
Tar , elt Lentifcus. Targar eftoleumde Juniperis Tain eft bolus armenus. Talcum creditur efte vox Arabica , fi^nificans ftcliulas micantes. Chymici fo.Tores metaliorum ita cognominant lapidem coagmentatum cx foliolis , feu fquamis , qui igne perpetuo fubfiftit immu,
,
aconirum. Eft etiam vegetabilium mutua Sympathia
Scorpium
&
tifhasit
Ineftabilis eft familiaritas inter

,
& Anoleam &
tabilis. Harum fquamae aquis frpe numcro di'.Tolvunrur & finduntur i quod argentum > catcarium , vel talcum dicitur.
myrtum
adeo ut Myrti brachia

,
,
&
virgulata per
oleam jucunde repunt
& ambarum radices mutuo
amplexu amice fociantur nec aiia planta prster Myrtum juxta olcam magis affurgit. Magna eftafparagi focietas cum arundine^fed vitis iaurum non
amat. Eft
Tefra , eft cinis. Tegula fornicata, cft vas terreum ventilabris oftio pervium, oblongum ad regendum catiHos ne operar poHuantur favillis,utque calor eo tempe-
&
ratius
materiam elaborare
poffit
formatum. Qui;
& Syrnpathta, &
Anttpaiht^ vegetabilium,
cumhac
velillaterra.
dam hanc regulam cum fundo conneaunt alii fundum ab illo fegregatum aciunt, quod pofitum efl
in cujuflibet arbitrio.
Populus, Salix, Perficaria amat aquas. Trifolium, Saryrion, herba Paralyfis , prata. Origanum , Chamipytis montes: Habent etiam vegetabiliafua certa tempora producendi. Eft etiam mineralium concordia & difcordia, ac metallorum. Argcntum vivum auro amicum , citera metallanon tranfmittit & fuftinet , auro cedit, cc iubndat:Innatant ipfi omnia metalla excepto auro , id folum ad fe trahit,& compleaitur.Stupendam Sulphuris & Nitri quis ignorat antipathiam.
Porro corporibus quibufdam naturalibus, virtutes quidam infunt Magneticz peculiares, ad defe-
Tenta, Alias peniculus, pcnicillus. Terra Melia, Olim ex dMelo Infula ferebatur colore fimilisEretris cinerea: afpera tatftu crcpi,
,"
tans derofa pumicis

'Diofc.
modo
vim habet aluminofam.
Eft lapis quo folent vulgo abftergere barbitonfores pelvcs. Pallidus eft in cinereo & flavo ,
&
abftergit fpecula:
& omne quodmundum
ita c(Tc
debet.
Omnis terra eligenda eft,reccns, moUis noti

,
lapidofa
friabilis ,qua: facile refolvitur.

,
Terra
fignla
cft argilla vel creta.

,
Terra ampellitit
quafi vinaria feu pharmaciris
morbofquecurandos. Scorpiopropriam 6lam plagam fanat; Buffo exficcatus, extrahit veneftus
ir;fti-
nafcitur in Seleucia Syriar, laudabilis inprimis, ni-
num
Anthracis
vel Carbunciili peftilentialis. Ra.na
gra,bitumini hmillima, airulofa.carbones refcrens aequabili fplcndore .folvitur oleo Vim habet difti:
i6tum animatorum venenatorum magnetica eciam & fpecifica Cancris ad canis rabidi morfum; Talpa: ad Paronychiam; Cranio humano ad Epilcpfiam; Serpentibus oleo praefocatis ad ulcera maligna; Sanguini hirundinum ad Epilepfiam;Teftis ovorum ex quibus puUi cxclufi funt ad Cakulum; Sanguini turturum ad Apoplexiam
,
curat. Eft virtus
pandi,&
rcfi-igcrandi.
,
Tem
in fodinis rcperiuntur
qux quoad colo,
res argilla: funt fimiles.fed fola ficcitatc
unde fiunc
candtda, qurdam nigra, qu2 eft nigritis .quzdam Iutea,qu2 eftochra, qua:dam pumicea, quidam purpurca feu rubea quz eft fandaracha .quidam eft vuidis, qux eft chryfocoldiftingnuntur,
eft
,
Qusdam
& Patalyfin.
î^lk^
>
& t*lcnm
cft
materia pellucida fplen-
eft cinerea quzdam eft coerulca , Grshyanon Latinis ciruleum. Terra Ltmma, fic difia quia ex Lemno affercbatur. tAvtcenna terram figillatam lutum figillatum
ia,
quafdam
cis
dens& claraunionum fimilitudinc^tenuiftimis fbliis compa(5ta,&fci.TiIis, cujus quatuor fpecies

exiftunt,alba,flava,rubea&nigra. Tajjtu , eft lumbricus.
Tartaritm, eft vini calculus, aut lapis
dicit.quiaa Sacerdotibus Dtant fignabatur imavel Capri, gine D< in cujus tiitela erat *"'"' "^ ' "-J~'--i j. ~ Caprino fanguine mifcebatur ;Undefphragida qui argos ( id eft) figillum Caprx nominatur. Pro illa quidam hodie cre:a figulina fignata utunrur uc PlHtearini monct.Deus homines ex terra ruffa crea,
vaforum
la-
teribus adhirens. Tartariu , a fimilitudine dicitur a Paracelfo calculus in homine, renuTi lapis & arena, reliquorum quoque membrorum, u: glutinis albi , cujus tarta,
vit
. e contra homo in terram folvjtur , & terrailli & morbos graTirfimos pro anticontra vencna doto eft , & volunt illam ipfam terram , Lemntam
,
rum pod^grx caufam

Ttremahtnt
eft
poni:.
Eft
maxime confrmemeiTe
etiam mcl
in
tcmperamcnto humanat
Eft
pinguedo mannx.
natur* quod etiam conftat.
Lib.
&
tore co.ifccta, viribus
Turcicji.
I.
Se6l.
&
Lemnut
IIL
Aperra
ralibus.
,
SubfecS:.
L
,
25p
fponte naturse fe
candida, Efl: Ttrrafiîllat4tCxfatex Majeftati, ipfo Impcrainugnita, qua: ab fcorpione riibca
r,;;flr<,,eftdupIex,{JP^"i'^ ^
lProdu6ta.
eft eft
haud ccdic
terrae
c^
qua: in funerficie
confpicicndamoffert: qualis
frequens in minefuperfi-
XX.
Terra Ereiriades , Diofc, ponic duas fpecies terCinericiam , quse cum moUis fic , Albam , trai)icur pcr JEramenta, rcfcrclineam violaceam ill.iCu;n optimacrt. Vim aftringendi , refrigerandi, molliendi , cava cxplcndi , & fanguinolenca congiutinandi habcre docet. Flin. lib, 35. cap.iC. la-
&
&
:
Ttnclura producla eft
Quse a centro ad
cicm producitur
&
extrahicur. In plerifque enim aliis in occulco recefTu calor virtufq; eft quod alias
,
&
dicunc in pocencia
dos
in
Xizx
&
.
parats.
cfTe, unde per cxalcacionum moproducenda ancequam excrahatur. Nobiliffims hic funt tin6turx metallorum , quxdam eciam
eft
Terra Chia, Candida
&
cruftofa, efl fimiHs terrae
Samis tum forma tum vircute. Prarcipuc illa commendac colorcm corporis decergit in balneis pro
,
nicro
maxime cutim nnilicrum
hscc terra repericur
iaSaxoiiia multislocis.
vegecabilium cenfu reperiuntur. , eft calx ex gyplb. Topa^ton , dicicur ab infula maris rubri nebulofai ex hac Infula Plin, hb.^-j.cap.E. refert hanc gemmam primiim allacam fuifle Berenica reginse
Tttanos
&
Terra Samia, (ccundum Diofc eftduplex. 1. Candida levis , tangcnci lingux glutinis modo adhxrcfcens, moilis, fuccofa friabilis, cujufmodi eft quam alii collyrion appellanc. ;. Alcera crullacea, corismodoprasdenfa, utun,
^lbertHs & Lvax, icem & alii unam ejus fpeciem fimilem dicunt auro alteram croceo colord fuperare aurum. Dicunc vim illis inelTe concra libidincs, & reddcre cos homines caftos & animacos
tt.
,
t
^gyp-
Trapha
Tricor
,
eft
Capfa.
trigia, id eft fix.
tur
& Iavan:ur
&
uc Erecriades
viribus
illis luiit
vi-
elt auruni.
cinx. Siftunc fanguinis rcjediones,fluxioncs vulvi,
Triga^, eft
Tartarum,
,
profunt teftiuin
& mammarum
inflammacionibus
Ter.acitas glucinis
eit rcfina
mineralis, ut re*
&
&
idibus ferpentum; Terru Selinnfiaxzndccii habet naturam quam Chia Samia prcEcipue illa candida , qux rclplendet. ceierVel uc 1'lin. dicic ladei coloris, friabilis
vencnis,
,
fina pini eft abietis, cerebinchina laricis.
Terra atiri , eit lithargyrium aurcum. Terra argenti, lithargyrium argcnteum.

lcftis,& ccelum terreilre,pro luna
&
rime
dilui
more.
,
Terra Cimolia
Hujus
Cerrae Diofc.
ponic duo ge-
argcntum,quod alias cerra efl: coe(i fumaturargentum, qua ctiam ratione dici pofte argencum cceleTerrafidelis.zii
fte, luna.
nera. Alia candida, alia ad puram inclinans. Opcinia vero qua: innacam pinguedinem haber , taclu
&
Terra
hisfiaiica, eft vitriolum,

,
fiigida fencicur.Vis eft diluta,xcutiendi, cohibeu-
di
infrigidandi,
,
Terra rnbea ripigmentum.

Terrafoliata
eft
bolus armenus, Aliquando Au-
Terrafitiida, cft Sulphur.

,
eft
Mercutius.
TerrAgenera
f. 470.
t^^l.
enumcrat ,R(il.zpag. 468. ad
borax. Capiftrum aurii quod colore fuo penetrat & tingii alia corpora ut crocus in aquam inje<5tus. Thamatica , dicitur ars per quam invcntz funt machinarum operationes aere vcl aqua motsE. Thapneus, eft medicina munda& repurgata. Thifma eftminerarii duausaut vcnxiubterranese.
cft
Tinkaar
TinHiira dicitur
,
Tfco?'/f/<jdiciturgutta,uttorufculapinipro refinae gutta,ex
Terdine, eft valeriana. Terdiola,

Teflndo
,
pino vel abietc,toto pro parte fumpto.
eft fpiima
maris. Et Linraxj anacium al-
Ttirba magna, eft aftrorum firmamenticceli innu-
bum &
rubeum.
,
mera multicudo.
Theb.iyco
eil
Cuprumi
Themtamhns , eil; aurum. , Minerarum VenaE & progrelTio. Tophi & pumices quorumenumerac Rul.pag.^11. ad47j. 25. fpccies Vide Pumex.
Thifina
Thyites, lapis eit fubviridis coloris
,
Eft etiam prxfagium quod rit ex omnibusquce continet inferior elemeniorum quadruplexmundus.
Titrbit mineraie , dicitur mercutius abfque ullo corrofivo in dulcedinem prsecipitatus.
veluti Jafpis
repertus in C^tbiopia de quo

fcriptores conilat.
7"',
parum
vel nihil
apud
itfatum
,
el^
Sulphur.
ferri.
Ttletten
eft
lamlna
mineraadhucexifteSi Trarames, umbrarum funt & fpe&rorum inviiibiles, auditsc tamcn, adiones. Trrfertes, dicuncur fpiritus ignem inhabitantes. Trigonim , eft fpirituum aftrorum tranfmutatio quadruplex, juxtanumerum elementorumquatuor.
7V<ciyjr,cltmetaIlii in fua
Tapfaria,t\i!iQ^\s3. hordei. Ptifana.
Unum quodque regit
ac durat ducencos annos.
arcanum fpecificum cum effentia & qualicatibus formalibus etiam colorem rei habcns, uc in fui fimilem naturam tingere porfit. Hxc fi opTintlura, eft
Uc
quum crigonum igneum
incipic fupcrni Planeca;
luam conjunftionem fcmper habenc inigneo figno> doneccrigonum hoc durabit fic dereliquis.
,
time elaborataelf, in valde tenui perfpicua fubftantia apparet, tanquam effec aer perfpicuus & purus, ac coloratus certo modo , colore perfpicuicacem non prohibente. Itaque fine fcdimento longo tempore durari poteft. Neque tarn elaborandi graciapetitur, quam efficacicer ad fui natu-
Tronus, c^ Tronojfa, dicitur coeleftis ros ex aere natus omnium duIcilTima fpecics mannse, dcnfa, te-
nax,
& albiflima prse ca:teris
cx mercurio regionis
media; generata,
phiire
& feparata prorfum ab omni ful& fa!e,vere & seftaie decidit,maneque repe-
ritnr foliis
ram immutandi, quantum
difpoficio rei patitur.
Itaque in medicina plurium ad valetudinis reftaufanitatem firmandam adhibetur, ita rationcm , ut ob validam virtutem etiam renovandi poteita-
arborum adhaercns ut alia manna. minerarum,qui quodque mccallum cogic ac promovet in fuum eiFe prz~
Tritphat, eft occulta vircus
&
deftinarua:.
Tranfudaiio
eft
fi
in diftillatione defcenforia ef^
tem habere dicatur cum omnia membra fanguinem, fpiritum & calorem reddat,ufu fui vegetum
,
;
fentia proledta tran!udat, gutcatimque in receptaculum defertur, ca!ore lupra admoto. Focusenim
& valentem.
Tom.
I,
fupra eft circa
ergaftulum, unde igni circulari Z 3 agi
,, ,
270
ae;i
Bibliotheex
Furno
fit
Chemcx
&
Cunofê
, ,
dicitur.
,
defcenforio
balneo defcen-
fimili arce. forio arena defcenforia, vas maceriam calefaaliud efi:, vas TV/7<ry ferrens ex ferro fabrefacSum, recipiens concinens, ciendam
&
infundibulum ,) eli vas tranf( vulgo mittcns in fupcrficie latum & paulatim acuatum
Tritortnrn
,
cum manubrio annexo formatum.

Turnbi/, ell tcrra.
arcana chymica ad gratiorem giiftum vel fect liorem exhibitionem igris prsbentur. Vena Ver.eris , tfl: verbena. Venas corio nudare cft venam aperire. Venarn, qua partc abundat mctallo > luco cblini fc, vel terris , faxis, affere palo tegere Vener, cft Mercurius. Venentm , Gitft Mercurii lapis.
, ,
,
Tumb^ha , Tmp.-'.b:.r, eft fulphur vivum, Turpethim clt coagulum. rpccificum fixum
,
^'""''
,
qno
Venter
cjtii
"lEftCuprum.
,
circa cciSm ablhatiib impuritatibus

,
&
indomita
eft firnus
,
imo vaforum conri{lit,& volatilit.3te kyregatis quorum eirentia,& mincralibus, paracur maxime ex
in
Venttt) albui
eft
,
equinus. Mercurius.
Vemtts^ttbetu
e(t
,
auripigmentum rubeum,
eft
visfpcciiica potiffinmm cft in parre conftante, aiit faitem ut ulibus arcificiofis accommodata fit in hanc formam redigicur. Vox Turpethi ex Arabum fermone, quo ffucorticem herbz ferulacex ,feu radicem fignant fqusnquam poftea medicinx ercge,
VentHS Citrinm
Sulphur.
Vemi
funt fpiritus.
Elixir,
Vermicylum, eft -
feu
nere tirhymaHorum hmili fit accommodata ; in chymiam irrepfit, propcer conformem forcaffiscffeftum.qui deprchenfus eft in Mercurio certis modis in arcanumvedado. Itaqncnequis vcgetabileTurbith inceliigeret, adjecciunt Minerale.
Tindura. Cinababrium,
Vermilion eft,
(_
vel
Minium.
Vernece, eft Vernix guttofa.
V
VEgetabHiA
funt viridantia radicem in terra , ramos in aere, h..bentia,truncum dcfixan) arbores. plants ut funt herbae , & rrrtn eft quarca pars libra:. VtltYnm l'hi!oioph,j-UTr>,c^ alcnibicus , abrolnte
&
fanguis Draconis. vas metallicum cx cupro in forma vefica; vel ovi duorum auc trium pedum altitudinis, convenientislaticudinis tbrmatum , circa vefti,
Vlrach Vefca
,
eft
eft
&
gium apertum
tamen pofitum,
cantur.
cft
manica lanca
in
modiim hypo,
cratica;, vclut lii)gala per
quam
liquores
clariti-
Vtntim eorreliHm, elt alcool vini. Vinwn effMttm , cft quod h-.:rbarum vires attraxit,
Tel aliorum quibus affufum tuitViriditasfalts , eft liquor 3Ut olcum ejus viride.
ramofus arboribus innafcens Ut vifcus quercinus,malorum &c. r Pixdecoda excimis,

Vifcalcus eft vffcus
,
ut intva finum fuum convenientem alcnibicum reciperc poffic qui adeo cum orificio vcficx quadraredcbct ut tam aptc invicemconcludi poftint , ne miuimum inde exfpirare t]ueac. Inipofitum c.ipiteilum efuo vertice canaleni,duorumauc trium pedum ahitudinis emittere debet, qui in fuirinitate aliud capitcllum ab aheno aliquo femper frigidam conrinenrc, qua fpiritus in alcmbicum elevari refrigefieri & condenfari portint, circundatum fuftincnt. Ex hoccapitello epiftomium feu canalis procedir , qui vaporcs condenfatos guctatim in vas fuppofitum deducir.
,
, , ,
Hujus
gcndus.
Viride
Vefc< ufus in vegecabilibus

"^
,
non
eft negli-
Fi/a<.fproprie,eft
vel
itris
^Locnftisarborum.
,
Virtde Gritctim
>
Eft
arugo
funt,
a:ris.
Vifcas fecunda generationis
eft
cruor qui dcfccn-
Vel Hijpanicttm
Vitritm
,
j
genera
dit afalibus.
viiri
).
fpirirunm apparitio Vtfio, diciturfupernaturalis hominumoculis quodammodo confpicua.

Vitriolum Itqiirfadum
,
i.^y.vinis Ewop&is .priftantirnma funt
neraappellantur,
2.
&
,
qua Vecomparantur Cryftallo.

fucrunt pretiofiffima Sarepraconiparatafucrunc Eledro.
,
atit
vitriolatum, cil vitrio-
Vitra jifatxa
lum ex mincra tradum,

lari
&
iiquidum, quod coagu-
na
appellata Sidonia
nequic amplius, vel a mincra xris

,
tradum
cal-
canthum.
Vitrtolum vovttm
Viiriolim
eft
Recrenienta viiri , in candido viridia. 4. Rccremertta '\)itri rubcntia.

3.
vltriolum albiim.
5.
,
Vitrurn
quo tinguntur Mctalla.

,
Romamm
viride.
eft
quod niaxime viret
ut
Vtirtjicatio
cft
combullio
calccs,
& cineres
ia
atramentnm VoUns
:
tranfparcns vicrum convertcns.
&
VnqHaJt, Valrai
Eft
argentum vivum.
^'"'^'! iGerm.GlafgaU. SpHma vttrt, J

.
Eft folium.
IHcac
Vavor, tumus.
Vm cruitim
ras
mintti
,
eft
vas novum.
res fotTilcs extrahuntur. T^hel
Vt/rtim ntgrnm , Smalca. VmbilicHs Veneris. Lapis eft fcn gemma , colcris intcrdum rubei aut candidi , aut pui purei. Dicitur uinhiluus Veneris , quia ab altcrocjus latere, cum ficplana ab alccro, quoclevacur, du.ibuslincis,( ve-
quo
dicitur.
Vm
matallicum, ex metallo faftum, infcrvit fub-
tiliationi vt 1 fufioni.
Subciliationi
Ahenum ... mfcrviens, elt^

r
vci
domunculis cochlearum ) ventrem rocunpomum, Sc imbiHcim formofa: puella; redum fert. Veruni Germani magis refpicicntcs ad formam ejus quam rcfcrt a laterc clevato prope modum fabx magni dcinde ad patriam ubi reperitur, vohici in
quafi
vefica.
canr
materiam ipfam capientia quorum adminiftra opc mincralia funduncur, uc caciiVafjfufori:i,(mi
luscinereus,
&
crucibuium.
,
eam quafi f:ibam maris: quia repcricur in cochlcis ad marcin lictoribus. Dicitur conciliare gratiam puellis & plurimum facere adformam , & amorem & ad morbos puellarum.
,
Vehiculitm, eft liquor
vel fpiritus
in
quo olea
Vngofa,{vi\\x.
hominunipecudujnuqe excrementa.
Vrigtilai
Lib.
Vrirnt puerorttm
Sea.
III.
Subfed. L
X.
271
Vngula^ Morbiis oculi, clavus. XJngtteniHm Croceum, ex Elixir*

,
cft
mercurius.
Xnethtum,
Vsfidat t^Scoxidi auri.
eft prajfervativum cxterMnm contra pcftem collo appenfum, ut argentum vivurw
Vrfnb, Vfrubi
Vznrtip,
) >
)
avellans conciufum,
Eft Saturnus.
& fimilia.
Veteribus ignota fiilt', res magni autem concreticium quiddam in forHnomenci. radiccs quercuum fub terra temporc ina uva* , ad radicum forfitan ftiperfluo fapohumore ex veris, ftiptici colorc gmninn foras purpureo intus Hs
,
Vva (juetcin
Eft
Xeni nephidei, funt fpiritus, quibus jucundum eft, atque pro deliciis habenr, delicefcentis natur proprietates occultas hominibus aperire,quibuseciam
cft
conceftum.
eandido,
&
quafi ladifero
picituracetum. Xtftum, Xenechtum^, alii prima virginis menftrua intelli

gunt.
Inseftate uvaiila peric,
& quali
fit
lignca.
Tempore ergo
veris colligi de-
bec ad radices quercuum, & umbra ficcari, & deindepulverifari. Illo pulvere nihil eft prjefentius in
dyfcnteria,
&
in
omni
Xenechdon Paracelfo ,eft tabella arfenici , feu arlenicum contra peftem , quamvis ifta compofitio nonfoliim habent arfenicum, fed etiam rubetas,di-
fanguinis fluxu, I{uland. af-
damnum&alia.
Zenexton.
Xijion, eft
firmac fe aliquos fanaffe jegros dyfentericos illa unica uva quercina.

/^Diftillatio,
cum
Vanhelmont vocat amuletum lioc*
arugo rafa.
\ Solucio,
VvA
Hermetiiy-<Suh\\mait\o,
I
FfWKJ.eft
Calcinario,
Gailicus. Par.
lib.
Y
dc Chirurg. ^
vitia./'jr<
Arin^,
Taria, 'ia,
> Eft flos

^
seris.
v..Fixatio.
laria
Morbus
rîrrfy^tVojjeftargentum vivum.
magna
Vara
.
folio 463. ^<*j. 2. S.Vuimorbus defcribitur tomo "i-.pag. jdo.
Vttrioli, albi
priparacio ad oculofum
(5j5.
^ralTs'^^^ Vitrum. Tomo , )

Tos,
de prsEp.iracionibus ^pag.
Volaiile, dicicur in
^ Eft viride
xris.
genere levi(Tima quÊvis & facile furfum lata maceria, ut cinis.pulvis ,& fimilia. Vomitivum, dicitur omne medicamentum , quod furfum pc-Ilens per vomicionfes purgat. Vu/cafii, vel ruUanici ,dicuncur operarii vel artifices femper ignem verfantes cudendo , liquefaciendoque. Vlcuseftiomenum, eftcancrofum apoftemadepafcens Vlijfipona , eft herba ferpentaria , prxftantiffima ad colicam. Vmbragines dicuntur pygmei. Vmbrati/es, aut Vmbrattlia, corpora tranfmutata funt inhominum confpcdum ab aftris,& fuis afcendencibusocculcis oblaca quje non fecus atque leinurcs apparent oculis, idque per magicam virtutem &cfficaciam. Vndx, vel Vndenjt, dicuntur homincs aerei , terrenique fpiricus. Vndofa , dicuntur quorumvis animalium excremcnta. Vnitas Triihemii , eft ternarii in unionem reduftio per abjeftionem binarii, eftque fupernaturalis & fpagyrica Fundamentum abitrufarum rerum
, ,
:
Tn,
3
rBitumen,
Tgropifos, eft
vel (,Vi\ liquida.
Tridii vel
,^
s.
Eft auripigmentum.
Tride^,
Tris
,
Ferrum.
,
T.xir
TJir
,
eft
bona medicina.
.^
cft pulvis.
,
Trcus
^
'
Eft cuniculus mafculus, cujus fanguine vitra mollefcere putantur,& etiam
paftetur
.
fiIices,modorebus diaphorecieis,imquod ab imperitis, falfo hyr^
ci fanguini afcribicur.
z
_
JaibAr
,
eft
Mercurius,
C Venus Zaidir eft ) aut
C
Zephena
Viride
seris.
m auribus.
circuli funt
extremitatum labiorunj
indaginis.
tranficus
itioralis.
Hac
pofteriore Philofophix parte

,
fic
ad priorem
per
medium
Pliilofophise
Vnm, eft fal refolutum , generatum in hepate, per fuum emundiorium , uc fuperfluum excrementum falis i natura pulfum. Vrtna ztni , eft acetum ufurpatur pro hominis urina vinum affiduo bibencis. tîi/r, dxitur cinabaris. Etiam '<yr</r Vzt,
Zerna, dicitur impetigoulcerata. Zincl^, eft metallica marcafita, & mixtura qua^ dam naruralise.xquacuormetallisimmaturis , cu* prea potidimum apparet.
Z/<?r, eft viridesris.
Zonnetti, funt
gnomorum eorpora phantaftiea*
Zuitter
vel
Eft marcafita.
&
Zytter,
Zfifran
,
j
eft
crocus hortulanui
vel
far.
rEftOchra,
Zafran, -^
"^VV^L,}^^
r^'''/?<jt
,")
acetum Philofophorum.
Eft'eprofum non tra6i:abile,vcl malItabile,
VVifmadt,}
rudeftannBm.
C Ocrea. Zaocel, eft Taxu. Zaibac, -s Zaibuch, / Eft argetitum vivum, Zaibar, >
.
Zeida:,
y
Z
Tom.
1,
ZaHhirefii
272
Zauhiroi,
efl
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofe
rus
clico
Zartu
eft
ccocus oricntalis. aurum.
Zuifit , ell Stannum. /ianeiuk^ efi; aqua foliata.

/iurnich,
quod tam in aere externo qiiam intuVin Afcftconceptum, per modum antidoti contra venenum receptum. Vanhelmont,pag. 152. 15J.
,
.Zarnec,
Z^riieck,
C Eft auiipigmentum. j
Eftflos agiiicafti.
Operae prccium judicavi Zeneihto Paracelf} anneftcre judicium Y)ott.oris Francifci Herrino , Medici dodilTimi circa geftationem amuletorum in
,
Zatauea, Ztccar, Znccaria, Zebeb,
ejus propriis verbis. nici placenras , circa
Mea
fcntentia eft
has Arfegefta-
regionem cordis gcfta:as,ni-
hilominus
efficiunc
quam prxfervationem
torum
.
imo
pociiis perniciofx
&
nocivse funt ge-
rentibus,
Eft ftercus-
&
hanc fententiam confirmat opinioni-
&
Chara,
bus
&
judiciis
aliorummedicorum,
,
j
cft
Zehd
butyrum. Zuh,
&c
Eft
butyrum
Zubd
Zec
,
crudum.
,
Cernrdnj CohmbHS , M. D. aftirmat fe faepius obfervafle hujufmodi placentarum geftatores iuper cakfaftionem corporum incidiffe in fubiraneas Lypothimias , Syncopcn , & alia formidolofa accidentia, qua: non defierunt
centa- fuiflcnc
,
eft
dragacanthum.
donec
facculi ve! pla-
Zefer , Zegi, > Zet, S.Eft vitriolum, Zc:J, ) Zeberech,! -Eft flos iris. eyf hhjs, J Zeitabra,cl\Rux\\c.
eft pix.
eriam obfervafie alios, licet non in inftanti, brtvi tanientempufculo poft in mahgnas, & peftilemiaksfebres incidifle, aquibua
5
rcmoti
&
mortem
firmat
obicrunt.
Frar.cifcus
AlphanHs
fe
Medicus Salernitanus
afl
fe vidilfe
arfenici in (acculo geftatorem,pila!
palirarii ccrtacione
minus calefacientem,morte
Zemech,
Zengifur,
ell lapislazuli. 1
,
fubitanca peiiifle.
^j^
Cinobrium.
.
'
Zemajarum
,
j
,
Zingar, ) a Ztrnar ^ Eft viride seris , vel fios snS. Zynfer, j Zericinn ,eft arfenicum.^ Zerifari ,cft aqiu Cafei. Ziniat eft fernientum.
,
^faitheus Heffus ,refcrc etiam cognovifle multos cjui licct argcntum vivum avellana: conclufum, colio appcnfum porraverunt , nihilominus pefte obierunt , iicet agyrtx amuletorum iftorum geftatores fofpites & incolumes reddere fefe juramento
aftrinxcrunr.
ô>-o^4, eft vitriolum.
Lcgimus etiam Theophrafiim, magnum ( non fine caufi jPericlem haud fanx mentis judicaile, quoniam amnleragcftalfet.
Et ipfc Francifcus Herritigins
,
Zirnar
Philofophicum
affirmat fe vidifiTe
pefiem. InferZene.xton. pra;fervativum contra fpecificum viannihilet vit duntaxat , ut necet , &
multos Londini m thoracibus foeda cava habuilfs foramina^cxgcftatione illarumplacentarum.
VocahtiU aliqua Chymica
in
hoc Lexico anie omijj.i
ad fncm
hii\iii
Libri adjunxi.
W^^\
-''
Lchahefl Martini Rulandi MichacUs Toxitis , di Theophrafli Taracelfi , &.

,
tcm
fic
,
AlihaheH poft fuam coagulationem refol-
^^#^ d
'
rum fmgulis dcfcriptionibus mihi

fic
vi-
poltea coaguletur in formam tranfmutavatur tam ,ut proceflus ipfius elt per congelationem rcfolutionem quod li fui fimile uniat , tum eft me-
&
&
dicina hepatis fuper

defcribitur.
omnes
alias
,
medicinas
&
A
nulli
^yf/chaesl
Mcrcurius dicitur pr.xparatus: nonvoUmc elTe tartarum ( perfuafi uti judico cx

,
,
M arnho RnUindo,
I!avtifl
etiamli hcpar jani cffer frafium
ipfc clt loco fc^-
patis
ac
fi
nunquam fraftum
eft
fuiflct.
,
Quare
vd^bi^
Medicis funimopere opus
ut hanc medicina^
\abis
fic fcnbitm /7^^.11 8. diablvcnsaliquod Mcdcntcs deFebribus. Difcite diflblvens lua immutabilc nuod fic homogcneum liquidam & natli primam matcriam objeaa in C\ ad iftud Quod cllentias. rcrum eritis intimas
Vanhelmont, qui
experiencia difcatis, & ut fciacis prjEparacionem Akhahefl, propter multos morbos , qui cx hepate defcendunt , ut illos avcrtatis. Paracelf Ec inde mitcit icdorcm ,propra:parationc AlchaheiiMercurii
ad tabulam
,
lib.
quart. de gradibuf;, ad cap, fe-
ignis
arcanum non pcrtingatis

)
difcite falcm tardif-
hujus medioveltras tari rcddcre volacilem ,ut foluciones perficiatis.
pcimum rcm myfterium Mercurii
ubi fub riculo Hepatis vocat huiic

,
hquo-
haftcnus
,
faracel/us.
Mens tamen authons
fa-
Bapujla fanhelniont
lic
dcfcribicur
AlchaheH fub
vifibile
priparationis ejus dclcriciic deprchenditur a
nominc AlcaheH.
Liquor Alcahef} Paracelji omne corpus
refolvicinfui
A Miihaele To.xiie
tis:'
fic
dcfcribitur ÂlchaheH.
primam m.ateriam,
feivaca
feminum
Eft Mcrcurius pr;tparatus in
medicinam hepade viribus
rcfcrt
nos ad
Paracclfi librum
mcn brorum
tft
principalium , ubi k Theophraflo 1'ara_
/r-^ficdcfcribitur.
liquor
Ahhahen magnx
illud
virtutis
m hcpate,
ad cuRodiendum
fpecicbus
,
omnibus ejus ab hydropc, proccduur auquae ex hcpate veniunc

,
&
De hoc aiunt C/jt""' ,vulgus crcmaC pcr ignem , nos per ac]uam , fânhelmont. Et in lib.i. de natura rcrum cap. j. pag. 482. vpcatur Mercnrius pro hepate^. Idcm tAlcahesl Paracelfi (unfta naturs corpora penetrat & fubtiliando tanfmutat , Vanhel'
poteftatc
;
rnont.
: ,
Lib.
,
I.
in
Se(5t.
III.
videlicet
Subfea.
&
I.
273
eft.
Ex quibus apparet quod

thores nominati confenciunt
&
hoc, hi omnes au concludunt, quod,
renovarionem priftini juventutis, Guajacum Itgmm^ , vcre Jignum hcbcnum
A ca
.,
ej
,
(^ jVIercurius priparatus
pro medi,
. yilcahejf,
,
T^"
^cina cina \
conrramorhn; hen.ri.^ concramorbos hepatis. ^
n^î' Gradusrerum quatuor r funt
,.
juxca ordiaes
ma-
tricum.
Et expreffis verbis a Theophrafto Pa.racelfo,bLZ. Baptijla lânhelmont vocatur liquor , fed hxc pro
pr^fenci fuihcianc
;
Ec fccundum liunc
>
ftum,
me
iilentem
eft
aut ulterius loquencem
primum guLedor
audiat.
ex terra, primi funt gradus. Qua: cx aere, fecundi funt gradus. Qua; ex aqua, certii. Ec ex ignc quarti gradus funt. Porro qua virtute fingulo gradu feorfim aliud
alio vincicur, In
Nam quae
tynigma
involucrum allcgoricum verbum,
pundorumeft,& nongraduum.
fcu oraciooblcurarcm cocam qiiam lignificat ambagibus tcgens. Anciqui lolebaiit arcana fua , fub
primo gradu neque nocent, neque juvant res
quÎibet.
Elixir, eft Medicina fermcntata de feptem
tallis.
nigmacibus, hierogliphycis, & involucris tegeres ut nulli nili filii artis ea intcliigerent. Et Mcdici etiam hisaliquanJo ucuncur,e.^. Recipc adipem infantis deformis , & lachrymam vitis Dtonifi,te<e pulverifacx. Mifce. Per infantem dcformem urfum iutelligunt, & per lachrymam vicis Dionifiaca gummihederx. Alterumfolum modo adjiciam.Recipe fpha;rtE Microcofmi puIverifatiE, & poeonix planctarix mafc. pulverifatx. Mifce per fphsram Microcofmi intelligunt cranium humanum priparatum ,(nam nec cranii humani , nec cornu ccrvini uftio milî arridet ) & per pcconiam mafc. planetariam incclligunc poeoniam colledam Sole, & Luna in Leone exiftence poft plenilunium Chybur, ellSulphur Taracelfus refertmelius nihil valere ad pulmonem quam Chybur hoc modo
,
me
Humortj , non eft quifpiam hominum dicendus Melancholicus, Phlegmacicus Colericus , Sanguineus abfolute nam fanguineus eft omnis homo , ciim fanguis fit corporis. Quapropter dici debet aut Mercurius aut Sulphureus, aut Salfus a praj,
dominatione. ProindeNotabis,utquodG<j/^y?4 Choleranu , tu fulphur tubeum dicito quod illi Phlegma tu fulphur album cum falibus refolutis, & quod Melanchoiicum dicunt, tu Mercurialem humorem dicico porro quod ipfi Sangtmem purgare dicunt falfum eft , fed per pharmaca purgaac naturam falis de Alumine,& magalia genera, Parac^
, ,
;
Laxativu/rt,
")
priparatum./^rf^. 488. in/&. denatura reruni. Mif-
cearur Chybur calcibus mineralibus
&
inde ter
hoc Chyhur de igroto quod avertic omnes defedus pulmonis , eumque integrum ,& abfque omnibus morbis confervat. Eltque balfamus pulmonis,& pedtoris, nequefimilc arcanum in viribus rerum qujcrendum ell :nam in nullo majus arcanum latet ad pulmonem , quam in folo Chybur. Opiata, Anodina,
fublimetur
, ,
, ^ in fe duo habet mala. LaxatiVum^, ^ Alcerum quod debilitat. Alterum quod plerumque plus fecum evacuat quampareft.
Quodlihet
Ea
In
igitur
utenda funt
cum magna
cautione
vel
prajcavenda.
primo gradu non
eft
opus confortatione con,
tra dcbilitationem laxativi.
gyryophitis
libus.
In fecundo gradu conforta cum cinamomo , zedoaria, calamo aromacico, & fimi-<
Caliditatem
tollutlt hacc
qux fequuntur
Stiptica,
In tercio gradu per

Indi, grana Juniperi.
In quarto gradu
,
nucem mofcatam
folium
,
Laxativa, Acetofa, Pontica,

i
per terram figillatam

,
coral,
Amara
Frigiditatem tollunt
'Cicatrifantia,
lum album & rubrum carabe, fericum crudum os de corde Cervi & fimilibus. Ut aucem miciges laxacivum utere anodinis&
,
jCorrofiva,
Abllerfiva,
Laxaciva.
In quolibet Confortativo non eft curandum , calida ne res fit, an frigida , fed vis arcani confide,
narcoticis Epilaihera, id eft,particularis. Epilathera , ad hunc modum debet confiderari quod in omnium minutiffima quaqiie gutta , anatomia microcofmi confiftar Quilibec enimSpa:
randa
cor
eft.
,
Cerehrum->
eft
,
radix
omnium ligamentorum
membrorum hepar
fanguinis, proinde princi-
palia conferva,
iervafii.
his prohcifcencia conpiincipalianon per fe,fed peraccidens quiddam patiuntur, aufer ergo accidens ,&fanabisaegrotum. Si vitam confervare velis , non folum cor in elfe
&
minora ab
Membraenim
gyricus gradus, vircutis fua: tindura eft : & cuilibeC Medico intelligendum vcnit in unaquaque gutta, quocquot etiam funt , tot etiam elTe integras anatomias, ut in Microcofmo, & in elementacis. (Jâgale^, eft Megalium genus , quicquid fit ex
mineralibus , quod ex oleitate confiftere poteft. proinde parsquilibet corporis, non purgando, fe4v
mundando
curacur.
fuoconferves, fedetiam cerebrum ,hepar & pulmonem , reliquumque quidvis in efle fuo. Nam quamvis cor fit centrum ipfius corporis atque radix, quodlibet attamen membrum principale de-
Omne Metallum,
eft Mercurius coaguIatus> Netlar, eft ConfciSio albuminis ovorum. LarufcM, id eft auricula Muris. HaUreon,]Vi\tdL Hermetem, vera Aquila ciX.Part
ftrudum
feu
affert
"y
mortem.
Carlina.
(jelutta,
Geluta
Geiutta
> Eft herba J
ejus de vita longa
bum
dicuntar i Paracelfo in libro renovare & transfcrre mor fine omni virtute gradum in reparationem
Melijfa
,
&
Nullo utaris fuperfluo in receptts: nam quoplura conveniunt in receptis fimplicia, vel compofita, eo indodior Medicus prjefcribens cenfetur nam nullumrecepcumulcra fex fimplicia in fe habercuniverfalicer debet, Paracelf. de gradibus. Taonia redc colleda & prjeparata eft arcanum
:
Epilepfias. Fara.
QHalittK
274
brun) qiiodvis principale dcfciidic , uc iii inter piam maircm.tSi ipfum ccrcbrum.
Litnurtay
vcl
;
Chemicx Curiofx QHdlitM apud Spagyros,eftomiie idquod mcmC O N C L U S O OPERIS. ccrcbio

Bibliotheca^
I
Suiic
conkTvancia cercbium
unde
Cerebclla,
Comnis hcrba conforcans ccrebrum j hoc nominc vocaripotert, Para.

,
bnSifroinet cxiîii temporn

jfiKtuo collegi
,
H OC
hubcuSi
fjfciiulo <jn:cûid de
aliii
ParaccKi
trar;,itei/i
,
fcriptii
Vclex
uuthonbnSy e]ih
Jp,:iio
~
jetlaiti,
^ exili ingenio
ud
tit
norifemfer
piiS Jii
c-uojlibei ylitinf.tit<nL>
pro rinttura antimonii rcponacur vera compohcio Lilii Paracclli ex libro de vica Ionga,qu3e tandem ad rinduram inde cxcraHc eft hendam mulcum opera; confcrre pocell
LUium
Paraeelft
thorts Itbros
CT'
recnrrere,Jed nhnjHi ioceruui aa

,
(juociinût tveru
cjueas.
lecu.n hanc pnrz.rri lonotiojis horis,

,
geriem dcferre
Lege cr evolvi tn
in
etio neqotiitin (j obicUaihcntuin ttit invenies
nec tibi
diaphorecicum
rum
virium
& hydroticum infigne & magna& exhibetur ad quollibet morbos a

,
,
conijnerendi anfa in fofierniii dui/itur de oijcuritate
rerum
c?"
verborutri
,
i:aw û.cv.^rin
,
locis dtsverjtt,
,
er
oranisduobus ad quinque
aqiia cordiali
:
vel lex
in vino vel in
infertafiieriint
in
u/ium ex muliis
tta redegt
ut /ni-
hxc tindura antinionii gula figuhs comp.aata ^tmum alterum exponau Scd deinceps pcr multa cohobia menftruo ahquo ido- ^^ admonttum Ltdorem velttn ne voces peregrinas, neOjinnobiHffiinam eHentiam exaltetur, contra- pajjim occurremes aliter cjuam dcjintta & deJcriptA duram in primis ex podagra in articuHs cxternis /'> iriterpretentur. Namftad Gr<tcam phrajim {aui caufatam fcHciter curat fi obfervatis obrcrvan- con/onare ûodami/iodo videamur) e.vpon.u ,te!ocw!o ab yiittorisfententia aberrabit. Et ^ttia Crttcorum-> er dis, ad dixtam legitimam pertinencibus & corpus
Quod
fi
munditicantibus , quotidie , aut alternis dicbus , gutta u;u de tindura exaltata cum vehiculo appropriato.in auroiaexhibeatur ,& fudor vel in le-
infidelium errores
ah
dit, eoruT/i SeUaiores
his miverjim dtjperfos refrehenParacelfum Sophi/itcis /uis ar,
gimentationtbus mjidelem reddere conantur
^ quajl
,
dechnatione contradurae fieri debec) & fic contradura uulla arihriiica refiiiit. Hujus tinduri Antimonii COmpofitionem y5<'ei^ fo^ 4^5 docet. Sptriius vitit eil fpiritus qui verfatur in omni6io
,
vel in
Laconico procuretur
, (
quod
in
impium, Jdcrtlegum, minus prudentem, ardelionem hterettcum accu/ant j Sed hi invidi c^ buccati , e.v libro '/''o, Gerardi Dornei,gfwi de Ince naturx i/ifcytpft,
hifce calumntis fucile
rejponjum ferant.
Sed nimtT
difcipulos
,
acnter
do,
exciiavtt prifcorum Gracoritm

,
bus partibus corporis, quomodocuuque verfcntur; Et omnia membra five fint nobiHa, five noiv uni,
tllorum coryph.tos pheitdo medicos
erroneos vocan-
cum habent fpiritum vicx , cujus ell eadem in omoperatio, unde omnia membra vinibus virtus , vita: fpiritus vivit in forma fumi, nobis in Et vunt.
&
ratione fecundx generationis
qUoE
fit
poft
in
primam
aqua
fe-
naturam Paracelf.
Septem , in igne funt feptem planetse
,
hucinefunt duriora Ula quthus perforati, oj" tra/is. Sedt.irn pertinaciter in verbu magijirorum j:irarint , ut nihil ûod non ex eorwn ore prolatum esl y</"V, nec eorum palatis arridtt , ijuod ex eortim fonttbu^ depromptum : adeo fludiost, er de mdu/iria vericati reluUari malint , ejuam pntceptorum errorem manife-' Jium confiteri, QJr uti ecjut conduclttH e communt via ,
fixi
i"
;
ptcm metalla , in terra feptem herbx in aere feptem funt tereniabin & in aniraaUbus feptem func principiaHa membra. Para. Terra fanhn,M artinus RuUndus Pater vocat cro,
licet tutior
^magis
expedita vohis mon/irabttur

,
de^
per
fieHere recu/atis. Vereminifane ea retraBare
iju^
totam vitam
profejfi fuifits
veteri adagio
opintone^
nimis adharentes.
cum metallorum terram fandam.

292. Terra
Begutnus pagina
p^^^ ^^^^^^ ^
patria.luculentior igne aHeno.
viirioli dtilcis , eft falis Colcotharis per calcinationem redudio ad dulcedinem , eluendo e jus
1'alfcdinem, Beguinus,pag. 574.
Fatentur Paracelfum excelleniifimwn fut/fe rnedicamentorum purgatorem , uii ût probe novit , metalii~ cm,(^ Vegetabiles virtntes reliHis faecibus , feparan(
TinUura, aut Sulphur Narcoticum vitrioli , eft Infigne anodynum reliquis omnibus merito ante-
dopuraab
impuris
,
elicere; non fuos
cur/t
Grxts
edocens difcipulos
ferendum quod Paracelfus fummopere commendat, & magni seftimat. Defcribicur apudflfgMz-'
;
hus , non altter rare uti nullum

;
corponcjudm alimenta , in /ua medicina devout res
ma
cum
corruptis
effet
difcrimen inter
Medtcum
(^
pag.
j{î.
co<juum^.
Fttrtoli
Liquor
eft
arcanum optimum in morbo

eft
Et hacrattone multis parafangis antrcellit Paracelfus Galenum, tjuod ille tenero cibo & potufolt;
caduco.
Licjuor Vitrioli
,
dum corpus ttgri nutriat

optimHm
in felle
,
ille
vero contra durorum mefibi ipfis
&
eft
tallorumvirtutibusextranis.fpirttus vitiirarosinfiauretorrefociliet.
oleum de Colcothar. Vitriolum Romamtm, Beguinus
Infumma,Gr(tct
adfcripfermt
qtio
,
totum rnu-
fcribit
Romanum
merito fufpcda
,
efie
Cyprium & dcbent quod fint

,
nits,
o/ficiurn
naturtt nihil.
Paracel,
k\s vero hoc omne tributt naturd,
,& Medicum^
,
hujut
fere adultera, fophifticata, varia
diverforum colo-
Minifirum facit
fundamento innitens
,
adverfa-
rum, formarum
&
vitCUCum
&
quod
Roms
nul-
rionm innocuos
Itcet vtolentos impeitts
nonfoiitm non
Jum
fodicur.
reforrntdat ,fed viiipendit.
.ll..'.it4l.
S.
LEXICON
Lib.
I.
Sc6t. III.
Subfect.
I.
27J
LEXICON CHYMICUM.
,
Continens
Vocabula Chymica
in priore
Ltbro
orrn/pt
e Bafilio
ValentinOjTheopbrafto ParaceliojOiVvalclo CroIlio,^////^f Authorthm mduftrta GuLlELMi loHNSONl rhjmtct Chymicis coUeda h opera
B E K
SECVNDVS.
collegijje
,
Le6tori
Candido Salutem.
non pro ignavis
,
^^^^ C
^^^^!^\
%''^':''
AT
,
LeBor ingenum me h^c

-,
cjr'
invidis ^fed
Studiofis
non pro Mijo-chmicis fed vere Spagiricis

,
qui mazjs i^nt
quam
:--:fM
^
excrementis conjiilunt
{licet
mssi^^^^
ritijfimo
,
paulattm d propria
6?*
corum ufus non fit prorfus dc[îcabtlls ) mos fi communt via avcrtis , fiatim averfos O* capttofos in,
wnies. Conjiieor
me
tn
hac adjcBione multum debere Viro doHifimo

,
c?"
m Rc
Medica pe-
cuJHs adminiculo
auBius O^ accuratms Librumperfeci. ExpcFto Thconinos po,
tius
qud.m ^mulos ,fed
mn refert
quid de
me
fentiant garruli
c^
jaclabundi
t^tri^s
muhum
O*
jaHantibus
dignis dico
,^parum fcienitbmy
yconfecroque, quorum
h(?c
arcana non parantur: Hitc foium
doBis
acutis judiciis fubmitto.
quam folummodo Aôllo cy* fln artis traflare folent. mea Spicilegia lîrum aliquem acuttorem exflimuUbunt ad
C^*
Nonvocantur ajini ad lyram , Etmihtmagno erit foUmim, fi hdc

hoc Opus accurattus perjiciendum
eliminandum.
GiiLiEL. JoHxMsoNUs Chymicus.
Encomium Profapi^
c^"
Vita
tîri
DoBiJfimi
(& Kci Medica
peritiffimi
Theophrasti Paracelsi.
M varia admirandi illius Viri TheophrafiiT>araccl/i fcripta fedulo, & intcnre perleginem ,& in illomultaarcanaSpagyrica.fummaobfervatione digna non currim prxtereunda, obfervairem, Hc variascontraillum calumniasimmerito afperfas audivilTem, nonpotui fine indignatione aliqua, quin virumtam celebrein , jam inde ab incunabulisitadeiincarcm ut nonfolum illum a malevolis cjus adverfariis vindicarem, fed coto mundo illius dodrinam nunquam nimis laudandam , & admirandani
,
CU
publicarem.
Natus fuit Paracelfus in Einzidlen , regionis Helvetiorum , i Patre Gulielmo ab Hohenheim fundamenta habuit adepti-Philofophi^. Diciturgenerofus, in omnique fcientiarum genere, expertiffimus ; fcd naralium illius fplendorem propter locorum intervailum , & regionum difcrimen non ique agnofcicur ac (i noftras effet, fed nos potius ad virum quam ad progeuiem & proavos fpectamus. In Libro Labyrinchi
,
latino ejuseffigics expreffa eft
Anno
aetatis 4j.
rtaturam oftendic proceram, faciem gravem,
ampla, fyncipite calvo,mediocricapillo, circa

lebac ufurpare.
ay^lterius non
quam
fit
; ,
erat infcripcio ei familiaris
cum fronte quam frequenter fo-
^td fntts
ejfe potefl.
Sedne nimis diu, exteriori infiftere videamur interinrem fptculemus virom. Primo audiamus Leonem Sitavium in Epiliola fua ad Lndovicnrn Sangrlifium Lanf.ici Doniinum, Equitem Torijtiatmn Scnatorem facri Conlilii AngujH cubiculi pr^fedum. Duci C. Virorum Aulicorum de
,
,
TheopLrafto
fic
fcribentem.
qui eam partem Medicinx tradarit maminime intelleda vidtbarur ncmpe de
> ;
xime,
Theophraflum itaque nollrum laudare par eft, atque admirari qua; afuperioribus Medicis, vel ncgledta perperam, vel
entelechiis& quiatisrerumeflentiis.cquibusmiraremcdia , abzyp.oypto i<. Ardbia profe6a, Grarcis, Latinifque nova atque inufitata eliciuntur, quorum mihf nonnulla ufu & experientia comperta funt.Audiamus etiam eundcm Leonem SHavium ,in Epifiola alia, ad Renatum Perotiim , virum nobilcm Cencmaenfem,ds Theophraflo. Dc hoc autem fcripcore, utdicam qiiod fentio .noftro farculo gr.iviorcm Medicum, fubtiliorem Philofophum vidineminem. Namdiiigentes homines rerumque reconditarum fiudiofi (quibus folishoc opuscuditur ex unodifcent omnia ,& quodlumenin unum locum inferetur ,ad alia quoque eadem caligine circumfepta tranfmittetur.
)
2/6
ditas uiênii,
Bibllothecx Chemicae Curiofx

;
Qiiodad Libroriim /'4)-<//iCopiam attinet, audioa.GVm<r.f prope trccentos receiiferi. O foecunquod ad operam ejus Mcdicani & Cliyrursîcam, pr^ter quotidianarum xgritudinem cura:
Oblatos e publico leprofos diiodetioncs Nuremlêrg fpecimen pracltantifTimae artis, edere voluille cim, in prilhnam valetudinem reltituillc rcm quidemmultoru nfide majorem, iis tumen non incredibi!cm faau, qui confiderant rara, & inaudita iliius rcmcdia, ex flore Cheiri, & Anthos, Arcano Corallino, de elVentia ami, myfterio Antimonii.Si quamplurimis hujus generis Medicis vulgaribus ,ne nomine
,
quidem adhuc
notis.
Leo Suavius etiam, fic dc Autoris vita, & operibus fcribit, Theophr. Paracelfus ab Hohenhem , in compluribiis libiorum infcriptionibus Eremitanvncupatur, nec non ab Erafmo Roterodavio in Epiitola ad eum confcripta, quam quidem telteni fingularis illius doSrina, hic inferendam judicavi, A qoibufdam, ut Aii^mo a Rodenjletn, dicitur Philofophix, & utriufque Medicina: Do6toi em fuillc ut Chyrurgiam hoc nomine comprehendanr, qux magno publico malo hodie ("eparantur , & diflinguuntur. Legit BafiU^ Librum fuum de Tartaro, quod exponit foeccsomncshumorum interiorum.a quibus variimorbiemanant: Ibi Froheninin typographum infignem morbo periculofiffimo liberavit , de quo gratias agit Erafn.us ille, virtute & erudicione inclycus, opemquc in adverfa valetudine implorat ,cum teftificationc luculenta, rarx illiusnovarque in mcdcndiarte peritis. Nova enim pofuit artis fundamenta , vcteraque diruit & cvertit, Hippocratis & Guletn(jrcorum , Jvicenna, âfts , Aiefuef^HeArabum^^mmiwm^mqucpnrtsm
,
remediorum ex ofHcina mecallica deprompfit.
Rei Medica; peritiflimo Dodori Theophrafio Eremita: Erasmus Roterodamus.
^"y O
ea,
ahfurdum M(dico,per cjuem Deus nobis fitppeditat falutem corforis ânimii perpeiuam optart^ me tampenitus nortsfemel dunta.xat vijtm. iyEniffrnata tua non e.x arte McdiauMi nunûam didi^Jed ex mifero fenfu Veri/fima ejfe agnofco. In regione hepatis jam olimfenfidolores,nee
A/'
efl
^ falttierru. Demiror unde

elfct m.tli
dtvinarepotui quis
tionfatis intelli^Q,
fons.
Renum
:
pinguedines ante complures annos tn lotio conijiexi. Tertium tûid fit,
tamen videtur
ejfe
probabile mihi, id moleflurn

tot
dicarivacat,neC?rotare,necmori
corporis mihi poljlt lenire
ejfe quod dtxifti. Hifce ditbus aliijuot nec me~ Si ûod tamen efj quod circa foluiignem^ obrucr. lahribus fludiorum
m i/um, rogo
,
ut cornrnnnices.
Qitodfidifirahsris, paucijfimis verbis ea, tjtutplus ûtiruj

,
uconice notafti fufiiis expiices

>/ie
aii.ufprafcribM remedia
tnittm artitu.t,ftudtoût par,certe
gratumanimum
poliiceor.
ûa dum Vacabtt Frobenium ab
/j/ttearn
fumere^ Nonpofjum prddtmidiura

te
inferis revo,af}i,hoc e/i
mei, fi extemportfcrifta vereory utpojfis ieger^. Bene vale.
quocjue refttttieris infinguiis ittrumcjue reftitues.
Vtinamftt eafortuna, qutn
Bafiles remoretur. Hs.c
Erasmus RoTERODAMUs.
Suaptf
tTianu.
Jibros in Philofophiaij^. ia /rj H4pr</M/ inPrxfationeChirurgii majorisattribuit Medicina 70. in Theulogia, Ju{titia,"Politicis, & Magia complures. plerofque jam Adamo a, "Bodenftein debemus, alios a Joannt Scuiteto Montano propediem fperamus. In libro de Tartaro, Aureolus Praenomine dicitur, & Petrus Hafjardus nomen etiam Phiiippt illi addit. Verum ett Paracelfus invcnto principiorum novorum, conatus eft vetera funditus evertere ; unde
PQuorum
magnas
/'>-^cf//o
fibi
a Medicis fui regionis setatifque contentiones cxcitavit

perftringic.
vehementiftylo Yerfus r/^r>rMW petere licebit. In Tra6tatu Philofophix illius ad .^^f^^w/e^yfy^^quiquidemplenuseftmyfteriorum magnorum , primorum, ultimorum) Mclofinix, (verbo tenusj pyromantis necromantije, chyromancise , &c. Titulus cft Phtlofoph.Thiop.Bouib.zh HohenheimSmn Arpinx Germani , ad Athenienjes. Nec filentio prjeterire judicium F.iientit Antra-Panii Silerani de Theophrafio. Quam magni Philofophi & Medici Theophrafii libros de Medicina atque Philofophia latine fcriptos nec non Arabum Chaldaorum , arque Gracorum , fcripta lc^ gendo percurrilFem, deprehendi Theophrafti fcripta, Avicennn, Idtppocratis atque Galeni fcriptis longe fijfmiora.ccrtiora & folidiora;ipfiuspr2cterearecepta,firmioribus acque certioribus rationibus; & experienriis niti, q'iam Rafis, Mefuê, aliorumque vcterum medicorum. Qjjinimo Theophrafit fcripta initur argcnti igne probati , probatitrrma funt , & exploratidfima & tota ejus pradica atque theorica, rnulta fingularia intellediu digna complediturNovus quidem eft Medicus, & verus medicinse inventor qui uon ex veterum fcriptis fed ex fingulari .quodam Philofophico fundamento deprompta atquc defumpta literis mandavit. Et nifi ipfiuslibros reipfa, & fapientia citeris multo utiliores, & frucSuofiores invenilTent Athenienfes eum minime dcftruftorem omnium errorum, verumq; ad ipfummedicinsefiindamentumDucemappellafient. Qiiam ob caufam Hebra;i ipfum alcerum ^j^t Moyfen vocant, & Rabino fuo Moyfe multo acutiusSi fubtilius (cripfifie contitentur. A Pefjulanis denique Germanus Hippocrates^wom^c^K QyEfcutapius appellatur,
, ,
Sedpra:cipuc:eftimonio
eft libellus^.
quos paffim in omnibus libris fuis defenfiouum , d quo refponfum ad,
teftatur, quod noftra memoria nullus pra:ftantior extiteappellaverunt propter acucilTima ipfius atque Monarcham ric, & talis nullus unquam natus fit:Grici cum repericur, quod fit nota auc reprehenfioTcrbum minimum aliquodejus vix fubtilidimafcripta, in quibus
Aiexjnder
Perfius
etiam in quadam epiltola
Quia autcm vetcrum viam fectatus non efl, nonnuUi prout intelligunc ea iftimant. Petrus Bonz.e'Volus ipfiu'-: doSrinam Evangclia naturalia,veritatifque promptuaria habcri vulr. Ncc verode medicinafoliim j;. libros, verumetiam ;;6. volumina de Philofophia confcripfit cujufmodi Salreas Dacus, nulla unquam auditafuilTe, eaque Arifiotelis fcriptis iquiparanda e(Te affirmat Carbutiut Tlnophyaftum prae Ariliotele haud fccus seftimat atque literas aureas prse caecis aut lumen pr '"arbonibus,in cujusPhilofophiaomnis Anftoieiica & /'/^ôwiMdoftrina repudiata eft, quorum Phine dignum
:
iofophorum duas
linguas,
(cftas. C>pff^.f F/*n/
claudicantes ,^<iw^j opinabiles appellat. Libri ejus

in
in varias
communis ucilitatis
gratia
quam
omni
fua vita fpeftavic
non immerito cransferuntur. Jam,
ecccliomiacm vcftrum dcfpicabilem, virumfufpicite,&in terram cum pudore, & poenitencia dtfpicice, Sc doftrinam & arcana ejus cum ftupore aguofcice. ^
jam
invidi, Mifbchimici,
LEXICON
Lib.
I.
Se6l:. III.
Suble6t.
277
LEXICON CHYMICUM>
T>
ROP
eft
,
Amutura
Aludel
,
eft
Pliimbum. Petra macura.
ELkalei
Elei
,
eft
eft
Stagnum. Medicina.
eft vas fifiile.

,
z.efh
eft Sol.
Alcharit
cil
,
Alchaz.anen
argeiKum vivum. elt lucum rota: fabro-
Es
,eft
Corpus.
Aer.
,
Bpar
,eft
rum.
Elidrium
eft
Maftix,
Acanor
eft
Olla perforata inlateribusj

Sulphur. pix liquida.
&
fundo.
Bpoflingi, eft
fquama
ferri,'
y^/;/.T,eft Uftus.
Averiih
eft
Alchitnra
Almifartth
, efi: ,
F/iff7 Firfr ,
eft
Crocus.
eft
Calor.
eft
Terra.
Facinum
eft is.
Arfioia
eft Ceruira.
,
Pk^j ,
eft
puer Virgo.'
eft
,
Aybor\jt
Arubits, eft
A\pm
eft
,
Galbanum. Bucyrum crudum. Butyrum codum,

eft
GAiiar
Gaz,ar
,
Laurus.
Gluien
eft
eft fel
taurinum,
Afinum
elt
Pondus.
,
Galbanum.
Lumhnch.Kyrantd^fi
ArgentHin
popttli
eft Sal
amarum.
LuUius.
Gerfa
eft
CeruHa.
Altafor , eft Camphora. Algatia , eft Cibecta. yllmifa , eft Mufcus.
Gtfentera,Terr:x inteftuif ,feu
Angelus Anattvn
eft
CoiifeSio.
eft tefta
Ovorum.
Habroi Huuo, velT
F.ltabaioni
,
eft
Terebi nthina,
& Hetalibat.
eft Staphifagria,
T
eft
îieteji/.eftTeftudo.
Agrabi
eft Frigida.
Hermes
Semper
odorifera
AJKermci.
LHlliuh
Azoch,
AbluitSordes
1,0 ton,
a,
Latone,
>
&
funt fimul.
IPoacidos
Incuda
,
eft
barba Hircina.
eft fponfa,
AXjich,
BHaHn,e^
Bolefon
Baciir ,c[\
,
KAb
terra rubea*
f^
eft lac lacacetc acetofum.

, .
Kift ifl
eft
Opoponax.
,
eft
BaUamus.
Pondus.
,
LApis Hepheftionis
Kyranides,
dicitur.
i.
e,
Vulcani
qui
&
Pyrites
Bdellerurn
eft Sanguifugse.
Kyranides
Bitrinati, eft Vitreatum.
Laum
eft
eft
Amigdala amara,
Bolefs , eft Corallus. Bolus fttdaicus ,eft Althea.
Luhen,
Thus. Lot ,eft Urina,
X^wii<<j,eft
Gumma Arabi,
CAluffil
eft
Cofnet , eft Corbai , eft humor Croci. Calidtu ,eft Trochifcus de arfenico."
Catillia, eft
Oleum Indicum. Antimoftium.
Larnere^, eltSulphur.
MAfal,
Malanbio
,
pondus novem unciarumi

Terra. Arabica.
Ca?nbil
eft
eft
,
eft Lac Acetofum Melc. A4adie,Q^ Lac poftquam extrahitur Butyrum JUafardegi , eft Plumbum. Machinar, eft ex quo vitreantur vafa,
Comidi
gummi
,eft
,
Opium.
Sa gemmae.
l
Cajfibor
eft
Coriandrum.
Aiaia doram
eft
Carfia, eft aqua falis panis.
Cardii
eft
,
Mars.
Macra eft Terra rubea. MoT^, eft Myrrha.
Carvinnm eft lac quoddani. CaUite* eft Dragancum.

,
Magra
elt
,
Corneolus.
/WîrMc/j
eit
Cyprus. Cicorea eft mira folis. Ctcrebrum , eft Aqua.

,
0/^0
eft
,
^(fr</, eft
Oleum. Dragma.
Cor
eft Ignis.
eft
Corona Ca/tVa , quod

rubro.
CKtradio avino albo vel

Lullins,
Milcondat eft Sanguis Draconisi Meta/la , folum componuntur ex Sulphure & argen to vivo. LhIUhs, Momordica , eft morfus Diaboli.
,
DAnati
,
eft
,
pondus
fex
granorum hordei.
Dabeftis
eft
Teftudo.
y75/
eftftagnum aneum,"
fal
^'''''^lEftGumma. Damatau j Davertdon , eft Oleum Nardinum, Dabarycd Vis.

Denequor
,
eft armoniacus rubificatws,per aquani OTap, vitrioli rubei.
Ofatur Ofcieum
,
eft
,
eft
,
Organum. Apium.
eft
eft
Borax.
1.
OubeUora
Cucurbita.
Torn.
27?
PEludo
,
Bibliothecae
cft
Chemicx Curiofe
Tlfacoumj
Tujiafi
, ,
Mel coSum.
Satyrion.
eft
Argentum Vivura.
vivum
,
Putrh , Prefmuchnn , eft Ccrufa, & PrefmHchif. Ponieru caufa , eft Denfitas.
eft
Tirfiat, eft
armoniacus.
cft fulphur
,
& Tifarum.
Iricalilttbar
eft
Spuma Maris.
YErcia,cii
Pifcis.
REiili, eft
,
fal
acetofum.
Tj^r
Tcar
,
eft
Medicina.
,
Raari eft fal Armoniacum. Ramigi eft Colophonia.

,
eft
pulyis Lapis
Aqux
Mercurii.
Recham
Ri.iêl
,
eft
Marmor.
ZArfrahor
,
eft Sal.
Rayh
eft
Lapis.
eft
, eft Argcntum vivum. Zaucre_ eft Auripigmentum. Zerci eft vitriolum. ZerohtleTK^, eft Zodiacus.
SAle-,
Pukhrum.
Zeco
eft
Dragacanthum.
Stagnum.
Vitriolum.
Vitriolum. Saîn Auruin. Sfj.M>-,eft

,eft
ZafararrL., eft limatura ferri jinvafe asreoaflata.
Zarca
eft
,
Sf<ie>eftVas.
Ziineru.
eft
^KJJ^^^?!
LEXICON CHYMICVMtis DionyfiaCcE pulverifat^.
su^lT^Tiii^
fyS)
n.. 'M Si
DEPS
in aniirahbus coagulatur,
falis
deformem, urfam
intelligunt,
Mifce. Per infantem & per iacrymam vitis
^K?^4%-îpl) propter
copiam
quam
,
habct,rafi
ri.'i
^-gj^g ^.^^^^5
condenfatur
diftille-
DionyfiacsE, gummi hedersc. Alterum folummodo, adjiciam. Recipc fphser^ microcofmica: pulverifatas
,
tur adcps.ditlillatione afcenditpars
&
:
Pxonii
planctarije
mafcul. pulverifatse
iulphuris,
in
&
Mcrcurii
&
remanet
fundo falis pars, unde adeps, poft diftillarionem non coagulatur,cum privetur diiUlJationc fale quo turget ad coagulationem fuam ,& tunc eft oleum adipis , & nunquam amplius adcps dicitur. Et idem dicere poffumus de refinisjgummis & terebinthinis omnibus qu ex vegetantibus
effunduntur
,
Mifce per fphxram microcofmicam inceiligunt cranium liumanum inhumatum, priparacumj^^nam nec cranii humani , nec cornu cervini ufi io mihi arridct ) per pceoniam mafcui. planetariam iutelligunt poeoniam colleftam Sole & Luna in Leone
exiftence, poft plenilunium.
eyii^ni, eft fcmpervivum. Ruland. de luis H\itf gariz curacione ,pag. 100. yfmethyfltm, Muici vocant gemmam Vcneris.
congelantur
&
fi
coagulantur frigido,
,
ope
falis
quo turgcnt. At
,
diftillentur
fale
non am-
plius coagulantur frigido
quod
priventur per
LtcjHor Alchahefi,UniveT[3\e illud
menftruum eft,
diftillationem
&
tunc amictunt fuum proprium

fufcipiunt.F^^.
nomen,
&
olei
nomen
,
^bluiio Chymica
, runt Anciqui fub igne vivere & fe purificare narrarunt, & eciam fub lino albertino quod igne albcfcere, & maculas fuas dcponere contendunt ,& fic verilTimum eft m.ateriam noftram igne, & aqua indigere, ut fe a macu-
Hanc ablutionem occuitaquam ^nigmate Saiamandrje
quodomniatociusuniverfi corpora tangibilia perfcde reducit in aquam diaplianam, abfque uila mutatione (i.e. quod formam effcntialem iive nativam feminis dotem ) viriiimve diminutione. Hujus ftupendi Magnalis prsparationem iParacelfo , vel 'Bafilio Valentino Monacho,o\im invenC3m,& ab Helmontio veiuti Arcanum , nemini nifi dato prius facramenri pignore revelandam fubdoie defoffam,
,
lis,
&
fordibus r.aturalibus fuis, quibus fcatet,vin-
me
aiiquando
ubi dabicur occafio ,coran)
mundo
dicare poffit.
^yiblucio
libere
differt
promulgacurum fpondeo. Hucufque Dom.
ergo Chymicanoftra non

,
a cal-
cinacione &folutione noftra,
& putrefaftione, &
Dr. Charlton, in libro de deHuxionibus^^^. 71. Y^/chahef}, Martini Rulandi, Michaeiis Toxitis,
inhumatione, dum calcinamus diftillamus , folvimus, putrefacimus, & inhumamusnoftram materiam cunc ipfam abluimus a fordibus fuis & iu quantum hx operationes abftergunt materiam nortram a foecibus &: fordibus fuis in tantum hse operaciones dicuntur Ahlutio Chymica, de qua An;
,
& 'theophrafti Paracelfi, & Alkjhefl, Baptifti Vanheimont ,

dctur
elfe
fingulis
eorum
fic
dcfcriptionibus
mihi vi-
idem.
Rulando,
,
A Mart.
Alchaheft
defcribitur.
:
tiqui feparatim tradlarunt. <iy4lberM, id cft Staphifagria.
Mercurius dicitur priparatus Nonnulli volunt effeTarcarum, ( foifiran ex aiiorum opiniouibus quorum fcriptis foh. Baptifta Fanhet^ mont in libro de Febribus />i^. 118. quodammodo
,
tyileanna,
eft
ert
Ichthiocolia.
pulvis Mercurius viti. Âlgeroth, ,cti. Cryftallus Tartari. Tartari tAcidum F/os aris,
quod quod
tiArugo
Stercus
ttris,
^ > Ferrum rubeum.

j
,
vidctur affentiri. J Difcite Mcdentcs diffolvens alifit homogencum immutabiIe,diffolvcns fua objcfta in materiam primam iiquidam naiSi eritis incimas rerum cirencias.Quod fi ad iftud ignis
&
arcanum nonpercingacis,
acris,
,
involucrum allegoricum verbum, feu oratio obfcura, rem cocam quam fignificac ambagibus tegens. Antic]ui folcbant arcana fua fub
^nigma
eft
difcice faltem , tarrarum reddere volaciiem uc hujus medio veftrasdiffolutionesperficiatis. Mcns camen Aucorisdcprehenditure priparationis defcriptione.
Mtchiiei Toxites
Eft
fic
defcribit Aichahefi,
ffnigmacibus gerc, ut nuili
&
nifi
hieroglyphicis , & Hlii artis ea intelligcrent.Ht
involucris te-
Mevi-
dici etiam aliquando his ufi
fuerunt. E. g. Rccipe
,
Mercurius pr.Tparatus in medicinam hepatis , & refert nos ad Paraceifi librum de viribus membrorum Principalium ubi a Theophrajio Paraceifo fic defcribitur.
adipem
infantis
deformis
&
lacrymam
Eft
Lib.
I.
Sea. III.
Efl liquor Alchahest msgiKP virtucis in hepatr, ad ciiflodiendum illud ab hydrope,& omnibus ejus fpecicbus , qu$ ex iiepate veniunt , proceditur au-
I. quo auruinpotabile, aurum \kx,Sc efrentiseappro,

priantur. Milius.
,
Subfea.
279
tem
fic.
Aurimfutrntnans feu Corauno Chryfon , eft auci pulvisaquarcgis difroluti,& prxcipitati, qui facile
concipit ignem
:
yiUhuhen ôW(n3,m coagulatioiiem rclbivatur,&

poftea coaguletur in tormani tranrmutatam.ut procenusipliuseftpercoiigeiationem & refolutionem; quod li fui iimile uniat cum eft medicina i^cparis etiamfi iiepar.jam lupcr omnes alias medicinas ; fradum elVet, ipfe loco hcpatis ac fi nunquam tra,
dicitur a
Germanis anrum fulmidimiiendo acutiiTimum

vocatur aurum volav
flarf-,
.
nans,quod
tile.
inltar fulminis
,
fragorem edit a Croltto
p.
m.
,
&
ArcanumCarduihenedtEli
habeas apud D.
rnttnmtm in fua Spagyria,ufus ejus cft a guttis i5.ad i
cium tuillet, quare vobis Medicis fummopere opus eft, urhanc medicinamcxperientia difcatis, &uc /ciatis priparatione ^lchahe/i propter multos morbos,qui ex hcpate dcfccdunt,ut iilos avertatis, /'ar, Et inde mittic Lectorem pro prsparatione Atcb.iheji Mercurii ad tabulam libri qnarti de gradi,
ArcanMm,[o\iscmx\ Mercurio Antimonii,habeas apud D.Milium, Lth.x.fol 78. inBafilica Chym.
Anri pr^cipitatus diaphoreticHs ex Regulo Anti-, monii, & Mercurii habeas in Milii Bafittca Chyrn
,
Lib. J-fol.
12.
, ,
bus.ad caput feptim;im,ubi fub tirulo hepacis vocac huncliquorem myltcriuni Mercurii , Paracelfas. Et ii) .ibro fecundo de narura rerum C^/?. ^- pag, 482. vocacur Alchahefl , Mercurius priparacus pro
hepace.
oleo vitrioli & fpiritu Saturni ha beas defcriptum in Bafllica Chim. /il>.i.fol.6<).-jo. ArcanumTheophrafliy conCra philtra defcribituc a Crollio.
Anrum cum
Oleum Cinamomi, & oleum

ufusin
illo
Succini,
magni fune
,
morbo.
8i Tintlnra
,
A
fub
<.
Bapiifl.
VAnhelmont,
fic
defcribitur: AlchaheHf
Arcamtm
reipfa
non
difrerunc
fiqui^
nomine Ahh.ihes}.
^-;/(i.;/3f>7
dem arcanum
corpus
vifibile
,
'Paracslfi propric vocatur id reine-
Liquor
7-'ir.i//;,omne
dium.quodaliis multis prxceliit.
Nomcn
icaque
refolvit in fui
primam materiam
aiiinc
fervata
,
feminum
potcftate-
De hoc
Chymici
Vulgus cremat
arcani qua;libet; medicina magnetica cujiifcunque fpeciei meretur.
&
virtuofa
per igaem, nosperaquam. yunhelmont. Alio \oco, A/tahefi Paracel/i cunda narura: corpora penetrat,& fubtiliando tranfmutar. Fafihelmont. Ex quibus omnibus apparer, quod in hoc hi omnes tonveniunt & concludi.inc , A/chahefi lûlundi,
Texitis
,
Arca'iHm Coratttrmm Parac!lfi,e(i. Mercuriusfublimatusrubeus.non corrofivus; licec Libavms negac Paracelfum hujus ^rt^'? fuilVe authorem apparec
:
&
Paracetfi
fcu Altahefl foanni Bapiifl^
y.-nhetmont. Ell Mercuriuspr<Eparatus,pro
medici-
tamenperHuferum,qui fcripta Paracetfi edidir,P^racelfiim ejus fuide inventorem,& Rhenano in libello folis de Puceo eniergctis aliquota parte emuigatur, Corpus album,
Diana,
na contra morbos hepatis

Theophraflo Paracelfot
&
Bt exprelTis veibisa a 'Bapttfla Vanhetmont , vo;
Fermentum album,
catur liquor. Sed hxc fufficianc pro prarlenti de

Alt.thes1, feu Alchahefi.
Lumen minus,
Luna,
Acedi.cfnrnus, C:ve /icnriafurnus, ubi
uno
igne,
Mater ficut Aurum Pater

Argentim, vocarur
Uxorodorifera, 7ff.vf/j, Scoria Argenti, Argenti recrementum,
Spurcities metalli,
&
parvo labore
diveifi furni fqvenrur.
Vocatur a
Germanis Piger Henricns. .F^xPlumbi, Mercurius nofler

jNarcafita,
Antimonium vocatur
Plumbum de Minera, IPlumbum muierale Plumbum Morcuum, Terra nigra.

,
ftudine.
Aûa ovortm gallinaceornm Oieum animalis.

Phi/ofophica
,
vocatur aqua de teRegia vocatur
FcEcesargenti, Lythargyrus, Servus nequam, ''êrvus Citriuus, Scrvus fugitivus, Servus ambulans,
Spiricus ambulans,
Spiricus fatuus
ftyfqiia
five
aqu3
,
pugilum
quia nicrum
&
,
fal
Armoniacum
li-
Spiritus Volans,
cet fint hoftes infeftiltlmi
primo contadiu ftatim
congrediuntur.
Regta dicitur,quiaaurum folvit, quod eft Rex inter metalla.Et ab his Sal armoniacus vocatur Atjuila quia Ganimedem , feu aurum fecum clevat qui
,
,
deinceps
faciie feparatur per aquam,5fiz<ip.i24.
Sperma Luns, Spermaacerrimum, Argentum Marcis, Aqua noftra, Aqua Philofophorum, Aqua congregacionis,
yf5<j^//orw,fitexfanguinehumano,adconciliandum amorem inter uxores & maritos,S<'^./7.447. A^nafiidorifera Microcofmi, fic paratur. Recipe fanguinis humani , fine phlegmate tb.j. falis tartari depurati tantundcm ,vini circulati ad
Aqua mortis, Vomica liquoris

Fel draeonis,
iternj
Atgtnttm vivum
vocatur
Animamineralis,
Aquila volans,
eminentiam duorum digitorum

,
fiat
digeftio per
menfem deinde diftilletur; IUa tria diltillata , liquor flavus,cum pauco oleo, & fale funt ab invicem feparanda: runcrecipe liquorem , folummodo addendo foliorum hellebori nigri,& meliflk, ana, q.f,
redifica vicitTim diftillando
diftillat,
gr.ii. fiac
,
Dominus elementorumi Coagulum,

Draco,
Filiusfugitivus,
Lapis noller,
odoremque gratum
Lac virgincum,
Minifterium,
compara
Toin.
cuin ambri grifea; ,gr i. Mofci, liquor pretiofiffimus ,& vehiculum cutn
Ip
j Mors,
Aa
Oeuius
28o
Bibliothecas
Oculus auri, Oculus argcnti,
Occultumfcientise,
Pater mirabilis, Scorpio caudatus, Scrpens venenofus,
Chemicas Curiofe
Apolio,
Corpus rubeum,
Filiusfolis.
Filius unicus diei,

.
Homo
fenex,
<Lumen majus,
Lapis aureus, Lapis animx,
'
.
Tocum
'ylurem
fentia:
fyrtiptis
,
fecrecum,
^Sputum acerrimum.
fic
paratur.
JLco,
f \
ut plerique,
qumtx cl%. Syrupi dc Cortice Cicrii mah tbfiCinamomi, jfi. Tinaurx auri l-V). U\ke,
,
/ Ophir,
Patcr ignis,
Rubeusfilius,
To.vitett
& fiac fyrupus aureus

ratur, velalias.
::^.
fccundum hunc
.
modum pa.
\SoJ.
Miva: CotoneorutD, iv. olei

vitac
Cinamomi
^.. 5IJ.
Tinfturae auri
tantundcm,Mifce ,fiatSyrupus
n-
aureus.
sAurunt viu , Dr. Egltni , defcnbitur in BaJilKA Chymtca, Itb. i. cap. 8.

Auri i,âzea. ^ Borrax, Auri famcs, lCapiftrum auri,
Attrum coUum,yocz.t]ix,<
Aurum limatum, Anrum malleacum, Aurnm laboratum, Aurum bra6eatum, Aurumhgnatum,

lAurum ccciatum, Lamina folis,
-vAurifoIia.
Toxltes.
Aûxfanitatis,
Componiturexfanguine humano
,
^/ic<r ,vocatur<
Ignotum Lunx, jLumcnamabile,

'Oleumaurificum,
Sa! tincar,
fano, florib. Chelidonise
maticis variis
Hoc arcanum
melle virgineo cum arovocatur a Paracelfo

;
Sal fapientum.
Atirim viu, Hujus variadefcribuntur genera.
1.
balfamum fuper omnia balfama & in Medicina vehcmenter commendat. yJlbtm Grdicum Hores Melampi , ftcrcus canis,
,
fafiri a!bi.
Aurum
viti fuper Alembicum, defcriprumefl:
in BafriicaChymica,lib.i.cap.2. defcri2. Aurum vita: , feu pulvis vitrioli folis,
pofitionem mixtorum
,
qux comcommunium ingrcdiuntur Aerem enim Chymicum dicimusaquam igne coa/4er Chymtctts
,
Diflcrt ab elementari
bitur in BaftHca Chymica, lib. \. cap.2. AnreMVitJpiritHs /?h/W, Nihilaliud e[t,quam

eflentia crochifcorum Alhandali
cum
fpiritu vini
a,
vino Malvaticodiftillata, cujus extradionis dofis

absfi. ad 3J.
gulatam & in flores tenuiffimaE terrx fublimatam, quam Hcrmetis Avem & Aquilam dicunt, & aerem vocancquia omniafecum elenicnta m fe cocrccnt volatiliatamen & aerea quarque in terram igneam
fixam & permanentem continuationc coctionis convertenda funt , ut hinc arcanur vits abfolvatur,
^'Orichalcum,
V Corpus majus, ^j4HrichalciiyrL.,< Cuprum, / Venus, xs. .V..01 .Coronarium

Calx Veneris,
Aurichalcum
ujitun
&
perfedum
tnicHs
myfterium facrum elementorum omnium & abfolutum habeamus Et fic Air c hycitera elementa in fe coercens in ignem
:
convcrtirrius
Chymicorum
fixum
&
pcrr.iancn-
tem,&
reliqua clementa infecontinentem,qui to-
Eft'
Cuprum
uftum.
Calx Cupri,
Calcinatum xs,
<i/s
uflum
eft,
'
Venus adufta, Venus calcinata, Cyprium xs.

feu flos Criftalli.
A.vtingia vitri,
Cremor
Arfenicm, vocatur lapis Falconis.
Realgar
C Auripigmentum rubeum, \
Arfcnicum rtdeum,vocit\ir,< Terra rubea,
/ Tindurarubea, V Ventusrubeus.
tum abfolvit, & claudit vitae arcanum, quo vita cujufcunque rei perfcc5tiffime fovecur, nucntur & confi?rvatur cum vitales &: feminales virtntes qux in elcmentis coercentur, perfeftillime digeftse & concofti, & matura;fint in ipfo vitoearcano. A/exander clamat quando habuerim aquam ex aere , aerem ex igne , & ignem ex terra totam perfcftam poff-dcbis artcm. Arf(loteles inquit,habendaeft aqua ex aere,& ibi docet cx qiio fonce noflra aqua (lcexhaurienda Habita hxc aqua converteda eft in igne,ex quo deinde
, , ,
,
&
eliciendus eft aer,ex
igiie fiquide
Chymico
fixo.cfi
arcanus diAthanor, eft furnus philofophicus, lapidi Philofophorum citur,eft fnrnus compofitus non vas ad ignis ubi calorem , arcaiio elaborando
pertingit, couvcnicntem tribuens. hujus In Rhena>}o,pag.i-j. formam
rqpoffis. '^
^
.
&
exadam
,
.
vide-
aqua noftra fit aer.qui deinde aer convertendus eft in ignem , ex quo continuata opera fit tcrra, ex qua deinde ignem habemus: Et fic vere omnia convertimus clementa in quorum converfione confiflit opus convcrte elementa & quod quarris invcnies. In converfione enim elemencorum aercm Chymicum invcnies qui nihil aliud efle comperics quam aquam igne coagulatam,& in flores tenuiiTi, ; , ,
, 'Bitumen Judatcum,
mos
& fubciIi(Timos terri converiam.

txcjua
Liauricntum Judaicum, ^Napta,

AJphaltum vocatur,
'Stercus dxmonis, Scercus tenax,
,
Ranarnm
,N
Êftaquarofarum.
V
"
Rodoftom^, Rodoltagma, Hydrorhodina,

yf^rtrtvtf*, eft
y
C Vini latex, < Vinum fublimatum, ^Vinumigni eliquatum.
Acetum,
iStercus maris mortui,
Tena
lenta,
Taurus,
Lib.I.
Alcalhal,
Se6t.III.
culi contufi
Subfe(a.I.
2?l
Halcal,
t/fcetttmj
-^ Hcl,
Amar,
Acrum Vinum.
Kotrachium,
Apittm rifm
Herba fcelcrata, Unguis leprofus. Ambrofia aquatica, f

Bacra,
^pinm a/jUAticm, <

Acetum Rhfxotieum
fag. 327,
CCaperfylvaticus. Defcnbicur apud Minfee ,
, 5j. Fabarum marinar. prsparat. Caraphorx, ana ^li. Caryophiilorum ) Aloes hepatici >ana 3. ij. Tutiipripar. j Mifce & divide in tres requales partes. Primamque partem in 8. M. diftilla,deinde partem alteram immitte cucurbitz , & diftillatam illam a parce prima aquam aftunde ruribmque abftrahe uc prima vice cum cerciam quoque partenfi infer & aquas antcadiftillatas.omnes itcrum fuper,
JnimaVitrioli componitur ad hunc modum. Recipe aliquot magaacapaciatidilia.quomajora & capaciora.eo meliora i imple illa aqua pluvia& in unumquodque fidile duos, tres vel plures li manipulos communis vitrioli immitte; vitriolum
,
infunde & tertia vice illas diltilla. Ec fic vcre priparabicur aqua illa de Cancris de Chelidonia famofilTima.
exCrahere
,
&
Cui placet ex foecibus calcinatis faltem poteft
&
majoris efficacis ergo admifcere.

,
.^^1 acetofa fiomachalis
componicur
in
hunc
modum.
"if. Sacchari puri(!imi , tb, j. Confer, Rofar. Rubrar. opcim.
autem mecire adauge

,
vel
imminue pro
fiftilium
quantitate:vitrioIum inaqua colIiqucfcat,& aliquoties circumfufum , in fole vel aere immotum confi-
Aqus Rofar.
ru-]
ftat,itatamen,nepluvia,velres
incidat-.Tiinc videbis
immunda
infidilia
brar. ana. 5. iv. Spiricus Vitrioli
bene
refiificat. |6,
animam
aqux
vitrioli inftar Iridis,
Fiat mixtura,poftea fac coIacura,& cunc fervetur
vel cauda; pavonis in
fuperficie natare, vario
colore,
quem colorem quam
fubtilidime cochleari,
,
ab aqu3,aIiquoties in die exime aquam circumfunde,& mox in illa quiefcentc,vici(rim apparebit anima,quam recipe,&tantum illius pedetentim collige quantum putabis fufficere: Et nota quando colores non magis apparent in aqua , quod exempta fic
anima.qua: immilib reccnti vitriolo elt reiburanda. Abftrafta anima fub initio,efi: limo terrs fimillima, quam figillo immitte , in fortifTimo igne fineexcandefcere , tunc illa fanguinis colore tinfta , eric fixa & perdurabic in flamma , nec illi minimum decrefcecgranum, licec plures dies ignis fenciac com-
inufum: exhibecurcum vinogranacorum, fyriip. limonum velacecofitac.Citri,auc vino Mdlvatico. Dofis eftfaporis in acidum mutacio. Aer, crium elemencorum feorfim non capitur,{cd vel MercuriOjvel Sulphure,vel Aquapermixcus manet, vel evanefcit prorfus.
B-
BAlfamum,c\uoA antiquitusmagno
,
inpretio fuic
pud yEgyptios,
colligitur ex arboribus incifis
&
tcrebinthins propemodum inftar:Sunt enim ha: arbores,ex quibus colligitur, magnse magnitudinis,8c
burium..VI.
ad radicem ufque ramofi ,duplici feptx cortice, primo duro, & craffo, fecundo tenui & dclicato & quod educitur ex harum arborum incifuris alba &
, ,
num
AifuA Cafiitati^, invenies defcriptamapud AdriaMynfichtjpag. 285. A^Ha dominarum,iayenics defcripcam apud MynAiû^ narcotica
,
limpidiffima eft lachryma,fuavi{fimi odoris>& mirabilisvirrutisincicatrifandisvulneribusrecentibus,
&
ficht, paa. 289.
Recipe fucci florum papaveris
erracicor. depuraci aqua folani dilfoluc. |. ij. Corticis radicis Mandragorae , crocioriencalis.vel no{ivitana, gfi.Styracis
Mifce
&
in 5. A/.diftillencur
Calamici, 3ij. Ligni Aloes 3j. ad cercium cohobium.

,
in aliis multis morbis curandis , tam internis quajn excernis. Ec func quamplurimse arbores , diverfje fpeciei in hoc novo orbe qux balfamum fundunc,variaq;balfamaefficiuntplurimaru virtucum: Et hic omnia balfamanihil aliud funt quim pinguedo aquz & aeris, feu elementorum fulphur decodum & digeftum in
Aejua Cinamomi BugloJJata
componicur ad hunc
modum.
C^.
Aqu^ Buglofik tfev). f lorum Violarum, Rofarum, ana, Cinamomi opcimi acuci, tb. j,
& in poris harum arborum qujE, dum tempore vernante, & seftivo copiofo fruuncur alimenco copiofum eftundunc balfamum , nam illud
vifceribus
,
ibij.
Corcicum radicum Bugloflae, |iij. Florum Boraginis, Melife, ana, gj.

Species, Diarrhod.abbacis, 6. Mifce, poft debicam digeftionem in
&
^.M. dide Myn-
ftiilencur,
&
pro u(u referventur.

2f,.
Aquafebrtfuga,
ficht,
fpecier. febrifugar.
iv-
Herbae Centaureae minoris,
Cardui benedifti
^
>4<i,iij.
diftil-
Qainque folii, abfinthii, j Macerentur in fero caprino,&inarena lentnr ad tertium cohobium.

Aijua Opthalmica
rnica
,
ex alimenco dependet, ex pinguioriejusparre. Be)it, 8c Garbilii conjugium quid producunt , instnicspag. 70^. apud Fab, Baleriit , Sunt maximi & prsrgrandes pifccs , qui in Medicerraneo Mari brumali tempore reperiuntur:vivunt prxda & rapina aliorum pifcium , quos pcrfequuntur , ut ex eorum catne fumanC alimentum,fed habent aliud fpirituale, & fubtile, quod exfpiratione,& tranfpiratione fufcipiunt magnetica fuatrahcndi facultate , tum pulmonum vi quibus decoratur, tum calore fuo naturali, & primogenio, qui fpirituale illud alimentum , ad fe trahit ad co-
rum fuftcntationem.
Eft autem illud alimcntum humidum pingue aqui & aeris quod invifibiliter aquis & aeri immixtum cft, ad omnia fuftentanda, fiquidem omnia
, ,
ex CroUio in fua "Safilica Chydecantata, fed non ibidem revelata prxparacur

,
iohuncmodum.
egent
ilio invifibili
Of,. Cancrorumfluviat.vivorummenfe funi0,Sol& ^^& Lunain Cancro exiftentibus.numer. circa 31, & pro pondere horum adde tantum herb. Chelidon. eum coto contunde hxc una,& iifdem femin.fcenii-
Fab. alimento. ('Bezoarticum Solare, Lunare, j

I
Joviale, Marciale,
Tom.
I.
Aa
yencreum.
28 S
Bibliothecx
Chemicx Curiofx
conferves fed etiam Cerebrum , Hepar, moneih, rcliquumque quidvis in efle fuo.
ftjo
,
Venereum,
Mercuriale
&
Pul-
BeXtirtica, variafunt.
1
}
Ex Auro,
Argento,
Ferro,
IScanno
Cupro & Mercurio cxjnfefta.

,
,
Nam quamvis Cor (it centrum ipfius corporis, atque radix , quodlibet tamen membrum principale deftrud;um affert mortem. Cercbrum, eft radix omnium ligamentorum, Cormcmbrorum, Hcparfanguinis. Proinde principalia conferva, & minora ab iiis
proficilcentia, confervafti.
defcriptiones in BafUicaChymirecenfentur. fjartmamurn Crollti,êr <a ^fc^w,eftTu(T"il3go.
Omnes horum
accidens
Belleregi, funt Mirabolani.
&
.gewr<i, eftVerbena.
Arenat.
per fe , fed per , non patiuntur ;aufer ergo accidens, fanabis xgrotum. Paracelf in prim. tomo. Cerauno Cryfon, eft aurum fulminans. C/)f/o(i,ertlapis fimilisoculo viperi Indic^.
Membra cnim
principalia
quoddam
Armenum,
jBolus Armenicus,
SoIhs, vocatur.
*,
'Bolus Romanus,
Lutum Armenum,
JTerra Armenica,
Terra aftra, Terra rapta. Btuyyum Antimonii , Mercuriale Liquor eft ex Mcrcurio & Antimonio fimul dillillatis per retortam.inquo Mercurjus vitx continetur, doiiec pricipitatione Aqua diftillata adjeda feparatur.
,
Medicos coitaneos mentio tacâ eft dc fpiritu cx Antimonio, Sulphure,& Sale nitri, ana prspar. quem vocant Clyjfum , & magni s(Hmant, non fine merito quia recie dilpcnfatus multum jcgris fertcommodi, Glauberm.pag. 9<). Cuciilatum majns, Aqua vitx.
C/jJpti
,
Inter
Circulatorium vas,
eft
vas vitreum ubi liquor inin circulo
fufus.afcendendo
&
defcendendo ,quafi
circuvocatur, ufus ejus eft in fubtiliationibus , lationibus eft potius. Varia hujus generis vafa a variis ingeniis func
&
Eiiumen
Limus tenax.
J
^''''"'^''''^""^'^lGlutenvifcatum.
yifcui avtum->,
prope Spiram.Darmftadii ad Rhenum incoli ab erfeftu Berinbruch , Medici vero Olleocollam nominarunt ,cujusftuBeriribruJj, eft lapis.quem
,
cxcogitata Ex quorum numero duo duntaxat magis momcnti & ufus nobis placent Pelicanus nimirum & Dyota , De quibus videas fub (uis titulis. 'I. Opiata,
:
2.
Caliditatem tollunt harc

j.
Anodyna,
Scyptica,
pendam
num,
virtutem qui iionaudierit,legat Qtterceta-
qu2E fequuiitur,
4.
5.
1.
Laxativa.
Anfelmum de Bood, Archiatr. Imperatorium, &i Crolliam.
&
Acetofa.
Pontica,
c-
2.
.
Amara,
Cicatrifantia,
CObaltum,
Calaz.ia
las
,
eft
Cadmia
nativa.
Frigiditatem tollunt.
3.
Cabalatur,c{\. Salnitrum.
eft lapis
4. Abfterfiva,
fe
pretiofus habens in
lafcivi
macuCalcinatio
,
Laxativa.
feu fortis
grandini fimiles.
Paracelf. tom. prim.
Calatix,
Homines
&
impudentes.A Caleo
corporis nofiri inineralis
nuncupantur. Cranii humani extraUmn , optimum apud Chymicos paratur, inhumati Ca/x C/)7fVrf,eftpulvistenuifnmus,abIutione fuperfiusehumiditatis { prscfertim ex mineralibus )
fadus.
ejus dc(iccatio,
garisjfed etiam
non
fit
(olo igne
ut calcinatio vul-
Qiiando vero pulvis vel calx redditur plane impalpabilis, ad fenfum inrtar tenerrimi farins , tum
*tf/a/;o/
cum aqua noftra, cpx ignis dicitur, cumeopotiffimumigne calcinaturcorpusnoftrum. & in pulverem albi^Timum redigirur quodtunc temporis cenfetur calcinatum,& non antea, de hoc corpore ica fcribit Morienus Romanus. Si corpus immundum perfedtc non mundaveris & defcecavc,
Hoc
appellant Chymici. vocabulum , ad fubtiliffimum vini fpiritum
ipfum bene dealbaveris & in illud animam ejus fcecorem non abftuleris, donec poft fiiam niundificationem tinfiura in illudinciriSjSi:
,
non miferis,&
reiteratis diftillationibus fipiffime reftiticatum,&:
dat, nihil penitus hujus M.igiiterii direxifti.

fubtilior & tenuior habet aquam fubtiliorcm quamoderatur, quam habeaccalor centralis tem, qui cum fit cra(rior& multo pinguior ccelefti illo calorc , habet craffiorem etiam aquam & pinguiorem qua refrigeratur & moderatur. Calor enim craflus& ponderofus craftum & ponderofum expoftulat refrigerium Calor autem tenuis & fubtilistennem & fubtilem expoftulat aquam.quarcfrigeretur incorde Micro-
omni humiditate privatum commode dum transfcrunt , eum Alcohol vini vocant. Carbo himana, eft ftercus humanum.
Cardel,
eft Sinapi. eft Siliqua.
,
exprimen-
Calor coekfiu
ciim
fic
multo
calorc centrali terras
fic
Carab,
Cyfteoiythos
eft lapis
fpongii.
,
Cinnabaris Anttmonii
fubftantia eft rubea inftar
Cinnabaris mineralis in collum retorta: fublimata intcrdiftillandum Mercurium vitaf. Catillus Cinerem , eft vas fuforium cx cinerum, de levi ligno elixarorum & ab omnibus carbonibu? , aliifque fpurcitiis defoecatorum partibus
, ,
Vide Rhenanum,pag li. Carinui arenarivu , eft vas terreum , in modum pilei rotundi, cum margine trium aut quatuor digitorum ex terra tenaci fidum In Co>fnrtaiivo quoduabus,
erc-
cofmi, ubi ambo reperiuntur Calores. Coeleftis ex aftiorum influxu & radio,& terrenns exalimentis ; ambo eciam reperiuntur refrigerati. Aer intrat tcmperet per bronchia pulmonum ut refrigeret calorem innatum fcminalem & coeleftem ; aqua ve-
&
libet,
non
elf
curandum calidane
>
res
fit
an frigida,
in efle
ied visarcaniconfiderandaeft.
ro inpericardioftagnatur, utcalor fixus in eodem corde terreno refpondens ab eadem aqua moderctur, ne cor tabefcat, & Gccefcat continuo,& perpetuo
illo
Siconfervare vitatn velis
non folum Cor
iixo&
fluenti calore.
Carbo
Lib.
l
I.
Scd. III.
Dehim
cis
Subfed.
,
I.
zti
Carbo lapideur, prodiicitiir ex eadcm materia, ex qua Bicumeij &N3ptiia.- namnou aliiid ert quam Bicumencongelatum, & induratum acopioiofale quo curgec carbo lapideus , & quo diffcrc ab ipfo
bituminc. Cersbruin&cor cervi, Converte terram in ignem, habcbis magifterium ; terra autcm non poteft converti in igaem, niii prius terra convcrtatur in aquam & aqua in acrem.qui Cerebrum cervi noflri dicicur,qui deinde facili noa ncgocio convercitur in ignem, & iic cerebium , & caput cor cervi noltri canibus pra;becur devorandum. Dum fubftantia intcrior, & purior materia: nollrs, tradicur igni noftro digerenda, & coqucnda ut candem perficiacur convertacurin igneam lubllantiam, quae ell ulcima perfedio vcnationis nolirx; corpus.anima
^^ ^^"8"'^ hominis,
&
Draco midgatus , eft Mercurius fublimatus , dulfaAus purgans. ufua S Arena , feu D ^'^* \ Tcrra Virginea. Vanhelmont^ N. B. de Dyfenteria. Si digeftio efl bona, & non eft feparatio.tum
Sie(ifeparatio,&
efl:
adeft dylenceria. nulla digeflio, tunc

cfl;
Lienteria.
Si
neque feparatio
neque digeflio
tunc efl tunc eft
Diarrhsea.
Si adeff putrefafiio
materiae ftomachi
&
fluxus ventris
cum
variis coloribus.
&
fpiricus difterunc accidencalicer racione cenuitatis

fubcilicatis
&
craflicici
quibus pnllenc
non racione
eflencix, cujus miniiêrio,
Caloris fpecies
unum & idem func. Rhenano enumerantur cum eorum
Draco ChytnicUi^ eft materia lapidis Philofophorum. Dicitur Dr^fomultis decaufisquod venenofa,& malignitatis plena fithic materia.quodmultis tingatur coloribus, viridi, nigro, lucido & leucophaeo,
&c multisaliis
defcripcionibus.
1.
coloribus varietur
.
Dracomm modo,
materiam
foetet quafl
,
Calor Nacuralis.
Arcificialis.
&
quod-in
vafe fuo
dum
ignis ipfam
2.
3.
agitar,
& aWrat.
mort^^k
,
horrida appareat
fa-tidus,
&
Simplex. Calor digercns. 5. Digcrtio in Atlianoro. 6. Calor Fimi. 7. Calor feparans. 8. Lenis calor. 9. Calor vefici.
4.
10.
Draco
& quod
igneas
&
cali-
diflimas cmictat exhalationes, venenatas prorfus&
malignas
vdî Dracones &

,
Serpentes
dum putre
fiunt in aTiquo loco.
Cinerum Calor.
ForcisCalor.
>
^
11.
II.
didi uno partu progeniti a 'Diana & cApollo Latona , nihil aliud funt quam terra ipfa & ipiritus Mcrcurii,& anima Sulphuris, una cum fpiricuali fa]e,quod animam Sulphuris, & fpiricum Mercurii fimul convertic, & dum fpiritus Mercurii prsvalcc
Caiorimpeditus. ij. Calor Aren^, 14. Calor Scobis autfcoris
cum
bum
ferri.
fpiricuali fale id Diana diciiHr, & Snlphur al" & natura & Luna Chymica. Dum vero anima Sulphuris prxvalet in eodem
,
CalorHyers. 16. Calor Carbonum. 17. Calor Flammarum. 18. Calor mixtus. Qui baineumappellatur
15.
fubjedo,
&
colorat illud inrubeum colorcm.tunc

,
neum
quod duplex eft BalBalneum Roris. CompofttoruM, & rerum in receptacula jam diSa
,
Maris,
&
pofitarum tria (unt genera. Alia funt Mineralia, alia Animalia, alia Vegecabilia; & his Analoga. Et quodlibet horum trium in cres quafi fpecies fubdividitur:Mineralium enim tria funt Metalla Succi, & Lapides: Animalium tria ,Terreftria , Aquatilia, yolacilia, Vegttabilia vero. Tria compofitorum genera Aqux competunr; uc Aquatilia animaiia, & duo mineralia, Metalla & Succi Triaterrx competunt ut Plantx feu vegetabilia,Lapides, Terreftria, Animalia. Inter quas etiam unum fic perfeftius, & djificilis
,
AiirHm nojlrum , Rex nofler , Sulphur natura ruheum de quo clamanc Philofophi. Rubicundus maritus candidam duxit uxoiem,quodln!phurilIud debet conjungi cum alboSuIphure , & fimul incarcerari cutn aqua fua , ut in eo carcere putrefiant moriantur,& tandem refurgant in vicam incorrupcibilem ,ut reliquis imperfeftis coiporibus , perfediouem inte* gram , & abfolutam queant communicare.
dicictir tyfpollo nofier
,
RubiCHndus Atariius
&
ELmantc!
Elixtr
,
funt
eft
Lumbrici rerreftres. Liquor fpiricuofus iiifufione imprs*

agnus
caftus.
gnatus. Eleagnon
eft
refolutionis.
Ut
in Coeleftibus ftellx:
In Terreftribus lapides pretiofl:
Ens i/iorborum quincuplex ftatuitur a Paracelfiftis, 1. Deale quod immediate a Deo proflu.xit. 2. Aftrale, quod ab aftris in cceIo vel iis.in homine fubjedis aftris exoritur. quod ex natura; vitio pullulat, }. Naturale five mentale quod morbos eJC 4. Pagoycum
,
,
In Aquatilibus Metalla.
Aliud imperfedius
vioris vitx
:
facillimaE refolutionis 8c bre-
imaginationc intus, vel ad extra fufcitat. 5. Ens veneni , quod continet omnia venena,
Elerfha eft Molybdena plumbago. Epilathera eft particularis. Epilaihera , ad hunc modum debet confiderari
,
,
In Cceleflibus Meteora.
,'
In Terreflribus, Plantx. In Aquatilibus , Succi.
auti^-i
Media ratione
Terteitria
,
fe
habent
Animalia
,"Cc6leftia
&
Aquatilia.
quod in omnium minutiffima gutta quaque anatomia microcofmi conftat. Quilibet enim Spagyricus gradus virtutis fuae
tindura eft. Et cuilibet medico intelligcndum venit ,in uns^quaque gutta quotquot eciam funt Eor etiam efte incegras anatomias , ut in Microcolmis , & in Eic'. mentatis. Eve^rntn;, Aa 4
,
D.
<i
/4Byidem ,
,
efl:
Lapis Lincis^
Dhdam
efl
I.
Maudragora.
Tora.
284
dicat.
Paracellida:
Bibriothecx ChemicsE Curiofx

FiiiM unicHs dtei
,
Eve^lrum , cft corpus hominis fydereum , quod nobis auc mortem futuram , aut aliud malum inquicquid imaginationem noftram , curationes miras promovet , Singufoleut.
eft
ovum recens.
Cujus pars (uperior,eft aperta. Furnus afertM,t^ < Et eft probatoiius, vel
C Ventofus.
commovendo
jfe
.
n eit n Furnus tecttu,

T-
<
vel
,
laricerEnspagoyum vocare
,
l vel
^ ^ Compolitus.
,-.
Simplex
primus aftus vits. êcundus vcgetare. Tertius gradus fentirc. Quartus Sc ukimus. eft ratione uti
,
alterius conitat.
folutorius.
Furnns Si>nplex,c{i qui abfolucc fineadminiculo Et eft vel Calcinatorius , vel Dif,
&
inteUigere.
vita;
Furnus Ctilcinatorius
torius.
eft
qui rebus Calcinandis
Quod
nifi
,
fi
Peripathctici non attribuant
nome
infcrvit. Eft ell vel Casmentatorius, vel
Reverbera-
& quarto vitse gradui , ridcndi func ipii quod obliti fint vica: primi gradus; nam fi eQc fimplicicer fumac originem afubftantia vitali
fecando, tertio,
calidi innati
,
& a vita ipfa, qux
eft
fundamentum
edudta funt
vereerit.
&
bafis
& centrum
rerum omnium , e quo omnia

,
efie erit
primus viti gradus
&
elTe vi-
FurnM Camentatorius eft, in quo ignis ad res cx-^ mencandas dextre commodacur. FnrnM Reverberatorius eft , in quoimpofica materia a. flamma reverberance calcinacur. Furnus ttfcenfortus , eft quando afcendendo diffolvimus.
Elementum, Omne quod tur non cft tcrreum elementum

terr^jfeu potius eft
fenfibus noftris objici,
Furnm
ferviat.
Veftca, eft
qui rei in vefica diflblvends in-
fed
excrementum
mors & deftruftio rerum quam earundem principium. Ex excremento enim illo infcriora hscc omnia morti & deftrudionifunt obnoxia. Fab.
Furnus ^<j/e,eftubi in ahenocalidam continenti
diftblvimus.
Furus defcenforius, eft cujus adminiculo, propellendo humorem deorfum rem di.Tolvimus. Rhena,
Et quod interra: vifceribusreperitur cxtra falis hujus naturam & cflentiam eft quid excremcntium,
quafi menftruum tcrrx, quodnatura fufcipit ncrationem rerum cerrenarum uc cico pereunces liunt ha: res omncs,repericur in cerrs globo: duplex
,
nus.
Fumus rubeus.ed materia

calida
ficca
,
illa
tenuis
&
fubtilis
ad ge-
tcrra
impura. , pura & Pura eft fal illud, quod eft anima & forma terrs, & eft cerreum verum Elemcntum, ex quo cum reliquis clemencis fiunc res omnes. Impura vero cerra, eft excremencicium quidex omnibus abylTi principiis feparacum ,& cerrx globo
,
permixcum
tur.
uc hinc una
cum
cerra? purae, feu falis
puri parcibus res
omnes
corruptibiles
componan-
Elementa funt , ex quibus non folum resfunt, fed inqus etiam alia omnia, ut in receptacula.repofica (unt,
fumi modo & inftar exhala& tionis afcendit ex materia noftra, & falem noftrum rubcum feu folem noftrum rubicundum conftituit. Fimus albus, eft maceria illa cenuis & fubtilis.qua? ex maceria nollra fumi inftar afcendic & vapons & aquam noftram Mercurialem confticuitjqua: cum ficciori,& crudiorimaceria: noitrx parte conjuniSa lunam noftram nobis commonftrat. Flos cae/i, cft fpecies Mannz.fed a Manna diftertj quod non dulcefcat, fed infipidi.fic faporis, & quod Mannagranulacim eondenfecur , & fuper arbores colligatur; hic vero flos acervatim cumulatur fupcr herbam, velutimagna quancitas mufci narium friquar,
, ;
gidilTima eft qualitatis

Coelifiorerni fuperius
:
&
penetrantis fubftancis.
:
vidimus
eyêrisflorem, rorenr
Ec hxc funt duplicia: Materialia , qusc fe in compofico paftive potius habent, & non tam efle, quam de bene elTe funt; & horum tria funt. Terra Aqua, Aer , inferiora fc. Elementa Et unum formale feu efl"entiale , Ccelum feu jthet fuperius Elemencum.
,
:
nuncupamus yfû^ ôrem,

Terrafivrem,
Ambarum
florem aflerimus : dicimus, Sic omnia florenc

falis
clementa. Et hi omnes flores mirandas habent virtutes

natura: dona, ciim fint partes teuuifliniJE
&
&
a:cherex
Tot enim rerum funt receptacula: & in refolulione Chymica, tria inferiora elemcnta fe exhibent in aere exhalantes aqueo humore diftillante, terreo fstculenro refidente Ignem vero quartum Elementum in Microcofmo alium non cognofci mus, quam Coelum feu ^therem, ab aiihein , ar
;
:
corporum , c quibus Calore innato lente prodeunt Fab.
foras propel-
Spagyrici,qu3eparictibuslocisconcavis,&
mon-
dendo, fulgendo, vel lucendo fic didtum Et hictria.uta Chymicis propter analogiam ûandamfic dicuntur: eademratione ab Hermete Trifmegifto illo Philofophorum antiquiffimo , corpus Anima& Spiritus di6ta fuerunt. Sal fc. per corpus defignatum; Sulphur per
tium cavernis adnafcicur.nitri florem , & Sarurnum venerabilcm canatie fenem vocantFdt. Pater, Mater, & filius proprie apudChymicos, Ignea, &aerea, aquofa &terrertris fubftantia. qua: in tali mixto vigent & florent,patris & matris nomen a Philofophis fortita funt. Ciim autem ex
his (ubflanciis, per putrefa(Sionem,mortem& corruptionem harum fubltantiarum,exurgat nova qui-
dam
fubftantia puriflima
,
a prioribus fubftantiis
animum
Mercurius
:
autem Spiricus eft & fpirituofa fubftancia Nam ut duo extrema & remotiffima Corpus & fpiritus per unummediumAnimamfc.inunamrem (ubfiftentem conjunguntur , ica Sal & Mercurius per medium
Sulphur.
F.
Ftycula, eft fedimentum fucci cujufque

poft refidentiam fxiccatum.
/i7</
,
radicis,
cffufis
tenuoribus partibus
de novocxorta, dicitur filius exortus ex prxcedentibus fubftantiis, qu cum alterentur & corrumpantur , in exortu , & partuhujus nova: fubftantiae; ideo dicuntur emori in partu hujus filii Pater & mater a Philofophis, quem fanguine & came ipforum enutriri coguntur parcntcs,ne intereat.fed ad perfeftionem deveniat nifienim tota fic enurricus& educatus hicfilius pncedcns fubftantiainnovam & recenremconver tatur perfcdio ha:c Chymica exoriri non poteft *
diftinda
ha:c fubftantia
; ,
Faier,
nw/ iw,
eft
Lapis Philofophicus.
Galena
Lib.
i.
Se}:. III.
Subfed.L
: ,
285
^
burg.
iib.
MoIybiL
iii
S^
&.
Sicprobarur.
,
humores feorfim commoveri ninguincm ab hora nodtis 9. ad horam diei. ?. Bilcm flavam ab hora diei j. ad horam diei 9. Dilem atram ab hora diei 9. ad horam nodis 5. Pituitam deni.jue ab hora no<Sis j. ad iioram nodis 9. nnm tanto confcnlu
ignis naturx, qui in nobis eft,
nollra fbdjli apud I"riGaUria, & multis aliis locis coquitnr plumbum nigrum , & argentum etiam id quod in molybdena , & Galena fieri ncquit. Pltn,
<J^-IiJma
,
Primum cx plumbagine
Terrs
c^ ^1^0 nerint,
&
ignis ille Centralis
cum igne Centrali cum folari coiifentic,
J4. cap. 18.

n nojlra,
>
Ita Oeconomia naturalis comparataeft,ut bonxplantiadverfarianafcaturproxima.&ficin aliis
r n/ / trso PlHmbago ^
n en
<
Gaicna,
.,
,
&
,
Moiybdena,
Hiffani Ga-
mtiltjsaccidat, dum tamen utraquecodem tempore crefcat, floreat, femina cftundat& tandem mar-
Secundo
allufio vocabuli,teii:atur idemeirc.
Nam
(\\\o6.Plin.lib ^^.cap. 60. aut

<jja
ift
primunt
dicimus nitorcm; aut fplendorem. Non Galtna vocatur a Galtcia nam nigrum plumbum non fit cx Galecia, Plt. lib. 34. cap. 16. qiiod tamcn fit cx GaUna. Tertia Ptmnbago nofira, cll: coloris potifTimum plumbi, atque ob id Grx-cis molybdena , & merito Latinisplumbago dicitur, vel lapistinde fuicplumlenam, vocant, Gertnarii
,
de ipirituum natura, falfi fpiritus uon oput opprimendo vel folvcndo turb.ire Mercuriales pofnnc , fed omnia moderaca func ,
cefcatrfic
,
,
&ranguiniscirculatio
fluvius,
fic
pacate defluens 3 venis
in arcerias xquis intervallis per cor,

Tacitis
non
aliter
ac
ijtia
lcniter nndis
Ci&rHleus placidis per vadaferpit aquis,
bum. Galbaneum,t^ liquor ex Galbanoj de terebinth.

dilutus.
Halereon, juxta Hermctcm vera aquila e{\.Paracei, Iâra , elt Juniperus. Harrnat , eft fru'.ius|uniperi.
Hartvverck_,
eil
(êlfeminmn, eft
Gf ///<J
^, GelHta
feU
")
^ J
Jafcminum. rn rr Elt herbaCarhna.

,
Hjtfacium^
cft fal
fpeciespanum xreorum, armoniacum.
He/e
eft Vifcus.
(jeliitta, MeliJJa, dicuntura Paracelfo, in libro ejus de vita longa renovare,& transferre morbum,
&
HeinefedjeH Corallus. Helunhai.ell annulus Salomonis

tix.
in arte
Nigromaa
line
omni
virtute
graduum
in
reparationem vide-
licet
& renovationem
cft
priftinar juventutis.
Hefuic,
Hidtii
,
cft
quarca pars libr^,

sris
Gitajacuw lignn^n, vere ligiuim

phrafi. Paraceif.
hebenum eft. Theo'
elt flos eft
Hifwat,
Sulphur album. Et verus Ganime.
fpuma argcnci.
eii;
(janimecles
Hi.^fanicumviride,
Viride iris,
prseparatuna.
dejipa^.io^. Fabri Panchyrnici, quiain
Ccelum rapi,
Hol jebon
Helfobon
")
tur,
In
&
excolliturfeu fublimatur.
ju-
> Eft fal com m une
primo gradu rerum, neque nocenc neque

,
vant res quxliber. Taracelf. (jradui rernm quatuor funt
Helfaton, j wr, ve \
juxtaordines matri-
^ jupicer,
Stannum.
cum.
Nam qux ex terra proveniunc,primi funt gradus.

Quar cx aere fecuudi funt gradus. Qui ex aqua, tertii funt gradus. Qu^ ex igne, quarti funt gradus Porro qua virture fingulo gradu feorfum aliud ab
,
Henricus piger
eft fpecies fornacis.
/^f//()iro^M,Gemmanafcitur in iytloiopia, Afri, ca, & Cy/^ro.porracei coloris, Srnaragdo fimilis, faiiguineis tamen diflincta guttis. Heliotropiurn,\exe dicunt quia dejeila iii vas aqux, gemma (olis fulgorem accedenceni percufiu fangui-
alio vincitur
ritibus
non graduum Paracelf. G amahe ,\'\m obzmct aftralem commovendis fpi-
pundorum
eft,
&
principiis Microcofmi.
eft fluvius in
neo murac, fed maxime
zyiEihiopica.
Garumna,
habens.
Eft aureo
Pyreneis montibus ortum
Eadem gemnu
pic folem,
juxca aquam, fpeculi
modo
acci-
deprehenditque defedus,fubeuntem Lu-
& argenceo fpiritu plena, unde aurum. argentum magna in copia circaripas & arcnas fuas expifcatur non quod ex mineris auri , & argenti, feu fodinis terreftribus aquarum fluxu eroda-
nam
oflendens.
,
&
eft quifpiam hominum dicendus Melancholicus, Phlegmaticus, Cholericus.Sanguineus abfolute.- Nam fanguineus eli: homo omnis,
Himores Non
tur, fed quod ipiritus ille vitalis natura , qui e centro terrx vaporum ope,furfum effertur, percoquatur in ipfius aquis , & inter arenas , tum calore
folis,
tum calore
fuiipfius nativi,
unde
in
aquis arenofis, reperitur illud in tenuia folia deductum.
aurum
&
omnibus argentum ,
foliarum
fanguis fit pars corporisQiiapropcer dici debet,auc Mercurieus, aut Sulphurcus, auc Salinus aprsedominatione. Perindcnotabis.utquod GuleniUx. ChoIeram,Tu Sulphur rubeum dicico: Qiiod illi Phlegma, tu Sul-
cum
phur album
cum
falibus refolutis
&
quod Melan-
Qiiod
fpiritus ille aureus in aquis ipfis

,
inftar coalefcat
dum
coquitur.
Porus hujusfluminiseftfaluberrimus , modo limum,& faburram terri lutofae depofueric, quam

in alluvionibus fuis fsepidime excitatis extrahere folet, Faber.
choliam dicunc, tii Mercurialcm humorem dicito. Porro quod ipfi fanguinem purgare dicunt.falfum cft: fed per ea Phurmaca purgant naturam falis de aiumine & Magalia gcnera. Hydrophohia eft aqiisE timor ex mordicatione
, , ,
H-
Paracelfni. animancis rabidi prognatus. Olcumligni Herachi Riilandi pitris a Zacharia
Orani
&
noftra
firmetur,
cum
velimus obfervatione con14. horis quacuor quos vocanc

{\
extradum cx ligno Guiacino, ut apparet CTiib'. ejus libri dcChymiaedit.
Brandelio, addudis rationibus, cenfetur elle okum lapag. 117.

(2êrcstAnus,
,,
285
Bibliothecac
Chemlcx' Curiofx
Vnde omnis herba confortans Cerebrum.hoc nominc vocari \pox.e[\,Piiraietf. Liquor Mummta eft pinguedo humana. Liijuor acjmUgius, cft vinum diitillatum. Quod cx primo ente,
, /
Quercetanns, Vag.-j1%. affirmat oleum ligni HeracUi Mantni Rulandi , quo in fuis Centuriis Epilepticos fanirati reftituillie , & dentium dolores fedalle, olciini fuiire extra6tum diftillatione ex ligno
Buxi non Gu]aci , uc ancea opinabatiir. foames B egninus in Tyrocimo fuo Cliymico,fic
,
fcribit.
Li<]uidumrerolutum,e9i \r: ' ' '

)
tx
lua natura
liqui-
Paratur oleum Heraclinum, ex Corylo , dum floret non alicer, ac oltuin ex ligno (jiqaco , & credicur cllc uciliiTimum ad pr.Ecavcndam Epilepfiam, dencium dolores lbpiendos,& vermes a corporibus
:
V diim eft. Lilium Paracelfi, pro tinclura Ancimonii reponatur.

Lilii Paracelf.
vera compofitin, cx librocjusde
profligandos, /'.j^. 175. Ec liuic opinioni , major pars

tire vidctur.
vica longa peii poteft,
qurjtandcm ad tin6uram,
opcrjE conferre poteft.
Medicorum
maijis
aflen-
inde cxcrahendam
Eft
multum
ridcc, oleo
Sed Mcdici uci poffunc eo quod fecundum placicum.

,
illis
ar-
JJbora
,
eft
Mandragora.
,
fgnis rotA
elt
Circulacio, per Circulatorium,

,
Ittptier Diaphoreticus, \
quod cft vitreum vas ubi infulus liquor, afccndendo defcendendo, quafi in circulo rocatur, Varia liinc hujus gcncris vafa ,fed duo pr^cipue func majoribusufus, l'cliicanus niinirum & Dyoca. Ex fove conficitur Sal, vcl liquor Mcdicabilis. r Ex Fove AngUcoliuiato, ^. ,
.
diaphoreticum iU hydropicun) inligne magnarum virium. Qiiod fi hz:c tinctura.Anumonii de inccps per multa cohobia, menftruo al;quo idoneo in nobilifnmam elFentiam cxakccur contraduram imprimis cx podagra in arciculis extcrnis caufatam curac fclicicer. Si obfcrvacis obiervandis ad discam lcgitimam pcrcinentibus & corpus mundificantibus, quotidie auc alternis dicbus gucfa una, e cindura cxalcaca,cum vchiculo appropriaco in aurora exhibeatur , & fudor vel in iedo , vel iii laconico procurerur fquodindeclinatione contratlurae fieri debet j& fic nulla contradura archri, ,
,
tica refiltit.
-^
'i
Hujus tinSur^ Antimonii compofitionem Sc'

guin. docct./o/. 42<.
conficicur.
^ ^^
Mercurio fublimaco.
terreftrcs. Paracelf.
Begmnus.
pag. ?8. lu.E
Pag.]^'^. e~ 354-
Iriteftinaterr,\\.\at
Vcrmes
Chirurgis magnze in folio. yignii /wifwirfm, apenpateticis in concavoLunx exiltere fiiigitur nos aucem cum Moyfe , quarto dic , Creacionis in folcm conclufum elTe allcri,
Ancimonium eft. Laudanum^ quafi Laudatum medicamentum quoJ vimopiatam fivefomnifcram habct. i. Qiiod compofitum eft aliquando Laudanum vocatur. 2. Simplex Laiidanum Minerale denominatur , cujus
Litpm,
,
,
plures fpecies, primas tenet Sulphur vicrioli narco-
inus. Rhenanus. Cafman.

Ignis
1.
ticum.
gradus. Ignis vcncris equi,qui eft calidus in primogra,
func
oSo
Ludui
eft
Tartarum humanum,
& in fundis ma-
tularum.poft longam urinÊrefidenciam picrumque

confpicicur.
in fecundo. ell in primo gradu, fed ficCalidus 2. Ignis folis, fecundo. cus eft in excraciionem, eft ca3. Uc ignis furni poft panis lidus & ficcus in fecundo gradu.
du
&
humidus
Laxativum, Quodlibet Laxativum, duo in fehabec mala. Alcerum quod dcbilicac, alccrum quod plerumque plus fecum evacuat , quam par cft Ea igitur ucenda funr cum magna cauricne , vel omni:
figic , non 4. Ignis furni fixionis. Hic fundic & comburic quia flamma non eft, ditfert a prxcedenti, nifi quia in hoc eft calor concinuus, in illonon.
,
no prsEcavenda. In primo gradu non

In
,
eft
opus confortatione con-
tra debilitatcm laxativi.
ficcus in terDicicur rtammalis,& eft calidus calcinationis. tio gradu : Et hic in ignis furno hic ficcus in quartogradu, 6. Eftcalidus
5.
&
&
&
eft ignis furni fufionis.
yÎgnis foliiumeftin eodemgradu, quicorpora dinipac, difpergic, & fundic. 8. Igniselt qin fundic <Ji calcinac,& eftflammalis, quia in ea fola flamma operacur,8i non difTipac, fi-
fecundogradu conforta cum Cinamomo, cazcdoaria,caIamo aromarico, & fimilibus. In certio gradu , per nucem mofcatam,foiium Indi grana Juniperi. Iii quarto gradu, per terram figillatam, corallum album ik rubeum , carabe fericum crudum , os de corde Cervi & fimilibus. Vt mitiges laxacivum utere anodynis , & narcoriophillis,
,
cuc
U hic ignis ficuc carbones eft ignis vitrearius flamma, fed inifto fola flanunalignorum.
,
ticis, Paracelfm.
AquaSapoiiaria,
Aqua prima
fipe apud Chymicos vocatur ignis. oleum e Sulphure Cupri, vocatur ignis Vc&cnsVeneris.
, :
Llquor
Sic
lCapitellum, Lixivium, vocatur ^ Cauftica fpuma
neris
iGutta prima, Saponaria gutta,
/<7M Ge/jeiw<e, eft fpecificum corrofivum. E^rita fcribit Bapttfia (ânhelmont Ajunt Chimici vulgus
Spuma
Lac
Lttndt
,
Batava.
eft
Agaricum
hxû\<i:I{ffcenberg.p.-ô.
cremac per igncm nos vero per aquam,

,
Z,rf/ort,Terraeft noftra
quam fumimus ad Alchychymica,prx rebus

,
vide largius fub ticulo Ignts, co Chymico. Latomiis , A hcvvcror quarrier offtones.
priore noftro Lext-
miam peragcndam,&
\\xc terra
Latomta
Aquarry ofltones.
eft
omnibus aliis creatis vircuce & encrgia excellic , aurum enim, &:argcncum, reliqua mecalla, & lapides preciofos omnes in fe coercec, imo perfeiSio-
Larufm
auricula Muris.
nemomnium
ti
animalium & vegetanrium in feipfa recludic: Sed cum impuia fit ls: fjcculcnta, uc arnoftra: profit
^.7X^4'"'}^""^
confcrvantia Cerebrum.
cjus impuricates
&
ficulcnta
excrenienta
Lik
dicatem
Litonar, ex venis fencia iS: puritatc
ipiis
I.
Sea. III.
fanguincm
iplius
Subfea.
,
I.
287
excremeiita feparanda veniiiat,5: hoceft apudChymicos , facicm Latona; dcalbarc. Qiiocirca humiiplius terra: radicalcm,t'cu
exhaurire oporcct uc ex efillius , faciem ipfius Latona; dealnihil uciUcatis
Qtiando aliquid redic in id quod antea fuit ( ut ira relolutione Metaliorum, qui omnium dittcillima eft ) fxpius accidct fignum illud elle ulrimam refolutionem nondum fad:am,nec animam a corporc
feparatam.
barc valeanuis, alioquiii

,
habemuscx
Quando
quod antea
tio fada.
Lotioue Latona: noftr^ nili ex puricare ipiius fanguinis aquam faciamus.qua fola & non alia uci debemus ad dealbandam faciem iplius Lacon^.
fuit,
aiitem non redigi potcft aliquid in id jam ultima refolutio,& mortifica-
M.
My^y?jm,efl;impropria
rcr
cujufmodi calx prsE
Et forma feparata ab Elementis & principiis ultimum fcopum alfecutus ell Chymifta. Animamtamen puram & omnino feparatam noii habebit , fed in tindura aliqua quam vocant , con,
&
Minium
,
^n:
MetallHm omne
eft
Cerulfa Billicb.p^g. 41. Mcrcurius coagulacus.

efl:
.-
filkt.
N.
fit
M^gtile, vel Magaltuin, gcnus
Qiiicquid
exmineralibus.quodex olcicace conliltcrc poccll,

proindc pars quaelibec corporis non purgando.fed
NESiar
eft
Confedio albuminis ovorum.

eft
Nepentes,
Laudanum quoddam, videas
mundando
Merairii
curacur.
,4/<n<e,
,
compofitionem
in Beguino pag. 13;.
Componitur ex Mercurio
Nttri calcinationem &fpiritumvideas in Beguino,p. iji.
aqua
forti foluto
,
6(.
poftea in aqua Marina prseci-
pitaco
Begumus.
, ,
o,
Merrurim Emeticus furfum prxfertim nonnunquam deorfum movet hic doceatur modus unus
vcl aiter
Fit
ii
OLetim Metropitm
nucibus Grxcts
,
Oleion Thafiim
Oletm ex
uti a
placet,
,
Oleum
aynygd.^larum.
,
tum purgat
ignitioncperduas horas per inferiora tanlongiori fpacio diaphorecicus evadic. Beguinm.

Meliofi, func lumbrici
rerraj.
Olenm aliquandoaccipicur pro igne

helmonc.
Van-
Elementum ignis Veneris,

0^/,
filius
feu ens Veneris, fumi-
tur pro Oleo Sulphuris ex cupro.
Mjit^,
ell
Salamandra.
unicusdiei ,fumitur proVitello ovi
,n r AlatortHM, eit i
iGalbanum.
ucaris in
Ammoniacum,
,,
vcl
To.xites.
Medi
in
ina
,]^Mo
medicina fuperfluo,
componendis recepcis. quopluraconveniuut in receptis fimplicia compofita vel , eo indodior Medicus praefcribens cenfetur^NuIIum enim recepcum ulcra fex fimplicia. in fe habere univerfalicer debet Paracelfus de gradi-
Nam
Ovorumolea 1 Compofitiones habeas in Ovoruma(ju , ) Beguino <pag. 163. 164. 0^fw, feparato Sulphurcy^Wog//?^ , fcetido, 8C immaturo, eft anodynum. OpiumThebaicum cenfetur efle optimum &: prxfl:anci(T!mum, quod ex Cairo advehicur, albicatque, uc ctiam vult Galenus,
, ,
bus.
Nec minoris
,
virtucis eft illud
quod ex Cambaia
tJHi/iura, ex tribusfpiritibus
efl.
artificialis
&
hodie
aftercur.
Philofophica commixtio fpirirus Tarcari correfti , aqus Thericalis Camphorata: , & fpiricus vitrioli
reitificati.
hxSyriavsxo&L nAlexandrina, & aliis regionibus allatum, nigrum &minusbonuni eft Beguinnt
fag, 238.
A^yagros,si\.
herba Camelina valcns contia mor-
bos ons. nJMumiafecmdumParacelfuntj, efl: carohominis violenta morte perempti, & aliquandiu in aere fervati, cujus extradionem,fed mylticam 6.0QttParacelfm, hh,
j.
PRoteus ,t^
vertit
,
Mercurius,quife in omnes formas denuo propriam rccuperat. Aliquandohujusnomine, velcharadere g infi-
&
gnitur.
cap, 10.
illo
Alias vocatur ab
Mumia
patibuli, nonliqua,
Ploma, eft herba verbafcum. Ponia, redle colleda & praeparata

EpilcpfijE
,
eft
arcanutn
men
illud in fepulchris
^gyptiorum invencum
in
Paracelf,
,
quibus cadaverahumana, aromacis condicamultos per annos fervata fuerunt.

, alix funt Continentes Aqua, icilicet, quje Aere involvuntur: aiise Contentas &ha: funt duplices; fimplicesdefluences d continentibus, Mercurius ab Aere, Sal ab Aqua, Sulphur aTerra.
Pavonisfiercni.nte prxparatum
libus.
valct
Comitia-
Mundi etementarespartes
Aqua omnium metallorum.

Capricornus.
P/j^;,vocarur
<^
Terra
&
Corpus minus Corpus immundum.

Malipodiurn
Alix compofitsE inhajrentes continentibus, a quibus feparatJE moriuntur. Harum nonnullx aeri , & funt vel imperfeSe
mixtas, ut Meteora, vel perfefte
,
Dominusterrs,
I.
Dominus Metallorum. Plumbum cinereum eiiqiiSLCi fui generis metal,
ut
Homo ,Qua,
drupedes
volatilia
&
reptilia
quxdam.
utZoo,
lum. Nobilius quiddam
eft
plumbo, deterius argento,

argcnti,
,
iSonnulla:
Aqax
:
vel
imperfc&e mixts
& eft quafi mcdium inter fpecies plumbi >^

,
phyta aquaiilia vel perfefte , ut Pifces. Nonnulla: lerrx perfede mixta: ut Plantx qus a. terra avulfx marcefcunt,& moriuntur ut etiam Metalla Lapidcs. Mors Mors & Mortificatio nonnifi Anima: a corpore exiflit feparacio, & Corporis in elcmenta
, , ,
Metallum unde conflatur , eft: fimilc galen^ unde coquitur plumbum nigrum fed a galena diffcrt in illo quod inficit manus tra6tantis nigrore
,
nifi
plane
fit
folidum.
eft, friabile
Porro folidum cum

na ipfa
Eft
,
non
eft,
ut gale-
fed fecatur,
& principia refolutio inam axioma C|iymicum eft.
nigrius
aliquanto
genere argenti
rudis
fecund<?
,,
, !
288
{ccundi
rpecici,
Bib!iothec3E
qux
cfl
Chemicae Curiofe
, ad eam tamen fubtilitatemtenuitarnnplicitatem fpiritualem , rcdacta, ut nihil hetcrogenei a quo corrumpi podlt in fe conti-
rnecallum ilkid cinerei plumbi,
genci concinet
&
plumbei coloris.licet in fe non raro aliquid arquo loco cffoditur argencum,

alias
corruptibilis
tem
&
plcrumque fubelVe iignificat. Hoc metallum nefcivere Arabes Chymiflar,
nere videatur.
2.
Deindc
ficut
plura teciirenc corpora metallica. 1. PlHtnbum candidum , improprie ftannum dicitur , & non funt idem. Plumbum candidum noflrum , nigro plumbo efl
ter agit, rebus
caelum in h^c fublunaria potenomnibus vitam iargicndo & confer-
purius & perfedtius quiddam. ConflaHir apud nos, ut plumbum nigrum,tum ex pyritc, tum exgalena. Plintus & Ci/ay, candidum plumbum in Bricannia
provenire teflantur.
5.
iHumbmn mgrnm
molybdon
fir.
excoquitur vel ex
vando. Itahxc quintacfientia corporis humani valetudinem confervet, juvcncam extcndat, fcnectamremoveat , & omne morbi genus abigat. " Corallorum, Metaliorum, iMineralium, Marcafitarum, Quinta ejfentia,
Pcrlarum.
jSanguinis humanl. Tartarifat.
galena, vel ex pyrite
Putrefaclio.cii refolutio
commiftorum, cum par-
Vini. tesinterfc commirti rrfcracisclauflris internis , Compofitionem horum habeas apud Beguinuvi operante calore pcr humorem & refolvente difceP<ig. 472.ad459. dunt. Et hxc efl via ad prxftantiflimas ilHus alchymix R. operationes, facitque non tam Elsmcnta quam Ri!yfxach,e.ii Ammoniacum. Rumed eft Rhabarbarum. elicntias CcEleftes ab elementari compofitione fe,
>
paratas.
In his attendere oportet ne fiac refolutio univerfalis, (cd duntaxat co ufquc quo capfulis rcclu, ,
Hadix Aletalloium,
eft
Ancimonium J
,
Aquila vita; & Auro purifHmo ,

Beneficiofpiritus
fis.exire elTentia polTit, in
qua
crafis fubllantialis
radicata
efi:.
Hinc patet
in mirtis
rcccdentibus ma-
Rofa vitx, Fit ex
iSalisextraCia
&
Margari-
gis abclementari iimplicitate, aliquid intcrius effe pr^ter elementa, quod pucant incoaibuttibilc
Inifillatione in fale
&
tarum.
Têgitlus Martis fielUii apud Begmnum,fag. 297.
,
a naturali putrefactione novam fubllantiam producir,
compofitio defcribitur
,
dum
conliiHt.
eft.
Refolutio itliufmodi duplex
Putrefadio
&
rcfolutio per medicinam. ,1. In quo Chalcitis ignitur.

2. 5.
RnbinHs arfenict diaphoreticHs Beguinum, pag. ^90.

i?r/o/o,
1.
defcribitur
apud
In quo Sory, In quo Melanteri.
fe ofFerunt inRefolutionc. ifichereum illud Corpus , fpirituofa fubftantia
quinque
Mercurius.
2.
^.Cinereus, e quo atramentum

I
Sulphureum quoddam corpus,

fi
feu
oleaginea
fubtilita-
Pyyites,e(i
parens fex fuccorum.
5.
continenter efflorefcit. Argentei Colotis in vena argenti vivi.
fubflantia fulphur didum.- quse

tisfunt, ut
duo tanti
,
non bene referventur
fipius eva-
nefcunt in auram.
3. Sal quantumvis craffius virtutem tamen non obfcuram habet. 4. Phlegma eilaqucum Elementum. j.Terreum eft elementum caput mortuum difiu: qux duo mortua funt & nullarum virium
'd.
Cromenaviusin Moravia,tx qua fuccus in dies exftillat

quiSulphuritiibeo pellucido
fimilis elt.
Pyronomia, ars ex igne praefaga cum ignis aftra nocitia fe palam faciunt boniinibus , ut inde veri prorumpac ejus quod quiricur , ablato quovis du,
s-
bio, vel fufpicione.
Exemplo
fit
quod de buxo
fertur
foliis ejus
in ignemprojeftis finguliseorum,de quibushabetur fufpicio nominibus infcriptiSjtoliumfcntis crepitare,
CÂtyrionis radicem, Paracelfus appellat Buteoj^nem, in libro tertio de vita longa, Cap. u. Sanguu Saiyrtonis efl liquor fjUguineo colore ex radicibusSatyrioniscum panepiltis,& longa digeftione , quafi in oleumfanguineum, Uquefcenti'
bus.
& exilire fertur.

ahter de conjefturis futurorum multOLum
Non
fimul fieripollc putat.
r FIos parietis, \ Fa:x nitri, Sal Petrt,\0C2iX.m<...
,,
'
'
QValiuti
Cerebro
QuiAta
,
apud Spagyros
eft
omne id quod
j Nitrum Grxcum, Csal ftolidum
mcmbrum
inter
ejjentia
quodvis principale defendit, utin
piam matrem & Cerebrum. Dicitur i quibufdam Medicina

,
fapientum. \ Dominuslapidum,& fixorum. '^''^'''^^^"^^"'"'Isalherbarum. vSal panum cinerefadus.
,.
r Sapa
,,
Ab aliis vocatur Elixir ,ob

excrcet.
infignes virtutes quis
Criltallus mineralis.
in prxfervatione corporis liumaui a variis
morbis
SalCriftallinum
Sa!
iSal
Ab aliis coelum, duplicem ob rationem. cx quatuor elementis I. Quod ficut coElum non fcd materiaquadamxtherea, & quinto quafi elcmento faftum nec corruptioni ulli obnoxiurneff.
Ita
Cappadocium; Lucidum,
SalgtmmA>yoc2iX.vix<
Sal Metalli,
)SaITaberzet,idefl,
&
quinta elTentia vcra

,
ab omnibus ficibus
Album. Sal Adram.

Sai Hungaricus.
elementorum fecreta
& quamvis
non iucorrupti-
Anima
Lib.I.
jAquila,
Sea.III.
c,
I..I
Subfca.I.
n.
^89
,
'Anima fenfibilis, Aqua duorum fratrii ex fororc>

Sal ttmofiiacus,
'
,(.haaitium.
foffiic
rNativum
vocacur
Lapis Aquiliaus, Cancer, |LapisAngcliconjungentis,

Sal
Nativum eft quafi Cme ignc
ex fodinis
vocatur apyroti,
cxperiatur.
vel
quod igncm non
Eftque Sulphur fin.plex nacuralis a vulgo vivurn quod caufat, & eft Elementum Mctallorum.
"S^land.
cic,
Lapidum,
,
enumerat cres fpccies
Nacura
calefa-
Sal Alocopli.
concoquir,
,
& concucic.
&
foli-
Sardon,eDi herba fimilis apio
qux mordicata
Su/phur
concrefcic in cerram glcbofam
inaxi;num caufat rifum, unde mors fequitur. Sacranus ro/or, eft Color purpureus. Sarcion, eft lapis coloris rufi. Carnation rolour.' * Sarcoma, eft fuperfluum carnis incrementum,quo ukra modum corpora faginantur. Sarcophagus , eft lapis quidam vocatus Carnivorus , quoniam ciim cadavera in illo inhumantur confumit corpora infra fpatium quadraginta dic-
proprie Sulphur vivum dicitur , eo folo uruncur Medjci. Tranflucet, refplendet & viret , & eft pingue id excellic.
,
dam,
&
&
&
Spiritus
Omnis
fpiricus fixacur
cum
calce fui
gencris.
Sal peregrinorum, compoficio

'^- Salis nicri
,
fic
ad hunc medum.
,
falis fufi
(lilis
gcmmx
,
ana. 5. j,
j.
rum jdentibus foluiDmodo
exceptis,
Calangs
pulvis.
Maceris, Cubebarum
ana fcrup
fc.
fiat
Non
dama
eft ablimilis
Terrse figulinx,vocatur Achel-
inScriptura, Sdwî" inejusrelationibus,

In igne funt
&
Iftius falis . iv.
Alcool vini exficcaci

cift. j.
Ex-
Bapttjla ratihelmont.
trahatur
fal
AlKali, hujus accipe .ij,
Liquoris
Septem
feptem Planetae.
granorum Juniperi,
\r\xc
eft
reduc
in
compofitum.
,
Inaquafeptem Mecalla.
h\ terra leptem Herbse.
ejus prxparatio in additione
quam
fjerrnes in
maximo
pretio iiabuit
ad vjtx longs
In aere funt feptemXereniabin. Et in animalibus funt feptcm principalia

hxz,Para'elf.
Separatio Elementorum
,
Mem-
vide
RuUnd
pag. 450.
partibus corporis,
omnibus quomodocunque verfentur. Et omnia membra, five fint mobilia '^xsz non, unicum habent fpiritum vitx cujus eft eadem in omnibus.virtus, vis,& operatio, unde omuia memSpiritus viit, eft fpiritus qui verfatur in
,
confervationem. Penotus. 5o/cumIgne naturs, Luna cum Sale, Venus cum Sulphure,& Mcrcurius cum Mcrcuriali fpiritu anticipisnaturiharmonice confonat. Meyfon. Spiritus Mercuriales, Bfurini dicuntur, quod efurire facianc , quod eft de omnium Dogmacicoru.Ti
confenfu.
bra vivunt.
Ec in nobis vicz fpiritus vivit fnforma fumi , ratione fccunds generationis , qux fit poft primarn
Sal prsedominatur in pituita Mercurius in Aerc matrice fua Liene continetur Sulphuris fedes effc in Hepate fub dominio Vcneris, nam Hepar eft vera terra ejus, & matrix in qua purificatur i fuis excrementis ,qux Mars accipit in felle ut Saturnus
s ; ,
nacuram , 7->aracelf. Spuma duorum draconum,

vide fupra.
f
in fentinaLienis.
eft
Bucyrum Antimonii,
Sulphur, confervat
tias
ignem
efle
naturse.
Sapores.Hippocrates advercens infignes difteren-
Dominussris,
,
faporumadmixcas
rebus,nec excrafi elc
^'""'^"^"'îpiumbusargencarius.
Stibium in medicina
eft vircutis
,
mencorum eas elfcipfe dulci-acido-acerbo-amaras

,
recognita
&
eas vocac,
nunquam laudatx fatis rede & Spagyricc traftatum uc apud Bafil. ValevtinHm & alios optimos auchorcs ampHus inveftiges quicquid blateranc
,
Hisorcusmorborum
tiones eciam dixic
,
adfcripilc,
&
abfolvi cura-
qua fane
in re
ad vericatenj
ignari MyfochymiciStillus
,
eft
Antimonium. Fumus acerrimus,

Ignisccrra?,
jlnfidiacorpervigil.
'Lapis Cherubinicus, Sulphur ,\0CiHir< PyrSolis, iScorpio,

Spiricus Vegetans,
propius acceflit. Theophra/futverb Paracelfus, arcis chymics infignicer peritus ,Tiujus ope invcnic fapores hos infignes,& quicquid qualicatum facultatiim,& aclionum rebus ineft , ratione principiorum Salis, Sulphuris, & Mercurii ineflc. Et ab his, Morborum ortus & Medicamento-]
,
,
rum,
&
curationisindicacioncs funDpfic,
Terra foecida.
TErra
pag.i<)t.
fanEla
Martinus Rulandus paCer vocaC

,
'Aquarubea, Aquacrocca, ^/itpia Sulphuris lAqua foecida, vocatur |Aqna morcua,

L
Crocum mecallorum tertam fan<3:am Begmn,

Terra vitrioti dulcis defcribitur apud Beguinufrui
P^g-
m,
;..:
r;
Sanguis animalis, Compoficuro album.

Sulphur 5o/>V,defcribitur ab
Ufus
illius eft in
emplaftris
H artmanno,p.lig.lio.
rium
habec enim vim emplafticam
& ha^morrhagiis na & Styplicam,

duU
Sulphur vivunLt,
Yocatur
Sulphur fortile, Lapis pyroneus, Lapis iulphuris, Sulphur Judaicum,

Sulphiir fine igne.
,
f^g- 375. Eft falisCoIcotharis per calcinationem ad
cedinem redudtio eluendo

,
ejus falfedinem, Begui^
nus, pag. ?74'
Tintlura, aut SuIphurNarcoticum vitrioli

infigne
cui ia-
cft
Sulphur vitriolicumj
aatac.
eft
Sulphur a vicriolo de-
anodynum ferendum , quod
omnibus merito antcr Paracelfus fummopere commen,
reliquis
codione cra6tum per aquam communem
dat, Sc magni xftimac. Defcribicur apud BegHinum,pag. 431,
Tom.
Ii.
Bb
Terv4
290
TertA Lemrtia, vocatur ctiam
Bibliothecae
Terra Saracenica, Tcrra fignata, Rubrica Lemniaj
Minii glcba,
Chemicac Curiofae
---
AmoUus de
^''.>"""'^^
Villa
nova
Interrecentiorcs\
noftroa:vo.
LhIHus,
^.(-'O^nesTrerctfanus ,&i
Minium LemnicumTe>ra Eretria, cft fpecies quidam ceruflW. Terra fol.ataTartari, fit hoc modo.
acetum Tartaro bene calcinato q. v. vcluti extradurus e(Tes cjus tinfturam Evapora indc phlegma , & rurfus affunde aliud acetum idque tam diu continua cvaporando & aftlindendo, donec fentias acctum in evaporatione.
Affiinde
, ;
C
Theriaca Mulierum
Theofhrn/tus /'^r^f f/^^M/^Palmam
obtinucre.
,
.5.
r./j^^. 71.
componirur ad hunc mo-
dum.
^- Theriacac Andromach. 5"JBezoartici Jovial. ^f>

Cornu Alcis,& Cervi Spagyrice
3'
calcinat. ana'
j. fv.
Excradl.
3.
J.
radicum Angelici
,
Enula: Can-ipana:
Tunc tuus Tartarus erit animatus & niger affunde eiaquam vita;, tuac folvc, filtra& coagula.
,
ana.
ElTenciae Caitorci
5.6-
toties reiterato, ufque fitfoliaca,ac candidifTima.
Hoc
dum
terrareddita
Magift. Matr. perlarum

fcrup.
j.
& Corallor. rubror. ana
Theriaca
Chymica
Milli,
&
theriacarum varia gcnera Galenica in Pharmacopaa Spagyrica

invenies
Sambuc.
/'<j^.
549. c^?5o.
Olei fuccini 3. fi. Mifce , fiat f. a.Eleftiianum. Tera matrix, Sulphuris eft.
Tiirreii
,
& cum Rob.

,
Baccar.
intelligunt ( ut vulgusopinatur, )coloresfimplices a miito fepa-
TmBurA vocabulo Chymici non
eft lapis
quem Bood
&
cxperientia
mille teftimoniis in cafu a fradura.ofla defilientia
ratos, vcl exaltatos.
ScdcolorescdlntijE rerum & qualitatibus formalibus a concreto corpore cxcraftis inhasrentes.

Ttnt\ura, nihil aliud cil
confervare doccnt. Terra puya,n\\\\\ aliud
quam arcanum
(pccificum
cum
effentia
& qiialitatibus formalibus

,
Jorem
rei h.ibens, ut in fui

,
etiam cofimilem nacuram tinge-
re pofTit
adRipulante Libavio
2.
Libro fecundo
de
Alchymia, tradat.
Tintûrarum varis funt difFerentiac. Ali.r pafTivxdicuntur , qu2 cxtrahuntur, ut tinfiurarofarum,&c. Ah\e a6tiva; qui fcilicet paflivas extrahunt , &
,
eft quam Sal Coagulatum. Sed Sal illud habet reliqua j Sulphur , opduo principia, iMcrcurium. Racione quorum producendi habct virtutcm , & nutriendi efficaciam , unde Anima terrx vcre dicitur cujus ope & virtute fuas exercet facultatcs. Hinc fipriveturfuo falc, privatur etiam virtutibus omnibus, prxcipue pullulandi, germinandi,& enu,
triendi.
Ut apparet
lota, fed
ipfas tinfturas communicant, ut magifteiium picntumCrofW, &c. Item tindura alia eft naturalis
fa-
Unde
in Vitro quod vera terra eft igne emortua, & privata fuo fale. fterilis , & infcecunda, nuUafqne virtutes
,
& proprictates habet.

Hinc colligere
licet virtutcs
omnes ,qus
,
innu-
Alia artificialis:
merabilcs, hujufce terreni globi dependere

tutes ipfius
Qusdam
animalis:
A fale, quod includitur intra terras corpus & vir_

falis , quod eft terreum verum Elementum, depcnderetanquamab agcnte prascipuo. A fpiritibus vitse , qui in eo funt innati & a fpiritibus cccleftibus nutriuntur, & fuo innato calorc, falis corpus in terra indicant & in ccntro ipfius virginem illam unicam Rheam didam, cceli &terTx filiam producunt,qux eft rerum omnium produ,
,
Qiiccdam Metallica: Alia fimplex: Alia compofita: Qiii iiiterdum olea dicuntur interdum fpirirus, interdum quintaf eflentia? prout magis ab his par, ,
ticipant,
vclcum
aliis.
,
TeguLi fortiicata
oftio
eft
vas tcrreum ventilabiis

,
&
,
pervium,oblongum
ad tegendum catillos
ftrix,
ne operspolluanturfivillisjutque calor eotemperatius elaborare poffit formatum. Qiudam hanc tegulam cum fundo conneftunt, alii fiindum fcgregatum abillo faciunt, fecunduin divcrfum cujullibetarbitrium.
Teragoltnien
,
& confervatrix. fo^. 42. Trta principia , Mofes in fecundo Capite

intelligit.
non
fal-
tem mineralia
Sahab,
Per JBdo/aySi.
Q bchohatru,
eit
manu
confeiSa.
f Mercurium,
Sedprincipia rerum etiam notat,
-^
Tereniabtn^Qii
Manna.
,
Snlphur
&
Terdina,
eft
Valcriana.
eft
(Sal.
compofitio fada CX granis maturis& recentibus Juniperi, in morcario marmoreo contufis cum aqua pluviali diftillata,
Theriaca Germanorum
,
Ut videas largius apud 'Beguin. pag. 251. Hoc medicamentum putant quidam a Paracelfo
Aurum enim feu Sahab , abfolutiffimus perfedifTimus Adercurius eft. Bdola , Margaritac(t feu Unio, optimus & praeftajirifftmus fuccus, feu oleagineus, Sulphur denotans.
&
oniomine tributum
e(le,
veruminejus fcriptis,id
Schoham, Lapis concrctus
crafTioris inter princi-
non
invenitur.
pia Salis concreti fignaculum exiftit.
Sed eleftuarium Junipcrinum proponit ConfiL
Tomo yfag.
Tuict
,
V
Vllus aureum,
fit
longe meliiis hac theriaca. fpiritus compoficio rccenfetur a Beguinoy

105.
cx rore coHefto Menfe
Maii
extritico anteortum folis,caeIofereno,lQCO aperto. expanfo linteo, in in difcum expreflb,
&
&
Tinilftrarum, yiriz genera

fentur.
apud BegHtnum rccn-
TinHura Antimonii,
XT
T>
I
eft ejuscflentia fixata.

(
HermeSfSi
vas fidtileeffufo. Beguinus. Paratur citra vim ignis artc nova. renter ^.^/jfeu ignis ventris equi, folutioniscorporum vel fpirituum , inftrumenta multa fiinr, quo-
i\r.B.lntervctcres.|^^,^^^,^^,
rumunum dicicur yentcr
eûi,
& fit in duobus vaiis,

in
Lib.i.
eft
Sea.iii
&
Subre(a.if.
aqua,in alio fitnus equi, ubi eft in quorum uno medicina,natque in furnello,& defuper phiaU cum iguis, tantuni evaporcc ut aqua levis comburicur
Ha?c omnia defcribuntur apud Se<ruinHL. alios Authores.

,
2g\ &
,
non bulliat: ibique efi: Canalis perquem additur aquaquando minui;ur. quod non dcftruit Proprietas hujus ignis eft oleum, fed augmentar propter fuam humiditatem, Namalii deftruunt propter ficcitatcm. Et ucipuer ex calido & humido augmentatur, fic equi i^nis augmencatolcum fua humiditatc. Ignis cqui non fuadit neque comburit fcd do
, , ,
Vnicornn Solare Qiiemadmodum Unicornu iw regnoanimaJi ab omnibus hominibus pr^fertim ^ Magnatibus, magno habetur in pretio, Ita Vnicornu SoUrz^,'m regnominerali , magni eft arftimandum propcer maximam fixitatem, & folidam perfedionem , modum compopendi p'ro,
ôiuit
pag.
HadrianmaMynJlcht,
paa.^.
Vnicornu Mir.erale, etiam jnvenies apud eum,'

I.
mat",
& hnmidum augmentat.

vm quod tantum
,
Vitreum
Phiala
&
VentMi ChymicM, Venti funt thefauri naturae, nec eft aliquid in tota natura ventis ipfis pretio,
!,
ex vitro conflatur, eft 1. Circulatorium. Vide amplius de illis, in fuis locis. Lapis omnmm colorum ,
'
fius
&
nobilius
vita fi.juidem
&
omnium , ventis
anima rerum
nirum , vocatur
Leo viridis, Minor mundus,
deportatur ad res omnes. Eft enim Ventus fpiraculum vitje temporah's, quod alio vehiculo deferri non poteft rebus omnU
Ovnm Philofophorum
Vas circulare, Vas fccretum.
Sager,
bus nifi vencis. Et vencus nihi! aliud

fubtilirtima
eft
quam
pars
,
,
tenuiffima
&
hujufce
materia;
ccelefte
fic
quam
ignis
nacurx
feu
lumen
Vnkornu folare eft medicamentumex auro, ad perfcdionem egrcgiam elaboratum.

,
incft furfum elevat,
&
vapor
,
mopere cuftodiendus
efletinutilis.
efl
huic mareri ventus, qui fum, alioquin tota Alchymi^
quod
&
argentum vivum. Vnriolum Romanum, Beguinm fcribit Cyprium & Romanum merito fufpefta efle debent quod fint fere adultera, fophifticata.varia, & diverlorum colorum, tbrmarum, & virtutum, & quod RomÊ nullum vicriolum foditur. Arcanum optimum in morbo caduco , Vmioli liqmr , c^ .
fômica lifiorts
aterm,
ell
Cuftoditur autem ventus illc& vapor , C^ in vafis quam optime obturatis , dum crit 4, materia fua, & corpore contincatur nam friidivitreis ,per
,
tate vafis,
&
aeris in vafe conclufi
ventus
ille"^,
8c
vapor fit tandcm aqua , & Pluvia Chymica , qii^ terram fuam irrigando foecundar, Non fecus ac in magno mundo , vapores &C
venti
, qui calore naturali terra l"ur(um in aere peU lunturfrigiditate aeris , ipfius humiditate, cons.
C Et eft
oleumde Colcotbar.
Jovis,
&
Lunx
Vitriolorum
,
Martis
funt
Solis,
vertunturin pluviam& aquam,qui fuper terram decidit & fuo irroratu ipfam foecundat quia te^
, ,
diverfa genera.
nuiftima
&
fubtiliflima inferioris elementi pars
Veneris, Veneris & '[Hermophroditicz-. Martis. j
qua: reliquorum
fc coercet.
elementorum
yjres
&
energias in
SUBSECTIO SECUNDA^
Petri Ioh. Fabri Medtct Regti gallici (êleherrimt Manufcrfptum ad Seremjf. HolfattA Ducem D. FrideriCuM oltm tranfmiJjHm Res
,
zAlchymtcoriim ohfcurm extraordinarta ferjficuilate explanms.
E Mufô
Gabrielis Clauderi,
Salutem,
r/
&
quê Chiiftianus.
offero curiofitAti, Honorande LeBor , promijjkm in TraBatH meo de TinBur^ Vrtiv erfali Manujcriptmri Medicipefi fuafataadhiic viventis ,V. ]. fABRi. Si Rerum Phyfico- Chyrmcarum esgnarus , facillimi fuboifacies, Opufcultm hoc alteriut laude, aut, velutivinumvendibile ,hedera neuttejnam indigere ,fi<jmdcm tam adcuraui perfficHitaie^ defiderata proponit,ut,falVu tamen doBiorum judicio, pattca habeat paria, fupenora pauciora.
Offero <jHidem Ttbi , ciim Magnalia 'Deifmt divulganda, Rejcjue Phyftca k dignts eruditit magismagifûeperfcrutanda. Candide tamenTe priiis monttum veltw, ta ai.tequam dubtam hancce ingrediari$ paiafram, caute pritis Tecum habitcs, an humerifufficiam , oneri huic vehememt terendo an legiiim-m vocaiio-, , nem ad Optu hocce tam feritm apudTe reperias, ac vere piS propoftio Det honorem proximi commodum
&
propagaturm,/idignus
&
/n
ccflitus judtceris, / 6uv)>ta.,
eu^>,;cii,
illud proclamare
Tibiconcederetur,
Cum notumft genuinis Anis Filtis, Deum omnifciumpaucispauciffimis Regale hoc donurn concredere /olere^, Hoc enimfcopo, nift innitatur labor & conatus Tuus ,idemfane ertt, ac cum furiente g/adium rp/e Tua manup
tntruderes;at^He impoflerttm experieris oleo &opera perdita, ejuod lapidem laveris, qubd bona tua pro laptde^ itUptdaveris,ac quodcontra Philofophi,lupanar ingredientis, moniium,pcsnitere tanti-tanti emeris.Vale (y-fave,
Tuoadofficiautiliaparatifrimo
^/^ltenbHroi
,
Gabrieli Ci-AUDtRoD.
Calendis fulii \6^g.
Tora-
^t
Bb
FRIDERICO
292
F

D. G. Regni Norvvegia: H^rcdi
Stormaria:,
ac
R I D ERI C O
Duci Gleivvici
Holfatia?,
& OlthmarlorLim PETRUS JOHANNES FABER, LuDOVici XIV. Galliarum Rcgis Confiliarius Rcgius & Medicus
aj^^c.
ordinarius
S. P. dicit
C^
braca.tHr.
A N TAfuit
Princets
,
^ jam
ejl
tam eximia
benevoleîtia
^ amicitia Tui
:
erg/i
me
Serenijsime
ut nec fotuerim, nec

:
patefacerem
pretiofo
,
Scripto cjuider
dehuerim eamjileniio praterire, quin ipjam fuhltco (crii>tff non vili (j inu ili Tibi Tutfcjue ^fed (umme neccjjarto (y
ut benevolentia (y amicttia Sereac
tanquam pretium inafiimabile continens
nijsimi Principis erga
me
fi fieri potefi
in dtes
magu
magu
accrefceret
,
^ augeretur.
incejiima-
Si quid enim
bile
,
eft in rerumferie
,
(jaod benevoleniiam Q- amicittam augere poftt
eji
donum
^ Jhefaurus inexhaujlus
fons divitiartim perennis
^ perpetuus. Nullas
ad me
Jcripît Serenif.
fimus Princeps epiftolas,ut de tali Fonte ac Thcfauro perenni certiorem (^ doliorem facerem Principem. Non eroo eqebat Serenisfimus Princeps majort decirina, ejuamprisfnti, cumgenio quo donatus efi cjuo
.
cccultafi audfnt.referabit acpatefuiet. Legat ac relegat Sereniîmus PfincepsTraBatumhuncLeciurA enim ufus relinuos. quotquctfunt, anliquorum Chjmicorum libros claros (^ patentes faciet, <^ eorum oh-
fcuritatem delebit. Ltimen
enimlummum
munus
accendtt tn tenebris, acfugat ipfas:

,
ohfuripmafiquidem chiTe mecum devinxtfii
rnicorum Scripta
cipe
axiomata clartpme interpretatur

hoc
expitcat in gratiam Serenif?imi Princtpis. Ac-
emo
Serenifiime Princeps
:
cum
henevolenti.i. S" amicttia qtta

,
ohflrinxidi
etenim ad optatum
defiderium deveniet
modo
pattentia
& otio fummo

efi
,
utatur.
Vattentia fiqttidem (^ etio

lica.
fummo
cget
Opus noflrum : fejlinatio procul eliminanda tanquam diabo.,
Semenenim
egemus
,
metallictim cttm lo>igo labore perenni

,
&
continuo percoquendum
utadma-
turitatem deveniat
taliico
^ deponat f^ces fuas inutiles ac

inttiile
ftiperjluas.
Non enim
nifi
puripmo femine me,
reliquum tanquam
(^ juperfluum rejicimus ,
,
&
de puripma metafticafubjian-
tii mercuriali nofira opus

facit.
Nam
omnes tefiantur chimiA autores ei ipfa naturafidem non vulgari aurum argentum operatur. Sicars imitanda depurifitmaillafubfiantia,
noflrumperagimus
ut
,
de ipfafola opus fttum pcrficit complet naturam hanc folam fubfiantiam purifiimam accipit hoc toto in totum Traiiatu. Vale fequenti Princeps me amo. SereniJîme clarijstme ter ut videatur ero Tutts , vere Tuus ero fervus. Dacum in iEdibus noftris die 15. indies magis ac magis ^
, ,
,
&
Maii
1655.
C A
An Lafis
U T
I.
junSa perfefte iterum coquatur & fummam perfedionem acquirat ut penetret & poros metallorum imperfeftorum adeat f nonne impcrfedio, , ,
Philofophorumfit in rerum
nem
illam penitus fugabit
&
longiflime propellet?
Natura.
quid fit Lapis Phiperquirendum eft , an fit in rerum ferie & perfiftat in rerum Natura ; multi quidem funt nafutuli & genium fummum ac acutiim qui cxiftimant non exiftere , fe purantes habere nec efle in rerum ferie aliquid quod metalla imperfeda omnia in verum aurum tranfmutet & reliquaomnia defcdum patientiaomninoperficiat; at fi mentem.haberent ratione prxditam, talia ab-
ANtequam demonftremus,
lofophorum
,
Datur autem illa fubllantia ex qua fit & J), & fic inrantum pcrfici potcft arte Chimica, ut fubftantia metallorum imperfedam perficiat & ablofvat. Ergo cxcus eft, & vere carcus, nec animam habet rationabilem , qui lapidem Philolbphorum in rerum ferie negat perfiftere. Si argumento huic
legat Hermetem Raimundum LulGebrnm Arabem Trismegiftum ,

,
& rationi fidem adhibere nequit

&
qui
lium Hifpanum,
nuiltos alios fcre infinitos au-
omnes aliis argumentis & rationibus tores > probant, Lapidem Philofophorum effe & ipfum fe
,
furda non excogitarent. Aurum fiquidem tum funt in lerum natura , prse manibus
& argenomnium
&
feruntur
& omnium
,
aurum
& argentum
fit
oculis objiciuncur, Cum ergo in rerum. natuia , necefle cft

;
ex quo fit aurum & argentum non cnim creantur de novo a fummo rerum crcatore , fed fiunt a natura ex materia certa & reali illa au& J) perfiftens in naturem materia, ex qua fit perfici , ut cum auro tantum in ra, haberi potelt, & nietalla perficere imperfeda reliqua conjunaa, qiicac fua perfcdione. Nam fi fola fimplici coaliquid elle
:
montium conclufa aurum crficiat quid taciet fi Codione artificiali multoties iteracainvafe puro vitreo, cum auro conitione naturali in venis
:
prx manibus h;;bni(Te Autoritati tantorum Phiiofophorum eft adhibendafides auc afinorum numero adfcribendi, qni tanta abfurda ex mente fua deponerc nequeuntjfortalfe, vellcnt penicusdoceriut haberent hanc artem qua Auruni & argentum facerent ad libitum Spedent iioc qujefo: Coelum potiiis aurum pliiet & maigaritas antequam id fiat . Dii fudoribus& laboribus omnia vcndunt & potidimum hanc artem , in qua acquirenda fummopere laborandum & defudanduiTi eft.Ergo fxillimandum eft,& firmiter credendum. rerum Lapidem Philofophorum eiTe ac perhftere qua ht fubftantia ex matcria ciim & natura. , :D,exiftat,qux ommnoperhci poteftuc perfedione
ipfos fecide
:
;
&
p&
Lib.I.
tum
elle
Sc6tIII.
Subfed.II.
29j
fua arteacquKitaperficiatomiiiadefedum pacien' tia, ficconcIuderepolTumus Lapidetn 1'hilolopho-
CA
UT
III.
&
perlitkre in rerum naturd.
C A
n
UT
Quale habet Corpus Lapis PhilofophoritmÔ*

II.
qua vcsie
inditatur.
Lapis Philofophornm quidfu in
rerum
Natura.
HOc
.
tegit .Sapicntibus qui
Caput totam Artem-'coi3)pIeditur,&deLeonem chimicnm co,
EX
CapituloprscedencicolligerepoGrumusquid llc lapisfhilofophor.Ciim alleruimus ipfum elfe

Ceu
materiam
femen ex
qiia
fic
>
2)
& reh'qua
&
,
metalla, fed hoc nimis obfcurum elt iis.qui Artem -Chimicam fummis tantuin labris dcguOarunt. Vi-
gnofcunt,not6 eninicorpore Leonisnoftri,fcu Lapidis Philofophorum , reliquum quod fuperclt , nihjl aliud eff quam opus n ulierum: & ludus puerorum Coquerc tantiim debemus tunc temporis, & patientiam& otium habere,utpernciamus opus tam defideratum.Si lapisfitquintaclfentia cxli
,
hoc femen metallicum non enim videtur illud femen in inetallis & proinde mulci neganc ipfum qui non enim hibenc cerebrum ; credunc oculatum vident tantum quod vident. At Hermes Trifmegirtus afferit, mecallahaberc femen, ex quo crefcant, dum a.Terit, in fuaTabula Smaragdina, fuperiora elfe jufdem natursE ac inferiora. Animalia fiquidem & vegetabilia qui funt in fuperficie Terra? & vere fupsriora func liabent femen ex quocrefcanc: ergo & inferiora , qux funt mineralia & metalla ,
dendum jam
,
eft,
.
quid
lit
hsecmateria
&
Corpus aliud habere neqaic nec alia indui vefte quam falis Corpore ik. vefte dum enim coquitur hic fpiritus in Centro Terra: , Coftione illa non potcft indui alii vefte, quam falis in fale enim ifto videmus omnia elementa videmus ignem propter calorem & infignem flagrantiam videmus aeren propterraritatem & candorem videmus aquam propcer diaphaneicacem & humiditatem vidcmus Terram propter corporeitatcm & malTam compa(Sam; videmus Cflum propter infignes Solis,Lun
, ,
, :
clementorum omnium
quae in intcrioribus terra: crefcunt
habent etiam
femen, ut
Jia:
&
fuperiora animalia puta
&
& ftellarum
ut caufi
vegetabi-
omnium Virtutes omnes , qux ipfum
&
proprietatcs, ita,
non ergo negandum eftmetallaac mineralia habere femen, ex quo fianc& crefcanc. Sedquale lit ifi:ud femen , & quaracione fiat inrerumnatura jam perquirendum.- femen enim animale & vegetabile fit cx elemencis & coelo, fequenci via cce,
:
ipfo coerceantur
&
fccerunt Salem , in conlpiciantur. Qiud crgo de-
fiderabimus amplius in tanto
&
unico fubjedo,
,
quod
dicitur Lapis Philofophorum
&
tamen non
eft lapis,
nec naturam lapidis hahet dicitur tan.en

:
folvuntur imo magis ac magis indurantur & cref-' trum Terrx, hinc digeritur & percoquicur nacurali cunr. Aqiia enimomnium Lap idnm jnjrgrj^gîi^^Ltencrali ipfius terr2,tum a fe ipfo, donec puriffpiritu venereo Lapidis noltri in Aqua perfiftente firpum illud CaEli& elemencorum omniumfiacCor- qui materiam Lapideam indurat & coquit in mepus, & hoc corpus fiac fpirkus icaut hic fubftan- diis ipfis aquis. Lapis crgo noitcr, feu fe men Me^ tia cranfeac primo in corpus ex fpidcu & hoc cor- ja Uicum noftrum & qumta e flentia CogJi & jilemenpus icerum in fpiricum qui unione & conjunciio- 'toTum, alio^n poteft indu i corôre&vefte^ ne frequcnti cum fuo corpore tandem fit fpiritua- quam lalis. Calor enimingcnTin taii ma"teria rclis fubftancia , habens corporale quod fixum quod peritur corpufque falis efHcit & natura ipfa podicicur a Philofophis fulphur n2rurs,quod candem ftulante. Quia cum natura ipfaex ipfo CorporeSc in venis moncium conclufum ccntro fuo fixo figicur Spiritu omnia formare & procreare dcbeat, non in metallum quod fi purum fit tranfit in aurum poteft ex alio corporc, quam falis id efficere, quia, pufum fi impurum abit in imperfedum metal- fal ad omnia generanda & procreanda prochvis 8c lum, & fecundum variam ac diftindtam fuam im- aptus efh Alia fiquidem corpora id efficere ne, ; ,
, ,
lum fuis radiis & inflnxibus , quod illis ineft puriffimum projicic in elemenca & poti(Timum in cen-
Lapis, quia funditur & liquefcit in Aqua ; quod non faciunt lapides. Nec enim liqucfcunt in aqua & dif-
puritatem varia & diflinfta impura metalla funt. Et hoc efl: femen vere mctallicum, ex influxuCoeleiU
fubflantiis Con, & puridlmis elementorum flatum,quod dum fublimatur ,& circulatur pcr poros Terra? , varia inquinatione perfunditur Ciim impuritatem reperiat in poris Terrs impuris & inquinatis , ex qua impuritate , ut dixi , varia nafcuntur metalla imperfefta ; utpote plumbum.flannum argentum vivum ferrum & cuprum, Si vero purum iftud femen in rupibus puris concludatur coquitur a fuo ipfo naturali Caiore , naturali Calore ipfius Terrte ,'mQScJ). hoc ergo femen metallicum eft centrum in matricibus metallorum , ceu locis ubi generantur Metalla, id eft vere lapis philofophor. quia ex ipfo puro & pnrirfimo fado
; , , ,
queunt abfque redui!iione in materiam illam qu? prima omnium eft. llla autem prima materia non poteft rcduci in aliam fubftantiam , aut dareturin
,
infinitum ptogrellus
funt in
fcd poftquam omniareduda illamprimam matcriam, tunc fiunc varia generationes & infinitx ex illamateria fecundum
:
difpoficionem illam materise ab agentibus variis, illam matcriam varie difponunt, & ex illa pto ducunt omnia mixta producibiba. Concludenjuoi
qux
&
ergo eft lapidcm p hilofophorum nbiTallo^ coTpoTe ac vette indui"pQlie , quam talis qui in ^mnibus
;
Locis, ubi nihil generari poteft, repericur

tur
illa
& fedem
habct ubienim generatur aliquid, in eo impendimateria.
codione artificiali fic lapis ex quo perficiunrur omnia defedum paciencia undc mctalla imperfeda perficiuntur in aurum vel argentum;Cum talem defedum patiantur in arte Chimica non mutatur hic lapis & fubftantia idem omnino eft qualis eft in
,
C A
UT
IV.
lapfS
Quibus Nominibus infigniatur

Philofophorum.
natura; fed nefciunt eo uci homines abucuntur eo, ubi nihil omnino prodeftjfed potius malum guara
:
bonum
operacur
omnia nomina, quibus maximunn exinde exurgerec volnmen. Nominibus fiquidem

poffunt recenferi
infignitur Lapis PhiIofophorii,aut
NOn
Tom,
I.
Bb
reriini
294rerum omnium
gnitur
,
Bibliotheci Chemicas Curiofx

quae in
rerum natura
exiftunt, infi-
in vas recipiens coaguletur in
& nominatur:fed prxcipua &

,
qua: arti noftrse
lido
diffluit 6c
butyrum , quod cafrigido coagulatur. Dicitur Sangiiis,

ut languis
profunt,declarabo,& rationes.quibusmotifunt infignicent Philofop'hi Chimici ut his noniinibus Dicuur erexplicabo& lapidcm hunc.patefaciam vere maquia rerumprima, Mareria go imprimis
:
quod rubefcat
^
,
rubcJii,eni tfficiac,
teriahxc rcrumomniumprima
cll,
& res
omnes
contineatquc (piritum vit^ uti Sangiiis. Dicitur Balneum quod lavct & punficet rcgcm noltrum 6c metalla omnia fudare faciat, Dipitur Acetuin fortiffimum, quodrodat metaHa tafoivat. Di(.\'
ex ci oriuntur, &'in illam reducuntur per putrefadlioncm Naturalcm. Dicitur ctiam Microcofmus, Ccequia in ipfa contincntur omnia cL-menta & elementorum Ccxli & lum & proprietates omnes omnium in ipfa coercentur ; ccelum enim, fol & luna & Itellx omnes in co comprehenduntur, unde dicunt Philofophi in noftro fubjedo unico & vere {untSol& Luiia&ftell2Eomnesconjunaa:,&perinde in ipfo fubjedo funt tot & cantx virtutes.ut faAquikc, tis admirari nequeamus.Dicitur etiam lapis
,
:
& pondequod nigrefcat, ut plumbumDicitur Venus naturs, quod ardeat & conticiacomuia, ^ matrcitur
plumbum quod
,
fit
matcria gravis
rofa,csc
DieicurSputum luno?, .i)u6d a luna aquas projiciarur, veluti fputum.Dicitur Serpens ^: Draco, cum devorec 5i abfunut mculret
6;
ccjquat.
Ciclefti in
la
cunda , &: venena in fe contineat. Dicitur Magnefia,qu6d atcrahac.Ck alliciat metalla & piarctpuc folem & lunam propter eorum perfe6tionem.
imus , qyod ftcrcorec aquam fuam, <5c f& fertilet.Dicicur Ens Metaliicum, & vere ell,ciim Corpora Metallica cx eo fiant', iôriginem habeant. DiciiurMaceriaomnium fisr m^.r^ dat Hor ..,;, ;..r.. f...,.,r ivi .*;.;, marum enim ipfas perficit . confcrvar. Dicitur Iris propter colores varios, qui in ipfa appaDicicur
f
quia in ipfo continetur alius lapis in venrre fuo occultus. Lapis fiqiiidem philolophorum veriis abfolutus ex ipfo conficitur & perinde-in_Veritre Vefufcitat ejus occulcatur. Dicitur & Acjua vitx
cundam
faciat
&
.-
.i^:
enim Regem noftrum mortuum,

vere
h- e.
Aurum,quod
dum ex fodina fua fufione evaaureus excoquitur- Spiritus cnim ille adempVita ipfius. nefcit & proinde concidit vita veCum aurum dicitur ; ta & evaporata mortuum recuvitam dicitur ipfo confociatur
mortuum
fufione vulgari
,
rent.canquam
nia elemenca
finc
iniride. Dicitur Caiios,
quodom.
&
,
virtutes caleftKS,, in ipfa confufa
& indillinda. Dicitur aliis iuHnitis nominibus
ro redic,&
perarc-,
&a
morcuis refiifcitari.Dicitur Aqua vits,

vindicer.
ciim
omnes hominesabomnibusmorbis
&vitamillis prorogec. DiciturVenenum.quiame

talla ene<}*6-,
qux explicatu non furit necelfaria; quia hcEc Superiora futbciunt , ut reliqua cunftaexplicaci polTinc ad Autores Chimicos intelligendos. Intelligunt enim omnes.hanc folam unicammateriani Univerfalem & Catholicam quibuscunque
nuncupatur
&
&
conducic , uc inde regenerentur , & ad meliorcm ftatum perducantur. Dicitur & Spiricus, Cum fit
volatilis
,
&
res
omnes, ad pucrefaftionem
uominibus,ceu veftibus eam veftianC(^ induant
&
in
Ca;lum evolec
&
CA
An
clarificcc metalla,
UT
ipju
V.
omnia
iifque
,
talis fpiritus.
vicam ^''^;;'^^^^^^^^^^ Dicitur Med.cinaiumma
^'^^-^^ unica K
curec omnes , cum hominum , cum mecalloi"firmitates DkiturC^lum,cumhxcmateut casUim, & quafi cxlum ria fit incorruptibihs
cum rum
f^ Sinritufupctat in je f,f},onem okmendam. J
Upis Phdofophomm ' r cr r n-'
mm Tmk
\
[uX
ad ultimamêr-
operetur invifibiliter & fpiritualiter inres omncs naturales.DiciturNubes:dac enim aquam ca^lellcm, pluviam& rorem, quibus irroratur aqua fuaproDici pria uc frufium ferac i. e. Mercurium fuum.
,
CLamanc omnes
fecerunc
Philofophi Chimici
qui per-
fuis tur Ros. Decidit enim ex aere aquamque cum virinde lac uc iroprargnat, & rcfocillat germinibus obfcuginis prodeac & fcaturiat. Dicitur Umbra;
Lapidem Philofophorum, fubjedtum unicum efle in rcrum natura, quod in fe ipfo habec quicquid illi necellariumeft adpcrfedionem fuam ultimam & abfolutam obtinendam. Nihil enim intrac in
compofixionem
ipfius
alienum
&
extra-
lumen a fole cum in &Lucifer, fuo, Dicitur & Stella fignata admc)vifu quod vefperi , opere prscluceat mane & aqua vipermanens , Aqua dum mirum cft.Dicitur
doininferioraoperetur
,
&
fortiatur
& dum fices hx feparatx funt codio tantiim illi neceflaria eft,perennis & continua, ut ulcimam
,
tx metallica,aqua foliaca incorrupcibilis ; perfiftic enim in igne, aere & cerra & a nullo clemenco corrumpicur. Dicitur etiam Aquaardens& ignea. Liquefacic enim omnia mecalla , pliis quam omnes carbones & flamms, quod Quic. Dicitur etiamSal nitri
& &
ignis priftare ne-
perfedionem acquirat. Ncc Sol aut Luna vulgaris quia lapis ipfe illi addenda funt ad perfcdionem habet in fe folem & lunam, quae func illi conjunda in centrofuo.Unde aiunr Philofophi. Lapis nofter perfici nequit, nifiSol&Lunafimul conjungantur inunofubjedo, quod in hoc 1616 reperitur. Nacuraliter cnim in eo conjundfa func J) & 5 ,
,
petrx; habec enim
im6
in ipfo func infeparabilia
Unde
illi
fubjefto
&
ejusproprictatesi^s qualitatcs<\ extrahitur eodem quia lavac fimili modo. Dicitur etiam Lixivium,
,
&abftergit lordes metallicis
l\:
proprias fuas,
perfedionem Unde afferunc & clamanc Chimici. Eft in Mercurio quicquidquxrunc fapicnces. Quij^ in fubjedo noftro ,
infunc
omnia
neceflaria ad
Sponfa.mater, icaut purilftma deveniat. Dicirur& nafciitur reenim ea conjux,Eva & eft vereTalis.Ex pura cV imetiamVirgo gi noftro Filii regii.Dicitur pariat fietfi cafta ^: pura enim maculaca. Manet ftrangulat CSc proprium maritum lios: eofquc .V mcorrupvicam in refufcitat iterum cnccat, eofque tibilem & immorcale.Dicitur Lac virginis,cum ejus
,
qui verus eft Mercurius, func
omnia
necelJaria
adt.
Sulphur & Mcrperfedionem;eft etiam in eo Sal fpiritus unde trinus Si. anima & corpus curius , unum fubjetrina conftituunc illa quia eft unus , dum homogcncum. Qiiod enim in eo eft frigidum &c ficcum,dicitur Sal ve! corpus;quod vcro in eo eft calidum &<. igneum , dicitur Sulphur (eu anima.
,
&
Jiquor ad
modum ladis
egcediacur e terra fua.
&
quod vero
eo
eft ftigidun.
& ^^"'"1'^^^^^^;^*;'.;^';^
Lib.
I.
Se6t. III.
Suhfcd.
11.
Mercurius. Sed coftione continua & perenni illa cria converciintur in unum hacracione, frigidum -&c huinidum couvercitur incalidum&: humidum,c<<: .tandem in calidum i!cficcumi& /ic convcrtuntur clemenca qux in matcria noilra repemuncur , conIjfijfa
19$
&
dirtindta,
&
fal,
finnc
unum elemcncum igncum

ell nollra, conmercurius converricur in
,
& ficcum. Ec fic

verticur in
quia in materia
,
mcrcwium
c^
pcrmanens quod omnia perficic, balfamum ; Unde vicam rcitau&c verum in renovat, omnibus naturz irixtis non foac rat Jiim in metallis fcd etiam in animalibus & vegeSic iapis noller liabet infe oratabilibus cunAis
fulphur fixum
elt
&
impingerc ahcm Creatur^. Artifcx enim quilibec iuis opcrjbus miaginem fui reliuquit. Sic lumnûs Artifcx mundum tunc creando voluic creaturis imaginem lui relinqucrc ut unufomkjue Philofophoium naturam rimando & perfciutando, Deum iplum videret & cognoiceret. Lapis noftcr ubiquc reperitur in omnibus naturse mixcis , ubique 1 nnus eft & Unus ; Trinus , ciim in eo
,
&
fic
Sal,
Mercurius&Sulphur,&
hoEc tria
unum con^
Ec
vit^
flicuant lubjedlum
homogeneum &
fimilare.
jiia illi neceflaria
ad perfeftionem abfolucam obcieft, Cs: il!i addentive impcrfe<dum,fivc (jc mecallum perfccSum ûmi uti cUrius videbicur capitulo fequenti.
perinde unus eft Lapis , & fic , in eo reperitur Tri-. nitas & Unitas , ac in Deo. Ut enim lâter in divinis producit ab xccrnoFilium & a Patre & Fi, lio procedit Spiritus fic & in noftro Lapide fimi:
ncudam. Nec aliud qnirendum
C A
An aurum
aliud
UT
argentum
le habet ut Pater , procedicSal, qui fe liabet ut I-ilius , ab his duobus procedit Mercurius verus tan, quam Spiricus Sanftus , qui omnia agic , fovec
Jitudine
quadam
&
fymbolo Sulphuri quod
&
VI.
,
fervat.
Unde Sendivogius.noviLuminis
&
Aucor,fic
aic
Unus dedic duos,
&
duo unumdedeiunc Spi-
ricum Sandum,
'vel
vel quodvis
&
fic
creacus eft mundus,

fic
& ficeric
ejus finis;
Omniaenimin unum
cranfibunt ,ut ex
metJlum
requiratur ad perfeBionem
unocreaca funt,
&
:
crit finis
rerum omnium.
labtdis nojiri
conjequendam.
Quiaomnia nacura; mixca in principia rcfolventur ,& ha^c principia qusr func cria, tranfibunt ia uHum principium & fic erit finis hujus n.undi.
,
Erirtimum eft ac certiffimum.metalla qu^ materiae noibsc incima lunt , ac illi matcrialiter junda ac implantata funt fufficcre ad perfeciionem fuam ; ut capitulo prxcedenti declaratuni elt. Nihilominus tamen fola metalla etfi perfedxa adtarde codione modum finc ciim fint volatilia
,
iic ergo
concludimus
Lapidcm Philofophorum
habere Divi-
eireTnnum&Unum,& fymbolum uicatis, quod cft Trmum Si Unum.
&
CAPUT
in fe
VIII.
,
iioftra figancur, Philofophi confulunt,
aurum vuiga-
re vel argentum illi addendumefie.uc cicius figantur hic metalla lapidis nollri volatilia, &. ica citius
QuaUs f.t Philofophorum Mercurius
qui
Perfedionem enim ultimam obtinere non polVunr, quin perfecle figancur &c rigorem ignis pari pofTint. Nec aurum nec argentum vulgare extranea funt lapidi nofiro. Ciim fint ejufdem naturje
perficiantur.
,
omnia neceffarta habeat ad Lapidem Philofophorum confcquendum ?

communis, apud Mercacores , & curric ut aqu.:, nec madcfacic manus ciim propcer ficcicacem luam non adhireac tangenci qux ficcitas cohibet humiditatcm,& impedit, ne humeftec. Nofter Mcrcurius & omnium Philofophorum cft alius, & diitinftus ac diverfus ab ipfo. Non madefacic manus ciim fit fal, & ex ialina fcatebra ducat originem ex fubtili aqua , fubtilique Terra conflatus. Difterunc tamcn hic Mcrcurius & vulgi qualitate.cumnoftercalidus fic & humidus, Aiter vulgaris frigidus fic & humidus , & fic non Immectec. Ec Mercurius vulgaris quanto magis coquitur , tanto magis manct fiuidus & aquo.rus. Nofter vero quanto magis coquitur ,tanco magis infpiifatur. Vulgaris quanco magis coquirur, tanto magis cerrificacur , & in terram non fiifibilem & impuram convertitur Noftcr vero quanio magis coquicur ,tant6 magis infpilTacur , in lalcm tamen fulibilem ,& igne permancntem conveititur. Hinc facile colligitur, Mercurium Philofophorum non elTc ullo inodo vulgarem nec uUo modo cduci polTe ex eo , fcd tantiim eflc humidum rjJicale metallicum , quod in Lapide Philofophorum rcperitur. Unde Sendivogius allerit, Mercurium Ihilofophorum nihil aliud efle quam iiumidum aeris caliditate mixtum quod idcm eft ac hu.nidum
cft
cum
his ipfis, qwx. lapidi noftro infunt intima,quje

fint
Mercurius non HIc qui venditur

vulgariter
vulgaris &:
quidem cum
periede cofta,
,
&
natura fixa,
fixa, &c
fi,
xacione perfeda figunt
coquunt,
& maturant ea
quinon
matura
cant
&;
:
funt
&:
omnino
illa
co(5ta,
neque
,
omnino
uc citius maturefterminentur in bonum; nam Mercurius fixus t^c perfedc a natura coftus maturus , additus mercurio non fixo crudo immaturo ciciiis pcrficitur &c terminatur in bonum perfeftum; &: fic alia principia, qux in auro & argento perfede coda ikmatura, fua perfeftione ultimata reliqua principia ejufdem natur^ , qiii infigantur,
ideo
addimus
citius
&
fic
&
&
codafunt lapidinoltro
&
immatura
perficiuntur
terminantur, ulcima perfedione eorum additione itaergo concludimus &c alTerimus , noftro Lapidi nihil addendum ut fuam ultimam &c abfolutam perfedlionem acquirat, nifi ut citius terminecur , perveniar ad ipfam perfeftionem , aurum vulgare addendum elFe , vel argentum: quia fuaperfedione &c maturitate citius perficiunt aurum &
: ,
&
&
argentum
Thalamis,
quae funt lapidi noftro

c reccfiibus.
inintimis fuis
CAPUT
QHare Lapis noHer
fit
VII.
Trinus O* Vnus.
SUmmus
_
ti,
ginem
fui
rerum omnium Crcator voluit Imaipfiusmundo huic creato relinquere
radicale metallicum ,calidicate mixtuin; oportct enim necelTario illud humidum elTe calidum , propter Sulphur innatum,quodin fe habet beneficio
,
cujus coagulatur
fi
fus Trinitatis
&
Unitatis
fymbolum
aliquo.d
purum
&
metallum perf.iftum ; a fcecibus terreis vindicatum fit. Hinc

figirur in
&
Tom.
I.
Bb
colligcte
296
colligere pofTiimus
,
Bibliothecae
Chemicac Curiofx
phur Philofophorum perficiuntur inclixir, nullam
Mercurium Philofophorum nullo pido elFe Mercurium vulgarem, & ipfura habere omnia necelVaria ad Lapidem Philofopho-
mentioncm
filencium funt moci, fortalFc elUquia
rum conficiendum
>
cum
in fe habeat fulphur,
&
ignem naturae fummopere depuracx , qua: futi-iciunc ad pcrficiendum opus Philofophorum , cx tcliimonioomnium Autorum. Sic concludemus Mercu,
qua ad taie noluerunt clavem Artis patefacere. Sal enim noiirum eft vcfa clavis Arcis,& abfque illo nec fulphur necMcrcurius in lucem patefieri poHunt. Sal enim ipia occnltac
tccerunt. Ratib
,
autem
ipfi
rium Philofophorum
licumfcu humidum
beiis in fe in
eire
humidum
radicale metal-
_ tanquam in carcere, ne egrcdiantur. Unde Sendivogius Tradatu fuo de

o,
ik.
,
^ i-r obfcurat & captiva tenet,
aeris caliditate
mixtum
ha-
centro fuo omnia illi neccliaria ad ut teftantur omnes perficiendum opus nofirum Au-orcs,quorumauchoritati fides eltadhibenda cum ipfi videriilt & palparint ea omnia qui ipfi alferunt. Quocirca nullo pado ipb faTa putanda
:
fulphure aflerit , fal Hc fulphur in font6, vel circa fontem clariiTimum & liinpidifnmum altercari inrer
fe ipfa,
&
prxliari interfe
ade6,ut
,
fulphur a fale
in fonte vulneretur, e cujus vulneribus
non cxivic
& exiftimanda
lunt.
CAPUT
Quale
fit
Sanguis , ut debLiet, fed lac pururii quod in recipicnte coagulatur in butyrum totius operis noitri fundamentum, ut in eo Traftatu de hulphure, Sendivogiusclariffime demonftrar, afierendo, LaC
,
IX.
,
iilud, Ceu
Sulphur
Philofophorum
quoA
butyrum in magnum accrevifTefluvium, io quo Diana ipfa fubmerfa eft , & Sol volendo Dianam iplam falvare a naufragio, traxit Diana Solem
Opus nojlrum cum Mercurio perficiat.

Philofophorum explicari non poSunt poiiiwt nec cnim unum & id^m in eodem fubjed:o, in quod enim calidum cft & igncum fcparari _ eft humidum vero quod M^crcurio , eft, iulphur Mercurius. Mercurius fiquidem femper caliditatcm illam naturalcm & innatam fecum habet , & caliditas illa uunqiiam in Mercurio etiam fepara-
& ambo
runt
,
MErcurius
tcft,
j
quin
& fulphur eorum explicetur.
fubmerfi funt in tali fluvio, ibique manfedonec a mortuis furrcxcrunt. Quod omnc Lupidem inde confedum indicat lynceos oculos habentibus. Salergo Philofophorum, quod inhoc
capitulo perquiritur
fal illud
,
eft
Clavis artis abfoluta,
iS:
cft
tur ab huaiido ifto
unde dicitur ab omnibus Phihabere in fe Sulphur innatum Mercurium lofophis, fuum coagulatur in aurum. humidum quo bonum
, ,
quod Cilum omne, Solem &. Lunam > ac ftellas omnes & elemcnta concinet & fecum concludit &; una cum Mcrcurio & Sulphure coercetur in uno & eodem Corporc quod cnini 111 Mcrcurio & Sulphure.feu in humido & calido radica^ metallico corpus ctiicit, fal eft illa cnim duo
,
; :
corporiricantur i Sale ipso.Unde fine Sale nil in arte noftra efficere poffumusjnec Mercurium noftrum
Eftcrgo fulphur Philofophoium calidum illud radicale quod ineft Mercurio rebulque omnibus , cujus ope (ti beneficio res omnes ad maturitacem conducuntur & ad perfcdionem ultimam & abfolutam. Unde Mercurius Philofophorum folo & unico fuo Sulphure maturitatcnri acquirit& perfe,
îonem unde in aurum perfedum abfolvitur. Unde aurum liquidum clVet & pcnetrabilc verum eflet elixir ad vitam & ad abfolutam perfedionem rerum omnium & metallorum. Scd non
, C\ ,
poteft naturaliter
codione
in
liquidam
trantem fubftantiam transformari , vafis in naturalibus , ubi Mercurius in aurum excoqiiitur , non poteft iterum atque iterum Mercurium purum & liquidum illi addere quia liquiditas& penetraciodependct ex folo Mercurio, qui
:
penequia natura
&
ciim
fit
liquidius
in
& fummopere pcnetrans
liqui-
dam
facit fubftantiam, quia fupcrabundat.
Undc
palpare valemus. Etqui fincfaoperatur in arte noftra is cum arcu finc chorda fagittat. Qui ergo (cit falis illius etfedionem , ut inde Mercurius & fulphur noftrum cgrediantur & appareant ,fcit fundamentum artis. Studendum crgo eft, & libros antiquorum omnes perlcgendos habemus ut fal iftud primo cognofcamus & ejus eftedioncm:fine enim eftedione ipfius falis non polfumus habere nec mctcurium , ncc ful. phur ad opus noftrum pcrficiendum at cum efredione ipfa volatilia facimus quae in illo fixa funr. Abfque autem illa volatilitate Sulphur & Mercurium in fale conclufa & captiva tanquam in carcere , habere non polTumus & nifi ipfa volatilia habeamus ipfa depurare non valemus, nec perinde eiixir noftrum perfici poHet. Ciim ex puridimis metallicis principiis folum perficiatur , qux folummodo & efVedione & fublimationc haberi polTunt,
le illo
,
& fulphur videre &
Lapide Philofophorum conficicndo addit ter aut quater aut pluries coagulato Lapidi Mercurium fuum,ut copia mercurii liquidita tem & penetracionem ethciac in lapide : adco ut lapis noiter aliquando liquefcat in oleum fixum li-
Ars Chimica
ut frequenci capitulo clarifTimum
fiet.
CAPUT
De
tionem
Solutione falis noHri
?[3r
XI.
,
ut per fuhlimaicr
quabile,
& nunquam coagulabile in
(ubftantiam
fir-
duram. Supereft ergo, Sulphur Philofophorum e(Te calidum innatum Mercurii ab eo nunquam feparabile , quo folo Mercurius maturita-
mam &
deflilUtioncm
Mercurium
Sul-
phur noflrum habere vulcamus.
temac perfedionem
inutatur.
acquiric
,&
in aurura tranf-
SAl noftrum
1
difficile folvitur, Sc
fiquid eft in to,
ta arte difficilc
&
laboriodim
hoc
eft folutio
CAPUT
fit
X.
falis noftri.
Cum magna enim
difficultace,
&
longo
Ouale
Sal Philofophorum cujus
op^
Lapt-
Mercurius
c^ Sulphur perficiantur
dem Philofopborum.
Himici antiqui omnes de Sale Philofophorum, cujus ope & auxilio Mercurius & Sul-
line putrefadione confici noQ labore putrcfcic poteft. Putrcfaccrc ergo priiis ipfum debemus, ancequam ipfum folvamus, antcquam ergo pu refcere ipfum faciamus ipfum fummopere purificare debemus purificatur autem ipfum folvendo ia
,
&
aquis ilillatitiis pluvix vel rorisfcpticsredificatis, & ipfum congelare dcbemus, 61 deficcare ipfum fo-
iutum deftillando , &
demum
cfficere,
& deficcare.
donec
Lib.
donec ad fumnriam
veniat.
.S^
I.
Se(ft.
III.
Subie6l.
,
I.
297
ultfmam aHrificationcm de,
Tune tcmporis dum purilTimum ell: , ik ab omnibus heterogc-ni-is rebiis vindicacum ipfum folvere debemus m maxima quantitate fpirinis fui
ipfius
,
tingcntes , 8c fulphur aU bumea rubeum perfecte matui um , & pertec:ê coStum , quocitius terminancur in pertcdum finem, fulphur album & rubcum.qucc (u:ic iii Mcrcurio noftro. Unde non pcrpcram faciunt qui (ic opcrantur.necuilum crrorem committunt , (ed omnino fe,
tallfs perfeSris fuiit radii
qui etiam fepties debet deftillari
ut vindi-
cetur pariter
abomnibus hetcrogeneis fuis;ipfum-
que fokitum fuo ipfomet fpiritu putrefacerc dtbenius in balneo aqua: tepentis per quadraginca dics, aut per duos aut tres mcnfes , doncc putrefcat &
nigrefcat in ipfo balnco.
cundum
legcs artis faciuiit,
&
fe
gerunc.
CAPUT
An in Mercurid nojlro
XIII.
Tunc
deiiilianda eil nia,
rerja per retortam in cineribus

,
&
luper id
j
quod
in fundo remanet cohobandus eit Spiiitus donec egrediatur ut Lac & coiguletur in recipicnte in
,
pera^cndo ,fint vaVi<t *" ,. //.J/?- rj , C> diftinHie operationes.

diftinfti enarrantur a Chimicis
frigido coagulabiie
le velut
,
&
calido foiubilc
fepties eft
&
liquabi-
buryrum quod
delHIIandum in
VArix &
an
novis & reccntibus retorcis. F,c habcs fic vcrum & pcrfedtum Mercurium Philofophorum qui per fe cofciione perenni & perperua Ilgi poteft in fal
,
tiquis operationcs in conticiendo
&
pera^
fixum
&
permanens quou
eft ve;
um
Elixir.
Quod
gendo noltro mercuriojimo cx tribusnaturs regnis eliciunt Purum Natun, ut hic pura llmul juntta Mercurium noftrum conficiant & operationcs .
:
quidem (iadmctaila transrbrmanda c6 uti velis, projicicndum ell: fuper aurum in tigiilo liquatum, <. i\c fal iftud aurum ingredirur, & in fal frangibiliquabile le & fri,\bile pcrmutatur^folubile tamen levifTimo caIore;quodquidem dum eftauro imprce,?.
quibusha^c peragunt, func fubiimationes, deftiiiariones , calcinationes.cohobationes, putrefaftioncs digediones & ali;e piurcs , qux omnes fub una
,
operationc, ncmpc
duntur. Niliil enim
;
iiib
cottione foia comprchenaiiud
ell
pcragendum, quani
gnatum.projedum fuper imperfedta mutat in aurum: quod quidcm qualitcr

pore faciendum
,
ipla tranf-
peragimus , donec ignis & aqua,qua8 Mercurio pralianrur, & belluminter fe gerunt, inanifelium. fe conjungant & amica fiant unde iliud Fac paceminrer inimicos& totum MagiltcriumpofTiXII. dcbis. Nec iftud faciendum eft igne fortiffimo; fed QliO Tempore Cofmnis 'Mercurii noflri me- ^^^''.'^^mo ac molli minor enim'ignis omnia terit, ^ QLua in Principio ignis & aqua in Mercurio contalU perfefia tlii fmt addenda jund:a,non adhucperfede &:abrolute unitafunt, ideo forti igne feparantur, &' fi fcparentur, nunChimicorum quamplurimi qui in prin- quam uniuntur. Ideo connexafunt linquenda, ne(j cipio Codionis noftri Mercurii aurum & ar* a fe invicem ieparentur fed conjunfta coqui ac gentum addere folcnt uc cicius terminencur Mer- digcri incer fe, ut tandem uniantur, & invicem curius, in Sulphur fixum aibum & rubrum. Quod tranfcant in vas recipicns in foima pinguedinis ego non improbo fed mentis meje omnicandidiffima;, live butyri albilTimi unde Ilamellus bus laxacis habenis in eorum fententiam & opi- alTerit, vasfuum , in quo erat Lapis Philofophorum, nionem abeo, Metaila enim perfefta aurum vel femiplenum efle pinguedinis venti Mercurialis , & argentum Mcrcurio noftro addita & conjiinda, fpumae maris rubei hoc butyrum indicans & auro citius ipfum Mercurium percoquunt & terminant foluto imprxgnarum. Non ergo varia: funt & diin fixum Sulphur, album vel rubrum quod eft perverfs operationes in peragcndo Mercurio noftro; fedionis finis Ultimus & fcopus Chimicorum ab- fed iinica tantum eft operatio qui dicitur coftio , folutus. Quod fi metalla perfeda non addantur oftra , in qua perficitur Mercurius & pinguedo fua """ "' '" conjungantur Mercurio êl noftro,nec " in princi ~ feparatur & fublimatione perRcitur & deftillatio*; pio nec in medio nec in fine, Mercurius noflcr ne abfolvitur quod omneeft folacodio. codione perenni & continua non defiftit fe terminare in Sulphur album primo & ultimo rubeum, P quodeft Sanitacis noftrx & prorogandse vitxhumana: fummum Medicamentum. Fugat enim per fe Jn in Buiyro O* ptnguedine noftra ftnt omnes defedus & curavomnes infirmitates cum animalium , tum vegetabilium quamvis auro & ar- Mercurms , Sal 0- Sulphnr infeparabditer gentonon imprignetur.Habec enim in fe ipfo Mer- conjunfia. curius noftcr vitam coeleftem & lumen, uc purilTimum omnium elementorum femen, cujus bcnefiButyrum &pinguedo nofira feparantur, cioin nacuralibus admiranda & miraculofa omnipcr deHillationem a terra fuperflua 8c inutili, no peragit & perpetrat. Et fic eft vkx humana: ve- aliquis dubicarc polfet , an in illa deftiiiacione rum & unicum & abfolutum Solatium , quo ma- Mcrcurius, Sal & Sulpl>urtranfcant& pinguedinem
fequenti Capiculo clarum
fiet
&
quo ccm-
coquendum Codione enim fola impura feparamus unde puriticamus, fublimamus , deftillanuis,
;
&
&
alia fimilia
in
CAPUT
'
SUnt
C A
UT
XIV.
QUia
&
jus in hac terrarum
valle pofTTderi
non
poreft,
iiiam
Et certe in hoc perquirendo magis defudarc deberenthomincsmentis & rationis capaces, quam faciunt,im6 hoc inutile & vanum exiilimant ftudium: imo captos mente& ftulcosexiftimanc, quihuic Itudio & operi navanc operam. Sed non eft mirum fabor enim vircutis mania iempcr judicatur. Concludemus ergo in codione Mercurii noftri in principio Codionis ipfius addenda & conjungenda effe perfeda mctalla , folem tantum , quia his in tne-
biityrum conftituant ? CertifTimum eft.nec cum Mercurius , Sai & Suiphur fint fimul conjundia in Terra noftra fi feparentur, & per deftiilarionem deveniant in vas recipiens , butyrum feu pingucdincm conftituant , quin fimul
ulio egec dubio
omnia
fint
conjunda
in butyro
&
pinguedine
conflituenda, nec Sulphnr

,
unquam
feparari poffinc. Ica,
que recipicndobutyrum noftrum
rccipimus Sal,
in
,
&
,
Mercuriuin. Ideo tria
h.-ec
uno confijia
junda func
& coagulantur
in
unum &
func
fola
29^
fola
:
Bibliothecas
Chemicae Curiofae
Semina enim inrerramprojettadifficilHmeputret cerent ; nifi fipius ab humido ex calo defccndenundc Ikpe eft tc humedtartntur >x iirorarentur neceiVarium, ut pluat, ut femina in teiramprojcSa
;
Coaionc pcrenni &C continua, & cinus coaUngulantur , fi cum gummi nollro connedantur.
nortrum Lac, de dicicur gummi noltrumcoagulat & Lac noftrum diirolvit gummi nollrum & lic (imul conjunaa citius tcrminabuntur in Sulpluir fi,
irrorentur
oc fic facile
,
ve Mercurium, fiveSaltixum metalla itauc penetrct , & intrec imperfeaa

tranf-nucec in aurum. Uiide
.fufibile
admodum
,
nare nequeunc
pucrelcanc alioqui germiquia per putredinem redcunt

,
&
concludendum
cft in
cv:
materiam fuam primam ; & fic fpoliatur femen internum granis ^ feminibiis conclufum i (ua Conipagine materiali,
fic
bucyro noftro
phiir fimul eiTe
6c
pinguedine Mercurium.Sal
in
Sul-
ik fic fpiiituale
&
volaciie
&
conjunaa
unum
icaut
nunquam
reperiantur. feparari poffint, quin fimul omnia
CAPUT
Aurum &* Argentum
dicantur
dicantur.
XV.
vulgt
aûa^re
mortua
O*
q^ta
via a mortms rejujatart
&admulcip!icacionem fui ipiius difponitnr ik fic fic in Mercurio noftro,^ Terra noftra , qui nifi putrefcat, fcmen fuum interiium , quodin intimis fuis Thalamis concluditur, fpirituale ficri non poteft & fic ab exccemcncis (uis naturalibus fpoliari nequic , & fic ad pcrfettioncm firam ultimam devenire non potcit. Pucrefaciendusergo eftnoller Mercurius inbalnco ,perdics quadragmta: nam eo tempore facile dilfolvitur terra noftra, & cum fuo humido proprio conncdigerminat
:
VEriffimum
ignem
quibuscrefcunt
eft,
aurum
&
argentum
yulgi effe
tur infeparabiliter ita, uc deinde
dum
,
per de-
mortua , quod in fufione ck: liquacionc pcr violentum fpolientur fpiritibus viralibus,
i>:
ftillationem pclluntur,
in
conjunda fimul rcperiantur
unumbutyrum,
frigido coagulalabile
eft
&
cali.
vere vivunt
,dum
in fodinisfuis
doliquabile, quod
fine
nil ficri
totius artis
:
fundamentnm,
in
func &perfiilunt. Spiritusenim illi volacilcs funt, liquanfaciie fu"iunt dum in igne ^: p:r ignem
quo corruic tota Alchemia

potcft utile
&
& necellarium ad
ea fiquidem metalla tranf-
turmecalla, manctque tantum Corpus

Spiritu fpoliatum:unde vcre
eft
vitali illo
mortuum;^ proin-
de dicuntur aurum &: argentum vulgi mortua effe,&proinde inucilia operi noftro perficiendo , Spiritu nifi pritis vita denuo donentur & feminali
itcrumimprsrgncntur, 5i fic refufcicandafuncpiius, ancequam operi noftro adhibeantur^hocautensfacili via peragicur, fi ipfa mccalla in bucyro feu pinguedine noftrafcptics reftifix:ata diffolvantur tunc cnim copiofo fpiritu &: vitali femine itcrum donantur, & copiofius quam infua fodina.Unde vcre rcfufcitantur a mortuis , & vere vitalia fiunt, tunc cemporis utilia Sc perneceflaria operi noftro pcrficiendo. Unde clamant Philofophi Chimici
mutanda, nec ad vitam confervandam & prorogandam, finc butyro & pingucdinc mercuriali noftra,Cum in ipfa lumcn cceli ^c virtutes omnes planctarum, &proprietatcseIementorum omnium vere contincantur. Unde tantum cft virtutis &
unico hoc fubjedo quantura mundoconcinccur. Pucrefieritancum dcbet hoc fubjcttum , ut germen inde prodeac & exeat, quod & miranda & mirabilia producerepolTit. Hocautcmfieridcbet in balnco
energia;,in folo
,
&
in toto
& univcrfali hoc
potius
quam
,
in cincribus;
cum
in
,
humido calido
putrefcant pocius Sc citius
omnia
quam
&
&
ficco
quod putredinem arcet
in calido aut falcem re-
tardat.
Mctalla vulgi noneflc rccipicnda.cum mortua fint, &c accipienda tantum cfie nollra , qux vitalia funt,
CAPUT
De Fermento
quale
Jit.
XVII.
&
nam
vere vivant : quod metalla qus incimafunt in bucyro acquepinilla cflTe
duplici via explicari poceft:
Philojophorum , quid O*
guedine noftra vere vitalia funt (:<c ex folo niccr accipitnda, intelligunt autorcs. opus perfici potcft pingucdine butyro noftro leu
cominu-
Nam
noftrum fola percnni coSionc, donec butyrum noftrum fiat Sulphur album 6i rubeum fixum & permancns,quod eft opus perfcQum noftrum & numeris omnibus & abfolutum & ficmerallabuty,
.
noftrum volacilem in fuam naturam convertic & fermencat , ideo dicitur fermentum ,
quia uc fermentum communc &vulgare totam mallam panis convertit in fuam nacuram ma,
dem
T"' Ermcntum Philofophorum &: Sulphur album J^ & rubeum , fixum & permanens quod lapi,
,
ro noftrointima, quia vere funt vitalia, explicari polTunt, cflTeaccipicndaad opus noftrumperficiendum. Scciindo polfunt cxplicari , accipicnda efle vulgaria Metallamodo fint per folucionem bucyri
pingucdinisa morcuis , uc dicitur , refufcitata. Et fic clarum eft, cur vulgaria dicantur mortua , & inucilia fint opcri noftro perficiendo quarationc a mortuis finc refufcitandautoperinonoftri
,
teriam
&
(ubftantiam volatilem Lapidis noftri in
&
&
naturam fixam & permanentem. Quod quidem fermencum duplici.modo incelligi poccft vcl enim efl: incernnm vel incimum Lapidis noftri , volatilc primo quod quidem Codionc continua percnni figitur, &: dum fixum eft tunctcmporis dicicur fermencum quia reliquum Lapidis , etfi vo:
ftro perficiendoutiliaeire poffint.
CAPUT
pinguedo nojlra extrahatur.
XVI.
Butyrum er
latile eft , bencficio ipfius fcrmcnti fixi figitur , Sc convcrtitur in fubftantiam fixam & permancntcm. Et fic verum eftfermentum. Aliud autem fcrmen.
An in Cinerihusvcl in halneo Mercurii noHri putrefaciio feri po(ît. ut inde
gento
tum LapiJis noftri eft ex auro communi vcl arqux quidem dum dillblvuntur a Lapide
,
,
,
noftro fermenta dicuntur Lapidis noftri quod, ipfum figant & fermentcnt in fuam fubftantiam > qux cum fixa fit tranfmutat Lapidem uoftrum vo,
ficcohumidadifRcillimeputrcfcunt, in humido autcm facilius putredinem contrahunt.ut videndumeftquotidie experientia ipsa.
INcalido &
latilem in fubftantiam fixam coiSionc percnni argencum dicuntur fcr. concinua. Ec fic aurum
&
&
menta Lapidis noftri, etfiaurum&argentum, qu intima funt, & interna Lapidi noftroaonexcludautue
,,
Lib.
I.
Se(5l.
,
III.
Subfea:. II.
.
299
;
dantur a nomioe veri fermenri, quia veri fermcnti naturam imirantur 6c fec]uuntur cum auri i argenti vulgi fequaatnr naturam .Jc indolcm. Non ergo dubitandum quid fit 5c quale fit fcr-
mencum
lapidis noftri
cum
(ic
id
,
omne ,quod
fi-
gere pocefl Mercurium nollrum bal & SuLpliur in fubflantiam fixam & permanentem, fluentem fufibilcm tanquambutyrum, Quodquidcm & an-
&
vulgi Mercurio dilfoluta elTe internum & intimum aurum argencum , qux in Mercurio noilro rcperiuntur, qux coftione fola perenni & continua pollunt figi infubllantiasi fixam & permanentem:cum hic lint ejufdem natura: & indolis, ac aurum .^ argentum vulgi ,& proinde eandem operationem iiabeant in Mercurio noftro perficiendo ^^c abfolvendo, ut clariffimum eft per omncs aurores , qui Lapidcm noftrum noverunt, cjufque confectionem per-
rum
&
argentum
vel
poffunc
i<<:
Qualc ancem & quid Cxt mare illud & pifces ifti jam perquirendum eft artis noftrae indagatoribus alioqui.quid fit pcragcndum in arre noftra, ut opu-; perficiatur.pcnitus ignorabunr. Mare ergo nolliuni eft corpus matcri.E noftri quod , cum fit amaro falfum dum didolvitur verum eft marcquod quidem eft amaro falfum pifccs autcm duo in ipfo natantes funt & (piritus &c anima ipfius corporis noftri, quiquidem c.ipicndi funt & captandi & cum fuo corpore conjungcndi, adto ut unum
, ,
,
fianc corpus volatile & fixum, & dfecibus pcr liberacionem & deffillationes fcptics rcpetitam omnino purificatum & vindicatum;^ fic corpus uiium
fiat volatilc
fixi
centro fuo habet occultum indolem qux tandcm manitefta fit Codione perenni & continua & tunc rcmporis eft ablolutum dc perfedum opus
,
quod
in
& permancntis naturam &
.-
Chimicum
fccerunt
!.
rationc
&
arte
Chimica condufti.
Quis
fit 3
CAPUT XVIII. Draco & caudam

qualis
nofler
,
, ad naturam noftram refbcillandam !ic confervandam in multosannos , & a morbis omnibus vindicandam fi granum unum iftius Hxx
;
Matcria:iiivinovel
,
ju(~culo
,
fumatur fingulis heb-
fuam
c Terra
devorans.
cft
materia noftra cruda, DRaco nofter cruitur qua: draco dicirur

,
&
,
ut
tcr
venenum, quod
fit
;
in
i'e
liabet
five
propcontinet &c
,
domadibus nec plus nec magis eft ca medicina utendum.cum fit ignis violentilVimus ^: ardcns,qui nofhum ignem vitalcm confumeret c^: deftrucrer, fi plus, quam oportet fumcrerur. Major cnim ignem minorcm confumit; crgo modice & parce utcndum cft. Itaque quam multi Anciquorum repcrti funr, qui vitam fuam Cumma hac medicina abbreviarunt , propter immodicum ejus mcdicuia: ufum. Concludimus crgo.Mare noftrum matcriam
quod
mida?
horridis veftiacnr Coloribus, frigidx
lV
hu-
incoiit
ribus fuis
Draco ferpens qui Sylvas U quod purifTimum ignem in vifcecoerceat adeo uc vomat ignem & flam,
natun
uc
mam
fus
horrendam. Alatus
illi
ell:
proprer hpiritum
:
&c
animam
infcparabiliter
conjungendam
alio-
noftam fcu falcm elTe, & duos pifccs in ipso natantes mari,elTe Spiritum & ejus animam.qui excrahendi func &purificandi ut denuo cummari feucorpore conjungantur 6c unum fiant immenfum mare
volatile &c infixum, at per dcftillacionem
qui non prodeft in arte noftra,im6 inutilc eft prorvanum ideo oportet cft neceflarium ut j ^: caudam fuam devoret eft enim cauda fua Spiritus
;
&
libera-
&
funs,qui,fi infeparabiliter fuocorpori conjungatur , volabile rcddit Corpus fuum e<c proinde arti noftri pernccefTarium, Dicitur autem Spiritus hic
tioncm ab omnibusfuis cxcrementisvindicencur, & (\c pura fa(5l:a coquantur tamdiu donec fixa fiant , & permanenciainprilio ignis etfi forciifi,
,
cauda Draconis , quod ut Draco trahit caudam poft fe fuam, fic Hc corpus hoc volacilicatem humidam poft fe trahat uc poros terrx univcrfx penetrct & adeat ,& fic deferatur alimentum cujufcunquc rei ad fingula elementorum mixta.Nam Spiritus hic eft univerfale alimentum rerum omnium, unde oportet , ut ubique deferatur per humiditatem fuam volatilem qui dicitur cauda fua, quod ubiquedefcratur ,ubiDracodefertur & tranfportatur.Dicitur autem caudamfuam devorare.quod humiditatemfuampropriam devorct, & in fui fubut corpus fuum volatile fiat ftantiam convertat & fic facilius tranfportctur pcr poros terrar ad generationes rerum omnium faciendas quod alioqui faccrc non poffet fi fixum elTct & permanens, & femper in centro Terrx permaneret fixum & conftans. Oportetergo ,ut caudam fuam devoret,
.
icerum priori Spiricu diftblvatur volatile fiat, & iterum coquatur & figatur, immenfam ik fcre infinicam virtutem habet &: acquiric ad omnia naturae mixta confervanda, refocillan da, &C defedus eorum pcrfugandos omnes.
C\
,
mo. Quod
&
CAPUT
Qualis
XX.
i^
quiefit
Hydra Chimicayjeptem
habens Capita.
antiqui Chimici cum ratione multa ferpe^tem hydram in Sylvis & aquofis Locis degencem feptemhabentem Capita cui li Caput unum amputetur , multa alia rcnafcantur. Ha:c hydra niliil eft, quam matcria noftra , quas cum fepcem producat Mccalla idco alfericur habere fepcem Capica cui, fi unum ampucctur, multa alia renafcancur: quodevenire folec in matcria noftra nam Ci metallum unumpcreac & purrefcac in ipfi materia, multa inde renafcuntur mixta i ut putrcfadione illa in aquofis Sc tenebrolis locis crcfccre folet, ibiquc permancre: fic ex materia
EXcogitarunt
,
&
fic volatilis fiat
Draco
noftcr
& perinde perne-
ceffarius arti noftrse perficiendae
& ad
opera Chi-
mica omnia abfolvenda.
CAPUT XIX
Quale c^quidfn Mare nojlrum
,
in
quo funt
noftra verc crefcit in aquofis & tenebi ofis locis ; undc eruitur cum fcprem Capitibus ; qua: quidem omniailli funt amputanda, ncredeancac repul-
&
duopifces mira pinguedine fr^dtti.
Inlent
flammafunt comburcnda. Tamdiu cnim maceria noftra in igne coquenda eft donec
,
igne
cc
NObilis LambfprincK
Biico adelfe
infuis dc Lapide Philo-
in
unam
vere fimilarem
i?c
homogeneam
tranfeac
fophorum emblcmatibus narrat, in mari Chiduos pifces mira pinguedine prsditos.
& pcrmanenccrn,unum tantum Caput babcatem,aurumfcilicet, guodcft fixum

fubffanriam fixam
&
vere
300
&
ver^ permanens
;
Bibliothecae
quodnunquam
in aliam
,nili
ChemicaE
mu-
Cmo[x
&
:
tacur fubfbiiuam
iterum novo Spiritu dilfolvatur & fic redeant varia Capica igne deftruenda, &iceiuinCaputunumaureumredigenda. Sicmultiplicatur lapis, 6i virtus illiusin dies magis accrcfcic
illi
,
difTolucionem veram rebusomnibus , prscipuc metallis introducere polTunc refurgunt enim poft morcem hanc in vitam priori pr^ftanciorem & nobiliorem.
cum
capita illius varia
amputamus
illi,
Sc
CAPUT
quaiis
XXII.
,
caput unicum aureum conlHcuimus : quoc enim colores in co6ione materix noftra: appatot etiam funt capita hydrz , qox omiiia renc
,
DeSalamandra, Chmicorum
fit.
qu.ê
O*
ampucanda ftruenda uc tandcm tranfeanc in unum folum capucaureum,& in unicam fimilarcm & homogeneam fubftanriam auri vulgaris naturam refcrentem quod & igne perliftac eo gaudens 8c quod verum tinsat mecalla reliqua imperfefia in aurum
tandem
funt
,
,
,
&
ignc feu
coaione de-
FAIfum & ridiculum

igne Bricannia
,
eft
&
in igne confervari. Vidi
Salamandfam vivere cnim cgo ira
adUmt in fimis veteribus Saquasego igne dcllruxi 6i in cineres redegi.Nullopado fiquidemignc vivunt & confer,
ubi mulci
lamandrsE
auro vulgari mulco excellentius

,
&
prseftantius. Sic
vantur
fcd
moriuntur ac deftruuntur cocaliter,

,
concludendum ei^, hydram Chimicam fepcem capica habentem nihil aliud eflc quam maceriam &
mecalla fcphabere difcptem capita , tem producere foleat decolores & figna horum & quidem cicur qux
fubftantiam Lapidis noftri, quse
,
utfa:pi(fime in Bric*anniaexpertus fum. AtfiSala-
cum
ftrui
nequeunc
&
deleri
nec
:
in
unum
capuc abire
hydrx capica demi i"ne folo fic , nequeutit nifi igne H flamma. Ec fic perfediffima explieft ha;c figura & fimilicudo , nec perfcftius explicatione. cari poceft , quam pndida noftra Qux fi non'omnibus placeat, explicenc hi.quibus
poiliinc
quam
,
&
IifC difpl.cet,alia
via
&
alio fenfu
ut fibi ipfis
hydra in rerum natuplacere poffint: non enim nec in Terris feJ aquis, ra nec unquam vifa eftin occulfigmentum & , cft*myllcrinm Chimicorum
eft
; ,
tum quo
,
fecrcta fua
&
arcana occultant incipicn-
augeatur & crefcat , hoc excogicacum Hgmencum ad occultandum aliquodarcanumquod ninaturaeftoccultum. Chimici omnes airerunc, Salamandram fuani in ignc vivere , augeri & crefcerc illud ipfum arcanum eorum eft , quod fub Salamandra occultarc folcnt.^ Eft enim eorum Salamandra eorum Mercurius , ieu Lapis eorum qui felicifnme in igne vivit, crefcit, & augecur ^v melioracur indies ,donec ad ultimam fuiperfedionem veniat.Quxquidemtunc cempnris non timecignem,& curatmorbosomnes, tum hominum , tum metallotum , & quofcunque defeftus naturs quos mixtaelementaria, & naturalia qu^que paciuncur. Sic Salamandra Chimicoeft mirum eorum arcanum , & vere alTcrere
mandra
vivat in igne
<>:
my fterium eft,
mm
tibus
&
Philofophis veris folum manifeftanc his

,
poffunt,
eam
igne vivere
crefcere
& augeri
ciimi
figmentis
&
occukis sEnigmatibus
& iogogryphis.
in igne folo perficiatur.
CAPUT
QuMs ^'
ftt
'
rum non
poteft perfici
Nam Mercurius Chimico& augeri nifi folo igne

,
XXI.
r
illa
Coniux O* Mulier maritOS fuos

'
omnes enecans O' tnterpctem
HOc portentum purum

fed
nullus
eft
hominum vidit unquam, figmentum Chymicorum uc

,
mercurium fuum occulcenthominibus
vulgi,
&
fa-
pientibus faciant manifeftum. Quicquidenim Mercurio conjungicur , inorci dacur , & neci. Sic Mercurius eft Conjux
nia interficic
& Mulier Chimicorum,

:
qua;
om-
enecac dum enim vegecabilia feu animalia five mineralia & metalla , Mercurio Chimatemicorum conjunfta funt ftatim redsunt & recipiuntur riam primam, & fic a Mercurio vere iriterficiuntur.NoncnimpolTuntredireinrnacenam primam , nifi deftruantur & proinde morti tradantur.Sic MercuriusChimicorum fibiomnia alTociat conjungic & fic eft vera Conjux qux maritos fuos omnes intcrficit, ciim omnia, qux illi conjun-
&
temperatus , qui Mercurium Philofophorum perficic & maturat fola temperaca codione. Eft ergo hsc Salamandra vera in gne vivens, iene vi crefcens,& fe multiplicans , cujus languis eft vera& univerfalis Medicina jcujus ope & auxilio curantur defedus omnes naturales, iino vica in omnibus extenditur in longiflimos annos Sc prorogatur: uc fadum eft in mulcis hominibus, 6c pociirimum in Arcefio Philofopho qui ope 6c auxilio hujus mcdicini & folo fanguine Salamandrx yfuj.^ yjj.jf ^^^q^ mille; &c in Johanne Levi, qui viît tcmpore Caroli Magni annos quingentos & ulti-a; & iu Cuftode nemorum Regis Galli^ Ludovici duodecimi , qui invcnto liquore in terra fepulto corporc eo liquore pcrunfto vixit annos trecentos gjj qiî^j morbo libcr & in alio qui adhuc in vivis
ignis folus eft debitus
,
: ,
&
eft
nomine Eduardo Anglo qui per mundum

,
&
&
guntur tanquam veri maritiilli fint & cum moriancur & rcdeant in primam fuam Materiam, eatenus enecancur & interficiuncur. Concludendum crgoeft nobis, Conjugem & mulicrem Chirnico,
rum omnes maritosfuosenecanccm &interficientem elfe Mercurium eorum qui cum fic diflblvens verum & omnia rcducens in maceriam primam,
,
terram univerfalcm divagacur &. fe habere aflTerit quingentosann.&dequinquaginta,inquam,in quinquaginta annos fe fe rcnovat &: deponit veterem pellem, pilos, dentes, & ungues, & adolefcentiam rniram recuperat,cumnov6vigore , & juventutis robore maximo. Ec hoc fit didum propcer Nafucuios,qui exiftimat ridiculum quid purum cfte, de recuperanda Juvccutc arcanum.Non enim vanum eft iiiudScripcurx;renovabicurut Aquila.Juventustua.
, ,
CAPUT
^
.
XXIII.
in Sylvis efjtj i
,
quod dilfolvii; & illi conneditur Non poteft enim diiVolvere, quin in
eatenus interficic id omiie
,
Quid fit ,ntgram Feram
r-
maceriamprimamrcducunrur.eacenusinterficiuntur cum vcre d.^ftruantur, & primafua forma fpo

,
qu^ dumni^redinem
indmtur.
TV
/1"
debonit
mira albedine
cnecari eft.Mors enim cft dcftrudio formiAintrodudio novjc.Beati rerque quacerquc beati func , qui hane moitem per
licntur;qiiod
&
vcre mori
&
Ulti funt qui hoc de Fuligine

,
communi
\i\'
j_Vj, terprctantur
Fuligo enim in lignis latet.
, , :
, ,
Lib.
qua: ex
fylvis
I.
Sedt. III.
Subfeail.
30t
exportantur
iti
dam.uade
citur
:
fuligo
ad igncm r.urriencaminisexonturi Undcdinigro perfufa colore_,,
Nihilominus tamen fub corum cortice & puta mine nucleus natur.E mirus continetur , cujus
R
At
fylva
avfs in fylvii
>
oleum mira: eft naturjc , & fi ex tribus natura; regnis extradum hoc oleum in unum conjungatuf
nihil in
CuiftquicejHain adimoi , tune erit alba nimis. errant toto ccclo ; quia falliincur omnino ,
terris potenrius
&
efficacius
,
ad fanan*
quaterque
&
da
&
perficienda illa
qui^
iit
omnia
,
,
qm
,
in tribus re,
cx quo Chymicorum e{t corpus corum Mercurius& Sulphur eorum eruitur; & nigra fcra dum corrumpitur & cft hic eadcm materia acquirit enim putredinem fubit in corpore fuo
,
gnis beati
defedum
patiuntur.
Beati ter
me
,
capient
>
pofTibile
intelligent
& &
hoc
qualiter
fadu
vere fcient in aiflum
nigredinem in putref^ftione deinde continiiata coclione albedinem acquirit fummam. Et hccc

;
elt
vcra fera nigra

,
fuperflua
commoratHr cui adimas mira albedine induitur. Nam codione fola Mercurius nofter & Sulphur fimul junda dum coquuntur maturantur; 6c dumfiunt matura , colores perfedos acquirunt , inter quos eft albedo & rubedo,dum ergo materia no,
cpx in fylva noftradegit& cxcrementa qui illi funt fi
reduccre. Non enim fadu funt facilia ; fed cxpertum expoftulant artificem , & infignem Philofophum , non vulgarem & ex fcholis fafium fed ex ipsa naturi , & anatomia ipfius , per varias & multiplices operationes adeptum Phyficum enatum; qui Artifex admodum rarus eft, ncc
,
-,
paflim reperitur.
CAPUT
De Lapide
XXV.
ftra
ric
maturitatem acquiperficitur maturatur coloribus perfedis & abfolutis induitur albedinc puta & rubedine ; qui colores perfcdi & abfoluti in nacura reperiuntur.cum femper perdurcnc , & perfillant in materia nofira , fic ab igne noftro perfede coda. Nihil ergo eft aliud fera hic nigra in fylva noftra quam materia noftra , qui dum coquitur nigrefcic Primo deindc albefcic ,Tandem rubcfcit ibique eo colore rubicundo induta quiefcit.
coquitur
,
;
&
& dum
,
conjiciendo.
per varia Capitula jam defcripta La pidem defcripfimus & quje finc ilii ne> celfaria , per varias Chimicorum allegorias jam
,
/^ Um
depinximus adco clarc , ut exiftimo uc nemo fic , qui Lapidem Philofophorum exiftere in rerum natura jam non exiftimec ; Supereft jam ,
,
C A
.
U T XXIV.
.
Quid
fit affud
,
Chimicos alatas
Leo
^&^jm^
omnibus farisfaciamus & prxcipue Principi R I D E R 1 C O Holfacije Duci in cujus folius gratiam Tradatum Typis mandari juflimus & permifimus. Lapis crgo nofter conficiendus eft , ut ex opinione omnium Chimicorum conltat ex puro naturi Purum enim
ut
,
noftro F
naturx
agit in
eft
illudfolum
,
aUs aher
O' ex duobus LeonibHS unum

fieri
omnibus
&
cujus gratianatura ipfa omnia confervac. Eft enim

,
,
purum
deher^.
apud Chimicos omnes hxc aleorum Leone qui ficvocadevoret tanquam Leo , omnia, quse quod tur, fuam fubftantiam commuilli objiciuntur, & in alatus unus & fcetet. Et hic Leo duplex eft miua ,inalatusalter& mas ex hisduobusLeonibus mare & fcemina fieri debec tantum Leo & unus. Hoc enim fummum eft portentum nemo vidit unquam tale porcentum. 'Myflerium eft hoc & funlmum naturse arcanum in intimis
FRequens
eft
legoria de ipso
& fummum agens; proinde Lapis Philofophorum ex co confici debet , ciim Lapis in rerum natura omnia confervare debeac & defedus naturales quofcunque longe propellere & arcere pofTit. Alioqui Lapis non effec nec ex puro illo natur^ fieri deberct , & nec purum illud fummopere agens fecum poirideret. Quare aucem purum iftud naturse Lapidem Philofophorum conficcre habeac ratio enim in prompcu. Quod debeac confici ex materia naturae , Sc fubflantia incorruptibili, omnia fecum tranfmutandi proptei ejusfummani
incorruptibile quid
, ,
Materia fiquidem haec volatieft quae duplex eft , fixa una Chimica Voeft eftmas altcra fixa Leo & lis fine alis , latilis vero cft Leo Chimicus alatus & fcemina qujE fimul conjungenda funt & codionc perenni , & continua , in unam fixam materiam connedenda. Ec fic ex duobus Leonibus fic unus Leo ; ex duplici illa materia, fixa & volatili fit unica materia. At totum fecretum artis eft, cum materia volatili fixam materiam facerevocjus Thalamis occultum.
, ;
adionem. NuUa autem fubftancia talis eft , in rerum natura quam Purum iftud naturse ergo ex folo ifto puro conficiendus eft Lapis Philo^fofophorum. Quale autem iftud purum nacurse fic , & qua racione & via habendum jam nobis eft perquirendum , ut eo noto , ipfum per,
:
veftigare
ra.
&
invenire
valeamus
eft
in ipsa natu-
Extra enim naturam non
quaerendum
aut fruftranei eflent noftri labores qui tanto operi impenderentur,
latilem.
Nihil alioqui profunt
hs
materiae
nifi
CAPUT
X
dacis
,
XXVI,
îÂle fiti
ignis beneficio
ria volatilis fiat
,
inter fe invicem
,
convertantur
& icerum fixa hxc mace& iterum fixa. Sic Leo Leonem devorat & aquila aquilam & avis avem noftram degliitit & inter fe convertuntur. Sic
volatilis fixam faciac
,
De Puro Natur^ , fiid O' C^ qmtuplex I
variis
animalium nominibus arcanum Chimicum

,
per varias & potTibiles inter fe adiones demonflratur , fapientibus tantum , 8c occultatur ignorantibus & vulgi hominibus qui ridiculas exiftimanc. ha$ allegorias inaudicas
occultatur
&
Efi fxpius
&
tium
eft
ut dixi Puro NatursE omnia fiunt , & alibi in Operibus mcis Typis manex puro naturse cognitio rerum omnium,
,
cotius naturjE dependet.
Unde
pernecelTa,
&
Chimico
fcirc
&
cognofcere
quid
fic.
Totn.
Cg
, , ,
302
fit
,
Bibliothecas
&
Chemicae Curiofe
per quadraginta dics. Deinde extrahendus cft fpiritus pcr deftillationem, doneccorpus ficcum fit , & iterum rcponendus eft fpirirus fupcr cor. & multoties hoc eft ireranduni donecfpipus ritus per varias iteratas cohobationcs fuper corpus fuum maneat cum corpore , & tandeni corpus volatilcfiat bencficio fui fpiritus ; & corpus
; ,
quotuplex purum iftud , Puquale fit , Naturac in centro cujufcunque rum ergo iftud auinta eircntia eft cx quinta eit fadum taaum conliftit <S: rei conlimt cceli , & elementorum omnium ; ut dixi Capitulis primis hiijus Traaattis CcElum influit per radios
&
i ;
fuos in elcmenta inferiora & Purum fui in elementa inferiora immittit & pricipue in Cen& corporifiibique decoquitur trum Terra:
, , ,
,
fic
volatile faftum
novd
,
fpiritu eft
imbibcndum
catur in lalem, qui fit volatilis , terrz fublimatur , & nutrit omnia naturalia vegetabilia & mineralia cunfta , unde paffim re-
&
per poros
fspe iteratis cohobationibus tranfeat per retortam in vas recipicns in
donec tandem
variis
&
animaperitur. Itaque tamen ex unum 8c minerale & ; le , vegetabiicj^ 0que_di^rtjjni(iûalita^ iftisjgnii, /^ribus f aliqua in fubftantia enim unum'S^jdetn_elt.
tripLex eft
iftudpurum
aquam ladeam frigido coagulabilem in butyrum quod facili & molli igne liiûefcic tanquam butyrum. HsEC aqua laftea f;;ptics eft redificanda per cineres , qux confervanda in vafis vitreis qus quidem ,n per fe coquatur optime daufis in vafe clauso , tandem figirur in falem fixum , & permanentem album primo , ultimo rubcum,
;
ideo combuftibile & & ideo metalIn corruptibile ; etiam deftruftibile , fixum omnino eft lis vero , prxfertim pcrfedis metallis vero in impetfeftis incorruptibile partim veto fixum , idcoque partim eft voiatile
,
In animalibus quidem inde volatile oamino

deftrudibile
;
eft fubtili(r:mum
&:
&
pro-
in vegetabilibus itidem
&
&
continuata codionc. Hoc autem uc citiiis fiat terminetur, aurumeft addendum ,addecimam (Ji fic citius terminantur partem vel feptimam & fic habes ejus fixio peragirur in bonum ,
&
&
partim corruptibile & partim fixum & incorruptibile. Et hoc coufideratu eft digni(Timum , uc inde colligamus , ex quibus natura: regnis hocce naturi Purum nobis necenTarium fit eligendum. Nam Lapis Philofophorum incorruptibilis eft omniao , & proinde exjnetallicoregnoomnuio eft d^fumendus. In illo enim folo Regno Piirum noftrum incorruptibile rcperitur & in hoc folo Regno Puium aliud reliquorum duorum Regnorum etiam conjundum eft , unde dicitur animale , veget.ibile & minerale. Concludimus ergo ; Purum Naturasin omnibusNatura: Regnis, potirtimum in Minerali Regno , & Metallico rcperiri nihil aliud efle , quam quintam effen,
Mercurium Philofophorum verum & legitimum ex folo Regnometallico & minerali exrradum , omnia penetrantem & dilTolventcmfua fubtili admodum fubftantia funt &: alii qui hunc Mcrcu; ,
rium ex tribus Regnis elicere tentant

via.
fequenci
CAPUT
EX Regno
tile
XXVIII.
Qu,x via ex trihus Reanls eliciatur Mercii

rius Philojophorum.
animali eliciatur primo Sal vola,
&
ex fanguine humano
vel alio
vel uri-
tiam cce!i & elcmentorum omnium , quod in centro tcrrs excoquitur , & hinc per poros terra: amandatur , & fic producibilia omnino confervac,alit &producic.
,
na humana communi via per deftillationem.

vegetabili habetur Sal Tartari
calcinatione
&
folutione in
,
Ex communiter ex Aquam Limpidam ,

,
CAPUT XXVII.
Purum
'Minercde is'
fit
"Metallicum
quomodo
?
pr^parandum
O* habendum
elemencorum omnium congelatur , &. in Sal convertitur , accipiendum eft , & purificandum
inultis iteratis diifolutionibus in aqua ftillatitia
SAl
iftud Naturae ,in
quo Spiritus
Coeleftis
&
Poftquam habes purum & canpcrmifcendum eft cum , tcrra aliqua pura, ut cum bolo , aut Lapide Lazuli optime calcinato ad criplicem quantitatem Terrae ad unam fimplicem partem corporis no& in retorta vitrei optime lutatareponenftri
roris vel pluvix.
didum corpus
iftud Salis
dum
&
inde in igne fortifTimo deftillandum,
ut exeant fpiritus
omnes
eft
in recipiens in
forma
hinc
aqux fortirtima; acredinis
&
acciofitatis
&
aqua haec , & ab impuro fepties re&ificanda cft in balneo & vindicanda aque6 elementari Metallorum fpiricandidum & purum fic habes tum , qui in phialis vitreis optime claufis eft donec corpus iterum novum & confervandus purum habeas cui conjungendus eft fpiritus m duodecima quantitate , hoc eft, duodecim partes fpiritus (un: accipicndx, & una tantum corporis puri , & ambo fimul conjunda pucrefacienda func
, , ;
donec per varias folutiones & deficcationes habeas candidiflimum Salem Tartari qui dillblvendus eft in aceto ftillatitio , doncc nihil aceti amplius bibere po^Tit. Tunc Sal ille fpiritu aceci imprignatus , vel fpiritu vini fublimatur , ficque Hic fal volatilis fadus purus & Putus volatilis. connedendus eft cum Sale volatili animali cum Spiricu acido minerali communicer excrado & fic tria illa pura fimul conjunda in Mcrcurium convertunciir per circulacionem , & in Aquam feu Liquorem AlKaeftconvertuntur quod hic Liquor totus fpiritualis fit & piwus & nitidus crium Regnorum Mercurius quo folo in Alchimia peragenda utunrur. Et fic arcana perficiuntur, &:metalla cunda in primam reducuntur materiam ,ut quid in cencro fiio po(rideant,perfede videanc & perfpiciant. De liquore illo Alkaheft mulca dida lunc ab Aucoribus Chimicis Neotcricis d Paracclso autem pauciifima. Dicic enim Liquorem AlUaheft efle Mercurium prxparatum , dum Centrum fuum fit fuperficies & Superficies Mercurii fit centrum; ficoccultum quod eft in Mercurio fit m.inifeftum , & quod manifcfit occukum fic ftum eft in eodem Mercurio tranfmucantur elementaMercurii occulca inmani,
,
&
fefta
quod foliun
e.xpecic
Akhimia.
CAPUT
Lib.L
Sea:.riL
Subfca.IL
,
5oj
CAPUT
De Liquore AlkitbeB,
fit
i
XXIX.
quid fn
,
c^
Qualis
eft fecretum valde txdiojiim labore & fudore. Multum enim in ed perficiendo ell: dcfudandum aut laborandum, Compolitus vero Liquor Alkaheft eft adhuc faftu laborio(ior , &c paratu muko magis dirhcilior,- ex acido enim mineralium tic puro lalfo animalium & vegetabilium componitur quod
,
.
naturx metallicx fiimmum
enarrantur de Liquore TOt recencibus pcrnecenarium micis

&:
canta
ifto
lit
a ChiPrinifte,
,
fiquis Alchimiftarum
non multum laboraveiit
iii
ut
cipi noltro SercnilTimo (cire, quid
(it
Liquor
&
qualis
(it ,
unde habendus
iU
eliciendus
ut,
quicquid prodelt Alchimia: faciendi , non ipfum laceat Principem. Ell ergo Liquor i(te mercurialis purus Spiritus metallicus corporc fuo pronaturali conjunftus , & ita connexus , prio uc duo unum tiant infcparabile , & indeHrudibile omnia deftruens , is; reducens in primam materiam ; Quxftio eft fumma in Alchimia , nec folutu facilis, cun*. dui alix fabitantisex vegetabili & animali rcgno elicitx , & Mcrcuriali fubftantia: minerali conjundse penetrationem (uam & in agendo fummam promptitudinem illi addant ; ita . ut pcrfedtionem fuam abfoivere videantur. Sed qui fciunt , & vere cognofcunt purum noftrum Mercuriale ex regno elicitum cxtradum minerali tribus nominibus infigniri, verc dici .^nimalp , vegetabile & minerale ejr hoc labyrintho facile fe explicabunt , & vidcbunt in regno minerali ,reIiquaduoregna, animale puc<<:
,
habendis , purifque faciendis nunquam perveniet ad hoc noftrum arcanuriT ; quamvis enim hic facillime ut viderur, defcribatur nihilominus tamen multa occulcantur, qua: fi non omnino cognofcantur, ut fieri
falibus volatilibus
,
eorum
debeant, fruftra tentabitur opus. Hinc falfum putabant nonnulli quod tamen non, imo eft ve,
ndimum
fed
Artificem
dodum expertumque
oinnibus Alchymii operibus faciendis expoftulat. Studeant ergo in Salibus fixis & Alkalibus faciendis & purificandis ; deinde ha:c fixa falia volatilia
reddant
iiiduftria
& Deo
dante
;
perficient
opus,
non tamen cum

re
facilitate
fed fumnio
cum labo-
&
cito
fiunt
&
pertinaci & continua. Non hic ad perfcdum finem conducuntuc

,
brevi
&
tempore
tuli
,
fcd longo
,
&
,
tsdiofo
fudore
&
antequam hocarcaaum perfeccrim. Reliquadeinde ,qui lufudavi

alfi
,
multa
fecique
&
perfunc facillima , codtione fola perenni & continua abfolvenda funt perficienda unde opus
&
&
ta
&
vcgetabile
elVe
connexa adeo (imul, ut
fe-
parari nsqueant,
videbunt clare admodiim rum noftrum Mercuriale metallicum habere cum duo metallica conjunda ita ut non
,
,
mulierum & ludus puerorum dicuntur quod codione fola , & ocio , & patiencia ad finem per^
,
pufe(it
ducantur.
iterum conjungere ad perfedionem fuam. Si quis non hac ratione contencus habeat alia mercurialia cx regno animali fit vegetabili conjunda, & pura faciat , & conjungat , & per experientiam certus fiet , an neccllaria (int tria illa pura mercurialia limul conjunda ut liquorem Alkaheft conftituanc & perficiant. Unde jam concludere polfumus, liquoilla
,
necedarium
CAPUT
primam materiam
fime
XXXI.
ulU dimmuta
?
Cur Liquor Alkahefl reducat omnia in
&
Jui aHione
CUm
rupnbilis
rem Alkaheft nihil elle aliud quam verum Philofophorum Mercurium ex regno minerali elicitum , puro fuo corpore conjundurn adeo ut feparari ab invicem nequeant unquam fed limul permaneant in liquorum ladeum & butyrofum omnia penetrantem & diflolventem,
,
Liquor Akaheft feu Mercurius Philofophorum (it purus putus Naturi ignis incor-
&
,
inalterabilis
facillimc hiiic colligere
pollumus
CAPUT
Jn
ex
compofiitS
XXX.
Philojophornm
^
omnia reduci polfc in primara fui materiam. Penetrat enim fummopere & diflblvit partes miftorum dmnium , donec in ignem primuin reducancur ab illo igne nacurali. Uc enim aer iii aerem habet ingrelfum & aqua in aquam fic etiam pociori jure ignis in ignem habet ingreffum Ck ipfum penetrat. Non ergo admirandum
;
,
eft Liqiior
AlKaheft
cum
fit
purus ignis
tret
LiqHore Alk^hejl fimplici vel

Lapts
nis
omnia & difVolvat fine diminutione cum non repatiaturab agencibus

diirolvic
fuas
,
peneadio-
qua: ipfe
Liquor
&
reducit in priman) materiam.
confici pofiit
eft , quin ex Liquodebeat confici Lapis Philofophorum , cum nihil (it aliud Liquor hic Alkaheft , quam Mercurius Philofophorum qui cft pricipua pars Lapidis noftri. Ett. autem Liquor hic Akaheft dupiex fimplex unus.Com-
NUllo
pado dubitandum
re AlKaheft pofTjt
&
po(itus alter
&
tamen unum
&
idem
confti-
vera elTentia conveniunt. Simplex componitur ex acido metallorum puro , Salc metallico etiam puro , & volatili reddito cum fuo Spiritu. Et qui in priparatione hujus Salis
,
tuunt
&
in
&
&
ejus Spiritus
facile
non multum laboraverit, noii perveniet ad hoc arcanura , quod totius
TQm.
Unde non diminuitur ejus adio , quia tunc femper ignis igni redditur. Unde , cum ignis non pereat nec diminuatur ,ejus adio etiam diminui non potelf: quod mirantur , nec comprehendere ignari queunt, putantes omnia agentia debilitari agendo & tandem perire omnino eorum agentium adionem quod tamen in Liquore Akaeft non fit fed magis ac magis, dum agit crefcit ejus adio , & fortior & potentior evadit. Et ratio in proniptu eft quod LiquoF ille fit igne natura; plenus & totus verus ignis natur^ Liquore ifto tedus & circunvolutus. Unde ejus adio nunquam imminuitur , cum ejus ignis crefcat igne diffblvendorum. Unde concludere polliimus , Liquorem Akaeft igneum vere cde non igne elemencari ; fed ccelefti penitus & centrali
: ,
:
J.
Cc
2.
incorruptibilj
, ,
, ,,
304
incorruptlbili
Bibliothecx
&
,
Chemicx Cuiiofx
granum unum projcdum fiiper quantitatem infinitam Mercurii Aqux Oceani iphus aqualem mod6 calefieri in aurum illico cranfmutarct
,
iiiaUerabili
omnia penetante
,
&
dilFolvente in
primam
lui
ignis naturalis
&
ccntralis
quaeeft materiam in omnibus rebus

,
repertus, & in liquore ifto Alkaclt copiose concentratns , cujus ope & auxilio ejus aftio nunquam diminuitur, lcd femper in eo Itatu pec-
polTet.
CAPUT
An
1
XXXIII.
,
manet.
CAPUT
An
r
ri
XXXII.
,
ItquoT Alkaefi habcat in fe Sal
Sulbhuf
C^ Mercurium Phdojophorum.
n
eft liquorem Alkaeft facere pofle ve leqitimammctallorumdiirolutionem '& 8 "^ b omnium rcruin redudtionem in primam materiam
Liquor AlkjcH
pojlquam metalla
J
,.;.
MpolTibite
perfcHa
matertam prtmam reduxerit

diljolutts
>pt
J. -^
ram
&
ex metallis
ipfis
fcparandus
vcl
cum
rcltncjuendus
ut
coquantur fimul ad
perfeHionem ultmam.
habeat vera & legicima metallica Principia fcu Sal Sulphus ,& Mercurium ,perfede in fc didbluta & alcolifata; alioquin enim non poflet faSola enim cere hanc perfeftam dillblutionem.
quin
in fe
,
natura:
principia perfecte
dilibluta
&
inter
fe
IN primam redudis.per
quid
illis eft
Metallis pcrfeiais refolutis
&
in
materiam
liquorem Alkaeft, quic,
neceflanum
ineft illis adperficien-
dum Lapidem
rem
teft
,
Pliilofophorum. Quod fi LiquoAlkaeft (epararc , quis cupiat , id facere po& citius tcrminabitur hacc metallorum perdilFolutio in
,
feSorum
Lapidem perfectum feu in Sulphur fixum Philofophorum. Tum enim Me-
tallaimperfe(fla incrudantur
,
&
fumunt ex Liquo,
fcd pnrum quidem re AlKa'eft ignem natur^ matueft codione Unde incodlnm crudum & donec randus & ad perfedioncm conducendus perfede figatur. Liquor autem Aikaeft eft totus
,
conjunda facere poflûnt hanc perfeftam diiTolutionem U rerum omnium redndiionem in primam Materiani. Sola cnim prima feu in Maceriani Materia hanc diHblutionem primam rcdudionem facerc potell cum fimile & ideo fola materia prima rein fimile agat duSionem in primam facere folet. Liquor autem Alkaeft eft inateria rerum omninm prima & ideo etiam hdbet Sal in Liquorem redadta Sulphur , & Mercurium rerum omnium in Liquorem rcdaSa ; & proinde ctiam omnia iii Sal, Sulphur & Mercurium rcducit nullis ferc relifiis faecibus. Quia ornne mixtum nihil
iinita
,
&
fimul
ignis
fed Liquore Mercuriali diflblutns

eft
Unde
;
eft
& quantum cft immaturus UnLicjuoris iftius tantum eft Mercurii crudi de diuturniori coSione cget ut maturetur; proqui Liquopterea non imprudenter faciunt illi Metalla petfefta rem fuum feparant , poftquam tempotunc quia funt ab ifto liquore dilToluta dilToIuta, perfeda metalla ris citius coquuntur & figuntur quam fi relinquantur conjunda cum Liquore Alkaeft , quia plus eft Mercurii crudi , cum Liquor Alkaeft rclinquitur conjunaus cum ipfis. Concludendum ergo eft Liquorem AlKaeft efle feparandum ex metallis a Liquore ifto diflbSi vero non feparetur lutis ut citiiis figantur
crudus
ignis
,
&
aliud , turx inter
quam
fe
Sal,SuIphur,
&
Mercurius na-
unita in compofitione
mixtorum
ideo nullx fere funt foeces

,
in reduftione tali
per
Liquorem Alkaeft Cum omnia in coinpofitione Mixtorum fint, Sal,SuIphur& Mercurius, principia naturjE <\ux fola cum in principio compofitionis rcperiantur & fola etiam tantummodo in redudione compofitionis reperiri nccelfe
;
,
vel plura : darentur principia quatuor , aut ideo non reperiuntur excrementa in vera redu '"' "^' " redudiodione. In aliis vero diflblutionibus & nibus,qua: fpiritibus Salium fiunt.plura & copioeft
,
' " '
liquor ifte
ftulat
nihil
mali
,
eft
fed longiorem expo-
codionem
ut ultimam fixionem
&
per-
fedionem acquirant
metalla perfcda fic diflbluta. Sed etiam facilius liquantur in igne ; quod quidem eft fumma perfedio Lapidis , dum eft liquatu facillimus. Sic enim in intimis Metallorum imperfeftorum recefnbus penetrat , & fe infinuatfacilius ciim habeat copiam Mercurii, qui liquiditatem & facillimam fufionem prxftat in
,
excrementa , qua quidem non excrementa vera , fed funt partes principiorum, qux diffolvi nequeunt & ciim diHblvi nequeunt , excrementa cenfentur ab ils , ûi naturam non norunt fed fi illa excrementa recipiantur & in Liquorem Alkaeft projiciantur
fa
reperiuntur
funt
omnibns
ut Lapis
, ,
&
nobilitatcm
feu
&
prsftantiam ita
qui multoties
folutus fuerit per Li-
tunc temporis verc diflblvuntur & nihil fupcreft fa;cis& excrementi. Quod fi ego ipfe nniltis in locis afleruerim efle excrementa in natura , & in compofitione mixtorum , non ego tunc temporis adhuc videram adionem Liquoris Alkaefl. Maneat ergo firmum & certum , Liquorem Alkaeft habere fecum Sal Sulphur & Mercurium Philofophoruin,
,
quorem Akaeft,
,
Mercurium Philofophorum, & nobilior illo , qui non fuefit prsftantior & de novo coagulatus rit tantopere folutus cum non habeat tantum Mercurii ut ipfe La& iterum coapis quidem multoties folutus coagulatioenim & Solutiones gulatus fuerit. Lapidem , augent folum non iterati fscpius nes
,
quorum ope, & auxilib omnia reducit in materiamrerum primam ,& vere diflblvit ,abfqueullis
foecibus relidis.
Tamuni^
Huc referri mercbantur

.
.
Litera
folerttfp-
mi Dn. Fabri, quas poft fuum ab
eo difcef-
&
raultiplicant quantitate
,
fed
ts:
,
virtute&: pro-
fum ex
g
,
Gallia Narbonenfi acccpttNortbcr'
hac re ut (\ folutio prima cadat fufcripferunt ipierunt ita per centum in projedione , fecunda cadat fuper mille ita , ut Augurellus , Poeta Chimicus , afprietate
ut teftantur Autores
;
qui de
Helianthiis
Clarlffime, accepi pergratam
ferat
in
tantum multiplicari
polTe
Lapidem ut
ftolamdie
^3.
tuam EpiMenfisOdobrishujufce Anni
: ,
Lib.i.
1642. Cu]us refponfum hic habe.
a.ticior
,
Sea.ui.
Summa
lastitia
Subrea.ii.
,
3oy
negotio
f< ,
qua:
vi
quod Librorum meoriim
&
Palladii
quidem pu' refatîo & mundificatio in bretempore fieri non poteft pollquam autem pu-
prjEcipue ledione lis deleftatus ; majori tamen jdeledamenco te irretiri fciendi cupiditace credam Le<5tione Hydrographi mei , quia cla-
crefafta funt
&
inundificata
,
facili
&
ii!-
vicem connediintur
rantur
crare
,
& &
nunquam amplius
,
(ed
fiunt
unum quid
,
tingere
,Ubi elt arcaiuim. Itaque fi patientiam habeat Amicus ilia tuiis in purrefaftione & mundificatione materia At iii Hydrographo faciiius noftr^ , & ejus macrimonio , certiiTime poffideperquifivi & pateifcci & diiucidius fub nomine Ipiritus , Aqux Cal- ^ bit arcanum. Nihil enim eft aliud Opus Philototum Natura; myfterium filiis fophorum quam perfeda dealbatio & perfea chantejE puta rubificatio , qui in putrefa<aionc & mundificaArtis Hermeticae detexi. Sal cnim omne , five tione confiftic. Lcge verorum Codicem Philofit animale , five vcgetabile & minerale , fpiritus fophorum omnium eft aqua congelatus, actione & energiafulphurei qui hac de re fcripferunc, nihil aliud invenies prjeter illud luminis , apud Philofophos vuigo ca^lidum dicitur quod in hac pagina tibi ex^ravi , cuni fcire naturam nihil Spiritus ergo hic naturs XJi-^? <k energia caiido aliud eft opus innato fuo Salis corpus fufcipit , ex quo deinde quam feparare ejus materia
;
,
Naturê dctexi in rius & dilucidius quidam 6c fubiimiora Palladio in , ipfo , quam altiora in Palladio naturs energiam & huvxiA.iv
MeduUam
&
papenc-
permanere
facile fluere
'
fiiii
Arcis
eundem Ipiritum
,
arte
fua eliciunt
& cenuiffimo ac fubtiliffiipfumuue atteiiuanc mo corpore circumvelliunc , ut eo ip:o corpora metallica perfeda atteuuare podint , &c in eundem fpiritum convertere queaut ut virtus illaingens & prsepollcns ,qus metallis ineft , & fcpulta
;
elementa,& eadeni purificare & ab excremeiitis mundare , & mundata conjungere , & unuin
,
facere
foliata
illultrata. , , energia incredibili Si ex Sale minerah & vindi & cceruleo hunc naturjE aureum fpiritum educere valeas , eumqup
eft
haberi poiTit
mum Philofophorum matrimonium , & his conjundis nihil aliud fupereft , quim fola & fimplex co(5tio , donec illa duo fiant unum fixutn
&
permanens
,
hinc ex hac priparatione exurgit terr feu Sulphur naturje albiffimum , & rubei Leonis fanguis , ex quibus fic vcrum & legici,
&
igni
perquam
,
facile fiuens,
attenuare fublimatione queas, & tenuiHimo ejufdem Salis corpore ipfum circumveftire poflis^habebis florem nacurse univerfa: fpiritualem & prx-
penetrans Hc tingens. Ex Sale ergo tuo cum fpiritu tuo extrahe Sulphur naturse & rubeiim ejus fanguinem , per repetitas cohobationes <& conjunifiiones
potencem
debis
,
cujus virtute florem
aureum
,
po(Ii-
&
,
vitK
fed
humans thefaurum
Si effet
prac
parentis tui
,
habeat
donec Sulphur illud & fanguinem , Haec divide , conjunge & coque time
,
unicum folatium.
otferrem
,
manibus
libenter
,
&IaudaDeum &
nefcio quaocculti fati lege

hjcc
milii
mo ha!c di(5i:a
finc
ama. Fratri & Amico Vale , & me ama.

,
charilTi-
natur^ myfteria. Sal vitrioli purum putum fpiritu fuo acido imprxgnatum nulla alia acutiori prxparatione fublimatum ert arcanum morbi parentis tui ; Dofis eft dC'>. ia aqua communi laudati fontis fummo mane fum. ptum & duabus horis tranfadis aflumi debet juf,
adhuc denegata funt
T)aium in z^dihia die 9. Menfis fanuarii,

i/tnno
i<543.
culum optimum. Communica fi placctDomino Capuccio ea qux funt ex Arte, in hac Epiltola exarata & delineata & Epiftolam ,quam illi de,
Tmu ad
ormiafidelis Servut
P. J.
^ Amicm
'
A B R E.
dico
fartam
,
devindum
Vale
,
teâm illi tranfmitte quifo , & me fummo amoris vinculo detinebis.

exiftima
,
S:
me
Cajielnovidarri 24. Menjis
05lohis i6^2.
tpiftolam Norimbergx exaratam Menfe Martii accepi , in ea de dirficultate OperisChimici ex Vitriolo communi doles , neque fine magna caufa. Ex cruditate
CH
fcias
A R
s s
atqiie
DoaiiTime Ami-
ce.
Tuam ultimam
enim
ipfius
&
frigiditate hoc
dependet
Perpetuum
tuum&
P. J.
obfequentijfintHm^
&
e)us crudicatem
&
frigiditatem calore
fpiritus vini refimul junfia calore
,
Strvum
& fidelem Amicum^

FABRE.
,
narurali
ftificati
&
balfamo vits
,
:
ipfius
corrigere
& ambo
fum tuam Epiftolam quam Die prima Menfis Januarii accepi in foelicitatem hujus Anni , & potidimum miratus fum laborem amici tui fuper acctum Phyficum VitrioJi
MIratus
& Sulphur metallicum, quod fcptics deftillatum & fic purificatum vera eft clavis folutionis nofttJE & qua fola vifcerantuc
, ,
tepido putrefacere ralem Mercurium ,
extrahe
fic
vcrum mine-
purum & putum & cum eodem fale fixo puro & puto conjunSum nullus ibi error com; ,
longanimirate & palonga non fuit , hac enim ambo multoties & diu & percoquenda funt , uc vulc illud tritum Axioma Philofophornm, Coyo , Coque^ , Coûe^ , iterum Coûe^ , tiec re_. txdeat prolixttaiis , cjma in coquendi frolixitate^ confiftit ATcanunu. Unde Morienus ? Nihil aliud
miffus eft
tientia
,
nifi
fortalie in
qui
corpora metallorum , tam perfe<aorum , quatn imperfecaorum ,ut fic ex referatis occultum natura: fiat manifeitum, & manifcftumoccuitum: &hoc occultum metallicum purum putum facSum cujus & fola codione ut ad fixationem perfedam con,
fatis
ducatur,
Hoc
eft
etiam verum
rum cujus
beneficio
Opus no>kum quam aqujc noftrse fuper terram noftram remiffio donec ipfa Terra putrefcat , una cum aqua & mundificentur ambo >
eft
,
,
etiam reliquorum occulta , qu Sulphur naturs & Mercurius funt quseque fejun<9:a & conjunfta poft eorum depurationem noftrum perficiunt elixir fola cocftione. Laudo ego,quod in Anatomia metallorum labores, hac enim multa videbis,& fi fcis acetum vitiioli
Acetum Philofophonon foliim plumbi , verutn Metallorum habetur natura
Tom.
&
I.
ejus
30^
ejus Sal
Bibliothecse
cum
Chemicae Curiofse
in
&
Spiritu vini reftificato coiijungere, fimul putrefaccre, ex hac putrefadione orictur

,
Tomo
tertio Theatri Chimici
ubi clarilTimis
fecreci
vcrbis invenies prasparationem
tanci
&
Mercurius & Sulphur verum quod foknum erit acctum verum Philofophorum quo poteris interiora metallorumperlcrutari valc bene. Ad omtibi
, ,
nia fidclis
Amicus
P.
I.
Fabre.
Maii Anni
1
DaiHm
Cajirinoviduni die 24.
643.
Accepi Tuam gratirRmam Epii. Sept. Anni 1(544. ^x 9"^ percepi te bene non capere pr^parationem vitrioli fecundum legem naturi & Philofophorum qui hoc Secretum habuerunt quocirca tibi eft lcgendus
Clariffime Vlr ftolam die
, , , ,
Thefauri.Exomnibus Mccallis poteli educi vicriolum feu Sal fulibile & purum quod eft verus Lapis Philofophorum , in quo folo elt Sol Luna & Mcrcurius Philofophorum fimul conjun6ca & viva de quibus loquuiuur Philofophi omnes & ncque de vulgaribiis , qua: mortua funt. 1 indura rubea dicituraurum, Tindura alba dicicur Luna,& Humidum radicale, quod conjungic hascinduras dicitur Mercurius. Habeshacc omuia veriflima tk percipies difta omnia Philofophorum; vale & me ama, & parcicipem hujusce Litera? fjc Domiuum Cappuccium, nihil enim amplius & fcribere polVem &
,
Ifaacus Hoilandus de mineralibus
quem
invenies
clarius.
S.
>^>3ei<Soi!<S(iyWjWtoaN'io<Kk&ii;MA
SUBSECTIO TERTIA.
OedipuS Chimicus
Ohfcurlorum
Termmorum
^ T^rmcipiorum
lOANNE loA'
Chtmicorum ^^yfieria Aperiens^ refohens. Authore
CHIMO Bechero
Sptrenjl ^sâthemattcoy
^ Medicma 'Do^torel
S.
LECTORI CHIMICO
"U
percontandigratia , nnm fcripta mea Chemica LeHoribus placiiurajlnt , atifue in cHmfiperfeBione fub tJMesallurgiit ntm TraUatmn de (Jiietallornm generatione^ reduBione
,
&
nomine edererru
,~:injHper tn latalogo
,
mittere^n prxter expeclationem

promijjos TraHatHS flurimi a
librorum Francofurtenfi plures Trai.latus Chimicos pro~ tnuliorum expeBaiioni , adeo tlio fcripto fatisfeci ut reliquos
,
me
de/iderarent
ac Bihiiopola urgerent
,
ut inflantibus nundintSf
auadam ex Chimicis fcripiis prdlo cemmitterem dubius deliberavi , wrum fcriptorum meorum alteri pr^ferrem , Trailatuio de laudtbus vitrioH, an Oediptm ChiwicumJ illum <juidem ob muliifartam^ praxifL. hunc verb ob principiorum expHcationem utilem qt necejfarium vertim cum plurimi fcriptorts Chi, ,
;
male apud Tyrones audiant <ûodfua confnse <ir obfcure traSlarint ne eandem ego incurram cenfuram-i ^yfteihodice (jr jttxta ordinem mihi procedendum duxi Quare )aUo primipio de rerum iprdjertiminetallorum Terminorum explicationem me conVsrtam , quo pofito generationt^, in Metallurgia ad objcuriorum rerum fundatnento , TraUatum de Laudtbus vitrioli fuperjlruam , adificium hoc Philofophicum, coronide, Trattatu d!o
mici
,
, ;
&
Corporum Magnetifmo
exorn-ibo.
Interim Oedipo huic meo , hederam non adeo necejjariamfore sfero , commendabit feipfum , cbfcuros Terminos , res c^phrafes Chimicas ; ûantum hailenus trita Lexica explicando Chimica , aliofûe ûtorest fut in hoc pnlvere fudarunt ,& huic negotio eperam dedertmt pofl terga relincjuat , judicabis 'ipf^, fi fartam tibiinvtdta mentem relintjuat- Deum igitttr tibipropitiumrogo , ut tr(,Uatumhunc, corporis ijuidem mole in-> txiguuw, pedibus autem, nempefundamentis ,fatfirmum drgrandem, rinoverbo Oedipum ,fafia mente^ ,plus hu]m enint^ Stylum oratertum non Opufculi quod attinet , ejfe^ torpore fono , perlegas evolvas , intelligas , ad materiam tjuam verbareffiexi tum tjtncquid hic leges , raptijjimeperfcriptumfcias, terminorum ergovoca, ,
,
hulis magna, expartebarbarvs atidebui fic pracipiente Hrte,fi quis proinde Latinitatis causa hic me Fhilofophum , alibi experietur Philologum. Valz^.
,
mt
velltcet
is
TITVLVS PRIMVS.
J)e
quam
Jes
in inexplicabilia tefqua aberrarint; principa-
Primk Materi^ Chimicorum.
Proocmium.
Chimicis pro clavi Artis antequam ipfam Reunde femper eft habita eft , alioquin in opus clavi tali giam ingrediamur
tamen opiniones circa hanc materiam, paucis exponam. Aliquicam illud Nihilum elTeputabant, ex quo Dcus mundum condidit alii materiam ca:]orum,aIii Spiricum Mundi aliiprimam materiam Ariftocelicorumâlii fubftanciam feminalem fpecifi, ,
PRiMA
Materia a
,
& diverfas , fingulas has paragraphis quinque fequentibus opiniones in , eaqua potero brevitatc & vericate examinabo.
cam pro ea agnoverunt
,
,
. I.
De Nihilo
& vacuo.
,
Naturae Secretorum Scriniorum apertura, in callum laboiabimus neque ut genuini fed ut fures, multis Sophifmatibus & dolis intrabimus , Abhoireo
, ,
Deum mundum ex
tur Literx, quid
;
nihilo creafle
Sacra: teftan-
aucem
id nihilum fuerichinc
&
in-
recenferc quancis nugis, variifque phanrafmacibus plurimi hanc primam materiam qusfivecint
..,4
T,.-^', Jtvti.^-vi^
&
dc controverritur probabilis & communis fententia , ex vocabuli etymologia defumpta eftjNihilum
enim
^..yvv
Rvtat*v*i*.^<\*4*<v, JjUtk
i^
,, ;
, ,
(
>CR v;c-/^.;y.'
Lib.i.
enim
eft
Sea.iii.
.
Subfea.Jir.
&
307
vacuura
id,quod non
efl;
i.
c. nibil
Teu
non ens
hoc nihiilum feu non cns refpeclu fui aliquid,refpedu aucem noiiri 6c rerum creatarum , niliil e(fe cum non fic de luc fubltantia , licut vulgus (patitim aereum nominat vacuum
veru-.nfunt qui probant
,
ifti in praxi Chimica & vacuas manus experientur Marfupium.
cum tamen
fit
aere plenum.-
Hanc fententiam pro-
in nihiium corpus deftruere Hc aiterare , modo naturxnon convenienci, fic in nihilum reducere, non raio apudillos fumitur pro corpus coiribu-
Terminus apud Pliilophos Chimicos

,
reducere
e(t
bant exPaulo ,qui atiirmac Deum produxifle tncia inexiftentia , talc hoc efTe, quod nihilum vocatur, X quo Deus Mundum condidilfe perhibetur ferunt , id ergo Nihiium vocauc primam materiam , cum in ordine Creacionis nullam anre fe habeat ex hac omnia corpora pvoduda, & in hanc quoque ea reduci po^fe, tam ex Sacris Litcris, quam ex vaprsdrcim ex Paracelfo , riis Philofophts ptobant qui fcribiccorpusin nihilum hoc vero in aliquid reducatur,Auftoris verba funt,|.j>ti mupÛ Ul(i)i$
,
,
rere.
. 2.
De MateriA
Caelorum.
ftatuic
Gerhardtis
rijE
Dorn cum
e(fe
fuis afteclis
mate-
riam coelorum,
quintain E(renciam hujus mate,
fublunaris, incorrupcibilem
,
hujus inferioris
mundi confervacricem omnium corporum verum vegecativum,paucis tlementorum animam quar

,
wcrDcii ^
lUitt' ^ni":
auri
mim wc^cnnn^
&
ichte
iOiVtic. Vcrtim Paracclfum non de hac omnimoda reduftione , quarfoii Dco competit verba facere , confequilibet animadvertet qui ancecedentia queiitiaevolvet ubi dc putrefaftione & folutione trafliat, ad quas operaciones hsec e jus di&a referenda funt. Finishujus Philofophia: ett:, qiiodcorpora in hoc nihilum velint reducere , ex hoc autem nihiio perfediora educere , fed ejulmodi operacio,
Primo enim implicat elle aliquid, & efie nihii, Reductio corporum in nihikini, (oquemadtiiodum edudio. 5. li Dco ert poffibilis Pofito quod talis reduftio eiTet poffibilis nuliam videovcl cau(am vel medium perfcdioris edudionis cum nulla fit ratio cur non tam cito ex a afinumquam aurum educant, 4. Licet id nihilum c(fec Pauli non ens, non tamen video quomodo artifex id craclare ac manibus aut igne , aut in vitris elaborare poiTic , cum non Encis nulia fint accidentia, accidencia autem adtrattationem ralcm requirancur, fienim non habeat colorera non
nes nu2x
futit,
2.
,
,
corpora fublunaria a corruptione prarfervat eaque in maximam fus fpeciei perfeftionem exaltat hanc ideo ccelorum materiam omnibus corporibus fublunaribus pro confervatioue a Deo inditam el^fe atque per artem inde feparari ac concentrari, iiominibus, plantis & metallis, in maximam utilicatem cominunicari pofle; Denique hanc materiatn aviculam Hermecis efle quse a cerra crelum afceiidac , coeioque in cerram delcendat, eam foecundet prouc hanc fencentiam latitis percra6ac , in prsfatione fupra Lapidem fuum Metaphyficum; Exhifcetria nobis confideranda occurrunt i. An materia ccelorum di(fcrac amatcria no(tra fublunari. 2. An requiratur ad vegetationem & confervacionem acalceracionem corporum fublunarium.
, ,
5.
An fit
parabilis ac arte tradabilis.
Prirnum
pundum quod
fit
atcinet,
meminl de eo
e(fe,pr2fic
inter Ariftocelicos
quoque Concrovcrham
materia.^^y h cft, an
fertim an in Coelo
eadem
cum hac
noftrati; etfi vero quantiim ad priorem
quxftionem , in omnem Partem lat dubitationum occurrat,probabiliortamen nobis videtur eaopinio que ccelo materiam tribuit rede enim Scali, ,
cadet fub vifum &c. Sunt quoque qui ftatuunt , ante Creationem Mundi nihil fliifTe prjeterquam Deum nullum locum, nulium ubi,eum omnia implevifle , neque faiiTe vacuum fi enim pra:ter Deum, vel vacuuin vei aliquod aliud illo non creatore fuiifet co^ternum ei exticidec quod abfurdum e(Tet quare ftatuunt Deum creaife vacuuni quod putant efte illud nihilum improprie fumptum , ex hoc vacuo mundum condinim, illudj[ne vacuum in eo adhuc difleminatum elPe vel ex hoc unico probant,quod locusvacuia quibufdam Mathemacicis neotericis demonftratus fit , vertim haec ultimarario maxime
,
,
ger (crjbit.exerc.^sp.
teria
,
S. 11.
facere corpus fine

fine
ma-
e(fe
facere infomnium
,
fomno
len uc
idem habet in i. de plantis panem fine farina Ubicunque enim Quancitas,figura, & motus localis eft, ibi materiam fubefle ncccire eft, nam quancitas materise nacuram proxime infcquitur, & fine ea nulli rei incfle poteft-, omnefquc formae & accidentia per fe non tunt quanta fcd dicuncur efle quanta ob
,
fallit
,
locum vafuorumque cui & P. Valeriani MagniCapuzzini vacuiflarum Demonftratio nullum habeat locum , poft fubtiliffima enim Examina & demonftrationes aliorum ipfe ego prscdido P. Valeriano ad oculum fujEdemcnftrationis fallaciam demonftravi, id enim fpacium in phialai' vicrum Chimicis fic difium ampullam cum collooblongo habens ) quod ille omni elcmento vacuum efle clamat, fane etiam aere vacuum elle debet. quod fi eft,nulla rarefaftionis &: condenfationis mucabilicas in eo animadvcrti debet, cum fubjeftum rarefattionis Sc
,
cum
falfilTimum
fic
daii in nacura
,
quantitatcm materiae , cui infunt , quapropter cum coelum eirequantum , certs figurx, fiuitxque mamoveri localiter ,videamus , mategnitudinis riam ipfi inefle omnino fatcndum eft; qualis vero an \\xc noftias an vero aliqua partifit materia cularis adeo obfcurum eft , ut quicquid etiam fta,
<:<,:
ruas, facilc, quoccdefendas invenias. Plurimorum ex antiqiiis Philofophis opinio fuit, Coelum ex uno
vel
pluribus nortrorum
eletnentorum conftare
qu opinio modo non probatur, etfi aliam ipfi materiam quam nt ftratemhancprimam affignandam efle non cenfeamus novum enim atiquod Ens in
,
condenfationis aer fit , fed calor, vitro admotarum manuum , rarefadlionem in. vitro caufat , quod ex defcenfu mercuriiin phiaia rurfufque afcenfu, amo-
cenfum nacurx inducere , nulla cogit neceflitas , cumomnia qui coelo ob materiam competunt, ei noftra hxc rede tribuere poffit. Unde Scaiiger exerc 61. hanc rem ficconcludit.- materia unaab alia diverfa non eft nifi per adveniencem formam , qua fic hoc aliquid. Materia enim quatenus mate,
ria
nullum
in fe
natum obcinec
;
adum includic nihilque decermjifed omnem determinationem a

,
,
manjbus apparet, ergo vel cico liquet nuUum ibi dari vacuum denique num imaginarium hoc vacuumpra?di(9:um Paulinon ensfit, Theologis ditis
, ;
forma accipit coelo infuper ineft quanticas , aliseque nonnullx qualicaces quz ipfi cum iuferioribus hifce func coaimunes & a maccria prima proficifcunrur; Objiciunc aliqui coelumetVe incorrupribile,
fcutiendunl relinquo
certe in Phyficisqui
vacuum
nae
fuum cerebrum
hoc imaginario vacuo replent,

1.
noftracem primam materiam corruptibilem
ic
Tom.
Cc
alterabilem
,, ,
, ,
30?
,
Bibliothecae
Chemicse Curiofx
tur.cum fubolefcat impoffibiiitatem, veriim inquic, indicam cam elVc a Dco omnibus corporibus , pro confervacionc & vcgctacione, quarcex corporibus
fublunaribus
alterabilem effc. Refpendemilsetri ccelo materiam haiicnoftracem tribuamus , tamen timendum non ne ruac 6c corrumpatur , cum telte Zabarella. elTe
libr.dcortu & intericu.c. 11. matcriaprima, cum noii elt adific ens mera poteftate niliilque agat quata caufa generationis Hc corruptionis rerum , fed faltim caufa fine quanon,agensautem eft caufa generationis adsquata omnifque actio agenti adfcribenda efl materix autem cantiim partio Caufa corrupcio in coelo ergo cur non fiat gcneracio
,
, ,
&
quidem unoquoque
;
facillime arce
1
&
Spagyrita (eparari poffit fcd ficuc hxc hilolophia aprincipio non parum fplcndoris Audicoribusobjicir.ita profcfto heic omni racionis iuiriine carec; quam abfurdum enim fic duas macerias Hc forr. as uni incfte corpori, icem fcparare maccriam a forma & accidcnribus illam tamen manu, vitro & ignc
,
eft
quia coelo nihil datur contrarium , aquo poltlt corrumpi, .s: quia ei nuUa ad alias formas recipiendas potencia particularis eft , qux fola opponitur
,
vclle tradare
quilibcc videc, ipfc

,
praecitato
loco
Dorn fateruir omnes operationcs fpagyricas

,
a<aui&cum privationcreead.meft.lncaloenim
pnvatio formarum corruptibilium , quia ccElum non habec potenciam proximam recipicndi formas fublunares fcd coeli forma ita fibi fuam materiani devincit & difponit ut ad alias formas recipiendas potentiam particularem non habear, fed tancum illam univerlalem quaE eftapticudoad omnesformas indiftinfte recipiendas; Exhifce liquet ccElum quidem habere materiam, illam aucem ncque a noftra diverfam neque ejufdem quincam effenciam fcd eam ipfam forma taroen perfeaiore qus quidcm non cft" anima, formis vero elcmentorum nobilior, effc prxdicam &: informatum, a qua falrim iit hoc aiiquid.
non
eft
tantiim miftorum (ublunarium accidentium alcerationes clTe.paucis vero iineispoft , docct ieparationem matcris;, quam fibi praefupponit ablLjuc omni forma & accidentibus , fane qui fic fabulantur
pcrpccuum
ens.
.
J.
in fuo vitro
&
cercbro traftabunc nou
De Materia prima yiriflotelicorum.

,
2.
Secundum punitum quod
attinet
An nempe
coclum peculiari & occulta vi , quam infiiuentiam vocant, infeciora hsec efficiac .?PIeriquequidemex
iis.quibus
,
cum Aftrologis lis eft,folum lumen quod varie pro mocuum cceleitiimi varictate , yariis lo cjs communicatur ad omnes cftedus qui a ccelo proficifci dicuntur, edendos fufticere dicunc- Con,
Non pauci Chimicifunt qui ajunt Chimicorum materiam, unam eandemq; efic cum Ariftotclicis quarc omnibus corporibus fublunaribus inelie acquc exindc elici polfcaucumant vcrum quarr.diu talis maceria fui corporis accidencia & formam continet , tamdiu pro prima, univeifali & informi ftatuincquit, talem vcro maccriam a corporibus arrc non clici auc traifiari polfc quilibet animadvcrtet,qui fcict materiam abfque forma& accidentibus craftabilcm non efle, ciim veriiis Ens rationis quam maceria fit.
:
. 4. "De SpiritH univerf.
tra tamen ftatuendum eft coelum non folum per motum & lumen hincquc dependentem calorem, fed criam per pcculiares quafdam vires , quas infiuentias vocant,infcriorah:Ecefficerc, multa cnim a coelo proficifcuntur, qusE lumini cjufdem adfctibi non poflunt , lumcn cnim a corpore opaco, vel den, ,
Sunt qui ftatuunt , fingularem terra: inefie Spiritum, qui omnia corpora vegctat & confcrvat îiuic habitaculum aliqairori, alii pluviac, alii luro,terrac,
filicibus,
nonpauci nitro
alFcribunt
unde
variis
laboribus educcre conantur, vcriim talcsvidcntur Naturam fubintelligere eamque corporaliter ob
fo impcdiri poteft , cum tamen in profundiffimis terrs cavernis , fub aquis quo nec calor , nec lumen a cceio produ6ta pcnetrat , multa tamen cslo
oculos fiftere veile , rerum enim vcgetatio naturs faculcaseftnonmatcrialc aliquod corpus vel fpiritus
,
qui in
manus
,
arcificum veniac
pari
enim im
;
poffibilitate occultas qualicaces nacura; fuis quis
concurrente gcncrentur , & certe cum magneti aliifque rebus fublunaribus , infignes , fine lumine in res dillltas agcndi vires infunt, csedem cceIo,corpori cam magnifico dcnegandae non funt.Quoufque camen fe cxtcndat hic coeli influxus & in quas res
odulis videbic
fuis
quirec trafiarc manibus
Non
inficiasco reperiri materias fubcilcs, quibus vegc-
agac
num
vegetacionis
&
rcrum confervacionis
:
Hoc fit, inquirendum ccelum res materiales & mere naturales omncs agere , an tamen influxus illc cceleftis
caufa primaria
fane negan-
dum non eft
promovetur atque corpora con(ervantur;ve, non cflentialitcr, tum divcrfimode, fimo enim vegetabilia, bonis fuccis animalia fulphuribus mctalla promovcntur fuaque iti vegetatione adjuvantur unicum crgo fpiritum pro omni rcrum vegecatione velle querere,cft idem ac ftatuercunam materiam protribusregnis,quod abtatio
riim accidentalitcr
principalis caufa
omnis vegetationis & confcrvationis rerum fublunarium fit, fi calorem folis excipiamus , mcrito dubitamus pofle quidem altcrare & agerc in corpora fubliinaria non negamus, ficut & concedimus quod accidentalitcr vegctationem
;
fiirdiffimum eft.
. 5.
De vera Chimicorum
prirna
Materia.
promoveat ,quod vero

,
principaliter rccûiratur,
fint,
merito liifitamus cum multa corpora (iiblunaria qux nuUam ab aftris patiantur vicifficudincm;
accedit levis quorundam corporum per infcriora clemcnta dcftrudio , quae eis non ufu venirct [\ tota vis confervaciva & veeccaciva ex aftris , quorum pocencia major eft noftra, promanaret atque dcpenderet. 3. An matcria crtlorum
fit
parabilis ac artc tra-
ad fui confervationem communicabilis ? Statuic hoc prxfatus Gerhardus Dorn verum ut nugas fuas tegat,aiiirDiac necelVe uon efle ut matcria hic ex ccelo petafiabilis corporibufc\ue inferioribus
,
Cijm Chimica fcientia pradica fit.fubjeftum, etiam habec maceriale & pradticum quare id pro prima maceria (latuit.cjuodprimum ei fub fcnfum & manus cadic , tale autem Ariftotelicorum prima materia c(re nequit , cum illa tantum racionc comprchendi .oculis vcro manibufquc apprehendi non polTTCalia mcrico nobis quxrenda cric , nernpe Ariftocclicorum fccunda, qusc Chimicorum prima eft puca prima: maccriae Ariftorelica? accidencia hic enim tradationi Chimicse infcrvinnt Scicndum autem cft qua ratione Chimici accidentia pro prima rcrum materia fumant , eo fcilicet ordinc quo primiim oboculos cadunt , nempe iu femine ; femcn enim prima eft rerum materia, in ordine quo eam traâare licet, fic femen bovis , rapi, plumbi
, ; ,
elt
, ,
, ,
Lib.
eft pritna
I.
Se6t. III.
Subfea. III.
309
collo-
materia bovis, rapi.plumbi quse nobis fub oculos 6c manuscadit, quare quouefcuiiqueapud
arte alteretur, extra primx materia: catur, fi propagabis,fict corpus,
gradum
fua.n.jue inditani
Chimicos primse corporum materia: meucio fit, fcmper cjus corporis femen fubincelligi debet varia autcm conlideranda obveniunt circaChimicorum primam materiam i. An corpus ipfum llt. 2. An lemen corpus fit. 3. An una eademque fic in om; ,
cxprimec formam.fi Itudcbis ingradus rcmocos reducere , femen amplius non eric veriim fuam generandi & vcgccandi anuccec pocenciam quod
,
,
nibus corporibus 4.
An
alia
materiain ordine
fe^
vidcre licec in leminibus vegecabilibus illa eniin , debicisrequificis, cerrseimpofica producentur iii corpus, arte vero tradata reducentur in materiam
men prxcedens
fic. 5.
Cui
u(ui inferviac tk quare a
liquidam
canc
tali
oleofam
vifcofam,
quam
aliqui primor-
Chimicis cancopere cxpecacur. 1. An prima materia Chimicorum ipfum corpus fic fcu an ipfum corpus bovis, rapi, plumbi pro eorum prima maccria fic habendum Refpondeo dilHnguendum effe incer adum & poccnciam, incer contincns >S: concencum, bos enim & rapum femen fuum actualicei & pocencialiter in fe concinenc,
, ,
.'
dialemaquam.veramnempe primam matcriam vo,
veriim falso
liquori
,
omnem
ncm
cerra:
cum experiencia monftret ;gcneiacionem & vegecacioimponacur , efie adempcam quare

, ,
concludo , ciim lemen elfc veram primam Chimicorum maceriam cum gcnerandi & vegecandi incegram pocentiam habec qux fola igne in a(5tum re,
duci
4.
poflit.
bovem feu rapum pocencialicer primam maccriam Chimicam elTc a<?tualicer vero per metonymiam concincncis pro concento quod de illis corporibus intelligi dtbet, qux femeii fohim. in vafis feparatis gerunc, on aucem de mecalilla enim non nifi pocencialicer pro prima Chilis
qi,iare dici potefl:
,
, ,
Quarto an orima Chimicorum materia una eademque fit in bmnibus corporibus Refpoudev'
mus.
vocabulum, prima materia Chimica,generalitcr ftimamus , tum omnibus corporibus inelle ; nullum enim corpp- cft , quod non fubftantiam feSi
mica maccria flatui polTunr: aftualicer vero , cum reducSione mecallum in fuam primam maceriam rccrocelTic femcn enim in mecallis non in parcicu;
minalem habeat
lari
loco
,
ficuc in
animalibus
&
de oricur, fin vero fpecifice capiamus, fciendum cum, vel fine forma , puta Chimica ("dc^^lein (equcntibus ) fumamus ,
,
^num
vegecabilibus con,
tocam fubrtanciam eli: dilTeminacum feu cocum mecallum eft femcn corporale pcr matricem fuam dilperfum adutamcn metallumpro prima eorum maceria, non nifi pocencialicer , feu fi reducacur in eam, cft habcndum. 2. An fcmcn alicujus corporis prima materia Chimica fit , pricedencibus probacum & affirmacive conclufum eft difiinguendumtamenincer mafeulinum & foemininum femen , illud enim apud Chimicos forma;,hoc maccrisE vices obtinec, quare ubi de prima maceria Chimicamenciofic,p!erumquc femen foemininumfubincelIigicur,quan.vis non raro cciam pro duplicaco-fcmine accipiatur tum vcro aliis quoque nominibus infigniri folet vocacur enim chaosartis , eo quod duplicatum hoc femenomniavcgecationi fuae necellaria in fc contineat nihiique ars priterquam ,ignem adhibeat prout Erapedocles ait, nacuramigneadjuvarepoffumus praecerea enim nullum aliud habemus auxilium. Vocacur cciam HyleRadixDuplicac3,VicrioJum nacura:, qua: nomina infequentibus debito loco
ditur
led in
, , ,
fi cumforma, d" imus quodlibec corpus fuam materiamfpecialifo.madcvinaam habcre,& fic cot macerias , quot corpora feu formae funt clTe.fin vero folam incelligas materiamabfque caufx tormantis vinculo dicimus tantiim efle triplicem, Animalem nempe, Vegecabilcm, & Nfincralem, Animalem vocari menftriJdlm , vegecabilem Aquam pluvialem , Mineralem, Aquam Mercurialem adhsc
, :
femin^ mafculina tanquam caufas formantes, aut juxta Chimicos formas in fimiles tres clafles , fc. juxta tria regna dividi veriim in unaquaque infinicis qtfafi modis , coc puta , quot iii illo rcgno corpora funt, diffcrre , cum e contra iii ifto una tantum fic materia apta ad recipiendas
eft
, ,
,
nocandum
omnes,omniumgraduumiftius regni formas.quod aperte in regno vegetajiili confpicimus , ubi una eademque aquapluvialis, omnibus feminibusvegetabilibus ada^quata eft, ica uc eflbrmationem ab iftis fubeac, hoc defanguine Menftruali ad animalia & aqua Mercuriali ad mecalla quoque intelli,
gcndum
elt. IôflTcnt
i.
ex hac proporcionetria
fit,menftruum,
in
du-
bium revocari.
citantur
3.
& explicantur.
alia
,
An cercum
aquam
materia , femen in ordine pr^cedens , Chimicorum prima materia fit aut eflTe po^Tit.'' Refpondemus, omnem maceriam, ex quafemen quoddam fieri poteft, fi late fumatur , potentialiter pro prima Chimicorum materia declarari poflc, fic in S. Scriptura fanguis non raro lumicur pro femine ipfo, fic & dici poceft, hominem ex herbis, reliquifque animalibus ,quibusvefcicur, nafci , cum inde in ventriculo, chylus ,"exeo fanguis, ex hoc femen, tandem ex illo homo gcneretur,nec.rar6 hsc Philofophica Phrafis in Chimicorum libris repcritur, ubi maceriam remotiffimam nonnunquam fumunc
An
vegetabilem & Mercuriaiem tres iftas meterias trium regnorum exiftere ^ Refpondemus certifTi-
mum elie, nam qux materia a forma fpecificam formationem fubit , illa certa & adrquatamateria eft.mcnftruum autem, aqua vegetabilis & Mercurialis,
lui
,
rcgni formis fpecificam (ubeunt for-
mationem ergo concludendum eft , tales efle przdidarum formarum certas primas & adxquatas materias. Deinde mirabitur quis triplicitatem ha,
,
pro propinqua potentiam pro adu, caufam efficienrem pro cffedu, quod fcribendi genus nifi quis bene accendat mire Lcdorem. confundit. Pro con,
autem abftrahimus in definitione aduaJis primsE materi3e,ab omnibus materiis, ex quibus potentialiter ac tandem aSualiter aliquod femen fieri ac nafci poteft folus enim ifte gradus , in quo femina collocata funt, aptus elt ad generationem , quod fi vel unico gradu femen tale five natur> fivc
clufione
,
rummateriarum. Refpondemus,experiencia & ipsa. creacarum rerum ferie conftare triplicitatem regnorum corporumque iftis contencorum qusdam enim animalia qua^dam vegetabilia, ijlia mineralia"^ funt. Ad animaiia quicquid vivit ad vegctabilia quicquid femine in terram feminaco crefcit j ad mincralia refcruntur lapides , gemmaf , mineralia mccalla.falia & fimilia fofTiIia, omnia icaque corpora ad has tres clalTcs aChimicis reducuntur, cur autem juxta eas tres quoque ftaruancur maceris non forcuico fadum eft ; nam cum Creacori libueric, feminibus &corporibus animalibus dare aliam mixturam & compagine,quaE tantum unione, aliani
;
vero
31
o
,
BibliotViecae
,
Chemicx Curiofe
curium , formam vero Sulphur : harc duo autera principia propinqua nominat .arque afleric poffibicombinatis mctallicolx' cti;;m artc , uc his metalla producere porTint plures demonitracioncs exponet lequens titulus. 2- Qii^ lic maceria Lapis Philofophorum.
le elle
,
vero vcgetabilibus quarcoaguUtioncaliamdenique mctallis qax fixatione conftat necelTe etiam

crat ut juxca hanc triplicem dirferentiam
tres
quoque darentur matcrii,quarum prima cum feminibus unionem, alceracoagulationem, tertiafixationem fubiret neque cnim aqua pluvialis metallicisformis, aut aqua metallica animalibus con;
venit.
digiium eil.qua affinitate materia: hae fibi cohircant , num una in alceram tranl^niutari queat Dico ratione principii remotitTimi, ex quo Deus eas ieparavit, & condidic, illas ex una
Ulcimo
fcitu
tenui , cognationcm maximam fumere ; veriim fada fcparacione illas totalicer inter fe divetfas.fibique cerco refpeftu contrariaseffe. Legimus quidem in hiftoriis formam vegeta-
radice
nempe aqua
bilem hordei in utcro , in quem cafu devcnerat grani inflar cumfanguine menflruali tanquam materia coivifie, eamque in m.ulta grana,mafla: tamen
fanguinccE, etformafle,
unde tumore ventris
aflBid:a
mulier morcua atque aperta,
&
hinc
is
cafus de-
tcSus
les
qua ratione formse quardam vegetabicu n currente Mercurio cui multum materis
fuit
; , ,
mctallici inefl:, qucmque ideo, in varias prarfertim arboris figuras eft^brmant ludant , multis notum uiide liquet Sympachiam quandam ac aftinicfl:
,
Refpondeo juxta Chimicos finis Lapidis Pliilofophorum efl metalla in aurum exaltare mcdian te fua forma & materia r-qua: metalhca: & minerales efle debent , cjuare cofvcludo formam Lapidis Philofophoium eandcm, cum auro, led exaltacam, maceriam vero communem efle cumomnibus metallis, omniaque metalla exinde conftarc, licct materia hic in iilis non adeo perfecta & codta fit l\cut in Lapide Philofophorum a cujus forma plufquam perfefta, plus etiam perficicur quam a formis vilioribus vulgarium mecaMorum videmus cnitn Mcrcurium a formaauri adeo figi ut cum ca ignem omnibu,t, in probis fiifiineat, contrarium in reiiquis metallis accidit ,propter formas imperftftiorcs , nam di&erentia& prxfiantia rerum non a materia, fcd a forma petenda eft eademque materia prima qux (ubjacet formre antimonii,Mercurii plumbi ,
, ,
Itanni, cupri, ferri
ell
quoque fubjedum argenti
&
auri.
3
tacem, halce
intcr tres materias efle
quamvis
ipsa fua iubftantia in totum differant , nullaquc arte ad invicem comsrutari queant,im6 ejufmodi commutationes abhorreant. Qiiis enim unquam aquam pluvialem aqus menftrualis vices fupplelTe aut fanguincm cum fulphuribus & formis metallicis fe
.Qua ratione forma & materia Lapidis Philofophorum reliquis metallis communicari & an dux formi & materis uno in corporc efle pof,
fint
s'
commifcuiflcignemque fuftinuifle vidit? Quinto, Qiiare Cognitio primjematerice Chimi,
Dico formam Lapidis Philofophorum non aliam pritcrquam formam auri efle, fed exaltatam, magifque perfcdam; dum autem metaliis communicacur( qua: in fluxu illam faciliime propter homogeneitatem metallicam recipiunt: ) non facit perire eorum formam nec tamen fequitur efl"e duas formas inuno corpore perfeSa enim forma perficit minus perfeftam , qux perfeda ejufdem eft ijatura: ciim perfefta , tunc non duijfed una eft fofma, perficiens autcm forma , ob communicationem fua: perfedionis , nonnihil imminuitur in fua qualitate , quare tot gradibus retrocedit quoc minus perfedam perficit unde forma informans _ & informata ad temperamentum auri ncmpe jcquilibrium deveniunt idem fentiendum cft de materia , quae cum omnibus metallis homogenea
, , , , , ,
adeo neceflaria atque utilis fit , & hinc anxie quiratur ? Ex pr^didisfacile liquec cum enim ftcis
nisChimici fitgenerare, regenerare.perficere, deflruere

,
talefque
adus promovcre
,
hiautemabf,
auc que corporum materix alteratione abfolvi debite pertradari nequeant neceftario fcicndum eft quid hajc materia fit, qualiter a reliquis difterat & quomodo a Chimicis definiatur. Hoc ergo cognito furidamento ad reliqua nos accingemus ,
,
de forma
ti titulo
hic
agendum
eflet,
verum cum
in fequen-
iilaexplicetur,pauculaquaEdampro con. clufione hujus Tituli in elucidationem didorum de prima materia Exemplorum inftar apponam.
eft.
4.
CoralUrU ad Titulum frimum

ptaieria.
de ^rima.
i^.
An maceria a forma feparari porTit} Diilinguendum efle inter formam accidentaenencialem

,
lem
&
accidentalis
,
enim
infervit
ad
I.
Qnefit Matcria Metallorum.
i^. Remota eft aqua gravidima ex Mercuriaii vapore orta propinqua eft Aqua Mercurialis non madefacicns manus , quod & teftatur Dtvus Tho,
quavelfal, vel aqua, vel metailum folutum aut coagulatum eft , hanc formam dico efle alterabilcm , verum infeparabilem, materiam enim formam accidentalem,accidentia nempe habere nccefle eft.alioquin eadem eflet cum
ipfius macerias
formam
Ariftotelica
poflet.
neque artificum manibus
traâari
W*;, in Commentariofuj)ra Tertimn librim Arijlotelis demeteorii,feûentibH4;ConftderandumautemeHcircaprincipia t/iaterialiamttallorum

ci differentiu
,
,
Eirentialem
quod
attinet
qua; ei infervit
,
ad
ejutfunt tn duplificut
vegetationem
ert, fic
&
fpecificam informationem
illam
ûtdam enimfunt materia remota
certis gradibus feparari
a materia
,
pofle
fciendum
alia auterrL, f/? vapor inciufus in locis lapidofis terrt, Sulplaur Merhsc funtrnatertj propintjua , cr funt
&
curiM,itaûe inpr^ditlis
locis /apidofis
terra per vtr-
(J^fercuriui , lutem mtner.ilemgeneratur Sulphur deinde ex ipfisqênerantur dinêrfa metalla feamdim diverfarn eorum commixtionetn.Vnde etiam ipfi Alchymf}a,per veram artem ay^ lchymii per pradiâ
,
&
principia,velpotiiis per principiaia a/tijuando veram ênerationem metallorum faciunt. Hadenus verba
acque in minimis atomis , ininima etiam proportione intus comprehendatur & latcat unde etiam denominatio fumitur nam R materia peripherice prxdominatur materia {\ forma vocatur forma a potiori enim folet fnmi dcnominatio. Concludo ergomateriam nunquam a fua forma fic feparari pofle , ut materia in totum abftracla a forma vocari poffit & e contra hac igitur eft ratio, quare vel materia , vel
ut potentialiter
, ,
;
tamen
Din Thomae , quibus matctiam metallorum Mer- forma a Philofophis, Hermaphroditi nomine fuerit
infignita,
Lib.I.
infignita
Kjui
,
Se(5t.III.
ad opcris
alteruin
Subfe(a.IiI.
,
311
hic quoque
eft ratio qiiare
conftrudionctn.ex prididis duobus principiis,

,
non raro unum tantiim requirant

ei individue inefTe pr.Efupponant
fola
,
cum
ficut etiam viinterdum vegctabilia provenire, licet nuUum aliud femen fueric adhibitum, eadem enim intcr formam & materiam eft harmoaia quam qui inter elementa , qux eodem indillblubili viiiculo conllant, neque totaliter fe ab invicem feparari paciantur.
demus ex
maceriam auri fulphur & argentum vivum nominac, unde concliido auruni in ordine fuxproduftionis aliam materiam viliorem, & imperfectiorem ;inte fehabuilTe, uAde poftea fatium eft in hanc polle
;
aqua
pluviali
aurum corporale reduci fequens didat racio natn fi caufa: fucrunt naturales qua: prxdidam materiam remotam & rudem in corpus tam fixum Sc
,
nobile fixarunt , fane hifce caufis naturalibus naturales etiam repericntur contrariae quse corpus jam
j.
An &
claboratum rurlus refolvant, ineamque materiam
in
quantum
poffibile atque arti necef-
farium fit , ut prima materia auri a forma auri feparetur ? Sciendum cll: hanc feparationem in omnigenerarionc elle neceilarium, adcaulandam concrarietatem prima enim contraria , cujuiVis generationis caufa: funt ,materia enimdevinfta lux formx, cum id habeat quod appetit dum acquiefcit vero forma a materia fcpavatur, eaqiie liberared,
, , ,
remotam reducant Quse autem fueritcaufanaturalis fixationis auri , neminem Chimix tyronetn iatet, puriiTimum auri fulphur efle, quodoptimis Philofophorum antiquilTimorum didis Raymundi,
; ,
Bernhardi Bafilii, Richardi infuper , mulra etiam praxi

.
, ,
Riplei
tam
in
aliorumque prima quam

,
tertia mea: metallurgia: Francofurti edita: partc abundantiffitne probatum demonftratum"eft
&
,
hoc ergo pofito fundamento

teriam auri
efle
ab nec conducibile eil: ipfius tamen forma; elTentialis corruptione & feparatione accidentalishxc quoque altcratur, fed non feparatur , alioquin materia
ditur
(^
puta ab effentiali in qtiantuni poffibile

,
fixabilem
quis negabic mafulphur autem fixans,

,
accidcntali enim feparare nec poffibilc

,
unde liquet fulphur tanquam formam efle agens , Mercurium vero tanquam materiam , patiens , agens autem & patiens prima contraria efle nenio Philofophus ,nem6 Phyficus inhcias ibic; cum itaque forma fuerit agcns ejus autem pars contraria patiens , forma autem figac , nccefle eft uc ejus contrarium, nempe materia contrariam ha-
fieret invifibilis,cup.i
'
formam denuo ab ea figi novumque gcnerationis adum incipit , quo in adu ars non parum naturam &i caappetit
, ,
accidentibus careret ) novam quam dum accipit , permittit fe
con:rariorum accidentium aniotione promovere atque adjuvare poteft , quod in floribus arte produdis videmus , dum icaque metallicols Philofophi ,regenerationem auri iultituunt , neceffarium eft , ut forma auriducatur ad centrum, mai. e. ut forma feparetur a t<ria ad peripheriam materia in quantum polTibile hac enim feparata. materia auri actum gcnerationis incipiet , appetendo novam formam atque patiendo fe ab ea figi ac formari , cum e contra ea fc. forma pra^fente
lore
,
, , ,
&
beat operationcm relolvat nempe & volatilifec, fi ergo naturaliter forma auri figit coagulat ^; indurat , naturaliter materia ejuldem^ potentiam
, ,
contrariam , nempe volatilifandi refolvendi emolliendi habere debec quare conciudo materiam metallorum , clavem fortnas metaliicas cor,
&
aurum a Philofophis mormetallum quiefcens vulgo tia ruêit OJJctad/ ideo quod quiefcac ac pro nunc fterile fit , ficut femen aut corpus vegetabile , antequam terra: committitiu- , mortuum apparet , vocatur. Hanc autem formx corruptioncm & feparationem, reduSionem in primam materiam.
quiefcat
,
vulgare enim
tuum, a
mctallicolis
rumpendi eafque concentrandi ac feparandi, hanc vero operationem putrefadioius fpeciem efle, forma enim glutinis inftar ei\ , quse infita fua qualitace humidam materiam invifcidat incralTat agglu-. cinac, in certam denique atiringit formam.mareriam tamen juxta a Deo fibi -afTignatam proportionem, certa quantitate prsdida fibi ratione devincit , fin autem materia hanc proportionem
, ,
quantitate nimii excedat , tiim ex patiente fic agens, Uiperat enim cauTam formantem & agglu-
tinantem
liqucfcere
i.
c.
redudionem corporis
in fubftautiam femina-
didipat , diflblvit , atque colputrefcere facic quod ad oculum in regno vegetabili nobis ponitur ,ubi , quamdiu
,
dum eam
fic
&
lem vocant, quare Ariftoteles Chimicusait.- Exultent AlchymiltjE quomodocunque velint nifi reducant corpora in primam materiam in vanum laborabunt. Operx ergo pretium erit ut difquiramus num & qua ratione aurum tanquam corpus
,
,
fixiffimum forma fua privari
&
Negativam
falfiilime
tuetur
corrumpi queat ? Angelus Sala in fua
Chtyfologia , verum-quando atfeftibus frarnum damus . etiam Icari inftar ea ipfo fapientiae cslo iu ignorantias pelagus protrudimur , quod huic bono Italo Salae accidit , nobis , ne idem data afHrmati(One eveniat
,
rationes
ergo
eft
aurum
in principio
addamus concedendum non ftatim fuilTe au;
rum
corporale &a<5iualeprout jam eft ,feu liquefadione purgatum, feu natura fic repertum, quod vulgo fcin / oDcr ^Bafch (*H>??> vocant verum in
,
ordine materiam aliam unde faftum eft ante fe habuifle , quar materia licec potentia , a<Su camen aurum nondum fuit, licet longo tempore accedentibus debitis requilitis de illa materia pocentia reducatur in adum , fic Efdra in facris literis aicparvum efrepulverem unde aurum fic , & Divu
femina vegetabilia cercam aqux tanquam Cux matcrix proportionem non habenc , feinper vege-. cant 6c crefcunt , quamprimitm vero , ubi illara proportionem humiditatis quam femina agglutinare atque in certam formam aftringere poilunr, habent paulo plus juftopluit, aut terra alio modo humedatur una etiam nod pucrefcere incipiunc, cum eorum forma balfamica tantammacerii copiam confervare nequeat, verum cum ea ipfa colliquacionem ac putredinem fubcat qu novae generationi primum ponunt gradum Primam ergo materiam cujullibet regni feminum caufam pucrefadionis , hanc vero medium folucionis & feparatioiiis accorruptionis formse elfe nemo dubicabic, prxfercim fi , qux in fequentibus titulis principaliter verb fub fexto Paragrapho de fo^ lutione pertradancur attente & accurate perlegerit , iroc tamen prxdido Angelo Sali concedimus , aurum in humidum vegetabilein Liquorcm per fc ncque elfentialitcr refolvi poffe cum tale humidum manus madefaciens extra ejus compofitum aurique conftrudionem
, , , ,
:
Thomas loco
fuperiiis
cicaco
exprelTilTime
fic.
6.
An
312
6.
Bibliothecae
An prima materia mccallorum
fic
.
.
Chemicx Curiofae
co
,
arte pa^
quid
fit
Sulphur
& Sal
materia
& fornu
fpc-
non enim in mineris omnem matemiueralem a metallicis formis aftu elle fixariam tam & coagulacam ratio di6litat alias enim de fado nulla fieret in mineris augmentatio & geneaftirmaiido
,
,
rabilis? ^ Ariftotelice
cialiter explicabitur,
fumptanegando, chimice vero
. 1.
De Rerum
Suhjiamik.
tota vcgetatio miueralis efletabfoluta , quod abfurdum eft . fi ergo dctur in mineris eciam exinde peci polfit.tum patet omniametalla conllare cx iiac materia , qux in aliquibus plus in
ratio,
cum
aliis
minuseft formidevinda: inillisergo corpo-
ribus ubi minus eft fixata, minori etiamlabore peti poteft ; objicies, h abfque putrefaftione forma a rnaceria feparari , atque aliter matcria haberi nequit , putrefadio autcm abfque materia caufari non poteft , impofTibile eft & materiam acquirere
Per Res incelligimus hoc loco omnia fublunaria i*lia ex cjuatuor cleincntis milla conftant , ablirahimus autem materiam & forn am Ariftotelicam earum vero accidi;ntia, in quibus hanc confideramus fubftantiam, hoc loco pro corpore , de cu]us fubftantiahic agimus fumimus; paucis materiam Ariftotelicorum fecundam feii corpus Phyficum quod per fe ex fuis piincipiis fubfiftic. Nocandum tamen nos abftrahere a commixtione corporum cum per fubftanciam quodvis corpus in fpecie & fingulatirer confideremus, hinc mixcura ex cupro & argenco non raro vocatur
corpora prout
,
& putrefadionem caufare verum implicat, idem GUirereperidem. i^. Diftinguendumeifeinter materiam anx omnimodeeit a forma fixata prout in auro argento &c. & inter materiam quje tantiim
,
primis gradibus a forma eft informaca ac quafi prima graphide delineata primo fnodo dico abfque putrefaftione iirpo(TibiIe eflb ut materia a forma refoivatur , acque in priftinum
aliqualiter
,
,
&
habicum reducatur , altero vero modo , putrefafiione opus non cft, cum perito artifici & abfoluto fp.igyrico diScile non fit frequenti ablutione , fublimatione , &c. id redderc volacile quod pariim habec
fixi.
facimus auttm ad divcrfam corporum mixturam & naturam cognofcendam ac difcernendam , quare fi de fubftantia loquimur intelligimus unum corpus fublunare. per fe fubfillens , purum, non alcerius corporis fubftantia mixtum Qiiires quid ergo Chimici cum eflencia auc quinca eflencia fibi velinc; Refpondemus , fubftantiam efle dupliccm, efientialem & accidcntalem prout in tercio paragrapho latius
fic fubftar.
-
fubftantia dupiicata cis una eademque
cum tamcn
ratione fubfiften,
explicacur
per fubftanciam ergo eflencialcm.eirentiam incelligunt, quinta vero apud illos eirentia eft, quinque gradibuscirculata& temperata,ut infexto titulofubparagraphodeplus-quam-perfedtiones
,
7. Qiiare materia vocetur informis ? eft fuperiiis duas materise j^.
plurimis tra<aatur.
DiSum
formas
. z.
competere , unam elTentialem altcram accidentalem , elfentialem efle hanc , qua; materiam ad fpecificam quandam corporis formam determinat, accidentalem vero quae ipfimaterix competic , confiftens in
Num dmur PrincipiafubântU ?

&
Subftantia eftEnsperfe cxiftensomne,auteni

exiftens fublunare conftat ex materia & forma, quare fiarmam materiam fubftantix principia ef-
materix accidentiis.
eflentialem pofle a materja fepara-
Formamque
ri
non ta, ita ut plurimis gradibus retrocedat , mentotaliter abfcedat tunc informem nominant, cum prsEter formam accidcntalem fibi propriam , alicui corpori fimilem figuram nullam cercam
, ,
habeat , verius ergo adualiter ter, tiim etiam relative.refpeaunempe reliquorum corporum certaforma fpecificatorum infor. mis; uniformis quod propriam fuam formam accidentalem , de qua fupcrius omififormis , quod fuccetTive omnes formas recipiendi potentiam habeat , vocacur ; hic de primo titulo & prima materid fufficianCejus fynonymaexplicabit fequens
;
quam
potentiali-
negabit cum aiitem tota Philolophia Chimica ad praxin fe referat , fajpius didum eft Philofophos Chimicos ab omnibus iftis abftrahere qua; non fub oculum & manum cadunt nnde , dum dc materia & forma fubftantijc loquimur, non Ariftotelice eam pertraftamus veriim Ariftotelicorummateriamfecundam,fubjedumnen pe prout eft corpus Phyficum , cum fuis accidentiisin realem corpoream macerialem fubdividimus , ficuti itaque Arillotelici omnia corpora ex materia forma conftare aiunt , ita Chimici eorum matele
, , ,
nemo non
&
riam fecundam quoquc
in
formam
& mareriam di-
titulus,
vidunt , omnia cnim corporis accidcntia in duas partes redigi in fequentibus paragraphis explicabi tur, ac demonftrabitur.
.3. Quot
TITVLVS SECVNDVS.
Ve
Principits Suhjlanti
,
^ ejHotuflicia
,
fitit
frincipiafuhflantiai
nemê Sulphttr
alia
Principia fubftantias duplicia efle fciendum eft, enim eflentialiter , alia accidentaliter , pro
O*
'
Sale.
Prooemium.
POftquam formam m
Chimicorum primam materiam
&
eflrentiaiia ea funt , fine quibus corpus confiftere , aut verum mixtum fcu corpus pcifedum dici nequit , accidencalia autem funt , quae corporis mixturam vel pro nutrimento vel pro augmento ingrediuncur , ica tamcn ut velabefle veladcfle fine corporis rcalideftru-
fubftancia confticuenda
ipfo operis limine intuiti fumus,
ftione poffint.
decet ut propius accedamus, eamquc intrinfece coijfideremus cui negotio facilitando prifens titulus, qui deprincipiisfubftantiaeagit , viam parabit acquc quinque paragraphis omnes amo,
vcbit fcrupulos primoquid fic fubftantia, altero, num dentur principia fubftantix, tertio quot quid fint, quinquotuplicia dentur quarto qux
nempc & aqua , exenim clarumeft, omne corpus fublunare ex hifce duobus fubftancialicer conftare nam fi corpora igne tradts , quacunqne opcratione , aquam & oleum invcnies ad oleum referri deEfltntialiaduo func ,oleum
perientia
,
,
&
&
bent, axungii pinguedines , olea , fpiritus ardentcs , fulphura hquida vel fpifla, omne denique
,
x)-p
quod
-XX-:.
I,.
^^.^. ^Tv.t.tpioir*
icâ*
(3tt<uAw- itu-
Jtx.t'''
, , ,
, , , ,
Lib.
qiiod igne
I.
Sea.
,
III.
Suhka.
III.
pj
,
flammam
concipic ex fuA natura
quod
fa] fiium volatilc in
potencialicer caufticum , quod deniquecalidum iuomniiaus corporibus trinfece elt ; Ex praedidis ,
forma coagulata dent rcgno minerali fequens enc fyflema.

"
pro
unam
vcl alceram iavenies fpeciem.
Sal
j-Ptincipia eflentialia fubftantla:.
Ad Aquam
perrinenc
omnes
liquores infipidi
Galeniftarum plilegma , falia volatiiia , fixa , feparata camen a fuo Sulphure aut pinguedine omnes denique liumiditates ccnucs non oleoljc , five liquida: five congelata:, five madidse five manus non madefaciences quod denique incrinfece frigidum
, ,
,
tantnm etiam volatilia. Acctum minerale in minerarum deftil- / Princlpiaaccidcntalia fub* -l

in aliis
in aliquibus fixa
latione accipitur.
ftanciae
Terra inineralis,glareavu!goDcr,3-(U|J-
J
,
nec fui natura flammam concipic , ex his rurvel alceram fpcciem in quolibet corpounam fus
eft
,
flcm /
re reperics , hic duo auccm fola ptincipia ellentialia fubftancix efle , probacur.quod in omnibus corporibus reperiantur,quoduno vel alteroexin-
dum
vitrificantur
unde quam omnia ir.etaUa babent eam vitri inftar relinquunt

,
prout iii titulo quinto uberius demonftrabitur.Hacc ergo funt qu^ ex omnibus corporibuselici & quse
ad duplicia principia , eflentialra nempe & accidentalia eo jure quo fupra dilum cft, reduci, eflen^ tialia autem in duoi oleum nempe & aquam hojuxca fuam alterationem unice auc promoveant pofaut impedianc negant quidem aliqui dari in om- rumque fpecies fuperius recenfitas dividi nibus corporibus Suiphur & Sal verum f^ Sulphur funt Quatuor ergo funt columnx quibus tanquani & Sal tommune intelligant facile eis veniam damus, fundamentis , fubftantia corporum , duabus autem nempe principiis eflentialibus tanquam pefin vero corporibus oleofitatem & aquoficacem , qualitatem,detrahant,con fuorumregnorum deftallo & bafi innititur fi quis objiciet fe dubijuxta enim nullum vel corum fimiies faciunt experientiam tare , utrum recenfitas fpecies & naturam tra in quo ex pra^fcripta clafle ex corporibusomnibtis elici poftint.is unum vel reperietur corpus duorum principiorum unam vcl alreram cnjuf- alterum corpus quod his principiis duobus eflTentialibus reliquifque duobus accidentalibus fnblibec principii non invenient fpeciem. Praxis enim Chimica docer.animalia & vegetabilia dare Oleum ftancisE carere putat ob oculos noftros ponat & Aquam deftillatione Spiritum qui ad oleum, & refolutionem fpagyricam ei dare non gravabimur licet in ticuio fexto & feptimo ledtori ubiSal quod ad .iquam referendum eft Ex metallis cum fixioris fint difpofitionis alia aqua, aliiid que obviam ibit Porro i quis objiciet pUires oleum,SuIphur nempe, defideran Jum eft.non enim fpecies ex corporibus quam hic recenfetur elici qui metallis Sulphura inefle pofle refpondemus diftinguendum efle inter fimfatis mirari poflum negant, & Salia, ciim fi vitrioli naturam incellige- plicitatem& mixtionem principiorum; fi fimplirent in quod omnia metalla rcduci poflunt mul- citatem fpedes fane nihil invenies quod non vel to aliter judicarent, prsefertim C\ virriolum ex ad oleofitatem vel ad aquoficatem refcrre pofSulphure &Saleconftare oculis viderencmanibus fis fin vero principiorum mixturam attendas fatangcrent , verum de his laciiis in praxi fub titulo temur plurimas fpecies ex principiis componi poffe , ut cineres quinco fexco & feptimo. capita mortua, butyra, croci,floFeci mentionem Principiorum fubftantise acci- res.vitriola, Mcrcurii&c qua: omnia non fimplidentalium,ea quoque numero duo funt,terra nem- cia fed mixca funt atque artifici demonftrabunt pe & aqua.hanc^^faneinomnibus.feufalcem in plu- fe ulterius refolvi ac dividi pofie doncc in prsrdiultra rimis corporibus invenies , cujus in triplici regno daulcima fubftanta? principia redadta fint
de fepataco
,
corpus fuam
amittat fubftantiam
quod corporum generationem

,
;
&
confervationem
,'
^';
y>ac
cxemplum habeas.
In regno animali imponepro liibitu aliquod animal inretortamadornato vafe recipienti,deftilla
que uiceratiorem fcparationem

fpecies aut principia inveniet
. 4.
atque ex ca alias
nemo.
per gradus, ut decet in compofitione aquas
fortis,
ît
& in
ma
& ^mdftnt Principta Subnantite,

fatisquidcm liquet quse & qui<J reftat ut ex, verum hoc
>
vafe recipiente
,
aquam quod
,
galenici phleg-
ad principium (ubftantix acciSal volatile quod ad principiumfubftantis.denique fpiritum &oIcum cidem principio fubftantii aflcribendum accipies; eflrafta retorta ex refiduo lalem elicies,
vocant
i
refertur
Ex
fint
prardiftis
dentale
rum eodemloco,
Principia fubllantia:
plicemus quo nominc principia hxc

ieant.
infigniri [o-
Didum eft priocipia

nsmpe
,
iubftantisc duplicia,ef-
fentialia
& accidentalia efl"e,de eflentialibus

de accidentalibus autem
fict.
qui eflêntialiprincipio fubttantis refiduam, autem terram mortuam accidentali fubftanti^ principio competit hic ut accuratius aflbquaris fequentem appofui tabulam ex qua harum rerum per tria regna elucidationem non parvam ca,
in fequenti paragrapho
hoc loco mentio

funt
,
Accidentalia ut dixi fubftantix principia duo
Aqua. fijndamento , matricc , pies. Aqua autem pro nutrimento , & phleginate fumiSpiritiis -V tur. Hxc duo omnibus compofitis fe immifcent, f funt principia efleniiaiia fub- atque rurfus arce inde feparancur hine omnia corOleum v ftantis. Sal volatilc pora terreftreitates & fuperfluitates habent, a quiJ Sal fixum bus fi feparentur, fola rcmanent principia eflentialia fubftantiae quac Chimici ellentias appcl/ funt principia accidenPhlegma lant; Sciendum autcm eft in aSu ad generationem Terra in capitemortuo Ctalia fubftantis. principia accidentalia rcquiri neceflario , uc cujus animali infervit nempc femini matricem & nutrimentum prarregno Syftema hoc pro nullum corpus invenies, undehasc non praeparare beant , atque medium unionis fint , quo Prinquod idem cipia cirentialia uberius copulcntur & incorpopoflis. Sequirur pro regno vegetabili cum priori eft ; nifi quod non omnia vegetabilia rentur ^ccidcntalibus a quibus incrementum ac corporeitatem Tom. I. P4
,
Terra nempe
fsecc
,
&
Terra pio
bafi
jsj .,....-.
,...*^^ -.>>..
si*î*i^^ frriyic-l)?,
-"'\- -i S"
a/i
ZJ
S^ aj(
f.)
Ssdn^-iv Si*t<t tu*i<Mc /t

:
>'Htt'i>.
accil-
,;
3'4
,
Bibliothecae
Chemicx Curiofx
jam per
IntcUcxit expridiiSis proculdubio, Le6ior quid Sulphtir, qiid per Sal inrelhgamus, uudc, fi horum terminotum in fequentibus mcutiofiec non confundetur, prxcognitis epithetis lynonymis. Ut autcm ubcriorem racionem prÊdiCtorum
corporeitatem accipiunt majorem , ca fere ratione qua prima materia AriAotelicorum involvitur (ecundx.
. 5.
&
,
Quid fit
Stilphur
& Sal in
fêcie^,
)Z^>^.
Haflenus aftum eft dc genere , modo in fpecie ea conlidcrabimus de duobus autem Principiis eflentialibus lubftantiae heic ageinus cum de accidentalibus in prxcedenti para^rapho aiSum fit. Primiim autem eflentiale fubftantis principmm quo comprehenduntur omncs oleolieft Sulphur tcrtio tates &pinguedines, omnef4ue fpecies in
; ,
Principiis fubftantix in
Ledorhabeat fequeutem anncdam Difcurfum: Maxima Philorophorum pars Itatuit omniaeX Aqua elfe produda.eam autem principio huiie confufam, cum chaos > atque ut iic loquar Alcohol
,
paragrapho huius tituli oleo adjundx , quare autcm iisE fpecies a Sulphure apud Chimicos deno-
quoddam fucrit fcu ut verius loquar ,ilkaeit niateria nempe Saponata qualicer ex olei & falis' commixtione oritur. Hec aqua Chaos omnium rerum vocatafuit, cum potenrialiter omnes formas in fe continuerit poltmodum in duas a Deo divifa fuit partes, nempe in Aquamgrolfam & renuem, grolfa fuit oleofa vifcida, &'Sulphurata,
,
minationem fiimant facilc concipi potcft propter pinguedvnem & oleolitatcm , ex qua Sulphur conltat id faftum efle unde a Sulphure tanquam potiori denominationem fumplerunt. Ve,
tcnuis autemfalfa
&
Mercurialis exticit
,
grolTam
in tres partes generales dividit
qui Sulphura corporibus inefle nelim ergo ut gant, Chimicorumfcripta priiis perlegant , atque
illi
quid per Sulphur intelligant addifcant , antequam quid ftatuant , cujus contrarium experienda motinomiftrat. Sulphur quoque Chimici variis aliis MaRegem nibus denominant non raro enim
,
,
malibus, mediocrem tem cSi fixam metallis fubfiituit qux divifio,de aquateuui quoqueintcUigenda eft, ea enimetiam tnplex exirtic; triplicem aquam grollam in quolibet regnofpecialiter in tot dividic gradus quot ejus
,
fubtiliorem anivcgetabilibus , crafllam au-
rcgnum continet corpora horum graduum arte natura alteratio & commutacio datur veruni aqux grofl^jE & tenuis unius regni in aliud nulla
,
&
rem,Leonem, Bufonem,Ignem naturx, Axungiam Sohs, Solem corporum lutum fapientix, figillum Hermctis fimum & terram Philofophorum oleum incomburtibile , iMcrcurium rubeum plurimifque
, , ,
aliis
vocanc nominibus
tinatio aliqua denotari potcft

, ,
quibus fixitas aut aggluenim for, Sulphuri

,
mam calidum innatum fperma animam odorem, calorem, faporcm fixicatem vel yolatilitatem totamque compagiei caufam afl"cribunt ne, ,
,
prout in fequentibus titulis experientia dcmonftrabitur , hoc hic notandum erit quotiefcunquc in fequentibus Sulphuris mentio fiet totiefcunique eciam eas fubintelligendas efle fpecies, quas in praECcdcntibus fub Sulphure
que abfque ratione

;
recenfuimus.
eft
Aitetum cflentiale fubftantisc principiurn Sal omnes idx fpecies in , quo comprehenduntur
tertio paragrapho hujus tituli fub aqua rccenfiti Sciendum autcm eft per vocabulum Sal , nos non
intelligere
dacur tranfmutatio , cum feparationem i^ divifionem hanc Deus confundi non vclit ne arcifici in ejus potentiam mulcum nimis liceat .habent ergo Sulphura regnianimalis unam aquam tenuem quam menftruum vocant , yegecabilia quoque Sulphura unam habent matcriam , aquam pluviam. Metallica Sulphura unam quoque habent materiam aquam nempe Mcrcurialem , & fic omnia corpora ex duplicata Mercuriali aqua conftant , Mercurialem vocamus , a parte formx quod fit vifcida, agglucinans , aparte vero macerix quod Mercurii infiar ignis impatiens , rudis omniumque formarum capa.\ fi: , ne vero hajc dida nugas cfle putes , fcias nobilidimam Artcm Spagyricam ipfa praxi tibi in omnibus corporibus & regnis juxca eorum coniiicutionem hanc duplicatam aquam cxhibiruram, ut in fequentibus praffertnn ticulo fcxto & feptimo pluribus docebitui , concludimus incerea Sulphur &i Sal prima effc fubftantise cflentialia Princi,
Salem corporum, falfum acidum aut acerbum, linguamque urentem, ille enim fapor ex admifto Sulphure venit a quo abftrahendum eft tanquam a forma cum hic Sal Salem
communem aut
pia.
CorolUrh de Sulphure
^ Sdz^.
ut
lia
materiam confideremus communia enim faquoque ex matcria & forma conftant quare
;
prout funt talia nonpro principiis ,fed miftis func habenda. Matcriam autem Philobphi Salern vocarunt, quod a forma feparata non raro in fua accidentali forma glaciei aut falis inftar congela,
ta appareat
folubile
,
aut
quod Sal in aquam cito fit requod aqua coagulata cenfeatur.

vel
Materix huic tribuunt aptitudinem ad rccipien-
dam formam
radicale,
Sulphuris
,
unde materiam humidum

, ,
I. Qusritur an oleum poffit reperiri abfque ulla aqua? dico quod non , cum oleum pro materia certam quantitatem aqua requirat , qui fi igne privacur, corrumpicuretiam oleum ut forma neque enim forma poteft efle abfque materia, idcm fentiendum eft de aqua quam nunquam abfque oleo invenies, ficut matet iam nunquam abfque forma aprxdominante autem fumicur denominatio, & hxc eft racio , cur Philofophi non raro maceriam pro forma, formam pro materia fumant , cum
,
menftruum corpus potentiale , rem omnium formarum capaccm eam vocant infuper ei varia tcibuunt hieroglyphica nomina, Reginam
quodlibet alterum contineat. 2. An omne oleum & Sulphur aut pinguedo ad formam pertineat } Refpondeo qu-^dam ad for,
enim, fceminam, Aquilam.ferpentem, Aquamcceleftem fpurum Lunae Clavem.Mercurium Philofophorum, Aquam vit3E& mottis, ceram cui fi, ,
mam
eflentialiter,
.
faria e{Te
ad
accidcntaliter necefelTentiam formae puriffima Sulphuris

,
quidam
giilum Hermetis imprimitur , Aquam glacialem , piuviam Philofophicam .foncinam, balneum corporum , acecum acerrimum , faponem vocant qua: nomina cum pluribus aliis in titulo feptimo,
,
.
Xi.'
I.
fub terminorum refolutione

-jai..
explicabuntur
.
& tninus puri, nutrimcnto inferviunt , fic ex fanguine femen fit , ex Sulphure communi Sulphur metallorum ex pinguedine fiuii, roboratur femen terrsE. l, Quoraodo Sulphur agat in falcm & e contra.''
pars requiritur
rcliqux crafllores
accidentaliter ejus incremeuto
&
Refpondeo
J'-,WVV.v
tV.ifi^
, , ,
, ,
Lib.I.
Sed.III.
Subfe6l.in.
,
3'f
,
Refpondeo Sulphur agit in Salem agglutinando, adftnngendo & formando, Sal vero agit in Sulpur, dillblvendo , reducendo & putrefaciendo, Sai autem cum Sulphurein primo gradu conftituit aquam vifcofam vitrioIatam,qu3: prima materia Naturi & artisell, oieum enim mediante falcpoteft uni'
,
nomine infigniuntur, non quod natura aut fubftan^ tia Mercunus fed quod ob volatilitatem quali^ tatis Mercurialis fint , Mercurius enim qualicatis
volatilis eft pianetai
Eadem duo
ftia:
,
principia
Sulphur
&
Sal
fubftan-
ri aquff.
TITVLVS TERTIVS,
Ve
Principiis Qualitatis
temperata funt, Sulphurata leu media inter volatilitatem & fixitatcm vocantur, Sulphuris autem nomen habent , non quod hicabeisnatura
fi
fulphurata requiratur , fed quod in tuca qualitatem Sulphuris imitentur

^
medio
,
confti-
Sulphuris aulo-
nempe Mercurio
Sulphure
is*.
Sal^.
tem qualitas,inter volatilitacem cum mcdium obcinet. Eadem duo principia (Sulphur
tis,
fi
& fixitatem &
Sal) fubftan-
,^,3^,uÂ-
prooemium.
efl;
fixa fint Salinofa, feu falis
nomine mfigniun-
tur,
Controverfia cum AriMAgna ehimicis & a quibus incertoftotelicis
non quod heic faiis fpecie defiderencur, fe^ quod qualitacem falis habeant , fali enim plerum'
Galeniftis,
rum principiorumSi per confequentiam falfa: arguuntur, eo quod plerifLiûe videantur fibi
Artis
circa
que fixicas aftcribitur. Ex his iiquec non implicare cria principia qua licacis, & duo fubftanciac( qua? eciam quanticatis
Principiorum contraditkhnitionem cere. Aliqui enim Sulphur & Sal ,aliiMcrcurium, Sulphur Sc Sal , alii Spiricum , Animam & Corpus , alii Phlcgma, Oieum Sal & Caput mortuum , pro principiisftatuere videntur , ica cnim ait Bafilius funt tria , duo unum qax nifi attendas in vanum
, ,
&numerum
cum certa quanticate ex corporibus feparari polTint principia vero qua)

principia vocari polTunt
,
licatis.non fubftantia fed quaiitate qua fubftaiitia prardita cft , eorporibus inefle unde principia quatuor func , fiprincipia prima; qualitatis ; tria , fi fe,
laborabis
vulgo.
(^cx)nt) Jiircp
n&
brci?/' tir.b
boch
mt cm
concilianda,
duo C\ fubftanciac principia ; unum fi hxc ; unica confidcre.s, (iinc;nullum alteri implicans, modo certa racione Philofoplwrum fgripta incelJigamus.
f. 1.
cundi
99 cr|lcf>nu
tus,
,
C6 v.icht/ {o trttt"|m
Um$
Phlegma.Spirifinc
Quomodo probatur
qualitate^
,
tjfe
jualitatis Principia
,
Veriim qua ratione Sulphur,
Sal,
feu Prineipia ejfentialia
fubnanm nempe Sulphur

tJMercHriali Sulphurea
Oleum &Caput mortuum
Sal
trtpltci
,
&
prxccdens docec ticulus, heicreftat, ut doceamus qua ratione tria Principia qualitatis a fubftantiae principiis difterant, tum quomodo probentur , atque inter fe convenianr.
'
falsa
in corforibus reperirit
phur,
Dixi ante hac corporibiis edentialirer unum Sulunum Sal ine/Fe, quodlibet aucem horum tri
,
plicis
.
I.
De
Differentia Principiorum Qjtalitatis
cum
principifs fubftami.
pr^didx qualitatis efle fequentibus probabo verum dcmonltracione pradica opus eft qua regnum animale primum. aggredietnur in de;
ftillacione alicujus
Diximus antehac quid fit fuftantia &qua'ejus nempe & fal ex quibus materialiter omnia corporaconftant,non aucem im,
principia fint, fulphur

plicat
corporisanimalis ,fada elixacione , acque omnium principiorum fepararione > caput morcuum fuo falc liberacum & phlegma an-
te
principia
efle vel
hac
certas habere qualitates

vel
dencale,
fecundas , primx funt gradibus mifcetur, quotquotenim gradibusforma materiam informac, tot ea perficicur , ficcior atque calidior rcdditur, quot vcro pun&is materia prsdominatur , tot ctiam corpus humidius & frigidius exiftit.unde gradus quatuor , atque ex his varia exoriuntur temperamenta, qux fuas habenc manfiones , prima eciam fexus diffcrencia exinde orcum caufam fumit quo enim forma validior, hoc eciam perfedior eft, materiamque perfedius eftbrmac , juxca cujus infbrmationem auc mas auc fcemina nafcicur. Haec quoque eft racio cur Galenici corpora ex
casque
primas
dum
Sulphur
cum
fale certis
omnia reponendum , tanquamprincipiumaccipoftmodum quod reliquum eric , ipiritus > olei , (alis volatilis & fixi nomine infigniri foict, Spiritum Sulphur efte fuperius demonftratum cft hunc ergo cum fale volatili in claflem MercuriaJem ponico fpiritus enim Sulphur, Sal volatile, Sal Mercurialecft, ob fubtilitatem & volatilitatcm,
,
proutantehac
diftumeft,
in definitjone principii ^
Mercurialis
Oleum
fui
&
Spirituiinnatans non abfque aqua pro confervacione eft , quam expericris fi ic^ retti-
fices,
qualiratis
hoc ergo oleum cum aqua in principium medium pone ultimo falem fixum eli,
quacuoc cemperamentis & humonbus conftare affirment , enimvero H multum terrae vel aqux, tanquam principiorum accidencalium mixtum ingrediatur , corpus aut fiet melancholicum frigidum , ficcum aut pituitofum humidum fin vero multiim Sulphuris vel falis tanquam principiorum effentialium fubftantiam ingrediatur , corpus biliofum , calidum, aut fanguineum , fucculencum evadet, prouc fi fingula paritacem obfervenc , corpus producecur cemperacum. Secundas principiorum qualicaces tres funt Mercurius nempe , SuIphur&Sal. Duo principia fijbftantis enim.in gradn fubtiliori polHa Mercurii
,
, ,
, qui fal guftu Sulphuris calorem , Sulphu, rcam fubftanciam in fe continere, quare Snlphuc fixum feparabis a Sale fixo , atque ica cercium qualicacis principium , fal nempe & Sulphur fixuin habebis , tocius negotii compendium juxta tria regna in fequenti fpectabis Schemate, ubitriareperies SuJphura unius tamen fubftantii , licec cru
xatum ex capite mortuo habcbis
indicabit
magnum
&
plices finc qualitaces,unde apcrte difterentia in cer qualicatis fubftantia? principia colligi poteft,
&
quod
&
de Salc
intelligi debet,
Dd
i>
Spiricus
Tom.
I.
'
, , , ,
y6
Spiritiis
Bibliothecae
^
Acctoftllx.
Chemicje Curiofe
omnia negant qu^ in buccam veniunt prout futus autor non Enciumjitem vere Scepcicus
,
,
i.Spuitiis Sangiiinis.
na.
ille
Sulph.Mcrcui.'^
Florcs
Siilpluirei.
> Mcic
> Sal Mercur. J
i.Sal ranguiiiis volatilc. *\
SalabliiithiivolatiJe.
];
B
I.
Sal volatilc mincral.

"^
i.Olciimlanguinis.
Olcum
vini-
ilphur'Mediu >Sn
Sul">
3.Sulphur mctallicum. ) r i.Aqua mixca cu olco fanguin.

^ z.
(^ 5.
1.
Sal
phur.
Cryftalli
falis
acetoleUx.
Sal nitrofum mctaliorum.

fale fixo
Sulphur in
animalium
2.
Sulphur
bilium.
in
fak
fixo vcgcta-
3.
("1. Sal
Sulphur fixum mctallorum fixum animalium.

i.Sal fixum vcseiabilium.
^
:
<
Sal
fi
xum.
(^ 3.
Sal fixum
minerahum.
Ex hoc Syftematc fequens promanat Tabula.

Volatile
-
diu refutariKTi objedlionum in Chimjcos quos Sccpticus Scepticob vocat, excrrpla funt ; taeeo alios, qui utcunque literati nimis maturc nianum cum falce aiienac mefTi immittunt > cum in prnpria quam demetant , furticienter habcrent. Redeamus ad Sal volatile, quod nemo peritus fpagyricus animaiibus inelfe, negabit eft vero atjua iubtilis congelata, undeeciam lcviffime fluit ad ignera.ac humiditate refolvitur. Dices cur in regno vcgccabili tam raro fal volatile congelatum repcriacur, fcd in tbrma aquasf nonnullis improprie , phlegmatis, cum grave refiduum phlegma ab aqua volatili it-u fale volatili refoluto differat ) comparcat. Dico Sal volatile materiam alTociabiiem & adarguaram cffe Sulphuri volarili , a quo non nifi multj?dclHlIatione , ncc tamen penitus feparari poteft quare cb vicinitatem non paucas fubic alterationes a Sulphure , ab eo cnim (\ iu deftillatione comburatur empyreuma accidit cum itaque Sulphura Mercuii:
, ,
Scriptor ac compilacor antiquarum
Sulphur
Mcdium
Fixum
- Sulphur
& & Sal
Sal
- Sulphur 8c Sal
Mercuriale Suiphureum. Salfum,
rialia in
PrincipiafubftantixDuo
in fubftantia
Qualitatis tria.
falia
Licet enim recenfeantur tria
&
fulphura,
regno vcgetabili mulco fint calidiora ( func enim omnia ardentia , unde ex omni vegetabili Spiricus ardens pra?parari potcft ,) Salia autem volatilia fccum conjunda habeant, mirum non ell, quin intrinfeco fulphurum calore ea liiûefiant ac refolvantur, quod ^S: praxis in regnoanimali confirmat in quo, fi fal quoddam volatile,cougela,
tamen non
nifi
Duo
funr.
tum
,
aliquoties defiilletur
,
ita refolvitur
&
atte-
Ex prjedido fchemate Leftor Chimicus, pr^fertim Praaicus facile colliget quo Philofophi hac vifione colliment,ne vero quis imperitus putet fpecies in fchemate recenfitas obfcuras aut dubias, necpro eenerali demonftratione fufficientes efle, fingulas paucis examinabo, imprimis Sal & Sulphur Mercuriale litera A. & D. in tribus regnis numeris. i. 2. ?. infignitum confiderabimus per
:
nuatur
ut
beri polTit
nunquam poftea in forma coagulata haracio eft quod per ignem externum, in, ,
Spirirum fanguinis intclligo optime reftificatum fpiritum , ita ut totus quancus Igneus ac Sulphureus fit, hunc aucemdariin omnibus corporibus
animalibus
,
facta deftillatione
&
reftificatione
;
ternus& naturalisignisSulphuris latentis in centro falis volatilis ( nullum enim abfque alccro reperitur quin non charaaerem alterius recineat; adjuvetur excitetur &augcatur, unde fal volatile calefic refolvitur , neque unquam congelatur, ob calorem intrinfecum nifi potentius frigus cxtrinfecus accedat, ut hyeme cum omnia congelafcunt tum enim in fpiricu vini rei hujus experientiam videmus.enimvero is fpiritus, licetnonadeo redificatus fit admixtam tamen aquam a frigo,
,
nemo peritus Chimicus inficias ibit accedit in regno vegetabili Spiritus vini qui putura purum Sulphureft, prout concepta flamma id ad oculum ponit, huc in circulo vcgetabili referri poffunt omnes fpiritus vegetabilesadfummumreaificati, qui ardences vocancur ob fuam fulphureiracem ut vero Leaor fciat unde talium fpirituum vehementia & fraântia , celare cum nolo Spiritus hos, nilnifioteum medium rarefaflum effe , in quod quoque reduci polTunt , ficuc in fequenci paragrapho de principiorum qualitatisconvenienSulphur metallorum quod tia demonftrabitur ineffe vel ex hoc limetallis omnibus attinet , id quet, quod Sulphureum vaporem omnia in igne
,
,
& congelatioue prasfervat cum aqua alia (ine eo ftatim congelafcerec & hxc eft diffcrentia , cur in regno animali fal volatile coagulatum, in vegetabile vero refolutum detur.quod, quamvis aiiqui phlcgma effe objicient , non moror . cum
re
,
ea fic differentia incer fal volatile a fuo Sulphure Mercuriali feparatum, puta in quantuna pofTbile naturae conducibilc , quas inter aquam communem & delfillatameftjhic ratioquoquein rcgno minerali
&
locum habet
cum
cidit
Sal volacile liquidum eft , , ubi calido Sulphuri conjungitur, fin mmus , ac-
in mineris , prxfertim fi fublimafpirent .ficuc elixacione craftencucopcime vcro Sulphur tione volatile acquiracnr ex mineris , nondum igne tra-
&
&
,
contrarium. Spiritum falis , nitri , vicrioli &c. Suiphur volatile effe , nemo negabic , cui lingua in ore eft qua: ignem hujusfulphurisexperiri queat taceo quod perita manu levi ncgocio inde feparari in quancum pofTibile, queac, reliquum quod fpiritui conjunctum eft phlcgma vulgares vocanr,
, ,
ftacis
hinc exinde flores fublimaci

,
levicer in cin-
nabrium abeunc unde vero cinnabrium conftec , vel primo Chemis abecedario nocum eft , quare
eorum ignorantiam
lis
& temeritatem rideo qui metalinelVc,
Sulphura ncgant
diftis
,
cum optimis philofophocontrarietur

,
rum
racioni
&
,
expcrientiae
verum falfo, cum feparaco fulphure coaguleCur,atque verum fic fal valacile qiix coagulacio accidic ob calidi Sulphurei Spiricusabfcnciam ,uc price pentibus demonftracum efi, non femel taliter brevi compendio ex fpiricu vitrioli fal volatile , ex fpiritu filis communis infipidum feci fal volacile,
, ,
optandumefrecutquilibetfuamcolerctSpartam.neque ca qux ignorat negaret aut concemnerec; novi qui ante annum unum vel alcerum ne Gry quideminChimicisrebus noverunt, modo temerarie
cum
corrofio & vis fpirituum , Sulphuri Mercuriali infit,quo feparato ex quolibetcorrofivo leviffimi
faporis
lacius
fal
fieri
poteft
prout in fequenci
ticiilo
fal
docebitur.
Metallis autem
quoque
volatilc
,,
Lib.
I.
Sea. III.
Suni eit
,
Subfca
,
iif.
;
317
volatile ineire probari porefl quad iii tale rcfolvantur , nempc in flores refolubiles, volatiles, non
corrofivos, qua ratinue aurem talc fal volatilc ab eis eliciatur cx prsdidis iiquet , nempe fulphutanquam formaE figencis fepaiaris Meicurialis
.
medio agannis S.cpius diper faleni nos ncque communeni acris faporis neqne matcriam femper coagulacam intel^ ligere quod & fioc ioco prsfumeii^dum cf^ pra:fcrtim in regno animali , in quo falem mcdiutn
coagulatum nunquam videbis ob olci admixti calorcm , fubtilitatem <:x penetrantiam uc latiiis u\
,
Reftat ut de Sale
tione. Accedit
Ba!ilii
Vaientini aucoritas
,
alio-
rumque mineralogiftarum tLjm metallicolarum mincris probat , falem volaexpcrientia , qnae
faie
volatili
explicatur
,
,
aqux tamen forma

;
ipfi
tilem admetalloruni comporicionem neceliariurn poilet aucem is modusaccipiendi paucis iiic le

,
doceri , nifi in alium locum liiEi; praxis refervaca , atque majoris eiret momenti , ob aluim finem , quam ut tcmere publici juris heret lia:c dc principio Mercurii , quo aliqiii impericc deferendo , ex omnibus corporibus currentem Mercurium eiicere fataguiic ac promittunt ied nugantnr, cum ipfum rulpiuu- minerale ac Mercurius currens mineralis noii pro fimplici 'li puro principiofubfian; ,
,
oleo tenaciffimc aJlia;ret prout in rediHcaciane ejus praxis demonlirabic in rtgno vtgetabili ve ro in quibufdam puta pauciori & miniis caiido oieo prsditis , cryitallotum inftar foia exprcffionq
,
herb^ , colatioue & ad julfam confilientiam evaporatione iiunc falem invenies , ut in acctofell^ tkc. videre contingit, falem liunc merito tarcareum & nitrofum vocauus, cum vfgetabilia juxt^ ejus quantitatem in acetum abeant , neque ulluni
fit
tiar fiaberi
qnear
magna enim
,
diffecentia intcF
eft,
dixi
Mercutiumvulgi
lifc
fit
&
maceriam metallorum
id
cum
acetumquod fioc fale non abundet unde , uC , nonraro lioc Sal aceti forma ex corporibus ipsa etiam deftillatione preparatur;hunc autem
, ,
vcro cx Sulphure Sale,re!iquoiumcorporum inftar,mixtim coniiet, prout cjiis anatomia docet. Sequitur Sulphur cum
principium fimplex
&
Saie litera B. E.
funt
,
notatum
cujus
excmpla pofita
animali, vegecaincelligo , Huiguinis ,per oleum biii & minerali pinguediomncs quod ad innatans oleum aqux
in tribus claffibus. 1.1.5.
,
nes aqua: innacantes referri poiiunt , nulUim autem corpus animale invcnies quod ejufmodi oleum non det, qiiamvisfoeccac ,ob adultibilicatem , in yegetabilibus non icem, cuni fortiotis fint compoficionis , unde olea non tam cico aduruncur aut rancent, mirandum profedo quod nullum vegcta,
falcm inedium in metallis dari iiemo equideirj capiet , nifi qui Sulphuris aut Mercurii ulnm inrclligat quibus tnnquam ini''rum.entis, non mo^ do falia & Sulphura media in metaliis elicj poUunt, fed & vitriola inde fieri ex quibus leviiTimo ne-gotio vera pofiunt priparari laliaacid.';, nitrofa, corpori humano in inflammacionibus multum pro-? ficua , prout acetum antimonii reliquarumque minerarum, quod fubacidum & folubile fal ctiam in forma cryitallorum nobis ob ociilos praeflantift
, ,
fiinum
exemplum
ponit.
bile reperiatur, tale
quod non
,
in dePtillatione
oleum
cuin
medium
det
,
medium aucem vocacur

;
neque fixum fit fixum non cft aiioquin aqux non (upernatarct , volarile quoque exilfit,aIioquin fpirituum inllar alembicum tranlcenderet , difterc ergo ab oleo volatili & fixo. Qiialicer ex lapidibus olcum taie pripareti:r, doccbit fepcimus titiiius , fcias enim omnia corpooleum pingue ra qujB in calcem redigi polTunt
neque
volatiie
Converto me ad ultimum quaiicatis principium Sulphurnempe & Sal fixum in fchematelit C. & F. fignatum in triplici regno i. 2. j. Salem fixum dari nemo Chimicus negabit , qui caput mor? tuum alicujus corporis eiixabit pcr falem fixum autem non intelligimus talem fixitacem qus fuis corporibus fit inconveniens, ut enim anteliac di-? dum elFe certos refpcdus rcgnorum in crafTitie
, ; ,
grolTstate, ita certi etiam gradus in pr^diftis regiiisfunt, neqneenim animale Sal fixum in fu*
^:
fixitate, vcgecabile,
&
ardcns darc (\ calx ilâ debite feparetur cum vulgari eciam calci Sulphur infic quod lardi inrtar
,
re heic id fixum
circulo prsE
idquc metaiiicum a-quat.quain fuo rcgno reiiquis fixum eff. Effe autem hoc Sal
nominamus quod
&
ab aliquibus non fine bono cancro adhibitum. An metalia vero fulphur medium habeant inquificionc dignum eft , ex pricedencibus pacet ea Sulphur volatiic habere quod nullum fit , unde id, vel in
in tigillo couflagrat
fijccelTu in
,
quod
mammarum
fixius
floribus, vciin priparatione cinnabrii
vel fubli,
corporum cineribus reperitur reliquis hoc unicum probat quod non nifi magna \i & quidem sgre alen bicnm tranlcendat, cum reliqua falia, puta volatiie & mcdiumievifT fimo ncgotio id pr^flcnt fixum enim in Chimi? cis id vocamus quod ignem non aufugit quoin
, ,
vel
,
armoniaco aut lixiviis non elici queat Metallum.ergo tali Sulphure privatum ulterius tra&etur, prstfertim extradione fympaniatione
fale
cum
que diucius eum fuiiinet, hoc fixius elTe ccnlctur, prout in fcptimo tituio fub terminis latius explicabitur. In metallis autem talem fixum lalem dari ,
thica
puta per aliquod
mcnnruum pingue
ut eft
virra,
&
calces
eorum
ac vitriola lucuIentilTi-
fpiritus terebinthincE
&c.
&
videbis illud diverfo
me
colore juxta diverfitatem merallorum tingi , qux fane tinitura a Suiphure venic , cum infpilTata ninobis relinquat fed ficcum Sulphur exiftatjUt enim olea media in regno animali fubtilia ac vaide penctrantia hinc liquida funt ita in vcgetabilibus paululum fpifTiora in metallis vero
hil faifedinis
, ,
mo
remonfirant. Sulpiiur fixum quod attinct nequi naturam Sulphurum ex guflu ac faporq
igneo in faiibus cognofcct iis praefertim fixis ineflie negabit Igneus enim ille acor falium non ex natura faiis /cd admixto Sulpliure promanat, un-. de Sulphura talia quoq; fixa nominanda func curn
; .
,
falibus fixis tenacilfime adhsereant
eandemque
,
ii^
tanquam corporibus terrelTribus plane ficca funt nec aquas, ob gravitatem compagem luam innatant fed ad fundum fubfidunt prout in Sui>f>c
igne fixitatem fullineant,

tur
,
imo
in igne
c^ augean-.
vel fbla
in metallis verb
fulphura fixa elTc

,
metallorum
,
vitra aut philiftes
ad ocuUim po-
piiure antimonii, vitrioli, reliquifque mineralibus
ctiam vulgatis metallis
vidcre eff
qax
triplex
diverfiras in reiiquis qualitatis principiis juxta tria
regna quoque locum habet

tranciores funt.
ubi fpecies animales
tibciliores vegetabilibus, hse vetp metallis pene-
nunt prarfertim fi id fixum Sulphur cum Sale indc extrahatur; in rcliquisvero corporibus, cujuflibet corporis caix ignea fua quaiitate fatis indicacquale in fe Sulpiiur contineat, nec ed quod quidam nugentur qiialitates has igne vel aqua corporibus ituprimi , de Sulphuribus enim & falibu
,
Tom,
I.
pd
Jiic
,,
3'S
hic mentio folum
Bibliothecx
fit,
Chemicx Curiofe
tnutabilis
fit,
qujc
fi
prnEpararione tantum
qiii
,
omnia
accedit
fubtihôri
,
rerum colori
nullus co,
fierent, iis mediis debcrent procreari , quibus pvxparatio ucitur,qux ignis & aqua funt , igne enim corpora dcftillancur aut calcinantur , aqua vero elixantur, excrahuntur & refolvuncur , impofTbile aurem etTe ut ex igne aqua generetur , ejus contrarietas docet olcum vero ex igne corporibus
,
,
optimc quadrant
lor reperiacur
,
& hoc quod
cujus kibjediim non pinguc
oleo-
communicari impoffibilius eft ,oleumenim comburicur, ignis eciam oleo , non oleum igne fovetur ,quod fi in corporum calcinacione ,ubi in igne corpora per ignem illam tradlantur, quis putet
,
fum , ae aduftibile fic. Notandum per fulphur in omnibus attributis femper formam per fal autein materiam intelligi, unde hoc loco fubciiioris coloris, materiafal volatile, forma vero fulphur volatile efL Subtiliorem colorcm in animalibus,cciam in metallis f quae fingula ut fiiperius demonnra,
tum
concincnc Mercurialia j dari experienciamonrtrac prajfercim in auro vicriolo

eit, (ulphura
,
, okoficaccm & rationem dicat , cur prsfuppofita communicata hxc oleofitasaut fulphureicas, in ipfo igne antequam communicctur , non confumatur cum ignis aliaetiam oleo perdat corrumpat & confumat imo fcire geftimusi quarationc ignis oleofitatcm
fiilphureitatem accepifle
is
nobis
&
antimonio
auri
enim Mercuriale
,
fulphur
,
cum
ne-
fubciliori colore
ejufdem
qui flavus eil
levi
gotio extrahi
quod
cft
tan-cn fulphur
cum
colore, ex
antimonio aut
vitriolo ruifus acquirere

,
notandum etiam
proprietacibus
careat.
abitradum fnlphur
poteit corporis deftrutSioncm ob Mcrcuriale non fequi licet

>
abfque corruptioncgeftare pofTit.non quidem inficias imus fulphur atque oleum natura corporibus infitum, ab igne cxtrinfcco, communi elemenrarifoveii, & cxcicari.non per juxca poficionem , fedaIteracionem,co(5tionem, majoremque attem-
&
atcributis fulphuris Mercurialis
perationem.
Subtiliorem odorem Mercuriali principio tribui dicftum eft antehac , neque abfcjue ratione, cum corpus privatum fulphure Mercuriali , omni prorfus odorc fit deftitutum, id compcrtum ha-
Aquam quod attinet non pauci funt qui ftatuunt dum corpora per aquam tradantur exinde
, ,
,
bemus
fac
;
in
flonbus
inquibus
Ci
fulphur Mercuriale
dcftruacur,
aliquampingucdincmacfalfedinemacquirere,cum conltet qaamlibet aquam nonnihil olei & falis in fe gcltare , vcrum totum aqua; plaultrum vix paucas uncias olci, nec multo plus falis dabit cum aliquos falisdabit ceuh'xivii cinerumplauftrum tenarios ,quare hxc objeaio fatis calva efl:, tum etiam non obftat quod coagulationem falium aliqui nafutuli tingendo mirentur , cum ambienti
,
,
cum fubtiliori colorc eciam odor ce(nam cum fulphur Mcrcuriale fulphur rare,
faaum,
fit,
penetran:ioris citeris naturae

,
elt
qua-
odoremque qui fulphuri aut oleo tribuitur fccum rapit,(ane omnes odores pro fubjedo pinguedinem habent qua calido cemporc
re facile fpirat
, ,
tranfpirante
porem
intenfiuseciam olent ; tercio cur fafubciliorem huic principio tribuanr,ex ipfius

,
naturapatet,nam cum omnisfapor fccundum gradus igneitatis

fua?
frigori potius
quam
aqua: afcribenda
fit
frigus
fpecificetur
facile colligi
poca:-
enim rarefadum acrem condenfat , quare corneceflario ardiiis pus , ne dccur locus vacui quod de veris congelatur, inde ac comprimir fe de ilUs nempe, qu^ falibus intelligendum eft fuo funt privata fulphure comniunia falia ex natura fui fulphuris coagulata funt , tantum de hoc
,
,
teft fubtiliorem
faporem fulphuri Mercuriali tan,
quam
t^ rJs
igni penccranci inefle
quod
in
vino prse
compertum habemus
in falefulphurc
,
cujus pencrrantia in
,
linguam
Mercuriali confiltit
,
iftis
,
cnim icparatis quod reliquum eft non vini fed vappi faporem prx fe fert.Hoc locoicicndum c(:,
corrofio fit & cui principio tribuatur ;dico corrofionemefle rulphur& fal nimium rarefadum, ^^^^^-^^ Mercuriale , quod penecrantia fua atque jg^^ fulphureitate liuauam ac corpora adurit& corrodit , hanc auccm corrofionis caufam fulphur Mercuriale eile ipfa aqua for:is monftrat , cuj us fulphur Mercuriale, 1] praEcipicerur, continuo amittit omnem igneitatem & corrofionem pncipltafur autem per fulphuris Mcrcurialis fixacionem, fixatio vero peragitur per ejufdem condcnfationem, condenfaciofit intrinfeca refrigcratione, hsc falibus unde lixivium prxparatur atque aqux
*5""^
^ , ,
, ,
paragrapho.
.
_ _ Quahtamm Prtncpâ, quas s. Pra,aa ma habeant profneutes &^Ho?odomerfc^

.
,,
convemant
&
alterenmr
Explicata trium praididorum Principiorum natura Proprietates confiderabimus , quas Chimici eis a(Tignant Liquet cx prseccdentibus, Chimicos omnia corpora ex fulphure & fale conftare tanquam ex fub(iantia,a(rerere: hic autem fubftantix principia, triplici qualitate diltinda efie pra:ce, ;
densparagraphusdocuit, modo reftat ut explicepropriecas, &quis eftedus cuilibec parci aCfignecur & qua id ratione fiat tum quomodo
musqux
forci infunditur pliut
abfoIvitur,hoc enim lixivio (ul,
Mcrcuriale
in
pundo
figitur
,
atque aqua
pricdida tria principia inter fe conveniant, alcerentur , ac arte traCtentur ? Mercurii principio nempefulphuri &fali MerCuriali , fubciliorem colorem , odorem & faporcm afcribunt j Mercuriumfpiritum , atque rerum vitam vocant. Subtiliorcm colorcm Mcrcuriali princum apcrte in cipio tribui non immcrito puco
,
,
vcgctabilibus co tranfpirante , optimum colorem cvanefcere prxfertim in floribus confpiciamus. Sane color in fulphure Mercuriali confiltic , cum eo ceflante , aut calore alteraco ac edudo , prife relinquens,
corrofioncm unde liquido conftat corrofionem per fulphur rarcfadum fieri > & hic cft ratio, cur cx quoliber fpiritu aut fulphure Mercuriali , frequenti de(tillacione nimium rarefado, magnumpo(Tit ficri corrofivum.pro quo eriam fpiritus vini canquam fulpluir Mcrcurialc vini rarcfadum eft habcndum , ex his liquet (aporem conftare ex igneitate, hanc vero in Sulphure & Safortis amiccit
le volatili exiltere.
omnem
Tandcm quod Chimici

licatcm
huic principio fpiritua-
didus color ftatim cefl"et,non nifi crudiorem poft cum enim fulphur Mcrcuriale ignis
impaciens
maxime eciam
levifTimocalore alcerabi-
le fit , necelTe cft ut color ejus aicerabilis acque juxca alterationem fui fulphuris
quam maxime eriam
vegctationem aut vitalicatcm tribuant non incpte faciunt hoc enim principio abfenre , nullam vegetacionem dextre abfolvi, nullam quoque formam perfeile nacurs imprimi expericutia docet , eadem quoque teftatur vis formantis
, ,
&
non parvam partem huic principio
inelTe
cum
fal
volatiie.
Lib.
volatile
,
I.
Se6t. III.
odoris,
Subfea:. III.
,
319
non raro
,
,
in deftillatione
producitiir
fubtilem
corporis unde macerialem reprxfencec
me convercam
&
,huic Philofophi ulcimum coloris, laporis gradum cribuunc,iijfuper corpus
ideam ac forinam prouc inferius fub fale fixo lal'ro conclufione fcicndum eft tiiis docebimus. Chimicos omnes fpirituum macerialium qualitafaporem, infupretes, putaodorem , colotcm, mofuxfubtilitatis gradu huic adfcribcre fulphuri &(ali volatili, cumrevera omnis fpiricus deltillatus inde conitec unde ejus & penecrantia & fra-
vocanc.
&
grantia.
Ad principium
,
fulplniris
me
,
converto
nempe
ad fecunduin qualicatis principium, cui reliquum colorem faporem obcufiorem ira & odorem cribuunc principium hoc animam & balfamum ac glucen corporum vocanr. Qnod color oleo fen fulphuri medio optimc adfcribacur, non dubicandum ell ciim eo leparaco
,
,
Rationc coloris ecli falia fixa plerumque diverfum, album neitipe colorem habere folcanc , auc fi Sulphur edudum fit rubeum acqne ita a colore corporis differanc, camen colori Mercuriali&Sulphurco bafin coloris prxbenc non fecus ac color albus,auc cinericius ,pidoribu3 pro fundamenco inlcrviunc , quibus tanquam principalibus varios colores fuperpingunt, tandem exornant coloribus fuperficialibus, quse omniain triplici crium priucipiorum Sulphurum colore xque eveniunc color
, , , ,
,
cnim Sulphurisfixipro
dii,
bafi
color Sulphuris
me-
pidura corporis , color denique Sulphuris Mercuriaiis pro fuperficiali exornacione infervicquaf fanemagna & admirandaplaftice ac
ipfa
,
pro
gcnuinus
,
&
nacnralis corporiscolor limul reccdac,
pifiura nacursE
eft.
,
probanchoc iiujuscoloris cum fulphure extradiones ubi extrado fulphuri color inhsrec corpus vero undefulphurextradumell, talis coloreprivatur,itemomnescoIores, medii a fulphure icparari nequeunt, veriim ei tenaciiTimc adhxrenc imo
,
,
ipfiusolei inliar comburuntur.
Saporem obtuliorem fulphuri medio tribuunc, cum aliqualiter condcnfatnm nec tam fpiritualc rarefaftum ac penetrans fit ,prout fuiphur Mcrcuriaie elt. Unde tantametiam penetrantiamhabcre nequit bafin camen ac difrerenciam fapori przftac, enim vero juxta commixtionem hujus fulphuris cum fuo fale varii oriuncur fapores acidi amari, falfi ,d'jlces, mixti, faporem enim ex fulpluire
, , , ,
,
Odoremquodattinet,fciendum eft eum in iiifimo gradu heic fubfiftere , ciim enim odor fulphur rarefadum in lioc aucem fixo qualicatum principio fuiphur fubftantiale condenlatum lit tacile liquec non mulcum id okre polfe Sapore tamen compenfat quicquid odote ncgligit ,Sulphur enim cum hoc loco cseteris duobus tixiiis fit, non quidem penecrantiiisjfed reliquis fulphuiibus
,
intcnfius
&
obtufius ignet ,linguanu]ue aftiiugit,

falibus fixis id expcriri guftu
prout
licet.
in
omnibus
venire.utantehac ita in Metallurgis mex tertia parte fufficientilTime demonftratum eft, cum juxta lulphuris hujusaiterationern & colorcs, odores & fapores mutentur, ficnt quotidiana id experientia compertum habemus , nbi tra6catione Sulphuris diverfosartc rioribuscolores .ejufdem vero alceracione, diverfos fapores caufamus , eofque alcera,
Corpusdcnique hoc principium vocant , idque ideo quod anima:, nempe prsrdidi Sulphuris medii habitaculum & vincuium fit. Tum quod corpori ulcimam imprimat fdrmam,& confiltcntiam, unde juxta diverficacem huj principii , diverfi corporum habicus, longi,parvi, crarti, cenues,duri,moIles, I.-evi, afperi, mulcifarii denique oriuncur quare in pundo formz principium hoc non parum
, ,
cum
ris
fale volatili
convcnit, cujus
,
eft
primum mate-
imprimere charaderem
hujus vero principii
mus ac immucamus. De odore non eft quod mulca faciam verba, ciim clarum fic omne oleum olere , olec aucem quod parsoleirarefada & volacilis fic unde levi compendio omne rtillacicium oleum rarefieri , ac
,
eft eum indurare ,pcrficere& elaborare, ne vero quis pucec noshicabfque autoritace aliorum huic
,
principio ulcimam
formam
cribuere
addam quz
Cl. Vir D.D.Schroderus C i''' PharmacopoeiacSpagyrici Prafatione fupra ejufdem quincam Partem,
volatilifari poteft.uc fpiritus inltar fragrantitTime

niieat
,
vicifTim quodlibct
fic
Suiphur Mercuriale
di-
condenlari potelt , ut oleum ftat medium, atque aqux innacet , odor ergo aquae rofageftione
rum non
nifi ejus
parci olei rarefacti

,
tribuendum
nempe Zoologiam ) fibi de hac re Excellentirfimum Virum Joannem Danielem Horftium ia Academia Marpurgenfi Medicina: Profenorem Publicum in Epiltola quadam fcripfilTe alTeric. Tenorcm aurem Hpiftolje Horftianx quem prardido
, ,
, ,
eft, quo condenfaco & feparato omnem amittit odorem; hxc quoquc ratio eft cur rofjE in deftillatione tam pariim dent olei medii, nempe ftilla,
,
titii,
aqusinnatantis. Veriim de his in fequcntibus,de liorum principiorum alteratione. Cur principium hoc qualitacis nempe Sulphur
vicae
loco cicac, huc apponam. Qiiod accinec fufcitabilem vim formatricem , ccrtc la?pe jue D.Georgius MoIterusMcd. Wezlar. retulit, non femel fe urticam vidifte in aqua congelata.
medium, animam &balfamum
voccnc Chimici, fufficiencem habenc racionem, ficuc enim anima, corpusincompage fua per debitum calidum & huinidum prac & confervat , ica Sulphur hoc medium canquam balfamus & mumia glutine fuo , totam corporum compagem & fubftantiam con,
Mihi eft fa! Abfinthii cujus ope vera loquor. totum Abfinthium tibi ponam ob oculos quibus, & hocfubjicit Autor , quod certa quadam opera,
fervac.
Hoc enim
:
fulphure refoluto
&
diflipaco
tione ,fal abfinthii voiatile elevatum. alembici lateribus adhserendo plancam fuam dilucide reprsefentet ,ha:c D. Schroderus loco cicato confirmar, hapc Sennertus, ex Qiiercetano& Poiono , ut & ex Libavio , atteftatur icidcm Vigenarius Gallus ira
toca corporis materia
rumpicur
concidic , & corVeritatem hujus experientiamonitrac.
&
forma
Tradaru Galiico de Igne & Saie pag. ziii. prididus D. Schroder loco fupra citato fcribit, fibi cum
Parifiis
hoc enim oleo medio acorporibusfeparato.toca corporis corruic fubfiantia & forma hoc enim cft fulphur agglucinans& informans maceriam, cujus bafis Sal & Sulphur nxum.cujus erudimencum,
,
degeret
relatum
effe
a gravi Viro Mcdicividelicct

fibi
,
nx Dodore, nomiue Certain,
in
ma-
Sal
& Sulphur Mercuriale

Tom.
I.
eft.
Ad
ulcimum qualicacum principiam ad Sakn;
ceratione cineriscanciorum , tam pcrfedorum, quam imperfedorum in liquore eo nacantium , fimili ratione in aqua ftillatitia fpermatis ranariui), fibiillarumimagines , quondam fuilTe vepxx.
Dd
fencatas.
320
fentatas
,
Bibliothec3E
praecitatus
Chemicx Curiofx
&
tamorphofi caufanda quicquam tibi diPficilecrit, feddehis incitulo fexto & fepcinio latius agcnjus,
,
D. Hoiftius alfcnt
quod
Robctrcus Flud de Hudibus in fuis Scriptis , lUuDurcrItrifruinis Phiiofophus D, Dygbi Anglus in tacione fua de Rcrum Vcgctatione conrirmat} Ego
hoc loco pro concluiione

in aliud, fuo
fcienJurii eft,
cum quodfic
libet pricdidiorum triun) (iilphurum alterabile
ciim Breds: degerem, atque in notitiam tni D. Schcri-eri venirem relatum mihieft ab eo,
,
Expcrtiffi-
tamen
in
rcgno,dabitandumnon
,
efle,
quod falcm fixum habeat
quem
,
(i
in vitro calori
aliafquc figuras reexponic, monticulos varios vafe deilillarem, CC. praefentet ; ciim aliquando cumulavit fe , volatile Sal lacera recipienti ad reprxfentavit naturahtTimam cervi lue cornuum
ideam
inlit
fixo formans H-c volatili , qiiod aucem vis Saliacfulphuri, &inmetallurgiaE mea: tertia
&
ea in corporibus rcperiri eandw-m ratiQnem cuni falibuscile, egoquidem heic mordicus non defendam, dari aCtualiter hxc cria principia in omnibus corporibus ,hoc tamen firmicer conciudo quod principium (uiphuris fubftancia: repcriiitur in omnibus corporibus.quodque his tribus gradibus alcerabile fir , plura in Corollariis. Qiia ratione fapores, odores.colorcs ,relit]uaqiie coiporum ac,
parte , & in aqiia forti clarifTime demonltratur,cum irr prxparacione fic dicix arboris Philofophotum,
Mercurium in arboream deducat formam, quaEvis formatrix magna ex parte Sulphuri nitri & vicrioli prxdidoadfcribenda eft. Hjec & experientia Hcnriconfirmata rumque authorum authoritate Corpus ad Pra^facione in cus Meibomius Mcdicus gloriofum Spizelii non tam gloriose in dubium revocat ,ac tandemnegat .veriim cum nullus du,
,
, gravicas icem per hic quacorporum forma denique litatum triaprincipia Mcrcurium nempc Sulphuc & Sal alterari ac immucai i dtftrui & pcrfici pof-
cidentia, volaciiicas pura&: hxicas

levitas,
&
partimexplicat metallurgii meje pars tcrcia, non paucis autcm ticulus quarcus ,fcxtus & feptimus exponunt.
fint,
5.
Ctii ujui Cognitio Triutn Principiorum Qualitatts
quinatHrmantiumauthoritas, hujus ncgantis ratione major fit,non vidco cur is mulcis racionibus ad vericacem compelli debeat qui ab ea , aiicnus atque aiymbolus ftudiosc clk defiderat,
inferviat, ?
bitcm
dida interim de hoc Paragrapho
fufficiant.
. 4. Qja, Ratione Qualitatk recenfita principia tria juomodo alierentur ? interfe conveniant ,
&
Refpondeo Duplici Thyfico & Mcdico. Phyhorum principiorum nocitia infervit, uc corporum compagem inCellig.u , eamque dcbice refolvere ac coagulare imo fi lubct immutare fciat is enim finis nobilifrim;^ iftius jciencji Spagyrica; eft, unde etiam nomcn aGrxco 2arfw feparo fortita eft. Objicies f.iciie elTe ncgotium
,
fico trium
an Sulphura poffint uniri cum Sale, id ell . olea cum aqua. Refpondeo aiiirmando. cum videamus faponcm id prxftare, unic
Primo fciendum
eft
corpora folverc, deftruere &: alterare cum ca ipfa proprio motu id faciant , dico contrarium , imo
,
difficillimum eile
tre
perfi;dione, id refolvere
enim olea aquofis prouc omnia

,
alcolifata
hxc
fa-
conjungerc
corporis incremcnto & purgare , ac denuo dexatque hunc totum laborem cuni
;
cum
ciunt
fixi,
prxfercim fi olea in liquore alicujus (alis aliquamdiu digcrantur , feu fi oleum ftiilaci,
tium cum oleo perdeliquium digeftioni commirtatur naturam enim ambo acquirunt media ri faponatam fcilicet qux fe omnibus miice: aquis, unde varia curiofa arce produci pofiunt. His ergo excra controverfiam pofitis , confiderabimus an Abftrajpla Sulphura inter fe commutari po(Tint
:
func multi cinifloncs , multi carbonarii , multi denique naturalium corporum perditores, camifices non anatomici, aut veri fpagyrici, qui corpora juxta lua prin,
utilitate abfolvere
agyrt.ie, fophiftx,
cipia disjungere eaquc

,
rurlus juxta nacurac icgcs
hcndumheic eft ,a regnorumdiverfis Sulphuribus, nequeenim exfnlphuribus animalibus vegetabilia.

aut ex his mineralia, prout Glauber fabulatur, fieri auc arte priparari poftunt , inteliigimus ergo hic
commutationem Sulphurum inter fc in (uoregno, unde hic quiro an bulphur Mcrcuriale poffit fieri l5uiphur mcdium, idque mediumcandem potlic exiilere fixum Dico quod poffit Si naturaliter & artificialiter hoc contingere, diftcrcntia enim vo, ?
,
conjungcre fciunt multi inquam tales rcperiuntur verum quam ab hac fcicncia, ejufdemque principiorum cognitione alicni fint corum cxhibcnc opera cx quibus eos cognofcetis , ex iftis nempc frudibus, quos corpora iilorum Mach.rrione traftata, reporcant atque ob oculos ponunt multos reperies dodos Phyficos juxta Aiiftotelicos, qui infinitas rerum fciunt auc finguut caufas, qua tamen ratione corpus dcbite rcfolvere , putrefcerc, fermencare, coagulare purgare fixare volatilifare , cxalcare , perficere , dcnique juxta nacurae leges tradare debeanc , prorfus ignoranr ntque
, , , ,
,
obmutefcunt , ciim in AriilotelisPhyfica tale iiec quicquam rcperiacur ,folum cnim Ariftotelem fapuiiFe ejufinodi Philofophrafti putant uaque alterare poteft unde mirum non eft quod ex de qux ibi non repcriuntur contemnunt pudcc fixiffimisquoque Saiibus & Sulphuribus Ipiritus, enim iilos fcire id quod corum Magifter nelcivir, magna tamen ignis vehementiaêliciantur.viciffim ego fane ceniercm utAriftotcIis Phyficx adjungequod omnes fpiricusfubtilcs rurfus figi poffint. Di- retur doftrina de rerum feparatione & conjundiogerefpiricum vini , vclabftrahe cum fupcraliquo ne,ne<jue flocci penderetur ilia Phyficcs Pars.qus omnium rerum artificialium , ac curiofarum opeftle & vidcbis Sulphur ejus Mcrcuriaic tandem ia rationumPliyficarum bafis acfundamentum eft. quod abire &; nacuram mediain ncmpe oleofam Mcdicinsc quidcm omnium maxime fpagyrices eft, verum mainttliigendum dc reliquis Ipiricibus fundamcnta dcbito inodo inferviunt qui cnin in corporc nopofie fcicncia, & gnacft prudcntia cum modcftia & abfque rcrum deftrudtionc, carum ftro reperiunrur inorbi ex fanguinis reliquorumq} humorum corruprione maxime oriuntur , vcrum , principia aitcrarc cui ufui corporum natura pcr fcrucandaeft, quis nempc corporum magnes,quod unde quis corruptionem dcbite intelliget, nifi ejus eorum vinculum, qUcC perfedionis & deftrudlio- fubjedi (ubftantiam cognofcat ? Omncs humores, niscaufafit, his enim bene confideratis , in reruni ipfmicarnem, ofnumque fubftantiam ex prididis fcparatione mira confpicies , neque in earum me- fubftantisE & qu^licatum principiis , Sulphure
lati!icatis,fixitatis& mediecacis in rarefadionc, coiidenfatione, coftione , & tempcratura confiltic, quae arsomnia& igne & humiditatc prxftare,at
,
ad
calia
nempe
Lib.
i
I.
Sealll.
eft
,
Subfe(a.III.
ut ad
321
'
Vnlcanus Anaromusdocct, nempe & ex horum priucipiorum alteracionc varia; ac periculofse in corpore humano mutationes ac corruptiones oriuntur , quas corrigere profedo nemo dextre potell, nifi qui prima corporum materialia noverit principia>eorumqiie fciac permutare accidentia. Solis enim nomiuibus arger non curatur, nec fola nomina morborum, sgro caufe morborum cxillunt. Loquuntur multi de inHammationibus , multi deputredine fanguinis ,de intemperie cerebri &c. iied unde tales caufa: oriaiitur quamvis varia obtrudant ac accufent , non tamen acu tangunt taceo, qiiod ea quse ignorant tandcm imafale conftare
,
;
eum evacuetis gortam i qux ejufdem corruptionis cum toto l'uo e{\ , ne<;
uflque
ultimam
obftat per abllradionem aut diminutionLUi corrupti humoris reliquum corrigi corpus quidcm argrum in quantitace corrupti humoris habebic miniis , quod tamcn reliquum humoris in corporc eft, corruptione non privatum aut incrinfece corredum eft. Multum conduceret, ut rarefadionem & condenfationem humorum benc intelligeremus, CTuitis certe corruptionibus obviam ire poflenius, illa enim talium corruptionum non poitrema caufa eft, cumhumores inde ebulliant, aut nimium conftringancur. Vcrum redeamus ad noftra principia in quse morbos dividemus. Mercuriales morbi func duplices, juxca duplex fubftanLix Mercurialis piincipium fnlphurei nempe dc falfi, Morbi Mercuriaks fulphurei func omnes iiiBammaciones fubtiles acutse, corporis cerebri pr^fertim & fanguinis non ablque malignitate, corrumpicur autem in his morbis Sulphur Mercuriale fanguinis, reliquorumque humorum fanguini commixtorum qux corrupcio ex nimia rarefactione indc ejufdem inflammatione cxoricur, c;iufas tamen habet varias procatharfticas ; hoc Sulphuc Mercuriale excra fuum temperamentum conliitu,
,
ginaria;
cuidam occulcsequalitati tribuant verum utFrincipioruai Chimicorum ante h.tc reccnfito;
rum ufum in Re Medica explicem , & morbos & inedicamenta juxta principia Chimica refolvam, fciendum eft Chimicos curare per fimilia & coiitraria.
Pcr fimilia, dum morbus Mercurialis curari debct per principium Mercuriale , neque enim fixa conducunt volatilibus,aut volatilia fixis prout ex
rerum folutione patet ,unde tota medeudi mechodus juxta Chimicos defumpta efl. Per contraria cur^mus, duiti principio fubflantia: opponiturcontrarium, ut fimorbusfit Mercurialis fulphureus , curaci debec per mcdicamentum Mercuriale faUiim ha:c enim ratio & experientia diftitant , faciendum eiVe temperamentum medicamenti cum morbi causa nam cum Methodus
, , :
tnm, agic in fuum Sal homogeneum nempe volatanquam forma in maceriain, doncc eam ac tandem reliqua corrumpac principia, tocum en^ni penetrat corpus furit in mailam fanguinis cerebrum, fpiritufque aniniales intcrturbans, tandemq;
,
tile,
Medendi duplex
aufcrens
fit
apheretica
&.
proifethica,
i.e.
addens auferens autem cvacuationc caufam morbi tollat , addens vero caufx morbi contrarium addendo, morbum temperet atque ex causa morbi nutrimentum faciat humores enim juxtaGalenicostum peccant , ciim extra rempera,
, :
&
atque alterati facile colligi poteitqusemechodusnaturx convenientior fit, nam fiidquod evacuare ftudemus illa parte temperaremus qua excedit & peccat, mnrbi fanc caufam in alimentum verteremus , corpufque aleremus, quod evacuationibus debilitamus. Plethoram quam quis hicobjicere polfet & jejuninm , & modcratum attenuat exercitium ; noviego prxftantidimos Medicos qui periculofos quofque morbos folaattemperatione curant, neque corpusevaciiationibus emaciant prout communibus Galeniftis nihil tritiuseft neque enim fe Medicos elfe putant , nifi purgantia prxfcribant , quifb , quid curatis ? Quid evacuaris quod corpori humano non conveniens elle putatis, fanguinem , bilem atram flavam,pituitam? Nam cur hi humores peccant,
funt conlticuri
,
:
mentum
tr.o, bi cau^ jucundius curari nequit , quam per contrarium,nempe per Sal volatile, eo enim tanquam materia frigida, tainen etiam penetrante ,Sulphur hoc rarefadum condenfatur, altringitur, & intemperamentum reducitur. Quare ufus falium volatilium hoc loco ad miraculum ufque conducit , imo apud ipfos Galeniftas in ufu eft , fimili in cafu; quamvis enimfudorempellat,nontamen ideo corpori impedimento eft, veriim id libcrat ac temperat , caufam fudoris huius vide in meis Scriptis loco alio , curamus ergo hunc morbum per fimile principium qualitatis nempe Mercuriale ,fed per diverfum fubftancice , nempe Sulphur temperamus per Salem , Oleum per Aquam ,fimilitudo enim principiorum ratione operationis, diverfitas vero ob temperamentumrequiritur, nam fi quis jcgro tali Sulphure Mercuriali excedente afredo fimilc vellet propinare principium fubltantix Sulphureum
calorem naturalem fulfocans , h.EC ergo
fa ciciiis 8:
nempe,puta (piritum oleum igni aftlinderet
vini
,
aut fimilein,n;c
ille
mentum
fit
quare naturam tempcraquxrere vel hoc folum exemplum , tum &

,
Dices vel qualitate vel quantitate , veriim fi quantitate mirum mihi videtur,naturam tamcupidam efle, ut plura ap?
,
utellminationemmereantur
ipfa ratio diftitat
cujus principii
quaerendum.
,
Eadem
,
ratio eft
:
medicamentum cum exceflii

,
falis volacilis
feu Mercurialis
Peccat autem
,
petat
quam quibus
indigeat
aut
qus
poffit
fe-
quantitate
farur aut
& qualitate
hac quidehn
dum
,
incraf-
cernere, ciim hercle male nobifcum aftum fit , qui tot purgationibus id evacuare cogimur , quod natura nofira pro nutrimento appetitj taceo fi eva,
cuatione opus
fit
,multas dari alias leviores evaut necede fit naturam irricare, humores peccant ,qu2efo quali ?
,
nimium fubtilifatur ac inquinacur, illa vero.dum Sulphiir Mercuriale deficit fic enim Sal volatile augetur utroque modo multum damni agro aftlrt, cum enim principium hoc Mercii:
cuandi
vias,
quam
riale fedes quafifpirituum vitalium ac

fit
,
Tum
ii
qualitate
facilc tales inde afficiuntur
animalium unde vertigincs,
Corruptione, alterationc inflammatione, aut alio cxceflu ? Sed quid efl; corruptio inflammatio ? nonne cxcefTus temperamenti ? Ita quidem, quare humorem taliter peccantem temperate potius quam evacuare deberetis, cum non fija fubftancia , fed qualitate peccet, temperatusenim non peccat fed corpus nutrire coadjuvat. Sin autem corruptum evacuatione curare inteiiditis , necefle fane
,
cerebri frigida- intemperies, epilepfix.ac lipochymia^ cordifque defedlionesoriuncur, has aucem aC feftionesSulphurc Mercwriali in qualitatibus tertiis
convenienti feliciffime curari & experientia fragrantes cnim fpiritus cere, brum & cor corroborare , fpiritufque virales conforcare, prifcrtim ccrebrum , nerr.o pericus Medicus ticggbici ratio autem accedit.ciim cnim peccet
&
ratio difiitat
Sal
322
Sal Mercuriale
,
Bibliothecae
Chemicx
neum
,
,
Curiofge
per contrarium , Sulphur nempe, temperarid.bet,magnaquoqueSulphurum Mercurialium eft penetrantia , quod in dentibus humanis confpicimus, qui i Sulphure Mercuviali non le-
vomitum tanquam
corpori humano heterogeac hun.anis conftiruiivis inconvcniens ex-
cernit idem fenticndum eft de Sak tixo vitrioli, ex quibus omnibus liquct na;uram animalem a
vem
fubeunt viciditudinem
ipfis
cum ab eo
inquinentur
Sulphure
&
Sale fixo abhorrere ciim

,
&
illa
,
per ex-
ac tingantur , ex
rialibus liquet
, ,
etiam Medicamentis Mercu-
cremenca tam urini quam

ipfisGalenillis
,
alvi excernac
unde ab
totum peneMercuMedicamenca funt autem trant corpus aquofifubtiks omnes volatilis riaha a parte falis tares a parte Sulpiiuris omnes rediiicati fpiritus, inixca autem funt communia Salia volatilia,ea enim ob faporem, admixcum quoque Sulphur habenc. Jam morbos accedamusqui ex Sulphurc ac Sale medio prolicifcuncur func autem vel ex Sulphuris
quae fubtilitatc fua
, ,
ut aut ex cjus coagulatione nimia fubnobiliores & enim morbi Mercuriales partes tiliores, itahi juxca fuum principium mediam ple rumque afficiunt partem , tum quoque ex prxce-
refolutione
dcntibus notum eft totam corporis fL.bftanciam ac compagem ex Sulphure medio tanquam glutine conftare.unde eorefolucopericulofioriuncur morbi, corrupciones ulcera.denique foluciones conti,
,
excrementa graviora, hocque Sulphure & Sale Hxo magis repkca funt, homo cxcernens fanior judicacur, ciim cnim , ut in prarcedencibus demonflracum cit, in omni corpore tria pridida qualitatis fint principia, in ipfo ctiam homine reperiantur necclie eft ut cibo & potu cottfervencur cibi itaque cum potu , non nid in corporc humano & quidem primum in vcntriculo, mediante clixatione hsec pnncipia fuppeditant , feparari autem cx cibis dcbcnc.qua; corporihumano conducunr, reliqua excernenda conducunt au. tem principium Mercuriale & medium,quare caufa elixans fic difpofita eire dcbet , ut Sal & Sulphur
qiio fnnilia
, ,
:
colliquationes, deflLixiones,ex nimia vero ejus incralTacione obftruftiones oriun tur omne enim fulphureum mucofum ac vifcidum
nui
pucredines
,prouc excretiones& fputain corpore humano id fatisdocent , hi ergomorbi qui ex fulphuris refolucioneproficircuntur, curanturcJLifdemagglutinarione quo loco oleofa balfama reliquaque Sulcft
,
phuramediaagglutinantia.nempe oka ftillatitia primum locum obtinent ,qui vero morbi tx Sulphurum nimia incraffatione oriuntur per Salem mcdiumrefolvuntur,quodincorporibusabundantiffirae repericur , Sal enim tak cartarcum ac niunde trofnm eft ,hinc incidic , atque abftergit vifcifputa generis omnis cjufmodi falibus mcdiis da, mucores ac obftrudionesreferuntur, reperiri autem Sulphur tak medium in homine ejuimodi
,
obftruftionibus obnoxium , vel fola fangumis anatomia monftrat.fanguis enim exiccacus.iimi inftar indureicit , atque igni infperfus lardo quam fimillimc urit acque conflagrat quod iane non faceret, nififubftancijE efletokofse. Bilem fi exicces repe,
fixum incadum relinquac , quod faciet, i\ fiirilis cum folvendoerit natura:, unde potus ,qui in ventriculo bile , tanquam fapone inficitur , lixivium Mercuriale ik Sulphureum priftac , quo ex cibis elixacur quicquid ad confervationtm & nutritionem principiorum in corpore liumano requiritur, elixatum ergo feu Chylus Mercurialis& Sulphureuseft.prout dehacre alibia meclare adducuntur demonftrationes & cxpericntii. His prapofitis, fciendum eft , magnam partem boni alimenti, hoc in lixivio fitamelk.id enim fi vircute fua deficiat,parum nimis elixat ,omncmque okofitatem feu fulphureicatem relinquit infolutam , aqua cnim faponeinfefta, okofas tollit maculas,quod fine fapone non prêftat, & hzc eft racio cur fak & oleo autbucyroad omnes cibos indigeamus, nempe uc lixivium in vencticulo corroboretur, accidit ergo, utdixi, non rar6,ut lixiviumhoc ftomachak(ide6 fic voco,afimili lixivii communis operatione uc enim lixivium falfa , acida dulcia olcofa , aquofa
, ,
,
'
rics plusfakabundare ,quamoko,idtamcn quod ci inert ,nontam glutinans exiftit ,prout idquod in fanguine eft; de quo antehac diximus unde li,
omniaque refolvit ita lixivium hoc ftomachak , omnes quibufcunque vefcimur cibos , cafeum nempe, carncs, bucyrum falfa , acida dukia , c^c. omnia denique quxetiam fcrmentationem impediunt, refolvit jaut impediatur, aut ninium promovcatur. Impeditur ver6,omnibus aquofis,unde aqui nimium ufus bonam elixationem & per con, , , ,
quet quis
bilis ufus fit,nempe refolvercabftergcre,
iitinferiusiatiusdicetur.
Morbos
,
falfos
quod
attinet
qui ex principio
fequentiam, bonam digeftionem impedit, lcquitur ^"de totius corporis cacochymia, vcntris dolor, tormina, cruditates.fudorcs, fcabics .varijequeputredines, foluciones,colliquationes. VicilTimpro-
Salis&SuIphurisfixioriuntur.moleftioresfuntreliquis nam ciim fubjcftum habeanc , quo vel folo cxiftente in corpore homo fe igre habeat facil,
lime colligi poteft,quant"um caufent dolorem , fi cxceftuetiamfux qualitatispeccent. Utenimjuxtatria regna triplicia funt corpora ita triplices habent compofitiones fixioris compagis metalla mediocrisvegetabilia, minima:&levifnmiftru(5turxanimalia funt; undefequitur prout etiamipfa
, . ,
movetur nimium bilis, atque per cam lixivium fiomachale perque id cfixatio.rebus omnibus nimium falfis, nimium oleofis undc vina calidiorabonam digeftionem caufant, modice fumpta, immodice vero nimium elixant, quod& dearomatibus &nimiiim falfis aut condicis incelligendum eft a quorum ufu abftinendum , cum periculofi ex nimia elixatione morbi oriantur. Dum enim elixatio
, ,
docetanatomiafpagyrica,metaIlafixi Salis &SuU phurisquam plurimum, vegetabilia non ade6 multum, animalia aurem omnium minimam quantitatem habere quare animalia a fixis Salibus & Sulphuribus etiam abhorrent unde compertum habemus ,eorumnaturamhoc principium refpuere ,
:
,
nimia eft, pra;ter Sulphur & Sal Mercuriale ac Sulphureum, nempe mcdium, etiam falfum fcil. fixum elixat , unde Sulphur & Sal fixum ex cibis cxtrahitur atque chylo communicatur, cum excerni deberet quare chylus talitei fulphureus & falfus
talis
,
abexcremcntis
in intcftinis fcparatus, iiepar tan,
arque per hypercatharfin rejicere,

CLir
& h^c
,
elt ratio
quam
tranfcolatorium pecit
excrementa autem
Galenici
falia fixa
diuretica vocent
aut uri.
nampelkreputenc .ciimnatura
taliafalia fixa rc-
fpuac atque per ipfam urinam fecernat , idem facit cum Sulphurc & Sale fixo antimonii nempc quod
.
ac ficca fiunt, urina ver6 tcnuis cvadit fi nempe Sulphur & Sal fixum ex cibis ob nimiam elixationem chylo communicatum , ab hepate non
alvi tofta
feparetur, fed libero tranficu cordi
communicetur,
yitro ejus iaeft atquc viuo elixatur
boc enim pcr
wbi fanguinis induic naturam cui lAlfuni hunc fwlphureun
&
Lib.
fulphiireiim imprimic
I.
SecSt.
.
III.
Subfed. IIL
MorbU
j2j
coqriofcendu
characSerem
imde multse
corporis dolciic parccs, cum cuim ejus partes nervi, 'Sc articuli, reliquaque iiicenora vifcera, fanguinc foveantur & nucnantur magna cum molclHa e ejus faircdine& fulphureicate tixa afficiuncur contra , R talc Sulphur & Sal in chylo ab hepatc
, ,
Tnhnla pro
MedicamentU
combirtadts ac Chimice defimericlis

'
Mcrcuriales Mercurialia Sjlphurci- -.- -Salfa

Salfi
fcil. - -
feparetur jfanguis quidemeo non coiuquinabitur, vcfica non parum inde a/hciencur, vcriim renes Sulphur quancicace Salem excedat , fi prjefercim
'Sulphurei
Sulphurea Sulphurea fcilic^
Medi-.
'cair.^-s
&
Morbi*
medii.-SulphurciSalfi
-
lum enim hoc Sulphur tixum coagulat fuum Salcm,

unde arena,
guinc
fabulus.lapilli
,
niedia ---Salfa - -Sulphurea
ta.
ac calcuii,ficuti in fan,
^Salfifcil.fixi--.Salfa.
tophos generat quare dico ortumpod3gra:primarium,vencriculuin ob imniodicam elixacionem, fccundarium auceminmalc affedo hcpate elle ,quo feparandum Sulphur&: Sal non fccernitur,acq-, ica unameandemq;originem podaarticuiis
,5: calculi elfe, fola tantutnhepatis officina diftindlam.qua materia vel in fangume vel in veficam traus-aut remitticur. Vitandi ergo his funt omnes
&
Sulphurei
'SaKi
Salfa
Sulphurea,
hsec
Hi Morbi curantur per
Medicamenta.
grx
cibi,
Sulphurc tixo tanquam fuis calmuitoSale fixo cibus prjediti.vitandaetiam vina fulphuraca Sale plena , qui calcaca vocari folenc , prouc in Galliarcpcriuncur unde illic locorum non pauci aut calculo aucpodagra laborant. Vicandiquoque
&
&
omnes affcdus, quibus bilis irricatur ut in vcncriculum fe eftimdac pocumquc ibi contentum
func
,
de ufu cognitionis triuna RcMedica, alio loco recenfebimus fpecialicer morbos cum fuis appropriaris medicamencis , juxta tabulam prsfixam, cujus ratio eft ,ut morbi curentur per fimilia qua^ litatum ,per concraria vero fubftantis principia, fic Morbus Mcrcurialis curatur per principium MercuriaIe,Sulphurcus vcro Mcrcurialis.per Me., dicamentum Mercuriale falfum , & 'fic in reliquis,
fufficiant
Hic paucula
Qiialitacis Principiorum in
inficiac,iccedunt aliaqui vencriculumabejufmodi immodica elixacione pr2Efervanr,im6 qua; auc coa-
6.
De
Princlpiorum Qualitatibni Tertiis,
gulacos tophos etiam lapillos & fabulum refolvunt , vcrum de causa hujus folutionis, in fexto titulo agetur iacius. Hoc loco non efl meiintenti Medicinam Chimicam fcribere , cum id alibi in
,
In prxcedentibus,
tia:
diftum eft PrincipiaSubftan-' juxta fuam conjunfitionem quatuor tempera-'
Trafiatu
,
de corporum Magnetifmo abundancer faciam pocuilTem alioquin hoc loco pUirima addere experimenta mulcafque raciones quibus harc fcd lila in fuum difta probancur & ftabiliuncur
,
& quatuor complexiones caufare, dcinde juxta triplicitatem principiorum Mcrcuriinempc, Sulphuris & Salis , tres prxcipuas > varias vera
menca
,
aliasin accidentibus qualitates caufari, puta, ra tionecoloris, odoris, faporis, compagis, corporalitatis, volatiiitatis, fixitatisdr. Modoreftat uc confideremiis qualitates tertias, prscedentes enim
funr rcfervanda locum , futhciac hic tanquam in prodromo aur fpeculo mulcarum abftrufarum rerum mulcorum morborum & dexcre appropriaco,
fccundas vocamus
tcrtise
autem reperiuntur
in
rum medicamentorum
,
caufas ac , indicationes, vias,admu!taa!iainvefiiganda detedas acexpoalio loco Dco volente plura. fitas efle Sed hic mihi conciudenti hunc paragraphum obgannire quendam , uc puco Galcni alfeclam (cxqui in unius Magiftri volam non arabidcxtrum falcem juravic audio , in hunc fere modum, verba Veraquidem qua; hadenus diSa & probabiIia,veriim ejus ergo non opus e(f(i ut novis nominibus atque inconfuecis res denominencur cum ridiculum iic abfque necefficace antiqua nomina immutare, atque rebus Mercurium, Sulphur & Sal in cognomencijm fumere. Refpondeo denominationem debere rei elfe convenientem , ucrum autcm Sulphur & Sal , tum Mercurius,Sulphur & Sal, juxta fubitantiam & qualicates rerum eis magis aut minus quam haftenus ufitati Galenici tcrmini conveniant , quilibet judex efto , fane ex dcfinicione aut denominacione Chimica alicujus morbi aut medicapienci uno incuicu , rei natura fubflantia morbus, accidens ac cura & Medicamentum detegitur cujus fequensTabula teftis fit. De citero fciendum elt hos terminos non novos fed ipfo Galeno antiquiorcs efie, prout id in feptimotitulo fub Paragrapho piimo de terminis ad oculum demonftrabitur quod autem non ccque ac Ariftotelici vigeant, atque in omnium ore fint , ut choiera, fanguis, melanchoiia, pituica, &c. ratio eft , quod Chimia ftudium non tam vuigarc aut prophanum fit, cujus & termini & materia omnibus Philofo,
prididisprimis & fecundis, in quibns certas ffbi manfiones & gradus vel manifeftarum vel occultarum qualitatum juxta a Deo fibi implantatam naturam confticuunt cognofci aucem uc plurimum ex qualicatibus primis ac fecundis , unde origincm
,
;
trahunt, poflunc.
Nam
juxta Principia Subftantia;
fulphureaplerumque funt farcocica conglutinan-r tia, vulneraria, cicatricem inducenria, .

Salfa vcro EmoUiencia laxancia&c.
,
Ora vaforum
dilatantia,
Dcinde juxca principia qualitatis

alii
tribuuntur
membro &
,
vel huic vel corporis parci uc in

,
pra:ccdencibusexplicui, Mercurialia enim in generc capiti cribuuncur cum eadcm juxca fux fub,
Anodyna ,attenuantia,rarefacientia, difcutientiacorftanciiprincipia.fi fulphurea exiftunt func
rodentia drc Si Mcrcurialia

tia,
falfa funt
aftringcn-
rcpellentia
incraflantia,
Hypnotica ê. exi-
ftunt.
Eodem modo &

facultates
,
reliqua principia fuas habenc

,
certos gradus prouc fuo loco hxc omniafufius explicabuncur ,nunc rcftac,ucpro
in iifque
conclufiône hujusTituli aliquaexplicemus dubia
Corellaria
nd Titulum
I.
TertiHH*.
phaftris noci
fiot.
Tria Principia Qualitatum , Sal Sulphur Mercurius in omnibus corporibus reperiancur , an indc cduci poflint ^. Diftingucndum eflie inter ipfa corpora & ijiterejuspartesjSulphuraenim ,axungi3e & piqguedine
,
An
& &
,,
324
Bibliothecx
Chtmcx
j
Curiofx
fiût in prx^
guedines in harc principia reduci nequeunt , cum non ruit uiccgrum corpus, fed tantum ejus pars.fic n.ult. r.peru,ntur Species Metallic. . qu. tota metallica corpora non funt , fed tantum aut metallorum excrementa , aut eorum nutrimenta,
qualiter imitantur,
caufamnaai funt, cedentibus plunmis expofuum elt.
^ ^ ^ ^^ ^
De QuatHor
QU A RT U
Aqtia.
S.
neque totaperfeda corpora.led tantum eorum partes indurati exiftunt , ex quibus prsdiSa tria principia urgeri non debent quamfimili ratione lapides reperiuntur ,qui
Elemcniis Chimice fumpttHy
literminerales
neque
alia
ncmpe Igne, Aercy
O* Terva.
vis habito uno, arte id facile in reliqua
duocom-
ProcEmium.
, eorumquc cognitione juxta Chimicos, nunc ordo vocat ut Elementa conlideremus. Miflas hic facio theorias Ariiiotelicorum de Elementis, ut funt vel corpora fimplicia , vclut funr principia miltorum, denique quomodo ad inviccm agant patiantur, mifceanturque. Hoc loco Chimicis fcribo , & quidem Chimice , neque enim fi aliccr fcriberem , aut aliis terminisuterer ,me intelligerent. Quare omidis Ariftotelicorum controverfus de Elementisjhocloco generaliter & fpecialiter,qua;praxi ChimicsE inferviunt, pt o compendio & chartae an-
mutari
poffit.
,
Corpora ipfa quod attinet alia funt perfeda , aha minus perfetta ex his levi negotio principia
,
EGimus hadenus dc Principiis
eliciuntur, exillis vero difficilius
prsefertim Sul-
phur medium tanquam compagis anima educitur.
.a
II.
An
ex Capite mortuo
&
Phlegmate eadem
vel
tria
Principia priparari poffint
Phlegma prout in parte in hic reduci communi fumitur , muica ex calcinatione & dcftillauberiori poflfe principia ,
Dico Caput Mortuum
Caput Mortuum & qualicunque etiam fupponamus, Phlegma ftride oculos cadet. ob particula aliqua tradatione,
tione.
Sin vero prxditium
guftia diflcram.
jf. I,
III.
Quomodo vocAbulum Elementum a Chimicis

Jumatur
?
Cur
tria fint Qualitatis Principia
Sal
Sulphur
I.
&
Mercurius.
v^.
Elementum a Chimicis
Naturs
,
quadrupliciter fumitur,
Sic Deo &
placuit, ut fubtilius inalte,
volveretur mediocri
caliter
hoc vero corpore tegeretur,

efl:
enim
unum quodlibet vinculum
rius
neque, uno vacillante tota corruit mafla vctur ergo unum ab altero , unumque alterius
,
fo-
ma-
trixefi:.
Pro vulgari Ariftotelico , & prout efi corpus fimplex cumCcelo Mundi hujus molem conftituens. 2. Prout eft principium miftorum , corporibufque fublunaribus adu , vel potentia ineft, vel Mathematicum exij, Prout vel Phyficum corpora vel ftit , dum enim Phyfice operatur
,
IV.
AdquodnanfjprincipiumrefcrendafuntjSuIphur,
Mercurius,
-^.
Sal,
commuma
Mercuriuscommunispurum principium non eft, fed corpus mixtum cxiftit conftans exSulphure & Sale tanquam fubftantise principiis , qu^ in
,
producendo,nutriendo,aut corrumpendo , Phyficum vocatur , tale fcilicet ut a Phyfico confideratur , cum vcro Mechanico ufui infervit , ut ad ligna cremanda, ad impulfum & navigium , ad pondera movenda , Mathematicum vocant , nempe prout mathematice confideratur. 4. Elementum non raro fnmitur pro forma corporis pro ejns effentia aut fubftantia, (lc Elementum Veneris eft effentia cupri', ficut
phure
funt,
principia qualicatis refolvi pofRjnt, quamvis Sul& Sale fixo careat , fubftanciaE enim principia , nondum bene permixta aut concofta in eo
enim principia
alicujus fcientis
unde varia
& Sulphura & Salia appetit

,
inprxparatione cinnabrii videre eft utiitur atque alembicum cum eo petit unde cinnabrium nominatur, eadem ratione in fublimatione cum Vitriolo& Sale.Salemattrahit ,ejufquc fe veatque fublimatum vocatur. Hinc dare ftit figura Sulphur & Sal defiderare, pro Mercurium, liquet fua coagulatione. Multa etiam Salia funt & Sulphuraperquse accidentaIitercoagulatur,cum tamen talia coagulantia ejus naturs non fint cum ergo Argentum vivum ex Sulphure ti Sale volatili ac medio, quod fatis probari poteft , conftet, concludendum illud cfle corpus imperfedum , & hinc nonpurumac feparatum principium. Sulphur communc ad puritatem principii Sulphuris .propiusacccdit , acidum tamen liquorem, tcrreftreitatem infuper , ctiam aliquid Salis fixi continet, undepurum Sulphuris Principium nomi. , ,
,
prout ,ubi Sulphuri

,
etiam principia iubftantioe , Rerum Elementa vocantur ,id nempe unde corpus tanquam ex fundamento componicur.
Elcmenta,
ita
,2.
De
Alteratione
&
Connexione Elementorum^.
Nullum Elementum , adeo fimplex reperitur , ut nullum admixtum habeat ; ncquc cnim abfque aU tero confiftere potcft. Ita admixta efl Aqua , Acr , & Ignis , quod & de reliquis fentiendum , abeoautem quod prjedominatur fumitur denominatio. Elementa exceflu alcerationem, tem-
Tem
peramentorequiem caufant , firmiter nunquamfic conneduntur, ut alterationem non fubeant nifi quodlibct Elementum per reliquos gradus fit alteratumac difpofitum , prout in Metallurgix meae Parteprima fubtitulo de VariationeÊlementorum
,
uberius tradatur. Ignisper
Aerem
agit in
Aquam,
narinequit.
Sal commune omnium ,minime pro puro & abftrado fubftantiz principio habendum eft, cum triplices in fe Oleitates tot etiam aquofitates conti. neant, prouc ejus anatomiadcmonftrat. Cur autem Philofophi a prididis tribus corporibus dcnominationem fuorum principiorum
& percam nutrit
rumpferint.abcorumaatura,qu^m princapia
ali-
terram ,fecuscomburit ac corrumpit eam , taliter & reliqua Elcmcnta agunc in fe mutuo pcr media , ficut de hac mutua adione Chimica , CorneliusDrcbbcl fingularem edidic Tradacum , ex quo pUna peti podunt ; fciendum autcm eft ,Terram Ignis , Aquam vero Aeris elTe nutrimentum Aqu* cum Terra efie conjugium quod ergo Elementum cum fua rota a corpore
,
refolvi
, ,
Lib.
1
I.
SecSt.
,
III.
acre
'^
Subre(5t.Iir.
'
32r
refolvi debet.id vinculo fuo folvatur
nutrimento
fuo autem relinquatui: necene e(t, tcrra agit in & generatione , hxc vcro in terjram rcfolutione & corruptione , ita igni cum aere
, Philorophorum vero in aqua effeûnde quod " " . fimile cunque fupcrius eft eft ei quod eft inferius.
aquam formatione
negotium
cile
eit,
quare
fi
utraq; copula fuerit firma,ac
. 4.
De a/êVo.
quodlibct elementum alterius induerit naturam.fa-
immota quiefcent.tcrra enim in aquam.aerem &*ignem fic quoque reliqua elementa reduci ac alterari poHunt.Verum aqua inaerem mutata.communis aer non ell: , fed aqueus quod & de reliquis
;
,
Poft ignem in ordinem venit Aer , qui dup!e)t juxta Chimicos, communis Philofophicus.
&
Communis
rurfus duplex exiftit

;
nempe Natueft
ralis aut Artificialis
Naturalis acr
qui indies
elementis taliter tradatis intelligcndum eit , ex quibusdenuo conjunftis, vincnlum oriturincorruptibile, verum de his plus in lexto Titulo.
3.
De Jgne
in Specie_,.
Ignem Chimici duplicitcr fumunt pro vulgari

Philolbphico,
&
quiquc porisomnium corporurti ineft hujus caufa corpora & didblvuntur , Hc congelantur, prout in mea Metallurgia latius docetur. Artificialis Aer eft, qui artcapplicatocalore, frigorc, aut aliis mediis, rarefit aut condenfatur, extra modum ei convenienrem hac cnim ratione evenit non raro , uc in deftillationibus vitra
,
,
a nobis afpiramr
PerVuIgarem, Elementarem, & Solarem intelligunr, quem etiamNaturalem vocant , cum natura cum nobis fuppeditet Artiricialem vero nominant,
;
rumpantur. Philofophorum Aer

Sal
Aqua Corporum
,
,
rarefafta,
quiarte rebusapplicatur ut per fpecula cauftica, per attritiones& commotiones.quadruplicitcr autem applicatur primo cum datur ignis putrefadionis per fimum aut terram. 2. Ignis conjunftionis & feparationis per aquam tcpidam vulgo Balneum M. vocant. ?. lenis generationis per ae .. t r pertevuleo Balneum roris. 4. Ignis rem tcpidum =. .r _. o qui aionisjvulgo ignis arensE & ignis apertus etiam inflammans , torrens candcns, incubans
, ,
,
-r.
calidus nominatur , mirandum fane , quod, quamvis Ignis externus agens , vulgaris lignorum vel carbonum fit , attamen , juxta pra^didos quatuor
unde non raro Aer congelatus vocatur item Aer corporum qui in gencratione prsfertim metallorum inhalat exhalat & corufcat hic Aer corporum , eorum Mercurius aut Mercuriale principium cft , dc quo fuperius piuribusadlum eft. Aer communis fubjedum eft: AerisPhilofophici , eo enim transfertur Aer Phi. irtf>>r.ii;/-nc ;".,-; i^ ^ Joiopnicus in varia loca ,cum vulgarem oerpetua rna rrQnrr.;,-,^;^^^ ;^t;^;^ ^ ~ r V i'"^.tranipiratione jnhcitjCommumcat leipfum ahis ' corporibus, proditur autem odore fyn pathia & ancipathia hoc duplici Aere perficitur prout hc
eft
,
nempc Mercuriale
-^
modos applicatus
diverfos caufet effedus
neque
,
enim comperies corpora in arena putrefcere vicirtim in Balneo M. ficcari , & hxc eft ratio cur
corpora quas digeftioni committuntur, juxta ignis
frigida fiant
ficca , mox humida calida aut quare non tam ignis quam modi ignem applicandi ratio eft habenda , habet enim ignisin prxdiSis quacuot modis,quatuor fuos gradus in quoiibet, qui gradus juxta igais potentiam numerantur Ignis ufus vulgaris efl , uc
demonftrac ExcellentilTimus Vir Dominus DigbyinTradatufuo de Sympathia. Sicut Ignis communis proprium eft confumere & corrumpere, Philofophorum vero ignis , prifcrvare ita comlatius
,
munis Aer penetrat & ficcac Aer humeftac & vegecac.

. 5.
Philofophorum vero
differentiam
mox
De
i/4qua.
&
Elementum Aqux duplex eft Communis & Philofophorum. Communis elt vel Jiquida vel
datur enim Aqua

;
congelata
liquida
ignem corporum de quo poft agemus, excitet eumque alteret , folo enim hoc igne naturam adju,
vel fluida velvaporofa; deftillata qc. congelata vero vel frigore ucglacies, vel natura ut cryftallus.
vare poffumus , cum pr^terea nullum aliud habeamus auxilium, prout Philofophus Empcdocles
ait.
Philofophorum Aqua vocatur humidum radicale fcu
Aqua primordialis corporum
qua: triplex
exiftit
,animalis,vegetabilis,mineralis , adiquata , ad recipiendas formas Sulphurum in regno fuo,

vita
Philofophorum ignem quod attinec , fciaidum elle ignem corporum vocant autem , eum hunc ignem calorem naturalem , nempe Sulphur uatursE de quo in prjecedentibus egimus , unde Sulphur corporum eorum calidum innatum & Philofophorum ignis vocatur , hsec ergo eft caufa.cuc Philofophi non raro fuum ignem a vulgari diftinguant , eique diverfas actribuant qualitates nempe quod ignis vulgaris comburat, & ficcus fit, Philofophorum vero ignis nutriat humeftec imo ignjs humidus &frigidus iit hunc ignem quoque incombuftibilem lumen perpetuum , fcintillulam corporum vocanc , diftinguitur autem ab igne corrodente , feu aquis caufticis , quse quidem cx ûlphure, fed rarefado nimiiim conftant , ut fujêrius demonftratum eft. Denique ficut ignis vulgaris corpora combureret, nifi aquamunirentiir, quamdiu enim caro in aqua coquitur tamdiu non aduiitur ,ita Philofophorum ignisfuam corrumperec fubftanciam, nifi aqua fua foveretur , fed de his plura loco alio. Hoc hic addo,eIemencarem ignem rarefadum, Philofophorum ignem autem condenfacum cfle vulgaris ignis fedcm & pabulum in
,
& mors
eft
combuftibiiis
rerum in regno minerali aqua inaqua cceleftis, fpiritualis vocatur.

, , ,
Huic hoctribuunt Philofophi Encomium.quod in ea corpora lui regni debite folvantur .revivifcant, ac regenercntur ,unde diilinguendum^ft , quando Philofophi de fuaaqua loquuntnr.quxnoneft; Aqua communis fed Balneum & materia corporum, tri,
regnorum & corporum hac aqua abluendorum , nam dum de corporibusmetalLemm loquuntur, aquam eis conveniemem , nempe Mercurialem manusnonmadefacientem, extrinfece quidem volatilis, intrinplicis fubftantijE juxta triplicitatem
fece veto fixa: difpofitionis fubintelligunt,

aliis
cumde
loquuntur, aliam etiam intelligunt aquam. Eft autem Aqua Philofophorum medium quo eorum terra quz in hac aqua coquitur , ab Igne prxfcrvatur , ne amburatur, ve-^ riim perpecua fixicace dominecur aqui.
,
regnis
& corporibus
/. 6.
De
Terrk.
Ultimam Elementorum ClafTem Terra omnium

Mater
claudic
,
hasc forores fuas ncinpe
reliqua
Tom.
I.
Elementa
, ,
32(5
ris
Bibliothecx
bc Philofophica.
Chemicx
quod
Curiofae
& compage
fua fixius
alceracioni-
Elementa imitatur &quoque duplcx exiftit.Vulga-
nempe
,
quinque Titulis explicancur. Ante omnia autcm fciendum efi , Chimicos in eo rcgno nriagis verfari
nobilius
,
Vulgaris triplex eit. Animah's , VegetabiWs, Mineralis (ic & Philofophica fubdividitur, difterentia
,
bufque elemcncaribus minias obnoxium clt , tale regnum minerale cenfetur iinde dicta noftra ad autem inter Vulgarem & Philofophicam eft quod id applicanda e(Te , Leftor faciie capiet , non auilla fterilis , mortua, h:ec viva m vegecans fit, vocatem putet quemlibet ad cognicionem haiic pertur etiam matrix , terra foliata , creta terra virgiquam aer in utero venire pofle nifi qui prarccdt^ncium duorinn renca, fimus Philofophorum, terra rerum;Sed de gnorum cxaftam Cognitionem habeat , unde iftoportat, fepulchrum & revivificatio rum cum regno minerali in fcqucntibus remper his loco alio plora dicam. facicmus combinationem, quamvis quodlibet regnum.diverium quid ab alcero habeat , ita ani-^ CorolUrix. malia prseter reliqua animam habent irrationalem , homo vero rationalem vegetabilia vegeVulgarium Elementorum tales funt operatio- tacionem mineralia ut quidam volunc accrecionem habenc tum ars in uno regno , prae alcero ues, ad quas illis Chimici utuntur. operari poceft combinacis nacuralibus requifitis, Terra infpiirat, tranfcolat,actrahit. ita arce in yg\ pto excluduntur ova arte coloranpurgat. Aqua, elixat, refolvit, tur pulli arte varia producuntur vegctabilia, forpenetrat, ficcat. volatilifat, Aer, colorc , odore fapore, dittcrentia , arte dcnima perficit. alcerat, Ignis, feparat, produci pofle nec implicat, nec rcpumetalla que II. gnat , cu;n & experientia id fadum efle & ratio id Philofophicorum Elementorum operationes fieri pofle, ipfe quoque omnis Naturalis Philofofunt. phis parens D.Thomas in aiithentico fuo, fupraciTcrra, vegetat, nutrit, corpus fuppeditat. tato fcripto , Commentario fupra certium Libriun Aqua abluit,humed:at, agglucinat. Ariftotelis. de meteoris,fequentibus verbis approAcr penetrac, eftbrmat, circundat. b^tyVnde etiam ipfi Alchyri.ifl,per{N B.)vera7fi ArInis, exaltat, copulat, fixat. tem iy4lchymi<e , per prsdiEla frincipia feu potint III. per principiatornm con\unUionem CT" comhin-itionenu, DiffercntiaPhilofophicorum Eiementorum cum aliîtando veram generationem Aietallorum facjHnt, communibus talis efl. Haftenus pro veritate Alchymije , aurea verba. InterraPhilofophorum tanquam vero balfamo D. Thoma:. corpora confervantur , in communi terra corrum, ,
,
puntur.
f.
I.
De
Spermate^.
AquaPhilofophorum igne
ois igne rarefit.
fixatur ,aqua
commueum
re
Aer Philofophorum ignem

fogit.
fuftinet, vuigaris
Sperma ex optima fanguinis fubftantia conftaunduofum humidum efle nemo negat , imo
,
quod&
qualein regno animali
fit
quomodo
ac-
Ignis Philofophorum vegatat, vulgarisdeftruit.
quiratur.qua fitejusdifterentia
IV.
Aer & Aqua funt Synonyma apud Philofophos. Terra contioet Ignem, Aqua Acrem, Ignis communis mediante Aquaagic in terram PhiIgnis
& Terra:
&fympathia. alteratio,corruptio,& unio, ac tandcm gcneratio cum men(truo hoc loco non necelFe eft quirere, cum harum rerum notitiam , ipfa nobis exhibeat
,
natura.
lofophorum.
V.
Nota.
Qu
fua vocant Philofophi

,
refpiciunt
regnum Minerale
in Metallico
enim regno po-
tifTimum verfantur Philofophi , ciim nobililTimus jbi latcat Naturs Thefaurus , omnis corruptionis
expers.
TITVLVS QJJINTUS.
De
Generatione
,
Sperma vegetabile illorum femen eft fubftanoleofi & unduofse , quod eorum exprclTio demonftrat ,nullum enim vegetabile fcmen reperitur, quod feu in deftillatione.feu expretTione oleum non det fatis copiofum & hic eft ratio, cur femina feu fpermata , fulphura vocemus , nempe ob oleofiratem, agglutinationem,& formam,hzc enim fubftantia oleofa , vilcida aquam tcnuem inficit incra(rat aggUitinat ac tandem informat quare non immerito Balfamus Sulphuris Philofophorum
, ,
tia?
vocatur.
Spermate
,
Menjiruo
Sperma
feu Sulphur
Metallorum quid
fit
qua-
lirer naturaliter
Matrtce
Pondere
Calore.
ac artificialiter operetur, paucis quoque expljcabo. Metalla ex duplici fumo lapide fufibili gencrari, accedente nutrimento.ipfa
&
ProGemium.
Flnls
Scientis Spagyrica:
,
cft
Corpora puri-
ca , natura docet ,Ariftotcles ex vaporibus nafci tradit quod de vaporibus unduofis , Sulphureis,ac Mercurialibus incelligenratio, experientia
,
ficare
perficere
&
,
alterare
Commode
du-
dum
ria
efle
Commentatores
,
in
eum
defendunt.
Ma-
pliciter confidtratur
ad Medicinam& adrerum generationem , ad utrumque corporum folutio conducit , hanc autem perfefte fcire non poftu-
MoyfisSoror aitfumuscompledicur fumum, & herba alba in monticulis nempe Lapis feu Macrix mineraliscapitutrumque , his anatomia Metallo-
mus,
nifi
eorum conftruftionem fciamus

,
con-
ftrudtio vero perfede intelligi nequit generatio & hujus principia nota fint
rerum quare non

nifi
rum accedit ubi ea in fumum abire praxis & experientia monftrat non pariim hasc confirmat uto\î', in mincris, vaporcs enim iftos, non raro cum'
,
parvam acquirec Rerum Chimicarum nociciam, qui fundamentis generationis operam d.?bit,qui fundamenta quinque funt , prout in fequentibus
fuo
damno animadvertunt
,
metallicolac
quos va-
pores
^tc
^l^tttcnin<:^fn
quidem vaporem
vocant , Sulphureum Philofopbi liquorem .-thereum nominarunr.
Lib.
nominarutit
,
I.
Scd.
unfiuolitate fua
III.
matur
,
Subfeft. III.
327
falubris cft
,
,
cum
qua rationc materia per formam coagu-
phcificos in mineris curec

,
acquc ab iliis liberet morbis quibus a vapore Mercuriali periculose iaboranc. Paucis vapor hic , Sulphur minerale eft Lapides minerales penetrans , inque illis cum (olio vapote minerali fe figens , hujus vaporis principiuin
larijhaec vero per illam refolvi poffit , in titulo fepcimo de Solucione docebitur. Clarum autcm eft fperma abfque menftruo in perfcdam genera-
tioncm venire non polfe , quod H in regno mineintelligendum , in quo menlfruum canquam aqua vegecabiiis ( a vegetando, dida, non a regno
rali
remoriffimum Sulpiiur coinmune efle , cui majoc codio atque puritlcatio anaturaaccedit ,nonnegamus , cum & mecallis magnam cum Suiphure communi affinitatem ncque uliam metallifodiiiam divitem elfe quae non commune Sulphur aut Vitriolum gerat videamus. Statuimus tamen, lolam Bacuram hoc Suiphur fcu fpermaticum metallorum elementum in cancam puritatem polle perducere,
,
,
vegetabili uc Bafilius do6te diftinguic
requiricur
utlubrtantiva metaliica
Sulphura
,
nempc
Solis 6c
Lunx
in
eo plancari poftint
ficut
dodiiTime Phi-
lofophatur
Raymundus
J.
Lullius.
De (JMatric^.
t\
atque naturali luo calore periicere, cooucre, &c variis in terra circulationibus occultarumque feu cceleftiuin qualicatum impredionibus fpecificare > ut juxtafusepuritatis, & fixitatis gradus diverfa operetur metalla,dehoc Sulphure in cercia mes Mctallurgias Parte pluribus tradatum eft, hoc loco Terum elfe dicimus quod Geber de hoc fpermace
Nos omnia cxperti , & magna ratiofumus fed nihil invenimus mprxlio perftans. praftcrquam humiditacem unftuofam in igne permanencem. Hoc enim Sulphur non urit, fed ell oleum incombuftibile, poccntios fixx,quaE perfeda eft ficut Hermes ait , in cerram mutetur,
minerali
ait.
Metallorum a Philofophis tripliciter primo pro Mercurio Philofophorum , ille enim Matrix , Vas & Ovumeft in quo eorum Sulphur coquitur & perficitur , fecundo pro matrice ipsa,ncmpe Lapide Minerali , quo du prsdidi fumi auc vapores eapiuntur & in quo tota fit generatio non enim in omnibus Lapidibus crefcit Metallum fed tantum in Igne fluxilibus e(le autem tales Lapidcs,Macrices Metallorum & uTo4î'ic, & Anacomiamonftrat ; nam Metalfumitur
,
, , , , ,
Matrix
ne fpeculati
la igne tradata vehementiori refolvuntur & corruir)puntur,fumiduoaufugiunt alteraci,&!apidcin
fluxilcm vitri inftar relinquunt unde metalla ir vicra aut philiftsas reduci polfuntjin operatioue
,
Philofophica talis quoque matrix requiritur, quare principio metallum
i.
e.
fi
in fua matrice figatur
Sol
eft
Philofopho-
perfedum addunt
uc ejus
rum
,qui Sole feu Igne
communi
excitatur artCiin
mineris vero fovetur calore minerali.

. 1.
De iJM^nUruo.
Egimus hadenus de Semine Mafculino ,fequitur Foemiainum, quod Menftruum vocant eo quod in regno animali fanguis fir , qui finguiis menlibus effluxione ex utero apud Foeminas.egeritur, unde a mcnftruali fluxu Sanguis Mendruus aut Menftruum vocatur , quod tamen proprie rcgno an i,
,
vitrum operacioni inferviat, vel pofteamalfammetalliin tigillo fermentant. Tertio fumitur Matrix pro ipfaminera & mecallifodina.in qua h:ccomnia operancur , ita loco hujus Philofophi vitruin capax fumunt,non enim ell quod objiciamus , fodinas & minerasfingulari& arte inimitabili fpiritu vegetante efle pracditas, fane vitrum Philolophorum, quod eorum etiam ovum vocatur (\ aere Fhilofophico fupra citato repleatur,adhibitis reliquis ele,
nientis, jcquefit vegetacivum, ac ipatium aut
mi-
nera, vertim de his alio loco plura
inali
competit, improprie vero vegetabilium & minetalium humiditas fic appellari folet , unde aqua
praefertim in
Commentario
fuper h^c.
. 4.
metallorum Menftruum , paucis per abufum quodlibet folvenstaUter nominatur. Menftruum ergo metallorum ut eodem trito, quamvis improprio utartermino, aqua Metallorum, hxc vero Mercurialis, Mercurialisaucemnon
,
De
Tondert_,.
Certa proportio fpermatis cum menftruo rcquiricurjhujus enim defedu , mixtum vel corrumpitur vel ficcatur
generatione
a Mercurii
currentis
fed ejus volacilitatis proforcita eft

,
, ut videre licet in vcgetabilium ubi defedus aut abundancia pluvis, vegetabilia notabiliter aiterat , eft autem pondus
prietate defumpca ac
nomen
,
denique
Mcrcurialis , Mercurius Philofophorum vocatur, cum regnum minerale,
hic Aqua Menftrualis
&
&
!mum
perconfequens ejus Menftruum id fit , in quo Phiiofophi operantur plurimum , unde hujus regni Aqua , Mcnftruum fcu Mercurius Philofophorum vocatur. Eft autem Mercurius Philofophoruni non aqua madefaciens manus, fed fumus fubtilis frigidus crudus , Mercurialis , venenofus , paucis Sal volatileminerale vaporisinftar cum Sulphurco ac unduofo pridido fnmo aut fpermate fe mifcens , ab eoque formam recipiens , & hoc eft quod Maria Mofis foror ait fumus compleftitur fiinempe fumus fulphureus compleftitur fumum Mercurialem quod confirmat Arnoldus de Villa Nova dicens , ex Sulphure & Mercurio ut Natura , fic Ars producit metalla. Denique ut unaeademque aqua vegetabilis omnes formas variorum vegetabilium feminum , ita materia , (eu -aqua merallorum una&eadem variorum diverforum Sulphurum mincralium formam recipit , &
,
duplex , unum ad quantitatem alterum ad qualitacem mixtorum , quorum poftremum pondus fecretilfimum Philolophorum vocatur , norcitur cx operatione.quando ignis exrrinfecus ignem intrinfecum natur^ excitat, ifque materiam alcerat , unde qualitatum certa oritur proportio hinc temperamcntum ad pondus & ad juftitiam exfurgit.
,
,
.5.
'DeCalorzj,
Calor quoque , tanquam inftrumentum ad gencrationem requiritur , in regno annnali unum in vegetabili duos in minerali tres, in opcratione Philofophica quatuor gradus requirit, Primus eft putrefadionis, altcr digeftionis , tertius coagulafionis quartus plufquamperfedionis gradus, verumde Igne .Calore & ejus iiibjedo inTicuIo de Elementis fub Par.igrapho de Ignc fuperiiis egi , proinde uberiore ejus pertradacione fuper, ,
fedeo.
fccundum ejus digt\itatem coagulatur
&
for-
Ec
CoroUaritt.
Tom.
I.
3^8
Bibliothecae
CorolUria.
I.
Chemici Curiofse
tum & aurum hordeum frumentum
la,
, , caro bubu, caro humana drc. juxta fecundum veio homogcnea funt, aqua cum aqua, olcuin cum olto.homo cum hon)ine auruni cun) auro ; licut parces duplices funt iiererogenese &:homogfnecE , ica accrttiones quoque duplices exiitunt partium nempe hcterogenearum & homogenearum. Quaru;ii prior impropria , altera vero propria vocatur accre,
An ex folo Mercurio Philofophorum Dico nunquam dari Aquam MetalloMecallum rum fine Sulphure ,quod femper in minimis particulis, tanquam in centro fecum gerit ficut nullum
pofTit tieri
?
,
datur Sulphur abfque materia , & talicer longo tempore poteft fcintillula harc Sulphuris latentis inMercuriali Aquaexcitari,ut partes Mercuriales coquar, tempcret, atque in metallum, imo plane in LapidemPhilofophorum efformet.
II.
tio.
An Arte
tum
terrsel
potTit
produci metallum
Refpondeo
affirmando, ficut enim
Semen
vegetabile impofi-
qux in ollis ante feneftras fervari folec) atque debito tempore aqua humeftatur folique exponitur, non aliter quam naturaliter crefcit, ita
habitis iScapplicatisquinque requificis generationis mineralis, etiam metalla produci poirunt per,
Prima nempe impropria accretio fit quando mixco quirdam res heterogenea: accrcfcunt auc agglucinancur aGalenicis res pr^rtetnacuraics vocantur ut in regno animali vermes lapilli &c. in vegetabilibus olfa, aranejc, crines in mineralibus, tcrri lapidcs, &c. Accidit etiam accretio impropria heterogencorum quando res hecerogenea- juxta ponuntur & excrinfcce agglutinan,
in
tur ut t]uando dux res diverfx limo aggliitinantnc auc alio modo, ficuc hcderamuro, aut ispidibusuc
,
denique quando res diverfx in generationem mifcenciiL , uc quando metalla mixco vegefaxifragia,
tabiii ic fic
foliis
Ars enim nacuram adjuvarepoteft, quodin artificiali florum generatione videreHquet,adjuvatur autem natura arte,
fediora quidem
fortiora.
&
adjungunc
uc
cum
eis crefcanc
ac in
re-
eorum
rurfus in fubftancia
immucacaper
quinque nimirum prxdidotum requifitorum debita apphcatione,
dudtionetn reperiuncur. Secunda nempe propria Accrecio fit dupliciter> juxca duplicem homogeneorum gradum. Pri.r.o pcr juxcapoficionem , quando res aliqua per fui
limile augecur
TITVLVS SEXTUS.
De Chimicorum fex
libus
,
addicur.
uc quando vinum vino, aurum auro Secundo per veram accrecionem incrin,
O^crationibus rea^
fecam
Accretione
,
Decrettone
SolHtionzsi
cum , qur alteratione & gencracione fit , partes aliqus difpoficx ad recipiendam aiiam lubftantiam aliafque qualitaces , forma fibi conveniente alcerantur & accrefcunt , quse accretionis veras caufa efficiens foli fpermati convenit , tan-
CoaguUtione
DeJ}rtifiione
0*Pllifq uam-
PerfcBion^.
quam
Proocmium.
Principiorum rationem habuimus, quarum caufas & fequuntur Opcrationes fincs probe incelligere decet , inferviunt enim ad cognitionem multarum elaborationum naturalium refcruntur in genere vcl ad medicinam vel ad rerum generationem , ac perfedionem in fpecie vero ad fex ClalTes. Qiîas fub tituli initium reccnfuimus in fequentibus aucem Paragraphis
id enim cum fubftantise un, atque vifcida? , aquam tcnuem ( qua: accrefcere debec) cafeiinftar primum inficic mcrafreali glucini
fit
tiuofae
far,
tandem formam
aDeo
fibi
inlitam.fafta infpif-
HA^Senus
explicabimus.
.
1,
De tAccretioTKy
Antequam Accretionem elucidemus , praeftat ut fciamus quae partesa Chimicis Heterogcneae, qui Homogenea: vocencur ? Heterogencum autem Tocatur quodlibet regnum, refpedu alterius, ita animaliarefpedu vegetabilium, hscc vero intuitu mineralium in commixtione hetcrogenea vocantur nam heterogcneum eft quod cum alio cor,
,
pore fe non radicaliter mifcet , ut in cjus vel naturam vel mixtionem abeat perfectam , cum igitur
& accretione ei imprimit ,aliquamautem admixti partem pro feminis augmentatione in fcminalem fubftantiamalterat, immucatque,quarc in vegetabilibus ipfum quoque femen fingula generatione augmentari videmus , & hxc eft vera diftindio, inter accretionem Sc immutationcm,quam jn vegecabilibus aperte confpicimus , ubi al'iqua pars admixci in femen mutacur reliqua vero accrefcic. Hasc accretio in gencratione metallorum locum habet, veriim nonilla,quamaliqui per foJam juxtapofitionemexcrinfecus tanciim fieriftatuunt, prout in Metallurgia latius demonftravi,notandum aucem eft , accrecionem promoveri per fulphuris aut pinguedinis augmcntum unde fimo pinguifolum faturatur, talicer enim femina & eorum visagglutinans accaufaaccretionis promovetur;deinde caloris exhibitione , isenimdum tenuia coquit, nonnihil infpiflat , atque fic materiam magisaccrefcibilem reddit.
facione
, ,
notum
fir
vegctabilia
non cum Metallis

,
&
hsec
$. 2.
De
Decretiontj.
,
collicimus haec rcqna corporibus ad invicem hcterogenea efle, deindc heterogenea vocantur qui in alterius naturamnontranfeunt.autaccrefcunt, ut ofia carni,
e contranon illismifceri
fuis
cum
rium
lapides crudi metailis. Homogcnea vocantur, qua: in uno regno

talis
&
qua:
naturx funt, ut ad invicem commutari poCrwit, perfcde vero homogenea exiftunt qui prorfus unius funt natura: atque conjunfta: continuum
, ,
quoddam conftituunt. Juxca primum modum homogenea
Decretio opponitur Accretioni cujus contraeft peragitur mediis contrariis , quibus accretio fit, hinc qnoque dupiex exiftit , vel enim eft: Decretio partium heterogenearum, vel homogenearum. Decretio partium Iieterogenearum fit folucione limi vel vinculi quo partibus praternaturalicer adhirct ut in metallis, ignis probatione, heterogenea ab homogeneis ,ita in regno vegetabili, parces heterogcnece qua? impura: vocantur , dc;
,
funt
argen-
ftillacione aut abiutione, in animalibus,abIatione,
vei
Lib.i.
vel purgative vel chirurgice feparautur
luiutitur.
,
,Sca:.iii.
auc.iminiin
Subre<a.iii.
fic
,
^p
Partium vero homogenearum decretio.fit vei

;
quancitate vel in qualitate in quancitatc , quando una pars ab altera dividitur ut li d iriarca auri fuinantur quatuor uncix, tum marca ha'C tot decrefceret, quot ei ablat^ lunt uncir. luqualitate fit decretio dupliciter , partialiter &:otaliter; partiahter ciim mixcum aliqua parte
corpus humanum vocatur copti, nuum cum omnibus meinbris ,ita herba cum radice caiile , foliis &c. nulkim corpus rcperiruc quod tam concinuum fic ac corpus mctallicum , ciim ergo corpora \\xc in unitate folvuntur.dicun,, turin continuo iolvi hsc folucio concinui duplex
, ,
diffimilares,
eft,primaperagiturconquanratione,pulverifatione
five pifiiIlo,fivelima, five alio
modofiat.Ut quan,
undluosa
vel
humida
fic
decrefcit
uc vel
harum
una
vel
do herbain mortario conqualVatur, quando metaU lum aut in folia redigitur aut puiverifatur quan,
aliqua particulatotalitcrauferatur
in al-
teram mutetur , unde minor fit, tum hxc pars unde immutatur, decrefcit. Totaliter vero niixtum decrefccre dicitur,
non quidem quod
in
quantitate,
doanimaliafecantur.conrunduntur. Infervit folu^ tio hxc ad reliquas folutiones , quarum miniftra eft dumenim corpus in continuo folvitur ,pun<SuIa eius magis fuperficialia fiunt , unde poftea in
:
fed
quod
in qualitate
tate retroccdit
decrefcat , cum fua in quali,atquequodancehaecodum fuit,
nunc crudumredditur. Hxc vero Decrecio verx accretioni plane contraria eft
,
, merito ergo hxc prsparatoria vocari poftet. Altera lolutionis continui fpecies per aquas caulticas pera-
aliis
folutionibus citius refolvuntur
folucio
gitur,quas corrofivas vocanc.pociorem ufum

tallis
m mc-
atque per contraria peragitur media
Diximus anteliac veram accretionem per agglutinationemfieri.
habent, quorum corpora de pundo adpun<aum corrodunt,atque itain pulreremredieunt im-
Unde
claret
veram Decretionem per accre-
tionis contrariacontingercconiraria
glutinationi elt colliquatio,

'oricur.
autem agqus ex putrefadione

efticientem decretio-
palpabilem.Circahancfoiutionem notabisTi.Aqus corrofiva: proprietarem,auro enim aqua Regis, reliquis merallis aqua fortis competit quo pinguiiis eftmetallum,hoc libentius abaqua Regis folvitur,
,
Unde putredinem caufam

nis llatuimus,
qua vero ratione putredo
&
per
pinguia enim in aqua forti rcfiftunt, caulam vide ii mesMetallurgiarterciaparce. ^.Ipfamfolucionenn concinui, rationefolventis & folvendi hujusergo
,
cam
colliquatio corporibus contingat,
maximo-
pere fcire praeftat. Ex prxcedentibus Titulis ,pra:fertim fecundo
liquecomniacorpora conftarc ex aqua crafsa,& tenui , crada, pingui oleosa, tenuem informan,
continuo folvatur prius in folia aut lamellas redigatur, hxc candefcant.ficenim citiiis folventur, iliius vero causa , ut folvens certam liabeat proportionem,denique initium, medium,
in
,
ut
primo modo
&
finisfolucionis confideretur.ficut
te
eique folium,
nempe formam
&
calor, vafa, tri-
pra^bente, paucis
pus ac iuftrumenta reliqua qux ad talem folutio-
aquam hanc unSuofam fulphuream.balfamum corquantiim porum efle cui a Deo inditum eft
,
,
nem
requiruntur.j.PrÊCipitatiouem.qua nemperatione folutum fic prxcipitandum,ac ab aqua caufti-
aqusE tenuis.tanquam materis formare , infpidarc, coagulare, figere , aftringere in corpus , idque
con-
& praefervare
ca feparandum. ^.Edulcorationem a fpiritibus corrofivis.atqueexficcationem tumnotabis qualita

,
poffit
fic
Sulphur rorifmarini
certam proportionem habet, quam in confervanda fu.a admixca aqua obfervat , ad quam integram nondum habet omnem fui regni affluentem aquam tenuem affumit ,eamque informat quam primum vero ultra hanc proportionem eiaquaadmifcetur, illico aqui multitudo fuperat Sulphur nempe caufamcoaguIantem,& ficexagente Sulphure fit patiens, vicirtim ex aqua patiente fit agens dum pinguedo Sulphuris in nimia aqua dillblvitur atque fic colliquefcit Sulphur enim celTans a fua adione retrocedit, & fui conlervationem qusrit unde fe concentrat & hinc in putrefaSione varii confpiciuntur colores ob Sulphuris mutationem iimpeditur putrefaftio nimio caIore,quiabhumiditate pra;fervat,& nimio frigore quod humiditatem con, ,
tem quam a fpiritibus corrofivis folutum metallum.quod prascipitatum & eduIcoratum,caIx voca,
tur,accepit
, ita calx auri qualitatem fulminantem, calces metallorum plerumq; volatilitatem acqui-
runt.autdifficulterreducuntur.ut Luna.cornua
5-
&c,
Ufum &redo6tionem. Ufus
folutionis continuC
metallorum,duplexeft,vel ad feparationem metallj a metaIIo,ut auri ab argento.vel ad medicins prjeparationem.cui fi refervas ufui , ut a fpiritibus cor-
quam optime liberetur necefle eft ; tum reduftiocalcisiMetallicasfjlibus fufilibus & concentrantibus fit , qui reduclio Calcis rurfus in contirofivis
, ,
nuum mdicat folutionem corrofivam metallorum

tantum folutionem continui elTe. Solutio partis eft quando aliquod
,
feu fubftan-
gelafcerc facit
promovetur calido humido aere.
ftjit accretionis & coagulationis.ob agglutinationem , ita aqua eft caufa decretionis & loIutionis,obSulphuriscoIIiquatio-
corpore feparatur, ut quando Spiritus, Oieum vel Sal ex corpore pra?,

,
tis
feu qualitatis principium a
Sicut ergo Sulphur caufa
nem &
paratur, aut excrahicur, dupliciter peragitur, primo deftillacione,Iermentatione,caIcinatione,vitrificatione, reverberatione (ê. fecundo fympathice per
di!T!pationem. Et haec eft ratio

,
cur Philo-
vitam & mortem rerum vocarint, vitam , quod rebus corpora fuppeditet , mortem, quod corpora rurfus refolvat. Veriim de Accretione & decretione plura in fequenti Paragrapho d Solutione & Coagulatione. .^pj^,.
fophi humidltatem
.
}.
extradtionem fic pinguia & fulphurea ex corporibus [ui fimile extrahunt, unde cxtra<aa, tinduras ;&
,
hxc eft ratio cur fpiricus vini.Therebenthini.oleuni commune, ex omnibus corporibus fui fimile extrahant,ac tingantur. Solutio partis Medicina infervit, nam ciim non omnes corporis alicujus partes interdum requirifinus , fed ad diverfos affecftus diverfis principiis utimur , unde olea fpiritus , falia, feparata proftare in olficinis necefle eft, ars fpagyrica docuit qu
,
De
Solmione^.
eft,
Solutio apudChymicostripIex tio continui , partis, & totius.
nempe Solu-
foivitur
ef^, quando corpus in continuo continuum autem vocant quicquid ad Mnitatem pertinet tam ad partes fimilares , quam
Solutioconcinui
,
ratione principia e corporibuselicipotTTnt, fic fermentatio vinculum trium qualitatis principio^
rum
refolvit
deftillatio principium Mercuriale
Tem.
I.
&M$>^
350
BibliotliecaE: & Mcd:um,<:alcmatio wro ultimumnempe Salem nobis ob oculos ponit, ouare folutio partis ad Me
tiicinam propricinfervit
,
Chemicx Cunofx
olea,fpit-itus> falia,
medicinz funt ,non piiiKipia
nontam
pro praparan-
dis medicamentis, quam pro cognitione morborum lolutionis partis. ficut enim arte corpus ex
apta ad novam gcncrationc:r iuicuc augaicntatio. nem; folutionem coDtinuiquodatcinct , lciat Ledlot hanc eHe folutionis partis 8c rocius, ucriuiqiie ncmpe minifiram, & pcr fe aliud praltare i:on pof-
humano conrinui> parcium, imo totius nonnunquam refolutio datur, <:ujus lolutionis caufas liic exponere quidem utile
partefolvitur ,ira in corpore
(e,quam uc corpora fccund^ & tettiz lolutioni apta acque magis reddat idonea.
4-
& necelfum eiict, verum in commencario fupcrliarc

compcndii leges hoc loco latiiis nec licet , Philochimicus tranfgredi nec lubet niii prorfus ftupidx mentis fic , faex prardidis cile fokuionum & coagulationum caufas cam adiexplicabuntur
,
,
ve
quam paiTive.tam in mocborum caulis, quam in medicamentorum priparationibus addilcet & enucleabit.
fic trcs quoque cxillunt qux refpcctu regnorum in:er lc in animali cnim rcgno, quoque tripliccs funt utriufque feminalis iubltancix unio tantum , in vein mineraii autcm rv.gno fixagetabiii coagulacio fpecies exiltit, quas trcs in lcqUwntibi.ih lub uno tio nominc coagulationis complcctemur ba;c coagu-
Ut
tres funt Solutiones,

,
coagulationes
Solutio totiuseft quando corpus f\c refolvitur, ut ejus forma , ejufque qualitaces prorlus immutentur , duplex eft , prxternaturalis & naturaJis ; prxternaturalis accidit quando corpus igne
,
latio ergo triplex e(t
totius
velcontinui vcl parcis, vel in his tribus gradibus opponicur triplici fc,
lucioni.
naturam luam comburicur, unde Ibrmafubltantialisnempe fulphureicas concencraprsecer
ordinem
&
tur.atquc in carbone corrumpicur , humidum vero fcparanir atque diftinditur , ignis vi evaporat & in fumo aut fuligine alteratur; Naturaiis verb lolutio totius eft, quando corpus purrefcit atque naturali tcr in fua principia reducitur,hxc redudlio vocatur
folutio radicalis
imâquando pulvcrcs aquamifcentur, aut limo, unde evaporata humiditatemixrum coaguiatur additaauccm rurfus refolvitur , fic ignis omnia coagulat ,aqua omniarefolvir. Condenfatione peragi.ur,quando aqua frigore fuo rem congclat & tum calore reeft
,
Coagulatio continui duplex

,
&
fit
vel
,
ftatione
vel condenlatione;i;i-ipaftatione
foi ^^[1,^
& iiJhilofopliica.cum enim Philoto
rcgenerare.ad regencrationcm autcm.corporis reduftio in primam matcriam feu fubftantiaqifeminalempertineat.haEC verb nonnifi putrefadione contingat mcrito putrefadio feu (olutio radicalis, Philofophica opcratio vocaripoteft, ciam autem in prajcedcntibus, pr.-Efertim in Titulo de Rcdudione in primam Materiam , item Titulo de Decretione , fufficicnter de Putrti-aaione fcrifupervacapferim eadem repetere moleftum
phorum
tinisfit
ut ?lacies crc. paucTs , in liac duplici coa^ gulacione concinui fequens axioma obfcrvandum Quicquid igne coagulatur , aqua refoivieft.
tur
,
c concra quicquid acjua coagulaturigne refoieft
vitur.
Coagulacio parcis
dini
,
quando Oleofitas
,
Salfe,
Sulphur Sali
Oleum Aquse
Mas
,
fceminic
Siccum HumidOjVolatile Fixo adhxret
prouc in
&
ncum
effet.
Conclufionis loco Artificem
moneo
Paragrapho de Accrctione antehac didum eit, folvicur lymphatice 3c antipachice cum fuo contrario, circa hanc coagulationcm parcium fequencia roca axiomata. Dcbile cedit fortiori , firnile finili gaudet, natura intendit perfedtius unius vita aiteriusmorseft. Omnis (cparatio fiat cum modeiiia & fapiencia , his bene confidcratis , adicus tibi ad magna naturi penetralia djbicur.
,
,ut difcri-
meninter primam & fecundam folutionis totius fpeciem attendat , funt enim ifti e dianietro fibimet contrarii , in calcinatione corporum Sulpluir
corrumpitur
,
&
humiditas dcftruitur; in putrefa-
Coagiilacio cotius
eft
dupl^x
prstematuralis
dione verb feu calcinatione Philofophica , humi dum apud calidum confervatur hac enim ratione
,
& nacuralis
permodum
prarteniaturalis
.
quando hetcrogenea,
.
naturalis vero
novopolfuntunirivinculo cum Suiphur concentratum, tandemrurfusperipheriara ambiat, (iiamq; humiditatem tigat unde nova fcquitur generatio, juxta fententiam Philofophicam corruptio unius
,
quando homogcnca coagulancur .gencrationis ,explicata eitcum folutione fua radicali in Paragraplio dc Putrehiotione, & .dc Accrctioneac Decretione verd & PliiJofophicii
,
undc
;
eft
generatioalterius, hinc liquet ratio, cur Philofophi dixetint , fe corpora aqua feu igne humido
ficem admonens
fiindat labit fe
vulgus ea igne communi calcinet, comburat deftruat, atque corrumpat. Tum Lector finem folutionum prxdidarum atcalcinare
,
cum
de Coagulatione concludo ,articoagulacionis con, ne fpecics Aqua enim communis nunquam coaguea , qua decet, fixitate cum auro, hinc omhic
ne folvens quod in coagulacione

radicaliccr per
&
fixacione foluto
tendat
ne erret
nam
folutio partis
optimam
noftrifejue conllitntivis
convenientem partem no-
bis exhibet , fcd longe diftat a generatione , qux folutione totius fecundi modi peragitur , quod enim fermentatum , quod deftillatum, quod eli-
& coaguiapro vero folvcnte , & talis operatio, pro vera Philofophica eft habenda, contrarium fubincelligitur. Quarc Naturx leges obllrvanuo, non faciie quis crrabit , cum e coutrario incxphcabileni incurret Labyrinthum.
tercix folucionis
tionis adhxret
;
modum
xatum quod calcinatum
aut denique folutione , partistraftatum cft, gcnerationi ulteriori inidoneumredditur, aliquodenim principium hac foiu,
. 5.
De DeJhuUioni^.
eft vulgaris
tione
6c
feparatione amilit, five quaiitatis,
five
(ub-
Deftruftio duplex
ca.
&
Philofophi-
ftantiac
,quod ad gcnerationem
&
totius continui
conftitutionem rcquiritur. Errant ergo qui putrefaciendo medicamenta prxparare , aut qui foivendo partes novam generationcm caufarum conantur , ciim putrefadta ob altcrationem qualitatum ulcimam, vcnena & ca-
Vulgaris accidir,quando corpora aut contraaut
prcr naturam tradtantur quodfit variis modis. i. Quando hcterogenea confunduntur. 1. Qiiando in corporum folutione & coagulatione contra
,
ordinem naturx
3.
&
petitum finem procLditur.

auc
tharAica potuis
fint,
quam medicamenta,
vici(rim,
Quando iradantur rebus nonconveQientibu?,
,; ,
Lib.
I.
Seet. III.
Subfea
III.
jjt
aut quandoidab eis peticur quod ipfa non habent, nec haberea nacuracis concclliim eli;. '4. proprie aucem deltrui dicuntur per cercis: folucionis priraum inodum. ncmpe quando corrumpuntur & prKCer naturam feparaiiCMr, y. DeRruuncur quatttlo dcteduofa auc concraria principia combinan,
cum habitis nacuraiibus principiis & Calidnm & humidum fuppcdirare pocelt, humido n$ augmentantur, calido foventur.
CofoUmti.
I.
tur
tates&
duunc.
ac diim muica priparacionc proprias qualivires amiccunc , ac nacurx inaccepcas in
Pfiilofophica
aucem deftruSio
,
fit
cum
,
lucro, eft
corporis redudtio
ac rctrogr adacio
faSta pcr fe-
plufquamperfeaio , rz. Juxta Chimicos, eit corpus naturalibus principiis progrefiiim, fed arte lic elaboratum uc perfedius ficquam abf que illa Nacura fbla producere potuillet.
fit
,
Quid
cercix Ibluaonis nempeper radicalem fblurionem cali enim corpora quafi vilificantur & prx oculis noitris annihiiancur atque in tcrram fuam unde orta funt reducuntur , veriim cx tali deflrudione nova fequitur regoneratio 111 hdc plusquam perlfeda & gloriofa , augmentatio , fane qiiod fic deltruitur conftruitur quare
,
cundum modum
I.
?
&
Philofophi dicunt
tacilius eft
aurum conflruere
Philolbphice
conftruac,
deftrui de-
quam
deltruere
cum deitruttum
iuexperta.
Quidfitaurum plufquam perfedum Refpondco. Juxta Chimicos elt aurum rcgeneratum feu in novum generationis adtum productiim in eoque arte ac ignis adininillratione fic exaltacum uc aurum nacurale mulcis gradibus fuperet aliifque metallis communicatum ,tot perficiat gradibus quot auri perfedionem fuperat. PaucisChimicorum aurum mortuum cft aurum vul, , , , ,
nacurali niocu proprioque glucine fe

arcificis
gi, ciim extra aduin gencrarionis ir.ortuumquafi

iic
autcm non
. 6.
manu
beac.
T>e PerfeniottZ-f
omnis res qua; fe non vcgctat. Aururn veeft aurum in adum generationis produdtum .denique aururii pkirquam perfcdum eift Tindura , Elixir& Lapis Philofophorum.
,
ficut
ro vivum
Perfedio
eft
duplex
Naturalis
&
Artificialis.
Nacuralis pcrtedio efl , quando corpus in eum in quema natufuae pei fediouis gradum devenit ipoiitum eit,fic monftrum refpeCtu hominiscll
,
TITVLVS SEPTIMVS.
De Septem
tionibus
,
imperfectum, vinum
tallis perfectius elt.
aliis
fuccis,aurum reliquis me-
Requifitis Artificis.
Nempz^
,
de Termmis, InJIrumenttSj Materiis

Scr/ptis Chimtcis
,
,
Opcra-
perfcdio efl , quando Nacura in fua uc eo citids & perfedius perfeftione adjuvatur feparacione iicerogeaucem adjuvacur Ofcretur , nearum & conceutracione ac perfectione homo..
Arcirtcialis
Meihodo Chimi
slndendi}
Methodo Chemice Philojophandi.
geneaf uin parciam. Parces heterogene^ duplices funt

t^reftres
,
ProGemium.
,
aqueae vel
ut hoc ultimo titulo feptem requifita exponamus , quibus Artifex inftrudDs ellh debet his enim ut vehiculo uci necelfe elt, qua,
hs duplicit:;r feparantur , primo abindeinde interie; ab invicem neinpe partes Stfyisx i terreflribus feparanrur , dettillatione filtracionle > congelatione priecipitatione , auc evaporatione parces heterogeneae aques ab aqueis
vjcem
,
,
;
REftac
re eorurn cognitio
,
urilis
&
neceliaria judicator;
fcpatantur
rea:
deltillacione
vel prarcipicationei
Ter-
Exponcmus aucem hic ea quapoterimus te cum praxi illa fcire fatiiis lit , quam
,
brevira-
thcoricc
a terreis calciiiatione , vel fublimatione , fic per deftill^ciouem aqua feparatur a terra.per cal-
multis verbis explicare

.1.
a capice mortuo per elixationem , per evaporationem fal ab aqua iinis harumoperationum elt, ut partes impura; leparentur a puris qusc feparatio commode per ignem, aerem & aquam ficper ignem, qui corpora purgat ab aduttibilibus per aerem , qui ea exliccacione liberat ab humidicate ner aquam quaz ea abluic & mundat corpora igns puriticanda licca finc aere mundanda porofa fiant Sc rara, aqua puriticanda fluxilia reddantur. lârtes homogenesE concentrantur hetcrogenearum feparatione , alterantur accidentaliter & effentialiter. Accidentaliter mutantur & prasfervantiir , mutantur in colore odore, fapore compa-
cinationem
fal
De
Terminis.
Sal e cineribus
Terrtiini juxta
nempe Hieroglyphice
Chimicos trifariam accipiuntur, per Charaderes tandem

,
,
pcrVerba. Studiun Chii-nicum ut antiquifTimum

oinnes .gypriis notum
fuic
,
ita
ante
qui pro niorc iucip-
pis hieroglyphicis id pollericaci
commendarunt
prou: Pierius
ricus
&
,
Mejerus
deftudio Chimico opcime emedenique ex his dodifTime explicuic
R. P, Achanalius Kirchcr.
Diftinguendum autcm
,
e(t, inêr liceras Sinenfium
&
Hieroglyphica
ge
forma afperitate
,
levicatc
duricie, mollitie,
,
volatilitatc
fixitate,gravitate, levitate
in
quarum
oninium mutationum caufas
mex
Metallurgix
qua aiic hiltorias auc fecreca Chimica tr.idarunt. S/creta Chimica tradantur plerumque per animalium figuras ita Leo rubcus, Sol , aurum BufOj torvus, putreftdionerti ; Columba, Aquila , Serpens Leo viridis, Luna Phi,
,
;
^gypciorum
tertia parte reperies. Prscfervanrur caufarum 110-
civarum amotione , & fui difpofitionr. , ne quid nocere poflic. Veriim hxc omnia UC in accidentiis fiunc ita a fubftancia originaiicer dependenc,
,
lofophomm, eorum Mercurium denotant aurum , Luna argentum Venere cuprum, ferrum Jove ftannufh Saturno plumbum
*
Solfc
Martfe
,
Mer-
qusE ElTencialicer alcerari

ri
&
perfici poceft
alrera-
curio argentum vivuin.Lupo antimoniuin , Draconenicruni.ferpente arfenicum,&c indigitatur; hanc
quidemjdum Suiphur pluscoquicur

,
&
humidi-
aucem infcripcionem non forruito
elFe
fadam
fcien-
tas ica difponitur, ut cociione
perfedionem ac-
quirat
heic
enim
ars
naturam fublevarc potefl
eft.cum indicantiaquandam proprucatcm habeat>quaindicati3 copecuncquare circarefoluribne
dum
Tom. I.
Hieroglyphicorum
, ,
Bibliothecac
;
Chemics
necciraria
Curiofae
Hieroglyphicomm proprietates animaluim conliderandae funt Venenata & volacilia Macerianii hinc lcquens fixa terreflria formam denocant cnigma taliter cnucleabis Rubeus Leo pugnet cum Lupo cano quem fi vincet gloriofus Vidor evadet tum in pellucidum carccrem cum decem aut duodecim Aquilis Virgineis eum ocdude, clavcmque carceris Vulcano tribuc & incipient
, ;
Ad
ignis
cxficcati
ad tradationem ignis& admaterias. tradacionem requiruncur carbones & duri , tigilla aut ciucibula igncm fui}i,
,
nentia, patellx figuliu^ cineritia vafa cemcntatoria,rcccptacula , figulina vulgo Jf_)c^nD(apel(cni

di6ta, infundibulum, conus concavubmecallicus,
vulgo
<*^tc|;iMiCft'i
ancimonii utuntur
aquilsE
pugnare ac vincere Leoncm ejufque corpus dilacerare&difcerpcrc, quoddumputrefcet,qu3Erenc aquilae aufugerc, foccoremque vitarc, ac Vul,
boncs
alii
quo ^d fundcndum rcgulum imponcndos carad tigiila fcrreus baculus pi o ma/

;
forcipes ad
,
canum rogare ut mas percontari ,
aperiat, omncfque carceris riat Vulcano inexorabili , omni-
bus carceris partibus optimc occlufis fcetore ex Lconis cadavere , ipfx quoque Aquila: corrumpuntur , inficiuntur ac pucrefcunt , unde horrcnda putrefadio, Verum cumcorrupciounius.fit generaex duplicato hoc cadaverc varia tio alterius
,
terijrum in igne commiftione ChirothcciEJintea & madcfaftsE Otbis ligneus in ccncro foraueis habens per quod illiiis oculis maceria in igne confpicicur linccum quo vcfUmenta, ne comburancur, teguntur , igniarium- , ignitabulum, ferreum cochlear furcilla ferrea, mallcus fecufis, carbones arena, aqua , ligna licca , ramenta lignorum &c. Hsec circicer inftrumenta furit,rcgimini & tractationi ignis necefTaria. Inltrumenta
;
oriuntur , primo prodit corvus , qui rurlus putrefcendo evanefcet , unde pavo caudi multicolorc piodit , hoc pcreunte , columba venit , quas , cum corvus ficcum non potuerit invenire locum eun,
autem
ferrea,
requiiita ad
,
craftationemmatcriarum funt,
,
vel vitrca
auc figulina
lapidea
metallica cuprea,
,
novum, cum priflina terra diluvio fit corrupta hic autem virginea ac Plulofophorum creta exiftat columba hxc omnis corruptionisnondum tocalite; expers, fenfim in Phceni
dem
invcnit
fcd
Vitrea funt alcmbici cucurbitar, retortx.recipientia vafa,fublimatoria, phialx, patella: vitrei , feparatoria olcoruin , circulatoria , &c, Figulina ac lapidea inllrumenta lunc ollx, rctortx cucurbica: alembici fublimatoria, patcllac,
,
,
& lignea.
patina;; lapidea funt, Lapis
ccm immutatur , quam Vulcanus comburit

carcercunde ex
bilis ac iinmortalis oritur frudus,
in ipfo
reus, lydius
cjus cineribusnovus incorrupti-
quo omniarc-
marmoreus, porphyMetaliica func, lapideum. mortarium , mortaria, ollx ,patin3e;Cuprea funt vas cupreum pro nitro ficcando coquendo icem pro Luna:
,
ficiuntur fublunaria.
prsecipitatione
&
,
calcis Luna:
ollse,
Hieroglyphicum hoc arnigma taliter explicabis Auruni purgetur per antimonium, ponaturin vitrum cum decem aut duodccim partibus Mcrcurii Philofophorum, feu aquas Mercurialis metallorum,
vitrum occludatur,exponaturconvenienti calori, forir.a auri fupcrabitur a materia Mercuriali & pucolores varii compareputrcfadione , materia per bunt. Tandem , finita adhibico tendec albedinem gryfeum colorem ad
trefcet
,
icem vefica cuprea
patinae
tinar,candelabra,olla plex , major , minor ,
, libra cum quam Docimafiicam

,
edulcoracionc, Perrea funt , paponderibus, duvocanr,
unde nigredo
&
fortiori igne
citrino
lore
&
fic ex volatilitate in
tandcm rubeo tingetur cofuam tranfibit fixita-
Lignea funt mortarium, cribrum , patinx fcatula:, pyxides,cochlearia, orbes.fpatulse , huc accedit, charta emporetica item alia manica Hippocratis. Horologium, filacommunia& fulphurata. CaIcndarium &c. Hxccircitcr func inftrumenca, ad matcnarum & ignis tradationem neceflaria, quibus accedunt varii furni juxta varias ignis opera, , ,
tiones
tem. Ex rcfolutione hujus SEnigmacis comparatio

fieri ad alia. AlteracladisterminorumChymicorum charafteres compleditur, qui duplices funt , vel indicant materiam, vel operationem ; Charaaeres Materias indicantcs refpiciunt ortum & differcntiam.
nibus
Lcdorem tamen admoneo ne in his omcomparandis curiofior fit quam in ipfisfun, ,

,
poterit
damencis addifcendis, ad i^yov enim magis refpicere debet, quam ad parergon. Vidi ego Laboratoria inltrui'ii(Tima patergis
,
furnis, inftrumencis
Orcum
hicexplicare
cur
nempchoc
vcl illud
fi-
gnum , huic vel alii materii apponatur , nec chartx anguftia, necpropofitumpatitur, cumin alium
locum hic refervaverimus confulatur interim Johannes de Dee in iua Monade Hieroglyphica. Differentiam Charadcrum quod attinet quomodo
, ,
Hermecem cum omnibus fujs dii"cipulis,illichabitare dixifles, veriim idem ipfe cgo minoris momcnti effedus exindc vidi, quam alias ex abjediiTimo furnulo cui non ignis fumptuofus lampadum ex fpiritu vini fuperftramatcriis
,
&
ut ipfum
tus
quo non
vafa vicrea vencta aut cryftallina,fed
figulina condebantur, Qiiarc
mirandum non
eft,
(uo fingulari charadcre , fi Deo libeat , in comdocebimus , mentario ad h.ec, Charadcres qui operationibus tribuiintur, coincidunt cum prarcedentibus quoad ortum 8c diftcrentiam ; operationcs vero qux cha-
nempe quilibet materia

infigniatur
cur Magnates raroad artis veritatem perveniant, ciim inltrumcntis comparandis plus indulgeant
quam rerum fundamentis pauperrimiquidam intima

flrarint, fimplici
tiplici
nec mirum
eft
quod
artis penetralia perlu-
raderibus tribuuntur pr^fcitim analyfis Charaêrum Paracclficorum, alio loco explicabimus , quid nempe de illis cenfcndum fit ? Sequitur tertia clalTis terminorum qua: vcrbis tim propriis quam impropriis matcrias 8c opera,
tioncs Chimicas cxplicat

,
veriim neceffc
fit ,
in
tradatione talium rcs verbis dcnominare, ne hoc loco molcfti limus inutili repecicione , hcic concludimus.
i.
De
InjlrHmentis.
*
inftrumcntorum.fed dodrinae mulapparatu inftrudi, cum ut toca Natura paucis contenta, ita & hoc loco non luxurietur, unde a pcritis Naturx fcrutacoribus cjufmodi fupclles fumptuofa non raro improbatur, Velim tamen uc Philochimicus neceffaria inftrumcnta fibi comparct , propriis manibus rradet loco & tempore conYcnienti , nequeenim huic ftudio adeo anxie incumbere decec , uc fama & vita periclitetur aut ophoc hic monentimus \itx flos eo abfupatur dum cll , Philofophos inftrumcnta diftinguerc, alia enim vulgaria , alia fua feu propria vocant. Vulgaria funt partim hadenus recenfita , Philofophica
,
&
laftruaienta Chimicorupa dupUcia iunt
nempe
vero alibi cxplicancur
fuperius
enim didum
eft
<)ui4
, ,
Lib.I.
,
,
Sea:.Iir.
gradum
atque vel
Subfe6l.III.
caloris e.xcuantur
quid eorum ignis 5c aqua ac cerra fit hoc nocandum eos nonnunquam vafis & furni Philofophi mentionem facerc atque tormam aut macricem metallorum fubintelligere, ad hxc fimiles phrafes refcrri polVunc.
. ^.
De Materiis.
bifariam
?
aquam refolvuntur fublimatio corpo-is lolutionem prxcedens id dcllruic, majorem etirm ignem requiric pcr gradum dcbicse (..blimatio.iis
, ,
dimmam
volatile cogdaruT.. vcJ in fubtihfTiinos rcfolubiles Hores , aut iimpifal
iinde calore elcva.uiir.
Cryltallinun,
Materia; a
Chimicis
accipiuncur,
deaillatio, redtificacio,fcparatio que pcragi poteft.
& cohobatio quo-
Communicer
&
1'hilofophicc
Vulgares macerix circa quas Spagyrici in folutionc & coagulacione, prxpararione Mcdicamentorum '^ generacione auc perfcdione corporum deliimpcx func arcificiali & nacurali occupantur ex criplici regno. Animalibus ucuncur vel incegris, vel ex parte hinc proftant cornu , medullx , caro vel qiii in iis gencrantur , uc lac, ova vel eorum opera funt ut mel , cera vel excremenca ut fcl urina. Plantar fumtmcur vel integri , vel earum parres ut Radiccs , iigna , medulla cortex , tolu & furculi , flores , ftmina, frudus , fucci , gummi.
, , , , ,
,
Deftillatio elt fpecies fublimationis , nam partes voiaciles Mercuriaies pcr putra:taciionem auc , fermencationem lolutx , a fixis mediantc & urgente calore , fe fubliman: , dum rarcfiunt alem-
bicum petunt,
lantur in
in
quo auc condenfatione congefalis
formam
cum
,auc dcflillant per alembifuperflua humidicas
inftar aquae.
Redificacioeft,
calore, a fpiritu f fi is gravior exiRat ) vel fpiritus a phlegmate C fi id fpiritu gravius fic ) feparatur , prsecedente deftiliationis
,
phlegma vocacur
cum knto
quje
modo.
Cohobatio cadcm
eft
rcfini
olea, liquores, vina. Metaliis prxcipue utuntur

, ,
eorumque recre,
cum imbibitione, nam

,
(i
fixs parti, defiillaca& fubiimara Mercurialis vo-
mentis quo percinenc vacia terrarum genera lapides, gemma;,falia fucci in cerra concreci, uc naphtha aqux thcrmalcs manna &c. MatericE Philofophics fuoc quje prjecipue- ad perfedionem & generacionem mecallorum fpedanc vocatur autem Matcria Philofophica Duplicaca Mercurialis aqua; quoe unica c\: fola clavis cll tocius arcis, quare diltinguendum cft inter ma,
,
latilispars,conjungatur & denuo inde deftillacione feparetur, ifquc labor fxpius repccacur tunc
,
fix2 parces tali labore

fiunc volaciles,
cum volacihbus quoque

nacuram
tandcm
volaciles induunc
fixarum
huic labori inferviunc cucurbita: alcmbici, fublimacoria , circulacoria vaia operacio vero uc plurimum peragicur in cineribus
,
&
teriam ipfam proepararam & puram & incer maceriamremociorem,quaPhiIofophorumconcinecur, ut iianc enim non raro pro ipsa matcria fumunt cum concinens fumicur pro contento , mareriam hanc non raro quoque matricem fu^ aqua: vocanc
,
Calcinatio tertium gradum ignis rcquiric, ucfmur ea ad feparacionem parcium volacilium vi

ignis
, differc a prxcedentibus , quod corpus ia cineres comburatur, ex quibus fal corporum pr^parari poteft , calcinatio ideo vocatur quod cor, pora in calcem redigac ,
quare ciim de pr.-cpararione longi loquuntur, materiam hanc canquam cefticulum prioris.unde prxparari dcbec fin vero materiam fuam nulla pra:parationc indigere , fed opus mulicbre efie cum priorem materiam fola codione indigeat, ajunt intelligere eos, Ledor animadvercac.
, ,
ciim corpus quoddam , aut in laminas redigitur , & cum aliis fpeciebus ica mifcecur , uc in pyxide laminse cum fpeciebus alcernacim locentur, quod itratum lijper ftratum vocant , tandcm pyxis igni aperto circueft
Camencacio
pulverem auc
in
4.
De
Operationibus.
carbonum imponacur, acque gradacim de hohoram ignis augeacur qua in operatione, lamina fpiricibus admixcarum fpecierum penecranlari
,
ra ad
Operationes Chimicorum duplicesfunt, vulga& Philofophicx Vulgares igne vel aqua abfolvuntur, operatioiies ignisquatuor funt, digeftio,
res
,
tur ac alcerancur
fublimatio, calcinatio,
funt
& fufio, ad has

nam
,
omnes
reliqua:
referri pofdigeftione peragitur
& evaporatio; fublimatio comprehendit deftillationem redificationem , feparationem , ac cohobationem Calcinatio compleftitur, casmentationem, reverberacionem.vicrificationem; Fufione liquefadio & probê metallorum peraguntur. Reftat ut fingulas operationes paucis explicemus. Digeftio eft cum materia lento igni , primo nempe caloris gradui , exponitur , infervit matericE ut quatuor qualitates in ea alterentur & temperentur. Per huncgradum, fi continuetur caufolutio^putrefadio,
;
fit fi materia tlammx fic exponacur , uc ab ti penetretur ac ubique circumdecur , fic camen ne fiuat , taliter eiiim materia impedirctur, ne ignis ejus porospenetrare pofTit, utimur hoc igne ad purificationem & fixationcm corporum ,qu2 plerumque purificantur & in rubeum reducuntur pulverem ex quo tindiirani fulphurisfixi pr^parant , ac fal elixant. Fufio eit,cum corpus metallicum fluit, ignis vehementia liquefadum , abfolvitur quarto gradu ^gnis quo & metalla purificantur , probantur
, , ,
Ignis reverberii
&
vitrificantur.
Hisin operationibusrecenfitis, ut ordo fervetur necelfe eft

,
nam oleum & operam

,
quis perdec,
qui folvenda coagulat
vel
fatur Putrefadio
&
coagulanda folveret
materije folutio ,quia per len-
concinuum calorem, calefada humidicas, in terreftrem partem agere eamque deftruereincipit , unde folutio oritur , qux vera eft fi putrefadionem fcquatur fin vero pra^ccdac , corporis deftrudio eft, fortiorem etiam requirit ignem. Ad hune laborem requiruntur phioli , aut cucurbitx iigillo occlufjE , labor hic in fimo equino aut balneo ut plurimum peragitur. Sublimatio eft cum putrefado & foluto corporc partes volatiles Mercuriales , pcr fecundum
,
tum&
Methodum Natura: & artis fequi & utile necefiarium eit , ut nempe difcamus , quomodo operationes prjedids rebus applicandx fint , feu quaratione corporum arrificiali tradationi inferviant, ica cx animalibus & vegetabilibus prsproinde
&
parantur
efTentia?
,
tindura;, Magiiteria
;
pulveres,
calces, falia
fpiritus, olea,
phlcgmata cx metallis
&
mineralibusprasparantur, tinfturz.eflentii ,faSulphura mercurii , flores, calces, croci, vi, triola , pulveres, amaufa.
lia
,
Exauimalibus
&
vegecabibus, elTenti^, tindurar,
&
MaiîUcria
"^
334
&. Magifteria fiunt
,
Bibllotliecae
,
Chemicse Curlofse
Philofopiiorum eft aftio ignis intcrni in humiduin fuum. Calcinatio Philofophorum eft , quando corpus putrefattione ac folutione radicali , abfque igne ia
quando aquis excrahentibus
uictcuimnuid; uc fpir. vuii , juniperi , therebinrhinx digeftionem per fuperfunduntur,quae
&
extrahenda , folutionem, extradionem , faporem Tcolorem & odorem ex corporc extrahunt , quod extracîium deindc per
calcem redigitur, unde Philofoplioruni calcmatio

per humidum ignem , nempe Mercurium eorum, Vulgaris vero per igiiem ficcum & coi rumpcutem fit.ad fimiles phrafes reliqui operationes referri poifunt, de quibus alio loco plura.
.
S-
lencam abftradionem folventis infpiHatur.

verifantur
In pulveres rediguntur & cribrantur.
exiccata teruntur, pu!-
Calces fiunt & falia , fi corpora combuftione in cineres rediguntur , unde aqua affusa lixivium paratur , quod colatum ad tertias evaporatur , frigori cxpoficum in falis confiftentiam concrefcet.
De
Scriptis Chimicis.
Scripta
Chimicorum
,
duplicia funt
Sophiftica
&
Philofophica.
Spiritus
olea
& phlegmata priparantur, quanfermentationc deiiillantur

,
do corpora quod in vafe
praevia
dum metalla tranfmutandi empirice
recipiente reperitur
,
fpiritus oleuni
&
(eparantur ab invicem redificatione 6c inciinatione per feparatorium. Phlcgma olenm eft cft pars aquofa corporis ; fpiritus vero ignea. Sal cenfctur fixa: difejus pars optima
phlegma
eft
&
&
poficionis.
Exmetallis
fic
& mineralibus
,
difti, fiunt
Tinftur^ Sceffentix per extradionem & folutionem

fpiritibus falino-
fymparhicam de qua fuperiiis. Olea ex metallis fiunt fi cum

fis
eorum calces digerantur
vero
aut
In Spiricus redi^ûntur, partim per fe.partim rediguntur , vel fi calcinantur, fi invjtriola
cum Mercurio
mortificantur.
cognofcuntur quod moabfque ulla ratione publice ponant , quod contra metlioduni Philofophorum eft , cum illi potiiis de rerum caufis quam earum effedu fcribant Autores ergo talium fcripcorum quibus varii procelfus continentur, pro falfariis fiTnt habendi utpote qui cjufmodi fcriptis omnium oculos in fe convertant, arque amantes alliciant ut magnopretio explicationem talium proceffuum afe emant, un de fi proceffus clari funt, illos ementitos effe fciendum eft quis enim fana: mcntis homo artem aurum conficiendi publice & gratisdoceret Sinvero ejufmodi proceffus , aUqua obfcuritatc fint impliciti , eorum autorum pro explicatione aurum venenari , Ledor fuboleat. Diltinguendum tamca
Sophiftica falfa funt
;
, ,
Saiia ex metallis fiunc vel per
Mercurium
vel
eft inter
verosPhilofophos& priditSos Sophiftas,
per calcinationem Sulphura metallorum acquiruntur pcr folutioem & extraftionera variorum folventium , ac Lixiviorum. Mercurii cx metallis fiunt per additionem falium refufcitavorum, per putrefadionem , fublima,
tioncm
& revivificationem.
,
In floresircdiguntur
fi
fublimanfur
!!
ut Antimo-
nium, Sulphur
praeparantur , per Metalla in aquas corrofivas aut per calcinationcm ; Vitriola ex Metallis fiunt , fi rafurx eorum cum Sulphuris floribus mifcentur , calcinantur, elixantur , ac tandem in falem infpiffantur. Pulvcres impalpabilcs fiunt , fi foliata metalla manibus terantur , & cribrentur. Vitra, amaufa &
,
& fimilia. calces & crocos
Philofophi nonnunquam procellijs pofue/unt , vel pro manipulatione addifccnda vel pro plcbe confundenda prout ipfi proteftati funr, ^^ nullibi minus veritatem fcripfiffe , quam ubi apertiffimc fcripfcrint. Varios tamen procelliis, licet ratione finis falfi fint , attamen , fi bonas manipulationes contineant , non reprobo , ciim fingula colleda juvant , taceo quod ex talibus mul ta praxis , non tamen fine fumptibus , addifci
,
Maximi enim
polTit.
Ex Philofophicis rerum generacionis
fcriptis
,
ea optimafunt, qus
corruptionis ,foIutionis
&
,
coagulationis prajcepta fundamenta tradunt hoc nominc mihi prx cseteris placuerunt, Ray-
&
mundus
Lullius
,
Alanus
Comes Bernhardus
PhiliftisE fiunt calcinatione
vitrificatione
additis
filicibus faIeTartari,autnitro.
H:e
&
plurcs alis funt fpecies vulgarium ope-
rationum
&
praeparationum corporum
taliter traftata , varia fortiuntur juxta qualitatem prxparationis.
unde ea nomina, nempe

,
prxfertim ejus Theoria fupra duodecim claves, Richardus , Ripleus, Sendivogius , & alii Copiam Chimicorum authorum luppeditat Theatrum Chimicum & Bibliotiieca Chimica Albinei utroque operc feleftiores
Artephius
Bafilius Valentin,
Notandum autem
eft
omnes has operationes
vulgares, etiam Philofophice in aftu fc ad geneplufquam pcrfeftionem metallorum rationem
continencurCbimici , quamvis non omnes pro veris Philofophis habendi fint , quorum fcripta illic continentur attamen ex oppofitis contradi&oriis veritaseo magis elucefcit,
,
&
divcrfo tamen fenfu , accipi , fic communis fublimatio Philofophice fumpta , cft fpiritus e corpore Jiberatio, mediante folutione Philofophica ; De-
Invenies ffinM , deftne toUe rofas. Scripta Chimicorum dividuntur vcl in Hieroglyphica , vel in charafteres , vel in ligatam , vel inprofamfcriptionem , Authorcs Chimicos varia,
imbibitio ac cohobatio. eft cjufdcm fpiritus defccnfus in corpus, id abluens , atque animans , undc hic Phrafis in Rofario rcperitur
ftillatio
&
rum nationum citat Michael Meyer in fua mensa aurea,quod Scriptum multa antiquitatc plenura omnibus Chimiar ftudiofis commendo.
|. 6.
fcquentibus.
De iJêthodo Chimi<e
Praxin.
ftudendi,
^nhn falft &cr S^ftau t)on îmmd ficrat

^n\> m\(\i
t>cn toOtcti
MethodusChimia; ftudcndi
liminaria,
tria requirit
Prat-
Uib im
(*5rab
at>.
Ledionem&
,
Prsliminaria funt
reftificatio vocatur.
ut ftudiofus
Chimis animum
Hic labor quocjue
Deo devotumhabeat,
cum
Inceratioeft.quandoMercurius Philofophorum Sulphure eorum tanquam cum cera ac vcro

,
atque naturales fcicntias. per naturalia quxrac mcdia. Omncm Cabalain , Magiam pr^ternaturalem
gtutine Philofophorum conjungitur
Reverberatio
exulare procul jubeat.Phyfica: prscfertim fpagyric*, juam
,,
Lib.I.
quam
in
Sed.Iir.
Subfe6t.in.
,
33^
prodromo hoc opufculo traSo, apprimc

Tcrminos
, ,
gnarus
(ic
lequacur principia
tam ad Theoriam
paceat.
artis iiirejligat. Nacuralia manipulaciones addifcar, ut quam ad Praxin fibi adicus
abfque cognicionc fpagyrici frugaliter tradari nequit , quare implicat bonum Aichymiftam
c(Te malum Spagyricum & Chimicum non au, tem implicat bonum Spagyricum & Chimicutn iion efle bonum Alchymiftam in quem tamen Ci
,
Ledtionem quod actinct, eos evolvat autores, qui de rerum principiis rcripicrunc , quare ex ipfis fontibus fcientiam bibat , Autliorum certuu) habeat deleftum neque vagus in leSione fit, Concordantias Pliilofophonim nocec.ubi enim concontradicordanc , ibi unanimiter confentiunt doria diverfo refpecia conciliec , 1'hilofoplii enim
. , ,
vult, paucis fpecialioribus additis brevi evadera poteft.
. 7.
De Methodo Chimice
Philofophandi.
pleauntur Spagyricam
,
nunquam fibi contradixcrunt , ut quando ajunt aurum vulgi non elt nollrum ibi dillingue aurum nihil difterant ut in prcccedentibus didum eft. prout extra aftum generationis eft fterile & morMethodus autcm Phil6fophandi etfi has tres tuum ergo non Philofophicum efl; veriim per fcientias plerumque commifceat , tamen ad fua$ aquam vitx nempe humidum metallorum radi- partes refolvi dcbet juxta quas triplcx eft. cale, rcgencratum & vivum fit &c, de CharaSePrima Methodus eft fciencias hafce traftandi per
.
Sub ftudio Chimico vulgaresut plurimum com& Alchymiam quamvis improprie , cum licet ftudia fint a(hnia tamen non-
ribus
Terminis , & figuris hieroglyphicis fub initium .hujus tituli mencio fada eft. Ratione praxis necelfe eft ut fcias cui Philo,
fophia:
Htrmcricae parci te primum accingas. Phi-
enim Hermetica tres contmec parces , Spagyricam , Chimiam & Alchymiam. Spagyrica docec corpora feparare atque dividere ut apra fiant, ad cractionem reliquorum duorum modorum unde Spaqyrica ancilla Chimix & Alchymia: cil, hanc ergo ut ante omnia juxta fundamenta aggrcdiaris neceffum eft. Chimia docet fuccum atque optimam rerum fubftantiam elicere, purgare perficere tam ad ufum Medicina: , quam ad generationem rerum, unde Chimica non tantum traftac mecalla , fed eciam vegecabilia & Animalia. Alchymia circa folum aurum acque priparandum magnum Elixir verfacur , ad eam in genere traiflatio mecallorum refercur. Medicini ftudiofis omnibufque Naturi cultoribus, Naturaliumque fecrctorum fcrutatoribus, Spagyricam & Chimiam maximopere commendo, cum fine iftis quafi muti fint & tantum in folis nugentur terminis. Alchymiam autem non item , nam cum fcientia protunda fit , fingularemque Dei requirat gratiam, cujus interdum nos indignos reddimus taceo quod per abufum ars hrc multis nocerec , nollem uc quis anxie aut fumptuofe nimis in ea fudaret nifi opcimis fundamencis imbucus , aut fingulari faco ad arcis noticiam perveneric. Hoc non eo dico ut quis putet , me artis certitudinem dubiam faJofophia
, , .
,
unde corpora conftant, nempc per Materiam & formam per Mercurium , Sulphur & Sal, per Spiritum, Animam & Corpus, Altera per Elementorum combinationem & alterationem res explicat. Tertiaper aenigmata, fabulas, & figuras Hieroglyphicas dodrinam expom'r. Dnde attendendum elt,quapido proprie vei imprincipia
, ,
propriephilofophatifunt;Hochicnotandum venit ne quis circa Operaciones Chimicorum proprios & quidem tales fingat conceptus qui nec fcriptis philofophicis nec praxi confentiunt , nam quod D. Hieronymus de Sacra Scriptura ajebat , cam nimirum Margaritx perfimilcm efle qua: cx omni parte perforari pofTit, id de Scriptis philofophicis Hermeticis optimo jure dici potelt , ciim ad quamvis opinionem & conceptum trahi poftunt. Verum qui Harmoniam Philofophicorum diftorum, pra:fercim confentientem praxin , tanquam eorum cynofuram dextre combinabit, is & erudite & cxperientificc philofophabitur , veramque philofophandi Metho, ,
dum tiim addifcet quando alios Philolbphos veros

,
, quam dulcedinem Hermetica Philofophandi Methoduspariat, non fine gaudio & vera conremplatione fentiet, neque ex-
inteiliget
tum inquam
plicanda differentia incer Ariftotelicam & Hermeticam Philofophiam , prafertim Phyficam , opus
habebit.
CoreUaru.
I.
ccre, tot enim ejus exftant prxclara argumenta , utprorfus cxcum aut infipidum efte oporteat ,qui ejus veritatemnegat, taceo reliquorum feculorum
hiftorias
, quorum nullum non eft , quod non argumentis veritatem hujus artis concernentibus plenum fic placuit unam ex mulcis hujus noftri fxculi demonftrationem Pragse in prsfentia P. D, Imperatoris Ferdinandi Tertii, exhibitam xrique incifam huc apponere luftro ab hinc , eadem perfona qux Pragi etiam heic Moguntiiin prxfentia EminentifTimi l^rincipis Elcdoris ,aliorum(.iue Magna, ;
Spagyrica fit neceftaria fciru ? Aitirmando. Nam cum nullummedicamentum dextre praeparari poffir, ablquepartium impurarum feparatione , quae feparacio deltillationibus , mulrifque aliis modis peragicur , neccflaria valde eft Spagyrica, fine qua interiora rcrum prorfus ignorantur , fine qua verbis non re phiiofopha-
An
remur
puri
denique
,
fine
qua cognitio boni

,
&
mali
tum , in fat magna quantitate prsftitit, cu jus aurum eciamnum refervatum, & hujuslocimonetx pra:fedus , qui ex
fed
nempe & impuri nos fugeret, magno noftri, sgrorum omniumque naturalium fecreiorum fcrntatorum damno.
II,
auro ducatos excudit, teftis efte poteft. Veritatis ergo ftudium hoc nulli diffuadeo,
tali
,
fumptuum & non ratione artis fed artificis ergo non finguIisidconfuIo,cum heicverum fit ,non cuivis contingit adire Corinthum. Si quis tamen hoc in ftudio aleam fortunx experiri velit, isordinem ftudiifervet, non nifi optime perluftrata Spagyrica & Chimica , id aggrediacur , Alcbymia enjn>
An Spagyrica fingulari inftruflione & traaatio- ne , reliquarum difciplinarum & artium inftar , opus habeat ? Refpondeo Affirmando. Ariftotelesenimin Phyficis hujus feparationis , alterationis ^- perfedionis rerum nc verbulo mentionem facir. Galenici ut Gaknici , quo nomine Pharmacopceos quoquc
compreheudo
33^
comprehendo , multis
oleorumque
Bibliothecx
feculis
,
Chemicx
Curiofae
etiam deftillationem ignorarunc taceo Magifteriorum ,

ftillaticiorum
communem
&
,
nem
tis
folis
enim fimplicibus
falium pra:paratio& paucis compofi,
mixturis curaverunt xgros quicquid vero praeparationum habcnt, a Chimicis prscipue mutuati funt , quare concludo .utile & neceflarium elfe , ut fcientia feparandi purum ab impuro idque
,
culo incipere conati fumus, fi Deus vitam largiatur , ea qux heic in genere dida funt in fpecie aliquando , prolixo (upra hxc comiuentario nempe Inllitutionum Spagyricarum volumine explicabimus , ficut & de fafto , in Alma hac Univerfitate Moguntina , prsdida in Colltgio noltro fpagyrico ^ ad quod Ledorem^ Philo - chimicuni humaniter invitamusX'^'^""'^'^"'' rationem
&
experien,
perficiendi
thodo ac
libro,
ac tradandi, fingulari doceatur Me& hoc eft , quod hadenus hoc qpuf-
tiam tam
elucidare
in
Auditorio quam
in
Laboratorio
&
explicare
non
ccflamus.
S.
LIBRI
De
SECTIO
IV.
Artis Alchymic^ Diffictiltatibm , deqtte ratione irnpoBtirartim devitandartim.
SUBSECTIO PRIMA.
De ALCHIMI.C DiFFicuLTATiBus
qmd fctre ^quidqm
afpirans,
Liber
In quo docetur
vitare debeat vera ChiemiA fiudtofm ad perfedtonem
Auchore
Theob. De Hoghelande cMtttelburgenfi.

P
R O OE
M U M.
I
-,
Ll S VhilofephU partem mbiliffimam <r//o 9 metallorum traUavtur princi~ R t/^ pia,caujf, proprietates ,paJfiones , c^ tranfrnutationes , nemo nifi iti\ur:a , in dubium revo-' cabit. Addidi tranfmutationes ,utnon videar de iita parte Thyficespervulgata toijui tantmn y
qu de metallorum materia f^ forma , generationis loco, dutiibilitate , cotor^ ,fapore, odore er fmitibus determinat ,fed de ea potijjimum , cjus, metaltum unum in atiud converiere docei, Hoc autetn pojfibtle ejfe demonfiratione non indiget , cum experientia fidem faciat oculaii tefies nbifue fere terrarum confirment , cr graviffimi auUores ajjiverent. Ferrum enim acjuis sfontee terra fca u~ hydrargyrum eum Sulphure excoHum in argentum mutatur, rientibus , faeili etiam artificio in tts tranfit ,
,
TV A
&
tjuanûam abfque lucro
nifi
rnapr
artificis folertia accedat.
Superfunt tn Gatlia
isyfnglia
Germanta
Bohetnia , Belgio , <jui fuis rnanibus pulvere ejuodam minima tjuantitatis , ijuem tamen ab aliis praparatum accepijfent , in argentum vivuin igne excalefailum con']eUo , argentum inde vel aurum omni e.varnini fubjiciendum retulere->. Narrat Cardanus coram Principe (fr ampttjf. SenatuVrbis yenet argentum vivum i/i~
a Pharmacopola Tarvifino. Cern. y^grippa dicit fpirtiu auri , aut pottus ejufdem^ argentum vivurn tn aurum verti pojje ,fec)ue id vidifie cr novtf /o. Teflatur ^ndreas l.C.fuo tempore fuijfe in Curia Romanasyirnaldum de Vilt.i-nova ,10" fecijje virgas quafdam aureas , ûaf permifit fubmiiti omni probationi. Sed (juid rnirum^ , fimetatla inter fe permutari pof/o quifûam credat^ , ûdi, materia cJr ejfentia eadem folumrnodo ex accidenti , generationis videticet loco, e^ decodione majori vel minori diflinguuntur cum idem in arboribus, frugibus cr plantu evenire videamuif virgutta , conchylia, animalium pelles er ojfa tn faxa cjr tapides converti a<juactrtumfit terras tigna
0turum converfum
fuiffe
forrna aut parte puriore imperfeda metalla
&
&
rum
naturalium
ffonte perfiuentium vi,

,
&
lapidificandi virtute^.
zAtquid
lapide
&
lignis
aut antma-
tium coriis effibtijque diverfttts cum toto genere (Jrfubftantia difcrepent- De terra notitu efl tjuam ttt proharz_, neccjfefit: tAdferam folum qUAdam retatu dignifftma ex ttAlberto tJHagno , tjui narrat fuo tempore tn rnari in eo nidum cumputtis avium, Danico \uxta civitaiem Lnbecenfem inVentum fuiffe ramum magnum arboris ,
lapidem verfifuerant. Et Fredericum Imperatorem curn audiJJit fontem^ ejje (uiomnia irnmerfa in lapidem venerentur , mtfijfe itiuc exploranda Veritattsgratia chyrothecam figitlatarn, eujus medietas cjuum aliquot diebu infonte merja fuijfet cumparte figilli ,relicjuain parte nihil muiata ,megui una
cum
arborts
ramo
& nido in
in
Sed tranfmutationem metaltorum ûidem fortafse adeandem cum Iticro fieri (j- aiigmenta; fed tione ininfinirum negabunt. lii ego hoc rnodo occurrendum puto : Si injudiciis ubi de cenfu cr capite_> , aut fama five exiftimatione reorum agttur , duobus aut tribus teflibus tam lege divina cjuam ]ure civili credendum fit id multb m.im tn arte Chemica ufu venire ^quum erit , cjua rationibus , fimilitudinibu , exempiis ac tejitbus non iribus aut auatuor ,fedpropemtdum itinumeris Vera e[J'e convincitur, Habemus enim dociifiimorurn cjr
dteiatem
mittent
,
aciuis
immerfam
lapidem verfarn
fuiffi_,.
teUtmonto
& lonfenfn
ctnrijfirnorttm virorurn conviili
imtgtrrimorHrrL.
Lib.
\,
L
>
Se6t. I
V.
Subfed.
I.
337
D. Thoma Aûin. Htrmttts Trifmegifli , Raymundt Lullii^Jo. ie Ruftjit\[a^ \UarftUt Ftcini, Arnaldi de FtUanovA c^nem l. C, 'fo, Andreas vocat Theoloûnt , fttrimuia Medicuin & AlRloafispr<cterea, (^ Avicennte, 0- aliornm uitiltorurn, qiti omni exceptione ?/iajores arter/i X. \he>i,tflain > vertffimaM iitftantur > cr naiHra genetncts fux <6?/iuUm, Cur viris tam praciaris fidem deirahendat/i, f^ fciolis aitibhjdam otius credendum \udtcubiMus , (jntptrverfo juJicio artcr/i cavillanturVanam effe (sr adulterarn , nec alia de cau-
mgerrtmorum Virorum
fcrupta.
1.1
;e
i
a-
iniamaticc cr obfcure iradiiam , nifi ut exercerentur ocioforum homtnum inênia. Abflt ut exifiimemHS aniiauBoritatts philofophos conjulte aliijuid falfltatis rnemoriii comtnendare voluifle , ijui \,Hos tiios veneriindx fumtnant
inanibits , fed arduis perarn veritaii inijuirendi femper navarunt , famai/iijite tn pofieres non ex nugis fuvero flabilicpte fundamenta tnnixis (juxfiverunt. tiuc accedtt etiam dtverfarum gtmttim conjenjun limibus ,
H-
Ji
&
&
Grxiorum, ^gyptiorum , Araburn, Cbaldôrtttn , Callirum , Germanorurnt ifcenim Lxttnorumfolnm ,fed metal/orum de Anglornm metaT/iorphofl monumenta , cjuoitdieiurioforum hominum manihus te, HiJp*norHmf3r
( cjttanquam Itnguts difjonis ) clamant, Ariern effe venfiimam , mhilaue, pofl Lcanimd > a Jummo Deo in hoc rnundo, hornint collatumfuijfe magniflcenttus aut fuvigilicjue Uhcre cjusrendam fr<cdicant. borie in hoc \limius : cr propttrea fnmmofludtoinveHtgandam fnllunMrquiartemnegant , quodcHminfiniii xJhemtctsvacent , neminem Vtdeant ûife fctsniiam adeptum ejfe olorie-
&
untur :
tfui
otnnes uno cjuafl ore

,
lemdtVtnam
^
in ejua ejl falus
f \Hr
'
caiijas eVentitum perfcrutamibus nihil adrniraiione dignitm contingit. Quotufquifaue enirn : fedjapientibus udebita materia operaiur? unus vix e rniljtbus. Ouid igitur mirum fl debiio fruflreniur flne > Qurie nontnMse Avtcennas : ( Libr. dc anima. ) Quiaccipit quod debet , er mijcet , cj- operatur flcut debet ,procedit iadc uod debet procedere. Et plerique indolU pUnefiint QT ciiMirot, cjui ne comrnunem quidem Uiinum fermoneminAlit quarnvis doCiiflnt ingenio perfpicaci, tarnen tUigitnt, quaniominus metaphoras i^ fapientum analogijs aut quia expendere e*" illorum pretiafolvere non vetint ob avaritiam , aut non poftnt ob pauiltros non hnbent >ertaiem,aHi quod exeiripUria invenire ne<jucant tts in locis quibus commorantur , (jy a peregrinaiione abhorartem per Deigraiiam conftcutifunt , meminerunt diili Salomonis : ( Prover. lo. 1'eant. lllt vero qui iibros ) fcienttarn osauiemfluiticonfuflonipro.umwn eft : neque enim defunt eaufit tjuarejcientes Jefe , \iapiens abfcondtt wn manife/'ent. Sedfl negandajunt, qun rarijfime aut nunquam videre contigit, Htftoria omnis tamfacr& quam tgneam curn Sodoms, Gomorrh& exctdiot iirofana fides irnminuetur. Qjtts entm piuviam de (Oslo fuiphurearn quamplurirna alia eredat, tfuorurn exernplafirntiia nufquam Sampfonis nifiinter robur fabulas narrantur? fu
i"
&
&
&
&
&
îs P. Corn. Taciti annales ( Lib. IJ. iil tine. ) percitrrens noninrifurn prorumpat , cum legit incendium Colomt Juhonwn non aqua ,fedfuftibiis & detraîs corport tegrninibus fiitffe reflinclum? Nonnefabulam,narrart vilittur ? er tttmen nos id
<
tum accidere
fiib
potuijfe
credimus
(^ etiamnum hodie fnpiits evenire in Leodienfl agro eer-
iitfciinus
dumfofibres
terra carbones bituminofos ,faxis Jimiies colorenigro
adfocum
,
rum ufum exfcindunt.

1i
Qi<is non
mera mendaciaproferrt
cred.it
a Georg. Agricola
De
firrariortm fabroortu caufis fubcer-
&
&
raiieorum lib. i. & lib. 4. de nac. eorum qiia: fponte effluunt a terra. ) cum dtcit tn Hecia Islandix monte, >temejjequi acjuarn confumnt , flupamvtronon comhurat ? At caufarum natitraliuminjHifitoresfciunthittmert \vnde tgnis tUe exciiatur , flccis extingui , aûis ali. Fntflra fane Philofephi quam piurima de natura miracuiist eorundem curationtbus Jcripjere ,ficuru/irn Medici de morbis rarijfimeaut nificertis lociscontingentibus ,
HScunaue ûi nihti eorurn vidtt nee novtt calttmnia iocum habeat. Quin tales non abfnrde a M. Tetro Bono Fer\'a,rierifi ,pueris conferuntur * principio nativitatis in domo quadam inciufis , qui nonpuiant mundi iatiiudinem
i.
iwtendt uitra domtim in ûa conciufifttnt

\4uguftirio (
vel ultra
i.
fuper Genelin
&: in
Hb. de
Civitat.
quam ocuiis fuis pojfint eonfpicere. Quare nonpotius cum D. Dei cap. 31. )fatentur , rebus corporeis inejfe ijuasdam occul,
1,
r{
(,
tf
, qus. citrn data tisfuertt opportunitas , prorumpant in caufas dehitJS (Jy fpecies fuis moD. Thomt, dicenti , ( \i\ 2. 2. q. 77. art. z. ) nihil frohihere artem uti naturalihus^ credunt Cur non ^finibui. veros effeBus. <^Quamobrern pedihus in fenteniiam Marfilii Ficini ( Cap. }aufts ad producendum naiurales 4* iib.de Alchcmia, & lib. de vitacÊlituscomp. c^. ) noneunt qui viventia omnia tarn pianias qujim anima-
as femtnarias rattones
iis
&
f.
1,
'iafpirituquodamfuofemuttiplicare affirmat : fpiritumautemin^netallis craffiori cohiherimateria, quifialiquanlo rite ftcernatur , fecretufque in fuafede connaturaii confervetur prater omne falfumpofsit flbifimtie generare^
I,
9 tamorum virorum (f
ebitur
,
to: gentium
confenfui non cedit
I-
fedpotius
Diabolo^ futilium Adagorum nugamentis
(.
u
L
(
ffeUumadfcrtbet. Interrogavt aiiquando virum nobiiem <iicamHt vanam rtderet , num pofjibiiem crediturus ifiet
abat.
^
,
rationihustmo ne ipfa quidem expcrientiA vittum fe-f%-, quam Deo, Natum poteftati tranfmutationis , non i/titeratum cum famiiiari fermone ilieartemChe-
&
fi
,
coram
ipfo
quifpiam artis experimemum darets'

,
Ne-
At
qtiid agas
cum hujufcemodi hominlbus pnepofleris
qui tantum vuigaria admirantur
nec admittunt niji
s
'.
:,
quibns Natura majeflas liidibrio ejt , rerum proprietates expiorare , aut me; deprehendere tanquam detiramenta quttdam rifu excipiunttir, Sed d quihus artipotf/imum eontradictturi Ab iis nempe qui nihii unquam in eao/fecerint , aut nunquam iibros chemicos nifiraptim erlegerintjeo plane modo quo eanes e Niio aquarn tambunt fugiunt , qui cumntn intelligunt intima natura pttetratia,fcrutantes Phitofophos, ingenii tarditate, aut eorum quji legunt negteUu cuipam Phi/ofophis arti imoaa qu<tfuo pa/ato maxirnefapiunt
alto^-uTn occultas operationes
&
&
]'
lunt.
tt
At
qttidintijuius
?
imperitus
quam ut oderint homines quod ignorant Vt dudum fion fruftra exciarnaverit ComicHs.
quid mttgis temerariitm
qutn Ht jHdtcium fera^
'.
'
Homine imperito nunqiiam quicquam iujuftius Qui nili quod ipfe fecit nil redum putar.
'I
t,
His accedit atiud hominumgenus, eorum videticet, qui aureo tino aut alttrofummas divitias fuhito confe/ûi Vet. ent, qui cumfemei ab atttûo eliiftfuerunt , artempolius quam irnpoftorem damnant , canum in eo naturam imttaaui cum judicio careant, in lapidem quo percujfifunt, fcviunt, eo qui ittum jecit omiffo. Catumniandi vero eanamft cjmspenitus introfpiciat in Citeris, nonfatis demiraripoterit muitorum arrogantiain(f;iyrannidem, quteofonon niflmerafigrnenta k Chemicis autioribus tradi arbitratur, quodipfi tantorum um nowine artem vanam effe, rty/leriorern , qu* non nifi paucijfimis , (^flatutis a Deo temporibits revelaniur , capaces non fmt , cum alioqui oh^ (urifiima qndtque ingenit fui accumine penetrare fe poffe conftdant : qitafi eisdem omnia dediftet Deus , (^ aihil qui Vant ifuper fit in rerum natura , cfuod eos lateat', atit nih:i fciripofut , prxter ea qux ipfi norint. Sunt
.<':i,
'
&
'\
tJHsdam gloriota eHpidiiait inducli
arttm vituperant
&
aptrtis contumeiiis lncirant
ut aiiis pauto ptus
Tom.
I.
F f
f^f^re,
33?
Japere
,
BibliothecaE
Chemicse Curiofe
non cum multis infanire videantur j eo enim morbi gtnere Natura arcana perijnirentes Uborart flolide miniurn affirmarit , fperantes placitafua experientia redargui nonpojfe. Sed failuniur plurtr/.um fiuiie fuAOpiniont , currt rnulii epiebe pjffim fciant illos dehrare y <jHi naturacfr artisteftes fuere, reieHts , &po(}habi-
&
&
tis iis <]ut
fcientiam hanc viUpendunt , tanqu nn indignis : cum enim Naturx 0- artis vires afpeinentur (*r tpfi mertto ab artis Naturêjue operibhf exc/nditninr , eJ- contrarium flanc (jHarn iperabant illis eventi, dum pro fainfpientes <jut artem rident , ab hujus fctentix doUortbus appellentur ; itjfir,ante pienttbus (^ doElis , flulti
,
&
neminem magiflerium iapidis uritjuim negajje, tjni ejfetfuptens. Salcnrn eodem Avicenna mediteniur, htte arsjijii , tjnomodt , tem tjuo Deus ad Turcarum tyrannidem coercendam , aut aut lempus expeUent ûomodo nonfit finonfit, fit aitam ob caujam aiiijuem fortaj/e excitet aitcjtiando, cjni ariern veriffimam effe paiam comprobabit ûar/ii:is eiiam abfciueeapolens fit Deus nomtnisjut hofles projiigare orevertere. Aut f lacere nolint Phitofophico dijpntandi tttore cj" flne maiediHis agant, crpnmumrationes Petri^Boni F errartenfis ( In prctiofa Margarita novella. ) <^
etiam
tpfo
Avicenna,
,
Lib.
dc Anima.
,
i
c. 2.
fiieant
(j qua
tpji
ignerant
non condcmnent
&
,
&
ifia ne^ne rationibus fatis probart , neijue etiam dtfpHiaiionibus labefitiari lu teftameilto, ) ijui exquiftiijitme alioûin omnium ûn in artefiuni , > <?/opojjit: Ideo /ûymundus Lultiiis ( Veritatem verbis aue argumtniis ajjererc ,fed tanium ait , Jd quod experimento nem reddidit, non curnVit ipjius indigere. 'Beaius Thomas de Acj. ad fratrem Rainaidnm : probatione on ciires tnquit, non Et 9cuiari videtur ,
aliormnconveliant. Ouanijuain urs
de verbis Philofophorum wodernorum O" antiûorum de hac fcientia differentium , cum in cafaittatt inteiietlHt ffr in demonflratione experirnentali Aichemia fedem fibi conflituerit Imhnecjtie expedttfcire artemhanc effe re.
ram
dicit
(jr
:
omniito certam
ut iilud Plotini
opera pretium
ejfe
) de dubiis Animx dijjerenits, hic maxirne iocmn habeat, ejui ( conftcterare, ntrnm ornnes de anima du/piiatitines foivcndi Jtnt, an poiius tn dubitationi'
Lib.
I.
C,\-
iucrnmfit coliocanditm. Nemtni itaijue mtrum efie debet, fi D- Thomas, Lulitus , er ain dodrina cr mgepcfterit nio prafiantes neglexerunt artem verbis tu ri, cum homimim dtibiiatio lucro potius cjHam damno tllis eos e.v intmtcis fuis f.iiiita omnibus cejfertt. Ea enim ratione iegtttme operantium fecuritati Deus profpicit :
btis ipfis
,
&
&
tem non mediocrern capere docet. Nec putandHm efi, cjuodverba ipfs aut rattones defuerini ,fed forte non potuerunt nifipublicatis Natura arcanis , îiaft vulgarentur non lam certnm effei tiiiujrt maihematicnm axiomn , ûai hu]ns fcieniis. demonfiratio. Necjue enim argumentafere omnia cjits. contra arcem adducuntur aliu>;de procedunt, uam e.v ifnorantiaeorum, cjutt tnartefiuni.Sicdeformisfitbfianttalibus, de mifcihilinmprtptrtionc , devaft
Namra &
artis
miilii ioquuntur,
& de ignotis difputantes, ignota conciuduni. Quare
otrjjfis iliis
ad propoftio'
vis men fcopum progredior.
J'hiiofophorum htijus artis intentio

ciaiiter , natura tamen beneftdo
ripojfit in
trandi
cendi
& & corpus
efi, virtutem quandam mineralem epurifimo auri argentitjUe femine artifi juvamine, tn formafubtitijfimi pulveris albi vel rubet producere , c^ni propagO' infinitum > crpotefiatem habeac argentum vivum, <y re/tûa metaiiavilia (* ii/tpura in motneniopenf argcnti perdU' ab omntbus impuritatibus mundandi , nec non ad perfeUiorem fiatttrn aurt viddtcet
&
hnmanum infrmum
refliiuendt
CT*
ad ve'um temperamentum rtvocandt
aut fanum ad ttrmi-
infannate confervandi. Hunc pulvirem tait tantaque virtute praditum Eiixtr Arabes, /f.tdicinam, Cr Lapidemfiium Laiini nomtnanc Philojophi. Juniores tamen moniios vetim Laptdis nomen laiepatere, diverfimode ufurpari. Quandojue enirn materia artis rudis, ûam Natura nohis fttbmtntflravit Lapis di-
num aDeo pr^fixum
&
Ltlium, ( Cap. 10. rofarii patt. 1 ) Q_uamvis Lapis nofier linituram infe nauirali' ter contineat , ûoniam in corpore terr* perfeile cre.tius efi , perfe lamen rnoium non hahei , utfiat Eii.vir perfeSlum, niftmoveatur artecr "peratione.JtemAJphidiiis, f In clavi Philofophoium. j Ex iapide procedit argenciiur. ZJnde
iHi/i
^rnatdus ad
vivum nam aûa ex eo extrahitur , quaargentum vivum nominarur.

,
Principia
itetrt
Eiixir confliluentia ia-
pides Vocantiir, qua ftint trta numero, videiicet Argenium vivum, Suiphtir cfr TtnBura, five, Corpus, Spiritus (jr Anima , vel , Terra, Acûa cr Ignts , o* ex prioribus duobus refultans cûartum , tjuod efi Aer. tdis enim nomi( In tradt. impreffiibus tiia donarunt htijits ariis Sapientes. De argento vivo imeiLigendum eft iliud Avicenna
:
fo.) Tertius ^radus operis efi reduclio iapidis in terram natur/niern.Qjtod exponens Arnaldus ( Cap.14.1 of.parc.2.) Teriium renimen efi , incjitit , reducere acjuam httmidamfupra lerram ficcam- De fuiphure , hoc Arnaldi : ( Cap. 6. rof. parr. 1 ) Ignis comminuit grojfttudinem lapidis per caieinationem De TtnHura,t4 Aiarfiitt Ficini: ( Cap.
.
lo. Alch. ) tingens

,
Quem
Phi/ofophi /apidem Ûtcrunt, ejifpirrus invtfibilis (^ impatpabiiis
efi
lintlura
& fpiriiut
auem alter fpiritus
vifibiits atcjue paipabiiis penttifiirrîs vifceribus abdidii. Iâpis
etiam dicitur materi
Philofophorum perfecle ab omntbus fhpetfitutaifbus mundata , fj; afscibHs terrefirtbus infublme eiata , tinflurx recipiendii, jamidonea. Avicenna ( In traAax\.\\oBaR\ez itvpTello. ) Lapidern exa/tatum oponet terere fupef
f/tarmor.
ûx circa eiementorum divifionem eorundem depura' (jeneraito lam Lapidis , cûam Medicmafit completHT fuhtilitatispartium ad invicern. Deniûe h: unico verbo abfoivam, cjuocuncjue gr adu Operatione fimitiiudinis rtsmmeria c^r rnîteria partesjunBafive disjunEla Lapis, d> lapides dtcuntur; mii ad aiia,opertPhiiofophico orrifiirio extranea, lapidts appeltatio eiiam transfertiir. Qita in hunc iocum conferre pLtcuii , cjuia erwc dicendojntht indifiinhe Lapidis VoceJ*^ Tum fandamenta,fine cjuorum cognitione vix fecjuentia inielligi poffint , cum
Lapis
cjuoc^tie
diciiur prima optris lotiiis pars,
&
tienem verfaiur.
Onde
Luiiius
: (
In Codicillo luo.
&
&
piiit
iitendum
fit.
Qjare .utem ptiivis perfeElus five Elixir , aut ejufdem maieria Lapis vocetur , has invenio potifpmum rationeS 0tud Phi/ojiphos, cjuorurn monumetita ad manus measpcrvenerunt. AuHor via y/iiverfaiis (Caip. 15. ) P, iltfophi vocant Lapidem omne iliud.h <fUo per ariificium elementa poffHntfcparari ûia feparatione faila ex cjut per adipfi' pt' eorundem coniuntlionem in hoc magifierio Jufcitaiur qutedaenfubjiantia ad modum lapidum miflmum intmidicum ficco generantur. Jdem Cap.n. Compofitum Phiiojophorum ^.ocatur iapis, exeo cjuod ret ex cjuih.n cowponitur , habeni fimiinudtnem ad lapides , dr excis creatur /aî. henedinus. Et Arnald: (la laSu , non auiein in naiura & vocatttr iaEpilt ad H.eg. Neapolir. cap. 4. ) Efi iapts tn firniiitudine Auilor iuminis Novi cjHoddmi. : Materiam hanc Voco latuiem , cjuia âandiu durat fisjivt lumpofitnm
;
,
&
in maffafor-ts fpeciem refiiet , ûoufalbedo, c' etiam affumpta rubedine per longum lempus fiat durtts , ûe decotUonis continuattone per feipfam inctpit dirui. Et in Turba Phiiof. ty,s noflrum eum primo cocjui' tur fit aûa , deinde cjuanto magis cocjuitur , tanto magis fpiftaiur , cjuonfcjue fiai iapis. Haiy. ( Lib. fecre^
&
ALh
C.
10 ) Sunt lapides
, (jr
nonfunt iapides, fed nominamus eos per fit/iHitudinem
i>'..arn
habeni ad
eo*.
Mi'
Et
s\m<1 S(9ths(la libr.denacuraSolis &LuH.)</i<i//i tt-Adu rtionim,qHi<i
vidtHm hminHinvinilabiiisTeddit.
Lib.
facit honfrum fnoritm
,
Se6t.
IV.
Subfed.I.
,
339
Mt AuBor Operis anrei. Eo eûod viof ignarorum iuhricof facir, ad offenfam anima ,coyporis, ffr rerumfimilitHj.iiluram^ dirie dntU at> eo , ^nodficut tv.pengens in lapidem Uditur , tia ûi inconjulie fefe Chttf.tcis irnrnifcet
vero 7:eg^fiiihus c^ tmpcJJ.biUm creaentibn^ eji lapii dr corftt er antmuvi affigit, diccns AUhdnifla. docentfacere rem , cju& corpora fupet nat.) Vtncentius iii fpec. Tertiam ajftgnat ( effenftonii. dicittir tapts non lapis. Lapis ^tiia teritur,non lapxs ^nitt auihn) projiiitur tranjinutat. Hiic 'Vecaiur Elixtr,
.-
Antm
&
fundiinr er currit alfcjUe evaporatione. (^..rtamredAtt Lacintus ex Rh.ifi jihene memint , quod I hilojophislapit Vocetnr omne id ûod ab tgne non evaporat. Qutnia fertajje etiatn daripojjet propier calcetn cûam Philofophi in Ca!x eji gpere fuorecjuirunt , eo ûod calx plerm/icjue ex lapide J:ai. Vnde in yltlegortts Sap. ( diltinft. 8.
)
lapis igni incommtjcipitts, ideoque cat.viorum efi corj. Hs Jpirttuinixtum. Aut cpda metalUi omnia i tapiaiius fere generantur ,(fr Ettxir nectjjario ex metallis fieri d<heat,fi metulla converienda ftnt. (lAut propter Salemj
: unde qntdjm , fal metaltorurn eji iapis phitofvphvrtitn. Satetn autetn taptdcm vocat LuUiu ( c.p.iy. taptdi mfedefua exijienti. Sedpoteji atia occuliior fubejjc rutiot Teftamenti ) cj itanimirum ajiimtl,itur prax. ûamvts prttna pturtrnorutfl coiife^fuvertjimiltorfit. quamJhitofophtcelarint: hdicl>ipis Votetar eurtnedictna Hunc itaque Phitofophoruin laptdem ftVe Eltxir , aut putverem jptrnuatem ( non ûod natwa fua thvijibilis fit
mitieratctn
(împjlp.ibiiis , fed îiod lanqnam jjtritus cerpora cHin metulttca tum humana vijti^ Jpirituati celerrtme perVadat ac penetret ) (juomam omms generis Qr cujitfcunûe condiitonis hoinii.es , nohiles ignohites; doili, indoUi i divites dr panperes t^nqttam metam atitjuamjlbt proponnni, er ad iltum anhelantes fcfttnant , riei t,4horihus aut
,
imp
iifis
auaniitmvis magnis deterrentur

operapreciurn
ijuominiis id cjHud ardentthusVotis concii^ tverunt

,
toiis
virthus profc
quantur, putaniesfe lum demuin
non fuerint
fummamin haCvita heaiittidinem confcquuturos fi expeUaiione fua frufirati faflurum me exiJitmaVi ,fipropoJita rei qu^tftic difpculiate, majorem tahorantium parVefana
ijui'êm opinio
,
lem coiatut fuero

luntas non dejit
a propofito revocare.
,
mulforum animos
vitlt,
ir.vafit
tapidem
hilofophorum
fallu ejjeomnino fACtlem

,
levique opera parari

,
(^ forluna
,
Q" eafu quopiarn contingere^
medo
incjuirentii
i
Vo-
ejl
enirn
inûiunt
Donum
'Dei
is
larg tur cui
itaûe cr mihi,
,
cJr
mthiftmt
<tqne artit
rujlici etiamnum imperitiSi mt*beneHcium conferre potsji atcjue altis doftieribus. XJn 'e ûod pudet referre captanc atidemjue experimenta fihi potltceri Philofophoriimgarriunt,(^ eamfortunam, arcano liercul,de <fuam ne doUijfirni ijuidem virt (^ vigitantijfiMi p Jfint fperarenifi ex fola Det mifertcordia. Error htc maximi deie-
&
flandus
hominurnfabiilis.
pjrfm ex Philofophorum eiiiorundamfcripttsojigirêmdu tt ,partimetiam ex meris am in turba Phitofophorumdiciiur opus midierum, er luduspuerorurn. Et
malefertatortitn^
Rofinns
(
Libr.ad
qtit trt-
Eutychiain
eiptt
:
) citans Democrituin
,
opus nojlrum levc
efi
ir.qHit
modtcocjue eget fidfdig. Au:.or Tracl.

,
Oumis fapientia k Deo
Alberto Alagno adfcripti, Intendofcrihere artem verath

ars cft caia
leVexn (^ infalltbilern.
Et Verfus vulgaris.
Hac
brcvis
atqiie levis, quoqiie rara.
Et Comes Bcrnard. TreVerenfis , qiti paffirn omntum manibns hedte ûodam charttatis iibettum futtm de metatlorHin mettmorphoft fcrtpfijjk^
dimtnute nimtuin fctentiam tradidtjfe
;
icritur
,
(^
cjui
videri pojjet Zelo
niji
conflaret peritioribus ipjum

,
fHem
itiveniat.
Cum
Parifiis
artem iia facilern ajfirmat , ut ft a^tt vel ipfa praxi oftenderetut Vt.^ , agerem adhuc juvenis memini rne audtvijfe horiutanitm tji-.endam in unum acer-
vumcongefiis herhis inutitibiis , qt Jponte pro^jenientibtis ignein injccijfe , ut tllts in cineremredaElts lixivium far-dret:fed cumforte tuhus pltin.beus ad aquas rorrivandas eoin loco fuijfet vetufiaie ohlitus aut non animadverfus
,
vi ignis pluinhum
d^fiuxifife
(^ in
i
aurum
converjitrn fuifie, virtute

,
non duhta herbd cujnfdam tnter aliat

cjtti
confuft, tjuoi pbfiea abtatis cineribus
.venerit
Qr eo dtvendiio pretiumretulerit. Profettotjit
tam
oiiosi
'i
fabuiantur fi natnr arcana atiijua ex parte deguliajjent,aut judicio uji fuijjent , non itA f.^cile v.endacits 7* impofluris fuljijfimorum hominum credidijfent. Cogttafient tuiejne ex homine hominein ,ex leone leonem ex ptanta.
,
flantajB generari
nduflione defendet
nec cjititrendnm
,
ejjie
innatura quod
in
ea non
eft
quomoslo enim ptanta tinget

,
am
figet
er alr
cuin ipfamet neûe tin[luram neque fixionein in fe coniineat
7-
igne
ahjumatur
Noii^
defuerunt tamen
libus inqidrant,
netjtte
(jr
hodte defurit
îifiimmum Philofophorum arcanum tamin animalihus quarn

,
tn vegeta-
experianlur iûilibet obvia
Ûi vel injchedis
aut in iibrismali intelledis
aut impofiorum
fraude (^ avaritia compnjiits repenunt , fperantes fe fortuito inventuros qiuod Philofophi Lbore fummo fiudiit continao qusrendum , (^precibus a "Deoimpetranduin cenfent. Sic non Jtne immenfo peiiculo Sal..mandras vivat in ollam diligrntiffime obfirutlam conjiciendas (} urendas ajferunt nonnutlt ,jperantque fe aurum inde relatures, unde potius mortem tirnere deberent , cum idfeiiater aliis ceffijfe ex folo auAitu ereaant , au: forte quia Phitofophi taptdem fuum tjui tgne perHcitur Satarnandrjt. nomine quatidotjue vocarint fin.ilitudine duiia A Salamandra quamveterestnigne vivere cr eonutriri credebant : aut, quod Variis colorum maculis corpus tnftgnitumhabeats inflar Lapidts qui de colore in colorem mutaiur , quand tjite etiam plures uno tempori cotores demonfiat, Sed
,
&
dico in Turba phitofophorum nonfimpttdter dici artem ejfe opus mutterum er ludurn puerorum ,fed pofi abjotuiain lapidis mundaiionem (jr ipfius dealhationem quia detndefoU coilione adfinem deducitur. Sic e-iiw Socrates thidem : fain albi plurnbt dtfpefiiionem vohis demonfiravi, quo noto , nihil aliud fequitur qttam opus mulierum , (jr ludus puerorum. Sed ejuanttim difficult^tis fit in lapidis elemcntit
refpondeam atiqua
e.v
parte adfupra altegata
tis
fecernendis
depurandis (^ conjung/ndis, philofophorum Itbri
de
ne
Lilii attclor qni

,
nihii atiiid efi

,
C!" experieniiumfrufirati lahores tefiantnr. ZJnmtdta dicia Turh^fidelifiime f.terpretatur , hoc modo fcribit. Lapide noio (^ ejus eperatio'. ûam irrifio mutterum , cr ludiis puerorum. Et certefcientihus expertis lapidernparatu
levein concedimus
tnere tltum
, pojjurnns prAfude pofieriore operis parte feniKe , prout fuperiiis Socrates in Turba, prsfsrtim cum toto fuo traUattt depriore parte omnium diffictlltma ne menciomem cjuidam uttarn faciat , aut admodutn parce , fed parabola futi
insxpertis non item,
Qued Comes 'Bernardus artem
adeo facilem afferat
finein
tas (^
te
tantum decotiionis cinmpleElatur. quadraginta annorun labores

fic
,
An pojjitmus dtcere
,
ipfi
vifamfacilem, cum poft
lot
expenfn maie
Colloca-
dwirurn poflea annorum fpacio ex leUione iihrorum

tot
divina adjuVan-
ulo frufira nntea tentaverat. Experientiam quod fcrthat fe hiennio ante artem fciviffe , fitiffe quammanitmoperiferio admoveret. Ah aliis levis dici potidi refpeSu aliarum artiurnopefativarum , qua multis (S" Vari'is egent inflrumtntis (fr corporati exercitio (Jr labore pturimo; cuin hic unarn materiam folam , mium vas , uitamcjue fernacem cHia igne convenienti requirat : deinde alid per totam vitam fere txercen-
gratta fcientiam confetjuutus
quarn
annorum curri
;
aittem ipflnon adeo faeitem
vel exeo con]tcere pojfumus
Tom.
I.
î.
tHr^
340
lereni, difficiiia
,
Bibliothecac
Chemicx Curiofx
&
:
exerciia repetitione non indiêt , cum oferans dttdtus ft , tur, hacautem femel ferfeBe inventa andeat l'hiiofophos taHa protHli([i: , ut alia inulta, adfîllcininin ini>Oti fui cmnpos faUus. Uni etiam negart tritum itlud ad^ginm n.c:ite recoprudentes / Sed optaremT ut ii c^ni hanc artern tta levem exiftimant , Dem magnarn virtutem po-i yuibus illud Rogerii Bachonis In Item ejje ûx pulchra.
fuit
dtci, itsdem ctiam rnagnam dijficuli^^tem collocavtt. Vtinam meminijjent , Lapidem l'hilofphoruin Q^tn ahj/erreri. tin},ritden(merito pojjet cjutlil;et nomine nnriplani vel foio iiun rufiicorum attt tmperitorum , ejtio nfandebtt, htt)Hs anis in^titftioneni .veritatim f txconfuUnt Bonum Ferrarienfem (inMarg. Noveil.) ocadtiorem loîgioris tempcrifVide' tnjiitfitioneforiiorem , difficiliorem& omntum rerttm
&
In
&
ferunti^m altarurn cxamiutt rt. Quod cumvertjfmmm fit , fetpfum qmf/ue

frxbeat
,
&
acrcmcjite fe
,
& wtorum& honorum fnorinu

e}Ui.
jadicctn^
Dijcipulii
priufcjuam hujus fciemt^ adyia tntrare coneiur
dr di/igenier perpendiit ,Tium ea
in
opinione Vtt/gi via']ora : cûx tanmuitafanefnt.t , futs requiruntl^htlofophi,infemetipfodeprehendat,Û dicendorum ordtncv} alicûem preponarn, viribus conabor. Sed ut pro exponere omnitim attam intabulaocuits circa artifcis pe^fonam occurrentiit Inprima itnpedimenta diftingttam^. partes ifudtuor in libeilum illum verii.u ex Philofophontm fcriptts ertuttur oftenvarr.tbo,dr nonnul/os eventus. In fecunda fuam dtfficu/ter
&
dam. In
iietur
tertia, qiis.circa
in
praxin
difficu/taies oboriantttr
patcfaciam inter]ecits
dtfficuitatts m
tiLicjue
cjuantutn rf.etf.orta pa-
eft atsgendxj/udio hac arte auUoritaitbus ,ne me quif/uam In û.trta ra/egeniiurn titilitati. magis (jmn ijuippiam dicere arbitretur , vel ut yropojito meo inferviam , ûam miminns qitibus profecero ,m fa/tem vitandam, exemptis artetn hanc cuiûe tionibits <jtitbufdam f
Sapientum
majus cjuam par
&
nimo diffendio excrceatur
commonjlrabo.
perficietiir
fin
PARS PRIMA.
Ve Imêdtmenus
f^ jincm
Artijicem remorantibus
autem
ejusdirpofitio penitus te
latcbic.
Et
Audor
dialogi
Naturx
ck filii
Philofo,
tûommus ad prctiofe Imjus fctcnticenotitiam

bcr^vemre pojJiLj.
five
phix Arrogautes & ambiriofi non folum a Deo fed ab ipfa fcientia & omni Dei dono reprobati Sc indigiii mvcnti funt. Scdpolfct cjuifpiamrupradida \n dubium revoTu Ciirillianum recare , & hoc modo inferre
:
omnibus
maximis
five
minimis divinum
('
__ implorari dcbere auxilium pra;cipit Plato I Gebro
/-
Se, Timeo.) Ciira itaque hcec fcicntia telle inperfefta nifi fit aliis Philofophis nou niore , cim qui glorioli , Dci fpiratio divina , &c arcanum
&
quiris hujus artis Ibjdiofum & pium , nccjue enim aliter trcs in Dcitate perlonas & unum in TrinL adoi abit, ncquc illum potate Dcum cognofcet terit am.-)re & timere. Dcfidcras pr3:ccrea anir, ..ifj contrituai & confcicnciam a peccatis puram/S hu, ,
&
lar"itur
decet inprimis cum, crinum & unum lupqui huic initiari cupit ipfius illuminaintelledum ut plici mente rogare , ncque dignetur conlxrre ipfi re , & iapientiam fapientia nifi a Dco, qui eam fincero cor-
&
fubtrahit cui vuit

,
niilicatem
quae virtutes proprie in Clirifiianis re
Dcum
autem Gcbrum , Rhalim , AviArabes ,qui dc hac arte fcripferunt, Sarraccnos & Mahometiftas fuilTe , nec veri
quirunrur. Conftat
cennam
&
alios
enim ett de & bona intentione qusrenci tU non petenti non Domine<Tat. Sed quoniam peccatores non exaudit nus,ncceire eft fi exaudiri cupiat ut Deum, a quo
,
Dei notitiam
eciam ab
niur.
habuifle
5c
tamen
libri
eorum
atte-
flantur eos hujus feientix pericirrimosfuilk',quam

iis potiirmium ad Latinos dimanaflc faceItaquc neque pietas , aut Dei cimor quitquam ad rcm facerc videncur , modo ingenium , Refpondco, lilis pielibri & divitia: nondefint. latem quamvis prscpofteram non dctuifle, vircuci-
omne bonumexpeftat amec, revereatur & timeat. Timorenim Dominiprincipium eft fapicii,
,
Aiut ait Regius Proplieca. Quare reftiffime tibitiprxdico phidius (inc/a. Phi/ofophorum,) tili
tii
,
morem Domini pariter & amorem cum obedientianoafifta. Et Senior. Tu qui incimoreDeiftudiolus fiieris , lapidis luijus fccretum & apparentem virtutem videbis , Cic invenies fpiritu altitriiniinftru5:us,
tia a
utcognolcasquoniamomnisfapien:
Deoeft. EcHcrmes
(7V<i3. 2.) Fiii

,
moneo
ante omnia teDcumtimere
in
quo
difpofitionis
tux
nifus cft.
beat & quitSapiens,
Artimum prxcerea contritum haa peccatis abliorrencem ; quoniam , utin('Z,/^.S'<p.c.i.

,
jinmalevolamanimam
bus maximis eos HoruilVc & a fceleribos abhorruilfc & loco fupra alleprout ex Gebri libris gato fatis conlpicuum eft;cumfciamus etiam Turcas hodie pins devotiohis habere , & majori cum rcvereutia templa & ipfa facra loca adire , plus etiam fiaterna; charitacjs egenis & miferisexhibere ,qtiam multo maximam Chriftianorum partciti. Icdqae mirandum non cft.fi Dcus quiintentiones liominum non fecus atque opera ipla inrpicir, & hac (cientia omillos vidoriis fpecio(i(Timis nium preciofidima 6c aliis denique beneficiis &
, , , , ,
non
incroibic Sapientia
nec habitabic in corpore

,
fubdito peccatis. Unde Alpliid,(/ cl. Phil.) Hanc quoufque mentcm fcientiam habere non potes mentem habeDcus tuam Deo purifices,&; fciat te RJnald. Adfratrcm re contritam. Ec D.Thomas ( ordinatum fincm Cum Deo tuo pacem habendo in opere tuo fempcr pra-hge. Et Gchcr{S nm.perfel.cap.S6.)
tatis
Pilii
nequitix
&
malevols
pravi-
donis tcmporalibus remuneratus fit , quanquam verum Dei culcum ignoraverint quac omnia parva tamen (untrefpeduxterna: fclicitatis, quam Chriftiana; fidei ProfelTores expeftant , iilis repudiatis. Deinde prsEftat falfum Deum habere quem vcreatur quis, & coiat & cujus timore pravx hominum voquam nuilum, luntates & maieficia coerceantur prout plurimum SophiftcE ; neque euim Alchcmi; , ,
ab hac fcientia fugite ,quoniam eft vobis inimica &adverra, & vos in miferiam paupertatis conftituet. Humiiis fic ,nec hanc fcienciam quserat ut alios excedat , aut de poire^Tionibus & divitiis fc jadet. Sic enim Hermes(7y<a. i.) Oportec tyronem fcientis arrogantiae vitium a fe repellere , pium ac probum e(i"e. Ec Alphidius (in c/uv. rhil.) Si humilis tueris ejus Sophia & Sapieutia
ftarum nomine digni funt qui hanc fcientiam eo foium animoqu2runt,ut cupiditatesfuasexpleanr, & non adDei gloriam, aut ad proxinii foiatium, aut inopiam fubievandim. Sed ad propofitum revercor. Arrifex prster jam dida prudens fic & ingcnium habeat naturaliter fubtile & protundum, & judicio egregio polieac uc vera a faifis nacur potcntiam ab operibuscontra naturam diftingue,
,
re
Lib.I.
'
Se6l.
IV.
mo
ras perficcre
ftinatip.
Subfeai.
34f
ti fciat, cutn feplus ut incautos faliant Pliilofoplii rationes quardam dictorum fuornm adducant , quifpecie& apparcncia ver.E videntur, & camen iunt
falfx.
expefians. Unde Arnaldus ( Rof.part. 5. cap.i.) Efio longanimis.ncc feftinantcr auc vclocitcr qui.
, tjuia primus error in iiac parte clt feEc Gcbcr ( Cap. 12. de tuveft. perfeB. ) Feftinatio a parre Di.^!boIi cft , idco qui paticntiam non habet , manum ab opere furpcndat. ibidcm. Hujus opcris fundamentum eft paticncia & mora. Arrifex fit fuiarbitrii & liber. Arnaldus {Rofpam
Uncle Geber
Cap.
15.
de Invefti^. perf.)
Solum
priideMces adartcmallicimus. Idem. (c.ii.
furn. perf.)
Trademus arcem
eric
,
caii
fermone
quem
prudences latere nonaccidcc,liic autem mediocri-
bus profundifTimus
licer excluder.
facuos
autem
irreferabi-
Et Haiy {Lib.Secret.cap. 2.) Noii iguoranti & nefcienci fed comlibruni fcci htinc iprumprudencibus& Sapientiam habencibus. pofui Morienes Providentia & ratio tirma expeda,
:
&
Ingeoperacio manuum & arbi* trium libcrz poceftatis. Ociofus fic nec uUis aliis curis aut negotiis occupacus fed operi tantiim Sc
f. I )
:
2.
In magifterio tria funt inqujrcnda

,
,
nium
fubtile arcificis
adhibcantur. Dodus iit , ut quod per ingenium naturalenon adipifcicur , huic dcfedlui per doctrinam fiibveniatio
ab
artifice
Philofophorum
tum
curis
rcquiric
ha:c cnim ars tohominem. Unde Geber {Stm.perlibris infiftens

,
,
fea.c.6.)-ûnt mulci curiofi
tur.
Hinc
via univerfalis
Abfcondimus hanc
retn
&
follicicudinibus detcnti
variishujusmundi , fe omni ncgotio
indoftis.
abfconditionc forti , ut apprehendi nonvaleat ab Latinx Lingui inprimis peritus fit , quo enim pafto aliter incelligat , qus maxima ex parte nec latino fermone confcripca , & vulgaca funt enim putet quis Libros Chemicos ea facilitate auc veritatc in aliam linguam transferri atque aliarumfcientiarum libros. In Philofophia naturali&
:
verfatus fit. Unde Arnaldus. Quicunque vult ad hanc fcientiam pervcnire , & non eft PhilofophuSifatuus eit, quia hxc fcicntianau cft nifi de occulris Philofophorum. Et Morienes. Quicunque hanc fcientiam fedatur cxteras &: praccipue Dialccticam fcirc convenit ,quoniam Philofoaliis fcientiis
,
immifccntcs , a quibus hic fciencia refugit. Secreti iccm tenax fit , ne fibi periculum acccrfat, aliis maleficiis anfain prsbcat Undc in AUeg. Sap. {'Diftin^.i.) Cela hoc opus ab omnibus velut ver-' bumin lingua , five ignis in oculo tuo noli loqui tibi ipli ne vencus verba tua ad alium deferat, & adtuum fiant decrimenrum. Ecce te cavere feci. Et Via univcrl". ( Cap. Oportet artificem ) hanc fcientiam fubtili ingenio indagare & cautc & prudenter loco ac tempore in fuis rjfccffitatibus ca uti : quia qui Thefaurum publice portat cu-
&
phi hujus nonnifi fub involucro &: figura loquuti funt. Et AIphidius( in cl- Phil.J Nulli hunc Librum compofui nifi Philofbpho.
Artifex pr^terea Naturi & Artis principia non ignorct.quia qui principium ignorat,finem non in-
pit dcprsdari. Et Ariitot. inSecret. ad Ale.xand.) ( Divina providcntia juvet te ad celandum propofitum. Abftineat ab operibus Sophirticis & in vera. artis indagatione tantum perfiftat. Gebcr ( SumJ.
perfeft. c. 7.
)
Nemo
,
adinvcnire nitaturSophrfticam
fic
opcris
metam
fed foli compleniento Elixiris
intentus.
Forte enim
Dcus ex
Sophiftici operis
veniet.Unde Geber (Snm.perf.in princ )Qui principia naturalia in feipfoignoraverit

,
vindidta tibi artem dcnegaret

ris
hic
multum
re-
, & in devium errotc crudcliter detrudcret,& ex errore in infclici-
motus
eft
ab arte noftra quoniam non habet radi,
tatem
& miferiam pcrpctuam. Non

fi
,
prodigus
fit,
tem veram.fupra quam intcntionem fuam fundet.Ec nec pecuniam fuam prifumpta fpe futurorum vane D. Thomas ,hor:or ne aliquis prifumat incipere diftribuat ;ne force artem non invenerit relinopus nifi fit nûlcum peritus & expcrtus in princi- quatur in miferia vel ne forte cum jam ad finem
,
Avicennas Cognofce radices miipfis facias opus tuum. Infuper induftrius fit & laboriofus, ut quod per ingenium naturaje & doctrinam aflequutus fuerit , induftria fua laboie juvare fciat,& fi errarecontingat corrigerc Haly ( ' Secret. Alch.) Non eft tibi datum hoc magiflerium Iblum pro tua audacia & fartitudine ,& calliditate, fine oaini labore nam & "laboranr homincs & Dcus tribuit fortunam hominibus. Geber ( Sum. perf. c.i6.)Et cu quidem exerpiis naturalibus.
:
hujus magiflerii per fuam indagationtm approxi-
neralium
ut ex
&
maverit , confumpta fint ipfius impendia, & verum finem ob paupertatem relinquere cogatur. Nec fi,c ayarus , nihil enim ftudiis fuis & laboribus profi^, ciet, fi difpendia interponere timeat ,&pecuniaeferviat. Caucus fit in diaboli illufionibus dignofcendis & prscavendis qui fe chemifticis operationibus fa?pius immifcet ut operantes circa vana
, ,
& inutili
decineat pra^termiffis natura: opcribus
ciceris
cum
,
turnitate
maxima & cum diumeditationis immenf^ cum illa enim

laboris inftancia
,
,
invenies
&
fineillanon. R&quirunt etiam Philo-
fophi artificem conftantis voluntatis, qui
non mo-
do hoc, modo illud attentare przfumat , quia in rerum mulcitudine ars non confiftit ,fed ut incepco fcmei operi ad confummationem infiitat nec opus impcrfcdum relinûat. Unde Rfinus ex Rhafi In hoc ncgotio fi agendi difficulcas & ts,
:
prout mihi & cuidam amico meo accidilfe infra narrabo. Sufficicnter locuples fit nec enim fufficit ingeniollim elfe , doaum induftrium & opera naturx non ignorare fi paupertate premente hanc fcientiam cogaturpoftponcre aliis minus nobilibus feaandis, ut inopem vitam fuftentet & de vidu & amiftu fecurus fit, Unde LuIIius {Teft.c.î.y HcEC ars divitias requiric , fapientiam & libros. Et Philofophus (PoHtic.z.) ImpolTibile eft indi,
diofa facigatio opificem ncgligentem cfficiat.ipfura
expeftato gaudio privat, fpem fuffocat , erticaciam interimit. Et Auftor Scali Philof Cum in opere
adfit affiduitas ciim patientia & cxpedatione congrua, cujusfinis damnum & triftiria. Ne prxceps fit in iram , ne fi libros primo intuitu non intelligat illosabjiciat, aiu fi incepta minus fcjjcicer fucceflerint , vafa , fornaces, & reliqua opcri ncceflaria impetu furoris diflipec & difturbcr. Sed e contra , paciens fit 6c longanimis ,
fueris
Quamvis enim vili preticteilantibus Philofophis artis complementum poffit perveniri ( dicit enim Arnald. ( Rofpart. 1. c.j.y. pretium ipfarum medicinarum hujus artis non excedere quinquaginta argenteos. Et alius ExpenfsE noftrx artis non excedunt pretium duorum aureorum in prima fui emprione ) tamen cum
:
gentem philofophari.
naturEque
aSionem Tom. L
quê leviffima cft
aequo ani-
operantem fipiiis errare (veenimnonnifi errore difceruitur ut ait Baccen.inTurba. Et Alphid. Qui non errat non pervenit , & qui non corrumpit non emejidat , & qui non triftaturnon ketacur ) pauper iterato incipere
neceflario concingat
dum
& opus
,, ,
34^
&
eft.
Bibliothecx
,
Chemicx
Curiofae
opus fepe repetere non potefl: prout HeLefle :>icenim Auftor librode perfedomagillA.um
rci experientia
precio nifi admodum magno aliis commiinicant. Imprefli vero quos Dodori medicinx Guilielmo
de hujus
Si
nemo
poflic efle lecurus
tibi fuadco ,uc aftionc incoepca ab ipfa nr>n celles.
prima vice nonreftefueris operacus , lecundo, tertio & etiam amplius fi opus fuerit reitera,quoufque quodappetisperfedifTime deprehendas. Neque te ab hacre labor manuum rcrumve imperifa amoveat, quia cum inllantia vir.ces, & dc manuum labore mercedem & hicrum de rerum fumpcibus rehabebis. Et Audor Vix iiniverr. oportet artificcm cum multis laboribus & erroribus ad perfeftionem pervcnire, vix enim hoc opus cxccllenti(rimum ad tinem fine impedimcnco perducitur. Librorum magnam habear copiam neque cnim perûadeat fibi quifquam librum aliquem unum invcni, , , :
ri.qui continuacaorarionis ferie
totamartem vera enim opinantur.ld ifolide multi (Pitcr defcribat , ut eflet derogare naturac majeftari mericoquc uc pro,
ditor
figilli
cceleftis talia aufus

,
demnaretur
illique
aqua
&
ab omnibus conigni interdicendum
fcriptaque ejus tanquam orbi peftifcra & publicê quieci adverfa igne abolenda forent. Idco non fruftra ab uno eodemque auctore plures una de
rc libri funt compofiti, ut videlicec quod in uno diminucumtradiderit , in alio conipleat. Sic enim
Geber. Non propofuimus cunfta in uno monftrare voluminc, ciim liber librum apcriat & exponat. noftris ftudeat Idem alio loco Sapiens artifex opidifperfam noftram colligendo voluiriinibus nioncm , quam in diverfis locis propofuimus , ne malignis feu ignaris publicetur. Ea ratione permotus Lullius fupra fexaginta in hac arte volumina confcripfic, alii fcx, oCto aut pauciora. Autfiaufiorquifpiam unum aliquem librumfolum compofui: , is unam quoque operis partem tantummodo
,
Gratarolo, & 1'etro Pernae Typographo B-^fileenfi maxima cx parte ferimus acccptos fquorum haeredibus mea quidem fententia gratiam referri a:quum eflet , fi quis artem adipilceretur paucitTimi fint refpeftu eorum qui adhuc latent, Qiiinimo fipenumero contingit ut hujus Artis tyrones \l bros faifos 8c adultcros omni rationc & dodrina vacuos pro veris & bonis coemant , cum ii plerunque qui praxim prse ie ferant inchoantibns magis placeant. Novi ego duos prxclaros alioqui viros & prudencesincxteris, quoruin alccr cum magno pretio emiffet pradicam Philippi de Rovillalto Fedemontani manufcriptam, ipfo tamen ignorance typis excufam , alcer vero cujufdam Joannis Salinarii five de Saulmur libellum Gallicum de Salis prxparatione, exiftimabat ucerque veram artis dodrinam & praxin fuo libello contineri nec aliud optabant quam artiftam aliquem fibi dari , cujus. opera uti poflent ad tantum thefaurum e libris eruendum , cum ipfi aliis ncgotiis occupati nianus operi applicare non poOent aiit nelcirent. Qui quantumvis amice monici a mc eflent nihil veritatis iis libris contineri proinde pecunia: fua: parcerenc , nec fumptus ullos faccrent audivi nihilominus poltea falfa fpe lucri irrctitos mco confiho non pamilie fed aliis fe deiudendos & fallendos expofuifle.- Non autem fatis elt libros habere plurimos & magno comparatos nifi illis LeCtor diligens , afHduus , & diucurnus evenerit , neque enitn
)
:
menlium aliquot
telligendis
fed
annorum
fpatiis
opus
eft in-
audorumparabolis, ^nigmatibusîqui-
vocacionibus, tropis , tiguris,& tranipofitionibus Idcirco rediffime Agadimon inTurba: Qûi cito putat fe ex libris noltris fruSum capere pode fallitur
,
quod Philofophi nonnulli in tres plures , in quatuor quidam etiam in quinque & fex regiminadif! inxerunt , multi etiam in duo, eaque uc quodprimum, quodve inter fe confuderunt ignoretur. Vel fi plures fit medium aut ultimum
complexus
eft
,
,
fatius
temere
contigifle
enim fuerat non infpicere quidem.quara Libri enim noftri magnam inju.
:
riam inferunt his
vel ter (cripta noftra perlegunt
partes operis fimul comprehenderit , breviter , pltirimafalfapauciiTimisverisinccrponendoidexfe-
&
cutus eft.Sicuc Arnal.de Villa Nova,

facis
cum VoUunen
omnique ftudio opcs, labores,& tempus amitcuni. Verumtameii qui curvatdorfum fuum ad libros noftros legcndos iifquc ftudiosc vacac memoriam animumque
,
folummodo femel, bis , cum intclledu , ^rivati.ctiam quodpeflimum eft,

,
qui
magnumdehacArtecompoluiflet lubRofarii noniine , tamcn in fine {Cap.uir.) ita concludit:Modos elixiris completo fermone vobis fuperius dedi.non fubarnigmate, fcdfubplanafermonisferie dilcretionem veftram dilucide alloquendo quoniJm teftc Deo nihil in hac arte continetur melius necpcrfeCtiusquam iftaancedida,brevitate tamen
,
adiiibet
nec
eft
vanis implicicus cogitationibus,
Deum precatur ut Salomon pro fapientia, non pro opibus is in regno rcgnabit indeficienrer , quouCquemoriatur. Et audor Pcrfcdi Magiftri. Rogo
,
te
fili
fcruteris
rit
,
ut incellabili lectione Philofophorum libros defcs extitc, qni enim in legcndis libris
in praeparandis
rcbus promptuseflenon potelevi ejus in
truivcata.quamvisintelligencibus
fint
fatisprolixa,
rit,
quianon poteft de
,
pradicamanus
{In Ith.tjinflosfortm.) Sapientes denunciaverunt opus fubbrcvibus verbis, licct plura
Idcm
alibi.
alia verba adjunxerint , ut non inteiligeretur nifi pcr fapicntes. Qiiocirca pluribus libris & divcrfis audoribus artifex opus habet, ad aperiendum, uc ait Lullius ( Cap.ii Ti?)?. ^ intelledum divcrfum qui eft in multis gcntibus , quoniam comprehenditur per dodrinam unius ôd"-<junquam potuit comprehcndi per dodrinam alcerius fortaffis da,
Thcorica renuit dcfudare. llle namque ad operationem fecuriusaccedet, in cujus mcnte plures operationum imagines varixquc refultant. Et Richardns Axi^\.( CorreU.e.v) Studinm amovec ignorantiam , & reducit humanum intelledum ad vcram fcientiam,& coguitionem cujullibet rci.Ide onineshujusartis bcnehcium diligcntes.ftudiisinafluefcere
cujus
mens
in
tamperfiguram, &c. Et Arnal.f^^/c. i-)Libcr
li-
fiftcretencntur,& ex libris veritate haurire, nonex fabulisfidis& operibus n>endofis;cum hxc ars veraciter non inveniatur,nifi poft terminum ftudii,as Philofophorum didorum cognitionem. Idem prorfus affirmant omnes pafHm hujus artis fapicnces, quorum audoritatibus adducendis fuperfedeo.Pofl aUquot annorum ftudia quantumvis fclicia, defideratur etiamnum longa experientia.fundamcntura enim artisexperimentum eft. UndeGeber D<'jvejiii. cap. 2. ) oportet operand , perfcrurando expcriendo
(
brum
apcrit
&
fermo fermonem. Et profcdo hoc
impedimento multi viri dodi maximc retardantur , ne vot6rum fuorum compotes Hant. Libri enim de hac arte confcripti inventu funt difficilcs fed majori aliquanto difficultate a dominis
vel folo
,
impetrantur:qui enimeos potTident, tanquam Sibyllina oracula cuftodiunt

,
quo
,
nihil fieri poteft
abfurdius auc incempelUvius
nec
facile
prece vel
&
Lib.
,
I.
Seft.IV.
Subrea.1.
'
343
n'
i
experiendo ad ifltentum pervenire. Idem : flbid. doiiec Itudendo & cap. uli. ) exerceat fe artifex experimentando cum laboris inftantia ad cogni tionem pervenerit. Ec Lilium. Heu vobis dottrincE filii.quiiibet veftrum arbores inferens, non fperat frudus haberc nifi polt tempus, & femina feminansnonfpcrat metcrc nlfi poll: melfeSjqualiter ergo vultis vos hanc oblationem habere ledo (emel libro velprimo regimine expertp. Non ergo vos tideat procedere ad fecundam & tcrciam partem regiminis.donec Rcx diademate rubeo fic coronacus. Non aucem faili velim quenquam Comicis
,
,
, quod poftea percperationem fecnndam convertitur in ipfuni lapidcm vel medicinam. Bernardus ctiam & Rich. Angi. & quidam alii opus diftinguunt in trcs partes. InRebis videlicer ,elixir, & tinduram , five medicinam. Ut Rcbis fit prima pars dida a re bina fcuduplici, dilfolvcnte videlicet & dinolvendo, elixir vero fecunda , in qua a corpore diHoluto anima excrahitur diucurna codione ( putabanc enim elixir ab elixando nomen habere auc pro.
,'
radicale lapidis pretio(i
liii;
Beruardi auaoritatc, qui menfibusnovemcumdi-
pter vocis affinitacem videri ita volebanr. Unde D. Thomas (in c0m7nent.fnpertab.Herm. ) Cporcec in principio noftra: operacionis , ut res in elixir
&.
^3
midio opus abfolvic cum is tantummodo ut fupra Minus dlxi poftcriorem operis partem incelligat adhuc aliis credendum moneo.qui breviori temporis fpatio opusperfici alfeverant. Audianc pocius
,
convercendx primum elixentur antequam ad compofitionem lapidis fit procedendum , tindura ver6
tertia pars , quam Lullius etiam medicinam vocac priores vero duasin unam contrattaslapidem maiuit
Luliium dicentem: ( C/'. 42. T>/?.^ Curlum naturas compIcCE durare per fpatium duorum annorum,unde lapis ell uniusanni & elixir alterius omni novo
,
nominare. Quibutdam ctiamopus in quatuor
parces di vidicur, qui inter tinfturam medicinam diflinguunr,ut tinftura medicinam prxcedat quem-
&
admodum etiam Audor Confilii conjugii maiTae expcrto qui eft fubtilis iufficit unus annus & Solis & Luna?, in Ir,Xir, Ixir, & Eiixir. Quareatrres mentes. Uc autem hic Lullii locus melius tente & confiderate admodum legendi funt aufto. res Chemici, cum fa:penumero voces has & alias incclligatur non pigebic in graciam juniorumexpiicare quid vocec lapidem, quid elixir. Lapidis , multas confundant. Quod non ignoravit Audor Vis univarfalis dicens fcnp.').): Philofophi in libris hlixiris, & Mcdicinse nominibus Luilium& alios au6tores promifcue uci pro opere omni modo per- fuis elixii lapidem , & lapidem elixir vocaverunc> fedo exempia paffim occurrunt. Sic enim dc lapi- nonfaciences differentiaminterucrumque, uc fa-^ de & elixire Lullius (inpraii. tefl. cap.î.) lile La- tuosexcoecarent. Sed ut fermonem unde digreltus pis convertic omne corpus diminutum & imperfe- fum repetam. Experimenta tentantem artificetn j ftum in infinitum Soliticum & Lunificum.fccun- fanumefreoportet& firmis viribus ut labori pofdum quod elixir eiit fubcihatum & prsparacum. fit fufficere,qui non e(l exiguus, tefte D.Thoma -De Elixirc folo Rog. Badio ( tnfpecHto Alch.c. 2.) qui tancum fe laborem & fcecorem & corporis deElixir rubeum citrinat in infinitura. De Medicina trimentum perpeifum adfirmat , ut opus nullo moArnald. (Rof.par.\.cap. i^.jSimecallumquod con- do nifi cogente nece(Iitate iterum y.llet attentare. vcrtere debes per medicuiam non fuerit (uificientis Non coecum auc manibus mutilatum. Si enim ocucoloris addatur pius de medicina. PolTcm infini- lis captus fuerit , materiam ut oportet difponere tas Philofophorum ailegare hac de re audoritates , & commifcere non poterit, neque colores confideLapi- rare in opere apparentes , proinde neque ignenr fi opus efiet. Quibus tamen non obftantibus dis Elixiris & Medicinz norninibusopus imperregere , cum ex colorum apparicione ignis reoifcdtum fignificari nonnunquam , adduftis exemplis men dependeac , dicente Rolario, colores te docedemonftrabo. Sed quoniam de Lapidis appellatio- bunt quomodo ignem adminiftrare debeas. ^\. ne fupra(i Proxmio) abunde dixi.cumoftendi ma- manibus caruerit jam non jrivabitur a membris, gifterium inomnigraduoperislapidem yocari,de quibus mediantibus hsc ars pcrficitur tanquani clixire tantum & inedicina mentionem faciam , ic naturae minill:rancibus. Dixi fupra fufficienter locupfimo quidem de Eiixire. Arn. in Rof. ( CAp. 24. pJetem efle debere artificem,uc videlicet libros ne-part. 2. ) Caye tibi in commiftione EIixiris,& opecelTarios hujus artis emere , & reliais aliis negorare ibi fapienter. Idem. {Cap. 21. ) Calx qua: mittiis illosevolvere , deinde ut cxperimentum dotitur in elixir erit fubiimanda.ut fit omnino fimplex drinx fua? capere poffic , experiri aucem nihil pote&una. DMedicinaidemArn.(iô/f.c.3.)Medici- rit, nifidomum aptam autfaltem triaquatuorvc nam caicinamus ut cicius folvatur, & eam folviiuus, cubicuia habeat ; opus eft etiamuc fumptum faciac ucmeliusmundetur &fundatur. Sed loco prâlle- in vafis , fornacibus igtê nodu dieque contigato cum Lullius dicit, lapidem effe uniusanni, nuando, qui nunc carbonibus , nunc oleo , aliave elixir alccrius nomine lapidis intclligit priorem materia, prouc feret necenfitas, nutricndus erit.Serbperis partem , in qua materia lapidis folvitur, di- vus infuper quasrendus aut focius , qui artifice dorvidicur, mundatur, & denuo in unum conjungi- miente, occupato,autsEgrotante,ignem continuuna tur ac tandem a foscibus corporalibus furfum in jugiter perfeverantem fubminiftret , ncc fcmca quincam clfenciam evehicur. Elixiris vero vocepo- jam diu enutritum cmori auc refrigerari patiatui*. fteriorem.qu^ mundati fixionem &cinduram com- Ha:c omnia fi in unum conferantur videbit artipleditur, non in hoc folum loco fed aiiis paf- fex non modica fibi pecunia fumma opus effe. Pro^ fim. Sic enim in Codicillo , opus infirmarc nihil pterca non fine ratione a Philofophis ( (jeb.Sum. aliud e(t quam debitam & naturalem formam ful- perf. c. 7. Alberio Magno ) hsc ars pauperibus phuri vel lapidi & poftea elixiri & medicinx tri- inimica dicicur quia vult cxpenfas multorum atibuere. Idem in Teftamento {inpraB.cap. n.) Manorum deinde omnino prxcavendum eft artifici gifterium noflrum in duas partes efl divifum , fcine redigatur ad egeftatem , & aliis ridiculo fic fi icet in creando lapidem , & componendo me* fortc contingat in opere errare, vel tempus pro^ dicinam. Aliis nonnuilis audoribus e contrario longari, uc in pluribus evenic, Ciim itaque ex prsartiftx,qui nunquamfecericiiedomnibonoartillsE,
,
&
1;.
i,
i.
j,.
&
&
&
&
clixirprior, lapispoflerior operis pars
nuncupa) Eli,
narratis jam paceac,
qualem oporteac
,
efie artifi,
tur
prout Audori Vix univerfalis (cap.^.
cem,
& difficillimum fit
repeiire aliquem
Si foicuna;
in
quem
xir eft
primum
8t
I.
priucipale
fundamentum
&
canca animi, corporis
bona Deus congefferic
Tom.
i 4
344
geflerit
,
Bibliothecas
hicrito tota ars difficilis
,
Chemicse Curiofe
ju-
& periculofa
dicabitur
& quilibet non imprudens ta.nquam ma

vitabic.
:
xime dainuofam
Sed infurgct fortalfe quifpiam , & dicct Tu cum in aliis timorem Domini intcgritatem ingenium iubcile & profundum eruditionem induitriam > patientiam , conftantiam , otium , libros , div^tias, & alia non pauca dcfideres & te hoc ipfo trada, , ,
vando excitant intrinfecum naturalem auri ad di gerendum & adive maturandum Mercurium. Cum item atiirmaret LuHius , {TejKc. 62.) non operaudum efle ad aurum, nifi cum auro & Mercuriu, tSc: adLunam nifi cum Luna & Mercurio & adderec rationeni:auriim non eflc refolubile nifi cum natura
, ,
(ua.
tu fatearis Alchemix ftudiofum num tibi ea arrogas , qua: in aliis tantopere requiris ? Refpondeo niulta mihi deelTe proficeorque ingenue li arqne impedimenta omnia & difticultates, qui nunc oculis obverfantur quondam adolefcens aninio conaut fi tam fortucipere & ruminare potuiflem iiatus fuidem cui fidus confiliator eveniiret , qui propofitis omnibus hujusartis remoris mc ab incepto revocaflet , prout me fadurum fpeio hoc
,
, ,
Ec Arn. (Rof.Part. i.c. 10. j dicerct'Mercuriuii de natura fua converfivum fieri unumquodque cum fingulis quos ampltftitur explanecis, fi er-
go cum duobus jungatur radiis fieri elixir pcrfe-^ dum. Et cum idemin rofario fuo {Part.i.c.i.)']\xbc-{
ret
lapidem grolfum
diflolvi in
argento vivo
:
eo.
quod ipfum
libello
fuilFe
nunquam me
palxfl^ram hanc ingrefliirum
temporis deperditi memoria fubic , mc libros Ciiemicos unquam vel per tranfennam afpexifle. Sed idem mihi evenit , quodaliisnonpaucis cum juveni mihi adnaturx fecreta inveitiganda natura prono & mediocriter forcuns bonis dotaco Comitis Bernardi libellus Gallicus forcuico Parihis oblatus fuiflec miracus fum primo magnificum operis ticulum deinde curioficace motus infpexi legi ,relegi,inquo cum pauca afmbigua , obfcuricacis parum animadverte/ doluique fa;pius
:
,
dum
Solem &c Lunam ad fuam naturam vei m.ateriam primam reducers non po-^ tui aliter raciocinari quam aurum & argentum vi-* vum vulgaria confiituere lapidis materiam.Quam-. vis autem lcgerem apud eoldemaudores.aut fimi-; les Mercurium Philofophorum non efle Mercu-: rium vulgi tamen eodem Bernardo duce haec fie interpretabar verum efle, argentum vivum per fe non pofle prsbere materiam Lapidis Philofophorum, neccciam aurumfolum ,quamdiufingula feorfim remanenc fcd fi aurum per argencum vivumfolutum fit, &in primam materiam redadum, hoc eft, in Mercurium, tunc merito pofle & debere vocari Mercurium Philofophorum , qui in fe concinerecvim fulphuris fui incnnfeci,quo in argencuin & aurum & poiteain elixir converteretur. Exomfoluin haberet
,
rem.quinimo audor ulcro cxhorcaretur ad ifu- plo dudo a maris cs: foemini- fpermatibus quas dium ejus fcientiae cui nuUa alia eflet comparan- quamdiu fcorfim locis fuis alFervantur non pofilnc da delicriptis ejus virtutibus cum prxter divitias dici iut eflc materiaanimalis, lcd tum demum, fi ia de potentia videlicec immenfas, memoriam etiam & fanitatem pollice- matrice conjunda fucrint
,
retur ferio illam inquirentibus , & adderet efle adeo facilem ut vix credi poffit , vidus fui fateor, manus dedi. i\Jaximo itaque fludio conlefiim libros hujus artis impreiFos aut manufcriptos quotquot invenire potui comparavi, & per aliquot menfcs diligenter evolvi. Sed ciim inter rcliquos au,
in
dores Turbam Philofoph. fêpius benedidam appcllat egoque duos libellos TurbiPhilofoph.nomine infcnptosliaberem,unum quidem Gallico idiomace , alterum Latino,qui
citaret
,
,
maxime
quam
pofiêa
poftpofitis
opera Petri Peinx Bafile^ imprcflus fuit , tandem cateris uni prascipue Turbac
Gallica;
operam dedi.quam ab eodem Bernard.col-
iedam ignorabam. Primum confenfum utriufque Jibri ccepi admirari, deinde cum Pythagoram de
materia iapidis loquentcm introduceret hoc mo-
do
non indiget in principio nifi duabusnaturis uniuseflentiae, quarumuna viliseft, akera cara una dura ajtera aquatica una rubea,
:
Opus
nofl:rum
alteraalba
ralis
,
unafixa, altera volatilis ;un3 corpo;
altera fpiritualis
una frigida
&
humida
al-
teracalida & ficca. Ciim amplius legerem Bern. libcllum fuum de mecallorum cranfmucacione concludenccm in hanc fencentiam, opus noltrum fit ex duabus fubftantiis Mineralibus unius radicis , five
eflenti.E,
jam deduda. Ciim pra:terea legerem in Turba Mifce,coque, tere ignc, nonmanibus. Ec affiimarent Philofophi (Rofarius cr alti ) uno vafe una fornace unica difpofitione feu decodione opus totum perfici , & tantum materiam femel in vas poni debere ad infiar fcetus qui in utero fovcrerur ufque ad fuam perfedionem , & pofiêa in lucem editus nutriretur primum lade & pauco cibo , deinde audis viribus majore & folidiore. Dicente infuper Morieno opus hoc Creationihominis afQmilari non potui non credere opus efle facillimum. Securujb icaque lapidis non quasrebam nifi tempus & commodiiatem uc opcri poflem vacare jamquc fecretum pecebam & folitudinem , fugiens amicorum & fodalium confortia quod cum diu ferr< & fervorcabreptus, pollem juvenili non tandem curiolus vidcndi & audiendi excera , peregrina tionem inftitui , & in Italiam profedus fum. Ub cum licuilfet multorumfamiliaritate & converfa cione uti , qui Chemica cradarenc , omnes tamei fedulo vitandos putabam, ciam cenferem me nihi a quoquam , alios e contra ame plurima difceri
: ,
adum
polPe. CJiim Icaliam fere
acceptis omnibuscrudiseminera tradis,
inundis&depuratis.jundisper ignem convenienlem, prouc rcquiric materia.codis continue donec duounum fianc Et in hoc unopoft illorum miftio:
totam quam longe latequ extenditur peragraflem poft biennium in patrian redii, ubi nova impedimenta aliquamdiu me re tardarunc , quo minus praxi incumbere poHerr
,
Tandem camen
nem
corpus
fic
fpirituale,
&
fpiritus
corporeus,&c.
Inluper
cum legerem
in
eodem libello,aurumme-
incepi & prim6,quidem, quoniar macerialium purgacionem defiderari cogitabam auri unciam per antimonium probe repurgatii: folia jufTi deduci. Argcntum vero vivum initio
,
.
rnm e(Ie
dem cum
fulphur in Mercurio. Icem inepiftola ejufapud 1 hom. de Bononia Caroli VIII. Medi,
fale
communi
,
mox cum nihil

;
proficere
mc
vide
rem
a fale
&
vitriolo fublimare,fublimatum re
aurum in quo adiviora func menca tanquam femen mafcul. cumMercurio

Philofophi
ele,
vivificare conatus
in
quopaflTiva exiftunt elementauc debice dilfolvacur
conjungi pricepcrunc
omni
re extranea femota,
,
prxti^c caioretn cxcrinfcuai adhibicui
qui adju-
fed ciim ne fic quiden funi cogitavi tandcr Mercurius mundior e.*ficeretur non pofle eum melius purgari auc fublimari quar abaurocumquo maximam habere afFnitatem d. (SHm. ffrfeil. f 41 gaoici(ur dicence G^ro
,
Eliger
Lib.
EHgcndam
ciVe
I.
qtia
Se6t.
V.
um
'
'
Subfea.
I.
materiam ciim
maximd conve-
34S
me
pcrmilireantur niiiiir fpiricus hiblimandi , & cui profundius , quoniam illa materia cui magisuniuncu; , potencior eil ia retcntione fecum, quam
cui non.
iiardi
,
mihi caufa fucrit. Si gaiidio tunc temporis exul tarem , cujufmodi afpediu ncmodubitct, cum pau . latim per medios illos colores ac nigredinem'
Huc acccdcbat teftimonium
iplius JBer-
perventurumfperarcm.&ultcriusdecouuendoaibedinem 6. polhcmo rubcdiuem conlequuturum. Sed
^lier.
ad Th. de Bonont.i ) cui phirimum dcfcrebam. Is cnim dicic quafdam elic fublimationcs Mcrctirii ab ejus propriis corporibus , qua: /ibi per iucima amalgamando conjunguntur , & commifcencur a quibus plurics clevatus & con
( tn Evif},
,
gaudium liudnonfuicmihi diucurnum.paucis cnim

fe
po(i diebus igne fortuito cafu noctc excincto, varefrigcrato, nullam ampliusaicerarionem videre
&
concigic.
(
Atque tum occurrcbac
illud Augurelli
iDi:.
/./^.5. ChryJo}.(.)
.
" 'jnncîis fupcrHuicaces amictic

in narura
|venic,
dis.
,
&
lljj
poliea autem operi

eft in
piiilofopiiico
non cont-undicur con-
ctm primn
,
deji/iet i^nis,
)j.(j
&
pocens
fpecicbus mecallicisfolven-
Cunfla rttent <û.t non niU repar.iveris artZ-j. Nihil tamcnhocdamnocoinmocus quodid
,
facile
corpora incerprecabar aurum maxime iaccr mecaila argenquia argcntum )juj]l& ctiam LuUium Pucabam in vivo abundanc. 'u^j^'tto iî^'\tejl. C7- codieil.) id velle , ciim dicit nullam iiumidijj,
i^ropria iplius
,
("
converci magis proprie ipjiftanciam fiiipivarisquam iliam

,jlj"jt3fem
&
,
prompce
in fub-
in
qua qualiraces
ju^lfuimec fuipliuris fuiricienccr funt introduii;a? per

i<^L|gcnium naturale
^j
,
m-
jicaque
quod tic per arciticmm. Cum ab auri pulvcre lima quifico aliquocics argcntum vivuin fublimalTcm , nec camen id fpien,
mulcispremerer diificulcacibus, prarcipue vcro rci nummariz, propter bellum non cxpedatum in Relgio exortum, & prsteropinionem diucurnum & quod auri folia dccffent.qux priclulis itmeribus Antucrpia adferri non potcrant, tumquidem celiandum mihi & meliora tempora expettanda cxiltimabam. Sed variis diftridomihi CUHS& negotiis leptennium elap.um
, ,
refarciri polVe fperarem, cufu
yjj,
'ididius auc pulchrius

l^j
quinimo magis immundum
ijjjjinvenircm.tumprimum ca;pi nonnihil dirhdere, 4: [fecuricacem in lolicitudinem convcrtcre. Tandem :re fnmpco animo cum Turba Philofophica prarcipe,'
eft , quo nihil tentare hcuit. Tum vcro valetudine profpera.in adverfam commutata , cum nullum ex vulgari medicina auxilium fentirem , me multa experco & pejora timcnce, celcbrem illam & tantope-
re
decancacam
& omnium morborum
profligatri-
m"Irec,
liiit
demandaca fecedens ab amicis dum via fuprimum actradivam illam vim,quam antefcpccnnium inargcnto vivoadmiracus fueram decfle confpicor nullamqne decoujifatigarc in fublimacionibus nihil omnino profucuris. Aurum icaque in cenuilTimas bradcolas didudione alceracionem invenio repeco ter quater, dum argenco vivo per corium lintcumque eximo lccpius, nuncaurum culpando,.nuncaliud , fed jlpreiro paulacim impofui, proporcionem prsfcriuftra. Tandem arbicracus fum argentum vivutn jj.-beace Treverenfi,(' ; Par^bola ) recordatus verfus quo prius uliis fuiikm diverl\2 fuiile minerx sb eo vulgaci quod tunc haberem, dicence Moneno hujus opeMercuriui Soleinfcliattm deflrttit omnem, ns radicem elle in inquificione fpecierum , qui finc 11 Htincfolvit, molHt animarn de corpore tollit. J meliorcs ad hoc maguterium nam unamquam.que f*utabam autem maxime ad rem facere , fi non ex- mineram mulcorum eiie generum. Pucabam icaque calefida fcd frigida omnia mii^cerencur, nam cogi hydrargyrum ab Hifpania; mineris peticum csteris tabam nihil ftulcius pofle fieri.quam vehemenci igne prarferendum quod lciel^m aliquando in Belgium '^--"' -*_. inprincipiooperismaceriamadurere.quamleniiffi- deporcacum fuilfe pra:cipience etiam -^ D. Tlioma mo igne regendam, & ad inftar nutricionis ovorum ( ad Fratr.Rainald. c. 9. ) recipere Mercurium mialiis
, ,
non accipicndam materiam niii crudam, amoe(incesam Item dicence Bernardo opus fieri ex duabus lubrtanciis mercurialibus crudis&crartis .: minera , ca:pi medicari : Si cruda maceria acci ipicnda ficnihil opus elTccempus cerere,& animnm
nam
univerfalem defiderare ccepi, quam h modo adnici vellem mihi non incognicam & facilem cre.debam. Icaque procuracione negociorum meorum
perius defcripta proccdo
,
ccm
&
,|J
jj_
ij.
"
'
_^
|_;fbvendam doccnt Sapienccs

\
ccrram Hifpanicam qux nullo prius Sed cum me imparem fumpcibus fururum citnerem fortunis meis in hac publica calamicace afflidis rem ad amicum quendaiTi meum quem fciebam clam Chemicis operationibus vacantem defero , acccpt.,que fide figillato,Si: athanoriimpofico inccpi lentum fubminarro qua; inihi evenerint , dicoque rem nullius efle [niltrare ignemmultis modis anceaamecentatum. dirHcuItatis modo argentum vivum minerale HiQuidreferam; omniapro votisfuccedunt. Primum fpanicum haberi poHit. Ille negotium fufcipit fc A.^\...... , :; ^: ....1 : Mercurii admiratus fum vim attradivam nonvuU f^jj impenfis id procuraturum; & poltaliquotmenw garem , recolcbamquc diitum illud Pychagora; in fes quatuorlibrx illi tranfmittuncur pro duobus , Turba. Res quam mulcifariam narranc Philofophi aureis cum dimidio fingulx , ita ut quacuor illa: lifuum abfque igne focium confequitur quemadmo- brs dccem aureisHifpanicis illi conltarent, fed nidu.n magnssferrum deinde in decodione colores hilo mcliore eventu. Non tamcn animo frangimur, paulacim emergentes in fuperticie Mcrcurli appa- nautis pluribus in diverfas orbis partes cendentibus rere coeperunt, itaut duas macerias agere paci innegotium damus.utundecunquenobis iibramunam
lisdem dicencibus,
neralem
five
cavendum elfe ne flores ejus comburantur in inicio; 1 credcbamque in eo maxime cefpicare liujus arvi arj tillas, qui fumtibus parcentes aut aliis non fidences jaurum vulgato aurifabrorum more amalgamanc. Goniundis omnibus in vitro oblongo hermetice
i
in opere pofita fuerit.
r.
ter fe manifelle confpicere videres. Tercio die
ma-
parcem occupari vidi cribus coloribus,vi;idi iniprimis, rubeo & cinereo, non confufis quidcm ,fed cerminis fuis dilhndis& iridis alioqui coloribus non abfimihbus. Quocies ejus
fuperficiei
jorem
aut alteram adferant, dato pretio. Sed fruflra tentatis omnibus per biennium cum nihil proficeremus , eadem fcmper reperca argenci vivi nacura, cgoipfe Germanix niincrasadire, earumque difterencias pra;fens agnofcere , & fi quid peculiare una
,
diei recordor Virgilii verfus jn

ZJt vidi, ut perii
,
mentem
i!Ie five
venic.
ut
me malns
error
ahftnlit error.
Idque non
ab alcera haberet inveftigare decrevi.Sed cum Idris mineram in confinibus CarniaE unius diei icinere a
Goriciadiifancem a
fercilicate
fine caufa
cum
ludibrium
oculis oblatuth
multorum poltea laborura & fumcu-
&
,
abundantia ma(
xime commendaret Macthiolus
in
Comment.
fnptr
34<5
fuper Diofcoriderru
)
Bib!iothec3E
Fado
ChemicjE Curiofae
ciipic ,iit
illam mihi ante alias adcnn-
rtliSa femica rediori tempiis inutiliret
dam
jiidicavi.
,
itaque per J.otharingiam ,bl-
terantjiicc aliter veriratem pervcfligarc curcnt,
&
li-
fatiam
netias
Hclvetiam & Lombardiam icinere Veufque, inde Aquilegiam & Goritiam pro,
.
randcni in dcfperationis
barathrriim
Itaqiie
prxcipicari
opiis Sophilticiim medicentiir.
cum ad
torcuico iibi fcdus in Idrix montana pervcni cunc tcmpotis argentum vivum , quc^d iponte minera proHuxerat,ex pr^terlabcnris rivnli aquis colligtbatur. Cujus quindccim libras ferenidimi Archiducis Caroli , V\x M. liberalitate gratis confequutus Irtus per Carniair. , Carinchnim & Bavariam domum rcpetebam ,exi(Hmabam enim in eo fialio ullo invcncurummc quod defiderabam , ob
c,
bros
meos
reciirriflcm qiios a multis retro annis

,
non vidcram audto nonnihil tot expcrimentorum eventibus jndicio & praxim qualcmcnnque lc6cioni conjungcrcm, tandtm divinafavcntegratia, (iilphur Philolbphorum agnofcere incepi, &i eorundem fcripta de die in diem mclius inteliigere , vidique fruftra me per tam longinqua & dirticilia itinera
,
cruditatem qux nullo igne labcfattata fuifict. Sed cum ex itincreSchonb.TCh Vlifnia: reuVoiclandia: op-
pidum
adire propofuilTem
ob cinnabaris
nacuralis
quod jamdudum domi haberem cum non aurum crudum & vulgare,fed fuum mtclligant rhilolbphi eft enim vulgare, corpus mortuum, & nihil operatur nifi quod induftria
qu.rfivilfc
,
auri appellatione
& rubicundilTimi mincram illiccckbrem, ac No- honiinis illi adminifiratur nihil eriam opus inrimbcrgam divertilTem têperto ibidem cjufdem trat, quod digeftum non fit & ccelum aeris petieminerse frufto cinnabarino duarum fere librarum, rir. Qiiare Lullius [de itiKnt. Alc.\. ) Quidam cum non proceffi ulterius, fed ad aliam mineram non Mcrcurio volunt folvcre aurum & argcncum qua procu! a CrntznachPalatinatus oppido diltante iccr rcs eft inucilis, nifi eorum corpora fint ex fubtiliameumconverti,undefuperioribusannismaxinuar- tione fada fpiritualia ficuteft Mercurius, & poft qcnti vivi tiuantitas in Belgiuni dclara fucrar. At- conjungcre & tenere fuper igncm graduatum. Item que cum ex (inguliis locis qnas adire concigerat, Arnald (l{oj.p.\.c.6.) Niillum corpus in natura fua argentum vivum aut cinnabariin mineralem retu- manens Mereurium coagulat necetiamipfe Mcrlillem.CoIonix Agrippina: de omnibus cxperimen- curius medctur corporibus quoniam in examina:
tum
capereconftitui,tranfinilla ad
fixa
amicumomnium
tionc ab
tafle
illis
rcccdit
nam
grofia fimplicibus,
&
mineralium parre. Ibi igitur tione fede multa tentav],lcd
pro temporis raut brevibus ablolvam, nihil profeci. Amicus tamen meus fimili arte dxmonum, ut credi par cft, ludificacus prout ex litc,
fimplicia giofns
minus conveniunc. Hxcetlifor-
mc
adiiiontiis poflulare videacur,
is diffufiusquam inflituti opeiislabor brevitatii non ^bfurde ta
ris
ad
me
datis
& in perpetuam
rci
memoriam
re-
men, ncqne abfque mulcoium commodo faSum judicavi, qui alieno edoifci exemplo poffhac cautiores ernnt,
non incuriofo paterc pocerit,cum compofitum fuum mulcis dicbus alcei ari , & dc colore in colorem verti vidillet non camen codem modo,neque tam celeriter, aut tam manifcfte atque ego quondain, & fpcratfeLaurum jam ex parte magna folutum, poft vigefimum primum diein nulla amplius colorum varietate animadverfa irigore Urgente opus dimifit aurumquc fuum liquefccit fed nihil pondere diminutum invenit. Ne aucem
fervatis cuilibet
,
cumnon mc foIum&
amicuin, fed etiam
alios cjufmodi tethnisdiabolicis illufos fuille
pertiim
comhabeam Qui quamviscirca inutiliaoperam
impenderent,
tuvx contraria
& expcrimcnta trafiarent

,
etiam nafclicia aliquando tamen principia
habuere
qux fbrtuito intcrmilfii nunquam reftaurari,aut ad eundem llatumreducipotuerunt. Pro,
inde confuloutariem quifque dimonisillufionibus adeo obnoxiam vicer,vel faltem ne primis progrcfquis exiftimet colores imaginatorios fuifte ,& ex fibus quos fibi animo propofuit nimium fidat , nifi repercufiu luminis aut vitn in Athanore concluii racio evidens appareat & opus reitcratum feliciim,b hunc cafum incer dlificukaces rcprxfentatos ,fciat vitrum tum amici quam meum ter fuccedat fornaci exemptuin & luci expofitum eofdem colo- artis primarias enumcrec. res retinuilFe, nec difparuitle , nifi poft vehcmer-tem macerialium motuin. Idmifum,quod poftea Opus iteratorepctcre volenti nihil fimile contige
, , ;
PARS SECUNDA.
difficili
rit,
aut alteratio ulla confpeda
fit.
Tamen cum
adhuc toties fado periculo non fapercmus , arque ille identidem Hungariam & Tranlilvaniam prsedicgo ut exolverem &
caret
,
,
In qna de
Librorum
IntelleBit
agitur.
femel animum meum tam

certi aliquid ITatucrcin
,
gravi cura
num artem
ABfoIuta
priori Operis parte
qnam de impe-
Iterius profcqui vellcm, an in

proficifci conflitui.
,
totum abdicare,illuc
animi propofitumamico perfcripfcram cum is vita conccdit. Nihilominus pergo ,& pcr Aulhiam, Hungariam peto, inde Tranfilvaniam, ubi bcnignearqucperhuinanc acceptus a Claridimo Viro D. Simone Genga Urbinate, quondaminvidilT.PoIonia: Regis Stephani Bacho-
Sed
vix
dimcntis artificcm rctardantibus infcripfi, ad fccundam dcvenio , quam difficultatis paulo pius habcre cuilibet notum cR. Si enim artificcm
quippiamremoretur
id forte
perpctuum non
eft,
rii
tunc vcro Illuftrifnmi Tranfilvania: Principis Sigifmundi ejufdem ex fratre ncpotis architetto, ejufcjue opcra adjutus in Tranfilvania: mincrisperdcinutn per Poloniam luftrandis aliquamdiu hx-fi & Bohemiam Coloniam redii,confumpro inpofte,
;
aut aliqua ratione & modo compenfari potcft.- At hicnihilfimile; una qu:Epiam porta aut janua pateat neccfle eft.fi quis in domum undicûe muratain ^v: claufam intrare cupiat , qux nifi patuerit.ttultra fibi adinteriora conclaviaaditum aut progrcflum
pollicetur. Ita
omnis
ludicur opera Chemiftis
tûi
riori -prregrinatione triennio
&
ex co tempore
quoBclgiodifcetfiferefcxcnnio.
Tandcm cum
idem
,
vi-
derem argcntum vivumubiquc

ea
qn.^'
fcre
incepi
mlhi evcnerant attencius pcrpendere , diaboli illufiones cimere , qui circa frivola & mendacua homines bona: alioqui voluntatis detineri
&
pcr Philofophorum fciipca bene examinata & iiitelleda , cx hac artc fiuaum aliquem percipere fpcrant nifi tam felici fydcre nati fint, utper vocem vivenris, aut per revclationem divinam cjus fcientiam adipilcantur. Qui aliter lapidemtentat, & cafu fe invencurum conhdit, eum infanire & in
,
Anticyram deportandum cenfeo. Qiiam autem apduum fic & opcroium libros Philofophorum de hac
contcri-
Lib.
,
I.
Se6t.
IV.
Sub{e6t.
I.
quam confcriptos intelligere ipfi.nct sapieccs.^ qui iUiusdifficultatem experti ad

quis aptius dedaret,
polleros
rt^c/jjdw. )
more antiquorum recepto eandem
tranf-
miferunt. Audiamusquiddicant. Rofinus
{AdEu-
certam & detenninacam fiiifle intentionem philorophorum hanc vel iDarn nifi cuna adlu jam iliam habct, aut juxra eft. Quid autcm moveri philofophos, uthanc arcem
alTerere audet
,
347
l'hiIofophinilpolterisfuisdehacartepalam facere volueriint , ica quod ea qui in libris fuis figurative poluerunt fciri nequeunt , nifi a Deo vel a docente oftendantur, Geber. [ Sum.perfeil. e. u/t.'] Artem inventam non nifi folisnobis ('cripfimus,& noti aliis venlfimam tamen & omnino certam. LiJium Nofiroslibros non compofuimus nifi nobis
,
per limilitudines
rent
,
& allegorias
obfcuras defcribe,
una craditur palTim ratio unirerfalis ne infipientjbus indodis , & impiis patefieret , & ne indigni in conrcmcu nacurK canto thefauro potiren,
tur; parciculacim vero invcnio caufas duodecim;
Primam adducit Audor via: univerf. Ne cognofcatuc & fciatur quod hscc fcientia fit vera& omninocerca.
&
filiis
noftris.
&
Jn
enoftrisell; qui
qui ad mtelligendum eos venerit, autem non intellexerinc , nobis
Et profedo
nifi
ea iacertitudine
&
dubicacione
,
hominumanimi coercerencur, multoplures fefencxibus indilfolubilibus hujus artis intricarent

avari
concrawus
ell.
eandem lententiam
loquitur
Mo-
'
de hac arte compofiti, prsfertim & arrogantes, quique dominandi libidiquorum pars majot multum obfcura videtur nec ne iftuant. Secundam allegac Hamuel in Seniore: Ut attribuerent illam Deo gloriofo, ucrevelarec nifi aluiscompofitoribuspotei^ intelligi. Hortulanusdicir folum illum quilcit operationem lapidis, iHam cui vellet, & prohiberet aquo vellet. Hinc intclligere verba philolophorum. Sic enim ille: (In Geber. ( SMtn. perf. cap. 7. ) Ars noftra in pocencia divina fervatur & cui vult elargitur, & fubtrahit. Ec expofit. ub. Herrnetis ) O lcdor charilTime , fi lcis operationem lapidis , tibi dixi veritatem , fi vero Moriencs. Scire te convenic, quod magifterimnnitu ncfcis eam, nihil cibi dixi. Sed Ci incerrogec, qua- hil aliud elt, nirfi fecrecum & arcanum Dei Gloriof. re igitur fcripfcrint.audiat Audlorem Vias univcrfa- Tertia defcribitur ab Hermece , ( Traii. 1. ) ne mali poceutcs fianc ad peccaca perpecranda. Eca Rofilis & Gebrum ( Cap. uliirn. Sum. Perf. ) Per hic qusedicemus alliciemus cefili dodrins adipfam no , ne quis malefaCtor hoclapide lubico illicita indagandam , & veraciter invcniendam. Sed inqui- ageret, & ad fuum cdec detrimentum. Quarta inveramus occultandi modos,& caufam difficilisintel- nitur apud eundem Hermetcm, ne videlicec Philoledus librorum chemicorum inveftigemus. Eama- fisphi cogerencur rcdderc racionecn illorum , qus^ gis innotefcet .firacioncmobquam csecerae fcien- maiiinique agercnc hujus artis fiducia. Quincara tiz faciliores fint perpendamus contraria enim tradit Pythagoras in Turba. Hoc Deus a populo JHxta fe pofita magis exlucefcunt. Omnis igitur alia celavit.ne mundus devaftaretur. Ec Alphidius. Quiars & fcientia rhetorice & ordine quodam in fcrip- dam PhiJofophorum Deum timentes, non tam fublime & preciofum hoc arcanum habuerunc , imo opus tis fuis procedit per capitula , principia , & ccrmirienes. Sunt libri fub figura
: ,
nos,
cum definicione
,
&
cxpofitione
nominum
& in-
firumentorum quibus pervenitur in cognitionem ik notitiam conclufionum ipfius & fui operis; docet & explanat quibufcunque poccft modis Ac hjec
:
fuum manifefte fcribere voluerunc , fed expavefcebant hoc agere , eo quod mundum deleret , plancandi, ferendi & arandi opus perirec. Pecierunc er-
&
goaDeo,uc exhocmundo
ôs,
concrario plane
,
modo
abfque ulla notitia princi-
flic
piorum arcis ccrminorum & inftrumencorum, craopus fuum immifcendo falfa veris & vera falfis, nunc diminute nimium, nunc fuperabundanter,
,
& fine ordine & faepius pripoftero ordine & ni,
fe extraherec impuniqpos Deus docuiclibrum velacum componere, fapiencum cradacus in eo fcribere. Sextam reddic Rhafis ( In lum. iHminttm' ) Si omnia , inquic, prouc fe habenc vellcm enodare , nuUus ulcra prudcnci
titur
occultare quantum poteft.NecidipfumdifficenturPhilofophi.Sicenim

,
omnia obfcure tradere

Vi3E univerf.
(
&
Audor
Jibri
Ad
Emychiam.
Libri iftius
ipfius, ficut
mortaiium inediarum deflerec anguftias. Sepcima dari poccft, uc unufquifque fapiens cum fumma dihgen-
locus eflec.cum infipicns fapienti squaretur,& pauper diviti , nec fub irculo lunari quifpiam
fcienciarnon funcfcripti
addoSrinam
tia& maximo
ftudio fcientiam inveneric,
aliarum fcienciarum, fed func cancum quantum figurx ipfius fcicntiac. Rofinus- Scitote quod PhiJofophi nunquam vcrum verbum pofuerunc , quin
eam
diligac
& caram habeac, & abfcondac, & imDeo creacori.

fil.
maîa
morcales gratias agac <9:or Dialogi nacurs &

Philofophis
Sic
cnim au-
phil.
plurima cum eo falfa commifcerent, totumque hoc fecretumfidis nominibus appellaverunt. Geber. ( Sum.perf. cap. hIc. ) Non cradimus fcientiam noftramfcrmonis commutatione, fcdeam fparfimus
in diverfis capiculis & eam fimilicer occulcavimus, ubi magis apertcloquuti fumus non tamcn fub xni-
Mulcum obligamur
fcientiam calicer nobis Cra, qui hanc diderunt,uceam acquicendo cautosatquefubciles, imo & Deo magis de vocos redderencOdtava^quoJ timerenc maledidiones &'anachem'aca vecerum.
gmace, ledfub plana fermonis ferie. Ec Bion

ba.
in
Tur-
Mirum eft.cur invidi finem ante principium pofuere. Ec AuaorConjug. Soiis & Luni: Philofophi finem ante principium in fuis tradatibus f^pius pofuerunt , prmcipium in fine interferences. Unde
: Philofophi hoc celaverunc narrare przfumferunt , qui pr^cepcis, maledidionibus , anathcmatizationibus id prohibucre , hoc itaque patentimma demonftratione
Sic
cnim Mireris
nullo
modo
&
&
quandoque fuppreflerunc primum opus & locuci funtdcfecundo,quandoque primum opus pertraaaverunc dimirccnccs fecundum Quandoque cum radicibus fcienriz quandoque finenumeris. Propter quod Hermes in lib. radicum qui eft fecundus defeptem dicit quod fapientia audoris eft major fuo hbro poteft enim auferre principium vel finem
:
cxponerc prouc creacura cimeo. Ec Jo. Rupefcifla ( Lib. Lhcu. ) Philofophi quibus magifterium fuic revelacum conjtraci func horribili maledidione Dei , nc ulli hominum hoc divinum opus apercis
verbisdeclararenc , ne admanus parvorum deveniret. Et Lullius. ( In Apertorto. ) Illud fecretutn
cum
radice vcl fine radice ficuc primus inventor; hicille. Nonefticaque mirandum fi in hac fcien,
hominum carnalirevelare expedic.quiamaledidus eris per ranci fecreci manifeftationcm, qui nemini revelarc licec nifi foli Deo. Ipfe enim cui vulc,& quibus incereft revelari, iilis revelabic. No na invenitur in finc Turbae. Ubi fic aic. Nifi liomil na mulciplicarencurin hacarce,fapientiamnoftram
nulli
tia ftudentcs
& operances
errenc valde
,quianemo
puerideriderent. IJecima traditur ibidem. Si
Reges
348
gtfs

,
& Principes eam fcirent non pcrmirterent adpaiipercsdevenire. Undecimam docec Mundus iu eadem Tiirba. Si vendicores lianc mineram agnofcerenc , non vcnderenc eam tain vili prctio.
Duodecima
chiam.
)
e(t invidia.
Unde
eil
Roiimis. (
Ad
Enty-
hoc fecrecum invenicntes invidiam invenire. Idem. Nemo inveniens hoc arcanum caret invidia, namfadum vellet quod nemoaliuifciret.Nonquodinvideant bonisSi fapientibus, vcrum ignaris & viciolis ut inquit Hermcs. Ec Geber. {Tratl. i. Snm.perf.^6.) Si hanc fcientiam palhavimus non miretur dodrinx fihus, non enim fed malis & improbis cam tali illi palliavimus latere quem inlipientem netradidimus fcrmone & codem ad iliius inventionis eeirario accidet perquilitionem prudentes allicio. Alioquin nifi ratiombus & juflis de ciufis philofophi deterrerentur , licenter & aperce opus lapidis defcribcrent, cum fapicntis proprium fit doccre pofie & velle, prout ex Alphidio fupra allegato patet,tefte criam
Dci judicium
toris noflri [ Matth.j. ] arquiim efl , margaritas anee porcos non projicicndas, (X:n)iit:tuiiiiion eife daudu canibus. Scd uc unde digreOiiS fum rcvertar. Cum Philofophi confuito ounc ordinem invertendo , nunc faUa veris commifcendo nunc sddendo, nunc minueado obfcuritatem afteeSannc, illam pcr jEnigmata, troposfeu figuras , allegorias , & fimili.. tuduics fic auxcrunc ut Thcfci filo opus iubear,
, ,
quife ex inextncabihbus hu;us labyrinri auib.^û bns educi dcfidcrec. De aMiigmadbus quidem hoc
excmpkuu ello F;ic de mafcu-i rotundum , & dc eo excrahd tbemina circuUmi & quadrangulum , & de qnadrangulotriangulum , S
Arifl:otelis cliemici
:
lo
de triangulo
cujus capuc
eft:
fac circulum rotundum , & habebis magiilerium. Item illud Lulii ( T'?/. m^. 5 j.Res
:
eft
rubcum
.
magifterium
& mille &
tia.
Tropum
liccc
, & pcdcs albi ubiquc occurrenanimadvertere in hoc Senioris.

,
oculi nigri
alia
Accipice res a minci;is fuis cumma montium luoruui,

fuas.
&
&
exaltate eas ad careducite ad radices
Hebnebes Hamech
cft aliquid
,
in finc quarti
2.
Platonis.
Non
inquit, ex volupcatibus iiujus m.undl
mihi dulcius, quam juvarc inquifitorem in quaiibet fpecic hujus fcientije , in hoc quod quaerit. Et Ha-
Allegoria: pafTim apud audorcs funt obvise .' qualisell AriiUci vifio, Comicis B.;rnardi deucre' fonte, Senioris dc venacione leonis , Merliui de
&
Rege expediencc
,
le
ad bellum contra
muel
in Seniore. Si fim
& ;iperti mihi fuerint

nifeltum eft
magnx rationis in tropi corum occulti
fcientia
,
&
ma-
hoc ap, dcbeo re<5te approper fcientiam, hoe prehtndi pinquare intelledui fucceflbrum meorum fermonibus m aperto velatis fignificantibus intelleftum occultum , &c. Et alio loco. Deiis fic teftis fuper nos, & nonprohibeatiseos quifunt digni exfratribus noftris, & non expandatis eos i:idignis. Nou efiicaquemirandura, ii libros fuosde liacarte obaut ir.ukis ambagibus velatos, fcure fcripferint Cum non nifi magna ratione id fadum ab illis fuillc aut ut multi opiiiantur, conftet, Ji: non eventu
,
mihi quod occultJJverunt
&
& Antouii dc Viva pccra de virgine dominandi cupida & aliorum multorum hgmcnta quxin hunc
,
lioftes fuosi
locum confcrre longum elfcc ix cum iegentium txdiopo;ius quam ahquaucilicate. 1 fimilirudinibus & comparacionibus uc diutius paulo immorer ratio fuadet , cum ex earum infelici inteilcSu tot errores , & tot impofturse originem ducant , cantorumque fumcuum & quod maximum eftrampre. tiofi cemporis jadura hac. Phiiofophi icaque ucab
,
'
arte excludereat indignos, eandemquc maniftfte traderent dodis &:prudcnabus,lapidemfuumcomparaverunt omnibus rebus elemcntatis (ive ex fint corporaks fiveincorporales, vilibiles aut invifibi:
ut
nimium creduli & decepti alios vicilTim deci- les . coeleftes & cerreftres. Unde Mireris Si fpiriperenc, quodnon cadit in virumprobum & philo- tuale nuncupes probabilc quid agis R corporale fophum qui lui memoriam nulla labe contamina- verum dicis fi coelefte non mcntiris, C\ rerrenurn tam ad p >ft:eros tranfmittere conatur. Neque vero vcrum refers in ipfo etiam funt cili tcrrje xftahic fcribcndi modus novus videri aut improbari tis autumni hyemis & veris figurje & mafculinidebet, nifieademracione vecerum omnium in phi- tas & foeminitas- ItemAlph Scitofili quod inSalofophando confuetudinem damnemus. Ariftote- pientum Hbrisfunt quatuor elementa, & cujuslibet lcs enim in quadam epiftola ad Alexandum ita a fe vegetabilis figura & cujuslibet animalis & cuiusqujedam edita clU; ait , utquafi non edita elle vi- hbetlapidis; in quo ctiam maris, montium flumideantur. Ec Placo in epftoia ad Dionyfium.-Cave, num, ccclorum, cerrarumque, & omniumfe^ctum inquir, ncexcidanthxcunquani inaures hominum corporum & fpiricuum, iubirantiaium & colorum difciphnr eruditionifque expettium. Extat enim fimilitudo. Si quisaucem a me cxpedet omnium,
ipfi
, ,
Lyfidis adHipparchumepiftola ,ex quapauculain
hunc locum transferam

,
Meminille,
invjuit
divi-
quidixerunt l'hilofophi rationes, is fallitur; neque enimhujusid cft inliitui neque laboris cum {\n,
norum pra:ccptorum illius ( Pythagoram intelligit) gularis volumineindigeat & ditficile admodurn fic pium eft nec bona Philofophia.' cum illis commu- mentem cujufcjue fapientis femper aHequ^ cumnon
,
quidem animi purifi- fblumibrmas i;)anifcftas& proprietatesrcrum cxefi fas nec ea omaibus porri- trinrecas , qui fenfibus fubjedi funt led ctiam inpotuere cationem laboribus adepti fumus,que- trinfecas &. occukas donec arte maniieftentur, fitot cum gere, quce nos hominibus Eleufinarum penumerointelliganc. Dicunt enimomneextrinleprofanis nec madmodum patefacerc, afque enim utrique cum fuo intrinfeco concrarium elfe unde quod arcana licet dearum in atque impii habebuntur. Ec manifefto frigidum & humidum eft, in occulto cainjufti facientes ifta infra. Multite publice philofophari nobis rctule- Hdum clle & liccum. todem modo de rerum colorunt , quod Pythagoras vetuit. Porphyrius [ //0 ribus judicandum , ficut videre eft in plumbo quoi cxtrinfecus lividum & nigrum intrinfccus ell rulib. de refponfts PhHof. ] quoque cum omnibus fcripta fua communicari vetat. Tucave, inquit ne aut beum , quod patet ex calcinatione ejufdem , dum
nia facere, qui ne fomniare
:
,
,
indignis lucriaut inanis glorixgriitia fceleftis enim parvum tam non cibi hominibushtc tradas, credidipericulum immihiquitibi qai edcs, quam
&
in
triolo,
minium tranfit. Idem quoque confpicitur in viquod in manifeilocsruleum vel viride aut
,
,
ad viriditacem dcclinans
minet. His autemfolummodo harc communicanda func , qui vicam ad animas falucem duxerunc ; nam ipfi Dii non aperte fed asnigrnaticc hominibus ifta cradideruiu. Meminiire etiam yerborum SaWa-
pcr alTarionem in colchotar rubeum tranfmutatur , atquc itaejus profundum & incrinfecum vifui paccfic antea occultum,
&
&
tiir.
econtra,quod anteamanifeltura erat occuitaQuare cum i formis & rerum proprietatibus tam
,
Uh.t
tam
manifeflls
,
Sea. IV.
Subfed.!.
&
,
,& fimiliter a cocouditione operis aut a loco ubi generatur lapis, imo ab omnibus rebus elementatis nomina mutuarinc Philofoplii , mirum non eit fi varienc valde , & diverfis nominibus eandem rem vocent nec enim curanc de verbis aic Rofarius , fed de nacura & proprietaribus & nomine unius faepe incellireruiii defciiptarum
quam
occultis
loribus
iscpius a ftacu
&
runt in arbonbus, plantis herbis ; quidam in lapidibus arlenicis aliis mineralibus , alie-
&
&
&
naci func a vericate fcicntiae. Sed pergamus ulcerius. Interdiim lapis homo galeacus alcusdicicur , cum nimirum humiditas ejus per
&
cucurbi-
tam
tur.
&
alen)bicum
deftillatione
excipitur, Sic
gunc aliud, nam res non funt verbis fubjeda:, fed e concra verba rebus. Et fi femper de virtute intencionis verum dixerunt , fed de virtute fermonis
&
etiam lapidis compofitum Rex & Rcgina dicunUnde in Turba legimus. Veneramini regetn
ejus
tis his
uxorem , quoniam nefcitis -ûando indiê, qu3j regem & fuam uxorem emendant. Sic
vir& mulier dicuntur, mafculus

ter copulamvidelicet,
& foemina
prop-
non icem. Unde Senior
Sapientes
ufi
funt di-
func diverfi in novcrfis tropis in a(Timilacione , |minibus, fed intellcftus, in quem innuunt eft idem.
&
j&
Alpliid.
Corda brutorum animalium, &fel,&
aaionem & paflionem. Rofinus Artis auri arcanum ex mare & fcemina confiftit. Pateritem& mater, & filius, refpeaugenerantium & generati. Hermes. Pacer ejus eft Sol, macer Luna. Et Rofarius- Ipfa ut pia mater fovet
&
omne quod eft in terra fuccos herbarum , multiplicaverunc fapiences in hoc ifuper terram
opere
,
&
&
parabolas
nomina
,
&
adiones
uc
infipientibus
tollerent
&
intclligencibns
filium fuum. C^ûandoque folum de muliere loquuntur fubtratto nomine mafculi , ficut Theophilus in dc- 'Turba : Mulier fuos fugiens gcneros illis per fc
ab
monilrarent. Scico quod non eges illis nomini- quamvis coada domeftica fit ubi mulicr pro labus , fcd uno tantum nomine quod eltaqua, & pidis humiditace , quia inftabilis & inconftans fuunaacSioue qaod ell coquere. Hc Mireris. Quili- giens ab igne. Quandoque folum de viro. Non opus betfapiens eam proprio nominenuncupavit, quodeft de fingulis exempla adducere, cum ubique apud libec tamen nomen vcrum eft & direftum. Hanc auiaores occurrant. Suffici.at monuilfe hxc omnia enim Artern dicunt efle ad inftar cctli & ftella- diverfo dici refpedu & nunc eos de lapidis prinrum , & vcrum dixerunt ; in eo namque funt fcp- cipiis,terra videlicet, aqua, & igne , feu corpore tem planetx. Hujus autem rei quod lurfum ele- fpiricu & anima fingulis & feparatis nunc de omvacur coelis aiTerunt elFe finnle quod vero deor- nibus & conjundis loqui. Senem eciam & juvenem fum defcendit terram dicunt quod vero caii- lapidem dixere. UndeRhafis, Lapis nofter primo dum igni referunt ; quodaereum, vento;quod fenex, ulcimo juvenis, quiaalbedoeft inicio ruhumidum , marium nuncupanc & aqaarum noini- bedo iti fine. Ec in Turba Accipe arborem , & imnibus , ac maris animalium ; quod de colore fua ponc ei magna;a:cacis hominemj &c. Cum vero ter.i.
; , ,
,
viriditatis
vegetabilibus
referunt
,
&
arboribus;
quod conjunSum
fequeftracum
,
&
ficcum
lapidibus;
,
quod vero
efle di-
arenae referutit
&
cinerem
cunc
quod mobile
volatilibus;
,
quod
tluxibile
&
ra paulaci.n aquatn fuam ebibir, dicitur puer ladans. Unde Eminganus inTurba Infpicite ladtan* tempuerum , non iinpediatis eum, in eo enim
:
&
manec arcanum. Vocancur eadem

patruus
,
frater
&
foror,
quare ejus nomina multipiicacafunt. Et Anaflratus inTurba. Hocfecretum invidi adimilaverunt arboribus , metallis, volatilibus, & reptilibus, & quanto plus pocuerunc, nomina variarunt. Ha:c fapientum dida quanquam fufficere deberent , tamcn ad majorem legentium utilitaccm exempla qusedam in medium adducere non pigebit , & ab homine quidem incipientes, ad animalia, vegetabilia, metalla, media mincralia , colores diftindionem humidi ficci, & fi qusfunt fimiliaprogrediemur. Primum iraque Lapis homini comparacur , quia non nifi racione & fcientia humana ad eum pervenitur , & quia non nifi ab homine perficitur auc propter animam lapidis quam hominis animi compararunc. Unde Auftor Conjugii Solis & Lunas ex TurbamaAccipe hominem & tunde eum fujari ni fallor per lapidem trahendo donec moriatur , & corpus fpiricuale fiat poftea redde ei animam fuam. Mirum eft pft)fcdo idiocas& indodos, qui verborum fonum & incelledum occulcum actendunt,
Jiquabile oleo
comparant
avunculus , focer , gener , fratres utcrini focii , feirvus rubicundus , virgo, puella, vir indutus pulcherrimis veftimentis , Rex diademate rubeo coronatus , &c. Eodem modo animalibus lapideni
alTimilaverunt propter fanguincm
&
quo vivunt , natn anima cujufque animalis in fanguine. Tinauran? eiiim fuam fanguini comparaverunt propter rubedinem, & quia calorem &: vitam dat corpori ficuc fanguis animali , quo privatum privacur & vita. Li-
tum
lium: Si animalia lento igne rcgantur, compofifuave fit. Et Acfubufon in Turba Accipice animal quod dicitur kenkel, & ejus humiditatem
:
quam
ejecit.
ufi
Sed non folum nomine animalis generali funt, fed etiam ad fpecies defcenderunt, fic
,
Leoncm vocarunt, gryphum, camelum

aut proprietatem aliquam
equum, canem, vitulum, propter racionem fupradiaam,

animalia
fecr.
&
quam habent prsdifta
fimilia
communem cum
in Allcg. Sap.
AIA. )
Undc
Herme s
melorum tuorum tertiam partem conrumas
lapide. ( Albt : Si ca,
dua-
cum
iftiusmodi legant
non eadem trahere ad
bus tertiis refiduis jam ad propofitum pervenifti. Quae fimilitudo defumta videcur a longitudine col-
Quis enim ita infaniat, ut juxta literam hominem capiendum putaret^ tundendum & occidendum ut Philofophorum lapis ex eo produ& caiidem anima femel exemtain eum de.catur nuo refundatur ; Sic non majore pollent judicio, qtti Philofophorum verbis infiftentes , ex animavegecabilibus, mediis mincralibus &lalibus
fimilia.
, , , ,
camelorum quodeft inftar cucurbits perquatn , de quo loquitur Haly in fecretis. Accipe Canem corafcenem mafculum & caniculum Armeni^ , & junge fimul, & parient cancm coloris ctli. Avium etiam & infedorum omniumque volatilium nomina lapidi donarunt , eo quod furfumelevetur& quafi volet, quamvis etiam propli
afcendit fpiritus
pidibus Elixir conftitui pofle credunt. Quos merico fubfannat Havel in Seniore. Hi inquic , dixecmit quod pacer auri & argenti fic animal terra;
&
tnaris, vel
homo
vel pars hominis

,
ut capilli, fan-
guis
menftruum
fecundina;
&
quidam dixe-
Tom.
teralias rationes. Sicgallum, gallinam , corvum, aquilam dixere, Alphid. Nulla aqua fit quelles nifi illa quE fit de fcarabeis aqux noftrse. Pifcibus itein alTimilarunt, unde Mundus In Turba: Recipepartemde fellepifcis, & de urina vituli parcem, &c
,
l.
'
, ::
350

Eft in
10
Ec in snigmatibus Sapientum. crunbus carens pifciculusSocandus , ortibus & parcibus , Cordi . hepaci, &c. Animalium etiam oculis ventr. . mamftomacho capiti cerebro , quoque eo u Humonbus m.s. neiv.s & venis melanchohae. Unde dem , b.U . fanguin. pituit^ & choler.cum phlegmat.cum Moricnes. AccTpite enam ex cu... e.s. Om...bus
,
mari noflro
rer.s
rec
Nulium vegecabile nec frudiis ulliis appaquin fic ibi viridis color fimiligerminando
: ,
& cen.e fanû..iem vcluc unt cap. 1.. an.mai.bus orcum habent.bus, menftruo .tem , fem.n. J^ lafecundin^, ungucs ex feminibus maris & fcrmiî .,?iTnAramiralia quia iicuc au cti;
.
nx
^^^^-^
acceir.one crefcunt
&
g^"^'^^')y"'-
jîiîi
ftmum au^ fa.

Hinc
"uis b
(
codus
aiiud el^ quam mennutr.untur. .ta & lapis.
Arna d
l'^'" ?'
^^>"'"
eil
,
'firtbunr.
Nutritur au emSade fuo , id item an.malium . Ikrfuu ab mdo Excremcitis & lapidis propterfxces &rudori
fpermate ex quo
,
cod
u h
x!
ter hujus rei germinatio viridis eft, quamvis in quibufdam aut nomenclacuram aut ficci calorem fequuti videancur Philofophi. Sed quoniam de rcpci* r.bus & vegccabilibus egi . potucrunt etiam priter rationes jam dittas lapidi nomina quxdani impofita fuifle .proptermirabilem varietatem figurarumqui inipfoopere apparcnr, coloiibus ahquoc fimul emergentibus , licut in nubibus nuc in igne formas miras an.mahum , rept.i.um aut arbo.um quandoque imagmamur , prout in fragmento quodam l.bn Moyfi adlcr.pci inveni in hunc modum: Cum corpus Fueric folucum , apparebant aliquando rarr.. duo , al.quando rami tres ahquando p!ures, al.quando forms rept.hum, ahquando ac fi fe. deret homo fuper cathedram cum cap.te & omn.bus ah.s memor.s, &c. Gumm.set.am, refin.sSc
,
SiSrnnrU
iorocS:>frn.[;?^
ab
his d.vcrfas
racio.es a us ""^""
artignare
-^^
ex
flell.c.s
dusmT.,rba,GuL.anoarâfort.or e.f auro. Ec Mar.a.- Matr.mo.imca gum..n cum gu.nm. vero

matrimon.o. Partibus item arborum
tore eiufdem
HebnabesHaetiam lapidem
l r H nn ^dre ?on"ior^. Ovo romDararut.quiaficuti.rovoeaalbum5crubeum.
vScet
gallus volatilis?
fe,
fit
cortex qui eft loUnde Mirer.s Nomie co terrs, ica & in lapide. gaHinx calore fic ex ovo vides quod nucricionis fimiliterhujusputrefacîomsca o-
albumen
&
vitellus
&
& plantarum. utpote foliis radic.bus . cortic.bus & lignis ficcis. Metallis quoque tam .mperfedt.s quam perfeais. part.m qu.a omnia mctaila fimt, n_lap.de v.rtuce & potent.a partim etiam ob alias diverfas rationes. In principio enim decodtionis dum lapis niger eft & crudus admodum, plumhum nominatur, cum ve,
volans. Et Hermes I.v ex ovo noflro gallus unaell, inuno nodifpofitio quifita a Philofophis & venenum. vcuûm... lapidem lapiuc.n etiam ftroovo. iiroovo. itro ovu. Vocarunt viper:E , falamandraconi ^"com compararuncbafihlco , p & ahis rept.hbus & buto dra:, ferpenri , lacertis , Acc.pe v.peram ni.Unde in snig. Sap. leg.mus: i.s en.m locs latec in . cauda & capite
:
, ,
& priva eam

cjus
ro aliquantulum nigrcdinem dimittit & dealbari incipic , ffannum d.citur item cum corpus caicifua ut fluere non natum " privatumeft f'-----'- humiditare fcrrum vocaverunt, poffit quemadmodum fcdebat v ^^^ difficulcer ^.^^^^j^^^ admoduin fluit, Unde Anafiraadmodum fluit. quod n.fi tus in Turba. Sumice fcrrum & facice inde laminas tenues, & afperg.ce illas vencno. Similiteres
,
:
&
jTunc venenum. tt Hermes.- ( TraB. 2.
fit
dra-
coalas fuas comedens, feque cslum. & bufo grad.ens far.us: Aquila volansin hxcpoceft red fuDerterrameftmag.lterium.ivac.oiiJ.cpuL>.iLt^ fuper cerram eftmagifterium.Rat.o venenaca f.mil.a Hi^mi a ficuc bafilifcus, & vipera & auc ; r^-.fflarii cnntraau concradu inttrimunc animancia fuo afflacu & pervcrcunc.ca humanam morfu, & venena nacuram Mercur.um vivum vapore fulphur Ph.lofophorum naturam ejus i.Timutat. b & iuo & taftu morcificac theriaca , antidotum, lapis quoque
mortihcans. tt Ro-
.'^..-
f.;
&
diverfo dicitur
niedicina,medicamentum,quia ficut theriaca & venenum, aut retund.dicamentis arcetur a corde ad fan.taceiiT reaegrota corpora rur vis e jusdem, & Mercurio venenum (uum ducmicur . ita per Elixir ,
me-
latouem lapidem appellarunr. Uude in Turba. Non fit tindura vera nifi ex a:re noftro , proptec eandcm cum ferro rationem , vel colorem xn H' ^s Philofophorum milem. Mireris. - -non eftas. ..."^ ..v. ^. -. t fed propcer colorem ars d.xerunc. Argento quolap.dem cum jam comparavetunt lapidem Que coinparavetunt que lam perfefte non eget nifi fermento Lunati. dealbatus eft , & Auro vero cum perfede rubet. Argento vivo cum lapis jam folutus eft, & in argencum vivum converfus. Lapidem fuum etia.n dixerunt nummos, pecuniam, domum thefaurariaip. Afiratus in Turba. Accipice ex xxc Philofophorum partem & nummis milcete. Adprxdidorum intelledumconfert
illud Rofini
-
Philofophi quaiido dicunt
ass
aufertur
dum in aurum tranht & duminaurumtrannt, ,&

,
,
falubre lau.u^L. tempe.^...t--vel
noftrum
, -
pecuniam aurum ""-. , noftrum. ---..-"r--- -- noftram
?aiîentum ei conciliatur
& alia
metallorum cor-
magnefiam noftram
,
&in aurum nora IeDrofa& .mpura.muidantur.
Lpen um
perfedi traufmutantur. Idcirco Audf or ell El.x.r alius : five mae.llerii, five Rhafis is fuerit, meant.dotum, Ump.dis ex fpeciebus
^s fib. ipfis relatum d.cere , voU.etunt . fim.hter de auro , plumbo . magnepecunia .phs relnta. Medns item m.nerahfia bus aunp.gmento
fic.s
,
.
,
arfen.co
fulphuri
marcha-
Sofitum & nuraamentum omnium corporum purgan-
Sa ^rVm&curândorum&convertendoruminLuni-
magnefc thut.x ap.dem a(Tnm,Iaverunt vel pondus vcl fc.ntillas vel ob adftrid.onem argenti qu.bus .iiicant cum idem conauri &
;
fi?^Vsnlificum vcrum. Arbor.bus etiam
fruti-
plantis.herbis.radicibus.floribus.omnibus Unde Balgus .n vla/rlbilibus lapidem atftmilarunt.
tingat in opere Philofophico , juxta illud MorieTeiTa ta^t.da cito rec.pit fci.it.Ilas aureas . ni
:
vel rat.one unduoficatis

;
TThrOiiidam frudusexeuntaperfediir.ma
ilir? nrimo vcrc
ar-
&
?Jc viris faoientum u VouJnr Tii a:ni" quoque Sap. Radix cft qu$ 8rc.Sicpa(r,m\
Et Hcrin ex.tus initio florent, die1^0. in Succus ( TraO. 1.)
aut fulphuns quod ,n (c , continent hve al.as ob caufas oux multar func Exempl. loco paucula erunr. Parmen.des in Turba. Accpite argentum vivum & ,n magnefirt corpore coagulate vcl in fulphure quod non combu.
c^lô
gimus A '^^ naii.po
fS;&S &
rnfis
J
ritur
Senior. r / c/...
perficeretur
Sap..J
Nifi in auri-
rubeis . de Lunana . mercualbis marina , chelidonia & geldo aliis^^ hoc quidcm propter viridem
pigmento
virtus eflet congelandi
quam
(
Mercunum, nunmagifterium. Et D. Thomas

j
^^fr<Jfr.^(W4/^.
t-a 2.
QuareMiSoren/quieftpioprie vegetabilium.
ftrum, vcl terram
Recipe Antimoniurtiônigram oculofam &c. Sahbus
Lib.I.
>
, ,
Se6t.IV.
hil
Subfe<a.I.
quam aqua
,
35'
stem omnibus aliiminibus , atramentis. Ec faliquia aperiiint incidunt , extenuant, b.is quidem metalla calhumeftant folvunt , corrodu.it .cinanc , & eadem flpcre faciuiit. Et quoniam eorum qi]a;dam volacilia funt , eafpiricui, tixa vero corpori compararunt. Alumina & atramenta adikingunt , & cruda humore abundant , calcinara vcro (icca magis lunc , Ik ignea , coloremque rubcumaiVumuat , inllar lapidis qui prinuim folutus humiditate fupciilua laborat (\\.\x diuturna codionc perit, & tandem in rubedinem converIticur. Aquis etiam corrodvis fpiritum fuum comiparanc l'iiilofophi , quia ficur aqux compofitx ex alumine , corrodunt & lolilalibus , atramcntis jvuat, mccalla, & eadem dividunt , & feparant ab inviccm ica eciam fpiritus feuaqua IMnlofophoirum corpus fuum folvit , & tinduram ab eo feparat. Unde Audor Rof. minoris aqux fortis laudes & opcra defcribit. Refolvic inquit folidum , & rcddic liquiduiii , mundac immundum, corrodic
,
,
&
Forte propter ilavum aut quia amara , qus calida funt & acuca & pungentia. Olei etiam bucyri, pinguedinis & unguenci appellationibus, tinfturatn ibam intelligi volunt , quia ficuti pinguia omnia tenacius adhxrent, nec facile eluuntur e panno & veftibus, aut aliisrebusquibus incidcrunc , iranec tindura Philolbphorum , cum femel corpus luutn
fuljihuris.
aliud funt
colorem
bilis
&
Hinc illud Arnaldi (Rof. part.2. e. n.} &mundificat, oleum vero tingit & colorat. Hermcs Tcrrx noltrse unguerirum clt fulphur. Senior Pinguedo & pinguedines funt nomina aqua; divinx. todem modo terram fuam omnis
introiverit.
:
Aqua
abluit
ficci
appellatione in:elligunt , lapidis, arense, calcis,cineris, &c. Unde Attamanus in TurbatAccipite lapides marinos veceres. Ec Dardaris ibi:
dcm Accipite album imbuice.

gcntium
,
humidum
eoque arenain
conflrfn-
Nominibus item omnium ficcantium,

,
.fupeiiluum, omniapcnetrac
jelt
durum
mollificar,
&
ikc Lullius etiam frcqueniter aquis fortibus utitur. Sed quoniam de mediis 'mineralibus , /alibus itcm & atramentis , nccnon jaluininibus in Cercialiujus libri parcealiquid eciam [dicendum cft ad colorcs tranfibo a quibus nomina infinita mutuarunt Philolophi. A viiidi enim 'omnium vcgecabilium appellatione iapidem diidum fuille luperius demonftravi ; fed cum pr^ter lillum & alios intennedios trcs prxcipuos enumerenc Philofophi , nigrum videlicec , album & rubeum ab iliis potillimLim lapidem denominarunt. Propter nigredincm enim, ab omnium nijgrarum rcrum appellacionibus nomina defumpfc}runc. Sic antimonium, pix , carbo, corvus, caput corvi , plumbum a:s ufl:um , ebur uftum diCaput corvi artis eft origo, id jcitur. Hermes left , nigredo. Et Socratcs in Turba..Abfque plumbo nulla fit jdnciura vera qux vim habeat , id efl:, absque nigredine. Propcer albedinem omnium alborum dcnominationes acceperunc , quare lapis dealbatus calcum dicicur, marmor argencum, cbur , flos faiis , ofla, cryltallus , lumina cryltalclavis Cocius artis,
, , ,
,
I
coagulantium aggregantium , attrahentium. Unde eriam affimilatur magneti & ferro, fpcrmati & matrici. Hinc Pythagoras in Turbas
Scitote
quod res quam multipliciteir narravcrunt Philofophi, fuum abfcjue igne focium confequitur, ficutmagnes ferrum, iiec fine caula confcrtur fpermati & vulvx. Sic e diverfo aqna vocatur nomini,
busomnium rerumquaEfolvunt.humeftant
liunt, laxant, rarefaciunr,purganr, lavant,
emol-
canc. Hincillud
inciforiuin
mundifiAqna nollra eftfapo fapientum

Sic
,
omnia immunda abluens.

,
eadem
dicitur culter,
fpata
gladius
impuro
& feparac
animam
bus afcenderunt ad caelcftia comparant Cilo. Unde Hcrmes: Cjelum mas eft ferninx, terra vero fcEmina mafculi. Et Plaaetis , ficuc in Allcg. Sap. Opus noftrum fit ex feptem Planetis. Primo ex Saturno, fecundo ex Jove,tertio ex Marte, qiiarto ex Sole , quinto ex Venere, fcxtoex Mercurio feptimo ex Luna. Loquuntur etiam de conjundionibus Planetarum fuorum , & oppofitio, ,
quia dividit purum ab a corpore. A terreftriPhilofophi & res fuas
nibus
& eclipfibus
luminarium, de cauda
:
&
capite
draconis,
quemadmodum
Lnllius iu teftan.ciuo.
lina
rnargaricjE
calx
,
corcices
ovorum
luna cal-
( Cap. 24. ) Ec Anaftratus in Turba Luaa folis lumini jungitur. Ec Alius. M'ercurius radiis folis oc-
cinata, nix, grando

!
cineres clavellaci, terra al-
candidus, pulvis albu.s ftellatus, fplendidus. Icem ab omnibus rubeis, rubificancibus per artem rubihcatis. Propterea lapis lubeus, crocus , cinnabrium minium , lapis , hxmathites rubeus , fanguis humanus combullus vitellus ovorum, alumen calcinatum coralli, aurum vocatur. Exempla non adduxi , quia infinicaubique occurrunt. Similiter quia in operc duabus egemus naturis feu qualitatibus, humidi videlicetSi ficci, Aquam fuam omnis humidi nomine vocarunc , aceti , urinx, fudoris, ladis fyrupi, brodii & aliorum innumerorum. Baccoa in Turba. Reddite ei fudorem fuum. Et Borates ibidem. Regite lapidem granatorum fyrupo. Maris etiam & marium fluminumque; hinc Mireris tria maria nominavic tria argenta viva, five ciesaquas quibus in opere fuo egenc Philofophi , m.ire nenipe .^figypti meridiei, & Indorum, Et ArifthenesinTurba, Accipite corpus , & maris nofliri aqux imponite. Senior.(/ libr. dcfig.& ima. ) Sapientes nominaverunc lapidem fuum mare , quia ex eo afcendunc nubes eorum 8c pluvise. Unde Lucas in Turba: Sumit nubem & cum fuo coquite corpore donec ftannum fiar. ellis etiam & fellium nomine ufi funt. Hinc Rofin Fella de quibus loquuti func Philofophi, ni,
ba
lapis
&
fumo, vento, vapori comparaverunr. Hermes Porravfc eum ventus in ventre fuo. Et Morienes Si fijmus albus non elFet aurum ethees non perageretur. Et Pychag. in Turba Hujus artis fcientia nihil
,
curric, Similiter res fuas refolutas

,
acri
eft
quam vapor & aqua.Imo & ad ea qux non

fierunt,& ladis virginis,
nerunt.
ginis
:
funt tran
&
ladisvolatiliummemi,
Hcrmes Occulca apparebunt dealbabitur, Apud eundem etiam
&
in
lac vir-
&
Turba
legimus de lade volatilium, Et hadenus quidem de nominibus ipfius Lapidis five lapidem componentium,fed ex diverfitate operis & legiminis ejufdem
non minor
(
oricur varietas,Teftis mihi eric Rofi"nus,

)
Ltb. de divinis interpretaiionibus.

:
exemplum adducam
Scias inquic
& dealbatio eft
cujus unicum qnod contritio
neceflaria , unde quibuicunque modis res dealbantur conteruntur, vel fubdliantur,
&
quibus operationibus hxc fiunt, vel per quas res, ab illis modis.operationibus & rebus receperunc fimilitudines Etqui
vel dividuntur, vel feparantur, vel
quxdam
respurificantur perdiftillationem , uc pee alembicii aquje; quardam per fublimationem , uc fpiritus; quxdam per folutionem, ut fales; quidam per
Tom.
ablutionem , ut pannijquxdam per combuftione uc calx;quidam per divifionem,ut metalla ab invicem per cineritiumiqusdam per colationem, ut per pan-
I.
351
nu'Ti
Bibliothecse
&
filtmm
,
Chemicx Curiofe
squivocis difcernendis
fcripcis
cum
dicitur (ublima vel aliquid

tuiic
nemo
nifi
admodum
in
jdoruiTi
iiKclligc:
quod debes
dealbarc
Philolbphorum verfatus
latis lugcnii
auc
&c. Opusctiam comparant quatuor aniii tcmpo5olutionem namqu^ lapidis iiycmi coiiribiis.
fcrunt
,
pruJetitice adferre poffir. Excivpla
duo
in i;-.ediutn
quia hyemes frigida, huniida
&
pUiviofa.
Coagulationeni vcri, quodCalidumiiuniidumOo-
resproducit
ha.
&
gcrminare
aftati
,
facit
cunCta vegctabi.^c
addiicam, nec longius progrediorquamadlspsdis materiam qaam argento vivo & fulpUure conltare omues indiifcrentcr alTerunt , eaquc potinTimurtlairumam , ut tyrones afluefcant libris I-'hi!ofopho,
Rubefadioncm
qna; calidacfl:
ficca,
rum
intclligendis
cum
fint
principia artis
!k
to-
fundamcnta. Cîotiipiic.tcr igirur expcndamus. Sedprimum de dicantur Philofophis breviter imponam Bnem fimiiitudinibus his ut concludo omnia qux dici aut tratStari polTunt dc Sulphurc , quod pro butyriao &: vulgari illo aduelementis , & eorum qualitatibus dc corum con- ftibiU ulurpari notius clt quam ut c.xemplo itidifolione in materia prima , & eorum diflinCtione, geat. Accipicur cnim pro terra Philofophicj. Unde Iri Codicillo. ) Propriurn argcnti vivi no&eorum proprietatibus & paffionibus dc mun- LuUius ex v;!pore Sulphuris fui congeletur. eil quod de corrup- llri di creatione & ejus principio & finc htfratiica Idem de l'efl c, 2-2. ) Sulphur noUrtim eft ( tione & gcnerationc , de mateiia & forma vcl fiibtilis aqua ficca , in ventrc cujus ignis terra aftu & potentia, de virtuiibus &vitiis, pace & cft. Pro arg. vivo ctiforciter mukiplicauis naturar perfcqucnte fugiente, vjdo & bello , vidore i3i , Lipidis Moricnes. Cniando Laton alcera parce. am debUi fano &c scgro, forti & de de amore & odio Snlphurecomburitur moiUtics fupcr eum cum & impedicnribus, aduftionem & comburentibus dc funditur, tunc omnis ejus obfcuritas atfrcquenter conceptione parmuUitudine dc & unitate & de tu , de vita , mortc , & refurrertionc de paradi- que nigrcdo ab eo auR-rtur. Hoc cft quaudo tcrra ejus ceUitudine & gloria , de inf.frno & abylTo, Philofophica aqua lua feu argcnto vivo irrigatur. fo & aUa m;iUo plura , dc hoc lapide vcnerando di- Et Rofinus. Nihil agit in Solem quam nnftium Sulphur, quod Solem denigrat & conUimit.Hincetiam Lapis illc eU diverfus ab omni ci. Hinc fcnior buslapidibus innaturis fuis& pcrfedione fua, & aqua fulphuris nominatur argctuum vivum. Unde Belus in Turba. Omnibus niargentum vivum vcrfufceptionc nucrimenti & augmenti in prrepara ticnibus Uiis, quibus nihil noUrarum operatio- fis , fulphuns aquam nominant. Et alius. Aqua fulnum afHmilatur quia eU de fcmine mundi ( al. phuris cll aqua vivaab.xreextrafta, quxpoUquatn mundo ) muUam habensbenedidionem. Et fi efret extrahitur, pocens eit in decofitione folvere conut opinantur de lapidibus live terris aut vege- gelare omnia. Capitur item pro anima & tinftura. cum iiec Luliius. ( In codtcillo.) Anima ipfa eft Uilphur ac virtabilibus, non nominarctur bpicntia ne^vitain iplisfit, nec defponfatio nec tus formans & figillans ipccies rerum. Et Hermes. Hiors conceptio nccgcneratioprolis, necnutricio ,cum {Trati.i.) Anima eft nnguentum & fulphur ocnoftrs prseparationes quas novimus cx animalibus cultum. Idem ( Trali. 6. ) tria fupradiCta fuJphuc noftris & lapidibus noUris quos vidimus & fcci- vidclicet, argentum vivum,& tinduram, uniusfulmus fuper eis , non ex vanitatibus & prxparationi- phuris appellacione complexus eft Qiii non difcerbusillorum fint. Hic itaque cft lapis ille mirabilis, nit, inquit, duo lulphuraafulphure nihii novit. Et cui nulla alia res totius mundi coiparari poteft, pro elixiris materia immediata lapide a fordibus &ioquem impingunc imprudcntes. Hicfuntvin- &.furcibus rcpnrgaco. Arnnld. {Rgf.part. 2. c. 16. ) culaplus quam vulcania , quibus involuci tenentur Pulvis afcendens fuperius eft terra alba foliata qiu fonum vcrborum fcquuntur & non intelledum fulphur allnim. Pro lapidc ctiam perfedo, fed nonoccultum fub illis vclaruin. UndcfdcmSenior. (/ dum fixo. Arnald. Quartum operis rcgimcneUfigere fulphur album & rubeum fuper corpus fixum. libr. de fig. cir im.iqir.ibits ) Exccecata funt corda & oculi & furds htix funt aurcs ab his fimilitudini- item pro lapide pcrUdo & fixo. Rofarius. Sulphur Legunt & album&: rubcum congelat argentum vivum in auh\i%6i judiciis inomnibus hominibus non intelligunt ftudent & non percipiunt , ignorum & argentum. Pro auro etiam quandoque omne aurum' fulphur. Ec rant veritatem& projiciunt illam:Qi_ii autem crra- argento. Unde Plato verit a veritate, pr,rcipitabitur in vanitate. Et alio Ariih Spiritus cum folverit corpus fulphurcutn loco. Homines non intelligunt verba fapientum, non figitur nifi occupaveris ipfum cum fulphu necpcrcipiunt quod intcndicur, unde falfihcanrvc- re aovo de quo prxparatum erat in principio, fciU ridicos , & redificant faUuiicos opinionibus fuis, auro vel argcnto. Lullius eciam ( /w praH. teft. c. 2?. ) voce fulphuris pulverem inrelligit dum ait. fibi debent imponere culpam , non fapicntibus. Error enim eorum eft ex ignorantia intentionis eo- Per hanc intcncionem poces haberc verum ponrum , quando audiunt diverla vcrba, led ignota diis virtutum noliri lapidis nam quando dimitintellcdui eorum , cum fint intclledu occulto ipfi tit argentum vivum in forma fiilphuris, tunc oftenvero faltcm prout & litera & afiisnatio intelligunt, dic quod magna: ignitionis eft. Qiiocupliciter fulphur Philofophis dic.itur oftcndi, rcftat demonficfalHintur, cum fit fcnuUum in occulto. & obfcuri- ftrandum totidcm fere modis argenti vivi appelDeclaratis finiilitudinibus lapidis tranfcamus adaquivoca, qui' fola, lationem ufurpari. Primo quidcm pro vulijari tate inde orta finullaalia obfcuritatis caufa fubcftet, non fatis ubique venali omnibus cognitio deinde pro altixionem Autunruo quo frudtus coliiguatur. Sed
,
tius opcris,
&
('
,S>:
&
&
>
&
&
&
conrtantem animum a propofito avcrtere podent.

Eft
ria
tera parte
licet
autcm hxc occultandi ratio

;
fuperiori contra-
materiam lapidis confticuente vide humiditate lapidis, vcl aqua Philofophorum.

,
ibi fiquidem wna rcs pluribus & infinitis no- Arnaldus. ( Rof.part.i.. c. 8. ) Aquam diftillatam fcrminibus appellatur , at hic plures res & diverfx vaadpartcm, qtioniam ipfa eU Mercurius. Idem. fub uno nomine comprehenduntur. Qui fanc tra- (Ibid.c. 18.) Concerc calccm & imbibe cumMercudendi modus altero multo obfcurior ell, & diiTicul- rio,& decoque donec corpus unum fiat Pro fulphutatis plus habet cum tanta & tam inufitata nomi- re item &: terra Phiiofophica,Conftans in Turba:Ninum varietas non omnino imprudcnti fcrupulum hil aliud curate quamhcTcduo argeta vivavideliccc aliquem & fufpicionem laquei facile injiciat ; at 111 fixum in src, & volatile fugiens in Mcrcurio, unum nainquo
,
Lik.I.
nimquc
retitiet aliu^
Se(5t.
IV.
Quod
a mare
vivo.
,
Subrea.!.
fcilicetl
3T3
Hoc
dua
five
,
fuga cohibet. Hermes. ett argentum vivum quod dicitur terra rcfi-
&a
nunc fcEmina: nomen

prius egic
fortiantur juxta illud Lilii,
qur aqa im ad
fe
trahic
& ebibic.
:
tindura lapidis. Hermes. ( Tra^l. j. nos dao argenta viva fimul morciticare nempe argontun vivum auripigmenti , & argencum vivum oriencale , idell, oportet liumidicaceni lapidis&
Pro anima ) Oportec
&
quod
,
five lulphur
, runc incipit pati trahebac fcilictt ia:mma. nunc trahitur a mare five ab argento
fcemina
prin^jj
Adducam
illius
non cadit
in medium alia exempla , modi (ufpicio nempe de

,
in qiiae
lapidis
tiniSuram in fpiriru dcporcacam fiinul figere in corpjre. Pro pioximalapidis maceria omni iiode purificata. Lulluis. ( In c9dtal. ) CoUige quod in medio lublimatum mvcnies , quoniain illudell qu^liMercurius. Pro fertumbonurn, Lapis nofter, mento etiam auri &argenci. Iximedrus in Turba. Sulphura cingunc , & fugiunt , nili argento vivo fui generis juncta (int Poifem hoc loco mulco plura addncere limiliume.Kempla,ni(ibrevitaciscaufaomittenda judica rem. Progrcdiamur icaque ulcerius , alias quoq; occultandi rationes enumeremus, incer
maceria, quam unicam elfe complures affirniant, prout Arnal, ad Reg. Ncapoli. Omnia inquit quas
funt in lapide
(iint ei
ncceflaiia
&
nullo alio in-
diget Lilinm
ell
:
enim
lapis unius
naturi
&
una
res.
Ec
Ploribus rebus non indigetis,(ed tantum
&
qus in unoquoque gradu operum noftroaliam vertitur naturam. Et Rofinus ( Ad EHiychiam. ) Certutn habe quod una res fit ex qua
una re
,
rum
in
omne quod
aiii e
petis fif. Atque hi quidem unitatem contra pluralitatem commendant. Et inpri-
&
quas
riae
,
elt Diverfitas
fed
quoniam de
illa in tertia
hujus Tractatus parte
ditfi.ilius
agetur,ubi de mate-
&
regiminum
arcis diverficate
fermo
erit
hic
tancumde concradiaione eicognata& vicinaaliqiiid etfari vilum fuit qu in aliis fcienciis probrofa foret, & vituperio digna & earum vericatem in dubium vocare poflbt: inhacaucem Philofophi id imo confulco non aliis tanfibi vicio non vercunc
, ,
( De invefiig.perf. c. j. ) Qujcrimus aic fub^tantiam unam facere , tamen ex pluribus aggregatam. Idem ( Ibid. c.\x) Unus lapis Philofophorum nuncupatur , quamvis a multis extrahacur corporibus five rcbus. Ec in Alleg. Sap. Labem aufec a corporibus , id autem non fit nifi in duabus auc tribnsfpeciebus & in pluribus rcbus , inunacnini
: ,
mis Geb.
tum fed fibi ipfis concradicunt ut videlicet legentcm exerceanc & judicium ipfius explorent num in deledu naturaliumerret, &eaquConcra nacuram func potius qua nacuroe amica accipiac.an e co
,
,
verfo:adhrmace id ipfumRhali.^/w lumine lumtnum.)

In Alchemicorum, inquic, libro
vi
profedum
inlinua-
fjrmcncum annocatione planum, in inquirendo facile , quod non elie fermencum in eodem alferui: fed qui dilcrecione viget & fapientia floret fi no, ,
ftri
fermoms
interiora perfcrutari voluerit

fe invcnilTe
tam
iplius
locum, quam exordiuin
gaude-
bir. Au6tojes alios citemus, & quid de fulphure dicant rece.nieamusj quod marem foemina: lcilicet argenti vivi qnidam , alii e concra foeminam maris
fic. Ec Philocis in Turba: Pricompofitio ex pluribusfit rebus. Oftendi contradidionem diverforum auSorum , nunc quomodo idem audior in eodem libro & quandoque ia eodem capiculo fibi concradicac reitat indicandum. Ec primum quidem occurrit illud Pychago-. r^ in Turba Aqua munda ex folo eft fulphure ; Sc ftatim in fequenci fermone ejufdem libri Belus coutrarium aflerit dicens Aqua munda non eft cx folo fulphure , verum ex pluribus conpofita rebus qu^ unumfulphur faflafunt, ex pluribus fulphuribus. Similiter Bacfe.m in Turba Philofophi , inquit, opus variis nominibus diviferunt dixerunc enim commifcere , coquere fublimare ,dealbare, terere, a(Tare,coaguIare, rubiginem facere & tinge-
& fimplici
ma
re
minime
hxc plura funt nomina.regimen tamen unum eft. Et ftatim cum videatur unam a&ionem continuan
re,
appellanr.
EtmaremquidemLuUius
inpradlic. te:
prsetendere
ftamen. ( cap. 22. ) in hunc modum Sulphur nofirum habec vircucem figillandi & formandi fimile ideo dicimus quod eft pater & femen maffibi ,
&
fcilicet decodionem fubdit oppofitum in hanc fententiam. Et C\ fcirent Philofophi unam decodionem & contritionem fufficere noa tancum eorum difta reiterarent , quod ideo fece,
teraturcompofitum& coquatur jugiter,netscdeat. Arnaldus quoque cum dicac fulphuris in ipfis corporibus contenci eft quafi fein rofario fuo :Quod facisin albo,facis in rubeo, men p.acerniim,ad;ivum 8t formativum Et Rofarius: quonia hacc medicina in eifentiaeft una, & in modo Quamdiu durat nigredo.obfcura dominaturf cemi- agedi fimiliter una.Icem alio loco:Unus eft lapis ad Da, qux quidem pcior vis eftlapidis, qu^ eciam album&ad rubeum fimul& femelfaciendum.Item." acecum acerrimum nominacur. Per Acecum aucem Unum eft opus ad album & rubeum, & repetat cap. fignificari aquam lapidis , & argcntum vivum fupra decimoinprincipio opusauri& argenti peromnia dcmonftratum> quod cum dicatur fcemina, necelFa- convenire tamen eodem cap. quafi omnium ante rio terra five fulphur lapidis mas eric. Acque hi dicftorum oblitus, Opusinquit albicft ad albificanquidem confenfu quodam fulphur loco maris ha- dum, & opus rubei ad rubiticandam: non ergo mifbent, alii econtra loco fcemina: inter quos eft Ar- ceas opus unius lapidis cum opere alterius, quia venaldus. ( In hb. ûifiosfior. ) Sic enim ait: Dum ter- hementer errares fi fecus faceres. Aliud exemplum ra incipit aliquantulum retinere Mercurium fe- ex eodem Indiges quod in fubtiliatione & folucun cunc agic mafculns in fceminam , id eft , Mer- tione corporum labores , funt enim fortia, & indicurius in cerram. Et Lilium Per lenem deco&io- genc prsparacione longinqua & operacione continem mafculus, id eftargentum vivum, e fcemina, "ua, ut primo calcinentur,& poftea folvantur.quoid elt a fulphure tingenrem accipic fpiritum. Ce- niam cum calcinaca fuerint facilius folvuntur , eo rus quoque in Turba Accipice argencum vivnm quod calor ignis penecrans partes corporis, facic in quo eft mafculina virtus. Quantum autem refe- aquam ingredi poft ipfum, & fic eft magis folutionis rat fupradiftorum nocicia . fcic diligens librorum fufceptivum. Eodem capitf quafi ofcitans & a fomledor cui ubique maris & fceminsE viri & uxo- no expergefadus dicit expedire corpora folvi per ris , agencis & patientis nomina occurrunt , qnx aquam folam fine calclnatione. Num cogitandum li diilinguere nefciat fruftra laborat. Sed polfet eft tantum do6tore,&in aliisfcientiispraclare ver- ûis dicere fuiphur & argentum vivum fatu memoria lapfum fuifie? nihil minus, imo ftudio viciffim age^re & pati proinde mirum non elTe , fi nuac maris & quide daca operaidfecit.non hoc in loco folum,
cul.
{
lcem BeatusThomas Aqiun.

Hermetis.
)
/ n comment .fttper
runt, ut
Ta-a.
Puriffima
& fubcililTima
fubftancia
que laboris vos
Tom.I.
pg
^4
3?4
runt
,
Bibliothecae
qux
liuc
Chemics Curiofe
&
fcientiam fuis numerorum diftiiiftionibus in parte intoco obfcurarunt, nam terminos & tincm totius operis in nunerorum diviliombus occulta-
fed multis prst^reJ aliis, prout eciam Luilius csteri , quorum exenlpla non diffiinilia palTm occurconferre non
do^trinas
eil necefie
,
&
cum ad
Aham velaudx
dum. ta
artem mihi lit cranseunucantur nominibus inufiracis incognicis, aut fi notaiint ad aliam prorfus lignificanonem dctortis ita uc peculiari idiomate quo
eft ut
runt
5i
&
ft
muruo intelligant loqui vidL-antur. Sic pra-cer nietaila qux planetavum nominibus infignivere , ut 'i'itieiicec Aurum Sol , Argcncum Luna xs Vcnus,
,
,
qucmadmodum & pondera , cum addanp , diminuant fummam radicis pro libico inttgrantesinterdum ipfum cocuin per partes, nc indodi capere poffinr. ExempU loco eric illud Scnioris: Intelligc principium numeri, primuu! & fccundum,
,
& dicis
duo
&
illalunt tria in nurrieio,
demde
dicis triaqusiunc
ferrun Mars, Itannum Jupicer, plumbumSaturnus. argencum vivum Mcrcurius dicatur inHnica alia ititroduxere, veluti funt Laton, Azor, anima, Leo, Draco,rerrafoliata,Canibar, marccck, kahul.adkibrick
,
boritis
zandarich
,
muchal, Coriuphle, fer,
mentum, menftruum
coaguhim, venenur.i
&
fi-
milia innumera. Prxeipue vcro auri argenti appellationibus ita omma intricarunc , uc vix multo-
&
numerofex, deiude dicis quatuor & huuc in numero decem numeri manifcfti, occulci aucem quatuor. Hc iilud Eximeni inT urba: Jubco vos argentum vivum coauulare uc duotria rianc Si quatuor uuum, & duo unum. Audor etiam trium verboru;ii (^Cap. ^. ) dicic, quoJ a tribus oportet excrahere duo cumaduobus non excrahuncurtria, led a tribus inteliiguatur duo & fep, ,
tem.
tun annorum nndiohuiurmodivocabuloium
(iizni-
qus
ficano erui pofTit. Sic Moriencs: Auri tern;encum flurum elt. Hermes : Seminace aurum veRrum in 'terram foliatam. Rolinus Ni(i aurum in aurum ponas nihil habes, quoniam magnum non eft in parvo. Iteiti iuTurba . Non tingic Sol nifitingatur. Et LuU lius, Scientia hsec eligit auru n pro patre , & a; gentiimpromacre quia de iftis duobus corponbus
:
Et Hernies in fcpcem traihatibus Aqua cft alias quatuor , una lcilicec duabus & trina uni , quarum colori tei cia pars eft,
:
dividic ipfam in
humori vero dui
tertijc
quic
aqux
funt
pondera
,
ih eodem fulphure
&
arfenico prarparatis noftra
tfledicina elicita eft, Difficultacem ex vocibus in-
eognicis autnon vuIgaribuscKtam non mediocriter augent incogniti charaderes , cum pfstcr pla-
net-arum omnibus fere nocos fulphuri , falibus, atramentis, alumimbus mediis mineralibusîmo lementis ip(is& calcinationi & fublimationi aliifque arris operationibus pcculiares donarint aut
,
&
fapientum. Aftrononiice vero louuuntur rhilofoplii de zodiaco & lignis zodiaci, de polis de eorundem cxaitacione ficalu, de conjundionibus & oppoficionibus , & ccliplibus luminarium, de iiifufione Uiminis Sol^ris in Lunam (iellas, de Mer qui cum bonis planecis bocurii n.T:ura ver (ipeHi nus eft , dc forcunatus , cum malis malus & infortunatus , de plaaccarum opcrationibus in hscc inferiora , & fimilibus Gcoinetrice vcro de terminis& angulis , de quadrato , triangulo & cirtriangulum fieculo , quomodo item qiiadracum
&
&
&
ridcbeat, rotundum, &econtra. Hinc

farii
:
illud
Ro-
ieul' is
auc numeris notis ocplurimi in libris fuis fcribendis. Sed fiihil seque ftudentibus obeft atque impericia eo*' Tum qui libroscransfcribunr, dum voces non inceliiteraruii tranfpolicione
ufi (int
,
&
converte quadranguUmiin roiundum, & habebism.agiftcrium. Ad hnui item fabricam Geometri^ regulas neceliarias aic Haly. ( Lib. Secret. yllih. hiprisf.) Qui hunc librum iuquit habucrir, lcgac
led;as
&
ut
ipfi
'iquod pejus eft
cxiftimant abfurdas omittunt, aut emendare volentes fenrum onr,nem&
aliquidGeomecrii , & ejusmenfuras addifcat , Sc clibanorum fabricam re6tc componat, necmodutn

excedar. His ad poftremum ad Je quod Philofophi impoflW bilia vidcantur pra:cipcre. Unde non foluin difticilis
,
audoris fententiam pervcrtant , glollas etiam frpe ihiperitorum hominum in textum transferunr, Nec
carent qui libros alienalinguacditos aliam transferufic , utinpofteriore edicione kti"iya Gomitis Bernardi nonnullis locis videre licet, %i Morieno , qui ex Arabico in lacinum fcrmonem feonverfusdRoberto Gafirenfi tantum ab alia rranslatione differt, ut mulris locis alius plttneaudor vi'dcatur. Stylus etiam audorum hujus fciencia: multiplex & varius non leve inipedimentum legcntibus
'(di.llmilivitid
"ih
fed
omnino
trafiiatus
fallax
&
,
impoilorius videri poflec
dearce
&
omnis jubent enim difiillari elementa ablui, & mundari, .& demum, quodridiculum videacur ccrco poudere conjungi. Haly.,
{ Ltb. Secret.c.-9.
.pares eius.i>aturas
,
oporcet accipias lapidem , & feid cft quatuor elemenca terram aquam, aerem & Igncm. Arnald.- Rof. par. 2. 8. jGum habueris elementa divifa , ablueea. foi)
,
, , (
Sdferr.
cundum
*tnunt
,
Qiiidam enim phyfice feu naturaliccr nacura- progrefl"im fermones fuos
&
fe-
Jiccc
aquam
&
aerem defiillando
ignem vero
&
infti-
alii medicorum tradendi morem fequuucur, Donnulli arithmetice edillerunt , qaidam eciam Aftronomix & Geomecria: normas fecStancur. Na"turaliter & philofophice dc corruptione & genera'tione dc aftione &palIlone de elementis & coTum qualitacibus de materia & forma de faculTatibus, & potentiisanimjc, de quatuor anni tem"poribus de vaporibus & pluviis , de Iride & ejus de viro & muliere , de conceptione & par"feaufa 'tu , de fcEtu & aliis multis loquuntur. Medicorum "verb (fylum fequuti de fano & legro differunt de *tliuratione complexionum , videlicet d frigida & "humida in calidam & ficcam , & e contra de cruditate & digeftione, deurinsinrpeftione, de Grifi 4ativitatis & ortus lapidis, quam crifibus acuto"rom morborum putridarumque febrium compa'rant ut videlicet viro motu primo fuper finem
,
, , ,
âcteftari
quis poHit. 'Arithemetici quoque hanc
tcrram for:iter calcinando. Si vero quis fimilitudinaric hic.putet vocari elementa, veluti, exempli gratia, in cerx aut mellis deftillationc, ut quod primo egreditur phlegina , aqua vocetur quod fecundo loco olcum fiavum aeris nomen obtincat, tertio vero loco olcum rubrum ignis, frccs vcro in fuudo rcmanences cerra' nomen iortiantur ishaud dubie errar , cum dicat prxallegato loco Arnal. igncm calcinari debere, quodinoleo rubeo, & facile inflammabili locumhabere non poteft.Dcinde Philofophi non curaut de elcmentis tangenti adhirentibus , ut dicitur in Turba. De pondere autem elementorum idem Arnaldus ( Ro/.par. 2. c. 14, Gave tibi in commifiione Elixiris & operare ibi fapienter , ut fcias quantum dcbeas oppouere de aqua , de acre , de terra & de igne, alioqui fi fecus opus non valcbic. At quis mathematicus feceris ita Ibbtilis unquam invenrus fuit qui elementi inviiibilia, aecem dico & igaem,& impalpabilia men,
.,
Lib.I.
fura aut pondere
.-'
Sea.IV.
Subfea:.!.
complexus fit dicente prjEfercim Tutba clementorum duo vidtiitur, & alia autem duo eoruin vircus & opus fcitur nec tangurKurnec videntur. Nec minus abfurdum viderur qiiod dicant converteuda elle elementa, cum id videacur folius Dci & naturs opus. Unde ArilhCliemicusiConverte elemeiica & qnod quxris invenics. Et fanc liac elemcntorum tradicione
Eximeno
io
folidumfit fuperftrui poteft: Hanc cum unam dicant Philofophi , plufquam mille kgionnm nominibus , ut ait Rofinus ( Lth. adEutychUjn. ) nuncupaverunc , nornine videiicetomnis rei ,qux vei ii| terra.vel in mari.vel acre rcperitur. Hanc omnibu$ rebusafrimiiaverunt.hanc monifrum Hermaplirodir
tum.mafculum & faeminam,caElum& terram,& cor^ poream &: Ipiritualcm thaos niicrocofmum, maf, ,
phiiofophi artem ica obfcurarunt , ut plurimi hac diScukace infpeda cum ipforurn mentem non capiant, a ftudfo librorum refiliant, aut credant
fam confufam continentem in fe omrics colorcs & omnia mctalla in pocentia . & qua nihil fit ia
,
hsc
mundo
figmenta ad arcis occultationem inventa, diceiuibus prxfercim philofophis unare,unicadifpo{icione totumopus tcrminari. E
elfe
'
omnia mera
mirqbilius , cum imprsEgnet leipfam , con& parturiat (cipfam. Hanc maxime occultant, nec nomine proprio nuncupanc.Uiidp
cipiat feiplam,
Rofar.Lapidem per defcriptionem fuarum radicum

,
quorum numero me fuiffe quondam non inficiabor, nominavimus necenim aliccrnominare eum pofquanquam immerito, quando nunc cum Raymundo lumus. Ec Alph. ( In cla. Phtl. ) Hic lapis a loco gloriofiffimo fublimi maximiterroris procedicquji llullio facear ex elementornm divifione & muadamulcos fapiences neci dcdit ,quicuilibcteft fimir tione totam artem dependere. Sic eaim ille Totum ruagiflerium ell: dividcre eJementa a metallis , cujus nomen dici non poteft. Et alius qui lapi:
:
lis
'
& eapurificare, &

Mam
dividere.
a metallis fulphur uacurs totus labureft in hoc, tota magi-
dem nominat
&
'
elemencorum &uilphuris divifioArnal. Sinon"dividis Ec elementalapidis non ne. poteft conjungi anima cum corpore. Et Ali:anus in Turba Spiritus non conjungitur cum corponbus, doncc a fuis immunditiis perfefte fucrint denudaalias {apieutum technce quibus artem ta. Sunt obvelaot qux in progrellii operis manifeftabuntur eas hic volcns prsetereo Detexi etiam quafdam in prsEcedenti hujus traaatusparte, quas repetere in iuiuc locum congerere opus non elt, fufficiat hic pricipuas Hc difficilimas enumeralfe quum aliquid rcliiiquendum quoque fic ftudioforum inveltiilerii fatigatio in
:
nam qui vircutem novir, eum non nominat. Imo ncc nomen proprium habere affirmant quidam. Sic enim Alph. Si lapisproprium nomenhabet.vulgare non audent propter rationcs ab ipfis tradicas. Hin Rofin. Noti parum cimui ne Deus amovercc a me gratiam fuam, pro eo quod t ji dc hac fumma fapientia expofui
,
ejus virtutem ignorat
&
cum cundi
tus.
p'
.ofophi cicius
mori
vellent,
quam
propriis noniinibus
eam
nuncupare. Ec innomina-
(/ tratl.de
lap. phtlof.)
Nomen
fua:
lapidis patefa-
&
condemnatione , quia coram Deo rationem reddere non pollet. Alius. Totius mundi periret ftatus fi nofter in librfs nominaretur Lapis, vel fi quandoque propri^
cere
poteft fub animiE
,
nemo
gacioni
&
labori.
PARS
TEPvTlA,
In qua de Dijjiculute Ptaxeos

agiiur.
HASenus
ficis
dc impedimentis quse exparte arti-
aut exdifficili librorum intelledtu oriun-
nomine vocant occulte id fatiunt & faepe eju^ nomini aliquid fifiti addunt. Unde Agmon in Turba. Ubi non prodeft , ibi magnificc & fignificanter nominatur, ubi prodeft ibi maxime celatur Hanc inveniri in omni re in omni loco & tempore, quidam Philofophorum aiferuerc. Unde plucimi elufi illam in vegetabilibus & animalibus auc ortum & originem ex illiscrahentibus, unde elementa feparari poffe dijudicarent qusfiverunt , Cei fruftra cum fingula non proferant nifi fibi fimilia.
, , ,
,
Ovis peperic hominem,aut volacilia parcuriunc piCces, aut palma porcavit mala granata, refponderenC dependere videatur, cum inteliecSis libris , mate^ utique : Fabulam narrafti , non generant res nifi firia , operis regimen & reliqua qux fequuncur co- bi fimilia , & non ferr unaquscque arbor oifi frudus gnofci pofle videantur; tamen cum aliud fit artis fuos. Et tamen ifti ftultis ftultiores prjeparant quo(} rationcin inveftigare quam attentare & manum non habet tincturam in fe ex omni re qus tendit ad eperi adhibere , & multa ipfa experientia depre- nihilum , & credunc bene facere , fed nihil acquir iiendancur, quae per folam theoriam comprehendi runt pra:ter laborem , qui impoffibiiitace exccecati non pocerant , plurima eciam quse prima fronte fa- funt a vericace. Naturaliflimum vero & perfedil^ cilia apparenc, cum quis praxim aggredicur, diffi- fimum opus cft, unuinquodque generare tale,quacilimareperiantur, & econtra, fingulatim de ea le ipfum eft, uc planta plancam , capra capram , uc potiusagere potius vifum. Ego fane cuilibet cer- ait Philofophus. z.de anim.) Cum autem materialia ( to aPfirmare polTum me nunquam philofophos de ifta fint 4 natura metallorum aliena impotribileeft elementorum divifione ratiocinantes intelledu- ex eis fieri generationem in metallis , quia mecalla tum fuiffe , nifi operando & experiendo fulphur na- non generanrur nifi ex fuis propriis fpermacibus. turi & artis deprehendiflem. Neque tamen prop- Ideo nonfinrationeperquirendummonet Arnald. terca me fcientise hujus notitiam profiteri quif- ( infifior.) quid fic fperma mecallorum qui.non ja:quam cKiftimet , cum tentantem fzpius luferit ex- venitur in re quod in ea non e(t non funt autena perientia, & multorum cognitionem adiiuc defide- {netallainanimalibus & vegeta'ailibus,rangi.iine,carium,quam ne fperare quidem audeo cum ob lir pilUs, menftruis& fimilibus,quanquamphilofophi brocum defcdum,quorum tamen exemplaria fupra bujufmodi nominibus aliquando fimilitudinarie.uii centumhabeo , tum ob impedimenca plurima.quifint,prouc fupraeftdeclaracum. Ad generacionena bus non nego me detineri. certe hominis vel animalis, non ficalicujus rei perSsd tertium hunc Tradatum aggrelTuro imprimis miftio nifi fpermacis mafcu!i& foeminae in vafenaoccurit materia.qux totius operis phiiofophici ba- turali riempe matrice ubi convertitur de re iti fi cft & fundamencum.quo cemere hGto nihil quod retn prspai:atip{\e naturali donec formetur inde ^ ^ Tom..I. Gg 4 homo
,
,
tur dixi , confequens eft , ut de tercia hujus traftatus parte , qui circa praxim verfabicur , fermonem inftituam. Quae quamvis tota ex intelledu librorum
Hos deridens
Senior
Si talibus inquit
diceretur
Bibliotheca:
Chemicae Curiofx
in aiitimonio.
hoiiio
IX.
.1 aii.i..".-
firt-încrrefrionealteriiis
-
confimilis. bc in tanauinis mcnltruorum ei ^vel femon proprium cujufque arbons

tab^libiis
rci nili
CumenimPhilofcphi dicant metalla
.j
i-
1-
a vege-
hlancx
icrius
,
terrse
rci aU commicticiir abf.iue addinone
enucruum ubi fus natur.^ alimento

^^.m,n-.r
->^
&
!is lo!r
H.,-,i,v..
Ita 8c
& fuum lapidem conflare fulphure & argcnto vivo, & hxc faciii arciricio ex antimonio cduci pofPnt,' pc-' nihil obftare quo minus matcria lapidisinde Imitenda iit. Sed cum non fufficiant Phi''>l<^p'^s veplicicer (ulpliur & argtntum vivum fed eadem
,
^' r ^^frM non eget ?^^^;' corcrrx ^'
tc-dc\ nronr o
'
^^ pe
'
^'^^^^^^^^^^
cmine metaihimprxparacx arêm C^ in inhnicum

.
carentia, hom.ogenea
fcverantia fuper
ignem
& non aduUibiUA, ku pc,^ & fundentia, argcntum vcro

poffmt, artificio dcpurari
vivum
&
inûra. fuiphurtilius fint inradicibus fuf.
'
Z ?"Ir
,
^"t
ciXuo &
Soi^.
to^^
connacnrali alad^-
&
immunda, & qu. nullo

,
P"^-"^'Alii in falibus , aluminibus , aX-i^Tûm excitetur Lupidcm Philolophoatramencis & banracibus crediderunc , auc pcr ca pcrkttiora
PlnSp^^
recedent.a, ad h.c hcterogenea & facile ab igne ent anti fufpcda aut non fiuentia , omnibus fanis naturamonii.&rehquarum marchafitarum
rum
inveniri
qmdam
in lapidibus
gcmmis
&
cr>ita
>^
metalla deduci polfe

infiiiitum
ad eum ftacum ut tmgantin
eo quod pcr illorum coementaciones
colometallis impuris iUa c:<purgari , conciiis remvegcLiorem & niagis fplendidum & fcircnt inde aquas vi ignis prolia--i vidercnc rcgias vocant ledari,quas fortes .graduaks S:
ab
aliis
&
tispnncipia niqmrunt. Scd fi ea qus .P^P "^ metallorum naturam acccdunt , niatcnam c". prxfiare non poliunt profcdo nequc g^""";^
,
^
i
cryllalius
nequelapidcs c^ten.
elle tale
magis vidctur
id
noneft
tale,
^"'.'J. l^^J'^" prokctont
adalquibusaurum 6cargentumfo!vipucanc,auc loluScd de promovcri. tiorem coloris gradum pocum tione iRiulmodiîoncurantPhilolophi, m tocius qiixdam diiTipacio tius fit corrofio & & argcntum m dcnuo qu^ partes minucitruTias quis meEc h poHunc. redire aurum liqucfattione
,
quod minus. H^c uaque ûm ^_^ non pi.u,. faccre livimetallorum iak..ifc corponbus njciaiiuiuiii .orporiuui i quo non ingrediuntur.nec cnim quicquam alterat prallcnf, non ingreditur, nec fufioncm metalUcam nuHam, a& fcd tairtum vitrificatoriam aut omnino
.
altcrauones
arce ut
omnino
aJicna
:
rcpudir.bunuir_
,
,
idip.um
tallis pertedis color accedic
is
rejceracionibus hi-
prarcipiente Alphidio Cavc, inquic , fili poribus l.ipidibufque morcuis te fipara

in cis ijullum
tur,
efl:
& a corquomam
,
quianon fionum& attraaionedintuniaevanelcK, ruperficiahcer . nec alterant intrinlece fed tantum cum incommifcibilia hnt cum me,
iter
quia vita
eonim non auge-
in^rediuntur , \a ..v^ ... îcuwt.,. nec mctallicam praElient fufionem mccamcdm tallis taUis nec runonem aliasproprictatumdiffercntias.quasin fehabeanc icaquc Lapide fuo requirunt Philofophi. Merico
, , ,
auritendit ad nihilum , ficuc func falia l;mihis pigmenta, arfenicuir, marchafita, tutia,& lapidis .. -communi materiam fulpbure ^.......1.^.... Aiii ..1 iii .u.î,,.*. â. ii..i lia. Vpria 4 macer prarfupponunt. Cum enim Philolophi in
imo
...
Elixiris rcquirant
homogeneitatem '."^*"^[".*?:
'
quam falilisrebus melius convenire arbitrantur facirefoluta ,qu3: atramcncis bus ,aluminibus,& calore denuo modico & tranfcunt aqnaiYi le in pec ad pridinam forinam rcdcunt. Scd Philofophi argenquam aqiiam ficcam nihil ahudmcelligunc, tangcntem tUin vivum ea irempc dc c.iufa quod fic & fluiliquidum cum tamen noii madcfaciat lib.Fornacum qui Gtibro, dum inltar ac]U5E.Crcd.-inc
, , ,
tindturam, & iu-c omnsa in fe connneat 1"^" auonomnino infulfis Sapien- jnerito lapidis materia aut psrs illius ccnUDit > piuncurautem forte ex eo quidam quod Sulpiiur habet homoaquam ficcam quandoquc nominent, qt!od nul- dicente Gebro ( Sum pe>f. )
&
fatuis rejiciuntur.
,
Deci-
les
geneam&
" fortiffimam compolicioncm > o' f^" compondus dat formisfubftantii. Ibidem :lpfum
,
plctum unicuique metallorum

depurac
&
ipfutn tccdita
:
&
lUufirar. Et paulo poft
Pcr Dcuro
ai-.
tiaimum ipfumiiluminat onne corpus.quoniame liimen& tindura. Item PythagorasinTurba: Aqu^ fnlphuris munda ex foio cft fulpluire. Et Acfubofon ibidem
;
Sulpliura fulphuribus <;ontincntui:.ê-
Lunam rcfolrCrfj.io.) fic ait. Scudcas Solem & Mercuvulgus quam ficcam vercinaqnam fuam Philofophi ineoquod etiam rinm vocat. Falluntur
,
fpondco. Gebrum dodtiCfmie Scacucifnme, utiole veritacem defcribete,& miris verborum J"\^""
Audor Soiiloquii. paffi:n de Sale loquancur. Veluti is , qui cum arcu veluti eft opcratur Qui finc Sale Salis & Alnminis. LibiO in fagittat.Et chorda fin^ Salem , non perficeretur ElicrcalPet non Dcus bi vanum cflet Oudium Alchemicum.Et in Alle,
xir,
&
non fccus ac is q"' '"'* magno palearum acervo granum frumentireconderet. Igirur non dc communi & adufiibili fed de Philofophorum fulphure loquitur Ideo addit ibidem non uCcndum eo fine magifierio , quia fine eo niliit liorum priitat fed corrumpit & dcnigrat.
cris
eandem occultarc
soriis Sap. fûi fineSalc opcratur vel agit , corpoSales ra motcuorum non rcfufcicat. Item Alius.
^,,^, (Sww.^fr/. alibi Et ^^^. ^^,. ^y^.j.
c.?^.
85.) ^^f,.,j^.j
ubi .u.j/..uu, de ujiuva fulphuu<. natura
radices tui operis. IUi lciancPhilofnphos non de Sale communi loqui , (cd dc co qucm in operc fimilitudinc du'fia a rcbus fcio requirunt minerali cum poCfit extrahi omnibus quibus calcinatis, a
fiint
,
cau arfcnici loquitur.fulphur habet in ris . . infe fe duas cauf"^ corruptionis ^^rr.,r,r;^t,;c , infiammabilcm ;r-(i.,rr,...k;i.,, r..ka.,.,r;,,-r. 81 fas fubftantiam 8
tcrream focculcntiam
fiare in igne
:
&
pcr
,
non
potell
,
primam iplTus natura quoniam corrburit femin
pcr
&
comburitur
&
nigredinem
omni opere
fui ialem extrahi fal, mcrito etiam cxcalce mctalli quam cerlignihcant non aliud tamen ,qno dicunt {Clan^. Audoris innominati: illud fuam.Juxta ram
priflat. Per altcram
îu.
ftcr
tcrra nol^ra. Et in Alleg. Sap. Nota quod \\xc corpora alumina &: falia funr,qu.E a corporibus nofiris lluunt. Et Audor Scal.-: Phil. Sccundi aqux opus efl: exaltare cerrain in falem
,
Quod
id elt
,
inferius in cucurbita
mancc
eii:
fal
no-
vero ncque fufionem habet, neque ingrcfnonem, quoniam G fixum fuerir ,pro...^^ fufionem, hibct ..^..., & ^, .^ ipfum nunquam ......vju figitur, nifi prius calcinetur cum vero calcinatur nullo modo funditur in artificio.quoniam in terrenamfubfiantiain
,
redigitur.
Hsc Gcber dc
Sulphure corTimuni, ficut
etiam Arnald.
( Rof. par:. i.rtip.^.)
&
slii
omnes,
quod quantum a Philofopliorum
fulpliure difiet,
mirabileni fola lua

li
virtuce
,
attradiva.
.
in
mediis mincralibus
tutia
Nonnnlmagncfia,mar-
quilibct vel mediocritcr in Chemicis I.ibris vcrfijtus facile confiderat , cum illud argenro vjvo fic
hafitis lapidi*
maceriam quxfiverunt,
& prasrcrcim
plane extraneum
at
'ifliid
ex intiinis argenti vivi
A.
perfedorum
#
ra;
Uh.
I.
Se(St. I
petitiim
,
V.
eft
Subfed.
Hoc
,
I.
,
3^7
,
|)erfe6iorutn
corporum vifccribus
nec
cft
in plures veluti rivulos fpargaiur
aliud quaiii ignis iimplex ncc urens> vivus, vivifinatucaiis alia corpora inortua, 2c ea maturans
,
Moriencs.
magifli.num
prout audor inquit ex una

,
&
primum radice procedic

:
qux pofimodum
,
in plu-
dcfeduin fupplens , ciim ipfum fit fuperflua: ma- res res expanditur , & iterum ad unum reverAnima, corpus & fpiritus turicads fecundum quod in natura fua elt perfe- titur. Et Lilium fimulfunt & unarcs cft in le habtns omnia cui d:ii;n, ac per artiticium magis depuratum. Senior Satisfecerunt Sapiencts hominibus ciim dixerunr, nihil cxtrancum introducicur Haly ( Ltb, Sec. c. 9.^ Unus cft lapis fuper qucm non milceas aliam rem ; fulphur noltrum non ell fulphur vulgi , quia fulphur cum co opcrantur lapicntcs, & de eo txit cum vulgi co;iiburitur , fcd kilphur lapiencum album comburic combuflione albcdinis & meiiorationis. quo medicatur non commifcetur cum eo aliud, Cum igicur ex fupja dittis omnibus lapidis ina- nec in eins parte, nec in toto. Qiiando igitur corporisimperlecrti aut inimundi meminerunt Philotcria clici non poffit, confcqucns videtur,iitargcnquando lophi aliud nihil quam terram fuam intelligunt tuiiivivum, nobis eandem fubminillret cujus locuples tefiis mihi crit Arnaldusr / 7?oJ fo!a Mercurialis natura omnibus nocis Fliiiofophici L:ipidis materii refpondcat. Argentuinenim for.) Mercurius, inquit cum terra conjungitur , vivum lolum ciim fic incombuliibile & liomoge- ideft, cum corpore imperfedo qua: terra macer neum, quia aut cum tota (ua fublbncia in igne nia- dicicur ,ideo, qui terra eft mater elementorum. Non quod ex corporibus vulgaribus, plunibo,ftannet aut cum tota fua fubilantia ab igne recedit
,
: ,
,
aduUionis elt falvativum fufionis etfedlivam & corporuBi perfeSivum ; cum corpora illa minus comburancur, &Qiajoris fint perfc6"cionis,qua:plus de iuanatura participant ,& poffident qu vero minus minoris; a<Tirmante etiam Avicenna:lpfum folum recipere in fe quod Cux naturz elt & alieuutn rcfpuere, & cum fit metallicum, continere toluminfe quo indigcmus ad nofirum magifierium. Sed ne de argento vivo vulgari hsec inreiligantur,
,
,
no ireaut feiro materiam fermentandam defumi velim,fed ex compofito fuo in terram verfo, qux imperfeda adhuc eftrefpedu perfedionis ul,
tima;
aci
quam
illam perducere conantnr Fhilofoilli
phi
ftea
&
ratipnetincSur.T qua:
ablata
fuit,
&
po-
redditurper artificium.
Nec
arcuit e contra
obltac
illius
fuga qux
fifii
non
potell;
nifi
fulphu-
aujunai vircute aut metallico vapore , diGCBtibus etiam iMiiloibphis. Mercurium fuum non elfe Mcrcurium vulgi. Adhuccumimprimis corpus folvendari aut calcinandum pra;cipiant Philofophi neutrum in vulgare argentum vivuin cadere porefl: cuni fic totum aereum & ipirituale. Igicur
libi
,
,
ns
exprefse dicat paftamalbam extrahi debcreex Jove & Saturno, paitam verorubeam ex Venere , Saturno & Marte. Superius enim a me oftenfum eft omnia inetalla tam perfeda quam imperfeda in Philofophorum compofico conti,
quodGeber
neri
virtuce
&
&
potentia
&
fimilitudine
qua-
dam,prout etiam exallegoria Comitis Bcrnardt

patet.Ciim itaque Elixir album non egrediatur ter-
minos albedinis
fixionis lunaris pafta ipfius fivc
quxrenda fed ea Hxc autem cum perfcdionem quam non habent aliis dare non
in corpoLibus Clixiris fubflância
:
funt aut pcrfecta aut imperfeda.
corpus dicitur extrahi ex metallis albis , i^- paruiT decodis,Saturno videlicet & Jovc,qu2E fermentanda erit cum Luna,nam albedinem in operecrudicatis fignum elleaffirmantPhilofophi.Unde Rof.ufqua
fôffint
&.
ciim ex iulphiue
&
argcnto vivo impuris,
parum aut nimium decocSis conftent , & celerixer ab igne & aliis adurencibus comburantur , Hlixir nobis fnbminiflrare non polfunt , fubtilioris enim fubflancia; & liquidioris fufionis necelTe efl
iilud cile
,
ad aibedinem non utimur igne forti quia albura crudum efl ,&fcmicodum. Metallum autemcrudum perfedum elle non poteft. Arnald. Opus al,
quam
ipfa
corpora vulgi
&
majoris
fint in natura fua. Impoffibile etiam Arnald. efl , (Rof.part. \.cap. lo.) non fixum figere, & immundum mundare, quia non invenitur in re , quod in ea non Juit antea , nec aliquis dare poteft quod non habet. Deinde ut ipla clixir fie-
fixioiHs
quam
eft opus hyeinis rubeum vero aftatis. Pafta vero rubea dicitur extrahi ex Venere , Saturno Marte, quia rubedinem aut manifeftamaut occultam in fe habent hxc metalla ad quam majorc
,
bum
&
uc ait
decodionis calore compofitum perducitur,qu2mpervenit ad adeptum eft foimam qua perficitur qux tft fcrmentum folare. Neque mirum cuiquam videri debet fi etiam de Saturno paftam fuam rubeam extrahi prarcipiat Geber^ quem rubedinem in fe occultam habere demonftrat miaium quod ex ejus fit calce. Et Zenon ir lurba Hoc plumbum rubeum noftri eft operis. Sed hic quidem dtda fint iis qui Gebri audoritatem falvam volunt qucm cgo magis occultandsc
,
vis
adhucimperfcdum
,
quia
nondum
finem in quo completur,
ix:c
rent joportetea
primum convertere
in fimilitudi,
nem duorum corporum perfedorum quod

tura fa6ta.
frullra
fieret,cum habeamus duo corpora perfecla a na-
Nec
obftat
poris imperfedi aut

:
Veluti Morienes veris & ipfum dealbatum reddideris , animam in ipfum miferis, nihil hujus magilterii direxifti. Item Aitanus in Turba Corpus imperfedum colo,
quod Philofophi fcEpius corimmundi mentionem faciant. Nifi corpus immundum munda-
&
mediante fermcnto. Et Paftam fermentandam imperfedis corpoEt ex hoc tradimus tibi regulam ectibus. ncralem , quod palca alba excrahiturde Jove & pafia vero rubea ex Venere , SaturSaturno no & Marte. Qui locusGebri doiftifnmos Viros
ratur coloratione firma
quam alia de caufa talia fcripfiflc fufpicor, lolicum pauculis veris plurima falfa im-, mifcere. Si vero extrahendi verbum hujufmod
veritacis ftudio
Gebcr
f Lib. [ornacm cap. 9.) extrahimus more folito ex
interpretationem non admittere quifpiam

met,is fciat
tis
exifti--
eadem
fignificatione id
apud hujus ar-
multum torfit ut exiftimarent corpus Cwe. inateriam lapidis ex impcrfedis metallis petendam, formam vero cx aiiro & argento vulganbus cum tamen & materia & ejufdem forma ab una re fola defumeada fint , materiam enim lapidis unicam
:
& fpecis &
numero
elTe conftat
quainvis poftca
eflTe. R.egor. Signunibodecodionis eft fui ruboris extradio, & in nigredinem converfio non quod velit rubedinem extrahi , fed tantiim putrefieri & decoqui donec nigrum fiat. Et in Turba In ventre nigredinis apparentis eft albedoocculta , undeoportec albedinem illam ab ejus nigredine extrahere. Rofinus. Sapientes cum dicunt .accipite fputum Litnxgummamqne fimul liquefacice ,cumcjue liquefiuat ifta, non juffsrunt rubea fiefi , fed ftores tan-
dodores ufitaciflimum
nitatis prima;
tummodd
ij
35S
Bibliothecx
Chcmcx Curiofe
igitur
aic Rofarius^,
(
tummodo ex eorum ventribus extrahi. Ciim
hk
dtfig.
eximpeiteais metallis lapidismarcriafrii4lrap.eproliciacur, hxc tacur , ruperell: uc ex pertcdisca

ipla auceui (i de lua perkaiouealiis communicent , nnpoHiint noii quod eo imperfeda mauebunt eapergcre niiiin quantum fc extendunt. Si vero
,
nia in
r. i.-u,.. fe habet
...u qaibns indiger,
& imagmo.
&
qiua
om-
qucs ad fui pcr-
fettionem neceilaria funt. Quod verum e(ie Ctftantur paffim philofophi, & imprimis Senior.Lapis Sapiencium inquic in iplb & ex ipfo perticitur, radix,
ticere velimus pUis
quam
funt in uatura fua
ne-
magis mundari, cum oporcelle ell ea miidum & purum,ucc non lubmagis cOe elixir teac eoti!ius,quam lic ipfum aurum velargentum..Scd ad
in radicc
& folia, & iiores &: frudtus. Eit cnim licuc atbor,cujus rami & folia & frudfus funt ex ea,&: per eam, & adeam, & ipfe ell cocum & ex ipfo eR to<v:
rami
rumnecellariammundacionempervenirinonpotefl: nacupropcer torcittli-am ipforum compolicionem

ralcm, quae
pcr corrupcioneu) labefadari non poccrt , pocefl. Ac qua: corrupcio auro cvenire comlebus ncc alccratur , quod nec cerra nec aqua melioetiam igne in cum , burencibus comburitur
nifi
recur, dicente Plinio:
Auroomniuincorporum
perit
,
(Natur.^/Mjl lib.^. cap. i.) nobiiiit^monihil ignede;
Seddicet
durante maceria: Lunari globo corrupcionis expers , ticri non poteft , quin etiam modus invcniacur aurum iplum corrumpendi. La^
in inccndiis rogifque
aliquis:
Cum
nihil (itfub
tum. Idem Lapis fapiencum quem nominavcrunt omnem rem, h.)bet in fe cotum quo indiget ex corpore, ex fole,ex aquis, ex fpiricibus.ex aaimabus tin6turis. Omnibus eciam nominibus nominacurut aic Rofarius adipliusocculcacionem,?: propternatur.c fua: dignicaccm , & propter divcrfa ejus regimina , & r!-;irabilem co.lorum varieratcm in opere apparenrium, & participacionem omnium elcmentorum in eo exillentium. Pythagoras in Turba: Mulcis nominibus ipfirm nuncupaverunt propter nacurs fucE cxcellenciam. Et Lilium Quandoque in lapidis operacione colorf s omnes qua: hodic in mundo func & excogicari polVunt apparenc , & (ic fecundum diverfos colores in opcre apparcntes di:
&
teor, qui enim ahoqui fulphur & arg. vivum,& (ive olea 'inde fieri poirent & iplius denique color arcanoru fummus tincS:ura,quam incomparabilis fi naturiEfcrucacor Clarifs, Vir. D. Jo.BapciftaPorta
,
veriihcantur ejus
Efc
&
alia ratio, quia
nominaper diverfos l'hilolophos. ex omnibus quatuor elemen-
tis hic lapis
NcapolitanusnoftrisEvidecuSjinfuoqucm, dcMacianacuraliinferip(iclibro,quartdigicodemonftravicJ
Sed auium corrumpere ad gcnerationem fub confervatione fuae tornio: , hoc opus hic labor elr. Docent icaq; quidam ipfumcum argenco vivo ma,
gno
arcis (ludio elaboi aco
c-ommifcere;co
namque
nifi
perfedus eft, quare cujuslibet rei elemenrat.^ nonine appellntur. Ell & tertiaratio ut infipiences illum non cognofcanc , hxciile. Pr^tereadicuntPhilofophi !apidcmruumanimalcm,vcgetabiiem , & mineraiem , non qiTod ex animalibus , vegecabiiibus aur mineralibus indifêrencec fieri pofTit , uc miilci opinancar , & Ituftra in illis pecuniam &. labores luos infumuac. Scd animalcm
modo nec alio quopiam

aionem
exalcari potcft ulcra perfe-
fedhocnonpervenic ad arcificem folerciOfimi ingenii.Quod camen li hat, jam plurcs res erunc, cum unicatcm in fuo opere commendenc Philoiophi. Deinde maccriam fuam vilem & parvi precii elVc aihrmant cum auro poft
fuani naturalem,
,
quidem propcer animam quae proprie homini animalium digni(T:mo competic (i cameu faseftiio,
gemmas prctium
paulo fuerc
lic
maximum. Qui
,
religioiiores
iii luc arce, Mercurio coromifccre ut aurum fit loco patris, areentum loco matris.Mercurius fpermautriufque. Unde Hermes: {Intab.fmaragd.) Pacerejus eft Sol, mater Luna, portavit eum vencus in ventre fuo.
docent aurum cum arg.ento
connumerari ; t]uamvis animinem hisquoque ficuc 8c vegetabilibus Philolophis ma a tribuacur, fecl non eadem racione. Boneilusin Turba yEs noitrum ficac liomo corpus habet & animam. Ec propccr fanguinem qui proprie in animalibus quo lubcrafto moriuncur. Uude Lilium :
incer animalia
:
&
Spiritus converciccorpus in l'piricumtind:um,prout fanguis eft, quia quod fpiricnm h.iber, habet fan-
&
Idcm Draco non moritur nili
cuiv fratre
& forore
fua ini.evnciatur,nonper unumfolum,fedperanr.bo Avicenna: fimul , fcilicetper Solem & Lunam. Et
Coiiiulo uc aon opereris ni(i <i\.\m Mercurio,Sole,& Luna, iftorum enim duorum covporum conjunftio rubcum.Ec eft necelTaria in hac artc ad album & ad
guinem. tt DardarisiaTurba: Nonucendum into to regimine niii aqua pcrmanente, viscnimejus eft fpirirualis iangui.s'. Morienes:Qiiod corpora maxime coapcac fanguis eft , nam illa vivificat acque conJungic,& ex omnibusunum corpusefficic. Arift. Sanguis eft anima Bc anima eft vita , & vicalapis noiter eft. Non quod revera in eo fit fpiricus ani, ,
,
Morienes: Sine llultosquirere & quirendoerrare circaquamiibecrem , quoniam ad propohcum non pervenienc donecSol& Lunainunura corpusrcd'isantur. Addunt etiam rationem ; Quia fi in lapide ellec rancum alcerum corum, nunquam facile llueret medicina , neque cia6turam daret , ix: fi darct in fumum evolarec , quia non eilet in eo rccepraculum
,
tiad.ur3E.
Sed qui
manum operi adhibcre

fiat
illa:
volct, dili-
center prius excuciac, qua:
fpecics& res
qua:So!&LunaaPhilofophisnominancur, aeope ram & oleum , uc eft in proverbio perdat Hinc locus mc admonet, ut quoniijm miranda QUidam &non credenda delapide fuo prardicant
,
ma, auc fanguis, qwalis in homine , fcd (imilitudine quadam non ineicganti. Sicuc enim homo per feparacionem anim.-e a corpore morcuusdicicur, & remanet ipfius cadaver, llatuxpotius fimile quani homini ica & in lapide (eparaca ipfius meliove & radicali efiencia qux formam dat lapidi & cinSuram, qna: eft Philofophorum anima remancbit materia quardam informis, quantum ad formam mecallicam qux cum non fit in cura natura; nomen proprifinon haber, dicentc Moriene.omne corpuscum L_-r.._ o _, -- tenebrofnm caruerit anima & obfcurum erit. ,-. Ec ficuc credimus in rcfurredioneanimam corporire: ,
,
'
ftitucam
iri,
&
corpora deinde perpetua fore

,
&
in-
Vhilofophi, quxliraftre intelleaa expcriencijE dedicum in vaiios & devios crrores perduccre pofde iis paucufeuc , aacequam ulcerius progrediar jucunda ,fed intcrferam,quinonmodofcicu la
.
&
corporcper ignem & aquam regimine debicocxanimaco & purgato, animafua ideft tinftura nonaliunde fedex propriocorpore extrafta illi reddicur, ac cum primum induic colorem & formam metallicam, fed illu, ,
corrupobilia: ica in hnc arce
maxiuic ucilia erunt omnibus veritacis ftudiofis. Imprimis aucem occurrit , Philofophos Lapidem fuuai omuem rem dixilie quod ideo fceruat , c
,
ftiorcm
quam prius habuir, Qu.t dixi communi fapicntum confcnfu vera elfc produais eorundem fcntentiis probabo. HermGsin AUeg. Sap. Spirirus
e lapide
Lib.
I.
Se6b.
IV.
maiiet.
Subfeai.
Ne
quis autem
3^9
efle
,
e lapide cxtraSiis efl; albiis , anima autem riibea, quibus ei redditis vivic & Istatur , quoniam decore ,& lumiuepriltino ornatur, hilaris eft tunc maxime cum relurrexic , quia non amplius moritur. Zion in Turb.i Lapidis tindura vita elt quibus in:
h^c mea putet
fifmen&"ttlia-
ca
videat
Raymundi
polTit
Lullii codicillum
mentum ejufdcm
cat
cap. 52.
Quod autem
iapiscref-
troic decriiuentum
&
morsaquibus
excraliicur.Bolimilis vide-
generare, quamvis probare uon lit necelle cum is lic tinis & fcopus totius fludii cliemici , tamen aliquot Philofophorum dida
,
&
(ibi limile
neliusibidem:
eil,
Illa
natura cuihumiditas adempta
ea de re proponam
:
&
imprimis
Marfilii Ficini
cum
,
per
nodcs diniiccicurmorcuo
illa
tur
Si
tunc
natura igiie indiget
quoufque corfit
qui in lib. fuo de arce chemica ( Cap. 16.) ica loquitur Lapidem partes innumeras polTe tingere
apud
pus
&
illiusfpicitusin terram vertatur Sc tunc
pulvis
reddet
mortuo limilis in fuo tumulo. His peradis ei Deus fpiricum & animam,& omni intirmi,
Philofophis confultinimos icadecernitur Quemcunque fpiritum clVe multiplicabilem , fed nullum corpus ; & cum iapis nofler fadus fit maxime vo:
tate ablata confortatur illa res

,
&:poftcorruptio-
latilis,
nem emendatur quemadmodum homo poft refurrecSionem fortior tit, & judior quam fuerac in hoc es
mundo.Rolinus:( vf (i Saratanam epifcop.^îiîxiius dc anima cum extrahuntur a corpore , corpus remanec morcuum, redde fibi animam fuam , & tunc vivit, & fcias qiiod mortui refufcitati perpetui erunt.
^t
igncus
atque ut ita dicam fpiritualis , totufque Hi per multijugas foluciones & coagulatio-
DThoma.s
AqinniiS.{fnco)nrnent.fupertab.fJer.')
Superiorpars lapidiselt fpiritus&animaquasmortiHcatumlapidem viviticat & facicrefurgere.Senior Anima ett pr.Eparator l\ve redor corporis , & extraftor , 6c ipla eft redudor ad corpus fuum qnod viviijcabic poft mofcem fuam: Per hanc vitam poftea nulla erit mors propcerea quod vica infunditur ficut fpiritus corpori. Qiiod autem anima five tinftura extrahatur non aliunde, fed ex feipfo, & ex proprio corpore quamvis ex antedidis fatis liqueac camen audiainusadhuc Menabadum in Turba Corpusait nonpoteft tingere feipfum, nifi fpi, ,
,
faepius repecirus, quidni crederes lapidtm innumeras parces pofle tingere? fl emundis naribus naturx rationem ejufque dotes miriticas introrlum olfeceris Quo plus enim folem folveris, & iterato coagulaveris , eo plus tinges. Quanto item plures fccminas vir acceperit , eo plurcs habebit proles. Auftor quoque thefauri philol. fic ait. Aqua fapientum etl ut granum tritici , nutritur enim
;
putretit
git
&
deinde germinar, refurfeipfum multiplicat. Et alius ( tyurora cori',
&
&
corrumpicur
/''^^f.
Philofophi volunt nutrire granum eorum mecallicum donec vegecetur , fru<5lum adferat tale quaie ipfum eft. Auiftor etiam Dialogi Nat.
)
&
&
Lapis vel medicina quam qusris pullulac &multiplicacur, quemadmodum granumfrumenti cadens in cerram bonam quum mortuum fuerir
fi'.
phil.
ritus occultus extrahatur e ventre ejus,
& fiat
fpi-
&
ritualis tindura. LiliumrHoc ovum vitam quam habec cx fe in generatione extrahit non autem ab alio, vel ab aliis: fed ex ejus ventre flores extrahuntur , fe ipfum germinare facit & quod efl inrus mittic
:
igitur corrumpitur multa alia grana inde producere poteris. Lapis mineralis dicitur eo quod materia ipfius aut res ex quibus componitur , & conftituitur, finc minerales & metallic^ nec aliunde efle poflbnt
,
multum frudum
adfert:
cum
foras, & quod e(t foris mitcic intus. Idem Natura naturam vincit mortificando corpus & vivificando, quoniam ex ipfo fuic, & in ipfum convercicur , &
augmentatur, Comparatum etiam animalibus , propcer aeris refpirationem. Hinc Bonellus in Turba Hominum infpiratio ex aere eft quje fibi poft
:
Deum vita eft , fimiliter xs humore infpiratur, quo vitam fufcipiens mulciplieatur & augmentatur ut cicera res. Atque ha:c quidem de lapide animali. Vegetabilem vero dixerunt a fimilitudine anima: vegetativcE qui tamen cum animalibus communis eft, & dicitur vis qusdam in viventibus convertens alimetKum in fubftantiam alici , uc ipfum in eflê confcrvec , ad quantitatem debitam provehat , & fimilem in fua fpecie generare tribuat. Cum igitur hs tres potentise Nutritiva videlicec , augmentativa, & generativa, reperianturin lapide, quamvis
,
:
metalla tranfmutata fint. Si quis alle<ât , eadetu ratione lapidem vegetabilem auc animalem dici pofle , quod ex vegetabilibus aut animalibus ejus lit origo refpondeo nullamfubeirerationem, quini'iô plane naturi repugnare, ucmetallaanimalibus aut vegetalibus inveniantur cum illorum principio plane diverfa fint & nuUo modo fimul mifcerJ queant , uc in igne perfeverent & philofophis ;
fi
; ,
fimilitudo aliquaquamvis nonin omnibus conveniens ut quidvis lapidi fuoattribuat. Nec ett quod fibiblanditurquifpiam, eo quod argenti vivi
fufficiat
tiuxibilitas fiftatur fuccis
quarundam herbarum
non plane eodem modo
ficut in vegetabilibus,
non
nominarunt. Amplius, ficut alendi vis ut fuum munus obeat quatuor aliisfubfervientibusfacultatibusindiget, AttraSiva videlicet , retentiva , digeftiva & expulfiva, eadem in opere defiderantur. Per attraftivam enim , fubftantia Lapidis de Mercurio attrahic id quo in artificio indiget, & quod fibi familiare eft & hoc per virtutem elemencativam implere cupiens vacuum. Per retencivam , uc codionem recineat raabfurda ratione vegetabilem
,
tantum agant, & non alte penetrent.nec inducant formam metallicam nifi corruptam for, mam vero auri & argenti nunquam dare poflunt' Veras autem efle rationes quas attuli cur lapis animalis, vegetabilis & mineralis dicatur , ipfimet Sapientes mihi teftes erunt. Sic enim Rofinus: Reextrinfece cipe hunclapidem animalem, id eft,animam in fe habentem fcilicet mercurialem , fentientem prs,
coagulato & mecallis imperfedtis alius a naturali inducatur per res , quse aut ab animalibus auc vegetabilibus ortum habent cum
color quandoque
illi
&
fentiam ac intluentiam magnefia fui,magnetJS,Sc calaminarem ,ac apicem per motum localem,pro-
tione vacui appecencis. Per digeftivam recentum 1n fimilicudinem fubftancii immutat uc argentum
,
vivum
in fubftantiam fulphuris coagulantis. Per ex-
, non enim aqua.utquidam aicinTurba.plusponderis adjicic corpori, quamdehumidicace mecallinain
pulfivam natura expellit quod ei convenic
& fugando. Auftor quoque novi luminis.Oftendit quafdam animi virtures, movet movetur, agit & paticur. Pergit Rofin Vegetabilem , id eft vim fuam in natura inditam communicantem fuo generi , multiplicantem virtutem influentis ficut radix ftipiti five herbis. AÎineralem quia de minera extrahitur. AuiStor. viiuniverfalis. fCô.ij.ji'
fequendo
&
Philofophi nominaverunt quia vegetatur & crefcit.
lapidem vegctabilem,
fc Ijabet
quia humidicas aquo: tranfit ,
& metallina
Animalem quia corpus

quia
habec, aiiimam
ik
fpiritum,ut animalia. Mineralem,
: ,
3<5o
Bibliothec3E
Chemicae Curiofae
picntum
in ripis func,
quia res ex quibus coirponiturfuii: minerales in natura fiia, Michacl Scotus ( Uhr. de ?{ai. Solis or LunA. ) Lapis dicitur mineralis quia ex folis mine,
,
&
cacumine monrinm ven;
trcque tkminum , atque in parietibns domoium regalium , inveniuntur & in llcrcore ejctci qiiibiis. verbis aliud mhil intelligi quam aquam i: terram, ralibus tit, vegetabilis quia nutiitur & augctur.qiicr five humidum & ficcum, certum e(l. b.ed quia fpircanimalis quia udore fu:it potentii vegetativx ricus five aqua prardominaturin opere , quonum pollrcmum qiiod corrumpitur ficitur , & foctore cum ea , & ex ea , & per eam totum niagiftcriuin non incclhgendum Ibnum verborum tamenjuxta tit hanc praccipue hujus fcicntiae Doctorts îbique qui lapis Hiccft Cap.iluminis( Auctornovi cft. ) dixerunt. Hinc Hcrmes: Secrirtum cujuftiinvcniri dicicur mcriro & inveiiitur montium vertice jn bet rei & vita in una elt aqua , & hrc aqua eft lufmincralis. AnimaHs etiam fertur tlFcquoniamanimam habcc, vcgctabiUs etiam dicirur quiavcgcta- ccptibihs nucrimenti in hominibus & in aliis , in aqua eft maximum fecretum aqua enim eft quat tur. Non eil itâque quod alias raciones inquiranc
,
,
&
viri
bus
dodti !<c alchcmicE fedatores crcdant Sapienci& Magirtris fuis , fi modo eorum difcipuli elfe
,
in tritico frumentum & in oliva oleum & quibufdam arbonbus gummi it fi nctus diverfi ,
tit
, ,
in
&
defiderant.
Nec timeanc
Eiixir
ex mincralibus
,
compolnum minus conducere
fanitati
quam
il-
lud quod in vegetabilibus & mineralibus inquirunt , cum omnes cum Philofophi tum Medici eximias auri doces & virtuces femper condemnarjnc.
principium generationis hominum elt aqua, Hamuc! in Seniore Non eft r6sin muadoqus magis cognofcitur quam lapis , unufquifque & on nis ho:
mo
autem fiveLapis Philofophorum de quo nobisfermo, nihilnifi aurumeft, fed millics auro vuigari pcrfedius & fi aurum non ellet, alchemix
Elixir
:
& eft apud illum non poccft ctiam eo intendit phiiofophus per omnia, qux dicit,aquam; invenitur cnim aqua omni loco in vailibus.in montibus,& apud divitcm & paupercm,robuftum& debilcm. Et Aiphid :f/n 7.^;^;/.) Cum dicic.Lapis nofter ex vilireeft, in oculishoindigec eo,
,
,
cllc fine
ftudium vanum eflet, cum aurilicandi principium ab auro procedere necelle tic , fieuc ignificandi principium ab igne , ncque enim perfeda mecalla
in
minum
aurun cranlmucarec nifi elfec auruni ; fimile enim a fuo fimili generatur. Non ntgo quin ex melle vino & fimilibus tam ex animalibus quam
,
,
,
pretiocarente, fallidita, quamhomincs pedibus conculcanc in viis, & a qua fe prolonganr quid aiiud qudm aquam inceliigac ? Audor Conf. Conjugii malisE Solis &Luns,Lapis dicitur vilis quia nuUiuspretii in oculis ignorancis,^^ eft cariffimus quia fine eo non operatur natura fcilicec
, ,
vegctabilibusdefu:u:is,E!ixiria qua-dam
fint
ficrj
pof-
ad corpora humana prilervanda , & nonnunquam etiam lananda,fed ea nihiiad noftrum Elixir de quo agimus cui nullo modo comparanda func, imo in metallica mctamorpholi etiam abdi,
humido, Lapisenim philo:ophorum aqut us & humidus eft liumor aurem viliflimus Et RupefciiTa:
finc
( jLj^. Z,aj.
canda,&pro
inutilibus rejicienda. Si Philofophi
dicanc aliquando lapidem fuum recipere adiucorium ab aliis rebus & nominenc res extraneas, & a metallinaturaalienas, tamen plerunque cum additione alitpa id faciunc , videlicet quxdam elle jnaeis propinqua quam alia. Ec hoc eft unum ex iificatiiTimis fophifmatibus fapientum in hac arce. Propcerea cyronem Philofophia: profundz rationis ctFe voluic Hermcs. ( 7V^t7. ) Exiltimanc prsECcrea
^ Natura leu materia h-pidis eft res ubique repcribilis.quia eft aqua vifcofa. Aiii non aquam folam fed omnia elemenca refpexerunc qus in omnibus func rebus. Hinc Comes^cri-\3ivA: ( AdThomam de Bumnia. ^CmwVhilofophi dicunt quod lapis ex omni tit re mtelliguncipfumtieri exquatuoreiementis,ex quibus fic omnisresgenerabilis, & corruptibilis.EtRofarius: Ubiqjinvenitur propterelementorum participationem. Rofinus. Uc iiomoex quacuor elemenris ctl compofitus, ica & lapis , iraque lapis eft in homivilis pretii
,
"c.
quidam Lapidem ideo dici a Pliilofophis mineralem animalem & vegetabilem quod non lolum humanacorpora&metallicaadfanitatem&verum temperameutum deducat & in ea vim ac poteltatem (iiam exerceat fed etiam in vegetabilia, qiiia ut ait Lullius ( Prail.tefl. c.fem*lt. ) rcftificat omnes plantas in tempore veris per fuum magnum
,
, ,
<Sa inrelligi
:
Qiiid.imhumoremradicalem perhujufmodidivel calorem omnibus rebus volunc innatum quilibetenim res mundi, ideft, omne
,
le feu
calorem. Nam fi de ipfo grani milii quantitas in aqua dilibluca fueric, & pofica in circuicu ftirpis vel vicis, vel in corde arboris arcificialicer nalcentiir florcs& folia, & frudicabunc menfe Majo.QiwE ratioquamvisnon fit inconveniens , tamen tMiilofophorum auctoricas majoris femper apud me pondcris erit
gijE
,
corpus elenientatum hibet in fe calidum radicaformalc cujus cauHa perfiftit , & non eft res adeo frigida, quin fovcatur fub calido in ipfo indufo ranquam radice. Nonnulli figurative hic incerpretari malunt inter quos eft Marf. Ficinus, ( Z.^, de ane chem. c. 27.) fed magis ut credo ingenii oftencandi , auc velandi vericatis ftudio , quam
,
quod
ica fenciant; ut
cum
dicatur lapis elie ubique,

,
intelligatur eire in coto vitro
in
omnibus rebus
id eft in omnibus metallis , qusE res eorum funt juxta illud Hcrmetis (/ tab.fmarag. ) Omnes res
.-
cum prajfertim
in ea aliquid plus cncr,
nata: funt
ab una re
ubi D.
Thomas
&
Hortylanus
dcprchendatur quam uc a quocunque percipi poiTit. Cur vero lapidcm (uuni

jn
inveiiiri dixerint
& latentis dodrinae
interpretantur res prometallis; In

fcilicet (ui operis; in
nis.
omni tempore,
, omni re & quocunque loco inodo excutiamus. Oltendi luperius ex variis fa- rari, ut videlicet lapisreperiaturin omnire in qua pientum didis, Lapidcm Philolbphorum conftare fit per naturam ftultum enim eft qusrere aliquid Mercurio & fulphure , *\-^(i aqua & tcrra , qux cle- quod in re non fit. Et alius Lapis philofophorum menca in lapide maxime func confpicua, ucrumque eft in omnibus rebus in quibus nucritur. Et Senior: vero demonftravi lapidem vocari. Cum itaque nul- ( De intent. Alch. c. 5.) Hunc lapidcm dixerunc efte Ja res coiporea fit qua: non conilct aqua & terra,& in omni re & hoc eft ex ibphilmaribus fapientum.' nullus locus humido aut ficcovacuus, merito la- Certum eft autem quod ht inomni re prsEparatiopidem fuum ubiquc reperibilem affirmant. Hermes: nem habente. Lullius ( Tep. c. 37. ) quoque alibi diArs noftra duabus indiget natujis Humido fcili- cit lapidem in omni loco inveniri racione fuarum cet & ficco. Et in AUegacoriis Sap. Duo lapides Sa- proptiecsrum. Qus quamvis vera finc,tamen Philo,
:
,
omni homine fus complexio-" Lulliusquodamloco voluit naturam confide-
fopliorum
Lib.I.
fophorum
inretitio
Sea. IV.
Subfet.I.
,
361
non
eft
aliaquam ia elementis
&
pra;icrtim aqua, prout dixi.
Emimeratis difficultatibus , circa vera: materiae cognicionem cmergentibus, qux totius artis cLavi clt, procedamusad ejus priEparationem , &expcnea Sapicntes lint dilucidiores. Nihil enimprodeftfcirc unde conftct Lapis, nifi fimilicer ejus prccparatio innotuerit,quam difficillimam omniumrcrum appellavit Senior: ( Lib.de fig,^ ""î-)
in
folutionem, ablutionem ceraticnem, coagulationem, fixionem. Avicenna totidem , fcd noneodem ordine, fublimationem , folutionem, pucrefadionem, ablutionem, coagulationcm, calcinationem, fixionem. Alii alias quas omnes non eft opus irj
,
damusnum
hunc locum conferre.

pere varient,
Itrahi tanta
Cum igitur auttores tanto& necefte fic legentium animos di;
operum multitudine
quis confidat fe
regimen ejus majus elle quam ratione compreliendi queat. Mandinus ibid: Regendi igiiorantia plurimos errare iecit. Senior {/n cia.Sap.ma.)Muki cognofcuntlapidemnoftrum,
E: Baccen.
in
Turba
dicit
lucem in tam denfis tcnebris conlpedurum unquam? An non tanta diverfitas necellario diPficut tatem paric , dum unus folutionem primum opcris
virtutem fcirent Operatioquid vaierec nifi fcirent operationem nem autem fcire non poflunt, nifi per donum Dei, vei per doftrinam Magiftri qui eam doceat. Et Lulejus
,
& neicinnc virtutem
fed
fi
gradum appellat , alter caicinationem , tertius lublimationem dicit & fic in reliquis, fi enim primus ordo variat, rcliquos etiam variarinecefie eft.
,
.''
At
fi
,
fent
faitem in eifdcm regiminibus concordes effed ne id quidem , cum finguli ea definianc
Iius:(7>y?.f,i9.) Nihil in
modusoperis
&
hac fcicntia fecrecum.nifi operandi. Verum dixilfe Luliium
ioveniemus.fifingulos prxparationum
modos &
va-
rietacemaudorumdiligentiusexcuciamus.Quidam cnim ira fuccinde lapidis rcgimen defcripfere uc

,
nera
ber
tradidiflc acnigmaca videantur. Sic
enim Geremo-
&
AuiSor perfedi magiftcrii. Pcrfefta corpofuperflui
run &fpiricuum prxparatio cftper

tionem
&
abfentis additionem. Morienes:
Opus
dum
prolibito. Calcinatio eniiri^cum dicatur rei pec ignem pulvcrifatio cx privatione fuse humiditatis partes confoiidantis.- docent tamennonnulli non igne , fed aqua corpora fua caJcinare , intcr quos Lullius ( In apertorio. ) Sic enim aic Calcinatia terrs non fit igne ficut Sophiftje credunt kd per proprium fpiritumfuum. Spiricusaucem in hac arce appellacione nihil aliudquam aquam indicari fupra diduin eft. At quid poteft elfe diverfius ,
:
,
nihil aliud eft,
quam
dcm
fupcr
operationum
<'3}-) fic ait
:
eam modos
exaiSio aqua: a terra, & cjufremiffio. Lullius divcrfos pailim

defcribit,
aquam jubeac addi ? Idem de dum , qux cum definiatur rei

dudio, quod non poteft
folvcntis
fiac
,
unus pricipitTiumidicace privari corpus alius folucione judican,
ficcz in
nam uno
loco(7>/?.
fieri nifi
aquam reper unioncn*
Dua? operatioues funt tibi neceflaris, corruptio qux fada fit fub fua: formse confervatio,
&
ne & gencratio. Aiibi ( Tefl.c.26.) fic: Rarefadio &condenfatio eftvia originalis in elementorum tranfmutatione, in gradibus eorum. Idem:( Ibidc. 34.) Dc grollo fac fimplum, de ponderofo le ve,afpernm moiiifica, durum fac molie, amarum dulce. & habebis magifterium. Rofarius vivum occidite & refufcitate mortuum. Alius.-Soive,coagula &tinge. Et fimiganus inTurba; Definitio artis efl' cor,
corpus , tamen Arnaldus Rof.par, ( contrarium alferens, folvere inquic , eft: dividere corpora , quod nihil aliud eft quam compofiti partes feparare , & ex uno duo aut plura fa^ cere. Eadem ratione fublimationem, qus a Gebro
fpiritus
1.
&
folvcndi, ut videlicet corpus fpiritus
cap.
I.)
&
aiiis definitur efle rci ficcse

fui
rentia
elevatio cum adhivafis,&ab Avicenna, clevatio partium

,
fubtiliffimarum a partibus fixis

e(Te,niii rei groffa:
alii
affirmant nihil
poris liquefaSio
& animse a
corppre feparatio
&
Philofophorum
animi corpori mundo conjundio. Haly:
fubtiliationem tocumque opus; unica fublimarionc abfolvi. Sic
( Ltbr.fe-
ret.Alclj.c.\.)kn\^cmm majus fit pcr quatuor magifteria. Solvere , coaguiare , albificare rubifica-
&
enim Arnald. (Lib.flos flor.) Aquanoftra corpora lublimarione vulgari , quam inceiiigunt phantaftici,
magifterium eft, ut fuperiusfiac inferiusj& inferius fuperius.Aliusquidam

re. Philotis in Turba.( Efferaritis
Totum
)
derc
re
credentes quod fublimare fit fuperius afcenvel elevare per ignem , fed fubliqnaPhilofophis eft fubciliare , mundare ,dcfe,
Monachtu
pricipic dividere
munda-
rc,
&
congrcgare. Nonnulli diffufius lapidisregi-
defcripfere, fed non ciarius. Arnaldus ertim Lullius& alii quidam quacuor operationis modos artignant: Diffoivercablucre, congelarc.fixare. Auftor Confil. conjug.Solis & Luni, vuit calcinari, ditroivi , coagulari , item calcinari & incerari.
mina
&
operationum modis maxiquos fi diligentius examinare vellem prolixior êrem. Illud folum adjiciam cum ex fuperioribus pateat plura regimina ope
care. Sic
in reliquis
,
me
diflentiunt
ris defcribi
nonnulli
tamen rcpudiata
in totun>
varietate
ad
inftar
AuSor. perfefti magift. calcinari , foivi deftillari &igne levi coaguIari.Marf Ficinus primo componic, compofitum putrefacic pucrefadum fol\it folutum dividit divifum mundat , mundatum unit & fic complet opus. Aud Scaia:. P.& Riplsus Anglus, tradunc operacionum modos duodecim
,
,
unicam tantum decodionem volunt naturx in locis minerarum , aut inftar
requuK
femel imponere claudere donec totum magifterium adimpleatur quodam-' phus eft a malo eft. Lullius vcro Teji. )' cap
fufficit
:
mKer, tamen
dicente Rofario : Quamvis fspe ; dicanc Philofophi , impone vafi fuo &
fcetus in utero
daude
fir-
&
14
tres graduales tranfmutationes

,
fiVe
Calcinacioncm , folutionem,feparationem,conjunftionem, putrefadtionem, congelationem, cibationem , fuWimationem, fermentationem exaltatio,
tius digeftioncs
po,
corpore hunt , cunda in hepate

ta igicur
earum qus in humano quarum prima eft in ftomacho fe^

inftar
,
ad
tertia in venis,
& partibus
ferf. cap.-;?,. )
nem,muIciplicationem,proje(9:ionem. Gcber.fSwwj. & Arnald. tnfiorefl. ofto, fublimationem, defcenlionem,deftiilationem, caicinationem folutionem , coagulationem , fixationem , creationem. Haiy: (Libr.Secr.Alch.c^.) Omnes operationes hujus artisfub fex continencur rebus, qua: funt
audorum diverficas non poceft non nifi maximamcaliginemoperancium&ftudenciumocuiis oftundere. Sed cranfeamus ad pondera, & primo
giftris,
Ta.n-
quantopere refcrat ea novifie audiamus ab ipfis maquantumvis enim materia bene priparata fuerit & bene mifta, nifi quantitates rerum
ft^
,
fugarcfundere, incerare,dealbare,foivere,coaguJare. Scnior ( / clavi Sap. rna) fcptem docec difpofitioiies, fubiimatioQem fcilicet , calcinationemf
fecundum rationcm,fruftra laborat artifex' Audor perfedi magift. Cave ne ad componenduin
&
fint ju
accedw
anteguafti
invenias
Tom. L
componendorum
3(52

nihil
pondcra completa. Auftor dialogi Nacii & fil. phil. Debitj proportio eit clavis o^rmium fecrecoriim Rof.part i.cap. 14.) Omnia fub termino Arnald,
(
cnim maceria auc ejufdem prxparatio

juvcrsnc
zvK
'
pondcrum cognitio arcificem tum habeat in quo artis &

perficiat.
, niti vas apnatura: optratJoncs
definiro
&
diCpoficione certa fnbriRunr,

,
Idcirco
Locus enimprincipium gcneracionis,
sc
menunicuique ponderi pondus & dil"ponderum quantitas fura opus eft. Haly: Si
omni
menfura.'
oiivcnic in compofito
parcibns ejnfdem
natuia:
tranfcendcntibus per
diminutioncm, dellruicur cnm ea propriccas compofici & fic cffeftus cjus ca!Vus& vacuus. Chambar in Tur& ba. Si conficias abfque pondere mora evenic
, ,
augmentum
&
k)Cus gcncrac locacum , nec refcrc , ut aic Albcrtus.ucrum quid fiat in vafis artificiaiibus , an in naturalibus; inucrifqueenim , e!enicnca!cs& carlellcsvircutcs operantur, modo .irrificialia forn enturad modum naturalium. Undc Halyif In pr,if.(t.
cret.iAkh.)^[{\ res magifierii inveniat vas
libi
ido-
malum
hil
non laborec
runc
pucabicur, Rliafis. Qiii igtioravic pondera lilofophi eiiini niin nollris libris , Pli
,
neum, totum opus deilruitur, 6; ejus operarii qujficum non inveniunt,nec ip!a res prodic in effcitum generationis , quia cum non invencrit caulsm liue
gencrationis
fuarum rerum pofuerunc nec aliud occultaye nifi hoc, Vera dixille Rhafim dcprchendent, tantum qui in libris Philofophorum vcrfaci func enim in diverfa abeunc ut referre pudeat , & fi non pudeac , tamen non pofTim. Atqui fi unicuni
;
ipfam caliditattm, i\sc radiccni , contingit in operationibus cafus defirudionis. Et Moriencsr-Sifapientes antiqui & qui poll cosfiiere
,
&
fuas cxpolkioncs dc qualicate vafi in

,
quo
confi.
tanrum pondus folventis

prima
&
folvendi dicerenc
,
magsilerium non invenilTent nunquam quifquam ad cjuspcrieitioncm pervenilfct. lilud autcm

citur
poiTemns utique conjectura aliqna id aflequi
faltem pluribus vicibus , , rias partes in vitris , doncc divina tavente gratia id afiequercmur , prxiertim cum nihil referre
non poncndo tam vafi
cum unicum
dicant
cjus invcntio
,
non paruni
m-
videacur,
mandum
,
dantur ac fi pauciores, tardius quidcm folvi, cicius vero coagulari ica uc omnia in unum recidanc nec videncur Philofophi hacin parte duodecimampar
,
;
panlo plus aqu<c addacur nec ne ,exilUfi paulo plures aqux parces adcorpus cicius folvi , fed tardius coagulari
fi
efl eiiim
tem
pra:tergredi.
Gsber enim
Lib.fornacum
c.\o. )
duodecim aqiw parces fumunc, Comes Bernard decem Senior novcm juxca numerum novem aquilarum.Hinc quidam A novem ufque ad duodecim crrarc non poces. Ac curba cres aqux parces, unam corporis
Marf: ficinus (Dearte che. cap. 19.)
,
&
pedimenti inquirentibus adfert ncquc verifimilc videtur in unico vafe pofle tam divcrfa artisrf. gimina exerceri , fublimationem videlicet calcinacionem , delliilationem, lo!utionem , incerationem & fimilia. Aut igitur unicum efle non poteft, auc toc rei prsparationes nil nifi mera figmenta8 verborum involucra mcrito ccnfebuntur nifi forte aquam Philofophorum quid inteiligat ,qua; nonnunquani pro vafe capitur. Unde Hermes: Vas hilolophorum eft aqua eorum. Ec Arnald. ( Lib.fi.flor.) Lapis ut dicunc Philofophi fic in uno vafe &i vcrLni dicunt nam totnm m.Tgifterium noftrum fit cum aqua noftra,& ex ea: nam ipfa corpora fo]vir,& ca!cinac, & in cerram rcdncit, dealbat, & mundificat. Irem alius: In aqua noflrafiunt omncs modi opcra,
atTumi affirmat. Alii plus minufve Quidam fuperfundi aquam jubenc , uttribus digicis fuperemi:
tionum
fcilicet
fublimatio,
dcfîlI..cio
foiutio
in va-
calcinatio, fixio, in
feartificiali.
diSa aqua
fiunt
tanquam
neat. Sedefl:o ^confequutus fic quifpiam primum illud pondus , quod in corporis diirolucione expc-
Sulphur item vasnaturcca Lullioquo-
expeftandum fic , qux in titnr quid de elemencorum&cinaudepuracorum compoficione videoj in iis enim addicionerequirunturnon T-s mnlto mapr varietas conipicitur , nec enini ad
,
reliquis
loco nominatur. Quamvis aurem cum aqua pofle dicantur omnes operationes , tamea aqnam ipfam vafe quopiam contineri nccefle eft, iti
fieri
dam
quo fnpicntes
pluries difcordant.
,
diverfis cnini
duodecim
res
aquse aut terrae partes afcendunc au6to-
amplius. Dicit enim , fed ad quinquaginta & Arn. C Rof.part. 2. cap. 15. ) infunde aquam per viCes concerendo quoufque ipfa terra biberit de fua aqua quinquagefimam fui parcem. Alii minus aqux plus terrae aflumunc , alii contra plus aqua:
,
diveriaprxfcribuntur unus vitrum cum longo ftrido collo, ventrerotundo, alcercucurbitam cun> alembico , tcrtius vas cum duabus cannis , quidani vasfupra, vas nonnuUialudel five fublimatorium prxfcnbnnt & alia infinira. Piurcsno.n unum aiiquod vaspro toco op;re,fed diverfa rcquirunt in
fingulis ejus rcgiiViinibiss, ita uc canta diverficas
&
minus terrx capicndum affirmant ica uc quis e toc & tantis ambagibus fe extricarc non valear, prsfertim fi ad naturx operationem rcfpiciar, cu,
maximx
difficwitacis
fic
indcx.
func varix eciam vaforum
Huc annumerand* formx afimilitudiuc qua:
jus arcana in combinatione fulphuris& argenti vivi nuila inveftigatione perquiri aut fciri a nobis
polRinc.
dam tam rci quam ipfius operis defumta:. Sic enitn vas ovum appellar Haly Accipe iaquit ovum 8c
,
Huc
accedic
& aliadiiticulcas
cum pondera
fophi ijon diftinguant
quod Philo prxfcribunt,
in primooper.e, fecundo, tertio,& qnafto alFumi velint , fed omnia confundcntes, nunc dc fo-
numea
igneo percute gladio, eft enim ejus cJaufura. Quidam etiam cribratorium & cribrum., quia in eo di viduntur partes, & mundantur ,& in eo perficitur magifterium. Senior: Cribra illud cribro & filo, id
cft, cucurbica&alembico. Et Mireris: Suo cribr ipfum feptiescribrari oporret. Nonnulli marmor , quia in eo tcritur Philofophorum matcria;vas fuuni nominarunc. Dicitur ctiam fcpnlchium. Unde ni Turba Effbdiatur illi dracoili fepulchrum & fcpC-T liaturillic muliercum co. Et id totum ad ejus occultationem , ucqne vcrilimile cft Philofophos id ufquam apertis verbis dcfcripfilFe, reite Maria, qux in hunc modnm Icquitur. Omnia docenc Philofophi pra;cer vas Hermetis quia iilud cfl divuni, & de fapicntiaDominigentibusoccultatum: & iliiquiilludignorant,nefciuntregimenveritatis,proptcrvafis Hermecis ignorantiam, Lilii audor Senior dicic
:
lutione corporis, nunc de clementorum conjunftione loqnentes, aliqnando vero de utroque iu mul, parcium proportiones debitas confundunt,
terram pondcrandam dicejam cum velinc , rent librari, polfum non non pon ignem & etiam aerem _, difficilimam jffdicare, & artiproportionem derum
Scd
li
faltcm aquam qux palpantur
&
& videntur
.
Proximum
fic
ficum mulcorum irritos labores errores deflere. e(l uc de vafe agamus in quo fic magi-
fterium, cujus noticia

tur
maxime
ncceirariae^ft
cum
vehici macrix in animalibus, quas in ea
generan-
&
capiuncincremencuinparicei;& nucritionem;
.vifionetii
Lib.I.
vifionem ejus magis qnirendarn
SeaiV. Subfeai.
fcripcuram.
,
quam
3^3
,
Non
aucem tantummodo
.
a valis tormii oritur diffi-
culcas
fed etiam ab ejus quancitace

iic
ne videlicec
majuj auc minus

jus fueric
,
quam xquum
eft. Si
enim ma-
difpergencurnimium lapidis vapores (ive ncque ad corpus fuumrevercenfpiricus fubciles revolucio eicmencorum lafueric , tur. Sin minus poceric non & germen ejus fuffoadimpleri , pidis cabitur. Sicuc enim per mocum iirmamenti tic revolucio elemencorum , per quam corpora fubcilia
nicuncur fuperius afcendece
,
phorum potTit gencrare fine ingenio & operatione nianuum humanarum. Ideo prxcipiunt Fhilofophi lapidem corporea mole liberari deinde mundari ^ a fuis fuperfluitatibus , quod ut aflequantur varia defcribunt regimina qux omnia igne tam lento fieri non pollimt. Propterea nonnulli quatuor ignis
'
'
^"
gradus prxcipuos tradunt , prsteritis interlios mediis. Et quamvis unico igne per omnia xquali
Eiixir pertici poflet, difficile
admodum
judicare
edet
uiide ignis
,
ille
componi,
,
& quod ponderofum

funt
&
calor iliiufmodi
cilmanec inferius, (icquoque inopere pericorum
chemicorum
clauiiira
fieri
alferunc Philofophi. In vaiisicem

diificultas coniillit
, :
eo maxime varientaudores: cinerum aut arens, materiam (uam conrioendam aderunt. AudorLilii
in
excitari poflic
cum
Quidam enim
balnci calore
nonminima
enim
in eo fpiritus ("ubcili(rmii
qui
(i
dctenti
non
fuerint
pcribic magilleriam.
ricuiim. Certe
d:i() linearis
Unde
Rofarius. Conferva vas

lic
& ligacuram ejus utpotens

(i
igncm flammar dicit adhibendum qui fupra vas reverberet Dracone, inquit in vafe poiico & fepulto ignis quinque fulHum ficcatorum in fovea for: ,
in
cantum uuica
continua
,
e(fec in
confervatione fpiopere decoviderecur vas
&
fufficcre'
nacis accendacur , qui lit concinuus neque minuatur neque augeatur. Alphid. calorem fimirequiiit. Sic enim ait Igne coquere , eft
:
abfcondere
iii
periiiis
vapores aeri in vafe contineri pofrinc , quocumque eciam modo lucum auc colla praparecur, nifi vas poft fingulas operaciones frangendum fit,
necelfe non efle facisinnuunt fapientes , cum dicunc unico vafe cocum perfici magilterium. Progrediamur ulcerius ad ignem , (ine cujus cognicioneomiiisoperacioarcificum invalidacft.cum comnrodum , & incommodum hujus rei proveniac a commodo ignis , ut ait Haly ( Secr. Alch. cap. 8. ) Et Piat. Ignis addit perfedo commodum corrupto incommodum, feu corruptionem unde cum
modo
.aiurcni jiium qujerunt.
Moriencs
ftercus
columbinum
,
&
folia olivaruni
quod
butyro, aucaqua ardcnte ignem Philofophicum nutriendum putant. Hunc comparant calori hominis fani , aut gailinsE ovis incubantis,aut caloriSolisdumeft in Ariete.Proinde Comes Bernardus xchereum quendam caioretn
laudac. Mulci oleo, febo
&
vaporofum , digerencem, concinuun> non violentum (ubtilem , circundatum, aereum claufum , incomburcntem alterantem , penetrantem & vivum, Joan. Pontanus cujtis epiftola
,
,
defcribic
pra-
fueric ejus qiianticas
bona
& idonea
perficiec, fed
(Uun mulcipiicavcric iii rebus ulcra modum , corrumpetambo, fc. perfcftum & corruptum. Et Alphidius. Agcns in hoc toto mundo eft unum , fcijicet calor, calore autem pnvaco nullusefl mocus îut.aaus , ipfius enim difpofitionis radix calor cfl:. jMoriencs Maxima hujus operis efficacia in fuo ig. pc perpenditur , nam cum eo minerae aptantur , 8c
.
mirabi^ lem admodutii igncm defcribit , & qui vix a quol piam incelligacur in hanc fencentiam. Mineralis eft, arqualis e(t, continuus elt, non vaporat, nifi nimium exciretur , de fulphure parcicipac ,'aliunde fumicur quam a materia , omnia diruit,'foIvit congelat fimiliter & calcinat & eft artificialis
e(t
,
,
dicaE Philippi de Rovilla.rco praEfixa
&
animx
eft
ia
corponbus
fuis retinentur,
ignisquoque
non comprehenditur nifi per folam & profundain , & perfeda probatio. Et fi fciignem , aqua& ignis tibi fufficiunt. Ma- cogitacionem. Pucarem ipfum aquam Philofophoria. Tocum regimen cft in cemperie ignis. Neceffirum intelligere , qux f^penumcro ignis a fapienti.tatem cognitionis ignis recenfui audiamus modo bus nominatur. Sic cnim Menardus & Dardaris ia .quam difficile fit ignis regimen naturs convenicns Turba , Argentum, vivum cft ignis corpora combujreperire, & perpendamus quid dicat Senior Homi- rens & corpora mortificans magis quam
tota ejus natura
veris dare
;
^
, eft compendium fme fumtu aliquo faltem parvo ignis ille eft cum mediocri ionitione, quiomncs debitas fublimatiohes facic .'qui
:
inveniendum
ad
&
pes inquit qui operantur in ifta fcientia, funt deCepti magis in regimine ignis.quam in alia re, quia jnefciverunt cemperantiam ignis multi enim fciunt Irem fed regimcn ignis ignoiant , in quo jacec .tota perfeftio. Hermes. ( Traii.i. ) Ignium fcientia mirabile munus eft. Sed interrogabit fortafle ali:
ignis
Ec
quare ignorctur ignis rcgimen cum ars napoteft; in mineralibus autem videmus viam quafi linearem , calorem videlicet lcntum & aequalem , quia mctalla in penetralibus terraj excoquit & ad perfedionem ducit , igitur cognitamateria & ejus difpofitionc & vafe, C\ .lcnto igneomnia regantur Philofophorum inde , lapidem procreari necelfe erit. Rede fane quis ita
quis
,
,
turam imitetur quantum
Ignisquemtibioftendameftaqua.Sedobftare videtur quod dicat aliunde fumi quam a materia" Sic & terra PhilofophorUm nonnunquam ignis di-' citur. Unde audor Scaljc Philof Scias quod aqu noftra eft oleum,& terra noftra eft ignis fitcus Quare cum ignorcmus quem potidimum ex tot igimini generibus eligere debeamus mcrico tota ejus in,
alius:
quifitio difficulratum plenilTima erit
quas non me-
diocriter augentPhilofophi
dum de quatuor igniuni
generibus fspe loquuntur: Elementali videlicet naturali, innaturali,& contra naturam, quorum coeni-
ratiocinari poflêt
fi
femen lapidispurum
&
,
tionem omnimodam artificem habere decer, antequam opustenet.Deigne inveniQhocjeniomV- Lictus maris, non plene combuftus fanguis hominis.Sc
fuccus uvae rubeus
eft
nume-
ignis nofter.
ns omnibus abfolutum îatura frumenti granum aut alterius
prout vegetabilis femen,

tradidilfec
& furni fecretum contineri manifcftum
Sub igne autem eft, cum ig-
quodterrxcommifllim&foliscalorefotum, ca:lique rore madefadtum absque hominis adjutorio confurgic in fpeciem fimilem ei unde habuit origiiiem. bed naturae non eft conccflum a Deo , ut \nqui.c Lullius , ( reji, c. 88- ) quod lapidem Philofo-
re^ cenfeantur ex Gebro ( Lih. fornacum. ) facile colligi poteft , qui folus ut alios au6tores prÊtermit-
nisnon nifi infurno idoneo fieri podit. Quot au* tem furnorum genera a Philofophis paffim
tam
feptem enumerat
Calcinatorium videlicer *
,
fybiimatoriuni ^
dcftillatorium
Tom.l.
Hh
defcciiforium
z
-^jj
::
364
folutorium
,
,

& fixatorium cum
;
tamen unicam folam fornacem quserant quam cum indicare volunt, proprio ipfius nomine celato, furnum fecretum appellanc. Ex cujus augmento vel diminutione contingit iimiliterartificcm errare. Magna enim fornax magnum dat ignem,parvum vero parvajquemadmodum etiam ex ejus fpiflitudine vcl tenuitafpilfa enim fornax condenfatum & fortemdat te ignem tenuis vero debilem. Spatiofa item refpiraculaclarum & magnumdant ignem , ftrifta debilem. Quapropter ut proportioncm jEqualcm igni quem quaerit inveniat , laborandum imprimis eft
,
diebus aut etiam tribus terminum hunc definiant,
& aliis modis infinitis, cum tamcn non nifi unus terminus & dies imo hora & momeutum ut qui(it
,
dam
volunt
in
qua
fiat
annihilatio.
Moyfes:
Iftud
totius operis perfe6tio aut opus fit ita fubito , fi,
cut veniunt nubes de caclo
ut inquit
Hermes
&
i!
etiam iniduoculi. Et Rofinus ( tyid Euthychiam.) fimiliter Hoc opus fit in momento uno, & tlt
:
cjus efficacia in purificatione lapidis ab unguentoaliis qua: impediunt virtutem ejus. Hufis fuis
,
&
jus termini cognofcendi difficultatem
&
pericu-
inm innuens Mireris Mimenfidum fic alloquicur artifici. Si philofophice operaris , & terminum in iplo opeSupereft ut de ortu & nativitate iapidis aliquid re non tranfcendis benediSus bis eris , hoc fi fu. dicam & de ejus terminis omnis enim aftio na bito videris, admiratio, & terror & tremor tibi turalis cum fuum habeat motum & tempus deter- cvenient , cautc ergo operare. Et Plato: Cave linatum inquoperficiatur & terminetur majore ne in putrefadione pcrvenias ad terminum nocivel minore temporis fpatio ut ait Philofophus vum fi enim contraxeric opus in folutionemoneceffario & Lapis Philofophorum fuum habebit ram fortafle augmentabirur in corruptione untempus certum & determinatum intra quod oria- de caveab hoc Et quidam in Turba. Omnibusi tur & compleatur. Volunt autem Philofophi ipfum ii dealbationem tamen ignote ratione peraftis
, ,
, ,
nzfcipoft accuratiffimamelementorumipfiusmundationem , ab omnibus inquinamentis depurationem in albedine quadam qus fiilget candore admirabili vincens omnes mundi albedines , & ab igne fugiens & evanefcens , ni fi artifex decodioni finem imponere fciat, & in ipfahora animam ei adjungere : cxemplo foetus in matrice qui a principio conceptionis perficitur continue tempore nativicatis ufque ad tempus partus , perfedus eli: de fe , & fitunc non egrediatur fuffocatur , & moritur , quia tunc eget auxilio cxpuIfivE virtutis & cum ortus eft , tunc eget ulcimo perfici , quia motus ambulationis deficit ei , cognitio & loquela. Eodem modo lapis hic oritur perfedus per fe , fed deficit ei tindura , & fixio ftans , & conjundio matrimonialis ,ideo eget auxilio artificis extrahentis tunc ipfum ftatim , tomplentis eum, antequam evolet ab igne, aut antequam fenefcat& morbidusfiat. Hinc Morienes: Radix hujus fcientiae eft in hora compofitionis fujc Et Alphidius ( In cl.phU. ) Omnis creatura poteft
ras fperatam amittis Ixtitiam. Et Alius ibidem
&
Si
compofitum plufquam oportet regatur
lumen
cjus d pclago
(
fumpcum
c. 7. )
extinguitur.
Icem Haly.
&
Lapis nofter cft vita ei, &: qui nefciverit 8f non fecit, & non certificabiturquando nafcetur, aut putabitalium lapidem, jam paravit ie morti, pecuniam fuam perdicioni ; quia nifi hunc lapidemhonoratum cum germinaverit invenerit , non confurget alius loco fuo. Et Alphid. f C/aviphi.)
Lib.feiret.
t^lch.
qui ipfum
fcit
&
ejus fafium
&
cum
eft
ifte lapis
dirigicur
&
ei
forma perficitur
tunc
apcus operationi, antequam melancholia fupec ipfum abundet, & antequam aer in co gignatur , 3c fenefcat. Hermes. ( Trdl.i. )Si ab anguftia iprum c.xtraxeris , & in diebus tibi notis ratione rexeris,
ris.
&
& conveniens tibierit, ruvero decorabeAt Arnaldus. Additamentum difpofitionis & prsparamentum debent eflein magiflerioPhilofophorum , & operantium quianatura motum fuum
comes
Certum namque tempus panen* dum nutriendum & operandum. Unde cum terram imprsfgnatum habueris expeda partum , cum vero peperit nutrias eam quo ufque polTic tolerare omnem igncm Hanc difhcultatem ortus lapidis non parum incendunt Philofophi cum termipriterire
eft
non
poterit.
quod
ipfa
habet ad imprsgnandum
augeri quoufque pcrfi^ciatur cum autem ad finem perfedionis deveneric , in detrimentum diminutionis tendit , vel defcendit : per ejufmodi viam iter fuum dirigunt univerfa quaein mundo funt. Simile etiam quippiam evenire videmusin iis , qua:
,
noftrae fubjacent voluntati, in
codione panis videlicet Sc confedionibus mellis & facchari, qux cum tuerint in complemento fux decodionis perfeda funt ab igne removenda & fi ulterius coquantur > comburuntur & dcftruuntur. Oportet itaque artificem attentum efle &. vigiiem, utterminum in opere non tranfcendat & fequi confilium audoris Lilii qui inquit , hoc opus teneascum Hermete ut toties concinue icerecur , donec vifui patefiat mutatio , ita quod operis vifio
, , , ,
,
te doceat.
ultimx decodionis fcienterconfundunt , loquentes nunc de tcrmino unius nunc de fine alterius , ut legencium animos diftrahant & veram incentioncm iplorum non capianc. Unde bene nobis confuiic Parmenides in Turbaut ad opus non acctdamus nificognitisomnibus conditionibus lapidis & naturis, in hunc modum: Incendito nofcerc imprimis, quid efi: quod naturam putrefaciat & renovet & cujus fit faporis , & quz naturaliter habeat propinqua '& longinqua, & quomodo fe invicem diligant & qualiprimae
,
num hunc cumfine
&
Hunc autem terminum nunquam nifi myftice & obfcure admodum indicarunt Philofophi&confi^lto variarunt , ne comprehendi aut cognofci a quoquam vere pofTit nifi per Dei gratiam & benignitatcm cum eo ignoto omnium praEdidorum Botitia nihil juvet. Qiiidam cnim hunc terminum definiunc anno UDO juxta illudPIatonis: Pauciores dics praeparacionis eft circuicus luminaris majoris. Alii novem menfibus , quidam cencum quinquaginta diebus aut centum viginti & etiam centum , nonnulli oduaginta aut feptuaginta ,quin cciMi) ijuadcaginta. Sunc & qui Qovem auc feptem
:
ter poft
amorem corruptio&
inimicitia
illis
acci.
dat
compledantur invicem , & quomodo in igne lento concordes fiant: quibus notis&pcrceptis,manus veftras operi
,
&
qualiter illx natura: fe
applicate. QuodfididasquaIitatesignoratis,noIitehuic operi appropinquare , quoniam totum efl noxium, inforrunium & triftitia. Quare cum ea qu2 fupra diximus de lapidis maceria, regimine, ponderibus,vafe,& igne,fincinvencu& cognicu admodum difficilia, tempus auiem prscifum nativiratis&ortus lapidisnolfe ditficilhmum , imo utquidam voluncfupernacurale & divinum,& merito coca
ipfius
Lib.
&
aliud
iplis
I.
Sea. IV.
niiiil
Subfea.
Ventura ad
I.
manum
funt
?
35;
Quid
ipfiaspravsdifficilima judicabicur.
Habenc autcm fecretum Philofophi.quod mirismodis ab

Iiic
fe dicit habuilfe
celatum
pertranieo,
,
cum
certi adliuc
poftremo exfpeaandum illis.qui mufasnea limine quidem faliitarunt, qui neque radices mineraiiuni
neq; generationis moduni callent ? neque unquanj naturx abfcondica inveftigarc curarunt fed taatummodo avariria vel ambitionc, aut fimilibus pravis aftl-ctibus iuducti , ad has epulas illotis properant manibus tanquam pecudes ad pabulun.?Protc,
de eo compercum iiabeam eo quod Lullius parciffime de co loquirur aliis omnibus quos quidem ceo legi tacencibus , excepco utio Seniore auc iijqui idem arcanum unico terprete cjus Hamuele
,
verbo accingir. Videant igicurnunc & oculos tandemaperianc, &re!ipilcanc , quiabfqiie iibrorum inreilectucam ^r.ive i^ difficile accentanc opus.VaJeanc eciam qui Lapidis opus ica leve & tacile fini
(^to
tam facilcm illiâftcm judico

fuis ftcllas
quani
(i
mani-
euijc, ucquivis vel rurticuscJi indodus , modofortuuacus ejus nociciam liabere , auc frudrum ex eo
aliquem fperare poffic cum incelledu prsditis fatis jam paceac illum ncque cafu auc evciicu (ed nottunio diurnoque ftudio & iaborc Dei graciaadiuto parari debere. Quocirca Lullius reddens racio,
cxlo decraliere conarentur. Proinde mirum non elt , Ci malis principiis innitcntes ,' pejorem fortiantur finem, cum decodis boois (enedtutem in moerore & inopia agere cogantur metatnorphofim quam in metallis expedabant'
,
bus
&
ia
fe
ipds experiantur,in quos

:
non
infulfe illud
de-
corqueri polfet
Quod habuerunt, fcilicet
divitias,
nem
quare ica raro inveniacur,

Sc
,
fic
aic.
Homines
ignorant nacuram
nem
,
r^ fophiam
res
,
naturalem iilius commiftio& operationem nec fuccurrere podlmc nacuratione fuGc ignorantia: quoufque per Piiilotranfierin: univerfalem
illis
,
qux
revelac eis
qua:
lapis nofter eft
erant abfcondici arque ignocsc. Ideo & non rufticorum , penicus noftrse
&
&
debemus, nec quicquam de nobis pr^fumere,cumque cempus quo in hoc fcculo verlamur adeo breve
,
amiferunt, quod non amiferunt habent,paupertalcilicet & miferiam. Deinde ciim paucidimis hujus Artis notitia contingat , idque folius Dti beneficio mifericordia , cujus voluntas nobis enexplorata eft & cujus potius judicia timere
tem
&
(ic
pretiofum ut nullis opibus refarciri queac

,
Phiiofophi^:
ficuc filius eft patris qui illum genuit.
Hadenus
Lullius.
QUAKTA HU JUS LIBRI PARS

& ULT M A,
I
le admodum fibi confulit qui incertos ancipites cventus certis fecuris anteponir. Qui!. potius Theologiam , Jurisprudentiam , Mcdicinatn
ma-
&
&
Architeduram , aut fimilia fedctur , inquibus vel mediocria ingenia ita proficere polfunt ut
,
alios
coiifilio,&
opera
vel re juvare,fibi
nomen & famant
Qu^ Artem Chcmicam cuique viiandam

docet
ey
concludtt.
generibusScienciam hanc perdiScilem reddentibus fuperius dixilie mihi videor , quibus camecfi maximis , î quifpiam non moveatur , aut a propofico revocecur, fed luo conHdens ingenio &i judicio porro ire pergac, & fperet per induftriam fuam obfta-
SAcis fuperque de tribus impedimentorum
aivitias& hoiioresparare , auc falcem familia; providere poiTint. Neque enim quifpiam a Rcpub. auc muniis quibiifcunque obcundis arcetur , etiamfi fummum fus facuitatis aut fcientis apicem not actigerit.quod rariffimeevenenittntqne enim omn^s Theologi D. Auguftino & Tlioms Aquinati
Jurifperici
,
ad iacula omnia removeri auc fuperari polTe , teutionem fuam pervenire , is aliorum exemplo tanquam e fpecula adfpiciat irricautior evadat
,
&
Papiniano auc Bartholo, Medici Hippo-^ crati aut Galeno Architedi Ptpcio vel Archime-1 didodtrina fcientiave auc experimencis pares funr nihilominus camen & hodie in pretio funt
quam-'
&
ra ftudia dottifTimorum hominum.quilibros hac de arte ediderunt. Petradet Jo. Bracefchi opufcula,
in eundem animadverfiones Tauladani , videat Laurentii Venturae de arte Chemica librum,qui gloriatur fe ducenta quinquaginta volumina hujus fcientix in Bibliothecam illuftriiT.Comitis Palatini intulifle , & priter illa quinquaginta adhuc alia ha-
&
comparare foleo a parte feptentrionaliprzcipiti & prxrupto, ab auftrali ieviterdecliTJ,qui duas regiones difcriminecquarum altera boreahs rarilfime illuftrata, fed nube plerunqueopaca denfa caligine operta, ventis valididimis pcrtlata, fylvis horrida, fentibus dumecis
dam
plurimi diverfis inter fe eruditionis gradibus diftina:i in eifdem facultatibus, nec eft quod eos tem-poris amifti ut male collocaci poeniceat. Acin Che-' mica arce planc contrarium venit, quam monti
cui^
altifllmo
&
bere
&
videbit puniendos
& prodigiofos
&
iftorum
erroreSjUt interim taceam de illisqui noftra cEtate
femitam nuUam, fed folum omne luto aut nive clal cieque impeditum habet , nihilque producat
afpera,
Rofarium Arnoldi de Villa nova,& Chemicos Para- veJ ad folatium fit hominis auc neceflitatem. Altera celfi libellos declarandos & elucidandos fufcepere, contra mcridionalis totos dies fole illuftretur, auqui fe paraphraftas , & interpreces fateri non eru- rafuavi(Tima ventiletur .collibus vitiferis, arboribefcunteorum quosnon intelligunc. Sed ficut ifto- bufque omniurn pomorum feracibus diftinquatur rum dementia rilum ita -aliorum fruiiati labores fontibus & rivulis fuaviter decurrentibus irriPetnr' mifericordiam demerentiur, qui cum doftrina & pratis longe viridantibus& mille florumgeneribus eruditione claruerinc , nec laboribus aut fumtibus diltinttis , zdibufque pulcherrimis , & umbraculis pepercerint in perfcrutandis metallorum arcanis, adornata ficdemum quicquid ad bene beateque tamen ab iis veritas abfcondita fuic voluntate proin hoc modo vivendum defiderari poffit, ibi cumuculdubio omnipotentis Dei , qni hominum fcruta- lacilTime reperiatur, fed ad quam aditus non deturcorda & tenes, magnofaneomnibus qui hanc tur nifi per montem. Qui Chemica fedtari inftituic, artem inconfulte fedantur exemplo. Si enim tam is imprudenter & fine confilio regionem feptendoftos & priEclaros viros , quibus diverforum au- trioni expofitam ingreditur , & in maximas diffiftorum libri non defuere.hujus Artis praftica imo cultates feipfum prjecipitat cuperet oblefiamenipfa mareria latuit quid mihi auc mei fimilibus tis alterius regionis auftralis perfrui, fed viam trifpcrandum eft, qui ingenio & erudicione minus va- tam non invenit ,lutum veftigia abforber, nix & glalemus, quibuseciam ne libri quidem quod in hac cieslubricitate fallunt,fpina; & vepres punount tan niaximum eft, nifi paucifTuTii refpediu eorumquos dem pra;ruptus & faxofus mons impedir,quo
'
quod
Tom.
m'inus
l.
^''
adcuL
366
ad
ciiliiiea
Bibliothccx Chemic2E Curiofae

afcefidat
,
votis
&
iiilpiiiis
fatigec
Qîid faciat fmftra ca;ium ni arrepta fecuri vi & ,

.'
etiamfi
ris
Biaximo labore aibores& dumeta exfcindatj faxa ferro & iyni difrumpat viamque fibi iater ea apeliat. Auc li Deus & Adra illi faveant , e fummo inoncis hUiigio fcalam quifpiam aiit funem dimic,
tat
quo
furltim attrattus
dcfuper voluptatis hor-
manibusfrudas carrumafpiciar, & tandcm & pofl: pac , famem fatiet , fitiniLjue refhnguat exanclatos durilli nos labores , cxoptacidima quietc potiatur. Sed quotus quifqoe elt qui aftia ita beplenis
>
nigoa habeac , vel aliena opcra moncemafccndat? quis enim audeat maiium alteri porrigere, nili fide, vicse fanconltantia , munificentia in pauperes , ftimonia confpicuo , quem non airogantcm, non ambitiofuin fed humilem & manfuetum , nonfux fed Dei gloria: ftudiofum jamdudutn inultis faftis
&
omnia tua infumpferis , quinimo ridcbeludibriisomnium expoiitus coiuabcfcts. Ec cum ne unus quidem e decem iiiillibus qui Chemica tradtaiit propofitum fibi hucm conlcquatur, aa nonpocius timendumeft , ne cuiii dtctm iviUibus opcram ludas, quam cum unico i!lo rcm quaii. tam obtineas? Cârc onines & imgulos an cc rogatos & monitos velim , ut Aichemiam tatiquam pencm& carcinoma aliquod cvucni: , fcrpittumi ubi femel admifcris , & intcriora hominis depalcitur, rodit animum , iiec quietem admittit fpe iuqua; non (ccus atque mttus gcntium bonorum mali vitam humanam non folum difficilcni & laboriofam reddit, fed fenedutem accekrat & mortem. Spes c]uae diffcrtur , inquit Sapicn.s ( Prcverb.ii,
&
affligit
arte
verum in hac certi vcridimum. Quis jam enumerec morbos, cuiot

id
fi
animam;
in aliis
pcriculis
fic
expertus.
auc
Opus
elt igitur uc c]uisquis
illam regioiiem inconrulce ingrelfus cft, retrorfum
pedem
tudinem ne cimeat
ulterius pcrgere volct, foliadverfus vencum vefligia firniec ,frigora vefte duplici &pcllibus fuffulta, aliifque fomencis arccat, ocreas tibiis propter lutum adaptet baculo fcrrata cufpide grellum in glacie fulciat ,& tandem iamontc gradus fibi paret, fuo-
tnoveat
fi
fumi, fcetores, argenti vivi crudi & lublimati exhalaciones reliquorumque venenatorum atiraihiones diutinx vigilia-, labores quotidiani Chenultarum corponbus adkrunt.^ Quis uUioncs ex iqui$ forcibus aur cîdeutibus mccallis, quis auiiiii c. dia referat,dumaliteratque pra.lumuut fpes fiias in irritumcadere profpiciiiut.'' QiiisinuunK-rosfump,
que Marte ad ipfius cacumcn afcendat. Qiiodni feceric, omni fruSu laborum fuoriim privabitur, timendumqueeft ne vel pr abruptamontis tandem cadat , & debiiitatis artubus vel mcmbris
,
tusbrevicer perllringat dum hinc vitra, illincoli.Tcfcrre3:, indc catiiu aut argilla igni valicôrcliftens , argentum vivuin , marchafit2E auri&argen,
tialiorumque metailorum , & fimiliaexipfis venis maximo terrarum fpacio diftantibuspctuntur ticmutiletur.aut cceiiofa voraginehauriacur, velpro- bulones, frugiperda'& fycophanrx utfallant, ultro funda nive glacicque detineatur, aut fentibus lace- etiam ex aliis provinciis & tranfalpinis accerfuntur? retur aut fame, frigore& fiti vitarn mifere finiat. Omitto infamiam qua; IiosauripetasplerumquccoJn aliis facultatibus & fcientiis netno fruflra labo- mitatur & dubia de illis hominum judicia , dum rat aucingenium cxercec ,& fi nonfummum faltem quifque utfentit de illis loquitur, hicimpoltorem, aliquem inter fuosgradum meretur. Chemica veio iile falfarium & moncta: adulteratorem fufpicaqui tradat , nifi imperfedtorum metallorumin au- tur qui minus male , fuaium rtium prodigum argentum meramorphofin vere calleat qui male fibi confulcntcm, & ad tgellatcm ipontc prorum multi criam mifcreniur tauartis eft fiuis & totius ifudii periodus , frufira aeta- perantem affirmant tem fuamtrivit , temporifqueinconrulceamilfipa:- quam de iplluslaluce conclamatum eHcc. vSed anre nitentiam aget. Quis igitur nifi imprudens, loquor di6la quanquam abAIchunia; vera; fcflatoribus tanautem non principibus & magnatibus , quibus pa- tum abfint quantum caium a tcrra , ncc in philolo. rum decedit, fi centenos aliquot aureos quotaii- phantem & naturxarcanacallide perquircntemcanis in re honeftiffima & pulcherrima jucundiHima- derc pofTint, cum is nec muhis nec etiam pretiofis que ,fi ratione& confilio omnia fiant, impendant; indigear, necopusficut aliundcpetat quiubiq; vefed mes conditionis hominibus Quis iuquam du- naiia invcniuntur, neque illipcriculuivi fita .vaporibia feftetur, unde nil nifi temporis & operic dif- bus aut fumis,tamenantcquameo perveniatucrhipcndium , egeftatem & inopiain fpercr & non po- lofophorum lcripta intclligat,materiam artis & ejus tius ea unde certa prsemia , honor divitia: , favor regimen & cxtera nccclfaria fciat multa dum ceninter fuos & admiratio expedantur ? Quid fiultius tare plurima cxpendcre contingit ncque omnino quam eaincjuircre, qui poftquam maxnno labore forte ab exhalationibus tutus clie porerit, nequc impenfis non vuigaribus adeptusfis, ne audes vulgi judicia fubtertugere , ut fikamintcnm nonquidem evulgatc? quam miferam vitam tuam fore nuilos probos& do6os alioqui viros, qui audito exiitimas cum in fumma fortuna tbrtunam defi- Alcheniifix nomine non fecus atquc vifa crudeli
,
,
&
&
&
deres,
&
&antequamnorint impoftorem judicant. Adeo \\xc ars o.mnium digniffima non fine omnipopolfis. Quomiht foYtunam,finon conceditur uti tentis Dei judicio vilis& improba judicatur. Quod Ac poteris aliis bene facere; fplcndidum id quidem quamvisprimum incipientibns difficiie & injurium & magnificum , fednc hoc quidcm nifi occulte. videacur,-Camen proccdcnce ccmpore cum PhiiofoDeinde utaliis fisamicus, cibi inimicus eris, uc pliorum did:aobfcuraintcliigerc& degufiareinciteipfum deprimes, & ancipiti piunt,&nonnuliieorumt]uamvis paucilTimi adproalios promoveas animo intcr fpem & metum pofitum pervcniunt, tumdemumin finu gaudcnt, committes, fortuna femper fufpenfus, ut aliisdones, tua prius infu- non tamobauriargenriquefpcmautcopiam, quain mes , floridam juventutem perdes & in imum def- quod ars impoffibilis & vana ab aiiis judicetur, riinje6ias fenties
ne idpofTis quod velis, compedcs tibi ut merito cum Hoiatio dicere ,

s"
aliqua fera inhorrelcunt
& quodammodocontre-
mifcunt
perationis barathrum te conjicies; cum ne gratia quidem ulla ab ingratis affinibus , confanguineis amicis expedanda fit , exiltimantibus tc non cx
&
amore
largiri
fisj fin
fed abundantia
& parca admodum mami

,
cum pofTK
largiflima
fi
tamen voto potitus
dentque occulte pridero irrifialiorum vecordia improbitate,cum fecure etiam i\ qux fufpicio obortafitdivina? ineoscoilatx gratia: hominQ loquacitatem conremnere poffint, provocando ad majore illorum parce. Qîid.' dicerent.putafne hunc G tantis
divitiisaffiuerecnonhxcaucillaadturuniifamiliani
&
autem,uemo
tibivel teruatium reddet,
nume-
Lib.I.
numeroram
aleret
,
Sea.IV.
,
Subfea.1.
3^7
^
emerec, xdificaret, pompofe & Viillicus fervorum cohorte comicatus incedcrec magaum quippiam molirecur. Kedc Tane, h omnes codem eflentanimo, nifi &: olim iSi nodra eciamkrrcc xcas cales , qui moderace divicias ferre, necpropccrillasfefe excollere,arroganciam,
num hodie
.
quin maxima eorum pars fi lapidis philofophici iiociciam aliquam habuiflcnt huiic omnibus antc didis , cafccrifque in mundo rebus prituhflenr, cum eo diviticE immcnfar , & omnia quse auro pecunia parantur habcri moibi propelli , & fani,
tas confervari pofllt. Si
enim expertis
ell
,
ubique concinenciam humilitacemdi. nu!hsuiid.irumtludibusagicacamamplcdi qiic dicillenc.Scianchiquicam divcrfamedicancur.hanc ai tcm a Dto non nili pauperibus fpiricii dari. Sic
(i\:
pompas & ram femper
csEcera
mundi vana
faftidire
,
&
&
fuacumauve-
fecu-
que
in arce
credcndum
6torcs rradanc Elixir iftud

poficis
,
cum unanimiter corpus humanum ad
rum ccmperamcncum reducere (inceili"o in dif) fublimem memoriam, hilaricacem perpetuam ll violentiam externam excipias , prudenni credendum ira difpofirum vircucibus variis om, nibufque fere uc ita dicam corporis aninii bonis
fic
enim Alphidius. Hanc artem racionabilibus filiis Adx, deinde pauperibus propriam tribuic Deus. Audianc Beacum 1 homam dicencem, hxc ars inveuic hominemfandum, auc rfddic hominemfandlii non qiiidem per fe fed quod fieri non poffic , quin
,
tiam
&
audaciam conciliare, quid
organum
&
feance faciemDeiprofternat & humilicer.Sf ei immortales gratias agac, qui cancum thefaurum & fapicnciam paucidimis dacam fola Dei mifcricordia confcquucus fic. lcaque nibil mirum fi fe(e intra ra& cancuin medicecur fui tioiiis limites concineac negligens qux ad Dei gloriam , & proximorum charicacem fpedanc. Ec quare candem in vulgus efferat. qu^ libi moxfincobfucura. Vulgo noca func qux paucilHmis ab hinc annis Bragadino evenerunc , qui cum Venetiis metalla vilia in aurum transmucandi arcem profedus elfec, apopulo per excellcntiam magnus Alchemifia vocarecur, adiiceumToparcha Picolomineusprof,
Sed quisfuirmum bonum judicec id , cujus adepcio tam anceps & poflquam adeptus fis, ne audeas quidem evulgare nifi infidiis undique peti , & mille periculis exponi velis auc , in perpecuo mecu & cerrore verfari ? Qui anriquicfflorere
.''
poHe
tus exiniium quid confecuci func
& cognofci &

,
fama
nifi
fui frui
dum
,
gaudebant videri viverenc ; Haec
fola fciencia gaudec in tenebris

rit,
&
lacibuiaqux-
nec capuc
po(f
mortem audet
nec id quidem
ris
,
nifi libello
,
exerere aliquo confcripto , Sc
apud amicos depofico
&
quo forcunam fuam poftefiudiofis teftatam
pr^fertim
Chemis
vo-
&
tuum
aquibusdam Icalixprincipibus pecic mu aureorum millia: & cupic imprudenunde tantum fibi pater cdoceri prxterea artem Bragadinus pavoreexarct pofthac quancum veiit. quantum ille peceret & nimis cum nec haberet muito minus arcem callerec, nihil ramsn ob ejus
cripcus
,
eo munere dignacurfummusDeus. Cum hominum adionibus & fcienciis fummum calPar ficadardua afpirancibus , in hac
lunt, quos
gioria in ciceris
criginca
arre impedimentum pocius adferre , animi vigorem retundete, & felicicer coepco icinere quem-
'
crudelicacaai
&
:
cemericacem negare aufus

fed
pro-
miccic ucrunqiie
I
cum
differc
&
tergiverfatur,
excufando, alteracrius inftare exolvat, necenim ferideria quoquamvelle auc parvipcndi. Cogicuc icaque ftipacorum cacerva fe munire adverfus in(i,
nunc hxc
nunc
illa
&mortemminari nipromilTum
qux reprdhenfionem & culpam in hoc mundo, & in venturo feculo pcenam xternam mereantur. Cum igicur hxc fciencia quamvisprxcellens tantoperc fic incerca propcer impedimenca &diilnculcacesfuperius enarracas
,
cunque poffec avocare. Ac nedivicias quidem fummas probus quisque qui felicicacem fuam cxlo & Deiamore mecicur expecere deberec cumdiificillimum fic animo temperare in fumma fortuna &abinjuriis aliorumabftinere auceanon facerc
, , ,
ut vix quifpiam vel fperare illam
diantis ferociam
nifi fui
quod tamen
alteri
immemor dum
parum profuiiVet, laqueum tradit Picoipfi
audeac
infinici
nifi
inconfulce
rem
& cempus mifere

opponant
admodum &
temere
cum
perdant,
lomineus ipfemet in cafles incidiflet, & captus fuifcum Bragadinus , pejori forti fuxrefervatus. Poftet tamen concingere forcafle uc eadem arsadindignos aliquandodcveniret, quosadaliorum exemplum Deus non ferus vindex atrocicer puniacqui xque bonis & malis ucicur ad nominis fui gloriam. Accepi a nobili quodam viro noftra hac a;cace monachum quendam Icalum hac arre
fet. Evafit
& hominum
.
, morbos & egeftatem fibi fenium accelerent denique cum ars adepca tantum periculorum fecum vehar iterum confulo omnibus juvenibus prxfcrtim mediocris forrunjehominibus, uc quifque famx fus & (alucis curam habeat, nec hanc femicam terac
ludibriis fefe
ultro accerfant,
&
&
confifum religioni
&
ordini fuo renunciaflê,

,
&
in
autingrediatur , aut ut ingrefllis mox pedem retrahac , ne fero nimium cum mulcis fapiat , & ff ulcitix fui carde nihil profucura pcenitenciapcenas
&
Germaniam
venilTe uc liberius viveret
cucullam
Juar.
afpera monafteriorum deteftatum : fed dum incauciusfegerit .duosinintimamipfiusfamiliarica-
&
tem fefe infinuafle, a quibus poftea in fylva quadam 'exitineremaximo fcelere rrucidacus fic , quorum* alcerpulverem apud monachum repercum pro fu9 diverfis principibus & magnacibus oftenderic & milleimpofturis fub falfofciencix nominehomines illuferic. Quis icaque horum duorum exemplonon fecrecumque fuum occulcec , quod profibi caveac palacum aut morcem auc ad minimum perpecuum
^
,
Sed ut is qui confilio meo nullo modo acquiefcere, fed magis fortunam tentare malucrit aliquam etiam ucilitacem ex hoc libello referat ,'pr2-'
cepcanon infalubria dabo. Primo femecipfum examinec , & confiderec num condiciones in arrifice requificas habeac, & ance omnia rei familiari profpiciac ne fi propofico vacuus maneat , eêftace poftea laborec, auc opus inceptum dimicte% cogacur. Diverforum audorum libros fibi accumulet,
,
mecum,
fuis
&
fpomaneum exilium procul a
pacria
&
quia alioqui impoffibilis eft illorum incelledusl "' " ' nec ledum femel , bis, terve librum rejiciar, quam' "
adferac Multis jam dudum controverfiis inrer Philofophos antiquos agicatum fuit , quid effet fummum bonum dum alius virtucem alius glovolupcacem dolorum abfcnciam , fanicariam tem , forcicudinem , animi fecuricacem , & fimilia in cxlum laudibus vehic Nou dubicandum fane eft,
,
vis
non
intelligat, fed relegat decies, vicies,
deinde videat in quo maxime concordent audores , ibi enim latet veritas fed naturx podibiliratem imprimis
:
quinquagies ctiam
&
&
amplius
fpedcc.
Unde
ma.
fecundui?i naturam
Philofophus C Senior indavi Sav, fic cua intentio. Radices
Tom.I.
Hh
prsterea
, ,
368
priEtcrea
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofx
tis
ut ex iplis mineralium cogiiofcat laborabit. vanum iii alioqui fimm , faciac opus
qux varias recepcas ( uc vocant ) contincnt , albiticaciones auc rubiticacioncs , auii argtntitjuc
mulciplicaciones
auc auri ex a:re & argcnto cxtradioncs promictunc. Nec credat facile iis qui opcris abbreviationcs polliccntur , auc Eiixnis perfefti augmencacionem natura cnim tenipus fuum con.pletum habeat necelle cil quo adioucm fuam pcrficiat, li quis motum illius tuiber, non !ucrum fed damnum & incomniodum (ibi accumulabic. Ncmo ctiam Ehxiri aiigmentum dare, aut ejus vircucem incendcre pocclt qui arccm integrc non calleat , & opus per cxpcrientix vjam anrea ad complemencum perduxerit. Fugiat fublimationcs,
,
&
Nealienaopera ucatur, nonenimeo animo aliis acque fibi quifque opcram navac. Deinde hsc ed fociecaars non fecus atquc rcgnum aliquod innocentia & Dei prinili fide tis impaciens
,
Proinde Gecipue amore animi juncti ponic impedimenca ber non cemere incer artis membra quibus At membrorum truncacionem. magiscruncavidcncur, quam iis quialienaopera arcem ouxrunc , & feipfos nacuralium rerum lcrufuerinc.
otium tatione indignos proticentur ? Qiii icaque librorum uc diitrac^tus negotiis , aliis non habet
ledioni vel exercicationi arcis vacareponic, povocis fuis lius ab ea abltineac , quia nihil cft quod
calcinaciones
&
folutiones
omnes
,
vulgares, nihil
fecundum expeftcc. Aut fidivitiis abundct,& expenfas non timeat , quirat fibi virum aliquem probum & eruditum & linguarum ahquot maxime
ufitacarum pcricum , mediocriter in defliUationicalcinacionibuscommuni bus, fublimationibus
enim ucilitacis inde expect.indum cum Philofophorum regimcn a vulgaribus fit ionge divcrfun\ Evicet omniaqua: magno conltant. Si in auro & argentoartem licam exinimec parvam eorum quantitacem fumat , ntpoce drachmam unam auc ad fummum duas (i principia feliciafuerint poltea poceric majori pondere opus n peccre. Vilipendat ccemcnraciones omnes & olea , aquafque gr.idua, ,
&
bus verfatum
non quod cx
,
in
hac arte
admodum
necellaria; fint
fed ut opcra Philofophica a vulga-
ribusfciatdiftinguerc. Et falariumannuumconltituat libros&inltrumcnca arci neceflaria fuppeditet, fed eo animo uc jadturam pecunii fux noa
2"re ferac , ctiamfi per aliquot annos nec unde pocilTimum incipiac fciac arcifex. Neque enim leCto aliquo libro forcalle falfo & abimpoftore quopiam compofico, manumoperi adhibendam quis Ducet.fedpoftaliquocannorum {j:>aciacum fe au
dores' etiam probe incelligere exiftimaverit. Sic cnim legimus in Allegoriis Sapiencum. Noh opus incipere ancequam ipfum icias , quia fi opus non
miranda qu.vdam i'e pofle efficerc )aplus (9ant nounuili cum parum fit iniliis lucri damni & periculi. Nam demus ut aliquid auri argentique ex metallis imperfci-tis expriniatur earatione ,certe id cxiguum erit,& fumptibus & labolcs c]uibus
, ,
ribus vix refpondelîc
nec augmenr.ationem ullam
noveris errabis
opus tuum in vanum peribic. Semel incepcum nifi magna de caufa non mutct eciamfi tardiufculus videacur properanci. Circum,
&
omnia & animalia, qux ortum ex eis habcnt, media pritcrea mineralia, & non capiac nifi nacuram mccallicam circa iiiam hireac & opcram luam impcndat,aiioqui laborem, impenfas & tcmpus luum deplorabit. Nec tamen propterea eciam iibi profperum eventum
admictec.
aut
Damnet
vegetabiiia
polliceacur
(\
in debita
maceria operacus fueric,
foraneos & indodos qui fefe Alchemiltas profiquententur procul a limine arceat neque enim quidabipfis Si ipfiignorent. qux quamdocebunt
,
Gebro ( Sam.perf. cap. 7. ) & aliis 'Philofophishic Arstotad Deo pendcat ,qui cui vuic
cum
tefte
etiam largitur
riofus
&
fubcrahit, quieli fublimis& glo-
& omni
fciret in
jultitia
&bonicaterepletus:
,
fi
cnim
tornacibus& ignu difcipoOit confiftit , quod daco mugradibus eorumque bus, retinufculo ab iis fciri poteric , auc fi ea de caufa
,
id
tocum
in variis
Dcus
eomentemfidelem
,
uc aic l.Uium,
fi
ucique ci vcriratem intimaret.

tis fuis fruftratus fueric
Proinde
quis vo,
nendividentui, vas femper figillatum

:
&
exterius
ignorancia:
non Deo maledicac nec fux culpam Philofophis imponat auc

, ,
coopertum detineatur aut mifcendum aliquid , domo auc eximenda amandcncur. Caveat fibi quitque alibris &char,
Si
materia afpicienda
cos rcprehendat
fumpferit
abftineret,
fed fciplum
,
qui plus de
fc pras-
quama;quum erat & luadenti non pbtemperaveric.
uc ab arte
SVBSECTIO SECVNDA.
Cato Chemicus,
tiermetiCA
,
T^raBîtm quo Vers ac Genuina ^htlofophu

SophtfitcA
^ Fucata ac
Pfeudo-ChemU.i^ utrtufqu^
Alagtlirorum Charactenfmi accurate deltneantur,
CAPUT PRIMUM.
Ve ChcmU Onu, UoD humanum
ingenium
fe
habeat
non male dicitur res cogitans nam quemadmodumnullum corpus iine Extcnfione concipi poceftj quo fic & ne quidem temporis elabitur punCtum non anima cogicct , ejufque intiuxu irradietur, Duplex autem caufa iftius perpetua; adionis in anima
;
fatis ex ut primum aliquod mobile , meditacionia^tionibus hominum
furgencis vidccur efle

Phyfica. Sit
,
alcera Mecaphyfica,alcera
,
&
hic interna
illa
externa.
De
utriuf-
bus compercum continuo , & pcrenni motu fic ingcnium humanumque minus nec
eft
,
ficut
enim hoc
;
eft in
quiefcic.
Proiad';
anima nollra in
fe
confiderata
que ortu cfFicacia & licurgia mulca forenc dicenda fi racio propofici id fuaderct.Solum fcrmonem noftrum hoc loco rcltringemus ad externam caufam , qux videtur , exprimi iioc caaone a Scholis
,
recepto.
^
Lib.
recepto.
(
I.
Sea. IV.
Sicque fenfus
Subfeft. II.
Objtda movent
3<^9
fenfus.
quam ideam
excernos puta ) videncur fungi officio nunciorum, autem qui fenfibus intrinfecis.videlicet memoriae & phan- cterift.di, quibusafalfadiftinguitur. j^ Eft fimplicidima , & nzturz operationibus taliae filtunt occurrentia. Ilia autem occurrentia adiquata. Dipariunt meditationes, hx meditationes ut pluri- citurfimplicidima.quia om nis compofiti eyp prQ ^ mumnonquiefcuQC in nuda fpeculatione vel conneque ctiam terminos fuariTmplicitatis ullo excetemplatione , fed prout natura; inftindus vel indit modo.__2^Natur2 operationibus adzquata; clinatio eit, operari incipiunt , ficque illa cogitata & hoc verilTimum , poifet hoc ipfum prolixo ferduntaxat in fermonem vel vocalcm vel fcriptum mone probari , verum brevitati Sacramentum, erumpunt, vel etiam in opera arcificiali definunt. magisautem taciturnicatidiximus. Nolumusenim Tanto autem illa opera perfediora funt , quanto efte rei fadi figilli Hermetici:Hoc folum nota.Dicunt Philofophi. Natura Natnra Utatur. fubtilius ingenium. Hac occafione omnes fcienNatura duos habet fpiriius archiredQnicpi. CaLore^^ tix & artes nats funt , & quotidie incrementum Tumunt. Huic occafioni etiam fuum ortum debet frigus. Etjii^ duo funt pr ^fides Ln gr^ Natura fuas Chemia arciumRegina &Theo!ogig dignitate operationcs 4. anni partibus conformes inftituir, ut funt Hyems, Ver^ nobilltate proxim.a . Hjec autem vel verfatur in tyftM , Autumntu. Et hi anni analyfi quorumlibet corporum ; (ejusenim objepartes funt in opere Magno Philofophico , Hyems dum eft omne corpus naturale fublunare ) vel ad caput Corvi , Ver ad colurobam vel Cygnum , duntaxat refpicit Chryfopoeiam , Metallorum Me- aftas ad pomum citri , Aucumnus ad Cynosbatunj. tamorphofin. Hanc vel jadant veri Philofophi , JLNacura operationibus adsquata eft ratione oriila ei\ arcana arcaniiTima , ad q uam nemo illotis ganorum vel vaforum. Nota. Unavia,unares,jan* /' irruetm anibus , vel impura mente ; ne etiam pro- dilpofitLo , unus aflu s , unum vas ad . cQmplemear- // miicue omnibus paterct ad hanc Divinam Artem lum Magiftcrii. 4. Adaequata eft Operationibus adicuSjhieroglyphici Charaderes primo ab yEgy- '^^^"r*- ^jatura njin_patitur violentum . Magifte,
h.c adumbraturi fumus. Incipimus mento de vera, cujus hae funt notSE chara-
&
&
pciis
(apud quos
harc a*s
fupremum
tenuic
locum
quibus eam includercnt, ncMargaritiprojicerentur porcis. Vel circa eam verfantur Sophiftx , hi autem non aliter cotifide-randi veniunt quam fuci circa apiarium volantes.
tefte Suida) fuere inventi
,
rium Philofophorum omne violentum deltruit. Nota. Teftudinem gradiendo n on fuperabit Pbi^ //
5. AdsEquata eft operationibus rationc Materii. Natura prarter elementa, priter vegetabile animale & minerale nihil finu fuo includit,
,
Jolophus.
meraimpoftura, & hi ciniflones, ut qui veram Metallorum ignorant analyfin &c fynchefin, tam exofam reddiderunt artem, ut jam dudum pro impoftura fuerit habita ncc injuna , hi enim fophifti tot dcceperunt homines,
Hocmodo non eftars
fed
Artificium PhilofophisAdeptz eft etiam prxter fua elementanihil aliud quam vegetabile, animale, minerale. Nota. Trinitai in Vmiate
,
&
VnitM
ir
milleque fucos
&
fraudes
quibus
&c
Magnatum
operatori-
ajrariaauro &argentoevacuarent, commencifunr.
De
utriufque arcis fcilicet vera:

arcis
fiiiis
& falf^
,
bus qusedam
in
cautionem
& Chemis pta&mortuum
Etatticulum de Trinitate contraAn^^ t.-Tnnitarios non Logicis ,fed argumentis rcalibus aftruit. Adsquata eft operationibus ratione tormi refufcitationis. Natut a in Semina quse vi, dentur mortua iufiindit vitam, in Philofophia
Trtnitate_..
ade-
yerseaffertionem proferre placet.
CA
PHilofophi
fe pofita
UT
II.
Be wra
Nota. Eft tAdrep Sc Phoenix ^tgyptius. Sicquc ftabilit articulum rc^ lurredionis. 7. Eft ad^quata operationibus natura; ratione mixtionis Natura in genefi rerum ; mifcet humidum cum ficco & fovet Phcebum
itt
vivificatur.
M-^
Chemia.
habent Canonem. Contraria juxta magis elucefcunt Et hic Canon & Jn haC Chemiae confideratione meretur locum ; juippe quantum Chemije tribuendum effet , ncui fatis foret evidens,nifi & ejus oppofitum fimul confidcraremus. Quam elegantiirimapulcherrimaque creaturaefletlux,haudmnotefceret,nifiejusop. pofitum, fc.licet tenebrênent cogmt^. De oppofitorum genefi multa qu.dem elfent d.cenda , Ci crimcn Manichiifmi effugere liceret, obiter enim notetur. Dogma veteris Manichiifmi , non fatis
:
fovec luu"^^' Phoebum Philofophicum in vafe fuo Philofophic occulto. Nota. Ofiris,lfis,&Typhon & Vulca,
^^^
"^'i^cet
humidum cum
ficco
nus. 8. Eft adiquata naturs operationibus.
Natufuat
ra.exquoquidvult generare,
i^hilofophia adepta putrefacit
,
vertit in
limumj'
&
in
limum
principium corruptionis ; & rudimen-tum generationis. 9. Eft ad^quata natura: operationibus. Natura fubjea 2 generationis operiexpofita.modoexficcat. modo do
eft
materiam
vertit.
Nota.Limus
nobiscompertum
hiftorisE
;
elTe
Namquemadmodumfides
dependct ab incorrupto judicio & fide Hiftorici ita etiam omnes ejufmodi relationes hiftoriique de veterum hirefibus non poftunt fine formidine oppofiti fic accipi , quin dubiuni hoc remaneat , an etiam fideliter ada recenfeantur. Certum etenim quod hi hxrefium relatores non ubiq; bonihiftorici fidem impieant , vel notasboni hiitorici charaderifticas habeant quas mercnt iftx relationes.fSed non movebimus hanc Camarinam.) Sic neque Chemia vera bene cognita ejufque pre tium Dignitas & NobiHtas dicam an Ma jeftas . conftaret, fi non etiam fuis coloribus aepmgeretur Sophiftarum impoftura. Ut autem filii "artis fciant , quantum diftent sra lupinis , utriufque ali.
Xgjiani_ //â. iHiI}lnLilH"' '- Eftaaxquata natursôperatiombus. Natura colorat per gradus. Et in Cynosbato colorando tjibedoôloruiiL-CQmgLknienturn
humedat . AJchemia modo materiam fuam & humedar Nota. Plu via m reduc in
ficcat
ft:AIchemia& per colores diverfos ducit fuutu Magifterium. Nota. InMagnoopere funt^. CoiiEi3ciaks.JÎigeEIaI&ijJav^^ tentionales funt caudajavonis^ coUa^cojuinha-
rumânatum^,^MRlS.
11.
Eft adzquata'^
natur
operationibus. Natura habet fuum generationis tempus. Qbferva genefin Microcofmi. Ars Chemi-
ca
&
fuum tempus putrefadioms coagulationis,

,
ablutionis, &c. Nota. iCgyptus
& Perfia,
vel Afia,
America, Europa Uôpia Mori.' ,2. Adi* quata operationibus natura:. Natura in genefin vegetabilis non recipit materiam animalis fropin: quam. Ars Chemi ca nihli eregrini Juooperi adg
,
Africa
mifcec.
^7o
l^TIF^gyrica.
nibus
,
Bibliothecae
Chemic^
6t;e
Curiofae
Mixtionemjec[eûnii>roliibet Deus nnfcet. Nota OmuialilHFTfFr invicem liomogenea iu ScripTIlfl. AdsqvuraNaturx operacioilla
minscopulam
Maris & 1-cead genclin Micio-Cofr.H uo rcquirit. Arsfpagyricah.ibetni
13.
mvicem fubfcquantur ^^lfir^^^beTliicalorcs erum opus triCxte Tiialje aitcr alterumpraxcdar. operaNatura: Adxquata item habet cxitum. i5perhcienopcnbusfms habetin tionibus. Natura
lc
& iconem.Noopere iKnufqce fcxus fimulachrum Adxquata Naturôpeta. Gabritius& :Dc,*.Hratiombus. Natura .nonjjcuA'!^^- .^^^^^^' r. aon tacitlakum. Notajîiiser. ^.J^f i-tiar
Sendivogium. Duo novifnnrj funtjAgw]g_Thuring ic:e a utqr, &_Htlbigius ( aliorumhic non fiet mentio , ut ut his duobus nieruo iint pri, ferendi J In autore Aquila: duo notanda trrara. Primoerrac Jn hoc, quod duphctm itauiat viam, ficcam & huniidam. Vera Cheniia loium unicam novit viam. 1. In defcriptionc mactrix aliqujd liudefcr.dit
mani
patitur.
alcerius
Supplementum in line additunieil autoris, non quidem Adepti, lcd tamea

viri
ejnfmodi
HeJl)igiuLn attinet
,cui falfapientixcognitum Qtiodad ilium quidcm ut cximium Phi,

,
lofophum veneramur
fed pm_jide,pto_noiijgno-
dis
pus
tcm& abfolvendis uc plurimum determinatum [uum ma,
fcimus . quod fatis patet tx coiuextu ejus libri. Mirum in modum fibi plaudic iua Telia , verum autera
ejus llnfum eruit
quo
unum
NatuFK
Cliemis & opus metitur. 16. Aosquata mcnlura tempus certa latum operationibus. Natura h.ibet luum
finiuntur. Ars
,
Aaonymrs lcriptor. Sed dolemus quodtam jejunum defcnforem nadtusfit, cui non
patent foresad hcEC niyfteria, quod clarec cx judicio, quod hic icriptor dat de Ifaaco Holiando, quttn
iion intelligic.
pondere nhvricum.niud videcur fitum m numcro ArsHermejuxta didum Salomonis.

contra ncaetiam habet fuam legem, Adrafl.âm, numeetiam ilb non peccabk , &
&
Noio
CaJlhim de aurj) e}eo.qiiter

.
menfura
eruditeque diirere ntem jpraccrire
etiiuLnQhis pla-
qnamoperator i,Numer_uano.?um,pondus & mcnfijram rcfpicit. zranoae_graduiiuL , dierum "iie vaforum , ratione
cnit hoc opufculum "ut ut qu^dam in eo nou ad normam philoiophiae Adcpti confcripta occuirant. Nihilominus invcniet in eo nudi ol us phi lofcphig
.
-^-^fefeiiF^tiTlFS^jAlcr^^^ ^'-^ ^
"Chrylichs^ ifidisVliEl^Sîi.^,_,c.^___^
jofitem. annetlerem , [edpriJUtcUiidere
Vulcani &c. flura
CAPUT
De VeY ChemU
,
III.
Scriporihus.
figna Dia-
Ade2^,_ausjfijohunt efic uJmAcommodô; Sal arnsjjernieticg^mij coloribus in eo dcfcrip tum verum adhuc quadam eif , fapien tla tal ditiiim velte invoincum eit jis, quorum ocuHs annaca eft tunica prxconceptarum opinionum, vide noflrum
,
7,-7-0
,.
Cliemia Microcofpium
Aiipuli (crlptum ferepras^

,
tcrmillem, videtiirelfc ruppofiticium
men
Chemia quam fecundum Oia V5ra ut & nocas Charaftenfticas guolHca. Cap.
2.
delineavimus , & quidem coloribus vivis & fiios clsfies. Inbet fcriptores. Qiiosin Duas difpefcimus quibus autores illos complc<aitur ClalTis prima fidêndumjdt, &Jjifolum tnbuuntur hic fymbola & alba luna matcr, Sol ell ejus Conjugii patcr z. Fumus compleut^Gubernator Oicccdit tertius fupermonticrejcem &herb3alba fumum, iticur
,
, .
habecur noeo occurrir, quod favel gcnium. Qiiod de libris pic Herniecis in oriente commemorar commcnto haud dicnmile & quod fertur de fupeifiitibus librisEt drn;. Credo .lutcm uti umque fcd lub formidine oppofiti. ynigma de decimo foramine in homine aquipollet vocabulo Tefla. Sed quorfuiu refiifcito
quoniam Arabum indolem

fidlum,
nihil in
Mcrcurium pracipicatum.
ucrumque. 5. pharmaco ignito fpohanda Hoc_accipe_qugd_m_ cil: denli corporis umbra. 4. afc enluriiSt fterquilinils.fuis calcat u r absque fcala aerem per & Buvolans _cadesiiLagut. 5. Aquila
culi caput
:
CAPUT
Ve
IV.
Vcr< Chemid Suhfidiis.
.-?.
y^
concordant in fo gradiens per terram. 6. Omnes ex Matrimohabetur uno qui eftbifidus. 7. Lapis nacura , hc ut hx , 8. S nioChabritii & Bejx.
,
QUandoquidem cum
omni opere&expeditio,
A&
infanris ex Mafcu^ ars producic Metalla. 9- Corpus Elementorum fac 10. aaum. in foemina prodic lo habebis.ii. Lapis ut infans , lade
&
squationem,
&
nutrienduseft virginali. u. Sacurnus humedattcr-
ramportantein
volatilc
,
Solis
&
volatile
(ôrem& Lunii^ Fixum fac fixum & habebis totum Ma,

.
ne fic comparatum eft ut fine medjis fubfidiisque neceiranis non facile fubfequatur, imofiultus videretur, qui opus aiiquod aggrefiiirus, noa prius fibi dc mediis & fubfidiis appnmc necelFariis prolpiceret & opcinia qusquc eligcrer. Qiiis Nautam non furiofum a;(timaret fi fine velis , clavo & pixide nautica ncccfiaiioque commeatu iter in In-,
tjiflerium.
Eruditi viri aliquot auco rumfcriptain certa collegerunt Volumina ut iunt
&c Quidam ^
^
diam fufciperet. Necminus dementia-crimen efiugiet Adepti PhiIorophi.T lludiofus qui fine admi
.
/ TurbaJ^hilofoghoillFi
7/ ius {'ex
-:'
T2i;inj;mm_Cliimicum.cufunt_^!umina. 3. Muik um^^ChinTJcum. 4.
niculisoppido commodis neceflariisque tale quid animum induceret fuum. llle iii Chcmia moliri & divitiarum .Sc faiutis jacturam faciet. Subfidia
gYtita^rmj^ril^lllil^^
autem
illa
quz requirunûr,
i
& fin.j;uibus j^s

,
//
.i
II
niLaanii colleajneaChiirficaê^diuB^fika:.- Nc autlm Paraciffum prxtcream , hu jus_opera in quac-
excufa Bafilei ma gni funcxftiman^ quc)sînLJis _emendii;. ei|iendis_, unTT eor //lurTituum //nuhquanrpaetiitebit ( refertu]mirji.e novo exufa. in fcripta Pa/ f7 ,^7/i! 7F7a7r7^?7T Forfan viatortttm
toanno
is89.
'
volumina funt alia Taceifi dabo. Priter reccnfita quxnuncaontangimusfcripta. Altcra claffis com-
^.
// fanus fuiu
pleditur modernos inccr quos EfgagnecJcJisidduc^ Flamellus , Ripla:us &c. merentur eTiam fuam laudem. Pantaleon efl quoque egre,
compIc6iturjji]tori^ peditionis Tafonis ad_"aureum vcllus. qua expedi. ijone necâurum^ auro , lac ladi Chemicae op erationi magis cgnvenit_; Nos autem ilibfidia illa difpefcimus intrcs clalies. Prima qu;E opus prsece dgie debent, enarrabit. Sccunda qu ^ iii ipfo ope re iigceirari a, tradec. Tcrc ia qi iy abloj uto operp rfq"^runtu r exponet. Antequam quisOpus aggrediatur , 1 fe cum bene gxpcndac nacuram fuam mora.
pgrfic Lnequic
,
umma t inj
llter
în ift^
virtutes in ipfo _inveniantii rv^_câs

prj.-dic ant_u s i le.sTi?^ i3
,
a depti phi lofophi ad opus
eius i^criptor, led c undtuitivolvic
^~
nodo Gordio
'
re-
nafgue
Ne aucem hic ptolixus fum
tribus expe-
diam.
'
Lib.I.
,
Se6t.
IV.
Subreail.
371'
dam. TimQrJBOIIlilii inirium fapiciltis .JDilige. ces, quos par cxitus manet , qui olirti GifânteSi proximua) hcut tc ipliim EleemoluicE delent pec- Jovi bellum iiiferentes. Sciant autem hi boîii virii "hr.^ f)aini,-i.iH m.iiorem DEls^loriam. Soli DEO quod Philolbpliia Adepta (it Oceanus, in quo
gra-
Gloria. BeatiJjmiul.s. Indefuienter orandum. Pietas enim ilja , quijn adeptis eiucercit . verbis fa-
przdic atjnoiLBaEslLEftetiam hoc proverbium notum. Chemia vel piuni hominem invenit, vel
tis
piumfacit. Qiiod non mirum: opus enimhoc facrumeft, in quo Creationis mundi plafmationis Microcofmi , MyfteriiTriados fandilTimE, Myfte;
riiincaTnatiouis, Myfteriiregenerationis novihodenique rcfurminis; Myfterii mortis hominis;
&
imagines vides. Imo.foJius univerfsE naturse operum ideam dclineatam fpedta bilis. Quem non horum admirandorum phasnomenorumcontemplatiopium probumquefacere r. 11 eft ledio Jcr jpturae ut qui omnis fapientiôceanus intelllgentiarque promus condus lcrutamini H:ec nodiurna diurnaque manu volfcripturam venda. Cujus leiaioni iu n ge Arndii fcrjpta, inqui5uFpietatis.nucIeus Philofoghi Tcutonici Bohrmi opera etiam c um fcriptis Sperberi admanum
re<5tionis vivas quafi
; ; ;
columba & natat Elephas. Sed ut patet confugiunt ad Helhig inm & Johannem_de_MonLe _HertTiiis. Quod ad priorem attinet. Solatium j quodhicdare poteft iplis minime invidcmus. Alrer OAWrx myfta memor erat fui jurameiuij quoH DeO & Natur.TprxftKit, ne tantum arcanum temere prodat. Hermetica: artis in tereit ne hoc_ar-^/ canum ulli, nifi cui Deus velit revelar ejeveletur.//<^Satis etiam mirari non poftum quod hi 600 , tot enim in hoc fcedus coivifle fatentur viri i fe Hermeticos nuncupant. Revera in illorum fcriptis, nec vola nec veftigium artis imo neque arcis rudimenditur
. ,
torura apparet
CAPUT
Pe
V.
Falfa Chemia.
contemplativse TuS^Tyrannidc Pcripateticorum plangenti verum quam correxit hodierna xzas , quam experimentalint. III
Phyjica ftudeat
non
illi
lem nuncupamus. Nobile opus phvficum eft, quo^ foipfit Efpagne t &c. 1V' Famiiiaria fint fcripr.q jifile^ lUQ^n a. Abfque Faracelli îa-prodiere. B intermidione Adep|prum libros , inter quosJLaci
vftlve revolve ; liber libru m ex Sophiftarum ledioni noli tempus impendere. V' Operatione s Chemicas, ad unguemjja; bebis cognitas p^r Tpeftafqiie , ut fciasquIH fint: Digeftio, Eduftio redudio , folutio, putrefaftio, coagulatio, Fixatio & maturatio &:c. qug opera
hucufque confideravimuS Virginemveris Philofophis defponfatam anullo tamen defloratam & tamen multorum liberorum matrem , quos omnes peperit enixaque eft falvo virginitatis facro. Virginem dicimus Chemiam veram & merito; quoniam eam fande traftant Adep,
VErtimus vela,&
nius e p ra;gipi, iis

plicat
fed admirand^ proViigoeft hermophrodita, in qua uterquefexus , & in utroque fexu ique potens & valida. Stati.
Virgoeft&tamenmater,
lis,
tura fua
fat.
& Gigautem &
pygmarum
referC
fapienti
Huic LucretisE, fed tamen anullo Tarquinia defloratE, opponitur impudica Thais, quipudiciciam fuam habet venalem. Eflque Chemia phrenetica ( ignofcite Viri Buccinatores nomenclatu) Hsec a vera innumeris parafangis diftert : Veraâu^cis& folum piis naturae
omnia
philofophice non fophift ice intelliguntur.
ram hanc a vobis mutuanti.
SophiftjE funt ejufmodi fimia: artis qualis
Diabolus
funt
,
cftfimia Dei
neceflaria.
Vita hos
.
Inoere
dum
defudas Sc
maximam parrem g u.ie mndqcom memoravi,
(crutatoribus cognita : phrenetlcFiilaque infana bellua in omnium amplexus , ut lafciva meretrixt
&
/y
Prfterea etiam fis longanimis patiens, tardu s , c onrinuo a(Tiduu.s. îpij. Feft ina lente. Omni.s prgcipirantiai Djftl^ olo. Et in omnibus ritum quatuor anni partium fequaris principium operis fit hyems & fic confeq -jenter , tuncque eft tojnj s mulierum & Iudus _pueroimn. Qp ere abfoluto EO^Glorja.^ Egen o"lubfidium , memjneris Soli fiiper bjjtudium fu giendum.^ Humiritati in diais faftis ftu3endum ca veasque ne figillu m tacTtur ^
;
omnibufque fe fubfternit , & horrenda edic 2. Vera humilis & fimp lex. Illaphreneticafuperba, faftu Cumida & turgida , multiplex,
ruit
monftra.
Varicgata , milleque coloribus tindo paludamen-: to cinda. :?._yera dunca_ xatvelpurpura'vel ftnl ^ al-: ba armata , Solis & LunsE infignibus decnrar a -
^nicat is frangas Nemini hoc arcanum re y elandum ,

.
dia
&liequidem ex nobis Jiatis. Hic funt licita Me& Verx Chemis fubfidia Ab his divortium fa,
plurimum Sophifts. Illi naturam in natura non quaerunt eique potius vim & injuriam infeûnt atrocem. Quidam negledo DEO ,fieclerefineciunt ut
ijHeofuperos Acheronta
movebo , blafphcmo clamanc
ore. Ec in
Verum bonum
j)et
;
in
eum finem cum Diabolo paftum ineunr. hujus poteftace non eft. Omne donum
Cui
DEO patr eluminiim.
DEUS
dar. ha-
Diabolus aliquando a
quodam
confuitus, fer-
tur refpondilVe, folve
& coagula, plus dicere prohimodos Buccinatores alium
beor.Prxter recenfitos
colorum lufu fefe deleSat vertumno verfabilior , & ad inftar chamsleontis ad libitum fui proci fporcij variat colores. 4. Vera caput hab ei rcdimitum corona a^rea , capillis fu z prolis intertexta: phrenetica caput habet decofatum corona , in qua plures dliani in collis annatum columbarum, caudaquc pavonis , colores , inter quos emicat colorum fjEX. 5". Vera in man u dextra fert fignum Antimo niij phre- /-^. netica AquaTTortis. VeraJjL manu fin iftra attendic // jgnem , a guam,ha:cfignaunKa phrenetica Auri-^ f/ pigmencum. Verape(9;ori habec infculpcum phara<aerem gJbphorum ;phrenecica Urin^ ! Virnnlf, Saiis, Mercurii. Vera ambulac pavimenccLCui jii charaaeres, infcripti. 03) 2 2 _Bo9_, Sahs Nitri ^
plircrietica inconlFanti
&
ipfo
hoc artificium ex Adeptorum Manibus cxtorquendi non fine pietatisnaufiragiodebitsque reverentixerga artemDivinam jafiura commenti iiint. Hi bellumindicuntadeptis &nifi prodant naturz Myfterium quxvis mala minantur, Verum bruca hic funt e pelvi fulgura. Herculem illi fu-entem vel Ajacem reprsfcntare videntur , qui vel invitis Diis fibi fpondent viaroriam. Quis vcro ^ftiihec illorum cruculen:os vulcus , fermones mina-
modum
jCedjjeftillati Ûrinae ,_aqti , ignis , terrr . Phrenecica hscTigtTTnon habec fub pedibus fed circa
,
eam in aere volanc & duncaxac hic oftendunc umbramper refradionem radiorum. g Vulgi modo
^ inequitat modo ab ea avolac & videcuragere

, ,
perfonam Mimi, fophicus e longinquo ipfam infequitur petitque reftitucionem in integrum : phrenetica torvo afpeftu refpicit dicens Te ignoro I 9. Vera teftudin eo gradit ur grefluâd jnajeftatetn
:
compofite >_&ânni fpatioT w^fam^fellcltef gmrp^

fuj
'.
37^
fuasjbhxras
Labyriiicho
,
,
B.bliothecx Chemicas Curlofae

per quas
iii
""pHrcneticiva-â, circiui foiaiica .criatica

cujus nullus
,
arcem fuam rfcendic; _tecîamcxjo ad.xjliiacurnjiiu n fubjeflurr educi t. 1'iircnetica mulcahabec menllrua &:nullumad:B , iiiquc patet cxitus curric , dif- quatum homogcaeumûe , quibus niattriam fuaiYj
,
currnque fccum ubiquc rapicns $ divcrlis colo- pra:parat ad opus. Vera habec unum & homog e.K hicque neum quo fuam ma teriam pr.apacaujpenltruum. ribus iultar Morionis in fceua varicgacum, quibus ucitur h::erogecorameahvftiionicosgefluscdit. lo^J/eramitlktkr 4. l'hrcnetica menftrua neis,cogitur nucerial ami^ a fua purpureo L rurfum leparare &: abluejuunt ur PhW<lV)2liipalu damcnco corc. Veramcnitrunm iMircncticam ju u m magis g^ m-ig cum mg 5 olTvzrirpalmarvIbraiites, ramos MiUces, tcjia fua uni tjtjiullura. circumvallanc , & contin"unt "iniraiitur _
. ,
i,s
Phrenerica in vulgi ludit ,& aliosilludic. Vera in $ fopho rum l aborat & con ltaiKcr pcrfeverac. linipiecas claudic ^^"S $ vuigi iic quidcm aipicerc digiiarur , fulum venc"radit ur? jciam-H^1 maraudjEva racur lophorum & non olympicuni. Quaiuum di"^tura g 'llrumj^jilirns luj^lilflilJI!:'-'" "tmti:! natiiiaLiiamanti c edit gratia Divina. Phre- ftant ira lupinis 6. Phrcnecica veram & adaqua"neticatimidaânxia, terrore tremoreque plena cotam matcriam non agnofcit.neque lecundum excermices , fateliices omnes armati inter quos Bucci- nam fuppolicionem , uc &c coiorem multo minus
Thrafones, aurifrbri
Vulcani
fatyri,
icmurcs,
iienii ni-^ri. n, VgiaJj^t^rira
Qmnis mecus cxpcrs

.
.'
nS_sm^matTcasrar^^ ^crpelummacmT traduni: ihperijjZaqioiaiieccnlica^ ipfij hsec ^rmofi(rimag^ riiFanim nar"irraliu^ reTecedcns. im~SymboIa (QpliQa 7ô ra in gratiam hiiorum ar laxc ejus ab ncque uiiquam "^tua comcs umti s aere Nifi ex ieducaEj ûiLLm/amjjOjli3t;rficicur tencbrxVnebuIa-jTiorror Circaplireneticam fiiria; ô^>usJLjrnu?nolte^^ efist udefperatio, omnibus brs fpeftra, quibus - ^mnenm^âcce^t. c"vetKu?porcavic eum in venfimpli pauci & uina _tacit Vera /dirs, admixtr. i j glo- trcjuo. Ventus autem ille efi Etefiarum flaius, Ae/ / cisfe^monis phrenetica^garrula jactabuuda quo un- nslubjtacukim^lerlt, Iride^rgentgj^^ ex fermonis, multipUcis & tiofa phalcrati humiiitcr& Vera auriiULprscigicatur, 7. Phrenecica morcificac ma14. inconftantia. ehicefcit dique
, ,
.-
natofcs omnium armorum apparatum fecu.Ti traenfe , rota , refti obviis minicantes. huiir ignc I.ux o mnium Crea11. Circâ veram r^rurâj^hria
,
vircuces Cx-qualicatcs.
Veia novit Materiamexcus
nnuliû^juxcaômi^^
fubmiHe clareque loquitur, cx cuius fcrmone ne - teriam Philolophorum , & revivificarenon potclT Phrcnctica Yeiajiutcriam fuam etiain inQrtificaj_JVd &f viviftar eloquenij x _nêlliflusE dcltillat. rauca , horrifona , barbara. i;. Vera duobus iibris ficare.goteft. AnimamincorpuSjii! cadaver, in fterphrenetica quilinium refundit, in cadaver cui infidet corvu s.In intenra fcripturae ^v. naturg Codici invigilac & cadaverj^quad toras cjicer ct vuljûs S.Phrenetica mille libris circum fe jadis ftracisque rerarolibrum limi philofophicinullamhabet racioncm. vel nihilo evolvic, cunftavolumina curfone interhicque vulgi aftimat. Vera liamiTi agnolcu primum êne ratio, eft volvit- Baiulus libroriim iiitcrdûn nis_&.comi ptionis prin cipiunjT^tJiiielTmojiih]! fophorum agit , pretem nunciumquc obfervaciopote ft hcmica 1-ac ex aq ua Limum & ex limo locum ars C in digitum mifercns phreneticas digitum mngiftttrhim . Scd antequ aia complevcfti femperejus aq uam & Verum ne dienum intendit; imprecantur trique habicaculum in aeredabis. hoc fieripoteft diras Buccinatores ^ji & ferit 2 vul"i r limus Chimicus & vi cru m erit olympicum 9. 1 6. Verafuis culFja minantur. fulmen anathcmatis & ,'îvitiarumq u PhreneticanimisdiumaHibus contredatmateriam toribus fa nitatem . longa^vitatem "affluentiam larga impartitur manu phrenctica fa- fophorum. Vera modo rgmel pracparatarrLatnngic Bitatem, divitias luis aiiTa{TisTervaroribusque au- & quidem digitorum cxtremitatc 10. Phreaetica 1 7. Vera juxta morem Periarum craSat materiam. Vera mafert, irridet , e"enos pauperefque rcddit ,
:
.
'
vult incolas terra: rcmperaca? fequi.i. Phrenetica , phrenetica vel rcm malam inque fole Zonse torridaj maceriam fophorum in nihilum jnfamia & ignominia maftat candp docet VcraSoIe temperaca: Zonse corpusconverautores redigit. crucem adigic. i8. Vera fuos cohun g''" rude tit in & informeChaos. u. Phrenetica adbirem.finceritarfm j'|fijj2!l!Ilil2!!}-SiiHli . dofuosprocos funm ignem ficcum. Vera coquic gcj:bet opus phrenecTca ad i "^binam nmplic itatefi
fuos autore s honore
&
gloria illuftrat
dolnm fraudem , calliditatem vul- ûendo_^Jolv|cêducin^j^ne^^ pinam.rapacitatemlupinam, immanitatembarba- PJnlolopîormri igiiiselT aqua. 15. Phrenericalnte-r ram , feritatem Trigridum 6c ,Leonum. u^. Vêra gra: Cux materise libra tantum efficerc uon poteft nunqa am invilit ad palati a_reg um principum . Co- quantum efficic veraacomofux macerix. 14. Phre-' " niitum , "Baronum Phrenetica ciebro frequcntat necica materiam luam ^llimat , juxta quancitaTegum Mundicjue Magnatuin aulas & fefe etiam in- tem; Vera juxta qualitatcm. 15. Phrenetica ad fuum trudit &ingerit inlocapridida, &parafiti perfo- Magifterium indiget incegra maceriac libra. Vera nam ludit. lo. Summa fummarum. Vera ut Domina totuinabrolvit opus aliquorgrairi s. 16. Phrcnetica & Regha, phrenetica fcrvit & famulatur , imo ab- mTturmaceria inquanulla lcxus diftindio ; Vera edinrimsforcisvernaeft, &fervaeft,<iuenunquam habcc niaceriam fcxu diftindam. 17. Plirenecica dumcaxat adhibet materiam , cujus proprium eft nianu mucitur. pati. Vcraverfatur circa materiam.quarpacicndo patitur. 18. Materia , quam elegic agit , & agendo VI. P pnrenetica trituram manuum rcquirit. Vera liabec materiam c]UJ feiimtiplam tcrit >X atteric , fe ue Ve Vhreneuca Diagnofi. in cinercm redigit ^ exque cinc-ce revivifcit. Et hic Bufo in Europa, Aquila eft Plioemx iiTlgypto hoc fpeaabimuseminufque "TiRoDius comiaus
"ceTvaFritiem
, ,
C A
UT
cj
J feDticcPS Monftrum I. Phrenetica in operatioeft phrenetica nibus fuis prorfus natursc contraria
;
in Amcrica. ig. Plirenetica hibec duntaxat mineral.s.
matenam qu^
Verajiabetjspu^^^
folvitanteLam unit. Vera primo unit anteguam

folvac z
natuta eft yesetabms,.^2inîs & animal is. NoLapidis ommbus fere.Uib)eftis metallitimatena Phreneticaprillônrit educeTFa^îTeq^
'^xcric.Yewpriniieducit&iimiu^^
^,
gmKraljbus
inefic
&
dici poceft; Verutn duncaac
Lib.L
dantaxat
'
Sea.lV,
,
Subfe6t.lt.
.
qiiaca
&
mixtione heterogend ady- jngiia m aligiiis ea caruit , vel cariturbg pr |t:, piu: homogenca elici debet , alia no ii^ vajet ra diagnoftica figna nou recetifefr us.
e'x
37i
unico
(Ine
quam~Hubia lo. Phrenecica matcriam vulgi, Imence ad corpus eligit ut efl vulgi cS: 'utut longilTime ab operis complemento abfunt, corrumpic , tdrquet maceratque & omnem viiii
adj2CUS.
CAPUT VIL
De
Phrenetic Prognofi,
bene cognita Diaghofi tanto felicius prognollicum Formarc qiitunt Medici Diagiioiin Plirenecic Chemii-prarcedenti delineavinius cafiite, Prbgnolis phrenetica; Chcmix feh'x efle noa poteft. Qualis enim caura , talis effeSus. Chemia phrenetica tota a via Regia devia in vicium erroriimque labyrinthum deHetbit probai-imus hoc' , ipfum late duobus capicibus , Et qualem
exiturai
te-^
Hunc nullis cavalet.quin nexumrumtenis, & vinculis coercere nlodo tradtlt iniro , quod pat & avolec i\\ auras
gcnerativam
vel plafticam adimic.
;
'
'
verum d folutione aquis radicali cam longe abell qiiam longe Ccekim a terra. QiîOcutique modo aurum a fophiftis folutum potelt reduci in fubftantiam fuim. Et lic hxc duo mortua cbrpora ( multum enim abeft quod non fophoiint corpus , anima & fpiritus , vel $ & rum ) ne quidem radicaliter folvere muito millygiis uric acceritqiie
,
EX
tius in limuiVi Philofophicurfi redigcrepol1unr.Qi.iid

I
ut
plurimum habeat
iite
inanis labor innumera
uc quoram objedum funt niera artis corpora heterogenea , Retollacea entia . & non habenc in fe A'Kimonium olympiciim , miilto minus Sulphur
. ,
igitar fpei fupereft ^._ .j.
laboribus in fophifticis .^
^^"^"'"eXertipIapalTim&ubiqueobvia. QualisTrag^'dia fuerit Sifia cumKelleo Anglo , probat hiftori^
^^S^
olympicum. Adepta vel vera Spagyria conftante adiquatam , videlicet aquam philofophicam limpidis(imam , originis vere Olympicje in qOam Ci injiciat olympicum illud i4Iic6 folvit in limuni
hlente alfunlit matcriam philofophicaih
,
rum hominum praxis in caufa eft , quod tammalc audiat Chemia yel Spagyria vera ^rafmus R dailus .cpijpijuiuip aliquo d de Alchimiftjc a_conj^
cripfit
,
de ipfo cohfcripta qus in muhis Hbris poteft ''^'"S furfuris homines plures funt ' , & irto-'
in
quo hoslucos impoft^resryjgjmMg^jf-
liulla
humana
,
induftria in priftinam
fubftantiam
pingit ôlorjbi3i.atroque carbone notat. Et revera meliori eldgio digni non funt , funt etenim artis
ftica g & vulgi fo ludp. Neque etiam haec mortUa cdrpora fua radice radicali privata folutiortem philofophicam admittunt. 21. Phrenetica materiam lliam vulgi e vafe in vas creBro transfundit , & vai-ios prcceftus falfos fophifticosque cum ea infti-
per omnes colores iic ambulac donec in amiftu purpureo fuperbiat , chlamyde ignobilia metalla involvat purpurea. Vidic tale Menftriium CafTiUs Jib ro fuo de auro; vulgi non nifi ad projeftionem ucitur Diîna Hermetica Idcirco qiiotq uot eltis ftudi ofi rylopeg m a num a dmgveAdept^Philofo phj^&^ t is.nolite credere fophiltis qui m ateriahi operi^ fljcunt j_&"0 vulgi. E ftjnera-inapoftura&joghifeducibilem
,
&
&
^& O
carcinomata. Hique fuci magis digni catena ex Injurii funt ihDeum, ex cujus volurit hoc Magifterium. Quod^// d iincaxac largitur ipfum t imentibus Sr Mnnli^.//
Martequam arte. manu extorquere
/t^
nicaceni
Jumen,' ^^^ ^"^ f^'f'* phantafis didtameh. Et quomodo hi ^- natura defledant aliunde colligi poteft ex ,
folum iis quorum profg(Tjo_eft , Deum finceraV puraque m ente colere j^jnaiiijô pnûm charitat^ minime fucatafla^ra^tTlnjurTr fiinr ir^ naturamy^' '^"^"^ fecuhdunTIuas prxconccptas opiniories inter-* precantur, eiquefspius vim faciunt , &ergaipran niorigeri nori feqUuntur ejus duaum &
inanemque gloria m deteftantjbu s^Jmg,
^/^
/^
/'^
Ca-
P^^^^ ^-
hujus opufcnli
injurii fulu in
artem Divi-
<fue vas requirit
un u m
& quidem
nu mero unum .
probe n otandumyfbd ob ferva quod hic debcantp dftp raeviam p rgnniira mque prgpa rationem pjinofoplTicam. 12. Phrenetica necignem mere naturalerhnovitmultoque minus gradus igp.is, & adhibet ignem ficcum extrinfecum. Veintelligi
Quod
raJpagpiijoitkuJUgneJTumid^jqui^^ lecum^taaum fdgidus , q uoad intrinfecam natatam calidiffimus fe rventiirimufg ue , qui materiam
t)hilofoj)hicam blaiide
&
,
le nte
ra dicaliter folyjt,
rerum evencas illos maneat, fatis notum ; fed ancequam huic Opufculo finem imponamus, qujBdam teriaJuiTpIe2c_SperUngianaônlr_aLq^ U%ie difputanctcholse , hancq ue a fcholi s rele- fraudis horum Ciniflonum fpecimina dabimus. Uc gjni, a Carhetjris pro fcriptam . ratmciniis imp u- ex ungue ieonem ex pelle Jupum coghofcamus. ^natam fprpram affumit ad op us fuum_vera_Cheinia. Sed tame ri q"^rn-'^heP '^ fnrris eriam yftime-/y
,' ,
progeTjatuflgne olympico. Qui eft verus ille Typhon hicinclem "SrufiridenT in unum inJiflblubile corpijs vel fyftema adigit, quod verum jeternicatis fimulacrum. aj. Phrenetica airumit materiam , quse zdta eft , quod eft vera fpagy ri aainjmijjgaxeriarrLQIympiam qiis^dun^ taxatpotendaeft qu^d^ft v eraHuprim o_,_nQg fecundo dicitu r materia hmc]& ChaK^s^vel Hyle %dit. Eftquejpateria prima^ÂrTftotelTca^tj^gljna-^
; ,
,
dummodQ_iri aûm
ponunc , auro argehtoque emungunt , furibus, pra;-donibus, juratis, omnique fcelerum colluvie pejores funt, parique pcena fuppliciique geriere dign'- Imponurit autem proximo vel falfos proceftusr vendendo, & pro iis magnam pecuhia; fumman ^''"gcrido,quam poftea inganeis popinifquedeco* quunt. Vel fcribendo libros , in quibus artcni Chryfopsam docere voluht, vernm ipfis librisnihil omnirio fana: vel folida; cognitionis ineft , & a' êrae orthodoxs Chemia: priricipiis aberrant. Hofophiftarum quendamcatalogum lubensanne-' êrem , verum fi probe accuratiufque expendac quis Diagnofin , facile difterentiam inter verum Philofophum & phreneticum fophiftam cognofcec. Denique in femetipfos injurii fuht omni illa frauditf impoltura. Honefte vivere fuum cnique tribue'"""i
,
re
pracipic jus civile. Verumr huic regul^ in totum adverfantur. Quifnam ergd
,
neminem Ixdere
turî^ ih lruninus pjg Regjj. On2.

i
eft
mill(i.s
of ici i nis.^!ym picae & profa-^^^ h^ftip carefe p(>t;eft , nee
Tom.
I.
u
^
CAPUT
. ,
374
CAPUT
hiftoria illa
viir.
Magifleriis.
fit vera , quam circumferunt de Tabu Smaragdina ? lo. Quid fentiendam de Thelau- ris a Paracelfo defortis ? ii. An expedicio Argo-
la
Ve Phrenetic^ fraudulentis
FAcetirtimiis Erafmus Rotcrodamus in fiio Colloquio de Alchemilla in compendium idos fucos concraxic , & quadam ferie iftos commemorat dolos. Alchemiftam vel cjufmodi impoftorem vivis depingit coloribns , quos fi benc notemus facile hoc hominum genus acro Carbone nocacum vitabimus, Sc ab horum impoftura cavebimus nobis .Buccinatores f uc is impoftoribusque annumerant fra'^res RofesE~Cruciso^rum enim vero ma g nam in""^ urlarh faciuiit liuic priorum hominum focietati cujus erôn eft Timor Domini & charitas proximi Pa rerg on hoc Magifter i um ph yfic um , Quod a plurimlshxc focietas in dubium vocetur & pro
,
nautica fic vera hiftoria , an vero fabula quaedatn hieroglyphica Lapidis Philofophici confcdioncm adumbrans:- 12. Quid de Elia Artifta tenendum .? ij.' Qiiare veteres Metalla iftis pinxerinc (ignis.<* 14, An Mercurius ex Sole elicitus, fic Azoth l'liilofophorum ij. An vera Chcmia poffic carerc id genus liquoriaquis fortibus, Stygiis , Regiis
&
bus corrofivis 16. An polfit parari Tindura corallorum , taiitique fit efficacix ut communicer dicitur. 17. Anne ad fpirituum clalTem pertineanc
,
calum
.''
ignis, aer
fiigus
18.
Anne fundamentum
j>rimis
fatis eft c ompertum , .cumquia ni hil in publicum proferunt , vÛbijtoâliq uo fele erudito orB recom mendant. Fatnam fuz focietatis jam multis ante annis qua hominefad fuam focietatem invitant, publicarunt "quod autemadillud fcriptum attinet in eo nihil cacodoxi concinetur quod orthodoxse religio-
co mmento capiatur
,
ni adverfum. Agnofcunt inter alia Magiftratum pro ordine a Deo Inffituto , eiqnc revercntiam & claret ergo ex fubjeSionem deberi fotentur politiam cum fanaticis focietas hxc quod hoc non negec , pietatem eciam recommcndant , &
: ,
hoc
eft quod fcriptura facraferio inculcar. Prodiit poftea opufculum Germanicum Echo fraterni:atis infcriptum , quod etiam videtur elle pii aucoris fcriptum. Qiiidam illud Michaeli Majero tri-
aliquod in rerum natura;habeat Alphabetus Olympicus 19. Anne plaufibile videatur , & ventati congruum , quod Pythagoras per fuam Mcteinpfychoiin intellexeric arcanum arcanifftmum Lapidi$ Philofophici F 20. An in Oriente Gymnofophilt* Dogma de Metempfychofi pythagorica aflerant f Et an hoc dogma quoque extendant ad aninani hominis ? 21. Datur ne vacuum in rerum natura.' 22. An ex Ancimonio , Bifmuto, Vitriolo, Sale himatite , omnibufque mineralibus communi poftit elici vel extrahi Mercurius currens H^c problemata amicoanimo proponuntur, iiorum folutionem ea humanicace benevolenciaque qua proponuntur , petimus, non tamen contentionisferram reciprocaturi.Redimusergo undedigreffijpro' deunt itaque nunc in fcenam fophiftx. Luci cum Illas fophiftarum tcchnas fuis Magifteriis fraudes dolofque , quibus utuntur veluci queantJn
,
.''
buunt. Et hic autor defenfionemfocietatis, quam quilibet fere adoritur cdidit tradatum , Silentium poft Clamores didum De hac fociecate eciam exftat eximium judicium cujufdam paftoris , in quo illa deciditur quxftio,an Chriftia.
unum quafi fafciculum conge(rit_Ciinradus in qucdam Germanico Tradatu cu]us_v grba in lat imjjrj fermgnem tranftulit Michael Maj erus. Magnus Chemi^ Adepta: aflertor in_fuo fucorurn ejcami,
mine
bus
Care amicc, inquit

;
monitis meis
fideli-
geras fi ad te advolaverit Heliocanvclie te docere tharusaliquis, qui dicat fe pofte
morem
&
nus bona cnm confcientia nomen fuum poftit dare huic focietati f Et Refpondetur aftirmative ; finiftre vero de collegio piorum hominum judicant Theologi Leidenfes judicium hoc in calce fui libri , Summa Concroverllarum didi , adjunxic HornbeKius Sed quid multis? fic hodie cum mundo comparatum eft, ut homines impii, vanitati
,
.
artem faciendi argentum dem adhibeas Nam non

:
&
aurum, ne cuilibct
fi-
eft ars
fi
tam
facilis, veluti
,
quis fomniare poffet

rificii fui
Quod
,
promiferit
fe au.
probam tibi prxftiturum , qua veritatein vidcas.poccs eum admittcre verum id faciat profidas amplius, quam Rcfpice in ejus fociorumque manus , furnos, Inftrumenta, organa.materialia & fpccies, quibus ufurus eft. Ne multum ejus jaftantram magnifica verba ( qux optime noverunt ) auc quorundam faftum & iuperbum vcftitum f qui apud mulcos caucione non eget ) cures aut iftimes.- (i
.
priis fuis fumtibus
a|:
ne
illi
ipfe vidcas
mundi renunciantes, pietatique ftudentes vatiniano perfequantur odio&calumniis laceflant multaque iniqua affingant. Experitur & hanc malediccntiam Philofophus Teutonicus Jacob Dohm contra quem calamos acuerunt non ita pridem homines contentiofi. Reverrimurad fratres Rofese Crucis, his duodecim quxftiones Otto Helbigius propofuit quas Buifcinatores in fua fecunda epiftola folverunt , de quarum refponfione multa effent dicenda . fi infticuti ratio permitterct vei um tranfeac hasc nubecula a nobis vero hscc illis fint propofita problemata r. An Chemia yEgyptiis vere
, , , ;
&
fuerit cvgnita
&c
ab cis trzdita.
1.
An a.uram
cor-
pus hoc compaaum radicaliter poffit folvi ullo menftruo 3. an ex auro poffint elici Sal , Sulphur & Mercurius ita ut quodlibet principium feor,
jur arit, De urnguejefterri voc arit ereftis^îne propt erealglum ei confiH asTNam qiii nrn" nem honeftacem flocci pendit, audet quoque aliud quid facere. Examina & proba per bilancem , aquam ignem plumbum, quartationem , & Anti., monium diligencidime omne id etiam exiguum , quicquid fit, quo utitur, five fit pulvis, aqua,oleum, liquores , metalla ucpote argentum , cuprum plumbum &c. aurum & argentum & quantutn contineant imo etiam ligneas virgulas , quibus opus in igne faciendo, aut per cupellam feparan-
qaoque
tîcis
,
fim in fua fnbftancia poTit oftendi.^^.An detur verum aurum potabile .''j. Andetur Lunapocabilis ?
Lapis Philofophorum mnes eas virtutes tribuunt Adepti , potTideat f 7. An Weigelius fueric Adepcus ? Quod fi hoc , an tota ejus Theologia ex hoc fundamento Philofophix ftuat. 8. An podit refurreSio mortuorum ex Chimicis
6.
An
quas
ipfi
do, mifcebit circummovendo Nam illi ipfx a!?:quando aqua acri folutionis argenti vel auri irabutE fuerunt , ut ex carum combuftione & Cineris reduftione non femel cognicum fit , ejufmodi virgasargentum &aurumin fe abfcondifte diligenter infpice, inquit ille, an etiam Charty, quibus ma
:
terialia involutafunr,quq adhibcntur^probationibus
Uboribus
ftc
aircri,ucAtheuscouYiacacitf
.^
^.Aii
mimins per Cupellam
inftitueuds perfcripta: aut
etiam
Lib.i.
leciam aliis maculis notata:
fint
:
Seft.iv.
cxperientia
ar-
Subre(a.ii.
,
Nam
n infenfibiiicer injicere
Mofcata
i7S
compercum
elt
quod licerarum eiemenca cum

calcinato
genco per quafi cxficcata auri Sc aqua forci relida infpeila acramencum ipfum , ejufmodi fueriuc ; imo quod aUri priparacum exlticerir, Kolucionibiis argcnci
fulphiir
,
& dehigrato
veiuci gefticulatoresnuce perpetrare folcnr, Item Cannula iiib maui-
auc calce
&
ca latens iimatura aurircpleta hifce ncbulonibui fepe ex ufu fuit. Soienc quoqUe lii Scarabsei
&
tem
arti CliymicsE
&
noh ialinjuriam& concenDCun infernacutic mctallica:

in
re, fed
quoque
ipfi
inrerdum criam papyrus iifdcm imbuca & imbibica iuvcnta (ic. Addic idem aucor pulveres carbonum aquarolutiotiis imbibitorîm &materialibusincigilio
taa
& Chymi^
,
nacurali,
dum
a furnisad fodmas Metaliicas luai
lic
pcrfufos
uc defcenfus quafi
fiac
muitum
;adliartc rcmfaccre. Tigillos
quoqueliquet adioni Mecailorum infervientcs cum duplici fundo fuperiori cenui inferiori crallo intra quos aUrum rej ,
cordaiur,
cum
inrtrumento fcrrco fupcriori
uc
aurum profluat , ejufmodi deceptores fciunt prsparare& uiibusfuis accommodare, imprimis cigilli
aliquocies aqua foiutionis argenci macerati

,
&
cxliccaci
cupro quod in
iilis liquefit
mulcum
ar-
ma impollura.
,
genci ingerunc. Ha:cFuir Judaei cujufdamfubrilifriAlius quidam furno liquefadionis
hunc modum argcncuiii folutum in cunicuios iU. venas miticralium infundunr. Sic granulatum argencum vel aurum cx bomb.udd in mcatus venarUm mineralium emillum , uc illis locis adha:reat venas uberes & mineras dites oftendit. Quin autum in puiverem vci feftucas redacStum arenae rivorum decurrcntium immixtum limum eum aurife^ tum rcddit. Verum ex hac impoftura exieuum iuceiium in eos redundare potelf nifi forfaVi perfuadeanc, hanc efte verum limum auri , icaque confequencer macefiam Lapidis philofophici propinquam. Garriunc & qusdam dc limo auri Buccina*
impofturas propagant
&
aurum
in acribus aquis
cannulam fcrream auc cupream , cui pulverem auri indiderac cede ita applicavit uc a nulio pdflec confpici Deinde Materiaiia quardam in tigillo
,
:
mum
nemo edrUm hoclimo nianus fuasin, fed quinavic , aut oculis confpexic , R enim primo litores
auii nofcerenc pcrfua diagnoftica figna, tunc
fubilla cannuia pofuit

iquibus incenlis
fluxiiie
circumpoiitis carbonibus,
in tigillum excannuia prodolus prarventus fuilTer. Carbones illos majores quibus ille in liquefacicndo tigillum fupernc tegit, opcime citcumfpice, ne habeanc foramina & excavati aurum recondant quod tx ignicis in tigiliumdefluat. Luftra quoque ne virguia illa ferrea, qua vertit materialia in tigillc) excavata * auro lit repieta. HatSenus techna: quibus
aurum
nili
veium igndrantiae ab eorum oculis eftet remotum. Vivite interimdiu coriteriti vos Buccinatores cum
veftrolimd Catholicd. Nofter
cus.
(
dcbuit
Not a
iiirus eft ymnje x aere in te rram diJapfus ) SspiiTimc

l
quoque acciît , quod piTiveribus fophillicis (liis argenti vcl auri caleem impudcntilTimc immifcuerint
,
itemancimoniumcum aurofufum,
pulveri-
impoitores illudunc
I
I
& fucum faciunc
circa vafa
&
facum ( cum excrinfecus nulla fic difftrencia ) ioc ancimonii vuigariis pulverifati permucacione
fada
pefiime ufurparinr. f F elix
,.
qui^novit noftruman-.
Drgana aliaque inllrumentafucrunt decedra:: Quohiodo macerialia explorandaexaminandaque/inr, iie fu3c impoifura; recibus aurum &argentum e loculis excrahantj juxta ejufdem Cunradi mentem
confideraturifumus.
lis
PlumBum
>
inquit, cui aiiquid
iargenci vel auri liquefadione iriimixtum fuerat, ip.
granulatum, vei in gIo~ buiis conftitutum j qubd penes fe habens adhibuit pro alio iiquefadionis & cxaminationis per cupelJam. Alius adliuc doiusinnotuit de iabore argentco in hunc modum Impolldr Latonem vulgarem adferri curat qnam in fruitula exigua fcindit interim habet apud fe argencum cindum colore Latonis (quod optime facere novit ) itidem in fruIfuia concifum quod mutat pro aitero & latonem Veram in faccuium fuum abdic , aliam argenteam mifcet cum fophifticis fuis materiis 8c ad cemcntaufui fuit
quoque
vel
ncc argenturh nec aurum continec , fadam ) reli* quum pulverem conveCrunt i ne calx argenci ni-ri>. or vei aud purpurea intra pilos illos abfcondatur, & m pulverem rale nihfl concincntem incidat. Ad hanc impudentiam hi hebulones profcdifant,
,
exqiio paratu r_tioflr Ij^ j auriferuj ; Intentus quoque fis ad lagopodem leu penicuTumi qUo poft probam fui pulveris ( cui
timonium diympicum
.
mus
focietatis clavos dimidia parte aurcos aitera ferreos ferruminari curaverit auream
,
quidam ejus
uc
tem
par-
arcificiofe nigrefecerit
uc ferro par vidcre-i
tionis 8c liquetadionis ignem ponit ac poft feparansper cineritium invenit argentum cx Latone fadum. Pulvisquoque vulpinusuti vocabatur, in quo calx fubnigra ibiutioni auri admixta fuerati quem deceptor ille in pharmacopdlium tradiderat, atquehinc fingulis vicibusaiiquantuiumeme,
fterfic & monftravic auri eolorem poft alferuic ciavum ferreum vi operativa fux tindUrs in auruni fuiife eo ufque tranfmutatum. Si habent prouc dicuHt pricipicacum Mercurii, bene refpicias, he
:
tur: ac deinde tandem in aquam rubeam ad hoC Jnrentum priparatam ( affirmans hunc cdlorem eire perfedaf cindurx in ea (olutx qux nigredinem ) ab-
fit
pr^cipitatus folis
(
tur.
Sc quid pro qno fubftitui> Taiem fophifticum pr^cipicatum facere do-
quicum non debitomodoprobareturi eo qiioque magni viri nimis creduli decipiebantur. Ssepcnumero amalgamata Saturniaut Jovis.qui in ignem pdiii debuerunt
rat, optimasprobasprjEfticit,
qui experimenta Dygbsei , Hic iiberprzter fophifticos proceiTus & falfa menftrua perpauca contiriet ; Nota proceffus quo magis exinfcripcione Mundi Magnatum fupecbiunr, tantomagis fufpedi funt; Sdphifts proceflibus fui.': duobus modis fidcm conciliare laboranti Primo quod ex iaboratoriis Principum
edidir.
cet autor ndvi(Timus
dum
proveniat,
exficcarcntur
poft lotionem
ro J permutata fuerunt in linceo arnaigamaca Solis vei Luni pofitaj qux in parte iintei excrema paraca habuic. Similia quoque vicra
tare novic
cum fale& au& eorum vicc
vei
quod ance
fecula fucrinc confcripci,Sc in anciquis
paIaciofum,Coenobiorum,muroru ruderibus inventijhi^ p e r (nnrfa LlL) Quod Ci pfeudo Chimicus fua tindura prsluppofita in argeiicam vivum projeconeturifis intcncus ne agilicate mahus quid auri ingerat , Antehac non femei faltenK contigit quod loco puri argenci vivi.amalgama Solis vel Lunae in cigiiio fiicrir, & argenco vivo evaporante , argencum vel^ aurum in fundo renianferit:
cumamalgamacionibus Saturni, auc Jovis pcrmupfeudochymicus cum aiiis vitris amalgamacionum Solis & Lunse, quaepo^lca extrada func.
dionem faccre
In elevacione cigillorum ex igne , cum eos apprehendic, poceft ex cavo manus quidargenci velau
'
Tom. U
*^
atgue
37^
ct au
Bibliothecx
Chemics
non
CuridfaE
arquehoc tcanrmutatum vocitatum fiiit. (Nota) viiuu.n quod hoc modo poft evapoiationem remalic artihciale vel naturale ctiam dignold pote/l.hoc enim illo mciius tcdc Helvetioui fuo vitul.) aureo. Aliqui.etiam arbitrantur hoc aurum artiiiciale cum argcnto commilium illud ingredi
&
efle veridlmam ? audi> quid facias i-.Hitalc quid tibi offcracur . imbibe id iplum iinmia ijcumi & mifce cum ceJeci fluxu (tx tartaro & falcpetra; ajia ante inceufis ) dciude in plun bum niucas liquetadum vel argentum & non auhigiet liiiii procede ut confuecum cft & cxpcriccis t quou.o; ,
rubeum liquorem antimonii quancum auri tcneat, proba, auridiligcntiffimc fi per commuuem decipi racione nifi vehs hac probationem id cerco expsrimentari nequcas , ica uc aurum volatile redditum ei admixtuni eliet, cum animam Saturni adde & procede.lic bcne jncorpoArgentum quod fuic inauracum denuo fucabilis fum at alias intluxione cum auro mixtum vicc ar ^genti fini ulurpare novecunc quia ad probas auri waxime facit. Optimas quoque argenti probas, X Vencrc foiuta in aqua forti qua argenci aliquid prius folucum fiiit, conficiunc. Aurum finum ( quod nonnulli albcfacere norunt. j dealbatum , dac iu oondcre coticula , grophio coloricio & quartain aurum convcrccre
,
&
do hic auri vel argenci produdio fe habcat, Ei nummis grofTis thaleris auro obdu6tis argentum cementatione educitur , jta ut figuram txter,
,
nam
retineant
at
ica
hoc pecficitur
ut vix
lij
oper.x pretium
licec per le ht artiiicium llibcile
abfque utjlitate.
contigeric
4>o
,
,
Qîancum doli
&
decepcionis
,
&adhuc concingat cumeo

,
perftbopurilIjn-
ioljs
artificio,
quod ex auio fubhancia

,
-& aureitas
Salis
Sulphuris
in
&
.Mcrcurii
-fimul extrahatur,
exiguam porcionem rcdupulveris lapide Pbifornia .catur in , arque is pro lofophorum , aut alia tiniSura uciiihabeatur , Jn que tantum argenti quantum fuitauri,.cx qo
,
&
4!ionfi
jiiune
bonam Lunam fixam, cui per plumbum comgradati.vum aut cementum dealbatione fuopcima graduacio acccdic.
,
,
gaca
ad.veniunc cumartificiali
p.ellucido argcnco
Non nunquarn malleabih metallico &

,
extrahebatur , projiciatur , & illa luna in folcna tingatur, ubique.fcre latis notum eit cum veii id fit abfque .utilitate, imo eciam cum damno Oi expenfis fiat , eo magis quilibet ab co (ibi cave* Jair. (Sulphur (ic extrjhere exaurohaud ignobile
:
quod
fcindi poteff.
Vixcen-
Experimentum
dolcmusautem, quod.hoc ipfuw

,
Xefi.nus agnofcir ( nec pfeudochimicusid fatetur iquod ifit artificiofum infiar cornu pcllucidum ar
artificium fuaimpoftura dehoneltent. CalluithoC
êncum.
Hoc
veluti
quidam aifirmant, venercm

,
artificium Kelleus & Cornslio Agrippa: quoqu* notum, huicfuit exiliodan^noque , jlli nequidci^
facile fitixibilem
fi cum , & dealbationes duras illisin fluxione aliquamdiu ifet, malleabiles & ar-
cantum
vixit
attulit
commodi
cum
ut le
lioc
<:ont-ra(î liberare, fidem rcdimere
nexu alieni arris non potuciir,

egt(ttj$
gentiferas facere potcrit
Imbibe hoc metaUicum

,
enim
.mifcllus
artificio
yicrum debis ,
in
Saturnum
quomodo
fc
percinericium , fcpara & viQiiibufdara r,es ea habebit.
.obrutus jidera artificium forfaQ efliiovelli adeptij
quodiiquis taleconfilium
-Kicus
d3r,et,
qualc Scotnslca"
juoque hoc corncum argentumpro tinOtura a!ba habitum eft, intellige, ad Saturnum fupra cupeliam in lunam tranfmutandum, hoc modo tinduhanc permifcebant Saturno , qui evancfcebar, argento remanente ifino. Nihilominus tranfmuta,tio dicebacur Sacurni in Lunam, Aurum quoque Uaâricum admixtum .particulis plumbi, pallidiof iscolorisredditur deindeper Cementum plumbo feparato , redit in Ungaricum aurum acque
comes,
qui cuoi iioc projedioncs

,
Gedani
ieoit ) Carfari jde Kelleo.dedit
hic adeptus puta-
deat
4ioc illisvocatur,
:
aurumRhenanura
,
in
Ungaricum
Simplieiores quidara hoc dccepfi ranfnuitare calcinatum aurum mixCunradius pergit Xunt tum CLunbolo feu tcrra rubea ipfis efl: terra Adalica , ex qua faciunt dcinde aurum. Pyrites in
: ,
aqua nmbibicus
.acri
in
qua argencam
exfi<:catus
,
&
folutum, donec virefcat , venatn

vel
fit
aurum
auream
Aigcntum vivum ^''imocum angento v^l auro amalgamatum j facilIvtic ia opcifnum argentum vcl aurum coaguLare fciunt. Lunaminfolem quoque tingunt fuis fophiin fodinis ipfis prjeftat.
:
.pari amhnlaret paffu. Sed crMimeliusfacum obEruditioncmmeretur. Not hicob^cer. Ex auro.polfe cxtralu Sulphur , iitidocuimus hoc loco: ^quoqueexindecxtraftumquendam principem poiiedilTc commemorat Majerus m fuo viatorio. Qiiod nunc fuperêfl: airfit fal dicere non aufim. Hx his duobus extradis taotufB probatur, quod haic duo adfu fiiit ^rum, &exeo extrahi valeant a pcritis artificibus , utut finema gnolucro fit. Cunradius inter alia quoqlje hxc tradit Cupro minns plunibi quam fas iit , apponunr, ac deinde in<:upella leparant eoufquc dumeva-nucrit Saturnus dc Venerc aliquantum remaineat hoc nominaut il;li in Saturno fixam Venerem. Adhuc impoftura pfeudochimica fiiper eft, non omnibus major tamen nonminima quod ^juidam ex ilUs Cquibus meddas aut viis , idipfis optime notum tUjmmodo rationem reddere ali, ,
, :
titiuscum KeMco
&
fi
cum vero fit feparatio impofturisin fiuxu i,pfi veftem fiavam Saturnus tum per cineritium videtur quartatione in Kuir , quod illud coraurum eft tindura fahcm Et lunafit pus faltem infuper per graduaciofixitatis.Aurum nbn coloris
iiicis
,
ûandode
iis
jx)Hent .dc
perfedilTimo
,
& magno
-innverfali lapide phiiloCophico
&
fpeciali tint'ta Luna: vel folis
aUiaiit^m de alja qux tamcii ab aliis
pra^parata fuerint ) quudnafti iint , cujusunaparte in mukas utiUtcr projedionem veram tranf-
&
em cum
Venere eo ufquc exaltant

:
ut Vciicri in
mutationem
Limaturam hujus iolvunt in colore refpondeat aqua non nimis acri ad dimidiam partem leniter animam Veneris extra(idque apud ipôs elt Iiere ) ac huic argcn um imponunt adfolvendu^, a quo deindc feparant aurum poftea dicunt quod polTintper animam Veneris ex argento aurum facere. IVa-piraturquoque tam argenturn, quam au-nim ut fit in igne omnino volatile quo probare
,
:
pr.Tterca licet ( faT-(iiTime j fcfe hafce prxflantiiTimas Medicmas Metaliorum a prmcipio adfinem prxparafte ac posfe ac vcilc adhuc ( fi modo aliquot millia tale, ,
fecerinr.
Addimt
rorum
ipfis
numerarentur
tic
novo conficere
Qi.iibus mendaciis
magna
,
.pra;mia
&
praiclara
bo-
nafibi conciliarimr
ra
quae
:
adhuc invitandi funt

(
Cum
utrecipiant, precibws vero lapisfive tinctiilli
quam
)
alius fecit atque
mirabili
modo
jh.
nititur , fuos pulveres nihil argenti & auri continere, cum in fundo nwllacorporalis fubftaatiarc-
terdum quoque contra confcicntiam

func
confcciiti
abfumca fucrit
,
4J\aaeac
Qtus jam
exijitinjarec
;
>
e/us telationem
dum
pcftimc perdica
imo fape (quod dolewtum vcro ipforum Cheaiici
Lib.
I.
Sca.
IV".
Snhfea. n.
micaars tranrmutationis fineinfortitaefl:. Siper- iciatj]î]bru m extraQum efle duntaxat ex ale// fuaden tibi iHorum ja(5tationibus paffus fucris,quod urran ,"&"nil)ii'vel pa rum omiuiio ex atitimoii id"^/-^^^ cx urina pueri & puella: annorum 7. 8. 9. aut io. pomdej e. S pinius 'vim rertifir atn. âli Tartari af. // < qui faltem pane albo ex vitx> toto illo colleaio- M!i,da LriibicUndam Tinduram- Aiio modo. alioT ^, nisurina? tempore , nntriri Uebent ) & ex optimo que ^TenfTruo Tindtura Antii^nii paranda, (ed y vino alboHomuncuium Philolbphorum (quo juxta fufticiac in hiinc errorem digicum inttndiire, ) Huc .-"..." ". omnium - arcium cognitiocortim narrationem ad ufque dolos& deceptiones preuciochyrnicorurii ex nem pervenire potTis , ) coniicere voluerint & de- Cunradio adduximus. Quibus unum & aiteruai bucrint , qui cum arcano fanguiniis humaoi aqua cK.'ccpcionis ^feudo - Chymicorum modum adjicic tofacea. & optimo vino conditus argehteo cochlemus Anshelmus Boethius in libro luo de gemmis ari , ut ipfi mentiuntur artificiofe pafcendus ( fuo ubiagic de magneCeargenteop. 475. Argentum vitf^mpore) vocem edac , cx vitro iubtiliter educen- vum inquic j ad le trahere auriim & argentiim fpa., dus /ic , ne iterum in fundum decidat & pereat , in~ gyris & pyrotechnis jamdiu notumeft imoimpoque fuje primx materia: aquam redeat (i , inquam, itores Chimici hujus rei nbtitia muitos defraudantad h*c credenda addudus fuehs vide ne ex ebo- Dum enitn Cinabrii partes fe in argentuin traufre exigua o(ricula,quafi humana fodain vitriimprO" mutare pofTs aifcrunc.id cum argentilaminis urunc^
, , ,
:
pf
jicianc, tibique
fuilTe
perfuadeant forte homuncuiumad-
yocant id
Jatitat in
fedcx negligcntia quadam periiife, Ut oiTicula faltem fint reliqua , qii prxlentiam Ridiculum eft , quod narrent, ejiJs attc/tentur
quideHi
> :
cemencarcTum argentum vivum, quod
generatum , fed id falfum eft cum tantum aur6 tocum aut partein ejus philofophi- decefferic, quantum Mercurius attraxeric hxc , cum Magifteriuni. Nullam itaqud habuic caufam Boethius. SimilicerCrolIius in BaGlica fua poft delGormannus , quod hoc de homunculis Paracelficis criptionem auri potabilis. Hoc loco, inquit , finallegoricum figmentum tam farcaftice exciperet cerum ledorem candide de quibusdam impofturis Satis enim cognitum , quod Philofophi opus luum pr^cavendis admonitum velim poffe illo , pulvere conjugium raaris & fcemmx nuncupent. Sdli- auri volatilis a maiiticffisagyrtis>Iitera longa
, ,
virum contraSt-c brevitatis , altitudinis palma: indutum plerumque toga taiari ex Veluto, dormire in leftica exigua clauta, adidere menfe in fella rubea fericca , loqui de drtinibus rebus (^. effe fubtilium difcurfuum , ac re ipfa f)ienti(time comprobare , quod fit Philofophorum filius & quz nugi ante iquid mendaciorum ejufmodi elt faucos annos cradiata: funt, In his rebus Cuiiradius mentem Paracelfi & aliorlim non fatis alFequitur. Analogice , Symbolice hxc intelligenda jTunt i qus loquuntur Philofophi de fuo infante. Vix aliquid humanx , naturalis , artificialis adioqua cum non afiimilecur liis excogitari pocefl
elfe
, ,
:
eum
Cinabrio , adfealiquam argenti portionem allicit , qua abfoluto opere redditap' pUtanc fe aliquam , uti dixi , cinabrii partem tranftnutalfe
:
fed falluntur
cum
id argenteis lamini^
deceiferit
&
,
fafpe plus ( igne aliquid confunientc);;

( inquit Boethius) prxcipitatum aures patinx im-
quam
extraxerint. Simili fuco
decipiunt
dum
,
, illumque S. V. pertundunt, Quo accenf<> exltindo prscipitatus Mercurius excalefadui non nihil auri ex patina ad fe nuila vifibili in patina nota aut macula relitta fugit ^ qui poftea ea-' dem forma , qua anteafuit , exemtus quantum ac-
ponunt
traxic auri
tantum reddit. Quod tamen ex auro

ncgant chemici, afferentes ex Mera vi auri in illum agentig ,
attradum
effe
curii aliqua portione
Vel fecundum
quod Mas 8f fcemina hic rufus ilta canmatrimonialem maiiioiuDuem mdiffolubilem indida, nexum matnmoniaiem oiaa, eunc hic dicitur Gabricius , & ifta Beja. Ex hoc
Cet
, ,
,
di-
gnis.vario
modo
fimplicibus
& incautis hominibus
tnatrimonio vel conjugio nafcitUr infans , qui eft Japis apis Philofophorum. Ultimo dicit Cunradius de
dohs
circa
,
aurum potabilc hoc modo
de
im.^
|)ofluris
quas pfeudochimici
,
cum
;
Communicatum ipfum aliquahdo ci cuidarn Philofopho fub finceritatc pietate pharifaic ca hypocriticum ac colubrinum dexterrime decipie enteHi, animum tefrenri himr nnivprPfn r poftquam r,Ao tegenti, n.ii quihunc pulverem f e per fulphuris triti admixtionem , per admonitio: :
imponi
&
falfo fuo
auro
potabili exercent
veluti
&
aliis fophifticationi-
mis atcentavit. Idem furcifer poftquam intellexisfet , i me lunam in vulgari aqua feparatoria folu-iius ertarrare Qiiid bono illi Chemico cum fd- tatii , & aqua vulgarifolutam repetcuffam dejicere ca- pulveremlnfijndum, qui ter vel quater phifticato auro potabili , ex oleis caphura: edulcorariophyllorum femm. fcEnicuIi & vitrioli , ante tus, poftea ip tigillo ad ignem liquefceret, & poft paucos annos Pragi contigerit , cAlibro ejus de fbfionem cornu formam referret, hanc corneatii Hodier MedicamencisChymicis, videri poteft lunam incognitam ad candelam & ignem facile litlo quoque die quidam ftacum fuum honeftius quefcentem & cultro fcisfilem aliis mirieralibus,' confiderare debcrent , & cumfophiftico fuoauro & plumbo mifcuit , & hac infigni impoftura poft porabili tacere , H illud non haberent melius, cineritii examen apud improvidos multos Saturni dum folia auri mifeent cum fale Tartari , ac in lunam tranfmutationem menticus eft. Huc ufque fuperfufo fpiritu vini aliqtJoties incendunt , ^c riobis negotium fuit cum impoftotibus. Ejufmodi deinde cUm fpiritu vini ruboreni inde , non ( ve- fucorum maidrUm genera Michael Majeriis {5. refcd ex Iûti falfo dpiuantur & afferûnt ) ex auro cenfct, alterius hoc jus detergefe non pJacecconfe. "'""" "' "~ rimusergonosadaliainftituco rubeum excradum ' idque carcari excrahant {ale " noftrdiofervientia, Dolus ejuffuum aurum pdcabiLe facofe pracdicant IX. iTiodi hominesdmriiex parte cdmitatur. ( Ignofce: Notum L.B- fihicdigrcffidnemquandam faciam Ve TAyjleriO Lapidis Philofophici, quippe cTt Chemiae fcriptoribus quam fucate ridnaute m vendant eam ntifftoim . duram a nuUi Tln Philofophici arcani arcaniffimi iftJug co nficere docent ex Antim onio & S ale Tartart LApidis MagifteriiHjicuramjamexplicabimusMyfticara tommixtis. Quis autem quilo tam rudis , at noa
.'
bus multa adhucdicenda forent verum quidagendum funt tot nequiciarum pellimarum genera iit impotlibile fit ea omnia agnofcere , multo mi:
nem vim percutiendi ademiflet j de facie incognitum fuis impofturis mifcens, cumdamnoaliorum
& fuo commodo auri
multiplicacionem pluri-
"
'
"
CAPUT
"~~
^Tom.
I.
37S
BibliochecsE
Chemicae Curiofe
tionifque fanje ratiociniis fobriis
?
,
ciim univerfe Tlieologia: revclatar Myfteriis fymbolizantem. Hsc autem noftra Meditatio, qucmadmodum non dubium cll; , mira vidcbitur, fcili-
Ec cum articulis fidci etiam jurc fymbolizans itatuicur ex hoc quoniam Philofoph i ad eun uQbiinttidum feriohortan quomodo Philofopliorum fymboJizare lapis tur ad pietatcm gai nfesque virtutes 1 heologLcas. St cet gj^j^juspo nelfione am oyent inreacu graviilin OLUCft poffic cum tantis Myfteriis, qux non dnntaxat humanum captum longiffime tranCccndunt , verum rrjrniui im delii^torum que yivlltS_,_ Lciîqu e Divi etiam univerfx- naturse ambicum cxccdunt , fupe- nx adverfances. Tercio & jure dicicur fyn:bolizanSj
rantque virtutem ac potenciam. Cumprimis pollec quoniam fuos poiredbres prorius convcirtere, ex hxc Medicatio uc hecerodoxa nocari cum iioc impiispios, & malis bonos exvitiolis virtuofds tpfum cum 1 hcologii arcanis fymbohzans ftacua- coniicere videaCur, quod mundi hujus vanitatesj de quo adhuc fub judice lis cft , an tahs La- inanem gloriani abomincntur , & erga pioximufn tur Deum incipis in rerum nacnra exiftat 5 imo & cx hoc capite omnis invidix & odii fint experteS ablona poifit videri hic confidcratio , quoniam mius ejufquc facraxognofcere > charitatiquc pro' Scriptura jubct duntaxat credcre , & ibhimmodo ximi fefe dtdere annicancur, Ethsec lunt, qux pra:fidem exigit e contra rationem capcivarc. Ve- cipit Theologia, imohxclunt qux videntur elVe rum enim vero paucis ad has difficulcates rcfpon- complementum fidei Chriliianotum , & pcrfi-ftio debimus Qiiod ad prinaum attinct, dicimus, quod Renati in Chrifto hoiriinis , & tandem Beaci fruiLapis Philolbphorum ejufque confedio luo modo tio in ccelo , ficque & liatum protoplaftarum innoimo & captum humanum fuperet , omncs enim Philo fo- centise ante lapfum adumbrare videtuf hi uno fatcntur ore & _dhIi^JjjLJiaanimi, luiic ideam jeteinx falutis referre. Prxmiilb hnc prifaapidi ejufque cq njk dioni multainefle. qux hum.i- mine Myfticam &: cum articulis tidei fymbolizanLa ni ingenii acumi ne niti cui Deus ocuios mentis tem iapidis naturam contemplaturi fumus quanta .. ncq ueant. Et hoc verum elle autembrevirateiicet hoc expediemus negotiumi apenat ^.pen .. etrari 'probatl quocTtot acutilTiini pliilofophi fruilra in Creacionisopus quo Deustotum univerfum con'' cumque didit , hujus iapidis confedio accurate cxprimir. illo inveniendo operam impi^nderint Inopere crcacionise rac primQxojiliilunixhaos fic fui animi fubtilitate , qua hoc arcanum fcrutati, okeum & operam perdiderint, nihilque invencrinti iicnullacflcc rerumdiftindio. Globusieirdkisjic Quot homines quorum numerusimrinon poteft, agui s immerfus a_jiL-DiuJJibi_vliig'"'"" app aLcret. ex doaiorum familia fcrutinio hujus incumbunc aqux etiam videbantur dominari & quafi ca-Ium iti Magiftcrii quod adipifcuntur, ne caffa quidem fe continere omniumque rcrum fublunarium feminuce dignum eft. hicegra collegia & fapiencum fona , nulla lux ,cuulaumbris & Ccnebris involuta,,, ciecates inhoc labore fuo fruftrancur fine , triftem- Opus pfailofophorum pari fc habct modo , in ejus que fortiuntur exitum. Quomodo autem hoc efle principio tenebrosii chaos eft & omnia fic in unutil confufa, utnullares, qux matsriam lapidis conpoCfibile , nifi captu humano fublimius effec Magiiterium.^ fed in eo obcinendo fruftra laborent ho- ftituit, poilic difcerni, ccelum Philofophorutri aqug mines. Per toc fecula in expeditione ad hoc an- mixtum, & terra aquis immerfa adlunt & hic horreumvellusfuerunt clariiruni&quidein iliiqui rc- ridae tenebrx. antequam alma luxfolis & luns opeliquos fapiencia antccedere prxcelfereque yide- ratoremexhilaret vivificetque. Chaosnoftrumconbancur, aft prxcer inanem fumumnihil conlecwti. fiftit in ficco& humidojficcum terram noftram conrifiquod beneficioanalyfis corporum multa fue- ftituit, humidum aquam ccElumque noftrum facic; ntit cxperti , qux phyficx arcano eruendo , huma- tenebra: vel caligo PhiloCophorum eft nigrum , nicommodum aliquod gronigrius nigerrimum dicitur etiam nox philorpque corpori medendo Ad fecundum fophica, imohocnoftrum nigrum rcfert tenebras fuppeditcnr. aVeranc occafionemque quid in xgyptiacaspalpabiles noftrumnigriim etiampai- ,^ quodficale faterioportec quodatcinec, , cum arcanis pari poteft,colorej Tigrotin git attredantis manum^. exifteret quod non rerum natura , crimen falfi & his meis manibus~t r afiavi7jpc"hs fpeftavi.j HoC/ Theologia: ftatuitur fymbolizans cacodoxia: committeretur. Sed fruftra ille metus, nigro apparentc jubcnt Philofophi gaudere , quolapidis philofophici in natura ex ift entiam tot fide niam cft figiuim philofophicx folutionis & bonae "d^TTi probant mftorici , totque cxp^rjmienta alle unionis duorum in unam maifam. Et hoc nigrum TutTrruTqunioc^mpIius negat illi cxco videre- in opcre philofophico dominatur toc dies, c^joc tUr fimilis , qui cum pri varetur fubito folis confpe- nierinc tencbrg.aiuc crcationem e3<ercitus Jidedu, folis flammam fuifte cxtin6lam lucemomneni rum cujus dux foi, & comes inregimine lunaj in tenebras degeneraife clamlbar. Ad tertiurnref- hic diei , ifta nodi prieii ; lux fucceffit tencbris :.nulla cnim in opere Creationis, ante quam fol exifteret fic 8fi pondetur quocJ & hic fides requiratur " in opere philofophico primo jux , eflque illa^ptaracio cam fubîlis & acuta . qux ^pofnt gciologiam & hicq^r ta albedo qtia: poftea nigro fuccedit poftea fol confediotuF\JTwIsjapidii-r^^ imo ipfe lain opere creationis fuic a Deo fadus & hic fuit quaii 'gamarFopoiTcEnHIcx^ pocentix concen- cceli complcmentum fcilicet fyderei , fic & Sol qui divinx omnino 'pisphilofophicus Icon.Et quod totum e ftiioftra defiderata purpura , qua veftirur noftec eft imo , tratum fimulacrum latiifima profundisfimaque ex- Tapis, eft ultimum operis philofophici complemenin hoc univerium prxdîcac de omnipocentia & concionatur tum. Accedo ad plafmationemhominis, hicDeuss panfione clemenciaque divina , totidemque linguis exiguum excerra, qux videcur mortua , eduxic admirangranum hujus lapidis, xque promte de omnipdten- dum illud Microcofmi plafma & in id infpiravic Deus fpiraculum Vitarum quod Deus hic facic in tia divina immenfxque mifericordice fonte fuo fermocinatur modo. Eft itaquc hic lapis Ccntrum do- plafmationc hominis , hocjiaturz archxus faci t itii tium virtutumque univerfi jure ne ergo rtatuitur for mationc vel confefti one_Mag"iften"i PhilofopKjfymbolizans cum fidei aiticulis & quidem cum om- ^clTIcnTcerin terra m fetThm urn philolVip hicum phTum"indit fpim um^^^jiintmarntop nibus cam cum illis , quos ex folius Scripcurx Sacrse Iolopliijceîbad .
, , I : , : , , ,
,
: . .
'
.'
'
diSamine probamus quam & illis quorum & aliqiw probatio hiberi potcft ex naturac oper ibus, ra^
,
illa
terra philofophica vivcre incipit

,
& in
dies in
;
aemenumi fumic donec pkns adoleverit Ex hoc

principio
'
Lib.I.
Se6t.lV.
phica
,
Subfea.II.
Sc
379
lizjii
^rmcipio philofophi comparant fuum opus Genefi Aiicrocoimi , & qualis aiialogu ratione materix ,va(ls , caloris, coitionis, partufque & pariendi temporis hic intercedat, brevi lecmone dicere non Jiccr. Accedo hinc ad articulum refurrettionis , & huac plcne procelfus Magiiterii Philofophici probat. Quemadmodum omiu animah & plantx i(la incunibat neceiTitas, vx tandem mortis falcem experiaurur & liac falce iu pulvcrsm ciueremque. per
uhuc operationes in omuibus idcntifican tes. Hicque fpiritus . qui in triolici entitatc id^n tificante ineft , elt cuilibet entirati fic identifka tus , ut in opere nofiro patiens fit codem iur tuteque agens , quoniam fpiritus identificans tn identificatam , vdetiamidenrificantemEntitat
eft Utrj-ufaue
vfceverfa.
,
fpirjtus
identificaiis
influit, aflivat
&
patifacir.
Trinitafis
rio progredior
iiatn
litii
viam corruptionis convcrtantur. Sic & quoque fe:men antequam germinet putrefcit polt putrefa,
niti
ttionem revivifcit
tffi
&
germmac. Eodem modo

,
in
opere Philofophico hic primo materia quah mofittir, mortua dilTolvitur in atram tcrram volatiJem , quovis pulvere leviorem y hxc atra terra a philofophis falutatur cadaver , cui eit colot obfcurus
.
foet or inftar
cadave ns,,_iilifr*" fn-ror inrc I-
lcCtuansTnon lenfualisV &maccria fere corrupca eft omniquc vita orbaca ridetur , nori fecus ac planti fementerr<e commiirum. Et hanc corrupnonem vrrf pl?f fadam proh sr fTrr ille f.olnrapj
.
Hk duarna' tur^ tamen dunta* Xat faciunr perfonam utuc quzlibet natura luani pecufiarem habeat hypoftafin vel exiftentiam hic tamen non duas faciuflt perfonas , fed unam utuc illsnaturs infimtis modisafe invicem finc diftineta?, in corpore tamen virginalific unitx , ufuna perfona tatta, cuiquetamen naturs idiomatibuS luisrelervatis, nifiquodDivinahumans fusidiomata , qus de Deo prxdicari polTunt , communicavent, ,.^ fic ,.,^ illa .^.^M,.,.a idiomata iîviflam Divinain numana humana natur natura fint identificantia humanse nacur^ idiomaca
, ,
nimraUm
ad incarnationis Dei arcanum arca"
Mv^
in virgine iliibata peraftum unita:, dua; funt naturs, unam
iii
parens. levisque ater puiv is in yirrQ confpicuu.s. Hicpulvis fuccefiutemporisrevivifcit, & quafi in novam revocatur vitam priori vita longe nobiliorem , & quod hêc materia morcua revivifcat , probant diverli apparenres colores , fed potius inten-
vina non funtid^ntificancia fed id,entifi'cata'ln od*' re philofophico eft duarum naturaruiti
in
&
in
nonf' acinunione DivinsE& humanse naturx' nexus di l-efurgenc; Mecaaiorphofin inopere philofophiccJ 'Verfsinopere philofophiconarurxdependetetiani obfervantes. ^gyptii finxerunt fuum ph^nicem. a corpore virginali & harum naturarum nexus carrt Sicque proprie nihi! moritur , quin &: moriendo firmuseftj ut unquamdi/folutio po(firfieri ne i ^ l-evivifcat. Qux de pulvere plantarum , vel cinere feparatio naturarum futura eft in iternum '
in plantas refufcitando fcribunt Philofophi, func curiofE contemplaciones 8t refurredtionis poiTibi-
tionalesquam veri ;ficque corporahumanainpulVerem fuum reda&a in vicam, prion nobiliorertl
Entitatem uuio quz dax na.cur3E fic inter fe diff runt ut perfeftum & imperfecaum, ut complecunl & incompletum , fed unita inter fe' idiomara '^** "fque funt identificantia & identificata
, ,
unam
&
pulchra hic fymbolifatio
fidei articulis.
Jitatem probanc Verum omnium evidenciffime hunc arciculum probac opus Philofophorum fed placec ad fublimiora Theologix Myfteria quse foium ex revelatione dependenr, accedere. SacrjE
:
Trinicacis
Mylterium
adumbrac
noftrum opus
Jliilofophicum.Intrinitace trcsfi:ntperfona:, (ed lina duntaxat elfentia, interquas perfonas differencia duntaxac modalis, ncn realis intercedic,
fedconftituuntunamefTentiam, aft fic identifican-^ <. r II tem, ut hitres perfonse unam duntaxat habeant eflfentiam, unaeadt-mqueidiomata. Pater eft Deusj "FiJius eft Deus , Spiricus Sandus eft DeuS. Non cahien rres Dii , fed unus Deus * Deus Triunus. Esfentia perfonarum divina identificans cft in opere philofophicocorpus, fpiritus&auima, tresdiftinftxres, fedunainterresmodaitcerdi.finftasidenI
vamhabetnoftra
0 mini, quemadmodum eamcredunc& aflerunc "^" thodoxi imo nuUum Dogma eft Theolop' cum quo non fymbolizet nofter lapis. Si etiam m"* ^' fteriumregene'rationisexaminamus,& quidem ta liceralem fenfum verborum Chrifti ad Nic ^d''' ^' mum. Hanc regenerationem , dico iof (Tfrf quafi fiftit & dtmonftrat noftri^maeifteriinhil T^ ''' phici prsparatio, imo & hominis converf ""^".^ ftatum Beaticudinis evefil imaoinp ri.,' '"'agiiicrri ueniaue vi-i ^
,
' '
& quidem in aua^r^"^ Symbohzat & lapis cum Ccsna D^
Ci-^
prseparatio, multiplicatio &f^^" mentacio. Qi'id mulcis ? Lapidis noftri lab " eft qusdam Mecaphyfica , non verbalis
non cathedralis , fed experimentaJis Sed Finio & ablego leaorem benevolum ad noftram Metaoh f '^ "~ camlymbolizantem quam Deo volente^ ^ cum ^^"3 ' dico Orbe communicaturi fumus.
.
fed
r "âr
tificans eifentia
Was
idencificantes proprietates. E. g. {ihilofophicus , eft quoque foemina philofo,
Soli
D Ô
GlorU^
li
BIBIIO-"
3So
BIBLIOTHEC.E CHEMICtE CURIOStE liber secundus.

Quo varii Tractatus, iique Selediores variorum AutoruM^ qui ab iptb uc putant ,Hermete Trismegisto ad RaY,
,
MUNDi
preruuL
ulqae
,
LuLLii tempora
de Arte Aurifera nobilius
fcri-
exhibentur.
SECTIO PRIMA.
Trai^tatus
ttem
Chy micos AutoRum eorum qm tnter recentiores
^gYptiorum,^/
illts
dkuntur J
,
illu{irandis
,
tnfudaruntj
tn SubfeHiones di/iril/utos
compleBmr
SVBSECTIO PRIMA.
Hermetis Trifmegifti Tabula Smaragdina, cm Titulus Verba^ Secretorum Hermet. Trifmeg. "^^ Chr. Kriegsmanni 0*
Gerardi Dornei
Commentariisilluftrata.
LE CT
C
URO
Symholum
S.
Trifrnecrifli
CAM
i
Ttht
jAmiCe Lector,
:
Tabulam Hermetis
univerfi
Smaragdinam quamfuo rk ac Lydium Lapidem

proditorem. Miraherts
tdi
,
,
mertto
Chemicorum cosim dixe" adulterina circa Lapidem Sapienium Phtlofophi^

demto eam in puhlicum
njcro
ft fcio ,
toties
clarorum ingeniorum
cura.
1
cXcufam ac rectfam. go
me ohfretricamcj quam fufpiccrem
ir itum illud
j^^num
mecaftor-, in(êntiilld
dummodo doSiiorum manus ad tahulam. Indiznum, omnium monumentorum lucc ex quo tot miferls modts e^ njerha iff*
de Tabula
,
mens Hermetls fuPre contemerata , hominem

periodo nativum decus ajfereret
;
inter eruditos
non rcpertum
efje
cjui
unifaltem
,
qutn
dcvohi
di^cile id negotium ad
juvenem
qui pa-
ruminzenio^minusjudiciopoffu. Enimverh
ttd opera monftrans
,
fexceniis amplius formis imprejjam
TahuUm
,
nif vel femel ahs
Te
recenfitam repurgatamvc oslcnderps
iUcet
nihil egifje judicabercj.
Noli
igitur juvenili
,
Yum curas
modi
diu frujira prajlolatus

,
quam pr^fUntium f^jro^ Hermetie^ TahuU locavi jUtTu, qui dclitiu hujufmek
opera ofjcndi
:
.
caperis
haheres
Chmicorum oûfculorum , iy mtiquiffimum &' prettoffîmum prifinonnere*
Lib. 11.
ftitortj.
Se6t.
I.
Subfeft.
;
I.
^^
partem
interirt*
Vnde nhor
fit
iBe
i^H<em'?
E Phoenkio idiomate
-^tillud
y
quo
,
m olim
ab fJcrmeteexa.^
rata
fic nttnc
:
d nobis redonata Tahulacfi.
incjuis
maximam
Jnteritt fateor
licet
njeruntamenitaût in Ebraifmo atque Chaldaifmo hodie adhucvivat. Scih lingud tam arHo confanguinitatis njjnculo illt cjuondam junci^ fuere.) -ut fia pronuni
ciatione
I '
ac propriis rcrum atiquot nominibus difcefferis

referrc debeas.
?
difcrepantiam
omnem ad
elemen^
.torum
fguram
Et
illa ipfa
literarum fgura, nonne Bhrîs cumPhceniciis
i:ommums olim
Ita herclt
erudttorum maximi cenfent. Qui igitur orationem fbecialio-
rum,ut
,mnino
jcifmi tn
ita loqt-tar ^.rerumnjocabulis

is
njaouam
ex lcge
proprietati-s
Ebraic Phcenicia
lite^
rajuraexpreflcrtti nê
'
mihi veteri Phceniciim Imgua fcripffe dicetur. Talis 'Vero oratia

:
e(l
qua Tabula Hermetica prdfcripta
ac praterea ejufmodt
ut vefligiis Phceni-
'
Latina wrfone conf^tcuis tntrufa Ebraica diHioplam ex^quetur,
Exihis
jam de
nojiro inftituto
extHtma
E ct
R.
Cxtera
dixi.
VEKSIO TABULii SMARAGDIN^

HE
R
Potentia ejus perfeaa eft , C\ mutatur in ter-, ram. Terram ab igne feparatcfubtile & tenue a grof-i
fo
Qudis ea vulgo Latiao idiomat^

expreffa, circumfertur.
Phcenicio
& cra(ro,& quidem prudenter cum modeftia
acfapientia.
VERBA SECRETORUM HERMETIS

Tri.smegi
J.
In lioc a terra afcendit, in ccelum
STI.
Quod
V ERV M
mum.
efl
(ine
mendacio certnm
^nod
eji
&
hoc a terra,& icoelo rurfusin terram defcendic , poten-, tiam ac efficaciam fuperiorum & inferiorum re-, cipit, hoc modo acquires gloriam totius muoJ
&
verijji"
di propulfabis igitur tenebras
omnes & coeciac omnia namque
tatem.
,
,
efl inferitti
efl flcut
efl fcut
fuperim
&
Hxc enim
potentise
fubtilia
fortitudo
omni
alia fortitudine
:
(juod
fttperius
(jUod efl inferius
ad per-
palmam
prseripiens
petranda miracttla
5-
rei ttnius.
&craira duraquepenetrareaefubigere,
conditus
eft.
Etficut
fic
of/ines
resfuerunt ab uno meditatione Uniut:

lo
potelt.
omnes res nata fuerunt ah hac una re adaptaSol
Hoc mundus hic
tioncjt
Pater e}m
5-
efl
mater ejus Luna , portavit

efl^
illud
Ec hinc conjundiones ejus mirabiles,& efFt^ftuSf mirandi ; cum hic via fit per quam hac mira
,
venius in ventre fuo, nmrix ejus terra
efficiantur.
12,
Pateromnii thele/mi totius mundi eU hic. 6. Vis ejus incegra efl ,flver/afuerit in terram. 7- Sefarahis terram ab igne ,fubtiU it Jpijfofuaviter
Et propter hoc Hermetis Trifmegifti nomi&^; me appellarunc cum habeam partes tres Sa.a! pientis & Philofophiff uaiverfi mundi.
:
cum magno
8.
ingenio.
15.
Confumacund
opere
folari.
eil:
ve-rbHm raeum
quod
dixi ddt
tyifcendit a terra in caeltm

in
terram,&
recipit
iterumque defcendit vtm fuperierum (^ inferioj
rum,fic habebisgloriam
totitts
inundi. Ideo fugiat
VERSIO LATINA
HERMETlCî
te
mnis ob/curttat.
efi totiiis fortitudinis fortitudofortis: (ûia
,
TABUL^
feriieins,
Hic
cet
vin-
omnem remfubtilem omnemque folidam pene

efi.
Tho^mcii Conteatus froprietatem
trabit.
lo. Stc rnundus creatus

21.
DESCRIPTIO
ûarum modut
,
Hinc adaptationes
eft hic.
erunt mirahiles,
ARCANORUM HERMETiS( Trismgisti.

fi^le
,
12.
Itaûe vocatus
fum Hermes
Trifmegiflns
habens
1.
Ere non
certo Veri/fimeijue aio.

illis , iflnqni iitiiit ut produeant rejn unai^
trespartes Phiiojophia totius mundi.
2.
inferiora hxc
iis viciffim
cum
fuperioribus
j
Completum
eft
quod dixt de opcratione Solui
viresfociant
omnium
mirificijfimam.
VULGATA TABULiE SMARAGDIN^

PAK-ArHRASlS.
I.
3.
TErum
efl:
& ab omni
ny^c ijuemadmodumcunUa eduBa ex unofuere <Oet^ bo pei f^nius : Sic omnes quoijue resperpetuo ex hae^y una regenerantur di/pofitione Natura.
mendaciorum invo-
4-
lucro remocum.
$.
1.
Qiiodcunqile inferius cft.iimile eft ejus quod eft fuperius. Per hoc acquiruntur perficiuntuc
&
Patrem ea habet Solem , rnatrem Luiam : ab aercj in ttterb quafigejiatur, ntitritur , a terra. Caufa omnii perfeBionii rerum ea efl per univerfHrrt
hoc.
mirabilta operisunius
j.
rei.
6.
4.
Qiiemadfcadum etiam omnia ex uno fiont per conGde^rAtiOixsiTi unius Ita omnia ex iino hoc fada func-ppr conjundion^m. Pater ejjs qxx. SoI, m4ter Luna > vefltus in utero
:
oAd fummam ipfa perfeEiionem virium pervenit ifi

redierit in
bumum.
^'
8.
gefta.'i
5.
ejiij eft terra.
humHm ignem pjjfam, attfnuant denfitatcm ejusre ornnium fuavtjfima. Summa afcenie ingenii fagacitate Aterra in ctslunii:^ indeque rnrfum in lerram de/cende , ac viresfupeIn partes
tribuiio
Matet
v;.,,..*^<,>;&vi,i<,)^<i5.
Urum
ittferiorHmqve coê iu
anw : Sit potter^

glorik
382
nmplius non habere.

tcr bcif
alo>iatotinsmf4ndtiatjue tta ab\ecifortts hcmo

exifltt \cor,. Ifihxcjai res ipsaforiitudine fortiir
tn
ifl 5.
<jitaih
ôni> : Dic <iu|fft tra^cf w gfcicf) aU 3^'^*' ^rmutfcr fcine teiingammc aUt
>
Dtc (i*r&c.
ifi t)cr
pora quippe tam tenuia

fubige
.
folida penetrando
iOt^ 2)in3
ii
aylnjue ftc tjnidem quacunque tnitndus continet creata fucre^. Hinc adrnirand^ evadunt opera , <^M ad eundem
mcnhcit Dcr
6.
^rfprun^ alfcr ôtffoni* ac^cn fo in Dcr QKcit ftnD.

if?
^cine ^rafff
ctJ
am
wolffonimcnf^cn/tpanti
ifl.
teicDcrumf) in Dic (*rDc cingcfchrcf
modutn
11
in/lituurttnr.
7.
c^ciDc al6 bann

fo ftc
jc
Dic (I"rDe fcin v)On cinanDcr/
Mihiverhideonernen Herrnetis Tnfinegifli impornundi Saptenttx parttim ftturn fttit , qniid triurn
Do[ior deprehenfiis fumHxcfunt , cju< de Chemic* artis prafantifimfi opere eonjignarida
cjfe
im
5'ctocr gcrocfcn/
unD marf^c
ihrc Dicf<
t}.
8.
duxi.
unD futfifcr DurcfjiDufffc Dce alfcr* ingce in Dcr '<Bctt. 3" @umma. fct^c Durcf? groffcn '^cr^ ffanD t)on Dcr (f rDcn gcn >Dintnjcf / unD von Danncn njicDcrumb in Dtc (vt>c/ unD bringc Di< :Krafft Dcr iibivn unD untcrn(:^c|cf^dpff aufam^
faOttlcr
licbfichftcn
JDcf
/:)crmcfifcljcrt
cutfcljc
^SmavacîfXafd an^ Dcm pôntctTc^cn.
tni?
mcrt/fo mvfi Du
alfcr "llBcft J;)crzficf)rctt cr<
^crfalTund Dcr c^ckimcn
MnHi
fangcn:Sanncnhcro aucf? Uin cr4c^tlicf)C< ûfânD mchr Umb Dit^ fetn irit'D.
9. ;i)ip 'în>3
&C6 .f^crmce
m aUin f?arcfcn (Sacfjcn û fTarcfj

unD
ifi
2!;rrnicgt(?cni3.
Dann
c0fott)ofDicfut)ttfjlcS>in<j lif^frttînDcn/
DicfjtcflcDurcljDriiit
1,
2(rBafftt3/au{fcr alfcr 9[)nwarktc /gc^

tpi^
ai$ aucfj Dicfjarfc|]c
unD
njarltcl^
fagc icb.
ficl)
gcn hm.
10. 2tiif
2.
S)ic crcbopff îc nicfcn gcrcUcn
û t^
imfin (Scf^fag
aUc^ (jcfcâffrn \va$
ncn Dorf obcn / unt> tii^c întwc&cruml) ju jc^ ncn / auf taf) fic tntt gcfattibtcr J^^cini cin S)ing licrfiir hingcn moacn/ fo oUcr 3u!m
ticr jtccft.
3.
DiC^dfMrcifff.
11.
2>anncn|cro fonncnttunDcrf(imc2)iri(?C(jc*
wircf cf trcrDcn /
rtnt^cftcffcf roirD.
wann
ctj
auff
folcfcc
iCcti^
^nt>
aup cin^m t)urcfc : 295VtcntflanDcn in<jctl<Scôvf]fcr6

glcic^ tt?tcalfc6
m
^
12.
93nD
Drcp
tntr hat
mdn
bc^t)C(jcn
bcn
/
tâmcrt
'tBilt
2(f|b
Hermcs Trifmegiftus gcgcbcn

2:ijctil
^
trcif icfj aff^
tpcrfcn auclj alic S)inicfcm iinm^^n t>ms / Durclj anorDnuitg Dcr 7ia(w
Dcr ^cipbcit Dicfcr
gan^cn
Ufu;i.
13.
gctohrcn.
4v
Sîf;
ftp gcfagf
von
Dctrt 0)fci)?<rf?i5cf
Dcr
@ctu iâttcr ij]
t>tc
onnc/ un&
fcinc
^nu
ChemiiifjmÛnj?.
EMINENTISSIMO
"TOT ENT 1 S S IMOQ,VE
PRINCIPI AC DOMINO,
DOMINO
PHILIPPO 3OHANNI ARCHIEPISCOPO MOGVNTINO,

Sac.Rom. Imp. pef Germani.im Archi-Cancellario Principique Ele(5lori Epi* fcopo Herbipolitano ac Franciic Orientalis Duci ^c. Patrono ejulantium NaturaS
; ,
^crutatorum Opt. Max. Vhere ac gaudere Potentifuma Eminenttx ejus Archi-Epifcopali atcme Eledorali Sc fuo, & maximi HermaiSi &c Divx denicûe Chemia noF^tmiUimt devotns
cliens
"W.
Chr-istophorus Kriegsmann.
juvenis poll: Divina
&
Humanitatis
Studia
arcanis
rerum opcrans.
Smaragdina
,
O RS,
quk ciim
ini^tiijfima inde ,a prifcd UfqUe
einfiât4 avo
efl
rfE r
mET
Trismegisii
CTOR,ro
Tabiila
Eminentissime Ak.chi-Episcope Princepsque Ele,
eo tanderh audentt* adegit
ut tngtnti nornine Ttto oharmattts tyro
pub/ice
curam
pereuniis fufiipere inftiinerirn. SciiicetiUt ijirnphit hauftro e fonie exiraclis putredo fenfirn advarioruin coinijHirtati, e : Stc, pofiqitam noftrornrn retere folet curn foctorz^ fi prtfertirn illapfu
',
incuriit
ma]orHm
infigne het veinjii
rlît
monitr/itntMm invidia tlla nativi idiomatit Itmpitndine excider/it.%
transfufum
Lib. II.
Se6t.
I.
Subfe6t.
m
I.
^gj
iransfitfm inperegrinas Lingiias,Deim immortalem ! tjHot nongraveolentibHs fordibus faudert ccepit ? cedenttbus , qui pro lubitufaedarent innnmeris prope interpretibits. QuorHm aliqui Chemiearum rerum peritia monflrabiles extiterint , plnres hercle ne mediocriter ûtdem tn ea qu ^Hermete nomen trahit Phtlofo-
^c
phia verfatos certum eft. biis collati ejufmodifHnt

ii
Sed (tr expoftiionesin Tabulatn a cateris tpfiufûe adeo Philofiphorurn Lapidis opifci~ ut una atijue altera exceptis magis dignitatem H e b m e T i c i nominis erodant auam
, ,
hacienus valent
ej}.
quibus
Chemiam ,Trismegisti inventum,

cordatorum
efl
,
obtreSlatoribus ac calnmnit, prodere

,
dtanum
des
,
Quotus enim
tjntfque
qui aut sflendore infcriptionis
ne iUetlHs,ad diligentiorem fe leilionem

denique fusfnetur
,
TabuU Smaragdina Hermetis

,
auotiaut Pmconiorum maqnitudinofiri acctngit, quin ,fiad tot dtfior,
ac nonfeinelineptos Commentatores fuerit detrujtts

i"
rant immites inperfonam operaqtte Trismegisti , virorum aliquot magnorum cenfurx, funt : quibus tnperriiciem lehemica Philofophis abufi homines nauci , maximo Arcanorum Naturx antifitti enormi neqnitia u/que adhuc infultant. Senttens ifih&c juvenis ego , cim mde malo medelapararetur , nufquam invenirem , meo , quod aiunt, tfMarte rem aggreffus ,ê Hermete primHmfingulart libro inquirere imox hac provincia fic fatis defunHus, Tabulam ejufdem cumcura verfare occepi. Repetens ergo fituobdutiam,penitiufûe folito proprietatem dilionis
deque vanitate , defuco , de impofinra ante nec convitta , nec delator corrumPtre poteinterpretum Hermeticorum temeritas in deterius , ipsa veritateplangente, nnnc corriipit. eyiiqMe hine tam
illico refiliat,,
Certe plerorumque animos
tjuos finceros
haberet autiorem , Phcemciamfore rebar ) introfliciens ecce miht , : quibus porrh adEbraifmum exaîs , ea continuo lux undiquc coortafuit , qu dilfu/fis nebulis clare intuendam mihi ebtulerit abfirnfam illam Hermetis mentem , in quam vix emtUe uniingentiperificaciapenetrare licuit. Lta demum caufamihipervefiigata^cur plerique contortii
(^quam equidem
,ft
P hasnicem
He B MetE M
Smaragdus omnis
Phcenicifmis fctntiUare vifus efl
tabuU verbis veluti delufi , (j ipforummet fnam , ^TrismeGisti auUoritatem tot rnodis tvertnt attritum. Cenii nimirum prifiini non Vola non vefttgium in Latina verfione ampUusfnperat ; repertu qiiidem factle iis , qui
duûm infequi coguntur. Cum enim ea textus Phcenicius antiqHits ad vocibus Latinis incapacibus Phmnicii nexus atque pondens exifientibus, fieriprofeUo nequit ,m geniiinaverborum Trifmegifii vis appareat liquido Phcenicum dialetlim non caltenti. Caterum incommodis hinc emergentibus mederi tandem cupiens , ut voluntati complurium Hermeticx SaptentiA
Orientalium LingHarumexpcrtes
verbum exprimatur
,
httius
;
nonadfenfum
0tdmiratorHmrefponderem, adornavi noviter juvenilem TabuU ejus in prifiinmn idioma PHoeNiCio-EiiRAiCUM tranflationem. Qua,c'urn e ve/iigiis Latina verfionis verbum verho reddens ,a firutlura Ebrdorum
aa
fhaenicum adeo uon aberrarem, utpotiits , tjuopertinacius Latino textui adhdtfi, eo proprim ad facri fermonis Phxniciiûe proprietatem , e/egantiamjue accederem ; vifiu fum mihi emnta , certe pleraque reperiffe verba^ qu nattvaTabuU^peregriniscommutavtJJet (implicis ingenitvetufioi. Quorum deinde ad prafcriptum novara. <êrmanicam verftonem compofui ; adieUo extemporali in eafdem Commentariolo. Sed hac If- Latinam
&
Û antca dixi cuniia exafciato judicio Tuo , Em i nentissime Potentissi MEQiiE PrincepsElecto R., hnmiUtmo anirno committo. Enimvero Tibi , Principum Germanix nofht facile rnaximo , ter maximi ûondam He R m e t i s pretiofam e Smaragdo tabulam, abs me nunc depofitam fiflo. Tib i inquam. Ita namque^
ipfe Trismegistus velle , imh \ubere videbatur , ut qua. potentiffimus ipfe Princeps ,Cermanorum parens^ primariufque conditor , fummm Phoenicum t^gyptiorumqne Archi-Epifcopus , /irchi-CanceUarius atque Ele* 3or Regum , Chemit denijue inventor, Phcenicia dialeUo de Secretorum Natura maximo reliquit quand,
'
fitperatofitugratit pofieritati tranfcribendaforent
,fuUa exirent patrocinio

,
, fi Potentiffimi item Principis, Germa-
nia Parentis,primariique tutoris, fupremi Archi-Epifcoporum

perii,(jr
i
Archi-Cancellariorum atque
EUôrum Im-
ArcanorumNatur quaft cujufdam Numinis ;uno verbo , ederentur EMi-tiBm\SiiM.o Electore' Moguntino Joanne PhiliPpo fiifceptore_,. Itaque ad EleUoraUm iUam Sedem Tuam MoguntinamJ
ipfiM
Hermetis
voluntate abrepttu,ne vel iuffum tanti five

peccavifie
tissimam Eminentiam Tuam
Hominis ,five Dbi migrafizj, vel in Poten,veladCHEMicjE Artis falute atque incremento parumfo/U-;
citusfutffe videar dicarve , enT l^l Indntgentiffimo bonarum Artium Patri, Opufculum iflhoc mole perexil gHum{ Smaragdum enimofero, quem pretittmcommendet non pondus ) daniflis pop/itibus. Do. Dico.DeDico.re/egato omniverborumo- excufantiHm& deprecantiumpurpurifo. Cape i/tud EMlHEtiiissiME ArCHiEPiscoPE pRiNCEPSQUE Electop. , idquc gratiofifimo SEKf.uissmi vultus T \x\ Lumine fic ptr^
funde
ttt
auguflo ifthoc fp/endore irradiatum

f/tis faci effe va/eat^.
illuflri
mali^nes /iventis Invidta ocu/es perfiringere
ingenuis ver
indoli Ce^.
Hermetis
Vale.
Deus Te Servet.
Perfcriptum in
Comitis Leiningenfis l/luflriffimi Arce

afle
Hartemeurg, dum ipfe prxeffem

,
neroftjiimi Comitis ]Hnioris,paternarHm virtutum ex
haredis
menfe Augufto
Anili Chriftiani itfjj
COMMENTARIOLI INTERPRETIS Vat\7t tt TTT-r>\/ri-T-T#^7n 1A13VLA:, rifc.RMlillv.*AL
centia
quorum
ficut alteri verfione noftra Phoeni-^

fic fatis
:
"o-^-^^'*''^^
confultum
a nobis
eft; nativia
C A
UT
I.
Tahula Hermetis invilis quihujdam
afjeritur.
Latinorum inlocum repofitis ita nunc alteri Cemmentarto/us hic medebitur pro viribus. Eo enim rationem tranflationis noftrx rcddituri fumus , caftigaruri , fi qux ab interpretibus commiffa , Sc ên'""'"" denique quem vocant , literalem fic enu-
& &
EX quo Chemice nemo

tus inventus
fcribi
fuit
Cceptum
,
eft
homo
na-
ut prudentioribus comitis inftar fimus , ad celfas Divje Chemi^ arces tendentibus. Qujc
cleaturi
,
qui vel paria fub anTrifmegiflus
guftoorationistegminefecretapropalaverit.atque
Tabula
Smaragdo lapide
Hermes.
ledorem meum ipfo opere experiri maio , quan pluribus przdicata heic intueri. Anteoraniavero de AuUore Tabu/te dicendum veait commentaturo mihi. Viri enim aliquot erudiciCTimi , nefcio qua vi compulfi, non dubitant fenccntiam eorum, qui Tabulam hanc in claricacem Hcrmetici nominis referre confenferunc , kld argucre , cenfuique
gerrariirn
re vocesteftantur, j ufum ejus minus expedicum reddidere inceritus verborum Philofophi ore dela;
Duo camen(quod Chemicorumquerulxhac de
fôvm
&
interpretum
uc leniffime dicam
, li-
384
;
Bibliothecae
Chemicae Curiofe
fKUf
,ni
gerrarumcanorarumadfcribere.quicqiiiddeauaocjus cradicum ab rc de 4VO, de repertrice deuiqlie five omnia (ive equidem quorum antiquis tiiic
2:^13
gcmfin /
taf) llt^n Philofophiaiti

.,
Hermeticam
riasarifuhvCt:Dat)Odjnict?t genuini xu^n
......,.,.
UtlD Ariitotelicam qua(i contradiCtb.
non fuftinemus jubenVerbareceufcre ii ferio expendant, nobifcum juxta ut tes tantum

ui prxfenti
;
<iiiam in
negotio audorum hujus vel illius fcnpti hotum eft doftos fovere mentem. Enimverd ô mtiHore umns cn]np}itc morimnenti non rtift ieftimomo vidanr .ad argtmenttm to rum qmbits id compsrtum
, y
nichr vorhaiiDcn afe bic an paar dialogi j welctjc Docb

illuftribus ffntentiis
\i\)n
\x\
Hermete Tabula Smaragdina ,un&
Oi^m mxt
alkii
DctU Ariftotelem gcbracbt

tJcjcr
&c.
<^^ nnif?
igyptius fci?n/
M
&c.
amh
cr t)OC{?
Grarcus
,
Hermes natione unD ReJ: Athei

:
cberu mtone7nexatlo\conft.re cruditorum eoquc his indiciis prominciarc folcnt

:
ht.-îur K-nzK\m\
id
narum
tCif)
j^cvcfcn
DlC
, r torma loquendi verbofa

(
9[fnt) svcr wii w-^t^ iHTcDcn/

,
a^Ss?
l^
^
,
v($C ^l>^
..
de fcripioribus omnis genens
opcram
ma
Ji!C,ari5-cv
An9-i;<rTov
foUc t'oniiCU in Linguis nul)t auDcrfl afe nuc

vir ille doailTi:
xime
Viromm ejufmodi
Jibro pertradtatx
dantes, ut litieri pofTit, fidem potilTu-Hum conveniant , ad quos cura rei

fpcftat.
Orientalibus v^cfunDcn trcrDcrt / fwDcrUclj indoftrina
Magorum
;
mUh^
Id tunc validiffimum dignifTimum, cuiuni ac probationisgenusputant,
breviffimi loqui
\'cX)n.
Hadenus
ait
,
HermeKm adfenfus habcatur. Hrgo jam hos fecuti quic^ ftatuimus , opificem Smara^dinaj TabuIcE diircitiim fuerit 5 aut di(reratur alTis etiam quid
cum quod
,
mus dofte
at
non
iatis valide
Nam
quod dtj
Hermete Athtnarum Rege
probatione eget uc
quod maxime
^___ libro peculiari
, ,
Philolophorum
prxllo nobis eft corona Chemicorum quibus unanimi voce de Hermte , Tabuli hujus auttore perhibcntibus , fidcs dcmi n^wSi.'^ Chenec debet nec poteft in rc quippe ,
; :
perque ea penitiis cvertitur, qu* Cojnmentarioi tn Tactti Cermaviitm ^ ^

;
micx Artis co!-.cernente tum, quod & argumentum ab ingenio HeYmetis adeo non alienum cabuut potius alius quam Hermetici ingenii la habet fcetushaberinolit; & didio 1 hasnicia Phcemcem
,
êpgrfoni Hermet'isA\<^trm\wu% quodvidelicet i$ j^^^^^- ^ chanaan &c. ac sentis atque litera^ turas Phwntcum conditor extlterlt. Cô quidem ipfo manifciium enb videtur , monumenta ab eo.^ dem profeda, non jri:fii,led Fhaenicia lingua figna* taoiimfuiliei Deinde, quis Linguarum Oriencalium vel paululum gnarus taui hebeti mente eft
ut continuos Phcenici^ dialedi idiotifmos Ebraifr/A dudu per integram Tabulam non obfervet ? Auti
xvum Gricorum^ Latmoeducit, ut cum iidem tantum rumqus corrupti a Grxcis tempora intra ad unum omnes Uquido in pnfca noftfi Tabula ardentu!:, vocabuli atque adeo fxcula nominis adhuc femec iiieegri trat^ceam Ut penetret. Hermeiif artnos ipfius
fcriptorum in
, ,
TrifmefiftHm arguit ; etymon tabulam fupra
&
ipfum nominis Trifmegijli
cuiqu^rfo perl\iadebitur, ftrufturam verborum ho-
rum Verum
:
mum
ditioncm de Tabula hac, feculis poft diluvuim m antro prope Hebron a muherc Zara manibus caclaveris/^(rr7emexempta,nullafui parte male te
habere
mendacio i certum & veri^Ti, fine GrsEciam redolere , & non potius Orienti tribuendam ? Certe,quei loquendi ejufmodi formaf ^grbofx dicantur, Orientalibufque Linguis adi ^j^tyf teneVe nequeo: prsfertim ciim nihiJ ?eque (^ficntale fit atque dicere jdn npv/ ba jon jaji
,
:
:
j^^^_
Neque vcro quicquam
eft,
quod Magorunu
prjEcendicur brevtlo<juentta.
Utmaxime enim Ta-
cum
de Abrahami uxofe tempora dcnati Hermetis

,
(i
Siira intelhgatur:
,
id eft Chanaant
Noachi nepotis
Tacit.
( urbs
Girmnmam)
îds ft lubet Con\eaan. noftr. ad atque Sara congruant ;ac locus

five
buIamHermetieam Magicis annumeremus, (quod jamen eorumpace non fecerimus, qui quid Magi*
^^^^^-^^
veteribus norunt
num
ideo in tantas an,
Hebrm
,
a Chanaani
fit
,
Hermetts hlio Hiih
g^jijaj jâgos conjiciemus-, ut rei

yîiitgtjs
&
falfitatis
&
cxftrufta
ad quam
fedem
;
fixerat
^lbrahamus
nomine rraduax magnitudinem , certi. tudinemquequatuor aut fexvoculis ingenuos difîpulosedoccre nequeant Sed quid vJrbis opus i Xransferant ii.quibus Griciahcic tantopere ama?
convenientiiTinius rei
mds adKsc
Piicenicum
pofterorum Hermeiis
;
corpora demortuorum unablkudendi , pulchre confepultum da cavernis jbrahami m numerum deniquc cordet & perfona votoreceptafuerit.Summa omnium Chem.icorum h^c argumentorum pro Hermete Tabulx Smaragpcnfitavedina: auftore capita qui accurate fecumi receptJE rit, pervijebit , fpero, num tutius non fit
,
^^^
j
Tabulam e veltigiis Latina: verfionis in Gricum jjo^^ nobifque dicanc ucrom magis ideam ne;
inter
Chemicos /e Hermetc opmioni mha:rerc, <iu4m ad lubricasdefcifcere conjeauras*
ûs atque fiuxus orationis Grscanicx inducere contextui poffint , quam efficere , ut ftrida Germa^^^^^^ yeftjs Sarmatorum more fluitet , fi e pannc* PqIoojco eam vel maxime curaverint confiîenw dam. Tanciim de Idiomate.
C A
UT
cjjc
II.
C A PUT
Infcr/ptiones
III.
,
Phcenicmm tdioma non Gr^cum TahuU

nativum
defenditur.
TabtiU
dmcjtic incifa
tUujirantHY^
Dt
gne
[diomate qoo perfcriptaTabula eft dppor-' tunum fit nunc cognofccre, poftquam de au-
ad Tabulam ipfam. Dicitur ea Smaragdi.i JAm na quod Smaragdo lapide parata tenui^fe cre;
fiore ejus
feperiri
adum
a nobis.
(jr^cwn illud
,
fuifte non-i
nuUiafteverant: quos intermiror
imo indignor peritia infirerum Chemicarum virum R. No. von 03ii(tcr# H. oAr. Dcjj
ditur Hermetis verba infculpta ; ufitata Hermetis svo ratione artes ac fcientias pofteritati com-
Hwm
mittendi.
cruditofcripto, cui infcriptionem kck ,F.AAiA REMISSA ad Fratres Rife Crticis , anno 1616.
Phoenicibus Ebriifque abfque dubio vocata fuit , r-^pî^ niS Tabnla Smaragdi ut divina: e lapide tabuli apud S. Mofen d^j3n r^vh Tabul* lafidum i. e. lapide^ appellantur. Czterum infcriptio eidem harcell Verba Secretorum Her-
;
fxcHfo,fcribere
itj
iunc mentem voluit
(^^
i\\
MSTis Trismegisti. Qusprstereundaminimej

cjuui*
Lib.
,
I.
Se6t.
I.
Subfeft.
,.
t
vtror herhat
i
quiim initio ftutim feenius tabuls Phocnicius rcjetix vefte Larina prodirc nudus iii publicum facagar. <ierl>a fecreiorHr/i , ex Loqiiendi nimirum fornia Oricnte ell , iloa e Grxcia vel Latio coque Hbraif:
XXXVII.
"in
f.vi
,-tj3 f^cut
/jcnt
ijx^^s
her-
ha viridis.S-.c ergo in cabula verba hsc,
m^yy'?
nan liunc gignunt fenium,

!
ut
f.roducarit reth
uvam omnium r/firtpciffimam.]udic2i nunc

metis
O FiU
Her-
mi
beneficio explicanda.
verbt icem rei
nocatione plurimum decoris fermoni facro ac

-lan quar
Vox
Lapiderti Pliilofophorum auriticum indigicari Volunt.

,
de
iis
qui per mirncuU rei
itniHs
vicinisparit
nonnunquam
(ingulari
quadam
ele-
gan:u pro rnonumsmis literanis v. g. Epiftehs pnbliinlibcllis &c. fumicur : Cujus rei iuculentum cis
,
CAPUT
Sciiîientihus
:
IV
diciumcaperc
cia de fejits
jv.
licec Ejlh.c.
iX.v.
:
tdt.
ubi iuerxre-
Purimpri.ipter.tts
quarum menciofada
i-
quatudr incip lux ilUta.
2?.
vocantur
onan nai
verba Parim
e; \^(#
;^-ctU ijnirim gchviffcn fct^rcibinmuic a> mit Wcrfcil rp!l &c. Acque liuc etianl pertinet Oomcn 'Librornm Chfonicorum io S;Codice C3'0'n nST 0?? r^/j diertim i. e. monamenta a;vi hiftoriam complexa,
^m
PEtgit Hermes t srcuT oivii4S res tuE^ RUNT AB UNO MEDITAtlONE UsiuS SlC OMI4ES RES NAT>E FUERU^t AE HACUNA RE ADAPTATiONE. Notati hic merctur radiccm
'.
|2:avrofcr'3cU'-^'UChcv. Hinc jam

|tionis
Tabuli
noftra: fucric
M crtmemiim
mens
infcriplitera-
Wium &c. de Secretis &c. Qiiod vero nomen Herme{r/ fie fcripfimus nimo n'?^ cain ChercmThlis me:
Unde vox meditaiioKcm fionificans de, priter rnedituri etiam elofjut denotare , uc nomen n;in fciierermonem , verbttm reddere ; queas.
fu(a
,
Ebraicam
fignificationein
S.
Literis aliquoties concurrente
kiisdot
j,
ejaS rei inf.-rius caufas afferemus. Pon 6 in eleganci Ebrj[:.T vicinarnmqueLihguarum phrafi ini:
,(
,,
\
,(
tium Hermes lunlic tabuKr. Illxnamquede negoinagni mdinenti afTeveraturs i particnlas ajf.r. [wa<ic03cervant:, ingeminantes ponderofumillud
jtio
Hermes, w<;<s /)';<w/ ,rnultoingenia torfit quippe cum capereillud non fatis potuerint , quei omnes res natas ab una re dicantur adaptatione &c, At faiva rcs ed pneterito
dixit
Quod autem
rum
Trismegifius
'tifus
eil prxfentis
loco; cx idiotifmo
itON-
Morcm
(avSitTrifmi^tfiitsiSi
quo majorem
in
iegence excitcc ardorem.magna fe prolaturum conanci i/to ac fcTsro vocum afflrmacivarii s-jvxS-foir-
jbfc3(VERUM,SlNE
RissiMu.M
,
V!eNDACID,CERTUM,AC Ve-
PhcEnicum Lbriorumque qui fic loqui coiiliieverunt, ciim fignificatur non ûod fiitt , aut futnrUvi c/t , fcd ijKod perpctuu fit , aut fieri debtt. Vocc adaotationis veio non nifi operaiio Natura defignatur.
Scilicet
<?^/'/<i//3
Faftohoc, egregiefcribeest sicut cuiod inferius, Te incipit: Quod est 9UPBRIUS EST SlEST j ;EST SUPERIUS; ET QilOD
)
pollicetur.
Natura ordo ell ac caufarum ceumihi

:
difpofitio i.e. nsnjro

Ariftottles ac rcliqui
ESt INFERIUS; AD PERPETRANDA 'laiRAcuLA REi UK lus. Qu2E vctba altiCTimx iiidagiiiis, ufqiieadeo neglectim plerifque incerpretum
|CUT
QUOD
omnes largientur. Phocnicibus verd atque Ebra:is non inufitacum fuilTe didtioncm nanyo
Philofophi
ad (ignificandas Natitne. operationes adhibere vel inde quivis colligac , quod Rabinis hodie quoque naturalesfyderurn in hic inferiora
iijlit.vus
habita Cunc hatteniis

fis,
iiis
ut
non injuria ambigere posaliquot eximii illuftrandis

profati finc
dicuntur bio
nji?o
his
re.
num qu^philofophi
dixere,
intelleiau
iiC.adaptio five ordo atûe difpofitio aftrorvt.
Ei
non Natur2Epotinsquamdi(9:oruni Her;
mens Hermetis non poteli non

QuoE fequuntur,
clari^tima evade-
'liTieticorum
abufui ver6
Patsr
eius
EhxSot^MA,
eorundem alcum ingemifcas. Nos ex Ebraifmo pau[cisgenuinum eorum fenfum indicabimus. Ufu hic
hnterdum venire anialadvertimus
'y7*7<://:/>
,
iir
particulxy;-
TEREIUS LUNA, PORTAVlT ILLUD VEKIUS IN ventre suo .nutrix Eiusl erra est expli catione licerali non cgent. Tantnm obfervari velim, didione
indices fwa- iiifcp^tabiles , five feparatx )on tam (imilitucLinem quarn concUrftimmt focietatem efignent. Ita cum Achnb rcx Ifraelis, contra Sy.X
tum vcro
rttnt
nn b. 1. airem indigitari; pra;teri~ portavtt perinde atque fuperius naiAfueprafcntis (ignificatu accipiendum e/fe. Perpe-
aciem procelTUrus, e Jofaphatb Jud^ Iblsne micum ad bellundnm contra ege quireret 'larmthGileadf fofaphat autcm refponderet Sktit
ram autem
texuit
;
regem
in
Paraphrajics hxc , V aj ^r omnis theLESMi TOTiiis MUNDi EST Hic , prsECcdentibus at-
voce Pater in aonen mater versa. Neque trahi debent quum ad ens mi""""'" ^' orumpercineant; quodpater eH.^K
enim ad terram ea
'
'^
'
6mnis pcrfedlionis
ii
univerfi hujus,
nique mei eejnis tuts aderunt focit
ad dirnicandum
curh
Syritregt. Ac tales quidem phrafes^rf^^dicunc adhiberi ]ryVn nspV abbrcmandt fermonis caufn; cuin plene ea fic efFerri debcant Ego eroftcut tu ,.&ttt poerif/icitt egcpopulusineus eritpcut populus tuus, pultts tuus ficnt popilus meus crcQnalis utficdicani
:
RiT interram inquitHermes ulteriiisi. e.FiVillitis efl no'On adfummuw perft^ltonis graduni rwpwdr/o in vcrbis noltris Hermeticis eft Qux ^.,,,,, ,.,,n, i redtertt j;..., / .^ rm humum 7 o ft f"ftura eveUa, /-^ { vci j 8ic nnri ^^ ^ '""""" ^<^-non, hocidiotilmoLinauxS. expofita,nonnudam/;w/- /ijup/iantta r.rLn . ejus rr verfa Uvc mutata iftterit fttertt infubflA trirubfiaritiaTii / . -i. 'jwji^tnitam am ^' ////^/.w/j(upcriorumatquemtenorum, (ut inter- *
tus rei
: r,
&
pro parcicula locali habittam. Nam ex Ebrô-Phceniciaco Njn mafc. eft, ac mafculinb isn fubftitutum , intcrpretifque incuria pro faemin: Wquodlo res exigcbat, retentum. Viseius interga est si versafuehic
peram
pr.Tterea
pronomen
,.,.-''
,
,-
<.-
-^
'
'
'
pretibus vifum
nem inferunc; id dum Quod deinde additur ad perpttranda miracula reiuniiis , obfervari debet pr^fi.vumhinfinitiVls jundum locutiones e]a(modi gerundio-partici/// conllituere, perque co>;)KwSaKf/UT exponi': HypMagen quoque Ebrzis illam familiarem e(ie,
:
qaoque atque unioquod Hermecis Filio probe notan)
terra
fed concwfum
ut
quidam
fatis
abfurde exponunc.
CAPUT
tnfejîimi atque
tnc/utritur,
V.
oBavi incijoruht
fmfum
qua
concurrentibiis dnobus fubjianiia/is
id quod epi-
theii lo:o ef^
& adyîvefumi
I*
dtbsi
pritecdit. y. g. Vfi
Tom,
Uriccutn interpiete vulgari res nobis erit vel

invicis.
Scribit is
Separabis Terram
j
! ;
3?6

,
AB iGNEi SUBTiLE A SP isso
su AViT E R cuM A TERRAiN coEAscENDiT iNGENio. MAGNo TERRAM,ET DESCENDiT iN iTERUMQîE i,UM,
iiifequcntia
RECiPiT viM suPERioRUM T N F E Rio RUM. // inquam lic lcribit. Equidem quidvis patius crcde1
participia prafentis indicativi vlm\\3f berc nequcuot. QuantuiTivis enim (olciine Ebciis Hc , pr^fens indicativi per pmrticipia fignificare qua; tamcn ratiohujus noftra: locucionis elt , n-nomen participiorum primo adjicicndum erat, ut
rcvelim, quam fidcm iis liabere, qui Herrnetem hcEclocutum pcrbibcnt; ufque adeoiiisnihil Hermetici nihil Philolophici nihil denique aut folidi auc veri inclt, Ac jurc cx incerprete quifivero, a
, ,
tcrtia per/onii ilkid
cum
,
reliquis funii
oporctre
conltaret. Ejusverorei
tu conlpicuuni fiiilk
nis in Larina verfione.
nihil in Phcenicio contcK-
indicio ert defedus pronowi.
qtionam tandem
felicicer
ii^ne terrarf>,q\ii\c via fepare?
quam
.''
fuaviter Oedipi acusfijjj Du1'hilofophicum utar opus ad mine feparans quum Wf rwe/ vicem qui maximi l asdepol ram , vernacula lingua fapientiffime de arcanorum NacuXX fummo dixerit coram orbe, interpretis nunc fri, ,
kcm fubti/i
&
Unde lic, ui pariicipia coafucto valore ad artificcm operis Hennetici accore>> modemus, non ad materiam. Qua ex caufa nunc iilud quoque eft , quod vcrba h^c , in magnitudint
wjfw<
gore fer.moni adiuefcere cogitur, cujus in eodem negotio difcipulorum ejusinfimum quemque &piguilfet & tcTduiffet, olim. Scd undenam, ais verba ilthrc interpreti arrcpta fi Hermes ea ipli w Pbcenicio TabuUexempUrinow ^xxWit? Dicam ingenuequae fcncio audice qui ingenui- Ec Hermes
,
,
pcriodo vindicanda ducamus. Uc is emergat Dtfcriminabis himum t^nem pajjam fnbtilians , nt fic Joûar , pinguem ejnf denfuatcm benejicto rei omntum Juaviffima. Ingenii fagacitate afcendens a terra in ixlum , iterumejut
alteri
fenfus
tandem
,
defcendens in terram
infertorum coadunans
ac virtw.es fnperiorum aigi
culpa vacant
caicitfn
& t/*r/'rf.f
.
roiNn n'T3nb-<tfn 4tj3
ejufdem. Scripferat illc: pnoa navo pT rhs'g niKD
4i7snn i &:c. Hic eo quo diximus modo vertitireputans i voccm tiko ciiverbo nnsn cofirui opportere,2. pT c\{c nomenfubflantivum, 3.0 innaya noinine pr^figi- 4. prafixim 2 in pnoa adverbium, Ebra:orumidiocilino circumfcribere ,5. verba^nj;:
hrvn ad fequens incifum non

pariiciviis
pcrtinere, 6. denique
prafens ex confiie-
nbly n^T atque
e^DiN
HAiiEtis cloriam top \ Sic mundi. Et hic vcrba in pofterius hoc inci.. tius fum locari debent; fi non vocibus .it fenfu. 11 namquc integra pcriodus ( Ingemi fagatitate aCcendens (^c. ) rerum de quibus verba ab Hermete fada quali fumma quxdam, femcl omnia qus antccelVere compleftcns & koc vult . Si tt.gento afr cenderis 8cc. hibiiurum te omnia fcito ejtm exvct.is, Cave ergo verba ifthsc putes novarum Tibi operacionum nece(Ticacem , quarum ia priccdentibus mcntio fada nuUa , imponere. Atque hyc 6^ bis TJbi habeto.
, ,
tudine Lingux S. fignificari. Sane fexcenti c confultis Ebraj2E Phceoicixque dialeSorum aliter vix reddiderint rebus lic comparatis. Quo nomine interpretem criminis abfolvi xquum efl. Ac procul omni
,
CAPUT
De
nono^ decimo
,
VI.
mdecimo
incifo
dubio Hermes rationem eliciendi Philofopjiorum Mercurii traditurus , verba h?:c diverfos fenfus admictcntiaconfulto adhibuit;qu6 non cuivis flatina in proclivi foret , pedem in arcana ejufmodi intrudere. Quicquid tamen ejus rei fit , nos , quas noftra efl tenuitas , primi,ni(i prorfum fallimur, verum fermonis Hermetici fenfum extricaturi fumus. Verbum igitur m3 proprie ejufmodi/f/>4rj,
gy'
dijjcfiiur,
SUbjungit Trifmcginus
quod ignobiUtas
(viri
;
Ideo fugiat a t|
h.
1.
0.MNIS oBscuRiTAS. Obfcuritas
ideni
eft,
,
& ebfctiri C3'3^L'n

:
;
funt ignobiles
"123 glorij,
abjecia foriis homines
quibus opponuntur
fic ditti
c3'-i5jj
di
modumnotax
quifit dtfcriminando five disjungen-
celebres ac honorati
fcite
:
quan)
; do Sic. atque ita nudo tilTimum, Dcinde imo fcite voci nonNn anneditur fif nificatu adje^tvi\pcr eleaantiffimum Ebraifmum, quopro 4^)fi?Zs'o periphr3lticeufurpatur/t/^//exponitur: vum prAcedeme pnpofitione a live jo
accufativo jungitur
quod nor
vocem Hermes
dcinde dicicur
obfcHritati
avVS-i-mf.
Qiio4
&
hic est totius fortitudinu QIU A VlNCET O .M N S J| FORTITUDO FORTIS REm subtii.f.m o.mnemque solidam penetraeit Cic inteUigcndum eft res ea cjua ad
:
ignitam,ignempajjum,ut Pf Xri. terramex eorum ex fanguine. i. e. fanlibamina DmDOJ =310 4. giiinea; vel interprete Vatablo,/^;;^/;<jr4&c. Porigne,\. e.
Nat^r^
prxfcriptiiw a Philofopho e materia rhilofo,
phicaelicitur ,ef} [orttffima omniitm
NotusenimejJ
rodiaio
nnitfubtile aiûe tenue reddidit
ppi commi&c. vox autem n3j;o denfuatem terr pinguem propric figniticat , utpatet c i. Reg.VlI,^6.uh\ Salomonisvafaasneafufa dip-\prfer}s cft participii verbi
Ebraifmus , quando conjugatorum Synonimorunjquc concignatione //-fr/rt.-/^'* locutio effertur;; ûippe cura tam fiikitia ^namfolida f p-y ut id quoj e metaiiis fufum ) entia fuhigere at^tie penetrart
,
^c/?//.
sic
mundus cr
atus
fcST-
Quomodo
.^'Uij;
cuntuc
nmHn
pro
nnyna
3 iivn
denfitate terrs. i. e
in lourno
ingui atifue argillosa &c.
Ac prxfixum
"Beth auxilii
3 in
,
pnea
Iia-
Te in graciani difcipulprum Tuorum quidam poUerorum cuorum Sanchuibdcs Tnfmegifi. Dicet pro
niathon Icriptor Phocnix antiquilTimus, quique Phi-
jendum C
i.
c.
ut Rabbini
vocant, quod hoc loco caufam adjuvantem defigncc,
"
'
"
"
Jone ap. Eitph. de pr^p. Evano. /ilr. j. c. 9. cefle, qu* de pnmordiis rcrum fcripfic cuniSa, e monumentis tuis haufic. Is
crgo ap. Eufebium lib. 1. coiidiy nnindi duo qu.^dam principia materialia ftatuit.*:
aiSivum,^>';i' five ^riev^* vqj
dtcitur DeVafch. ^3^;,^P Omnis dulcedo fruBiium cxpende tamen & iUud , inligni Ebrsa; Lingux idiotifiio fuperlativum gradum per nomen abjtraquomodo jam hic/^d-yJM/ dicijur }urn cxprimi
:
quorum akerum quaii
cat,alteria paffivjj )cix;^ iî^wh<; ,\- e.
ex interprejra-
tXoacCL.BichartiifuhCsn.Tom.u.Cjeogr.Sacr.Chana'''
Verba pro re fuavifima; qux qualis fit, incifum mihoc prxcedcns denique bDwnbTnad quQ^l cûCana , awne referenda funt j vel c.m ob
tute rimarc.
an Phcenicio-Ebraicd diale<So 2-ty rttr-.z ca/iginetfti vefperfinam &c. appellat; cui nomen etiam ai^^\ ô(Ptt,Sssf tenebricoft aeris dedit. Quo quidem ad S. Mofen f(?rc accedic qui ^wi.&Spiricus (D>n*; nn|
,
i> e.fij
Likll.
i.e.fi
,
Sea.I.
difcanc
,
Subfeai.
ex jdiotifino S. linguas juxtaquorundam mentem verceris, Spiritu^ vehemens &c. meminit , 8c tenebrarurti fuper faciem abyffi. Addic vero kTHf au'Jjj
iru^t*7rAoxtjf
t5
jirvu,w<T@' syeveli
i-
Ma)r 7sto
^f-^"
'Uv'k
<ârt
Ia^v.
ejtis
oJJi i/JJalSK? |i*iâf (r>)4'"'(
converfiont^
chaus
diiSio
CMM Spiritn er/ier/ijje tJJ/ot. ( quX CL. Bocharto judide e PhGenicio - Ebraieo
)
110
eft
)
(igiiilicance
Materiam
uc Arabic.
t
mNO
aquo-
notent ante omnia particulatti /la^ûe iu Latina verfione accentum in penulcima habere non in antepenultima; atque itae duobus con poni } ex adverb. fimilitud. ac conjunii : ( que ) relpia cere aurcm verbum fubftantivum ;> (ic enim vtrba Hermetica e fonte habent r\hT\ bth V-Nnpj n^ raViyn-bp nb^n nuonSn ^h-ia^nwnaEUipJis auten perelegans conjundionis caufaiis v (ive -w^ t^ndd
,,
^^
&C.
^^ nonnullt limurn interpreeaniur ialii
incurric
qua oblervata, jam fenlus
erit
pianusk
J*mtxtioriis putredtntM.
viathon S.
talie fe (
Atque his quoque S<?f/;Mofi adftipulatur ajenti SpiriCum agii. e.
nsmo
ut Ai-alx nii\ tallor, Lexicogra-
Hottingerum Aiialed. dilf. ii. thef.S. (b) incerprecatur opcime, yis îbio -r/ynio trernens, ferpetHo motH (j- tremore agitatns &c. ) in luperficie acûarum. Ex hac jam miitura videncur illi fada riar g-TTo^ x.1iiTiu; k, ^vi(ng S,\tuv femina creationif ornnia (Irgeneratio eundorum
fhm apud CL.
m ut animatum , vegetans acjslens five Minerale judicandum non cft: fcd e cap.i.ltb^ III. Metaph, iyfri/iotelis collaco cum t. 6. tib.Xlf^ probe tenendum ; Philofophiam omnem juxca nuRabbini vocanc
,
i.
ita Vocatus furn tiermes Thlismethujtos Trilmegift. ) quhd haheam tres partes Sapientia to* tius mmdi. Cxcerum de tribus iilis Sapienti^ partibus e diitindione corporum in noni noix
(
ey^tque
e.
magne Hermes
ilio univerfali
&Ci Redeo nunc ad Tc, de tua circa creationem mundi

,
merum
fubltantiarum in trespartes tribui.

-,
Quarum
Prirna de fubftantia iminobili tradet
ac Theolopi^
opinione inquifitum.Scripiiltiin Tabulade Spiritu
mundi
quem
Philofophi tui fuum
Mercurium dicunt. Ule vero is ipfe elt , qui inicio rerum feminium creaturarum e Chaus antiqui malVa te audorc produxit adque generationem aptam reddidit. Bene igicut imo optim^ ais, mundumfie ereatum ejje, i. e. omnes per hoc univerfum res, uni,
;
five Metaphyfwa dicitut} Secunda Phyfica audit inque fubitantia mobili corrupcibili occupacur i Tertia denique cirea fubftantiam mobilem incorruptibilem verfans Aflrologia vocatur.
"ês
Triumharum Philofophiae partium compos /^^rcum divinitiis iis ornatus judicaretur reveia-*
;
verfalis hujus Spiritus adfpecialia cujusque entis femina accefTu coepilfe.Sapienter vero progrederis:
tionum fupernaturahum obventu , vocari mulcitu dini Phcenicum coepit nnno nSn mn Htrmet
trium revetationum
tits
,
i.
e. ctii tres
revetationes divini'
J!
ADAPTATIONES ERUNT MIRABILES |<IUARUM MODUs EST Hic. i. 6. juxta tuam 'Linguam: j4inn ^m vav}-i nix^â iin> nmyo p-^y
:
HINC
hinc admirandi evadunt operationes ei naturates,( Cive
audientes Graeci, nominibus e Phcenicio in Grsecum folum tranfplantandis ad inepcias nfque dediti , confeflim manus appella^ tioni injecerunt eandemque in quandam fimiiitudi.
contigerunt,
Quod
per naturam tantiim, fiveeciamfiant perartis dinem Atticarum vocum corrumpentes effecerunt e Thtlismechusdos quo modo abfque dubio didio^<e ad hunc creati mundi modum infii( tuuntur. Ea enim mens vcrborum eft Qiiandoqui- nes recedente non nihil ab Ebria Phcenicum prodem voxadaptationes tam de operationibus Natu- nunciatione prolati ) ut ellet rfii<riîy,a-@- ; bpro tx , uc fic dicam mere naturaJibus , quam de aliis, niore in ^. Grac. verfo. Reliqua e didis quivis fuopte ftudio conjicict. Tandem Hermes in his cpx prsvia artis difpofitione per naturam fiunt defiufurpari poteft fucurum erunt vcro loco prsfen- "'t: Completum est quod dixide opera-' tis ponitur , non infrequenti Ebrxis more pritfens xione solis. Sed quid dixit Hermes ? imo In^
j
Ipofitiones j
li
in generalibus fententiis
lEfra inquir,
i
Tny
ji^ha ut R. Aben
'^'[/'w prasrer ejus fortalFe
e.fermcinefuturi efferendi, ac phrafis
îirum
"'jyso
Tabulse
exemplari
:Occurrit:
;
quxGen.XXXLjj. a*vi iit ad modum foeminarum metum agitur drc Huc ufque Hermes fecreca fua per
JsJinn iT-nttfMb iimilis ejus eft,
*?
nonquodab
In antiquo niPhoenicio extabae interprete ftatim verCam-.da
mentem.
fecucus
eft.
CAPUT
expofita.
VII.
verobcllam Solis operationem Et quidem haud inficior, non Sotis eife vocabulumt At illud heic fic adhiberi , id vero eft quod nego s Quid przter Sotem didlione ea difignetur, requiris enobisJverbo dicam, Chemica ars. Hujusfiquidemnomen eadem qua Solis orta appellatio, ra<'/'"'i'W 5o/j.Eja
5 vide ConjeElan. noBr. ad Taciti Gerw. idque forma vocis nc; Quid mirum igitur fi interpretes de etymo Chemit, pariim cogitantes,'
dice nafcitur
êliquorum binorum incijorum mens
Uccedic nominis SUccedic

:
fubfcriptio hujufmodi hujufmodi:
que vocatus shm Hermes STUs , HABENs TREs pARTEs Philosophi^ .T071US MUNDi. Adfludus ea&faxa complures prailtanti ingenio viros allifit; quorum aliqui, quam tres Philofophix partes divifione rerum in Animaiia , Vegetahitia , dc Mmeralia metirentur,fufpicari coeperunt , materiam Lapidis Philofophici e tribus iis,qui vocant regnis petendimfilio Hermetis audocitate cumprimis illuftris Trevifand. Comitit abufi: citeri quod particulam Itaque ad pra^ceden,
ad Solem dilapfi fint ? Ciim redius vertiflent: Abita- folutafunt qua dicenda mihifumpferam de opere Che~ Trismegi- >mi<. Quomodo ut me monente interpretenturfilii
Hcrmctis, c tc
detur.
& Dodoris &
difcipulorum
eife
\i~
Vocem nSys autem rede de
prafiantiffim
:
Chemi opere veluti jca]' iôxKv ufurpari perinde ac Grjeca didione woDiff-K Chemia; vocabulo TrotnTnl vero Chemici olim, Ct.
defignati.
I{eine/io Var. Leii. l,u. f .5,
(eHt
&c.
CAPUT
Conjiiiuitur
VIII.
tia
referendam exiltimarent, nec quei confedio La-
pidis Philofophici Trifmegiftum effecerit
Herme-
Argumentum TahuU^
tem facis caperent in diverfas de argumento Tabuls abierunt fententias ; conjundas non raro
Qerum Syrtes ejufmodi evitare vlto;es

Toni.I.
vericatis
Hermeticx Tabuli breviter reli..' de iis.qui ad ipfam rem perrioenc aliguid u\ raediuin jjdducere. Veriim ejiim vero
nlxi literam
quum
eifet
Sk
etijs^
38S
magni temeranus judicer
cilin
viri fibi
,
Bibliothecse
e]us negocii
(i
Chemicx Curiofe
^minerx turnefcunt,^ athera pariunt,(frNatura deni' qne natiira eji. Habes> amiee,qua; de Tabula judico.
curam dcpofcanc,
juvenis de arduis liujiirmodi
diilerere occepero. Famaell:,
de Philofophorum Lapide auriftco argcntificoque tabulam prarcipere. lcaque clariflimi Chemicoi um cenlcnc Hos tamen vamcatis poilulat laudacus nobis audor Fam* rer/KjjA ad fratres RofeA Crucis , fcriben mu^ auch DKKflnViC Tabula ^cu MechodumLapidis Phi:
:
CAPUT
Yum adverfam
IX.
Jpologia Jiptdiomm noflroi-uM Chemicd'

cenfores.
@o
'ofophici (cbrcn
niC(chClU reclamirt
j
nulu uUciU
Paracclfus in
Archidoxis
jbnDcrn C6 tiCVC|(a C3
Dcr îtcrt /(Jt^c"' îJ <f r<^,^ct/Ca6 mb btcfct; cognicion tvittcn cr tritmegiftus gcnrtrtnt/ habens
tresparces n?cr iiMl abcr gKtlibcn / Dcifj Vel opiftcium vel cognicio lapidis macfiC Trifmegiftum , habencem tres parces PhilofophirE / i^^
QUodfupcreft, non equidem dubico, variade me fcripcoque mco variorum judicia fore u: quifque animo livore auc vacuo auc illaqueaco in me
;
acquc fludiamea
eric.
Ea vero cancum abefl,
uc re.
Philofophis
formidem
uc pociiis,
qu5 vfchemencius Mufas meas

grelRi fpaciado-
pocicCi iri praevideo,
eo incicaciore
dtrinx hujus decurrenda mihi intelligam. Qiiodfi

quserere geftiaiic
iDiircDcnu/
nunc eorum, qui propius me norunc finc, qui ex me cur juvcnis ego & frequencacor J)ce r 3^^^ ucrb(CnDct S-'^)/ Diifj cr ivcDcr von Academiarum, quifque ancca alio in ftudiotum geoft ttpcfv anDcrnîngni iima nichr crfcnnc* nere verfatus videar fubito nunc mucato animo ad fc/uuD DaiJ @oID pro fummo bono acf)tctc. QB.ir- Chemica delcenderim quafque Arifioteli chartas iicb tîc cognitio DC6 03^-nfchcii t|f iMcf Jrutnacr impcndere deeebac , Hen/.etscis ac nefcio quibus affiMc cognitio lapidis. &c. Docecnutem cabula non nugis illeverim ? ij grave fibi non ducanc , verba (L^fc^. Tul/ii(hxc, enini commodum fuccurrunc.j iila de operacione Solis , & influxuSpiricus acheDtif;
cmcrvo
Dcm
(^(aiu?
t)C6
Cô(*
tei,
ut verba claCe fonant.
âD
Danitilifg
Herme-
levicer huc inHtJcarefponfi loco icxtcEgofateor,
me
eorum meptiis fefc abdiderunc , uc nihil poflinc fk alceracionem nacuralem his neque ad communem aflerre frudum neque iii fieri pcr SpiriCum. Eft enim Spiricus prior quam corpus. âf; a(foDiC ftch Philofophos Hermeticos afpettum lucemque proferre. Me autem quid pudeat? Qui aliquot annos ica vivo ut abillis nulftcnncn/ nicfjt v(i%\^ m6 j^miicttfch ifl/ vnD lo me unquam temporc aut iuvidia aut calumnia
fpiritu
.
tistemporeifimffjt (^raucf^dc^ jicnjrffn/ t)icMemit 5crt ?(atiicn &ir P(anctcn ûnmr.crt &c, Summa, docec omnem gencrationem fieri ex
tallen
Chemiz Philoiophix
fi
poft
nas,ac Philologiam elTe
Theologiam difciplidcdictim. Ciccros pudcat^

,
qui ica Phyficis incerpretum aliquoc Ariftoceli-
omnem motum &
tic/lcrt
Daf?fici3frmctjfcftncnrtcnmtcm
nûd)*
abftraxerit
auc volupcas avocarit

,
aut denique
flabcnirijTcnDarjUtûn/oDciDasgcwiâu^/Dcrntctc iul>Ciuciffn: -Oftnc
m^ cincr Mcfcci/tcr anille.
tcr
/frtCendrrif.-fi
ijnu^phantafiret. Hajc
Quo-
penes Ledorem. Nos , ne auC plus julto Tabulx tribuamus aut gloriam argumenti ullo iinminuamus modo , largimur utique Hermeti de lapidumaurificorum argencificorum Cebri, LuUii, TreVifani, Valcntinii Paracelfi c^c. nulloexprefse fermonem eflc} ica quidem, uc Carlandi aliorumque fententia intellexeric per infcrtora corpus, per fuptriora animam ^ per miracula rei unius, virtucem Lapidis perieai, per Solerft aurum,per Lunam
fit
,
rum arbitrinm
fomnus retardaric. ( quarc quistandem me prehendac , auc quis mihi jure fuccenfeac , fi quancnm caeceris adfuas res obeundas , quantOm adfeftos dies Bacchanaliorum celebrandos , quancum ad alias voluprares , & ad ipfam requiem animiac
corporis concedicur tcmporis , quantum alii tri* buunt intempeftivis conviviis , quantum denique ales quantum pilx , tantum mihi egometad Che,
argentum, perz/ffOT Mercuriumper nutricem kKmentum &c. At neuciquam adfenfum iis perhibemus qui Chemicorum manibus Tabulam prorfus cxcucicudam judicant; eo quod de Lapide aurifico &c. non tradlet. Abfic , eo temericacis progrediatur filius Hermetis. Uc aucem quid de argumen,
micaftudia excolendafumpfcro? Atque hoc ide mihi concedendum eft mag'i, quod ex iis Ariftotelia quoque lumen acque incremenca fumic Philofophia acfaculcas ea , qus qsanracunque 'Divink gratik in me eric , nunquam proximi faluci defucuraeft. tiermetem vero non ego diligam non admirer ? non omni laude evehendum pucem? Acqui fic a fummis hominous fapiencifTimifque acccpimus cjcteris cicerarum rerum ftudia &dodrin45: prsccptis & arce conftare; Hermetem natnra ipsi
,
.''
'4
to ejus ipfimet tandem fenciamus , Leftor meus !>aucis habeat, fecucuspradatiingeniialiquotPhi-
Vatuifje
meniis viribus excitaty.m
(fr
<^Hafi divint
Crf^
ofophos ajo iAêre Tabiilam Smaradifi4m de

,
ûedam Spiritu affiatum fuijfe. Arque hxc quidem ctro pro iQC cuique curioforuin in aurem.
il
VNIV.RSAPHILOSOPI-IORVM MERCVl{lO <jHi &

,
tenuia &folida corpora penetrando enudat , mercedem Imborum id fi Velis ferens , c^hq ne cum ubiejue ,
fit
M
,
A N T
S S A^
fw
Salw LeBor.
nuftjuam, alicubi
effe
incipiat\
rtltcjmm vero tibifc lo^
cans
tet
ut Tuo fiudio ^ravi.ius eo redditus.
Te Neftoris
tjuinta fcili-
OMnia incer fcripca fuperiorum feculorum Che-fr

cica
mque Crafi bonis faciat
abui}d.infem
De
ilU cjuatuor elementorum effcntia Catholicti ; ad ûam hodie in pubticum veluti propellendam Natura imperio manus ûngunt foeias inferiora ac fupericrat
tonferentibus.
mica nullum eftf quod fecundam ab HermeTabula palmam sequc mereacur, acque 7^
Sote
fCNfS fonte
, ,
Luna, nAQ^fy^, deminu

Vento
femtn , Sperma
;
AERIS hofptte
,
HHme
J^tr
Menflruum', TERRt/ principe, Lac.

,
fiamcntum iArnoldi de Vil/a nova, fcripcoris, fi quicquam judico, rcliquis longeprscfcrendi.-cum.quoa omnium, me judice , acerrimc ad Smaragdum Hermecis obrucus cft , cum qtiod luculenciora carceris! de confedione Lapidis Philofophici cradic, tcque, quod capuc rci eft e fa\ebro[si defittaiioniim^fubtimationum, & id genus aliorum anfraCtu , in mol,
quara
& Iterbi fiortnt & animamia viiam dncHnti km
{implicis
nacurx
femicara reducic,
Itaûe
Lib. II.
,
Se6t.
I.
fic
Subfed.
I.
de Te bene mereri volens nequivi ufibus cuis tam piaeclaruin, addo & carum moiiumentum invidere: Biaxime quum depiehenderem noii cujulVis ellu,
,
omnes res nata fuerunt ab hac una
3^9
ro
,
adapta-^
ttone->.
Paraphrajin
illud
eam adornare
,
cujus nec aui
Pater ejus efi Sol , mater ejus Luna. Pertavit il/ud Ventus %n ventre fuo. Nutrix ejus terra
eff.
Pacer
fiorem nec Arnoldum
li
revivifcerct, poeniteat
emnisTheieftr.i tet,us rnundi
efi
htc Virtus ejus tntepra
mulrorum vero incerelfe fcirem planam in Tabulam S.naragdiriam expofitionem ( ijualem profeRo
VilLtnovani Te/iamentitm ex/e promititt
, ,
eft ,Jiverfa fitcrit in terratn.
pofTiderc.
m.igno
Separabis tcrratn ab igne ,fttbtiie a sfiffo fuaviter cum ingenio. Afcendit a terra tn cae/i,m , >r,
Qu2E ergo in tui gr-idam cgimus Candide Leilor, boni confule , sternumque ut Valeas cura.
rumcjitf defcendit in terram, cr recipit
& inferiorum.
vim/uperiorum^
ARNOLDI DE VILLA NOVA
TESTAMENTVM
e Verfione Gallici in
Sic habehisgloriamtotiusynundi. Idehfiigiet ate^ emnts ei/fcuritof. tiic efi tctius fortiiudinis fertitudo fartis. Quia fincet
bit.
omnem
remjiibtiier,i,
otnnemque foiidam penetra-
Litinum Idioma
Andre. Ortelii Ciiemici
Claiin[
Sic mundus creatus efl. Btnc erunt adaptattones mirabiles , quarum modus
eflhic.
/tacjue vocatus
fum Herrnes
Trifmegiflus
LApis generatus ortufqae de cerra , per elevationem pcrficicur. Aqaa: pocione fatiacus in,
habens
tres partes Pbilofopbi^ totius
Compietum
eii
fraduodecim haras ,ut
muumum
iaflitur
&
mnndi. quod dixi de operatione
foiis.
incu-
mefcitcircufnquaque viiibilicer. Pollmodum in bahieo pofitus , vel in aerofo hypocauflo moderace calido & ficco ac puriticatus ab excraneo vapore , loiiditatem fuarum partium acquirit excenuitufque fuperflua humiditate fit idoneus ad concricionem. Quo fadlo , ex purioribus illis partibus exprimitur lac virgineum. Quod mox inde pofitum in ovum Philofophicum, proprio & contiuuato calore foveatur , ut pro pullorum exclufione. Varietate colorum fuorum nudatus gaudet cum fuo compare , colore tinftus inftar nivis. Inde poft abfquc periculo refiftic ignis violentix, tantifper , donec pavonis coloribus ornatus , de monumento egrediacur cum regaii fum,
ARGUMENTUM IN TABULAM
Smaiagdinam Hcrmetis.
fonare videntur hsc verba quatn , idipfum quod Moyfes docet ab inicio Phyficae Genefis ac fi diccret Hermes ad hunc modum Spagiricum artificium docecur meditacione creationis mundi. In qua videmus aquas inferiores
:
QUid aiiud
fuille
aquas, ficuc aqua: fuperiotesfuerunt aqui, Sc

fuifie
aquas fuperiores
res fuerunt id
quod
aquas , ficuc aqujE inferio fuperiores videlicet aqus, id-
maque
potentia.
IDEM TESTAMENTUM
e Paraphmfi nollira.
LApis nofter
'
e terrx vomicis fcaturiens
fi
igne
elevetur perfeftas acquiric vires. LimpidifRma

iaqua
ad faciecacem pocus duodecim

,
circiter ho-
'
rarumfpacioexcumefcec notabiliter. Tunc balnso Philofophorum illatus , aut hypocaufiio aeri perVio
, moderatcque calenti ac ficco , purificabit fefe abextraneo vapore foiidicacemque paulatim in,
que faiftum ad perpe^ randa mirabilia qudam ope-, omnes procedunt ab uno Creacore Deo concepcione mencali primum unius mundi duntaxat fic etiam cmnes res natx fuerunc poftmodum materialicer ab hoc uno mundo pec , adaptionem. Hadenus comparatione quadam ad fimilitudinem creationis mundi fada , fuum artificium fpagyricum docct habuiire primum exordium, deinde ad Prafiicam a Thcorica defcendens,inl quit Pater ejus rei quam vos docere volo fivft medicini univerfalis , eftSol terrenus imo potius igneus,& aqueaLuna. Portavit hanc medicinam Jgneam aer in ventre fuo , & nutrivic eam terra, Cognofcicur ejus perfecftio , quum fub finem operis
ra unius rei. Ec ficut res
,
:
Juet
acque adeo
inutili
humore abado aptus
fiet
Ergo jam e purioribus ejus partibus Lac Tirgineumpremendoelice :idque ovo Philofophico inclufum calore fuo fove jugiter dum puUos
conteri.
,
videris exclufos. Ille vero ceflante mira colorum varietate niveo albore nitens,compari;jungi geftit.
, cujus eciam exicum praaices habeto. Separabis inferiores aquas a fuis tenebris jam liberas , etfi
tem formam incenfam acceperic. Ecce jarn habes fummarium pra^parationis omnis qu^ toti mundo adaptari quadantenus poteft imitacione
,
adhuc
FaSo
hoc, cicra
damnum vim
ignis fuftinebic
,
ac
fpifias.abaquis fuperioribus atque fubcilioribus, idque fuavi admodum igne , & induftria
tandem depofica
de tumuloprocedetregalis potentii ac fplendoris fine termino COmpos. Sed hic terminus ejio.
vefte verficolore
Quo tandem
maxima!
fiat
ut ejufmodi fpagirica fcetura ter,
HERMETIS TRISMEGISTI
TABULA SMARAGDINA,
cum
Expoficionibus
e(i
Gb RARDi DoRNEi.
,
naturam induat perafcenfum, 8e deinceps fuo defcenfu centri naturam terreni recipiat in manifefto retenta nihilominus in occulto coelcftis centri natura , quam per afcenfum acquifierat. Si qu fic ex toto mundo gIoriaqua?piani temporalis , in ifto comperies artificio,quo quidem obfcuricatem,cum corporis tum mentis, a te pro,
reftris, ccElicam
VErum
Qôd
Et
iftiod eji
Jine
mtndacio
,
certum
(fr
Oiriffmum.
efi inferius
esl ftcut id cjuod eft fuperiits.
fuperius
efi ficut
id quodefi infertus
ad
ferpetranda miracula rei unius,

Etficut res omnesfHtrHnt ab Hno, mtditattvne miuf:
omnem. In hoc porro medicamenco , vis & forticudo forcis fupra omnem medendi modum latet. Qiiandoquidem fubcilem ac fpiricualem in humana mence morbum vincic omnia corporis vita tam interna quam cxterna quantumcunque folida , penetrat ac pellic.
pulfare prociiius valeas
,
&
dem adeum
faiaum eft
modum
*^
Siqui*
iftud
Tom. I.
melicamen-
tum
390
tum quo
,
Bibliothecx Chetnic^ Curiofe

,
rabiles curx
miindus creatus eft, Proindeper idttiH morborum henc quarum hoc loco taciendi modiim ac viam habes a mc Hermcte Trifmegilto per traditionem iltius artiticii fpagirici
, ,
rimus. Hincfit ctiam utin omni lapide vel arehil quavis aurum non habeatur , & ca cognofcere qii*
continet illud, non
pariter divites
progreffi
fit
orrnibus
fierent.
omnes
datum calicus ne Scd redeamus unde

:
fub verborum fermone brevi. Sum icaque hacde caufa vocacus Hermes Trifmegillus , quia triplicem totius mundi Philorophiam nacuralem effe doceocompletam in opcrarionc Solisfpagirici. Sed
,
quiabreviushrcforte videbutiturcxpleca, minime gravabor in Itudioforum virtutis nacuralis vcritatifque gratiam fufius elucidare pro vinbus, qua:
nulla charta fatis explicari poUlint,
rerum naturalium vcricatcm quam j ad docet patcr Hermes arte fpagirica quirendam & a vili necnon abjefto margantam eHe fcparandam. Certum & veridimum ( inquit ) quodvis elcmcnta tum aliud in fe continet quam elementa quod qui
, , ,
dem omnibus minime notum

di
eft
fed pauciffimisj
:
ob eorum adeo
fublimem excellentiam.
In Hermctis Trifmcgijli Verhn

Expofitio,
dmor
longe paucioribus cercum. Exempii gracia Pienocum eft , aliquos lapides , tc nonnuiiam arenam aurum in fe continere , verum nemini cctto conltat prsrterquam illifoli, qui ejus rei pefi. culum fecit & pcr expcrientiani artis txcraxichic folus dicere poceft id cercum efle. Quod quidem audorhoc iocovulc nobis arCcm fpagiricanj
rifque
,
doftrinae fermonemfuumordiHermes, ac fi loqucrctur: En fratres veritatem vobis propono contemplandam. Inde poft veritatem defiaire videtur a ccntrario, vcrum clfe, quod mendacio carec innuens his verbis yjhiemendacio vcrum efi. Ex adverlb mendacium dici potcft omneid, quod eft veritatis expers. Qiianquam fane melior utriufque defiinitio dari non potert , nihilominusob univerfalitatem nonfatis ab iis qui
tur
,
AVeritatefui
auCtoricatc
eft
quadam
,
reliquas
,
omnes excellcnce.qus
probare ac fi loqueretur: tgo ipfc (iim expertus hanc aftem fpagiricam verajrt elie , certam & venfTimam, Quippe quinonhomiexperientia
num
folo
auftoritatibus vcl icriptis
at
experimento
iNlotanduni
cercicudinem
iltius
arcis didici
igicur,
quod fupra vertim & fine mendacio phyfico pro parte dixetar hocipfum altius repecerc fpii girico modo, non fccus arque diceret Phyficij
,
facrisSc
abditis naturx myfteriis vixduminitiati
porell.Quamobrem elucidatione plua divillone fumendam eHs deduximus. Bifariam icaque fumi verum potelt. Modo phyfico fumptum, non carec mcndacio. Unde conftat audorem hoc non intelligere fcd vorum nobis proponere fpagiricum idefl, amendacio repurgatum. Siquidem natura verax elt, & ex alf era parce mendax, & incorrupcibilis & corrupca. Veritatem in fui creatione per Dei verbumobtinuic falfitatcm vero ex acceflbrio cui quod locum defunt intelligi
corporibus inelt qnardam veritaS aut virtus incorrupcibilis occulta, de qua per fpagiricum artifi-
rimum indigecquam
cium ccrcior faftusfum eam tbre medicinam certam & veriffimam , (i modo liberctur a fuis conpedibus & a tetto carcere quo detinetur. Ex his lu,
,
ce clarius apparet , naturales PhiJo(bphos, opinionc veritatisab indicio quopiam exterioris Phy* fiognomia' rerum naturalium , aut aJicujus efFecSuS apparentia falla, velfcriptorum audoritacibtis du^
ci
cantum
periencise difcipulos
fpagiricos vcro Phyficos cffe foiius ex* , a qua vcritacis cciam ccrtita
dit etiam habere cogitur.
Nec
poteft naturaper fe
dinem addifcunt.
verum fuum a
fpagirico
(ic
vindftare auc feparare, nifi adjuta magifterio. Patet igitur Pbyfifalfo fiJO
cam
verfari
cam
in falfitate
naturs,
quam
iaillius
Binse lunt enim v\x , quas Philo* fophos ingrcdi contingit , opinio & experimenrum. Harum alceriduntaxat innixi, fefe cumaliia dodrina fua , vel opera falli nccedum eH. QuicujiJ
vericate: Spagiricam
Arcem
vero, in fola rerum ve-
qie tamcn utramque
ricace naturalium i fuo
que veritas cujufque

rupta natura.
,
rei
repurgatam mendacio. Itapropnc dicitur ejus incor-
plurimis quifpiam loco vulgariter tantum efle locutum fuisfiliis, ac (i volnillet eis innuere fimpliciter fe veritatem loqui, fedetiam fubrjdi fcrmone quibufvis ufitato ncc non fub quavis diexiftimct
Non eft quod cum
Hermetem hoc
riniati judicarint aJteram ex altera, hi Cuo labore non fruftrabuntur nec aiii quibus operam ferentaut confiiium. Opinio quidem dubiapropohit Philofophicis camen colorihus apparcntia vera , quas demum cxpericnti.a ve rificari dcbent. Quod efi/uperius ( inqun J efifuHt
, ,
id qtiod
efi
inferius
,
tate prius
e contra, Proteftatus de veri, ad cjus probarionem ex vera phyfica

(.jT,
maximum Naturs myfterinm incluhac de caufa videlicet , ut qui non funt ejus filii videntes non percipiant, & audicntes nou intelligant. Etcnim arcana tutiusoccultari nonposfunt quam fub manifefto cortice qunm latucrint.
ftinftiuncula
fiiTe
: , ,
Genefidedudam
clcmenta
ftanti.-E
,
progrcuicur. E(t verum
inquit,
h>tc inferiora uiiius
&
,
ejufdem
elTe
fub-
cujus
&
carlum ipfum
,
nec aliter ditferrt
quam
bile
,
per accidens
uti corruptibile
&
incorrupti*
Deum
Idipfiim videmus pafTim in natura facere voluilfe in omnibus, utpote fub vili pretiofum,nc
reperiatur ab indignis contegerc.
Quantum
auri
vilisarena. lutum,
&
purumSc impurum, grave & leve, ferenum & opacum agens & patiens, mas & foemina &c. qua; oinnia func accidentia , non fubftantiae, Ccelumporro eli incorruptibilc, hinc (ic uc eorum qua
,
,
fpreti lapides velaiit oculis
corruptibilia iunc ( elemenca pura
nullum altiu$
in
ea cernentibus, quje manus abjicit ignorantis, & pes conculcat infcius ? Quam occulte fterilcs in fuperficie regiones opibus ditavit incognicis , quas
n^gavit fertilibus
tales anxii
.' .'
accollacur
quam ad firmamcnci concavitaccm
Cum
,
dicens. Quirite
qiic
morDeus omnia dederit omnibusj at regnum Dci primum & om,
Qiiid conqucrunturadhuc
qua graditurluna; corpus. Ejus rei caufam e(i"e dicimus, quia non habct patiens in fuum agens abfolutam poteftatem , at benir cnntra , quo fit ut ccdlum eicmcncisper inlluxum &:non hsec iiJicommifceri queant.Sed quamvis elemenra pacietjtia di,
nii adjiciencur vobis. Eft itaquc negligentia cujiif-
camus,incelligendumrefpe(3u coeli.fiquidem infefe
fuipaupertacis& inopiipocifTima caura.Quantjîam Deus voluic pauperes cHe plures divicibus, uc in illos i(li fuam charicacem cxerceanc & inopes uf Chrillum fequantur tolleiucs cruccm fuam: ipremeceaimintcrrjs onQninmcflc ?oluic paupfr,
mutuoper
corrtiptionis
motumagere
agir,
ignis in tcrram
&
inaquam
&
in
,
Verum
aftioncs
cttJi.
&
nentis pcr
fe poi^^Lint effrcere
aifminiculo
pafPones ift inelementis, abfqtie Videtur ex aqua per igRcm

fubci-
poiTunc. Uc ignem aqaa, nihil perma^
Lib. ll.
[ubtiliatione
,-
Se6t.
I.
Subfeit.
mea hiz
I.
in
,
351
re defeciflTe
quadamaeremfieri geuerarique ,Qui o. -: tamen rurllis in aquam & ignis per h?.nc & acrcni 'iividus iii feipfum & eo redire cogitur unde furrcxerat. Non perinde Videmus fieri de coelicis
..
,
1
quibufvis opella
quoquo
luodovfdcaturcx inltuuto
ndferam in nicdium paucula qusedam, qua; mihi concredita func ha6:cnus ad nicelligentiam ilHus excellentilTimi pra;
actianibusinclementa,quoniam ex illis,inilhsgciierantur corpora naturaiia, qui per nacuram, in cceium aut in elementa rurfus non revcrtuntur ncc niii contra naturam, uti morte vel magillerio.
Sunt& alii' gencrationes metcoricis non ablimiksf tametfi talcs liadenus exiltimatx ndn fuerinc)
noii in coelo
,
pacrum anciquorum unicam 8 medicinam docencis. Audite igicot qui aures ad audiendum habctis. Oportec huiuunodimcdicinam ut ccelum efle incorruptibikm, penecrativam & agiiem quÊ non lecus ac iftud iri
c*ceris
fcientix
,
Univerfialcm
elemenca.in
igiclir
led in elementis acre
&
igne kib ter-
omne corpus phyficum agac.VideamuS quxnam (it operatio cocli in elemcncis. Cct,
haud lecus atque aech.crea; juvancur a coelcrtibus adionibus & imprctTionibus ad mineraJjum gcnerationes lapidum & metallotum. Cxterum cum non poiTlc in ccslo gcneratio perfeHi , non magis quam in mafculo lieri nec eti.im ia elemcntis abfq; ccElo,non magis quam in fcemina line mafculo fcd ucrumque fit gcnerationis pars
ra fadi
,
qtiar
tum eft ea non vivere , nifi vita brevi longxqiie vnx efil- mortua per fe, qnam d maledidione priterhominis peccatum unacumeo amiferunt. Nott
maledixit Dcus ccelo propt?r hominis tranfgrefrio-
nem,quo fadumutvitam longam
retineat.
Hac
altera. Fuit icitur ifta difierencia necclVaria divi-w
ilione
duorum ab uno
fatla, ficuci poftea narrabitur
ratione mortua funt elementa, quia longa fanaque vira defticiita , rendunt etiam ad mortem vitx brevis imalcdiftionem terrs videlicet , quxtantifpec ipfis cRreliqua.donecejus inimicinimjemortis ini-
coelum Sc , li ergo elcmcnta funt inter fe ditterentia, qui fit uc aiiftor :eademelVedicat Loquicur de identicate fnbltanitis, non accidencium quemadmodum explicat in feqncntibus. E:l: enim fubftantiarum generare , & non accidencium , licet ifta nihilominus adminifculo finc generationcmque naturalem prorho.amplius. Dicet forte quilpiam
I
moibi videlicet,fiundiq;premencia finem curfui artigerint in fuis nroduftis oinnibus. Sunt igitur ficuti cadaverabanimafeparatum,prout partelongsE
ria,
vita;,quam nificcelumcircumquaqne influat iniplorum ceiitrum,ab eo furfum afcendere nequennt jgne
veantnihil camenoperari pcr fe, non niagis quam abfque fubitantiis fubliiiere poflunc. Ejufmodi fiimilitudinem fub unitate fubftantise concludit inquicns: Adperpetranda niiracula rei ?*?;;<;. Jam fpagirice cxplicat ea , qux phyfice prius propofuerat, slA iiunc fcre modum : Oportec admirandorutti ifpagiricum artificem , habere cceli noticiam & eleinientorum perfc;<3:ii1miam , identitatis eoruin , & conveniencia: priufquam ad unicum totins Philofophia: fcopum , & rnedicinr terminum univerfalis pervenire queat , quo medicamentum hoc generalilTimam fabricet miracula patrans univerfitatisper unum quod folumpotTit indiferenter om1
.
medio, nec femina fpiritualia coeli , matricibus liiii etiam inmedia regione fpiritualibusfafiis, concipere,utin corporcas matricesdeveniant. Siqui dem excremaconcraria fine medio utrinque participe, nullatenus convenitinr, Rerum itaque naturalinm vita longa & fana, coelum cil.Item vita morpropuilatio , & mortis initium deliquium Quicunquemedicusigitnr agris corponbLS, incorruptibile viia: longs fansequc coelum ipaeiricum,intrinfceo!anguentique vitsbrevis ccelcTnoverit conjungere, vitam brevem ( dante Deo ) fS*nam infiaurabit per miraculum unius. Nam lar*. guens & conjiindum incorruptibile , utrumque coelum unum & idemefl; per fubftanciam puo fit
tis ell
,
vir^,
nibus mederi morbis , tam incurabilibus (quos vocanc) quam aliis quibufcunque. Non efl: fane miirandum,etfi paucitrimifint viri medici j quihanc
uc per fubftantia; fimilicudinem auQum quod corruptis opprimebatur prius , obtinet vidoriamj;
,
&
fieri
inimicosfaciie fupprimit. Csterum auanam arte qucac, uc ccelumcrademusnoftris'manibns,&

iiifri
artem credere poffinc cum fumma fit admiratione digna , his etiam qui funt eam experti ut Hermetici, acaliis,quid aucem ignaris eric ? Verum fi quis confiderec magnalia Dei , naciirx per ipfum indufa licec admiretnr aliquantifper , tamen cum
,
adminiftiremus agris corporibus; audietur

manifeftius,
&
fpagirice.
Qttod
losltim igitur ejl

,
qiiod efl faperim cuia rei unins ,
contra
inferms ,idemefl ficut coelHm , ad perpeiranda mira^
mediiinn videlicet umverfalis. Sati^
veneratione
tere
fic
maxima non impoffibilem inJicabit,

,
fi
clare docetur ccElum etiam potcntia hic

cffe
,
apud noi
Chriftianus. Impoffibile nihilominus
uC
morcalium hanc arcem incelligac, nifi ditum etiam fabricando ( ut ajunc) nriiracula videiit in ea prodere fe , iqui doftifrimornm mundi fapiencum occulca func oculis & menti. llluftracus vero divina permilfione, qtiempiamalium verbisphilofophicisnonnunquam ctiam illuftrarc quodammodo poteft, qui qui poftaliquis
&
nec folum apud nos , verum etiam in nobis ^ in omnibus rebus a natura produdis. Quid
.vino lumine priusilluftreturi
manifeftius dici polTet ,quam cili fuperioris incorrupcibilis vires , atque vircuces palfim in infei
modumnondum
,
intellexerit
auc
non eledum
fe
ipucet auteledionishoramnon adelPe. Nam evefiire quandoque foIetjUt poft multosannos, laboi#fes & ftudia maximis impenfis etiam perpeffi ciim
:
patientia,nonnulli fint eleSi
multis pulfacionibus,
Pulfate
rebus nacuralibus ut in arcis ,recon2 a nobis referatione per clavem fpagiricam haberi poflc, item iftas virtutes inferiores i fuperioribus impreffas per influxum , vocari cxlum inferius.? Vulcis audire fufius Unio corporis & animxper fpiritum , vita eft, &iftoriim diflblutio mors. Quantc magis igitur ad unionem vergic medicina.tanto magis ad vitam accedit a mofce procn! difcedens Rurfus unio nullam rriHlcicu-iJiftis
.
rioribus
,
diras
&
orationibus
\
&
inveftigatione fedula prxmiffis.

.
Dicit
enim primus Spagirorum Dux
&
aperiecur vobis, petite dabitur, qusrite a regno
Dei
&
invenietis. PaudfTimi
camen inveniuntur,
qui nonpertasfi laboriim in finem ufqite perfeverant. Proinde fit uc abiftis nonnunquam ars imme-
fiem admictit. Si caufa vicsefit unica, unicus etiartil effedus ejus 8t unica medicina pocefl efle vicaj inftaurativa cum nihil aliud fir vita.quam i!nio quaf dida eft, Cseteroqui Herm.Trifmcgiftum de unione idealis mundi medicinx difierentem fua
,
&
hanc, quam fibi culpam , ac iii pocius debuilVeQt rejkiant. Ne igitur adfcribere
rito
male audiac
,-
per fimilicudinem eciam coapcantem aidiamus, Et flcnt res ownes fuerurit ab uno rrieditatione t(ni>n, fie omna rts ndti fuernnt iib hai una re adapiatie'*
Tom.I.
Kk
&
392

res omnes ab uno Deo meditatioiie vcUoncep-
n^. Haud fecusenimac
terpretes
tes
nudam audoris fenrcntiam

fibi
,
aliis inviden<
mentaliccr creatae (mir , paricer Sc omncs tione unius mundi pcr idcam , prxmedicaco, mundo uno rcs produfta: funt ab hoc
effectu,
&
,
maceria, fcrvaca fimilitudine pnoris

acdivili:vie
dubiam commcntariis acînterpretationibusrcddidifle. iQuod facilc percipienc quotquot alia commentaria legentes acute rem ipfam pcrpendcrint utpoce fui lapidis,
omnibus praecerquam
orduiem redaexemplaris tancum & non plurcs, Deus ett unus tia. lcem uc in menmundum eciamperunumexniliilo unum efteaum m fubinde ac voluic creare prius te fua qux crearcc producere , quo contincrentur omnia Verum deunus. omnibus jn ipfo Deusut eircc in nonnulfcncenciam loco clarare vifum eft , cur hoc noluerim, fequi commentariorum lorum aliorum verborum, nec in plerifque aliis. Pcrcepi ex ferie in hac unum ut per , opinionem non clfe Hcrmetis Chaos quem confufum globum tmo , particula , ab
quadam
in
quem vocant, interprctationem

ciliorem
elle
,
textu longe diffiobfcuriorem incelle(5tu. CaEterum quid unum & una res apud Hermetem extiterint, eli: quod incerpreccmur e re medica & non mctallaria, fed humana. Dcusitaque hoc unum eft, quod ante omnia fccula folum ellc , vel ens trinum in unitate fuic ab Eeterno , quodque creare voiuic unum, eatenus fibi fimile quatenus unum, hoceft, nacuram unam , primam vifibilem creaturam , &
,
&
'
mundtim unum
re conftat. Ell ''''
fpiricun*.
hic enim fpiritu anima multorum Philofophorum

,
&
coi po.
fententia,
appellanc', incelligamus, fed pocius
unum Deum
''
rerum naturalium
,
efle
medium
inter ani-
creacorem. C\imôi\e3L [ubdu ,fiierunt a(f hac ttna in ejfeil-.i addtttU piita ) nai.i per re ( prsmediiati ad:iptationefft^.No[\ dicit ab imo, ut anceadixerac, rei vel munfuerunt ab mo meditattone tinitts ( puca)
&
corpus alii volunt animam elle medium inter illa , hac indufti racione , quod fpiritus iic anima fubtilior , & apiius extrcmum ad corpus
inam
&
crafTinrimum
comparatum.ut anima
,
fit ifto fuljtilior,
di.
Prxterea notanda
ell:
h.uc diftcrentia
quam
fc-
&
&nafci.Qiiandoquidem a naquod eft fcd ab ea folum elFe tura nulla res habcc nafcicur ex eo quod effe vel producicur res omnis folum Deiejufque virpervcrbum nihilo habec ex habet hoc fubftantiam verbo ex non & tutem, natura. creatura,^nempc vifibilis eftprima ipfum
cit
amor
inter efle
Ipiritu.Mca fententia judicium licis adhucfub judicerclinqucnte fnaderem interea ,uc

fpifllor ipfo
non feparctur
AuftDris vero fentencia depiavaca mihi videcur , mucilacaque per omilTionem unûs diftionis , typogracreat videlicet, negligencia potiusquam
phix, traduftorum
,
&
ad hunc
modum
reftituen-
dam
elFe
duco
,
Sictit res omnes creat<efner;wt
ab uno,
faeditatione
&c. Innuic igitur his verbis
Hermes
ab anima non magis quam lux a fuo luminari anc hoc a luo fiimamenco. Verum fub firmaincnco quoniam vitarerum natura' lium a folo motu corporum fenfibus percipitur magis quam ab ipfa caula motus qux eft ignis aechereus , hoc argumento fpiricum elle dicunt , anima fubtiliorem ,qui per motum ftib fenfum cadit,non illc. Tantifpcr igitur hoc loco, pofteriore hac opinione fruar , donec alia melior occurrar. Nam fi juxta Hermetem concedatur fpiflum &fubtile effe extrema , uc verba fonanc Scparabis terrarn ah
fpiricus
, ,
, :
medicinamhanc univerfalem,ad imicationem creationis mundi fiendam , non componendam, ut infra

dilucidius, Stc mimdus finquic) creatns
efi.
ign?^,
tum quod antca ,pouavit

,
tllnd venius in ven-
tre fno
Hxc par-
ticulameam etiam confirmacopinionem,nonperperam neque te;nere me quod mutilum vjdebatur, reftituiire. Colligendum igitur ex his fpagyricum opus ad medicinam univerfalem, efFe ad imitationem crcationis mundi cum inchoatum , tum etiam
igncm eflie Hermeci , qgod aeri , in quo geftatur, ficlonge fubtilior. Magis enim aeri convenit anima quam igni fiquidcm in illo fit effedus vitarmotivi.per caufam igni propriam. Pariformiter omnis caufa motus, eft fubtilior fuo motu & cfid
e[i
,
aer
necelTario fequetur
extremum
&
fpiricum
compIetum,&ideo per fimilitudinem fupcrnaturale , quamvis ex naturalibus fiac. Porro concludit phyfiauftor ex mundi creacione fupernacurali
,
cam inerationem , fimilitudine quidem unitatis naturalis ad fupernaturalem fafta & non unicacis fpagirici arcificii nondum enim adiftius operacionem pervenit, At compendiofe prius eam firmiffimis argumentis contra quosvis detraftores
,
fcftu.Excmpli gracia Si faber domum extrucre dcbeat tria potiffimum illi neceiraria funt,ars aut ingcnium pro fpiritu : motus aut operatio pro anima dcinceps materia pro corpore. Diceret forte quifpiam motum hoc loco efle accidens, concedimus in artificialibus ac in naturalibus negamus, quia mo/usifte utriciue fubftantii fpiritus & corporis commifcetur fubftantialiter. At in artifi:
&
ignaros corroborare conatur quatn aggredi, ne reprobantium nugis refilii fui reproborum etiam omnes res nat^fnermt Sic enim morentur. Subdic rerum docet unicuin Creatarum una rz^. ab hic quo reliqua genera, a generalifTimum oenus fuiffe & individua nata func , indiefque propafpecies gantut in finem ufque feculi. Non eft quod quifpiam putet rem unam hoc loco , ad creatorem refcrri debere, fed ad creacuram unain fcilicet nacurain primitivam quodetiam pripofitio, hacdenotare videtur. Nam fi gen'tiv!ib unius ibidem meditatione unius , referatur ad ablacivum <a& uno , ( quod priter omncm loquendi rationem cflet , potius enim dixilTet fuerunc ab unomedicacioneejufdem) ccrtum eft eum pariter dicere debuille poftea , fic omnes res nattt funt ab hoc uno. Hic tantum a me diita fiinc ut leftorem admoncam d dubia Philo:
motucuinulla fuffragatur narura,deduftoad fuum effcftum opiticio ,cefl"at in eo motus omnis. Concludentesigiturdicimusnullumquoquo modo ficri pofle motum abfque motore & moto. Tria funcicaque necciraria hsc ad vicam naturalem, uc fpiritus movens,anima motus ipfe , & corpus motum.qua: fimul conjunfta, naturalequid unumefficiunt, Summaria Hcrmetis fimilitudinis coaptatiojadfuas mencis conceptus approbationem hsc eft. Non abfimili niodo quo Dcus primo creavit
ciali
unum mundum foia meditacione pariformiter crcavit unum niundum ex quo quidem res omnes
,
,
fophorum phrafi (quam amphibologiam vocant^ fumme cavendum elTe non quod Hcrmetem ad huiic raodum fccipfifre dicam, fed fortaflTis ejus iu:
nacx func adaptatione. Sub meditatione fimplicitatem unitatis in creatione mentali denotare vult, & pofttnodum per adaptationem innuere difpoficionem vel ordinem fub numero , mcnfura , & pondcre materii convenicntibus. Cum igicur primum ordinis membrum fic numerus, & prinius numerus duo , fi mundi materia univerfalis per ordinem difponenda fit , in duo pritnum erat ( uc squum eft ) dividenda , ut in Genefi docc tur
fcijjcec
<
Lib. II.
, :
Set. &
t.
Subfeft.
,
J.
30}
&
,
fcilicecincdum&terram. Maiimequodprilisnu. merus duo maceria: prima: conveniac. Hoc ipfum docec Hermes inquiens Quod efl infcrius , ejt ficut idqiiod elifHpenuj. His itaqiie vcrbis conftac Hcrmetem T'ri(inegillum ab Hsbraris Genelim edottum
fuule, licec i^-gypcius fueric , uc Auguft. teltatur ]ib. decivitace Dei , Suidas, &ic. Proinde conditor nattirce maiTlim unam fuo numioe creacam in in terram infeduo divifit , in c:t!um fiiperius ,
malleis diverfis majoribus
minoribus indi-
gertc
incude paricer
,
&
igne. Officina vero focaria
fjbri nacuralis
cem
ignis inferior fui
nolkr d cotc
li
&
eft in quo naturalis mocus adionis habet iniciiim, uti chalybe, &c. Accamen scthereus il-
Centrum
datuselt , uti rtoltris habitus magifterii per ingcniuin affiduitatem acquifitus. CÛi tamen am-
&
bo
fc
&
rioremparcem
iion pocerac
,
u:
quod c^lum quidcm

,
in fe ipfo
,
nbn , fcd accidence folo partim incer partim conveniunt iit motu quo rurfum ditferunc , uc circulari,& refto. Similicer anifubftancia
,
diffcrunt
in fua conforce cerra gignerec in
pe-
madvertendnm,
linde ac
,
Adam
Eva
qiio pervenultc correfpon-
mentum
menta
inferius eft,
,
ut incus fabris in terris inftruinallei fuperiora funt inftru-
&
ciementoruni & matcriae nucricis viceni gerunc ftella: vero malleoruni duceretur ia adum. Sub lAo biuario, fpirituali & officium habent. Icem inferiorum (ubftantiam vocorporeo, ccrtium quid latuit iiuod vinculum eft fa. lacilem iri regionemedia fuperioium femina concraci matrimonii. Hoc iplunielt medium ufque huc cipientem , matricem in utero fuo geftancem elie in omnibusperdtirans ac 1'norutn amborura extre- dicimus. NecfolIiUm hoc loco nos obliviici opormorum particeps , fine quibui ipfum minime i nec cuic, qui naturales venci func. Adapcatergonatuipfa fine hoc fuo medio elfc pt.>lliinc , quod funt , ex ra materiam fuam priufquam informet vel mc)tribus unum. Verum obcrudec quifpiam, fencen- tum ahimamve tribuat. Proinde concludences tiam eftcphilorophorumomniumarcemintelligen- rhundi nexiim d duplicibus corpore, anima , &c tium , non tieri tranfituin nifi per medium , fed fpiritu fuperioribus pariter ac inferioribus acciprioris exrremi pcrfe(5ti, ad imperfedum perficien- dente folum diftcrentibus fubftancia tamen fimilidiJm. )ocerc tamen liic vidccur Hermcs fumen- bus , fieri dicimus & perfici. Hjcc ucmeliusadhuc dumefte mocus inicium, ab imperfeOo ad pcrfe- inteliigantur, opers pretium fueritnatutE magidum, ad fummam perfectionem acquirendam. Se- fterium dilucidius expiicare. Mundum univerfuni quecureciam dconcrario, ucqui concrafententiam conftare pluribus partibus generaliiHmis quani Hermetis nicerecura perfedo ad imperfcdum pro- tribus , quis Philofophorum , nifi cemerarius nugredi , talem elfe confecuturomopus imperfeftum; gatorquifpiam audebit affirmare > Sunt cnim forquia prarpofuit Hermes mferius fuperiori. Refpon- ma , lux aut vitanatur^ & materia prima rerum decur fatuum efle pucare hoc loco doceri tranficum omnium principia. Quodcirca mundum quicunqae ab audorccum ndndum ad arcis crattacionem per- volueric in fubftancia cognofcere cria primum hiOk venerit, nihilo minus inarteabinitiotaliseftob- fibi notilTima bre neceftum eft. A definicionibus fcrvaiidus ordo. Certuni eft enim elementa hxc igicur eorum erit inchoandum. Univerfalis porro inferiora coeio e(fe iniperfediora , ut etiam a fim- naturi materia dicitur elementaris regio tota,qusc plicibus elemencis fuis in cxlum iuum addudis con- licet in elementa quaCuor dividatur, ignem, aerem; Ifat per unicatem alienam i cdmpofitione. Sed aquam atque terram, duocamen habentur prseciquia jam in inferioribus.verfamur, & ad fuperiora pua , ignis & aqua. Quoniam aliud nihil effe videfcandere nequimusi in hoc ncgotium eft, uc ea turaer, quam aqua per virtutem fpiritus domini manibus contredemus , rtecelTarium nobis erit ab fuperaqtiasin creatione mundiglifcentis, rcfojujnfcrioribus iftis , qiicc funt pra: fdribus , adfuafu- ta: terra vero per congregatsones aquarum infeperiora fibi nacuraliccr permixca confcenderc. Uc riorum aqua denfata , & exicca. Bifat iam aliter ifta fempera fequentibus dilucidiorafiant, nonnidividuncur in duo manifefta, tcrram, & aquam 8C hil eorum qur propofuimus eric nobis reairumenin alia duo occulca fub iliis,ut aer Sc ignis. Sub aqua dum. Haudalirer quam apudnosars nulla fuo ca- namque delicefcitacr donecignis adionibus manrrere poceft arcifice, maceria, nec inftrumencis na- feftetur & ignis fub terra , ufque dum hominis aplurale magifterium neceiTario fuis & fibi congruis pareac arcificio , vel alias nacuralicer per fpiracula indigec. Ab artificis ingenio vel artificio primum quidam emergat , ut in monce yEcna , Puceolis, cxordiamur quod eft movens caufa. Uci lignum cicerisque locis. Conacur ignis ex propria nacura & ipfa dolabra nihil efficiunt, nifi faber illamo- dum'poteft, aquam in fe convertere , quodutjfa'vcrit ad actum cxlum& elemenca generare nihil cilius perficiat , duobus utitur mediis , fecundum pocerunc, nififaberiaut fabricaEleftesininftrumen- ambas utriufque qualitates conirarias: priore uc tocoelo, mocumut animamexcitent, medium in- calore (uo frigidicacein : pofteriore , uc ficcicatc flrumencum inter fabrum & materiam elemento- fui caloris humiditacem abfumat. Videmus quiprum. At qua ratione medium hoc inftrumentale,' pe nubes ignis calore fufpenfas, inter aquam & igvinculum fit extremorum videamus. Motushiceft nem tenere medium. Quoniam ficalorignis, qui duplex & unus, auc uc melius tntelligacur dupltci- circa fuas excremicaces remiiTior eft , quam in fu ter unus,elemencaris& ^chereus. Dicamus igicur fphiri medicullio ( in quo maxime incenfus) vincum Hermece Qiiod inferioramovet , idem eft catur aqusrefolurxfrigidicace, hujufmodimediunri quod movec fuperiora, fprricus videlicec, quo mira- in alcerum excremorum vincens converticur , & igcula unius rei mulca pacrencur , cum phyfico tum nis fic difponente natura fuo conatu fruftratus, fpagirico modo. Verum ipfe motus excitacur in indum unum abfumere nicicur , eodem generat alteliruraento, animE videlicec , ac effi^dum habet in fum, quod rurfum inid ex quo generatum eft redic. materia & elementis. Neceffarium eft igitur ani- Hicenim circulatio generacioniseft pociftimacaumamuc inftrumencum, e(fe medium,quobina:par- fa. Nonabfimile videmus fgnem vifibilcm incorpotes extremicatesque in unum convcniant. Exempli ribus a natura compofitis exercere. Lignum exemcaufa fabrum nacuralem fabris apud nos ferrariis plo fic admocum igni , quod priufquam omne humi9a iaconcjnne comparemus. Fcrro primum iftii dum a(}ueum ejus in aerem Ik coiâverfum , non gagrar
fubftantia
,
derent ulcimaprimis, & his lUa. Fuic igicur divifio valde necelfaiia, ut ea gcneratio qu.i: fub uno recensolim creaco concludfbaci.u-, dc poccnciade-
aCtiva
naturali fabro folidior
uti L".pides atque terra incudis

:
''
,'
394
"
ignis in acrem, parcibus lolidioribus
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofx
&
terum lux
a<5tionis in
flacrrac eius fulphur: illo
tamea afTumto pariter

'
&
dcinceps
" ''"' feipfum redit , ligni cmerem vel terram de-
in
& vita naturs fpiritus eft univerfalij elementa per tbrmam. Hic enim ex uni.
,
verfali
cidentibus.
modi
Propterea dicendum non efl ejufelemenca fuilVc conlumpta , fedpocomtius quodlibec clemencuin a fuo feparatum Hac rcdiilic. polito.ad propriam fuam fphxram
ligni
torma naturac , fpecificas indies fornias , i primo creatas, qua; corruptela defttamen Dco ciunt, renovare non ccirat. Arcificium ejulmodi
duplici periicitur initrumento
lluxu.
,
dilpofitione
& in-
de refadaefl apud Phiiofophos dubiofa quilho , Utrum plusablumcrcciîusquamgenerarec? Saoperationes num dici videtur fi plus ablumerecur Nam atherei & elementaris. elementari, quam gcneraretur xthereo, poflet affieft. gniri vacuum in rcrum natura , quod ablurdum ablumeret quam xthereus , êneraret plus Si vero elemencaris ,^fuperfluum non poflec jam fuo deterrEquales igni
eile
Natura movens corrumpendo matcriam pet adionem in centro excitatam,eam difponic ad tor-
m^pocentiam
in regione
mcdia iufccptivam
&
cxlellium influxuBm,qu2e dcinceps luo determinato
temporc prorumpuuc inferius in formas fpecificas, juxta conditionem luminarium in fupcriori dilpoficione formarum concurrcncium, ex didto nonnullorum Secundum macerii dilpoficionem agic forma. Verum oblici difpoficionis ctiam tormarum vel non intelle.',ta;, tranfcurrunt eam fub filcncid vel alvum minato loco contineri. AUerutro modo, prxcercunces. Reliquum erit uc modo videamui Brevibus ncceflc. naturxfolvi auc comprimi forcc quid Hermes loquatur dc genealogia fpagiricz igne con,nihil ab tamen rcfpondebicur ac tucius uno prolis. Paier ( inquic ) ejM ejl fol qtc. Quid fol & ab modum.quod fumi, fcd per cranfmucacionis non tft quod expliceaccederc. luna fint in cxlo fupcriori aliud ad ipfum recedic elemenco hoc pltbeis eciam hunc vel nocilTimum fit,a6tiones mus, cum elcmcncis ad ex indies Perinde nacura fagax
:
,
tnodum cranfmutatis, & forma, novas excicare for- tamen& vircuces eorum pauci funcqui inteiligunt mas folicice procurac |uc !per generacionem m- quapropcer illas narrandi hoc loco datur occafio: formecur quodper corrupcionem eft difpoficum, harum enim vera cognicione ,mens legenris ad aL & ciora provenire pocell , nimirum fpagirica. Sol ita. fitque opcratio naturx juKca caeleftcs adionum que cxleftis eft luminare diei magnum a Deo poi cuimpreinonum motus. Solenr plerique nimium ficumin medio cx.\\ Curaucemcaii medium locurtj naturalium, riofi Phyfiolosi nondum xpercirerum occupet, res pcr le ciara uc lciliccc omnia fupra & Chemiftarii nobis hoc ar"u nencum obcrudere,quo expuinfrafeluminaria illuminecmundumqueuniverfum vcrum non quincam clleîtiam oppugnenc ,
,
, ,
adferanr.Corpora( inquiunc) eflenciis.îbi quinclemencisvel quacuor conftant
enabunc
nifivalidius
tum
i"icur
elemencnm
vel efle
qumcum? Facemur
corpora conftare quatuor elementis macerialicer, nec camen admitcimus ex iftis folum Lfle compofi& pota fed etiam forma quas fane aliquid cft tilllma pars cujufvis compofici, poft vinculum nacutx quo form^ fuae conglucinancur elemenca. Non poirunc enim fpilfum & fubtile proptcr mucuam inter fe repugnanciam, in unum per feipfa convenire.
, , ,
cencrumufque foecundcc.in quodquicencrum , & aliorum luminarium alTidue defixum efl:. Uc fonsvics corporis humanf, centrum eft cordis ejus vel id porius quod in eo delicefcic arcanum in quo viget calor narura!is,reradiisfuis in
deni ocuii
fui
]iquamembracalefaciens,'iliuminans,
&
vivificansM
haud fecus
liter
fol
mundi partes omnes

efficir.
fuperiores 8e'
inferiores calore lumineque fuo vivificac natura-:
,mediate tamen id
Eaproptcr mundi I
quapropcernecelTarium fuic per \'itx medium componi: quo facilius conjungerencur. Hoc natura vinculo cunda componir,quod Philofophi folcnc nobis jcnismace tradere. Fac pacem f aiunc ) inter inimicos & cotumhabebismagifterium. Elementa vero concludenccs , dicimus illa criparcica, uc fimplicia compofita. Simplicia func qur nec corrumpuntur , nec patiuntur inter fe ullam compolitioncm: non quidem cx eis fed per ipfa omnia alia clementa inferiora fuas vires exercencquas eciam ab illis fortiuntur Compofica func ea qu paciuntur corrupcioncm , & componuncur. Decompofita Tcro funcilla, qux jam in compoficioneper corrupcionem & generacionem convenerunc.Qiiicunque hrc in illa impura in pura, compofica in fimplicia
, ,
cor acalore , & oculusa Jumine dicicur. Quippe qui cunda luftrat etiam abditilTima qusvis penetralia in centrum ufque terrar. In illo caclica virti> tesomnes naruralesreconditi funt. In fumma corpus eft omnium qux in condico carlo func & in ter ra nobililTimum. Jufta rarioneigitur primuspoft Deum paceracparens omnium vocatus eft,cum in eo quorumvis feminaria vircus atque formalis deiicefcit.
Mafculinum
& univerfale
femen primum
&
pocilTimUm eft ejus nacurx fulphur , generacionum prima pars omnium,5ac potinTima caufa. Proinde 3 Paracelfo pralatum cft , foi & homo per hominem generanc hominem, quod d fole vica naturalis crcacurarum omnium inediacc ducac originem & cx
,
maximus eric admirandorum ad formam devenientes, Cxterum operum dat elTe rei, vel nomenclaquod dicimus(non hanc turam, cum infidelib. ) fed quod oetheream regionem fuperiorem & infcTiorcm elementarem monoveric convertere
artifex.
,
otnnis vita caduca. Si fol igicur vivit ncceflarium eft uc in aliquo vivat , fciiicec in humido fuo radicali , aerc purillimo ac fimplicilTimo,
ejus vica
fic
qui calorem
illius
humore fuo contemperat. Fa,
tuum
efTcc
cum
piuriinis crcdere
folem
efle
dun-
taxac ignem cseleftem Vita fiquidem confiftic in
vet ad a6tum
&
mocus potcnciam concepcivam.

in fcfc
Per elementorum
mutuam
, :
tranfmutatio-
nem, apcat natura matcriam illi formam tanquam femcn in matricem includcns hujus vircute prignans veluci macris ucerus , foecum e pocencia proattum fpecificum. Id fibi Phiiofophi volunr. ducit dcducitur de potentia materi^. (inquiunt) Forma Potens cft enim ipla maeria parcre, quia forma
generatur
m
,
illa.
Agir igicur fotma inmatcriam,

,
unionc fpiritus cum corpore per mcdium animaf qiix ab hac unione movecur ad adum vits naturalis. Alioqui Solcm non vivere concluderetur contra veritatem, cumunio naturalis inter duo fcmper fiat , ex quorum concordia tcnium quid refultat unum vel unitum. Imoquod magis eft.unicum dicimus elcmencum efle folem, in quo cunfia continentur elemenra fimplicia, ficuti in crlo & reiiquis corporibus cacleftibus, at in illo perfeftius propter vicam quam aliis infundic, cum fuperioribus
lc
quod
a luce naturje accepit
videlicet
mocum
ac-
que vitam
fcque
mediam prsbct
hc artificem, Ca:-
Sol icaque patereftviri, tum inferioribus. fcmyi omium naturalicer generacorum,& Luna
niace^,
Lib. 1
, ,
1.
Secl.
I.
Subfed.
I.
39?
,
mater ut rafra. Denique docet Hermes Imiam ede imatrem & iixorem folis qua: fetum fpagiiicuma iSolc concepcum in fua macrjce uceroque vencogeuucricem , &:c. îrimamque [llac iii aere , rerramque cxlo primum coiicipi & in lcerum goneracioncm
,
tium fpagirorum obfcuriora fcrlpta. Quo quidcm tendic omne meum ftudium uc conatus itudiofo* rum homiuum abftrufioris iiujus phiiolophia:, quan'
tum
in
mc
eft
promoveam
,
fciens
cnim dum alios
inftruere conor
ideiuceps iii tcrris pcriici , quod intra. Nou enim ,Sol iminediace fuos influxus vicales imprimic in iniferiora, fcd per luuam qui cer acque decics quoItannis a viro fuo per conjunttioncs coiicipic, foettumque paricns dcmiccic , uc audietur poilea. Uti
ac parcicipcs faccremei talenri, meipfum excrcens crudio laboribus, gracia vero
lumenque pendct a fuperis. Sol & Luna inferiora quidem e cencro furfum attolluncur inferioris naturs magiiterio , doncc adlijperiora devenianc in mediam rcgionem ibidem exiftentia fuperiori
, ,
indiescameaparic, cciam viriuces indiss a viro fuo licec ia coniconcipic, non aliter & llellsf qiisvis majorem conciguicacem, igrellii fa:cundius , ob .Conceptioncs &: partus ejufmodi non per coucadum , uc in ccrris. ac per folos inBuxus & fpiricua;ks fiunt afpcfius. Ut quum nobis nlena confpicicur,
,
Solis virtuces in fuperiorem
Lunam
infufas ( iûia
fimiiianacura fimilibus gaudeoc^ uc matrices inferiorcs, fuperiorafcmina concipiunc quod uxo.
iminus vircutuma fole concipic , quam ubi lacens ipmnino fucnc foli conjunda , propcer majorem
jdiftaiiciam
iralcs
,
munus & officium, Jam clariffimc vobis apparec quod Hermes antea docuit hisverbisab exordio. Quod eft inferius , rji ficut id (jitod eft fupe'rius c5" <jH.i ff.ejHHUtttr. Etenim fol & luna in ca:lo
ris
hoc
fic
fuperioti
& in inferiori, fubftantia funt fimilia

,
li-
ac plus in oppoficione
quam
incer iacev
afpedus. Ideo quia pocencioresinfluxus

redti fuat obliquis.
& raeft
|dii folis
Exiftimandum non
pcr vitam fcilicet jongain & brevem, Sub Marte igitur vulcanicas artes exercente in officina fua focaria , cencro rerrcE videli*
cec accidcnce differanc
ccc
,
jiîturex iilo vulgari proverbio
dcfedum
paci iu-
inferior iol delitefcic univerfalis
qui
fui
pa-
nam
cum eo ccmpore maxime

folare jubar
,
virtutibus imbua-
rcncis impccu per
vencum excra cavernas
fubcerra-
Ac quia tum nobis confpicua non eft, omnc himcn naturaie vinccns mcdia pars tancum qnse quia tum ;& obfufcaus
tur folaribus.
cum ob
ippaca ellnobis, obverfatur , privacavidecurlumijie.cum pluiimumcamencjusconcineac, afolequofûe plus accipiac

ijrorfus apparer.
!û<E
,
quam
in oppolicinne
elFe
dum
Non prxcereundum
plena duximus,
dc duobus iftis luminaribus magnis racione dimacrimonii per crcationemex GeneficonfiJeratu dignafuut,ex fedula fui conjugii, & inlolaca nuliis unquam trmporibus obfcrvatione lixta Gbi diviuitusprarfcripcum ordinem. Bina hscc ui divifa corpora camen cx nna funt eadem fubiantia , non fecus atque cslum & tcrra ex unica jiuncaxac abyflb. uci hic etiam apud nos , vir & mujlt uuus hoaio fuit fadus duo, poilmodum in car.jjrurfum una coajunftus. Solisautem vircutum a iUjiw concepcio perfcda nondunii eft generacio, qus inferioribus debec ,'ed inicium tantum ejus jertici. Eft igicur luna rnedium per quod {uperiora jimina iaduntur inferiorum roatricibus , unde poimodum cradlora pariunc elemcntata, qu:E mixta
vini fui
,
,
,
neas erumpir, Ejufmodi follibus Vulcanus , at potius Archeus ut Paracelfice loquar ) elementoiuin partes puriores &l fubtiliores in ccelum a fe pellir iitpoce iblem infcriorem ignis & terrje purirtimam fubftantiam concinencem , & lunam eciam inferiorem fubciliffimam & puriflimam aquse fubftantiam fub aeris forma delicefcencem , in ejus ucero geftantem ( ut verba fonant. Portavit illHd venttu in
(
fuo) quo femen inferius univcrfale & fcemiper aera delatum jungatur fuperiori femini univerfalimafcuiino, & fingulis ipecificatis feminibus aiiis in utero venti , & in aeris matrice. Certum efl: ex aqua & igne conftare aerem item eX igne & aere , ccElum , &c fub ignis appellatione pu. rilTimam terra; fubftantiam comprehendi cum igne
lientre
neum
fimul afcendentem
&
fub aeris nuncupatione pu,
riffimam aqua: fubitantiam
juxta viciffitudines
rranfmutationum uniusinaliud, exjamdiftonaturali artificio.^ Proinde vcnter & utcrus naturas eft, matrix conflaca ex omnium inferorum eleinen-
torum
fubftantia puriffima
,
in volacilem
aeremi
/el
iiia
decompoflca. Uc fpagirico modo repetamus pauio altius, Si Soi igicur & Luna vicam infun& poItiac in iiiferiora , fcquicur ambo per vicam
,
encialicer
iilis
inelTe
qu<E
quidem potencia per
qua concipitur per medium luns, femen univerfale foiis eciamper aiialuminaria fpe cificacum, ad fpecierum variain diitinSionem.Poft* quamigicur au(5i:or Hermes tria propofuit elementa, duo fiib nominibus folis & lunx tertium verii
converfa
in
, ,
pagiricam artem elicicur cx quibusvis rebus nacu.alibus. Nam vicaSoiis &Luneeft nnio per Jovem,
ik longa fanaque vica merito dici poceft. Si vero oer Sacurnum fiat unio Mercurii Martis, xgra
fub appellatione venci
racione
cepti
&
jam fub nutricis compaproprio nomine terratn fubdic, eamque

,
dicit efle nucricem icetus naturi prius in

,
aerecon*
&
& ab ejus ubet ibus omnis fcetus ad alimenfux vits fuftentationem

fcilicet
,
.jfevifqiie vitafiet.
joficmxi in
/edtixeris
,'is ,
Quapropcer ubiquodvis comfuum Mercurium Saturnum Sc Martem ab his quoque Solem &c Lunam cxtraxe,
tum
&
lac illud
mercu-
riale fugat,
craffiorcm aquae fubftantiaitl
mediaqiie Jovis ncriu[quc cempcri,* conjunxe*
i'i,
unum
efficies
ex cribus
iftis
excellcntius,
quam
compoiicum fuerac , fub alia orma tamen, Stenim deftruda femel forma Phyfi:a non eft aiicujus artis eandem reftituere, fed .puge meiiorem oculis carneis rantum alceratam .ipparencem. Qaanam iaduilria idfiac natura nos
intea per uaturam
,
,
apud terram manentem. Pars itaque volaauditum eft ) elementorum, ut impr^gnata,moxad fuam partein fixam fediens, parturic foetum ac nutrit exfixa fubftantia, donec ad per
inferius
tilis
(
ut
.ocec i fuis quotidianis operationibus

:riaoi
iit
Hoftris
oculis cerneotibus uc
)
audor docec
Torta-
inquic
ventus in vsntre fta. Superius utcun-
hunc locuin tetigimus, quodfacis eiTe poffet urutis ingeniis quo camca prodeffe valeam omlibus , i-ripigre hanc rem craftare volo, cum fic loucudigmffuna, plurimumque faciat ere legenûe
:
feflionem veniat. Spagiri naturales ejufmodi generationum vices non fomnolente , non obixr nec in vanum contemplati , fuam artem fpagiricam non melius fed folidius didicilfe potuilfent, Quapropter uc ipfi fpagiricum folem generent, nacuram imicaci , compoficum a natura fuas in partcs diflbivunc per fuum Vulcanicum Archeum , i centro folem & lunam attificialitet in utero venti pel,
lunt in alcum
&
poftmodum
,
in fua cerra nutriunfi
&c. Haud fecusenim, quamomnequod generatuf a terta fumitnut rimentum fcetus etiam fpagiricus
'
396
Bibliothecae
:
Chemicx Curiofe
negotium prohxicans ne magis aptx materix
,
i
&
prsiparatis.
fpa?irica terra harc duciis nutri.tientiim habec a inferiorc partc aliquandopro Dlicicer iiueUi'îcur, Quandoque ccclo. pro fupcrior uc valis accipiair"',
iii
eleSione
dam emm
motifTmia.
potiirui um conliftic. Quje. lunt remota, alia remociora.nonnulla rc-
Tupicrfpagiricus,quiiixuse(U&a [udoribusreex pun'acus pro tcrra nobis d\ foliata in qua &

.
Aha propinqua, aha propinquiora, maximeque propmqua pcrfeaioni. Qlj.e fingula Ipagi^
rico arcifici cognitu nâxime necelliina (unc
,
q.j
in itpars volatiUs, quipoll afcenfum in c>xlum,

,
priuf:.
eain defccHdcrc coacta ctt nutncur Thcoricam artis fpagiricx concludens
&
perticitur.
quam aggrcdiacur opus
ahoqui fuum dcplorabit
audor
in-
hic. Ac fi Quic : Futer ornnii 'Helejmi lotins inundi eft propono.patet vobis diceret arcaniiin illud quod
, ,
errorem. Hactenus dc ihcorica hujus arris inltruftos difcipulos fuos ad Pratticam deinceps iiivitat,
in infra.
myfteriorum omefl origT Si f.ms arcanorum & totiusmundi cartera inter maximi nium prxcipui & propalandum omnibus , Sc non quaproptcr arcana: facrisinitiatis vix & prophanishominibus, minime
myltcriis, cciamillis admodum (ub brevi colloquio. Qiiid enimexcellentius, aut homini philolo'phodignius , quamper integrs niCurajfuperioris ufum , fieri vics longac inferioris cognicionem
DE PRACTICA OPERIS SPAGIRICI

adMcdicinam
vitx long.K parandam.
.fiibtile ^Jl>ijfo,
Separabis terram ab igne
&c.
ar-
POlltjuam
rem
,
theorice demonftravic fpagiricam
&
&
parcicipem, procul ab hac proBigatisacpulfisomiiibus vitae brevis corrupnonibus , atque mencis obllaculis & impcdimentis, quibus ohm obtcaebraca ca:cutiebac
bufvks
f
approbans cam a limilitudine Creationis mundi,pra(iice tandcm ( utcll rationi conlonuin) a ieparatione rem aggrcditur Hernnes non imme,
mor
abylTi per
firmamentum
,
divifionis inferiorum
Nunqutd longe prxflancius
qui-
poemacum
figmcntis,ad idololatriam p nuis
aquarum a fupenonbus. Separatts ( inquic ) terram ab igrie uc d viro fceminam quo gcnerare valeanC, Oporcec iiquidem in omni gcncracione duo prius
,
quam ad
uniiis Dci cogniciontm cxcogicacisPTametfiabaliquibusaUcgorice perpcram.ac fimulca ptxchKa myrtcria compIedkTcncur interpretata
,
convcnirc, uc
agens&
paticns, jupcrius8.: inferius

,
quodantta , cumin facraGencli tum infpaginca vocaca nec tantumduo, fedquscabuno fcparata
:
fint
nihil
,
gnalia
minus tamc:> quam unius Dci folins macoc fomniatis Deiculorum ac meretricu'aru
fint
vcl divifa. Hc
ejufmodi feparacio proprie
dicii
tur a fpagiricis philofophis
nominibtJS cccincrunt. Licet Ovidius aliquidfubodoralTe videcur in fuaMetamorphofi.plurima nihilohanc iniiius frivola ac impia magis immifsuit, ad
Quid quxfo fcripta nihil.imopoccrce fakitcm ad profunt infidehum
rcm
nihi! prorfus conferentia.
elementorum divilio puriorum ab impurioribus.Docetaudorpriniamoperacionem e(Te prxparationcm & ir.undificationcm partiumin hac arte convenientium. Nonnuih pu* tantelcmentorumquacuor feparationem hic inteU ligendam, quodnemini quidcm ncgatum velim ,fi
de fpagu-ica feparatione loquatur
ri.
,
lius a vericatis lludio ( dum his attenti nugis ) liomines revocant. Pluris tamen fiunthoc ferreo fe-
& no"n
de vulga-
Quandoquidemiub
ignis appeilatjone
duo
,
aiia
culo, proficencium
,
quam priorum
iii
fcripta
virorum unum
Deam
omnibus.
Num prxflarec
juventu-
tem ( a qtia fimundus reformari debeac , initium potidimumhabeatmaxime neceilarium eft:)adiifcere qus Dei folius funt opera quam homiriUm
,
contincntur eiementa, (ciliccc aer & aqua Nuilus enim ignis efl: aeris expers , nec aer aqus cum atr fit aqua per ignem refoluta , quo fnrfum afcti.dere coaclacli: terra vero parcim afccndic, partiminfenusfixamanet. Nonnuliiputanc parciculan hanc,
fubcilc a ipilTo referri
:
fomnia.? Phyfica fane
fi
rice uc
squum
eft:
doceacur
cxfacraGenefi mundi.in cognicionemDeipcrcondicoris magnaha ducicindequeadadeptam Phiiofophiam,& cceleflemSapienciampraiparat aninos & mences hominum. Proinde fiquis profunde mcdicatusfueric ac fubiimacc, cunctaquxDeus Opc. Max. in crcacione mundi feceric in hominum gratiam & utilicacem, tum demum incelliget patrcm
ad piiorem , nempe, G parabiscerram abigne vtrum egofunn ejus opininnis, qux magis admenccm au6oris videcur accedere, pecuHarem eire puriricacioncm ac magis phiiofophicam illa priore poceric qui volcc crcdere quJ non, minime cogicur, Subtile namqucdicicur aphilofophis fpagiricis omne quod achertum eft, auc
:
,
perajthcrei virtutesiniiibcilitatem
lui fupra
adduChim.Nam
arcanorum omnium
& excellentifrimum Tlielefmi

quam hnma,
facri myftcrium,ac arcis divins potius
nifccrecillimumopas fpagiricum
eft,
cujus patcr, id
elemenca unum elFe per fubftantiam remocis eciam ab cis ucrinque accidencibus, quibus folum dirferunc , inunum facile
dicium
,
,
xthercum
&
fuprcmnm arcanum., eft hic in ifto brevi veridico. Ca;rerum chcoricam fuamconcludens, non docet audor finem operisfpagirici cognofcere, quo fciamus quando cciTandum fit opere. Vis e\us ( inquit
)
redibanc. Eft igitur auctoris fencencia
perfepata-
tioncm
fubtilis a (pi(To
fubtiliari fpilTum
elemen-
tarc, ac in athcrci fubtiiiratem fpagirice redigt pofle. Hxc ipagirica feparatio , folutio ctiam efii;
dicitur
,
ititegr.tefl ,fi verfafiterit in
tcrram, .Antca au-
qur
divimus elementuin infcriorum fubtiliores partcs caelicis virtutibus imprxgnari ac deinccps in terram & aquam rcverti ncc ptius ejufmodi virtutuni
,
,
tiofpagiric.i fieriporcif.
feparatio
prsccdat , nulla paricer compofiQaapropcer ifta poltcriof peropcim.e confidcraiida clt , ne curti
nifi
cuncepcioncs fuum efiêSum gcneracionis confequi, mcdo vero docecur a fimili, complemencum opcris fpagirici.
priorjconfundacur. Exordmediftionum inoracionibus ( etfi nuila conjnndio fic incermedia ) patet,
Ut quum
id
quod porcavic vencus
in
vcncreTuo, verfum, auc converfum fueric in tcrram, complccum erit opus. Longa fiquidem& indetelTa
covSione liquida ( licet eciam non evaporeuc, (ed rctenta ) infpilTancur, & fucceifu temporis exiccantur in pulverem vcl terram vulgo videretur abfurdun.ac qui hujus rei feccrunc periculum foli crcde^ rc polPunc- Veriim cempus longum efl ac c.tdiofum,
:
audoris menci meam opinionem elfc conformem. Ciim prius dixeric ,feparabis tcmrn ah i^nc (\ hanc fcntcntiam per eam quy lubfequicur expofiiiiTet(u^ nonnulli voluiic j debuilTec etiam dixilTe fpisfum' a (ubcili & non fubriic a fpifib. Quia terra fpis-' fior cfi ignc quem etiam illa pracefllc in priore:
, ,
,
oratione, aut in pofteriore ordo invercicur
fiibftan-
tivorum.
,
Quo
&fummaejcfpedandum
patientia.
TQCumhujusrei
tionem ni(i operarionum. Nec dicipoteil adjedivas
apparec non ciiecardeni loquuper comparationcm diverfarum tamenj

facis
efle cjuf-
modi
Lib. li.
eft Pliilofopliis occiilrandi
Sed.
1.
cant
;
Subfecft. II.
verum etiam tori naturi. Sol fnim
3P7
coele/ti$
lmddidi(Si(ineS>qu6d fpinamrem dixifTet.Jîcunus
modus
manifeftiffimus,
a quo reliquos ejus gencris addifcas. \Stat5matque materiam & operandi mddnm indicavitj ordine convenientifnmo poftmodum addit inftrumcntum fpagyricum , & cjus temperameti-
non intrat materialicer in compodcionem rcrun} naturaiium , at folum potentialiter per influxum imprefllonem formarjiedignisclemcntariseft potilfima pars lubflantisc generatorum & matet-ix. Huic
&
igni comparanduseirincernus,ide(l,Hermetis
ma-
tum
occuicifTimis vrjrbis: iaV/Vcr (inquic)c4wawfiiii
geiiomagno. Q[ii
funt
Hermetis,
facile pcrci-
teri^ naturaliter infitus. Patris Hcrmetis opinio ii^c efi:Igne fubrns ad fundi ccntrum vafis extrin-
verba velitj & non alii. Spagirorumenim, ut eciam n^cuis proprium inftrumentum eft igiiis , qui pencs illos arcificeS mulcifariam conlideracur. E(t ignis inrernus .autexternus. Internus eii: cuiiibec (ubftantix proprius, & naturali-
piuncquidper
lirc
tcr inficus
cujuseciam oporcecut artifex liabcat
fecusagence in centrum niaceri3f,ab liocfcetumfpagiricnm ad fuperiora propellit, ut verba habenc j yifcendu tcrra in cceluin, iioc eli:, ab inferiori parre vafis fquse terra nonnunquam vocaturjad (iipcrioremjqujB ccelum cciam aliquando nuncupatur a Phiiolbpliis. Pofeft aliter ad hunc modum hic locus ini.
* aut violcntu.'! gradus temperatus per quatuor icft.aut i vel naturali fimilis ac remi(Ii(Timus i qualem fibi nacura pofcit in rcriim generatione. Ucuntur igne vio-
optimam rationem. Externus vero
telljgi.Solis Luni fcetus afccndit, id cft , convertituraut refolviturejus terrea lubftantia fpifia ii caluni,ideft ,in fubtililTimam rubfântiam ccckfti
.
&
fimikm. Deinceps
auiftor
poftquam
(uis fiJii^
iJento CliemiftjE
I
calcinandum , ficciora fublimandum, aut metalla fua iquandum: igne tempcrato per (uos gradus,inter delHllandum afcenfo,
vel intcr
rie, vel
defcenlbrie
naturali fimili
,
quum
pucrefafol-
fpagificam (blutionem demonltravit, eofque docuit, qiionam infirumento & artificio perficicuri tnox inde fixacioncm fubdit his verbis iierun.que^ defcendit in lerram , ac fi diceret Poftcaquam ali: :
iciunt
digerunc
congelant
aut circulatorie
quandiu fub coeleftium virtutum internarumobedientia, fpagirorum foluta lubftantia per alccnfu^ arcificium ftecerit, fuo tempore determinato maturitatis
vunc, atque fixant. Pacris vero
tumeftjutfilii
fui
Hermetis documenpoltremo quo naturamin fuis

, ,
lOperacionibus imicari valeanc
utancur
quod per
adverbium
ingenio
fuaviter, apparet, Altera pars,
cum
rurfum
fuit
magno
ima diligentia
& induftria conftruendum elfe
vidclicet.ignem huncdenotat fumjuxca
terram redit hoc eft fpiritus ifte corporeus , qui prius e corpore fsiSus fpiritus aenigmate hoc olim invoiutum eft ^
(uaiii
,
,
ad
fit
Philofophis:
fus volatile
icalorem nacuralem.Variaeftignis ejufmodiftruendi racio, cuilibec pro ingenii fui capacicate relin-
Fax hxum ( inquiuntj volatile, & rurfixum & tocum habcbis inaGifterium,
,
iquendaimodo
interruptus fit. fuavis, continuus , Aliquifolent variis fornaculis ingeniose fabrefa-
&
:fibiparare:
îseontiriuatum iftiufmodi calorem ad amuflim & nonnulli variamateriafuum ignem excicare: quorum omnium audor hoc loco non meminit , quod brevitati ftudens znigmatica: reccnfere.qus apud alios fcriptores nufquam non traduntur fupervacaneum effe ducat. Proinde reliqua profequitur ex ordine. iAfcendit ( inquit^
,
Suntnihilominus aiix multai lolutiones '& con^êlaciones Chemicse in ifto magifterio neceflarii^quse prsparaciones potius appellandx funt. Facuum eft fane credere materiam hanc fpagiricam nonelTe prius chemice priparandam atque fubtiliandam, quam ad opus fpagiricum aflijmatur. Hoc ipfum doeent quotquot funt Philofophi naturales ex (pagirica,(cilicet prsparationes elfe hecef]arias,quas operaciones vocaverunt mundificationes, fubtiliationes, folutiones
tui'
,
&
congelationes. Corpus
,
Igiini
iierrain coelum^. Circulatoriadeftillatio pulcherrimc dcclaratur j nec non vas fpagiricum ad fimili:tudinem vafis naturalis e(fe confiruendum. Vide-
in fpiritum folvi neccffarium eft

fi
&
,
fpiricum
Gorpus redigi,
tifex.
tamen imitari naturam debeat arVidemus enim fieri naturalicer ut in nubem

,
elemcnta fimilitudinem liabere fphEtici corporis in cujus centro vigeC ignis calor infcrioris materiam fubtiliorem elementortim in aera furfuni pcllentis , & una feiCum artollcntis, ut ancea diximus* Haud fecus vult Hermes nos habere vas idoneum ad illius imicationem. Ciim tamen impofiiibile nobis (o~
|nusenirti
totum coelum
,
&
nubes iterum in aquam congeletur, ut fiat quod fequicur: Etpc redpit vim fuveriorum (^ infertorum. Concludic audor fuam pra(aicamhis verbisqus congrue correfpondent prirnis theoricis propoficionibus
:
aquarefolvacur
&
Quod
c
efi fuperitui
eH
ftcut
id ijuod
efi
inferius
f^
cotttra.
Nam
,
per fingularem
quodpiam va.'; extruere , quo innaturs vakremus ignem in ejus centro ac~ cenfum artificialiter continere in meditullio fufpenfum idque variis de caufis , prsfertim quia noffer ignis artificialis pra:cer liberum acrem & hudurti , in occlufo vafe ftacim excinguerecur neceffarium igitur fuit noftrum ignem poni extra noftrum vas & fub ejus rotundi fundi centro , inftar folis nacuralis. Integrum iftius ignis magifteriu.m in eo potilTimum eonfiftit ut fic eontinuus fn Codem ftatu Ievis& vaporofus, inftar ejus qui in mundi centro,naturale magtfterium afcenfus coelum a; terra, fine intermidione iudies exerCec uc cx prioribus verbis , Sum magno ingenio ,n\m\x\im nacurali igni (quidieitur ingenium eife naturi)
ret artificiale
ftar
, , : , ,
mjnatum
numerum, vim, eumque non ge. indicat eandem effe pocentiam naturae
quse infcrioris eft
,
fuperioris
&e
concra
,
noti
quidem diverfam , alioqui dixiffet vires auc fingularem numerum geminaffec ; quin potius docere volait
-rid
( ut etiam fuperiora confirmaret nempe,; perpeiranda mirdcHla rei unius) vim & poten,
tiam
in
nnione fuperiorum cum inferioribus

,
effe
ac ad miraculum ufcjue fpagiricse Philofophii. Proinde abfoluta pradica hujus artis,
maximim
doccc filios fuos ac difcipulos utilitatem ejus

dicinx,
ria
me
elo-
&
ufum duobus modis

totitts
priore
his verbis,
iftius
Sic habebts gloriam
mundi.
Nam
mundi confiftere videtur
in opibus.
Non
enira
Philofophorutrt occurrit igne fubterraneo generari tnetalla, aliqoa etiamt ex parce , fed affirmantium Miam ccekfti folum igne generationem fieci non vident interimi quinam Hrmeti nedum concradiw
opinic
perfimili.
Quorundam
,
reprobantium
& pauperibus licec obolus vide vidu fuQ diminutus magis accepcus Deo fuericquam opulencorum ingens pecunia fuperflwa, nihilominus quo fubventum fit abundd
largitur egenis
:
fpernunt veri etiani Philofophi divitias omnino, fed abufum earorn : imo felicem & gloriofum exiftimanc in hoc mundo divitem ,qUi fuas opes
dua? mulierculs
Tom.
It
ti
paupcribuv.
3f
<
;t
luperibus
,
Bibliothecae
& noti
obolo folo
,
Chemicx Curiofe
minorem perfeftionem adducet fpagiricam & ni; turalem. Verum quia hoc negocium e re medici
tradtandum & iilullrandum tufcepi cuique fuana opinionemreiinauens integram , cx inftituto munus &: officium profequar & in hune modum in^
,
,
li
D.O.M.
noiinullis
luandoque
fuis lir>minibus divitias
hac ^rce dople-
noquc
rilque
fuo iinpercivit, uc
c'
non exirtimarenc cum
ut
illis
quibus contingLint aparcnribus)
VcrumenimverOi quodliujus partis hadcnuspaucanadTiodiim fccerim profef- terprerabor, Quia (inquam )vincet, id efl,expeU lionem aliis fulins copioliufquc hunc locum eluci- lcc omriem rem liibcilcn) hoc ei\ fpiritaies tenedandum libenridime ccdens relinquo , poftcrio- brasmentem occuoantes, omoemque rem Iblidam remquc parccni qux mcdicinaai corporis humani penccrabit, omne videlicet crailum durumqiie cotfibilolis pofTidendas.
,
,
acintcllcdus conccrnit alTumens ,hunc libellum inltudioiorum uciiitacc.li & omnis Reip. commodu Ti profecutus, dcdarabo, & qu^ in hanc rem facere videbuntur, pro imbccillitate ingenii. Ciim itiicur Dcus paupcribus non folum auro vel argento per charicatem fratcrnam fubventum e(fe vclit , verum etiam remediis ad tollendas eorum intirmitates adhibitis, uc Chrilhis in Evangelio telbtur
;
poris viciumia lolidiffimis Aiam partibus, per pc^ uetracionem fpiriruaiem eradicabit. Ucilupraglo.
riam muiidi ad opes,& obfcuricatcm ad morbos retulimus,hoc loco lubcilepro fpiricu, & lolidumproi corpore accipimus. Iôliquam igicur auftor fpagirici magilterii pi afticam abfolvit.enuiuerata etiam iicilitate,ufu,& cjus virtutum excellentia, deinceps
per reprehenfionem
viiitaftis
Intirmus
inquic
fui
& non duum
mc;po{leriorem icaquehancdocet medi,

:
cinx fusfpagiricxmaximam uc!HtatemHermes,in corporis &mencis clariticatione (icam inquicns

Ideofuaict
lite
omnis
obfitiritai.
Haud
alicer
quam
dupliccm nimirum corp.oris & mencis infirmitacem elfc fciiV.us, duplicem etiam fpagyricam cife medicinam oportet etfedu folo non autem etfencia. Dicit enim , a te fugiet omnis obfcuricas,non dicit amecallis. Pcrobfcuricatem nihil aliud intcUigitur quam tencbrsE morborum & igritudinem cor,
porisatque mentis. Omne fiquidcm corpns infiriTium , tenebrolum , colore ncdum , verum etiam fan^nine, locio, fudore, cxcerifque omnibusobfcuricatem refcrt ;contrafanum fplendorem ac fercnitatem undiquc palam facit. Mcns audoris efl in fumma, docere eos qui medicamentum fpagiricum
adepti fuerint, minima portiuncula.ut cpx vel graniilum finapis referat, quoquomodofumpta, curarc morbos omnes inditFcrenter, ob unionis fimplicitatem in medicamento efncientem , ut ei nulia
mulcicudinis morborum variecas refiftere valcat. infirG^terum varix funt mencis obfcuritaces Itoliditas, & relivefania.mania.furia, ut nitares,
&
qua idgcnus.quibusobtenebratur&inquinaturaniitius; hoc uno mcdicamento fpagirico perfediiTinse curanrur. Necfolum animo fanicatcmrefiituit, verumetiamingcnium atquementemhominumacuit, ucomnia fibi fint ad miraculum intelledu percepcuque facillima.eofquenihileorum Iateaf,quaefunt
in fuperioribus
unde hoctam aropus defumpcum (ir. Proinde admonet eos hisverhis: Sic mundnsereatus efl , Quali diceret fpagiricum artiticium 4 mundi creacione perdifccndum. Non quod veJic exnihilo iieri-uc-ilfe fa(5tus elt fed ex jam creatis a Deo docet fumirann perfedionem in cis creatam & pofitam coditus, d potentiaad aflum producere. Quapropter creatio hic promundi creatiunisordinefumenda eft,uttaSpagiricum arcificium cunlis fic vcrborum fenfus dem lervat ordinem , aut fimilcrn ei quo nundus creatuselt. Ecenim opus hoc divinum clfe potius quam humannm,autnacura!e, quodnihil homo de fuo huc adterat prscer niinifierium , & natura nil nifiid, inquo jamagere defierar fatendum cii, Reliquum erit ut hoc Ipco Gencfis ferieoi ihtue*i mnr. Legitur in ea Creavit Deus caslipn eîerram Hcrraes ajt , oporcet vos ccelum & terram a Deai creatd, &: in compofito pofita, de fua potentia rur- ab inferiori fuperius dlfus in adum deducere vidcndo ut unum ex duobus tertium generec per fimilicudinem. Separavit aquiu fnb firmamem ^b a^nis fnpra firmarrtentHm,8c (]ux{cc\\iunx.ar.<i^\A mulcis, toram fi Genefin cum invocatione divinl luminis contemplatus fueris , ipagiricam artein invenies. Nec iatisHermeci vifum eit, quin ulcrtf progrcfliis ad miracula hajus operis deveniac , ini. quiens. Hinc erttnt adaptmiones mirabtles , 9M4rtm modus e!J htc. Ac (\ diceicc , ex ordinis hujusobfcrvatione , vidcbis mirabiles mutationiim
ignorare fuos difcipulos noluit
, ,
in elemencis
&
&
ccelo
noftris vicilTiCudines
elf
8t
& inferioribus. Summatim,

aniir.us,
omnia compofitiones, quarum modus

nis.
hic,inimita-
corpora rerum naturalium
rumquc mens&
& hominum , ifl:oadextremam hujus munadduci.
tione videlicet ejufmodi divinz creationis ordi-li * ignarum exifiimare videtur eum Rudem
di perfcftionem hac arte polFunt
Deo
ab
Philofophum Hermes
tclligeret
,
qui
mundi creationem
in-
dance tamen Hermete. Nihil in rerum nacura forcius ifto medicamento rcperiri poteft , ideo dicit auSor Hac
:
artis inventionem.qua? defcribitur
has autem ignorarec adaptationesi Proinde orandus eft Deusutfcriem crcationisrevelare dignetur,qua cognita, fpagiricum artificiutn
latere nullo
bili
eft
todm
vis
fortittidinis fortitudo fortis.
Ac
fi
diccret
modo potelt.
(iaftcrum
auAor
infatia-
Harcefttotius naturx virium atque virtutum om-
nium
& cificacia
potcnciirima
ac velut fnpra
dcfiderio fuos complete docendi fiiiosac dif cipulos materiam eos latcre noluit , ex qua divi,
oaturam. Ideo non immcrito metaphyficumopns num opus hoc perficitur. I taûe vocatus fum ( in*: dici poflet ex naturalibus ortum fpagirico m.igi- quit j Hermes Trtfmegiflus. Quafi loqueretur , hac' Rationem rcddit auftor tants fortitudi- ratione vocatusfum Hermcs.quia fpagyricjcfapien-i fterio. nis ( inquicns J Quta vincit omnem rem fubtilem^ , tia: fum interpres ,& Trifmegiftus , quia quod voQuotquot ferme bis .irtificium annuncio ,fub ternariolatet inunutH, cmnemjue foHdam penetr^hit. interprctes hoc loco conclufo. Numero namque Deus impare gau-i Hermetis haftenus fuerunt fcntentiam ejiis ad metalla detorferunt ad hunc det , quorum fons & origo folus eft tern.irius.^ modum Qiiia ( inquiunt ) vincet , id eft coa- Unarius autemnon numeracur.quia unum in duai per fuam fimplicitatem ternarium vin-j gulabit omnem rem fubcilem f puca Mcrcurium, divifum vel argentum vulgi vivum ) omnemque foiidam cit animatque indiflblubili nexu. Duo duobusi penetrabit hoc ell omiie metaUum durum pcr- minime conjungi pollunc, qiiia in unum & alterum! fedum & imperfeaum ut funt Sol Luna , Satur- per fe folubilia.Nccelfarium hoc loco forct maximil aas, Jupiter , Mars , 8c Venus, ad niaxin>am atque ternariura & unariurti copidfiu* declarare , vcrum'
, : , , , ,
,
quod
Lib. 11.
)<t
Se6l.I.
Subfed.
I.
vfri,
j|uod in
fequeinibus ad approbationcm Artis id
qiiod ignorent
rcB
aiet
U jefcrvamus .rancirper ruperfedeiidum elVeduximiis, reliquam autem claululam de materia tradancem l) I j;nucleandam fufcipiamus uuerea. Htbens, (inquit)
Multa quidcm noItro lircuioprodierunt in lucem.quar prilcis i^nota fucre plurimis , non fecus ac pluiima jam dciuefcunt nobis
fima.
,
eam dodi
qiii patribus antiquis erant familiarif-
univerfum tripotidimum quaquaverium coniâre partibus. lametii muiidus coLus in duas partes vilibilcs dilatct nihilominus iiib illis ter,vifus elfe videatur
,bus
,
fres p.irtes Phôfofin totins ?,Mndi. coiiipertilljiiium h.ibcre mundum
Ac
fi
diceretj fe
Quid non temporis injui ia, nec non hominufrt ignavia tranlit in obhvionem ? Ciceroqui eorum ainbitione qui fibi folis bene cupunês reJiquis
,
invidcnt etiam ea qua? ab aliis fufturati funt arc^na icripca fupprimicur veritas. Propterca non di peiic
lianoii conlpicua
ipariter invilibili dicata.
ob fuam iimplicitatcm unitaci Utraque tamen didarum
partium*therea & elementaris videlicct, rurfum i/jtres partesfubdividicur,corpus,animam& fpiri/um.ut hxc in coelo
prorfum,at pofiquam aliquando fcpuha jaLUcric iilis eo tcmporc, lioc aliis emerget nutu Dci, cujus
in pcdtore quiefcunt ab sterno cum cjus lapicntia cund:^laudabiles arces ac bonx. Dilinbuit enim
&
in terris naturaliter fica lint.
elementarem fcgionem , fub occulto vinculo fadit mem.brum poltremum quia materiale magis.binario liac de
Pridris divifionis in
, ,
stheream
&
*i(i
'^
jcauia deftiriatum eil.
'
Quo fattum ut in quatuor elemcnca fubdivilum fuent. Duo namque, nii nifi gua:uor ex prima fcetura gcnerant. Spiritualiter lutemin quacuor qualicaces primas , idque lub bilario quaiiiUbec divifain csrnere licet quod infra
,
largitor omnium Dcus dona (ua quibus etiam aufert ab ingratis,qui abutuntur illis. Dubiumnon eft, quin Deus antiquis patnbus m dicinam ah"qu.,m revelaveric per ipiricum SaudLra fuum qua iux carnis corruptionem tuerentur , potifTimum iis,quibus cum locucus efl, & ftedus
vuir,
,
bonorum
&
iniit. Sedpoflquam hominum fapiendi per fcipfos yanus appctitus induxit eos ad qua;rendum a feipfis, ac in aiiis quam ineo, in quo folo faius om-
Poccdieciam triplex muudi tocius Philoibihiadici, ratione craffioris & decompofitas maceix. Tria funt enim genera gcneraliiTima, quibus .imnia qu^-elub fenfum cadunt comprehenduntur, Jt funt mineralia, veget aha, & animalia quorum jninium arcana Hermeti fueruntexperimcnto no iilima. Ut ab poftrema conclufione fui fpagirics ^hilofophixteltatur.fecomplevilTeomnia.hisver3is Cornplettm eH ^nod dixi de operatiune foits. Ego fum ex;;âfi loqueretur ad huiic modum 3;rtus quod loquor , & eomplevi quod vobis anluncio, nimirum folisoperationem,idell:, univeralis medicinsE fpagyricse magifterium elfe verum, lae mendacio cercum & verilTimum , ut refponItius.
, , : :
mens corum & in labyrinthuni duda, jam hanc, modo aliam herbam , cras iftam Sc aiiam radicem , poftridie mixtum quid expetivenis elf, ciECutivit
,
runt, uc indies experientes abfque judicio
nunquam
fcopum
rint
attigerint
nec
fuse
certitudmem.
Quod
doftrinx uilamhabueetiam abfurdum maximd
videtur, homines fua forte
nunquam
funt contenti.
deant ulcima primis. Non fine caufa igitur Medi:inam hanc folem artificialem vocat , nam uti lol laturalis quibufvis rebus vitam naturalem naturaicerinfluit, haud alicer fol fpagiricus deficientem lanc vitam refocillat & revocat pellendo morbos
,
Dcdic omnipotens Deus unicuique nationi quod voluit eam poffidere , tam in alimentum ,quam ad medicamentum. Alioqui fi hsc a longinquis petenda , non nifi diviribus contingent , pauperibus vero moriendum elFet ob inopiam. Contra Deus ifiorum longe majorem curam haber.quam ilioi rum unquam habuit : extanr facra paffim teff imonia. Sed noftra nos contemnere docet inimicus ille calumniator, alienaque fenper appetere, ac ea qus minus ptx manibus funt quo noi^ros appetitus infatiabiles reddat. Habemus apud nos quotquot fumus omnes & ubicnnque degimus imo
, , ,
eama
fuo domicilio pellere paratos.
Hxc
efl illa
/cra medicina patrum antiquorum, & longi vitje radix,univerfaleremedium quod medetur indifFercntermorbisomnibus, vitales fpiritus adauget, irem d corruptionc vindicat omne corpus ,atque praifcrvat. Quotquot funt hujus artis ignari , licet ex Academiis do(5ti(Timi,fo!enteamartemimpro-
nonanobis,omne quodextranosquirimusabaliis quoquo modo diftum. Videamus

nobis, licet
:
qui pro parte Gentiles & infideles hoc loco nos Chriftianos arguant. Natura naturam (inquiunt^
fimilem appetit,& congaudet fuse naturae,fiqui demalienz fijungatur, naturideftruituropus. Mirabile didum iis qui non profunde confideranc
fibi
,
Quid mirum,cum !is audivednc Inde non

jare.
J
nunquam fuis in fchofequicur elle damnandam,

tale
quidnatura
fit,
at illis,quieam norunt
yerius elfe
hacinrc oihilpoceft.
Si
Tom. h
L\
SUBSE-
40O
JlicS^ky^
Blbliothecas
Chemicse Curiofe
SVBSECTIO SECVNDA.
HermETIS Trismegisti
Tradacus Aureus ê Lapidis Phyfid
Secreto in feptem Capituia dtvtf^ y cvim Scholm Anonymi.
ILLySTKl AC G EN EROSO VlRO
LADISLAO WELEN.
Baroni a Zierotia.s
Domino in Triba,LontenburcK, 6c Honfteinu.

fiio clementijjimo
Domino
S. P.
D-
Ermetem
niiilTe,
Trirmegiflum
api)d
A^yptiosJ llHp-u
,
ac Generofe Baro, tnaximi SacerdotiS;
maximi Regis, maximi Philofophi axiomata
inultis
modis
clariflimifc|iie tr.eritisobti,
nemini efl: iguotum. Inter alia Is Libris fuis, quse ex:ant eamPhilofophiam przfertim de Natura:Secretis, admifcuit, quam non nifi cx fan(tis divinifque Patnbus jgyptios ipfos accepille , plurima funt quas nobis tidem faciunt plus quam plenam & cettam. Et iflius vero Philofophis Patrum de lâturxSecretisquam fir arguta ratio, admirabilis jucunditas. evidentiffima certitudo , & ineftabilis utiiitas , illorum couiirmabitur pundis , quos non invidus & iniquus vexat affedus, fed xquus amavit Jupiter.ut in provcrbio dicifolet. Cuin igitur tanti Audoris, & fecretorum natur^ ScriptoriSj&abftrufEPhilofophia; Patris hic Liber,ab omnibus folidx Pl',yfic2 viris amantibusSc dodiflimis defideratus.nnperrime in manus meas incideret ,& quidcm de quo fibi omnei dodi magnopere gratulabuntnr,Commcntario fupra modum egregio & pernecellario exornatus;LJtiquc peccati in publica commoda commiffi ne reus perhiberi polTem nolui eundcm dintius latere, fed e veftigio typis exfcribendum cnravi. Et hoc unum eft, de qao Ledorem Hermcticis Trû.yuMTiiM; noii af,
fuetum admonere vifura fuit. Alterumeftdec3ufa,cur hunc Librum Tibi Viro tam literisquam bello exercitatiflimo infcribefr dum curavi. Illud utique nemo mirabitur , quod pro ea qui publice recepta ell , confuetudine , proptci adxersus imperitos& iniquosjudiccs huiclibropatronum &vindicem inquircre fatcgi. Ergo ciimej familiari multorum DoSiffimorum Virorum converfatione, plufquam perfedumhaberem.Te, nontan tiim cundis viris dodis fed omnibus aliis liberalibusfcientiis impense deledari, & in naturi (ecreti: inveftigandis omnes contendere nervos ; jure quodam fingulari antiquitTimorum , & eruditiffimorun Philofophorum Princeps ille Hermes Trifmegiltus, quafi redivivus cum dodtidlmo fuo Commentatore Tu2 Fidei & Curatels fuit commendandus. Et apud quemnam potius deponeremus Auttorem & Coav| mentatorem de tantis abftrufis & fecretis naturx dillerences, quam apud eum , qui totus totus quani
&
lus quantus cft, nil nifi in abftrufis & fecretis inveftigandis occupatus eft. Accipe igiturutrumque fereno vultu , & utrumque adverfus iniquos cenfores , fi opus fuetit , vjrilite tuere. Deusomnipotentidimusfeliciafubindeexcitet ingenia , qus folidam fecretorum natura; invefti gationem ftrenue urgeaat,Sf ad nominis fui gIoriam,& ad publicam generis humani utilitatem cxpoliaiil
Vale
ShjAyiKi^Qv,
T. C.
Ohfequentifflmtu
DoMiNicus Gnosicus
BelgaUtr. Med. Dofl
Philofopho ter
Maximo,
:
THEOSOPHO: JURISPERITO MEDICO:

Hocefi,
DN.
JACOBO ALSTEINIO
Romano: Equiti Aurei
Calcaris,
COMITI PALATINO
valetudinis.
S.
Patritio
& Regia: Majeftati in Galliis a CoHliliis

P.
D.
\jEViMiyiooa}:lChemtciPhUofophi folent omnes

reiiûetrt,
in anii^tilemviêjtfd y^'i'filfrf>',&',
Mur.di Lapides in trespreafuos , tarKju^^m generali mintralem t>ic Tn qucît ^ AtsTEiwi Vtrinclytzs
;
,
Patrdt
V
P4fone
Lib.
11.
Set.
<
I.
Subfe6t.II.
^
'
401
& Mecoeniu fumme obfirvande,qHi a
wflw nornen hahes LapidihiD^hac prtndvali normnum fripliciute
ftc es Theofophti', fnrt/heriiiu , fra r/ihliis alUs fnlês : Medtcm. municeps fuciiis, hanc a DeonaHus esgratiam, ut cum auibufvis ,ettam ,fummi jttdicii Theologis conferre pofis. <iAurei vero calcaris Eques , itnperterrefaBo anir/io accipis arviaturam, (y armai te ad Ffeiido)uridicoriim, paffiin hinc in mundo eecHrfantium, Hliionem. /nduis enim pro ihorace lujiitiam, dr accipis pro Galea jitdicium certum :cr fumis tayidemfcHtum tnexpugnabile atcûuaiii , ut il/os in aurcam fu/liiixveritatifijue viam reducM. Qnanta etiam tuafit in Medicina prxjiantia, novit tanturn non Gallia : veconjj>icMS adornatu!, inflar fteUn tnatutina:
Li^crs. enim ae fupercoelejin Civitaiti
'
Bcigia, fjeivetta , I lalia ,Behe>/iia ,Moravi.t , Hungarta , Polonia : ir/io tota etiarn Germania. i/tm ^nglia Quapropter non jolum Kcges q- Piincipes te rnignifaciunt;fed fM/nnmn toiius Rarnani Impcrii c^pui , te a/iauottes adcolloquium Sopkicujn jfonte accevfi \ujfit. [t autern pauc/s tniiita compleUur ,tot tantofaue honoriim tiiiiloi umcui fub fe comprehendit Cor/jitatuiTaiaiinaiuf ,hoc efi Prfvilegtnt/i Qr Itbertas in fjilendidijfimum facnim Philojophorum palatiHrn ingrediundi : ex cjno folo hHJufmodi dignitatuta ornamenta , tananam fpoli* tAcbillis exheUoTro)uno report.ifli. ied cjus.ris fortafle , cjuifnam ego fim AnonymM , epni tara audacler tz^
,
compellare
audeam
Dtcam
td, dr hoc tjuidetn Dijlicho
Iguis nie geiiuit
fic
nomcn ab
I
igne refiimo
Non
fam ûidemfatisme
lcciis
ac
LA
s tii
quoque noinen amas,
nojfe debchas : fed propter alios imbecil/ioris jndicii ,nomini^ mei rationem luculemius naiuratn h.ibeo, omniatjue corpora quibufcuniîie fnbjicior, temporis longinijiiitale demulcco, Vulcani txponam. (^ in meam vertonaturamfubcilem q- fpirinialem : imo Lapidem ipfum , ûamvis companifjirnum (^^ Adatnamis
inj}ar dnrijfimum , tmndernjien.o, folvo, O" in tantarn adduco tnollitiem , ut tert inj/ar fiuat. Atoilior haUenus an duriof ihihifaEluifis ,oAlsteii-ji nondurn fat conftat. Hoc tamen fcio , ûia (^ Jacob dicerii ,ne jam~ pridei/i atefiippi.intaium. Seddinturniorth.icfupplantationeeûid ijUitfo effeElumiri putas ? fupplantatomimi,
rurn
vaiebo
Tu, me tandem vitlorem fine diibio reddes : Jicque Tu Jacobus, ego vero , cjui ionea, virtute tandem praanimorum confcnfu , Is r ats. l vocabit/tur : c; fub duobiuhis nor/.inibM , uno eodemcjue confviratione^
&
conflanter invicem junni
permanebimn*.
f^/ierius nihi/
addens de nomine, hunc faltern
fcetur/i
meum
Phi/ofophi-
rum,
quo pr^ter infinita a/ia , qutt brevitatis cuufa nunc omitto, hoc unum huiid dubie iinprobabis, cjttod a confueio Phi/ofophoriim tramite difcedens de t.intis myfleriis, pauii) iibertlis , cjuarn p. r fit, fcribar/i. Sed ututfe res habeat ,non tamen id atia/ecunquz.,
offero
:
abortiviiin tjiitdem dr iuinuituarium tibi iegcndurn
exnminandnmc^ne
in
promtfuqne p/ebecu/a ibjeUandum ejfe cetfui^priufnjuam tusjuhjicerem cenfurtt.Muho enim rerurn ufu, me /onge antece//ts, ita ut tuo iiidicio, tanqnam firmo c^ fo/ido /ubens meritoque acûtefcatn. Te ioitur
tandem
fit,
rudiori
Vehemenier
eiiarn atcjiieeiiAm
daturnhabeas: majora verh rnagifqite expoUta aliû.tnda a me

^xpedes. Vale, <iyiureiiis ad Ligirit/>, 23. OSlobr.
rogaium vo/o :ut idpluctdo ferenoque accipias vu/tu vieque tibi unice commenDeut /ongiorem znihi vita ttfnram concejfirit, , fi
.-
zAnno
recuperatxfalutis 1608.
TVM
MAGNIF.
SuhjeBijJimus
Sap.
5.
Amnymus,
Fulgebunt juft!,& tanquam fcintills in arundineto difcurrent.

cy4ros in turba.
ExceUum
dibile
:
hoc apud Philofophos magnos Lapidem non effe Lipidem apud Idiotas vile & incre quis enim credit lapidem aquam , & aquam lapidem fieri /fcum nihil fic diverlius ? Atcamen re^
eft
, :
vera ita
eft.
êber C. n.fummtt perfeElionis. Et hoc eft, quod facit eos opinari impotTibile elFe ejus conflrudtionem quia de{lrii<aionem arcificialem Cauri videlicet ) ex curfu iiacuri ignorant. Accencaverunt forte , quod fic forcis compofitionis , fecl
,
quain fortis compofitionis
fic
non attentaverunt.
oculari demonftratione , ab operatione manuali pro'^"^^ > confirmatur. In neucra tamen adione
HERMETIS TRISMEGISTI \ \7 U U\JQ TDAr^XAX\7<: r\Vl\.iV>3 |l.I\-f^>^liAlVO

i
yj
LAPIDIS PHYSICI SECRETO.
favorem ac benedidioncm divinam.tibiprius quoque conciliaveris. In humanis enim rebus peragendis,primas occupat partes voluntas & decretum Dei ficuc
:
felices ribi poilicearis progreflTus, nifi
CAPITULUM
H
E
I.
fcripcum ell.Rom. 9. Non elt currenris neque vo'^""* ' ^^^ miferentis Dei. Hunc fi propicium benevolum habueris, nullum excimefces obllacu,
&
E
:
S.
luin, licet
ERMES
^
\hl,ui
.
tibi adverfccur
entm
inquit
In tam longa
atat^
veltotusetiam mundus,& diabolusipfe nihilominus tamen feiicicer cuuni

:
perficies propofitum.
Contra tamen
ti
0 defttn expertrt, nec amm a iabore pepera, Srtem hanc Jctenciat/i foltM Deiviviinfpiratione..>
qui mihifar/iu/ofuo pandere dignatHi cH,
^^^
[jjj
Tenferis.omnis labor etit irricus, vanus

:
iracum eun ina-
&
jiixta illud
'^âus
'
!^
SCHOLIUM.
1
potifTimum func Arcis difcipulo feu dodrins fiiionccellaria: Srudium,Experiencia,
efifeiix conattis, utiiis unquatn: Conft/ium finon dete]tte]Hvetque Deni.
^,
,
rT^Rt A
"&
',
Hippocrates ad perfedam medicinam hsc fufEcere concendic Naturam pracepcionem Jocura

:
Benedidiodivina. Quicquld enim fi:ud:o &: diligencimedicacione in inceileiSum noitrum primo

implantatur acinferitur, idpofteaexperieiiCia,fiYe
ftudiis
aptum inflitucionem a pueris, ftudium induflriam, tempus. Sed quod prs cireris fummc
,
necelTarium
cft
praetermitcic
Tom. L
L^
divinam nempg 3 bene-
<
402
bîicdiclioiiem
:
Bibliothecas
idquc vel ex
,
Chemicx
,
Curiofae
,
cx fuorum Ueorum
omnes errorum tenebri. Divinec aliunde, infpiratur Hermtcica gens olitn echnica colebat contempcu. Ac quamvis Phiiofophia nec eadem pinres quam unum fohim propterea excufandus videacur quod E:hnicus authorcm , nempe DtuM agnofcic. Abhoc unoqui aberat ia hac fcientia pervdiiganda , fuam mifein^êns tamen inde difcrimeu .ipparet intec ftierit Echriicos Cliymiipcritos&: impericos. Sed dices, riam & crrorem haud dubie randcm dcplorabir. Hermetem quoque /Egyptium cx echaica gcnte Artcs reliquas vulgares qui fcire volet , eas poterit oriunduni fuilVe. FateoV id quidem Echnicusfuic facilc ab artiricibus & prxccptonbus, in fcolis ad nacione reliîone tamcn pcoximeacceffic ad ve- hanc rem dellinatis, perdilcerc. Conaci qv.idcm rum & lcricimum Dei cuUum. Magi qui veaic- funch.ifl:cnus mulci in Scholis & Academiis, Phi-
Dt
ignorantia
vel
dicitus expelluntur
nitus itaque
qiionimiiihiiicum
,
numerum
banc ab cfriente ad Chrilium, non addiiti Judiorum ceremoniis in colcndo Dho neque ex eorundem populo fed ex gcntilitia familia orti nihilominus tamcn fingulari Dei gracia lUuminati
,
,
lofophia;
fundamcnta
caufas
,
&
principia quoqufc
juxta
eandcm methoduiri
proprio cercbro cna:
eranr:&dubio procul, iiidivino^cuIruPideJiter & realicer perfequcndo non cc(Tiirenc vei ipfis Jud.cis .mulcifve liodic pfeudo-Chriftianis.
tam , liudiofa: juventuti inculcare fed quo frudtu, experientia facis fiiperque dsmonnrac. Puris cnith Philofophii fontibus relidis, qui a folo Patre luminum defuper in fidelium corda influunt , ad inanes
funt
Sed qui-
&
:
aniles
quorundam Ethnicorum nugas
&
ho-
iiam
ric,
quodquidamEthnicorum,
ut Hermes,Pla-
minum otiofoium ligmenta atque delina
delapfi
to, cres Ma^î,
adhuc plures videntur tam praeclaram , alii vero adco exiguam aut plane nullam de Deo habuiflc cognicionem Huoc quaeftionis nodum iblvic D. Paulusihcpill. ad Rom. cap I. Ubi geminam proponit Ethnieorum differentiam , quorum alios dicic Deu.m cognovilTe qui
fimiles
i"
&
dem
fe
:
,fed
alios
non uc Deum glorificalfe & gratias egifautem occafionem Deum ex natura co, , ,
fertiliffiinurti & non folum hunc facrum Philofo^hix agrum, innumeris niendaciorum com. mcncis confpurcarunc & devaftarunt: fed aliasquoque fcicncias, puras atquefancftas, fuisquifquilia* rum (ordibus fimul inquinarunt , & tam horrendS dcforinarunt ut vix ac nec vix quidem fcintillam adhuc in illis agnofcas refiduam genuinx ac pri^
:
&
mxvx
exilHt
cis
inccgritatis. Tantae ciadis caufa
non minima
gnofcendi fua propri.i culpa neglexifTc. Prxterea liouinium xtatum tempora percurrimus coafpicue videre licec, Ethnicos illos Philofophos, qui Chymiamfimul excoluerunt, prx cxteris majori nietacis virtutumque fplendore emicuiiTe. Abfic eniin uc Hermes ,Pythagoras, Plato, Aaaxagoras,
aliique plures Chimici Philofophi , tam fcabiose impse loquantur de Deo , ac ipfe Galenus Chymii
mendofum illud& rixofum

,
artis difputatri.
invtntum
in varias
de qua paulo polt infra dicetuf.

diiirafta Philofophia,
Hinc
adeo partts
modo
mim
ti
,
abhoc,
mod
abalio violentos depravatioi
infultus pafla eft.
Quid enim
opera? prttiutn
defiicu*
hacinre facerent
i(ti,qui lumine
Naturi
&
ionacns loquitur de Chrifto &: Moyfe. Multo enim inajori pietace& veneratione excoluerunt almum divinum aeternitatis Nu.m e n : cujus infiillud
ex proprio cerebro, uno atque aitefo argiimeh' to dialedico in mcdium prolato , fabulola principia & caufas pro artis fundamento, fimplicioribus ac rerum ignaris obtrudcrenc: Ex qua canca opi,
&
nitam potcftacem
gloriam acmaje* flatem non obfcure intuebantur in unico omais mirabilitatis fubjedo , in lapide nempe fuo Philofophico in quo tanquam in lucidofpeculo vide:
& immenfam
nionum varietas emerfit numerus , ut quein nunc
quaiicus philofophantiutij
fequaris aut dcferas
vix
perfpicias.Tam oblHnatofunt interimquidamanimo uc quamvis apud mulcos authores tvidenter fatamcn mcrdicus cos, tis agnofcant rei falfitatem
,
bantomnesomniumreruinnaturalium, cceleftiam, & elementarium vires atque virtutes. Unde palam

profeffi funtin fuisfcripcis:
tanquam militcs veterani

defenfores, propugncnt
,
&
flrenui antiquitatjg
fibi fore
IHD
ac ignominiolum
ii
ArtemChymicamauc
veri
,
exifliment
biiita
,
fi
a fententia tot feculoium lerie
fla
|a|
invcnirehominempium
aut rcddere iilum pium.
Chymici viHoc igitur noftro feculo rimentes merito DtuMquc , ri probi ac cordaci, quifequuntur majori autem imitancur. Galenum enim, ne difciVcrendum funt. periculo expofici puli ex diuturna & crebra Galenicorum fcriptorum ledione, prxceptoris mores & vjtiai.aibibanr,
,
omnes
tam longo artificum ufu comprobata, Nec (atis cft feipfos in tam vijia homi^ nummancipia degeneralfcied cjufdem calamita8c
defcifcant.
tis parcicipem quoquc ficri cupiunt ttncram & innoccntem (tudiofam juventuteni. Hinc fuosdifci-;
pulos nolentes volenttsin fuain pertrahunt fententiam , iifquc voce & fcripto.minis & objurgationi-
& eandem atheifmi
labeni forte contrahant. Si
li-
beret medicam hifloriam a cencenis taatuni annis repetere , plurimos utique viios dodtiCTimos & celeberrimos adduccre polTem , qui pr^ceptoris aimio amore cftafcinaci , in hanc temericatis, ne dicam impietatis , fcenam prodire non func
veriti.
bus,omneminterdicuntphilofophandi libcitatctr: ficque claudunt regnum Philofophicum anrehomines, & ipfi intrarcnon contendunt, ncc advenitntes incrare linunt. ReSius facercnt hujufmodi MiIbfophi , (i intam ancipiti authorum eledione conflituti,
auchoritatc
his oblivione fepultis,
,
Sed
fequamur potius Her,
repudiata Ariflotelis, Galeni, aliorunique fontem (uos deducerentdif, ad iplum cipulosT ons autcm ifle ubirDifce hoc a Sapicntc,
fi
rtietem nofl:rum
qui ingenue
fe
fineque
omni
tergi-
fapis
qui lib. Sap. cap.
7.
inquic
Dtu s
:
eft Sf^l
yerfacione fatetur
in hujus fcientix artifque pof,
picntia:
ipfius,
Dux,
&
fapientium cmendacor
in
mano
felTjonem non per tettum
ut fures
lupi rapaces
& nos & fermoncs no(^ri,&
Pharifii folent, fed per legitimum Piiilofophix oftium eximpulfu& infpirationefolius Dii iutraf. fe. Hujus enim facrx Philofophia; oflium unicum ac
&
&
opcriim fcienciadiftiplina.
omnis fnpitnti,! Ex hoc eodem fotJt*'
Hermes quoque
folius
ipfemet fatetur his verbis
nofler luam haulTf fcienciam ,uc Hanc fcientiam, inquit/

:
folum vernm
,
eft fpiritus veritatis:
qui fpirando.ubi
Dei
vivi infpiratione habui.
Pudcat hodierno vult, aperit &commonftrat Chymixftudiofis viam redam eofque deducit in omnem veritatem. Nam Philolophos quod ie
,
quorum animis femel oritur ille veritatis lucifcr cis ac ftlla bsncdid g veftigio inde ftiaocur & ra- neirpede CHRisT,inhuncmuRdum veoturo:qni|
in
:
feculo Chriftianis nominisi pariantur (upcrari ab Eihniquibus olim hihil conftabat de veritacis luce,
ibnft
Lib.
"ons
5t
i|ji
IL
,
Se6l.
&
L
genitus
Subfeft.
,
IL
,
40
omnefque
virtu-
ipfaque vera omnis xccrna DEiUpientia, fa;penumer6 nos infuper

,
fcientix ac incelligencix
in
quo Deicas plcnarie
tcs divina; corporaliter
inhabitant,
Unde Corn.
,
verbo fuo pacern^ ac fraterne allicit , vocat viamque ac ratioaem nobisoftenIjinicc hortacur,
dit
amplirtimam
ijua pofTiinus
non cancum
in ejuf-
Agrippa Iib. 3. cap. 38. Qui virtutem , inquit zli^ quampofTidere cupiunc orandum illisefl; , & fupplicandum crebro ad eum , qui in fe omnem conti^
,
iiodi 'fcienciarum abltrufarum penecralia perveni-
re fed cciam his majora defuper a pacre luminum adipifci: led ingracus mundus pkis diligic tenebras,
.
neC vircucem. Qiîis autem is eft , qui omnem continec virtutem / nonne Chnftus Salvator nofter, Deus , cum Patre & Spiritu fanao qui reite Maia-
&
poniis delcdatur in impuro ethnico, quam puro ac faluobccmperare. Quid igicur expejrari Dei verbo laandum his erit pro canca iiigraticudine Sc fumma
iquam lucem
chia cap.
ethnica,
i.
xqai
in
verfarus
& operacus eft
in
gence
irum impiorum cceno volucari
populo fuo eledo. Sic cnim lcriptum legimus apud Prophecam. AbortuSolis ufoue ~^ ad occalum magnum cii nomen meum ingencibus*
''
quam
toncumacia
Nihil fane aliud
quam
(imile ref-
&
in
bonfum, qualeculilfe legimusinobediences Ifraeicas apud Efaiam cap. 30. quod verbis paucis ad
nottrum propoficum mucacis ica habec Vse vobis ^hilofophi & Medici defercores , dicic Dominus, ut ordiremini iccrecis confilium , & non ex me clam, & non pcr fpiricum meum, uc adderecis pec:
oblatio
omni loco facrificarur& offerturnominimeo munda quia magnum eft nomen meum gencibus dicic Dominus exercicuum. Sed repro*
in
:
&
.arum fuper peccacum

II
qui ambulacis
uc fedemi-
Gnecosmendaces,
tis
os meuni nnn incerrogafperantes (ingularem fcienciam ac fapienciam
&
batifueruntmulci ethnicorum , quodcumDei glo& magnificentiam non tancum in excernis creacuris , fed in feipfis quoque cognofcercnt , auc cognofcerepotuifienc Deum non ut Dcumglorificarenc, nec ipfi pro tam infinitis bonis 'ac donis gratias agercnt fed fortis fortitudinem fibi,non
riam
n niipis Arillotelis& Galcni; 8i habenrcsfiduciam in dcliramenris Gra^corum , &erunt vobis nugae Galeni in confufionem, [Vriflotelis fiducis
&
&
non Deo dives divinon Deo acceptas ferrenc. Quod confpicuo Ncbuchodonoforis Regis Babylonis exempl6 facileprobabimus, firespoltulat. Isenimnon Deo
:
Deo
juftus juilitiam fibi,

,
tias fibi
|nendacium Grscoruminignominiam. Nali mihi hic exprobrarc illud cricum in fcholis,
fed fibiipfi adfcribit regni fui fplendorem
&
am-
]uodvisfuoloco&cemporeagendum,nec]uefcicnias facras
cum profanis confundendas. Nam
fi
me
ede
ilem
capis,nihil profanum eric in Philofophia: eunenim cum Theologia auchorem haber. Tibi
dum'in prudens in hic trumpic verbas Nonne , inquic , ha;c eft Babylon magna quanj Ego dificavi in domum regni , in robore fortitudinis Mes,& in gloria decoris Mei: Sed cum adhuc fermo elfec in ore regis , vox de coeloruit: Tibi
:
,
plicudinem
Nebnchodonofor rex Regnum tranfibit i homines ejicienc te, & cum beftiis & feris eric habicacio tua: fcenum quafi bos comedes , fic Se p T K M tempora mutabuncur fuper ce,donec fcias & quod DoMiNETUR ExcELsus iN Regno Homu ex quo eam haufit Hermes,nihil NU.M, & cuicunque volueric, det illud. Dan. cap. bhiam tuani iicique profani relinquererur , de quo conqueri pos4. Quale quaefo hoc regnum erat , Ifr;:eliticumne les. Confidera qu.Efo cres illas tua? Philofophi^ parfive fidelium eledorum Dei? an vero Babylonicum cs.Erhicam, Phyficam & Logicam nonncom- ac infidelium Echnicorum ? Maxjme infidelium , in lium harum authorem cenfes Deum eflc? Prj?ni- quo camen nihifominus dominabacur Excelfus. Dominari aucem dicicur Dominus in regno hominum inio pudore id quidem vix negare audes, fed quoquod idem eft ac dominari in hominibus regno nodo fado id neges mox intelliges. In primaparcc , quam Echicam appellas, pr^ci prxfedis. Ex quo meridianaluceclarius patet,vifturemTheologicam & Echicam, fidclium &infide'ue agicur de virtucibus moralibus, qu amoriquia lium, ratione eftenci2& originis non invieem difi. iius vel ab afluefaaione ica dicuncur. Qiiare ferre , fed ab uno eodemque auchore , nempe Decj icouc cua ferc opinio , Vircus eft habicus bonus inHabitus re6tij agcndi proficifci: fidelibus autem in falucem infidelibus linans ad reSe agendum vero & ingracis cuculis in judicium & a^ternam ode comparacur ? Longo ufu & aftuefaaione /fus aucem & aftuefaSio confiftit in arbitrio & condemnacionem cedere. Ergo vircus moralis pendec oluntate hominis Hinc facile cluccfcicdifcrimenincerEthica Herona divina benedidione, fed abhomine, qui ex mecicam.quampociusChriftianamappellarefasefts iropriis viribus , ufu & aftucfaftione vircucis habi& inter Ethicam Peripateticam five paganam. Her:um fibi comparare poteft.Sedquam abfurdumhoc meticafive Chriftianaagnofcit Dcum,unnm omniix ic , palam fic ex eo quod incer vircutem Theoldgivjrtucum authorem, ad eundemque colendum, tan;:am & Ethicam.differentia.quam pro tux opinionis quam ad finem ultimum refcrt omnium quoque viriindamento perperam conftituifti ,plane nulla fit. tutum adiones, Peripatetica vero five pagana in jJmnium enim ejufmodi virtutum elfentiamediate vircucibusexcolendis nonDei benedidione, fed Mediace per chro- propriis nicicur viribus, quod fundamentum eft fal!c immediate procedit ex Deo dominaciones angelos & arfi(rimum,finemquc fimilicer fpedlat fpurium & aduliios , poteftates :liangelos; Immediace per Deiim ipfum. Fortituterinum, gloriam videlicet vanam & inanc, Et quod :linis rgicur in Alcxandro Magno , fulio Cifare, miror, hicpaganifmus nondum exolevicin ChriSylla, Mario , citeiifque heroibus ecb !-UCullo ftianorum fcholis , fcd tanquam pars PhilofophiJt licis alius auchor ftatuendus non eft quam forci- fummopere necefTaria excolicur. Ex quo fi ulla capi udinis in Samfone qui undus erac D;)mini. Ec tur ucilicas , ejus Profcffores in Academiis hanc ciieimpie hacforce didumpuces, pro cercohabeco: piuni folam, nc confcribanc thefesechicaSjquasde* )eamSolem fuum oriri finerc fuper bonos & ma- fendcndasobtrudunt ftudiofis, a quibuspofteaamu ios: neque hoc folummodo incelligas de Sole cceplum aliquod expedtant honorarium:qualenonita efti five firmamentali, fcd de fupercoelcfti eciam, pridem quidam de Liberalicace difputans, prjefidi
dicicur
te
,
.-
iucem fortalfe vana ac profana videtur philofophia, jui eam didicifti a nugaci & vano magiftro. Rede gicur tibi eric in confufionem , mihi vero in fcmi profundidimas fcientias ani redam ad facras ndagandas. Si cx eodcm fonte haurires philofo,
&
**
U Sole nempe
:
jurticiae^qui Filius
I.
Deieft ab sterno
fuo pco pi:sfidio cthibuit viginti nimiruin aliqyot

i-i
Tom.
thals-.
404
Bibliothecx Chemicas Curiofe

:
quam libcraliratem uc Thalerorum imperialiiim alios fjmmopere m hoc laudavit praEUs, (ic vicifrim a fcilicer Hic obtuleraiic. viriipeiavic , qui minus Doftores uc utilitas . emanac prof.a-one Ethices il!i iege nunc qusLkun cxca facianc fed dum hbiipdsi prifcribunc aliis pricepca vircutum avanc caveni.quiii interim inhorrenda vitia, in
: ,
,
tlior,
condicor
&
Ariftocele,
qucm propterea
creator rerum omnium , fedab per exceilcntiam Ihilo-
ioptium appellatis,qua(i is folus ht primus invcntor, princeps & monatcha hujus fcJcntii. Ac fi PhyHces principia vera & genuina conferamus cum Ari(\ocelisfiLtis & commencitiis: tantum difcrimeninter
utran quc animadvertemus , quancum ccelum diflat irranr. mcurr a cerra. Hermecici cum Moy(e , verc & rede (iancmpe & (imilia plura in-iprudciiter tuunc,niundum iionc, & quicquid in eo cor.tinctur, hac Quod (i quis prxter cnumcracam iirilitatem, & conditum & creatum e(ic i Deo, tx nulla alia pri. prxcepEthices incruderc conetur quod nimirum exihence maceria, quam per folum verbumPiac.Uc juventutnnmoritaplurimuminrcrvianc ihidiofaprimum enim Deusdixic: Fiac coeium fiat ccrra. oppono huiccclo tunc bus externis informandxfadailinc: ica ut principium rerum omnuim, non habens omnia, iiuic.impiecaccm,quxucilisel!;ad inve(tigandum (Ic aîud , quam folum hoc vci buni, yit^se.ln fecutura: quam prifcntis, promilTloncm tam hacuna(ibencerudiancur.&:proficiancadolefccn- proccdcnsexorc Dci. Sed obilanc hic quidam nafutuli, dicentes , quod morii eletes cam cxcernorum quam incernoru:n abnegari non poLTit , verbum Domini efle quamvis evadent. pra:flanti(rimi intcgricate cantia, vitxque principiumrerum omnium, tamenid (oVak'3t'igitur cadaverofa illa & cmortuaPagsn Jrum caufam & caufa efficienti,non lummodointelligendumeifede Ethica, cum Chriitiana noftra e vivis divimtatis caufamateriali.Afurdum enim e(re autuautem.de felicitbntibus profeda nos non tantiimfecularis Verbum.quod quis alferac non c(t, nifi Jioc h manc, bcacicudmis tacis in iioc mundo , fcd sterni eciam anhclitus eflen.ialis Dei fpiricus flatus & corpo. namque Hujus fecucura vita iârcicipcs effciar.
,
in
virtutes fiunc cx lide vera in Chriltum, fine qua ne-
iTioliominumDcoplacere,aut(alvariunquampocequad Ethicam rit. Sin vcro quis iterum luc infcrac , non authoisme fciac confundam: Ciim Theoloeia
rcum.S: vi(lb!lcfadiiabii(k in Iignum,lapidem,?vc. Sed quam ridiculaomniq, explofione digna hsc
rem
eflc tant.^ affinitacis
vel
potius idcntitatis in
utraque fcientia.fcd ipfam
xternam Dei fapientia, omnium fcienemanarunt ccntro a tanquam qua a

,
,
tiarum artium & dilciplinarum radii & rurfus in eandern quoquc ranquam in idcm centripunftum collimant fimul omncs: ita ut qiiafcunque fcientias
eo conliat, quod dhferentia hsc informalem & macerialem locumtantum habeat in rtbus artificiahbus: non autcm in naturahbus, multo minus inoperecreationis In artificialibus qnidem, lignum tanquam fubjeda materia, ex qua formatur mcnfa, fcparatum qaid eil ac diverlu
fitobjettio, ex
ter caufam
alcriniario fivcartifice, qui efficientisfiveformalis caufx ofRcio perfungitur: In naturalibus autcm ma.
ceria
hominuii
vific
,
curiolitas
&
fupcrftitio disjunxic
&
,
di-
&
formanon fcparatumquid
fideli
exiftunt,nei.];ul.
,
in Theolo-îam, Ethicam Jurifprudenciam, Po,
lam
licicam Phyficam Logicam Allronomiam Cabalam, Magiam, Cliymiam,&aliasplures:hasom,
quoq; fenfuum
nifiidem velit ccftimonio relido, fingere ea, qux nullusmortaliiim untjuam vel vidir,vel audivit,
guftavit, olfecit
,
in iisdiverficacemquisinvcniec
nes compleditur fub fe uiiica PhilofophiaHermetica five Chriftiana qnx una unico xtcrnse veritatis
: ,
palpavit. Scd obftin,iri

,
illi
nimis
in fua opinionis pcrverfitate
non fenfuum
judicid
fundamento firmo & immoto ftabiiita, plures femper ftandume^fe dicunt: illudq;Galeniplacitu, quidem in afpedum externum producit.qus tamcn tanquam clypeum scncum huic veritati opponunt, T omnesinidem redcunt principium internum. Om- qnod z.de fimpl.fac.cap.i. & j. author his fcre ver-| nia namque ab uno,& omnia adunum.Hinc D Pau- bis defcriptum habet Ubi, inquit, fenfus hcbefcit.l
:
Chriftianephilofophatur, inquiens: Divifiones funt graciarum , idem autem fpiritus Ec

lus
rede
&
ibiad rationcm ceu diviniorem hominis partem dcveniendum eft. Senfus quippe bruti* una cum ho:
divifioncs miniftrationum funt

:
idcmautem Do- mine communiseft
rationis
autem
lucidior
ille
minus Et divifiones operantium funt , idem au- oculus eapercipir, qu3?fenfus aciem nimis hebeftemDcus, qui operatur omnia in omnibus, I. Cor. centem etFugiunr. Scdquam Sophifticuiii hoc h hoPhilofophi.&Dco minis vêrfatilis inventum , quo quidvis probare, ii. Rcditcergoinviamo pagani reddite gloriam, non vcltri inani Philofophi^.per quidvisetiam diluere.proclive fichominiimpuden.
quam ne fedncamini
Apoftolus, Abdicate
fidelicer
vos admonec idcin
ti
facile percipiet is, qui
rcdo
valet judicio,
&
vel
igi-
falfas
:
de virtutum habitu com,
tantillii in veritatis luinine vcrfatus.
Videamus
parando perfuafioiies Deum omnium doiiorum& bonorum authorcm affiduis exorate prccibus ut
,
fapient ise fpiritum.qui .vobis mittat intcUigentia: angelicis virtutii fandis vos in veritatis hortuin , in quem fi in: deducat fiofculis fragrantifTimum
&
&
troinilTi fueritis
pulfis oculi veftri aperientur , lucis philofophicjc clavidebitis tencbris, errorum ritatem, in qua poftea piis voris & meditarionibus pafcetis oculosvellros: fuavilTimaque fpiritualium
:
&
tur,quomodoAriftotelis principiaphyfica cuniHer. meticis conveniant. Diximus , principium omnium rerum creatarum fuille unicu.mDei creantis verbum: quod cflentialiter ex ore Dei emanans adhiic infeparabiliter rcbus omnibus inhiret, illas coufervat, & vivifico fuo vigore ad novam ireratamque generationcm continue aprimocreationis pundoufquet|
,
permovef,
&
in (eculi ufquc
confummationem
proj
meiodiarii conionantia
harmonicoque concordix
movcbit. Ariftotclcsnon exore Dei.fcd ex vertigi-j nofo fuo infipido cerebro pioponit tria principi3>j
licet
&
concentu unanimes.reDcumLaudamus canrabitis, remotis tandem cundis inanibus & frivolis di(putatiunculis , itatcm invicem in pace tranfigecis.
TranfeamusnuiicadPhyficam, alteramPhilofophix ve(tra:parrcm: quiquam fccdc ementitis& fi-
Aishominumopinionibus inquinata fic vel cuivis inhacparte leviter initiato palam eft. Hanc non re^titis a primo & vero fante , qui ell Dcus , au,
materiain,formam & privationem.Matcriam videinformem inimatei iatam. Privationem auteml dicit eflc tertiumprincipium, quodconcludat dijof negationem formx introducenda?, ne priusjl i'i feft; quam fieri incipiat & aptitudinem ad fit res illamrecipiendam , qux dynamis fcu potentiacft. Sed mera fomnia mihi videncur narrare peripaquoties ejufmodi febuloforum & fteritetici lium principiorum mentiQaeai faciunt . imo majo
rern
Lib.II.
fdmniis duTi utcunque eventus refpondet
Sea.
illisprili-
I.
tarum
Subfea;.!!.
,
40J
,
rem
certitudit-iem tribuo
quibus inter-
qudm
cipiis.
fucatarum. non veraium ac faliiffimarum rationum armis freti in quan v,s difputandi arenam delcendere fe animose quidcmjled
,
infirmarum
Si
enim verum
eft hric
iit
axidma
philofophicurri
ipfemct iion dubito verilliu;umeil'e: nihil videlicct cadcre itlfcnrum, quod non prius fuerit in mence nihilque vere exillens quod noti cadat in fenfum fi in,in mento elfe eit verum faihdimum econtra & mcnquam hoc erit hoc de tnbus {)rincipiis commend.-iciflinum tum. Q]iis eiiim unquam tam acuto fenfuprorditns vel lingua vcl teliquis ifuit, ut potuerit vel oculis
cjufdem Arilloceliss
proterve ac iippudcnter obtuliflcnt, Vis fcirei fcliifmata tcciefia iint orta r Solodialefiicorum five difputatorum , vel potius hommutii contcntioforum & litigatorum vitio qui arte bene diirerendi inflati , in ambitionem i^ gloria: cupiditatem inciderunt.- Ao bitio vero exCitavit nofatis
unde tot
ifenliiumdrganis
comprehendere materiam
line for-
ima
aut forniam line mnteria.Sed inquies, ubi len,
.fushcbefcit
iJicet
ibi
ad racionem veniendum
ei\: ici-
diâmantes, a Dto , ejufque fideks lervi Deus Phylicam Hermeticr.m & peripateticam. Ut enim cnim ndft:er non dillenfionis Deus eft fed pacis. illa a p;itre luminum , nempe a. Deo defuper hoJ. Corinth. 4, Sed dices h.is ultilHs tnumcrata^ minibus fidciibus donatur: ira hic a patre tenebra- Logices proprierates non kgitimo artis ufiii, fed rum 6i mcndaciorum cacodamone nimirum in- ejufdem abufui adfcnbend^s ellc: qucm fi fpedlare
,
,
ac dicas: ubi veritatis lux non illlucefcit, ibi ad mendaciorum diverticnla tugieu;dum eft. Hincemcrgit manifcftum difcrimeninter
idem
etl,
vam opinionem. Nova vero opinio perpcrit dubium. Dubium Syllogifmos. iyllogumi, pro & contradifputandi libidinem & xmulationem.yEn uJatio conrentionem. Contentio difcordiam. Difcordia vero lchilmatum pioxima caufa.elta Diabolo. Pax vero & concordia a Deo, Ergo on nes Theologi feditiofi , rixofi & contentiofi lunt a Diabolo,&
ejus miniftri. Pacifici
vci6&
coi;(.or-
lidelium turbi
linfufurratur.
Ariftoteli fciiicet
&
ejus aflcclis
quis vellei
pollet pari ratione arguere

,
capttra^
Quamvis autcm cogantur Peripateti- arces omnes nonfolum reprehendendas fcd e me" !Ci nolentes voientes fateri primum ac fupremum diopenitus tolIendaseHe, Reii'^ iane occurrisabuimocorem ell."; Deum tamen gloriam Dci non cyui- fum prstendendo: in quo quidem atnbo in eandem
.-
renres, id rurfus ncgant per traditionem fuarum ifabularum de di6tis illis tribus principiis & de
mundii Dolendum faneeft, tam infirr acdebili Peripateticorum funriamentofuperextrui tam elegans ac pulchrum Phyfices sedifiicium:quod ex talfis & adulcerinis principiis corrumpi quoqiie Sc depravari neceffe eft. Dato enim uno inconvenienti fequuntur innumerabiles falfse
ixcernitate
rr.a
imus fencentiam. Nihil enim mi.gis iplemet in-probo ac deteftor, quam malum leiufum. Sed cpinionum diverfitatem tantum in eo habemus qiiod ejufmodi abukis originem aliunde quam mea ferc fententia , derives, Exiftimas enim artcm quani ex Ariftotelis ahorumque authorum volun inibus
: ,
haufifti, per fe elTeboiiam
&.
iaudibilem
bufum
autem ejufdem
fupervenifle
petulantum quorun-
;concluliones.
iqui
Quod cum maximo
fuo
damno, proh
:
.dolor! experiuntur NaturalisPhilofophii ftudiofi
de
caufis phyficis difputantes perpetuis incer,
titudinis fiudiibus agitantur

,
adco ut nufquam
io-
;cum invenianc quo pedem tuto figere portinr. Nihil dicam de Medicina, hisiifdem fuffultaprincipiis qua nulla artium incercior ac mendofior ftib (ole cxillit, Theologi quoque hujiis calamitatis confortes ex eorum principiorumfalficate, in plurimas hadenus inciderunt abfurditates&errores, qiios facile evitarent omnes qiurumlibet fcientia rum ac difciplinarum alumni, fifpretis ethnicorum aliud eft quam impreffio radiorum divinoruma fabulis, Hermeticx & foti veri Philofophiie ope- quorum vi fola nuila librorum feriptorum , auc itam fuam addiccrcnt. Credite mihi , inter Herme- axiomacum dialefiicorum ope Philofophus refld iticos Philofophos ( loquor de veris,non de So- ratiocinatur & verum a falso difcernit. Liberaa.ph-iilis & Pfeudochriftianis ) nullum in fcientiis Sc tem in quo confcripti ifti radii reperiuntur,eft mulartibus diflidium auc diirenfionem unquam fuifl"e , to niajor quim uc tam auguftis Logices carcerincc in a:cernum fore in unico enim vericatis cen- bus indudatur. Eft enim abylliis divinitatis , in quoi tro.quod fimplex ftabile, & immotQm fCmper infinitus rationum apodicticarum , cercarum firmarum, verarum,acplane irrcfutabilium thefaurus manec conveniunt omnes. Tandem adhucvideamusreliquam veftras Philo- viget. Ex his locis fi Philofophus argumentum aliphia partem, Logicam videlicet, five Diakfticam: quod fumferitr certamutique & iu&Ilibilem infe qux definitur elfe ars bene diderendi ratiocinan- rec conclufionem contra quam omnespaganorum di , argumencandi , verum a falfo difcernendi , di- colonis: non prajvakbunt.Imperfcda autem & cor fputandi, difceptandi, vel potius rixandi , alter- ruptaLogica, eft folunimodo mancum mucilumque cnrioforufn hominum invencum , qiii totum fcandi, controverfias excitandi lites fpargendi xcitatas & mocas pertinaciter & petulanrer fo- hoc univerfum crelum & terram Dcum , angelos vendi , rariffime eafdem componendi dubia pro- 6c homines, occuIta& manifefta certis & paucis pofita frigide & jejune, vel vix & nunquam folven- quibufdam regulis ac locis Dialedicis ut vocanr, di & dtnique in falebrofo incertltudinis labyrin- comprehendere temerario aufii conantur. Quid tho perpctuo verfandi. Hac enim arte in utramque enim incptius vel auditu abfurdius excogitari popartem ut vocant , pro & contra difputandi in reft unqudm ex tam ftriftis & fiftis Logices canufum vocata tot infiuitarum opinionum portenta cellis, ratiocinari velle de infinita Dei majeftate quam in natura in lucem prodierunt , qux alias fuo tenebrarum & potentia, tam in verbo fuo ptdvere obteda diutius latuiffent nifi horum au- partim manifelUra partim non manifeftara. Infinithores tam fpeciofis probabilium , hoc eft , incertum enim perfcrucari nerao poreft per Baitam, fed
:
,
daiTi & fcelatorum homjnum malitia. Ego verb' contra primario artem ob cuipam ipforum authorum , jam vitiosje imperftdionis ( omne enim donum imperfedum eft a Diabolo :pcrfedunj folum a Deo uc Paracelfi docct Sy.i,boIum ) veneno infeftam & depravatam elFe affirmo: adco ut idemi vencnum in artis cultores derivatum, tantse abufionis peftem inrroduxerit. Clatius hoc pacebit , fi artem perfeftam & finceram cum imperftda 8c contaminata conferamus, Contraria enim fibi invicem oppofita magis elucefcunt, Perfefta nihil
, ,
pec,
406
Bibliothecs Chennicse Cuiiofe

,
fiat.non adorganum tim limine aptiores redderenturadeaqus requiiiipr infinitiim. Quod autemut nihnuans, Dcum tur perveftiganda & cognofcenda. jntem dialeaiccs finituin. fcd ad f Quemadr.odum autem hortulano, coeli clemenrecurrcnauthorem artium n=m?e iplam, omnium tia & artrotum influentia non fufficiunt ad plantafui inhnito & iuexhaudo dum eric qui lolus ex lasfuas fovendas & educandas, nill diligcns quoh fcriuio petentibus ^ fidchbusfuis bcnignitatis icriuio.pci.tin.:iJv.:. bcmcmtatis ,,r r *, que accedat loli agnque culcura ita Philofophus vemter be-a ilTnne !ar"itur fpiritum difcretionis qusernone propo- vix auc nunquara dignabitur infpiratione illa divirum & f Ifum adeo ut de quavis na, nili amuaim debito modo praparatum & inirculnatum R-rre queant judicium. fra reftum ftrudtum adferat. Friparano autem hujulmodi la lir,-.itibus Cu 11 econtrd p-"'ani certis axiomstum In oratoduabus potiffimum orhcinis perficitur judicandis rcbus in-iiimiam coad! ni-ulHam , de videlicet & laboratorio quorum rio quodlibet timidc-dmodumVonuncicnrê.-emillcpropofiftabilem quê non le. propriis & peculianbus untur inltrumentis. Oratotionibus vix unam vcram & ni prscipue lixc funt i;reces , orationes , vota . evcrci poiTlt . momenro viiT.mo ouovis rationum calamitas, quod gemitus, & lufpina incellabiha ad Deum Opt. Max. n-oferant Hinc nempe fundi iftius lcem Ihiduim diligcniia indurtna , amduitas,iQconfuli, in tot dilputances copia rerum fuperaci & dagatio & fircquens meditatioin hbns Bibliorum inex-ricab-lesenorum fyrtes prscipitencur. Qno&NaturaE. Laboratorii anccm ingenere fcrc iunt modo eniminde pcdemrctrahant, cum canonum carbones , furnus, forceps vas, tolhs ,& hujus geamplius vercant locorun-q-ie penuria prcffi qu6 fe neris infinita alia qux omnia fingulatim recenlerc indofti & vidcancur nefciau-- Ne autem idcirco nimis longum foret. His paucis tautum in laborafalutem exiftimationis artis rudcs no xinis fui & torio rede aptatis igncque tum in fi:rno Fhilolo. poftea quibus ex Quirunc rixis & altercationibus phorum, tum in peSore pie accenfo, artifcx tura con.-ficque calumnias & D'-olabuntm- in convitia dcmum Dei imploret auxihum nec celfet ab inftiViprogrediuntur. vicium tinuata ferie de vicio in tuco.- donec voti compos, expcStatam cerranque adicriDcndum pnm.ano Logices d-ser"6 abufum fecundano vero ho- Dei benedidioncm experiatur non fecus ac ipft effe vinolas artis invencoribus Hermes ,qni pofi varios l^bores, divinam fibi gra^ feftacoribus , qui nimio paganorum ram alTecis acingenuc profitetur, duir tiamcontigille,libere Uiveriratis fuorum prjEcepcorum amore excsccati, A:iimi pcperci a labore, & hanc fci.ninquit non illamermenminus infpiciunt, fedita anciquam vivi tiam infpiratione folius Dî habuijqui mihi taab nec rariscannlcnam cum ipfiscanerepergunt dignatus eft. mulo fuo pandere vel HerMoiaicam priufquam
: 5!.'
'-c
'
'
&
infiituto defiftunt
...... artium ,w....^ difcant ,omnium iiig.cu.ui.â... ineticamicnoiam icam fcholam ingrefTi nifi a irnta efie & , vana difciplinarum ftudia ejufdem & infpirentur , auchore illarunrunico
HERMES.
O
O
&
fcrumraitonabilibusyMiitcareVtmarbitrandttntmt
Deo
fivore &
benediaione foveantur
& conferventur. ^^^

l'fal. i;.
S-d non abfurdum Davidicum iUud

deriios Peripateticos
in
mo-
& paganos ufurpare nunc liOmnesdeclinaverunt legimus: Ubifcriptum Cef Corrupti func, & abomifim-il inutiles faiti funt
:
fed ncmtm occaf.onem delmijuendi reltjutt. S C H L I N. E U S hominem a c^teris animantibus idec | Jdillinxit, ut racione priditus citetis creatu-
ut
K,
"j^
ris pra:eliet,
& cunda
fuo dominio fubderer,

,
Hn
;r.
autcm rationis
yifibilis
,
vis nihil aliud eft
quam
,
portiun
non elt qui faciat bonum , non ell numcro vix unus u que ad unum. Ac licec ex tanto
ibiles fafti
,
,
cula Cwq fcinrilluia

five
quzdam
,
divinitacis
fpiritus
fpiraculum viti,
quam infpiravit Deu:

animan Deus, u
refipifcat: a-que alter vericatis lumine irradiacus ex metu fed audet prohceri , vix tamen palam id fanacicorum hommum, , reliquorum Pharilxorum, noctu Nicodemus , hoc eft, alter ccicur tanquam
in faciem
hominis
1.
&
fccit hominenri in
viventem. Gen.
pie
In hac racionis luce vult

:
fcripta
inocculcofuaarcis negotia traclare, nifi velit audirehireticus , magnusexorcifia, fophifta, RamiParacellilla, Alchymilla, &c. ...
lla.
..^
Ar
generacim his gciicraLiui fulHcic nis lutticic
taiKum L.ii.....
oltendilTe ditw.v....-
Herm.eticam five Chrif^retiam inter Philofophiam paganam acbrefive Peripateticam Itianam,
&
caufam&pnncipiumutriufviter firnul otiginem Qui ex veritateeft, fubjecilTe. Quc leaoris iudicio

,
nofter Chriftus, voinquit ipfa veritas .Salvator mendacium,in via amat vero qui cem meam audic: abfolvac icinem.uudani dim.idium fu3 , antequam philofophi pagani 6 Refipifcite psribic. ris 'mifere paeanifmum illum veftrum in Philofophia
:
&Dco
oninibusbonif abominabilemexuite,& mum verum induite hunc non ore cantum profifaftis oftendite tcmini, fed reipfa quo r-ttio uniulcujufque verbi ociofi
Chriftianif-
anbulemus & in lcge ejus tuni ,tumper Naturam ^: Creacuram nobisre velata medicemurdie ac noae. Adam quidem Protoplaftus in ealuce qua anti lapiumperfecte ornatus pra? citeris omnibus crea ttjris , ficut Sol inter aftra ftilgebat, tanquam in lu cididim.o fpeculo contemplabatur omnia mirabili; Dei. Sed quia polt tranfgreffionem legis, hocrt tionis lumen in pofteris ejus, a prima lUa perfe ftione & claritate multum defecit ad hujus io ftaurationem fcfe ulto obtulit filius Dci Chriftu \[ Jcfus qui nobis fidclibus fuis fiictus eft in animan vivificancem , fpirirualem, coeleftem. Hac anima ii nobis, tanquam media natura duce, cooperantc fi mul facrofando gratiarum ac donorum flainine rurfusa fomno ignorantias , improbicacis & mor
fapienter
,
:
&
&
ac cogicate,
liC
reddenda.
dant
quamfedari defenQiii autem major vanitas, maniteftisabuntot deliria,qua: dere paganorum illorum fcriptis vix tiugis ac mendaciis , ut in
,
&
Philofophix refurgenrcs, & in latiffimum fcien & vivi Philofophis campum ex4 currcntes , in eoque ftrenue & aflidue nos exeriJ centts , merito gloriari ponumus , quod in repnra-,i
tuar
ticT, finceritatis.
ra rationis luce
& -
in viis -
Domini, ~
,
ptouc ^.v....
deceu
occurrat unica pa"ella
quinon tocidem
errores,
contineac , ade6 uc iis Qiîot lineas atque^verba emendandis una litura fufficiac. Hic itaquc de infpiracione divina , canqjam pricipuo arcis capite, paul6fuhiis ab in'r'.(v rradlare volui. ut leSorum
hacenim iuce ambulaverimus, voiuntati divinx minime rcluiaj bimur. Deus autem, ut Hermetiseft fententiahani libcrtatcm five aibitrium philofophcndi homin permifit. Contra \ ero nequaquam Dei voluntas eft ut homo peccatorum vitiis fepoKuac, auc quai
fapientcs
,
fideliter am;bu!emus. In
animi hoc Hccroetis e,\e.mpIo pelledi ptimo

,
fta-
leoicunque
dcliaquendi
occalion;m
obiataa
arripiat
Lib.II.
ripiat.
Sea.i.
,
Subfeail.
407
Hotiis enim
,
peccati infenfi(Timu3 eft
npune abibic uUus

liuio obiioxius
,
nec quicnnque peccacorum do-
trina nimis laxata non inlubet.
HERMES.
diem
,
,
\iidtcii (7(j aiitim nifi

^
ant *nim damnatio-'
'w
cb Abfionfionem hujnsfcientia
metuerein
nsh'1
dt
:
'tn.
ftnientiii patefîcerern
nec cuiquam frophetiz.a>
Ww
'''
dsbttHm fidelibus rediere

S
nti
anthor
dignatns efi. dei mtht Urviri

.
cepros 3c infjmtos , de fummo artls fafiigio allequendo defperances , niirabili quadam metan.orphofi fiunt tandem ex Philolophis fophifla:, ex n.edicis medicaftri quorum hodie ingcns numcrus ubique locorum occunit : qui niulcifariis cohfiruftis fornaculis, dies ac nottes coquendo , diftillando extrahendo ( vel potuiscxpilando nunimos puta ex propriis & alienis locufis ; fiibtiliando, incraflando magnum medicamentorum Chyrtico:
CHOL O
I
N.
,
rum
ut vocanc
acervum
fibi
comparanc
,
libique
-il
cuidubiqm
elt
de PhilofophiaHermetica.nutn
huic relafit , nec ne mox ifliusfcrjipulum verbadubitationis iimodo elfc artinitas major poffit enim Qu-s kcutis;flt. ijcnatio, (jtix prapiiisacccdat ad Chrillianihoi^Cliriftianifmo conformis
rnulcum in vano iHo labore fapere videncur, ac nifi maniferta reclamitarct experientia muhis equidcm , ncc non doSisac erudicis (uaperfuadcrent
garrulicace, fcetida fua ftercora elle meros ficos dulces (iiaves. EX Chymicis aiitern vulgaribus
&
&
Hermecis )inis rbis percipitur. Mand:itum cnim habemus, ut ijum diligamus ex toto animo, & omnibus vibiis, &proximum ficut nos ipfos. Author Deum nra cum rcvcrentia & timoreamat, ut nifi in
veramnotam
quam
qualis ex his
fiunt Chiriirgi , balncatorcs circumforanci Ex deploratis vero & dcfperatis Alchymifiiis impoftores , fures & furciFcri, quormn nonpauci noftra quoquc artace, pacibulo fufpenfi & fuffocaci vicam miferc finicrunr. Erpo
:
Jicque
adeo doilh
&
ire
&
timore cjus conftans pcrfiUat

,
vcreatur,
Th
nihil invita dices faciesve rnintrVa.

,
icus fiet judiciixternxdamnationis.
'-cm non aliccr ac fcipfum

ofeqiiitur in
fidcli
Proximum etiam amore
:ium
il!i.nn
eo , quod commurtem fcienci fuce rcddere percup.iat quod utique nun:
:uminaiiimum
fuum nifi extreriii Juciiterror, & Dci ac paucorum fidelium amoir :iinum ejlis inflexiflct. Sed quqercs forfan qua;induxitlet
,
irn fit hujtis

uira.'
tenacitatis in arcano ilto revelando
impictas nempe
hominum, quc5rum
cli; ,
pluri-
ins
numcrus iudignus
:
ut in facrarium Philo-
propter hoijnimirum , infuiife fed quia ex tanimpiorum & fccleratorum hominum multitudi: Deus femper in quibusdam quantumvis pauirimisreiiquicfemen Philofophicjepietatis: propiphir intromittantur
lit
,
nihil fe
parefadurum
T h&s paucosdicic
irum
:
fe
tafionis
legcm fande ferva,
hifque
eandem
,
fcientiam
quam
d Deore-
confignatam tradiirum ut nihilominus non nifidigni dodrinxfiad quos , ut mox audiemus , hunc fcrmonem irtituit j verum inde fcnfum elicerc poffinr.
:laram impetravit
:
literis ita
Obfervavi frequertcei: in colloquiis cum hujufmodi farinsE hominibus infiiclitis, ipfos negleda onini fcriptorum philofophicortim ledione ac niedicatione , tantiim in ore habere nummos nummos loqui , nummos fomniare , nummos vigilare. Es quibus lionnulli tanta aviditate auri argcntique corradendi tenentur, utnon homines , (ed lupos referanc famelicos , qui olp plluiumve dierum inedia emaciaci efcam ex rapina oblatam, ardentiffimo degluciendam flomacho appetunr. Hjulmodi iupi voraces & Chryfophagi long^ ab arte arcendi func utpdte, quos voluntaria Philofophoruin paiipertas non agnolcit pro jenuinis difcipulis, {cd pro fpuriis , e regno Philofophi^ procul hinc in cxilium relegandisi nec in ternuin, nififorte rcfipif^ cant , revocandis. Ridec enim Natura ( inquit ddftiffimus Severinus ) avaras fpes ac muko tolerabilior efl: in Philofopho innperitia, quim avaritia* tolerabilior icem igaorantia , quam intemprantia luxuria. Decet enim Philofophum cde-virum pium, probum, conflarttem in di&is & fadis, fir: , , :
&
HERMES.
InteUigite,fiiii ftpientiitn praeteritorarn Philofopho-
ma
rum
/^.
fide in
,
Deum, prudentem
fapientia:.
&
nullius rei avg-
prscerquam
,
im, mncorporaHter
im fcitntiam
nic imprndenter
elsmento'
, qtufunt patienti.i fnisrationibits , cr mfttaabfcondita opiratione. Eft enim eoritm Occnlta nihil agit , nift eomponatnr , c^ttia non eratio.
Nam
i
Praemillis igicur his , quae pratcipiic vero artifice reperiunrur Hermes nunc ordiiur operis magni defcriptionem , quod appellat lcieutiam elemcntorum. Mc autem quis putet illum loqui de ele-
ficitur
nifi
prius fui Cotores peragaHtttr.
CHOL1U
M,
prouteavulgo infcholisPeripateticoruoi accipiantur ; qui elementum ajunt efle corpusfimplex, exquo quidque primtim confiituitur; addic
rtientis,
'Ômpellat author
filios fapientum , hdc eft, k^difcipulos artis drgtlos, pios, clei',tos.Mon lim omnes , qui fe dicunt filios doSrinx , ift inma artis penetralia introibunt. Sunt etenim pau-
bsEC
ter
:
&
dud verba, non corporiliter , nec imprudenSi non corporaliter nec impruclenter Ergo
:
-ij
BviuixxTiY.Mt;
croixi"?,
hoc
eft
fpiritualiter
&
fa-
pienter. Utuntur Philofophi

Jicentia in
quos Jupiier.aequus amavit. Fruftra igitur coquianatura fuaad , mc ininus apti funt. Eundem enim eventum tan,
docendo
intur, huic fefe arti ingerere
fiio cujufvis arbitrio.
Chymici femper hac ut artis vocabula fingartt pro Nam quidam principia artis
,
dixerunt
efle 4.
,
elementa
terram
nofter:
aquam aerem,
, ,
sm experiuntur,cjualem plurimimonachorum ex~

qui dum pueri adhuc , de naturali ininatione non fatis conftantes inconfulco quodam :lo in coenobia ing;'ediuntur , adulti veroadin:riri folcnt
:
vcro tria tan tum fiatuerunt principiaj animam.fpirittim & corpns , ut idem Hcrmes alibi,, vel falem , fulphurSc mercurium iit Paracellus aliiduo, ageii#& paut bJc
alii
,
:
& ignem
Hermes
lenium redcuntes , longe ad diverfa feruntur fluia. Hinc vitam monallicam cxofi , monafieriis aledicunt , exeunt , difcedunt.erumpunt, evadunr, tque frpenumero ex monacho michus ex rafo
,
fulphur & mercumalculum & fceminam rium a!ii unum tantum , aquam videlicet philofophicam. Sed reJi6ta nominum mnltitudine , qu^
tiens..
peni
infinita exiftit
artis potlus ftudiofi fe
convefi
ex religiofo agafo. ?n idem turpitudinis arathrum incurrunt quoque ii, qui ultra genii dc igenii vires fe infiiiuarc conantur huic profundiifihrafo
;
ranc ad indagandum nofccndumque unicuro iftud fubjeSum, dequo Philofophus hocverfu: Efl in Mereurio quic<juid ijUirunt Sapientes. Quia vero rel
utfckfttiie
poft varios
enyn labores
<
fruflra fuf-
rdo iu eopociirimum
vertiiur
ut ^rcy difcipulus
omniuin:
)S 405
mnmum primum
varii Mercurfi
fieri

cirur.
:
1
qu6vis trUn|lild
unariusi
Philofophorum Mercurmm
exploratum bene habeat hunc in ejus graciam hic quibus nropouam figuras aliûas hieroglyphi>;as : propriecaces & conditiones , quanca
poceft luce
vel
Hoc autem centrum punaum illud medmm
eft jn
,
vel
numerus
vel circulus
&
brevitace
adumbrabo.
iftemedius. In fecundo vero arculo obfervanda quoque^ elt numerorum mulnjjlicano denaria. Non enim fic progrelTus ab unario ad eei>
Circulus fimplex.
o
Hi<^circulus nihil aliud fignificat,
tenarium & millenarium , omnium numeroruir ultimum & perfcdilTimum ( numerato enimmillenario non datur alius numerus led per hunc fii progreflus in inhnitum ) nifi per denarium. Nam,ui ait author libri, qui infcribitur Aurora (ottfnrgtrk
, :
cap. 2,
Decem
in
Decem refpondent
pjiadrangulum fccretum faf)ientum
quimverum
,
TERRa
AQyA
&
materiam unicum Philofophorum Mercurium fimprimordialem. primam, aquam philofophicam cirrocunda Nam phcem & fine divifione unam.
deculifiguracarens angulisunitatem fimplicem , neque defcripfenc circuium notat. Si quis cnim colhgiDrincipium invcniet , neque finem. Ex quo
AF.R
lioo'-'
-'
ioool
.
,
IGNIS
\
tur.hunceundemMercuriumefreprincipium.meprsfudium & finem operis fine quo qmlaborare mec . oleum & operam perdec , & nunquam ad ve:
-
cdedaratur fcientia el Hac m figura mentorum de qua Hermes agit in hoc capuuk
ru maniteite
Chymicus ait : Divide \i quacuor eiementa , reftifica ea . C con junge m unum & totum habebis magifteriun petveniet, riutis lucem * Hocunum m quodredigcnda funtelementa, e circulusilleexiguuSjCentri iocum inquadraca ha j_ figuraobcinens. Eil enim ism.ediator, pacemf. Circulus duplex. ciens incer inimicos Cise clemcnta ut convenien amplexufe invicem diligant Imo hicfoluseffic quadratUtam circuU , amultis hadenus quscfican a paucis vero invencam. Radiis enim fuis fcric on ncselemcncorum angulos,& longa circumrocatic ne angularem hanc quadratura; fiarmam vertit duplicatum circularcm fibi conformem de quo fatis. Gemlna circuH defcripcio indlcat videagens illum Bcrnhardi Trevifani Mercurium Ac five fulphur & Mercurium. licec & paciens dicaAnatomica magica vocabuli authoquamvis binarius numerus confufionis arahquani MRCURI0. diverficacem proindc materiae
igitur Ariltoteles
Rede
pidem cuum
,
._
.-
tur
&
nulla tameo planc eft guere videatur Ambo enim Mercurii cjufdem funt criginis , ejul& effcntise quod vel ex ucnulque
:
diverfitas.
demque naturac
forma
fcrc
,
circulari facile innoccfcic- Nibil
aucem re-
quod incerior minor appareat exceriori.^Maid tamum joris enim pcrfeaionis ac priftancis quoqiie eo iignum eft. Res enim quo apparencior eo &abdicior, corpulencior quo vero abftrufior Minor exirtic. fpiricualior , perfeaior & nobilior hbi artiautem occultacus ia majorem agit, eumque
,
.
milat.
Triangulum Philofophorum tripUx Sal
five corpus.
Sulphur
iOOO
A
oi
five
anima
<2.\
Merc.
five fpiritus
Wx
G
tres figurs
cr
eodem
,
fignificato
unum
tac?!
pandunt arcanum
quod non promifcue cund
100
O
,
C
.
Eadem eft utrobiquehorumternorumtnanguloanima lal & rum fignificatio. Sicut enim corpus &
fulphur
non
,
poirunt invicem conjungi
& per mini:
ma uniri
fjbi
quoque Luna
ininis elicitur
nifimediantibus fpiritu& & Sol procreare non poiTunt fobolem qui loco fefimilem , nifi mediance Mercurio , corponbus , inque terex amborum
fic
Mercuno
proftituendum. Su^ciat tibi Lefior , quod elicere inde po(I vericatcm iflius verficuli Efi in Mt RCURio qmcûid (juxrunt fapitntes. Videsenim, quanca fecrcta comprehendar hic ua ca vocula adeo uc fagax indagator , modo licerj lem hanc anacomiam in eflencialem convertere nc ex illa didione omnia ad arcem Chymicar verit necelFaria, h. e. principium, medium & finemope
.
rismagni,
facile eruere queac.

fi
Majora autem ma
.riu
rcencrotanûamproprio
vfe digericur
&
perfi.
gifqueftupeDdaperficicC,
cencralia ifta tria intt
,:
Lib. I L
rius adtiuc dccuit^ iatitantia
,
Se6t.
S nhfcd:.
I
,
puhdutTl videlicec, & circulum in aprfcum numeruni ddonarium Solis Hve in lucem externumque afpedlum produxerir. Hoccnim miraculos^ perpetirato, fequens tan,
,
HERMES
SCitote .filiifapientum
409
tjuodprifiorim Philo/opho
dem fchcmaprodibit ultimum omniqueperfedio,
ne
aftrali
fpirituali
ac regali abfolutum a pluribus

:
THm ai^Hti eji divifip , quA divtdit ipfam in alia 4, Vnutn duobus , iria uni : ûorim colori tertiapars tfi , humori fcilicet coaguianti : dHx vtro tertis aqun
&
fttnt
ponderafapitntum.
'featlenus yifilm: vix
aucem a millefimo
iritelleftum.
C H O L I U M;
elementcirum
fcientiatn
QUod
fupra author
nunc Philofophorum aquam notninac. Hanc in quatuor partes dividcndam ait ttempc unam partem in duas tres vero partes uni addendas. Ex quibus omnibus conjundis feptetn inde partes canquam fparfim in verborum contextu difleminati , refulcarit. Unum enim & dud
appellavic,
: ,
topnito itaque Pbilcfophorum
Mercurio , dccul
faciunc cria
Operandi modum Hermes

:
in fequentibus indicac
riarium,
fi
Tria & unum i quatuor Hunc quateraddideris priori ternario, conficies fep: :
verbis nihil agit , inquit , ( puti Mercurius j nifi componacur. Ratiorlemhaneaddit quianonperificiciir , nili prius fui cclorcS peragantur. Sed quid
,
tenarium, Colorum autem ditVerentias dividit irt , hoceft, in trcs rubeos fpiritus & in tresalbos. Spiritus autem hds , primum abtinica
duas tertias
[aliud innuic aucor per colorurri lignificationem, Iquam operis totius complementum aprincipioad Ifinem utque. Noh enim fit tranfitus de dno extremo ad alrerum > nifi per medinm. A primo itaque colorum, opus incipiendum h, e. Mercurius per feperfeftus nihil agit, neque prodeft quicqUam in
1
Dpere Alchymico
iTritici
,
nifi
mortificetur.
Gfanum enim
i
t
terram cadens putrefiaCj nullum erc frudum fcd folum manet. Eodem modd Merturius fuain in terram projedus, novum genera';ionis vigorem recipit. Rufticis enim notum efti quod quivis femina , quamvis arefada & femimor'
niii
in
Philofophorum aqua ortos , & in eandem refolvi Ita ut fimilitet inde eruatur i certum cft numerus ille feptenarius per additionem unitatis, quam fupplet aqua, In his autcm numeris tacite occultari fapientum pondera , author noO obfcurc abftruerci videtur , prxcipue in leptenario, qui numerus facer habitus fuit antiquicus , utpote in quo plurimum fapientise fit reconditum fed vim ke. virtutem ejus mentis oculis contemplari debes Vulgaris enim hicoctilus, tefte Joanne Dee Lon*
pofle
i :
dinenfi, caligabitdiffidjetqueplurimum
;ua vidcantur, fi rurfus mandentur fui tertce , in Fscundum refurcicenturvigorem , pro fatali cu-
H E R M E S. ACcipe de humore tmciam unam ^ meiinm ^ de

,
&
rubore mtridionali , id
iufvis
feminis
conditione
&
interna naturSliqu^
partem
id
efl ,
anima Solis , ijuartarrt mciam mediam , de Seyre citrinoi

tfi
^
i
ciencia cocumregenerarionisdpus adfinemfelici-
fimiliter
:erperducanc. Terra enimmatricis fiveuteri, vaifque rei generandi idonei vicem geric. Eftque terra noftraadhnc virgo, qua: nullius viriconfue;udine foedata fupercoclefti quodam modo conciiit. Puraenimcum fic, omnifquelabis ac maculas
xpers
.'um
j
dinm
unciam mediam , qutfttnt oUo , id e(l
^
,
tk atiripigmento dimiuncia tres. Scitbti , auod

ejufqut
vitisfapientum in ifil>us exirahitur

fint trigintaperagitUr.
vinmitt
C H O L
M.
fimile
quoque femen purum
& immacula-
concipere geftit. Qiiicquid enim feminaverit, iioc& metct. At quamvishoc quod feiminatur fic
per fe fimplicicer
aionis ftacu
perfeAum non permanec
in
eo fimplici perfeEft
,
fapientum pond^ra ulterius exJ plicare , adduSis variis nominibu5. Humor enim Rubor meridionalis i Anima Solis > Seyr citri.num, Auripigmentum, vitis fapientum, & vinuiti nihil aliud figmficant , qudili aquam Mercurii fep,
PErgit Hermes
fed per noftram pu-
irefadionem folvicur
iorrupcio hsec
&
corrumpicur.
aucem
fed ad
tiesdeftillatam: quar poft oftenam deftilfationem,' vi ignis vertitur in cinerem five pulverem fubrililB-
non ad
fpeciei inceritum
,
mum
qui ob puritatem
& perfe6tionem
i
fuam igni
& ad majorem perfe2ionem eidem inducendam. Legimus de tribus Magis, qui ab oricnte ad Chriftum venerunr, quod :res fuerinc reges , procul dubio potences fatis &
ijusdem confervationem
apulenti. Hi licet regna
refiftit.
Ne
igitur mireris
quod odo partes
& trcs
unci* xquiparentur: Ternarius efflm numerus,qu^ eciam per trigefinarium repetitur , que perfedio-' nisnotaeft, ae 0(ftonarius feeundumillud tritums
pro hac vita fimplicicer

&<.
Omne
trinum ferfeUum.
fuftentanda fatis ampla
fplendida pofllderent:
HERMES.
INtelligite
niinUit
Ij. dies
:
de alio tamen regno non ad centum annorum numerum , fed in fempiterna ufque fecula duraturo
func
foliciti
igitur operatiohem
tinElura ipfitin augmentat
decoBii ipfnm di> ûia Luna poji
Quod
,
omnitim regum
ranc.
adeunt regem eumque ante pedes proftrati adduc impecreni:

.
diminuitur,
^ in tertio augmentatur.
is.
Hot >
tnr
efi
initinm
& fin
Quod
nififeciifenc, luis regnis
fimpiiciil-
Idmundand & caduco fplendore nicidis, fruiquidem pocuiiTenc nunquam vero illa cerrena ac mo-' mentancacum caeleftixterud permutaflerit. Qucmadmodum igitur his Magis primum inftrumentum Sc quafi clavis ad srernse falutis porcam ape,
,
SUnt qui
:
S C H O L I U M. dperationem lapidis dividiinc in duas parces in priorem & pofteriorem. Prior, quam
iprura
eft,
Hermes esprimic per decoftionis nomen,

diminuit:hoc
lucum
lapidemin
fimplici ac naturali
:
perfeiSionis ftatu exiftentem folvit ac deftruit
fo-
riendam fuic animi fubmiffid erga Regem ccEleftem, cujuspdteftas infinitaeft: it a primus in arte
&
corruptum per regenerationis medium
priftindpetêilionisfplendorireftiruit.
Quo
peta-
gradus
efl
folutio,
&
Mercuiii per fe fimpliciter perfedi in terra fua Philojpphica putrefatlid,
do,incipic pdfterior operationis pars, cujusbeneficid lapidis Vircus,maximo cumfcenorc,muItiplica tur in infinitum.Hoc confirmat author excploLuns, qua: poft 15. dies, fuaj fciUtet plenitudinis, dimjnui-
quam poftca fequitur digeftio & concodtio continu4 donec omnes coiores appareanc.
:
Toni.1,
'
Mm
%m
4!o
tur
:
Bibriothecae
ir.
Chemicx
verbum
,
I-
Curiofa^
fuccinSe
c]ua:
&
tcrtio
vidclicct qiiadrato
rurfiis incre-
Ad quam objedionemjUt
rcfpondeam
:
tibi 8i bicviteaf
comprclienditur nicntum Uunit. His paucistotuni ru. 4)ôv!>/t. apcrte fims quim opus , ac tam iiiitium
fatis dctcaitur.
cuntta equidcm
ercata
,
liinc
per
tpmarduum & ma^num

tur
in
,
Sed non mirum vidcn dcbet.quod fccrccum taiuo fermonis

:
erant valde boua , hoc eil fumma beatitudinii perfeSione a Deoornata , fedquiapropter prxvaricarionem iedirta,
fit
Adami
tcrra
quoquc
,
fuii
na-
laconifmo poffit cxplicari
cum qmdam
rcperian-
mors
intravit in
,
mundum
itaiic niljana
opcre perfcCte opuspofle tribus tantum verbis
viam , quE qui propccr liiv.plicem dccottionis totum adhibetur , nonvercncur allcrere,
in toto
anindo
quod non fpoiiatum

ifta
tuin exiitat primiciva pcr confequcns
perfcdlione
& &
orba*
iiiorci
& fufti-
obnoxium
factum.
Mifertus auctm
in ccnfu I'hilolocienter edoceri. Sed non Hatim facili & com tam quicunque phorum habcndus el>, quod meNullum incraverit. pendiofa via in arcem ,quo Chymicis, hillonis in tnini extat cxemplum hoc qui tuiile aliquando aliquem probari poHlt , evalisitanm Philofophum in pado arcem edoftus
, ,
omnipotcns creatur.-e , hanc ut liberaret a morte, & vits rcgno reftituerct , idem , vcrbum , quod eft Lux i Vitamundi, in mundum mifit , &italecuiida vice mundum per hoc Yetbum regcneravit. Unus enim vita; dator & rcgenerator femper manet idem Deus , extra quem nulla falutis fpcs. Pcc quihbct ruHiCus Philo- hanc autem regenerationem fafta elt creatura noet. Eodem cnim modo , 6: perfpeaum va Vetera enim cranfierunt , & ecce fada funt om- fophi titulo falutandus elVcc qui, licet tempore nia nova.2. Cor. 5. Verbum igitur hoc non fecun"" habeat modum , ac^rum bcne colcndi , in internum, & dum creaturam vcterem , fcd fecundum novara feminandi & metendi ignorac tamcn confiderandum nobis efl. Neminemenim nunc noquo motorcm pr-Ecipuum fruûm maturandarum vimus fecuiidum carncm, liocelt, vetercmcrcafortc ni(i peritum ignorato, nemo fe Philofophia: turam , fed fecundum Spiritum , hoc eit , novatq profitebitur. inops audaculus, mcntifque quidam ^ creaturam. Sed quemadmodum Chriftus in renatis E S. M HER
: ,
: :
,
ECce
ceUcnmfnerat, qHor.Um , quod tntus arrifsens vos apnd eft qnod opus vobifiHtn, potes. habere mari in vel terra in tt permanens ,
tjobis
exfofut
&
fuis invifibili modo inhabitat , nec manifeltatur ia hoc, fed in altero dcmum muiido: fic omnibus rcf bus Verbum regcnerationis invifibiliter quidemin'
SCHOLIUM.
commendat luis filiis, & \Jpbulo,<:.'f,oftcndit, fe rcm perfcciHe maximi momenti in explicacione artisnobilinima;& abdiiPeris fecretum
voca-
tidlmr, Geber , Morienus , aliique Philofophi jufe bent arcis indjgatores, mineraliiim radices in noveris tui ortus fi inquiunt: ipfis inquirere. Unde
lapis principia , femen five materia prima , ex qua vcro nequir. Jam laterc amplius componiciir, te homini arcanoruro naturalium rudi imperitoque
quod tamen in elementaribus & cralTis cotporibus non manifeftatur, nifi reducantur in efli:iVn tiam quintam, five naturamcoelertem & ailralci%' Hocitaquc regenerationisveibum , eft femeniftuil promifilonis , five coslum Philofophorum , infinitjî aftrorum luminibus nitidiifimum , ad quod fufpir'
ha:ret
:
& contemplandum cdudus ftiit Abrahatft Quamobrcmquicunque lioc coelum noftrum quq4 ratione quidem mundi minorisac majoris in d^
ciendum
,
,
plicis
falvatoris
confidcrationem cadere potcH
abfurda videbitur hsclocucio
cum non
poflit fibi
aut ex fuo cerebro fomniare ullam fimilitudinem cognationem , quam femen liominis animarun ha-
( quamvis idem Deus operetur omnia in omnibusjl^ intueri vokt , is,abjcdis oculis Adamicis , lioc eft,^
carnalibus
beat cum inanimatis, ut quidam ignari dicunc, metallorum aut lapidum corporibus. Sed fi ce cum
rum,
qui nimis hcbetes non nifi de externp<* , corruptibilium intuitu cenfuram faciunt^.l fpiritualia vifus organa ex novacreatura recipiatji
1
&
Abrahamo ex
ras eduxero
,
crafib
tuo
& corporeo doinicilio
fo-
hisfacile .ignofcettotiusmundi,timcreati, quaai.
teque in bus in rebus occulte latitantium contemplationem induxero non amplius eris tam refraiftarius , fed ambobus ultro pcdibus in noitram ibis fentcntiam. noftrum fufpice ccelum PhiTolle igitur oculos , multitudine mirifice aftrorum infinita lofophicum
:
fpiritualium aftrorum omni-
regenerati
unum folummodo efte authorem , uunai'i rerum omnium opificem & eftefiorem , unum pri(V:|i cipium , unum ens primum, quod a natura uuoîi
quam feparatur
&
exornatum. Sicut enim vidcs, infupcriori firinamento , aitralia illa corpora tantum in eo difterrc, quod alia aliis prasftcnt magnitudine & luminis
fplendorifque claritace
:
omniaautcminuniverlum
conitenc ex una eademque materia purilTima , diaphana, & pellucida: Ita omnia corporain hoc inferiori
mundo ad externum quidem afpeftum multum interfe differre videntur qustamen on-.nia intrinfecusconfidcrata, abunocodcmque princi
,
:
..um principium aliud nihil eft, quam fccundum num Salom. Sap.c.ii. materiaquxdam invifa, ex qua orbis terrarum creatus eft five juxtaJoannemEvan:
P io
five
primo ante proceflcrunr.
Illud
autem inter-
, fed ipfam potius a corruptione & laberepurgat, revivificat, in priftinam perfcdionis libertacera vindicat. Noli autemmitati, quod veteriscreaturx formam exures morti fubjedx ant , & quafi in nihiiilm redufci videantur. Eil enim mors vitx principium vctufqt:e tantiim five Adamicum corpus moritur; Spiritus autem novit recreatur^, novum fibi fabricat corpus multo nobilius & gloriofius veteri. Qiiod enim feminatur, non vivificatur , priulcûam moriatur. Seminatut autem in corruptione,& refurgitin incorruptioDee fcminacur in ignobilitate, &refurgit invirtute i. Cor. 15. Ht hxc quidem omnia, tefteHcrmete.inSmaragdina tabula, fiunt ab uno meditatione unius. Idcm enim Deus , qui dixit , morte morieris dixic
,
.
'
Verbum, perquod fafta funt omnia, & qno fadlum eft nihil , quod fadum eft. Sed dices , li*crgo verbum eft omniumrerum principium tenunquam inteftc autem fcriptura idem verbum fit non igipcrmanfurum riturum fed in xternum
rel
fine
qiioque falvw erss. IVlors igitur & vita per idem; .. . Dei Verbum cflicacem obtinuerunt opeiandi virai
^
...
& poteftatem.
Eficntiale enim eft quodvis verbum,! ex ore Dei procedcns. Neceft: fpiritusfivehalitusi vanus & cvanefcens, utmulti ignari ac impii ex
tur qiixrendum auc inveftig.indum illud erit iii corruptibilibus rerum corporihis fublunaribus intercuDt. moriuntur bus , qus cunfta , pereunf
incredulitate fua in hac pernitiofiirmia funt opi-j nione. Verba mea, inquit iple Chriftus Sal vator 110fter, funt fpiritus
&
&vita,
lioc eft, nova? creaturae
&
femen
fubftantificij Si eifentiale:&
î in hoc crcdit,
f^yu
Lib.II.
falvus eft
)
Sea.
hoc ell, Qui au-
I.
in
Subfea.II.
Solem
4tt
fit ,
&
elTentialiter
cum
Chrifto unitur aC
membra, conglutinatiir, ita ut caput Chriilus &c Ecclefia fint duo in carne una.
:
&
durum
tem non credit , manet in peccato & quia itipendium peccati mors eft, per Verbum jam omnis incredukis judicatus condemnatur,
iterna. Sicut igitur
QVi
& Lunam cum natura ttiea talis molljfico & molle induroi H E R M E S.
, ,
quod
[gnitione Chriiti, folus lunicus eft
&
&
&morte moritur hominis falus pendet a fola covera in eundem fide, utpoce qui microcofmi Salvator fic vero
:
, ipfe ab eo inquu malefaBoris opus \nflificat^(jnultum benefaUorem pramiis privat QMia omne auod
igitur 'Oerha
,
mea mnc audit

:
rat
qiti
nultitts
ceiatumfuerat de hac fcientia detexi
maximum
arcti*
num &/ctentiam intelleîm
habenttbtis patefeci.
iPhilofopho fumme neceffaria eft cognitio macroqui coelum cft Philofophorum jcofmici Salvatoris
.
SCHOLIUM.
PHilofophorum fermo
parabolis, JEnigmatibus
verbum regenerationis quod non nifi unum folumpertotum mundum difttjfum ubique in om' inibusrebus , ia corponbus animalium , hominum, brutorum plantarum, arborum, Fruticum, metalôrum, mineralium , & lapidum rcperitur. Hoc
five
,
,
,
troporum involucris tedus , non prima ftatim fronte cuivis paterc debet. Neque etiam omnibus conveniunt omnia. Caufa aucem obfcurio-
& mille
junum ergOjfi femel cognoveris, ac intus in arcanum & intimum cordis fcrinium abfcondideris , fecretb illud ac tuto t ecum portare quovis gentium pote-; [ris, Civc per mare, Cive per tcrrani five per faxa , per
jignesiter facere libuerit.
''
Chymicorum fcriptis , partim fupr^ explicataeft, partim in fequentibus explicabitur. Sin vero quis diuturnioris meditationis ac inquifirisditlionis in tionis impatiens , expeditiorem viamexhocChyJ micolabyrinthoevadendi defideret: enfideleauthoris confilium , qui jubet a Deo fenfum fuorum verborum petere. Deus enim in privatis impiorum confiliis haud quaquam conveniet nec vicifliin piis & cordatis viris fua denegat prjemia. Fugere autem mala & bona fedari, decet verum artisi difcipulum abejufmodi pietatisarmis qui inftru<9us& probe munitus fuerit; intrepideadhocfacrnm accedere poteft ftudium, & fine dubio vot^
.
'
HERMES.
thalamit
,
eZJ/fodi igitur argentum viVitm, ûodfit in intimis

in cjuibus csAgulatum
,
e(l.
Ipfum enim
getitum vivum
qnod dicitur di terra refidtia,

I
S CH OL U
M.
(ive
Rgentum vivum elfe primam materiam LtjLprimumensomniummetallorum , apud
compos
fier.
Phi-
iofophos Chymicosfat conftat. Sed caveexiftimes vel mercurium vulgi, 'id elle argentum vulgarc ,
.juidem
lûu.-n
,
quem lythargyrum quoque nominant. Argentum efi: fed non vulgare. Vulgare enim mor,
& ad opus phyficum per fe

,
ntinus aptum: fed
hoc efl:, arte coadjuyante natura rite prafparatum. Mercurius efl , non ivulgi, fed Philofophorum, igneus, vitalis , curjrivumefl, Philofophicum
rens , qui mifcetur omnibus corporibus , & rurfus ab iisdem feparatur. Locus , in quo generatur argentum vivum , indicatur his verbis fit, inquic au:
tantkm facris hac facra noffe datum iflIn malevolam autem animam non intrabit fapientia , nec habitabit in corpore peccatis fubdito. Sap. I. Ac quamvis authormulta de nobiliffimo arcanodixerit & nihil intermiferit de his omnibusj qux fcitu in hac fcicntia funt neceifaria tamen palam fatetur, hoc tantum revelatum efle myfterium intelligenti. Ex quo fcquitur , eos qui fatuo & tardo funtingenio& animo malitiofo , ab hoc arcano penitus cxcludi. Spiritus enim fandus difciplins efiijgiet ficftum , &auferet fe a cogicacionibus, quas
, :
Nam
funt fine intelleau
Sap. 1.6.
'
thor , in intimis thaiamis , in tjuibus coagtdatum efi. iPhilofophorum aJias tricum efl, quod iisin locis, ubi crefcunt metalla , nuiia reperianrur metalla.-
H E R M E S.
SCitote ergo ,
7nagna
:
fumoris inquifitores
albus nigri
& fapientU fliii

,
Inventu igitur erit locus eo quo ab, Hrufior efl in mineris terrs abfcondicus. Sed hic pdiftinSionemnotabis inter mineras metallicas vulmineras Philofophicas occultas. In illis gares, reperiuntur, fed non crefcunt : inhisvcro crefcunt,
difficilior
I
quod Vultur fuper montem exiftens
clamat vocc
j
Egofum
& rubeus albi ^ citri'
&
nus rubei, &certe veridtcus fum. Etfcttote, ûodca-^ puf ariiseficorvus, ijui in nigredine neElis, claritati
diei Volat fine alis.

te
asr
,
Ex amaritudine in gutture
:
exifien^
i& non reperiuntur. Lege de his oeconomiam mineralem Paracelfi , qui fufeillic tradlat hujus diffe.. .rentiae caufam : Hoc ipfum argentum vivum de terraPhilofophicarefiduum , fi rede noveris , accurate cuftodiendum erit. Si forte
coloratio accipitur
kfuo verb corpore rubor exiitg
defuo dorfo mera aqua accipitur.
SCHOLIUM.
QUare ftudiofi Chymia;, ab Hermete ai^pellentur rumoris injuifttores,videtut ideo
fieri:
metus
:
eft
ne diu-
quodl
,
turnicate temporis vitium contrahat!
exemplum
utramque fams fortunam
bonam
&
malam
.
Jau-
.imitaripoteris
i
qua umbilici infantum aduruntur in cincres , ut diu ad diem videlicet ufque cjnerum qui Mercurii dies eft, Galin
,
RomansE Ecclefix
des cendres , confervari queant. Siparimodo argentum tuum vivum vi ignis combulFeris, acin cinerem converteris, edacitatitemporis magisrefiftec, & m infinitos confervabitur annos. Dignum
lice
experta fit alchymia utpote d& qua variiper totum tcrrarum orbem fparguntur rumorcs. Sunt enim qui Jaudibus eam in ccelum ufque extollunt, nullamque artem generi humanoutilio-
dem & vituperium
rem poft SS. Theologiam pracdicant Aliis rurfus eandem a Plutone inventam , & ab inferis in huraa:
ni generis
certe
\
ut diligenter cuftodiatur. Eft
enim thefau-
rusincomparabilis, &res auro ipfo preciofior: Undeeciam auro longe anceferrur a Philofophis. Au-
perniciem produfiam , impie blafphemare non erubefcunt & propterea non tantum artem abrogandam , fed fimul etiam artifices e me:
rum enim
Rof Fhilofophorum fingitur ita mercurium compella:e An, inquit, praEfers te mihi,
in
:
dio nefande & crudeliter tollendos efle contendunt immemores videlicet hujus , quod quodaoit
:
in Ipco
Poeta canit
,
& ego fum Dominuslapidum

:
expeâns ignem. DiUtique fed ego genui ce , & ex cit ci mercurius mc natus es & ego fum fecretum totum & in me occultatur fcientia quia converco omnia CQrpora
,
:
Infcius
ûn non capit
ea carpit:
DoHus
at myfleria tanta ridet.
Amôficpergant :fatuus fedunut

Jn^Vfdifi atter.
Tom. I.
Mm
it
412
Et
fic
,
)i;Di!Oi:necae
ars iiinocentilTima
,
KA^tmicx Cli
foliis aiifi
Curio&
extraao-rofariim rubratum
,
pcr ora homiinimpaffim culpatur ab his , laudatur ab illis ; adeo volitans ut tamoliiTima mcrito dici , ejusque difcipuli rumoris (ivc fami , vcl tamofx artis indagatores non
.
cum
& Hn^
ad aciditatis luavuattm coni ciliandam. Exhoceleduano tres hnges bolos laquos tis grandes , pro beftias hucium capacitate dcglunto, dabis & pnmo ingerendos pribebis ipfi Philpfoautem appellari mereantur. Mons incpte phmun, fuperqucm vultur fcdet fumma: efUlti- reliquos duos, & lUtimpaulo mclnis habcbit, Qnia tamcn cx continuis ejufmodi vigilus adeo tXhautpdinis & in ima partc muro fortimmo igneo undiquique cinftus & probe munitus non habet nifi i\x funt vires, ut, nifi per quietcm arte comparatara unicum oftium pcrquod intrare Sc exire licct ar- rcpi.rentur, vix ad integram rcdire pofnt valetudinem; acccdcndum igitur crit ad tcrcium & ulnmum titici. In hoc monris liminc fitus efl Draco pervigil, hunc modumdcilillata. tiamine sfvTu:pixKu!^. Nam in utraque corporis rcmedium, quod cft aqua in bugl. nenuphans , fem borrag. rof. mbr. Horum R. cft oculorum par& parcv antica *: poiHca plenus parum opii, a (uo addcndo hyolcyami, & papavcns apercisdormitocu!is,ade6 inparcim tim cljufis repurgaci. Incidendis qualicare venenata foetore&: cultodiendo montis vigiliis in afViduis tcncus cft maccracio five digcftip o(tio ne firte indignus ingrediatur, & iliotis ma- incifis, & terendis tritis;H.it quatriduum in loco teaut nibus afcendac ad culmen l\ve fummum faftigium, in rore Solis per triduum deftillabisaquiim, cujusfacuitas pido:poftcainde cui impofitus cft lapis Philofophorum qui fi femel
tilio fpiritus vitrioli
,
:
auferatur a
quopiam
:
in unius
tim
fuccrefcic alius
ica ut in
hori rtomento ftaduodecim horis , vcl
die uno duodecies Lipidem mulciplicarum dccerpere liceat. Sed impoOibile eft qucmpiam per hoc
confortandi cor, & fuadendi fomnum. Nam fi deea hauleric uncias duodecim, quse faciunt libram ,unam, tam profundiflimum fubito incurret fonMium ut pcr diem &i nodtem integra concinuo lomnoop
crit
ortium imrare polfe , nili Draco claufis oculis o-nnibus fuavi & placido fopore correptus penitus indormifcat. Hoc opus hic labor eft, in vcnirc fcilicec modum fivc remediu m aliquod, quod beftia ifta circonventa, in tam profundum incidac fomnum nc ancc juftum tcmpus c fomnis excicata, jrcifici incranti , & de monce rurfus defcendenci, &perortium exirc volcnci nocear, & pr.xfenciffimo fuo veneno , quod in poftrema cauds parce abfconditum geftac , mifere liominem enecet , omnemque thefaurum acquifitum hadtenus moncis
,
preffus requiefcat.-necnifi
maximo
,
excitatoftiepi-
tu eNpergehar. Interea temporis tutus erit
&
Iiber
introitus per oftium montis cnus. Inqucm fi intravcris, ibi

arbicrio poceris,
&
oninis periculi va-
commorari pro tuo quamdiu voles Ec fingulis horis

:
novum tibi lapidem majoribus audum viribus comparabis, Sed poft ingrellum afcendendo montem,
.
vultur five corvus cibi ni6rtrabit iter, quo fic eundii, Acquamvis hictantum unius corvi tiacmencio:
hoc Philofophorum nionte libi ocNigerqui cipuc eft arcis albus, qui medium, & rubeus, qui fincni rerum omnium imponic. polFciroribus C^vc inquilinis refticuat. Triplicia igiUltinus enim appccicus naturx eft in rubedine notur medicamenca ad hunc artequendum fcopum inprimis necelTaria vidcncur. Primum priparanda: ftra.Neque mireris, quodtot colorumdifferentias funt arte Chymica pilula: mercuriales ex argenco five variecaces in corvis ftatuanius , licet non niii vivo crudo & aloepatica Chymice pr^paratis & nigri vulgo finc noti. Fatcor equidem nigros efle dcpuratis , quibus adde inparvaquantitate cxtra- vulgatifnmos poli hos tamen non raro his meis ûm abfynthii & extraiflum cencaurii ad amaritu- oculis vidi etiam albos , in aulis principum & Redinem in ipfis augendum: f. mafta piiularum ex gum utDrefdx in Mifnia in Eledoris imperialis qua formentur pilulx numcro 4. ad magnitudi- horto, & alibi. Tan|em vero rariffimi funt rubei nemglobulipIumbeibombardicijCfucigeri mone- corvi , quoruni non nifi duos memini me vidilVe deaurentur , ne illain magna illa Rcgis nortri Chriftianiffima cavea tarii rocgndicacem arquantis tum interno amarore in lingua aut guccure perccp- qiise extruda habetur in horco regio apud panum to , Draco prs naufca modo degiucicum pharma- quendam quem fontem beilum , vuigo Fontazne' cum rurCus evomerc cogacur. Si igirur ad moncem bleau vocant quanquam & hi non omnino rubei, accedere animus fueric, unam pilularum geftabis fcd varicgati rubris pluniis tantiim eranr. Toti vetnanu apercaadverfus Solis lumcn, quo irradiaca, rorubei, utdixi, rarifTlme fc dant in confpecStuni auri inltar Ungarici opcimi fplcndefccre incipicc, hominum , nec ut ingcnuc fatcar veritatem, a me hadenus, nifi forte, me infcio , confpedi fuerunc 6c radiorum fuorum reflcxione excicabicbcftiam, quE decepca aureo illo fplendore pilulam , quam unquam. Eos tamen verilTiine exiftere , teftimonio pomum aureum exhorto Hcfperidum ablacumefie virorumfide dignillimorunon folum probare po$opinabitur, mox degluciendam atfedabit. Quod li fnm fcd id etiam ditticac ipfa ratio. Hi igitur tres
tamen
tres in
current.
animadvertes , fine mora in terram projicies pilulam , quam adhuc inter cadendum avidifTime cxci-
corvi
ut
&
antea prarmonui
viam voce
five
clamore
fuo.
ribi pra-monftrabunt Scd voces illorum tam

,
fedcavene fortc propiec, & dcvorabic beftia pius adillamaccedcns in manu , vel alia corporis parce damnumcapias. Primadevoraca , ei quoque donec porriges fecundam, terciam & quarcam artumtis omnibus , amaror pilularum cum acucilTi.
:
:
fubciles & delicatfffunc, uc non fenlibus externis, fedincernis potius&mcncalibusver^percipiancur. Dchis lege Pf. 10. Ubi fcripcum cft Non (unc Jo:
mo
Mercurii vcneno
fcnfim a vencriculo furfum
afcendendo guccur & fauces occupet, & ingentes cum ruborc & tumore , variifque aliis fymptomatis excitec, icaut beftia prz nimio angore &fquaIore inomnibus mcmbris fenciatfummam
ibi dolores
quclx, ncquc fermones , quiorum non audiantur voces. In omnem terram exivit fonus eorum in fines orbis cerrx vcrba eorum. Primus equidem ex amaricudiue in gutcurefuo cxiftente, rauca inconcinna voce fu2 aditum tibi parabit ad album. Hic vero fuaviori cdito vocis fono promovebic
,
& &
tcad
fummum & ulcimum rubeum,

,
qui anpelico
debilicacem. In tali imbeciliitacis laiTicudinem anguftia confticucus Draco fummopere defidcrabic corroborari elcLtuario quodam refecîvo. In quo cafu nuilgm occurret prxftancius remcdiunj,
,
&
fuo &: fuaviHimo cantu
rum,
lufciniarum , perantc, te amice excipiet , & harmonia dulcisfima ce ad laudem ac gloriam Deicanendum cxcitabic
,
&
:
omnes canoras aviculacygnorum voces facile fu-
^tiim eleiîiarium
confe&um ex croco Marcis
&
praecaaundo
tJÎirttbtUs
Deut
in oferihus
fmt
Lib. II.
fi*is
,
Sel.
I.
Subfeit.
exterior
II.
tamum
&tu
refpotiJcbis.-
PUnifmtccU
&
41 j
terramit-
Nattiram inprimis imitabere
in arie magi/ler.
)efl itis glvrit, eJHS.

,
mo maximo & omnipoccnci Dco in pace
bc poftquain gratias cgeris fumrever-
Hana tnajPim
calor excitat ignitf
iAithcrô interior ,fedperficit cmniafont.
teris
ad cuos, ne
fic
e
in
te periculum
fomnis refufcicaco Dracone.tbrmora.
Cûos ica Gallicam nollram cranifercc placuit. Ouvrier fnr tout aye cure ,
Qlte l'art imite naiure.
H
Ntelligite ergo
&
S.
,
donurn Dei accipiie
âlfomni-
i>us
in/tpienttbus celate.
,
De
cavernis metallortim oc,
Uu de charbon 2(end lamatiere alttree.

L'externe
(riltns e(l
tne/ts
qui lapis
,
eji
venerabilis
colure fplendidits,
CT mare patens. Ecce vobis exfofui Deo grati.ts agite, qni hanc Jciemiarn vos dgcuit: Grafubltmis
10 1
Mais Cmterne L'iitheree Fera ton ouvrage Oon^

Uterque tamenin humido fieri debet. Omnisenim generatio naturalicer fic in calido humido quod Hermes vocac igncm humidum quafi dicerec duplicem ignis calorcm , cxternum & incernum hic adh:beri vo!o. Videmus enimcx quotidiana expe,
.
&
enim
deligit.
SCHOLIUM.
Requeacer admonec author fuos difcipulos > ut fingulare Dei douum dcbica reverentia agnofcanc & omnes facuos ac infipiences ab co-
JThoc
excludanc. Enarrac pra:terea lapidis quafdam propriecaces , eumque occulcum veneranominat , hoc elt , paucis cognicum biiem, hocefl, in fummo precio habcndum : co,
:
dem
abiganc
&
, quod Solis calore pofl foecundam pluviam fuptTveniencc , hcrba: , & omnis generis arbores, h uges msgis magifque ad generacionem prole<Sencur,x}U alias ccmpore arido, & Sirio campos nimis exureuce , canquam exuccsE & exangues
rientia
&
rubicundilTimum. Eft certiiTmium (iguum. Mencem fublimem , id efl fpiritum fublimacum exalcacum. Mare pacens, id cit, aquam mercurialem perennem , fixam, 5: in igne permanenccm, Has omnes propriecaces in fe concinec lapis , quas ance iplius confedionem, nemo cam exa:
Jore fplendidum
hoc
cft
fterilefcunc.
enim rubedo ulcimx
pcrfedionis
dum
hoc
tacur
calore
eft, in
,
Lapidem icaque hoc dtiplici coquenvult, Hermes in quo augmencatur, ultimam macuritatisperfeftionem exal,
&
de
fcire poceft
fed
:
cum demum erumpunc

in
,
cum
arbore pyro ignoratur quales protrufura fic frudus donec tandem oculis cuis maniferto videris, ipfam produxis fe pyra, non poma, non pruna, noncerafa, nec al terius generis fi-udus. Qiiia igitur Hermes proprio experimencoomncsirtas vires& propriecacesinlapide cognovic, illas quoquedocendo liberalicer
pr.3eparacus exiftic
,
non fecus ac
tamdiu hoc ignis genere continue condonec appareac radix , h. e. femen metallorum. Compertum enim habemus in omnibus plancis fere & arboribus , quod poll revokirumgeneracionis cerminum, candem proferant femen, tanquam fpeciei Cuz propaganda & confervands
fervatur,
&
auchorem. Eundem proceifum obcinct quoque Nacura in procreandis mccallis, quse poft abfolutam omnium generacioncm , tandeni arte adjuvante , eciam producit ipforum fcmen*
prcccipuiim
communicac
fuis difcipulis,
ad quos nondum per-
quod folum verus eft Philofophorum Mercurius quem omnia mecalla refolvuncur priufquan mucua mvicem unius in aliud fiac cransmucacio l
in
,
hinc aliquid ucilicacis emolumenci pcrcipiant. Non autem pro fideli hac
inftitutione fibi, fed
venic expericntia, ut
&
&
Juxca
illud Ariftotelis
eft
Metor. cap.
4. ubi inquit.-,
Importibile
unam fpeciem mecallorum

,
in
aliam
Dco
vulc gloriam
,
&
laudem
tribui. Deo , inquit, gratias agite qui hanc fcientiam vosdocuit. HermespUr.tat: Paracelfus rigat:
tranfmucari pofte nifi prius reducancur in fuam primam maceriatn. Erranc igitur omnes, quicunque metalla in Mercurium crudum , & non in radi-
T)eus autern dat benedi^lionem Q)
incrementtm. Huic
igicur foli graces
immorcales ptifolvenda: funt pro omnibus rebus. Gracos enim diligic- Eflque gratiarum adio ad plus dandum invicatio. HER E S.
cem uc Herm.es ait ihe. in fcmen fuum quod primum & ulcimum vivens in metallis eft ut cor iri
,
animaiibus , reducere conantur. Nacura enim femper progredicur nunquam aucem recrogreditur.
: , ab una cceli plagaorientali ad alceramocciduam progredicur .noa aucem nifi miraculose , reCrogreditur : ficquoque
,
Sicuc eiiim Sol curfu fuo circulari
POniteigitur eum
coquere facite, hnmido igne ijnt humoris calorem augmentat , Q- ineomhufiionu ftccitatemnecat , donec appareat rad<x detnde rubedinem , Q" partem levern ab ipfo e.vtrahtte , quoufqut
in
,
:
de omnium rerum generacione judicandum
eric.
Quod
^^^
'
tcrtiapars temaneat.
author infuper his confirmare verbis vide* Deinde inquic, rttbedinem partem levnn ak
,
&
C H O L I U M.
'pfi e.x-trahito
cjiioufque tertia
pars remanet.
fit
Dc
ruto.>
COncodtionis cres fpeciesfunt: Primaficacaloreexcerno igneo in humido, dicicur eiixacio. Secunda perficicur a calore cxcerno in ficco,
&
oedine diiaum
&
eft
cernario numero fuperius abunde facis

,
adeo ut non neceflum
eadcm
î^s repetere.
uno verbo vocatur aifatio. Tertia aucem incerno calore nacurali in humido , & dicicur
cis
ariTrctmrig.
,
,
&
fic
ab
HERMES.
F'llii fapienium,
funt
lege
,
Grz.
Qîxrkav nunc de quanam fpecie hic loquatur auclior num de prima , an de cercia quia utraque fic a calore in humido. Sed differentia can'tum eft obfervanda incer ucramque , quod prior fiac a caiore externo igneo : cercia vero a calore interno nacurali. Si res rneo ftarec fuffragio ucramque fane fpeciem cam primam quam cerciam ad opushoc admiccendam ftatuerem. Eltenim natura incernum generacionis principium non ramcn opcracur priufquam accedac excernum aliquod adminiculum,quod excicec illud incernii.Ergo calor hac in arce adhibedus duplex eit.Excernus.qui exciuc: Incernus, qui periicit juxu hos verficulos:
,
Philofophi hat de catifa invidi diBi non ûod invideant moratis , nec religiofs ^
,
nec tegittmis
autfapientibus :Verum ignaris ,

,
ne malipotentes fiant ad peccata perpetranda, <$ inde Philofophi fint T)eo red' dituri rationem. ornnts mali indigni funtfafien-^
& benignitate carentibus

Naw
S
vitiojis ,
ta.
C H O L I U M.
quorundam objedioi
PRsoccupat
nem
,
hic author
qui Philofophos accufanc invidias: ab hoc igitur crimine ut eos Hberet , differentiam ponfc quibus non invi, incer eos , quibus invideant ,
&
deant.
Nou iuvidenc
inquic,
moracis i
Tom.
I,
Um
&
religiofis>
aei,
, ,
414
BibliotheCcX
Chemicx Curiofe
narn, [ive falivam candidam
nerein iricojnbnjiuin
, ,
nec legicimis ,auc fapicncibus. Cur etiim his invitierenc , cuiTjhorumpropria lic fciencia. NullaautcTi eft fciencia vcra&bona, nifi qux d Deo infpiraca (ic , uti fupra copiose dcnioni^racuai eft. Deo vero quicunque invidencia faa rtltiltere conabicur.inanem ludcc opcram. Num Tlicodidafius non ufquc adeo magnificac humanam inlHcunonem alium rraîrtrum his agnofciclongc fuperiorem & doftiorem , quau) func pulverulenci iili hypodidafcali: utcur.quc ipfi clamicenc concra nos noftramdodrinani. NovimuscniiTi iilorum cavillaciones.dum femirari inquiunc ,quod& nos ad hxiorum& dignitacum craduslufcipiendosadmictamur , cum vixunum atque alccrum verbum lacifcienne proloqui poffimus. Quafi vcro arcium dolacinicace nemo pendeac a ,& dignitas tiarum fius haberi debsac , nifi qui lacini fermonis puritatem & eleganciam ad unguem calleac.O mifcri cenfores.vefiram quidem gloriam in eo qusricis, uc
:
lac "jolatiliuiru
,
c^
.
r^/<?.
tic
abtnfipientthHS
,
intelleciii
,
ge
her.iînitatecjHe
careniibns
celent ipfujn
cjutnt.
tarnen fapiemibni mio noto nomine nomtnavi

lapis javientwn--.
^nt
,
efi
Conjerva
tgiittr in eo rnare
igr.ein
Cr cati ijoiatile ad r/iornemitM exitus. Dcprecor .1vos omnes f.lios Philofphorttin per nojtrntn hetiefathrem, donuntemvobis {nx graiij: deeorem,ut r.eini'
tetn
,
mfniio
datis.
i^naro, aitt cntquarn inepto huJHs
nowen pan-
&
SCHOLIUM.
Primo recennomina c quibus J^ iinum fapicntibus tancum cognitum fufficere noa obfcurc innuic. Quale autcm iflud fir, in i.uperiori'T~'Ria
icc
hic agic potiffiinuai author

&:
varia
niulca lapidis
i<>:
bus
tacur tilios fapicutum rales , facuos ignaros

,
fuic.Dcinde bh horne indignos avaros illibe& incpcos in fcientix facrarium incroirc permitcanc. Tertio & ulcimodocet,
fatis fupcrcjuc explicatiim
, ,
qiiicquid cencacis dicere

ter, ornace
,
id purc
,
tersc
,
elegan-
in lapide
pr;eclare
rice
fcice
police, julle
volacilc
venude , giiavicer & gravicer dicaris. Sed hoc de vobis olim prscdixic Efaias cap. 51. inquiens: Ubi lcgis verba ponderans.'' Ubi eft liceracus Ubi Dotaor parvulorum populum impudenccm, non vidcbis , populum alti feirmonis , ica ut non poffis incclligere difercicudinem linguas ejus:in quo nulla fapiencia, HaSenus ille. Sollicici enim magis & fic eftis dc cortice , qudm de niedulla rerum
.''
conlervandum elVc mare ignem & cceli ad momentum exitus. Per marc inccliio-ic humiditatcm MercurJi: nulla enim generacio fic in
,
ficco, fcd in iuimido ,uc paulo iupra notavin.us.Br-
go informa liquida Mercurius conlervandus crit, cicra ramcn fiii corruptionem. Res enim duri , inquic Raymundus LuUius, vircucem cceleficm non
recipiunc
,
ncc coelo obediunc
quemadmodum
in
umbram prxfercis eflentix , fluxile & momentaneum ftabili & fempicerno. Nos aucem magis deledamur vcricacis dodrina qus cum ChrilH , qui
,
vericas ipfc eft,

realicer,
&
Nacura: legibus ellencialicer live

Iive
durum lapidemfiguram fuam non imprimit figillum , fed in rnollem ccram ita maceria noltra pcr moHiciem velraritacem ficliabilisad recipiendum iniiuxum corporum fuperiorum. Ec per conrcqueas iioc ipfo mcdio obedire cogicur mocui SolisHiictcnusiiic. Perignem autcm & cceli voiatile intelli:
non autem cancum verbalicer

loqiur
,
liccra-
gitur duplex ignis
liter, ur ica
conveniac.
Hanc
,
uc alTequamur,
,
fummis viribus concendimus nihil morances iii quacunque id Hat lingua five illa fuerit Hebraica Gallica , ItaChaldaica Syriac,3 , live Grica lica , perinde nobis eric. Sufficic enim ftobis rem, uceft, perfede & exadc tenere vobis lu: ,
excernus & internus: qiii uterquc ufque ad finem operis continuo fovendus confervandus eric , juxca illud Augurelli Poecae Chymici. Hic igitur ne ûa tepidnm fttmmoveris ignem :
:
,
&
Et genitalem
tntus ijim vifubennie rneveto
yi/es titafftduo tepidis fupertncubat ovis.
bcncer relinquimus fuperficialem illam i^ externam verborum pompam. Ex qua quid randenire
porcecis
,
:
afcendtfijtie
tit
adhibet pullis intcnta vigorem.
Qêrn
continttb inorern
exitus palam docec.
Quia enim fumum
Jrdanc, ut durn Phcebi

<iyi t fi defifas
,
fervare mernenio circumfe verterit orbis.
vendicis fumus quoque five peffimus oris halitus lingua gloriofa, pecutans & fuperba, veftrum ple-
ijtio
vis intermoriatur
&
Ignea
continuh cjuafjctttm foihiie pnfcit
rofque pelfundac Sed aliis Lacinas lingux pericorime hanc ventilandi partcm relinquam, ne rurdior Lacinifmi , ceu vulpecula illa ifopic3, cuiabfcilfa erac cauda aliis quoque hanc linguam deferendam fuadere videar. Diximus icaque , quibus Philofophi fcienciam fiiam facraciffimam non invideant nempe iis qui funt moribus probacis exculti fidc & piecace prxftantes, Si genuina: fapientioe filii. Cxceris autem ignaris viciofis, lege &benignitate carentibus jure fummo invidcnt. His cnim fi communicarcnt arcem, quid,quaefo,aliud agerenr, qudm uc furiofo commiccercnc gladium, & laicivam juvenculam aucmcrecriculam prificcrcnt gyna:ceo. Annon hoc paSo peccandi occafio, quam author fu-
Nil agit
bus
CunBa
or ftibith citmprimis dcfnet tgnts. ruent , tj/ui non ulla reparaveris arte
,
tiAmplius
acfrufirfi tentes fnlcire rtiinam.
H t R M H S.
NErno
rim
ftiii,
,
iûieûam rnthi trtbuit
cui non reddide-
cjuod ipfe didcrit, nec ipfum honorare de-
cr tn bnnc optiwam pojui figmficattonem
SCHOLIU
:
HIs
ri
pauciscraftac
filiidodtrins
in
M. Hermes de nota quadam

ipfa
ve-
autem
eft liberalicas,
prdarripicndam
ferio prohibet.darccurampliiTima.''
,
Ergo ne tale quid accidat & nc Philofophi de his omnibus cogantur Deo rationem rcddcrc nulla arte hoc malum praecaveri pofTc judicarunt, quam
,
refervarenc
bis
fapiencia.
ut fecreca l\n intra cacicurnicacis cancellos tuco nifi pro, ac neinini quicquam de his
,
quopiam advfrtic , ftatim bonam de eo 8c per lcgem talionis ipfe ex libe.. rali quoque animo benigne redditomnia, quilnis ab ipfo antca atfeClus erar. Prapterca ciindem quoque dcbito fuo honore non privat fed amanter colit & reverenter habet. Hoc enim niaximc decet vcrum 9i fincenim Philofophum qui qu6 fuerit humanior , eo doiftior quoquc prxîcabitur & majorem etiam laudem apud onmes incf}
quam
concipit fpem
rebirur.
.
& dignis
revelarcnc. Mali
enim indigni func
HERMES.
multortm colornm
,
HERMES.
Citnte^,
,
//* ,'hieiapii efl celatus
natiif-
cûoi hiinc
lapidem nominevoco
nam.^
f' in uno co/ore^: cog/iofcite ilUim xjr celaie_,y Omnipotente ccncedente^ ,morbum maximnm.., , tri~
fiuiarfu
,
'pjumfoeminain inainefiînhncupar.Htitifivegaili-
omne nocHmentum^
qt angnfiiat eo evadeiis
^^^
I
detis
,
Lib.
de ttnehris
,
II.
Se<St. I.
Subfet.
-
II.
,
415:
ad
iHcenL^
de deferto adhabtta-
iii/iirri^
(^ de angnjiia
ad
dilatione;n ivfim
gc abefi , fcd ram in vobis quam atlte & circa auxtlio vos plaiitatus cxillit. Uc igicur polthac inexciilabilcs (itis
ecc>i
Vemeifj.
SCHOLIUM.
,
&
homo:
,
vel
(i
hortus ifte eft Chriftus Jefus, Deus mavultis: hortus i(le elHtl Chrifto
&: fic eii vel Bibii:
Uipidis coloribus diauin Sed author hic pluruim adhuc a!io rum mencionem facic e quibus camen omnibus unum rantum cogaofccndum, eumquc cognitum ceiandum prj^cipit. Qi.iis ilie unicus iit, t.:cile col-
DEtribusprsccipiiis
eil fupra.
unicus, alidstripartitus exilUc,
ligirur clle rubicundus. Quo enim rcs pra:ciofior & pr*llabilior,e6 cicius eciam in elciiionem venit. Rubiciindus aurem color c^ccris omnibus laudis
&
hil
prsltanti.t
palmam
li
facile prcrripic
adeo
uc ni-
perfedius fub Sole excogitari adepcusfueris , juxta authoris monicum cclabis. Denique cnafrar Hcrmes cximias dores abfque virtutes lapidis, quibus frui poteric omnis, qui illo, concedente Deo omiiipotcnte, po-
eo
iiobiiius ac
polTir.
Quem
ticiis fucrit.
pr^rervativum adverfus quofcunquc corporisgraviifimos affcctus:trifi:itiam pcliic ,non fecusac medicamencum illudapiid Ho-
Summum
enim
aic cfTe
Macrocofmicus vel Microcofmicus ita tamen uc neque tripartitus abique unito > neque unitus abfcjue tripartico intciiigi & perfcde coguolci queat. Dc hoc igitur horto rede toguofcendo paucis aunc philofophari conllirutum eit. Pfimum itaque.uc Chriili Jelunaturam cognofcaris.fcrucaridebesis Scripturam liic enim efl: , qui dc ipfo cell:atur. Sed neque veibum rigare, neque plancare in hoc biblicohorto agnofcend) aliquiderit , ni(i ipfe Jcfus Chriftus incrementum dedcric, hac eil: vana & inanis erit indufiria vellra propria , qua conamini fcripturam fcrutari ac quamvis tocam fcripturam ad unguem memoriter recirare didiccritis , nou tamen ha;c icientia de Chrifto edencialis , led tantum literaliserit. Cum cnim fcriprura eflentialiter confiderata aliud nicus
vcl
, : ,
: ,
hil
(ic
quam iplcmec
iit
merum quod Nepenthes

,
dicitur,
quo
ufa fuic
He-
Ciiriftus Jcfus
Chrilhis Jcfus , viciffim fcr,ipcura ipfa: tunc nemo poteric

,
&
nift legendo lena ad animi mccrorem excuticr.dum, & hilarita- verum fcripcura; fcnfum elicere tem ac Ijrtitiam inducendam. Rcru;i) jadiiram & fcrurando, illam in & cum Chriflo Jefu elfentiah"com Tioda refarcic , & ab orrnibus irumnis & ad- ter percipiat ita uc noa literam qux mortua eft
:
,
&
vcrlitatibus
fcffores
prompce
liberat. Evchit prarterea pof-
&
occidtt
fed effenciam Chrifti,

,
qu2
fola vivificat,
de loco obfcuro ad dignitates & honores legac, hoc efl legendo ejus edentialitcr particeps maximos.Defperatos,&hincindeinorbccircumva- fiat. Hsc enim realis cognitio ingentes fapientise gantes folatur ac pacriis reflituit laribus eofque thefauros fuppccic. Eft enim in illa , ut Sap. 7. leex rebus adverfis omnique calamitacum genere gimus Ipiricus incelligentix.fanSus ,unicus> mulereptos tam felici beat forte , uc pollhac in tran- tiplex , fubtilis, difertus, mobilis incoinquinatus quillitate & pace tocius vitje curriculum , ex animi certus , fuavis , amans bonum , acutus , quem nihil
,
voto traniigant.
vetat, benefaciens
certus
,
humanus.benignus,
habens virtutem
,
ftabilis,_
CAPITULUM
HERME
S.
fecurus
,
omnem
omnia
II.
profpiciens
bilis,
&:
,
qui capiat
omnes
fpiritus.intelligi-
mundus
fubtilis. Si igitur noftri

illa
Academid
hanc
vivifi-
Theologi pro mortua

timere
,
&
literali
F/limi
efi
,ante omniamoneo
ts
Deum
in ûo
nifni tu difpoftionisy cr
adunatio CHJusHht
feûeflrati.
C H O L I U M.
clt, effe
aliud, Philofophiam nihil VUIgo notum ftudium lapientisc.In hoc autem ftudio,
quam
qui laudabiles facere cupit progrclVus ante omnia in timore Dci fe exerceat ,necclfe eft. Sapientise
Chriftiagnitionem adipifcerentur: Deus bone .quantainde utilicas miferas& mox collapfurs Ecclefia: reduadarec nontot rixx, tot difcordis & varia: fecti ubique locorum glifcerent t fcd pax totius &c coucordia, quam fpiritus fapienti.E incarnat^ , per proprietates illas modo a Sapiente enumeratas operaretur, tam inter doScN conres.quam auditores abunde propagaretur,
ic eiTeiitialem
:
cam
&
timorDomini,ucSapiensinciuic cui aftipulaturidem Hermeslib. depietate & Philofophia , inquiens Qui pius eft fumme philofophatur: & finePhilofophia fummcpium clfeeft impoifibile. Sed non loquitur de fpuria ifta gentilium Philofophia, qus nugarum tantum anilium&falfi-
cnim initium
efr
ftancer confervarecur.
luinc diligencer
:
Commcndo
igitur
huncbi-
blicum horcum inprimisTheologis.

illis
&
efientialiter,
Sufficiet enim utididum eft,
excolere
nec opus
erit
aliunde accerfere tot ac
tam
nis
hominum commenra in quibus plerunr quepropria magisquam Dei gloriaquiritur. Omvaria
tatum horreum eft plenilftmum. Miror vos Academicos modernos quod in ipfa tanca ocuiorum caligine & Chriftianifmi luce futfufione capci non videtis mifcrandam illam cladem, qux prornanat ex illa Ethnica Phiiofophia ,
,
enim fcriptura, teft-e D. Paulo z.Timoth. j.divinon humanitus ) infpirata utilis eft ad do* cendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad eru^ diendum in jufticia ut perfeftus iit homo Dei, ad
nitus C
,
omnebonum
eft
inftrudus. Et hsec de horto biblico,

,
quam
nihilominus
>
tamen publicc
in
profiteri
non qui
Chriftus Jefus
,
dixilTe fufficiat.
Nunc de
fidem veftram Deus horto microcofmico qui eft Chriftus Jefus , paucommiferit tenellas juvcntutis plantulas hortum- ca in medium proferemus. Sicut enim de Chrifto in Jefu teftatur fcriptura,fic de Chrifto Deo teftatuc que veritatis vobis aperuerit amplidfimum urilibus falucaribus & creatura five magnus mundus & de Chriftohomiquo illas omnis gencris negledebebatis & educare , vos, ne , microcofmus five parvus mundus , qui eft hoprxcepcis fovere
erubefcicis.
Cuni enim
mo. Hxc autem ad propofitum noftrum, clariori* tantum dodrinx caufa ita diftinguo quamvis non fugiftis, fic& vobifcum hunc immerentem juven- ignorem.quemlibet hortum de qualibet naturaia & adhuc indies fe- Chrilto teftari. Si igiturDei cognitionem inChritutis florem fimul feduxiftis
benignirate.in genciliumidololatrarum mendacium hominum caftra impudentifTime trans-
da Dci
&
ducicis.
Quodfi
horti hujus fortalTis ignorantiam
prxtcndatis, id fupina: ignavis vsftrx, ncgligentis q;ie svidens argumencum eii fiquidem is non lon-
habere cupis, exmacrocofmicohortoeam tibi comparabis non autem , priufquam lumen majons mundi ex folius Dei gratia tibi ortum fueric. Orto
fto
:
Tom.I.
Mm
^'
autein
II
13>r
416
,
Bibliothecx ChemicaE Curiofas

tum meum,
rum. Veui
fui
Trifmegiao autm hocIumincmoxcumHermecc

exclamatido tattberis dum muiidum vcro cHe vifibilem
\
&
comede frudum pomorum ma:
Dcum elle
inviHbilem muii-
m hortum meum, foror mea fponia, mefmeo

,
Dtum & cum

:
myrrham meam cum aroniatibus meis comebibi

,
,
Pauload Rom.
cft
ipfo elTc
Exipfo:& pcr ipium & " omnia. Idem Hcrmcs lib. n. ad Tatiuni.11.
'
'
in
di favum cum melle
cum
lacle
meo: comedite, amici
memn & bibice,ij>: inevinum
Dcus.inquit,
briamini, charifTimi. Dileae mi dcfcende in hornetum mcum ad areoiam aromatum, uc pafcans in u.agmrudo , quud nonlicDeus. Undc nequc liliacoUigas: defcendein hortum nucum, hortis.St quclocus.nequcqualitas.nequef^gura.nequetcmpoma convallium , & infpicias fi BorueUniverut videas cnimeft. puscircaDeumclt. Univcrfum uniyerrit &: germinavcrint poma punica. Proverb. Qui vinea omnia. circa fum autem pct omnia& id S. & Cant. 5. 6. ncccnano is volet, cognofcere fum elTcnciiliter proh dolorlomncs omnium artium & Scd quia coenofcecexunivcrfo.per univcrfum, &univerfo.
univcrfum:
&
in univerlo nihil elt,
Quamprimum cnim quis defertor univerfi tadus ,fedab fiieric, isnonampliusverfabiturinluminc uniucrfo quod cft Deus & lumen Nacura?, in parci cularicacis tencbras ,ex quibus nuUa pcrfectionis unifalus unquam fperanda incidcc. In hoc igitur excolenagnofcendo verfali macrocofmico horto doque maxime laborare & omnem fuam operam "mpenderedebebant omnes Phyfici.Mcdici, Aftionomi, Chymici.&aliarumartiumnacuralium mapulchergiftri. Invenicnc enim in co omnis generis
, ,
faculcacum magiftri.hodie delpicacui habenciiunc faliiberrimum & unicum omnium lcienciarum hornec tuni qui eft Chriftus Jefus , Deus & Homo infuper eo, quo debcbant , njodo tripartitum iftura
; :
,.
.^
^l
hortum Biblicum , nempe macrocolmicum & microcofmicum, vel minimofaltem digito accingum: in duplicem fcfe calamitatem , una cum omnibus
,
fuis difcipulis turpitcr coiijiciunt
in apoftaliam
videlicct,
&
imperfcdamdonorum (cientiarumque
adcpcionem.
Dum enim hpc vcntatis horto
relitto,
rimas
Sc
ucililTimas fcicnciarum plantas
quibus
profelTioncm fuam quilibet ornare & amplificare de potcric ; ica ur in pollremum ab omni librorum
floresfcientiarum in conlpurcatis & tbedatis gentilium agris coUigere tentanc , pro vcricacis flori-
rebus Phyficis fcripccrum leftione facile

c-ufandi.
finc
tx-
bus , roiis & tricico , mecunc mtndaciorum fpinas, tnbulos , lolium & zizaniam & fic transfuga; ini:
Libri
enim
fcripti fimiles func terra pe,
quilTimi, dcbitas juitafque perfolvunt pcenas:
Deus
Paulus loquitur , Ro. i.trahic illos in trofx in quam fcmen projedum continu quidem enim , uc D. cordis eorum , utpote qui commutavea:ftu3t,&.', defideria ardore folis exoritur, fcd fuperveniente veritatem Dei in mend^cium. Ec ficuc non vcro runt horto arefcit. In radicem qiiia non habet Chriftum pro vero omnium fcicninquam probanc Jefnm optima, eft terra noftro, niacrocofmico milhorto habere tradic illos Deus in rcprotiarum & dabiccentupluin ,frulu ceciderit fi fcmcn lecuplum. Reftac/adhuc horcus certius nempe mi- bum fenfum , ut faciant ea , qux non conveniunt
,
:
crocofmicus
qui eft Chriftus
homo
,
Hanc
igi;ur
replecos
avaritia
,
omni
iniquitate
malitia
,
fornicatione
tam
in Chrifto
quam
in
hominc
ut cognofcainus,
nequicia, plenos invidia
6fc.
Hi nimirum
vir
,
oecelTe erit nobis prius deponere
carncm Adami,
funt frudus apoftafii.
Homo
,
enim apoftata,
annuic oculis
cam
&
inducre
novum hominem
ficut eft ipfe
inutilis gradicur ore perverfo
teric
Chrilfus, quiprimogenicus inccr filios Dei facius minime eft. Jam autem in noftra poteflace fitum
,
pravo corde machinatur jurgia fcminat: huic excreacuram. veniec perdiciofua templo Academiam & fubiio conteretur , vccerem eft, utexuamus ca;ulcra agunt medicinam nen nec habcbic terrena , Proverb. ^. cefte Sicut enimHcrmcce Adamicus Paulus Ec addic qui homo , uc D. talia agunc ica dignl terrena, , coeleftiain lcftia fcd eft uc morce:&: nonfolum, neceffe funt qui faciunt,fedctiam, fed va agere Chriftum poteft in non quiconientiunt facicntibus. Qtiocusquisque autem Chriftus agat in hominem. Nulla aucem ficgenequi poitquani confcientiam ratio nova fine rei generands putrefadione vel eft Academicorum niorcificacione. Homo igicur, uc de novo defuper fuam probc cxaminavcrit , non hoc in catalogo regcneretur , cum Chriftomoriaturncccfle eft, id- infcripcum fe quoque inveniar. Opcandum icaquc per a^^nicionemfuorum pcccacorum & feriam que tffcc, ut refipiftercnt in tempore , ne decipeac veram pcenitentiam: in qua finiul cooperanre rcncur amplius per Philofophiam & inauem tallaSpiricu Sando per fidem vcram in Chriftum nova: ciam fccundum cradicionem hominum fecundum creacurx fcmen concipicur , quod temporis pro- elementa inundi,&: non fecundum Chriflum, in quo greffugermina producit & tandem fiuclus pceni- habitat omnis plcnitudo divinitaris corporaUcer. icntia di"nos abunde profcrt. Hujus microcofmi- Col. 2. Si igitur fapcre vultis nolite amplius conci horti cultorcs dtbenc efle omnes liberalium ar- fidere in doCtis lapientii humanse verbis,fcd in d >tiura & Jurifprudentii profcflbres. Sicut enim (Srina Spiritus & veritacis.Siaucemquis veftrum fiAdam ante lapfum omnium artium cognicionem bi,uc vidcacurfapiens efte in hoc feculo, ftulcus fiac abfque priceptore perfede cenebat cratque ju- fit fapicns. Sapicntia enim hujus mundi ftultitia ilus & perfedus:fic novi crcaturi homo poccric eftapudDeum. Scriptum eftenim: Comprehcnpoft rceenerationem in Chrifto , ex Chrifto , &: per dam fapicntes in aftutia eorum. Et iterum DomiChrifium omnium rerum artiumque fcientiam , nus novit cogicationes fapientum , quoniam vana: omnemque juftitiam, ajquicatem & judicium re- funt. Nemo itaque glorietur inhomimbus. i.Cor.z. itum , fibi abfque ullo magiftro & abfque ul- &: 5. fi veroperrcxeritis fedari gentilem iftam five lo corpore & codice juris perfefte comparare. humanam & inancm PhiIofnphiam,nontantum neHic enim folus eft ille Do.minus , qui dat fa- farii Dci defcrtores &: apoftatae permanebitis,fcd pintiam . & ex ore ejus prudentia & fcientia. infuper etiam fcmperdifcentes ,nunquam ad fcienProv. ;. Imo ille eft ipfamet fapientia incarna- tiam vericatis pervenictis. i.Timoth.j.Qus cnirn taclamitans:& prudentia dans vocem fuam In perfc&io fperanda eft ab ingenio humaiiD quod fummisexcelfifque vcrticibus lupra viam, in me- poft lapfum primi parentis tam m.ifcrc foedatum & iaceracumeft uc nifi dcfuper a pacre luminum diis fcmitisftans, juxta porcas civicacis, in iplis mi,inhor^ Yeni>dilede iuiTusiliuminetur,perfenuaquam adpcifeftioncm foribusloquicur, diccQS! uilam
,
pcde
digico loquicur
malum , & omni tempore
Lib.
ullam refpirare
t|ui Phi}oroph!e
II
fuperac
Sel.
Hermes
I;
Subfeft. 11.
,
4i7
potTit.
Longe vos
fpititum tingentem,
reriim
omnium
lus origineFD deducit ab ipfo Deo auchore. Iri pura igitur hujufmodi
&
& aiiferc ejus volatilitacem, & fit per frequentem reiterationem donec producatur cinis pcrpetuxdurationis, & totum in igne
Philofophi loquuntiir, aquis poncicitatem habentibus , vcluti aceto radicato, ac fimilibus folvenda,
filfi.cacis
fincera Philofophia Hermecica, qux ab omni lolio fequcftrata eft , orrtne veftrum Ihi-
operam ponacis ciim hxc fola alumnos fuos ad majorem & ferventiorern piecatis cultnm provocec adeo i:t nullum alium finem Phi-
dium
&
maneat. Eft autcm a principio operis lapidis lubftantiaqu? per fe fixi(Tima,fpiricibus non hxis.vel uc
proponaiK qu-am ut ex pietanacuram , & feipfos coti^ vercE culcura Deum gnofcanr. Sapiencia enim abfque pietate vera eft
lofophandi
libi
, ,
ut fiat volatilis. Hac enim ratione apcior erit ad feparandam ejus rubiginem. Rubigo snim putredinis genuseftin metallis, & certi(Tim!.im imperfetionis fignurn.
iÎtitia.
H E R M E S:
Flli.ijuicantd andis,
honationes fkjape,
ratiocinare
:
HiEC igitur ab
illis
amovenda
efl
per fublimatio-
Non enim te puto
ratitne privatum, nec ziifipientcrn. Igitur rneoi e.x-
^ tneditdre, &fic cor tunm coapta^

effcs,
hem, totiefque illa reiteranda, donec volans a fixo retincri , vifuimanifeftum fiac Non autcm prarcipitaricer hic procedendum erit neque una ftatim viceomniaperaguntur: fed gutta poft guttampaulatim extrahenda.
Poffit enirn alias fieri , u-t cx nifeftinatione vel vas frangarur , vel materia detrimenti qiiid capiat. igitur.tefte Salomone
ac fiexkortationum author
Ctii
enim natnra
fmiliter
,
cali-
da
efi
fi
friîdus fiet
ejt
,
non
ei rtocebit :
qui
mia
fatienaiis
cUudat kfe
S
ofiiHm ignormtiii ^nefecu^
Cum
ttis dccipititiir.
CHO
I
:
O N.
omnibiis acftionibus qux inconfuko quo dim Sc temerario fufcipiuntur impetu , raro ai'!: nunqitam fperanduS eric bonus & optatus eventuS. Conlilio vero & prudentia , fi quainre, iii Chymia cerce opus eft prifertim {\ cum magiftris
ipfis
EX
n.omnia Deus in menfura, & numero, & pondere difpofuerit non ofcitanter prsrereundi func dies noti, fcilicet Philofophis- Sapienter enim, inSap.
;
qilit author.fi ica
niens tibi
omne
erit
diebus notis rexeris opus conve, Sc maxima inde honorum or-
namenta
canentis.
tibi evenieiic:juxtailludPoetsflelIatii:a
colloquium force initituere volueris. Hi enim

,
racionum infuper rationes poftulant; adeorigorofo probationis hamo omnem difcipuli expifcantur anguUim. At librorum folummodo ledioni dcdirus , fi rem propoficam ad red;e rarionis amuirim & naturx poffibilitatem
tion contenci racionibus
Prolide fophivetsresfubtili indagine ejiiendam Ctmmenti lapidem ,fibi fida viaiica cunîs
Permanfnra
Cerntre
, e?"
locis
nunquam
,
interitura parartint,
QjjO au.xilic, varias terrai
diverjaque regna
pojfent'.
^ Tnuhis tîmn plnrima difcere
Etpaulopoft:
expenderis
falvns oris. Sin vero
nudam
tantiim
li-
Quem
/jui
:
habet
ille pote(i
ubi
viilt
hahitare de-
& fordlTimo corporis duplex tibi pedoris fueris inducus munimenco , robur conciliabis , omiiefque fophiftarum idus a quacunque parte immi.aentes, finc negotio avertes ic declinabis. Quemadmodum enim nix cadens fuper lapidem ignicum ftatim diffluit & in vapohis armis
,
center teram fpciSaveris , tanquam rationis iaops & imprudens decipieris. Audi igitur fideliter monenT^ccfortunx iram mttuit, nec brachiafttrum tem authorem cujus confilio nullum approbabis Sed paucos tanto dignantnr munere dtvi. propoficum priufquam id firmirtirtlis rationum moHERMES. nientis probe munitum fijerit. Sed unde rationes Fni,extr^he a radio timbrajn fuam, fordidum, e qiiod nebuU eifupereminent , coinûinant, & argumcnta illa promenda fint , fupr^ in capitua /. ce reiinent, ûia angi>J}ia, ^ faa rnbedine comburitttr, \o primo evidencer facis decIaracujTi fuir. Si igitur
,
&
ranquar.-; lorica
Fili, accipe hunc ruborem , atjua corruptum , quemadrnodum igms lutor efi cinis viviis cjuetnfi ab eofemper aufers , quoustjue rubor tibi purificetur, pt tibifocietM,
,
(jttA
fumpto rationum clypeo.omries hoftiles fophifmatum, in fcripcis fapientum ubique occurrentium impecus propulfa-
rem
refoluca evanefcit
fic
bis
& (ic hDftibusignorantia: propriis
fugatis
vi-
gloriofiftTmam : & eos > quos tibi antea inimicos pucabas , in veram & finceram , jecernamque tibi devindos amicitiam ex-
doriam tandcni obtinebis
perieris,
corpus continuo feqiiitur umbra> tanquam comes individua, fic hermaphroditus nofter Adamicus, quamvis in forma mafculi appareat femper tamen in corpore occiiltacam Evam five fceminam fuam fecum circumfert. HcEC vicem tenet patientis , ille agcntis. Cum veroillaob fexus imbecillitatem.vel potius infufficientem digeftionem.impura adhuc Sc vitiofa,ac nativi fplendoris perfedione orbata,
,
^ in (jud qnieftit. SCHOLIUM, QUemadmodum in Sole ambulantis

calefcit
,
H E R M E S.
ignis
,
examen
fuftinere nequit
non fecus ac aquila
FIU,
divide^ rubigine,qiif. inierflcit, extrahe ipfum Afiit ipftm 0- repelle .%b ipfo , titfiat viviem, ac tibi rejpondeat non Volando in regimimbus , fed volans aperte centineat^
Hccipe volatile
,
volans fubmerge
ft>uria,qu adverfus foleni volans

ferre
, fplendorem ejiis nequit:Degeneresenim lux arguit idcirco ortines iftx dotes.quibus exuta & fpoliata exiftit mu-
lier.funt ipfi per ignis viui.hoceft mafculi beneficiii
5 enim extraxeris ab angiiHia pofl anguQiam , Qr in diebm tibi notis ratione rexeris conveniens comes tibi eris Dorninus feparans eo decoratut. erit,
,
&
,
SCHOLION.
,
Chymia duo funt principia ex utiaradice orIN ta qua: lapidis fubjedum, ab omnibus fere deClamantur Philofophis, videlicec argentun? vivum
,
:
t^parandffirubedo polIuta& maculata in priftinam clarit:atem,puritatem,& integritatem reducenda:8c tantifper depurationis opus continuandum donec foemina mafculi fui vim recipiens adeo roboretur, ttt frigus calorem , omnes externas injurias fuflii:
&
nere
nullumque nonexamen fubire,
&
tranquillc
&
'h-i
)
fulphur:
quorum
illud volatile eft

:
&
fuperins
hoc vero fixum

Siacio ac
&
inferius
,
ex quorum conjundio-
tandem in naturali unitatisihoro cum virogaudere & quiefcere poffit Sicuti enim Dcus ab opere creationisquievit die feptimo:qui dies apudMofen
appellatur Sabbatum.ideft, dies quietis: ita Satur-
fxpius repetita
iixio. Eft
fit
vera
&
,
Philofophica fublicuoi corpus recidit;
eaim
fixio
nus
noftrse
magnefis
ulcimam
maaum
fmponic
opsri
s
4^S
operi,
Bibliothecae
&
Chemicac Curiofx
fuam monadem ab coquoque die Philorophoriinn fepcimo Johannes Dee Londinas Anglus, numerolabdemiim ottonario in hieroglyphicam fe opus a incerim quiefcendo quiefcic. Non tamen alTerit : qux opinio, fi internam rei natubatizarc creatuDeus a ncquc ficut deferic plane eftldum ris,poftabfolutumcrcationisopus,unquamrecedit: ram & proprietatem probe pendamus nobifcum minimc pugnac. Uterque cnim Sabbati dicstam fcdquiefccre tantum dicitur uterque tam Deus Solis inviqiiam Saturnus nofter.quod novam fpeciem prztcr feptenarius Saturni quam oaonarius tantum difcriconvcniunt. hoc eikntia Sed ccm in illas, quas feptem illis diebus alccr creando , alter ficut ceicmoutrumque quod inter intereft minis fuperaddar. generando produxerat, amplius nuUam Siquidem, ut Deus omnen) diviniiatis (ux thefau- nix & facrificia veteris teltamenti prasfigurabanc rum, quemabinfinita feculorum iternitate in fe Chriflum , in Maria Virgine, a fanfto Spiritu contanquamarchetypoabfconditumcontinuerat,fepce- cipiendum, incarnandum, nafcendum , occidenad gloriam nario dierum nu. complexus, illum nobisper admi- dum, fepelicndum , reiufcicandum randum hoc creationis artificium in fuis creaturis five dexteram patris evthcndum nos autem in nomanifeftavir, & tam perfciae ac graphice reprafen- vo Teftamento jam Chrifium non atrplius in figura tavit ut ne minima quidem nota fit in creatore,cu- five Cypo, fed reipfa & adu agnofcimus conceptum, jus non fimulachrum aiiquod inveniacur in creacu- incarnacum, nacuHi, occifum , fepulcum refufcica:
&
ris:
eodem modo Sacurnus occulte corporum mefe
tailorum fimulacra in
circumferens
per
eundem
feptenariumdierumnumerumtandem.finitoopere, omnia corpora explicaca in lucem proferc. Quod ancem ociofus neque Deus, neque Sacurnus fic: pendam.digercndam,coagulandam,iubIimandam, manifefte demonlirat rerum omnium concinuaca incerandam & figendani:Sabbachum vero folis per hadenus mulciplicacio quae abfque Deo, & eodem o*5lavum diem eandem magnefiam jam feminacam, Sacurno.canquam fecundo a Deo rerum nacuralium corruptam , digeftam coagulatam , fublimatam, difpenfatore & gubernacore , alias impocens &: inceracam, & fixam;& infupcr unogradualcius & inefficax faciscercr. Magna aucemvis & poceftas, fupra feptimum Saturni cclum exaltaram apertd fummumque fecretum in hoc dierum feptenario la- commonftrat. Sic igitur fabbatizat nunc turba tec uc qui magice & ex incerna fua anacomia, in philofophica, & unufquifque mancc apud femeciparces fuasfive membra refeftus , reprxfencac quo- pfum, nullufque egredicur de loco fuo die feptimo dammodo univerfale quoddam & efienciale tam Saturii'i, ut plim in Judaifmojfive die odavoSolis, Creacoris.quam creaturx nomen:icauc unus fepcc- uc nunc in Chciftianifmo. nariusomnem cascerorumnumerorum vimacvircutem plenaric compledacur. Componicurenim fep- 1,''//, cArbontm vita exiMlnm, redde aquA 30. die^
: ,
,
ad gloriam five dextram patris fui evedum, & fuper omnes czios exaltatumrfic Sabbathum Sacurni per fepcimum diem indicat magnefiam doftram in terra philofophica (eminanclam ,corrum-
tum,
&
HERMES.
,
tenarius ex cernario & quaternario , quorum charadieres vulgo exprimuntur per 5. & 4. quafi dicas,
ter quatuor
,
X^ bm nbi netis
ceris
proinde tu ts rex corotiatus
ûiej^
fuper pHteum->
ah
tllo
aurifigmento
hmnon^
e')tu,
qus
faciunt
duodecim
:ita ut in
idem
carent^. lam gavifa feet corda audtentiurn,fftriintium in
recidant feptenarius & duodenarius, qui fimul per multiplicacum Nacursarcificium fumpciproferunc oduaginta quacuor quorum Charaderes func 8. 4. qui duo numeri per fimplicem addicionem ledeunt in fuum principium , nempe in duodenarium fepcenarium. Odoenim& quacuor faciunt duodecim.Duodecim autem refolvuntur in cer quatuot: qui per charaderes hofce 3. & 4. revercuncur in fepcenariumnumerum.Ex quaconverfione colligicur: eundem Deum in creacione, eundemque Sacurnum jnrerum regeneracione , cfle 7. u. 84. hoceft, principium, medium & finem five omnia in omnibus. Videmus prsecerea eundem fepcenarium.ex geminaco cernario&fimpliciunicaceduosilloscernarios invicem copulance conftare. Sacurni enim dies eft illc unus, qui ex ciceris omnibus diebus, in unum quafi fafciculumcolle&isac colligacis, diem quiecis,five fabbacum producic:ica uc in generationum progreflione nihilamplius pra:terquam unus ille dics fepties numeracus reicerecur , & fic confequencer in infinicum ufque per fe ipfum mulcipiicc:
/o
Q- oculos tuos te intuentes
contines.
SCHOLIUM.
ignis eft
fit.
,
sft
ijuod
& /Ârbonis vita
, corpori carbone folum, fed i" csceris rebus omnibus ignis vicam excicac fo-
quo remoto
in
j morcuo
fimilis
Nec
&
vet
&
confervat.
Imo
vitas
eflentiaaliud nihil
eft,
quam
purus pucus ignis : non quidem ille crafibs corrumpens elemencaris , fed fubcilis ille, cceleitis, & generans omnia, qui, tefte Arjftocele, refpondet elemenco ftellarum.
&
&
Hinc in mecallis ob molis corpores craditieni excindus , aqua philofophica , oleaginofa & fulphurea reiufcicandus eft quod nc , uc auchor vulc fpacio criginca dierum. Numerus cercus dierutn fuprd filentio involucus , hic manifeftis exprimitur verbis. Sedquamuis aperca dierumhic fiac affignacio.- induftria camen arcificis in hoc opere plurimum valec. Hic enim poceft variis modis operis re
,
:
gjmen
infticuere
tum ratione
,
materijc
quam
acexi-
cipit:ubi
una prx
alia .perfcftioni.propinquior
ft't: cum racione igsis in cujus jufto ac arquo moObfervandumquoqueeft duplcxhorum cerna- deramine confiftic cocum arcanum & lciencia. Si riorum difcrimen quoruin alius caleftis , alius 'gicur fciceperegerisomnia,adhanc remnecefTaria, clemencarius exiftic. Cccleftis referc criaprincipia regio diademace ornandus eris: quo olim omnes pura &pcrfe(S3: elemencaris aucem cria impura & Philofophi prx csECeris hujus dodrini ignaris con-
tur.
imperfefta:quaE per unicatcm copulativam in unum fpicue emicabant. feptenarium perfedium,& omnibus numeris abfoNon autem exiftimes ,reges ejiifmodi more relutum. reducuntur: veluti videre eftex his circulis gum& principum politicorum, exterDam potentie planetarum charaSeribus: o o 0-0-0 o o five I7 & divitiarum gloriam affedafle & occupafle : cura rooo; Hi trescirculiprimi refe- pocius plerique philofophorum in fpomanea pauOf-o^-O ?
&
SS
o) Circulus aucem unicascopulaciva, (ooo)Tres Ultimi func rria eLemencaria priiKipia , quse per
rutic tria
principia cce!eftia('
eft
iinicus
medius,
percace quiece vivere maluerinc , quam colla fuo molefto & pernicjofodiviciarum jugo fubdere. Ua-
mcdium
circulHin va
qpHm,
uti
diiSHm
eft
coeunt.
de Anacreonphilofophuspecuniam omnera fibidoi ap ablacam . Polycraci tyranno refticuit : ucpoce
aqua
Lib.
IL
Se6t.
I.
Subfeit. 1 1.
419
iplufnimican vidcn:ur: qui coram
l'Jla-
ctc
to, apercis Eicecui verbis, fuum regnum non elle 4e hoc mundo. Ejutmotli enimmunuanarum delicia-
& prxcise ^ms nlirh citraque neûn conflfterc reUum.

,
:
tum maximi conccmpccires

:
I'hilofophi
fummatn
,
voiupcarem quseruncexfolo (apiencivT (ludio & reDus diviiiis iiidagandis tanquam obediences Sapicnces difcipuli, qui Prov. 8. dicir: Dodrinam magiS, quam auruin diht;ice melior cnim illius frutjiis ell aurd lapide preciofo , Sc genimina ejus
: ,
Sed nequis fcrupulolius quam parfir, deeleCnen torum conjun6tione fcntiaC nihil cuni ipfis conjungicur quam quod antea fe^paracum ftnt.icaut
i
feparacionis
&
,
conjuuaionis unus
:
fic
author
eademque caufa efficiens

Archeus cerrx qui
in
& um
quam
qua? nihil aliud eft,
&
O ucinam hodiernurn fcculum id non uciqne facri auri fame tam pluriiiii laborarcnc: qui pollquam magnam auri vim J)er f3s& ncfas corraferunc , codem poftci ad imargcnco elefto.
confiderarec
!
philofophorum mincris, coutinuo fuo labore opcri pra;Uo cft. Huic iufcrviunc Gnomi, quiexinnaca fcieucia norunc , quid fepa iândum auc conjungendums quidve addcndum defnendumve fic, itaut non bpushabeant fciolisqui-
bufdam confalcoribus
pios
&
qui crartis fatuifque luis

,
nefarios ufus proh. dolor abutuncur
& fic
expropriis numnis fibiiplis comparanc infcrnum, sccernum animsfupplicium. iôftquam igicur i^hiiofophus ahfoliito operci pocicus fueric regio ilio honore & glona: fuper puteura , inquit auchor , quiefcit ab ilio auiripigmento, humore carence. Puccus cU foiis Philolophorum , ex quo ipfi hauriunt fuum auripigmencum, carens humore , hoc eft, aquam fuam currencem quidem, fcd manus non rnadefaciencem quam
, :
operacionibus excernis , fecem pro rerra phlegma Pô ^qua ,liquorem pinguiorem & fubciliortmpro aere , fubciliffimum pro igne venditant hoecqiic invicem confundunt, mifcenC, & camdiu
:
maceranr
donec candem auc ab acuca illorum pcnetrandi vi! ant ab ignis excerni violencia : vafis frafitis omnia velin cinercm favillam abeant, vel in fumurrt evaneicanc. Ec fic quidem craffis ftupidifque inge-
&
niie
craftse
ejulmodi
itierito coilveniunc
opera-
tiones.
tamdiu digeriinc 8c cocjuunc aliquoc ignibus doec omnis inde humor fuperfiuus fepatecur & prorfus exiccecur, Credibile fane eft, non levi , fed ma:
ximainde&
Philofophi vero fubcilius quid & dignius fua cofltemplacione indagances , relicfto externo iftb cortice , in folum elcmencorum nucleum ex crnum &
invifibilem
ri iili
incredibili volupcace
fui
affici artificern,
eruendum
incuitibunc.
Qucm dUn.igna-
qui tandcm voci
compos, omne
id
quod
hacte-
nuscemf)ore longo, fpe dubia, & defiderio fummo expecivic & expedtavit , nune re ipfa expericur. oculis intuecur, acque inucilicer Sc fruduose perfluicur.
fycophancsc ncn percipiunt , inifnrgunt in Philofo[4ios , eofque inftar canum fabioforum inva<][ne
E R E S. habeas, ûod ajua prius erat in aere, demde in terra, rtdde tn ^mijite eam adfuperiora, perfms meatus rton inepts eam 7mta : deinde JpiritHS fuo rubso priori colteclo qt parcc eam con\ujiga5'
"Pj'//*, ftotum
dunt, mordenc, calumniantur , criminancur feillis longe anceponiinc. Quid enim inqniunt, fciat ille doitorculus.- qui^tacem fere cocamtan,
& litcris difcendis confumpfit qui vittum aut vas aliquod probe lipillare^ Qeque carbonum attteSatione manus unquam Ix. fit Majore labore & fudore opus eft antequam
tiim in fcholis
fcit
:
nondum
:
fubciliffimi
&
ingeniofiOfimi
fcilicec)
.Akhymifta-
C H O L I U M.
Philofophorum inquic- convertite elemenca, &quodqusriLis, inveniecis.Sunc enim clemeaca, uc dicic Philofophus , circularicer converfiva , propcerea quod unum elemencum cunri al tero fymbolizac. Terra enim.qus eft ficca ac frigida , parcicipiac ex uua qualitacis proprietate cum aqua , quêlt frigida & humida. Aer aucem humidus & calidtis paccicipac cum igne qui eft calidus & ficcus:3i: fic confequencer Terra cum Igae,quoad iiccicacem.i Sed unumeftcancuim verum acprimum
,
TUrba
rum labores perdifcancur. Hujufmodi qu/d acuuj Polyphemum vidi aliquando in amplidima noftra Panfienfium urbe qui natioae Gricus fine dubio etiamfemper mendax , malabeilia, vencerpiger* non verebacur oblarrare viro cuidam dodiftimo. magno pliilofopho , cabalifta* , mago & rerum
,
abftrufarum peritidimo cui fefe non foliim squipafabac dicens quancus tu es in lingua lacina ohilofophus, tancus ego fum in mea Graecas fedex
:
:
contemptu quoque illum in medicis tantiim rcbuS folerter facis verfacum efte biaterabac: inChymi-
elemencum lapidis, videlicet terra, qus calcinatione philofophica exufta, rarefiiSta , folvicur poftea loco humido inliquorem five aquam turbidam , craflam , ponderofam : harcque fublimacione fubtilior reddita tranfic in aerem five oleve\ quod fublimationis continuatione totum ig-
&
&
cisautcmne fecumquidem co.mparandum impuIdcm mihialiquando contigic ijn.Helvecia., Auguftx Rauracorum cum in diverforio quodam incer prandendum contuJideni
denciffime menciebacur.
.
cum quodam Germano
viro alias lireratifliin.o,
neum reddicur. Seducpenicus abfumacur

perflua humidicas
,
ejus fu-
igne forciCfimo hoc oleum ulci-
mo reducendum
eft in
cinerem
,
Ciss
cerram rubi:
cundam. Ec fic Draco devoravic caudam fuam Pelicanns proprio fuo fanguine e pedore emiflb, .pullis fuis morcuis rtftituic vicam.
Hic enim Pelicani fanguiseft
&
qui poftquam meas objefiiones de arte Chymica folvcre nefciebat, & in prxfcntia aliorum juvenura medicorumi fibi familiarium prz pudore erubefcebat , hac rixofa importunitace fus auchoriracis falucem vindicacurus : Tu, inquic ,ucexfermone tuo intelligo , protfus ignarus es rerum Chymica^
,
fpiricus iile rubeus,
ro
i de qno auchor hic loquicur. Nam quoad colorem, rubicundus rron foliim eft fanguis fcd in corpore etiam humano auHam invenies partem ('quamvis lis ex parcium mimero immerico excludacur a meWicorum Galenicorum turba ^ quz pluS abundet îricibus quam ille ipfe , icaut amedicis quibus.
nec vel carbonem tetigifti unqiiam. Ego vei quia ancea ex propria ipfius confediooe, iJluia din laborando, ne tantillijm quidem indepercepifti
i
,
-
rum
ucilicatis noveram , fimplicicer refpondi neque ôt ego iauciles feci fumpcus , ut mulci folenc.Sedl ^ mifer ille fciviftet , quam parum veri Chymis in^ dagacorcs , de morcuis illiscarbonibus folicitics*.
am prscipua vita: fe4^s dicacm* Mont prstereft
fcnt : quamque mihi cum cemporis lafaia Carfconc vivo > ab alcaci philafopluicopef angeJisain veJ^jOK-
420
tius
.
Blbliothecx ChemlcsE Curiofas

di
j
divinam in^piratioiiem ad me peplato j tada ac tin'i3 fuilFcnt majori fortc verborum humanineque tam diPRtate meam quifiviiret amicitiam cilem fele erga me exhibuilTet. Sed Antiqua cft illa uc femper vircus & veriinter homines calamicas vicium aucem & tas , vim pariendo , premancur mundi immunda mendacium inftar fpumi in hac Quisigipetant. olla cbiillicndo, femperfumma tur Philofophorum erudiat autarguac cjufmodi im:
:
non detur , quim qu2E fumltiir i virjuiTi &- fji cultatum ejusdem contemplatione: dmnibus huju9 profunda: Fhilofophia! difcipulis hoc fidele coms* munico conlilium ut omnium primo animo fuo rii*
:
h"gentiffime confiderent
perpendant
rumincnr,
pios irrifores tnaculam contrahere

,
nifi fortc fibi ipfi

vclitj'
injuriam facere
&
volvant ac rcvolvant quafcunque illas argenti vivi five Mercurii Philofophici virtutes ac dotes , a Philofophis padim hinc inde in fcripturis fuis ipfi atper has ertim tanquam per manuduQiotributas nem , adjuvante fimul diviiia clementia , absque
:
Millis igitur fychophan-
iiUo dubio pervenient in penitiffimam ipfius cogni-
tis iftis, n>e
nunc onverto ad lapientix tilios, quibusfolisoccafionem dabo & addetur eis fapien:
tionem.
HERMES.
dico
,
tia
juftofque
docebo
&
feftinabunt accipere.
Sciant itaque fapientix
mixtioncs noftraselemencorum non elle corporeas fed fpirituales: neque manibus , fed Archei Gnomorumque opera
filii
,
AMplius
ijuod ftt/phur tingit

efi
figit
continciur, Q"
per liitc/HrArurn conjunclionesA

,
Vnguenta autcm
tinentitr, Cfuod cfl
tingunt cr fugiunt
ijua
cmforecon-
fugicntium eonjunnio
unti<t fulphtt^
pcrfici.
Hunc igitur Archeum cum

difce probc
fuis miniftris, fi-
cognofcere , & haud ve fpiritibus longe aberisaveritate, mihique gratiam habebis
ribus aluminaris
ûaque ftigientia coniinent,
CHO LIU
M.
maximam.
HERMES.
Cuo.fiU , ûod urr^
.,.
,
noftr^
^r,, ungHmum 'fiMpy^.

,
S..
phnr
,
auripigrncntum
fiilphura
,
& fimtlta
tûorum
eft.
4jttodlihet efl viltus altero
in cjmbus diverfitas
Ex
^Hibns etiam efiunguentum collx , tjuod efl pili , ttngues, Cr fi*/phur , de cjHibus etiam cft olcum petrarum , ar ce-
auripigmintum > dc auibus ettam unguisfelium , ijHod efl fireiz., dt tjuibus etiameftunguenunguentum duorum argentivorum tum alhorum ,
rebrum , auod
Iflinsuithicauthor inter tindararh veram five A-/philo(ophicam , & inter fi6titiam five fophiflicam. Vera fitcx fuIphurefixo& inconiburtibili, ob quam caufam corpora quoque redduntur fixa & incombaftibilia. Oninis enim transmutatio fequitur naturam transmurantis, & non transmutati. Necelfe igitur eft , ut lulphur eligacur optin um ad hanc rem. Vulgare alienum cft, quiainficit, dehabet prxrerea duplicem nigrat, & corrumpit
:
ejl
fuperfluitatem
^
S
tiam,
&
inflammabilem videlicet fubfiancerream feculentiam. Eiô indagandunl

,
,
dliud ecic
orientalium
tinent.
^tts 'Oenantur
fulphura
(^ torpora ton-
C H O L I U M.
,
tam multiplicium nominum enumeratio TOt adaliud quam adcognitionem venon

facic
tx materisE
lapidis
Nonquodunumexiftis nomi-
nibus , qus partim nota , partim ignota & perefine fophifmate detcgrina funt , materiam vcre fapientum filii , ex tantum ingeniofi : fed quod gat
&
omnibus
Inter
fimul coUe^flis, infallibilem
tandem ma-
teriiveritacem eruerequeant.
omnia autem
videtur eligendum.
Nam
inprimis argentum vivum Riplxus Anglus , Philo:
fophus acucilTimus inquit Philofophi vocant argentum vivum , & non vulgare , fine quo nullum
exiftensefle poteft. Siigitur nihilfubfole exiftit, in quo non reperiatur argentum vivum : non abfur<iehincillud omnium rerum nominibus appellare
quod ignis fit fimplex & vivus quod, que corpora morcua revi vificec , eaque in perfe^ftionemfummam, ultimamque maturitatem pcrficiar. Tale, inquit Avicenna, non alibi reperirur fuper terram quam in corporibus folis & Inns In Sole quidem perfeftionis , quia magis & digeftum & decodum. Cumhoc igicurfulphure fi rinftura prxp a* retur , deque infimo obfcuritatis gradu pcr medium catenatim provehacur in fupremum ufque dignitatis fplendorem & fpiritualitatem , quodlibec corpus igne liquatura, tingic, & tam firmicec corporibus adharret , ut in Ecternum non amplius ab illis feparctur quia fic tingcns & tingendum una tinCtura fada funr. Sophiftica vero tindura, quxex mediismineralibus, exfulphure adurcnte, arfcnicali, aluminan,& fimilibus conficitur, neque corpora , fuper qua: projicitur neque fuam propriam fubltantiam ab ignis violentia defendere potell fed fimul cum corporibusfugic , & ab igne
, :
, :
oluic auchor: circa quod unicum (ubjedum muki quidem mulcos labores, vanos & inuciles infumunc, Sc diu quatrences, niliil inveniunt fed magis magifque labyrinchsis fefe implicanc vincuTfs ade6
: ,
evolac in auras.
HERMES.
Fl/i, itûifita
Ne
ftta.
difpofitio aphi/ofophis
una
efl
in ovo
uttandem omnem prorfus inde cvadendi amiccant commodicatem. Nimiaenim, inquit Philofophus, Sihxc quidem feftinatio exparce a Diabolo eft
:
hoc auiem in ovo gallina minime inVenitur. noflro auttm extinguatur in ovo tantagaliiriafapientia di,
vina
ex
4. eiementis compofitio
coapiata
eompo
liton
parvam
ipfis
erroris pr.Ebec occafionem. Siqui,
iem pricipiti
quodam rapcu ab
infatiabili
haben-
SCHOLIUM.
philofophici defcriptio varia hinc inde OVi betur apudphilofophos: quorumalii fubftanhai
di defiderio ac cupiditate concitaco irruunt in artem: &, dum illotis manibus , facra philofophii
myfteria
qui temerare
re incognita
,
auc polluere nefas
eft cra-
âre
&
manum
,
operi admovere
eonantur, ordine quodam inverfo, five, ut in fchoin tantam confulis Loquuntur , per iftôvTTôTieov aliquid laude hinc nunquam fionem illabuncur uc
di^num confequantur.
Cum igitur
maximoperc ne:
ceilaria fit perfeda ac folida argenti vivi cc)gnitio, antequam quid tencetur in hac arte propinquior utem & ikdliw via ad ipfius nociciam psrveaien-
tiam ejus in qu^cuor partes dividunc , juxta numeuthic Hermes nofter: fic putamen eft tcrra albumen aqua tenerioc pellicula aer & vitellus ignis. Alii in cres refecanC parres.in vicellum , quem fulphuri comparant ; ia albumen , quod mercurio fimile perhibent & ia putamen , quod falem fignificare volunt. Sunc prxterea adhuc alii , qui luteum ovi , trcs rubeo planec^s reprsfeotare veluat Martem videlicet,
rum quacuor elementorum
&
Solem
i>
Lib.II.
!|t
Se<St. I.
Subfea:.!!.
42 i
ii:.
Solem
6c Verierem! albiim aiitem quatuor albos.Sa-
tuniu n, Jovem, Mercurium, Luuam. Ambiens autem pucamcii elFe canijnam ca-lum oftavum , terra five cinere imcombulljbili,tanquam ftellis fixis ornatum. Hoculcimum .qnidam ajunc, gladio igneo percucicndum, & in duas partes dividendum elie ita ut veriffime aurlior fenciac, ejufmodi ovum mi:
erir:& fpecics.quaE antea iti bvo erat intolnpleta ve imperfedca, uunc dicetur inpullo perfedta.-
Sic quoque aurum cum jam pervcncrit ad fineni motus & iic formacum recundum primam & verani
ninie eflc gallinx. Rc6tiiis aliquis galli

linÊefTe dixerit.Si
quam
gal-
enmi
vcraeil: luitoria
qua gallus
decrepitus a:tacis annum fepcimum vel nonum actingens, parere perhibetur ex quo nafcicur bafilifCJS, (erpens venenacifTimus, qui folo afpectu homf,
incentionem Natura:, ipfum io!um dicitur perfein mocu ad forquamvis forma^ ad invicem habeant divcrfas per quas permancnc & tcrnînantiir & lint perfeda quodammodo iii fna fpecic.-actamennon funtin uttimo terniinomotus,in quo cfi; uJcima perfedio;
dum & cum reliqua m.etalla fint mam auri dicentur impcrfeda
, ,
,
HERMES;
'
non fanc ovum hoc , tanquam matcria SCitojjlc,tji/od ingallffia ovo maxirr.uinfuhfidifm efl; prima bafiiifci adco multum dirtabic a veneno fa& tn naiura propinijuitas:in eo namqtte efljpiriiuapientum, & mortifero, five aqua Draconis, fos- ItiM er eUmentennn cciLitio,ac rerra natura aurum efli tente & menftruoia. Utut fit in elfedu certe confenfum deprchendimus manifeifum , icauc minus UTitiir hic author rurfus fimilitudiiie ab ovd fit dubium de fimili quoque eademque ucriufque fnmta:qua inferre vult.quod, ficuti ovum gallincE omnia ad puUum geneiandum eflcncia. neceifaria n\ fc Hic efl- fine dubio galius ille , quem quidam JS.{- continet:fic qnoqueovum Philofophorum,five merculapio fe oblaturum vovic fi per annum a morbis curius nofier in fe habet qusvis fibi necelfaria. In Vber mancret. Hanc itaque ovi cum lapide fimi- ovo inquit cft fpiricualicas & elemcncorum collalitudinem & confpiracioncm cum viderent ram ^îo^qna-' duo appellat maximimifubfidium & in ha* veteres, quam recentcs quidamPhilofophi, haud t:ura propinquitatem. Per fpiritualitatem autetri
eneca:., ,
nem
SCHOLIUM.
in defcribendo arcano PhySunt autem prxterea alia cau(z , quibus approbatur ovi exemplum. Quemadmodum enim ovum optimi nutrimenti,bonu &Iaudabilem fanguine generat.vires ac fpiritus vitales impense corroborar, & candidu praEfertim ovi.facicm a folis aduftione tuctur Sic quoque mercurius fapientum dcbito modo pr.-Eparatus & exaltatus, fi in parva quantirate fumitur , corpus humanum non tantum alit & nutricat fed ab omnibus eciam pfxfervat morbis.prarterea corpora metallica contraomnem vim ignistuetur: adeo uc eo tanquam familiari &amicopabu!o delcdentur , & in eo, liceat mihi cnm philofophis loqui.meliorentur. Videmusporro ovum vica prorfus deflitutum , & corpus mortuum e(fe a naturali vero gallincE incubantis calore vitam recipere & in certo & definitdcemporis fpatio, pullum vivum .plumis, capite, aHs,pedibus, & omnibus neceffariis organis orna-
ineptc ejus
exemplum
fico introduxernnr.
incclligit faculcacem formatricem fpiritum opificem, & primarium pulli gignendi authorem.Is enirrt ^x coordinatione elemcntorum quibus utitur tan,
&
& omnibus numeris abfokicum tandem hanc luccm edit:quem author refpedu elemen-, tarii artificii terram effe dicit Terram vero effe aurum, hoc efi , opus completum.Prxterea fi literalemvocabuli (Ovum ) anatomiam paulo accuratius examinabimus inveniemus in eo omnia atl metallicamPhilofophiam ncceffaria.Fiunt enimmetalla ex geminis principiis.- cx tribus nimirum proboratum
,
quam inllrumentis , omnia membra tam avisgaiJinacee,quam Hermeticz.naturali fua & infita fcientJa difponic, & fcetum Philofophicum perfede ela-
ifi
pinquis: qualia funt Sal Mercurius & Sulphur ex quatuor remotis qua: func quatuor elem.entai uc terra, aqua, aer & ignis. Uc igitur de propinquis primum philofophemur litera O.Piiilo.'
,
.
&
tum
excludere.-
Non
fecus ac lapis noftier
qut in
cfaffo fuocorpore nnllum vitale
documentnmpri-
ftac.priufquam in propria aquaftygiafolvatur,

,
& in
eadem tanquam in matrice fua qus; idoneum ipfi & moderarum prxbet calorem, ad juRum tempus
digeratur.Quoprxterlapfo.in vivificum
,
& fpiritua-
lem vertitur iiomunculum five medicinam pra:itantiffimam quz tot virtutum energiis excellic ut miraculose omnibus medeatur corporis infirmitatibus lepram , quartanam morbum caducum apoplexiam, & omnesrnorbos, quos vulgns medicorum perperam judicac infanabiles , tollat atque pe"rfede curet. An non hoc efl; mortuos rcfufcitarcj & mox perituros e faucibus mortis eripere ? five enim ovum fpedes vica orbatum five metalla imperfeda & quafi mortua (\\ih. igrotos languentes & nioribundosubique, didi veritatemagnofces. Sed confutandus hic occurrit eorum error , qui fpeciem
:
;
ex naturx prsfcripto adaptare poteff. Sine Sale enim in ^ternum non coagulabuntur reliqui duo principia, Mercurius nempe & fulphurjproptec nimiam ipforum fpiricualitatem , qna prjedita funt. Sal igitur hanc habet propriecateni, ut fubtilia reddat groffa, incorporea corporea , occulta manifeft^. Unde Philofophus in Turba ait: facite corpori nbn corporea: & incorporea corpora:lrern, fumite occultum & honorabile arcanum , quod efl maenefifs alba.&qua: efl; cu.m vivo mixta, fed non.accipiatis
vafi,
mam
fophorum Sal five Sol efl.qui primiiro fabricat corpu's quod artifex tradare & in quamcunque for:
eam, nifi puram
& mundam & fuo

,
& orate
'''anc 1
imponite
Deum, ut hunc maximum
dem
Jfâ
videre lapi.
vobis concedar.
Quod
vero attinec ad dud
P^t
fignificacionem ut vides pofitionem , iri unam coeunt 1'teram, videlicet in X, quje litera apud fatinos
VV, ea/idem ambo habcnt
&
aliamtranfmutaripotTe negant: ignorantes diftindionem illam interfpecies perfedas & impcrfedas. Qiucquid enim adhuc eft in motu ad formam, adquam ultimoordinacur,dici debet imperfedum-.cum autem fnerit in fine motus, dici debet perfedum. Ovum enim ratione pulli dicitur imperfedum cum vero in ovum introduda fueric forma pulli.ad quem tendit naturain ovotanquam ad ulti.mum fuum terminum : cunc puUus perfcdus Ton>, i.
:
unam
idem, quod denarius numerus,fignific3t, cijjus alias charader exprimicurperhas duasnotas lO: quafi
diceres, mtts circulus
tio,
I.
,
vel unica
circuli revohi-
unicatis manifeftus cfl charader: 0 vero circuli: ita uc per hanc crucem X. fns de-
enim
narium numerum aliud nihil indicetur, quam ipCe^ Philofophorum Mercurius dequofupra iH noftris hieroglyphicis abunde fatis traSaturri fuir. M. autem, quia millenatium xquipollet rutnerum in quo reliqUorum numeroritm ultima
rnet
: :
Nn
eft
per-
422
clt
eiii
qui encntia quinta . & , germengenmomne omnia vivitica't& alterat.& & omiics hudtus Honar, & omiic lumeii acceiidic fe poOidct ac comin omnia Quia cnim
parfeaio
Bibliothecx ChemicaE Curiofae SCHOLIUM. meritb fiilphuris obtincbic viccm.

Efl:
fulphtir isinis,
fpintus
ALiamquxftioncmproponitfiliuSjrogansnum
rcre facit. innaturah plcaitur, omnesqiioque hasfunftioncs,
de tnbus prorcrum aconomia adminilhat.Et hxc paucaquipinquisdiaafufKciant. Addcmusnunc

dani de remotis.ubi
videmus.OVUMexquatuor h-
igiturhtcraO retcrc tcriselVc compofitum. Prima rotunda cflc deterram. Terra cnim Philofophica
bet.&
circularis,ut caslum
motu
fuo circa
eam ope-
mitterc queat. Nifi cniiTi rari.S: vim fuam in illam alii Planetx circa iplam & rotundaenec cerra, Sol
iloperationcs fuas exercere non po(lcat:red curfus velociori aut impedirctur, circuicu lorum autin prxcipitarctur ut Paracelfus docct in fua au-
cceleftia a caleftibus & terrena five intcriora a tcrrcnis gubcrncntur , foveantur & vivificentur. Cor enim vitalis fiindionis principium in homine, hic locum vitx. hoc eft, virtutum formalium in quxlibec mundana diftribuendarum obtinet. Scd refpondet pater , quo rcs non opinioni filii conlencanca fit , fed aliter lefc habcac. Cctkim cnim , inquit , eft mafcuius tcrri tcrra vero foemina coeli. Unde optime cum Hermcce convenire arbitror Platonicosjquicoelum intelligunt genitarum gignendarumque formarum omnium feminibus coiifpeifum ejus vcro animam feminalcs raciones comprehendcre, quas una divina meiw, omncs fuo quafi
,
:
finu
gerit.
Quicqmd
,
igitur
mundi
univcrfitate
mocu
rora.Dux vcro fequcntcs Htcrx VU, aquam reprxconfonans fcntant & acrem. Primiim vcro V, quia cft.Utcraobturior.impcrfcftiorcm quoq, cradiorcm
&
obfcuriorem aqux quaUtatcmdenotat. Alterum ac claverb U vocalis , hoc eft , litcra fonantior ficlarioremacris rlor.perfcaiorem fubtiliorcm,& Philofophorum acr enim gnificat proprictatcm. Eft oleum quod tinauram imprimit conftantem.fixam quoq; aabilem. Aqua verb etiamfi madcfaciendo
:
&
rurlus tingat, levi tamen momento illa tinftura maignem M, litera denique Ul-.ima abliergitur. nobis depingit. Uc enim M, millcnarius nunifefte
comprehcnditur , id Deus ccelo elemcncifque confcrvandum orcuqiie alfiduo concinuandum fubjecic.ut jam nihil.vcl ex femine gigni genicumque confervari fine ccclc pofTic.nifi quid Deus, iis quafi miniftris omiflis,cx fe proxime miraculo efficiac. Qyxcunquc cciam fponce fua nullo femine prodeunt, ut ftirpes plcrxque & animanccs, metalla omnia, omnefque lapidcs , ex uno ccelo formas proprietatefque lumunt, quodfemperprxfto eft,& inomnenfi matcriam idoneis prxparationibuS inftruSam, formam immittic , qualcm illa meretur. Hxc icaque'
cocleftis
eft
merus omnia continec

taiidcm in
fe
, ,
ita
quoquc
ignis
omnia
tranfmutac
adcoque cundta ignea, h.
c. fpiricualia
&
coeleftiareddir. Si igicur cnailla
principiapropiiiqua,fal,mercurius,ruIphur;& qua-
caufaprxftanci(rima& nobilifnmaomnium formarum cxemplar, cujus pcr omnia difFula vircus quocunque penecrac quam Plato mundi aimam , alius quidam dacorem formarum, Arillocelcs univerfalem nacuram appellavic. Terra vero eft fubjedum & recepcaculum omnium radiorum influ:
tuorhxcremoca, Terra videlicec ,Aqua, Acr,

,
&
xuumque
nium ex
raturr.
cccleftium
ipfa a coelo foecundata
om
unum reducancur corlL'nis numerum five verum metallorum pus: feptenarium elefirumconfpimagicum five iiludPhilofophicum naturam omneni quo in exhibebunt cue nobis
arre noftra fecrcra in
:
fc ipfa eft gignitiva:

,
omniumque
fcecundi-
receptiva
&
omnium
pullulativa,
vcluti pftima parens, etiam centrum fiindamentum,& maS.
teromnium.
mineralemquiefcere & fabbatizare. fupra luculen ter fatis oftenfum fuit. Ex quibus omnibus palam convincitur Ovum fibi ipfi ad partum PhilofophiCJm producendum fufficere nec opus habere alie:
:
HERME
XÎ/tM.Pater
,
ûtd ijiornm
efi
P
irtdiget
di^nius ahero./in ef-
cosinm:
aliero , Vil terram ? Refpontiit, Hierûe mediocre enim prvpcfium (f prxceptis. Ac

fi
na Alchymiftarum, fuftlonum,
&
infenfatorum
lio-
diceres Sapieru imperat
minum
addicione.
H E R M E S.
inijuit
:
"^^^ *"'"* ^l^ unaiur focia. Tt.Venimus in virtutefapieniiA,
ommbus hominlhus : <J^/edio~ melior eo , eiuod omnis natura cum fua adquod mt-'
Sulphura nojlra operi Fllius ad Hermetem terrena ? Et ille: ccelejlia,an convenientia <jua ftmt, terrena. vero îi&dam aiiAdamfunt ccelefia,
Pater at fiiid ilUrum eji rnediocre? RefponditûnicttiijHe naiurA iriafunt duorum

,
dtocre coadunatur;
At ille
Primo
utilis
aûa : deinde unguentmii: S
inferius
veroftx
SCHOLIUM.
&
manet.
SEquitur
hic bcevis Dialogus, in

filius
quo interlocuij'^^
tur
:
C H O L I U M.
matrinrionip copulan-
tores funt
pater. Filius quxftione pro-
Ql igiturmagicoquodam
'^Lint
pofita fcire cupitapatre:num fulphurainoperenoftro fint coeleftia , an vero terrena? Ad qux paccr refpoiMcns ait : efte ea non uniufmodi. five ejus-
ccclum
fic,
&
tcrra: quxritui ,urrum pra-'

,
ftantius in arce
ccelumne
an cerra
;-
Rcfponde-
dcm|gencris:fedquxdamcoeleftiaefte,quxdam terrena: incerim
camcn
in confefto
manec ambo
:
efte
nifi fimul conjungantur. Ciimvcro coelum fic in fubftantia fua adco fimplcx , purum & omnis altera-
Ncucrum
feorfim quicquam prxftare,
ambo
fulphiira. Per cceleftia fulphura intelligo Solem: per terrcna vcro Lunain. Sol enim eft corpus caliiiicremabile , qui Lunam dum, fixum.rubcum,
tionis expets, uc
& hancob
:
caufam
VJû/Saijtsv
ab
,
Ariftotele nuncupetur
dubium
hic multis oritur
&
fceminam Juam frigidam volatilem , candidam

,
&
qaomodopo(Titejusa!iquaportiofiveparticuIa,Iiuc ad nos demilfa, commifceri cum terra noftra cralla,
combuftibilem
hit
perficit,
&
in glorix fux folium eve-
&
exaltat. Qiiod
eis
autem
:
ut
fiat,
;
mifcendum
eft
pugnans cum ignc

amicitia
fit
conftans uc
convcnicnte prxliantur , & mox in fcquentibus plu-
impura,& variis altcrationibus obnoxia.Scdfcrupulum iftum ex animo cibi eximit Hermes hic verbis: Mediocre enim , inquit , propoficum eft prxceptis. Quid vero mediocre fit,explicat rwrfus in fequenti
bus, ubi dicit.Unicuique naturx tria funt
ribus dicecur.
duorum
HERMES.
FJliiu:
uiHieJi
primo
ejje
Pater, puto cer infuperioribus
ccelum
in
inferioribui terram. Pater.
Non
ejl
(k: veriim
maf
cmlumfasmnt
(^ fxmina ttrra-mafcHli.
aquajdeindc unguentum.-inferius vero rx maner. Idem eft ac fi dicerec Ccelu[Ti& cerra nonpoftunc invicem conjungi Cme medio: non fecus, ac anima & corpus uc alibi loquicur, non poffurit in ununri corpas uhiri fitte fpi.ritu.Spiricus igiciic'' Diediatoc
iitilis
: ,
Lib. II.
Scd:.
!.
Subfedt.
,
1 1.
mcdi.itor legitimUs eft omnis veri matrimonii tam naruralis, quam rupraiiaturalis.Coelumenim obiufiuani liiam fimplicidimam, ac fummam pcrfedioliem , ell initar animaf. Ut igitur coelum live anima
42 j
cft fpiritus ille vitalis
corpore nacurali unionis thoro cocum ucroque participat & proptcrea mediocris, hoc cfi: , non limplex & purusnimis ,ncque nimis cralliis impuriisab Hermcte vocacur fuo inccrccflionis jure d< auchoritace hiiic copulacionem Hrmam racamcjue efficiac. De hoc fpiritu ita loquitur Marfilius l-iciniis libr. j. de vica ccelicus comparanda, cap, 3; Spiritus ifte iiiqiac, ell corpus tcnuilTimum .quali non corpus & quali jam anim.T: itemquafi non anicerra (ive
cnm
ambobus
nibus vitam & confifkntiau) prabcns, iioahs, movtns , & iir plcns omnia. Unde (tnior Philolopiius* Aer , inquit, el^ cx aqua, nec lcparatuv ab ca & tx
confifiit vita uniurcujuRjue rti.
amiia pcrmeabs entia om-
piilctur, neccirario fpiritus, qiii

,
&
enim non raro tx aquis ilagnanubus foctentibusj & pucrefccncibus /iariminfiti acrem , qui cx canta
coiruptionccerram confintm omnem inficit,omnifque gcneris kbrcsardentcs, pcitilleutcs ,aliof.
qut fimiles horrendos
Qi-iod
tfl-ettus
Vidm
us
inducit
qui uullo
remediorum gcnere a medicis
curari
ponunt.
In ejus virtute minimuiTi naturx terrea: plus autcm aque.c, plus icem acres rurfus ignca: ftellarisquc quamplurimum. HacScnus illc. Hicquoqiic Hermes noflertritim facit mentionem Aqux- migucnri &|rcis.Solem autem aquam ucilem pronunciac fa:cem autem ait in fundo canquam inucilcm reliderc: unguentum vcro ad utrumqucambigcnsinmediorclinquic.Elligicur unguentum fpirittis illc, qui manct in mcdio: aqua vero ficll
: .
ma& quafi jam corpus.
nonnulii IsgaciOris ingenii mcdici,iiuic malo fola cauriablationc fuccur^ rendum elfc judicarunt. Aercm itaque vencnatis Hi noxiis vaponbus concamm.icum maf^no lignoriim incendio cxpiarunt & tam cxquifitc repurgaruncj uc lubJacis prorfus peftilentibus iflis
, ,
cum animadverterE nc
&
nocentifTi-
mishalitibus, ferenam,claram,optimam.& faluberrimani^ efficerenc aeris fubflantiam. Idem ufu venic ccclo Philofophico , quod in refoknione liia
prima
fivepucrefafftioneadeo horrendeinquii)atur,ut tanquam venenatiflimus Draco fuo atta6iu omnia ihtitare:
ciat:Unde etiam dicitnr in tencbrofa domo ilabinigredinem, fnmum,fkcem,& mortem ipfam
ve anima in cce1o,& corpus

Iccrnin
five
tcrra in fundo.
in le poffidere.
Quamdiu
igitur coelum ica infedunl
anima dcfcrcaca
fola in coelum afccndir,
quia prius de cceio dcfcenderac, juxca illud joh. j. incoclum.nifi qui defcendic de coelo filius hominis, quiefl de coelo mediacor vide-
Nemo af^cnJic
,
& falvator gencris humani Dominus nolkt Jesus Cnr I STUs, qui fpiritn fuo falvifico, liominem in tenebrofo hujus corporis ergafiulo illuminar, & in vicam icernam cingic. Is enim efi: vera lux frui)di cujus unica gucculatocius mundi tenebras in meram Jucem iploSoie fcpcies clariorem, ^convercic &UC nonminus vere, quatnelegancer piequecanit Poeca
licec
,
,
manct, in prilfinam nacuram fimpiicem, puram,fi_ xamj & perennem redire nequic. Qiiamobrem antor prxcipic ut Draco per nigredinem afcendat in aerem quod vix concinger, ob ejufdcm cralfam & ponderofam corporis moi Jem quse non furfum tendet priufquam ignis vi (k.
,
:
.
potencia invicro Philofophicorefolvacurin aeream & vaporofam fubff anciam & ica foluca , frequenti aeris vencilacione , exade perpurgabitur , & prima:vam cceli nacnram recuperabir. Quem finem fi
.-
afiecuti fuerint artifices
Deo imprimis hymnum
CKJfii
de himine lnmen
,
Omnc micat,
fiue ijuotenebrefcitn: lacida

,
Lucefcunt ienebr&
atqui tn^maîî ncilis

:
canentes, ciim kticiapie exultabunt. H E R E S. de ûo SCitofli , qitod. mgnenttim tnediocre , cjucd efl ignis, e/? meiinm interfacem tntaô. aqttami pcr/crHtato'r
&
Et Solomon Rcx lib.Sap.cap.y.inquit Is eft cantior lucis a'tern:E & fpcculum fine macula Dci majefiatis qui omniainnovac & per nationcs in animas fandas fe transfert amicos Dei & prophecas con,
&
acjHie, (jtiia
tivQ^mntacr fHlplmra diBitfnnt
quia
efl
,
ignem, clcnm
& jidphttr proxima propincjuitas

ignts accendit,fc (^ fulphur
ltgy.
ama
quemadmodHm
quique fpeciofior Sole, &: fuper omnem difpoficionem ftellarnm luci comparacus invenitur prior. Qîemadmodum igicur Chrifius.almofuo ac divinolumine hominum corda acccndic, illuitrat,
fticuic
,
.& lalucari facrofanfti Spiricus igne purificat : Sic quoque luaien Naturx, omnia hitcinferiora ,mun*
S C H O L I U M. ipfemet jam cxplicat dubium quoci oriripofficex vocabnlo mediocris:&dicic efie ignem. (ânca aucem fic vicinicas vel potius identicas incer ignem,oleum fiveacrem.quemiiipri fpiritum eire diximus, & fulphnra: qujeomnia cuni ( igis natura participanc J quod auchor probat
AUthor
ex
dana
&
,
nacuralia
non tancum illuminat
fovet
&
confervac:fed accedente lalcem eletnentorum feparacione mirandaquoque prajftac, non tantijm in

mecallis repurgandis, fed vim quOque habet maxi-
omniuminflamm.atione,quaminmomenco,admoto igne,concipiunc cam apercis.hic ab ipfomec Bermete declaracur verbis, uc fipluribus in iis elueidandis immoraremur, vel ipfilfimx evidenti verita
&
nu
in lapidibus
expoliendis
&
exalcandis.quos
,
pef:
multorum temporum circumvolucionem
in eoele-
ftem ac cryftallinam claricacem perfede convercic.
HERMES.
cenebras potius ofFundcremus. Sedulo tamen advertendum inccrim eft tdm hic quam alibi , quod ex fulphuribus, de quibus Phiio fophi loquuncur.ea cantum finc eligenda, quc prin-"
tis luci,
DRaco
in
atttem in omnibus his habitat

cj-
Ejm autem
domttifint tenebn
nigredo in
& per earn
aerem afcendtt,cjui efi eorum coslum exfno oriente^: c^s permanet,non funtperpetua. Sed ex aefUA furnum depone, ($ ex unguento nigredinem,& tx feece inortem. Et habita di/folntions mnnere triurn-
dum autem fumus
enim cefte Hippomagis abundanc infantes recens naci, & vix ab uberibus natura: ab!adari,quam adulciores ica incer fulphura rerum,quorum difFc,
cipiis fuis propinquiora. Sicuc
crace, calore nacurali
renria longc laceque
fhjili
<juofcilicet poflfjores vivunt.
fe extendit, nobiliora prx.. ftantiora func eacantum, qusprimiciva: five mcrcuriali origini funt viciniora , quam qua: fonoius
&
S C H O L I U M. de coelo & terra,deque eorum majam Dlximus crimonialis conjundionis medio,aere videlicet fivc aqua.quam fpiritum appellavimus.Eft enim
hinc receflerunt. Propinqua autem funcqui extrahuncurcx ipfo Mercurio ,auro & argenco Remo:
tiora, qUjE ex reliquismecallis:

,
aquanihil aliud
quam
aer coagalatus
Aef vero
qux e coEceris mineralibus bas &vegecabilibu$ educuncur.
l^moridima vero omnibufque animali^
Toin,I,
Nn
HERv
424
SCiiopil
hmc
/i^nts
,
Bibliothecae
Chemics Curiofe
tio fumitur ci ill*
M E R M E Si
âod
mt*.
Aftronomia
qudt^ni principiaj
.
9* /apienti^fHbdit^fnnt. Hts
Sapientix,
mnes
in
mundo
fnnti
in rntrabiliius
tccHitis eletneniist artes

ef}.
cnfuKm
ftint
ijui
,
ûas ftriit
& conirt
Oportet igttnr illim
introdiici vu/t
Chymiea demonftratioiie adeo fuiit Habilita ut noa nifi infciifatus & mente captus illa negarc aufit. Altra enim Chymicus non longc hinc ditlautiaj fed propi ante pedes jaccntia contcmplatur, imo
non manibus tantum illa tradtat , f^d afctnden* tium quoque infortunatorum & malignoriim curfum , huc illuc , proui vult , impcllit , onuieque malum in tcmpore prxcavct & arte mgcmof depuifar. In Theologia vero li torte incredulus quidam ac facr.arum"iit:crarum rudis & ignaruSi quales olim fuere gentilcs plerique , Dcum nega,
h.incneliram occiltam fapiennam
arroga>iii<t
vitiim
i fe
e.xpeltere
ms ef,hominibHs propinjuwn
profund^ratio(^ piitM (y probitm , ,fereni vulius falnt^re

i
&
dilioentert& fibipMeniinmarcanorum efe obfervan-
ff^
QUod hodie apud nos Philofophiaj.id olim apud

vetutifTimos
SCHOLIUM.
appcliatum
fuit,
Fhilorophos Sapienris ftudium Dicitur autem l^liythagoras prifa-
rct
tnus fuilfc, qui
tam rp!cndidum& magnificum

:
ex fingulari quadam pientis titulum recufarit modeltiamakierit Sapientise amator flve Philofo-
&
divini numinis poteiraccm , majeiUtem , Sc gloriam tam perfpicue , S<. fine oma hxlitatjonis lcrupulo demonftrabit Chymicus ut qu.iii vi aliquis irc cogatur in corifefTionem Dei alicujus Opt.
, .
Max. cujuspotellas
ris
&
magniticentia iu iidinitaSc
caJte-
phus , quam Sapiens falutari. Cui afiipulatur Theo dorusZvingerus, magnum illud Germanise lumcn, volumine. 3. Tlieatr. vir. hum. S.ipiens, inquit, foUisDeus. Hujus amator elt & imitator Wiilofo phus, in intelligendo fimu! & agendo. Amat,ut potiatur; imitatur, utexprimat. In hanc fentenciam quoque canit flellatus fiveicnatus illePoeta
, ,
immenfa. Sic confequenter judiciumeAo de

generibus.
quoque omnibus propemodum difcipiinaruni
maximam fane Chymia: dignitatem & excelkntiam ciie nemo inHcias ibic.
Qiiodcum
enim
illa
itafit,
tfl
fa
&
lumcn
cujus fplendore
,
ar-
MarcellusPalingeniusiii his verfibus: O demens , reperiri cûi fapientem Poffepmas tjiienqiiamln terris : fapere
tium Sc fcicntiarum vericas qui alias pfeudodoftorumvitio iii profundo & lenebrofo mcndaciotumpelago demerfa jacct, eluftari & clare illucefcere incipjt Et ficut nihil reperitur, quodteOe Pfalmifia rcgio, fe abfcondat a calore Solis; fic
:
ille
videtHr,
Qiiiminns efl altis flultHS licet infipiensfii, Convenit hand dubn folis Snptentia divis.
,
nulla c(t ars
&
fcientia
tamambiguis&
fallaeibus
Hicisitur quando Hermesait, omnes

in mu^ndo
,
fapientias
dum
id eft
fux fapicntia: fubditas elTe , intelligcn artibus de omnis generis fcientiis ,
&
demonfiraviiive difciplinis HerPhilofophia unica compleftitur mus , fub fe

,
quas ut fupra cap.
i.
metica. Theophraftus Paracelfus , magnum illud Philofophorum & Medicorum fuhnen, ex eodem fundamenro dodrinam ilofbpl Hermeticae PhilofophisE commentariiscomlibrorum aliquotcentum fnam prehenfam deduxit & ex Philofophica libertate
,
:
fundata principiis , qus ncn per Chymise fcientiam , t.inquam adlapidemLydium, probetur : 8c abfcondita vcritas in lucem tanabftrufa ejus dem rcvocerur, Merito igitut rcliqux feientise, hanctanquam fuam Dominam ac Rcginam agnofcant, eique ut decet , ancillenturj acminiltrenc.
&
Mirantur multi ^ cur Chymici authores Artenf fuam tam multiplici fcibcndi ftylo prodideriuti terminos Cnc vocnbula artis mucuantes modb a Geomecris, AriPhyficis, modo ab Aftronomis &c. Caufam li thmeticis Theologis, Medicis , fzpenumero Chymix -KiAXox^y tribuit Philofophis fimplex, perfeda, nefcis, dicam per fe Chymia tradendis in nomen. Hinc t|;^5 & confufionis , amplifnma magnincencircularis univerfalis ejufmo, fi , Sed artibusinique anoniiullis accufatur. tiffiir.a & rcgia , fola in fupremo artium folio di cenfores reae affecuti fuifient Paracelfi conficonltituta CTterarum artium kv. fcientiarum opera pricireprehenfionis lium proculdubio non tanta & miniftcrio, tanquam regina famulabus &pedisZvingerus Jacobus furrexiflent. pitationc ineum fequis fuis uticur unde etiam ipfs mirabili conPhilofoin doftirtimus & ahis filius Theodori vir fenfu in hujus unius dominae fu & confpiratione iblerter quamPcripatetica Hermetica phia tam undique concurrunt 8f minifteria promptiflime Paracclfiim verfacus ingenio , felici & admodum funt & hebeti ingenio. ait confuse & indiftinfte nimis has tradidifTe artes. confluunt. Sed qui cralTo cafque fereomnesfubuna.Chymiacomplexumfuis- conrenfumhuncinartibus vix oltacient nec quanfc cum tamen diverfo confiderationis rcfpeftu tumvis pra?moniti capere fatagent Unde etiam fibi non temperabunt abonorum vituperiis. Ciui^, fingulce confiderandx fuilTcnc Chymii enim dicic bus vero AftroPhyfica: , item fuaeffeprincipiapeculiaria; me/iore iute fnxii pracordiaTitan quoquc ab fua , caeterisque iiomije, Theologis Ita ut omni mencis vertigine iiberi & immunes* quomodo ab e(Te ita hoc, pofito efTe. Sed aliis diverfa artium difciplinarum naturam penirus mfpifolide & ignarus Chymia , ahquis qusfo poterit vero
,
,
.-
hi iquiori animo in Kermetem & Paracelperfcrutari Phyfices principia qux juxta commu- cianr hemphilofophantiumopinionem, funt tantum mc- fnm erunc & Chymiam arrem nobiliflimam fua: ra hominum fomnia, utpotc quxomni certicudinis eminentix A dignitatis laude non t.intum noa fundamento carcnt nec quaenam , aut qualiailla privabunc , fed tantorum etiam virorum inftitutum tanquam laudabile, necfinc gravi recepcum nifi accedat fint , verc aut pcrfeS^ fciri potcft ratione, comprobabunt. horum dcmonftrcc cer. Chymicus.qui adoculum dubium cft quin Zvingerus, xit prognollicis Nullumplanc in & quoque Aftronomi titudinem. perfpicaci vero aiias acuto & ingenio , hanc veritacem fcopo aber a adco fa:pcnumcro diviriationibus fac perfpedam agnitamque teneat pericli dudum fcculo valde jam in- noftro fidcs illorum rant. ut idcoquc ob nullam aliam caufarn, terim tamen , dumin Peripateticorum placitislitari CGEperit quamquod Chymir imperiti ex aftrorum fupcrio- bcrior verfatnr, in iifque uccunque tutandis (ibique parcem aliquam vendicac videcurin hoc D. 9c fongiffime ri tantiim firmamento aflfixorum
,
, , ,
hinc diiTitorum viribus . fitu , Sc conftellatione fuinquo tamen cnrpicer tura pi^diccre conantur
, :
Pauli
rec,
exemplum
imitari
qui, uc
eft.
multis fimilis faiSus
mukos lucreface* Reliqui vero qui (inti,
^lm:.CHt Multo eiiim ccrtior pcogiipfticaadii ra-
reic(lfiucion<
decam prxcUrisoiuudiluminibus, tanquam
f
>
Lib.
II.
Se6t.
I.
Subfeft. II.
rie
42;
coelefte fo^hici
, fic ars nollra fadelapfa, netarie pro*
tanquam csci de coloribus > perverfi judicii fui venenum expuunt, fimilcs vidcntur canibus advenationem incptis qui licec magnum quidem la^ trando excitent ftrepitum nihil tamen capientes,
,
ideo tam frcqueiiter repetic,

filetuu figillum forte frangatur
cratuliiiia ia
&
impiorum manus
tanetur.
'
plus nocent quam profunt. Sed omilTis his , nunc ca , qux in textu fequuntur breviter perltringenda aggrediemur. Enumerat autem qux-dam artiiicis requiIJta & primum necelfe efic inquit ut is, qui Occulta: hujus rapientia:lnii:)en incueri cupit, fic ab omni fuperbia & arrogantia alienus. Supcrbisenim refiftitDeus,& humilibus folis iargitur (ua gratiam. Dcindepius fit & probus. Nil cnim homini pietace ac probitatc utilius > quibus & Deo & hominibus fe comtnendat. Sit prarterea acri & profundo ingenio prxditus finequo vix fe extricare poteric cx perplexis illis &c falebrofis Philofophici iabyrinthi caffibus. Hum.aniratemeciani tk comitatetn erga hoinines , in aIloquiis& falutationibus , frequentcr exerceat & deniquc fibi concredita aDco vel a pr;Ecep:oribus arcaiia noa teniere in vulgus ditFundat , nifi Dei in fc iram concitare , & in prxfenti(Timuin vicce difcrimen , fe ipfum petulanter conjicere vult.
,
:
H
^'artis
S.
ETfcius.fiU, quod iapis nofter exflnribns

colonhus
efi
,
rehus
^
,
(^
compo(tius
elemtmis
,
ex quatttor coadun.utts qu^ nos oportet Aivtdere ,

arttis
per metiiha fciridere
& ^
c^r
Jequcfirare
parnm
aqtiis , Jca a<jna cominere , fcilicct , ^;< non aqua,fortna , fed tgnis , aqttas afcendens conii~ , nens tn mjefyncero , nefHgiantJpiriius k corporilmii nam fic tinentesfium c; permanentes.
efl
& eormn
inontficitre tn eo nAiuratn, îte tn eo eft, in eo hnbicamem cttftodtre qtti ex

,
aquam
&
igt.t
ûatttor eietnentis^
&
C H O L I U M.
HERME
EThocfciM,fili,
iriducere
,
& compofitio, inlapidis mecallorum generatione , nuUa potcft fimiJûudine melius explicari quam per oleornm Chymicornm prsparacionem. \Jt ignur rcm tjenicus i capice ad calccm ufque oculis fubjiciamus'^, exem" pi' loco proponemus , olci baccarum juniperi condiviho
ELementorum
&
S.
,
nififciat mortificare
,
generationem
,
fpi> iins 'vivificare

,
mundare
,
liiCT*
vix aggredietur , nifipri'pri^ ^^ cx (emine jumperi e tcrra nafci infti-^ tucrit arbufculam five juniperum qua; in prima
fcdiouem:quamaliquis
mo ommum
ilerilis
......
menintroducere
qnonfque bellentttr
,
i:icoiorentur
(jy
atnaculis tntcidentur
velut a nigrcdine
tenebris,
nibtlfcity nec ei perficititr :fi autem hocfavcrit, tnagn

aignitaiis
erit
,
non nifi caudicem ramufculos & folia profert, qui omnia tanquam partes cradiores terr^ vicem obtinent. Et h^c eft prima lapidis
,
,
annu
arcana
(ili
adeo ut reges ipfam Vcnerentur. fjitc oportet nos ctjhdire, cr ab omntbus impro,
bis Q- infipientibus celjre.
C H O L I U ^L
operatio, qua: ejus dicitur putrefadtio five folutio Anno fequenti fecundo pergit Natura operari in arbufculam & nulla accedente alia cultura vei extraneo auxilio nlfi Solis tantummodo
in terram.
, ,
,
Philofophus fignificat in partes fuas dilfolvere ac pucrefacere. Senior enim Pbilofophus Scias, inquit, quod nonfitgeneratio abfque corruptione.- unde itudeas in putrefa:
MOrcificare
junipetus incipit fcrrc florescineritios quafi&ad album colorem inclinanres, qui teneritudine mollitic fua aquam reprsefentanc
,
calore naturali
&
Philofophicam
vel
lapidem in elemcntum
aqu;fe
dionem. Ec
dio, inquit
alius Philofophus
inTurba: putrefa-
, efl: inaxima , & atcrahit maximum arcanum. Magnetica hic arcanorum attraclio, in
refolucum. Si anno tertio Naturs robur magis rnaJ gifque crefcit augefcit in arboie juniperi, qus in tcrtia revolnrione annua ( annus enim
&
omni generacionc naturali perfpicue reluccns, & non nifi Philoibphise myflis & initiatis dodrina:
admiranda ^n natura. Per hoc enim mcdium, tanquamperfcalam Jacobi, in magno mundi alembico continuus elementorum afcenius & dcfcenlus & unius in alterum converfio ita ut inferiora cum lliperiorimarrimonii fosdere invicem cobiis ardiiTimo pulentur & candcm illa per harc perriciantur. Qiiod matrimonium rede a Paracelfo , magno Philofophorum anciftice Gamathia dicitur. Liprinfiliis
producic
:
cognic.i
inulta ubique operatur
non ager) flores illas inbacculas albicantcs com-. mutat juxta illud Philofophorum axiorna Corruptio unius eft generatio alcerius. Ejufmodi bac^ culx /am continenc quidem in fe olfeaginofam quan= dam pingucdincm, fedcrudarn adhuc neque fatis-! decoSam. Undcaericon^paranda: veniunt. Quatta & ulcimo anno candcntcs illsE bacculs vertuncur
:
in baccas nigras, qui color confuminats in illis, perkda: mativritatis fignum eftultra quem natura
&
cipio itaque generationis

iicet
Jes
,
in pucrefadione vide-
fpiricus vicales languidi
adhuc funt
:
&
fine artis auxilio operari amplius nequit. Continuato enim hadenus digeftionis tempore ram exquifite a Nacurae igne func excoda: & macuiatx, ut ig-
debi-
adco
uc prorfus mortui videantur
qui exdi-
nea: naturs participes reddita: , toca: in ignem evaferint , adeo nt per fe altiorem elementorum
'l'ei"
or-
continuatione indies magis magisqne corroborantur & quafi revivifcunc, & ad fummum rcpurgaci novum recuperant perfedionis lumen.geftionis
,
afcendere nequeant,
nifi
arte adjuventur.
quod fiia claritatis eScacia .omnes maculas&nigredinem five tenebras in corporibus abflcrgit ac delet , non fecus ac Sol diicutit & pellic nubes
ipfifque
Qiioniam autem admixta adhuc corporea craiTtiej J" h's baccis, fpiritualem & igneammedicinaêfiet:iammultu impedit,ade6 ut cardiuspenetrandovires fuas in corpore argri non libere excrere polTt artis adminiculo adhibito, corporeaif}a& inutilis
colorem inducic fulgentiiT!mum& fpiendidilTimum quo indncto opus fuatn perfeQum habe:
bit artifcx
&
dignus
eric
qui regiis afficiacur

nifi alfecutus fue-
ûm & purior Nacurc vis , qux fola juxta Hippo''""'="" "- u^... .j;.-._:.. ., .. ^, cratem morborum medicatrix, in oleo fubnli,
:..
,
fubflantia inde feparanda eftiita ut interior tan-
honoribus.
ric
,
ia
Hunc autemfcopum vanum laboravjc omnia.

igicur operanti
,
penetrante
&
juvante relinquatur.
Quod oleum
Chymico
,
Bene
bene
erit
Regefque
illi
in fe
prarparatum , non amplius continet craiTtiem ullam , nec igneam auc

artificio ita
favebunt, maximi("que ornabunt dignitatibus. Tandem conclufionis loco , in hoc paragrapho , addic
corrumpentem habet
nacuram
fed
artheream
:
&
coeleftem
purifTimam
&
fubcilifrimam
fic
enirn
auchor communem ill.am admonicionis formulam, de arcano :ib improbis & indignis celando quami
.-
humanum &iaeoftacu diucum eo

tinget corpus
in
fanitatem
fummam
'gitu
permanebit. Quicunqce
Tom.
L;,
Nn
426
igicur cupit
:
Bibliothecse
elementorum divifionem
Chemicx Curiofx
: ,
tionem in magno Philofophoruni opere exa6le inis fibi excmpluni hoc dc oleo junipcrifticuere no ance oculos ponat naturam fcquatur , & ccsartcm (ibi opcris aJjuvantcm fofaiite natura ciam adfcifcat. Arsautem, tcftc Bi:rnliaido comite
:
OBenediUa
natura folcrs ac fagax fimplici fua operatione,opu$ produxit muko artificiofius ac ingtniofius quam pompofis & bulioiis fuis receptis & proceff.bus.uc unquam prxftaret omnis replafiariorum vocant & fophilhrum cohors. Philofophi dicunt ignis & azoch tibi fufficiunt. Difce igirur piinium a narura.azoth five aqua: ifUus Philofophics praeparatioTrevifano, Naturam folo ignc adjuvat. nem. Hanc pofiea aquani priparatam five arcifiH E R E S. fin plici ^h& elcmenta cialiter adjuvante r.atura produdam acjttmit fonna pontica ejufdcm narurae inritationcm ad ia opcratione , diffulvts. Oportet autem r.os cttm hac acjiiina anihaud fic te racdeat: nec & dnbie coqucs, igne folo aceio nojho wia , Ht fonnam fdphuream pgjJUearnUs eam mifcere. Cnm eniin a^nx poieniia , compoJittnnqHe optatum finem confcqucris. Hsc quidem operatio
&
corrpofi-
felVdiHr
clavis re/iaurationis eHl.

,
Tnnc ab
eii
mors
fivc
codio fimplcxquidem eft&

rultico plane
)inearis,lcd
tamen
,
f^ nigredo fimnni
(^/rf/'ir?J/^j^r6ff^<.
non
modo
five
ingenio perficjcnda.
ell, ingcnioaqui Philofophi- abfconditam & ea ftudiose ingemo valet m igicur i^ fide, benedida dicatur. Sacis fam. Qui , _^ cx,adc6 ut merico jnterim omnibus fprctis indaganda fophjfti, enim iaudari, aut verborum encomiis deprêdicari liter haud fruftrabitur vix potclt. potcft. 6icut Sicut enim aqua fontana fordcs rerum corum procefluum ambagibus piofundidima occafione, alia naturas in Ced hac ipla abluit exccrnas: ica hic aqua clemcnta non tanintroibit. penetralia penicus fecreca & tum diirolvit.fed quoque intcrnas corporum impuritatcs aufert & junda accco Philofophico, elicit III. ex ipfis fulphur incombuftibile, quod per projeftionem imperfcSa mctalla tingit in aurum & arH E R M E S. genrum. cjuodThilofvphi mxihus ad piignandum^ faspius apequa quo SCitOjfili Hxc aquaeft clavis artis, conira ngtiem vinculnnt roboratis quta ffintHS riuncur, hoc cft, folvuntur corpora , eo magis coagulantur , eoque fiunt nobiliora, priftanciora & ablniis corporibtts defdtrant inejje (^ tpjis guiid<nt:^, perfcdiora:ade6ut nuUumprorfus velligium mor- J-Jabitis i<ittem ipfs, ipfcs viVifiCuivL. (^ in eis habiifi.nt c? corpora eos ccnitnent nec ab tis unûam fttis , nigredinis & impcrfedionis amplius in ipfis
M
^
SCHOLIUM.
Igitur antea dixi, fimplicem illam
quidem
efie
fed
Agna
vis ac poccilas iQcii:
paucis cognitam, hoc
CAPITULUM
,
remancat. Hujus aqu.T piajp.iratio paucis cognita eft, propter arcificii ingeniofam fiibtilicatem: quam vulgares
illi
parainur.
Alchymifta; in fuis deiUIlandis aquis niini-
tne adhibent.
Quicquid enim in hac artc abfque Nacura: fimul adjuvantis adminiculo prsEfumitur, opus vanum & i:ricum eft. Aquaruin enim tortium, regiarum, aliarun;que fimilium ponticicatem ,& folvendi vcl atterenJipotius faculcaternhabentium,& propterea
aurifabrietiamufitatarumpra:paracio ,tam aliena eft a vera Ci;vmia, iit major fit fimilitudo coloruni in iCchiope & I?ano, quam in Sophiftica illa & in vera priparatione. Jêdain icaque veramque pra:p;;randi rationem
conjuijgantur , corpora prius cum azoth 3c igne naindanda & ablucnda func. E.ft enim abhitio nigrcdinis terminatio, vel mundatio donec albuin fiac perfcde album, &rubeum plcne rubeum Mundatis hoc modo corporibus ,fpiricus ex navuraii quadam propenfione tratnintur in iilorum amc rem quoardcnte inflammati, fubito cum corpori-
ccm
v:
SCHOLl UM. T fpiritus cum corponbusperfcde iiniantur, & ardifTimo confaderacionis vinculo invi,
bus commilccntur
6:
ficambo tam
indillblubili
,
focietatis vinculo inviceni colligantur
uc in icer-
num an.plius non
leparcntur.
non i magiftris , fed ab
ipfa
na-
tura difc-endam planc arbitijnnur. Videmus enim ipfam ex profundis montium abyv'^'^ adnos mitcere nvulosaquarum.pra-ftantiffimisomi.vsgenerisvirtutibus acdonis,
nam
prscditarum
tam ad Cliymiam.quiCmmediciquarum pra-parationem iofafola
abfquc ulloconfiliario abfolvit. Hujusgeneris fons habetur in Ungaria , cujus aqua facultatem habcC omne ferrum in cuprum tranlmutandi. Sunt praccerea alii, in quibus fi ligmim ad tempus ccrcum dctinecur indurcfcic & vcrtitur in lapidem. Similcm fere ftuvium qucmdam in Thracia quoque inveniri,
,
TZ^nc
Sed noli exiftimarc, hanc copulationem cfie fortuitam . fedquia tanta incer corpora & fpiricus intercedit affinitacis propinquitas facile incunt hoc perenne invicem & indillolubile amicitix fccdus. Ab uno enim fonte & principio prodierunc ambo. Corporibus autem priorcs & hinc etiam nobiJiorcs,& pra-ftantiorcsfimt fpiritus, qui corpora,five. ut Marfilius Ficinus loquitur, efcas fibi congruas, qnibus allicerenrur aft-ecerunt: & femper libenterque habitant in eifdcm. H E R E S. clemeniamtrtua 'vivifcanttiric^ corpora com: ,
auchor
eft
Ovidius his
<jiiod
verfibus--
poftaftngitni er aherantur, 6~ mtra cpera pcrma-
Flumen habent
Vtfcera,
cicones, quod potumfaxea reddii.
vcnliaopcrantur,ut irûit Pbilofophtu. S
taUts inducit
marmoru
rebus.
CHO
U M.
,
autcm & acidulas infinitas, qux palTim inGallianoftra& tota Europa occurrunt nuper infuperiori Germania inMifnia vidclicet, prope Schnebcrgam urbcm ficut a quodam Germano amico admcperfcriptumeft fortc fortuna a
Pr:rcer thermas
, ,
per fe fempec mortuamanet:folivcr6 inhabicantes vivunr. Sic corpora mecalloruinfunt domiciliafuorumfpi-
DOiT.us,
ut loquituc Paracelfus
rituum qui dum a corporibus recipiuncur tcrreflrem illorum corpulentiam pautatim attcnuanr,
,
quadam mulierc
a:-grotante per
:
fomnii beneficium
corrigunt
,&
vi
fua vivificandi
vitarr,
ir.
ij-.r.a
fo-
quarum effcdus in multis invencGE funt acidulx fummoperc prrtdipercurandis morbisgravilTin.is cantur. Ad harum & fimilium aquarum prxparationem nulius unquam acceftic Pharmacopxus nulJfjs dcploratus Alchymifta & nihilominus tamcn
,
;
picam cxcicant. Vica enim in metallis latenter quielcit iiec vimfuamortcnrareporcft, priufquain corpora exaltata & in fpiritum ( fpiricus cnim folus vivificat ) verfafuerint. In hunc digmtatis ordiiiemadduda, tum demum perfedionem quoque
,
rcliquis
, ,
r
Lib. II.
reliquis imperfedis corporibus
,
:
Sc6t.
I.
Subleit.II
c/leiiciali
427
nacuralis fcientiaE
ex ea .quapollenc iuperabundanti tingenci vircuce& faculcace, comniunicabunc &c accadu fuo omiiia fixam & permanencem cranllubrtanciabunt nacuram. Haec au-
rius erac ex
Naturxlibro, tariquam quo-
damlumineccrcamac veram ad
foncem viam aionftrante: ip(i liac luce negledla defecerunt ad inancs& frivolas gentiliumSi foplnftarum opiniones, ex quibus uullam haflenus
certi-'
tudincm haurire pocucrunc, nec in poflerum hau rienc unquam. Ec /ic dereliquerunt fontem live venam aquarum viventium, Sc foderunt fibi cifternaSi diffipacas, qui concinere non valcnt aquas. Jercm. cap. 2. Si nefcis fontem , ex quo vivificum illud univerfam aftatus, dixic Crejcite multiplicamini. deorum nedar & Ambrofia , iive aqua: vitx proQLianto enim magis folvitur medicina: tantb ma- fluant Ecce, quifo , quid Eflher cap. lo. in fuo ligis crefcit in virtute & potentia qu alias fine fo- bro dicat lârvus, inquit, fons eft, qui crevit in,flulutione in fimplici fuo perfc(5tionis ftacu permane- vium & in lucem Solemque converfus eil & in rer. Fonres igitur coeli & divinx mifericordis acjuas plurimasredundavic. Hicarrige aures, Chyfunc apcrti , qui nullo ingenio humano exhauriri miophyce. Sin vero minus capax es cantorum my, ,
:
tem efl; proprietas medicinx nodrx, in quam corpora redaiâ func uc ejus una pars primiim cingac corporis impevfedi parccs decem: deinde cencum: tercio milie rquarto decies mille & fic fiat progre/rus in intinitum. Ex quo manifefte elucetfumma verbi ilUus cfficacia , quo Creacor creaturam
polfunc: niiiilquea nobis defideracuraliud,quamuc
fteriorum , quae in enumeratis his verbis compen-'
adhibeamus ad excipiendam tam fa- diose comprehenduntur,audi BcrnhardumTreviralucarem ac divinam aquam, qux ex iftis promanac num,de hoc fonce fufiiis ita loquenccm:Fons,inquic^ foncibus. Non enim deficienc, quoufque hoc mun- efl: valde mirabilis & terribilis vircutis, prse cxteris di fcculum durabic:hocver6 transeunce& ccflante, omnibustotius mundi fontibus Pertinetautemad Dlus omaium foncium rivulos rurfus in fe contra- regem folum hujus pattia:, quem fons optime novic, hec necamplius ipfos cmanarc auc effluere permit- & ipfe fontem Relucec infuper fons ilte clarus vetet. Sic gratia: fons inexhauftus erga genus humaJut argentum, & co^leftiseft coloris. Hadtenus ille.' num efl Chrifl;us , cx qjo quanto fepius potamus E(t itaque aqua ex hoc fonte fcacuriens , permanens in hoc foculo, canto magis crcfcimus in fpem,fidem & creatrix regalium elemencorum,hoc eft.ut Bern& charicacem erga illum. hardus idexplicat: Fons attrahic ad fe regem,8c
vafa debita
:
:
Debemus igitur fedulo opcram dare, uc affiduo ferventique pietatis exercitio , facroque pcenitentis igtie corda noftra folutaquafi aperta, indies
poflcencum&
quo poftea
crjginta dies
.
tandem emergit Rex
iplendidus, nicens
haurianCjCam faluberrimam vivificamque hujus fonin hoc feculo gracia: non fibi comparavcric hujus aquae thefaurum & copiam furticiencem ad vitam a:tcrnam confequcndam is fruftra emptiotis
aquam. Quicunque enim

virginibus prudencibus
cum
rcgio coronacur: aulicosfuosquoqueornabit: modopriiis bene in eodem mundati fuerint fonce * ita ut omnem deponanc leproficatem & internam corporis immundici^m. Hoc enim modo inter ipfos fada concordia & pace,regnum fuum felici ac jugi polTidebuntadminiftracione.
fratres five
,
& diademace
ncm
rabic
illius
cum
fatuis illis virginibus in altero fpe-
HERM
S.
mundo.
HERMES.
Ozyfûinaforma
eri tindura habita
LApis
vivum
gneftA.
nofter pretio/ijjimtiiinêrcore ejeElus.eJI ca-
perrnaiens ^regalium creatrix
riffimHs, vilis vilijftmtu, ijsiia oportet nos duo fimul argenta viva moriificare,& venerari,fcilicet argenium
e/ementorum: atia luis fratribus regimine medio-
auripigrênti,
& orientale argeritum vivum
ma-
&
S
\unBa
ijuiefcts
maceriam non fimpli- LApis dicicur preciofus fimul, & vilis , propcer cicer aquam nominec fed aquinam formam: duplex argentum vivum , ex quo componicur. in illorum gcaciam taiSum eft , qui aqux nomen Eft enim primum argentum vivum , res vilis & abaudientcSjde aqua communi auc arciHciofis , ne- jefta quE omnibus in locisreperitur ,in fimo, in fcio quibus graclualibus, tingcncibus, folvcncibus, viis publicis , in planicie in montibus & vallibus i Si fimilibus ipfum locutum , falso fibi perfuadere & homo ne horulas unius momentu vivere poteft fine eo:imo omniaviventu,tam ammantia.quam vepotuilTcnt. Mulci enim adhuc hodie repcriuntur qui aquas elicere conantur non tantum ex metal- getabilia, ut herba: , planta; arbores eo indigent omnia enim protcgit a corruptione , & ipfa etiam lis & mediis mineralibus fed & ex l.^pidibus,filicibus, &fcxccntis fimilibus rcbus.- quibus perperam mineraliacunda fineomnia exceptione. Visne iciurunturad fua magifteria fophiftica. Author igi- re quid fit/ Non eft aurum, non argentum, noi tur dedita opera non fimpliciter ac]U3E , fed aqui- gemma, neclapis ullus prctiofus hsec enim omnia magno conftanc precio nec numeranda veniunt na: fbrmi mencioncm faccre voluic. Scd plurimus numeruscfteorum, quinintereos cciam, qui Phi- incer ea,qu func vilia & exilia.Ecce dicam:S al eft, lofophia: citulum fibi foHshodie in Academiis ar- non aucem vulgaris ille, quo cibi culinarii condiunqui hanc aqua: clfentialem formam , de tur,quamvisexunaquoque qualitatc.diiTolvendi nirog.int qua author loquitur ne per tranfennam quidem mirum, cumeodem participet fed eft fal petrs : adhuc afpexerunt utpote quam imperfcrurabilem Pecra:, inquam, quo Mercurius currens in optimum fibique prorfus inco- & perfediCfimum mecallum & filex in durilTimum ferc omnes falso opinancur gnicam eile ulcro proficcntur:t nihilominus videri adamantcm tranfmutatur.Pauci (lcio ) vcrbis meis vokuK Philofophi fummi & excellentifrimi. Ego ve- fidem adhibebunc fed fi xque ac Philofophi expero concra, de illis fic ftatuendum aftimo: quod riencia edodifcirenc,quomodo ejufmodifal petrs quicunque fubftancialem formam ignorat , princi- in omnibus rebus reperiretur , & quomodo ex iifpiautetiam fcicntix nacuralis ignoret.neceflefic. dem omnibus artificiose poflet extrahi fibi ipfis Quanta igitur illorum in hac Philofophia: parte tum, canquam oculatis teftibus, fidem fine dubio non derogarenc & tam pretiofum falem qui ab fciencia fit, aliis nunc judicandumrelinquo. ignor.incibus tantam vilipendicur,&proprereavilis alchymifti quam ambo tam peccanc uno , \n rei Pliilofophis dicicur,ncn tam leviter cum fordsbus, ibphift;r. ve4 cnim inquirenda Cum Academici quis]Nd 4 Tom. I,
hic lapidis
, ,
,
QUod auchor
C H O L I U M.
SCHOLION.
^^g
-

,
nuifqiiiliis
qux gyrat univerfum Unde^caufa fola eft quod fed majori revcfimo abjicerent SLindullria.ilUimabomnibiispociusmiiiidi fingulisannorum revolucionibus , ineunte fciJjcec Vere , fpecies rerum omnium reviiclcanc , & nohic fpeftoauchorisconanûlis colligcrcnr. Nequc ne vam recipiant germinandi & proUficandi vim , per honeitainvidia, quadam filium qui ex jutta crefcunc & mulcipUcantur ne forte ipfse fpepromifcuc innocefcerct auripigmcncum vo- quiin
&
&
vul'^9
fcdcupidis difcendi cavK. Njiicnimhicauchori, arqms & quos duxi eflb qracificandum fludiofis virili jnvare confihum hapro fuis co'iacibus bonis pcracnus fuic & polihac (cmner crir. Cur enim Tragx: Komi difcipulo rcm quxrcre
:
cies inteceant , & fic vacuum in Natura , quod n.aximum elVet flacitium , darelur : Unde recte canit
Virgilius
Vere tumsnt
terrs.
^ genitalta, femin
fafcnnt
fuadercm
hic
,
(_/ivia tzinc refonant avilus virgulata canoris,
illic
tamen Exemplo
.
futr.ptuum difpenJio, qiix in omnibus locis rcpcriri poiTet. ubique rem declarabo. Si a^grocus âliqms fulo
,
cum maximo
Et
Venercvi repetunt cenis urthenta diebtt!.
&
radiorum folarium aut iunarium afpectu ponfit cue"o vcro mcdicus in coniilium vocacus , fuarari
Icem Ovidius; Tnnc blandifoles , ij^notaftr proelii hirtmdo Et nitidum celfajnb trabe fingtt opni
HerbaijHe
ijt*di
>
laiuit cerealibns obruiafulcis,
derem 2Egrocan:i ut proficifcerecur in lcaliam, Solem vel Lunam alpeaurus & eorundem ibi radios
,
excepcurus
cum idem
mihi Sol
annon ftulcum hoc cffet confilium, eademquc luna hic in GalHa

,
aque ac in Italia fingulis diebus per tocuni orianfruftra tur annum. Sic mulci pcEnitenciam afturi infticuunr in Italiam & Hifpaniim iter Minori enim pretio & laborc illam domi eme,
unico Salvatorc ac Uomino folam noftro jefuChrifto, qui gratis per fidem tancum Scd veniam. peccacorum promifit nobis viU & viUfrimo: dixilie fuiliciat de argcnto vivo prctiofo & cade annedemus quxdam pauca nunc msgnefix rilUmo: quod orientale argciuum vivum videargento author nuncupat , Sednon loquitnr
rent a (ole jufticix
,
vo quodvidecur, nequede magnefiavulgonota. ilSed per arf^cntum vivum inteUigit humiditatem elthumidicasradicalislapidis liusmixtionis qux totam maxtio noftri. Et per magnefiam intelligit qux arliumiditas ifta excrahitur nem de qua huquidcm qux vocacur noilrum gencum vivum compofitotum eodem in & igne in currit midicas
,
'
cacumen hiimo. Exerit e Operatur autcm naturain hxc inferiora , per SoIi$i Luns , &reUquarnm flellarum radios , quos Hermesfub vocabulo luminis inteHigic. Horum enim irraJiatione five inuminatioji.: infunduntur rcbus elemenraribus varia virtutum dona, pro variisac diverfis rerum fpecicbus. Quiricur hinc, numChymicus nacurs quoque opera & auxiUo indigeat \a elaborandis fuis arcanisS: n.agifteriis? Sedfaciiis eft refponfio iis qui noruiit Chymiam , artem fimilemelTe agriculcurx ,inqna parcem fibi vendicat Natura partem agricola , tanquam optrator & arcitcx externus. Uc enim folumuiodo hic pi incipalicer occiI)atur in agro prarparando & feminando: reliquum autem gencratiouis pcrficiendas & abfolvendx opus unicx committit naturx fic quoque Ducc inprimis Natura comice vero arte,
lepida wolle
,
'
opus fuumChymicum aufpicacur omnis verusartiftafive Ciiymifta. Hermes prxccrca hic mentionem facit Naturx quam tcncbrofapeperit ncbula,
,
quam magnefiain Satuinus enim Gr^ce x?-^'f appellacus^ tempus non alicer umverfa generatiotum dilfolvit , congelac, denigrat, dealbat rubi- hoc eft ni obnoxia , in hoc mundo generat ac producit , ac inomnibus. facit eft omnia hoc perficit, & ficat, Unde pretiofirtimus cft thefaurus ei , qui eam novit, magnefiaipfa, qua; mater &,genitrix dicicur ompolTidet. Merito autem dicitur magnefia. Ma- nium. H E R E S. gnefia enim eft ejus vis & facultas qux inftar maantemregem coronatum filia mfirA rubticoV' cenatcrahit fuum gnetis univerfalis , omnia ?.d jiingemiis in lcvi igne nc/idim norcniibus, fupenoris tam , univevfus fe trum , quxcunque in concipiet cotijunnum complecticur fnccreminentem , û9 ambicus filiur mundi quam infcrioris quancicaigniciilo cibat iHa êrrnanentem &vivii igne nojlro. minimx \\\ beneficium adeo ut per ejus
:
perquam
Saturni.
niliil
aliud inteliigic
&
VSi
&
&
,
tis corpufculo, vix aciculx
mucronem reference, mundum. Sed majus comprehendere Hceac totum magnefia quam in preriofa hac in latet fecretum
, ,
CHO L1
N.
,
T\ Egina five filia Philofophorum rubea na. Non autem mireris, quod qux
,
eft
Lu-
alias ca-
argento vivo
vili.
,
dis occultarunt
nec nobis de
eft.
Philofophi igitur miris illam mo illa plura dicere aut
manifeftare fas
& fnlendor cft albedinis nunc rubea dicitur. Eft cnim Luna metallica fivc Pbilofophica etiam mafculina! naturx qux foli , regi coronato , defponfaput
:
H E R M E S.
ta
,
concipic gignirquc filium
qucm Philofophi
eft
ONatura maxima
&
brofa nebula peperit
,
naturarnm creatrix
(]Ucon-
fuum vocant Mercurium. Hic ubique

cujus parentes, quos
trices,
nnrabilis,
tinet cr feparat mediocria naturarum , cum hiûam tenect*m luminegcnita ejl , rnine vemt ,
modo
&
nunc ab
eft
ipfo aluntur
,
&
habuit altrices&nunutricantur. Ut cnim
û omntnm mater
efi.
C H O L 1 U M.
univcrfalis
,
is imbutus artibus , iateralia novit ctiam epulasatque dapes omnisge-
ingcnio
verfuto
&
mii
Naeft natura
defiuitur'e(Ve
eft
,
qux ab Ariftotele
neris gratilfimas pra-parare

:
principium mocus
loquirur
,
& quictis. Vel modo

omnium na,
nec vulgari coquendi fed potius ad moderatilfimum vivifici ac

:
ut hic
,
Hermes
,
creatrix
turarum hoc eft , produftrix rerum omnium. Et ob hanc caufam quia omniaprocrcat ac gignit, omniumquoque nominibus a Philofophis appclla
calorem ipfas cociuit paratque. Quibus paracis & in mcnfa Philofophorum rotunda, qux ultra dcceni auc ad fummum duodecim perfonas non capit appofitis pacer macer , & reliqui
coelefiis ignis
, : ,
ejusagnatiaccumbunc,& conviviumcelebrant vcre tur. (blam hancunamac philofophicum per integram fepcimanam. Alium Naturam mundi archiredus, quas igprxfccit autem cibum prxterMercurialem, gubernandis hoc eft, quem naturalibus rcbus neo fuo ac percnni vigorc , quem ipfi rcrum condi- filius ipfisoflcrt non admittunc: neque pittuntuc torinprima creatione indidit fovet ac confer-^ quempiamex peregrina famiiia, qui non proxima fanguiuis neceCfitudinc ipfis jun^lusfit, cum ipGs vac. Eftqus eadem Natuta liiiea quxdam viridis accumbere.
Deusenim fupremus rerumopifex,
&
totius
s
liccumbere. Sin vef6> ut nou rdro fieri folcc, cibj in mcnfa ^ppdfiforte refrigercanc Rex ck folo iri,
nis
avx
aiit
de
tribiilis ficiis colligi ?
Simile
fibi fi-
mile generac procreatque.
Unde,
tuiril
dculorum fuorum
tefte tloratio;
inliar ignis rutilanrilTimi
refplendentiiim, In mdmcncd efhcic , uc rtcalefcaiit & ica calefadi gu(hi fianc fuaves& delicati
fortes foliim creantul: forribus. Et cum fecundutTj Hermetem in lapide five tindura nollra fit omnis
quibus fe reticiunt mirum iri modum & ad fatietatcm ufque comedunc , ita uc ad mulcum tempus neque ficiartt amplius, neque cfiiriant , De ejusjhodi cdquo qualis eft liic noller Mcrcurius , fibi proffjicere debcbanc omiies Reges ac 1'rincipes, propter fiimmam ejusdem nccedicatem. Noneniirt cibos parac cantiimmodoalimerlcarios , fcd etiarri mcdicamentofos qui corplis ab omnibiis rtiorbis liberanr , idquc fanum ad ultimum ufqae vitx terminiJmprxfervanc accullodiunt. Ubicunqueigitur talis rcperietur cdquus Pharmacopceo amplius non opus eric una cnim eademcjue opera litriuf, ,
,
ôrficudinisfortitudofortis;ex renobiliori& per. feaiori utique quam i;x ligno auc"fr uafbus^vrtis' iHam cxtraliendam elle, conjedare quilibet poteftl
,
Cûx aurcm
fic
indicare his verbis
illarcs, videcur aurhor aperc^ dicic: & ejus tiudura ex , ubi

:
igiie remancac rubea icem, Filius nofter rex genicus fumit cinduram ex igne. Unde palani conftac ignem eile illam {brclcudinem fortem , fivc
:
veram Leonis viriditatem. Quxcunque cnira tiilftura ab igne fugic imperfeda & immacura ccn" icri debec , & per confequens diutius in igne mtrienda donec pcrficiacur. Sin vero ili igne nutrj:
,
que illeperfungecur
olticio.
H
CZJf/t
(fr
M E S.
eo,
titnc
ar.tiquampriftinamquefiiamformam retineari aucpociuscorrupca, in decerius vergac , ea, tanquam res ab opere philofophorum magno aliena,
,
ta
attiem d/mittis igyimn fnper foliUm /hlphtirh,
prorfus excltidenda
&
prociil hinc
i>itrit
fnpcr iliim terrninus cordinm, ablnatur

alieratur
,
ableganda
nes
,
crit.
Qaemadmodum
,
ejm
coinjniriiziio exir.ihatur,
noiinulli reperiuncur
,
ad Anticyras homiqui ex longo ufu 3C

eiiim inter
,
ex igne retnaneat ritbea , ttt carnes. Filitu auttm noner re.v aenitiisfimii: tinclHram e.x igne '.iliuin Vero inors tenebra,. mare fnfitfnt
ejiit
tiuElHrA
&
C H b L I U M.
,
propcer inclufum ignem vivic , fulphur crgo in fe abfcondicum quoque contincc igncm, qui fi per ignera cxternmn excitetiir , vica vivere manifefta incipic & ica , qiiod antea occulcum in fuiphure erac , manifcfiacLim nunc
vivit
:
OMne quod
vcrienum corpori humano alias coatrarium&inimicum, fine noxa aifumere , inllac alimenti alicujus familiaris in ventriculo concoquere ac digerere ponunt Sic etiam lapis nofter,' in quo ab ihicio mors & tenebri hoc eft , imperfeftio & impuritas domiriabantur , paulatim iij igne codus indies magis magifque ignis natUre
afluefadione
&
exiftic. Ignis
aucem officiumeft, nonfolumraodo

,
vivifieare,
fcdeciam deparare,
& heccrogenea fe- &

,
nregare tantisper
donec feparatis fecibus tandem
& tandem in ignem tocus vertitur ac falamandra in igne , tanquam propriofuol elemento five matrice habitat, eoque uîice gaudeC deledtatur qui eciam temporis diiiturnitatc ^"i^^fi^J" eflentiam quintam & tinauram Phyficamj
affimilatur
,
:
veluti
appareat tindura puriffima c^: rubicundilTima qax colore reprarfentat carnes , fcilicec recens matUtas , & fanguine adhuc confperfas fivc cruentasHic e(t fitngais ifte Leonis viridis , de quo patTim
tam ad mecaliica
qu^m humana
corpora.
H E R M E S.
Sdlis
conjiigio
radios tiraco ft4git
<}uiforamina ohferVAt ,fi-
liusque nofier mortiMs vivet ,
rexabigne Veniet,ac
,
mencio fic apud Philofophos. Viridis autem dicitur, nonpropcer colorem viridemexternum, fedpropter vitaE viriditacem juxca hunc vetfum
LtUa viror vita
Cotor
,
gaudebit
^ occulta
pf.teiiunt
^ lac virai..
beneficiutn
nis dealbabinir, Filinsâmvivificatus fitbellatorignis,
efi
tnasrori convenit atef
^ fupereminens tinUuris.
phiiofophiam habens.
FiUus enim
eji
(^
0-c.
,
1 Unde etiam ifta foUimmodo tinfiura quz carni* bus reentibus , rubeis, & fanguine adliuc madenlibus fimilis eft perfedionis gradum attigifle dicicur. Ejufmodi enimcarnes quae nihilaliud funt, quimfanguis modo coagulatus, perfccio adhuc & pleno fpiricuum vigore abundant: nonfecus ac fan,
SCHOLIUM.
DRaco
luncis
,
fignificaic
terram
& eft
&
nigro. Serpentes
autem
,
nigrum nigrius Dracones gaudcc
uis Leonis viridis , qui propccr f iridicacem fuam toCus circumduic fpiricuum vicalium copia. Mulci haiStenus verfaci funcineo errore, quod fpiricu pucarinc viridicacem indagandam effe Vini vel vino, aliquoc vicibus, uc vulgo fblenc
,
& obfcutisfp epropatulo. Luceate igitur fole fugiunt , & latibula fua repetunt , ne a zim claro luminis fpfendore , quem ferre nequeunt, nimistorqueantur. In vas igitur probe miipotiiis locis fubterraneis
petrofis
qudm luce
folis five diei
Viderunc enim , vinum , ancequam cx exprimefetur , & in dolia reconderetur , in vitibus quae foliis floribus Sc uvis immaturis viriuilde ab hac externa viides apparebaat , creviiie Jidicate Leonem Philofophorum viridem appellari l6pinati funt ; fed turpicer in eo deccpti , a, vero iLeone viridi & rubeo cognofcendo , longiflime
lieftillaco.
Jivis
,
nicum ac claufum , nec nifi unicum foramen , parvum ac rotundum per quod folis radii intrare pofiunt, habens , Draco inclufus foli exponacur per inenfem philofophicum quo temporis fpatio; membrisejus penitus diffolutis, moriecur & fberore fuo lethali , accedentem quoque regis filium
; :
inficiec
& neci
tradet
Ambo
igitur morcificati,
&
ponanturad folemper alium menfem philofophicum vel fihyemis tempore , iolis calor fit remiflior fimilem la
in vicrum aliud
inditi
:
mundum
aberrarurit.
Ut enim leo animal fortiffimum omnium caterorum animalium robur in fe folo compleditur,ica tindura philoibphorum prsftantiffima , omnium rerum tiniauras in fefe concinec qux in cam fra,
glli vicis ligno
auc ineo
eft.
minime
tibilis
,
quSrend';
quodexinde provenjC' Quomodo enim poceft cxre

,
corruptibili
fixa
& combuftibili
cin&ura incorrup& iacombuitibiliy .? PolTuacne de fpielici
hypocaufto , vel alio loco convenienti & idbneo' excitabis. Et tum temporis filius calore folis percepto paulacim a vits fpiricu recreabirur & revfvificabicur draco ver6 ab eodem calore urgericius prelfus , periicus confumecur , & redigetur in nihiimbecillum nimis efle lum. Rex autem videns pro filio fuo a draconis veneno calorem folis prorfus liberando balneuni parare jubet pro fe fiiio & excinfto dracone, ipfe Curiifiliofuo bak"
, : ,
,
&
"
"
tieym'-
^50
neum calcfaaum
BiblioAecx
jngicditiir
.
,
Chtmcx
pa-
Curiofx
qucm ex amore
fov.-c & intcnm lac terno coatinuis amplcxibus 111 magna retcitioucm mcmbrorum virîais ci ad ba!tomc.ui , tamdiu lioc pribendo r .p.a quotidic
erat omnes omnium Cra:foriim Crafi^dturrque, qijotquot hoc feculo vivunc , thefaiiros.
CAPITVLVM
HERM
INtelHgite
protege rne
ut
filii
,
IV.
hic lapis clarnati
ncam
vitatibus
doncc tilius abfumpns prilUnum corporisrobur & virtutc & venulbtcm rccuperet & digmtate ut vix adeo p:uri evadat fplcndorc prorlns limilis l'atcr in itcrnum diffcrcnciam. iUos a^.aoicas
conti.uKit
.
omnibus vcncm pra*

.
E
, ,
S.
fafiertim
ûod
^ prviegamte
S
targirt its rniht
meHmi
ad]uvem
te,
incer
non
cuc
defcrit^tilium
nccviciiTim hlu.spartem. Si,
C H O L
M.
fequitur
enimumbra corpus tam pcrfcdo enim & ut nuUa junaimancnt inviccm

: , ,
meas, inquit Dominus escrci* apud Efai.?m 65. tocadie, adpopulum in vls , creduium qiii gradirur in via nou bona polt cogifive nquca, aut acrca five ignca fit five cxtci-na tacioncs iuas. Quis qu^fo fimilior eft huic pcpulo, d.aolvere amtcrrca, tdni tirmum amicitia; pattum qu.im Chymifta crroneus & ignarus . qui ni-que laplius qucac. pidcm clamantem ncque rectephilofophantcm auPnreitim fiHus, ucnihil nunc dicam de patre, dit fed in leduilioaum deviis continuo verfacur. quiinomnibus fimilis efttiiio, innov:>liac gcnc- Qnomodo vero audiat lapidem qucm noH agnolmedia rationc dux cft tam poteijs & fortis- ut per cic auc quomodo bcnignam, prjEbeat aurem Philoulla l.c(ioablquc domorum fivc inccndiavicorum cjuem nequc intelligic , ncque incclligere fopho ne craarcar. Et ficut ignis nihil juris hsbcc in au- cupic, Vana enim fcicncjx pcrlualio, cum tanitn potcftatcm in autum.- lic nuUam qaoquc habec nihil fciat , adco iilum excaccat , ut fa-penumero de idcirco, fummo qmmcrctur hcrocm rcumhunc magno quodam myltcrio apertc loqucncem non cam;!jurc vocari aurci calcaris five auracus eques , libi placcnt cxpcricntiamrerum tanta fapicn- piat (ua tancijm gnificus, ^ inclvtus: quique prjrtcrca habct in Chy.nicis opcrationibus muitam noa ad regiombus longinquis tia priditus cft" , ut e doceri fcd docere vulc afios unde cciam non abs mulSalomoncm ad Saba veluci Regina de
conltanti
!ic iiluis
partcm continuo
amore elemeutorum
EXpandi manus
cui ujii
,
cum
Philofophi , & foiidam fibi ti quocidie conliuanc ac fcicnciam ( ex quo cognicionem, Philofophi.-E
re doCtoris vcl
alcerius dignitatis titukim gcritt
quem
curpitudinis force infamia contaminarct,

pra: fc
(i
cnim rerum intcUigencia pacius rcquirenda eflet, quam exeo, qui eamex luminc & Iknnine ipfius Natura: tanquam ex eo ipfo fonte ubercim hauric) abco comparcnt. Q|.iam aficcuti five adepti ( hinc
,
dodliorem
agnofccret ullurr. Ha-c vana inquara, pcrfuafio mulcis hattcnus nocuic , & adhuc indics nocet , quo .sd finem artis non pcrvcniant.
Philofophi Adepci nominantuv a ParaceUb indeque nomen fuum habec Philofophia adcpta J gratiarum aaionem , prouc dccet pro tantis benefi:
Temeritate enim quadam in airumplus jufto volantes & velutlcarus propius adfolem accedcntes,
,
cumeodem
in
profiindum erroris pclagus prxcipi-
ciis
modefic refcrunc rcgionem fuam.
<
cum pace
rcvercuncur in
tantur , ex quo inpofierum fine maximo labore vix cvadunt. Lapidem & Philofophum uno quafi
HERMES. VEnite filiifipientum, & niinc g.iiideamHf, & fitnul

Utemur
flerregnat,
tfl.
& jam riibea toga & Chermes indutns SCHOLIUM.

,
îiia inors
confmmn.^ta
eft,
crfilius no-
Slcut
cc
viftorm.agnanimus
folcnniter agit
e bcllo reverfus
:
publiin
ore loquciitesaudit veritaris fiudiofus. Lapis quidemrem ipfam nude finc vcrbis cxhibet Phiiofophus vero rei veritatem cflentialem verbis exprimit & ipfo opere , fi res poftulat demonltrat ita ut etianifi unam eandemque ambo doceant veritatem , Phiiofophus tamen fit ranquam pra^ceptof intcrmedius inter lapidem lv' difcipulum. Prrceptor igitur clamac, audi mc; difcipule, & dofebo
:
&
triumphum
& undique
:
te
te
Largire milii tcmpus aufcultandi

tibiqiie
&
inflitutis
publicis
plateis acclamatio populi in Istitix

fic
&
juvabo optimis,
fi
&
tuisfakitaribus:
:
Me
congratulationis fignum exauditur Hermes exilHmat , fibi acclamantibus congratiiiantibusque fimul fapientum filiis polt partam in hoc Chymico bello' viftoriam , nunc triumphandum,,& manibus pedibufque in h-Ecicix fignum
quoque
enim
aufcultando rede percepcris magnum natur.K Jumen , dc qtio paulo poft , videbis & ipfius quoque lapidis piofimduin agnofces fecrctum. DifcipuUis itaque di'cipliii;c fubditus &obcdienshu-
plaudcndum
ficerit
ellc
ut qui tot monfira horrcnda dc-
tot terribilesdracones, tot vencnatosfcrmormalignos fpiritus prolligarit, pcntcs,
&
&
tem deniquc ipfam confcftamfupcrarit. Scd
ciii
po-
tius prima glorix palma dcbetur pro tanta victoria impetrata , quam filio rcgis : qui tanquam altcr Hcrculcs, immsnfum & infupcrabilem laborcm in tam atrocibus dcbellandis holtibus , fufiinnit: Undc etiam rcgni philofophici hxrcs lcgitirius, &
tooarubeaacpurpurea indutus fummum digiiitatis gradumobtinuit, &tanquaminvi<aiiTimusmun,
monarcha abomni holtium i!irultu& imprefHone, rcnum fuumtucturacdefcndit.O terqucquadi

,
terque beatus , qui divina opc ccelitus adjurus, Inijusreguli favorem & gratiam fibi conciliabit, ipfi-
jufmodi monita non fpcrnic fcd fidclicer fequitur, votique tandcm fui compos redditur. Ignorantiam enim fuam quam habct, commntac cum magna fcicntia , faltem aulcultando & meditando, aded fcd ipfum ctiani lauc non tantum prxcepcorem pidem quem ancca furdusprx infcitia non audiebar , nunc cl.imantei-n aflcqtiatur. Scd quam ampliiis utilicacem inde capiec dilcipulus Voluncati naturalc quoque lapidis. magiftri obccmperavic deliderium explcbir.Obfcquin difcipiina: fatist^cic magiftro artihcio pyrotcchnia' fatisfaciet ctiam natur.c & iapidi. A magiftro impetravic fcientiam & fapientiam pcr iapidcm invcnicc fanitatern SC opulenriam, & alia multa commoda, de quibu mox audicmus.
,
.^
que tanquam
tiis
fidelis
amicus
;
confiliarius
culaiius vigilantcr alTiftct
fahrium enim
expendit fidslibus
&
femiliaribus
quod aigs, fu,
H E R M E S. & cubi- SOl meus c^ radii mei fnrit in me intimi.

propriaiiieum limcn
eft,
Luna veri
,
ornne
umen fuperans
,
t!r
bona meaomnilnis bonis melicra funi .gahdiHm
Uti-
tiam.
tidfh
glortain
,
>
diijiiias
Lib.II. ^ delitias
,
Seal.
lorum
<if
Subfeail.
,
431
,
intelligentibits
qu
fub unico verbo
neiinpS Planeta,
haud
tatgior
f>icio
,
qiiad infiiiri(/3C
agrtofcere
intelUgere
ac divina poffcdere.
SCHOLIUM.
QUando
Philofophi loquuntur dc radiis Solis>
de Lumine Lunx, dequealiorumAltrorutn lumitiibus, nori idaccipicndum eftdenudo fplendor^ cxcerno , qualis e(t lucerna: five candelx accen{z qui vicinum tanrum acris complcxum illumimndo, reddic perfpicuum & lucidum , fine alia qnacunque vi & imprelTionc vitali & animata. Um:
abfurde comprehenduntur. Sacurnus enim eftPlaneti: Jupitercft Planeta Mars cft Planeta Sol eft Planeta Luna eft Planeta Venus elt Planeta Mercurius cft rianeta ita uc omnibus fepcem corporibus conveniac nomea
: :
. :
Planecs. Acccdic & hoc, quodfi Gra:ce fcribacur, poftprimas duasliceras fequatur alpha , & paulo poft yda. Confirmar pritei ea hanc noilram opinioncm f^hilofophus lib. de conjugio folis & lun^,
his verbis
:
pcr
Deum
inquic
\\
confideraveris
ejufmodimorcuam, C\^t rerollaccam uc Paracelfus loquitur haud curanc Philofophi fed vcram tanMimmodo intus latitantem qurrunc rerum inedullam hancque folam
luperficiem
, , ;
t?<:
bram enim
&
ftcllas, id elt Planecas crracicos, id efl
mecallo-
rum corpora
non
,
,
eft inccr
nos
fcilicec philolo,
fingulari arciffcio venantur per radiosfuos efientiales
Philofophicum internum. Uc aucem duplex horum radiorum difterencia magis innote,
& lumen
de arce opinancur , quia cx his merallis per hoc prarparanc fapiences lapidcm fuum , in quibus elt Mercurius & Iiilphur fixum
,
phos, differencia opinancur , id efl
id cft
diverficas
in hoc,
quod
&
&
fcat
clarioris doftrinae caufa
cxcmplum fuiminci
radii
huc produccmus
efl:,
tas naturalis talis
cujus fcientia Cwt proprieur non promifcuc cum lumi: ,
incombuftibile pcr uaturam rectificacum : & propterhoc priparacio noftra furgit pcr feras, &claves aperiences fcracuras , id elt, problemaca obfcuraca. Hadenus ille. Uc ut fit , alium fenfum ex authoris verbis vix extorquebis quod vcl ex confequencibus verbis palam evincicuc : Ubi dicic So: :
ne feracur \n quamvis aeris parcem nec acrem luce tantum cxterna illuftret fed vi quadam magne,
tica
&
, ,
tnm rem
innata pcllarur ac rapiacur in locum cerfua: nacur^ magis corifencaneum & fimiliaquem foliim cxceris omnibus illsrfis tangic
,
&ferit, vimque fuam aftuofam evidentinotaimprefla
clarc demonflrar.
in
Hinc vidcmus fa-pcnumero enfem Cwt ferrum

:
lem cum aqux filjo five Jove elle canjungendum, & hoc effe occultum arcanum. Per aqui enim filium innuit Mercurium & per Solem fulphur fixum & incombuftibile in quorum duorum conjundione tocum latec arcanum. Sed quia Philofophus fupri inquic, lapidem fuum prsparare fapientes ex his'
,
:
vagina a fulmine didblvi , corio vaginse integro adhuc & illxfo item hominis incerdum cucem a fulmineaduri veflibus excernis incadis , aut vice verfa uc ejufmodi plura videre licec exempla in
,
:
mecallis
&
quamaurum
exortus
,
pcr hoc: nihil aliud intelligic per hoc, fivefolem. Ut enimSol infirmamento
folus obtinet
,
tantam daritatem
uc folus cuni eft
obfcuratis
omnibus
aliis
appareat
ira
hiftoriis naturalibus.
,
Exquibuspalam
liquer,
quod
Philofophi de radiis qui abfque vicaliuni energia, lumen cantum prjcbenc ociofum & tkrilc minime func follicici fed de illis cancum , qui cum lumine, cfficacemfimul& vivam formarum five virium es,
,
Sol Philofophorum five metallicus orcus, fi\e. ia vafe philofophico natus, occulcc infe continec reliqua metallorum corpora , ciceris occulcacis'
&
quorurn ef, eximium explicat author in fequentibus verbis Ubi ex ejufmodi luminum radiis, multa loVditores intelligtte , (^ deinceps noflris titamur lerti indagacori bona evenirc aflerit , veluti gauJLjLopinionibns , dium Ia;Ciciam , gloriam , divicias delicias & qua fcripji fubtilijfima invefii. 5.tdm magnitice excollic hanc fcienciam, ut malic gatione, dr conttmplatione vobis demonjiravi , auodillam divinam a cam nobili & prxflanci fubjedo, <^' wj novi. Nam qms imcLligit , ûod/incera infencialium cecojiomiam adminiftrant
:
feiflum
:
Didus enim efl Sol qiiafi folus, quodunusfit, 8c non plures: quiquecancafic magnitudinc ut tanquam dux, & princeps & moderacor luminum , cunda fua luce lultret & compleat. H E R ME S.
ipfe folus apparet.
,
&
&
qaam humanam appellare. H E R M E
S.
ECce
je
,
qttoi Philofophi de fcientiis

:
ccUVerant
liieris
ratione imjuiritur ? Ex homine nonfit, ^nod ei fimile efl , (y ex tauro idem Q-Jiiûod animal cum aliena ifecie cubat , nafcitur , ^Hod neuirit
vefligatione
nift
:
feptemfcribitHr
artemctifiodire
&'lfbriitn/imtiiterfeûitHr Sol
,
duas enirn fequitnr alpha , yda, volens tamen domina\mgere bbs.ac^Ht flium , ^Hie(i
,
ftmile
eft.
QUi
C H O L I U M.
,
facile credic
faciie
dccipicur.
Ut
igicur'
fitpiter,
juod
efl
occnltttm
arcanum.
fupra, ica &: hic
denuo monecauchor, ucdi:
cerco conftat de vocabulo ifto feptem , inquo author tocam fcienciam occuU tari dicic. Impoflibile enim eft , omnia Philofopho-
NOn rarum
CHO LIU
M.
lite-
daejus reda racionis bilance cxpendancur noii aucem crafib modo , prout nudafonac licera, aft;
cipiantur. Ec ficuc res, quas proponic
,
nan \&n,
illi
quodajunt, brachio tradat

,
nec quidquid
:
iu
rum xnigmaca ad unguem eruere

ntimero rimandis
nirelicec.
,
citius
fenfum
quibus fxpequam verba inve:
in
buccam venit ftacim fuo inferic libro fed in illarum defcriptione & demonltracio^fe uticur fubcilisfima invelligacione & profiinda concemplacione: leilorem quoque decet efTe fedulum , & dili g^ncem in legendis & meditandis ejusdem fcriptis.
ita
Quale enim
iftud
vocabulum
fit
inge-
nue uc vericacemfacear, ignoro prorfus , ac quamvis aliquis divinando propius ad auchoris mencem accedere videretur , femper tamen de eo dubio re linquerecur cum nemo , abfence authore ,IpolIic I hunc hxficantix fcrupulum plane tollcre. Ergo fufpenfa de verbis lice , operam cancum dabimus , ut verum fcnfum & ipfam rei elicntiam cliciamus. Opinio mca fic fert , ( alceri incerim liberum relinquo opinari quicquid volec ) quod non procul a ve:
Quienim
ofcicancer,
:
&
fine intelledu
aliquidin
hoc opere prxfumit is fimilis videtur claudicanti, qui frado aut Ixfo altero crure , curfus cercamini fc temere immifcec. De fincera aucem inveftigacione
,
per
quam
nibil aliud incelligit
quam ra-
ricate
abertate videacur
iftud
fepcem Ucerarmn
qui dicat, vocabulum cfte feptem corpora metal,
tionem redam , veram & nacurs legibus confeutaneam , fuprd didum eft. Deinde fpeciem per fui fimilem fpeciem propaAiidaoTd6cet. Fiullra eurna labbrat, qui de fpinis, ut fupr^
45
enim non nafcmuni(i
Bibliothecs Chemicae Curiofe

riim
,
ucruoradixi.mis.iivascoUiperctcntat.Exhomine
homo
nec ex brut.s nU.
en.m
ex.lt.t in
qiiicunque vitam derogint tnetailis. Nihil ... rerum natura , qi.od uon n.cd.ante
,
,
candibenedidionem. Omhisautem g malcdut.o.m div.nx tra huncordi.Km inftiruta

.
prouat
pn
Cujusrei exemplum habehauddiibic obnoxiaelt. quiexcommixt.one nûs luculcntitr.muminmulis. equarum proequorum iU ar.narnm, velafinorum & multiphIpec.ei fux pro (emcn
creati, foccundum
iifquam a coiporea U.amolc, qux vitx adliones in ipfisobtundit & leprimit , liberentur , idque per ejufdcm luminis beneficium: cujusofficium eit,te-
uebras morris fugarc tam.
ik
iJlarum loco
mducere
vi-
non obtinuerunt. Cum cationc & propagatione confiifio fub hoc divino ejufiv.odi enim fpccierum merito comptehcndatMr , non creationis ordine
etiamiftisnon indita fuitpci namvisillacrefccndi.^ mukiphcandi. Loquorauacperfcttis. five tem hicde fpeciebus completis
illas
benedidionemdivi-
idcas Platouicas , five ccrtas Ipecialcs, num rationes. dve fcintillulas .gneas vcpluribusappellare illifve fpccificas,
five
lis
&
fpccificas femi-
Non autem hoc lumen indagandum crit in corporibus metallicis propter nimiain ipforum ficcitatem , hoft eft, terreltrem crafTitiem. Nificnim ficcu.n efTet meum miCtallum , inquit author , omnia corpora mei indigerent. Nequc cuprum aut a-Sj fed Vcnus, Planeta & fydus. cderte ait Ego gcnero luinen. Per Vcnerem igitur elfentiam inteili- go afiralcm , lucidam & fplendentcm: qux ignea
, :
formas nominibus
,
luavi
faciat
quas omncs
in
umverfum mundum
nonfecusac carbonum ignis corporaliquenon autem liqiiefaciat limplicitcr fed li:
& pulcherrimo ordine invicem dilhndiifufas verbum Fiat proaas, Deus in creatione per folum incontaminandum & autem facrum duxit Contra impingunt falfarii & fpurii h-inc o;dinem maximc * conqnodam aulu, & temerario ex qiii alchymiftx inviccn fpecicrum fufione plufquam Babylonica
'"
quefacicndo ctiam fimul rubiginem deleat , & fubItantiam , Iwc ell , occnltam tinduram extrahat. Qiicfti tum fiet , fi Vcnus & cjus frater invicem copuljti , & Vulcani fallaciis , catena invifibili tamVenusin proprio thodiu ligati tcncantur : donec V ro imprargnata , pofl 9. menlTum rcvolutionem,
fobole.n pariat
ipfis
qus niixtionem moliu.Kur. Conjungunt eniin ea , disjungcre Deus disjunxit qua: vcro conjunxit , & fcparare ordine inverfo impie conantur.Non igimirum eft , fi proximo illos pcde comitetur
:
parentibus prseltantiorem
i!c
nobiiiorem.
HERMES.
Ex
aiitem domhiator
:
,
tur
fuis fratrtbtts tefianiibus

,
malediaio divina : idque ob caufam modo relatam. CXucouid tandemagis,hoc tibifirma mcnCeperfuafum habeto
in iu
:
R;
att
Ego coronor
, ,
(jX
(luderMte ornor
(y-
reaia
vejic iudiior
ilus ulnis
(y cordibus hiitiavrt inêro,
^ fgoVtn-'
ejits,
,
,
Dcum omnibus
creaturis
,
adionibus
fcripto
quas
h-)moproponic, taminvcrbo fuo

natura
."^five
:
,_quam
acpotc.
fuavirtutc infallibilitcr
vis
.
^ peciori ine rnatris CT fnbftantitt & quiifcere meatn fubftantiamfACto Cr invifhiie exvifibi/i cowpono, tunc occnltum apparthit &
centinere
uoque qi. ...

it.is
adelTc
n-.,...:i;,.. qux eflentiahter rebus univerfis ineft , rurfus ab illis tam levi momentofcparari.Scd adionibus juftis, cumlegeSi
' omniprifc.itis Dei infimta
"
Quomodoenimpoflit ^ '" '"-.

,
omne
ûod Fhilofophi occnltaVirttnt
txnobisgene-
yffyitur.
C H O L I U M.
:
RExeft
commune
,
aurum
in
ejus aLitem fratres funt cttera
prxfto , ordinatione mifericos pater scquus , benignus , bonus repugnantibus divino ordini verfis autem&
divina congruentibus
cft
:
ut
inferiora mctalla.
Rcgaum omncs
:
polTideiic
fa-
&
Per,
quo tamen fupremum imperandi
tan-
quani fevcrus omnis iniquicatis

confufionis nltor
,
perverfitatis
&
ftigium adequitur folus Rex live Sol qui piopriis virtutuminfigniis, cxteris longeantceellir. Ignem
&: jufius
vindex.
Cum
Et
fanao
ele-
enim
folus (uftinet fine

.
noxa
in
quo diutiff.mede-
enim
inquit regius Propheca Pf.
18. fantlus erir,

:
tentus nihil deperdit
& cum viro
innocente innocens erit

.
cum
eledus erit & cum perverfo pervertetur. 6to Difcant i"itur hinc aldiymifta: in pofterum fapere,
ncfallis&finifttisfuis opinionibus &:deliramentis,
quxtam
eibus
,
divinis
quam
naturalibus adverfantur le,
plus jullo tribuendo
&
fruftra
contra
fti-
mulum
calcitrando , Natura: perfolvendas
in graviflTimas poenas
,
Deo &
me om
incurrant.
nec tenehn
HERMES.
,
,
nec vinci aut dcftrui poteft, nifi a matre , qua? e(l fôns five mercurius metallorum. Accidit aute.n aliquando ut rex animigratia fontem ingrclTus lavaret: fed reverfus a fonte incidit in fummam corporis imbecillitatem , cjuarn fibi intec lavandum contraxerat. Couvocatis itaque fratribusin u.ium, de rcgc rcftituendo deliberatnm fuir. Jubetur Mercurius Deorum nuncius colligcrc fufi-ragia d quovis fratrum vel confiliariorum qui promptus in exequcudo munere allo, ,
:
IArn
Venns
ait
,
Egogenero liimen
natitrs.funt
(^ nifimeuin ejfetmetallum [iccnrn,
quicur primo Sacutnnm Tu , inquit , pater Deorum, &i arcana: contcmplationis auihor nobis
:
via corpora mei indigerent cjiiia ea licjiiefacio , dr eofuhftantiam extraho : me igirnm rHhiginern delco , tnr z^fratre meo \unElis , nihil meltusac venerabilius.
quoefo
cxponc tuam fcientiam
&
libcre eloqucrc,
&
CHO
M.
VEnus
dinis
inter feptem mundidominosfive Plane-
quid cibi videatur de noftro Rege , quem vides hic ad fummas imbecillitatis angullias rcdadlum , ni-, gru.n tcnebrofu.n & omni lumine privatum: dic," inquam , qua racionc in priftinum fortitudinis
,
,
&
tasrelata
, cu jus fer,quan lucera fcrens , vel , ut anthor loquitur, lumen gencrans Ubi vero lumen ibi quoque vita: vehiculum enim viti eft lumen quod nullam partem corporis Phyfici , a fuorum radiorum contagtone immua,-m leliuquiv Ergo taceant impofte:
d.citurmateramoris& pulchrituftclla Solcm antcccdens dicitur Luci, ,
claritaris
locum
,
ruifiis
:
evehi podir.
Tunc exorfus
vocant domiconfervanigitur mentiri
Lalciger ita refpondit
Me
inquit
num
tem
;
temporis
,
omnia deftrucntcm
&
videar
authorcm .nortis & vita?. Ne ultro nunc veritatem fatear , vobifquc palam dico , me authorem e(Te pt.mariura cantjc rui,
nx
ia
quam
rex uofteriacidit
Cum
Lib. 11.
Cum
,
Sea.
I.
tur
,
Subfea.iL
& uniifquifque
veftriim,
eniminfbhte ipfum lavareviderem, ftatim fumptismeis armis hacreditariis ad eum clam in balneum intravi & dormientem fpirituali falcis snex veneno, fubito citra liominum opinionem fauciavi ex quo vulnere expergefadus rex , multum profudit fanguinis. Hinc tant^ imbecillicatis caufa. Hic tamen intinnitas non ipfi elt ad mortem acer,
:
4-n
quod accebtum
le-
nct , ei quoque lubens mericoque rurfus offeraci En, quod accepi , nunc reddo,illique tribuo 'mUl-* tipoteatiam j foccunditatem, candorem, amoremmilericordiam, & comitatem. His cundis &
niultis
nam
adlnic aliis pra?lf antioribus virtutibus hunc Reeem nollrum dicandum dc exornandum volo. Haftenus
fed proderic nobis in falutem nolfram
qui
proximi confanguinei. Uc igitur cum ipfo regni quoque participes fiamus, profufo fanguine proprio , nos emundabic ab originaliimpuritatum illuvie. Quamvisergo naturam adeo inipfo labcfadatam cernatis, ut morti non
fracres ejus fu.nus,
&
ab/Imilis videacur vics camen fpiraculum prorfus xtin(Sum non eft fedocculcotemporis fomencoj interim a me confcrvacur, donec tandem, affiltentibus mihi ciceris meis fracnbus , corona quoque regia potitus cum eodem fuero, His didtis cacuit.
: :
I
ConverfusigiturCylleniusHcrosad Jovcm,fignum dedit, uc diceret fencenciam quimox in hancfe effundit orationem Juvans, inquic , ego pacer dicor omnes cxcellens in bonitace & dominus fum divitiarum & fapiencia;. Ne igicur inani & vano no:
fiulte fuperbire yidear, m Rege noltro juvandonuilumnon movebo lapidem imprimisautem ipfum exornabo fapientia & divitiis omnesque mundi thefauros ipfius poteftati fubjiciam. Practe-
mine
&
rea fingulari bonkate clcmentia erga omnes, prxfertim autem erga nos fratres ipfius prarditus, pauperibus erit refugium, miferis afflidis folacium, mcerore confedis gaudium & refrigerium.
:
&
continuatum orationisfilum abrupic Venus & Ci, fado , ibtim Deorum nuncius invitat^Martem qui voce gravi & impetuofain haec fubito proi rumpic verba Magniticum , inquic , & geminatunimihiolim uiditumeilnomen .-nec fiiic caufai Marsenim vocor, quod armipotente &magnanima virtute mea maribus in bello prjcfum. Mavors autem nuncupor , quod magna verto , videlicec imperia & regna. Sed quicquid armata & bellicofa manu edomare nequeo id ego & fiiius Vulcanus jutidis viribus per maxima ignium incendia , & per fumum in coelicas mittimus regiones. Ignese namque calefadionis doniinus fum^ nuUique ego cederem unquam , nifi lux Apollinea, claritace & ardore fuo nimio me vinceret , urgerec , pelleret, inque fugam verteret. Utuc fit, tantum tamen viriuni contribuo magno regi nofiro ut fe & regnum nofirum a quacunque vi illata defendere poffit. Habet enim ex me gladium flammeum & verfatilemi ad cuftodiendam viam ligni vits : utnihil jamdicam de fortitudine, magnanimitate, generofitate & poceftate fumma ad quamvis injuriam aliam propulfandam adeo ut jam fit perfedifijmus , nihilque amplius ipfidefic ad regni fui fplendorem am,
lentio
;
Hisfinitis Luna compellataa Mercurio , in hoc argumentum fari incipit Ego inquit ioror Regis uterina, meritohabeo, quod de triftihoc fcatris cafu lugeam fed unum eli: , quod mie folatur, ne prorfusabjefto animo defperem nempe hoc quod
, ,
:
:
rius annuic
plificandum. Hisfinitis, arbiter Deorum Mercuvota omnium colleda , tanquatrt , *qua & pia comprobat , laudat , prjedicat. Rex
&
igitur
hadenus occultatiis in umbra mortis eloria& honore priftino recuperatisi fine mora pro,
communi
dicitur proverbio: Pofi nubila Phaebtfs: Ex-
dit in lucem,
&
viribus longe majoribus
audus
di-
fubinde edocuit hujus didi veritatem. Quoties enim vidifratrem, denfiflimis obfcucatum nubibns.qui nihiiominus tamen igneo fuo
perientia enim
me
acradiofo fplendore
dem
pitis
ilias penicus difcuffit, 8c taneludatus,rurfus auream nobis fulgentem ca-
&
beneficiorum memor, quibus ab ipfis multipliciter fuit affedus ^que ipfos regiis honoribus ornatidos ferio mandat, vult, jubet , imperat. Quibus peradis omni^
i
ftribuit varia in fratres
dona
&
bus, vifibile
feftumi
fadum fuic
vifibile
comam benignus
& occultum manU

.
oftendit.^
Sed
ficut in ipfius
minifterium fe ultro offerunt fratres & cognati mei omnes, itaetiam meis officiis ipfi nequaquam decro & quia me appellanc vulgo aquarum domina,Lm^ aqua ^r,na mea m>.=, nlrpnni tricem ipfum quoque clara ^ perenni ^ & rlara e fonte vivo fcaturiente potabo omniaque corporis membra in eoita reficiam uc nihilremaneac prorfus infirmi , languidi ant viciofi: fed fortis evadat, robuftus , pulcher , formofus & regali decore pras
:
, :
H E R M E S; /, j^--.r verbaûdmrej / tnteUtgtte, buPdite, fnediU^

-*"
H^." ^^'"'>&"tM fl^d tnûtrite. H

Naturx generaiur
,
omo autemprin-
cipto
non exalio. In
reJpuiUi
tuJHS vifcera carneafunt, hac litera meditainini : fuperfiua <veri
SCHOLIUM.
Fldeliter
pulos P
ceflariam
P'uni
,
Csteris
omnibus maxime confpicuus.
fiJc
Abfoluto Candida: Dianz fermone, confeftim furgit Venus qui blando placidoque vnltu fubridens. fratrum turbam ita alloquitur. Quid quifo fratres amici, rei eft inquit quod in rege ac domino noftro refocillando, tam longam nedatis moram.^Ân nefcitis neminem nortrum a fe ipfo vivere.' Nifi enim vita nobis ab hoc unico vitse lucifque creatore gratis impertirccur , jamdudum adum elfet de falu, ,
&
author prjemonitos cupit fuos difcii tanquam omnino omninn ncn/._ maximique momenti admonitionem.bis repetit petit hanc
,
nihiique aliud inquirendum efle vult

,
quam
princi-
Naturi a quo generetur homo. Idem enint principium , quod caufa eft hominis procreandi; lapidisquoquegenerationempromovet.Hocaotenl
principium
diTcipulis
eft
Natura, quam Philofophi ubique fuis

,
tenoftra.
Cumigitnromnia, qux polTidemus, bona ipfifoliaccepta ferendaimt: utpote quiexlumine
& fpledore fuo nobis lumen & fplendorem tribuat: merito quoque hunccceli regem, & mundi principem veneremur ipfique fubditi & devinfti manea,
musinsternum. Exiguafane hrc eftopella
veftra,
qua ip(um fovere & reftituere conanimi. Nifi enim bic antea vobis coelitus concefla elfent munera, minima certe aut prorfus nulla forct in vobis miDillrandi ac juvandi vis
indagandam probeq; cognofcendamXuadet.Tamenimneceflaria e.ftipfiuscognitio,utabf(p eademquilibetartifex oIeum&operam,quodajunCi' perdat. Natura enim fola natura Ixtatur & naru^ ra naturam vincit & fuperat & naturam conînet & tamen non funt diverfae naturz , nec plu4 res veriim una tantum, De hac natura Joquitur, Rofarius in hic verba 6 Natura benedida & benedida eft tuaoperatio, qui ab imperfedo facis perfedum cum vera putrefadione qu eft nigra
:
&
&
potentia. Feftinace ii"
obfcura. Poftea facisgerminarc novas res

.0.
&
diveri
Tom.J.
,:
434
fas,

S
tua viriditate facis diveifos colorcs apparere. Miilci agnofiunt quidem >lacuram, fed virtucem ejus ignorant .quam fi fcirent iion ucique
cum
DUo
e(t
1
funt lapides
C H O L I U M. albus & citrinus

;
five rubert
'
liunc vocac bocri,
quem ex nodo rubeo hoc

,
vilipcnderent. Peripacetici nortri lianc quidem opinterrogari.quid lit Natime fcire fibi videncur,
&
poll inquit
tura.prompte admodum, vel fine libromemoriterque rccicant Ariftotelis detinicionem Natura cft principium motus & quietis. Si vero qnxras , num principi Nacurapcrfciplam exiltat ab iterno:an vero ab
:
Natun extrahere jubeC Sed paulo quod ii citrinum fuerit, non curandum fit,liccc dcrubeoamplius non extrahas.Caufa elt quod uterque tam albus quam rubeus ab una eademque radice prognatus fir.- juxra axioniata fhiex fulphure
,
lofopbica
biticat: fica:
illa:
Quod me
albiiicat
,
id ipfuni ine ru-
aliquo priori principio fic progrclTa ? Deus bone , quantam hic vidcas illorum in rcfpondendo ofcitanciam , quantam timiditacem & inconftanciam. Qîocunq; enim fe verrunt,nullam prorfus clabendi
&
quod me
morcificac
,
id ipfum
me
vivi-
Qui mccum moricur
mecum
oricur. Errare
,
viam occafionemqueinveniunt.
prius
fuifle
Si
enim
nihii ipfa
dicerent, impietatis
maximam
incurre-
igicur hinc confpiciuncnr illi, quicunque dicunt fe fcienciam habere ciniûra: Phyficx,five lapis Phiiofophici ad afbedinis ufquc gradum perducendi ulterius aucem ad rubedinem progrediendi viam fe
:
rent notam.
Propriaenimconfciencia vi6ti,rcmaliterfe haberenorunt. Sin vcroDeumauthorem Naturx.uc csterarum rcrum omnium faterentur totum ilibito corruerec ipforum Philorophix a;dificium: Su-
Crede eniin mihi, fi redam ad albedinem perveniendi viam femel cognovilfent , non tam Mo-lxpai Sc inepte loquerentur. Si enim rufticus
ifi;norarc.
&
per hoc enim N3tur& jeternitatis mundi fundanientum,illud fupcrftruftum eft.quo diruto, omnia fimul collabinecelTum efi.
uvarum in vitibus immaturarum adhuc & albarum generandarummodumfe fcire:rubicunde veroquomodo provenircnt , fe ignorare, diccret nonne fe ridendum explodendumque exponeret omnibus. Eadem cnimvitis per eundcm Solis calorem cx:
SienimNaturaclt ab 2terno,&principium motus &quietis; nibil illa differec ab ipfo Deo. Solus enim Deus eft ab scterno,& rerum omnium principium. Scduthuic ftrumjEdib3phumpr.Ttenderent, mundana fua Itulcicia ( fapientia volebam dicere J
ubi principii hanc diftindionem excogitarunt confiderationcm duplicem adducentes,aliud cre.-i:
benignamque aeris tcmpeftatifque clementiam tam in principio quam in fine hoc efc, tam immaturitatis.quam maturitacis tempore uvas fe praparationem producit. Alii rurius dicunt quidem tiuduis albar quam vocant corpus , & ruhcx quam animam nominant optime cognitam
ternuin
, , ,
, ,
tionis
fic aliud vero generationis efle airerunt : duplicia rerum principia contra omnem rationis
,
&
haud Ciftatuunt.Nunquam macuKaperperam n:impietatis cnim vel fubtiliflimisacutiffimifque rationuni momentis ullam demonrtrare potuernnt horum principiorum diftcrenciam. Sive enim utriufque originem, Cive naturam, aut eflentiam, cscterafquc fingulas proprietates quis fpeaaric.ne latum quidem unguem.unum ab altcro difteret. Idem enim verbum, quod principium erac creationis principium quofcnfum
,
, ,
&
ipfam veritatem Theologicam
habere: fedconjuugtndi modum ipfos latere ubi & hi evidenter fatis produnt cralTam fuain in rcruin naturalium generatione ignorantiam quam fi in iifdem diligentius obfervarcnt facile animadver:
tercnt .qusnam fir conjundio artifici neceflaria. Natura enim unica & fola conjungit & feparat:neque patitur, ut Sophifta fuis conjunfiionibus &c fe-
parationibus,ipfiusoperationcs fubtiles
les interturbec. Si
&
Ipirirua-
mox
vero coada forte vim patiatun ab operc defifl:it & omnia, culpa erronci ar.
tificis
Elt cnim proverbium , corrumpi permictit antiquum Coqui diverfi raro prarparant bonos &
: :
quefuicgenerationis.
Abunoenim Deo tam

,
:
ver-
bum
pium
Crefcite
efl
quod verum princigenerationis quam vcrbum f ,4f,quod efl

,
^ muliiplicarnini
principium creationis promanavit. Valde demiror imprudentiam,vcl extremam potius
Quodnamqueunus xdificat alrer rurQuamobtem quis in hac arte fapere volct fupra Naturam, is certius certo, maximum & irreparabile in fine damnum experietur. H H R M E S.
utiles cibos. fus deltruir.
fi
demenciam veftram, 6 Academici quod

,
alias
literarum cognitione conlpicui, eruditione claves regni Philofophi tcntntcs non tandem hunc pucrilem veftrum errorem recognofcatis & veri&: tati fubfcribentes , ab hoc erroris labyrintho vos, & veftrosreducatis difcipulos. Sed, cumproh dolorlminus anxii aut folicici ficis de vera & ef,
&
& X^
\^ I IH fupientttm combnriie corpus sris nimio

mn volet
,
igicf^
imbuet vosgraiia.^hitM û&ritis. Et facite,<ji{od

<t
fnîens
non fugtente.
innis d/iiâns
efi
,
Et
cjnod
fuper ignem
cAlore tgnis
^niefcat yiicet
dftuantis
f:t
&
,
qmd
currumpimr ,
S
.rris
camb-ir.
C H O L I U M.
,
PEr
&
corpus
per fijgiens
per cambar
resum cognitione fola litcra mortua Cwc rcrum umbra vobis ad pompam mundanam,& divifenriali
,
corrumpicur,aIiiidnihii intelligitur
quod quam Mer-
tias conquirendas fufficit.Ego vero particeps mini-
curius volatilis , qui per fulphur fixum & incombuita ut in igne quiefcat, ftibile in igne figendus eft
:
mc ero prxmii, quod inde reportaturi fitis aliquando.Quoniam enim in agt icultura Philofophica, non veritatis , fed Ariftotclis coadjutores eftisDei
&
mendaciorum vercor quidcm, & nimis vereor ne opus veflrum, quod tam dcbili & ruinofo fundamenco fupcrxdificatum cft. in die olim judicii,ficut
&
vchementiiTimus,& quartigradus, five fuforius & reviiberatorius: nihil tamen corr ruptionis aut dctrimenti ab ipfo prorfus fentiat fed conllans & fixus in ipfo permaneac. Cum vero
licetignis
fit
nihil
fit
,
in
mundo, quod non obnoxium

corpora
fic
corrup-
tioni
prjeter ccelum five
cceleftia
omnia
fotnHm
&: ftipula
exarfurum
fic.
HPRM
F S
VNde
intttlijîtis
: Boiri fit tx citrino , quod. extrahiiur ex modo rubeo, dr non ex alio,tjuod fi fit citrinum, tua eritfapientia , nonftt tihi cura,fi de^
Jicit Thilofophus
rubeo extrahere non fiude.u. Ecce non circumfcripfi , ptiHlo winuspatefeci.
,fi
Philofophus autcm fuum Mercurium in tantam perfeftionem adducat, ut corporum cccleftium perfectioni,vel,ut Arillotelesloquitur,elemcntoltellatum rcfpondeat facile hinc colligi poteiT : hujus Mercurii fixi incorruptibilis uaturam totam coeleftem ac aftralem eiTc. Si vero quis caufam tant* perfedionis, in ipfis corporibus couleftibus peniruj icrutari cupiat: is per didi Mercurii Philofophici at;.-
&
t,ificium,quoiprifummaitta
& perfectainigne
con-
ftantia
I
Lib.ii.
ftancia conciliatur,
,
Sea.l.
Sul3rea:.n.
hancqaoque abfque mîgiio labtJrCj invcniet. Ucenim ignis omnia impiira Si iieterogeneain Mercurio fepaiac ipfumque tandem in cam iixam & permanencem vercic naturam.ut
nulii amplius cedat igni, fedlibere pocins in ilio
jiibilet, ica
4V,
mencis, rtrariticationibus,albificationibns,rubifica" tionibus, & fimiiibus inepciis, pcrfcda educerc voiunc corpora.
Sed vanumeit ,qusrere rem pcrfedamiii iinpcrfcttis & vivos incer morcuos. Sicuc enim duplex e(l hoiiio, vecus & novus:fic enim
,
du-
per
eundem quoqiie ignem
in principio
mundi, feparata funcelcmenta corrupcibiliaab

eorrupcibilibus: Corrupcilia
in-
autcm tanquam fices

,
cratei& graves deorfum vergences

triplicem
confticucrunt
&
plicicer conlideranda func mecalloruin corpora,ita ut alia fint vctcra , alia vero nova. Vetera autetii funt corporea , morcua : nova aucem fpiricualia viva. Morcua vero in impuritacum fepulciiro fe-
&
elementorum
globum
rerreftrem
pulca
aqneum& aereum
Incorrupcibilia tocidem incoelo
enim Salvacor
produxerunt ita ut omnia corpora cceleftia vei /int terreftria , vel aquea vel aerea. Sed ut illa inferiora elcmencaria func crafla , foeculenca & imjjura.- fic econtra hjECcaeieftiafuncab omni crafficie & fsECUlentia fegrcgata funt pnra pellucida , clara & perfeda, Ignis aucem locum fuum occupans in medio horum fex globorum partim participat cum cosleftibus , parcim cum elemencanbus. Si igitur qusds cur infcriora elcmentaria corpora non eciamperficiantur per cundem igiiem,cumnon minori propinquitaci ipfi )!ind:a (inc quam ipfamet corpora coeleltia? Refpondendum eft: caufam hanc tocam pendcre ab ignis vi & aSione qui nacura fna femper furfum agic, nunquam aucem deorfum hinc
, ,
:
Deo maledidum pro nobis,corpus fuum txfepulchro refufcicavit.-non virtute veteris Adami^Ced novi hominis,qui crac Deus ik homo in una perfona.
trultra igicur foUicicis ie fatigant curis curiofsc
reiufcicanda funt virtute vivorum. Cliriftus iionêr, qui tcfte Paiilo fadus eit a
una Sabbatliorum valde mane veniunc ad monumentum , orco jam Solc , ut uneerent Jcfum. Unguenco enim alio longc prÎtantitTimo , ipiricu nimirum fando , a Pacre ac jcterno invifibilicer,
iHê mulierculsc, quse
&
rurius in baptifmofuo, vifibiliter un-
: cujus un6tionis vi , tanquarri ptopriapoceftate,feipfum & omnesfccum morcuos
<Sus erat Chriftus
refufcitare , & ab omni a:rernx mortis corrupcione prsfervare pocerac: ita ejufmodi unguentj*, ex aromacibus, myrrha & aloe, tanquam rebfii? corruptibilibus, concinnatis , neuciquam indiijeret. Prsterca fupervacaneum eft earunden^. muiiercularum quamvis ex pio zelo inftitutnm, ^ponfihum de lapi-.
quod nihil in ccxluin ingrediatur nifi id prius per ignem pnrificacum fuerit.- adeoque in cceIo omniapura & perfeda permancanc perhunc eunfit
,
,
dem
Si
ignem.
enim
ignis tanta vi ageret in
hxc inferiora,ac
infupcriora, omnis fticim auferrecur impuricas imperfeclio ab inferioribus , hxcque prorfus coele-
&
Sed Deus lianc magnam & univerfalem feparacionem fibi foli ufque ad extremum judicii diem refervavit.lnterim vero fuis quoque fidelibus & eleSis in Chrifto membris, largitus
leilibus fierent fimilia.
eft particulariaignis magifteria,
ab oftio moiiupienti., Hic enim lapis cor bfuninis, peccatorum mole > inftar lapidis indurai,/m. Haec igitur lapidea peccacorum moles ut i iBrdibus noftris auferatur , & blanda mitifquencr;>^'hominismoIlitiesinnihil aliud eft,
de
re volvendo
quam
feratur, neceffe eft
ut ang^Jus de ccclo
ctif^-ila
hoc
eft
,'
fpiritus regenerationis in
noftra defcendat
perqua:corporum
,
horum inferiorum impuricacem feparant eaque cum adeo perficiunc, uteandem cum coeleftibus corpo- concupifcentiis fuis mortuis & caducis fuperabiribus naturam & perfedionem nancifcantur. Hinc irius , 6c in cocleftis & immarceftlbilis glorix fuar rede a Paracelfo pronunciatum intelligimus: to- regno , cum ipfo in sEternum vivemus ac triumtuin tranfmucationis arcanum confiftere in igne. In phabimus. Eodem plane modo regeneratio quoque hac igitur ignis arce, five pyrotechnia,nifi quis pro- metallorum intelligenda eft , qui non fit per cin,
& Adamicum peccatorum lapêm a cordium noftrorum monumentis revoIvat.& cunc orieturiij nobis Chriftus cûo vidore folo mundum
be exercitacus
fuerit
vix aliquid etfatu iaudeque
dignum
in
Chymia
prxftabic unquam.
HERM
i/erum vertitur rHheum.
ES.
ars enxs:
ET/citote,/juodhujHs aquaper?nanentii
eiw(jue tinUnr^f^ nigredinis coloratio: tunc iru
HIc
pus
elt
S C H L I M. differentiam ponic author, inter aes quod aquam permanentem appellat , & inter cor-
Suras corruptibiles fed per fixas & perennes r neque per peregrinas aut alienas fed per virtutempropriam ipforumeorundemmetallorum.nort mortuorum imperfedorum fed fpirituahum perfedorum. Ex Ipirituaiibus enim folis fit verum oleum Philofophorum i ad mctallorum corpora imperfeda in perfcda ungenda & tingenda.non fe, , ,
arris, quod fupra comburendum prscipit. Wxc autem aqua illa permanens , quae omnium colorum tinduras in fe continet fublata autem nigre:
dine.quîmperfeitionisfignumeft.permanens fola aqua retinenda eit: hacenim fola Mercurius vertitur in

hil
verumfalutis vitique recuin agone mortis fed fingulis etiam vita: diebus, imo horis atque momentis, corpora noftra per pias preces, meditationes & adiones perungenda & revivificanda funt r itaut Papiftarumolea, chryfmata, aqua, panis,
eft
cus ac ipfe Chriftus
perandx oleum: quo non tantum
fal,
cinis.ignis
verum rubeum,hr)c eft,in tinduram Solis. Nienim perenne fub Sofe ut Sapiens teftatur Ec,
Johannis, candels , faces, cruces, fimilia plura, ab ipfis quidem benedida vocata, kd
S.
&
hoc eft, corpora qua:vis metallorum, excepto folo auro , five Sole func adhuc imperfeda & immunditie plena ica uc corrupcioni adhuc fint obnoxia. Ut igitur ab illis tollatur omnis corruptio, in auri naclefiaft. 2.
Et
omnia
vanitati funt fubjeda
citra expreflljm Dei mandatum per fuperftitionera introdudla, prorfus fint vana & inania hominum inventa: Siinter Alchymiftaruinfophifticationes,tan-
quam opera
frivola
,
&
j.
corruptibilia
,
annumeranda.
Sola enim opera
quac fecit
Deus perfeverant ia
perpetuum. Ecclef.
1).^*'
turamfixam&perennemfuntreducenda,idque per folum aurum, non per rem corrupcibilem auc peregrinam, veluci folenc facere erronei Alchymii fuis
fophifticationibus.qui ex rebus imperfedis
vanicacj fubjedis fuis
HERMES.
mn dixiê mjt veritatem i emendantia, dr inde cerrn' /"o vtdetur in emendato, inde emendatia apparehiti mrumûe eft ftgnum artts.
tonfiteor
,
DeUm
me
<]nod deva/iantiafunt
& adhuc
eaf-
nempe
aquis gradualibus,
&
Tom.I,
Oo
SGHO-
436
" T dellruens
,1
"
Bibliothecx Chemicas Curiofe SCHOLIUM. S C H O L U M.

1
,
veritatem dixisIUramento coiifirmac author fe utraque natura, reperitur fe de Mercurio: inquo

">, tfc
lans: uiuis
foWens & coaeucuiiumyii. VA. McrwUriub ^^^'f^^'^J^'l^^^^^^^ cmm idcmque

A.
:
i,r."r
rf>
_^_^quando Deus crcavic cnelum ck terram,terra ^Jt inanis & vacua, &quod tencbrs fuerititfuper Dcus dixent, Fiat Lux. Un. quodquc faciem abyOl -i t /
T
^
Eqimus
in
i.
cap. Genel.
quod
in
pnncipioj
X^
^^
f..;/r i.,^
c...,_
d'
tiones adhuc armulari , fandcque obfervarc. Nihil enimgeneratur, auc in lucem edicucquod non principium fuum fumac ex tencbris , live cx node Orphei, h. e. ex principiis invifibihbus. Ec quamvis
vui"i liaScnus opinioue femina illa vifibilia , pro veris rerum lemuiibus five principiis fuennt ha-
opens lumento, quodiii putrefactioue taaquam

principio cxinanierac. tius Iiaberi non poted;
,
Argumcntum verx artis cerquam quod ex materia uiia eademquc ubiquc tdm in principio quam in fine alienum eft quam fiimitur. Nihilque ab arte magis
, ,
quodexrebus pluribus & divcrfis ortum ert.N.^turacnim non emcndatur, nifi in fua narura. Unde liquidb conllat, artisprincipium non elTc nifi unum, & in idem quoquc eandem finiri. Quale illud fit
principium oftcndit Alanus his verbis, inquiens: Ars nortra incipitur cum Mercurio & finicur cum codem Mcrcurio. Mirabilis enimeft natura Mercurii utpote Cnidatur invaruis fetr.wformirep^nyaS. EcefttanquamaItcrProtheus,quifupertcrram
,
,
bica : vera tamen principia auc (cmina non funt: fcd verorum feminum cantummodo rudimcnta qusdam domiciiia corporea quamvis nec ipfe fpiri-
&
tus in feminibus corporeis laticans, verumperfe femen nuncupari polTic quia coi pore fuo . quod
:
morcuum
confpirac
eft,
,
rccentus.fimul in
morcisoeconomiam
, ,
repens
ftar
aquis pox afTumit ferpcntis figuram mox alitis invero mox rcprifentat immerfuspt^m -. ..JptPfe^nplumarujflpennatiisque (upremum pervolitat
:
nec per fe litie terrio fpirituali vivo vero fcminc , quod porfus invifibiie & ab omni ,. quicquam agere ft corporeo vinculo hberum e.t aut produceie poteft. Ex quo palam ht femmis ciMyUdev^r confideracionem eife tripUccm aut enim femcn aut fpiritus tmixtus & corporeus aut eft corpus
,
,
&
atheris orbejii
incerim ramen non funt plu-
fpiritus imiviixtus
&
incorporeus. Ex lioc tertio im,
femper res Mercuri?, fedjlinus tantum idemque fimplienim, ac aurea Ab Mcrciirius. ubique manet
ci unitace
&
runt,
quam PychaYeirici Apo!li:icm nuncupaprimum ortus onVii^ni rerum multitudmem

,
ignc, manet prorfus adverfatur. IjiJiiêl totus ucqu:t:igiturent, veltotusabeo avolat.^Necefle

libec maceria
ex qua'hoftcr compom dsbec Merfe recurius , ante omnia eitiac mulcicudincm , & cum qui numerum , colligat ad primunr<n'nicatis res eciam finis & principium , rerum omnium fic
,
,
canquam cx five incorporeo & invifibili corvOjianoftisingtedine <5i oblcusitatedelitelcente, quod proprie lemen dicicur, inquit Hermes. fumicur hujus .irtisprincipium. Sunt auccm prxcipue tresejufmodi aves, quarum Hermes ac reliqui Philofopiii hinc inde in fcriptis fuis mentioncm faciunc. Vocancur autcm a nomine Hermetis, aves
mixco
,
Hcrmetici.qujenoduvolant finealis.Prima
eii
cor-
omnes
in fe continec.
Circa hunc unicum Mercu-
vus, quse a nigredine fua dicicur principium arcis:& elemenci cerra; rcferc nacuram. Prope cerram enim in campis , pracis agris , & locis humilibus, auc fu,
riumhireat artifex, & cum illo inftituat quofvis laboresinhocopere neceflarios. Apcusenimeft& idoneus adomnia, adputrefaciendum, delhllandum, coagulandum,mortificandum, vivificandum. fublimandum & tingendum. Abfque hoc fruftra laborant Sophiftx in omnibus operationibus fuis. Non enim vident hunc fimplicem unitatis Mercurium fed ca;ci verfantur in infelici dyadisfive dua:
pcr arbores in fylvis plerumque habicare folec corvus. Alcera eftcygnus, & hxc dicicur ab albedine mediuni, eo quod aqueum clemencum circa quod cygnipierunque verlancur , reprarfentar. Terciaeft aquila , qua nocatur aer five oleum Philofophorum. NuUacnim rcpcricuravis , quse altius volet in aercm, & propius Soiemaccedac, quamaquila. Dc hisaucem avib'JS alibi copiofius didum eft: ica uc
,
litatis
uumero qui
,
litis
& confufionis
author dici-
tur.
Qiiemadmodumautemomnes.
vita participes elVe
quia:terna: fa-
volunt , a valutis , in fecutura abilrahunr, animum riis & diverfis curis mundanis potius , C quam cum cum Lazari forore Maria dicit Dominus , Martha, cui Martha altcra forore
&
hoc loco fuperfluum fic de iis plura addete. Obicer tancum coronidis loco addo ne quis nominibus aves has his deceptus force duca ur in errorem fpirituum potius,quam avium haberenatura. Tanra enim pernicitate ac celcricare muvcncur de loco in locum, utomnium volatum quantumvis velo: : ,
Marthi , nt multum foUicita eft , ) meliorcm partem eligentes , unico & foli Salvatori ac Domino noftro Jcfu Chrifto conrinue adident a quo alTiduis fufpiriis & votis petut aquam iftam vivam, qui
,
Sic in eis fiat fons aquac falientis iu vitam xternam. veunicum veri Philofophi non quxrunt nifi liunc illis fit in agnitus rum unitatis Mercurium qui philoquohauriuntaquamiftam fontem vivum , ex
&
cillimum, longitTim.o poft feintcrvallo relinquant. Tandem author tacice liorcatur difcipulos arcis ad mencis fagacicacem c prudcnciam: ubi dicit , fe nonperfpicua docendi methodo , fcd obfcuracircumlocucione, & confulb ac diftorco ermonis genere ufum Eiillc-.
E R
S.
eo,
ASfate
ergo ea, deinde coqwte tn
ijuodprocedit
fophicam percnnem, ad corpora fua abluenda
& ab
omnibus fordibus mundanda

unicatis perfedione num permancanc.
,
ita ut in tali fimpiici
a ventre ecjuorum ferjepiem dies, vel 14. Velii. Tnncjit Dracofuas aia) comedens , feipfurn j/iortifi-
pura
&:
immaculaca
in aeter-
cans: hoc peraElo ponite in peiia pauni
^ iniqne furniy
CAPITVLVM
HERMES.
VII.
C/ ne exeat a vafe, dtligentius cujiodiie. Etfciiote,iûod tempora terntjnnt in aûa , 0" fit cjuoufcjHe ipjum etftf
perponas.
S
cc, qua:
CHO
U M.
PIU
<i
,
ex eorvo nafcitur , hu\iis artis efl principium. Ecce circumfcribendo diSlum vohis obfcura,
ejHoi
1N przcedencibus tradavic author plurima ex parad theoricam fpefiant: nunc autem tranad opus prai':ticum & jubec maceriam , quam denionftravic coquere fupra variis niodis , alfare ineo.
fic
,
&ltt'ntne piiv.ivi, d^ hoc dijjolutitm, ho( jnnûr/i,
hoc poxmum
longijfmurn nmcHpAVt.
&
Lib. II.
in eo,
|{
:
Set.
ell.in
I.
Subfet. It.
43^
quod proceditex vencre eqnorum,hoc
fimo cqaino.vcl calore limili, qiii vidclicer rcfpondear calori ventriscquiiii idque perdies 7.vel 14. ducis novis incorruptibilibiis coiponbus rejuvevel 21. Non dubium eft, quin liJEcleptenarji nûltinefcenc. Hic autcm eft ille vermisconfcieiicis, five plicatio clam aliquidincludat: arcani:redquiaparbone five mala:,qui non mori;ur:de quo legitur apud ticula illi dubitaciva five disjundiiva VtL.cocies prophetam.Ccrcius pcrfpicio cemporis quid dc repecitur non fatis exnaturaargumtntumpro ftabilicnda morcuorum rclurredUoue.nondatur quani eercirudine indc augurandum lic. Inrerim tamcn paulo po(l tcmporis menfura manifeftius ac clarins hoc ipuim: cjiiod fi mundicols noliri quorum cor CoCLim adhirec caducis tantuni , vanis,^: corinptidctegirur.- Ubi author dicir, cempora cerrs elFe in aqua, & fieri quoufque ipfum ei luperponas. Quod bilibus nnindi chtfauris , id penicius ac diligcntius hunc in fenfum accipi poreft:Mater]i cognitio uni- fcrucarencur majorein forte curam fiifcipercnt de verfaad opusnecelVaria fimul compleifticur.Hanc fi fcccrnis, ftabilibiis ,& in perpecuum duracuri.sbonoveris de modo agcndi quoque cerrus eris:ica ut nis conciliandis, quam prohldolorfolcnr. Sedpermaccria vera & tempus conjundionis fint inter fe gic auchor & vocat hunc cinerem cercbrum piopreciproca & converfiva. Nifi enim perfedum ac ter fpiritum fubtiliirirum qui in eo iatet. iicuc eompletum conjunSionis tempus exploratum ha- enim ccrebruui ftdes eft & doinicilium fpiiitusanibeas.de mareria pcrfeda non poces ccrci quid afle- malis, purifrin-.i& fubtilinimi in roto corpore hu:
.
corrumpirurjauc in nihilum rcdigitnr :fed rcfcrvai tur in fpiricuali inortuorum n,undo,iifqi;c sd redirredionem gt.neralem in qua omncs iiomines in^
cognitionem cocum cu.ii coco conjungere rcde fciveris His duobus igicur,mareria videlicec , & debiro digeftionis rempore probe cognicis prima decoSio five aHacio fiac igni debili, qualis eft calor
verare.-
&
vicilTim materisc perfetla:
vix habebis: nifi
ventris equini, hoceft, qui fuSciens

digefiionis gradum. Qiio
perado
fic ad primum draco comcdic
ica his cinis quoque cft , iive miciocofmico habitaculum ncbililTimi & preciofi(Tin;i ipiricus totiusmundi majoris five macrocofmi.Aceto ieitur acerrimo feu urina puerorum ,hoceft , Planerarum metallicornm ,teriiur, hic cinis,id eft.foivitur tanidiu,doncc pucrefcat, & appareat primus
:
mano
fuasalas, 8c feipfum morciHcac,hoc elt,inateria incipit in terra Philofophicadifiblvi & corrumpi.Po-
operis color, five nigredo. De tribus aurcm primariisopcriscoloribus ispe hadcnus dicftum e(t. Scd
fciendum nunc
in lapide. Fit
eft
quemiibet ex
vero folucionis cempore compleco & abfoluco, calor ignis pauIatiTi augendus, & maccria infurno fine athmore Philofophorum concinuis coquenda cft ignibus. Vas autem, quod materiam continer, accuracidimc figillandum eft, ne fpiricus mincrales, qui fnfignem penecrandi vim obcinenr, tcanfpirent, &: relida cavea, hoc eft, corpore morcuo, evolent. Opus igitur crit luco fapicntitc, cujus prxparacio
ftea
efl, ut fequicur.-
enim
iftis bis apparere lapis bis niger:bis aibus, bis
&
rubeus. Harc igitur caufa una clf,cur author hic repetac pucrefadionem,de qua eciampaulo ance egerac.
Sed
& ipfe
manifefte dtclarac rei caufam, ubi

,
moritur, hoc eft femel corruptus&pucrefadus, fecunda quoque vice putrefiet. Per cerebrum autcm ,ut dixi intelligitur fpirirus five fubftantia mineralis fubtiliflimainacetol
dicic Reiteratus iterum
Philofophorum radicaco folvenda.

i.
B: Co//* /? < unc.

,
Ci-jeris de
fa>in hordei unc. Zi Ugno viridi
Si accrihujus radicati rct^tificatio Cive praeparatio innotuilTet Philofophis ftudiofis, aliud Philofophorum folvens non eflet inveftigandi.m neque
:
Salis
Calcif vivi
aqua vica:metallica & mercurialis neque aiia lapidis aqua , quia aceti radicati prjcparatio hsc
alia
cAren<e Scoîi ana unc. 1. Omnibus in pulverem fubciIi(Timum contricis incor^
omaia
in fc concinet.
H E R M E S.
porencur cum fucco plancaginis & albumine ovoi'um , ad juRam luci confiftenciam. Si hoc luto vafis orificium illinatur, & probe claudacur:nulla cimenda eric amplius fpiricuum evaporacio*
IN
Autem vita cut enim inoritur

ejiij
,
& in nwrte fpiritibus utimurtSi,
fpiritihis ahiaies
Vivtfcatur
nientes
,
&
ipfis
Uiatur.
^d hcc autemfirve^ quodfuurn corpui

U M.
fic reflitutU
td ijuod qintritis affirrnaiione vtdebitis.ISIar-
ro etiam vobis litificationisfigna S
EO
HERMES.
igitur liquefaih
,
(jr
combitfla
i
accipite cerebrum
(^ acenimo terite aceto Vel urina pnerorum, donec ofifcuretar. Hoc Peraito vivit in putrefaejiu
Hione ,fu/c nubes, ûa in

retnr in fuo corpore
,
ipfg
erant ante^tiam more-
Philoiophi locutu funt de fpiritibus ^ aut lapidem fuum opera fpirituum confici dixerunt , multi finifire fpiritus vocabuium interpretati.fibi
QUando
CH
co''vertentiir. Retteraius
(fr,
autem
opinionem,nefcio quam.finxerunt de
fpiri-
frout defcripfi, iierum rnoritur,
uc dfxi,indevivit.
SCHOLIUM.
LApis in fe latencer concinet omnes mundi colocamcn non manifeftancur.priufquam is liquefiat. Quocies enim liquefic in igne cocies ex eo oricur novus color, donec candem confummaca omnium colorum ferie cocus in cinerem comburatur. Hic enirn cinis eft Phoenix ille occultatus a
res.qui
,
ribus malignisfivc cacoda-moniis eonjurandis,&iil operis fui minifterium accerfendis , aut convocan-
Sed qualem inde \hx exitum experti fint ple, qui a magia hac naturali fcientia omniuni nobiliiTima & divina ad nigromanticam illam diabolicam cemere defciverunr, fatabunde teftandis.
rique
&
turhiftorie,ica uc
relacione, horrore
ti
nemo fic vir pius,quin ex illarutn maximo concutiacur.Hinc mul,
Philofophis, qui fenio confedus feipfum in igne Comburic & confumic, ex cujus cinerc refurgic vermiculus,qui fuccelfu cemporis per fe reformacur in
qnoque reperiuncur qui rudes vers magisfivc Philofophix, craducunt magnum illum & inlignetfl
avcm icauc
Ventuce
Poit
f
uam commucet
Phoenix, medianre Pyrocechnia,cum fene(Sam, & denuo quafi

fimilis
ju-
rejuvenefcat.
moTtem quoque hominis

cum
remanet
Philofophum Theophraftum Paracelfum:quem,lieee (limmo jure Theophraftus.h e. ex Deo, non ex proprio cerebro aut cacodsemonc loquens appellatufi fuerit prztcr fuum mericum, camen cacodimonum Opera quoque ufum fuilTeimpudentidims menciun,
vermfculus.qui noa Toin< I/
reliquacorporis fubftantia
lur.Magnusfuic,fateor,h.c.Philofophus.Igitur:mai
ô
gkani
4iS
Bibliothecx
Chemics Curiofas
S
gicam feciitus eft loquendi formulam five rationem. bprctis enim mortuorum corporum cadaveribus, defola rpintuumnaturalium iuveltigacionc, prout vcrum decet magum, foUicitus fuic. Ex his Ipiricibtis
C H O L 1 U M.
artis fcientiam
INdicatauthor,
antiquos Phiio-
nonnulli funt boni
& bcnigni
utpotc qui arte
exaltati,
aicanum finit rcdadi': Aliquivcro pravi&maligiu, quorumvidelicecfubltantiaadhuc

in
&
circumfluit fi-cc
qualicate. Sed
corporea, mah'gn.ique,ac vencnata

fint
fophos adumbralle tiguratis locutKuiibub & (imilicudinibus. Scd quia non amplius in vivjs fuperfinr, illorum ioco jam autliorem artis fcopum , ad quemomncs fapientes collimare debent , demonftra.Tc itatamen,utnon niliperiti, lioc eft , gennini e!c kgitimi artis difcipuli, indc ventatis fapo:
facultatibus
vci
quam diverfis utriquc prxditi notum ac manUlftum fit in iis
rem
(int gutlaturi.
:
qui
bona
vcl adverfa ucuntur valecudine.
Saniqui
quod Cclavic enim res occultas , juxca illud occulcum via, nemini dixciis Rerum feparatio:
donum maximumfolis vivunc, hoc bcncficium fpiritibus bonis tanquam veris fanicatisauchori,
&
nemabfolvit. Res diverfas hoc elt, fuperjus ferius conjunNit & inter fpiritus mortiferos
,
:
& ia& vi-
bus
acccptum feiunt. Qtiod fanc beneficiumnon exiguum eli: fcd tanti xllimandum uccxtera om, ,
vificos
pacem
fecit, ita uc
nunc ambo
in
perpetuam
nia fclicitacis genera fdcile huic uni cedant. Unde La fanie furpajje refiedicimus proverbioGallico
:
concordias focietatem confpirent. Qtii igitur non poterunt ex his , quz di(Sa funt hadenuslecretum artis capere , hi divinammaje-
bona valetudine optabilius auc prxftantius. Homines enim in perpetua fanicate de/or.-idcft;, Nihil
ftarem precibus ince(fanter follicitent
utfpiri-
tum
intelligcntiz ac vericatis ipfis largiatiir.
gcntes in hoc mundano Paradilo hac in parte (imiles fiunt angelis in ccclefti Paradifo qui foli a morborum concagio immunes & fecuri vivunt, Econrra vero qui crcbra vel ctiam continua morborum tyrannide divexantur, hujus rci caufam, non aquinifi malignis fpiritibus afcribere polfunt bus fsrpenumero tam magnis & intolcrabilibus aificiuncur cruciatibus, ut vix majus fupplicii genus cxcogitari poffic & ficomnes, qui in tanca mileria ac calamitate vitam tranfigunt , fimilem fere fortem cum damnatis & maledidis cacod.^monibus in hoc feculo experiantur. li vero fpiritus tam boni , quam mali , hoc eft, falubres & infalubres, in omnibus corporibus nacuralibus mixti rcperiuntur prifertim autcm in chao noftro Phy(jco.exquo clicimus medicinam noftram catholi, , ,
:
CAPITULUM
OPortet
vot
VI.
ûi omni /apieriti , ipfum i^.rqinf , qu de t/ufera CT paupertaie liberat nos , omuihus ejus fubitarnits probabtlibus rniracU"
, cJ,
H E R M S. Dco gratias agere
lisfnm tentatnrus
Mt
,
Denrn Jnppliciter deprecaturus,
dfii
vivirnns
ad emn perveuianius,
S C H O L 1 U M. INchoatauthorhoc capitulum ab exhortatione

feria
ad gratiarum aCtionem
fic
&
piecatem erga
,
Deum. Ctim enim verillimum

,
omne donum per-
cam (ive univerfalem. Unde Hermcs vitam
fettum deluper defcendere a patre luminum qui largitur bona fua & imprimis hanc fcienciam, cui vult merito nos gratos prarbeamus erga tam benignum & mifericordem pacrem ac dominum noftru, Mifertus enim miferix <k iiiopia? noftrje inanum
:
,
& mortem ab
iifdem quo-
qiiefpiritibusinduciaffirmat: ablatisfcilicet bonis
mortem
reparacis vero iifdcm vitam. In
quo om-
nino conlcncire videtur cum ipfo Paracclfo , ita ut plane ftupido fint cerebro quicunque non advettant Paracelfum de naturalibus tantum loqui fpiritibus , quos interdum a tam horrendis morborum ac fymptomatum effcdis malignos fivc dcmoniacosper fimilitudinem vocat. Qui vero alium fenfum Paracelfo affigunt hi illum vel non intelligunt vel ex fingulari malitia depravant. Scd redcamus ad auchoris textum in quo clare oftenditur vicx & mortis caufam in fpiritibus elTc inda, ,
,
fuam apefit , & ingentem fanitatis & divitiarum ad nose coelo mittic thefaurum quo noftrum hujus vita- defedum (ublevat. O pium i O propitium O clementem dominum qui tam cceJeAi, tamangelico & divino plane munere nos indignos dignacur
: ! ,
gandam
in fpiritibus
nimirum naturalibus
,
qui ia
vermiculos. Ecquis eft inter mortalcs , cujusanimus omni adamance magis induratus fit qui ex rccordarione tantorum bcneficiorum non emollefcat aut quis e(t, qui non pro tantis donis, nodes diesque coram Deo ftciStat genua , ipfum adoret , & laudibus hymnisque infinicis celcbrer. Modo unica falcem guttula vel fcintiilula fuperfit pietatis in liomine, dubium noncft, quin, dum in memoriam fibi re,
.'"
tria genera dividuntur
in animales
vegetales,
&
minerales. Qiii noverit minerales tanquam
mor-
tuos rcvivificare, &fic prxparando depurare, uc vcgeti & animati in corpus humanum vires fuas exerant ad maximum pervenit arcanum. Ecboccft illud , quod quxrunt omnes: quodfi adcpti fucrint , gaudio maximopcrfufi Deomaximo optimo meritp grarias agent infinitas. Medi: ,
vocac infinica illa &: innumcra divinx mifericordia ac benignicatis erga geruis humanum argumenta, gutcula iflapietatis rcfiduain ampli(Timum mare,
&
fcintillula in
mjximum incendium
excrefcar. Si
igitur
cinam enim non modo fummam ad corpushumafed poterunt quoque quxlibct corpora perfedta & impura figere, & in fummamargenti aurique perfedionem tingere.
num habebunt
H E R M E S.
nos cumulac donariis in hoc mundo immundo , dum adhuc in corpore mortis, peccatisobnoxio habitamus: quantis putas maximis & jnenarrabilibus artrn^ viti bonis nos ornabit in fecucura vita: Ubi ab omni peccatorum immunditie liberaci, erimus illi , qui venimusde tribulationemagna, & lavimus ftolas noftras Sc dcalbavimus eas in fanguine agiii ideo erimiis ante thronum Dei , & ferviemus ei die &noifte ia templo ejus & qui fedet in throno , habitabit futantis
,
,
.
Dcus
HAc dum
fam
rui
,
auietn figuratione priores vefiri
qnemadme-
adpropoftiHmperveneruiit,ecce mortuifunt. peritis librum apeVobis metam demonjtravi ,
&
occutias res celavi,fequeflrata continere feci
di-
verfas figuras corrjunxi
f^ /piriius foeiavi.z/^
^
Deo
pranos non efuriemus, non fitiemus amplius, non ncque ullus seftus cadec fuper nos (bl quoniam Agnns jqui in medio rhroni eft , reget nos & deducet nos ad vics fontes aquarum & abltcrget Deus omnem lachrymam ab oculis noftris. Apo:
hocrnmnts accipite.
calypf. 7.
HERMES
I Lib.II.
H
i
Seet.L
,
Subfea.II.
& deftrucns ) tempore
E R
,
439
&
Si
qus. retrahi-
Tp" Xindefilii Philofophorum unguenta
calor naturalis ( non aucem hic fermo eft!de igne vulgati, alias mechanicus dittus, omnia^combuveris in arboribus fucviriditatem generac , teirporis progreflu producit gemmas, foliar A: florcs , tandein-
&
viridi &ris , traeacantho, JL^miis ex urigwbns , fiiis offibns in aniiquormn Itbris ftmtfcripta.
rens
cum Cwt
SCHOLIUM.
'
unguenta iiitellige PEr arte Vulcanica e rebus

qnibus omnibus
combultibile.
omnis generis
naturalibus
fulphiira
:
eduda
e.\
abfolvit.
unum tantum repcriturfixum & inHoc vero inveftigandum eric in fub,
que compietam huduum feminumque maturitatem Vcl ficut idem calor in niontibus & intimis terrx vifccribus ( linea namqjs viridis gyrac univerfum ) fimpiiciflima rcrum corpora live elenienta
jcdo omnis
c]uicur,&
jpfa
efi:
niirabilitatis
ut Corn.
Agrippa
lo-
primum
mifcec
&
lapid-s
inde divcrfis
:
el^
res,
qux
in terris
&
in caMiseit:
animalis , vegetabilis mineralis , ubique reperca , a paUcilTimis cognica , a nullis fuo proprio nomine exprelfa: fed innumerisfiguris & xnigmaribus vclaca, fine qua neque Alchefunc actingere finem. Per fulphur
adu
&
proprietatum difFcrentiis infigni.os fabricat fic Uilphur natura: five philofophorum tinfturas veras qiias in fe continct per varias tem-iorurp revolu,
tiones explicat
figit:
immatura
:
perficit
inconllantii
immunda
abluit
ignobilia
& vilia nobilitat.
mia, neque naturalis magia fuum completum posaucem illud fixum cujus fspenumero apud Philofophos fic mcntio, ni,
hilaliud incelligicnr
quam verumNacurcr
confervancur.
Vica;
baifa-
Propter varias ejufmodi 3<: eximias dotes , quibus praeditum eft , longe latequeantefeftur ca:terislulphuribus, adeo ut propterea non immerico divi num ab authore appeiletur. Vas eft hoc in loco materia ipfa
, quse concinet elTcntiam pretiofam , cceaftralem , vitalium fpirituumcopia impracgnaram. Hifpiritus, qui inftar Mercurii vola-
mum, quo corporamecallorummortuaperunda,

corrupcione perpetua
diucurnioris longiorifque caufa eft
enim folum hoc bal,
leftem
tilis
&
(i magis abundant diu, tiuseciam ab interitn prarfervantur. Ex rebus igitur , ejusmodi balfamo abundaniibus noftramedicina univerfalis eiicienda, ut eo fiat efficacior ad corpora humana in fanicacis Itatu confervanda, & ad morbos (ive ex mala vidus ratione , five"hsreditaria propagacione, auc quavis alia occaiione ftibortos abigcndos & radicitiis extirpandos. Noli igitur exillimare, tale fuiphur reperiri in unguibusi pilis viridi a?ris tragacantlio , offibus fimilibus rebus momeiitaneis & cito perituris: fed ha:c funt tancum nomina externa quibus au, ,
,
famum quo res naturales
fugitivamhabentnacuram îngeniofa&mira , & per fublimationem magismagifque exaltancur , tandemque figuntur. Sed induftria fiimma prscavendum, ne in gradibus ignis peccetur. Calor enim nimius materiam noftram , quî uc diximus , cxleftis five aftralis iftius eftentia; vas eft five domicilium comburet , & fic firado carce,
arte extrahuntur
re, captivus aufugiet.
H E R M E S.
ETfcitote
tur.
,
iûbd mediocriter coelum

efi
&
Mtdiocre autem
efl
:
figura
cum terra jungL cum ccelo cum
terra
(^H
ûod
a^nm Omnium
autern primo
eft
aqua
:
thorex liberrate philoibphica utitur ad inrernatn termn eHentiam ab indignis & impiis oecultandam.
fecundum vero auram tium autemfere dr mediocre aurum , ûod acjua

ce nobilius.
exit de hoc lapide
ter-,
& fceA
H E R M E S.
SCHOLIUM.
i
AMpltHS unguenii
gientia coagHlat
,
ijtiod
tinûras eontinet
decorat
,
fu-
& fulphura
i
,
HIc
2.
difpofi-
agitur de tribus lapidis partibus. i, de aqu de ccelo , five mediocri auro. j.de auro five
iionem oportet nosexponere

Jtgura
,
cr omnihus aliis unguentis
face
(jiiod ejl
ttnguentum occultiim
& fepult/im
eu-
jusnulla videtur difpofitio

Jicut ignis in arborihus
'arte
&habitat incorpore fuo,

,
&
lapidibus
qnod fubtilifiima
ingenio oportet nos extrahers absque
combn-
flione.
Noli verd mirari, quod aurum hic , & aqua coeloque vilius srftimetur. Loquiturenim hicauthor de auronon vulgarfi fed de philofophico , qiiod in uno tanquam facct continet omnia corpora , tam perfefta , qwam imperfedia pretiofa & vilia pura & impura gemterreftri.
fxcis vicem gerat
CH
U M.
condi-
mas
& filices
aurum
:
& plumbum:
,
ita
utplumbum
VNguenti
tionem
,
five fulphuris veri philofophici
nunc author pluribus cxplicat verTinftubis: & primum id tincSuras continere ait rarum cnim magna eft latitudo. Quicquid enim tingendo colorem aut proprietatem corporibus naturalibus imprimic id tinduri nomen meretur.icaut omnis medicina qux corpora inbona & na: , , :
philofophicum nil aliud fit quam aurum leprofutrt Sc imperfe(3:um aurum aucem vicilTim fic plumt.,
bum fixum&perfedum.
Prseftantius
& auro
dicicur coelum
mediocre
,
Mediocre aucem ideo dicicur pondus, colorem & cseceras proprietates habeat fed multb fit fpiritualis, excellentius & potencius: turali confervat conftitutione , & aufert moibos , utpote ci-iius virtucesexuperant vulgare aurum. Unde etiam vulgare , pcr projedionem tingitur rede appelletur tinfiura fanitacis & fic econtra res a mediocri, cor& plufquam perficitur eftque hoc audeftruentes ac igritudines corruptionefque rum mediocre lapis ille pretiofus , in cujus nuncupencurtinSursEmorboporibus inducentes, , vere rum & mortis. Quoc igicur 'n\ mundo res inveniun- comparatione omne aurum , arena eft exigua Sc tur, fanitacis & morborum caufse , cot eciam cin- tanquam lutum a;ftimabicur argencum refpedu il&.axx ftacuendsE quas in univerlum omnes infe lius. Sap. 7. complettiturunicum iftudphilofophorum unguenmoril his autem tribus funt fumus , nigredo tum. Habet deinde idem unguentum facultatem fuOportet ergo nos ab aijua fumum fuperexificntemi ab & fulphura decorandi , hoc gientia coagulandi eft 5 volatiliafigendi , & obfcurailluftrandi. Ejus- ttiguento mgredinem,& af<ice mortem depellere, f^ hae modi autem voiacilia nihil aliud func , quam omnia dijfolutione. Quo paUo , maximam habemus philofnomntum fecretorum fecretum. inferiora & imperfefta metalla, qua: pcr hoc un- phiam, S C H O L I U M. giientum tranfmutantur in optimum aurum & arelt,in unico fubjedoêx trib.colaabfconditum his tribus.hoc gentum. Tand#m unguentumhoc
, ,
:
autemplumbc aurum. quod auri quidem

,
vel fere
HERMES.
IN
&
1N
tere dicic in
corpotibus
i.
non
fecus ac ignis five
poficcquod notu
slt
in capiculis,latec
hc tria,funiuSf
Tom.
440
Bibliothecae
Oacmcx CumCx
fe
ininm (mv. capuc mus, nigrcdo. mnrs; qjs non nif. rcvmiicaair niminim morriinm .quod dcpiira'iir&
rmsmum
eft:f,ne
ûo nc^He^Ham perficitur.
emm 5cr loiam dilloluiioncm.Niii P'^ Soiiicione enim cornulla ii: fpiritmimcoagulatio. & nobilioipirituspnno.es po-is impuri&tumoii.
corpiis fol^^îîy'
C H O L U M.
1
riEptcm
corpora, (uiKfcptcm metaiia, aurum.at-
rcs,
tanqium
fucc':ncuriati .nov.is indies
&
pr^:
bum
Sc i.iducunc ftanciorcs vires arquc proprictarcs pliilofophorubicuiidos alboi& niaccdine ablaâ , vicahbus& rum ilorcs profcrunt: mortcqu; expulfa replenc. acquc pcrtundMnt aftralibu , t uidluris omnia omniumleEchic ell Pnilofophla co:ifumma-a&
jj3gcncum,ftannum,is five cuprum.fcrrum, plumarscnrun) vivum intcr !i3:c prasUantifTi, & mum elâuru.Ti. Undc cciam rcliquorum rex ik capuc ab authorc vocacur. Scd erras.fihoc dittum
,
crccorum
f-crctu.n.
Scdqiidlk Plulolophia
coii-
explicacum c t. At iimTiaca,in fupcrio-ibus fuse ne aurum cft a:s , fcd nonomnes a;s ell aurum. Hoc lo-iui vidcacur cancummodo qjiTivis Hcrmcs hic vero xs five auruin refte comparacur Soli, qui , tecamcn diferce de craasmucacoriaphiiofophia.- alibi fte Hcrmece, poft Deumgubernac mundum , Sc ilfapientia: fubdicabclfacecur, omnesfapicaciasfua: j^j^^j^^f ^^^^^^ mundana,(ivc animaca (^veinanima. SalvaCornolter,unica& lofe. Cumauccm Ouiftus ja. & cft gubernator vicalium, vel cocius vivacitacxîltimo.ahqucm ^.^ lavera (ic fapiencia ab xtcrno.non f,-equcncacor & difpcnfacor: de quo 1'alingenius ' is & poi.., henpoiicnili - Ipi-rscrifanicncixparticipcm s cri fapicncix participcm hen ^^^ ^.^^^^^ riaim Chritli funu! lubeat. Pcr iuinc enimfpintum ^ ^^^^ >ûitempor^r,uta^, iolum accclFum hjbcmus Iibcrum ad ablcondita ^^ ^^^^ temporihts juic^nidgetieratHr in Orbe. tam divinarum quam naturaluw rcrum myi.ena H;,jy(-_Qj; ^-^^.^,^ gcncraciva & fcminaria.cujus vi pcrvcnicnda. Is cnim eil, qui telte l amo, lcrutatur j.^^,,.,,,^^ ^ propagantur omnia.ineft quoque in virionnia etiam protunda Dci. Ncmo enun cognolcic. ^.^^^^ ^^.^ ^^^j^^^ ^^ ^^^ Philofophus loquicur : qux Dci func nili idcm , qucm accepimus, Ipiruus ^^^^^^^^ j,,^, j .^.^ ^^ pcr^îtum in 3:re,eft l^ci. Hujus fola vircucc fimiles ^^'^''^^^}'^^^;^^^jHa fola viriditas quain ipfo cll : quia illa (ola viteftc fcnpcura , ta Eaoclio&: Elix. Sicuci enim hi riditas pcr noftrum magilterium vertitur cito in nos perChiica^ cjclum: fucruiicalliimpciin vivi verilTimum aurum noftrum. Obenedida viridicas, adhuc aiubulantes , tanfli fpiricnm , in his terris qux curxStas rcs generas quod vel inde conftac Quam vivi in ccclum extollimur. Cum cnim pcr quod nullum vegecabile acque fruftus nullus app.icalum nihil aliud intelligacur quam vita a:terna: rct germinando, quin fit ibi viridis color. Ex quo enim !oChrilius autem fit ipfamet vica: de fe ipfo nunifcftc coUigitiir, anrum hoc Philofophorum iincce(vica vericas & qiiens , inquic Ego fum via, ve ars hahere longe alias proprietatesatque vires, mancnc ,& fario inde rcquitur, quod c]uiin Chrifto quam vulgare iIlud:quod tefte Mirandula, parvo cceChriftus in illis, non aniplius in mundo , (ed in pulverc infpcrfo in ignifugic:ac poteft rcfolvi in amplius non eft, verfcncur.hoc lis, ubi Chriftus eli^, calcem & aquam lirnpidam imo hydrargyrus id terreniac mundani idolatrx, rebuscaducis.ledfpi- penitus dcftruit: itaut longe differat hoc vulgare ricuales & immortalcs Chrifto foli adhirent. Non a verophilofophorum auro: quod prxter commealiusElias, i^îtur expstanduscftaliusEnoch aut moratas virtutes etiam perfcdiirmuim eft , 8c iaveniat.Sicut q!ji ante adventum Chrifti in mundum corruptibilc quodque naturam habet Elyxiris five enim Ar.tidirirtus non habicat in uno folummodo fcrmenti. Hft; autemElixir, ut Rofarius, inguit, meindividuo, fed in toto Ancichriftianocorpore,quod dicina completa , magifque dcpurata &digefta, tx pluribus conftac membris , diffufus regnac : ica quam aurum& argentum, co quodipfumElixirhaEnochi & Hlix fpiricum noii accepic fola quxdam bet vimconvcrtendi omnia imperteda corpora in fingularis perfona, fcd omnes veri Chriftiani & pii aurum &; argcntum quod ipfa pcr fe minime perprxfertim philofophi,qui in eodem ambulances fpi- ficere polliinc quia C\ deperfcdione (ua alccri daricu invafisfuis fiailibus, ut cum Paulo loquamur, rcnc ipfa imperfe&a cxifterenc .-eo quod non pofhabent thcfaurum iminortalem & incorruptibilem. funt tingcrc.nifi quaiirum fe extendunt.Hinc con^ Elias olim.tanquam Chnftum: Tcfum V. nemoc jciuiii r.i . r i ir i n. ntmpc -^ " "' aqiio ,.' ftac, aurumPhi!ofophicumc(iequidpr2ftantius,no. ,'i.. ^ ...' k . cundem quoque ^ ; bibens, piricum inctra uiuîo, defDiritua it"->-ia utipuiLiia T t bi iusacpreciohusipfoauro& argcnco, cxcerftque acccpcrac.icauc fpiricusElix,non alccrius fedipfius omnibus mctallis vulgaribns. Quxfiverunt niulci quoque Chrifti fucrit, qui fotus eft verusElias arhanc auri l\sc xris viriditacem in vitriolo, cutifta , nos deducens in omnium artium vericacem pro five xrc vulgari icd errore dccepci a vero
-
putas dc auro vulgari.cujus ufus cfi m odicinis iro-" nccariorum & aui jfabrorum. Auium cnim nollrum, noii elt aurum vuigi , ftd elt inquiunt Philofophi clciilrum minerale livc cujus con;po(itio in 3ES omnia mccalla juxca illud Omcomplcftitur fe
,
.'
&
quinimofolus
is eft
coafummatarhilofophia,
&
omnium fecretorum
fccretum.
fcopo longeabetrarunt.Caufaerrorisfuit ipforurn cralla ignorancia, qua fecucifunt liceralcmin fcrip.

ris
CAPITULUM
HERMES.
primum
ejl
VII.
,
Philofopliorum fenfum, ciim camen Philofophia Chymica non concemplecurmetalla, quatenusfinc

fint
corpora,fed quacenus redafta
in fubftantiam
OFilii philofophoruin, corforafnntfeptem

cdput,!jUod nec terra corrumpit
iftmtm
,
fubriliiTimam, fpiricualcm accceleftcm.Eftergoau-
aurum eorum perfeUifftmum

,
rex cr
dcvafiant, neque aejua alterat
, nec res cemhnremes quia e\m complexio eft
rum noftrum non corporcum:fcd fummcdepuracum, & ad aftralem naturam adduftum. De quo hxc dixifTe fufticiat.
temptrata,
d/
naturadireEl.i, in caliditate, fngidiiate,
HERMES.
Slcut
enim pa/ia
fine fermento
left ,fic
C^ humidnate , nec fuperfluum ijmcijuum in eo efl. idei) mapnficaterunt df phiUfophi ipfum prstulerunt corporibus in , ftcut Solin stntes aitrum fic haberi Dei nutn . : enim eu fplendidtor nellis lumine fuo e(i
,
&
citm ccrpus/nblimaVeris
ffrmentari non po, mundaveyis,
turpiiiidinemf&cefeparaveris,
miil rnifcere Vefuerif.pone in
eum conjunc^re c^ /7eis fermentnm,^ acjua teret
tmnt vegetabile, omnu terrtt fruHui perfcitnr -.fic anrnm mrie sorpas (Btttiittt , vivifcitt , quod Etj/xir
ratn confice-.donec Elixir ferrneniii cifttt pafta fiat fer-
meiûm, Meditamini
& vidcie utrmn
fermentum^
fiat
I
^
fiat
Lib. II.
de alio
,
Scd.
,
i.
Subfea.il.
^
qstam de fua naiura, Infhicite ergo

efl
,
quo-
modo fennentHm non
nifi
de pa/la
fecic
SCHOLIUM.
PAulo
ti,
ipfa.
corporaUtificM , înVicem conjurtgi dringredifaEt hxc eft cUvis Phtlo/ophorum , finis operum, (^ hac fcientia corpora emendaninr,^ eorum opus, De
ctt.
&
fuperiiis
meiKionem
elfe
aiuHor fermen-
annuente , peragitur.
idque aurum
apertis
& maiiifeftis verbis
SCHOLIUM.
iiidicavic. Pergic igitur
nunc pluribus demonftrare
aliquas ordine opencceflicatem fcrmencationis: racionespoiiit quales func fublimacio , nuindatio, f Ecnm feparitio , conjunftio & mixcio , quse fingu:
&
DUbium
maximilm hic de fcrmento oriri videcur, quod antea aurum elfe diximus iitinc autem fermcncum confectioncm quoque dealbare au: :
thorconfirmct
,
fed facile id folvicur per philofo:
necedano requirunc fermentationem. Eft cnim phum qui dicit non eft aistum nifi prius fucric fermencum quali anima qua: paftam eadem pro- argentum Item aurumnolkum , eft tinttura five prietare, qua ipla eft inlignica fermencar. Ne ve- anima five fomentumoperis , fine quo ncquaquam ro dubices , id verum arcis efle fermencum , ab aii- peragituc, fed quando dealbatum fueritaurum, conlidera folummodo fihoc eft , corpus album chore fuprd propoficum neque fic argentuni, nifi nem incencidnis tU2B,& mox facebris aliud uon ellc, priiisfuerit Mercurius. Unde Sol fingîtur a Philoqudm iioc iprum. Aurum vis productre Ergo au- fophis trcs habere facies in ccelo nigram candirum tuum quoque erit Lrmencum.Cjuemadmodum dam & rubicundam ita ut facile credendum fir, fcrmentum paftac ex cadem materia conftat, ex fermcntdm hoc mn tantumdcalbare confcdtione, quaipfapafta: utriufque enim materiaeft: farina.- iedetiam ut author paulopoft docet, d combuftiofic fermenium lapidis aurifici eft aurum argentifi- ne & fuga cuftodire tinfturam eique in projciaioci argcntum. Vide faftem u: fermentum , quouti nc conciliare ingrelfionem.Sed quia fermcntum nonl voles, femper ftt re fermenranda eflieacius purius, poteft ingredi corpus mortuuri!,nifi mediante aquaji & ailralius , magifque digcihirri & non errabis. qux facic matrimonium & copulam incer fcrmenExpurgarc -vetus fcrmentum inquic D.PauIus, uc tum & terram albam id in omni fermencationc fitis novaconfperfio. Ad rcgenerationem enimno- nocari debcc pondus uniuscujusque. Si igittir tervi hominis, requiritur noûm fermentum , quod ram foliatam albam ad album Elixir volueris ferveceri ifto longe fic efficacius , purius nobilius, mentare , ut ftabic in complemenco tinfturs fuper coekUius Ipi.icualis. Tale autem novicacis , puri- corpora a perfcdiorie diminuca tunc recipe terrae tacis , finccricacis & veritacis fermencum eft ipfe dealbatx feu foliatx corporis mortui parces cres, & quo in bapcifmo pcr ipfius inortem om-- de aqua vici refervata partes duas, & fcrmenti parChriftus nes vere credences fermentantur. Undc Macth. ij. temalteram dimidiam. Fermentum autem ficprsfimile dicitureile regnum coelorum fcrmento.quod paracum , ut fiat calx alba fixa & fubtilis fi ad aiaccepcum mulier abfcondit in farin.-e fatis tribus, bum tua procedit inccntio fi vero ad rubeum,tunc fit calx cicriniffima auri prarparaca, & non eric alind diDnec fermencatumcft totum. Quale igitur hoc novum eftfermentnm, talis fermenciim, Tanta igitur eft fermenrationis prxquoque debet ficri pafta inde fermentata. Nifi enim ftantia , ut author eam non dubiter appellare ciave palla eandem cum fermenco vircutem &: proprie- Philofophornm , hoc eft, principium & finem opetacem acceperit vere & debico modo fermencaca rum , videlicet albi & rubei utpote cujus bencfidici non potcric. Hinc eluccc evidens difcrimcn cio corpora emendatur, hoc eft, in fuperiorem perficque tandem opus inter Chriltianos veros & falfos. Veri virtute novi fc(5tionis ftatum exaltantur
1.C
, ,
:
fcrmenci operancur juxca novum hominem verira- rubeum ulrivnurnque divina afpirance gratia , perfitem& vicam falfi aucem fecundum vecerem homi- citur, & ad fiiiem perducitur. E S. nem mend.i.cium & mortem. Hic autem poftreE R opera vero ^mala eo opinione, opero^ de , regcncracohomini omnino NEg/igentia ^^^, Imacenebrarum rumpuntur, utfermentim majfx , c?" tongul^f^jf^ i^^ fugienda func. Modicum enim ferdevicanda mentum fciiicec veceris hominis uc Paulus docet, Elis ad cafeHm er mofcus in aromatibHs, S C H Gal. 5. corrumpic cotam malTam, Quicunque igicur L I U M.
:
&
maffamfuam, camcheologice quamChymice, rede
fermencare volec , vecera impuritatis & corruptionis corpora relinquat.nihil enim ftabile aut laudabi- opus potius per ipfam corrump-, fâim corrigi le in illis unquam inveniet.Eft aute in utraque fcie- emendari exiftimet: author '.ria proponit exemtia fermencatio necelfaria. Qiii enim in Theologia pla qu^ tacite fpedanda Ôe prscipic. Ut enini ignorat Chriftum ab codem quoque ignorabitur, fcrmencumanam, co3guli.,Ti iac,& mofcusaromata Nolfe autem Chriftum realiter , eft credere iplius non corru.mpic in deceri/js, fed uc ex maffa fiat verbo & fervare ipfius mandata. Sic enim cum ipfo panis ex iade cafeus: & ^.romac^ graco mofci odoerimus unamafla, & a proprio ipfius verbo in es- re a corrupcione & c^^ri'j conferventur Ica etiam fentialem & perpecuam amiciciam ejus fermencaci. fermentum Philof^^^phcri::!:) materiam noftram pri^ Jamque non amplius non dicet fervos, fed amicos, mo corrumpir qyi jefn^ g^ if, nigredinem ipfam conAmici enim inquic addifcipulos, mei eftis fi fe- vcrtit ao'', camen , uc eo redadum opus ica in niceritis, quxpra:cipio vobis, InChymiaquoque ne- gredi',u'i morce rclinquatur : fed potius tota confecefiariam fcrmentationem effe palam fic ex eo, ^'o^nis mafia per omnes colorum mutatlones ferquod fi non mifces fermencum cum Elixire non mcntetur actingarur. Calor namque agens inhucolorecur corpus ficuc debec , quoniam fine fer- n.iido primo efiBcit nigcedinem & calor in ficco menco non exibic neque Sol , neque Luna. Eft caufat albedincm nec non in albo citrinitatem &c enim fermencum anima , qu^ corpori imperfefto, nimiam rubedinem Qua; varietas Coloiiim foii niediante aqua vicam tribuic quam prius non ha,- fermcnto adfcribenda eft & fic corrnptio unius,
,
NE
,
forte quis errec in fecreto ferr ,entationis,gc faisa quadam opinione de e;,dem concepca
&
>
bebac
& inmeliorem
H
ETrtota
,
foimam reducic. E R M E S.
e y/ninet.
qitod
fermentuin confeclionem dea'ihat,
eftque fcrmentum, fcrmentifcrmentum: vehiti Philofophus inquit : Qui non guftaveric faporem falium, nunqui perveniec adopeft
gcneratio alterius
fomb^fiionemwtnt, tinûrm, nefnîat,
tatumf*rmencumfcrmen:i:fermeiKat enim finicam

pec
44-^
pcr excellenciam.
Bibliothecae
Appropna ergo
,
.
Chemic3E Curiofe
e(t
,
Lrmentum,
pulvis
auri (ive Solis,
quod iutum
hoc
eft
maTatti
uujJ
iiiim aiice ferm-ncacioncm uc (it quon;am fi bene calcnu.us loluciis & induratus: njnprseparastcrmentum, nilvalcc tuum magiftequod non clltirmentum , ind Sol & riu.ii. Ec lcias manctis Luna,hocell. aurum & argcntum iiîs
eft
.
,
incrcurialcm tingic, elfe
unum
ex fecretislapien-
tum. Unde etiam a quibusdam dicitur tigillum fapientum.vcl (igillum Hermctis five Mercurii.lnquO inquirendo multi ha<5lenus , fed plerique in vanum laborarunt. Non enini ideft cera Hilpanica, neque (uber, ncque coUo five gluten, neque iuti quoddam Planetis alus appronriata. Idco quia Sol & Luna gcnus , quo vafa vitrea, cerrea, aut alia hujus geneconvcrtunt: fuamnaturam djminantur, & ipfaad idcoaplurimisfcrmentumdicuntur.Opoi-tctcrgo ris perlucantur, vei obcurantur fcd e(t qua;dam nacorum turjE difpoficio certa, ad cujus legem infailibilem fermentum iii corporibus introduci:quiaeft corponbus res in vafe philofopinco inclufz fuis obfignantuc inducic vitam anima. Hicque amma proprictatibus ac coionbus , ufque dum omnium vivis 8c percum fimul uc impcrfcdis mortuis & vcibum fadtafuic apparitio, & tandem etiam prodeat exovivificentur & perficiantur. Sic enim
,
:
f.-ais
Chrilî veruin ell
anima viviticans quatriduuai jam fepulco ac foein Lazaro mortuo, & Exi Fodicit tcnte. Ouamprimum enim Chrittus refurgit, & pro morcuus ras Lazare ecce (tacira Chri clt verbum enim efficax dit de fcpulcro. Tam qaodcun id producacur ili , uc illico in eftcftum
fermcntum,
(ive
: ,
ptatitfimus
lutari Iplendoris fui efficacia
, qui favifum intuentis non , obfcurat aut obcundit , veluci fieri videmus ab externo Solis fpiendore: fed acuic pocius eum , ac roborac neque hominem fuo vifu enecat , ut Bafiiifcus led potius morti jam proximos , perfulo pro-
iile
color Cyaneus
five cceleflis
tis prxftitis
Ec hoc
cft
patTim in facris comprobacur liceris. inregrum ac verum verbum Deiex per,
dere pedus,
&
fanguine
,
mde
etfluente.pullos fuos
feda
& vera tide
profedum. Ideoetiam
ertentiali,
ter {fatim per id efficiunt
omnes fan&i
quicquid
hoc vervolunr. Multi equidemhodiegloriantur habere, verum bo fed dum putant fe integrum ac funtadepci. dimidium vix'ac ne vix quidem
in
,
& fic vita: reltituere. Unde mortuos irrigare Cliymiciinnrumentum quoddamhabentdeftillatorium quod hujufcemodi Pelecanici gyri circulive formam refcrt. Sed admonendi hicfunt veriartis
,
Nam
ab ipforum cftedlis five fructibus manifcfte cognofcimus, ipfos non habere nifi nudam literam , &
mortuam umbram verbi nequaquam vero ipfum verbum verum eftcntiale & efficax adeo uc meram paleam vacuim granifque carentem triturare videantur. Si enim verum haberent etiam peril,
, : , ,
lud demonftrarenr eftedus fimiles eftedis vetbi, ab ipfoChrifto, ab Apoftolis &aliis virisfandis proaerem hni lati. Lumen enim , quod non lucet , nec luminis tantimum colluftrat , non eft lumen , fed
nomen. Lumen aucem lucem (jmul ac fplendorem rebus afterens hoc vero lumi- pedori , totum collum cum roftro fleditur in cirmeretur. Quamo- cularem formam fic artifex vcrum & tingentem iiis verum & eftenciale nomen eorum qui Leonis fanguinem evocare non poreric , nifiprius numerus eft intinicus ^rem ficut liodie lucrandum fpirituum circulatio Cwe deftillatio circularis hat: ucuntur ad verbo ft:erili ijoJ. inani & pau- hoc eft exterius intro intcrius foras item infealcndo fuo corpore pro panem tancu '"f"0'^^ vixunus acquealcer, qui rius furfum & fuperius deorfum pellatur: ita ut eximo func ^'utem ^j(|-,[îi & eftcntialiteradhibeat tam terius & interius infcrius & fuperius fimu) in uno hoc verbui.'^ efficacicer animarum falute ica eciam circulo conveniant, neque amplius cognofcas, quid aliorum profuoquan"^ infcrius veffuperius fuevel extcrius vel interius '''"^ft^'''^'^ dcploratorum multitudo, inoens etl alchv rit fed oinnia fint unum in uno circulo five vafe. '^^'^ exetcentesfolummodo inhxaui artem Chvmi mortuis,& particulari- Hoc enim vas efl Pelecanus verus philofophicus, rentrebus five feri.^îi^s pauci vcro re- nec alius efl in toto mundo quirendus ac fine hoc bus quibusdam fophi.'lJcationibus eiren- fruftra laborat omnis falfarius alchymifta. Sedut Naturs efficacem qui vivam ^' periuntur medicicorporum melius intelliganturea, quxmododidafunc, hanc & univerfalem oitiaiwni
rum
inane
&
fterile
indagacores dc hoc Pelecano, magnum ardjuumque fecrecum in illo aPhilofophis occulcatum elle. Sicut enim Pelccanus avis eft viva non mortua , ita etiam Philofophi ad magifterium fuum pofiulanc corpora nonmortua, fed viventia , hoceft, fpiritualia, & fumma vitalium facultatum fcecundicace prxdica. Sicuc etiam fanguis effluens e pedore niortuispuUis reddit vitam: ica viriditasnoftri Leonis rubei , vitam in mortuis & obfcuris metallorum corporibus confopitam refufcitar eaque priftino fplendori & claritaci rcftiruic. Ec ficut tandem fanguis ilie noo elicicur, nifi fado prius ab ipfo Pelecano gyro dve circulo dum enim roftrum applicac
, , :
tiam
natn
!
'
leîcimo ^
modo iiiquirunt HERlî.ES.
atque fcruciantur.
non
cjl
'fl
placuit fequencem fubfcribere figuram.
CErtHS aurci color ad rnbedmC^^&riatura.^**"^

iulccdo
,
idco dc cofcrtcum conlt>:""^'
Jxjir:
iitus
,
de co conflituimns encauJlHm y in eo colorcm iHtnm tingui-nus , augmentat. vtdeniibHS vifnm txliPofuimus, qHtfe
&
^:.'od fcrrpfi-
ftgillo re(is
&
SCHOLIUM.
QUamvis
non
fatis
conftet
quid autlior weht
fericum , inferius tameiA per dulcedinem liceat , id fefe explicat , adeo ut facile conjedati ede fermcntum auteum ad rubedinem cujus de:
&
eft interius
quo
reliqua
,
literse
& tanquam principium & fons 4 defluunt & fimul etiam finis
,
:
fcriptionein vel
ilum,hoc
eft,
adumbrationem potius per encauii"uras,fimilitudines, &tropicos

in his capitulis tradi-
1'jltimus
in \}i -
oquendi modos T had^nus dk. Nocandumautemlnceft. figiUum regis , hoc
^ ^^ c c D. .E. I-^ quatuor fignificant extenus. C. F. Superius.E.G.lnferius.Qua.licersuiumvei-lumoniaes.
tanquam fluin quem CEtera: omnes five marc magnum refluunt. B. C. Oceanum ,, .^
,
Lib.II.
, :
Seai.
8c
fit,
Subfeair
fecundam correptionem devitarent
,
A. B. C. D. E. F. G. fcptenarium Magicum occulrum manifeflc exhibent de quo alias copiose fa-
44}
;
fcientes;
a nobis traftatum hnz, ita ut fupervacancum nunc plura de eo addcre.

tis
cum
quia fubverfus eft qui ejufmodi eft , & delinquiri /Ic proprio judiciocondemnatus. Tit. 5. Sed
H E R M E S.
AVrUrn ergo
rendosinmonce Samaria: non Jerofolymis non Romx.in Icaiia, non Gcncvar in Gallia , non Lipiiae nec terra corntmpere potefi êrMentum tiniverfale cunin Germania non Cracovii in Polonia, non F^raox UareFitficans temperata coi/ipojiiione, ^Hodâviftve in Bolicmia non Olfmuczii in Moravia fed ubique veri citrini colans eji, per cocumditperfos mundiim ,in Turcia.in Perfia^ Icalia, Gallia, Germania, lôlonia, Bohemia, S C H O L I U M. Moraaperte fatetur author , aurum philofopho- via Anglia, in America, etiam ad extrcmos Indoy. IAm Ex omni enim nacione Deu? fibi coliiget Ecclerum elVe iapidem pretiofiflilmum , longeque pliires dotes & munera ip(i tribuic , quam vulgare fiam. Vera aucem verorum Chriftianorum noca hsec
,
,
i carens macnlis^ temperains ijuotjuc, necignisy nec aer , nec aiâ,
pretiofifjinins efl lapis
qua-res , ubinam fint iili veri hriftiani ab omni fei aariorum contagione liberi.^' Uctibi refpondcart ad hanc qua:ftioncm,iveIina fcias.illos non efie qur-
pollldec aurum. Hc uc dc citeris nihil dicamus, manifeftum hiic apparet difcrimen inter aurum phi-
crit propria,
quod,
tcfte ipfa veritate
Chrifto,Joan;
,
4.
nequc
in
monre
lioc
videlicec Samarix
lofoplwrum & vulgare quod vulgare lapidis prenuilo jure appeliari podit ficioGffimi nominc
: , :
nequc
quidem
porea
ris
,
fimplici pcrfefitionccantumornatuma cor-
Jerofoiymis, neque alibiadorabunt patrem:fed venit hora & nunc eft , quando veri adoratores adorabunt patrem in Spiritu Veritate Nam & patec
&
iila
coagulacionc
,
nondum
,
fit
fic purum temperatum & aqui & terix injuriis tutuiti ^ immune non camen uc fermenrum univerfalc cunfia ad tempe- unicuique nunc judicandum relinquo quinam fint racam uaturam reducere poteft ficut flavus, ve- illij qui funt fub vera Ecclefia nec ne & ubinam lorufque illc citrinus color hoc ell auri eHentia corum in hoc mundo,verus Chriftianifmusj veraque quinta fydcrea &coeIel1:is, a cdrpore fuo cralTo, coiatur & cxcrceatur reiigio. Fada itaquecomparatione, idem efto judicium de Chymia vera & falimpuro ac terreft ri fegregata
quaaivis
libcratum: Ec vel ab ignis ae, :
taiesqusEtit ,qui adorencillum, Spirituseft Deus: &eos,qui adoranc eum, in fpiritu veritate oportec adorare. Ex his igitur cognitis perfpeâifque
,
.^
Sifiipis,iimbraru;nfuge
r/iorttta
forpora; namqtie
fa:
Conflans ejifolns Spiritus
Univerfalitasenim
in corpore
,
(iws
imbra fugit. Cathoiicifmus non confifiic
fpuriis
fivede univerfali & particulari,deque veris ejusdemindagacoribus.
&
fed in fpiritu. Spiritus

,
enim
folus pe-
AVrum fapientum
pendintitis phtmbo
:
H E R M E S.
coBum
efl
&
bene digeflum igneA
netrac
omnia
quancumvis folidilfima corpora. Sic

>
aejua Ixfir conficit.

:
Anrum
Cathoiicifmus religionis
confiitic invifibili
:
feu vera: Ecclefiae,
non
quod
enirn fapientum ejt temperata compofitione
corporeo hominum fermentum Ixfir e contrario diftemperAtum diflem^ perata compofitione. , piorum ac vere credentium in unicum Jefum Chriftum confenfu S C H O L I U M. ac conpiratione. Qiii enim excralumc Regem om& aqua ignca quantumvis exquitilTi-' nium regum , vere catholicum , in quo 6c per quem rne per artem coda & digefta, nuliibi ramert func omnia quique folus eft & unicus fpiricualis perfedtiora , meiiora & prjEfbnciora reperiuncurj veri Ecclefi.t paftor , priful, & epilcopus fummus, quam in mineris & radicibus fuis: ubi,nullum adhuc fubfcribit parciculari cuidam Ecclefix , is jam eft ignem funtexperta. Sicut in auro videre eft, modd
coecu
fed in invifibjli
quodam&
&
& fpiricuali
AUrum
fedarius
fchifmacicus
&
hxrecicus.
,
Regnum enim
eft intra
Dei non
venic
cum obfervacione
fed
nos,
inquic Salvacor nollsr ipfe Luc. 17. Icem ibidem quoque horcacur fuos difcipulos , uc ab ejusmodi
fciSlariorum fedudionibusfibi caveanc
quod plane crudum adhuc exifuanondum fejundum aut feparatum.Unde quoq; ejufmodi aurum magis aptunt eft & idoncum ad generationis opus. Siquideni
e terra fua excraâo,
ftit,
&a
fuperfluitate
Venienc dies , diem fiiii hominis & non videbitis & dicent voNolice ire , Neque Seflebis.- Ecce hic, ecce iliic mini. Ex quibus palam convincicur, quod certa: extcrnjE feftx non fic fubfcribendum quemadmodum hodie fieri videmus uci plurimi liominum , eX nimia fimplicitate feduAi , huic vei iili feds nomen fuum dant, falso fibi perfuadentes , fc fub numero certorum feftariorum , horum vel iiiorum, co.nprehenfos , errare amplius non poffe fcd certius certo inde animxbeatitudinem & vicam iternam reporcacuros cuti neque Ecclefia, quam unufquifqucfuam foiummodo veram effeperpcramopi, : : : : ,
,
ubi inquic: quando defiderccis videre unum

:
fpiritusejus adhuc funt liberrimi
nullaque forti
corporum coagulatione detenti. Hinc promptius agunt, velociufque undimx prsparationem accelerant,quam R auri corpusprout vulgo habetur, accipia:ur. Omnia namquc corpora^ ficur & fupra mentionem fecimus princiîis fuis viciniora prseftant iis quz per diuturnam coagu, , ,
lationem a primitiva fua fpiritualitate

tate iongiiis reccirerunt.
& foecundiergo
efti
Non mirandum
aureo
,
quod patrcs primi
in feculo
quod creationt
nacur
erret.
Unde
coc dilTcnciones
,
S:
concroveriii
in rcligione rcpulluianc
in quibus fingula pars
fuamopinionem mordicuspropugnac: magisauccm

plerique iliorum occupari videncur in parcicularibiis five
propriis verborum phrafiumque deiiriis,
qiiam in uni verfali Scriptura facra & verbo Dei ferib piequecxcutiendo. Si enimhujus virtucemcognofNafcendo morsmur,pendetiûe ab origine finis. cerenc infinitas quarftiones llulcas, inucilcs, & va- Eidem calamicacis jug^ quoque func mecallorum nas qu* non nifi concenciones & lices generanc, corpora obno.-cia qwx vix e mineris fuis eruca, fta,
,
proximum & a benedidis foecundis Creatoris uberibus quafi nondum abia<9:atum , tanto virium virtucumque vigore hoc ferreum noftrum longe fuperabac , in cam muicos iongxvitatis annos fuarrt produxerintvitam. Hominum enim corpora tuiri temporis nondum tam foedc corrupta erant a teterrima iiia iuxuria: beftia:quse fenfim per propagationem adeo increvit , ut in hoc fere ultimo fecuio nihil ab ea fanum appareac. Huic corruptelat mox fuccedic vicse brevicas. Unde jam.
,
&
incermitcerenE
& homineoi liEeticu.T] polt unam
cio
corporeo rigidoque mortis carcere includuacur^
Bibliothecae 444 cxquonunafperanclaliberatio.nirireliaanotur

biseirec aurea illa vitse clavis qua carccrc rcferamus, tas clau'"as in mottis ilto
,
Chemicas Curiofac
quod dickur fermentum fermenti & CoSgululti coaguli. Non enim termentat tantimi corpora mtenora & impetfeaa fed jpfum quoque aurum reddt. dit dc perfedo corpore plufcjuam perfedum quc fcecundifnma mater, qur quo faepius impra:,
:
fola
omnes por-
& cap-
theatrumptotivosinde fpiritus in priftm.im vitse intelligo viclavem vitx autem ducimus. Per hinc li corpora reduquas in radiccs , tales mincralium apta , icautvecantur, fimic nov^ regenerationi Accedic habereportis. tiim tincturam illis ram ex
infuper aqua ignea,
gnatur
mtum
pluries concipit ac parit : & in infi* > tanto iux fpecici prolempropagat Ipla folaell cla-
vicula,
qux
nihil iliud cll
quam Mer-
nemo aperic
mmerarumradicicurius Philofophorum ex iifdem aurumin bus edudus. Hxc aqua cR mater, qux
ventre fuo conceptum folvic
,
& aperit & iterum claudit , Sc qua clavicula nemo in hoc feculo potelt pervenire ad perfettionem hujus fcientis.
qu2 claudit
,
:
line
eique inter digcren40. fcp-
CONCLVSiO TOTIFS
TRAcrAr.vs.
dum, debitum pribet nutcimentum, donec
philolophitimanis clapHs, terminoque geaationis nativitafus tandem pariendi ci faetus abfoluto,

digeftionis, quando tis hora adveniat. In fine igitur demum orinativitacis, hora di6ta nimirum inftat
HJS.C funt
cor
, Vir Nobiliffime ac Magnifice , FauMeccenas obfervande qux dc feptem hujus Tradatus Capitulis,in tui gratiam commen-
&
non autem priiis neque citius. In hoc tur anima totum eft pcriculum. TranfaSoaupundo igitur tem lioc punto nullum amplius eft periculum. Auquamrea igitur proles noftra in lucem produda xtaob plumbi , vis refpedu Satuini fenionis llve tamcn longe tisimbecillicatem inferior videacur,
:
:
conlateque illum fuperatponderccolore, viribus, enim Frigidis donis. virtutum flantia , carterisque mqualitatibus nimis corrupcus Saturnus propter
temperiem fuam ncque ignis neque aeris, neque citerorum elementorum injuriis refiftere poteft. eft Infaus aucem nofter forcifTimz & temperaciffimae compolitionis ita ut non folum repellat a fe omremvim excernam, fed propter foecundam vircutum affluenciam & copiam, qua abundat, propriorumparentuminfirmitates fanac, & quemvis corporum Mercurium infummani auri perfedionem
,
:
tingic.
HERMES.
enim epus ex vegetabili ft
,
I-^Rimum
fecmAttm ex
e(i fubfidium , r ^nimali galliiu ovo , aurum eft , de nojira ac terra ctnfiantia , orum tlemen
maxmum
&
5 ommfericum conflituimus, fuod eftfermentum Ifir. L I U M. SC H Dlftinguichicauchoropus magnum five gene-
duo fpecialia nempe m vegetabilc,& inanimale, quod ultimum ingallinx ovopecficiaic. Sed quamvis plura & infinica hujufcemodi opera fuioantur a Philofophis tamen non eft nifi unum vetum quod ab elementorum xquali & temperaca
rale in
, :
pecmiftione folum conftans , firmum & fixum eft.ob quam caufam maximum quoque lanitatis eft fubfidium, nec minus inopir. Fundatur aucem in tcrra auri , quac merito Ifir, dve Elixir, five fermentum Philofophorum appellatur. Hocautem fermen-
tum
duplexefle. Paulofupramonuimus: Solisvide-
licec&Luni.Perfermencun)SoIisinCelligicurfperma viri: & perfermentum Lunae fperma fceminx: cx illis fic primo conjundlio, poftea generatio vera cafta fermenrum auri , aurum eft ficur fermentum panis, panis eft. Et ficuc in operacione panis inodicum fcrmenci levat & fermentat magnam co-
tari vifum fuit. Utinam quid in me elFet , quo grati erga te animi fignificationem quantulamcunque poncre poffem me haberes ucique ad omnia paratisfimum. In Calliam enim quocies te advenilfe audiebam,toties fummo petfususgaudio ac latitia.mihi unice gratulabar. Uc enim de ca-ceris cuis meritis jamnihildicam, quibusmemulcis cibi modis obflrinxifti ex fola tua converfacione & colloquio quotidiano, a quo me difcendi avidum non tancum nonrcpellcbas, fed amicc potiusinvitabas, & humaniffime infuper rogabas , in Curfu meo Philofophico tantum haufi ucilitatis, ut cum Alexandio Magno vere mihi nunc liceat dicere vivendi me principium a patre bene vivendi autem ate accepilTe itaut generatus quidem a parentibus nunc vero per te ab Eliano quodam vel divino potius fpiritu, regeneratus plane videar. Hanc autem laudem quamvis tibi imprimis tribnam, nolo tamen inficiari , me quoque aliorum pJurium adhuc viroriim doftilTimorum colloquiis interfuifie, tam in Galliis, quam in Germani.i , quae ubertate quidera & fertilitace maximorum & pr^flantifljmoium ingeniorum , alias regiones in abftrufis ejufmodi artibus indagandis quodammodo languidam , ne dicam pigram & omnino torpefcentem , longo poft fc intcrvallo relinquit. Optandum faneeHet, uc alii , horjefta quadam xmulatione pcrciti hac in parce Germanorum induftriam & folerciam fummam imitarentur. Non enim honori & laudicantiim , fed maximo quoque emolumento id futurum elPet communi patriz. Ciim igitur ut dixi, tibi imp.rimis accepcum feram omnem ftudiorum meorum trudum jSEquumefte duxi, tibi eorundem quoquc primitias, pro debita graciarum aSione confecratas acque dicatas o&crre. Quicquid autem hoc tandem fic , rogo ne paciaris in alienas incidere manus: antequampro tuo quo poUes, ingeniiacumine , &folida rerumexpcriencia probe cxaminave: :
ris,
&
,
limis tuispoliti(iioriis& exquifitiffimis fplen-
didius
cidat
& magis cxornacum rcddideris. Sin vero acuc ad aliorum

,
&
aliquis exiftimct
quoque manus perveniac & non omnino fibi fatisfaftum in

,
,
piam
pafti, ita etiam illud

ifte lapis
,
modicum
:
terra:
quod
continet
Japidis.
cit
fuificit
ad nutrimentum totius
Unde Avicenna
inquic
Fermencum redu-
fibiappofitumad fuinaturam,colorem, &fapo-
rem ad omnem modum, vidclicet de potentia in adum. Nam confedionem dealbacfeu multiplicar,
fpiritualitatem corroborat, combuftionem annihilat, tinduram continec , ne fugiat , corporaleviat, & feinvicemfacit ingredi, &conjungi, quod finiseft operis.finequoEIixirnonperagicur,quemadmodum pafta fine fcroienco iion fcrmeataûr'
barbaris , velim ne tam fevero id judiciomale vercat fed culpam potius cransferac in eum , qui fcripcum hoc ex nativo fermone non latinius puriufve traduxerir. Interim tamen operam pro ingenii noftra tcnuitate fedulam navimus, uc
cxoticis explicandis
:
:
quibusdam vocabulis obfcurioribus
&
Philofophia; fludiofis, veritatis fontem
fi
nonin
minutilTimis fyllabarum & diftionumapicibus, tamen in generali totius operis explicatione fatis aperte commonftraremus:Sin vero quisdilncidio-
rem
rei
demonftrationem poftuiac
iniquum hoc
cft
PhilofopbisYidebicurpoftulacum.Secrecifrimacnina
Lib. II.
Sc^.
&
I.
Subfeii:. li.
c(l nriftrifcietitia.riec nifi fecretorijm initiatis
44f
Philpfophix myftis proprie convenir.Ex his Ci uniis fuericper eledionem divini providentix vocatus, nihil amplius morabitur qualefcnnque locutiones, quancumvis maxime ambiguas tk obfcuras fed in mcdiis his faliaciarum cenebris , illucefcens Co^
:
e diametro inter fe pugnant, lucere, non luccrej iivc lux tenebrx : ica fidcs vera dihat ab orali
&
&
fine opcribus.
mima
enim
tur
:
diffcrentia ipedlatur maftudiofos veros & fpurios.Cî ambulant in verirate , veritatcm confcquuainter
Ex quibus
Chymis
lum vericatisKimenobfervabitjquo duce omnia ipfi fuccedertt in bonum& exoptatumeventum. Viam ad hoc lu nen unica parai pietas.Finge te tanquam ferrum cupidum ede, per atct-edationem magnetis alicujus divini,in profundam hujus fecretiffimi myfterii
quivcre luce hac relida fplendoris uinbram ledantur
, ,
extcrnam tantutn ad veritatis liimeti

igitur
nunquam
pervcniunt.
Quoniam
fcientiam defcendendi
fed viam prse vitio,
rum multicudine, qiix tanquam corpus denfum interDeum, verum piorum magnetem,& te,interponuntur occultam clTc; quid hinc aliud agendum Ccnfes.nifi ut vitiofum peccarorum corpus tdllas quo
,
videmus, umbra potiiis.quam rei elfentia deledari, hoc eft^deliciib hujus mundi caducisplures elie deditos , quam proprietatis l;udio;non mirum eft, quin maxima lit raritaseorum, qui voti fui compotes fiant. Multi enim funt vocati: pauci vero eledi.Et ficut terramagnam copianti
hitifuppeditat, unde fic fiftile: parvum autem pulverem, unde aurum fit fic etiam eO conditio prjcfentisf^culi: Muitienimcreati funt,pauci vero falvabuntur Efdra^.cS. Quamobrem ficuti ab initio hujus tradatus exemplum Hcrmctis hujus difcipli:
hommum partem
maximarn
fublatoradii hujiisdiviiii magnetis ftacim tefplendidilTimo colluftrabunt hilgore , mentemque tuam
nebulofam ab omnibus obruritatibus,8i errorum tc, nebris penicus vindicabunc. Ego enim, inquk Chriftus,Salvator nofterilux in mundurri veni, ut omnis, qui credic in me, in tenebris non maneat. Ambula
igitiir in
imicandum propofuimus ita nunc in idem propofitum alcenus Philofophi nempe Alani teftimonio confirmatum voIumus:qui in lina: ftudiofis
:
fine
hice,dum lucem habes , ut fiUus lucis fis, nec te tenebra: comprehendant Joan. ti. Cfedcre autem in Chriftum,non eli: tancum ore faceri, Crcdoj
confidentia, qiiarn Nifi enim cor limui
bellifui.de Lapide Philofophico,principio, itaartis alloquitur difcipulos: Ad Deum, inquit, mi fili ,&
ipfa
quodpociustcmerariaquidam
vera fides appeliari meretur.
cor,& mcntem convertito,quam ad artem mîs.enim donum Dei fummum eft, cuique bcncpla-
cum ore,& operacumconfetTinne

hjEcmortua&
infiar
lucernx
confpirent, Hdes cujus lumen extin-
citum fiierit.eam largitur.Deum igitur ex toto corde totaqucanima tua diligito ,atque in eo folo&
fpcm& fiduciamomnem
locato,
fic
procul
tum,inutilis & vana habecur.Quemadmodnm enim
omni
dubio hac Arte nobilidima cum gaudio perfruere
LIBRI
â
exflitere
,
II-
SECTIO
ai^
,
nTuRb
R u
E B
Autores Grxci (f Arabes qUi

ctirn fuis
AKiSLE o, Tra&am
PHILOSOPHORUM dtî Scriptore
ad Regem ufcjue G Commentatonhm affermtur.
SUBSECTIO PRIMA.
I *
T U R B A PHILOSOPHORUM EX A N T I Q U O M ANUSCRiPTO
,
Godicc exceipta
Jriflet Et>ifiola
^
qualis nulla-
hadenUs
vifa eft Editio.

Sermo
Primtti-
cjUam de intentione Libriy
futurtiâd
eorum injlruftionem^SaîentHm
,
diBii pr^mijit
^^
htc
ejl.
Dico omnium initium eiTe Na" ruram quandam,& eam elfe perpetuam, ac omnia coa:quantem , & qux vidcntur naturas earumquc
IXiMitJRUs
ait
.<
pulusex
criplicis
RrSLEUS gcnitus Pythagora: difc!difcipulis Hermetis gracia

,
num Dei & Hermetem datum

,
ex pofitibne fcientias difcens,omnibuspofteris refiduis falutem, & mifericordiam. Narroqiiod Magifter & vatum capiit,tantnm do> fapientia; habuit quod nemini poft
,
corruptiones efie tempora quibus termini.ad quospervenitur,videntur,& vocantur. Doceoautem vos ,ftellase(fe igneas, & acra ipfas continere,& fiaeris humiditas & fpilTltudo noa eftet ,qu$ folis flammas lepararet a creaturis,omnia fubfiftentia fol combureret. Deus aiitem acrem feparantem conftituit, ne combureret quod in terra creavit. Nonne videtis folem afcendentem iti
ccelum, aerem vincere fuo calore, quo.caIefa<ao ad aeris fuppofita calor pervenit. t Ci fpiricibus ,
nativitates,
&
eft.
Difcipulos igitur ejus jam
per omnes regioiies principes conftitutos, ad hanc pretiofiflimani artem traftandam voluit congregate, ut eorum locutio fit radix poft fe venturis. JulTic autem ut Iximidrusprius
multiplicatos
,
&
quibus creatur<E generantur

ret
tunc aer non inlpira-
&
Joqueretur, quioptimi erat confilii, qtiiincipiens

aic.
omnia fubfiftentia Sol fuo calore deftrueret,cui aer continetur,& ideofuperataer, quodejuscalor fuo calori , ejufque htimiditas aquz jungitur
Humiditati.
Nbnne
videcis,terûema(juam ina^renn
Tom. I:
Pp
afcendcre,"
445
,
Bibliothecae
Chemicas Curiofe
litum. Pcrficiatiscrgo
contra afcenderccalore folis.evcntcnte.qui aquam iion aqua feiprum adjuvat. Et ii tcnui humorc acra cx ergo ignis lol utiûcacra fupcraret , nucriret ignemtiiipfum aquaextrahit humorcm , quo acr
perac.
fcrmonem nonrum.
Aiunt,
imo Dic
jube quemlibet fermonem nollrum concinere tu Pandolfe. Scrmo Qiiartut.
Ignis igitur
& aqua
,
nulla ell confanguinitas
c6 quod
,
.funtinimici intcr quos ignis cll calidus
PAndolfus
ea
,
autcmdixiclignifico pofteris
quod
aerert tenue
aqui
&quod non
feparatur ab
&
liccus
Aqua vcro higida

,
&
humida. Acr quo-
eos conjunxit qiie cumlic calidus,&: humidus.intcr humidicate ,& cum aqiix cum fuam concordiam ianiscaliditate, &: taauselb acr inter cos concor-
quod ft non ellcc terra fuper aquam humidam non niancret eyiinnt bene dixifti. Juam crgo perficc orationcm At itle dtxit quod aer abfcon,
:
diam qencrans. Ecomncs infpicitcquoniam
fpiri-
ditus in aqua qua: fub tcrra clt , eft qui fert terram prohinc niergatur in acjuam qui cft fub tcrra ,
&
tusex^rcnui acris vaporc fuent.eo quodcalorc humori juado tenuem quid exire ,quod ventus bet,
nccelVe eft.folis
trahit,
quod & ris.Omiie autemhoc a Deieft difpofitione.fic
enim calot ex aerc tenuc quid exfpiricus & vitartt omnibus creatu
bcc ne tcrra humedctur aqua. Aer igitur fadUis eft complens, &inter diverfa feparans aquam lcilicet & terrani, ac inreradverfaria aquam & ignein
& co-
fadus ert igitur concordans, Sc feparans ne fe in vicem deftruant , />:^nit Turba. Si hujus exemplum
pofuiiVes
,
rufcatio calore foiis nubi evenicnte,& nubcm con friogente corufcatio apparet. ^/r 7k>-^.j , bene de tui crefcripfifti ignem prout fcis,& fermoni fratris
didifti.
libenter faciam
non intelhgentibus eflcs lucidus. Jiesf. exemphmi eft ovum in quo qua:
Serrao Secundni.
tuor conjunfta funt , ejus cortex apparcns , eft & albedo aqua , cortcx vero tenuiffimus terra cortici jun<5tus cftfeparans intcr terram & aquam
,
T^X-JNDRUS
ut iximidri
aic
maS'iifico acra
fpilFatur
& honorifico.
eo quod
,
roborcm fcrmonem
ipfo
opus emendatur,
&
&
rarcfcit
& conca-
bjusautemfpirTitudofitquando in coclo disjungitur , propter folis clongationem. Ejus autem raritas fit quando in cceIo exaltato vcris fole calcfcit acr, & rarefcit. Similiter vero fit
lcfcit, &frigefcit.
,
quod aer eft feparans terram ab aqua. Rubcum quoque ovi eft ignis cortex qui rubeum conciiift eft aer aquam feparans ab igne & utrumque eft unum & idem , acr frigida feparans terram videlicct & aquam ab invicem fpKTior eft aere aftiore. Aer vero altior eft
ficut fi"siiiricavi vobis
,
rarior,
&
fubtilior,
nam
cft igni
propinquior aere
his
complexione, intcmporisnec calidi nccfrigidi diftinftionc.Nam fecundum alterationcm difpofitionis conlticuci, ad dirtinftiones animi alccrandas. Hyenis alteratur.Aerigitur fpiiTatur, cumabeo tbl prolongatur , & tunc hominibusffigus pervenit. Aerc vcro rarefcenCc calor pcrvcnit hominibus.
7^/ Turf^ optime aera dcfcripfifti
,
infcriore. In
ovo igiturfada
(unt quatuor ,tcrra,

,
aqua, aer
& ignis: iblis autcni punftus

in
exce-
pcis i]natuor, in n)edio rubei ,qui cft pullus. Idco-
que omncs Philolophi
ovnm
defcripferunt
exemplum
hac excclknti(T"<ma arte , quod ipfum fuo
opcripofucrunr.
&:
quod
in
Sermo Qidntus.
eo
fcis efle narravifti.
ARiSLEUs
Tertias.
<!tr.-
fcicotc
,
quod
terra cft collis,8c
Sermo
Naxagoras
quod
tas
ait, dico quod prineipium om' cftpiecas,& ratio, eo Dsuscrcavit qu2 nium
&
in ratione apparuit piepietas regit omnia, fpilVum terrse pietas autem non videtur nifi
,
&
Et fcitote omnisTutba, quod fpiffieo tudo quatuor elementorum in tcrra quiefcic

in corpoce.
,
plana undc iol non afcendit fuper climara tcrrx una hora. Nam fi plana eiret uno afccnderet momcnto fupcr totam terram. Incûit Parrr.enides Bre vitcr locutus es Ariflee,î^. Nunquid magiftcr dimifit nobis aliud dicendum. Dico ramen ,quod Deus unus elt, nunquam genuit ,nec genitus eft, & quod omnium caput poft fe eft tcrra,
non
eft
quod
fum,
i"nis Ipiflum in aera cadit
acris vero fpif-
&
& quod ex
ignis fpiiTo congregatur in
aquam
ternr, terra
incidit. Aqus
& aeris fpiiTo
vero quoque fpiiram,& quod cx ignis coadunatur in terra quicfcic. Nonne videtisquod clementorum quatuor fpilTitudo, in terra coniunfta eft. Ipfa igitur eft omnibus fpiffwr.lnijuit Turba verum dixifti.Terra ccrte cxteris eftfpiifior. Quod ergo quatuor clementorumeft rarius,& quod dignius eft habcre rarum iftorum
,
eo quod ignis tcnuis & levis, regit omnia autcm cum fic pondeiofa & fpifla ferc omnia qui regit ignis.
ignis
:
Sermo Sextus, vos nonnifi dchis quatuor naturis loquimini , & unumqucmque vetlrum aliud video dixilFe. Ego autem notifico vobis , omnia qua: Dcus crcavit cx his cllc quatuornaturis , & qux ex
LUcAS
ait:
quatuor? /Jf,ignis cftrariorhisquatuor,& adeum pervenit rarumi iftorum quatuor. Aer vero eft mi-
creata funt ad eas rcvertuntur. crcarurx generantur moriuntur , &

ipfis
In
quibus
&
nus rarus igne , nam calidus eft & humidus , ignis vero ert calidus & ficcus calidum namque ficcum eft rarius calido& humido. DVf ci,quid minoris raritatiseft aere? <jfV , aqua eo quod in ea eft frigiditas & humiditas,& om.nc frigidum humidum eft minoris raritatis calido, humido.Inquiunt verum dixifti Quid ergo minoris raritatis cft aqua ait tcrra eo quod frigida & ficca. Ec frigidum&ficcum eft minoris raritatis frigido & humido. Et quemadmodum ficcum & calidum eft rarius calido & humido ita calidum & ficcum eft
,
uc
C2
Deus prxdcftiaavic. /^r crt difcipulus bene dixiili magifter,cum de

,
,
,
omnia proDeviocritus qui Lu-
quatuor tradtavifti. Jit Artêus. Quoniam Den)ocrire d Luca fcie.-itiam hsi>uifti non
naturis
dcbercs prxftimere
cjui.
cum
,
magiftri tui pcritis lo-
Reff. Z,{:.M.Qiiamvis
naturarum fcientiam 4
me Democritus habuiflet hujufmodi tamen ab IndorumPhilofophis ,& Babilonicnfibus :puto contempcraneos fuos ipfum hac fcientia fuperare. Refo. Turba. Pervenienshicin illam a:tacem , nonparum placebit nunc autem in juvenili conftitucus , fari
:
"6
& humido Bene aptallis harum naturarum quatuor defcriptioncm, ex quibus Deus omnia creavic. Beatus crgo qui intcUigic qux defcripfiftis quoniam ex mundi' capite raajus inveniec quam fuum prop.
minoris raritatis frigido
fili
:
non
debct.
Sermo Septimus.
doctrinac
LOcusToR
CAs
ait
omnes
,
creacura;
quas
,
Lu-
defcripfic
dua: funt
tancum
alcera nefcicur nec defcribicur nifi
quarum piecate , non enim
LiB: II.
enim vidcrur
ccepilli
,
Sca.
:
11.
J/cet aqiia.
Subfe6t.
Et
itlt
: ;
I;
AAf
irt
tiec fentitur.
In^mt Pythagoras rem

(i
qium
Rf.fp
(i.btiliter dcfcripfirti,
perKcias.No,
tribus
cjuid eft, tirica igicur igicurc]
quod non
.
fentitur
&
videtur,
& icitur.
,
Qiiod neicicur quod in iioc muiido eO. ratione , abfque fuis clientibus qui funt vifus.auditus guftus odoratus & tadus. Nonne vidctis Philo(opliorum Turba, quodnoti ni(i vifusalbe, ,
ex tribus Dcum crea^fe elenKncis,& ctiam ex quatuor, ex tribus enim creata

funt volatilia.'
noQra pedora tu s didii, oui ta funt mortuis. Et il/e^ Notifico vobis

Ixtifica
:
&
Magifter perace difta riT
creaturas
brutaanimaha, ac vegetabilia fcil.exacie. acux
&
&
terra, ex quibus
quod non nifi auditus verbum bonum a malo idem poteft difeernere: Similiter bonum odorem d fcecido nid odoratu.ac dulce ab amaro, ni(i guftU) &c leve
dincm
a nigredinc pocefl difcerncre,
&
quxdam
abafperonifi cadiuratiodifcernere nonpotcft. Refpund. traftans
bene
Qi.\ifti ,dinrii(iili
>
tamcnnarra,
re >de ipfo
quod
nefcitur
/nûit
,
nec defcribitur
?
ni(i ra,
tione
& pietate.
,
fcftinatis
Scicote
5.
quod
cognofcicur, eft creatura fublimis > qux nec videtur , nec fentitHr,fcd tantum ratione percipitur , qui racione naqiii nullo
creacura
modo
illorum
omnia (piricum habencia in vegecalibus cx aqua creata lunc, omnia vero biuca animalia , ex terra& acre & jgne vegetabilibus tamen nihil ignis ineft, ex terra namque, & aqua & aere, creatilia
,
; ,
qua-dam vero ex igue , aere, & reiVa* Tftrba autem att Dilcerne hxc diverfa ab invicem' Et tllz^. Bruca animalia, ex igne , aere & terra ; vo." latilia vero ex igne aere, & aqua , co quod volaterra;
: ,
aere,
&
creata fmit ex aciu*
&
ta (unt. Tnrb^' auiem att
edc facecur. Rejfonderunt: verum & opcime dixifti. Et illz^ : adhuc magis exponam vobis Scitote quod iixc crcacura, mnndus fcilicec lucem habet quae eft (ol qua; omiiibus fubciiior creacuris quam pofiiit lucem quacreatura: ad vifum perveniunt. Ablaca autcm hac luce fubcili, tenebrofi fuerinc nihil videntes , nifi lunx luccm, vel (U-Uarum vel ignis qux omniaa folis lumine derivaca funt & creaturas lucere fecerunt. Huic igicur muiido Deus folem lumcn efle conftittiit propter tenuem folis naturam. Et fcitote ,
: ,
turaparcicipans
Deum
diceremus vegetabilibus ignem ineife. Et i/ie-.ve^ rum dixiftis , dico ucique iguem ineire. Et il/, unde eft ille ignis Re.f.Ex aeris calore in eo abfcondico quemadmodum fignavi cenuem igneni inefle aeri , ignis autem de quo dubitaftis non fit nifi in Ipiricum & animam habentibus ex , quatuor autena
-.
Salva veftra Reverentia
.'
elemeirtis pacer noftcr Adam , igne, aerc, & atjua, fimiliter
&
& filli ejus fcil ex & terracreati funt-
omnes fapiences quod omne quod ex una Deuscrcavic eflentia, non moritur nifi ufque in diem judicii, Morcis eriim definicio eft, compofici disjundio , incom.pofici autem nulla eft disjuniriCelligice
,
<3io,
unum namque
eft.
non indicc eo quod fo! fit fub illa crcatura,qu3E eo fubtiiior e(t & lucidior. Hanc aucem lucem , qu^ eft folis luce fubcilior a Dei ceperunt luce qux eft eorum luce fubtilior. Et fcicore quod crcacus mundus, fcilicet ex duobus denfis.&duobus raris creaqiiod hujus folis luce creacura fublimis
, ,
Morsenimeftanimjea cor-
nihildenforum fublimi ineft creaturi. Ideoque fol omnibus inferioribus ell rarior creaturis. Rejpondit Tnrba: optime defcripfiili quod narrafti. Et fi quid bone Magifter dicas quo corda
tiiseft,
,
&
nolira
qux
infipientia mortificavic, viviiicas,
ma-
goiim beneficium nobis largiris
Sermo OHavus.
pore feparacio , ex diiobus autem vel tribus, vel quatuor unum quidquam compofitum feparari necelTe qudd eft mors. Et fcicote quod nullum compofitum igne carens, comedit , nec bibit nec dormic, eo quod in omnibus fpiricum habentibus ignis cft qui comedit. Et Turba: Qualicer magifter cum angeliexignefunt creati, cur ergo noncomedunti eo quod afleris ignem efle qui comedit Et iile Hinc dubitafl is , omnes opiniones habentes & adverfarii fadti cftis, & fi elementa veraciter fciretis^ hrc non negaretis. Judico omnes opiniones haben* res quod ignis fimplexnoncomedit, verumfpifluni ignis. Non igicur func angeli ex fpiflb igni, veruiri ex ceniii(Timo tenuilTimi ignis ex fimplici igitur^
, ,
,
.?
PYthagoras
iniîiit,
dico
:
Deum
ante
omnia
fuide,
cum quo
nihil fuic
& lcitoce omnes Phi,
lofophi qiiod ideo hoc dico
ut opinionem vc-
quatuor roborem elementis & arcanis, & fcienciis qux infunt , ad qua; nifi Deo annuente rationes pervenire non polfunc. Et intellige qnod cum Deus folus fuilfet quatuorres creavit.ignem, aerem aquam & terram. Ex quibus jam creacis omniacreavic, tam fublimium quam rerum inferiorum, eoqiiod prsedeftinavit quod omnes creacuraE ex radice extradje aqua multiplicantur augmentantur ut inhabitenc mundo , & fua in
ftram
/n his
, , , ,
tenuiffimo creati igne non comedunt , nec bibunt, nec dormiunt. Et Tnrba : Numquid magifteri rationesaucem noftrspoflunt, percipere Dei enim adjucorio difta fua exhaufimus , rationes autenl audicus vilus noftri tanca ferre nequeunt. Re-
&
&
muneret tibi Deus pro difcipulis tuis quoniam futurorum docendorum causa a Regionibus noftiis nos congregafti , cujus pr^mium apud futurum judicem non perdes. /nquit s/^rii/em Quo,
:
niamad futurorumutilitatem nos coadunaftis,Magilter ,nihil
mo,
definitionibus
&
futurum utilius explicari pofle exiftielementorum quas nos docuifti

:
eis judicia perficerent.
Ideoque ance omniaquaex quibus poftea quae

creacuras
,
,
tuor creavic elementa

Juit creavic
,
vo.
ad nos pofle pervcnire. Et itie Neminem veftrijm equidem ignorare puco omnts Sapiences in Dec> definiciones narralle Et Turba Si quid difcipuli
, , :
diverias
fcil.
quarum
quse-
dam rex uno
creavit cît Turba
quae funt illx
ma-
Sunt angeli quos ex igne creavitt Turba. Ex quo ergo creata funt duo ex igne t< aere & funt fol & luna , & ftellse. Ideo funt angeli, fole & luna & ftcllis lucidiores, eo quod ex
eifter Et //0.
;
,
prscermiferunt nos oportet te Magifter venturis ignotum nolis prxtermittere.f i//e Si vulcis hic incipiam , quoniam invidi per libros fuos difgregaverunt illud, fin autem ad hunc librum finien:
veftri
dum
difpofitionem. ; Turba:
Ubi
Et
tibi videtur
po-
fteris efle lucidius ibi difpone,
iiie:\Jhi
nec ab inignOre-
uno
ti
fingulari
quod
eft
Sol vero
&
ftellsE,
ex ignis
quacuor rarius creaci funt. & aeris compofito crea,
fipientibus cognofcatur.nec d docSrinjF
filiis
tur ibi
ponam, co quod
c
eft clavis
perfedio
& finis.
;'
funt. /vc^Hit Turba, Magifter,
i/te^: creavit
Deus coelum ex aqua
& cseli creatio & aere,
Et
cce-
^"'"'
at ^""f-
lufnquoqueex duobuseft compofitum. Ex altero faMprum fcilicet aere : Et akero denforum fei-
TnXiMENns
ait
JU qnibus
dixit
Deufifuoverbo omnia creavit Eltoce , & fada func cum aliis
Tom.
I,
Pp
quacuQ[
448
Bibliothecx Chemicac Curiofae

,
quatuorelcmetms.terra.aqua,a<ire,&igne.qus commixtofunt ininîca: viiiivicem comulavit &
rubcumfiat. Hoc igiciir eft as cumbuftum, ônec ru donec quod eit auri termencum ac auri flos quod cuin vero aqua dingite , donec aqua defcendat. Hoc iguur dcmus emni mnem aquse niimicum. Aquam concinue taciatis , quoulque cota pnvetur aqua Sc Deus aeri. tcrra; & ucrumque & ieni inimicam cQe,
invicem diautcm ca pace copulavic quoulque ab omnia ekmentis quatuor igicur his lcCta lunc. Ex fol,lijna, angeh, chtonus, coelum creatalunc, & ccrra,& mare ac omniaqua; in mari funr, ItelJje & non fimilia & quorum naturas qu2E varia func non clt Deus diverfas fccic ficnc & creacioncs, & fignihcavi; vobis quod diverficas hxc ineotantum
, ,
. . .
pulvis
iiat.
Semo VndecimM.
s in^tiit: Sciatis , quod invidimulde pluribns aquis trattavcrunt , & de brodiis,corporibus , Japidibus , tk metallis , ut vos dccipiant omnes fcienciam inquirentes. Dimitti-
PArmenIdi
cipliciter
diverlsnatura;,e)ufq} qu^libec illarum nacurarum clt divcrfa. Diverficas leglonis nacuraeit divcrficacuiTi
tc igitur
autcm hC
in verfis creacae funt elemencis.

,
omnibus
eft crcacuris,
Nam
eo quod ex difi cx uno crea-
nacu, 2 effcnt elemcnco convcnicnces haberenc , commifccntur cum elementa diverfa hic ras. Sed mifficcum humido fuas amittunc naturas,eo quod cetur, & calidum frigido commix:um,neccaIidum , Humidum vcro ficco mixcutn , fit nec frigidum cuin fuisobviabunt naturis confequentur eas & I5quacuor aucem nec humidum fic nec (lccum. Cum tabuntur Ineis namque putrefcuut &gignuntur, creacu& conveniunc elemenca commifcentur eo quodnatura natura regatur, nifi qua ipfam diruic perficiuncur nuaquam , tx inde exeunt , qua: vertit, & in nihilum deducic,demum ac in pulverem cotrumpucrefiant, & & pernotles dimiccancur crea- ipfa cam rcnovat , reiterat & gignit frequenter. Erpantur apud vifutti.Dcinde peragit Deus fuam gb in libris invefiigate ut vcritatis naturam fcia, cibiim, vitam,& gubcrincrementnm tioticiTi , pcr tis, & quid eam pucrefacit, quidque renovat ac cu. quahorum fruitra non dodrinac Filii nationem. jus fic faporis , & quae nacuralicer habcac propintuor vobis difpoficionem narravi elementorum, in qua , & qualiccr fe ad invicem diligant, & qualitec duo quorum eis namque c(l arcanum abfconditum , poft amorem iiiirnicitiaaccorruptio eis accidac, quorum tadum& afpeftumapudvifumlargientia, Alia aqua. & qualicer coniplexcntur fe ad invicem illz naturs opus & vircus fciuncur qux funt terra & tanguntur, nec & concordes fiant , donec in igne lencs fiant fimiautem dao elementa nec videntur, licer. His igitur notis in hacarce, manus veftras videtur, locuseorum nec necquicquam largiuntur,
: , ,
:
aurum , nummos nummofque aurum ficri facice pro hoc noftro sre & ses pro nigredine. Ac plumbum Itannumque plcricjue facicndo nigredmem vocanc. Ecfcitote, quod nifi ve ritacis naturam dirigatis ejufque con plexiones 8e compoficiones bene coaptetis , & conlanguinca confanguineis ,& primum primo, inconvenientcr facitis nec quicquam operamini. E6 quod naturas
hic
,
:
&
nec opus , nec vis , nifi in priotibus elemencis cerra non confcil. & aqna,cum aucem quatuor clemenca cupinnt quod artificii homiaibus jun"untur , nihil exeuntia naturis fuis & e autem 'Mixta perficitur. aliud fiunt. Super his igitur optime tneditamini. Et Turba Magifier fi diceres tua verba fcqucremur. Et illz^: Jam dixi & bene ucique confervanria tantum dicam verba qua: dicendo fequimini. Scitore omnes pcrnxanentes , quod nuUa fit tintaura verax nifi cx noftro zre. Nolite ergo & animas & pecunias veftras deftruere , ne triftitiam cordibus veftris inferatis. Adjiciam & firmamentum vobis, quod nifi pr^diitum is in album vertatis, ac nummosapud vifum faciatis deinde rubeum faciatis, donec tinSura fiat nihil faciatis.lUud igirur xs comburite , confringite, ac nigredine private , coquendo, imbuendo & abluendo , quoufque album
,
:
imponite. Si vero veritacis naturas ignoretis nolice huic opcri appropinquare quoniam totum c(t noxium, infortunium & trifiitia. Sapientum igitur verba infpicice qualiter his verbis totum peregerunt cum dixcrunt, quod natura natura lEtatur,& natura naturam continet. In his igitur verbis voiais peradum cft opus multiplex foperfluum. Ideo di, ,
fiat
,deinde dirigite ipfum.
, & argentum vivum accipite , & in corfiftre magncfix coagulate , vel in Kuhul vel in fuiphure quod non comburitur , & facite ipfum naturam albam ac zx'\ nodro imponite & album fir. Si rubeum faciatis , rubcum fit , & li deinceps coquatis aurutn fit. Dico quoniam ipfum mare in rubeum vcrtit & auricollam. Et fcitote quod non vercitur aurum in rubiginem , nifi per aquam permanentem, eo qiiod natura natura Ijetarur. Regite ergo ipfum coquendo in humorem doncc natura ablcondita apparcat. Sic igitur cxterius apparcntCjfcpties ipfum aqua imbuite , coqucndo im-
mittite
Sermo Detimtts.
buendo
& aliando
donec rubeum
fiat
O illi natu-
ARisiBus
vis eft
(.
Scitotequod hujusoperiscla-
ars. Accipice igitur corpus ac inde tabulas teniies demonftravi , quod vobis aquae imponitcqna; noftri maris toaptace. Deinde tegitur deinde icpoftquam pcrmanens, eft aqua confringantur & tabula: donec igni ni imponice eft mifcete , idem quod Ethelis vel , aquae fiant coquite ac fimilate , in leni igne , doncc brodium fiac faginato fimile , ac in fua aqua Ethelije
. , ,
nummorum
rx ccelcftcs, veritatis naturas nutu Dei multiplicatites! O Natura illa fortisqui naturas vicit ac fuperavic , fuafque gaudere , & Ixtari tHcit naturasl
Ha;c igicur cft fpccialitcr cui
buit
Dcus ejus
pofle tri-
quod
,
mus
&
Ideoque magnificavihonorificavimus eam , cjua nihil ell precioignis
non
poteft.
fius in
vera tintSura
cui fimiie vel par

,
minimA
iuvenitur. Ipfa eft veriras
quam
fapientiam invc-
&
ftigantcs amant.
LiquefaSa cnim cumfuiscorpo-
verte quoufque coaguletur,
& nummi
fiant variati,
quod
falis
florem
nuncupamus. Coquite igitur

auri collae
quoufque niTcdine privetur ac albedo apparcat.

Regire demumipfum, &
:
operum operatur. Nonne (i vcricatem fcirctis , mihi multipliciter grarias ageretis. Scitote ergo tingentes cinerem: qu2 mixta funt oportct vos diruere Namque ea qus ei mifribus
altiftimum
vertic colorem. Et queapud vilum fuperficiem vincit , fic iacoquice donec fiac Etheliamaquafua imfuperavit.Et tima fiunumfit fDgiens,aIterum ,ac tideat vero patientiane vos permaiiens utruinque eft aqua ignem pacieus. utrique ^qujE juftum, igneni exivit buite qu ex co
commi(cetc,&
ac terite
centur fuperat,
&
infuum
Echelia rubea
cum
madmodum
\J^!'
patitur.
Lib.ll. SeQt.
jpathun Etfciroteiqnod fi fuperficiesnubes dealbavcrunriprociil dubio intima dealbabum. Et fcKote
II
Suhfc&.l
Strmo Trtiettmus'.
44S^
omues
iiapientix inveftigatores
,
tjuod tes Una fu-
perat quatuor
& quod
fulphur noftrUm (blum

.
om-
t)^TriAGORAS
aif.
nia eomburit cOrpora. Re/pendit Tutya Optime dixilii Parmcnidcs , non tamen fumi difpofitionem polteris demonllraiii j nec qualiter ipfe dealbatun
nimus
qxia:
non
cft alia
Sermo Dttodecirms.
Ego dicam, in eo vBtligia fequenS priorurh. Ec fcitoce dmneS Sapieiuia: invedigatores quod ratlatus liic non efl: ab initio rcgendi; Accipice argentum vivum quod cx mafculcJ cft, & fecundum coniuetudinctn coagulate. Nonne xne videtis vobis diccre fccundum confuetudinfem, eo quodprius jam coagulatum eft. Non eftigitur hoc rcgendi iilicium,hoc camcn jubeoi uc argentum virum ex mafculo capiatis & ponatis fupcr ferrum
AS inquit
:
LUc
,
Et fcitote hujUs inveftigatofes fcienti* Sc lapiciiquicquid invidi in Jibrisfuis juireturit denaturarurn compoficione fibi invicem cbnvcnicntium in fapore Uniim tantum ert in oculorum autcm vifu quam diverfa funt. Et fcicoce quod rcs ûani multipliciccr narraverunt, fuum abiqueigne focium confcquitur prcut lipis Magnetis confequitur ferrum quibuS illa res non frultra refeittjr,
tia?,
, ,
,
Aliam gubenlatioheth bo radice , verum nbmine.
vel fpermati vcl vulva:
quibus fimiiis
eft illa res.
Ec
quodillaresqui (bum abfquc igne fociutn
fequi-
tur nulla compoficione paltim tnultos apparere colorcstacit, eo quod illaUna res itt unoquoque
in-
troit regimine
ieft,
quam ubiqUe
Vel
ftannum velacsgubcrnacum,
j
&
dcalbaBitur. Si-
acnon
,
lapis. vilis
&
inveniunt : qux lapis pretiofa, oblciirata,
niiliter Cm alba magncfi.i
S:
mafcuUis
cum
ea con-
vertitUr. Quoniani niagneris ell cumferropropin-quicasquscdam idconoftra gaudec twtura. Accipue ergo nubem quam priores vos cdpere juflerunt, &i cUm fuo eoquice coi pore, donec ftannum fijt; Et fecundumcdnluecudinern a fuamundatenigrediile, abluite i ac xquo allate igne donec dealbetbr; ArgeHto aucem vivogubernaco omne eorpus dealbatur, rtacuraUamque nacuram convercit. Magnefia:
,
Unius nominis ^ multorum nominum quae cft fputum \anx. Hic igitiir lapis non eft lapis eo quodplretiofus eft fine , qu6 natura nihil operatUr Unquam. Cujus nbmeti eft unum; multis camenipfum nUncupavimus nomini-.
celata
&
&
a quolibet nota
bus proptcr fUx cxcellentiam natufi. R. Turba fi quibusdam , Magifter fuisnominibus inveftipaii*
,
tibus nuncuparis.
Et
ilie.
Ethelia dicituralba
& aquam aluminis & aquam ni& aquaitj maris & aquam terri fumo dealbate. E6 quod fufnUs ille albus eft & omnia dealbacj
jgicur accipice
tri
, ,
,
,
quo fumo quicquid cupitis dealbari , dealbatur. 11lum iojcur fumum fua: feci mifceto, doncc coaguletur,& nimium album fiar. Hoc album ss afiate, donec feipfum germinare faciat qUoniam magncfies cum dealbatur, fpiritusfugere non dimittit.nec
,
*s album , & ab igne fugiens qui foliis ^s dealbat, Lafjidem igituralbum confringite, poflquamcutn iadte coaguletis. Deinde calcem ad marttior corifringite & cavete ne a vafe exeat humiditas ve, rum ipfam in vafe coagulate quoufque cinisfiati & lurtifputo coquire ac dirigitc. Invenietis eniiri Japidem fradum & fua aqua jam imbuturn. Hic igi,
&
ris continet Accipilfe etgO orhnes dodrins filii , album fulphureum , & fale & rore dealbate vel albi falis florcj donec nimiuin album fiat. Et fcitote Juodfalis albi flos eit Echel de Echelia. Afiate et:, ,
umbram apparere eo
qiiod narura naturam
tureftlapis quem omnibusnuncupavimus nominibus qui bpius recipit & bibit & cx qu6 omnis color apparet. Accipite igitur ipfam gumniam qu ab cxcoria cft & cUm calcis tinere mifcete, quani re:>ciftis & foice quam fcicis , ac aqUa humedate
, ,
,
go
ipfUrti pcr dics feptem donec fiat ut rriartrior corufcans, eo qUod curh ita fit, maxiuuim eft arca-
infpicite , utrum pulvis faautem in igne fuo forriore afiate , donec eonfringatur. Deinde aqUa permanente imbnite , ac quanto magis colores variantur tanto
permanente. Deinde
(Suseft
,
fin
num quoniam fulphui" fulphuri mixtum eft & fti flum eft inde maximumopus proprerpropinquita, ,
if>fa
calcfieri dimittite. Etfcitote
vum album
faciatis
fic
i
eO quod ndcun fui obviantes natur* lartantur. Accipite ergo Maideck , & dealbate ipfum pcrgadenbe, id cft , Urinam , & acettim , &
tetn intef fe
,
fiargentUmvi& prout Ju(fi lenique igne eonfringatis , coagulatur

,
capiacis
vel fputurn luni
&
lapis.
Exhoc
rii
vobis
eum confringicur, va-colores apparebunt. Hicautem infermoi

igitur lapide
coagulate donec aquam permatlcntcni , non liquefiat in igne fortiore fuo, ignepriore, vafisos forticer cooperite ne flos fugiat , & fuutO
,
affate
&
&
ne i\ quid ambiguitatis vobis eveniat, prout juJfi Vos facice doriecalbus lapis fiat atque corufcans, 8e proôfiturti veftrum inveniatis.
ptopinquum fecum teueat, & ejus albedinem incendi faciat , & cavete ignis incenfioUem quonidm fi inccndatis igiiem, ante tertninum rubeum fit.quod nihil vobis prpdcit , eoquodin initio regendivultis album. Deinde coaguletis ipfum , deinde ru,
Sermo Decimus ûartns,
ACsuBoFEN
ifjquit:
magiftct dixifti nOriirtvi-
beum
facitis. Ecficignis vefter lenisin dealbando donec coaguletur. Et fcitate quod cum coagulaturj nos vocamus ipfum artimam &.quod tunc citius a
,
Hoc igitur de numerorutn arce eft fufficiens racionem habencibus,eo quod res una facit, quod & plures operancur. Pluribus aucern rebus non indigetis nifi una re & ill^ res inunoquoque gradu operum veftrorum in aliam vertitur naruram. InûitTw^ba , Magifter fi prout
natura
in naturarn convertitur.
,
dens ,quodte decet, remuneret cibi Deus, ait Pytloagords. Et te Acfubofen liberet Deus ab invidia. Et itle. Sciatis Turba Sapientum quod fulphura fulphuribus eontinentur i & humiditas hu-: miditate. Refpondit Turha : Acfubofes jam invidi fimile quid dixerunt ; fignifica igitur , quid hsc humidicas eft, Et ille. Cum venenum corpus penetrat invariabili colore ifjfum colorat, &nunquam dimittic coipus , animam qus compar fibt
eft, a fe feparari. De quo invidi dixerunt , perfequente fugientt obviante ab eis fuga aufertur, veritas fequitur. Et quod natura fuum cepic comparem , ut inimicum & fe invicem continue-
Sapientes dixerunt
rcntur.
diceres
& breviter
ipfi
quos
video nolle ad cotum tenebris feparar i , yos feque-
&
Tai.
t.
runt.eo quod ex fulphureo, fulphure mixto, precio.* fiffimusfiv color qHJi ao{) variatnr.nec ab igne fogic,' quaodgf Y? i
,,
, .
, , ,
'
4yo
quando anima
Bibllothecse
in corporis iinima infertur
,
Chemicx
ac cor-
Curiofae
elt
,
,
eorum autern artis , qu* dixiC, pavum hujus lulphuris forte quod pus concinct ac colorar. Idcoque ipfum venerantur Sc combunt. corpus boiiityria coloratione. Accipc animalquod,diciquod filius Ade fic libri eorum initio in defcnbunt color aqua tyrius tur KencKel quoniam totaejus corpus comburit hoc acetum Quoniam defcripfit. eft doconfuetum ^ft, & rcgite iprum levi igne, uc quod corpus dealbat qucxl vertit & Cinerem & in Volentcs coloris. nec terra fiat in qna paruni erit
piens demonftravit,
Diaaautcm meareitera- optimum
autem aJ cyriam pcrvenirc cinduram tniditatcmquamcjeciti!lud,&cumeopaulatim

,
accipite hu-
fi
bene coquitis ac ngredine privetis

fiet
in iapideiti
vertetur &c
nuxmus
intenfiffirrse,
albedinis.
,
Co
imponite in vare,& in eo imponite illam tinfturam aquam coquicuius color non vobisplacuk.Deinde
quite crgb lapidem

eft
donec diruarur
demum
folvi-
te ac maris aqua temperate. Et lcitote
reip'ummarina,donecarcfcac.DcindeillohumodcfilUtis re imbuice & paulatim dcHccate & non

imbuere ipfum.& coquere,
dcmum
deliccarcdonec toto fuo humore imbuatur. Dcindc per dics quofdam ftravi.qusnarurisellperfedior, pretiofior, ac hoinfuovafe dimitcite,quourquc preciofilTimus conorabilior. tt juro vobis per Deum, quod multo qualiter voInlpicire lor ryrius ei defuper cxcar. tcmpore in Hbris invefiigavi,ut ad hujus unius fcien" pueregimcn.ConhciteipkimUrina bisdefcribam Deum oravi uc quid efl me dopervenirem.ac tiam permanente munda aqua rorum & aqua maris ac oratione , mundam aquam autem Exaudira ceret. igne doncc dccoquice levi , antcquam tingatur, &. novi merum acetum,& dcmonftravit mihi , qua de fjcili iHud con& quiefcat , nigrcdo pereat ac tanto magis mihi ilkgebam, quanto magis Hbros fringatur. Dccoquitc ergo ipfum fuo huniore,donec vertiat ipfum ri^jaco colore. Volenccs aurem luminabatur. ipfum in tyrium colorem ducere, imibuice ipfum Sermo Decimiufextus, aqua continua & mifcete, prout fcitis ei fuSccre , manentium Turba fi-* apud vifum, & mifcete ipfum aqux permanenti, ica SOcRATES wî/.-Scitote nulla fit tindtu* abfq;p!umbo lii quod Dodtrinx, quod futficiat & decoquite donec rubigo aquam vidctis ra vim habeac. Nonne eo quod quaiiter qux bibar. Deinde aqua maris.quam parafti.abluite triplcx cum in gratja pimicum Hermies corporc , coquice donec fuum eit aqua calcis deficcatx, & bibat humorem , & facicc hoc per dies poft dies. fubjungitur, in colorem vsrtitur invariabilem. Ec Dico quod color inde vobis apparcbic cui nun- fcitote quod primavis efl acetum. Secunda vero quam fimilem tyrii fecerunt. Ec i\ vultis uc fic akis plun-bum de quolapienrcs dixcrunt,quodcum pwakior quam fuerat & audacior ponite gummam nicuni in corpore lubjungirur fit ex co color invariabilis. Accipite ergoplunbum quodfit cx la_ in aqua permanente,quaper viccs ipfum tingite deinde in fole deficcate. Dumum praedidx reddite pide qui dicitur Kuhi;! , & fit oprimus & coquite aqus & niger tyrius color incenditur. Et fcicotc ipfum doncc ipfum nigrum fic. Dcinde nicti aqua quod vos non cingicis purpureum colorem nifi fri- 'pfum tcrite donec fpiHum fiat ut pinguedo. Icera donec fpilTitu^ gido. Accipice ergo aquam qux eft de frigoris m- deinde coquite nitentiffimo igne do corporis diruatur aqua concempta. Accendite tura & in ea lanam decoquite, donec tincturje vim lapis crgo ipfum fuper juouique fiac mundus , capiat ab aqua. Ec fcicoce quod illam vim qui ab nummofus & albilTimus, terite ergo ipfum rore & illa exic aqua , florem philofophi nuncupaverunr. Propofitum vefiitum ergb fit illa aqua, in ea ponite fole , & aqiia matis ac pluvi^ xxi. diebus , x. diequod in vafe eft per dies & no(5tes , donec pretio- bus falfo, x. vero ditbus dulci aqua & invenietis ipfum nummofo lapidi fin ile. Coquite igituripfura /idimo tyrio veftiatur colore nitri aqua donec fiac ftannum. Coquite igitiir Sermo T)ecmus cjHintns. ipfum donec humore privecur ac ficcum fiar. fic FR.iCTEs,w^M/:omnes fapientii inveftigatores, fcitoie quod cum ficcus fit ,fui humoris refiduum
, , , , , ,
,
&
operis initium operis pcrfcftio poflhic aurem pcr acetum nuui Deitota hr perfca_io. Jarn vobis difcipulorum Tuiba: hujusrei uniusdifpclfitionem demon,
quod totms dealbano cm rubor luceedit
&
fcitore
quod hujus
artis
quam
multi perierunt,
Unum
fundamentum propter quid eft quod om,
velocicer b)bit,
& quod
efl
plumbum combuflum
nibus nacuris fortius, & fublimius apud hilofo phos ,apud infipientes vcro eft omnium rcrum viIius, quod nos veneramur. Heu vobis omnibusinfipientibus quam ignari cfiis hujus artis pro qua moreremini fi fciretis- Et juro vobis.quod [\ reges eam fcircnt nemo veftrum unquam ad eam pervenirer , 6 nacura hrc qualicer vercic corpus in fpiritum. O quam admirabilis natura, qualicer omnibus imminecac omnia fUprrac. <ît PythagoriM. Frides nomina eam.Er f//f. Eft accrum accrrimum, juod facic aurum ellc mcrum Spiritum, fine quo acero, nec albedo nec nigrcdo nec rubor nec rnbi-o fieri potcft. Et fcitote quod cum corporimifl
, ,
,
continerur, & Unum fit cum eo vertit ipfum in fpiritum.&fpiritualitingit tindura inv.v riabili . qui dcleri non poteft. Ec fcitote quod fi ponitiscorpusfuper ignem abfqne aceto.comburv
cctur,
&
Et fcitotc quod humor primus Cavete igitur ignem qui inimicas eft frigori. Ickoque dixerunt fapientes (uavitcr regere, doncc Sulphur fiat incremabile. Hujus autem artis difpoficioncm , rati<inem haberKibus jam atur,
& corrumpicur.
eft frigidus.
Agire igicur ipfum nc comburacur. Hoc aucem fulphurquodnon con.buritur nuncupamus. Tcrite & coquite donec ergo iplum accrrimo accto fpiiietur & cavctc ne acetum in fumum vcrtatur, & pcreat , & coquire ipfum centum quinquaginta diebus- Jam ipfam igituralbi plum.bidifpofitionem demonftravi , eoautemnoto nihil aliud eft quam. mulierum opus & ludus puerorum. Et fcirore quod arcanum opeiis auii fit cx mafculo,& focmina mafculum autem jam in plumbo vobis oftendi^' fccminam vero in auripigmcnto vobis nuncupavi auripigmentum igitur plumbum fcite hic enim mafctilus recepra gaudet fcemina eo quod mafculo adjuvatur. Maftulus vero fcEmiua tingentem accipit fpiricum. Ipfos igiturmixtos vitreo imponite vafi , & Etheli^& aceto teritc accrrimo ac. feptcm coquicc diebus & cavete ne arcanum fijmigec>& per nofies dimittite.Et C\ vuhis ipfum lurum ioduere yidentes ipfum jam ficcum, aceto imbuite. Jam igitur auripigmenti vim vobis notificavi' quod eft fcrmina qua maximum perficltur arcanum Nolite ergo ipfas malis oftendere. Rauderit aurem,'
,
,
,
ft tthelia aceci
ûod
io
confeône ifrponiruc
quibus
LiklL
qnibus l5eus perficic opus, quo
capiunti
Sea.lL
late
,
Subfea.i.
deficcentiir.
& fpiricus corpora
&
fpiricualiaeruiic
Sermo "Decmtu Srptimm.
quoufque lacde.iciac, delride ipfum extrahite , & quoufque ficcum fiat iri calore dimitcsce. Deinde cum lade ficus ipfum
mifcete
donec mixtum cuni
Deincle
cdqiii e ipfutrt
lafte ferihenti
ZImon
biijus arcis
7z/.-
icipnlorum
jam dixirti Philorophdi-iim & difTiuba in albuin facieiido dicen,

:
&
coquite doriec humor
ille
deficcCcur
iir
du;n eliigicuri in rubeunsi faciendo,fcicoteomnes invtRigacores qiiod nifi dealbetis non
poteftis
rubeum
facerc
eo quodduJE
nacuras ni-
hilaiiud func qiuim rubeum&: album.dcalbaceigitur rubeum album. ht fcicoce quod aniius in qiiatuor dividicurtempora- Primum autcm tempuseit Frigidx coniplexioiiis, quodeft hyems. Secundum
compf5fito,quempoftca cum radicis herbs \a6tc mifcece,& coquice donccdeficcecur. Deihdeipfuoi pluviali aqua humedace, deinde alpcrgice aquam rOris & coquice donec deficcecur. Icem aqua ipfum imbuite permaneute,& deficcace , quouique inrenfiflimae fiac ficcicacis. Hispra;miiris
&
ipfum
mifcece. qu.rommbusparacur toloribus& co. quice forcicer , di^rtec cocius vis aqux pereat cor-
mz
gum-
complexionis veris. Deinde tertiuiTrtquod deinde quartuiTi quo frudus macurantur efl: aucumnus. Hoc igicur modo oportct vos nattiras regere .hyemis humidic.TCc, dcinde Veristempore & exicu ilorum arliatirque calore & aere , &c qualicer fruiftus macurantur & lcniticantur, uc ab arboribus colligancur. Hocigicur dcfcripcoexemeft
cft scftas.,
Verd
plo, cingences regiten.icuras:fin
aucem erracis,ne-
tocum deficcec hjmidicatem inducentei ipfum coquendo, quoufque illius ficcicas incendalur.bcinde dimiccice per Ao.dies.ut in illa tricione maneac vel dccoftione donec fpiritus corpus penccrec. Hoc enim regimine Ipiritus incorporacucS: infpiricum corpus vercitur ,obfervate crgovasne compoficum fugiac, & Rimiget. His autem peradtis vas aperitc,& veftrum propofitum invenietis.Hoc
pufqite
,
vormet ipfos reprchendite. Refpondit Tnrba oprume traclafti adde iginir poftcris hujufcemodi aliud. Btillz^ Dicani in plumbum rubeum J-aciendo.Accipice pluT.bum, quod magificr accipere vos judit in priacipio fui libri, & ciim eo pOrtice xs ut plumbum , & coquice donec fpilfetur, congelacc & deficcace, donec rubcum fiac. Hic ucique eil phjmbum rubeum de quo fapienceS diXerunt, 2S & plumbiim lapis fiantprecicifus*mifcete ea squalitlr , & alTace cum eis aurum quod fi ben$ regatis fpiritus fic tingens in ("piricibus. Cum enim mafcukis & fcemina conjunguncur i fit muiier non fugiens compoficum vero fpirituale. Ex comnifi
:
,
:
minem
ucique
eft
gummcE arcanum
quod
in libris iuii
Philofophi celavcrunt.
Sertno
Decimus Nonus.
fnqiiit, nocum eft quod jamaquam permanentem narraverunt. Oportec igicur introdudum in hac arte niJul incipere anrequamhujus aquivimfciat permanentis. Nosenim oportet femper uci in commixcione concricio-
DAubAR is
magirtri
pdfiroautemin Ipiricum rubeum verfo fic mundi principium: Eccc hoc plumbum quod plumbum rubeum nuncupavimus noftri eft operis j fine quo nihil
fic.
êrmo Dtcimus OElaVns.
MUndus
ait Tnrbs,
invefiigatores hujtts artis

in libris fuis
fciendum
eft
quod Philoibphi
gummam mulciplicicer narravcrunt , qu.-E nihit aliud eft quam aqua permanens ex qua preciofi.Tifrius lapis geueratur. 6 , quam plures funt hujus
quam minimi eam cognofcunc. Ec fciiote q;iod hjec gumma non emenaatur nifi folo auro quamplures namqwc funt qui
invefiigaccres
,
noca aqua pcrmanente. Qui igicur aquam nefcic permanentcm, ejufquerer gimen prouc oporCec , non ingrediatur in liac arte, eo quod abfque aqua permanente nihil fit. Vis ejus eft fpiritualis fanguis , quare Phiiofophi aquam nuncupaverunt eam permanentem , contrita enimi cum corpor^ quod vobis aiue me magiftri expoftierutic , nutu Dei corpus illud in fpiritum vertit. Sibi enim invicem mixta ac in unum redadafe invicem convertunt ,corpus fcilicet iricorporat fpiritiim, fpiricus vero corpus in fpiritum cinduni prout fanguis, vercic. Et fcitote qubd omne quod fpiritum habec , habet eciam & fanguinem huîis
,
ne
& toto
regimine,
iila
gumms
&
igitur
memencote
arcani.
SermO Viacfimta,
Tias inveftiganc applicacioncs
&
inveniunc quafeci
REtus
inaiiit
optimc
dixiftis difcipuli Refpon(
dam, non camen
quojd diminuuntur. QuaE autem ex gumma fiunt appiicationes, & ex honorabili lapide , qni tincturam jatti
continitit, ipfs
ponlinc laboresfuIUnere,
dit Pythago>\u,
Bele cur
Philofophi
i/l<^
,
cum
finc^^
difcipulos nuncup,ifii? Refpondit
ad hono-
huuntur.
Mea
^penas fuitincnt ac nunquam dimiigitur verba intell'gice , vobis nam-
que gummsE lucificodifpoficionem invidens,
&
ar-
fcanum in ea exiftens. Hc fcicotc quod gumma nofira eft auro fortior, & oporcec Scieutcs eam<cnere aUro honorabiliorcm , aurum camen hrnoratnus , fine ipfo namque gumnja non cincndatur. Gumma igicur nofira preciofor & fublimior eft frtargaricis. eoquod ex gummapauco auro mulcum emimus. Ideoquephilofophi fcribences ne pereanc, caventes in libris fuis manifeftam dirpoficionem
non pofuerunc ne
,
quilibec
eam cognofcerecquam
venderent prccio.Accandoris
urina parc.
i.
fi
infipientes fcirsnt
non
vili
cipire ergo ex
gumma
alba intenfiffimi
parcem unam
felle pifcis.
i.
& ex albi Viculi
& ex
& ex gummz corpore, finc quo emerl,
dari non poceft j.has mifccce porriones & per 40. <}ics coquite. Hifque tranfadis calido fole congc* Penns i. e. ivhres tratione galiicffmi.
rem fui magiftri, ne ipfum eis parem faciam. /'jythagoYM autem rcfpondit , Qui nobifcum in hac arte huDC librum compofuerunc qui Turba dicicur non debenc vocari difcipuli. Et 7/e_,. Ipfi magifter , aquam frequenccr permanericem narrave* runc. Albumcjue facere , & rubeum mulcis modis! defcripferunc , nominibus cancum diverfis. Occulta aucem veritatc concordes funt , quibusmodis, pondera, compofitiones ac rcgimina conjunxerunc. Ecce didt.i in hoc defpefto fama divulgata quod apud Philofophos excelfum eft quod eftr lapis & non lapis quod mulcis nuncupacur nominibus, ne quis ipfirm agnofcac infipiens , Quidani enirn/apiences alio modo, ubi gensracur ei nomeff afiijmpfcrunc quidam vero d calore quorum quidam viridem dixerunt lapidem quidam lapidem' intentiffi-mi fpiritusex xxz, corporibusimmixtibilem quidam ejus defcripcioncm alceraverunt quod apud vendences lapides qui dicunrur fauea
, , ,
, , ,
Tom.L
twmmis veauadacur, qaidam fpucum Pp ^
lunae, quidanr^
aftronty-f
4^2
aftronomice
,
Bibliotheca^
,
.
Chemica^ Curiofe
daudite, ut vos multoties jutTi. Quoniah' qhod ex eo agitis Deo anUuente Vobis apparebit qnod eli
,
quidam qiioquc ariihmctice iprum nuncupavcruiic, jam nominum lcgionibus vocarum quWom cft cujas mclius eft quod fit ex niecallis viro, argcnto ex fic quidam quod etiam corfolis,
,
;
lapis tyrii coloris.
Jam
igitur pertcci Veritatem,
cum
lade volatilium dixit eire.

Setmo
l^tgefirnns
idco conjuro vos per Deum , 8c veftrum verum magiftrum i ut hoc maJcimum oflcndatis arcanum, cavete tiialignos.
&
Prlrmr.
Bcle tancum de lapide deC PANDor.FUs fracrum tuorum aliiiemini pcdodixiftiquod

inijfiit:
Serme figefmus ficundus.
TttEOPHii.us
puichre
ba.
,
iti<]uii
P.ene dixifti notifice
&
poHeros, doid di;ni(ifti dicendum. Itifnpcr docco permancntem. aqu.vn dcfpcdumeilc hunc lapidem
ab invidia liber fadus es. j^ttJut.
Et fcitoce omnes r;ipienti'.c invcftigacorcs quod aquapermancnseftaqua mund.ina: vici quod fci,
dixerunc, natura nacura l^tatur, vintiatura naturam continct , ac narura natnram principinm diitum opcris breve cit. Hoc autem rationem hibentibus Philofophi conRiruernnr. Et fcitote , quod nullum corpns cft pretiorius, vel puriusfole, & quod nnllum vcncnum tingens gcnera^ turabfquc fole, & fua umbra. Qiii igiuir Philofolicet Philoibphi
phorum venenum abfquc iiis faccrc conacur jam crransccciditin id quo cjus triftiti.T pcrmanct. Qui autem fapientum venci;ii exfole &: cjus umbfa tnixit
,
Exponat igitur nobis veftra difcretio , quod & noli elle invidils. notitkus Pandnlfus pofuit Et ille. Omnes hujus fcienti2invcftigatores,operis nummi & auri arcanum eft tenebrofa veftis, & nemo novic qus Philofophi in libris fuis narraverunc abfquc lcdionum & tcntationum frequcncatione ac fapicncum inquifirione. Qiiod enim pofublimius & obfcurius eft , quam quod fuerunc fciripofiit, & quamvis notius tradaveruni, & be^ ne: quidam toti obfcurc tradaverunt.aliialiisfunc lucidiorcs. Rrfpvr.titi Tnrba, verum dixifti. Et itU i
, ,
Notificn poftcris, quod intcr Boritin& is propinqniraseft , eo quod Boritis Aipientum acs liquefacit
,
ad maximum pervenic arcanum. Et fcitote
&
vcluc aqua fluxibili^ vcrtit

in
Dividite ergo
lique-
quodnummus nofter cum rubcustit, aurum nuncupatur , qui ergo fcic Cambar phiiofophorum occulcum j jam ei nocu n eft arcanu ii: Rcfpondit Turba,
benc defcripfifti hunc hpidein notifice non tamcn cius nanafti rcgimcn ne compofuionem , revcrCere ergo defcribendo. Ineûit, ;ubco capere occultum & honorabilc arcanun) quod cft magacfia alba, QU mixta& trita cum vcro & cavcte ne hoc acci, ,
vcncnum
fervate,
duo
.rqualia
quorum alteross
facire, alterum vcro
ad rcrcndum
&
imbucnclurfj
E6 quod opcrcet
in
,
vos ^s in lan.inas pcrdil-
ccre
demum cum
priori vencni parte coqucre

in fua
dud
ad fepccm
duobus.ad lcptem
,
coquite aqua
piatis,
nifi
,
nite vafi
& mundum demum fuo impoSc oratc Deum hunc maximum videre lapurum
:
pidemvobisconcedat. Dcindccoquitep3uIatim,& excrahentesinfpicice fifadusficnigerlapis optime

igitur rexiftis. Sicautera rcgite ipfum albo
eft
42. diebus dcmum aperitc vas & invenieti.s ^s ia argcntum vivu.m verfum abluice ipfum coQucndo, quoufque fua privetur nigredine & fiat a-s umbra carcns. Dcmum ipfum continue coquite , donec congelctur. IpHT enim congelato fit maximum arcamim. Hunc igitur lapidcm Boritin Philofophi
,
quod
fiac Kuhul nigrcdine pcrcicoce quod nigrcdo Coopcrtum, igicur ipfum Tercio diebus. nifi 40. non permanet xds, aufios qux funt hic Confedionibus Cum fuis , rumlndicum quorum radix eftuna & ex ungcnto id eft & ex croco , id eft & cxaltato alumine fixo i.c. I) * ergo quatuor priideiucr coquite ô.diebus
magnum arcanum
doncc
qua: fcilicct
Vel 41. His
enim diebus primilTis Dcus vobis oftcn,
nuncupavcrunt , coquitc illum lapidem congelatum, quoufquemucri fimilis fic mareria. Tuncautem aqua ipfum imbuitc permanentc quam vos juffi refervare , slccra fcil. portione, ac mulcipJicirer coquice quoufque ejus appareanr colores. Hxc igitur eft pucrefadio maxima , qui maximum excrahic arcanum. /nûi Tnrba, revcrtcie cxponcndo Theophile. Et ille incimandum cft qua: propinquitas intcr magnctcm & fcrrum , ea inter xs & aquam permancntein eft utique propinquitas. Si igitur is
-.
dec hujus lapidis principiii qui cft lapis atitos quem vifumgratiaDeimultipIicitcr relata forticer coquice^ gummje refidiio imbuicc, Ec fcicoce quod quocienscineremimbuicis, cocicnsptr vices &deuccatur& humedatur, donec cjus color in id quod quxritis vcrtatur. Item demcnter infpiciens nobis quod ccepi pcrficiam. Scicoce quod hujus lapidis preciofi operis perfcdio cft, ipfum regere mcdici-
& aquam
rcgatis
permanentcm ut vos
jufli
fiec in-
de maximnm arcanum hoc modo. Accipice magnefiam albam &argcnrum vivum, mafculo mifcere , ac forciccr terite coqucndo non manibys , quoufque tcnuis fiat aqaa. Dividentcs autem hanc aquam in duas parces, alrcra ipfum aqua parce coquice xi, diebus doncc fiat fios candidus , uc flos
,
falis in
fuo fplendore
&
corufcacionc
vafis autenrt
,
nirefiduo ejusquodrefervafti, quarc duarum rertiarum partium rcfiduarum , ad ipfum imbuendum alteraimbuite ac in calorc ad coqucndum ponite,
,
osforticerclaudice,
nietis
&
40. dicbus coc]uite
&inve-
ignisejuspriore incenfior,ccrcacur & cuin deficcaturfe inviccm continct, CoqMice igitur ccram donec bibat collam auri, quam diliccatam cera etia
&
fit
ipfum , aquam lade eandidiorem, ejus etiam nigrcdincm coquendo private, eominue coquentcs quoufque cota ejus natura diruatur, & coinquinacio pcrcat & mundum eHe videatis, & totum frangatur. Sin vcro vultis ut totum arcanum
,
quod
imbuitc rcfidua fcptics doncc ilUc dur finiantur tcrtii-parteseafqucomnesbib.it reda cerra, Dcmumipfam calidoimponiceigni, donec terrafmiin
ac fatis placcat. Si intelligacis bcati cftis. Sin autcm , vobis opcris perfcdionem rcitcrabo: accipite album mundum qiiod maximum
vobis dcdi pcragarur
abluite ipfum aqua , quam vosjulTi fcrvare alcera videliccc parte , donec fiac
,
extrahat florem
arcanum , in quo eft veritas tindura? , eoqiic arenam imbuitc, qui fada ex lapide cft fcpties imbuto , quoufquc totum bibac ac vafis os tbrtiter
eft
deficiat , & color qucm Philofophi planavere apparear.
crocus,ac in fuodimittitcvafe, quoniam ikfirfeipfum conrerit ,& refidua imbuitc aqna, donec decodione & aqua contcrarur , & fiar fimile fyrupo granatorum , imbuite igitur ipfum & coquite , donec ponderis humiditatis rcfiduum quod habctis
ifl
Jibris fuis
cx-
fndtfCHin
* 5. /i efiSatHrno videtur leqendum. Hae ergaquatuot. yelpotef} eiiam fic legi ûsfunt hicfiot qH$rnm rnAlx eji nna > tx Hn^ntrHo ii tfl tx troto cJ- exalfatt alHminefix i. t. Satnrtw.
arif, auratm
Lib.IL
_
Sea.IL
_
Subfeca.L
4.f?
P'?'" ^'^"' '^"""' '^"^ ^'"^^' J"^'^ '^"^'-'^ Sermo r^gefimns tcrtiHs. ^^"t ^ Poêrosfacerc corpora noncoipora, harcincorIiitelligite omnes doSrins filii poreavero corgora. Hoc enini rcgiininc par.uui" <> quod Theophilus vobis fignificavic inter ma- compoficum cjufque nacurê occultum excrahirur. guecem & ferrum e(k propinquicacem , comniix- Hisicaquecorporibusargentum vivum corpori jun tiorem propinquicace incer magnetem & fcrrum gc magneiix .ic foeminam viro , & per hoc EthclJa exiftente ciiui xs convenienter pcr centum dies "oftra excrahicur occulta , per quam corpora coloregitur quid aucem vobis eft utilius fignificatione, rancur , hoc ucique regimen fi inceliigacis , corpora quod inter ftannum & argentum vivum nulla eft fitmt non corporea , & incorporea corpora. Sidi-
CErus
propinquitas , nec akeri cum alccro eft nacura ? Refvondit , maie dixifti , & vicupcrafti redam diipoficionem. Etille. Nocum facio quod non dico nifi veritacem , quid vobis eft individix / Tiinete Dominumomnis Turba , ut magifter vefter vobis credat: EtTnrba. Dic quod vis, r //^. Jubeo vos capereargentuin vivum quodeft vismalcuIinjE, ip-
^'gencerresigne ceracis,ac Echeliiperagatisfiunc mundi non fugientes. Et lcicote , quod argcn^"'H vivum cft ignis corpora comburcns, mortificans, & confringens, unoregimine, acquanto mafes
,
gis corpori mil'cetur& teritur, tanco magis corpus diruitur. Argentumque vivumigneu v, cum au*
fumque coquicecum fuo corpore donecfiatucaqua fluxibilis coquite mafculinum (imul & vaporeni quoque ica ucrumque coagulecur& nat lapis.Jam autem divifcratis aquam in duas pjrtes quarum prima ad corpus liqucfaciendum & coquendum, Secunda vero ad mundandum jam combuftum & fuum focium quae unum fada funt. Imbuite ipfum fepcics &: mundace quoulque diruacur ac corpus fuum mundecur ab omni coinquinacione & fiac cerra. Ec fcicote quod 41. diebus ipfum totum in terrara vercecur , coquendo igitur ipfum liquefacice donec fiat uc aqua vera & argencum vivum. Deinde aqua nicri abluite donec fiat ut nummus liquefa<ilus. Demumcoquice donec congelecur&fiat ftan,
,
diligenter teritis, eisque ut oportet pcrcipiEchel naturam colorem nonfugientem, ac omai cindurse apticudinem pacienti,
tis polTidcbicis
tem
&
>gnem quem fuperac, confringit ac continet. Eo (\ôA res non colorac nifi coloretur eoque colorato colorar. Et (citote , quod corpus non poceft
,
tingere
ffc ejus
fe ipfum nifi Ipiritus ejus excrahicur in venoccultus, & fuerit corpus & anima abfque
apparuerunc
colorar.
, ex qua coloies eo quod fpi.Tum terreum non cingic, verum tenuis natura: quod in corpore tranfigicur,
,
,
^piricu,
qus
ellfpiricualis nacura
Cum aucem
sris regiciscorpus,
,
tenuiffimum excrahicis
& ex eo cunc verticur in rinSuram

Quodisnon
nofimilc, cunc maximum eftarcanum, fcilicec lapis qui ex duobus eft. Regire ipfum coquendo & terendo, donec crocus fiac excelIenci(Timus. Ec fcitoce quod aquam cum fuo comice deficcacam, crocumnuncupavimus. Coquice igituriplum, &refidua imbuice aqua quam obfervaftis, donec propofi,
quodhoc ses quod vos ju(Ti regerefunc iftaquatuor corpora: Sc quod cinfturs quas vobis fignificavi, func conden("ti & humidum , condenfum aucem eft vapor conjunSus , humidum vero eft aqua fulphuris eo quod
,
Sua coloratur. Ideoqtie dixic fapiens. tingic nifi prius cingarur , Ec fcicoce
fulphura fulphuribus concinencur,

hcec
,
&
,
de jure pec
natura natura gaudet
& fuperat & continec.
tum inveniatis.
Sermo
Fiêftjnns qttartus,
,^ ^ ^ bermo Vtgejimui fextus.
ZEmon
Beie
,
inûit
BAcoscus
dicit
optime
dixifti
dicSa
juillc
duo corpora conjunxifte

magifter
fieri.
igicur veftrafequor veltigia. EtiUe. ut placer,
video vos, Turba fapientumi quod minime vos , Refpondtt Turba. Dic ergo fe-
cave tamen ne fis invidus. Non eH: enim fapientum cundum opinionem cuam Zenon inhoc & cave Scitote quod colores qui vobis invidia, & Bacolcus verum dicis. Filios igitur ju- invidiam. Et ille beo doftrini. Accipite plumbum & ut philofophi ex eo apparebunt func hi.SciCoce filii doSrinae quod
.-
deinde liquefacite , deinde congelate, donec lapis fiar , deinde regiteipfum lapidem auricolla, & granacorumfyrupodonec confringatur. Jam enim induaspartes aquamdivififtis, quarumaltera plumbum iiqucfeciUis, & faaum eft uc aqua, coquite igicur ipfum donec deficcecur & fiac terra , deinde cerice ipfum aqua obfervaca donec rubeum induac colorem , ac prouc vos jurti frequenci^Time. Tnrba autem Jf.Nihil egifti,
jufTerunc imbuite,
demum
oportec vos compoficum 40. diebus putrefacere, quinquies vafe fublimarc. Demum igni ftercoris jungite _
& coquice. Primo die nigra , citrina; . c Secundo vero nigrarubea; Tertio quoque croco
,
demum perfedus color nobis appafermencum & nummus vulgi imponecur , cunC ^" 1'^j!' compoficum ex humido & ficco & cunc inv^riab'' tingic tinaura. Et fcicote, quod corpuS e quo aurum eft. Icfir autcm ponentes cavete
"ccofimilis
^^^\^'','i
namambiguaverbacontuIi,ftirevertereerg6.Ef7/j. "^ êftinanter ipfumextrahatisforce, namquemoArgencum vivum volences coagulare, fuomifcece '^^"'^. Extiâhice igicuripfum fecundum unum ixie compari. Deinde diligencer coquice donec aqua "P""- .ô^ aucem venenum eft quafi nativicas ^*" eo quodeft anima ex mulcis excrafta rebus, fiac ucrumque permanens. Deinde coquice illam aquam donec coagulecur. Hicautemcum vapore f^ nummis impofita ejtsigitur tincSura eft vita, fuo compari deficcatur eo quod invenietis totum ."'^ quibus adimit detrimentum , & mors corport argencum vivum jam coagulatum a fe ipfo. Si intel- bus ex quibus extrahitur. Ideoque magiftri dixerunt inter ea e(Te libidinem tanquam maris & foeligatis ac fuo vafi quod oportet , imponatis , cominjE , & fi quilibec in hac arte inttodudlus ejuS quite ipfum donec coaguletur, deinde terite dofciret naturas , prolixitacem fuftineret coquendi nec fiac crocus colori auri fimilis. donec propoficum nutu Dei extraheretb Sermo Vigefimut tjuintus. Sermo Viêfm^s feptimus^ ABDHS ait : remuneret tibi Deus pro regimine, ficut veridicis, quoniam difta tua il- GRegorius in^tiit: omnis Turba, notandunl eft, quod invidivenerabilemlapidem cffiucii luminafti. Et illi. Ajunt ex quo eum laudas pra;di 4inus nuncupaverunt & ipfum regi juiTeruat donec ftis fuis, noli eo efifeinferior'. E; ille fcio quod nihil
,
&
MEn
orufcan#
454
corulcans
fiat
Bibliothecae
ut
Chemicas Curiofx
:
marmor
fplendorc. Et
i'2t
De-
rionltra igicur porteris quid eft. Et ille : libeuter, fticndum ell quodxs commifcecin- accco& regitur,
prolixicarem prxtermicccnces in vcrutin Vos fercxij quoniamnatura natura fcilicet non emendatur nifi
iua natura,
nifi in
doncc aqua
,
rtac. Dcmum congclecur , & fplendorem hjbcns ut niarmor qucm corufcans vidcntes jubeo regere , quoufque nibcus ficc e6 donec diruatur & terra fiat, qiiod cum coqui-ur eum vidcntes iccrancescoSic vercicur. iiiruboum quicc , & imbuicc quoufque colorem induac prxdi-
Hat lapis
tu non cmcndarJS, iiomo fcilicet homine. Cavete igiturnepraccrmiccatisiuea pra:cepca,& vcnerabili ucimini nacura, ex ca namque fic arsnon ex alia. Ec fcicocc quodnifi eam cjpiaris & icgacisnihil habcbicis. Conjungicc igicur mafculum lcrvi rubei
quemadmodum &
,
tuo
filio
filinm
fum
aum, &
omncs
(3^
ticc
ficc
aurum
aiirum occultum: dcinde iceratc ipcyrii coloris. Oporcet vosigitur

arcis
odoiitcrjeuxori , quo peradoconimuniccr arcem gignunc , quibus nolice incroduccre alicnum ncc pulvercm , nec uliam rem , lufficiat er,
iu2B
liiijus
invelligacores
cnm
vidcritis
in
go vobis conccpcio
namquc prope
ell:
filius
vero
& hunc hipidem corufcantem , terramvcrti, (5c iiabcrc aliquantulum ruboris uz quam invidi iulicrunc aqu rcfiduum accipiatis eamultocies imbua& induasdividcrepartes, vos corporc colores vobis nuUo occuki quoulque tis
rucndo incidcrc
, ,
ca proprior. Quam prcciolilTima elt rubci fervi illius nacura, fine quo regimcn conftare non potell. Jtajutt Bacferi.: Hanc diipoficionem Diomedes pa-
lam apciuilli fiejp. Ktiam magis illuminabo. Heu ne hanc arcem a vcbis vobis , non timecis Deum
,
apparcanc.Etfcicoce fi nefcienter ipfumregacis,ii\oru n colorum nihilvidebicis.Vidi namque qucndam
auffcrat
cur
l:'racribus vefiris invidi eftis. Refpi^nde-
quihoccipit opus,& veritatis naturas opcracus, pucavic fe rubore auccm aliqu.intuUim morante erralTe, &dimificopus. Infpicite ergo qiialiccr fapunica enim fuam am.plcxata ciatis amplexari conjugem velociter in fuum corpus tranfic liquc,
,
,
rum. quid
Non
vis.
fuii,imus
ille.
nifi
Et
Introducite ciirinum
,
congelac, diruit, ac confiingic Dcmum rubor non moratur. Ec fi conficiacis abfque pondere rnora evcniet qua evsniente malum pucabitur. Ji:facit
,
,
,beo autem ignem noilriim in liquefaciendo icncm, ipfoautem in terram verfo, intcnfiorem facerc, & imbuere iplum quoufque cxcrahat Dcus nobis co,
Jores& appareant,
Sertno Vigefmus oUavns.
CUsTos
ait
miror univerfa Turba de tanta

:
vi
conjugium in plurimum nc fcnfu & motu priventur fubire facite baincum quouftjue & corpus & color eorum unum quid fiant, & reddite ei fudorem fuum & icerum neci dare, rcquiemque cis conllituite, & caverc ne fugetis eos comburcnclo in uno igne Vcneramini rcgem & uxorem fuam , & nolite cos comburcrc, quoniam nefcitis , quando indigctis his qux regem & fuam uxorem emcndant. Coquite igitur cos bcne donec nigri fiant demum aibi , demum rubri , demum tiiigcns fiac venenum. Si incel]igicis hujus fciencia; inveftigacorcs, beaci efiis , Cm autcm quod debeo pcrfolvi & brevicer & fi ignorances cfiis Deus cclavic autem a vobis veritacem.
re poft
,
, ,
,
ab inlipiencibus. Dic crgo cum fua uxobaineum & non accendacis
hujus aqui ac nacura nam cum introieric in lioc corpore venit ipfum in terram demum pulvcrcm , quem fi vultis apud perfedionem cxperiri
Nolice ergo fapientes reprehcndere, fed vosmetipfos. Si cnim in vobis Dcus fciret mentem fideiem, vericaccm vobis ii)timaret. Ecce vos in illa erexi ac a falfoextraxi.
impalpabiiem ut aquam inveniatiseftopcimus. Sin aocemicerateipfumcoquen^ do doncc peragacur. Ec fcitote quod fialiudquam ss noltrum accipiatis & aqua regacis nofira nihil vobis prodclt. Si autem afjua noltra noftrum ars regatis ,omnia a nobis priediutainvcnietis. TnrbaaH' tem rejpondit: lâter non parum invidi obfcurarunt cum dixerunt. Accipite plumbum & argcntum vivum candidum & regitc ipfum rore & foie , donec lapis fiat nummofus. Et ille : xs nolbum fignificayerunt, & aquam noltram permancntem quam tibi, coquite dixerunt leni ignc quiillo ignecoftafic lapisnummofus, dcquofapiences dixerunt quod nacura natura Ixtacur propter propinquicatem quamfciunc exiflereincerhxcduo corpora fciiicec ffs & aquam permancntcm. Hoium igitur duorum una eft natura inter qux eit propinquicas mixta, f\\.\x C\ non eflcc, non ram velocicer mifcerencur , & concinerentur ad invicem uc unum forenr. Inûit Turba cur dicunt invidi , Accipice xs quod nunc ' . cfi fccimus, & quoufque fadum aurum ^ aflavimus.
manu accipite
&
fi
Sermo Trigefmus.
AcsEN <?zV bene dixifti Diomedes, & non vi'deo dcmonfirafle pofieris corfufle difpofitionem. Invidi namque de corfufle multipliciccrdixc-
.-
runt
& quolibec nominc obfcuraverunt. Et ille. , Dic ergo Bacfen, fccundum opinionem cuam in his. Er juro per tuum patrem quod id cft caput operis, hujuseniminicium verum pofi completionem aic
,
Bacfen. Nocifico igitur polleris hujus aicis inveftigatoribus , quod corfufle eft compolica quod
,
&
oporcet fepties aUari, quodin pcrfedionem pervenicns omne corpus tuigit. THrha autem Rffp. verum
dixifti Bacfen.
Sermo Trigefmus primus.
PYthagoras
t?'"*''^-
i-.quit
qualirer videtur vobis
craftatus Bacfcn, qui prxcermifit eamfuisfiftis
nominibus nominare. Et
^'
''''^-
iiiiim
Nomina eam Pytha, omcorporum nominibus mundi eam nominaveUlt.

^'J"'' ^^^
corfufle fua compollcio
Sermo Vigefmus mnns.

ait : jam dixifti Moyfi non invidcns quod oportcc. Dicam ergo verba tua ccrtifians, eiementorumautem duritatemprxcerniictens, quam fapicnces auferre voluerunc, cum
nrnt, niimmi, vci xris, velftanni.vel auri

ri
,
velfer-
DIamedes
piumbi nomine quoufque ab illo moveatnr colore, & fiat ixir Refp.Turba: bene dixifti Pythagora Etille, bene dixi, dicantquidam aliiex vobis de refiduis.
vcl
:
difpoff io h.rc apud fe prcciofirfima fic. Scirore omnes do6trinx hujus invcftigacores.quod non exic exhominenifi homo, nec e\ brutjsanimalibusnifi
Sermo Trigefm.is fecundus.

ait jam omnia, ate Pythagora, moriuntur ,& vivunt nutu Dei propterea ilia natura , cui humidicas adimitur, & per noftes
:
:
BOnillus
ncc ex volatifibus nifi fibi fimilia compendiofohsKc tradavimodo, intcndite,quoniam

fimilia fibi,
:
diaiitticur.
, :
Lib.ii.
dimittitur vercacur
,
Sea.ii.
csEN
fophi Bfo
Subrea.i.
Sermo Trigefmus
tâartuii
inortuo fimilis tunc videtur , tunc & per nodcs dimictatur ut homo iu fuo tumulo & ptilvis fiet. His peradis reddec ei Deus animam fuam, & fpiricum ac infirmicate ablata ,
,
4W
teri-
confortatur illa res , & poll corruptiouem emendatur .quemadmodum homo pofi: refurreftionem fortior fit , & junior quam fucrat in hoc mundo. Ideo oporcec vos dottrini filios illam rem abfque cimore comburere , quoufque cinis fiat. Hc
,
qux
te
,
ait .'propter difta tua, vitare Philb* dixerunc. Accipite regalcni corfufle j xris rubigini fimilis ell &c vitnli urina
,
quoufque corfufle nacura convertatur natura namque in vcntre corfuflc occuka eic. TurLa aiti Demonflra poficris quaiis natura fic. Et ilU Spiricus cingcns qucm habnic ab aqua permanente, nummoia ac corulcante. Ei ilU : Demonllra igitur qualicer extrahatu!'. Et iiU : Teritur& aqua iepties ei imponicur , donec totum bibat
tunc fcitote
quod optime
,
mifcuiftis.
Eo quod
illo imbuicur hu.r.ocinis ille recipit fpiritum rc , donec vercatur in pulchriorem colorcm qium prius fuerat. Infpicite ergo doftrin.-E filii qualiter
&
rem
&
humo-
recipiac
nequeunt tin6turis quoufque gnam ignis , & pnlverem eas vertanc , fimiliter & Philofophi , gcnterpucrcficquoufquepulvis fiat fpiritualis, colorem habens uc combulli fanguinis quem fervis xgr.otis mcdicinas componere nequeunt , ignis quarum quar- fuperans in naturce ventrem volentem incroduxic quoufque in pulverem eas vertant dam coquuncur, quoufque cinis fiant quxdam vc- ac invariabiii colore coloravir. Hunc igicur rcges ro teruncurmanibus. Similiter & illi qui majorum qu^renrcs non invcnerunt cxccptis quibus Deus imagines componunt. Vos aucem fi prc-edicta in- aonuit. Titrbaauiern ait : Perfice tua ditta Bacfcni ;7/(r.-Pra;cipio illis,xs aqua dealbsre teiligacis , fciecis ucique me verum dixilfe. Ideo candida ! qua&rnbcumfaciunt. Et cavete ne alienum quid* jufli vos coipus comburere , ac in cinerem vcrteei introducatis. Et Turba ^htae: dixiliiBacfen re. Nam li fubtiliter ipfum rcgatis , multa ab eo i& procedunc quemadmodum ab uniufcujufque mini- bene dixit Nidimerus : t ilU: Si benc dixi, dicae mo mulcum proccdic. Ec quod zs, uc liomo,& cor- & qujlibet veibum; pus haber, & fpiricum. Hominum enim infpiracio Serrno Trigefmns quintus. ex aere eft, qui ipfis pod: Deum vica. Similiccr xs humore infpiracur, quo vim fufpiciensmulciplica iMON aiHem ait : Numquid cuiquam dimifii tur illud a.'S , & augmentatur , ut ca^teri res. Ideo ftis aliquid ad diccndum. Et Tmba QuoPhilofophi aiunt quod xs comburitur & iteratur niam parnni profunt difta Nicarii & Bacfen liumultoties, fic mclius quam fuerat. 'êfp. Tnrba de- juv artis inveftigatoribus, dic ergo quidfcis, prout monftra igicur Bonelle polteris qualiccr fic melius diximus. Et ilU: Verum dicitis omnes hujus artis quim fuerac. Et ill<Lj : libencer eo quod augmenca- invedigatores nihil aliud vos in errorem introdutur, & multiplicatur , & extrahit Deus ex uno pluxic quam invidorum di6la quia quod quxritis mira, qui nihil creavit carens regimine , & ingeniis, nuTio venditur pretio.quod fi ipfum noviflenc,'& quibus medendum eft. Similicer ss noflrum , ciim quantum manibus tenerent , nullo modo vendeprius coquitur aqua fit , demum quanto magis co- rcnt. Ideo illud venenum Philofophi honoravei quitur tanto magis fpiflatur quoufque lapis fiat runt, ac varie & multipliciter de illo traftavcrunt, quem tunc invidi nuncupant lapidem, ovum metal- omnibufqu& fumptis nuncupaverunt nominibus I imbuitur, ac quare quidam invidi dixernnt , eft lapis lo imminentem. Poflea frangitur & non laigne intcnfiore priore aitatur quoufque coloretur, pis , verum gumma afcotii. Ideoque hujus vini & combuflio fiat fanguini fimilis tunc nummis im- Phiiofophi celaverunf. Hic enim fpiritus quem ponitur, & tingit eos in aurum Deo annuente.Non- quintis ut eo quodlibet tingatis, in corpore oc* ne videtis quod ex fanguine fperma non fit , nifi culcuseii:, & ablconditus iuvifibiiis, quemadmocoquatur diligenter in epace .quoufque intenfum dum anima in humano corpore. Vosautcm hnju^ habeat ruborem & fi fiat nihil fit novum in illo artis invefUVatores , nificorpushoc diruatis,imfpermate. Similiteropusnolirum nificoquatur di- buatis teratis ac parce & diligenter , & reoatis ligenter quoufque pulvis fiat ac pucrefaftione quoufque a fpifHtudine fua extrahatis, & in tenûerrt fperma fiac fpiricualc non cxiec ex eo color quem fpirirum & impalpabilem vertatis, in vanum laboinveftigafHs. Si vero ad hunc regiminis terminum ratis, quare Philofophi dixerunt nifi corpora vefperveniacis, propofito habito, contemporaneorum tacis in non corpora & incorporea in corpora* veflrorum principes eritis. nondum rcgulam opcrandiinveniftis, Turbaûtem. Sermo Trigefimtts tertiiU' ait: Dcmonftraergo pofteris .quomodo corpora publiinquit arcanum hoc : Jam innoncorpora vertuntur. EtiiU: Igne & NICARUS Ethelia cum efie feciltis. Refpondit Turba Ita julTic terantur , quoufque pulvis fiant. Et fcitote quod magifler. /!//?. Non totatantum. 7/j;.- Juffic non fit nifi fortiOima decoflione , & contritione i nos ipfum fuaprivare caligine,dicergo&tu , Et & continuo igne non manibus, cum imbibicionei quod volunc _ putrcfadione , foli expoficione & Ethelia:. 7/e.- Jubeo pofteros aurum accipere ^ in |,ac multiplicare & renovare , deinde aquam in duas arte vulgus errare fecerunt cum dixerunc
picflores fuis pingere
, ,
vim imniinentcm igni , apud putunc rubigo nuncupatur ac dili-
in
partes dividere. Ei
tlli
Diftingue igitur
cum
divi-
dunt aquam. Et ille : Oportet illos altera parte xs noftrum comburere. Illud enim incidens illam aquam, fermentumdicituraurifi bene regatis. Ipfa namque fimiliter coquuntur & liquefiunt utaqua, demumcoquendocongelantur,ruunt, & ruborapparet.Tunc aurem oportet vosrelldua aquafcpties imbuere , quoufque bibant totam aquam , ac toto humore deficcato , in terram vertuntur aridam , deinde accenfo ponunturigne 40. diebus quoufque
pucrefiat, ejufijue colores appareant.
qu6d qux parva re venundatur. Amplius dixerunt,naturam omnibus naturis effe pretiofio:
natura
vilis eft
rum tamen dixerunt, nolite ergo dubitare inhis Tnrba autem refpondit : Ex quo invidorum didis
credis dtmonftra igitur pofteris duarum naruraille Significo vobis , quod ars duabus eget naturis , non enim fit pretiofutr
rem,quare in librisfuisinfpicientes fcfeJlerunt ve-
rum difpofitionem. Et
abfque vili, nec vile abfque pretiofo. Oportet vos ergo omnes hujus artis invefiigatores Nidimeridi^
â
fequi
cuni dixit fuis di^cipiilis
Nihil aliud
xpedis
4^6^
Bibliotbecae Chetlaicse Curiofe

aqu.im olTe. Si autem hos libros lcgiiTciit fcirenc utique efle aquam permanentem, qux abfque fuo corpore , quod cum aqua didolvunt & fada func unum , pcnr.anens eiTo non potcft. Hxc aurem cft aqua, quam Philofoplii aquam auri nuncupaverunr,
,
,
expedit vobis qnam aqiiam Sc vaporemfublinare. t Tnrb^ : Tocum opus iii vapore cft & aqux fublimatiouj. Demouftra igitur illis vaporis difpofitioncm. Ec ille : Ciim videritis naturas aquam ficri
ab
orpus,
totumque iii.ignelis aqiamliq.ufadum tunc omnia vapor ixtii fuiir. Dc jurc aucem v.ipor tiinc fuum conqiiare invidi utrumque vaporem noniitinet par navcrnnt co quod (imiliter utrumque in dccoftioignis calore, Jfpuritlcaras ut
,
,
& igneum vcnenum,& bonam multorum nominumi quam arenam Hcrmesablui juffit multocies, ut folis nigredo delcatur quam in eo fuo corpore introduxit. Et fcitoce omncs hujus arris Lnveftigatores,
altcrum concimiit tunc ccrva noltra ad fugicndum ircr non invenit.quamvis ficeifiigaeirenuaHsiContinuit eam quod fugerc non dimific & locum fugicndi non invcnit , & pcrmanentia faâ funt, cun"i' cnim incidic occulta in corporc congelatur cum eo , ?i coiorejus
ne junc^Lim
clt
& unum
,
quod
,
nifi
hoc corpiis mtrun-. id

,
elf
z^ noltruni
capiatis
bitis,
cartns fpiricu
quod
viiltis
minime vide-
eoquodalienum quid
ibi
non ingrediturnifi
variatur,fuamquenaturamcxtraiikingcniis, qux Deus fuis eleftis infinuavit & mancipat ipfam ne fugiat. Nigrcdo vcro&rubdr app.irct ac in srgritudincm incidit, & in rnbigine & purrefadione nnrirur,dc jurc autcm nonhsb;;c runc fng.am, co
, , ,
fincerum Tenebrolorum igitur nominum omncs hujus arcis invelligatores pluraiitatcrn dimittite, narura cnim unaeil aqua fi quis errac perdicum tendit.ac vicam amiccit. Hanc igitur unam ha-'^ beatis naturam,3lienam vcro dimittite.
,
Sermo
Irlgeftrntts feptimui.
aliquantulum di Et Hle Omr.es & dodrin^ fuo magnefiam commifcejites filii vafi eveconjugi libi fuoque color orationes , ut cjus niat , & dccor non quemadmodum fuerac ,' vcrum impoiiite, cu jus os diligenter claudice ac levi cocum nuaimis imponitur, aurum eos facit. Hoc au- quite igncquoufque liqucfiant m omnia in fuo vafe tem Sc fpiricuTi & animam Philofophi vaporem ap- aqua ftanc. Ac\a.T. namque calore ei eveniente, nupcllavcrunr. Item dixcrunt ipfum nigrum humi- tu Dci aqna fit. Videiites autem nigredincm illi dum coinquinacionecarentem &quemadmodum ^qnx imiiiiaere , fcitote corpus jam liquefadum inhomine elt humidicas & ficeftas Sicopus no- cilc. Item fuo vafi imponenres 40. coquite dieftrumquodinvidi celaverunc nihil aliiid eft quam bus ,qLK)Hfquc .icetj& mellir. bibat humorem. Qui-
quod
dimific fugcre fervitutem, tiinc cum libera finccras orfcrc lit, fuum confcqucnS ciSnjug-rm
BOnellus
,
iyiqutt
tJic.tm
magnefia. Reif^.Tnrba
:Y)'ic
vapor &aqu3. Reif'. Turb.i: Demonlf rabo v;<po& aquam. Ei tlle: Dico opus ex diiobus eire, invidi hoc duo compofita nominavcrunt eo quod ills dus fiunt qiucuor in qnibus ficcitas & bumi-
d.imautem detegunt ipfum,

tranfadis iioftibus
,
in
rem
femel vel
ic.
quibunibet fepccm nodibus, in qui-
bus mera vidctur aqua , vel 40. dierum perfeftione tunc enim bibic humorem dccodionis. Igitur ditas,rpiritus & vapor. Reffj. T'trha Optime di- abhiite ipfuni & privare nigrcdine quoufqueablaca nigredinc lapis fiat tadu ficcus. Dixerunt inzilti ab invidia,dcnide fequimini Zimonem. vidi,abluire magnefiam aqua du)ci,& diligenter Sermo Trigeftmus fe.xtrn. coqurte quoufque terra fiat ac humor perear, Tunc Ni">tifico vobis .ts ipfam nuncupatceique acerrimum acePhiIofophus<sr'/ omnibus hujus artis invcfiigatoribus quod tum imponite ipfoque imbui dimirrite. Hoc au'tem cH; noftrum xs quod aqua ablui permanente iiifi fublimetis res in initio , coquendo abfque manuum contritione, doncc omniaaqua fianS.noa- Philofophi jufsere , quare dixcrunt Dividatuc dum opiis iiivcnillis. Ec fcicoce quod vocant res, venenum in duas parres quariim alrera corpuS' quandoquc arenam .quandoque Iapidcm,qux tota eomburite , altcra vero pnrrcfacire. Ec fcitote iirrcgimine inveniunt. Sciatis tamen quod natura omncs fcicntise hujus inve(tigarores,quod totutn & humidi-tas fient aqua, dcindc lapis, fi bcne com- opus & regimen non fit nifi aqiia ciim dicunc renl plexionari faciatis, & naturas agnofcatis caquod qîam quxiirisunamellc,& nili fic inillarc quod clt leve &fpiricuale, furfum fubiimatur, quod vero ipfum emendet ,quod qtiiritis tion fiet. OporteC
,
.-
AFflontus
pondcrofum & fpilTum dcorfum, in vafcremaner, Hxc autem contritio Philofophorum efi: eo quod id qnod non fublimatur deorium cadic quod vero hxc pulvis fit fpiricualis, in vafc furfum afcendic aBtcmeri contritio dccodtionis ,non manuum. Et fcitote quod nifi omnia in pulverem vertatis ,non,
,
igiriir
vos
C\
ei
imponere nccelTaria, ur ex ea attinRefôuditTurb.i:

Er//e_>
gatis propofitum.
Optime
dixifti
Bonellc,
placet igirur, tua perfice dida.fin

:
aurem
fecunJorcirera deinceps
Et iltareirera-
bo
9i
fimilia?
SES
cipite
Omneshujusartis inveftigatoresacnoftrum, & ciim prima parte luo imponicoquite 40. diebus
,
,
dum
ca concriviltis. Coquitc igitur deinceps quo'que convcrtantur, &piilvis fiant. Qiiare Agadimon ai: , coquice zs , donec lene corpus fiat impalpabile, ac fuo vafi imponice, deinde idem fexies vcl feptics fubiimate donec aqua dcfcend.it. Et fciatis ,quod ciimaqua fit diiigentcr con-
te vafi.
&
ac ab
omni immun-
&
mnndare & coquite donec peragarur dies cjus ,& lapis fiat humore carens. Deinde coquite quoufque non reltct nifi fex. Hocperado, munditia
date fepties
abluire aqua
finita
mittite ipfum purreficri
in fuo
vafe
vero aqua dfquoufque

,
tritum
fiat
:
eft.
Si
autem
cfl:
,
dicitis qualiter
aquapulvis
dcfiderabile vobis appareac propofitunrt.
Vocave-
quod intcntio Philofophi elt nc corpus.quod non erat aqua,antcquam in aquam

aqua ,&aquaaqu,",; alterimixraefl, ac una fimiliter lunc aqua. Intimandum eft igirur, quod nili quodlibec in aquam vercatis ad opus non pcrvenietis. Oportec cnim corpus flamma
incidit, fiac
,
Notandum
runc autem invidi h.inc compofitionem , cum in nigredinem vcrfa efl ,fatis nigrum & dixerunt, rcgite ipfam accto & nirro. Qiiod vero remanfit
, ,
ciim dcalbacum eii ,fatts aibum dixerunc
&
jaf-
ferunt uc aqua regarur permariente, vocantes vetoipfum /a:is rubrmn , iuflTerunc , ut aqiia igne
&
igiiis
occuparum
uc dlruatur
&
debile
fiat
fiat.
ciim
Infi-
regatur
aqua
,in q'iailludelt
donec totum aqua
pientcs aucem
aquam audientcs putant eam nubis
donec rubeum fiar. Refponiiit Turba Demonlfra pofleris quid his fignificavetunt. Et ili^ : Vocaverunt ixir fatis propter fuorum colorum
.
Lib.
1.
Secl.
I,
Subfed.
1 1.
in
4T7
regno rcgnabit
indiJficien-
tolonim variarôncm. In opereautcm non multa introibunt, illiidveroefl: quodfignavi, nigrum facerealbiiin ,&:riibeum veridici aucem pliilofopht
:
Deumqueprecatur,
tcrquousquemorietur. Quodenimqu*ritisnoneft parviprecii.Heu vobis, vos qui quxritis thefaurum
nullam aliam incentionem habuerunc,

facerc, contcrcre,
nifi ixir
lique-
coquere, quoasque lapis fiat inarmori iimiiis ruofplendore. Idco icerum invidi dixcrunr, coquitc ipfum vapore, donec lapis fiat corufcansrplcndorem habcns.Vobisautem hocmodo ipfum videfitibus, maximumfit arcanum. Oportettamcnvosdeindcipfumcontererc.&aquaabluerc fcpties pcrm.inciitc, domiim tererc &r in fuaaqua congclare, qunulqucfnam otrahatisnatiiram inco occultam. Quare infjitit Marla , fulphuribus contiiicntur, humor vero fimili humorcj &'ex fulphure fulphuri mixto nimium fcrc opus. lubco autem vos ipfumro!-c& lole rcgercquoiisqucpropofitum vobis appareat, Significo etiam vobis,
&
Dci maximum &rcmunerauam.Nonne fcitis,quod pro minimomundipropofito mundani fe invicem

necidant, quid ergo agerent pro hac excellentiffima oblacionc impoflnbili fere. Rcgimen enim ma-
jusquamquodrationepercipitur, nifi divina infpiracionc. Vidicnim tcmpore qui elementa fciebant ,qiicm3dmodum & ego deinde inccdenshanc rexit difpofitionem , ad cujus Iscciciam non perve-' nic propccr fuam trifliciam , & infcicntiam in regendo, acimpaticntum , nimiamque cupiditatem & feftinationcm ad propofitum. Hcii vobisdodri:
nx
filii.
Qîilibct
namquc arbores
,
inferens Bor
fperat ^fruflus
min.-r
habere
duplex
efl
&:rubcumfacere
quod dealbarc quorum alterum in
feminans non
poft tempus, ac fe-' fperac niccere , nifi poft

nifi
rubigine,a'terum in contritionc,
&
nuumautem confitiune
mcn, neabaquisfeparari
per\ cnianrj ac corpus
reanc.
iion indigctis.
decoftione.MaCavete ta-
melTcs. Qtialiter ergo vulcis hanc haberc oblacionei\) IciSo femel libro vcl primo regiminc expcr-
l'aciatis,Dcad vos
vcnena
,
& alia, qua; in vafe funt
pe-"
Sermo
Trrire/i/nHS oftavns.
ErFlST VS
totadir.i
cfl:
<TrV:
Opcime
Philofophi autcm jam intimantes dixeriint , nifi crrore , & nihil nagis dolorcai generat cordi quam crror in hac artc, dum quisputat feferemuncium habere, & niliilin manibusfi-is invenic. Heu vobis , incelligite didum philofophi, &quaIiceropusdivifit,cumdito.
quod reiliimnondifcernitur
dixifti,
EoncIIe, dico
xic, rcre,
tu;>
ccrcincans. yît Tttrba, aic: Si
Iiac dirpoiitione
Int^tiii
fubfidium diclis Bouelli , & ut introdudi in fint audaciorcs , & cerciores. ,

j^;?/;
tcm
divifit
coque, reicera, & netJEdeacte. In hocauopus, commifcerc fcilicet , coquere , G.-
milare,afiare, calefacere,dealbare,terere, coque-
lafpiciccomncs hujus arcis inveftiatorcs,qu.xIirerdixic Hcrmcs caput philofophoruni , !k demonuravit , cum naturas mifcere voluic. Accipice lapidem auri , & humori commifcete , qui cfl aqua permanens , fuoque vafi imonitc , fupra Icvcm calorcm, quousque liquefiat. >eindc dimitrite quousquc arelcat aqua, & fc invicein contincanc , ipfo autem aqua imbuto , iit
ignisinccnfior,
fcat
reEtJjeiiam&rubigincm facereac tingere. Hicigi turolura nominafunt, quorumregimen unum cft. Ft fi fcircnt , qiiod nna dccoftio & contricio fibi fufficerct, non tantum eorum difta reiterarent, quod id fccerunt, ut teraturcompofitum & coquatur /u-
&
rcrra
fiat.
quam prius fucrac, quousqucareHoc autcm pcraito fcitocc hoc

,
&monucrunt ,ne vos illiiistJEdcat,cum quibu s didis vobis Gbfcura verunt,mihi autem fufficeret dicere fimile. Si vcro veritatcm veneni prout oportct complexionem aptate , deinde multipliciter coquite,net2:dc.it vosdccoftionis. Imbuite quous-*
giter,
qiie
les,
fiat,
quod
.i
vobis regijufTi, fpiritusimpalpabi-
cire arcani initium
hoc vero mulcotics
facice
<)uousquepercant.iq'n' nartcs.ejnsquc colores vobisappareanti^^y^ôs/i/tT/t^-^^ÔptimedixiflijEfiflc,
& videatis ixir
veftimento regni veftitum. Vi-
de.. ibus
brevitcr tamendic ergo. Etille :Significo poftcris, quod dealbatio non fit nifi decodionc. Idcoque
namque vobis ixir in tyrium verfumcolorem , inveniftis cuod pliilofophi antc vos invenerunt. Siverba mea inrelligacis, & quamvis fermo
nicus
fit
Agadimon de coquendo
morcuus,incft
cmen ei
vicaintelligcntibus
Ethelix &: terendo,&im-
buendo frcqucntiiriroc tractav ic. lubeo camen non fimul aquam funderc, ne ixir fubmcrgatur, verum
paulatim infundite, terite
toties facite
,
fc^&ftatim aperit de ambiguitate cis in eoaccidentci

Iteratoigitur frequenterlcgite. legere
namquefer-
&
deficcarc, 6c
fic
mulia-
donec
finiatur aqua.
Hoc aurem
vididixerunt ,aquafin!Ca dimittice ipfum, & fietder orfum. Eorum autem intcnriohxc cll,aref.;ente hu-
vero proferre , fermo vi vus. Ideo judimus vos trequenter Icgere , iuper his quac narravimus plurimum meditari.
labiis
mo mortuus eft,
&
Setmo QuadragejimHs.
more,&inpuIveremverfoin iuo vitreovaicô.diebusipfumdimittite,donccvarioscoIorestraGnutut, quos philolbphidefcripferunt. Hocigitur coquendi modo, corpora fuos velLii;ntfpiritiis,S:lpiritua]iatiiigcntia,accalidafiuur. Rcfpon4.it
IARGUS in(juit
obfcuram
Tradatus tui, Bacfen,portionem

:
dilpofuifti. rfV/f;Dicergo,Iargos,tu.i
bcnignitate. largos aittem ait
&s quod
;
prsdixifti
Tnrba
lllu-
minaiti, EfiUc,& optime quidcmfecifli, libcrfa6tus ci abinvidia,dicatcrgo quiiibecvcIlrum,quod

fibi placec.
&
Sermo Trhcjimus nomis,
BA C
^
'/^fV :9nneshn!us artisinv<?fligaS E corcs, nonpotefiisadutilitatcmpcrvenire.ab-
fc|ueproIixoanimo& regiminccontinuo. Quicrgo hoens patientia fruitur in hac difpofitione , ingrediarurin eam, qui vcro citius cupit pcrcipere in libris
noftris
noneft ffs,nec ftannum vu'gi verum opus eft noftrum, qnod oportet corpori Magnefix commifccri ut coGuatiir, & teratur abfque cscdio quouftjue Japis fiat. DeindelapisiUc in fuovafe tcraturaqua nitri.Dcindeinliquefaciendoponitc.donecdiruatur. Habereautemoportet vos omnes hu;us artis inveftigatorcs, aquam, quaquanto magis coquitis, tantomagisfpargitis,quousquerubiginemhabeata:s illud, quodoperis eftnoftri, coquite igitur ac .(gy,
ptiaco terite aceto.
Sermo Quadragrfimus prim'is.
non
infpiciat,
quoniam magnam
-
in-
ZIMON
um
dixiiie
incjnit^:
,
Qîicquid dixifti, largos, ve-
ferun injurian^ ante.iiiam altioribus intdlig.-^.tur, iemel bis , vel jcr. Ideoqucmjgiflcr ait Qîicurvat
non video tamen omnem Turbam lorundum & na:rafle. Et ille. Dic igieft
iilo
,
dorfum fuum in libris noftris legendi- .cirque va-
tur
de
prout opinaris, Zimon.

in
Significo
cat,
&
non
eft vaiiis
I,
implicicus cogitationibus
poftcris
quod rotundum
quati)r elciuenfa
Tora.
Qji
Vrtt-
458
vercitiir
,
Bibliothec3E
& cx una rc eW.Refp- TurU
igitiir
,
:
Chemics Curiofe
tinguntur
vulgi
tincto
,
Ex quo di-
tingunt.
,
cis
hoc pone
:
Etllle
iccipi
Libenrcr
regendu partem nolko oportct ex xre

poftens
:
modum
nummi
autem
Bt ilU Dico quod quatuor non tinguntur, vcriim nngunt s,

:
illo
xic
tingit
nummos vuigi.
iûartMS,
cx aqua vtJrd pcrmanentcs trcs partcs, demum commiiccantui& coquantiir,quousque fpifmvidi dixcrunt: fcntur , & unus hant lapis , dc quo vero p:irtem,cxa:re corpore linccro Accipitcde
,
Sermo Quadragefimut
MOYSES Dardaris
injtiit
Hoc unum quod
narrafti
aceto , magiicfi^ trcs partcs , demdccommifcete oqrcdomafcilo tc.ri mifccto^&cooperivas, & quousque coquite fcrvaquod ineo ft,& continuo
terra har.
multis Philofophi nnncupavcrunt nominibus,quandoquc duobus quandoquc ve. o dicunttribus.iîry/>('^ Z)*jr^rV:
Nomina igicurMoir
Et ille: fes pofteris ipfum ablata iuvidia.
V luim quid
Sermo Qjiadragefirnus /ecitndus.
eocompofitum,tri3 eft igncum,duoverocorpus in quoq;aquafulphuris,qua&abIuitur&rcgiturquo-i

ufque peragatur. Nonne vidctis quod philofophus ait,quodargentumvivum,quodtiiigitaurum,eJtar-.
ASTANlUS
arinx
mentat.
h!ii
,
<>:
Nimiusfcrmo ,omnesdo-
Cum
intelleaum hunc in crrore aug autcm legitis in libris philofophorum,
gentum vivum
cambar.^y^.-D4?-^r//.QiiaIitcr
hoc
quodnaturaunatantueft qus&omniafuperat.SciNonnc vitotc quod unum & una compofita funt. corpore anima cx & complcxionem detrs hominis philoquod conjungcrc-eo vos oportet f.eri,fic & coafe fophi cum rcs paravcrunt ac conjuges ex
,
(iicis.QuoniamPhilofophus ait,quandoque eft cam^^^ quandoqueex auripigmcnto. EtHle: Arg.auîpigmenti viv Cambar cft magnefir,argentum ve^^ yivum , cft fulphur afcendens deconipofito mix^^ Qportet igitur vos illud fpillum veneno ignco, commifcerc , & putrefaccre ac diligentcr terere, quoufque Ipiritus fiat in altero fpiritu occultus, tunc ht tiiidura omnibus qus vultis.
.., damanrescoi)jun\crunt,a'ccnditexeisaquaaurea. Turba Dum dc priorc trattabas opcrc,
1-
Refpondlt
ambiguum ccce verfusesin alterum opus, quam tcncbrofa.* verba tua conftitulli iibnimtuum, & diipofitioncm. illi: F.go pcrhciam altenus operis
r7/f::igc,/-rVi'<r.-lrritatcbcllum intcrxs&argcnrum vivum quoniam pcritum tcndiint cor,
Sermo Quadragefimns
tjuintHS.
&
rumpuiUurprius,eoquoda;sargcntuinconcipicns vivum coagiilat, ipfum argc-iitum vero VI vum conciirritapiens 2ES congelatur , interca igitur pugn.im Mafpulvishat. doncc te, ejusciue corpus diruitc , vivo argento vapore & qux culum vcro foeniiiVT fiant Efsmina malculus & conjungite quoufque
,
^cumifta diHoIvuntur corpora, cavere necom* burantur.ac oportet ablwerc aquamarina, quouf-
<iK/fOTnV:Oportet v6s omnes,Magiftri* PLATO _^
que totum corum fal in dulcorem vertatur,clarefcat, & tingat,fiatquctin<h:ura2ris,ac lugamdimittat.Eo quodoportct altcrii tingens heri,alterum verotingendii, piricusnaiTiq;a corporefepai:itus,in altero
Ipirituoccultus fadus
cft
..
fapienês dixcre fug.T

ti,
januam
utcrquehigiens quoniam releraire non tugien-
enim eos perEtlicI in fpiritum vertit,dcinquod cum rubcos facit , omne corpus tingit , co dc
thc!,qui
corpusdi!i.êntcr
coquendo
ceritis,
mundumcxco
cu/us fuga mors cxcicatur , convcrtcns namque fnlpiiurcum in Ipiritum fibi fimilc faAus cft utcrquc fugiens,eoqiiodfadifunt aercifpir.in atra icaderc
animam
fp"iritualcm ac
fublimem extrahitis, qiiod
diligetesjvidcntcs philofophi
omnecorpustingit. Refpondit Tnrba-- Demonftra ille : Eft igitur poltcris, quod eft jlhid corpus. Et fulphureum naturale , quod omnibus corporum nuncupatur nominibus.
quod
id
quod no fugi-
ebat,cum f ugicntibus fugicn^ fa6 ii cft.rcicera verunt ea adlimiIecorousnonfufTicntibus,& intulerunt ia ipfum a fugere iriinime potuerunt.Ad corpus cnim
fimilecorporibus,a qnibus extra(3:a,ip!a reiterave* runt,& peiada funt. Qtiodautem philofophusait: quod ringens & tingendum una tinfturafada funt,
fpiritus ille eft
DA
Sermo Quadrageftmus
:
tertius.
R D A R I S ait Dc rcgiminc frequenti(Timc tr.ictaftis,& con)Uin5lionem introduxiftis,
humidus, inaitero fpiritusoccultus.
poiteris tamen fignifico, quod non poffunt jam occultamextraiiere animam,nifi pcr Ethclk quacorpora non corpora fiunt coqucndo continuatione ac Hthelix fuLlimationc.Et fcitote qiiod argentum
vivumeft igneumomne corpus comburens, magis quam ignis, & corpora mortificans,& quod omne corpus quod ci miicetur,teriair& necidatur.Corporibus igitur diligentcrcontritis , & ex eo prouc
oportet
color l fic illud Echel natura ; diTurba qiiod aes tingit non fugicns & cingcns, & tindum cûod tingatur quoufquc , xit non tingcre
e.valtatis
&
cxiftenstingit. Etfcitote,
Rx
regitur,
corpora , Ute, eo quodcftfulphuris aqua, fulphura namquc fuiphnribuscontinentur. Inifnit, Ttirba^^nvdvxTis, demonftra pofteris quid funt fulphura.f iV/ir.Sulphura funtanimxquxin quatuor fueruntoccults corporibus,qux parce cxtradtx , fe invicem continueruntnaturaliter & tinxerunt. Si cnim occultum in vcntre fulphuris aqua rcg.itis , & bcne mundctis occultum ,fua: obvians naturs l,Ttatur & aqua fimilitcrtunc fuopari.Etfcitotequodquatuor corpora non tinguntur, veriim tingunt. Et Tnrba:
,
quodaEriscorpusmagne&;quod argentum vivum eft quatuor & quod res non habet elfc nifi humidi-
Et fcitote, quod humidorum alter cft frigidus,alter vcro calidus,qui omniaeft,qni quamvislit frigidus humidus, inconveniens tamen eft calido atq;convcniens.Idco autem praetuiimus iacorporea corporibus , quod hiscorpora regimus.Tdeoquecorpora non tugiencia incorporeis prêtulimus , quia fugiencibus con/unguntur , quia in nullo corpore poliunc hcri his exceptis. Spiritus namque omnimode corpora fugiunt , fugientia autcm ab incorporeis continentur. Incorporea igitur fimiliter corpora fugiunt , qus igiturnon fugiunt,meprctiofiora omnibus corporibus. His liora funt igitur pera6is, accipite ca qua: non fugiunt, &jungite, & abluite corpus incorporeo, & corporeum
&
corpore carcnci, quoufque verracis ipfumincorpuscorporibusnonfugientibus,& verticccerram in aquam , aquam in igncm , ignem vero inaerem, & celace ingnem in inciinisaqua-jterram vcroin aeris ventie, accaiidum mifcete humido, ficcum vcro frigido. Et fcitote , quod natura naturam fuperat, natura natura gaudet natura naturam contuict.
Serrno
QuadragefmHs fextHS.
ATTAMVSt9V:Notandumquodomni'sTi:rbaPhilofophorum de rubiine frequenciiT;me

ti-a<ftavc-
Qualiter
noa
dicis
morc antiquorum
quod
cuin
Lib.
II.
Seai. Subrea.il.
cu:
:
4^9
traaavcrunt. Rubigo autem fumptum nomen cft vcrum. Refp. Tnrha: Nomina igitur rubigincm vero
nomiiie, noncnim hoc vituperandumeft. Et ille: Rubigoen: fecundumopus quodcx auro /oJo fit, RefponAttTurba:Cm crgo voraverun- i-?m Philofo^ phi hiriindineaiu ? Refpondit ille Eoquod aqu.i iii fulphurcoaurocelatur, qucmadmodumhirund(M'n aquam,rubigo igiturcftrubeumfacerc,rubiginem autemfacere, eft dealbare in priori opere , quo philofophiiuirerunt poni Sc auri florem & auri x^
.-
quodomncscorpustingit. Refpondit Pythagoras ; ,Bclc,patensarcanumip;um nuncupafti.necc/us opus dcmonftrafti.^ Etille Sicin Iibri,s noilrisMagiftcripfuminvenimus quo: ab antiquis habuifti. Et ''yrhafioras.ldeo vos congregaviuteorum,qusE iiiulhslun: libris,tcrtebras.T'eratis, Et ille, Jibcnrerm.igiller.Notandumeft quod aqua munda -iU; ex u phurecft, noncft ex folo fulphure, erum ex
v
pluribus compofita, qusunum iulphur fa6:aeftex pluribus rtilpluiribus. Qualiter tum mag^fterme o-
qualicer.
Sermo Qj^tadragejimusfeptimitt,
MUNDLTS ait: de rubigine, Atamc, jam traftafti.
Dicam igiturde venenopoftcrosdocens
p >: rc: c.i componerc quousque unum fiant.^ Et ille mifce,BcIe,nugnans in ignc non pugnanti, conjunfta n.imqi:ein igne eis convcnienti prccliantur , eo quod cahda medicorum venena !eni igne coquuntur
incombmenre.Nonnevidecisqualitcrajebantphiuris mu!"
'
'
idi func
Prifciautem opinai>turphilofoplii,quodqui aurum venenumvertic, ipfcad propoficum jam perniliilo fe habet. venit;qui vcro hoc nonpoteft,
Jdeo ^ philofophi medicis fimiles tadi runt,& quamvis medicoruin proba intcncior philofop'io. Refpondit
.
Turba, utinamdenionftrares&:, ncle, huius patentisarcani diipofitionem. Et

q'io
Dico autem vobis omnibus dodri.i.-c
iiliis
quod nifi
ille.
Notifico p.^fterisi
resigneattcnuavericis, quoufq; ilk rcs utipiricus
afcendant, in nihilo vos habcbitis. Hic igitur eft
""'"S' fulphure fcilicet& magnefia, philofophi au
\\oz r i
arcanumcxduabusprocefTlccompoîtio.
-i-
& fanius pondcrofus, quo corpusingrediente corpushrMtur.Omnes philoiOphi dixerunt. Accipite piritum nigrum &unientcm, & eo corpora diruite, & cruciate, quousque alteranfpiritus j.-^ncmfugiens
I
tur.
Sermo Quadragefmns oSlavni.
poftqu:immixtumeft, &in unum^rc/unfiun nfiunn -aquam polccorum, ac " nominaverunt &fputum fpiffum aurum. Omnibus autem in arg. viv. verfisj fulphurisaquamnominant , fulphur quoque cum fulphur concinct, dicunt igneum effe venenumi quo J eft patens arcanum quod alcendit ab his qu^
^^^"'
e^, "
"
noftis.
PYTHAGORAS ait
tis
Intimandum eft hujus af-' omnes inveftigatores, quod philofophi de*

:
Sermo QuinijuaoeJimHS.
contignationemultipliciter trattaverunt.Iubeo au-
PAND0LFL7S in^ûit,
tio.iem.Belc,
:
Cx
aqua: fulphuris fublima-
tem vosutargencum vivumcorpusmagnefiar conftringere faciatis,veIcorpusKuhul,vel Iputumlun^, vel fulphurincombuftibile, vel calcem afiatam, vel
alumenquod
eft
expomisvclut
fcitis.Si
autcmcui-
nan .tve-is pofteris optimum quid ages Et Tnrba, Demonftra igiair lianc,Pandolfe<, Etille philolophi juirerunt ut argentum vivum ex camhar capiatur, & vcrum dixerunt, in hoc tamcn
lêrmone.eftaliquantulum ambiguitatis,cujus tene^ bras a nobis auferam, quod aigent. vivum in taberaaculis fublimetis , ex cambar argcntum vi-
libetiftorum effet rcgimen fingulare,non diceret phiIofophus,veIut,fcitis.InteIligice igiturquod fulphur &calx, &alumen qnod eltex pomis ,& Kuhul
&
,
Etfcitote
omnia hic quamaqua fulpliuris. quod magnefiacum argento vivo miicenihil aliud funt,
vum
re,
accipiatis.
Cambar aucem
cft alterîn
fulphu-
qnx Belus vobis demonftrnvit, quoniam aful,
plumbo.Secunda veroaqua fulphuris compo- nacura,& inhibuic, neineo umbraappareret, inNonnuUiautem hunclibrum legencespucant ^'^'^^ ^^^^^ plumbum ex Ebmich, m.ignefia, iriar quod hxc coinpofitioemicur. Sciendum eft ucique ^^'^'^'^s album ipfum nuncupavcrunc Dealbatum quod nihil operis emicur,& quod nihil aliud efthu- f ^ ^'"'" ^^ ^ fadum eft umbra carens, eo quod jus artis fcientia ,quamvapor& aqu fublimatio, ^}^^*^ ^^ ^"^ nigrcdine privatum eft, fuaque fpif* nullum corpus pcne-^ argentiviviquoque m.ignefiscorporeconjunaio, ^^ coi-pora & ponderofa trancia dimifit cum mundus fpiritus hu eo & , ancehocaucem philofophi in librisfuisdemonftramidus qui fpiricus tindura. Ideoque fapientes , vere,quodfuIphurisimmunda aqua ex foloeft fulphure , & nullum iulphur fic abfque fux calcis , arg. dixeruncxs & animam corpus haberc, anima autem ejus eft fpiritus corpus vero ejas fpiiTum. vivi& fulphurisaqua. Ideo igitur oportet vos fpiifum diruere corpus , Sermo ûadraoefmus tônui, quousqueejus fpiricum excrahatis exeo cingentema
^ris
nitur.
, ,
tur, & fulphuri fe invlcem confequuntur.Non igitur oportet vosillam* dimitterc magnefiam , ablque argento vivo, cum enim componimr, fortifnma compoficio nominacur, qax cft una de x. quse philofophiregiminaconftitucrunt. Et fcitoce quod magnefiacumargentovivodealbatur. Oporcec vos in eaalbamcongelare aqu.amquc rubeam conge'are , namque, quod philofophi in luis narraveruntlibris, non eftunum. Prima igitur congelacio ftanni fit &
phurc
Ijlphuri mixto
multa opcra procedunt.
Eo aucem a vobis fublimato procedic argencum vivum a Cambar quod Ethclis auripigmenti, arg.
vivum fenderich, arg. vivum abremech magnefis
Kuhulacomnium
a nacurafua trasformatorumarg.
vivum philofophi dixerunr. Eo quod natura in fuo venrre erat occulca. Refto aucem dico ilio quod eil
omnia quod omnium dccemvch^.

fuo regimine
ei
eft per/edio conveniente, c;us alba apparuit
BELVS f^rV ,decompofitioneomnes philofophi,& contaftu, non parumtradaftisjcompofitioautemcontadus & congelacicninum qiiid fiint. Accipiteigiturexaltera compoficioncparce& partem exaunfermenco , cjusque miiiidam fulphuiis aquam imponite. Hoc igitur eft patcns arcanum ,
cetc
extradum quoquecxeo fpiritumlevifulphuremifunde vobis inveftigacoribus peragicur propo

Ser?no tjUinqnagefimHs primns.
ficum,
HORFOLCOS^/V,
raffi
1
quam
nihil aJiud, Pandolfc, nariiltimum lui)uscorporis regimenr
1'ideturtegeninm
De contarinfe
Qjl
i
ambi^
con\mElione, NamfeîtitHPlnfra mentio de fontdftt,
'^M.SfContinoere.Mendum
inatlnfcri^ti.
46o
anibiguam
Bibliothecx ChemiCcX Curioix

afccndit
, & omnis mundus flos fublimrtur, qnod totum iit argcntum vivum. Hoc igiri r cft niaximum arcanum , quod philoibphi narra-, crunt quodfoUim fulphurssdealbat. Intjmandum eff au-
igitiircomporiiifti dercriptionerr. leaoribus\siaiitemc)us rcgimen iiiciperctur , e;us te;
nebrasdefbucres/îV Turha Dic ergo de lioc pofteris ciuantumque placct. Ee Ule. Oporttt vos hii/us artis invcftigatorcs prius Icni ignc xs comburcrc, ficutiovonim nutritionc. Oportetenimip-
tcm vobis hujus lud fulphur non

in
artis
inveltigatonbus
,
quod
il-
potuit xs dcalbare
quousque
ium comburerc hiimiditatcnc c)us fpiritus comburatur, &: fit vasclaufum undiquc , ut e/us color
sugcatur, xrisquecorpus diruatur, ciufquetmgens fpirituscxtrahatur dequoinvidi dixciunt Accipi:
opere fucrat dealbatum. Et lcitote quod hujus fulphurismoscflfugcre, cumigitur lua ipiifafugit corpora, & iit vapor fublimatur , tunc oportctvos alio argcnto vivo fui gcncris iplum concmere , ne
tugiat. Qiiarc philoloplii dixcrunt iulphura fulphuribus contincntur. Amplius icitotc , quod fulphura tingunt , dcinde higiunt procul duoio , nifi argento vivo fui gencris junfta fmr, non putetis igitur
teargentum vivum ex aris flore , quod & a;ris noflriaquam nuncupaverunt , & igneum vcnenum ac ab omnibus cxtradum , quod & Ethclia: ex pluribus cxtraftuni rcbus dixcrunt. Amplius quidam dixcrunt, quodomnia cum unum quid fiant, corporaincorporcafadafunt, incorporea verocorpora.
efle vulgi
quod tingit , demum fugit , nummum verum philolbphorum intentio efl

quod
efl
Et fcitotc
omnes huius artis
invcfligatorcs,
quod
omnc
corpusdilfolvitur
cum
fpiritu cui
mixtumefl,
dubio , fimile fit fpirituali , &: quod omnis fpiritus a corporibus altcratur & coloraturcui fpirituum color tingens, accontra igncm conftans fit. Ecnedidumigitur fit nomcn ejus qui fapicntibusinfpiravit, corpusinfpiritumvcrtere vim &cocui procul
qui nifi albo vcl rubeo vivum fui generis , argentum , procul dubio fugerer. Jubeo autcm \os argeatum vivum , argento vivo mifcere , quousque uiia aqua mundafiant ex duobus compofita.Hocigitur
nummus philofophorum
mifceatur
cft
magnum
arcanum.-cujusconfedio
cfl fua
gum-
ma,&
floribus
cum
leni
codum
eft,
lorcm inalterabilem habentem,& incorruptibilcm, & quod prius erat fulphur fugiens, nunc autcm fa<S:i.mcflfuIphur non fugiens nec combuflibile. Et
fcitote,omncsdod:rinxfiIii
reft
& mucra & mutal
rubeum fadum
&
eft ignc,& tcrris, aceto fale Nitro ,
in rubiginem verfum eft vel quolibet ele
ftorumtingcntium,in
nummo noftro
cxiitentium.
fpiritum fugicntem
,
, quod qui vefliumporubeum facere, corpore ei
Sermo Qutnîagefimus
tertiiis.
ex illocorpore & illo fpiritu, fuam renuem naturam in fuo ventre occultam , fubtilifmixto
dcmum
UMENU EX nominum
namqae
S iK^Hit invidi totam artem hanc

:
multipliciratc vaffavcrunt.-totum auelle oportet.
fimo rcgiminccxtrahere, fi patiens eO: inpatiendi prclixitate omnecorpustingit. Quarcinvididixeriint Scitotequod ex a?re , poflquam fua humeftatur humiditate, & fuatcritur aqna, ac fulphure CO' quitur,iicorpus cxtrahatisEthelis habensinvcnieris , quod omnium conveniens tindurx proptcr quod invidi dixerunt , quod rebusignc diligenter contritis, & Ethclix fublimatisfiunt tinftura:
:
:
tcm opus nummi artem
PhiJofophi
,
julferunr liujus artis
Dodorcs
aurum
nummofum facerc,quodomnibus
Philofophi nun-
cupaverunt nominibus. Refpond. Turba Narraigitur pofteris, Exumene, aliquantulum nominum ilIorum,ut fibicaveant. Et Ule. Nominaverunc ipfum falire , fublimare , ablucre, terere EtheIi, dealbare igne , vaporcm crebro coquere&
coagularc, in ru^biginem verteie.- Ethel conficcre. coagula, his omnibus nunars aqusE fulphuris ,
autem in librishujus verborum invenietis, argcntum vivum fignificat, quod fulphuris aquamnuncupamus ,quandoque nummum autcm
hxa-. Qtiicquid
&
cupatum
,
cft
opus quod
k'S
contrivit
&
dealbavit.
dicunc
eflc
plumbum,& a2s,& nummiim copulatum.
Sermo e^HinqHageftmnsfecundus.
XUMDRUS ait: jam traftafli, HorfoIce,dciris&

I fpiritus humidi rcgiminc optime,continu6
ficias. Etille.
fi
pcr-
Perfice igitur
eft
,
Ixnndrtts
pra'dixifti
fciendum
quod dimifT,Ixundre. Et quod Erhelia: hxc quam

invidi multis
Etfcitotc quod argent. vivum apud vifum album cum autem iulphuris fumo occupatur , rueft befcit & tit cambar. Ideo cum argent. vivumcoquitur cum fuis confcccionihus in rubeum vertitur. quare Philofophusait, quod plumbinaturavelociter convcrtitur. Nonne vidctis quod philofophiinvidia carentes dixerunt.ldco
& notificafti quam
nun-
de contritionc
& reipo-
cupaverunt nominibus, cum dealbatur albificat,& tingit, tunc vcre eam dixerunt philofophi auri florcm , c6 quod naturale quid: Nonnevidetisquod philofophi dixerunt antequam ad hunc tcrminum pervenitur , quod as non tingiticumtantum tingitur, tingit, co quod argentum vivum, cum [ux mifcetur tindurae, tingit. Cum ver6 his deccm mifcetur rcbus, quas philofophi urinas fermentatas nnncupaverunt , tunc autem ha:c omnia multiplicationcm nuncupaverunt. NonnuIIi autemeorum mixta corporacorfulk,&coIIamauridixerunt.Ha:cigitur nomina quxin philofophorum libris invcniuntur , qui fupcrfiiia & vana effeputantur, vera funt, Rda.
teratione multipliciter tradamus , ut fpiricusin vafe exiftentes extrahatis , quos ignis comburere
continuenon
defiftebat.
Aqua vero cum
illis
fitarebusfprohibuit, neignis combureretur , factx funt i\lx res,quanto magis ignistlamma occu-
&
pantur,tanto magis in aqus intimis abfc6duntur,ne igniscalorc lardercntur, aqiia autem in fuo vcntre eas recipit,& ignis flammam ab eis lepuUt.RefponditTurha, nificorporaincorporca faciatis innihilo cftis. Dc aquxautem fublimationc non parum philofophi traftaverunt.Et i'citotcqu6d nifiresigncdiligentius contcratis. Ethelia
non
fcandit.
Eacnim
non fcandcnte
in nihiIocftis,namciiafcendir,pro-
tamcn funt,co quodunum funt una opinio,& unum itcr. Hoc cft argentum vivum quod ex omnibus quidemextradumeft, exquoomnia fiunt , quod
cff
pofitx,qua tingitis,tindijri inftrumcntum rit, pro quaEtheliaHcrmesait. Cribratcrcs, quidam vero '' '' ' aUudait,Iiquefacite rcs. Jtcm Arrasait, niiircsigne
'
' '
aqua munda, quxarris Vmbram delet. Et fcitote quod hoc argcntum vivum , cum dealbatur, fic fulphur quodfulphur continetur & eft vene,
di;igentius contcratis Etficlia

fter
non afccndit. Magiautem verbum protulit quod ratiocinantibus nunc exponam. Scitote qiiod plurimus mtridiei
num qund marmorum

,
fplendori fimile
cfl
quod
invidi Ethelix vocant,
& auripigmcntum, &
derich. tiaaura, ex
quomundus
Sanfpiricus leni igne
ventus cum concitatur nubes fubiimat , vapores elcvat. Refp. Turba , obfcurc
iEt illt
:
&
maris
eft
trac^tatH.
Lô exponam
teftam,
&
vas
in
quo
iulphur
Lib.
hanCj&quatuor unum,
ir. Seca. i.
Suhfca.
ACRATL/S
ii.
461
&
fulphur incomburHbilc. Jubeo auiem vos argent. vivum congelare fiuxib:Ie,e.\ p!u, ibus rcbus,utduo
tfia
tk tluo
Sermo juinûaaefimus feptlmuf.

ait, fignificopofteris, quodfoli \anx propinqujm facio Philofophiam, qui igiturvult veritatem pertingere, capiat folis humo-
unumi
Sermo Qj*t?i<juagefimiis ûartiis.

Accipite combuftum fUgicn-, corporecarens& ipfUm incorporatc , dt ndeaccipite ponderofum tumiimhabens,adhi-
ANAXaGORAS in^Hh.
bcndiim fitiens. Rcfp. Tnrbii,c^\xGh^c\xx\x.2&cii\\xc Aiia\agora,exponequoddicis,&cavenefisinvidus I.t Ule. Notifico vobis,qliod hoc (itiens Ethchxclf, qux pendente lb'phure co6:a cft. Vicrco igitur ea vafiimponite, & coquite, quoufque cambar tiat. 7 nnj vobis Dcus peragit hoc , quod quiritis arcaniim.Iubeo autemvos concinuecoquere, & itcrare,nc vos txdeat. Et fcitote quod operis hu;usperfei5c:io cfl aqux fulphuriscum tabula confcd:io, de.nium coquiciirquoufqnerubfgo fiat. Nam omnes
,
Si.\m\x{i^mum.Refp. Turba, curhamVus tuis advcrfariustaduses? Et ille. Non dixi nifi verum. Etilli: Sume quod lurba fumpfit, ttitle ;am volebam.vobistamen volcntibus/ubco pofteros , dc nummis accipere quos Philoophi ,uflerunt , & Hcrmcs ad tingendum verum aptavic partcm, & ex xrc Philolbphorum partem,ac nummis niifcere, & fichoctotum quatuor corpora , vafi imponere, cu;usos diligentius claudatur, ne aquacxcat,feptequccoquaturdicbuS,tunc a-s cum
rem
&
Pnilofophi dixerunt: Qiii poteft aurum in rubiginem vcrtere \ encnum pi opofitum jam invenit. Qiii verominime in nihilo fehabct.
morum
nummis/amcontritum inaquam verfum invenitur utrumque lenteitcrato coquant , & non metuant, Deindc apeflant, & invenientnigredinemde uper apparcntem.Idem iterantes ipfum femper coquunt, quoufque nigrcdo Kuhulquidcnigrcdineeftnum-
confumatur. Ea namque confumpta pretiofaillisalbedoappartbit, demum in locum luum
Sermo tjHinjuagefmtts
sfiitiittiii
ZENON inijnU
vic,
Pyth.igoras de aqua
jam
trafta-
itcrantescoquuntur,quou que deficcctur , & in lapidem veitatur. Item illum lapidcm ab ire
quaininvidi omnibus iiuncupaveruntno-
nummisgenitum, itcrantcscoquunt continue,igne

priore foitiore, quoufque lapis diruatur ac confringatur ,ac in cincrem vertatur, qui prctinfuscft
cinisi
&
fermento tr.iftavit, jut ens ut eis lulphuris aqua niunda imponatiir , & aliqu.intulum fui gumma?. Miror uniVerraTu'ba, qualircrinvidi in lioc trafiatu operis pereftioiicmprius , quam initium , n.^.n-averunt. Rffp Turba- cur ergo pu:refaccre dimififti.? Et ille. Ve-um dixiflis ,putrefadionon fit abfqueficco& humido , vulgus aurem humido putretecit , humidiim utiq.ie ficco tantnm coagulatur. Etcxutroque tamcn initium eftoperis.QiLimvisinvidi hoc opus
irinibus.
fine fuilibride auri
.
Demumin
Heudoarina:fiiii!quampietiofum eft quod ex co fit. Mifccntcs igitur cinerem aqus, Iterum coquite quoufquecinis illo liquefiat, deindecoquite&aqu3 imbuite permanente , quoufquecompofitio dulcis fiat, & fuavis, ac rubea imbuite quoufque humida fiat, amplius igne tortiorecoquite priore ac vafis
,
osdiligentiusclauiite.Hoc enim
fugicntia
n giminecorpora no fugicnciafiunt,&fpiritus in corpora&

corpora
fpiritus
in cres d.viferunt partcs, alTcrcntcs,
quod unum
corporainfpiritus vertutur& afeinvicc nccftuntur.
Dcindc
titiusfug t.alterum verotixum &:jmmobiie.
fiunt
animas hahenrcs tin-
gcntcs, eo
Sermo tûinquagefmus feptimus.

, quid vobis de invidorum V adatibiis Dico enim quod nccefTe elt hoc opiis 4. habere: Refponderunt. Demonftra igitur qui funt ifta quatuor. Et ille : 1 erra , aqua , aer
quod invicem germinant. iC^y^. Turba:' jam notificafti poftcris quod scri rubigo accidit
,
CO N
igriis.
TAN
.
S ait
&
&
ncquibusnil
H;rc igicur quatuo; habctiseiementa, fiunquam gencratur. Siccum igitur

cete quifunt terra3.aqua
,
humido
n.i
ae igne
permancnte. corpus magnefi^t, dcmutn coquitur , quoufque totum corpus confringatur i dcindc fugicnsincincrcmvertitur, &fitsEsumbra carens ,imo ctiamfittritio , de opcre Philofophorum, qind crgo dimittis pofteris cum vere propriis nominibusrcs minime nuncupafti ? r f7/<r. Veftra
poflqnam nigredo dcalbatur aqua

fit
Dcindc congclctur 6c
anima deticcanvim tur. tt fcitote , quod tcnuc tingens lumit cx tenuitcrrjp p.-rte ex tcnui ignis & aeris partc , aqux parte , fpiritus tenuis deticcatus eft. Infer igitur has p:irres in ipfum , eo quod operis nolfri viinterram vcrtitu , cum ittarum rerum fubcfia fiunr , eo quod corpus fit tunc teiiue quid aercum, & tiiDC nummorum corpusimpofitum tingit.Cavete igitir omnes hu;us artis inacre coquite undc ipiri'us
:
&
fequensveftigia,quemadmodum& vos traftavi.^*?/ pondrt Bonellus, vcrumdicis. Si enim aliter agereSi diftatuainlibrisnoftris fcribinon /uberenius.
Sermo cjuirtijuageflmus oUavus.
B^yGVSintjuif,
dixit,
Acratus, Turba unfverra
''ani
quod vidiftis,benefaaortamenquando-
vc''igato;es,nc rcs multiplicctis.
Invidi
namque
muItipIicaverunt,&vobisdevaf;averunt,variaquoquercgiminadeicrip:creut fallercnt, humidume-
qae tallit, quamvis bencfaciendi habcat atfedrum^ Et illi verumdicis. Dicergoferundum tuam fcntentiam, & cave nefisinvidus. i^r ///,?, Scicndumctl quod invidi hocarcanumin umbra feparavcruntira phyficaaftronomica imaginum artefecundum con:
tiamomnihumiao,ficcumqucomnificco, omnique l..pide,& metallo, acfclle animalium, maris,& voJatihum cc3eli, ac tem reptiliiim nuncupavcrunt. Vobisautcmtin(5luramvo'entibus,notandum,quod corpora corporibus tinguntur. Dico tamen vobis
ftcllationes arborum,metaIIis , vaporibus, Iibus, &afnSiguemultiplicaverunt,
&
repti-
quantopotuerunt.Quodiriomni eorum opere ferme pcrcipitur,

/ubeotarnen huius fcientix inveftigatores , ut ferrum capiantacinlaminas ducant.demum veneno
quod Philcfophus
ciim dixit
,
brevitcr dixit,
& verum quidem
mirccant,&fuo
tiOlmecIaudant,
vzC\
imponant
cuius os diligen-
&
in initiofui libri. In arte auri eltargcn-
cavere ne
humorem muItipH-
tum vivumdccumbar& in nummis eft argentum vivumdc mafculo. In nihilo autem prxter lioc infpicite , quoniam duo funt argenta viva verum eti-
cetis, vel ficcum

titer
ut
Si
ipfumponatis, fed milceteformatfam. Et fcitote quod fi a maffa

in
aquam
tur.
multiplicatis
am unu:n.
Tom.
enim matfam
:
deficcetis
camino non continecamino noa ,

;ubeo tameri vos
,
/ungitur nec coquicur
lic
C^q
ip.unj^
'462
,
Bibliothecae
Dcn-um
Chemicê Curiofe
quoufque concubituscum ea peragat, &ejusfoetU9
ut ipfum diligentius conficiatis.
/uo vafi
imponatis cujus os interius & extcriusluto claudatis,ac carbonibus fupcriplum accenfis , poftdics
aperiatis,tunc invcnietislaminas ferrcas jam lique-
Deus
cct
:
perficiat,fiIiofqucfibi multiplicatprout pla-.
Invalisautemcoopcrtorioinvenietis nodos. Ignc enim accenfo acerum furfum afcendit , e/us

fa^."tLs.
cjusdecorigne conlumptus eft qui ad fuum nontendic conjugem nifilibidinis caufa, termino enim finito ad eam vcrtitur. Item notifico vobis
quodDraco nunquam moritur, Philofophi tamen

runt. Illiusenim mulierisvcnter armis
namquc
natura
fpirituaiis eft in
aera fcandens,qua-
re/uDco vos, utpartcm eam tencatis. Item fciendum eftquoddccodionibus.ablutionibusque multiplicatis,congcIamr,&: abfquc igne coloratur, eiuf-
mulierem fuos conjuges intcrficicntcm neci dedep!enus&vetur illamulier
que natura convertitur, Hacenimdecodiione & liqueiadionc cambar non disjungitur. Notifico c-
uam vobis quod
iiac
nimiadecoftione, tertix par-
tisaquipondusconrumitur,refiduum verofit ventus in fpiritus fccundicambar. Et fcitote quod nihil cft prcciofius nec excellentius maris arena rubea, Jauxx aurcin Ipurumcoadunaturcum radiorum foJisluccjluna perficitur node privcntionis , folis namquecaloreros congelatur. Tuncillo vulncrato, necidatoris ros / ungitur, quanto magis dics tranfcunt,tanto intenfius congelatur. Nam fole qui coquic ipfum congclatur. Ac bello petens ter-
neno. Etfodiaturillifepulcrum Draconi, &fcpcliacum eo, qui cumilla fortitcr junfcus muliercquantomagis cam nedit & volvitur circaeam, tantomagiscorpus ejusmuliebribus armis in mulieris corpore creatis in partes fccatur.Videns autem mulieris artubus mixtum , certus fit morte , &totusvertitur in fanguinem.Vidcntes autem Philofophi ipfum in fanguinemverfum, in fole dimit* tunt perdies quoufquelenitudo confumatur&fanguisarefcat, & vcnenum inveniunt illud /am apparens, tunc ventus cft occultus.
&
Sermo fexagejtmus.
renumfupcrarcigncmfacit,ablatainfirmitate.îr/j[>.
Bontces. Nonncfcitis Balgc,
tingit nifi xs
quod
-.
lunse
fputumnon
noftrum. Et Balgiis verum dicis. Et ille,cur igiturarborcm dimififtinarrare, cuiusfrudum qui comedit, non cfuriet unquam. EtBalgus, nocificavitmihiquidam qui fcientiam confccutuseft, quoufque illaminvenicns arborcm , conveniencer operatus eftac frudu extrafto comedit. Mihiautem quxrcnri, eam meram defcripfit albedinem , ratus
Sciendum eft omnes difcipuli quod ex cleftis nihil fit utile abfquc conjunctione& rcgiminCjCoquod fperma ex fanguine generatur & libidine. Viro namque mulieri imminence uteri humore fperma nutritur & fanguine
BOnellus
tn(juit
quod
ipu!
ab'qncIaboreinveniturdifpofitionis,tum
,
ejus pcrfcdio ejuscibus eft
mihi autcm quxrenti
qualiter cibo nutriturquoufque fruAicet ? ait ;
Ac-
cipeillam arborcm , dc asdificaeidomum,circundantem,rotniid;tm,tencbrofam, rore circundatam,
& imponc ei homincm magni fftatis, centum annorum,&claudcfupereos, & nedcfortiter,ncadeos

pulvis, fcu ventusperveniat.
humc6tante, &caliditate, peradis veroô. nodibus fperma formatur. Si enim humiditas ianguinis ut eri calor non ellct, fperma non maneret nec foetus perageretur. Deus autem illum fanguincm & calorem ad nutriendum fpcrma conftituit , quoufque extrahas ipfum ad libitum. Fostus autcm cxtradus non nifi ladcnutritur & ignc , parce & paulatim , dum pulvis eft, & quantomagis exurit , tantoodibus confortatis in juventutemducitur inquam perveniens fibi fufficit. Sic ergo oportct tein hac arte facere. Etfcicotequodabfquccalorc nihil unquam
generatur, & quod balncum calore intcnfo pcrire fecit. Sivero fit frigidum fugat, fin autem temperatum fit, corpori coHveniens & fuavc fit, quare vcna: Jeves fiunt & caro augmcntatur. Ecce vobis dcmonftratumcft omnibus difcipulis,intelligite igitur,Sc
in
&
Deinde
i8o.
diebus,in
fua
ftu
domoeos dimittitc.Dicoquodillefenexdcfruillius arboris comedere non cefiat ad numeri
perfeftionem , quoufque fcnexille juvenis fiat. O mirsnatur^^qusEiIliusfenis animam in juvenilecorpustransformaverunt,acpater filius fafiuseft, Benediftus fit Deuscreatoroptimus.
quam
omnibus qus regere conamini timete Deum.

Sermo /exaaejimiit primns.
MOYSES
ait
Notandum cfl quod invidi plum-
Sermo îtlnfna^ e/imtts nonus,

%/f.-dia:urus fum in his qux Bonitis narravit. Et Tttrba: Dic, frater namquc tuus pulchre dixit. Et ille Confequens Boni:
THeOPHILUS,
tisveftigia
omnes
,ejusdi<aaperficiam,Sciendum eftquod
Philolophi,
vitatn
quamvishanc
celaffent difpofi-
cum aquam
veius
tionem, infuis tamen tradatibus verum dixerunt,
nominavcrunt, eo quod, quic-
, moritur ,deindevivit & juomnesdifcipuli,quodferrum non frt rubiginoium, nifihacaqua.eo quod laminastingit, deinde ponitur in fole quoufque liquefiat & im^ buatur, dcinde congcletur. Hifque dicbus fit rubiîrî"^'^"",""'"'"''"^ autcmhacfilentium melius î^.Refp.Tiirba, TheophiIc,cave ncfisinvidus perhcctraftatumtuum. Et UU .\mo fimile quid reitercm. EtUil.Qundwis. EtWt. Quidam frudus exeuntprmsaperfeda arbore & in iftatis inicio florent , & quanto multiplicantur , tanto decorantur, quoufque peragantur & maturando dulccs fiant. Similicerilla mulier fuos fugiensgencratos, quibus parrcquamuis iratadomefticafit, nec dignatur
quid iMimifceturaqusr
fit.Et fcitotc
bumxris, formandi inftrumcnta nominaverunt fimulando,pofteros fedurentes , quibus notifico quod illa eorumformandi inftrumenta,exnoftro pulvcre albo , ftcllatico & fplendido , &Iapide noftroconcavo acmarmore, quorum totioperi noftro nullus pul vis aptior,& compofitioni noflra; conjundior eft,pulvercaIociae,cx quo apta fiunt inftrumenta formandi. AmpIiusPhilofophi /amdixerunt, ponite inftrumenta exovo,non tamcnnarraveruntquod fit ovumncccu/usavis, Etfcitotequod liarum rcgimen rerum, efttoto opcredifficilius,co quod (i compofitum plufquam oportet regatur , eius lumen a pelago fumptum extinguatur. Quare
Philofophijuflerunt,utobfcrvctur.Lunaigiturper-
fcda hoc accipite,& areni imponitc quouiquc dcaJbetur. Et fcitotc
quod arenipfuinimponcntes,&
rciterantes, nifi paticntiam habeatis , in rcgcndo erratis opus corrumpitis , coquitc igitur ipfum
&
igne,quoufqucdealbatum iplum vidcatis.Dcindeacetoextinguite, &unum extribus jam a fociis fcparatum invenietis. Et fcitote quod primum ixir commifcet, fecundum comburic , tcrtium vero iiquefacit Primo igirur 9. uncias imponice aceci bis, primo cumvascalefitjfeeundo vero cutn Jam cale:
leni
fe
luperari, nec ut fuus
con;unx fuum habeat dccorem
qui furibundus eam
diligit
& cum ca pugnans vigilat.
fadumfit.
iertao
Lib.II.
Seall.
&
Subfea:.
tet
I.
,
46}
/incera
,
infth: Oportet vos omnes hiiius arcjs invc{ligatores,icire,qu' d quicquid Phi]ofophinarraverunt& ju(Verunt,KcnkcI fcii.herbas geldum &carmen, unum quid liinc ne cures igi:
MU
tur
Sermo.fextgefmus fecundui.
vos elementa cruda, amosna
&
non
NDUS
cofta, vcl reiSa, fuper
cavere ignis conjungantur,
lenem ignem commifcere , intenfionem , quoufque elementa
& fe invicem conrcquantur.accom-; &
Philofophocniad piacitum nomina fumpferunt, &: ablatoproprionomine, iplim nigrumnuncupavcrunt, co quodnoflro cxtradum cftapelago. Et fcitote quod prifci ficerdotes nihil vef}ium in aris fuisdignati funtponercarrificialium,quare adaras niundific.-mdasjnc fordidum quidcis introducant > immundum, Ken.kel t\Tio colore tinxcrunt,tyeft
rerum piuralicarem. Namtyria

tintStira,
rum
plcftantur complexionequapaulatim coburuntur,' quoufque illoleniignc dcficcentur. Ec fcitote qiiod fpiritus unus comburit unum diruir
&
iin.mi corpus confortat,
unum fpiritum,& docet
ipfum contra ignem priliari. Poft piimam autem combufl!onem,oportet fe 3blui,mundificari,& igne
deaIbari,quourque omnes rcsunusfiant coIor.Cui poftea oportet vos totius humoris refiduum mifcere, & tunc e;us color exaltabitur.EIementa enim jgne dihgcntcr coda teantur,& in alienas vertuntur n-ituras, eo
&
riiis
autem color noflcr quem

pofuerunt
a
,
in aris
&
thefauris
fuis
redolcntior
cfl:
&mundior
qiiam
>
quod
me dcfcribi
potcft,qui A mari noftro rubeo

,
quod liquefîdum quod eft caput fic non hquefadum, humidum vero liccum , & fpiffum
fpiritus
,
&
qui fuavis efr acodoris pulchri, & in nutrcfacic;ido non fordidus, nec immudus.Etfcicotcquod plura nominapo'!uimus,qui
,
puriiTimocxtraduseft
corpus
&
fpiritus fugiens fortis
contra
omnia funt vcra eu jns cxcmplnm apud intellc^tum habentcs efl triticum quod molitur. Et tunc alio nomine nuncupavcrunt cx quo iii divifas fubftan,
igncm pugn.ms. Onare Philofophus ait, Converte elemenr3,& quod qua-ris invenies.Convertere autem elementa , eft facere humidum ficcum & fu,
giens fixum. His pciadis difpofitione , dimittac in igne quoulque piflmn artenuctur, rarum tin-
&
'tias
nomina (ingulariter habcntia,qnod totum frumcntum uno nomincnunciipatum , aquopiura nominadiftin(5la,funt,{icty ium in unoquoque rcgiminis gradu lui coloris nomine nuncupamus.
,
cribro divifas
varia ponis genera, fiunt
gens remancat.Et fcitote quod elementorum mors & vita, ab igne hunt, & quod compo^tum germi-
natfeipfum,&gignitidquod
qu^ritis favenre. Colo-ibusautem incipientibus,miraculavidcbitis , fapientix E I , quoufque tyrius color
DEO
peragatur.
Sermo feXAgefimKs terthts
gens
O mirabilis natura, csteras naturas tiiiT O nmnx ciJeftes clemcnta regimine fepa-
PHILOSOPHUS ah
natura mafculuêft
notifico pofleris
quod
quare invidi eam corpusmngnefix nuncupavcrunt, eo quod in ea efl maximum arcanum.Ponite igituromneshu,
,&
foemina
rantcs,& convcrtcntes! nihil igitur eftprctiofiushis naturis in natura , qnc compofitum multiplicat
&
facit efic
punicum
&
fixum.
Sermo fexagefimtts fextus.
magnefiam in ;uo vafe , diligenter coquite. Dcinde pofldies apcrientes,

;us
a^-tis
invcfligatores
&
in
EXEMIGANUS
de argento vivo
aquam
totu.n invenieris verfum. Item coquitequo-
&
i.cjmt, jam tradafti, Luca inrro quod eft msgnefia ,
lcjue coaguletur,
& fc ipriim
quod
contineat. In invido,
te decet,
& jufTifti
pofterosexperiri &Iibros
:
rum autem libris pdagus audicntes fcitotc quod hnmorem fignificant , panno vero fignincant vas
quoniam naturam fignant,eo quod germinat, & floref it.Invidisautemdicentibusablue, quoufqueiris nigredo cxeat,quida lianc n gredine nummos nominant. Agadimon autem clare demonftravit , cum haec vciba non dubie protulir.Notandum efl omnes hujusartis inveibgacores quod rebusprimum mixtis, & iemcldecodisinvenietisnimedicinis,
quod Philofophi dixerunt Infpicite latentemfpiritum, &no'iteipfum vi'ipendere, eo quod cum permaner magnum eftarcanumj&niul^j ta bona operatur.
legere, fcien^
Sermo ftxagtfimus feptimus^
LUCAS
Etille.
grtdincm pracfcriptam , fcil.omnia nigra iiunr,hoc igitureff plumbum fapientum, de quoinlibrisfuis frequcntiiTime tra*Savcrunc. Nonnulli quoque dicunt
ait, dico pofteris quod lucidius eft his," qu2narrafti,quodfciIicetPhiIofoDhusait,comburite xs, comburite .iigcntum , comburiteaurum. Refpondit HermiganHs, eccc teacbrofiusprsedidis. Refp, TKrba: lilumnaigitur quod tenebrofumeft.
nummi
bure, in
noftri nigri.
Hocquod dixit, comburc,combure, comnom nibustantum diVerfitaseft, reautem unum & idem funt. Et tlU. Heu ribi, tam breviter
tra<Safti,cur livore inficeris?
Sermo fexagefimus(ûartHS.
chrius
PYTHAGORASi^?V:quammiraeftPhi!ofophorum diverfitaSiinhisqugprius pofuerunt,
&
Et Hle placetutpuldicam ? Et ille : age. Et ille Significo quod dealbare eft comburere , rubeum vero facere eft vita. Invidiautem nomina multiplicaverunt, utpo:
:
eorum conventus,
in
(i
hac paula re vili(rima,qua
flerosfeducerent, quibus fignihco,

tis diffinitio
quod hujusar-
tegitur pretioium.Et
vulgusomncshuius artisin-
& vilimmum fcirentjmen^ dacium putarent. Cujus vimfi fcircnt non vilipenderent , hocautem d relago DEUS celavit, ne
vefligatoresiftud paulum-
eft,corporis Iiquefaftio,& animse a corpore feparatio , eo quod es , ut homo , anfmam
&
habet
mundus
dcvaliaretur
Sermo fcxagejfmus juintns.
HORTOLCViSait
fciendum omnes fapien-
tiam diligentes . cum mundusin hac arte trad:arct,&Iucidiorcsvobisrynogirmosponeret,quod quinefcitqnod dixit, brutum animal eft. Ergo autem hujuspaululircgimen vobisexponam,utin hac arte introdudus audacior hac & certiusexpcndat,
oportet igiturvos om.ncs,doftrinse filios, corpus diruere, ab eo animam extrahere. Quare Philofophi dixerunt,quodcorpusnon penetrat corpus, verum fubtile naturx , quod eft anima,quicorpus penetrat tingit.In naturaigitur eft corpus& anima. Refp. T/<r^<J:voIenscxplanarc , tenebrofaverbaprotulifti. ^ Hle. Significo vobisquod invidi narrantcsdixcrunt, quod faturni fplendor non apparet , nifi tenebrofus,quando in aera fcandit,& quod mercuriusradiis folis occuli.
& corpus
&
&
tur,
&
quanivis
vili.
carum
parum comp ret tamenvili caro, & Et fcitotc quod iaitio miicendi, oporfit
&
Tom.
I.
& quod argcntum vivum fua igneavivivificat, opns perficitur:Venus autem,cum Cii orientalis, folem prjccedit, Serm Qj5 4
4(54
Bibliothecae
Sermo fexageftmits eflavnt
Chemicx CunoCx
vos oportet parce regere , rcgendi namque igii:>rantia nonnulli erraverunt. Nohte ergo hauim compofitionum plLirahtatem curare , nec ea quac philofophi inhbris fuis pofucrunt, veritatis namque natura unaeft,qux naturalemutavit, eo quod arcanum naturale in fuo ventre occultuni cft. Nec vidctnr , nec fcitur , nifi a fipicnte , qui ergo parce
omncs ATT A MUS ah quodonus noftrumcujusinqu

/citote
vcftigatores,
hujus artis in
I-
ficionem habuirtis , cx maris

poft
fit
"cnerationc
quo
albo bonibusalTatcquoufqucalbifianr. Dc.nde corum, unci^ accto extinguitc, (i alfatx ruerint 24. uncus, colortertia partc ruicxtinguatur,icihcct8.
marinos, &carpite igitur halfut,.V vctcres lapidcs
DEL/M, & cum
quo
opiis perficitur. Acci-
opus ht a decigra per 41. dics. Secundum autem Hujus autem lo.librx. ad Scptemb. mcnfis
& aceto teritc albo, &

modie
coquitc in fole
&
tcrra ni-
dimittite ipfecundo acctum nohte imponere, & acetum,&:tcrdcficcetur quoufqifuum fum coqui quod opus ahud ra fixa fiat , ut tcrra xgyptiaca.Et accitiuscoiigelatur, ahud verotardius, hoc autem
complcxionem,extra hoc exeo naturam omnes naturas fuperantcm. Tunc igitur magiftri vcrba complebuntur , natura fcilicet natura laftatur, natura naturam fuperat , & natura naturam continet , tamen non funt divcrfje naturs nec plurcs , verum una fuas habens res in fe quibus citeris rebuseminuit. Nonnevidetis quod magifter uno orditus & uno finitus dcindc alias unitatcs aquam nuncupaverunt,totamnaturam vincentem.
rcgit, cjufquefcit
:
Sermo feptuagefimus prtmrts.
ciditcx coqucndidiverfitate. Si enimlocusubicoquiturhumidus & roridus fucrit,citius congelatur,

fi
BRACVS4V: Quam
phuream Mundus
pulchre
hancaquam
,
fulfpifla
ve;o ficcus tardius congelatur.
defcripfit
nifi
cnim
Sermo fexagefimHS noms.

/;^/V.Traaatum tuum,Munde, reor Non cnim peregiflicoquendidilpoFiorus dofitionem. Ef Hte age, Philofophe. ceo do(Srin.rfilios , quodbonitatis prim.-cdecoftionis fignum efl:, fuiruboris cxtraaio. Et Ule. De-
FLORUS
corporanatura corpore carente diruantur, quoufquefiuntcorporaincorporca fpiritus tcnuilTimus , non poteflis illam animam tenuirnmam ac tingen-
perficere.
&
tem , quac in naturali ventre occulta eft. Et fcias , quod nifi corpus diruatis quoufque moriatur , & ex eo fuam extrahatis animam, qui eft fpiritus tingens, ncquaquam ex eo corpus tingcre poteftis.
Sermo feptuagefimns fecundus,
fcribc quidcft rubor ;f Florns: cum videritisipfum totum jam nigrum , fcitote quod albcdo tunc
ventrenigredinisocculrata efi:, tuncoportec vos illam nigredincm extrahere , ab illa nigredinefubtililTime, ejusquodfcitiseasdifcernere.sein
illius
PHILOSOPHVS in^Htt
licet
: Prima compofitio fcicorpus magnefije cx pluribus fit rebus ^
cundaautcm dccodione,ponaturiIlaaIbcdo
fe
,
inva^
cum fuis iaftrumentis & coquatur lene quoufque omnino aiba fiat. Vidcntes autemomnes hujusarinvefligatores
,
quamvisunumquidfads fint unodidum nomine, quod priores albar asris nuncupavcrunt. Cum autem regitur decem nominibus nuncupatur, (umptis
a coloribusquiin regimineinhu;us magnefiae corpus apparcnt. Oportetigitur utplumbumin nigredinem convertatiir , tunc decem pridida in auri
tis
illaiii
albedinem apparentem, &
omr.ibus fupcicminentem , eftote tuti quod rubor in illa albcdine occultus cft. Tunc autcm non oportet vos illam cxtrahere , verum coquercquoufque totum rubeum fiat altilTimum & fimili carens. Et
fcitotc
quod iila nigrcdo prior cx natura marteck quod rubor cx illa extrahitur nigredine,eo fit ,& quodillud nigrum emendavit ,quod intcr fugiens & non fiigicns componcns paccm eam unum reduxit. ^f/^.Tr^<.Etcurfuithoc.? Et tll e:co(\nod.
,
cruciata rcs,
corpore fubmergitur, vertit ipfum in naturam inalterabilcm , ac indelebilem oportct vos igitur hoc fulphur fcire, quod corpus
cum
in
dcnigrat. Etfcitote,
quod
iliud fulphur
non potcft
tingit. contreaari, nontangi, fed illud cruciat Et quod fuiphur , quod denigrat,cftquod non fugicnti januam apcrit, & in fugiens cum fugicntibus vertit. Nonne videtis , quo4 crucians noncru ciatnocumento , ncc corruptionc , fcd rerum coa-
&
dunatione& utilitate.'' Si enim eiTctejus cruciatus noxius,& iiiconveniens non ab illo compledcrc,
tur
quoufqiie ab co colores extrahercntur, inal-
terabilesac indclebilcs.quam fulphuris
aquam vo-
cavimus,& ad riiborum rinfturam aptavimus,qus de ca?tcro non dcnigrat quod autem dcnigrat quod non fit abfquc nigredipe ,clavem operis effc
,
notificavi.
Sermo feptuagefimus.
fermento apparebunt,cumSericon quod eft compofitio,quod & X.nominibus nuncupatur.Omnibus autem prifatis nil aliud fignificamus nominibus , quam albarffris,eo quod tingit oinne corpus quod in compofitioncm introivit. Compofitio autem duplcxcfi, una cnim cft humida , alteravero ficca , cum proinde coquuntur, fiunt unum , & dicituc bonum plurimorum nominum. Cum vero rubeutn fitauri flos dicitur , auri fcrmentum, & aurum coralli,ac aurumroftri.Dicitur etiamredundansrubcum fulphur , & rubeum auripigmentum. Duin autera crudum permanet plumbum sris, dicitur virgametalli aclamina. Eccc ejus patefeci nomina cruda , quam cofta ab ca invicem diftinguemus. Efto ergo ratus. Oportet igitur me tunc ubi ignis quantitatem demonftrarecjufque numeri dicrum , ac ignis in unoquoque gradu diverfitatem intenfionis, utqui hunc librum habuerit, fibique propriusfucrit ab egeftate, media aliter , quam hac predofilTima arte carentes, fecurus permaneat. Vidi igiturignem multis modis ,quidam enim fit ftipulis,& cinere,& carbonibus& flammis, quidam veroabfquc flamma. Ordines autem interhasquamcdiocres experimentum demonftrat, litates Plumbum autem eft plumbum jcris. In quo totum cft arcanum , in di6 vel in parte diei. Dediebus autcm noftis, in quibusmaximi arrani erit perfedio,
in loco proprio, in fequentibus tradabo. Etfciatis
MUNDUS
Scitotc omncs hu/us artis ,quod caputeft oinnia, quod fi non habet , omnequodipfumcmcndat, nonprodeft quicquam. Ideoque magiftri illud quo perficitur veruin dixcrunt.Nonenimdivcrfxillam rem emcndant naturs , verum una & conveniens,quam
inûit
:
inveftigatores
firmiiTime,quod fi parumaurumin compofitione ponatur, exiettinfiurapatens &candida. Quaie& fublime aurum & aurum patens inpriorumthefauris
funt ea
philofophorum invenitur. Ideoque difparia qu in fuam introducunt compofitionera.
Quamvis
Lib.II. Sea.II.
Qijamviselemcntacommirceanturj&riaplumbum
s-risvertantur, afuis prioribusexeuntianaturis,
Subfea
tinebitis
I.
'46J
Fiat
compIenturdiaaPhilorophorum, ubidicunt:
.-
&
hxum voIatiIc,&voIatiIchxum,&ficDeigratiaob-i
dilfolutio
iu
unamnaturam vertajitur novam.luncigituruna
dicunturnatura, &unumgcnus.
His peradisponitur in vafe vitreo , nifi qualitcr compo.fitum potat aquam & coloribns alteratur. In unoquoque ^radu infpiciaturcum vcnerabili ruborecoloratur. Hocigitur inelixir dicentibus philofophis aurum poiie,quamvis multoties , femc! tamenfieri oportct.
totum magifierium & fcit Deus , t]uod \(î /lunquam poteft iieri fine transmutatione Elementorum Vnde legitis in Turba Philofophorum: Converte elemcnta, & invenies quod
:
quxris. Et quia ccrto Eiementorum converfio nihil aliudeft, nifi uniuselementinaturaminalteram

alterius elementi tranfmutare.
Advcrfarii igiturccrtitudinemi'cirevolens,infait:
Philofophi dicunt, quod in

ccrlo
,
omni re
creata fub
Qtioniam adeorfum pice,qualiter Democritus demumreverfuscoepit diccre a furfum ccepit , ad furfum ad dcorfum, dixit enim, pone fcrrum,
proptcr jcs, demum rcvcrfus aitj&is noftrum propter nummos, plumbum proptcr aurum ,ac aurum propteraurum coralli
fint
quatuorelementa
dicunt,
in cile, fed
parentia,
&
quod
, fic
fine
non inapquatuor clcmentis
"i'l'aresoririporT!t,tamcnindivcrfisrcbusdivcrfa
piumbum, &
alb;^r
clementa dominantur
noftro.
utique eft
&
in lapide
coralliquc
aurum,
etiam fccundo , ait.- Pone aurum, nummos,a;s, plumbum

fuisigitur patefccit dictis
,
Ampiius cum a furfum ad deorfum cocpit

proptci'
croci.
aurum
Eapisautemnofter,utdicunt Philofophicomponiturex corpore& fpiritu: Corporaqui pertinent
& fcrrum,
nifi
ad compofitionem lapidis , funt aurum & argcntum & certum cft, quod in illis corporibus plus
:
quodnon
ponitur
femiaurum. Et procul dubio aurum in rubiginem non vertitur , abfquc pKimbo , & a:re Et nifi aceto apud Sapientes noto imbuatur , quou que co<Sum in ruhiginem vertatur. Hscigiturrubig ell, qiiam omnes philoiOjihi fig litic tverunt , quia qu.imvis dicerenc: Ponc aurum & fitaurum coralli.- & pone aurum corjilli , & fitau:um purpureum omniatamcn ha:ccx eorundem colorumiunt nominibus. Oporcet itaq; utin eoacetum ponacur, eo quod ex eo hi colores veniunir. His autcm quse
:
abundatignis &terraquamaer &aqua , in aurovero donnnantur prae ca;tcris elemencis , id continet

ia fc
rubcdiuem
pus calidum
dum,
, feucit iiitatem , &eftinfe corficcum , & tamen non nimis caliquoniam certum elementum in auro abun-
&
,
duns cft tcrra quse eft f rigida & ficca , & ideo attempcrac aurum , alias citrinitas auri pcuirus con-
rubedinem , & fic elfet corpus irigidum , in fe aliquantulum humidum & ficcum * quoniam igr.is & aqua in argento funt quafi aqua*
\'erterctur in
portiones,& faltemaquaaliquantulum fuperabundat ignem

tur corpus
.-
piiilofupninarravcrunt nomina liabeutibus, forti-
ora corpora , Si vires figaiticaverunt. Ponitur crgo femel ut rubigo hat, demum ei acctum imponitur. Pridictis auremi.oloribusapparentibus oportet,ut unumquodque 40. oiebus dccoquatur, ut aqua coniumpta deficcetur. Demum imbutum vafique impofitum coquatur, quoufque c;us appareatutili' ut mucra citrina (etas. Cti;us primiis gradus fic ero rubca, ut tertius ut ficcus ccocus tricundus \ tus vulgi igitur nummus imponatur. Explicu Liber THrht.
'
Jgitur argcntum a Phiiofophis judicafngidum & humidum cife , & Ci aqua in
corpore argenti converteretur in citrinitatcm, tunc illud corpus eifet propinquius natur^ auri , quam argcnti. Inuper vifum eft, quod in 'piritu noftri l'ipidis domm itur aqua & aer prs cjrteris elemen"^ , tamen aqua fupcrabundataercm, ideo 'piritus non poteft ex fuapropriavirtute inignisafperitate quiefcere
, quoniam aqua, ut fatis notum eft , femper contiariatur igni. Ratio, quoniam difconveniunt omnino qualita-
IN
TVRBAM PHILOSOPHORVM SERMOVNVS

ANONYMI.
UONlAMgraveeftcircaPhilofophicasin-
tibus elementatibus, quia ignis eft calidus ficcus* aqua eft frigida humida, f\c patet evidenrer ^
&
&
&
quod duo elementadominanturinfpiritu
noftrila-
pidis,aqua fcilicet aer. Igitur fciant artiti' es AIchymisE , quod impolTibileeft , ex folo corpore me-
&
dicinam veram procreare

impoffibile eft
fine fpiritu:
& e contrario
^^ (^î^
let ,
ex folo
fpiritu
:
medicinam veram
tcntionesdiverforumlibrorum defudare , 1^^^ exquo opus Alchymicum per Philofophos t.un diverfimode & fingulariter promidgatur, ita-
que vjx homini humaiiSE
vita:
tempus
fuffifere
va-
eorum lectiones explanare & referarc. Igitur ex mandsto Generofi Domini mci unicum capitulum ad
curabo.
fui
utilitatemcx
omnium Philofophorum
cligere
,
intentione fub
uno fermone
&
aggregare
procreare fine corporibus Ratio eft, quia qualitercumque corpus prseparatum fuerit, per fe non poteft propria virtute fibi fluxibilitatem acquirere t nec fpiritus pcr fe qualitercunque pracparetur,noni potcfi; a fua natura altcrari , nec perteae figi, finc intermediationecorporis, & neceffeeftmedicinam l"orefluxibiIem,viventem, tingibilem,manentem quod ncquitomninoe.]e,vel contingere fine temperantia elementorum.
-
LcgifurinTurbaPhilofophorum,quodquicquid veritatis conftat in artc Alchymiae eft conjungere humidumficcOj&hncabomnibusPhilofophisconceditur. Per
quam
Etfine dubioilla remperantiaelementorum nuncontingere yidetur ab que con/unfSio-
humidum
intelligatis fpiritum liqui-
ne corporis & fpiritus, quoniam pcr eorum conjunftionem fuppletur detedus elementorum, tam ex parte corporis , quamex parte fpiritus,&
ficcorpus
efficitur fpirituale,
dum
&
ab omniforditionepurgatum: &pcrficcum intell Jgatis corpus pcrfeftum, purum & cÎcinatum, reveraconjunaio if}arumduarumpartium,con,
& fpirituscorporalis.
Hadenus didum eft de dcfinitionibus elementorum tam ex parte corporis.quam ex parte fpiritus,
ut debitus inde fequatur efledus ad veram medici-
f ar penitus m diffolvere & coagulare. Dilfolvere fecundum Philofophoseft corpusin naturam fpiritus rcducere Coagulare cft fpiritum in naturam
:
nam confequendam. Jam videamus de
tranfmuta-
corporis convertere,
ale
,
&
fic
corpus
efficitur fpiritu-
& fpiritusvice verfa efficitur corporalis,& tunc
tione elementorum, quando fieri debeat ut corporale fpirituale,& (pirituale corporale efficiatur, rever.a circaillaintentioncm laborattotaAlchimia,
?i
&
ideo
;, ,
466
& ideo multum
ri

i(ta
omiiia
ncccfTc eft uiiicuiq ;vo!cnt'! opcraicircquoniam noftra cxpctitio totius
&
artis pro. ul
dubio conftat in cognitione tranlmutationis elemcntorum.

Elernentorum tranfmHtatio.
illi dicunt fi quis Artifcx cupit dc terra facefe aerem , quod clcmentum fibi contra: ium , faciat primo agcrc humidum in ficcum , & tunc terra convcrtitur in naturamaqui, qua; eft elcmentum intermcdiaiis terram & aercm , pcr fe;radus defcen:
funt elemcnta , aqua fcilicet hiimida, crra, acr&: \^n\s aqua eft frigida humidus.ignis teria frigida& ficca, aiir calidus
:
QUATUOR
&
ficcus
,
dcndo :dcinde faciat calidum agcre in frigidum> ita quod frigidum cf^lciatur calidum & ficcum humidiim
,
&
ut prasdicatui"
& fic
terra qtur
cll
f:
igida
&
calidus
& & unumquodque

:
genns
,
ifto-
rm
elcmenrorum habet locum
in alio
Sc difpo-
firionem ad aliud, licetquodlibetillorum contrarictur altcri, in parte vcl in toto tcrra non liabec taloLTum nifi in aqua, nec aqua nifi in terra , mcn non conwniunt in uno gcncre , difconve-
&
aerem, qui eft ca!idus& humidus Et fi q!u's cupit de acrc faccrc tcrram per gradus defcendendo,oportet primo,ut ficcum agat in humidum, & tunc aer in ignem, quod eft clemcntum intcrmedians aerem & tcrrr.m ex alio laterc circulariter transeundo dcinde oportct, ut
ficca, convcrtetur in
: :
frigidum agat in calidum
& dc
niunc in qualitatibus fcil. in humiditatc, &ficcitate, ficca,aqua vero frigida quoniani tcrracft humida
quod
eff
elementum
fibi
iranfit acr in tcrram, contrarium. Et fic intcl-
&
& humida
nifi
iii
ignis eciani
non habct locum proprium
aerc,& e contra & illa elcmcnta convcniunt in qualitate difconvcniunt in humiditate& ficcitate, qijoniam aer cft c.ilidus & humidus , igniscali-
ligendnmeftdealiisduobus: cum cuim aquatranfire dcbet in naturam ignis , oportct nt ca'idum primo agat in frigidum , & fic aqua tranfit in ae~
eft elementum intermedians aquam & ignempergradusafcendcndo deinde oportet,ut
rcm , quod
Morienes , quod tcrra vivit de aqua,& ignis vivitde aere,& utique vidctur aqua participare cum terra in una
dus
(iccus. Jgitur videtur,ficut dixit
&
qualitate, fciliccc in frigiditate,

fciliccc in
:
& cum alio
iacere
humiditate Ergo patet, diat inter terram &acrcm; videtur ctiamaerem participare cum aqua , in humiditatc , & cum igne in
calidiracc.
;
quod aqua me-
Ergo aerintermediataqiiam & igncm: Videturetiam igncm participarecum .lere incaliditate& cumterrain(iccitate,ergo ignis incermediat acrem &rcrr3m. Videruretiamtcrramparticipare cum igne in ficcitatc , & cum aqua in frigiditate , ergo rerra intermcdiat ignem & aquam & C\ patet
:
quod quodlibetelemcntum aliud intermediat, & nullum clemcntum poHlt in naruram alcerius clemenciconverC!,quia eft fuum contrarium,Mifiprius converratur in clcmentum intermedians ipfum & fuum contrarium. Vt fi qtiis volucrit deaquafacerc ignem , afcendcndo , quod clemcntum eft fibi omnino contrarium,quoniamaqua cft: elcmcntum
frigidum & humidum , ignis calidum ficcum, oportct priusaquam cfficiaerem, qui cft clemcntum intermcdians opctct ergo rit frigiditas Aqui convertatur in calorem fcu caliditatem,& tuncim;
&
aqua tranfit in naignisdebetconverti in aquam , oportet ut frigidum agat in calidum , & Cic ignis convertctur in tcrr.am quod eft clementum intermcdians ignem & aquam , pcr gradus delcendendo deindeoportet, ut liuniidum agat i\i ficcum , ita ut ficcumefficiaturhumidum , &fictranfit ignis in naturamaquar , quod eft elementum libicontrarium. Et fic patet, quomodo debcat mutari clcmentum in elcmcncum fibicontrarium, oporccc omninouc tranfeat per unum clementum , quod intcrmcdiac ipfum & fuum contrarium ; ergo videtur , qnod unumquodque elemcntorum habeat i\\ i"e quatuot qualitatcs, du;is aftivas, qu:E agunt in fuimi contrarium eleinentum , C\ elcmcntum fuerit trigidum & ficcum , ficut tcrra tum dcbet agere in calidum &humidum, ficutin aerem , &eju;modi per ficcas qualitatcs pafTivas dcbct pati fuum contrarium in ipfum agens , fccundum illud quod eft frigidum ficcum, & fic circularitcr debct intclligi de aliis clemcntis & ifta eft veraintentioPhi!o!ophorumj & vidcbatur eis fatis effc didum quoniau) ipfi non
ficcum agat in
Cic
humidum,
fi
&
turam
ignis. Et
&
tuin intermcdians
mcdiatcaqua coiivertitarin aerem,quieftc!cmcnaquam & ignem, quoniam quam
eorum filiis, & fpecialibus amicis neccuram habucruntnum eorumdiftafufcripfcrunt libros, nifi
,
crint patcfafta
vcl non.
cito trigiditas aqua; convertitnr in caliditatem,tunc
Tamcn augcbo intclledum

,
GenerofifTiini
Do-
immediate aqua convertctur in acrcm , dcindc oportet humiditacem aqusin ficcitatem convcrti & tunc aqua convertetur in clemcntum fibi contrarium, qui cft ignis. Et c contra fieri oportct, fi homo volucritdeigncfaccre aquam defcendendo,fic
quoquecaliditasigiiis convertatur in frigiditatem, func ignis efficitur tcrra , qax eft elemenrum in-
&
in
termedians igncm & aquamexalio latere defcendcnJo: dciiide oportct ficcitatcm ignisconverti
humiditatem,
&
fictrandt
elcmciuum
ignis in
:
mini mei dc elcmcntorum transmutatione , fecundum quam expertus fum & volo vobis indicare vcrifTimas elementorum transmutationes, finealiquaobfcuritatc; e.ux fic fiunt. Rccipefic defpiritu mundacopermodum fubliJ macionisparccs duasvel tres,de corporis perfccti limacura partem unam amalgament 'xpe triturando, & fupcr lapidem fcratu!ando, igne inbalnco decoquendo hocque dc tcmpore in tcmpus frequcntando donec tota limatura, quar eft fub: ; ,
f\
e'emcntum aqua?,quodeft fibi contrarium quod quis artifcv: cupit tcrraminacrem converrercafccndendo vcl acrem iiK terram dercendcndo ,
,
ftantia corporis,fit in fiuxibilcm

eft fubftantia Spiritus, convcrfii.
Mercurium,qua:
Ecce
vcliris dili-
oportct prius
ciatur ignis
,
ut terra eflnciatur aqua,

C\c
& acr cfRmu,
&
pcr elemcnti potcfbtem intcr
mcdiantis unumquodqucgcnusclcmencorum
tari potcrit in aliud.
Et certe nullus invcnitur autorum tradatus ut hic habetur quoniam illiauthorcs ,qui magisapcrte loquuntur de c!emcntorum tranfmutatione , C\:
enim hinc vobis palam quod hic eft tranfmutatio duorum elcmcntorum. Mcmini cnlm me dixilfc in e\ordio iftius capituli,quod duoclemcntatlominantur in corporibu; pcrfcftis, fcilicer ignis& tcrra & dixi quod infpiritudomincntur duo clementa , fcilicct .ler & aqua ; modo videtur, quod per artis ingcuT.m corgenter confidcrare
,
:
patcbit
pus
cfficitur fpiritiis
,
,&
(icp.atet,quod .latur.iignis
cut Ph,Tbus
Gcber, Morienes ,Senior , Calid, Albertus M. Rex Marco , & Arnoidus dc nova ulla
,
&
qua dominabantur incoro.o, fnb/ugatur dominationi aeris & aqua:, qnx quidem eieterr.t
menta
Lib.
II.
Sea
II.
Subfeca.
gc crgo
tihcabirur.
I.
4^7
:
menta dominnnturin fpiritu &:ficperficitiir tranfinutatio prima duorum elemeiitorum > qux domitorum
nabantur incorpore,in naturam aliorum elemcnin fpiritu , & hsc eft prima , quje abundant
operatio.
& fuper his meditarc

Itcm
fimilitcr
fieilis
madmodum fol in
folis
, &opus tuum tibi cernotandumeft,quodqueita aurum in corporibus:
Deinde per frequentem triturationem
&
namque lumen luminibus jungitur , & omnem concinet frudum Similitcr & aurum. Supcr his
:
fub
meJitarc
cus
vc: bis
&
nutu
DEI
invcmes. Itcm
fimo equino putrefadionem illud amaljâma de Oiitava in 8. diem , fcmper inrerim fub fimo equino ad putretadionem poncndo , illud regimeu continuando , doncc tota matcria converfa fuerit in nigredinem , fcu in pulucrem nigrum , qiiod plane eft didum ad intellcdum. Et oportet ut ifta irateria nigra fit tanquam pulvis in tadu fubtilis , in colore nigro , & in odore fxddo , & (ic cbtincbitis tranfmutationem duorum elementorum, qux abundant in corpore , & iic fit corporale fpirituale , & e contra , ?: procu! dubio illa clcmcnta ficdigefta alterantur , & pcrmittunt fe ab inviccm feparari artis ingenio ,& e contra ,uniri fed oportet unionem f cri mcdisnte fermeto novicorporis prscparati , & ifta vera Phyficaclcmentorum tranfmutatio, ac humidi & ficci vcra con/uncftio , fcd abfit , quod hoc caput div ulgetur , feu quod fciatur
modo ait Hcrmes,

,
eodem
qui bibit medicinam cxtrinfemoritur, qui verointrinfecus , vivit& larratur
iiireiIigehoci'gnificatum.
tta eft
&
Item hac utiquccaufadiaqua \\xc divina, licet fit maximum Veneni]m,acoinnibuspraBlataeftmatcriebus,e6 quod finceanihilopcrisfitjdivinam autemipfam nuncupaverunt,eoquodnulIimifccturcoinquinationii & ipfa lapidumnaturasmundificat, & coinquinationibus abluit. Et quemadmodum fol in corporibusj
iic ipLi m lapidibns agit, & ipfa pcnctrat, & perforat,&coiiftanseft&reaa. Hsc etiamin fole vidcntur.Itcm norandum,qiiod opusfitex 7. planetis. Primum namquecx Saturno,deindeex Jove, deinde ex Martc , deindc ex Sole, deinde ex Vencre, dcinde cx Mercurio, deinde exLuna. PrimuiTi rcgimcn efl: Sarurni, fcilicct putrefacere, & foli imponerc, compofitum vero fitpev nodesô. Sccundum vcro cft Jovis , fcilicet rcrere& per nodes 1 2.imbuerc,quoddicirurregimcnftanni. Tertium eft Maitis fcilicct ipiritum a corpore fequeftrarc, quod dicitur convertcre. QuartumeftSoIis, fcilicct nigredincm & veuenumabluere , cjuod di-
communicer
eft,
&
vera ars in
fc eflet ita levis

,
Cicut
quoniamtunccetTaret ftudium
:
fupcrbia &in-
& alia ouamplurima mala. Habetis crgo qualiter jungendum fit humidum ficco more
vidia regcret
tranfmutationis
Eicmentorum, fccundum duo
re-
gimina, feu dillolverc
& coagulare,
per qus: ars
terminatur: ut fcilicet corpus efficiarur fpiritus , per diffolutionem ,& ex poteftarefpirimsacquirat

fibi fluxibiiitatem
:
Quinrum eft vcneris,fcil!cet conjungcrchumidum ficco , coadunare, ac caliduni frigidojhocautem dicitur rcgimen serisi Sextum
citurcandidare.
& fpiritus cxcorporc nxitatem.

conclufione coiiftat perfcciio
Et
fine
dubio in
ifta
Mercurii,fciiiccccomburcrc,quod dicitur regimen argentivivi.SeptimumcftLunje, fcilicet aflkre ,

calcfacere,
&
totius operis.
& componere per

illud
z*,-.
dies,
& hoc
regi-
Finis Sermonis Secretijfmi,
men dicicur argcnti. Eccc tibi opus peregi , cave igitur nc erres. Et fcias,quod
ALLEGORI^ SAPIENTVM SVPRA LIBKVM

Turbi
fermcntumell
ijellige.
nlbum fit albedine,& e/us quod fcis,dcalba igitur &inItemfimili modo notandumeft,quod lapis
,
inquiiitus carec fimili in terra
cftautem citrinus
XXIX.
I
aureus
xtrinfecus
Difiindiones.
&
intranfecus,
cum autem altc-
ALIECORIAR VM
P
S A-
N Tr
M,
corpus nignim& tenebrofum ritcarboncs, Spiritus autem ab eo ablaticolor eftalbus liquidus ut aqua anim^ vero color eft rubeus.
ratur,fitciu<;
&
Anima autcm
licatur
Si
,
c/us
&
fpiritus redditur
vivit
&
D/Jiinnio prima,
NQUIT fapiens HER.MES
camelorum
acc;us lumen & decor ci rcdeunt, vidcseum ridentem & hilarem , ac morte carcntem, eo qiiod /am mortuus eft, deinde vivit,mortui
&
;^ tuorum tcrtiam partem confervans,confumas duabus tertiisrcfiduis, jam ad propofitum perveniiii& opus pcrfccifti. Ampliuseo-
namque cum
fic ille
refurgunr, perpetui
cft ha:c
,
ergo
li
cu/us difpofitio
bcncdiftus qui mortifi-
dcm modo
ne argentum vivum negligentix tradas , nigram enim carnem dealbat , & fapientum igne fit opus , & aqua fpirituali qua nigre,
do abluitur , ac inftrumento quo operis fit fundamentum , & tempore & momento in quo nubes veniunt in quo opus fieri oportet. Aqua
,
& omnipotenseft. Item fimiliternoquicquam facerc quoufque fcias, nam fi quid infipiens feceris crrabis , & opus tuum in vanum pcribit. Deinde philofophos rcprehendes, & eos errare putabis. Itcm notandum , quod dics eft
cat, vivificat,
nativitas lucis
nox vero
nativitas tenebrarum.-
autem qua nigredo abluitur ,fudor folis eft, & urinapuerorum ,hoc igitur quod audis tibi fit fufficiens. Itemfimiliter accipe aquamaqusuttibiventus
&
nigrcdo mundificetur.
,
Hoc
igitur fignifica-
tum
ddeftabcris. Item folummodo accipe nigredinem, coapta eam, deinde albcdini redde, & ruborcm coapta , tuncad prooperis finem pcrvcnies. Idem eodcm pofitum
intelligc
& eo
&
& Luna luccr, na nodis , quos ad mundum regcndum Dcus crcavit. Luna autem a fole lumen percipit per , combuftionem , & eft dilatata , eo quod folis lumen in ea eft , ideoque folis natiira lunx naturam fuperat , (i utique contempleris,
Sol
quoque
eft
lucerna diei
&
&
&
modo notandum eft, quod lapis

regit nutu
fuper verbis meis mediteris, invcnics me veridicum,&hujus fignificationem intclliges,& demonftrationem. Itcm fcitote, quod fpiritus eft iii
igueus eft , qui res
domomarmorc
na, ur fpiritu"
circundata,apcrite igitur forami-
ipfum leni ignc , ne aqua ab eo feparctur, nocteque dieque, quousquc aureus fiat , intellige ergo. Item fimiiiter, qui congelatdirlolvitj&quidealbatrubeumfacit. Ecce
igitur
DEI, coque
proxmio modotibiexponam utrequiefcas , intelii-
mortuus cxeat, & e corporibus noftris eiiciatur. Qiiam puichrum eft irer fapientiac. Itcm fapientiam tuam femina in cordibus noftris &ab cis phlcgma, choleram corruptam,& fanguineni buiJieiKem exjpeDc, ac per vias bcatorum perducas *
,
4^3
docas.qiiibns fpiritus
BibliotheCcX
cft piirificatus,
ChemiCcT Curiofe
ci.
omn
potcns
Item notandum, qnod opus noflrum ex duabus
es,
&;
quicquid
id cft
vis peragis.
kcm
niiror qualicer
fithguri-;,
qnarum
alteraeli:
alba
'"^
umbra
carens,al-
carmcn,
quod cfc rem mortuam
grana iiollra , ^tingit bombicem , contra natnram altcrius, qux non tingit
,
&
,
qualitcr ufÛir
cfl;
id cft vtrmiljo
contra nacuram noftcr tingit vcflcm , quod jltcrius , qui non tingit rem vivam. Niiii! cnim
tingit
dccornocandum,quod lapisignensquxlitus carct toliis, quantitatcm vero habet. Oportct le crgo ipfum fupponere, & undique totnm co continci e nt in medio.
tera rubei rnbiginc carens,
cribra noftra
ticibus lunt nuindi.s,& ligno BcnediCco.Item
qnicquam
nili
confimile.
Si igitur in
,
com-
Itemoporrcttecorpus&animamconiungerc,contritione in folc& imbuitione iupcr lapidcmjdeinde
politionc
rubcum aunim imponitur

,
tinduram rubeatn iuiccram & fl aurum , cxibit rubcum paccntilTlmum. Nulla cnim res tingit, nifi Uiuin confimilc. Item per Dcum
ca;Ii
venics in pofucris albnm
introduc in igncm oninino aurtcracur,
quouique coinqniiiatioab
eis
i*
tiatiiocfêrieptomhoraskni
ignc, tunc tevivihcat.ltcm

hcitur, ampiius
dicoquod idihciumpo-
& tem jnrans
tcRor , quod
lapis a
,
me defcri-
iicumelf invcntrcterrs,quodabfqueterranonpcr-
tcrraquc mai ivobilcum eii pcrmancns que & nullo modo a vobis feparatur. Itcm cuftodi argcntum vivum congclatum , cujus fubtilitatis cauih quamplurinna; partcs perierunt. Itcm mons in quo cll tabcrnacuium clamat ; Ego fum nigcr albi , & albus nigri , veridicus quidcm fum & non mcntior. Itcm notandum ef^ , quod artis
ptus,
&
ardirtcium elt poiitum

nili
quod non perhcitur
invemre, ignc,quod cfl: iapicntia; no
origo cfl caput corvi flni; alis volantis , in nigrcdine nodis, & apparitione dici , e\ gutture , cujus felle coIor.itio accipitur , & ex cauda defkcatio , ac ex alis iiquida aqua , & cx corpore rubor. Intellige ergo ctymologica , nam cit cujus lapis venerabiiis cle non defiifit , & c;us fumus
c(i cxalatus
,
& marc irradiatum

notandum
,
Itcm
funt
,
fimilirer
quod alumina
ac luinen patcns. laha
&
qus cx corporibus fluunt. itcm fi medicinas ^qualiter ponas non fentis enorcm , fi vero addas vcl minuas ad emendationem tendis , ne diluMum luperavcrit & regioaes lubmerleric, &
,
,
ftra: pcrteitio. Itcm nin ruborem albednii mifcca.s, dcinde in eo aquam /am rettam introducas nihil tingii. Ampliusnihii tingitrubenm, icinper nilialbuni. Jungc igitur lucem lolis, cum opus jam perattum eh, qusE jam folisregiiriue pcrlecta cff marinoquamnari-aturi fumus, quo tantum coadun.jtio dccoracur.ltein ignis iccus tingens ef i,acr vero contir)nans,mancipansac deaibans, nigredinvm i corpotibus expellens, terra quoque ftans , tinvûram recipicns. Itemablue mercunum aqua maris, quoulqueprivetur njgredine, & tuum opiis ad te rcdcat& gaudium.itemfi intciligisqualitervivusexit ex mortuojpatens ex occulto, 6c torce ex inhrmo, resipfa tibi pcrhcitur. Ciuam patcns eil lucidus fermo Sapienturn , qualitcr non patet vita eof
arhoi
um
radices eradicaverit.
,
item qndni ignora
res cft
hsc
Ipecularc quaiicer hi
,
duo colorcs
luo
vapore diverlantur
infpice
zuccaram
dukem
ac mcl dulccdine intenlius. Itcm nifi corpora fpiritnalia teceritis impaipabilia , nolire vitupcrdrc ixir , fcilicct opus. Icem miror
,
unam fapidam
&
rum,aluis verbis, cfunquiunt; Duocorpora^qualiter accipiens de terra,tCieoIco coctarum radicum, iad:e albi volatiiis , horuin namque corporuin niaxima:funt viresomnem fcientiam largientes , quious & vita:n poffidcbis a;cernam. Icem accipe lapitntiam vi incenfiniinam & cx eavicam haurics igfcrnam , doncc ttûs congelctur,ac tuapigredo excac , tunc indc vita ht. Cî ergo potat de te
&
qualitcr tria ôlatiiij. adverfus lc Jpia pugoam cgclunt , fe inviccm comcdeie non defliteriuc,
&
planta haiic
paJam moiicu;-, qui \cro potac icn^vm viViC. itcin arborcm Uipcr lapidcm ne vento um
,
quousque duobus
mictes
i.\-
dcrelidtis
unum
,
remanlit. Item
cuilus timeat
ut voiacilia ca'li vcni.tnt
&
upra
cfto parcusacccnderc, tk noli clfclevis
cavc nc comburatur , impeuim h;ibct. Itcm nili lapis tuus fuc.it iniaiicusad optaciiin non pervenics, iicm cumcalceni aurjpigaiento mifces , nullo exeuntc medio nil
radit.
cumaquain niaximum enim
cnim lapicncu furgic, Iccm accipc vuiafile, & pnva capice igneo gladio, deinde pcnais denuda, &: arcus fcpara , & iuj>ra
ranios cjus gignant, indc
radit.
tiahic.
Si quid veio medium interponas protinus Et fcito, quod aqm e([ , quse occultum extcce excmpkim excmpli, intelligc ergo.
Itcm cum vidcris corpus jam in cincrem vcrfum optime rcxilfi. Item notandum, quod fanguis qui aquinus cft de corpore animato , cll terra noftra ,
qui iapicntiar noflra:
iciiicet
pcrfcdio permanentis.
,
Iicmmortuum cfl quod vult vivihcari, &xgrotuni quod vuit curari, album rubihcari nigruni punrtcariac frigidum calcheri. Item crcac, & infpirat , &; luas vircs dat naturi , ut ejus fequatur fapientiam & iubasât fublidio: Item fcrrum eli: anrum noftrum, as tlndiira nollra , argentum vivum
carbones coqucquousque unuscoior nat. Demde vciicnum ipli nnjônc , quaiicum ipûnicoopcrirc polfic. Dci.nde rcgeipium !cni igiic quousque moriacur, & ipfum jam morcuum tcrc aqua candida & cege. Itcm cmimns dtios nigros, 6<: ponimus ia paropadcm quam habcmiis , 6: exetinc ova ut fal tunc ea ringimus croceo , & m plateam ducentcs vcndimtis , his qnidem dicati iumus , & pccunia noiira mulcipiicaca cfc. Iccm cujns inibuis pre!lura , ik vcneno mo; dcs vipcrarium a'r<s , propccr hoc mortuos vivihcans, & vivos mortihcans defl:ru6:um cxilfere
, facinuscxiitcns jdclfruens clcamittcns & abjcclrium eievans,& perccclos tcrra- dominaris. Item notanduin , quod duo
DEUS
vatum
lapides Sapientum in ripis func
Hinjorum, ramis
ornamcnta nolfra, Ibnnumargentnm nollrum,nig;cdo dealbacio noftra&albedo rubornoitcr.Icem

necelfarium
cfc
nobis corpus corporamundiHcans,
& aqua aquam fublimans. Item lapis nofter.hoc cll &

ignis ampulla
, cx igne crcatiis efl , in cum vcrtitur.Item vifa nigredinc fcitote veram lcmitam <ccutum fuiflc.Itcm dicit occultum , quime candid.it
&
i;i doilis domoruni reguni invc.iiuacur inflrudtionc e/ctti, qui func maicnius fjcmina , iiis quidcm con/undiis complexatis rapicntia proccdit. Ecnediaus igi-
montium,
veiicre
riuminnm,
&:
&
ûr
Dcus , quam magnum qu:d
lcem quidam
efi: hoc niirabiicl pliiloiophtis vidit in Ibmniis, quod
&
ipfcmerubeum facit.Item cela hocopusab hominibus, vcluti verbum in lingua tua,fivcigni.s in oculo
tuo.uoii !oquitibiip!i,nc vcntusvcrbaaia adalium ferac, tuuni liat dcttimcatum.Ecc,- tc caverefe-
ciiia.iinpodagiico nuncius Regisvenerat. Podagra autcrn air illi , duc me tecum. Rcrpondic nur.cius,
&
cuin iis podagra qnalitcr polfes mccum vcnirc , ambularc namque non potcs. Rcfponditci podagra Nofcas quod iu Jiujus moiuis radice eft quod,
:
dana
,:
Lib.
dam
taberiiaciilutn
,
II.
me
Se<a.
,
II.
de-
Subfea.
bonum
Docco
I.
469
&
defcrens
,
igitur ibi
ipone illuc nigrediiies
ftatim liberaborapodagra;
tue mihi hoc in mifcricordia , filiis Ifrael in vici:um,& fac me ipfum cerriusfcJre, quoniam omnc
tunc ad me crefccntcm pertingcre non poteris recedens ergo dctulit ipfum , & pofuit in tabernacuIo,ad quemcrefccntemnunciiispcrtingerenon potuitjexpergifcens autem d fomno nil vidit. Ecce ac fi quis iimilitudo. Itcm quidam vidit in fomnis vcre fcdcret fccus viam & diccrct, quid tibi vidctur Rcfpond. Nclcio. Et illc Ifle hunc veJIe faccrc
,
.'
non ignorantia
a te eft.Deusautemait:Scito, Moyfes,quod veriim fapicutia crcaturas creavi. ,
igitur te
artem auri
Scias
quodeftcaput mun-
quod unicuique creaturx & compar & contrarium creavi. Non enim eft compar ut contrarium crcavi, naqueargentum vivum & Sehireh, & coparia experientia ftatui,creavi plume
di ex vililTimis.
vuItconcumbcrecumraatrcfuainmediotem,tunc
expergifcens nihil vidit.Eccefimilitudo.ltcm, vobis autcmad phiIofophi.T fcicntiam duccntibus,&: c;us demonftrationcm cxponcntibus Ht philo bphica.
irrilio mulicrum, &; ludus puerorum. Itcm accipe ccrticemrecenteminipromomcnto,quoipfumaIio hiodo extrahis, ubi gcncr3tur,& poneincucurbita, dcinde fublima in nomine Domini. Et quod fublimarum fuerit fc^âra.acetamenim philolbphorum efl,& fapientia.Dcindc accipe hoc acetum,& fuper corticem maris altcram fundc,&poncinampuIla,& (it acctum quantum cooperire po(Tit,quatuordigitis, & fepcli in fimo calido per dies triginta unum. Perado vcro tcrmino extrahc,&invenies jamdilfohitum, &in nigram aquam & ftidam verfum, qua nihil foetidius, & nigrius. Accipe igitur ipfamacin tabernaculum elcva parce,quoufqueconfumatur,& nihil fcandat, & aquam fublimatam cuflodi in tempus opportunum. Deindc fccem accipe , qax inferius in cucurbita remanet , & cuflodi , corona namque cordis efl , dcficca igitur ipfam & tere, & ei corticcm maris recentcm adiice, mercurium fcilicct, & terc cum ea & in calido fo]e dciicca.Deinde aquse merge ab ca prius fublimats, & diligenter tere & afla , & pone in tefta E T H E L &fublima,tunc candidafublimabicur ut fal , eam igitur cuftodi , philofophorum enim auripigmentum, & fuIphurefi,&magnefia.IntcIligeergo&tege ipfam, & nolifcflinare. Deindeaccipe cucurbitam in dimidium luto inductam,& pone in ea nigram
bum,& vitrii &
fimilitcrftatui.Creavizscombuflum
&
artis fundam.entum ftatui.Hscc igiturMoyiescompofitaut hominisrege naturas expcricntia comparia,afpcdu vero diverfa, quorum
aurum,& cahujus
patcntes colores, occultasnonfignificant tinfiuras, nifi aqua regantur, &!gnc, vento, &3ere, quorum rcgerc jam vobis, infpiravi. Incipe igitur pon-
&
dcra reterre. Accipe dc argcnto vivo unum , & de & alterum in alterum infer, ut aquam ia terram.Deinde accipc de Sorin unum,& de dulci aqua duo, quibus Sorin liqucfac. Deindc accipe de faIeduo,&dc dulci aqua tantundem,qua fal didblSchirch duo,
ve. Eo igitur purificato accipe dc Sorin unum, & de falfa aqua duo , & utrumque commifce , quo argentum vivum imbue , quod fuo comiti conjunxifti. Dcir.um c/us aquam accipe purificatam , & fccemdimitte,quoniamin fcinvicem cgrediuntur, & ex feinvicem capiunt.beindeaccipe,Moyfes,de vitro uuum & de plumbo quinque, ac igne, & contritione utere , quoufque & expcricntia unum fiant, & afpedu colore citrino, ut fol ruborefuperatus. His igitur peradis ea aqua ablue, eorumque tinduram aqua, & contritione extrahe, acmortaiia & combulfa corpora omnino dimittc. Deinde totum ss ac aquam extrahe combuflam. Deinde has tinfturas igne & aqua ablutas compont & coaduna. Et accipe Moyfis aquam falis aqua & igne difToIuti , & cave ne hsc pofteaabfque igne regasj Hoc de occulta mea fcientia nonnullos doceo fervos vel ad mifericordiam vel ad detrimentum.
Dijiittclio
aquam diffolutam, quam

fublim.ifii,duas partcs.
fublimalli,
novem fcilicet
partes de hoc auripigmcnto deaIbato,quod ab Ethel
Tenia. Prticepta Monteni ejUt dedit

filio
Dico quodhoc auripigmendiflb!vitur,& ut aquafit,

,
fno.
tum paflum aqua protinus
&
nihil intenfioris albcdinis
ab hominibus
infpici-
LI manus tuas in opcre ponens. FI Domini In nomine DEI

dic.
,
In
nomine
nec c6 pulchrius , quod philofophi virginis fal dicunt,& pone luper cucurbitam,vaiculum, &/un<fturamcoapta,& ponecucurbitam fupcraccenfibilem, & fubtus accende leni igne,& fit ignis duobus tatum carbonibus.Dcindc duobus aliis,tum infpicitc,qualiter aquaalcenQit,& dercendit:vidensautem vaporemjanic6fumptumelfe,&nihiIafcendereejus quod elevabatur , ncc dclcendere, fcito ipfum /am coagulatumcfle. Appone igitur ci igncm intenfiori acccnfioucpcrtreshorasdiei.Deindeaufferacccnfionem,&dimitteincrafiinum&aperioscucurbite, & fupinameam ei/cc, tunc excidit ab ea mafia alba, finccra, liquefadia cum gutture propofitum cnim tuum efl,& ad finem jam pcrvcnill:i,rege igitur eam, prout lcis, & fietficutvis, Deo annuente.
tur,
:
me
&protegc,
&
fac gratias
adjuva redditurum. Deinde
DELTS
pone vafculum lcne & cxpanfum coram manibus tuis. Deinde accipe de arg. vivo panno extrafio unum, & de arbore citrina, quaartifices operautur duo, tere & cibra ac dulci imibue aqua non multa.'
Dcindemanu
pareat,
conficc tua, quoufque cjus fapor ap-
& citrinuscolorfiat intenfior.Dcinde
con-
junge
cam
arg. vivo, in vafculo tere,quoufque arg.
vivum m.oriatur ac dcnigretur , & fiant unum quid nigrum ut Kuhul diflblutus. Hoc igitur eft quod Philofophus magnefiam vocat Kuhul , & plumbum rnagiietis,vocatur eriam faturnus, & duo corpora. Si vero arg. vivum & arborem multiplicare volueris
,
1k)c
modo
te
oporret facere
& coIorare.Dein-
DISTJNCTIO SECVNDA IN ARTlFICIO

:
Sorin,de
tjito
diûrn
efl
Sorie Sorin, a radice,ex
citjiis
Itquida, tinflnra
peradnm
efi
aurum.
{
dc inm.cdio vafculi ea conjunge& pone in fole, quoufque e/us humiditas confumatur , deinde in vitreo vafe , deindc vafculum coram tc ponens , accipe ab eo pûlatim concha. Deinde tere feriacum,quoufque mortc occupctur , & nigredinis
intcnfione ut pufis. Hoc igitur eft magnefia; viinveftigatidnc nonnulli perierunt. Dein, dequodlibet dilcernens feparatum terc& feriatim*
"C
Jl
J^LI fcias,
quod
DEUS Moyfen legcm docuit'

meus vultum tuum magnitudincm tuam.
es majeftatis,
cinus
quidixit, Dcus mcus,vultus
fimpliciter adorat propter
Dcus mcus.quam magnÊ
quodDeus
docuit tantam fapientiam , quantam nemini fere prsdeccfforum tnbuit, qui ait, Deus meus,confti-
Ibm.
I.
obferva ad tempus opportunum. tuas in fugientium tingcntiuni rcgimine. Accipe forni orienwle quod intenfioris eft ruboris& tinccuraequamalia, quodfi non inveRr neris
dcinde trutina
&
Dcinde pone manus
70
ncrfs accipe almd. Et
Bibliothecae
fcito,fil.,
CHemicx Curioli
non
pofTunt
,
mars us atrn afpectu vero qui rubcus cft expcricnt.a , mars eft , & ua: ficcitacc fupcratus,qucmamodum arcanum.in fua aluooc tinftur^ colcr , quifuum pondus de lorcu'tum eft,dulci aqua axtrahendum vero mixarbore dc ni 10. pondcribus Argcnt. vivi, vitreo, vafe m pone ta &: contrita pondus dragmx aqu^ dulcis 5duas unicuique dragm.x-
quod ^"11
efl
&
fcito
quod
,
doloribus moriuntur erroris , maximus labor& tardium eft in

,
,
&
arg. vivo
regendo
coaptata
in
contrita
& &
arbore
qui
mixta
eft
confervata.
Ponc
pila
,
igitur
argent. vivum
arborem cum
infunde
,
&
eis
aquam
per
,
forni
&
falis
tere panlatim fem-
&
forni dillolvatur.Torcr T.dics dimittitcquoufque

ta
'"^Pf".?^^
enim
cll
minibus.In fangumem vclaufugicntcm,vel igncS naturar, vcl fi(ormtinauram Philofophos, r:Tcrmcnrum,fcias comparationem mafe fermenti cnincafTc, quam ad abfqueferauri dixerunt.Scientes quod
igitur aqua nuncupantnoquam Pliilorophi omnibus rubei rubeam animam libris enim ubi invenics
e;us tinftura exict in aqua.
Hxc
tcrmcntum
enimex irento mafla non emendatur. Fermentum propinquitas, ex fc rraflacft, & jundtiOlma ineft eniminvicemfuntfimiliter forniex arborc,& arboi forni.Similitcruniverfalitcromne genus fuo gecx
nerc& roboratur, & lcetatur.Et fcito,fiIi,ccrti(Time quod nullius lapidis cft nacura rubea& humida in eo fugiens,priter occulca, aqua diirolubilis, & ignem
forni. Sorni igitur trutinata
imbue, quoulquc in ea coagulencur, & fal trutina. Argentum igicur in totum in eo coagulatum , & citrinum tadtum ut figuli latnm , in fpifTa albedine indutnm , panem convertetur ut fermcnti, pone ufque iii medio pila:, coopcri per dicm & nodcm. Hoc igitur,fili, cft quod Philofophi dixerunt,congelate argent. vivum in corpore magncfijEabfque igne.Manc autem accipeillum panem,& pone in vicreovafe, indito lutum benc coapratum , cui de luto labia conftitue, & tcftz figuli impone , & pone luti labia, qux vitreo fecifti vafi, fuper labia tpfta-,& cave nc vitrei vafis fundamcfitum tangat fundamentum teftx. IntCr qui fundamentant duorum digitorum fpacium interfit. Dcinde caminum ei a^difica rocun-
&
&
forni
dum
aqua copofitu 7. diebus impone.Kocigivitreo purifica,Deindevafi a fccc trutinatio fui aqui qua tur eft regimen forni ,
ut tcftam capere poffit,unius palmi & dimidii longitudine in acqualem Jatitudinem,& fac januam, quatuor digitorum longitudine & latitudine. Camino igitur deficcato ponc teftam in eo,in qua poncs
&
vas vitrcum,
mixtum
cft.
Fili
quamplurimi hu/us tindurx
m-
vefligatorcs ipfam ignorant,
&
unde fit,ac
qualiter
vafi
regatur.Dcnuimaccipe,fiIi,de fale cibario,aIbo,la-
pideo,&raro pondus ponderiSorniiquaIe,&
&comvitrco imponc;eiqueiIIius ibrni trutinatam Peraftis dies tum poft 7. infunde, n-ixtam aquam
enim
cft
aliis 7.
dicbus, fcito
quod quanto magis
ht
Ii-
quidior, tanto fit'puIcrior &tingcntior.Hocaiitein

fcr:pferunt,quarfit
regimen compofit^ aqus quamPhilo'ophidecx aqua forni,& fale& unooperc.Audiens igitnr in libris l2c,Iunam,foIcm, numos, aIl)i'm,rubcumdao argent. viva fcilicet orieiitalc&
occidentale.duas cin(fturas,& duo ignem fugientia, animam forni, qua fcitoea eife falis Ipiritum ,
quod hguli coorpertorium in mcdio pcrforatum cxles quantum vafi oporcuniim fit , uc per foramcn ftylus poffit introire. Coopertorii vero circumfercntiam , vafis labiis conjunge panno chicim vifcofo,ac accende fqb ceftafiguli lucernam inextinguibilem noduque dieque2o.diebus,quouique elementa coagulenturac in lapidem vertamur. Hic igitur eft lapis pretiofifTimus in quo quinque elementacoadunaca funt,& duacaquar. 20. igitur peradis.'diebus dimitte ipfum algcrc pcr dicm & nodem. Deindeinfpice quod fi congelatum invenias,&toto humore privatum ac in lapidem verfum , extrahe&
diligetertere,deindeimbickvitreo impone.Et fcias quod imbick Ethel interprctatur, quod eft fcandens,
&
quodHermes nuncupavicimbick, quofal,
fpiritus
rhilofophi aqua dillblventesin corporemagnefiam magnefia congelata eft. congelavcruiit, quibu
& Ibrni mum

num
&
Con^gelatis igitur ipfisqustuor perada funcclementa,tria 'ci!i'ct corpora, fpiritus,& anima.Scito,filij
anima,inargent. vivo ccagulandi & arbore contraignem bclIantesextrahuntur.Hoc uti,quc.ili) quamvis nihil cfTe vidcas,Phi!o ophia: tamen niaxieft arcanum. Dcinde ardifica filii > camiimbick rotundum longitudine unius cuWiti, in tantam latitudinem cjulque ceftam figuli novam impone , in qua pones cribrati cineris , quod palmajunfiis digitiscontinetur, ac imbick huum indue ufque in mcdium , e;ufque labia facicns de luto fu per teftx labia incidentia, & cave nc imbick incidat lupra tcfts fundamentum , fed duoruni digicorum diftantia ca fepara, & fir fubccfta in camini mcdio caniftruni de luto perforarum, quo poiTit poilex introirc, ut inde cinis incidat , & carbones accendendi caufa ventus introcat, & cave ne ponas carboncsfupraforamenillud. Nam ignisdevaflaretur circaforamcn ut ignis tuus aptctur & temperctur, & tlamma privctur, ventus erjim per foramen introit, & carbones accendit. Hic eft igitur ignis Philofophorum , & queni Moyfis Mariam accende-
quod Philofophi
cupaverunt,
fu3E
in libris fal
nummum
,
vulgi
jiun>-
albcdinis causa
dgct crcatura. Et fcito , fili, tam jadavit in veteri lcgc creaturarum quam
Scico.fili.qua: tritura fal lenificat, ignis
quo & omnis iii' quod DEUS nullam

fal.
vero diffolvir,& quoc/us&argent.vivihumiditates comifccntur cum coiiteruntur quas & ignis ad caput imbick fu!)iimct. In infcriori vcro parte imbick eascom,
mifcet. Nihil
veniencius
aucem argcnti vivi humiditati ellconhumiditate falis. Idcoque complexione niixts funt. Etfcitoquod tindura forni,humiditati falis convenit , quare complcxione mixta:infine fimul opcris exicrunt,in trium argent. vivorum figurationem , in quorum inveftigatione nonnulli perierunt , qux fe invicem tingunt, & abluunt, in quibus nil agit alienum. Hxc igitur fcicns eftoratus. Et fcito,fili,quodarbor, & tindura forni,& fa,
re
julfit,
quem
& Philofophiajinveftigatorcs inqui-
quoufque purilis utrumque fimiliter quifpiritus &abljatur, ficctur abluic. Qnando autcm colorum nihil dimittit fuorum fulphurum, quando ab eis excrahat exibit & ipfe & arg. vivum ab omnibus periculis libefpiritus, argentum continent
vi,
rut,qui tres habct carbones, ve! quatuor
rum
tit.
&abomni
coinquinatione
filii
mundum
,
Quod
fapicntia:
inveftigatores
dimittindu-
non plures. V Hic inique ignis, arg.vivi & lalis excrahit humiditates. Juffit autem Moyfes Mariam uc hunc ignem accendercc, cum hanc rcgeret artcm. Inchoans igiturargcnt.vivi & falis humidicatcmexcrahere leni igue, argentienim vivi humiditas extrada
fitcorpus, cujus fignum, fili,cft: vidcre aiboicm,& argcnt. viv.jam dcalbata,&in cincrcm verfacandi-
ram fomi & fal mixta & aqua imbick didoluta , ac in aquam verfa rubeam videre cupiunt , &
duni,atgentum igitur vivum,;am corpusfadum eft, co quod
Lib.
to quod
II.
Seall. Subfea. L
Ehellhe
Dijtififlio auarta.
471
huii-iiditatepnvaftituiic
cxfeinvicem ca-
piunt,& inviccm lingunt.Hfto, ii!i,dc igne follicitiis. qiiem /i intcnfum facias argent. vivnm fc<indit, arbor 1'al riibca fiunt.Hoc autem, tiJijnon intima,
&
&
I^QUIT
mifi,
Utilitatcs
hi
reiinih',ni(l expertus eflem. Etfcito,iili,quod niiiil

a!iudfiM"c inrcnt!oPiii!oropiior;im,
quam corporum
Eeilhe: Aflanti, quiro atc UC tiiiRe/pondit Quarc quod placet, nihilenim corrumpcns prout cmeudansdihi fapientiam nuncies.
.-
humidicares o\tralicre, Sc ut arg. vivum in corpus vcrtantjouare igni luo peperceiunt. Scicntcsenim cxpcrri nulUim inveniunc igncm iiiimiditatcs extrahentemaiinm quam]encm,oportetcejfili,rubimbik ufque in occ:'.lum (oli.saccendcrc perdiemj folc vero occidcncc , diuiittc iplum frigefcere per nodem. .Manc uutcm fummo.pone vafculnm corain auffercns imbick pone in finiflra paite. Dete, mummediciiia-utdimidium paulatimextrahe,tcre, in vafculo vitrco ponc. Demum reliduum cxtrahens terc, ac fepar.-jtim in vafculo vitrco ponc.Prinium igitur tcrtium imbick impone ^&defupcr fecundum tertir.madde. fimilitcr tac quotidicliammo
&
quando patefacerem, e/usquc nocumcnta & cxponercm, EtiilA. T^crcribcigiturmiaurum. Refpendit : Aiirum a plumbo corrumpi-
tur,
&
c/us color altcrarur
&
afiia natura
,
egre,
ditur.
cfl,
Scannum vcio xs
dcalb.it
& ejus
tubel
id
fcoriam diminuir
facit
,
ac ipfum argencum rubigialterat.
nofum
&: cjus
naturam
At pIumbuiTi
&
& auripigmcntum fcrrum corrumpunt, &;a fuanatura extrahunr. Lapidcm autcm pretiofiim , queni philofophi defcriplcrnnt , nihil corrumpit, vcl alterat unquam. Si igni imponatur pcrmanentior fit, unde ncc yires ejus ncc attioncs diminuuntur,qucin
fi Iiqucf.acias liquefit, & fi coaguIas,coagu!atur,& ft difIoIvis,dilfo]vKur,ncmo ipfo carercpotcff,omnes
&
mane
extralicndo,teredo>ac lupcrius int"erius,int"eicito
riufquc luperiiis vcrtcndo,
roro.Et
quoufqueomncs exeant quod priinus ros cxiens, arger- vivi eft
humiditas,dciuJe fal,deindc tindura forni.Oportec & nihiiampiius acc^dendo.quam j.vel^.carbones fubjicerc, quoufqUeomncs exeant humiditatcs.Scito quod omnes aqu2B dealbant,exteigitur,lili,parcc
eocgent,qui & fecumei efl; cujus plurafunt nomina, e;us tantum nomcnj in quo ncc arcanum cfl, nec diuerfitas, unum tantum eft, ubi non prodefl, ibi nominatur , & ubi prodefl ibi cclatur. Et illa: Narra igitur mihi quid de auro dicis.'' Refp. Aurum pretiofifTimum corpus cfl fpiritum ac animam habens, acumbra & rubigine carcns.ff illa Quid ergo dicis de argcnto ? Refpond.EO: corpus fpiritumj rubigincm&conquinationem habcns.n7A?:Quid ergo de zve dicis } Refpondit.Ed corpus habens umbram & tubc!,& viride .i:ris,accoinquinationcm, 8c
:
ccpta forni humidit;ite,prius enim faiis pintiicitricolore. Dcinde paulatim quocidieejus tinfturam augmentat, quoufque rubea & fanguis fiat. Dcinde paulatim quotidie diminuitur , quoufque omnino confumatur. Et fcito,tiIi,& firmifnme tenc,
no tingit
quodtriturafalis&ignisfufiicient^te cxpcdiuntab-
parceaut temperate igncm acccndas^fin antcro comburis, corrumpis , & defperas. Suffihitionc
, fi
&
vique&audaciaopus tuum fufcipe,quoniam ad iaudabilcm pervenies finem. Cine lere igitur , fili,dca]bato, ac roribus omneigitur,fili,c6cinc,acnarcc,
"
raftis, .g nibus ext,^c.a, argcnt. fcilicccviv. falis & ibrni,& nihilo rcir.aucnte , cleva cinercm per Ethcl figuli, fubtus accendcalummomanc ulque ad vciperis duobus lignis vel tribus , quoufque arg. vivum ex-
fulphur , & efl: tard.r liquefadionis. Eti/ia.Qiiid ergo de plumbo dicis? Rifpondit.Ei}: corpus velocis Jiquefadionis, nimis coinquinationis,rarum & vileEt illa. Quid crgo de ferro dicis ? Refpondit E{t corpus nimiumtubel liabens & efl ficcum, tardifflm^ liqucfadionis, nimiam habensrubiginem. Et
:
i//a.
Expone
igiturmihi Cpidtus.RefpondhÂuripi^
&
gincntum efl calidum comburens nin candidetur j fulphnr autcm igncam habct naturam, & ipfum liquefit ut gumma, quod & totum fumus efl.Mifadar
cff , quod volat fuis alis,& non pcrci'deoquedidum efl aquiIa,proptcrniii:iam veiocitatem. Dragantum quoque nimiae nigrcdinis
pii^nr.
omni macula muudatum,quod totum extra5tum coujunge, ponenfque in cucurbita, vel ampulla cuftodi, quourque eo indigeas. Et
trahas liqijidum,.ib
vero volatile
fcito"quod totius hujus difpofitionis

efl ignis
,
fundamentum
eff, velocis
liqucfadionis
& tarda:
fugar.
Calcan-
& trutinatiopcs.
E!io igitur folers in tru-
tinando , & acccndcndo, in cujus initio & finc ab fubfidium imperra , at caute omnipotente o. ...1 ..:..rr. argent. vivum &arborem , proutjuffi, operare , quoufque ui;u:n quid niagiireiium efie videas Deinde rcge fal feparatim, forin feparatim. Deindc ea coiijuiige,quourquc unaaquarubeaapudvifum f at. Experientia autcm alba cfl: , quam puri^ ficatam congcla in argcnt. vivum, & srboretrutinata,trita& denigraca,ut utraque aqua in ea ingredi.^tur.Et lcito,iili,qLind illorubeo argcnto vivo,&
DEO
tum autcm cfr gumma qus liquefic, fudat , & conjimgit. Nitrum vero efl fal quod liquefit in aqua,&: efi ignis,quemfi dimitiis non liqucfit.Si veroliquet-ccre conaris liquefit , iple coinquinationcm mundificat. Sal quoque efl aqua coagulata, quam fi
dimittis manet,
&
&
fi
movcs movetur
&
ipfacoin-
quinationem mundihcat, & omne corpus abluit,& coutinct.Argcntum autem vivum,eff: fumus coadunatus,quem ne volct frigusprohibet , quicalorem ignis pafius nihil prodcft,nifi ia corporibusinviccm coujungcndis. Argcntum enim vivum fi igni appro-
& abhtta coriim nigredincdcalbabuntur apud vifum. Tuncautem omnia conjunda , cxco indigent vafculo, fcilicet lutum induto ; qnodtibinarravipcrnarvam imbick.Diffoiutaemm corpora &'f!militcr con;uncfa,& a ic inviccmpendciitia complexantur , & ab cis cum deponunrur , non 'eparantur, coquod pcrforat illud quod eo coagiiLJa, quidqiiid autcm ducis cum liqucht perforatus iit.Nonne vidcs auripigmcntum ungiientohumcfl.cCum, & fublimatum prout plumbum exiens fcri pcforatiiiS , & fubtilius, eo quod fit terrenum. Siaiiliter omnis i\ir liquefadu^, habens fpiritum fuper fe apparcnteni , pulvere perforatior
arbo:-c coagulato,
eft.
fumum vertitur.Et i//a.Expone igitur lapidem pretiofum >^tf/ô^V.Libcnter:Eft lapis & non lapis , verum fpintus, anima & corpus y
pinqiictur in
miii;]
qucm
tur,&
fi
fi
diffolvasdilfolvitur, fi coagules co.igulavolare facias volat.Efl autcm albus volatilis,
&
concavus, falfus, pilis carens, qucm ncmo fua lingua tangere potcft. Eece ipfum jamfuadcmonflravi dcfcriptionc. Non camcn nominavi , quo omiiis eget locuplcs sc paupcr , & omncs haberc poflunt, & in manibus fuis efl , ac pro eocaufatur. Si autcm dixcris eile eum aquam , vcrum dicis. Si vero dixeris aquam iion effe , mcntiris. Cxterum fi cs vates, & fuper ipfo meditcris , fpcrare potes ipilun tc perctpturum cfle, Ne igitur deci-
Tom.
I.
piaris
AJ2
piaris
,
Bibliothecx
:
.
Chemicx Curiofe
cinis eft
defcriptionibus & comparationip luribus ^ ""u.fumquidcnim dt,cuinihilal.caum intertur. bus.unu diu.ittens. Nefubcas propol initur lubcaspropontumaha j^r ieitur
philofophorum.
Hoc
corpus igitur
pofl-
quam
homines nomina mLltiplicarc, pueri fapientia; noouod linon multiplicarentur , iplumnbidefcnftrx illudercnt.Ccrtimmequidem nihil alienum ei & pfi,eiusigitutlocumiaveUiga,
cel'e elf
Hoc
enim
alios
inferas.
uaAitHercttHsRegts aStephmo Alexandro. jjifiîo ^mntaje^nitur.

:
Di-
dealbatur , fitcorpus igiiem p.iticns, tinduram , ruborcm /cilifeipfum continet , cet fugientem. Hx autem res rubeum facientes nifulphur , continent enim fe liil aliud funt quam dcalbant. Hsc auterr invicem , dilfolvuntur, in fulphure nemo haquod hinc redificari poteft , Quidani antem regerc iter. unum nifi tantum bct, tantum periti funt , ipfum vero regerc folum vel
& &
&
&
INOUIT
Hercules Rex Stephano cum tcmpore nofTrohocphiloiopliorum caput fis. Quid igitur dicisdeauro? A'//'<''i'^-DomineRex,Aurumprepatiens , tcmpore intiofirtlmum corpuscft ignem tcmporealtcratur,nccaqua, enim Yanabile,neque
dcalbare minimum. Scicndum eft autcm , quod oportet eum:qui fulphur operatur, & dealbare, attcnuare, quousque diflblvatur , & attcnuetur, coaguletur , quod duas habct compolitiones , alrnK. , r. humidas u,.îA^^ n. Grra^ nnamm utra^quarum & ficcas, bas, rubcas
&
&
que
&
trutinatio
& rcgimcn eft.
plumbi diruit ipnec tcrra,ucc igne^parumtamen

Refpondtt. Eft Etille. Qii:d crgodexre dicis.? diflolutionis, velocis corpustardx liqucfattionis, ergo diJ/Zf Quid f quod in viride sris vcrtitur.
Fiunt aute resqujedam,&minoris& majorisquantitatis aliarum quaru dua: partesfiunt uni,&trcs uiii
fum
cisdcargento vivo.? kefpondit. Eftfpmtus apud bilis, & corpusdiflolubilc&totumfumuseft: diergo Qiud ille: Et manfione. ignem enim caret manminimat corpus Eft Refpondit cis de plumbo? fionisapud ignem,quod& argentumvivumeftcoaRefpongulatum. EtiUe:Qu\A ergo dicis dcferro? illapidibus folidum d'n. Eftcorpus duriffimum
lauda:
Iiquefit,nelatum, igni con/ungibilc a quoneque perfotant.fn^ humoresiplum que diffolvitur nec
Quidergodicis deauripigmcnto.?^<ry/>oîV.Eft corpus corporacomburens, & apud ignem ab eis

te
:
quando coponuntur.Inalbedineautem priusuna& feptCjfimiliter & in rubore unum & novem, demu & album & rubeum componcntem,fit corpus albi plusquam corpusrubei, & fit aquaqux argcntum vivum fimiliter &fit lubor eft, plusquam duo corpora aquse minor, & duobus corporibus. Ha-c autem in priori compofitione, quousque album & rubeum conjunguntur. Deinde aquam operare rubeam, unum & novcm. Deinde fextam partem dragmjc & Uncia. Deindc iftas tres compofitiones , & fiant unum & unum. Hjec autem omnia defcripta exunarefunt, ex qua&corpora &anima, & divcrfi coloresexierunt.Hoc autcm totum aftum eft,
:
&
Etille Quid feparabilcfimiliter utomnia lulphura. Dragantum Refpondit Draganto de ergo dicis ex lapidibus extradum cft,idcoeft corpus intenfif:Quid ergo de fimjE ficcitatis,& fradionis. Etille
i
:
ha:c dealbatio aliquantuluin habec prolixitacis compofitionis.
DiUinHio Septima. TraUatus Pythagor^t.
aluminibusdicis
Refpondit .Vlures infunt colores,

nifi
permancntiaautem nonfunt,
conftantia,
&
fa-
Ciliime dillolvuntur rcgimine.
DiaaSalomonis,filiiDavid. DifiinBio Sexta,
Njuit Salomon FHius David, cumfulphur jadanX Jo^narraret, & qualiter cum argento vivoad invicem diIiguntur,volo ait,argcntum vivum fignificare
Quiargentum vivura no coaguIat,aIbum ignem patiens,& argento conjungit, nullam viam adalbedincmopcrandamexigat. Ad nihilum enim perveniet. Qui vero argentumvivumrubeum nonconftituit, ignem patiens, & auro conjungit, nullam exigat viam ad ruborem operandum & ne fatiget fuum corpus in his, ad quae pervenire non poteft, nec ei profunt. Idem a't:
:
INQVITPYTHAGORAS:
nxorcm ejusalbam a
preciofilTimo lapideinftillan-
fcitoquodqui iftaduo conjungitcorpora,deindc ea
tem. In libris autem yo.mcis, quosnarraturusfum, docui fulphur rubeumcire , ut ipfumdcalbcs. Deinderubeum facies,& quodlibetagas, quod eftperadum iKfir.In libris autemmcis quos cxpofirurus
ejus dcfcrifum, innonnulliscapitulisfulphur, ptiones & vias narraviquod hoc non imperfecfte ex-
eanamque conjunda lenifac eorum intentio in argentum vivum diflolutione elt, quod eftdilfolutum
fiepararc poteftutique,
fimae funt diiTolutionis
'& volatile,
,
& quicquid
ei infcrsfit levioris
fugiab
&
ipfo,
quam ipfum antcquam
diHoIvatur, fpiruuale
enim cft,excepta uxorc
fua,quE eft
de fuo gcnere,
ponamfcparatum,quoniaminepiftolis7o.meisexpofui,perficitur.
nifi
fulpliurejfcilicetphilofophorum,
cum eam albam
Et;uroperDE(JM mcum , quod

libitu
,
hoc exponerem ad
nemo
pofTct
regimcn
conftituis, caetera autemlcvilTime fugit. IntcIIigite igitur hic, nifi quis ea coagulct exiftentia, dein-
adhoc acccdere me fecit, eo quod famulorum fuorum mihocintclligere ilIaconfideratione:Dcusaute

fertus
eft.
dcdilfblvat,
to,
& tunc
inquifitores rcquicfcant. Et fci,
quod eaqux
mortificas funt
quorum
funt,
fpiritus
Philolophi igitur narraverunt, fulphuris inultas effc virtutcs, quod vcl omnes vel plures rexerunt. Prztulit enimDeus omnibus lapidibus fuU
fublimationefumis,
cft
& caquse vivificas

&
quibus
fpiritus diflblutione rcddis, Et fcito
quod
difrolutio
putrefaftio, caliditate,
humiditate. ExpUcit.
phur, id apud nosprartulit ,apudignaros vile cfTc fccit,quoniam dicunt ipfum omnia comburcre,frangerc, pulverifarc,
Dicla Socratisadriatonem. DiiiinUio oâva.
& omninoconrumere,
quodam-.
mentiti funt,quodammodoveridici,Philofophi autem ineorumrcgiminc omnibus his indigcnt jnodis^voluntcnimipfum dcnigrari, comburj.frangi, pulverizari, &utignemfugiat,& utpulvisconfumatur, harc omnia in fuo eveniunt rcgiminc. His
modo
INQVITSAPIENSSOCRAIES:
vitriim lapis
Scito
quod
ignc tamen vifcofus fadiis eft , ejus fpiritus apparuit, fuo igitur fpiritu in vifcofitatem agit,cum tameii perforare non poffit. Et infpice fulphur & auripigmentum
eft
,
mortuus
&
autem omnibus peradis

pulverizatur
fil
corpus album, quod
&
liquefit
ut cholera, nec fugit ig-
&aigcntum vivumqualitcrfuntpcrforantia&commixtibilia, in eis namque funt fubftantix qus Jiqucriunt commifcentur. Ait Geêr.- Inlpice quam egrcgie hic piiilofopiius Socrates quam acutis
nem , nunquam
fi
nec dcnigratur, ncc comburitur, per cencum annos ignis in co cgifTct , quod
&
&
eft ia-
Lib.
"^ft
II.
Sea.!. Subfea. Il
fufficere
47}
mtellcftiiSjqDalifcr hos lapides fiiigularitcr dif-
^^cfîicnsâmbiguitatc
iii
homincs ac
crecitate privavit.
lêinde videns hoc in demonllratione non
unoquoquceorum
:
iingulariter
tradavit. Dixit
Item cum perficitur, punitur, frangituf , & mari abluitur quoufquc ut pulvis fiat, nuncupaturxs combuftumabipfis & nummus.ltem xs combuftum cft alba compofitio.Itemaurum effcbilius eftikfir,affatur lcilicet ixir,
luofa.
tingit.
ciini
fulphur autcm totum fiibflantia eft,

:
quod
vidcns autcin hoc noii rufficcre,qualitcrfit dcmonftravitj dicens Qnod argentum vivum cum argcnti bcne difTolutiaqua imbuitur, rurgit&: uon poteft fugcre , to quodargcntumvivum abeo non fuperatur eoquod fe invicein conlequuntur. Complcxa namque non [cparanmvJnfiticSocrates: Scito, PJa: :
cum
coagulas, penitusrempcrrorattotam
inquo cft aurum & aqua num-i Itcmhicnummusphilofophorum eft , &qui
to Qiiod ii cum corpore qnod non liqiiefit fpiritum coaguIes> nc penetretgr perforet prohibctilr , ut vermilio.Draganto quoque coagu!atur,quod lique^ ficri prohibct. Vcrum tamcn lulphiir coagulatur, Eorum cnim quxrci non commilcentur , nihilrem coagulat,&omncquod coagulasjcumeis qu;e liquciiuut commifcciiturliquefict; (& commifccbitiir. In quo eltdcikfir, elcmentis non p.irum probationisfciens& taciens, fcelixxris In aliis vero infortunium paticns. ^/rSocr^jrej-.- Omnis lapis qui ht aquinus fuper igncm, dcindccomplcxibilis fiuxibi:
Itcm primadealbatio eft confedio , (ccunda aqux inca infufio,vocaveruntitaqueiftani dealbationem vaporem,& ignem proprio nomine* Poftcaopuslucet, eo quodaqua ;am perada eft , quxomnibusfaciliorcftadtinduramrecipiendam: Item illa aqua apud vifum argentum vivum cft i quam fulphuri )ain mixtam voluerunt philofophi argcntumvivuin iiuncupare. Argentum vivum favero
eft
&
cftrubcumCambar, hoc autem in fecunda compofitione,de qua philofophus ait Scitotequod plumbinaturafacilior eft omiiibus ad convertendum in plurimoscolorcs. Item idco tritura,decoctioneacrcitcratione ufi fumus , ut animas extraheremus, qux in vafe funt.quas ignis fuperans noii defiititcomburere,aqiu tantuin fulphurisimpofita
:
dum
prohibuit,neignis cascombureret,& nequid flammxeis eveniret;natura autem ufilumus,ut resfib?
lis,
dcindc
fpiritualis rpiiitualisatis
fimul
& humi:
coadnnabilis fitniger albcdini (l verocalidusfncrit, ficcusjfit magis n:'jori,quarnvisduoikfir univcrfaliterfintfrigidi &ficci, coquod
dus
& frigidus,
&
eflefrigidum & ficcuin,& co;iftantiam , ac uthabeatfimilitcrcxillcntiam contincntix intciifionem. Deindc in^nu: Si inikfir fpiritum multipliciter mnltiplicavcrit , nunquam
ikfir e'TentiaIiteroportet
&
mailco extendetur, quod non
fit
nifi
amarilTlmis
incellcdibns .-icvifcoiis^necfic nifiinveriffiinoikfir

cujusficcitasineo patcnseft. Liquefaftorumautem
inviceincommifccremus. Similiter dixerunt , nifi corpora incorpotea convertatis, in nihilo eftis.' Item tritura, &aquxcIevatio eff rcstcrrcna. Itcni inûtt fapiens,notanduin quod fulphur eft xs , a:s vcro eft rbcaconfedio ,altcrumquoquefuIphuren: arcanum fuorcgimine perfedum. Item argentuin yivum eft,quod putrcfadum eft & decodum, & elK ixir &aquanummofa. Itemcrocuseftaqua fulphuris, & eft Ethelfulphuris, quod totuin opus eftJf Item omnis res ideo eft , ut omne corpus tingat, & nifi rcs omncs uiium quid fierent, dcal-'
bantes & rubeum facientes , non diceret philofophus pone fupcr a;s & fiet aurum , fupra aii-
omnium corporumliqucfadoruin, quod fignificat qualirer ikfir gencratur & qnalitcr ie habeat, quod pcrpetua nota eft. IncjHit Socrates veget.!bili!:m cuidem, & aiiimalium omniutn tenuispars eft magis quamfpifta, quareapud ignemfugicnti fit fiiniIis,nonobeftnec commifcetur. Excipiunruroffa quoniamcalci fimiliccitasincisoccultaeftauri, ficut
:
aurum , fiipra aurum inquam cffebilius aurum purpurcum. Iteoi aurum inquam & aurum purpureum nihil aliud efie
ruin
,
&
fiet
Jiafunt in!iquefad:ionisrarirate:Deinde<V,anima-
quam colores. Itein aqua munda cft tindura rubea, &eftaquanuindaalba , quxlicctalbavideatun, experimento tamen rubeaeft. Eftautem ve-
lium ui& vcgctabilium fpiritusa fuisfacilius corporibus lcparantur, porisenim expanfis, habirusnon continetur ,necquicquam vifcofitatis, fed eft ut tcrra aqux junda, qux accenfo ignefeparabitur,& fuum corpus ignitradet nihilque recipiet. Itcm tlato <ei*r:fundamentum artisexperimenrum eft.Qui enim res nonexaminatnihilunquam habebit. His
,
ncnum quod rcs dea!bat,quod & ars dealbat,ferrurrt

ftanni fh-epitumaufiertacplumbihumiditatcm. Itcm sscandidarc eil a fua natura ipfum extrahere,quoufque ejiis privetur nigredine. Ideo-^
lcnihcat,
igitur verbis efto iblicitusoperari.
Item
<V.
Non
contineaslapidesqui fuum pondus nonfequuntur: Quodigitur fuum fequitur poiidus contme, quod
que ait, ante omnia res lenifica. Itein aurum & numnius nil aliudfuntquamduo colores. Item & aqua rubca & Ethelix , eft rubeum facere, nuod ex argcnto vivo fit. Item venenum igneuin cft aqua nuinmofa,notandum perada ponite poft Lvc in lcni igne quiipfumfiiperat&maturat.Itemcavenc poJiasres
vero non
dimittc.
pluresquainnumnium,&comburamur cor-
Dlfiir-.iHo
Nona
tûoYunelam faplentum.
INQUIT Quidam Sapiens.- quod corpus cum candidaturalbum fulphur nuncupatur.Ttem<?/r .-flos cftaqua nummofa. Itcm ventus decalamo eft anima, qucmadmodum de fiftula vcntus exit. Itein
pora,deindecoquc, lcniter, & cuin arefcit in buc ipfum. Dcindc coque & cumarefcit iterum iiTibuc, cumaliquantulum arclcicaqua.Etfcito , quodfi ipfuniad plcnitudinem imbuas,dcindc ignemaugtas perdics quofdam, efloriam videbis rubeam, ea i^tur vifa rubca in locum ipfum fublima, quoufquc;
:
plumbum & corporaquxcombufta

:
funt oinnia,
& omne fugicns afceiidat

nuirini.
hic quidein cft ars aciujc

nihil
pofiwin vafe,dccaIamo,deindc extrafta ab illo vafe&diftillata. Itcm /am philofophiratiocinationibushsccdemonftraverunt, cum dixerunt Accipitc omnia quibus egetisdehac gumma , de tcrra, &operainini exinde omnc bonum multorum noininum , co quod bonum cft aqua nummofa.Itein cinis & corpus dirutum humore , quod primo fit quandoomniacorporafiuntaqua nigra. Item quod fubmtrfit Unum quodeft , finc qiio nihi! fit i'ciHcetut fcras, quod^ômiies philofophi ceftantur,
:
Itcin
licet
philofophi de hoc vencuo

,
multipliciter tradavcrunt
quam corpus animabus mixtum

anima
poteft
inveait,
fubtilis
tamen aliud cft quoque fiat ,

Ideo ait Qjii /am optis
:
&
in
tingat corpns.
aurum
vencnum
vertere
Diiiinlio
Decima,
ARsAftronomiae &
Phyficx omnibus publicii
funt:Ars aucemnpftraprocul dubio iguotacft
Tom.
I.
(î
47 4
Chn enim non
Bibliothecx
liqiicfacitnec coagulac
,
Chemca^ Curiofx
turamnecidare, &fitquoJlibet fui comitis gracia fortius ad fuas coinquinationes expcllendas ,fcilicct prioaccidentia de fuiscorporibus prxdicata, no in luinvcnis fuacomplexionc re fulphuris e!leutia,in Coincorporibus. cuminiquitatis exiftente perius
quinationesigitur aulfer,
nihil habct,
Quîigiturdcniartisnoarsc, aliudqiiam vanitates. mutatam "rattcrramut Kuhul, a proprio colore,
dealbat,ad proaqiiam & auimam feparat,& deinde Denigra igmir iiabcbit. pofitumperveniec, & bona ipfum ut glaalboignequoufqucvideas ac dilTblve candicorpus dealbando diiundcnudatum,&:fac
&a
liiistxpclle corpori-
dum,
& duc co animam, cum lit liqiiefaftum, &

in
hge
bu,s,fitutiqueutrcsexpulfa,tuiparsablatacitquam inquiris. Quod non fit nifi duabus vel tnbus ipecicbus, vcl iu pluribus rcbus,
rabido igne, ideft naturali. Qiioniam igtotum peragit fapiens dicinis intcrlcfius vivihcat,quihoc
tur,
piobuscnimDcus&ab omnibus
defiderabi-
iis erit.
inuna enim & fimplici rcminimcfit. Elemcntorum primus ordo eft. 3J. mcnfe uno. Sccundusordo cft xv. mcnfibustribus. Tertiusordo eft.xx. mcnhbus.v. mcnie. Quartus ordoefii:i. menfibusoflo, quanto niagis manct,
tanto fimilius
fit & pariproprius. Elcmcntorum primusordocft tribusdicbus. xvm. Secundus ordo tmi. Tertius ordo cft quineft novem dicbus dccim diebusxc. Qiiartusordo cft xxim.dicbus
Dl/iinfHo undeeima.
COmplcxio nccefrariaeft,quperfeaaeftdifroigi.is
utrumquc enim inaqiiam verfum,nequc. abinvicem fcparat verum fiquideorum conItitcrir, conftatfimiiiter & alterum , & fi quid volalutio,
.
CXLIllI.
Dt/!if)[}io
duodeclmd.
verir, fimul volant.

-
apttudincm,conftantia
Secundum autem fit. Porro rerum
diflblutionis
diflblutio " eft pcr-
X7Tauteni
corpusrarefcat,&ficutfpiritustenui{-
fapientijceft perfc(5tio, ac regiminis initium
fedacommixtio;
c
veritatis
tacun. ficcitatumquc
vero fignum cft humidiconjundio,eorumquc invicem
fimum hatjOportetiapieiitesdifloIverc, exlpiritus namque materia corpus nihil recipit,nifi tenuifilmum fiat ut fpiricus. TenuiiTimum namque tenuiffimo jungitur,& ipiffum fugit.Tuncenimanima corporimilcemr & conjungitur,tamcnuniusfunt fubtilitatis, at nifi terra in aquam vertatur , aqua vcro inigncm, fpiritus& corpus nequaquam conjunguntur. Sapientum autem pondusfic fe habet , ut corpus xqualisfit pondcrisanimx fubtilitaci.Similiter &dcalbacioquxeftfinisdiflblucionis.
mmixtio ac nigrcdinis fuper eas apparitio.Secundus utcm gradus eft putrefacerc, & tcrere quoufque dcalbcntur. 1 ertius vcrb gradus cft fpecies ablucre, dcindea ficcitatibus, quse cinis funt , humiditares fcparare, dcinde rubeumfaccre,&quodab iliis
exit,ad ipfum vcrterc.quoufque dealbctur totum,

,
& in candidam vcrtatur aquamlafteam m
quod
vel
Tunc enim
40.VCI quinquaginta fitdiebus. Lapidem vero omnc nuncupaverunt proptcr colores in eo cxiftentes. Jn co namque quoddam volatile cft. Philofo-
terra vivificatur,& vegciatione
lumpta in qUamlibeC convertitur nacuram, &tibiadcuu obediec libitum.

Similitcrdicuntincalcificatione,&coinbuftionequibus fubtilizationemfignant& dealbationem,Calci-.
ficationis
phorum ovafugientia infunt qux omnia mixta & putrida in fpiricus vercuncur, quaregallin* ovum nuncupaverunt, vivum namqiieeft, non mortuum. QUod autcm tingitunum quideft,unumquodfupc,
autem cxpoiitio, cft quod calx eft lapis igniconjungibilis. IdcoquecaIxcorum,eft corpus
fpiritu
rat
& unum
quod continct
vivificat,
mortifi-
cat,fi:git&conftat.H;EC igituromnia elemcntafunt:
c6ti.ieteerg6conveniens&Iinquitediverfum,quod minime commifcctur: Similiter etiam pulveres. /ûit Hcrnies: corpoiacorporibustingunturtutigi-^ turcorpora innon ccrpora,incorporea veroincorpora vertatis,ponite inaximum corpus fuper ignem, & parce coquice.Si enim in lapidem vertatur nigrurn optimcrfxiftis^finautem^rcgitcipfumalbo, qiioulqucKuhulhatnigredinccooperrus. Et fcias quod nigrcdoh.rc ô.tantum mancc diebus,vel jo. inqua
ponis feriiim, rs,ftannum,
compofitum,compofitonamque lapidi corpus comparaverunt, fpiricum vcio igni ; Alcero auccm igne actenuationem,& diilblutionem fignant: iguisenim comburit, attenuat, ac liquidum a turbidofeqiieftrat.
Tunc&
fpirirum
& aquam
mundara
fiquidcmilludnuncupaiitjtcccm verodeorfumrcfiduamcinerem &ftercuse;us, & liquidum /am ca^

ut cibus.In argcnti viviautcmcoagulationein corpore niagnefia: fic
ptum eft,&turba& turbidumextradum
ritus,
plumbum,
&
argentum
corporibus fcincilla: occultK funt. Et quodargento vivo nigredo incft occulta, & quod nihil aliud extrahit ea quse in corporuni aluo occulta funt, quam argentum vivum
vivum,
& fciasquod in omnibus
inquiunt,quod argentum corum vivum eit fpiquodcorporicontincri volunt magnefiic vero corpus, eft corpus quod diifolvunc, utin ipfo fpiricum componanc , magnefix nomcn cftcompoficum , quodclt ipiritus fimul & corpus. Narravit quod omnc corpus diflolvitur Inquicntes enim
:
.
&
non omne
corpusdiflolvinihil
fentiunt.
Regimi-
&
ne autcm, ad voluncatis finem
ignis.
Accipc fulphur album &auripigmentocommilcc &alceramrpccierum, deindc redde quibus vcrbisc/us mundificationcm & ablutionem conatur fignificare. Poffibile namquc eft duas fimul fpecics abhii & mundificari. Sulphur enim & auripigmentum capicntcs, poffiimus ufque ad finem ultimum oiundificarc,qu;r ofto funt fpecics,c6 quod elementa coadunaverunt,quod nec fulphure folo nec auripigmentoporuic fieri,rcs verumin qua univerlaliter elementa funt.Cumautem duscfint lapidumfpe;
compofitum dealbatur
tur.
&
perveniente , natura natura concinc-
&
De
metallis regendis Dtînflio decima tertia,

ut prardiximus
eft
C-Ôrporumautcmregimen,
^calcificatio, lcilicctJiilolutioanimarum, regi-
men,
ventilatio,
perliftentia
&
patientia fupec
igncm, cum fluxu & dilatatione , demum omnium, invicem complexio, ut non fequeftrentur &
feparcntur.
tur,
Si Jeris
cics,inregendimomcnto,caliditas&ficcitas,utrumqiie habere uecclc cishxc fpecics inquirit hu jus 'pc-
&
inter
duo
climatio argcnto vivo teravafcula fublimetur calcificabitur.
cieico!orcm,& dec'inatadeam,
& ficcitatcm
fimi-
Similicer
liter, exccptisillis omnibusaliis elcmcntis.Hoc autem facir mturam natura perforari,naturam naturx pponijnaturam naturam vivificare,& naturamna-
auripigmenti
fcilicet
pu*
eis
& ftannum calcificantur, autem & fulphuris tingentium, quiE propofitum funt. Ideoque corjuHdumeit, Ht ea centiiieat ^ roboret, Sc
plumbum
fir-
Lib.
firmiora
, iit ,
II.
Sect. II Subfeft.
tace
,
I.
47 J
&
& ponderofiora faciat. Spiricus vcro /imdiis eft ea fluere faciat & corum dilationem augmentet & adus confervet.Regimcnenimunum
fcilicctcombuftionis extraftio
, quar nigredoeft fuis qux combuitio alio modo Ht corporibus, accidens generandi. Qui enim abfque corruptioiijs retrahic ad rcgna jam pervenit.
unguento veio fuinatura caliditate& humidicacc. I-ac ergo quatuor complexari quatuor , contmue imbuc, tere&cercfac quinquagiesparce. Dcinde aqua eo perungitur,di!loIvitur,'compofitum coagula , & ex eo pone. Proinde ad huncperveniens, fac cluo elementa fe inviccm complexari
lioc
De
compofiti divtjtone. DiiltnEliodecimn ^Hurta.
modo , & tcre quodlibet per fe in pila vitrca ^ ea vc,o ut medulla leniticato , pone inftriusinquci
terra
& aurum
funt
rejice ei
argcntum vivum
& UNUM funtquatuor,&

eft
& bnguentum
dcfupcnllud, in qu<i funt,inopereeninl
funt
duo
&
duo, & duo & funt tria, & tria & quatuor&funttriaj &tria&: duo & funt unum. Inquiunt quidam ,
mclius fit. Deindefortiter tere , quoiifquc fcias ea jam cile complcca. Deinde compone eis ex aqua priore , quod rarcfcere ea facit , & fortiter tere
ccrcfac
vencrare humiditates , reges namque funt magnanimiin;uriam non patiences, parce ergo eis & corum caota benevolentiam, & fuis oculis t'!^ dabunt , ut quodvis ab eis habebis ; fi enim injuriam eis infers , & intolerabiha eos ferrc cogas , & nort decipias quousque tibiobcdientes fiancad iibitum, te fugiunt & dimittunt propoiito privacum, & iaborem. perdis. Ajunt quidem Si quis juraflet , eos igni non appropinquare, atque igne perlici j vcrum diceret: dixic eciam, eos a. tiuxibilicate non feparari , & quod tcrram igiiis liqucraccrc non pofargento vivo fet. Nec aliud praeter ex iulphure compolitum Inûit Plato : Qui fuam tranfmeanc fapientiam , ut plusquam triginta denarios expendant , arcanum percipere nonpoiTunr. Ait Socrates Inquirite frigusiun2,& invenieciscaloremfoUcantutmanus veftrx operibus ,utonclis, &ait quia feptem erraticotum plaallevieutur ra vobis netarum pctcipit colores , ut unus eorum Saturni fcilicet color operetur. Et notandum eft , q-iod in
:
mifce, rareiccre fac , ac concinuetere, quoufque res deficcetur,& tcrcndo liiiiilicer alfa quinquagefies , quoufque teratur
,
& extralie
tere
Deinde pone unum fupcr millia de argcnto. Ignis cft fuiphur , unguentum vero atgcntum vivum , & terra ell corpus in quo tindura: permanent , de ipfo przdicate > cum ixir regitur *& eju^ pars minima apud te remanet, & tunc elementa compone. Deindeea 5. & 4. kc com,p!exione comfluat.
&
pledi
volens autcm ea cercari

ixir, diiTolve
ut in ea acetura
loo.
ingrediacur,
pone (upcr quaslibet
&
dragmam
pulcher-
unam de
rimum;
&
coagula
&
fiet
DisiinBio deeimafexta,
DIXIT mtdicus
verit
'
.-
xalcaverit
DemocritHs qui non albificaanimam , id eft , argentum vivum, &eeam , & rubificaverit corpus rubeum i
:
quod
&
eft ^s , expulerit ex co caliginem j extraxcrit ab eoflatum foetidum.&dijudicavcrit!
&
compofitione igaium eft eorum arcanum. Cscterum fi congeiata corpora aqiia diifolvas , apud eos in terra eris philofophus, Similiter corpora cum calcinantur , moriuncur& non compiexancur , Si autem cum eis fpiritus coagulencur , ad ea qua non complexantur perveniunt luper his medi,
educere animam ex corpore,iuncapparuerUntmirabilia apud utriufquearqKationem erit mcdicus.Et dominacio fwe^ perfeifiiohujusoperis, eft fiutrcfacere,terere, &dilfoIvcre
ratio
& albificare, deindeope-
cum
eo.
tare. Similiter calcinando falia
&
calces,
nunquam
DiilifiBio decima fepttma.
argento vivo conjunguntur. Si enim eis diffolutis mifceatur , deinde igni deluper feparantur , csrerum cum ponderofiora diliclvuntur , fe inviccm compleduntur & concinentur , nec cum ponuntur in igne feparantur , eo quod perforans efl , & illud congelafti perforans , quare fimul perforant.
Dislinîo decirna
iîiintai
ET ignemtuum,
auripigmentum
dixit: Si aptaveris vafa tua,

fcito
fufficieiit tibi
:
& ponderaveris
,
quod argentum vivum

,
^T OTUM habeas, quod
vifcofa humiditas duvidelicet eft, pugna ignis, & prohibens plcx ^ feparari fequeftrari. Quibus frater & corpore fuo vobis figuatur, quod oportet complexioncm elfe humiditate tantum, & ne corpora ficca combufti-
ad viram tu.am, jTtare tua.f dixit Praspafate bellum inter rubeum & candidum, quoniam anima eft velocis ambulationis in corpore fuo,& fi reduxcris cam ad aliucl corpus, non fuum, non intrabit in eo.Et venenuni hu;us operis eft anima ex anima & anima eft fugitivij&hxcanimacumcandcfcit, faciet candiduni corpus rubeum.Et quia ignis lentus eft maxima cor-
&
onc,necfpiricus calido
aiUt Soerates:
&
Aurum
eft
ficco confumantur. Infulphur, aqua eftargeri-
porum opcrario,ideo vocatus eft ignis candidus,& hxc opcratio duplex eft, quarum prima eft, corpora cofta comprehendcre,&accipcreanimaseor'um tinftorias. Ec fecundaoperatio eft decofiio animarum cum corporibus, de mineris fumptis.
DifiinHio decima oSIavd.
tum vivum
& corpus eft tale. Ampiius , rerum difcomplexio, & confequentia , funt philofohitio, Audiens igitur confecuti lunt fe perfefijo. lophix receperunt nec fe invicem confe, invicem & fe quuntur , nifi dilfolutione & congelatione. Cerefaftio namque non fic , nifi dilfolutione & congelatione. Cerefaftis
namque his & complexatis , ad inquifitum pervenies arcanum. Deinde ait ; Sulphur argenti vivi humorem cft deficcans , corpus
verominime, fuus enim fpiritus ei fatisfacit Aqua quoque in hoc opere diiiblutio efl fiigiditatem & humiditatem pofTidens fixam , qujc non poteft in lapidem verti piitrctactione , aqua enim in:
^rxrV.-Nonfitanimatindoria, nifiexcor poribus con;un(5iis , quje denominata cftanima & vapor, & oportct ut extrahatur anima cum lento igne, quod eft ignis candidus, quoniam cum
ET
decodione lencaaccipitur anima fugitiva&tindoria,
inftrumento corporis humidi. Sed intellige,& nota, quia omnia opera non fiuntcum feftinatio-_ nc,in omnibus negotiis, &attende igiturmopcrc tuo & proficics , ii Dcus volucrit.
DiftinBio deiima nona.
grediens fluit in femick tindura lcilicet guentOjtinttura autem U\x naturx caliditatc &
&
un-
ficci-
ET pugnans
iternm dixit Confidera conrra ignem ,

:
quomodo
^
eft unutil
& fccundum non pugnanSi
Tom.
I.
,R r
476
contra '^ncm , e.'c corpus citriuLm,
vuni.
Bibliothecx
ideft, refiftuiit igni,
Chemics
lud
,
Curiofie
,
giniis, f<rdquandocommifcen:ur,(imu! dcalbant
ftionem obOruritatis ejus
& arfe.niaim
non
pcrficit
il-
& bclligcrum
quia affeftus argenti vivi
tit, niii
ciim de,
&
minusbelligerumelUugiti-
codione
&
tritura
ufque feptcm vicibus
donec
DtfltrJllo
vtgefma.
c^^Frciaturcompofitiocandidaâd inftarcriffalli ii;j^pida , munda , penetians eam viius. Ft nota quo-
niam
faftio
xit
,
dixit
,
quod
indiciiim totius operis cftputrc-
<//.vrV: Drjge fumum candidum, donec non fugiatabignc&dirige lconem viridcm,id eft, auripiginentum citriiumi, donec excidas eum, &
ET
& intcrprctatur tritura &

,
decoftio. tdi-
dirigc tcrram, id ef^ 3-s,doncctingaseain.-fcd

pcrteciiliillud
,
cum
unm,
d< appctiifii
fcitoquod jam dijudicafti caufam opus tuum, & adcptuscs gau-
quod argentum vivum cft ilkul, quod vincic omncs complcxioncs & punit cas & intcrimit eas, &- extrahit animas corum , & cum co pcrmircentur , & conficiuntur humores & cum eo squan,
dium tuum,
fcd intc]!ige,&: nota, qiioniamft
non
complexiones , & cum co commiiccntur , Sc cum eo coarftantur, &cum eo albificantur. Sed jutur
cacidcris fratics iftos^quia non iiabes in manu tua a!iud cx fcicntia , nec Jial-es aliud cx direftione, quod :unt fratres, funtipfi negotiiim cum ob-
&
fiaculo fuo,id eft viftbilcs, &:negotiumintelIigcnti
eum, &: cxpofitio petenti ipfum,& intelledus operanti ipfnm

,
&
&:
gaudii.'m confeqncnti cum,

,
qtisndo ca-cideris Iconem

conjiiiigc fiios
& fumum
praebceis
Sed candidum,
germanos,
Sc
eorum
jus
cx dircctionc, dc Jjei.
invenics quodatêftas, cumlau-
Di/Iinflio vigeftma prima
dixii: Et non Cm piger nec velox multum \n putrefaciendocalculos, & corpora collocata & conjuii(Sa : & attendc in opere tuo , & perficiesficutdixit raedicui Democritus; putrefac medicinam
ET
conjuncam, id cft commixrionem qunntum poteris , poftea quod ex ca cxicrit , erit venenum , &; iion iiiatur ccrebrum, tcre illud, quantum pius poPCMb,&; putrcfacillud,& abftrahesab eo profeftiim
eum , & accipe animam eyus iii tinclioripenetrativam incorporibus&nonefugiat tibi. Et oportet in primo negotio ut diilolvus corpora pcr cinercm candidum , & non riet tntura ni/i curn aqua , id cft argento vivo. Sicut dicitHypocras, tere& coque, tere & coqncufq; feptem vicibus, quia fietvenenum tin6torum uihnium. Et d!x!t ei: In pra^paratione commixtionis 8c compofitio vel confeftio, & calefac idcm, prspara commixtionem tuam aduftione , id eft non aduftum, & extrahe ab eo nigredinem & obfcuritatem c/us & appareat candor c/us: dcindeconge'abiseum,&[inget cum eoomne corpus, terc ,commifce, & coque, & conterc , & exficca , Sc tere , donec efficiatur fubtile , & prxpara illud ad inftar fpeculi > ridebis in eo faciem tuam. Dcinde uterc ex eo in opere tuo , & corpus hnmidum eil fugitivum , &: prspara eis donec extrahas abigne nigredinem, 3c
dica fuper
am
forditiem ejus.
Nota
quoniam qui non exaltave-
multum,
vum
in
fcilicet vcncnum mortiterum , pcnctraticorporibus. Et dixit-.Coque illud in primo,
id cii: in init:o ncgotii tui, fir.e ventofa. Dcinde coqiic i!!ud poft cum vcntofa , donec ediicas ve-
ritaquam ,ideftargentiim vi,um, &- acceperit vaporem , quod non habet in m.inu iha aliquid ex piiyfica, & aqua eft humidum , id eft higtiviim , & vapor eft animahumidi Etvencnumelf tindura
:
munditicat.-i
fi\a
pcnetrativa
in
eft
corporibns
uenum ex
m.-?,
co,
&
elt
quoniam
vcnenun. iliid interprctaturaniin to illud , quod qu2;iis !ed in:
anima vum.
eft
humidi,
& humidum
a:gentuin vi-
tellige.
DifiinUlo V'gefima
Dinir^nio vlgejima fecunda^
ijtiintii,
ET
In ablutionc l.-ipidis marcafits , ad opus accipiaturex ea argentea , tcratur , &:

:
d!x!t
&
ponartr
in
bono aceto,& coquacur^donec egredia-
& f;us nigredo , & iiiutabis eiacctum tribusvelquatuor vicibus, donecexeat abca acctum mundum , & expendes eam in negotio tuo quoniam ipfa facit candidum ars & conftringit ftannum, ilJi quiaptavcritcam, fedintur c;ns cbfcuritas,
, ,
tcllige,
DifltnFlio vigefima tertta.
ET
Accipe piarccptum tibi ex propinquis, &dcclinadlor.ginquis, quiainproximis cft res invcnta , fctundum piovidentiam. Accipe l.-^pidcm natuminitincribushumi, & eflRce illum aquam, & quicfccsa follicitudinibus. Sunt autem duo lapidcs bcnedixitDcus cis, quoniam con/ungunrur& effciuntur ad ftmilitudineni but^-ri. Scd neccfse cft ex di(lblutione& coglutinationcuniuscuiufquc. Scd totum quod confidis cft cx indidoludixit
:
Accipc mineras cumfuis ponderibu.Si , id eft aqua ,Sc praepara cas donc: efficiantur vcnenum iglicum, Et ficut extraxiftiumbramxris ,&nigredineincjus> ita extrahe umbram trium corporum, & eorum nigredincm , & prsepara \ciienum , donec cfficistur anima , tum eft hoc fccrctiim maximum , quia illud albificat xs, & conftringit ftannum & inollificat fcrrum , & prohibet ronitum oroifir ftanni , & humiditatcm plumbij& hicomnianomenunum & compolitio una , ille qui intelligit , inteliexif. Et NOTA quoniam argento vivo ineft nigredo & umbra , C\cut in aliis corporibus ineft nigrcdo ac umbra, & oportet utextrahas nigrcdincm ejus & umbram & omnium quinquc corporumfimilitcr. Et NOl A quod res quando commifcentur univerfa; cfTiciuntur rcs una Et quando coquuntiir efiiciuntur fugitiv.-c, ut argentum vivum , altcra:
j I''
T dixlt:
& commi^cc cum .irqcnro vivo
.-
cum cum
altcris
alreris
& congclantur & fublimanturalterae & congciainur ad invicem & cgrc,
ditur cx
omnibus
eis
anima tindoria
fcilicet ve-
conglutinatione vcl coagulatione. Hoc , & per creatorem fccreti fimplcx fapientia noftra t/iefaurizamus eamad fratrem perfeverantem fccuntione
eft
ncnum
,
penetrativi:m in cor| oribus,
&
cft
quoj
dum paccm.
Difiinîo vigeftma juarta,
petivimus& laboravimus fupereum, & fcrutati iumi;s fcd invcnimus ciini pracepro DEI. Et nora, quod commixtiones fugiunt ex calorc ignis , quia fublimantur usque ad coopcrtorium vafis. Sed
quando
aperics fupcr
eum
radcs univerfa
,&
fubli-
d!x!t:
Argcntnm vivum fuhlimatum
&
co-
<Siini albificat
xs,polL ablucionem sris,& extra-
mabisusque vicibus,douccaccipiasanimascorum.' fed cfficitur jus fortiffiuium durabile ad igneiu.
&
,,
Lib.II. Seall. Subfea.

I,',4tM,ni,,lim.f.a.
I.
477
quiefcas, ut convertas
""'humidumcum&co.donecaccipiaslennm1"'" ficcam cgrcdientem ex aqua humida, acciP'^^ aquam humidam lentam ficcam , fcilicet ani-
ET
: accipe argentum viviim & congela illud in corporcmagnefisEtantummodo.- Et con-
dtxit
junxit verbum primum & poftremum iqualiter cuoniam dixit acdpe argentutu vivum , congela
:
eorum
fed
non
,
J?^^ "^"^
^"P^'" ficcanri
iijud in ftanno.ff dLvit munda ftannum cum prxcipua ablutione corporum , & mundificatione eonim,& fciesquod ex vicibus convertaturargentum
:
fo^"m animatum igncum tindorium ad corpora '& ^ "> medicorum & ^ fecretum noc )c eft '-
& coquas illud donec efficiatur

, venenum quod quoniam funt venenum
humi-
icnpleruntin
libris fuis,
vivum ad congelandum, ut non erres in opere tuo, nec dilTipes caufam tuam, ficut dixit Democritus, mundifica ftannum cum aqua prarcipua , & hxc eft
prseparatio prima,convertere
unum
id eft tinc-fura
,
una vel
clstum
vel
ini-tc a te
eum
cii
argento
:
vivo.-
i> ^/wVrconverteilludinlaminas
injuris
dandum
ftercus ejus
& illud eft tertium
ad munEt dixit:
iuerjt.
hge , quoiuam elcvatio aqui , elevatio vaporis caufa uaa eft: fed intclligc, invenies,fiDeus vo, ^
Sed dimultitudinem nominum corum, &intel.
negocium
nomen& unum man-
vel pr^paratio una.
&
&
honorandam d,xu ei: OprophctilTaâudivi fiquidem multoties dete quod cibificas, ciniveras vel gummas dc dic tuo. Et dixit Maria: utiquc 6 Aron, utdifcernas, & dift'und2scorporain;"uria:,quoniam fi ergo cffcs dc parte DEI mei Dixit Aron eidemfi comple\erunt fuis gradibns , & fuperadditnr eis quomodo ent illud quod tu afleris ? 6 Prophetiffa bonitas, & exaltatio in utilirate corum Et quanto qiiando albificamuslapidem intra meiifcm per maplusaddideris, addesutilitatem eoruin,fedhoc eft gifterium magnum. Dixit Maria: 6 Aron,nunapertum fecrctum. Et quidquid fuerit ex nomini- quam de parte ifta mortu^ funt gentes 6 Aron bus,qusnominaverunt medici,cx yre,vel bucelis, noftiquod eft aquahxc resalbificansintra menfem* vel argetovivOjvelftanovel Ievamineauri,vel argeti Dixnyiron eidem: hoc ita ut dicis, 6 Domina iii levamine, fed intellige quodconcordatifuntea,id temporclonga. In^nit Maria quod Hcrmes dicic fublimationem,veI confeftionem, eft nomina,ad in omnibuslibnsfuis quod philofophialbificantlacontegerunt corum nominapropria.Sed nontetcr- pidcm fuum m hora dici Jn^tiit Aron: Quam reataliquid ex illis, qus pn-Ecepcrunt cum eis me- iftud cft cxcellens Inqnit Maria
:
Tere compofitionem cum unfto^hoc eftquartum. Etdixit .-abluc illudcum aceto,& hoceftquintum, Et dixit TereLitargirumcumab!titione,& hoceft fextum , Et dixit accipe alborra tale,id eft, confe(ftioncm fexies ablutam, & contere eam cumurina viruli, & eft feptimus gradus Et ego pra-cipio tibi
: :
Diflinaio Vigeftmafepttma.
^^NVENIT ^ro cum Maria prophctifla foC^ rore Kv Moyf^s, & Aron accedens, ad ipfam
fuit
,
dici
cx
tritura, vclfundere, vel
coquere, quiahac
mum
exccIIentilTi-
eftcompofifio una,
vertitignis
& nomenunum,quoniamper-
colorescorum, fed unicuiq; colori nomen. Tritura prima , denominaverunt eam plumbum :Sedquandoegrediturnigredo ejuscum deco.
apud eum qiii ignorat illud. Inûit Aron ei^ dem : 6 Prophetiffa fi funt apud homincm omnia
quatuor clementaexari, id cft complcta , qux poffunt complexionari, & conjungi & coagulari corum fumiac teneridie uno.Dixit Marta-oAwn
fi
putrefit,
cam argentum:fed quando denominaverc eam jes Et quando funditur fuper eam humiditas , id eft argentum vivum
(9:ione,denominaverunt
,
fublimatur gredinis,
&
putrefadio Et poft egre(T;onem niapparitionem citrinitatis , denomi:
fenfus tuus firmus, non verba hic, donec impleret cor meumprobationcm voluntatisdemc: vcruntamcnac-
non
eflent lepos tuus
&
audircs a
cipe
me
Alumen dc yphonia gummi
albi,
navcrunt
tritura
eam
aiirum.
Scd quando
fuerit tritio
ex
nominatum
cft flos auri.
auri. Et quinta vice, proprium. Et lextavice, aurum purpureum Et feptimaviccjvenenum igneum tindorium ad cor pora. Scd inte.,igc , & NOTA , quando vcncnum cffiatur candidum marmorum , ,am appropinquat *.nA..c tin(5hiris & colonbus , & non pcrmittit easut fugiantab igne. Et albare eft is, & dicitur primuni opus & dicitur magnefia, & fccundum fcilicetopus alabarcandidum , quoniam mincra: , id cftlapidcs ex mineris , non poffunt ingredi in corponbus ncc tingerc ea , fed tantum illud quod tingit ea , cft
:
tum
Et quarta fermenEthelis nomen eft ei
quc dixit Maria Et
rubcum quod eft Kibrick philofophorum , & eorum atsrum & tinfiura major & matrimonifica gummi , fcihcct album , cum gumma fcilicct , rubeo, vero matrimonio. Intellexifti, 6 Aron ?
uti-
& gummi
fac
iUam
& liquefac per fccrctum

&
Z^^Z^^^^^^^^^
X
'
ficut
aquam curren
naturarum in vafe Dhno' fophi^. InteIIexifti,6 Aron > utiquc. 2)/.vV riat cuftodi fumum , cave ne fugiat aliquid ex illo
& efto menfura ignis

lolis
tui
ficut
menfura
,
caliditatis
,in dicbus lunii &IuJii,
&
&
& morarc propevas

nigrefcet
in
uittiere
mira
quomodo
quam
minus
tribus
venenum igneum
aeruin diiToIutum
vum
in corporibus.
Et accipe,id
eft
, vcl fubmerfiattende in ap-
honsdiei,penetrabitfumus incorpus
fpintus ftringetur,
,
quefaciens
diuturnitate triturs , tatione prarparationis , multiplica cum ablutione. Et opordecodionis ,
&
&
&
opcrarisampIumos,ut fublimetur fiimus & fumofit3s,de.ndedefccndat ab co usq ad dcorfum vafis , deinde {ubhmetur , donec ingrediaturabeoquodpoftulas. Et ideo pr^cepimus putrcfadionem ejus multoties,donec fublimetur totetur
fit
vaficui
cultum , 6 Aron dJxit Aron Ego non credoquod erit hoc fcmpcr. Dtxit Maria 6 Aron,
:
.
& erit ficut lac inccrans, li' & pcnetrans & illud eft fecrctumoc,
quod non fuitapud antiquos,i accclT^t ad eos per medir3tionem^& iliud eft Acd^ pe hcrbam albam & claram , inhonoratam crran, tem rupermonticulos.&tereiDfamrccenrcm
eft,
us ifto
deco
mirabili-
coopcrtorio ,& clcvcturaqua, qu^cfttinnim dura. Et quando volucns ut coquas contedionem,
feddingcreterrcumvas,cumfuocoopcrtorioper. forato , deindepone in ipfo medicamen , & delutabiscoopertoriumolte,&coqueeamdonecingrediaturhumiditaslcnta,humida&ficca,0-^.v/r;
corpus verum non f., gicnsabigne.Z),W.yf..Nunquidi!ludeftIaDisveritatis, 6 Domina } mi.; dixit Maria ncfciunt ho /" minesregnume,us,veJ regnacum
êfociratefua
eft in
fuahora,
&
ficuc
in ilJa cft
Aroneidem: & poftcf quid P^/vzVyJ^^./j re^ Hca fuperillud Kibnck,&Zci-necc,&ipfa funtduo fiinucompIcdcate.duoiuminariai&proi^cciW
ûit
moiIiiica:js
, :
78
moilificans
Bibliothec^
Chemic^ Curiofe
J[iarl't rnirafonat
Aron , rcgimen iencm, & videbis ibi miracula. O ionimcrtinremporeignis;6quammirum,qiiomocolorem.uiminusquam <Jo movebitur decolorein quousque devcniat ad mctam rubcdmis , &
hora,
alius valoris,
iim
vd compiiticans tiiidurarum &fpintu. ponead pcrpondcravcritam, terctotiim,&
brevitertjmd talia donat^
Cummis cnmhinis yfugitivumfugit i>! iffils., Hornmin trinis,tria virscnU fortiafinis

Marialuxroris Ifcemlicat iti trihis horii. FHia Platonis, confortta ]mgi t amoris, Gandet majfata , ajjata ,êr triafmt fociata.
Difiinfiio Vigefima oFtava, Difl^ belinit
& tuncdecideignem.&dimitteintri&
margaritale Gidiim, quia tunc in vcnics ipfum corpus cemixtum vcftris fii , darum , in colorc papavcris penetrans , liqucfaciens illud cft inccrans Jerc
&
&
;t
caJitciusaurcusfupcr.n.
15.
reccpton.Intellige
o Aron: tunc procidit Aron inclinarusmanibus cjus. Di\h,Maria.\evn caput tuum, 6 Aron,pcr Dcum
brcvificofuperte rem,
fi
Dco
placuerit.
Accipc
il-
fcitotc quod pater afcendens dixit mcus fol dedit mihi poteftatcm fuper omnem p.ocentiam ,&induit m'e veflimento gloiix,&totusmuiidns me quxrit &curritpofhnc. Ego cnimfummaximus, & fanus ab omnijegritudine & omni mafcu:
enemus CUM homo
fupra
quodam
fluvio
quidam
id cft quia comnrehendificans fpiritum, cfl gummi , appro& tcrctotum, veldr.igantum,& aV'-. vivum "='" "- " ip lioucfict totum, projcciff i fuper piiiqu.^ igni,
& gratiam ex gratia lua.

yis mcisfufibilibus,id
Et homincs quirunt a ierquod qimicur a mc, non tanifiper
& fum uxorcm, & erit
ficut.iqna diftillans,&
quando
men perveneruntadid, omnibus viribus fuis me

,
mc &
:
terra cuni
& crit corpus uEt vidcbismirum. nfs&fac projca!oncmdcipro,& B: ffoli^. fecretum d'xitMaria,6Aron,5c illudeft
pcrdurictipfumatTjCongcIabitur,
fcias,6Aron,quodpridiai duofumi funt radiccsarhumida, & philofotis & fiint Kibricc album,& calx
phi nominaverunt eamultismodis&omnibusetiam nominibus. Scd corpusfixum cft de cordc faturni. comprehendificans & comprchendcns fapicntiajftoliiE.EtacceptumdcmonticuIiscft corpusalbum,cIarum,& ifta-funt mediciiise artis, pars comparatur,
parsinveniturfupernionticulis.Etfciasquodfapientcs nonominavcruiu illudcomplu-csftolix^nifiquia
in hac f?oIia funtmirabilia: intrant namquc in illa^. illa eft fuum rcgimcn vcrum eft,ficut Japides,
non poteit. Icam fuper fupcr & omncs icrvos mefum mo , cgo os , donec humilio cos,&extraliode potentia, & natura corum , & induo cos fplendore & lumine meo puichro , quem dcdit mihi pater meus in omnibusoperibuseorum. Egoenimfum exccllensqui exalto & deprimo cunfta , & nullui fervorum meorum potefl; fuper mc, nifi unus, quod datum efi: ei. quia contrarius eft mihi , ipfe dcltiuit me, non ta
humiiiarc
&
mcn
dcftruit
naturamraeam;
&
ipfc eft laturnus

:
qui feparat omnia
mea membra
po/iea cgo vado
ad matrcm
mcam , qua: congrcgat omnia mea membra divifa & fcpaiata.Ego ium illuminansoniT nia mca , & facio lunam appare; c patcntcr de inte-
&
&
propriorum ftoliorum. Abcl
&
Seth filiiejus,
&
per illud allegorizavit Hcrmcs ftolias in libris fuis , fedgentes nunc ceciderunt fuper maneria; fiii , & legificavcruntrhilofiiphircgimen ,&fimulaverunt
opusquodlibet,quodnonoportettaccreopusillud, & f3ciuntregimen,unoanno pcr occultamignorantiam,
riore, dcpatre mcofaturiio,& eciam dcmatredominantc , qux mihi iiiimicatur. Vcrum tamen nili lioc fieret , non poflem bibcre de animabus animalium , &plantarum. Scd cgo vcnio cum calorc, ^d expcllendum virtutem & iniquitaccm corum , fcihcct patris & matris mca: i nie. Ego fum habitans fuper facicm iniuen-r , & tribuo fcrvis nieis de
& Philofophorum, donec firmctur in cordibus

in fenfibus
,
corum, &
quod
ars
non complebitur
prxtcr in anno , qnod eft fccretum magnum , quandoaudiuncillidefccretisnoftris,nonvcrificant proptcreorumignorantiaminarte.IntclIcxiftioAron? utiq; Domina mea; fed narra de ifto vafe , fnie quo non complcbituropus. Dixit Maria: lllud cft vasHcrmetis, quodoccultavcrunt ftolidi, &noneft vas igiiorantiuin& menfurar ignis, cui tu es fapiens ulterius audi conditionem mcam ,6 Aron , & avide
&
vocatur no me, non curatde aliquo malo, fed non faturaiitur ex me. Ego defero naves per mare, & fabrico civitjtcs dclcrtas , non quTratis in eis magnitudinem meam. Nuncio ergo vobis omnibus fapientibus , quod nifi nie interficiatis, non poteftis fapicntcs nuncupari. Si veextrcmftatibus racis , qui minibus mngnis
& nomcn mcum

ftu Jet in
&
ro
me
intcrfcccritis, intcHcLtiis
<.
eftcr erit perfc-
p!eftere,doncc (umin mundo,quiaimpo(TibiIeeft evafiomotus.quiaquatiorab ipfo. Dixit Jlron eidem: 6 Domina, an audifti in fccrctis ftoliarum qujE pofueruntin libris,quodarspo(Titfaccreartein dc corpore uno ? Imûit Maria L/tiquc, quod Hcrnics dixitquodradixftoIisceftcorpusindolabiIe,infanabile , & eft toxicum mortificans omnia corpo
:
knu iecuiidum gradum fapicntia: noftrar , & non cum alio ex fcrvis mcis , etfi fcirctis fecretum mcum. Ego iuai ficuc
ftus,
in ibrorc
&
mca
crelcic
frumentum feminatum interram puram,quodnafmultiplicatur, & afiert truttum fcmiccns crefcit nanti ,quia omne quod gcneratur, gcncratur generc fiio,&quodlibct individuum multiplicat formam fux fpecici,& nonaltcrius, qucmadmodum
&
ra,&plumbificatomnia, & coagulatmcrcuriumodore fiio. Injidt /l^^rti^: EgojuropcrDEUMstcrnum,quodilludtoxicum,doncc fitaqua 'ubtilis,non curoqua folutionc fiat, coagulat reibcc,id cftmevcuriumin luiiam, cum rubore vcritatis, & inciditin
ex frumcnto frumcntumnafcitur,&iicdealiis, in hoc expofui vobis omncs figuras. Ciim itaque cgero cuniuxorc mea.-ilba ,pura, humida&nninda
tactu, addopulciiricudini facici Uututi fua-. Ipfa
,
&
bonitati,
& vir-
cnim cft obedicnsmihi. L/ndecuuihierounic.iscumcanihil meliiis inmimdo, nec ^quibit, ficutego in fubftantia
fonum
rafas
&
l^tificat
ipfam
& in
omnibus
cft
corporibus
Sed ftoHci proptcr longinquitate probationis, &corumvitJEbrevitatem,invcnerunt liicclemcnta congencra vel contingcntiora & ipfi decrcvcrut ea prxter vas Hcrmetis,quia illud cft
fcientia.
,
pollcnsmihi. Jpfacnim impragnabiiur &gcrni!!i3& coloic, quoniam iioc

:nultiplicatur
moJ")
ti
fcmenmcum.Ex incenim fimi,
le nafcitur, ficut
quando fcminaturgranum iVumencribeiia,
unum
,
juafcitur, multiplicatur, teritiufit
divinii fapientia
De
occultatu gentibus ,&
ipfi
ignovafis.
raiuvcritausregnaproptercorii ignorantiam
cx quo venit totusmundus,&tibricaturorbisterrse.xmifericordiamcawiccdeticir,

tur
&
panis
quia
Lib.II.
Se(5t. II.
Subfea
trino
,
I.
479
&
a fua natura eft na,
quiadonnDEIcil.Fgoilliiniinoaeremluminemeo, &calefaciotenam caloremeo, gcnero&niitrioanimalia, plantas, ^laoides, &dCmo tenebras dofiis cum potcntia mea,& facio permancrcdics& noftes, illumino omnia luminaria himinc mto,&omniaetiam in quibu3eftfpIcndor,&: m.ignitudo, qu
eft
mclius omnibtis,
tiira bona & melior co quando e[\ prsparatum , & demonftratio fua erit piopinqua & fumma e,
&
msgna , refpedu ejus, qnod apparet tnodo. Pone igitur citrinum illud fuper ipfam i quod prscepit uxori fus , ut antcquam imprzjus erit
quidem bmnia e.x operc meo fiint, ex quo indumenrum cx vefiimcntismeis , & qui qiiaTunt me faciimt paccm inter me & uxorem meam. Ita quod
gnaretur
ret in
intraret
balneum
fine
,
aqua
&
habita-
non fcparatnrame,& mifceatur mixtione infeparaquando extraxcritis me , partnm mea, & partum uxorem mestii i natura fua. Ht podea occidatis nos, & fufcitamur refurrecSionc nova , & incorporali , & quod pof) ea
bili
,
&
lioc fiat
patiatur a natura
donec ejus corpus domo una eoscontinue, donec duo fiant unum, ut fint fpiritus unuS & color uniis , & tunc cum fciverint hoc filii eorum , quod ex eis natifunt, revertentur ad eosi & ffabunt in medio eorum , quia de eis fadi func
in
obfcuro loco nodis induerctur. Ponatis ergo in
morinon
pofllimus.
bebimus gloriam, tuncgaudcnt omnes,
Nam poft refurredionem ha& tortitudincm fcmpirernam

in profperitate
locoubihabitavcrunt fimiliter, ficutplacuiteis,
& DEUS fecit eos fapientes poftquam quieverunc a labore fbo. Venei amini regem & fuam uxorem ,
quod nefcicis furorem eorum. Nam fi oftenderct iram luam , ftiper nos , autferret a nobis rcgnuni fuum. Qui fapiens eft , me intclliget , & qui non
ficut Beftia
,
magna,
qiii
fciunt fecretum. Et fcias

fagittario
vigoratur in tribus domibus igncis, fcilicet ia arietc, lcone,

fol
,
quod
&
&
virtus foiis eftiii tribusiftis,
quoni-
&
am domus
Arietiscft
domus
folis
,
,&
principatus;
am. Accipe
,
igitur
& domus leoniseftiua fecunda & domus fagittarii gam & ipfa
eft ejus tertia. Et in
non imponat mihi ignorantiam fuviam brevem , & abbrevia loneft ex citrino bono , & uxore fua , ft
prima ifiarum incipiunt di-
ts crefcere
etis
.
calor augeri , ipfa eft caput ariIn fecunda domo iftarum completur tempus in caiore, fcilicer domus leonis: & in tertia earuiri
:
&
&
diminuuntur dies,& caior, & omnia dilHpantur, & fol quoniam emcndatur crcfcit , &germ!nat in igne, quia funt tresignes,primus, medius,&extreinus , & primus & poftrcnius non funt neceffarii, fed medius qui cft circa domum leonis , inrellige ipfum & cuftodi , & inquire ipfum & pone niente tua , & fi addideris in tindura fua , & minueris grolTitudinem , juvabit te , quia una ex eis 1000. dc luna mutabit , & ho: erit in fine fui caloris , & fiet in dicbus 90. donec medietas ejus confumatur , & altera remaneat ejus & ita cum
quid prxcipiunt & docent fcientiam & fapicntiani omnibus aliis , ficutexuno gcnere multa fiuntgenera , & cx uno dactilo fit magna arbor. Ego enim cooperui rem iftam , fed non tantum ut nonpofTis
intelligere
,& h^c
via
publica&larga,qui tamen
eam
&
tenere vokierit , teneat femitam direftam , data aliis ex co quod vobis obtulit , quia ipfe
,
eo
illuminabitur lunav
,
parum fupcr multam ma-
vobis ego feci hunc tradatum relinqnatur aliis quibcs voluerit. Scias, frater , quod fulphur eft pater omnium liquabilium corporum , mercurius eft locus ejus in quo ipfe Kibricc operatur , id eft , fulphur in eo , cft eiiim humfditas cibus ignis ; ficcitas , cibus frigiditatis. Et ficut Opus mercurii eft in incdio Kibricc, ita opus Kibricc eft in medio mercurii , omnia corpora fiunt Mercurius i
gcatis yobis dedit
dum vixero , & poftmodum
&
&
&
gnitudinem
Benedidus
DEUS Amen.
&
fiunt congelata pcr
calorem
,
&
,
ficcitatem Ki-)
pora fiunc fubftantia una & quando fuerit comINITlUM fapientijeefttimorDomini ,&amor plcta corum decoftio fiunt fol. Et quando fueric fapientix, quia qui diligit fapicntiam & ipfa ficuc pafta funt diminuta ab eorum decoftione diligit eum & ipfa efficiuntur fimilia. Omne e- & perfeftione & congelatio eorum cft 3 friginim fimile diligit fuum limile. Item initium fapi- do & propter hoc quando ponuntur ad igncm , entiiE eft timor Domini & cjus obcdientia. Sa- unic eos ignis &, facit fugere illud in quo nigra abundat ficcitas tanto magis & citius congelapientes enim dixerunt aperi oculos tuos & cor tuum audi & intclligc oftcndam & dicam tibi tur, & illud quod apparet de auro^ eft Mercuriverba intelligibilia qusB lcire poteris, fuerisde us congclatus ex fubtiliori & puriori parte iulphuris. Color ergo citrinus eft ex albo & rubeo 3 intelligcntibus. Scias quod ex homine noa erit nihomo i\c ex quolibet animali fibi nafcitur & quando ambo funt in igne fcilicct Mercurius; videmus enim aliquas res natas a radici- & Kibricc primo fiunt nigri dcinde fimile rubei bus fuis didimiles quod vidcmus res alas haben- poftea citrini & auriim eft citrinum & rubeum, Klbricc non tingeret eum noa cingeretur. tes geneiMtas ex non habentibus alas videmus & Et fciasquod ha.c eft veritas propter quam homiquas homines nefctiam & fcimns res aliquas
, ,
, , ,
Dilitdito Vtgejima nona. Difia Stephant.
bricc ,'& ipic coxit
eum
ficut pafta
& omnia cor-
fi
fi
,'
fi
quam fcimus qui funt res profunds , foriitan invenifi quaEritis de eis etis. Sicut aer fuperior , ita inferior fubtus terram. Et fcias quod de ifta natura minerali fitarsy
ciunt
,
dc quibus egreditur natura

nobis
,
quod
fuiTicit
&
ignoratur
nes laborant , ut inveniant colorem citrinum , qu! egreditur a fervo rubeo , & uxore fua alba , erga
&
non de alio , quando invenietis citriniim de fervo rubeo , cujus aquam tam pauperibus quam divitibuslargiuntur , & dc uxore fua tenera muiida& molli , & provida , qux fiquidem eft natura bona,
quia di <imus tunc
tur
qiio
fufficit
,
fororem fuam & intelligitis citriy rubeo , tunc fcietis me verum dicere, & vedtatem agnofcere, & ego ofteado vobis veritatem paulatim , & fi ulteriosf expJanarem etiam pueri fcirenr.
poftquam
fcitis
nnm quomodo
exit i fervo
nobis.
Mundaverunt
igi,
Ex^lieiunt DlfiinUfonef.
locum fapicntes
loco
eft
illa
ne pulvis tangeret
eft
eum
ia
natura
Meus enim propinquus

tionc,
ijiiiila
bona quam diximus. flumen largitus dona-
maris
& ipfc eft notarius rubei quod egreditur ab & quod cx eis apparet de colore ci,
TVRB/ff
480
Bibliothecx ChemiCcX Guriofe

Aere vero rarcfcenre
prope fit Sol , quo pfopirt , quo, calor pe: veiiitlnminibiis.
TVRByE PHILOSOPHORVM
aliud Excmplar.
SENrENTlA
ANAXAGORAS.
Dico quod
III.
principiiim
P/.rfm?,CANDiDE Lector,
co>^lidcremtts
tjtioJ apitd
,
ut ntiHtati ttU
,
om-
aliud
,
qriocjite
,
Titrhx excmplar
nos f/iit
adfcribere
nan
tirn propter
(jr
ordiricin ^njcrfiim ,/jrtam proptcr fetetiar/im
"
niumqua; Dcus crcavit, cftpietas ^ratio: eoqnod in creatioiie apparuirpiecas,& ipiiiumterrar ratio^^ fpcratJ: pietas autcm non videtur nili in corpore. ProindefcitotcSapicncum turba , quod ipifTitudo c6 quod ignis & quod ex Aqux vcro
.
coadiinatur
ti
niorncnti,
non ahcrres,fedqmdttbi magis arrife.

in
t/iis
in tcrra quicfcit,
Noniic vidctis quod iftorumqua?
rit,fc/jitaris
operatiomhns. Vale.
tuor fpifntudo interra conjuncia cft
Ipla
ijLiituc
funtSapientum, collefta in tertia In qua dicitur Arisleum Philofophum dircipulosHcrmetis ac Sapicntum ma-
SnNTENTIifi
S\
tcrra omnibuseft fpifTiorad hic Turba : Verum dixifti , terra ccrtc cft oninibus fpifTior, Qnod vcro
riodo Pythagorica
iftorum cft rarius & dignius? rcfponditjlgnis cfl rarior inliis quatuor, rum& ad eum pcrvenit rarum
/orcscongregalTe,
& unumquemquc in mcdium ali-
quid adfeVrc dc lapide vegetabili juffic ,ut pofterititiars facrainiiotcfccrct: & qui ad hanc capcfcenciamanimumappulinent,advcritatis fcmitam duccrcntnr. Lximiiidus autcm vir fenex , & optimi
tonlilii Julluseft
iftorumquatuor. Aervero eftminusrarusignc.Nam caliduscft & humidus, ignisvcro calidus &ficcus. Calidum namquc & ficcumcftrariuscalido&humido. Dicunt cnim fapientes, quod minoris raritatis fit
ignis aere
primus ut loqucrctur.
1.
frigida
& terra minorisraritatis aqua,c6quod & ficca. Et quemadmodum ficcum calidum

,
SENTENTIA
in
eft rarius
humido
s
calido
ita
ficcum trigidum eft
minorisraritatis frigido humido.
EXIMINDUS, Vobisdodrinac filiis notumfacio,

tiumomnium rcrum crcatarum naturam quancflc,primam, pcrpetuam
T'E
N rIA
J r.
dam
& infinitam
omnia
coqucntem& rcgcntem,cuiusadiones&
abiis tantuin fciiintur
palTiones
& nofcunrur , qiiibus notitia Oeilas efle igneas, Infuperdico, artis facrae data cx. aercm ipfastempcrare. Nam fi acris fpi(Ticudo& humiditas non eflet,qu:E Solis fiammam tcmpcraret, fubfiftentia omnia Solcomburerct. Deusautemaera fcparatitii conftituit nc comburerctur quod ia
&
PYTHAGORAS. Beheaptaftis,6 filiidodtrina-, harumqiiatuor naturarum de xripciones, ex qnibus Dcuscunttacreavic. Beatus crgo qui inteiligit qux defcripta funt, quoiiiam majora non pioponcntur; perficitetaincnlernionem vcftrum, Ad hacdixit:
SENTENTIA
aqncE,
teri
V.
PANDOPHIS. Significo pofteris.Qiiodefttenuc;
rcrris crc;ivit.
Nonne vidctis, 6
lcic.nti^fi1ii,SoIcm
afcendcntcininccEloin acrcm vinccrc& caletacere
& quod non fcparaturab ca,manet fupra tcr-' ram ficcam, hoceft,aerabfconditusinaqua Qua?(ub
a
eft,
igne fuo, quo calcfafto, adfubfiftentiam calor pcrvenic, infpiffms & condcnfans fpi:itus,e qrihus crcaturargcr.erantur ? Aiir enim coardatur, &ab aqua concinctu;-, acq idcoaer fuperatur, quia cius calor Solis calori ejulq humiditas aquar jungitur humi
;
qui fert terram nc mcrgatur

,
\\\
aquam>qua
dicati.Nonne vidccis tcnucmaquam inaeremafcendcr c calore Solis cminence, & Solem ea dcledari ac adiuuari? Quod fi acrcccnui fuo humore noniuvarcc aqua, proculdubioignis ipfum fupcraret. Ignis vcr6exaquaabftrahicluimorenn,quoaer concemperacur , & cunc ipfum igncm fuperat. Ignis crgo aqua funt inimici, inter quos nulla eft confanguinitas : e6qu6digniscft:calidus& ficcus.- &aqua cft frigida& humida. Aer quoque ciimfit calickis&hu-
&prohibctnc tcrrahumcftcturaqua. Acr isfaftus cft complexus, interdiverfa feparans aquam & tcrram, & intcr adverta aquam & ignein , ne(e inuiccm deftruant. Huius reiproponamexem' plum Ouum, inquoquatuor coniunda (unt eius
eftfub tcrra
: :
&
cortex apparcnscft: terra, & albuinen aqua, pellicula vcro tenuiffima cortici iund:a,eft feparanster ram ab aqua, utdixi, quod iit aer feparans tcrram ab aqua, rubcum vcro oui cft ignis, & pcllicula rubeum concincns eftac'r,aquam feparans abignc,&
tamenutraquc
mcn
midus, concordiamhabetcum aqus humiditate&

igniscaIiditate,atqueobid fic amicitia generans. Inipicitcomncsfruitus, quiextcnui vapore aereo vitamonftrafiunt, coquodSolis calorc cx aere tur & hoc ex Deiordinatione.
&
&
pcllicula unum fuiit &idein aer tafrigidam feparans tcrram & aquamabiiuiiccm fpilTlor eftaerealtiore.Et aeraltiorcft (ubtilior rarior natura aere infcriorc,quia igni propinquior In ovoitaque funtquatuor,terra,aqua,aer, ignis, punftus Solis in mcdio, rubcum lcii. quod cit pullus.Tdcoqucomnes Philofophi, in hac cxcellcntifTi.
&
&
&
ma
SENTENTIA
,
arrc , ouum dcfcripferunt pluin fuo opcri pofucrunt.
ipfumqiie
excm-
II.
YSINDRUS.Magnificoaerea,e6qu6dipfumopus aeie cmendatur.Cum infpiilatur rarefcit,cum calefcir,frigefcit.
SENTENTIA
A RISLEVS. Scitote, qu6d
eft
,
V I.
& non
terra eft collis,
Ejusautcm fpiiTitudofit,quandoincoelo difiungitur proptcrSolis clongationem.Eiusvcfit,
roraritas
&
clarcfcit.
quando exaltato Sole tabefcit aiir Similitcr fit in Vcris complexione ,
&
in
tcmporis neccalidi necfrigididiftindionem. Nam fecundum alterationem difpofitioniscoi)ftituta:,ad di iunftioncs anni altcrandas, hyems alteratur aer igicurinfpiifatur, tiiincum Sol ab eo prolongatur.
:
plana,undcSol nonafccnditlupcrciimata tcrra: una hora. Nam C\ plana e!lct imo utiquc momcnto afccndcrctfupra totam terram. Infuper dico quod Dcus fit unus, unumqucgenuir,nequctanicn gcnitus,& qu6domniumcaput poft fecit lerra & ig:iis. Etquia igniscft tenuis & levis, regit omnia tcrra
:
autem cumfitIpilla&vponderofa,tcrt omnia

regitignis,
qua:
S E
A%
Lib.
LUCAî Vos non
-
II. Se<a. II.
Subfea. i
ignis fiinplcx, qui
fedjfpifliis
481
qUod
dicitur
j
SENTEN7IA
turisjum fqiiirqiieveftrum de
aiitem vobis notifico ,omnia
his quatlior efTe naturis,
.his
ri L
qui comcdit: Angeli autem non come(f imt eo
&
rarum
noii
comediti
raro igni
nifide qiiatiior loqnimininaaliquid dixic.Ego
ignis.Aiigeliverbexfimplici
&
creati funt,
fic
&
qus Deus creavit,cx quscx ipfis creata funt,

,
folvitur
ob id non comedunt, necdormiuut. Et, dubium, de quo quis vcftriim dubitarft
ôflcr.
in eas reverciintur. Inde generationesfiunt
prout
A6. hsc Arisleusinquit.-Quoniam ad pofteritatis

utilitacem vos congregavi
plicari poi1e cxiftimoj
,
Dcus
fima.
deftinavir.
Et ha;c
.fuit
haftenus
Indorum
&
nihil utilius futuris

fi
ex-
Bab) lonienfiiim Philofophorum feiitentiaabfolutif-
qudm
quis veftrum defcri,
pciones elementorum enarrarit
SENTENTrA
&
VlII.
qiias Lii-
ab incipientibus agnofcatur
!ion prxtercat.
doftrinai!
ea methodo, ne vero filios
LOCUSTOR. Natura: duse fUnt tantum
casdcfcribit.quarum altera nefciturnec defcribitur, nifipietate&rationc; aiia nonvidetiir ncc fentitur, cftcccIum.Tertiaquidem naturaad/ungitUr,qujE
SENTENTIA
EXlMENVS.Ex
omnia:
ftclla:
,
X.
fcil.
quatuor elementis creata funC coelum, throni , Angeli , Sol, Luna

aer
,
fentitur ividctur
&
fcitur,
&
hxc
efl
qux
continet:
ignis
,
mare , &omnes aqus
terra
&
&
ufque in terram. Et tamen percipit ratio his quinque fenlibusadjuta, vilu, auditu,guflu,odorain& taftu. Album a nigrd ratici difcernir, vifu vcrbum bonuma malo, auditu dulce ab amaro , guflu gratumab ingrato , odoratu leveabafpcrojtaftu. Quod adiliam naturam,qusr
quicquid fub
caÎo inefl
.
diverfa
xi
,
nifi
ac fimilia. Ncc eftdiverfitas in his , qux diquia qujclibet illarum creaturarum divcrfs
eft
nacur^ , & e;us nacura cx diverfis legibuseftdi-J verfa. Ec hsc diverficas ineft omnibuscreaturis, e6 qu6d cr diverfis elementis fint creaC3:; & fl eflenc ex uno clcmenco , convcnientiam haberent intet
fe.
nulIohorumfcnfuumpercipicilr,nacuraefi:fublim!s, pietate percipitur, qux^ntumratione cfl Deus fublimis j qui lucem fecit, qui eft Sol, fci-
Vcriimelemcnra quando cbmmifcentar

eft
ipfum
&
&
licetqui
omnibus
fubtilior
ef!:
crcaturis, ut
lumen
pr^beat Mundo: quiconftatduobusdenfis,&duobus raris. Ecnihildcnforum efl increatione fublimi, c6 quodSole & omnibus inferioribus creaturis
fitipfe lubtilior
&
rarior.
Nr E N
TI A
IX.
PYTHAGORAS. Dico Deumanteomiua fuifTe,

iit
nihilfuitantecum fuit , &i3e6 hoc dico , opinioncm veflram roborem de elementis , de arcanis & fcientia facra , ad quam ratio non pervcnitjnill annuente Dco. Et intelligite, quod Deus
cum quo
ficcum per fe , nec humidum , nec calidtim , iiqc frigidum. Cum autem conveni-* unt j exeuntinde creaturx , qua: nunquam perficiuntur,nifi prids putrefiant & corrumpantur apud vifum. Dcinde vero dat Deus incremeatum : videlicet vitam ,cibum, alimentum & gubernationemi Audite , charilTimi , non|fruftra vobis has elementorum delcriptiones enarravi. In iis enim lateC arcanum ab.^conditum quorum feilioet elementoruir! duo videntur, eorum vittus&opUs fciturf alia vero duo non videntur, nec tanguntur, nec videtur vircus vel opus eorum , nifi in prioribus du-i
.
commixtum ncc
&
obus clemcncis- Et
nifi
jungancur
illa
quatuor ele-
cum
fblus fuiHet,quatuorcreavitres,igncm,aerem,
menta , nihil operantur. Cum autem conjunguntHr* deponunt naturas, &a!iud hunt , ac fiars gigniturs
his meditaniini, In{uperfcitote,omnes doftrins , qrôd nulla fit tinftura vera , nifi ex a^re noftro. Nolite ergo animas veftras pccuniant in vanum confumere,nectriftitiam cordibus veftria infcrre.Non enim quicquam facietis,nifi pridiftuni ES in album vertatis , ac numos experientia faciatisi deinde album illud rubcuni faciatis,donec tinftura efficiatur. Illud igiturisconfringite,comburite,&: nigredine private,coquendo,imbuendo,& abluen-^
filii
aquam
&
terram de quorum ftirpe tam fuperiora

pra:deftina-
quarefuper
quam ioferioraedededit.&fecundum
tione fuam ex his canquam a radice omnes creatUrasfeci:,utomiiibus liuiufmodi creaturislaudaretur

fublimis
&
& homo
rationem
&
/udicium cxerceret.
Quapropter anteomnia quatuor elementa ordinaexquib. cunfta formavic, fcil. diver.fas creatuEx uno elemcnto videl. igne fecic AngeIos:ex igne & aere Solem, Lunam ac ftcIlas,atq;ob id Anvic,
ras.
Luna & ftellis lucidiores,eb quodexuno quod eft quartum, rarius creati funt. Ccelum ex duobus eft compofitum ex uno rarorum , fcil. acre , & altero denforum , fcil. aqua. Animangcli Sole,
do,quoufque
albii fiat.deinde coftiringite
eum
arte<
lingulari,
SENTENTIA
ars.
XI,
eft
ARISTENES: Hu/us operis clavis

Accipite igitut corpus,
eft,
namori*
autem partim creata funt cx igne, aere & terraj ut bruta auimalia partim ex igne, aere & aqua, ut
tia
:
quod vobis demonftra:
tum
ac in tabulas tenues coaptate
deinde ma-
In vegctabilibus non cft ignis. Ex terra namque,aqua & aere funt. Quodfi quisveftrum vevolatilia. licin vegecabilibusincire ignem,nonabfurdumerit; cx aeris calorcenim abfcondito ignem habebit, uc antea in hoc congreffu diftum cft , ignem tenuem ef?e aeri. Ignis vero de quo dubium haberi poteft >
ris noftri
aqux imponite ,
quar
dum
regitur,
Aqua
'
f,
animam habentibusi iion incftjnifi fpiritum Ex quatuor autem elementis, ignc, aere, aqua&:
eft, unde morti fubieftus, quia compofitum fequitur divifio,id eft,mors.Ex uno vero quod cft creatum non moricur , quia nulla ineft divifio.Exduobusautem, vcl tribus, veletiamquatuor,unumquodq;compofitum feparari ncccfle eft> quod nt morte. Et fcitotc,quodomne compofjtum *igne carcns non comedit, nec bibit , nec dormic: Q quod iii omnibus fpirituai hAbcutibus ignis elt,
&
terra,homo crcatus
permanensdicitur. Poft imponite leni igne, donec tabulsE confringantur,& fiant aqu2E,& Etheli^ jun-' gite , lento igne fimul af]ate,donec fiat brodiumt faginatum , & in fuam Etheliam vertite, quoufquei coaguletur fiat numus varius, quem Solis florem nuncupamus. Coquite eum deinccps , donec ni-* gredine privetur , & albedo appareat. Poftea re-^ coqui-giteipfum, & animam auri commifcete', tc, donec fiat Ethclia rubea , quam terite cum patientiajncc vos tsdeat eam cum aqua imbuere qus: ex ea cxivit , quse eft permancns , donec rubeum
&
&
fiat.
Hoc enim eft jes combuftum j & auri ffos, &:. fcrmentum quod cum aqua permanente dirigitej poftea deficcate , donec pulvis fiat , Sf omni hu:
miditate privccur,
Tom.
I,
%i
$ N^
Sa i4f
l,-',-;;.
JBiUiptheG?^ (nhen:)i<:a5Cuii6fa^
-..
^'s-E^TT'
r Nri A
'XlL
-l,
ii:-'
beOjUt argentum vivum
qnod
cft
<ic
ma^culo
V PAKMENlDES:Scitote quod invidi multiplicitcr niecaU

jtfattaveruiu dcaqiiis^ biodiJS,corponbus&
dis, ut fcieutiajT? inquirentcs/allcrciK.
Hsc c rgo di-
poiKti^ fuper x^, ii.Te.'>', ferrnm gubernacapiaci^ dealbabitur. Siinili namque piodo h? i;iM.i": tum, gnefiaalba,& mafcuIusiimiJitcr convci dtur , qtiaiidoquidcm propuiquitss cft magnetis ciim ferrp -
&
&
niitritciVauruin numofquefien facitccxhocnoUj-o vcl nigrc,rc, &is aut Dkimbum pro pinguedme,
Jiiic & ftannnm pro complcxioncs, <luod nifi vcrtatis naturas&dirigatis operamim. nihil -&Uaguinearanguineisiungatis, leq^mntui: naturis, & JsJaturxqnidcniluis obviant gignuQputrcfcunt, cum & & Ixtantur in eis,
,
Natura quoqucnatura gûdet.Sumitectianiniibîip,
quam priorcs fumi Jui1erunt,& coquitccrm
(uo^co.r-
liquefadione iumite, lcicntes,
porcdoncc ftannum fiat, fccundiim ccnfuctr.dinefn a fua nigredine privarc ubUiitC;, xquo ajiatc igi>f
donc; dcalbetur. .Argcnto vivo dcalbato.oninia.albafiunt:Natura naturamconvcrtic. ItemfuniitcMagnefiam,& aqnani alhminis , &aquam maris, & aquamferri, &dealbate funio, quJcum fi: albus,cmnia dealbat. Jungite eum feci fux, donec coagulcturj& numus fiat albus.Hoc album ats a!iiite,doncc fcipfumgcrminare faciat quoniam jMagncfia cutn
.-
c.i;
Natura cnim rcgitur, & modo, quo cccidit,rclein \atur,&; du;n diruitur , vertitur in puluerem , & renovajMhiiunvcdacitur.dcinde regcncratur, & eftquodcampur jtur. Intciwucccrgo nofcere, quid
tur.
Ji-eucit6c rcnpvat,& cuiusfit faporis îoquiias& propinquicas, & qualitcr poft inuriicitiamfiatamicitia, & quahccr accidat corruptio & ge.nctatio,& qualitcr ill.t natura; compleftantur
,& qux
lon-
dc2lbatur,fpiritusfugerenoapcrmittit,i)ccaerisu.n>
bram apparere , eo quod natura naruram contiiiet. Accipitc ergo album fulpluireum, & SoIemaJbum,
,& rore fumidealbate,vcl albi Solis
iftuiccm,&quomodo in ignclcntoconcordesiiant. operi ap<!)iiibns notis&perccptis,manus veftras

pJ!c.itc.QuodfidiftasquaIitates ignoratis
:
florem aii'atc,doncc candidimmus fiat.Et fcitote, quod Solis ftosa(bus Ethelis cft,al&te ipfum per diesfcptcra,done,c
ut marmor coruicins quo compkto , iiabetis inagnum arcaniur),e6 quod fulphur (ulphuri mixtum eftj&propinquitatcmmatrimoniiintcr (c:qui3
fiat
:
nohte
ppcri appropiuquarc quoniam totumeft noxium , & infortuniiim,actrifiicia, modo Sapicntum vcrba
int :lIigicC:&[hoc brevc diafi retincte.-videhcet quod
natura:fuis nacuris obuiantcs Ixtantur.Accipiteigi-
N.ui,ra natiiia
&
!Etatur,&naturanaturac6tinet,&Nafuperat^Hoc folo verbo coprevincif,& naturfi fMia hctditurotu opus.Dimitt. ergo fermoncs fupcrfluos, accipiteargentum vivum,& cogelateeumin cor-
tur Martcc,
& dealbate ipfum fumo,aceto , & aqua pcrmancntc:dcinde aflatc,& co.-igulacc: tauicn non
iiquefiat in igne fortiori,& clauditeôs vafis diligcn-
pp;.eMagneLis, vel fulphuris , jitur,&vcrtiteipfuminnaturam albam,&fi ^ri noftro imporuc'itis,album het

cer.c volueritis
ti
,
:
quod non combufi
rubeumfict:
fiet.
& &
ipfumrubeumfaamplius coxcri-
fi
!prum,aurum
Dicoctiam
quod
vertit
fcitotc , , & auri colorem. Et vertituraurum in rubiginem , id eft , rubcum.colQr rcpri, nifi peraquam pcrmancntem , eo quod Natuin humore , r.-i natura ktatur. Coquitc ergo ipfum
iar.u.bcum
mare quod non
ôhcc appsrcat natura abfcondita: & ciun videritis ôc, imbbuite cum fcptiesaquapermanente,coquf.ido,afladodonec rubcum fiat.ONatura
;uiras
ter,neexcat rips,fed fuo propinquo focictur,& eius albcdinem intendifaciat.Cavctcaunt ignis iatenfionem, qiioniam fiintendacis ignem ante terminum , rubcum fict,qiiod non proderit,cum. in initio rcgendi qu.Trcndafit albedo,coquitepoftea ipiijni, mbeumâcitc; l^nis ycr6 fit lcvis indcaibando.donejc co.-igulcturj&cunn coagulatum cft,tum vocamus aoi" mam, c6 qtjod citiiis a natura in natujram conMcrtitur. Hocigitur f'oIum aceruin in numoium Aite efi fufficiens,e6 qnod una rcs facit.qupd pluresopcrantur.Pluribus autcm rebusnonindigctisjfcduna t.in-
&
tiim re
fortis,
aa-
, qux una res in unoquoquc gradu operum noftrum inaliam vcrtitur naturam.
vinccns
&
fuperans
ficiens. Ha:c eft illa natura fpecialis
fuasq; naturiis g.iudere fpiritualis, cui
&
SEN TENT lA" X I

PYTH A G ORA
rci.fed
:
V":
'[
,'
;
pcus pone dedit, quodignisdare nonpoteft.Quaquia niliil leve.-am hanc tinituram magnificamus fcicntiam omnem i;ftpreciofiusipra,& eft vcritas corporibus , altifr coi)tiucn^:&cum liquefit cum vcritatem fimodo opus.O fimum o.peiumoperatur
:
nofccrecis, quantasmihigratiasageretis.' Scitote etiam, quod tingens ea , quae mixta funt, non debct
dirucre. Ipfum
lat,
namque ea, quae

vertit
eimifcentur, fupc-
colorem: & ficut apud vilum fuperficiemvincit,fic&intimafuperat: 8cri unum ^c fixum, & aliud fugicns.figuntur ambo, poftquam niixca fuuc & fi fuperficies dealbatur ,intima eius dealbabuntur. Infupcr (cietis , quod res una fuperat decem, eo quod fulphur noftrum folum omniacorporaligat, &coIorat. A4hsEcrefponditTurba: Bene dixifti ,Parmcni-
&
in
fuum
Aliain ponamus gubcrnaS. naturi.Dico quod quicquid;ii>yidiin libris fuisdcElemcntorumtractaiioucm dixcrunt ,'in faporc unum tantum fuiit, in apparentia vcrodiycrfa.Et res illa,quam muitiplicitcrnarravcrunt, fuum abfque igne confequitur focium, prout lapis Magnetis confequitur ferrum. Necfinecauii conlertur fperniati, vel vulus, qnibus red a(Timilatur:quia in complexione fua niultosfacir apparere colores,prout in unoquoq;rcginiine guboruatur rcs,qux quidcm resubiquc inuctiitur:& cft lapis &
tionem,non
npn
lapis, vilis &jrecioiiis,oblcr!rus
&
clarus,
&
qnolibctnotus.Eft quoquc unius norninis,
&nomi-
num multorum & vocaturSpurnm

,
Lunae. Sic crgo
hic lapis
non
cft
Iapis,& tamcn prociofiiTlmHS:quia
dcs-.tamcn
qualitcr
fumus dealbat,
prsetermififti.
finîpfo nonoperaturnatura,cUi nomcncftuuum, cuni tamennuilcis nominibus iJGiuinavGrimuscum,
SENTENTJA
;
XIU.
eo veftigia fcquens
LUCAS inquit Ego dicam,

:
in
ptiorum,Propterea(citoteomnesfcicntisi.nveftigaJ;ores,qu6d trattatushicnoncftab initioregendi.>-\cr

cipice
propter naturx fuaj diligentiam , przcpuumi ra-. .^^ alnicn nomen illi ineft.. Ethelia alba . ignc folus ab fugiens buni , , & trs dcalbans. Hunc igitur lapidem album accipe , figite , ac ladc coagulatc , hoc cft , more laftis deindc cakcnl,
&
&
:
argcntum vivum,quodexmafcuIo eft, &coagulate cumfccundiam confuetudinem.Dico fecunduni confuctudinem,e6qiiod iam priiis coagulatum cft.noa cft igitur initium rcgcndi.,Hpc,tawe.aia-:
i-
qui eft ficuti marmpr , conftringitc , nc humor ^ yafe exeat cuftodite ipfum quoq ; in fuo vafe,8c congclatCj donec fiat puluis, coquitecum fputo
:
&
J.U111* .&dii"igitc
& inveniciis
.;
lapidem-faia:tt>,
,iiiul
i.
<juein
Lib.
quem aqua
tis
li.
Sea.
>
II.
Subfea
i.
^g^
:
faX imbuite. Ifle eft lapis

,
quem
cun-
rcs, qiiod hujusartis
noininibus nominaverunt
efl: l;ipis ,
qui opus rccipit
& bibit tcipfum &;

cincre mifcctc,
color. Si^mite crgo
gumam
a quo proccdit omnis Scotir , cum calcis
fundamcntum , propter quod muItipencrunt.uniimniiinVrr. ^n^ .i,..2.....v Pf"crunt,unumquidcmelleomnibusnacuris

fortius&fublimiusapudphilofophos
apudincipicntes vero d\ omnium rerum vilius.Scd uos hunc vc^ ncramur:3: fi Rcgcshocagnofccrcnt,nuIlusnoftruin
&
inipicite an pulvis
jgnem
humcifcate aqua permancnte, fiat. Sin autem , ponatis eumin forriorcm priorc , donec confringatur di-
&
&
unquam adhaiic rcm perveniret.O quar.

minacamnomine,non
mirabilitec
aqua permanente: & quanto plus yariabuntur colores , tanto plus calefieri finitc. Et fcitote , quod fi argcntum viuum accencritis album , vc! fpurum Lunx , ut di\i , & junTf
mittJtci pofica imbuite ipfuin
natHra hxc corpora vertit in fpiritum, & quam mirabiJimodo cniinct,cundaq;fuperat! HicTurba: Novcrbis.Etille: Eftacetumacernmum,quod:;urum facitcflcmerum fp;ritum,fincquoacetonccalbedo,necnigredo, nec tub^d^
facerc, leniquc igne fregcritis,co2gulabitur, lapisq;
confiltit:&
hoc ergo lapidccum franginir,variJcolorcs apparent.-qnod fi cum rexeritis, utdixi,donecaIbus

fiet.Ex
fiatjCk
mim fircum
cummifccturcorpori,continetur, & ueo,&vcrrit cum in fpiritum , ipfumq;

i-
tingittinfiuralpirituali,qua:nunquamdcleripoteft.
ut
marmor
albcfcat, invenietis propofitunii
Hoc autem fcKotc,qu6d fi corpus pofueritis fuper
sEi^TEKrriA _ XV. ..
ASSVBERES Dico quod
:
g"^?^''"âcfto,comburctur&corrumpctur.Scitu^
fulphura fulplinribus
-
" "^ "^ ^""^ '^^^^
primuseft frigidus: cavete cr-
contiuentur, & humidicas humidit.itc. Rcfpondit Turba: Jam primi hocdixerunt:cxp!anaergoquid

eft humidicas. Ad lixc ille.- Cum vencnum corpus penetrat, ipium calore perpetuo penetrat,& non per.mitcit animain a corporc feparari: qufa compar eft eidem Et hoc eft qiiod dixerunt invidi Perfcquiminifugientcm , obviate, pcribit fuga ,
.-
^/'^'^"^'^"""laminimicusefthumori.QuarePhilolophi & Sapjcntcs julfcrunt nos fuavitcr regei e t donecfiatluiphurincremabile:&hocquoufq;innuerunt,dicei!tcs:Optimum eft,qu6d pauca
dcfcribuntinlibrisfuis, dicentes
:
vis lulphu-,
'
ns forte corpus comburir.Ideoq; eum venerantur,&i

poracomburit,incineremvertit,&dealbat:
&
Hocacetum.cor& fi co-
fuum comparem concecomplcttnntur , co quod ex , fulphure fulphuri mixto , preciofifTimus fit color, quoniam anima in qui nunquam fugit ab igne Gorporis intima infertur , ac corpus continct&co,
& veritas apparcbit pit & fe(e invicem
qua:
quaturbene,&a n;gtedineprivetur,fietlapis&nHmusalbifTInuis.Coquite ergoipfum^donec diruatur.dcindefoluitc, &aquemarisiinponite

:
quod principium hujus operiseftdealbatiOi cuiru-
&
citote ,
Jorat.
meaita intelligitc AccipiteaniKcnkel , cujus aqua Tyrius color eft, & regite ipfumlcni igne, ut confuctumeft, donec terra fiat, in qua parum cftcoloris. Volentes igitur ad Tyriam tincturam pcrvenire, fumitc e/iis hamidicatcm, quam ejccit, & ponitetotum in vafc cum eodem. Deinde coquitc ipfum aqua marina, doncc humefcat deindchumeciatuiTi dimitrice, poftca deniio ipfum imbuite, & pauladifta
:
Hic
borfuccedit. Poftcaperacetum fit corporis periec-.. tio. Hoc accriim longo labore inveftigavi , tandein
ma!
quod
dicitur
nutuDeiakifiiminaturamunamvidi.quieftomnibusnatuiis potetior,nobilior& fortior;& hjecnatura nihilaliudeft,quam aqua munda, acctum acerri,
mum, &aqua
corpora
&
lumen
T^
permanens, qua illuminat omnii prarbet omnibus , qui -legunc
noftros Jibros.
SE
ris,
TEN
,
,
ri A
ddftrinsE
XVIL
filij ,
tim deficcate
& taliter
coquendo
,
humcftando
SOCRATES: Scitote
plumbonulla
qtiod abfqi
,'
imbuendo , & deficcando ejus regimen obfervate> donec fuum totum ebibat humorem, dimittirc eum in fuo vafc perdies feptem , doneccolor Tyrius appareat. Audite adhuc brcvius totum defcribam regimen: conteritc ipfum urinapuerorum,&
firtinftura,*<
&
Nonnc videtis
quod in eoeft virtusopeinquicHermes gratia triplicis
quotics corpori immergirur qu6d'ipfum , corpusiri coloremvertitinvariabiJem.-crgo prima vis cftace-
aqua maris,& aqua munda permanente, & coquite ipfum lcvi igne , antequam tingat , donec nigredo tota ab eo reccdat, & poftca de facili con& " fuo humore , dofriiigctur. Decoquite crgo ip.lim rubeum fuum colorem. Si vero Tyrinec imbuat um vulcis colorem habcrc , imbuite ipfum aqua ni. .
tum.fccunda plumbum,dc quo^^Sapicntes dixerunt^ quodomnibuscorporib.immergatur, &omnia immutat & tingit colore immutabili. Accipite
erg
"
P'"'^^"'"' qtiod ex lapide fit,& coqnite ipfum, do^ "^c'-'.feicat:pofteateritciplumcumaquanitri,do-.
vis couiinue
&
niifccccprout
fcitis,
& fufficcrc vi-
pmguedo fpifta.-poftea coquireeum ite-! lapis mundus &r' numolus.Poftca terite enm rorc, fa!e & aqua pluvi^,necfiat licut
rumcumignefortiori, donecfiat
dehirur,
&
mifcetc
eum aqua permancnte, doncc
fufnciat, decoquitc , donec rubigo aquambibar. Dciiide aqua maris,quamprxparafb's,qua:eftaqua

taici, abluite
,
&
viginti&novemdies: deindeaquafafavigincidies J dies, &invenietiseum numofa lapidifimilem.Tunc coquitceum iterumaqiia, do-
&aquadulcidecem
donec (uum combibat humorcm,

dics feptcm fecericis
in
,
necftannum fiatpcrliquefaaionem: deindecoquite,donechumoreprivetur,&fiatpuluisficcus , qui cumcxficcuscft,velociterreliquumfuihumoriscbi--
quod cumpcr
fucrat,
apparebitco-
Jor Tyrius. Etfivultis ucfitaltcrius coloris,
quam
ponitegamam
aquam pcrmanentem,
&
ipfam pcr viccb tingitc, deindcin Sole deficcate ; deinde pri-difcs aqua: redditc , & magis Tyrius 'color inteadetur. Eticitore,
quod eft plumbum combuftum.- cavete autcni necomburatur^hocitaq;eft fiilphur,q'-.odnon combuntur.Poftea terite cum aceto acerrimo,donec inP
bjt:eo
quod non
tingetis colo-
ergo aquam, qu.T e?i de frigoris natura, & in ea Lunam decoquite , donec rinûrse vim accipiar ab aqua , quam aquê florcmPhilofophi nuncupavere.Propofitumergo vcrumfit in illaaquaînea ponitequod invaleeft dies& noftes, doaecprecioliiTimum Tyriumveftiat colorcfrigido. Accipite
rem purpureum nifi in
piflctur.coquitc cum,& cavete iumiU, pcreat. Nuncautem
neacctum vertatur ia plumbi albi difpofitionem monftra\i,quo noto,rrihil3iiud fequitur ,quan Opusmulierum&Luduspuerorum.Pruptereafcitotcquod fecretum operis cx mare & fccmina conftat in plumbo mafculum, in auripigmento foemi-
&
SEi^TENTlA
FRICTES
iiiq uit
.
XVI.
nam vobis monitravi. Auripigmcntum igitur plumbo mifcete, quoniam mafculina vi fufcepta
,
Scitotc,fapientias invefligato-
Ui.s
fu fcipict
Tom. L
gaudet foemina , & /uvatur ab ea & mafcua fcmina fperma ringcns. Proijide mi-
Sf *
ftosims
484
fios
tcs
Bibliothecx
cum
Chemicx Curiofe
nibus paratacft coloribus, & coquite , doncc tola vis, aqusEpercat, corpusquctotumdeficcctur humiditate,imbuite ipfum coquendo,quourqi:ciIlius ficcitas iHtendatur, poflca dimittite per quadraginta
dies, ut in
illa
imponitev afivitreo, & tcrito cos feptcm coqintediebus,cniien iceto acerrimo , ac

nea'--c3num fueiat,
Ethelia
bchitismsgnumarcanum. lam crgo auiipigmcnti eft famnw , que corvim vobis notincavi, qusc vis univcrumopus. poravcrtit infpiritum, &pcrficit
&
cum Hccum
ficper no<3esdimittite, hafuerit,itcrum aceto imbuite,
&
&
maneat deco(5fione, doncc

:
fpiritus
SENTtNTlA
ZENON
XVIII.
pcnetretcorpus & hoccflregimc:iquo fpiritusincorporantur: &corpor3infpiritusvertuijtur. Moneo tamencavcatis, nccompofitum fumigct& fugiat,proptcreavasbcneoperitc & invenictis arca:
num, quod Philofophi

S
in fuislibris cclaverunt.
Supcrquciamdoarinamalbamfaccre non potcfhs docuil1is,quiddc rubco? Dico qu6d quointcndatisdealbare prius nifi rubciimfaccrc, funt,quamalbum&rualiud duinarurxnihil niam albumin rubeum bcum. Dealbate ergorubeura &
.-
N\r E
XX.
DARDARIS. Verumefl quoddeaqua pcrmancnte fuperiores narraverunt :nihilin hocopere fittoto finc hac aqua pcrmanente:& qui eam non novit& ejusregimen prout oportct, fruflralabo-l rat: viscnimipfius cfl fpiiitualis fanguis.Etideovocaverunteam Philofophi pcrmancntem quia fanguis illius codus in corpore quod fuperiores antea nominaverunt,nutu AltilTmi vertit fpiritum in corpus, & corpus in fpiritum. Simul enim mixta & irj unumredaftaincorporantur, & compleduntur fe ipfa coniuncSione infcparabili. Etnotatc quodquicquid habet fpiritum, habet & fanguinem.
:
vertitc, fcicntes qiiod
quatuor annus dividitur complcxiocft tempora. Primum tcmpusfrigidx acrex complexionis &efl Hyems. Sccundum eft igncx complexioeft tcmpus nis: & cfi Vcr.Tertium
:
nis:&tft/Eftas.Quanumcft Autumni,inquofrudusmaturantur. luxta hunc modum cportet vos Vereconaturas rcgcrc, vidclicet Hycme folvcre , fruftus autem qiierc, ifilfarccoagulare, Autumno
colligcrc,
deplumboruprchendatis oportet. Infuper dicam

Accipitess, quod Magifler in princibificando cum eo, pio libriaccipere iufT]t,& ponite plumbum rudoncc dcficcate, congclatc, fiat: donecrpiffum
:
& tingcrc.
Sin hoc poteflis
vos ipfos re-
SENTENTIA
pliciter traftaucrunt
XXI.
BELLVS. Scimus omnesquod Philofophimultivarie docuerunt
bcumfiat: hocutiqucefl plumbum rubeum, de dixeruntSapicntes, is & pluinbum lapis preciofus^ aurum & fi n-ilccte ea arqualiter, & affatecum eis fpirituum. medio h ene rexeritis, fit fpiritus ingcns in fit ipfa coniungitur, Cum cnim mafculus fcemini
:
quo
de aquaiffa pcrmanente , & albumrufumfaccre occulta au:
tem
varictate concordcs fucrunt; quare huius
com-
pofitiones
& regimcndefcripferunt. Ego
fctmina,
tum,
cft
&
compofiquod rubcum, fpiritualicompofito ex ipfo
non
fugiens,
&
totum
C\c
fpirituale
hoclapidc bentdido dico, quod fit l;;pis pis, & multis nuncupatur nominibus, ne quis
autem de & non lainfi-
mundi principium. Et
habctis
plumbumru-
beum,finequonihil poteftistacere.
SENlENllA
MVNDVS
picns nofcat ipfum. Qutdam Sapientes a loco ubi generatur, ci nomcn dedcrc;quidam vcro a colore, & dixere efieintenfilTimifpiritus: eofieri corpus inuftibile:& quidam vocaverunt leoncm viridcp:
&
XIX.
alii
aliqui
Invefligatorcsartisfcirevosoportet, : qiiod rliilofophiinlibrisfuisGumi multisnomini-
Irjsnominaverint: &tamcnnihilaliud eft , quam aqiia pcrmanens: ex quaquidem aqua lapis noflcr
prcciofinimus generatur.
fputum Luna:: nonnuUi arithmetice pofucrunt.meliusquodfluat emetallis, ac ea de cdufa cor Solisnonominarunt , & quidam dixerunt,qu6d fiat ex argento vivo,& alii voluntqnod ex lacte volatilium , & ficipfum lapidcm noniinumlegionibus voc arunt.
huius invefligatores :&
O quam quam pauci
multi funt
gumx
funt,qui nofcunt
SENTENTIA
:
XXII.
eam.Dico vobis,quod gumahffcnonemendaturniinveflifi cumaurotantummodo- Et funt quidam

tâtores, qui
licet
inveniant applicationes
nolunt
tamenlabores fuflinere,quia fimul &fumptus fiunt. Auditetamen vosme, & liuiusgum^ applicationes cnarrabo. Dico quod guma noflra fortior efl auro. qui nolcunteam,auroprxciofiorem tcnent. Au-
PANDVLPHVS Ego lapidcm huncdcfcriptum, aquam pcrmancntcmdico cfe: & quod aqua permanenscftaquamunda &aqua vit.T,de qua Philofophidixerunt:qu6dnaturanaturaIa:tatur.Naturana-. turam continet,& naturanaturam vincit. Et hoc efl
&
rum tamen honoramus

cmendatur.
preciofior
quia fine ipfo
guma non
Guma
ergo noftra apud Philofophos

margaritis,quia paulo au-
efl:
& nobilior
co!loquium,inquo Philofophi pofu erunt brcviter totius opcris fundamcntum. Dicoctiam, quod non eft corpus dignius & puriusSoIe,& quodnullumvencnumtingcnsgenerctur fineSolc & eius umbra, &
qui abfque
ccrlo.
iis
\
ro eminentior & fublimior eft.Et indecfl: quod fcribcntes dc ea nihil manifcfle narraverunt. Si enim venditores cognofccrcnt eam, non veiidcrenr cam
cnenum faccre conatur

\
crrat
omni
tam
vili
precio. Accipite igitur
gumi
candidifllmai
partem unam, & urinx vituli albi partem aliam , & de felle pifcis partem,& decorpore gumi.fineq o cmcnJari non potcfl pSrtemunam, & decoquice parô. dies pofteain calido Solc deficcate, donec cnngelctur. Deindecum lade fcrventi, quoufque lac deficiat, coquitc, donec ficcus fiat. Denuo cum lafte ficusipfum mifcete& coquite, doncc iiumor
:
Qui autem enenum Sole & eius nmbra tinxit, ad maximum pcrvenit arcanum, quod dicitur numus, qui cum rubeusefficitur, aurum vocatur & qui novit arcana Phi ofophorum , novit totum
:
opus.
SENTENTIA XXIIL
:
ARDARIVS Regimcn lapidis compofitioneni vobis enarrabo. Sumite occultum & honora-
&
bilearcanum, quod
cft
:
eft
Msgnefics alba
&
qua:
illedcficcctur.PoflmodumaquapIuvialihumcdatc, alTate poftea, donec deficcetur ultimo aqua pcrmanente imbibite& affate,doncc intentilfimaE fitfic:
cum vino mixta, fed non accipiatis cam, ntfi puram & mundam & fuo imponitc vafi, & orate Dcum, ut hoc maximum vidcrelapidcm vobis concedat.Dtindccoquite ipfulcntc,ciicxtraxcritis, videtc fi faduscft iiigcr: & fieftita, o^timc rexiftis:
fxn
citatis. lisperaftis, ipfiiui
gumi
inilcecc,qux ex
om-
Lib.
fin
II.
Sea
II.
Subfea
&
r
&
48 j
&
arcaiium
autem rcgite ipfum alboj quod efl: maximum , donec appareat nigredo; cquidem pura
,
vos fervarc[altera fcil. partejdonec crocusfiat,& fuo dimitte vafi, quoniam elixir leipfum continec , refidua imbuitc aqua,donecdcco(5tione aquii conteratur , fiat limile fyrupo granatorum. Imbuite
igitur
nigredo
qus quadraginta tantummodo diebus

,
durat. Poftea teriteipfamcum fuis confeftionibus, quae Tunt flos iris

efi:
aurum Indicum
&:
quorum
fixo.
radi.x
unaex unguento croceo
alumine
Hoc
ebiberit,
completo initium
,
iiaque perquadraginta dicsdiligcnter coquitc, quo lapidis Deus vobis oftcndct.
coquite, doncc pondus humidiratis color, quem Philofophi in fuislibris cxaltaverunt , appareat.
ipfum
&
&
Coquiteeum icerum &gumirefiduo ipfum imbuite lcicntes , quod quoties cinerem imbuitis , oportet ipfum toties liccari, & rurfus humcdari, donec e/us color in id quod qusritis , vertatur. Prxperfcdio ipfum rcgere refiduo tertis partis medicina:, & duas fervare ad eum per vices imbuendum , &ad jufium ufqjcolorem eum coquendum fit autem
ter hicfcietisquod hujus lapidis preciofi
eil:
-
ENTENTJ A
;
XXV.
fili/ ,
BELLUS
Intclligite
dofl;rin.-E
quod Thc-
ophilus vobis fignificavit, inter Magnetem fcrrum efle propinqnicatem , ac intcr Phiiofophorum ^s& aquain eorum. Hxc propinquitas &commixtio cis accidit
&
communitcr
Intelligetis prarterea,qu6d
/patio centum dierum. interftannum& argen-
ignis priore inrcnfior
doncc
fluat ut ccra,
qu^
quidem cumdeficcatur, rcipfamcontinct. Coquite ergo eam, donec bibat collam auri , & cum ficcata fuerit , imbuitc eam (cpties , quoufque duas partes
fui bibat
tum viuum niiilaeft propinquitas , nccnatura unius convenitcum naturaaIterii;s,&hoceft didum fine invidia. Infuper accipite argentum viuum , in quo eft mafculina vis , ipfumque coquire cum fuo corporc, donecliquetiatut aqua limpida & coquite malcuiumfimul &vaporem quoufqueuterqueco:
um
eftis
poftea ponite eam in igiie , donec fiibeati fiorem extrahat: remittite eam calori
:
&
&
aguletur
bene intelfigitis quse dico.Sin aurem reiccrate opus , fumentcs album humidum quod eft niaxinium fecretum , in quo vera confiftit tindu-la, & imbuite ex eo fepties arenam [ qus fafta eft cx lapide prius fepties imbuto ] quoufq; totambi,
fi
,& fiatlapis tiim aquam quam dividcratis in duas partesaccipire: unani parccm ad corpus
:
&
aquam , & os vafis fortiter claudice didum eft , & ccce apparebit vobis lapis
bat
ut f^pe
tyrius.
SEN TEN7 lA X X I r.
THEOPHILUS.
quod
ftis
,
liquefaciendum & concoqucndum ponitc aiteram; vero ad combuftum mundandum & fuum focium fervate. Imbuiteigitur Iapidemfepties,& muudate donecdiruatur, & corpus univcrfumaljomni mundctur coinquinatione, &fi3ttcrra,que efficictuc quadragintadiebus: ipfamliqucfacite, donec fiac ut aqua , qui eft argentum viuum. Dcinde aquam
;
nicri abluire
donec fiac uc numus liquefadus. De-
Artis inveftigatorcs
fcitote
ars
numi
& auri arcanum &
quam nemo
tcnebrofa ve, novit, nifiqui librosphilofophis
inde coquite , donec congeietur, &fiatftannofimile tunc maximum eft arcanum , fcil. lapis , qui exduobuseft: regitc ipfum coquendo & tcrcndo ,
:
dih'genti& afTidua ledione, perlegerit. Namquod occultatur , eft maius quam id quod perdifci poteft. Propterea notifico pofteris, quod inter Boritis & 2S eft propinquicas, c6 quod Boritis fapicntum xs liqucfacit & ftuxibiie ut aqua reddit. Dividite ergo
doneccrocus fiatexcelientilTimus; Et fcitote, qu6ci fuo comitcdcficcatam crocum nunciii pamus. Coquite igitur ip um , & refidua imbuite aqua, quam refer vaftis,donec propofitum veftrum in^
aquam cum
venians.
venenumin duo a^qualia ,in unoseslique:
N TE N T A
l
XXVI.
humeftate, doncc in laminas producatur & icerum cum priore vencni parte coquice donec duas ebibat , & hoc tacite fcpcies , deinde 41. diebus coquitedeincie aperice vas & invenietis xs in argentum viuurn verfum. Abluite ipfum coquendo , quoufque
, ,
ficite ,in altero is terite ,triturate,&
BORATES ; Noneft Sapientisinvidere: propterea dicam libere quse fcntio, Accipite plumbum ,' ut Philofophi /uflere , iiquefacite ; dcinde con-
&
gclatcdoncclapisfiat: deinde regite illumlapidcm ciim auri colla , &granatorum fyrupo, doneccon-
fua privetur nigredine
& fict a:s umbra

,
carens.I-
terum ipfum contiaue coquite donec congeletur: ipfo aucem congelato, fitmaximum arca;ium , quoJ Boritim Philofophi nuncupavere. Coquite illum lapidem coagulatum quoufquc falmurae fimilis fit marins , tuncaqua imbuite permancnte, quam vos juffi obfervare , ac multipliciter coquite , quoufque ejusappareant colores. Hxceft
putrefactio
lam cnim aquam in duas partes dividi&inaltera plumbumliquefeciftis, & fadum cft ut aqua: coquiteigituripfam, donec fiat terra deindcipfamaquarefervata imbuite, donccrubefringarur.
ftis,
um induat^colorem , ac prout dixi , frequentidime regite: vel ut clarius loquar: Si vultis argentum viuum
gciiter coquite,
coagularc, fuo mifccte corpori: deinde dilidonec uterque fiat aqua permanens;
maxima,qumaximumin
fe
continct
arcinum. Scire autem vosoportct, quod propinquitas cft inter Magiietem & ferrum ; inter ^s &
aquam permauentem.
tis
Si igitur xs.
& aquam rcgamaximum

,
deindecoquiteiIIamaquam,doneccoaguIetur.Hic enim aquacum vapore (uo compari, deliccatur , convertiturtotainargcntumviuumcoagulatum.Suo igiturvafiitcrumimponite &terite, doneccrocus
fiat
&
permanentem,
ut ju(Ti, fict inde
ar-
in coiorc anro fimilis.
canum. Hoc
modo
igicur facite: accipice

,
argcncum
viuum mafculo mixtum
ac fortiter terite
non
.
EN
TE
N TI A
XXVII.
manibus, quoufque tcnuis fiataqua. Hanc dividite

induaspartcs: inunamipfumcoquite 40. diebus , donec hat flos candidus , ut flos falis in fuo fplcndore & corufcatione.Vafis autemos fortiter obturate, & coquite ô.diebus, & invenietis aquam lade candidiorem; fin minus coquitedenuo, & nigrcdine omniprivate>donectotanan]radiruatur,&coinquinatio pereat& mundafiat. biautem vultis ut totuin arcaaum peragatur, abiuiteipfumaqua,qua;n jul]fi
MENEBDVS.MuItadidafunt;fuadeotamcnpocorpora faciant noncorpora, & incorpoHoc enim regimine acquiritur compofitum , & ejus naturê occultum extrahitur, argentum viuum corpori/ungirur, & magnefia ac foemina viro & adueniente Ethelia,natura extrahitur occuita, per qnam corpora colorantur. Hoc ergo regimen/i intelligicis, corpora fiunc no corpora,& incorporca corpow; &fi rcs diligenter ignerexeritis, S s j acEtheJis
fteris, ut
lea vcra corpora.
&
lom.
I.
: ,
4^6
ac EthelisE jiinxeritis
,
Bibliothecx^
fiunt rcs miiiidac
ChemiccX Curiofe
parcant.^&
fi
& non tugi-
eambcne
rexcritis, vidcbitiscolores
viuumclligniscorcntcs. Scieiuesquod argcntum contringcns uno Sc mortiHcans pora comburcns , mifcetur & tccorpori magis quanto rcginiine , &
finmimis,trufi;rabimirii. llcfpicite eigo qualiccrfa. ciatJs amplexari paria. Mafculus enim fuam ample-
argcntum ritiir, tanto magis corpus diruitur, \iuu:u attcnuatur ac viuumfit. Cuin autcm coipora dili.';cnter 7critis , caque , ut oportct , coquitis ,
re'"u!cat
&
indc Ethclia
apta
,
tiniftura
ignem non fugicns,omni qui omniacorpora contringit, fu,
xatusconjugem,ve!ocitcrine;uscorpus tranfit ,& liquefacit ipfum ,congelac , diruit,:*.- confriiigit Sc dcincepsrubor non moiicur,& filioc efficiacis abfque pondcrc, mors cvcnicCFacito ergo in liquefacicndo igncm lcvcm, congclando intcnfior em, & imbuite ipfum, doneccoloies apparcant.
:
perat, & rpiritusomncs retinetac coIorat,c6qu6d Etiicliacoiorataoninia colorat. Et fcitote , qu6d corpus non potelt tingere fcipfum , nifi fpiritus ocfiatcorpus &acultus cxtiahatur t ventre cjus ,
SENTENTI A XXX,
CUSTOS ait MirorTurba fapicntum,detanta vi hu;usaqux,qu2 cum introit corpus ,vcrciciprum in
tcrram,dcindein puluerem; qucm li vulcis expcriri an fit perfcCtus, manu accipite , & fi cft quafi impalpabilis,optimuseft:finautem,iterateipiumcoqucndodonecperficiatur. Etfciatis qu6d fi aliudquama:9 noftrumaccepericis,&aquanoltra cum rexcricis,nihil cfficietis.Contraauccm fi is noftrum aqiia noftra rexericis,omnia pr^difta invcniccis. Coquice ipfum
&
nima abfq; fpiritu [ qui efi fpiritualis tinclura, ex quoctiam colorcs apparcntjnon tingit,c6 quod f piflum tcnuc non tingit, vcrum tcnue naturar, quod in corpus immutatur. Cum autcm corpus a:ris rcgitis &: cx eo tenui(T:mum cxtrahitis , vertitur id tenui(Timum in tinfturam & colorat. Ide6quc di\it Sapiens qu6d is nifi prius tingatur , non tincondenfum & luigit: & hx dur tinctars funt midiim condcnfum jungitur humido eo qu6d
:
.
ergo leniigne,
&
ficclapis
numoius,dequoSapien-
ftrpliura fulphuribus continentur

fiva
natura aduentante
et
natura , , gaudet naturam continec et fu-
resdixecquod Naturanaturila-racur propccrpropinquitatem, quamhabent interfchi'cduocorpor.1 cum aqua pcrmanente. Horum igicur duorumuna
eft nacura,ince. quae propinquicaseii:
pcrac.
SENTENTIA
:
XXfÎll.
'ENON
none!let, non it.i cico commifcerencur nerent i"e invicem , nec unum fierent.
mixca , qua; fi , nec conti-
Vidcovosdno corpora/unxificquod
miivnie fieridcbet, proptcrea vobisdico fili/sfapientisE , quod oportct vos compofitum putrefacerc per quadraginta dies :deinde qninquicsvafe fublimare dcindc ftcrcori ignis jungereet coquere et colores qui fubindc apparcnt , funt hujufmodi. Prima dic apparet color niger citrinus: fecunda , nigcrrubeus: tcrtia, croccus ferico fimilis: quarta , perfec-tus color apparet, numo vulgi fimilis , et eft Yxir. compofitum ex humido ec ficco , invariabili tingcns tindura. Et fcitote quod corpus dicicur in quo aururn eft. Elixirautcm componentcs , cavecc nc fcftiaaiitcr fpirituin extrahatis, fortaffc cnini moreretur extrahitc autem ipfum, ut
: :
SENTENTl A XXXI.
DIAMEDES
ait:Scicote viri Sapicntes
,qu6d
ex"
homincn :n nalciturnifihomo,necexbrutisnififuumfimile.Acqucobiddico,qu6dNaturanonemendaturnifi in iuaiiatura,acproindevenerabili utimi-
natura:exea namque erumpicars, & nonexalia nifieam capiatis&,rcgatis,nihil habcbicis. Conjungitcergo malculum lervi rubci, iua: odorifcra: uxon, & juudi artcm gignent, quibus nolite incroducercalienum, nccpulueiem, necaliam iem,fufficiat
ni
&
eiixir
noilrum
lioc eft
ut
vcncnum
ec
remane-
vcrus filius naf:etur. O qiiam vobis conceptio , preciofidima ell lcrviillius rubci natura , finc qua regimen conftare non poteft
&
t)itanima,id cft, tincturacx mulcisextra6arebus, ct numis impofira. Ha:c igitur tinihira eft vita ijs quibus jungitur: dctrimentum autem et mors corporibusa quibus cxcraliitur. Atque obiddixereSapientcs, inter ipfos elTe libidincm tanquam iiiter marem ct fieminam: et qui naturas horum novit , pio ixicicem decodionis et compoficionis patienrer
SEN 7 ENTl A
,
X X X 1 1.
krc,
ct
lucrum
accipit.
SENTENTIA
CHAMBAR
,
:
XXIX.
ba
eft , venerabilis Tur~ lapidem antimonium nuncuparunt, ipfumque jufieruntrcgi,doneccorufcansfiat , & ut marmor fplendens, & commifcecur aceto , & rcgitur donec aqua fiat deinde congelatur, fitque lapis corufcans, fplendorem habcns ut marmor , quem ubi videritis, Jubco regere donec rubcus fiat e6 quod dum coquitur donec di-
Notandum
BASSENinquit.^ IntroduciteCitrinum cum fni uxore poft con/ugium in balncum, & nc inccndatis balncnm plurinnim ne lcnfii & motn priventur. Snbire facite balneum, quoulquc corpus & coloreorumunum quid fiant.Dcindereddice eifudorcm liium,acicerti:iinecid.-ice, requicmque ciconftitnitc , caventes ne fugiant:&tunc vencramini repcm , & iuam uxorem, & nolice eos comburcie nimio igne,* fed cos regice,donec nigri hant deinde albi,polt
:
qu6d
invidi
rubei
ultimo fianc
venennm
tingcns.
SENTENTIA XXX III.

NEPHITVS ait: Brevirerdico vobis,artisinvcftigarores, quod Corfiifle fit caput hnjus operis, noii initium veriim poft complcxum ritc ita vocatur. Quapropter CorfuHceft to umcompofitum , quod
:
in rubcum vertirur colorem , , & tcrra fiat hoc ubi vidcritis , rciterate , coquite & imbuite, ruoufque colorcm inducat prardicftum , & aurum deindc itcrate eum , & fiet aurum Tyrijcolofiat ris. Oporret igitur vos , cum vidcritis fic lapidem corufcaiitem , eum confringerc , & in terram vertcre , donec concipiat aliquid ruboris , & tunc aliquantulum aquxaccipietis,[qiiam antea vos;ufleruntdividerein duas partes] & arenam mulcoties imbuctis , quoufque colorcsocculti in ea vobisap-
ruatur
&
oportec fepties aflari , & tuncomnecorpustingit & vocatur numus , aeris fios vel auri aiit ferri 4os , etiam plumbum ftannum , & millc nominib. iPhilofophis nominatui.
, ,
SENTE NTI A
BONELLUS ait:
volentc, etiammoriuntur
:
X X X IV.
fic
Cunda qusv iunnt, Dco
propcerea illa narnra , cuihumiditasadeirpta eft,cumper iiodes diinittitur j
Lib.
tur, mortuofimilisefl:,
II.
illius
Sect.
II.
Subfea.
porca
I.
& tum illanacuraigneindirevertatur: Sc

fimilis in
487
&
get, quourquefpiricuscorporis
tnc
fit
puluis
mortuo
fuo rumulo.
Hoc
fierafto
animam fibi , , reddit Deiis fpiritum r.mniliberatinhrmitate,co]ifortateam &: emcndat.

.
&
&
Oportetigitur naturam illam comburere ahfque timorc, dcncc cinis fiat qui cinis aptus fit rccipere
luimorem luum ,donec vert.ftur in pulcherrimumcolorem, qui omnia vincit& fupcrat & liipfumregeiitis fubtiiiter, multaab coproccdcnt, eo quod zs ut homocorpus habet, !k fpiritum ho/piritum
:
&
, ciim Ethciia tcritur quoufque fic puluis :& hic piiluis non fic nifi fortKTlma decoaionc, contnrione continua, fitigne , non manibus , cum imbibitionc, putrefaaionc, & Ethclia. Et Sapicntes cum in hac artc dixcrunt, quod natura eft urihs, paruo vcnditur, feccrc vulgns errare. Dixerunt ctiam , Naturam fuam naturis
&
&
omnibus
cfle
minis. Spiratioeâcrccft,fimiIitcra:shumoreinfpilato vitam fufcipic &multiplicatur&:augmentatur, iit carterxres. Atqueobid dixere Philolophi, quod
prcciofiorcm,& ctiam hoc dido multos fcfellerunt, & tamen verum dixcrunt. Ars cnim duabus aget naturis,quianonfic prcciofum abfq; vili, neque vile abfquc prcciofo. Quaproprcr oportet vos dicSa
majorum
fcqui, qui dixcrunt
Nihil aliud exfublim.ire,
xs cum comburitur,fitmeIiusquam fucrat. Prxterea arshoc nofLrum cumcomburirur,fit aqua:deinde quanto magiscoquitur, tanto magisin(pi::'arur, &lapisfitomnimetailo fupcremiitcns: poOeafrangitur,imbuitur, acigne intentiori aiTatur.quourque fiat fanguini fimilis,& tunc nummus colerecur,
duas iiaturaspuriiicat;is aquam ficri totumque corpus Magncfiae in , aquam liqucfadum. Tiuic ccrte omnia vapor
tca
^^*^![ ^^'^,q"'^'^ aquam quod fiet cum vidcritisillas
&
vaporem
funt
&
fa-
rede
tum cnim vapor
contir.et
reiti
&
hium compar. Quare Philoiophi utrumq; vaponomuiaverunt , eo quoJ uterq; in df coCtio-
in aurum. Nonne vidctis imponitur , & tingit qu6dexfanguine(permanonfit, nifi coqiiaturdiligenter.-îdipfum ririnopcrelpermafiat noftro,aifi fpidcualc , non exit cx eotindura.
iic jungitur unum al.terum continet , & fuge, re noii permittit: crgo permanenti^ fiunt.Nam natura occulta in corpore congclatur coior eius , Variatur , fuamq; nacuram exuic , mancip.uur
&
&
&
nc
SENTENTIA
NlCARL/S lubco pofleros
:
XXXV^
aurung accipere
,
dmc,
&
(\ apparet, cft ex xgricuputrcfedioHc moricur, & fit rubigo: tunc jurc natur.T non fugit , c6 quod dimifit^fug^
tugiat.
Nigrcdo vcro
& in
&
fervu-utcni
voIuat,muItipiicare duaspartesaquam dividere
quod
renovare ; deinde \i\ exuna oportct as noftrumcomburere. Hoccnimss iahacaqua folutum diceturFermentumauri:& fibcne eum rexcritis , fiet aqua, qux coquendo congelabitur, & tunc apparcbit rubor.Hunc ergo ruboremfepcies imbuctis aqua,aut donectotam luam bibataquam: coquite demum donecdeficcetur, &in terram vertatur aridam.-deindeaccenfoponatis ignc ad quadraginta lies, & putrefcet j ciusquecolores apparebunti
:
&
&
Iibf;rafada eftnatura,
quens conjugcm,
re .-non
eum ornans
fuo colore
iuum come& decofed fumptrt
quemadmodiim antea fccer.at ,
nummo aurco cumv;'uificat&hanc naturam,Spiritum &anim3m Philofophi appcllauerunt. Infupcrdixerunt, fpiritum quinationc carcntcm
:
humidum
effe
&
ficuti in
homine
nigrum coineft hu-
miditas&ficcitas,ficin opere noftro nihil aliudeft quam vapo;aqua. Propterea dixerunt antiqui C5pus ex duobus eflTc, hic duo junfta , nonnul-
&
&
NTE NTi A XXXFL
vocarunt compofitum , e6 quod illa duo quatuor funt ineft enim ficcitas & humiditas fpirii , tus & vapor.
li
:
BARSENITES." Qusdifta funtfuperius, reiterare oportet. Accipitcergo Corfufle,qua: rubigiui xxh limilis eft,& vituli urina coquite,quoufque Corfufle
iiacura*veitatur.In ventre
SENTENTlA
A SSO TE S
tis
XXXrill.
,
ait
namqueCorfufle natura
eft fpiritus ille
Dico vobis quod nifi fublime-
vcra occulta
eft
&
hxc vcra natura
lingens, quem habuic ab aqua pcrmanente nummofa& corufcantc. Extrahitur autem ita terite, aqui feptics imponitc , donec totum bibat humo:
&
rem , gnam
crgo
&
vim
recipiat
imminentcm adverfus pu-
coqucndi , abfq; manuum contritionc, donec aqua omnia fiant, nondum opus invcniftis. Et fcitote , quod aliquando vocant Aes Arenam , ali.-is etiam Japidem, & in toto regimine nomina varianc camen natura & humidicas
.
res in initio
fiunc
tuncrubigo nuncupatur. Diligenter quoufquc pulvisnatfpiricualis iii colore ficcifanguinis,quem colorem potentia ignis
ignis,
&
piirrefacite,
aqua,& dcindelapis, fi bene comniifceancur :quia quod leue & fpiricuale eft , furfum, fublimacur quod vero ponderofum & fpilTum,deorfum in vafe
:
rcmanec.Ha:cautcin
quar ht
eft contritio
Philofophorum,
introducat
donec
invariabili colore induatur,
SENTENtlA
:
XXXril.
7 E U NO N Dida Acgyptiorum nos in errorem introducunt. Qiiod quirimus publice , minimo

precio vcnditur,& finofccretur nctantillum vende-
decodione , non manu. Et fcitote, qu6d nifi omnia in pulucrcm vcrtatis nondum con, triviftis. Coquite ergo quoufque contcratur , &
puluis
fiat.
SENTENTIA XXXlX.
&
AGADMON.Coquite jps.donec Icne corpusfiat.^
:
rcntmcrcatores.Hoc .lutem utilc & abicdumPhilofophi honoravcruc,omnibusq;nominibus nominavcrun:.& dixerequod firlapis &non Iapis,ficgumma Scociz: atcjueob idhnius vcnenivim celaverunt Philofophi , quia in co eft fpiricus qucm quarritis
,
impalpabile,ac fuo vafiimponitc deinde quinquies vel fcpties fubli.mate,donec aqua defccndat,
fcicntcs,
quod cum aqua
puluis
fit ,
tntum
uis iiat
diiigentcr coa-
cft.
Quod
fi
quitingitjvivihcatjfalutem
bus. Et vos,
lis, nifi
& animam
duhicatis,
quomodoaquapul-
dat corpori-
hoc corpus teratis,'diruatis,imbuaac diligenter rcgatis, donec fuam pingucdinem
extrahatjs,
&
facians
tenuem fpiritum impalpabi-
, lcitote quod intcntio Philofophorum cft, corpus,quod non crat aqua,antcqi!am inaquam caderet , fimul cum aqiia fiat aqua , & aqua aqua:
ut
mifceatur,
nifi
&
fianr
in
Atq;ob id dixere Sapicntes , nifi corpora vcrtatis in non corpora , & incorporca faciatis corporea , nondum operis huius invcniftis principium. Fiuat autem corpora incorlem, in
laboratis.
vanum
utrumque
unum.Scicndum pra:terca,qu6d aqnam vcrtatis, ad opusprecio,
fum
ignis
jjon pervcnietis.-oporfctcnimcorpusfiainma
occupatnm
in aqua eft
ut diruatur
&
debile fiat,
cum
aqua
doncc
fiat
totum aqua. Ignan S f 4 auteni
488
aiueiTi ciim audiiint

nomen aqu2E,piitant aquam
,
nu-
bis cl'e
quod
fi
libros noftros lcgcrent
lcircnt
fua aqua congclarc, donec fua abftrahatur natura occuita. Et hocvoIuitMaria, ciim dixit.- Sulphura
utiq;uqnam cde permancntem,quiabrqucruo compari.cum quofada eft uniim , permanciis eÎe non polet.Hicautemcfliaqua quamPhilolbphi Aquam auri nuncupavcrc, igncm, vcnenum bonum, multoitim nomiiKim arenam, qiiam Hcrmcsablui /ufi'it multotics, utSoIis nigredo abIuatur>quaminfoJutione corpovis acccperat.Et fcitotc.nifi hoc meum corpuscarcns fpiritu capiatis , quod vultis miniine coafrqucmini , eo quod alicnum quicquam opns non ingrcditur nec quippiam , nili quod ell: fyn,
fulphuribus continentur,
&humor
fimiliter
iiio
humore,co quodex fulphurc mlphuri mixto rcfultat, maximum ht opus. lubco autem vos ipfum fulphur rore & Sole regcrc , donec optatum eveniat. Scietis autcm quod dcalbare duplcx cft,lituti & ru-
bcum
tacere unum in contritioiie , aliud in deco6tione. Cavete inluper , ne ab aquis ea fcparctis,
quo minus pcrcat anima& corpus,qua:
in valeiunt.
SENTEN T I A
X Lll.
ccruin.
Qiiare
omncm
pluralitatem dimittite:Na,
nira
enim una
re cft contenta
& qui
eam
igiiorat,
pcribit.
SENTEI^TIA X L.
M ignefiam, vafi fuo imponitc, & os diligcntcrclauditc
,
BONELLUS
vert.itur
:
DoftrinsE
filii
commifccntes
EFISTES : Animaduertite , filii doftrinx , quid Hcrmcs Philofophorum caput dixerit , ciim docuit naturai commicerc. Dixit eaim Accipite lapidemauri, & cum huinorecommifcetc, fquieft aqua pcrmanens ) fuoque vafi imponite iupra Jevcm calore,donecliquenat:deindedimittitc,donecarefcat,&,3qua cum arena fe invicem ôntineant: tunc
:
& lenicoquite
igne, quoulq; liqucHat,
& in
totum aqiia fict. \'idcntcs autcm nigredincm aqu^ immiiiere, fciatisquod corpusiam liquctaftum cft. Itcrum fuo imponire vafi, & 40. coquite dicbus, quou q;Sc aceti & mcUis bi-iat humorem. Quidam autcm detegiiiit vas iingulis feptcm dicbus , vel decem: cd u'timaperfectio inquadragcfimodie,tunc perfede ebibct hnmorem decoftionis . abluiteigicalore
facile
aquam
cnim aqui
doncc prorfus arelcat, & tcrra & eritarcani initium. Hoc autein muJtotiesfacitCjdonec pc; canc aqu.E partes duar, & colores vofiat
ignis inrenfior,
fiat,
bis appareant. Etlcitote,
quod dealbatio nonfitnifi accortioiie,atque ob cam caufam repctitur coatercndo & imbutndo hcqucntilTime. Jubco autem ne
fimu!
aquam
fiindaris,ne
,
.
latim infunditCjteritc
Yxir 'ubincrgatur.-ledpaueficcate,& hoc fscpiuslaci-
te,donccfi3ntai.]ua.EtdixcruntPhilofophi:l-imitata
nigrcdinc private.quoufque lapis fiat tactu ficci 'S.Proptciea dixerunt Philofophi ; Abluite Magnefiam aquadulci,& diligentercoquite,donec terra fiat, & humor perear,& tunc Aes nuncupatur. Acctum acerrimum ci imponite,ip loque accl;o aceto
tur ipfam,
&
aqua dimittitc,donec figaturdeorium, hoceft, arefcentc liumore, & ia puluercm verlo inluo vafe vitrco 40. dies dimittite,doncc varios adfcrat colores,
hoc rcgiminc corpora

,
fiunt J"piricus,& fpirituS
& eritnoftrumsesquod aqua ablui pcrmanentc Philolophi jufserc.Prartcrea dixerunt: Dividatis vcnenum in duas partes quarum unacorinibui dimitt.te,
calidi fiunt
tingunt.
S
tcs
ENTENTI A
XLIIh
ADMION inquit.Non poteftis, Viriprudenad utilitatem ai tis pervenirc , fine proJixo re& coatinuo Qiii ergo patienseit inregiminc, ingredietiir artem qui vero non , aoltras non legat fentciiti.is qnia iHi in/crciit d.>miium Icda:. Ideoqic Magiftcr dixit:Quilaboratin hbrisnoftris legendis, eifque vacat , nec variis clt imphcituscogitationibus. Deumque nrccatur, ia regno regna,
pus imbu.tc, a.'tcia vero puti efacitc , fcienres quod totum opus & regimen non fit nifi cum aqua ; quia quod qua-i imus unum eft; & nifi fit res h^c una , <\nx eam cmend.it, quod quarrimus non fiet.Oportct ergo nos neccflaria illi cxhiberc. ut tandcmfiat tindura , quae Ci non conicqui:ur , reitcrate.
gimine
SE NTEN TI A X LI. C R A N S E S Sapicntes, accipitc a:s noftrum, &

:
bit,
parui precii, fcd
crm primapartcaqus fuoim;-'onitevafi,& coquite ûadragiata dicbus, ac ab omni immunditia mundate, ac coquite, donec peragantur dies , lapis
&
fcs
doacc morietur. Quod eaim quxritur, aoa cft ell doaum Dei, ob id patientia laboreopns eft. Videmus caim quiaiborcsinmetit.Speci:ateergo,& difcite commifccre,co-
ferit,temporefru(5rus ''peiat,qiii feminat,poft n.en-
&
humore. Dcinde coquite, doiiec remaneat fcx poilea abluire aqua abiumpta aqua dimittite,
fiat fine
,
:
donec videatis quod quarritis. VocaucruntautemPhilofophihoc compoiitum \n nigredinem convcrfum ,S ATIS NIGRUM, & dlxeruiit: Regite ipfum aceto& nigro:quodveut putrefcat in fuo vaie
quere, fimulare,afl~are, calcfacerc^dcalbarejtcrere, a:quare Etheiiam, & lubigiaem faccrc ac dcmum tiagere. Wsc plura fuat aoaiiaa, regimen tamen
rorema/ier, fi dealbatur, SATIS ALBUMdixcrunt , & juflcrunt, ut aqua regatur permancnte: quod vocarunt , SATIS /uflcrunt
ob quam rcitecompofitum , & coquatur jugitcr, nequelaboris vos tiJeat.Fiais aatem eJt, ut comp!cxioncsapretis:deiade multiplicitcr coquaeft
.
uaum
Jcd dccotftio cft coat.aua
raruat
firpe, ut teratur
tis
decoftiones imbuatis,
& coufijue coquatis,do-
RVBEVM,
nec
utaqua & igne regatiir djsaec rubeum fi.it. Voca^ runt autem eam ob caufam hoc nomine , propter colorum varietatcm. In opcrc autcm non eft varietas rcrum, necmultitudo , aut contrarictas fed tantum oportet ars nigrum album facerc , deinde rubeum.Veri Philofophi nullam aliam intentionem habuere,nec aliud docucre,quam ur Yxir liquchat, conteratur& coqu.ur,eoufquc dum lapisfiat marmori fimilis ; atqjob id dixere PhiIofophi:Coquite ipium vaporc,donec lapisfiat corufcans, fplendo,
ftitum vefte rcgia,
Yxirveiacolorem Tyrium verlumj tunc difta Philoiophorum intellJgetis.
fpiritusfiaat impalp.ibiles. Et videatis
&
SENTENTIA
LA RGUS
ait
:
XLir.
eftss, ncc ftannum vulgi:
de quo primi dixcre , noa verumcorpus noftrum, quod oportet corpori Magncfix admifccri, ut coiCs
,
remhabens
iioc ubi videritis,
maximum
habctis
arcanum. Oportetautcii hoc ipfumtercre, &aqua abiucre fcpties permanente deindc contritumin
.
quatur & teratur abfque tsdio , doiicc lapis fiat : deinde lapisille in vaie terituraquaaitri,&liquefit, donccdiruatur.Oportetautem vos habere aqnam, qur quanto magis coquitur,ranto magisinfpiilacur, donec acquirat rubiginem , qii^ eft operis fundamcntura. Hanc coquitc, & .<gyptiacoteiitcaccro. S E N-
Lib.II.
C A DMON
dum,
rcefh
quoci
a?s
Seall. Subfeal.
busnominarunt
:
489
:
fit:unum. efliliiid
:
dicam autemegovobis lam quiJ fgneum duo efl compofitum in
Significo pofteris
quod mtun-
co,&tertiumcn:aquafuIpliuris,quaab!uitur&teri-
iu
quatuor conuertit, ex unaquaque

abftrahendi efl, ut
cx aere accipiatur 'pars una , ex aqua pcrmanente accipianturpartes tre'. r{deinde commifceantur & coquantucquoufqînrpiircntur, & uiius fiat lapis , de Accipite de fyncero quo Philofophi dixere corpore partcm , de aere Magnefia; tres deinde commiicece aceto fc'.io mafculino terrx mixto, ac coopcri vas , & obferva quod in eo eft, & continuc coquite, donec terra fiat,
:
Modus autem
acregimrunum, donec pcragatur; & hoc cflj quodinnuit Philofophus, cum,dixit: Argentumvivum, quodtingit aurum,efl argcntum vivumCambar nihilominus tamen Philofophi diflinguunt,
tur,
.-
& dicunt
SEN7 ENTJA X LV
A scANlUS
t.
AliqnandocftCambar , aliquando auripigmentum, fed itaoportct intelligatis.- Argentum vivumCambar, efl Magncfia Argentum vero vivum feri, auripigmentum eflfulphur^quodafcendic decompofito miflo. Oportetigitur vos illud fpiffum commifccre veneno ignco , &; putrcfaccre , ac diligenter terere , quoufque fpiritus fiat in altero occulto fpiritu, & tunc fittindura, qu2 tingit om*
:
.
Ciim legimu.s in iibris Philofophoru tantum una efl: , qux omnia fuperat quod natura quod una & unum compofita funt. oporret fcire , Nonnc vidctis hominis compofitioncm efTc exanima & ccrpore ? fic oportet nos duo conjungcre ; quamcoamixtioiiemPhilofophicompararuntcon;ugi'ûs: cx quorum amplcxu refultat aqua aurea. Sed hoc de fecundo Opere deprimo dicam pauca.Irritate bellum inter xs & argentum vivum, doncc adinteritum veniant&corrumpantur:tuncss concipiens argentum vivum coagulat ipfum.Argentum verb vivum concipiens xs , congelatur in terram. Igitur puguam irritate , xrifquecorpus diruite,donec puluis fiat. Mafculuin vero fosmintE ( qux ex vapore fit ; & argentum vivum coniungite , donec mafculus & fcemina fiant Etheel.Qui enim per Ethedcinde rubeosfacit, omel eos in fpirifum vertit ne corpus tingit , eo quod cum corpus diligenter
:
nia,quEvuItis.
N r EN riA
XLIX:
PLATO
inquit:
Oportct,cum hac diffoluuntur
corpora, caverenecomburantur,& eaabluereaqua marina, quoufq ; totum fal in dulcoremvcrtatur ,& clarcfcat, ac tingat. Etoportctunum tingens fpiritum fieri alterum tin6:um rcmanere non fiigicns.Spirftiis namque a corpore feparatus , & alterofpirituoccultatus, fecit utrumq; fugiens: de quoSapicntesdixerunt Fugienti ianuam referatc^
,
&
nefugam
accipiar.
Convertcns namq;
in fefpiritum
fu!phHrcum,fibifimiIcmfacict , & uterq; fiet fugiens , eo qnod fadi funt aerei fpf rftus : de quibus quoquc Philofophi dixerunt Non fugiebant cum
:
fugientibus
&tamcnfugientcs
fafti fiint
propre-'
fccf
rea reitcrav;reea,
&
fadti funt
non
fugientes,
teritur
munda ex coanima,
fpiritualisac fublimis
cxtrahitur ,
naturje,
qux omne corpus tingit, & cft fulphur quod variis nominibus nuncupatur.
fimulunumcorpus , fimile corpori a quo abflrafti fucrunt, dcquounoSapientesdixerunt: Quod tingens& tindum vnum fadi fnnt,& hicfpiritusinaltero fpiritu occultatus efl: humidus.Propterea oportet vos non ignoiare,qu6d humidorum unus cftcalidus, alterverofrigidus.quamvishumidum frigidum inconueniens fithumidocalido, unum tanieii
SEN7 EN riA
DARDARIS
didum efl: .'de
occulta .inima
gnificans pofleritati
,
XLVll.
a vobis
,
&
:De regimine fupcrque

quod non
conjuniaione igitur pauca dicam
fi-
cfficiunr.Etproptereailla
quiaiis
polTit abffrahi illa
, nifi per Ethelfam , qu^ corpora fanoncorpora coqucndi,continuitate, & Ethelis cit fublimatione.Infuper fcitote,qu6dargentum vivum
efl
igneum.omnecorpuscomburensj magisquam
& corporamortificans, & quodcunq;corpus commifcetur, teritur, & morti datur:corporibus crgo diligenter cbntritis, &: prout oportet, exaltatis, fit Ethelii natura, calorem nonfugiens, fed tingcns ars &; cfl: quod Sapientes anteadixerunt: quod
ignis,
ci
f git argentum vivum , donec tingatur , quod tinftum exiftens tingit.PrsEtereafcitote,qu6d ^ris corpus magnefia regitur , & argentum vfvum habet quatuor in fe: tamcn non habct effe, nifi in huiniditate,qui aqua fulphuris dicitur, & qux fulphura continet.Suntautem fulphura animse occults in quatuor corporibus, qux per fe extrafta , feipfas inviccm cont!nent,& naturaliter iunguntur.Si cnimoccultum , quod efl in vcntre fuiphuris aqua regatis, & benc mundetis, occultumobuiamnatura; fuslstatur.- fimiliter aqua fuo pari fed hzc quatuornon tinguntur, verum Quintum tingunt. Propterca dixerunt Philofophi, quod quatuor numi vulgi non
.
duocorpora pra;tulimus.totum opusperagimus, & corporea incorporcisregimus, doncc incorporea corpora fiantj igncm non fugientfa &tunc illacorpora mcliora funt&preciofiora omnibus aliis corporibus. Accipite eaergo, qux non fugiunt , & coniungite ea , & abluitecorporaeorumcum incorporeo, doncc in-' corporeum corpusrecipiat,non fugiens &vertite terram, in aquam, in ignem , & ignem in aerem , & celate ignem in intimis aqujc terram vero in ventre aeris, ac calidum mifccte humido, ficcuin vero frigido, &habcbitis magifferium fcientes quod Natura naturam fuperat , & Natura naturani vincit , ac Natura naturam continet.
:
.-
N r EN r l A
; :
L.
ACTOMANUS inquit
nomen
efl noii
Philofophi de rubiginef
frequcntifTime tratSaverunt.
tingunt, nifisES,
quod astindum, poflea tingitnu-
bigo fit ob idlrudincmvocaverunt, quia in fulphureoauro cclatur, quemadmodum Trudo in aqua. Efl igitur rubigo rubcfadio in fecundo opere in primo cnim rubiginem faccrc, eff: dcalbarc opus, in quo Philofophi iuflerunt poni auri fiorem ,& aurumqualitetj
:
Rubigo autem fidum verum dico tamcn vobfs, quod rufecundum opus, quod cx foloaurofit,atque
ipos vulgi.
SE N TE Nri A
SENrENriJ
XLVIII.
efl^,
:
LL
MUNDUS ait
De rubigine fatis traftatum efl:, di-
MO SIUS: Hoc umim, quod faepe nominatum
aliPhilofophimultisnominibus nuncupaverunt quandoduobusnominibus , quandoque etiam tri-
cam igitur, deveneno. Vcnenumnoneilcorpus.co quod fubtilcsfpiritustcnucm ipfum fpiritum feccrunt,& corpus tinxcrunr, & ia venenum ver tcrunc quQ4
490
Bibliothecx
,
Chemicx CunoCT;
Cambar
capiacis,&
quodvenemimPhilorophiafrcmiitomnecorpustincrc, atq'.ic ob iJopi:uci funt quod qui aurum in vcncnumvertit.isad propoficum iamperveait: qui veronoa, nihilffici:. Dico autem, quod nili ig.ic
attenuctis, qaofq;il!x rcs ut fpiricus afcendan!: nihildumperfeciftiii. Hic igitur cit fpiritus ignem fumus pondcroius, quidumcorpus infugicns,
rc<.
eum
in cabernacn]!.<; fuhJimetis;
,
cft enim alcerum luiphur deqiio anceadiîum ell: Sc fic ftilphur.fulphurimifcebicur,c<c mulcaexeopro-
ccdcncopcra.-
Eoauccm
fublimaco, proccdec illud
gicditur,uiiiverfumpenctrat, & naturaeolxtatur.Acq;obiddiaum cH:; Accipite fpiritum nigrum,
&
acencum vivum a Cambar, quod Ecneiia , auripiemcn:um,Zendrio, Ebfcmecn, Ma^^ncfia, Chulml, & mulcis aliis nominibus nuncupacur: de quo Philofophidixcrunc, quod natiira in fuo vcncrc cracocculta. Refto auccm illo ( quoniam omnium dccem
ft
&
eo corpora diruite
& cruciate, donec alccretur, SE Kil EI^ T I A LII. PYTHAGORAS ait Artis huiusinvenigatorcs,
:
perfc(SiO/)fuoregimine,
mox
covenicns apparct
eius alba na:ura,nec ia
eo umbra ullaapparer:cunc Sapiences vocarunc plumbii ex Ebmich , Magiicfia Marccch, & zs album. Quod ubi verc dealbatum cft,
quod Philofophi de continuacione innltiplicicercradaverc. lubco ego autem vos,ucar^cntum vivum corporc Magnefis condringerc fafcireonortcc
,
umbra
pora
dic
,
carec,
fpilfa
& omni nigredinc: & lua dimific cor& pondcrofa, nullum corpus penccrancum eoir.undusfpiricushumidusa ccn-
tia,& fimul
.
corpus chuhul , vel fputum Lunx-, vel fulpimrincombiiftibilc, vcl calcem adacam^vel alunicn , quod cfl ex pomis, ut fcicis. Quod fi cuilibct ifiorumcnct fingularercgimen,non dixiflem utfcitis. Intelligifccrgo,qu6dcxfulphure ^'Calcc,S<: alumine, quodeft ex pom:s, & clu.'hul fit. OmneilluJ nihil aliudcft^quamaquafulphuris. Ecfcicoce, quodMagnciia cum.irgcnco vivo mifcecur, & fulpliura invicem fequuncur. Non igicur oporccc vos i!!am dimictere Magnefiam ab''quc argenco vivo. C'imecenimco.Tiponicur, fortifTimacompofitionominatur, c[\x cft una cx dccem, dequibus Philolophiti-actaucre. Infuper fciatis, quod cum magnefia cum argento vivo dealbatur, oportet vos in eam acjuamalbamcongelare, & cum rubificatur, rubeam quoq ;aquamcongeIare. Namquod Philofophidi seruncinfuis libris: non eftunum regimcn. Prima
ciatis
.
vcl
cft. Idcoquc Sapicnccsdicorpuj habcre , anima auccm ejus cft fpiricus:corpus vero fpiilum: Id igicur Ipiffumoporcec vos diruere, quoulq;c/us fpillum Ipiricum cxcrahacis, cx co cingenccai, cxtiacium levi fulphure mifcece , & peragecis propoficum.
qui fpiricus cindura
xcre ^s animam
&
SENTENTIA
MORFOLEUS
:
U\
Oportct , Sapicntes viri ^ humidicacemcomburi,uc cxemlcnco igne primiim generacionepulli:& in ubiaumonftracur nobis plo gmencacurignis,vasundiqueobcurccur, ne corpus Eris , & fpiricus eius fugicns extrahatur; & hoc innuerunc Sapientes, cum dixerunt Accipiteargen.
^^^^ s\xx\m ex iris
fiorcquem
fcilicccsErisfiorcm,
fecuncongclatio ftagnieft, a:ris &plumbi ca cft fu!pimris& aqua: cius, &totum compoficum hoc non emicur, nccaliud quicquam eft , qudm vaf\\v?c\
.
noiLi aquam dixerunt,&igneum venenum ab hominibus exLractum. Et iterum dixerunc Cu:n omnia unum fiunc faCia func corporea incorporea,
:
&
por &aqua:
unio cum coi pore iviagneblimatio argcnci viui, fix. Ac proi:ide dixerunt, quod fulphuris aqua nullum iiilphur nc munda ,cx foio cft fulphure,
& rcgimeneius &
e conver.'b. Prarccrca dixerunc, quodomnecorpus difibluitur cum eodc fpiricu, cui eft mixtum:& qubd
nihil aliud,
quam
fu-
&
omnis fpiricusa corpore alceracur& coloracur, quoconfiftit color tingcns. Bcnedictum crgo fic 1:0mcn cius , qui eledos fuos docuit corpus in (piri-
abfq-ae fu^ calcis,argentique vivi
SENTENTI
& fulphuris aqua, A L II I.
BELLIJS : Decompoficionemulra traccata funt; Copofitioautcm&contactusunum quid lunt.Accipitc c:goex alcera compoficione partem , & parcem cx auri fcrmcnco, eifquc mundam fulphuris impoaiccaquam, &habcbicis patens arcanum , quod omnc corpus tingit. Scd interim eft notandum, quod aqua mundaquxcxfuIphureeft,nocft cxfolo
fulpliurcjvcrumcxpluribus compofira rebus,qux iinum fulpiuircfficiunt. Fic auccm talis compoficio in hunc modum: Mifcctc pugnans inigne non pugnanci , conjunfta namquc 'n\ ignc conueniencer priliancur,& amiciciafitconftans.Ec hoc innucrunc PhilofophijCamdixerunt :Indecoctioncparumfulphuris muicacomburicduracorpora, & humor,qui
tum vcrtere: qui fpiricus calorem habcr incorrupci* bilcm, qu6d fulphur fugiens exciccrac, faccum cll fu'phur incombuftibilc. Scitocc infupcr , docrrinse filii , cpiod qui pocclt fpiricum fugicncem rubeuni facere corporc fibi coniundto:deinde cx illo corpofpiricum ceiiucm naturain in ejus vcntre ocre culcam extrahere ingenio iubtili, invenit opus. Et
&
&
notarc quod prolixitate coqucndi tingitcorpus, & hoc dixcrunt Philoiophi dicentes-Qiipd rebus forticcr coiirricis,
roefixx,
& igacdiIigencercodtis,fiunc tincSiiocculce narr.ive& quicquid in libris

iui'.
:
rtint, argcntum vivum fignihcare voluerunt quod aliquando dicitur aqua fuiphuris , aliquandoplum-
buni, aliquando ctiam nunuis.
E
I
N TE N TI A
LVl.
Y
midi
S J
cft
M D RUS
humida pix, balfamumgummi,&c. nominacur. Vcriim hocarcanum cft,quodaperiam vo bis. Hoc arcanum cx duabus procedic compoficiorclinquicur
,
fpiritus facis
: De iris rcgi::n'ne hufupcrquc craciatum cftjabfoluain

;
&
nibus
fulphuris fciliccc
& Magncfia:.
Ec Philofophi
hoccompoiicumia unum rcdaftum, Aquani nominavci-unt ,&fputumboIccorum, fpilfum auri. In argcntum verovivum rcdudum vocavcrunc Sulpliuris aquam.SuIphurauccm cum fulpluirconcinec, dicuntignemcnevcncnum quod cft patens arca,
,
omilium. Sciendum icaq cil, quod Phinomina pofaerunr, & quod aliquando dicicur aquaEt.aeiio: , de quafuperi is didum eft, qua:aqnacu:ndealbatur , albiiicac & tingit. Ac vololbnhi mulca
catur abcisfiosauri,
quod
&antequ3m tingac&adhunc
numjproveniensabiis,quosnoftis.
SENTENTlA
PANDULPHL/S
:
lubeo uc argcntum vivum ex
fincm perveniac,voca:ura;s. Cum vcro quaruor rcbus, quas Sapientes vfinas fcrmcntatis vocaverunc, con;u'ir^:cur, vocanc eam Cor,& collx auri, & nominailtafiftafiint: tair;envcra&'.mum 'b'tim figiij^csini , fciiiccc argcncum vivum ab Iiomiiiibusexttaftum , cx quo & c;im quo omnia aimr, & dicitur cffeaqua mundaiia,qur a.i.n unil ram de-
1.1,
t,,,
Lib;^
'let.
Sea.iiiSuba.,i!!fi
'49^
,
Et fciendiim quod cum dcalbatur hoc acgentitim vivumab hominibus extraftum", efficitur Itiiphtir, quodafulphiirecontinctur , & cft venenuiti quod
fulphuti coniunffa cft, vitrco vafifgni jmponite
&
inarmorifplendcnti affimilatlir, &hoo vocaveriint Philoibphi Echeliam, &. Auripigmencums..&: Saiidarich.ex qtio tindura& fpiritui; mundus Icntoigne a^cendit , &ex quo flos fublimatur. Et Jioc totnmfecrecumnihil aliud eft, qudm argentum vivum ab hominibus extrafium, id efi:,pcr homincs, Porrb fcicndumef},qu6darcanuma;s dcaibarcnon po-
coquite,donecCambarfi3t,&poragatarcanumqiiod qua;ritis..Coquite crgo,&non,pigeat vos. reiterare: totaenimpcrfei.'tioiiilphuris in decadione tabulo;

confiftit:Coquaturigitur,quourquefiatrubigo.Oin'nes quidcmPhilofophidixcrunt: quod qui rubigi-
neminvcnenum aurcum
pcragit
:
poteft convertere,
opus
.
fin
autcm in vanum laborat.
,.
SENTENTJA
:
LX.
prioreoperedcalbatum.Natandumft etiam, quoa hoc fulphur confue vit fugere:& ûmfua fpilla f.git corpora , & fublimatur ficut vapor, oportcteum aliomodo, argcnco vivo fui ge& hoc cftiquod neris rctincri, & fugam cohibcri xlixeruiltPhiiorophi, fcil. qubdfulphura fuiphurib. conducntur.Et non dubitetis,quiafulphuraiug!unt,
teritvîonccfuerit in
:
PITHEM ; Dico quod cumMagifter deaqiiaifta primb tradalfet poftca in fine fuilibriloqui voluic dc fermcnco auri. Quarc miium cft , cur invidi finemanceprincipJumin fiiis traftatibus pofucrunt,
prxcipicndo ia auri
fcrmcnto,
aquam
,
fulphuris
mundam cum
Pia;terea
aliquanculo
non nifiargcnco vivo fuigeneris ictineantur .; crcdacis, quodfigatcorpora,&:pofteafugiat. PhJlo'fophoiumintcntioinnuit

:
&
gumms
commifceri.
putrcfadioncm omiferunt
de qua
paii-
ca dicam.
ficco,
licet.
uc
argcntum vivum
al-
&
tumvclrubeumfulphuri
fui
generis mifceatur,
&
Putrcfadio non fit abfque humido cx utioque nafcitur opcris principium,
&
in trcs partes iavidi lioc
opus diviferunt.
procuidubiononfugiet. Argentum ergo vivum,argcnto vivofuigcnejisiungitc quo peraiSo maximum habetis arcaniim. Eius confcdio ex ciusgumina&floribus lento igne codis conftat; & lioc eft acccum, ial & nicrum, & Muchal , ciim cft fadum rubcum, & quodlibec elementumiii ntimo aoftto conliiiens, verfum cil in rubigincm.
:
SENTENTIA
CONSTANS
:
L XI.
Quid nobis cum invidis & eoCertum quippe eft , hoc opiis quatuor haberc naturas, qux funt ignis , aqua, aer & terra qiijc nifi habeancur, nihil unquam
rum tradatibus
:
>
SENTENTIA LriL
OBSEMEGANVS
lem hancnominum
:
Dico quod
invidi totamar-
multitudinevaftaverunt.-arsta-
gcneratur , ncc qiiicquam abfoluitur in arte. lungite ergo ficcum humido, hoc cft , terram & aqnam &coquiteigne& aere, quoufq; fpiritus in anima dcficcctur , fcicntcsquod tenue tingens fumit virtu-
niencft,fecundum quamiulsere Philolbphi aurum numofum facere,&eum calcinare,(ublimare,figerc, tererc,dealbarc,c6gu!are,coquere, &inrubcii vertere :&vOGavcruntEtheliam ignem,&vas cribrum, aquam fulphuris, copulam &hoctotumnihilaIiud cft,quam concritio & dcalbatio.Prêterca dico,qu6d argentum vivum apud vifum album cft. Ciim autem fumusciadvenit, vcrtittir inrubeum,& fit Cambar, hoc eft, venenum,&hocinnuerunt Pliilofophi, dicentcs.-qiiod natura plumbifacile converticur ; propterea fepcnumero rctccravcrunt hoc vcrbum conteierc,utmultismodismonftrarentfpiritus in vafe occuli:osabftrahere,&quaimpofita,phibcrenecomburantar,aliasignis ipfos facile comburit. Sed aqua appofita,quant6 plus flamma cos invadit, tanto
:
tcmcx
catur.
tenuinimatcira",aeris
&aqui parte,& exfic-
Hic enim eft modus operis noftri, ut omnia in terram vertanrur. Nolitc ergo res multiplicare: inuidiquidemeas multiplicaverunt , & varia defcripferuntrcgimina, ut inquifitores fallercnt,&
a(Ti-
mulavcrunt hoc opus ficco , omni lapidi & metallo, pellibiisanimaIium,omni reptili& volatili. Vcs autem fcitote, quod corpora corporibus tinguntur, &corpora corporibus Hguntur,& quodPhilofophus dixit; inartceft argentum vivumdeCambar, & in numiseftargentum vivum dc mafculo, & nihil aliud
'
curate,
quoniam non funt nifi hxc duo argenta viva
SENTENTIA
Solis
LXII.
plusîn vifceribusaquapenetrat,& prohibet,iieflam-
ASTRATVS;,QMi'vcritatemvult
jnacomburantur. Atque ob id etiam antiqui multa trafcavcruntdefublimatione^quia nifi res igne fortirercontcratur,Echelia
humorem
&
aftequi, capiae fpiricum Luna;, vcritatem dico,

:
non afccndcr, quod
voluit
Hcrmes
ftis,
innuerc, ciimdixit: Cribrate resquas no-
& altiiis liquefacite.
nccadverfa adfero Numos enim quos Philofophi capere iun"erunt , numi Hcrmctis funt , de quibus partem fumi iulTit , & ex a:re Philofophorum.partem, & mimis mifcerc ac vafiimponere,obftru(fto,
diiigcnter ore,
ÊNTENTI A
ARZOCH.iit:
lia
LTI II.
nihil facitis.
coqiierc fcptem diebus, vertiturieinfiumos. Coquatur ergo iterum,

:
&
& tunc & nou
Nifi resigneconterantur, Ethe-
nonafccndet,
& canon afcendencc
Vidctisenimquodventus meridiei pkirimus cihn

cxhalatur,mibes fublimari facit , inarisquc vapores cIcvat,hoccft vas,& tefta,in qiiaeftfulphur incombuftibilc,
Moneo
fiant
,
aticem vos, ut argentum vivumy
txdeat vosdecoftionis poftca aperiatnrvas, invenietur nigredo, qusabfirmpta apparebitalbedo nobilifllma. Poftea ponatur ia locum fuum , Sc iterumcoquatur, doneclapilli in ficcumvertantui-, poftea-eoquaturigne fortiori, quoufque lapis durior fiat & cont'ringacar,ac incincrcm vertatur. O quant
prcciofus eftcinis
:
&
qiiodex
pluribtis eft
confedum,
,
congelatiS) ut
illci
ViriSapientes,inteIligitc ii"
duo
tria.'
& quatuoT unum
ac
duo unum.
lud AqujE fax itcrum coquicc , doncc liquefiatr poftca coquite ipfum , imbuite ipfum cum'aqu;i
&
permancnte
ANAXAGORAS: Âccipirecombuftum fugiens, corporecarcns, &incorporacecum. Deinde fumitc

ponderonim, fumijmhabens, habile ad bibcndnm, hoc eft,ut rcmchriusexponam ; hoc combuftum
fugiens,
doncc compofitio dulcis& fnavisac: rubea apparcatj poîeaimbuitcdonec: hnmida fiar

,
dcmum
vafis
tia
coqnire igne fortiori, & nr difcum eft , os clauditc.Hoccft regimen quodorpora fiigienficnc
,
non fugientia
& Ipiritus
in
corpora
&ad bibendumfdcas>-cft Etlielia,-qiKCiim
&
corpora in
fpiritus
verteHturi' Cj fe vivictm nei
denturj
492&
Bibliothecx ChemicoE Curiofx

9\.
ftcntur, acultimofient corpora fpiritus, ailimam tingentes ac gcrminantcs.Qiiapropter habcntes

diligtnti opera\rs dealbate aqua permanente, doiiccVcidat ci rubigo , & congcletur , fiatq; corpus
hoc
eft
nimis obfcurum
narrabo aliud.'Qiiidan1
fruftus excunt a pcrfct tiiTima arborc
primo Vcre
,
& poftmodum xftate Horcnt, & tunc muldplicatu!: & dccoratur arbor donec fruccus pcrHciantur &
,
deinde coquite donec totum corpus contringatur , & ita fugiens ,vcrtetur in cinerem ,
M.
gncfisE
maturando dukes
gicns generos mcliica
fit ,
,
fiant= Simiii
modo iila
miilicr fu,
quibus per
fc
quanivis irata
do-
i<c
efticiccur
xs
umbra
carcns
&
tinftura Philo-
fophorum.
SENTENTIA
iiividi varie
LXIIU
non dedignctur fe iiipcrari , ut e;us con;'unx fuum habeat decoremqui iuribunduscam diligit ,ac jugiter pugnat ciim ca,donccfuosconcubitus cum ca pcragat , & Deus pro voluntatc fiut
lios multiplicat, cujus
fecretum dcpinxerunt, aliquandoin mcmbra, in piiyficam ratiocinationcm, Aftronomiam &interdiim a(Tiinilavcrunt arboribus, metallis, & vaporibus acreptilibus & quanto pluspotcrunt, ipfa nomina muItipHcavcrunt. Ego vero vobis dico^fumite fcrrum , facirc inde laminas , poftea afpergite eas veneno, & ponite in vas, cuius os bene occludatur, cavetehumorem multiplicare.Vel ponatisipfum ficcum,& facitcficcum madam fortem , fcientes ,
:
ANASTRATVS.Dicovobis quodhoc
termino cnim
vobis,
ci
finito rcvcrtitur
porro dccor igne confiimitur! ad cam. ])ico ctiam
quod
dracoillc
non
moritur.-
tamcn iJiam
mulicrem fuos
eft
intcrficiens conjugcs,PhiIofop!iine-
dare eam voluerunt: illius enim venter plcuus vcneno. Fodiatur igitur fepulchrum Draconi
illo:
&fepeliaturmuliercum
ea mixtum videt
,
cumque Diaco fccum
&
quodfiaquam maflsmultiplicaveritis, non continebitcam ,ucq;bene ardebitincainino:"& fi nimis ficcaveritis, non con;r . tru-, nec coquetur, Exficcateergo eam ,
ter clai;datur,
,pci dies aliquot
emafciatur vertitur in fanguivident PJiilofophi in fanguincm Quod ciim nem. verfum , ponunt eum ad Solcm , quoufq; Icntitudo cefl!et, & fanguis arefcat & tunc apparct venciiumj
:
&
& occultum
S
manifeftatur.
& in va c îô ponite cuius os

:
N
.'
ENTIA LXn,
quod abfque complexione Sperma dcnique cx fangui-
firmi-
& poftca fiat fgnis carborium
defuper
EODILLUS
non generatur
Scitote
dcinde aperiatur vas i & invenictis in eo, & etiam in coopertorio vafis nodos parru"; los,& hoceftqnodignefibiminirtratOjacetumfur''
aliquid.
gitin alcum.Eius
:
namquenatura
fpiritHaliseft,quia
fuifum aiccisdic & ideo monec? vos, uc per fe tencatis eam: tribusenimdeccctionibus multiplicatis conglutinatur , & ab igne congelatur eiusq; natura convrtitur in naturam. Sic Cambar fimilitcr dccoftione& liquefaftionetali diijungitur .Notum etiam facio vobis , quod ifta frcqucnti decodtione confumitur tertia pa^-s acjU.^ rcucl.um vero e/us effi* citur ventus , qui Camlar & fpirithi c;'us portat in ventre fuo. Prxcei iiiC di^^^j quoJ nihil eft preciofius areiia maris rubea, 6c eftfpututnLun2,quod Solislumini jungirur & congelatur. Et quanto plu;
nc & libidine generatur , & nutritur calidicatc humiditate fanguinis poft qnadraginta vero dici formatur fcetus. Etnifi efiet humiditas, non folverctur fperma , hcc procreaiCtur fixtus. Illum. vcr!>
&
fanguinem
mati
,
conftituic Deus ad nutrimentum fpr;donec fcetum producac , qui produdus no.i
nifi lafie
nuciitnr,quandiuparvuscft:&quai)t6p!us
calore naturali exuisur , tanco plus oflibus confoitatis ia juvcntutcm ducitur , ad quam pervenicns
fibi fuflficii. Simili
rnodooportct vos
nii'.!l
boraie
>
(cicntcs
in hac arccJaablq; ealorc gencrari fed

.
cslor intcnfus
cxhabre
facit, frigus ver6 perircs

cft fuavis
Tcmperatus vero calor cum Icnificantur vcnx,

augmcntatur.
corpori
&
per
&
calor innatus ahcur
&
tes traiileunt dics,tan6fortius congclatur,
& non
comburitur. Solis cnim beneficio coftum congekturn eft & albedo illa pr^ftancKTima facis eum tcrrenum ignem fuperare.
;
SENTENTtA LXrih
MOSCUS
:
Scicotc
quod
iuvidi
modum
plumt>i
SEN7 EN7IA LXIK

B ALGUS
defcripfit,
ce.is
:
:
& mirabili modo mc ccepit
Quidarn frudum iftiusartisTulleas docerc, di-
Quod abfq;Iabore invcnitur eius operatio. Cumque autem de ejus incremento & sedificatio-
nc coepit doccre , talia di.xt.- Accipe arborcm illam , & idifica fibi domum rotundam & tencbrofam , & rore circundatam,& pone in eam vetcrem hominemcentum annorum , claudedomum, ne
vcntus aut pulvis intret ad cos , & dimitte cos in domo illa centum & nonaginta dicbus.Dico ergo vobis in veritatc,qu6d fencx ille non cefiat comedere de frudu arboris illius , donec /uvenefcat. O quam mirifica cft arbor illa,qu2 fuis frudibus animam in corpus juvcnile transfundit , & patrem in
filium convertit.
formandi multis modis narravcrunt , caufa decipicndi poftcros , varia fingcndo inftrumenta. Ego sutem dico , qu6d nulla inftrumenta fiunt , nifi cx noftro pulvcrc albo , ftellato , fplendido , & cx lapide candido,a quo pulvere apta fiunt inftrumenta pr(^ Gvo non tamen nominavcrunt ovum, vcl cu;hs avis ovum Qt. Porr6 eorumrcgimcn quod diximus , difficilliinum inquic cft. Nam fi compoficum
:
oportet rcgatis , ejus lumen a pclago & ideo jullcrunt PhilofopJii hoc opus fubtili mcditacione rcgi. Accipiteergo & rcgitcipfum Luna, &arGna:imponite quoufq; dealbetur , fcientes , qii6J uifi patientiam habeatis , crrabitis in ejus rcgimine , corpus corrnmpetis. Coquite leni ignc, doncc appareat album dcinde aceto extiiigiiicc , & tum vidcbitis unum a tribus focijs dimillum. Et fcitote
plus
quam
fumptum
cxtinguitur,
&
SENTENTIA
vis invidi difpofitioncm
LXV.
qu6d primum commifcet
fccundum comburir
THEOPHILUS: Scitote,chari(Timi, quodqaamhancmultis celavcrint no,
tertium liqucfacit. lungitc ergo primo novem partes de aceto cum calcfcit vas, & iccrumnovcm par-tcs
cum calefadum
S
cft
vas apponitc.
minibus
uno tamcn nominaverunt cam
fcilicet
fencx fibi /ungitur perfede moritur : poftmodum vcro ponitur in Sole , donec Jiqucfcat poftea imbibitur , congelatur,
vitar.
:
Aquam
Nam cum didus
N TE N7 I A
Quidam
'
L X V 1 1 J^
MVNDVS:
Philofophi nominavcrunc
ix. ica
perdics fcpcemiic fccnun rubigiuofura.
Quod
aurum Chelidoniam , Karnech, Geldum, &c. & unum tamen & ideni fwnc & aomine proprio
fubcrado^
Lib. II.
Sea.U.
dum
Subftal,
,
fubtrafto , vocavertiiit hocfccretum ,Nigrum quoiiiam a pclago iioftro extratSumelL Etdicovobis>
crgo dirui cotpus.& animam ab eb feparari.Proinde dixerunt Hiilofophi qi,6d Saturni

fcandit
495
qiiod aiuiqui doflores Tyrio colore facrunt KeuKel. Color autcm noRer Tyrius, pulvis a me dcfcribetur , qui quidem a mari rubeo nollro & purifTimo excradus eih Et fuut illiplurimanomina impofica, qu.c vera ramcii fuut. Excmplum liabetis etiam i(i tritico quod molirur, &tuncaliud nomen confequitur deinde cribratur, & diverlisnominibus nomioitur. in rci tamen veritate unum ell frumentum:
:
fplcndor;
aera
&
non apparet mfi tencbrofusi

:
tum vivum
Mercurius radiis Solis occnrrft deinde argcnvirtute ignea corpus vivificac & perhcif
SENTENTl^j
Scitotc,
LXXin.
fratrcs,quodopusndi itrum quod ûxritis, exrnarislit generationcqM^ poll Dcuinoninia perhcit. Accipite crgo lapidcs
niarinosvcccres, & allare carbonibus , donec albi lunt & excinguice acetoalbo ii fucrint
,
Attamamus.-
Cc hoc fecrctum uolh um fecundum regimen nominatur varie.
unum quodque
uncia- vi-
SE
R A Rso N
didum
eft
cft,
:
NTENTl A
Scitote
LXfX.
natura, de qua fxpe mafculuselt L\:foeminaj &quodPhilo-
quod
illa
fophi vocaverunt
fuo vafe
eam Magneliam eo quod inea

*
maximum arcanumi
,
iônite ergo
Magncfiam
in
coquendo eam diligenter ,

,
& vale poft fequam

co-
gradum Libra: perficitur. Sed huic operi CecUDdcJ acctum nolite apponerc, fed permictite ipfuin decoqui , donec acetum fuum cocuin biberit & terr^
,
extinguite calorem illorum tcrtia partc aceti. poftea coquite in folem & terram nigram per ..;^..!ii ijuaiin.li quatuor uics D dies t-- viginti opus vcro fccundum a die mcnfis Septembris dccinio, ad decimuni
,
.-
ginci quatuor
fixa fiac
pcem
dics apercoj invenietisibi aquanii
unum
ut terra Acgyptiaca. Et fcitote qu6d aho citius cxficcatur, ahud tardius,

,
quiceamplius
neat. Scienccs
donec eoagulando feipfam conciquod invidi in libris fuis pelagus pef

,
ob coquendi
&
opus hoc fic
divetficatem.
humorem
iiguificare voluerunc
,
& pro
:
vaie pofueipfa
runtpanuum & pro nacura medicinas una eft qu^ germmat & florcti
tamen
SENTENTi A
:
SET^TENTI A LXXIF. FioRus Coquendi dilpofitionem complebdi dicoqne quod fignum primi decoftionis ell iui rubons extradio. Rubcdinem autem ita accipite.
.-
LXX,
Ag.\Dimo;4 ait Coquice xs donec exeat nigtedo, quam numum vocanc & res artis nofttJE bene mifcete , & invenietis nigredinem ftatim , qua:
eftplumbumfapientum jdequoSapientesinUbris fuis multa traaaverunt. ^
ipfum jam nigrurn totum, fcitotc albedooccultaelî tunc oportet albedinem illam extrahi a iuanigredine. \r\ fecunda vero dccofVionc ponatur illa albe
yideritis
Ciim
quod
in illius nigrcdinis ventre
do in vafe aoin vle c cum

,innpr
^.tim;.,
fuis inflrumentis
&
,
SENTENTI A
Orpulus
:
LIXI.
f ^ r viderins T^^"' certo cftote lupeivementem in vafe quodrubor in illaalbedineeft abfconditus- &
iX.T
So
oiu, c
coquice kniter "
''^"^'''"^"^ ^''^'n
^
V"
Scitote quod in principio tnifcere oportet elementa fyncera & amc^na (uper ignem Jentum oportet eciam cavcri , ne ignis fit mmis -', r_--.-r o...i-.-A /^ j fortis , donec feipfa contingat elemenca, & plene
:
donec
mmm
'
^fi^r r
&
, j cv .T.n ^'^S^^^^^"
M ?
f ^''^'^^'
.
tunc tandiu coquere

'
r'
i
,-
' ft hn/ "êxortuselt rubor,quirubornigrumemendaviri
"'''
P""^* T^ T'^ ^ "^' "'7'^''"^
commifceantur, acpoft moiiumdeficcentur ,fc:ei>> quod unum comburic aliud & diruit & unuin confbrtac aliud, ac docec eum concra ignem prxliari, cui refiduum humoris totius icerumcommifceri oporcer, 5i tunc exaltatur e jus rubor,8c hoc eft quate elementa igne cola Istantur , & alias vertant naturas, eoquodnon liquidumfit liquidum, quod eft caput hujus artis & hoc humidum ficcum facere & fugiens fixum eft arcanum. Convcrfione autcs
.-
& pacem inrer fugicns & non fugicns compofuit.Fit

autem hoc ita:Res cruciata in eorpore mergitur.Sc vercit ipfamin naturamaltcrabilem.Etfcitote quoc! illud fulphur corpus denigraivs non poteit r3ngi,nee
c cl j r Tr temfaaadimittunturinignem, donec fpiflumat! ,o o . Itenuetur,&rarumtmgenshat,&hocquid?mtahr j ter compohta gignunc qu.)eriquod germinant &P ^^ .^. ^ .' ^ tur, coloribus quoque incipientibus apparere pro dibunc miracula, & tandem incipit Tyriuscolor apparere. O natura coeleftis , naturas tingens 6 ilj .
..
regimen elementa convertens & mulciplicans compofitum , movens unicum. Dicovobis quodnihil preciofiuseft naturisillis.
Jius ccelefte naturaj
& tingic. Item fcicote, denigrans , etUd quod non fugienti apcrit januam & etiam non fugicns in fu-j v, rr.pnc rr>^..r,.giens convcrcir. m Nonne ' videtisquod crucians " '"'""' cuni '""' "^ ""' ^' ! cortupcione non crucat utiHtate & oi: erZ;!'i coaaunat3one.< bciacis v.i.a..; ctiam nro piu ccno, cerco dfnie uejus ., . f,...r.-ir.,c ^'"CJ^fus .0%^ eiiet noxius vel ^"-^'' inconveniens, .'^"^'^'1^. non comrnm ^]rrnr,,r û ^r. ^,.r. r P^^f^tûtab eoquou que colores invariabj esexrra ^^^'^^"'!'"''*"V" hprPt.R.- k^^ .; 4 r "erer.-&.hocutiqueAquamfu phurisnom navimus. quam aquam ad rubeas tinduras aptamus, quiquidem deinceps non denigratur , & licer pofteanon denigrec , non fic tamen de nigredine illa tinaura,i fed clavem efle vobis intimavi.
contreitari
.-
fed hic cruciat
quod
illud fulphur
'To
"
"
SeNTE NT/ A
Mandinus
dixit
:
IXXf.
SENTENTIA
Emiganus Legendi
:
LXXIL
funt libriPhilofophorum:
non
enim dixerunt: Infpicite laftantem pucrum, & non impediatis cum, in eomanet arcanum, ex quo bona operantur Sapientes, de quo etiam dixerunt: Comburice ss, comburice argencum vifruftra
& coraburice aurum. Hoc (i tenebrofius di, fium eft , dicam clariiis Comburere , comburere, comburere, non eft nifi unum tcilicet dealbare, &
vum
:
fubeum
facere eft vivificare. Et vobis dico
quod
ani-
definitia hujus artis eft corporis liquefaîo,
&
dico mx a corpore leparatio. iniuper mae Infuper aico

ftru.Ti
quoaxs no quod xs no:
habet
animam Tom. I.
& corpus licuc honao
oportet
hoc arcanum habeari quod ipfum emender, nonprodeft vobisquicquam. obiddixeruntantiqui:Il!udquodperficitur, ununi eft , & diverfs nacurx non emendant ipfum quod verum eft: imo fola una resfibi convenir, quam quidem parce regere vosoportet, ignorantiacnimre-' giminisfsepe crrare facic, Noliteergo pluralitatem difpofitionum curare , nec ea qus fallentes infuis narraverunt figuris.Una enim veritatis natura.quam Naturalesunu nominaverunt in cujus ventreoccultum ineft:quod quidem occultum non videtur nifi a Sapiente.Qiii ergo ejus fcit complcxioncm extrahere,parieq;regit,ex cocnnnei it,pui.cu,icgii,cx eo eminet Jiatura.omnes natura.omnes natur,i; natur,is fupQf ans , & tCic complebicur fermo.qui fcriptus eft
Nifi
:
Te
vidclice vidîicej
Bibliotliecx Chemicx 494 quod Natura Naturam & tamen

videlicet
Curiofe
Lihrum Turb,f,
continct-
coquif
habcns naturas in fe & nou fiint: divcrfx emiuer. Proinde rcbus cxrcris quibus & res fuas
,
fcd iina
jlHegori Jnper
diwit'
bcne
finivit;
dcinde illas unicates, Aquam fulphuream nuncopavic, omncm naturam vincentem.
dc honiine. Accipc hotriincm , tonde eum & crahe fupcr lapidem , vcl laminam , donee corpus ejus mcriatur , & pcreac fpilTitudo: fccurusfciens, quod A Lxxn. licc fpiricualei cijm luamamilerit fpilTitudinem dcindc pone itj fibi poflca animam fuam Archelaus Perbelle dcfcripta eft Aqua ful- redde per 40. dics.fic ut in vulva fperma moriatur, balnco diruantur a cnrpora tohuris munda Nili cnim fpifla quodutic]ue rcgencrationis naturiecll principium, natura corpore carcnte, doncc fianccorporaincor& furgac crcatio propoficumque peragatur. Sumc" porea, & veUir fpiricus tcnuis nonpotenis anicum carne 8c fanguine , cornibus pcdummam illam tenuilTimam ac tingcntcm cxtrahere, taurum & vertc cum in aquam,&cum calceamctis-. que quxin intimn vcntris occulta cih Et fcicoce, quod pollea alfa domilce , tocumque trahe , fanguine nifi corpus diruatur , quoufquc moriatur, & ex eo poJiea veite is in tin6luris deviis. rubefcat nec fuam abilrahatis animam qux efl Ipiritus tingens, Rccipc Gallum , criita rubca coronatum , & vivum nequaquam corpusco tingore potcilis. plumis priva, poit pone caput ejus in vitreo vafe,& A LXXni. S ad iroram fcrva. 1*6(1 conde iterum gallum , fic trahe, doncclenificctur, & quoufque purificetur PHn,oTis Prima compofitio, fcilicet corpiis deindc cum pcnnis ab eo fupcr marmorcxtcndc . unum quamvis Magnefia:, expluribus fic rcbus trahe fortiilime & tonde deindc in cquoJs remot quid fafta: fuut & unum ab antiquis fcilicer, Albar fimo rum , donee plumas inducac dimittite. Cumarisnuncupatur. Cumautcmrcgicur,decemnomij. i, -c vclut gallum vocifcrantem gallum cum Oue audic, .,.. acoloiiOusnacuia: u A Ûi^,iKnciiamr:r ueiumpt.s, fêrumnt^^ tjui aui o ^ nibusnonnnatur ricis , (citote rect.i.n-) femir.im vosambulafie. iit. Onortec in rcgimine corporis Magncfii- apparenc. Oportec Viperam fume , qua: dicitur de re*a , & priva igicur utplumbum in nigrcdinem convertatur, t-c cam capicc & cauda in his duobus locis liquefcir. tunc decemprxdidain auri fcrmeuto apparcbunc c;us vencnum , ex quo fpiritus procedit. Divide cmi Sericon", quod cft compofitio qu2 decem ergo caput & caudam nnumquodque perfeinvinominibus nuncupatur. Scd iis rcliftis, nihilaliud rcpone. Sume reliduiim corpus & coque trco vafe aris, fignificamus variecate nominum , quani Albar Icnto igne , quoufqne caro ab olTibus iecernatur. Ec compoliin eo quod iis tingit omne corpus quod
,
fccit
Magidcr quod uno ordicus
eft
& uno
INcipiunt fupcrLibrumTurbx AIIegorix,& primd
oleiW
fcceit
fti;ol
aquaf
SENTENr/
:
fuji'
reail
niit'
ENTENri
.
&
tioneintroivit.
prudcntcr co& in humido , altera in ficco Boiiumplurinominatur quuntur, fiuntunum, & fic auri (los, rubeuin vero Cum nioruin nominum. rubeamfulphur, & auauri, colla auri fcrmcntum , permanet,plumcrudum autem Dum ripigmentum. bum 3eris dicitur virga metalli, & lamina.
:
cam fuper lamina,& tamdiu conde,donec vertatur corpus in fpirjrum , & auferatur ab' cofiexibilitas; Non cnim poreft attcnuarilentum: dcinde capitifuo juugitc ^ ciTtn eo terite , donec corpus, quamdiu flcxibilitas in co confifiit. ficca corpus hujufmodi ad Solem , vel ad ignem ut vidcas quod iuquiris. Hoc itaque completo, fcita quod habcs corpus corpora perfbrans, & naturam SETiTElSlTlA LXXVIU. natur.im continentem,&; nacuram natura !a:tantcm, Agmon Pro corollario dicam , quod qui non qux perfcLtioTyriacaPhilofophorumdicitur. Eft in
Compoficioautemdupltx
ciim^
efl
,
uiia
poftea pone
liquefacit
coagulat , multiplicicer errar. Denigrate ergo terram , & feparate cjus animam
&
mari
qux-
pilcis
rocundus
olTibus
&
corticibus catens,
& & habcc

fi
ritis.
aquam ,& podeadealbatc, & invcnietis quodquxDicoetiam vobis, quodqui terramdcnigrat,
pingucdinem , mirificam virtutera, lcntoignecoquatur donecejuspinguedo&

in fe
,
& album igne dilTolvit
donec fiat ficut gladius demidatus,& qui prius dcalbationcm ejus complctam i animam inducit, totumque tabido igne figit , poftquam liqucfadium fueric felixdici merebitur, fupcrmundi circulos cxaltari. Hoc deLapidis no(lrirevelatione,do(5trinxfiIiis cujus vires corrumpi nefacis elPe non dubicamus
, ,
&
queuat, fiponatur in ignc

fi
folvere vis
ei plura
folvetur
fi
augetur , quem coagulare , coagulabitur.

,
vis cjus
Nemo
que
omncs ipfo cgcnt.Cumuno tamen nomine nominatur, & ubi placcc ibi cxlatur. Efi: quoquc Lapis & non lapis, tpiritus & anima & corpus cfl: albus, volatilis, concavus , pilis carcns , quem ncmo infrigidatum poteft finc otTcnfa tangere lingua qucm fi volare facis , volat & fi dixcris ipfum aquam verumdicis: & 'a dixeris ipfum non cfreaquam falipfo carere pocefl,&:
nomina
,
finr,
hunôr prorfusrecedit, & poflmodum teratur fortidlme, & quoufque luccfcat, aqua maris imbuatur: dcinde per hebdomadam fepeliatur,& pofba afiandocandidctur. Cumque fuerit bcnedcalbatum , ejus aqua fibi reddita: poilea proprio humore imbutus.^ deindc poft hurnoris imbuitionem, quoufque citrinusapparcat, aâtus, fic collyrium Philofophorum cujus oculi liniti arcana Philofophorum de facili potucrunt intueri. In maris Lunaeil fpongia piantata , habcns fanguincm & fenfum , ad modum aiboris in mari plantata , & non movetur a loco fuo.- quam i\ rcgere volueris , habeas tecum falcem, qua feces cam, a longe caveas tibi, ne fanguis indc fluat.quoniam vcnenum c(l I hilofophoi u.Cum ergo fpongiam illam ceperis, priva eam fanguine^ dcinde in vafe vitrco eam repone & cullodi. Poft-
&
fum
dicis-.
piaris,
luhil
Non tamcn pluralicate nominum dccifedcertum habc quod unumquidcfl:, cui alienum infertur. Ejus igitur locum invelUga,
, : ,
modiifumecorpusejuSjSi ablueaqua marina.donec purificetur, & fiat corpusalbum carens turbatione. Poftea redde fibi fanguinem fuum:deinde ipfum forriter tere.donec fua fcri itudine privetur odorc&ficcum penitus fiat. Honiincs oiivas habent ex quibus
& nihil
alienum infcras fed fine multiplicare homines nomina qux nifi multiplicarentur, fapienCiam uolUam plurimi derideieuc.
oleum extrahunt , & illud eft conibuftibile. Oleum autcm Piulofophorum non fic cxtrahitur. Veriintamen ejus natura eft combudibihs, & immobiiis
iic
femper perfiRit , & eft modus faciendi ipium Olivas quas hftbemus mundas & inrcgras :
accipi-
Lit). 1 1.
Sct.
:
IL
Suble(ft.L
latet, exeat,
renmus cas cum aqua fua ponea deaccipimus, coquimus eas.Deiude ponentes cas in loco humido,
dimiccemus ibijdoiiec penc diHblvancur , &donee oleum i fuo fpido corpore feparecur. Facimusetia fccem inferius defceudere> aquam in medio confi11 i: oleum vero fuperiusemanari. Poftea feparamus aquam , ponences fupcr laminam candencem aqui fua imbibimus, donec flexibiiicacem, quz in eo eft, redirtime videamus,& cunc ipfum inhumido.equorumfimo fepelimus. Deiiide ficcamus&alFamusad Solem & fepcics iceramus, vel quoufq; ab omni inquinameco niundum &albi(Timum videacur. Deinde fibi reddimus aquamfuam, poft alTamus, donec ven,
&
ipfum colligunt, & in vitreo vafe rcponunt: corpus vero , quod quafi fufcum remanet in aqua falis diftillati abluunt, poft in calido Sole tempore xftivo dimiccunt, &hoctohi!c
quodin eo
&
49 j
donec ad inftar marmoris albi corufponunt in Athanor , & ibi deficcanr. Poftea reddunt ei fulphur quod ab ipfo fuerat extraftum , & teritur in eo, quoufque verticur in lapidem, & ita completur Elixirinperperuum hujus vitx valiturum. Tindores habent herbam qua ucuaturinlana cingenda fumences cancummodo tinfturam & lignum relinquentes Similiterhabemus nos in arte noftra , ponimus terentes & cribrantes tilandofine quiece perficiatur: hocell unguencum ipfum & urina puerorum frequencer imbuences, Philofophorum^quod abfq;pabulo ardet,&non com- donec lencefcat & ita erit tin6tura ejus, ab eo poburicur. Lignorum cinerem fumire meum, imbuice ftea ponimus eum in fimo equino quou(que purifiipfum aqua marina ponences ipfum in balneo j docetur ejustindura,& fupra corpusappareat. Qyam nec diHblvaturcJus nigredo,qua: vocacur Ethel,fub- recipientes in vafe vitreo ponimus corpus vcro Jimate , ponences ipfum in cucurbita cum alembico ipfius cum proprio humore terentes & in loco \itreo& ieparate humorem ab eo,pofteacinerem humido ponentes abluere non ceffamus , donec dilfolvite, & dilfolutum capite , & urina puerorum candore niveo induatur. Poftea jungimus ipfunt abluice, velaqua pluviali, donec candidus fiac ficuc tindurs fux purificats, quam abeo abftraximus, lac. Pbft Echcl a corpore divifum fumice , & cum & in calido Sole ex ea ipium imbuimus , & ica corpore diligencer cerice poft in vafe vicreo poni- recipit virtutem mirificam. Et hic eft defcripties itcratum, cct. Poftea
,
dimiccences eum in loco ccnebrofo.donec videatis vas candefcere , & vcluci lacinchum lucere. Philofophorum crocus calicerprxparacus: Sumacur radix ejus c'.im(l:ipice,poftquamfuerichumidus,ceratur cum hamidicace fua in fole: & poft hoc dimicta'
te,
tio
quam
figuracive narrarunt antiqui in profis
fuis.
iENIGMA
Ex Vifione Arislei Philofophi
riis
,
tur in balneo,
donec
fpiricus ejus cingens purus

,
&
liquidus emineat, qui cocus eft colligendus
& corSapientum.
o*
Allego-i
quoniam qusedam flexibilicas & inquinacio confiltic incra eam,qu2 non ni(i laborio(o& fubcili ingenioevelIipoce(t. Capiacuc ergo corpus & abluacur , Sc ad lencum & cepidum ignis calorem ceracur ad modum eorum, qui linum cura cinere & aqua calcis albx candidum faciunt, dcalbecur.Deinde per noctem unam dimitce in loco
pusrefidens abluendum
e(t:
,
<tyNIC
MA
,
/.
COngregatis denuo
rum
Philofophorum difcipulia quibusdam ftudiofioribus Pythagoras , quo-
hiimido: poft aqua maris ablucum rorecur paulatim donec pleniffime candidecur, quo candidaco redda- lus, Fhalifsus , Echamifius & Parmenides , & Exitur ei fpiritus cingens ejus,& fic clixir,omni tempo- mefias Admiri filius , Averca quifivit ex Arisleo* re firmum & perfeftum.Corallus eft quoddam vegc- poffetne dicendo efticere , ut exemplo aut paraboia liceret inveftigatoribus artis , ex arbore illa imtabile, nafcens in mari, radices & ramos habens, & generacur humidus. Venco aucem Septentrionali morrali,fruSus,quam Philolbphorum difcipuli praflante,indurefcit,& fit corpus rubeum,quod ciim vidifti csceriique in Turbadefcripferant coIlfgere.* det,qui per mare navigat,fecac ipfum fub aquis.-cum Et ille lubenter quidem dicam ut potero , fed nou
, ,
fuperior Arisleus Abladi filius, deinde Parfs Belchiotifilius, Armenius Archis filius,Meditanta-
vero exir.vertitur in lapidemjCujus color eft rubeus, & apcancur in lapides: Indorum quoque vulgus valde uticur eo. Similiquoque modo ucuntur , fcilicec corallonoftro Philolbphi in arte noftra:fumiicenim ipfum, & terunt forcicer , & in aquamariseumpec 2 1. dies imbuunc, & in balneo cum mulca humidicate doncc fpiricus ejus cingens emineac, dimiccunct & hunc fpiricum fumentes in vicreo vafe reponunt, 8c dimictuncfecem quafi mortuam &tamennecalbam, nec rubeam. Poftea ponunc in fphsram eam, quam cribrum vocamus.Deinde cum aqua maristepida imbuunt hoc fepties iceratum, abluendo & fublimando, donec formam faliscandidiffimi recipiat quo fafio , reddunc ei fpiritum tingentem. Ec deiude ponunt ipfum in loco humido, donec rubefcac , & fiat ejus fpermale. Et de hoc ponunt Philofophi fuper vitrum & facic ipfum inft-angibile. Ec ciim ponicurfuper argencum,vercic ipfum in aurum obrizon. Lapidem , qui dicitur Borites, fumunc
,
: ,
forte fatisfadturus voluntatitus.Rurfufque Pythago-
ras
Dic igitur quam apte poteris. Et
ille
vidi
me
& quosdam ex Turba equicantes ad maris littoraj & ecce habitatores maris fccum inviccm concubates & nihil eis gignebatur & arbores plantantes,
, :
non tamen frudificantes: & feminantes necquicqua nafci. Et dixi Quid vobis ? Nunquid quamvis multi
;
fitis,
nemo
.
Philofophus
eft
qui vos doceat

:
& di:
xeruntilli
novic,
&
Quid eft Philofophus.^ ait ille Qui res illi: Quid prodeft ejus fciencia.'' & ego Si
filii
in vobis Philofophuseflbt,
veftri
multiplicaren-
&
Philofophi, qui coloris Indici

dicitur, terunt ipfum
,
& varii
fimiliter e(fe
:
maris imbuunt poftea ponunt ipfum in vafe vitreo & permittunt eum per dies plurimos ia humido loco , donec fulphur,
& aqua
tur,& nafcerentur vobis arbores , & non morerentur, &frudus nonextinguerentur, & efletisregess omnes inimicos veftros fuperantes. Euntes illi * fignificaverunt \\xq domino fuo Regi marino. Cumque ab illo vocati effemus , muneraque poftularet refpondebamus:Muncra nos occulta portare generandi fcilicet artem,& arbores plantandi,& feminadi, ex quibus arboribus & frudibusqui comedet, nonefurietunquam. Et ille:Maximum munus,fihoc revera mifitmagifter vefter.Dicite ergo,quidhabetis,& ego : Domine quamvis rex fis,raale tamen impisras&regis: mafculos namque mafculis conjun^
Tom.L
2,
%)&U
49<5
Xilli
,
Bibli othecae
quo marcoli
iion gignunt.
e!t
.1
^C uriofe ^nemicx
corpus,
tcratur,
&: ad tcpidum fgnis calorettl aqua maris roietur paulacim, donec pleniffimccandidetur, quo candidaco, reddetnr ci fpi. ritns ejus llve lotio, & ri; Elixirfucceiiu temporis firmum & perfechim. Sublimatur ctiam h.-ec radi.-s perretortam infrigidrimi &mercuria(cit.
fcicns
Gcneratio
&
abkiarur
enini cx niarc fic nciieracio ,
& fozmma
fi
conjun^ltio, vcraqiie
&
natura naturxs niafculus tennellz , apro commilcefronveiiiens convcnienti.aptuniqne lilium quidcm & liliam habco , propcetur.Ec
ille:
qiioniam illi reaque rex fum nicorum fubditorum , filiam mco filium & horum nihilhabenc: egotan.en tuum ftllum nos in cercbro ge(tavi.Eccgo:Ducad cjus fororcm Thabritinm.Q!_ioaiTdito,pollu!avi&
iy
N
,
IV.
capitc
^,Bevamn 'bisadducendam.llcxait.-QirBcyamvul SEtego-Qina gcneratio non ftt abfque ca,_& M""P'^"'^"v^^^''^L^T.5P'!^;fl.'!"lt"l'^""T fe in vitreo vaic rcpone. bume icd..
his
Viperam fume enim duobiis
&
.
priva
eam
&
>
canda
in
ejus vc!Ki.um,e;4 locis quicleit -
quamvirfoforfit fracris,& fa-mina: tamen emcndaC ipfum eo qu6d t% ip(6 cft. Produda autem coram Bcya.ecce puella candida tcnera & fuavis.Conjun,
quodque per
gentibus autem nobis Thibritim

:
&
Btyam En
,
.''
aic
fic
rex lumquid vir hoc patcr no(tcr Adam jufTit rilios fuos , & tu (i tibi generabunt eris &: beatus acquiefccs, 6 Rex
duxit fororem fuam
t cgo:
fcces acrecinas.nepotcs&neptesplurimos:&tilurstuusThabricis.&fororcjusBcya lucrabuntur Acquicfccnte tibi, & m.ort ui fi fiicrint rcvivifccnr. eccc autera Rt"e,& f atre cum (brore conciibaate mc Qnarerex confeftim^mortuus e(t Thabritis.
,
corporis, & coque (ento jgiicquoufque cjroi ab offibus lcceruatnr.be po(tca pone fupcr laminanij & tamdiu coqucdnncc venatur corpus in fpiruumi & aufcratur ab eo Buxibilitas, Non cnim pote(t at- tcnuari quod lcntum ell. Dcindc capiti (uo jungitOj & cum eo terc tamdiu , quamdiu fluxibiiitas in eo confiftit. Siccacorpus hujufmodi ad Solem ve( ad
duum
v Hoc u itaque ,v com iguem.nt videas quod inquiris. plcto, fcito quod habes corpus corpora perforans , t\: nacuram, naturani contmentem, quae ccmpoiiciGi
&
Theriaca rhiiofophorum dicitur.

iy
vos vicupcrans, in domo quam domum aliam .-uditicavit
vitrca incarccravit
,
fupra
M A
V.
a(iam, &intribusdomib. nobis uuul;fti? Recî: Ex qua caufa fclliuans.pocnam tuam tiliam , forte reddenuo faltem nobis
Tratie
Tultis
fupra quaii etiam capti fuimus. Tunc dixt
JHercy.rius de fe
lcqnitttr^''
ditura
ell
vitam
fifio
tuo Thabriti. Ht
meam
smpliiis interticere
Nunquid tiliam? Et ego

ille:
Mater me gcnait,& per me gigniair ipfa: domi-nabatur denub miiii: de crrtero autem domin.ihof quia perfecutor matris inea: faftus fumrlpfa tailli
:
Noli fei^Jnare Rex, & cruciarus nobis inffirrc: fuftine aliquantu!um,& tuam nobis tradc filiam,& pauIdpotf habcbis& (ilium & filiam dcnuo viventcs. Tradica autcm illa, manfit nobifcum in carcere 8c dicbus,& manfimus in tencbris imdarum,& intenfo a:(tatis'caIorc, ac maris perturbatione cujufmodi nunquamaccidic nobis.Nos igitur feffi, vidimus tc magirtrinn in fomnis,& pctivimus, uc nobis fubfidium ferres, & mittens difcipnlum cuum Harforetum, qui nutrimenti author elf Eo aurem concetfo, gavifi fumus,ad Regemdicentes: Quod fdius tuus vivic, qui morci faerac deputatus.
,
.
ut pia nunc fovec & nuiric hhuiri (uuin quemgenuiCjdontcad (tatum vcniec perft&um.Ponas ergo me in humido igne conterere doncc tinisoperis inducatur. Deinde cum opus perfcdtum e(t , me ad rubedinem foni igne agito. Qiiia me caiiditatis humor augmentac, & liccitatis confumptio
mcn mc
nccat.
<i^.
N
:
M
,
VI.
Supermatrem pijgnrntcm lervum rubicundum a:quaiiter conde Matrem mortifica.manus ejus & pcdcs abfcindens :fervum ipfum balnea, &de(ponla hos ambo in linteo vitreo quod Sera dicitur &
,
^N
Eft in
A
rotundus, ofTibus
De Lapide^.
mari nofiro
:
pifciciilus
&
(corcicibus carens
& habec in fe pinguedinem, miriqui filenti igne coftus

,
ficamque virtutem
cjus
donec
abfuaqua maris dcbet & maturpoftea: jmbui^quoufquelentefcac: dcindc pcr h.bdomadam fepeliri deinde affari, donec candefcar.Cumquccandeat. & fatisa!be(cat,&ejus aquafibireddita, & poii:ca humore fuo proprio imbutus: & demum po(f humoris imbibirionem quoufque citri. nusappiteat, adatus tit collyrium Phiiofophorum: cujus liquore oculi liniti.arcana Pbilofophorum fa-
humor pinguedoque prorfus rodatur

fortiffime teri
,
&
defuper pone Thonar: & obftrue benexum iuto Sapientii. Ec tunc accipe vitrum cum fponfo & (ponfa , projicc eos in fornacem & fac allare per tres dies, & tunc erunt duo in carne una. Demum accipe iikim aibum homincm de vale, & mo!e eum per moicndinum,& addelibi clavem artis cumaquiia, & itcrum tere cum olco olivas tnndiu, donec ficcetur.Hoc fac ter,& habct perfedionis extremum.' iy I G VI I. CoUigatur vaporisterrei primordialis quanritas
,
duodenaria,omni abfiratta rcrreitatc inordinata, , meniiruofaquc infcetione prxcifg. Addatur gcrminis fmdiilicandi ^ranum lolitaJotione dccibili
rium, in die dcfponlationis (crie a(ceracioneexponendum aivo.PhiloIbphico inducatur, folubili amiplexu maturandum impregnantia hac decibjli.nec fortiatur, quin minimisunione frudiculis deduc. tur primcEva, ut vaporis difpofitio utriMique conncxionisliquorofa eiuccfcat probabili. Traclatur
cilc pofiunt videri inCcUigique.
^N
teratur,
luti
MA
11/.
pcrientia circumfpeftabili
Radix efl, qux Cum ftipitc fuo viridi feu fuccofo &fua humidicacc propria ad Solem:pofiea miccantur adbalaeum ,lavcnturque donec fpiricus
ejus ,five radicislal,& lociopurus, Iiquidus,& ve-
conoruic difciplinx. Talis inquam vapor un6:uofus , pr-,
quod
iiliolis
tingcns apparear, qui coiligendus

live feces atr.r,
efi
cocus
&
indivifibile, a quo deducuntur crinsc facierem qualicaccs proporcionabiles quas fcindLre ncquaquam jubecur. Alvoquoque effuso , alchymico pliocbo collocccur macurosc
miim Philofophorum Hylc
fquam^verehdcnccs inbalcorpus neopenitusabluendx. Qiioniam fluxibile quid &

iiiqainatum confifiit ineis,
Hyle, uc nobilc
quod
nifi
laboriofo in-
vitalitatc de(tituatur, iiihmadi mcnfionalis exiffentia cliciatur, per mortalitatis tranfmutabilis fore apparentiam. Nihii fplendeac
nifi
gcmo &
fubcili
cveUi uoii poiiunc. Capiatui" erg.o
uuum>Yiro lechali fervida pafTione proftratum h\

favillaruiH
Lib. II.
faVillarnit) hypoftafin
Se6t. 11.
&
Subfeft.
L
:
497
confricabilem.Sciacur icaqiie gr.idus plaiuatsE arboris primuUis , ordine fub eodcm frigidojaquofo, rerreo, quo tractatu rurlus for-
Sol generacur ex Mercurio coagulato Bc ficur (an^ guii eft origo carnis, ica & Mcrcurius origo Solis-' iicuc fanguis eft in carne, ica ctiam Mercuriuseft
in lapideSolis:quiaipfe Mercurius congelacus tft in lapidem Solis,& (ic Mcrcurius eft Sol,&: ejus Sol
eft
adoptatur elemento comburto inancipetur.fagaci regatur ingenio.uRj.plena iuceac digeftionis puriras candidatus in fulmine. Hoc fiin
tem
alveolum
Mercutius, Et oninia corpora metallica funt

,
'
quidem prodigium paritercjue (iginim,prodit lapilli Mercurius tampura quam in.pura quia cx eo cedigellibilis fore complemcntum. Jubetur fieri mo- nerata fuiic. Et ut Mercurius eft piincipium omtu mcdietacc manualis confulionis porphyrio fedu- niuni niccaliorum, ita & Sol eli; iinisac ultimum lejquoufqjtotaliter prxcui"rat,iu e(t prsetaxatumNo- metallorum, &i omnia metaila niunda & inin.undd
tate erudiri hoc feduloalveolo^foloque phcebi regimine,cinduram candentem 8c rubentem qux func perpendenda in corpore pr^caxato, digeitione ac,
(unc intus Sol

pios-e.
Luna
&
Mercurius
fed unus verus
Sol, qui abltrahicurabillis: de
quo
in
hoc libro co*
cepca.in candoris nitore feu igneo prolternatur denuo, faxo compaginetur, paucilTimas in particulas , motu crcmebundo uc uniancur rigacione parcim univori, Irroratio criplicanda , vel c]u6d videatur fore necefiarium , lade naturali 200. ponderis fub quancitace. Hocpcr regimen unius, phccbo proftratus mortifero ccrnitur & morce acerrima fufcitari. Gratularis igicur Rcgi vicam tui miniftraci incorruptibiIem.C>noniamquociens incericu conccrnicur, totiens vitacifentialipoft rclucefcacquoufque medictjialispcrfectusjomncm indebite fanus,(ine corruptionc fubjacens ,incolumitatem reftaurat. Hoc enim exigitur fecundiim un(5uo(icacem noftri ful, ,
De
Calido naturalu
i.XE%cirATio
Ex
I
/a;
S.
CAIidum nacurale defcribitur, quod

rs
in olnniblis
rebus creatis , pi afcrtim mineraiibus ir eft: eo enim indigenc Philofophi : quia hoc calidum n.,cu-
mocum
virtute caloris ignis
digcnt
1
phuris oleaginani, fluxibiliffimam, in fu fedulx rei

fubftancie nuindacione,(icfru(3;us colligicur innume-
eorum ad formam & fpeciem debicam. qi:amob caufam quidam dixerunc. Lapidem hiloiophorum ei]e materiam puram, qucx eft natura auri ccaci* nencem in (c calorem, qui dac incrementum c<c
,
macenam
vi
& pocentia habeac

,
iua
vero con^ cernatur,cum ferpens nsfter confpicicur prignans,

rabilis juxcadircretionisgradum.Caiitela
fpecie
ficuc rcs ali3E
crefcerc ck mulciplicari ia omiies.
ftia
tiim pereac maturitas, in nidum dum reponirur, calidum nutritivum cum virtuce ex(iccationis porrigatur, immenfa fufceptibili cuftodiatur,ne alimenco fuperBiio eandem propriam deglutiac , corrumpendo. Qiioniam fub con{^deracione expedic intentiofinalis indagaci cum mundationis modo. Incencio Philofophorum invariabilis uno ex ore refonet vim conliftere rotalem humedacione inalceraaca,cum cerreicacefubfequenda:&: ficfinis
,
ne idum
De^nma,
Tviateria
Metallorum
II
tâuo<rene^
modo ex femmah procrcatione

rentur metalU.
EXE RC ITATI O
Anaxagoras,
LocUSTOS.
lll.
Pythagoh.as,"'
IN
TURBAM PHILOSOPHORUM
EXERCITATIONES,
,
PRimo
ejufdem
omnuim Deus fublimis creavic quatuof numero hmplicia qua: funt quatuor elcmenra
,
In quibus occulta qu^dam
^ ad Artem
initiis
facientia explicantur.
Definitio Lapidis
i
& (|Liibus
/.
conilct.
, matjria:", diverfarum taqualicf.tum fimplicium.qujS ad invicem convercuntur. Primum horum fuic acr uc meduim cemperamentum , in quo fuic ficcus ignis mfenfibilis , hujus ignis fpilTum in aere refe du. Acris vero rpiflum,& quod ex ignis & aeris fpif fo coadunacum tuic , in cerra, quievic. In conver^'lione vero aqua converfa eft in terram
,
eilentia;
id eft
eft,
mentormarum,hoc
&
terra, aqua.
qux vocacur Sulphur
& fada efl & hoc medianre

,
'EXE\CITATI0
,
,
aere. 1 erra converfa eft in aquam, & tafta eft terra.qua; vocacur Mercurius,& hoc
TRaftacuri de Lapide Philofophorum viden. ItaqucexMercurio &Sulphure iex dmn in primis quibus initiis quibufve ele- turae muierales, diftina^ Nacura
a.
aqua mediante ine

efficiuntur\al
(dlicet
mentis conftec Lapis iMiilolbphorum. Confidera- Saturnina. -^ Hx funt immunds five leprolL quii tione itaque Philofophorum omnium, Mercurius Jovialis. principia eorum fcilicec Sulpatereft omniuni metallorum. Lapis aucem Phi* Marcialis phur & Mercurius func immunl lofophicus cft materia mecallica , convercens fub- Venerea. da. ftancias & formas mecallorum imperfediorum. Solaris, Ux 6.UX mundse funt quia ex \ Sul* Hancautem converfionem non fieri nifi per fuum Lunaris, / phure & ^ $ mundo nacse func. ^ fimiie, jam dudum ab omnibus Philofophis eft conEt \\x quidem nacur^ conveniunc in (iia' radice Chmacum. Nece^Te igicur eft, Lapidem Philofopho- qui eft mmera mecallorum , fed ex accidence di^ rum ex mecallica maceria gigni. Ex qua aucem me- ftinfta (unc. taliica fpecie generecur id fonant omnes PhilofoSeptima natura accedit,fcilicet,Mercurialis,qu phi, prifertim in hoc libello dicentes In Mercurio eft aharum uacurarum id eft , maceria communis clVe omni id quod a Sapientibus quxritur. Qua raHic nacura Mercurialis compofita eft ex duabus na." cione enim ejus fubftantia aut forma illa corporiturisprimis fimplicibus,fcilicec elementaribus,iml bus adjungitur , talem fufcipit fubftantiam & for- mediate fcilicec nacura aqui,& nacura terr.
:
mam:
& ficucia corporibtis cingitur,&
fic cingic.-Sc
,
ficiic
caro generacur ex fanguiue coagulaco Toni, I,
ka
S:
I i[\^ terra convertitur in aduanl tr.ediance igtie^ Nonquod terra fiacaqua,fed ir^
enim commiftione
498
quod
cerra
Bibliothecse
mcdianrc
, ,
Chemics Curiofe
:
operacionem minis c(t homo fic compar metalli eft rinetaliuml Sed quia generatio ef t motus , & in omni mocii eft caloris ignis tacic coaltarc humidicatem aqux cum agens & paticns; idco in generatione hominis conica quod adhuc obfcrvatur natura iua trigidicate currunc ducfcilicecagens quo.i eil mafcuUis,& paaqu.v, qux cft fliixibilitas fccundum unam parcem ticnsquod eftfoemina. Ingcnerationehomiaisifta tii humcaatio, & amictit aham partcm , qux eft fcil. adivum mafculinum ,& palTiduoptincipia, &nonmadetatluic ideo reddicuraqua ficca, qus vum fuemininum non concurrunc fecundiim intecic. Quodautem componatur excerra per operationcm ignis, patcc nam per exccnum calidum gramfuam fubltanciam fcd exeorum fubftanciis cHcitur matcria fcminalis qua: eft fperma. Nam convercicur toca fubftantia Mercurii in tcrram rubcam. Unumquodque cnim refolvitur in id ex uc maritus procreac ex uxore fua prolcm> nou quo cft & in fe ccrminacur proprie quia cum hoc oporcct ut corpus mariti totum convertatur in fperma, & poftea commifceaatur, fed ex corpore maquod fluic conglcbacur. Qiiod aucem fic ex aqua rici elicitur fpcrma mafculinurn , & ex corpore pacec quia ftuic , & non cerminatur termino pro fperma fcemininum, & iftaduofper uxoriselicicur enim ex fluxibilitas prio , fed aheno rcfiftentc commifcencur, &proijcoicuscopulam inter uAt; mata mercunaiis natura aqux eft. Natura autem nacurx hoc eft, in matricem agrum , in ciuntur metalla habct omnia eft maceria communis ad virtute intrinfeca ex duorum fpcr& (ic mulieris fperma vcgecabilibus, & in enim fc ficuc femen matum quae dicitur vis formativa , & calorc coniu animalibus. Namex femineinplancis& vcgccatinentis,lcil. matricis, for.matur corpus humanum. biiibus, & ex fpermace in animalibus mukiplicaii quod nucritur fanguinemenftruo fic fimiliter iti tur individua; confcrvan:iafpeciemuniu{'cujufque quod cx generatione artificiali mctallorum tit gencris. Et ficuc in vegecabiiibus & in plancis eft vis quxdam germinativa, producens ex fuccofitate Mercurio mafculino , & Mcrcurio foeminino fimul mixtis , & in agrum naturae profedis , & pcr Mertcrra: falivam quandam nutrimentalem per virtucurium menftrualem vegetatis , generatur proles tcs quatuor naturales oux fuccofitas fecundum fimilis parentibus. Non aucem quod totum corpus tranpartes varietatem digellionis fecundum fuas aliquo artificio convertaturin Mercumetallicum in quidam plantje fit , quxdam m fubftaiuiam & fccmininum &: poftea conjunmafculinum rium frufubftanciam in qusedam fubftantiam foliorum,
fiia
ficcitate per
.-
cifica
ftuum: in quibus confiftic vis quxdam feminalis fpetranlmutans reliquumnutrimenti fin<9;uum in femen, qua: ell natura proci-eacrix individuorum, ficuc in aniin vegetabilibus ftat loco fpcrmacis malibus eft fperma. Sed in his cribus Mercuriali,
gatur
-'' vellunare.
&
fermentetur
&
""""' SedaliLereft. '-
procreeatur corpus lol arcf -'^^ - Namcxcorporemetalli-
&
bus nacuris magna eft diverficas. Nam in animalium genere non fic gencracio nifi cx Mercurio fpercriatico duarum naturarum, mafculini & fcEminini.cum ambo concurrunc in coicum , & per coitum commifcentur, & in vasnacuras projiciuncur, fcilicet, in matricem. Iftaautemduo fpermatanonfufficerent nifi vegetarentur ex proximiori materia convenienti cum eorumnatura,& talis maceria eft fan guis menftruus. Nam ex fanguine ifta duo fpermaca eeneraca func , & in proceftu tcmporis fecundiim diverficatcm temporum producic ex his fpermacibus corpus humanum , quod primo vegeracur fed cum vegecabili depafcicur pofixjuam bene organifatum eft corpus , introducitur anima fenfibilis , & ex unaquaque fpecie producitur cum fuo compari individuum ejusdemfpeciei, ficuc exhominegeneratur homo ex afino cum afino afinus gencratur: fimiUter ex plantis & metallis quamvis aliccr & alitcr. Nam ex plantis duae funt vix generationis, unaper feminationem, aliaeftperplancationem, id. cft , infertionem furculorum planta: in plantam ejufdem vcl akeriusfpeciei. Ciimcrgo talis furculus inradicatur in IHrpem , producit frudum fecundiim naturam ftirpis. Non fic autcm in animalibus , qua: foliim fiunt per feminis propagationem: neque ctiam in mincralibus, qua: etiam (umunc procrcationem individuorum ex duobus fpcrmati bu<5 mineralibus , fecundum utrafque naturas mafculi & fcsmin^. Modus autem, qualicerex fcminali procreacionegenerencur mecalla, occultatuseft a Philofophis. Sed fecundiim fimilitudinem generationisanimalium , mauifeftum eft & praecipue fe cundiim nacurx humanxgencracionis, metallorum generatioiv;m ficri ex Mercuriis. Nam ficuc homo generat hominem & Sol fic mctallum generat metallum, & calor temperatus loco Solis in artificiali ginerationc. Mam homo ex fe folo non generat hominem , fed cum fuo compari. Gompac autem lio, , , ,
, ,
eiicitur 2 mafculinus, excorpore mctallico foemineo elicitur Mercurius foemineus,8f duo mercurii fimu! fecundum debitam proportionem conjundi, & cum Mercurio menftruali etiam,
co mafculino
&
fecundumproportionem debitam copulatis, & in agrum naturs pofitis: tunc ex virtute illorum duorum rpermatum cum vegetationc Mercurii meuftrualis debico & temperato calore redjs , gene-. ratur infans fecundum naturam parentum mafculi,
,
nusaucfcemininus.
D^ Primo Ekmento
Labidis, cjUod
^
eji
Tenal
EX ERC li ATIO
Pythagoras.
IV.
hoc conveniunc omnes Philofophi wno ore .utT IN eligatur puriffima & fubtilidima tcrrea fubftantia rubea vel alba cum qua conjungatur Mercuriusrubeus vel albus per minima & figatur donec
, , ,
iinumfiant
eft
&
infeparabilia
,
Lunx
vel Solis
vt
terrea, vel alicujus imperfcdi corpo,

:
Hxc autcm
De Luna & Solc ego de Venerc Arnoldus Villanovanus de Mercurio Geber Arabs , fentiunt Et rurfus de Luna vel Sole fic fcnciendum in dubio forcecrit, anterraeorum fit cruda , an fint feces ex fulphure relidx: fed arbicrandum eft , terram eftc ex crudis vel Lunx, velSoIis, imo cxfoIoSoIe. Sed nonelt vituperan' da mens Arnoldi , nititurcnim ca exrationc quia omnistinduradebet habereingredientemlapidemj cx eoque conftare quem vult tingere. Si igitur vo
ris, vel folius Mercurii.
:
:
^-i
hieristingerc iapide tuo Vencrem, necefteerit, & terram ex Venere recepiffe. H;rc rerra fit per cal cinationem, & convercicur in cinerem & cinis pe fublimationem convertirur inquintim efrenciami & quinta elTentia per folutionem convertitur in la^ pidem . in quo inicium eft magifterii ab eo eniirH rurfus extrahitur aqua & terra mineralis quse cuni calcinata & dealbaca eft admittic denuo vaporerr fuum, & eum figit ac unit unione infcparabili, quoi
,
: , :
inuai-
Lib.
iri
ir.
Se6t. ir.
,
Suhka. i
,
499
fubfequicur
'''-^-
univerriinl facit depiiratio vel fublimatio
fermentum
" --' & nutricio
quanl
De
partem plumbi proportione fefquialtera du(ai, fol vendo commifcent: artificiose aurem optimequei Commixrishis duobus , & bene coaptatis, curato
iJtaquafiat mecallica
in fuo vafe vitreo
Dimiffione dqUie njel Roratione /ub^r
&
tunciiiam ipfamaquafil
,
terram.
EX ERC ITATIO K
Aristenes.
componito inditoque & ad dies quadraginta putrefaftionis hoc eft primi gradus ignis coquito , doncc ipfum plumbum liquefiat
,
&pucrefcar.
HOc omnium
maxittie hic animadvertenduni
Dc
Conjugio Solis
^ Lunî
VIL
efl:, quod neque aqua nlaris fimplex, fola, neque xs ipfumfolum aliûid pro lapide Philofophoium facere poirunt, velipfum Lapidem Philo/bphicumconftituere nequelapis iple, fiveElixir,
:
EX RC irATlO
Z
-v ~wi
-ni -^
I
M O
N.
vel fola fimplici aqua, vel folo a:re conftare poirunr^
1-1^'^
f'""^?""^
hilofophus videtur annuere, ut utrumque
commifceas hxc an)bo , ipfum a:s fcilicet , & ^^^^'^ ' qtua nullum abique altero faciia fluic. Finis aquam , vide ut utrumque nec crudum , neque in ^"^^5" ^'^'^ totiuslecreci Alchimifticieft, uc Eli^""/t^"'" fluac ante Fugam fciiicet Mercurii. Sed rediiicatum fcd ut aqua ipfaaliquotiesdeftillata, &tandemin ftacum fuum & defcenfum reftituta. """os lego authores , vel perpaucos quihocfua'l^â^f-vel dicantquando applicandafint hxcutraipfumque xs combuftum, candidum & fyncerum corpora, Solis fcihcet .s: Luni nonininitio omnino fadum fit. His cnim ita prsparatis, ad q"f. cilicet operis, utputa m folutione, an in fine. Elixir proccdi poteft. Cum enim xs ipfumfyncerum non eifet , tcrram , qusE inde elicitur , crudam "^"'P^ ''' fermentatione. Vidcat ig.tur qui voler. & infynceram imo fortc nullam giqni certum fo- "^""^ faciendum eligendumque fit. Modus hic mihi
five
:
fed ucrumque, ideit, aquam fimplicem , ipfum s$ conjungi oportcre. Priulqiiam vero conjungas
&
'-coipiis
perfedum ad compofirionem
albus
,
Elixiris
''ve iHe.Iit hiturus
hve citrinus.
rcf
Ica
,
& aqua
fi
ipfa
munda
&
dcftillata
non
t
fo-
non admodum
,
placec.
Quia
fi
ita fieret
,
,
oportefcd pro-
cerram ipfam lavare & abluere nequiret. Sor& atrum nnn fordido vel acro fed puro, claro & mundodealbacur. Mundificacis igiturutrifque, tum is ipfum in laminas tenuiltlmas produdum difcerptumque , cum aqua corailteaturi
ret
ret Elixir
neqiie album, neque citrinum
didum enim
mifcui coloris futurum. Id tamen fieri poteft, ut fit fententia ita interpretanda , nempe : Cum Elixirium fit ad rubeum futurum , ut primo fumatuc
hsc
Lun limatura , &

rii.
folvatur cum Mercurio , ex illisconjunftis colligaturterrafive fubftantiaElixi,
&
Deinde per omnespartesprocedatur per hac duo fcil. per Mercurium & Lunam , donec ad fermentationem veniatur ,ubi Solis folum fermentum ERCITATI O VI. accipiatur non addito etiam de Luna aliquo. Parmenides. Quamvis Senior Phiiofophus putet oportere tria lumina dcfponfari in commixtione operis,five aquaartis ad invicem convertentis fic harum Sofem fcil, Lunam & ferpentem , & horum bet.Primo folve Lapidem in fuumMercurium. alterum elfe fratrem , alterum fororem ferpentis,Lapidemdicunt authores metallicum, ablue,reduc,
De
Converfione hâturarum
O commixtione.
EX
MOdus
&
fige
incera. Solve fcilicec groiTum in fimplum,
per quos indurari pofle ferpentem
&
retineri air.
ablue obfcurum in lucidum, reduc humidum in ficcum, fige volativum in corpus fuum. Solvere eft dividere,& corrumpere, ac materiam primam facere.
Abluereeft inhumare, diftillare& calcinare. Redufubtiliare. Figere cere eft impinguare , incerare , eft defponfare , refolvere & coagulare. Per primuni natura operatur interius per fecundum exterius.pertertmm iuperius:pcrquartum inrerius.Sedmoderni finem perturbanc operis quia cum laborat^
&
Atcrrac meojndicio. Satis enimeft ferpentem ferere in fororem fuam. Caufa erroris eft quia Sol non terrificatur propter perfeftionem fuam, ut ega arbitror. Quod fi fimili modo purificarecur, tunc nihilobftarec quia & Lunx & Serpenti conjunge:
:
retur.
^^^ ^" ^^^^^ FundamentUm Unum cjuid

^
fit ,
^
C^
Lapis unus.
defiftunt
tum incipere potius jam primumdebe-
rent.
Sed unus folvendo folvcns
&
coagulans, al-
EXERCITaTIO
S c
r
Vlll.
ter folvens
&
figens
alter turbat
medium
alter
finem ; italixfitant in arce , ut ftulti. In fumma dico, eos non facere tinduram unius numi , nifi omnia debite digefta fuerint in naturam converfione, ita ut principio convertatur groirum in gracile, id eft corpus in aquam deinde aqua in corpus five terram: deinde addas , imb indas animam quod fietfi animam cumaqua, ideft, fpiritum corpori demum nucrias tale animatum corpus addideris aqua fua ex qua concreatum eft ladre fuo , id eft opus, five incepcum a principio. De commiftione aucem docetur, ut proportio itafefead invicem habeat, ut finc aqux cresparces adunam plumbi, vel melius dux a-ris ad fepcem vencni , ucZeiion poftea dicic. Qiiidam uc ij qui in aqua fepties diftillata & revivificata , folvunt duas aqps ad uiwm
,
:
T E
s.
MUIti
longis difputationibus
Lapidem
vel di-
duabus, velunatantum re conftare, diverfis nominibus contendunt. Sed hic Phi^ lofophns & Bonellus infra , totum opus & fubftaatiam totius operis , nihil aliud elTe dicunt , quim aquam & regimen ejus innullo eftalio quamin aqua. Ec vere una res eft, in qua omnia infunt, & cft fulphur Philofophornm, eft aqua, eft anima, oleum, Mercurius & Sol ignis nacurre, aquila, lachryma,primumHyle Sapientum, maceria prima corporis perfedi. & qualicunquenominePhilofophilapidemi fuumnominaverunc.hanc unamrem, hoc eft,aquani illam , femper pucant & fignificant , ex qua omnia," & iii qua omnia qu omaia regit , in qua erratur.
verfis, vej
:
Tom.L
Tc
&i*
joo
,
Bibliothecse
Ch emica^
aere
Curiofx
corpus
eft,
&inqiia error ipfe corrigitur. Aqiiam autemdico Philofophicam , iion vu!gi aquani , fed aquam Mercuiialem live limplicem iive compolicam ucrafjueenimell a<.]ua Philofophica, quamvis alius iic Mercurius vulgi it Mercurius l^hilofophorum. II,
: ,
& igne
,
fermentum
anima
,
uitima
irrigacis
folius Mercurii ipiritus. Sic patec
quod Lapis confiat quatuor ekmei;tis

aqua
,
eroo
fcilicifc
aere
igne. ik terra.
fpiritus,
jna, corpus
&
&
Nam in Lapide fnnt ani,
tamen unus Lapis
laenim liiDplexoll mera,hsecexduabusrebus compofica ell , ex sere icilicec iioitro , & aqua (implici. Compofic^ auicm hi ciu^ aqu:E Mercurium i-^hilolophot um iaciunc. (.ii.iapropcer crcdcndum efi, fub{taatiam vtl materiam ipfam primam cx compofita
eflc
pra didiim
ut fu-
elt,
queni iblvere oportet,
& rurfus Coa:
gulare. i>ub folutione omnes opcrationes comprel lirnduntur ufque ad albificationem lapfdis poft albificationem coquitur iterum,- & fic
dum
coagulatur
:
aqua.
Componunt autem quidam

:
tribus,
fcrmento
ut cera.
quidam duabus (peciebus tantum mihi fatis func fp.cicsdux, ideli, mafculus& fjemina, auc frater
Ciforor.
deindc icerum &IbIutio illa iceratur , donecfluat lanis

:
lapis rurfus lolvitur , liabico

*
Aquamaucem
fimplicem aliasvocanc Ve,

,
Dc Solntione corôrum
in
aquam
aqu.
Argencum vivum Cambar Aqiiam permanentem.Gumma, Acetum Urinam Acjuani inaris, Dracoucm, Serpentem, Secundum aucem
iienum
,
, ,
de
Gum-
ma O^ divifionc
lenfum hujus Philofophi adperfcctionemficprocedas.- Contcre lapidem in pulverem fubtilem valde ( lioc cll contere fc igne , non manibus J & aceto clarifl'. caleilino pone , ftatim iblvitur in aquam Philofophicam & quaii iontaneam. & fi ica
,
EXERC IT ATI o.
Mu N D U S.
TJ X
aqua lapis nofier prcciofilTimus generaturi
quod fi fadum cft credo cam craduci polic ad & quamcunque naturam volueris. Quoniam omnes rescreaca; Amc ex aqua: cigo necelikrium eft eam liabeatur inmcmoiia Nullam extraneam rem re- rcm convcrti in aquam. Ac proindc concluditur. cipi a Lapide Pliilofophico, neque excraneum quipquod onines fpiritus convtrti dtbcnc in aquam anpiam m Lapide Philofophico ingredi. Quapropter requamfubhmentur, Mcrcuriuscnim quando folvivideat qui volet, nc decipiatur hic in nomine acetur in acjuam tunc dcponic fcces fuas & friaidi* ti. Una enimres, uiiius generis & naturo; nihil tas ipfius vercicur in calorem , & humidum ejus ia alienum admittit & verinimum eft iinam retn ficcum, & calor ejus in fublimatione ugetur & elfe & exuno tieri. Quiaquando Mercurius pra:- fubtihtas actindura qma d vitriolo accipitcaloparatur in aquam Benedidam tunc ipfe habet porem & tinCturam. Juxta hanc vcrb doCtrinam videteflatem diilblvendi corpus perfe6tum in Mercuripoteft, LapidemPhilolbphorum componi polle rium per artiticium & ita tocum compofitumeft e.jc Mercurio purgato, foluco fublimato, & in limMercurius,una fcil. res ex qua lapisfic, & in illa pham rcioluto. Itcm ex alio Mercurio nonquiuiiica re fcil. Mercurio feu lapide funt quatuor: dem vulgari fed ex co qui cx vulgari illo cxttahicorpus fcil. & anima , fpiritus & 'tinSura etiam tur
,
;
materiam, diftillarjonem coagula tcmperato calore , ultimo calcina, fc. polt coagulationem ejuspcr ,moduin fuum , in quarta lolutione tingit. Ec lijrc noUra folutio eft (ecundum naturam : fed illudperpetuo
tocalicer hieiit folutus, cunc diltilla
X-oporccCergo inpriucipio omnem rem in aqii (olvere. Non enimcredibile eftaliquam rem pollc
convertide lua natura in aliam qnin priiis rcducatur ad eam maccriam , de qua Beta e(t a
,
&
principio-
terra, aqua,
ac-r,
igais
fermentum, oleum.
qui abfirafiLus, Quinta

(cilicet
efl'entia
vocatur
duo
qua:
J)e Saluiwne e^*
Divifione ElcmentorHm.
Quinta e(rentia & Limpha ante difta. conjungi oportere credendum eft. Imo ipfa
,
ra efleiK.a
lucccfli ve,
cum Limphato Mercurio
Quim
ita
mifceiida
EX ERCITATJO
Z
pidem
liac E
IX.
M O N.
]N Alchymico opere oportet primo omnium La,
jungendum corpus attenuatum. Hoc eft fulphuc ipfumde cjuo inferius dicetur.- vel fixacur
fulphur additur fulphur alicujus luminaris, & coniungunturhx'c duo in limpha Mercurii , & fic coquuntur per viccs rocando. Vel fi hxc doftrina
donec pcr vices quinta eiientia duas paxres ejuslimpha?ebiberit.- deinde eciam ultimb ad-
id eft
corpus,
animam &
,
&
ne mortificate
&
exhaurire
non pla-' fccundumdoftrinamPhilofopliorum primo fulphur Philofophicum & aqua Philofophica qna: & permanens dicitur. Ec ha:c duo fimul concur! facere opus erit primo lapidem ipfum omnino folranc , hoc c(t aduncncur ad fimilicudinem nacur^, vas in fuaelemcnta, quod per anni partes nobis cux ex argcnco vivo quod aqua vocacur & , full fignificatur Deinde ipfa Elemenra per ignem, me- phure tcrreftiiprocreac oinniamecalla:icaconcurdiante Mercurio conjungas , quod c(t maximum rcnre aqua Philofophica , hoc eft , Mercurio Philoarcanum & fic magilterium e(l completum , om. fophorum procreari crcdecur lapis Philofophorurn neque arcificiumin (olvendo &: conjungendo fitum tingens. Ex doftrinaautemhorum Philolbphorum. efl. Hi aucem foluciones vcl feparaciones fiunc me- aquam Philofophicam argentum vivum dicimuscx: diance Mercurio ipfc enim primo folvit corpus & corporibus extraitum fulphur verb attenuatuin facit feparationes, quar rurfus conjunguntur pcr corpus five tcrream illam , attenuaticorporis (iibfcrmentum & Mercurium Veriim hic fcdulo eft Itantiam. Qiiimediancibus quibusdam pra-paracoanimadvertendum.Mercurium vocari in initio ope- nis fpeciebus cogicur elevari & fublimari, illamiis aquam deinde apparente nigredine, Terram: qije elevaram & (ublimatam corporis fubltantiam; deindeeo fubllmaco, Acrcm: deinde rubificato iulphur Philofophicum appellant. Sed de his fuperco(dcbec autem aer per fe coqui donec rubeat) que facis.De gumma dicendum eft.Gumma mas eft ignis deinde fublimatus cum corpore luminari & obid honorabilior.Aurum eft ibror gfimx projn! ahquo, fermenrum deinde folus additus toti& dcdicit.iuru:Nemomeenecat,nififorormeaQu6(l ompofita: macena:, fpiricus: & fic tcrra cum aqua> autem dicit Philofophus : Accipite
arte faciat , iiifi prius mortificatum fit. Sed mortificati fcparatio clementorum , fic &iuonftratur cujusUbet elementi effciftus Ergo fi vis Elixir
.
fpiritum, placain nihil frudtum in
cet,
fiat
'
gumm^ cîdididimx
LiklL
vel rcpccm ad diio.
Se6t.II.
Subfea.!.
ôf
difRma; patterri UtiamA' minx vituli. Concordat cu *] heophilo infi d,qai Jicic,nporccre addi tr ia ad ur.d:
iiciouem quatiibr eoiumi non

,
Qiiod autcm hic facic componifi duofant datque tcd rc vera xs ipfum voipli gummsE tria nomina cat giimmam corporis & benc quidenl.- deinde fubdic qiiod fepties debeacmurifi rex , quds modos rccenfec & docet ordine.
, ,
Rftrjia dc aqua.
c^
divifionc aqu.-e in
paytes.
aqua Elixirium poft fermenitacionem , quanca in termencatipne rcqmrebat ( quamvis aliqui contra fentianc , & cerriam numero partem doceant ) imbuere . & per leptcm viceS madcficri Cwc nutriri quanca portatione ipfum xi folutum elt. Ecctim jam dit^ta portio per feptcni viccspofl: nutricionemitaadhibiracft Llixirio: tunc Elixir maturum elt ad tingendum. Doccnc tamert nonnulli oportere priiis didam itptcnam imbibitionem iive nutritionem ipfum Elixirium per aquam quam illi vocaut Acetum, pcnitus folvi quod difficileea& creditu& fadu, & timendum ne vivifica,
.;
di, uc fignificcnt canca
EX ERC ITATIO
Pam dulphus.
fuperior doftrina
XI,
tumjani Elixirium folutione ca itranguletur. UcCUnque veiro fereshabeac , hoc perpetuo elt obferVatidum, uc tantum aqua: in una imbibitione fuperfundas Eli.xirio , quantum cfle putaris paucillum^ poft paucillum, & eo fxpius:fic enim fcpties licebiti & quatuordecies fuperfundere.Quod fi feceris,pau,
St Philofoplius, quaminhaoc formam

cabimiis.
non
placet, aliam adfert hic
apce expli-
Recipiatur dc aqua abiba(5ta a lapide f)ondus fuum.id eft, a.'quale cum iapide,& iapis ipfe, &aquabene permifceantur inll.mul, ^c iocenturregimine ignis fui & caveatur ne efflnat, Vel locetur toca maceria iii balnco Mariê & folveturj materia inaquam ladeam .quxaquaLac virginis dicetar & Acetum Phiiolophorum, Tunc permittatur elevari in coeKim: & deinde jubeatur defeendere ia terram, id eft, omncs opcrationes reitera, uc decec. Nam inter folvcndutn afcendet in ccelum,& incer coagulandum defcendet , & unitur fpirirus cum terra & deindc iterum cakinetur & erit lapis quod qnater fi.\us ac tiuens. Ac animadvertatur erit lapis folvendus & per omnia cum eo procedcndum,ut innuic Philofophus. Ec quocies folucus ell lapis coties cam folutionem figillo Hermetis cuflodiri oporcec donec Elixir ipfum coagulacum videacur: deinde cakinacum5& rurfus inpulverem redadum fueric. Ec in quarta foiucione Caiunt Philofophi ) cavendum cft maxime ne fluat Eh"xir,& vi, ,
,
augn:entumque fere ottenis appetet , roburque juftum acquiret: contru vero.fi in modica utaris aqua plus fatis, & voracitcr bibet roburque omne debilitabit. Et putarem ego vicefimam portionem aqux inaugmentaiione feu nutritione fatis efle fingulis odenis dieb. Quanta aqua ijti debeas in fermcntatione, hoc ex fuperioribus deprehendifti.Qiiantd autem fit vas aperiendum.ex naturali ratione collige. Aereautemnon indiget conceptus fcil. natus puer. Itcm natorege non licebit eum aere privarc & claufum detinere, vitamquereceptamfuffocari.
,
latim crefcit Elixir
diebus.veluti hians
& fitiens
Nafcitur autem
& vitam
fermentorecipit
necci,-
tiusaperiendum vas, quam cum feritiencare voUieris. Poflea vero non puto vas rede claudi: fufi^bcatio enim pararetur naci regis. Et quamvis pro nutritione fedulo
leat iac
igae regi ciim oportet
lacdandum, tamen ita moderatoi ut nequaquam evolarc va~

,
,
trumfiac, quod ciim fieret, in nullo eflet ufu.Calcitiatum enim efle oportec Elixir.hoc efljin pulverem red.idum , non vicreacum. Caveacur aucem fluxus admodum "Eiixiris , fi ignis bona ratione , hoc efl: clcmenter regatur.Ec cciamfi Phiiofophus hic dicar,
,
ipfum , vel eft-umigari & ficpaulatim laae^ nutriendus fepties vel ofties , donec robuftus fiac^ ad rolerandum robufl:i(rimum ignem univerfalem
foiutionein, ut quidam aiunc. Solvi enim debet poft nutritionem plenaiiam, & ircrum ficcari in pulverem fcu lapidem , deinde irerum nutriri , donec
tingat
&
folvitur
quidem aceco fuo
uc
fic
ignis intenfior
pcrpetuo tamen in memoria
quod
eft^
acetum accerrimum
'habcacur, ut ignis a principio operis
unum
fic
ufque
in finem,fimilitudinc infanris in utero macris.Dein-
deanimadvertatur quod album mundum Philofophus hic fermentacum jam kpidem vocet: deinde cumdicit corpus fepties debere imbui, figniflcac illas duas tertiasin feptem partes dividendas , feptem vicibus imbuendas. Item fignificat omnem aquam qua ufurus fit per cotum opus in tres partes scquales dividi,cumiEre tertiam unam adpucrefaciendum poni oportcre deinde ca:ceras duas certias ad nucritionem fatis elle, fi fepties dividantur, & fuper rorentur , quod efl contra Theophilum ,
De
Siccatione
Aqua
Coagulatione c^* Calci-'
natione ac
Ignk regimmz^.
XIII.
E S.
&
EXe RCITATIO
Ce RUS
>
Bo R AT
Dlmidia
aquafolvidebet cs:SedcumfoIa ter-
qiii affcric
aquam
dividi oportere in
duo
ascjualia,
ut infra pacebic.
tiaparce autad fummum ica , ucfint duo aci fcpcem , coqui, uc hic docctUr cogitet igitiir quifqucquomodo id efficiat.Animadvertaturprsterea,_ uc poft imbibitionem rerrs , & ficcationem ejus, terra ponderetur. Si pondus omnis commifii feit
J)e Divifione Aqu.i
&
I
'vafis
apertionci
EXERCnATlO
Th E O PH
f,US.
conjundi,id eft,tcrra: & aqua: falvum eft,bene operatus es. Si plus inveneris ponderis quam impendiifi, coque diutius,fed admodum lente. Si pondus:
deficit, tunc cxiccifti ficcationem
XII,
THEOPHitus
efle
squalia quefiac.alcerovero rerarur,& imbuacur.Sinc aucem Elixiris partes dux ad feptem , vel tres ad unam fic ignis juftx putrefafiionis. Pucandum vcre e(t
hic docet venenum in duo dividendum, quorum alcero'ses li-
&
tunc emen, & datur etror'per aquam, qusEtandem fuperfundituri & leniter digcritur. Animadvertendum pr^terea ^ quod quando maceria dicitur hic vel alicubi in fentenciis Philofophorum , coagulari vel calcinari tunc non expedit fieri forciore igne , quam vel in Iblvendo , vel putrefaciendo, vel abluendo , vel fermenrando , vel nucriendo, Propterea infiniti
artiftx funt deccpti,quiftatimpoft foIutionemSc
Philofophos ideo jubere a^juan^ in duas parte divi-
blucioneml
,,,
yo2
:
Bibliothec^
&
Chemic^ Curiofe
ftus, &c.
calcinant auQiore Solis abliitionem coagulant calore qiio errore materiam ira inurunt. Quia quandocam expedit folvi, non nifi longe majori
Mutua-aurem
officia inter
lnctria fonc
quiafpfritus cultodic corpus, ne ab igne con.buratur. Et clarum corpus cuflodit fpiritum ,neevolcc
pocelK Oportet autem materiam vclutiinterfici, non in vitrum converti. Quaproptcr Philofophi aiunt, Lcni igne facietis omnem deditffcultate folvi
ab igne
co<Sioncm,& invcnietis omnemfcicntiam, (i aliter feccritis non gaudcbitis in operc veUro. Itaque
,
magiia vis in regimine ignis fita el\. Nam fortis igiiis vitriHcac& perurit, lenis folvic & coquitmatcriam , ac matuiam reddit. Videmus cnini in conccptionc , ufquead editioncm , ejus calorem ( nifi
accidentaiiter contingat , fcilicet non nacuraliter) non mutari in utero matris,fed eundem femper elfe.
quia corpus ellfixum, unde confervac , & fpirirus cft incombuftibilis: quarc non finic corpus comburi.quia fpiritus & corpus unum funt mediante anima, qux eft apud fpiritum, & corpus. Qiiod C\ anima non eflec, tunc fpiricus & corpus fepararentur ab invicem per igncm, fcd anima adjunda fpiricui & corpori
:
fpiritum ne fugiat
hoc tocum non curat mundi.
ignem
nec ullam rein
De
Conjunclione Corporum
O* CopnU
Eodem
iifque
igitur
id efl, leni calore in opere fubinde,
ad nutrimentum utendum eft. Scribunc multi, ignem fortificandum ede poft coagulationem ut ipfum fcilicet coagulatum igne teratur. Si hsec via prodcrit non moror quin quifque volet eam experiatur. de mc perpetuo obfervandum cxifUmo , ut ciim imbibcris aridum, parcus fis ignis carbonum donec aridum imbiberit hoc, quod propinatum cft, fuaviter. Qiiod viderc licebic li aquam propinacarn voracem cognoveris. Ubi id hCtuir. eft tum forte opus eft liberaliore fornace, ex exficcatione grandicorporis codi, fubfcqucnte ftatim alia imbibitionc, cui fim.iliter inhxrendo famuiandoque proccdendum.
,
eorum.
X ERC ItAriO
Zt
N O N.
Xr.
INter fupradifla ti ia incft libido feu conformitas talis quia quemadmodum fpcrma viri &: mulie:
ris funt
feptem dies
dimilla in macrice njulieris in fpecie laftis in fpecie fanguinis per novem dies,
,
&
&
in fpecie carnis
membra
Deus animam fcilicet fcu vicam: eodemmodo eft in fpermate agencis corporis id eft lunx & paticncis,
,
per viginti dies, & feruncuc per triginca dies, & in tine illorum dierum infundic bcncdidioncm gcniiinis humani
De Anima
Spiriiu
O^
Corpore.
id
eft,
Mercurii
falis
A!cn)bror.
cum nutrimcnco menftrui, id eft Nam opus cum crefcic , primo tri,
:
EXERCJTATIO
Menabadus.
XlV.
bus diebus in lade dicitur incorporatus, aut de complexione lapidis dcgcnerat poftea in fanguinem dum additur fal noiirum pofteain moduin
:
carnis imperfefti
dum
coagulacur in
,
OMnis
difpucatiomagiftcrii Alchimici in hoc pendet , ut fiat Elixir ex corpore , anima
dillblvitur
&
poft in fine formantur
aquam & membra, & tan,
dem Deus
fpiritu congkitinatis,ut Philofophus hic nocat.Cor-
dac materiei tiam, qua augmentatur &
animam id eft potcnnun itur medicina noftra.

, ,
pusquidemquale fitnominatur ,nefciri tamen poteft quod veniac Elixir utendum.Spiritus fignificationeminieft incognita. Anima vero ea eft,qu vivitkat & dat effe corpori & fpiritui & fit anima cx corpore ipfovivificato. Hoc enimloco animam nihil aliud elTe credimus, qiiam corpus vivificatum: vivificatur aiitem ita,ut in argentum vivum reverta,
Et poftquam Rcxortuseft
ideft,
mentum mediante aqua
lapidi
animaper mortuo infusa

:
fereft,
tunc oportet vitalem lapidem nutriri
& puto ean-
tur ,
nia,
quak
fi
fuit priiis
quam
coaguIaretur.Ec hic anifpiricui morcificatis

,
addicur corpori
eft
&
ica
ut demum
dendum
totum Elixir vivum fiac tunc demum creAlchimicum attaSum effc. , fcopum Corpus autem vocatur tcrra ^s , plumbum cinis, magnefia calx , mater clavis, virgo fanda, corona regis TaleK.Trames.vicrumÎignum aureum,
, ,
fpiricus fulgoris
mare,
,
fal,
urina, alumen,
ScotisE. aqua fulphuris

,
fputtun
Lunx
,
gumma gumma al-
ba &c. Spiritus vero vocatur aqua, fanguis.coUa aurijgumma rubea,oliva gallus taurus, aqua crocea, asscombuftum & compofitio,&c. Anima vo,
catur Rcbis
guis
,
, aqua foetida , mortui inunditia , fanaqua fanguinis , lapis animalis , lapis beuedi-
conditionem nutrimenti& aiigmenti, nominum caufam ducens. Nutrire cnim eft tenelle & frugalicer cibum adminilf rare , veluti puero feu infanti , tenellus & frugi cibus adhibetur. Cum autem maturus , folidus &i robiifius aliquantulum fieri incipit, tunc &cibus augmentatur. Itaque cum nucrimencum in nucricis primarie feu voluntarie fit , Juftumque eft ,fi tenellum & frugi modo fit augmentum, non ica femel pondus duarum partium hlixiri dari poteft, ica Elixirium jam adulcum non fuperet cibum augmentati nifi inuna ^'irte. QuiatertiaparsElixiri excedere debet cibum,ut cibusper eam concoqui po(li,c. Ponderofius enim eft corpus quam cibus. Sed illud quoque inaugmentacioncobfervareneceffe eft.utquando lapidi augmcncum adhibetur, ipfum augmentumfubindeperomnesdecotSicnis fpecies inigne temperato continuctur.
efie
dem ego
a fignificatione
S.
SUBSE-
Lik
il.
Se6l. li.
Subfeca.
fiK^K
11.
$0^
SVBSECTIO SECVNDAARTEF
I i i
Ltiêr
i^m
iflc
Clavis Maioris Sapienti^

narium numerum
riis
dicitur.
T u R autem
Liber in tria Cafinc alii^.
tibi
procreabit
codcm modo
piriila,p.ec
Priiiuiiii
unum completur
ci-ntenarii ex denariis:millcnariivcrb ex cehtena-
enim indiget lecundo, tertio; tertium primo, lccundo. Primum cnim tractat de compofitiofie elementoriim , fupetiorum,acinferiorum,& naturaruma:qualium,& inacquaiium,& convcriione eorum adinvicem, & generatione.Secundum traSat de gcnsrationc corpo-
&
&
&
procreantur. vcro die vocavit me magifler meusEoIemus Philofophus & dixit mihi,eja hli, Ipero te efle ho-
Una
minem
tingere
te ergo
fpiricualis inteiledus
& quod
poceris per:
adgradum lupremum
fapientix
ik dixi ei.
& tu refpon.le
licut
fam
,
rriineralium
tam
natilraliufn
quam
artifi-
nnifcricors, ac m.-)giftcr
ciaiium Tertium, de generatione plantarum & animalium,& adligamento corporis cum ipiritu, tiam anims , ipiius animalis, cum animali. Laifdc-mus igitur Deum , aui eft infpedor omnium, nec eil quod lateat ip:'um, ipfe enim eft adli-
puIum,Si cgo
In
mihi ? honorandc, interroga difcipotero,refpondebo tibi,& dixit:

funt
illa
Interrogo Eja pater
&
quotgencradividiturNatura?
ille
,
tuor, tk
& quas
quatuor
& dixi in & dixi

.?
qua,
fim-
plex, ac fimpiex de fimplici, compofitum de fimplici , &. compoficum de compofito. Et dixic- Quid
gatus fuis creaturis per vci bum fuum & feparatus ab eis, inquantum ipfas tranfcendit;necenim puco quod aliquid creaverit , fibi fimile vel .Tquale, de magiiis beneticiis , &: maximum efl illud quod
;
(:><:
ipforumeflprimum?&dixi,fimplex.Etait,
c/l iliud fimplex.' efi
.
&
quid
agens
alrera
r
& dixi Dui naturar,quarum una patiens & ait; m quae funt illx
:
dui natura:
il?^'
& dixi Primaearum
efl.
natura caloris.
ipfc
adligavic
omnium
.
corpus noflrum cum lubtilidimo elcmcntoruin lcilicec anima; qiia: viden

,
fecunda f, igiditatis. Qiiid natura caloris ? efl adiva: frigidicasvero palTiva. Etdixit:Quid tftpt tt
fimplex defimplici, & dixir: Qiiii dixi,natura caloris, & natura humiditacis & natura frigiditatis, & natura ficcitatis.& aic Qiiomodo generantur duse JUse naturs f 8c dixi.- Crearor omniumin principio abfque feimonis prolatione dixic fit creatura talis, poftca creata eft d Deo nacura, five materia prima de qua AriItoteles in primo Phyficorum & Plato in Timio
fiir.plex
?
occulta manifelta
poris,
ipfi
dum tamen
virtutes ipfius cor,
&
dixi
non prxdomincntur
quanto enim ma,
eftillud
?&
tanto anitnx vircuccs necelfe debilitaii , & quanco magis ipfum corpus alteratur tanto magis ipfius anim^ fubtiliatur intuitusr&r propcereadixit magiflerno^
gis tbrtificancur ipfius corporis vires
fier Belenius Philofoplius,ponas

fe vitreo claro,8:
lumen tuum in vanota quodomnisfapiencia mundi

,
hujuscirca iitatria venatur.Scilicet
circaadliga-
conlimiliter fcripferunt,
five
:
mentum animx
animx
corporalis
fpiritualis
cum anima corporali, & cum anima corporali, & fpiritua-
Irscum fpirituaIi:Sed adligamentumanimsE corpbraliscum corporali propinquius efr,&: facilius quam Ipiiicualis cum fpiricuali. Dc ilto enim cercio pauca fcribere voluerunt fapientesanciquijdixeruut enim,
rrullmn adipfius fcienciam
rit
receptivum nec grofia , nec movens, nec quiefcens e({s potuic nec aiia debec ncminatione determinari; nec rci cuilibec adfimilari in qua quidem omnia"
fubtilis,
,
quod elt primum paffivum, qnx nec magna, nec parva, nec
principaliterexftirerunc,fcilicet in potcntia ,quaB

eft
,
elPe
mcdium
inter
poHe pcrcingere.nififuefua nativitas
lo
modo efie.
Et ut ad
eneadu& perficere & nuJadum reduceretur creavic

,
narura fua divina
& Ipiricualis, &

,
etenim poltea dixerunc communiter l^jpientesomnes Anciqui fine diverficace quod illud quod efl fuperius, cft ficut illud quod efl inferius & e converfo & omne fubtile eil cx groiTis , & grollum ex fubtili , omnis compofitio mundi i\\c majoris , five rnedii , five minoris efl una compoficio & fcias quod omne adligamentum rerum numdanarum efl flcut adligamentum numeri, videlicet ex unitatibus , dcnariis & ceatenari.is , & millenariis. Ex tfigitis enim numeratur primus articulus diccndo fic I. 2. 5. 4. qusE fimul adgrcgata denarium conflituunt , fimiliter fi dicas 10.10.50- 40. exhis numeris fimu! adgregatis centcnarius exoritur hoc idem ciiamin centenariis, & millcnariis apparet cum enim numerus nihil aliud fic , quam adligamentum unius rei, ad alia, manifeftum efl quod unitas numeri non forticur naturam cum ergo binarium acceperimus, quoniam numerusprimus eil,& ipfum in duo arqualia diviferimus, manifellum eit ipfius parrem alteram, unitatem cxiflere;, quam fi binario addere voluerimus , cernarius inde provenlt i\ vero binarium duplariS;quacernarius indc nafcetur, & quaternario fi unitacem addideris quinarium tibi producec fi vero ternarium eidem addideris.,
,
caufam agentem fimiappellare decrevit, Ha;c aurem lux Sphêram qnanclam creaturam primam intrafui concavitatem obtinebat. Hufcilicct
creaturam fccundam
lem
fcilieet orbi ccElefli
quam lucem
jus vero natura:,
erat caloris
&
& prims creaturs alia creatura morus unde parec aliam primam'
,
elfe frigidicacis ac
& quia naturi illar erant ad invicem approximatx, repercuific calor

ficcicatis
:
frigiditatem,
& conftrinxit fe frigiditas condenfannatura caloris, & cujuflibec penetrare , penetravit calor ufque ad
:
do
fe
ipfam
,& quiade
rci fubtilis eft
centrum frigiditatis & quia cujuslibet rei finis eft contrarium .ejus raotui autem opponitur tam mo-i tusquam quiesjideoque motui iiti qui fuit ad centrum.five admedium, fnccelTit alius motus: inmedio tempcravic enim fe una pars caloris cum parte frigiditatis fibi iquali & evenit ex ea tempe;
ratura natura humiditatis

hiit
&
quia natura
ejus"
fcptenarium indc recipies. qui unitate fupcraddica oSonarium tibi procreabit fi iterum unitatem ad(iideriSjiiovenarium recipies ,fiver6binarium,de,
media inrer naturam caloris & frigidiratis,' ideoque locum medium fortitaefl inter utrumque, & fuit motusille ^ centro ufque ad medium & i medio ad medium interminimum& fuprcmum, ac iterum ab infimoad medium hoc elt d medio ad medium,intermedium & infimumremperavitenim fe una pars caloris cum parte humiditatis fibi xquali & venit cx ifio temperamenro natura caloris ac humiditatis ,,cu}us locns.uc prxdiximus medius
, ,
,
erac interlociim caloris
&
hHmiditatis:
&
quia
uc
prsdi'^
eft compol.ra ex pi.ediximus nanira humidicatis vcl tngiditauiiahiimiditans uua parte cnloris
504
tis libi
Bibliothecx ChernicaE: Curiofae

fiinplici ?
& ego compofitum
de compofito
&
ille i
&
quid
liuiquali .lcqiiitur, qiiou iiatura calons & tres caloris irigidicatis pa.s una niidicatis cft
eod.-mmodo
iiattirafiigidicans
& & humiditans
elt
cgo, clt corpus animae corporal>s animalj,& corpus ipiritus cor de corpore eft quod poralis. Ec ille , quid eii fpiricus corporis animalis quomodo gcnerancur ilia coipora ex elemenns?
eft illud, &:
&
adgrcsaca cx iiacura
Jietas elt caloris, di
fngidicacis , ac natura humi-
iU
licacis iq.ialitcr. Ec quia dit^
nacura luimidicans
me-
mcdiccas frigiditatis. fcquitur trcsquarca: qiiod nacurafrigidicatis&humidicans habcmus igitur fuiu frigidicacis <U una caloris. Jam fphiraquacuor nacurx, fecundam .phiram. Prima fupra,quauimprimafrig!ditacis& dc qui rum ..,jibus
&
cgo ccmperavit le elenicntum jgnis cum elemcnro aciis , & vcnit ex ipio ten pcramento a:quali corpus animas corporahs & tempcravic fc elemeiitum aqux cum ani.na corporali & venic ex ilio ctmperamcnto corpiis fpiritus corporalis & tcn pera,
,
vic
appcllavcrunc humidicacis qua 11 fph.Tram fpiricus arqualicatis natuiltam fupra Antiqui , fapienccs nuncupaverunt, poftmofpha:ram animx nuncup ram auam fphiram ram.quam quam duTi vero naturam caloris & humiditatis , natura fphxram tcrtiam appcllaverunt , & ibpremo appellavcrun: caloris & ficcitatis , quam fphxram cijm fueprxdixi, quartam.&hic li-<atuf, & quia uc
adinvicem, rinc commixcx illx dux nacurac primx deorlum &e furfum, & , non fuic cx cunc motus ad motii fphirx omncs converfo , fcd movcbantur cuilibct rei circulari. Jam antc diximus , quod cxtremumfibicontrariattir&quodmotus omnium a lurfum ad deorfnm, non folum oppomcur mocul ideoque d deorfum , ad furfum , fed etiam quieti diximus,quod unapars calorisqux non fe comir.ifhucuerat cum natura frigiditatis ad generanonem & frigidicati miditatis remaiilit inferius admixta loco ideoque natura , quia non eft dare vacuum in
,
: ,
corpus Ipiricns corporalis cum ekmenco cerTx,lk venic ex ilto temperamcnto terrx corpus corporalis corpons: Pollmodum vcro cum ilto corpore corporah commilcuit fe aqua, & temperavic fe cum lubciliori jpi.us, & venic ex illo tcmperamento corpus corporis Ipiritualis, 8i tcmpcravit lc aer cumi fubtili- iplius corporis fpirituaUs , & venit cx iflo temperamenco corpus animale , & temperavic & commifcuic fe ignis CLim ifto corpore animali ie fubtiliori iplius, Cx- venit ex iRo temperiPcnto corpus animae corporalis, & hoc quod qua-rtbanc fapientcs antiqni & ipfum eft , cx cujus temperat"e
,
,
mento
racur
,
cuir,
iquali
fibi
tempcramcnto
,
aqua: g<ine-
uc
pridiximus
corpus fpiritus corporis
xqualis , ex cujus tempcramcnto cum a^quali parte terrx generarur corpus xquale, quod Sol eit , nifi effcnc divcrfx aftioncs& infiuenciae corporuin
&
ccelelUum in
&c
ipfa inferiora, oiiaiia
corpora mine-
ralia clTcnt au; tim,
Omnia ctenim
funt ex
eodtm
delcendcrat n.bvenit qusdam fibixqualis.Jamigiturpatet,quod parsfrigiditatis Infima enim iftx fphxri eranc ad inviccm conncxa;: elt canihil qua in ficcitacis, & fphrra frigidicacis trigidicans fphxra fequicur vero iptam poit loris:
iiiius caloris
qiii
&
humiditatis
cum
trcs 4. funt fri-jiditatis
&
una
caloris:
poftmodum vero fphxra
iqualitatis
qux
naturacalolt fphxra animxejus medietasefidc humiditatis. Jam ris Sc medietas alcera de natura aut*em diximus.quodfphxra liumiditatis medietas
,
eft
de natura caloris, & una 4. dc iiatura frigiditaiftam.eft de tis: Sphxra verofuprcma quxeft polf ineaaliquidfrineceft naturacaloris&ficcitatis,
cidicacis.Siciqicur vidcs
fpiricuseorum funt de una re,nec differunc nifi fecundum magis, & minus, & fecunduiri diverfitacem decodionis majoris , vel minpris. Diverfitas igitureorum cum ex diverficate influeiitiarum corporum coElettium in iftainferiora, ficuc etiam numerus eorum cft fecundum numcriiin feptem planetarum, a natura colores, & odorcs, & fapores , & accidcntia caetera. Plumbum enimde parteSaturni,fuanatura eft ut fua natura. Srannum vero eft de parre Jovis fua nacura uc fuanatura. Ferrum vero Martis,fua natura ut fua natura: Aurum vcro de parte Solis fua natura uc fua natura: Argentum vivumdeparte Mcrcurii,fua naturaucfua natura: Agentumcxparce Lunx fua
,
,
animi
&
quomodo fphira:
:
ifti
ad
fed
natura
eft ut
fuanatara:Cuprum vcrodeparteVeifta meadinviccm,& altcrantur exquibus confiftunr. Ignis enim

,
inviccm ordinantur
loris
&
ille
jam
niihi
uaturas ca:
neris ,liia narura ut fua nacura. fôlteavero
&
frigiditatis fuificienter dcmonftrafti
tallamineralia mutantnr
ficut
fic
quidell:ficcitasnondumexpofuifti, &ego,ficcitas: Sola eft privatiohumiditatis , in quo enim nulla eft humiditas ficcum appellamus, & ille, Jam mihi futficienter explanafti Qiiid eft fimplex, & quid elt fimplex de fimplicijnuncergo mihi dic, quidpoft
.
elemcnta
& atrfic ignis, fimilicer aer fit aqua & aqua fic aer & aqua fit terra, & terra fit aqua & fic de
acr,
,
aliis.
Ec fcias quod omnc compofitum ex elem.entis,habetin fequatuor natnras vidclicet calidi-
iltud
.'&dixicompofitumde
fiirplici
,&il]cquid
eft illud, & ego 'quatuor clemenca qua: f.int ignis, aer , aqua, cerra! Ac ille quomodo generantur ifta quacuor elemcnca.'' & ego:
_
Temperavit
tacis
fe
natura ignis alias caloris
&
ficci-
tacem, frigiditaccm, humidjtacem & ficcitatcm, Q_iiod fi dicat alicpis aliquid effc compoficum ex duabus rantummodo naturis iftarum naturarum quacuor dicamus ergo quod ex frigidicace, & Ckcitate tantum: quia igicur ilkid compoficum eft fri:
nacura caloris &humiditatis, venit ex ipfo temperamcnto xquali elementum ignis', & fe temperavit elcmentum ignis cum natjra humidita-
cum
gidum & ficcum

,
ut terra ,ergo erit fua natiira
de
,
natura terrx tadus
&
odorut
terra.
Quod
fi
dicat,
quod
illud
terra eft frigida',
& ficca in
quarto gradu
&
tis
ris
& venic ex ifto tcmpcramcnto clcmentum ac& temperavit fe elcmentuin aens cum natura
,
& liumiditatis>& venit ex ipfo tcmpcramento elementum aqua: & tempcravit fe elemcntiim aqu.t cum natura frigiditatis & ficcitatis &
frigiditatis
,
compofitum non eft in quarto, dicemus enim. quod quoniam funt duo ejufdem complexionis Sc non diffcrunt , nifi fccundum gradns , videlicec
quod unum
vel
5.
etl in
quarto gradu,
& reliquum
i.?.
in
i.
2.
Impofiibile cft illum qui cft in
vel j.gradil
venic cx ipfo temperamento elemcntum tem.lgnis calidus , & ficcus; aer eft crgo eft aerfubtilis aqua eft aer ignis grolfus , calidus , & humidus
&
ro'Tus,fri"idus,
&humidus,&aereft aquafubtilis,
eft
calida&hiiiiiid:v& aqua
terra fubcilis.frigida
grolfa, frigida
gradum quarrum ni proadmixtionem qualitatis conrrarix, ergo nou fuit mixtum ex duobus tantum fed ex tribus, quibus contrarium eft poficum. Et debes fcire quGd omne mincrale eft fubcile terreum, & plancaeft:
prohiberi quin pcrtingat ad
tcr
,
&humida,&
Ei ille,quid
rerraeft aqua
&
ficca.
fubcilis inincra
&
corpus animale fubtile ipGns

(nineralia;^
cft illud
quod
eft polt compofitum de
plancsf.
Ex clcmencis autem generaniur corpora
Lib.II. Sea.II.
mineralia : Sc ex mineralibus generantur planti;& tx plancis animalia : Ei qiiia unumquodque refolviruvinea, cxquibus componiuir ideo animalia
,
Subfe6t.IL
ôj
,
quoniam rcfolvuntur, generanrur ex iis plantx, via eydem modo expiantis m.iners :mirefolutionis
,
neri aurem ex elementis

folvinecelVe elh
elenienta in nacuras refpiirum

Sc
eft de n.-itura aquje frigida & Viunii= da nacura animalium, ficuc natura acris calida & humida. Qiiod ii objitiac quis, & dicat quomodo dixifti , quod naciira mineralium eft frigida, & ficca, & natura plancarum frigida & humida quod nos videbimus mulca ex mineralibus occidcre animaiia per calorcm fuum ? ad hic itaque refpon=.
tura plancarum
Ec
ille
dic mihi quid
eft
quid
eft
fub-
demus
quod
fi
inveniatur minetale occidens ani-
tile, (ive dclicatum.''
tileautem
efl:
.?
tura:&
cfi:
ilie
& ego; Ipinum ell corpus, fub& Ipiritus animalis ellnafpiritus C.>iiid clt corpus & ego corpus
,
.?
;
male pcr caliditatem fuam , quod planeta qui cfl: de illa minera , mulro magis opcrationes opcrabatur
ta
,
&
fimihter
oirjne
:
quod
fuit
deillo plane-
illud
quod
b.ibet aliquid
adparens
,
&
aliquid
!a-
tens. Illud vero
quodapparensetl
:
ell
ejusgrolTi-
cies
&
fpiditudo
quod vero
lacct,
eli;
cjus (ubtilc,
eft ex comcorporis, corpore autcm corrupto cxtiinc iHudquod dicebatur Ipiritus portca corpus nuncupatur, & illud quod auima dicebatur poftea fpiricus appellacur. Maximum eft igirur quoniam (oiritus elt lubtile ipnus corporis: anima vcro ipluii; fpiricus eil fubtile omnia aucem illa ad inviccm, ut prxdiximus , per viam compoficionis live refolutionis gcnerantnr , & ad invicem
fcilicet Ipiritus
& aniiiia.
Corpus antem
politione aninix &c Ipiritus
&
plurquam planetas fi ergo temperetur explaneta , qui ex eaell: dicimus quod in operatione cftfrigida , Sc i\ iterum teir.percturplanta & animal in comparatione ejus reperietur frigida , Sc humida.
CAP.
De
II.
Generaiione minervilmrn.
Dlcamus ergo de Gcneratione miineralium: dixerunt autcm quidam quod naiura mineraiium omnium eft argentum vivum cum (ulphure , dixerunc quod cx quo fivc radix iplorum rnineralium elt argencum vivum cutn lulplmre. Prarpare-
&
fcparantur
& alterancor
ficut eciaoi
de
iplTs cle-
mcntis proediximns , Hoc autem non tir, nili pcr ingreflum Uiiius naciirK in aliam verbi gracia , cum aiiquid vokimuscfle frigidum & liccum in q.iarco gradu , ^ incciidimus dc quarto gradu frigiciitatis 3: ficcitatis adeandem frigidicatem & humidiratem> mutabimns ipfum in primis de quarco gra:
musergo radicem, donec pcrveniamusad ramos

caufa iftius operacionis eft quod iplorum confi^ deraverunc naturas corporum inineralium fuperficietenus , nam in profundo fi reipexilVenc fecrcca nacurx , nunquam iuciditlent in tales opiniones.dicimus igicur quod daco quod argentum vivum,
,
&
dn
frigidicacis & humidicacis ad gradum ejusdem tertium, deinde ad fecyndum, deinde ad primum, pofiremo vero ad xqnalem inter praedi-Sa^deinde
adgradumprimum vanamenti veifus humidicarem,

deinde vero ad gradum frigidiratis, & humidicatis quartum & fi icerum mucare vohierimus ad gradum quartum frigiditaci."} vel caliditacis & humidicacis, murabimus ipfum in primis ad gradum frigiditacis deinde ad fecundum , deiudc ad tertium deinde vero ad gradum aqu.ilitatisin frigidicate & humiditate; & deinde ad gradum primum variamenti , ex parte caloris, deindc ad fccundum, deinde ad tertium , deinde ad quartum, donec fiat calidum & humidum in quarto gradu. Quod fi icerum ad eundem gradum caloris & ficcitatis ipfum reduccmus, dehinc ad fecundum deinde ad primum , poftremo vero ad gradum poitea ad xqijalitacis calore & humiditate gradum primum ficcitatis, deinde vero ad fecundum , dcinde ad rertium, deinde adquartum , fic ergo ipfum mutabimus de gradu quarco trigiditatis ac diverfitas eorum elt , fecundumdivcrlitatcm corporum fupracoeleltium ipfi correfpondentium a natura & odorem , & faporem femper fe-
prima naturaiia corporum ir.ineralium ante congelationemfuam, tamen poft corgelationem , & argentum vivum & fulphur impolTl*
,
,
& fulphur fint

ex
dcinde ad
2.
dcinde ad
j.
.-
corporibus mineralibus generari> nam congelansfuum congelandum jam iplum alteravit in fuam nacuram , cnjus exemplum eft dd compofitione faponis, fi enim accipiatur aqua exCradta a cineribus , & oieum cum quibusdam aliis^'
bile eft
iplis
&decoquatur decoftione certa, generatur ex iis fapo & li acciperecur uniimquodque per fe , & decoqueretur doncc congelarecur & pofiea laboraret quis ex ipfis faponcm coir.ponere non poflect
, ,
fulphur
gida
ac
autem inprimo erat aqua , naturaejusfrihumida & poftea converfa eft in aerem
,
:
, & humida.- poflmodum vero in ignem cujus natura eft calida , & ficca po(fmodum vero cum ipfo igne temperavit fe aqua fuit compofitio mafculi & foeniina: & dicimus ergo quod dato quod natura , five radix mineraliurrt
cujus naturacft calida
&
cundum
fimilicudinein.
Dicamuscrgo,
in princi.
piocreacionis fuicquilibec planetarum in diredo fui figno , in orbe (ignorum , & opcrabantur ergo operationcs ^ defcenderunt in terram , donec generarentur corporamineralia, ipfisproporciona
,
ifia corpora fuperccehabicudo & refpedtus inferiorum & corrumpebantur mineraiia prius generata, & poftearediicilieadfpeftuscorporum Tupracceleftium refpedtu inferiorum & generabancurplanca: ex ea* dem maceria , qu.c prius erat lub forma corporum mineralium , & poftrcmo abfceffit fecundo motus ifte , & corrumpebantur pianc^ , rediit tertio motus ifte & generabancur ex iftis plantis animalia. Diximus igitur quod natura Gorporum mineraiiuu) , eft ficut natura terrsfrjgida;, &ficca: na-
bilia,
&
pofleamovebanrur
ifla
lefiia
hinc
argentum vivum cum fulphure , non tamen de- ipfuin , ex quo funt corpora mineralia fed magis debemus jpfum accipere quod eft exipfis corponbus mineralibus, cujusexen-plum eft manifeftum in plantis. Scimus enim quod generatio plantE eft ex aqua cum (ubtili terreo ût prs diximus, & tamen fi acciperemus aquam & terram, nunqua generarecpius plantam, non ergoaccipimus illud ex quo eft planta , fed iliud ex quo animal quodeftex planta, fcilicet ovum ipfius poftquam fcimus quod illud ovum generatur ex terra fubtili cum mixtione ipfius aqux , commendamus ipfuna terrs donec illudquod fuit diminutumcompJeatur. Ecdicimus etiamquodgeneratio metalloruni in ventrc terra: fit hoc tnodo, cum fol agat in ifta inferiora per caliditatcm fuam calefacit terram> & remanet pars ipfius caloris in interioribus terr**
fit
bemus accipere
,
& cum
afcenderit fol iuper terram

fit
&
,
invenit
quod calor
in
terra abfconditus
caloren
fibi fim.iiem ijacuralitsr
""
Tom. I,
oporcet afcendere uns cuiri " VM part*
ô6
Bibliothecx
,
Chemicx Curiofe
ne (nx caliditatis
luimidicatis.
,
parte caloris novltcr geiierati cum occurrcrit libi aliqua pars aqux folvit ipfam, & convertit in vaporcm, qui quidem vapor movetur afccndeodo douec currac fuper ipfum calor proportionabilis cum vero defcenderit fol verfus occidcntem , diminuitur calor proportionabilis , dancc condenfetur vapor, dofccndac diiUllatido Soleautum iterum orientc , caloreque iplius icerum , uc piius,deficien:e
:
&
eft
vicinus
Jam autem diximus

fibi
aqus ratione fujc frequcnter quod

,
.
naturam natura amplefiitur
fimilem aer ergo ratioiic (ive concordia, cum utroque faftus efl: concordans inter utrofque gentrationis , fimilicer vero aer.contrariatur terra-, fecundum utramque qua litatem: eft cnim acr calidus & humidus , ut prxdi-
&
ximus ,terraautcm frigida&
ficca,
aqua verora-
defcendct fecundo diftillando (ic quod non celfat contir.uofubtiliare,&di(lillare,doncctotumoleum folvatur, quod in ifta aqua conlillic , & commifceatnr ipfi aqua,totumquc convertatur in olcum.Quod -*' '"- admffIk fi invcncrit aliquam parrem fulpliuris, ccatur & Ci ergo fueric quantitas aqux arqualis quantitati ipfius fulplmris , ac paulo magis, fcilicec quantum fafficiat ipfum incnrporarc, gencratur ex eo aurum vcl argcntum & fic de aliis fccundum Si vcro fueric quantitatem ipfius deco(5tionis quantitas fulpliuris major quancicatc ipfius aqux, generabitur ex iis corpus minerale quod non erit de minera ipforum fcptem jam diximusquod in generatione artiticiali ipibrum corporum minerali iim 5 non quirimus illud ex quofunt ipfa corpora: fed illudquod eft cxiplis , ficut ctiam inipfisplantisexcmpliticamus: diximns cnim, quod accipimus ovum ipfius planta; , & confideramus de quo eft illudovum & poltquam fcuuus illud elle ex terreo fubtilicum mi:aione aqua; commcndamus ipfum
,
'
tione fua; frigiditatis" convenit cumterra, ratione vero fui humiditatis convcniccumaere , aquaigi-
"^
'
'
'
aerem ^ terram eft medians , & concor diam gcnerans.,Manifeftum igitur eft, quod aqua & ignisnon copuianturadinvicem,fine aere mediante in unaextremitatc, & etiam. line mediante terra in & hoc eft quod volumus. alia fua cxtremitate Quia igitur jam dcclaravimus, ovum minerale
tur inter
:
aqua, & etiam per confequens, ignisvcro, ut praediximus , eft inafculus, aqua vero eftfxminai tunc cft noftrum nobis inveftigare iftum mafculuin , donec inveniamus ipfum. Jam autem dixiiiius fuperius quod corporarr.ineralia funt denacura c-.-m, cnjus iwtnra elf frigiditas , & ficciras , quod quantitas ignis in ipfoelt modic.i, nifi in potencia minor quamad
generari cx igne,
&
exiisdem
niitriri,
gradum fecundum quoniam dc
vegetabili adu ve, niunt ad ejus naturam frigidam , & humidam , quia naturs frigid^ & humidoj tres quarti' funt fii-
&
giditatis,
&
una caloris,
,
&
il!a
ttiam quarca calo-
terr^, ficeciam inmineralibusaccinimusovumipfum, deindc confidcramus undc generatur ipfum, & poftqiiam fcimus nnde gcneratur , fcimus
riseft profunda
in ilJistribuspartibus ficcitatis,
&
enim quodexiisdeinoportetnucriri,rcimusautem quod ipfum e.^ quo gencraturovum iliud eft admi.xtio ignis cum aqua , & etiam di.ximus ,quodfiae complexionemaris&fjemin^, nihil omninogeneracur.
fibi
autcm prxparcmus ipfum prajparatione generatur ex ipfo aurum, vel argentum: debita
,
Cum
ideoque afccndendum eft ad tertiumgradum.quod eftanimal ,&quianaturaaaimalis , utpndixinûs eft calida,&. humida, maniffftumcft igicur, qnod finc trcs quartaccaloris , & una quarrahumiiiitatis.fed quiaanimalquandocompleturelt commixtum, i<; tempcratum fuum grollbm , cum ipfius fubtili, ideo non eft illi motus a deorfum, ad lurfum: idcoque accipimus de animali illud, quod non completur
,
&
&
debes quod hoc non tic (ine putrefaclione, non folutione , ficut ncc in plantis contingic enim ingrcdietur fuper ipfum ignis fine humiditate. IUudigitur quodeftcaufaingrediendi,eft calidum,
fcire
,
& commendamus cucurbits, & alembicis

,
ad
& humidum
rx
fibi
non enim adligatur nacura

,
ni(i
natn-
dilbllandum & diftillamus prin.um aquam , cujus manifcftum eft albedo ignis vero occultum eft rubedo, dcinde deftillamus acircm , cujus manifeftum eft citrinitas , ejus vero occultuin eft vii-idi, ,
tas & remanet ignis in ipfa terra. Accendimus ergo fuper ipfum fortiorcm igncm finepiet.Tte, domidicas humidicaci fed nosnon folvimus cocum necextrahamus totumigncm a terramo^-tuanigra, compofitum, quia fi folveremus ipfum (imul tunc in qua non eft vita poftea fervamus ipfam aquara ovum corrumperemus ipfum fed folvimus partem fcilicet aerem , & ignem & u:)umquodque in fuo poft parceBi donec illud quod eft: contrarium na- vafe ad horam conjunitionis & poftea accipimns larx folvcncis recedat a foluto.Et fcias quod in hoc terram iftam & jungimus fupcr ipfam ignem, donec fadta fit alba & poltquam ica fecimus accipimus de differt ovum plantas ab ovo .mincrx nam ovjm minerale non putrefic abfque contritione five moli- unaquaque adinvicem idorum partes a-qJtles Sc comrnifcemus adinviccm ea:,&qu:a illa aquaeft tione, nonenim ingreditur folvcntis humiditas in ipfum abfquemolitionejpropter adhirentiampar- squaliter compofitaex quatuor uacuris. Non hatjjnuipfius foluti adinvicem. Inovo autem plantx bemus timere in noftra operationc ijide adficuramusa corruptione. Tingitur enim cum fuo igne, fi rnoleremus ipfum corrumperemus figuram ipfius planti.quse cft in ipfo in potcntia.-ignis vero,ut prx- & ingredicur in fuum olcum & prjcfcrvatur etiam diximus, quamvis fic agens in corporibus tamen a combuftione in (uk aqua figicur in fuam terram, aquaenim cft adligata cerrx per fuam frigidicatem, acr, (ive calidicas & humidicas elt caufa ingrcdicncll ipfius concraria aeris aer aqux per humidicatcm quia humidicas fic& ignis aeri per eanfed di dem vcrbi gracia, ex compoiitione martis qui citati ipfius , idco rcquiricur necelfario aqua: ipfius frigidiras qux temperet ipfum & quia aqua non eft caliJus & ficcus cum ]ove frigido, & humido gcneratur fol. Scd fcias quod commixtio eft fixitur in igne five rerra, idcorequiriturcriamneduplex, eft enim commixtio toralis & particuceirark) tcrra qux figat ipfam aquam. Jam aucem Particularis eft , cum commifcetur corfrpc diximus fuperius , quod generatio non fit, fine latis pus corpori fcd fpiricus non commifcentur adinniaris, & flieminx conjundtione. Ignisautem& aer funt mafculina , aqua autem & tcrra funt foemini- vicem,ficutaccidit iniftis corporalibns fufibilibus, na & ignis eft mafculus aqux & aiireft mafculus in fua commixtione cum fola ignis fufione comtem fed ignis non admifcctur terrx abfque me- mixtio verotoralii, cum commifccncur cum temdiatore aere , eit enim acr propinquus ignis ratio- peramento corpora corporibus, & fpiritus cum fpi-
propinquiori
cum ergo occurreric humidi-
tasfolvencis humidicati ipfiusfolnti, alligacurhu,
ritibus.
LibÎI.
ntibus.
Sea.II.
dum,
Subfeca. II.
& humidum.poftca
:
Hocautemnon
,
fit
fine
putrefaaione .mo-
jo?
ifia
do autem oltendamus qi.arc dixetunt fapientes Anciqui quaium una pars iftius elixiris cadic fuper quodlibet lubtile fubtile milie unde fecretum eft quod 1 quoai.bet
,
,
vero
cum
ferrare
occupat loci
occupaci.
in Solem,
Sc
fui
lepcuplum rcfpeclu loci a grolfo

pars caloris convertic lunam
(i
Una autem
hoc aucem
in
fueric
accepca de minera,
ergo
6.
(i
fucrit
derc vcgetabili una pars convertic

folcm
Ci
fi
,
partes
Lunx
fi
vero
,
uiia pars convertit ^6. partes
&
du
fubtilitacis
fed
fucric in
de animata, hoc in primo grafecundo gradu, una

fiieric
pars convertit
138.
in tertio ;:8-
&
fi
in 4.
&
:
ulti-
mo gradu iterum convertic ccntuplum ejus & hoc efl quod volcbamus. Jam enim determinavimus de generatione corporum metaUorum fiifficienter, & hoc tam de naturali qu.im de arcificiali > & cum hoc complevimus iftud capituluni.
CAPUT
/7.-
III.
Incipit Caput tertium, in qtio agitur de
Gefi~
neratime pUntarum ex mineraiibHS , O"

j/.
milner de Generatione animalium ex plantis.

-.r .1 f^ de adhgamcno j^nttltS tpjms plant CUm planta, C^ etiamalIi'jatione amm^ cum ipfo '
partmm tcrra: fubnlium , cum ipfius aquse partibus, (cimus ergo quod ex iis oporcuit iliud nutriri donec illud quod fuit potentia reduceretur in adu. g^neraretur ex eo planra , cujus fôres , frudus J^ ^.^''aelTentexiplo .Scddiffercilludovumabovo mmers hoc, quod non indigec mcuradone
& tempcravcrunt (e, conimifcucrunt fe cum ipfis parcibus aqus , gaicrabacur ex iis ovum ipfius planti , in quo quidcm ovo. eracplancapoccntialiter pofiqulm vero pervenic ipfum ovum ad termiiium fui variamenti. abfcondicaeitab ovo fua humiditas, qua mitriebatur . induratum exficcatum eft. Poaquain ergolcimusquod maceria ipfius ovi elUdmixtio &
hipidira f luimiditas vero aeris fuit adligaca calori 'P""s. infi. , Cnm ergo crnn afcendic -^rrfÂir ci -. Cum Sol oricntalis , caior ipfiu"s aens adligacus caiori ipfius folis neceffc . ergo habuic fcextendereillaplanta, crefcere & quia jam diximus quod trjgiditasaqus fuit frigiditati tcrrx adljgata , afcenderunt cum ipfius aqui partjbus parces lubtiiiorcs ipfius terra:
pcravit fe aqua jam autcm (uperius uperius diximusfre^ diximusS quenter quod naturi raiiaturamamplcetituifibi vici"'orem. Humiditas ergo aqux fuit adligatahumi. duaci aeris , & fiigiditas aqua: tcrr^
&
&
&
&
'^^'^
anim.ali.
m . ad qnod hmr.idicas pucrefadionis ingredipornc pmcs ipfius ejufque parcibus commilccri quod
: ,
,
POOquam diximiisde
tjualibus,
,
&
naturissqualibus, & ina:dc elemcntis fciiicet fuperiori-
inprimo capitulo , acetiam bus de generationc mineraiium in fecundo , dicemus iit promiflum eft, in hoc tertio capiculo de plan& eorum generatione. Dicamus tis & animalibus quod temperavit fe aqua igitur ficut in pnmo cum terra, & generatur ex ifto temperamento petra, deinde temperavit fe aer cum petra, & :)US eenerabatur ex ea terra & manifeftum eft ejus frigidiim , & ficcum ejus vcro occulcum, caliinferioribus
, ,
:
&
cereremus ipfum corrumpcfcmus form.nm plantx , in ipfo potentialicer exiilencem &t convcrcerentur folia in non folia. Nec etiam in partibus ovl Jpfius planc^ erac canca compaftio qux prohibefi
,
ret
humiditatem
ipfius fubtilis adiiiifctri

:
humidita-
ti ip(ius
corporis folvendi
Sic eryo conftac fub-
flantiam ipfius plantsconfiftereex^partibus aqus admixtis ipfius terrse partibus fubtilibus. Nos autem diximus in prarcedentibus quod planta
,
eft
fubtilefive delicatumipfiusminers,
&
quod cene-
raturextemperameiiroaqu^ cumcodem.
tur eftseneratio.
Hax
iei^
AD LECTOREM.
Raxim Theoriaprifcisaenuit, ^^^^1 / P3 K^
Mflj ''" ((ifeîtftta
:
dr aliûando opus admiratio
Iris
:
admirationem
San'e cr
Irin eontemplo^
dtdascalicis autem pricr pars ebiinere videiHr

iis cjhh
\imitatus
efi.
Defcriptis enim
himc ordinem Artefiui. nectffnria crant,ad naiura cognitione-n,ad artem nmc accedit*
Aaf.m vSpwra S-jo) '^^-xifoiB-iv i^yiyMv. Ideo antmati-^
ejuia fuddiHs
Sed
j
efnoniam oJ f^svov pe?))?
.^ woAvtwi'
^
\ca)S
hoc terttum capitt defcripfn
&
Magiius. Nec
te
moveat
LeUor
,
con.parati
de dAVionefaila: 6ic enim pridem Stephanus ad Herac/um: tu]srationemreddit his verbis : iv* ii,of(^xvKh-vt Tif Ja>)?.^ yputjireT^j ^cvt;
sjE* Tro/tiirtwc ^pi/o-si <ê fubttltatione^
4'i'X')
'^"'S^
Truf vo<PspW
>4
Xfuf^x AuSyi, K 3rwe^;tAjtwnjJ0v ysvtjTW), ^ KCi9-ix.Titi.uTifov: oiTi Sij tof cRnTriiovTD a-iifxa, oiq ro twv Soûovwv >i tZv Shn^ cioyôfj^m. Charaileres autem c/iiidori huic familiares fuijje in Velandisjcientiis, tejlatur etiam Roqerius Bac~
eho
7ion
,
de admirabili pote/late artis qt natur.
Horum
ergo
formam ne
dejplcias
:
enim omniacjua tnpguris pommtur ftgnificare
alicjuid
putandafunt
ardinis,
^ connexionis gratiafum
,
, forte entm aHauid/ianificant rmlta enimpropier illa ijus, fivmficantt
'
adjuncta, Solo vornere terra profiinditur.
fitefcriptafunt
analogice omnia
fumenda
ejfe
& de nutla re
His te rnonttum velim, qHhoc in eaminHsquam de magiafcripftjje Artefium , qnod.
(^forte aliquando adnotaiionibus demonfiravimus.

fubtilibus.
De Generaiione Animalis.
Eneratio autem animalis ex planta efl: , fecuncundum quod naoravimus , fi Dcus voluerir. quodquando putrefit plantain ventrcipfiusanimaJis , fcparatur ejus fubcile a grolfo poft ejus pucrefadfionem & quiajamdiximus ,quod natura ipfius plancs efl frigida & luimida & quod ipfa gene:
Fada igitur putrefaSione , feparantur partes terra; gro^Tiores a partibus aqujc; & quia, natura aqux eft frigida & humida , ut pridiximusj
temperavitfe una parsiftiusfrigiditatis, & humfditatis, cumparte una fibi xquali caloris & humiditatis in ipfoanimaliexiflente, iScgeneratur exipfo temperamcnco natura ipfiusanima quieft natura aqualitatis , reliqua vero pars afcendit ad cercbrii, ex qua generacur nacura ipfius fenfus:& quia uE
.
racur ex
temperamento aqus , cum parcibus
cefrse
^
dixiijius ctes fuce
quatcs fuerunc lux
&
a
una obfcuri-
Toin.l.
Vh
US|
508
tas
,
Bibliothecs
eft
Chemlcs
Curiofse
natura ipfius fcnergo quod doniinatur rtpcrcutitur ipfum, lux iUa, a parte tencbr^ ad cor, & illuminat habet . hoc (i hieric animal etc&x ftatura: , non fed adunctur, qiio fenfum iii ipfo corpore latum, in cur cA caufa hrc , & fpareitur per ipfum corpus
manifcftum
fus, natura lucis tenebris
tat,nec ceffet *bifto, donccfaciat ftomacliu fuum rcciperc cibum illiHn, ac non adhorreat , & non adpctat alium, qui prohibeat ipUim ab adpctitu iplius , di fit in qualibct hora ipfjus Planctse levatus
cxtera animalia non difcurrunt ut homo. Comparatio vero corporis humani confiltit in quada commixtione
dircde &humiliando fe & rogansCreatorem uc complcat voluntatcm luam , & cum con plebitur vouintiis fua & defiderium reddat gratias fuo
,
crcatori.Poftca adfpiciat
cum ingrcditur
Itella illa,
Nacurx
vct
.
.
hominis, adparens five excrinfeca, aliud cft iqualitas intrinkca.,81 cli natura ipfius animx, do qua prsediximus. jqnalitas auceni adparcns confiitit in ;rqua!i compolitione ipfius corporis , ex quatuor humiditatibus , qux func fanguis & efl: calidus & humidus de natuVa fcilicetiplius aeris, cS: cholcracalida &fic,
Iquc ad deorlum, & erigatur fupcr duos pedes , Sc equitet fuper figuram qiix eft convcni.ens rci quxfitcE, uc fupra leonem vel fcrpcntem pro bello, five vi,
doria
per
ca de natura ignis
frigida,
&
cnjus natura efl: , & Phlcgma humida de natura ipfius aqux, & melan,
cholia frigida ?x Ckcz de narura tcrra: : ^qualitas ell caufa conjundionis ergo iflorum humorum animi cum corporc.fi autcm corrupta fuerit xqua" licas adparcns corruinpetur pcr confccjuens ligaaccidit animam mentum anima: cum corporc, feparatio quidem hxc , tum a corp;xe fcparari
,
ad facicndum timorem inimico vel fufalvatione de magnis laboribus vel fuper cathedram qusrcndo cxaltari. Caufa auteni quare nos accipimus formau) crucis eft quia nefcimus rem cui adfimilatur^ fpiritus cujus defcenfum quirimus ; nos autem fcimus quod fpiricus ell res
,
vel
avem pro
&
&
mors
lis
apncllacur.
Hoc autem non contingit ex quonifi forte fuerit
libet recetTu ab sqnalicate
notabi-
& omne perfedlum eli: corpus, & corpus habet longitudinem & latitudincm ad modCi crnnis, non autem diximus in prarcedentibus, quod naturaquxlibetnaturamamplcditiirfibi fimilem: hc eft ergo caufa, quare figuram crucis citeris figuris prastulimus in hac parte , & Ci quscris aliquos fubjicere ut tibi obcdiant tanquam fervi fuo domino
creata
, ,
inquan:itate:fiautmfLiericiflaquanticaspar-
hic
cii:
figura.
OIIXOOlL
ver.
I.
Poflea
fi
fueric
infirmitates cx quibus adjunget

re egredience a
tempcramento
fe diabokis humoac perturbantc ip-
ciens ad fignum
ftclla; fibi
contrarix in natura,
illa ftella
&
fic
cum
ipfa in ipfo frgno,
&
fi fit
infortunata,
fam fanitatem, & hocmaxime accidit in infirmitatibus ex cholera provenicncibus , cujus caufa ell quia cnim ut jam diximus, natura ipfius choilla corpus autem diaig calida & ficca, ut ignis, cft lerx boli ex duobus cfl: compofitum , fcilicec igne & acre & nosdiximus in prxccdentibus , quodomne
: ,
poflea ponac iltam figuram qux fic ad primam OVI 2Llvcr.II. Et C\ non fueritifla ftclla prxdominans, faciemus
feptem figuras, de feptem pctris, qu^ funt de narnrafeptem planetari;m,& fi finf Uix de natura Saturni arfcnicum.de natura Jovis magnes, de narura fubtile ingreditur in omne groirum, manifeftum eft Martis rubinus de natura Solis alum.en, de natura Vencris, Mercurii Lunx criflallus. igitur cumignis fic fubtilior acre quod adp.irens Poft de quolibet fiat una figura.in hora fui Planecorporis ipfius di.iboli eft aer , ejus vero occultum liuta: ab , & cum ifli lapides rcfpiciunt crucem in orienefl: i^tm : & hxc elt caufa occulcationis ejus videmus tc videmus quod figura m natura animatur manisafpectibus, cum medinmjperquod nollro. cum adligat fe fpiritus ad crucem habet poteflaoculo omnia, fitaer.qui efl: conjuniftus
,
:
&
Cumergointerius diaboli ficdenatnraignis, maipfum contrariari & inimicariipfius qux eft nacura xqualitatis cum ernaturx, animx xgiitudo denatura ipfius chocorpori accidit go Icri in corpore , & quia diabolus ad iprumocculnifeftum eft,
:
tum
eft
,
de natura
&:
ipfius
cholerx adjungit
fe
cum
cholera
humoribus & rccedi: anima a corpore
au^^^mentatur cjus dominium fupcr aliis tantum poteft prxdominari , quod ,

,
temfigura humana fupra figuram illam, five fuerithomo, fivenon homo. Poftea accipimus thuribulum de minera illa de qua fccimus crucem , & fic perforatum in fummitare iie pofft fum.us egredt aliunde, poftmodum accipimus lcdumnitidi!m& muiidum non opertum fcdfub divo, &: adflcrnatur hcrbis , qux funt dc natura ipfius Planetx cu,
: ,
jus fpiritum quxrimus
& &
nnn
fit
in illo
loco aliud,
feparatur ab eo. Sed lumen cujus naipfum qui fciret facere defcenderc ipfius diaboli, occultx naturx contraria tura eft diaboli ipfius pcrfedio , & decorrumperetur tunc itrucretur , & recederct ab homine infirmitas,
,
&
aeque longe, ncque prope , 5: accipimus ctia fuffiin)igia qux funt de natura illius planeri & poncmus
in thuribulo fupradifto
fituctur
ut falirepolTic
&
fumus diredus per foramen crucis & fianc omnia flipradida in hora planetx , cujus quxrimus fpiri,
rediret fanitas
& ftaret homo quietus, & pacitus.
tum defcendere
fuo fimili
,
poflea adligatur fpiritus fuperior
Sed modus per qucm homo facit dcfcendere fpiritum ipfum , ell ut fciat naturam Planetx cujiis fpiritum quirit defcenderc , & colorem odorcm, &
,
eft , quafi cum accipimus duas candclas accefas,quarum una extinda, de
cujus
exemplum
altcri
diredo fupponatur
poftea prxparet adparens ipfius faporem ipfius corporis, cum colore, faporc & odore fupradiftis: veflimenta illius coloiit qualis color eft accipiac cum natura corporis fui occultum ris, & aperiac
:
mus ab
inferiori afcendat
non extinctx.illa quod fuad fuperiorcm, dcfccndic
fiamma a
fuperiori ad infcriorem,
& acccndir
cain,
&
eft
modus
facicndi defccndere fpiritus.
Cum
&
ergodefccnderit ipfe fpiritus qui
fapore , &quodaccipiat cibum confortantem corpus fuum a variamento , & accedac ad gradum xqualiratis & illud non debct latere ipfum qui ûxric faccrs dcfccnd.Te fpiritum: & non dimic,
,
eft anima , animalisfive fpiritualis,& inveneritcorpusprajpararii,
mx
ucprxdiximus, penetrat inipfum, & adligat fe anicorporali , quia fcilic, anima corporalis cft occulca in quolibet corpore , proprer limnitudincm
unius
Lik
11.
Se6t. ir.
Subfeft.
IL
,
unius irtarum animarum,cnrn alia in natura.Si vero Corpus non fueric dcbics prti'paracum corrun:îc
ipfuiT!
& dellruit,poftea reverriciir ad locum fuum, & eciam oporcec uc folvamus dc corpore de quo fi-
nia, nec accidet fibi ex hoc impedimentum.- PoIfeaquam vero fciverit iilud , accipiet Jfidumcnta
qua; lunt in colorcconvenientia ,&: cibaria fuelcec fe illis cibariis.donec itomachum
pp
&adfa-
cruXjCum aqua zquali in naturis iplius putref.iftionis,quourque fe temperet fua. anima corporaJis cum fuo corpore.dcinde illud fuffumigamus cum fufiimigio , u: adligctur illius cotpus cum fuo elemento & erit caufa eadem adligamenti in corpore inferiori quoufqueadplicet fead fui fimiIe,Jk debesfcire quod quilibet planeta habet dimidium (inem, & difpoficionem fuampropriam: pofhiiodum fi ille Gujus dilpofitionem qua;ris, habueric etiam difpofitionem generalcm, erit effedus major & fortior: & fcias quod non adligatur animafpirituani(i per modum fimilem lis cum anima coiporah jRe & illud ell unum de maximis fecrecis fed adligamentiun animx fpiritualis cum fpirituali,qujE eft anima hominis , per iflum modum fieri debec quia cum Planeta pra:dominans cujuslibet naciviratis difponit ipfum in hora adligamenti animx cum fuo corpore,cum vero mucatur corpus de corporeitate ad fpiritualem ut fi fiat corpus fpirituale deinde ad anim ilitatem, ut de fpiricuali tiat animale, adligatur anima cum fuo clemento,& vifta eft
,
fuum
ciat illa reciperc,nec alia adnecat
paulatim , poftea induobusdicbus fcmel.poflmodum in tribus, dojicc pervcneric ad illud quod polTit lemel tantu iii odo diebus comcdcre abfque r<'Edio& fatigatione deliderii,& pcrvcnierad quxficum:poft. vero fcias quod delccnfio Ipiritus tlt duplex: Primaea defccnfio fuxdefcenfionis,& fecun-
adfuefcatque fcilicet primo comedere femel in dic :

,
modum
daobedicntii.
De prima didun
eft fuPficientcr:
defcenfio vcro obedientias elt promptitudo fervitutis fpiritus defcendencis refpedu cjus , ad quem dcfcendic ad pcragendum ejus voluntatem , fivc cxplenduni: & exmaximisiccrecis eci.^.m qiioj lio-
mo
fciat,
fic
quod omnc groHum

fpiritus,
fit
fubtile,
& omne
fubtile
&omnis
fpitirusficanima, Hc
fc in duo , videlicet in illud aliamnaturam,cum cobufiione ignis ac clemenci & in illud qiiod non commucatur per combuftionem ignis operatur csntum , & hoc fecundum eft quod qua;fierunt Philofophi.Omnia cnim qux indigent fubtiliatione de rebus con-
fubciliaciofua dividec
quodcomutatur
in
,
det. tii cognofcit qux prius viderc non poterat.nec cognofcerc. Si autem planeta prardominans alicui n3tivitati,fLierit infoctunatus, infirmabitur ille ho-
mo quandiuprscdominabiturvis
ipfius
corporisvi,
ribus iplius anima', vel eciam fuerint sequalia
fed
fedfis funt tri\,videlicct corpus corporale, primum mincra cujus fubtiliacio eft de fuo excerioie ad inCerius, fecundum eft corpus fpirituale, id eftplantacujus fubtiiiacio efl de utroque fimul, rercfum eftanimal cujus lubciliacio ell a fuo interiore ad
poflquam aquifivic anima prxdominium fupra fuum corpus ex cunc & nocere non poterunt illa infortu-
exteriusifi
Deus
volueric.
xp/icit ClaVis Sapientiii Ma\oris.
SUBSECTIOTERTIALiber
De Compositione Alchemi^, qmm edidk M oR o M A N s Qalid Re^t Aigy^tiomm quem %pbenui Car^
Li
,
firenfis
de Arabico tn Latinum tranftulu,
PR^FATlO CASTRENSIS.
EGI MVS
in Hifleriis
Hermes vocabatur.
veterUm divinoYUmitresfuiJfePhilofophos', ^ttorum umifquiftâzj Primtti autemilioritm fnit mch , ûi alio vomine Hermes Q- alio nomi-
ne tj^lercurius. Secunditi verofuit Noe, qui fmiliter alio nomine Hermes , q- alio n:rnin?_, Merturina eft mmupatus. Eorum aittem tertitu ,fuit Herrms , ^jitipoft dilitvium in Â:-iytore. gnavit , ejus regnum diu obttnuit. Jfte atitem a noftrifdntecejforibus diBus eft Triplex^propter trinamvirtutum colleBione?/!, ftbi videlicet a Dowino Deo attribiitam. Eratautcmifte Re.x,c^
&
liim,
Philofophus^& Frofiheta. Ifte verofuit Hermes ûi pcft diliiVmm emninm artiurr., cr dtfciplinarum, tam Itheraqnam etiam mechanicarum.prirnus fiiit inventor er editor.Omnes namûe qni poft ipfimfui:re,fuo itintre in,
cedere,
& fuis
veftigiis inhxrerc
nitcbeniur.Quid pluraUongim
in pritfens redticeie.
effet
nobis
(jr
etiam
diftictle, tanii
ac megni viri
libri divini
virtutum ornamenta
& aUa
:
ad memoriaw
nec ctiam
Cim
&
hoc genus docendi in
hujw
trauslatione nonfii/cepiir.us
noftri ingenii te!:uit.u aiit
ftiidiumvelfcribendinegotium ,Vobis adhoc
explicandum
pofttnt
Jufficere.Sedidcirco e\m
librumpripntfs invenit er edidit.
Hic
eft
nomen in hujni Libri 'Prolngo introduximiis: cjiiomam jam ille hunc numûe liber divinus c^ diviniiate plen-.lfimus. In eo enim duortimte,
(iamentortm ( v^tertsfcHicet cr novi ) contt.ietur vera (-^perfefla probatio. Si quis namcûe in hoc libro multtirru fluiuerit er eumplenarie intelkxerit, veritM virtufque teflamenti.nec non ntriufcjue vita ?noditf,0-fnjfcienter
,
&
qmniam quid Alchymia.,^ cjusfitfua corrfofttio, nondimveflracognovit latinitas, in prttfenti fermone elucidabo. Poftii tfttid verbum, licet ignotum eir admirahile,us fiib dijfnitione clarefceret: Hern.es Vero Philofophui,& alii qui poft ipfum fuere, hoc vocahulum ita diffiniunt, ut in Itbro de Subftanttarum mutatione: Alchyrhia , eftfubftantia corporea e>i
cjui
illum Litere nonpoterunt. Hiceft autein liber,
nominattis
efl liber
de Compofttione j4lchymia.Et
fit
wio,& per unum compofia.preciofora ad inviremper cognationem

?ni.vtione,i*igeniis
& effinum conjiingens, & &
eademnaturali ccm-
de ad plenHm tratiabitur.Sed nos, licet in nobis juvene ftt ingeniiim, htinitaspermedica hoc tade ftngulari grat in tnen tantum ac tam mrtgnum opus ad transferendum de Arabico in Latintmfitfcepimus.ZJnde unus grates referimus.Nomen autem -nobis a 'Deo inter modernos coUata,fummo illi Deo vivoîjui trinus ext.it etiam ejus laudem nieum inprincipio Prolcgi taceri non placuit, ne aliûis hunc noftrum laboremftbiaffutneret, Quid proprium Vendicaret. amplius obfecro ne cjnis vohitmiltter omvet rogo , ? CT meritttmftbi ijuafi
ejû compofitione
:
mettoribus naturaliter convertens.lnfe^nentihus Verh hocquod dixtmus explanabiiur:ubi
&
&
&
&
&
flrorumerga
meum nomen mefiiis livore (cjuod fxpe a multisfieri confuevit ) tahefcat.Scit namijue T)eus omnium, gratiam: fpiritus e.v gratia procedit, (jui cfuosVult infpirat. Merith igiturgaudere debemtu eonferat fuim cui Creator conditor ommbus qitafi p^rtitHUrem fm monftret divinitaitm. omniuni mim
&
&
Tom.I.
Vu
'
MORlENi
jro
Bibliothecse
Chemicas Curiofe
tiis
ORIENI RoW^H/, Eremit/e Hicrofolymi' tani Scrmo

Philofophiae parres
zdsdo nani & ego te faciam totius tnes dffciplitKl fiiium. His iginir aitrinkcusdidis, nimio gaudio (umgavirus. Quidplura.'' Longumeflecno:
OMnes
vina plenarie attigit.
nnens Hermetis diQuum autem lUe per

,
bjs in hujusoperisinftitutis lir.guladequibusadinvicem tractavin.us , enumcrare & dicere, Remanfi
annosmulccsin magiftcrii
;
fupcrioris inventione
&
editione ftuduifrct.tandcm inagillerium invenitprimu-s, & edidit ac dc eo Librum compofuit, quem iibimet proprium dcputavic &poft fuum obitum ftiis difcipuiis in hrrtditutcm dcrcliquit. Poll obi,
tum
pr.rceptis, per multa
hoc libro&cjus tempora ftuduere, ut fcil. ejus effcClum adipifci poircnt. Poftquam ergo fuum confccuci fun: efeftuu , de eo varia, & etiam innumevero
illius
,
difcipuli ejus in
mciliiin tantum amabilcm mihi totius divinitatis lecrcta dixcrit. Poiteamortuuseft Adfar :& cgopoit cjus obitum , poft dics paucos ab Akxandna receffi & Hierofolymam dcvcni in cujus etiani finibus n.ihi ercmum clcgi, in quo vitam mca; fidei & proftdioni habilem ducere potui!'cm Inde vcro non poft
tandem cumillo,
cxhibui
,
&
quod'
ille
labilia dedere prscepta.

ipfi
Quod idcirco fecciunt, ne qui poft ipfos hanc adepti fuiflent fcientiam, cam quafi vulgarem infipicntrbus detegilFcnt. Poft
multum vero temporis apafiione Domjpii
fuChrifti
,
multos annos furrexit quldam Rex in ^gypto nomine Macoya. Hic aucem gtnuit filii^m, nomine Gczid , qui pofl; mortem fui patris in yEgypto regnavit , & illius rcgnum obtmuic. Gezid autcm genuic Iilium nomir.e Calid qui poft mortem fui pa,
tiis din in j4igypco rcgnavit. luic
autem Rex
ifte
noftri Je,
fapiens
furrexit
quidam homo divinus
donis
fpiritualibuspraiditus.qui
quum
in divinitatcper-
multum temporis
hunc librum
:
ftuduiilet, inter libros divinos
invcnit. Fiiit
autem
vir ifte
ab Alexan-
prudens vir , & in omni fcientia perfpicuus: diligebat enim multum Sapientes & Philofophos, proptcr hujus libri fcientiam. Iftc veronon lintbat inceilantcr per provincias notos & ignotos inquirere, fi aliqucm invenillec qni fibi hujus libri
,
&
dria oriundus unde fuo nomine Adfar Alexandrinus vocabatui. Hic vero poftquam Hbrum prxfatum invcnit , mcnte pervigili atque iiidnftriaineo ftu-
documenta revclare
com.pulfus
,
Hoc igitnr amore muUos (apicntum & Philofophorum fepotuifiet.

3
dere non definebat. Poftquam vero in eo ftuduilfec diu, ejus eftctlum atque fcicntiam adplenumcft adeptns. E>: hac igitur fcientia vir ifte divinus mulla varia & innumerabilia dedit prscepta: quxqunm
fiib
fuo nomine per univerfas nolttx regionis partcs divulgata fuiirent , mihi tcinc temporis in urbe
librimagillerium fefcire Hos muitis &c maximisdirabat donis, in corum verbis diuconfifus. Mc itaque dic quadani incremo exillcnce, fama hujus regis mihi a quodam peregrino dclata cfl: quam quum audiirem , crenuim dimifi & quam citiuspocui , ad iu3 rcgionis fines tranliveavi: non
qcii
--.-. t-cumretinebat
.:..,. i.i... _... k. hujus
_..i
r. r_:
profclin circnt, ciim pcnitus ignoraient.
Roma
rc
fui
moranti hujus
,
viri
nominis
5i illius fcien-
fcil.
t\x fama quafi volando pervenit.Nam
ineotempoconfticu-
cgo
Roms
unde
& orcus iueram j

,
ut ab eo divitias fcu dona inquirerem , fcd uc diligcnterdonis fpiritiialibus inftiueren's Pofiquam vero fuOsfineslum ingrtlfus , loca quam plurima
,
tus.
Eramautem tunc juvenrs, cujus videlicet mentum prima lanugo nondum obduxerac ftudcns fci-
eundo
fem
,
luftravi
&c
,
CLim inveniflem
virtute
:
&
randem Regcm inveni. Qiiem de quibusdam fecum contulis,
jicet,
& doftrina Chriltianus
a primx itatis ^radu
invcni illum magna: fiipicntii virum
& omni
ab utroque parente clfedus: cuictiam fetotajam Jacinitas detexerat. Audito ergohujus viri nomine
fama, parentes & patriam fimul feftinus deferui, nec quieti nliwix meos artus exhibui, quoufque Alexandriam deveniflem. Inareflbs vero fum civitatcm, ac tamdiu per vicos Sccallcs novushofpes inceCfi , donechujus viri domum invenilfcm. Tan-
&
ornatumac prudcntilTimum. Dixi ergoad illum O bone Rex Deus te ad melius convertat. Voloautem ut jubeas mihi domum & meom.Tgiftcrio commodam prarparari. JulTic ergo Rex mihi domumprsparari & ad meum vorutn ornari. In, ,
,
dem
fum
:
vero
illius
domum
,
inveni
& eam
,
ingreflus
quam ciim ingreirus fuiirem hunc virum in fuooratorio fedentem & in fuislibris ftudenrcm inveni. Ac illcpoftquamoculosfuos in medefixit, intiiensmeait Amice, huc accedere. Acceffi autem ad illum,& juxta eum fupcr llramentum, quod ibi fuerac appofitum , confedi. Erat vir jam mulrum xtate decrepitus fed adhuc vultn ftrenuus, facie & rtatuta corporis decorus. Nam & ejus vultus omnia qni in illius mente latebant , fe diligenter intiicntibus indicabat. Poltquam autem confabulatifumus, quzfivit ille, quo nomine nuncuparer , & unde eflein oriundus & qux mex vix caufa
: .
&
autem hanc domum, nequc ab illa cxivi , donec totum compleverim magifterium & cotnpletum domi reliqni fed circa vas in quo fuerat pofitum, ha:c verba depinxi Omnes q_ui secum om'NI..\. H.\BENT, ALIENO AUXILIO NHLLATENUS ''indigent. Poftquain h.rcfcripfi vciba, aburbc, & omni ipfa regioneclam difceffi, & ad meum eremum fum regrcllus. Poftea vero Rex domum, qiiam dimiferam , eft ingrefllis, & magifterium perfedum quod dimiferam invenit. Qiioci ciim magis ac magis diligentius intneretur, vidit verba, qux circuni vas fcripta dimiferam quibus perfc6tis ac bcne inillico me abfcntcm deflevit & omnibus tellcftis quos hujusmagifteriicaufapcrmultosannos fecum
troivi
,
:
rctinuer.at, juffit capita amputari. Dixit poftea
Rex:
At ego refpondi & illi dixi Ego Morierusvocor, natione Romanus qucm videliccctui nominis & fcientix fama, dc parentibus & patria difcedere coegit. At ille fubjunxit: Qn^nain cft fidcs tna, aut cujus dcorumcultor exillis; Atego
extitifler.
:
rcfpondi:
Clirifti
Fidem meam Chriftianamprofiteor, nam

,
Advocate Galip meutn fervum fidclem. Erac autem Galip fuus captivus qucm /ibi ejus pater Gezid ante ejus obitum, ob fui fidelitatcm dederat. Confidebatenim ineoRex multum.qui dixit ei O Galip ferve mi, nefcio quid mihi poflhac fit agendum. Dixic autem Galip ad regcm Dux mi Deus
, :
fum cultor
&illuin
:
Deum
trinum
& unum
adoro. Poftea dixit Adfar Bonum eft autem te me quifiviire,& adhuc me homine mundano feptum
invenille.
Propalabo namque
tibi totius divinitatis
fecreta,
favi.
omnibushaiSenus detegere recuTu vero mihi totis mentis cuas viribws inten-
qux
fere
providcbic quid deinceps {\nn\s aciuri, Trifiatus eft autem Rex rt.ultum & ultra quam credatur dic acnofte condoluit. Faftum eft autem dcinde poft annos aliquot, dum Rex quad.im die ad locum.qui dicitur Dirmaroni, vcnandi ftudio exiret, quod
,
Galip captivus, homincm quendam in folitudinibus

orantena
&
Lii:>.
orantcm
vadis
?
li.
eum
Sea.
II.
dicjc
:
Subrea.m.
Hic vere
eft
inveniflet
Interrogavic
,
5: dixit ei:
sn
tii auc unde venis vel qiio homorefpondic Ego Hicrofolymi tanusfiim.- nam cgo in Kicrufalem natusfum, & per multos annos in moncibus Hierololymitanis cum quodam cremita converfatus fum : me autem ibimorante, audivi quomodoRex Calid incellanter pcrquircret qni libi magilleriumHermetis denionlharet. Poibpam autem hoc de rcge audivi.
Ainicc, quisnam es
At
ille
de quo haftenus tecum condolui. Dixic autcm Galip: () bcne Rex' itaeft. ucegocxiftimo.Gavifus elt Rexmuh.im! &iilcraquam credi potell hunc
ille
,
homo
gn.us acccp.t. Jua.t ergo
quamplurima, & et igicurhiltoriaMorieniRomani. quomodo h :cz iple Magdlerium Hermetis cft adeptus.
hominem beni' huic honuni dari infuper majora ci promifir Hsc

.
Rex
lcl-
moximeapatriadifcciUut&hocRegiCalidnunciallem.Scioenunhomiiiemin hocmaqilleriodo(Siirimumquem Rcgi demonftrare valdc deiidcro,
Induit Sermo
*
, fervi (^ caPUvi -Reak f*' t" /v^ ri- Calidyjilu Gi-;^ci,fhi Macoya
Gaib
^-
Tunc
aic
Galip
Tace
frater
cace
hucufque cibi
Malo autem te vivere quam mori: nam mulci ad Regcm vencrunc qui hoc magilterium fe lcire profi:ebancur qui cum ad fuse profelTionis exicu pervenire non pocuilfenc, aRege incerfedti func Timeo ergo , & tu cam hujufmodixilfe fufficiat.
, , i)
:
Dixic Galip captivus Poft paucos quidem dks^ poftq^^m hix ab co hominc rt gi nunciaca fiiilknt,
:
^'^'"'^ "^'^
'^^'"^
'^^""^
coram rege
&
aic:
li
di fermonc in confpcdlu Regis allitcris, ne interficiaris. Tunc homo illeaiC; Noli timerehoc, fed in confpedu Rcgis mc venire ne diffcras. Galip igitur dicic : Hoc mihi jam placec, fedcave ns mo
'^"^ Deus ab bonum te convertat. Noloautem uc ea qua: cibi promifimus , diutius differamus. Advocaergo omncs tuosfubditos fervos nacu meliores , & ex eis mihi aliquos accommoda, qui mecuni venianc , mecum fimul revertantur
O Rtx
&
"ran-
dis
enim nobis
reftacvia. At
Rcxvultu placido iU
AdJuxicergo Galip huncliominem, Scflatuic eum coram Rcge & aic O bone Rex, ecce homoquimori non metuic. Ucergo rex fuosoculos in eum defixit.intuensillumait: Qiiifnamestu/ Ac iile refpondens ait Hierofolymicanus fum , qui quum in montibus cum quodam Eremica converfatus fuiliem , audivi d mulcis cui nominis & bonitariaris.
: :
Jiim incuens ait;
feltinanter
Bcnc dicis, fiat. Tunc juftit me ReK coram fe advocari: qui quum coram fe
t,is
famam
& qaomodo tu indellnenter quaTas
fa-
doclores,qui videlicetmagifteriumHerVeni crgo ad ce , 6 bone rex, & cu meisacquiefcas confiliis , & cui defiderii compos eiHcians. Scio namque virum in montibus Hierofolymitanis habitanteni , cui orapientcs
nietis feric) cibi oItendi(Icnc.
&
Galip ferve bone, congregaom& ex ilJis quoc Sc , qualeshuichoniini piacuerinc elige,qui videlicec vobifcum fimul vadanc & reverrantur . nam ille dixit, grandis nobis reftac via. f eci igitur juxta quod Rex mihi prsceperac & poft paucos dies icernoftrum incepimus. Hierufalem quidem itcr incepimus, & permulta Ipcainvia & deferca eundo, multos diesconfumpfimus, & candem Hierololymatri devenimus. Qiii quum in folit.idinibus monrium errando fatigaremur , invenimus eren.um in quoi
iietillem, dixit:
nesmeos natu meliores tecum
nis fapienf.ia a
domino Dco
revelata
eft,
Nam in
Deo & hominibus judicacun Die namque quadam , quum in fuo eremo de rebus quamplurimistradarcmus.contigiccafuquod-mihi diccret, fe hoc magifterium pofle perficere. Quo
fua fide firmifTimus a
audico
cum
in fua vericate fi-pius

in
mihi cognjta
,
fuam du^ cebat. Quem quum ingrederemur , invenimus ib *]^'e'idam virum fenem , ftatura longum in corporeinacrum , vulcu & facie prarclarum de cujus ^^^^"^ fi"^" ^ habitu multum fumus admirati. Ejus i'amque cota cutis ab afperitace cilicii, quo erac
, ,
,
Moricnus Romanus lenex
erea.ita, vitam
confifus,
tum ex hoc, quod
omni anno mulca au-
'"dutus
^"'" '.^."'
rugofa exillebat. Tunc dixit nobis homo'

:
ri & argenti pondera, uti ego fapius videram ad Hierufalem civitatem tranfmittebat , fuo fermone quod fi ego in cer-cinimus mecuna conferebam confpe6tu cuo alTifterem , mulcis me ac magnis di:
"os fecum huc adduxcrat O focii , hic efb ôrienus Romanus,fenex Eremica. At ego dum ma-]
gis
acmagis
:
illum diligencius incuerer
eum
illi-
tares donis,
&
:
nunquam a cua
gracia
me
feparares.
hujufmodi fermo, quem cu Tunc rex aic hucufque ce venire perignara qux mens dicis? auc fiiafic.'' Nefcis ftuIti(Time,nefcis quot& qualespropQiîis eft
co agnovi quo agnito , illum ex parte rcgis Calid' falucavi. Cujus audito nomine vir bonus fubrifit & nos propius juftlt accedere. Gavifi fumus ergo, & Ixn cum eo confedimus. Interrogavic autem nos vir Dei & de ftatu noftri Regis ^^de ftacu Regni,
, , ,
fermonem a me incerfecî funt? fed r^ ea qu tu dicis ( quod non opinor ) vera eflent> & mnlcis cu dicareris donis, & nunquam d mea gratia d modo feparareris. Nam fi vera non fuerint, maximum fcias ce fubire cormencum. Tunc homo illeaic O boue Rex ucroque cui promiilb fum placatus cu tamen meis acquiefcas confiliis. Item Rex aic O homo de qualicate hujufmodi viri & ejus habitu mecum pauca conferas vcnit namque ad me annis prstericis vir quidam qui ur verum
ter hujufmodi
:
S"^ qnum
pajavi. At
illinunciarem.viar noflrse caufain fibi pro^
^'"
uc
'
&
ille adfe converfus ait: Mulcum gaudeo quoniam me inveniftis. Ibo enim vobifcum, Rex CaliU me diu exopcacum videac & qus
,
^^ ^''^ Creatoris potcntia d me recognofcac. Poftqiâm igicur per dies aliquot arcus nofiros laborc icincrisfatigacos recreavimus, redeunres icerincepimus , & in noftram patriam regretfi fumus. Qui qW"ni coram Rege venillemus , vidit rex virum Dei: qucin curn vidilFet ilico eum cognovic , & me re-/
,
mihi hoc magifferium perfecic : qui ciim perfecilfer , rem effeftam , fed non ejus fcien
tibi confitear
,
tiam mihi dimific , & clam feceffit i\- abiit. Tunc hoiTio ille aic Vir irte nimis efl: ^cacedecrepitus, (lacura magnus , vulcu & facie pra.'clarus , moribus ornatus cujus etiam vita & habicus Deo non difeft enim in moncibus Hierofolymitanis plicenc
:
: :
Galip ferve bone , hic eft vere vic pfopccrquem tecum diu condolui. Volo aurem uc ^^ 5"^ vobis in icinere obviaverunc , irihi protinus ediferas. At ego tocam rem d fuo principio fibi or,^
.
cipiens aic
^'"^
î
digelTi.
,
Advocavic ergo rex virum Dei, quenp.
adduximus
=
& eum juxta

ego volo
fe
federe fecit
O fenex
,
&
dixit
di-
uc tu
nomen cuum mihi

:
nomen ejus multum fcire defideeremita. Sed Romanus , fenex eremica , nomiMorienus ras Rex ad luum fervum Galip, converfus uacur. Tunc
&:
fi
.
cas
tuis
& tux profelTionis modum

namque verbis
in alcera vice licuic
pandas non enira hsecomnia d ce inquirere, Dc;
adiiuc diffidebara.
Tunc
vir
Des.
Tora.L-
f^w
.4
refponditi
J12
rerpondit
aiicem
religio
;
Bibliothecx
'Egfi
,
Chemic^
Q
&
C^riofae
Morieiius
Romamis
proHmo
tidei Clnilliana: e(h
vocor. Mea Mea quoqiie
&: habicus , funt eremitae. Tunc Rex ait: Morieiie qiioc tranficrunc anni poflquam vitam habitum Eremica elegilli Ac il!e refpondit : Poft quatuor qjiiJem annos a niorte Hcrculis Regiseremita inccdo. Placatus eft igitur multuni Rex fu/"
perhujus
viri
prudenciam, &cjushumilitatem,
&
ejus pacicntiain
&
cniin erac illelint;ua verbofus
vcrecundiamac aucmentc elatus:

,
venuftate.
Noa
erat 3utcmhu:iiil!S
prudcns
&
bcnevohis, ucita-
lemeiredecebat. Polleadixic rex: O Moricncnonne eflet tibi mclius cum convcntibusqni Dcum oranc , in Eccicfiis confifterc quam folus in montibus & eorum folicudinibus habitarc ? Ac Moricnus dixic Bsne hibcas, mi Rcx.- Bonum quod minc
, :
tem. Feci igitiir juxra qiiod Rex mihi priceplf. "'- :"''"' eum quotidie " " ad < cumillo Rcx vero venicbac, ck per lioras aliquoc refidebat. Alloquebatur enim illum ,& confortabac nihi! tamen dc luomagifteriocum intcrrogabat. Potlquam autcm inter illos magna notitia crevit & amor, Morienus fe Regi mu!tum credidir & in eo confidit. Interrogabat aucem Rex dc Romanorum jcgibus &utrumfecundum temporis circuitumcorum icgesmutarende Rcgum , & Confulum confuetudine nec tur non & de Grscorum hiitoriis fim.ul inrerrogabat. Et Morienus in his omnibiis illi dcccnter rcfpondcbac. Dilexic igiturRex Morienum intantum, inquantum ancea neniinem dilcxerat. Faftum elt igi-
/
,
habeo
& in
futuro cxpct^to
cx
Dco efi: &

,
in cjus
/,
manu coUocacum. Ipfe auccm quod vclit faciat: Nec ego dubito quin mihi intcr convcntus & coc,
tus major invcniatur requies,
&
in folicudinibus
dumquadam dieinunum fabularcntur, quoci Rcx Morieno dicerec O lcncx fapientiffimeomnium fcito qubd diu cgo a mulcis quxfivi MagiftciiumHcrmetis fcd neminem haCtenus invenirc potui qui rem ejus veram mihi panderec. Ob lioc quando Cu a noftris finibus igitur in altera vice
tur,
:
&montibus!abor,fedncmomecicnifiqui lcminat: Ji^ Ecquodfeminavcric, hoc eciam ireccc. Spero itaquc quod Divinitatis bonitas in vita hujus ^lundi
,
:
,
clam diceffifti, pofiquam liceras.quas circa vas, in quo pofitum fiierat magiftcrium , fcripleras, legilTem & earum intcl!e6cum accepiliem , omnibus, nimis eft quos propter hanc fcientiam mecum per annos aditus reqiiici nam dcrelinquat me no:i coardatus nequc ad ilJam quifquam poteft ingrc- multos retinueram, ilico ju(Ti capita ampucari. Rogo igicur ce,6 fenexbone, & omnium fapienciffi,di, nifi pcr anim^ afflfdionem. Dixic ergo Rex: Omniaquidem qusdicis, indubicantcr verafunt: me, quatenuscjus rationem veram, atquccjus fpefcd quia ex infijeli proccdunt animo , talfa viden- ciem & lubftanciam mihi eililfcras v.t mea diucurnaexpedatiogaudentcrpcr te complcatur. Quod tur. Hocautemdicebac Rex,quoniam adliuccultor idolorum erat. Rcfpondic autem Morienus Si quidcm fi fcceris &me fpfum & omnia qua: me-. eaqur profero, tu veraeireconcedis animum a cum poffideo , acquires & filibuerit , in cuam paquo i!!a proce Junt, te verum efie & vcridicum con- triam una revcrtemur. Nolo cnim a m.odo te in me ncque tuo animo ullum cedere necefieeft.Nam ex veris3i vera procedunt: quoquomodo dubitarc ex cranfitotimorem ex ulla opinionc arterna conferas. Tunc Morievxcernis , & ex falfis falla ex maex malis, refpondit O Rex lapiens, Deus te bona nus bone ,ic & bonis, ex riis tranfitoria quidcm multa convertat ad melius Nunc autem bene intelligo, OMoriene, icaqueRex: la.Dixic mihi de tc & tua conftantia & tua fide funt rclata: quaproprer ad me mififti indigcbas enim me mulunde vehementer admiror , cum & illa videam & tum &idcirc6mififti. Ego aucem ad re gaudentec audiam jam effe vera. H.tc icaque fui: caufa , quare advcni uc & ce hoc magilkrium cdoceam , & qua: mulcum dc ce videre fimulque audire diu exopta- fit mira Dei virtus , manifefte demonftrem. Timoram. Volo namque ut inter quidam (de quibus eri- rem autem dc quo paulo ante diccbas, non timeo, mus tradaturi ) me quibufdam aliis quafi docu- necde cehadenus defpcro. Omnisenimquitimuemencisinftruas, fimulque edoceas, Tunc dixic illi nit, in vecicate non eft perfedus. Ec maxime faMorienus O Rcx, omnipocens Deus te ad melius pientem timcre aliquid non decet. Nam fi timueejus convcrrac nam ego non fum dequo mulcum de-r ric , cico defperabit. Qiiod fi dcfperaveric Omnes vacillabit exillo. animus. nec ullatcnus (ux incentionis unus AdcE beas admirari. F.x filiis quidem cxuno proceffimus, & iterijmad unum, li- confcquetur eff-cSum. Et quoniam Jam nunc inteJcecdiverfo tramite , revertemur. Temporum qui- ligo re me minimo airore amplefti, vidcoque te dem longa mucacio hominem fubcempore confti- mulcum in tua inquifitione leverum moribus cfle, turum confundic & mutat. Nec ego adliuc in can- & atiu pium , & patientem , non decet me diucius tum fum mutatus, quod alii multi , qui antc mc hoc magifterium ribi rccondere , velcelare. Jam fuerunr, magis non mutentur. Ultimam autem mu- nuncad tuum propoficum, & cuam longam inquifitationcm mors dira fubfcquicur qua vidclicet nul- tioncm faciliiis omnium pervenifti. Sic nomen Dominiper fecuia fcculorum bencdictum. Adhxcerla paEuadeterior judicatur. Nam antc corporis & gofubrific Rex &: aic Nunc vero fcio quod nifi anitna: conjunftionem &pofteoruni diHolutioncm, pcenaomni morce crudelior animamexpedat.Sed hominipriftat Dcus pacientiam, crudelitcr con&om;iipotens Creacor, qi'i omnia exfeipfo creat funditur Feftinacio enim ex parce diabolieft Ego & formac fcmper fic in noftro auxilio. Tuiic dixic autem fum nepos Machoya & filius Regis Gezid. O Morienc ex his qux modo dicebas, Ec non eft aliqua forcicudo > nifi cum fummo Deo illi Rex qui unuscflaltilljmus. Dixic aucem Morienus; O tu cxiftimesme cevelledcridcre.Juxta qiiod vidco videaRex , Deus ad melius re converrar. Efto moprudcns bonc & licct fcnex opinioncm, hmc ergo
, ,
,
:
ris, potiiis es
deridendus quam laudandus. Pofthic advocavic me Rex & dixit mihi O Calip ferve booe vade S< quxre huic homini domum intus fcilicet &extra pulchram & multo ornamenco orna:
do ad judicium hujus
nc
,
magifterii
&
fcies illud
,
beil-
& intelliges.
ftudere
In
illius
:
vero introicu
& exitu,
mulcum
queris.
memento quoniam omnia quK

,
lipertinenc, annuence Do.tuiio
facilius confe-
tam
fimul qu.Tras & homifcilicet & fcnem do6tum nem fu.E fidei profoiforem, monitis confoditSis & ac moribus ornatum cujus Video cuim refidear. pace letuc & ejus animus in coaRdeu* mioime me illum qiiafi decerricum , & ii)
,
fitque vicina palacio
aut iram non accipitur
qusfivifti per virn nec perpetrarur. Accipitur cnim pcr patientiam & humiiitatem &c ôrcm certum , ac pcrfcdillimum. Confert enim
, , ,
, ,
Hsc enim
rcs
quam jamdiu
Deus

Lib.II.
Dcys lunjt_4mniui
fijeHbus..
.
Sea.II.
fcie iuiim
Siibfeaill.
,
.&_piiram
fuis
||
primxva
niirabili
iHis fciliccc quibus cam a Sc.îstvis rcrum natura coiiferre difpofuit fua
diu confundat. In primis igitur ab ejus cxordio mihi jam edilleras, & dicas ut omnis ordo prxpoaenis procul i nolUa difpurationc
fortitudinc.
Qiiar
fidehbus collata f;ierit , viderc , cui poflea eam commitcat
cjuum alicui ex fuis decet ipfum prius pri-
Moricnus rcfpondit
Itam
tibi declar.ibo.
&
detcgat,
Nam
tefi:
.
hrc res
nihil nifi doii.u

,
quirere non
abjiciarui. /d hxc quidem cx ordine diceTu vero ea qux veiis nunc ill.
Kem
difi-eras.
Dei
alriffimi efle
po-
etiam cui vulc , cx fuis fervis & fidciibus illud committit, & nionflrat. Decetigitur, oiv.nipotcnti Dco efle in omnibus humiles, & ornnino fubjeclos. Tunc Rcx ait : nos quidem vere fcimus & cogiwfcimus quoiiiam nulla cft rerum pcrfcdio, abfciuc divinitatis auxilio , & ejus demonftratione. Iplc enim cit .iltirtjmus & im,
qui prout vult
&
Incipiunt Imarcgationes Regis Calid,

fies
& Reffofftd^
Moneni
rii
dc quthus anificiHm MamjleHcrmciis consi.ire comprobatar.

,
Moriene , primum quirere li, 6 bet, qu.-E & qualisfitinijurmodi leiprincipaJis luDaaiuia & materia , & utrum muln aut plures iint: aut ex una tantummodo conticiatur.
Jius ""-
CAlid Rcx
:
|>i.iiiiuiauiJii. permutabiiis.
Pofiea aujuiuviL adjuravit ujc me

i ijit.c<i
Rcx i\i..\.
,
ci mihi ui8i niini di
Galip ferve bone , fcde cito St tuoftylo de __ quibus nunc inter nos conferemus ._ me_, -^'-' '" --"' '" ^^ inorii commeiuia. Tunc dixit Moricnus: Omnipo tens Dominus, & omnium Crcator, ex oninipotenxit:
""";' oinnia
per fuum cffedignofcatur , aiultoiuni teditV.onio vcrior comprobatur. Sed antequam antiquiora teftimonia
^^
Omnis vîiims autcm autci
Morie-
rcs
uiquc
dum
tia
qucun^c
iiiit iiiii.
homines impotentcs creavic quoniam ip(i ne.ejusordincm tranfmutarc :ide!i:, nequepollponcre qu^ i[in_ jji,in^>ii._i ea 5 (,.1 ipfeprxponit, jn.x.ûiiiL , din. atitpr.Tpo pitcjiu5 ijutt
: ._
^'.^Jadpr2:fensadducam,hocquidemquodnosde & matenafape comnrobay|mus,expIicabo. Si autem eaqua- tibi dixero,Sc teUjmoniaaliquorum rcfte infpcxeris aperte cognofces '"^^ &'"'"-''' nos ^jiini^-a omnes lu in uno uiiu tuuvemre, convcnire, & omma omnia ai)2i quai
ejusprincipali fubftantia
,
ne:c ca qax' iple poltponit.

poitibile illis: niiiperillius
Nec
cft aliquid fcire

:
demonRracionem nec
*^^cimus veraproferre. Quod igiturinterrogafti, (Ic accipe. Hujus reiprima &prlncipalis fubltantiaSc
Tiareriaell; una,
9"<^ aliqiiid iibi
etiam aliquid confcqiii poceruat, nifi illc eos coiV' fequi illud prijudicaverit Nec quicqiiam retincre valcbunr, nifi pcr fortitudinem a fummo Deofibi divinicus coUatam. Sed & ( unde magis eft admirandum ) anirnos fuosetiam ipli reg>?renon pofiunc diutius nili ufciue ad terminum qui d Deo fuper cos conilitutus efl. Prxponit enim dominus ex fuis fervis qaos vult , & eligic uc lianc fcientiam divinam homini celatam qu.Tranc & quarfitam fecum
;
& de ea eft unum,& ciim cafit, neadditur vel minuitur. Ecce jarn Jia-
ês quod interrogafli. Nunc vero teftimoniaantiquorum ribi adducam, ut omnes in unum concorda^^ indicemur. Herculcs vero quidamRex faniensik:
quibusdam 1'iorum interrnea, una primOin fadice procedic, qwx poflnnodum in plures res expandirur, & icerum ad unum reverticur: & fcito fo,
Pli'lolbphus
ciim a
fcfut dixit
Hoc autem magiflerjii cx
recineanr.
Hxcenimfcienciaeft
hic
qu^dominiafuum
abftra-
ab hujus Mundi miferia , & ad fcienciam bonorum fucurorum rsducit. Temporibus vero prsteriris femper viciiTun hanc fiipientiam fibi hrreditabant poftea vero ifta fcientia fere fuit contempta. qu^dam quafi ex his radicibus compoiua. Qux "veSed libri multi veterum dominorum remanferunt, ro funt radices , funt aqua ignis qux vero ex hia i.v,ii vera *-"< "^ >-i in quibus illa lu, v,v>in.iin.kLi contine:ur tota iiin. fine 11H.111.M.1.1, menda compofita, acr. -iLciii Icem n.iiii,anus Arficanus au "t^'-""-"> terra& ad MariamNoftra inquit , aqua noftram cerram liabet cio: ntc tamen quilquara inveniebatur.qui videlicec fuperanipfam tunc ad efedum perduceret propter nomi- tem,quefl magna,!ucida & pura.Nam & de crofTina multa & diverfa qui rebus ei attinentibus a fa- îe aquae terra concreatur.Hermes quoque aitTerra piencibus antiq^Liioribus jamdudum fueranc impofi- ^^^ mater elementorum de terra procedunt , & aJ terram revertuntur. Hermcs iterum ait ta. Sed ego hujus rei vcriratcm , ut olim tu cognoQiiomodo vifti pcrfedc retinui. Noftri quidem antecefForcs, omnia ex uno procedunt, fic meum magifterium
:
quoque Philoquatuor autem clementa id eft calor ffigus, humidicas & iiccas.exuno fonce procedunr* & eorum quxdam alia ex aliis iisdem conficiuntur* Ex iiis vero quatuor qui-dam funt quafi radices
fophus
ait
:
re neceffe recipere aerem. Arficanus
&
&
&
I.A.
hu jus msgiflerii nomina mulciplicata & variata tra- ""^ fit fubftantia , & materia. Et ut elementa auadebant, gi-avifTimis fophilîcis circumteda: fed om- fuot in corpore humano continentur,fic Deuscreania tamen vcridica , & farpius comprobata. Quod ît: illa fita & diftiniSta , & conjuntSa , collefia quotocum egiife arbicrabancur, propter ftulcoruminfi- queac per cotmncorpus diffufa: quoniaunumcorpientiam uc difta fua non iuceliigerent , nifi qui pusilla commergic, & in unum recinet , &rameii "numquodque illorum efficic opus ab opere tali & tanto magifterio digni judicarentur. Si quis alterius ergo eorum dicta invenerit , in illis diligenter ftu- diflimile. Ec licec \n uno finc corpore tamen di deat donec ea redlo modo inrelligat. Non enim vcrlum habent colorem & diverfum dominium. Eoigicur ...^"^ .^^. decet qucnquam fe ab hoc magifterio retrahere: fed dem de lioc .n/i- nwiîuci magiflerio lu inceuigenduin t,""' modo intelligenduin de fuam fidem , & fuamJpemJQjJeo altifTimo eft. Multa quoque hujufmodi teftimonia, Philofollum alTidue hoc efflagitare. phi de hoc magifterio dixere quorum quidam fi rmirer configere , & quarenus iftud divinnm <Si admirabile opus polTic fequentibus dicemus. Rex Calid QLiod modo &:
:
ex
.-
^t
perficere. Similicer
auxiliu.li
.
Deum omnipoteatem &

.
implorare Deus ad res meliores . , ut eum j , r pulchriori modo convertar,& faciat illum hiijus magiflerii fcientiam fuperlineam rectam abfjueomni
libet,
&
ejus
<\}^^
''t^
racione
fieri
poteft
quod hujus
radix
& una fubflantia &
magifterii una una materia,quum apud
iliilolophosejusradicis
plicia inveniantur<=
nommamulta, &
:
multi-
deviatione fcsliciteradipifci. TuncRexait: Jam fi 6 Moriene, h:rc diSa, atq; mandata dici fufn-
Morienus Multipliciaquidetn funtejusradicis nomina, fedfieaqu^ fupradida

funt,
redo ordineinfpexeris, unam
ciant.
Ego enim intelleda confequor
intelleda
& fubftantiam & tnateriam

liusaccipias,
tibi teferabo.
:
ejus radiceni
invenies. Qiiod ut faci-
pro virili obfervabo:& maxime quum tu fenex & fapienSjhoc magifêrlum mihi edocere nonnegligas. cxplana igitur mihihoc quoddiu exopto, explanatione facillima ne ejus icudii gravius inhac re tne
.-
adhucquedamantiquorum teftimonia
Rex Calid Perfice , mihi narranda hujusoperis magifterium.Morienus: Hercules qui-
damad quofdam
difcipuJorum dixic
Lapillus autcai
514
tem
daftili
,

ciijiis
ex palma niicricur , & palma ex fuo laetiam radice plurimi Ramuli conpillo , ex crercunt, i|ui Tdum numerum multiplicent & augeanc propter cam. Hermcs aucem aic Refpice
:
Rubcum completum, & Rubcum a minutum omncmque rubcdinem

,
.
que citriaum complecum , & & nitate diminurum, omnemquc cicriiucacem fua nigredinigrum & a complecum, grum quoqiie nc diminuuim omncmquc nigrcdinem. Similiccr fpica ex grano proccdir , & mulci ramuli cx una arbore excunc, iicctarbor a fuo germine ortuin atrumac. Qnidam quoquc homo fapiens qui propterDcum, cocum Mundam dimifcrat excmplum, Prima homiconfimilc nobis addncir. Ait enim nis crcatio cft fperma, & de uiio grana centum grana procreantur & de gcrminc, magna concref:
fuarubedine diConfidera quocicrinum a fua cicrini:
innovar, tanto magis ea plurima nomina imponuntur.unde Datin Pliilofophus ait adEutichem.Ego tibi oftendam,quod fapienteshujus magifterii difpoficiones vel confedtioncsalis dc caufa nonniukiplicaveruncnifiut fapiences in hoc magiltetio inftaie-
rent
& infipiences
penitus exca-carcnc.
,
Quoniam
hoc magifterium unum nomcn habct & hoc proprium fibideputacur: ficetiam unam habet dilpofitioncm atque cciain unam viam lincaie: & hoc modo, licec Sapicnccs ejus nomina& fua didla mucarunc, camennoiuerunr nifi rcm unamintclligere, & unam difpofitioncm. Sufficiat igitur cibi 6 bone Rcx, de hujiifimodi hactenus inquirere ac pcrlcruca,
ri.Naa) fapientes quiance nos t'uerunt,muicasnomi-
.-
citarbor,
trahicur
,
&
deunohomine
,
fibi fimilis
ex quibus fa-pe inuki filii & vel apparencia nafcuncur diflimiles. Iterum idem fapiens dicit Confidcra farcorem, quoniam dc qui fcilicct vellcs fuere confuevic panno interuiam, fivc veftcm quamlibec aliam componic cujus fcilicct parces diverfa nomina forriuntur qyx etiamfi nacuralicer conliderencur , ex eftcamenunus ipfo panno formatx inveniencur pannus&: maceriaprincipalis ex qua vefiis conficire
mulier exfilia: in colo-
& afpcSu
naverunc confediones , & nuilca pondera & multos colorcs & fic fuper vulgus difta fua aliegorizaverunt neque tamen funt mentiti fed locuti funt uc cisbonum vidcbatur,& ut ipfi ad invicemintelligebanc,uc eciam hoc alios lateret.Rex Calid.- De ejus nacuraatq; fubilantia tibi jam dixille fufficiat. Nunc vero deejuscolore mihi manifcfiaredigneris. quia iiolo uc fuballegoriaaut (imilitudine aliquid niecu inde confcras. Morienus Mos aucem erat fapientum, quod fuum alTos de eo & cum eo fempet faciebanr. AiTos Arabice , aiumcn interpretatur Latine. Sed&hocfacicbaiic, antequsmaliquidcum eo ciiigerent. OboneRcx,fufticiunccibi hic quicgo pro: :
.
tur.
Namthorale,
principalis
& manici &

,
,
gironcs
licet,
ftro:aiiadanciquinrarevercemurre|[tin';onia.''Qu6d
fi
quanctim ad
vefiis parccs
diverfa habeanc nomina,

efl:
excmplum
tamen
eorum maceria
fila
pannus.
Nam
accipe.
& de
unum
nus
ipfo
quibus partes ipfius veitis iii jiingantur, excrahuncur ,non quodipfepan-
panno
primum bedineminalhumvcrtacurmuhum, valtbir.Obhoc

iraque idcm Patin dicic ad Euticiicn: 6 Euciciieîfta reftcnt fic firma & omnia bene credita: nam fapientes de hoc (\c dixcrunt: Jam abftulimus nigredine,
defideras dida Datin riiilofophi fic Ait cnim: Noller quidcm Lato quamvis fit rubeus, tamen eO: inutilis, fed fi poli rii,
,
ad hoc indigcat, Simiii igicur modo hoc magiilerium cft unum per fe exiitens, nec alio indiget. Qiioniam apud Philofophos hoc magifteriumeltrecSum & abfconfum,& ubicunquefucrit mille nomimbus nominatur. Eft etiam figillatum , neque nifi fapientibus apertum quoniam fapientes hocmagifteriuin multum qu^runt, & qui-* (icii.n inveniunt,&invcntumfimul amanc & ornant: flulti vero illud deridenr, & apud illos pro minimo, aut quod verius, pro nihilo reputatur. Ignoranc cnim quid hoc fit & hrc nomina func illa , qua Sapicntes nominaverunt in iib. fuis quorum unum eft fperma, quod quando vertitur, in fanguinem mutatur: ac demum coagulatur, & fit quafi fruftum & tali modo fit , donec una carnis commixtum creatura alteram habeat formam, fcil. hominisfnccedentem, & tunc hominem fieri necefleeft. Ex his quoque nominibus, cft aliud nomen utpalma, queinadmoduin ex colore pomorum ejus , atque ex colore nacurarum ejus , anccquam ad (uam perfedionem perveniant. Atiud quoque nomcn eft ut arbor malorum granacorum , & velucicriticum &
alio a fc diverfo
,
:
& cum
fale
cujus complexio
anatron: idclf, fale nitri, &alniizadir, eii; frigiua& ficca, fiximus albedi-
nem: quare ei hoc nomen imponimusBorce2a,quod Arabice Tincar dicitur. Didum autem Datin Philofophi, per dictum Hcrmetis comprobatur. Dicic autem Herines in primis eft nigrcdo poftea cum faleanatron fequicur albcdo .'kinpriir.is fuic Rubeum , & in ultimis album , & fic cjus nigredo oinnino aufcrtur ac demuin vertirur in ruborem iucidum& nimis clarum. Mariaquoquedicit: Quando autem Laton cum ailztbric id eft , fulphurc comburicur, &moIlicies iupercum fundiiur, icautfervor iliius tollatur,runc omnisejus obfcuritjis atque nigrcdo,ab iIIoaufertur,& fic in aurum puriftimLin convercicur. Irem Dacin linlofoplnis air Si aucem Laron cum fulphure comburacur, & mollicies fuper
.:
.
euin frequenter fundacur,ejus natura de bono in meiius auxilio Dei convcrcetur. Alius quoquc dicit:
atque alianominaquamplurima , quorum omfed fecundiim diverfos eftenium eft una radix fius , diverfos colores ,- divcrfas nacuras , nomina mulca atque divcrfa ipfi rei imponunt , uc Herizarcem aic Philofophus Ego vcricacem dico, quod nihil aliud hujus magifterii artifices in
lac
,
:
&
& ejus nominum mulSed fi quis refte cogiioverit , qu6d hxc nomina non funt nifi colores in conjundione apparentes , in hujus magiftcrii vianon deviabit. Rex Calid: Mulcum autem intelligere defidero utrum de quibus paulo ante dicebas, eos ifti colores una difpofitione vcl fcil. de uno in aliud mutari confedione ,vel duabus feu pluribus fic mucencur. Morienus Una fola confedione vci fpecie fic marcria mutatur fcd quûco magis ei ignis colorcni
erroresdecrufic.nili variecas
ticudo.
Quandoaucem purus latoncanidiudecocjuitur,donec vcluci oculi pifcium elucefcac, tjus uriiicas expctStanda eric. Et tunc fcico, quod ille ad fuam naturain acque colorem rcvcrcetur. Ecaiius fimilirer dicic:qu6d quanco magis aliquid abluicur , tanco magis limpidius hoc melius apparcbit:qu6d {\ ablutus non fuerit, limpidus nonapparcbic , nequead fuum coloremrevercetur. Ec icem Maria dicic- Nihil eit quod a latone fuam obfcuritatem vei fuum poffit auferre colorem. Sed Azoc eft quafi ejus tc, ,
gumentum. Primum
nam
& cum colorat &
videlicet quandodccoquitur.album reddir: ac iterum do:
minatur laconAzoc:ideft,vinii,vel
Alius quoque Pinlofophiis aic
quit fubftanrialicer
Rubeum reddir. Qu6d Azoc ne-
eum murare ab Azoc , fuam

vel
Laconifuum auferre colorem, nih quantum ad vifum, fed latonera

:
autecre fubftantiaUm albedinem
quoniara
Lib.II.
qooniam
ineft mirabilis fortitudo
,
,
Se6t. II.
Subrea.III.
:
ffS
qur fupcr omnes coloresapparec. NamquurncoIo;es abluuntur, & nigredo ati^; immuDditia aufercur ica quod albuin apparear, laton quidcm Azoc poflea nominatur, & eum reddit rubicundum. Datin quoque Philofophus ait . quod oronis res non eit uifi de eo &
,
omnis tindura, d fuo confimili procedit.Adarmath fimiliter fapiens & Philofophus ait Qiîod omnia liarum rerum nomina , & earuin
qiiod
:
cumeo: &
Azoc diuciiis fuftinet cdmbuftio-. nem .Omnes enim fpecies igni appoficE citoi con* fumuntur.nuomodo crgo expedabisbonum sbeo* quod cico ab ignis conibuftione confumicur & at> ignc combuiicur, & in caiboncm redigitnr.?Ho6 cciam ce fcire convcnic, quod nulkisLjpis nequ6 germen huic magifterio convenic. Sed confideraff poteris rcm puram acque mundhTimam rcQe diviconfumicur
fed
,
gere: finauccm tua operatio inefficaxeflct. Sapien-
fimiiitudines
nulla alia de caufa antiquis vocaii,
tur
neque variantur
nifi
uc vos inteliigatis,
quod
hitjusrei principium fuper
fuum finem
tcfiiificatur,
& dixerunt.qnodfihoc quod qusris in ftcrquilinio inveneriSj illud accipe: fi vero in fterquilinio noninveneris.tollemanumamattes aute difpofuerunr,
&
(iius finis,
fuper fuum principium.. Et uc fciatis,

nifi
una res, qas fcilicet habet patrem dc matrem:Sc ejus parer c^c mater cam nurriunt, atque pafcunt , non quod ipfa d fuo patre aut matre aliquo modo dirfcrre podit. Eutyches
quoq; dicit Qiu" fieri potell quod fpecies c !uo genere cingatur? Datin quoque Philofophus fimilicei; dicit Unde e(l quidcm quod ex eo proce(Tic, & in illum revertecur ? Rcx Calid.- Ha&enus & de hujuf:
,
.
quodhoc totumnonef!:
Omnisenim res qux magno emitur precio,' hujufmodi artificio meudax, & inutilis reperitur. H.rc igiturcxpofi*! , in hoc loco tibi fufficiat. Sed cavene in hoc magillerio quicqnamcxpcndas:quaiupio. in
niam poftquam completum

bi
fuerir, cxpcnfis
aic:
non
inti-
digebis.Unde Datin Philofophus

,
Ego auttm
commendo.ne infpecierumponderibusquicqua expendas & maxime in auri magifterio. lxm ait.'
modi
lapidis
natura& ejus colorefacis difpucsvi-
mus: nunc vero de illiusnacurali compoficione,ejus taftu, nec non & illius ponderc & gulhi dilTeramus. Morienus Taftus autem hujus lapidis . mollis eft: & major moUitics eft in co quam in fuo corpore. Poadus veib illius mulcum ell grave & ejus guftus dulciffimus . & ejus naturaaerea. RexCalid . Qûalis eft ergo cjus odor aate & poft fuam confedione.? ^forienus Anre confec^tionem nimis eft gravis foeddus Si poft confeSionem eft ejus odor bonus
:
:
Qiiicunq; adhocmagifterium aliud ab hoc lapide quxfiverirja.Timi3abitur viroper fcalamabfquegradibusnitentialcenaere, quodquum nequiverit, fu-
per fuam faciem pronus in terram decidit. Rex Calid: Hoc quod cu dicis eftne rarum , an mulcum de eo iiivenicur? Morien. Non eft hoc nifi, ficuc fiipiens dicic, ad divitem folicct & pauperem, & ad largum & ad avarum,eunccmquoque& fedentcm.Namhoc
in viis projicitur,
& in fterquiliniis fuis
calcatur
&
&
juxta hoc quod fapijus dicic
Ifta
corpore morcuo
&
jam inanimaco
quidcm aqua a collic odorem.
eft maluSj odori fepulchrorwm atrimilacur.Undecciam aic fapiens.-Quicuiiqueanimam dealbaveric , & eam rurfum afcendere feceric, & corpus bene cuftodicric, & ab eo omne.m obfcuricacemabftuleric, & odorem malum ab illo excraxerit , ipfam in corpus infundere poterit. Et in horaconjuniflioius maxima miraculaapparebunt. Undc quidam Philofophorum, dum coram Mariafimul conveniilenc, ad illamdixerunc Beaca esMaria, quoniam divinum fecrecum occurrum & femper ornacum cibi revelacum eft. RexCalid: Exponemihi nacuras mucances id eft, quomodo id quod eft inFerius fuperius afcendic , & qua racione , quod eft fuperiusinferius defcendic & qnalicer unum eorum alceri conjungicur , ita qubd ad invicem mif:
.
Nam & ejus odor
&
hoc ab eisextraherent,& inhocdeceptifunt:Scdfapientes ipfam rem cognoverunt & eam rem unam fscpius probaverunt: qux fcilicet in fe continec quacuor elemenca, & illis doininacur.Rex Calid:Quo in Ioco,vel in qna miiiera qua^ricur ha:c res, donec inveniatur.' Ad hoc Morienus obcicuit & fronce demina diu cogiravic quid Regi, poflec refpondere tandem erexic fe & dixit: O Rcx verum tibi confiteor, quod hxc rcs divino nutu in fua creatione magis coafigitur. Omnis
in fterquiliniis foderunt, uc
, , :
multi
jam
enim qui
teft.
aDco
creatur, fineea perfiftere

cft
nonpodixifti;
Rex
Calid: Expiicandum
ait:Difcipu!i
hoc quod
autem Herculis ipfuminterrogavcrunt & dixerunt: O bone magifter.fapientes qui ante nos fueruntjlibros de hoc magirterio expofiiios,fuis filiis & difcipulis demiferunt: Precamur re
magifter, quacenushujusmagifterii expoficionentl nobis non caceas,fcd hoc quod ab anciquis quafi obfcuruai relifiquicur,nobis declarare
illedixic:
Morienus
ceantur.
fic hoc, quod ea faciat mifceri.^ quoetiam veniat aqua benedifta, illaadaquare & rigare, & a fuo odore fcetido mundare.Hic enim ell odor, & qui affimilacur odori fepulclirorum in quibus videlicet morcui fepeliuncur. Morienus: Ifta quidem res eft, dc quamerico fcribic Philofophus Azinabam. Aic enim Oziambe, quibus nominibus At illc dicic: potefl: hxcres nacuraliter appellari appellares vulphi eft animal nacuralicer hxc id odor nec reEc ejus fuavis pofteafit & bonus tur. manet in eaquicquam obfcuritatis neque fcetoris. Rex Calid H2:c a modo de hujus rei communi inquifitione nobis fuPficiant- Nunc autem quiiere libet, utrumhxcrcs multum vilis, an cara inveniatur? Tu ergo inde mihi verum refpondeas. Moricnus Vide quid dixerit fapiens: quod videlicet hoc magiftei ium ex uua fola re fieri confuevit. Hoc igitur tuo animo adhibeas, & tecum inde conferas neque fit aliquid quod tibi in hoc contradi-
O filiifapientir, fcitote
noa diilferas. At quod Deus creaele-=
Quid etiam
tor altiHimusbenedidus,
Mundmn exquatnor
modo
mentisdifl[imilibuscreavic,pofuirquehomineminter ipfa elementa majus ornamentum. Rex Calid:
Adjungemihiadhucfuperhoc(quomododixifti)exQuidtibi mnJtareferam.*' Hxc enim res a te extr.ihitur cujus etiam minera tu exiftis, apud te namque illam inveniunt, & nt veplanationem. Morienus
;
:
.''
quod quum probaveamor ejus Sc diledio in te augebitur.Et fcias ho verum & indubitabile pcrmanere.Rex CaIid:Novifti ne unquam aLium lapidem, qui huic lapidi affimiletur , & cujus efteflu & potentia hoc idem pofliC perpetrari? Morienus:Non novi cgo alium lapidem,
rius confitear, d te accipiunt;
ris
,
qui huic lapidi a(fimiletur,neque qui illius habet effeftum. In hoc enim lapide quatuor continentur elenienta , affimilaturque Mundo Mundi compofi,
&
cer. Scito igitur
quod fiUphur zarnec:
id efl auripig-
, qui huic aflimilecur , in creatione fcilicet vel natura.' Qiiicunque igitur alium lapidem in hoc magifterio quyfierit,ejus operatioomnino fruftrabirnr. Adhijc ,
tioni
neque
iu
Mundo
alius lapis invenitur
mentum
cico coniburiciu-, dc i combuftione cito
etiam
eft tibi aliquid
addifcendum
fcilicet
hujus
5i6
m.iciQeriiprlncipium. te auferam. Vide ergo

Nam &
iie iiaiic
cgoab omnierrore
.radicem pr^tereas,
:
magifterium cx re una,& via uiia conftat. E jus nartique una difpolicio talis ti\, qualis & altcra.Rex Ca-
neque aiiquando quiras cjus mutationes quoniam fructum neque bonum tibiqusEruum poterisinveinut ca qucc difita funt fuperias, re. Item te monco penif U3 '>bfcrves. Rex Calid: O Moricne, mihi mo,
do
ediiicre
qualitatem
liujus dirpofitionis.
Deus
ciiiminnollro jain crit auxilio. Morienus. Ego eam tibi dicam, ut ab antiquis cft miiii traigitur dita : Bene enim interroâs. In diieftione orfuo liasdiliiofitionispartes hujus confeclioiiis
,
JidtQu.Tnam eft igitur illa difpoficio, quapaulb anccdixifti cotum po(TeperHci magiiterium ? Morieuus O Rcx bone Dtus ?.d melius te convertat Hxcefl iliadifpofirio , qua: fcilicet manibusperfici non poteft. De illius namque difficultate , quamplurcsrapicntcsconqucfti fiint. Dixcrunt namque:
:
S>i
quisfuaeruditione
&
labore diipolitionem iianc

ejus fcientia
invcnerit, facile
perticiet. Qiii
nin"i
totum niagiffcruim
dine rationabilitcr conllitutasobferves, & nullatenus prsEtermittas. Prima earum eft coitus : fecunda efl conccptio tertia , prj:gnatio quatta , or:
vero illam ejus labore & etudicione invencrit, totui'-i magilterium latebit. Rex Caeft igitur
lid:
Quinam
harc admirabilis difpofitioj
tus
tus
quinta, nutrimentum. Si
non
erit conceptio:
:
&
fi
non fuerit igicur coinon fucrit conceptio.

fucrit pra:gnatio
,
Sc fi non tusullomodo nonfequctur. f-I:rcefl enimhujusdifpoficionis dircutio, qui fcil. homini crcacioni affimilacur. Omnipotcns enim Crcator altirfimus , mapnus, cujusnomcn femper fit bcncdidum creavic
iion erit prxgnatio
or-
Morienus; bi fapientum dida diligcnter infpexeris* facile illam fcire poteris de ipfa namque dixerunt; Hxc namque difpofitio elt naturarum mutatio.earum naturarum calidi & humidi cum frigido
:
& &
hominem,non
tnus
cxpartibusconflicutivis, uteft do-
qua: cx fius partibus conftat conftitutivis: , Non eft cnimrcs quihomini cfle conftituat. Do-
cbmmixcio, RexCalid: Quum haecdifpoficiohon.inum non fiac manibus , igitur quinam efl res ipfa qua perfici po^Tit.'' Morienus: Hxc aucem difpoficio fic , utaic quod Azoc 6: ignis Latonem lapiens, qui dicic abluunt atquemundihcant, & ejus obfcuricatemab eopenitus eripiunt. Nam & fapiensait: Sirede
ficco fubtili difpofitione admirabilis
, ,
tnus autcm conilat cxniispartib. conftitutivis: uc

cft paries, te(2i!m,
igiiis
& fjndamentum. Hxc enim func
difpofitione
partesdomus, & res inventi dicuntur. Homovero nan fic conlf at quoniam creatura eft. Nam homo qiuim mutatur ejus effcntia , dc re ad rem me:
lioremcranfire vidctur: & ficfemperperfiftit homo in creationc , qui arehus inventis multum diftare videtur Sc fic procedit de die in diem , t^: de men:
fe in
menfem.ufque dum Creator altiHimu!. magnus fuam compleat creaturam intempore fcilicet certo diebus diifinicis. Qiiia licct quatuor elementa prius in fpermate fuillcnt, Creator tamen Deus por fuitillius tempas diiSnitum, inquo fcilicct com,
,
difpofucris , Azoch & ignis in hac dante Deo , tibi fuificicnt. Unde Elbo interfedor ait Dealbatc laconcm, & libros rumpite, ne corda vcftracoiTumpantur. Rex Calid:Hic autem difpofitio eft ne antc vel poft putrcdincnn.'' Moricnus Dilpofitio putredinem pra:cedie: fcd ante talem difpofitionemnulla penituseft. RexCalid: Qiiinam eft crgo.'' Morienus tota operatio noftra non eft aliud nifi extradio aquse a terra & hujus aqux fiiper terram remifTio, donec ipfa terra putrefcar. Hxc enim terra cum aqua putrcfcit,& mun dificatur:qux cum mundata fucric, auxilio divi-
modum
,
nitatis
totummagifterium dirigctur. H^ceftenim

:
pleatur quod quum iinitum fuerit , firmatur & ipfapientia fa creatura. Talis cnim eft fortitudo
:
&
Dei altilTuiii.Scireetiamtibiconvenit^b boneRex,
ouod hoc mafîrterium
nihil aliud
cftnifiarcanum
fecretorum Dei akiffimi & magiii. Ipfe cnimhoc fecretum fuis Prophetis commendavit.-
& fecretum
quorum
Si
fcilicec
animas
in fuo Paradifo collocavit.
fapientum difpofitio qux eft tcrtia pars totius magilterii. Hoc etiam te fcire convenit, qubd fi corpus immundum pcrfeAenonniundaveris , & ilkid iiondeficcaveris, nequeipfiim bene dealbatumreddideris & in illud animani non mifcris , & ejus omnem foctorem non abftulcris, donec poft fuam mundificationem tindura in illud decidat,nihil pe,
aucem fapientes qui poft illos fucrunt, fuas exponon litiones de qualitate vafis in quo conficitur inagiftcriiperfe(9;ioinvenilTcnt,nunquamadhujus
,
nitus hujus magifterii direxifti.
Hoc quoque te
fcire
decec
quod anima
:
cito corpus
fuum ingreditur,
nempervenilfcnt. Ergohxc tua: commenda memoriae. Oftendi "namque fuperius, quod hocmagifterium non mulcum diftat ab hominis crcationc:nunc
, ,
qu^ cum corpore alieno nullatenus conjungitur. Rex Calid Creator in noftro femper fic auxilio.
Tu
vero fecundam difpofitionem mihi cdifiere

fcilicet illa
:
utrnm
fit
finis prioris difpofitionis.

:
Mo-
quoquc tibidico quod nunquam fuit animatum ali- rienus Ita eft ut dicis Nam quando corpws imquid aut nativitatc crcatum ncque crcfcens nifi mundum, nt jam difium cft direxeris mitce cum poft pijtrcdinem, & ejus mutationem. Unde ait eo portea de fermento quartam fui partem. Ferfapiens quod tota fortitudo hujus magifterii non mentum enim auri aurum cft ficut panis fermentum panis eft quod quum in eum miferis pone eft nifi poft putrcdinem. Aic enim, fi putridum non lioc illud folutum in fole ad decoquendum donec hic duo in & fi foerit fundi ant folvi non poterit QindCalid unum corpus redigantur. Inde vero fiib Dei beneUex revcrtetur. non fucrit ad nihilum Poft puillud abluerc incipias. Ad illiusergoabludicîonc Morienus hocpoit putredinem? crit nam trcdinemvero ad hoc devenict, cuni quo omnipo- tioncm partem unam de re mortifera accipias, tens Deus & omnium creator altifTimus perficiet quar;: videlicet per tres dies decoquas: & cave ne ou.xfitam compofitioncm. Scito itaque quod iftud defuisdiebusaliquem autoblivifcaris, auc minuas. atquc Ejusquoque ignis indefinenter squalitcr atdeat: niaîfterium duabus indiget cre.itionibus duabus confe(flionibus qux ita ad invicem funt ita fcilicet ,qu6d neque invalefcat necjue debiliot connexsE quod quando una carum perficitur, alte- exiftat. Sit ergo ejus ignis blandus & mitis, qui p?c raearum tunc incipit &qu3ndo altcra perficitur, fuos dies ardendo acqualis perduret aliter maxitotum magilterium terminatur. Rex Calid: QuonS mum fequetur damnum. Poft 17. nodf es, vas in quo hsc omnia coquunniodo ind^get hoc magifteriCi duabus creationibus atque duabus confeftionibus quum antea dixiffeS tur vifites & aquam quain in eo invenies extrahas, & alteram ei imponas quod fcilicet tribus viciejus rem, ac ejus viam unam & linearem perfiftere? Marienus; Vctum eft hocquoddixi: namtotumhoc bus agendum cft. Vasautem prididum tbrnaci fus
,
fempej
Lib.IL
Se(Sb.If.
Subfea.lII.
ifi
fmpr iiBmobilitcradhzreat, doncc torum tempus termcncatioiiis auri compleatur, & donecad oftavam partem fux tiiiiilura; dirigatur.quod quum pofl 20. nod-ies extradum fit, deinde bene dc(kcatum fuerir. Arab.c^ hoc Vexir nuncupatur. Inde Vero corpus ablutun. & pr^paratum acc.pias , & fuper fornacem artificiose adaptes ut .b. m fuo valequot.d.ecumquartapartereimornfer^.quam fc.hcet tunc tccum habeas.imgeturi cavendo eaam neflamma igms pr^ttacum yas atti..gat nam in damnum om.i.a vcrcuncur. H.s ig.tur omnlbus per:
:
Sus rei pars Una.milic partes argenti

rimmum
aurcm pk-
fed.s
prxdidum
vas
fornace
magna
artifiGio-
non bO. .ea Sed te icire & ce fcire convcmt convenit quod ihtcntio ihtc homi. ms hanc fcienciam divinS & puram qu^renrVaS arbitrari non dccet.nifi donum Dei altTfnm & Sr gni,quieam fuis Commendat, cujus nomenfrmDe^ (ic benediduP; Sed & tu bone Rex nunrrmTf ^^ mihi mente,ucaudias& inteUigasea.qus cib nune dicam. Rex Galid.- Dic ut libet nam i =icwiaau^ ttc&^Z
telt. .c.r
, .
.
converut. Ha:e ergo quxâm di&a Ihnh adhoc magiOcriumtibi(ufficiunt. Sedadhuc rcftSE qua;dam, fine quibus magifterium compleri
ribus tibi alTiao praefens.
selocetur, Siignis fuperosejus accendacur: qui duobus dicbus ac tocidein noftibus , ibidemsqualis fine augmento auc fuidiminutione ar deat, qiiibus omnibus expletis, a fornace, cum omnibus qu in eo funr , tollicur quoniam in auxiho
fcilicet
:
Monems
dicit
de
NominiUs Spt-
cieruin.
Dei expleca eft artisiteratio. Rex Calid: Hocmodo quod tu dicis, & nos fimiliter agcmus fitque nomen Domini benediaum. Morienus O Rex bone, fcirc eciam re oportet quod omnis hujus magifterii perfedio in capcura corporum conjunfiorum, &
:
Obone Rexetiam
tJerfeaifl! . in brithis i^ fcirg iî.s t......w te
concordancium conftat.
tur
,
Nam & hic corpora natuad invicem conjungun,
rali artificio fubftantialiter
"^^^^' <luod fumus rubeus , fumus citrinus fualbus, leo viridis, Almagra. mortis im"ûnditia > 5c limpidum, & fanguis eudica, & tcr^^ fetida funt ea in quibus tota hujus magifteriij ônfâc efficacia.- qni fine his nullatenns rc6te traaari poteft. Rex Calid : Explana mihi h*c nomi-
&
&
&
&
&
&
&
co;icordant
& funduntur & etiam ad invi-
Ccm
daiK
ru.n
recipiuntur.
& dirigunr,ut fuper forticudine ignis pulchrio- ram te ra appareant. Quum enim inquifitor fapientii ho- jtimus
eam
Na.n femctipfa ad invicem cmen-
na. Morienus : In n.am ad prarfens dc
fine libri
illis,
exponam ea: quoquorum hsrc nomina , co*
corporum capcuram, & eorum decantationem, eorumque folutionem atque difpofitionem necclFariani, & eorum mixtionem atque decodlioncm per(c&i cognoverit , fciat poftea eorum ignis quantitatem,
magifterium conficiam , ut ea qu* jam di, per ipfius rei effedum comprobencur. Eft enim h^c hujus fcienti* radix , Ut fcilicet ille qui
,
difcere voluerit , ejus dodrinam prius i Magiftro fu{cipiat , poftea magifter coram difci^' pulo fuo eam frequenter peftrafter. Sunt autem
&
&
fuje
fornacis eonftitutionem,
,
&
fui
ignis
accenfionem iqtl'^"' fcilicet loco fornacis accendi debeac ignis: numecitoi quoq;dierum fuorum,& eo-
rum ponderum me.^fiitam. Nam fi hsec omnia providentia& ratione tradaverit,auxilio divinitatis impleta erit ejus inrentio.
quidam , qui hanc fcientiam in venis diu qustunr* neque tamen illam inveniurit. tu aucem fempec inhis, uc meoperari videbis; operat-e.necaliud in hoc mygifterio quseras fi fcceris , quod (iro,
Omnis
,
igicur feftinatio
procul ab ipfo
rario
,
artificc pellatur
&
providentia
&
culdub.o crrabis. Sunt autem multahujusfcicnti obftacula. Nam ut ait Sapiens : Multa diftantia ^^ ^9^^^ njpiencem & infipientem & inter caccumi
,
neque enim ille qui difpofitionemi exfpcaatio adhibeatur. Quod au- ^ videntem "Ujus magifterii comprobacionem perfetem h^c corporamaxime coaptat, fanguiseft:nam , etia.n cognovic, eft ut ilie quiadhuciri ejusinquifi^.^ illa vivificat atqiie conjungit, & ex iftis omnibus ^}^'^ P^^f libros perfiftit. Suat namque libri fub( iinu.n corpus efficir. Quapropter ignis blandus diu"gura de hac arte compofici , quorum pars majop tiijs apponi debec , qui in fuis diebus femper duret '"ulf um obfcura videtut , ac fcientia conncxa, ignis in corpore ciro ffqualis.Na.n calore ferpente, nec feftina combuliione iplum corpus confumit. Nam nifiafuiscompofiroMbuspoteftincelligi. Sed hic eftfcientiaqu3E interalias maximd inquiri debef fi Eudica eis .ipponitur, ipfa corpora in terram mutata.abomni combuftione curabit. Nam corpora quum per illam , ad aliam magis admirabilem poftquam fuas jam non retinent animas citocom- pervenire posfimus ; Rex Calid: Oronia autem qu2 profers vera loqueris & eorum veritas i buruiitur. Eudiija^fcxvitrijquidembene omnibus fua expofitione florefcic , & admitabiliter illucorporibus convcnic:nameavivificat &aptat,& ab
&: firaia
: ;
;
omni coinbuftionc defendit.- immittit namq; qua- cefeit. dam corum in aliis & ifta fimul poft immifla k nimio calore poftea defedit. Et quando eudicam quzIncipit Difpoftio Sdpientum , ad aptatio^, rere volueris in vitreis vafis eam quaa-e quam nem corporis immundi , antecjuam Elixirjuquum inveneris.eam recondc.neque quicquam cum eafacias, donec acidumfiat: azima non exiftat; per illud mundum durum effeBum ponatur , quoniam tua intentio penitus deftitueretur. Terra CS* antequam album efficiatur , c^ antcquant
, :
quoque
fcetida cito recipit albas fcintillaSj

ille in
&vetat
fanguine, ne
decodione damnetur
vis nacn-
anima meomittatur^
.
que fanguinis
Dlcic Morienus Quoniarti Elixit hifi a corpo^ re bene mundificato neque foetido , ut ejufS quidem fraiiio fiat poftquam fueric tinûra quando fuper eum introivit formofioc dcalbatum, hoc quod de coloribus remanfit, nigre dinemoceupat:coloribus, inquam, venarumprius appareac, non recipitur ; & hic prima difpOfitio effufarum, ex novo efte , quod quidem huic magieft. Incipe ergo fub Dei auxilio Sc primum fac UC fêrio pertinet in cujus initio veritatem non vidc- fumus rubeus fumum album capiar, ac deorfum ambos effunde ac conjunge ita fcilicet ut in eorum ris e(i omnino fallax & inutile. Ulud quoque hujus commixtione ex utroque par pondus apponatur^ breviter quodhic innnum magifteriifecretumeft, juxta menfuram colJegi , & colleftum tibi expofui; qpod videlicec Quibus comroixtis in vale fpiflo ^^^ Tom.I. ^^
quamobrcm
proficiac
:
cjus fortitudo nimis eft magna: fanguis eft frangendus ne impediat,aut
&
quas
5'8
Bibliothecae
.
Chemicx Curidfe
do ejus adnlHo minuatur. Tranfaais igitur fcpteridec.m nod.Dus prardidlunn vas apcrics & aquam
,
.
ponantiir ciiji.s fcilice: os ferc umii^ Hbr perfeac convcnicnrcr obturetur. Sunc enim m ne 11tu oic.iui cun
vafe ioeis venci. qui (i in Bkuannihil.ibicur magitterium fic & evadenc, PhilofophoruLumen vero fic iilud qiiod in libris vidcHcct ancc conclunonem tuiii appcUacur. Inquo conhrmccur. & modicum fahs apponas, undc magis rdi(tcre.Inde vcro diuciuspoOlc i-uiscomburtioni jam calefaaa.vas prrnlifSrnacem calcfacias, & ea
.
... deccnti non

_
r. __:...
tuerinc,
quam
incus invcnensextrahas,
&
icerum alceram
Z^'Z'^n t^ TZr
m^
fi
(c
conrlnec' in eo (ubli-
fcilicec fubhtTiario po(t Soh-s
occ.fum
,.
L'';h
vaiîpfum
flMa:in
d-iucc dics h igf'fcac dimiccacur. Poftea excrahas . & cum conf, ingas. Qiiod (1 ea
,
usPofuerasin.u.mcorpusadmodumlapidi7commma invcneris aipe illud & ccre bene arnuecantrira:quodquumfcccris,aliudvas,cujam bcne cr,faudus fic rotu..dus, accipc. & hoc
:
vafis n,m atau.> bcnc tantarifatum intusponc. & os inde claudas undiq; rum bitumine Philofophorum in qua igconitruas, Fhilofopiiorum vern fornacem nemPhilofjphicum.morcPhilofophorum acccndas, perdurec ardcnnui etiamfpitio 2,.dierumxqualis do-I,.uisver6Philofophicuscalisc(l,quod cjusmaAuc cnimejus maceteria binaparcicioneparticur. aut ex foliis riacx aercore ovino eric compofita, combuftioin nihil cnim c(l quod ianem
:
ius
facidam aquam in eo reponas quod fcilicecciibusnottibus agcndumelt, cavendo ctiam ne Vas ullatenusafua tornapc removcatuf : appofito ver{ 3quxfcEtid;c fcmel in Tjnaquaquc no6tium trium, iiac. Indcvero tranfattis viginti una noctihus, vas fornace extrahas & h'xii; quod in ea fucrit,de(icccs po(tea corpus a!bum lum.., ,n quo vidcU cec album jam hr.iai, & ponas cum in vate parvifli. mo, quod eft juxta quanciraccm fomacis n.agiftequam pOttquam conftruxer.s fiaC Inde ver5 rii vas lilud firmiccr tornaci conjungc nc cum flamma igms comburat vel cont.ngat. thx.r quoquc quod fuper.us m eo d.ximus dcbcc proj.ci tahtcr. uc li dc albo corpore partem ei projeceris de.eliqmbus comm.xtis x.r paiccs undccim projicias hujus corpons comrBixti ununamquanque fuper un.us parcem dragmatis quatcam dc Hudica ciam, folum projicias. Koc .ta ladto, in magna tornace hoc vas ponas & per duos dics , & cocidcm nodcs cum ibi d.mitcas: fuper cujus capuc igmsper
,
:i
tot dics
&
noitcs noti cxc.oguatur- His ig.cur die.
bus
olivuum ne arqualcm
& nodibuscomplecs hoc quod in vale inveneris excrahas & luuda Creatorem altimmum ma,
pc.durare melius his. Igicur dicbuspixdiaiscran(.aais,prxfatumvasitornacc exquod iutus invcncris exficca: pollea vero
faciac
gnum, fuper ca qu;^ nbi

,
cr.buic.
cam cum decem parex ca unam parccm accipias.^c parccm itcrnmunam & commifceas, tibus mundaci mundi parte dccima cum eam & mun iaii alTumas fimiliicrmifcc.is,6cficdeinccpsjuxtahuncordmem mif& numcru corum aUcri apponatur , iic iii unum Elixir: eo commixtis.facex unum in ccantur.qnibus incoalbumremanfcrit,& efi, illud diHipa, & fi
hoc bcne firmatum.neque propter
celTum inveneris
,
trahas.
&
Inapit PoJuiO dpCCierum.
..^
,p^ j^^j^ Morienus ; 6 Rex bone &
fapientilTimc,
,^ \J) hscc clt expolitio

j_
fpecierum j
ftcrio percinenc, quas 1'cilicec antecefiores noltri
qui huic -- qUo magio-
ignis
aduRionem
re-
jam duas partcshujus magifterii

im-
explcvifti.Hic eil igitur modus,quoalbum cum mundo reccntilTimc conjnngicur, neque przter ifiu modum alius invcnitur. Anima en.m cico corpus fuum ingredicur , qua fi alieno corpori conjungere ipfa vcricas malludueris.in cairum laborabis.
:
mulcis acque diverhs noniiuibus nominabanc, ut hi qui hoc magillerium indignc-ûxrcrenc , contra ipfius vericatem pcnitus crrarcnt. Scito igitur , quod immundum corpus ett pluubum, quod alio nomi'" ne Adrop interpretatur. Corpus vero mundum ett
iiamium, quod
^^^
_
-
alio
^^^ vuidisett vicrum
etiam noiuiiie Arena nuncupa" Al

.
magraquoqueelt
,
la^
ton , liccc fuperius eam efie terraiu rubeam diccremus. Sanguis quoque eft auripigmentum & terra Nam fcccida elt fulphur fa;cidu:r. Sed Eudica omniuin Omniaquardicis vera horum ed fecrecum quod fcil. alio nomine Mofeis eit lucida. Rex Calid: , fuorum zhacumia dicicur, quod quidemLarine fcx vicri.vel fant , uc jam nos vidimus & Deus animas tfophetarum in manu lua rccipic. vitri immunditiadicipocelt. Fumus vero lubeus c(l auripigmentum rubeum. Fumus quoque albus eft IVloriem argcntum v.vunii & tumuscitrinus eit fulphurciJncipit Difoofitio Secunda ex difiis L trinum. Ecce jam nomina fpccierum tibi cxprimo, ^ cum ..^rJ,A l?flfTn fl/n pUo Cahd Kege Eômam , quam , ^^^^^^^^^ tamcn tres ad totum magilterium tibi fuffil Eie-ndyjilti ]\Udoya. habmt. cient id e(t fumus albus & leo viridis , & aqua fcctida. Habcs igiturtres ipecies, nec fuam conleoalbum fectionem nemini dicas vel detegas fed finc fiul& fumum Morienus: Sume ;mmunrubcum, & tos circa hoc magilterium qua;libet alia qua:rere, 8c Almagra ncm viridem, & quibusdilioquGcrendo errare quoniam ad cjus cftcduin nou dilTolvc omnia morcui: hxc Sol & Luna ... dum ... in unii ufijue ^ in unum afccniionem pervenient .,.,. ^w.j.u:. corpus p>.i,. .,,.... .v...j..w &potl afcendcre ea lacis, fac conjungere ira fcilicet quod in unaquaque parce rcdigantur, qucJd ante fJei pr3:ceptum evenire nou \iridis\-onis cres partes dc immuuditia mortui potett.Exiftimanc enimquida. quodfecrcrumhujus
,
Elxic
[1
appouantur. Similicer dc fumo albo unam faci.is parcem , & dc Almagra duas, qui* in vafc viridi omnia ponancur, &"in eo coquancur. Os aucem
fjus vafis firmiter
magiltcrii
fic
ccrra. auc lapis, auc vinii .aucfanguis,
fecundum quod prsedidum efl:, &: ponatur claudatur. Poltea vero hoc in Sole Elixir fueric deficcacum dc(iccetur ibi & quando
.
auceciamacecun: & pcrfeharcomnia cerunc,& coquunc,& alliadecodioneexcrahunr.&extradu fepeliunt quia juxta op.nioncm (uamfacere crcdunc, uc luuserror magis contorcetur, & nc defpcrenc de hoc. quod quiruuc inveuire, Sed fcico qucd ccrra Sc
:
fibiappone, acdemumponefupcr cum aquam lan- lapis.&hxcomnia ad magifteriumfunc inutilia,& dies li- malum exicum habentia.Hoc etiam tefcircconvck. cuinis, quanta luper eum nacct. Poft cres cavendo foecida nit.quod maxinia hujus operis eiticacia in fuo igne aqua cum riga ;milicer & nodes perpendicur nam cum eo mincrje apcancur & ma, neque ejus ignis minuas aliquem de fuis dicbus ue
,
:
c.\tin"uatur
auc acdcado iuvalclcat
aut minuen-
1 anima: in fuis corporibus rccinentur
ejiis
quoq;
igtiis
'
Lib.II.
igniseft totaejus narura
ScStAl
in
Subre<a.III.
fc
.
jiQ
hujus rei tiaturaarque pcrtlcta probacio. Quicqu.d ctiam ad hoc magitte-
ri.imefteceris,incujusprmcipiounumnoninveneris , iniKile e(t. Qiiod namque bonum fperari po-
fumus albus eAdui Jh corous veluri auima defluit uc ejus nigredinem atoue eiu^ immuadiciem ab eo pcniius auferac ' kcomLl
obrciirnmeric:
unum
coofolidet
telt;quumipfiresnontaciat,neqnefecummMundo conficiac f kafcilicet ut inunum corpus redigaifta tratur, Si autem fecundum quod diximus auxilio Dei cua complebitur incencio. ftiv-eris
,
,
Nam immundum,
torcatur
,
& eoium
nigrum
eft.
ideoquando fuaaufercurnigredo, fuaalbedocoii-
aquam niuhiDlLr & multum ieve &

,
&
fua aqua multiplicatur
QAiid ergodiximus, tu bene intellige
& inteliedla
tui commenda mcmorix, & juxtafuumordinem iiiam difpofuionem, & in eorum difpofitione frequcnter Itude. Nam ejus frequens itndium , viam ejns rcctiorem nbi oftendet. Similiter fcias, major radix tiujus operis eft in inquflicione fpecierum , qua? func melioresad hoc magifterium. Nam unaquiquc minera,mul:orum elt generum.Dc hoc quoq-ie, quod dc fumo albo interrogafti , fcire te convenit , qiibi fumus albus eR cinSura & etiam anima horum corporum folucorum. & etiam mortuorum quorum videlicet animas jam exrraximus,& iterum eas , fui cOrporibus conjunximus. Nam omne corpus quando anima carueric , tcnebrofum &
. , ,
chncudo magis erit apparens, & cinQura tunc magjs in eo operabicur. Quid plura Sihaec omnia bts'
ac fua pul-
tinaura in co bene operabi-' tur. & exibic ejus aurum purilTimum & rubf cundumr quo fcuicet nullum melius, atque magis purum iavenire potens. Ob hanc igicur caufam.hoe urum k quibusdam aurum,, vel Ethees Romanum foletap^ pellari. Hoc eciam te fcire volo , quoniam fi fumus albus non effec , nullacenus aurum Ethees Alchvmise
,
ne traaaca fucnnc
purum
, tive utile perpetrari poflec Hoc efl eciam hujus magifterii capitulum,&quafi tota fua diredio
Quod R quando Alchymia confeda fuerit
parsinter novem parres argentiponatur,'qiioniam totum in aurum puriflimum convertetur * iic ereo
ejus una
Dcus benediaus Amen.per cOa feculorum

,
fecuUi
Sxplicit LtJfer Alchymi^ de Arabico in LatinurH tranflatus
annS millefmhcme/im$
ofinagefmS fecundS
in
menfe fehruarii c^ in
ejus dte
mdecimL
SUBSECTIO
Gebri
,
IV.
Arahpim Thtlofophi Ferffncaciftmi SuiviMA PfrfectioniS MagisTERII in fuanaturaj Ex^BiUiothecA VattcmA Exemplari mdecm^ ûe emendattjjimo edtta Curn vera genuinacjtie delineatione Vafornm *
l{eîs
,
Fornacum,
Demque Ltbri InveUigationis MagtHerii iS Tejiamenti

Summce de Perfedione
P
Magifierii in fua Natura
exufdern
GEB R
Additione ca/itgattj?tma,
Libri primi
R O OE
M U
I
in parte
M.
tidfirii
,riilfi'
Otam mftram
* <juam ex diBis anti^Horum abbrtviamHs eetnfiUtione diverfain veluwimhuf, hic in futnma una rcdigntms, Et ijuod in libris anobisfcnptis efi diminHiHm
Sctfntiam
cienter in hac iraditione hnjus no/in Librt recompenfavimHS,
mone brevi, Et ^nod occuirurn fuit h nobis

in
hoe noflro Votnmine
ut Sapieniibus patefat
,
una complementnm tam excellentiffma nobili/que partia

,
ipfornm defeHHmfnpplevimuffermantfe[iHm fecimus iliud in parie eadetn

cjr
,
Philofophta.
tihui
,
Scms
,
ergo chariffme fli
in hec opere
totam artis operationem
in capituHs genertt^
, quifecHndum hune ii-^ Sedfcias charijfme , ûoni^m , aui prinei^ pia nattirfilia in fe ipfo ignoraverit ; jam multtim retnotus efi ab arte noflra : quoniam non habet Tadtctm vtram fupra ijHarn intentionem fuam fundet. Et ûi frincipia fua fciverit naturaiia, faufas omnes : non tameri ./4DEPTVS f/i verumfnem&prtificHUmhujus artis ccultiffima.habet taminfacilorsm aditHm ad artis principia, licet ignorantia cadat Juper intentioncm ejut de modo hu] us nofiri operis, hic parum rtmotHs eft ab artis in^ tro'ti4^ Qui verofci-Verit natura princlpia, caufasmineraltum, generationis mbdum, ûiex intentione natu. tiiconfiftit :patumquidem.aufertHr ab eo de operts complerhento: fme ijuo non pottfl Jcientia no/lra perfici aut^ riam ars in ornmhus irnitari nonpotefl natnrAin operis , fed imitatur eam ftcut debitepDteft. Chariffime ifitur iiii fecretum tihi pandiwus : qmniam in hac ariijjces errant, ûia naturam in omnibus proprtetattm differentiis aBie^ ftet tr/iitart deflderant. L*bora ita<iue fludere tn noflrts voluminibus c^ ea fttpijftrne mtntttua revtlvt ut inten^
univerfali dtfpuiatione
fuerit
,
fine dimtnHtione alii^Hafuffeienter contineri.

ariis admvenijje tdtabitur.
Per Deurn
brum operaths
verum finem hujus
'
&
&
tionern
ex
ncfitx iojtielA rnodo verarn accjuiras, quia in eis inVtnies
fuper
<jU9
mentem tuam fundare deheai
fcias
verumfinem adipireai prius difpHtabimui contra ignotantes Som phiftas, cjui prcpier eorum ignorantiam ($ impotentiamhuJHt artis m^gifterii proficuum inquirende, artem interi^
tur. Dtcer/ius in
e.l
errores a te repetlere, in ûibus imitari naturampoffts, in tuis operis artificio. Ponamus ergo breviter primo impedimenta ornnia , eûibus in opere impeditur artifex, ne
e\- eis
&*
^m ariificetn hujus artis oportet in
Je habere
: ($
tnunt
Ponarntti iîtur
ftat
penunt non efje. omnts rationes iilorum,^ pofted eai evidtntiffm} deflrutrnHs : ita ûodprHdintibusfatispati^ aptrt), r.uU.zrn iVoriirnSophifrnata veritatem continere. SecHndo di/pHtabiinHs fuper prindpia iiatHraiia, qu4
,
(j-
mixtionis eorum ad invicem ad opere natUrt. funt de itvcntione natura, Q- ihidernfuper tnodo gentrationis Infui anticjuoturn PLilofophorHm fententiam. Quarto veri nan fecundum fuper confeûenter effeUus per difpuiabirnus rabirnus Principia tû&funt ad intentionem hujus neflri dperis: ii tjuibus itnitari naturam peJfurr,Hi,(^ modumper-
mtfcendi
ahtrandi ,ftcundwn CHrfum naiHrK (um enufts *d imrttiontm

1.
noflii eperis rtdurtndift
Tom.
3Cx
CJlti
po
De
Bibliothec^ Chemicae Curiofe
CAP.
I.
Itntiedimemis cjuihus impeditHr huJHS

oberis Artifcx.
imc rationis ullius tlindamento poft illud vero parum &c illud aJiud credur.c fimiJiter, 6i aliud volunc , & hi tam mobiles funt , ut vix minimum ejus ad quod inccndunc poffint confumere , fed dilunc
, :
illud relinquunr. Sunt fimilitcr non poirunc videre vericatem ex aliquam ereo impedimenta hiiic operi fupervenienplufquam bellia naturaltbus rebus velut mence u duo' Naturalis impotencia & iiiipenfa:ne- capci ls: iniani & pueri. Sunr Si alii qui contcmceliirix defettus vel occiipatioiiis laboris. nunc fcientiam & ipfam non putant eile quos liNaturalem tamen impotentiam multiplicem ede militer fcientia contemnit , ipfofquc cb hujus przdicimus. Fxparte fcilrcet organi ipfius artificis, tiofisfimi fine operis repcllit. Et funt alii fervi pe& ex parte iplius anirnJe. Ex parte autem organi cunix , qui defiderances hanc fcientiam , mirabilit artificis mu!ipliciter : quia fcilicet organain lem ipfam affirmanc vcram , fcd ipfa difpendia inimanima: vero fcx corrupcum. debile auc ex toto terponere timcnr. Ideoque licet ipfam affirmenc, potentia multiplicirer vel quia fic anima perver& fccundum racioncm iplam inveitigenc tamen fainorganis, propter organanil refiirudinis vel ad operis expericntiam non perveniunt propter peficur anima infani , vel tarationis in fe habens formarum cunis avariciam. Ad hos igitur non pervenit fcientui. Vel quia fic fantaftica, concrariarum & de uno fcibili ad ejus tia noflra. Qualiter autem qui ignoraveric vel fciefacile fufceptiva indebite tia invcftigare neglexeric , ad ipfam perveniet. oppofitum excenfiva fubito & de uno univerfali
minucumpotius
alii, qui
&
SUiK
ad ejusoppofitum
verifimiliter.
C A P.
V.
cafu fuper-
CAP.
De
U.
De
Imêdimentis
forifiito
Inipedimentis ex parte Corporis.
njcnientiliiis.
T> Eduximus ad diio capirula impcdimenta hujus tibi generahcer decerminavimus hujus opeIAm fermo- .f\ arris omnia finem retardantia qux func ex ris impedioienca. Nunc vcro fpcciahori
, ,
hoc capitulo & magis apcrte, ne & narrabimus tibi omnia illa impedimenta plenilTi me& feriatim. Dicimus igitur , quod fi non habueric fua compleca Qrgana non poccric ad hujus
te alloquimur in
,
,
principiis radicalibus
operis
fuerit
,
complemcncum
vci in
pervenire
veluc
,
fi
ccecus
feciindLm naturam artificis hujus pretioii ntgocii. txpodic ergo tantum narrare impcdimenta exterius lupervcnienria, excontingcntibus forruicis & cafibus quibus impcdicur hoc opus gloriofum. Vidimus crgo quosdam aftu, ,
extremis detruncatus
quoniam non
tos
iuvaturamembris, quibusarsifta perncitur ,t3nquam nacurx miniftrantibus. Si vero fuerit .irtififebricantium cis corpus debilc & igrotum.- ficut cadunr, membra quibus corpora , vcl leptoforum
&
cxcremis viti laborantium ctiam xcatis decrepicjE fenium, ad arcis complementum non perveniuuc. His iîrur naturalibus corporis impotentiis impedicur arcifcx in intentionefua.
in
,
igiioraares opcra na, minime quibus eft poiTbile, lequentes principiis, 6c operibus,quibus eft inveftigatio ncn tantaftica in omni^bus rebus , qux naturx regulantur actionibus infra hinarem cfrculum. Hi tamen iiltima paupertate dcprefTi , ex difpcnfationis indigcntia > hoc tam excclientisfimum magiftcrium coguntur pollponere. Suiit & multi alii ( prster nunc didos) curioli variishujus numdi curis & folici,
tur.-t
& ingeniofos & jpfam in
CAP.
De
PRimifimus tibi
IIL
Imbedimentis expdrte Anima.
tudinibusdetenti (eomni negotio feculari tocos occupantcs, aquibushicnoftra fcientia pretiqTa refugic. Jamergotibi fatis ex pra:misfiscapitulis pacet, quje fin: ab hac arte retrahetia impedimenca.
,
capitulum unum , in quo narravimus fcrmoneabfolutomanifcfta impcdimenta ex parce corporis artificis dependentia. Reftat unc narrare impedimenta ex parce animx qui maxime funt impedimenca contra hujus comple,
CAP.
De
his
V.
qn
oportet
Artifcem confderare.
quod opor-
COncIudimiis
igitur exprsediftis,
menturfi cperis
tct artificem hujus opcris in fcienciis Philofo,
Dicimus
igitur
,
nium naturalc
artificia
,
ter principia naturalia
& natursE fuhdamenta & qui confequi naturam pofTint in fux

.-
&
quod , qui non habuerit ingeanimam perrcrutantem febtili,
aSionis proprietatibus, noninveniet hujus fcientix preciofifTima: veram radicem ficut funt multi qui diiram habent cervicem , & omni perfpicatio.
phix naturalis eruditum effc & provcaum , quia quantumcunque ingcnium naturalicer profundum habuerit , & defiderium in hoc artificlp & Philofophiam adeptus fucric naruralem, non tamen ipliui finem acquiret nificxcloariiia.quiaquod per inge-
nium nacurale non adipifcitur, hujusdefedui per doftrinam Uibvcnirur. Oporrct ctiam alcifTima perfcrucacione
,
ne ineeniosa vacuam: qui & vixcommunem intelligcre queunc rationem , & opera fimilitcr vulgo
&: indiiftria
naturali artificem juvari,

.nc-
Pcr doftiinamcniin, qiiantamcunquc fcicnciam

quifivcric.nifiabinduftria juvcrurnaturali,
las
communia cum
his
dirricultate difcunt negociari.
Ab
adcpu-
etiam multos invenimus , animam habere facilem opinantem fantafiam quamlibet. Sed quod crcdunt verum inveniiTe, fantafticum eft totum, &femotumi rationi devium , & crrore plcnum cercbrum, eorum quoniam naturalibus principiis nonpoteft recipere n-.ultis repletum fumoficatibus, \eran rerum naturalium intentionem. Sunt etiam rra: cr iftos alii , qui mobilcm habent animam de opini^-^ne in opinionem , & de voluntate in voluntaccm , ficac qui modo credunt hoc > & idem vo, ,
tdm prctioliffimas non invitabiiur. hi pundo enim crrorcm fuutn emendarct p^r fuam induftriam cui remediiim ignorarct ?dhibere, d fola dodrina fundatus foret. Et errori fao fimilitcc fubveniret in pundo ex acquifita fcicncia per dodrinam, quceperfolam naturalcm induftriam viquoniam ars ab ingcnio juvatare non poiret tur &ingcnium ab arte fimiliter. Et ipfum fmi,
: ,
liter
necejjltrium eji
>
con/lantis
,
forc
m mn modo hoc
volmtatis in opere modoillud aUfntare prafumut.
Likif.
fuia in rtriM fnultitu^tne ais Hojira tiM
h.^
Sea.
perficitnir.
ir.
cienter
,
Subfea.iv.
fu
tina in quomaginan addimus remextraneam aliquam nec minuimus nifi t^nij in praparattone e)Hs fuperfina remcv:rnns. OporteC igicur ipfum fedulum operi iifque ad ipfius confumacionem irtfillere, uc non opus detruncacum dimictatr quianec
enim
lapis uniis
>
mcdicina
>
iterinm confiftit, Cui

,
expedit nds fecundmii noftri prdpofiti iricencionem concra Sophiltas & ignorantes dilpurarc. Primo ipibrum rationes poncndoi fecutldutn quod promifimus in principio nos determinaturos elle. Ultimo vero , eas omneS imitando mahifcftd oftenfione demonftrare fapientibus nii veritatis continere. Sunt autem diverfi qui eam neganc
&
fcienciam nec proficuuin ex opere diminuco aequirec,(ed potius defperacionem & damnum. Expedic etiam ipfum iiujus artis principia,
,
deftruunt. Ah'i
tis
quidem
fimpliciter
alii
vero cx da-
a fupponence caufa reprobarc nituntur. Sunt
enim aliqui afferentes Artem non elle, ut prsedixi; qu.T funt de elTe operis non ignoramus, fimpliciterfuamopinionemfophiftice taliter principales re: quia qui principia ignorat, fiuem non inve- roborances. Diftind.-c funt rerum fpecies &c diverniet. Etnos dicemus tibi principia illaomniafer- ficates, quia diverfa: funt & diftindf elementorum mone completo , nec non & prudentibus fufficien- ad invicem in coinmixtione proporciones. Eft enim Cer aperto & manifefto fecundum iiujus noftra: afinus diverfusabhomine in fpecie , quiamuito diartis exigentiam. Expedit ergo fimiliter temperaverfam habuic elementorum in fui compofitione tum & parcum in ira elle ne fubico propter ivx proportionem fic & in cscteris rerum diverfitatiimpetum> jam incepta dilTipec & deilriiat. Simili- bus eft inducere , ergo & in mineralibus. ^gnota ter & pecuniam fuam cudodiatjne prsfnmpcive eam igicur mifcibilium proportione , qua rtuipifcitur torma & rei perfe&io quomodo isDxtum ve! aiifvane dirtribuac ut fi force artem non invenerit, reiinquatur in miferia & defperatione paupertatis. ceudum formare fcien.us fed ignoVamus Solisi Vel ne forte cumiarr. ad finem per fuam indaga- Lun:E,nec noneleniencorumproptj-.iicripm t-rgo tionem approximaverit eonfumpta fint ipfius dif- formare ipfa ignorare debemlis E.>: his igicur conpendia, & verum finem mifer violenter cx pau- cludunt, mutiliseft ars iftai' irnpofTibilis. Similiradices
,
, : :
&
pertate rciinquac
ficut
cum
,
in principio
qui
fuum tbefaurum totuin exterminant. Cum autem hi ad fiiies fucriiit non habent uicerius ex quo laboreht. Unde dicitur hi tales in mcerore fepeliuntur & quia pecuniam fuam didipaveignorant
.
ter etiam aliter arguunc magifterium nofiuim interimentes dicunt enim & fi proportionem ele:
:
meifiorum fcires , modum tamen mixtionis ad invicem eorum ignoras quoniam in eavernis & tnineris,& abfconfis locis , hic natura procreat ergoi
:
runc in rebus iuutilibus & quia fcientiam ( quam protinus indagalTent ) nobiliffimam amictunc. Non
enimoportet tua bona confumere , quoniamviii i\ artis principia non ignoraveris , qus ti, bi tradidimus , & rede inrcUexeris ad complepretio
,
ignoras , &hocfacere fingulariter ignoras. Iterumfimiliter arguunt.Etfi hoc debite fcires , in mixtionis tamen adione ignorares caiorem sqiâre agencem , quo mcdiante
res ifta perficitur.Certam enim habet natura caloris quantitatera , qua metalla in elfe producit cujus
cum modum mixtioni* eorum
mentun
tifai
magifi:erii pervenies. Si
:
igitur
aeftuum
non attendendo nollra monita quac hoc libcUo fcripfimus aperca & manifefta: noti nos iniquc corrodas , nec nobis blafphemias inferas , fed tur imputa ignorantix & prifumptioni. Non igitur hsec fcientia bene corivenit pauperdideris
in
menfuram ignoras. Sinniliter & alias naturae caufarum difterencjas agentium ignoras fine quibus noa
poilet naturaintentum perficere
tis,
:
his
ergo ignora-,
artis ignora-
&
totus fimiliter agendi
modus
pe.i, vel indigenti

adverfa.
fed potius eft ei inimjca
&
adinvenire nitaris rophifticatti fis complemento intentus: quoniarh ars noftrain potenriaDei fervatur ,&cui 1'iilc eam largitur fubtrahit qui cll; gloriofus , juftitia bonitate & omni & repletus. fnbHmis,
Nec etiam
operismeram: fed
foli
in cxperientia libi adduenim a viris fapientibus hxc perquifita fcientia quoniam fi polTibiie elfec ad eam per aliquam viain perveniri jam millics compleviflent. Similiter etiam , cun Philofophi non fint
bitur, l'rscerea
racionem
,
co.
Tam
diu
eft
&
&
Forte enim ex fophillici vindidaoperis cibi artem denegaret & in dcvio erroris te detruderet, & ex errore in infelicitatem & mifcriam perpetuam. Miferrimus enim & infelicisfimus eft , quem Deus|5oft operis (ui atque hiboris finem , veritatem denegat confpicere quoniam vits fuaj fpatium femperin mcerore concludit & terminat. Hie enim omnique inforcuin labore conititucusperpecuo nio & infelicitate obfelfus tocamhujusfeculicon,
: , ,
eam tradere, nec in eis veritatem reperiamus manifcftam fatis per hoc eft probabiie , hanc fcientiam non efte. Similitec etiam multi hujus mundi Principes& Reges, thein fuis voIuminibtiS aufi
:
faurum infinitum & Philofophorum copiam habentes hanc artem adinvenire defideraverunt non
, :
tamenadhunc
gere potuerunt
preciofifrimje artis
,
fruSum pertin-
gaudium & deledationem amittit, & vitain fuam i\\ moerore fine proficuo confumit. Studnas (tmiliter , cum in opere fueris omnia fignai quiitt tjualibei decoUione apparent , in mentem fgiU
folatioi>em
,
,
hoc utique fatis fuificiens eft argumenturflPquod ars fit frivola. Similiter etiam ini debilibus mix ionibus fpecierum qui naturam noii polfumas quoniam in formando afinum fecundum' naturam organizacum , fequi naturam non valemus. Afinum eniin fingere ignoramus , &c confimilia quorum mixtiones funt debiles & manifejs ftxquafi fenfibus quare & multo magis metallo,
lare
c^ ilhrHrn cttufas in^Htrere.

artifici
Hrc
igitur funt,
rum mixtionem
cultata penitus
folutionis
:
qu.5 eft fortiffima
ignorabimusj
ad artem noftram idoqax necertariafunc akerum eorum qu narravimus devero Si neo. non adhsreat. arti huic fuerit ,
,
qua: eft etiam noftris fenfibus
&
experientiis oc-
CAPUT
De
VI.
cujus fignum eft difficulcas remetallorum ex ipfis. Similiter etianv non videmus bovem in capram transmutari, nec aliquam aliam fpeciem' in aliam per artificium
reduci
pcyjftafwnilû^' Soph:j}ari4ni.
in
Quomodo
igitur
cutn mctalla differanc
QUoniam
fumma hujus noftri libri Jam przmifimus omnva hujus operis impedi.nenta &
,
fecundum fpeciem transformare.ut de tali fpecie talem fpeciem facias, Abfurdum fatis hoc nobis videtur & a veritate dati & a principiis naturalibus femotum. Similirec
fpecie, niteris ad invicem
,
dotSrinamtibidedimusad
accis adl>rcntiam
fuffi-
eciarn inmillibus
anuomm
nacura metailaperficfr,-
Tom. I ,
521
Bibliotliecas
Chemicx Curiofx
8c
qnomodo & tu iii artiticio tranfmutationis per annonim n.illia durare poteris/ cum vix annorum
ctntum xiaccm pcrtingcrc valcas. Si tamen ad .hoc utiquc calitcr tuerit rcfponrum quia quod non pocc(hi3!ura pcrficercin maximotcmpnris fpario, in brcvi pcr arcificium noilrum implcmuj:quaniam artiticiu n in multis naturi dcfcdum compler. Di,
,,
cimus, quia hoc impolTibile

indigent, ut in
infpiilctur
i"c
tll in metallis,
,
maxi-
me cii 11 coSionc
lint fiimi rubtilisfimi
tcmperata deiplislccundum graiium

qiii
diuturnam inrpilTationem , & per temperarirti mair/inminera decodtioncm. Sed rcgulani iibi tradimushligeUeialem. quoni.an noi! ht inlpilia tio alicujiis humidi, nifi pi ius fiac tx hiimido par& ccnlcrvatio ex ,, tiumfubiilifiimariimcxhalatio parcuini magis gronarum humido , ut lic huniidii 5, ,, inpermixiione fupcrans ficcum. tt fic admixtio uc humidum tempcretur a ficco ,, ficci & humidi kibftantia una in ,, & ficcum ab humido, & hat harc
, ,
fuispartibus omnioncra,
id eft
in luispartibus
a?qualitatis
cis,
liumiditas,
&
non
uigiat
,,hom,ogenea&: tcmpcrata inter durum
ab
,,
&
relinquat ipfa
omni humiditacc
privata.
liifci-
&extenfiva
,,
Similiter, concufTionem
&
extenlioncm
& molle , Sed hoc non fit nifi pcr diuturnam mixcioncm humidi vifcofi & lubin concuflione.
tilis
piunt. Si igitur per artificium
tuum
volueris tem-
,,
terrei
pus decodionis naturaj in mineralibus & metallicis corporibus abbrcviare, oportcbit pcrexceirum calorishoc facere,qui non xquabicur , fed pocius humidiratem dillolvendo , ex eorum corporibus difflpabit & dcRruet. Solus enim temperatuscafor
humiditatis eft infpilFativus, & mixcioni perfedivus non excedens. Similiter etiam e(Ie , & pci fedio ,, datur a Rellis , tanquam a primis moventibus corrup perficientibus nacuram generationis ede fpecierum. Hoc autcni non , & ad elle tionis pervenerit ffcila, una cum & in inftanti fit fubico ,,
cum
,,
ficco
perminima quoulquc humidum idem & ficcum" idem cum humido fiat. t
Vaporis non
fit
hujtis fitbtiiis
refuluiio ftibita
,
trfmo
pt!iilativit,
},
0- in miliibus annorum
efl
&
illudideot
ijuoniarn untforrnts
ihr,e.
principiornm fnbftantia na-
Si igicur fubito tieret

,
ab
,
eis fuperflui
humificco
di relblucio
cum non
difte:
hunudum a
&
&
aut plures cx moribus ad (icum determinatnni in firmamento , a, quo dacur perfcftionis effe: quia unaquique res cx certo fitu (lellarum , acquiric fibi cfle in momenco & non efl: folus unus (itus,
,,
tclolverctur utique ,, propter fortcm mixcionem humidum cum ficco ,quare totum in fumum eva nefceret ncque feparari poflet huniidum a ficco in rcfolutione.propterforccm unionem,quam ha),benc utique ad inviceni. Hujus utique vidimus manifellam cxperienciam in fpiricuum fublimacione quoniam cum in eis per fublimacionem fiat fu:
libi inviccm diverfi, quemadmoduni ipforumeffedus funt diverfi. Et horumdiverfitatem diflindtionem adinvicem pernotare non polTumus, ciim nobis fint ignoti & infiniti. Qiiomodo ergo fupplcbis defctStum in opere tuo cum tu igno-
jmmo plurcs &
&
non feparatur humidum a ficco, nec , itaquod dividantur in partes taliter mixtioiie& corum fed tota afccndit eorura fubftantia aut parum ex eorum componcntibus dinblvitur. Rcfolutio ergo humidi iubtilis fumofi
bica refolutio
,
ficcum ab humido
,
res diverfitatcm fitus ftcllarum
& motus earuni &

,
tamen fi ficum unius^ auc plurium flellarum certum, quo dacur metallis perfcdio fcires, non ta-
& diucurna ,& aqualis, efl caufainlpismetallorum. Hanc quoque facere non posfumus infpifTationem per hunc irodum. Ergo in hoc fequinaturam non valcmus.Non enim polTufucceffiva,
fationis
mus nacuram
imicari.
in
omnibusproprietatum
diftetentiis
men opus ad inceptum cuum

eft alicujus
perficeres.
Non enim
:
operis prarparatio ad fufcipiendum forper arcificiuniin inftanti, fed fuccelTiva ergo operi forma non dabitur ciimnon fic in inftanti. Similicer eciam inrcbus nacuralibus ifte eft ordo: quoniam facilius eft deftruere quam conftruere : fed vix aurum poflUmus deftruere quomodo
mam
CAP.
Ve
VIII.
folutionihus ad perfuafiones Sophijiarum.
dixerintergonos proportionem elementorum, rum Jn fequenti capiculo. Dchinc ver^^d harum modum mixtionis illorum ad invicem & aequatiointeremptionem nunc pofitaiuni-traiwundum a nem caloris metalla infpiflTantis caufasque alias nobis elt prius ponentibus uobis fiiper his veram multas & accidentia naturae as^^tionem continentia ignorare concediiiius cis utique led non proprcc intencioaem ad operis complcmentum. hoc noftram fcicntiam divinam intcrimunt quoVII. niam nec fcire volumus illa , nec poftlimus , nec ad De Principns mturalibus fuper qu aSones opus noftrum polFunt pervenire. Sed ad hoc nobis principium alTumimus, aliumque generationis meJiiasfundat Nainra. in quibus fcqui naturam pofTutallorum modum principia qua: aftio' etiam Philofophos utique,qu6d fuper dixerinc & Principes Si mus. Dlcimns nem fuam Nacura fundat, funt durilTimjE com- hujus mundi hanc defideraffe fcienciam, & eam & funt Sulphur & Ar- non inveniire. Refpondemus eos mentiri quopofitionis acque fortiffima: gencum vivum (utdicunt cpidam Philolbphi j igi- niam quosdam Principes licet paucos , & maxiturquiafunt durilTima: coiripofitionis & difficillime antiquos & fapientes & noftro teUipore reperjam ex fui induftria hanclegimus indagaffe ma?refo!utioni8 ,fed infpilTatio eorum adinvicem, tos & induracio talicer. quod fiac in eis contufio&cx- fcienciam. Scd calibus nec ore , nec fcriptis eam cum indigni finc. Erga quia tenfio per malleationem , & non confradio, noii tradere voluerunc cft nifi per hoc , quod humidiim vifcofum in eorum aliquos hanc fcientiam pofTidere , cenon viderunc fuceeiiivain menteserror> ucxftimenc nui. adin^ccm commixcionem falvacurper cidic fuper eorum
ergo id tatn cico conftruere poflumus ? Propcer hasigicurracioucs prsdidasfophifticas &a!iasab his minus apparentes, crcdunt hanc artem divinam interimere. Hx OTincs perfuafiones prajdidse funt Sophiftarum , artem noftram fimpliciter fore negantium. Rationes vero eorum , qui ex fuppofitione negant arcem, ponam cum dellruttionibus illa.
igitur intentio non eft in principiis naturam fcqui,necin proportione mifcibilium elementorum nec in modo mixtionis ad iavicem ipforum neque in arquatione caloris infpilTancis cum omnia nobis fintimpoftlbilia & penitus ig:
:
NOftra
nota. Reftat ergorationes Sophiftarum interimehanc excclfam artium negantium poireefle. Si re

,
&
CAP.
los
Lib.II.
los hanc inv-enifTe fcientiam.
Sea.Il.
Suhka.lV.
'
Ad hoc etiam argiiunt
impotenciam uollram non poHe folum in debilibus mixtionibus nacuram imitari , (icuc in mixcione alini vcl bovis , crgo nec in fortibus ; Dicimus eiie errorem liium multipliceni, quia inarguendimodo non cadic neceCficas, cjua co.Vceamurlrtcm noilram non clle concedere': cjuu per locum a fimm , vel ^ maion fuam corroboranc hnt3l)am& crrorem inqu.busnoncontinetur necedicas, icd cont.ngcnna uc i plur.bus. Ollcnd.mus quoque p.r aliam viam demo..flran. do illos nulll Ir-gâre apparentem fimilitudi nem, .r.rerdeb.lcmm.xtion.scompo(.r.onemanimahun. & mmeralmm formarum hnTian, & fortcm, &h2Fcideo, quoniam in an.malibus& aliis vivenribus in quiL compofitio cft dcbi.is non cft perhc.cns folum proporcio ncc .mrc.bil.a propornon.s, neque qualitatcs mirc.bihum , ncque mixtio qu.E fequacur ex illarum aa.one ad invicem & parr.one qua: ert cx aggrcgac.oiie illarum qualicatum fed cftanima, fecundum op.monem plurium qux cft ab occulns naturê, ficut ab dVmtiaqu.nca, vel a primo motore: & hoc enam fetaiualUcc;
allercntcs
,
.
borent .ophllhce opinionetti: fcilicct duod in mil^ ^bus annorum natura metalla flcrficit, tu ycrl
ouonil quomam
^""^7durare non potes. Dicin us, natu.a fuper pr.ncipia lua ( lecundiim opmmnem antiquorum l^hilolophorum ; agcn^pofjLûs^^rdcVfivc^în^^îlHb^
fcû
ilia'fcqui'non
;n pluribus
.
hoc natun
nerfiriir
quia in fu.s n
cem
mus viden^ <=" bus annorl' Tat^-ra^nonTcJquK

.
toW^
m pauciS, 7vd vti ju m ''"'" nicin i^ ?mL "''""'"

r,
mom'en:: moniento
P"l"afio;
P*^"-
&".;"!';brêvi
'
quod tamen
facic
re fuo ingenio narurali pcr accidcntalcm c lo^m '^!*'";''^' ideo namque in metalli^ Hf.m,ro^,-
honô in
te,^DoI
nem
vcl
nbus demonftrabina.<i. Secundum tamen nnaliquorum evidentium
ex pr^cedenti negante fermSne abbreviX dete?. minavimus & completiot . fcrmone in fubfcnnen
,
& n^^br horem fubftantiam in brcvi tcmpore qiSd naura ^0^"^ defcftustam cito fupplere non
noreft
tificio ho.^..nis
rTS.cilnurTpr
d^ûrT
5.;^
&
ra intentum
perfnicacium n^!
ii*
cundum lentenciam pIunumdicimus,&hujusoc.
culcum ignoramus. Idcd & hxc talia hcet in eis men valemus in fuis princip.is naiuram'i.r irnri hc debihs mixcio . perficere tamen nefcimus, quia quodmanifeftius offenfionc demonftrabii. u Refi perfed.vum , quod eft anima , mtundcre ignora- duum tamen qusftionis confitemi-r ouod totum mus. Per hoc utique patet quomam eft dcfcdUis verum credimus efte. Et fi dicant, quod fi d fitu non ex parte mixtionis quod non perficiamus bo. unius vel plurium ftellarum datur meâllis nerfe vcmvel capram: fed ex defcau .ntufionis animi, a,o, quam ignoramus. Dicimus hu.,c fitur^ os quonian? Cic debilem & mag.s debilem , fic forcem lcire non expedire quoniam non elt fpecics gene &magisforcem compof.cionem tacere . fccundum ral.um & corrupcibilium quin ex individuis eius viara & curfumnacuralemimicantesartjficiumno- alicujus fiatgeneratio & corruprioomnidie Lt llrum fcircmus. In metall.s igicur perfed.o minor quodpatet fitum ftcllarum effe omni die perf-dti eft quam in eis & verfatur illorum perfeftio magis vum cujuslibet fpeciei individuorum & corri.Dtil circa proportionem . & compofitionein , quam vum. Non ergo ncccflarium eft ftellarum fitunt circa aha. Ideo cum in e.s minor fit pcrfeftio, expe<aare, eflettamen utile: fedfufficit foliim na quam in aliis qucs narravimus, hberius ipfa perfi- turs diiponere , ut ipfa qui fagax eft difDona' cere polTumus illa veio no.i. Diverfificavit enim fitibus convenientibus mobilium corponim Non DeusaltilTimus , & gloriofus perfeaiones ad invi- enim poteft natura perficere Cme motu & ficu mo cem mulnformiter. In quibus enim compofitio, bilmm. Unde fi naturs artificium diipofueris 6t. qus eft fccundiam naturam , fuit debilis in illis confideraveris quxcunque ex contin" ncibus'hu> majorcm & nobiliorem perfeaionem pofuit , quje jus magifterii fiunr debice pcrficicntu? fub debito eft fccundum animam. Sed quardam fortioris addi- fitu, per naturam fibi convenientcm
,
:
fuum fubico perficic fcilicet uno Hie' brcviori tempore. t fi hoc verum fic nn ra
dit compofitionis
&
firmions
ficuc lapides
&
mineralia, fcd in eis pofuic minorem perfeaionem , & ignobiliorcm , & qus eft ex mixtionis modo. Patet igitur quod non eft eorum fimilicudo
:
abfque confideratione illius. Videmus enim cum vermem ex carne , vel aliquo animali
,
pucrefcibili
dedudum
in
efle
defideramus
bona quianon ignoramus bovem velcapram fore cumfc-ibentis & alias caufas putrefaiUonis rerfenon ratione compofitionis fed forms pcrfeda: , fiivas prjetei illum. Et ex tali confideratione fuffi* cienter -...... fcimus 'V.. incapra ""^...v.. quoniampcrfedioinbove juv..i.iii îi. j^k.in.wwvy iu u/v^v>. vel 11.111IU vermes VCIIIIC5 iccunaum fecundum naturam in efle *^4^t''- nobilioreft eflê mapi occulta occulca ea quae ouae in metalhs metallis confiftit. Si- producere. Nsrnr.T pnim fibi HKi invenit ;K..,..r,;. & magis Natura enim convenientcm quoniam non mu- ^tum liceva na^s ignoretur. Et fi dicant militcr autem & aliter arguunt pcrfeergo cosmenti- ftiones in infta"dar., perfedionem Dicimus taturfpeciesinfpecicm. autein nori icerum ficut coniueverunt ispms aliud quam Itram non in continenti perficimus concludunC verum dicere fuper his,quoniam fpecies mutatur in ex hoc non ergo perficierur perartificium huins fpeciem fccundum hanc viam cum individuum artis. Dicimus capita illorum vacua forte ratione fpeciei unius in alterius fpecicti mutatur. Vide- humana & magisbeftiisquam virisa(T]miIari. Con-" mus namque vermem & naturaliter, 6.' per arti- cludunt enim ex primirtis nullam in fe habeiitibuS ficium nacurjE in mufcam mutari , qua; ab eo dif- habitudinem ad id, quod illatum eft. Tanrum eniirt fert fpecie & vitulum ftrangulatum in apes tenec hzc argumenratio. Afinus currit, ergotues tranf.nutari & fruraentum in lolium & carnem capra quantiim & fua. Et hoc ideo , quoniamfi j.tranfmutari in vcrmem per ebullitionis putrefa- non fiat prsparatio in inltanti , non prohibet ta dionem. Sed hoc non facimus nos , facit autem men hoc forina vel perfcftio quod non polTit prs natura cui miniftramus fimiliter & metalla non paratio dari in inftanti. Non enim prxparatio eft
,
,
.
diate fitum ftellarum, fed difpofitiones aeris cir"
quod non confidcamus imme
mutamus, fed naturacuipcr artificiumaliquam materiam prsrparamus quoniam ipfa per fe agit, nos autem adminiftratorcs ejus iumus. Etfi per aliam rationem taliter arguuiu , & fuam corro,
perfcSio . fcd habilitatio ad fufcipiendam formam. Si dicunt etiam , quod facilius fit res naturales deftruere
,
quam
cium,
&
via
aurum pofiumus deftruere
conftruere illas per artifi: conclu-
Tom.I.
Xx
dunj

524
dunc ergo inipofTibile
; ;
Bibliothecx Chemicas Curlofx

elTc
conftniene
illiid.
Ref-
Alii ex Sale
Armoniaco. Qui vero
de pandeiTius cis raliter quoniam non concUuiunt conpofle nccelTicatc q la coerccanujr aurui non
difficalccr conftruicur,
:
Alii in Saturno. Alii in quolibct

eflc
in corporibusi aliorum corporum
dicunt. Aiii
quidem
in Vicro. Alii in
Gcmmis.
Salium & Aiuminum & Nitroflrui ciedere. Natn quod alii in omni genere reriiiTi Bauracium. Ec jpfum uim & impoffibile autem dilTicukcr dcftruitur non vegecabilium cau, & horum nnicuique fupponenti eft alTignavimus aurcm non pollc confirui Hujus diffiadverfarius fccundum fuani fuppoficionem. Et fiis faai,quii furtem babuit compoiitionem: ideo difficulter adverfans credit fe arti fimpliciccr adverfari. Efi ideoque rcfolutionem ciliorembabuic quod facit eos opiuiari im- lecundum plurimum utraque feda rationibus eft dcrtruitur. Ec hic eli: fed quja igno- vacua. conllruftionem, illius elie porTibilem
Alii in diverfitatibus
:
,
rant ipfjus comporicioncm ii;icura!cm
, ideo illius conllrutionem arciiicialem ex curfunacnrx ignoranr. Actentaverunt tamen forquod fit fortis compofitionis: fcd quancx forte
CAPUT
X.
dcnrudionem
,
&
Ve
fuoponentibus in Spiriiihns Artern fore.

igitur fuppcnentes
,
ticiidiiiis
compoficionis
fit
non attentaverunt.
QUidam
eam
,
inveniri in
laborem inipL?nderunt , & jgnoranIX. tes ejus pra:parationis perfcdioncm ipfam perfedionem diminutam reiiquerunr. Credidcrunt enim folam mundationcm & puriiicationem perfedtioi De ratiombns neântitm Artcm i daiis. nemprsparationiserie hocautcmper iublimatioSophiitarum nem fit ideoque addiiaum eft inrencioni eorum, hli i>opmitarum charimme fili 'Ufficicntcr itaqiie, chariffime SUfficicntcr ut sftimcnc , quod fola lublimatio in Sulpiiure fic ^phantafias ohantafias rctulimus. Reftat crgo ex quo te ac-^ ..: perfedio prxparationis in ipfo, & fimiliter in fuo pro. viam tentum promiirione fccimus fecundum compari fcilicec Arfcnico aflimantes induxerunt, raciociex milTionis ad ea, qax dctcrminandafunc Vcoicntes igitur ad proje^tionem qui elt iiitentio Qîstranfire. nationibusartemiieganciumadicis alteracionis viderunt illud aduri & evanefcere, & de func principia funt , cunquc camen determiiiata in corporibus longam moram non contrahere * 8i innosoportec elfentia incentione nacuri-^quoium corpora relinqui ab eis magis immunda, quam difputare fufficicntius in ftquentibus. Polf illam prius fuerinj: fine projectione illius, Quia ci-go vifaciefermonem ipfis de dcteTminationem& vero derunt hanc dclufioncm in iui operis complemenmagilferii, noftri hujus priiicipia fiint mus prouc to , & longisfimis fuerit temporibus revoiutum in unoquode fingularem traditione tamcn Inprima que principiorum faciemus fermoncm , in fequenti illorum pedoribus ex foio Sulphurc hanc fcientiam vero ad praefens ratio- reoeriri, & in illo non invenilfcnt arguunc etiam Ex nunc ver vptX univerfalem. iinfverfalem. Exnunc verb ncsnegantium a datis & ipfarum incentiones im- non pollc in alio hanc inveniri. Quare cum ncc iu hoc , nec in ullo alio invcniant , arguunt eam nufpriinis affcramus. Hanc ntique artcm fupponentes quam inveniri. Refpondcntes utique eis breviter comperifore multipliciter ex intentione diversa dicimus cos in hoc pariim fentirc & minime fapecorponbus. in Alii mus. Alii quidem in Spiritibus. re quia fupponunt folum Sulphur elTe medicinam Bauraciis. nitris & Alii in Salibus & Aluminibus, nofiram & fi iixc tamen ciTet vera fuppofitio ia inhanc vegetabilibus Alii vero in omnibus rebus modo tamcn prxparationisfunc decepti quia foEx hisaua,ffii'manc. magifterium veniri artem & lam fublimationem credunt fnrficientcm efie. Sunc partem bene fecundum quidem hi rem omnibus enim tanquam cxprincipio puer nativitatis fux ustofecundum vero Hi male. parcem & fecundum qne adfencdutem in domo conclufus , non putans seftimantes, magifferium divinum hoc nim male mundi lacitudinem extendi ulrra domum vel ukra illudpofteris tradiderunt. Ex ipforum autern errorum multiplicationibus vcricatem nos collegilTe quamocuhs fuispoffic confpicere. Nonenimhiiiii longi- multis lapidibus iaborem (uum adhibucrunt non ditficilius & Laboriofx canccloE conjedura que ac cccdiosa experiencia , inulcorum fumpttium igitur potueriint fentire cx quo medicina noftra & illorum error , per no- tliciacur, & ex quo non & ideb manus fuas etiam fnterpofitionc contigic ftracmentisrationemfipifnmcmilitavit, & dcfpe- alaborum copia excufaverunt, quid enim laborum rationem adduxit. Blafphemati fint igitur quia in pcrfeaivum fic non merico ignorare debuerunr. Scd acternumblafphcmiaspofierisreliquerunt ex erro- quare fueric opus illorum diminutum dicimus, quia adurenriar naruram in Sulphure dimileruiic Sc rc fuo , & malcdiiftioncm fuper philofophanccs fugam quare ipfidiflipant & dcltri.unt. Alii vero fl||diabolicam inprofudcrunt & non vcricatem , in ipfo & fuo compari lapidcminvcnni iftimances dimiferunc. Ec ipforum fTigationcm poft mortem neccirc e(Te & profundius ad operis confummatioerrores ipfonifi lim biafphcmandus cgo etiam ncm accedentes non iolum per fublimationem fcienhac in tradam & veritatcm corrigam , rum adurentiam Sulphuris, verum etiam rnundavcrunt enim Hoc noftra. proucmeliusexigichsEcars tfa, ad quo fed peni- movere conati funt relidam in eo fugam ri73gillcriiim occulrofermonc non eget rusmanifefto. Trademus igicur ipfumfermone tarum pcrtcdionem finiiliter dclufio pervenic quia Hic auicm non adiia:fit ftabiliter in ipfis corpcribus , fed fuc]i , quem latere prudentes non accidet. fatuis autem cefrive& paulativeevanuir, rclido corpore infua' mcdiocribus profundisfimus erit in hac prima difpofitione. Qui & ctiam fimiliter intericoncludec utrofque terminos miferabiliter igitur mentes aigueruntut primi, & eisdem ut primis Redeuntes traditione. iina& eadem noftra refpondeutcs Jitcm aflfirmamus , & eam fcimus' quiinfpiritibuseam quod ad propofitum dicimus,
CAPUT
Sulpfiure si
, ,
'
'
f-
1.>.
ponunt , funt diverfi multiplicicer. Alii qui. cfTe, quia veritatem vidimus & tetigimus- Alii dcm ex Argento vivo. Aliivero exSulphurc,& qnia profundius in ipfo viderunt mundaverunC haic aPfini Arfenico fcilicet lapidem Philofoplii- enm, & ejus fugam& adufliones abfliilerunc& facum perquiri alTcrunc neceffe circ. Ec ab his quidum eft eis fixum & terreum , nullam dans ignis dara cx Marchafita , quidam cxTutia & Magnefia. calore fufionem bonam, fed foJutn vicriiicaroriam,
ciTe
,
Si .ideo
Lib. II.
Sc
,
Sed.
11.
Subfe6t.IV.
&
,
jij
ideu non potuerunt in projediione corponbus permirccre , ideo arguunc uc primi , &nos eisdem rcfpoiidcmus uc primis quia opus diminucum dimiferunc, ncciiliudcomplere fciverunt. Ingreflio-
niultum natura: Solis
nemenim qui
igooraveruac.
Luni asfirEilari 8i approximare,lividum quidem mulcum Soli, Luuse parum album vcra Lunimultum, Soli vero parunij Ideoque horum aliqui aeftimanccs, ftannum Jovem
videlicct
elt perfc^tivuiTi
Iri
ulcimum inquircre
cfl:
mukum
omnibus
fimiliter fpiritibus
nift
mollicie
&
Lunae asfimilari ^ liqucfaaionis velocitate
&
ftridore
folummod6
idem
vivo,
pra'parationis
modus,
quod
in
Argento
,
qui efl exremotione adullionis.hxc enim fulphureitatcm aduftibilem & infl.ammabilem non habent.fed folam
tiigam.
&
Tuciis excufamur a majeri labore
diffcrentcm credcntes , cx fiiperfluitate fux humiditacis liquefadtivum effefaciie & molie fimiiiter
,
Magnelia verb
:
& Marchafica omue

plus Marchafita
,
fulphureitatis habenc
genus minusve,
ex fubftaotia vero fugitiva Argcnti vivi in illo intercidente parces, ftridorem posfidere expofueruncillud igni & calcinanccsipfum tenucrunt irt ignequantum potuit tollerare quousque album fa,
,
ro Magnefia, fugam tamen omnes habent, plus tanien Argencum vivum & Armoniacum iial miniis vero Sulpiiur adhuc vero miniis & compar illius quarco vero adhuc minus Marchafica , quinto vero & Magne(ia miniis fcxto vero & ulcimo
,
ttum
eft in calce fua
quam
,
ducere non pocuerunt

bile fore.
poltea involventes rcled sftimaverunt imposfi-
Ucraque tamen fuga participans efl , aha camcn plus, & alia minus , & ideo propcer eorum fugam quibusdam fupervenic
Tutia.
minimeomnium
aliqui reduxerunt exilld ftridorem ut prius & mollitiem inveneruat , & liquefadionis vclocitatcm Ideo crediderunt hoc imposfibile per viam hanc , & addudi funt in incredulitatem, ut putent artem induratio-
Euam horum
aliquid,
&
nis illius inveniri
experimencacoribus dcluiio vehctucns in eorum operacianibus prjEparacionum & in ipforum projcvlionibus (iii;iiicer. Idcoque tk. ipfiarguunc, & ijicerimuuc, uc in Suiphure lupponentes, &: eisdem uc in Sulphure lupponenribus, refpondcnius. Sunt & alii nirciues fefe in cxperienciis fpiricus in corporibus tigere , nulia aiia priparacione huic privenience , fcd eisdem deiuiio iimiiicer angarias attulit & deiperarionem coafti funt cx ea hanc fcienciam non cije credere & contra ipfam arg.uere. Elt enim turbacionis illorum caufa , acque
, ,
, ,
non poife. Horum vero aliqiu calcii)averunt& reduxerunt, & iterum fcoriam illius fubcrahcndo cum majoris ignis expresfiond calcihaverunt reduxerunt , & fi"c fxpe reiteran-
&
&
fcdulitas
quoniam
,
in infufione
corporum
fpiri-
nec eis adhirenc, imoafpericate iguis aufugiunt permanencibus ineafolis corporibus , quoniani prcffuram impietatis ignisillius pati propter fugam non ponimt , quse ab eis non eft ablata. Accidit fimiliter & quandoque delufio, quia & fecum corpora ignem effugiunt, & hoc eft
cus icadiiViiccunc
,
opus ad illum viderunt illud induratum & fine ftridore , quia ergo velocitatem liqucfadionis non omnino removerint illorum mens erravit, aftimaverunt ad illud non pobfle perveniri, HorLifl itaque alii volentes eidem duritiem & retardatioucmliquefaftionis, cum adminiftration? duorum corporum pra:ftare in delufionem ceciderunt , ut: Irangerent illi quxcunque duorum corporum admixta ei fuerinc , nec juvit in hoc eos illaprseparatio. Ideoque cum nec duris , nec igne illud prar^ parare potuerint excufaverunt fe de longa mori
tcs
, ,
&
invcntionis artis
qui
eam impolTibilem
dixcruntj
eontraartem arguentes inilantcr pofuerunt illam non efle. Ex hoc & ab his addentes mulca inedicamina viderunt illa nullam
,
&crediderunt per hoc
&
,
corporum profundo infeparabiliter adhxicrunt quoniam volacilis fumma fuperat fummam fixi. Unde fimiliter ntprimi arguunc & (imiliccr nos eisdem ut primis refpondefi.xi
cum non
fpiritus
,
inus.
Tota
igicur illorum probacio hsec eft. Si corvuicis convercere

ficri
pora filii doctrinx aliquam medicinam

poribus
fugiunt
fixos
,
hoc
,
licus ipfos ficri necelle eft

utiiiter
cunc fi per per fpifed ipfos non fixos cor,
nec cis convenientia, fed potius corrumpencia, & contra illorum propofituirt agentia. Et ideo hbrosabjecerunt, & capica reliorferunt & artem frivolam demum dixerunt, qui^ bus obviantes refpondemus rcfponfione primai Eundem eft etiam in Saturno rcperiri illufionis
,
immutationem
facientia
fic
poflibiie
modum
git,
folo
abjedo hoc, qud corpora non

redic a calce fua
& quod citius

,
fran-
quam Jupiteri
adhxrere non
eft poffibile
immb
& immunda reiinquunt illa. Ipfos autem non eft polTfibile ingredi, cum terra fadi funt, qux non infunditur , & camen inclufi corporibus fixi apparent, non camen funt. Aut ab eis recedunc ipfis mancntibus aut ambo fimul confugiunt. Igitur cum in maceria magis affini nullis modis hanc arcem inveniri fit poffibiie, etiam inmagisremotanon invenietur ergo , nufquam. Refponfio igitur noltia hic eft , quoniam quod fcibiie circa hoc eft , totum non fciunt ideoque nec operationem ex eo cocam inveniunt confcquentis igicur vitium pcr rufficienciam ponunc eorum robur.
,
lividitatem atcamcn fuam removere non poflunt* quia ignoranc ideo per illum dealbare non poffimt dealbacione bona, nec per fnam phantafiam potnerunt illum ftabilibus corporibus ftabiliter aflociare> quin contingat id per fortem ignem , vel
ignis
exprefiionem recedere a commixto. Et illud quidem , quod maxime decipit illos in hujus praparatione , fupponentes in nullo polfe fcientianl
inveniri nifi in ipfo quia poft duas reduftiones a calce fua nullam duritiem recipit , fed majorempotius mollitiem , qudm prius habuerit,
, ,
&
&
in aliis fimiliter
difFerentiis
non viderunt
.
illud
emendari
Et ideb
,
cum
ipfo putantcs propinquius
CAR
Bc
Salibus^
& melius
XI.
,
Su^ônentihus in Corôrtbus
Ldpidihus,
AlummibuSi Bauraciis vel
crsfcentibus Artemfore.
autcm pofuerunt in corporibus artetti cum tamen ad opus pervenerunt, illufi [uac , aellimantes Stannum ucrumque lividum, fcilicec plumbeum & album , albedioc vero pura
iilam
,
QUidam
coguntur argumentari , fcientiam hanc non effe , fcd delufionem , & ideo peccant ht pf iores. Alii vero componentes durum cum dutis* molle cum mollibus , propter convenientiam i voluerunc corpora adfeinvicem transmutare, illud non potuerunc propter fuam ignorantiam , uc permifcences Solem vel Lunam cum Venere vei alioque unoquoque metallorum, non tranfmutant illa in Solein , vel Lunam transmutatione firma* quin aceidac ignis expreffione forti anumquodque,
per hoc credere
inveniri
&
non invenerunt
&
&
iliorunl
516
illoruiTi
Biblbthecx Chemicas Curiofx

diversa procreatione facient , ignoranter ft m error illoiiim in infinicum fcicntcr incedunc ,
dcomniixtione feparari , velcojnburi , vel vero ex ad pnorem fui nacuram reJire. Qiisedam verb quaedam commixcione , cis plus diirant in determinacum fuiiicicncer anobis minus. uc alibi
.
&
extenditur
quoniam
infinita cil diverfitas
pro-
crcationis milcibilium,
&
infinita cft diverfitas

:
&
elt.
jgnorantiam
arte,
proptcr Hje itaque delufiones fupervenientes difiidere hac de tales hos faciunt ,
inti,
numetus rerum mifcibilium
&
in
iiis
ambabus
infinitatibus infinitc contingit errare; aliquando
& illam arguere non elfe. Alii autem cogicamius & profundiiis fuper hoc inquirences inve*& voluerunc & viam ingeniati funt verunt
,
,
ex fuperabundantia, aliquando tx dirr.ir.u.ione , exhis imposfibilis eft corrcd;o. iicd nos quoque
lon"itndini
&
prolixitjti
fcrmonum parcentes,
,
nire
,
.-
ut dura^nollibus unica
ca ftabilicer indiira-
rent
unita fcilicet
&
,
perfeita
,
cum impcrtcdis
ad pcrfeaionem reducercnt & gcncralitcr adle invicemtranfmutarent & transmucarentur transmutacionefirma. Ec ideo voluerunt fimilitudincm
quoniam fcienfiiper infinitis infiflere nolumus brevibus locutionitrademus tiam univerfalcm fuorum infinitacem errorum evidenter bus , qua corrigerc. veilios Nunc potcrnnt Sc , emendare fecundum dicemus corum principia naturalia ro
caufjs
,
& affinitatem
nas
,
illorum invcnire
ignis
cum
per medici(cili-
uc
ex principio te attentum fecinius in
tum vero per
adminillrationcm
memoratione illorum.
cct attenuando gtolTa , ut Venerem & Martcm infpilVando fubcilia, ut Jovem& fimilem (ibi. Ec
aliqui
&
CAP.
De jNamralihis
ris
XIL
eorum
,
credentes hanc adminillrationem

funt
,
perficcre
delufi
in
commixrione horum
Prmcibiis Mercurii) Sulphtt-'
duorum corporum vel quia frangibile feccrunc omnino, vel omnino nimis moUe , non alceratum dduro, vel nimis diirum nnn alteratum a molli.
Et ficconvenienciam non invcncrunt
:
CT Arfmici.
&
ideo ar-
tcm
efle
negaverunc.
,
Alii vero adiuic profundiiis
INnuimus ergo tibi fecundiimaliquorum opinioncm qui fuerunt, de fccta aitcm nofiram iinitantium
,
profpiciences
alcerare
volucrunt corpora cuin

,
quod Principia
naturalia in opere naturse
& cum extra6ta animarum fuarum extrattione anima aliam animam alterare. Sirnilitcr & ad id uon potuic eorum experiencia pervenire fed dififi
,
funt fpiritus fji-tcns, & aquaviva , quam aquam nominari concedin":US. Spiruum
&
(iccam
ixrii-
tcncem
divifin^.us: eff
enim albus
in
autem occuito&
funt de intentionefua, per hoo sfiimantes artcm non polfe invcniri. Alii vcro foio igne ipfa pcrfi-
cere conantes, dclufi in opinignc fua fuerunt, quia adid pcrvcnirenon potucrunt, ncc (civctunc. Ec
hi eam ex hoc non elfe putavcrunt , quibus omnibus obviamus^t priiis. Cî verb in Vitro & Gemmis illam pofuerunt, experti funt per Vitrum & Gemmas in corporibus alcerationes facerc & non potucrunt , quia non altcrat quod non ingreditur. Et ipfum quidem Vittum & Gemma non inideo non alterant, fed etfi conaci grcdiuntur funt Viirum fic unire cum vix hoc non poffit, non tamen propofitum habent , quoniam Vicrum cx
,
,
beus & niger. Uterque in inagiiletioliujus operis, in manifeito autcm ucerquc tcndtns ad rubtdincm. Dicimus igitur fcrnione brev! , nec non^
finiilicer
compieco
fu.tlcicntem
generationem
nniuscuju!qLie iftorum
tionis.
& modum
fimiliter gencra-
Jlruiri ik
non ampiiare lcrmonem nofingulum capitulum de fingulo nacurali principio tradtrc. \n gcnere tamcn dicimus , quod unuinquodtûc ipforum efi fortilllnis &c uniformis fubftantis , & illud co.Tpoficionis ideo quoniam in eis per minima partes rem raiiter parcibus acreis , aqucis , & ieneis , funt nnitje, relblutione pofnc diut nulia ipfarum altcram
Expedit
igicu),
dilatare
&
corporibus faciunt , & propter liunc errorcivi zeftimanc errorem fupcr totam artem cadere & lic cam argtiunc non eife. Quibus refpondemus eos operari indebico modo ideoque indebite termi,
mitterc ; imo quarlibet cumqualibet rcfolvitur propter fortem unionem, quam habenc ad invicem per minima : caiore in mineralibus a^quali terrs vilceribus occulcato, mulcipjicato , & aquato
nantes
non polTunt hanc ex eorum erroribus ar-
tem tcm
interimere. Sunt
polFunt
&
aiii
inveniri in Saiibus
:
&
fupponentes eam Aluminibus Vitris

,
ar,
genciam
,
&c
Bauraciis
cam
inveniri
quidem & in his experiri fed minime patamus in eis. Ideoque (i
pofl fuam experientiam
paucam
fcilicet
utilitatem traiis-
fecundum debuum curi"um nacurcE , ad txiillorum enbntijE feeundum opinioneni quorundam anciquorum. Aiii autcm r.iiter dixerunt quoniam principium non fuic Argentum vivum innaturafua, fcd alteratum & converfum in terramfuam. & Sulphur fimiliter akeratnm m
,
d<<:
folvendo , coagumucationisinvenerunt, itaiûe artem, intcrimunt non aflTando, lando &
tcrrani niutatum-
pium
fuit aiiud
Unde dixerunc quod quam tpiritus fx-tens, &

,
princifpiritus
cum
neceJfaria
fit
infcientia. Posfibile elt
tamcn
in his omnibus aliquam alceracionem invcniri , led femotaeft valde, &maxime laboriofa. Adhuc vero & ii> aliis crefcencibus omnibus niagis laboriofa fore probacur , ideoque quidam in omnibus vcgetabilibus ponunc, poCTibile quidem ponunc, fed non eis : quoniam poti is dcficcrcnt in labore quiTi laboratum perfici (it polTibilc, idco & fi hi tales artcm non inveniunt fuis laboribus , artein
nullis laboribus invcniri polTe
fugiens in iutencione natura'. Hcratio,qua nioci funt , fuit quoniam noi\ invcniunt in mineris Arênrcis vcl aliorum metallorum aiiquid, qupd fit
,
Argentum vivum
in fui n.itura vel aliûid

fui
:
quod
nes autem priiis fuam pofuerunc
didti crrantes
,
&
atgumentantur. Omunam niedicinam nullam aliam fuppofuerunc
priter illam. Et hi quidem jam redarguti funtomnes. Alii vero multi & quafi infiniti harum rerum omiiiu.n , auc quotundam compof;tionem fub
natura iinb pcr fe invcniuncunumquodque illorum feparacumfn propria fua mincra & nacura. Similiter etiam & per aiiatti racioncmhocaffirmant fcilicet ninelt tranfi?us<i con rario in contrariummfi perdiipoficionem mediam. Ergo cum fic fit , coguncur confiteri &: crederc, quodnon fictranfitus amollitie Argcnti vivi ad duritiem alicujus mccalli, nifipcr difpoficionem, quas cft inter diuritiem & molliciem illorum , fed in m neris non inveniunt aliquod, in quo falvecut ha:c tncdia difpofitioj ideo hac ralicSuipliur finnlicer in
,
lione
Lib. II.
:
Sed.
&
II.
tfone compellutitui: crederc Argenfiim vivnm , fuiphtjr iu fui natura iion e:Te principium de intcntionc nacurx, imo aliud qiiod fcquitur ex illorum eirtntiarum alcerationc in radice naturx adterream rubllanciam: Ec eftilte m:>ius,quonidmprius unumquQjque eorum convercitur ad ccrrcam fubftantiam , & cx his ambabus tcrreis naturis rcfolviturftimus renuifTimus a. calore multiplicaro in
,
Subfea.IV r Jgirnr finemagifterio ipfo

utaris.
, ,
^^7
prx-,
Quietfamin
parationc iplum commifcerc & amicari cotporibus noveric fciec unam de fccretis
vifcerc ccrrs
&
hic dtiplex fumus clt matcria
me-
taliorum iminediata. Hic tamen fiimus A calore cempcraco minera: decoSus convertitnr in naturam cujusdarn terrs. Ideoquc fictioncm qu.ind;im
fufcipic,
viampcrfcCtionisunam. cum nûlta- (unt vise ad unum eftc6tum & ad unum intentum bi , quodcnnque corpus ex ipfo calcinatur, acquirii pondns fine dub.o ^s qtioque aOumit cx eo iolis cHigiem. Mercurio quoque allociatum & adatum perfublimationcm hc ufifur. Calcinantur dcnique omnia corpora cx eo facile. prarter , Solem & lo vem. Sol vero difficilime
nium,
&
naturse n.axi*
genrum v.vum cx eo
in
quam deflucnsaqua per

:
vifccra
rt
incrsc
&
ci uniformicer disfolvic, unicur unioue nacurali, & forma idcoqiie fic dixerunc opinantes, qnod aquaBaens per nieacus ter-
tenx fpongiolitacem
&
bns fit utihras per artificium dcbile phnriim quidam fatui pntavcrunr.
& non coaPulacuc Ar Solem vd Lunam in qui.
(icut
PhiloV
rjeinvenit fubRanciam dilioiubiicm, ex fiibllancia terrs in vifceribus iiiius , unifoream folvic ,
&
&
commifceatur Veneri&aduraturfecum.fit mirabiie violaceum cum Mercur.o quoque mifcetur fimilirer cV fit ex nera infpiilatur & indtiracur ,& ficmecallum. Ec hi eis pcr decodioni>m , caikaiim coIor& deledaquoque Uinc affines vericaci , non tamen veritatcm bliis. Nonputec quis, quod Sulphur pcrteccus conjiciunc piiram. Jam ferino;ie univcrfalideter- compleac aliquod non enim cfiec hoc nifi vanu.n minavimus de mctallorum principiis naturalibus, credere hoc aucem fatis lucide probabimus in lereftat nunc ut ponamus uniuscujufquc principii ca- queiu.. Eligittjr autcm cralTum & iucidum.- Ecde puc. Ciim igitur tria funt Arfenicum, Sulphure hxc dida fufficiant. Siilphur & Argentnm vivum. Primo fcribemus capur de Sulphure, fecundode Arfenico, tertiode Argento vivo, Dcinde uniuscujufque metallorum, qui fiint eifectus corum ponenuis caput decerminaDe Affemco. tum. fecundum quod efl: ex opere nacura?. Deinde adca, quarhujus magifteriifuncfuudimenca, & REflat nos de Arfenico difputare ad prjfens illorum opciationes tranfeundum , hotum caufas igicurdicimus, quod efl de fubcili materia& omaiura alfignantes. fimil. cum Sulphure .dcirco non oportcc id a iTcel diffimri, quam Sulphur. lu lioc aucem diverfificatura Sulphure, quia eft albedinis cinaura,& ruDe Sulphure. de facili albedinis auccm difficiifme. Eft aucetn Dlciinusigitur, quod Sulphur eft pinguedo in Sulphtuis & Arfenici duplex genus cftrfnum quo^ ininera cerrx pcr tcmperatam decoctionem que^ & rubeum, qus funt hmc artf utflfa relfoua inlpidata, quouique iuduretur, & ficca fiat; & cum veromulta gencra non. Ffgfturautcm Arfenfcurn indurata fueric Sulphur vocacur. Habec fiquidein fictK & Sulphur. Utruifque%er6 rubhmatb a Sulphur foitilTimam compoficionem & cit unifor^"""'"."''^^^" ^"temfunt Sulmis lubitanria: infuis parcibus omnibus quiaho- pliur nh &Arfcnicummedicinaperfeafva hufus ooemogeneum eft ideoque non aufertur ejus oleum r.snec completfo.- funt autem admfnfculum perab ipfo per deftillacionem, ficuc ab aliis rebus olc- kdîomsincaru eligitur autem Jucidum & fqua,
, , . :
quousque & fubftantia terrs Sc aqua fluens diirolvens, unum fuerinc unione naturali, & ad talem unioncm veniunc omnia eler.icnca fecundum dcbitam & nacuralem proporcionem , & nnifccncur pcr minimaquousque faci.mc uniformcm mixtionem. Ec hxc mixrio per fucceffivam decoCtionem in mimirer fcciim unitur
,
m, f;, p n muItam.Per Dc-iimalc.aimu idillumfnac cmne corpusrquoniam eftJumen & cinChira.Difficillime ciuoquc folv.tur: qaia non habec
oleag.nas
,
quod qu^cunque corpofa miniJs habenc de humidiP''^'^'"' calcinantur. quamquae
hc ita dicimus.
io vifceribus
diifoluca
qux non
partes faifugineas, fed
ficile in
qusautcm
acile vcl difiRciIc folvunrur in
c.apitulofoIucionismonRrnbimus fatisaperte Su biimatur vero quia fpiritus eft, c fi
aquam lohunturaqu.m iu
CAP.
XIV.
CAP.
XIIL
rn?
,
n^
um
habentibus.
Qui ergo
quarrunt ipfuin calcina-
molum
&
fcisfile.
non perdeodo de illius fubftantia aliquid, de quo fit curandum , in vanum laborant quoniani non calcinatur, nifi per magnam indultriam , & mulcum de illiijs fubllancia diffiparur, ex centum enim parcibus , vix cibi tres fufficicncer rcfervas,
re
,
CAP.
De
4Rgentu5n quippe
XV,
&
Mercurio,
vivum
,
polt ipfius calcinationem. Figi fimiliternonpoteft, nih prius calcinetur commifceri attamcn &ali, ,
quod
quantulum iliiusfugarctardari, &ilIinspoteftaduitio
rcprimi
&cumco!nmixto
eliciat,
facilius calcinatur.
Quiergo
perricitur
quasrit
ex eo opus elicerc illud, perfe
per minima
appellatur , ancjquorum ufu eft , aqua vifcofa in Vifceribus Cerra: fubltantia: rubciJis. alb2'terre per calorem temperatimmum, unita totali unfone
Mercurius
priparando non
,
quoniam cum commixto
& fine iilo procelacur magifterium usque ad defperationem , & cum fuo compari fic cinftura , & dac pondus complecum unicuique metalJorum &ipfum fsdicate dcpurac & illuifrac , & &perficiccummagiIterio, fine quo nullumhorum priftat , fed pociiis C0iTumpic & denigrac noa
, ; 1
, quoufque humfdum cemperetur a. fic ficcum ab humido squalf cer. Ideoquefueit fuperficiem planam de facfif propcerfuaraqu^ humid.catem, non autem adhsrec, qtiamvfs vifcofam habeat humiditatem propter ficcf tatem f Ilius
co,
&
illam contemperat
& nonadhsrere
qu^
et.am (ut quidam dicunt) materia metallorum cwmSuIphure: adlmetquoque tribus minerahbus
permittft Eft
d9
52S
de
ficili.
Saturno , difficuher. Veneri diSicilius quam Lumagis tem

na:. M.irci
BibliothecaE: Chemicx Curiofx fcilicet Jovi & Soli. Luns au- nae ficcitatem squalitcr digeflum
perveniffc. Imitantes igitur
,
ad naturam
,
aquah't?.em
,
cum
pollij-
auccm
,
E.x
boc ucique
lir
modo nifi per artificium. maximum eliciasfccrerum. Efi-enim

iiullo
& mcdium connon fubmergitur aliquod metallorum in Mercurio niii Sol. Solvuncur camcn JuLuna & Venusabeo & mifcenpitcc & Sjiturniis tur & finc ipfo aliquod mecaliorum deaurari non
a.nicabilis
mctallis placabilis
jijngendi tindluras*.
&
alteramus, nonramenin hoc ftqui naturam valemus. Aurum quoque eli prctiofius nxtailorum , & tindura tii rubcdinis quia tingic & transformat omne corpus. Calcinatur autcm fi^ folfimiiiccr
:
mus
potefl:. {-"igitnr &cfl:
tilTima refedtionis in fulgida
tindura rubcdiiiis, exuberanfplendens , & nonrecedit d commixto donec efl. Non efl:tamcnmedicina noftra in natura fua
potcft fimiliter in cafu.
,
vitur fine utilitate.- & cfl nsedicina litificans in juvcntuce corpus. Fraugirur facilc cum Mercurio odore Plumbi & tentur. Non cflaut^m in aftu, quod magis fibi communicet , quam Jupiter & Luna. In pondcre autem &furditate, &inputrefcrbilitate Satutnus: in colore aucem Venus.- in po-
&
fed juvare
quandoque
tentia magis Venus,
dcindeLuna, deinde Jupicer,
CAP.
De Corôrihm
XVI.
,
&deinde Saturnusjultinio vero Mars. Ec hoc efl unum de fecretisnaturx. Cumipfo fimiliter comifcencur fpiritus, & figuncur per ipfum, maximo ingcejjeûs
nio, quod non pervcnit ad artificem duri cervicis.
'NUtaliicis
^m funt
Princfpioram natura.
C A
P.
XVIII.
Dlcimus igiturdc
func
MetallicisCorporibus, qua:
,
effcdus
autem fex bum, Stannum, Ms, Fcrrum. Dicimus igitur, quoniam metallum eft corpus mifcibiie, minerale fufibile,& fub maileo ex omni dimenfione extendibile. Eflaucem nietallum ucdiximus, denfaE fubfunt
,
horum nacurjc principiorum numero: Aurum Argentum, Plum-
De Luna.
SOlis itaque capiculo primilfo, dicamus fermonem nnitrum de Luna con venienti vocabulo Argento. Dicimus quod Argcntum, eft corpus metallicum ailnim , albedine pura , miindum , durum, fonans , pcrdurans in cincvitio fub malko extendibile, igujbile, funbile: Efi: itaque albedinis tin(Sura, ii indurat Jovem per artificium & convertic
,
fianciar
&
fortisfima: compofitionis
&
firma:
ha-
bent etiam affinitatem magnam metalla ad invicem; non ta'pen perfedum, diminutum perficit per ejus Commixtionem , Si enim Aurum cum Plumbo admifceacur fufione, non fic ex hoc Plumbum durum , fed evanefcit a commixtione & aduritur Piumbum. Aurum autem in cxaminacione rcmanet & fimiliter in reliquis induccndo cadit fecundum omnem ciirfum fecundum vero noUrum magiflerium perfe^Sum iirperfcdum perficit & adjuvat, & imperfeSuna in noflro magifl-crio per fe perficimus , fine admixtione alicujus rei extrane.T, &perfeAumhoc eodem magifterio perficimus. Et per Dcum fe ad invicem alterant , & alcerantur 8e feinvicem perficiunt & perficiuntur: perfetamen
, :
ad fe, & commifcetur Soli, & non frangitur fed in examinatione fine artificiofccum non pcrfeverat. Quinovir ipfum magis fubciiiarc&polt fubtiliationem inpilTare, & figcre fecum aflbciacum cum eo manec in pugna, & ipfum non dimittit peniciis. Super fnmum autem acutum ficut Accti, Salis Armoniaci& Agreflf fitcieleflinus color mirabilis; &efl nobile corpus led diminutum a nobilicate Auri. Et invenitur ejus minera deterniinaca aliquoties habetis confufam mineram cum aliis corporibus & illud non ef^ fic nobile. CaJcinatur au,
, ,
tem
fimilicer
&
folvitur labore
maximo cum
nulJi
utilicace.
unumquodque eorum nequaquam perficimus fmc

alicujusalterius adminiculo.
CAP.
De
Plumbo DE quod
,
XIX.
CAP.
De
ATtuIimus
XVII.
Sole.
SatHrno.
tibi in generaii capitulo
rummam
de intentionibus mctaliorum, fpecialemtibi tamcn facicmus de unoquoque fermonem, & primo
de Auro Dicimus igitur, quod Aurum efl^corpus metallicum citrinum , ponderofum , mutum, fulgidum, arqualitcr in ventre terr digeftum , aqua
mincrali diutisfime lavatum fub*malIeo extendibile, folibile , examinationeiTi cincritii & cementi tolcrans. Exhac utique definitione elicias. quod
.
tradamus capitulum , & dicamus ipfum e(i corpus metallicum, lividum terreum , ponderoftim, mutum parva participans albedine cum lividitate multa cineritium & cementumrefiigicns.- Uiolle, facile , in omni fua dimenfione , parva comprefTione extendibilc, & iaci:
!c fufibile,
fine ignitione dilfolubili.
Ut quidam
fatui putant. Diciint

:
ipfum in natura fua nuiltuni
aliquidnoneft Aucum , nifi caufas & difterentias omnes habeat Auri, Quis tamcn metalUim radicitiiis
citrinat & ad iqualitatem perducit , & mundat, cxomnigenere metallorum Aurumfacit. Ideoque per opus naturs perpcndimus yEsarciftcio e]us in Aurum mutari polfe. Vidimus namque in mineris ^tris , a quibus emanabat aqua fe, ,
cum
fiis
adducetjs jEris fquamas tenuisfimas
quod
ip-
diuturno Sc continuo lapfu lavat & mundar. Deinde vero aquaceirantefluere, vidinnis cum ficcaarena hasfquamas pcrtriennium a Soliscalore excoqui inter quas eft inventum Aurum verisfimum. itflimavimus itaque per aqua: beneficium il:
Auro proximare Sed quoniam funr dura; ccrvicis, omniratione vacui nullam rationem cognofcere valentes ex fubriliirimis rebus quantum infeefh deeis fecundumfenfum judicant quoniam videuc illud ponderofum & mutnm & non putrcfcere, crcdunt ipfum illi mulcum approximare fcd hoc totum & erroneum & latius a nobis in fequent i negotio reprobatum apcrce, Plumbum ergo multuin h.ibet defiibftantia terrea, ideoque lavatur. Et in Stannum per lavacrum vertiiur. Per hoc igiturpatet Stannum magis perftdo affimilari, Plumbum
, ,
,
fimiliter aduritur
&
fit
Minium
&
:
vaporem
aceti
fit
Cerufa. Et
licet
niultum approximet Argento per noflrum artihcium de facili
ponendo fupec ipsiim noa ex eo tameo Argentum forio
mamus
las
mundaus fuiffe,
&
non confervat proprium pondus

,
per Solis autem caloreoi
& arc-
transmucatious
fed mucatur in
novum pondus.
Lib.
Et hoc totum in magifterio
Pliiinbiim Argcnti
II.
Sea.
,
II,
Subfea. IV.,
CA
"XJT
acqiiirit. E.ft
ct.;m
ciijiis
examen
in ciueritio
VT
7^9
XXII.
caufas dicemiis.
De
Marte.
CAPVT. XX.
De
IOvis
filiis
love.
& fccrctum c/us totum ex opere natura::quouiam eftcorpus metalhcum, hvidum nuiltam.paium vero rubcum,albedme non pura participans , durum
Artis vero narratio
X yi.
cfi
ignibiIe,nori
ergo traditione non omifTa , fignificam s dodrinx , quod eft corpus metallicum album, non pure lividum, & fouans paruin tcrrc:
hidoile tufione refta, (ub malleo cxtendibile &: multum fonans , eft autcm Mars dui ^ naaationis
paucd participans;ftridorem,moIIiticm,IiquefiLtionisfine ignitione velocitatem ex radici poffidens cineritium & cementum non cxpcftansj fub malleo cxtcndibile. Eft ergo Inpiter interdiminiita a pcifcdione corpora magis perfedus cx radice fux naturx affinis , So!i videlicet & Luns, magistamenLuni, minusveroSoli. Hocitaque in fequenti lucide narrabicur. lupiter , quia albedincm multam ex rad"ce iu:e crc.itionis fufcepitjideo iion alba corpora dcalbat. Vicium tamen eft ei quia omne corpus frangit.prster Saturnum &.- purisfimum Solcm. Et lupiter multum Soli & Lunx adh^ret , ideo ex eis pcr examen non de facili
itate
:
impotcntiam fua? fufiouis ; qui Cx /ine medicmniliuis naturam immutante fundatur,con;ungirur soli Liini,& non feparabitur per exainea
propeer
&
leparanonis finc magiia

rerur
,
indLiftri.i
Scd
C\
pra^pa.-
non immutctur rcmota immunduu: illius. Eft crco tinflura rubedinis dc facili:.-,!bedinis veio bona: difab eo
fola
con;uiigitur, non eparatur per aliquod artihcmiv. , fiejus natura fi.vionis
&
hcill^ne
,
& cum
mutans
conjungitur non alteratum,

,
eft
colons conjundi
non
fcd auecns illud in
qnant.rate. Inter
Sufcipit tinduram rubedinis, & fplcndet ineofulgorc iniftimabili & pondas acquirit magifterio hiijus artis: & mundatur facilius quam
recedit.
Vcnens perfedionem , i.i tranfmutatione ab illa diminutam habec, fsLcilh tantum tradationis,!ongifTimi veio laboris.
Jvl.irs
& perfcdius Solarc trans{ormatur corpu.. Scd m eo eft opus facilis tradatioms &Iongi Jaboris.Poft ilJud vero Venus minus perfedxmutationis eligitur difficilioris fraftionis brevioris vcro a love laboris. Saturnus vero poft
lucidius
Iplcndidius
&
omnia igimr corpora lupiteria
Satumus.Et qui
fciverit ejus vitium fraftionis corcjiis
ms
fimi.
perfcaionis
in
vero inter cstera minitransformatione confifti:
porum
bitur.
auferre, fubito
proficuo perfrui
laeta-
tradationis
nis
Convenit enini Soli bitur ab eis femper.
&
Lunx
nec fepara-
utique difficillim^ & laboris JongifQtixciuique igicur a velocitate Iiquefa(5tio-
CAPVT
De
XXI.
remota kint, difHcilia inveniuntur in transfmutationis opcre traftationis. Et funt hu/iifmodi Veriu> & M.us ; qi\x vcro funt ma-
corpora
&
gis
magis
& qui
maxime
maxime.
Venere.
DE
Vencre vero fermo nofter f!t ad pr;erens.'& eftcorpus metallicum lividum viridi rubedine
,
cunqiie vero majoris lividatis inteftionem funt partinpantia &ihsc longioris laboris inveniuntur minoris perfcdionis.
:
Qus-
&
men pertedionum
iiobis
artificio
diverfitates
fufca participans ignibile, fufibilc;,
tendibile
ftantiae,
cineritium
[
&
malleo excementum refugiens;Vcfiib
nus utique
ut narratum eft] in
profundo {u^ fub-
determinats , in minori & medio operis reperts funt. h\ ma/ori vero unius perfedionis fuat omnia , non autem unius trada
tionis aut Jaboris funt.
eft
Quivcunque attapaulo priiis i ,
& enTentiam ax\x\ protendit: mal leatur & ignitur ut Argenturn & Aurum. Ideoquc
colorem
fecretum ex eo afTumas, quia
eft
Remauet enim
ea,
medium
Solis
accipit
utrumque converti tinffuram bona: converfionis & pauci laboris. EtcumeoconvenitTutia vehcmenter,&illamcitri-
Lunx,
&
&
facilead
& eft
traaationis faciJitas difficultas , au brevitas Jabons , Jongitudo in radice \itvdtSL corpora inventa funt. lam igitur principia naturaha traditione vera , qu^ eft ex intentione naturx ipforum corporum afcripfimus ipfo
&
qu^
&
&
nat citrinitate bona, ut ex hoc proficuum elicias. .Excufamur udque per eama laboribus indurationis, & ignitionis illius AlTumas igitur eum prs C2teris imperfeftis corporibus, in opcre minori & mcdio in majoii vero minimc. In hoc tamen a
:
rum co.-porum
&
fimilitcr
determinantes fermones
lovevitium habet, quoniamlivefcitdcfacili&infeftionem ex aere, acribus &acutis fufcipit,& cradicare illud
defecmm
gifterii
in finguhs capirulis veraciter expofuimus, & fe cundtim fentehtiam eorum , qui intima natur^ vidcre potuerunt & fecundum noftram , qui ad ea pervenimus cum inffanria laboris. Nunc vero fccundum quod jnvenimus , expedit hujus artis
non
eft facile artificium inio
profun-
dum.
& perfcdionem quafi vidimus,fecundumeius'exigcntiam cum caufis fuis monftrare.
fupplfre , principia omnia hu/us matradere , in noftri ultima fermonis parte
&
Tom. I.
Vy
LlBRl
,,
,
.
5^0
Bibliothecae
Chemicx Curiofe
'"^m
S
Ll
B R
E C U
ND
SVMM^
GEBRI PHILOSOPHI, PERSPICACISSIMI,

De
PRINCIPIIS MAGISTERII, ET PERFECTIONE
EIVSDM PROOHMIVM.
perfeUio ejufdem. Sunt Vfit dno ,ût determffapia fmt prindpla ,Jci'l!cet hujus maîêrii itajue hnyisartisprincipia tnodioperationutn ipfius, qulbus applicatur aytifexadhocmagi/}erium, cjUiqnidernadfeinvicemfuntdiverfi. Efl enimunusmodusSuhlimatio ,^ Defcenfioalter , (y- unus "us exmodis eftCalcinatio ,^ alius Solutio ,fextus Coagulatio ,feptimus vero Fixioy '^J^ffTfl^ll-itio ,
&
cBaViis e^ Cerat'0, deqiiibiu fingulis enarratianem faciemus. Perfeilioveru confifiit ex cvnftderatione rerum auib*'^ pervenitnradeam qt ex confideratione rerum]uvantium, dr ex confiderutione ipfius rei,aux ulti'-^' cotifideratione rei ex <jua cognofcitur,ft inperjeElione fuerh magifierium velnon, confidemo perficit ,
&
raiio
vero eorum , ûibus pervenitur ad of>eris eomplementum eft conftderatio fnhj}a'iti<t ma7i'fef} , ponderis in unoquojue; corporitm mundatorum , ^ eorum fcilicet cormanifefiorum (2- colorum mtttarida ex radice fiu naturg. abfcjue uHo artificio, (fr confideratio eorumft~ non fiint pornm , qua
&
yniliter
inradice fua
,
,
ûit
mutanda fintcumartificio,^
conftderatio
principiorumcorporumfecundum fuum
eorum fimiliter ciim artifiG" rnanifeftum , fecundumnaturam fuum ,fine artificio, clo, auoniam ft noncognofcerentur corpora (f; illorum principia inprofundoftic natur^ ,(<; rnanifefio curn arqnid diminutum ejSet : ûare nec efjeforet, nos nunquam ad ffif > nefc-retur juidfuperfiuum in eis, tificio
profundurn occuhum
&
&
perfenionem transmiitationis illorumpervenire. Confideratio rerum juvantiumperfenionem , ef}confideratio naturnrnmillîûmrerum , quas carporibus fine artificio videmus adhtrere , (3* mututionemfacere , (j; funt Marchafita Adagnefta, Tutia, Antirnonium , Lapis LaTîli, tjr confideratio eorum, tjui fine adhjtreatitt torpora mu'idficant,cfr funt fciHcet Sales ctr yltumina, Nitra (^ Banracia (fr qu*fu;t natur i hu]us ,^ confideratio vitrificationis mundantis , per conftmilem naturam. Conftderatio vero rei , <]u,t ultimo perficit , e>enionispur<tfubfianti Argentivivi, cf efi medicina, qUA exmateriaillius affumpfit oriefi co'fideratio
,
giiern
(frex ilLtcreataesl,
Tônciiaiitem iflarnedicina Arcentumvivum infui natura,nec in totafuhflantia, fedfuit pars illius ,non autemnt.turafM't,cum Lapis nofierfaRus eflpars ejus , ipfe enimilluilrat, (frab adufiionecon/ervdt,quod tfl perfcUionis eflfignificatio. Confideratio verorei,ex cjuacognofclturutrummagifleriumin perfeHione fit vel non efi, conftderatio cineritii, cementi, ignitionis,fufionis ,expofitionis fuper vapores acutos , extinflionis commixtionis, Sulphuris ^rei adurentiscorpora,reduclionis po/i calcinationernc^r fufceptionis Argentiviviftcilisvel drffcHis, hac
teris manifefie cognofcere ferrnones noflros
autemomnia narrabimns eumcaufis fuis , g^ eum experientiisfacilibusquibus Donon errajie- Et htc experimenta erunt penitus nota.
CA
De
COnfequentes
U
ad
T.
tjuid
I.
Sublimtitione
inveHta
fit.
igiturnoflriim propofitiim dici-
mus de Sublimatione , & fiiit caufa inventionis ejuSj quia non inveneruntantiqui noftrineque nos, neque quipoft nos erunt , aliqnid quod uni,
rctur corporibus
nili fpiritns
folos, vel aliquid
quod naturam corporis

tioric
vel rpiritiis in fe contineat
& hos projeftosXupcr corpora fine illorummundaviJcrunt, \e\ non perfe(ftoscoIoresdare,veI
ex toto corrumpere , adurere , denigrarc, & defxdare,&hoc fecundum diverfitatem ipforum fpirituum. Quidamenim funtadurcntes , ut Sulphur& Arfenicum & Marchafita , & hi quidem corrumpunt ex toto. Alii vero non adurunt , ut omne gtnus Tutix & hi quidem imperfcdos colores dant , & iihid idco, quoniamquiadurunt , dcnigrant & dcfa?Jant,dupIicide caufahoc faciunt, una, quoniam unduofitas Sulphuris, decujns proprietate eftde facili iiiflammare,& per inflammationem dcnigrari, & pcrconfcqucns denigratacorrumpiabcisnon eft ablata. Alteravero caufacft terreitas, quiabcis fimilitcr fcparata non fuit. Inhisautcm in quibus
nifipcrfolam Sublimationem.Ignis enim cumelcvatur, fiibrilioresfempcr partcsclcvat,ergodimittit grofTores ex hoc patct per Sublimationem fpiritiis a terreitate mundari,qu3E ingrefHoncm impediebat , & colorem immundum dabat. Expcricntia vero fatistibi notum facitper vifumtuum , illos ab ea abfolutos effe, videsenim eos fplcndidiores, &magis pervios , & cos facilius ,corporum denfitatcs fnbintrare , & penetrare, non fidum ut prius faccre. Quod vero perSublimationcm aduftioremoveatur , patct experimento , quonidm Arfenicum quod priijs antc fui Sublimationcm impurum erat, abaduftione, poft e;us Sublimationem inflammari
.-
&
fe
non
permittit: fcd
;
rcccdit
&
folummodo fine inflammatione hoc idem in Sulphurc experimcntum
invenics. Quiaigiturinnullisaliis,
quam
in fpiriti-
busjvidimusadhsrentiam ad corpora cum alteratione,pernulIaaIia fuimusab eisexcufati, quinnecefTarium fucrit

illo
:
prarparafle
cum
mundificatio-
nc illorum, quac eft per Sublimationem, ideoque hic

fuitcaufa neceftariainvcntionis Sublimationi<: , igitur narrcmus cjusordinem totum finc diminutio:
ne
& ipfius elfcntiam.
non
daturpcrfcftus coior , caufa eft fola tcrrcitas, lividum facicns. Potcftetiam& aduftiolividumcreare colorcm , ideoque ingeniati fumus hos mundare ab unftuofitate videlicct adurente, cam habentes,fcilicct&a terrea fupcrfluitateomncs. Etad
CAP.
debeat êri
II.
I>ediver(itateSHblimatiomSy
& tfualiter
eft rci ficci pci'
^ ordinati.
matio
hoc pernulluni magifterium poHumus pervcnire
Tcimus igitur, quod Sublimatio
igacmclevatio
cum adhaerentia fui vafis.Subli-
Lib.
II.
Sed.
II.
Subred. IV.
n eccfle neccllarium
rc,
efi.
,
T5
fcit
matiovcro diverfi/icaturpropter diverfitatcm fpiriUium fubiimandorum, qusdam cuim fit cum ignitioue, quscdam veio cum ignc mcdiocri , quxdam autem cuni iene rcmiflb, Si igitur fuBlimctur Arfenicum vclSulp!uir,neceficc!i: il!a pcr reminum
tilifTimas con;un6tas,
Expcricntia aiitem
hoc
efle
ii^nem fublimari, quoniam cum habeant partesfubuniiormitrr giolTis afcende:
qui hoc vidic & novit, quoniam cum fublimayit a rc cxtranea ab corum natura , fubli-, mavit in vanum , ut nullo modo depurata pofi afcenfionenl iliorum ipfa inveniret. Sivcrb cumcalcc ahcujus corporis lublimavit, tunc bcnc fublima, & pcrfcde mundare potuit cum facilitatc. Effe crgo inicnriofjECum, ut adminiftrcntur de calcibus mcta!iorum. Eft enim in illis facilis opcratio nis Sublimatio cum rebus autem aliis difficillima. Non cft igitur aliquid, quod locum illoruin
vic
rct utiquetota ilioium fubftantiafinc purificatione
denigtata& ctiam combufla. Ut igiimmundam tcrrcam fubflantiam, neccflc fuit inv cnirc ingcniaduarum generationum.propoitioncm fcilicct ignis, & mundificationein
aliqua, iinir.6
tur fcparet
c^v.is
pofTit obfinQi-e,
commixtione ficcum, quoniam commixtio cum fscibus partcs comprehcndit groflas & tciiet
cuni
illasin Aludelis fundodcpreflTas,
ncm
cam
Non autem dicimus SubliniatioimpolTibilcm finc calcibus corporum , fcd dinicillimam & longifTimi laboris & protefarcil-us
permittit.
Vn e&
gradum
ncccflc
efl:
ncc eas fcandere pcr artificem tripH-
lationis ufque
tur
ad defpcrationcm. Sed in hoc tantum bonitatis habet , quoniam quod fublimaablque

,
Llaum quod per cum afcendant, & mundiora &lncidiora,& perhoc iranifcfte videat, camundari a terr.i txcuicnta. Alter vcrogradus efl: , ut quod in f^cibus rcmanfit de puraillorumeflcutia, fubh'meturcum m;!joricx-
cem
ignis
Sublim.itioni applicare.
vel
Si
fine
corporum
calcibus
,
proportionare altcrata tantum
taliter,
eft muIfc-E quantitatis.
noris
adhuc vcro
minima:
:
&
cum ficibus quod cum corporum

vero
mi'
calci-
bus
fimi.
eft
fed facillimi laboris
Illud verb
quod
plus
nou
brevifexcufat a ixciSalis
&
prelinone ignis
cum ignitione Aludclis,& ipfarum fscum, quam vidcre poterit artifex cum
,
videlicct
bus de corporibus , cft omne gcnus rati & huius confimiiium in natura ,
prspa-
&
efl:
cum
Salibus (liblimatio multa;
quantitatis
&
nobis pof-
oculisfuis manirefle. Tertiusgraduscfl, utadinini-
iticturignis debilifTimus
&iincficibuseiquod fubliiriatuni a frcibus cfl, & quod afccndit de illo, fit res fubtilinirri^, -qux huic opcri nihil valet, quoniam iliaeltres, q:amedianteaduftio perficiturin
Sulphure. Eft igiturtota Sublimationis intentioharc, ut remotaterreitatc illius pet ignis adminiftrationem dcbitam, &abjci5ta fimiliter cx eo fubtililfima funiosa i!!ius partc, qvx adufiionem cum corruptione efiicit , relinquatur nobis pars illa , qux
fibilis ab cifdcm Salibus fublimandarum fxcum feparatio, perSalium folutiouem , quodnullisa-
rcbus elle contingit. Proportio vero fa:cuin elt,ut quantitas fa:cum quantitcti fublimandorum
liis
proportionetur in quantitate.
dis artifex errare
non
rb arcificcm ponere
In hac etiam rumediocrem vcmcdietatem ponderis fublipoterit

:
mandorum ex
fajcibus
fufficiens efle
contingiti
&
&
hoc errare non debet. Exercitatio verb niaxime cxperto , minima illarum pars luflfiin
cit.
&
ita in xqualitate confiftit,
quifimplicem fufioncm
fupcr ignein facit fine aduftione aliqiia, eadem de igue fugiente fine inflamiratione illius. Quod vero lubtil.fnn:um flt aduftivum manifeftifTimis arguquia ignis ad fuani counaturam unumquodquc eorum , quod ma^ gis affineillicft. Scd unaquaque rc aduftibili magis afRne eft quod ex illaeftfubtiie , &adhucmagis affine cft , quod fubtilius eft. Ergo & maxime
:
Quantb enim minoris ixces

tanto
funt
quanticatis,
&
majoris exubcrautias fublimationem

eflfe
:
nc-
ceffe cft
dummodo & fecundum diverfitatein

fiat
mentationibus probatur
fubtra&ionis f^cum
proportionalis
illi
fubtra-
vertit
In parva cnim quantitate fxcnm parvus ad perfefirionem fublimationis ignis cii7ci.acuri
dio
in
ignis.
magna magnus,in ma|ori mp/onSed quoniam non

:
affine,
Abexperientiafiinilircr,quoniam Sulphurvel Arfcnicuni non fublimaeft.
quod fubtiliffimum
ta,
velocilTime inflamir.antur. Sulphur vero facilius.
Subiimatum vcrb dircfte noniniâmmatur,fcd evo]at& extcntiaturfine inflamrnatione, pr^cedcnte tairenfufione. His itaquc patct fe:monem noftrum
veridicum cre. Probatio ver6,ad;i iniftrationis (xcuiucum proportione fuaeilijUtciigatur n ateria ilIa,cum quaolus conveniant ipiritus fublimaudi: & cui pcrmifccantur profundius , quoniam illa natura, cui magis uniuntur, potcntior eft in retentione
lkciimlublimandaruni,quamcuinon
hu)us ratio-
nabiiisfatis eft manirefta probatio. Probatioverb,
fi
quod ncceffariafitfoecum adminiftratio cfi, quod non conjungitur Sulphur vcl Arfenicum fublimandum cumfsce dc aiiquare nxa: tunc necefle effet,
cumtotafuifubflantiaafcenderenon mundata. -Expcrientia vero fciunt nos vera dicere, qui in fublimationibus cxcrcitati iunr. Probatiovero quodnecclfaria fit taliumficumadir.iniftratio, quibus fublimanda conveniant & uniaiirur, in protundo iuo eft quoniam fi Ixces non permifcerentur , pcr mi:
nima, tunc idem contingcret , ficut , fi fxcem nonhabcrcnt, icilicet ut afccnderet tota illorum
(fubfiantia fincmundationealiqua: fienimafccndnnt
[fine ficibLrs
menfurari polTlt ideo contingitin qui in hoc excrcita, tus non eft, tum ex diverfitate proportionis fscum, tum ctiam ex diverfitatc Fornacis & lignorumadurentium & fimiliter vaforum , & coaptationis eoruiii de quibus omnibus expedit ar-tificcm attentum follicitare, Scd communem adducimus regulam , quoniam imprimis expedit, cum parvitate ignisfolamaqucitatemex fublimandis exprimere qua remot.a , fi quid afcendit pec ilium, tunc in principiohicnon augcatur ignis, uc pcrdebiliffimumignem fubtililTimapars toliacur,& fforfum deponatur , quseft caufa aduftionis. Cuin autem jam nihil vel modicum afccndit , quod expe^ riri poterit, cum intromiifione bombacisvellicinii, in inferiori foramine Aludelis, vigoretur ignis ful> eo , quaiui vigoris debeat efle ignis expericntia licinii oftendet. Si cnim parum de fublimando & mundumcxierit, adhucparvuseritignisj augeatur,ignis. Si veromultum & immundum , tunc fuperfluus eft, fubtrahatur ignis. Si vero multum mundum proportio , tunc iam invcnta cft. Im-> niundum vel mundum, multum veiparum, invcniripoteft pcrextraciionem licinii, quod in foramen Aludelispofitum fuic; fccundiim enim quam quantitatem munditiam velimmunditiam ex fubiicft res ignis,qusE
iilo
crrare fipilTime euin
.-
&
&
cum tota
fubftanria
.-
ergo
fimiiircr afx-
n-.ando refpexcritartifex, 3cih;rfiflelicinio

tcr fyiogi/.arc potcric,
fimili-
cibus fublimataeumquibubuonuniunturj
akcude-
&
.
ia
tota
2
iublimatione
neccft
Tom. I.
Yy
^2
modtis fxciim
ris
Bibiiothecx
ut fumantur ferri fquamae vel
Chemicx Curiofe
larum
a;-
necefrario if^nem proportionaIem>& ex hocignis ieciificationcm invenict finc tallacia. Melior vero
efl
,
combuni:
imbibunt
,
Hx
,
tx humiditacfs
bi
&
cnim proptcr privarionem muldc faciii Sulphur aut Arfcnicum hfecuin uniunt liujus autem verita:
menfura fpondilium quoiisque libere ffe abiolvata fumo . & i^.ammain circuitu Aludclis fit Jucida, & hbere per auriculas cxeat. Ilta cil lufficiens expcrientiaad omnem lublimationis quan* titatem, dc invcntione magnicudinis furni & dilatationis auricularum ejus& diffanti^ Aludeiisapa*
rietibus luis.
&
teni fciet cxercitatus folus.
C A
De
VT
III."
C A
INventio
V T
V.
F^cihtts (^ Tornace.
De fîsfituî/}e Tmi.
fpilTitudinis
EXpedit
ergo nos reftificare artificem , in quibus continget omnibus errare ignoranter \w horum diiorum Ipirituum fublimationc. Narramus igitur ei , quod fi multas fxces pofucrit , tunc ^\ non augmentaverit igncm proportionalcm nihil ex fuafccndet , quomodo autem illum invenifufficicnter narratum cfl; Et fi paucam tibi im , fa:cum quantitatcm vcl non cx corporum calcc pofuerit, tunc & fi illius proportionem non invencrit ,aicendct iublimandum cum tota fubftantia ,& huius tradimusfimiliter invcntionem fufficientcm.
Furni
eft,
quod
fi
qua^ras
magnum igncm ma/or i"pisfiiudoiIliusjfit,aamen"; iuram extcnfionis palmse cum polfitc iuo li vcro
:
mcdiocrem , ad menfuram folius palnii , 'a vcroniinorem ad fpifntudinem duorum digitorum formctnr.
bhmando
at
;
CA
VT
V.
De Lignorim ^roôrtione.
Slmiliter vero ex
bilem,
ficca
Ex Fornace veru fimiliccr contingit crrarc.Nam m.agna Fornax magnum dat ignem, parvum veio parva. Si ligna
nentu--. Si
lignis obfervetur
proportio
quia ligna folida fo
tem ignem, fpongiola deviridia
& foramina auricularum eis proportioigirur pofuerit
magnum& cito terminabilcm,
multam rei fublimandc-c quanticaiem in parvamVornacem,ignem elcvadonis iufficientcm non poterit cxhibcre Si vero paucam in
mag.iam,fuh!imationemexternu"nabitpropterigiiis xceirum.Similitcr vcro fpiifa Fornax,conculcatum &forrcmdat igncm , rcnuis vero rarum & debilem: in quibus fimilicer errare contingit , fi vero fpiflus & cum fpatioiis auriculis fit Furnus , clarum & magnumdat igncm & cum flridis debilcm. Item etiam fi major fucrit 'm. coaptatione vafis ad fur;
parvum & mukum durantem. Similitcr folida multum & defacili tcrminabilem dant ignem. Confidcratione igitur diftantis A'udelis & magnitudinis & parvitatis aniicu'arum , & fpilTitudinis & tenui, & diverfitatis lignorum accidit omniignium divcrfitates pcrquiri cum experientia fuavcra. Ex latitudine vero majorc vel minore,auricularum vel fcnefirKfurni, pcr quamligna int'oniittuntur & adminiftrationc diveifitatis lignoiumj
tatis furni
um
& additione &

niri
fubtrafiione illoruni
accidit invci-
num
diftantia a fpondilibns ejus

Si
,
:
magnum
dabit
detcrminatum fpatium temporis durationis

,
vcro minor , ininorem in quibus omuibus contingit crrare maxime. Redificatio ergo horum eft,ut Furnus* fciiicct conflruatur fccundum
ig:iem.
gnis fcilicet
rit
ut fciencijdcccrminatalciatur,quan-
tumunusquisqueignisinfuogradu perdurare porebi utilis

ris
intentionemignis, quimquxrit, fpilfus fcilicet cum Jiberis auriculis cum difhntia vafis Aludelis multa a fpondilibus ruvni , fi magnum quxric ignem. Si vcro mcdiocrem,m.cdiocritatem inhis omnibusinveaiat proportionalem fi vcro debilcm, proporhas proportiones tionem in his cidem inveniat ,
:
& squalitate. Ec \\s.c invelligatio eft maxime ti& neccfraria, quoniam per eamexcufabe-
tur inea
a multitudine laboiis iiumenfi. Exerciteris igi& in omnibus a nobis niinc novisfime determinatis ; quoniam qui fe exercuerit , inveniet j
qui vero
non
non.
&
omncs,docebimustcinvenirccumproportionevera, & experienriadetcrmiuata. Si igitur vis multam fublimationis quantitatcm elcvarc, tunc vas Aludcl tant^ capacitacis iavcnias , quod illam fufcipiat fupcr fiindum ad clevationcm unins palmse , & ad illud coaptes furnum j aut fufcipiat Aludel \\\ medio fuicum diftantia parietum fuoriim pcr duos digitos & Furno fido , facias illi auriculas quatuor seque difiantcsproportione vera, ut vera squalitas
:
C A PVT V
De forma
vitro fpi'ûm
Ahdelis,
ut fingatur vas cte valcrer,
foluni c-
INventio vcro vafis Aludclis cft

:
dc
alia
cnim matcria non
nifi forte fimilis cffct fubftantisc
cum vitro ,
nim vicrum &fibifimile,cum poriscarcat, potens

cxtcrminenfur ab itencrc ne fugiant gne. Aliaautem non, quia pcr poros eorum fucccffivc diniinuuntur evaneicunt. Nec ctiam metalla inhoc valcnt, quoniam fpirims pcr amicitiam
eft fpiritus
&
lit
ignisadomiies partcsillius.Tunc vero ftipitcfcrreo in mcdio fornacis in Ipondilibus cjus firmato qui a fundo fornacis dillet , ad extcniionem unius palm^ ciim pollice fuo & ad fpilTitudinern unius d giti fupcr c6 firmctur vas Aludel , & circumliniaturad fjrnum, cujus prifcns dcmonftrat defcriptio. Auriculx vero fi libcre & bene fe expcdiunt de fumofitatibus & flamma ; & libcre per totum furnum tranfiveritignis in circuitu Aludolis ,tunc benc proportionatum eil: fi vero non , non & tunc
, : :
&
& eorum convenicntiamin illa penetrant & fccum

,
uniuntur: quarc pcr illa tranfeiintcs evancfcunt , quodperea,quaj a nobis detcrminata funt, aperte probatur nccc:]ari6 &cxperientia rcpertum eft hic
dilata cjus auriculas
&
'ix
emendatur bene qui,
dcm
quod
fi
vero non
tunc necellario relinquitur
nosverumdixifre,erg6peraIiquodaliud nonexcufamurafufceptione vitri in compofitione Aludclis. Fingatur crgo conchavitrcarorunda,cujus fundus fic parva; curvicatis, & in mediofpondiliumejus formcturzona vitrcacircudans camextra,& fuper illain
diflantia Aludelis a parictibus p.irva clh raamplictur diflantia, dantur ergo parictes ,
zonam fundetur parics rotundus,a;quediftans a parietc cochx,
&
&
poftea tentetur. Reiteretur crgo ampliatio auricu-
ad groffitudine coopcrculi ipfius conchs, itaquodindilUntiam hanccadat pariescoopertorii

largc
VU. Tab. hfi^. u
Lib.
p!us, * vel minus.
II.
Se&.
II.
Subrecl IV.
J})
largefTne prcflura. Alticiido vero Iiii;us parietis fic ad meiiiiiranialtitudinisparietis concha?,autparum
Formentur vcro duo coopcrtorij
nigfedine. Ergo melior eft e/us fublimatio ciim bisquibus non convenit. Cum quibusautemconvcnic mclior cflecfi fulphtircitatcmnon habercnc. IdeoJ
duorum parictnm jrqnalia, quorum longitudo fit arquaiis , & fic uniu.s fpannx; & figura eorum , figura icilicet piramidalis , in qunrum capitibus duo arqualia fint foramina, unum in uno, aiiud in alio; in quibus ambobus
ad menruram
iiujus concavitatis
que acalcc melior

nibus
,
eft fublimacio,qu:im a rcbusomquia illaparum convcnic,& fulphurcicaccm non habcc. Modus vero remocionis aquciratis (ux fupertlus cft, ut quando commifcetur calcibus , a
t]uibus fublimari
illis
debet
teracur
&
commifceacuc
pofnt cadere major gaUins penna conlcupcione monitratur.

Efi:
uc hic pr-Efenci
&
crgo tota vafisintentio, ut polTit movcri.fecundiimartihcis voluntatem, coopertorium illius, quod junCtura (it ingeniofa per quam fi.ne luratione aliqua nonpareatfpiritibus egrcdio. Quicrqo in hoc p(itcrit; magis ingeniari, non crccuicc fe ab hoc pcr nofiram tradicionem. Et eR fpeciah^s
,
imbibicionibus, quousq; de illo nihil appareat , poft fupcr ignem IcncilTimum aqueitas imbibicionis rcmovcatur qua reccdcnce& fecum Argenci vivi aqueitas recedet, fic camen ignis cam levis, uc per eum Argcilci vivi cota fubftancia noii afcendac. Exmultiplici igitur rcitcracionc imbibi-
cum
&
tionis
cumconcritionc&
leviafiationeaqucitatisil..;
intentio (uper iiocfcilicct ut conch.i
infcrior
cum
liusmajordeletur pars, cu;usrefiduumperfublima-' tionis reiterationem rcmovctur ;&ciimvidcrisillud
fpondilibus fuis ufque ad medium fubintret coopcrtorium fuum, Ciim cnimuimorum fitafcendc-
aibisfimumprse\ccllcnsnivemalbcdinefua,&qua-
rc,&
^ hc
noii defcendere
pcr hoc invenimus
irtventio-'
ifia fpiritus
non habcre ad confumpcionem exi-
morcuum Aludelis rpohdilibus.idhxrcrc tunc .fii-' per ipfumreicerafublimacionemfuam fine fxcibus, quoniam adhsret pars Tua fixa cum fajcibus , & nun-i,
fi
.
tum, Schabct priceilerc modos alios, quos inventiortc noftra quxfivimus. Et hoc experiendo , vidimus nos verum xftimafle deilla. Inteiuio vero
qnamperingeaiorum genus.aliquodabillisfepara-.
ri
polTecâucpoft illudfigasparcem
iliius:
& modum
,
una
cft.,
ut fxpiiTime evacuetur Aludclis caput
fixionisejus,in fequencibuscibiexprefse trademus, cumnxcris illam ,tunc teicerafublimationisrefi-
&
nimia fublimandorum mukiplicatione , ad illius fundum , & ce deciin illud cadanc , neat mulcitudo reiterationis fubiimationis occupatuiti longo temporc. Eft fimiliter intentio alia, uc lcmper fcorfum feparecur, quod furfumadprone pr^
pinquitacerti foraminis capicis Aludelis afccndic in
duam partemfupcream,
uc
illa
fimilicer figacur
, fi
&:
ferva,quod tcntabis fuper igncm
nam
dederit
fufionem botuac fufficientem fublimacidnem ad
illud reirerafti- Si
veronon, adde
:
illi
de Argenro
vivo fublimaco partemaliquam

;
&
reicera fublima-
pnlverem, abcoquod fufum & denfum in fruftis, & apud fundum illius pervium & clarum , cum adhx\ entia ad vafis fpondilia confccndifle invenitur, quoniam hoc minus habec de aduftioneqnamquod hocaucemin prope foramcn rcperiacur fcandilTe fuperioribusaperceprobacur , racione videlicec& experimcnto. Probacio vero bonicacis & pcrfcftio nis fublimadoniseft jam di<5l:a. Ec eft, quae invcnicur clar3& lucida, &nonaduriur-cuminflammacionc, hxc eft ergo perfeftio intentionum fublimationis,
.
tionem,donec fiat fufibile quod (i lucidum & albisfimum habueric co!o. em & purum, cunc bene mun-' dafti, fiveronon, non Igiturne fisin praparatione illius, qni pcr kiblimationcm fit, negligens: qiio,
.
niamqualiseritiniinditio,
talis
&
perfeaioper
,
il-
lum confequctnr in projciSione illius fuper unumquodque imperfed:orumcorporum,& fuper ipfum vivum non pripar.itum.L/nde & quosdamconcingiC Ferrum, &quosdamPI'imbum, & qiiosdam per illud Venerem, & quosdam Srannumformarc.-qiiod
concingic
fibi
Ecfi non inventa Sulphuris videlicet& Arfenici. eftfic, reitereturopus fuperillam cum confidera-
quandoque
negligenciam g & Sulphuris admixci vel ejuscomparis .-Siergo direde fublip'-:rificacionis

,
propcer
ipfius folius
quandoque
tionc
:
omnium fuarum intencionum quousqueficin-
mandomundaveris&
ilUim pc-feceris,ericalbedi=
veniatur.
nistin(Surafirma& ncrfedacuinon eftpar.
CAP.
De
VII.
GAPVT
De
SUfficienter
StibUmatiofie
igiciir
VIII.
Marchafn&l
Argenti vivi
Siiblimatione Menttrih
vero totam incencioncm fublimacionis NUnc deccrmincmus.Eft ergo completa Argcnci

vivi
fublimacidnis
fumma
inccncionis cradica
nunc ad Marchafi-
fumma illiusdepuracio cerreicatis,& rcmorioaqueiExcufamur enim a labore remocionis adnftionis ejus quoniameam nonhabecfed foliim fwgam, & terreitatcm fupcrfluam. Dicimus igitutj quoniam ingenium fcparationis fupenuae terra: ipfius.efl commixtio cum rebus, cum quibusafifrnitatem ndn habet & fublimationem ejus rciterare ab eis multocies. Ec horum genus eft calcum &
tatis illius.
: :
tx fiiblimacionem accedamus. Dustamen func illius fublimaciones.Prima quidem fineignicione pcr-= illud idc6,quia ficicur. Alia verd cum ignitione, habec dupliccm fubftanciam.Unam fcilicec Sulphur purum in materia fua. Aliam ver6 fubftanciam Ar-
&
gentum vivum mortificatum

:
prima
utilis eft îcat
calx corcicum ovnrum & marmorisalbi, fimilicer & vitrum minutiCfime tricum, & falis omnegcnus
,
Sulphur fecunda vero utilis ficutArgentum vivum mortificatiim^ fcilicet mediocricerprarparatum.Affumamus igicur hanc illtimam , quoniamper illana excufamur a fufceptione Argenti vivi , & a laboribus mortificationis e;us.
Eft igitur totus
Idione
pra-paracum Abiftis enimmundatur , ab aliis vero , cum quibus convenic , iiifi finc in pcrfecorpora, uc funt Sol, & Luna, non mundatur, fed pociiis corrumpitur quia fulphureitatcm habenc omnia talia, qus alccndens cum co in fublimationeipfum corrumpit. Etin hoc cxpericntiam vides, quiafifublimas illiid a Scaiinovel Plumbo.ipfum poft fublimacionem inte<^tum confpicits
;
modus
teratur& in Aludele pona&fublimecurfineignitioncSuIphurcjus:femtur, per removendo , quod ex ea fublimacur faepidime i proptcr caufam didam & augendo ignis vigorem , ufque ad ignitionem Aludelis & cjus pfima fublimario Marchafita: dcbet fieri in. vafc fublimatiottis Sulphuris , quoufque Sulphur receflerit , &:
fublimacionis
illiiisut
:
Tom.
I.
Yy
poiâ
^ 3 4.
BibliotheCcX Cheiiiicx Curiofx

dus vero Aludelisnon, quiainfius fundus in magno
igneconfirtit
:
ordinatc , quousque to^ Doftea iniflo fi-ccernve & , exicnc;quod tum ,quodin cadcSulphurcconftat Nam cipcncnt.is. probarc potcrishis manifcft.s vidcbis cleyatum , fucrit cumtotumiiliusSulphur a cVorcm cius,quodpoftilIudfublimab.tur,mu c.de.ii colore clamixtumccxlcibno n in alb.dimum ent de Su phunsinarMllmo &amcrno. Alitcr quod co.nburctur&f!amnla.Trdab.Vu:Su!phur,quod tiira fucr.t, ncc invcr6(ccund6poi^ illudfublimatum oftendct Sulphuris proprictatcs fl^bitur mmm.oiuir, nec_î^^^t^^.^^^^^.^^^^.
.^ (^,13^,1^3^10.
qui vitrilictioiicm ipfius fundcrct:

cjus
quafusa,& fundus
&
fimilitcr
lubliinandum
funderctur& vitrum ficret. Eilcnim vitriproprictas omniafundcre &: adfcconvcrrcrc. Hisigituromnibusconfidcratiscumcaufiscorum fiat ignisfubAludcic quoufque certificatus fucrisexpcricntiaveridicatotii illud afccndi(Te.
Ert autc.ncxperientia intromifTlobacuhtcrrcibene cocti , habcntis toramcn
-^
parvum incapitcfuoufqueadmediumcjus vcnicns,

adquantitatcmdig.t.minoris prope.pfamremaqua quid adhzfcrit ex iufit fublimatio.Et Ci fora.nini aliqmd blimando, non eft totum fublimatum.- li vcio non, tunc fublimatum cft,& haccadem cxcrcitationc in lublimandis certificari potcrisomnibus.
anqiias
ica , rolliîmus ^ coll.gamus per fuum fublinisiterationc. Illudergo qui eft , ut hat yas terrcum foli-
mationis modum
dimmum&benccoAum
:
ad long.tud.nem mcd..-E vcro, per quammaadlatitudinem ftatura: vir.lis ; qui feparari& tâtl\indus & ponlt nus'ubiiitra.c u.m.s parapfid.s coniu.ipi pomt, adfimilitudincm abonficio ilhus pi-ofundx multum: &mcnfuretur
.-
C A
V T
IX.
vafisufqucpropefundum.ad mcnfuranr. longitufuis & dc illoloco ufdinis unius manus cum digitis
:
De SuhlimaUone Magncfu ^ TtttU.

SUblimationis Magiiefiae & Tutix, eft eadem intcntio cum intentionc ultimx Marchafita; fubli.nationis. Non enim poHunt ha?c omnia fine
ignitione fublimari
,
qucadcapiitcjusvitrificctur interitisvas, vitnhcjus ponatua carionc ftî'lamultum,& fupcrcaput (ublimavafe emm tali in naio akmbicus cum lato
:
turillud.Conjungaturcrgofunduscumvaleluopcr funduiri Iparlutum firmx tcnacitatis.& fupcr ipfum

gatur Marchafita,
onem habent cum
* caput vafis alembicus de cujus proprietate iati iiafi,& ponatur in furnum fufionis lcilicet Argenti fit fortcm ignitionemdare in fuinma velVencris, iiartifcxiadi.guerir, quem narubidiverfitatcsinftrumentorum noffrioperis, illius caput & fuffiLienter rabimustibi&irademus
& fupcr
idcoquc omniaunam intenti& cxpcrientiis cisdem generalem ordinem unutn habcnt & , quoniam fine fscibus fublimari dcbct , quodcunque fublima;
caufis
.-
ri
cum
ignitionc neccire cft
quoniam
in fcipfis
:
faces habcnt fufficientes , imo (uperfluas fisnum eft difficultas (ux (ublimationis.
& hu;us
mcdio turniclaudas, cuin rotahabeiiteforamen fuiadmagnitudinem va(is,pcr quod illudvasintrarcpomt, &Iut3Junauras incircuitu vafis&turni^ne
ipuis cxiensimpediatte
C A
De
SuhlimatioKe
V T
X.
dimimtorum corporum.
tiam
fublimatiouis adha;rcnrclidisfolisquatuor fcneftris parvis in rota,
&
SUblimantur &
non
fimiliter
:
fcctionc diminuta
tionis
&
omnia corpora a pcrhoc eodeni ordine &
mittanturcarqilxclaudi &aperiripo(Tint,pc quas limiliter fornacis latcribus boncs in furnum & in

quafi intcrmediis , per ciuas& fimiliter quatuor, T '. ' ... r .u^ r^..^,^;.,;k.,c ._.boncs mittantiir , cum fcx vel 0(ito foraminibus car ad maguitudinemdigiti minoris.qux niiquam claudantur ,ut pcr iila furnus a fumohtatibus fc libere
.
cadir diverfitas aliqua,iiifi quia ignis fublima-
veicmentior
cft
iacorporibus,quam inMa-
gnefia, Marchafita, &Tutia. Etno., divcrfificantur (ubl.mationibus fuis,nifi .n fublimationibus iuis.nifi onod cornora in Pii.Tdam corpora cjnod qu^dam
indigentadmixtione
ro non
,
rci fublcvantis ea:
quxdam ve^
ut facilior
polTit
cxpcdirc.EtfintforaminailU injunftura furfua.
men
ratio
in
fpecialis in
eorum elcvatio. Sed una tacorporum uiblimatione confidefiat
ni
cumrota
Jiafinradaltitudincm cubitorum duorum, &inmcdio (;t rotamiiuitifTimis & fjcpinimis perforataforaminibiis, cumlutofortiter
Furnus veto magnx
ignitioniseft,cujus fpondi-
i-
& cxperientia reperta cft bona, vidclicct ,uc fundo Aludclis non fit mulra corporis fublimandi quantitas; quia multitudofublimationem impedit.-
annexo ,capitaver6fo-
cinis& raminumfupcrius illiscadcre,&rclinquat ex poiTintliberius carbonc? ipfacociuueadfufceptionemaerisliberiapcrtaNam acrislibera&multa lufccptioper inferiora foramina
fint ftriaa:inferiiis Iata,ut
&planities fitinfundoAludelis fublimationis, & non concavitas,utpo(Titaqualiter&tenuircrfupcr fundum fparfum corpus: asqualiter multuin
&
in fuis
omnibus partibus
a-qualiter elevari
Corpo,
ra vero indigentia admixtione rci clevantis
funt
unamagnxignitionisper furnii,exercitcris ergo iuco& ipfum invenies.Caufa vcrolongitudinis vafiscft, ut cxtra igncm multa quantitas ejusextendatur,& infrigidctur ; ut tumi fublimationis, locft caufa
Vcnus&Mars:propterfua:fiifionistarditatcm.Venus utiquc tndigct Tutia.- Mars vero Arfenico cumcis clcvantur de facili,quoniam cum cismaxime convcniunt. liat igitur poft ipforum confidcra^
:
&
tionem fublimatiout
rcfrigerii invcniant , vcniant viam fuga? & fux extcrminationis. Hoc novit ille , quijdum fublimalTet in brcvibus AJudelibus, niliiicx fuWimato invcnit,quoniam propter brcvitatem Aludeiis xqualis fuit per totum ignis.
cum
&
adhireant,
&
non in-
in Tutia , & fibi fimilibus in fu-, blimationc, & difponitur eorum fublimatio hoc Codem ordinc cum caufis& expcrientiis fuis.
C A
NArratis
liter
V T X
I.
Idcoquc fcmi-:cr in fumi fubftantia converfum fublim-indum ftetit , & non alicubi adlixfit , fcd fucVascrgo in omniccfTivt; pcr poros vafis evannit. partem in locum fui bus fublimandis ad majorcm vcro vitrificationis Caufa fui refrigcrii extendatur.
vafis cft,
De Defcenfione.
itaquc
fublimationis
relfat
cum caufis fuisomnibus, cum
intentionibus nos nunc Def-
cenfionismodum monftrarc,cum
caufis (ui.s,fimi-
in loco fucc afccnfioparictem, & per Aludclis inveniant nis, porofum illum pcnetrantcs fugiant. Vitrificatur vcro locus
ne fumi afcendcntes
fuo ordine dcterminato complcto. Fuit .-... --^ '"'^-' .";"";'- ;"; ;-' ^r---" caufa invcntionis illius triplex. autcm Vna fcilicet, tn illo vafc quod ut ciim medicina aliqua inclufa , vocatur Dcfccnforium Cliymiac , poit tufioiicm def-
&
&
afcenfionis
iUorum, ut rcfervctur illis viafuga:,fun1.
cendat pcr foramen ejus
&
tunc fumus certi
fu-
fionem
* Vide Tab,
fig. }}
* yidc
Ttt^, i.fig. 4.
ukli. Seaii. Subfea IV.

nonem
furccpinc. Alia caiifa
,
ut corpora prae/cr-
T5J
, eft: ,
ventnr a combufHonc debili, per cam defcenfiopoft reducftionem a calcibus eorum. Namcum a calcibus corpora debilia attciuamus reducere >
cm
Alembicum, Qiixdam per dcrccnfum Chymi^, qua mediantcolcum,ex vcgctabilibus clicicur. Cauin
non omnem
fagencralis inventionis cujuslibet diitillationis purificatio liquorofi a fa^ce &;fua turbulentia
illorum partem tcmpore uno reduccre poffumus. Si igitur pars illa , qui primo in corpus redu(fta elt, redudioncm potius expcdaret per ignem , evanefceret tunc major illorum quantitas. Ncceire igitur fuit ingcniari,ut ciim ftatimrc-
&
confervatio
illius
a putrefadtione. Videmus enim
rem
duda eftpars,ab ignedeponatur. Hoc autem pcr

defccuforium tit. Eit& tertia caufainventioniscor-porum, depurans ab omni rc extrane:i. Dcfcendit cnim corpus fufum, mundum , & omnem rcm extraneam in concavitate il !ius dimittir. His itaque neccsfitatibus, invcnta de[ccn(ione, determinctur modus illius cum inftrumento fuo prius notiiicato ,
cunicaufis
talis fit
fuis.
diftillatam , quocunque diitillationis generei puriorcm effici,& melius a putrcfadione cuftodiri. Caufa vero fpecialis inventionis illius, qu pcrafcenlum ,fit in Alcmbicum, cft fcilicet inquifitio aqua^ pur fine tcrra ; cu/us experientia eft, quod vides aquam diftillatam nullam ficccm habere. Caufa invcntionis aqua; pura; ixiit imbibitio plurium medicinarum mundarum, ut fi quandoindi-
Dicimus
fit
gemus imbibitione.-aquam puram habcamus , qus illius refolutionem non dimittat, Quai fa?ce mcdicina; noftrs & Spiritus mundari non poffsEccm poft
flnt,
igitur,
quod forma
ejus
iliius
fed
infici
ut fundus illius
acutus
&
&
corrumpi. Caufa vero inventio-^
parictes
sequaliter , fine fcrupulo fint terminantes in fundi acuitatem , ut poHlt unumqaodque Jibcre fine adhErent]a,ad illius fundi foramen dcfcendcre. Et
qnx pcrdcfccnfumfit, fuic olei puri iii , naturafuaextradio, quoniam pcrafcenfum oleum in natura fua combuftibili habcri noo poterat.& hunis ejiis
jusinquifitio;fuit, fcilicct ut color cjus>
qui
cum
coopertorium ejus , fi necellefucrit , fit ad^milicudincm plans parapfidis , & bcne conveniat illi , &
firma tcrra, non defacili pcr ignis litde bona prefluram fundcnte. Mittatur ergo res , cu jus intentio fit derccndcre in iliud, fuper baculos rotuados, cxterra faftos, ut magis fundo fuperiori ap-
fubftarftiaejus
permixtus
ell:,
habeatur
&
juvare potcft incafu. Diftjllationis
hoccniin vero, quarper

.
Filtrumfineignc perficitur, caufa inventionis fuitj aqujE fola fercnitas, Dicamus ergo omncm diftillationismodum cum caufis fuis. E;us itaque qux per afcenfum nt cft duplex modus. Alia enim fiftiliolla cincnixispleiui periicitur: alia
proximetur,&cooperiaturcumeo,&;un(Surafirmetur, & in igne de carbonibus ponatur & fupcr jpfum fuffletur, quoufquetota resprs:di(Sa defcendat in vas fibi fuppoiitum. Poteft tamen, fi rcsfuerit difHcilis lufionis, poni fupcr tabulam planam , velparvx concavitatis,a qua polT]tdefaciIidcfcendcre,
verocumaqua
cum
quoniam
cipiet,
inclinatione capitis defcenforii parva in illa firmiusftabit, &diutius ignem [ur-
&
mcliorem fufionem dabit
&
vafeluocum graminibus vcllanofitateorduicfuo difpofita nc cucurbita, vel diltillationis Alembicus rumpantur, antcquam ad perfcdioncmdeducaturJ Ea vcro qux cumcineribus majori , & fortiori , & acutiori perticitur igae, quscautcmcum aqua,manfueto igne, & squali. Aqua enim acuitatem ignis non fufcipit > quemadmodum & cincres. Idcoqu^
in
:
fspisfime
fed
per eam, cjvixcnm ciueribus

fiores
fit,
colorcs
&
gros-
tentari poteft inclinatione capitis defcenforii,fifufa fuerit. Purificantur
partes terreas
elevari
contingit.
cnim per hoc corpora
Cum
ea
perpaftillum mclius purificantur,&cjusmoduspurificationis cft
idcm , cum modo purificationis dcfexcufamur ab eo,

teiiet
:
ccnforii. Et idco per iilum
enim
facccs
corporum
ut defcenforium
&
melius
idco narramus modum illius cum eo. Dicimus igitur, quoniam accipimus corpus,dccu;iisintentioneeftmundari, & illudin granaminutisfima, vel limaturam , vel in calcem , quod perfcdius eft redigimus, & mifccmus calccm cum aJiquo , de cujus antentione non fitfundi, ficutalbumenovi,&fapo, &poftca illudfundimus, Invenimus enim perillud corporamundari multa reitcratione, fed non mundihcationc perfccta , quam pertedionem fcimus eflb, fed mundiiicatione utili , ut mcdicina fufce p-
vero, qu cumaquafit, fubtiiiores &finecolorejj ad naturam aqucitatis fimplicis approximantesa Magis fubtilior ergo fit leparatio per cani > quse cum aqua perficitur , quam per eam , qua; cine-' ribus elicitur, Expearientia bene novit hoc verum effc, quiciim diftillatfet oleura per cineres , oicum^ vixalterarumfufcepit in recipienti. Voleus ergo
&
partes ejus fcparare, ad illud neccHltate perveniti ut contingeret pcr aquam diftillare, tunc per
&
cjus reitcrationcm feparavit
olenm
in partes
fuas
perfedionis,meIius&pcrtediusper eamtransformcniur corpora, eftenim adminiftratio prjecedcns caulani. Omncm tamen adminiftrationcm (ufficienter in iequentibus tibi narrabimus. Defcenforii vero modum & defcriptionem ecce.
ta
elementares purifTimas, ut alfeiiflimam ferenitTi-i mam aquam , cx rubicunditnmo extraxiOct oleOi rcmanente infnndo Alembici totaliter illius rubore. Per hoc igitur magiftcrium ad omnis rci vegetabilis&c;us, qus cx vegctabili proccdlt in effe,
&
& omnis rei confimilis omnium detcrminatam clementorum fcparationcm pcrvenire nsceffe eft.
Per
cam
vero
cûs per defcenrum ad cujuslibct rei
CAP.
>f
XIL
Membkum,
(jr
l>e difdllatiofie iriplicij fcilicct per
olcum perveniri determinate poteft. SciliceC vegetabilium omnium & eorum confimilium. Per eam vero, qu2E pcr Filtrum eft, ad cu/uslibct liquorofi fercnitatcm fimiliter pcrveniri poteft. Hxc autem cmnia, pArum fcientibus fiuntnecenaria& manifefta, qui
vcro hoc ignorat.nihil cx hoc novit ma-^
per Defcefforiim
Filtrtm.
giftcrio. Excrcitetur igitur

bit.
de facili ea invell:igaDifpofitio eigo ejus, <\uz per cineres fit, eft ^
&
COnvcnienseftigimr, utfequcntcs propofitum noftrum , fcrmonemde difbllatione tradamus cum caufis fuis. Fft crgo diftillatio vaporum aquecriim
ut fumtur olla fortis ex terra , furno, fimiii fublimationisfurno,

ftantia furni a fpondilibus,
&
coaptctur
iii
cum eadcm di^
m fuo vafc elcvatio.
per eandem invelfiga-
Diverfificetur utiquedi-
fiillatio.
Nam qua^dam eft per ignem. Qua:dam verofine igue. Qus veio pcr igncm fit, duorum gcneriim invcnitur. Quafdam eft jper clevationem
lom.
I.
tioncm , & fimiiibus auriculis , fupcr cujus fundum ponantur cineres cribellati ad digiti fpiflicudinem, fuper quosponatur vas diftillationis,
&
cooperiatur in.circuitu ejus
cum cifdem
cineribus
^3
mo
6
colliitn
Bibliothecae
Alcmbici
iic
Chemicx CurioG
ra .videlicet ,Ut Veniis
Ufquc pfop^
in illud
poft
:
dc cujus iMtcnt.onc
Uc dilhUa
,
^l^^l UI
&
Mars. Moiriavero,
utv
altcnus co Uuni , .. h.m fii,WIlatim fnfcipiat intus polt Intctur Alcmviam a.^^ invcniat diftiUa.idum fe, ulquead con~ b cu. cucurbitx infcrioris .ntra cucurbita c Alrmb ci cum cavjtatcm canalis .plius Alcmo.c.
:
coopcriatnr illnd
cum Alcmb.co
cuj
coi
Jupitcr &Saturnus , qux omnia calcinantur, jieceilc fuit illa diversa intentionc cakinari fpcciali gcneraliter, attainen una intcntio , quaic calcii
&
corum junaura, ^ "PP.^J";^^"^ Alembicus autcm ^ c,us d.ft.Uet. quourquc jonik ign.saugcatur .11. fecuncucurbiia de vitro fl-.t , & v.dcatur dom cxiêntiam diftiHationis, quoufquc
fna. tfirmctur
tio,
totumdiftillatum cile, cummagna dlftil ation.s d.lpof.nc. Sccundx vcro intentionis vafe fit, eft fimihs hu.c
ign.s
cxpremo-
qu<Tpcraquam
&
coaptatur ad fcrrea vcl a?nca niltur .llius fundum poft fuper furnum ut diftum eft al.a rc vel oI', aratumdcgraminibusvcllana, duorum fpifr,tud.nem c^;nfimili , co.iflruatur ad
Alembico. Differt autcm ab ca
ui
hoc, quodiu-
illa corrumpens, dcfidans deleatur pcr igncm enim comburitut omnis res, in qua cft: fulphiircitas aduftiva , quae fine calcinatione deleri non potcft, qnoniam ipfum corpus folidum cft , & proptcr foliditatem & iatitationcm fulphureitatis , in continuitatt libftanti Argcntivivi,dcfenditurperiUud abaduf ionc.Jdco neceftefuit continuitatcm c;us fcpararc, utignisliberius ad quamcu.iquc minimarh c,'us parttin pervenicns, fuiphureitatein e\ co comburere pofliit:& iion dcfendat ipfum ccitinuitas Argenti vivi in illo,
nantur,eft,utfulphureitasaduliiva
:
&
unaoUa
&
Eteft
communis
&
cerrcitatis.
Invcntum cnim
intentio fimiliter inilladcpuratio cft , qiiod pcr rcitcra-
& triumdigirorum, nc cucurbita frangatur coopcconfimil.bus rcbus f isdem graminibus vcl prope coUum ri.iturincircuitu cucurbita, ufque
vel
:
tioncn calcinationis & redudionis eorum, mundantur corpora , ut modo fcribcmus in fcqucnti'>| bus. Specialis vcro calc.natio corporum mollium eft , ut cum his duabus intcntionibus fit iiitentio , pcr eam calcinationem illa indurare & ignirc : ad
ip:aianTicuiav..g^.j.-...-^^ -t Alcmbici, & fupcr ipfafarmentavirgrfubtilis lap.des ponde &fupcrvirgasponantur v.rgas fupcr gnntur , & gnntur, PO'""""^J'^P''^fL P^"^,f _&_Ajcmb.cum rcfi qui iuo ponderc cucurbitam hrm.tcr &ipfafarmenta dcprimant & dcprclTa natent iie & ftabilitcr reneant fupcrolla: fundum , eflet haec lcvigat.o Itvita pcr ipfam aquam , quia Polt reiperd.tio. caufa frzAurx vafis, & diftillandi plcnioILt ad ufque inter farmcnta fundaturaqua
,
:
Ipar-
quod pervcaitur
cinationis fuper
cum
illa ,
ingcniofa reiteratione calde qua in fequcnti traditione
determinarc nos expcdit. Invenimus cnim rcr id .^^^^^^.^^^^ ^ manifcfle .pCi indurari. Scd manifeftius Jupiter & citius induratur. Caufa vcro invcntionis
fpirituum calcinationis tit
,
ut ipfi meliiis figantur

:
&
faciliui fotvantu! in
aqua
quoniam omne
cakiiiati
,
calci-
iiati
genus
fixiiis eft
quam non
& taci-'
flibtieft.
tud;nem,&fupponaturignis, quoufquc d.ftilletur defcenlum ht, totum. Difpofitio vcro ejus qux per cumcoopertor.o vitrcum, dcfccnforium eft, utfiat
,
lioris folutiojiis,
li.itjE
iii
quia pai tes caicinat .nagis
perigncm, laciliuscum aquis commifcentur,

,
aquam cou\crcuntur
hoc fcitqui cxpcrtus

fuit
cius,
&
lutctur
utrumque, &intromittatur quod fic

fiat
diftillari
intcnditur,&
ignis fuper capuc lUius,
Calcinatio vero aliai parattonis fpirituum
um rerum
cxigcrtia
prae-'
delccndet enim diftiliatio ejus. Difpofitio vero diftilejus, qux per Filtrum fit, c(l, ut ponatur ablubenc filtri landum in coiicham lapidcam , & l.quodiftum in latior ti& .nadidi, ponatur pars rem ufque ad fundum concha:. Pendeat vero exilior pars c;us
terminabimus
corporum;dcqua latiusdcNon auccm eft de per-' fcftione horum aliquid taiium. Modus c go calciin fcquenti.
&
nationis eft divcrlus

fpiritus
proprer diverfitatcm c^lcialiter
nandorum. Calcinantur enim corpora

,
quam
ab
orificio
conchx extra
&
fub ca-
pite illius hltri
ponaturv.isrecipiensdiftillationem.
.-
Ciim ergo incipiet diftillare ipfum filtrutn primo aqua diftillabit , qua madidum fuit ciua ceflantc, fuccedet illi liquordiftillandus qui , fi nonferenus fucrit, toties ad concham revertatur, quouf:
:
que fcre.iifnmusdiflillctur, & quia facilia func ideo omnia , magna probarione non Modigent vero Defcrip-io & (olvimus. corum probationem cujuslibet dift.llatioiiis 4 vaforum moduso,rn'um * tradetur. nobis nunc
:
corpora cc.am i fc invicem diffcrunt, fimiiirer divcrfimode caiciiiantur. Corpora enimmoilia, num modum habcnt gcncralem ad ca'c'nationis intcrtionem, fcilicet, quod ambo per fo'um ig:iem calcinari poflunr,& per falis acuitatcm prrparati vcl non praparati anibo {{militer. Prius igitur pcr igncm folu.nmodo fic perficitur , ut fumatur vas ferreum vel tcrreum , aJ fimilitudinem parapfidis formauim,ci!Ji;s ftrudura fitfirma,&coaptetur ad furnr.calcinadonis taiiterj
vel
alij; res,
i
&
quod
fub illo poflint cai boiies proiici

iii
&
fufflari.
CAPVT
De
XIII.
CMlcwatione.
narrationem , dc Calcinatione fermoncm tradamus. Eft ergo Calcinatio rei ficci per ignem pulverifatio ex privatione humiditatis partcs confolidantis.Caufa vero c;us
POft
igitur diftillationis
iliiusPlumbum vcl Siannum, quod fiipcr tripodcm fcrreum vcl trium Japidum columnas lcdcat hrinitcr,& ad furnifui parieces fimilitcr firmcrur , quatuorvc! tribiis lapidibus coardantibus illud ad eos, nc vas movcri pof~ fit furni vcro hgura cadtm fic cum foi ma fiirni magna: ignirionij,, de quo narratum cft jam , & narravafis
Proiiciatur vero
fundum
bitur fimiliter
inventionis eft
ut fulpurcitas aduftiva
&
corrum-
peiis & dcfsdans , pcr ignem deleatur, Divcrfificatur vero (ecundum divcrfitatcm reruin calcinaiularum. Calcinantur enim corpora , & calcinantur
Spiritus,
& res alia: extrancse

intentionc.
vcrsa tamcn
Qiiia igitiir
fcilicet
a natura horum, difunt cor-
pora imperfeda duorum
gcncrum
du-
fcrmonc .omplctiori. Acccndatur furno ignis fub vafc c.-ilciiiationis j ad ipfius calcinandi corporis fufioncm potens, & ciim ipfum corpus fufiim cutcm nigram !upcr fc crcavcrit ignis calore fubtrahatur ab co , cum pal.i fcrrca vcl lapidea,qu.-E (e nOn permittat aduri ad infcct.-oncm calcis. Hxc excoriatio tam diu cont.nucrur * quoufque ipfum corpus in pulvcrcm convcrratur, quod (\ Saturnu.s fucrit,ad majoi cm poiiatur igncm, quoiifqjad citrinilTimum mutctur colorem caix eius. Si yero Jupitcr C\t exponatur & diiiuctatur, quoiifcrgo fub
illo
,
* Super hisee omnibuf difitllattonibnsper afcenfum, per filtrum jtn potins fuper e.irum per defcenfum
&
iioc
quein albcdincmcalx cjus mutcturcompictam. \a tamcu follicitum rccldiinus artjficen.j quoniam

iaturnus
i,<firHmentis,videTa^.l.Ffl.^,6.T.i-&'-;.
Lib.II. Seall. Subfea.

Satiirti js c'e facili
IV
eft idem cum modd quod foramen folummod6
,
piter
vero
diffcillime.
ilhim crra^-e in mam cjiis pulveriratioiicm,

ign-~
redit ad corpns. JuIdeoque nc coiicingat expontionc Satnrni , poft pri-
a calce
fii.i
vcro furni calcinationis hu;us

furni diftillationis, nifi
iiuum debcrfupcr caput fuum habcrc

mo/itatibus
fe
unde a
tu-
fciiicet
ad tcnipcratiim
,
libereabfolvat,
&
fituatio calcinan-
m, ne
prius rede.it
quam
perficiatur illiuscalx,
quoniam tcnipcrantia
augmcnti
iliius
ignis indigct
&
,
fucceflione
in
paulatim
cum cautela quouique
dorumin mcdiofurni (it,utin circuitulibcre ignem rccipiat. Vasvero c/us f\t terreum, ad figuram parapfidis factum , modus itaque caleinationis fpirittuim eftj ut cisad fixionem approximantibus, adniuretur ignis fucceffivei& paulatim illum augendo nc fugiant , quoufquc maximum cos tollerare
calce firmetiir lua, ne dcfaciii rcdcat in corpus , podic illi major ignis adminifirari ad fua? calcis
perfe<5tioncm. Nc contingat fimiiiter crrarc proptcr difricilcm jovisredudionem, ut fiquando poliicric in rcduL>ioncm calcem ejus,evcniatci quod
ignem contingat,
iindique ciaufum,
flo.
&
vas
eorum
fit
rotundum
&
non reducat
iiis
fed invcniat
eam
prioris dirpoiitio-
Cum
autin vitrum redadam , & ^flimet tunc redu(Sionem cjus impofnbilem.Dicimus cnim,quoniam fi in Jovis rcdudtionc magiium non adiiibuerit ignem , non rcducet.- (i veio magnum , non neccffe cfl; illum reducerc , fed poiTibilc eft ilkim invitrificationcm adduceie.Et illud ideo, quoniam Jupitcr in profundo flise n.iturje Argenti vivi, fugitivam inclufmi habet fubfiantiam , qnod fi longam in igne contraxcrit moram , fugiet, &corpus privatum humiditaterelinquct: quod potiusad vitrificationis,quamad corporismecallicifufionem converti rcperiatur. Omnc enim propriaprivatum humiditate, nuliam nifi vitrificatoriam datfufioncm, ideoque necei^îrio re!inqi!itur,qubd cum ignis impetu maximo vciocitcrreducat&celcritcrfcflinct; alirercnim non rcducitur.Exerciteturergoadiliud, qui hoc vuJt icirc.
furnus idem cum novifHme diiimili autem furno fimili vafe,- omnis
&
&
fimiiicer alia rcs calcinatur.
Excufamur tamen a
majori laborc,
quam
qui adliibctur in cuftodia fualia res
gs fpirituum, quoniam
non
fugit, nifi fpj-
ritus& qua: fpirituum naturx approximat. Defcriptio vero omnium qu^ narrata func novifTime eft
Jia-Cj
qux
fuperius delirripta
eft.
CAPVT
De
XV.
Soliitionibiis
DifToIutionc fermo noficramph'atus,innui Solutioncm rei ficcse in aquam cffe redudtionem, quoniarn omnis foiutionis pcrfeftio adduciaquis fnbtiiibus , maxime acutis acripoiiticibus, farcemnullam habentibus,ficut cft acetum diftillatum , uva acerba pyra mults
tur
DE
&
cum
&
&
bus,
&
&
CAPVT
De
porum
Caldaatiofie
XIV.
cum
Salibns.
cftr-
malaGranata fimiliter diftillata , & liis fimilia. Fuit autem caufa invencionis ejus fubtiliatio eorum , qiis neque fufionem nec ingrenionem habcnt, de quibus magna utilitas amittebatur
acrirudinis
&
fpirituum
hxorum
vidclicet
MOdus vcro.Calcinationishorum duorum

,
&eorum, qus
fuse
naturx funt.
Salis aut
Nam omne qubd folvitur,
necefle eft
qua; a Salis-acuitatepcrficitur, eftut
illorum quantitas Salis , poft quanritatem fapilTime infufione fua,&: p*rmipro/iciatur fuper faciem
Alumni, vel corum confimiliu.m naturam habere. Eft autcm natura eorum , quoniam fufioncin dant antc illorum vitrificationem , ergo & fpi*
ritus foluti,
fceanturagitationemuitaper bacuiuni fcrrenm fnper igncm , quoufque per Salis mixtioncm cinerem vertatur, & poftca per cundem modum perfe-
fufionem prsEftabunt fimiliter fimiiem*
fiionis
pcrficiarur illorum ca!\
cum
fuis
confide-
Ctim ergomultumex natura fuacorporibus & fibi invicem conveniat. Habita fufône ncceffe eft per iiiam corpora penetrare, & penetrando tranfvero quod penetrent & tranfmunon pervenitur,quod eft {cu licet ut poft fublimationem coagulationem illius adminiftretur illi aliquis ex fpiritibiis purificamutare.
Iioc
Sedinhoccft etiam differentia, in horuin duorum corporum calcinatione , quoniam Plumbum ex primis calcinationis laboribus ad pulvcrem convcrtittir, faciiius quam Jupiter.-nonautem perficitur illius calx facilius quam Jovis,dcpendct aurem hu/iis cauia cx eo , quod Staturnus humiditatem magis habct,quam lupiter fixam & majorem terreita.em quam iupiter. Veneris vero & Martis eil idem modus, diver^ûs tamen a primis ,
rationibus.
Ad
tent, finc magiftcrio
&
tus&mundatiis,nonfixus,& tories ab illo fublimcquoufque fccum maneat j & illi velociorcm prz.lct fufionem, & ipfum in fufionc fua a vicrificationc prarferver. De natura enim f\c pripaiatotur,
& illud propter liqucfadionis corum di^^ficuitatem, & eft,ut laminati ponanrar ad fortem ignitionem;
dc cujus intcntioue non fitfundere , propter multam tcrrcitatis eorum quantitatem , & multam fulphurcitatis aduftivar & fugientis mcnfuram,de faci\i in hoc modo adducuntur in calcem,& illud ideo, quoniam ex multa tcrreicate Argcnti vivi fiibftantxx intc mixta, turbatur Argenti vivi continuatio ^- ideo porofitas in eis creatur per quam &; lul.
rum fpiricuum , & corporum eft , non virrificari , a vitrificatione commixtum falvare, donec in com
mixto
fiicrint.
&
Spiritus ergo
qui magis naturam
fervabit fpiritus.magis a vitrificatione defendct.Magis sutem fervabit fpiritus folun.modo purificatus
qiiam purificatus , fixus, calcinatus, atquc folutus, ideoqtie necelTe cft talem illi admili:eri. Refultat
, & ignis ex cauad eam accedcns comburere, & eamelevare poteft Pcr hoc cuim relinquitur & partes rariorcs Heri , & in cinercm per difcontinuationem raricatis converti. Manifella cft ergo expericntia hu/us , quoniam cxpofita ad ignicionem Vencris lamina, flamniam dabit fulphuream,& fequammam in fuperficie iua cairabicpulvcrifibiiem, & illud ideo, quoniam ex propinquioribus ejus partibus, faciliorem
phureitas tranfiens evolare poteft

il!a
.
enim bona fufio ex cis , & ingreflio & fixio ftans. Ex operibus autem natura; probare poffumus, ibla Salium & Aluminum, & fimilium naturam fervantia, folubiliaeflie. Non enim in operibus illiusomnibus confidcranrcs
illa.
,
sa
invcnimus
alia foivi
priter
Igitur
quxcunque
,
folvuntur, neccffc cft pcril-
ulphuris nccelie
eft
combiiftioiiem
fieri.
Modus
quia vidcmus omnia vera per reiteraticuem calcinationis iolutionis , ideb probamus per illud omnia calcinata, ad Saliuin & Aluminum naturam approximare. Ideoquc feie in proprietatibus neceffe eflconcomitari. Modus ergo fokitionis duplex eli, fcilicct per hmum calidum, & per ferventem aquam-
lorum naturam
calcinata folvi
folvi, fed
&
&
quormij
BibKothecae Chemica^ Curiofe

& unus cfreftus. Modus cilcinatum in amponatur vco pci- Hmum fundaturquantitasacciilud ftipcr & piilI.T vitrca , vcl confiniiliiim diiplum cjus, & obti diftiihti Hniotcruictur caput fuum bene nc rerpiret,& (ub dcftillanopcr piJo rriduo dimittatur , & poftca ncii filtri, folutum removeatur; non folutum vero itcraitcrato calcinctur , & poft calcinationcm reitcrationcm per doncc to fimiliter folvatur , quipcr operis iliud totum folvatur. Modus vcro,
quornm cft una
intcntio,
eft, ut
,
fimi'itcr vidcre
non potucrunt. Hortim igiturnoS narrarc caufas cxpcdit, ut coagulationis illius niagiftcrium artifex inveniat. Vt jam a nobis ftifficicntcr narratum cft,uniformis cftfubftantia Argenti vivi , quarc non el\ pofTibilc in brcvi fpatio tcmporis, per coniervationcm illius in igne aqucitatcm removere fuam. Nimia ergo feftinatio, caufaftiit
cbullientcmaquam fit , vclocior cft , & cft ut calcinatumfimiliter ordineturcum accto , obturaco foraminc, ne rcs rcfpirct, qux in caldario pleno aqua & ftran ine fepeliatur, ut in diftillationis modo per aquam priccptum attulimus per ordinem, & poftcaacccndatur fub ca ignis, doncc aqua per
primi erroris , cum vcro fubtilis fit fubftantii ab ignc rccedit. Ignis igitur exceniis fuit caufaerroris illorum.a quibus fugit. Commifcetur cum Sulphiurc, Arfenico & Marcfiafita de facili , propter communitatcm in natura fua. Idcoque pcr illa apparct coagulatum, non in forma corporis , fed Argenti
vivi
cum PJumbo
mixti.
Non cnim
ha-c, ciim fugi-
tiva fint, poniint illud in
ignispugna tcncrc,quo-
horam ferveat. Poft vero folutum pcr Filtrum deftilletur& fcorfum fervctur, non folutum vero iterato calcinctur, & itcrato eodcm ordinefolvatur, pcr Filtrum.ut fupra diftilletur , vcl refcrvcntur
&
infimul mixtae
ift.T
foIutiones,ut potius
una
foladi-
ftillatiohat, doiicc pcr rcitcrationem calcinationum folvatur, defcriptio vero ejus quod nunc di-
pervcniat , fed tugiunc ufque ad corporis naiurani perveniat ufquc fecum per ignis inccnfioncm.& illud eft caula erroris illorum , qui fic coagulant. H.abct utique f\militcr Argcntum vivum humiditatcm (ibi multiim unitam , quam ab illo fcparari non cft pofTibile, nifi pcr ignis cautam vioIentiam,vel percolervationem ejus in fuo igne: &cftfuus ignis ille , qucm augmentando, fecundiim exigcntiam fux tollcrantii,
illius
dum eft
fupcrius habitaeft.
humiditatem
tollit
non
relifta fibi parte
ad
CAPUT
Be CoMgtilatione îercnrii
XV
&
r;
renmfolutaritml
Oagulatio itaque eft rci liquorofs ad folidam rubftantiam,pcrhumidiprivationem,redud:io. Argenn Eft autem duplex inveutioniscaufa illius, iicinarumfovivifcilicctinduratio altera verome lut-arum ab aqucitate illi admixta abfolutio.Diver:
vero fecundum ipforum coagulandorum nr.iltiplicatum. Alia enim Argcntum vivum coagulationc indiget , ah'a vcro loluta medicina. Hft ai.tc!n& ipfius Argenti vivi duplexcoagulatio.Una quidcm pcr ablationem totius-humidi innatiab ilJo.Aliavcrbperinfpiifationem ipfius humidi, quofificatur
fufioncm metallicam fufticicnte ; qua remota non funditur , & haec eft caufa erroris illorum, qui in lapidem illum coagulant non fufbilem halêt (imiliter Sulphuris partes naturalitcr iibi mixtas , quafdam tamen pliis , qua dam vero minus , qux removcre pcr artificium non eft podibile. Cum igitur fit Sulphuris proprictas cUm Aigento vivo, rubcum vel citrinum , fecundum mcnfuram fu X quantitatiscrcare colorcm;cyusablationis proprietas Argento vivo erit albcdinem dare pcr igncm. Ha?c igitur eft ciufa varietatis colorum iIlius,^poft coagulacioncm eius in lapidcm , habet & fimilitcr
:
terreitatem Sulphuris admixtam, qua infici omncs fuas coagulationes neccilc eft , & hsc cft caufacr^
roris
illorum
qui illud in corpus
impcrledum
coagnlanr.
gulationis
Ex
diverfitatc igitur medicinatuir, coa-
rquc induretur. Coagulare autem illud difficillime , atque laboriose a^ccedct , ad quod laboiiosc accedunt , cum profunditatem pcrfpicacis induf]rix,&: nos narrabimusomneingcniumcoagulationisillius. Ingcnium veiocoaguIationis,cogitaverunt quidam^forc pcr confêrvationem illius in ig:ic tcmperato,quicLim illud putaffcnt coagulafillud fe, poft remotionemcjus ab igne, invenerunt fluere ficut prius per hoc crgo in ftuporcmadduCi\ funt, & in admirationem vchcmcntein,arguen:
illius , accidit divcrfa in coagulatione crearicorpora,&e\divcrfitareillius fimilitcrquod coagulandum eft. Nam fi niedicina , vcl iilud lia-
bucrint
le
mixtumnon
:
fixum,necef!"ceft
corpusmol:
tes ad
hoc pervtniri
non
poife. Alii vero necef-
cx illo creari ; fi vero fixum, neccffc eft durum, & fi album, album Ci vero rubeum rubcum & fi remiihim abalbo vcl rubeo, remilîim fimilitcrneceflc eft fieri , & C\ tcrreum , infcftum f\ vero non, non, & omne fimiliter non fixum lividum creat:fixum vero non , quantum in illo eft. Pura ergo illius fubfta^ntia putum crcat corpus non pura vcio
, :
:
fupponentes humicalorcinficcitatemconvcrdumquodlibetab ignis ti, conati funt perVcverantiae inftantia continuare illius confervationem in ignc,&per hanc continuationcm ad hoc pervenerunt , ut ex eis aliqui in album, aliqui veroin rubeumconvcrterint lapidem: aliqui vero in citrinum, cujus non fuit fufio nec ingrcffio, & hujus diverlltatis caufam non potucrunt aftimare , illud ideo abjcccrunt. Alii vero cummcdicinis il!ud coagulare conati , ad hoc non per efario cx principiis naturalibus
e contrario.jAccidit
autem & fimiliter in folo Argento vivo, abfque Sulphuriscommixtionc divcrfitaseadem, propter diverfitatcm mundationis & prarparationis illius cum mcdicinis. .Tdeoque contingit ex medicin:r divcrfitatc illufio in coagnlatione illius oer eam . quandoque Plumbum , quandoque Jupiter , quan.dooue Venus , quat^doque Mars quod proptcr impuritatcm accedit ficri , qua.ndoque vcro Sol , quandoque LTina , quod cx
:
piuitatc vcnirc neccirc cft
&
confidc-.itionc co-
ncrunt , fed accidit eis illufio , aut quia illud non coagulaverimt , aut quia infcnfibilitcr illud ab eis
lorum.
cxtcnuatum eft.-aut quiacoagulatioeorum nonfuit in forma alicuius corpcris , fcd in forma A^-genti vivi cum Plnmbo mixto & horum caufam fimilitcr
ignoraverunt.Aliivero medicinasartificiofascoponcntes illum in projeftione coagulaverunt: ledcorum non fuit coagulatio utilis.quoniam ad impcrfeftum corpus illud converteruiitj & caufam hujus
CAPVT
Ve
COagulatur
ritas
XV 11.
illius
Coa.nitUtiom Mcrcurii pcr pracipitatioffem.

igiturex frcqucnti
pr,TCipit3-
tione cumviolenciaadignisafpcr stcnt.A.rpe-
enim
i;^nis
aqueitatcm
iiiics
de
f....ili
rcmovet,
&
hoc
Lib.II. Se6t.II. Subfea.

per vas, ciijus figura fit miilte longitudinis, in quo inveniens refrigerium Jocum adhxrentis inveniat,& quietis inejus fpondilibus , pcr fuam longitudinem non fugi viam , quousque iterata vice ad illius fundumpra;cipiteti!r,multacaliditate ignitionis , cum rciterationc multa , quoufque fiat fixum. Coagulatur fimiliter ex diuturnarctentione in fuo igne , cum vafe vitreo , cujus collum fit mults longitudinis & in ventre fguram ampull^ habeat , cum continuacolli eiusapertione,ut poftea pofTit humiditas cjus evanefcere- Coagulatur vcro per medicinam illi convcnientem , & nos narfit
,
IV.
funt vidclicet,corpofa
& hoc
V9
,
&
nus: & fecundiim diverfitatcm ipforumSpirituum qui funt Sulphur & Arfcnicumingradu uno, & Argentum vivuminalio in lertio vero Marchafita
:
.
qusdama perfe(;tionediminura,utSacurnus,Iupiter,& Ve:
plicitatem
qux
Magneiia&Tutia qui omniapr^difta folvuntur,

coaguIantur,& fixantur, & horum fin:ilia. Figuntur crgo corpora hxc a fua perfcdione , diminuta per fuam calcinationem .-quoniam abfolvunturpcreain a fulphureitatevolativa & corrumpente. Et hanc calcinationem fufficicnter in fija monfl^ravimus orationc. Figuntur vcro Sulphur & Arfenicum duobus niodis fcilicet pcrreiterationem fublimationisfuper illain vafe Aludele,quoufqueftcnt.Etcx hocac,
rabimus in fequenti illam apertis. Hic vero fimiintentionem noftram fuper illam narremus completair, fecundum quod per noRrum invenimus expcrimcntum. Et efl: medicina illa , qax maximeilli in profundo adh3Erct,& pcr minimacommifcetur anteillius fugam. Ex rcbus ergo fibi convenicntibus necelfeeft illam colligere. Sun autem hujusmodicorpora omnia, Sulphur vel Arfenicum, fed quia non videmus corpus aliquod in natura fua illud coagulare, edabeisipfum fugere,quantum cumqiie fuerit fua: convcnicnnV. Ideo confideramus nullum corpus illi in profundo adhirere, fubtilioris ergo fubflantis & liquidiorisfiifionis necefliter, uc
quiritur intcntio fefiinationisfixionis illorum , ut ingcnieris ad inventioncm multiplicis fimilationis

,
tempore: quod per duo fic Akidella* cumduplicibus fuis coopcrculis,hocordine,fcilicetutnunquamab adu fublimationisdefifânt, donec fixa fuerint. Projiciantur ergo cum
reiterationis.in brevi
'n
vicefiat: etiam
uno afcendcrit in aliud Aludel , & fic alternata nunquam otiofa permittantur AIu,
delis fpondilibus adhserere , quin in continua finc igniselevatione, quoufque ceiiet illorum clevatio:
&qnantocunquebrevioritemporepoterismuItipIices fublimationis reicerationes multiplicare

cclerius continget ipfius fixionis
,
modicinam illam cffe, quam ipfa corpora. Ex fpiritibusetiam non videmus illis in natura fuamaiiendbus firmam &ffabilem coagulationem fieriilfe
efi:
tanto
& mulca? infedionis , quorum alterum propter fpirituum fugam , alterum vero exterres & aduflibilis fubfl-anti.T illorum commixcione. Jdeoque ex hoc manifefie relinquitur ex quacunque m^ dicina illius eliciatur , ipfam debere cile fubfiantix fubtiIifTimjE& purifTime illi adhsrcntis , ex natura fua facillim2&
h'us, fed fugitivam
,
quidem contingit
tempus abbreviare. Idcoque fuic fecundusfixionis modusinventus, quiellper ipfius fublimandi prsparationcm ad calorein ,utcontinu6iniIloft,donec figatur , & hoc fitperlongum vasvitreum,cu;usfundus fit terreus
& non vitreus

illi
quoni."m fcinderetur in partes
& fit
cum claufura bonaconnexus, & per fpatulam ferream vel lapideam , cum ad fponartificialiter
dilia
ejus
adhseferit
dejiciatur
ad ima caloris
temifCmx liquefaftionis ad modum aqua; Rxx fuper ignis pugnam ; hoc enim ipfum coagulabit , & in naturam Solarem vel Lunarem convertct. Modos ingcniorum mcdicin.T
continue per alternas vices , quoufque; figatur, lixionis vero modus Argeativivi , efl idem cum
modo fixionis Sulphuris &

fificantur inter fe: nifiin
Arfenici,
& non divcr-
dedimus, ad quam per illos pervenire potes & ip am fermone fibi proprio dcterminavimus. SoIIicite igitur ad illain
tibi
:
Sulphur & inflammabilcs tenuiffims,

cio, ab eis feparentur.
hoc, quod non poffunt Arfenicum figi, nifi priuseorumpartcs

fubtili divifionis artifi-
exerciteris
& eam
invenies
fcd ut nos
:
non
in-
crepare polTis ex ejus infufficientia Dicimus , quoniam ex ipfis corporibus mctallicis , cum fuo Sulphure vel Arfcr.ico prsparatis , & ex Solisfimilirer corporibus hzc mcdicina clici potefl. Ex folo vero
Per hunc ultimum fixionis modum, Argcntum vivum hanc confiderationem non habct. Non cnim habct partcs inflammabiles: & ad hoc fimilitcr temperatiori calore , quam Argentum vivum indigent. In hoc vero
tur
Argcnto vivo
us invenitur
:
facilius
&
propinquiiis
&
pcrfccfti-
modo
diverfificantur
quia in longiori figuu-
quoniam natura propriam naturain
ampleftitur amicabilius, & ei gaudet magis quam extranea &eft in ipfo facilitas excraftionis illius
:
fubftantias fubtilis.
Cuin /am in adu fubtililTimam
tempore quam Argentum vivum, quoniam altius elevantur, propter fuam raritatcm, quam Argentum vivum. Ideoque longiori vafe indigcnt , quam Argentum vivum ad fuam fixionem. Fixio
vero Marchafita;, Magnefise
poft
habeat iubftantiam. Modi vcro inventionis hujus medicini Mcrcurii , funt pcr fublimadonem, ut a nobis narratum eft fufficienter. Modus vcro fixio
nis illius
eft.
,
& Tutis eft
ut ciim
primam fui fubhmationem acquifivcrimus aliquid , quod ex cis volumus , abjedis illorum fx-
in capitulo fuse fixionis fimilitei- narratus
cibus
ties
Coagulatorum vcro folutorum modus eft per ampullam in cineribus usque ad collum in tcmperato igne quoufque aqreicas evanefcat. De criptio longorum vaforum & eorum in quibus fitomnis coagulatio , h^c eft.
,
reitcrcmus fuper eas fublimationem to, convertendo quod fuperius afcendit , ad id quod inferiiis remanfit , ex unoquoque illorum , quoufque figantur. Defcriptio vaforum jam traditaeft. *
CAPVT
De
CEratio
XIX.
C AP
VT
XVIII.
Ceratfoxe,
De Fixione ^ modis ejus.
Flxio eft rei fugientis ad igncm
conveniens adaintentionis fixionis eft vero ipfius ptatio. Caufa ut omnis tinftura omnisque altcratio perpctuctur in alterando , & non n utetur.Diverfificatur ver6&
ipfafimiliter,fecundum rerum figendarum multi-
igiturcft, durjcrei nonfufibilis mollificatioad liquefadionem ;ex hoc ergo manifeftum eft,qLiodcaufainventionis illius fuit , utqu6d ingrelTionem exfirivationcfuiliquefaftionis, non habebat,iii corpus adalterationem, mollificaretur, utflueret,& ingreffionem haberet. Putaverunt ideo
aliqui
*VideTak
hji^.io. U.12. *fid.Tah.i.fig,ll,i^.i^,
5*40
aliqui
Bibliotliecx
'
Chemica: Curiofie
Iijs& poiTibiliiis Iisc humiditas iucerativa invenitiir,quam in hisvidelicetSuJpIiurc&Arfcnico pro. piuque, propinquijs auteai nieliiis in Argento
aquis. Scd
Cerationcm ficri dcbere ex oleis liqiiidis& -------"" ' "^ "-' , & " illud a principiis hucrroneum eft jus magiUeri naturalibus rcmotiim penitus, & ex
-
&
manifeftisnaturar cperibus rcprobatum.
Natnram
vivo.
enim non videmus
in ipfis corporibus mctallicis, mo d'u diirabitermiMabiIem,in humiditatcm cito lcm ad illorum moHiticationis & liqiiefac.ionis ne-
cclTitatcm pofuillc. Si
cnim talcm
illis
pofuiflet
relinqueretur ncceHario , utcitifTime fcilicet ignitionc un.i corpora , totaliter fiumiditate piivari contingcct : quarc ex illo requcrctur , poii unam ignitioncm, corpus quodlibct, ncc mailcari, nec fundi pollc. Qu;imob;cm igitur , in.itaiitcs natura: opera , in quibus polfumus , neccireeii:, nos modu.n natura: incerando fequi. Ccnit aurem ipfa in radi:c cerationis fullbilium humiditate , qwx fupcr omiics erihumiditatcscxrpefrans ignis ciiorem, Tgitur &: nos confimili ccratione, humidirate nece-.lario expeditnti. la nullis autem rebus mc
Horii autem humiditatem non videmus,ter ram illorum rclinqu.-rc, prnprer Ibrtem unionem, quam in oîerc nixtioaJs naturs habuerunt. In omnibus autcm rcbus aliis humiditatem liabcntibus cxpcrimentoinvcnics, cii in reroliitioneaterrcafua lubftantia rcparari:&pofl illius reparationcmjom,
ni luimiditatc jirivari.
ftis
In fpiritibus autem prxdi,
hoc minimc contingit. Jdcoquc non eft aiiu.l, perquod abillorum iiicerationis acceptionc cxcufari polTimus. Modiis crgo cerationis cft ptr illos
rcm cerandam inultiplicctur multiplicctur corum corurr fublimatio ,_quoufquc in i:Ia, cum humiditate fua m.^ncntcs, fufioncm bonam prxfient. Hocautem
ut totics fuper per
nnn fiet ancc illorum perfcdam muadacioncm ab omui re corruiripente.
i^'^ i2^^3:^sî^xf).â^;s^sE3:f9S:î^s:^.r5:^^^
L
l
B R
TE R r
SVMM^
GEBRI PHILOSOPHI
De
PERSPIC ACISSIMI,
PERFECTIO
CONSIDERATIONE RERVM EX
P^^S>1
fe
/'<>''";/;
Q,VIBVS EST AIAGISTERII, PROOtMlUM.
^^^^d'<cin*.,fiLicet ut
yei,
^W
'"''"'
maiislern dlfcnjjlone tradlta , necejfe e(l exfromiffione no/fra tntentum frofeîd , jermone tUi conveniefue. Et etl fcUicet co>.fideratio omnis per ûam perfe[lio hujHsoperis aptint o;,e:datHr. Et confderatio r>ecef,tatis
huy.is
'^'''^'*
haque
"'"'
'^""^1'^"'=
perjeaionis rne
m perfeîonem.
itaûi traditis
,
Et
(fr
cfHa re meliks (^ propliijniits ettciatur itla ad conftderatio fim'Uter artificiorurn , per cjha cognofcamus an perfedîo
difcutiatnr^
,
ex
tota erit perfeîonis trudlta eognitio ,fecundum riOilrA artis exiaentiam.
omnem imperfefit comptcta His
CAPVT
D^ Stilph:tris d"
I.
cit
& quod
Cau:a
nigredinem ex omni gcncre cius

.-
prar-
ftat.
^^[emci Efentia.
cfl:
CO^wokcrc
perfedionis in illis ef> mediocris illorum fubfrantu quia periiliusterreitatem, ncn turbatur ab mgrcllonc, qu,r pcr
Jg.rur
transmutationcs corporum vcl ipfius Argenti vivi , niii (i pe;- mcntem arcificis dcvcniat vcra coqnitio iil< rum natura- , fecundiim fiiasradiccs. Priusergo
poiTibile
,
vero noii
fu/Ioncm
pcrficicur,
&
bonam
per
illius
fubtilitatem
corporum principia norificabimus quid fcilicet fint fecundum caufas fuas, & quid boni vel mali in
;
fc
po-um
omnium cornaturas cum fuis omnibus monfi^rabimu.s proprietacibus qua: vidclicet finc caufx corruptioni'. illorum, cum fuisexpcricntiis. Comproban:
conrincmt. Poffca vero iplornm
tureius imp.e(Tio dc facili propter fug.-,m. Non eft autem mediocns illorum fubdantia , perfeaionis corporum vel Argenti vivi caufa , nifi figatur quacum non fixa fic , licet iHiusimprerno nonmoveatur , tamcn de facili /kbiliter perpctuarur Ex his itaquc elicitur, mediocrem ilhus fubffantiam
.
non remove
dividcre taverunt
us
qmdam
commixtionem
artificemncccdcef/. Dividcre autem pnimpolTibile , propter fortcm

:
tcs igicui imprimis fpiricuum
nacuram qui ipfofum luntcorporum princ.pia aftramus qua:funt fcilicet Argcntum vivum, Sulphur&fimmcompar. Dicimus igitur quoniam Sulphur & fuum co:npar
:
&
illi
quidem
mamteffis adverfi funt.
Nam &
m fuis opcribus
Sulphur
ca'ci
illi-
ipfi
naverunt,&IicctnonmuIcum,quod uullam
in luin.itural.
pingucdo funtternr
&
ut jam fupra narravimus in capitulodcSulphure.-cu;usexpcrientiamanifcflam pi-obationciri elicias , per illiiis inflammationem , facilem cjus liqucfaftionem pcr calidum. Non
,
fônem nec inflammationcm dedir , fed iild oc-r divifioncm necclccff cvcnilTc, quoniam Sulphur
fu
commixtionc permancns eflinfiammari&comburi: cigo pcr

partibus
neccfl^
cnim
in;lammatur,nili
qiod
verfarum lubltant.arum in illo rehnquitucparccm .llius magis .nllammabilcm , a
divifionemdT:
oleaginofuiiielfjid clf
piugue, nec liqucfcic pcrcalidum facile, nifi quod illia.> naturam iubct. Nulphur itaque & fuum compar caiilam corruptionis habcnt, fcilicet, inflammabilem (ubliant.am , & terream fjtulcntiam. Caufam vero pcrficientcm habenc mcdiocrcm , inter hanc fcilicet illam Elf igitur caufa corruptionis jn illo per hoc, quod nec fufionc.n , nec ingrclTio-
.mbilious ,feorfi,m .n artificio fcparari. Namfipof fibile eff per calcinat.onem .ad redudionem 5h rum partuim .neammab,Iium in illo pervenirc icl ceiTc elf ex illorum natural.bus operibus cos con
fiter.
non
infian !
&
habct. Caufa vcro corruptionis, fimiliccr cft naliammabilis fubftantia, qu>E uccftat, necftarcla-
em
e ?cd quia hocdepcndctex fubciliiTimo artificio verunt fore impolTib.ic.Pacet itaque cxpy^^îX capitulo .,on elle Sulphur
adomnem partiumdivifioncm
perven^'
co^.s
ied parsejus. Et
gamoacm
nos jam deduximu. arc.hai, per quod ad
dcve?itacc noftr " a^
e in co
illinsdn^r-
oiitm
-T^l
jS-^îS. jS-*^l
(Vai icsxtvMlJ^JcM^
J5'
9 As
ûuxivm
,->
^
t
Lib.
nem
II.
Sed.
II,
Subfea. IV.
fum medieina
fuaj
T4I
&
coagulabitur
pofHbile eftpervenire. In Arfenico vero , qui.) in radice Cax minerx , per adionem naturi rcfolurs funt n:ulte illius partes inflamniabiles , idto artificiun- ejus fcparationis eft facile: lcd ipfiin-i elt albcdinis tindtura; Sulpiuirvcro rubcdi
nis. In Sulphuris igitur divifione
,
coaguiationis,
in Soliticum vel Luniticum, fecundum quod prseparata extiterit ipfiusnarrationcm \n fcquenti po-
&
magnara
adiii*
bcre cautcJam necclle
eft.
CAPVT
De
Mercurii
II.
nemus.Ex jam ergo diftis patet, & fimilirer Argentum vivumnoiieireperfedtivum in natura fua, ad quamreducit mincra fua, fedad quod perduciripfum artificium noftrum ,& fimiliter in Sulphurc fuo compari efle inducere. Non igitur in liis polTbi-. le efl , naturaliter naturam fcqui, fed pcr iioftrutn
&
artificium nacurale.
EjfeNtia>.
C A
,
V T
1 1 1,
Argcnto vivo fimilirer ncccfTe eft riiperflua IN deirerc. Habetenini corruptionis caufam
fcili-
be Epntia Marchafiu,
^âgnefia,
^ Tutnti,
absque inriammatioquibas in fublijr.ando purgatiir. Putavcrunt tatricn aliqui non fuperfluam habere terram vcl immunditiam. Scd vanum eft quod cogitaverunt. Vidcmusenim ipfum nnilta' liaduftibilem
,
cet terream
&
nc , aqueicatis fubttanriam
DE
t.\
aliis fririr-bu'., naruralcm neccfTe cft nos facere traditioncm .quiiuntfciliceti MarchaftMagnc la, v'Tui a, imprcrrifMêm rngnam ia
& non albcdinis, & prsEtereafin;ilitcr per lcveartiiicium, vidcmus ex illo terram nigram ik
viditatis
fa-culcntamemanarcper lavationcm: cu;us modum narrabinius incapitulo,de Alercurii lavacro: ddiximus fimiiitcr iii capitulo (ic fublimatione Mcrcurii ; &. fimiliccr dc ioIurioneMercurii. Sed quiadu' pliccmcft illius perfectionem clicercj & illud pcrficere: ideo neceirc ei't ipium duplici mU!)dationis
corporibus faciences. Et ideo dicemus,quid fint,ciini probatioiiib.is luisin hoccapitulo ? Dicimus ergo * quod M.i :ch:ifi'a duplicem liabet in fui ct-catione fubftannami Argenti vivi,fcilicetmortiticati ,&ad hxionem apprcxi^nantis, & Sulnhiiris adurentis. Ipfamergo Jiabere fu'phureitatem , corhperimus expericncia manifeft.'. Nam cumfubiimatur.exilla
emanat fub, antia ulphiirea masiifefta.ômburens j &fiitel'nblimationc finiliccr perpcndirur ejus ful.*
pluireiras.
gradu pra;parare.Suntcnim dusmundationcsMer curii neceffariff. Una per lublimationem ad medicinam , nam & hsec hic innuitur: Alia per lavacrum ad coaguiationem , & illa innuitur in capituio de medicina Argenci vivi , ex quibus elicitur. Sienim voluinus medicinam cx illo creare tunc neceffe
:
Nam
fi
ponacur
.-^d
ignitionem
non
fuf-
cipit illam, prius
qram
inflammiation^ Sulphuris
inflammctur,& ardcar. Fpfam vero Argenti vivi fubftantiam h.ibere, feufibilitcr man-feftatur.
,
Namal-
bedincm pn-ftat Vcneri meri Argenti quemadmoduni&ipfiim Argentum vivum &coIoreinin ipfius
fublimacjone Cirlelliiiumpraeftarc , luciditaferti manifeftain metallicam habere videmus .'oui cer-
a titu'cnta [ax terreitatis lubftantia , mundare per fublimationem , ne in projedione creet colorem lividum & ipfius aqueitatem fugitivam delere necelle eft, ne totam mediciiiam in projeAione fogitivam faciat , & mediocrem illius fubftantiam
eft
:
&
medicinam, de cujus proprictate eftab aduftione detendere , & qux non fugit, & fixum facir. Probamus itaquepcrfectivum efTeilludmanitcftis expcrientiis. Namvidemus Argentum vivum , magis Argento vivo adhaerere & eidcm magis amicari poft iJIud vero Aurum, & poftArgentum. Ideoex liocrelinquitur Solem & LunamefTe fua: naturx magis. Alia vero corpora non videmusadillatantam confonnitatcm habere.ideo enimipfa veridice innuimus, miaiis fua natura parcicipai-e. Etquicunq evidemus plusabaduftionefaivari, illaconfideiamusplus fuam naturam habere&: polTidere. Ideoque relinquituripfum Ar* gentum vivum eile perfcdtivum & aduftionis falvativum , quod eft perfeCtionis ultiinum. Sccundus vcro gradusmundationis illius ,ad ipfius coagulationem elf, ut fufficiatilli rolummodofuiterreitatis permundationem,cu)usmodus hiceft , ut fumatur
falvare per
non
aduri
&
tumredduntartiticcm, illainhas fubftantias continere in radice lua. M.ignefia vero , Sulphuf pluS turbidum, & Arg,'ntum vivummagis terreum & fsE-* tiilcn um , & ip un ûiphur fimiliter tragis fixuin , & alias minus inflammabile habcre , per eSsderrl probareexpericntiasma.iitlefte poteris,& ipfam fi^ militerriiagis narurs-Martis alTn ilare, & approximarc. Tucia veo ,ef^ fumus ipforumcorportiftialborum,& hoc mar.ifeft.i probatione perpendiruti
Namprojedo fumo mixtionis Jovis& Vencris,ad- hsrcn!:e in fpondilibusf.-jlrica- tabrorii.eandem im<*

prcrfionem facit cum ea .&quodfutPUs metalliciis nonredit: nec ipfa fiiriliter fine alicu;us corporis
fit ipVe alborum non citrinatcorpora, fed rubea* Nam citriiiitas non eft aliud , quam rubei & aJbi determinata proportio, Ideoque ipfa propter fui fubtilitatem ,magis ad profundum corporis pene-' trat, &ide6magisalterat , quam fuum corpus, & magis adhsret in examine pauco artificio, quod jarrl tibi narratumcft. Qua?cunquecnim alrcrantur pef Argentivivi velSuIphutis virtutcm, authoium fi-
commixtione. Idcoquecum fumus
corporum
alba
patella vitreave! terfea
&in ea
mittatur
Argentum
parva
fufficiat
vivum,fuper quod fundatur aceci
forcifTimi
quantitas, vel alterius rei confimilis,
qus
milium ,neccfle eftalterari,quoniamhajcfoIaconi municant, in natura ad ipia corpora.
ad coopericndumillud, poftmirtaturadignem Icntumneferveat ,&agitetur continuecum digitis fuper fundum patella: ,utdividatur Argentum vivum in fimilitudinem fubtilisfimi pulvcfis albi,donec totum acetum evaporet, & iplum Arge:;tum vivuin redeat , poft vero, qi;od fitulentum & nigrum vidcris ex illo emanailc . lava & abiice , & hoc iteratai vicemulciplica, quoufque videris colorem fusr tcrreiratisin clarum mixtumaibocileitino colorc perfe<5te
CAPVT
I)e
IV.
Solis EjfeNtia
n utari:
igitur
Cum
quod pertedta; lavationis eft fignum. pervenencadilludpcoiiciaturfupcr ipToni. I.
corporibus igicur air.oliato fermone cOrufTi narramus effentiam & procreationem. EcpnirodeSoIe,pofteadel-una,ulEim6vcr6deaIiis fccundum quod vidcbitur expcdire , cum iuis probationibus , quapcrexnerimenrumhabcntur Eft igitur Sol creacus ex lubcilisfima lubftantia Argcnti
intimt-
DE
vivi
542
emicx Curiofc Bibliothccx ChemiccX oiDiiomccx

xam
pcr fubftantiam Argenti vivi puram, mnndam, ficlaram, noninpcrans, immo pauca- quaa, titatis&fuperatum, creatur cx hoc Aurnm purum. Si vcr6fuerit , quod cecidcrit Sulphur mundum , fixum , album , clarum , fuper fubftantiain Argcnti vivi mundam , Luna pura , [ fi in quantitate noa fupercc ]]diminntam habcc puricattm ab Auri pu_
Vivi& chrilTlma fi\ura:& ex fubftaiitia paiica Sulrixi clari, &a rmiris miuidi , & purs rubedinis ,
ideo, quia lutura fua mutati , tingentis illani. Ec Sulphuris , ipfius "^coloribus in divcrfitas contingit Auri citrinitatcm intcnfam habcre neccde cft ,
&
fimiliter.
Eft
enim quoddam magis,
& quoddam
miniis in citrinitate intciifum.

fit
Qiiod cnim iplum
Argcnti vivi fubftantia pcripfum Argcntnmvivum defaci, quia & vivumaliud, li illud fufcipit. Non cnimArgcntum claram vcro Qnod fufcipic. qnam fux naturs ejushilfplcndcntcm per habucrit, illam mnnJam gorcm & radiantcm manifcff atur,non folum in die, vcrum ctiam in tcncbris fc manifcftantcm dicimus
ex penditur
,
fubtiliiTima
&
&
tc
ridimus.
Quod
vcro fixam
& fine Sulphureita-
con^burcntcm fubdantiam habeat , patet per omnem operationeni illius ad igncm. Nam neqiie minuitur , ncquc inllammatur, .Quod vero ipfum admixfit Sulphur tingcns , patct pcr hoc , quod transforniat colorem tum Argento vivo ipfum in rubcum.-&qu6d fublimatur forti ignicionedc corporibus riwquod eorum afcendat fubcilitas cumco,
citrinifTimum crcatco!orcm:patet igicur,qu6d ciim pura ilhus lubftantia,purum colorcm generat, cum
ricace , & fpifllcudincm grofHorcm quam Aurum. Cujus fignum eft , quod nondcnranrur partcsc/us ncc ica fiin tantum , quod Anro componderct xam fubftanciam habcc ut iilud. Cu/us fignum eft & Sulphur ejus , qi;oJ diminucio ejus pcr igncm non cftfixum, nec incombuftibile, caufaeft illiu.T. EcquodSuIphurinillo hujus f;cdifpofitioni.s,pcrillius prxambulam inflammacionem probatur. Illud autcin fixum, &: non fixum, ad aliud quidem , ad aliudrelatum effe, impoffibile non cfta^nimanduni. Luna: enim fnlphureitas ad Auri fulphurcitacem relaca non fixa comburens cft. Ad aliorum vcro corporum relata, fixa, & non comburcns clf.
:
.
&
C A
De
V T
VI.
Martis tSentia.
,'
non pura ver6 impurum. Qui vcro

citrijiicatis
probationisluaj
oflenfioneindigef,fenfum non habet

percipitur^
lubtihflnma igitur
quod pcr vifum
Ar-
vero fuerit Suiphur fixum terrenm Argento SI vivo terreo mixtum & hic ambo non purx al,
genti vivi fubflantia ad fixionem deduda, & pufubcililTimaSuIphuris maceriafixa licaseiuidem nonadurens,tota ipfiusAuri materia efleircntialis. Major igiturArgcnti vivi qua Sulphurisin illo pro-
bedinis
ticas
fit
fed lividse fuerint: cu/us fuperanciiE quaiifixi
&
Sulphuris
fumma
fit
ex
Iiis
Eerrum
quoniam fuperantia
hibct.
Sulphurisfixi, fufionem prorcliiiquitur
Ideoque ex hoc
Sulphur vcloci-
baturquancitas.propterfacilemArgcntiviviiaillud ingrciTionem.Igicur qua:cunque voluerisaicerare,ad hu;us cxcmplum alccra , uc ipfa ad hujus jqualitateni perduv;as.-& modumad illud nos ;am dcdimus. fixas habec parces c;us, ideo poEt quia lubtiles tucruac parces ejus multum denlari. Ec hxc Uiic caufa fui magni pondcris. Per mulcam vcro & cem-
usliquefactionisfcftinantiam,per(>pusfufionisper-
&
dere, quam Argentum vivum. Non fixum vcrovidemus cicius, quam Argencnm vivum liquefccie. Ex his ergo manifcftacur caufa velocicatisfufionis, & tarditatis in unoquoquc corporuni. Nam quod plus dc fixo habec Sulphiire , tardiijs , quod vcro
plus deadurente
pit
,
peratam dccoLtionem, fada efl illo paulatina rcfblucio, & infpilTatio bona , & ultima mixtio , ut
quod
fatis
, facilius& citiiis fufionem fufciaperte relinquitur d nobis forc pro-
bandum. Quod autcm

faciat
cum
patct
ignicione liquefcat.
,
Ex prsccdencibusigitur
vivielt
Stilphur fixum tardiorem fufioncm, manifcftatur perhoc, quod ipfum

figitur, nifi calcincttir,
,
qnoniam multa quancicas Argenti

:
nunquam
caufa perfcL^cionis & mulca Sulphuris corruptionis caufa. Et uniformicas in fubftantia cft caufa perfcftionis,
turali:
nullam dat fufionem
calcinatum autcin manifcftatur per hoc, qaod

,
iphmnunquam
poribus
illain
,
figitur, nifi calcinetur
calcinatum
qux pcr mixtionem

,
ht in decoftionc na,
autem nullam datfufioncm. Ergoinomnibuscorimpcdire debot.

:
& divcrfitas in fubftantia efl caufa corruptionis & induratio & infpilTatio qu2 per lougam perficitur & tcmperatam dccodtionem elc
,
,
Quod
vero
nifi
calcinctur
caufa perfcdionis
fi
oppoficum vcro cocruptionis. Igitur , Argenrum vivum Sulphur , nondebite neceffe cft, fecundum diverfitatem iJIius , diverfas corruptiones adduci. PotellenimSulphur , quod fuper illud cadit , fixum non aduftibile elTe totum, aut totum aduftibile &:
.
ceciderit fuper ipfum
non figatur patet cxperimcnto illius, qui illud figit non calcinatum quoniam ipCum invcnic femper fugcre, donec in cerram vcrcatur cujus fimilicudo eft calcis vcrar. Hoc auccm niinime
:
Argcntovivo contingic, quonijmfigipoccftabfque hoc quod in ccrrain vercatur , & figi limilicer
jn
,
cum
fugiens in naturaSuiphuris aut partcmfugientis: partem ver6 fixi tenere: fed in partc naturam Sulpliuris tencre, in parte ver6 non aut totum muiidum , aut immundum , aut modicum , aut multa;
:
.
converlioneipfiusin ccrram poceft. Nam pcr leftinationem ad eius fixionem , qu.^- pcr prxcipitationempcrficicur , figicnr, & incerram mucatur Per fucccffi; am vcro illius iterata vicc fiibli matio-
ncm
limilitcr figitur,&: noii in
mo
lius
fulipncni dat nictallicam.
Hoc autcm
tcrram vcrtitiir.immanife-
quaiititatis,fuperans in
ticacis,
fuperacum
in illo
,
commixto.auc paucsE quanaut ncc fupcrans ncc

:
Ifuin cft
fupcratum, aut albuin

cre.
aut
rubcum, aut nicdiona-
, & iili probatum , qni utrasque fixionesi!cxpertus eft, rsque in illius confumationcrn fcffinam per pr^cipitationcm & rardam per fuc-
Ex
his itaque divcrficatibus, necelTe fuit in
ceiTivas fublimationes.
Vidifenim&
invenit
ftc,
turadiverfa crearicorpora,& hisfimilia: quas onu ncsoportet nos narrare,cum probationibus maiiifcftis.
utjUtanobis fcripttjmfufccpit. Efillud ideo quonia.m vixofam & dcn "am lubct liibftantiam.- cuins fignum tft contritio illius cum inibib!tio:ie& mix-
CAPVT
De
EJfef$Ha
V.
rionecum
fte
\
Lunx.
Am
I Sulphur mundum
ergo patet ex pr^diAis , quod fi ceciderit , fixum, rubeum^ claium, fn-
mani/cpcr nuiltani atlhxrcntiam Aznfam autem fubfiantiam illud habcrc manirefte monftratur per illius afpeftum, & pondcr.itioneai fui immenfi pondcris. Afiro cnim prfponJcr.it cum eft in nacura fua. Et cft limilicer forcnlimi coni
rehusaliis. Scntitur enini in illo
i'cofitas illius
,
Lib.
II.
Sed.
:
II.
Subfea IV.
ter partium fubtiliationemab igne.
fubtilis
T4|
Re igitur magis
igitur
,
compo'i!Oiiis, ut narratiimefl. Exhisigftur relfnquiiur ipaiiT' poirefigi, fineipfiushumiditatiscon-
in natura
,
propria
ad
iianc
,
fumpt.one &iiiCirran) converfione
bonan partium adliaTcntiam
&
proprer cnim fortitudincm fux
turam rcduda
vitur
,
raagis (iibtiliacur
terream namagis folhis igitur
ica
&
qua;
maxime
,
tnaxim.e.
Ex
,
mixtionis, fiquomôdo partcsiniusinfpiiienturpcr ignem .ulteriusnon pern.ittit fe corrumpi : neque
patet caufacorruprionis
efi:
&infe(Siohishotumduo-
per ingrffToncm fumofx fiammse
in illud,
f'e
in
fumum ultcrius
ftionem
fui
elcvari permittit
quoniam
rarefa-
non
paticur, propter fui dcnfitatem

:
&
rum corporum,Martis fcilicet & Vencris quoniam per Sulphuris multam quantitatcm fixi & nbrt fixi, paucx in Vencre: minime vero in Martc. Curtj
fufionem devenerit,per calorem ignis,ejufquepartium fubtiliationemperilJum quxre aptitudinem fubffantis folutionis * cuiusfignum eflexpofitio horum duorum corporuin advaporcmaceti. Nam per illud floretin fuperficie fuaSulphuriscorumaluminofitas, per calorcm iii illum crcata fubtiliativum.Et fi pofueris harc duo corpora inliquorum ponticum, folvcntur dc facilipcc ebullitioncm in illum mulfi illorum partes.' Et fi
igicur Siilphurfixum in
carcntiam aduflionis qusc per fulphureitatcm combuffibilcn-;,quam non liabct, perficitur. Per hoc ergoinvcntum clf,invcntionc vcridica,duoiumfccrc-' torum genns mirabile triplcx, unum fcilicet caufe corniptionis uniuscujufque metallorum pcrigncm,
cfl inclufioadurentisfulphurcitatis, iiiorum InbAantiapcr inflammationem illadiminuexterminantis in fumum ultima confumentis, ptione, quantumcunquc in illis Argcnti vivi vcras hxionis extiterit. Altera cfl multiplicatio Bammge fecum in fuextcriorisfuper illa penetrantis, mnm rcfolveiitis, cuyufquc hxionis in eis ipfum
quarum una
&
&
refpcxeris in miueris horum duorum , majiifcfl-am invenics exeis folutam Aluminofitatis fubffantiam
&
fit.
Tcrtiavcrocfi rarihcatio
eorum per
caicinatio-
& in illis adhirere quae aluminofita.s per ponticitafem& facilem iolutioneminaquam muta-' tur. Nonenim ponticum&facile foIubiJe repcritur
flillare,
:
pcm.Tuncemmflammavci
ignisfine illaincispene-
aliud
quod Alumen & quod
fua:
natura: eff.
Nigredo
trare potclt,& ipiaexrerminare.Siigituromaiescor-
ruptioncs efie contingant , maxime corpus corrumpincccJecff. Sivcro nonomncs,reiritciturcorruptionis vclociras uiuufcujufcjue corporis, fccundum
vcro in uno quoq; horum duorum corporum ad ignemcreatur , perSuIphur non fixum i qiiod in
illis
concluditurmultum,
:
:
qucmadmodum
in
Ve-
remilTionem illarum, Secundumgenuscfl bomtas quar per ipfum confideiatur jn cotporibus. Quia igitur Argcntumvivum, proptcr nullas caufas exterrrinationis , ic in partes compofitionis illius dividi pcrmittit, quia,autcum tota fui fublfantia ex igne
recedit,
tur in
autcum totain
illo
eo ncccfTario
perfe(3:ionis caufa.
permanet flans. NotaLaudetur igi-
turbeneditftus
&
gloriofus DcusaIti(Tin:us,quicrea-
vit illud, &deditilli
prietates ,quas
non contingit ullam exrebus

ut in
illa poiTit
fubftantiamj&fubffantisproin nainvcniri hsc perfeftio
tura podiderc
.-
nere parum vero in Marte ad naturam fixi approT ximans idcoque non dc facili talcm imprefTioncm de Marte removere eft poiTibile. Jam ergo patuit exSulphure non fixo, fufionem fieri, & fufionemadjuvari, ex fixo vero fufionem non fierijj & fufionem impediri, illud (cit nccefiârium verunl cffe qui nullo ingcniorum fufionis Sulphur potuit confervarein fufione pofl illius fixionem. Argentum vero vivum fixit per frcqtientem fublimationis reiterationemad illiid,eo bonam fuiionem fufcipientcExhoc itaquemanifeifumeffcorpo a cfie ma;oris pcrfedionis, qua: plns Argcnti vivi funtcontinentia
perartificiumaliquod, quod in iilo invenimus potentia propinqua. Ipfum enim eft, quod ignem fu-
qusE mijitis funt contincnria funt mi, noris perfeftionis. Studeas igirur in omnibus tuis
&
pcratj&abeononiuperatur.-fedadniirabiliterineo
quiefcit,
gaudens eo.
operibus, Argenrum vivum in commixtionc fuperare , & fi per fokim Argentum vivum perficere poteris, preciofilTims perfeftionis indagator eris:& cius perfctSionis, fupra quam naturat vincie
CA P VT
De
fueiit
VIL
Fefieris Ejjentla.
opus,mundareenim poteris intime,ad quod natura non pervenit. Probatio vero hujus , quodea,qucE
magis Argenti viviquantitatisfunr continentia,ma-
RFJeuntes igitur ad propofitum

C\
:
dicimus,
quod
/oris funt perfedionis
efl fcilicet facillima fufce-"
Sulphur immundum, fixum, groffum, fecundum fui majorein partcm fecundum vero fui minorcm non fixum , lividum, rubcum ; fecundum vero totum non fupcrans nequc fuperatui-h , & cccideric (uper Argentum vivum groflum ; ex
,
ptio Argenti vivi.Videmus amicabiliter
enim corpus perfeftius, Argentum vivum fufcipere. Ex prje-
co iCs crcari ncccnc, eff. Horum itaque oinnium ptobationem adducere necefle efl , per data ex ratura fua. Nam ciim illud ad inflammationcm ponitur, flammam c\ eo Sulphuream difcerncre poteris quar Sulpfiuris non fixi e(l fignum , & deperditio f ar quantitatis per exhalationcm. Sulphur vcro hxum in iHa, ("gnificatur pcr frequcnl
tcmejus conbuffioncm.
nis retardatio
,
ex ea fit fuse fufioinduratio fux fubfiantia; , quje fignafunt multitudinis fuifixiSuIphuris. Qiiod au-
Nam
&
temillidfit rubcum,irnmundum,adjun6tnmArgcnto vivo immundo, fignificatur pcr fcn um : Unde

alia
probationcnon indiget. Expcrimentoitaqjcliciasfccretum vidcs enim omuem remcaloris actione, in tcrram mutatam cumifacihtate folvi,& ad
aqusnacuram
rcdigi.
Hocauccm
concingit prop-
cedcntibus itaqne fcrmonibus rclinquitur , dupli* cem fore in corporibus fufphureitatem.-unamquidem in profunditate Argenti vivi, conclufam in principio fusc commixtionis, alteram vero fupervcnientem , quarum alcera cum laborc tollitur altcram vero nullo artificiorum ingcnio eft po(fibile tnlli, quod pcr ignem perficitur,ad quod poffit noflra operatio congrue ac utilitcrpervcnire-' cum jam fecum ad eandem creationem unitum faftum ef; & hoc experimento probatur.quonianl fulphureitatem adufiibiJcm \idcmus pcr igncm deleri; fulphurcitatem verofixam minime.Siergo dixerimuscorporacalcinationc mundari,inrelligas utique a terrea fubffantia ; qui non in radice fua naturi unitaeft,quoniam unita mundarc pcr ignis ingcnium non cff po(TibiIe,nifi adveniat Argenti vivivimcdicina.occultans & contemperans illam.auc illam de comixto feparans. Separatio autem terrcs iubflantis in radice naturx mctallo unit, de com-
Toih.
2z
mixt
BibliotheCcT
inixto fit : flut pcr clexationcm tiam Art^cnti vivi clcvantibus,
Chemicx Curiofe
lud Argcnti vivi in natura fua, ligitur fi non majoris Argenti vivi in illo effet quantitas , non adhxrerct illi in natura fua fumptum dc faciii. Ideoque non adha^ret Marti, nifi fubtilifTimo ingcnio,ncque illis,in Vencri propter paucitatcm Argenci vivi
cum
&
rebus fubflanSulphur terrcum

.-
dimittcntibus proptcr convcnirntiam cum eis ut funt quorum ef; Tutia & MarchafTta , quia fumi imior pars Argenti vivi cft quantitas, quam Sulphuris/& hujus cxpcricntiam vides, quoniam fi conjunxcris cum -tbrti & fubita fufione ha:c corpora in adduccnt corporibus , fpiritus fecum clcvarc poteeis cum fiiga fiia icvationc. Idcoquc
:
commixtione
fua.
Ex hoc ergo pintet, quod difficil-
lime Marti adha^ret, Vcncri vero facilius, propter inajorcm copiam Argenti vivi in ca cujus fignum
ris,
commixtionem, quam vivum tenct, quod cnim Argentum narravimus.

aut per Argenti vivi
fua: naturar cft,
altcrum vero
rcfpicit.
faciIis,Martisver6 difficillima. Ki-, xio vero harum duarum fubfi:antiarum,adfirmam approximat fixionem, non autcm firma eft perpehujus efl probatio ipiius corporis calciuatua ,
cfl fufio illius
C A
V T
tio:
VIII.
fitio,
De
levis
JE.Jsentia.
noftrum HAc innuimus.quod propofitumrcqucntes

igitur invcfiigatione propofita
,
fi
calcinationem ad lortcm ignem expofict divifiorfed tota alcendet fubfl:antia,purificata tamen magis.Vjdemusigitur lubfiantiam Sulphuris, in Staniio adharrentcm facilius feparari, qudm in PIumbo,& hujus cxperi-
& & poff
nam per eum non
Sul-
mentum vides per facilcm lovis
indnracioncr.i,cal-
phur fucrit in radice commixtionis fixione pauca, participansalbum, albcdine non pura, non fupe1-ans, fcd fupenitum cum Argento vivo iecundum partem fixo albo non pure commixto , fequetur cxeoStannum.Et horum probationcm per prarparationem invenies;quoniam,fi Stannumcalcinave-
cinacionem, & nicliorationem fui fulgoris. Ideo-que confideramus hxc corrumpentiain radice fua non fuilfe, fed ei pofl advencrunt. Et quia in prima mixtione non fuerunt illi multum conjunda ,
ideo
,
facile poflunt
fcparari,
,
Idco alteratioues
quodfignum effSuIphurisnonfixi,&quianaii'mam non datyion putes illud fi.\um,quoniam non propter fixionc.fcd
ris.fcnticscxillo Sulphurisfactorem
:
mundificatio videlicet, in eo ipfius induratio, & illius fixio, & harum caufas per ea, quae jam a nobis tradica, manifelle confiderare potes. Et quia pofl has operationes calci-
funt vclocis operis
&
propter fuperantiam Argcntiviviin (.ommixtione

fal vantis a con-buflionc, Bammam non d^t. Probadutur itaquc dunlex in Stanno fulphureitas , plex Argenti vivi fubftantia,unaouidtni iulphu-
nationcm
in
fcilicet & redudioncm confidcravimus fumo fuo elevato per magnam ignis expicffio-
&
nem , & vidimus illum ad citrinitatcm pcrtinere , cum hoc fit dc proprietate Sulphuris calciiuti, je-j
ftimavimus asffimatione vera , in qua fumus certiJ fica:i, iplum Suiohurisfixi naturam multum fecunr contincrc. Qui crgo volucrit in hac noltra fcienti^ videre veritatem, invefiigationem horum omnium
ffudeat
reitas,
qiW
efl miniis fixa
quia
cum
calcinatur
fa?-
Per primam probatur mixtionis cxperiencia , altera per continuationcm ipfius in alcc fua ad igncm quam habet , quia magis fixa non fitet. Probacur vcro duplcx Argenti vivi fabtc* ut Sulpiiur.
flaiitia in iI!o.
cum
fedulitate operis,
,
doncc principia ip-
Una
quarum
eft fixa
:
quoniam
calcinationem non flridct poit veiotripliccm ipfius calcinationem non flridet, quod cfl, quiaejus Argenti vivi fugitivi fubfiantia flridorem faciciis evolavit. Quodvero Argenti vivi fubflantia fit in illo , probatur per lavationcm Plufnbi cum Argcnto vivo.quoniam i\ cum Argcnto vivo Plumbum lavetur, & poft lavacrum cjusper illud fuderis, igne non fupcrante ftia: fufionis igncm, remancbit cum co Argcnti vivi pars , qus Plumbo flriante
illius
&proptietates fpirituum inveniat,inventionecerta,!ion conje(5turali,quam tradidimus in hoc libro fufficienter ad artis exigentiami
forum corporum
CAPVT
De Saturm
nere,
IX.
Eêntia.
dorcm add
-cit
&
illud in
Stannum convcrtet. E
converfo permutacioncm Stanni in Plumbum ilJudconfiderate potcs.Nam pcr multiplicem calcinationis reiterationem adillud, &magis illi ignis conveniciitis ad reduftionisadminiflrationem, in Plumbum convcrtitur. Maxime vero ciim per fubtraftionem fui fcorii cum magno calcinatur igne.Ec
harum fubflantiarum
teris
divcrfitatibus certificari
po-
pcringcniacon'ervationisil!arum,cuminflrumentis propriis, & ignis modoeas dividentis, ad quam nos pervenimus cum inflantia,& vidinnis cum certificatione iioflra. nos vcrum pcr illud ajffimaflc.
dcfcriptionem polove per calcinationis reitcrationem ad illius naturam reduftio, nifi quia immundiorem habet fubftantiam d duabus lubflantiis commixtam grofftoribtis , Sulphure fcilicet & Argento vivo ,'& quia Sulphur in ilIocomburcns,ertfua: quam Argenti vivi fubfl:anti.-E magis adhsefivum , & quodplus habct de fubffantia Sulphuris fixi ad compofitionem fuam quam lupiter , & horum probationes pcr experientias manifcftasadducemus, quodigitur ipfum fit majoris partis terrese fa:tulcnti quam lupiter , manifcftatur pcr vifum, & pcr lavacrum ejus ab Argcnto vivo in natura, quia plus pcrlavacrum emanatffftulentisabeo.quama Iove.-& quia
REflat nos igitur de Saturno
& dicimusquod
non
diverfificatur a
Quid igitur fit , quod poft remotionem duorum non fixorum, cx Jovc fcilicet Sulphuris & Argenti
vivi rcmanfit, tc certum redderc noscxpedit , ut complctc cognofcas ipfius lovis compofitionem.Efl
primumgradum calcinationis fufcipitfacilitisquam

Iupiter,quodefl fignum multae terreitatis. Nam corpora plus tcrreitatis,faciIiorisinven;muscaIcinationis , & tcrrcitatis paucs difficilioris calcipauca; terreitatis , idco pauca: hujuspft probatio difficillima , Solis calcinatio completa. Et quia non redificatur ejusfxditaspercalcinationis reitcrationem ficut in lovc, quodeft fignummajoris fsrditatis, in principiis ejus ex natura fua quam lovis. Quod vero
ergoillud lividum,pondcrofuin, ut
jori
Plumbum,nacff,
nationis
quia
efl
tamcnalbedinc Plumbo participans
Plumbum purifTimum, & efi: in ipfo jcqualitas fpiffitudinis duorum componentium , Argenti vivi fcilicct & Sulphuris, non autcm qualicas quantitatis,
am
pulverifationis,
&
quoniam
,
in
commixtione
vincit
Argentum
il-
vivum
cu/us fignum eft facilitas ingreflionis in
Sulphuris quantitas combuflibilismagisfit Argenci

vivi
Lib.
vivi fubftadti adiisfivs in
'
II.
Scd.
'
II.
Subfea IV.
fe eft, itaque
eo qiiani in lovc, figni'"~' " '"" """ lcparatur " de eo in '" - lioc quod ' non fcatur vciopcr luuiuni qu:incitas notanda , quin lit citrini coloris
niuica' c.i.nnuatis,cu;us figni-jm limiliter ell,
& multa: fulphureitatis,

j
S4S
corpora plu
quod
rimicorruptioniscifccomingit. Quamobrcm jgitur cx jam dictis patet , lovem maxime perfefto approximare, cumpcrfcftionis plus participet, Sa^
in fundo inftiunientiexeo remanfit , quod necelfariouniustrium horumeife lignum relinquitur , aut

pau.ilTinja:, aiit
nu.Jiu.squantiratisSulpiuiriscombuffibihsinco,auc multum conjuncta: inpnncipiorum
pr<ininquitatead radicem mixtionis. Sed ccrtihcati fumus per illius odorem , ipfum alicu/usellequantitat s , CJi non p3uc2,inia;6 multae , quia non movetur ab co fulphureitas in bre vi tempore. Ideo con-
turnum verominus, miHusver6& adhucVcnercma niinime vero Martcm, quod ex perfectivo dependct. Aliter autcmexmedicina compiente, & defe-' ftum lupplcate , jmperfedum attenuante, & ad profundum corporum fpidltudinem , & fub fplendentis fulgoris lubltanna
eorundcm
:
palliante
fuf-
cedinem
adhiu-
fe
habcre contingit.
Exhocenim maxime
:
:
perfeaibilis
fideramus conlideracione qua certi fuiniis, Sulpiiur comburens illius cum Sulphure non comburcnte ,
miniis vero Mars 8c miiiime vero Saturnus Ex hisigiturrcpcreumlaboris inveftigatione veridicaj,

exiftit
:
Venus
minus lupiter
ad naturain Sulphuris fixi approximare, in Aigcnti vivi fubilantia uniformiter eiie commixtum. Idcoquc cum fcandit fumus ejus necelfano cum Sulphure non comburcnte fcandit, de cujus proprie tate elt citiinicatem crcare. Qnod vcro major quantitas Sulphuns non adurenns iit in ipfo,quamin Juve, a nobis adduitum efl cum vericate , per hoc videmus totum coiorem ipfius in citrinum mutari. Jo\|is vcfO inalbum,in ca;cinationibusfuis. Etideo
,
.
quod cxcorporum diverfitate , diverfas inveniri cum prsparatione medicinas neceffe exiftit. Aiia enim egctmedicina durum ignibilc: alia vero moU
le,
te,
&:nonignibilecorpus. Hocquidem mollifican-i ad profundum attenuante, & in fua: squahta-
&
te fubffantir.
lilud vero induiante
&
infpilfante
occultum
eius.
,
dicinas tranlire
tionis,
Ex his igitur nos expedit ad mecum manifeftis experientiisdiver-J

relinquant,
m lioc nobis apcrta eit via caulx invefligationishupcr quod in Lalcinatione mutatur Jupiter .aciliLib iii durum, quiin Saturnus. Non autcm in tarditatem liquetactionis veiociu^ quam SaturilJLid idco, quomam caufa duntiei verje , nus, cil sulpluir fixtim & Argentum vivum fixum, Caufa vero hqucfadionis eU daplex, Argentum vivum fcilicet(:>i Sulphr.r conbuftibile , quorum alterum,
;us operis
,
ci:
farum ponencibusnobis medicinarum caufas invcn-
& quoddiminutum complemcntum deducant.
&
quod ad
C A
De
duplici
V T
X.
impetfefti
medida cujuslihet corpohs
Cr Argenti vivi^t jcilicet alha crrubea.
fulionis penettionem fufficit, in unoquoque gradu c;us cum ignitione fcilicet Argcnti vivi.Quia igiturin Jove eli: multa Argentivivi quantitas,non vcie fixi , remanet iu illo muita liquefactionis velocitas , &. non removetur ab illo faciliter. Caufa ve-
quoad
PRobamus igiturfpiritus corporibusmagisalTimi^

lari
nerliocquod magiscorporibus uniuntur,
&
amicabilius
quam
alia in natura,
&
natura natu-
ramattrahit,
&
fimile fuo applauditfimili. Per
hoc
ro molliricationis
elt
duplcx. Argcntumfcilicetvi-
vum &
Sulpliur combultibile.
tur Sulphureitas
Quia igitur removecomburens ex Jove tacilius, quam
cx Sacunio, ideo ex eo altera caufarum mollitici remota, neccife efl illud indurari velociter.
Satunius ver6 quia utriufque ir.olliciei caufas fornon tacile induratur. titer habct con;und:as , Eic tamen diveifitas in mollitic per Argentumvivum &per Sulpiuir,quoniam mollities per Sulpiiur efl ceffiva ; mollitics vero per Aigeutum vivum extenfiva.Ethoc neccffario probatur per hoc,quod vidcmus corpora mulciArgcnti vivi, multx extenfionis clfe , corpora vcro pauci, paucae. Et ideolupiter facilius
ergo addudtum eftnobis, inventioneprima hoseffecnrporumalterationismedicinam veram, Ideoque omni quo potuimus ingeniorum genere, nos iplosexercuimus,ut,perilIosimperfedorumunumq;iodque corporumjmutatione firma , in perfeaum Lunare&Solare, transformarcmus corpus. Qua-i propter ex eifdem medicinam diverfam, ex diverfa alterandorum intentione , creari neceife accidit.
Cum
fit
igitur duplicis generis alterabile

fcilicet
tum vivum
perfefte coagulabile,
fcctionc diminuta corpora, plicia. Alia quidem dura ignibifia
&
Argcn-^ perhxc fiquidem muJti,
&4
alia
veromol-
& lubtilius extenditu.

.-
quamSaturnus:
quam Venus: Venus qudm Mars: Luna lubtilius quam lupiti r Sol veio quam Luna f ubcilius. Patet igitur , qu6d cum caufa induratioSacurnustaciliub
nib
fit Argeiuum vivum hxum, aut Sulphur fixum, caula mohitiei entoppolita. Caufa ver6 fufionis cit duplcx, lcilicet Sulphur non fixum & Argen-
tum vivumcu;iiscunquegeneris. Scd Sulphur non

fixum, nece.lario
eft caufa fufionis fine ignitione,
& maniiefte videshums
rei
expericntiam per pro-
jeaionem Arfenici lupcr corpora difficilisfufionis, fuci: enimea facilis fufionis& fine ignitionc. Caufa verofufionis facilis efl, & fimiliter Argentum vivum. Caufa verofufionis cumignitione, eft Argent:.m vivum fixum. Caufa igitur impedimentifuiion.s
cujuscunque
efl
Sulphur fixum
per hocitaque
ha, non ignibiliatamen. Dura quidem & ignibiJia , ut Mars & Venus. MoIIia vero ut lupiter &: Saturnus, necelfe efl: & medicinam perfedivam fimiliter multiplicem efle. Alia enim eget Ar-i gentam vivum mediciiu perhciente, aha vero corpora transformanda, Ac etiam alia egcntdura ignibilia , uc Vcnus &Mars , alia vero mollia noTi ignibilia ut Saturnus & lupiter & \\xc utraque utriufquegeneris, cum a fe invicem difFerant natu ra fimiliter & diverfa egere medicina,necelfario accidit. Vnius etenim generis Mars & Venus, duritiei fcilicet, in fpcciali vero quidam proprietate diiferunt. EfteHimlisc fufibilis, ille vero nonfufibilis. IdeoquealiaquidemMars, alia vero Venus medicina perficitur, & hic quidem ex toto im,mundus, illa vero non, &hicquidem quadam albedinetufcd , iila vero rubedine & viriditate participat , qux in medicina diverfiratis necelTitateni
;
maxiMium poceselicere fccictum, quoniam ciim

Argentiviviquantitatis, corpora maxima pcrfcctionis fint inventa , & plurims igitur quantitatis
ponunt
fimiliter.
lcilicet
Alterius
lupiter
Eft
enim gcneris
mollitiei
fi-
plunmi
corpora,
& Sati.mus.
Cum.hsec
miiiter ditferant,
diversa mediciiU;
&
fimiliter
nuta--
Aigcntivivi, corpora a perfcdione dimimagis ad ptrfedionem approxiniure necef-
egereneceife
dus,
ille
eft.
vero SacHrnus ncn, at vero
cnim hiclupiterquidemmun& hjpc quidcm
lom.
I.
Zz
niHts-
546
Bibliothecê
ChcmiccX
piter albus
,
Cuno&
mincLunaria,nunc vcro Idcoque duplicemmcdicinamfoneccPcef>, imiurcu)iirque in citrinum mutanrc, unamqiiidcpicitriuam, & albam, in aibum Altcramvero tem Solare corpus. Lunarccorpus nutantcm fin-i!itcr. Cum igitur quatuor impenedouun corporuiii, unicuiquc duplex
iTutabiiia cirniaquatror, coipor.i. Soiaria et^cii:ntur pcrfcAionis
iricdicina advciiiar.
&
livens parum, multum vcro ftridens> modico fono tinnitum adducens. Ditferentia:n
iii
vcro
profundo iilorum, cum manifcftis expcr
rientiistibimonll:r.ivimus, cx illarum experientia-
rum
gis pr^parationis
Solaris videiicct
&
Lunaris.
Erunt igitur in fumma octo mcdicini corpora pcrficicntcs in forma bonorum. Pcrficitur & fimilitcr Argcn.um vivum in Solarc & Lunare, idcoque & medicinxaltcrantis iiiud, dupliccm diftcrcntiam clTcccntinît.Deccm igitur cruntomnesmedicina:,
quas invenimus,cumtotaiit:uefua,ad cu/uslibcrimvcrum utiquc perfediaitcrationcm compictam
:
Exquibus, fecuudiim maordinem , colligere bonx mearis artificcm contingit. Primum igitur , fccundum or-; dinem corporum , priparationcm narrcmus. Poflca vcro & ipfius Argenti tivi coaguhibiiis. Sed & primouniusgcneris nioilitiei fcilicct, polt hoc vcro & altcrius. Primi quoq;gencris corporum pocaufis neceflariis.
matcmporisdiuturnit.itc, laborisinflantia, gna; indagationis induflria, fed excufari volumus ab
cum
&
Jovis. Pofl natur, Saturni fcilicet pra;paratio , vero aliorum , fccundum fuum ordincmdct-minatum , quia , in prstparationc Coiporum , ihil fupcrfluum,cx profundo ipfius, removendum, fei cx manifcff o potiiis.
&
harum dcccm medicinarum, pcruniusbcncficiummcdicinje. Invenimus enim, inquifitioncionga, nec non &Jaboriosa maxime, & cum expcricntia ccrta , mcdicinam nnam , qua quidem durum mollefcit , &moIlc induratur corpus,&fugitivumfigitur,& iliuffratur fidum fplcnjnvcntionis Kabore,
fiit.
CA
De
tirstAritttofie
VT X
I r.
Saiurm
^ lovis
incommmU
SArurni
tur
,
effentis prarparatio multiplcx adhibe-
dore inenarrabili, ineo quifupra naturam confiIdcoqucomnium harum medicinarum expedit iingulumfcrmoncmadduccrc, cum caufis fuis, & iranifcflis probationum cxpcricntiis. Primum qiiidcnVncdicinarum dccem fcriem, & deindc hinc
principiuni
vi
Jovis fimiiitcr , per ipiorum mulripiicis perfcftionis approximationis , aut elongatioais ab eo gradum. Ciim fit igitur aliud ex corrumpcntibus fuo profundo , advcniens cx fus natur^ radi-
&
corporumomnium,deinde Aigentivi-
uitiir.o ad perfeAionis Magifferii , dchinc vero niedicinamtranscundum. Ciim tamen praparatioe indigcantimperfcdi. Ide6,nc propter artisinmordeamur ab invidis, fufficicntiam traditionis iiiprimis aficramusnarrationcm dc imperfcdorum priparationibus: corum inventionum caufa; nccef,
ce inuata fulphureitatc , fciiicct terrcitas atq;Argcnti vivi impuritas,terra; illorumcreationis priiicipiis, effentiali natura commixta. Aliud vcro fu perveniens, pofl primam illorum mixtioncm,corruptionem adducit : & funt trcs primi gencris fulphurcitas fcilicet comburens, & illius impuritas,& Argenti vivi fubffantia fceda , qux.omnia funt Saturni& lovis perfedionis fubfl:ant'.im corrumpentia. Scd horum quidem aitcrum impofribilc cft rcmovcri per medicinamprimi ordiirs, alicujus in duffria:.Altcrum vcro, parvoadminiculo removeri
firatemponcntcs, quibus fiquidem noflro

efTicianturcongrua, perfeftionis albedinis
artificio
rubemcdicinam,furcipcrc,& dinis, inunoquoquegradu ab cadcm perfici, dchinc vero addendum medicina-
&
contingit.
Hocquidcm removendumcfieimpof-
ruinomniumfufficientcm narrationem& cogriiam.
CA
Tum
,
V T
advcnit, proptcr hocqu6d in principiis natura: proprix hujus gcncris corporum , in \crain eflentiam comniixta fuerunt , & vera cricntia fada
fibiic
XI.
funr.
Idcoque cum non

fuit
lit
poffibilc
veram
,
rei
cu-
Te a ^mim/iratione
^ mundificatione corpo-
jufcunq c in natura removcrc enentiam
re per-
mancnte, non
pentia delere.
ab
eis pofTlbile
ha;c
corrum-
diverfificafjdo (ecnfidnm divtr-
Quamobrcm
igitur
putavcruntqui-
fitatefti ejjentiariim fuartm.
dam
EX
'am igitura nobis narratis fermonibusappaquid fuperfluum , quidve diniinutum ex opcribus natura rclinquat , in unoquoque eorum, qu E imperfcda lunt corpoia, fccundum luffcicntem partcm fccundtim vcro complcmcntum, qux
r' t ,
;
PhiIol"ophoiurn,pcr Jioc ad artcrn non po.fc perveniri.Scd & nos quidcm, noflrotcmporchinc inquircntcs fcientiam, pervenimus ad hoc , idcm
quod
to
fimili:er nuilo ingeniorum pra-parationis niodo,potuin-.us corpora illuffrarc.cuin coplemenfui
&
fulgoris lucidi
quin cr ntingerct illa cx toto
in f'iperioribusomifin-us, hic
cienti iermonctotaliter.
complcbimns
fuffi-
Primum
igitur, cu.m
du-
piicisforc gencris impcrfeftionis corpora contingat,mutabiiia,niol!ia lciiicet ncc non,& non ignibi-
liautSaturnus& Jupiter,& duranon fufibilia,autcu ignitionc fufibilia, ut Mars &Venus:h3:cquidc non fufibilis,ilie vero cum ignitionc:neceifari6 nobisnatura informandocdocuit.ex iiioru diverfitatc efTentiaruni,in radice naturx divcrfaspraEparationes, fe-
hoc igirur, & fluporem addudi , multi tcmporis fpatio, fub dcfpcrationis umbraculo , dclituimus. liedcuntes igitur in nos ipfos,nofmet torqucntes immcnfa- cogitationum mcditationis af?]iftionibus, rerpcxiirus.-l perfeftionecorpora diminuta in profundo iax narura: fxda cxifiere, & niliil in eis fulgidum invenirijcum m cisjfccundiim naturam non
infici
& dcnigrari
penitus. Fropter
nos
fim.iiitcr in
lit.
Non cnim invc.iitur in re, quod inilla nonclh

igitur nihil pcrfedi ia
illis
Ciim
fario
inveniatur, necef-
cundumcxigcntiam illiusadminiflrarc.Suntitaque
unius gcncris transformanda impcrfeftionis corpora duo ncccfraria , Plumbum fciiicetquod Meian dicirur , id eff nigtum , ocr artcm Saturnus, in hac Plumbiim ffridcns , quod aibum dicitur , fcientia Jupitcr, qua; a. fc inviccm funt divcrra in fui ocrulti profunda , cx radice hix natura; innata
&
&
&
fupcrfiuum invcniri relia-qnitur,i!i diverfarum fiibfiantiarum feparationc in iiiis, in profundo fiix natura-. Ideoquc pcr hocinvcnin;us aliqu^d diminutii.m in illis fuiirc, quod compleri nccclTario accidit , pcr mcdicinam libi
&
in eiitlcm nihil
convenicntem
igitur
ti
&
diminutum complcncein. Eft

illis
,
diminutiim in
fcilicct
& maa:fefi:a,quoniamSaturnus fuicns,lividu>;,ponderofus
paucitas Argeii-
& nigcr
fine ftridorc totalitcr miitus
Ju-
& non refta infpi.'atioejurdcm.Igiturcompleincntum eft in Argcnti vivi multiplicat-o &

vivi,
iliis
JnfDifT.i-
Lib.ii. Sea.ii. Subfe(a.iv.

bona , & fixio permanelis, Hoc autcm ex illo creatam pcrficitiir. Harc medicinam pcr enim ctnn cx Argcnto vivo fit iti enc dedufta ,
in^pifâtio
,
ignis
omncm
T47
e!evat,&
,
fugicivam fubflantiam
fimilicer
confumit.
Et idcm ignis
modo,omnem
fubftantiamtcrra: dividit
inredudionis cfi propor-
pcr
iliius
bcncficium luciditatis, fplcndorisillorum
in fplendotegit, tiifcedincm palliaiido cclat in fulgorem convcrtit. Cum enim rem adducit,
&
&
&
Argentum vivum
in
mcdicina prxparatum
per
tione fua. Et hanc proportioncm in alio noftro volumine, quod de perfcftionis inveftigatione intitulatur,confcripfimus,quod fecundumordincm hunc prxccdit librum.In ilioenim,qu3c-cunq;inveftigavi-.
iioftrum artificium fit irundatum.S: in lubftantiam fuIgidilTimam redadum, projcflum puri(Timam
&
diminuta corpora a perfedione i!lurt;rabit,& Aia fixione pcrficict. Hanc vero mcdicinam in fua iiarrabimus oratione. Relinquitur itaque cx praja-cemibus, ccceirario dupliccmfore perfedionisinvciuioncm necellariam. Aut unam quidem per niedicinain,quxdc commixto fubftantiam fa?dam
iiipcr
mus fecundumnoftrx mcntis rationc fcripfimus.Hic veroqus vidimus,& tetigimus compIete,fecunduin fcientis ordinem , tcrminavimus. Mundificantur
& hsEC utiqucpcrfolutioncm
fux fubftanti, cu;us
fcparat.
Autalteram per medicinam
quse illam
fui fulgoris
do
fplcndorc palliando tcgat, & illuflrandccorct. Ciim nihil ergo ruperlluum, fed potius
in
modiimjam diximus. Etper redudionem fimiliter e/us, quodcx eis diflblutum cxtitcrit. Invenitur enim illud mundius, & perfedius quam alio quoquam pntparationis gcnere ^ hoc eodem praeparationis modo.Ec huic modonon comparatur modus , nifi qui per fublimationem perficicur, &ideo
liuic^quipollet. Eft
&
fimiliter
prsparatio in
illis,
diinnutum,
ringat. Igitur , pcdit, nccclfe eft illud ex manifefto fus natura: futolli & moveri, cum diverfis prxquas in hac oratione nos expedit cnarrarc. Primum quidem in eadem oratione lovis & Sacurni.LJltimd vero & aliorum fecundum
profundo corporum repcriri confi quod fuperfiuum removeri ex-
induratio
fuac
mollis lubftantia-,
cum
ignitionc fuse
pcrvcircns
&
fufioiiis, & eft, utingeniemur , in illi permifccre Argcnti vivifubftantiam fixam in profundo illorum , aut Slilphuris fixi , aut fui comparis , auc
p.irationibus
ordmcm.
cx rebus duris , & iion fufilibus , ficut Talcum , Marchafita & Tutia. Hxc etenim cum illis uniuntur admifcentur , & illa indurant quoufque non fundantur, .intequam igniantur. Et per medi-
&
CAPVT
PRiparantur
igitur
XIII.
iafpecie.
cinampcrficientemhoc idem complecurfimiliters cu/us narrationem ponemus.Eteft limiliter prseparationis
De PrxparaUeê Saiurm
rationibus mukiplicibus
pci lectic/nisapproximationis
Saturnus&Iupiter, prspa,
fccundum ma/oris necerntatem,commu-
per rcmotionem fuse fugiquidcm perfiqcur per confcrvationem,poftprimum calcinationis gradumillorum , in ignc iJIi proportionali. Et quia ordo in
,
modus
fcilicet
tiwx fubftantise.-
&
hic
modum
praparationis contingit neceflario
ideo
igitur
ni fcihcet
&
fpecialis praeparationis
modo. Com-
ponamus ordinem completum cxillisrPrimo

ftiva
munis quidcm eft per gradus approximationis ad periedioiicm multiplices. Eft enim unus gradus
approximationis , fcilicet Sulphur & fubftantia nninda, altcr vcro duritics, cum fux fufionis ignitionc. Tertius vero fixio per rcinotionem fugitivxfubftanti. Mundificantur igitur , & fulgida fiunt tripliciterraut per res mundificantes,aut pcr calcii).:ti()riis modum& redu(S:ionis,aut per folutione. Pcrresigitur dcputantesmundanturdupliciter,aut in calcem redatta, aut in riatura corporum. In calccm vero redacta, purificantur in hunc modum, aut perSaIei&AIumina,autpcrYitrum. Et eft , ut cum corpus ,fcilicetlupiter & Saturnus calcinatuni extiterit , tunc infundaturluper eorumcaIcem,AJuminum aut Saliumaqua ,aut comniifceatur in ca vitrumtritum, Screducatur in corpus. Hoc igitur toties luperhiccorpora alternata vice reitcretur, quoulquemunda completele oftendant- Nam cum SalcsSc Alumina & Vicrura fundantur fuiione.alia quam coipora , ideb ab illisfeparantur, & fccum tc ream fubftantiam ducunt, rclifto folo corpore puriricato.Innacura vero corporum , fimiliter per euadcmdepurantur modum,& eftutlimenturfubtiiidlme hacc duo corpora. Poft hoc vero cum eifdem admiuiftrentur aluminibus , falibus , & vitro videlicct , & poftea in corpus rcducantur. Et fic alternata vicc reiteretur , quoufqjmundiora appareant. Mundificantur,& per Argenti vivi lavacrum, nôdum cujus attulimus Mundificantur vcro fimiJitcr, & hscc utriufque gcneris corpora , per reite:
inundetur ex cis omnis fubftantia fugitiva , & aducorrumpens. Dehincvero fuperfluitas deleatur poft folvatur & reducatur, aut per lavacrum Argeuti vivi lavetur complete, & hic ordo utilis
:
&
iieceflTarius eft.
eA
De
UT
XIV.
PrjtparatioKe lovis in fpeciL^

l
SPecialis tamen horum corporum prsparatfo
primumquidcm
dem
Jovis ,cft multiplcx, t/na quiper cerationcm , per hanc induratur eju3
&
fubftaiitia
magis
Alumina
rant.
fimillter
quod Saturnonon evenit, & per , Iijec enim proprie lovem indu-
Alteravero perconfervationem ejus inigne fua: calcinationis. Per hanc enimftridorein amitcit, & corporum fimiliter fradionem, quod Sacurno Ci~ militer non contingit,quiaftridorcm non habet,nec corpora frangit , &per calcinationis reitcrationes fimiliter , ab acuitate falis ftridoremamittit. Saturni vcro fecundario cft preparatio, fpecialis fcilicec percalcinationem a falis acuitate per hanceaira induratur, &perTalcum fpccialitcr dealbatur & induratur;& per Marchafitam &Tutiam. Modos vero omnis prsparationisdeterminaîmus completius in libro , qui de perfecSionis inventione intitulatur , quoniam inhoc abbreviavimus fummas
.
illorum.
ratioiiisvicemcalcinationis adilla,
fimilitcrcuni fufficientia fuiignis,
&
rediidionis
C A
De
VT
XV.
quoufque mundioraapparcant. Per hancenimmundantur,apcrfcft;oneharcdiminuracorpora,di3plicicorrumpcnte iubllantia. Hac quidcm inflammabili & fugitiv.'., illa verof^tulenta teirea. hciiludidco, quoiuam
Prjiparatione Veneris.
Mitantes igitur prarmiflbrum ordinem, diirorum prsparationem narremus. Prin.6 qnidcm Vencris: deindc vero Martis.Eft igitur Vene-
I corporum
lom.
I.
Zx
ris mul-.
T4 8
vati
Bibiiothecx Chemica^ Curiofe

niodus, ut accipiatur
rismiiltiplcxri-aTaratioiiisirodus, Alius per c!eclcvatioiic pcrhcitur. Per clciicii .alinsfine
âtiouemvcro
cft
Tutiacum
cnit,& rccumpcnngcii]. unit ua V^cinisr r.gi- con> (uWimationisvalt ponatur ^cioinliio dfiiu'c 3 ur , adfublimandum, & pcr cxccHcntifrmiim gradtim
i"
js
ingcniofa mollificatione, atque moHinm indiiratione percalcinationis modum , idro i!!um non omittamiis fcd mollium quidcm priu-, , duroium vcio pi-)fl:. Et cfl fcilicct , ut folvatiir Argci.tum vi:
vum
praecip tatum
&
folvarur corpus calc inatum
eiuscle^ctur
p.irs fubtilior,
qux
fulgidjsfin
de cujus intcnfonc fit indurari, & h.r amba" (olutioncs mifccantur,&ex his alternata vicc calcina-
{plcndorisiiivcntacfl. Vcl cum re; minin a, &;poftea clcvctur
Sulphurc milceatur
tum corpus mifceatur , tcrcndo,

cinando
,
in
bbcndo
cal-
pcrmodumfusclc-
&
reduccndo
,
quoufquc durum
fiac >
vaf'onis iam'didum.-fine fublimationevcroprxp.facicnte^, aut in rrtur, aut per rcs mundificationcm
cnm
igni-ionc fufibile
i
non folum cum Alcrcurii,
caIcefua,autiiicorpus, vcIutTutiam,'aIes,& A'umina, auc pcr Arqcnti vivi lavacruir,cujus n.odum attulimus. Aut pcr calcinationes & rcductiones , ut in aliis narratum cff. Aut pcr folutiones & reduciioucsejus,oiiod folutum eft,ad naturamcorporis,
caicinatis,
tut corpora rcliqua d pcrfeaione diminuta.
Aut pcr Argcntum vivum inundificatur, ---^" "^

'
j--
(i-
CAPVT
De
XVI.
Pyparatit)e Martis,
& cum Talco & Tutia , & Marcliafic . foIutis,& inbibitis, pcrhci con pl. le contingit , &: quanto quidcm ha;c mundiora taiito &: pcrtcttius mutant. MoIIificantur & fimiiiter dura corpora ingenio confimili. Et cfl , ut cum Aiicnico totics conjungantur &fubhmentur, & poft Ar:enici fublimationcm aHentur , cum pioportiojjg jjjj ignis , cujus modun- narravimusin libro fornarum , & ultimo rcducantur cuin exprcdione fui ignis, in ordine fuo didi , quoufquc in fui"oncmollefcant , ft-cundum exigcntiam duriiiei corporis. Et hz quidem altcrationes omnes funt primi ordinis , fiae quibus non pcrficitu;- Magifferium.
fcd hoc
Jcm
MArtis ve-o prsEparatio cfl fimiliter multip'ex: quxdara
qiixdam ciiim pcr (ublimationem , vcio fine fublimationc completur. Quje vcro per fublimationcm fit, cum A^fenico fit , cujus modus hic efl. Ii/genicmur , quam profundius poflumus , fufioei icm Arfeiiicum non fixum unire,uc cum
liquc^^cat. Poif vero fublimctur in va''^ p-oprii fublimacionis, & hic praparatio meIior& perfedior inter cactcras rcperitur.Efl & alia pra?pa per Arfcnicunl fubhmatum ab fatio ipfiusMartis
CAPVT
IGitur ex
XVIII.
D^ Mercurii Lavacro.
prarmitrii neccdeefl:
Argentivivi
mun-
nefccum
JationemcompIc:e narrare. Diciaius igitur,quoniim Argentum vivu n mundatur duplicitcr , aut

pjr fublimationem, cli/us attulimus modum , per lavacrum , cuins modu. hic cif. Fundatur
a.ic
eo
multoties, quou;qncfecummaneat quantitasaliqua ipfius Arfenici. Hocenim, fi reduftum fuerit,
gcnrum vivum
;
in patella vitrea ve!''lapidea

,
"
'"
Ar
lu-
&
ch anabicalbum,
Eft
fufibile,
mundrm,
,
priparatum.
&
fimiliter tertius
ir.odus pra-parationis ejus-
pcr ipfum aceti quantitas afpcrgatur qui lufficiat ad illu coopcrieiidum.Dcindc luper Icnru" gnem ponatur , & cakficri pcimitratur , in tantum , ut
digitis fetra<ftaripcrmi;tat.
dcm,
ab his
pcr fufioncm
illius
cum Plumbo
& Tutia
enim
fluit
mundum & album.
CAPVT
XVI
T.
Dcinde digitisagitctur, quourque v, partcs minutifTimas in pulveris dnuhtudinem dividatur , & tam diu agiterur , quoufqueacetum -otun,quod in illo infulum ert: , fitconfumptum, Dciii-lc vcio , quod in eo terrcitatis iii, ,
Yjc rnoUifcaiicne clnrorum corporum^ de f/iduratioae moUiitm.
ne infnflicientes vidcamuf cum nos deterSEd minaturospromiferin us de duorum corporum

,
ventuin eff lavetur cum accto , & ab/iciatur , toties fuper illud opus rcitcretur , quoufque terrcit s illius in cxle-finum mutctur colorcm perlcdisiur,um , qiind pcrfedr lavationiselt fignum. Abhis
,
&
igi ur
ad
incdicini.s cfl tranfeunduni.
K^^^Sî
l
l
B R
II
I.
SVMM^
GEBRI PHILOSOPHI, PERSPICACISSIMI,

De
MEDICINIS
^l?^"^ Fferamus
fc.t4AV
j,
SERMONE VNIVERSALI
ET DE Q^VINQVE
DIFFERENTIIS PERFECTIONIS EARVM, PROOEMiVM.

ighur imprlmh ,/ermoem univrf^lem in medictnls , cum caufis fuis cr experiojtiis Innuim.is igitur , ûod,nifi ^nidem omne fitperfl.ûm , five per medidr.^m , five per prxpararionis modiim , auferatnr ah imperfeflis ,non perjicietttr ,/ciJicet ut ab llUs toUatiir omman!fel}is.
diim intentionem
jutris , û^ [ulgoris fpler.dorem amanitatis luciditaiem adduc.it , von rerf.cmntitr dimiwtta in comptemento totatiter. Amplins antem , eorpora a perfeflione nififufionem Lu>.aremaittSo~ adducat detcrminatam , non efl in compte?nento alterabile , iûoniam in jitdiciis non aiiiefcit larem , fed de commixto feparatur omnino , (^ recedit. Hoc aiitem iatiu-i determinatum a nobis dernonflratur , in capi',
ûam
&
tulode Cineritio,
AmpUus autem,
&
fiifi
perpctuetnr mtdicirtaeum imprefflonis alteralionefi
ma , nonva.lit
'
Lib.II.
let ifftus
Seall. Subfea.lV.
&
'mmutdtlo : ejuia non permanet Jedevanefcit imfrejjio. AmfVus etinm , nift p^ndera perfeElionis addiicantur , non mtitat fno cv?np!cfnento nMurg. f,rrno e^ vero , ctd noift fyaitsPer credulitatis errorem. Ejl cnim pondus naturx timtm ex perjcUio,:is jîis. Patn igitur ^ttod chm , perfcElionis d-fferenti* rnedicinam nojiri Magijterti has <jHin^- adducere quin(^;ft1tt, nccejieen
T49
&
inpefrUione
hoci.iiturpatct. ex quibnsmedicinanoflfa elidtuir.
Namper eaelicitttr<^<4 maxime corpvriOns
d'ffercvtiaf
tttr, dr amicUiliter eisdem in prcfundo adlhtrent dlterantia. Ideoj ckmin rebus e^cteris exattirentes ^non invenerimns inventiotie noiirarern aliam, m.tgis ijitam Argenturn vivum corporum nat-tiris amicari in nattirajua, tlnde eis mifcttur , &poaeafigitur cumigne lemo ,ve- hoc , opus noftrum in illo impe>idetes , re~~ ferimtis ipfum efje veram alterationum medicin,uh in complemento , chth alteratit^ne vera, (^ non
Per adytnaun^
mndiih
pecftliofa.
CA
r U T.
L
Dc
iff
CAPVt
triplice
ir,
D<? Prdparatiofjc fubflami^ Argenti vivi
pyo^
ordiKC Mcdicifsarfiml
Enatigitiirnos jriibflantiamipfius tantuiti

proprietates fubftantia:
,
& difterenriasdcterip-
minate
deicribere. .Et
cum non invenerimns
Nnuimus quidem Mcdicinarum triplicemdifFe-^ 1 i rentiam neceaario acciderc. Alia enim cft primi ordinis , alia fecundi alia tertii. Dico autem pri-^ mi ordin:"- mcdicinam ,omncm pra-parationcmmineralium qui fupcr diminuta a pcrfcftione corpo,
funijlinealterationis naturîllius adminiftratione mutare, invenigH^^ fimiHteripfumprscparari de-
ra pro/e6ia alterationcm imprimit

cit
&
complemcntum
, quje non addufufficiens,'quin conting..ta]te-
bere neceilario, ciirn non ncrmifceatur ia profundo , abfquc iilins prsparationis inodo. Et ert: {cv\icet , iit talio fiati iliins fubftantia , quod pern-iif:eatur in profundo, ufquc ad occulrum corporis alterabilis, iinc fcnaratione in a:tcrnu:i).
ratummutari&.corrumpi, cum cvaporatione impre(Tionisined;viiis i'h'iis totali: ficnteft omnisfubliin.itiodeaibiitivx Veneris aiit Martis, qux fixionem iioii,fu;cipii. Et cjusmodi cftomne addita-
Hoc autem
mentum coloris Solis & Lun^

torum
,
Ht , nifi fubtilietur valde , cttrti prxparatione dctcrminata fc certa in capitulofublimationis.Et non rcmanct ejus impreHloiimiliter , nifi figatur , ncc illiiilrat, ni:i hiigxiifTima cx illo eliciat ir fibilantia , cum {\.\\ modi ingcnio, & modo fua: opcrationis pcr ignem congruum. Et non prsilat fufi,
non
&
tc
, aut Veneris commixfnpcr furniim cemeiiti pofitum , ut Zimac
fimiiium. Hic cnimmutatin mutationenonftan, fed potius diminuente feper exiialationern.Se-
cundi vero ordinis mcdicinain dicinnisomnern pra:parationcm, qu3E quando fuper diminuta a perfedione corpora projeaaeft, alterat indifferentiam
aiiquani
onem perfcdam , nifi m i.ll.'us fnfionc adiiibeatur cautela , cum iiabeat dura rcmollire ^ mollia indurarc. Eftramentalis, ut, cum fufficientia fervet fu.-Ehumidit;ttis proportionata: modum, fecundum
,
complementi
rclidis modisdiflerentia-
rum
aliqnibus corruptionis omninb, vclut eft calcinatio corpornm, qna omne fugitivum deletur;
cxigentiamc/usjqu-Equarriturfufionis.Perhoccrgo patet,qu6dipfiustalisndminiirreturpnrparatio,qua
Et c.1 hujus gcneris mcdicina perpetue Lunarh ci^"""'^s, aut ctiam perpetue Venerem dcdbans
'^^'"-'t'''
aln^: in
eis
corruptionis diiêrentiis. Tertil
'"" fnlgidiiTima&mundilTimafubftantiac?; illocrcctur, cautelacidcmexhibcatur, deindcfigatur, ut {cilicetexerciteturartifexinadminiftratione ignis , in modo fur^fu!:onis,qu6dpo(Tic ex iiio delere humiditatis fubftantiam in tantum, quodlufficiatad fufionemperfeciam comp!enda;n. Ec eft l'ciii:et, ut, R qusris. per hmc corpora fufionis m.ollificare , 'm principio fua: creationis Icnrus adhibeatur ignis. Ignis enim lencus , humiditatis eft confcrvativus , fufionis pcrfedivus. Si vero mollia indurare qua:-
"
&
3."f<^!^<5rannsmedicinamappelloomnemprxparationem,quse,quando corporibus advenit,omncnt' corruptionem, cum projedione fua tollit , & cun omni; complcmcnti diflêrentia perficit. Hsc autem eft unica fob , & ideo per illam excufamur a labonbns invcntionis decem mcdicinarum. Primi igitur ordinis opus minus appellatur. Secundi medium. Tertii vero majus. Et ha:c cinarum difl-erentia fufiRciens.
eft
omuium medi-:
&
,
ris
ipfius
componatur
eft
ignis
fcilicet
vehemens
,
CAPVT
De "Diferemia ommum
IIL
Medicin^rtm,
talis
enim
humiditatis confumptivus
&: fufio-
Ethas quidem regnlas omncs m ommedicina bona: mentis artificem , necelfario ni , confiderare expedit , &: multas alias. 9imiliter , in pondcris mutatione confiderationes adducere neccriariumcft, ciim caufis fuis & ordine congruo. Eft igitur caufa ponderis magni fubtilitas fublfant\x corporum & uniformitas in efiTentia. Per hoc
nis turbativus.
, ,
EX
alia
ordinis igitnr decerminati promifTIone fecu-
ta.
Cnmq.idcmalia
fit
vero Argenti vivi , corporum quidcm, alia primi ordinis, alia fecundi, aiia vero tertii Ar, , genti vivi fimilitcr. Narremus igitur omnium mc-
&
medicina corporum
&
enim illorum poffuntdenfari partes

tcrcidat
<Sio,
,
cum
nihil in-
&
partium dcnfatio, pondcris

pcrfcctio. Patct igitur
,
eft
adduipfi-
&
illius
qu6d tam cor-
porum
adminiilr.itionispra^paratione,
quim
us perficientis medicin^ modo , per operis artificia, fubtilitatemperquirerencce(]e contingit.Qiioniam ,quanto m.i/oris ponderis fnnt corpora tranffinutata , tanto & majoris funtpertcftionis, invcnta inveftigatione pcrattem.
dicinarum dirêrcntias primi ofdinis , dcindc fccundi, deinde verotertii. Corporum quidcm piirno. Poftca in Argcnti vivi medicina , cum fcrmone completo,&ordinecongruo , narrationemtradsmus. Dicimusigitur, quoniarii priniiordin/smcdicina corporum., a!ia eftdurorum, aiia vcro moliium.
alia
eft
Durorum quoque alia Veneris, alia Martis , vero Lunx. Ver.eris quidcm & Alartis , pura
Iwn^ vero
,
illorum fubftantis deaibatio.

,
rubi-
Complerur
igitur fer-
ficatio
cum
mo uti'is
differcntias
de medicinis. Sed omnium ir.ediciijarum nunc narremus,'
Vcncri
&
citrinitate fulgoris amocn!. Qiioniajn Marti rubificatio non advcnit, cum pri,
mi
ordinis medicina
cum
fIgoris
appaiuione
ouoniam
T)
Bibliothecas
funt,
Chemicse Curiofx
ideo
quoniam cx toto immunda
non apta rubcdi-
nis hiliôrcm recipcrcpriusquameisadveniatprxJgitur niparatio fulgorem adducens. Narrcmus pri.nisVencrismedicinasomnes,pofteavcroMartis , quae cadunt in ordinc primo.
cum illis commifcctur. Aliter autem Arfcni.^ cum fundimus fublimatum quousq fiant frufta. Deindc vero fruftum poft fruftum fupcr Venerem projicimus. Jubem.usctenimin fruftis potiiis quam
,
,
in pulvere projici,
CAPUT
IV.
erdirte,
quoniam facilius inflammatur pulvisquamfruftum,&ideofaciliusevane(citquam fruftum,&con(umitur priusquam fuper corpuscadat ignitum , tollitur autem & eadcm rubedo aliter, cumTutiavidclicet,
BeMedkinis yeneris ift primo
&
dealbatur.
SedquiaTu-
igitur mcdicina Vencrcm ESt Argcntum vivum, alia pcr Arfenicum. Per Ar-
dealbans,alia pcf
ti^ dealbatio nonfufficit,ide6foIum citrinat. Citrinatio autcm quaÎibet albedini eft affinis. Et eft mo-
completur, mcdicmadeArgentumvivum albans iliam.Solviturcnim primo
Pcntum vivumquippe
prjEcipitatum
tio,
,
fic
& folvitur (Tmiliter Vcnens calcina-
deinde vero coagulantur , & fupcr ipfius Veneris enim corpus projiciatur eorum mcdicina. Hxc
dealbat & mundat, nonadducittamcncomplemencorrumtum , quin contingat altcratum mutari praecipitatum folvitur alitcr Amplius autem
&
hx amba: folutioncscommifcenturin unum.-
dus hujus fcilicct , ut folvatur & calcinctur onine gcnus Tutia; , dcinde Vcnus , & har ambac conjungantur folutioncs , & cum his citrinatur Vcncris fubftantia , & cum Tutia, fi exercueris , proficuum invenies. Dealbatur vero , & per fublimatam Marchafitam , quemadmodum cum fublimato Argcato vivo , & cft modus unus & idem.
&
CAPVT
REftatergo
fibi
V.
pi.
Argcntnm vivum,
folyiamba- folutiones conjunguntur inunum, & cujusintentiode calcinatio, tur Vcncris corporis folune fit dcalbari , & conjungitur cum pridKais
& & folvitur
Lithargirium
&chx
Be medicinis Martis iprimo ordine.

dealbationes Martis, ex mediciniS
,
propriis creatas , narrare
qus
iunt fecun-
tionibus , & coagulantur ,deindc yero fuper corpus projiciuntur dcalbatur cnim per hoc , ahterautcm fublimaturalternata viccex illiuscorpoillo perre Argcntivivi quantitas , quoufque cum completa, ignitione inancat Argenti vivipars,cum dehinc ver6,cum acctodiftillato , f^pius imbibenillius
:
dum eirentiam primi ordinis. Sed quoniam fufionem non habet reftam ide6 cxpcdit nos cum me,
dicina fundcnte, illum dealbare. Eft igitur omnis Martis fimiliter , medicina Veneris dcalbativa,
&
cum ejusdem
ordinis prxparationc, fed fufiva
illi-
do
tcratur
ut in
profundo
,
illins mcliiis
commifce,
atur,
Ab
hinc vcro affctur

atfetur.
& ultimo confimiliter
us fpecialis eft Arfcnicum cuiuscunque geiieris , fufiva illius fimilitcr eft Plumbum & Lithargirium folutum. Cum quocunque igitur iftorum dealba-
&
abeo Argentumvivum fublimetur,&iteratoimbibatur

illa
,
&
Et
fic
toties rcitcretur
opus fuper
quoufque multa Argcnti vivi quantitas in ea , cum ignitione completa quicfcat. Hsec cnim primi ordinis bona eft dealbatio. Aliter autcm , fuper Argcntum vivum prjecipitatum , totics (ublimetur Argentum vivum in natura propria , quoufque in illo figatur ,& fufioncm priftct. Dehinc verofuper Veneris fubftantiam pro/iciatur , dealbat cnim peculiosc. Alitcr
& funditur. Expedit ut cum Argento vivo conjungatur& lavetur ^ quousque omnisimpuritas tollatur ab illo , &fiat album & fufibile. Aut calefiac cum ignitionis vehemcntia, & fupcripfum pro;iciatur Arfenicum , & cum fufum videris illud , projice fuper ipfum Lunx quantitatem , quoniam quando fecum unitur, non feparatur ab co perleve artificium. Aut calcinctur , & lavetur omnis ex
tur
ipfo folubilis aluminofitas
giriuni,
vcro folvitur Luna & folvitur Litharfolutioncs;Et ex hisVencris fubftantia dcalbatur. Sed & melius quidcm
& con/unguntur
corruptionis infcdiojam dictum, Dehinc vero ab illofublimetur Arfenictim mundatum , per fublimationcm aliquam , & reiteretiar mul,
nem adducens,per modum
folutionis
dcalbatur,fiinomnibusmedicinispcrpctueturArgentum vivum. Dealbatur vero & per Arfcnicum fublimatum , ut {\ accipiatur calcinatio Veneris , & fupcr illam itercturejufdcm fublimatio , quoulque fecummancat , & illam dealbct. Sed nifi ingeniaveris te ipfum , cum modis fublimationum , non perfcverabit in ea Arfcnicum cum altcrationc aliqua. Et cft, ut, poftprimum fublimationisgradum, fccundario rcitcrcs , quem narravimus in Marchafitx fublimatione. Dealbatur vero & aliter , ut fublimatum Arfenicum in Lunam projicias,dehinc vero hoc totum fuper Venerem, dealbat eniin peculiose. Autcommifceprius Litargirium, autPlumbum uftum , folutum cum Luna, dcindevcro fnper hoc Arfcnicum fuper/eftum , & hoc totum fupcr Venerem projcftum dcalbat , & eft primi ordinis bona dcalbatio. Aut folum fupcr Litliargirium folutum &:reduftum,projiciatur Arfenicumfublimatum , & hoc totum fupcr Veneris fufionem,quoni-
toties
, quousque fecum aliquid ex illo hgatur.De^^ inde vero cum folutione Lithargirii alternata vicc imbibatur, commifcendo & agitando , & afTando mutua vice , & ultimo reducendo cum igne,quem docuimus in Jovis reduftione a calce fua. Ex hac enim exibit albus&mundusfufibilis,aut folum , cum Arfenico ab illo fublimato , in calcc fua rcdu-
catur,
& exibitalbus & mundus fiifibilis.
Sedeun-
demartificem expcditadhiberc cautclam,quemad-
modum &
in Venerisreiteratione fublimationis ab ea, Arfcnicifigcntis feinillius profundodocuimus. Dcalbatur vero fimilitcr per Marchafitam & Tutiam , cum ingenio induftria qux tibi narravimus, fed horum dealbatio , & illorum nonclt fufficiens
&
CAPVT
Bemedicwis Lun^
if*
VI.
primo ordine.
am
dealbat
eam cum
claritatis afpcftu.
,
Autcom-
mifceantur Luna
ca
cft
& Venus & fupcr

,
has pro;iciatur
omnis medicina dealbativa. Luna enim roagisamiArfcnici

,
quam corpus al iquod, &
onem
ab co toUic
idco f radifecuudario vcro Saturijus ,
&
T)Rofequcntes igitor prsminorum ordinem, luJL nx medicinam fubftantiam citrinantem inordine primi gencris , narremus cum veritate certa. Et eft lcilicet medicina citrina, quse cidem in profundo adhsrct, & adh^rcndo colorat, f^ve per naturam
propriani,five per artificium bujusMaoiftcrii.- nar-
remus
Lib.II.
remijs ig"turmcdicinam
,
Seail. SubfeaiV.
fua radice
illi
JSi
,donec ma/or
iti
qus, ex
fert
necmundi
partibus
innaia, n.i adhiret, deinde veroartilicia, per qua;

faciimis remci);iirquegeaerisadl]2rere,cum ingrcl'-
fublimi
natursE mobili quieverit incorruptum.
iionclirnia. tiicimus aiuemillam,aut
exSulphure,
C A
De
VT
VII.
aut exArgento vivo,auc ex amborumcommixtione, lcd per Sulphur diminute quidem magis , per Argciuum vivum vcro peitcdtius. Elicitur autemli-
medicinis fecmdi ordinis.
quasdam res minerales , quse non funt gcnens quemadmodum elt Vitriolum & Cupe!o!a,riicdexgummacupriaiit ejufdem ftillimiljter per
iiujus
:
REftatigitur ad fecundi
fire,
cidium nunaipatur. Artbramus igiturimprimismodos omiics mcdicinarum,qu2 ex Argento vivoconfurgunt.Indc ver6c6venicnter,qua:exSulphure auc ex imborum commixtionc. Vltimoqui- ex gumma cupri & limilium. Eltigitur modus ejus ,qus per Argcntumvivumperhcicur talis; lumacur prscipitatuni,
"a vcra.Cum fit igitur medicina alia

:
ordinis medicinas trancuni fermonis fuiexigentisE fufficientiavera,&nonmanifeitis probationibus, cumexperien-
&
pc; pra-cipitacionem ejus
moitihcatum&
aatorum,aIja vero Argenti vivi, fcilicet perfedio coagulatioms priiis tamen omnium medicinas corporum narreinus compIete.Dehinc verd adipfius Argenti vi v mcdicinas coagulabiles in Solificum vel Luaiiicum verum. Eft igiturfecundiordinis mcdicij
corporum mun-
naquajimpcrteda folaperfedionisuaita ditierentia complct. Verum , cum multa: caula xn unoquoque

,
deinde ver6ponaturinfurmimmagnaeignitioijis, ad mcdum conlervationis caicium , quem docuimus, donec rubefcat in limilitudincm ulifur. Si vero nonrubuerit , tolic Argenti vivi noamorcifixum
:
fiat
corruptionis
la Saturno
imperfeftorum corporum, uc
,
quidem fulphureitas volaciva
iicati
paiteni
&cumSu]phure
rcicera fublmiatio-
ncmiiiius.
datum,
ipium
&
SiccamcaSulpuuromniimpuricacemunArgcacum vivu:n limiiicer. c poltquam

iublimacioaem rciceravens , iuper di>ib!vecum aquaruma-
vigeiics illius
pr^ci.->icatLim:ili.d
cumi.ic diHo vence, & iceratoillud calcina,&iceratodi iolvc, donec exuberanterlufficiatjpoit hoc
L.ta.T parcem dillolvc,& cum lolucafuerit,lolutioIKN commifcc,& coagula eas, & iuperLunsfufioncm poiice , citrinabic enim citriaitate pcculiosa valdc. Si vero Argcncum vivum in prscipitationc rubjcrit adperfecrioncm fui pro;edionis, lufficit admiaiflratiodifia, iine cominixtione rei tingentis illad. Pcr Sulphur vero rubiiicatur, fed illiuseitru-
qusaltcrum eorum,autex tototollat, autpalliando deco ret , rcliais Iblisaliis imperfectionis caufis Cîa igirur corporum aliqnid eft impermutabile, quod in corporumradicc inaatum eft , pcr (ecundiordiuis medicinam tolli noapotcft; idebomnis nêdicinailla, qurilluddccommixtotollit, non fecundiordinis, ledtertii,
tivivifuga,per qua: corruptionemadduci necefiano accidic, &iliius terreitas. Fiatergo mcdicina ,
& Argen-
&
ma/orisordinis appel-
Jacurmedicma. Ecquia fupcrfluitas fugientium inveniturper calcinationis &redu(5tionis modumtoltcrreitas nommata ideo neccire , fuit, medicinam lecundiordinisiavcnire , qua:quidcminnatum palJi
ris
biiicatio difficilis,
&
laboriofaimmense.Adhocau-
non Sophifticum ,
iiet,&durum remolliat,&molleinduret, &indulcihcct & mollibus fecundum complementum

fed perfefte conftituat Solificmn
inducit operis nece/Titas, ut priiis calciaemusillud ,& poftligamus, quod laboris eft copia.
tem nos
corpus, aut Luaificum verum,
Dcinde vero hac eadem pr^paracione adminiltremus , &eaadcm projcdionem fupcrLua^ fubftantiam intuadamusj & tamea noa iciulcat c;'us cicrinatio tuigcns , imo tufca , & livens tcrreitate morvcro & Lunafimiliter cum Martis foiucioae. Ejus vero qu per Vicriolum auc Cupetifera.Cicriiiatur
C A
T>e admimfiratione
V T V1
1 r.
Meîcinarnmfecundi ordinis.
corporibus
folis
/ûmpatcat
igitur in
^molhbus, peringeniahuiusartificiorum operis

nonpoifeliquefaîonis feftiaaatiam tolli, nec impuntateai inradice principioruminnatam, neceflario
quidem
ro'an,perhcicur, citriaatioaismoduself
f
calis.
Tolla-
turillorumuaiulcujufque quaatitas certa , ublimecur pars, qui fublimari pacicur, doncc
& illius
cum
evemcmedicinam
percundtari
e\p.c!Tioncfublimeturto:ali, poft hoc vero iccraco quod lublirtiatumeit, fubhmetur cum modoignis
projedione iHorumtenuitatem infpilfet, pKlandoadfuae liquefadionis ignitionis

in
anx quidem
&
.nf-
appropriati , ut ex eohgatur quiddam poit quiddani, donccmajor iiliushgiiur pars ; poit adnuniilii
tenuando ad fufionis velocitatem
tiam indurct.In duris fpi(T]cudincm attenuet, &atfufficientem,
fufficieii-
cum
Itrccur cum igais cauccls uiccncione, ut poflit illi niajorignisad periettioncm admiaiftrari. Poft hoc
propnetateigmtionis, adducat, & urriulque genens corporum fufcedinempalliando dccoret,hxc m album, ilJa vero citrinum transformet perfe-
iolvatur iaaquamrubicundifrin;am,cuinon eftpar.
Dehiac veroiagcaierisutillud ingrelfum

recorpuscxhibeas,
in
Luna
&
hxciagenia
tibi fufficienter
a tcrtnordimsmcdicina ,' nifi pcr miaoris prsparatioms imperfe(5tioncm,& non

diverfificatura fe,
pi-
ctiirimum. Nonautcmdfverfificaturhxc medicina
monftrata(unc,fi perfcftifuci is operis exquifitor, quod fcnplimu>. Et quia rcs hujus vidcmus Lunse protuade amicabil]Ccradha?rere, ide6 coufide-
&
quodindiverforumcorporum projeftione & gmeacorum acceptatione conftat:fed in modo

ftria
ravimus,&cftcercum, has eiiedeillorum radice,
& ideo pet
illas aice.ari
coaciagic.
Wx
ucique fuac
medicinsomaes primiordiais, quasattulimus,poffunt tamea iilarum plurcs mulciplicari modi, lalva

pigmencalium rcruminmodorum variecacis elfentia. Qiiidam vero plurcs adinvenerunc mediciaas, ied unumexduobusneccilario eveaire contingit
paratioms. Alia etcnim cgec prsparationis inducorporummolliumniedicina, tenuitateminfpifians: aliavero durorumattenuans fpifrtudinem; nic quidem igais coafumptivi modo illa verohumiditads confervationis adminiltratione eset.
:
pti-
C A P
Df Sup^lemento
V,
T JX.
quiaautcxeisdem,auteaadem naturaai habeatibus;ilIos medicinam crcarc neccflarium eit- Aut mcilicinamcompoaunt, qu ei,quodnoneft,iqufpollec,cum alceratione lua,&qu^,aecmundocoii-
defeBmtm pofi adminiftralionem Medicinarnm fecifndi ordinis.
AFferamusigitur fermonemuaiverfalem \n. mediciaishujus fe.ciiadiordiniSiCompletum cum

deter-
5)
?2
Bibliotliecae
Chemic^ Curiofx
illudin igne confervet ,quoux]ue adveniat
joris ignis tolerantia,ejus humiditatcni
tis,&:
illi
determinatione certa & vera. Et dicemus prius omncs Lunares omnium a perfedione diminutorum corpornm , cum differenciis prxparationi'! eorum. Dchinc vero Solarcs, cum propriis
/Tmilirer differcntiis.
ma-
ton umen-
couvertac illud pcr hoc btnehcium in momcn to in Soliticum & Lunihcum veium , fccundum il-
Probavimus jam
noftris fer-
lud, ad
tur
iuibus
,
Sulphur cujus "cunquc gcncris pcrfcftio-
nis
pcrfcdrm
corrupcivum. Argcncum quippcvivum, in operc ndtursjcomplctis rcgiminibus. Igicur & naturam imicanccs in quibus non cft poffibilc lcquioperibus.EcArgenturnvivumfimilicerin hujus operisMapiftcrio afrun^^mus.incn/usquepcrc(T'c
quod medicina fucrit pnparata. Cum iginon inveniatur aliquid ci magis communicare quam iprum,quod fui naturs eft.ideo pcr hoc xftimavirrus , cum eo medicinam illius complcre , &
ingcniati fumns
fuis
formam mcdicina?
illi
pcr ingenia
piaftarc. Et eff fcilicec,uc praparctur
tum modis
jam didis,
,
cum
diutuuji laboris iuftantia, qua
fctîonis mcdicina,L'.inari fcilicet
& Solari,cam quiArgcnti

vivi coa-
omnisillius
|.<bcilis
fubft:ancia& purifTima,aiba qui-
dcm inipcrfcdorum,quam
gulabilis.
ipfius
Cum jam, cx novilTime diiftis fermonibus, dupliccm mcJicinarum differentiam dixcrimus, Aiiam quidcm corporum. Aliam Argcnrj vivi coaguIabilis,Ec abhinc quidcm prius corporum, abindc vcro mcdicinse Argcnti vivi narrarinnem trad.'mus certam. Eft igitur per fe hujus meaii-ma: matcria cujufcunque gcncris una, 8r e(\ quod jam
ad Lunares
ef^. Aflume igitur illud , & i\ vis fecundum ordinem tibi pra-milfum, excrcitatum teredde,prxparaerg6 illu-J,cum mo-
dcm m Luna cicrina vero intcnfa in Solc pcrhibcatur pcrfefte & hoc quidem non completur, fciliccC
ut citrJnum crcct,
qujc lur eft naturx
Cme mixtionc rei tingcntis illud, , Dchinc vcro, cum hac purilTi-
ma A
genti vivi fubftancia pcrriciatur,
cum
hii;us
medicina , qusr maxime A^-gento îio adhxreat,& fundatur faciilime, & illud cojgulct, & convcrtac hoc inSoIificiim,velLuM.igiiterii operis ingcniis
fufficicater
notum
,.
nihcum verum,cuiT) pra?paracione
iJlius
prihabita.
dis hujus Magiftcrii noris
quorum
,
intcntio cil.ut
puram ex
illo
fubfiantiam dividas
& partcm
qui-
, partem vero ad cerandumdimitte, & fic totum MagiRerium profequcndo , donec compleas , tcnta illius fufionem , quod fi fe fubito funtfit , m duris perfefia efl , in mollibus vero e con tra Hxc cnim medicina > fuper impcrfcciorum corporum unumquodquc- projcfta, in Lunare pcrfecîc mutat corpus, Ci quidem prjevcnient huic me-
dem
figas
dicini pra?parationcs nots.Si veronondiminurnm rehnqnic,fcd pcrficicinaltcra perfeftionisdiffcretia

nis adminiftratione dcpendet,
cicii,
tantum quantum,ex hujus generis mcdicina: orditantum enim excr-
Scd ex quibus maxime hic Argenti vivi fubftantia elici pofHc , felct qii^ri. Et nos rerpondentcs narramis, q'iod in quibuseft, ex illis clicitur. Ell autem tJm quidcm in ipfis corporibus , quam & \a ip*o Aigcnto vivo fecundum naturam, cum unius *nr repcita natuia?. Scdin corporibus difficilius In Aigonto vivo autem propinquius, non autem perfetti^js. Igitur cuiuicunquc generis fit medicina, tam quidcm in corporibus,quam in ipfius Argenti vivifu')(Untia,lapidr^ pretiofi indagatur mcdicina. Sed quoniam contingit quandoque medicinam quidrm c mmifceri, quandoque vcro non ideo modum pcrmicendi uarrabiiriu^ , fcilicct qualiter unaqua-que res,in corpuspiofui.d (Tine ingieflum, acquirat.aut un iqu iqiie ir.edicina non intrans, &
:
nonprivenienteadm.inirtracione aliqui, pc-rpro/edione fofi. Solans vcro hujus fecunJi ordinis medicina, impcrfcftoium quorumcunque
ficit in
cft
moGus
& perdiffo'utionemcjus, quod non
per diiTi.Jutionemejus^quod iîgreditur, ingrcditur,
&
corporum eft eadcm mcdicina,& adminifirationis e 'dcm rcgimiiecommunicans. In hoctamcn diffcilicec in ma;ori parcium , per rnodosproprios libtiliatione cgeftos, acque fiibcili prxparacionis Sulphuris regimine adminilf raci & commixtionc , cum maccria medicin.T noca. Ec eft
fc-cntiam habet,
regimen
lucio ejus
fcilicetipfius puritTimi Su!phuris,fixio&: fo
pcr modum cjiis.Cum hoc enim tingicur medicina,&cum hoc,projcfta fuperunumquodq e corporum a pcrfectione diminutorum complet in complemcnto Solari , quantum ex ejus fecundi
,
per mixtionem ambarurii folutionum. Facit enim ingrcffivuni cHc onine , quod illi per minima conjungicur. Hoc autcm , quod ingrcditur, per folutioncm complccur , & comp'ctur per folucioncm fufio in rebus non fufibilibu,& idco magis apra funt ingredi & pcnctrarc, & altcrare. Ec hjec ideo eft :.ui!:i, quare quafdam rcs calcinamus, qux non fiunt dc narura harum , fcilicet ut melius foivancur, &propter hocfoivuiitur,ut melius ab cis corpora imprcfTionem fu'"ciniant, & ab eis finjlitcr per hoc praparcntur & mundcncur , aut ingrei]uiii damus his qux fua fpi;f tudinc ingrcdi non pcrmittunc,cum
muiciplicifublevatiouis reitcrati6nc,fpirituum inflammabiliu.m luper illa,Arrciiici videlicet &
orJinis mcJicini pra?parationedepcndct
admni
non
Ar-
ftrationepr^venicnte nota , &ccrta ipfiusa pcrfcftionediminuti corporis. Et fuper Lunam projerSa

,
perficiteamincomplemcnto Solari pcculi-
ofo multum.
genti vivi nonfixorum,aut cum multiplici reiteratione fublimationise;us,qux ingre! um non habet. Eft tamcn bona cautela ad ingreiium rebus permifcibilibus
CAPVT
D(
Medicims
X.
i^gêfji*
Argem
vivi d"
earum.
reftat
danda , ut iolvatur corpus,dc cujus fit intcntione per has mutari & alterari,& folvanturres, quarum intentionis C\t ingrcdi cum altcratione.Non
SEcundum
igitur
prxmiirorum ordinem,
txncn omninm partium folutio , fed quarundam, dehinc idcni,& non aliud iiribibatur corpus
fiat
ex operis complemcnto , quoJ ex primis nos detcrminaturos cxhibuimus, in medicins Argenti vivi coagulantis ipfun, narrationem traiifirc^ Dicimiis igitur , quoniam cx cjufdemiliius elicitur Lapidis mcdicina fcilicct ex noco in capimlis hujusoperismultiplicibus.&illud ide6,quoniam cum fugitivum fit Argcntum vivum,dcfaciliabfq;inflammatione aliqua medicina eget , quse fubito , antc fu,
hoc cniin bcncficium in illud folum ingreftum habct necelfario, non autcm ia quocunquc alio corporc neccnario hoc contingit.
vice poft vicem, pcr
Ex
his igirur
modonim
ingcniis ncccffe cft
rem
quamlibct & ingrcffum , qiio cx illius naturae pendct bcncficio,habere & altcrare cum permixtione inventa. Per hunc igirur fermoncm dccemrnedicificientia.Hcftac igitur
gam
profundo illi adhaereat, nimaconjungatur, & illud inlpiilct ,

ejus, in
&
illi
pcr mi-
& lua hxione
narumcomplcturnumcrus,cumfu.T traditioms fufnos ad tertii oruinis mcdici-
nas tranfirc.
De MedeU
,,
Lib.
II.
XI.
Sed.
II.
Subfea. IV.
(Sione
neris
CAPVT
T)"5
De MeMcim iertii Otdinis.

'Stautcmhn/iistertiiordinismcdicinaduplexfcilicet SoIafis& Lunaris,cfl:tamcnincflcntia nna agendi modo fimiliter, & ideo iinica medicina nuncupatur a noftris Veteribns, quorum fcripta
diminutum corpus,&omneCu/ufcunquegeArgcntum vivum, in Lunare perfeai(Timum
tranftorniat corpus.
CAPVT
fit
XII.
&
De
Admintflratione Solaris
igitur hujus
^ Lunaris
MeîcinAl
SOlaris
per
medicin praeparatio non
Efl tamen additamcntum cicrinitatis perlegimus. <;oloris , quia a Sulphuris tlxi mundiiTirr.a pcrficitur
adhsrentis,
modum
tamen intcr hanc & illam, Lunarem fcilicet & Solarcm, quoniam hxc illud in fe continet:iIIa vero non Eft autcm hic ordo tertius > majoris opet is ordo appeilatus , & illud ideo, quia
fubftantia.Diffcrcntia
:
per additan.entum Sulphuris , figcntem & calcinantem , cum aftuti^
induftria adniiniftrationis perfed2c,atquc folutionis
ufque
modun;muIcip!iccm,cum reiteratione irulta, quomundum fiat:liis quidem adminiftratione per-
ma/oris fagacitatis induftria in illius ajmiiiiliratione & perfedionis pr3'parationc,& labore loiigiori, ad vcritatis complcmentum indiget,& ideo non ditenus,nifi per lubciliiTlmos pra;parationis
fetta pr2venieiue,qusEper fublimatione pcrficitur. Et efth; ;us .-iddicamcntimodus^pcr reiterationemj

partis noii fixi lapidis fublimationis
medicina in ellentia ullagradus in crcatione illiui,& pcrdiuturniorem laboris inftanti<im,& hos priEparatioais gradus,quos omncs narrabimus cuni compleinento fermonis , & per aftiovcr/ificatur hu/us ordinis
nis
cum ingenio conjungendi per niinima, quoufque elevetur cum ea,& iterato cum illafigatur,ut ftct.Et quanto hujus complcmcnti cxuberanticE ordo reiteratur plurics,
taiito hij/us
gis,&
illiiis
illius
exuberantia medicina; nuiltiplicatur mamagis augetur bonitas, & multiplicatur
augnentum perfeCtionismaxiire.Et noSqui-
modum comp.crccum
,
cau/is ruis,& experjentiis
dcm,nc mordeamurab in.piis,conipIemcnturnnarramus totu hu jus Magiftcrii , fub brevicacc (ermonis compleca & nota.Et efi illius intcntio,ut per fublim.uionis modum mundctur perfedidlme lapis , illius additamcntum, & abhinc quidcm, cumingeniorum modo volativum,ex eis ngatur,dchincver6
manifeftis
& exinde corum narrabimus
i^radus
(i-
militer adminiftrationis plurcs hujus tertii ordinis
Alio cnim gradu cgct Solaris mcdicina in pigmcntorum pratparationecomplcta. Alioyero Lunaris , hsc quidcm Sulphuris adminiftratione tingentis eam,illa vcro nou. Primum igitur adniniftrationis modum Lunarismedicinse narremus. Et eft ut accipias, lapidem illius notum,per feparationismodum illius pun(T;mam partcm dividas,& feorfum ponas. Dcinde vero ejus,qusc purifTiina eft partis aliquid figas,& aliquid ex illa relinquas , & cum fixa fuerit folvcquod ex illa folubile hierit,quod vero non eft fokibile,ad calcinationem mittas , & ab hinc iuper illudlo!utionereitera,doneciterum,quodex ca folubilc eft,foIvatur omnimode.Sic ergo ordo ifte calcinationis
&
fixuuT volatile fiat,& iterato voIatllefixum.Et toties
facfixum voIatilc,&voIatiic fixum qucufq; pr^fteC facilem fixionem cun^ ignitionc. Et iii hoc ordinci couipiccurarcanum pret!ofirTimum,-quodeft lupeC
omnc
luijus
niundi fcientiarum
arcanum&
thciau-
quidem exerciteris ad il^ lum, cum iaboris inftfiiitia maxima, & cumdiuturnitatcm mcditationis immenf2,cum illa eniminvenies,& fine illa non.Et huic quidcm medicins reitu
rus incomparabilis,
&
tcratio bonitatis adminiltracionis,
cum tal is cautelsC
&
lolutionis, vel
totum,
fi
poffibile eft,
.
induftria poteft \n pra-parationem. lapidis evcnircj
coagulando , reicerando fervecur , quoufque illius major folvatur quantitas. Poft hoc vero folutiones omnes,fimu! commifce & coagula. Dchinc vero Icvjtcraflando,in ignis temperamentoconfcrvajquoufque illi major, ad illiusexigcntiam,ignisadminiftrari podit. Poft hoc vero prididum folutionis & coagulationis modum & ordinem ferva, quoufque itcrato totum olvaturquodexeoeft folubile>&iccraco coagula,& iterato in ignis temperamenro conferva,leviter affando ut prius, quoufque icerato, illi poffit jgnis major, & ad ejus pcrfeftionem, adminiftrari.Omncs igiturhos ordinis prxparationis,
calcinationis,folutionis,coagulatioiiis,& in
quoufque Argcntum vivum mutetininnnitumSoIificum verum & Lunificum,& hoc non depcudet,nid
inmultiplicatione iIIius,velreitcrationemuItailIius pra-parationis. Jam igitur laudetur fublimis naturai ii DEus bcnediaus gloriofus, qui nobis omnium inedicinarum revelavit feriem cum experientia, i> lius inftigationis bonitate,& noftri laboris inftantia,
&
tempe-
ramento
ignis confervationis,Ieviter aflando fuper
illam quater reitera,
ultimo calcina per modum ruum,&ficprctiofiffimamlapidisterramfufficienter
&
adminiftrando rexifti. Deinde vero fervats partis non fixse,cum hacterr^ parte adminiftrata: quantitatem, per ingeniorum fubtilem conjunge modum per minima Et fit ingenium hujus intentionis fcilicet levationis ejus per modum fublimationis di-ctum,quoufque fixumcumnofixo levetur totaliter, quodfi noneveniatjaddaturilliiteratovicilTim non fixsE partis quantitas,quoufque ad elevationem illius
:
perquifivimus,&ocuIo vidimus,& manu tctigimus* complcmcntum illius noftro Magiftcrio indagatum. Sed & fi quidem illam paIliavimus,non miretur dodrince filius, non enim illi palliavimus Sed malis improbis,& cam tali fcrmone tradidimus.quam latere iniipientem neceftario accidit,& ecden),ad illius inventionis perquifitionem, prudentcs alliceOj Filii igitur dodrins perquirite,& hoc excellentilTimumDci donumVobis folis fervatum invenietis.Filiiinfipientes ncquitiac, & malcvols pravitatis immcnfs ab hac fcientia fugite, quia nobjs eftinimica & ad verfa,& vos in miferiam paupcrtatis conftituet,
:
&
quoniam vobis penitus hocDci donum,a divinf pru-i dcntiff eft occultum judicioj&denegatumomninOi Perquifitis ergoomnium mcdicinarum modis, noftri
propofici profequcnces inicium, ad eas quarhu
jus Magiftcrii induftrias perfctftioncm notificant
fufficiat.Cum igitur elevata fuerit
reiteretur illius
cum probationum
caufis
abhinc tranfcundum
eft
fubIimatio,quou(que perhancadminiftrationis reiIterationcm figaturtotum. Ciim igitur fixum fuerit iterato cum non fixse partis quantitate,poftquantitatem combibe,per ingenium tibi notum, quouf-
C APVT
De examinationibns
giflerium
fit
X1
L
MaZ
(juibt4s cognofcitur,utrurn
que totuitiiterato levetur.Igitur iterato figatur,quoufqiic fufionem priftet,

lua.
in perfeîone.
& facilem cum

eft
,
ignitione
,
H^cenim medicina Tom. I,
queomnc
aperfe-
PRjterniinTis manifeftis experient]is,de quibus narradonem non facimus , cum omnibus finc &ot A a <i
jy4
&
Bibliothecx
cum
Chemicx Curiofe
qudni perfedi fufio, idco fcparatur de cotrmixto, tardiustameaqnaniSaturnus, propter ignitionem
ti
cercae/abfqueuUius fagacitatisingcnioponnotae deris, fcilicet &coloris,&:cxtenfionispernialleum.
Per artihciorum cxpcrientiastentemus
caute-
Ja.anfic hujusartisadminiftrationisprojci5tio,com-
lubRantisefuifuiibilis.Quiavcrominoriscrt Argcnvivi quantitatisquam Iupitcr;& niajoristerreitar
plcmcntumcumveritateadduccns.quxfunt , icilicetcincritium, ccmentum, ignitio, fufio, fupcr vapores acutorum expoficio, extindio adurentisSulphuris in mixtionc probatio, caIcinationis& redu(Sionis rciteratio,
lisfufceptio.
tis& fublkntix fpiffioris.- Idto facilius quam lupjter de commixto toliitur, quoniam in profundo
niagis lupitcr, quam Venus adliiret. Marsverofufioncm non habct , &: ideo non pcrmifcetur quod propter fuihumiditatisprivationcmcontingit.Sed
.-
&Argentivivi
facilisaut diffici-
Primum igiti(raprimis,fecundumor-
&
dincminchoandum,dchincver6 lecundumeundcm ad alia, fecundtim promilTionemperficere, perquiramiis
vehementiam illum permiiceri fi propter ignis contingat, quia humidicitem LunsautSolisnonhabec,
cum
caufis
eorum
notis.
combibendoei pcr minima unicur. Ec idcolicec terreicacem mulcain,& Argenci vivi paucicicem,
CAP. XIV
De
CineritU epcamine.
&
fufioniscarenciamhabeac, non feparacur ab eis per arcificium leve. Per hoc enim ai cificis dilatatur induftria, ad cujufque corporisredificationcm vcram, fi redeejus, quodfcripfimus, efficaciam novericSi vero fancaftice fuper illudintelledumcontraxcrit
,
igiturfermoneminCincritio, cumfuis caufis maiiileflis,& fuifadionis modo. Eltigicur ioiaLunarisatqueSo\aris fubflantiain cmeritn perdurans examinc. Pcrquirentes igitur
Dlcimus
nihil
ex eo
vericacis cognofcec. Sunc au-
omnibus
tcm duoinhocexamine durancia pcrfeftionis corpora, Sol fcilicec & Luna piopter bonam compolitionem, qua: per bonamcommixtioncmrefultar,
,
horum corporumpcrfcdorum
re tjUj
verasfubllantiiditf'erentias,cumcaulii fimilitercineritii, lcilicetqua-
&
dam
m.igis,
quacdam vero
minixs, in luijus-
illorum puramfubftanciam.Narremus igitur modumillius,cum maximefic nobisneceffariusinperfedionis hujus Magifterii cognicione cerca. E(l igiturmodusilJius,utcollacurciniscribellacus,auccalx,
modiMagifternexaminca pcrfedione diminutorum, perdurcnt, perfcrutabimur. Eft autcm a nobis mfficicntcr narratum, horum duorumfecretum
corporuni, inluxprofundo fubfliantix. Ecefl:,lcilicct quoniam illorum prima radix multa fuit Argenti
auc pulvisoffiumanimaliumcombuftorum, auc horum omnium commixcio, auc quorundam. Dehinc
viviquantitas
& purilTimaillius ellcntia & iub,
icaquecumaquamadehac, & fuper illud prjrmacur manus, &hacflracum firmum& lolidnm, & inmedio ff raci fiac rocunda fovea folida & polica, & fuper illiusfovei fundum, fpatgatur vicri crici quantitasaliqua. Deinde vero exficcaripermittacur, cum ficcatum fueric, ponacuriliud , de cu/us in-
tilidiniaprius, pollea vero inlpilTata,
doncc cum
ignitionc tulionem lulcipiant. Quscunque igitur,a perfe6:ioncdiniim!ta, plus tcncitatis habent, mi-
&
nas in hoc perdurant examine qua:cunque vero minus, plus. Côniani h.C quidem magis adhaerenc, piopcer eoiump;;rtium iubcilitatem, maxime fc permiicentem & unientem. Etqui fimiliter ma;
rencioneficcolerare
examen, in foveam dii5fam,& fuper illamignis forris carbonum fuccendatur, fuper faciem examinabilis fuffleturcorporis, donec
&
joris tenuitatis funt, ut
duorum Plumborum
cor-
quidcm, quae majoris fpilfitudinis funccorpora,uc Mars &Vcnus, qaamquxin perfeCtione conlifl:u.ir, necelle eft de commixco feparariomniuo quoniam non func ejuldem fufioaiic
pora,
e concra
fundatur, quo fuio , Saturni partem polf parccm fuper illud fuffletur cum projiciamus inillud, flamnia fortisignitionis, &dum videris illud agi-
&
tari
& movcri motu concuffionisforti

,
non
efl:
pu-
rum;
expe(5caig!tur, donectotu;iicvancfcatPIum
ideo leparantur. Ec qux quidcm minorcm funcArgcntivivi quancicacemparcicipancia, facilius

nis,
&
bum
quod
fi
cvanuerit,
& nonce!Tatilliusmotus,
illud
noneft depuratum.lccraco igicur,fuper
Plum-
de commixco fcparancur. Pacccigicur, quod cum

mulCE cerreicacis ficSaturnus, paucseque Argcncum vivumquancicacis, facilifqueliquefadiionis,^ cenuitatis
bum
proiice,& fuper illius facicm iceraco fuf]a, donec Piumbum fcparccur, quodfi non quievcrit,
iceraco
Plumbi projedtionem,
&
fufflationem
&
vi-
illiusfaciemperquirc, quoufque quiefcar,
&cu
quoquemaxims,qui perfei.ionisexaminiCiIdco Sacurnus, inccr cxcera
dcasilludmundum&clarum
neritii funt oppofita.
corpora minime in Cinericii arcificio in commixco pcrdurac; imm6 cicilTimefeparacur &cedic. Ideo-
que ciam intercacera a perfeftione diminuca corporamagisced.ir. Ideo perhoc magispropriumcft ad hujus Magirterii cxamen, & illud idco, quoniam ciciuscedic&cicius imperfcdorum unumquodque fecum de commixco crahic, Ec propcer hoc falvacur major perfedi quancicas, ab ignis examinis combuflione forci, quoniam nonquiefcit fpacio cemporislongo perfettumconrniptioniexaminis,
in fuperficie fua. Poft Jiocvero, carbonesaperi, & ignemdiffipa, & faciem ejiis aquam pcrfundc, hoc enim perfcfte examinatuminvenies ; Ec quandoque, in fufflationc hujusexaminis, vicrum projeccris, meJius & perlettius dcpurabitur, quoniam fordcs collic,
{'i
&
illasinfifcac, poteft
,
camcn loco
vicri SaJ projici,
auc Borax
fici
poceft
Alumen aJiquod. Similiccr & perhoc examcn Cincricii in crucibuJo terauc

fufiflari ,
rco,
nari
&
in circuitu eius
&
fuper
faciem
& idco
eius fimiliter, utfupra, confiecur
quod exami-
ex
ris
illo,
faciJius
perPIumbi examen, minus comburitur,& dcpuratur. Quia vcrolovisfubftantia, plu-
debcc His igicur fufficiencer narracis , ad Cemcnci cxamcn cranfe.imus cum caufis fiiis, &fuis
Argenti viviquantitatiscxiftit, & minoris tcrreitatis, majorique puritace illius, acque fubciliori
expcricnciis manifcftis
&
nocis.
fubftantia parcicipans, idcb
magisincommixtofal-
CAPVT
ê Cementi
Xv.
extimine.
vacur,quam Sacurnus &Venus:quoniam niagis commixco in profundo adhseret. Ec ideo eft caufa ha?c, quaremultaperfedi dclccurquancicas, priusquam abillo feparecur coiijunSum. Vcnus verofufionem,
cum
iRnitionenrsftat, fed quia tardior eft
illius.
Tcimus igitur , quoniam corpora quadam magis, quxdamveronunus^pcrigniscomburuncur
Lib.
magij
II.
Sea. U. Subfea. IV.

ignis intlammationeperficitur,
rihitiircaIcinatini)isniodum,iit qiKt pliiiis funtfulphurcicatis quaiicicatcin combuflibiiis continentia,

inter cstera corpora
ûam quseCemen-
exsminantur
minus, minus. Qiua Sol igitur , Sulpliuris quan, niinoris efl; tiratis , idto , in cr citcra corporuni omnium mineralium , minin e per ignis iuflammationem comburitun Luna vcro poft Soleni, inter omnia corporareIiqua,m noris cft Sulphuris quantitatispar;
qux
'vcro
a Solis admmiftrationis
cit
,
Sed ciim Luna quidcm natura non multa difl:et difFerentia , pauco
,
judicio.
modo
in /udicio
& neque
cum
fit
illo quicf-r.
feparatio
corporum
in his
duobusexaminis generibus
ab invicem * nifi proptcrdi-
verfitatem coinpofitionis fubftantiarum
corum
,
quoniam ex ea
refultac fufionis diverfitas
ticipans, pluris ai.tcm

tclt,
quamSol, igiturminiis pofecundum hoc inllammationis ignitioncm j
&
fpis-
res per temporis fpatio longotolerare quam Sol , confimile comburcaccs, lecundum naturam miiiuSi Venusautem , quia SoIe& Luua pluris eft Sulphuris,
&
ficudo& raritasjqui quidem fcparationis funt cau-. (x , quoniam, propter fortem illorumcompofitionem , non cor. umpitur illorum fubftantia a fubftaiitia
corporis cxtranei,
cum non
fiatillorumper
minima mixtio. Ec ideo
&
terreitatis m.ijoris
illistolerat.
onem
ticipat
, ideo minus inflammatilupitervero minus Vencre, plus
& Luna fulphureicatis & terreitatis par& idco minus Venerc pcr inflammationem comburitur plus vcro Sole & Luna. Saturnus vero
veroSoIe
,
,
neceffe efl illa dc com*; mixto fc in\ iccm feparari , fine corruptione cotali illorum eiicntiae. Quamobrem igitur adminiflratio
corporum imperfeftorum completa dignof,
citur
cum
eju!"dem fufionis
&
ignicionis,
&
foli-
plusterreicacis& fulphurcicatispernaturam in
com
ditatis adminiflrationis reperta funt ingenio. ^
mixcione fervavit , quam nunc dida corpora , ideo citius & faciliusomnibus nunc diftis inHammatur corporibus , & pcr intiammationem comburiturvelocius, proprer hoc, quod fulphureitatem maxime habet conjuntSam , & love magis fixam. Mars vero non per fe, fcd pcr accidens non comburitur; Ciim enim corporibus mults humidicatis commifcetur, combibitillam proptcr fu^ humiditatis carentiam , gc ideo conjundus non inflammatur nec comburitur ,<i non inflammabilia neccombuftibilia (inr corpora fibi unit?. , vero combufi:ibiliafintilli comm xtacorpora, fecundiim naturam {ux combuftionis , ncceflarium efl: evenire MarCi.
&
CAPVT
,
XVI.
De
Ig^stionis
REflat igitur
mus.
jcima?
ut capiculum
igitur
Dicimus
,
Examine. de igniiione trada-' , quoniam corpora ma-
ignitionedetenriinata, rcpcrta fuiit ignem iufcipere ante fufionem illorum.' Et ideo dicimus ,fi akera;ioncmeorumcompIetam adinvenire conamur, quod necelfeefl: adfufionem iilorum corporaadminiflrataredigerc, Etefl: fcili-
p rfedionis
cum
rem,
&
comburi
&
intlammari.
Cum
,
igiturex re,
bus conftituatur inflammabilibus

licet ut
Cementum
paigi-
tct caufa illius inventionis neceflaria
& fuit, fciCum
omnia combufl:ibiIiaadurerentur.
folumi
fit
corpus incombuftibile , folum illud , ad illius naturam pra-paratum , in Cemento falvatur. Durant tamcn qua-dam magis in Cemento, qujEdam vero ininijs , quc-c vcro magis , & qui minus,notafunt cum caufisdidis. Duratigiturplus Luna , minus vero Mars , adhuc vero minus lupicer, minus vero & adhuc Venus,minime vero Saturnus. Narremus igitur Cemcnti modum , ciim in cognitione nobis fit maxime neceflarius in perfeciionis examine. Dicimusigicur, quoniam illius compofitio efl: ab inflammabilibus rcbus , & funt hujus gef.igientes , & pencris res omnes denigrantes , netrantcs , & comburentes, ficutcfl: Vicriolum , Sal armoniacus, & sris flos, & lapis figuli antiquus,contur
unum
priusquam fundantur perfccSionis corpora ,' , ignitionem fufcipiant, cum inflammatione caeleffini coloris&amirnitatis, priusquam perveniat illorum ignitioad albedinem ignis, in qua oculus non pofTIt c6nfp;cere quicquam. Patet igitur ignitionemillorum perfeftam compleriancefufionem, cum ruborc fntenfo , & non cum albedine , quam non poifit oculus fOnfpicerc. Si enim priusquam igniantur,adminiflratafundantur corpora ,incomplemento nonfunt. Si vero igniantur , cum laborci ignisquecxprcnione fort', non efl: illorum adminiftratio vera. Et hoc quidcm in mollibus, illud vecet ut
ro in folo Marte contingit colligi.

ignibilia
,
dcfacili ignitionem prseparationis
Non enim non modo
nec non fufibilia fufionem redam , quam in perfedis fccundum naturam invcnimus. Et C\ cum ignitione flammam amcenitatis ca-lefiini
fufcipiunt;
,
non prsEtendant coloris adminiftrata , non eft illorum completa adminiflratio. Etfi minuitur aliquid
pondcris , coloris , pulchritudinis , ignitionis fimilium, cx pr^parantis difterentiarum bonitatis invencum afiutia , non fuit fufTiciens artificis indagatio. Reiterando igitur inquirat, donec inveniac cum modis Divina bonitate collatis.
&
&
tritus
& Sulphuris minima quantitas

cum
aut nihil
&
Virilisurina,
fimilibus acucis& penetrantibus.
CementanturigiturhsEComniacum urina virili , & fuper illius tabellas tenucs, de cujus fit intentionc probationis, hu/.is examen judicio percundafupcr ri. Dehinc vero , in fidili conclufo vafe , cratem ferream extendantur tabulse, ita tamen quod una excis, alteram non tangat , ut libere ignis virtus ad illas percurrat squaliter , & fic triduo igne forti confervetur in fidili ; cautela tamen adhibcatur , ut igniantur tabella: , fed non fundantur. Pofl: tertiam autem diem , tabellas omni impu! itate mund.is invenies , Ci in perfedione illarum extiterit corpus. Si vero non , corruptas
CAPVT
De
XVII.
Fajioxis Examine.
fufionis igitur narratione fuiTicientiam tradaIN mus, fecu ndum quod examen eft ipforum corpo-
rumomnium ,ad cognitioncm
illorumi certam. Dicimusigicur, quoniamunicaeftperfedionisfufio , eum ignitionefcilicet, fed non cum cujusque ignitionis
befcit
fit
genere , fcd cum ignitione , in qua non alomnino corpus,& cum ignitionc, in qua noa fufcedo igni advcniens, in qua non lubito , poffc
onnino
n-icn
&
calcinatione combuftas,
Quidam
ta-
ponunt ad intlammationcm tabellas , absque compofitionum Cenênto , & dcpurantur fimilitcr

, C\ perfcdrionis fint corpora , Ci vero non , comburuntur omiiino, longiori tamencombuffionis fpatio , in hcc ultinio egcnt cxamine, quod fola
Tom,
I.
ignitionem,fundatnr,& liquefcat corpus,utfiuar. Igitur,cum le fuderit corpuscx nimia ignis prefTione debiliter,aut Cme^ ignitione,autcum ignitione fufca, hujus priparationis necefleeiTcorpus imperfecrionis!efle unumqnodque imperfedorum corporuin inartificio diminuto. Et C\ ['Oft fufionem infrigidari permictacur,& omnino fubito in nigrediuem illius vercatur iguitio, & obhoc quideni priufquam Aaa z durelcac.
5T^
Bibliothecas
Chemicx Curiofe
dinis.
durc'cat,iqnitionemperdat,noneftincomplementocorpus.ciijufcunquegencris illudextiterit. Sed judicari quidcn expedit mollitie, lioc corpus cxiftcrccximperfettionis corporum gencribus. Et fi quidcm, cum igniblaboriofa exprefnone, fortis &
violcntafiat, illiusautefufionem ignitio,
Perhocigitur examen perqiiiri poterit, in ^ --f-^ quoper tadatuni perfedniionis tempcratum gene
corporum, fi rede eorumconfideraveordinem; qucm narravimus in hoc capitulo; fi autcm non, tuac imputatemcritatis infipientis.
re pcrfiftet
ris
&
radio
CAPVT
De
XIX.
fuliôrisinsftimabilisalbefccntisomnino, jam non pcrfcctionis, fed duritieialtcratum eft corpus. Et ob
Extwlionis Bxamine.
hocquidcm,
?c
fipoft illiusfufionemabigne tollatur, fubito in Juretur,ut non fluat, mancntc illius igni-
IN ducamus totalem.
perientia,
cxrinftionis igitur
examine narrationem ad-
tione fulgida , |am non Lunaris aut Solaris perfedionis corpuscxilHt, cujuscunque gencris, & pra:-
tamenmultipicx illiiis exinqua cognofcitur, utrumin perfedioue

Eft
parationiscorpusfueritadminiftratum,fedfubMarPatet igitur, ex tis differentiarum natura ponatur. ante litripliceminfufilibusignitionis, /amdidis,

quefaftioiicm fubftantiarum illarum , experimcntorccolliîgradum. Unum fcilicetignitionem tufcam. Alterir-iiverorubeamclaram. Tcrtiumalbif-
fimam radiofuIgentcm.Prima quidemeftmollium* Secunda perfectorumcorporum. Tertiaduroriim,

rntionisexperimcntoprobatur. Sedqui harumomnium igiiitioncm dcfideratgradum perquircre,om-
Magifterium confiftat. Primum igitur, fi ignitum corpusinliquorcextinguatur, & Lunare quidem albumnonfiat, &SoIare citrinum fulgidum, fed in alienum mutetur colorem, non eft in compiemeuto altcracio Magifterii. Aut fiquidem inreitcrationefu^ ignitionis & extinftionis, in aquis cx Salium aut Aluminum cujuscunque geneiis adniiniftratione creatis , fcoriam nigredini affincm in
fui fuperficie
protenderit, aut extinftioneillius in
nh
hifibilia conflet
co-pora,
& ignis confideret
fuf-
compIetam.Sc onfiderando recolligat omnium fignorum fufionis gadusditêrentiam, &fic quideminveniet, ahter vtronon. Et hocquidcm tibiadducatur exemplar atque determinaniii omnibus a nobis determinatis dcfuEthscitaque discx.-!niinarioms matcriebus;
ficientiamad fufionis perfeftionem
fione didta fufficiant.
Sulphuribus, &:abextin(5tione& ignitionisreiteratione multa cvanuerit quantitas, aut nigredine fWda fcintecerit, aut omnino permallei conipiefT]oncm {e confrcgerit , fallax eft operis artjficium. Aut n ex Salis armoniaci , & viridis ^ris, puerihs
&
unna? mixtionis ccmcntatione , aut in natura confimilium,& ad ignitioncm pofitum, & poft ignitio-
nemad extindionem,
vcl Solare, ex toto
fimiliter
&
Lunarequidem
CAPVT
Deexamine
xviir.
va-
colorem amileritproprium,auc fcoriam creavent, in corruptione conftat corpus adhuc Sopniftica permanerc. Unam tamengcneralem tibi tradimus rcgulam ceitam, quoniam tam qjidcmin didis, quam a nobis diccndis examinibus , (\ quidei ex pcrfcttionisdi.tfeicntiis altcratum permutaverit corpus, ponderis videlicet aut coloris, non rede, fedfanraftice indagavitartifex opus,
extoftttoms corforum fuper
pores acutos.
PRofcquentCsiiiit irfcrmoniscomplementumdc corporum expofitione fuper acutorum vapores narremus. Dicinius igitiir, quoniam vidcmus, perfectionis corpora lupcr acutorum vapores expofita,acrii)m vidchcet, ponticorum & aceroforum C\mihteromnino, autnihil florcre, aut amcenilTiinum coc'c;tinum florcm emittere. Sed Solem quidem purilTimum non florere. Lunam vero aut Solem non purum, fupcr acutorum vapores , expofita, fiorere comperimus, & cceleftinum amacnilTimum, amcenius tamen Solcm qnam Lunam emitterc. Et ob hoc igiturnaiuram imitantes , & nos fimiliter inpriparatiscolorem cocleftinum creemus corporibus qui per Argcnti vivi boniratem perficitur, ut fu^cicnicr a nobis narratum eft, in prxccdcntibus noftri lcrmonis. Qusecunque igirur pcrfedta corporafuper vaporesacutorum extiterint, & caclcainum non crcaverintamoenitatis colorem, non funtinperfectioniscomplcmcnto totali. Etelt cx corporibus quoddam, quod rubcum fufcum viridicat,aut citrinumfufcum viriditatiadmixtum, coloremex acumine ponticorum floret in fuperficie
,
quod non peculioum,
:cd pcrdicionis eft potiijs.
CAP V T
ve-ô
XX.
Sulphuris.
De Examine in mixtione
confiftat
,
Sulphuris mixtione,utrum inpcrfedioEX ae Magifterium comprobatur

ter,
fimili-
quoniam experientia noftra invenimus, Sulphur, corporibus commixtum, qusedam magis^quxdam verominuscomburere, & quxdam a combuftione illius rcdire,
qusdam vero non, noftro comcx hoc itaque diftei cntia noSophiftico. Igitur,
perimus
artincio. Et
taripoteft inter ipfaa perfeftionediminuta corpora pryparata, in
complemento
cuminter ca?teracorpora cujufcunquegeneris, invenimus Solemminime per Sulphur comburi. Abhinc ver6& poftea lupiter, deinde vero Luna, poft hoc Saturnus , & facilius quidem his omnibus Venus, facillime Mars, & pcrSulphuris olcaginitatem comburitur.Ideo per hoc notatur,quidmagis,quidvc minusperfedioniapproximant. ttexdivcrfitate coIorum,poft corporum combuftionem, perquiri poteft, in quoaltcratumgencre, ex fu^ naturx ra-
fua,
& hujus gcneris eft
Mars-
Quoddam
vero
vi-
ride fufcum in fuperficie floret, tum turbido, & hujus eft Vcnus.
ciEleftino
admix-
Quoddam vero album tufcum, & hu jus generis Saturnus compcritur. Quoddam veroalbum clarum, & hujus eft lupitcr.
Quia igiturmaximeperfc^tumcorpus minime
flo-
quidem cicrinum intenfum,aut rubeum clarum,protenditex Sulphuriscombufîone colorem. Lunavero nigrum,caeleftino admixtum, lupiter vero nigrum, modica rubedinis tindura admixtum, Saturnus vero nigrum fufdice corpusconfiftat,quoniamSol
rct, autnihil.Et fi quid floret tardilTimo tcmporis tardilTilupiter quidemminimc, florct fpatio,
cum, muito rubori& lividitati adinixtum, Venus vero nigrum viriditati admixtum , multa prsexi{{ente combuftionc Sulplmris
&
&
me
perfcAionis complemento, corpora gummofitatem illius floret; Ideo per hoc confideramus hujus examine Magifterii.Iovem maxime petfcdioni approximare inopcre majorisorinter diminuta d
pauca vero prs, exiftcntecombuftionc viridinimum, & ama-num violaceum protcndit cx Sulphuris combuftionc colorem Mars vero in omni combuftionis genere nigcrrimum fufcum colorein creat.
,
Ex
Lib.
rediiftione
II.
Seft.
II.
Subfea. IV.
aurcm a Sulphuris combuftioiie noEx tatur&fimilitcr djveriitas la corporibus. Qujcdam vero ficuc Sol & Luna redeunt , quardam vero ignis c\prefRone,a reduclionccuin Sulphurc recedunt, aur totalitcr, ?ur eorDm quautitas major , & qu^-
yT7
Operis tottus in una funma rmfituUtic.
Ql/iapertraaavimus igitur hu/us Magifterii caufarum fufficientii cxperientias notas , fecunJ diim nofcri propofiti fermonis exigcntiam , reffat nos ad complemcntum totius opcris divini pcrvenire, in capitulo uno , & in fummam contrahcrc fermonis abbreviati-in capitulis difpcrfum Magifierium.Diciirus igitur, quoniam totiusopcris intcntioiiis
dam
ver6 in (ux natur corpuS , qmdam vcro in quam 'ux naturê rcdeunt , d Sulphuris combufîonc corpora Sol & Luna, rcccdunt autem Jualiiid
pite-
&
S.iturni,s
fui
Jupiter
autem aut
totalitcr
aut
fecundum ex toto recedit, ied quandoque major , quandoque vero minor illius deletur pars. Horuin autem,
fcilicet
n-ajorem partem. Saturnus vero non
fumma
noii eff, nifi ut fumatur Lapis, in ca-
Jovis
fterc, propte.-
& Saturni,contingit diverfitatem exinaturam & corporum adminiffratio-
cum operis inffantia affiduetur lupcr illum opus fublimationis primi grapiculis
notusjdeinde vcro,
didam , quodc reductionejoniam,ex ver deleri contingit. Ex lucce(T?va vero & paulatina , & Saturnum & lovem falvari. Eorum tameil
nis
corum,
in operis prxparatione
fubita ignis exprcfTione,
dus, utpcr hoc mundctur a corrun pente impurifatc , & cfl fciiicet fublimationis perfedio, & cuin ea fublimctur Lapis, doncc in ultimam fublimationis puritatem devcniat, & ultimo voLitilis fiat.Abhinc vcro,cum fixionis modis figatur,donec in ignis
afpcritate quie'cat.
reduftio in alicni corporis potiiîs , q proprii naturam contingit. In clarum quidem vidclicetau-
dm
Et hic fecundus pracparationis
giadus appcllarur,
liter
fiftit
gmcntum
lovis
in fufcuni vero Saturni convcrti
& in hoc quidcmuna perfedionis praEparationis meta confiflit. Sed & tertio fimiLapis adminillratur gradu, quiinultiiro conpra^parjtionis
reduftionem repcrtum , experientia noflra extitit. Venerem vero minui in ignis redudionis imprelfione. Martcm vco magis contingitjfed Veneris quidem efl rcdiidio poudcrofa,& citrina,fufca. Martis
vcroalha, lucida, fu'ca,inoIlis,nigredine particinansjhim fui augmento ponderis.Ex his igitu r pcrquiri pocerit, omnium aiternatorum uatura cor-
complcmento,& cft fcilicec , uC ;am fixum Lapidem, cum modis fublimation^s vo-
&
latilcm,faciasA volatilem fixum,& fixum folutum, olutuni itcrato volatOem,& itcrato volatilcm fialterct in
xum,quourquc riuat,&
lifico vcl Liinifico
complcmento So-
porum.
reiteratione igitur, prarparationis hu/n^gradustcrtii in mcdicina.rcfultat bonitatis,aItcrationis
certo.
Ex
CAPVT
forum.
muItip!'catio.Exdiverfita-
XXI.
te igitur reiterationis opcris fupcr
De sAmme CalcmAtionis <jr Redu}ionis cor-
Lapidcm in gradibus fuis.rcliltat multiplicarionis bonitatis altcra tionis diver(itas,ut ex medicinisqufdam fuidupJum^ qua^dam vcro deaiplumjqua-dam vero centuplum,
DE
jgitur
,
calcinationis,
&
rcducSfonis reiterationis e-
quidam millefimum,& qusdam in infinitum Solificum & vcriin, pcnedionis Lunificum transmutet
,
xamiuedehinc eftperquirendum. Invenimus

quoii
am
perfecSionis reperta funtcorpora,
corrus A hinc giturj .\ ultiino tentetur,utri!m in perfedione cr nfift.ft Magifterium. Scd ne nos qui-
in calciiiationis &reduftionisreiterationc,cxbonitatis diftcrentiis, nihil coloris, ponderis aut quantitatis,de
dem mordcamurab iiividis,narramus,quoniam non

tradidimus fcicntiam noftram fcrmonis continuaeam fparfimus in diverfis capituIis.Et hoc ideo quo:ii.<m,tamquidemprobus,qi!amiuprobus,
tione,fcd
derc , lorum multiplicitas. Et idco , C\ per rcitcrationem modorum calcinationis , & redudionis a calce,cx omni metallorum alteratorum genere , bonitatis diffcrentiarum perdatur aliquid flimandum putes perquifitionem artificem indagaHe. fophiffice Quamobrem igiturad illas exerciteris, ut eas cognofcas.
qua curandumfir nimium,aut fulgoris perquaii'umcunquc rcitcrctur ad illa opcris il
continua fui:rettradita,'pfan ufurparetindigne.Ec fimiliter oculta imus,ubimagis aperte locuti fumus, non tamen fub jenigmate.fed fubplana ='ermonis ferie,artificcm aHocuti fumus & fermonis modo eam afcripfimus,quaip folfusDci aIti(T^mi,benedidi,fublimis,& gloriofi,& noftrs,quiiIlam fcripfi.
fi
eam
CAPVT
De
examifie i facili
mus,menti recolligi accidit,aut Divinje gratia boni-
XXII.
mixtioneAr^
quicui vult, largitur, fubtrahit, ubi vult fpirat.Non dc^pcrct igitur dodrinjelilius.quotatisinfufi,
&
&
(jr difficili
genti vivi.
IAm igitur Vobis patuit veridice
maximam Ar-
perfedionis , exifterecorpora,& ideo maxime Argcnto vivo amicari&uniri. Quamobrem igitur ffftiirandum corpora magfs pcrfcdioni approximare,qui magis amicabiliter
gcnti viviquantitarem continentia
Argcntnm vivum combibunt,& hujuscft

vivi facilis fufccptioja Solari aut
fignum Argenti
Lu-
nari pcrfedionis corporc.
Ob hujus igitur
rationis
in fui
caufam,fia!tcratum quidem corpus, de
facili
fubiiantiam.Argcntum vivum non fuxipiat.a perfedionis
maxime complemcnto diftarc
ncccrfe eft
In fua,
niam,fiilIamqusret,eatriinveniet,nondodrin2-,fcd propria motus indagatione natur*. Quoniahi, qui per fe, & fua? induftriibonitatis qusret, fcicntiam invenict.qui vero per librorum infecutionem qurfi^ verit,tardi(rime ad hanc pervcnictartcm prerfofidimam.Quia nobis folis artem per nos folos inveftigatam tradimns,& non aliis,veri(rmam tamen,& omnino certam. Solum igitur prudenfesad artcmallicuimus,& per ingcnia a nobis tradita,viaminveftigationis cifdem expofuimus. Non autcm eam invcntam, nifi foiis nobis S.ripfimus , & inventionis tnodum & modorum ingenb.Pcr ea igitur,qua: tradidimus,exerccatfe bona'mentisartifcx,& donum Dei altiffuTiifeadinvcnifle btabitur, ad artisigitm cxcclfs perquifitionemhac dida fufrciant.
Zammt. perfeaioms Mttgifltril
natnra
GEB RI
So
fhilofophi êrfpcacifimi
Tom.
I*
Aa^
LlBRl
cS
Bibliothecx Che micas Curiofe
B K
INVESTIG ATIONIS MAGlSTERII GEBRI

PHILOSOPHI' PERSPICACISSIMI PROOEMIVM.
Kvefligationem hujus nobilis fcientia , e.x tontinua (^ fre^tientt operis feiulitate , dr huic operi /fudio nimio , nec non cogitationibus noslris profundijfimis (fr "variis annexis emijjnm , vobis tradam , Ht melins (jr aeenius d vobis volumina fubfeûentia intelllgantHr , cr ut intetleHa , ffr cirperfcrutata ,facilius (fr promptius ad efeHûm ferducantur. Et ûia efi aliud artii 'cTeaTem ingeniata rationem ijuam attentare , c^ probare fubtiHtates (fr ingenia hornm, donec operando , qt /"per inveftiaare experiendo , ad intentum ptrveniattir completum, Ideo inhoc meo libro , ûacum}; pernar. fcYUt^do , mex mentis rationtmfcripfmus , artem dico perficientia. Non putet tamen^ ,fecundum invefHg^^-Jimus rata Quod hanc invefligationem compofuerimus ante librum noflrum , (jui fumma perfetlionis Magiflerii muis fciemit ordinem , determina, in (juo , <jH<tcunq vidimus (fr tetigimus , complete ,fscundkm efi intitulatus noflra tjuamfcrutatione , de naturalium cr minefecundUm esperientiam (êognitionem certam ,
'
i
&
&
vimus
ingeniati furnus , fcien^ apparentibus notavimus , ralinm effe^libus transformantibus diverfls , in opere declarando propofuiijttodfuper commento ipfam hoc invefligationis , tiam nofiram prius compofltam , eum (juxram librum de eognitione ret invefligare cumper hunc pracedit jure hteillam ergode , mus denuiare , in ijuantum ea perficemineraiium, eorporibus traHet imperfeUis de igitur htc fcientia Cum perficientis. Circa h<tc duo deceat, Inprimo igitur , eirca hê due, conJiderav!mus,imperfeEliontmfcilicet &perfefiionem. eorrumpentibus,fecundkm<jUod per nofiram nofiramfundamus intentiontm,de rebusautem perficientibus invefliâvimus experientiam, hune librum comônimits , tjuia oppofita juxtA fepofita , magis elucefcunt , res Suiphuris proportionabilittr commixta autemiûA perficit inmineralibus ,& fubfiantia ^rgenti vivi ,
&
&
&
_ _ ^ vivi&Sulphuris ,flneproportione debita eomm'xca ^velminltsVel nirnis decoEla, in vifceribus terrn im^ corrumpentem, rardfubflantiA muncU , nec reUe infpijiata, necfixa humiditatemhabens combufiibilem porofic: velhabens fufionem fine igttitione debita, velnullam^nec patiensmalleumfuffcienter. Primam aucorporibus ,videlieet in Sole Luna , fecondiim cujuslibet tem iiffinitioneminvcn! intrufam tnhis duobus Ferro, fecundkm cujus/iperfedionem. Seciindam vero in his ejuatuor, fcilicet in Stanno , Plumbo , Cupro , perfefiionem non funt redueiI>iUa , nifi tet imperfenionern. Etfuia hxc corpora ,imperfefla adfanitatem eontrariumintixoperetur , idefi, tfuod manifesJum occtltetur ,&occKltuMmxnifefletur , ûjc operatio vel tontrariatio fit per prxparationem , igitur praparatio efleis adhibenda. Efi ergnpraparare , fuperflua deabfentia f.ipplere , fic notam eis imnittere perfetlionem. De hac tnint praparatione mere
tcorrumpentts
&
&
&
&
&
&
&
&
fecttvdkmnofiraminveftigationem ,in loco fuo traUabimus fuflicienter in hoc libro , <jHt , pofiûam prapaElixir albttm vel rubeum fiat magnitm; invenimus enim mor nta fuerint fufficienter , erutit apta ut de eis derrtos nobis unteum tantum fcribere Lapidemadalbiim velmbeum completum , ûod dr verum efie eoneeiimus. Nam ex tûacun^; re Elixir eonficiatur album vel rubeum , nihil tamen ibi aliud efl , tjuam j^rgenSulphitr ,ûorum ttnumfine altero nihilagit , nec efle potefl. Et ideo unus Lapis a Philofophit tumvivum nuncupattir , atiamvis a multis extrahatur eorporibusfive rebtts, Extrahere enim a re in tjua nonefl , hoc vanum, ut ijuidamfatui putaverunt ûod nitnûam erat intentio Philofophorum, Sultitm conitare ejjet Dicunt tamen multa perfimilitudinem. Et ûia omnia corpora metalUea ex Argento vivo cempofita funt Sulphttrt ,puris vel imfurisperaccidens, non in prima fui natttra innatum, Ergo etiam prtpaâtionem
f.x
.
....-;
&
&
am expoliatio acciientium non efl impofflbilis. Efl ergoprtiparatio ftiperconvenientem tolli eflpoffibile : in corporibus imperfeflis , juicfieri non foteflflne adjuvatione operis , fupplere demcre defeUui ,& ftuitm rerum purificamium, Diverfifieatur enirn pr^tparatto feettndum diverfitatem rerttm indigentium. Experientia enim nobis iedit modos agendi , fcilicet catcinationem , fublimationem , iefcenfionem , fotiitionem , dxcerationem, de ûibus finguHj narrationemfecimHs , in fumma flillationem , coaguUtionem , fixionem , perfeHionis Magiflerii fuffcienter. Ifla enimfunt tpera ad prtparationem juvantia. Res autem prteparatietiam vitrum , boones juvantes ,funt iflt fcilicet , omnia genera falittm , atuminurn, atramentoriim , ijiis cum prtponimus actrrimum ignis corpora aeetum imperfeHa , , rax& tiut hujus natiritfnnt , prtiparare , id efl muKtt^re ,fi aliûa imrnunditia inhis extiterit ,ftcundnm noflrarn experientiam , in ûa
&
&
&
&
&
&
certi fttimus per pridilla.
J)e Salis commttnis Prdparatione.
sclatumcalcinetur pcr dicm<^: noffemiii ignetnediocri,
SA.1 commli
commune comburatur, combultum inaqus

vel
&
fcrva ipfiim (icfiifficienter
mundatum.
per filtrum u^que .id
aqua clara
fontis calida foIvatuV
^ ê
. c / n ^ Salts vttrt Vr^farattone,
folutum pcr filtrum diflillctur, diftiHatum pcr igncm lentum in parapfide vitrcata, vcl vafc tci reo non iii metallo , congeletur , conplumbato ,
Q Al
ipfius
PctrsE diirolvitur
,
maqua
fontis
difti!!atiim
congdatur
in vafe vitreo
&
fu/ionem crilbllinam.
Lib.II. Sea.II. Subfe(a.IV.

be Salh
Nftri Pr^paraiione.
Nitrif^c prxparatiir, dilToIveragimeti vitri in congcla in vaie cjt.a lorti ,diftilla perfiltrum
JS9
vanturfupralapidcm, vel in aifqua parre humidai .vieliaaquaiudeextrada, vel relcrventur.
SA'
&
De
Alumiais JamemPrteparatione:
viirtoo
^ ''C opcimeclarihcatiir.
De
Salis
ALumcn lameni quemadmodum Alumcn Gla?

ciale velrocharprxparatur, excepto quod hac arte majbris eft virtutis.
ili
Gemm^
,
Prsparafione.
Gcrrms tcritur diflolvitiir & congelatur SAJ jiivaic tcrrcovitrcato, ficutfal commune.
DeSaLis
Alcali Pr^tparatiofie,
D'e Alnminis Pltmofi Pr^paratione,
ALumen Pluinofumdiflblvitur & pra-paratur

cut Alumcnglaciale vel rochs,
fi"
SAl
Alcali fitex foda dilToIuta,
& per
filtriim dif.
Nunc
reftac
.illata & coc.aad tcrtiam, & defcendct Sal in ttinporead fundumvafisin modum crifblli, & cft
praparaciini.- Siniiliter Sal Alcali apiid aliquos iic
pripararioncsAtramcntorum inveftigare,cum mulrumfitnobisid, quod per eacolligimus in tindura & ligamentislpirituum&aliorum, qus adElixir
Ipettant.
przparatur. Accipiunt cineris clavellati pondera
&
quinquc vcl duo , calcis viva: pondus unum , & hunt totum lixivium, & diftillant & congclant, &;liocrcuerantlemel,& eftprsparatum. Vel ficut ial com nune , primo teratur torum , folvatur aqiu communicalida, pofteadiftillctur perfiltrum, congeietur, & calcinctur cumigne lento.
tra-
De Atramemmigri
vel in
Prparatiof3e
ATramentumnigrum folvaturin
aceto
mundoi
aqua bullienti , poft per filtrum diftilcJetur, & coaguletur, &eft prjeparatum. Vel ponatur prinioin Alembico, & humiditastotalis cxtrahatur. Fsrccs in hac diftillatione
calcinata? fuper
De
Salis
Armoniaci frxparatione.
Porphydum,
lenrur, vel
fcrvetur,
Armoniacusfit exquinquepartibusveJ duabusu inJEhunian.t,& parteuna ludorisejufdem, &p.irteuna ans communis, & parte unacumdiniKlia luiiginis lignorum vel baculorum, his fimul eoctis ulque adconrun.ptionem Jiumiditatis, ftjbli-
SAl
aqua fol vantur , vel coaguiplaaqua,fecundum velle artihcis,re=

vel fn
ftia
De
Cuperofe PraparatioHe
niaialcni
Armoniacin verum&utilem
huncite-
CVperoradifToIvcndaeftinaceto dfftillatOj cla rificandaperfiltrum, & congelanda 3 & fic eft

niunda.
fudorem difiolve&congela, & fubJimaafale comm jni fcm;-!, & eft priparatum. Vel teratur, primocumpra^parationeSaliscommunismundati^pofte> ublimeturinaltoAIudelc, donec totaliter fuelit ext attum purum , poftea folvatur ftiper Porphydnrn, rubdio<ideejusaqua habetur facere, velfervetur iplum (ubliiâtum&purunlfufficientcr.
rum
in
De Vitrioli Rommi fr*paratione,

Vltriolum Romanum
alia
prseparationenon \n~
diget,nifiqu6d inaliquibus cincribus tcneaturo
Et eft certum, quod a corporibus [ucampliiasconfideravimus] imperfeftisexrrahuncur diverfa nobis necelfaria

,
&
funr adminicula
petfeftionis
iri
lie Salis Tartari Pr^paratione-
cafu qua indigent prjcparatione.
SAI Tartari fitcx fsecibiisvini calcinatis & difiillatis, vel ex tartaro calcinatodilfoluto & congelato
,
De Certtf/e
inccps a godioribus,
Prxparationei
in acct^ purificanda, de-
&
eit
przparatum,
CErufa diffolvenda eft,

verit,
& id
qnod
De Salis Frix PrxparatiotJe.

ex frcibus urins d iftillatx calcinatis, in ircrum aqua c;us difroIvitur& congclatur, j;^ multidiverfimode tradant juvamenti ruagni & e.'t deSalium prxparatione. Nosautem inveftigatione noltra iiivenimus,has praeparationesSaliumbreviores&utiliores, adnoltrum propolitumcon!equendum,cam, ex omnibus rebusvere calcinatis , fales per dilfoiutionem extranantur , per viam prilibata.npri-parari tenentar, fufificic nos tranfire cum
congelandum
eft in Sole, vel
utlac emanalento igne,& cft
SAI Urins
prsEparata.
fit
Dc Albi Hijpamci
prxparatione:
-.
, ut fupra fit, de Albo Hifpanf-' Stannum candidum inurinadiftillata, folvendum eft, ad modum Cer uf3E,& fic prxparandum;
EOdem modo
co,
De
Firidis %A.ris Prtparatione.

in aceto diftillato, folutum
VTridc >ris
rificatum
,
& cla"
iuj lijgeuiis confuctis.

1.
limpide congelandumeftlentilTi-
Alimiis Glacialis vel Rochx prsm

paratioxe.
mo calore, & eft optimum.

DeCreci FerriPrxpdratione.
CRocusFerridiffoIvenduseft inaceto dfftillafo l &eftclarificandus & hjec aqua rubicunda., Croceacongelata, dattibi Crocum aptum , & eft
:
ALnmcn Glaciale
prsparationis
calcinacis-ibluendis,
dib.
vel Rochs duplicem haber modum, unum pro corporibus
aliumpro ipiritibuslubiimanPpinuis modusjdiifnlve ipfum in aqua fontis
faftum.
clara,d!ftillapcrfiItrum,coqueade/us tertiampar-
De
Lithargirii Prparatione>
acetodiftiIIato,refoIve,ciarffica
,
rem, poncinPa.apfidibus vitreatis , & defcendet circa Istera vafis, & in fundo Alumen priparatum crinallinum. Secundus modus eft , ut Akimen in vafctcrreo coquaturquoufquehumiditasevanuerit, & invenies Alu:-nen album Ipongio.um, leve & prsaliisdivei/isopeparatumpro fublimationibus, remanentes, vel dillolvafis Fa-cesinfundo ribus.
LIthargirium,fn
qma bene prxparatum eft quod iterum, quemadmodum & aiia prEnominata,diflb!congela
,
&
&
vercpotes, & his uti dflfolutis & congelatis , iji hoc eii inveltigatioprofunda j & hic prsparatio
fitbrevifilme,
Tom.I.
Aaa
DeAn'.
T^ o
De
Nc
.tur
,
BibliotHecx
Auttmonii Pritfaratione.
,
Cllemicas QuYio(k v>uriol2e

acerrimis, donec calx fueritalbafiverubea, aut
fe
nioiiiiimcalcinatuf ,dilToIvitur
darifica-
& congelatur &

De Lapidis
eft
pracparatum.
cundum corporisnaturam& proprietatcmcolorata,&munda&pura, ab omni fuperfiiiratefcucorruptione prarnarratis & hxc cum his corrofivis &
:
Lazuli Pr<paraiioe.
tritus
>
mundatis tenendo , imbibendo, & lavaiido: Poftea vcrodelenda, feudcponenda cft totalis tcrrcitas
Apis Lazuli calcinatur , abluitur purificatus a terrcicatc.
&
eft
immunda
cumrcbus
&
fxtulcntia combuftibiiis
&
grofla
De
Lapidis H^matitis Prdparaiioe.

,
Apis Himatitis ignitur

I
excinguiturque fiepius
in telle taurino
&
fplene.
De
Boli Prxparatioe,
difToIvitur ut cerufla,
OIus teritur
latur.
&
conge-
DeCiftahrii Pnperatione.
femel
,
CTnabrium
communi
eft
prarparandum
cum
falc
& optimum eft.

Praparatione.
De tutix
,
TUtia calcinatur, & rcfolvicur in aceto diftillaro 8l' fic eft priparata. AtramenDiverfa adhnc Salium, Aluminum, omnia quje gencra reperiuntur , ut jam di, torum pecie pnparantur mundantur. & lua in , fta,
&
mundatis, vcl puris fufioncin mctaliicam non habcntibus, cum calcc prjedidta, modoprcdido dcpuratacommixtis,& bene tritis, qiii infufione fcucalcisredudione, retinebunt fecum tcrreicatem gron"am,& immundam prsedidam remancncc corpore puro, cx omni fuperfluitace corrumpente mundato , ex hoc totum dclccndendo meliorationis &fubtiIiationishorum fubftantiipura in generali modus hic cft. Primo hoc corpus purgatum & redudum , eft itcrum calcinandum cum igne, & ad/utoriis mundativis pra-didis Demde cumhis, qua:funtrefoIutiva, foIvcndum,hic enim aqua Lapis noftcr eft , & Argentum vivum de Argento vivo,& SuIphurdeSuIphure , & coipori fpiritualiexcradum , & /ubciliacum fivc acccnuacum, quE meliorari poccft, conforcando in ipfum virtutes elcmcntales, cum aliis prafparatis, qu2 fiunt ex generc fui generis , & augmentando colorem , fixionem,pondus, puritatem, fufionem & alia omnia, qu3E pertincnt ad Elixirperfednm, Et ilteeftmodus
pra:di<5tis
.
De
Fttri <^ Boracis Prxparatiene.
perfolosnosinveftigatus,pr3eparationis,depuratiomeliorationis corporum mincnis , fubtiliationis
&
It'
um &Borax,fi
debito
modo
fuerint fa<5ia,
ralium ingener?.ii. Nunctranfeamusadfpecialem , feu particularem cu juslibet corporis imperfedi prae-
non indigent pr^paratione.
parationcm
perfedicorporismineralis,
cum omnibus modis fuis , etiamque & pnmodejove.

lovis.
De
Aceti acerrimi Prparatioe.
ACeti autcm
6tavimus,
De prxMratione
acerrimi
,
cujuscunque genera
fubtiliantur &dcpurantur,& illorum virtus per diftillationem melioratur, effedus dc five quorum mnndacionc& depurationefufficienter tra-
&
cum quibus corpora imperfeda pr^pa,
rari polfimt
& depurari & meliorari & fubtiliari,

,
PRseparatioJovis infpeciali pr^paratur multiplicitermeliuspcr huncmodum, Eteft ut ponatur in furno calcinationis , in vafe ad hoc apto , & proiiciaturfubtusignem,ufquead corporis ipfius fufio-
igncque fcmpcr dcbito mcdiante. Prsparantur enim & dcpurantur per ifla ad intentioncm ignis per iiuncmodum. Habent enim hjec corpora imperfcv5ta humiditatcs fuperfluas
,
nembonam, movcndotunc ipfius corpus liquefadum,cum fpatulafcrrea perforata: fpolia qux

,
&
fulphureitatem
.-
fuper ipfum crcantur, extrahendo,movcndo in ignis calore seque, pcrdurante, donec in fuperficie bona quantitasipfius pulveris fueritcongregata:depona-
aduftibilcm, nigredincm in
ipfis
admifcendisgene-
corpora corrumpentem habent criam terrcicatem immundam , ficulencam & combnftibilem , nimis grolfam , ingrefftonem im-
rantcm ,
ipfa prjedifta
pedionccm
pericntia
& fufioncm.-
ifla
,
&
turtuncilla,& iterum moveatur, quoufquealternata vice totum corpus in pulverem lubtilifinmum fiieritredudum. Cribrccurcrgo pulvis ille ,& reponaturin furno, addendofibi igncmbonum, fuam fu-
talia funt fuperflua
in his corporibus pracdiLtis
qux
in ipfis noftraex-
ingeniosa , funt , invcftigationc certa invcnra. Et quia hsec (uperflua accidentaliter his fu-
&
fionem non fuperanccm , & movendo mulcocics. Scctergoin igncfu.-E calcinationisficpcr diem naturalem vclcircj: finalitcr, cum tota humiditasaccidcntalis& fuperfluitas fuerit dclcta, cum Sulphurc combuftibili&corrumpente poftcd cxtrahatur
:
perveniunt corporibus
& non
radicaliter
&fpo-
liatioaccidentaliumpofTibiliseft: oportet nos, cum igneartificiaH , hisprididis mundatis fuperflua
&
calx alba mundata.
Nam
ignis
omnem
,
fiigitivam
fubftantiam
& inflammabilcm
elevat
Argcnti vivi, & Suiphurisradicalis pcrmancnte. Et hsec cft integra prseparatio impcrfedorum , & depuratio pertefta.melioratio & fubtiliatio , horum , vcl hujus fubftantiar purr rcmanentis fit multis modis , fecundiim quod Eiixir indigct. Prxparacionis ergo , & depurationis in gcnerali modus eft hic.
,
demcre
&
confumit
accidcntia cunfta
fola fubftantia
dc prEdidis,fcilicet cum fale communi mundato & aiumine, & cum aceto purificato & acerrimo, multum lavando, & ponaturad folemvel adaercm & itcrum tcratur, & lavctur & deficcctur , & hoc alternatimpcrvicem rciceretur, donccpcracuitatcm
tas,
, aluminum , atque accti , coca ejus humidinigredo,& immunditia fucrintconfumpti, corrofs &deIet2.tuncapponatiirde vitro trito cum his prxdidis. Cumquc tocum impaftacum fuerit, defccndatur pcr Botrum barbatum ,cum fufficienti ignc. Defcendct cnim corpus purum & mundum ,
falium
Primo enimelevandacft,cum igne proporcionali,

toca humiditas rupcrllua
eiTcntia
:
&
corrupta in illorum
ctiamque iuperfluitas fubtilis & comburens: & hoc calcinando dcinde totalis fubftancia remancns corrupta , in illorum calce fuperflni humiditatis comburentis, & nigredinis corrodenda
:
rcmancntccum vitro
fubftantia tcrrea,
& falibus fivcaluminibusrota
e(\. '-"-1
!ii?mundatis prxdidtis corrofivis acutisfeu
illo enim corporemui)do,defceiifo&reduao,xqualis & pcrfeda propor-
& feculenci.i. Tn
Lib.ii. Sea.ii. Subre(a.iv.

proportlo Argentivivi
urencis.
y6i
dilitilTime tc-
tmmdi,& Sulphurisalbinon
Namignis&corrofiva totam humiditatem

,
fubftantiam fugitivam inflammabiIem&: corrumpentcm atque nigcedincm:& perdefAIucenforium fuum, five per paltillum Salium eft fubftantia tota tcrrea divifa , , minum & vitri proportione fubflantia pura , fua fstulentiacum temperata remanente. Poflea verocalcinetur itediviferunt
&
&
& &
ponado nec quicquid ibi eft , fubtilc fuerit folutum , renovando Sal Armoniacum mundatum, ^\ fuerit neceircdonec aqua totum fiat hanc aquam honora, aquam Sulphuris fixinominamus, cum qua tingitur Elixir ufquc ad infinitum. Et hxc fufficiant de Veneris
fucrir,
de Sale Armoiiiaco benc & rendo, donec fubftantia impallabilis

tas ejus
tur fub dio, vel in refolutionis fiino,
rumhoccorpus reduftum purum cum folo fale armoniacopuron-undatOjCumautembene & minutifTlmefucrit calcinatum jfublimato & mundato,
donecfueritinpondere acquali , vel tritetur tuncillud totum peroptime, & bene diu teratur fuper Porphydum , & ponatur fub dio loco frigido & humido , vcl in vcficis vitreis in furno folutionis , vel in ventrc equino , donec totum fuerit diilolutum , augcndo fal , fi/uerit necene, quam aquam honoraie debcmus , ipfa enitn efl quam quarrimus ad album.Et hxc in hoc ultimo volumine dicta lutliciant de pr^paratione Jovis.
,
pra;paratioiie.
Be
rraparatione Martis.
quemadmodum Venus cum fale communi mundato & cum accto

,
\J[ 1 -i.
Artis pra;paratio per hunc prarparatur calcinatur ,
modum
n-elius
&
puro
lavetur.- lotus
ad Solem
ficcctur.^deficcatus,
,
iterum bibarur
cum novo falc & aceto teratur & ad eundem furnum ponarur
,
.
&
im-
per tres
De
pritparatione Saturni.
:
dics , ut dc Vencre faftum eft folutum honora , ;5quam Sulphuris fixi , mirabiliter colorem Elixir aug:nentantem, Et hsec de impcrfedorum corporum prsparatione dicSa fufficiant.
PRsEparatur Saturnus fic ponatut fimiliter in furno calcinationis , nr.ovendo ut lovem, doncc
De
PerfeSlortm eorôrum majori perfcBioKti,
&
convertatur in pulvcrem tenuidimum , cribrctur, reponatur adfurnum: ilet in igne (ux calci-
nationis per modum prsedidum , donec fugitiva fubllantia& inflammabilisfuerit deleta; pofteatra-
hatur calxrubca, qusEimbibatur& teratur frequenti(rime& minatilTime , cum falecommuni mundaaceto purificato acerrimo. to,&atramento De iftisveroadriibcum utaris, ficuti ad album
&
&
vero corpora non indfgcnt prseparatioqu.intum ad pcrfe<Sionem cum perfeda , finr , fcd ut magis pcrHciantur , fubtilicntur,& attenuentur, talis enim prseparatio eft adhibenda. Accipiatur Sol in laminas tenucs produ(Sus,& po' natur cum fale communi optime prseparato , fola-
PErfeda
ne
riatim in
fuerit
v.i(e
calcinationis,& collocetur in furno,
communi,&aIumine lameni&aceto :tuncmuItoties, ut delove deficcetur , & imbifecifticumfale
& teratur , donec perbencficium diftorum dida immunditiafuerit dcleta , tunc apponatur de
batur
vitro
cum his
prsdiftis,
& defcendatur per Botrum &

eft
barbatum corpus purum defcendendo redudum. Iterum calcine*ur cum Sale Armoniaco puro , ut
, vel donec totum confumptum , & fubtiliter calcinatum, deinde extrahatur, multum bene teratur, cum aceto lapoftea teratur bene vetur, & deficcetur ad Solem cum medietate fui falis Armoniaci mundati, & ponatur ad diflblvendum donec totum fuerit , per
calcinando bene per tres dies
beneficium
clariffimam
falis
de Jove,
teratur fspifTiire,
diflolvatur per
mo-
communis& Armoniaci,in aquam diffolutum. Hoc fermcntum eft Elixir
aqua Argenti vivi & Sulphuris proportionaliter fafia , quia utimur ia rubei Elixiris compofitione. EthscdeSaturni pra-
dum
prsdicflûm. Ipfa
enim
perfeftum, pretiofum,
&
verum corpus
fpirituale
fadum.
De
Argenti Sttbtiliatione (^ Perfeclione.
paratione difta
fufficiant.
I>e Praparatione Veneris.
ergo Venus optime per hunc modum. Ponatur ftratum defale communi, optime mundato in crucibulo, & defuper ipfius lamina,& defuper falis ftratum & defuper ]amina,& ^\c vicilTim, donec vas fucrit plenum,& coopcriatur &
PRsparatur
,
SUbtiliatur autem Argentum , & attenuatur, & ad fpiritualitatem reducitur pcr modum jam diftum. Ergo pcr omnia & fingula fac in ipfa fubtiliatione, ficut de Sole fecifti. Et aqua Lunac diflolutE,eft fermentum ad Elixiralbum fpirituale ladum,
Jierapitulatio totitts Operis.
lutetur
&
collocetur in furno ca^cinationis per

cal-
diem naturalem, deponatur,& abradatur qtiod

cinatumfuerit,
imperfe(fiorum pra-parationem & perfeIAm (ftorum fubtiliationem, fufficicntc determinavi.
cum fale nodonec omnes & fic Jamina? fuerint coniumptJE, ieucorrofx per benereponatur lamina
&
vo
alternata vice calcinentur ,
ficium
(alis
&
ignis
quiaial corrodit fuperfluam
humidifatem & fulphureiratem combuftibilem. Ignis elevat fubftannam fugitivam & inflammabilem , cum proportionc debita teratur omnino pulvis ille minutiffime,&lavetur cum aceto,donec nigrcdinc careat, aqua exinde emanans:hanc alterna vicedc fale novo &aceto imbibe, & terc;& poft contritionem, ad furnum calcinationis in va.
, ut dc eis quilibet difcretus pofTit adimplere intentionem. Attendat ergo quis p-opriefatisa(5tionis moduSjfeu compofitionis Elixir majoris. Nos enim quserimus fubftantiam unam faccre tamen cx pluribus aggregatam , coadunatam ,fixam , qt!xluper ignem pofita , eam ignis non exprimat & liquatis permifceatur , & liqucfcat cum ipfis,cumco quod eft in ca de fubflantia ingreffibili, & pcrmif.
mus
ea quod eft dc fubffantia permifcibili confolidetur cum co quod eft in ea dc fubftantia confolidativa , & figatur cum eo quod eft in ea
ceatur
cum
&
feaperto reponatur: Stetque ibi per tresdies naturales deinde extrahatur& teraturbcne & fubtiliabluatur cum accto bene & cliu , donec b <er,
.
de
fubftdntia
fixativa&non comburatur ab hisquae
non comburunt Anrum &Argentum,

confolidationes
&
afferaC
&
cum
ignitione debita
&
perfecfta.
omai immunditia
dcficcctur ad
fuerit
mundatum
,
& purgatfm
N^n tamen
Solem bene
tunc apponatur medie>
eatenus brevi temporeintclligas,quod paucis diebus vcl horis pofllt prima vice conftitui.
Sed
<62
S^-d ni:ia refpc^tti
Bibliothecx
Chemicx Cuiiofo
folos in noftris
aliotum Mcdicorum modernooperationis natura-jhic verirclpcftuctiam rum, tas ciritis rerminatur. Unde dixit Philofophus, medicina cft, cujustempus
vit
,
quod yidemiis per cxperinentiim
quare vobis dico

f
rjuia
orte nioratur
&
JJiibolicft.
Ergo qui
longum fp.irii!m anticipaquod fuftinearis patienter, fefti nantia quidcm cx partc ab patientiam non habct
,
opere
manum
fufpendat ,quia impediet
eum
fefti-
nantcm
crcdulitas.
Omnis adio
naturalis
bet modum & tempus tcrminatum , in minori fpatio terminatur. Ad hanctria ncceflaria funt , paticntia, mora , & inftrumentorum apta-
fuum haquo majori
voluminibus fcripta fiint^fecundiim & rationem in voluminibus iftis redafta. Ea vcro,f]use pcr noftram experientiam digitis extraxiniis , & vidimus oculis , & manibustetigimus, icripHmus in (umma noftra perfedionis Magifterii. Sapiens crgo artifex noftris ftudeat voluminibus , colligendo noftram difperfam intcntionem,quam in di\erftsIocis proprofuimus.ne malignis feu ignaris pubIicctur,&coIlcftam probet , donec ad cognitioncm ftudcndo ,
&
&
tia
experimentando
cum
:
laborisingcnicfi inftanfe artifcx
pcrvcncrit totalcm
exerceat ergo
&
tio
dc quibus
in
fumma
noftri perfefti Magifterii,
invcniet. Cujus jain
modum
inveftigationis
com-
artificcmallocuti fum.usincapitulis diverfis, inquibns cxpcriri potcft , fi in noftris diftis fuerit fuffi-
cicnter invcftigatus, in quibusmanifeftaprobatio-
motusamore, a vifceribus propter vos , per noftram con(iderationem , veritatis cognitionem etiam dare plenariam perficientis & corrumpcn,
aliud e'Ve,quam fpiritum fxtentcm
tis materii & formx confidcramus nihil inveftigatio& aquam vivam, nem noftram perfeftorum & matcriam cum forquam & ficcam aquam nominavimus & per natu- ma a radice Cux commixtionis ufque ad complemetum puram effe fine corruptionc fupernac meiiralcm proportioncm mundatam & unitam unionc
ne&aperta, concludimus Lapidem noftrum

,
nec abefle poteft,quibus addi debet, & tertium ad opus abbreviandum , hoc eft corpus perfcdum attenuatum. Ex praemilTis igitur patenc res , in quibus veritas eft propinqua & perficientes ipfum opus; inveftigatione vero noftra , qua certi fumus, & per experientiammanifeftam confideravimus omnia verba vera effe , qus jam per nos
tali,
quod
libi
tis
aliqua.Confideravimus a contrario fenfu imperefte
fedorum fubftantiam unam

Argenti
vivi
ubique
fcilicet
&
Sulphuris,qujcante
commixtioncm
eorum , pura funt & munda. Et per hanc confidcratione,per noftrum cxercitium invenimus, corruptionem imperfedorum accidentaliter fuperveniffe,qu2e materianovam corruptam dcdit formam,
&
lihri J/iveJligatioms Magtjlerii
GEBRI
F
I
^hilofophi perfîcacisfimi aclftdi* ^^gis,

S.
T A
M
De
NTVM
REGIS.
GEBRI PHILOSOPHI
PERSPICACISSIMI AC INDI^
SALIBVS ANIMALIVM, PISCIVM,VOL<\TILIVM, VEGETABILIUM, ET ALIORUM. omnibus rebus etiam ex animalibus animaliseft bonum, autem non EX bus,& folutionem & congelationem, & combuftis
, ,
pifci-
lud. Sal
fi
reitera
volatilibus poteft fieri

.-
fal, ipfis
ejus
cjus cfficacia
& in
de
cinerein reda6:is, fixum
eo
modo quo
.
fit fal
dcclarabitur tibi per expericntiam. Scias

totius talpae combuftsc congclat
cincribus lignorum vel de calce lapidis. Et fi res tucrit naturalitcr rubca , ficut eft fanguis e/us fal
naturalitcr crit
ftio
nerem
covcrtit
quod Sal MercuriHm,& VeinSoIcm,& Martem in Lunam.Quiinter

fal
rubcum,
fcd liarum
rerum combu-
dam tamen operanturcumejuspuIvcre,tantumapponendo

e;us
mo
debct neri in vafe claufo , fi fuerit fanguis.prideficcetur,& non eft malum.fi in o.îo partibus,
duplum
animalis
&
fal nitri.
fol vas pai tes
duas falis communis calcinati in fornace quacunquc .deinde deficca, poftea comburcs in furno vitriariorum, vcl figulorum, five rcvcrberationis per dicm & nodcm , vel interpcllatim per dies duos abfque noftibus. Quod fv fuerint carnes alicujus animalis qusc ficcari non polfent, tunc in
De T7 X
Salibus Metallorum.
&
metallis etiam fiunt fales poft ipforum calciJj nationcs,& fi fales habent vim penetrativam
&
fixativam, ratione fubtiliationis
&
acuitatis fu^,
ex
eo quod funt de rebus
flxis,
&
diu calcinatis in igne.

quce
vafe bcnc lutato ne refpiret, per duos dics naturales,finc aliquo lalecombure. Etpoft combuftioncm
jn quadruplo fui aqua: pluvialis
Verum quiametalladivcrfimodecalcinanturinigne
videndumcft, primo dc calcinationc iliorum
funtad rubcum,ficut Sol,Vcnus,Saturnus,
decoquc, ufque ad
&
Mars-
confumptionem duarum partium cum dimidia. Dein facpaufarc&diftilla per fiItrum,donecfiat

aqua clara
,
DemumdeilIisquivaIetada!bu,ucLuna&
-^^ ^"^" Caktmtione.
^'--lAIcinatio Solis
fit
Jupitcr.
fine aliqua turbulcntia,
gcla lento igne , vel quod mdius cft , habebis fal animalis , quod fuperat alios in virtute fufiva. Deiiide relolve in duplo fui aqui pluvialis
deinde con^ ad Solem,&
in vafc apcrto in furno vi,
V_vtriariorum
in
deccmdicbus continuis
vel
in
&
pone hujufmodifalfub fimopcr fcpamanam,& eritacutum. Demum congela uc didu/n eft, vel tac fine fimo , & pofito fuper metallum fi ;ngreditur il;
XX. diebus, in tornace rcv crberatiouis in tribus dicbus.Demu cxtrahe falemcjtiscum aquap!uv>>It diftillacaper Alembicum fcmel vel bis.decoqus-ndo iii vafe cupreo , & fit aaua xn quadi uplum !id calcu-m.
Lib.ii. Seaii.
congela: &fiiterumca!cinavens,calcesdealbabunturintribusdiebusin furno reverbe,
Subrea.iv.
ccm
demum
Nec
7^}
iftiusfalistmgit XL.partcs Mercurii, pcr multipli-
de hoc , quoniam omnis rcs rubca amota lua tindura remanet aJba quia fub rubedinc albedo manet occulta, fednon convertirationis.
mireris
cationem projicicndo Mcrcurium tinftum fuper non tinaum. Scd non fic ad rubeum , quia majori mdigetmcdicinauttransmutetur a natura, quam
fuperaddatur naturar. Et huius Mcrcurii pars una fuper X.partcsifiris.dealbati mollificati, con-
tur.Et propterca, quia albedo eft fub rubedine,dico,
quod fi per decemdiesfolum eas fxccscalcinaveris, /ine aliqua admixtione, & demum,utde fale dictum,eft,fales cxtrahas, pofteafscesiuas, interrama ialc remanentcs, iterum calcinavcris , con vcrtentur in albedinem. Et li easreduxeris, erit Argcntum
&
vertit in
Lunam.
De
IUpiter
levis Cakinatione.
vivum verum. Dicocrgo, quod fi ialem Solis tecibus luisin albcdinem converiis reddideris , Ht Elixir,tamadtingcndu quamadcoavcttcndurr) Argciitum verum in Aurum , Sc ad tingendum is
Pr*paratum& Plumbum.
Mercurmm
na
,-
aqua pluviali vel a la ,difhliatapcrAIembicum,fed iftum falem invenics prs citeris acutisfimum ad congelandum
, , & ma/oris cffijacix quam fit lal dc Lupropterma/orem dccodionem ,& quia vivum
inter aliosplanctasbenevolus eft,calcinaurin valeclaulo in pridiftis fornacibus , fcilicct vitriariorum, vel reverberationis, eodem modo " .10 fupra. Sal aiitem Hr cx eo cum quo
&
De Fenerls
,
Calcinauone.
'Enus calcinatarin calcuiatarin vafeaperto valeaperto per dipSJv imdipsjv mVhnus
.noperduos men es,ia:vafe iuoperduos es, iaivafc vitiiariorum vitnariorum

guinis.
tli:,
: :
&
rcinanct tuncloiac;iistiad;urarubca, inipecie fanDe quaext ahc falem ut de Sole didum
&
fictElixir. Etfcias
Mlli,debito
modo fadus
& mutatdccolore in
rationeiu acuitatis,
quod fal,cujulcunqupme,figit &ting!t Mercurium colorem,&de itatuinftatum,
De Saturm
reverbcrationis,
Calciatioe.
^^'Tcurnimcontinct. Lrnde& major parsc/us fu bJimatur & cum faIccon^muni&4le nitri ublima &citius pcrhcietur quamMercurius, nec erit minoriseffioacia:,quia Jjpitcr fuit Mcrcurius in fui minera, in piincipio Iuje crcationis. F^ccs vcro, qu^ remanferunt.calcina inva c fubliinationum, & fac inderalem ut didumeft. Et fjmilitcr opcrare de Saturno,qi!iaetiamaliquapars ejus fublimatur.Et de f^cibus tac ut lupradiiaum eft de toto ip'b. Nota tamcn,quod fiSaturnus&lupitcr calcinentur, pcr diem unum h\ furnorevcrberationis, ficut faciunC
:
SAturnuscalcinaturin citrinumcolorcmînfurno
& eft melius

Quiquidem
in vale claulo vel

in
15.
figuI,pol}ea illepulvis in calcinatione citius perficietur, tam ad faciendum falem quam ad

,
faciendum
furno vitrianorum.
velinj^.pur-
ea,qua; infra diccncur. Quapropter fciendumeft
ganta
lua nigrcdine.
cc perduodecim dies
Djmittc ergoipfum in fornaalios. Qiiod ii per duos mcn-
fcs perhcict fe ipfum crudum purgatum vel non purgatum, &habebit citrinitatem accedentem ad rubedincm,&facdc co falcm ut de Soledidumeft.& cum hocfalc tingcs Lunam in optimunj Solem,& afcendet parsuna .upcr quinque partes Mercurii,
&parsuna Mercurii cadetluper XpartesLuni ,&

pars una luper L. partes Lunae. Dc fxcibus fac, ut de aliisdidum eft ; Etiltefaleft acutifTimus ,&
iftius
quodunumqaodque. etaliumnon folum falem* ucdidumcft:, ledetiam iii verum Solem veram Lunam poteiJ: per calcinationem converti. Saturno quiden calcina.opcrXX. d ies in fornacibus pradictij. Circa qaod icijcndum clt^quod furnus vitriariorummelior cftad hoc opus,fcdfurnusrevcrberationis eft ucilior ad ficie.iaum lalem. Nec credas quod, fialiquodme-ailum fadum ,caixftetcritintah' ignc per XX vel XX fl dies ad plus , quod aJiquid
m &
rcftridivuscujuslibet rei volatilis.
De
Martis Cakinatione.
, Ci
remancrc. Et ut convcrum Camb.r metallum ulterius ipfum n\ igne tibi tcnere non expedit Et tuncapparet,quod revera hi iuo profundo eft durum, fed a lattrc Aryertat in
ejusfugicivarfiibftaijtia? polTit
MArs rubeo
igiicm
,
De Marte. & dcficcatus ad bonum vci interpellatim & poft in furno reverMArtisverolimaturam X diebus imbibitam,
imbibitus
,
,
calcinatur
fuerit limatus,
cum
gcntum.
aceto
berationis
XXX, &de
vitriariorum comburatur diebus eo facfalcm , ut de aliis didumeft.- Sal

vel
cilcina per
XIL
dies, fed tutius cft
ciaare per
18.
vel 20. dies. Et
ipfum calhabes opus perfednm
cxtradus de calcc Martis, & ad Solem congclatus, & iterum per fe fub fimo folutus, & poft ad Soiem congelatus,fipars unaipfiuscomponatjrfuper duas parces Mercuni ,bcne lotiinampullam bene clauJam, per dimidiumdicm incineribus calidis, congclat Mcrcurium in pulverem, quipulvis fiet rubicundior fortiori ig:ie adhibico & Mortificat alium Mercurium vivum limili modo. Quem Mercurium poterisimbibcre cum aqua, in qua iolvifli calcem Martis& demum calcem Auri.
:
ad Aurum, & contingit virtutecalcinationis, fionum cumrebusmollificantibus.
& fu-
De
LLTnain
cunque
in
Luna.
fuo profundo eft Aurum , fed in fe , uc .idetur,concinettind iram albedinis, quantum
igne permaneat,nififortc multisdiebus
calcinetur,
&
ficalcinarcntur forte
demum, ex.rado luo (ale, iJEces ejus , none et imi ofTibile quin ia
rubeum con vcrterentur.
DeLuH
Calcinatitne.
Cu-r, tindu ra rJiena tamea niutacur,non pcrfe,fed propter ad/utorium.
LLTna
calcinatur per
quinque dies
in
prsdidis
De
love.
fornacibus,
&dcmumcum faleAikali,feddebet
piiusperfufionem elfepurgata, & poftquam rem feceris, tingitMcrcuriuin inalbum nxum, cum. quo Mercurio operare, uc pra?didum eft, iuper quocunque metaiio , & dcalbabit albedine fixa & permanente. Potes autcm mu iciplicare , lupcr Mercurio ad albummeliusquaiiiadruOeam,quoaum pars una
IVpitervero fcptem dicbus caicinatiis , & demum cumfalenicri,vclalcali& aibuminc ovi, & fale armoniaco , & faponc molli > & borace de pecra redudus, erit Argcntumverum: quoniamipieeflArgcntum, fcdn otficotcmpdrcdecodum jVndefiae alia mcdicina tautuni uoterit ffare in igne quod reperictur vcrfus in vc rum Argcatum.Circa hoc etiam
,
ota.
^64
nota
(^tionilius
Bibliothecx ChemicsE Curiofe

,
quod calccm couvcrtcndam in Aurum rc, duciscum vitellisovorum, vtleorum oleo , &tartaro rubeo , quia tartarum multum valet in rcdu&:fufionibus corporum.
De
Sattbus Metdllorim.
Alumcnver6,&
-tartarum album.dcbcnt poni inreduftionibusadalbum.item nota, quodomnisir.edicinapcrfeftacontincrhasquinquevirtutes,quia,

virtutcscontinet
Ota quod fi fales Metallorum commixtos Mercurio per fublimiationem,& falem armoniacum , & demum fubfimo lolvas , & ad Solenci
congcles
ris tcr
,
,
quodminima pencpurgat,& has
trat, molIificat,tiugir,veraciterfixat,&
folutionem & congelationcm iccravcvcl pluries , congclabis Mcrcurium crti,
&
Mcrcuriuscum fale Auliar fixatus. Item omnes lalcs , tam animalium quam metallo-
dum lotum & hoc mulciplicarc

,
potcris in infini-
tum.
rum candcm iiabcnt efficaciam maxime conjun(5ti cum Mercurio.Didumeft ,qu6dunumquodque

,
Item ê Salibus Metaliorurtu
mctallum,cumbene calcinatum
ficut faciunt cincres
,
fucrit
,
facitfalem,
&
lapidcs
& calces.
Et
cum
illc
Mcrcurius perfecietingitur , & eft , qui transmutat omnia corpora , quemadmodum ipfctransmutacur , quod eft maximt;m fecretum. Et apparet qu6d calcinatio corponim eft brevior via ad pcrfefitioiicm. Circa Joilio fale
,
quod quod
Mcrcurius
Metallorum extrahas cum aqua dulci cum aqua vit:E per bullicionem , congela ad Solem, & iterum pcrfolve fub fimo ia aquam , & pcr lanam diftilla & congcla. Hujus pars una centum partes Luni vcl Saturm tingic pcrfcae. Itcm ejus parsunafixat Mcrcurii crLjdi partes quinque, & quaclibct pars cjus tingit ccncum.
SAI
igitur
diffillata, vel
vem tamcn notandum eft, quod
in fe deficit
non
Item de Salibus Metallorum.
dicunt quodSal , extradum a meraleftcalcinandum. Item nota , quod mclius eft fal extrahi a corporibus cakinatis , cum uriaa diffillata , prius dccocta , & defpumata , vcl cum aqua viti dc vino albo incalcibus albis , in rubcis
lis,
quitiemvitio fulphurcitatis, fed quia participathuiriditatem non fixam , quam contraxit a Mcrcurio patrc fuo. Unde in calcinatione ad fuam perfectioncm indiget temperato igne, quia aliter nimis
QUidam
confLmerctur. Temperata autem decodio infpilTat humiditatem , & iaipiflatio confumit. Et ideo ha:c decoftio fiat cum fccatura lignorum , & fub terra debet poni , & defupcr ignis, Et poftca fiat igais defapcr. Et hoc tcne fecretum.
cumacecodiftillato. Deinde coiijungefalcumMcrcurio fublimato afale armoniaco.
De Sdturfto.
Itcm nota, quod circafal mctallorum , & circa calceseorum,non habesaliud laborare, nifi quod
ipfum Lunificare,
,
IDcm dico de Saturno

Sed fecus
eft
, fi
, fi
velis
velis
ipfum Solificare
quia hoc
des eisingreffum. Itcm nota , quod
five
fal
cum aqua
diftillata
Cwe
non
fit, nifi
per
maximum ignem , &
rubificatur
&
cum
traasmutatur.
De
Marte.
,
a calcibus rubeis cxtrahas , quod ad Solem vel ad igacm fuavitct congeles , per fe folvas aquam: cum aqua illa dccoque igne iento, in urinali dcfupcr claufo, Mcrcurium vivum
acctodiftillato,
&
MArs vero
gi laboris
,
quia habet fubftantiam fixam

fui ficcitarem.
eft
lotum,
auri.
& fubfimofolutum
vcl
inter cjctera corpora mclior: eft
tamcn lonSc<l
fi
falis& Mercurii,
modo prxdido
cum aqua pracdicti folvas cum calcc
propter nimiam
dcduceread albedincm & molliticm Argtnti, ficretfirmus& fixusinomni judicio.quia

polics ipfum
ncc timet cineritium Stude crgo in co, & limaturam ejui hinde cum Arlenico , Euforbio , & Tartaro calcinato, & Sale Aikali, fafto de Aluminede Ta:
lcem nota ,quod Saturnus purgatur cum aqua de Mcrcurii parte una, & Ar.cnici parteuna. Sit tamen quodlibct per fe prius fublimatum Et
facfta
.
poftea fimul
cum lale armomaco quod fic duplum

,
ad
ifta
& demum
folvaatur
&
in
aqua aJuminis
bia, quod in multislocis appellatur Alumen gattinum, eoquod gattxîneo juxta ignem libenter dormiunt, & cito fundatur , & omni vice extinguatur in oleo tartari. Et cum Mars leviter funditur
fipius cxtiaguatur. Et fimihter Iupiccr& alia metalla , purgantur cum eadcm aqua, non appofico
Arfenico.
De Mercurio hvis.
de Mercurio Jovis & cjus fubhmatione NOta cum quar Teaca
fortc fublimacur
fale nitri.
,
pcr fe , fine adjutorio alterius rei, habebis optatum. Et icias quod multum valet fundcre cum calce fafta , quia calx fundere facit lapides.
Jo-
vcm
fic
fublimarc. Recipc de eo uncias
j.
quas a-
ê
Calce Saturm
Veneris
&
Martis.
,
Vcquod tantum volunt calcinarijquodnulIomodopofTunt incorpus reduci, nec

circa calcem faftam Saturni
,
NOtandum
neris
& Martis
,
plus diminui
ncc plus mutari dc colore in colo-
rem , & quod fit calx acutifTima. Ettunc fales ipforum ftant, quos fipius folvc fub fimo, & coagula
ad Solem
,
donec
fiat
,
quafi oleum.
illo
Tunc
fixabit
malgamacumtribus unciis Mcrcurii , & falisarmoniaci unciam unam, &calcis corticum ovorum,veI gypfi unciasj. fublimafimulaliquantulum.. Deinde, quod in fundo urinalis rcfidct poft fublimationem, reducatur in corpus, cui aflocia Argcntum fi vis. Item nota , quod fal metallorum refolutum , diftillatum , & ad Solcm congelacum, datcongelare Mercurium in crucibulo. Itcm fal mctallorum dat folverc Mercurium in
omncm Mercurium &

curium
,
Mercurio alium Mer-
aquam
fub fimo. Et illud
mixtum congdaium
erit
usque ad infinitum.
Ttftamenti
perfeda mcdicina.
GEBRI
Philofophi
de MetallorHtn
traTHTtmtatiayilirHS.
S.
JOANNIS
Likll. Sea.
II.
Su!3fe(5b.lV.
lOANNis BracESCHI
"Brixiafu
de
Alchemia
i
X^nlogm
'veratH
(^ genmiam Lthrorum
G E B R Semmiam
exflicans,
Pf^miitUnturPiopofitiones centum Viginti
hovem idem Argumentum com-
pendiosa brevitate comple6lentes
Centum njiginti m^Xjem

i.
Propofitiones (jchri ac
LulUi , Lihris reBe intcll/gcndis con^
ducihiles, incerto AMthore.
Eber
ingeniofe fuos Libros coti-
fcripht,
fcrmone
,
tali,
iiiinime laceret
quiprudentcs mediocribus proIgnorantibus

ail-
iS.
convertitur iti metallum. , f Omnia metalia , ex eadem & fimili materii generantur. Diverfitas aucem incer ipfa procedit ex diverfitate loci mineralis
itiminera
fundssfimus
elfet.
Pcm
&
impericis urrosque terminos
fisaccidencibus,
irrefcrabiliter concluderec,
cadciti traditionc.
una
&
&
19.
, & ex divercontrarietate fulphuris loti^. divcrfa digeftione.
&
5 Vili precio ad finem perducitur operatio

harc.
3-
veniencia
f Omniaaccidentia, materia? radicali fuperpolfunt removeri , facSturi verum Eli,
xir,quodmetal!um
necefie eft
,
cft
plus
quam
perfecSum*'
f Principianaturxetiam hujus magifterii principia funr.
f Qiii non habuerit ingenium natMrale , & ajiimain pcrtcriicaiitcm fubtiliter principia naturalia , & naturx fundamenta , & arciticia , qua: conrcqiii uaturam posfint in fua; adionis proprictatibus non invcniet hujus pretiofisfimje fcicncia: veram radicem. I' f Principiorum nacuraliumMerallorum triplex elt differentia. Sunt enim quxdam remocis/ima, qua:dam remota, fivemedia mineralia j alia vero immediata. 6, f Omnia metalla ex SuIphurC) & Vitriolo ge4* ,
ex propno fcmine uatursi 20. f Elementa Lapidis Philofophbrum , rlaturafn prapinquam, convertendi fe in metallum adepta func quod elementis aliarum reruni mini^
iliud fieri
i ,
21.
convenit. f Vitriolum e(t ab arte.
me
commune
princ/pium retnbturrt
artis , noti funt in rebus vcgetabianimatis , , neque in his rebus quje at* his fumuntur quia aliena funt a naturametailoru; 23. f Sulphur . & argentum vivum commune, nort
12.
f Principia
C\^t
libus
fuiK principia naturs
crgo neque
artis princi-
piaerunt.
24. f Sulphur folum
nerancur*
5 Argentum vivfim, &Sulphurcommuiie, nort funt principia metallorum. 8 f Maceriaprima inhac arre , eadieicUr,quB proxime acccdit ad nacuram mecallicam. J>. f Vitriolum proxime accedit ad naturam nfietallicam, qiiia fulphureum efl, & ih fe habet virtutem mineralem , ut convertatur in metallum. 16' f Virtus mineralis generandi metalU efl: in fulphure foluto, fine quo metallanunquam gene7>
,
.
non potefl generare nequc' Metallum, neque Elixir. 15. f Qui ita noverit prseparare Sulphur , ut Mei tallis commifceri & unirj posfit, maximum natui rifecretum tenebit, & viam brevem perfedio^
nis ingretrus eft.
2(5.
f Eiixir fit duobus modis , ut per calcinatioi " netn & folucionem, & fine calce & diftillatione.
rari polfunt<
II.
, fuis Sulphuribus conjiini. fixum reddi porefl. 28. f Argcntum vivum cum folisherbisnon reddi-^ turfixum.
*7 f
Argencum vivum
,
dum
iic
coagulari
&
Hf
,
res,
qux naturam
falis
& aluininis &
ha-
29.
f Noflrum argcntum vivum

,
five
Mcrcurius
calcis.
bent
ii.
tancummodo
folubiles funr*
nofter
fal elt
virtuterii
habens verz
&
Ij.
f Ex vicriolo fokuo duplex tamus rcfolviturj hi duo fumi a Philofophis , Sulphur Mercu-
30. f Mercurius, five

,
argentum viyum metallofal.
fum per calcinacionem convercicur in

31.
riusdicuncur*
f In corporibus metaJlicis func dua: fulphureitates.
f Sulphuris fpecies
inmetallis vircucemproji.
ximam acquirunt metallacioni. 14. f A metallis imperfcftis diverfa

cipimus
15.
,
vitriola ac-
nobis & utilia & necellaria. , fulphuris prêparacsE , apcisfimz res Species f funt , ut ipforum argentum vivum , in Mercu-
H.
I
\7
rium,aurumi five argentumconvertant, f Quando vaporcs exhalanres cadunt in certam terram rubram ; convertuntur in argentum yivum commune.
per faxa^ f Quum dupLex fumus , fulphur invenit , ipfum folvic, &ipfi commifceper fuccesfivam decoSionQin jr firmirer,
f Noftrum Arfcnicutri , fulphure &argentovi-ivoparticipat, quare Hermaphroditon appellanc> attamen per fe non poteft metallum aUt Elixir generare. jj. f Tutia fumus albus eft , noftri jovis, propte-i, rea cupro calorem citrinum inducit.
?4.
f Sulphur & argentum vivum rcdduntur fixai' per coverfionem in tcrram, & finc hac converfionei 55. f Sulphur eum fuo fale & aceto calcinatur Sclav^tur.
j.
penetrando
f Noftef Jupirer
&
Satiirnus fales funt fimu^-
&
jun(aa,antc diftillationem;
Tora.
I.
Bbb
ly.fSulphui.
j66
37.
Bibliothecx
priparationc plures iupra
Chemicx Curiofe
66.
Sii'phi]r in
fefe pel-
f In
ifta
liciilas crcat.
ftari
&
arte nccellc cft, occultum manifenDanifclium occultari.
j8.
f 5iib M ircha(7te lorophorum loquitur.
nomiiie Gcber de Lapide Phi
67.
f Cum prxcipitur , corpora in aquam efte refolvenda: intclliguntur (pecies fulphuris.
39. f Vafapucrcfactionis, ris, [imilia funt &l cadcm
&prepar2tionisrolphuiioc elc , in fundo ,
6i. 5 Prccter (ulphur

alia
&
argencum vivum nonfunc
plana.
40.
41.
<5
Artis principi.i inveniunturinmetallis.
5 Elixir,
&
Lipis riiiloiopliorum,vcgetabiles
Piulofopliorum mccalla. 6). ^ Ars imicatur naturam in multis rebus. 70. 5 ûlpiiur rubrum , ut vjnum quando calcina tione nigrefcit , nigrum nigro nigrius did^
,
&
4J.
animales , & inincralcs lunr. elt, u: invcniatur Hiedicioa mef Neceirarium talIica,qaJE imperfcda metalla tiansmutare posin
riir.
71.
fic
verum aurum
&
45.
perfcdiffime f Metalla u.ium in alterum.
argcntum. transmutari podunr
^ A coiore nigro ad albedinem , mulci & varii colores 3pp.uent infulphure. 71. 5 Eiixir primofit nigrum, fecundo dealbatur, poftca colorem citrinum alVumic , ultimo vero
rubrum.
75.
confiitit
44. f Ars plerumque 45. 5 In uno folo Lipide

llerium hujus artis.
vincit naturse operationem.

,
totum magiElixirjûlphur
forma ovi. Nigredodurat qu.idraginta dics. 74. \ iub VecGics, velo fabularum poeticarum,oc7f. f
<f
Elixir coagulatur in
46. f Ingcaera.ionemctallorum
feniini
&
cultaverunt hanc artem.

7(5.
pacerno fiaiile cft , Argcntum vivum vero fccmineo mcnltruo. 47. 5 L.pis Philjfophorum, habct in fe omnem nacuralcm pr;cparationem , & totumhoc quod ad perfeikiontm rcquiricur.
,
Antliei, occultavef Siib fabiila Hcrculis runt priparationem lulphuris.

,
&
4^!.
5 Elixir, aurumpotabilc quintaclTentia, & femen, ex eadem matcria fiunt. vole49. f Opinio quorundam.? qui elixir fieri b.int ex auro commnni. 50. * Elixir ex auro commnni ficri non potefl; quia ipiius fulphur jam ad ultimum , pcrmanentem,
Jovemfefe convertifte in [ Dixerunc veteres pluviam auream hac fabula occultantes diltillationem auri philolbphici. 78. f Per Argi oculos, i.n Pavonis caudam converfos, figiiiiicarHnt noftrum fulphur, quod dc
77.
,
coiore in
olorem
mutatur.
,
79. f Sub Orphei fabula
occultaverunt dulcediauri potabilis.
nem quincx
elTentia;
&
& ipfuis tinftura hoc qnod fibi ncceflarium crat. Prop tcreaauruni & completum & determinatumdineque ( uc maxime neceuaruim erat^ decitur bite ad primam maceriam reduci pocert. Humidum radicale , in cceceris merallis ique 51.
que tiniSuram pervenit
,
80. f Si Empedocli credimus, occultavcruntveteres totam hujus artis praxin , fub fabula Pirrhg
uon exccdic
,
&
Si.
Deucalionis.
f Sub fabula de Gorgone , qui omnes fe confpicicntes in lapides convcrtebat , occuitaverunc

fixioneni Elixir.
82.
vircuofu.Ti
incorrupcum
&
incombuitibile
eft,
ut auri.
52.
'
'
tuirf funt in
aurum f In Lipide Philofophorum , poteiitia& virrute.
& argeii-
f Difiillationemocculrantes dixerunt Jovem converfum in Aquilam , fubvolalle cum Ganime* de in ccekjm. 8j. f Subi^bula DseJali & Icari, putrefaftionem
,
&
diftillationem occultavcrunr.
53.
Gtber fulphuris pra:paf Per corpora pcrfcda

rati fpccfcs intelligit,
84. f Diftillationem , auri Philofophorum , occultaverunt , dicentes, ramo aureo excifo, alium
54.
potabile, f Aurum PhiioK'phornm & aurum fulphurfubciliffimumradicale funt , quod anima

,
ftatim fubnafci fimiliter aureum.

85.
dicicur
55.
f Hanc diftillationem occultaverunt etiam. dicendo Jovem patris fui Saturni genitalia ex.
f Furr.us albus
por'a:is-.
infuo ventre
,
fumum rubrum
ha-
cidiile.
S'^.
eftvera quintaeirentia.
f AquaMercurialiscurruseft Phaetontis.
5"
f Qyii^ta eflencia bet elementalem.
adu nullam qualitatem
87. ^ Per
aquam
iilTlmi
57. f
Aquavitx Philofophorum , e lapide Philofophorum defcendit. 58. f Sulohur , mediante ,igne , dulcorat aquam am-ram. 59. CoElum noftrum ornari debec Sole noftro &
ht
Mincrvam armatam incellexerunt eam qux parcem habcat fubti, quod fulphur ferrum diciSulpliuris
diliillatam
,
tur.
8S.
ftcllis.
6c. f Nofira quinta eftentiai variis nominibus apferocium animaiium, peliatur pernicioforum fimilium. uc urfi , leonis ,
qui Minervam fequitur, fif Per Vtilcanum, quod iianc aquamfcquitur, & fuum fal in pucrefadione. 89. f Per nubcm fpiifam , cum qua Jupiter circumdedit Jo. fignificatur pellicuia in coagulagnificatur Ihlphur,
9^.
&
&
<fi.
Aqui
coagiilantesSi figentes, dua: fulphu-
ris uint fpecies,
Veneris
&
Martis nomine dcfi-
tione Elixir apparens. nigra , apparentes in calcinatione f Pelliculx fuiphuris.funt velanigra, cum quibus Thefeus rcdiit Athenas.
gnacf.
'62.
91.
fspe fulphur intelf Vitrinomineinifta arte
ligitur.
6?.
coagulationem quintx f Differcntia cft inter Operantur Elixir. enim divcr& ellenri^, fixum
fos effedus.
diluvii & generationis animaf Sub nomine defcripferunc diftiilationcm , & geneialium , tionemfulphuris. 9. f Per Martem fignificarunt noftrum fulphur, per Junonem elementum aeris , & interdum
&
64. f In medicina potabili pars animalis habetur.
95.
6$.
talla
f In omni mecallo finguU Philofophorum continentuc.
me-
elementum tcrrar. ^ PerLatonam, in Delo infula compreflam a Jove, fignificaverunt noftrumcuprum, quod in bocciam pofitum Solem &c Lunam gencrat,
prxparacionemfulphuris occuitaverunt
,
dicentes
.
Lib. II.
tts
:
SetJL
azJ.
Subfeft,
obrcurJ
(ive
IV,
Vulcanum proprer dcformicatem deje,
^6^
auccilefiin
<Sum
945^
&
9j
vic
iii infulam Lemtion. Aralancos, hoc ell aquanoftra velociflima^ ieviiTima , cum fulphunbus & coagulacur 6c
^Caixferri, ignis vehementiacbnverfain na turam Vicri eoloris quafi viridis,

,
firmacur^
f Bali
,
cft
quibus Thefeus ora Minocaiiri invifcafancrulphiiiis fpecies. In Labyrincho , hoe in !ioih-o vafe live boccia , aquam mercuria,
baphinni obfcuril , virtuofifTmus Fniloiophorum lapis eft. 1x6. f Vitrum hoc,bumidum radicale ferrieft,
va-
km invifcanCes.
95. f Per Phoenicem , qui femper revivifcit, lexerunc mulciplicacionem Elixic;
^7, f Sub
98. f
ificcl-
Philofophorumfcnrenciis probaiur,lapidemi Phiiofophorum igne aon aduri. 117" ? Ferrum a muita terrcftreitate mundificaturi
riis
cum
in
nacuram vicrircducicur.
convertebant vitrumin
yiiis,
128. ^ Veceres Philofophi
nomineo fabula Demogorgonis,Oceul-
taveruac maccriam
& praxin hujas arcis.

,
nacuram mecallieam. Uj). ^ Virrum eft major lapis mofus&c.
repertus&fa"
Chaos vetcrum e[\ nofter Sacurnus C Elixir ex argenco fieri nonpoCeft, 99. 100. ^ Elixir fi: ex mecallis imperfedis.
f Mecalla imperfccfla, media mineraliafunti qui Elixir ex plumbo conl-' muni facieban% lo^. 5 Ojjinio qnorundam jEIixirex ftagno facienlot.
feiALOGUs veram
rttm
& gennsnarH Lfhro,
Gebri
Sententiam ex^licaw^
loi 5 Opin.io illorum
Demogdrgon Gebcr,
dum
104.
affirmances.
f Eiixir neq.i e ex fbgno neque ex plumbo communi fieri poteft , cum fint immunda in radice.
DEMd nepos.
caufa
eft
Salve
magni Mahumetis
fapientiffime
G E B E R. Salvuth te advenifie gaudeo
Sed qu
10)'.
5
5"
Primus ordd prscparacionis

,
eft,
fecundas
efl
DEMO:
gandi
ram Jonginqui itineris

Nacuralis
&
innata cupiditas inda-
fixionis
.ft)5.
ccrcius vero mulciplicacionis Elixir.
Ex
,
farcibus aduftis excraliicurMercuriusno-
cum quo mukipiicacio fit. 107. f Cuprum & firrum commune , dice pura & munda func'
fter
,
cognofcendi profundimma naturx fecre, ta, quK divina mence ex abditiffimis naturx arcanis eruca,perte do&c quidem & ingeniofe litcris tradica func
cripta
,
&
in
eorum
ra-
Tanta vero fermonis cbfcuricace conf-
108. 5 Elixir ficrinon debetex cupro communi. 1D9. f Noftri cupri miaera falcft, didum Satur-
ut etiam poft gravidimos labores, fingularem ftudiorum afTiduitatem, ad verum fenfum pe-
&
netrare
poffim.
&
animi tui incencionem colligere haudl
nus.
iio.
f Opinio Elixir
fieri
non
,
pofTe ex fcrro
com-
Quamvis multum temporis, ad virilem ufq; acatem, bona ex parce, in his rebus confumpferim,
miaii,
& omnium Philofoiiu 5 Ex tradicione Geberi phorum probatur ampiius : Elixir fieri ex ferro comrr.uni. ii2, f Vas diflillacionis Mercurii, fimile elTe debeC
tabuli plani, aut parvsc concavitatis.
iij.
in evoivendis cuis fcripcis fere j;. annos tranfegerim. Quare jam olim apud me confticutum crat,
&
orbem cerrarum mihi peragrandum, uttandem obveniretvir fapiens

,
qui hanc divinam
fecretiOi-
mamque naturalis Fhilofophi^ partem ita tenerec, t me facile tam profundi cogtcacionis pofiec facereparricipeoa.
Elixir
fic
ex ferro communi
quod hoc
plus
Verum
fulphijris fixi
fui fpirirus
habeat prse cxceriS mecallis Ec qiiod

facile feparerur,
infinjcos artifices
virtuofioresfunc,
fireiras
ab co
& quod fua cerre& facile ad mate-
in hacmeaperegrinatione audiebam , temerario aufu a&
riam primam reducatur,& quid ipfius ferri Meccudus prsparatus , fuum fulphur melius i combuftione defendac & qubd hoc incom.plecum fir, & medium minerale , in quo extrema in virture coatincntr, & qubd minera fit auri philofophici.
, fe intentionem tuam & veriffimum fenfum tuorum fcriptorum ad unguem cognovifle, prxter laborem tamen & grave difpcndium nihil penitus confecucos omnem cuipam in ce rejicientes. Ego vero ex fingulari amore erga te , quem fempet coluireverencer, & magnifeci & fan>am & hono* tem tuum defendere non dubitavi contra impu-
firmanccs
tis.^ Anciqui Philofophiper varia inigmata& fimJIicudioes fignificarunt , Elixir ex ferro componi.
ti)f
5 Ferrum hominem dixere veteres, quodhabeac animam, corpus &c fpiritum. 1:5. 5 Ferrum generatur in terra fpecialiter per
117.
dentiflimorum decre(aaco.rum futiles ac inaneg oblocutiones & morfus. Sciebam enim, te cjcteris omnibus qui hanc fubrilisfimam fecretioris Philofophii partem aggresfi funt, cnm apud veterestum fecentiores , ab omnibus vera Philofophii fludio,
fis
przferri. Inde captus

,
fummo
defiderio
,
vifendi
te
&
coram de
hifce rebus difierendi
vircucem ftell^ polaris. 5 Lipis ille , qui vili precio veadicur eft, fi carceris metallis comparaveris.
^
ex
,
Iralia,
ferrum
te
huc in Perfiam deflexi, impetrarem, utmein confortium
meumiter maxime, utapud
&numerum
JiS.
Jli$i.
Ferrum vegecabile
dicirur.
5 Fit
EHxir ex lapiJe villdimo.
tuorum difcipulorum recipere non recufares. Tantum enim apud me difcendi amor Sc fludium prsvaliiic utneque icineris Jonginquicas neque roc
,
120. ^ Lapis viliftimus
Philofophorum vegetabilis.
animalis
121.
123..
& mineralis eft.

ferrariis abjicitiir,
f Plemcntorum feparatio. f Ferri fpuma ,q i^ a fabris

<i
pericuia fubeunda , abftefterc me polTe vidcrentur, fed fortfter hsec contemnenda ut parem. Pecis fan^ honefta , defideriumqtie tuum generofi aflimi certiirimum indicium eft Qua-
GEBER.
vililTimus
IA3.
lapisPhilofophorum eft. HumidiuTi radicale , metallorum igne nort

fcripcis
re
non gravabor
te
& in
difcipulorum
8t
amico-
aduritur.
124.
rum meorum numerum recipere. Feceris autem rem haud ingratam mihi , fieorum rationes, qui
vanis obiocurionibus mesc sflimationi detrahere
^ Ex
Gebri probatur
fpiritus
ex calce
fsrri fubIim.'jndos efle.
ftudcot, indieaYeris,
Tom. I
Bbb
PEUO
568
D=MO

Exorta
eft fa^pe
gravis verbornm con-
naturalibiis metalioriiir. principiis. Cap.ia. lib. pri,
dicis. principia naturalia in opcre naturar fpicertano mter nrs fceleratciq;n!xfam.r & eflefQecentes,& vivam aquam.quametiam ritus licvitupcradetraaorcs qui te acerb; accuab:.nt& nominari concedjs. Hxc eadem aquam verba cam fiif)pladeceptos^ banr- ex fcriptis tuis fi deUifos & fententia in prooc- repetu.uur ulcimo cap.lib. invertigationis megifterat o'qprjedicante3.quod in hanc Deum; rii, quo loco concludis , laprdem noltrum ee fpiprrf'iftionis,fcripleris:i'cr mio o hb> i lu nmx verum ritus foeteaces.^k aquam vivam, quam etiam aquam , flieric operatus libtum Qui fecundu n hunc ver- ficcam rede dixere:rus. Ergo ouum pnncipia natuHis litabitur adinvcnilfc fe Snem huius artis ralia metallorum, etiamarns principia fint,nemiiit neqiiclabori, bis ir.df-nr-s- mavimeadiufti funt, ex iTem puto ambigere.ex rcda cogninone principio. fomptJi, auc cempori parcerent, oirniaut ajunr, tamcn nihil i:nquam rum naturalium, eciamarcis pnncipia poire invenilibti cui inftituto operantes, ri, Qiiarc rogo. ut cerco ordine mihi naturalia princonfecuto^.prxccr ^raviffimam rcrum fuariim jaawcinia demonllrare velis u: hiijus magifterii prin-. Ecquod difpendium. ram & temporis & iaboris cipia, mihi quoquc fiant manifefta. fecifle.omjaauram crav'ius ferunt,nominis& fama; E B E R. Et hoc rcquiric maxime doarina: eft, proverbio uc in digito, nibiis ludibrio elTe, cum fcripfimus in procemio priroi libri, ordo.Propterea citeinter tranquills auc cuto fubnocari, ut mipimc eos, qui pnncipia naturalia in (eipfis ignoraverint, Hac audcant. auc pofTint converfari ros homines mulcum remotos eOe ab artc noftra, cum veram raratione execrantur, malcdicunr,vicuperanc, dc condiccm non h.ibeanc, fupra quam mcencionem fuam tumcliofisconvitiisfpargendisnuUumttnemfaciuc,
nominJs mi,
falfarium,
impoftorem
sc
hominem vcrfurum,
fal-
fun Jare
poffi.ir.
Ec
codcm
libro, cap.
3.
fcripfimus,
habucric ingcnium naturale , & antfecemque ce clamitances , Cui id iinum femper eum, qui non i^ fubcilicer perfcrutancem princiingeniofe ninm, ratiopiurimos facerct cum cordi fuerit , uc auam ' 6i naturr fundamenta , & artificia, naturalia P'^ n infanos. G E B BR. Qiiis obfccro , adeo divinus &: fa- qa.T; naturam allequi potTinc.in iua:a<5lionis proprietacibus non inventurum hiijns preciofiffims artis iens incerhomincsvixicunquam qui fcelcratos, magiftcrii veram radice. Diligencer igicur confi& offendcric' parte ex aliqna & malignos non Quidauccmdicis ,de mulcis fapien- derandum, principiorum naturalium metailorum, eodemerro- tres effe ditferentias. Sunc lim, qiisEdamremoti(Tififfimis', & vitjE quafi inÎpatsr, qui in '"^ ^''^ rcmota & medi. miaeralia > & tertia difrc verfa'ntur ferentia im rediatorum. fummx G E 6 E r! Scripfimus lib primo, cap. $. D E O: DiftinQe hanc cripiicem principiorum eam Dci,qui Ooflr.c, H.tnc arcem in divinapoccncia
,
,
DEMO:
<'
fubcrahic auc largicur, cui vulc

riofus
fcrvari
fublimis& omni jufticia ^ prehendam, & nacurara artihcio aliqua inparte tus. Adha:cadjecimus quoqueincalce ,hujuslibri, i:nirari poffim. innuiio ut cradidide, d arrificio eo hsnc arrem nos GEB ER. Tainetfi remotilfima metalloiu prinfit datum , aucanodivinitus :ui ni!' tcUi-îpofric, crpia & radices (.fecundum operacionem Hermecis.) cdodus. hac , in :radidimus eam qui bis Qiiid opuserac, ea fcribere aut pu- quatuor elemenca creduntucattamen cumdenomiininime dubitandutn natio ex pra-dominante iiac blicare, qus anemineintelligerentur.' eft aquae commixtam terram oftendi, , , , verum principium G E B E R. In fine , quarri libri aperte oninium eflTe aperto fundamentum mineralium, idem & & mehinc artem tradidiife fermone claro
&
quicftglo- differentiam cxplica , uc omnem naturse ordinem, bonitace rcplc- procreandis fivegeneradis mccallis txquifitc com,
DEMO
prudencibus
arcifices
& hujus
facile
eam
dodrin^ filiis comprehendere
uc diligentes
&
iocelligere
affirmance Arift occle 4. Meceororum , qui cradidic, MecaIIa,qus liquefcunc aut funduncur jgnc,origi,
eam fugerent, neni habere ex terra & aqua quod ^.Meteor. libto adver- quoquc confirmat In hac fententia fequuncur Arimaxime & inimicam f anquam ipfis noxiam , fum- Itotelcm Avicenna Albertus & S. Thomas , in lipaupertatem extremam ad facile fariam, qui bris mineralium & Meceororum. paterac fideli tain Si perducat. miferiam mamque D M O. Admodum defidero incelligere jam & faciiic, nihili eam vel credunt, non admonirioni n iniquenosaccufanc, cum omnis error illorum ig- cognofcere,quo padoceiraaquicommixta, inmenorancix,& prsfumpcioni pocius impucandus fir. callum cransuititari aut converti poffit. GEBER. Sol & omnes ftellx cumfix<-Ecum erEvô fi ad inopiam & miferiam iUi redafti funr, ratica;, himine a Solc mutuato, tcrram affidue perprilib. holfra cnlpa f.iftum, miniitie pucato. Nam
queanc. Ignorantes vero admonui,ut
: , ,
oftendimus vili prccio calefiunt, fupra, iafra, interius & exterius, circula& ea, quae cradidi- ri ipforum mocu, radiorum reverberacione &. fubcicognoverint ( fi artls principia m.igifte- iitace, prxpocenteq;vi pcnecrandi. Quumvero omadperfefiioncm intcllexennt ) rccte mus, ftdtli- nis res combufta fi\c excoiSla hciie corrumpacur quam eft, Qiiid hoc aliud pervenire pofle. rii ter commonefacere,utpecuniamfuam cuftodirent, tranfmucecur, & corrupcio unius, alcerius genera& non prxfumpcuofi vanc dilapidarentjUc vcro ea, rio fit necelTe ell: terram aqux commixtam &c qtii tradidimus,rcfteinrclligant,nccefre eft,fermo- longo tcmpore fic exullam & inde transmutatam, nem hujiis doilrinx non ex nuda litera, fed altiori randcm converti in aliam naturam cerream. Ira vi-
mo
cap.
5.
difertis verbis
&
indagacione confiderarc & ad mcdullam fenfus al- dcmus, ligna & lapides, forcicer exufta, in cinerem lcôrici p"<ineCrarc,mencemquc& incencionemno- &calcemconverci. E O Terra , fic exiifta , in quam nacurara ftram, hinc indc difperfam & daca opera improbis induliria cranfmucatur? terream magna colligere, velacam "bbfcuracam, Sc E B E R. Coavercitiir in tcrrx fpeciem,a!iquid ut tandem ad veram cognitionem principiorum nafubftantis falis aut aluminis in"fe habens. Id nim turE 5.: artispervenianr. Si tua fcripta rcde intelligo , natura: experientia docemur , Percipimus enim cincrcs, principia, hu jus artis quoquc principia funt.Scribis calcem , fudorem urinam , & maris aquam , Soênim cap. 9. quarti lib. te poft determinationem lc excoSam, falfedincm infe continere. Propteprincipiorum naturalium, etiamdeprincipiis hujus rea diximus in principio ceOameiiti, ex omni re adufta po(Je fieri fal. irtis verba fadurrrm , & particulatim loûendo, de
,
D M
DEMO:
DEMO:
Lib. I
DBM
J
SeA.
1
dllm
Subrecft. I
fiti
V.
aiiqi).^Hd6
,
fgn
,
Qac nomitie appellafur vulgo illud Cuum lal, iiihsc terra, (icexuda, occultatum.'' G li B R. Vitrioluni vulgo dicitur. DEMO.- Oho , generaiKur igitur metalla ex
vicriolo
,'
G
& D
egohovii E D E R. Animadv&rtifti ne
,
arehsc
faxis
qui ex
terra eruuutur
quasdam lucences
G bB R.
liem liabeam
Ita faiie
iit
e.Tvitrioio
&
fulphureonluc tibifiid refolvij
tiium metallonim
geiierario.
D tiMO: Quomodo
.^
approbas
llOG
G
tciT)
ki
B H
R.
Certum eft.omnem rem

li
iii
prioniatcriam rcfolvcrcnolti, h.iud dubic reducctitur in vicrioliim , quod eciam aquam liccam vocari .di.xiirius. Propterea in lib. inveiuionis.c.^. de med.
.
ex quo
coiiipalica. Qiiare
mctaila
in iploru
eOc i argeiKO fimiles ? E O. Animadvefti Ixpius j fed credebaim lubKantiam elleargtnci. G H B E R. Erras^ Sulphiif eft hatiitx lotum decodHmqUe ^ & pro partc fixum habens in fe nacuram, fplendorem Ik fulionemmetaliicani, tfnc hc mecallagenerari niillo modd qUeunr. Ubicunqufe ycro in copia abundaveric ibi generantur metallai ulem tcltance Albcrto de Meteon
Iciuairnlab intermixcas
DEMO GEBh R
E
Nafcitur igitur vitridlum inter faxa?

:
.inJ!i,pra:par. certo aifirmavimus
a.
diverrismecaU
,
lis.divcrfas vitrioli fpecies leparari polle

ftiaxime uiui futuras
>
ivobis
&ia
operatione hujus arcis

Goiitiriiuvimiis lib.3
dem GEBE
metallici
fcilicet
intrabit igitur faia, ut ibiinveniat didhim fulphur lotum ?

:
MO
Minime, lcd
in terra.
Quomodo
R. Montes metallifefi,
in
fumme
.p.
neceHarias. lllud
idem
ptofundo nbrt
funt petrolij
quemadmodum
in fiiperficie.
7.-
E .M O. ^tihi videtur (ut ingenue fatearj quod fencioj in cuis verbis haud p3rv.tm elle concradi.ilioneni.
cum fodiendo terram alumen
Quare
inveniuntj
vicriolum non defcertdunt altius , fed eas minerasjfive metalli vtnasrelinquunt. Sciuntenim, ibi metalla deficere. Idem alferic Plinius lib.
cidit
K B E R. Qtiain mihi doiuradiftionem

E
nartasj'
tamen
D
.
MO
ut aliquando iiaud longe ab

,
Wulcis locis tradidifti,
&
,
fcripcis tuis
venisj five minetis deiieientibus

luin habeanr. reperiantur.
alije,
argencum vivum omuium nietgllorum vera elle naturalia principia quod nunc vicriolo tribuis.hocfacicmenonparum liifpiciofum. G H B E R. Argcntnm vivum &c fulphur non clTe
affirm.j|li, lijlphur
,
&
(5. Aecjusnodi (ju^ metal-
Cum vero cxntturiK

dum
lib. 2.
opefationibus (qucmadmo-
capi
15.
aperte monftravimus (ufRcieiiJ

,
tiietallojum prima principia

;
fuiriciencer
probavi-
Euin locum firefte intelligis, i. manifelle tradidilVe, hscin fua na.^tnraininime vera principia metallorum, fed allud
li.
mns, cap.
lib
terprobarepoilimus, (blummodoeasres qusnaturamfalis& aluminishabent , & fimilium , folubilcs efft; Manifeflum erit etiam noflrum hdc vi;
,
.cognofces
me
quidJam
eoruui
i(i
D
'
.
GEBER.
quodfcquitur ex alcerationc fubftanti^ radice nacurali ad fubftantiam cerream. E.\I O Obfcurus eflhic fermo: non incclligo. me dir.ille Meminifli haud dubie
, : ,
triolum, per caloris fubtcrranei virtutcm folvi posfe , quod folum dupliccm fuinusn exhalat ut lib. u cap. 12. dixi, Qin'a calor commixtibilis efl: j & fortiirime unit
reum,
tile
cic.
ligat & compingit infimul fubcile teri & humidum aqueum invicem digefta. Galoc
,
aqux commixtam, radicem ^fundamencum oinnium metallorum ? D E O Mcmiui. G H B E R. Hi^c aucein eorum alter.itio
jaiu, tcrram,
efle
&
vero ccBleflis,pfo fua natura humidum aqueum fubattrahende, fubtilis terrei ctiam aliquid abdu-
Quod Ariltotcles lib. 5. Meteororum his vcrbis

,
.-
in fub-
ifanciam Cencajn
miiiime
fic
in ipfa elTeiitia aut
fubilantiaftilphuris, aut
argentivivicommunis;Sed in ipforum radice.fcilicetînterra.acjux commixta, per calorem mineralem 5-: ccelcltem decoda &
iranfLDUtata
,
eum dicit quod vapor huinidus incluvapor ficcus inclufus , fimul furfum ele, vantur. Id enim accidjt, ut Galenus & Avicenna a& firmaac , per calorera elevantem unum atque alterfi
aftirmavir
8(
dens
uc fatis aperte oiêndimus.

,
DEMO
ralibus
,
Nimc
R.
(i
libcc
etiiim
de mediis mine,
&
principiis remotis pauca refcr.
vaporem, Quiafempercommixcibilis eft , & motum caufat unius eflentiE in elfcntiam alterius. Ifli duo fumi five vapores a Philolbphis fulphur & argentum vivnm nuncupancur. Cum vapor terrtus , fubcilis unduofus & aliquantulum digeftus, fic
,
,
E B H
mecilla
&
Mediuiu minerale ex quo omnia argentum vivum i & Marchafica & Anti-
maceria
fenici
ellentialis fulphuris
quamvis nos eum Ar-
monium
in terra, aqua?
generantur,e(c illudipfum vitriolum.quod commixta, live decodta & exufla* oc-
metalla reduci debent in ipforum materiam primam.hoc efl: Qtiaixio propiusad naturam metallicam accedere pollnnc, ad naturam vitrioli & fulphurisreducenda funt. DE Quarc ex ilf o vicriolo metalla magts gcnerancur, quam ex aliofulphure auc alumine H li E R. Quia magis fulphureum eft, & ad metalli naturam propius accedic. Excoelelti inHuxu.
cultatuni elie diximus. Et
cum
MO
.''
nomine appellaverimus. Humidum verc aqueum ?ifcofam,& cerrco fubcili commixtum, ma^ tcTia proxima fit argenci vivi hoc affirmante Alberco lib. 5. de minetalibus cap. 4. D E O. Confluunt igitur in metallorUm generatione dux fulphuris fpecies, fcilicet fulphur ex vii triolo rcfolucum, .Si illud^quod fulphur lotum dieis, iaventum in faxis & loco mincrali.' G E B E R.' Cap. n.lib.i. ad calcem dixitniis: na^ turalia metallorum principia tria elle, fulphur, arfcnicum &argenti;i vivum.De his duabus fulphuris fpe,
quoque habilior & prompcior cft, ut convercatur in mecallum, confencience& promoiplius viitus
ciebus locutus
atrani6ci
.vente loco minerali

:
fulphure & calore fuffieience. D E jM O Quem mihi locum mineralem narras?

,
ex
fale,
eft Avicenna in lib. de mineralibuS nomine,diceHs,Atramenta compofita efle fulphure & petra, &c. Quemadmodum vcra
,
vitriolo
communi pannum
Quare
tingicur.ita fimilitudinc
GE
randi
D E R. Saxum, in quo virtus mineralis indn&.'
quadam hx
,
dua; fulphuris fpecies,

nihil
lumen
&
tinflurj
DEMO:
G
tixandi contineuir. Qiijceft hse virtus mineralis?
E B E R. Virtus hrc cceleRis eft, poteftatem habens procreandi metalla , occulcara in cerco fulphure loco , & (icut argentum Jucido. D E O Nulluna fulphur , quod lotum Si luct-
erraveris.modo vttriola five atranaenta nuncupavcris. Hajc caufa iffj quodfupradiximus, exmetallis imperfefiis.diverfas
funt metallotij.
vitrioli fpecies
cxcrahi poHe
nobis quident
,
cum
utiles
tum
neceflarias. Sulphur
quod
in jjctra
gcneratur, exfulphure
& petra compoiitnm eft,fecl

S
b b
3
Tom.
mdi
570
iftud
eft
Bibliothecx
quod cx
vitriolo rcfolvicur
,
Chemicx
Curiofe'
compofitum
gcncrtum uon folvitur , folvitor hmul. Scd falledo cnm ipfo (uiphure fal.s & poltea qux mdufa eftin profundo ipUus pcrdccodioncmcoagulatur.Hsverofulphunsmerccepcrunt virrutcm mmcralem,
,
Urcc vircus mincraqui exejuscorporfOTliQuabiiium, lis qunrandam petra autcm Suiphur modifulphure gencraatur. quia naturam lahs non haex
f*lc
& rulphure, & in ifto
uniformiter illi conjungit , utex anbobusfiatiin fubRantianaturaiis, hic commixca per fuccenivam decodioncm mminera infpjllaturix induratur, Sc
aucem contiijgat interdum , me aliorum opinionesrcprehcudcre , rcprchendo eas fimphci liccra. Sa-pe enim id propoluimas , quo4 :'' poilponi debebat. Si omnia mecalla ex fulphlire & viI. MO'.
Hz metalhim. Si
trioio gencrantur, per h:)ngam
decc6tionem
traBf-
tallicilpccies,jam
corporibus meocnerandi metalla , iu quibtisdam comprehenquo m uno tallicis , fpeciahter vero in ccrcam.quamvirtutcm & dcrnnt virtutem ferream, acquiincerdumctiam auri & argcntinaturarn
vis
niutatain aliam fubltantiam fulphuris& argeuti vivi, Unde ergo ta;n diverla ecruni variecas.* ;;j ^^
G E B E R.
,
Ex
divcrlicuce- loci
mincrahs
& ac-
rant
aurum auc argentum dicuntnr. natum ei^, in luo mctailo repepetra Quod vero in ante lononcm rubrum c(., ferream, riT virtutem
,
& aliquando
cidencuim niunc, Si. adhuc cx diverfitate fulphuris loti Hc calorc uiverfo, qui variis modis digerit raatcriam rtietaiiicam-
qua; priuise inaceris oiinerali lupcrve-
&
habens,& hrreiim fne croceiim.fern propriecatcm dieitur. llludveroinvitrioloautfalepotiusincluut vitriolum fum ante prjjparationem viride eft, xrcam, virtutem commune.tt in mecallo acquihvit
,
DBMO PoiTunt ne accidentia ha;c fupervenien-; tiaTemoven.^ G EB ER. Omniaaccidentiaprimar matensme

.
tailicje
lupervenientia
artihcio feparari pOfliint, uc
& ris
nus
proprietatcm
viride sris.
quare
a-s
appeUatur
6i
,
Ve.
Hx dux fulpiiuris fpecies artinvero ilUid iulcio ex mctalhs extrahi poffunt. Cum
&
manilcfte oftendiin procemio libri inveltigationis cap. de praeparationc aceti acerrin/i, & in tincprsdidti libri.
Dicoprajterea,eciain partes indigellas

:
ut argenphur,fcrrum diaum.. inpr;rparatione, priaduRiva unauofitate omni & tum, deaibetur ,
polle digcri.
DEMO
cipiis Artis
vetur. propterea Avicenna
hoc aptishmum
putavir,
cipiorumnatiiraiium,n)ihi lufficuint.
Ha:c quantum ad declarationem prinNunc de Prinnatura: principia.
Cum quod converratur infuum argcntum vivum. purum vcro viride fulphar per prarparationcm
,
agcndum, quoniodo
,
&
ctiam
artis principia func
&
,
qiio
pado
arsnatu.
cUrumreddatur cum rubedine hoc putavit apti.sfimum Chyigiie.i non adurens

fit
,
tc in ipfo
virtus
ram
imicari polfic ?
miftis facicndo auro
&
auruaiappeliatur.
?
MO.
Audire geftio, quoiiam pado duplex

petras penetrare pofht
hic vapor
& lapides &

,
GEBElv. Ha- dui vaporofjE exhalationes, calocumterreftrem , lore coelefti attraa:^ cum fufcum attrahunexhalac unde invenerint, apertum aut ftelibi convertuntur in cometas
tnr in aete,&
Jas cadentes
,
live
& circulos apparentes circa Solem &

arcum ccclellem,aut
in ventos
,
Lunam;
aut in
toni-
nivcs,pruitrua, fulgura, nubes, nebulas.grandine, apparentiajuc aere hujufmodi in
nam, rubiginem& cateri Ariftoteles in Meteor. tradidit, & omncs fucrit locus autem Si Philofophi conteftati (unt. aMguftus.&conilriausadeo.ucnequecalorinatutunc hi rali aut duplici fumo uUus pateat cxitus
,
tumus induae vaporofsE exhalationes , five dupkx loco miinque incipiunt, multiplicari cralTefcerc quaenerali difperguntur, per rimulas ubiq; exitum va,poKfi Albertustradidit inlib. Mincr:
&
rcntes,ut
res. ficinclufi, inlocispetrofis
mediamineraliadicuntur, fivc matcriaremota mctallorum,ut S. Ihomas tradidit in fine j. lib. Mcteorornrn. D E O Reftat nunc , ut etiam dc immediatis quomoprincipiis, tuam fententiam mihi aperias, inmepenetrantes, dohi duo vaporesinpetram
GEREll. Lib.i.cap.-.dixi oportere artificem cognofccreprincipiahujus artis, & radices principaies, aua; cx ft:bltap.tia operis pars funt. Qiii enim priucipia non novit, finemiion afiequctur. Ergo icias.eastranfmutationes & generationes, quas na-r tura facit mediaiite fcmine aliquo, hanc eandem 8: artiticio intcrvcniente aliquo femine fieri pollc. Quod S, Thomas quoq; affirmat in 3. lib. meteor.dicendo Aichimiftas per jam didta naturalia principia, hoc til; , per fulphur & argeutum vivum , veram metallorum generationem polTefacere:Cum igirur naturahabeac luum proprium naturale femen prxdiftum in metaiiorum generatione naturx apte Sc propeaccedentis, ut in metalli naturam convertan-.,-.-- -.1 _ r..:-;.. -- necefle erit ad pra*parationcm Elixir twr quod mctallumeft.cscteraomnia in perfedione fupcrans, hoG fieri mediaiite aliquo femine naturali proprio, finc quo folus Deus, naturse creator , aliquid geiierare poteft.ut ex lapiJe panc.ex cofta viri muliercm. Omuium 1'hilorophorum opinioeft, quatuor clemtnta omuium rcrum mixtaium efte ftrincipia. Adhanc opinionem tu quoque accedis lib. 1. cap. 6. dicendo divcrlam praparationem me,
DEMO:
tallorum,caufamene diverfitatis fpecicrum. Ergo in omni re eiementata & artis & natura: principia
funt
,
& ex omni
Si
re accipi poflunt ?
faxum penctrando, faxum dimaculatur invcncrint, non lotum fulphur metaUum. vcrfis colonbus, & nullum ibi gcncratur partem Si autemhic fumus five vapor, in aliquam in deicendcre faxi ceciderit altiusque non poteric
,
, ;
tallum convertantur? G E B E R. Cum ifti vapores
GEBER
me redle
capis, dico eleinenta, Ja-
pidis Philofophorum,
non efleremoridima elemen,
ta.ncc eadcm cum elcmentis cstcrarum rerum, Suntcnimha-c elemcnta lapidis Philofophorfim, altcrata& transmutata a fua prima natura , & naturam & proprietatem acceperunt propinquam, uc qui aqu.-c, puteum jam in metallnm tranfmutari pofTmt , quod citeralocum alium, firmatur ibi,& facit tumus vapor,five rerum elementis ininime convenit. rum vero hic nunquam exficcabitur. Si argentii in E O Accipiam igitur vitriolum commuibi D convcrtitur cadat in tcrram rubram, fulh naturale femen cft metalloriwn, & per dipcnetrando, quod ne, faxa autem vivum commune. Sic & diftolvit cxtraham duplicem illum rumum,quenj ftillacioncin ipfum quafi fixum inveniat phur lotum aqua, in fobftantiam fulphuris convercam ig;ie temperato lib.t.cap.ii. dixi Proptcrea pcrmifcet. hoc illi qui per terrx meatus fluit.invenire fubftanti.'' n dif- & argenti vivi & hoc paSo imitabor naturam. B E R. Vitriolum hoc , principium eft, ab arfolubilem fubftantia: terrex , fcilicet fulphur lotum, quod certs pinguedo eft , ipfumq; diftolvic, & fe te remowra. Scripfi autem lib. i. cap. 8. nos notj
pofle
Llb. II.
pofTc
2.
iii
Sea.
&
lib.
j
U
tione
i.
Subfea.lV.
fehiinte;
naturam injitari
,
in fuis principiis,
cap.
natiiram in fulpliure , arfenico Sc rtFicrcurio minime imitabilcm, hoc elt, nos ea minimc fugere, auc ctiam diffimulare,qui per naturam generantiir neque eo niodo ad perfcttionem pcr,
fine oftendi
msnus quehiadmodum pater trediahtfe fiib non generat hberos in feipfo. (ed in alttro,
in ianguine
it
,
fcilicct
ducere polTe. Cum enim hi fumi rubtilifTimi fincd natura calore temperato inducunturad perfedio.
eftruo. Sic etiam noflrum fulphur noa generac neq; metall& ncque Elixir in feipfo fed fuo argento vivo fcu in alio meta]lo.Noiabis ipituij Elixir duobus modis fieri pofie
fciliccc
-,
&
di(tilla=
coagulacione
in fine 5. hb.
materia:
oem in mille annis. Nos autem vehementi calore cupienccs tempus adeo longm abbreviare, omnia rciolvuntur in fumum. E O Dtibium me reddis, & plane iucertu. G E B E R. Quamobrem ?
Jacionej folucione
& coagulacione
Ec sbfcue diftiU
rhoroa
D M
cundum modum
, idcm affiriDant^ mKCeoriQiiantum vero ad fe,
pertinere videtur
dico
Piius admovifti, uc ad compofitioacciperemus femen natura:. Nunc vero negas, vittioIumaccipiendumelTe.cum tamen natur lemen fic. Qîare fi force aliud femenaut vit
DEMO
Eli.xir
fiem
ccm, qui fulphur ita pr.Eparare noverit, uc potr:t penerrare corpora,& illis conjungi, renere jam maxi;. tnum naturx iecrecum , & viam perfedionis ineres* lum pf^terea in quodam cap. accurtatorio dixi,hoc opus abbreviacumperfici Jo.ditbus,& in hocobere duos lapides forc neceJJarjos (hoc
eum
artifi-
triolucn fuerir propinquius arri , per quod artificio naturam imitari poflimus in compoficione, id
unum ex
eft
duo metallai
nobisElixir ofiende.
G E B E R. Ubi a nacura pofitum eft, D E M O Hoc fciebam. Sed quo collocavit ip;
G E B E R. Siiie dubio aliud eft D E M O Ubi inveniatri hoc

:
ra:um, diQimi fulphur prrparatii. Dicendo autem hoc opus perfoivii. Viginci dierum fpaciojntelligendum poft prsparationcm (ulphuris, qusad tres menfes protrahitur opus incipiendum eire.Proptereain jam didtocapi.'
te accurtatorio
cjuo cxtrahacur fulphur quafi fixum cui per fufionem commifceatur
&
alti
ommem
fum
inveniam foi ce in re vegetabili ? G E B E R. Cap. 11. lib. primi dixi: incer diverfas opinjones eorum qui aftem elVe fupponunt
5 ,
,
natura
quosdam
affirmanb, in
omnibus rebus vegecabili-
bus hanc arcem iuveniri & pdCTibilem efie, ipfis vero ncquaquam. Cûare citius labore deficient, quam
jam citacd admonuimus,dicendo: CumVidcris oleumferri fupraaquam, tanlo candore fplendefcens , ut oculos
,
purgatione lapidisa fua unduofitace & fpurcitate collocavimus. Signum vero quomodo deprchcndas fulphur, jamfereprarparatum loco
eflncaciam hujus operjs in
perftringat, tunc ipfum cogregabis.
opus perficere, D E O Ergo inveniuntur in re animata G E B E R. Arnoldus in lib perfedi magifl:erii, de rebus vegetabilibus & animatis diflcrens, inquit: Iftsrescu.n finc cocsliter & omnino remocadaaturamecailorum.impoflibile eft, ex his pofie generari metalla. Philofophi aucem hanc arcem in re aliqua vegetabili & animaca , aut eorum , qui ab his fumuntur, proponentes locuti funt pcr rerum fimi'Jitudincs.Cum enim hic natursE principia non func,
fit,
ut posfibile
'?
& perfe coagulabicur. Meminihujusfulphuris in libro teftamc' ti fub Martis nomine, dicendo: fi hunc noveris berducere ad albedinem 5; moUitiem argenci, firmabitnr figecur in omni judicio C^ve examine , & euiii leviter fine adjucorio alicujus rei
feric
,
itacoiledum
Hoc enim quod
omneopus
facic
&
&
Mars
fundituri,
nequaquam grtis erunc principia Hic error plures decepir. Elixir enim cum ficnacurs mecallics, fine
dubio ex metalli femine procrcacur. Praeterea cum niaximerequiratur , ucmecallis adunetur, necefie cft uc mecallis in fubftanciafimile fit, cum tantum.
habes.defideratum.De ifto Marte verba faciens lib pnmo, cap. ultimo , dixi: Cum funditur fine medil cina, qu2 ejus natura macurare polTit ( hoc eft, eunt perfe funditur fi"ne argento vivo Soli & Luns con; junguntur,neq;facileaut citrainduftriam abhis fcparatur. Si tamen per vehementiam igois feparetuc
torte, fit hoc , quod ultiina fixione non fit adhuc fixus. Si vero ipfi conjungatur vigintidierum fpacio*
reddicur fixus cumipfis,
modo
rcs
fibi
fimiles
firmiier adunentur,
& forti-
& inde nulloartificiofepamutata.imperfcaa
rari pocerir, nifi natura fixionis
terconjungaatur.
DEMC): Accipiam igitur fulphur & argentum vivum, i nacura generata? E B E R. Supra monui hic non efie principia nacura?,Qu3re nec arcis principia eruncEc quod ma-
autem fixionem per calcinationem & prxparationg acquifivir. Natura vero ipfius fixionis mutatur per
folucjonem, in aqua mercuriali. quum Elixir nbvetn menfibus compleatur. Cum vero non alterattts ipfis onjungitur ( hoc eft,cum in principio Soli aut LuTi conjungitur; neq; decodum, tranfmUtatumve in narura fua, neqj colorem mutat, neqj tingit metalia fibi conjundum fed in quancitate , auget, Pritcrea Jib.3. cap.i. dixi caufam perfedionis eorporum five argentivivi fubftantiam elTe fu]phuris& arfenici quia proprer terreftrcitacem & bonam fubftantiahl non impediuntur ab ingreffu in corpora quz
,
jus eft , arcificium ha:c non porerit ullo modo fixa reddere,ut in unam fubftantiam auri vel argeti aduncntur, cum ab hoc requiracur maxime cerca & infallibilis menfura,& debicainfpilTantis proporcio, calorisque cxquifita squacio, qux omnia nobis ignota fuQC, utprimo lib. cap. 8. manifefte oftendi-
mus.
DEMOt
1.
Accipiam igicur fulphur folum, cum
perfe-
lib,
&3
fic
fufione
bona,&per ipforum
fubtilicflccm
cap.
I j.
aperce dicas,
tione commifcere
&
qui noveric in prxparamicare hoc corpotibus, hunc
eum
noo
removetur impredio, faeile per fugam.

fiibftancia
,
Igitur ipfora
maximum nacuri fecrecum cenere, ipfumq; jam vi- porum, Cwe argcnci vivi nifi reddanturmagis fixa, am ingrelFum aliquamperfeitionis cum mulcae finc Nam quantumvis imprelTio in ipfa corpora, non fa,
mediocris.caufa noneft perfefiionis cor-
vii,qui tamen omnes ad eandem intentioncm deducanr. Eodem loco Deum ceftaris , hoc illuminari omnia; corpus, & lumen & tinduram efle. Prarterea eodem lib. dc radicibus, de ifta aqua rubea verba faciens exclamas,hanc iucernas accendere & illuminare domos ( hoc eft corpora metalljca ) & m.iximas opes dare. GEBER, Quamvis nodrumfulphur.principalefenienfit,& principium metaUorum,& ElixUiAiiiUO'; Toip, I,
,
cile removeatur , tamen nifi ultima fi.xione figatur, peipetuo nn permanebunt firmirer ftabilica. De
ifto fulphure
&
arfenico Jocucus fum fub
Martis & Veneris, cap.S.tertii lib. dicens: fixioneni ipforum fubftanciam proximam e(Te firmtc fixidnif
tamenf non firmarn neqUte perpetuam )Us fulphuris prsparatione, alio loco piofios*
$)
efle.
nominc
Dehu^
agemus cbcoratti
ojierj^.
M f?: îxe&e
mcmini, reprohafti B b b .^
'
572
,
Bibliothecae
Chemic^ Cuno&
iulpiiiirekates, quiuini.uiu
iii
'
operatianem lib.i.cap.io. qui rpiritus.in corporibus fi"eljjiu. G E B li R. Dixi hoc tenratum a quibusdarti.fine
,
dixi lib.j.cap-y i Corporibus metallicis duas clte
proiunditaic mercu-
pr.-rparatioi)e
fpirirutifii
&
tandem
derpcranv: ni
rio e!t inclufa, a priiKipio loa: coma ixcioJUS,.alttr4 vero accidencalis cU.fivt; iupcrv<.nii.nsi.Habct aiite
operc. Idem monui in principio cap.rupradifti. Intetelligo.mcnon latiscapacem, irt hrc comprehendan-i.Qiure dimittaiii fu!phur,& ac*
bonam
quancicatem.rupetvcuitncjs
,
ilvc
accideuta-
DE MO:
lis riiipliureitatfs
&'hE( quajîi;* cll, &>liligcr)ti
labore,haudFaciic tanun, ab iplorcn overi potcll,

Ejus vcro.qux in iplius proiiiudicatc iiicluu tii.par-
cipi.im aigrntum vivnm, tanqtiai! rubllantiam otn-
niiim metaliorum, ex
quo omnla
,
mecaila, mediante
vam habetqwsmuaceiiHi&-ho.c ren.ovt^ri ntiK.potelt,

nili
virtutc fulphuris procrcantnr.
Cum
eniminreipfo
rriusper
dilliliatior.cn!
totrupta prin)a.lubll3ii,
fuum (ulphur h.ibcac cum quo coaguietur, fuRicit ad cotnpofitionem Elixir, dicencc Hcrireccomnia
iti
tiu argtnti vivi. JlUsduoiyos iulphurcuacibus
coa-
tur
mercurio inveniri, qu.t a fapicntibus rcqiiirânvidelicet corpns anima, fpintus &; tinottiiâ.
,
GEBER. Idem aHiriiiavimus in lib. 4. cap. ib. diccndo medicinam, argennmi Tivimi coagulans, '^'''' " in ipfo mcrcurio efle.
:
guiacur& hxus reddicui;niercurius',.jampiapaialiiixir ex (olo ir.ercurio Tus. t'ro|5rcrjca dicimus ticri polle., hoc tlt , luisilulphunbus comuiixtLm. Hxc autemhiteliiguntu.t quoque dc ir.ulcipliwat.iq;
ne tlixir
qu.? folo n>ercui 10
tit,
"
'-'
'
D E M O: Si Elixir c,x folo

proprcrcaqnod
mercurio
,
ticri poteft,
,
ergnlblnsNTercurinâd copolrtionem Elixir, ULdixiinus:Cui1init!lares innatura adeo mercurio coveniac.nt illa,qfiKin ipfo merctrSufficic
D M0:
'.uuniifulf hurin le
habcat
ego ea-
dcm
racione ex Iblo arfenico

efl,
quod <x
luipluire
&
rio continccnr.Scribisctiamlib.i.c.ic'; argentiVvi"-
vum
fuaspatces fulphuris h.)berelii fe , naturafibi coJiinAas & unftas. Pritcrca appcllas eum optiiru & pcrfedii artificcm.qui cx lo!o ar!;ento vivonoveFacerefciixir.cnm inhocnaturaabarterupcretur.
iplumparabo.Âlberto diccntc lib- 4. mineraliumc J. Nosoblervure deberc, ccrtumcalidum liccum, tngido humido in eatie complexione ccnjundum ctTe, quz Hetnnophrodimcrcurio conipotitum
ut vidcre lictt in plautis qux in omni , parte impr.tgnats: funt. Lpquitur autem de noflro lulphure,i}u6d anirain Hermophrodita habt , ex duobus noininibus con p&licuni dt ir.crcurii hlium (igiiiiicjns cum Vtntre. Lll enim lioc luiphur
ca dicitur
rit
GEBliK. Lib 2.c.:6. fcripfimus: rriercurium a quiigiu- tempcraro coniunctnm. Cum vcrd ptitartnc , iplum jam co.ig.ilacum invenerunc eUm
busdain
,
&
hac ratione fiiipefaftijdixerunc arcem elfe vanam, & minime veram. D E O Cupio audirc caufatn erroris. G EBER. Cumargentum vivum, duplex iilefumus fic, live vapor exh;ilans, quemnatura neq;coagulare neq; lixum reddere potuic, cum non habtrec
currenrein
,
crudum&
uc prius,
arfenicum didum
ris
& aris nomiue
e.\uiercurio & fulpliure Veueappellato compohtum. l'tcric
etgo ex feipfo gciierare Elixir. CEBER. Generatim lotjuendo de Hernrophrodicis,dico:necipfos per fc generare pellc abfque femineaiir mactria esctip.feca. Suncetiim, quiditut:
fulphur illud
lotfi non adurcns,quod ipfius mcrcurii propria mediciiia coagulacum cft. & tixum n.ulco m;nus artificio reddetur rixusper fe, abfq; ilio , vel fimiii fulphure & medicina. Eadcm ctifententia A\,
Deum,in
crcalie.
Adam & iraftulum & fan.inani vero in lcipio non polfet generare , ab co fceminamlcparatam.poOea vero pcrconjunt^tioncm gencralVe. liato iimile quidpiam fabulatur de
prii;cipio
Cum
bcrtilib. 4.
meteor: traftatu^. cap.j. cap.:. cui argcncum viviitn in operibus Alchemi.^ deliccari dicic per multam aduiiionem & commixtionem cum fulphiire non penitus colorem,quod iiioperatio,
Androgone.qui deptndebac aLuna.paft^m hsbens

Solis
&
ttirnus dicto: &.
terrs,hocetl,depeHdcbacaaoflroIale,S2d Luna,qua; ante dilhUatione partiSinriile
cipabat cum.Sole& terra.

tulphuris
n-icrcurii
cvenit notlroarfe-
nc Elixir intelligendum. D O Qîid de illis fentiendum qui mercurium rcttis hcrbis noverunt reddere lixutn?
nico:Hocenim quatumcurque
t<c
,
participet de natura
nihilorr.inus ci^m fubtilia

fufficiunt
&
GEBE R.
Iftisrefponfum volo, quodlib.i.ir.iy.

ipfi
dixi: lcilicetmedicinanuqu.t-
repoilit,& inprofundo
mercurium coagulacommilccri, fumendum
generationi metallorutn aucElixir (ine adjutorioaltetius fulphuris & mercurii, abhoc divcrli &: fcparati. Prcp.
trneraiint
&valde debilia.non
terca fcripli
lubtilem,
lib.i. c.i-f.
iic
fir,
elierebus.ipfi coiivcnientibus.
pora,
fcilicet, fulplr.ir&:
Hrcfuntomniacorarfcnicum. H.TCcnim cof-
cum oleum
i-
Arlcnicum , materiam eile de quo locutusfum tib. 2.

,
c.ii.& corpusdebile
pr.Fditti libt
iioiiis,
cujus
cuin
mtntiontm
lic
feci c. ir.
pora
Philofophorum dicuntur. Et pattlo intcrius dixi cx quacunq; re iplins medicina fumatur.cam debere fubtilifnm.T fubll.^ci;? clfc,&: purilTim.r,qn.T mercurio facile adharre(c;ir,facilis liquefactionis.uraquafixainpugnaignis.Hoc cnimcoagu,
& fpiritus
In
lccunda cjufa.tive lationc delceiifubtiliffinia
fulphuri
(iiiiile eli,
&
ma-
libit ipfum.ut convertat in
naturam folarcm
vel lu-
iiare.Com.prehcdis igitur cx fupradivSis rationibus, noftrutn argentum vivum,non eirc argentnm viviim,
fcdfai in fimilicudinc verxcalcis conuinis, quiaargentum vi vum,(ive mercurius mecallorum per calci-
xime tixa pars lulphutis. In hoc caire a lulphure diftcrr.maximeq; diverfum ell quod arlcnicum (ic fa-' cilis tindura cum albedinitum rubedini. Et volebam in eo ioco oliendercipfum ex fulpiuire & mercnrio coinpolitum elle. Qiiamvis enim ha;c tingen,
di fiicnltas tacilis fic.inncilis catrien etf,&
parnm
fir-
ma.ltidem locuci fumusde arfenico,fubnomine \'eneris c.21 hbri prinvi, lioc appellando mediii inter
.
nacionem
& redtidioncm convcrtitur in ("al,ut mani-
fcrteapparctpcrtotuinlibrumreftamcnti. Hoc vero la! communcptoprietatcs nollti mercurii habet, quas multis iii locis tribuimuscommunimercurio, five argento vivo communi fcilicct, ut habeat muU
,
Solem & Lunani:iiitelligo inter fulpliur & mercuriii, qtiiadcuno& alteroparticipat.Rayiniidus in libro: cujus titulus eflApertoni,dc arfemco veiba facicrs,
dixit:
animam
participare
,
cum
natura,
(piritu, iioc cit
lulplitire
,
& argento vivo,
coiporc& pcr qaam
tumvifcoiitaris,ficcifatispluriirnir,&terrcltrcir.i-
tcinfcEtcntcm,ntlir3qtia(icca,t*5:aliapluraqiia:fuo oco longius profcquemur.Dc jlto noltro mcrcurio
locutusfum !ib.:.c.id.dicens:ip;nmhaberefuasparteslulphiiris.libinaturalitcrcommixtasplusvelminui,
qtio: arcititio
ab ipfo lemovfcii
poifiiit.Pf iectrca
participationem poteftatem acqui(ivit,lkc colligandi inviccm. Sulphur autemin rubediiiemfacile tingir.in albedine veio difticulter. Dc lioc Snlphurs Sub.Martis tiominc itidem locuti fumubl b i. c.:i. ipfum appellantts, cinctiiram taciLcinrubedinis, atbc Ji.iis vci boii;K diihcileûc apcrcc olleqderemus,
. ,
tinclurara
Lib.II.
Sea.II.
.
SubfeaiV.
,
-
tifi(auMm rubeam r qu* in fulphure facile apparet, iii putrefadione uttlem non elle , fed noxia<m potius. Qinod vero fub rubedine albedo latcat , uC
tcftamenti monuimus , ad quam albediper longam rublimatioaem & lotionem petveniatur, propterea tindluram difficilem appellavinuis. Morienes dicit , noftram Latonam,quautumcunque rubra fit, inutilem efle > nifi rubedo in albedinem convertatur. Scripfimus ^^ no fupradido cap. de arfenico: duo arfenici genera efle & fulphuin
lib.
nem
per ejurniodi tranfmbtationem in terrtftr eirattni ,^ ^ . hgi poffit.cum perfeftinam& bievem fixioncm.qus per prxctpitationem fit.five diftiJlationcmifigatUrl & in terram rranfmutetur, in fecjbus aduftis,rem*nentibusin fundo vafisfivebociff. ht lixcelt
traiif-
J71
ris, fcilicet.cicrinum
&
rubrum.
Cum igitur
mutatio fcftina.primae formac mercurialis, qu in fex horarum fpacioperficitur. Terreftreitatc vcroi remota.per lotionem conjungit fei& unitur cxteris fpiritibus prafparatis. Pofitus vcro in fuo vafe ad ignem lentuai, vapotes ab co farpius (ucccmve, five
,
arfeni-
fenfim afccndunt.
Hacvero ionga&
cum aqua mercuriali,rubeum eft, Aqua vero alba, huic ambo (imul jundla colorem efficiunt citrinum. Hxcomnia confirmat Senior Pliilofophus, cum dicit Philofophos veteres animam & fpiritum.quiexhaccommixtioignis expreffione diltillatur
:
eum
tarda confir-
..iX..... o. ne exurgir,arfenicum rubium,&

_
ci-riniiappellaffe,
.:.....-.
.,,.^.
non per rerram convertitur.Lib.2.cap.(?.diximusi: huuc mercurium duas poftiderc humidirates, unam qux ab eo removeri pofRt ignis violentia, hoc cft per diriillationem, per ignisexpredionem, & hoc
dit,iicq;in
matione
&
fixione ,fufionem metallicam
per riibrum intelligentes,anima<n tingcntcmiSimi. Jicer vocabanc hanc aquam.hoc eltjfulphur rubeum: & fpiritum arfenicum citrinum. Quiafpiritus animam dealbat, eam fuo colore iniiicit. Ec vocabant hanc animam, ses, & hoc eft fumusgravis. Et nos diximus lib. i.cap.ii.Venerem tingi colore ci,
emm
qupdinfundo vafisremanebit,nonfijnditur,fixura jam & teireum eft.Tcrreftreitate perlo-
&
humiditas,in ipfo rcmanens fuo igne removetur, fcilicet igne lenco, qualis coavenit ukimi fixioni fpiritunm. Cântum vero
tsonem remota,
mo
alfcera
hoc eft finio illo albo. Similiccr & nibrum & citrinum eft Rubrum autem poft putrefa6tioncm maccrix.Cum autem fub mercurio albo conjungitur, cicrinum cfficitur.Eft enim
trino a tutia
,
fulphiir
fixionem aliatum rcrum natura terreae pertinet.fiûntur corpora metallica,per cal^ cinationem.ut manifefte oftendiraus libro a.cap.iS. dicendo.-per calcinationem corporaimperfedafi
gi, cicra
prsparationem
&
ad
commixtionem
alicu/us rei qualifcunq;
/ic
iu
calcem redada, folo fuo fulphure proprio aduftiin fe
cicrinus color, decerminata proportio rubei
& albi.
vo, five exurente. Igne
Propterea Tutia, qnx fumus albus eft , noftri mcrcurii albi, colore citrino ipfum corpus rubeum inficic
,
Omnc, quod
rit,
enim aduritur & calcinatur fulphureitatem aduftivam habue,
ut lib,i.cap.i5.& lib.j.cap.d. fatis aperte often-
videlicct.noftrum jes.ut
lib.?. cap.j.fatis
aperillud.
dimus.Cum igiturtuummetallum tancum tempotis in
te oftendimus
forti
,
& cap. 4.
ejufdem
libri dixi
quod a corporibus mecallicis fublimatur ignicione 'uc quod ex ipfis fubcilifT.mum foerit afcendat hoc eft fumus albus cum fulphure aurum vo, ,
,
igne perduravitjUt in fuum corpus,quemad* modumprius fiierac reduci non poffic , neque diminuitur aut colorem mutat in colorem, fcias jant
& arfenicum ipfum , e(Te coloris citriniffimi cum arfcnicum fixum redditur fimul cum fulpturc (hoc eft,Iento igne in ukima decoSione) Sublimatio vera amborum melior eft ex calce iftius metalli.quod indicabimus.Qiîamvis vero & fulphur arfenicum, medicina fic perfecSiva noftri mercut"ii,ni"hiIominiis fine ipfo Elixir fieri nonpotcft,hoc eft.fine commixcione cum corporibus. Cum vero fulphuf poft lotionem, fqiiamofum, & in corpus reduAum , tandem & fcagile fuerit , praeparatum
âto,
&
fixum effe , hoc eft converfum in certam naturani terream,qui facile ignem perferet.non fufionis me
tallicar.fed vitrificatorijE folum j Et tunc omnes fpiriwis, iu ea calce exiftentes^fixi funt,& nifi feparatl
funr.
&
volubilesfafti&poftca fixi, praeparari non pofPropcerea confiderabis,quomodo figancur pec converfionem in nacuram terream, & iude manifeftum erit, quomodo pr^parari poffint. Gum vero
&
hacfixione, non
omnes infimul reddancurfixi,nec eodem modo ,propterea nobis diftintSe de his dif.
eft.
& mercurits cum funduntur,neque corpora penetrare polfunt , quia jam terrea fatta funr. Si vero non reddancur fixa fpiritus ipfum ab igne diftinguunr, ergo ex his Elixir fieri non poteft. GEBER. Haec eft una cx rationibus quorundam, qui in hujus artis praxi parum exercicati funt. Ho:
DE M O
Sulphur, arfenicuttl
fixa redd'Uiciir,non
rum memini, lib.i.cap.io.increpando eos,cumhuparvam habeant notitiam, etiam operationem hanc minime abfolvere pofle, fed cuis rationi
jus rei
cric. De mercurioautem hadenusfatis: de arfenico & fulphure vetba faciemus. Prius; diximus , per calcinationem , mercurium metallorum, converti in fal.- Cum vero hoc fal mulcum terreftreitatis habeat, inde certam fixionem acquifivit. Idem de arftnico dicimus, quod fulphur fubti-i iiffimum eft,nacuralicer in ea terra profundiftime inclufum, propterea in cerra fixione adeo firmiter compingunturjUt ab ea tcrra feparari non poflit, nili per diftillationem jcum forti expretTione ignis.Dixi
ferendum
Jam
igitur lib.i.cap.7
in fal converfi
:
Cum
bus forciter infiftentes. in vicium cadere, malae r :_ :..r_a:.:._.: confequentii, propter infufficienciam.
DEMO: Logicum illum fermonem noil affequor, GEBER. Vicium confequencix committicur,
cum
a fuperiori ad inferius arguimus aftirmiacive, non enim rede concluferis , fixum effe ergo terreum nam hic arguendi modils vitiofuseft propter infuffieientiam. Poflumusenim fpiritus reddere fixos, ut nequaquam in naturam cerream conver,
,
rubedinc quafi extrinfeca fepatarciterabis fublimatfonem.fine fccibus,hoc cftî diftillabis ipfum citra adjedionem fecis, cum in feipfo fufficienres feces.&pocius fuperfluas habear.ld
fulphureitate,
&
cum fierct mentio hujus mercurif, videris cum albiftimumi & i
j^^
enim
facile inteiligitur,ex difficulrate diftillationisj
quemadmodum lib.z.cap.p.monui.Nam ipfius pars

fixa, nifi
corrupta
& diftillata
fuerit
videlicec fu-
fin:.
fundantur , & in corpora penetrare pof, Et quancuai ad fulphur pertinec manifeftum eft.ex libri primicapiceio.&i} itidemexlib.i.cap.
tantur
&
pradiSum arfenicum, firmiter adhxrebir feeibus t hoc cft terreftreicati,adeo, uc aliter feparari non poffit. Fecimus autem faspitis hujus f erreftreitatis
mentionem,in pluribus
locis ipfim appellaateg fal* utfacile ex nofttis fcripcis coliiges.
ii.Sc i8.ub.^.cap.i.& 6.
de mercurio differendoÎib.
3,cap.6. dixi etiam,hunc pofie fixum fieri, ut
tamen
in terre2reicacem
minims
corjvcrtacur, cuoi
eiUm
O Oftende mihi jam ,quo moidofulphur E reddatur fixum. G.B^, Sulphur, ^xvmaon re^dtcur. nifiin cal^
:
D M
BiUiothecae
cem
caiciiutur
ii
Chemicx Curiofe
ciuirit,
rcdig^.tiirpriiis, con-.mixto aiircni falc ficiiiiis
hoc
cfi:,
,
ut difiillctur per cinercs, ctim ignis
hc
peifcdum
uc cap.2;. lib.i. olKnd!.
cxprcll-onc
tc Albcrtus
lib j.de
mineralilvis.cap.^.cohrmar.Inarcilicio, intcr c.r-
quit tnim,nf>s vidrrc in opcribiis Alchimi^jincjni-
bus nitiuam maxuiic imiratur

Ceras arresomnes,
non polTir, nifi adeo unf.tiu)iiracis

tieri
modoEiixir cicrinum ex fnlphurc Ipfum vcro (ulphur,

alio
cum
& virrucis adiucnris parciccps lir.uconinia mecalladeaigret C.C adurar, quibus fuperinj ciatur : tandeni invencum modnm lotionis
cumaq^ns
.TCutis
(ulpiiur autem bahieo prapaiatur. De (ive Ipatula feriea,(ive lapidea.quam pala, vero hac fuprapelliculam nigram appellavinuis , Kidcni de jam did:a fixionc copiole dilierui. cap.iS.liJb.2.& in libro inveltigationis, cap. de priparatione Jovis, Libro autem z.cap.i^ hanc paiam feircam , baculumferrcum nuncnpavimus.Totam vero haiic ope-
,&
uc
decoquatur tamdiu donec

c:i-tan-
onjniiiiULtuofirasaduRibilisiplumrclinqLiat
tumiriodo l\ib:ile un('.ûofu.m pcrmaneat , quod ignetn perfcrrc poiTit. Fiunc ."jutcm acutx iotionc.s
cu;v)
fuo falc,& acero dilHllato.
Hac enim
lavant
,
&
iiiundificant nollrum fulphur,
&
renioventur
deiu-
racionem, brcvem praxin tradidi iib.z.cap. 8.hiblifiiationem noilra cakis delcribcns lub uoniine Marcaiita;, cujusduosfublimationii modospolui; l-^rimum, qui dne iguitione lic lioc eil , prinio in tinio, deinde.in balneo alccrumqui cum ignitione tic, hoc dt, ipfumfal dilliUando. Caufa vcio hujus duplicis fuWimationis Q?i , iplius fublfantia dupicx, Priina cnim liibffantia, eft iubU.nitiH pura fulphuris,
, ;
deab eo.Propcereadixiin prooEmio iibriz.easres, qnx corporaabfque coh.crentia mundiflcanc, naturam h.ibere fali.>,aluminis, nitri,& boiracis quibus
deiignare volcbam.ipfiim fal,c]ucmadmoduaietiam per corpora ipfnm fulphnr, five plures lulphurisfpe-
cum
ge
lib.?. cij. virruinfhoc eli:, fupradiitum arienicum) fuiiduntiir live folvuntuf lon-
ties inteliigend.is volm':
Diximus adh.rc
,
omni.i falia ,alumina
&
(
alicer,
qnam
ipfa
corpora
fcilicec fulphuris fpe-
cies)jb iplis fcpar."intur,
cum taiKummodo
corpus,
hocelfjulphur pnrificatum,fepar3tum fuerit. DE (Jc mihi videtur.locb fupradido prx-
MO
infuaradicci alcera fubffantia, ellucilisut tBercurius mortiricatus fcihcec fupradiduin fal. Prima fubllancia utilis efl,ut arfcnicum vivum monificatum, lioceft , mediocrirer prap.iratum. Mercutius enim comnninis, utilis non cfc, quia, uc Albeitiii in lib. de mineralibus tcitatur: cum non mortificetuc aliis rebus non bene comrniktbitur, Accipian.us igitur hanc ultimam, uoliri niercurii fubflantiam. Perhancei)imcxcuramur,nc nobismercuiius comi/iunis aliumendus (ic, qui n,iilcum laboris &i indullris requirit.adfui mort;fi:atioueni.Totus aucem fublimationis modus Marchadtaj , in hoc coufifiir
,
parationem Jovis
&
Saturni dccoquilii?
ut fubcilitertritumponatur in
itillato, 8i
Aludehcumaceto
di-
GEBE
fHcile
dixil.^c
i\.:Tu.im ilmpIicita:.cmagnofi:o, cui quis
imponerer, nam parun-. aniinadvcrcifH , me jam Joyem &: Saturnum.vmiim corpus e(Ic,
; ,
hpc
calcinatum, in lirnilirudincm calclf, projicere aquatn falis, aut aluminis, ncqne vitrum noftrum,hoc cii, arfenicum.cuiuoninesibire.s naruralireriinc unica'.
lal
eic
itnum
fuWiaiccur fulpiiur ab eo , citta ignitioneni , infololimo,& polt putrefaiSioncm , in baliieo fcmper retriovcndum fulrhur. quod fdtpius elevatur , iu Ibinia pcliiculj; nigra.'. Cum vero fulphur
&c
cis verar, lupra
quod non opus
acctum remotafuciint a lale,& iplum impolitum

jugeaiur iguis ad igniMrircli.ifi-
fueric ftoria:luro oblinira',
tioijem vafis aiudel.

,
DebccDUtcm prima
PnEtcreadixi,inproa:mio,
res
,
libri inveffigacionis.eas
qux pr.\^parationein adjuvanc & promovent, ipfum fal & alumen atramentum & vicrimi acetum acerrinium & ignem, Propterea uc eodciu librojcap.depr.rparatione Jovis.&citeris fequentibus tradidi quod ignis movct & confumit iubflantiap fugitivam & innammabilem hoc eft.laeife
,
,
tx fubliniatio, ficiiin v.nfe fubliiriationis fulphuris.. donecfulphur, a fale feparatnin fir in balneo. Eric
autem vas pucrefadionis
calcis
&
In
calcinationis, Zi
lotionisfulphuris idem. Def.ripfi aucemhujus vafs
formam
jlel.non
lib.s.cap.io.his vcrbis
fit
fundo
vafis, alu-
vando muitum cum fale communif Commune autem dico, quod omnibus metallis lit communej 6c
cuiTiacecoaccrrimopurificato. Icidem lib.i.cap.i^. fcripli;nus, in h.inc fentcnriam , de iftius fulphuris prrparationc & c.ilcinacionc , videlicet , accendi
quantiras corporis fublimsndi, MuJticudo enimcalcis redudain pulvereni, aggravac & impedic fublimatiunem fulphuris, Hoc^vas
magna
ignem.in foriiacelub v.i.fe cnlcinationis, tantrcpotentix,nt ipfum corpus,hoc cft^fulphurfimdatur.uc

calcuiariponrir. QiiamprimiKTi vero ipliim corpus, furum in aceto, falc,cum calore ignis, pelliculam
&
nigram fupra
fc creaverit quod iulphur eft, jam in calcemrcdacîtim, rcmovendam elle ;i luperficic,&

,
live lapidea.
adfundun va(isprotuudendam,cumfpatulaferrea, Notabisautem pcUicuIam hanc ni,
grain fulphuris calcinati p;ilam fcrrcam dici cu;n iftud fulphur dicatur fcrrum qugd j.im in fubftan,
itidem in fundo pianum (it,^ parva; concavicatis,uC corpus Mardiafitx a^qualiter & fubtilittr fpargatur, fupra fundum vaiis uc aqualiter & copiofe ab onmiparte fu!phuiis& falis marcria abacctoftblimaripo(Tit,2i libere in aliu afcendat;Foft remotione luiphuris.quod iVlars appe!latur,fal difUIbnduni elf, in vafe ignitioiiis doucc iudc extr;jhatur omne liium fulphur,quod arlenicuni dicitur, Prxrerca no-, tabis cum totum fulphur quod Mattis nomine apptllari diximus, fLblinaatum fuerit per mulcas pelIicu!as,dcinde apparere 3ppS iplius colorem verum.hoc eft, albilTiiiium. Poif feparatiouem vero aceti , uti(fûoficas a fulphure leparata aduritur, uc fuiphnr.
, ,
Illud vero, cjuod poif lotioneni ("ublimatur
tiam ccrream convc,rfum eft.nequc fiinditur aut accto magis afpcrgirur.fcd in fuudo vafis permanec hxiim. Ipfius pr.cparatio taincn
flamtratur( uc lib.:.cap.7.dixir.ius
ferc
iieque
non iiiprs fe
aliquam
,
fiilphuris
uondum
finicaeft
pjiiitus ab co remota omnis untSuoliras& terreftreiras. Pclliculah.TC quoque p.alaid pideaiuincup.itur,cumexPhilol"ophorumlapidegciieratur. Coutinuatur autcm h-c pellicularum de-
cum nondum
gciiti vivi
(ivc
proprietaccm,fcdpocius armercurii mortificati. Quare !ib. <
cap. j.prope fi4)em,&cap i8.de lotione mercutii veiba faciens.volui fubinrclliai lotionem huius ful-
phuris.
Hanc
lulphuris pr.par.itionem
antiqui fub
fabiUa de Hercule
gnificcnt.lioc
traftio
lu
^ lubmerfio, doncc totum fulpliuris corpus pulveremrediguur.Hocautemproptercadico, qu),) omnidic pellicula una cre,ur. Sunc autem
occultaverunt. Nain uc Macrobius tradlr, veteres per Hercule Solem fi-
& Antheo
penicuhe ipfum oleiim fulphuris. Si vero Sahoc elt, fal album , a fulphure fepararumj tuciu pr rparauis, majorem ignis veheraeutwui retiirnus
(
mt
eft: nolfrumarfenicum.Per Antheum vcro terri filium,lu!phur nofttum inrelligirur.quad terrx pinguedo e(l. Hi duo finguntur ludari cum in vafe commixra in aceco bulliunt, func ei.im prft
,
putretadionem
lirrul imi<2a.
Cutu vero
iprun:.
ful-
phur.
,,
Lib.
m
ir.
Sea.
II.
Subfea. IV.
:
ptwr, Martis nomine appellatum, cum fale prscpa^ G E b E R. Si mihi animum tuum aperifeis . feciie rerur,ut fupra dixi.propterea eriam arfcuicum pra:^ Omnem fufpiciojiem tibi cximcrtm. parari poreric, quod profundo cum fale commix- % H Audivi Hlixir vegttibile. ahimale (k tum elt.H )C euim demonllrare volcbam lib.j.c.t*?. mmerale cflc, quomodo fit igirur ex mttallis, quoMartei), hoc elt,fulpliur p. i'parari, per fublimatio- rum fubltantia niortua eft,neque fimiie fibi gcnera-
D MO
nem
arfenici.
tum,
fortius
iii
,
fir
Cum vero arfenicum fale commix& fic fulpliur Anchei nomine figni,
,
repotcft?
ficacum,
tui?.
cilcem redigac,
fictum eft
cOiivertat
nacuram terream Ancheum in cerram proflrafulphur perfcdius fiat
& in
Cum
vero hoc
modo
G E B E R: Elixir vegetabile dicitur.crefcit cnirtt per multiplicationem in virtutc & quautitatc.Animale vero dicirur , quod projedtum luper mecalla j eafibi fimilia faciar. Mineraleautem'didum
eft,
,
magisque figacur & lucidius redd-acur , finxerunc , Ancheum profiratum recuperacis & augmentatis viribus, femper fortiorem rcfurgere. Hercules vero, hoc ell, uoilrum fal, cum aqua mercuriali diftillacum qu.r per Junonem & eiementum aeris fignificatur, folvit, atcrahit ,& fufpenfum tenet dittum
,
quod eft quod ex mineralibus fine metallis fiat & adhud quod aurum & argcntum generare fic me^. tallorum fingularis propriecas. Pollijnc tamen &
, ,
Hlixir
&
lapis nolter nietallicus vcgetabilia dici
fulphur
tcft
grocolore
pnparacum in ipfa aqua, & decoSione niinficit, quod etiam in pucrefadione pointelligi, utex fequcncibus, cum de elevatione
ifta fulphuris prxparacione , etiam locutus cft Albertus m 5 lib.de mineralibus cap.i.!x 2.& in fecundo tradacu, cap.5. Prxterea fcripi;um eft inlib.de vaporibus , arfenicum, five auripigmenrum duas habere unfluofita-
corporum ditfercmus.patcbit.De
propcerea quod generata fuiit e fale quod vegetabiJe dicitur.Hoc cnim generatum eft virtute caloris vegctare dicitur omues res aut quod iftud fal primo viride fjciat, ut herba fivc planta: Et vitriolum hanc ob cauram,& aquam vivam appcllavimus Animata vero propterea dicuntur, quod in eorum
&
(jua:
cormpoficione anima interveniat , hoc eft.tindura arfenicum dicitur & cps.de quo in lib.cui titulus
eft:
Turba Philofophorum
a:s
fcriptum invcnies
ftrum
fimile efie homini, qui
tts
quemadmodum
una
iftaru.n
,
ab ne
ipfo,
& fulphur. Removetur autem duarum unduofitatum , lotio-.

,
noanimam, corpus Se
,
urma
lixivio.aceco
enini iilx lotiones acuts
& & lade caprino. Sunt & unduofitatem ab eo & firmecur.Dicunturautem mineralia,q'.!6d metalflantia vero fulphurca
fc,
fpiritum habeat, tinftura rubea dicituranima. Subquafi fixa,corpus eft. Spiricus vcro dicitur naturavoIariIis,antequam figatuf
auferunt. Per iltas lotiones acucas , intellige acetiim cumfale. Avicennain epillola ad Harf. Philo-
fophu n
iit
fcribit
magnadiligentia contendilVe
,
& arfenico totumlioc auferret quod argetituin denigrar. Cum vero fulphur prsc cxteris
a fulphure
regem Alexandrum jubetur lapidem vegetabilcna animalem & mincralem accipiamus. Videmusautcm Alchimise artifices, ex metallis medicinas plus
,
lica fint.aucquod in fe fulphurillud habeanr, in quo virtus nutallica confiftit. Ariftorelcs in epiftola ad
mtneralibus omnibus melius fic , tandem viam ad invenifTe fe,fcilicet, uc decoquerencur lento igne, nec tamen virtus igneaipfoaduratur, fed porius extrahatur, & virtuti ignes fulphuris fubftanciar per ignem nihil detrahatur,fed fola unftuoficas confumatur. Prxflatautemfulphurc^terisfpi-
hoc
&
ti colorem. Cum vero ifti gradiis pcrfc6ionis inveniuntur,neccHe eft perveniri ad unum fingularem qui fupremum & pcrfcaidimum gradum rencat perfcaionis, in eo genere , ut Ariftotcles afTirmat iib.
aut minus facere perfeSas , quibus tranfmutare tingere noverunt metalla quardam in auri & argen^
&
ritibus metallicis,
quod magisfixumfit,& tindura
rubedinis. Per argentum vero,quod unduofitate fulphuris dccoquacur, intelligitur albedo fub rube-
dinc fuiphuris occultaca.Ralis in lib. de divinitate, hujus pnparacionis mentionem faciens , jubec Oleu.n aufcrre fpongia , quod fupernataverit , tam diu, donec nulla nigrcdo appareat magis, & rorunda nubecula afcendac,quasreliKiqiicndaeft , donec ipfius iubiimatio fit firmata deinde unam nubeculam poil aliam accipiendam, & in aquam ebullien,
10. Metap. Eric quoque in hac arte neccflarium uc inveniamus unam medicinam metallicam perfcîffimam qu^ tranfmutare podit meralla imperfecaa in verum aurum & argentum propterea quod ha;
,
,
rcs,qu2in fubftanria affinitacem habcnt pcr mutuam corruptionem una in altcram tranfmutari porficut videmusin commixtione elementorumi Cum vero omnia metalla ( uc fupra oftendimus) ex una & eadem fubftanria gencrata fint & nulla difFe,
tem fubmergcndam elFe.donec omnes nubeculaefiierint confumpta , has enim fulphuris oleum elle
fcico.Efl
rentia inter ipfa fit, prxter accidcntia , & majorem minoremve digeftionem.Ergo accidentia rcmovendo,& parces indigeftas fufficienrcr digerendo,unum
in aliud.quod fuper ca^rera pcrfedilTimum fuerit * tranfmutari porerit. Ec in hoc artificium , natnr*
vincit. Artificfum enirh poreft metalla intime purgare, quodnatura nonpotcft affeqni.Eadem eft fentencia S. Thomaj. Is enim in principio
autem hujus fermonis verus fenfus , ut intelligamus quamprimum pellicula: fupra acecum elevacs fuerint firmacar, cum leviter vas moven-
&
operationem
dum dum
effcâut
quovis alio
modo
pellicula;
propellcndae,
,
&
hoc
in fingulis
ad funpelliculis, qux
,
debere, donec appareat,ipfas mundatas & purgatas effe. D E O: MiiTa faciemus Hjec paulifper , nondum enim mihi aperte demonftrafti, unde & ex qua materia iftos fpiritus accipiam, & perveniam ad principia naruralia , arti noftri propinqua. GEBER. Tux cogitationes non erunt van*, fi exiftimaveris, principia haec naturalia, digefta,co.ielevanrur
fieri
quarti libri Meteondicit mecalla cranfmutari poff^ unum in aliud, cum naturalia fint, ipforum maCe-
&
eadem.Propter hanc caufam pofuit Hermes circulationeminter metalla.Ego quoque multis inlocis monui hanc medicinam ex metallis fieri deberej & hoc omnesPhilofophi aflfirmant.
ria
D E M 0:Tam
cvidentidimis rationibus
& argu-
gulata,
& quafi
fixa.noftri arti proprinqua
&
ut in
fubflantiam fulphuris & argenti vivi (iye etiam mercurii convertantur apti(Iima,in uUare inveniripoffe,
mentisadducor.uttandemcredamEIixirexmetaU lis faciendum c(Te, Debetautemexomnibus fimul* velexuno folofieri.
quam
in ipfis metallis.
DE M 0.
mcQ eit
iûod
Certe idem dicere vokban3,unum came fufpeafum tenet.
G EBER. Cap.j.Iibriprimidixi, aftemnoQr^rtl ad finemperfedionis nonperduci,rernm copia five m.ultitudine,cumeaficunicus& foluslapig sc materia unic3> in qua tocum magiftcriani confiftit, cul
fiihif
53^
Bibliothecpe
Chemicx Curiofe
i
nihilomninoadjiinjîtur aucab caaufertLir io aliqua pa(te.<.v;cp:is kiperliuuatibi.s. qux in prxparatio-
per vi-porationem minime exbalare pof^ adco hrnntcr on ni coirupfir. Cum ad ulrm:am puricadiftiUaciouem pcr rcliitat ne fcparautur. iii hanc fentcnti..m loquitur Haii otioni lubnlKatem iH limphcjcaccm cxuemani .id teniA' Pluiolbpiuis dicendo.totjm artificiuin in unolapimcorrupcibihuserit, redudum.muko & in potabi^ de conciiicri, cui nihil addatut auc commifccatur loiigif.iii.o converfam u tepore corfubaantia lcni fa;iicnSi in toto aut in parte huiic a Pnilofophis conicrvabic corruptione a humana pora , & hic ell docxhalarc , eo in opus alfumi, & igncm ab
fumum
igitur ptr le
tib.15
nec opus pcrficiutur. Moricnus idem tcilatnr,dicit enimoinnclioc,qu>daL'hilorophisrcqu!ratur,unam fo!a cllc le.pacrcm & matre h:!bcns,&: ab ipliscreatain & nucricam, & fuiipfiusellc patrem & inatrenr. D O: Hoc quid fic nnnquam divinabo. G E BH R. D:xi priusin metiliorum gencratione , fuiphur tanqua n paterni feminis viccm gererc, Mcrcuriu n autem menftrui fotminci. Pr^terea Senior Philofophusfcriptuinreliquit.eam rcm, quam Philofophi qui-runt.unam remcilc, quam omnium rcrum rubcarum nomine & appellavcrunt, & omnium corporum Si fpecicrum qu^ manibus hominn um traciancur. Alio loco idem dicit, lanidem Piiilofophorum unum efle qui in fc habeat omnem naturalcm prxparacionem & omnc id qnod ipfi neccllarium fic, de corpore, de folc, aqua, fpiricu, anivniSi tin:lura,Dicit prsterea Arnoldus in Epilloia
fcopus C^ fundamcncumeiushbn quemdeLigno vitjrlcripfi.Hacracioiiemcdiciiuroucunrur ir.uitis morbis ,piiEcipuc vcro macrabihnis ^ in tiemore cordis, nec tu mihi videi is ab hac fcntentia dilTidcrc cum i^.cap. primi iibri auro vim IxciHcandi cor cribuas.CS: quod corpus in longi juvcnrutc confervare pofric. Hac ex caula vctcrcs l'octx hnxcrnnt Phccbiiin five ApoUincm invcncorcmmcdicina- fuif.
fe,&: herbarum viresliomincsprimum docuillc.Nec putabis citra ratioacm faduai,qu6d aurum cxtcris mctallis prnEfcrendum diximus Vcrifimilius eoim
',
ex 3uro.c;iuam aliometaUo ficri , cum hoc cxccra mctalla in iiurum tranfmucare debeat, faci-^ lius enim tranfmurantur intcr lc , qu^ aliquam cognatioem five arfinitatem habent, quod Arifiotelcs
clt.Klixir
quoque affirmare vidctur. Dici: cnim in ^.Mctaphl omne generatum ex luo fimili gcncracum elle. Tu
quoq;affirmas lib.i.c.iy.aurum tinaurameneriibedinis,&: auri!mcorpustransformare,.S: tingercpon"c,
adRgemNeopf)lit.inum,LipidemPhilofophornm elTe rcm unam & unius natura- & in ipfoconrincri omnc id quod fibi necellariu;ii e(t, & in [c quoque babcre illud.ii quo melioratur. His gravilllmis Philon^phorum fcntentiis, victus, finc""dubio credis Elixir ficri dcbcre cx una fola re radicaii cx uno mctalJo Ibio quod lapis dicitur cam ob caufam , quod in formam iapidis reduQum fit,fiunt pra;cerca ex iflo lapide gcnimx & medicins quibus primi
, ,
,
proptcrca pUircs l'hilorophi aurum fcrmcntum rubcdinis vocant.Perfcda autem corpora.perfcCtiora fieri& ad ftibtilicatcm &: fpirituaUtate rednci poffc tu ipfe affirmalli in iib.
GE
F>
b R, Saris acuce
invcihgacionis circa fii e. &: ingcnioie philofopha-
ris, fed auri
Nam
uc lib.s.cap.^, tradidi
nacuram non latisprobe conlideralli, ) cum aurum ex fub,

,
pacrcs vitam adco iongarvam produxctunc.hoc

qiiinta elTsntia
clt
tiliirima di clarilTimamercuriilive :irgcnci vivi fub-
cnim hrc omnia ex eadem materia qucmadmodum a Rayanrum pocabilc.

,
&
I-iunt
Ibncia gcncratum iii: p.irum fulphutis habens & nibcdincm puram, tum fixum &: clarum a fua natrra fic.ipfum tingecc;Quare fulphtir hanc qualiraci minime fcrvare pocerit nifi ad ultimam formam
,
muiido tradicum
ell,
in libro
fecretorum nacurx
&
in ccrlo Phiiofophico.
DEMO:In proa:mio libri inveftigationis dicebas, Elixirexmulciscorporibus.fiveexmultisreb. fieri. G E R E R. Eodem loco huic objeftioni refponfumcfthis verbis:Ex quacunquercfiatElixiralbum aut rubrum, tamen in ipfo non eft .:liud,prxtcr fulphur & mercniium,ex quibus rcbns nifi ambo fiant conjunila, nuUaaliarefieripoteftneque perfe cfle. Cum igitur num alteri ita firmicer infic manifcflum ciir. Elixir non cx phiribus fcd cx uno folo mecallo ficri cuni omnia cx fulphurc & mcrcurio compofita finr, Dicitur autem Elixir cx mnltis rebusficri, proprerea quod cx fulphure, arfcnico i**
,
, ,
& permanentem tinfturam pervenerit, ut Elixir;Ergo nequcnatura

neqiie artc mutabicur , aut aliquo dcbire meliorabitur abfque commixtione alrcrius tinSura:; Et fi forte aurum praeparatione aliqua colore augeatur hoc fic ipla tindiira, incra aurum occultata, foras pcrtrada , & ll hanc a
modo
per
fe
fuo mercurio feparavcris,tantundem mcrcurii ciim eo cingcs & non plus, hoc idcm affirmante Agrippa, propcerea
coiTiponatur.cumquibusqucmadmodum etiam cum divcrfis coloribus, in ipforum prarparatioiie apparcntibus muitx rcs quandam fimilitudinem hib.anr, tamen negare non poirumus,in opcre
mcrciirio
breviori , ubi plures via: fun: , ibi divcrfa metalla pofie concurrerc. Verum in opere majori unum fo-
virtutem & potentiain ponpinquam habet ,nc in Elixir convertatur. Proprerea dixi lib 2. cap.:;. G fpiritusfublimaverisexcalcealicujus metalli.fublimationcm fjcilem , alias vcro difficillimam elfc , & plurimi laboris & longi temporis, adcout ad defpv'rationem fcre perducat incautos,
lum
qubJ aurum non habcat plus tindurx quam ad cindu am fii mcrcurii opus fic , nt ArnoldusinRofariotradicquare vanumeirethanc tin* duraminauro qucrcre cum in eo tam pauca fic qnanticas ix' ipfius ucilicas nulia. Proptcrea dixic Albcrcus libro ccrcio dc n.ineralibus c.7, Alchimica opcratione aurnm non permutari. Et hic eft ratio vcterum PhiIofophorum,&: anciquorum quornndam Alchiniifbrum auri fpociem tantumn:odo formam efle inetallorum citcra vero metalla omnia incompleta ca vero in via cfVe ut ad fpeciem auri accederc polTinr, ut rcs incomplcta.qur in via e(l iic ad pcrfedionem pcrveniat. Propterca dixc,
,
ruat imperfcda juvari polTe artificio, ut
tandem ad
fcmi.
pcrfcclionem pcrvcnircnt na adjuvantur terrx cultura

,
,
qucmadmodum
,
,
aurum vero cum de-
E O: Prarfcrcur igitur in hoc operc cxteris nietallisaurum? G E B E R. Ob qnam caufam DEMO:Qiiod cxteris metallis virtuofius&perfedius.minuscorruptibile 2c cobuftibile fiCjfiierunc eni:n liirparccsfubtiliiTiinxliomogcnex&:purx,fic iinitx& conpadx, utp3rsteiTeftris,acombulîone pV hamiditatcm dcfcndatur, Humidum vero
.'
D M
terminatum & complctum fit magis convtrtibile non ell in aliud mctallum. Narn Ariftotele & ipfius commentacore afiirmantibiis lib. 7, prim Philofophix, nuHa rcs movcturad formam aut perfsdionemnifi prius aliquam partem inipcrfeCiam illius lormx in fc habuerit ad quam movcarur. Novimus cnim fpcrma !"e non moturum ut fbrmam
hominisacquireret,nifiprius
tuce concjneret
, fi
adeo tiimiccr 4
cerreftreicate
comprehcnfum
elf,uc
in fchominem in vir cnim hoc,jam homo ed"ec com-
pletus.
Lib.
II.
Seall. SubfeaiV.
harum
^77
plet-fSjnonefetprincipium nôtusjfcd porius quietis. Proptcrca dicit Ariflotelcs, exiflcnte fpccie iii matcria,ceflat motus. Fit cnim motus per privatioiiem ipcciei qvx cii inipfa matcrix Cum enim auatura itacomparatumfit , ut imperfciSum in quantum impcrfetSum eft, naturalitcr delidcrct perfc-
caufariim nulla efl, qiiare ita Ut dccet nor corrumj-Htur. Propterea diximus lib. j. cap. 4. aurum habere fub.lantiam fixam &: abfq; fulphureitate comburente , ut per omnem operationcm ipfum in
duni heri.
Igitur privatio in ipfo relinquit narurale
ignefacilecognofcimns, nam neq; minuiturncq; inlfammatur. Propterea fruflra quis tcntaret aivrum cirra aliquam rem extrinfccam calcinare , diximus
igitur lib.
utilitate.
1.
dcfidcrium iithatpcrtciSum. Hocautcmdelidcrium principium ell: tranfmutationisjUt Rogcrius Bacho

tradidit.
cap. 17.
aurum
calcinari &: {olvi abfq;
Ergo quum aurum
in (pecie mctallica
DEMO
dicir
Arnoldus
in libro
perfedi magifferii
facilis erit.
perfectnm fir,in fehanc privationem& defidcrinm hoc non habebit ad formam Sc fpcciem mctallicam.
redudionem metalloruminniateriam primant

Arnoldus de auro communi non
lo-'
facilcmefê, igitur tranfmutatio quoq;
G E BER.
quitur
,
D.EMO
cflTc
Concedo,aurumcommunepcrfedum
,
in (vv
rpccicjcomparatum vero ad Elivir

erit
,
imarti-
perfedum
hcium.
viucitcnim
ftatura:
operam
G EB E R.
quum
Hiixir
,
Dico .aurum pcrfeftius elfe metallum hoc eiiim quantumcunq; firmiter in
fercrineatfublfantiammetallicam,proptercatamen metalkim iioneff, cum(itfragile,&:ex folis fpiriti-
bus compofitum, &'e)ustin6.uracommunem tinfturam mctaliicam cxccdat. O: Cum ad compofitioncm Elixir unicum metallum requiratur, folum&r maxime necelfai-ium fit, quod accipiam fpiritusauri , qui mundi, puri & Hxi iunt, ca-terorum vero metaJloruin iminundi & volatiics. GEBER. Et Fioc certifHirium indicium eft , iffos fpiritusauri, eosnonefle dequibus fcripfiinomuibuslibrismcis de Alchimia. Diximus enim mercurium, fulphur & arfenicum ante pra-parationem
hoc enim nifi cum magna difficultate deffruitur proptcr (uam fortem compolitioncm , uc lib. I. cap, 8. &: lib. 2. cap, 7. oftendimus quo rrodo ex quibus mctallis noffer Mercurius extrahidebct, Sc quantumvis in eo loco aurum minimc aperte 2 nobis excludatur conccdendo tamen fublimationem mercurii commodioiem cf!c , ex metalliscunr quibus minime cofivcuiat. CertilTimum vero eft mcrcurium cumomnibus metallis minus convenir<i
, ,
DEM
quam cnmauro
ut
lib. 5.
cap.
1,
&: 4.
ofiendimus.
Qiiare Mercurius ex citeris metallis prster
aurum
mnlto commodius cxtrahitur. Quo pado enim Elixir ex auro fieri porerit, cum omnium Philolo-
phorum confcnfu hocex materia
vilifTima fiat? ut
Morienus Philofophus aperte his verbis offendit j cum dicic hnjus opcrx neceflâria minime comparanda efie precio , ea prxcipue vero in bpcratione
auri.
D EMO
Quid rcfpondes ad mepm fcrurationem.5*
Ipiritus eife
immundosj combuftibiles
&: volatiles,
prsEterea tradimusquomodoaterreffreitate,
fitate, fulphureitate
aquo-
unftuofa&r adurenterepurgari po(Tintjha;cautemin aurononinvenics.ScribitprjEterea Albertuslib. j.de mineralibuscap.6. metalluma mctallo gcner.nri nonpoflejhocefi:, fpecies
Dico humidum radicale rcliquorum metallorum a-quc viftuofum & incorrupribile & incombuftibileciie utauri. Qiiod Albertus nobi'cum affirmat , lib. 4. cap. z. de mineralibns cum diciti
GEBER.
permanebit iu prima iubftantiametallica. Quare ergocapite prsdiftilibrinon citaturauthoriflomodo

proccdere, inquit,fcilicet, utcornimpcndo
'
Vidimus omnia mctalla etiam in vehementiDntnc ignc retinerehumidum radicale. Idem confirmavimus nos in lib. 2. prope fincm. Noflri medici au-^
rumfuis medicimcntis commircentesabfq^ration^ hoc faciunt , cum enim ignis quamvis veliementi(ri-' Bnushocminimecorrumpercpoffit, multo minusin ftomacho digeretur. Vetercs autem Philofophi 8c Pocta- aurum cxtollcntcs &: magnifacientes nonlocutifuntde noftrocommuniauro,fed dc autophilorophorum. Namcommiincaurum irautdccetnu!-i
io
&: re-
movendoaliquidinfua fpecie,cum adjutorio corum quifunt in natura merallica , inducantfpecicm

alterius metalli.Proptereainter
omnes
Alchimifli-
casoperationeseam tum meliorem tum principalcm efle, qusE per eadem principia procedat, per
quieipfanatura procedit, q';emadmodum per pra:parationem fulphuris, per decoftionem &: fublimationem &: purgationem argcnti vivi five mercurii. Ifli vero qiii metal lis albis dealbant.&rcitrinis citrino
coloreinficiuiit,remaneteprimafpecie metalli,fine dubio impoltores &: deceptores funt,neq; verum
modo
diftillari
aur folvi potcft. Igiturneq; in fal
dcbito modo tranfmutari poterit.utfupta oftendi-^' mus. PrjEterea quum dicis certis rationibus dcmon-
ftran polfe
,
Elixir
ex communiauro
ficri
debcre
huic fcntentis tuarhoc refpondco:Inoperequidcrrt

brevi, in
quo ncq;
folutio aut coagiilatio auri rfe-
aurum five argcntum
facere poffunt. Prxterea dicit
quiritui^âurum
Ariftotelesveramtranrmutationeni metallorumficrinonpofle,nifircducantur prius in materiam pri* h am, hoc efl, ad naturam falis fi ve vitrioli, quod citracalcinationem minime fieri potefl j ut in libro
] cffairenti fatisaperte docuimus.
rum
in
anteferendumi veopere ma/ori cum meralla in eorum matecseteris metallis
tia eft, ut
Cum
autemaudixi-
lumdebitccalcinari non polTit,ut
lib. :;.cap.9.
mus ;Cumvcra
cnlcinatio
fiat
abfq;
commixtionc
riam primamreducenda fint,in quanulladiffcrcnfupraoftendimiis, aurum ca-ttris metallis non debet prsferri, neq; id conccditnus pmnia metalla squalitcr in hoc convenire ut apta fint ad compofitionemElixir,cumunicum tantum metaU lum in ipfamincra fingularem qualitatem acquifi-^
,
alicuiusrei;nificumproprio&:innatofulphurecoinbufiibilijiitlib. z.cap. n.lib.^.cap^. diximus; Iflud vero fulphurcombuffibileinauronon fit, ut lib.4. cap. 15. fuffrcienter olfendimus ;igitur aurumdcbite calcinarinon porerit. Rationem hanc defcripfimuS
]ib.?. cap.
vit, ut carcris aptius fieret in fua fnbftantia
uc
6,dicendoeam remcuiconvcncrint
tres
cauficorruptionis, loco fupra citato enarrataf , maxime corruptibilemeffe , inquo vero omnes mini-
meconvLeniant velocitatem corriiptionis reuiitti, quantum ipfx didi caufse remittunt. In auro vero
Tom.
I.
propinquius ad artcm noftram accederet prx crtcris metallis omnibus. Altcri tui rationi re* ipondendum puco.- Ariftotclcm locutum de generatione propria & univoca animalium Jn ge.* neratione qu.T pcr corruptioncm gencrantis fit i fufficit generans generali fimile cffe virrute Si potentia ut fupra diximus de feinirie humano* Hinc concludimus noftriim lapidem etr quo Elixir fi.eri debet , aurum potabik , quintatti effen6ca mrti $
; ,
y/S
Bibliothecas
Chemics
ventiihi
in
Curiolae
fit
tiam , auruin & argentum c(Te virtutc & potentia propinqua. Hocaffirmat quoque Arnoldus in Epiftola quadam ad rcgem Ncapolitanum .dicit cnim in diilia compofitione fivclapidcnollro , Solem & Lunain in potcntia e!re& virtutc, ni(i enim hajc in
DEMO. Non
vencus.
ventre fuo porrare. iiitelligeo quid

Alberrus
lib.
i.
iiic
vcntcr
&
GEBER.
hoc declarat
portare
iii
de mineralibuscap.5,
& oRciidit.Hermctem dixilVe ventuiri
feco:itincret,ncqueaurumaut^rgentumcxeo fieri poile ; Hinc autcm SoIcm& Lunam vulgari auro &
argentominimccomparandam clTe, cumhscmagno intcrvallo fupcrcnt virtutc, Sunt enim Sol & Luna in hac compofitionc contenta viva hoc eft vegetabilia; Vulg.uiaautem mortua& fuis viribus extinfca. lila vcio finitafunt, propter quem finem LuPhilofoplii antiqui lapidem noftrum Solem nam nominavernnt, cum h<TC in ipfo lapide poten-
ventre fuoaaimam.qiiando materia no imponitur & diftillaiido elicitur ex alembico liquor aqueus aut oleum potius cum omnibus
ftra vafe
&
tialitcr non vifibiliter contincantur, &PhiIofophi diccntes , aurum tinduram c(Te rubedinis , & fer mcntum rubedinis dc auro philofophorumhaecdcbent intelligi, quod fulphur eft fuacaliditate & ferens&coquens, digercns & tingens fuum mcrcu-
clemencorum viribus. Vento enim fignificatur fumuSalbus, quiintra fe portat- fumum rubrum qui anima dicitur & aurum , ses, Vcnus, arfcnicum , vitrum , vitriolum , ignis , olcum , fulphur , aqua viridis, Leo viridis, viridc aris vinum (anguis humanus fanguis draconis, auripigiventnm aqu;* permancns & aliis diverfis nominibus. Proptcrea dixit Scnior Philolbphus hanc divinm aquam
,
,
>
ilomine
aceti
,
nmnium
reriim humidarunt appcllari
ut
vini, laftis, pingucdinis
& fanguinis &:per-
&
rium, quemadmodumetiamnoftrumEIixir tingit, transformat noftrum mcrcurium in multiplicatione, &vcrius fcrmentumeft. Qnod prstercadi-
iiumeftamc, corpora pcrfeda meliorari po(re& ficrincrfeftiora,hocncqucdcauroaut argetocomnauniintclligendum, feddcipfoEIixirquodmeliorari & fubtiliari potcft per multiplicationem, folum
mcrcurium ipficoniungcndo. Percorpora perfe6ta
etiain indicare voiuimusfulphurisfpecics pra-para-
matis, ficetiam nomine omnium tindurarum florum fimiliter nominari , & per hanc animain lapidis intelligunt quam exaltaverunt , hoccft, fublimaverunt in ifta aqua. Propterea alibi dicitur a /amcitato Philofopho,rcrn-,oncsomniiim Philo-
&
ab rubedine , qusauri uomcn fortiti funt a albedineargenci, hx autem priparari debent fuo fale & accto, deinde fubtiliantur & folventur cum
tas
&
fophoruminhanctin(!rturamfolamconvcnire,quam ipfius aiiima, quamappellavcrunt animam & genitum & regcm, & hoc gcnitum pinguedo eft , quare animam & aurum appellabant , qutnn habcat animam rubram in albjedine occulta* tam, hoc cft,in aqua alba fpirituali.quam cxtraxcrunt ex fuo lapidc, In Ijbro philorophorum Tutbc fcriptum eft,initium noftrum rubrum aurum appei-^
extraxcrunt ex
lari.
Armoniaco, hoc cft , cum aqua de fuo falc. Diximus enim lib. 2.cap. ii, caufam inventionis aqus
falc
fubtilis
& acutac necc!ritatcm
fuiffc fubtiliandi iftos
quendum donec lembicum, quum
ante priparationcm ncquc fufionem Jicqueingreffum habcbant , & nos utilitatc magna qua? ipfoprivabant,hoc eft fpirituum fixorum, runi nacurx lunt. Arfenicum eft naturje fulphnris ut lib.i. cap. 14. & lib. 2,c. u, diximus.Caufa vero infpiritus, qui
&
dm cohumidicas elevata fit in ar fit fudor fimilis auro,^& in coelo Philofophorum hatcverbalcguntur.Igncm quidem augcndum cflead ^.gradujn ufq;unius hora fpacio, & egredietur aqiia coloris aurei. Hjec aqua aurea pluvia eft, iii qiiam lupiter fe convertcbat, & fcorDicit
autem Philofopus Mirois , tam

ipfius
fim fervari dcbet,

tinetur.
nam
i.
in ipfa
17.
aurum potabile condixjlTcm

,
Tcntionis
aqux
pura:fuitim'iibitio
,
fpirituum &mc-
Qûm
!ib.
cap.
omnciiltid
dicinarum
hoceft fulphurisprsparati. Facies mihi rem fane gratifHmam, fi mihi declaraveris, quid rei fit aurum philofopho-
mundarum
quod
radicaliccr mundificare,& colore citrinopic-
DEMO:
tallum tingcrc potcrit, ipfum poffe aui

fignificarc vf)Iui
um
faccre
rum
& aurum potabilc.
G EBER. Sulphureft fubtili(Timum,purum & radicale, quodarfcnicum fupra nominavimus, namin Alchimii fpcculo ica fcripcum invenics.Sulphur no-
radiccm metalli diftillatuiT) aurum eHe philofophnrum. Avicenna in librQ de minerai libudicft, fal anroiiiacum totum (ublimarj , 8( aqnam cllc cui comn-^fceatur fumus calidus t^ mul-
tum
hil
fit
fubtilis
& plurinTîumidiraris.Et lib-j.cap.^.

mentioncm
rcfolvi,
ftrumaurum
Prsterca dicit Rafisinlibroluminisluminum, oleum rubrum colorem aifumens fulphur eft & 3cs,& fol &auro compar.*itiir.Senior Philofophus in eademcft fententia, dicitenim aurumhujus lapidis aurum effc philofocire.
i
bonum& purum
SaturniJioftri
facienrcs
diximus,
iii-
ab eo in fumun-.
,
quod animadvcrti pof-
non fit coloris citrinilTimi , & loco pra?diximus, adh ic quiim fumus afcendit necefdido fario ipfum afccndere una cum fulphure non aduqiiod
phorum, &tin(fturamanimam infc habentcm,cum

qiia fpiritusafcendant.
rente
cjus proprietas eft retinere citrinitatem.
Alio locoidcm
dicit,
aquam
diviiiam fpiritualem cflc, inqua
anima contineatur
Prsetcrea cap. 8.de uoftro Jove vcrba facicntcs diximus,hosdiligcntcrafpexifl"e fumum ab ipfo elc-
quT aurum
Idem dicitalio Ioco,Hermetem aqiianialbamaunim nominafsc,qu6d animam hadicitur.
vatum magnaignis cxprcfTiouc, & obfcrvaflc hunc ad citrinitatem accedcre,cum hoc fit proprium lulphuris calcinatii, arbitrantes certi(Tima& infallibili conjeftura liunc fumum multum dt natura fulphuris fixi retincre.
bcactingcnccm,natam cx illaaqua alba,&aIioIoco dicit,aquam veccrcs animam nuncupafsc,quamHcr-
aurum appellavcrat, cumdicerct, fe feminare aurum in terram toliatam. D E M O Q;iid vokiit lignificarc per hanc terram ib,liatain Hermes? G E B E R. Argentum vivum Philofophorum praeparatum, cui hoc aurum conjungi debet, aut
u)cs
:
Dubium me facis & incertum, quod enimfupradeSaturnodixifti,bocnuncIovitribuis,
DEMO
funt igirur Saturnus
&
lupiter
unum
fal
.^
GEBER.
lo
dicit
his
:
Ifti
duounum
(unt
& idem? ex noftro mctal,
cxtradum , quod
Rafis affirmat his vcrbis
cum
hanc terram foliatam intclligemus potius, fulphur clfe quod fubliniitum auri & argcnci foliis diverfis coloribus propterea diximus fulphur
;
Cum
accepcris corpora plumbi

,
&
f'
ftanni,
lioc cft
commixtis cxtraherc potcris oleum
fulphur)
lofophi
& mercurium
quse natura conjunxit. Phi-
cum fuo fimili tiniSuram

aunim
dicitur
,
faccrc.
Dc iftaanima
quas
autcm per
fimilitudiucs
loquitur Herraes,
cum dicit,hanc
jubent.no5 hanc auc illam
rem accipere
rerum loquentcs & commit.

cere
Lib.
ccrc, ciim tales rcs
faci'.!iu uc
II.
Se<a.
II.
Subfea IV.
quccalidaaut
fanat
ficca eft,Ht ignis,
^79
nam
infrig'*dat
minime accipiendz fint/ed hoc
&
oftendant in noftro lapide aliquid efle, qiiod ejus rei fimilitudincm hubeat. De lupra di fto oleo mcntionem teci libro i. cap. iz.caufam invcftigatioai'; ipfii-is (eci/Te, ut habercmus fuum colorem, diccns, Albertus 1. 4. Meteororum, traftatu
3.
morbos
frigidos,
ncque calida aut humidaeft
ut aer, qui facile corrumpitur, ut temp6rcpcftis,
& in gencrationeranarum& fimilium vidcmus^q-afe

cx corruptioneaerisgcnerantur. Poteft enimquintaefrentiaexmctallis pnparata, ad decem millia annorum confervariabfque corru ptione, modo in
valevitrcodiIigcnti(Time, ncrcfpiret, obturato, icfcrvccur.ProptcreaHerines,PIato,Socratcs,&mul'. ti Philofophi hanc novcrunt, ip(i pcrpetuitatcm attribucrunti quiea uterentur non morituros , cun> tamcn & ipfi Deo ita voIcnte,ut reliqui mortales quoquc mortui finti,
cap.
i5>.
inmentione fupradidi fumi autvapo-
rum dicit, pcr naruram mixti , ficcum continere humidum, ut finc ipla in vaporcm exhalare non polfit, humidum vero ficco addit quandam fubtilitatcm, utcum ipfo avolare pofTit.Et nos diximus adhuc lib. 1. cap. lo.ipfa corpora, hoc cit, (ulphuris
fpecies, fimul
&
cum
fpiritibus,
cfi:
fcilicet
mcrcuriali-
non funt, commixti iunt in profundo corpnrum,fupcrat cnim pars volatiiis partcm hxam. PnTterea dicir Arnoldusin Roarioiillum qui non novcrit aurumconvcrtere in aigcntum, nunqiiam poffcargentum in aurum convcrtere e contrario.
bus fugerc ab igne,hoc
infcparabilitcr vcro
imi
fpiritiis fixi
hac utimcdicina. ncc poffibile homiiiefn ut tranfccnderet vita: naturalem tcrminum laborarc, hicterminuspollettamen ad quingentefimum annum extendi, uc primisantiquis- patribusconfti;
DEMO
Ergo vanum
eft
GEBER Vanum
:
cffct
tucum
erac,
quemadmodum vero horaomultismovitse
DEMO.-Quomodoargentiim inaurum
convcrtifcire pcrmaximecupio, ut verb
poflit
dis confticutuni
terminum morbis circumvenvitx:
aurum
in
tiisminimeatringerepoteft&
viare poteff ,
rjE fiia: vitsE
fpacium abbre-
argentuni coiivertatur parumaveo. GBBEll, Philofophus Senior fcribit , vetcres philofoplios cnm dicercnt, dcalbate aun.im, communc aurumnon intcllexifie. Quum vcro philofophorum aurm-nquodrubrumefi dcalbatur, dicitur
in
eodcm modo poterit impedimenta hxcrcmovcndo vitamproogare, ut tandcm natucoiiftirutum
tciminum
attingat,
IntcC
citcra vcro remedia omnia, qiiibus vitam produciinus,hicqi;intael^cntiaprjEpar-5taprsEft.!t,utapcrte fatis
argcntum converfum elTe, & argentum nominatur. Idem de iulphure intelligcndum, converfum veroinalbcdinem, poftea vero longa dccoftione rurtefcensdicitur argcntum in aurum convcrfum e<fc. Prjeterea in libro Turbse philo'bpho-
demonil-ratumelt in Dialogo noftro, cuiti-
tuhiseft, Lignumvit.T.dat
fis
inlib. Iiiminisluininuindicit,
enim homini vitam. Raaquamdefccnden-
teme
rum
fi
majoripecr.ia Philofophisaquam vitscnominari&coelum, nam quinta efrenria fimplex eft &
fcripturtlî^ , nullam tincturamficripolie niex prxdido nofiiro xre, hoc autem nifi convertaturin albedinem, donec tinftura fiat , nihilefficies.
DEMO
tanto
incorrupribilis& fcparata a maceriaelementari, nequefrigida aut humida eft utaqua elementalis, ardec enim ante coagulationem, igitur a philofophis aqua ardens nominatur,prjErerea neque frigidane-',
obligatumque
tibi haud parum debere, quamplurimum atque devinftu beneficio, quod tanti lecrcti me feceris parti:
Fateor ire
efle
que
ficca eft ut terra, ut
maiiifefledcprsehendimusi
ralefacit
enim pkirimum
&
curat infirmicates
Me-
lanchoIicas,qua; friîds
fiiut
&
ficcx,
&
fortnant
cipem, fuieiii;. hadenu^ciim nn Itiîn eo errorcj ut crederem EIixir,&aurum potabileex aurocom-
habet aqus limpidifTi na- & fiibtililTimaE , variis nominibus a Philofiiphis appellatur , cx proprietate
muni
fieridebere.
GEBER. Quemadmodum
pucrij
ita
tu rebus
quoque afpedu pulchris dcleftaris. Noffra autem quinta eircncia ex lapideturpi deformi fit primo intuitu, intciias vcroinocculto pulcherrimo.
&
:Cum pro tuaifingulari humanitate haud gravatcmihideclaraveris, quid aurum potabile phi!ofophorum,utmihi etiam paucisoftendas,quid fit quinta effentia.rogo. Si enim refte judico prsfliat
DEMO
Sunt enim qui Mercurialem aquam quoque appellant, quod 3 Mercurio fit diftillata, aliqui mercurium folutivum vocant, folviteniaicorpora, hoc eft, fui fulphurisfpecies. Propterea dixi lib. i.c. 17. Aurum hoc
eft fulphur fupra
folvi
aut fimilitudine aliqua alfumpta.
nominatum,
&
facile frangi,
eft
cumipfomercurio&odore, hoc
hoc itt^ vapore
fanumlongotemporc
dare.
vivcre,
quamopibus abun-
plumbi, hoceft, noftri (alis,& Aquila, quod vola^ repoffitfupraomnesfpiritus.Dicitur cciam aerp-opter fubcilitatcm , fal Armoniacum, quod âl di-
&
ftillatum
GEBER. Verum dicis. Eftautem quinta effentia fecundum Marfilium Ficinum in lib. de triplici vita,fpiritus
propterconfbnantiam & homoge* neitatem fignificarunt quoquc hanc antiqui Philofophinominibus pernicioforum&fcroci')m anima'^
fit,
&
animacmundi, diffufusper partes corpo.
l:eas& elementales.
DEMO
GEBER.
Explicatio hscnimisobfcura
tibi
efi^.
iium, ut fprpentisi Draconis, Lconis, Vrfi , Bafilifci fimilium, propter ipfius naturam horribilem Sc vcnenofam ante convenientcm digcftionem. Pro-
&
Dixi
jamfypiusinuna
difiillatione
duosfumosdiftillari amatcria nofl:ra,
rubrum &al-
amara
_
ptcreaquoqucaquafoerida nuncupatiir, & foetens ante coagulationemi

fibilitatem
cft
enim
bum, hiambodicunturquintjE clTentis, diciturau* tem fumusrubeus ultra fupra didanomina quoque
animavini.utlohanncsdcRupecifratradidithisver-
DEMO: Sufpicorte tacite & fcetorem ab ea
fubindicare velle hor-' removcri pcr igneml
bis.AppcIIamusautcm quintam cffentiam,vini animam, vinum autem noftrum aurum eft philofopho rum. Atfumus albusquiin fuoventre portatvinum rubeu in difliIlatione,proprie & vcre quintacfTentiadicitur,dequaphi!o'ophi !ocutifunt.Dicit cnirrr ArnolduSjftparatis clementis reftarc cert.i quintam
eifentiam
cum amaritudine, verum quomodo hoc ficripoffctii non video, cum fitaquafalis. Videmuscnim, &ipfaexperientiadocemur percalorcmomnia convcr. ti in falcumeacorrumpcre pofTit, utfi.pra diximus Si ergo dulcia calore corrupta in fal amarum convertuntur, multo majorcm am.^ritudinem rccipieC hxc noflra quinta effcntia diftillata ex metallorum fale, fic decofta & exufta.
quandam qu^
fpiritus lapidis dicitur. Hjec
autem neque elementum eft, neque m fc elcmcntaIsm qualitatem habetad:u,fcd virtute, ^6tu enim ne-
GEBER.
Si
prxterfal diftilLatum
niiiil
&
prspara-
tum,hic compofitio
reciperetaliud,tuam fcn-.
lom.
1,
8o
:
Bibliothecx
Chtmcx
rara
Curiofe
fulphur quod tehtiam probarem ,recipitautcm & hanc naturam aufert & duiccm reddit.
hxc amantudo lulphufulpluir quoq; reaufcretur ut dulcis fiat , cum ipfum
DHMO Quonam modo
nomine planetarum fignificata , & ha?c recipiunturctiam in compofitioncm Elixir , propterea dicitur liui: compofitioi;iunam folani coinmunem cflc & fufficere.Tamenverum tftnquascoagulativas
in hacartcprincipalitcr duascllc fulphuris fpecies,
amammnt,
utiefi:atMrRafisqui dicit,fulpliurquod
MarLisnomincappciIaturmanifefteamarum&acutum cHe exterius GEBEIl. Conccdo antc pracparationem & dc.<"
Venus
mode
& -Mars, Ethjec crat fententia Alberti in primincralibus,cap. 9. piimi tractatus, cum fcri-
coaiontm fulpluir , cholericum , amarum&acutum cHe , quemadmoduni Rafis dicit. In decoaione vcro oceultatum manifcftatur , fulphur autcm
in profundo
bcret Alchimiftas fingulari ftudio atq; diligentia aquasfacere, quz qualitatcm habcrent divcrlbrum
elementorumvirtute
fuam fum jnaquam. Altcrumverofulphur quod aurum reappcllatur , quod ctiam in hanc compofitionem dulcc & eft, fanguineum mcdicina:, cipirurhujus tranfmutant Uxc autem dicit. Ra!is ut odoriferum , huju:>aqusamaritudincm in dulcedinem, quemad-
& occulto dulce, pcr decoftioncmad dulcedincm trahit & tranfmutat fal conver-
& aftu,hoc eftuc defincnt& coagulenthocquod tranfmutare cupiunt. In libro de Vaporibustcriptum eft, carnesvclocinimccoqui adjedo vitroexcineribusfoeni& filicis, cum euiiri
vitrumficcumfit, plurimumhumiditatis ccarneeliccreperebuliitioncmpotcritj ut multo citius caro decoquatur. Cam vero vitrum hocexcincribusfoeni &filicis alio
communi
vitro
multo
ficcius
fit,
modumaqua
fluvii
Marachamaravirtutelignifafta
*ft dulcis. Alphidius fcribit haecverba: Antcquam hoc opus aqgrcdiaris , prsefctibam tibibonam Elixir compoiitionem. Primoneceflreerit ut humidum
infpiflefit , & cum decoquitur , ut coaguletur & vcntrc dulci (apore fal , & tur , ut nix vel grando
crgohoc vitroadiccft-omulto citius decoftio perficietur, habetcnim communevitnim adhuc aliqiid humiditatis quam a plumbo accepit , quod prinium
fuit in
compofitione.
f;)uamvis hujus rei nullnm adhuc fecerim pcriculum.tamca haud crcdo adjcclo vitro
GEBEK.
carnescitius coqui.
nigro
& DEMO; Vcntre

,
colore albo.
GEBER.
Ksec eftcanfa multos ignorantcs,
&
nigro quid fignificatur
CEBER. Alphidii iententia cft , quantumcunq ; noftra mcdicina in principio decoftionisalba fit,
nihilominus nigredincm haberc occultam , proccdcntcm ex certahumiditatc unftuofa &aduftiva , maxime vero nianifcftatur hxc nigredo in coagulationc matcria; , tantum vero decoqui debet, uc ha:c humiditas confumatur & fiat alba , tunc cnim
hscc
rcrum naturalium impcritos Plinium & Albertum mendacii accufafte, cumipfi hoc quod Philofophi per fimilitudines&allcgoriam locuti funt ex nuda
litera
interpretarentur
&
fe
deccptos
&
elufos
putarent.
DEMO
Qiiid vokicrunt hacre fignificare?

ifla
GEBER. Vitrinomincin
artc Ijcpcnumero
operatiocompletaeft;
& quemadmodum ccefortificatur

:
fulphur figniiicarur,nam ficut vitrum communcomr ncs colorcs rccipit, codem quoq; modo fulphurno-
lum fupra nos non folumper fc inHuentiam habct in hxc inferiora corpora,ut conferventur rerum
fpccics
ita
,
fcd virtute Solis
& ftellaruni
etiam co:lum hoc noftrum ornari debet noftro folc fplendido & incorruptibili , hoc eft , auro noflro lupradido , in terra enim generatum eft virtute Solis a
,
quo
recipit
naturam
colorem
virtu-
tcm proprictatem&fubftantiamincorruptibiiem. Quarc noftra quinta eflcntia ornata ifto Sole mirabiii,
infundet nobis virtutem

cft
,
coeli
&
Solis cceleftis
hoc
\kx confervationcm ,humidi
naturalis re-
ilaurationem
le ifto
& juvcntutis renovationcm. De So,
locutus eft Ifidorus lib. id. dicendo Chalcantum ,hoceftflossris in medicina falis fieri fole ut calidilTimo , & tantam haberc vim aftringcndi
in os Leonis autUrfi infperfiim tanta fortitudine eorum oraconftringatut mordcre non poffint.
Videtur mihi hoc impoffibile. GEBER. Per Chalcantum & florem xris , Ifidorus noftrumses,quodattramentumappellamus, fubintelligit, & vitriolumin fale occultum antc diftillationem , & fit per calcinationcm fimul cum falc ; jHoc vero isunitumcum noftraquinta clTcntia , qus Urfi & Lconis nomine intelligicur, tantum invifcat & coagulat cam ut ab ea acumen auferat, ut mordcrc non poiTit , hoc cft folvcre fulphur qucmadmodum vero inlluxus coEleftis ftcllaruin influxu augctur, eo modo & ca:lum noftrum non Solc rantum fed cxtcris quoq; ftellis atq; planetis conjungi debet , ut ipfius intluxus & virtus augmcntetur , & ut facilius quoq; coaguletur & ad perfedionem citius
:
DEMO
ftrum in prarparationeomnes coiorcs demonftrat. ProptereaArgi nomincappellatur, cujus multioculi in Pavonis caudam convcrfi funr. Per carncs verocoqucnuasintclligitur nolrcr Mercurius , qui coagulari & firmari five figidcbctinaqua mercurialimediantc iulphurc. Cum vcro dtic-e fpecics fulphuris fintjUna nominc Martisappcliatacalida&ficca altcravero Vcncriscalida quoque & Picca. , minus tamen ut Raf^s dicir , participar cnim cum humiditate mcrcurii quam ab co fale accepit quod Saturnus dicitur, aquo ;am dictum fulphur Veneris nomine nuncupacum,diftiliatum cft. Proptcrca velocius coagulatur & duicoratur ipfo mercurio & aqua mercuriali , fiadjicinuis fulphtir cx cincribus fccui &filicis , quod Martem nominamus propter nominiscogaationcm. Prartcrca notabisdilTerentiamcffe inter coagulationem quinta: cflcnti^ &fixionem Elixir , cum dcbcantdiverfosoporarc efiêftus. Elixir enim trnnsmutarc Jcbct mctalla imperfeda in
verum aurum
ut fixum a^
& vcruin argcntum ncccilc igitur eft & in aiiri & argcnti fubftantiam plus,
quam pcrfcdamconvcriumfit, hic autcm non rcjnanebit aqna mercnrialis cum fi\ioncm impcdiat,
quamvis canicnibi maneatquintaeffentiarufi-aaqua forma fua permanens diSa. Cumvero quinta effcncia mercurialis perosfnmcndafitin modummedicini penctrantis per omnia
Yantis a corruptione,
in
Sufficict
mcmbra
& confcr-
non debet adeo
fixa efiV, ut
auream five argcnteam fubftantiam convcrtatur. enim tantum elTe decodam & digeftam, u: coaguIetur& confumetur illa humiditas tam vaporolâ,
conducatur.
,
DEMO: Qux funt iftiftellx & Planctx, qui noftrz quintac cflentia? conjungi debent , fivc noftro
ccelo applicanda funt.
os
CEBER.Omuia metalla philofophorum prxpa-
f(Etida& acuta dulcis fiat, ficaffumpta pcr pcnctrabit pcr totum corpus, utres omnium fubtiliffima humano corpori conformis & fua potcntc divina virtutc tantam incorruptibilitateni inducct omni loco qucm pefiibito
&
& &
nc:r.7
Lib.
nctravcrit,
iitilli qiii
II.
Sed.
II.
Subfea:. IV.
talla
,
T
inomni
81
fc aut aiia rc convciiiciitc
tantiimmodo tres giittuJas per commixcas kimpfcrint ,
qucmadmodiim
,
illi
qui dc latentiaformarum
dilpiicarunt,
rius
& omncm rem

,
per Inngiim temporis Ipacium fanc vi<5turi fint, ut primi antiqni patrcs qiii ligniim vita; fumebant. Harc omnia fabulis poctarum ab antiquis fapienlibus occultata funt , maximc vcro Orphei. DHMO: lcccrismihi fane rem gratitTnmam , fi intcntioncm antiquorum in hac re mihi dcclaraveris.
naxagorj placuic
dixcrunt itaque
aurnm
eflc
foris
re elfe, utAplumbum intcautem plumbum ,aurumve-
rocxterius in fuperficic aurumcfle, intcriusvcro
& in profundo plumbum

bereintra
fe
cuprum
Jum ad
fingnla nari cxtcriora fiveinteriorametaIIa,& cjetcrjede-
, hoc codem modo fe haargcntum & omnc metaJmetalJa. Pratcrea dicunt non nomi-
&
In ifta mcdicina pars eft vegctabilis fignificatumarboribus& plantis , praetcrca .idcft eriam quardam animalis pars ut anima &: aurum , figniHcata per animalia , homincs phcebuniLx vellus aurcum. Pars vcro mineralisiftudfulphur fixum cft quod Martis nomiiic appellainus , lioc ngnificaturperlapidcs & laxa , montes, ofla, & rcliquis rcbusduris. Aqua mcrcuria!is&' vapores
GEBER.
hoccft,
fal
nominariones fccundum luarum partium in toto,fed fecundum proprictatcm & naturam pridominan, cum prxdominans id fibi inclufum tcncat fupra qiiod dominatur. Hoc modo jfti omnino Anaxagorx fcnccntiam aPRrmare videntur qui fingula mc, talIafinguIismctaIlisinencprodidit,& dcnomina-
tis
tionc
m ficri a prrdomiiiante. DEMO: Hxc videntur mihi
impolTibiliaj&fire-
rgnincamur pcr avicuias,vcntum, |]uvios,fcrpentcs , t.iuros & Draconcs, qui cuftodicbant vellus aurcum Marti dicatum. Propterca diximus lib. i. cap. 15. in diftillacionc nuilum metallum philofophorum fubmergi in Mercurio , hoc eft in aqua mcrcuria!i,SoIcnoftro exccpto , & hicdicatuseft Marti , quoniam conjungi debet cum fulphure Martis
fie Judico,
horum opinio ab Alberto reptobatur. GEfJER. Tu vcrfaris in fimilierrorccumquibus-i
dam Pliilofophis , qui dicebant in mundo aliam fubftanciam iion cfle prj:tcr eam qux videretur. SiautcmdiIigcntcrexaminafles,corrupilfes & transmutaflcs aliqiando metaHa , & intrin'ecas qualitates confiJcrailcs, &divcrfitatem fubftantii & coloris apparcntis, hsec tibi iion vidercntur impofnbilia.
Prartcrca fi tibi vidcbitur AJbcrtum hanc opinionem rcprobalfe, dicoab eo nudam literam reprobatam ,
nomine appcllaco
dicina figniHcatur
,
,
pcr
Orpheum vcro
lit
noftra
me-
hrc enim cuin
dulcis
omuia
fupraditta hnnare &: coajûlare potcft.
Agnorcomenonfaciscapacem ,iithanc comprelicndam tuse expolitionis , nili fententiam mihi prius declaraveris qusnam fint philofophot um
metaila.
DEMO:
invcntioncm aurcm antiquorum ricum neqnaquam.
&
fenfum aJIego-
DEMO:
fJcclaramihiigitur diftin<9:e&aperfein*
tentioncmantiquorum
Philofophi hanc fcientiam occultaverunt fub nominibusomniumrerum inniundo, maxime vero metallorum. DEMO: Qiiomodo occultabiturliscarsfub metallornm nominibus, cum ipia fiat per metalla. GEEEK. Ccr:um& rem haud facilem eflepoffe dilccrncrc , quando vcteres Philofophi de metallis communibus, fivc philofophorummetallisloquuntur:nani primo afpcdu nobisvidenturdemetallis conimumbus verba faccre, &: interdum fer-
GEPER.
& fcnlûm huncallegoricum. Per calcinacioncm, putrefadionctn Jocionem reducimusnoftrum mctalluminfalalbutti ut calx communis, & multis locis appellavimus hoc calcem. Cum :uitem habeat proprietatem plumbi communis, nomenplumbiinvenit. P opterea dixic Rafis loco jam citato pJumbum in fuo manifefto , hoc cft in luperficic frigidum &ficcum clfe, hoc eft
GEBER.
&
plumbum&
argentum, nigrum, molle, tcrreum
melancholicnni, accrbum ,foetidiim jfoemineiim iu a6tu, plumhum inpotentia argcntumelfe. In ipfius
monem fuum incipiunt de mctalliscommunibus mox rcliquum fermonisad mctalla philofophorum
dcfledunt. Qni vero Jiu;us artis notitiam (ive cognitionem aliquam Jiabucrit , cxperientiam , ftatim nomine aliquo audico intelliget , quid in hac arte fignificare pofTt. Sit in exemplum nomen FerriautMartis. Si igitur PJiilofophusdixerithunc in manifcfto calidum ei'"e& ficcum, faciJemq; tinftu-"
&
autem profunditate calidum &humidum, iioc cft aurum,aereum,fanguineum, croceum, duIcc,odorifcrum ,ma'cu!inum, in uno laterc frigidum&humiidum eft, hoc ef] , ftannum & argcntum vivum five Mcrcurius, aqucum, phlegiraticum, album, infipidum , remifllim , foemineum , in altero Jatere
gnoum
ramrubei ,hu;usartis pcritusartifexftatim cognofcet eumde fulphure hsc dixiife,quum qualitashsec ferrocommuni minime conveniat in manifcfto.Rafisdicit in libro dc divinitatc, animadvertendum
a natura taliter inviccm coJligatas cfle, utinomni re oinncs res fintin potentia etiam fi viiu minime compra:hendantur, quod
efle res fubtili artificio
,
ficcum , lioc cft , fcrrum & cuprum , icholericum rubriim , amarum , acutum , mafculinum. IntcIIigisnuncnimirum. in unometaJlo communi &uiio mc:ailoph)lofophorum .fingula philofopliorum metalla comprehendi, fic & de
calidum
&
csteris intelMVrendum.
DEM O:
valde.
Hxc
mihividenturdifficilia& obfcura
2.
GEBER.
In procemio lib.
dixi.-confidcratio-
meliusdepr^hcndeturinrebusarquabilibusquamin aliis. Hoc nôdo intcriora auri argentea ef]c,& interiora argcntei aurca,invcniri enim inSoIe quidpiam Luns , & in LunaaliquidSoIis ,incupro vcroaurum& argentumcficinpocenML',fcdnon vifibiliter, & inliis fcrrum, p!iimbum,ftannum, in quibusetiam v'ci(Tim aurum & argentum repcrias. Idcm fcribitAlbertus
lib. ?.
quibus ad complcmenrum hujus opcrationis pervcniatur, aufpicandum efle a diligcndi inveftigatione principforum corporum
nemcarum rcrum,
fccundumipôrumprofundumjoccultum&manifcftum. Animadvertasigit-urfecundumfcntcntia Rafis in libro de divinitate in omni corpore tresefle dimefioncs,aItitudinem,profunditate,&!'^t!tudinem, altitudo eft qiix manifefta eft, profunditas vcro eft
tenccinter manifeftum partim maiiifefta & partim occultaeft,iflud verofalquodplumbu appeilamus, argentumvivumfivemercuriumnondum praparaocculta,laticudo
dcirineralibus cap.
8.
dicendo
, GilgiJ & Empcdoclcm Philofophos AkhimiftasprsEcIaros, cum omniumcxtcrorum AIchimifiarum numcroaffirmareinomni metalloplures e "'c fpccics & naturas metallorum; alia vcro occuJtata, alia manifefta, alia interius , alia exrerius , alia vero iu iundo , alia ia luperhcie apparcre me-
Hermctem
&
medium
&
occultum, hoc
cft
&
tum,& aquam
in capitulo
ficcam
& paif illum de quo latius dixi

eft
de dcfcefionclioc
diftillatione,cum
)
lcm.
I.
c c
injuo
o2
ciTc
,
'
Bibliothecse Chemicet: Curiofe

4um Hb. i.cap.
12. momii , & Nb. î,can. 7. incorporibus mctallicis duas cife fuipiiuris fpccics necelfa-
Jn fuo manifcfto alblirtifit,
gidum
propterea dicitur frialbedo eiiim (igiium frigiditatis eft ,
iuc potius frigidiim dicitur

niiditatc aqiia;,
e. Sc 7.
quod
de
c]iia
lociinis
participiat in hiifum !ib. 2. cap.
rias noftrce arti

,
qux
in
manifvllo dependonc
i
.-i
ru-
Cum
vero miiitiim
tcrrcftrcitatis intriiiie-
ciehibcatjiit fuDradiximiis mukis in locisdemcrcurio I()quentc.s"&: plur.ibo. Proptcrca ficcs natu-
nos dixifle lib. i.cap. 15. eum fci!icccmcrcuriuni,non facilcadh^rcrcintnnftcus fuu fulphuriquod Martcm noininamiis,quampropter ficcita.vi-- habeat vifcofitatein humidam
rx diciturqunc caufa
fit
trm
licas
hoc eft tcrreitreitatcm ipiius perquam vifcotemperatur, & adlisercre minime permitcitur.
Proptcr lianc terreftrcitatem dicitur naturs elfe melanchclica hvidx&nign^. Notabis autem qucmad-
modum
do
fupradidus Sr.turnusalbus
eft
,eodem mo-
fuas intrinlccas terrclh-citatcs antc diftillationem

,
beJine in occulco vcro aibi , ni.^. tc rtiiTi func > unuin intriiifecum eft ipfo Satnrno. Proptcrca folvitur ut ca:tera lupraJida Sc Vdiicris nominc appeilatur, ouinia autem fupradiaa iniiis-.ul e-e antc diftiliationem , & omnia iiabcrc nataram falis , diximus lib. 1. cap. m. lolui iovein, Saiiii-iiuin , Lunam Sc Vencrem , ifto mercurio quem Saturni nominc dcfignamus , hoc eft pcr ipnin, \ii uucm , cum omnes fimul naturam falis habcant , fohuntur au-tcm tantummodo hxresqusefaiisnaturam habeiir, aut ahiminis &fellis prout ftpc monuimus\ DEMO: Soiiitionis ;am fepc n^.emiaifti , quare rogout mihideclararevelis fenfum iiujus vcriicu'!. Solvite corpora in aouam , omnibus tlico quiaurum
albas clfe
quemadmodum
loco jam citato often-
& argentum faccre quaeritis.

GEBER.
ffra
dimus. Propterea diximus lib. j. cap. 2. deifto mer.curio Joquentes , Icvi artiHciovidere nos ab ipfocxire terram nigraiu & fixtidam per lotionern. De
terreftrcitate ifta fupra
Lib. 2.cap.
17.
dixi
omnia corpora no-
fulphurea.fulphur &arfenicun-'c!fe,Arfenicum vcro Veneris noniinc aprcllacuni diftiiiationc folvitur

[
in tertia
quoquc locuti lumus lib. z. caufa defcenfionis, hoc eft diftillationis.

, ,
ut fupra diximus.
Sulphur autcn^ Martis
Cum vero ifte Saturnus naturam falis habeat frigidus & indigcftus igituraccrbus cft. Propter albediucm vero & frigiditatem fcemineus dicitur, &
propter fuam fumofam
dicicur ftTcidus.
&
aduftivam fubftantiam
Qiium autem manifeftum occulco fcmper contranuui fic proptcrca plumbum hoc in
pcr diftillationcm cuni .forti ignis expreiTionc manifcftacur in oleo , caliditu) &; humiduni eft, hoc cft aurum , calidum vcro propcerc"i quod fulphur rubrum eft& fanguineprofiindo
,
nomincappcllatum diftillatione non folvitur,cum in fe non habeat partcs lalfugine3s[ ut lib. i.cap.j. diximus] fubciliaturautcin oc foiviturcum fua aqua mercuriali', quam capice de folutionibus cxteris aquis.acutis adjunximus. Exhisduabus quisfulphureis unam accipc quam volucris, fcilicec han: qax Venus & aurum dicicur , hanc da bibendam
inimico tuo,hoc eft conjunge illain fulphuri quod fcrrunidicicur. Dixinuis cnim loco jam cicato fulphur cum fuofimili five compari, hoc eft arfeuico tin6curam fier!. Intelhgicur aut pcr Lconcm antiquum five.Draconem mercurius convcrfus in fal > autiquum vero vocant quou incorruptibiiis fit. Ex hac fententia reliquos \ crfus quoque inte!ligcs,fcilicet qui folvere uon potcrit,fubinteIligcndutn,noftruin arfcnicum mercurium noftrum, iieq;fubtiiiarc fulphur^corpus fulphureum non tanâcjneqiie argentnni vivum noftrum , nou potcrit cniin
quemadmodum
iiin. Qiiod autom ad compofitionem hu;us auri Mercurius recipiatur, erat enim ante dilfillacioiiem una niateriafivc fubftantia cum mercurio, inde dicitur hmr.idum ellis.Citrinum vero dicirur quod
compolkiim fitcxruffo &'albo, acreum autemnomiiiatur , quod fpiritus fit fubtil is &: fublimetur. Sanguiiicum dicitur quum ruHum fit. r>icicur prsetcica j& otioriferum propter fuam rubedinem , caliditatf m & bon?.m fiibftantiam bcne digcftam. Mafculinum vcro quod calidumfit, & ingenerationemcta'!orum &; Elixirpatcrno femini fimilc. De hisSaturui occultis fecrctisin libro trium vrrborumfcriprum eft, necciTarium effc ut manifcftnm occiiltctur, &occultum manifeftetur, hoc vero occuitum
naturicfolis efle& ignis, & prcciofi(Timum oleum omniuni occultorum , & tiuduram vivam &aquam pcrmanentem. Hic vcro Saturnus adhuc in uno la-
&
fixuin
luiphurquod Marcis noinine appcllatur,tenerc volatilearlenicum, nifi pcroptime commixta fuerint,
& cx duobusunica fubfiantia fada fucricquod cuni aqua mcrcuriali.quam .-iquam vivam appellamu-:,ficri potcft,quxmcdium rcnctiii commixtione linccuraru,;ioceftiuter fu!p!iur& pri-di(âim fal pr.tparatum, f.il diiToluti^tim appelhtum.
Rafis
mcutionem
facit
iii
fuis fcriptis
hornm
ful-
phui-um;& dicit aquam xris folutam ad rubrum

nieliorem
e.ft
8c
&
fortiorem
cffc
quam
tcre fcilicetlatitudinisinpartemanifcftus ,& in partc pcciiltus naturx frigicia; humid.v eft , hoc cft ,
cum
ferruni fublimatum hicrit
&
Jupiter& Mcrcurius prxparatus, & accidit hoc poft lotionciu fecis adufta;. Proptcrca dixi lib. i. c.ip. k;. plumbum fubftantix terres plurimum habere , cb id lavari, & iu ftanuum convcrti. Morienus autem dicit, corpus immundum apud philofophos plumbum dici , mundum vero ftannum dicitur autem
;
iiaturz
phlegmi;ticaj proptcr
fuam huinidicaccm
viil-ofani ; Infipidum vero & remiftlim dicitur proptcrfeparationcm multsaqurcacuti in diftilhicione. Focniineum dicitur quod frigidum fit & huniidum , & in metallorum generationc, & Eli.xir mulicbrimcnftruo fimile lit, in alio latere quod deina-
nifefto
& occulto fimul
participat. Saturnus calidus
eft& ficcus,hoceft fcrrum&cuprum, quamvisru^

ret
Rafistradit) ficcitas Vcnerisficcitatem Martis fupemajor fit , propterea quod participat dt ar-
convertitur,& accto adjci.Ho acquiritut fanguis.Qiuimigiturfulphnr Martis nomine appcll.uum quafi extrinfecum fit in fupia di60 Saturno, Proptcreain pra^paratione faciliusab eo fcparatur a comniiftionchaiic ob caulam diximus lib. 4. cap. i^.ca metall^ qua' parvar.i quanticatcm mercurii iiabcut,faciliusfeparari a commiirionc falis, & codem loco deilfo fulphureMarc.s nominc appcllato, dixi M.irtem fufioncm iion Iialxrc, hoc eil non fblvi. Propterca cum ifto fale non commiicer',q(!od tit perprivationcm mult;Eiii.in-!iditatiS mcicurialis. Proptcrea cap. 15. eiufdcm libri di.tiivuis , coipoi-a .ib invicein pcr ifin duo rxamina non feparari ( hoc eft in calciuatione fu!;-huris cumaceto & falc,& indiftillatione i !'ale& feparario::o ; iiifi per diverfitarcm compofitiouis !pf<>"uin
fubltan
fufionis,
i.v,
aquam,hoc rubcdincm rubicundum colorem

ferri
in
&
namcxea
diverfiratcnafcitur diverîras
gento vivo
Mercurio qui ipfius ficcitatem tempcrat, Animadvertenduin tanien eft, qucmadmofive
hoc
eft fbliitionis,rpi(Ticudiiu"s
&
rratis,
qux
priucipalcs caufa: func fcp,.rationis oonr-^rum
metaliorum.
Lib. 1 1. Sca.
xnetalloriim.
II.
Subfea.
namcum
fulphiir
IV.
&
De
folo
Martc aiuem loqiicndo.riico
J^}
e{\ fulphur rufium,caIiJi!m combuftionis ancc pnxpiratio&: f.cam & nem, propter multam uuai:ol]taccm cholericum
Ipriim cflc igiieum,ho

,
facilis
merciirium i>mul poncrcs uc coaqpiarentur, putabam amphW non removcncios neq.; feparandos cHe qiiomfldo , erjt icittir fuIpJiur caufa varicratiscolorum poftcoaûIationcmEIixir?
proptervehementemcaIorem,:iniarum
&.
acutum,
quum
cholericus
fit
eil
namque cholcra propter

,
GEBER.Infulphure, ntAIbernisdemincralibus
tradidit,funtciU,fundtuo(itatcsadnftivjr,una major qu.ifi cxtrinreca , aitera minor intrinfeca. Pri-
iiujigeftioncm cibus amarus
tcm mafculinus quod
calidusllt
& acutus. Dicitur au- & & principaic lc- ma

&:
&
n'en me:alIorum & Elixir.Ita nimirum comprchcndcs inuno metaliocommuni omnia metalla piiilo-
fophorumcomprehcnd!,& ibiaurum
eile
n:gentum
porentia propinqua, quum in ipfo iit ipiolixum , rumfcnêna natura pro parte digeftum nec aliud tamcn eifc pra;ter fulphur Sc aigcntnm
&
iubracil& removetur per lotioncm.iiurinfcca vcroconfumitur poft coagulationem Elixir quod , pnmo mgreicit greitii- oi Si acinae dcinde luccellive liiccefTive pauiatim paulatirn mfnnitur , & confumitiir ea humiditas un6uofa quz n grcdinis caulaiuerit. Hoc mododicimusfulphur rcmoveri,qi:on;am converriturinalbedinem perfe-
vivum, Si vcro hujus rei certificari volcs , confidcrabis ea diligcnter quae lib, i. cap, 7. & i5. & iib.^. cap. 4,cjrca finem fcripfJmus. I\ili pra:\in vidcro hujus operationis
DEMO
nonfatiscapacemme fcntio uthac iiirclligcrcqueam, tamctiiaaimadvcrtaniartcm naturamin multii imitari.
colorcm cirrinum , ultin.o vero nicoloremrubrum, fit igitur fuiphur duabus vicibus uigrum & bis album &: bis rubrum. DEMO :Quantotcmporis fpatiocoagulaturpoft pixparanoaern fulphuris &mcrcurii ? GEBER. Simulpoftea invas longi colli&rottind^ capacit.îs impiguatam cincrum cum ignc
u.-crn.v, quaf quintuplex fivc fextuplcx eiichnium habuerit ,coagnJabitur vigintidierum fpatioautcitra.Infpecu!o Alchimiifcriptumcft^materiamlen-
âm ,& poifcaiii
GtBER. Naturaperdecocrionem
aduric terram
inmodumnebuk-nigr^. Ideo dicit loannes deRufumum coniungitcumlulphure fixo. Cumverofu- pccilla, fciiicctpoftcalccmelevaripelliculam quanmusillealbus nobismagnum impcdimentum cflec damnigram utoicuin ,deinde veropoflpaucosdies
futurum in fixione, propterea removcmusillum& inipfiuslocumaccipimus mercurium vifcofumcoagulatum, qucn-a.fecibus aduftis cxtraximus. Proptcreadiximuslib. 2. cap. 6. fempcr illud feparari quod corpori in capello Aludd is propinquius ficut in pulvcrc fur.lim elevatum , hoc cft ia aquam foiuvafi"s co loquoignisfiamma ipfum vas tar.git , & paulatim refiarc &augmcnta!i eam matcriam coaoulatam donec quafi lenx globus in medio aqui in prima creatione mundi m.itcria Iia;c arida emincat ut infula in mcdio M^ris ab aqua circundata , comp )remuntur autem aqua & fu!phur,& fimul incolore nigro coagulata , in forma ovi quod fuo acumini infi-
&aquamfimul commixta, & vitriokim gencrar,ars veioadiiritruametaIIa,&rcdigiteainc'a!ccm inqua vitriokim occultatuineii, naturce & artis fcmen,pcr fcparationcm extraliitur putrefadioncm autcm Vitriolum & fulphur. Nacura refolvit fuum vitriolum &cxha!at dupiicein funuim,arslimi!c facit in fuo vitriolo. Natura per fublimaiionem ducir dupiiccm iHumfumum in loca mineralia , & ipfumconjungic cuiii fulphure fixo , ars fimiliter fuum duplicem
to
Jgneregendam, doiiccma/orpars
converfii
fit,
gram
in terram niquodfit in20, dierumfpatio.
&
DEMO.
fpiritus
Eojtcmpore
quar
G E B'E R. Loco fiipradicô fcriptum eft, materiamcumigncmfcnreritjfubitoinaquam folvi,&tunc

guin
vafis,
apparebunt fi^na?
lurfum elevari & afcendere per collum lon& fupraaquam fubito congregari oleum
materiain coagulari fub aquain mcdio
co;,
tumabeoquod rcmanetiafundo
vafis
prsparatum
iiaturaquoqueillud luiphur tixum lavat, finiile facit ars. In lotione autem hujus lulphutis ruffi in colore vivi rufii, primo calcinatur propter fit nigrum ipfiusolcaginitatcm, &a Raymundonigrum nigro nigrius appellatur fui vitrioii.Proptereadiximuslib.
ftar.
&
DEMO; Quamdiu durat hxc nigrcdo,donec incipiat dcalbari ?
GEBER.
Scriptum
eft in libro
Rorari/.quadra
Martem inomni generccombuftionisni- ginca diebus continuis,nam& alteram aquampcrgredinem & tufcumcoloremcreare plus tamen aut mmere nigredine coopertam , eam vero nigredimiaus, quomecallummagis aut miaus calcinatum ncm ultra quadraginta dies non durare,fi rede &
4. cap.2o.
fucrit,nam pct fortcm calcinationem iulphureitas aduftibiliscoafumitur, ut lib. ;. cap. 7. oftendimus,
modo
dcbito gubernara fuerit^h^c a vereribus fub velo fabularum poeticarum occultatafunt.
Hacdecaufa omnesPhilofophi maximeinhoccoiivcniuatputaaces iilasdeberc elTenigras, fortaffe ut
proptcrabundantiam fulphuris caix non vitrificetur , ab hac nigrcdine ufq; ad albcdiaem omnes fui c-etericoloresapparent, funt enimalbcdo &nigredo externi& plane concrarii colores, & omnescseteri colores plaae iatermedii. Proptcrea fcmpcr in liac prjeparacionequotiefcunq de gradu ad gradumaiiquiJ de nigredinedcperditur,/empercolor apparct minusniger, quoufquetandcinad ultimum
;
& pcrfecium
DEivIO
.
colorcmalbedinis pcrveniatur.
Credebam hanc colorum
divcrfitatem
apnarere poft co.iguIationem Elixir, dixifti cnim lib 2.cap. 1(5. proprietatemefre fulphuris cum argento vivo, coloremrubrum creare aut citrinum fecuadum quantit.item commixcionis, propriecarem vero remotionis ru!phuriseffc,dare'n-!ercurioaIbcdinem perignem.H.i'cigicurc3u!acft diverfitatis colorum in info poft ipfius coagulationem iii petram Cne lapidem.Hunc vero rnodum loquendi non intelligo,
Mirum fane Philofophos veteres hanc artem tam obfcuris & chimericis figmentis occul") taffcquia noftris grammaticis declarantur& detorquentur ad fcnfhm moralem. GEBER.Qni hu;us fcientiz nullam habueritcognitionem, non capict rationem aut intentioncm vccerum PhiIofophorti,fingendo cancum numerum deorum&de2rum,autquidiftiperiftorumgcnera tionemftupra & amores variafq;muationes defignare volueruat aoa iatcIliget.Stuitum cnim ellet, credere, hxc nda, ut morum difciplinam occultarent,quamtaiicacum Iaude,&publice,& privar/m. verbis & factis m omni virtutum generc adeo
:
DEMO
ftrenue propofuerunt. DEMO; Siine tanti fecreti faceres particfpeni prsccr CTtcra tua in ;iie collata bcncficia,hoc unico me qnam ar(5ti*Timc dcvincircs tibi, GEBER. Ne fortc crcdas me folum hii/usopi.> nionis eiTe, legas Albcrtum lib. . de mineralibus
cap..i. qni di.-it,
lom.
I.
EmpcdocIcm,qui longo tempore Ccc 4 prxcef-.
53

HermetemconfirmafTe lapides creatos
in 6. Aeneid.
pricclTerat
de Dxdalo ctim fuo
filio ilic'U!o in
arfirmationis cx calo e ardeiir.e,hu)LiS Fyrrhri: & Dcucalionis, bbula pcris cvantiqua matrisofla dicuntur.O magna; nua f.ibulalapidcs ex Vulparte Empcdoclcm pro fa vcro fecundum can > compofita funt. .,t Milii vidcntur vcrba h.TC ab Alberto
onginem
ce-
cum cscla labyrintho ipfls aptaik ai.is nimis vefo Icarus cvolarent cx hibyrintho. quibus alte volans in mare prcvcipitatus eft , liciucleccrat enim Solis calor carani cum qua ali comex pennis
pa.dx
pcfto.
&
(ibi
DKMO
GEBE
D EM O
adaptarx erant. Hujus fabuicE cxpofitionem avide cxnomcngi-scadi<5i:ioef},latine va-
in hanc fcntentiam
lorcs funt mentia gencrati
dicta efle. ardcnte gcncrati cocalore a R.Lapidcs nodrorum metallorum ex ignis vehe,
minime
GBBER.Dsdali
&
propter dunticm ofla yocanclt
tur
&
partim cx Vulcano compodta funt , hoc
..fuIphurcquodignisnomincappcIlatur,qu
i;i ip.fis
rium {ignificans &defignatnobis fulphur, quod Martis noniinc nuncupari diximus.quod adiroduni varium cft transmutanio le de colore in colorem, & ab una natura in aliam, fulpjiur i/liid parcns cft
altcrius fiilphuris
pridominctur
ignis,
hoc
cft fulphur.
Sunt
,.,,,.,. admodum ,,,.,.,. &

(ubtihs
iu(iJis,quod
<
didi, hoc cft, tem, autcin laoidcs magni matri; magn.am metaIIo,qu6d cx fit gcnerltio ouo \ eorum fubftancnntinct,nam tota fe in terr:r lantitatem
fub lcari nonîne Didali
filio inte]ligitur,cft eiiitn
arfenicum fubtilior
& fufibilior pars Martis.Pcr L'i-
&:peucaIione fabuti-ifixT& terrea funt.De Pyrrha

lant"jr
Poeti,hos tempore
diluvii in
navicula,quam
byriiithum poetae intelligerc volniit \asfi\c Eocrum,ia ciam, aut potius vilcm lapidem pliilofophoru quo dicti fulohurcs inclufi hint. Alxautcm qmbi.s
conrccndcrantjfalvatosevafifTe folos,pcr diluvium aquas albas. Verum fi^.iificare volentcs noftras infimui (ignificabant Dcucalionem per Pyrrham
&
'
{ulohur iftud fubcile, quod fupra Hermaphrodita nu';icupari di\imus,hi duo falvantur confcenfa navicula.hoceft in illa nigra pelliculaqu? fupia aquani innatat utolcum. Per illos lapides quos clcvatur
&
proijciebat Pyrrha,& convertcbantur in faminas, fi^niicarunt argcntum vivum, hoc quod finita diftTlI.itione rcmanet in Boccia fixum & terrcum.per lapidcs vero a Deucalione pro;e>Sos qui in mafcu-
avolareconantur,& in altum fcruiitur, iunc ha?ris de quibus mentionem feci Iib. 2. cap. 10. dicendo, Corpora qux indigcnt adniiniftrarione rcrum fublevantium aut exaitancium, funt Venus & Mars, proptcrearum tardam fufioncm , hoc eft folutioncm. Venus cniin Tutia indigct , Mars vero arfcnico nam his rebus facile clcvantnr & furlum feruncur, nam intcr ipfos maj^na qusdam conve,
nientia
cft.
:
Mihi perfu.ideo& huiic locum ex effcjquostu folus intclligis.
DEMO
iilis
los convcrtcbantur, fignificatum eft iftud fulphur
GEBER.
rialis,qua;
cxtr.a(5to e
quod
Martis nominc fupra appellari diximus. Ad-
Pcrtutiamfignificatur aquamercupcr diltillationcmexprimit cx difto fale

lapidc
hxc le"imus apud Albcrtum lib. i. cap. 8. 2. tractatus, fabulam dc Gorgonc, quam finxeruntPocti, omnia qux confpiccrct in lapides convertilfe ita cxplicandam edc , ut pcr Gorgonem intelligamus virtutem & potentiam mincralem, & pcr confpeftum Gorgonis, difpoficionein humorum corporis ad virtutem lapiJiHcativam. DEMO.-Explicatio ha:c multo obfcurior , eft,
Venerem,qucm
lcari
nominc
fi-
gniHcamus. Ifte Icarus fimul aqua ifta alte volat, hoc elt in capicellum vafis ufq;c!evatur,caIore cnim lcarus vcro pcr roftrum capitelli iti fiil ditfolvirur. vas rccipientiscadit in aquam amaram & ibi fu bcatur, nam pcr dccoftioncm nigrefcit. AI^ vcro cumquibus Marsa-volat ex diifto lapidc arfenicum
de(ig.iant,ut aperte fatisdiximus l)b.}.cap.i6.Pro-
quam
ipfe textus
Cit.
ptcrea
quod humidiras
&
acuitas aceti,
mediante
Mincralia hic fulphures funt, virtus vero eanim fortis , virtus eft metallica indurativa 8c figens,afpeftus aute ri vaporum , corporum metallicorum ad virtutem hanc mineralem , fit cum
GEBER.
calore fumi agcns in corpuscalcinaturn& fubtiliatum,di:foIvitilIud&accrahitiubftanciamfalisoccuItani in ifto calore , cum codem attrahcndo fubtile
quodfulphur Vcnerem nuncupamus, i/iprofnndo

hujus faiis inclufum. Nam propter colligantiam fulphuriim in hac putrefadione arfenicum attrafublimari facit Marrem.Ca;ra hit& furfum fcrri,
jam fumi afcendcrunt in collo longo vafis fivc Bozir, & refpiciuat & reducuntrctro fe ad Iianc virtutcm mineralem,qu.r indurat & convertit iftos vaporesinlapidemnobilifTimiiphilofophorum.LJxor Loth ignem tagiens contra Hei junTum retrofpe<5tans converfa eftin ftatuam falis. Poetx finxerunt
&
Joveri amore captum Ganimcdis eum rapuiile in aquilam convcrfus & in coelum portafie , qux autc n faepius a nobis dida funt de duplici illo fumo in hac fabula comprjchenduntur. Nam per lovem ficarcvolensfal vcgct3biIe,exquo pcr ignisexpreffignificatur fupradiftum fal quod per diftillationem fionem diftillatur illud fulphur quod aurum appclconvertitur in aquilam , hoc cft in aquam mcrcurialcm quamin iftaarte aquila nuncupare confuevi- lamus. Cum enim totum iftud fulphur una vice fimus,proptcrca quod fupervolat oinnes alios fpiritus mul omnein rcm non exprimatur , fed paulatim guttulam guttula infcqucndo, finxerunt ramo uno In liljro de aluminibus & falibus, legimus atramen tum, hoc eft, fulphur rcgi per aquilam afilrmante detruncato ftatim alium fubnafci, hoc eft cxprcf:ber philofopho,quo loco fal armoniacum intelfione forti ignis. Sed hoc Senior Philofophus apertiusdemonftratdicendo,animam hanc c petra iion ligi debet, per Ganimcdem tantar pulchritudinis intelligendum fulphur , quod aurum appellari di- exprimipolTcuna vice.fed multis vicibus& paulaximus alibi.Iupiter vcro hujusamorc capitur.pro- tim. Propter hanc caufam vctcres eam animam ptereaqnod naturaliter inviccm conjun6:i & uniti animas,florem& florcs.tinifturam & tinciuras.fanguincm & fanguines, inguedinem & pinguedines fint in fubftantia una,proptcrea in diftillatione porappellaflTe, propter tardum egrefliim de gradu ad tat cum fccum fubvolando in ccelum,!ioc eft in capirulum fivc capitellum bocije, hoccftvafi incoe- gradum.Finxerutetiam lovem iratum patri fuo Sa-
autem cum qua alx adaptat;r &: affixa: erant, cft fupradidum fal vifcofum dealbatum,utcxraa!ba Tyrrhenia fuptrius nominc lovis appci!.mjm. Tradidic autcm h.rc fufius, lib. ^.cap.y.propc fincm loqucndo de corporum elcvationibus cum fpiritibus.Memiuit inlupcr Virgilius rami aurei quo dctruncaio ftatim alius fubnafcitur finiilis, pcr arbortm figni-
&
li
figara
concameratum. Pra:tcrea
fcribit Virgilius
turno genicalia excidiflc cuni acutilfima falce,& ha:c

cecjdj.;e
Lib.II.
cccMircin maic,
giiiiiis
Seall.
Subfeft.
IV.
varias
,
& ex
conimiftione ipfonim fan-
ram cxiccatam ab inundatione aquarum
Vcnerem piocreatam.Pcr ârirniini intclligcntcs pr.-edi(3;un-i fal quod pater lovis diciuir, hoc cll ipfius Talis pr,Tparati qnod
cnm
(piin-a iparis
a!-.
ifio ii,enevm\r, illiid lal
pofitnm in iguem
in
va-
animaliumfpcacsatcrraprodudas intcr cstera veroanimalia fcrpcntem quandam prodnftam.hanc fagitta intcrcmptam ab ApoIIine fivc Phabo.Hanc fabulam hoc modointerpretati funt,per diffiilatio-
fe iivc
Boccia, Jnpitcr
iratiis Sc
tur, &: folvitur in
ficatam
aquam per Falcem acucamcum qua
igne alccratusdicihibtilcm Sc acutam,fignilupicer iratus
ncm quam
etiam fublimationem appcllairus
muni Icnto ignc

tcna
,
, pridiliivium venit, hoc efl intro hu-
hiiditas aqiica apparct,hac
remota & fortificato igne

,
patrigcnitalia. cxcidit,hoc eil fcparat
& attrahit fc-
lioc cfl, materia noflra
qua:
multum
in fe
cum
paicts mafcnlinas (ive virilia, iioc cil fuiphur
cerrcfirciratis
incrinfccLi in ipfo faie,
& fimul cadant ia vas recipi-
enri!i,quodi'ignincai:urpercafum in ir.rircsfciiicet in
falis, ex iflo fale & fulphurc gcncratur Vcnus, ut fupra diximus. H.-cc aquacurrus Phaetontis.qucm Poeta: Eridantim vocant,propterca quod ipio vchaturnofter Sol & fpiritus fa;te;ites quos appellamss , finxcrnnt ctiam quidam Mincrvam filiain efle lovis, lupiter enim fuum caput fcriens, ai-n-;aram ex ipfius cerebro profiliiirc Miiicrvam. Figiiicntum hoc itainteliigcndnrn cJe ccnfco , lupitcr in if^.icmaiteratus caput fuum convertic, hoc
aquam
producit animalia , iioc efl fulphur iflud fubtiie quod animalcdicimus. Veruin interanim.ilia c.vtcra ctiam ferpcntem illumgignic, quemPytl!oneniappeIIant,hocefr,aquamfa;tidam," quam Phtrbus occidif,hoc cfl d noflro falecoaguiiabct
,
latani
ris.
& dcnigratam in mcdicinam humani corpoFingunt prarterca Marrcm filium lovis ^; iuJ
vclint.
nonis, funt tamcn qui
nonc procrcatum
fi
Martcm iine pacre a ôla luPcr Junonem vcroctiam

.,
dicunt
frpius elcmcntiim acris intcllig?.nt tamcn cum Mjrtcm iilium cffe lunoiiis iine patre natcrr.T elcnicriti',<ti intclligunt.lu-
tum,pcr Linoncm
nomine nuncupamus, in ilhid fu')tilc , album , moilc, humidum ut quo cjrcbrum contiiictur , e:c quo pcr diflillationem
eft la! iflud
!'al
quod
Saturni
piter aut pofl pucrefaftioncm
nc
rcperitiir.
cum Marcc & lunoQuod autcm per lotionem Mars ab

,
iiafcitur iVIinerva
armata
lioc
eftaqua
illa
vcftita
quod Marnomine vo>.ainus. Dicunt prstcrea Vulcanum amore captum Minervseam pcrtinacius confecutam taiidem vcfi:earripuiffe,&fen!eniiitcrra perfudiilc, cxjquo pucrukis flatim natus fit,fic Minerva
fii.eamidta fubtilifTimaparte fulphuris,
tis
proptcreadicitur iplius fivcro filias faltern iri aliqua parcciutri Cimilisclfe dcbcat & matri, hoc vcro fulphur quod Marcis noniine incel!igimus,Iovis nullam fimilituIius.
ipfius ventrc feparatiir
Cum
dincm pcnicus
argenro
/cferar,calidus fus, durus, abrquc vifcofitatc
cnim efl:
& ficcus^ru,
&
folutione
& quafi
Sc
vivc/ privatus, lupitcr

,
vero frigidus
hu-
Vulcani vim cvafil]e.PerVulcanum intelligimus ful-
midus cft,_aibus
mollis, vifcofus,
phur quod igncm vocamus,&ferrum magno amore aquam Mercurialem quam Minervx nominefignihcamus.Suntenim infimul inunoeoafi:citur,ergo
dcmque
fequitur
mctallo. Propterea iianc in calcinatione
& in putrefaSione. Cum vero
, quafi argentum vivum morcificatumji hanc ob caufam finxcrunc Martem lunonis filium j lioc efc tcrrar, pinguedo cnim terrs cfl:. dllcndc igitur jam quo loco lunonfs
& foIut:o',iis
facilis fufionis
DEMO
naturx
fint
divcr!5;& facillime abinvicem fcparcntur, finxe-
runtmincrvam Vnlcani congreffum fugcre , cum lioc fuiphur'non retinct femen, qucmadmodum
efi: hanc unitum fit, & cum fuo faleconjundum quafi cxtrinfece& ficin feparatione dimitcic fuum fcmen,hoc eft eam partcm fubtilcm fulphuris fpargcndoin tcrramipfius falis, perdi ftillationem vcro nafcitur illud fulphur quod Ganfmedis nomine figniticari fupradiximus, quemad modum ctiam Appollinis & Phabi,& H evafic vi-
aliud fubtilc fulphur. Propterea dictum

arripuilfc vefie
cum
ipfo
efle Saturni,& Opis, fororem u::orem lovis , in eodem parca antc lovcm in kiccm cditam , reginam elfe deorum Sc dcaruni, divitiarum, prxeffc partui matrin.onio.Aqiia vcro Mercurialisper lunonem
nomine tcrra; clemcntum intelligunt ? G E B E R. I-inxeiunt lunonem filiam
&
&
&
fignificatadiciturfilia Saturni ipfo fua rcrra fignincata pcr
&
largicur divitias
hoc
eft
diflillatur enim ab Opim. Hxc autem aurum noftrum i & in ex

;,
diflillatione gencrarur
Iuno,hoc eftaqua ilJa Mcr curialisfignificataperc!cmcntumacris&Iovis,hoc

efl fal quod in fundo vafis fivc Boziae remanet inter fcces.Quum vero aquaMcrcunaIisdifli]Iataprior&
res Vulcani
pcr remotionem fivc fcparationem
hanc, qax fixioni impcdimcnto fuerat. Finxerunc a Jove amatam lo , ipfa vcro lovcm fugicns a cralfa & obfcura nubeculacircnmdatam, uc in curfu fubfifterec, pcr lo fignificances fapradi-
primaexcatextraBocciamfivcvasdiftiliationis.dix-
edam vctcrcs
eruntvctercslunonem incodem partu antelovem' natam. Idem fignificare volcbam lib.i.cii.diflercndo de pr^paratione lovis, dicendo, Saturnnm eo-
Samaquain Mercurialemd loveamatam cum cjufdcm fubftantis fint, fimul vero jund-a & Bocis inclufa ad ignem aqua pcr difcillationem aufugic per longum collum vafis, dcinde rccidens ad fundutn ubi d lovc circumdatur pcllicula nigra fupradiSa per quam coagulatur & firmatur lo, hoc eft in curfn fiftitur.lftaraigr^pellicular velafunc quibus Thcfciis rediit navif;io Achenas,qu2 videns Thefci papcrfuadcns filium obiine,ex delperatione fc prxcipitem dcdit in marc & ibi aquis fufibcacur.Pcr Thefeum figuiFiCare volences fulphiir iffud fnbtile quod in pcllicula aut potius oleo ifto continetur per Theici nomea fignificatum. Pater vero Therei Egeus [ hoc eff Uilphiir crailum magis ] fe praecipirem dnc in mare , iioc cft in aquam falis , & ibi Ibltcrfibi
dcm modo
pra?parari [ deridcns eos qui

]
non
func
filiihujusartis
aliquando folummodo hoc quod

eft terreftreitas
corpora non poteft frangere, hoc
corpora fulphurca,adjiciendam vcro aqi:.im mcrcurialcm qu^ priusantequam lupiter redeatin corpusfua calcejlioc
folvi:
qnx non frangit.hoc eft non
eft fale aIbo,uc vera calx.
Prscerea dicunc Innonem
vitur
nioritur, iioc eft futibcatur , nam fccundo dcnigracur. Inicr rcliqua plura cjufmodi poctica
diliiviuin
&
lucem Phcxbum, ob hoc eriam Lucina'di(9:a, macriinonio quoque prajcffedicicur, proptcrea,quod intcrmedium quoddani Cic in conjunftione cindurarum fulphurcarum, hoc eft \'cneris & Marcis. Significatur autcm per fubtiliffimiim rete fabretadum e calibe. Diccbat Moricnus, animam, hoc eft, ^''encrcmnon conjungicMm corporc, hoc cft cumfulphurc Martis
priefsc parcu,
quod
diftillahdo producacin
noiiiine fignificato, nifi mcdiaiitc fpiritu, hoccft,

Jiac fpirituali.
aqua
figmenta tradiderunt: vetcres poft
& ter-
ptcrea
quod
Iia?c
duo
Diciturcciam Jovis uxor proiimnl noftram aurcrnvpro-^-e-
ncrcm^
86 5
Bibliothec3E
fuper
Chemicae Curiofae
pomatres boli
funt, quibus Thefeus invifcabat ota Minotauri in Labyrintho , pcr Minoraurum pofi-j
in
antedifti!nerenr,autquodfimul junftifunt &uniti
latioiiem,
& adicribunt ipii regnum noftris gentiliiim , quos (ignificamus &deas Deos nafcuntur hanc per nam metallis. Hscênim regit ,
ac folvuntur , guntur , mortificantur, vivificantur
fubtiliantur ac (cparantur
,
omnes
tum
(entia,
latur,
Labyrinthum iignificacur noftra quiata eU quîn vafefive Boccia invifcatur & coagufupradiciis fulphuribus.
:
&
conjunkutohcant
divitiarum.
cum
DEMO
ti
Magnas
tibi gratias
:igo,quod
propterca finxcrunt
eam etiam deam
fccreti voluitfifieri participcm, ut circa
me tanomnem
DEMO
monem
Ne mireris hatenus tani prolixum Icr~ non interrupiire me , nam ut verum tatear,
plurimumdeleaatus fum hac interpretatione,adeo potius obfcurarum atque plane Chy mericarum,aut
)
ut dinioaftrorarum fabularum figmentoruni , & ( e,ultc habeo perfuafum cam quod fentio plane lenanimi tui in detorquere modi fabulas omnino
rcntiam etiamli veteres ejus intentionis nequaquam tuUknt tu cas dctorqucrc ftudcs ,
,
in
quam
.
unquam.
aliqnando interfuifles praxi hu)us fecifles , & filfus elks artis , & eius rei periculum cognofceres & pervoti , hanc vcritatem etenim opinionem vetehanc ciperes. I<Iam nifi negaveris in ommetallum omne rum quam tibi dixi,fciHcet me per explicationem difti ni contineri , & hujus nenunquam intellexeris , penitus tibi traditam , antiquorum eabis hanc vcram efle intencionem
GEBER. Si
tu
poctarum, in fuis fabulis & figmentis nam fcientiam penibus modis elaboravcrunr, ut hanc
:
omni-
abfconderent fuis ihgmentis tus obfcurareat ignorantihus fabulis poeticis , ut naturx fecreta fapientes pkires etiam indignis occultarcnt ,quod dubitanon mccumaffirmare pcriti,
&
& &
invidiam ca quae ab antiquis lummo ftudio occuitata funt pro fingulari tua humanitatc mihiaperires & cxp!icares,nani inde fpero tandem me vet um fen-; fum tabularum & figmcntorum pocticorum inventurum, cum mihi igitur hac parte fatisfadum fit , ejufmodi inquifitiones rclinquemus, ut fcrnio noftcr inchoatus eo redeat undc difccHlmus dc metallis verba facicntes , fcilicet cx quonam mctallo fupradicts resrieri debeant; nam cumex uno folo ncc tamen ex auro communi fieri debe3nt,perfuafum habeo ex argento fieri debere, & hoc non citra rationem, quum tu /ubeas iliiid aurum accipicndum , quod in protundo mecallorum occultacum lic. Cum vero Luna in profundo aurum fic, uc in Teftamenco apcrce demonftrafti , omiiino argencum accipicndum enc nobis abfquc dubio. Scnpfifti eciam lib. i. cap. 18. Lunam e(Te cincturam albedinis. c plures Piiiloiophi Lunam fermencum albeduus nuncupanc, & Medici argencum in luas mixcionesmedicamencorum recipiunr.Albcrtusad hicinrine cercfi libn demineraJibusdicic,noscerto fcire
tucjbus
,
quod habcnciafymbolumin maceria& vir^
&
poccntiis nacuralibus
tacilis
eft:
cranslaceat
harum rerum
mucacio adinvicem,
&
paulo infcrius,
Non
Latonam ftuverunt. Scribendo etenim finxerunt lunonem de rcm quam propter lovc pratam a invenifle , Delo Infula in hanc defccndilTe , coelo
,
ubi Phoebum
&
Dianam
pepcrit.Per
Latonam
in-
telligeiites illud
fulphur.quod fupra Venerisnomine fignificari diximus , quod cum impurum lit Si alteratum,compofitum delove & lunone, hoccft dc aqiia illa aerca , defceadit de coelo, hoc elt de
alembici capitcllo, & invenit Latonam in vafe five Boccia, quse ibi paric Elixir album & ruffum. Firtlu-. xerunt etiam Vulcanum filium elfe lovis fupradcMartcdictiam quemadmodum nonis , ximus, quum vero deformis elTet & facieturpis,rubito fuit dejeftus in Infulam Lcmnios, & ibi nutri-
nos , iiiquiC , quod in omuibus qua? circularcs exfe invicemhabeaucgcneraciones, tacilioreft cranficus corum qu in pluribus habcauc convenienciam , propcer lioc etiam ex argenco facilius fit surum quam ex metallo alio , non cnim mucari oporcet in ipio nili colorcm & pondus , & hxc de facili fiunt , compacta enim lubitancia magis adharrcc pro cerro poiidus diminuto aqueo , & audo bono citrino fu!pliure coniequentcr variabicur color , hic auccm
modus
&
eft & m alijs. GEBER. Pro certotibidico
,fi coca fubftancia
tus
& educatus a fimiis.Pcr Vulcanum intelligebant
fulphurquod Martis&ignis nomine fignificari jam fsrpius monuimus, quod poft putrcfadionem confed in junctum eft & unitum lovi & lunoni ,
diverfa
aurcafiveargcncea nobis praeparandaeHcc^nonaucem reduceiido eam ad maceriam fuam pnmam,iisBC longe caeceris prajlfarc, fcd hoc modo parum eflc ucilia. Verum cltlecundum viam brevcm fupradiftam ex argcnto, facilius aurum fie;ipone quam cx alioquovis mccallo.Propccrca quia confumacahumiditaceaqueapcrcalcinacioncm fubftancia rcdufta.ficmagisfixaPropccrcadixil.:.
c.
& ab
raricate fpiflitudine natura fufionc feparatur, propterca quod , ut lib. j.cap. 4. diximus,argcntum vivum aliud fulphur non recipiat, eo excepto quod fux natura: eft, hoc eft arfenicum quod de natura falis participat. Propterea dicunt Vulcanum elTe Filium ipforum quod ab eorum vcntre feparetur, qnum vero turpis fit & detormis proptcr fuam unftuofitatcm aduftivam,abiiipfis
&
&
i8.poi!dus ac-
crefcere,& pcrminimamadmixcione noftri fulpliurisboni & prsparaci in maniteito albi,in occulco vero cicrini &ruffi,pluribus diebus fimu! dccodatande mucari in colorem cin6cur<T,quia colorc in fulphure occulcacusper vircuccm caloris manifeltabicur,&
hic
moduse'tcommunisinomnimecaIlo.Loquendo
aucemdeprarparacioncElixir fccundum viam prolixiorem novemmenfium,hoceftreducendo meBocfive Lcmnios, hoc eft in vas Infulam citur in ciam in quam cadunt fagitti, hoc eft hic fulphu- calla adeorummaceriam primam, fieri nonpoteft ut aurum fwe argcntum fint meliora citcris mera, qax gcncraca funt ex vaporibus calidis & Iktallis , nam in his non rcftat prima fubftantia nec cis.- ibi nntritus & educatus a fimiis, hoc eft , a veprimi qualitates , exccptis intrinfecis pro omniqui ris artiftis fi\ c hujus artis pertcdis artificibus naturam imuantur. Adhic finxerunt Athalantam bus funt communes, Verum eft ( ut jam diximus ) omnium hominum velocilTimum curforem fupe- unumcxcarteris metallisinfuaminera aliquam acratum tamen & vidum tribus pomis aureis pcr quifilTe fubftantiam &proprietatc, quibuspriparaAthalantam fignificantes noltram aquam vclociffi- tumaptius &propinquiusfiet noftrxartiauro &armam & leviTimam fuper conjunda fulphura, ipfis gento, quemadmodum brevi intclliges. llefpondendo vero tuis rationibus addii6tis,dico, ctiamli rsepius vero conjunfta, hoc eft Marti, Soli& Veneri infimul , aut cum love qui femper plcnus eft ApoIIi- philofop-hi per Lunamintelligant, & Jovem & Venerem & Mcrcurium , inliilomuius per Luna; vocaais & coafedus> formatur & coagulacur , hxc cria
, , ,
bulum
, ,
Lib.ii. Seaii.
bulum etiam inteltigi debere fal Saturni nomine fi^ gnificatum,quodintuoprofundoiprumaurumphilofophorum efl, ut fupradiximus. Pollumus autem perLunam intelligere kilphur prarparatu album ut Luna , & hoc in profundo aurum & argeutum eft & tindura/& fcrmentum albedlnis & rubcdinis fu
per fBo mercurio, argentumhocindurat&figitnollrum lovem ,& convertit ipfum in naturam mctallicam, & commifcetur noftro Soli,ut apcrtc ofteiidimu5lib.hcap.)8. Etiam poffumus per Lunamintclligerp ElixJr album , hoc enim eft tinaura albedinis,
Subfeaiv.
JS7
cla-
materiam in qua fit aigentum vivum mundum,
rum,albuiii aut rurtum congcIatuminmaTam nondum perduLtum ad compicmentum tali modo uc
noftrainduftria&naturaliingenioadintimamipfiua
perfcdamq; mundificationem , & complctam pletampur puritatempcrvenircpommus, taliter ut poft complementumoperarmillevicibus fortius & perfedius fic
alus corporibus coftis fimplici calore naturali , jam deguliacuros nos dele-âbile hocfupraquod omnis intcntio philorophorum fundatacft. Prxterca dicii:
AibcrtusIib.T. de mineralibuscap.i.
&
omnium me-
fermentum albedinis
auruni cftj
in multiplicatione
&i.in fecreto
&
facillimc in
aurum con-
jquiacontiniwndo vel fortiiicando ignem, piateria magis figitur & pondus accrefcit j ik tmifturaiûffa hilphurea , qux in protundo latetmanifeftatur. Siautemde Luna medicinam aliquam faiCere voluerispro humano coiporceodem modofit
vcrtitur
t.iilonimpropriumeffc, ut appareant incompleta eijein Ipccic, & ideo in cjuolibctconvertibilia, me-
diumveropropriediftumhabetinformemnaturan
quam
ter
for;raram diftin(ftamext:emaretinent,prop*
quo
ri
fuperius
de auroa nobis didum

tamen ex
cfl.
DEMO:
debcant
Si
,
fupradidac res oninino e metallisfieperfeftis metallis ticri
non
& naturam dc mednsrcducuutjr,quandounitur unius cxtremi fupraalterum^ debcmus autem mediorum naturam iumtne notare ad transmutationcm metallorum , quia II) eis confiftit plurima fcientia eorum, qus
unum in aliud
quod extrema peringenium
polfunt, jiecelle eft ex imperfedis mctalhs ea lacere , ed prius prsparatis.
D EMO
velit
GEBER. Sccundum opinionem &

muni vcrba
facientis
convertere nituntur. Percipcre nequco quid hoc loco fibi AIbertus,permcdiahic extrcma& virtuteex:
'
gerii Bacconis, quas fupra allegavimns
rationcs Rodeaurocomnullum dubium cft, nam hxc
tremo;um, G E B E R. Per media mfncraliahoc loco

git Alhertus metalla
intelli-
fcientia tradat de corporibusimperfcAis in quantum convenit ea faccre perfefia , ut in prsetatune Ubri inveftigationis oftcnJi , & Califihenes fummus jn ifthac fcientia vir, dicit Alchimiam fcientiam
elfc, qua: infeiioribus inetallis excellcntiam
&
Jio-
beatus 1 homas in bilitatem luperiorum tribuat, pr jncipio 4. lib. Metheo dicit. Prxcipuus Alchimi.-
&
iiTipcrfeda,quoniam funt jam ijivia ad perfedioncm, non quod ab ipfis per naturam rcdiicipolTic merallum aliquod perfedum, [ed quod ab ipfis perartificium extrahi poflint perfec^ ti(Timaextrema,hoceftElixiralbum & ruffum, .& quia virtus hic cxtremorumin fulphuribus, ipfd argento vivo contincatur metallorum , tunc fiunc
&
ftarum fcopus eft transmutaremetall<i ( fcilicetimperteAa ( fecundum veritatem & non (ophiltice. DEMO.- Puto per percoftionem Elixir imperfefta metalla perfeda fieri. E B E R. Hxc dico , Ci abfq; corruptione rcrum cxtrancarum priparatum perfedum heri EIixir,& hoc fatis clare apeae demonftravi in prooemio libri Inveftigationis , & in cap. dc prarparatione aceti acerrimi , & adhuc lib. 1. cap. 8. dicendo quod ia depuratione meulla imperfedaingenio& induftria pcr artificium reducantur in puram & nobiliorem
extrema,hoceftEIixiraIbunt&ruffum.Obhanccaui.c. 16, quodmctallaimperfedaabfquecommiftionealicu/usrei extremx fieriperfcdaJ DEMO.- Sibene memini dixifti eodem loco pra^dido perfedum , hoc ipfo magifterio perfedum fieri,& perfedum etiam impcrfedum ad perfedionem pcrduccre , & Deum teftaris hic fimul alrerari& perfeda fieri. G EBE R. Eo loco, per perfcdum non intelliVo neq; aurum neq; argentum communc , fed fupradidosfulphurcsprstparatos pro partefixos, perimperfeda vcrointelligo fupradidum fal prspararunl
famdiximus,I.
:
"
fubftantiam brevi tempore, qjodanatura nonpoin lib. Teftamenti dixi, quodomne teft fieri; mctallum , intcllige impcrhcdum , per calcinationcm polftt convciti^non lolum in fal, fed eriam ia
ar"entj vivi
' '
nomine
fignificatum
.^
&
his
unum ab alio ad perfcdionem perducitur, quofubtiliat
& Jovem &

,
ex
niam fulphur inrpi(rat,f?git& tingit mcrcurium,Mercuriusautem
&
fufibilc rcddit, inferat
verumSolem&veram Lunam,
hi
ncqi.etu poterismi-
&
(ervat fulphur a combuftionc.

teris
Hoc
hoc loco ob;icere, intellexilTe perfcdis , quum hicfint verusSol
mc de
aiitcm modc
metailis
& veraLuna,ne-
que pcr pro;cdioncm,red per calcinationcm hoc fit, prxterea diximus in lib. Invcftigationis, cap. de Vitriolo , qHoJ ex corporibus imperfcdis extra hantur divera viti iola , quse nobis necelfaria lunc
dum
unumabaltero aIteratuT,& hancrefponfionempohabere ex lib. cap. 11. in medio capitis* D E M O Mea fenten tia , improbafti eo loco mo
hunc.
&
ria
utilia
iftaarte
non folumalumina.fed ctiam
dixirrus eciam diverla vitriola , quod in fulphurisva-
genera dicantur vitriola , Iib. 4. cap. 9. verba de medicina , tingente Lunam in aut um, diximus ficri hanc , anteccdcnte adminiftrationenota & certa corporis imperfedi. Et fi mea opera a
faciens
nie confcripta diligenter evolvifti
animadvertifti
dc radicibus hanc fentcntiam protulilic, vidclicetcum videremuscorporaimperfeda noftra expcrientia & induftria prarparata & mundificata ab omnifupcrHua corruptione , majoreinclaiitatcin& fplendorcm acquirere, quamcorpora nacuraliter pcrfeda, nos tandem ex ea cofiderationc pervcniOead finem luijus oper & fcicntiar.
in
lib.
nimirum
me
G L B E R. Improbavi quidem eo loco modum hunc,quantum'ad literam puram & nudam,non intelligebam enim de communibus corporibus , fcd j- tî-;>-'--^' ... ^ . de Philofophorum metallis , fcd ut tandem totam fummam brcvi fermone comprxhendam , concludo ipfum Elixir , quintam elTcntiam & aurum potabile fieri dcbere ex metallis impcrf^dis communibus , quoniam hxc artificio adjuvari , & ad per* fedionem perduci polfunt, & faciliter reducuntur ad ipforum materiam primam, quum in fe habeanc caufamcorrupcionis,quascaufasenumeravimusnos hb.j.cap.fi.&accidcntia quoquc materia? primi fupervenicntia, facile ab iis rcmoventur & indigefts parres poniint digeri.
D EMO
Dixifti fupradidas rts fieri

igitur
debere ej
Inlib. ipeculi Alchimia: icriptum cft,
ii
invcninius
Hno mcrallo folo , quomodo omni metalloperfedo?
continentur in
ÊBEH
88 T
G EB E R

Fatcndum eft fupradiaas
rcs
m omni&
busmetalIispcrfeais&impcrte:tiscontmcri, de habeautcm inquirerc & cxquilitc cognitam h
moriateneam,cogn.orcesmc hand ofcitantet intnis fcriptis vcrfatum. Dic igitur quidiiani cauise Ht r cur minus quod tanto ihidio alleqiuiturum me Ipc-
ar
rc'nafjram omnium metallorum exammare, qusipforum nroprictdtem diligcnter
communium
raveram,airccutus fim.
n.dixilTe
pra^paranam inforum (uittaciliorisautdiificilioris artiautpropinquioraaut noftri ti^^nis'. & quxnam tandcm quinampura aut viciata reT.otiora fnnt, fatisapertc monui in finc l.i. ftint in ipforf! radicc,ut plnmbum accipien. omnino igitur
G E B ER. Qiiia parum animadvertifli lib. j.cap. me plumbum & ftanni.m communc in
,
fuanropria radicc
&
immunda efrc,& in iprornm prii,macrcatioiiichabentcnimfubffanriamimnuindam,

tum
una
fulphuris
tum
argenti
vivi.
Cum
tint
,
verolpurum
,
d-v,ob hanc caulam quod
D E M O- Hrit
cum impuro una

,
fubflantia
fada
&
clicntia
alibi dixifti in
ipfoconi.
& tineriomnia philofophorum fi ad argcntum minime etiam tg dixifti,plnmbum pcr nofl:rum aricccdcrc po(Tit,tamen nihilominus hcri poilc. Et adargentiim tificium cx ipfo faciic dc plumbi faciens vcrba huc in lib. Invcltigationis vivi argenti aquam & fulcfFc aqua, di\i.'ii hanc in comutimur faftam,qua phuris proportionaliter Sain dicit.quod vero ruffi.Hermes pofitione Elixir
metalla,
hb.
cap.
complemento , turno naturar conjunftx fint cum ignem in ipfo con aerem ^ terram.aqiiam, hoc cfl hujus fcien apcrtio fit& chivis hic quod tincri, & RallsVi^^terea dicit in plumbo Solem 8c Lutiy.'
qnod contincri in potentia non vifibiiiter, ipfe quod feparetur,& ipforum tinftura ab co non
n?m
&
& rufum, & aqua qux polTit. Pythagoras cohiberc & mcrcurium retincte
Saturnusfi: Elixiralbum
efTe. Hermesindicit omnc fccrctum in plumbo prxftantiorem dicit fe loquens , S.irurno fupcr de rem magis pofnbilem non fcire in operatione albi& ruffi.His caufispluresmbtifuntutqusrerent
&
cx plumbo argentum vivum extrahere. G E B E R.Jam fxpius te monui,atq;pra;dixi Philofophos fic aocrte loqucntes, fcmpcr per ccquivocationcm
&
limilitudinem
& allegorias loqui. Prolaudantcs

,
aSrmaprcrea dixi lib. i.cap. 19. quofdam certo accedequamproxime natura fna in re, plumbum
re'auro
,
ita
philofophi
plumbum
de
plumbophilofophorumlocutifunt , inquoomnes fimul conrcs dc quibus lupra fafta cft mentio ,

,
tincntur.
proptcrca polTibile non eff tit aliqua induftria pcr medicinam primi ordinis,hoc cft per prsparationcm aliqu3m,removeatnr. tcrrcftreitas hac ab ipfis argcnti vivi adco immundi atq; in puri. Quarc jam olim plane dc^^peraveiam , cum intelligcrcm hoc corpus non poflt' prarpaiari , iii randem pervenirctad complemcntum fui fplcndoris lucidi. Verum ad me ipum rcdicns cognovi corpora hrc munda effe in profundo fuse natur^.propterea dixi lib.i.cap.y.fi lublimaveris, iioc c/t ex~ traxcris argentum vivum ex plumbo fnQ ex ftannocommuni, ca poft fubiimationem apparcre ni-. gra, & adhuc lib. 4. cap. S.dixi, incocporibus mol lioribns nullo ingenio vel induftria hocartificio non removeri polTc vclocem illam fufioncm , ncq; impuritatem in radice principii ipforum. Poflumns etiam his fubjungerc ca qux lib. 2. cap. 2. monuimus. Videlicctquum iulphur&arfenicum noftrum non parumctiam naturaliter conjundafint cumfecibus , nccelTe elle, ut in fublimationc afcendant furfumq; vchantur cum fubftantia non mundata. Cum igitur ncq; plumbum neq; ftannum habeanc fubftantiam tixam , hoc cft duram , terrcam & pcrmanentem in is,ne vchementi,fed aufugientcm,neq; foiritus ab ipfis per fublimationem extrafti afcendantabfq;c/usmodi immundiciis.quum nonhabeant tcrram fixam & pcrmancntcm in igne vehe. mcnti , qua: retincre pofEt fccum partcs ihas im '" mundas fublimandum arccndcrcnt cum , nc intcr ipfis fpiritibus. Proprerea dixi cap. nltimo.Iib. i. ea metallaquxin ipfaradice participavcrintdema, ,
DE MO
fit
Dicam igitur nunc cum in plumbo non

dixeris Iib.4. cap. i8. tc confiderafhujns magifterii,Jovcm maxime acin
jorc infectionc lividitatis
,
,
plus laboris rcquircre&
Elixir
cx ftannotandem cxtrahcndum cnc.ca
minoris
eiTe
perfcdionis
hicvcro
funt
plumbuni
de caufa quod
fe per
cxamcn
& ftannum commune. DEMO: Dixifti tamcn ,ni
falior Hb. 7.cap. 8.
opere ordinis confidcralTe tc corrnptioncs in ftanno ,in ipfaradiccderc cc fibi non cllc conjuntSas fed accidentalcs efle.Cum majoris. Et lib. i. cap. 22. dixifti lovem intcr cxigitur in prima commiftione ipfi non con/unacE fint, Iplcndidnm tcra corpora transformari , in magis nimirum potcruntabipfo facilcrcmovcri & fcparaLunare,& lucidiufq;atq;perfc6fius corpus Solare & ri. Dixiftictiam cap. 10. Jovcm quidcnimundumefeiTc lomaniteftum cap. 9. dixifti fatis adfiuc lib. fe, Saturnum vero immundum. Etlib. Invefligatiperfedioncm.propterca vem propius accedcre ad onis fcribis, quod omniaaccidentia fupervcnicntia l.i.c.20. participet.Item quodmagis deperfedione facile removeripolTunt,& ipfacorpora integre Sc correliquis multis elTe perfeaiorcm lovem dixifti
ad fummam perfeaioncm
:?.
poribus imperfeftis,propter ipfins aifrnitatcm cum Solc & Luna , hoc affirmat etiam Rafis , qui dicit ftannum tinduram elTe albam iris Ciye cupri , &
fufncicntcr prxparari,
GEBER. Sanc fica qux fupra longo fcrmonc profequuti fumus rcdc inrellcxilTcs, ncquaquam
harc noftrar rciponfioniobjccilTcs.
quod cx
ipfo tiat
aqua
ad.ita quac
Mercurium
rcti
nerc & ft gationis,honorareaquam lovis ca de cau(a,qu6d hicc fit illud ipfum quod quseratur ab omnibusad
cohiberc poiTlt,& tu ip'c jubes in lib.Inve
Cum enim dicerem , ffannum quidcm purum efic& tinAuram albedinisarrisfivccupri, &ipfumproxiniumcfTeauro&
argento
,
& fatis propinque

hoc
accedcreadpertedioeft in
albedinem.
meis fcriptis,ea qujE tua: '^cntcntii fuffragari vidcntur cxcerpcre, & in medium produccrc , fcd mca fcripta longe
novifti ex
ncm
_
in ordine majori,
multiplicationc
,
G EB ER. Satis argutc
mca intcntio cratde
metallis fupradiCtis
dicensau-
tem Saturnum immundum efTe,vere diaumGitde

noftroSaturno, fed harc ipfiusimmnndiciafibinon cftinradiceconjunaa,proptcreaabeofacilcremovetur, quum vero dixi metalla perfeda in ipfbrnm radicemundae(re,&quddomniaaccidcntiaabipfis facile rcmoveantur, ne didum putcsde plumbo& ftanno communi , fed de aliis. DEMO; Rogo,antcquam longius hunc fermonciu
aliain diligentiam in e\olvendo , & intelligcndo ftudium requirunt._ Res ipla facilc judicabit quanto ftu-
DEMO
dio, diligentia atq;fcdulitate, tuis fcriptis haCtcnus
infudavcrim,
nam
fi
cogites
,
lum
ipfas feiitcutias
lêd
quam proprie non foetiam fingula vcrba me-
Lib.
II.
Sea
II.
Subfea. iv.
multiplicacionis.
T89
Elixir
,
ncm protrahas , prius apcrtius dicerc vclis,
quid dc
Et
quemadmodum
no-
ordinumnumero fentire dcbcani,putavi enimhadcnus, primum & rccundum ordinem fophillicos
& niedicinasimpcrfcftas
GEBER.
e^re.
Sufpicaris torce
mc tradiJi:Te
ftrum quod fic aureum & argenceum paucis diebus figit Sc iranfmutat mcrcurium noftrum , fic quoque fulphur noftrum locum cum in parte fi.>ium
fit ,
,
fophifli-
cationcs&medicinas imperfeaas ? Dcbcbas certe jam dudumcognovitTc noftran)aifcnicum &ca:tera

matciia!ia,quibusutimur no;ic(f.'ilh vulgaria omnibus nota. Prste.ea cxhortatifumuslib. i. cap. 5. hujus artis artili;es, ut fugercnt opcra fophiftica. Dicoautem medicinis pi-imiordinis impcrfeflaseffe , ea de caufa , quoj fuiphur fit medicina argcnti
vivi, quod lovem , Saturnum & Lunam vocavimus. A.gentum vivumaucem mcdicinamefre fulphuris, quod Solem, Vencrem &Martem appellavimus, & hsc in primo ordinc, hoc efr in prima prarparatione
metallicam
git
& naturam & fplendorem habeat proptcrea etiam brevi tcmpore fi.
mercurium
{i\e
noftriim
argcntum vivum
,"
yolatile
vero abTque fixo nunqiiam poterit figi in metallo, .Extrahuntur vero fupradidum argen-
tum vivum , & Jupitcr cx fecibus combuftis falis pcrjotioncm, Rafis in lib. Luminis luminum dicit , fcces cum dcalbantur magncfiam appeilamus , & ftagnum & fpumani Jovis, Prxterea dicit Philorophiis Mireris , capfendas cffe cinercs, dc quibus philofophi locuti funt dicentcs
,
nc
vilipcnJas
cincres
cxiftcntcs in
per q'a.tnn>iuadilicaiirur ab accidentibus fupcrvenicntibus,& in fecundoordine, hoceft in fccunda {^rasparatione , hoceft decodione & hvionc, per quam mundificanturab unduofitate aduftivaintrin=
feca
,
inferiori vafis,quia inipfisfitumcft
loco diademacordis.
Idcm
impcrredafuntjdonec pcrfectc muiidificen-
dicit: infecibuseifehoc quod qua;ris. Hcrmes itaq;Ioquendodcdiftillatioae Sacutni dicit. Cape ipfuni & exalta euniin tabernaculo , cOufq ; donec totusin vaporcmconluinacur,& jIus nihil alccn-
tur
& figancur. Qtiemadmoda vcro lolus hoino cum

cturgenusJ)umanum,parimodo
etiam' nof-
perpetuo vivcrenonpofTic,neceiTefuii.ut "ociaretur mu!ieri,ut per conjunitioncm li.ujc crcrwerct & multiplica:
datj&aquain rublimatamcon erva ad tcmpus opporcuaum, Poftea accipe fecesremanentesin funJo

BoCcii Cive vafis, & fcrva diligenter.- nam ipfa: funt corona cordis. Scriptum eft iii" libro Turb;r philofophorum. fubeout aduratiscorpus& incincresconverratis , hoc caim corpus aduflum Phoenix eft, qui ardet inigne&comburendo renovatur , nam corpushocadurciidoex cincre extrahitur, lupitcr qui, cojundus cum una parte Elixir fcmper multiplicatur
&augmcnt.itur. Dicit .lutcm Hermes,cum videbis corp!iSconVer!umincinCres,pCrfcdegubcrnafliillud.Rafis icidem in lihro Luminii Luminii,dicit aduri nonpoffe, n^jmpofl cxtraftionem olei rcmanere te/ram. IdemaTirm;;vimus& nos lib. Inveftigationisvcrba facienresdeprarparationcatramentinigri. Erlib.2.cap. vdicendo, poTibileefta falibus fepanrifecesperfolutionemfalium, qui' res alii nulii Convenit. Idem confirmavi adhuc in enarrationd trium caufafum defcen.fionislibro iamcitJto cap. 11, Pro dcclaratione vero caufa; '"ecundsE fcire debes percorporadcbilia intellexii^c me aquain &olcumi qus iiidiililhtione confervantura combuftionc,pcr defcen.fionem in vas recipieacis poft- redncSionem in corpus cx calre , hoc e'> cx falibus eorum quoniani diftillando nonpoftumusuuo fiveeodcm
trum Elixir,quum perplurcs

je(5tione.s
& fa:pius
itcratas
pro-
brevi abfumeretur&finirctur,
multumq;
laboris& nugnum tcmporis difpendium rcquirat^ iplius prsEparacioncm toticsa primo principio rcpetere neceOanum hiit, u? abbreviarctur & pr^paratio & Hxio , conimifccrc partcm aliquarii Elixir fixi cum mulicre , hoc Cfl cum noflro argento vivo quod lovem vocamus , neq; fixum neq; e terra fadum,qucmaJinodum fulphur. Cum vero hscconvcnicnriam quandam habent in fua natura , c6 facilius uniuntur , & brevi temporemultiplicanturin Virtute & quantiratc. Propterea dicebam , fupra I-^vem m.ign jm habere alTinit.itcm. cumSoIe &Luna3 quampi oxime accedcre ipfum ad perfedionem quafi perfectum clfe , & quod transformatur in magis fulgidum atqueplusperfedum corpus Lunare & Solarc. Dixi etiam in prOccmio lib. 2. confiderationem rei quae ultime caufi^^perfcctioneni Elixir in multiplicarione, coniiderationenn elTc codioni;; fubftanuar pura argenti vivi. Eft ctiam Elixir medicina , origincm habcns ex fubftantia pura argenti vivi Philolophorum, id vero quod jam medicina faftum eif argentum vivum cfTc defiit , & naturam ipfius rcliquit, quia transmutatum eft & fixum , tamen non totum cx argcnto viva natum eft, fed etiam partim ex fulphure, quamvis&hoc fuerit cx parte ai genti vivi , quod transmutatum
& &
tempore partes omnes fimul diftillare , quia ca pars qus prior redufta fierit in capitellum vafis , noii expeftat jam fequentem , (i vero capitcllum fortiorem ignem recipiat ma;of pars per=
dicur, propterca neceffc fuit ingcnio induftria, id quod /am afcenditin capitellum per roftrum
capicelli
tis
&
risliquit , hoc eflciim pars quidam ipfiusjam fatta fit iapis philofophorum, In lib. de Vaporibus fcriptum legimus , Aklv.mlx artifices uti Borrace iri multiplicatione fui metalli, perBor-
fuam naturatn
educerc
&
aaffc^rri,
',
&
paulatim
inveniet.
libri
colligcre
nbi
in' vas recipienrefrigerium ca=
loris
DiîmoS adhuc
ciput
libro
capif. 6.
prx,
didi
cidant
faepius
Aludelis
in
adintratur
racem intelhgenJuin fal przparîtum , quod mercurii nominedefignaridiximus & lovis. Si autem adhuc dubitaveris num h^c de primo , fecundo & tertio vera mcns & opinio mca fit, age lege recapitulationem fummse , & confidcra diligenter ca qux ibi diximus de fublimatione primi gradiis per quam lapis nofter mundatur & purificatur ab impuritatc corrumpente , &'redditur purus & volatilis. Poftea figitur & hoc appellamus gradum fecundum priparationis. Tertius vero gradus adn:iniftrationis lapidis e/t , ut fixum faciamus volatilem, & hac eft multiplicatio. Ecce igitur primum gradtim eife prarparationis
,
ne ex
nimia
,
fnultiplicationc
in
fundum
re-
&
Invcftigationis
capicc
de
prxparatione Jovis dixi , defcendit corpus purum & mundurri , remanens cum vitro & falibus five aluminibus , tota fubfi-antia terrea , htc fententia potcft capi duplici fen~
noftra corpora duplicij hoc eft fulphur & arfenicuni. Nam {] per corpus ipfum fulpliur intclligcrc veiimus, df-' co in lotione & prarparatione ipfius primo afceniuram pclliculam illam , poft hanc vero purum & mundum ab ipfa unduofitate aduftiva , ha;c aut fundi debet donec liquehant, iicut diximus in libro dc praxi. lam vero cum fale auc
,
fu
qucmadmodum
funt
fecundum
I.
iixionis'
',_^
fertium
autem
7om.
dd
jpocius^
90
tatnm'ef>,
falis
Bii^liotlieCcT
Chcmic2E Curiofae
GEBER.H.c
qui fc
ter
potiusalumhie . r.atrnl nominc deHgnato & cum fale occnlvitro hoc cft cuT. fnlphurc qnod in eo
rancrcrupuscn,niqnemct.3m
.ftf
m his artibus mnltum
lapert puc-ib-:t -ravi.
rcmanetomnis
fubftantia
terrea ipfius
Sinautempcrcorpusarfenicumintclligamus, hoc eft i<aid fnlphur fubti'e qnod in ipfo fale occultum cfl dico qnod pcr diltillationem dcfcendat vitro , hoc eft m in rccipientem, &pofV iftud cum
Boccia,&cunifalibi!sautaluminibusrcmanebitomtcrrca in fundovafis,& iftud fal prznis fabftantia
impcgerunt , nec parum oSenf. unt , neque' mcm.nillitudix.lTc merulphnr illudrubti cnoftruni cffcas l,vccuprnm,qnodinmamrefto color.-mrufa bum , fum prsfc fert,in occultoa/unt nigrum ,mallcabile & igniferuin,hocefl; verorufthm poftea
&
funditur
& iôIviturignitioncutanrnm& argentum,
vocatnr liinitcr. Rcvertcndo veroad dico ex inoncni noftrum dc metallis impcrfcftis, Vencrem concludi fupra ftriptis rationibus tandem Martemcomnuincm ,quair.vismagnam habcant terrertrcita'em ^: fulphuritatem accidenralcm,qua;
paramm
ler-
qu<T e:-: fulphure&argento vivocompofitafunt ,hocaccipeigitur quia unum eil extribus recrctis , aiitpotiusaccipe fccictum , hoc eftcolorcm aureum & argenteum occultum, quia
qnemadmodum ea
&
tindura
facilis
& cxtrinfcca,
quumintcr
ncqueutilis cft ncq: c

fit
permancns,
&
incdiiiin
intcr Solciil
lacilc
removegtur , nihilominus in radicibus fuis vivum ipforum iTiund.i eflc,& ru!phnr& argcntum
purum&: niundum
diftiHari pofTe
five .aiblimari
qmir.iliabcantpartcs tixas &connaturaIes fibiconcap. 2. Propterea diximus / nftas, utdiximus lib. 2. fubftantii Vedcalbationem c;ip 3. adhr.c !ib.
&I.unam , hoceft fulphur &argcntU!n vivuni, facilc convcrtiturcx unain alccram tin-ûram , iioc cft,facile recipictcoIoremcitrinum,h^cautcintiiidura facilii utilisnon cft, Accipcaurem lioc fupra omnia imperfecta corpora, hoc cft prjefcras hoc lulphuri Martis nomiue dc.lgnato , quia aurupi
dicitur
,
neris
&
Martis puramcftc,
& fimiliter rubificatiotnihiin hanc fenintcIIigi,uno
in
opcre minori
&
mcdiano, hoc
eft
ncm Luns.
DEMO:
tcntiam
Hxc nonvidentur
Ponunt dnplici
p.-olara,
GEBER.
modo
fi
modo
intelligamushsc dcmctallis communibus,
dico dcalbatioiicm, hoc eft argentum vivum quod medicinaalbacftfui fulphuris , per rubificationem vero fiilphur cft inrelligendum Veneris & Martis
quia facile pra;paratur, & in intelllgc fixioncm , cum opcre mediano fubtile purum proptcrca facilius Sc niagis fic melius figitur." magis pcrfc6ce tranfmutatur In operc vero majoii , hoc cft m; mujciplicatio ne non accipias iplum , qina folus lupitcr hic
in prGeparatione,
&
&
quod tinduia cft rubedinis ipfins argenti vivi, quod Lunamvocamiis& hscc pura funt in fua radice. Si autcm pcrVenerem &MartcmintcIIigamus fupradida fulphura extrafta ab uno ex ipfis, dico poft pntrcfaw^lîoncm
accipiendus erit. Iii altcram vero fentciitiam quoda's five cuprumconverticur inaurum, purum rcde judicas , fi tibi pcrfuadcs hoc a natura
fic
fieri pofte , nam impurum cum puro aliquantum permixtum , quamvis tamcn impurum accidcntalc fit , non potcrit tamcn ablui ca lotionc fupcrflnitas , nifi & purum quoq; ea ablutione R' mu! cum impuro abftergatur. Quare dico mineram noftri seris efte iftud fal fupradi&im , Saturni noinine fignificatuni , ex quo per diftillatio-
fierimunda
propter umfluofitatcm
,
adnftivam,
& quamvis rufta fint non acquiruiK
ta-
men eam lubcdincm cummcdicina primi ordinis, hoceft, perprimam pra;parationcm cum apparitionefplendoriscumimmundafint&minimc apta, ut recipianrfulgoremrubcdinis, Etquiavero per lotionem removeatnrprima
haec
nem
fubtilifTimum
extrahatur aqua lecum ducens noftrum ses Boccia' inditum cum Citcris , quod
rubcdo
adiiftiva
,&
fub hac rubedine immunda lateat albedo pura, ipforum dealbatio pura cft, mutata vcro ab hac prima natura , & pcr longam dccodionemfixa hunt, rubificario pura Luiiae , hoc eft Elixir albi Ci\c argenti
vivi fui.
continuum curfum vaporum &humiditatem ipfius argenti vivi qna: afcciidit 40. dicbusT nt aqua diluvi/ ) & dcrccndit pcr collurn
fpiritibus, per
DMO
in
Conccdo haec duo metalla munda
efte
radice,quum vero hocopus fieri debeat cx unico metallo folo, u t fx pius /am diftum eft , nimirum fieri debcbitcxa;re fivecupro ,habet enimhoc plus
fubftantii argentivivi&minusterrcftreitatis,&fulphurcitatis aduftibilis ,idemaffirmanteteipfoIib,i,
boccix, & lavatur fic & mundatur a nu gredine, ccflanrc vcro iuimiditatc & j.-.m j-adoalbo Eiixir boccix impofitum cincribuj fi> earcna iu capeilo obrutum igne tcmpeiv.to , ,p.icio trium meiifium , fit Elixir nibcuni ihe aureum. Coiicludendo itaq; dico , C\ tota fubftantia nobis cfTcc priparanda aurum primas tencre p^rtcs , proxime argcncum & tercio xs five cuprum, Cum vero nos tantummodo quxramus fpiritus radicalcs
vafis (ive
cap. 2!.;nquoIocodicis
fiibftantia;
Veneremin profnndo fui colorcm & clTentiam auri oftcndere,maIIc.ibile enim eft & ignitur ut argentum & auruir quarc ab eoaccipiendum fecretum hoc, cum medium quoddam fit intcr Solem & Lunam,& facile coavertatnrab unatin(5turaina!te.-am, & fit bonarconver fionis & laboris pauci , accipicndum igitur hoc p; e c.rtcris corporibus imperfcdis omnibus in operc minori & nicdio , minus vcro inma;ori, & cap, 17, dicf, adhuc lib. codcm, teexnatnra: operationecogiiovilie xs Cive cuprum inaurum transmutari polfc, cum in mineris cupri ihe ;Erifodinis \ idca.nus {Jiientcm aquam fquamulas fubtililDmi aris fecum ducerc,q'.ia ex continuo aqux decurfu lavantur & mundanrur, ceftante vero lluxu aqn: vidille tc fquamulasi'Ias
ict
&
fulph.ir
finc
&
virtuofioia , totu.n ha:c uno in ferro propinquior.' noftrsr arti multo facilius
,
&
mundificari poffint prsc cxtcris omnib.ij , finc dubio illud nobis eritaccipiendiim rcliquis omni,
&
bus prseferendum,
DE.MO
veniiVer
Nec hoc quidcm mihi in tiicntcin unqnam , ita planc perruafum habcbam
.'
contraiium
fit
qnum
iongidiine diftarc a veritatc
Philofophi dicant, iioc quini & a:te noftra , cuin

cxteris
immundius
,
&
vilius
omnibus
nictal
lis
quum
,
plus fulphuiit.uis habcat
&
terreftrcircliqiia
tatis
aigenti vivi
vero
mintis
qium
lib.
j.
mctalla.
Practerea tu ipfc dixifti
cap,
9.
cum arenaficca poft triennium Solis caiorc decoflasenc,ut interipfas invcniaturaiirum veridlmum, imitantcs veroiiatuiam cum poilumus ,
cofpora imperfcda , qu majorem quautitatcm srgenti vivi habucrint , magis elTe propinqua pcrfcftioni, & ad illam propius accedcic , illud
idcm&nosalcerabimus.
idem confirmafti cap, 7,* fpecialitei loqucndo dc Marte lib. i. cap. ultimo dixifti , in transfqrmatione five transmutatioae difficiliqris eire
tra(jtatio-
Lib.
proptcr ifnporciticim
II.
Se<a.
II,
,
Subfea. IV.
utraq; partevcritas pcrcipietiir per vianl cxtrahitur tamcii a ferrocommuiii quoq;
;
T9i
brevem
,
fra(Sat!0tl:5fivepr*parationis& laboris longioris

fui fu/ionis.
Snbindc dixifnia iib.Tertarnenti, Martcn-!require e longifnmuin la^
borcm propter iplius (lccitatcm. G E B E R. Ciarc & aperte loquens deMarrc, fnbintellcxi!lipradiftumrulpliur, quod Ma.rtis iiominehadcnusappellarefolitifumus.hocqitumhabeac .paucamquantitatcm .irgeiiti vivi& magis terrcrtre lit&: fine hifioiie , hoc elt folutioiie , cum naturam falis nonhabcat; proptcrcaanteprxparationemiinpcrfeftius
Propterca concludcndo ,lib. ?. cap. fi. dc elicntia Martis loqiicnsexclamavi ,Deo Opt. M..X. gratias ingentes refercns.qucEhunccreaverit & ipfi fubr:antiam & fiiblfantias proprietatem d(? icrit, qurt non conriri
vcnircr nolTidcriab ullarc naturali , ut in ipfa repep nît talis perfcctio pcr artificium quu in !ioc
,
cR citerismctallis
cfl: ,
&
ipfius pra-iiaratio
inveniHe nos potentiain propinquam , quia in fiia caice ignem fupcr.u ncc fupcratur ab illo, fed mirabilitcr rcquicfcit in eo , ex ipo fe rcfiriens.
longirnma
proptcr miiltam unduofitatcm
&
lis
DEM
pinqiiior
.'
terreflreiratcm
&duramfolutioncm.
O: In tuis fcriptisadmonnifli nos plurimis in locis , iicacciperemus lapidemiilum qu^.m tu irauifefalii in m'tis capitibus. Ergo h /am dicis ha !C perraircireMartcm communcm aut potiusl calce -T ipfns, & perMartcm inrc)Iigas ipfius fulphur,&: 'uhcs illum accipiendum.Si itaquc Martcm coiiimunemi^c^cpcrOjerrabo quod Ci iulphur accipiamitidc-n_crrabo, fi i'ccretumho:lareatinMar~ tecommuiii. Dicmihi tumrOjô , dcfcribesuepra, ,
DEM
Quinam pcrfccfti^ & por cntia pro& major in illo cff qtiam in citeris metal'*
:
GEBER. In co
fixum
dius
,
continctur fupradidum fulphur diciruraiitcm quod fcrruin in igne refici,
tur viribus
ignc femper pulchrius , nitiit.iq; A: noldus in Ro-f fario manifertum effcea corpora effc pcrfeftiora qux plus in (e mcrcurij contincant , qux vcro minus , miiioris quoq; pcrfeclionis cflc. Sitigitur lauin
quod
&
tnclius eT7cifui\ Dicit
datus
&
benedictusomnium
caufa quiin revili
rcruiij
!tinhujusart!S
gloriofus
& benedi^ftns optimus &
opifcxDEL/5 maximus rcruin

cre-^
GEBF.R.Maxirae.
DEMO
bmnimn
avir.
rem preciofilT^mam
EricitaqjnecefTedcpfrparationelo-
qui fcrricomnninis, fiinipfolaretfecrctum.
DEMOiNon
vili
Gt:BER. Dcipr.'.q!:idem loqiior,ieJoccuIte,fcilicct incan. !,cncraiibus, diCcrciis dc pra-paratione omniummctaliorijm M.irchalita- , faiis, .'ulphuris,
arfcnici ,?igt'nti\ isio\ /in!i'ium.
.ifcqnor qnonammodo cx tain mcrallopreciofifTimum Elixircrcari poffit, ex
preciofocnimaliquid magis prcciofuni procreari

verifimiliiis eff.
DEMO: Quonam modonianifcfiaifi

hocin d've'('sr3p!ru
is.''
'
GEBER.
fecrctum
feipfo
Quantiimcunq; ferrum
commune
,
iia
viliiis fit c.rteris nlctallis
omnibus nihilomi-
nusab
ip
fcn.irata
G E C E R. D ixi m
Ma cinquircndum
nc nialignus
aliquis
fuffici^nriar acciilare
,
immiinditia c<Tteris multo pre-
"S in locis
ma jus fccrctum iii
hocdata opera faciebam, mereprjehendcre po^ct , & inef?e,
&
id
quidem verum
cl-
cer-
to qno('am loqucndi modo me tradidilfe. Hjtc ut flli"d ! noranrcsintcliigerent quamegofencicbam,
& fenronem meum inalium

,
fcnum pro!atum,crederenc noftrisverbisnimiuminhyrcntes. Sapicntcs surem & prudentes qui morem noftrum loqicndi
cognofcnnr h^c faci!e percipiurit, iffo more !oqnendo, Virgiiius poeta etiam ufils ell, ciim diceretj^f-rro r;unum aureumnon detruncari poffe, uifi
propinquam* convertendi fc in Elixir. Qiiarc Rud-gcnus philo^bphus dicit 'cif ndiiin efi: omne rlietailum in occultc' contincre Solem iv- mcrcurium , & nos cxtraximus argcntum vivum ex ferro &c ab ipfo poffea fafta eft Alchimia,^ Cx iofiiis colote operati fumus opus bonumin tcrmino igni.^;. Tdem philoôphusdicita^J hxc. Dicinius petram inajorem eflVmercurium ,& hic cfi iilud ipfuin quodextra6fum eff cx illo lapidc qucm offendcmirs. Expommus igitur qnidriam fic illc lapis , & modtim extrahendi ip:~um ex argento vivo ab co. Rcpcritur inomni locoomnibusobviuSj'
, ,
ciofuis cvadit, qnia potctlti.im hsbet
indicantibu^
&
omnis
homo co
utitur,
DEMO-
& elT
ipfi
nomen M.vtis.
Age
,
igitur
qunm
mihi hoc fecrerum
ofiende mihi , cnm hic conclufio fit eorum omnium , qus longo iflo fermone a te mihi tr.-mira funt. GEBER. Dixi lib. i. cap. 15. argcntum vivum finguljs metallis facile adha;rerc. Marri vcro nulio modo,ni:i rcr artihciuir,ex ois verbisexcutefummum fecrctum lcilicct a Marrc. Praterca dixi lib, T. c.p. 9. lovem propiusacccdcread pcrfe^Sionf m, Saturnun 11 ni;s, \- Vcnerem adhuc minus , Mars veroomnium minimc, in quo omnis petic&io fita cfr , ^ ab co dcpcndet ipi ;us Elixir [ quamvis in qiiibufdam excmplaribus noliris hic textus cornipmanifeilavcris
,
Accipito igitur hunc, 5c tere cnm fu' tilifT^me , lava ipfum. Raymundus dicit absq; ferro homiircs" fuam vitam fuffentare non poffe. Scniorautcm Philofophns dc fcrro vcrba facicns dicit. Ego fcrrum ,'
&
durum fortecompa6tum,contufum ,omnebonurn

,
pcr me efl: , & ipfa lux & fecretuirf pcr mc gcneratum. Dicunt priterea Aviccbon. & Rafis corpus' ferri ca;reris corporibus fortius elfe , & lapis ex ipfo j
& hun
fi
eifsjenint fapicntcs.
:
Haiic fententiam parumper finito , quas certas rationes habueris illas adducitOjfa-
DEMO
cnim
&
ciliiis
in
tuam
fententi.Tin piotra'i r ccrtis ra-
tus lcgatur ] codcm ib. i. cap, 17. dixi MarteiTt uItimume'>,&ho fecrctumeft naturae maximum.
Adhjtcdixil. 5. c. 9. c.uiamimpedimenticu/uslibet fiÎioniscfle fulphur fixum , ex his vcrbis ccrtiffimc indagarepoterismaximumrecretum ,pcr ifludfulphur fixum hoc loco ferrum commune intelligo ,
j-roDterca
quodmajor pars
ipfius
fulphurfixumfit
& terreum ,utlib.;.cap.6.diximus,fit enim dcnominatio ex pra:dominantc, Iib.4.cap. 14, de Marte difcreus dixi , pcr liuncccrtifTimeextendi artihcis induftriamad veram rcdificationem cujuslibctcorfoîs, perhunc, hnccff pc- ferrum commune,aut
filibc:,
tionibusqiuim loiigis vcrborum 2mbagibu.s. GEBER. Sciasme.Tbsq^certis ionibtisminime locntum, in lib. enim 1 efiy.trcntidxi. Martcm quum habeat fubflantimi fixam iirer cfffcra ine'iorcmeffe,& quamvis Mirtisnotnincctiam fulphuir poff^t intclligi ,refpe6uaIioruir mcaliorijmintrinfecorum, nibiiominns potcfl ctiamhis ve'bisi'!rc!hgi ferrum commune melius cffe ca^reris metjllis" propterfuam fiibflanriam fixam, hoc eP qtium plus'
habeatfulphurisfixi
D EM O
fixum.
.'
quam cs-rera mc.alla. Credebam cgo auri (ulphur magis e.le
Martem Tom. L
pcr
intclligcre lulphur
idem efl,
G E B E R. Verum dicis, fed conftatma 'oriprecio, nectamen utilis eitlaborfuperipfo, ncq; mcli^rarf dd i powdt ,
59
Bibliotliec^
Chemicx Curiofe
fublimationc mercurii, nani tibidiximus .ingeniurti fivc induffriam fcparationi^ tt-rrcx!upcrf!uitatisab ipfo mercurio , commixtionem eHe cumiis rcbus cnmquibusniillamhabeat affinitatem, &f2-pjusreiterando fublimationcmipfius fuprafeccs. His verbisvolebam indicare Mercurium fcrrijquilal albus
,
potcR, quoiiiam ad iummam perfedionem jam perviaeft ad ultimam venit, fiilphuraucemfcrri jam
perrcaioncm&tiuiuiram.&cummagifterionollro adiiivarinotcIUuttandcmadperfeftamrubedinem
perveniat
,
& ipfius
copia nobis facile fuppeditat,
& citra prcciim.ignumdifpendium.Pcr lubltantiam

fixam intelligo adhuctcrream,quialib. 5. cap. 6.i nobis di(iuime/t. Si lulpiiur fixumterreumcommixtumfuericcuni argento vivo terreo , ex illa commixtioncficri
cft naturaliter
conjundus,cum
aiiqua tcrrefhcitate
alba fimilitudinem habens
optimum fcrrumcommune,
quandam cum candore Gypfi , aut ovorum caiccMmarmorc albo, & iimilibus cum veroterreftrcitashxc non bcnccom,
DEMO: In"eniimeicaptumexcedit , nec facile adducaf ut crcdam aut pcrfuaderi podlm , proptcrea quodmagis terrcum'fit ipfum, cactcris ionge praftarcjamolim apud meconftitucram,& adhuc in ea fum lcntentia, medicinam noftram tieri debereex materia puriori , & ab omni cerreftreicate feparata.
mixtafit,neq;alfinitatem habeat autconvenicntiain
Nondicotcrreftreitatem ferri in ifto opere boniim elTe, fcd potius fpiritus ipfi innatos infcrri tcrreftreitatc enutritos meliores& virtuofiorcs ene,quam fpiritus nutriri in pauca terra & aliis elcmentis citerornm metallorum , & probatum cil
GEBER.
&
hoca Raymundo lib. de fecrctisnatur2,diirercndo dc fcrro fub noniinc elementi ccrrcftris,diciccnim

teriam pcr vircutemradiorumtrcspartcs principaliores, hoccft animilcmvcgecabilem& mincralcm,
&qu6dproducatrcsadcoterribiIcs ,qux enarrari nou poffint ,quod cxtcris elementis mmime accidat, quantuni vcro rcs aliquaplusdefcendat ad elcincntumterrellrc.tancoplusineocrefcerevircuccm coelcfiem. Propcerea aquam & fpiritum elcmento terreftri immcrla, perfimilicudinemin macerianaturali imicari
ullam cum illo mercurio, idco facile fcparantur etiam incalcinatione & lotionc lulphuris , quainvis dixerim fublimationem fspius eilc repctcndam. Concludcndo igitur dixi fublimationcni merciu li incliorcm elTe , abiftismctallis , cum quibus iiulio modo convenit, quam cum ift:is,cum quibus conveniat. Certo autem fcimus quod omnium niinimc conveniat cum Marte, & cumfua terrclfreitarc , quam cumaliometallo quocunq j ergo melius cft ab eoextrahercipfum, quama cacteris. Hac ratioae fequiturlpiritus fublimatosa tcrro niundiorcs e!le a lua terrcflreitate, quam ii a quocunq; alio mctallofuiireiit lublimati, &hoc conhrmatur per cuqus 2, lib.cap. 2. diximus, icilicec feces ferri lunchxaf, hoc elf cerrea; , qui in fublimacionc nequcunt afcendere,& retinencpcnes fe immundicic^& lordes fpiricuum in tundovafis iive Boccia?, ne cum Ipintibus furfum f erantur,ibidem fupra de hac terra inercurii ampJiuslocutifumus, E O Nifime fallat animus , cft contradidio
D M
temex
maceria
&procrahercpropieratem & virtuQuia vero ferrum plurimum loci.
qua?damin hb. jam citato, cap. defublimationemer^ cuniinhis verbisjiiam fcribis in hanc lenttnciam, Cumviderisargentum vivum albiflimum, utnivem
parcicipat de tcrra prscstcris mctallis , ideo aqua? &fpiritus ipfius virtuoliorcs erunt , quam Ipiritus
& qiiafi mortuum adha-rcre lateribus Aiudelis,tunc

ipfum fublimatiouein cjusablq; 2, cap. 32. de tecibus loqucndo,aquibusiublimaredcbemus fpiritusiftos, qnod debemus eligcre materiam talcm, cum qua conveniantlpiritus, qiii fubliniari debcnt , & cum quibusmagisprofunde uniaiuur, &quam maxime eodcni lococcrcjs ratio.ies adducis.Horc milii videnreitcrabis fuper
fecibus. Dixifti prarterealib.
aliorum metaIlorum,quemadir.oduin vero granum frumenci in tcrtam cadcns fruftum non fert , nifi moriatur, parimodo fpiritus&vivum femenauriin terramcadens fcrri, nifi moriatur per putreiadio-
ncm &decodionem frudum non

tius fitinifto
ftreitatis
producit. Poteft
& alia ratioadduci,quareferrummelius& praeftanopcre,ctiam fi habcat multum teire,qiioniamha:c melius & facilius fcparatur a fcrro.quamincxterismetalJis, cumnon fintadeo torciter commixtcE , & nullam habeant affinitatcm ciim parte radicali , & hoc CQnfirmat Albertus lib.4. Mcteo: cap.tradatus^. dicendo, ferrum plurin um habct tcrrs & mirabilc elt in fua tcrreftreitatc, & quanivis nulia rcs adeo facile ab igne !a:datur ut aqua,tamen inferrocontrarium evenit, nam multo citius terraigne aduritur , quam ipfa fubifantia aquea, eft ver6hujusrcicaufatalis,quia terreum in compofitioneferri immixtumlutulentum ei1:,non bene dcpuratum nec benc commixtum , ejus rci CcrtilTimumnobisindiciumeft, quodfacile ferrugincobducatur , & cumin igneaduriturabeo cadunt
,
tur longcdivcrfa
dixeris
& multum contrana, quum lupra Mcicurium lubiimari debcreaiccibui,cum quibusnullo modoconveniat, neq;u!iam cum iplb
;
illihabcant affinitatem, aut rurlum euni fubJimari iubesablque fecibus, icerum dicis, ipiritusde-
&
bcre fublimaria materia & f-ecibus,ciiniquibus noii bencconvcniat illi, & magisprofundcquam nuxime invicemuniantur. GEBER. Diccrent fortalTe aliqui priinam fecundam lublimationem non candem e!lc, & ouod prima vicedebeant lublimari cum fecibus, poitca abfq;tccibus, c/t tamen una & eadem diftiJiacio proptcrea volui indicarcquod debcamus diitillaic nolfrum mercurium abfq, fccibus extraneis, cum in
&
,
Eftenim ipfiustcrrellreitas porofa,& poteft ipfum igni ex omni parceadurcre,qucmadmodum & nos fufius contirmavimuslib. 5.C. 6. Hancracionem quoq indicavir:u!tsE
fquamuls
cerreftreicacis adullx.
feiplbfeceshabeatfufficientcs&fupcrliuasquideni, fcilicecfupra didrtam cerreftreitatem.Quum igiturdico nosdcbereeligerefeces cum quibusfpiritus benc
inusl. 4.c.i4.decalcinationcdi(rcrentesfub
nomine
convcnianr , volui admonere quod nuUas fcccs cxtraneas dcbcamus accipcre , fed fpiricus fublimandos enb cum fecibus fibi nacuraliter unitis,in pro-
Cioeritiihisvcrbis.
tirreftreitacis
,
Eacorporaimperiefta qua; plus minus perfcrrc,& durare polfunc
in iltoexaminccalcinacionis
&
feparacionis terrz,
terreftreitas fa-
quam maxime quales funt tcces Mcrcurij, Martis Vas hujus diftiliationis dcbct elTe tabula plana,aut potius parvi concavitatis, utdixi 1,
fundoquidcm
2.c.ii.hoceftBocciacontrabocciam,fiveftortaquam noftra tes rctortum in retorto vocant, ex quibus poffitfacile defccndere, nam argentum vivum noftrum
&
quiacitiuscalcinancur
cile feparatur.
,& ipforum
Ea vero metal la qax minus terreftrei-
tatis habent , cum finc multo melius commixta& depurata durant , propterea melius in igne & examine feparationis tcrrx eorum. Ratio confirmacur
adimcpereaqusdLximus
lib.2. cap.
y.loqaeado de
ab igne autugic a fuperficie Habet & ferrum aliam proprietatem lupec reliqua metalla, qua iplius fpiriplana, ut dixi
1. 1.
cito
& quam facillime

c.
n.
ti;s
Lib.
tus rrtrcurialis,
II.
Sea.
II.
Subfeft. IV:
S9}
prajparatum redius fervabit fpiritus fulphureos priparatos a cortibnftiotie, quaniMercuriusreliquorum metallorunl. lib. i. cap. iT. dixihanc faliselfeproprieratemin ignenon aduriante fufionem, & fervare fpiritus fulphureos
hoc eft
fal
fcrrum magis efe propinquum noftrs arti , quami auru'n,nam ipfummagis el[ digcftum & indetenninatum,aurumverocumdigclhm ft&c dcterminatum , non fine multo & gravi labore ab eo reniovebitur complexio ea determinata , ut reddatur
commiftosabaduftione ignis. Quare fpiritus ircrcurialisqui poff squalempritparationem plus fervabit naturani falis fui corpoream , melius dcfcndet fpiritusfulphureos a combuftione quam. faduri lunt fpirirus mei curiales in aqua foIuti,nifn quanto fucrint mbtiliores i^: magis ibluti, tan.to magis appropinquabunt nacuri ]guis,&: eo citius comburentur, 1 ut diximus Jib. ^z. cap, 2. Cercum eft tamen fi omnesfpiritusircrcurialcsnictallorumpolVcntsquali^ ler praparari, Ipiritum Martis plus fervaturum na^
incompletum
Jjoterit
& indctern.inatum , nam alirer noix harc eft prarconvciti in aliud quippiam, cipua nitio , quare non fiat tranlmutatio in nietal-
&
Iis,nifircducanturin
eorum mateiiam primarr.laem probat Albertus alio n.odo aliis'. e rationibus Iib.5. de mincralibusc.i. aperte demonfirans, ipfiim ferrum proprium ellc mineralc, cum omnia hxc lapidis propria
folvi
fir
proprictytis igni
cit
non Iiquefieri,me-
tallorum vcro proprictas
a calido
&
ficco dif-
turam bonam corpoream, quamobrem etiam mul-'

to
minusaduretur& melius fervabitfulphuravitrihoc

elf
ficatione,
combulUone.Nam
uc lib. j.cap. in fub-
7.dixi; Rcsfubtilis in natura propria
reduda
ftantiam terream,
fcilicet per calcinationeni magis fubtiliacur, & in faj reduc^ta citius foivitur. Cum veroomnia metall.* in fua nacura fubtiliorafint quam ferrum, igitur aqualiter prxparata magis fubtiliantur , in ipforum diftillatione quafitota ipforum iubftancu to]vitur,quarc citius quoq;aduritun
&
hanc caulam lapides dicuncur e\ gcnerc ficc(-nur& terreorum , metalla vero cx genere huniidorum. Cum vcro hje propriecates amba; conveniant fcrr^ , ip:'um veium elfe medium niincralc nondubitabimus affrmaie, nam ipfuni participat tcneftreitate multa & fubftancia lapidnfa qux iplim impcdiunt , ne iundatur ut cstera meralla. Fuit etijtr a philofophis lapidis nomine nuncupatiun p; optcr ipfius exccllentiam.Sed cum in fotti igne q!;oq;Iiquefiat,l't Alber,
& liqucficri namob
Hoc autem
diligcnicr confidefandum elt
ne hic
Metco trsfi-. 4. cap. s- & pondus habeat& fplcnclorem mctalli, propterea participat!
tus affirmat lib ,4.
:
committatur crror, meliuseft etiani in multis Va fculisdiftillare ipfum,uttanto minus lentiat ignem, cum una & magna diftillatio magnum & torterh ignem requirit , iit totum oleum exprimat. Lib. 4. cap. 15. de fulphure loquendo fub Martis nomine dixi, quando Mars unitur corporibus multae humidicatis iplum imbibereea propter fuam nimiam fic-' citatem & humoris privationem , & fic ipfis con* jundus non iniiairimatur cum illis , nec aduritur , nifi & ipfa co: pora fibi commixta inflammabilia &
combuftibilia
rnetalla
fint.
in natura mcrallica*
DEMO.-
Albertus cap. fequentihanc ptoprie^

actribuir.
tatem Mafchaficse
Phiiofophi propter convenientiam iti materia & noniine de ;rrc & ip^ûs calce locuti funt fub nomine Marchafila-. Dicit vero Ifidorus lib, 1). Argentdrri vivum fperialirer inveniriin me-
G EB S R.
tafiis
& tantse virtuti.s

,
cfTc, uti f ipfi impo^ûcris la-
pidem centum
iniicias
libr.irum
pondo, ubito tanto pon-
dcriipiiimrenftere, f vero uiiicumauri fcrupulum

fubito ipfum rccipere
Ilidorusdicit,
Stannum reliqua
aurum
fit
in finuitl
ab igne defendere,
& quamvis cuprum &

& nos lib.j.cap.
fuum,
ferrum fortilTim^naturs
no
2.
fuerJMt
fint, tamen fi abfq; ftantandem aduri,pcr ftannum *s & terrurr
DEMO
GE
P>
Non
c.ipio
quomodo
poffibile ar-
gentum vivum tanto ponderi poPe

pofiti lapidis.
refilfere,
im=
Ib^
noftra intrinfeca fignificat.Diximus
ex mercurio duas perfeaioncs inquirendas elfe, quje non poffitaduri, qusedefendat a violentia ignis, alteram vero quar non aufugiat & fixa reddat , & hoc eft fulphur quod arfenicum vocamus. Vincentius Monachus lib.y.cap* 90. dicit, quod fal iftud quod limatur^ corporis commifcetur,in igne iplum defendat ne aduratur. Per limaturam corpo-' ris intelligimuslulphur prjEparatum, fimiietenuiffims liniaturae argenti. Albcrtus quoq; aliam adducit rationem qua ferro communi convenit, & luo fulphuri Martis nomine appelbto lib.^de minera-
E R. Adverris ne ^''donim hac parte
unam
cutum dc arcento vivo quod in ipfo ferro eft, hoc enim nn^^nam fubftancium tei-rcftreiraris fivelapidis fubftinetjfiautem hnnc Mercurium diftillaveris^ in ipfo diftiilato fubmc gitur fuum fulphur aurum
didilm, ut dixi lib. 1, cap. 15. Multis lalidibus extulerunt veteresferrum.fcd inPTr1iquaqu.r huiclau^ di tribuunt , prscipuurii ef ferrum propriam mi,
neram efle argenti vivi, cujub rci ratio hjrceft,cuni lecundum meutcm Rafis in lib. de divinitate, ma*
nifeftum occulto .'emper contrarium
eft
,
:
manifediii-umqj
libus, cap.
hoc, ( in" quit) quod fumus e;us indicat tcrreftrem fubftancremabilemj tiam quE eft in ipfo,valde ignibilem
I.
Hocmodooblervandum
eft
ftum iutem
ferri calidiim eft &:.ficcurh
&
&i foetor ejns indicat ipfani ciTc
valde indigeftam
&
non tcrminatam.fcd potius caloie corrumpente ef-'

fecorporis indigefli
quam
pleram,&
lit
h-ic in
complcxione fua
per digeftioncm coin.> facit, qnod pof-
eife co. pusfive

Si
materia univerialisomnium me-'
tallorum.
eflct
completum ad complexionem
,
Unam detcrminatam
tunc proculdubio nOii eHct
convertibilead alia , nifi prius illa tolleretur , fed nunc propter fuam complexionem cOnvertibile cft in omnia, ficut fcmina &alia cx quibusgenerantur res naturar,& ideo fagax natura ^bundat in fulpbure>ubicunq;eft locus generationis metallorum. Quum igitur ferrum quoq;fulphureabundet, propterea & iplum locus propriuSeft mecal.orumphilofophorum.His rationibusninyrum depra-hcndes
iam dida fuiim occuitum frigimoI'e , hoc eft argentum vivum , proptetea dicit idem Rafis locojamcitatdi occUltum ferri argenturti viviifn e'Te , & 'ubinde dicitin libro Luminis Luminum M..rtcm extcrius caliditatcm & ficciratcm h"bere, interius vero frigiditatem & humorem, intra fe vero argentum vivum quoq;habcre pcr propriam naturam , & hoc purum quidcm & per adminiftrarioncm cxtratftum tandcm convcrti iu fpecicm puriauri.
igitur rationcRafis
dum & humidum &
: Si bciie memini , dixifti Prius quocf fulphura Vencris Martis nomine defignata in fuo rnanifcfto depi-ndeant a rubedine , hoc pro cetto indicio ponebas ipfa & ficca efle manifcfto: Ergo Rafis intelligit hoc loco fulphur
DEM O
duo
h:EC
&
Tom.
I.
quod Martem appellamus, quod poft fublimatio-, nem dealbatur ut argcntum , nimirum itidcm Ddd j etianj
,,
c94
ctiam
tii
Bibliotliecse
dc hocfiiIphureloqucns&
argiitc
Chemica: Cuiiofe
ne quod homo dicstnr , aut potius quod pndit dividi in elemcnta quatuor.VirtunfitTimum hocmetaliumquantumvisgcneratuni fit virture & influxu omnium ftellarum & pIanecarnm,utaffirmatRoe. riusBaco, fpecialitertamen in-Lcrra gencratum eft virtute potenti(Tima& virtuofifTirDa itcIicE polaris, quamltaliTramontanuni, Grsci A'cton vocant nujuscertumcftindiciumfuttradit Raymundus & |oannes de Rupeciifa ) acus buxuljE nanticae qui fcmper polum. refpicit, & quafiad fuum fimile con vertitfe. "^ Et nos diximus fupra dcrcte Vulcani , ex
^"
ipfius lotioneni
&
ofJcri.!cnscIe lotioneargcnti vivi loqueris.
hoc : volcbam tamen his vcrbisqiioq;fignificare in Marre cominuni quoq; contincii-iigcnrum vivum ^Philofophorum, ea de
caufa
tis
GEBER. Satis
quod port putrcfaftioncm tota
fubflanîa
Mar-
coinrnunis rufa cff utfanguis,& fub hacrubcdine cd ipfum' argcntum vivum in forma falis albi ut calx.
Hcrmes vero
tro
dicit
omne
fecrctum confiflere in
vi
& fa!c. Aros philo^bphus dicit, accipito fal com-
inune[dicoautemcommunc omnibusmetaliisjnc intclligas marinum ,fcias tamcn aliud fal me nou

novjlfcncq; aliud atramcntum, illoexccptoquihabetiir
chalibefaftumfuiffc,
&
vellus
aureum
&
tauros
&
inCapinis Virginispafchalis.
:
DraconesMarti fuifie dicatos DE Probe memini.
MO
DEiMO
GEBER.
non
fis
Tnreliigcre
nequeo qusnam
fit
virgo
GEBER. Volebam iis
verbis fignificare
aquam
hicparchilis.
Veteres occultaverunt fecreta naturae,
rolLim,inrcripturis,redetia:ri fub variis Piduris,
Charafrcribus, Zifris,monftris &animalibus,diver-
modisdepf6tis& tranfmutatisjhajc pro templopalatiisinfculptavifebantur,ancmiillisqui hujus fe-
rum foribus&
nc verointelh"gebantur, cxceptis
cretialiqiam habcbant cognitionem. Virgo autem fii.iilipafcalisherbacft naturalis, proprictatem
&
tudinemh.ibensMartis, Vetcres autem fimilitudinihus& allcgoriis delcdati ferrum nominaverunc
Mercurialem , Mcrcurium & aurum phiiofophorum omnia fieri ex ferro, & ferrum ciTe lapidem il um qui vili precio venditur i-efpefiii csterorum metallorum: Nam variisnominibus a veteribus philofophis appellatumlapidem hunc, ne infipientes illum cognofcerent, namfiipfum cognofce;-ent non venderent tam vili precio, & in libro philofophorum TurbaEjdicitur, Lapisillequcm qusritis, publice&vili precio venditur ubique. Arnoldus dicit lapidcm vcgctabilem nutritum in niontibus multi errantes non cognoverunt , venditur autem ubiq; & viJi
prccio.
virginempa!caIem,hancdcpingebantinformamulieriscapillis expanfis& fparfis, invcrticeejus erac

pofitus Charaftcr Mercurii,in
DEMO
tummodo
Dixifti fupra
medicinam noftram ex
medio veroCharafter
re vcgetabilineri
l'emiiunr,& ia parteextremaCharaderSoIis ,hac figura fignificare volebant , quemadmodum capilli indigeftibilesruntetiamfi molles funt&fubtiles,ita
quoq;part.csfiibti!iffimasradica!es ferri incorruptioiles
GEBER.
vcgetabile dicirur non tanquodexviridivitriolocompofitumfit,
non Ferrum
poflc.
&
indenigrumfaciatencauftum , fedquod mediance ignetransmutatur, & habct pocentiam propinquam

uc conycrtaturinEIixir.
& incombuftibiles enre,& in

contineri
ipfis
aururo
&
ar-
gentum
&
Mcrcurium philofophorum.
DEMO:
philofophi
.
Dfxiftipriusnihilimpendendum
efle,
Mercurius autcin levior cft argcato , & argentuiij leviusauro:Dici: itaq; Rudienus phiIofophus,prinT cipiumhujus operje confiftcre inintroitu Solis in Arictem, Rafis item in Iib.de divinitatedicit. Accipc.ap Jem poftintroitum Solis inArietem. Perfuafumhabebam ipfos locutos dc primpgraduignis , qui levis eiTcdebet, hoc eft ca-
Ut coinparemu3nobisneccilariahu;usartis, cumfit res viliflima&nulliusprccii, idein affirmanc omnes
Nam Alphidius dicit hoc fecretum precio non comparari, fed inveniri projcftum in media
via,utctia;n
DEMO:
iidus
& hum.idus
lib.
Ariftotelein
, ut acr tempore veris, dicente fecretorum ad Alexandrum. Ver
autcm
fuit
incipit Soleintrante fignuin Arictis.
GEBER.
iSIondifpIicet mihi hsc tua fcntentia. autem fcntcntia philofophprum, ut his verbis
apauperibus haberipofTic.Scriptumeft prsterea ia lib. Liiium Alciiimis , fundainentuin hujus artisrem unam eiie magis tiiiCtam, tortJorem (ubiimioremcxtcrisrebusomnibus. Itidem inlibroturbs phiJofophorum legimus ; Aiiudnonefl: quam ut philofophi nobis indicaverunt , hoc eft oinnipusobvia.divitibus &pauperibus, iiberalibus 3varis,eunti&redenti cum projicitur ia via, & ia
&
&
oft.enderent principia naturalia hujus opera: ferrum

cflcfive
fterqiiiliniis fepelitur.
Martem, nam Aries domus
eftMartis. Sol^
G E B E R. Concedo
quitur Ariftotelcs ad
ferrum rcduci in formarn
yefo intrantc in Arietem incipit jam afcendere per j)Iuresgradus. Leoncm vero fubiens non afccndit magisjfcd defcendit jam, fignificatautem hocquod Sol qui inMarte imperfcduseft artificio ad perfectioncm pqrduci poiTet, aurum veroaltiusafcendercnpnpoteft, fic pcr calcinationcm aut folutionem defcendit&fic imperfcftum. Dicic etiam Rafis in h'b. de divinitate, hanc rcm cx animalibus calidioribus& melioribus cxterisomnibusdefumi oportere, hoc eft ab homine complexionis Cholericz. DTiMO Diccbas fupra hanc mcdicinam non pbncficriexanimalibus.
:
lapidis vilifTimiexquofitEIixir, deifto lapide lo,-
Alcxandrum & dicit. Accipe lapidem vegetabilemanimalem & miiicralem, quilapisnoncft neque hatet virtutem lapidisj&:
fi
habuerit
aquam
:
acns,
& aercm
ignis,
&
igaem
terr^, totamartemhabebis.
DEMO
Mihi videntur
harc impoffibilia.
G E B E R. Philolbphi meta phorice loquentesauc

perfimilitudinesnonmentiti funt, nam Ariftotclesverbisrecitatisdocct te diftillationcm&fepara-
rionemelemencorum, cuin
igitur
in diftiilatioae
GEBER. Homo illecalidus
&Cholerica: comple-
xidnis fcrrum cft.Dicenê Rafi,
Msrtem
cxtrinfece
calidum effe & ficcum, igneum & Cholcricum, propterea etiam homines qui fub Martc plancca nafcunrur bellicofi funt Gholerici. Dicitur autem fcrrum homo.qjia habet animam , corpus & ('pirituin [ utfupradiximus]fanum,eftenim purusinradicefua, juvenis fortis,quia durus cft magns fbrcitudiiiis.Dicitureciamminor mandus ea racio-
&
igne parvo feparaveris aquam, hoceftaquofitatcm aeris,ab hac aquaMercurial!,& poftea per balneumi feparavcrisaeremab igne, hoc eft afuiphurc fubtiigncm a terra de li fupra. nominato Arfenico , iMerciirio cum forti cxprcfTione igais, tunc affefeparandi elequutus es veram artcm diftillandi menta , de qua feparatione locuti fumus lib. 2. cap, 12. Arnoldus de ifto lapide loqucns , dicit, lapis
&
&
&
&
eft in fimilitudinc
& taftu non in natura. Dicitautem Hali philofophus, lapides fuut & non lapidcs
Japides
Lib. 1 1.
l,ipi(ie<;
Sea II.
,
Suhket.
nem
clTe,
illo
IV.
niitcm drcnntur propter fimijitudinem q.jsm habent ciim lapidibiis.
J9S
D E MO
erit hnita
dentibiis
Concedo medicinam nortram cum fii~ formam habere lapidis viliffimi , iniprutamea lapidcm non efle , proptcrea non
:
In-eviorcm e(Ie viam ad pcrfedionem , propterca dixi argcntum vivum ex calcc accipiendum
hoc eft ex fcrro > quia ipfius terreftritas cum minimc convenit , neque habet fulphuritatcm
rcde dixciimiis, materiam ex qua tit Eiixir effclapidcm , nifi cadcm lcgcdixerimus,omniaquarnon
aduruntnr igne
aiit
dividi poflunt
iil
quatuor cle-
mcnta
lapJdcs
cfle.
GEBER. Certe tibi dico materiam ex quafiat hxc medicina fimilitudinem habcre lapidis vilifTidiximus Iib. in 1, cap. 5, Lapidem cfle & matcriam unam Iblam qua confiibt totum magiflcrium 3i quod in pra-pa-
aduflibilcm , nam hxc in calcinatione confumitur. ScdfuIphuritasfixaigneminimeconfumitur,utdiximiisl.^.c.y. Siautem per calcem intelligas faI,dico qubd abifta calcefolummodo fubiimamus corpora dcbilia,ut diximus in fecunda canfa defcenfionis,uc eft aqua & olcum & poJlea argentum vivum,qu6d
mi
in principio oper.T
& nos apcrtc
dicimus, habct hsc calx nullam fuiphurit.jtemadufl-ibilemaut unauof3m,quiai]Iam feparavimus, a prima autem calce non folum diftillamus
Jovcm
&
ratione ipfius rcmoveamusfuperiluitates. Ergo non pofliimus hic intcIligeredeElixir finito, cum nullashabeat rupcrnuitates,neq;vcrum efl omniaqux dividi pofTunt in quatuor elemcnta, aut ignc non aduruntur , lapides effe aut fimilitudinem habere Icjpidis. Sed philorophi voluerunt lignificarc mate-
coiporadcbilia tantum , fed etiam fulphurfixum Martis nominc appcll.itum. Diximus prxterea
lib.
i.cap.14.
tio unius
Arfenicum
&
fulphur figitur
&
& fublima-
altcrius
3,
rnm,&
lib.i.cap.
mclior cft ex calcibus metallodixi,Experientiam doccre hoc
quod
riam fuair limiiitudintm liabere lapidisvilis , in igne non confumatur & dividi pofTit in
,
&
4.
elcmciita
&
neceffariurn eiTe , nam illi qui hujus rei pcricnlurn fecerunt, cognoverunt fe in vanum laborafTe fubliinandores aJienas extraneasa natura Arfenici fulphuris, quia nullo modo potuit inveniri depu-
&
&
liunc efle
,
lundamennnn
totius artis.
ratio poft afcenfionem
ipforum
fublimatis
Hali piiilofophus dicit
lapidem hunc omni tcm-
pore iavcniri& omni loco & circaomnem homv ncm. Proptcrea neniini moleftam efTe aut gravem
invehtioncm. Lapis vilis, nigra ,dura , fcsnuilo prscio comparctur. Prsterea legimusin libro turbx philoibphorum, hancrem elie lapidem & non iapidcm, inveniri omni loco, ren: eiie vilcm & pr^ciofam, obfcuram, occultam, &oiTinibus cognitam.Senior philofophus dicit,interroga Rcgem Mohors de cognitionc lapidis , rcfpondebit omnis homo novit ipfum,& qui hunc non novit nullam rem agnofcit. ; Nunquam divinabo, dic igitur aperipfius
tens, qujE
fnblimatio propter ipfas facilior & expeditior, propterea nullaalia res in locum ipforum fubftitui potcft.Nec dicimus tamcnfublimationcm impofTibilem effe Cine calcibus corporum,& longe diflRcilfit
tum demum bene fu' blima(]"e& pcrfcde mundare potuilTe cum facilitate. Eft autcni inrentio noftra, quantum ad feccs quiibiadminifirantur de rnetallorum calcibus, &
calce alicujuscorporis,
cum
vero
limam& tardilTimi laboris &proIongationisad

perationem
ufq;.
&
def-
loquebatur loannesde Rupcciira dicendo, fetraditurum modum

iftis
De
calcibus
incantationis
DEMO
quod
&
rcduftionis auri
ram&calcem,ut
tempore
belli
:
te
illi
nomen
argenti in terpofTint publice portari in manu
&
vulgo.
abfq;timore latronum.
G E B ER. Amor meus fingularis erga te,& quia

jamdtidum a me receptus fis in numerum difcipulorum meorum, cogunt me tibi tantum revelare fecrctum, propterea dico,retrimcnta, hoc eft calx ferri qui generaturin !gne& afabris in media via projicitur & in flerquiiiniis invenitur , vilifHmum eflfe lapidem philofophorum , fimilitudinem habet lapidis, verum lapis non eft , hic folus habet omnesproprietates quas philofophi fuo lapidiattribuunt.
aliquid ocii naflus fuero, operationcm Iianc experiar , cumadeo parvo
DEMO
Quamprimum
precio conftct.
GEBER, Adverte diligenter ne erres. Si alicubi erratum fucrit , opus a prinjp _ cipio reiterabo.
EM O
G E B E R.De praxi non dico fed nota materiam.'
DEMO
Calcem
illam ferri accipiam
quam mi-
hi indicafti.
GE BER.
forte
DEMO
mus
lapis
Quomodo hoc
fit
fiet,
ut
ille
virtuofidi,
philolophorum
terra adufta
}
in
qua
cum accipias calcem rum commoda erit.
In eo inquam poteft error committi, , quê huic negotio pa-
nulla penitus virtus ineiê poffit rcliqua
nam cum
DEMO
Ergo oftende mihi meliorem.

Invenics hujus calcis
tam longo tempore in igne

auc aliorum fpirituum.
fuit,
miniine crededum
eft ibi remanfilfe aliquid argenti vivi aut fulphuris
GEBER.Haud
cale mctaliorum
na. Dicit
meminifti prius mcdixilcjom-
nia in igne aduri prater
&
calidum& humidum radiqubd ex illis fiat noftramedici-
quoddam genus ferreum eft adhuc parum apta huic operationi. Invenies &aliud genus frangibile quidem,fed album in fradura neque hoc bonum eft, quia retinet adhuc aliquid nmnxferrez ,& habct
GEBER.
& frangibilc & hoc
mutu
fulphuritatis uncftuofs
& sduftibiJis.Scd quam

vitri
autem Philadelphus philofophus, humidum r.Tdicalemetallorum per homogeneitatem & fortem unioncin elemcntorum non feparari nec confumi in jg.aecum fixumi fir & in ignc permanens, & quantumvis calx illa apparcat arida , ficca , &
vidcris
maxima
ignis
vehementia in natur.^m
conyerfam, coloris quafi viridisaut Zaphirini obfcuri aut cselcftini obtcuri, hxc ipfa eft verus & virtuofinfimus lapis philofophorum qui generatur in igne , & quanto diutius in igne fuit , taoto meliorabitur.
humore privata,nihi!ominus
ris,
fi
experientiam feceifta
invcnics res fupra did.is.De
calce locuti fu-
DEMO
Dixifti lib.
.-
Summas
2.
nos lib. 2. cap.y. dicendo. Erit igitur fublimatio Mercurii m.elior decalce quam decaterisrebus mnibus in toto mundo,cum parum cum ipfo convrniatncque fulphuritatem habcat. Nam fupra
'
mus
&
ralitate,dicam
tibi gratias ago pro ranta libetamcn cum venia, quidego fcntiam.
i;.
cap.
Omnc quod
humidîtatc priva-
tum eft non tundijcxcepta
vitrificatnria,ferrum igi-
imationem argenti vivi meliorcm elTe ab iftis niecallis quse cum co mint-is convcniaiUjhoc eft cx ferro,.pbd vero dixi inTeftamento calcinatiodixi fub
tur vehcmenrilTimqcalo.re ignis in fubftantiam vitriconverfum humiditate ptivatumeff, & pcr confequcns erit quoq; argento vivo & cateris fpiritibus privatura.
loin.
I.
Ddd
GEBER.
,, ,
Bibliothecae
GEBER.
Chemics Curiofs
ignis poteftatem rion habet fupra vitrtim.
SecundumopinionemAIbertilib.j.de tnineral.cap. 2. & 5. Suat in omni metallo dua? unduoiitatcs , tilib& flammabilis ,aItcravero intrinfeca retenta Fadicc mctaili, adeo ne ab igne exhauriretur aut hxc cremabilis non eli neq; comdinfiparccur ,
D EMO
bile eft.
ligit
Attamen
fal
nitrum multum combufti*
quarum una
quafi extrinfcca eft fub-
&
bnllibilis,
Certum vero
i"crri,
efl:
vitrum hoc
humidum
eiferadicale
propterea
&
incombuftibilis
Aviceiina fupradidum vitrum intelpcr figuram quam appellamus Antithcfin , mutando primam literam ut dicatur illi pro olli. Proptercadicit Avicenna in Epiftola ad Arlcm philofophum. Locus orientis ubi repcriuntur praeciofi
lapidcs Soli proximus eft, fic quoq; nicrum quantO propius a Solc langitur tanto fortius evadit. Propterea ctiam lapis hic quanto magis perfert calorem ignis,& ca:tcros laborcs hujus opcrationis , tanto cric mdior. Albertus lib. 4. tra<5t. 5. cap. 16. didt
GEBER.
neq;ex totoprivatum humiditate, nam fiquodamniodo cxteriori humidit.->te privatum fit qux inflammabilis eft, Tdem Albcrtns lib. jam citarocap. matcriam illainquz 4. dc vitro hocdicit. Se negare
in vitri fubftanliam intrat cineres effe , fcd potius humidum radicalc purilTimum quodintrinfece refcinebatur in ipfa maccria incinerata, qua; humiditas pcr potcntiam unins ignis non potuit extrahi
qtiamvis
resquid.m
corruptibiles fint in ignc
ta*
n icn non conibuftibilcs efTe , quia corum humor iiutiinciitum non cft ignis, uclapidcs& terrum, ea-
fed igne forciiTimofluit ,& hscccft illahumiditas qux maxiniam ficcitatem experta cft. Uxc igitur nâtcria eft liquabilis
rum rerum quxdam
ignern non recipiunt pro; tct conftndioncm pororum , idco non ardcnt fed hxc
,
&
materia prima
cft
& comnuinis
neris.
hoc
remota, una humidum ipfum hujus ge.

.
&
inteliigendafunt de fupradi<5to vitro. Dixiinus& nos

in fine prooemij lib. invcftigationis
lib. 2.
Idcm Albertus lib. 4. Meteo traft i. cap. o. dixit , Calorcm vchcmentcr congrcgarc f artcs hon ogeneas & fepararc heterogcneas quia hu,
& in ptooemio Vitrum elTccx rebus illisquxprxparationcm jurant; nam rcducendo ferrum ad naturam vitri
praparati , proptcr rcmotioncin multa; tcrrcf ritatis &Iib. s.cap. 7. diximus. Sidicamuscorpora pcrcalcinatioiicm mundari , pro certo intelligcre nos mundationem ferri a cerrca lubftantia quse in ipfa rad.cc unira eft. Dehoc vitro intelligcbam cumdicci em lib. i. dillcrendo de fulphurc. Ajiquos cum
midum
tcm a
foIvit& feparat illud atc-ra
'lumidumauTihtili
,
tefra
receptum non pntell
pe.iirus lcparari,
J)'Opterea incipit diftillaW cum terreo
& tor-
tilTimo igne(unditut in vitrum , terreum \crogroffum quod fortius tenebit comburitur in faviliam. Et 'los diximus lib. i. cap.ij. ignem vi m.ixima reducere materiam in vitrum , igitur manifeftum eft
vitrum partem elfehumidi radicalisferri cum groHRs terrcftritatibus, qus fufioncm impcdiebant in ferro combuftis in favillam , vitrum fit fufibilc quiarediit jam in naturam fuam liquabilem, & quia pori funt occiufi , ignis penetrarc non poteft & ipfum extcrminare. Vincentius Monachusfcribit lib. 7. denaturalibus. Lapidcmdici& non lapidem. Lapiscnim dicitur quod pofTit conteri, & non lapis quia fundatur & fluat in igne abTq; cvaporarione, ut aurum. neque alii rei convenire proprietatem hanc. Philofophidicentes, non confumilaf>idem ipforuin in igne , haud dubie diftum volunt de mcdicina finica. E B E R. PclTlma glofla eft {juas textum corrumpit & pervertit , nain tibi dico ipfos intellexiiTe ijs vcrbis principium & fundamentum hujus opcrae quod ctiam confirm it nobifcum Georgius
rofundamin pfomundificaffeiplum& luftuliile fugam&aduftionem, & rcdditum ei! fixum & terreum, & pcr ignem non datfuvidcrcnthancmagis
;
fionem bonam nifi vicrificatoiiam. D EMO; Philorophidevitroloquentcsforteintellc.vtrunt vitrum
communc.
Vitrum commune non habet humorcm:neq; iulphuriutargenCum vivum quae convcniantcummeCHilis. Propcerea dicit Rafis, veteresvitrum mctaihcum confeciife. Et nos diximus lib. i. cap. ii.philofophosvitrumfacerecxcorporibusmetallicis. Dicic etiam Rafis lib. de diviuitate, aliquos tradidilTe tin-ûram a ferro eife & a nulla alia rc , & hoc lapidem elfe majorein , vilem inventu & famofum. Illud idemrcpetit lib.dc aluminibus, cum dicitvitrumliquefacitfcrrum & omniacorpora, facit ipfa in fufione currere. Diximus & nos lib. 2. cap. 9. proprietatem tfte vitri , ut omnia ftindat 8c convertat ad fc , & in lib. Teflamcnti cap. dcMarte dixi , calcetn -ftmderc lapides , hac de caufa qui
GEBER.
D EMO
G
&
Baco Anglicus, his verbis. Dico de qualitate omni quod fupra igncm figi debeant , fcilicet ne aufiigiantabipfo, neq; confumantur aut corrump.incur ab igne , & poftremo ne colorem mutent in ignc nam hx funt res qu principiumdant hujus operar. Dicit prajtcrea Alphidius, ignem fubire & incrare
dam
ad/utorio
vitri
gemmas
,
faciunt
,
D E M O: Cum dicercs fupra

ncs -/elocius coqui
vitro ad/cfto car-
addebas per vitrum philofo-
phorum
ligunt
ipfos intellexinefulpliur.
illud
Quomodo
idem
>
intcj
jam calccm iftam per

eft
omnia corpora
fpiritus
fubftantias
&
lapides
GEBER. Verum
philoiophos
fafpius
^qui-
fed lapidem hunc non intrare neq;
dominari polfe , ne fulphurcs in ipfo corrutnpere. Arnoldus ad Rcgem Ncapolis dicit, quanto longius laipfi
vocationcufoj; elTc, cuin verodiftinguere&cognoicere cupis dc qua re ipfi loquantur , rerum pro-
pis hic in igne duraverit
tanto plus augrnentari crefcere ipfum in bonitate , virtutc , quod nuWx alii rei coiivenire potcft , quia oinnes alix res igne
,
&
&
ab^limuntiir^diftusautcmlapisfolus in ignemelioratur&crcfcit inbonicate, nam ignisnutrimentum eft ipfius lapidis , & hoc ccrtifTimum cft indicium ad cognofccndum lapidem. Avicennainlib. deanima ,ait,quofdam invcniriqui non concedantmagifterium Alchimi^ dicentes, quod cx rcbus illis
qnsr
polTit,
prietatcm diligcnter cxaminare debes , fic faci* lc animadvertes, quando ipfi aut fulphur aut calcem fupra didum intclligant. Alphidius dc hoc vitro loquens dicit , frange vicrum , & extrahe lapi-. poiie ipfum in vas vitreum five Eocciam , dem, extrahe ab ipfo olcum , & invcnics hoc quod & philofophi nobis tradiderunt, in hoc vitro argen-
&
&
tum vivumcft quod igncm luperat , tansen abipfo non fuperatur,ut diximusapcrte lib. j.cap. 6. prope fincm. lfi"dorHs in candcm lcre fententiatn loquitur
,
ignem perferre non poiTunt nihil procreari quod ipfumfuftineat,quibus refpondcmus, rationc nitri , terra enim omnino ab ignc rcmovcmr , coatnttum vero ab igue fortius evadit , quia
,
argcntum vivum
in vafculisvitreis,
nam
ximus
&
nos
lib. 2.
[ inquic] melius fcrvatur reliquaipium pcrfoiat. Dicap. 6. vitrum Wnttimmodo ,
&
huic iimilia, ciuum poros non habeaat, fola con{incre
Lib. II Se6l.Il Subfed:.

tinere polTe rpintiis,quinaufugianc& cxterminentur ab igne, his vcrbis volui indicare fpiritus ferri
cft,
^.
&
^97
fugere vehementeni ignem , donec convsrtantur in vitrum coloris Zaphirini autCÎcftini obfcuri. Propterea'ib. 4. cap. ;8. dixi quod in corporibus prsparatis cerncre debcamus co!orem cxlcllinum
dicunt ipfumxtenium a nnllo generatum, namcx illogencratum, iiam cx illoomiiiaqusfimilitudinem qnandam Iiabcnt alicujus rei generata ûnt, propterca cumparentcmvocavcruntomnium
quifitperfedus proptcrbonitarcm argenti
vivi.Iti-
demAlbcrtusparumanteHnemlib.Meteorocculre
hsBCConfirmathisvcrbis, dicitcnimnonfacilepolle cognofcerc ncs quando metalla fuam formam fpecihcam jam acquiiiverunt aut non , non enim facilecognorciquandojamfitlapisverusautmetallum, nifi per corruptioncm ad m.-!gujmdebilitatcmperducantur, in rantum ut nihil ibircftct praeter lolani figuram , & nihil de virtute qiiam fcquitur efientia. Comparantur vcro hxc corporibus mortuis , nam hxc fi parvo tempore mortua fucre , vidcntur parvamhabere diffeientiamcumcorporibus vivis, longo temporc vcro in fcpulchro conditis , tu;ic in ipfis folafigura rcmanct, & C\ attingantur fubito in cinerescorruunt, & apparct tum magna diffcrenti;J inrcr viva & mortua corpora. Idcm intelligcndum
ferumj Aut diciturzteruuseflequod fucritanteter& oiunia e!cmcnta& clementata prior,aut potius quodin ie contincat quadam encntiam incorruptibilein , ve'htus clt certa quadam humiditare
ram
vilj&abomiiiabili,hocefi:fcrnigine & pallio quodam viridi hoc cU cum vitriolo terreftri & fulphu,
reo
odoicm
eft
fpirat rcrrcftrem,
tem, hoc
horribiIem& fa-tenlulphurcum, politus inigncm, &cum
dc vcgctabilibus
etiam luo
&
mincralibus.
Nam
ipfoaquafa.tida,Jiuic (^ ut lcribit Eoccatius lib. de gcnealogia dcorum gcntilium ) attrihuerunt vcteresatcrnitatem & Chaos, a;tcrnitas eft quinta cficntia,hoceJl humidumradicalc aut argcntuni vivum, quod& Pliniustradit lib.??. liquorclixternus^hoc argen.umvivumpia-paratumClaudianus vocatScrpeiKcm, quia in co igulatione devorat caudam fuam hoceI}ai|uam meVcurialeu! ipfiusargcnti vividifiillati info.macauMa-Leouis & rerpciitk Chaos veio fal illud terrcumefl quod fupra Saturnum nonii-
mincralia
moriuutur, qucmadmodum re!iquaanimalia,tamcn non cognolcitur ,faci!e,quan-
moJo
do
aiiiiferintipforum
ma mutationc.
colorem
clTc&naturam, nifi exmaxiFtcnim Zaphirus quamdiu habuerit
&
tran parentiam
&
navimus , cfl cnim matcria confula , & iu ipfa coutineuturomniafineforma, hoc eft Sol , Luna & Stella; , hoc til planctx fupra didi qui fuam lucem non iiabent, idem & elcmcnta 4. & omncs rcs vegcfabilcs&animaies & minerale., & utdicit
Claudianus.habitant
ferro oirnia
figuram Zaphiri,
fi-
cum Demngorgone figurs

,
di-
opciationem Zaphiri. Si vcro poft long im mutationem obfcuretur & difcontinuetur, lcimus ipfum jain noii efle Zaphirim fedfimilitudinem Zaphiri, idcm intclligendum de auro vivo & mortuo , idem de argcnto & citeris
metallis.
.
miliseft vivo&qiii habeat
verforum elementorum
metalla
filius
&
nos fupra diximus in
Primus ipfius ipfum fulphur
philofopliorum continerf. Litigium dicitur , hoc eft
M.irtis nomine appcllatum, quod in putrcfactione prinûm eft tumultum facit in
&
D E MO: Ne gravcris rogo tribus vcrbis mihi ex,
plicare
ea qua; tam longo fcrmonc
trafcafti.
G EBE R.
tclligas,
Hxc
eff
fumma
totius fcntcntix ut in-
nos
voluifle indicare
eo fcrmone
quum
ferrum tanto tcmporis fpacio in igne perduraverit, ut ;am fattum fit valde debile & frangibile, & ibi plane nihil remanferit natura: vitri , & colorem adcptum fit Zaphiriuum ob curum, quafi tum demura convcrfum eile in lapidem philofophoruin. HsEC occultaverunt vcteres poetseeo figmento,cum
fingcrent
penaiurx diver;a:,cum non habeat falfedinem , propterea aperit vcntrem Chaos,hoc cflfolviturin aceto, Dcmogorgou autcm cxtendens manum fuam comprchendit Litigium ipfum fulphur quod fcrrum appellavimus , nam per manus Demogorgonis inrelligitur aliud fulphurarfe.
tit fcp.irari
ventre Chaos in ipofaie, quiaipfumeft materia prima metallorum , qu.m Hylcn , hoc eft filvam vocant, nam Iisec cft pars vegctabilis , & abeanafcuntur omnia clcmcuca, i: ud fulphur autem
cum
fit
nicum diûm
vatur
nam
ut funra
,
diximus
Demogorgonem Bifavuinomnium Dco-
cum
Arfcnico
fignihcatur
ab omni parte circumdatum elTe rum gentilium tencbris ,ncbulis,calig!nehabitansin mcdijstcrra vi/ceribus, ubi natus fuerit, veftitus quodam viridi
pallio humiJitate quadam afperfus , terreftrem odorcm, horribilcm & fixtentcm, non prognatum parentcm omnium teab aliquo, ied aLteinum
&
canum
canus fubito natus

eft
& Martem res eadem,quemadmodum Vulcum turpis e.Tet & deformis

Lcmnos, Ctc dicenduni
Litigio nato fubito qui
Mars ele, autem per Vul-
prcecipitatus fuit in Infulam
quoq.de
,
cum dcformis
eft in
eflet
propter fulphuritatcm
p-ojicicbatur in
,
&
&
unftuofitatcm adu,
ftivam
aerem
hoc
aquam
altum
rum.
diftillatam
ibi lavabat
&
folvebat fe,
&
in
DEMO.audire.
~
Qiiamvis hsec mihi vidcantur valde
obfcura, cupiotamencxpofitionem hu;us figmenti
fubvolabat , hoc eft , in ipfam aquam , quia profundius dcfcendere non poterat, nam ipium arfe-
Demogorgonis vocabuIumGrjpcumj interprctaturlaiine, DcustcrrsE &dcuspopuIi, live Dcus terribilis, & fignificat ferrum. Didus autem abavus fcu bis avus omnium deorumgentilium,nam omnesab ipfooriginem tra.xerunt & derivati lunt (ut /am diximus) undiq; circumdatus nebulis & aligine, hoceftlubftantiaterrcftri,habitat inmediisvifeeribus terr^, quia fub terra natus
G HBER.
nicum ab eo extradum, hoc eft feparatum a ventrefalisinprofundiorilocoeftca:tcrisrebusomni-. bus , nam in ipfo centro terrae ipfius falis Chaos nomine appellato continetur.
DEMO
.-Satis
non
ne
facile quis
fufficiant
longa fuit difputatio hxc, quare Judicium feret,fed pro explicatiomihi hxc, donec praxin ipfe videro
aliquando.
& nutritus
(f/ilclihnU
Fiitis
exôjiiionk
GEBRT
IQHAH.
%i5
loHAN. GtRHARDi D. Excrcitationcs perbreves In G EB RI Arabis mi Eîilofophi Chemici Libros Duos Summx Perfedionis.
Lib.
Oui '^
PrinciDU Maturdia.
itt
Bibliotliecx
Chemicc^ Curiofe
m,r(m.
fm ?fi fm ^m^ fm
T.
mt^ ?ssi
s? Sum-
c.
1.
amnlam
tto
\am multum remotus efi ab Arte nopa. habet radicem veram , fuêr qnam ir.tcntionem fuam fun^ct
feipfo ignoraverit
,
hic
Scholioni
^^W^ N
Wf' J"'
Deccptifunt hicaliqui , nC mciuem, quail K^- luuaicnt , Gebri eam circ homateria ex .......v i.jai...wa numaiiis.icii humanis/cu principiis '-\M cx pnncipiis lGI
Scipfo
:
mincralium folummodo fciuiit, cum tanuiltxproriindiorcs caufa: Artis.qujm iila: rc' am cui Ignor(i>:ti.i cnd'.t juper Intentin' qniraiuiir)^"^
qui
caiifas
men
r.em
ejifs
esf rc,^.r... retnotu.' .,.
hujiis rioftri Operis, m de modo hic varnta ^b ab Artis introitn. ( Itcrum animadver-
mincdcprtJ-^ta^L.apisPhilofophorumcoiiticicndus aliqui in fpcnnate humacfTet Undc fattum , ut in urina , curinibus m.enfttuis, in no iii fan-^niae , hancelTc vanam !aboics'inipcnderent.Scd &c- fuos
i
tendum
quod
vCl aptior hic
tamen nondum ver-
fctur in Artis hujus introitu , citius tarnen Artcm adipifci potell.) Jam ulterius hicGcber ob crvanda
proponit; Qut vero fciverit

(
(i)
opinioncm piusfotisnotumefthodic.Vidctur.auqui etfi ia cxtem Gcbcr notarc Philofophos illos, phylica non aut Philofophica t -ris rcbus conimunia
i"norcnt principia, quia tairen
illis
Huncoportet
efle cxadiiflinuim
(;.)
c^ caufas mineralium ,
&
omnium principia. Philolophum )

gefurationis rno^
[;.]
dum, ^ni ex Intentione Nat Hrd.
cor,Jifiit,varum ^ni^
folis
igno-
principiis Chcmics rhiloforaris aut repudiatis infillunt, fo fDinnKll flC ÛC fUiri?. phix propriis )
Qualc^ hodie prop^ omiies noitri vidcntur elle Philoi^nhi Ariliotclici Scholafti. Et hinc eflc loci huverba dcindc c. ius commodiorem exDlicationcm, hiijtis Oportet Artificem doccnt; hxc cucntia 7.
fi,
dem aufertur abeo, de Qperis com^lemento, ftne <jno tamennon poteji Sciertia ?vjfra perfici,ûoni.im ^r.( iM'tari nonpoteft naturam ia ornrnbus opertbits , fed imitatnr eamficut rite p',tc^. ( Ergo etiam non lufnaturalem Gencrationis miiieralium moquia Ars habet quxdam fingularia,fccundum c\vx Naruram nequc imitatur,ncquc imitari ftudet.)
ficJt fcirc
:
dum
Operis in Scienriis
f^ perfentimejle
Philofophi^t, naturalis
ernditiim
Et hxc funt pnpcipua
fiuc
qujbus Scitntia perfici
: eîii'* ,
<j'iantamcur.(j;ie
pecuniam,
non
poteft. ^JlCfCd llUICfj V>n
^CH Artiticibus
habncrit , (jr degj- i'!gemu>n naturaiiter f.roftndum tarnen non ipfins finern îcAnificio,^ fideriutn in hoc
yj^j) ^jj-jjj
^^^^ j)^,^ gf nKinCU ph} lii-i.s & Hiftoricis niineraiJum,quanrumvis acutiirm is giCnn'f fCpH'
communis ctiani (ubnon pod^t. ErgO perfcrutatione, & indit- - oportct Pliilofopluim tur. Oportet igitur ajtijfima Chemicum Naturam prof unyivari. Quibus ve:bis_vi^ diiis.quam ilria r.atnrali, Artificem commuaes Philnfophos, intro piccre& dcturGcbeisukrU^l^^ coiitcmplari; ,'icut ca de re R.Luliius iii Tliconca -^^^jigDSaFiaamlcH trad îtiojncm^hciujmLc^^ fi,t Tcftamcnt. fepinimc monct.
^(,(5^3
i||ii,s
tx doBrinaPhilofBpbiamnaturalemadeptuf ftirit. Qjii.t, (jiiod per ingenium^ natnrale non ad'p'fc'tur, hicj.-is defeani ,jer doa,tnamfnbveni.
^.aret,r.ift
5?^; Vera Philolophia Ciicmicaliabet: qu.tdam

profunditat!s,ut
t:j),f|-jmj
Philofopiiia c6 afpiiarc
"lu tioJTeTvclvi^' l^r^cc^t oris,
aiit
bonorum
Scri-
-^^T^^WjfineqHard propofitum pcrvcniri ncqucat:
tbidem.
.
oPrKxn^^^K^rim
pa(ric, vcl
nonin ommbus
fententia;
imitari vcl
qui folumnovcru; dnc fingularibus ipfo in fe naturalia modo Artis Secretis , a coinmuni N.:tur,i: ordine rcccdentibus ( quandnquidem Naturam Ars in o:imibus imitari nequit ) ad Artis hujus cognitionein
debc-t, ut
fit
Eum,
,^^;
,-,,
Charifsim: igjtttr Fili , Secretitm tibi pandl^.todin n hoc Artifice^ cjuod natur.im Artifice' crrant , tûod nutur.im
ornnibus dlffer ifferentiis proprietatum aciienis imiturt
defiderant.
Scholton.
pfrvcnire polle nunqiiam
Q^6 muc|; ncr Cm ; ^^Dniifc^Cr@CÛCfcr&virk9n)Cr&Cn. în P"''"^ Pirlofophustvur&ÛDCinTBcrcf inlcipfo, (o^nC anticre Pr^ccptores ) nicfjt gcfanj^cn inogcn. Noranda etiam qu^ fequuntur Libro hoc pnmo cap.i.E' fjtii Frincipia fuafciverit natnralia (Phyc.tuf.u ( quas prior, tanquam purus comfica )
fcrentiis Propricr.itum a
Ergo diligcntcr difpicicndum cft, in quihus diTNaturz operationc rccedendum, & a quibus non reccdcndum fir.
Lib.
.
I.
c. 7.
In rerum multitudine
Ars
nofira non
'Untis
,
cor.fi^
&
ftit
nec
perficittir.
Etenim Lapis
tnuni^ Philofophus ignorat
mineraliurn omnes( fcil. naturali cognitione tantum ) nondum tamen adeptns efl vernm firiern (^ proficuutn huytt Artis occiil. tlfsimdi:habet verh faciliorem aditnm ad Artis hujusprincipia ( Nota ; Hic fciendo caufas Minerajiu iiomnesGcbroadhuc vcrfaturanre veftibulinn Frincipiorum Artis hujus;Oportct igitur vcraPriiicipia Gcbri.-a Artis pro'iindiora c!'c
,
na ZJnu,
dirnns
ûo Atagiilerium confiliit , Extraneatn alicjUam , nec minuimus ûod in pritparatione fuperjlua removemus.
in
yMedici" cni non ad,nifi
Rem
C / /' ^cimion.
quam
P:
iii-
cipia mineralia,
unD ft^?f bcr/ fo "mnes canfas mineralium M?ci(/ nOC^ XW t)C6 Gebri @cf>UCl fc$ ncn^nfan<1[ CtCmafljt' alia nullam liuCturam fed trctalla duiuaxat communia producerct. LTnde patct
,
quanci
i.i
caligine vcrlcntur
adhuc
illi
>
Notandum InPra?pararionequidcir loTmhabcre Remotionem poftea vcro locuni nnn liaiicre Additionem ReiExtraneit. Ergofequitur Hunc La^ pid-MTiomniain fe haherefibi neccilaria. //! cjH^ Magijierium. )tn <juo, inquit, non tn^na, quielt ma:eria illa,ex wt fic refpiciatad Lapidcm qua .Mcdicina perficitur. Hac de re , & dc hoc dilcriminc LuIIius in Apertorio egregii; docet. Notan:
,
dum
Lib.
dum
efl
1 1.
dici,
Seft. IL Subfeft.
V,
illas omacMuVero Opere l^liilolopiiico,foDecodionibus perfici, quou probe nocandum Ciarct iiinc, duas efTc princi cft Inreiiquis enim Operacjonious lere iiulia eil pales Operationes , quarum Prlor priparat mate- Variationis colorum obicrvacio. riam Altera , prctparatam in JVIedicinam exco-
vocabulo getierci;i,eciammateriam,qusexpra:parationcablolute oi:tur, in Seciindo dcmum Opere, perficienda. Non addimHs) Nihil illi vel in Pr^paratione, vel mSecunda Opcratione adduur , nih quod Prxparationcfuitfeparatum,&deipfocfl:. Nec mmHtmus. ) Loquitur de Lapidc,in Pnma prius autcnun PrsparatioOpetatione, pcrfcdo rcmoventur, quibus remotis, pune ejusfuperflua riifimxpartesitaumuntur, ut abjecîs fuperhuis> omnia tiantunum liomogcneum , infciiabensoin:
fimul etiam,Lapidem
J9
fub/e<Si Difpofitioncs
dicill. LulJii.
ut efie terreum, aquaticuu),
pulvcrulentum, Huidu*n, Liquabile
&c VideCo
m & quidem finiplicimmus tautum

ut
i ^Halibct Decomnne. In Prsparationc Vnicu^
Color obfervatui-
in reliqua vero Opcratione, Colorum varietas-Et* fola Decoaiofacicillas V.iriationcs leiturnonclt
Seiundo <Jipcr , Artifcx , manuarias Gebri literaicsOperationesL piita, 6ubiinwtionem,DiJtillationcm , Calcinacionem , &c. J inteiiitât , fcd
fciat,
lis
nefibi neccllarium. In Pr^partttlone. )
Qiiamvis fiic Gcbcr principaliter loqui vidcatur de ilia Prxpar.uione, qux ht pofl vafisocclufionem: Vbinatura( ut ioquitur P. Bcnns Fer~ fArienfis ) tnto dccodiionis tcmporc fupcrllua lcparat , doiicc tandem omnibus fuperfluis feparaquit
.'
Lib.
1.
cap. 9.
. Solus temperMut calor humiditatis efifptjfatt-' fHs, t^ miilionis perfeclivus, non calor excedeni.
Scholion,
talis materia, facicndalnrpiiiatione, exnalationeiuperfiuâiicujus humiditatis odus non iubcat, fcd
tis, Lapis cft in Ortu , in Gandore mirabili, ante plcnariam i-ixarioiicm. Ectunc vere forticur La, ^, ^, pidis, & qmocm Vnnis Nomen ; Naciis enim elt
. .
RequiriturinOperationc Secunda
liii
qus pro
Xota (ic Komogcnea,& iniemia, pcr lux iiumiditatis converfioncm , &nonieparatiouemlpinationis, caloremiti, fit fufceptiva. Hac de re vide amphus Ub. 2. c. 6?. ubi h*c In/pipationisnok Vnus e/imo. qucm hinc mde tantopere commendat Geber; d^s PicernmVntis yer exhaUtionem kmidifHper. Hoc illud Pnilofophorum Arg. \ivum , ncqua- fiiti Alius per reftditiinfyijiationem.
.
:
proxima Lapidis .^ Matena verc prima & Pniiolophorum, qui abinde nuilo indigec alio, quani Coctione iola, qtia adplenum tcrmencacur & iiyitur. Et hic tum eft^ Veius lile Mercurius,
Lanr.
vulgariterintciicdum , in quo infuut radii tingcntes& SolPhilofopiiorum occuitus. Nifi autcm didusituclligatur ivlcrûi ius , ncmo ad Gebri,
alioruniquePiiilo
quam
Il/idempa^l'o ante ;
ophorumveram&genuinammen
ibidem.
mijuljtitijjimi, (jui
tcm nunquam pertingcrcpoterit.
In iVfctaJIornm generatione naturali; Suntfu^ temperata Decoilioneindijênt,ut feipfisfeciindam ncjitalitatem inJpijietHr humiditas
.
Expedtt Arttficem
,
hujtts
Artis Prtncipta
....
propria, (^ nonjugiat ah eis, relincjuat ipfa omnihu" miditate privata, aua contufonem extenjionem
&
(jr
fufcipinnt.
radicespri/icipales
cjiti
funt de
ESSP
Operis, non
Scholion
ignirare
ûot.iatn ani prineipinm ignorat , fintrn
mn
inveniet.
Schelioa.
Intellicuntur hic Radices minerarum & metallorum, ime quarum dextra oi debita Cognicione,
nihii inclioari
,
nedum
perfici
potcft.
Non
func
aurem
h.x rcs crudse
& crafije
intelligenda;, fed
ad
iilarum
RADICES
ufque inlndagationeexcurrcn-
dumelL
Itaque nonelf:, ut crudum liic intelli ATREM & RADICEM gas Arg. vivum, fed illius Noluntenim Pifilolopfii ieu Matrem radicalem. fuperliciarie in ejufmodi verbis fuis intelligi.
Notandiim hocinloco, primo , Mifl;ionis ahinhoccapitemcntionem:VbiautemMiftio, ibinotum efi fieri miffionem intcr plura. In Uno, cnim,in quantum Vnum,mfftio locuin liaberencqmt. Igitur intcllige , Lapidem ita efie Viium, utficcx pluribuscompoficumaliquod, & Vnum facftum , de quo' alibi. Deinde animadvertendum , quod ubi compofitio fafta eft artificialis ab Operatore , Opere manuario , ibi nullam pori
cujusfieri
^^
&
amplius requiri exlialationem aut evaporatio-
nem, fed Inlpifiationem Humidi. IdqueNaturjs Exemplo, qua: inMetallorumGencratione, poit-
quam dcbitarum materiarum

ibidem.
it,
concurfus factus fu-
fuperfluam Jiuiniditatem,
maxime heterogene-
am, tollit, & evaporando fequellrat ;quandove%.Non opcrtet tua hona co' fnmere , <jt{ oni amvill roillnd, cuodeftverum & genuinum Ijumiduin metallicum vifcofum fupereft ;tum decoquendo fretio ad comple?nentum Mag-flerii perventes.
nulhm amplius humiditatcm

ScholiOfJ,
feparat
fed illara
:
Vili^retto.) conftabit
cri:
:
Ergoprimoneque materiamagno
deinde, ncque etiam cottio
magnorum
iumptuun-i.QuoddeAuio&Argcntodici nequit.
Ibidcm,
ipfam coquendo infpiflat & adunac intime .Ita in Opere Artishuc rcfpicicndum ; & Sapientihic fat eft diftum Tertio Datur infpifllitionis modus , fcu Medium aut Infirumcntum Ignis k. iivecaior. Cercus autem amgnat.ir illius gradus,dum excefTivus rcjicitur, e contra Temperaws laudatur Calor ab Effcctibus quorum Vnus e(t ipilFatio Hu: ; ,
:
&
%,SttideatAytifcx, cumfti Optrattone fuertt,om. nta Signa,^ cfUAi^ at*alibet DecoFlitne appareitt ,tn
mentemfioiUare,Ûiorum caufas inûirere

Schclia.
Stgna) ApadaliosautoresfuntColores,
&
aîs
du.T) , hoc ei\ , Compofitione altcrantur. alteratarper intima indivifibihrcr uniuntur ad invicetn , ut prodeat Vnicum illiid ortum & compofitum, quod dicitur Lapis Vnus ejr Vna Medieina. SoJuni autcm huiic Caiorcm dictorum efTeErfedi-
inijj
yî(.j.j, ^
perfectio mixtionis
hoc Calore
m;ircri3- in
vutni
&
i
600
vum
non
fruftradicit
iBibliothecoe
;
Chemicae Curioix
Scholioii.
Compofitione Artirtciali, fluunieftamotum,nuIIoaIioopusenelaborc,quam dehiti, lenti illius infpilfantis & ^mifcentis Calons adiiiiniflratione. Solus enim calor movet Naturam,
eanu]ue mocamadjuvat, ut non Artifex, fedNaturaipfaomnesaltcrationes&mixtiones, una cum
innucns nimirum , fada ni qua humidum fupcr
donec tandcni oriatur Z,<i/?.f ilU rnus Loquitur eadercetiam Trevif*nus , ubi, Part..'Tercia,' dcIgneAlterantc dicit, & gradus, quibus Vcra & Uiiica illa matcria paratur , hofce ponit. Primo rcquiritur Compofitio :de'mde]Alte' ratio polt Mixtio & tandein K/o, hsecque pmRufolo Jgiie omnia. pcrfici diferte alfcrit.
InfpilVationc perhciat,
: :
Quatuor excluduntur Arti ad Naturs normam Primh Quod non pofnnuis pofntnus prnicipia piincipia naturalia componere, neqne etiam id faccrcopui Ncque cogamur , ad naturalem fafit. Secnndo ciendam (Elemcntorum proportioiiem recurrere. Tertio Vt ik dc MiRionis n.odo tcncndum. Natuin quibus ra enim nobistalia Snbjefta fuppcditac hstc Tria ipfamet jam pcrfecit & pr.-cpatavit Arti. Quarto Neque etiam in CaiorcNaturampcromniacfleimitandum. Qux omnia ctiam dodtifnme traftantur a loan. de Meurg Ith, i. De hifcc Geber
itlimitabilia.
:
poftea
nirc,
I.
I. C.
Lib. i.cap. 10*

. Sed Ht fiat Ififpijfatio eorHtn ( principiorum Initiratio talit*r,<jmd metallorum] ad, invidem,
peffumus
n.inquic êcfeire volumus illa nec ftec ad opus noS}ru?a pojiunt perve-'
:
&
Lib.
.
I.
cap. II.
fiat
ifJ
eis Cniitnfio
(^ extenfiopermalleicompnlfionem
nifi
Nos tBetallanonmutamns
illam
fedNatufa,
rftl
per hoc , (juod humidum vifcofnm iv eorum ad invicem commiflionefolvatuf , ptr fuccejjivam in minera decoîonem,
Scfjoiioni
^ non ConfraFlio, non eU
ftcundum ^rtificium
Mmertam
Nos
prgparantHs:
y
<juiaipfaperfe agit, non nos, tores iUiusfumus,
vero Adminifha-'
i
Scholion,
Metallorum Principia Infpifsatione coadunantur, icatamcn, ut evaporando quidam ab iifdem

rcfolvantur , admetalli conftitutionem non pertinentia , alioqnin nunquam ficrcnt mctallica corpora, fed in mcrcuriofa aut fulfurca ni;nium fufibili
Rede liic Gcber docet, poft Prsparatloncm , Ignisadminiftrationem Solam agere Naturam, in Operationibusillis, quaspofteal.2. c.8). & 86. recenfet, eafque majoris fagacitati.s, ( ubi Natura,non
Artifex hoc pra^ftare poteil) induftria, quam quac in fecundo eft ordine, perfici ajTcriccap. S4.
Ibid,em.
&
iorma pcrftarenc. Servandum autem hic docet Geber, Naturr Exemplo , Humidum vifcofum , in hac fua huniida & vifcofa Natura coiifervatum. Id autem, Confcrvatio videlicet, fit pcr calorem mediatum, quo vifcofa non evaporatur , fedin feipla
coudeuracur Immiditas.
Ii>idemi
( ejfet
Nonefr neceffarium ,f}ellartim fitum expeârf^ tamen ntile ^fedjltfficitfolum ( crgo ninil nltra rcquiritur) Nature difponere, ut &ipfa,û fagaê corpoefi, difponatfitibus covvenietitibus mobiJium ru>a Non enimfuurn rnotnmpottrst Natnra perfi:
auodnon , . alicujHs humidi, Jnfpiliatro nift P RIFS crgo non ( fit ipfo Tnfpiffationis , fed praeparationis aftu , Ht hxc feparatio ) fiat ex humidu partinm fubtilijfimarum
txhalatio c^ confervatio ex humido ( nota hic inhu* mido duas humiditates non homoa;meras&. homo-
Regulam tibi\tradimHs generalem
(frfitu mobiliHm corporum (Ergo poil Prajparationcm, fola Natura omniaperficit. )
certflnemotu
Lib.
I.
cap.
II.
Alii in Spiritibns; ali! In cerporibnsaliz infalibits
($"
& proinde in prsparatione feparabiles, ) partinm magis groffaruvt , fi fit hnmidum in cornmiJiione fUperans ftccum (quandofc. humidnm fiiperfluum adeft) dr vera m-Qio humidi&flcci, ut hurnidum contemperetur a fieco , (jr ficcum ab hnmido ,<jr
-gencas,
fiat
aluminibut,nitris er btracibns:alii viri) In omnibus rt^ bns veqetabilibits,hancinveniriArte (^ Ai agil}eriun
affirmant.Ex his antem omnlbus,hi cfuiAtm fecundum
partem, bene
rnale
hic fub(iantiaVna, infuis partibus homottmera temperata inter durum (fr molle (iyc.
Scholion.
: hic ( fortc illi ) vero,fetundum totum divimtm Magifleriumijtim^ntes yillud tradi^ deruntpo/feris Alii in omni genere fêaetabiltMta rerumfupponunt, [ fc. materiam.
:
SchoHtn,
RcguIahxcGebricadocet; In hac Artc nulhim adhiberi debere arg. vivum , nift prius ab illo humidum illudaquofum, vel per artem , vel pcr naturam fuerit exhalatum & feparatum;& tumdemum in Arte procedi poiTe vide hac de re infra c. 4^. & 46. PolTunt itaque omnia in hoc . pofita ad Creationem Sulfuris Natura; transferri, ubi fine exhalationc humidi hete.-oj^cnci, nulla fequitur Coagulatio , ad mediam lub/lantiam.
:
Exhlsommbits,) Loquitur de Scriptoribns iWhi qui in Libris fuisdiverfasopinationcs (rationemateriar) difcipulis huius Artis obtrufcrunt, ut exfetj. Pcriodo (Ex ipforum autem) clarum redditur,
Hi)
fc.
in Spiricibus
& corporibus. llli)
InSa';
libus &c.
Lib, i.cap. 34.
Ibidem.
Adhuc vero (^ i/t aiiis ( fc. artincibus ) CrefcentU bns omnihus fnpponentibus , m^gis laboriofa ( Ars) fore proi>atur:ldeoûe,jui eamin Omniius lêuetahilihuf ponunt. pofiibile quidem ponunt , fed eii ( Gbi) ûoniam prius ieficerent in laiare , ûarK.
.
NON,
Nof}rafnientiononeff,in Printipiis
Naturam
âboratHmperficifitpoJfihiU.
Scho/ion,
fe(jui,nec in proportione mifcibilium
nec inmodo miiiionitipforumadinvitem fHatione caMsinfpifiantis.
Elementorum, , nec in "
Nota
.;
Quod non ponat Geber boc loco Impoffibiic^
Lib. 11.
, ,
Sea.
II.
iKre
;
Subrea.iv.
/wi
,
(?ot
,
Ibile ut de Boracibus &c. dixerat. i. ImpofTibiiitatem non elle ratione materia: fed HUJUS Artilicis. ?. Videtur fucus latere in Vocabulo , omni. bus cum non line difcrimine ex omnibus ( etfi quidem omnibus infit ) aeque pofTit ha:c materia educi. Videatur hac de re. Lul/. Teftam. Theoricd t. 40. 4. Si non ex omnibus, (equi tamen poteft
:
tjutlibet
>
cum
ûalibet re/okitiir
pôvtef'
fortem Vnionem
ijuam habuerunt
caiore
nnna
&pautatim a
,
adtnvicm per rr,t" naturali qt tjuahl tjuat in mi'

,
neraUhHs
in ttrriC vi/ceribus ctndtnfaio
^c.
Scholidi
ex aiiquibus. Non enim dicic Geber ,*.v nullis: neque ctiam dicit , in quocunque Vegetabili. Summa. Videtur Gcberdicere; Nonomnia Vegetabiliaefle idouea: Hxoxnnibus quidem , fine difcrimine, poffe perfici non negat interim dicic,ejufmodi artifices in prima Operatione deficere potius,(aliqua talia nimis recnota traiSantes ) ant.equam per priparationem eam producant Philofophicam materiam , que dcin (la perfeSione opus ha:
Hsc Generalia pofTunt etiam pro defcriptiohg vera Materiae inteiligi Cum eadcm dcbcat cllii materu Artis quce Natura?, Videtur autem nune ad Opus Nacurae, & non Magifterii dcflcdere. Inferim tamcn, quia defiiiirhxc Principia , fccunduni ^P"S Magifterii.tenendum.i. Quod Elementareiii
;
bcc.
primamnaturalem eorum compofitionem defcri'^^ q"am dcin Ars imicarur. 2. Eam Compofitio* nem dicit efle indiffolubilem. ?. UtrUmque Principiorum , una & eadem definirione defcrjbit
'
Ibidem,
t S . Ideoquefi tales Ariem non inveniuni Uboribus i artem laborihus inveniri fojje arguunt. ( Hic Error ponicur non in matcria, fed iu operis laboris modis. )
NVLLIS
SV
&
indinblubilirer in alteroj ratione fubftantix , una etiam definitione poHunt defini" ri! videatur Lull.TheoricTfft. c. .^?. & 41. Vnuvi tjnodque ipforum ) Sc. tam Spiricus fcerensi quam aqua viva. FoniJfimA Compofitionis Vmformii Suhftantra: ) Haec videntur etiam hunc fenfum
unum funt, & unum
quii
Lib.
I.
cap. ij.
. fnnuimus tibi, /ecundum AttiijHorum opinif em: qui fnerunt de/efla noffra, artetnimitaniium ,
adde Natura Mercurii,& hic deNaturaillius ut alias in Philofophornm Libris legitur ; & Geber hxc fimul junda d Natura prd vero arg. vivo inrelligiti
mittere,
quod
fulpiiur
,
^\t
fuod principia naturalia in Opere naturtfunt Ifiritus faiiens dr Aejua 'viva, ûam Siccam Aquam no' minari (ncedimut,
Per ?ntnima fttnt unica , ut nulU ip/arum:) ipfum ficin Operatione fecunda
Hog
&
A calore naturaii & a^Haii;

tum Naturaj
Intelligit
En
tibi InftrUmen-^
&
Artis.
: ,
Scholia.
Hsec enim etiam Artis primafunt Principia:Ubi notanda Mercurialis partis duo nomina. i. Aqua viva.. 2. /\qua ficca, qux & propterea fublimabilis, nec deftillabilis elFe debet, fecundum Definitio-
/ mineralihus ) id eft qui ineft mineralibus * ergo Inftrumentum incrinfecum, ut& iri Secunda Operarione fieri folcr.
Ad Exigeniiarn
,
illorum :)
fcil.
metallorum:AIiani
enim habet Lapis Exigenciami

Effentit. fecundurn opinionem,^c. ) Hsc omnii etiam polFunt adapcari ad Lapidis Confedionem pro ratione ExigentijE Efl"entia! illius.
nem
Sublimationis . qui ica babet ; Sublimatio eft rti Siccdper ignem elevatio, eum adhdrentiafuivafis,
hic in fuo lacet arg. vivo.
Lib. de Sum. iêrfeft. i.c.io. Item: Spiritus foetens De SeHa no^ra: ) Ergo eadem eft Gebcri Sencentia. Artem tmitantium:)
Libi
1.
cap. i5
&
Cur non
Quia
viderant
dicit
Geber; Naturam imitantium
Refp.
hi Philofophi ex iis,qujE in Artis progrefiu

,
vivum in naturafua
. Alii dixerunti quod principium vonfuerit argi , fed aiteratum , c^ converfum *it
(.
recro
adNaturiopus
fc
:
confimile fucrunt
argumentaci , a pofteriori
mutatum &c:
terramfuam,drfulfurfmUtter a/teratiim,e^ in terrani Etiam ha:c opiniojpari ratione,per" trahi poteft ad Opus Philofophicum.
llîdtni^
Ibidem.
f. SpiriiHsf(M/entem divifimus : /? enim Albus ijt ccuito (ir Rubeus, ( vocula hic e^ videtur fuperflua:j niger uter^tie in tJMagifterio hu\fis Operis
:
In
Et
ifte
modus, ûodprius ( nota hic/>rt/,quani

,
manifeno autem uierfue tendens ad rubedinm.

Scholion.
do
fcilicet
omnia poft folutionem

in
(
quationem
tuntur
:
feu potius Liatrum pulverem feu rerram conver,
f Ita interpretandus eft hic locus: Quodvidelicet foetenshic Spiritus ab initio delitefcat in Nlgredine in qua tamen idem Spiritus Albus & Rubeus occultacus eft. Quando autem in manifeftum prodic Spirirus ille tum finalem tetminum fibi habet in rubadine propofitum , ad quam uterque ( fc. ater & albus :) tandem determinatur finaliter.
j
-j
,
fumpta: ) cnim Cu mul maneat in Nigredlne, fine aliqua feparationc ) & tx hn amhabus terreis naturis, refolviiur
)
unumquodqiie eorum
unitive
fc.
"^''^'^"*'*^ 'id terreatn naturam,{\it<:unouQ
fu*
^^j tenuifimus^Hoc de fumo plurima hinc inde Lulliuj , ut & Morienus:) a coiore multtpiicato in Pîfce^-^^^ 7-,,^^
( j q^^^^ Philofophico intelligendua hic venit calor Intrinfecus.qui paulatim augecur, dc reae in ipfis vifceribus efle dicicur.- ) Et hic dup/e;i
j^-j
,
/""*^
, eft immediaca Lapidis maduplex ) cum a caiore fnine'"' temperato[hic fermo eft de igne e\terno:]deconni Vniformis Sub. ipforum efl fortiffimt. Compofitionis conyertitur inmateriaTP cujufdam terra ( vide ffrit , tliud idet, quod in eis partes terrea, taliter fiamit: bic paulativam Infpi/racionem , ) ideoûe fixionem tinitte, fartibus aereis , aqtteis , igneis ,per minma /unt quam dtinde fufcipii i*Hfudm , ( ad Ablutionenrj nulla ipfarum , alttram in reftlutione fojfH Smt"
Ingenere (de hifce Principiis
Splritu fc.roe-
taiiorum immediata ( i" Opere Philofophico

teria
:
nota hic dupiicem fumum.-; eft materia meî & ita eciam hic combinacitj
(
tence
&
Aqua viva ) dicimus

:
ijuod
unumquodûz^
Hicfuinus
fc.
&
&
Tom.1,
kf
aedjjj|
&
602
accedic
-
Bibliothecse )[luens aûa per 'oifcera miney^, &

tlli-
Chemicae Curiofx
(
lioc,
Hic eiiim veritatem occultar,

perfictiHr
uti alibi proteftafur-,)
fup"'fliium
,
vidcii porcft
lem
,
sôr.giofiia,
tcm
hxc omnia, fed apiopri.i

.-
fuit
aqua
in
Ope-
re Piiilofophico evcniunt
ter uiiiitr utiione
dt[foimt
{
& ei imiformt1
jam admistiim tHeC ( luum argentum vivum nihil polict clitici:)froielattif Magifleriim ujoûe ad dcjferationm. Et (Uinfno cdm'*'
fine iilc
nifi illi
(
,
naturaU i<r Jm/ia.
tibi
aquam
part
jam fibim ixto
arg. vivo
homigcncam,&
fic
,
propcerea unibilcm
.;
/decque^
nem
dtis
arfcnicum dici [o]ci:)
f.t
cûod & ob albedi* t>}jnurn,& dat peW-
dxeruiiz^ ,fc otiinantfS qncd ai^tuifluerispcr ?/iea' terrjt invx-nit fubjianitam dijjoliibil^rnu ,exfnbtH cr illamfolvit ( hcEC Jiaritia tem. in vifertbs illiits
,
commune
non
fit
coinpletum itnituique ineit,liorMn ( cum otTHie (uJphur pcr ie iit rarum & kvcncceflc eft
hunc locum de alio

purat
curn
omnia
txquifitc quadrant
cittr.
.id
opus Philofophicum:)
(
(uo cffcdu dcccrjor
i^ Hmfo-tniter
ILLA VNlTUR
En
aquam
Solii-
&
unibilcm îjuoufqne f vidctur iccrationcn) in

tione innucre ) crfiilfiamia
foluta,
iuficit:)
cum cauf* fcsMate df tlluslrat ( fulfiK autem commune femper e7'/'f75(:>r (hoc ipfnm Natuis Sulphur.-)
fulfure inctUigatur
:
CT 'pjnm a
terrv. in ^''ifceribtis dtf{
MagtHeno, ftne
cjito
nihtl
& .tqiiaflucns dijjdvcns

illas
explica hinc Soln-
wj eortuMpit
&
dentgrat.
horyimfrafiai,ftdpn T
tiones
Lib-
2.
Vnione
N.ittirall[_
. ) Vnurnfticnnt eflaqua cerra fua Hociim crgo
cap. S). pofitas
tbidcm.
. Qjii etiam in
mogenea:
]& ad
taleui rnifitorietn Vcnittnt otunia Eie-
mcnia [ vidc hic Rcconjundioncm Elcnientorum , ia Artificio ] vcl quafi [ fcparatoriim: fcmdum^ rnifenturper>inidebitam naturalcm propvrtionem nirna (juotifcjite faiit Vr.iformem mtUionem- Et hac Tnt/Iio p r fucctfjiûam dccvcltoriern ( uc &: in Arte La]
tionc: j
(
ipfiirn
Pr&paratione ( intellige ejus Creii conmifc^re ? arr.icare corporibus noverit

in
ISi tttnrin,
intcUigc corpora, dc quibus

Ae Secretis
&
fcietVnum
taftnt via
via.xiii.MHrt&
Apertorio LuUii:^ Viamper-
feclio>itsVN./4A^{îO,l\\-im\erc\Jimv:)cu?nT/it{l'^
ad unitm
ejjcctum e-^rtHtti tnientttt/j,
^t.
pis :)
ii
mineris
infpiJJ.ittir
nafcicur in arte
ubi
.
pmnia
tailntn.
tcrrcflria excluduntur, infpillatusiilc
MerPer
/hidem
curias, dc
qio Lib. 1. c. 6i-)& wiinrattir, Ethi îiidem, cjH.mvis ftnt afinei Ve

:
& fit meuuti, non
Deum
Altifilmum
fit
/PSVM
obferva nunc
:
de quo
tantcn Feritaiem conjiciunt ptiratn.f Intclligo.in ProCcllii Naturx, fcd non Arcis cum non omnia & finguia itafiint in Natura, ficut in Artc !dc6 utitiir uno nobifcum quafi dicat \oc2b\.i\o cvnjiciendi qnidem utiintur medio in Aite fcd cx artc ad Natnram, non fatis dcxtre argumentanror , cum Ars & Natura , non in omnibus ( quod ilii non fa:
( ergo ,quod ineft etiam corporibns potc(( tamen etiam de t)n6lura j.im parata , ant de fulfure interno philolopbici arg, vivi, Solcm & Liinam
,
fulfurc
fermo.-
tllumtnat omne corptu
eft fulfur
philofopbiosm in operatione illuminantc incell\g,t ûoniam altimen Lur/jen {'propzcrea, , efi qmk :)
,
eciam
albificat
[j, (>
& liniJttra: Eligitnr autem

^
craf-
ftm (
\\\u^
f\i\û}, ;it;.yiir'i
tis confiderant)fibifint fimiles

("
ficuci
nequcNa-
tibi fuifur
lucidum
Uhi' ) Itteidttm h. e. tranfparens. J

I.
(tn
tuiam in omnibus imftatur iib. i.c. \o.) fic iicc ex Arre omnia ad Natura: Proceflumlubcerraneura
^pplicarc pofilimus.
Lih.
I.
Lib.
cap. i^.
cap. 28.
. Eligitttr arfenicum ( Artis puta
lucidum
gj
fcjuamefum
alibi
&
fctjjlie
( Philofophi hoc fulphur albunn

foliis
%.Sulfur tflpirtguedolêrr&CDc^xvLUOvi.tm^tznc
fulfuris diligenter tiotabis
,
comparant cum
Talci fciiTibilibus
uc quxdcfcribat etiam
Iquamofis.
Lih.i. cap.ô.
lulfur
Ihilofophorum.
in
minera terr&( intcllige

.
Ctiam Phiiofophics , in Sulfuris Creacione , LuUitts in nyipertorio: ) per temperatar/t DecoUtonem inff>iffata, j:i9ufcjus indurettir.
[
/Irgentum vivitm
,
qiiod antea crat aquofurn

:
appeliatur
antiejttortnn nfu
f ejttod etiam Mercurint /? ylijua vifcofa , in ; )

,
&huridum]&
ficca[cxpIofo plilegmate
J!jr,
ffr
vtfcertbus terra /ttbfiantit fubtHis

calorern temperaitffitniifn.^
,
albtt terri.
etitninclurata f>erit,Su/fttr vocatur

,
[notx.qubdnuncupetur fitlfnr Philofophicum po(t fuam Confeftionem, aut Crcationem hoc eit, quando Coagulacio fit, vcl quando in terram ultimo convcrtitur: Vis enim ejus intcgra eft Ci verfa fuerit in terram. Cîi in verbis hifcc fulfur Lulliannm non afiequi:
,
tt):iia
totaii
unione
per per
,
mtntma
ûoufcjne huv,ic!nr/t
ctntetnperetur aftfce
ficcum ab
hur/iido acjîaiiter.
Scholion.
Haec ad Pr^parationcm
ci
arg.
:
vivi
Phiiofopbt-
tuv:cxcuse{i:)i-/abetfi<jittder/ift/fitrh$rnoêneam
p" fo/tijfim.nn compofiiionern
&
eil Vr>ifon/,it fttb-
fiantite,infuts partibiishonwmer.t,[quzC\homouC]3[:]
Vidctur cnim accommodari omnia poflunt vivum definire Gebcr fimul etiam arg. Philofophorum redudum. Vjde i,//. Tlieoric leltEm.
c.
quiahamogeneuin esl (Idem dicitLuIIius de fuoSulftire Nacurx Rciacc autem homogenenm cum arg. vivo in Opere Philofophico, refte etiam dicitur.)
:
48.
Ibidem.
Jdeocjiie
non aufertur o/eutn ah ipfa per deP.illAiionem
Ffl etiam
,
( ut
dicunt
materia mttalloruntM
(fc.
traneo
fadi Coagulatione ( defiillato Plilegmate ex\\xc atirea permancns fubflantia, cum tcrra manet quia eft: oleofa recedcntc phlcgmacc in
, ,
,
CHtn fuiphure
f^c.
Schoiion.
dcftillatione
btis.
fictit
ab
aiiis
rehus olettm hiibenti-
IbidenLj.
En tibi noram , qua innucre Gcbrum allud argi vivum, apparct quod proprie metallorum materia non eQ , ideoque ex co non fic nnecalium > ii^d
,
Tindura.
%. Oiticjtterit
ex
,
eo opus eiicere,iiind perfe prapa..

^tioniain
Ihidem.
ranio
fui
non eliciat
cwn
miflo (
:
quod
illi
in
f.Mercuriui e^ arnicabilii,& metailisplacahilis{etfi

ratione Originis non videarur:quinim6
decur.' )
Creacioiiem mixcum arg. vivum
Liccc ad
lire-
maxime
nm yideacuc de addicione calciuiu ad fulfuc loqui.
&
vi-
mediHm cenjtmêndt linUuras ( vide
Lull.
Teft!
,:
Lib.ii. Sea.ir.
Tefl. TheoriC. cap. 42. )
in arg. vivo
(!r tjl
Subfeaiv.
,
& non fubmergitur altûtd

:
(?0J
efi. (
:
confervat
fc.
quodP-:rfinionis fgnificatio
qUand(i
tvi;rfcri
arg,;
1 Fignnr , nrfiSel ( fcil. PhiJorophorum linnurariibtdints exuberantijjima refetlionts eJ-
effedus Laudat opus
&
artificem
|v|f
trtr \\ax
aW^ cm anDcr / & quidcm

Lib.
cdp, 39i
Lullianum
fHlgidi sfUndoris
cr non recedit a commi/lo, donec eil
in natHra/ita ( fc.
COmmKH
,
Non
cina in NaturafH.l
&c.
)
ffc. aiite
ejl tamen Medifecundam Opera-
vivum ^cwjrcn.
t.
cionem abfolutam.
Lil>.
I.
cap.
51.
f . ^"0 invenerunt eAfntiiûi noftri, nec not, hee aHl poft tios ertitit , aliijiiid , qnod unireiur Ccrpenbus, ni/?.
,
Sccttndum (F,(t oppo/lrio ad eiim modum quo coipora corporibiis ) ut in antecedentibus elt
.
5 P 1 RITV S S OLOS Vel aliûid,ûoanatH~ ramCORPO\I S& SP IRlTVS in SE ,on,
noftrmn Mag*fterium^ , perfecinm imperfedttm ad\uv U ,0" imperfe ctnm iri nofiro
(
tineret
mifcentur
lcd frultra
&c,
En
tibi
Subjedum Sublimabile , quod

continet naturam: Vide
corporis
&: fpiritus in fe
Magifterio VER SE perficitur , jirie adminifiratio-' imperfettnm ( legen ne rei altcujns extrancA , dum fiifpicor , inperfeUum , id eil in ftatum perfe-
LuUiuin in apertorio fuo.

IbidemjK
JT. Ingtniati fuimw ,ftiriiHs mundare Ab iii)Bu<ifitd^ te vtdeltcet adurcnte, earn habentesjc. a lerreaftiper-
&
6tum, materia
fc.
hxc imperfe(sta
ab ip.itio,tan-
dem
tit
pcrfcfta: )hoc eodem. Magiflerio perficitnr,
Et per Diumfe invicem alterant (^ a/terantur, crfein^ vicem perficiiint qt pcficiuntiir fine altCHJns adrnini,
anDcrthun i Magiflerio.qnam fecundumcurfum communem uc in admixrione Solis &i Saturni dixerac Gebcr vide ibi Opponirur enim curfus communis& MagilteCHlo(i^-fil(i (in in pricedentibus
:
emundandi ab unctuolita^J a Terrea fiiperfluitate ) Et ad het f Mundationem fpirituum (ci!.)ê>- nn/lum Magifterikrnpotttiv uspervenire^ hili perfolam SVJiLI"
f/uitate ot/jnes ( fpiritus
te adurente
&
Sublimationis nectfntas ) 7^'i enim cum elevat ijlihtilicres partes femper eUvat:{]k3r(
:
MaTIONEM
riuni
iiollrum. )
Lil>. I. cap, 32.
: j ergo dimiiitt grojfiores. Ex hoc cwSublimationem , îrtlHs a terreiiate mundari^ (Terrcitatis per Sublimationem remotio:) ^jmcjj"
tib \a\iîffim2.
tet ,per
ingrefjienern impediebat
inde patet, rem fubiima-
. Qjiicqitld mttallum
radisitus ciirtpat
f.v
&
ad
tam , fubtiliorem
vitia.
I.
& fufioni aptionem reddi: ) & c9~

(Duo Terreltatis fuperflus impeditio.2. Coloris iinmundi-^
:
gijualttaiem perducit
fjr
,
mundat,
omiigenere metal-
lorcrnimmundiim i^^tdj
Ingreiiijs
torum
Aurum factt
Qtc. iyiuriim qnoijue eft pretio-
tia ) Experientia ve>o netum tibi facit faiis pef fiffimm inetallorHm-' , efl tin5lura rubedinis ( Nota: Hic dnplex anrum dcfcribic Geber quorum vfum luufti^ , illos ab ea ( fc. terreitate ) ab/olw^ rnagis Perhoc mctallum Illud, TiniSura eli Vuk fc. Ge- tos ejfe_j. Fides emm eos filendiores eos facilius corporum Denfitatem fubintra- ber Aurum principaliter in Fermentatione intel- iiios leifium & quia Sol , ut priore cap. didum , Sa- re penetrare^ , nonfeedurn , ut prius , colereml* turnum non tingit , evincitur inde , alium hic facere^, _
:
:
.
&
&
&
&
"Sole^m intelUgi
) ^nia tingit
&
:
transformat omrte^
Scholion,
(^c. Et efl <JÎedtcina ( En tibi aliud Auquod Medicina dicitur ) Uiificans & 1 \uventMe corpus confervans [ quafi dicerec Gebcr fe hicnon dc auro naturali , fed de fubciiiore Artis auro loqui&c. ) Cum ipfo f diSoSolc: Jfimi/iter
eorpus
rum
Notandum hoc loco. i. Requiri fpiritus. 2. 5tf-i blimatione purgatos. 3. Vifui pervios , qus omnia cum lulfure & arg. vivo fupradidis conveniunf^
Ibidem*
.
gnnturper
nis
tommifientur Spiritus ( in Lapide cxiftentes ) fitpf.im ( Fixio aucem illa tic Fermencacio-
&
tempore
tjHod non pervenit
W(j.vrwo ( Secretiffimo : j Ingenio, ad LArtificem dur cervicis ( Ergo

liceraliter
fut),ti:ce
Qmid veroper Sublimaiionem aduHio rtmovea^'

,
tur patet Experimenie
ûoiam ^yirfenicum
andd
hxc noa
(-6
func
in
arte intelligenda
'iîr)ivnJ)
prnts anie fublimationem irnpurum
& pronam
erai ait
gd^drc
ingenium mij)
cap.
38.
adunionem^
non permittii
cedit
:
,
,
poft
e\ni
îcriu)
Lib.
I.
fed folunmodo
fublimationem inflamrr.ari fe fine infUmmaiitne re~

: ).
& hoc idetn IN SVlFVRE {fi txperieris

Scholiont
invenies.
Confideratio rci ûa perficit eft ConfidefAtio eleHionii pum Snbnantid arg.vivi-.QT efl materianjuit e.X
,
M ATE R I A
EX
1
L LIV S
eft
(
affumpfit
origmem
&
LL A
creata
En
tibi
argentum vivum
pbici
non commune,
fed ex ea materia
produdum qui
,
oinnia ad Creatlonctn Sulphuris Philofdi' pofTunc in qua ante Coagulationem& Sublimationem materia eft fpiritus adu-s
Hxc
accommodari
,
etiam arg. vivi Origo cr Mater eft, \\c mufj ailfj Pc# fcn materi BfVjJchcn / <] eft maceria materia: arg. vivi ) Non efi autem materia illa ( prima feu
:
ftibilis
poft fublimationerli vero
purum
eft ftjk
phur
&
insombuftile.
Ihidenti
g.Mieralis aut generali^Tima) arg. <aivi infua
com.
tiene
ijuin
^
rebus
fc.
,
niunis (c. arg. vivi. ) natura nec in tota fubftantia ( nobiliiTima enim ejus pars eft excrahenda Jfed illtus non eft atttem ntinc ( id eft , ut propria efi pars
' :
Qula vero
in nullis aliis (
tibns vidimus adhareniiam

,
ad corfora
Ûam îrU cum atierd^

excufatii
per nullam aliam caufam fuimus ab

illos
eis
Specie )fed cum Lapis nafler faUu^s efl ( id eft,aMlH1 polt prarparationem & fsparacionem , |"ic ,;it t)cn\
neceftaritim futrit
PRÂLPARASSE
,
cunt
Lapide
origine
rtfm.Xff"!
wor^?"
I,
fpfe cni^n
)
Lapis ex fua
MaTI Ol^M/H.
rituwm:>i
MVNDATIONE
illorum
eju
efi
per
SVBLI",
fpi--
) Nertitas Mundationis
edudus
&
fadus ;
illuHrAt
& ab adi^ntne
Tgm.
6o4
Lib.
$.
Bibliothec^ Chemicae Curiofe

I.
cap.ê.
ignem eleVatio cHfHj
Et(i qiiideni
Scholion.
Sublimatio
efi rei
ficct per
(
aJhx-entiafui Vafis,crc. c^c.

piic
hoc Ca-
principaliter tlellilfuris
:
& arfcr.ici
liibliniatio-
nihus agere videatur

qui-daii notanda in
&C arlenici:
)
habenriir tameii generalia

Infnhlimatioy.e
{{u\i{x:'\i
Hxc de fiilphure verificari nequennt , ut quo<J fcil. J fublimatum aiiquocies coinmunc de lua ( Sulphur aucem Philofoaduflione nihil remiccic pliicum primo fijndicur, deinde vero evaporac.
,
.
illo. j
Lib.
.
I.
cap. 41.
efl
,
necejfe efl
Artipcern Trtphcem lonis vra'
dnm
fublir/taiioni
,
appluare^
ZJiiu-n proporttonuittm
Probatio adminijlraiioriii fccttm

,
ut eligatur
t.tliter
iîiod
per e:tm afcendant

(
alierata tatiium
(J;-
maicria I LLA
cutri
qua plus cor,veniunt Jpiritns /.

tn retentione fe-
tnun/iiora,
c LVCIDIORA
fulfure
communi
Harc Luciditas de accipi non poteft Loquicur igi:
hiimandi, cr cut perimjicniur prcjundtus; /juontav, I L"
LA
cui inaoisuntui>tU'-,poientt(,r
eft
tur de Suifure Nacura: noto.

Scholi /on^.
cumfiibliinandoruin,
ûam
Lullius
Sulphur Naturae
)
cut non ( idem VulC ciVe fublimandum cx liia
Hoc
terra propria
Conjtinganiur cum fece de alicjua re

fixa quar
fxa( Ideninotandum de Terra

Bernhardus Trcvifanus de fua Matcria dicic juod calorc incompetcnti fublimaca fnerit neque
,
Vas Na-
tura: dicitur) Prebaiio vero
cûod nicejfariafii ta^
Itum fecum
niant
adr/,tnfJlraiio
qutbus fubltrnanda conve"

:
ditVoluta.
Unde
,
fequicur
eam
elic
(iccam
&
lu-
blimabilem
fcd debico caioris
modo eile
/iqHam
fccam
refolntam.
Ibidem.
. Tota/iiblimationis intentio hxc
rejirettate ( fcu tcrrcitare
:
Nota quare feinterim cum fublimandis rebus convcnire debeant, quxri poten; ^Totentur eigo I. feces quid iirportcnt. i. cur conveniant , &c. ) quiajifeces tion permfcerentur per minima , iHnc idem
wiianiiir in j,rofundo fuo (
,
ces dicancur
&
:-
ejl,
ut remnt^ter-
comingtret
fcut
fi fccem
rion
,
habere?^
fnl. ut afali"
illtns
firationemdebitavi, er abie^.i fi ma fiimDftillini parte,cjH iidiijiionem
fer Ignts admtnii.tltier ex eafnbiilijft-
eenderet tota lUorim Efjentia

<]ua ficut
fne mundationc
cut/i
ajcendunt Jine Jecibus
tota fubjiantta
&
cum
î:.c
corrnp-
tione adducis rdi>iqu.tinr nobis p.v

titate confiflft
>
s il/a
in tttjua-
cjuit
SlM?LICEM
illtns.
FVSlonemJuper
daretur Coagulatio, nullaque per fubliqu-x camcn fuper propria , fua terra faciiicer evtniunc ) Ergo ftwiliter afe(ita nulla
mationem Separatio
cibiisfublimita
,
&
igne:nfictt {fine adufltone a/iûa de igne

liiie
fugiem^
quibus JSIon linitunur accidere necefcjuod plus nos excufat a fecibus

(
tnfiammattone
fe
efl
crc Illud
,
corporibits
efl ornne gentis falis pr^parati
di^ Ergo 4
SchoUon.
Hxc ad fulphur naturae omnia quadrant quam opcime ineoenim feparacur fuhlimatione Terrcitas miro modo abolctur pars adulHva fubtjlillima, reli6ta parc, qus in aequalicate conlilleus iV adu:
debico Sale convenicnti cum fublimando ,fccuriffima (ublimacionis faciendx via eft ) (it hujus Cen* filiHj t Natura.
/bideffLj,
ftjone carens, tacilime fuo Igiiiculo debico funditur.
$.
ProporiiofetHm
agit de
efi,
t quantitoifecum tjuantitati
Secjuuntur& aliaqurdam
quaiicates fulfuris
fulfure
fubIitnar:do)Mm ^cjuetitr
/ingtilarcs demoiiilrantia
qux de
commuai
tio
venficaripoilt; vidciicur rainime.
teri.T fafta.
Hac de Ponderibus trada Imprignatione paucx vel mult.x maNam poteft plus minus magis im(
, ,
,
bibi
& dein
lublimari
)
:
In hec enim eiiam rudts ar-
Ihidem,
tifex errare non poitrit
Aicdtacrcm vero ariiflcdn^

feti,
pontre mediaattm pondcris fuhlimandorum ex
Quod vero fnbtilifflmumjtt aduflivum mnnifeflis argnmentationibus probaiur. Ouia ignis adfnam con.
,
iriis
fufficiens ejje contingit
cT f hce errare non de.^

,
bet.
txerciiato vero
fufficit
(^
&
maxime expertg minima

ItnD
proportio
CJ*
il-
Veriit
naturam unttmtjuodcjue eoriim
<jnod
magis
lormnpars
crf
;Q\(\^\' imbic.îxt
affi-
'"'/"'vf flM
ne efiillif Hujus rei exemplum patet in communi Spiritu vini , cujus fubtiles partcs, neque cralTiores
tinmcrfcrt
\\\tyi
b^ ^k
imbibito
cilima:
il.fifvfcfrf
\v\X?>/
fecum vci \>cm hoc etiamerit fa)
aquei, ab igiis inflammantur ?: confumuntur qnia j tx nnajujcjHe re aduflibili magis ajfirie efi ^Md f.v il.la
eji fubitle_,
:
&
purifTma; Sublimationis
,
Quamo eninu
majoris ext:
minores funi fecum cfuantitates
tanto
C?"
dummodo df adhnc magis ajjine ejl ûodjubti- beran/ix Jubitm.itionem necefje efi ejfe hut rrgo ma.xtme ajjin^ quod fubnltfimtim e(i. fecundutn diverfiatem fuhiraEltoms fecum fiat proporA Expertentia ftmiliter , (juonia^n fniphur vel arfeni- tionahs fubtraElio ignis f' ubi pauciores (uncfcces CHm non fubltmatum wloctjfme infiaramatHr fu/fnr mitior etiam ignis requiritur ) In parva enim <juan'
, cfr
,
&
'VerofaciIii4S.
Sfholion.
titate tparvus ad perfeUionem gna inagmts ,in ma]orc major.
Ignis elicialur
in i/ntz
Nora quod hoc loco inflammationis caufam Geber in piiiguedinem non reponat, licet fupra
.
Schoiion,
Si
cap, 28. Sulfur pcr piiiguedinem definicrit, ut poftea ^8. fed in Sitbtilnatem , cum igne affinita-
Summa
Volatilis^
,
Summam
(^
Fixi fuperaverir,
&
&
tuni fieri poteric

,re
,
uc adhibico Ignis gradu intcnfio^

licct puris )
,
tem inde refulcantem : Undc quale fulphur intelligat, fatis pacere poteft.
Res fublimanda de fccibus

,
fecum
vehac qua:dam
bi dicic;
qua;
&
puricati
&
fubciliraci
&
li-
quabilicaci oPficiunt, Et hoc eft,
Ibidem.
i.
SMhhmatnm vero
vem
direSie nen infiammittur
.-
quofdam cum vercille Martem &c. Mulcum igitur

,
quod Geberaliin Saturnum , ]oin
gradu Igni$
fed
cKolat cr 'xtenuatur fine infutmmatione pmcedente^ ,

tatnen fufiene.
debic9 flcutn
eft.
L,ib.
Lib. 1
1.
Sea.
1.
Subfea.
reiierare ab
V.
r.on
60$
ipfum ccntnifceri
,
Lib.
I.
cap. 42.
PERFLVi/ rERT^y^
nea
ipfiiis eft,
reLus cntn quibus affiniiatetn

parvittie lorf^
,
hHbei,
& fubiitfiaii'
%. Rtrttlafitcommwnr. qnodimprimis txyedit ctm Sclar/t tyfqticitaiem tx jublitnandis ,

:
ets tnultoties^
expnmcre
ûj.
tftnc i priiictpio hte

liffiiinnn igneiii
remota , ft qtiid afiendat per t/iumi von augeatnr ignis y ut per debi-
Schoiiorii
fubiiUjJlmupars cellatur &JeorftmfO'
Super^ne
/errtf )
,
Habet cnim
in fe ijuandam
,
Voi,ec
tUiiur
îu
ejl
taufu
itdttfltonis,
latilcm rerram
quam
feparare non contingic

eft
opus
Scholioti.
cfi:
ut in ryipcrtorto Lutlii viderc cfi, quja fu-
perllua
illa
haudquaquam
fed nccellaria.
Hxc de fuirurc & arfenico commiini diSa v<den* tur po:Vuiic tamen eciam pro caucela.ad opus lulfiiris Naturx accommodari alC' Cin ,0an&>3riff Relpondetur Qiiantum ad tam partem qua ocin Subiimatioiie. Hujus autemviamfcit exercitatns c ilte Geber, Veri arg: vivi fublimationem traSat folns , iiiquit Cap. ciraco Geber. Ergo jjj^ fjn fdendum, hoc arg. vivum nunquam fine fuo fulphuarcanum. re & hoc fipe illo elle poffe. Congelatur aurem Lib. I. cap. 44. ifihocarg.vivum beneficio fui fulfuris quod ut congelatur requirit fibi Tcrram Matrem fuam iri . (Jifellus efi id Sublimaium, qnod Fufnm ( Ergo Dcu- cujusgremio coaguIatur,& cx inccnfpicuo.confpimateria fublimaca facilis liquacionis)
:
Cuin quibus ^lftintiatetn non hai>ei ) Qiiarritur , quomodo conveniant ea , qui fupra de iulfurisfccibus, in quibus Aifiniras requirtbatur , didta funt.''
:
e(l
&
fum
rcdditur bcncficio Matris fux fimul aucein congelat fuum.arg. vivum,quod congclatur non ( Valisfcil. uivlt xwcht hotb ) ex fecum, fed fuiphuris fui fccibus congelati ,be*, , cm adhnreniia, ad vafis fpondilia confcendifneficio. Sic ereo hx feces fulfuri funt affines ars^ t/iVeîtiw qtmitarn hoc ritinus habet aduflionis,<jUam fe vivo autem non Neque enim arg. vivum hoc cx feij.tad profe faramen repcritur fcandtfle &C. 1'rebaiio cibus quicquam fibiairumit (vide Luliium in ^per~ perfc[lionis Sttblimationis ef^ Cîi C^XOi ) bonitatis torio fcd tantum eft Vas Natui^. Ideoque hic nul^ Ht inveniantr CLARA LUQIDA , nsri adnra- ia eft contradidio.
({p.xx
compadum)
injrHflii, cr
RVM
PRVl'î^'l & CLA. &
apud l'uudim
iltius
cuum
& &
&
tur cnrn inflatm/iaiiorti^,

Scholion'.
Ibidern.
Hic omnia
eciam redle deSulfure Philofophoci.iju5

,
Etharim fkcum)genusefl
TALK, &Calxeer-
ruii intelligi poflunt,
in Sublimationis pra:ficuti Lullius in
ticum 6Vi.rtm
& tnarrnorts atbi.

Scholiom
:
paracione adu/iio
I.
}.
ro!licLir
CodiHa;c ad arg. vivum vulgare fpeSant Geber enim utriufque arg. vivi tradationem mirabilitec inter fe commifcet ita tamen , ut haud incertis nocis quando de hoc aut illo, aliquid didum veliCi,
:
cillo dfjcec. Et vide hic
quak Gebcr
fufilc
fulfur innuar.
l'erviuni
clarum.
2.
poft
,
fubhmationem.
cui rei has pro-
A non
adufiibilt;.
Cogita nunc
prietaces accribucre pofTis.

Lib.
i*
cap.
4<^.
S.D: Suhlmatione ^lercHriifiVe ArgeHtivivi.

ScholiotJ.
difcretio
tieri pofTit.
Ibideml
Hic
titulus eft,
quo promittit.Modum fubliman,
iy4b
iftis
enim mundatur
ab
aliis
vero
habetiti.^^
di Mctcurium.atqus videri vult prima froute.quafi de vivo currente arg: vivo agtret fcd quale arg.
bus
affinitatein
cuM
.
eo
nifi ftnt
perfeBionis
corpord
vivum
dieat.
intelligac
Textus cuni notabilibus expeIbidim.
Perftcftionis corpora , ( Philofophica func Mercurio Ptiilofophorum fublimato

fittir
potiits
,
qax
)
&
in-
cerntm-
qui.tfulphurtitatem habent ornnia talia
(talis peregrina fulfureicas
Philofophicum ^
. Efiigitttr
Ûie afcendens
campletafumma
illius
Mercurii
de-
ttontj-
ipfum
cvrrutnpit
non pertinet ad opus cum eo in fttbltma&c. Ergo tneltor eft cjui
puratio terreitatis
& retnoiio aqueitatis iUiits.Excuf.iremotienis aduftionis ejui quoniar/i

Schoiiort.
fttbltmaiio
mur eniin a tabore tam non habet.
per ea cttm ejuibus non convenit ( de ucroquc arg. vivo pofiijnc rcdlc intelligi )
ûihus autem convenit
,
KsC Cum
rnelior efet
ft fulphureitatet/t
mn
ce
/j^tfy^^/zL
iLbile prius cft
Erg6,omne inflafiinrabile & adua fccibus amovcndum ) Ideo a cal-^
Loquitur autem hic Geber , de arg. vlvi ex Parfu Terrae orci, natura medtd , qui aduftibilis non cfl j cum jim congelatio in terra eftfadta.tum etiam
aduflibilitas
:
[ confidera , qualem calcem hic intelligac Geber Calx enim viva habet in fe fulfureitateni aliquam Eigo alia calx intelligenda ] tnetior eff
: :
inrerim illius ei in- fubtimatio , ûa. k rebus omntbus [ calcinands crgOK fegregata ell licuin fulfurhibct ab initio aduitionem , qu.Ts ta- diligcnter feccs quoniam illa paritm conventt i ] men in prseparattone mirabiiicer tollitur , quo fafnlphureitatern non habet [ ^vincf habeac &.0 , (ulfur cum fuo arg. vivo , & hoc cum illo tuum corpus Et lic Terreitas fupcrflua remo-
&
mixtum
arg. vivi
inrelligitur. lca
sytem
tractat
fublimationem, i\t fn vivum vulgare ad litetâm accomodari pofle ideantur.

arg.
Geber hanc isaultis eriam ad
vecur.
Ibidem^.
fJModus
t/ero
[
Remotionis
iAûeitatis
:
ipftui
Ibidem.
%. Dieimusigitur, quod ingemHjn Separationis
^V"
-.
Relinqucnda aquofitas de duplici hac aqueitace vide Lullium Tjjecfric. Teftam. c. 48. ] efti
fuperfluse
:
SVPERFLV'-y ergo eft quxdam
Nota
Tota.J.
e e
Mt ûatt'
6o6
6
Bibliothecae
m
Chemicae Curiofae
contingit
ut qnar^do eommilcetuy calctbus a cj:<ibns f,blimari deoAcc ) tcraiur btt , ( No:a : Numerum pliiraicm
ferrnm
^nosdajn Vero plnmhttn,
&
(
quosdam
cmnmifceatur tUi6 cw l MBI^BlTlON E, qnoiifane d^ tllo nihtl appareut ( crKMCitfitm fit:iCJi calcem fîica ( ciuando fc. dcbita Cosgulatio fil.Cm ) fttpertonem lemijfimntn , acî.eitas tmbitacta) iiicrit
per ilUtd [''ncrem, cr ijuosdam Jtan\itin forr/iare .Quod contingit ( vidctur hic icerum rclabi ad Ordinem Se-
cmd-Am
nonis
narura
propter ft,rificattoms ncgitgcmiam
Operaarg.
&
fcil.
Prmn<E
ûandoqtie
fii>i
iUitts fohus ( fcil.

(
vivi j qiiandoûe
)
Snlfuris
non ab
artificc fcd
ytiiortis
rerroveatif (lioc Ht qiiando fada digeaione,
adtnifi
vel q/ Comyarts. Si i^ttur direai
tas ( fupcrikia )
vide lociim proxiutfcr enm liie all^g.Ttiiiii ) ft tamcn IgKts tam lenis Niafcendat( nr^. viV^TOTA ^VBS FANTlA mn abigenhil igitur dc tota fubftantia arg. vivi efb
chm
ea recedit
rns
Ttnttura firma
&
ferfeUa
cni non
eji
par. (
Hac
igitur
ponrema Periodo
cui iiuUa alia
redit
ad Tertium Ordieil.
iiem
Tindura par
I.
Lib.
cap. 45.
dum.
Ibidem.
.
fii' )
Ex
multipHci
igittiT reiteralione
imhihiiionis
,
dl-
cum
contrttione
,
& levi
reftduum
(
affatione
aqiieiias tlltM
. De Sttblimatione Marcaftti; Marcafta hahet iiu flicem Siibjtaniiam : Vna>a fcil.Jtilfttr pHritin tti naturafiik: Aliam Vero arg. vivitm r/iarttfcatum. Priina
,
major dcletur
ctijns
terationem removetur.
per fHblimationis ret, pnfcrtim quando ante lu-
blimationem partcs aquofa:evaporanturlupracap. 43. in Rcgula aJduda.

Ibideta.
,
Secnnda veroHtilss , utargemuia &mediocriier prxparatitm. AffM vivtirn mornficatHm rnamiis hanc ultitr.am, cjuiaper illain excnfamur afttpe
Mtilis efl fcttt fnlfur
:
a lubtre mortificattonis riore ( cap. 45. ) arg. vtVo , ejiis &c. lliud elevatuT alhifiiiHurn , miflo coeleflinocolort clariffimo
&
& amoeno
,
t&c-
ûod nec injiarnmabitur,
nec propriutates fHlpburis ofiendee altcjHas , fedvivi

<irg.
Et cHmviderisillud jam producic fublimati excel' JlujxJS Mcrcu-ii Notas Verasj atbijfirr.tm
.
(^
,
monificati
tnfuhlimationisreiteratione.
ier.!
uivcm albedine fiiî, QffASI appareant ) alttdelis fpotidili' ( ut qnan folia Talki bus ..dh^rere titnc fHfcr iffum retiera fitblmattoncm
,
&
MOiqrVM
Lib.
i.
cap. 47.
CoJiClUo cap. 14. ) cj/ fiêfe( de qi:! Ldilms .; adlMret ( Ci iterum tccibus milcerecibus, (ftto tur) pars ejus fxa citm fccibiis,& niin^juamfer ingc
^ ^^^j.^ Longitudims Fafls efi , nt extra ianem ^^^^^ ^..uvuisas vafis extend.niir , infrtntdetur, ut f,.ij,î,ii,^,i, i^ûm rcfipeni tnvemau. adha^^^^^ ^ ^^ ^^^ .^^^^ ant viiiM fHgaQr fue exierminit-
&
lio/iis
Cautela in fublimationc adliibenda

ille
,
r/
niorum genus aliguod ab iliisfepararipojjet

Scholi<on.
aittem iiovit
cjui
dm fitbiii/mjjei
m brevtbus a/-
deltbhs
ntbil
ex fubJiinato invenit , quentam propter
brevitatcm alndclis
Obferva
hiC.
1.
'âi^
ill
hiC^m Mercurio
Ctrt
, aûalis fuit psr totum ixnts. Igitnr femper in fHtnt fubjlantiamconVerfHtn jHb'lt.andMtB ,
pars fixa (Vhoit wcvôrgcti / fvU jan corpus i\\ ficfj. X. pronus eft ad fixionem. 5. ^'r fcfjlcufft tn fcln
fiettt
& non alicubi

,
aîhifit
evanuit. fas ergh ,in emntbus fublitnandis

remftti partem
fed fuecejfivt per poroi , ad m ]0-
terram iniicm / P.Mi;(,; cr wiiH wiDcr .nibnjiacit. 4. "^S!? a[|b ntfimchr niit t[Mnc "Ziii Secunda Op;-
t locofii refrtgeriiextendatHT.
(Kz*
gula Generalis in fublimatione. )

Lib.
I.
wcio
a;tû3rcttfcn."
cap. 50.
Ibidem,
.
De
,
DefiiUatiofie :^..ju.t acuitAtemignititnis
nm
. iAutpofiillitd
( fc.
faftam puriffimam fnblima-
fujcipit
ûemadiaednm
Ltb.
cineres.
I.
liifce verbis lateat
partem illtus ( nifi multiplicatio fub , tunc Medicina ell , hoc quidcni in loco Ordinis Secundi ) &:c. Et cumfixeris ilhtm &c. ( reiiqua omnia funt de Ordine Secundo , fine Opere mcdio , Da nuin U\ Tindur \\\vSi yiu
tionem)
figas
cap.^l.
nati
Qm>ie calcinati genus fixius e/t , quam non calci-^ facilicris folitttor.is, ( Harc ad muitiplicatio-
&
)
nem
polTunt
accommodari
dum
Spirirus ( qoi eft
Ull;6cljtcrt.)
Ibidem,
Lapis
fixione calcinatus
facile fua
debita agua
refolvitur,
Ibidem,
OuoifiLrCTDl'M& albiffimnmhabuerit cohrem & PRyi(^M ttim benc mtiiidafii fi non, non.
.
, ,
ôdiis Calcinationis Spiritunm

,
efl ,
ut eis
ad
fixionsrn appro.vtmantibus
adininifiretur ignisfuccejfi-
Scholion.
MKcnam fc
conltat.
1.
patitatim ttlum attgendo, ne fugiant , tjuoufciue ic ma.vimttm eos tolerare igncm contingai. (Hajcdepo-
&
Medicina:.
hic
Ex
diaphaneitate ergo
quod
2.
{hemo
laboris
)
telligatur
argentum vivum vulgi non iuquare oportcat elfe lUud vcrum arg.
Ibid em.
ria dilabitur
Et vas
quaiido in rubrum pulverem matetoritm fit rotundum , undique

;?
tlaufnm &c. Exctifamur tatnen

qui adhibetur in cuftodia fugx
alta res nonfugit
,
w^jjo? labore
!\c
quam
vivuni.
nifi SpiritHs,
&
Qiioniam qtiod Spiriiuum n*)
fugiat
$. Tgitur
nefts in frtfarationt
illitts (
fulfuris
&
"""*
W''""'"i-caf.ju
9x per fnblimationem fit , negligens : ûia ûaliserit MH'idatio,talis &perfenioperittudfecjui.
arg
vivi ;
s.
Omnis
,
Soltttionis perfeBio
adducitur cftm aûis

acribtis
umvmjHodque imperfeHorumcorporum.&fuperipfum vtvitmnon praparattm ( Gencraliter hic loquitur etiam de tertio Ordine, quo iola projeiîo iiqk omaia } ynde [t ^voidam
tlliits ftiper
tnr tn projeii$one
fubtilibus
&
maxime acutis^
,
cem
nnll,im h.zhentibus
fHxcde
&ponticisfeMenffruali Luliia,
no ) Omne quod folvitur ncccffe efl falis aut alumi. vn vd sonfnmlium naturam habere. Ji aittem natura
torHtiH
Lib.
)
II.
.-.!
Sea.
;.../-..
II.
io
eornm, qaoA fufionemdiint ante ilhrim vitrificationem ^c Ergo (^ jpiritus folitti f-.Jionem pnliabhnt ftmiliter fimilem (Hiic rcferri pnirimt ea , qiix Fanianus dc
Sale fuo Kilili referc ) Spirttus ergo cjui tnagis nainramfervavit jjnritHs ( Subfume dc Spiritu illo noto:
,
tnvemtur ( fed non ex ccmmuni arg. vivo utcunque priparaco. Illud enim ad tancam
venire
Subfea.iv. ........ Arg: &

vero
niivo fati/ius
^07
-^
propinquius (frperfetltui
nunquam
iubtiliiatcm poteft ; <]uomamnatt^rapropr,am^

arni^
dc
atqui hlc reliquis omnibus Ipiritibus fpiritualior, magis etiaTi fervac naturam (pirirus ) magis a. vitri. ficatione defeniiet : Alaois atttemfervavit Spiritti.i fo-
naturam ( '^r.^kvum Matrem luam) a,,phditHr

cahdius, dr
EA
gaiidet magis,
ûam
Et en
fubtills,
(
EXTRANEA.
tlliui
in ipfo facilitas extraUicnis
iummodo pnrificatus
IHS atjite folittus
:
(juam pnrificatHs
necejje cfl
,fi.\-!ts ,
calciua-
talem ( creandis fcil. j admifceti. Rsfultnt cnim ex his kona FZJSIO, f.xio fiaits. ( Evgo in Spiritu illo volaf^ Ingrelfio tili Philorophico h.rc omiiia ilint inquirenda , & fic
i.iso
otm \am in aUufiibtilem habeat fnbnanttafK^ Loquicur de noto illo argento.vivo has prnprie,
Subflantit
tatcs
extra fixionem
omnes
,
in fe
habcnte
fubtile
vul-
gare
denfum
&
alibi appellat
neque
Geber,
erit , fal illud tulile) Solafilium (^ alufimiliiiin n.unrAi/i/ervanti.i ,folubiliafunt, QT tnitiKM,
cognicum
cap. k. 6%. ] iJModi vero inventionis hu\us Medtctri,^ ftnt per fifbltmationem. ( Ergo noii invenitur ni(i artihcio fiac
:
Digiiumeft hoc capur, quod diligenter, praefertim de Alumine & Sale , kgatur.
Lib.
r.
Lib.
I.
cap.
5-5.
,'
cap. j^.
. (jHedicinit arg : vivi CoagiiLms tfi , qus, maxime illi tn profundo adhxret ( Hxc profunditas eft in genere generalisliino ud Lulliusprolixe facis teitatur ex quo,quisfic hic Mercurius , conjiciendiim ) ei( fc. arg. vivo vuigi coagulabili ) per mi,
,
. hnitantes Natura opera in îtaniHm pofitimHs^ mcefie f/?, ms modum Natur^ in terando fqut. Ceratj autem tp/a in radice ccrationis ftifibilimn humtdtt.net ^tixftper omnes efi himiditates , exffeEla-is /^,7 calorem. /gitur nos confi?nili cerare himiditatt ( radicali ; necefjario expeAit. In nullis autcm rebiis melius
&
nima commifcetur anie

'^ftffigcriCDn/
curii
rtfi^
illius fugarn
io iiiU)j iZîd
poffibitiiis , er propinqitins hxc humidiias Cerativa invenitur, îtam HIS , vel tn Sulfure Arfenica propincjue propir.^nitis amem cr melimin arg.
&
&
DiC fnbrtantia
prarllar
)
communis Merei
Horum
rtirn
igitur
vtva humiditatem ,nonvidemM tcrram iUo, :
Tqux
Calia
non
efi
.v rebus ergo
(
ccnres
Venieniibus neceffc
fic illi
tl/am colUgere
Qu$ autem
ma.ximeconveniens, Lullianadoccntlcripta:
Notandum ctiam vocabuTum colligendi, ex aliis rebus&c ubi Collediio.ibiprarfupponiturSparfio.)

Sunt auiem hujusmodi
lia
.''
CORPORA ( dic, qus & qua-
arfenictm ( ha:c qualia , in fuperioribus vifum ) Sed^ttiauonvidemus corporum alijuod in naturafua illud ceagulare ,fed ab eis ipfum
) otnnia
&
relinquere ( id efl fuam Habcnc enim in fe Terram propriam non fuperfluam propter fortem ) Vmonem quam in Opere rntntonis natur habuerunt. ( vides hic compoficionem a Natura fadam, in qua Terra & Humiditas radicalis mutuo fe non deferunt fed fefe complenc ) Modus Cerationis ut efi
,
,
fitlfur er
eorumfubHmatio,ejiiotifqiie in ilLi citm himiditate fua manentes, fttfionern bonam prafJcnt. (Ergo , humor Mercurii fhi,
tottcsfupcr
rem cerandam
miiitiplicetur
fugere, quantumcunque fuerint
Cita
convenientia
hic arrigant
qui Solem
&
Lunam
)
arg
( aures vivo adjun-
lolophici vifcofus
omnia
ha-cpetficit
Hoc
(
atttem
nonfiet ante tl/orum perfeFlarn mundationern.
gunc
Lapidem inde excoduri

:
ideoiûe confideravi-
pMs
r.uUntn corpus
^nientix
illi f quantumvis fummsE conveErgo alia& profundior convenicntia in-
Ergo mundatio terram fufionis im.peditivam removeado , fullonem promovet.
&
dagauda
'fianti,
in
profundo adhxrere. Stibtdioris ergo fubefi
Lib. 1. cap. j8.

.
&
LIQIÎDIORIS WSIONISncceffe
(
Mfiicinam illam cjfe , qnam ipfa corpera pora Gcber recenlet etiam arg. vivum
iti^ e
Non
inter cor-
inflammatur
ni/iqHodOleaginetm
,
efi,
ne^
j A,-j^mVj-
liqitefcitper ca/idumf.icUe
nifi qiiodil/tHs
(kilolea.
ginofitatis
tiam non vid.emus ,
illts in
natura fua Manentibns
fic
v.m((in eminn^cvv fôrm
aivkhm) firmam
&
fiabilem coagdationem
funitiVam
t
ficri illins ( fcil.
arg. vivi)^^^^
) naiuram habet. Siilfnr itaque qt e]n$ caujam corritptionis hahent, iyflan.mabi/em^ SubiUntiam, qt terream Fxcu/entiam Caufajn ( Retn^
Corrfar
&
,
Diultis.
infeclionis.
Otiod juidem contin:
vero Perficte?nem habent
ett, alterum
proptcr spirittttim fitgam

adufitbilis fubfiantix
alterum
Veri
txterres.,
ne.
(
&
iUornm commifiio)ldeocjue
vitia fpirituum
nondum mundatorum
,
ex quatunque re Medicina illitis eliciatur ip/am necefiario debere ejje ( Re.quifica Verz Tinfturse neceftaria )yt//7i///2x er pu-
ex
hiic miir.tfejle
reJinîtitur
,
Mediam , inte> htnc canfam ex parce,ad Sulphur Natura; Lullianum transferri pollunt ) Efl igitur caufa corruptionis in t/io terreitoi per hoc , qucd ê.jue fafio-^ nem neque ingreffmiemhabet ( Pro facili igitur fu-
&
illatn. (
Hax magna
/lone
cilius funditur
îtia
rifimxfubfiantia ( quid rius ; illi adhirentes, ex
autem Q. E. fubtilius & puNAti^RA SVA> fACI-
plus terri feparatur eo fa&fimt/iter inflammabi/is SttbfiamtXt, neûe Hat, neque Hare facit, qttod nigredinera.
,
comparanda quo
)
&
ex omni
getiere ejus prxfiat.
LlM^^
ii(îsefantonis
ienifiim<t
admodum A.
Ibidt/Hj.
Qy^
ni
)
&
ncmuicn rcfcfêe ' "n?- ""'^y^ f"^"'f /X=y Juptr ignispngnam. ( Talia dari non
(
^vo
Catifa
(Res )
,
igitur PerfeBionis in i/lis

efl
(kiUaC
fure
pohunt, nifi ex fubtilislimo Spiritu, qui prx cundis aliis Spiricus naturam habet) Hic emmipfum naturam Solarern vcl Lunarem coneoaguUbit,
& CRIS
arfenico
ceu compari fuo )

qttia
MEDIOt
i//orutn fiih(/antia
(
per
ii/ius terreitatetrt
Tion
&
turbatur
fcil.
media
illa
fubilantia relifta
vertet.
terreitace carens ) ab ingrejfionc , tjuie. per fufionem-. bonam perfcitur ( de (ulfure communi alibi dicic j
Ihidejn.
quod careat ubi

,
figatur
fufione
Ergo
ut
Co(
. Ex ipfts (metalla intellige Phifulfure velarfemcoprsparatis {ktc Medicina elicitur : Similiter ex folo
(autem) corforibus
metalHcis cum SVO
dicillus Lullii hsbet,
vcrba hxc dc alio fulphure Sc
arfenico loquuntur
Et per
i//iM fubtilitatem,
ctC
lofophica
ftilfurt
vd
arfenico pmparatis
&
ex folts
firniliter
)
fublimatione confequutam ) non removetur ejtu irn^ prefiio de faci/i propter fugam ( id eft , etfi volatilig
corporibus elicipoteft (
pro fecundo Ordine
Exfo.
Tom. L
fitadlmc mauctque maceria ha;c Media, urpote Eee 4 Hondu0i
6o8
Bibliotliecs
:
Chemicas Curiofae
tamcn
cipare.
re
,
nonduai ad fixioncm deduda
fubriliras
Et ^ncun<juevldemusp!us ah
co/i/idcramus plus iRuis
[
eius iii caiifa ell , u: protuudius mifccatur , ncque t;imfacile aco-niufto rccedat : &ficetiam ini.ulfjrc Niturs: dfCepn fueruiKaliqui, antc Nutririo-
UU
aiu(litie falvn^ philofophici aig.
vivi] naiuram poljidere [(bii igiturper te j:<in, unde hoc arg. viv. aduflionis lalvativum educcre velis
] tdeotjue reUnijuiinr
,
ncMi fufccptam , pro)t;clionem facienrcs ; Non e/i comparis illius) auiem Medtocris tllorum ( fuUurJS
ip/Hm
jam toties difium]^-^.
"
&
viviim
esl
ftthji iuitJ
perfnioriis caiifa
corponm
vel arg. vi-vi,
e/]e perfethvum, (/; adnfttoms f^lv^ttVHm, quod perfeihoms uliimHm
niftfi'ii!ur.
etiam fublclabor (' Hrg > NiKritionis e.x pnmi/fs tn CaPAtet ) dcbct tublimationcm qui qiiod no.i e(lf:ilfitr de verit.ite mflys. Anis.fed piiHlo
, ,
Ibidem.
Pa'-s
e\'.ts
Arferii-um
:
efl
Albcdints tiniltira: SulfitT
vero Rtibedinis
I n Sulfuris dtVifont in/igâm cauie-
lam adhibere
necefje efi.
vivumnon e/Je perfeUivum in natir fed iUud , ûod e.v Ipfo prcducitur , per ArtiEt fiinibier ir: Jfdffire , conpari fciuin noflrum eJHS , e/i inducendum. Tôn ergo in his prffbile tji na* turaliter naturamjeejui , jedper ncjirum ariificium na
Patei; atg,
,
rafua
Lth.
1.
c.ip. 59.
iurale
Naturaenmi
fola CoclJioiie
"
cocam
fubftan-
e/} fuperflua demere. . In arc vivo fiihiliitr necejfe terream J-jabct e>itm corritptionis caufas , videitcet ,
tiam
arg. vivi perficit. ]
Lib.
.
1. cap,
60.
Hibct
,
ci
go dupiiccm Tcrram
Unam
fuperflua;
Akcra.iT fubflantialcm ) (/r adHfiibiiii {\\<^c hlc caufam per quam arg. vivi aqueitas. perfedioneminTinauiis impcdit & inficit ) ahfcjiie inflamiii
Marcafta duplicem
,
habet in fui creationefub'

(^ ad fxionem ap-
fiantiam, arg.vtvijc.
pro.vimaniis
jnuriijicaii,
tnaiiinc (
Noi
,
elt
fcntcr.ria
quali
flammam non
($ fti/fuyis adurentu c^ c. IpJamarg.Vtvi fiibjiantiam habere manijejlaiur fenjibiltier. J<lamai-
conciperet fcd quod IcviTimo igne ( qui namm:ili ficuti de cavcnda fpiri oppoiitus efl ) aduratur monet ) a^neitatis crcbro Lullio aduilione . tus adullibilis fubjiantia^n ( E!l ei ab initio, mixime Subflantiahumida, qui in imbibicionibiis deinde
,
bedinem
prdi/iat
fcneri
,
ineri argenii
ejuemadmodum
cr iPjtim arg.
ci^le/i.niiin
vivum
,
c^ cclorem in ijfus Jubltmaiione

eju
pr^fiare
cr liicidtiatemmanijeftamtnetal
,
hr.bere licarn ''
' videmus
"' " ariifcmtt certum redduni
illam hanc fiibjiannam coniinere in radice fua,
toUicur.
Ibidem.
Ibidem.
$.
5. Sivoluintis
teff:
cll,
Mediciname.v illo creare tunc nefa-culentia; id e/i, e.iin a ficu/entia : ( nota inpuraterra lolum removecur) fnd^ lerreuatii
, :
Vel fuljuris
^^^^^
QHXCHnûe alterantur per , aut hurum frrjlittm

,
arg. vivi virtuter/t

r.ecejfe efl
alterari
>
tjuoniam hxc fola communicant in naturaad ipft eorlib. i. cap. 61,
viuniireper Sub/imaiiooem
ne inprojeflione ireet
ii-
vidmn coloyem
,
,y ipjtM {ncccp.c i:{\J diûeitatem
fiigiiivam f qujc k.
homogenea non
eft
Ergo ubi
,
Htc (\ hxz hîmidiras ibi neque non intclliguntur de Mercu'io l'hilofophoiiim .Igiturnondiaccipi: poîmtdelocalifcparatione
(ixio cll ] delere [
, (ed delere ] ne totam Me[Hxc igitnr factat Pro\eEUone in fugiitvam dicinam heterogciiea aqueitas mulcum demi refcrt Mcdi-
ex fitbtili/finia fuhjiantia arg.vie- e.x fubjianiia paura Sulyr/.f [ vide -ra formalc Auri. Ergo non tota fubflantia Auri liilfur f ff ] inundt ,& pur^ rubedinis [a'fo
. Sol creaius
,
efi
loi
(<r cl,irtffitr.af.xura
cit aufjrre vcl feparare
,j,,,(-, ^j,j.}, f,,{.
Tindur {cpn
in fua
/ ]
fxi, cUri
& a na-
,ramutati
af6 âf- fulfur
cinx
c^
neceire eft
mediocrem
ii/itis
Suhjiar.tiam
teram
:
fc.
/ natura t(t/ tingeniis itiam [ alarg. vivi fubflantiam. H-ec per imagincra
applica-
(>'6 Jnuf: Ct!' nnCt"!.-. [
fulfur U'CJ"î"n
[aterreicace& aquoficace liberandamj/d/varf/^ro Alediciia. 1)e cujus [(uhdinux mcdix]ffi propriet.-ae
non aduri
&
ab aduj/ione dtfendere
,
&
cjux
non
quandam adSoIem Philofophorumpoflunt bic enim Geber argumentati folet. ] ri

Ibid,em.
<S.
fttgit
&f..xum
]
facit [id efl
figic
lubjcda
in proje-
<s1one
diocre
Nam
re
,
Prolâmus itajue perfetlivitm live arg. \h\i\r,]manife[iis E.vperiemits, videmiis arg. ViVitm , arg. vivo magis adhsrefc
ei
ejfe illiid [
mc-
Subii/ifftma igi ur arg. vivi fubjiantia
ad fixio^
nem dcduFta
Hic vide duo arg. v;va, non aurcm , rani]uam fibi q'.i.T mucuo '^"^" quod fi hic dc co dicuncur mifceri aqujc aqu.im 'muni arg. vivo fermo clTet adhxfionis vocabulum,
lem ma^ts amirari
[
&
dr puritas cjifdem, cr pxrtfîma fulfu' , ris rnateria f.va (^ hon adw ens , to:a ip/itis yluri matcria efi f/^fv/M/r/
[ Igictir &:
iis;c.
Lapidis talem cflema,
adhrrere
tcriam convenit]
Ex prjiccdeniibiis patti
efi
.'
tjuod
mn/taquantiiasarg. vivi
ZJniformiias infiibslantia
ccuja perJttiionis,v>ulta
]
locum non invcniret. Efl: ergo cale arg- vivum, quod communi fcu vulgari arg. vivo poteft adhxrcrc & non idcnticc confundi, & propccrea ab codem itcrum leparari. SapiencifaC diAum \ pofi il/udvero
, \
veri) fulfurss [ c]ualis fiilfuris

,
cauja corruptiorns,
,
&
coUtone natura/i
[ fc.
fer mi/Honem fit cft caufa pcrfccf ionis. ]

cju.i
indt'^
Ltb
^. Sitlfur non
2.
cap. 65.
citiuf
,
HHTum
ttir,
cr pofi hoc argencum

ejjefiis
/deo
e.v
hoc reiinqtti.-
ipfum
,
natun,
m.tgis. [
argentum vivnm vulgi , fophicum, hC intcr fc. rationc Naturi , patiuntur comparationcm fecundum magis & minus Er "6 hxcduonon funtunum Subjedum, fed funt duo fubjefta, fccundum naturam intcr fe [fccundum
JC&.3
:
1'onuntur duo Sub& arg. viviim philo-
fixum videmns
Scholion,
qam
srg.
vr
vurn Vtqiiefcere.
Quiritur hic i. quale hoc arg, vivum fit ? 2. quo-: Dubia funC arg. vivum dicatur liqucfcere invivo commuai arg. hxc. Certc Liquefadio dc
modo
.-'
ma"is& minus]
ifll:K)c
,
difêrentia: Diflinguenda igitur

:
telligi
minime potcfl.-Ergo dcalio.quod tamen

liqiiefit,
duo arg viva ] inloco Lunam Metcurividemus, non ad illa [ Solcm idee ipfa Verihahere um ] tantam conforrnttatem cum [a.r^.vivi,anzci dice inventmusuiinusdeilliHs
,
Alta verhcorpora
,
paulo tardius
latile.
quani
fultiir
communevo-
&
ibidem.
,
Argentim vivtim
,
pgipotefi ahftjiie en
ijuod iH
yivo alio arg. **
& Sole &
Luna CoUati ] naiura parti-
terrara vertatur
&
Jgi fmtliter
eum
lonverfione
iUiM
Llt.II.
Se<St. II.
Subfe(5t.lV.
^09
poft priniairt
fedquaiis
& germinon i terram fimilitery ia -iuce fHbUmaiionemfigitur metaliicam. dat , im'e fnfionem
VeriitHr
&
nat
tum cnim vcre
eft in
tVA Natura
quando
alienotermino ciauditur. deinde vcro luotlinitnto coagulatur & figitur In fixione enim iteium t*
:
SchoUon,
Mercuriaii fua fubllantia

aut
,
&
natura indifconcinua-
Notanda hoc loco

fccunda Operatione
i.
Mercurio philofophico
,
In vero Natur fulfure diver('.mode quosdam

,
tum
in
proce(T-ire
:
quorum
aliqui
iuterrameum
^
t-'
'
' ntemfafione&ingrelluredouidemfixam.fedcarent
dicit , quosdam Lapididerunt ; Unde l'aracel:us ingrellu careret , jcpc autem cum dempcrfecille, Die.r)fnlucht gcacbfct nun-Dcti/ lM(;ihnc
fciiur
ncii
aliieundcm debice cxvcrterunt . matetiam prxcipitatione Priores, in
molcique incrticcre videtur, (icuci in contricione rerum compacaaium vidcre e(}.- J Et eil fmiluer furtijjnr.i Co7npoiiti3his,Ht narratitmeli Qciiatum EicnicntadcpurataadinvicemardilTime lunt nnita ) Patct imuper, hoc ipfum cum aig.- vivo vulgi quadrare minime, ut cupulverciii dilabitur
, [
juscompnfuio non
difficulter diiljpabilis
iic.
tiis>
gcfrciTcn /
1>"^'
^tf
5^'^''**'^
nitfji^cfviUcn /
igUur reltn^Hitnr tffKmp(j]efigi , fine t/Hns humidiiatii corifnmpcicrte , c? abj^He in tcrram eonverhone. fc- pec { prscipitationis modum , quo multarcjus humids
finDcrcrtciucfMciJ. u,iD bal^wii5cf
videtur
Ordo SecundusMedicina:
cap. ficatione vide pofiea
-mit vnclcr
Îms^
,Qua dere fcribunc cunda Operatione

pulverem fecerunt
njRtjOcberabcr
KM
Jhs TMHiehis, fiquo modo ( quod niob? obiQTVZndum) parses ilhits infpijjcniur: (Erg6 fub^'-y^ Tindur ^ n-.-.Kfj vwrDcn. ftantis moles in opcre minor apparct , ob con.paetiam Philoiophi quod in Se- dioncm & pondus per ignem: J ( Ergo folo calofeltinantes, ante nigrcdinem , rc eoque miti & pricipicationis calori oppofito* rubeum , quem inuniem puta- fit infpilfatio ) ultcnw mn ptrrMttiife corruvpi jij
foriituditiem
efi:
itemortushlc de cujusredi-
partcs exterminanrur; ficqiic vifcoficas adui itur evoiat :) Propter enim hnaw paninm adl.arentiam
&
&
Sj. ;3|t
gKlcinrol abcr
Pulcui errori uni^trum iiuV2.
Jcii ;ur: ^t hcfffc.''.
Aluim
,
modum
figendi -
cum
U\n(K aCllKvb t^cfaf^rC'1 fctn / ; ne^ûeper it.grefiio riemfnriofx flatnm in itlud , fe in futnurn ultenus elei,^ri
eonfervatione Ingrefsus, hic ponitGeber,per repe titionem fublimationis ubi intelligenda ingenia
;
[erMinit
ûoniam rarefaihoncmfni non paiiturt

^s;*//,-^/
^,-(,^,fr
^.^^
f obferva rationes )/j^/y
(quaeelt
fubtilioracsteris,utipofieacap. 84. patet ?. Fufio metallicahoc loco Vicrificatoriff fufioni opponi dari fulionrm qux cum Cur , & docetur , talem conjungatur & uniacurarg. fubftancia metaliorum
,
fubtilitate
partium)
& carentiam adHfli. nis,ij'u

em
,
per fulfurettaiem
cot/ibufJibi
ûam
ntn (
cum
(c;
amplius) habet , perficitur ( Quare careat aduCiione illa,manifenum tft,quiailla in imbibitione& prcparatioiie recelTt
:
vivum hoc fixum. &c.

ibidem.
"$.
ûia igttur arg

j
vivum propter
(
, fe iri quia aut cum
nttllas
modb
diiftas
catifas exierminationis
dtziidi permitiit
,
partes cotnpofitionis fud.
Hocautem manifcnum
tlicbt
Utrafytte fixiones\Uiit>
esl UHprobatHmi ûad cxpertm esl,ufiûe ^diUius con-
(gta ftafubnantta ex igne recedit aut cttm tot.i in illa permanens /lat ) notaiur in eo necejfurib perfeHionis
Jmntnntionem [ 'XM
.ffltmationes. Vtdit
'
WOr Dcr Scit

t
atif *Kbort] P^r
caufa,
jeHinam prttctpitationem
enim
,
& tardarn psrfuccejfiVas fufic,ut k riobtsfrip:
Ibid em
& invenit
'tHmfitfepii [ id eft
.fdeo
jl
tjHoni.'tn
Dcr lUir |iV-folt hat 3 t illud denfam habet fubJJantiam vfccfam
&
Hiec eiltntialis arg

ctirn
vivi defcriptio
;
probe
in fin-
gulis fuis partibus eft notanda

iiotitritioilltui
,
'\ctt\tn
fignumefi
itnbibiiiene cr misl one
cum
rebus
Laudetur igltur Benediûs cfr gloriofus ^liiffimus i creavit tUud , deditque illi Subflantiam e?" Stib^ iianti proprietates ijh,^s non coniingit ex rebiM ulU,n in Naturaptffidere minilta ( fubftancia ) poffit itt*' leniri hxc perfeUio per artifictum alijuod ( Artificio
îti
,
4liis [
Hxc non
iii
fatis
,
alFcquor
nifi
forte loquatur
quodamcertaperfediohuicarg: vivo conciliatur^

qttodinillo inivenitnus potentia propinqua
lia in arg: vivo vulgi
.jde illa
bibitione
de qua
fiipra cap. 45. fuic di~

,
(Harcpoten-
"<aum. Nifi
enim
ineffet vifcofitas
tum neque
mif,
haudquaquam
,
reperiiur, quafi
eretur in contricione, neque S\im eodem coagularetur, dimifsa

altera humiditate non vifcofa.
fiianifeiie vifcofitas illius f>er
calci adhireret
&
propinqua.
IpfiHmcnim efi
&
evaporata
ab igne non fttperatur

cit, eo gatidensi
, -ûod ignem fuper-at , (^ fedin illo amicabtliter reûief
[ Sentittir enitn
m tllo
AiFLTAM
:
adharen-
SchoUon.
.jiam
'
Hic cum
arg
viô vulgi prorfus nihil con-
Verum
ponitur
tur
,
igitur Artis arg
Teninnr , ut qui vifcoficate caret conteribile non fed ftatim contrift , neque tangenti adhiret tum iterum coic in unum : alrerius igitur generis ?irg.'viy. requiri oportet:] Denfam auterr, fubfian,
aut
ut tale
fic
vivum Arte non coraprjeparatione difponi:
efle
tiaroillud habere
Jiiis afpsUitra
manifeftevidet monocultts
per ip-
[Hic denfum non fumitur pro opaco,

;
jfcd
fonderis
pro corrpatto ) drper pDnderationem fui immenfi : Auro enim prdponderat. ( Audivi ab Illufe omnibus modis llri fide dignilTima Perfona pondus Auri & Mercurii tentafie , fed ponderis
,
fcdab ipfoDeooptimo , Ma;t tale, ( quale ) creatur j ita tamen, nt feparando inde* ubi inclufum efi: , educatur. Cum ergo fiat hoc pec quid opus quirere per plura ? Et hai piuciora Laudcs ad illud pertinent arg. vivum> guod facps Liquabile dicit Geber.
debet
,
j^jj^
'
'
f^-
^ 4
jcqualitatem femper deprehendifie. Sequitur inde,

flon,
blimati^^ms reiterationem aditlud
%. t/4rgentum vivurn figi potttit per frequenfem fifi [ obferva hic aliuio
quod Geber
falfus hic fueric,
<;o;nmune arg vivum in Natura fuapracponderac auro, obmagnam partium fuarum fubtilifnmarum condenfationem ) curti
hic elTe intelligendum*
fedaliud.quam quod
fublimationis
modum
pr^ter
.
communem
,
hic
inNatHrafKneJi; (HicanJmadverckur
Gsb^twi
enim adfeipfum dicitur fubiimari quod in comInreliigenda igitur eftj rnunimodoica non efl: freejuens fublimationis reiteratio , diipliciter. i. ad Lite.Mi. ^'f4 PbilQfoptucaiu , coBt;inu & indefiuentis
6 lo
Bibliothecx
v.x
,
Chemicx Curiofae
pro]ctium fuper
Sublimationis moSntdeAS tgaar dam.] ^" i'o>u.-r>f.tlio-icmlnfcij.ierne &c. commtjhone tn viviftt : arg tu , inomnihns ,n.s 9pertbs poieru perfccre vivnm arn : fupeêt : Et fi êr foUm
neiuis 'quantutnvis mitim
( Hoc ric 11 rfs ,d.tfa:or erts
dimhmta k perfeUione,
illKJlrMt
(fc.
cr fnajixtorie perficiet. Hanc veto AJedutnam in fna monebii/tn orHtione ( Eigo , ha'c diverla til ab clt hsec illa , qua; lcrta , qui- niouo fui. pofita ,
ea
&
Opere Hjrmetico
,
prethffun*pe.feato~
,
tii
dicicur Ordinis.
Lib. i. cap.
&
ejtti
perfeclionis
cjxi
l^^^tttrx
vtr.cit op>u
lubec (îz^^î enim tum fubnlem Mundare maccium, iicquc cam bcnc d puracam ) enimpoterts tttttmi,ai<}:todnjti:i>'onperyenit{Ars
no.i
74.
einmnaairamiiouper omniaimitatur
:
K.deam(u-
. Elicitur Aiedictna nofira perea, qu maximi corponbus ady.tngHmur , (j- awtcabthte. et dnn in profnndo adhirent aherantia : ldeo<^t,e ci,Tn ,n rcktu
So!o argento ) 'senfus ergo nrerc'dicur proceaddicionc rci vi\o, fine alrerius aliaiius opus Nacuri , )o nilli^^^^ dcndum. 3. qiiia vincic
hic eit
-,
i.
cateris exqntrcntes
rein aliani magts
,
non rnvtr.imus
;
tnVemtme
eotf.orur/t
nvjiru
f.aittris
,
quenn arg
v.vtim
illo
aintcari
pcr
l.cc
cjje
cpus r.ofirum in
tmpcndei.ies
re-
materia puriauna
oc
lubcilifTima crforocrt iPCrDCH.

j.
permus
cuhofa.
ip/tim
,
fêram Alterahilium Medtiinam tn

alteratione vera
CoihpUmento
Lib.
.
'er
cum
^ non modtcepf
in Cap,"
cap. 6].
ajfnnilari.
Lib.
1.
Prohamus Spiritus corporibns magis
cap. 7y.
:
hoc,
ati.iM alt.i in
quod magts corpnrtbus uniuntur (^ amicubthtu, Naitira. I'er huc crgo adduclitm efi nobis
,
Refiai igiiur nos fitbflamiam ipfus ( fc

,
pr:Eccdenti
ditili
arg
vivi )
pnpiietatis juiftan'
tnveniio-.e vrima
bos ejp corporn/n aUcraiior.es

,
/VJe-
lia dffereniias deiermtr.a.e
aajcnberc. Et ium ntn tn-
dicinam yerarn
Ideoûe omnt
cjtto
poiuimus
ingenio-
venert^fius ipfum
fne
(
rJterationis nattira. iUih; adti.tni-
rum
qencre nos iffos exercuimus , ut per iHos , impe>'feflo uin Vnii-nijnod^ne COi<^'ORFM ( inter qu
,
Jiratione inutare
iieceile eft
prJrram luam fiiblian-
iam cxuat
ne
fc:
maneat
in fua
Natura
^^ r
nuip
etiam
arg:
vivum refcrcur^
w/</jO'i^j?rM<
inper-
f.dm.t Litnare cj- Solare iran>forinare>hUs corpus.Ouamobra.-t ex eisdem ( bpiricibus ) medtcinam diverfim tx diversa aher.tndjrum inieniio :e creari , n^c/JJe acjam arrige aurcs Pamphile : ; Ctmfmt igiiur eidit
{
cin anfcrcr f f:fl tucrDcr- : ) tnvenimus &fi.tiiter ippm p'-d.parari debere necejjario , cum non [err/ if eatur in
i
ROFJ^NDO
abfque
illii.i,-
pt aparîtot.is
rr,l(~
do. Ete/ljc:
r^,
dupltcis ner.eris
%'xf'.
:
Metall.^ alttfratimts
ougni ,htie
(
ARGENTI vi
( nod.is prxparatinnis iliius j ut ^5 j^m sntea non tlt J lUtttrHbjiantia I

i.v
taiis
.. (>
loco manifefte ex arg Gcber vivum vulgi exciuSpiricuumnumero exprefTum corporibus per nieralilhid dum dic , qunj pducis a animadvc-i lum fuic connumerar lis , hacfen-is. Brgo aliud requiritur arg vivum quod
perfedio-i<
:
Moc
nuip nn tcr ? L>,prr ca ^' {tjuod, permifceatnr ufcjue adprcfur.dum c"rporis alterabtiis
liibiiantz
'
&
iS
mufuillo oiuh
iJIcfC
SubAaucz
)
i^,-
profuntjt
didimum
vcr!l\t'li?C't
n.^C.i'''i'
/''e Jep.iratione
,
vere incer Spiritus refcrri poteft ) (j- ^/^r/irffw/f /j^ iteriim mititipitcia, dtminutacorpora ,
.
&
Ibidem
.
Cum
dinitiriii l.iheris inflantia
mafnA indaga-
Decem .yMedicinaium[ Deccm
ad inveniionis iabore hafce Medicinas de Secundo Ordine intclligendas patet cap. 76 prope fi lem ) per Vntus bentficium Aj EDIClN^y (U')icaMedici!ia polfunc omnium corporum impcrtionis ind;tfi la exrufari voiitmus
uc aternum ( hic videatur, quale profundum , aut LuHii verbis utar, quale genus generale, in quo omnia conveniunt, rcquiraciir. ) Hoc auiem n^> fit (nt eousque fiar Rcdu6tio aut Retrogrfffio) ?./ Aiabihl"BTtUETVR ( Lft fupcrlativus Sublinatioviolenta Ergo prima cus ||t^ \\\\X Dcr ne wi&t .lurâcrkftCf. Nam inteliigit iiic admcj,
VALDE
dum
fubrilcm, nequc communem Subliiriationis dettrii inaiain iTKidum) cum pnparaiiotie ecta Capiiuio Eubiit. atttinU ( intcHigo cap. 4J. ) Et non
&
permanet ejus wprejfio ( per
magnam cnim
fubtilita-
tem
fectOium dcfjctns
tolli. )
Et invenimns
in<jiitfinone
profnndo quidem ftacim conjungicur corporibus merailinis , fed non in eo pcrlevcrare po

in
tur
(b tlltifiratur
faedum
sfiendore tnenarrabtii, Q-
j eit(iaiurjub(ii,
,
bhmationem tradat gradum
qui
eft,
poft nigre-
to
quifupra naturam
Lib.
confifiit.
dinem, ad fulgidisnmam albcdincm dcducere)/
2.
cap. 69.
(
S.
Efi diminutum in
iiii<
,
corporibus
fc:
impcrfe-
fiis )paucitas arênti vivi dr non recla SpiJJntio ejusde>n fgiiur complementum erit in tUis (paicttioms
in
impcrfeais) arg:vivi mulhphcaiio fixio perrnanens. Hoc autem per hoia
& JptJJUiio
SVI MODl INGENIO ^ ecce , iiic nullum allegatcapucfed modum peculiarem innuit (^ modo SV/iE O ER.^nON/S per ICNEM connruum Digeftionem Philofnplv:( Innuic Decoftionem feu cam ufquc ad gcrminationem. Verfatur enim liic
,
&
Medinnam
ex
e.v
ilio (
aig
:
ara
creatam perjicititr: H<tc enirn cum vtvo in ejje ftt deduCia , per benepctum iiiius
:
vivo
autor in Opcratione SLCuiida, qua iublimationis operam confquitur, quff fir prirro fuo niodo, non communi fccundo , in fola Ignis adminiftra, ;
tione confilfic
nifitn
itltiis
,iiciditaiis
& fplendoris
iiiorum fufcedinempaihan)
Et non pr^Jiaifiifionem perfeciam , &r. ( non fi.Kionc adhibeatur cauiela

)
,
do
Loquitur lioc ioco de Sccundo ordine
celat c/
tegit,
& (plendorum ediieit

OU^/
Q:t>cil afi' n.>lC
^cr Tarca-
enimintendendnseflignis, nifi cumomnishumoc fadus el} fixus ; Per hoc ergi)p.'tet ,e}uod ipfiits( 3'-g,
vivi debiti
ratto
,
^
rus :in
Da6 îlbcr /
(0 tin
f ij gCUCfjt }
^ infulgorem conVcrtit.
^'"^^">'y
:
^XnpffiV/ hCf^
tafti
prsparetur '& a 'mimftre ur pr<ipa-
cjudt
Cuhidiffma
& mundiflima SubfiaKtia ex

I
tilo
c>-fr.
[HiVduofunteradus.
Snblimationiscom-
Cum
'irs
tet.i
eiim a>-g vivum in Medicinapnfarattim )per noHrtim artificiumft mundatinn ,
& &
tttjitbsianiiaia puriJfii/MM
&
fHigtdijfirrMtm
redadHm,
munispr.tparacio. :. Digeftio ufque pof\ OTnium Eiemenrorum redificationem. ] Deiide verof.gatur cautela [ ignis fc ] eidem exhibeaiur , utfe. e.verri' telttr arttfe.x in adminiflratiotte Ignii, quo pofiit ex i)lo
dtleri
Lib.
Hxc
II.
Sea
II.
Sutfeb.lV,
,
:
6a
VWc ne vulga*
ad recundurrl Medicinarum ieJtri hurtUttds ( fuii: reiVfenda **brdinem ) intantumt quodjnffciat ad corporis perficicndi ) cvmpknperfcnnm ( ~fHfionetn
^dam. Ei
eji fc>
in capitulii hujtis Operis mtiltiplicibus [
Mt Ji
cjttis
'fxrmllificari ih pyincipiojux Creationis
per h.tnc corpora fufionts dn[ dillingue in:
"^'taucela iu
nifi forte & -ter Sublimacionem & Creationem Sublmiatione adhibenda, licuci Lullius "& Geber kntum requirunt ignem ) lemus adhtbea^ "lur ignts. Ignfs enim lentus ( obferva liocaxioma^
<-
vivum videcur adderc haijt re-. tx noto &c:tig6non exco, quod quiiibet pro argcnto vivo hibtt.] Et tl.udidee^ma (tim fiigtttvtim fic ttrg: Vtvum de Jîni [ id eft , ^>g
ftridlionem
re intclligatur arg:
mag
jhni (ciclt cin trcni<^ cui
ttwint
d^fi,
a.
gclun
i
nbfûe ir.fianmailcne aliûa
[ id elt,
tcDai
lunCcrc )2n} cDtr i^Jnm ((Dn/l-rj; Dcr Mercurius

(inftl^Ct riCCbcn Xmi> f[uf]'cil ] Medtcina egeat , ^/* fHbito ante fiigam e\us \_\î\\x\\\\i Dk Medicin vut
humiditatis efi conVerjaiivHS (^ fnfionis perfectivttu
"'irgo fi ferhper lente procedatur, tum humor illc 'hon dcpcrditur, led confervatur, quod in Tertio
Ininijâ"
ftigani
(ii
niclttcr
Notanda
;i
,
vc^.:
Subit6& ante
(ci.:]
'Ordine
-i
requiritur.)
inn.f?
bicTinaur
p i^ticbn '^frcn
Li{>.t.cap.j6.
. Tertii
in proftindo illa adhtreat,
& illiper MINIMA ccnpenetratio] &illud

infpilljtio,
^^^ffttfationem,
'
Ordinis Medtcinam apêlloiommm prtqitd ^nando corporibm udvenit , omnem^

citm projeBtone
jttngatur
irijpif]et
[î);:. t'
cv
tr-ft lil
[quia ergo arg:

fia:
j
vivumcon mune
^rruptionem
fm toUit
H&c
d"
cttf/i
omnis
ne egtc, ut
Auium
fequitur illud nondunl

]
'
ômplementt dijfcrentia fsrficiti
autem
eji
VNl-
transmutatum
Auro non pra^ponderare

,
Jua
'K:A SOLA' Etidei) per iilam e.vctifamur k Lahoriînuinveniionis Dci.em Medictnarum Secundi Ordinisi lCErgo, Chymico non mukum defudandum eft ni Meuicinis Sccundi Ordinis prsparandis, curnUni' ca Medicina Tercii Ordinis haberi pollit.
Lib.x cap. 80 Quia corporum ( impcrfedorum) ejl aliûid . li/mperjnntuhile , quod m corporum radice innatttmefl, ''fuid per SecundtOrdims Medicinam totti non potcfi: ideb omnis illa Medtcina , ûa lUud de commtflo tollit,
non Secundi Ordinis tfedTertiic^majoris Ordinis ap~
pill.utir
fixione tUud tn tgne confervet

iriajoris ignis tolerantia
quotijtjue
illi
,
[Ergo paulatim
advimat & non iri
momentoinTcrtioOrdme figendum]
tatem confumentis [ Ecce ! tatem, qua: exterminanda
eft,
e\ushumtdiin hoc arg: vivo humidi-
& trunsmucationem
tft
non
fufpicic
momento ilhtd k. pro albo aut rubeo

pr^parata,
& convertiit illud per hoc benefiimm in Soiificum & Lunificum Verum feLtmdum
]
ad quod Medictna fuit
Medicina
QhiizSict unde Utriufquc Or-
Ihidem. Quiim igitnr inveniamtis alitjuid magisilH conventre , ûam ipfum , ûou SVAE natura efi ( no
.
din's Medicina dignofcenda. Ibidem,
autem ipfummet , ) ideo propter hoc dftimavintn cum Eo Medicinam illim compiert poffe , & irgentati fumtti formam Medicina iiit ( fc. materiae^ fer 01- . lS!on auiem diverfftcattir hmc (Secundi Ordinis^ MeUicina , a Tertti Ordints Medicina ntfiper mino- geniapncfiare. Et efifc. ut prdparatur cum modis fuit
,
rts praparatioms
tmperfetlionemi (DifFerchcia Seciin,
]am
nis
diviis cttm dititumitatis lahoris in(i^ntia
ijua om-'
& Tertii Medicinarum Ordinis in priparationisperfedione & imperfefticne confiftit. Secundus TOrdo feftinat perficere & eo ipfo perfettionem
di
,
iiiitii
fubtiiu ftibflantia
,
&
puriffima
alba (juidem
in
Luna
citrina vero intenfa (
Ergo non prorfus ru-
Et non diverfificatum a corportim projenicne , diverforum tn û^d torHm aceeptatione conftat , fed in
)
Veram ncghgic
fe (
iaco)
& pigmenMODO prdpara-
etiam haccSecundiOrdinis Mtdicinain gradu coloris deficit J p^htbeaiur perfetle (Quiri poteft , unde citrinitas detur ) s^: Et hoc cjuidem von compleiur ut citrinurn creet fine mifiione reitinbra,
ita
,
&
riems fNotahiic vocabulum modi: Ergo alius intclhgitur modus , quamqui fupra in arcificiismanuariis pofitus
$.
gentis iiiud
eft.
efl naturA [ Ergo non de fulfure vulgari prsparato fed intra ilJam materiam continecur & fermentum fuum. ] De
[ fc.
: ,
arg: vi vum ] cjuAfue
Lib.
2.
cap.St.
Ârgenttm vivitm perfetlivHm efl in Operiûs Natura , comfletis Regiminihiu. Igitur o" naturam mu"turttes
hinc vero [ fequitur gradus perficiens , ad gradum pr^parantem J ctm hac purijfima argenti vivifubpan'tia perftaatur
,
cum huJM Magiflerii Operis
ingeniisi
,
minime
>
/ed tmitantes
tn tjuibm nos feqiti efi
jofifibileoperilus, {'coilatio inter
opus Naturx iSi Artis) !x argentnm fimiliter [ Ergo & tale aflumendum arg.-vivum , quaii utitur Natura, quod arg. vivum
Vulgare efle nequit
]
qux maxime tArg: vivo adhareat QrfunA-ledicina daturfaciiiiwe [fufio facilis flgam vulgaris atg: vivi
antevertens
& iliud coagulet

Ibidem,
&C4.
in hujns
Operis Magifierio vi-
^ftm
vari
affiimimui.in cu]ufijue perfeilionis

,
M^dtcina, Lu(
fc & Solari porum ) ûam &

]
tam ûtdem imperfeclorum

[ ,
cor-
[ Ergo etiam ex ali. Sed ea ^nibu* rebus produci poffe videtur , nifi quod hic Maxi* me dicatur eligi ] h^c arg: vivi fubftaatia eiicipcffiti
MaXIME
is
ipfim arg. vivi eoagulahilk
fcrentiam alterius arg. vivi

ficicur
Efi(]He per fe hujtts
ad difex quo Medicina con-
Medtcin<tmateria cujus-
folet cjHdri.Etnos qitidem refpondentes narramtis,i}uod in QfîhFS [ fcn wortnncn fic iroUcn ] ^* iliiseiicitur. Efl atttem tam ûidem in corporibm j cjuam irt
ipfo aroenio
jamftiffictenier notum debitam, Dicmateriam tfl(^-6 WlflatrodCtlJCljC unil>.tcBdV lcnncii akr mit bcrjclbcn nicht rcrbf tavmb CtlfcfjC aiUin cin_Medicinam SecundiOretiam primi Ordinis ârallf: macHn/ & fortaffe Lunarem &c. ''"*'' ''^"'^ ' f'"^^ ""^ dinis 1 /411'*'"^ excipicur] Ordinis Tercii przparacio r iam exprefse admimftracione] Ordinis vero exTertit [
que gentris
Vntca
cr
efi ,<jtiod
vivo fecundiim naturam

[
reperta Natura: fed ineorportbiu

,
corporum fublimatione qua elevatur fubftantia ] diffctiius in vtvo Argenta propincjuiw [ F rgo eft arg: vivum ex arg: vivo , & ei eo compendiofiore via educitur ] 0 autem perfc^
,
, cum Vnius fint Loqui videtur de pcr quammercurialisali-
aiiu(
i^
folitarium
fc.
inteliigatur
aut
nondum
fi-
ilHanturn
^n
"^
vel pr^venier.tc adtntniftratione alicûa{Jc.
Me-
corporis perficiendi prscedendicinx creandi, vel tealiquapreP^ratione^ffr/m inprojeatonefua.

Lib. i.cap.81.
xum. Nam petficiendum demum eft ) Igiiur cu]uf^ cuncjue generis fOrdinis aut rubei, aut albi )ftt Mein corponbus C philofophicS dicina tarn cjUidem
,
fumptis
c]ua?n in ipfius arg: vivifubftantia (
cur
noa
dicit in Subftantia
corporum
.'
Lapidis pretioft *
,
eHeiiHr ,Et( }mtlcm illH
materia,fc.exNOTO
damnr
UVledtanti*
6n
LJb.
Bibliothecx Chemlcae Curiofe 1 perVenire in Capitulo Vno & i Summam contrahere

,
I.
cap. S4.
Sermenis abbrevtaii
in Capittili^ diljerfi.m Magiftt..

,
rtum. D:cimus igiiur
quod Tottus Opens Intennonis
Summa
Modoll,rni.cr:\!r^deo
hic
VnU.
Mcû.nu n.ncufa^^
non efl, nifi m fumatttr LAFli> IN CAPlTVLIS NOTfS ( Singularem hic intelligit Lapidem m Capitulis (certis videlicet & fingularjbus
u.1.1
:
^ eade.n
]
.
J.
p.rhc. [ nora
E/i .^'nen
uL
ovx (ublUnnx
ope.a ucramque Mcdicu uddua,nen,^m an-,nantu cchrt^ uc qual fcd color.s

.
am
necdevulgari
arg- vivo
loquentibus) delcriptum,
ut fuat cap. ^6. cap. 60.
&
aliaquaEdani. Inillhac
enim Recapitulatione
de mortificatione terr
rem.mme
eirc
tarncn poteft] pc luu.r/u^lanna. Eft

,
bL Ordo TeniUs
Maiaru
operu O^do appclUius,^
tamen nihil fieri potcft cap. 4,, ) pr^fup( fine qua ponerc eum L3pide.Ti videtur, qui Naturx, nec Arcisbeneficio mortificatus innuitur Cujus ( pricec
:
mdHp.a^.mdiu* il!:4iidea,.uia m.ôr,, ['^g^î'^'" perfuUons pr^parut.one L HlC lo.

,
ad,uflÛtou dr Noca; non loqmcur de cus probe aotandus elt pc.tca.on.s fed pn.na pr^p ira-.ioue qux nou ell Secundo Opcre, puririracionis toqaicur autcm dc
:
Subtiliationem & Depurationem ) uulla aIia,Sublimatione perficiendareflac praparatioj Deindt Verh cum Operis inftantia ajfiduetnr fuper illurn ifM Subltmattonti PRIMI ( De hifce gradibus vide fupra lib. i. c. 40. de Gradibus igms )
CK^DVS
,
inccll)ge.ida]G- Lahoubi omiiia H^r r.et.ce fu ,t D.gcrtione pcrhcicur]^d rc h,^,o^,[ît qui lola
veriiar.s
per hoc mundatur A
C0RRVMPNTE
ut
irf,puritate:
&
ejifc.
Sublimaitonis FerfeUio
eum
eaJulrtdieiMr
rcnpl.mcntum tndget. Ec SecH',dtOrd,ts[Mc. ca urhiy.isOr-iinis Medict,.i,k SUBTlUbi>Idicina 1 in Ejfeniij uH^terms ,nifper fub:.(C gradus ( htC ttJOllCll S' prxparationis
ideo non divcrf.fi-
LAPIS,
donec
inVLTlMAM SVBTILiTaTIS l V,
:
RITaTE.M dcvemat & utttmo ( inCreatione l"c. LapidisJ VOLATlLIS fat { obfervanda i.quid
Cujus opcris primi auc fecundi inceliigacur Subli."nacio ) Akhinc Verocum Ftxtonit modo ( per Inlpiilativam fc. Digeflionem j^d/xr, donec in ignis ajperitate quifcat. Et hic (fixatione completa cuin verfus luerit in te.raaij Secur.di Prparaiionis gradns meta confftit ( pro prima Lapidis perfeftione ) Sed <<r terttofimilt Li-pn ( in MulLapis vocetur,
:.
,
MO
fi-f
ât^jnfo--M-^crf fclît/M
DiC
Natura fubtiUs
:
S \(
.V.
Liborant
ij? )
in Creattone illius
or pcr
diutHrniorem Uboris tnftantia,n. Et
hos gradtt^ omnes
narrabimui
&cScholion.
difcriminis inter Mihi videtur in primis hoc tiplicatione ) adminiftraiur gradu, Cjui in uliirn'- conobMcdicinarum Tertiuii&:>ccundiim OLdincm fflit pr.tparatior,U complemento fc ut jarn PIXVM literam fcquifervandur; quod Secundus Ordo ad LAPIDEM ctim rnodts fublimationts VOLATI LEM fa;pe trad.taGebro tur modos Operationum a facitts ( Hi modi fublimationis (unt fubtiliorcs, rum:Tertiusauteni Ordo iHis ncgledis ,Una & quamilli, quifa:pc fuerunt annotati (^ Voiatilem ) concencus , Una ea quid- 11 fubcili(Tima Opcracionc foiutum iterato Vofixum, C" fixnrn SOLVTVAI D.^codione & DigelHone totum pcrficit ingenium. latilern ( beneficio enim philofophica: lolutionis, pra;paraUcitur autem materiis a Nacura Arti iflhic l'hiIofophica contingic volatilifatio ) t^/?difponens puriticans & debite rcs tantum tis rato volatilem fixum , ^Houfjue fiuat Qr alteret in com&c ac Docoaioiie jufta Naturx tocum Opus percerio
, ,
,
&
pltmento Soliftco
mittcns.
Lib.
H<Jf Ca^,it totitm
1.
cap.
8^
efTe
biiloni.n
puto. 'Defcrihit
sJeBantes tninime: tni-n 'nuliQS jr magnos Lbores hitc Sola NaLaboresfc. <jii m.tnihus non perficiuntur,fed hic ftyiopernetjHaûamfuit iu-a. lênsenimaiitoris cohirente. fequi Liuiiri
Lunifico [ id eft , affgnata proportione. Videtur hic mihi Gcber , una , quod ajunt, fideIia,duos dealbare parieres , Multiplicationem nimiriim docere in Ordine Secundo Ter-
&
&
tio
&
eadem ratio inultiplicandi , quod ad Subnifi quod Secundus Ordo ftantia n ingeniis utaturexparte manuariis, quod in TcrtioOidineita
:
ubi
$.
Nos
Lib.2. cap. 8(S. ne mar ieamur ab irnpiis

h>i).is
complementurrL,
ut per
vv-rxnH, 'o-um
âgifterii,fub brevifertnone
efl i'lini
noneft. In Secundo autem per reiteratam sppofitionem non fixi Lapidis , videtur tandcm illa Medicina in Tertium Ordinem cranfire pofie ] Ex reiteratione
igitur prparationis httjus gradusTeriii in
atis alieratiotiis Aluliiplicaiio,
eo>nyle:o ir noio.
Et
Intenlio
,
SV-
BU UAriOM/S CÎODVM
fea-fi.-te
Lip:s,
&
!)
Subjeao]
,
&
muudetur pertUtiu additawentum[ hac rtt in ab hinc fiidem Cim ingenioru^

,
Medicinarefultat bont
Ex diverftate
dem
in
igitur reiteraiioni,
,
Of eris , fuper Lapi-
gradibus fuis
refultat rMtlttplicationis bonita-
tnoio vjlaiiv^m
e.t eis
6gatur:
De
tis alterationis diverfttas,
hinc verhfi.xmnfiat
iteraio volattle fixnm]Bremev:i.Mmvlittle di io pcr Sublinacionem. 1. Kixio ,feuuc Lull.us Revult Lajidis psr fublimationem Creatio : & Ordine hoc in Et mulciplicacio.) Sequitur ten:io 3.
&
innuit
uiex Mediiinis [no: .qucMj etiam Secundi Ordinis Mcdicin;is poife

]
mulciplicari
i^<^<jw^V<w/;/ centufli$r/i
,
ûddarm
verb ducentuplum
quadam trecentuplum
ûtdam ve-
ro millecttplum; cfUidam verh infiniturn Solifirum

rurn PerfeUionis Lunificutn tranfmntet certus,
^ ve^
compleiur
^mne
,
AîCANVM pre.iofifflmum tjuodeftfuper ARCANl^M hti\ui Mnndi Scientiarum arca,
InVffligat Lib
c.n.
eft,
[
num dr thefaurm incomparahtlis drc. t huic cjmdem (jamper Du->sprimos g'adus complctic) Medtcine Reiieratio bonitatis adininiftrationii cu,n talis cauLapidis eventre, tele tnduftrii poiefi in prxpar.uione Medicina j in tnfniauiif<fi' ayg: vivum miitet ( fc.
tu,n S '!tfi(.um
nifi
r.i
Lapis nofter nihiiâliud
FOhTENS & AQUA VIVA

Aquam
libi
quam SPlRlTVS quam & Siccam
iiominavimus] per naruralem p^-oportio-
ncm, mundatam^- unitamUNl

s*
NE TALl quod
,
verum
&
L,;:ifiru}n
f'
&
fi
non depeudei,
,n>tltipHcaiione iHius
id ert
Opus per addi-
tio.iem n
m fixi
fipius repcratur. ) L'b. 1 cap. 99

Totiiis
neutiquam abelfe podunt [ nwj; I),ir*t inail Daiin iv 'i' .-uMa t> a''Drr ftrbfr ] Quibus addi debet Tertium ad opus ahbreviandum hoc eft Corpus perfedum attenuatum , id eft Volatilc vel fpiricuale faiûm uchoc lib. c. 10 habet.
,
.
. Rijiat nos
ad complcmenium
Optris divini
I S.
BIBLIO:
Lib.ii.
Sea.iii.
Subfea.
i.
(5ij
^'^hj^^^^^
LIBRI
1
II
SECTIO
,
III-
^Âuthores^W^RoGERio B ACONE AngIo,^^j^R a ymund UM tij^ne L u L L u M Majoricanum fcrtpjermt cumfuu

tradmtnr Commematorihus.
SUBSECTIO PRIMA.
QuA a ROGERIO BaCONE fcripta fmt habet*
RoGERii Bachonis
Pf
Alchemia
R
Libellus
cul
Titulum
fecit
SpECLILUxM AlCHEMI/E.
P
^F
AT
O.
,
V LT [ F A\T A M mulrifque 7nedis lofUel>itturolm PhiUfopkper fuafiripta cMm velnti nehuhfu voce fiicniiatn ejuandam prx caieris nobtlem ntbts in & penitus ohum.
ttriigrnatr,
cjttifi.
,
bratam reli<jueru.>n , (T Jub desjerationts veto negatarn ornnino , 0- hocnonfine canfa, Quare ein practpto,titpr.tormibus Jtornmfcnptis. fuper tjia feptem capitnla , transformatione,,, tr.etaliorum tnfe contineuia , mentern tuarn firmtier fnndes , er eorum primipium , medium &finemfx' " piniincorderevolvas, fubtiliiatem ta/min eis invenies , qna admplebitur animus tutts.
&
C A P.
De
Dtffintftonihus
I.
cet Argenci vivi

talla
& Sulphnris
,
,
:
pura
,
& impura
,
tne-
generanrur
,
videlicet
Aurum
Alchemi^.
iiive-
IN niuntur
pluribiis
anciquorum codicibus plures

in
ilUus Artis diffinic;oues,
quarum
in-
ftannum plumbum , cuprum rum natura, videlicet puritace & impuritate vel injmunda fuperfluitare & defedu, talia accipe vera. De natura Auri Aurum quidem eft corpus perfe: ,
,
argenrum. ferrutn. De quo-
hoc capiculo coiiliderare oportec; fium ex argenco puro fixo , claro , rubeo , & ex nam Hermes de liac fcientia dicir, Alchemiafcien- fulphure mundo fixorubco, Honadurente generatum , & nullum habet defcdum. De nacuraArtia corporea ex uuo, & per unum limpliciter comgenti Argentum eft corpus nnindum , purum, pofica precioliora ad invicem per cognitionem & eftedum conjungens , & eadem naturali commix- fere perfectum ex argento vivo puro fere fixo, claro & albo & de tali fulphure procreatum, tione in genus melioris convertens. Aiius quidam deficit ei pauca fixario, & coi-jr cum pondere. De dicic Alchemia elt fcientia docens transformare naturaStanni Scannum eft corpus mundum imperomne genus metalli in alterum Ec hoc per medifedum ex argenco vivo puro , fixo & noa fixo, . cinam propriam ficuc patet in mulcis Philofophoclaro albo in fuo manifeflo & rubeo in fuo ocrum libris. Quare Alchemiaêftjcientia docens culto de tali fuiphure & , procreatum medicinam,qu2Elixir & dcficit ei facere, S^ generare quandam nuncupatur^^flug quando projiciturj"ujj>er nict aila , fola decodio five digeftio.Denacura PIumbi:Piumfeu corpora imperteda , perficic i pfa compleicia bum eft corpus immunduni & imperfedum , cx argencovivo impuro non fixo,cerreo, f^culento, noiiiento proiedtiojais.
teationes nos
,
:
&
CAP.
De Principiis
naturalihus
H.
,
aiiquantulum albo in manifefto & rubeo in occulto, & ex tali fulphure aduftibili ex aliqua parte proCreatum , & deficiteipuritas fixatio , cum colo, ,
&*
Procreationi-
re
& ignitione.
,
Denatura Cupri
,
Cuprum
eft cor-
pus
bm mineralium.
SEcundo
procreationes principia naturalia > mineralium perfede declar?.bo. Unde primo
,
immundum & imperfeftum

non
fixo
,
impuro
claro,
,
terreftri
&
notandum eft quod principia rnineraiiain mineris funt Argentum vivum & Sii'phur. Ex iftis procreantur cundla metalla & omnia mineralia , quorum mulcs func fpecies & diverfx. Sed dico quod
,
& ex tali fulphure generatum &deficit ei fixatio & puritas cum pondere habetque nimis de colore impuro & terreftreitate non adurence.
:
cx argento vivo, adurente , rubeo non

,
De
natura Ferri
,
Ferrum
,
eft
corpus
immundum
,
imperfedum
terreftri
tali fulphure
&
cx argento vivo imf uro
nimis fixo,
,
adurente
albo
& rubeo
&
non
cJaro
,
& ex
nacurafemper propofuic,
ncm
auri.
& contenditad pcrfedioSed accidencia diverfa fupervenientia
generatum ,
deficit ci fufio
&
do
puritas
pondus,
,
transformant mecalla , ficuc in mulcis invenitur Philofophorum libris aperte. Nam fecundum puritatem & impuricacem prsdidorum duorum, fcili-
& nimis habet de fulphure fixo immun& terreftreitate adurenre. Hsc ergo jam dida
Alchemifta quilibec notare debet.
Tom.
I.
Vii
CAP^
6'4
x
Bibliothecas
Chemic^ Curlofe
vivi
&
fulphuris
,
cum ignoremus didam propor-
CAP.
(Hiihns proîmjuiiis
III.
tioaem
tk
nvenianius corp QLa. in cuibm._lLiyc ni-
nius prjgdifta_progortiQIxaCii-,-fnHgiilar;i-& coadu-
Matcria Elixiris
P
INjain
itcienda.
naâ delxitQaiiadjQ^ Hoc lccrctuî tcne fccretius. Aurum efl: corpus pcrfeSum &; mafculmum , fine Aiperikiitate aliqua aut diniinutione. lic fi impcrfe-
cla fo!a liqucfactione fibi commiila pcrficcrcc, csdiais, fufficiciiter dcterminata eft profcc elixir aJ rubcum. Ai gcntum eft cciam corpus ctcatio tani perfcitonim t]ua;-n iinpcrfcaoruni fcre perfedium & fai[iiincuin,quod fi etiam impcrmccalloruivi. Nuac aJ materiau) impcrfcdaiii pcrtifccia fcrc pcrticcrccfola lufione vulgari, elict eiixir ciendatn cligeudamque rcdeamus. Cuai cx capiad album, quod non efl: ncc eile potcll- qaia fotuHs pr.rcedciicibus latis nocum Ciz , quod cx arlummodo perfefta funt. Qiîod li illa perfc(îo ctfet gcino vivo&fuiphtire cuncta procreciitur mctalla, commifcibilis iiîpcrfeiftis iion impcrfcCium cum &. quomodo ipforum impuritas immuudiciaque pcrfcdtispcriiccretur, fcd porius illorum perfctiio corrumpic, & tum nulla resmctallis adliibeii decum impcrfcdtis diminucretur & imperHccrctur. beat , quxnon c\ ipfisfit compofua fcu orta fatis Scd fi cflcnt plufquim pc! feda, vcl in duplo, vcl in nobisaperterclinquicur qnod nulla rcs extranea, quadruplo, ccntuplo, vcJultra,inccrim pcrficercnt qux ex his duobus non fumpfu originem,pocens impcrfjtta. Ec quia naturjalcQjper opt-ratur fiapJitransmu
,
'
ell
&
tationcm
fufsciens ipfa pcrticere , vel eorum ^..^,-,. oîmirinrlntn fft c , f.icerc nov.im. Qiurc admirandum cit
aliquis
circr.-perk'ftio 7- '.^^.,..,
ui cis limplcx eit,

,
quod
prudens fuam fundat intcntionem
fu
incoaimiicibilis
per animalia, fivc vegetabiliaqujc valdc func remota , cun invcniantur mineralia facis propinqua.
Nec crcdcndum elt omnino quod aliquis Ptiiiofophoi um pofueric arcem in pradiîs remocis nifi
, ,
,
finilicudinarie.
ralla
cunda,
e.i
&
S\d cx prardidis duobus fiunt mcncc eisconjunnihil cis adh^ret

,
gitur, iiec
tranfmutat , nifi quod ex illis cft. Et Argentum vivum Itc de jure oportet nos accipere fulphur, pro lapidis noilri materia. Nec argentum vivum perfe folum, nec fulphurperfe folum
.,_ J^^ ^. ' ,. .kk\.,..,.-..... ad opus abbreviandum nec arte ponercncur in lapidc pro fcrmciuo,&: rcducercntur tuiic in prininum , cum lun>ir.a volatilis luperat fumiriam lixi. lit quia aurum e(t corpus pcrfecHum ex argenco vivo rubeo ci.irocûe.Sc ex tali fiilpluirc, ideo non cliuimu ^JplkaLijroî^narerii^lapidis ad Elixioiibum,eo quod ica fnnpliciter efi pci tcdtum, fine muadihcationc ingeniola, & tam fortiter digefium, &: coctum naturali caliditatc, quod cuin
...
&
lulcparabilis
&
&
igne nofi^rj)_arti ficiali vix in aurum argentum operari valemns. Ec qmmvis naruraaliquidpcrfi-
&
aliquodgcneratmecallum
fcd cx
amborum com-
ciac.tamen intime n undific.ire,lcu pcificercac purificare
UiiUione diverfamecalla diverfimode procreantur, &min;r.'iliamulca. Ergo cx amborum commiltio-
igooraCquia
finiplicitcr rtperacur fupcr ilfi
lud,
quod habet. Qtiare
cligereirus
aurum
vcl ar-
ne maceria noftra conilat cligenda. Sed finale noniremus ignem in cis atgentum.Ec licct non ignoflrum fecrccum , eft excellentirRmum &_maxime tamcn ad incimam fui mt.ndificatiorcmus ignem occultum; Ex quaremineralidcbcatfieripropiiir nn& hoc ipfum cligere foUicite quius & vicinius l^.T!!J.\T r,^. -.^.^0 '"" ^, '" , .^ compofitiopcer fui fortifriniamcompafiioncm,&: tencinut. Pono igitur , quod eligatur materia nonem naturalem: quare cxajfamiirj^rccj;ptioai4:>riftra primo ex vegetabilibus , ut funt herb^ , arboiiii ad_rubcum, fcu (c aindi ad alb um, cum invaiiaoportct res, five omne progrediens e tcrra. Tunc ijius rem, vel orpi's_ajiquod ex tam inundo ,vel lonper inde prius fieri Argenrum vivum& fulphur tnundiore fulphu re]5âênto,viyo , fiipcr quod_nagam deco6tionem , a quibus, &: aquoruuio pcra^ tura par um , vcl ininiinum ell: operata, quod cum nobijsjKUura
, :
gencuui pro maceria
I;!pidii,vix auc difficulrerinve-
^^^P^^î^!^^]^^^^^
tione cxcuranuu-
cum
rinKi^^^;winS& SiiTp^Tnreligci-emus cx ani-SSoTrîFai^tTîSfishumanus.capilli, urina, ceelfio , ova qallinaaim , & omnia qux ex animalibus proccdunt oportcret etiam ex ipfis ficri argentum vivum & fulpluir decoqucndo , a quibus excufamur , iit prius. Sin eligercmus ex inediis mineralibus ut funt omnia gcnera Magnefiaruin, Marchaficarum Tutiarum, Attramentorum, fcu vitriolorum aluminum , Baurach, falium,&: alio. ,
,
iîofT^jrtiKm^^
colpration.em
op.5- '["l^^^
^consrHOTukcoau^
Allaiipnem cjim .ugcnipfojioaro boc cancinuato vareamus^pcrven.re. Eligcnda ctt crgo maceria, in qua cif ai gcncum vivum muaJum,purum,clarum,aibum,&: rubcum.non fed commiltuin ad complcmcnrum pcrdu-ftum
.
,
xqualiter
&
proporcionalicer.per
niodum debitum
rum mukorum
,oporccc fimilicer uc ex pradidis, argencum vivuin inde fieri, &: fulphur decoquendo. a auibus. ut abaliis pricedcntibus, excufamur. Et fi eli^cremus aliquem ex fcptem fpiritibus per folumfe uc foUim argentum vivum , aut fulphur
,
cum fiilpluire tali,&: in nuHam folidani congc-laM. ut cum ingenio &: prudentia noltra, igneque noftro
artificiali
ad munditiain ilii incimam >x ad ipforum puritatempervenireponimus.& talemefficcrcquod

ipCa pofi operis
complementum
fit
millics milleties
uiodo
unum e duobus fulaut argentum vivum vivum , auc auripigmcncum, fulphur auc nhuribus anc arfenicum cicrinum , auc rubcum folum vel
,
,
&
fortior& pcrfeftior, quam ipfa corpora fimplicia caliditace nacurali decoaa. Elto igicur prudcns.
Nam fi capiculis mcis fijjtilis & ingeniofus fueris,inquibus manifeaaprobatione,& aperre mate,
rhm lapidis cognofcendam dcmonllravi guaabis compar nequaquam perficeremus quia cum nunillud dclcdabile,fupcr quod Phiiofophorum intenquam narura perficic aliquid finc amborum commitiocadic tota. priItionezquali nec nos, a tjuibus tunc, uta
.
:
ditfis
argento vivo
&
fulphure
in fua
, famur. Finalicer . fi cuc eft oportcc nos commifcere fccundum debitam proportionem quam humanum ignorac ingcnium, &poflmodum decoqueread coagulacioneinin folidim malVam. Ec Ideo excufamur a receptione
,
eligeremus ipfa
natura cxcuquodlibet fi-
CAP.
De Modo
IV.
i^
agendii tS^ Igne moderandoj
contmnando.
CRedo te inveniiTe,
fi
non cs duriiTimje cervicis,

tix
ambruin
in fua propria lucura
videlicct argeiui
& veio igaorac-isetotalicerperfufus vel infipie-
Lib.II. Sea.!II.
tir
Subfea.I.
eft
,
6*1
cercam Philofophorum per verba JiatH (li<5a inateriam lapidis beueditti peritorum , fuper ijuam operatio Alciiemia: ell adhibeuda cum im,
,
prxcacaum
hoc cum plusquam Jorem in monte arqualiter perdurantem longo generantur tenipore diverfa metalla , fecundum locl perfecais. Ec cum nobis natura tradidic imperfeda divcrdtatem. plusquam oportet nos In muieralium vcro locis inveiiituc iolummodo cum perfedis perricere materiam iii capitulis nocam cum nolfro caliditas fcmper durans. Ob hxc de jure nobis noopere & labore artificiali. Ec fi iguoramus agcndi candum conltac, quod mons^miner lis externus eft_ libique clauiusJnJeiplo_&Japideus quia fi calor niodtiin quid cfi in caufa , quod aon videmus ûa, )iternacuraquiolimmetal!a perfecic , frequenrer exire vaieret nequaquam mctalla procrearentur; operatur ? Noiine vidcmus quod m mincris per Si^rgoju^m;aniiuiitarijn^^ necontiuuatam calidicatem quce inmontibusmine- .cdfetali modo furnum , adjnftair mpiitium , noji^ magnirudine fcd caliditatg^co.ntinu^rpviderg^ raliuTj ell , aquoe grolficies in cantum decoquitur & Jta (]uod ignis impoTTtus infpiiratur , uc fiacper cempus argencum vivum.'" Ec cum aicendit , extttiin , cx pinguedine terr^ per eandem decodionem & non inveniat, & reverbcret calor vas, niateriam caliditatem generatur fulphur Ecquod perillam lapidis contineus infe, firmirer claulum. Qiiod caliditatem perfeveranter fuper iplacontinuatam, vasjouindumdebeClt iaim parvo colloji dejîi / cx prxdiitis fecundum ipforum puritatem & impu- tro , vel de tejra aliqua ,jiat^ram five compaîo.i/i'
perfeda conamur perficcre
, ,
&
generatuni, obviat etiam argencd vivo f uc etiam fcriptum tft ) in venis terrx 8e aqus ipilTitudinem mineralis procreat. Ibi per ca,
,.
r"
ritacem cunda generancur mecalla > Ec quod natura tam perfecSa, quam imperfedta cunda j fola nimia deco(flione perficic, five facic metalla? demcntia qiiid vos rogo, cogic per aliena reginiina meiach )lica & fanrallica vclle perficere pridida ? Qiicmadmodum quidam dicic Va: vobis qui
,
nem
vicr i pr^fejicancem , cuius os cum tali c ooper- // toriQA_&L-bi_t-Umine dcbet eflefig n atum vel fip illfi;- fr
.
vakis fuperare naturam, mecalla plusquam pt rficerc novo rcgimine feii opere orco ex capitofitate veftra infenfaca. Et Deus natura: dedit viam linea-
&
tum Ec ficuc in mineris calor immediace non can matcriam fuiphuris, & argenti vivi quia terra montis yicereft ubitjue fic immediate ignis tangerenon dcbct vas in fe materiam continenspiasdidorum, fedin alio vafe fimiliter clauio illud eft poncndum , uc ita materiam iuperius & inferiusi
gic
, :
rem, fc il. dcco dio n em con tinuam & vos infipientes ipfam imicari fpernicis, vel ignoracis. Icem:
,
Ignis
&
azorcibifufficiunc. Alibique.
Caloromnia
perficic.
Ec
alibi.
Ec aiibi. Fiac , fingulos dies fmiêîgualis a^rdendo perdurec, nec

invalefca c
,
& non te csedeac. igni s vefterÎaiidus & micis qui per

Cogue^coûe
,
fit rrelius & aptius calor cemperaunde Anftoteles dicic in Lumine luminum , quod Mercurius in criplici vafe eft co-, quendus , & quod vas d e vitro fit durifnmo ,yc\i// quod melius elt , de terra naturam vitri polTidenteii /
&
ubicunque
:
tus atcingac
C A P.
VL
fin aliter,
lequecur
maximum damnum*
accidentalibus e^* ejjentialihul:.
,
Ec
alibi. Paci eace r
& connnue, c alibi. Terejpjum DeColorihus

vide, ;
fe prem
vicibu s- Ec alibi. Sciasquod unare

,
uno vafe tocum mag ifieriunTterminacur. Ec ahbi.Jgne fXquifitalapidis materia, modum agendi cer^ Tum cognofces per quem modum per quo.cf tericur Et alibi. Hoc opus mulcum creacioni hoininis adimilatur. Sicuc enim infans in principio le- regimen lapis decoquendo in coloribus diverfis vioribusnutrituc cibis, offibus aucem confortatisi fxpius tranfmutatur. Unde quidam aiit Qiiot cofemper fortioribus fic & magifterium iftud , pri- loresjtot nomina. Secunduni divcrfos colotcs irt rtio indiget igne lento quo femper in decottionis opere apparentes per 1'hilofophos ejus nomina variata lunt. Unde in prinia lapidis noftri operaeflentia qualibec efl agendum. Et quamvis femper tione efl purrefadio appellara, & fit lapis noiloquamur de igrte lento , revera tamen fcncimus, quod in operis regi nine paulatim & viciffim ufque ffer niger. Undcquidam dixit Gum inveneris ipfum nigrum , fciaS quod in nigrcdine illa aibedd ad fiaemaugmencandus & majoranduseltignis.
licec lapide
una via fcilicet^coqjcndo
&
in operc apparentihus^
occultata
eft
C A P.
De
&
,
nunc oporrec illam excrahere 4
V.
fubtilidiina illa nigredine ejus. Poft vero putrcfa-,
qualitate vafis atque fornacis^

,
dionem dam aic
rubefcit
:
non rubedine vera
de quo quifa?-
Ssepius riibefcit
,
& Ikpius cicrinefcic, &
pius liquefcic
jam determinavimus nunc de vafe ac fornace qualiter & ex quibus fieri dcbeanc , audire licec. Cum natura naturali igne in mineris mecalla decoquat , deco^lionem illam fine vafe ad hoc apto denegat. c fi naturam fedari proponimus in coquendo quare vas ejus elFet rejiciendum Videamus crgoprimo, qualis locusficgenerationis metallorum. Manifefte percipitur in mineralium locis , quod in fundo
, ,
.<"
TErminum modumque agendi
coagulatur ante veram albedinem. Et feipfum etiam diffolvit , feipfiim coa-, gulat, feipfum pucrefacic, feipfum colorac, feip-
ik fipius
lum mortificac
feipfum vjvifieac
feipfum deni-
grac, feipfum dealbac, feipfum rubore decorar cuiri
albedine. Ec eciam viridis unde alius aic : Coque eum donec nacus viridis tibi apparec, eftejus! anima* Ec alius. Sciasquod in viriditate anima il,
&
mont is
cfl: calor , sEqua lJcer^pgrdurans , cujus natura eft femper afcendere , qui in afcendendo fem-
per deficcac ubique

feu grolTioreTi
&
coagulac
,
aquam
fpiffiorem
({'/g
m ventre
feu venis cerrx
mon-
ladominatur. Apparet eciamance albedinem coloc pavonis, unde quidam fic aic: Sciasquod omnes eolores qui in mundo func auc excogirari polfunt, apparenc ante albedinem i & deinde albedo fequitur vera , unde quidam ait , Cum autcm purus deJ coquatur donec veluti oculi pifcium elucefcari;
,
tisabfcondicam in argenrum vivum: Et fi illiusloci pinguedo miueralis ex terra hujusmodi calefacSa fujc congregata in venis cerrx, curricpermontem, &eft fulphur. Et uc videre licec in venis prxdidis illius loci, illud fulphur ex pinguediae (ecrs^, uc
expedanda erit , & tunc lapis in rotunditatem eft congelatus. Alius autem ait: Currt inveneris albedinem fupereminentem in vafe , efto> certus quod in albedine illa rubcdo occultata eft,& tunc oporcct te iUamextrahere: veruntamc coque;
ejus utilitas
Tom.
1,
Fff
donee
6\6
Bibliothecx CliemicaE Curiofe

aionem
res illius Aitis qui
inrer veram donec totiim tuhenm fiat. Eft enim cinentius albedinem & vcram rubedinem>qiiidam non crrare albedinem color. dequodicitur: Polt cuicnnumperad ignem nam augmentando
projicienda mcdicina. Nam VrxCi\tf\i-. eam per fuam l-hiiolophiam invencrunt , demonftrant digicis (atis manifcfte dcnudatam cum dicunt NaviamUncarem,
fit
hotcs. venics
&
vihpejjdas^ alius dicit : Nc cinerem tuncukimo Ec ligiiefafcum. namDîBreddciiibi

,
de quo
'
Rex diademate rubeo coronatur,
NUlU
DEI.
CAP.
Pe
VII.
Mcdo projiciendi Medicinamfipcr quod

libet irfiperfeBorim.
,
turanaturam concinct: Natura naturam luperat. Et natura obvians fux natura: lactacur & in alicnas transmucatur naturas. i:t alibi. Omne fimiie applaudic fuo fimiU , quia fimilitudo dicitiu- caula amiciti^ de quo multi I'hilofophi notabilc fecrctum rcliquerunt. Scias quod aninia corpus fuunl cito mgreditur , quae cum corpore alicno nuHatcnus conjungicur. Et aiibi. .^nimaenim cico corpus
,
promife finem pcrfeae complevi REi excellentilTiad cct Magiftcrii magni

videli,
insreditur fuum,
quam
,
fi
cum
aiicno corporccon:
elixir
jungere ftatucris
vicinitas
in cailum laborabis
Nam &
,
ipla
in
mum
modo
rubeum
&
album faciendum. tinahter de
magis
eft
lucida.
Quia enim corpora
proJ!;6lionis,qux operis elt
complementum,
,
regiinine fiunt incoiporea,
&
e convcrlo
incor-
&
lcECicia
defideraca
&
cxpcaaca
,
tradare nos
porea corporea,
fic
&
in
:
complemento totum corpus

,
oporcet. Et
nitum
rubeumquidcm elixir acomnia mecalla tranfmutat inaurum puuftiueinmfiriiTimum. Album vero Blixir dealbat ad albcdiducit metallum niium, & quodcunquc unum meqnod el^ fciendum uem perf.-ctaii. Scd ahudt quam perfe&one a rcmotu tallu n magis ell
,
,
citrinat in inh-
fpiricuale tixum
Et quia elixyr illud fpirituale

fivc
evidenter, Civc album
rubeum
ultra
uaturam
fuam tam
pra;paratum & deduanm non elt mirum quod incommifcibile cft corpori,' fiiper quo projicicur iolummodo liqnehiao. Gra-
mukum
,
cft
ve
eft
ctiam projicere fupcr millies miilia
&
ulcra.
hc quamvis E: aUudpmpinquiusalio, &: vicinius. repcrfcftioncm ad EUxir per mctallum quodhbct perfemchus, & ducatur tamen levius , citius & aiuspropiaquareducuntur, quam multum rcmometallum prcpinquum & ta. Et cum invcniamus vkinum perfeaioni, exculamurper ipfuma mukis
,
,
& illa in concinenti pcnctrare & transnuuarc.

rc vobis fccretuin
Qua-
magnum & occultum jam tradam. Commilccnda eli; pars una cum mille corpons
>
vafe apto,
&propmqua,& remotis. Quae vero mccallaremota fit , in caperfcaioni vicinius quod propinquius fatis tuciis ingeniofus pituUsmeis, hfapiens&
&
hoc totum includaiur firnirtci in pone in furno fixionis, ptimo cnm ignelento, &: femperaigmentando ignem pertres dies, donec infeparabiliter fint conjunaa. Ethoc eft opus trium dicrum. Tunc iterum & finalitec projicienda eftpars quxlibet iftius una fuper alias
vi.inioris
,
&
&
aperte invenies, proculdubio qui in

jnêniatus,
6c veraciter
determmatum. Et hoc mco Speculo in tantum eft
mille partes cujusiibet corporis vicinioris. Et iftud eftopus unius diei, fen unius hora: vel monienti.
quod
riam veram bcne
iapit fuper
fua induftria invenirefcic matequod corpas ad perfe
De quo femper mirabilis eft
laudandus Deus nofter
iternum.
Epiftola Fratris
RoGERii Baconis ê Secretis Operibus ArtisC^' Natur^,^^^^ Nullitate Magi^.

lOHANNIS Dee LONDINENSlSd"
plurtbus
.
Opera
Exemplart'
'vero
hm
cafti^^ta ollm
^ ad fenfum
.
'mttgrum
njeris.
rcflttut.
^(tmc
a quo-
darn êrttatis amatore
tn
grattam
tpfius
fcienttA
candtdatorum foras emtjja\

âritm edemts.
RosEy
,
mn notts qmhusdampanim
Iohannis Dee,
:
Claiiflimis Rcllitutionis Univerfi Pholphoris, llluminaris
Crucis
Fratribus
Vum in Sikjiam
l6. lohamiern
Unanimis Gratia
^ pax
&
multipliCctHr
cum
frma. C^ perpettia proteftionc Vrvina.

communis ara Chrijlianorum i)9T.mhilmihipotiusfuii,ûhm ut celebrt hot/ii/iis permoius fama, &maximi :% qtwd illaTheophrafli Hohenhe%mei)fis fcripta,-]UA med-cinam traUantihus viaxmo ufui efje judica'^fn ex illius Ribliothecu infuhlicum prodiiffeperfpicerem. Ab illo autem humamter aeceptus V jdventtu caufatn cxpofui. Ouumque multi htnc tnde âârentttr fermones, ad ticliA f/irtifii. mentionem tandem delaii , interrogavi exiflimarettte' in vivis ejfe Htitamilium Theophrafieiitn , a artitm maxime vero Chemi (y" Meîcinx rejtitutio (feraretur ? Liherius htcfuata omnium fcientiarim
venijfem anno
"^^^vM
'
Montanum
Strigontenfan convenirem,
auo fententiam
&
effe Heiiam tliim , dc ûo Theophrafhits talia "jatictnatur, aliejuoviro , an unanimi piiirium confenfiifautrHmabnno nee adeo diii ili<*Tn dtvinus tile Vir, qtin ne in aurem qui~ addidit cl.im autem infiiper me hai>it. tJÎulta tienda elfet illa reftitutio adnitiiur. Et quamvis injuria cjuorupdam incepûi abnegiHionem ad uitimamfui iiifiiliius, dem fufurrare licet, medicine retiElis ftudiis aliam vita viam inire coaEhis fum : tameii quantum viiius, ûod ejjet tuin meum fruftra ft <juid ful?fidii aut ex pateretur, omni animiimpetu inrerumcognitionem ferebar : fir prnfejfitnis mex ratio ei) omnia referebam. Opera namûe Domint magnafunty conattbus nancifcebatur proprits , aut fcripiis aliorum , rtegotiationem maiam dedic Deus filiis yjdami, ad affiigefidum fe autfita ornnibus voiemtbus ea Pfai.ili. i.Et hanc Heliophiit aPccis dtC-îtifiiioquitdam deHeiia yyfrtijt^ in nomine annos,apparuttfub alnjim Eccl.i.i-^.Pofl in ea nervosi , dHormn JefHifarum inanes meialiicK ii.tt,imrphofeos oppugnaiiones reita fijiaiuior difertiiiftidfm
Vrofeffus
aJfeVeranter dtxit,
&
in vivis
Refiiiuttonem expeilandam; fed
&
&
jecerit:
Lib.n.
Sea.III.
,
Sutfe(a.I.
tn vulgus
g,7
^n'
in
jeerit: argumentttm tamen it^prorfm deferuit
uttotinsrei fidespines ipfum TheophraliumreiinquertiHr
,faptemjfimi(ûe fratreS R. C. quihus esl i>fcrip,J' non pofii efedef.ice tlla ignavorum fraierculorum antmalium cerio enim certius perfuufi mihi P^p^ aui tLiil praconiis dignareninr, ûi/u.t Voc^tioms <fu/unt , non neghgfrent ; 5 invoui novi, ardui,
tlli
,
vo tandem 1615. /ihllns ûtdam cut titiUus Myfierium ulHgerem , mna\)ar tamtn tjuinam epnt tlluminatijfimi
^nthmetictmemMavit
aUim eifiparum
darentnr
î*i
p>omtJJj charitate viverent; ûi virtunbus exuUtlfimis
excuiiiJfpMi f.t: divina ingenti clarttate ,perennifapienti*fonte , immo Aterna iilcis c^ndore guudtreni cui.. bMmhiidigriius, nthd gratnu i mhtloptatius ,pOjfit occurrcre. Exardebat animui cognofccrJi Jtitdio, 7/' tan" dem ejfet ijia ptdicitndijjiwa l>oaorum confeifio, ad îtos preciofiffimum il/ud charttaiis unguentum m Chr,fi,iumnM ficerdotts c->p-'H ejfufim, tanifitam ad oramvefiimentorum, td e(i membrorum ejus defcenderat r <ûi tilwjfidei nrticuluinde Communione finrtorum amea t.intum credttu^n Vere (^ rea/tier prifuerentur. Anr.o ' \6i6
.,
admiranai, iudtcei mo>il>us nil nifi graiiamfpirantibL efl'nt
&
ejm.im fraiernitatis ctim adnexa Covfejfione. Tum do.nm redtit mihiinmeniem dhhrum Momani , lum dcmumfpcrabaTnfore ut ûam re(iirntionem Chnftus olim incepit in êiigione per p-adicaiiouem Luiheri , ejnt human^ conduionis mifertus , etiam injcteniits, m univerfa deniqiie vtia ac<e
eujusd.vn ope afpexi
,
erarei
inimicontm poiejiate. ignorantis ,pfccait , eiim nouts, û peccaiijlipendiitTd efi,folus Chrtfius regnet iafuts ( 1. Corinih. i^j.iv ) ut cjuodprecari \ubemur , randcm eitam ajjfqa,ur. ui veniat regnitm ejus , tii fi.it voiimtas ejusficut in coeio , fic iy in terra. Hxc enim iiia fitnt cjUx ioûuius efi Deits per os omniitm cjiti fucrunt a /eculo prophetarum : tttnosde manu inimicorum {peccait,iyrannoru7n,noriis diaboi ) f beraii-.fme timore fervi.mus et, omnibus diebr.s vit nofir^ ( Luc. 1.70 &c.\ .-Jtque
cjue perjicerei',
ttt
aboliia
ommum
landem-
ifia
feire debet ejjefuiura, qiiiim ceriofcit

.
faires auihis ina dibM ad vos dedttRus futm Etfiilli efiis ijuos eô animum in/iuxi meum nihit optis habetis ui ego auu ai,um ê rnt ipfiVnllionem A fanUo tiio CJUS.VOS ornrilji docet. Et quemadiuodumi/la ipfavos iefier.h.%betis entm docet 'de mimme fallax ( 1. Jch. 1. ) No/iie mtrart excptaii mnibus {& de me ) tn e? manete cjuia Vera eft
"i
verum
unufcûiltjHepitL tani
ejjc
iilum
cjiii
promifeiit
Habctuf
t/Ju^,nati
&
&
quod
ûni/l Vos
omniafciaits
h.tnc Rogeri.imc Epifiols editienem vobis infcripferirn
necjue
mfi ut ( cjuemadmodiitn Fama vc/ira \ubet ) defiderium meiitn i^ ibfervantiam vobis teflaiaM efie percufiat/r. turn etiam ijuiaplurima htcfurtt apud vulgus incognita , cjitamvis nutlo rnodo ftmtiia Veflris fed lo>igo poji tntervat/oi tamen excttare votuifiudioforum ingenia , ut crederent piurimas adhuc Ixtere Veritates, rer.im a-bditarum co^ "" ^nitionemfeUarentur : ut ejuam prxbetis iiiucefcentis /apientiafpem , alacrioribus animis ample^lertmur. yaiete fratres dileBiJfimi , meijue fumrna animi obfervantia vobis commendatum habete,
( h^tres } enim aiior/nm fecf
&
In etnfefsV sVbfannatorVM non feDI

piftola' Pratris
Pfalm.
i.
RogeriiBaconis
De
Secretis Operiblis
ARTISe:7*NATURyE,e3^De
nequior eft occupatio, quandb homo cotitemnit leges Philofophii, & contra omnem rationem fpiricus invocat ncfuios.ut per eos fiiam compleat voluntatem. Etinhoceft error, quod
fibi fubjici
ter hzc,
fpiritus,
;
NULLITATE MAGI^ C A P UT
I.
cft quam fpirituum. Atque iti hoc magis abcrrailt hujufmodi homines qui pcr ali-
mana virtute manalongc inferior
quod fpiritus coganturhuhoc cnim impoabilc eft, quia vis hu-
&
credit
T>e
&
contra Jpparentias pctoi
& de
,
O*
contra Invocationem (hiritunmi
VEftrsE
tutc naturali
petitioni refpondeo diligetiter.
Nam
potens fit & mirabilis tamen ars utens naturapro inftrumento potentior cft virlicec natura
videmus in multis. Quicquid operationem naturx vel arti;?, auc non eft humanum , auc non eft fiftum & fraudibus occupatum. Nam fuiit qui motu veloce membro,
ficut
quas res naturales quibus utuntiir , credunt vcl advocari, vel fugari fpiritus malignos. Et adhuc errant quando per invocationes deprccationcs facrificia nituntur homines eos plac.are. & adducere, pro utiiitate vocantium , facilius enim fi,)J comparationc a Deo impetrandum forer.vcl a bonis (piritibus quicquid homo debcc utilc reputare. Sednecin rebus utiiibus favorabiles afljftunc
, ,
&
autem
eft prseter
rum apparentia lingunt , aut vocum diverfitate.auc inftrumentorumfiibtilitate, aut tenebris, autconfenfu multa mortalibus
fex
fpiritus maligni, nifi in quantum propccr hominuin peccata a Dco peitnitruntur qui humanum pcnus regit & gubernat, Et idco ifta vis funt pra:ter fapientii documenta.imo potius in contrarium operantur. nec unquam vere pliijlofophantes de his
,
modis curaverunt.
proponunt miranda ,qus
, his mundiis plenuseft, ficut manifeftum eft inquirenti. Nam joeulatores multamanuum velocitate mentiuntur, & Pythanife vocum varietatem in ventre & gutrure fingentes , & ore, formant voces humanas a longe vel prope prout volunc.ac i\ fpiritus cum homine loquerecur, eciam fonos bnicorum confingunt.Cannx vero gramini fubdita: , aut latebris terrz conditsE oftendunC quod vox humana eft & non fpiritus qui magno fiugunt mendacio. Quam vero in
,
non habent exiftentix vericatem
CAP.
II.
t)e CharaBeribus^ Carminibns
O* eorum ufu-,
QUid vero de Carminibus,& Charaaeribus,^

hujulmodi aliis fit tenendum, con/;dcro pcc hunc modum. Nam proculdubio omnia hujufmodi nunc temporis finc falfa , aut dubia & quidam funt irratiouabilia: qux Philofophi adinvenerunc
:
in operibus naturz
&
artis
ut fecreta occulcarenc
tenebris crepufculi matutiiiis vel no6lurnis res inanimatac moventur vioienter non eft veritas , fed
,
fraus
&
dolus. Confenfus vero
omnia
fingit
qux
volunt homines , prout ad invicem difponunr. Ini his vero omnibus, nec phiiofophica ratio confiderac
,
nec ars
nec poteilas
I,
iiaturje tenec.
Sed
pra:-
ab indignis. Sicut fi omninoelfet ignotum quod magnes traheret ferrum , & aliquis volens hoc opus perficerccoram populo, faceret characicres' & carmina proferret , ne perciperetur quod totum opus attraftionis eikt n.iturale. Sic iqicuc juannpluriraa in libris Philofophorum occultan-
Tom.
6iS
rnr multis

modis
ita:
in qiiibus fapiens
hihere orudentiam , ut carmina probef. P'i2at & opus naturx tU artis

rcs animatas
&
deber hanc charaacres ne3i fic
mcdicina,
& animus
patientfs excitetiir.
&
cohfi-
tam
videbit ad invicem non confirmiratem , concurrerc 'proptcr naturx lic Et charaCteris. nron-cr virt'utcn caniiinis, vel inab exilHmantur mufta fccrcta naturx & artis Ihilte carminidoAis in.icica Et mas-i conhdunt virtutem pr.Tbeant iis, quod
quim manimatas
dat hberuis , & fperec , & congaudeat , quoniam anima excitata poteft in corpore propno nnilta rcnovarc , ita ut de infirmitare in lanitatem convalefcat
bii'
& charaftVribus, & mo iirccuratioiic eoruni

vcl artis
rum Et
ric
rclinquunt opusnaturx carminum & charafte. crroreni nropttr -cnus hominum ilôrum pri-
utrumque
cogente. bunt T.mir utilitate fapicntix fua Itultitia mttitut^ antiquitus deprccationcs autem ouxdam , aut magis a ab hominibus virtucis , aut vcritatis virtutcm Deo k an"elis ordinatx ; & liujufmodi remultis Sicuc in ponlint rctinerc.
,ex gaudio & coiihdtntia. Si ergo mcdicus ad inagnificandum opus kuiin ut patiens cxciretur ad fpeni & coniidentiam, aliquid hujufmodi t;iciat, non propter fraudcm , fed propter hoc ut coiiHdac quod rcvalcac [ (i crcdimus Medico CoudantinoJ non cit abomiiiandum. Nam iple de his qua; iufpendumur adcollum carmiiia& charadtcrcs,&eos in lioc cafu dctcndir. Nam amma multiim potelt fupcr corpus luum , per iuas atiedtiones tortes uc docet Avicenna in libr. de Anima. & 8. de animalibus & omnes fapicntcs concordant. Et ideo tiunc
,
, ,
fuam primam
cionibus adliuc quxdam orationcs tiunt (imiUtcr rum candens U fupcr aquam fiumiiiis, & damrei probantur & , in quibus innoccntcs alia
,
fupcr ter-
coram icihrmis ludi , & res delcdabiles atteruntur: immoaliquando appetitui multa concedunturcontraria qm vincit allcaus , & dchdenum, & amm*
.-
fpes lupia niotbum.
iiantur
Nam
faccrdotcs cxorcifinos taciunt in aqua Bcnediaa, ficut in lcge vcteri de aqua purgationis piobatur adultcra , vcl fidcs fuo viro ,
^: ipfi
& auSoritatc Ecclclix liunt & prxhiroriim.
CAP.
De
VirtHte Strmonis
,
III.
e> "Keilarguticn^
lcgitnr ain
hjagi^.
&
rum
quamcontincntur, omnia funt jurc arcenda , inyoltalfis tot quia visaliquidvcri contiiic;ui:
:
mulca funt hujufmodi. Scd qux
in libris
Magico-
QUoniam vero
'^'
f^^'^
in nullo
Iidenda
^'^
eft
vericas.
oportet diligcntius confidcrare, quod
vuntur,ut non polTit ^'^^''''^XZllZJîl^^^^^^ ucqcHcc,nquedicmitqi.odSolom^^^^^^^

vel illud.ant ahi fapienccs,
omne
negandum
el.,
quianon
,
huinfmodi rccipiuntur piu Kui luiju jci.

.
auftoritate Eccleh^
nec a
in'materiam extnnfecam nonfolumlubdantia: , fcdaccrdcntu nualitatis & hunt fiunt Mitutes vim.tp* a"'|a de tcrtia Ipecie quaiicatis
'P^-C'^'" ^
; ,
^'""^-"
&
munaum cductoribus , fed fanicntibus iapn.uuuus 5 "-" a f i:u 'c rr,mnr,i-mnr , & compojnint libros novos ipfi & ciunt etiam *^' ^ ,. K;i;^,..,r r;r,,rrrfmiKnpr licuticimuspec novasadinventioncsmukiplicant, "
.
,;u.,c.î ueciqui r,->ni-irtnm jtpfi-
UL ut tx^LiitiiLiaii,. cxDerientiam.-&
'
L,r;.,oi,r.,-ni.-,Pcilliriinr vehementmsnominesaiucianc
,
r ^.,:^..;kc )Vrr,Qmatitulospra-ponuntfamo osUnsoperibus.ci eosma anbibunt impudenter ac uc Dus aiicîou ^ s auaonta. acSorita ibus g is ^ ,,^^ ,.,, j.fQ. aliqnaanimnliaimmutant & alterant res fihi objem ,0/., nihi omittant decontingennbus.ltylumgcanuuo i: . <^tas, -._(icutribahhfcus .. inteihcit loloviiu, &^lupus r 7: L .j ..., ,,-,,.,,,) iriaCiiaconrr mendacia con lua . ^ .' ,, num faciunt,8i fub forma textns & rcddit raucum , fi prius vidcat hominem c hy;E. hte fingunt.Charafteres vero aut fuuc verba figuns na intraumbram iuamcanem non pcrmittit latrafenfum orararuu) involutis compofiti.contincntes re ficut .Solinus dc mirabilibus mur.di nsrravit & vultnsacUarum ad fadi tionis adinventa:,velfunt igiturpn- alii audores, & Ariftoteles in librofecundo dc Vein cemporibus elcdis. De charadenbus ,pali-aiur.i fa'min.irum frudus dicit -, ^ oratiombus di- qetabilibus ficutde oraLiumuuDL,.udicanclum iicucue ic judicandum modo lic mo ""-'"^ iiiu macurcfcere pcc odorcm mafciilorum cqux im& -1 fccundo r ur^.,-, Rr rSîrî.^^rrihiis r hsautcmo: cnaraacriDus,iccuiiuu 6tum eft:dc figi pcr prxgnantur in aliquibus rconi.s odorem equo.^r ^ temporibus i,. î^Q-ic n.iiiim efRcaenicat, r t> m clcais nuiiam iiauL i modo nifi fiant uiuuij i , ^: multaaha contmgunt, r ,,, r- ;,irr.niii ca rnm, ut tiSolinusn.-irrat tacit c.i ht lucoqui racR viaiiipc i.Lusiia Ciam nenitushaberenolcuntur. r r * Sc virtuces animalium, & plantarum, pct fpecics luidin r mii folam t reipicicns nifi non rr^rririfiis , ^ tormaiitur au ,..,. ^,, licut in libris r -ii iicuc uDrib luiu ^.^^^S_ .-A.n raccnficut nnrabihora Anhotclcs niultaque dicit in h, hmiram ciuam repra: cntat excmpiar, nuiu fjcerc crgo planrs Secrctorum.Qiium bro animalianon & 7. in r,-.rr fî nrf>m icuint fciunt ui V.JU1 auttm ludicatur. < abomni apicntc '. attinoerc ad dienitateni humanx naturi ; -,,^-1 f-irpre au ,, ad vultus vuuu poihiit r -. debitis opera tacere conftellationibus r *' " magis potcnt tacere virtutcs & fpemulto homo r ,, rLvtrit^rci omnia uuund. fed icu ^ cnaraacics ^ , coc ornm 11 non loluni cics , & colorcs cmittcre ad altcrationcm cotpor rr iT ,. , lam r.M.T attis, -jrri.; niiimnaiidquam opcra fua poffuntdifponcre j r a u ii ru'" txtra e proptcr quod dicit Anitoteles in h/ 1; ;rrrrr,-, <ipA niiift uuncin. dlfficilc , turo: fecundum cceli virtutcm. beu quia r ,l r brode iomno & v.g.ha quod mulier mendruofa e(linhisceititudinemca:leilic,mpercipere:ideoin func qui fi afpexent fpeculum. inhcic ipfum & apparec .n eo his multus elt error apud multos: & pauci Ec nnbes fangu.n.s. Ec . Sohnus narrar: n Scyth.a fciunc aliquid unlitJr & veraciter ordinare. funt mul.crcs habentes gem.nas pup. las in uno judicantium proptcr iioc. vulgus mathematicorum oculo(unde Ov.d.us.-n(>cccpnpill3duplcx; qunm perficiunt, opcrantiumperftellas ,non multum
,
,
^ tcbus aliqux (cnfibilcs , aliqux infcndbiles. Lc * ^ r ^êo homo potell tacere virtutcm & fpcciem extra t y fc , maxui.c quum fit nobiliot aliis tcbus corpora* _ . . hbiiSj&praecipuepropterdignitatcjnanima: ranot f s t^ nalis & nihiloniinus cxcunt Ipiritus 2>'calorcsab , ,, ,ô, ficut ab ahisanimahbus. Lt nosvidcmusquod
, '
.
,,
,-
'
'
>
'"'."'
, '
'
,,.
.fc
'
'
'
.,
.
:
'^
'
&
aut ah-quid utile faciunt : quamvis perit.fr.mi , artcm fufficienter habcntes polfunt multas utilitain temtes facere tam per opcra, qciam pcr judicia
&
hommes iolo vifu. Ec nos fcmusquodhomomala: comp exionis, & habens

.rafcuntur interhc.anc
,
,
poribusdedis.Conlidcraiidumtamenquiaperitus mcdkus &altetquicunquehabctanimamcxcita( fere rarmhia & charaderes licet fidos utiliter potell adh.bemedicum Conltantinum ) fecuiidum carmina aliquod r. ,?nn nnia ipfi charaaercs aut
opc"c-iuuc,
mhrm.tatem co.itag.olam uc lepram vel morbuni caducum ve tcbrem acutam. vel oculos multu.n
mhrmos
nati
vcl hujufmodi , inhc.c a lios prorfentes contaminat, e concrario iiomines bene complcx.o-
&
&
fan.,
& max.mc
juvenes,contortant
pra-fcntia
,
a los, 8C
homincs gaudcnt ex corum

propter fp.ritus fuaves
&
hoc
eft
fed uc dcvotius
&
avidius recipiacur
,&
vapores falubres
&
de-
b) PHn. M.S.c.ii. Solini Poly. cap. 8. c) P/i>i./>i,.2 cafKô. S.liv. ^)cap. 26 \xC,PlmiiM'i''P'l^'<S-iib.%.cap.^^.<i)Cap.6.mf^C.Plv>M.n,t.h^^^^
a^ Pli
h\(l
n.u.lb.^9.cap. 4.
c^p.so,
Likll.
ieftabilesj
tcf fptcics
Se6t.
IIL
Subfea.1.
ticiit
ab lis, licut Galcnus docec in Techne. Ec augetur maium li anima fit pcccatis maguis & mukis corrupta, habens corpus inhrmum & malx complc.\ionis,& lit cogitatio tbrtis&dslidcrium vchcmens ad noccndum & malignaiidam. Nar.i natura complexionis & infirmitacis obedic cogicacionibnsanimi, & delidcriis, & fortius agir. Undc ieprorus qui ex dc fidcrio forti, & cogitaiionc, & rollicitudine vchenientii intendert.c aliuin prilentem inticcre & citius& tbrtius ipfum inficcrcc qium (! ad hoc non cogitaret, necdclideraiLt ncc iutenderet. Nacura enim corporis ( ut Avicenna docec !ocis prsdictis ) obedit cogitacionibus, S: vehementibus delideriis animr. Nam ( licut Avicenaa doc<.t certio Mctaph. ) primum movenselleogitatio.dcinde dehderuim eonformatum_ cogiracioui, poltea virtus nacuraHs in membris qux obcdic ddiderio & cogicationi hoc in malo, (acdirtum)& iu bono (imiliter. Unde quum inhomine invcniuatur h.Yc( fciUcccbona complcxio & fanitas cnrporis & juvcncus, & pulchritudo Si elcgantia men.brorum, & anima mundaa peccacisiK cogicatio fortis, &: defiderium veheinens ad aliquodopusmagnum, tum quicquid fieri p.icclt per fpccicm & virturcm hoiiunis, & Ipiricus, & calorcm nacuralem necclTe ctl quod fortuis& vehemencius tiat per hujufmodi fpiritus, [ ai. fpecies] & vapores, & infûentias; quam fi aliquod iftorum deficeret & prascipue fi defiderium forte & intetitio vaiida non defic. Ec ideo per verba , operahominis, portunt aliquamagnafieri:quando o.iines dida: caufje concurrunt: verba enim func ab interius per cogitacionesanims & defidcriumi per mocum fpiricuum & calorem , & vocalem arteriam: Sc corum gcneracio habe: vias apercas, per quas elt magnus exitus fpirituum & caloris & evaporacionis.S.: virtiicis,& fpecierumquxpoiruncfteri ab anima & cordc. Ec ideo alceracioiies hLnt a parribiis per vei ba. fecundnm quod iis debetur e.K proteftace nacurx. Vidcmus enim quod per hujufmodi vias apercas a cordc & interioribus , anhelicus &
iiuiit
,
,
& &
hattjralem coldrem
viiCuces
bonum.
& prop-
^!0
incjignum
traCtare
qux
relinquat velut fufpefium , Si licitum fapienti, quia magici
&
(jc
il-
elt pei
lu-
perriuum
neceliatium.
]
Nam
[ut
lenlit ifaac in ii-
bro de febnbus
anima rationaUs non impcditur

,
in fuis operationibus nifi decineatur ignorantia.Et Ariftoteics vult in hbro iecretorum quod intelle-
(Sus fanus
& bonus potelt in omuia qu.i: homini ne-
cum intiuentia tamen diviui virtutis. Et tertio Meccororum dicit, non eft virtus ni fi pec Deum. Ec in fiue Lihicorum dicit quod nulla eit virtus nec moialis nec naturalis Ime iutiuentia diceilaria iunt,
,
vina,
Unde quum loquimur de

,
,
poteftate agentiuni
particularium
uon excludimus regimcn agtntis univerlalis & primx caufx. Nam omniscaula prima plus infiuit in caufatum quam fecunda, Ut primi
propolitio de caufis proponit.
&
CA
Pe Injhumcmls
P,
IV.
mirahilibus
artijiciofis
NArrabo igitur niic prin;6 Opera Arcis & Nacurx mirauda uc pollea caulas
,
& modos
elt
eO'"
l:um afilgneni: in quibus uihii

tur
magicum
li':
uc videa-
quod omnis poteltas magica iiiterior his openbus & indigna. t primo per figuracionem foiiuS artis. Nam intlrumenca navigandi poflunt ficri hominibus remigantibus
,
ut navcs maxima; fluvialeS
&
marinx ferantur unico homine regente majori
velocitate
&
quam [\ eflent plenae hominibus navigantibus.Currus etiani pofienc fieri utfine animnli n:0veancur cum impetu ina:fiimabili , ut exifiiirantuc
currusfalcati fuilTe quibxis anciquitus pugnabatur. fieri inttrumcnta volandi.ut homo fein
,
Polfunt eciam
dens
nium
medio iuftrumenti revolvens aliquod ingeper quod alx arcificialiccr compoficae aerenti
verbcrentad modum avis volancis 1 icri etiam poteflinfirumentum parvum inquantitacc ad clevaiidum & deprimendum pondci a quafi infinica qud
,
nihil utilius eft in cafu.
Nam
,
pcr inttrua entum

lacitudinis
alf;
,
ticudinis trium digitorum
corum
&c
mulcx refoluciones tpiricuum, & caloris fiant; qux aliquando noccnt , quum ab infirmo & mal.E complcxioms corpore provcniunt & profunt, & conforcancquum ecorpore mundo, fano,& bon.c complcxionis producuncur. Ec ideo fimiliofcicacio, S:
ter aIiqu.E operacioncs

ri in
magnq
naturales polfunc
fie.
tentione
verborumgencratione & prolatione cum in& defidcno operandi. Undc non immeri-
to dicitur quodvox viva
rion quia illam habec virtucem
magnam habet virtutem: quam magici fin-
guncnec nonfimiliccr ad t'aciendutn & alcerandum [ uc exifiimanc] fcd fecundum quod nacura ordinavit.Ec idco valdccaute inhisincendendumefl:.Nain
de facili homo poceft errare , & mulci erranc in utramque parcem,quoniam aliquiiomnem operacionemnegant,&aliifuperfluunt,&_admagicamdeclinant,Multi igicur libri cavendi func propcer carmina & charadtcres,& orariones,& conjurariones, & facrificia,& hujufmodi quia pure magici funt.UC
minoris qiianricacis polfec homo leiplum & focio^ abomnipericulo carceris criperc,& elevarCjSi defcendere. Poteli etiam de facili fieri infirumcntuni quo unus homo trahercc ad fe millc homiues pec violenciam ipfis invitis & fic de rcbus aliis atcrahendis. lôlluut etiam fieri infirumenta ambulandi in mari,& in liuviisad fundum fine periculocorporali. Nam Alexander magnus his ufus efi,ut fecreta maris viderec , fecuudum quod Ethicus nStrac aflronomus. Ha;c aucem fada func autiquicus,& noftris temporibus,& certum cft prictr iufirumentum volandi quod non vidi nec hominem qui vidiflet cognovi fed lapiencem qui hoc arcificiumi excogicavic expliclce cognofco. Ec infinira alia poflunc fieri uc pontes ultra tlumina fine coIumnSi
; ,
,
aliquo fultentaculo inaudica.

yel
&
machini,
&
ingeni^
CA
P.
V.
artifcialihm
de officiis fpiricuum , liber dc morte anima; Jibcr de arcc nocoria, & hujufmodi infinici:qui nec
liber
De Experiintiis perJêBivis
arcis,n?cnatur continent poteftatem.fed figmenta magicorum. Confiderandum eft etiam quiamulmagicos qui nonfuut tati libri repucanitur inter fapiencix dignicatem. Qiu igitur continenc les.fed cxperiencia qui uon, cujuUibec fa, & fufpefti func pientisdocebit. Nain C\ quis in aliquo illorumopusnatura:, vel arcis inveniat
,
profedo mirandae fatis inveniuntur figuraSEd tiones phyficx radiorum. Nam pofliinc
fi
figura-
ri
illuiii
accipiac
fii
non,
Tom.
l{
appareat irulra, Sc nnus homo excrcitus ; & ut plures & quot volumus^ Solcs 8i Liins appareant. Nam natura Gc aliquan4q figurac vapores uc duo Soles , & dua; luna; Sc F f f aljquando?
fpecula, ut
,
perlpicua
&
unum
6io
aUquando
tres
Bibliothecx
$oks
2.
Chemicx Curiofe
Nam
di
nuilta
i
qna:
Sus
rcs apparere^ plures Jk intinitx poted una ratione piure ratJone nullus viiiiii.>_iii, ..">cxced.t luam virruten-., m cxcedit qapoitqua.Ti \n i.cut argmt Anilotcl ?, n-.merusdcrerminatus :rcitui cxerc & civitan. omni capit. de vacuo. Et lic maxi.iii:ut vcl propconcrario,poin..it~hcrrtcrro.-cs
recirat in
appa.ucri.it f.mul in aere , ut qua .uturalis h.ltonx../^.5c.Lt
cognovimus
non conrumuntuc
C:
i.itlamma, ut ptlies Salamandra;, tak,
hujufmo-
qui adjuncto aliciuoinflan)marjtur&. luccut, fed iion combui untur imo puriHcanrur.Pijcter vcro hc
funt alia itupcnda natura:.i\'a;i. foni velut tonicrus, 6i corrufcat.ones poluinc ficri in aere ; imnio ma-
llcllarun vel hoter.m.lcKua.ncm appirinonum di percanr.prx^ congregatorum m.num fupcr ipios
jorehonore quam lila tjuii: modica materia adaptata,

,
riunc
pcr naiuram.Nani
fcilicec
ad quantitatem
cipucr.Kquci. docun.enrumcum
lo
primo ha-
unius poUicis foiium tacit liombikfn cationem oltendit vchementem , & lioc
&
toruf-
fit .riulcis
h^ûrari beatur. noilui.t c,..in lic e contrapropinciui(rima.& apparcat c.ir.me polica hkgcrcir.us uicred.b.I.dillantia
penpicua ut lon-
noitaouodex
tcras minutiirimas,
.uimcrarcmus rcs quantumFaccremus apparere quo conque parvas,8. Jtcllas exilHmatur ciuod ju lus Caelat velle.nus. Sic cnim
&
dcpichcndHkt per .... pcr litcus maris in GaUiis , & htum callrori.m ccntia fpccula dirpolKionem Poilusit enam fic ficivitarum Bntannia; majoris. contrano: alca ape & curari corpora ut maxima contrano: & occuita &c mtima,
&
P3reantima&
modis, quibus civicas .autexercitus dclhuatui- aJ modum artificii Gedconis, qui lagunculis, fractis, & lampadibus, igiic cxfilicntc cum t'ragt)rc iniitiinfinitum Midianirarum deltiuxit excrmabili citum cum trecentis hominibus. Mira fuiu hic , fi quis fcirct uti ad plcnuiri in dcbica quantitatt Cic niateria.De aiio vero gencre funt multa miianda; qujc licct in mundo fenfibilcm utiliratem non habcanr, ii;;bcnt tamcn fpcct.icuUim intffabiie fapicntia: & pofiunt applicaii ad probationem omninmocculcorum .quibus vulgus inexpertum con-'
, ;
videantur manitclb.
Nam
ut Socratcs
draconcm
anhe.iti.
cradicit: &: funt fimilia actraaioni fern pcr
magne-
regionemluo corrumpcnccm civitatcm& intra mont.um .dcprehcndit pclliknti & inanenti^ e.^snt in c.qux rcfidere: Sic ctiam omma
latibula
tcm.
ri
hnjulniodi attradtioni nili vidcret / Ec nialtamiracula naiursc funt in hac fcr-
Nam qiiis crederet
actradione qux non fciuntur a vulgo
ficut e
x-
contrar..spollunt ab inivitatibus &cxerci:ibus etiam hc hgnran corpomicis deprehenii. Poirunt
ra . ut fpecies & inlluenti^ duccrentur qiTO veUethomo:

,
inkttivs Arilloteks quo documento venefertnr docuiik Akxandrum civitatis contra murum fuper iium Balilifci ereai civitatcm. PolTunt: ipfam in dcduxit exercicum, omnis honno ingreetiam fic fic.irari pc.fpicua, iit dicnsdomum.videretvcraciter a..rum,& argen-
venenolx
&
nam
l.c
pcrientia docec folicitnm. f Sed pkira funt hic i>c majora. Nam fimilicer per lapidem fic auri attrattio, &c argenti, omnium mctallorum. Item lapis currit ad * acetum plants adinvicem, &: partes
&
&
tum
nihi .nyemqnicunque fcninarct ad vifionis locum illuhonimagicis uti rct Non igitur oportet nos operari doceat Phik^fophis bus qnnm poteitas DOteftatibush,1" ri.hlimioribus ^..xj\~.cc^:. c^^ cuodfufficit.Scddcfnblimioribuspote congregentur radu curandi clt quod ducantur & in omni difraiaiones.&refkxiones, pervarias quiccomburatur quatenus ftanria qua volumus , perfpicua teflaiitur ouid fit objeaum. Nam hoc auftores certi do&retro,ficut ante combm-entia
,
& lapidcs pretiofos & quicqu.d homo vellet.

,
animalium divifs localitcr.naturaiitcr concurrunr. Et pofteaquam hujufmodi perfpexi, nihilmihi d.fficileefi: ad credendum, quando bene confidero,nec in divinis , ficuc nec in humanis. Sed majora his funt: nam tota. poteftas mathcmatic^ non po teflinifi infirumentum Sphiricum juxra artific.im Ptokmsi in 8. Almagelli in quo omnia quje
,
fj.it
in ccelo (uis longitudinibus,

:
&
latitudinibus
quod autem uioverentur naturaiiter motu diurno non cft iu mathematia r ca poteftate.Expenmcntator tamen r^ fidelLs & maellent defcripca veraciter
gnificus ad
hoc anhelat.utex
:
tali
materia fierct,
quod nawiralirer cceli motu diurno volveretur quod fieri videtur polTibik, quonia.nmultamocu ccekftium dcferuncur, iit comefigurationum tx, & mare in fluxu, & aliain toto,velin partibus centin fiiis Iibris. Et majusomnium fuis quod efTet majus miraculum quam omnia & rerum fifûratarumeft.utcceklfiadefcribcrenatrificio,
,
& tali
tur fecundum fuas longicudines tôventur naturaliter fi"ura corporali ,qua
&
latitudines in
prxdicta,
motu
fa.
duirno
&
Ivrc valeret
rcgnum unum homini
picnti Hxci^îturfufficiant^proexcmplofiguratiopcoponi pofnu.n Guamvisînfinita alia miranda

fenc
& majoris urilicatis, quafi infiniti.Nam tunc omniainftrumenta Aftronomia? ceffarent tam fpeciaUaquam vuigata: nec thciaurus unius regis vix poflet huic comparari. Et licet non quantum
ad miraculum , tantum quantum ad utilicatem publicam & privatain majora polfunt fieri fcilicet ut auri copia & argenti deducatur in me. dium , quantum placet homini non tamen fecundam natura; poffibilitatemjfedfecundum artiscomplemcntum quum fint deccm & feptem modi auri , o6to fcilicet ex admixtione argenti cum auro. Et primus modus fit ex i6. partibus âuri cum ufque ad vigefimum aliquibus partibus argenti quartum gradum auri pertingatur; cum uno argenti femper unum gradum auri augmentando. fct totidem funt tx admixtione acriscum auro ita'ultimus modiis fit ex viginti quatuor gradibus auri puri finc admixtione altcrius metalli , & non potcfl natura ulterius procedere ficut cxperientia docet. Sed ars poteft augmentare aurum in gradibus puricatisufquc ad infinicum fimiliter argentumcompkrepotcfl: fine fraude.SedprsEcedentibus
, : ,
:
m mcdium.
CAP.
Ve Experimentis
VI.
mirahilihus.
vero funtquaedamannexafinefigucationiHIs omncm diftantiam quam volunam bus

.-
in
comnuis polFumus artificialiter componere ignem burentem cx fak pctra- & aliis. Itcm ex oko petrofimilibus leo & aliis. Item cx malclu & naphcha & cakcundo {tcundum quod Plinius dicit in libro
pit
io4- civitatem
quaudam
fe
defendiffe [contra
xercitum Romanum ; Na.n malthaprojeda comefl: ignis burfit militem armatum. His vicinus Prjeterea pollunt combutentia. Grxcus & multa fir.e. ardentiafine &balna tierilumina perpetua
,
niajuseft,quodlitetaiiimaratioiialiscoginopotell
eo
t
Plin. hij}. lib. i6. cap. iO.
* e/4/r
acervunu
Lib.if.
[
Sea. iit.
tamen
,
Subfe(a.t.
&
:
&2K
coqiiod libertate gaudet

ter difpcini
, cS:
arbicrii
efficaci-
iudLici
&
excicari potett
,
ut gra-
tis velic fuos

1
luncares
mores miicare &c aftectiones, & vofecundum arbirrium alterius & non fo;
compollcionis , & filii eorum eadem de caufa fe corrui; puac & ficderivatur corrnptio a pacribusin filios , donec invalelcat continuo abplexioriis
lum
fingularis perfona
fed cocus exercicus
& ci-
]j
(i
vicas, & tocus popukis regionis , & liujusmodi txpjrienciam docec Arirtotcles in libr. lccrec. cam de egione qudm de exercicu &i perfoua lingulari.
i
breviatio vir*. Non tamen propter hoc fequirur quod abbrcviabicur fcmper in minus, quia tcrminus in ipecie humana potitus elt , ut m plurib. vivant honunes 80. annis, ledanplior cil eorum labor Sc
dolor.
Remedium
vcro
ellec
propriam cujuslibet , hquilibec cxercerec regimen complctumlatis a juventuce, quod cnnliltic mhis qux func cibus & pocus , fon nus & vig:lia nioius P. 1 1: & quies , evacuatjo & retentio , aer pafToanimi. Nam fi qui.s hoc regimen obfeivaret a nativitatci J)e T^clardatione dcddentium Seneûtis^^ de viveret quautum nacura allun pta a parcncibus perProlong4t!one lîi human^, inicteret , & duceretur ad ultimum terminum natiitx ( lapfx ab originali jufiitia quem tamen prite) ultimusgradus in quem potcftartis comple* rirenon polfec- quia hoc regimen non conferc, auc SEJ mcntum, cum omni nacurx pocellace , efl; promodicum, concra corrupcioncm anciquam parenlongatio vicaEhumanx in magaum cempus. Ci[uod tum.Sed quafi impofnbileelt, quodhou.ofic regaaucem lioc fic pofHbile, mulca experimenta do- tur in omni mcdiocritate iftorum , ficut exigit recucrunc. Nati Plinius recicat, Lib.ziy cap. 24. Po!- gimcn fanitatis & idcooporrct , quod abbrevialionem ftrenuum corpore 8d animo ulcra arcacem rio vit comingat ex hac caufa , non folum ex corhominis confuecam duraife fua probitate , quem ruptione parcntum. Ars vero medicinx determitc
in
liis
ferc eft iinis
naturs
&
concra corruptionciri
arcis.
CA
qiium Oiflavius Augullus intcrrogarec cuid faceret reCpondic ia anigmace quod ut diil lic viverec oieum pafuic excerius, &muirum inccrius. ( Mulibm aucem habec ofto parces aqua; novcra mellis fecundum audores ) Et poltea limilia multa contigerunt. Nam rufticus effodiens in campis cum ara> tro , invcnit vas aureum cum liquore exiftimans rorem cceli , lavit faciem & bibic &fpiricu, corpore Sc bonicate fapienciie renovacus, de bubulco factus eit bajulus regis Sicilia? ; quod accidit temporeregis Wiihelmi. Ec probacum efl teftimonio literarum papalium, quod Almannus quidem capcivus inter Saraccnos recepit medicinam qua
nat lioc regimen fufficienter. Sed nec dives, nec
pauper
ci
nec fapiens
nec infipiens
,
nec
ipfi
medi-
quantUTCunque perfedi
&
infe, nec inaliis petficere natura non deficit in neceffariis

,
poffunt hoc rtgimeti ut patet cuilibet. Sed

,
nec ars complcta:
immo
valet refurgere
,
&
& irrumpere contra acciden-
tales paffiones
&
ut in parte vel in toto deleantur,
usquc ad quingencos annos vicam fuam prolongavic Nam rex qui ipfum habuerac capcivum, reccpic regis magni nuncios cum hac mcdicina fed quia eos hibuit fufpeftos , voluit probare in capcivo quod fucratei delatum. Ac Domina de Nemore in Biicannia majori, qu^rens cervam albam, invenit unguentum quo cuflos nemoris fe peruuxerat in toco corpore , prxcerquam in plancis: vixic crecenris annis (ine corrupcione , cxcepcis pedum pafliouibus. Er pluries experti fumus in noRris temporibus quod homincs rurales (ine coniilio medicoru n vixerunc cencum annis vel circicer facis fane.Hxc eciam confirmantur per opera animalium,
,
,
Etin principio quando inceperat atas honiinunj declinare, facile fuiliet remedii;m, fed nunc a quinque millibus annis &' plus d^fficilc eil rcnicdiur. apponere. Sapientcs tamen moti confiderationibus prsdidis , nifi funt vias excogitare, non folum contra defedum proprii regiminis cujuslibtt, f d contra cnrruptionem parencum non quod reducacuc homo ad vicam Adx vcl Artefii propter corruptionem invalcfcentem fcd ut per centtnarium an:
norum, vel plures vita prolongetur ultra commu-' nem xtatem hominum nunc vivcntium; quatenus pafPones fencdutis rerardarentur & fi omnino prohibcri non polTunr, mitigarentur: ut ulcra communem xltimationcm hominum vita prolongetur utiliter fempcr tamtn citra ultimum rerniinum naturx. Nam tcrminus natura: efl ukimus , qui in
, :
ut cervi
&
aquilx,
&
lcrpencis,
&
mulcorum
qux
pcr vircucem herbarum & lapidum , fuam renovant juvencucem. Et ideo fapicntes dedetunt fe ad hujufmodi fecretum , excitati exemplis brucorum,
homini, quod brutis animantibas ell concelfum. Propter quod Artefius fua fapientia fecretas vires animalium , & lapidum & herbarum , & cxterarum rerum fcrutaexiftimantes
quod
poffibile fuit
primis liominibus pofirus eft poft peccatum Sc alius eft termirus cuiuslibet ex propria parentum corruptione. Ultra iftos ambos non contingit rranfire fed bene terminum proprix corruptionis. Nec tamenufque ad tcrmii.umprimum crcdo quod aliquis quantumcutrque fapiens eft his terrporibus poffetattingere , licet poffibilitas fit aptitudo natursrhumanse ad illum terminum qui fuir in pri.
,
&
tus
ob fecretx naturx fcienda

proloagacionem
,
&
maxime propfe vixilfe
ter vitx
gloriacur
mil-
re&
viginciqninque annos. Et poffibilitas prolon-
gationis vicx confirmacur per hoc , quod homo efl; naturaliter immortalis , ideil, pbtens non mori.
mis hominibus Nec mirum eft quum aptitudo ifta' fe extendat ad immortalitatem.ficut antt peccatuni" fuit , & erit poft refurredionem. Sed {i tu dicas quod nec Ariftoteles nec Placo nec Hippocracess' nec Galenus ad hujusmodi prolongacionem pervenerunc refpondeo tibi, quod nec ad multas ve-' ritates mediocres qiix poftea fcitx funtper alios
, ,
ftudiofos
arque etiampoft peccatum potuit vivere circiter mille annos; & deinceps paulatim abbreviata eit yiti iongitudo. Ergo oporcec quod hujusmodi abquare poceric in toto, Jbreviacio fit accidencalis Sed fi velimus caufam nos repirari. parte vel in
: ,
idco ha?c maxima po uerunr ignora-' re , quanquam adlaboraverunr. Sed niniis in ahis fe occupaverunt , & citius perdudi funt ad fenecSu:
&
tem , confuiTfentes vitam in pcjoribus & vulgatis," quamviasad hic fecretamagna perciperent: Sci-^ mus enim quod Ariftoteles dicit in prxdicamen-f
tis.
accidencalem hujufTiodi corruptionis iavefligare, inveniemus quod non eft a coelo neque ab aliquo
,
tjuam defeftu regimiiiis fanitatis. Nam in hoc quod pacces corrupci fuiit, geueranc tilios corrupcje Qovn-^
quadratura circuli polf bilis eft, nondum Ec fi fatetur fe & orrnes ufque ad tem^ pus fuurn ignoraffe. Sed nos fcimus his diebus quod^ ideo longe magis poterat: fcicui: ljc YsrJtas j
Quod
tamen
fcita.
&
AriftotelelT
6ii
Bib1iothec3e
temponbus
per
Chemicx
dari
,
Curiofge
,
j.ArifiorcIes ultcriora nanira: fecreta ignorare. *,'Multaeciam modo ignorant fapientes qux vul-
fciatfignificaradiaionum, ficue Hebrsi
& Chalomnia
&
Syri
&
Arabes fecreta
fic
imo
qua(i
.[giisftudentiumfciet in
futuris.
Un-
pro majori parte
fcribuntur
de
lisc
objeaio vana
eft
omnem modum.
CAP.
De
occuhando Secreta
VIII.
fapientii occultatio apud cos , Hebrxos ; quoniam Ariftoteles dicic in libr. memorato , quod Deus dedcrit iis omnem fapientiam
& ideo magna cft & maxime apud
antequam fuerunt
IMiilofophi,
&
ab Hcbracis om-
Namr^ a^
Artis.
ENuneratis quibusdamexemplis
artis
.
,
circanaturx
&
mus
potellatem ex partibustota ex particularibus univernofalia quatemis videamus quod non eft necelTe fuffiars cum natura & magicara ad afpirare bis ciant volomodo per ordinem (ingula profequi,& caufas, & modum dare in particulari. Sed conlideroquod inpellibus caprarum & ovium nontraduntur fecreta ( natura:) ita ut a quolibet incelligantur (icut vult Socrates & AriUoteles. Ipfemet
,
,
ut ex paucis niulta colliga-
nes nationes habuerunt Philofophis principium.Ec Albumafar in libro introduftorii majoris , & alii Philofophi , & Jofcphusprimo & odtavo libro Antiquitatum hoc manifcltc docent. Qiiarco accidic occultacio per mixtionem licerarum diverfi gcueris. Nam fic Ethicus Altrononuis fuam fupicntianl
occultavit, eo
Lacinis
quod
liceris
Hebrxis
Gra:cis
&
eadem ferie fcripcur^. QLiinto occultaverunt quidam per alias litceras quam funt apud gcncem fuam aut quam funt apud
eam
confcripfic in
alias nariones
ted fingunt easpro fua voluntate;

,
&
enim dicit hi fccretis fecretorum
quod elkt
fra-
dor
figilli coelcflis
,
qui communicarct fecrcta
n.-itu-
hoc cft maximum impedicntum quo ufuseii Artcfius in libro fuo dc fecretis natura?. Sexto fiunC non figura: literarum fcd aliic figura; geometricce,
rs & artis adjungens quod multa mala (equuntur cum qui occulta dcccgit & arcana revelat. Cxterum in hoc cafu dicit A. Gcllius lib. noclium Atticarumde collatione fapiencum quod (iultum eft a(ino pra;bcre laaucas , quum ci fufnciant cardui. Atque in librolapidum fcribitur quod rerumminuit majellatem, qui divulgat myllica: nec manent fecreta quorum turba eil confcia. Ex dividone enim probabilis patet vulgus dividi in oppolitum
,
,
qux (ecuiidum diverficacem punttorum & nocarLwn habcnt literarum poccftacem, & iftis fiiviiliter ufus
efl;
Artefius in fiia fcicncia. Sepcimo eft majus arcificium occultaudi quod dicitur ars Nocoria , qui eft ars notandi & fcribendi ei brevitate qua volumus, & ea velocitatc qua dcfideramus. Ec licmultafe-
Nam quod videtut omnjbus el^ iimilicer & maximc fapientibus quod verum & in quanelt vulgo hoc Ergoquodpluritvîs notis. tumhujufmodi videtur, oportet quod(ic falfum, de vulgo loquor quod concra fapiences in hac divifione dillinguitur. Nam incommunibus conceptionicontra fapientes.
, , ,
,
creca fcripca (uiic iu libris Lacinorum. Necefiariuni vero exifiimavi has occulcaciones cangere quia forfan propccr fccrccorum magnicudinem his utar modis , uc fic falcem te juvem uc poflum.
:
C A P.
DIco igitur tibi quod
rius
X,
Philofobhorum
Dc 'hlodo fackndi Ovum

narravi exponcre
bus animi concordat

priis principiis
cum
fapicntibus
fed in pro-
conclu(ionibus artium & fcientiarum a fapientibus difcordat laborans circa apparentiasin Sophifmatibus f fubtilitacibus j &de
,
&
volo ordinace qua: fupe-^ & ideo volo Ovum

;
Philofophorum dilfolvcre , & parccs philolbphici ovi inveftigare.- nam hoc eftinitium adalia. Cal-
quibus fapicntes non curanr. In propriis igitur vel fecretis vuigus errat & fic dividitur contra fapientes; fed in communibus animi conceptionibus
;
fub lege omnium concinetur,& cum fapientibus concordat. Communia vero pauci funt valoris, uec funt propter fe qusrenda , fedproptcr particularia
&propr!a,Sedcaufahujus
latentiae vulgi fuit
apud
omnes
quia vulgus deridet lapientes, ( ncgligit ) fecretafapientia.', & nefcic uti rebus digniffimis atque fi aliquod magnificum cadat in jus noticiam a fortuna illud pcrvertit , & eo abutiturindamnummulciplexperlbnarum atque comfapientes
.
.
cem igicur diligencer aquis .Tlkali & aliis aquts acutispurifica,& variis contririnnibus cumfalibus confrica , & pluribus allationibus [concrcma] uc fiat terra puraliberata ab aliis elementis. quanni tibi pro ( mex longirudiiris (laruta ) dignam dico intcllige fi poces, quia proculdubio eric compofi-" tum ex elementis ideo erit pars lapidis qui norj el^ lapis & cft^ in quolibct hominc & \n quolibct loco hominis & in quolihct ttmpore anni reperies hoc in fuo loco. Deinde oleumad modum crocei
, ;
cafei
&
vifcofi accipias,
primo
,
( iflu
infecibilc)
cui toca vircus iguea dividarur
&
(eparecur pec
munitatis. Etideo infanus eft qui aliquod fecrevix a fapientitum fcribit nifi ut a vulgo celetur, bus & ftudiofitfimis poffit intelligi.Sic cucurrit tota
&
dilTolutionem, diilblvatur aucem in aqua acuca tcmperatx acuitatis cum igne levi & dccoquatur qua,
fapientum multitudo a principio , & multis modis occultaverunt a vulgo fapientii fecreta. Nam aliqui per charateres, & canninaoccultaverunt multa , alii per verba acnigmatica & figurativa , uc O AlexanAriftoteles dicic in libro Secretorum maximum der volo tibi oftendcre fccretorum divina potentia juvettead cclandum arcanum , & perficiendum propofitum. Accipe igitur lapidem qui non eft lapis, & eft in quolibet loco, & in quolibet tempore & vocatur ovum philofophorum, & terminus ovi Et inveniuntur in multis libris & fcitntiis innumerabilia , talibus fermonibusobfcu,
&
cenus feparetur fua ( pinguedo) ficut piuguedo in carnibus , per diftillationcm , ut non egrediatur aliquid de unfluofitate , & hxc virtus ignea in aqua urinx diftillatur. Poftea in acetodecoquatur, donec minimum quod ineft dc caufa aduftionis deficcetur , & virtus ignca habeatur. Sed (i non curetur de illa ( itcrum ) fiat : evigila & excuce nam fermo difficilis eft. Oleum vero difiblvitur in aquis acutis, vcl in olco communi quod expredius opera:
raca, uc nemointelligat finedoftorealiquo. Tertio occultaverunt per modos fcribendi , fcilicet
tur, (vel^ in oleo acuto amygdalorum fuper ignem: itauc olcum fcparecur & remanear fpiritus occultatus , in parcibus animalium , & fulphure , & arfenico. Nam lapides in quibus olcum humiditatis fuperfluit , terminum habent in unione fuarum partium i quoniam non eft vchemcns unio, quin po(TiC
êr confonaaces cautum
>
uc nemofciaclegeref
(ii(i
umim ab
alio difrolvi per
naturam aqua?
qux
eft
fubjedun)
Lib. II.
fubjcflum liquefafiicnis in rpiricu;
cer partcs hccas
Sed. III.
quimediuminigitur diflblu-
Subfea.I.
,
6ii
& oleum eft.
taAa
levi,& contricione forti five cum rebusacutis Sed iu fineparum conimifce cumaquadulci: & medicinam laxacivam componc de fcptem rebus ( Ci vis ) vel de fex, vel de quinque, vel de quot vis.fed quiefcic animus nicus in duabus rcbus quarum proportio meliorcft in fcfquialtera proportione vcl circicer, ficut te doccrc poccft experientia, refolve tamen aurum ad igneni & [ mehus cola ] fed
:
tioue, remaaebic nobis in fpiritu humiditas pura, vclicmencer pennixta partibus ficcis , qui moventurinea, cum refolveret eam ignis, qui vocatur a Philofophis aiiquando fulphur Uilibilcaliquando oleum.aliquandoiaumor aercus, aliquando fubflantia conjuacHva, quam fgnis non feparat, aliquando Caiiiphora iS: d vis, illud eft ovum Philofophorum, vel magis teiminus & Hnis ovi , & pcrvenic ad nos de oleis iiHs &: inter fubcilia rcpucacur, quando abaqua velolco in cpo eft purgecur vcl fcparetur. Priccrea corrumpicur oleum teiendo iplum cum
:
>
rebus deficcantibus ficut fale auc acramento & allando : quoniam palfio fic a contrario , & poftea fublimecur donec ab ( oledgineicate fua ] privctur,
, :
Ec quia eft ficuc & ipfa. Melius eft tamen ut decoqaacur in aquis cemperatis in acuicate, donecpurgeuir &; dealbecur. Qiia: vei 6 faUitaris exalbacio ,
hc in ignc iicco & huniido: & icerccur diftiliacio, ut etfectum bonitatis recipiat fufficienrer , donec rediiicccur cctitkfationis cujiis noviCfima: figna,
:
;
fu;)c
candor
8i ciiftalliua fcrcnicas
,
oigicrcunc ab igne
rcrra Uia
hoc
albefcit,
tacenigre'.cit,&; fpiendore
,
& cum cartera mun iatur.fcrenimirabili. Ex hacaqua&

,
mihi credas.accipias rem unam.hoc cft fecretuin fecretorum naturx potens niirabilia. Mixto igitur ex plurib. aut iMiccnice , quod eft animal fingulare ( ad ignem ) & incorporapcr fortem motum: cui (i liquor calidus quatcr vel qtiinquies adhibcatur habebis ultimum compofiium. Sed poltea ca-leftis natura debilitatur, d aquam in fundis calidam tet vel quater. Divide igitur debile a forci, in vafis diverfis, fi mihi crcdis evacuacio igitur quod bonum eft. Icerum adhibe pulvercm & aquam quac remanfit diligenter exprime: nam pro ccrto partes pulverisdeducet ,non incorporatas.- & ideo illam aquam per fe collige quia pulvis exficcatus ab ea habecincorporari mcdicinse laxativi. fac igituruc prius, donec forte a dcbili diftinguas & ter vel quater , vel quinquies , vel plus, ( pulverem ) adhibeas & femper uno modo facias: Et fi cum aqua
fi
, :
: :
atg.;nta,u vivun> gencratur,
cuc argentuii)
vivum
in mineralibus.
quod ell CÊc [ quando
incanduic hoc
modo
materia] congelatur.Lapis ve-
ro ArUloteUs qui non eft Inpis, ponitur in pyramide loco calido, vel j'fi vis ) in vcntrem equi vel bo\is.- &: fcbrem acucam imitatur. Nam de feptem in 14. & de hoc in it.aliquando procedit.uc ficceselementoram diiVolvantur in aqua fua, antequam feparentur.- & mulcocies iteretur diifolutio, & diftillatio donec redtificecur. Et hic eft finis hujus intencionis. Scias tamen, quodcum confummaveris, tunc oporcec incipere. Aiiud vcro lecretum volo tibi dicerc. Nim argenru'n vivum prsparabismortificandoipfum cum vapore ftanni promargaricis,& cum vipors plumbi pro Ibcro lapide, dtinde teraturcumrLbusde(iccancibus, Sc acramcncis,&: hujufmodi ( uc dictum ell ) & alfetur . dcinde fublimetur fi ad unionem , duodscics ; fi ad rubedinem [21.] donec in eo humidit:is omnino corrumpatur. Nec eft polfibile, quoil luiuiiJitas cjus feparetur per vaporem ficut oleant antedictum: quia vchementer eft permixta partibus luis ficcis nec termnnim confticuit ficuc didum eii; in metallis prius didis. In hoc capituio
, :
,
non poteris fac aquam aikali perhujufmodi acuca,medicii)a: facies violenciam Si aucem propcer [ acuitatem & ] mollitiem medicini , frangatur , pnlvere appofito , appone cautd plusde duro& molli. Si vero propter abundantiampulveris ,appone plus de medicina. Si vero
calida operari
, ,
&
propter fortitudinem aquje, rigua cum piftillo congrega materiam.ut potes.& aquam fepara paulatim , & redibit ad ftatum ; quam aquam exficca* bis:nam continet pulverem & aquam medicina , quJE func incorporanda ficut pulvis principalis.Notj dormias hic, quia valde utile & magnum contine* tur fecrecum. Si vcro partcs virgulti coryli aut fa" licis, jufta rerum ferie apte ordinaveris, unionent naturalem fervabunt & hoc non ttadas oblivioni quia valetad mulca.Citrinitatemverocumunione faSa mifcebis & exurget uc credo fimile lapide Iberoj & proculdubio mortificat quod morcificatum eft per vaporem plumbi Invenies plumbum * fi exprimas vivum a mortuo & mortuum fepelies in olibano & farcocoUa.Tene hoc fecretum. Nam non nulliuseft utilitatis. Et idem facias cum vapo re margarits vel lapidis Tagi, fepelias mortuum
.
&
&
ut dixi.
verborum diftinguas. uc calcem [calcem corpoiis] quodintendis acquiras. Corpus vero calcinatur qaando appodiatur, hoceft , *uc humor in eo corrumpatut per f.>lem, & fale armoniaco , Hc aceto , quandoquc rcbus adurenquandoque tibus, & cum Sulphure lic arfenico cibantur corpora argenco vivo , & fublimatur ab iis donec remaneanc putris. Sunt igitur claves proartis , CoHgelatio , refolutio , inceratio portio. Sed alio modo purificacio , diftillatio feparatio >calcinacio , & fixio & tum potes quiefdecipicris
,
nifi figiiificata
Tempas
eft tertiurn
involvi capitulum
C AP
ANnis Arabum
,
UT
XI.
De eodem lamen alio modo.

fijo. ( Forte6o^,) tranfafiis? petitioni tuse refpondco in hunc modum. Oportet te habere medicinam qus diflblvatur in
& immergatur in eo & penetret inte& permifceatur cum eo & non fervusfugitivus, & tranfmutet ipfum. Ratione vero fpiritus permifcetur & per calcem metalli figitur
liquefaSo,
,
riora ejus
fit
.iftimatur autem
quod
fiat
fixio
CAPUT
Ve eodcm
TRanfaftis
Accipe
igitur
,
corpus
&
:
fpiritus in fuo loco
priparatur ponuntur
,
,
quando
& fiibU-
X.
modo.
mantur
feci alio
ut corpus fiat fpiritus , 8t fpiritus fiac corpus. Accipiatis igitur de offibu AdjE, & de calce fub eodem pondere : & finC fex ad lapidem Tagi,& quinquead lapidem unionis:
totiens
&
&
annis
Arabum
fexcentis
& duobus,
terantur fimul
diftolvere
{Ferie 688.)rogafti
mc
dequibufdarn fecrecis.
cum aqua vitx cujus proprium eft omnes res alias, ita quod in ea diflbl,
lapidcm
&
calcina ipfum aft"atione
vantur
& affentur. Eciteretur mulcotiens contritioi
& aflacios
624
i<c
Bibliothecse
Chemicse Curiofe
c A
prtctbns incar.taios
,
ailatio.donec inceretitiir; hoceft unianturpar-
tcs liciK in cera. Ec ligiium iiiceracionis t:i\ , quod irediciiia liqujTcac fuper ftrrum valde ignitum.
P.
]
HCafut rto tbnuhuur , (jr vumtres lushahhus
D-iaJc; ponacur in caden) aqua in loco calido Hc ha.nid ^ auc fufpendarar i;i vjpore aquarum valde ciliiarumi deindc didMvantur , & congtlentur ad S)L-m. DeiuJcaccipiasfalcmpecra: & a^-gentum
,
Super ferrum candens.
mdn pedthHj per mvtm candemes
& tn t,.ctrta diftanita pofiios du-
citur;qnsfi indcn.nis irtn.jcrit abfvlvnur. Hocf.re.
vivum coiivcrtcs in plumbum eo lavabis & mandificabisut
m
fi
tuoc opcrare ut prius.

-S:
plumbum, fit proxima argcnto, Item pondus totum (ic 53.

,
& iterum
Scdcamcnfalis
Sulpluiris;
fic
p-triLvKV.Vopo VirCanVtnec
facies
haiioms geutu ^rdelium dicitur", cjuo mairts //t cafiitaicmexpicra.evolun , ochIos tr.ienm (peUa,nl pafcere JuiUnmi imprudens rex Cr ' matnm tv,\ tnt EdnardM , lâpijlu, Jan[liis cjr Co fejjor adins ui ha-
&
tonitrum
Sc
corufcatioiiem
^^' fcnptores hijhrid Briiannica. P.
fcias arcihcium.
Videastamcu utrum loquar
xiiigmate vel rtcundu u veritacem. Et aliqui cxiRi-
Et quicunque dicunt quod Solomon. ] Pr&terh\ufmodi Ithros t^ illos aiit tnjra cup.^.yecenjeriiur: mnlli
nuvcruntaiiter. Namdiftumeft milii quod dcbcs omnia ref)lverci;i matcriam priiDam de qua lu,
a Trtiemto enumerantnr in Antipah malrfiiiorttm.Ji

P.
litfet tbt cjHs.re.
bith ab Ariftotelc in locis vulgatis Si famolis:proptcr quod taceo. Et cmr) ifta \t lubueris tunc hai^ hoc betis pura elcmcnta fiir.plicia&: sequaiia
,
Vcl funt
reritnr
facli
S ad vultus ftellarum.
libcr cût
Dehis
optin.e
fcripln Jaftens Picairis.^S' Ji i>unlia cjH.tdum aviputa,
dio'iiJ/ir/.us ejjet ille
tiatm ajjtctrct.
hic fcienti^m^
fjcics pcr res conrrarias
v irias operaciones , , Hi quisprius vocaM clavcs artis. Ht Arilto.elcs dicit, qiod .rqaalitas potentiaiumcxcludit actioncm, & p.ifrioncm , & corruptionem. Ec hrc dicit Averriiocs, rcprobando Galenum. Et h.rc exiilimatur
P. S.
Vulgus mathematicorum
Non
ipfam,fed hominum iinperiiiHm damnat,.

cap. 16. terni operis ûedjcnpjii in opuc
/jje rtrlm^
majw
(^ /a/.
nui ad
ClememiamTônt.
r/iajoris
Roin. ait finc

:
maihemniica
/>l.
limplicior inedicina c[nx rcperiri p itelt,^ purior : qai valet concra fcbrcs , 8i p;iiTiones animi , corporuTi. Vale. E: quicunûe hxc referaverit.ha-
nihil dignumfcirt petejl tn f-hilojobhili
ut tfien di
&
&
quarta parte operis
jnuUum
dijfuse.
l.D
bebic clavem qui aperit,

clauferic
,
& nemo claudic & quum

:
C A
P.
Ul.
n-v.-.o
aperir.
E.'cpUcuit Epislola Baconis de Secretis TSIatur^
(fr
Qui nec artis, nec narura: contincnr poreflatem.J QuamKis c^ waghii Det rmferico.dia fuuutnfit ut plurtr.ti
Artis
[
q; de NuJIitate
Magii.
hujiisjcrrnenti libri
ti
Jj'ureis coi.feUi
:
nehuloMbut
iam tene.ris fepulti iaceant
tnii7t,e tarticn
dclendum
Ad Guilielmum
Parifienfem confcripta.}
e)ufmodt (jtictidie prodire /ikros, qui fftciofo argnihenio ma.ximarum rentrn apniiionem itornitiHnt ',iiL.
efl
qnibn6 tamen capit iencres, nihii pricterfcripturientiMin
*^
Ad
Baconis Epiftol.im Adnotara.
C A
at/ibiiionem&fraudes deprehenîunt, Ei Ji per communern utilitatcm facere licetet, taciia hic praeriiJJertLj îiii fcripftt Anareat Lib.ivins de i,z.oibo , de mercurioy
P.
I.
&
:
ip,
philofephorum,
& variis ejus pro( efjibus. Siliiifilla
fem
confenfu multa mortalibus proponunt mlrnnil.^Confenfus plurima pete i nejue in illis tanun cjniprjt.iiigiatores necûam rnentinntur ,fed in tmgni mo.ntnti , c>uas nonjinrebm ettam utilibiis
etiain
de
ejn^
tdeptade au. mctiu
cominenia mo-
AUc
defio Divintitlonnm ti'u'o Jcfe defenderent.

jai/i
Scd
ijuia
non arnplius Di^vif.ati nes h.ibendt funt tlla annotata , fedtjus. juniores Jcire deient /.hilijopher/itiia e.v
fu:id.j?neniis ipfis (
&
piiwn tan-.ummodi vulgus admir.ttur fed cjiubits drfcioli rmgicM (ubeffe fruudes arbitrantur, Hinc Tri,
dcf.
Syntag.)
qtiia in
De pod^gra Schcunemani Novi lamints auUore
in
\
caice
ts ej}
ûem
vult LibaVtusiMichael Sendivogin.i,dc ûe lair.en
teini Stegar..7grapbia tota dependet

amplificarit Tritemiui, hic
phit.
<j/i^w hinc
illum
Ji vir bonta Qr honefitii effe dejiderajjei taiutjje dehuit
hiufipfufpicir. Et licet eain multivn excolntrit
&
lam niaU.t
,
ejje
Steganogra-
[No.lu.Chy prxf.in a':ig.]<ûia in^jiia-i- inillo irnpegr a cjuoad veram phi/ofot hia/n prima tnihi janua aperia
ejl
,
tx capp.fe^q. rnaxfns 'i. latins paitt. Priorum dnornm iibrorum-t fg( .' hoc obiter meneam ) clavis vera efl Puiigraphia ,
cûod
fundtrnenta ctrt Jjl num tfl
btnc iliift
^ t/ivo
(fr
rnortuo,
& ita imptgtc
ut
qulinieiligit rnecuin fentit: terttum iffa Baconts epifiola
rfftrat. Atcjiit
utinam Sigifmttndus
cjtu
,
proTrittmio
tyfpologiamfcrtpfil, hoc rnihi eredat
necjue enim dii-
bito cjtiinpro e\HS tngenio f.tcile intelligat

tie ilto livro
de ttr, hi^cart definat. Sed ut pro Tritemio femel resfitndtarn , in cjuo Libavius fxpenumero deftpit , a]o Tritemii mmam, cjU in univcfa Sceganogrjphia continet.tr, non ejfe aliam, ijnam modiim cjucida.n ariificiofit
&
dtvinum ejnijripimn ,Ji Libav.i Divinatior.es attcnd.a prorfm inuiite ejjctlîn fit îiia etiaw id ipfum^ a frattrnitatt R. C.pofluiat ut catalognmfuum chyir.i. corum fcriptorum ûamprimnm edan: ego libi Libavi fnl^ô eorum jitdicio pro fratribm reifondeo, cjr omnes cfui ttcum dtfipert noltent fedulo admeneo , ut a fr<tnominatis tuis fcriptis ditigenter cavean , in cjuihus ne
,
:
cbfcura cjuidem Veritatis umhetta appa/et, (juctjenfum
phitofophorum
dr fecretum cjuod
ipft
adinvenerunt at-
tingat ,cjucitenus incjuam a fuo cerebro
profenafunt
n ce'ebraidt arcaniun cûodcunjue
utfolh artem
foret yel
Cr non aliunde n.utuaia.
Pt.JJent
,
cjnidem y^tchymia
,
&
ttnafcientihus itnocefcat. P.S.
Facilius
enim a Deo impetrandum

:
Syntagma (1 nimia loquariioi ftfuperbia qt maleîa junioribus utiliitr legi: fcd ctnti.t vintu abrftnt
,
bonis fpiricibus ] Si per ff>ont.tneam carnis ajfli^liontrn immunini fpirttiisinfnnditur quando Mbernu cjuis per vitx mundiciem m^ndifpirimt partiups f.en pofjit ) higemuit R^bbi Echina ijia proferens , ut habetur apui Paututn Rjcimn fnper 56. pmceptHin negati"
,
cavttt Vos
rum
cjui errare non Vultis , a laptde philofopk:icfuem Ljbavius defcripn ,t^ ignorat tarnen. 'ied
,
ut ijttiifinodt homintbus aijuior fim
fucinni nojira.fa-
ciunt eiiarn rnagnorum

tit
auBorum erraia communia. Et

ipfi
non abeam tongiUs, cjuid hnic
Bacvni in naiura
vuiru,
I.D.
HUt arie perfuadtit potutt Ht tquoiftne tquo gravidat

fiert
Lib.II.
fitri
Se6b.IlI.
Subfed.
CAP.
&
I.
625*
Adeo credicierit
infjtniiii
Ht etiam in
argHmentnm mif'
fonis (pecierum
cufabit
Cir
folertijjimttm
? SoUnum exPlinium ettam fcriptorem optirnum niniia credulitM,û hanc fabutam ad

,
& virtuter addnxerit
VI.
tl/ahorm>mmmon/lra[l:b.7. cap.i,] ablegabii. Di^ prodiaiofa hoviinttm ^Horundam (Jêriini dr a/iorum conc(ptiem_j , ex humano tamen fernirie fpirinium
Soni veJut tonitrus corurcationes. ) Mirandd ejifctolorum aitdacia , ût tdpht ajjimurit, ut de ,dus ommbus ûamutnvis tncogrMis fmemtu?ferat. Arcjpti ab hoc lcco RigtritaH' ôritatemita eievai. [De thilofophia ma^gica frairum ^' ^\ ea^, fji. ] ut cum infar.ts bibachU cu) ujdam tnJomnits, ejut ad Turcam debcliandnTii
i^f^nento pote/l ee Libnvtits,
frunde furrepto
alia ratio
cjtiid
eji
De
Philivpo fheophr.^flo
,fed non ejl hH\ui loci. dtcam adhuc non habeo.
Sed (juuoj apttd D. Johannem Aiontanmn ejuxrertr (^Hodtam praclars n.edtcinatheoricA , tam firmis tiir
Vix una
ajlaie e-
P'*' ^l' '"'^'^''^<*"*r,pracl,traejus

^'^J*'"^
X radicibus praxis& receptaali(jHando paritmfeliciter tejponderent

niin<juar/t
,
inventa, aui rnini. '^''^mexpertmenta.eompararet. 6i hxc cum re-
ir.fit
ilUm ipfum
recepta
ftbi contigijfe
non-
"?'-f
contuHps Andrea
,
inVemfles pulverem tcrmen-
tjuitmprimi)
il!a
attentaiec
^H
['"'"*'""''' "'^'''<'''*>''i'jns
ûidemd'
compofiito aconi
tamcn pojlea Verijfirna ejje deprehendir. Et qui bene perpenderit quibufcnm hominibiu Thcophraflits confiiilaretur , fucile exiftimet iUu-o ftieniiamjuam dtffiTnul.^.fii fiipius,ne quamilli gloriam prnriperent ddverfatittftbi ipfis
'""otuerat
(fr
ufus
idqtie u/tcra centurn
y^w ignotm Polydoro aittlor tUum

pulverei.',
annos prius^
in vulgns exttilerat-
^'^''^^'''^'^^'^'perient.iiihHmfinitvitafahtiareinventutn
futje comprobuyit, mantfefium tamen
efl
,ideo
hommes
immeritovendtcarent. F. S.
hunc
celafii âconen:, quodtllis

te
de rnala ominaretur. Et certc
CAP.
Nam
multa exindemiror Libavi aui
IV.
infcriptis .iliorum videri viselcphante n^futtor hic pul-
verern illumfulphnretim non
oifccifie. Adfr.ribitttr hifce
iaflrumenta navigandi , &c. ] Multa hujufmtdi infirumenta apud ny^nglos olirn inventa dicuntur, Ettnim (JrTiwmoi Nonnmu; cujni etiam tiber de^ tnotu perpetm extare dicitur , pro ingenti thefauro clam pojjideri , in hujufmodi Scaphdfoiui Jedens legijfe
Hhet rejpoidt.it,au* ,fi. fim interim iiffirmare, plnri^ efic ctirationern Burgavii nagneticam, ^nkrn omnes Aridret Libavii Divinetic'^
r>es.
infanis Burgravius.Ipfefi vi-vii
&
Hoc fubmoneo ut animal confetlnmfepeliatur,

T.
S,
alias
fofl aiiûot dies, moriui nnnnllt redirent
autfcnpfijje perhtbetnr
tate moveri.
& ^tta.na
vifiim efl veloci-
t^piid Sndfextos eiiam Herftngtonus qnidam molendinurn feipfum movens jhuxifie fertur.Vi-
Lapis cjirrit adacetum] ftde fyîbertttm de Laji"e aceii lib.i.derriifieralibus cap.6.1.'D.Nonvidiiur fmen Albertus id Velle qued hoc loco Rcgcritu qui
,
dimtuetiam&
ipfi
,
dttm Lendini ageremus invenium
^^^ttmpotiits l,ipidem innuit,
quiinjpeculo
îtoddam bellicum
fefnente>reret
,
machinis intus
acjuis
inttufis
agendum
ali<jua fnperficie pofitus
infperfo
Uvigata aceto movetur , ut

attt
five in terreftri intinerefive aqnatico. Dederunt anni
f^lea
cymbamquje
fere tota trnrnerfa
decur-
cernrnine liia,^ in atjuam plat.idam in)e8ii dtfcurrtt ; atcjue idcirco ab Jtalis pietra caminante^
tjHs.
i2r
cum
cetonibus Londinenfihus expedittffimis

,
nuncupatur. P. S.
velocitate certarct
ijuam nec aijnaruin violes fubmer['.
Deccm
modorum
3)
&
feptem modi
geret
nec vcntorum impetits retard.iret.
S,
/igatura
auri. ]
'fahU
I.
D.
17.
cum
iitri
J)
&
Ad elevandum pondcra. ] Id autem cochlea quam vocant continuam five perpetuam facile praftat.
^ 8
0.....-
graduS
P. S.
/itnt, Pî-ginicc nttperi coloni
Inftrumenta ambulandi inmari] Hujufmodi ti/i ad conch.u 7/iargaritifera*

lignis levio-
expifcandas.
Pontes ultraflumiiia] Subtreforie aut

ribus interte.xtis P. 71
CAP.
Pefmagna animorum
V.
LongttTirae pofita appareant propinquiffima. ] volttvtate tubos tUos fpeculares
Hfurpant doElt qt indotli. Hinc tamen Vtdere licet in. ftrumenta perfpicua hic longc prtt.ftantioraBaconifuiffe, ûi tali.i de illis pr^dicare pojfet, Ou auiem fcientia
perfpeflivit prteflantiafit, atidi ipfum
tertio
Baconem
efl
in opere
ad Clem. Pont. cap.
17.
Necefife
ornniafciri
psr hanc fcientiam, quiaomnes aîoncs reruTnfinnt fe~ tundum fpscierum cir Virtutum muttiplicationem ab agentibns in materias parentes. Et teges hujufmodi
rnultipticationHm nonfciuntur nifi aperfpecliva.nec ali-
ad nos ciirn tamen mnfolumfint communes aUioni in vifum, fed in omnem fenfum , in tO' iarn mwidimachinam, df^ caeleliibu, cr inferioribus. Aiagnam idtirco graiiam jure merito habemus loanni
bt Junt tradits.
-.
&
C A P.
Oxonii
,
VII.
Car.ibachio, literatijfimo viro, cit]us opera
effetlitrn efl ,
ut PerfpctJivaBaconis crfpeculapttblice veneani. P.S.
De rctardatione accidentium fenefiutis. ] Extat âconis libetlus de accidentibus feneilutis exiufits

ubi
(Jr
Nam Socrazes drsiCoucm.J Hoc habetitr in quarto

capite librifecundiArifltelis de profrietatibus elementorutn. I.
illa
qu<e hoc capite
& pluraetiam
]
ad
hoc argumentumfpeHantia plenius recenfetur. P. S.
D.
Sed natura non
deficit in necefniriis,&c.
Ni-
tnium ridicuti Libavio videntur R, C.fratres , qui vitam longam fariam poUicentur , (Jrpleniorem rerum
&
Tora.
I.
5* S
et^nitioncmx
626
tognitionem.
firiptis ammadverttjfe
ios^ taliitfcripfiffe,

Magica hxc vnlt
tjfe
deliramenta ^nibM
illi
qtta
per naturam produci non
pottfl.
Radiees alchymut
ipfi placfde indormiftMnt.
Licuit tttmen
non hinc
il-
tantum/ed ex omntbus fere Philofophorum chymicerum

,
ipecuiativa ego pe/ui fecundum deftderationem jiviexpofitionefextt pracipti inftudio ttnna , pntctpue
necfolos, nec pritnos fratrts
Theeiogia elementis
,nam
,
ibi texui tetarn
P, S.
& conatui fum certificare

cp-
rernm generanonew tx
CAP.
Tritem:
1>olygr. lib.6.
VUl
,
geniia ûicûid oportet ibifciri ,fecundum
cum mitgna diltvim aichy-
mia
naturaiis phiiofephia,
medicin^, ûj: radtets
appiicari debent
ad omntum rerum generaiionem. Et
Fingunc eas pro fua voluncate] FtdefnperhisBa.

ftifiam Poriam Defurtivis li'erarnm notis
(p-
vide etiam
, cxti
hanc applicationem expojni in aurg, Qp- metaitis teieris, cum magnoftudio. Ei meo judicio hxc 9* tbi tungo dt^
iftis
ufum earum
in eo libro
titHlm SynoufiaFles, e'i*jdem Tritemii. P. S.
ge
pliis
radicibus cum applicatione ad mttalia, vaient ionquam iîitcûid ajiimatur fciri ab omnibus na-
C A P.
terra intelligitHr I.D.
titraltbus qui
modofunt
<jui
,
extra radtces has tn va-
IX.
num
3.
tjuirunt rarnos,fieres
ad Ciem.
,
Pro melancholia ftaturjf, ] fîde lihrum meMmfufra Poriam sy4vicenne,ul>i mtiancholia ,procalcefive
In igne ficco velhumido. ] Vtuntttr philefophi omni igniumgenere; quos omnesfuo tempore , ut decet adhibere
,
gelaiio
iativa.
frttiius. ( Haco in epere Clavts ergo hic pofita con(^c.funt alchymid praîca poiius qitamfpecH*
g^
Pontif. cap. 18. )
I.D.
CA
P.
X.
tem
ille ignit
,
ficCHs
& intclleEiu
tetum lapidis artificiHm continet. tiic eft anPontani , humidus interius > cJ" extra
dtfficilis.
P. S.
Annis Arabum fexccntis&duobus.] Itaûe cirea annttm Domini 120;. A. Chrifto enim ad i~yil achometi furores , intercejferunt anni dzx. menfes 6- dies i^.( Sic
tradit lohannes Saxonicus in commentario
tii
ad unionem duodccies, (i adrubedinem 21.'] "Vnum {intjuiunt philofophi) opus ffi,Hnus operandimodus tam ak aibttm, ûam ad ritbettm addo etiam una materia eaque non fimplex fed ex dmbpu compofita
Si
:
ad Aichi-
Ifagogen ,a Colinao imprejfo anno ipi. foi.8i..Aiii
autem rejiciunt in annum Chrifto 630. ) Annus auiem Arahicu conftat dicbus 554. <ir finguiis "^Q.annis acctdunt i\.dies,colitUtexminuiis
ftbtis
î,. <jUArefiant
cumjfto intermedioi ûod dtfiiper in btnario

f\afenario, P. S.
ertt
ab in-
exmen-
fynodicisfupra 19. dies
\x.
horas,
Ergo annt Ara-
Sunc igitur claves
artis congelatio
&c.
Alchy-
bici }0. continent dies 10651. five
annos 'Julianos 19.
ntta efl fpecHlativa, ^praU.i<a ,fpeculativa eftfciemia
de rermn gtneratione tx elcmentis

bus inanimatts
:
de emnHfta re, dt hHmoribm fimpliciwut , comfofitis, de iapidihus commttnibm, de gemmis marmoribus yde auro c&teris metaliis, de Sulphtt-
m deelemtntis
Crfuperant diet 38. hora 12. Anni igiiur Arabici 6ox. efticimtt annos luiianes 5S4. qtitbus addiiis ad annes
Demini
milius
621. tveninnt annt Chrifti 1105. Veri ergo
&
^
,
fi~
ribHs
falibni i airamentis, de az.Hrio
ris coioribus:
infinitis.
minie, & cate^ bitimtnibm ardeniibus, ^ Eft autem alchymia operativa & pradica,
,
de
oieii
aliis
ejtiit
docetfacere metalia nobilia, (^ coioresi Qr aiia mul*a , meiiits copitfiits per artem , ûam per naturAm. ^thufusfcientia eft major precedeniibus, quia majores
&
Ciemcntum tilumPapam cui opera fua infcriClementem teriium fuifte cjui anno nSJJ. Rogerius, pfit adpapatum evenns eft ûam ûartum ûi anno ii6c. fedebat in cathedra peftilentid nifi Rogerius tum vaidefennerit , idûe ampitm hint licebit conji.ere auod iiiius difcipuius Robcrtus ob e.ximiam lumrerum , lutn iiterarum Gracarum (^ Hebraicarum cognitionem ,
efi
; ;
,
Htilttates producit.
Nam
nonfolum expetfis
in
^ alia
cju& vi,
nitnfis
infinita reip.
poteU dare,fed dat invenire alia
capnt appellatus, Epifc. LincoU anno I140. defignaretur , annis centum. ferita quam vititTriiernlus ntfiTnendum ef{ impreJforis.I.D
Grofteieê five
magnum
tam hominHm pofunt proiongari
mutta temptra
ad
SVBSECTIO SECVNDA
S^^
fiih
nomlne
A VI c EN
ê
in
^lchmkn fmt pr&cipua
adfert,
Tra^latulus
Iftutn
AvlCENNii.
in
Librum dividam
odo
Capitula vel Partes.
/ primo capimlo dicam de Mercnrio ejus natura, quodinfe continet. In fecundo dicam de natura corporum ferfeôrHm , C^ eorum fulphure. In tertio dicam de ton]unBione corporit &fpfritHS,^ tapidis difjoiutionem in primam materiam. In quarto dicam de extraHione aqu ex terra. Inquintt dicam de fundatione feu etiamfufione futiecnon defuiphure
&
In oHavo
Soitm
&
itliimo capitnio
,
dicam de modo prî.'
ciendi medicinam
e^ lingendi qmdiibet metalium in
&
Lunam.
CA
&
fed
UT
M
&
&
I.
RGENTU
vivum
efl:
frigidum
vel
.
humidum,
per terram fuarn, In fexto dicam de modo fubiimationis terra, Infeptimo dieam dt iapidit muitipUeatione
9tin<^,
cum, eo creavit ipfum cft aereum

f^
fi-
Deus ex eo omnia minera
&
ignis fugitivuum
aliena.
dum
in igne alicjuantulum fte-
Cjcnc ifacic
miraopcra
Ec
Lib. 11.
Sea. III.
aliis
Subfed.
rebi:s
,
1.
627
Eti>rumeftfo!ummodorpiritusviVus,&inMun. do non clt calc, qnale iplum cft . quod poCT.c tali:i
opcrari.qualiapeiipfumopcrantur.utipiumintrac quodlibft corpus, pcnetrac , levat, & excedit Ipfiim ell fermencum corporum qiiibus admiicctnr, 6: tuoc eric totum Elixir ad albcdinem & rubedincm. lpfumcftaqu.iperennis , aquavic.c& lac
;
naturarum continmt poffidere cuonia!Ti ipfum folum cft quod igncm fuperat & Tb eo noa fuperatnr fcd in co amicabiliter eau dcns quiefcir. Ipfum folum ciim (ir mctallicum continet tocum in fc , quo indigcmus adnofltum* magiflcrium. Jguur manifeftnm cft, cjuod " areeii,
tuni viviim continet in fe (ulphur fuum bonun virginis,fons& lumciidequobibens nonmoricur. quo coagulatur aurum & argentum fecundum Ciim vivum fucrit, habec qus-dam opera cum mor- diverfum digeiiionis modum. tuum fueric , habe: alia opera; 6i ciim fokitum fucfic, habec opera maxima. *^ A D 1 . 11 Ipfum eli (erpens luxurians , fe ipfum imprargnans, in die uno p.uturicns, ftio vencno cunda interficit ab ignc fugic. Sapientcs auccm faciunt De Matura Corborum pcrfcftorum t id eft ^ ipfum fpedareignem, C5i cunc facic opcrad: mutae^/,, ^.^ t \. .-" , \^ tu/w ti.ones quia icut mucatur nuitat , & ficuc tmSubhur^t & llcut coagulatur coagulat: igitur inter o;nnu mineralia argcnci vivi prccferenda eft generacio. Inomnibus enim mineris invenicur Urum eft Corpus perfeaiffimum, Dominus cumomnibus fymbolum habet. Eft autem cxter- J;\ bpidum,Rex& Laput omnium aliorum^quod rcHri & mediocri & aqueo vcl oleo vivo fubtilincc tcrra corrumpii, ncc rcs coii.burenccs combu-
P A
&
biis
mediocncer
&
fpiricu miilco fubtili
cx .iqua
& morum deorfum, lucidicacem, ?< fluiditaccm, & colorcm argeiiteum. Exit enimdctcrra, & in tcrram rcfilic & nutatim fe dcfendit, & iterum fe courinu.it humido cx calidicate & fpiricu cxcinclio figicur & omnibus miieralibus commifcccur & cui infidec firmitcr adha;rcbit undc & mineralium matcr diciterreftri
ponderolitatem habens
ruac , nec in ignc minuitur fcd in eo uieiioratur: quia in co humiditaice quadam humedatur, nec
,
eciam aqua alccratur. Coanplexio cjus cft ccmpera& natura diredain.caliditate, fri"iditate, humiditate & ficcitace: nec in eo aliquid fuperfliium nec diminntum invenitur.Efienim crca.uoi exlubta
,
Aigentum vero vivum denfam manifclfe videtur habcrc fubtlanciam ut monoceros propcer gravedinem fui pondcris immenfi quoniam aurum
tur.
,
argenci vivi fubftantia & cx paucafulphuns puri 6.- mundi rubcdinis fixs & clare tingens ipfam fubflantiam argentili(T;ma &clari(rim.i
(ubftantia
,
ti vivi.
Aurum
albi
tenetur
cfTe
corpus
&
priponderac dum in fui natura fucric tSc cft fortidimx compoficionis , 3^ n.iturx uniformis: quoniam non feparatur ab invicem: in parces autem
, ,
&
rubei.
Nequc mclioratur
co
,
fermentum Elixic nequc perficitur

,
feu completurnifi curr,
& non alio: quemadmo-
nullacenusfe dividi permiccic. Qiiia aut cum tota fua fubftanciaexigne reccdic, auc cum eainigne
permanet.
_
_
In eo neceffario eft caufa perfedionis
quouiam
,
ipfum folutum ad perfeftionis modum fufficit in uno quoqfie gradu, videlicet cum ignitione propifr boiiam fui adhircnciam & fortitudinem fua: mixcionis. Sed cum partes ipfius infpilTantur per Jgnem ulcerius non permittic fe corrumpi nec
,
,
fuo poteft fcrmcntari corpus duriinsper fecula feculorum manens. Et ideo Philofophi pritulerunc ipft^''"', magnifecerunt :dixerunt enim quodaurum fic fe habct in corporibus, quemadmodum Sol in ftelhs. Sol enim in fuo luminc & fplendore om-
dum
pafta
non
alio
quam
icrmenco.
Aurum
eft
&
nia vegetabilia germinat, & omiies frudus perficir. Ideo dicit Hcrmes Nunquam fic tinSura vera abfque rubco lapide.
:
per ingiclftoiiem furiosse flammx ulterius

tur elevari
:
fe
pati-
quoniam rarefadionem
fui
noa
fuffcrc
propcer indenfiratcm & aduftionis carentiam, qua: fit per fulphureir.uem quam non habet. Argcntum vcro vivum in fuis operibus manifefte ac perfcdiiTime ab aduffioneeft falvacivum, & fufionis effcdivum cum figirur. Ecenim eft tindura rubedinis ubcrrimx refcctioiiis, fulgidi fplendons, n-r^n recedu a commixro donec elt Eft enim amicabile , &: mctallum placabile , ac medium conjungendi tini.T;uras,quoniam commifcetur cum iplis per minima,&in fundo nacuraliccr aJhsrct eis quia eft de natura ipforum.Verumtamen Luna commif-
Aurum primum gradum nobilitatis tenet inter omnia corpora quia ipfuin eft temperatifnmum propcer mixcionem dcpurationcm fulpjiuris &c Mcrcurii. Et miiltum habetde virtute fulphuris , & parum de ejus fiibftantia, & econvcrso niultum
.
de fubftantia Mercui i; & de virtuce cjus parum. Propccr quod ra;ione Mcrcurii cft ponderoliabet
.
&
ftim,& racionc virtucis fulphurea: multumeft rubefi. propter forcilTimam compaaioncm fulphuris
&
&
Mcrcurii in fna calce, nnn eft ita humidum in tadtu & ur.duofum ficut catcra corpora ideo non facic lincaturas nigras ficut alia niecalla , quando protrahitur fuper
quoniamper fuamnaturam habet ipfum in fua nacura parriciparc. Actamen no;i fiibmergitur in eo aliquod mctallorum nifi Sol. Ec fic maximum habcs fecrecum quoniam
cetur
illo facilius:
,
cum
pergamcntum. Sed Ci admifcetur fibi argentum aut aliud metalUim tunc faciet lineaturas nigras quia unduofitas corporis fibi admix,
:
ti
tendic ad fuperficiem,
&: facic
ipfum albefcere
&
humefcere:
&
quia partes
Mcrcurius in fe rccipit qua: (unt fux naturs. Alic na vero refpuit c6 quod nacura fua plus gaudec cummcura propria quam cxtranea. Ex hoc cnim manifcftumeft , majorisc(Te perfjctionis in illis , qup pliis ftinc Mercurium conciiientia, & qux minoris minns quoniam fymboKim tcnec in natura
,
.
ad ccntrum , ideo eft propcer argcntum vivum
multum profundantur ponderofum magis quam

fiiuin.
Plumbum vero ponderofum eft magis propter fuum argentnm vivum, quam proprer confolidationempartium fibi dcbiter adhirentium. & idco minus inter omnia corpora eft fonorofum. Aurum vero proptcr fortem & tcnacem cohajrcntiam partium fuarum inrer omnia acutioris foni eft. Aurum quoque non adurirur ?b igne
cum
mineralibus.
Et
&
lubftancii proprietatem
deditDeus ipfi fubrtantiam, ,quam nuUo modo in
Ttn.
I.
Gs g
fibi
628
bi fibi
Bibliothecx Chemicae Curiofas

Vehemeiitiflrimiis
oroportionato.
cnim
gnis
promptum ad ipfam tinfturam recJfvrendam

pc:-2"'-"'ocaiicii& frigidj:
in witi-
oiiliiaimic Coi
omnia fub
limari
globo
cxiftentia.
& vocatur
:
fpcrnia foe-
arfiukur etiam abhis rebus qus ccEtera corporaadiirunt.ficut a fu'phure,&arfenico Et purgarc folciit ipfumartilkes ad fummum fplendorem
Non
mineum , frigidum & ficcum ett ergo convenien^' eorum conjundio. Eft & aliaratio quia,cum au-' rum & argcntum quodiibet iicorum pcr fc eft diffi-.
cilis fufionis
per laccres&falen'!.
&
Argcntumhabcc de fubdanciaSulphuris multum, de virtute ejus parum, & dc fubltancia Mcrcurii

,
liquefaa.ionis,taa en fi conjungantur, faciliter fluunt liquefiunt , Ui fciunt aurifa-i bri , faciences conlblidacuras ad aurum. Unde ii in
&
&
parum
ejas mulcum ideo eft album: viriucisi vircus multicudinem fequicur qufa color
,
& de vircute
Japide noftro elkt folumniodo altcrum illoruna. duornm, nuncjuam per aliquod magifteriiim de facili
vero iu vapore locatacih Materia ejus vicinior eft materis auri quam aliqiiodaliudmetallum.ideofacilicer vercitur in aurum, non indiget alio labore, nifi tranfmutando colorem, & dando pondns. Lithargyrium argcuci
daret tindurani
,
prz omnibus rebiis valet ad tinfturam albam.- quia materia cjus propinqua cil. Argenrum efl: corpus pcrfeftum minus tamcn
,
medicina,neque tinciuram darec. Et fi. , non tingerct nifi in quantum cfeo quod non cffet rectptaculum tindturx.Hoc i"er totum non intcllig^s de Luna vulgari, fed de Luna Philofophica,unde & Lunariadicitur. Ergoconfulb uc nun opcrcris nifi cum Mercurio Sole ik Luna. Qiioniam totum beneficium artis iiujus in illistrifluerec
,
bus
confiftit.
quam aiirum,&
fapor
eft
cft
minoris ponderisauro,& cftde
paitib. Luna:: in hLimido loco corrumpirur,
&
ejus
CAP.
De
0* Lapjcijs
III.
minuicur & fulphuribus combuticur. Auri inceriora funtexteriora argcnti,

acidus
:
in igne
Conjunclone Corporis e^SplritaSy

DiJJoliitione inpri-
&
ejus natui-aeft frigida
&
ficca
&
recipic.tin-
Auram. Amplius auccm aurum
eO:
corpus perte-
aum & mafculinum

tione
,
fine fiipcrflaicace auc
diminuliquela-
mam
V__>
folvicur,
materiam.
ef(e
i
aquam ca-
quOd;fi in terra folummodo

perficere'tur
^
,
dionc
beiim.
commixta
elTct Eiixir
ad f u-
/^ Ertumeft onsinem rem

lorc mtdiance. Claruni
elt
,
ex eo in quod re-
Nam gcluconvertiturin
Argentum vero corpus perfcftum eft foemineum. Qîod fi pcrfcfiafuhone pcrficerctur, eHec tindura ad album vel Elixir quod non elt, quia funt foJummodo redafta in natura ad co- pora pcrfeda.Et
,
crgo iliud priws fuiHe aquam quam giacicm. On-inia vero metaila ex Mercurio funt gcnerata idco ipfa iî ipfum refolvuntur.
lapidis eft ipfum diffolveargentum vivum ut in fuam primam reducatur maceriam: hoc autem totum fit per argcntum vivum ; co quod ipium habet polfe Solein & Lunam in eorum naturam & materiam primam redigcre.Sed cum argencum vivum habet in fe foe culentiam & aduftionem abfque inflaminatione , & aqueitatis fubftanriam: neccffe eft ergo ejus iuperflua demerc,& .nblencia adimplcre ,fi completani medicinam ex iilo volucris facere. Tcrram aurem fceculentamomnino oporcct fublimatione dcinere, & abfcntia adimpiere.ne lividum inprojcdione crcec colorem & aqueicatcm ipllus fimili modo dclere , ne & totam materiam in projeCtione
re ficut gvolfum
, ,
fi
ifta
perfcda cum impcrfefii^corporibus commif.
Primum ergo regimen
cerencur , non idco imperfc'3ta pcrtcda exifterent fed pocius eorum ^)erfcdio cum impcrfcdis di-
minnerctur. Scd ii fafta fuerit pUifquam perfcfta in duplo , vel quadruplo , vel centuplo vel millecu plo , in tantum pcrficiuncur imperl-cda cum ipfis, qiiia natura fimpliciter fcmper operatur & perfeccio in eis fimplex eft infeparabilis, uififorte duce,
fupcrat
fugam cum vohcili: quia fumma volacilis fummam fixicorporis. Etcuncorpus perfcdumex argento vivo mundilTimo & ex tali fulrecur
iti
,
phuierubco habere poflumus adElixirriibcum, & argentum fimiliccr ad Elixir album ideo eligereniuseaad Elixir noltrumjpro materia noftra,qnia hfc duo corpora fimilicer funt perfcdta, digefta,&
:
faciat fngitivam.
decocta ciualicate natiirali, forcicer finc aliqua nnindacione ingeniofa. Qiiarc ucique cum igne no,
De
cujus proprietate eft.rubftantiam medicina
ftro artificiali in ipfis opcrari valemus. Et

,
quamvis
natura aliquid pcrficit tamcn non nifi fimplicitcr operatur fuper illud quod habet. Eft enim corporibus duplcx fulphurcicns qu.tdam elt ex argcnci vi,
nonaJuri.fed figcrc, & ab adultione dcftndere.Ideo concingit ex ijio crcari Sacurnun-.jjovem, Vcncrcm , ferrum, &c. quod cx impuritate nccelle
falvare,
eft acciderc.
vi fubftancia, in eis inclufa in principio fux mi.xcio-
fulphur excraneum fux natura;
nis,qu3m dicimus fupcreminencem. Altcrum vero quam dicimus correfpondcntem.

Et eft nocandum diligentifnmc, quod iftorum duorum corporuni conjiinftio elt neccfTaria in liac artead album& ad rubeum. Et funt dux rationes, quarumuna eft Cumaurumfit nobiliusinter metalla, &magis compaftum, perfc(5tum& fixum, ta.
men
fic
fi
dillblvacur
& in partes minimas

,
fcparetar
fpiriruale &evol;ins
:
ficut
Mercurius,& hoc
ra-
Eft nocandum qiiod duplcx cft materia prima Qiird.im eft propinqua, quadam vcro rem.ota:Materia propiuqua eit argcntum vivum; remota , cll aqua: quia argentum vivum prius fuit aqua, poftea argcntum vivum. Verum ergo principiuin noftri opcris eft diffolucio lapidis quia corpora foluca ad nacuram fpiricus func redada , quia magis fixa. Nam folntio Corporis eft cum coagnlatione fpiricus. Paciens crgofis,coque, tere, & incera, & non t.rdcat te hoc ir.ultoties reiccrarc quia qua; imbibuncur, pcr aqiiam mollificantur. Quantb magis rcris, tanco magis molIihcas,& par,
&
tione fiixcalidicacis & tunc habet tinfiuram fine numero,& iftatindura vocacur fperma mafculinum calidum. Si vcro argentum folvatur in aquam tepld.im , nihilominiis manet fixum ficuc prius & nullam aut paucamhabe: tini^turam: eft tamen
tes grolfas fubtilias,
donec
fatis cxiftat.
Ec hi par-
tcs dividuntur
ciim fpiritus impaftanrur

dilfolvntur
,
:
nia
qux impaltancur cx toto

fit
ftatio
cum nimia
contritione
& om& impaincerationc, &

alfationem
allatione.
Nam
per
contritionem
&
ignem.
Lib.II.
&
Sea.III.
Subfe(a.II.
:
ignem d.vidnn:urpartes ligat^ & vifcofa: , qn^ fimc in corponbus. Corpora vero folura & ad naturam fpiricus redacia , nunquam feparantur, fitur
629
Et iftadi-
Ec ideo Philofophus dicit qu6d illud quod cft

inferius.eftficuc illud
vifio eft neceftaria
,
quod dt Lerius.
vut aec aqua permixca aqua:. Quippe natura l^ca:.::., fpo.-ius & fponfa copulantur. Qina inten-
ad perpetranda miracula rei

:
tio opensnollri
non
eft nifi
quod ehgatur
puridi-
mo Mercnru lubftantia cxipfis corporibus , quon;am Elixirconflac folummodocx ipfis. Primus awcem modus Solucionis & naturz efl pufrcfjcerc. icd camen mulcse funt fpecies putrcfa(iiionis cofruptionis. Primum ergo principiuui narurale eft materiafenfitivamateriaiis prouc lupcrius dixi.
unius . fcilicec lapidis, qux pars infcrior cft terra , qus dicitur nutnx & fermcncun> & pars fuperioc cfl anima qux cotum lapidem vivjlicat. & revivif,
&
cere ficir. Uiidc fada fcparatione celcbrata, conjundione lapidii; mc.lta miracuia perpctrantur. Eft notandiirn , quanivis apud aliquos lapis nofter non dividatur iri quatuorpartcs , videlicet in quatuor ele-
mcnta inpnmaopcratioue
eft:
ficut fuperius di(5tum

,
Secundum
nigcr,
calor
movcns ipfam matcriam

eff
&
quatuor partes principales

quxdicicurfixa:
videlicet una quas
pu
afcendit fuperuis uou fixa: alia

riiis,
trefjiSionem. Signa vero putrefactionis
color
odor fatidus, & materia in tadu fubtiiis cotum iapidem nucric & fcrmenrat ut didum eft. &d!(concmua, aciielicc primus Mercunus. gma De ijlavcrdparte non fixa.oportet haberc inbo^ calor agcus m huinido primo gencrat nigrcdinem, a quantitare; & dare lapidi qui eft mundifTlmus, qu n.gredo cft capuc cocvi hoc eft principium abfque fordc totus .donec tocum lapidem
, , ,
& Cerra
qux rcmanet infevel fermen'um,quE
virtute
"P^"^ ^, ,,. Icem noca, quodingre(]lo.fubmerfio,connexio, coujunctio, complc.MO,compohcio & mixcio idem figmncauc in hac artc. Niiîl enim fubmcrgitur , coojungicur, conneauur, qamic mifccacur. Quia comixtio cfl commifcibiiium pcr minima:id cll,pcr inuivilibilia fibi juiit^rta unio. Scias etiam firmiccr,
.
in pucrefadionc. Si
quod toca forticudo hujus magifl:crii non efl nifi enim putridum non fueric, fol:
f.blimando. Ec hoceft quod dicit l^hilofophus; Afcendit de terra in cceium.Pollea ipfuir, lapidem fic exaltatum opartet reiterare fuper marmor , cum elcmento ab ipfc. japidc in prima operatione cxtrafto. Elementum illiud dicirur aqua lapidis. Lt debet toties aflari doneclubtilitate lapis iteratodcfcendat interram & fic recipic fiiperiorem vim fublimando & inferio-
'pintus non
tixi fuperiiisdiffcrat
vinecfundi pocetic hilum devcnicr.

Itcmfcias dimenfiones
.
&
rem defccndendo
ut
corporcum
fiat fpirituale
l\
folutum non fuerit.ad nifunc tres
quod
in
unoquoque opere
,
profundicas & hoc manifefte apparec de corporc quocl vifui noftro liibjacec. Verbi gratia Lapis nofter iu primaftii creacione eft albus,&icaapparetinfacie: quare dfcimns ipfum frigidum & humidum, quia ita eft. Uiide ftudeamus , qu.ire lapis noftcr aquaalcicudo
,
.
fciiicet laticudo
&
fublimando, & ciim elt fpiricualc, fiat ireraro corporcuin defocndendo. Et fic habes gloriam clariratis hujus Mundi & fugit a te omnis obfcuritas Sc omnis inopia & jegritudo quia fic compofitus, cu, :
rac
omnein agritudinem. Et
,
hic lapis totius forti-
tudinis
quia nulla eft comparatio hujus Lpidis ad
alias forticudines.
Nam
,
vincit vifibiliter
omnem
rem iblidam pctforabit penetrabit

convertir.
&
devincendo
ticus, quia frigidus Si

fitio dicicur
.
humidus
eft,
naturalis difpo-
Philofophi dixerunt,
corpus manifeftum feu altum. Laci,
omnia
facit
îtqr
tudo ancem eft ifta difpoficio media per quam ad profundamdifpoficionem. QiiJEvero media eft inrer profundicatem & altitudiiiem tanquam
,
quod fola aquaper feipfam omnia folvit,omnia congelat, omnia
diruic fine alicujus adminiculo. In ipfaYolent apparere colores amceni. Permutatio corporis in aquam eft rinftura cujuftibet corporis. Infuper eft difte-
inter concenta, fcu contraria.eft impolTibilis rranfitus per ea nifi altera qualitas deftruatur .quo,
rentia intertinduram aqua.
tindura aqui abluit

tingic
eftejus difpofitioalta: deftruatur crgo altera qualitas videlicet humiditas

frigida
niam
& humida
&
& tinduram olei. Nam mundat & tiniStura oJei

,
&
colorac.
per putrefaftionem , tunc infpiffatur, & ejus humiditas converritur in ficcicatem, &ficfic cranfirus _ab alta ad mediam difpoficionem, cpx eft frigiditas
C A
De
P.
V.
&
ficcicas
&
dicicur laticudo
:
& humido frigidicatem a, ficergo media. Poftquam vero pcr calorein exiftentem.frigiditas qux reuunfit in corpore trafmutatur in caliditatem, qus func excranca congido
&
quia cenec a ficco cilido

,
fri-
Fundationefcii etiam Fufione AqUie
fuper terram fuam.
ci
atem
FUnde
traria efl difpoficio
profunda quia calidicas cft occulcum corporis, quod optime apparet per Ariftotelem &c.
igitur Aquam fuper terram fuam, & permifce conterendo, ftatimpaulatim imbibcndo,
hebdomadatim decoquendo,& poftea
leniter cal
CAP.
IV.
Dc ExtraHione Aquê ex Terra.

POllquana materia fuerit putrefada ad faciendum corpus & fpiritum,quod tamen impoiTibi,
cinando.quoufque terra bibac deûa a~qua"qu7nt7iu fui partem. Scia>s quod terram oportet uutriri, primo modice aqua fua , & poftea majori.ficut eft' videre de infancis educatione. Idcirco multoties concere terrain & paulatim imbibe eam de octo in odo diebus decoque , & poftea mediocriter calcina in igne , ne tardeat te opus multoties rei-' terare quia terra frudum non gerit abfque fre,
quenti irrigacione.
le eft fieri nifi in
aere,hoc
cft,
per lublimationcrii.
tum
Scias ergo quod lapis nofter dividicur in duas parces principalcs, videlicec in parcem fuperiorem
quq afcendic,& in partem inferiorem qua; remanec fundo fixa. Et tamen ifta: dus parces concordant in vitti.te.
Unde cum aridum fit , ut mulfuum humidum & aqueum; & trituracio non efl bona , donec terra & aqua fiat unum & idem corpus. Ergo non fufpendas manum tuam a tricuratione & airatione, donec terra fit ficca & alba, qux albedo generatur ex tal*
ficiens bibit
,
frequenti
& ficca
ttituracione
&
afTatione.
3
Caveas
taaieij
Tom.
I.
Ggg
::
6p
tamen nc ca contricionc poft ficcatioiicm tcrrs. Undc in hoc elt pondus iibique notandiim ne fcilicct nimia ficcitas vel fuperflua luimiditas opus corrumpsnr. Etintantum decoque afl"ando,quantum dif,
Biblioth.ecac Chemicx Cuiiofae imbibas tcrram nifi paulatim, & ciuti lon- fubtile retinerc & coiiabitiir anima
piignare cutn , igne &pari iprum,&: conabiciir fpiritusrubmergi.& ciim corporibnsfimdi.
folutio CNpofcit imbibendo. Noca:omni vicc pofl calcinationem terra: fuperftinde nde aquam terrx tcmpcratx videiicet non mul-
cum humidiipfiadveneritignis caliditas, vcrtitur humiditas fuper corpus , & tblvit ipfum , & tunc noir
Scias autem, ciim corpus mifcueris
,
tate
&
potcll fpicitus ab eo exirc.quia imbibit fe in igne,
&
fpiritus alias funt fugabilcs,
quoulque commif-
tum necparum. Qî ia fi mulcum, iit pcbgus con comburctur in favilSi parum turbationis dc ofto feitinancer , lam , qiiia fuavker & non & decoquendo irrigando, inodto dii-bus.terram Continua aquamfuam. biberit caiciiijndo donec
:
ceantur
igiie
cum
c
&
corpore, tunc conatur pugnare cutn jus fiaaima, attamen non convsniuut ills
partes
nc
igitur opus muitis vicibus
quianifi per
longum
non vidcbis tind:uram
neque perfeftc peritcics, perfedum. fit onns doncc .Studcas crr-o cum in opere fijeris omnia figna qu:E in qtialibct dccoAione apparent, in mentc rccordare & eorum caufas invcllig;irc. Tres qtiippe
,
,
cum bona tempcratione , conciniiatiolongo laborc. Anciqui verb Philofophi lapidi noitro impofuerunt multa nomina , ut amalgama, vicrtolum,fanguinempropter colorem rubenm, aliiique nominibus infinitis, vocavcrunt ipfum fernifi
&
rcum
propcer impoCfibiicm fulioncm. Na:r! iftud
func coloresprincipales.niger, albus Ciim ergo cgredicur nigra perfcda efl

,
&
,
cicrinus.
fed non-
dum
ne
;
completa.
Qiialibct ergo vice vigora
ignem
in calcinacio-
quonrqiie tc-rra
cgrediacur albaexignis forciin iicco
tudine.
Nam
ficuc c.Tlor
nigrediiicm, ica
augcns
agens in humidogcncrat generar albedinem.

,
Idcirco ctim cerra non fuenr lba

,
tcre
eam cum
aquafua & itcratoeam c.ilcina,quiarzothvS: ignis terram abluunt , & oblcuritatem cjus penitus ab eo eripiunt. i>3am prarparatio efl: cum aqua femper, aqux , calis & cric limpicudo & qualis fit aptitudo V ^__'. r.;.. -,ki.,r;^ ._ ro.iÂ rvô.,;^ tenx. Et quanto magis fuerit ablutio, tanto magis
*:
i.-
crit
&
alba tcrra.
Philofophus ait : Ciim inveneris ipfum nigrum , fcias hoc initiumoperisefle. Poll vero pucrefaiiionem rnbefcic non rnbedine vcra : etiam citrinefcic: De quoquidam Philofophoruin
Undcquidam
ait
Sspius rubcfcit
quclcit
&
f:?piuscitrincfcit ,f.cpius
li-
eciam coagiilaturante veram albcdincm. Undcalinsdicic: Seipfum diilblvir fcipfnm coagulat feipfum rubore dccorar. Ante albedincm eciam fit viridis. Apparet etiam ante albedineni color pavonis. Un-
,&
firpiHs
copus ciimprivatur humiditate, necelfe efl: corpus ficciim non fiiicre quod priijs ptr humiditatcm fliicbat , & erat volatile. Nam neceflatib corpora figuntur per privationem iuimidiratis qua: a Philo(hphis dicitur calcinario , Si rei putrefadio feu puivcrifacio ab humidicate partes confolidatas, Sc per calcinatione.m fpiritus jam figuntur, & fit molle durum, & volatile tixum, & fic mutatur de nacura in natnram. Turbadicir.-Fiat mutacio complcxionum, vidclicet a fri;,]iciaS: humida in calidam l\: ficcam,feu a ncgmaticain colericam fecundum medicos. Calore Solis & levi decodione coagulantur fpiritus. nimio c?lore dcllniicnr opus.ucaic Intcnfo verb Boiicllus. Quoniain Ci iuccnderis igncir. fortem ar.te incrcmcntum rubci , fit quod niiiil nobis pro^'''^Nam omnes Philofophi & vcri , ignem Icvem alTerunt Heri , & teftantur proptcr rariones ante dii5las. Inquiunt enim , quod nos oporteti fuaviter regcre igncm , donec fulphur noftrum fiat incremabile. Unde de feinine Semina noti onortet mctcre donec cempus medis advenerit Philofophi hunc lapidem nofl:rum vocaverunt Salamandram , quia ficut Salamahdra folo igne
,
,
?>-'
nutritur Sc viric; id eft, psrficitur, ita

lapis.
&
noilcr
C A
P.
VI.
dc quidam
Scias
fic air
qubd omnes colores Mundi qui excogitari
pollnnt, apparenc ante albedinem,
& demdc
albe-
De Modo Suhiimdtioms Terns.
do
fequitur vera. Qiiidam aic
UtifitasejusexpeclandaeH:. Igitur tam diu deoquatur, donccpurus apnarcat vehiti ociili pil-
QUidam magnus Philofophus

bus
ciip.i
cft:
inquit: In feci-
quod
quxris. Rccipiantur ergo fcccs
ciumelucefcunc,&'tunc
ait
fcias
qnod noHer
lapis
.
in redlitudinc ei\ coaizulatus.
Alius Philofoplius
&:
dc aleinbico extrahuncur, imbibancKr cum aqua fua ,
&
&
teranturfortircr,
in lenvo
igne vcl
cx tali
Sole cxficceurur,
& hoc
niUltotic. fiat.
Nam
Ctim albcdinem inveneris fnpercminentem in omnibus, ratus eflo ,qu6d in illa albedine rubcdo efl: occulta, & tunc non oportct illa extrahere verumtamcn decoijuere dnncc totalirer rubedo fiat. Scd tamen intcr vcram ubcdinGm& veram albcdinem cicrinuni crilei coloris. De <juo fic
,
ad fuhjimandiini. Undc dicit Geber Ex multiplici ergo reiteratioiic imbibitionis & aflationis major pars cjus aqueitacisdcletur. Refiduum vero perfirbliniatiopra.>paratione habilicatur
fumus
ille
neni.
dicicur:
Calore ignis augmentato pcrvenitur ad citriquia Deus alius Cincrem ne vilipendas rcddct ei liquefadioncm & timc ultimo Kex dia. demate rubeo divino inicu coronatur. Oportct te ergo hoc maîflerium tcntare. Nam compofitio
num. Et
non erit fine matrimonio,& putreia^tionc. Et nntrimonium efl: commifccre fubtHe cani fpillo, & putrefaccre terere aflarc rigare quoulque com& non fit divcr. mifceatur infimul.ut fiat unum
,
Accipiantur crgn feccs prardidx &: aprcntur ad fublimandum adminiflrando eis primo ignem lcntum proportionabilicer ma/orem quoufquc fumus ille mundus Hi albus afcendat , & i\ primo fiat, rsiterctur toties fuper eafdem fcces inbilîtio, donec ita fiant & ultimo fine fccibus qua.' adhxrent, tunc una pars fixa contingitexillis.Sccundum vcro ejus diverfam operationcm diverfitas medicinx creatur aliquando Saturnits , aut lupi,
,
mm
ter
&c. Nullus autem

,
dcbct fublimare terram opera

Hlixir noflrum,
iEc
lita<
ficucaquaEnixtaaqui.Tuncconabicur fpiflum
fophiltica
fed
fblummodo ad
non
Lib.II.
..
Se(5t.III.
Subrea.1.
,
m
;
lo
remanet dcorfum , cum ilmifccas rurfum fed ponc unumquodque afcendic quod ,
illud qiiod
:
adpartem qiioniamillud quodinfundoremanet, reiterabis ad fublimandum per Mcrcurium incorrupcum donec cotum afcendat. Er confidcra bene
,
qiiod nuijquam debcs procedcre ad fufionem
mo-
qiiem ponc in vafe Pliilorophico, ad fublimandum , & cum co fublimetur lapis , donec in ultima ftiblimatione purificetur. Et ifte clt primus ordo qus prima operatio , appellatiw , qua: fit ut puri(Tima & fubtUirrinia fubItantia eliciatnr.
tes lapidiim
^M
do prajdido
cum
nili
ad lapidem Philofophiipfum prius fublimes, cum non fiat

,
videlictt
iiccunda
eft
folutio
ut materia
folvatur in
dicit:
aquam.
Tcrtia putrefadio
,
unio corporis & fpiritus , nifi per fublimationem. Primo eft materia fublimanda eft & figenda ; cijm prjeceircric unio convciiienSj fixio fcquatur. Fixam aurcm materiam non facias volatilem , & 'inateria;fixx partcm unam, 5.' Mercurii prxparati parccs diias fimul bcne incorpora , poftea fublima. fublimatum coilige & femper illud quod in hindo remaaet iterato , cum novo Mercuiio contere, i.per modiim pi-ccdidum , quoufque tocum fuerit fublimacum. Nam lecundum Philofophum vis fulphurisalbi nnn urentiscqngelat Mcrcurium. EtilJud cll res opcima noftri magiftcrii pcr cjuam fic elixir ad argcntum. Et ^^ fucrit fulphur oprimum cum rubore clarum, & fueric in eo vis argentei,
'
quoniam Morienes
Nunouam hiit aliquid animatum, ad nativitatem addudum, nec aliquid crefccns, nifi perputrefac-tioncin
&
,
mutationem
fadionem
ratio.
ijuia
ita oportet fieriputrecorruptio unius elt alterius cene:
Qiiarta
putrefiKita
eft r.biutio
oportet enim quod
illa
fordida abkiatur, mundetur a corruippcnre impuritate. Et bcne dixeruntrquiaquamdiii
&
res
&
mancc aqua
,
fiiptr terrîm
,
tanto magis terra
abluitur
&
ceratur
ita
quod abJucio
:
idcm
&
ceratio
funt.
Quinta
aqiia fiiavitcr
tacisfulphuris
xir
non urcntis
cric
resexqua
,
fir eli-
mutetur & pulverem vercatur.
coagulatio oportet enim quod coquendo in Solc noiliu in terram perfe6ecoagulctur& deficcetur, & iij
eft
:
ad
;.uru:n.
Ec ut tradunt rhilofophi
fiat
pri-
_,
fimpliciter fixio. Unde fuerunt mulci Philo ophi, argcntum. Qiiippc nulla ves potefi: vcnire a qui calcinationem dixerunt fixionem & bene diprimo ad rertium nifi pcr fecundum qiiianon xerunc quia omnes ifti modi funt in fublimatione. eft tranlitus ab extremo ad extreauim niii per Pro certo enim fi quis perftdce fublimat hic tomcdium. Ergo non potell fieri ex nigro perfede tum opus peiperrat. cirrinum eo quod ciEr fcias ouod hoc totiim perficirur in uno fiirno nifi priiis fiicrit album trinum cx minimo rubeo v^; albo purifTimo eft com- & in uiio vafe. Ec hus feptem difpofiriones quilibec poficum. Nec poteft fieri de citrino album, nifi intelligens potell; pcrhccre. ]girur non fis negliprius fucric nigrum. gens in fiiblimarione. Qiialis enim fuerit mundatio,
:
ad album ad argcntum , & pollca ad rubcuii adaurum qiiianon fit aurum, nifi prius
liilphur
,
nv
Scxra eft calcinatio cinataeft magis apta ,
Unde fcias quod res calquam non calcinata, & eft

,
fueric
Sic
fuerit
aurum non poteft fieri argcntum nifi prius corruptum & nigrum. Qiiiamelius nonpo,
taJis eric
& perfeaio.
tibi
teft fieri
deterius
nili
niam corrupcio
uiiius eil
per corrupciortem fui quogencracio alcerius. Idcir:
Modo
volo
mnare quidfn
Snhlimath,
co qui vulcaurum coavertere in argentum, fic agac pcr corruptionem ac argcncum in aurum quia iiilphiir corum non urens , pcr majorem ignis dige^ iiionempoceftfieri fulphur rubeum quia cicrinationihil aliudeft qudmcomplcta digeftio. Nigrcdo nii qudm ablutio. Calor namque agens in huniido; primo efhcit nigrcdinem. Et calor in Cicco caufac albedinem , nec non inalbo cicrinicatem & nimiam rubedinem. l-'it enim fulphar albuai & rubeuinexuiiamecalloru.il maceria, ad plcnum depurara modo tamen diverfirace decoSa & digefta. Idcirco in aisenro vivo eft fuiphur album , Cicuc in auro fulphur rubeum. Et omnino non eft fulphur tale fupcr terraai , nec album nec rubeum nifi quod in iltis cornoribus exiftit. Et ideo prxparanda funt corpora fubciliccr ut fulphureorum, & argentum vivum ex ipfis habcre polTimus, ex quo aurum & argentum eFficiebatur
,
: .
mum "1"'^
Sublimario eft elevario partium fubtililTsmarum a partibus fixis. Partes non fixs elevantur per
fii: '
id eft
per ventum
quia ficuc dixinius,
oporret cuftodire ne fiigiant, imo cum partibus & remancnr, & velociorem ftifionem prccllant. Intclligas veramfiiblimationemeffe qaando fiicimus feparationcm partium , qua: fuperius elevantur ab iis qux inferius remanent Imo yolumus quod finuil fuo proprio conveniant quia ,
fixisfixantur,
,
.
in lapide noftro prius primam purificationcm quje pcr folurionem perficitur, non invenimus aliquod
diminurum
vel fiiperfluum
Proprer hoc dixit Geber Cum eo fublimetur lapis , doncc ulcimo deveniat in fublimationis puricatem. Dixit cnim cum eo hoc eft fine alio ad:
junfto, vel alia extranea re propter hoc deccpti funt omnes laborantes, qui fubiimant cum fecibus &neC:iunt quid faciunC velguisfic lapis Philofo,
.-
liibcus rcrram. Qiiia ni(i

,
aurum & argentum viderem dicercm proculdubio Alchimiam non efte veram. Ipfa CHim fuiic corpora luculcncia qui,
, ,
phicus
&
nihil proficiunt
quia fubiimacionem Phi-
lofophicam ignoranc.
bus infuiK radii tingentc s qui cinguiic c-ECera corpora in albcdincai ik rubcdiucm fccundum quod fuerinr priparara. Alcmbicus vero & cucurbica dcbeuc conjungi, ira quod Mcrcuruis non poffit
exire
,
quia
am
fublim.itur nifi virtute

,
aeris:&
Eftenim lapis Philofophorumuna qua totum magifêrium confifiir, cui non admifcctur exrrancum , ncque diminuirur, nifi quod fuperfûum eftin operatione amoveatur & cft prima purificatio, qui per fiiblimationem perficitur. Jam fufficiencer demonfiravi, quando velis
dicit
,
:
Geber
medicina
in
idco
Ci
locum
.<;pertuin invenerit
evolat in fumo,
facere noftram fublimationem,
quod
&
,
in noftro la-
peric magiftcrium.
,
Qi.ioniam tocius operis in-
tentio non eft aiiud niii iic fumatur lapis in capitulo norus. Scias quod hic cft. lapis quem fciunt
Philofophi
,
pidenil addas vcl diminuas, imo roram fubfiantiam in vafe rato onas prout diximus in prima
[ ,
difpofitione fiVmiter
daudendo
&
pone ipfum
iti
qui habec virtutes fuper

I.
omnes
virtiu
furnum
&
coapta
cum cineribus
fubtus
& inferius.
lom,
Ggg
632
.
Bibliothecx
&
Chemicx Curiofe
Nota regimen ignis fic fecundum naturam & exemplo quacuor temporum regatur. In primo tempore , fcilicct Hyemc, tcrra concipit. Infccun,
ita qiiod diix partes vafis finc difco operti tam dittquoiirqiie niateria dillblvatar , pollea admi-
rem
nillraigriem lentimi , douec major pars in pulvevertatur , quod .fit in 30. diebus quando fad.B funt operationcs quas diximus fada cit fu:
&
dofcilicet Verc, producit herbas

tio fcilicet Afiate
,
&
lioies. inter-
maturaiitur
firuttus. in
Autura-
blimatio, foUitio , dilhllatio, defcenfio , putrefadio,ablutio , ccratio , coagulatio val lixio. Et

,
no Ycro
fcias c]u6d Phi!o:'ophi pofucrunt
multa taha
,
&
di-
quarto tempore coliiguntur fru* dus. Vnde in operc noilro a limili in prima operatione Mercunus mortiticatur , & toLum opus
:
Id
eft,
nomina opcrationum & laborum qua: tamen in rei vcritare non fiint ni(i unum di idcm & unicaopcratio:ieomnia (imul&femel, & eodem tempore & labore pcrpetrantur & hoc ideo feceverla
,
:
vertitur in pulverem
ik tcrra
ilta
concipit ut
in
aham
vcrratur naturam, undc in
runc uc eflec indignis fcientia obfcuta. Item Philofophiis dicit Ut enim tcrra cum aqua imbuitur teritur , & per temperatum nollri Solis calorcm deficcatur , & in teiram vcrtitur tora materia , qui falcem perfede fcit facere nolh-am opcrario:
&
dccodtione fit nigra. h) iecunda afcendit iiaturam (uam dcalbando. In terria jam frudus apparent quia tunc apparct rubcdo , qua: ell in fine opcris. quarta marurancur fniaus , & ex eis colliguiitur. Ha:c dc fixatjone
.
luftlciunt.
CAP.
De Modo
quodltbet
VIII.
nem. Vnde dixit Hermcs patcr Philo(oph:>rum: Vis

cjus intcgraeft
fi
verfa fuerit in tcrram.id elt,
Projiciendi Medicinam^
^ tingendi
fi
aquavertatur in terram.
MeiallHm
in
Solem O^ Lunam.
CAP.
De
l^lnltiplicatione
vn.
^ Fixione
Lapidis.
promiflb fincm complevi huc ufque , magimagnum , ad blixir excellentiffimum album & rubeum facicndum. Hic finalittr dicam
Iterium
DE
,
de
ris
modo projicicndi
qui
c(t
complementum ope-
SEquiturde
ferant,
&
copubtioiie pulveris , ut fiudum frudus corum in jecernum permaneat,

figere, uc in igne
,
defiderata & t xpedata. Albiim vero elixir dealbat ulquead infinirnm , qiiodcunque
&
L-ttitia
&
&docebapulvcres fublimacos
permancre poJTmc
mifceri.
&.
corporibus adunari&^com-
Ell aucem fixio rei fugientis conveniens ad ignem apratio. Caufa vero ejus inventionis eft, ut omnis tinduraomnifquc alceratio pra.'parctur, & in altera.m mutecuc nacuram. bigicur autem (ic: Kccipc iliud quod elt fubhmatuiii & divide illud per cucurbitas fcu urinalia. prout quancicas materias requiric & fignum fixionis ejus c(l quanJo materia non plus afcendit m Alembicum. Vcl potcrisigncm vigorare exccllcnter, & tunc Uatim apparet. Velponc de corpore fupcr laminam ferream, fi manet fixum nonreitera. Deindc recipe urinalia ^prxdida ffqualitcr 8c ponendo fuper furnum reverberationis & adminiItra primo ignem lentum cinericum pcr plurcs , dies, donccper talcm igiicm non vidcris pUis afwiJerc , tunc modicejfoniiica ignem quem con,
mccallum dcducic ad albcdincm pertedam. Scd fciendum eft , qubd uiuim metallum lcvius altero ad tli.Nir dcducitur. Piopinqua enim pcrfcdius quam rcmota- Ec ctim invcnimus mctallum pcrfeC(um ^- mulrum propinquum , ^-i vicium impcrfedionis cxcufacur in ipfo propinquo pcr multum remoca.- qua; vero mecalla rnulrum remota (tu propinqua funt ,'in mulris libris faris clarct. Et quia Elixir album vcl riibcum multnm fpiritualc fic ultra fiaturam tamen operatur, non eft
,
mirumquod
'
illud
,
commifcibile
cft
corporis
fuper
quo projicitur folummodo liquefacit illud. Grave etiam eft fuper millc millia projiccre & iila in contincnti pcnetrarc. Quare vobis iinnm tecrctum magnum trad^mi. Commifccnda eft una
,
pars
lioc
cum
niille
pattibus
corporis vicinioris,
:
&
totum claude in uno va(e firmitcr & aptb & poucudiim elt illud in furnum fufionis per rrcs dics donec infcpar;;bilitcr fucrit rotum conjun,
tinua pcr fex
autdeccm
iioras,
& cum
nihil videiis
dum.
Et illud cft opus trium dicrnm tunc ad infinitum projiciciida cft nna pars illius corporis coniundi fupcr millc parres cujurciinquc cotporis. Proninquiora tamcn iunt viciniora feniper. Et illudeft
afcendere feu elevari, circumdabis igne forcidimo, quem continua , doncc maccria fic fixa. Ec ell icicndum , quod fpiricus & anima non uniuntur vcro modo niti calorc , quia tunc omnes colores qui in Mundo excogicari podiint , apparunc firmacur & pcrficitur opus in uno colorc, fci! icet albcdinc, & ibi con veniunt omnes corent
,
opus unius diei

Eft
leu hora; ve! minuta*.
&
&
alius
modus
projiciendi. Recipe partes

(ale
ccncum Mercurii (cum

ne
in crucibulo fupcr
,
&
.
acetoabluti
lores.
Dcalbatio enim cll operis initium & cotius corporisfirmamentnm. Nccdcindein divcrlos co,
&p6-
lores variacur
ulccrius finis.
prjEcerquam in rubeum
cft
,
in
quo
c(t
Cicrinatio
vcro
qua:
fit
inter
album
bcum,
& nondicitur color
& ruNam
pcrfedus. In dccodio:
ue vero poft albcdincm non poceris crrare.

ignis regimen paulatim
augmencacur
p;:rvenicur
,
poft albe-
dinem ad cittinitatcm
&
deinde ad
rubcdinem uc prxdixi. Et fcicocc quod argencum vivum cft ignis, corpora comburens , morcificans, & conftringcns uno rcgiminc. Ec quanco magis terunturcorpora&mifccncur, tanto magis habiattenuantur. Alius Phllofophus dicit fuperabundins facic exhalare tiiuiuduoi fcd frisidum igais ficicperire opus.
litanrur
&
igncm cnm autcm fumare incipit projice partem unam iiiper has ccntum partcsMercurii &fit tocum mcdicina. Deindcponc partcm unam iftius medicina" fuper alias pr.rres cciitum Mcrcurii , ad igiicm fervenrcm & cft adhuc mcdicina , & i^z conrcqncnrcr. In nltima projedione tranfinutac uiia pars mcdicin.r ultiirb congelatae cenium partes Mcrcurii in vcrum aurum vel argentum , fccundum quod Elixir prrparatum fueric. Item aiiiis modus projiciendi Pone parrem unam mediciii.r pridida; fupcr fcxaointa parres Mcrcurii abluti , & poue ia vas virrcum, & claude vas oprimc ne refpirec , S< pone ad cinc:
'
quod
res calidos per tres dies,

rit
,
&
{\
ciia
medicina
ignis incenfus
rctiiuie-
Mercurium fcias medicinam tuam ftam tmic omncs i(t (<;xaginta partes
:
clTe
pevfe-
funt
mcdicitaa
Lib. II.
pcr
fic
Sea. III.
& &
e(l
Subfe<a.II.
cft
dicina qiiemadmodiim prima. Etper iftiim modum poteris prob.ire excellcnciam Elixirjs, quodfenicft
eR aiiripigmencum qiiod non
^3i
auripigmeiULm
,
ovum
gallina:
bufo
aiigmcntandum. Aliquando una pars piHi , & non dixerunt talia iiomina nifi quod' i.bmedicini convertic 50. vclioo. vel 200. vel etiam fconderunt magillerium , & fciaspro certo, quod 1000. vel ufcjuead infinitumpartes. Ecfempcr illud Philofophi non curavcrunt deno'. inibus nifi uno tocum cll medicina quod dc Mcrcurio recinetur, & nominc , iina aAionc fcilicet lapidtm coquere,& perfede coagulatur. Modus aucem operis ell ific, animsm eju^înducerc. Qîia lapis corum femper unus e(t , in quo omncm bonicarcm cxpcftant uc projicias partem unam medicinse prardifix fu, perpartes 100. aiiri fufi , Sifacit ipfum frangibile, non eilaliusinhoc fcculo quilit de tali potcnna& & totum erit mcdicina cujus una pars projefla cfi-c6upr;rcerhunc inpidcm. Hic ergb efl; lapis noM Iap;s, fine quo natura nihil operatur fupcr 100. cujuslibec metalli fufi convercic ipfum ciijus nomen e(l Mercurius vivus, muitis tamen non-iiih aurum optimum. Et (i projeceris fuper Lunam, nibus Philofophi ipfum nominarunr , aut fimili modo convertic omnia corpora in Lunam, nuncuper eundem modum potcris convertere Solcm ia parunc quorum nomina non poflunt cnunxrari tunam , in Veucrem , Saturnum , Jovcm & Mar- propccr fua; excellentis naturam. Hic eft vert Lapis Philolophorum , & ett non alius tem. prarcer iplum, qui opus rccipic & bibit, ex quo omne Si autem Medicina vel Elixir prxdidum non ha corpiis appdtet. Ec non convenit hoc mjgiiierium beret iugreiTum. Recipe de Lapide in prima operanili Kc<Ti. bus, &c alcioribus . & replecis^^diviciis, tione excrado , & Mcrcurii prscdidiana, & limul quia hoc mifcc & incorpora, inhnpidc terendo , & diinde magirrcrium efl: fempiceriuim , & qui non h.bec balneo diliil!ando , ut melius conjungatnr pollea divici.:squomodo operccur, quia decet operacodeficca. Et fi vispoccris recipere aquamper alcmremhaberc6o. Ib. Mercutiipuri idcfl: arg. vivi, bicum, & hoccocicsreircrare imbibendo, incor- non fophilticaci ad minus , propter humorem ilporando, dcficcando, qnoufque prxdiiSa mcdi- liiJscxuahciidum ad perficiendum totum opus, cina cum prxdido Mercurio pra-paraco incorquia totum magillerium c(l in vapore. Fili n.i minc veniunt Itulti quotidic, &operai,Cur, ficuc poretur.- quo fafto pone totiim h\ urinale habciis fundum rotundnm &: fuppofi:o cooperatoinvenerunt in libris , fuper fulphur & aifenicnm, rio reverbcrationis, dabis i^nem candclx Sicine & fuper Mercurium per (ublimaciones, calcinatioris per gradus fuos nes corporim perftftorum & imperfedorum ut fupra mondracum efl-, Et quanJotibi vidcbitur, adde paulatim de Mcrcu- per rcfolutiones aauarum diverfarum, falium & riopr,rdicio, q lotifque materia pridifta figacur, aceci, & per coagulaciones & fixationcs, & pcr & erficiatur fulibilis plus qnam cera. Ec fic habe- amalgamaciones, 6c nonpoflunt pertinf^cre ad veram perfcdionem , & non eff mirum , quia ipfi bis Elixir, feu lapidem verum Philofophorum completum , qui convercic Mercurium & onine cor- idiocsenon intelligunt mentem Philolbphorum, pus imperfedum in Solem 6i Lunam quo mclior femper dicunt quod magifferium non ell: verum' &
, ,
languis liumanus
ca-
&
&
&
&
haberi non
potefl:.
,
.
.
B^llogatlO totms,
hi Philofophi erant mendaces, Ideo fiii mi compofniifiiulcapitulum, &il!uminavi cscos, &: aperui thefauros & cacenas , & incelligere faciam
,.
.
quod
^. Dicoergo
nifi
totius
^ Opens
.
n fumma non eRal.ud,

f.
capitulis librorum notus , adiduetur fuper ipium opus fublimationis primi gradus , ut a corrumpenre
uc fjmatur lapis
'"''Piencesid quod non intelligebant, folvi ligan.ras vocabulorum, dixi tibifilicum vcricare
&
&
& cum operis
in(f antia
em &
,
Pei fccretum Philofophorum & eorum intentio idco mando tibi quod librum ifium nemil
, ,
mundetur impuritate. Deinde cum ipfo foluto fubtilietur ipfius addimentum album vel rubcum donec in ulrimofublimationismodo volatile fiat. Adhucvcrocum fixionis modis figatur, donec in ignis afperitate totnm quiefcat. Deinde vero fixam parrem crm nm fixa parce refervaca per mo,
ni des nifi filio , & filius tuus filio fuo , & fic de generatione in gcneracionem & hoc fapientinribus illoriim. Et (cias fili n i , quod malum fcci quod re-
velavi tibi puritatcm doni illius. Non revelabis hoc fanftuni laudabile opus. Ec dico tibi fii in veritate quod Philofophi cum aliis rebus non fuc-
& fublimationisvolatilemfacias, volatile fixnir. qnoufque Buat & alteret in complemento folihco & lunifico certo. Ec hoc modo
folucionis
,Sc
,
dum
runc operati, nifi cum fanguine capiliorum, & ovis exemplariter , id efl nifi cum quatuor elementis. Et nocandum efl hodie de pr.Tparatione 4. clemen,
operacur arcanum preciofiitimum fuper omne Mundi precium preciofum , omniumque Philofophorum chefaurus incomparabilis.
torum , qux fteternnt in timo calido equino ficuc oportuit. Et primo d-Rilla , quod primo exic fervafeorfim, quiail^ efl: aqua. Reitera aquam pe^ diflillationem , & quod diftillabitui- ferva , iita
&
&
Declarat/o Lapidis
Phydci Aviceanxiv-
fimplex pone fub fiino & (erva , quod remanebic in fundo cucurbitx , ferva feorfum quia eft
eft
,
&
liofuo Aboali.
terra.
Dcfinicio fcientijc fecretorum Philorophix nafu-
cognirioneLapidis. Fili mi , ubi Philofiphi dicunt in libris fuis , Recipe fulphur & iiuripigmentum, non intrat in magifterium noftrum. Sed nominarunc fulphur & auripigmentum, explicanres
lli
mi Aboali,
intellige
quod dico
tibi
de
Elt aquxa ccrraextradio, & ejusdem corporisfuperterram propriamfuamprarparatamconverfio feu reduaio. Hxc quidem terra cum aqua fua
ralis
:
putrefcic
ric
&
abluicur
qux cum
ir.unda
fic
vel fue-
anxilio Dei
cocum dingerur magiflcrium.
Iri-
Lspidem Philofophorum
in cjuo lapidc (iilphur
&
mo namque
dum
arfenicum Philofophorum lacent five occulrantur. Philofophi dicunt,efl lapis & non lapis, & ed: vilis inplateis, iV in viis ejedus pedibus hominum calcatur , & ab unoqiioque paupere potsit acquiri , & eft fulphur quod noneft (ulphurji
conatur folvere cerram , uc ad fui mo fubtilem habeat, naturam , quod fit cumvi-
Etquidem
ccrint in ea aquea: qualitates.
Deinde cum terra
niciruraquam condenfarc uc fecum figatur, & omnem fuftineac ignem , & hoc fir cum viccrinc in eo
terrcE qualitates
,
quoniam hujus
artis
fundamen-
ug
634
tum
Bibliothecas
opens cx ordiiim
eft coi
Chemicse Curiofx
refit
fokrTo^^luodPhilorophicorriiptionem feuputrequacircularis mctallofatlioncm nominant , finc invicem. Corrupcio, ad fit non rumtransmucatio Quia gcneracioalterius. gencratio cll: unius
&
poris in
aquam
ei
dc
fui
natura. Cui
fi
quid apponatnr extra-
ncum
infi Jcur
opus
,
nec
fiet
exiploquod
,
quaeri.
turab opifice
nacurs
fed alius fequetur effcdus
qurir
eaim
uis&
corrupcioiiis
eadcm
fiuu principia.
theLapis philolophicus ex rc vili confurgit in faurumpretiofiaimum , videlicetf-xfpermacc Solisinmatriccm Mercnrii projcdo per coicum, id cll per commixcioiicm piimam. bc hic cfl pro,
cura non exiftic. Quandoquidem non fic aliqua gcneratio vera , nifi ex convenientibus innatura, NecclTe eft denique ut groffitics compoficionis
^y arcis
clemencorumcorrumpens
biiis,
decurpans,
&
,
adulti-
xima ejus matcria dc qua ehcicur. PropinquiiTima gcnevero e(l humorfcminalis , dccifus peradum parentis, utriufquc parcibus finguHs rarionis cx
fc.
ingeniofa delcacur praparacionc & rpirti. tudo lapidea terrclhis , inucilis, a letallma fubfiancia dividacur antequam , ipforum clcmen-
&
&
Solis
&
Mercurii. Qiiia
folummodo humores
torum univoca ac perfcda fiat coniplcxio, aflando, conterendo, & digerendo pacienter & fuaviter. ufque ad fuum fimplex, & in veram cdcnciam quin-
lapidis radicales corporum func ctfentiales ipfius in natura non entibus exduobus etiam Et parces.
tam rcdigacur
pnri(Tinuim
eit
,
vidclicet in ens fimpliciHimuni

,
&
igneum non urcns

calor
puru.':,
quodquidem non
ficut
unum
per
modum
agcncis.aliud
pcrmodum
aliud
nifi
naturalis, inhifus in fuo
paticatis, fe rum fiic in potcncia
hibeant ad inviccm, vel quodalct,
humido
radicali.
Qiioniam ignis jugiccr dtco,
Ex fpecicbus icaque limpidiCfimis mmeral nneralium fontibus fumpfcrc origincm
quac a primis
,
duci de-
fapientum elixir & medicina ad omne inipcrfe;c fap b;c fium pcrficicndum cransformandumquc & non ex aliis. Jubcnc cnim Philofophi ciemenCa cruda , munda , fincera ac reda accipere , & fuper levem
,
,
quens ex fui officio partes homogcneas adunar & heterogeneas vero difgrcgando tanquam pabulum devorat & aflumic in fa\illam. Volunt iccrum Philofophi , quod manifcflum occulcetur fi* occultum rci cihciatur nânifefium,
,
hoc
efi,
uc fpilTuudo tcrrcllris fuiphurca

,
&
in-
flammabilis fupcrficictenus apparens in coinmixignemcoqucrc, dicentcs fi fccus fiac prodcric ni- to debec arcificis tolli folercia. llla vcro incrinfeca mineris fuis pu- pura ac fplcndida fubllancia , in radice rei a prihil. Dicuntetiam accipice res de mordio plancaca naturx in manifcflum dcducatur ras reccntcs.propinquiorcs & meliores, & ad monper accidcntiiim corrupcioncm , fpoiiationem, qu^ ciam tium cacumina fcn ad altra coeli exalcace, & expericncia facilis efl: & poflTibilis , ex quo rei in claefl: cotum ad radices fuas red.icite , & faduin trinfecum qui fu.i; excrinfccx qualitacis eft oppofitum, magifterium & rificacionum & fixionum rei & contrariorum efl eadem difciplina,quxjuxca fe racomponere utiliterquxris fapicncum cinduram fita magis videntur illis lucefcerc. ex opus conficiens diccs cognofce rainerales volatilium qualiMorcificacio pritcrea ntfigantnr, natura: S: corporum cognicio tuum. Qiiia tacum.pnncipii, ac rcgiminisipforum, cflexhoc & ab igne non fugianr, &. vivificatio mortuorutn jacentium fen fixorum, proculdubio cfl opportuna. quod perficit opus facile. Ex rcbus corporcis in natura maxime conve- Qui enim novitmortificare & poft mortem refufniencibus elicicur ipfa inediciiva. Summe enim citare , magificr eft hujus dogmacis, & qui hoc oporcet exillis potiffimum tinduramacciperc, in ignorat manum fubtrahat ab opcre, & animura quibus maxime confifiir. Eft aucem tam in corpo- fuum nonfatiget inhis adquanon poceric perveiibus, quam in ipfis fpiritibus , fccundum natu- nire. Ea vero rcvivificas, quorum fpecics quorum ram cum unius rcpcrta fint nacura?. Scd ex cor- fpiritus fublcvatioiie reddis. Mortui cnim cum reporibus quidcm difficilius ex fpiricibus vero feu furgunt pcrpetui funt & amplius non inoriuntur, argcnco vivo facilius & propinquius, non autem fedad vicam glorificancur immorcalem fine termiperfediiis cindura ipfa fcn medicina corporum no duraturam. Arcis Philofophis fingulare ingenium nonquxelicicur. Qiîare album iccm & rubeum ex unaradice proccdunt Sc nullo alterius generis corpore ric uc rude vulgus olijiccre folec, Aurumvtlargencum de novo facerc. Quia hxc natura in vifccintervcniente pullulanr. Unus enim lapis, & operibus terra: confuevit gcncr.uc. Sedfolummodo arratio ipfiusuna , qui igne uno , fola codione, in a'.bum & rubeum fulplnir non urens , in vafe uno, tikx organice & inlfrumcntaiiter operatur , formam auri & argcnti cx materia ad hoc di^pofira digeritur ac pcrficicurfucccffive. clicicns, & motum dans naturo;, ut pcr tcniperaeduelixiris Oportet aucem , ut formam magni tam artis codioncm excitata de potentia in adum qua; in propinqui , cant de potcncia macerix [\tx deducacur. Qiiiaquamvis lapisfapicnrum naturaelcmentorum eadcm naturaliter confiftit. Sed in ideo lapis ve- liter in fe tinduram concinet qUcC in vcntre tcrra: invifcata groffitie latet abfcondita iapis & non lapis & originalis ac pri- creata efi perfede , ac tum per fe ncn tingit, nec getabilis mordialis vapor dicitur quia eft in fieri feu in via ex ipfo fic elixir , nifi artificis induflria Si. operadigeftionis nondum pcr naturam fixius , neque ad tione moveacur. Ec nacura ipfo artifice iiiiniilran. te operacur. Ex quo virtutis afi-cdus omnis in mecalli perfediclfc ccrminatus fpccificum , & ha,
bctfead Mcrcurinm
coagulum
gnofcitur.
,
& per
vulgi caufam , ficut ad lac hoc quod ipfum coagulat , cofpecificas

,
exercitationis ufuconfiflere non .nmbigitur. In dc-
metallorum contcmperautias fulphur & argentum vivum praêxifierc oportct, & dcpurationem eorundem cum altcracione. Expedic etiam ut clemcnta lapidis finc ejusdem generis, & non diverfi, alias adionem & palTionem mutuam invicem non haberent. Qiioniam unum non cingeret aliud quibus alicnum non in, ,
Quoniam antc formas
codione corporum impcrfcdorum .-ût incomplctorum artificiali, necelleefi calorcm igniscxtrinfecum & modcrantem ita elfe proportionabilcm,
ne virtus intrinfccaagens
tur vel fuperccur in aliquo
,
,
ac perficiensfuffbcarc-
&c. h.rceft
,
vis tcnuiffi-
mi
ignea non urcns, qux vocatur lumen luminum , quia cff forma t\ fplendoromnium metallorum, & iiluminat omniacorfulphuris pura,
&
fimplcx
pora
quoniam
eft
lumen
&
tindur.i, illufirans Sc
itodu;icur,quiaatiaconvenicrci nifipropinquius
perficiens
omne
corpus. c fiactifcx hujusmagi^

fterii
Lib.II. Se<a.III. Subfeail.

hoc himen non cognofcic , tanquam in cenebris ambulans raulcipliciccr per devia crrac , propterelongacionemejus a vericace , & unicate hujus fciencix. Qiiia quod bonum ert uno modo fic.malum aii:cm phinmis modis, cum erroribus fere infinicist Dato eniminconvenienci uno, plura fapenumero
fterii
6z<
. nifi corpora fecericorporeos , nondum viam & operandi icgulam inveniffi.s. Et hoc eft Ipiflum rarefacere & allcviare pwderofum, ex
tes
enim arFerverunt veteres
vis
incorporea
&
fpiritus
?an.mT'n^^'/!' rarum Ipiflo. Quoniam
'^'S"'"'
coiifeqiiuncur.
bene appliceiKur , ica uc fefe optime compIe<aancur ad invicem, & fi ignis calor , ucdidumeft, debicoproporcionarecur modo / Tunc fecundum Philofophos incra nacurx & arcis digeftionem non eric differentia ex quo digeftio eit perfedio a nacurali & prosi attiva paflTivis
,
&
paffiva adivis
non agit in fpiricum icd tancum ipuitus in cor pus ag.c penctrando.uc igicuraganc &patiantur
.
levium confortio lliperius elevari nec lcvia graviumvircuteinferiusdccineriac fixari.

.
'^ Srofio. ficut omnc non poffunt gravia nifi

niii
Cornus
vicidim
calcincncur
&
prio
cahdo e.\oppoficis
paCrivis, ideft
exquali-
tacibus feu elementis concrariis. Mcrcurius
enim
tingens non habecur aftu fuper cerram , nifi excorponbusliqucfadis &mundis aflumacur, non vuU
gari
quencem aqu^ (u^ irrigacioncm. Sp.ruus vero mundencur iublimacione . ufque ad ulcimum purT tacis gradum venianc. Quae fubinde refoJuca uc aqua mixta aqu^ infeparabilicer uniuncur ^ Lr manent ua quod ignis violencia , de c^cero non feparencure..
.
abluancur corpora perfre-
quidem liquefaSione, fed ea quamafculus
& &
parabilicer
foemina afpericace infe vero conjugio '"-" ..,..j.j,.v, fuper .-t.-. ignis .i, unianCur.Quoniam ex mafculo & fcemifit cantum vera cantumceneracio generacio vera. na fic Eiixir pcrfedd complecum , five fapiencum cinftura
,
faclioris reloiuc onis

.
^.^^,
,
Quiaomnegenus calcinaci fixus eft quam abfque calana,

'
poceft
nem
cjuauuiDiucaslulphurea removeri nor neque ad incimam corporuni muniilr nuincacio. ,.,:finc inia ipfa vQipr,T.c valcmus pervcnire
'"
'^^,'^
refpedu mecallorum operacione diminucohabcc

fe
rum
fimi
per
modum formi' &
agcncis potis-
eisdcm prxpacacis canquam materii- Cirx propinquar in fluxu appoficum permifceafigic, ac perficic. tur. Quoniain cunc ea complct &colore tingic invariabili, fcmper in afpcritacc ignis permanente. Ec haecell verahominum &metalloruin medicina. lartificans, ac cransfbrmans, nec poft Deum eftaliaqux fugac paupercacem , & omnem languorcm ab humanis expellic corporibus, ipfa in fanicace confervando, adcujusnocitiampauciflimicempeftatenoiiraperveneruncmedicorum. In maceria minus bene praeparaca non couvenit aliquid operari, proporcio enim Thefaurus hujiis rei & aufpicium complemenci. Iceracioautem propprtionis eft artis Arcanum. Prjcparacio fiquidem cft adus , difponens ad terminum mocus feu perfefiionis, perquem imperfefta ad mecallieflefpecificum termina.itur, & hocfit mocu, lumine, & calore. Deficience autem calore , deficic motus, quiaomnis a6tio naturalis, five artiftcialis, fuum habet motum , & tempus debicum , in quo majoris, auc minoris cemporis fpacio perficicur, auc terminacur.quia nihil agic ulcra fuam fpeciem. Forma ergo adveniens fpecifica complec, & ceirare facic mocum, &agens cogicur tunca materiafe,
dummodo
geneum
unun
tur ab
*:'"^ ^"P''^^ ^'^ fcilicec pr^paSpiruus prêparans eft qui , corDorapucrctacu, corrumpic , rdolvic, &iop,TmL macenam reducu, & habec in fe humidunfrcS cans , quocorpora imbibuntur, abluuncur. mundancur ac rcd.hcantur , quia corporum eftTava crum, purgamcncum , & antidocum fine quo" tinSura vcrax non perhcitur. Spiricus vcro ungens, benehcioac vircuce priparanris fpiricus a corpor.bus mundis excrahatur . oporcetênim ehgere quod amborum mundi , ium.narium homo-
ransTnn tmgens.
r ans tk
elt.
fulphure
&
arg.
hommibus excradum quia humano ineenioa viro& muliere arcis eliquacur

,
& commune quod eft fulphur de argenrum vivum de argenco v o Z vivumde duobusarg. v.t. ^ hoc voc?.
pucrefadione mediance.
loluc.one ^^ ac
Nullaaquacorporibus
quxcume.snoncoagulacur permanence indeco* îone , & non eft aha nifi aqua mineralis vifcofa, munda, uc lachyma oculi vel ficucaqua roris madn , non eft aliquid h^ mundo quod pomc
,
in refolutione convenit
parari.
conjundaeft,& cum codem fada unione, ner

manc,;seflenonpoteft, quiaficut accidentia
fubltantns non
valcnc fubfiftere
,
, & vo, cacuraPhilofophisaqua vica:, acecum accrrimum. aquatortior cotius mundi, aqua divina, & aaua pcrmanens, poftquam regitur macurando oua: tamen ablque fuo corpore . cum quo igne
, ,
ftare loco ejus
auc ipfius fupplere vicem
iîti
vera, totalis, & perfeSa rerum commixtio, qux eft mifcibilium alceracorum unio , requiricur idencicas nacurarum , in fubcilicacis acpuricacis proporcione , & iqualicate , alias nort commifcerencur per minima , neque fe compledercncur in vicem , ance ipforum fufti-
Ad hoc quoque uc
fiat
fine
fic
ciencem prjEparacionem. Qiioniam fpiricus & anima iapidis non uniuncur cum corpore , nifi albo colore. Et in conjundione Ipiricus & corporis toca dcbf: efle operancis incencio, quia ufque ad albedinem , huraidicacis corrupcio, & fceminx vigec dominjum. Sed in vera albedine cermiuacur ac confumicur , & cunc deinceps vir fua: uxori incipic dominaii , fuo ipfam colore ftabili decora ndo.
natura dacis , fed vaporibus a lapide Philofophortim extraa.s ingenio, voluerunt intelligcre,
liunrudis
,
igniscombuftionenon permanent, nifi fberinr fi x.s corpor.bus fociati. Ubi igirur Philofophi in fuis fcnbentes hbns de azoth. arg. vivoâqua Mercuriali aqualulphuns muoda,aqua , forci, aqua viva, acpa acuca & aliis humidicacibus corpora folvenc.bus fccerunt mencionem, non func Joquuci de rebus vulgar.bus fimplicicer a
,
fpiritus in
quod
ejus
,
toca ipfius lapidis priparacio fit a princip.o operis ufque ad finem
dicentes
cum
aqua'
Hoc duncaxac oportec

ra grofla atcenuencur
fianc fpiricualia
,
eifc
uc corpora a nacu,
ac fubcilientur
donec
Icvia
&
munda.
Spiricus vero
ingroflencur , ufque qui rari func corporencur igne permaneaoc. Sapienquo cum corporibus in
&
extranes admixtione, & f,oc eft medium conjungendi c.nduras, quod corporum foeridiratem mt.me purgac & illuftrac ipfa ab ie#c vehementis uftionis defendendo fed difficile eft medium tangere. Ideo diverfis procefT.bus ab opere naturs penicus alienis, contingic ut plurirrum vKiose pcr exrrema oberrare. Quod
, ,
.
rius re.
fine alte-
tur
& non commifcetur,
non
non ingredialcerat, negue trans-
636
mucatinncm
efficit
Bibliothecê
ir
Chemicse Curiofx
';mf
pura Lap/s non fir, quiacontinuationenfi nou fdcitjfed clifcontinuationem,vincens enint in ea liccitas non permittit coiigiutinari eam: .gcndo, c^ abfcjLie omni evaporationcperpauando, fiunt autcm );ipides duobus modis, conglutinan-ac iixando fupcr igncm , & quod a corporibus iSn, & congelaiido. In qujbnsdam enim cft domi^per ipfain traaimucacis nulla ignis violencia cxprinans ttrra In aliquibus vcro aqua : Aliquando matur, aut leparetur.donecliac ftabiiicatcpcrfeenini deliccatur lutum prinum, & fic quoddaBi 6t2 Lunaria vcl Solaria. quodcit nieduim inter lutum &iapides, dcindc Canfulcntur hic ulcra fapicntes, ne fiat alicujus hc lapis , lutum vero huic transmuiationi aptius tintturac fuper infedca corpora fiifa projedio , ni(i cltviicolum: Qiioniam continuativum eft. In ricorum debira purgatione pra:cedcnte . alioqiiin pisquoqiic Geon vila cft terra, qux vidctur in iapolt deratasprobationcs corpora linc prxparatiopid.s coiiveru in fpatio fj. annorum De aqua ne transmutata fuper ignis cxamine delhucrcntul-, aucem fiunt lapides duobus modis Unus tft: .&tin(!:tura fimilitcr (eparabicur ab eisdcm, (îo quod congclatur aqua guitatim cadens Alius, nifi infcniam htijus arcis intcntio iion elt aliud quod dcfccndit deaqua currenti quiddam quod fDperioris actri:
corporibus metalloninD.Nenniituia fei: mcdicina ipfa ut frgo cft c.-flariuin , duniiuica cransformans corpora, ingrediatur i pcBecrct ufque ad proruiKUim rci alrcrabilis , & (ic uc oleun fixum , facile Buac fupcr laminam alicujus mctalli candencem fine fumo. Et quod fundacur ilivc litiuetiacante argenci vivifugam, ipfum cin-
Avicem de CongcUtione <&

natione Laj>.idum.
ConglHti-
THrra
rioribus
nobiliracem refidec in (upcrficie fuiidi aquse iliius, fitquc lapis: bucre. Et quia omnis tiaaura a fuoproccdit flmiStint ôim ccrra loca (uner qux aqux eftnfar conli.ex mecallis tingcndorum, non autem cx aliis -vertunfui in hipides, qiTidiveiiorum colorum funr, quibnrcuiique rebns quas fuam ab arg. vivo & ful& aququx fuiiuni -iCi.epta: iion congelantur, quas piiuris pura fublhntia non dnxerunt origincnl. C\ piope alvcum fnum fundantur congciantur Communc etiam c(l metallis omnibus , quod mafiuiitque I^pidcs. Scinius crgo quod in rerra eft teria eorum eft valde propinqua, & inter liabcntia vis iili) mmeralis qu.x coiigelat aquas. Principia fytr.bolum iu materia , & in porcntiis naturalibus,
mecallis
,
-igitur lapidum vci fiunt in fublrantia lutea, vel visinvieem tranfmutatio lolummodo cola , vcl cx fubftancia in cjua aqu.i. vinc it qu.t viripforum diffcrentix fumuntur pencs magis dcpurature qnad.im minerali congciatur vel vincit in ea farculcnta, di& tum & dig^lf um. Mundcntur ergo tcrra i-acienseyni coagulari Eodem modofal argeranturmclius i.idige(ta, & hoc modo prxparamoniacnm congclatur, fcd non fulîcit adfalem vis tionisgradus, accidentia corrumpentia rcmoveterrca pernnicaie fed adjuvat ipfum calor. Caloc buntur abcisdem. Sola enim ipforum pura m.etal-autem adveniens coagulat ipfum virtute occulta: incorruptaque , tanlina lubftancia remanens fortaile fit ex terra frigida licca, & cx aqua fic & tumiwodo in metslli pcrfcdi fpeciem e(l convcrciterra, cum vincunt cam qualitatcs tcrra: , biiis. QiioiiiîTi adus aLtivorum in patiente func econvcrfo. Eft autem resquadam, qua utuntur pia:dirpofico. quidam ingeniofi cum volunt rem ficcam coaguTrcs funt in mineris fpecies ad lapidis tingcntis lare,qua: componitur ex duabus aquis & diciperfedionem foUimmodo ffacluoLc , in quibusde-
faciliscil
ad
fe
&
Fiunt crgo lapidcs ex luto per calorem folis , vel ex aqua coagulata virtute terreaficca vei cx aqua calida deficcata Similiter quoque quasdam vcgenaturam. complectitur Has utramquc -dialis , qif^ tabilia & qua?dam animalia convcrtuntur in lapiigitur fpccies abidiotis & indignis firmiter occulvirtute quadam dcs minerali lapidificativa , iic fit tabis, & ptrmitte fatuos in om.ni re alia laborando vei difconvenicntia fubica quain loco I.ipidofo errare,qui ad hujus fublimis magi(terii effeftum damvirtute, qusexica terra inhora terra;m.otus, iion pervenient, donec Sol & Luna inunum corqua- convertit in lapides quod confcquitur in illa pus redigantur, quod ante voluntatem diviiiam iiora; h.TC traiismutatio coipoium & animalium venire eft impofnbilc. Qiioniam hxc fcientia elt donum Dei altilfimi maximum & in manu ipfius re- vcgctabilium , & quiE propinqua elt ut transmuEft autem inipoffbile, quod alifervaiur , qui cui vult largitur , & a quo vult fub- tatio aquaruin. quod conpkxionatum totum convertacur in unum ingenium altum trahit. Nouuunquam tamen pcr quia clemcnra & elemencata cr.Tusclcmentum, lcdione cum inveex iibrorum adidua & prolixa , fligatione immenfa aut revclacione fidelis ma- nuitata ad invicem tranieunt (ic in dominans. Undequod cadit in falinasftlal & quod in Jgncm, giltri , ad ipfius pervenitur nociciam.
,
bice prarparatis totum hujus copfiliit beneficium, videlicet lapis Solaris in quo purum fulphur purum rubeum noii urens , lapis Mercurialis , & intcrme-
rur lac virginis
qnodcftejus
cffeCtus ccrti(Tmus.
&
Sed quia a gcneraliffimis ad fpecialidlma jubct

ex his icaque principiis thcorica veritate prolatis (tudiofus invcltigator conclufionescumexperimcntis pradicjE fibi ciiccrepoterit , fi in libris fapientum veterum ac recentium optimc fiicrit Inflitutus. Qui ergo codices & mentem ipforum redtc intelkxerit , non ambigit nie veritatem protulilTe & fanftas (cientii principia dctexifle arcana fin autem , pene illi nihil dixi, quia ifta non omnibus fed tantum fapicntibus do-
fit
ignis
fed qua:dam citius
Plato quiefcere
fecundum potentiam
paflivarum.
& qusdam tardius, adtivarum & refiftentiam

,
Hftcue locus in Arabia , qui colorat omiiia corpora inexifientia fuo colore. PanispropcToratcm in lapidern convcrlus elt, remanferat
ramcnilii liius color. Sunc talia mira, quiararo accldunt , tamcn caufr eorum maniftfta:. (iint.Sa:pc tairicn etiam lapides fiunt cx igne cum txtinguitur , quia fipe contingic corpora tcrrea & lapidta cadcre cum corufcationibus , quiaignis fitfrigidus & ficcus ex fiia exrindione. Et in Perfia cadunc etiam in coruicationibus corpora xrea & fin ilia fed ptc f;:gittis hamatis , & non pofiunt liquefieii igncm evaporare in fumum cogente humiditate,
,
ftrin.T filiisproponantur.
Veruncamen hujusartis
expcrientia inocularifcnfusdemonfiratione
pacicace inttiU.c(ûs confitlit.
&
ca-
(ioncc refiUuutn
fit ciuis.
Cecidic quoqie apud
Lurgeam
Lib.II. Se6l. 11 1. Subfea.II.

Lurgeatn fruftum ferripoiideriscentiimmarcarum. Mifla cameu eft ejus pars Regi Torati qui pra:cepic
efl
6i7
ilijus atjuea
fubRamia aquea, mixta cum fnbftantia terrea mixtura forti , & non poteft unum ab altero fcparari
,
autcm infrangibile & infabricabile. Dicunt autem Arabesquod enfes Alemanici qiii optimi funt de iflo ferro fiant. Cum autem
cnfcs inde
fieri
,
erat
&
congelatur (ubllantia
cum
ix\-
ceciderjt mafla
pila erat
qiiia
illa
refilitaliquotiensa terra, uc
compofita erac ex minutis fraftis , cohzrentibus ad invicem ad quantitatcm grano-
rum magni
milii. Similiter huic rei
convenitapud
rerreftres. Sic
ergo
fiunt iapides,
quorum quidem
gcneratio vel erit fubito pcr magnum calorem accedentem luto unduofo , aut paulatim per multum
ipfum, quod cft eptefis. Ec erit exemplum a vino quod nondum gclavjt propter fuam unduofitatetvi & ideo non eit dudile. Lapidea vero de fublUntii.s mineralibus matcrialiter lunt aquea , fcd non gciantur fola aqua fed etiam cum ficcitate , quae altcrataqueitateni & terreitatcm non eft iu eis humor nimis unduolus & ideo non ducuntur , & quia coagulapofl:
gore,
actionem caloris
in
&
tio
corum
ctt
ex
nifi
ficcitate
nou
folvitur de tacili
funt dc
tcmporis,
aut
mukum,
,
per ingenia naturaiia foiventia.

Sal
CAP.
Alumen autcm
ir.
falis
&
avmoniacum
gcnere
De Caufa Montium.
Ontes quoque quandoque fiunt ex caufa esquandoque ex caufa accidcncali. , &c eirentiali cauia, ut ex .vchementi motuterra:
fentiali
quam
elt
quia pars ignis in fale armoniaco major eft terra , undc & totum fublimatur , & ipfum
cui adirufcetur
aqua
fumus
,
calidus
nimium
M
,
fubtiiis,
cociguiatumcxficcitate. Aqueitas vcro fulphureorum mixta eft cum

n-iultje
&
igneitatis
& fit mons Accidcntali u: cx veducû accidic cavatio profunda , & fic paulacim donec fic vaita profnndicas. Exit igitur juxtaeam eminentia magna , & hxc elt prorcipua caufa montium. Sunc ctiam quxdam terrx molles, quxdam durx. Molles ergo aqua: dudibus vcntifque toiluntur , dura: remanent, & fic emujcntia. ~ '-' '-' Siciit ergo ic gencratio montium hc j^cncratio lapidum quia aqua; dudtus adduxit illis lutum v:fcofum continue , quod per longitudinem tcmporis dcficcatur & fit lapis,& non eft longc quin vis mincralis convertens aquas in lapides. Etideoin miiltislapidibus inveniuntur qusedam partcs animalium aquaticorum & aliorum. Montes quafi psr ninlta tempora fadti funt ut prxdiximus , fi
elcvatur terra
vel aquiE
,
:
terra forti commixrione cum fervcntia caloris, donec fida funt iinftuofa, & poflea coagulata fujiC ex frigore. Acramenta vero compofica l'unt exfa-
nis
k & fulphure &
. lapidibus & eft in eis vis mine, lahs aliquofum corporum iiquabilium , qua: ex eis
,
fiunc. uc calcamcncum & alathar generancur ex majoribusgranis atramenti, & non folvitur uifi falfedo ejus cum eo, quod eft ni illo fulphureo, & no-
'-
coagulatur, & iliud jam accipit vim mineralem ex corporibus aliqnibus. CHiod ergoaccipic vim ferream erit rubcum aut cioccum ut alathar. Quod vcro vim rEream acceperic , crit viride, Unde poiTibile ifta duo fieri arcificiaiiter. Aigentum vivum eft ut una aqua, qua; mifcetur cum terra
ftea
'
"....,
non func decrefcentes. Subftantia: autem lutea:, qui reperiuntur incminentiisnou func de illamatcria lapidca,fed eft de ea qux diminuitur de montibus, vel tcrreftris
,
mixtione forti , donec & hoc cft ex magna Gccitate quê ineft illi,& ideo non adh.-Erct tangeati. Eftque albedo cjus ex claritate illius
fubtiii, fulpliurea,
nimium
in plana fuperficie
non
quiefcat,
aqua:
&ex
,
albedine
eft
,
terra: fubtilfs qua: eft in eo.
Proprium ejus
guletur
vel
quod ex vapore
vel alia fubftantia

,
quam ad-
lulphuris coa-
ducunt aqua: cum lutis & herbis qui admifcentur cum luto montis , vel forte anciquum lutum maris ut eftuniusfubftantis, quiaparsejus fit lapis. pars ejus non fed moHitur & dilfilvitur aliqua qualitate vincentc. Marisetiamrecelfus & accelfus qjafdam loca cavat , qusdam extollic & quandoque toram terram cooperuit, & inde quxdam mollia abradit , quidam dimifit dura , & ipfa in quibusdam locis congeffit. Mollia quoque ab eo con-
& foice
hoc
,
modo
gelatur per
plumbum,
fi
ex vapore fulphuris
facile.
Videtur sutem quod

,
&
argentum vivum
& qua:
funt fimilia
elemen-
tum omnium liquabilium , vcl quiaomnia liiûabilia cum liquantur convertuntur adipfum, tamea non liquantur priufquam calefiant Sc cum liquata fuerint apparent rubca. Sed plumbum proculdu,
bio cuni liquatur eft argentum vivum , fcd non liquatur nifi calcfiat , & cum liquefadum fuerit,
convertitur ad colorem convenientem oranibus
liquabilibus;
fcilicet
gcftacum abfcinderet deficcata

converfa.
funt
,&
in
montes
igneum ruborem
iftis
CAP.
De
COrporamineralia
tur, fcilfcct
III.
mifcetur Argentum vivum cum quia eft dcfubftantia corum. Sed

diftcrt
ifia
& ideo , corpofibus, corpora difmodo quo

,
fernnt in compofitione fua ab illo, eo
qUAtUOr Spcciclus CorbOYim mineralium.

in
argentum vivum ad
fibi fimilia
&
permix-
quatuor fpecics dividun-
phurea
ftantia:
inlapides , & in liqiicfaftiva, ful&falcs: Et horum quxdam lunt rara: fubdebilis compofici::nis
,
qux permifcentur cum eis donec congelantur. Et fi fucrit Argentum vivum purum coagulabitidvis fulphurisalbi non urentis & id eft res
tioncs
,
optima quam polfunt repcrirs
&qi3xdam fortis fubilantix , & qiii-dnm dudibilia, & quxdam non. Et horumquidcbilisfublfanti<Efunt, quxdamfunt falcs, ut qu3E liquefiunt cx humido brcvjtcr, ut Alumen.Chalcanthum, &Sal Armoniacum, & quxncc liquefcuntfolo humore facile, ut fulphur auripigmentum. Sed argentum vivum eft de parte fecunda quamvis fit elemenfunt
&
Alchymiam
Qi,iod
fi
vel
quioperantur convertunt illud in argcntum.

illi
,
fuerit
fcilicec
fulphur
mundum
opti-
mum
cumruboreclarum,
&
fuerit in eovisigneierit
,
taiis fimplicis
nonurentis,
Achymift.-r
resoptimaquani
cx ea facianc
poflunt reperire
ut
dam
unduofa
,
tum
ducftitium
vel fimile
alicjuibus duftilibus.
aurum, h^c cnim ipfum convertunt. Et fi fucrit argcntum viv. bonx fubftantix , & fulphur non purum , quod fcilicet fit in eo vis adurens , convertec ipfum inxs argentum autem vivum (i fuerit ma.
Sunt autem dudilia omnia liquabilia, & u: multum duiSilia nec liquabilia fcd non mollificintur nifi cunii magna violentia c materia du<Ailium
,
:
terreum, & fit fulphurcumnora mundum,fit ex eo ferriim.Stannum vero videturar-
lum,&non purum
gentum vivumbonum
habere,fiitphur vero malii,
&
Tom. L
Hhh
h.TC
638
hsc
iion
Bibliochec
bcnc
trita
,
Chemicx Curiofe
homines ûr qai accipiuiu falera & f&leiTh armoniacum. Ca^ceium quod difJereiitia fpcciHca &noneli toUatur ingenio , non crcdo pollibilc quod co nplcx-io una ir. aliam convercaBur.quia ift. feniibiiia non func dilfcrencia , qua pcrnmtaacc
ut erBenc
,
fcJ tan.]Uam per parva-cenv

talc. l'liimb
pofua,
&
iileo
non
fit
verogroffiacfoB;idi&
gcnruiv) viviiiTvmalumcil ,poiuierorain,5i luceum,

&: fulphiir ejus malLim clt, mali vaporis,j.'c dcbiiis.Unde nonb<;ac (jciacur.Ec arcifijss faciunc gclacioncmfcr^ fi nileinarciiicialitet, qtiamvis sf-
fpccics
tiricialia
iicc
non
fuiic
eodem modo, quo
&
naturaiiay
, fed lunc accidcncia, & propriecaces. Differcncix aucem eorum nonfunt cognica; , quia cum
certa habet limilia , 6.: ideo crcdicur quod compi>rKio naturalis liat hoc inodo, vel viciiw litiic Sed ars dcbilior eft quam nacura , nec fcqui-
tam
:
diftercncia
iic
ignota,quomodo
,
poteti fciriutrui
tureamiicet
muUum laboret.-Scianc vcro arcihccs Alchymia: fpecies rcrum transmucari non poflc. Scd
&pHigere rubcum cicrtDO ut videacur aurum & album pingerc colorc quo volunt donec Cn mulcum fimile auro veL ari:
fnniliaillisfaccrepoirunc,
,
toUatur ncc ne vcl quoniodo tolii polTu. Sed expoliatio accidenrium uc vaporis , & coioris, ponderis, vel lalcem diminutio , fed proporcio iitaruni
fvibiiiautiarum
"
non
eric
cadem
*"" " permutari "' tur in \llam
in omnibus.Hsc igi --'' "-">-""" poterit non nifi fortc u

,
-
Fofliinc quoq; pliimbi
tanien fcmper cric
immuiKlias abiêrgere , ipfwni plumbum quamvis videatur ar,
primam mareriam reducatur, & fic in aliud qnain priuspermutancur , hoc aucem perfolam liquefadionem uon fic, led accidunt ci res extranex.
gentum,fcdcuncopcime erimt in eoqualicatesalfar,
yimcralium Avkcnn^
Finis.
s^m^mtmm^-.^-B.m9MmsMmfM.&mmma&Mmmi
SVBSBGTIO
^riHotelis
III.'
exhibet^
Chjmici Oêra
alitjuot
Aristoteles De
Um
folerti
Pcrfedo Maoiflciio.
?,b
indagine
univerfarum
gientes
igne, fpiricus. Sicut enim corpus five

vivit
'
rerum
arcificia Philofophia
compere-
anima non
filij exAlchcmia: artis magilteriumadinvenift: quodcatenus rcliquarum rerum pn-EpolIetargumentls, quatenus ipfum de fecretionbus naturs abditis reperitur. Ratio enim fufficit hujus artis operandarum rcrum apparentes &: manifeitas virtutes vel naturas tantum cognofcere. Nihil enim inarte hac perficeret , nifi earundem interlores veloccultaa naturas abfque errore quis cognofceret. Arsenim h.EC de Philofophia e(t occulta & eft de ilia parrc Philofophix , qujE Meteora nuncupatur. Locjuitur enim ars hsec non folum de elevatione & depreffione elementorum , fcd eciam clcmentatorum. Scias hoc.quia magnnmfecrecum eft.Sciaspra;cerca hinc artem vocari infcriorcm Aflronomiam, fupcriori primi eft comparativa. Loquitur cnim fnperior Adronomia dc flellisfixis in firmameto igiieo,&'dc fepcem erraticis , qux planccx nuncupantur,quia motu contrario firmamcnti f;runtur:Hic aurom ars loquitur de iapidibus fixis in ignc, & de liis, qu<r ab ignefugiunt: Lapidesvero, qujE flellaE dicuntur, funt Sol, Luna, Mars, Saturnns, |upiter, Venus.nitrum, ca!x, carbunculus, fmaragdus & reiiqui I.ipi dcs, qut ab igne non tugiunr. Lapidcs vero, qui p!a-
rit fedulitatc.
tum
chariflime
&
nec erigitur nifi prius fpirecur quali nioriua j.Hcenc uifi corpora pra:dicla
,
fic
cum
quificionis fagacia
prccdictis fpiricibus vivificcntur
erigantur, feu opcre natura: inmineris fuisfiat in millibus annorum, feuopere philolbphia: , CHin fint eftblTa de fuis.
&
mineris,
ra::
indie una relpedu operis natui:na: fit cameu cuna n-.edicamine,cujus compofitio inulti ren.poris fpacium anticipavit. Dicuncuretiamlapidcsfixi fuper ignem fubftantii, & fugientcsab igne accidentia; quia Hcuc fubftantii perfc ftant,nec altcriusnaturx bentficio reguntur , fic lapidcs fixi fuper igncna fuapotcltate perfeverant; &;ficut accidentia woxy pofliinc fuas qualitatcs oficndcrc , nifi cum fueriiic
ifi
lioc fit
imo
ut verius fatear in hora
fubliantiis fociaca, fic h;pides fugicnccs ab igne

polfuiic fuas
noa
&
demonflrare virtutes,nifi cumfixisfuer rint msritati: Scias hoc, quia mugnnm iecretuin cf^. Scias quoque, quod pr^rdi&a non bene ad inviccm I'e recipiunt,nili prius ftierint utraque munda: non cnim rccipit corpus Ipirituni nec fpiritus corpus
,
corporcum 6: corporeura fpiriru.tic.nifi iint ab omni fordc priusperfefiifTme dcfocdatavel detaccata: cum vcro fintlic, con p!e
ica
quod
iiac fpiricuiilc
Ciirur corpus fpiritum
& fpiritus corpus &

,
pro-
vcni: exeis operatio pcrfeda. Lt criguurur corpoi fpiricus ccncncur a corporira in cxaminacione ,
&
argcntum vivum , fulphu:-, arfcnicum, fal armoniacum, tutia,magnefia,& marchafita.Ifti cnim fuperignem non pcrfeverant,fed feorfum paulatim ab co fugiunr & evolant.nifi ad ipfum fuftinendum quibusdam iiicnodabilibus vinculis &
necaj vocancur, funt
artificiofis
nexibus indhfolubiliter conftringantur:

fubtili
qux diutina conftantia&:
llantique fimul operatione
toruin laborum fallacias diverfa fophifmata Philofophia perfcctiffime efl confecuta,
&
non fcilina operationum
meditatione inpoft mul,
bus fupcr ignem: Scias hoc, quia eft magnum fecretum. Quiciinque igitur hoc ignorat fecrctum ab opere manum fufpendat donec ipfum fcinr Dum cnim hoc ignoraveric, non gaudebit operis fui perFcdione: & cum hoc fcivcrir, gracuhbirur fibi operationcm ad vota complcti. Rogn iraque cc fili, uc incelliibili lefrione philofophix libros fcrutcris, uC
,
, :
&
gaciam mcrearis.
:
ejus filius fi hujus arcani magifterii habere faQiii cniin in Icgcndis libris dclcs
extiterit , in prxparandis rcbuj. promptu'; elfe non enimialius, -porcric quia non poteft de lcvi ejus in Praftica quam ejus filius hoc attentarc prifumpferit , ut in- rnanus crelcere cujus in Theorica intcUcdus dedigiius pcnitus repulfam patictur & fe, opus fudare renuerit. II lc nainquc ad opcrarioncm fecu&c expenfas amifi'Te merito dcplorabit: fcias lioc, quia rius accedit. in cujus mcntis anigmate plurcs operragnumfecrecum eft. Vocantur autemfHsetadi la- rationum imagines variacque rcfiilcanr. Ne jupidpcs fuii faper igiiuti corpora 8c animalia , & fatem tu fili carilTime oinnia philofophia; volumina ad
&
corum arcana
fuis reliquic filiis. Si
inve-
:,
Lib.
perctirrercs
ni
:
II.
Se6t. III.
Subfea. III.
659
inveniendufTi prxlibata fecreta quafi

,
hiinc
ernbundus librum tuo coiV.cripfi nomi; ,
qno omnia ea cum fuis praeparationibus i..,..' _ .,._ ..^.; ^.. in prx redegi per r fcrmonem completum qux nominatis nominibus propinquiora faciliora, Hi n')tiora rcperi ad componendum album & rubeumElixir, uc tibi ad operandura facilis ellec
in
,
enim operatio thefaurus rei & liolbj. tium complementi. Si ergo con plcta & pcrlcdta
Pfsceneric operatio, pcrtcCtum & con-pietum aJecomplementum & fi diminuta , diminutum. Ec qnantum dccreicic pcrfcdionis in prxparatione, cantum expedctur diminutionis in operisprojeSione. Semper tamen oppofitiones vis aliquaprotuklubio pralloiatur.l^raccdit autem opcritio;ieni pcrkCii: operationis quadam icrum purific.itio,
rit
:
operari. Eft
adictis.
compolitnm ex fpecicbus lim& purgamcntum omnium cofporum curandorum & purgandorum &
Eft
autem
Eiixir
,
pidia aiitidornm
meJu-'na
|.
reduceado; um in Lunificum & Solificum verum. Cavcas crgo ne ad condendiim vcl componendum prnccdas , anccquam inveneris componentium pontic; a complcta. Qiiia fecundum componen ium ponderutn pcrfcttionem erit compofiquia cll: magnum fetionis opcratio. Scias hoc non poteris pcrfcde ctiam crerum. Scias quod mundifioarc nifi prius mundificandorum naturas omnes & ccgritudines bcne cognoveris. Sunc etiam in pr.r]ibacis corporibiis qiixdam a"gritudincs qaas parcim a mincris luis & partim ab elemen,
qus a qiiibusdam mundificatio, & a quibubdam adminiitratio aquibufda.o) rcdificatio, a quibusda.Ti ablutio, & aquibusdam fcparatio nuncupa,
tur. Ipia
enim puriorcs rerum partes difgrcgat ab

,
impuris
ut gravioribus abjcccis partibus
cum
le-
yionbus opus compleatur. Et hoc dedit Hcrmes intelhgere in fuo fccreto, quod de hocopere compofuit,diccns Separ.-ibis terram ab igne , & iiibtile d fpifio Scias hoc quia magnum , &c. Scias quoque quod perfcfisE praparationis negociuin
.
loruin
tes
liiorum
conrr.ihunt
qualitacibus.
Omnis
molvcrbi
,
ctiani elemciuata rcs quatuor in fc recinet qualita-
adivas
&
pafTivas, exterius five interius,
Jiticm five
dnritiem,
&
horum mcdium
ix;
non lolum contra fuperfluotum remotionem, verum etiam contra deficientium adjedioneni verfatur, (ecuiidum quod in quodani opere mco habetur quod Lumen iuminum infcribirur. In co namque incer ca?tera qux de hujns magifierii fubtiiirate refervavi dilucide dixi, quod petfcdc pr.Tparare, eft fuperllua demere & dchcicncia fupplere,quia
,
.
gracia
Res fiexteriusefi; caiida
humida
&
dura: quia mollis, interins eft frigida & ficca omnis rci manifefium fuo contrarium occiilio lcias quiaeii: miilcum fecrecum. Unde fi perfecte
,
&
cognoveris exceriorum rerum confifiencias , & inreriorcs de levi cu cognofces , & e converfo. Ec
ii
occulca manifellare fciveris
fcies
&
manifefia
Sed fcias in quibusdam rebus uc in plumbo totum manifeflatnm occultari , & totuinoccultum manifclfari Ec in q-.iibusdam medium occultum manifcftari rantum , ut in a:re & medinm occultum manifeftari ut aurum , ut ad fanitatem pcrfectam perveniant , vel faltem ad Scias hoc, neucralicatis olficium pcrducantur.
occultare.
,
:
.
nonpofluntgravianificumlevium fuperius.necgravia ni/i cum gravium inferius conlorio detrudi: ncc pofiet calidum nififrigidi, nec frigidum nifi calidi nec humidumnifi ficci, nec ficcum nifi hu midi nec durum nifi mollis nec mollc nifi diiri adjundione aliquo modo remperari vel prsparari. Cum veroalrernacim congruc defponfantur, generatur ex eis fubftantia temperata , quam non
; :
poteflignis violenti? fuperarc ,nec tcrrx fxculen tiavitiare, nec aqiix li^roficas condenfare, nec contraftus omnes abumbrare.Et Hermes hujus do<3:rina;
princeps in fine
fui
prarnominati fecreti
vo-
quia
fanar
elt
maximum
,
fecretum.
fanje
,
Scias etiam
quod
zgrx
.
rcrum quxdam funt

dicuntur
in
quidam
func
Jensqiiomodo, &exquibus lapis , quem prxdixcrat omnein rem fubtilem vincere, & omnem rem folidam penetrare , compofitus elfet, oflendcre, hoc idem infinuat , cum dixit Sicut hic mundus
:
quibus quatuor qualitates cuin mollitie & duritie ita asqualiter eicifiunt , t]uod nulla earum vincicur a fua contraria , ficuc in auro perfcdfo in ipio namque funt ita xquatx , quod iieucra fuperfluit alteri ^gra* dicuncur illx , in quibus elf hujufmodi concrarium. Neutra: vero
: :
crearusefl
eft,
:
italapis,
eft
,
quem
dixi
eft
faSus hoc
ficut hic
mundus
,
fenfilis
creatus,id ex gra-
vibus
gidis
& levibus
,
mollibus
ligatis
& duris
,
calidis
& frioir-
humidis concordia; pacc

lapis
&c ficcis inter fe
invicem a natura
eft
perpetuo
Sc
crfefius.ita
in idipfum,
&
quem prardixiomnem remfubtilem,&

penecrarc,
dicuncuriili
ica
in
,
terminacc func
quibus fpecies arqua proportione tamen una parum vincic alceram,
nem rem folidam
eisdem
quod
levi arcificio
tur,
ut eft
pauco medicamine fananaurumalbum, & argentum purum, in
&
per phiiofophiam vero ex amicabili foederaris fuper ignem perpetuo eft creatus. Scias hoc Perfe:
fta vcro corporiim
&
quibus fola tindura fixa i icolumitas rcftauratur. Scias lioc , quia, &c. Uc autem hoc facere fcias, tocis viribus enicaris , & ru labora uc incelligas
quadicam, & Dcus

res ita
fiibtili
alleviet
Scias
quoque quod
arcihcio
&
myftica conjundione ad
inviccm funt cequaliter commiftx , quod in qualibet re o:iinis rcs exiftic per pocenriam, eciamfi per vifum in ipfa non comprchendatur fed in rebus liqiiefacfis clarius quam in aliqua re difcerni" argenci tur. Sunc enim auri inrcriora argencea , & ' aurea & econverfo. Et in Gcrc lunc fimiliceraurum Sc argcncum porencialirer licecnon vifibilicer: & iu eisdcm funt plumbum pocentialiter& ftannum & in iftis funceconverfo aurum & argentuin
,
in potentia
cîiod
totum
tibi paccbit
cum eorum
,
priparacionemW fabftanciirum ipforum transfbr n>acionem , & lipforum commutationem fecundum naturi a^tionem fcies. Scias etiam, quod uon convenit cum lapidibus non pra:paratis aliquid
perfiuiremotionem & citioquacuor regiminum adimplecur: Primum corum eft ad naturamignisredudio.^ fecundum eftin aqua refolutio tertium eftinacrelevigatio quarrum eft ad terram compreffio. Primum fit calcinando , fecundum folvendo tercium pcr alembicum deiUllando , quartum vcroigne leni coagukndo, vel congelando. Ec hoc eft eorum incegra prsparatio & hoc innuic Hermes in fuo fecreto prinominato, cum dixit Suaviter cum magnoingcnio a/cendic a cerra incselum & iccrum defcendicin terram per hxc enim dedit intelligere, corporum calcinationem, & fpirituum cum fublimatione fixionem quia hoc eft eorum calcinatio. Et folutionem oftendere volens aic Nucrix eft ejus terra, id eftinhumacio nucrix ejus & revivificacrix eft per ipfam enim res, qur fuerant pritis cum cal
: : , ,
: .
:
fpirituum prxparatioperfuabfcntis additionem, exer-
cinatione mortificata;,nutriuntur
&
revivificantur,
cum
in
Tom.
I.
liquorem in mundatione rediguntur. Item, Hhh 1 utoftcn
640
Bibliothecx
alcmbicum
,
Chemicx
aif.
Curiofae
uc oftenderct deftillationcm per
quc pioccdebant fcxcupkx erat femita : Quidam. calcinata, & indc imbu rorcavit illudveutusin vcncreruo: cumenimaqua cuini folvcbaut corpora lublimacos, & mdc imbibtbanc peralcmbicunideitillatur,cuucpriusper vcntum, bcb.mc fpiricus tamcn Scd lioc dcbiiius eft calcinata. idelt. himumiti aere levigacur, & ab infcriori corpora cibabant autem argencum vivura Quidam partevafisadalcmbiciverticem dcportatur, licet primo. ik folvcbant ex hujus aqua corponbus & cum proprcr coaclulionem itcrum in aquamrevcrcacur. fulpliur arfenicum & fublimacum jmbibcbanc , Hiiic aucem dcUillacioncm quidam in rebus liquoiterum folvcbani totum hoc , & congclabant , & rolis loco fubliiiiationis l).ibi:erunc , & ipfam fuquod hoc crac clixir perfc(itL.uii. Cûiblimacionuin nomine vocavcrunc. icem ut often- diccbanc fuiphurc & arfcnico fcparacis ciba-. vero cuiii dam cll:, fi intcgra dcrct coagulacioiicm in qua vis cjus cuni ponderc lui, & pocorporafublimanda banc uc fixioncm verfa fucric in cerram clt ad , id . oftciidcrec gencralicer quidquid pcr parces prius ftea foivcbant & pocabant indc dupluin argcnti
,
,
tic.
Sc inferiorcm, id clt
Ec rccipiet vim fuperiorem ik nacuram luperiorum & inFerio rum clemencorum quia liccc a levioribus cxordium forciacur , debec tamcn in gravia terminari, ad hoc ut fuper ignem pcrpetuam habeat pcrfeverantiam. Hic enim loquens de prarparatione unius illorum tantum, quas ad componcndum lapidcm philofophicujn requirit , exempliticando dc uno, uc brevis fieret, in unoquoque lingulorum prrparationem intcgram denocat, quia tunc eltcorum pc-
exp exprelferat
dixic
vivi
!*i
fcparati,
,
&
itcrum folvcbant
&
congdabant,
dicebanc
quod
lioc crat elixir
Mum, Qiiidam vcro

lulpliure tk arfenico
re6um & bocum corporibus cibatis cum
rada prsparario, cum

fumigatione
:
verfa func in cerram

,
id eO,
fubci-
adfixionemfuperigncm
&
fuhonem
faciunt (inc
&
tunc vincenc
omncm rcm
ut dittum cU , cibabant ar, co/igulabanr, vivum, & & dicebanr,quod gcncum h')c crat rcctum &: conum clixir. Quidam autcm dicences vere verirfimum elixir cx quacuor rebus debcre conflarc cjusdcm generis , non divcrfi , & non ex plnnb-js nec paucioribus , quia tunc corrumperetur corpus , compouebant elixir cx quatuor fnincibus principalibus , (cilicet argento vivo, fulphure , arfenico & iale armonJaco tamen quod argcntum vivum prius lubli,
:
'
iem,&omnem rem
in
folidam penecrabunc. Scias

,
hoc, &c. Scias pra^terea
quodpropter
difficuica-
fale
tem& longicudinem intcgras

,
pr.-cparationis quidam agendo omictunt unum quacuor prxdiSorum rcgiminum quidamduo, quidam tria & cum uno tantum procedunt ad componcndum ; quia quidam calcinant & folvunt &c componunt, & ica de rcliquis. Unde fcias, quod pra^didorum mulcipiices manaverunt compofitiones fecundum varios diverforumque Philofophorum proceniis , tumcumigae, tumcumfolutione, tum cumutro:
fiijebanc & poilea folvcbant iplum cum ar-uoniaco pra:parato , diflbluto & dediliato pcr alcmbicum tunc argcnuim vivnm lic difloluHim dcnillabant pcr alembicum & poft ipfum co.igulabant & diccbanc ijuod ipfum' (ic pra;paracum, eft vera hujtis artis medicma & lapis non lapis , & corpus fpirirualc , & fpiricu.ile
mando
&
corporeum , & id quod recinct omne volatile a tnga , & termenturn , & tinclura duorum elixirium & argentum vivum accidcntale quodpix, ,
uilic
ie
auro
&
&
,
vincir ipfuni
,
que.
occidit Sc vivere facit
&
quoque vcrum argentum vivum'

,
&
illud
Qiiidam enim dixerunt, quodpr^diâorumnon poteUHeritotalis & pcrfeaacommiftio, nihcum igne: & quidam ,quod non nificum utroque.Illorum autem qui cum folo ignc operabancur duplex erac procciTus. Quidam cnim accipicbant pr;rdicta tanrumfeparata&conf:.rcbanc inunum forticer, & fublimabanc fubcile a fpillo , feniper reducendo id qnod erat fuperius fupcr id quod erat inferius, doncc totum inferius remancrot & in fpilTi naturain per ignis officium transmcabat. Etdiccbant ,quod hoc modo fiebat elixir firmum fuper igncm apud Arabes. Qiudam vcro fpiritus prxlibatos cum fublimatione figebant, & poltea fociabanteos corporibus calcinatis vel ablutis , & ex cisunum corpus cum fafione faciebant & dicebanc quod crat elixirfirmum fupcr igncm Et funt via: illorum , qui cum folo igne operabantur. Illorum vero , qui
, ,
:
.
coagulacum
magiftcrii.
pacer
omnium
mirabilium hujus
Pflquam vcro ipfum coagulavcrant, "t didtum e(t ipfum cum aqua falis armoniaci
icerum folvcbanc & inde imbibebant argcncum vivum fublimacum , & fulphur & arfenicum pia-parata & tunc lolvebant omnia fiprseparaci
& fixi
"hiI
ik
poft deliillabant
&
coaguhbanr,
&
hxc
coagulacione ulcima cerabant , diccbant , quod hoc erac vere veriffimum elixir . cgo aucem novi verilTime : quod qundlibet prididorum corporum
&
& fpiriruum fi pcrfcda pr^paratione fuerit prspararnm album & rnbcum eii clixir pcrle (blum. Scias hoc &c. Licct autcm quamplurcs fncrint
,
adliuc
eli-rir
modi ex pra-didis corporibus & fplriribuj componendi & obfcundimis veibis Herme,
f^
.'i
diveriis Pliilofophis
cnuclcatis fcripti
lan-
dabiliores tamen
&
duplcx erat , pra:did:orum fcparatorum per fe folvebanc , & eorum aquas fecundum jutta pondera permifcebant , & congelabant lapidem , diccbant quod hoc erat perfe<Suin elixir, Alii vero hujusfeda: Philofophi accipiebant praedida abluca componcbant omnia limui & foivebant inlimul , & pollca coagulabant.
via
:
cum
folutione
tantum operabantur
Quidam enim unumquodque
fecundum hujus rei Dei auxilio fum fecutus. Itaquc tu fili carifiime operare fecundum qucm volueris prardidtorum fex
ncque ad alios modos tua declinet infifecundum ipfos fuerisoperarns inccptum opus cum Dei auxilio finc concludes congruo & cxinde laboris mcrccdcni rccipies.
,
cos qui vcraciorcs cxiflunr, proprium cvcntum fcmpcr cum

,
modorum
tentio
:
&
qiiia
&
Verumtamcn quidam.folutione fa(â , aquasfolutarum deftillabant per alcmbicum , diccnrcs, quod hoc erat complcmencum clarlratis ipforum
/^'^'^'^'^
Secunda hnpis Ants ratto. quidem corpora, qua- a Lunari globo

,
&
fplcndoris
bant inde. aquani coagulabant
& tindura: cx aggrcgato provenieNam aqua clarifTima quam pofiea in

,
'^.^Jînfeiius a fummo condita func opifice , quatuor participant elcmentis & quaciior naturis , & quatuor naturarum complcxiouibus , &qii3ruor priucipalibus coloribus , & qnatuor faponbus,i
vcridimum
elixir.
diccbant quod ilkid erat , lllorum vcro , qui cum ucro-
quatuor odoribus & duobus fexubus. Elementa quatuor funt , ignis aet , aqua & terra quatuor
.
humorcs
Lib.II.
Sea.III.
&
Subfea.III.
&
&
641
hiimores naturales funt, fanguisj bilisflava >phlegiiia , melancholia. Natura: funt qiiatiior, caliditas, frigidicas, humiditas, & ficcitas. Quatuor natu-
inanis inanium rcrum , nec expenrs rerutn te atnoveant : quia cum inftantia vinces , cum fjpientia fuperabis , ad id , Deo duce devcnies , quod
funt , caliditas ficci- optaili.- &de manuum labore merccdem , & luhumiditas. principaQuatuor crum de rerum fumpcibus rehabebis , neque, indi, rubeus. gebis hujus operis reiceratione , cx quo femel les colores funt albus , niger , citrinus ipQuatuor faporesfunt .infipidum , acidum , dulce fum perfefte pcregeris. Qiiod fi prima vel fccunda Sc amarum. Quacuor odores funt , fuavis , focti- vice Jabnre facigacus , vcl cxpenfis percerruus cesdus , iaccnfus , remillus, id eft non mulcum acutus, faveris, in decn.ncncum & non augmentum te fcias Scxus duo fun:, mafcuius & fcemina. Alcitudo cor- incurfurum. Igicur antequam incipias dclibera, poris eil cjiis manifsltum. Profunditas corporis eit nec inchocs , nifi confummare difponas. Sed ne ejus occultum. Et lacicudo cft ejus medium. Par- propter hoc nimia fufpenfione animum tuum articipant ergo omnia prxdida corpora fecundum guam , quod tibi fum pollicicus , accipe. has cres dimenfiones omnibus prsdiftis hocmoDe llttmbo rurjits. do Corpus fi in alcicudinefuaeftccrreum ,inea- pLumbumin fua alcitudinefrigidum & ficcum demeft frigidum & ficcum , melancholicum , ni- JL eft, argentum nigrum, molleinadu, argrum , acidum , fcetidum foemineum , & idem in gencum in pocentia , nigrum , cerreum, meÎanchofuo profundo eft aereum calidum & humidum, iicum, acidum , foecidum, fccmineum : in fuo pro fanguincum , citrinur.i , duke, odoriferum, maf- fundo eft aurum calidum & humidum,
rarum complexiones
tas
frigidiras
&
,
&
aereum, fan-
culijuim
Idcm
in laticudinc fua in
,
uno
lacere eft
aqacum frigidum is: humidum, phlcgmacicum, album infipiduin, remilVum fccinineum; in alio choleri- aibum, inlipidum , remiflum foemineum & lacere elt igaeum, caiidi:m & ficcum \n alio cum , rubeuin amarum , acutum mafculinuin. latcre eft calidum & ficcum, idell fcrrum ve) es, Ec hic funt ligamenta, quibus corpora omnia ad- igneum, cholericum , rubeum amarum , acutum, iovicim coUigamur quod in corporibus congcla- mafculinum. Convercicur igicur plumbum facilius tis clariiTime deprchcndicur. in argencum quam in aliud corpus quia facilius eft alcicudinem corporum detcgere De Flumbo. quam lacera INcipiam^gitur tibi id oftenderc ut perfctSius eorum vel profunda & fimilicer levius eft manimedicari mente & fermone apercius recitare feftare latera eorum quam profunda. ut complepotero a plumbo fumpta origine De Scanno.
, ,
,
,
guineum citrinum, dulce odoriferum , mafculinum. In uno latere eft frigidum & humidum . ftannum & argei.cum vivum aqueum phlegmaticum,
,
,
diminucis congclacorum partibus cognitis, etiam cognitio in qua eorum parte diminutiones func completi , & in qua diminucx , expedice & abfqne confradionibus rede ad operandum procedas. Voco autem hic complecas -quas in prirccdenti partc vocavi fanas , scgras,
tis
&
CTannum in altitudine
,
&
fua eit frigidum
&
humi.^
&
_jdum ideft fccundum fiannum & argencum vi-^ viim aqueum, phlegmaticum, album,infipidum remi/Fum, foemineum. In fuoprofundo efi. calidum & ficcum , id eft ferrum , igneum , cholericum rubeum, amarum acutum, mafculinum. In uno lace,
neutras. Sanicas enim perfeda res eft
aegritudo
re eft frigidum
&
ficcum
id eft
&
plumbum
eft
,
&: ar-
neucralitas diminuca.
eft
,
Perfeftius ergo magi,
gencum nigrum, terreum, mclancholicum, acidum,

foetidum
,
Ileriura
corpora ad fanicatem
,
quam ad
fa-
fcemineum. In alio latere

,
neucralicatem ducere
cile
,
cum
fcienti
utrunque
humidum
id eft
aurum, acreum
fit & poffibile. Qiiidam vero SophiUs na- croceum , dulce , odoiifcrum , mafculinum. Conturarum rerum infcii , & fecretum Philofophix verticur ergo facilius ftannum in argentum vel auignorantes, & regimentorum ejus improvidi in- rum, quam in aliquod aliud corpus quia facilius venientes fcripturas ejus de his rebus , eafque eft ad latera corporum , quam ad ipforum profunnon intelligcntes , cum poft opus nihil in mani- da pervenire. bus fuis inveniant , errorem imperitiaj fuas PhiDe Ferrt. lofophia: adfcribentes , hoc opus non folum difh'FErrum in altitudine fua eft calidum & ficcum, id cilc , verum etiam impoffiiiile prxdicanc de eft ferrum & a;s, igneum cholericum, rubeum, quibus Philofophia non ciirat ; non enim omnes amarum , acutum, mafculinum. !n fuo profundo eft ad hocepulum convocat , fed illos tantum , qui frigidum&humidum ideft ftannum & argentum hujus menfa: accubicu digni & iltius niiri ref^dio- vivum aqueum , phlegmacicum , album, infipidum, neepulifunt invenci. Sicage ergofili, ut non fis remiflûm foemineum. In uno iatere eft calidum &c Sophifta , fed fis Philofophus ut rerum vircu- humidum id eft aurum , aereum fanguineum, crotes non folum medicacione , verum eriam mcdi- ceum, dulce odoriferum , malculinum. In alio latacione & experiencia cognofcas. Medicacio cnim tere eft frigidum & ficcum,ideft plumbum & arfed expecientiafine gentum nigi um , rerrcum , melancholicum fine experienria nihil prodeft , nimeditatioae proficit. Uade plus cft experientia grum , acidum, foetidum , fcxmineum.
: : , , ,
:
calidum fanguineum,
&
quam meditatio
perquirenda. Quicuncjue igitur experienciam luijus arcis fueric aliecucus , erit in hac arce l^hilofophus , & inter menfs prffdiSae convivas merito numerandus, &: ex ferculis quas exuperanc rei omnis mundani precium dulcedine & affeftu perpetuo faciandus. Verum cum de hujus rei expericnrfs ncmo portit prima fronte eflc dircrecus , cibi fuadendum providi ut operatione incepta non cefles , fi prima vice non fueris oper.ttus , fed bis , vel ter , etiam amplius , fi necefFe fucrit , reitera , quoufque quod appetis
De <iAi,re.
calidum & ficcum , id a:s& ferrum, igneum, cholericum, rubeum , amarum acutum mafculinum. In (uo profundo eft frigidum & humidum id eft ftannum, argentum vivum aqueum phlegmaticum album, infipidum , remiflum, fcemineum. In uno latere eft calidum&humidum , idcft aurum aereum , fanguineum croceum dulce odoriferum , mafculinum. In alio latere eft frigidum & ficcum id eft plumbum & argentum nigrum , terreum , melanctiolicum, nigrum, acidum , fcecidum fcemineum.
fua altitudine eft
S\a
yileft
&
perfei:iirnne
deprehendas
I.
neque ab hac re labor
Tom.
Hhh
Df
6 4x
De
Blbliothec3s
Argenio vivo.
Chemicx
ret
:
Curiofge
,
ideo neque lub terra putrefcit

eyirgenti generatio.
nec ab igne
ARgentum vivum
&
,
in tua altitudine eft frigidum
facile comburitur.
humidum
,
num aqueum
remiiTum
,
argentum vivum & Itanphlegmaticum, album infipidum,

,
id eft
fcemineum. In fuo profundo eft calidum &ficcum, ideftxs Sc ferrum , igiieum cholericum , rubeum amaium , acutum mafculinum. In
,
,
& aliquanniillo cum fulphure ciaro , albo fulphuris parum rubei affluit, quia rubeo& tulum
,
ARgentum
gcneratur ex argento vivo claro,
idco non ad
modum auri lubrufum fuit.

vel afs
uno latereeft frigidum & ficcum > ideft plumbum & argentum nigrum tcrreum mel.iiicholicum, nigrum , acidum foctidum foemineum. In alio latere cahdum &liumidum, id eft aurum, aereum, fanguincum, croceum , dulce, odoriferum, mas,
culinum.
De
Argento.
Cuprt generatio. conUruitur ex argento vivo turbido & rpiflb & fulphure turbido iiibeo miftis ad invicem, & diurius etiam quam aui um excoquiturcalore maximo: & quia multum tllindecoquendo combuftum ideo multum ruboris obtinet laxi ctiam eft corporis propter candem cau-
CVprum
ARgentumin
cum
,
fua altuudine frigtdum eft fic,
argencum & plumbum , tprreum melancholicum , nigrum , acidum fcetidum fcemineum. In fuo profuado ctl calidum & humidum , id eft aurum , aereum , fanguineum, croceum, dulce,odorifcrum , mafculinum. Inuno latere eft frigidum & humidum , id etl ftanuum 8c
,
id cft
fam , quod perpenditur quia vapor aceti lubuitrat corpus ejus, & ipfum colorem viridem dillolvit,
,
quiflossris nuncupatur.
Ferri gineratio.
argentumvivum.aqueum.phlcgmaticum.album,
infipidum,reminum, fcemincum.Inalio Lucre eft calidum & ficcum, id eft a-s & ferrum igneum, cholericum , rubeum , amarum , acutum mafculi-
fuiphure citrino turbido , & cupro vel sre. diutius excoquitur calore modico , iinde folidius ad virtutem ignis tardius arrc Huic cft ip(o ,
FErrum
cum
oriiur ex argento
vivo turbido mifto
&
quia caiore modico longo tempore decoquitur. ideo conftriiigunt le bcne partes , nec elt laxi corporisuta:s.
Stnnti
fj
num.
De Auro.
reratio.
AUrum in
ceum
,
fua alcitudine eft calidi

,
&:
hiimi-
dum,ideftaurum aereum
,
fangumcum, cro-
tempore "rulphure alboclaro fed tamen decoquitur calore modico unde fidiijdecoqueret
,
mifto cum C Tannum oritur ex argem o vivo claro parvo

:
dulce, odoriferum jmafcalinun:. In fuo pro-
tur
in
optimum argentum
tranfirer.
Plumbi generatio. fundo frigidum & ficcum id eft plumbuin & argentumnigrum. terreum , melanvholicum, acidum, PLumbum conftruicur ex argcnto vivo grofib foecidum fcemineum. In unolatere eft frigidum & mifto cum fulphure albo grollb, & parumper rubco quod autem ex fulpliure albo faftum fir, humidum , id eft ftannum & argentum vivum percipirur, qi aacetoadhibitodcalbatur. Etquia aqueum phlegmaticum , album infipidum remis fum foemineum in alio latere eft calidum & fic- parum fulphuris vis rubeo affuerit , declaratur in cum , id eft ferrum & jes, igneum , cholericum, ru- plumbo cum comburitur tunc enim coloris rubei beum, amarum , acutum mafculinum. Hxc ell cfficitur, quodamagiftris Sericonappellatur. %rtia Pars hujfts y}rtis. enim omnium corporum ad invicem convenientia, quam videntes Philofophi iftimarunt unum poITe COnfequentis fermonis eloquio, corporum mi,
.
in aliud
transformari , eorum jcftimationem confirmavit adus, Converterunc enim argentum in aurum , vel e converfo , fic de reliquis fecundum generationem corruptionem. Nolonurein ut mireris fi Sol in quacunque dimenfione fueric corporeum , folus obtineat , ne cum co aiiquod aliorum corporum habeat focietatem hoc enim
&
&
&
&
neralium ha(9:enus explici;is iiifirmitaribus & complcxionib; s mineralibus, quoad Uibtilius excogirare potui deinccps ad eorum pra<l:ticam perfpicacirerintimandam cumDciauxilioprohcilcar. Cum igitur rales& a umina praparata &' aqux penetraiires & ferenantcs ex eis compofitx fecundum hujusartjs compltxionem ulti na repcriantur, fc:
naturi temperantia , &fui tubftanti.i: puritas &nobiIitasmeruerunt Et propter hoc etiamiiitcr omnia corpora obtinet principatum. Nnloetiam ut mireris , (\ argentum vivum inter corpora nunc
fua
:
cundum tamenadlionem ejusdem prima

,
exiftunr,
utpotc quia funt radix & hindamcntriin onniium purgandoium ideo ab eis tertiani, quam dchujus artis praftica inflituam
iiej>aratto
,
exo: dior ratiniRni.
& inter fpiricus

namque naturi
Coip)ribus
in prjecedentibus nuiueretur: fui
convertibilitas exigit
ut nutic
Spiricibus
nunc fpiritibus focietur.
Saln cojnmttnis qt S.lisg.mtiiei. Ccipe de quocunque hotum voUicris partem ..z\unam, & in quatuor partes aqua; pluvialis
enim
fociatur rationabiliter propter fugicitatem

,
darx ipfumdillolve
,
&
deftillaper filtrum,
&
de-
abigie,
quam habet antequam corrigatur & quia coquein vafe vitreocum igne levidontc aqua conexal .at in examinatione corpora cum eft corre- fumatur & fal in fundo valis coaguletur: hoc fado, fium corporibus quoque dc jure fociatur quod in deficca ipfum cum igne lcvi vtl ad Solcm & tiinc ipfum omnia corpora verti pofiunt & ipfum ab contere ipfum, & impIeoUam vitream vel vitreaomnibus corporibus poteft reduci vel quia per tam, & claudc os ejus cum cooperculo lutato luro adminiftrationem fulphuris cum eo ex ipfa omnia fapiennx, ita uc n >n rcfpirec & tunc niirtc ipliim corpora originem fortiuntur quod patet in genc- in furno panis ca'efaifto per no6tem & in mane ratione omnium metallorum. extrahe ,& aperi ollam, & faictn qui cR in illa,
,
, ,
,
Anri generatio. difiblve itcruin in quadruplo fui aquse prjtdida? & generaturexargentovivoclaro, miflo dettiila per filtrum, & congda ut ditûm cft & cum fulphure rubeo claro & in cordc terri hocreitera donec ftrcpitus vd crepitns fint lopilongo tempore excoquicur calore modico. Et quia ci quod fit poft rer iam reiterationcm & tunc per longa tempora calore modico aurum decodtum erit optime feparatum. eft & ipfius natura clara fuit , ideo cohiferunt Additio Salem fic fepara cx alio libro Funde parCes fu adinviceni, quoadfolidum , graveque fie- in aqua calida , cola & cong.-la.
AUrum
.-
Prjtfaratit
Lib.II.
SAl commuue album quantum vis
nus
Sed. III.
uvis acerrimis,
Subfea.III.
urina:
,
Praptratio Salis communis ex libro Emanuelis.
643
optime fepara'^
ad compoficionem trica inter matum.
& erit
cum accto acerrimo fado de
jitramenti feparatio.
ad Solem , hoc faciendo feptem vicibus. Ec qiiod eric clarum & limpidum inter duo linteola pone & cave a pulvere ufque in finem hujus regiminis Deinde cxficcatum tere & cribra cum cribro. Accipe kibtiliores illius partes, ficca in furno, uc meljiis lolvancur , & folve induplofui deaqua " " dulci fciiicet aqua putei ^c tepida donec folvalur parum 5<: parum in cacia rerrea, ferrea, ac. & coletur p.. perduos facculos lineos , &: claude in cucurbitamagna czca, id c[\ claufa pone in fimo equino per feptem dies po(t fepcimum diem extrahe a fimo , cola per facculoslineos in caldario optime ftinnatohabentc decemforaminaampla ad modum trium digitorum iiifummitate cooperculi: deindeponein
ficca
,
-
&
FAc jameni
TEre
per omnia de ipfo

,
ut fecifli
& erit optime feparatum.

Nitri feparatio.
fortiter
de alumine
ipfum
cum aqua falis communis
S.:
m
.
tunc ablue iplum cum aqua dulci ^^"^'^ ^^por falis omnino recedat . poltea funde ^P^""^ . ^ ^">^ optime feparatum. Additiones. Regimen falisnitri:Accipedcco,
bis vcl ter,
&
abluein aceto acerrimo maligranati duabus vicibus , & ficca ad Solem deinde folve in dupio fui de aqua putci , & cola & dimitte in fimo per diem imum ad magis fubciliandum , deinde cola & con:
uncias quinque, & de feroacerofo quinque vicibus confumetur per foraminain fumum ,&faIericcoa- deftillatoper pannum uncias decem , & de urina gulatum aperi .... ifladuo WL.., v.a.ua. ^.am.i. t Tunc X U.I.. a^y^.i caldaria ? .a & iminvw. in uno- pucrorum duodccim anuorum uncias quindecim, quoq'ie invenies faporem fapicntum albi coloris, & omnia mifce fimul , & folve & pone fub Hmo duofaporcm viridem a viriditate xris. Tuncaccipe fc- bus diebus deinde congela in cinere per diem paratim & deficca in furno & feparatim folve , & unumapercis foraminibus cucurbitse poflea folve feparatim infimo pone & feparatim congel.i doin vifccre ( five cucurbita) fub fimo & recondc nec perveniancadhunc ordinem in fepccmdiebus.- aquam perfedam. Iftaeft:aqua, cum qua coneeEc quando eric faftum. probecur fuper carbones, l^curargentum vivumfinefublimacione & mortifiutrum fuinet vel non , vel in lingua liquefcat , vel cacione quoniam fi pofueris ipfum in crucibulo ^ calefeceris parum & projeceris defuper tres in manu. Solutio ejus eft , ut ponas in vifcere id eft ampulla dc vitro albo & fufpende fuper fu- guctas de hac aqua, congelatur , & mutat ^s in mum qui exic de' ventre equi & per diem unum infinitum , & cum co folvis omnia corpora& fpiri& valet Solem & Lunam , fecundum quod folvetur & mutabitur inaquamcryflallinam jdein- ^"S de deftilla per alembicum cum amplo foramiae ad corpus fuerit prsparatum ad alcerutrum.
, , , : ,
, : ,
loco congelacionis , decoqaendo ipfum leiico igne de lignis falicis per diem unum donec congelecur aqua evanefcat deiiidc accipc dc duobus falibus fcilicet de albo & viridi & tcre fcparatim, & deficca in furno per iinuni dicm extrado pane, deindefblve in duplo fuide aquadulci tepid.i, & cofiincucurbita, & dimitteperfex dies poflextrahe & cola in caldario coaguIacionis,donec aqiia
,
m cinere in cucurbita habente tria foramina ad modum uniusdigiti, dcinde folve fub fimoin ampulia , poftea dellilla femel & reconde ^"^P""'^ >
gela
aquam
&
P^rrcctam
Têgimen Salis Attincar.
em .^'"^"'^cum armoniacum , falem nitri hoc , falen ^f.'^'" "R ^n'P,^ efl alkali , falem communcm ana de unoquoque lib. femis, & de mclle codo & defpumato
,
modum
:
unius digiti
,
&
torum cum lento igne
in
Regimen
^^]^^
nitri Indici
Sc
bahieo aqux quia in cinere fine humore congelaretur deindc fundetur fuper carboncs in crucibnlo donec fundacur & vertarur in nacuram corporis, deinde dimitte infrigidari Ec quando crit frigidum , convertetur in naturam falis , quem poftea bene tere & folve in aqua.
:
^^ ^'uo rubeo
funde
"'S
ana uncias dnodecjm. In his quinque vicibus erit calcinatum in fubtilem pulverem , cui non eft par ad Solem. Regimen nitri violacei, tere & ablue cum aceto forba-
& & armoniaci de unoquoque
tere &: ablue ctm aceto , mali granati quinque vicibus, deextingue ipfum in aqua falis commu-
SaU< alkjU feparatio.
\' ^ ,'"^''
id
-j
g''^''" ^^P^ m vicibus
donec (extapars â.ichujufmod. aquam congela ur prxd.ftum e(t. Demceps hat ut d.dum eft fale commum hoc eft d.lfolve ipfum ,n quadruplo fni tantum de aqua pluv.ah, &deft.IIaperfiltrum.&congcla.&hoc. e.tera. donec .nyen.as ipfum fuper .gnem fine itreDitu , & tunc tuncent oncimcfcDaratum. ftrepitu feparatum. erit opcimc
& a,pe.; ,pfam proj.ce & armoniaci. Rcgimen nitn rLi, tere nbkc aqu^ pluvulis partes fex & dimicte cam mccrari i ^,^,^ ^^,i ^ ,^|^^j^ ^ citoniorum & in ace o incaaquacnbusd.ebus, & movc quoc.d.e d.e b.s prunellorumde fpinisdecem vic.bus deindc fun^ ve cer cum baculo uc mehus fiat d.lfolut.o tunc ê his decem vic.'bus & extingue in aqua omn um "m"* """'uim deRjJlaperhlcrum pr.ustamen buuiat.ncalda- iai.um,idelt r,iirT, ;H/=ft o^.,, ..;^ '/ aquatincar, . & erit calc.natum in n r aqu^ confumatur: no ftannato
. .
.
Ccpe de alum.ne Artr.to partem unam

t
c allofor
11
fu eft alkaU bene

n.
11
Jem
vcl incinere,
.
.jbulo ferrco
&
& ficca ad Sodeindefundeinfortidimocruextingue in aqua falis commun

,
'
calcemSoIis, qu^dicitur CalxSoldani Babylon s i^^ ^j^^.^^lbi ,^^^ .^^^^ abue cum a^cto acerrimo albo viginti vicibus una die . & r. ,3 ^j Solem poft ablut.onera deinde funde v^p nti vicibusincaciafcrrea , & viginci vicibusexfngueinaquafalis communis & alkali .wi erk i..iii.iiid alc na Z -.1 . tum ;.. in calcem Lunx , cui non e(t par videlicet , ad
.,
Aluminis feparatio.
ipfo albo
Lunam.
Talci feparatio. plumofo partem unam & ACcipe de dilfolve ipfum ia quadruplo fuiurinae puerilis ACcipe de eo quantumvis , & contere ipfum antiqaatx & prsus decodae ad tertiam fui partem, in pelle ovina vel vaccina , & lapillis . Crymutetur de vafe in ftallinisvel fimilibus ficut fcis & tunc & , ..deftilla ...... per filtrum .....^v^. .. & tunc _ f.. ignias ip. vas , donec niWl fsecis invematur in fundo vafis , fum in cacia ferrea fepties, omni vice extinguen. vcl dsftilla eam poft fui decoftioiicm per alembi- do ipfum in aqua falis armoniaci & alkali & nitri cum , quod meliu> eft fada diflolucone deftilla falium prxparatorum ana commiftis , & erit optiper filtrum , ^ tunc decoque cum igne levi ufque me praeparatum.
,
Tom.
I.
Hhh
l/nmborum
644
PUade
Bibliothecx Chemicas Curiofx

Fhtmhortm ditorum feparatio.
Lumine luminum hoc compofitum.

Snlphuris calcinatio.
voluerls quantutn de quocunque horuin ..... calidum extingue & colatum, vis, ic cunc ipfum erit opcime iearmoniaci & , epties in aqua falis
paratu m.
SUIphur quantum vis tere & cribra & imbibe kumaqua lalis armoniaci, & aceto mali granati: Et li erit ad Lunam cum aqua falis com, <
, ,
munis & aceto acerrimo de vino albo tantum, volueris ignitas doncc cumcontritione &imbibitione communitec horum cujufcunquc LAminas extingue in aqua hac. R. falis armoniaci bau- deficcetur in cinere decem vicibus in uno die de& fublima fex vel rac, nitri, atramerjti, aluminisjameni omniumuna inde ponc in vafe fublimacorio unciasquatuor falis communis falis gemtri.x ana novem vicibus quod elt ultimum tamad folem, & ptojicc fiiper ipfa aceti vini albi quam ad Lunam , ex libro Emanuel. uncias duas lib. unam & femis pone ad Solcm diebus fcptem Sulphu<is feparaiio. donec ita in ca diirolvantur , & quanto plus lleteACcFpede eo bcne trito quantum vis & pone,^
Ferri&
sris fiparatio.
ric, mciius erit.
Argenti feparatio.
,
id in ciplunibo , poftea ccfaccx eo laminas ad grofficiem tui unguis, menta"' eas cum limatura chalybis peccenui, qua: prius aceto (ale fuerit fortiter incerata ( lale &
nericio examinacionis
ACcIpe de eo quantum vis & funde

cum
&
&
aqua prius abluca , & per nodem in duplo fui de aceto fjrti fucrit macerata ) & fac eas inorari \n furno panis optime calefa^flo pcr noftcm unam. &c mane extrahs & dimittu infiigidari , & lcpara laminas a iimatura, & funde eas : &: eric argentun
,
optime feparatum.
Su/phuris folutio.
tabnlam vitrcam donec fit ut medulia cum quo teras quautiim cll: ipfius quarca de fale armoniaco deinde in acre de(icca: pofteaimbibe ipfumex aquafaiis armoniaci fublimaci , qux fic tanta quantu-n ell ejus pondus auc parum plus deinde pone ipfum in vas fuper quod iit aiiud vas: Pollea inhuma ipfum in fimo quatuor:
TEre ipltim fuper
ipfum in facculo lineo largo & liga os facculi , tjc pone in concha in qua llt lixivium ad niediccatem pondcris fuiphuris de calce viva bene trira, & fupcr calcem pone facculum cum fuiphure, dcfuper facculum pone de caicc viva tanium , quantum eft totum fulphur , tunc pone concham iuper rccipiens fuum & infunde dcfuper de opciiiio aceto ( alibi dicitur foitiCfimo ferventc ) donec' calx peropcimc fit extinda: & hanc vaporationem reitcra fcpucs omni vice rcnovando calcem vivam: & tunc cxtrahc (uiphur de faccuio & pone iplum in vafe vitreo decoque ipfum in capitelio fortiffimo , inquo folutum fit prius in quadruplo fui de falc alkali cuni aluminis jameni , nitri, falis armo-^ niaci ana parte una , ti decoquc in igne levi cum fuis vafiS aqua & cinere mcdiante ( alibi habetur in accto vaporationis rerum (uarum cum igne ieni, doucc totum confumatur tunc dcficca, &c.) per dicm & noStem unam , tunc collige ipfum ut fcis, & ilcca & pondera fi fuedt libra una adde ei ii,
<!^c
<!<.;
matiirx ferri fubtilis uncias

iniimul
odo
&
frica fortitec
,
decim diebus
muca fimu n lcu ftercus finguiis tribus diebus Refudabic enim vel folvetur , fi itercus fuerit calidum & fi non tere ipfum bcnc cnm
,
:
:
&
ra
cum fricatorio inparopfide vitreata cum quatuor vel tribus ad mir.us unciis
,
,
& roalurr.i-
nis jameni extindli

defiillati
eo remanferit aliquid ex ea ne curcs inde & inhuma ipfum donec folvatur. Qîod fi ante quatuordecim diesfoWacur, no.i tamen e.xtrahes donecdiescompicaatur: btercus vero fingulo triduo muta , & fcias pondus fulp!iuris& aqu^, & cum folvetur pondera ipfuni. Quod fi fuerit ejuspondus, cujus erat prius , bene fi fuerit minus tanto erit melius Et Ci fueric eric pius fcias quod augmentum falis armoniaci eft in
aquafalis armoniaci
,
quamvis
,
& dilloluti in ofio unciis aceti & frica ( vel tere) fortiter & tunc ad-
in
ipfo
Qjod
excralies aut calefacieado ipfu n in va-
des unciiis quatuor calcis viv^ , uncias fcx fpumjc maris, & icerum fiica hicomnia forticer in paropfide pra:dida, & tunc deficca peroptime ad Solcm vel igncm Icntum , & tere perortime & cribra per fecaccum fpiflum , & tunc pone in aludcl fuper flratum faiis gcmir.ae , & fublima ipfum .utdidtum & reicerabis fubliniationcm & eft dc Mercurio pr.tdictam, & erit oieum optime compofitionein feparatum Scrva crgo ipfum ad horam nece(iiitaris
, :
fcaliqjo, ajt fubiimando, doncc redeat ad pondus fuiph.iris Deindc deftiila ipfum & qualis
:
in vafe vitreo.
ijyfodus rubifcandi ipfnm-
fuerit claritas
talis
crit ejus
.-
tindura
(\
enim
ell
O Jns eft unus curn tinfturis

Aîuaii bus &
cum
fueric rubca
crit
rubea
&
fi
fucrit a!ba, erit alba.
extradis de aniarboribus vel lapidibus Et alter

:
Congela cum
ipfo.
ipfo fpiritum
,
quemcunque
ipfo
,
volueris,
& fige cum ipfo & calcina cum

Modus
&c faicem
&
ceta
cnm
aquis rubificantibus , qux funt in fpcciebus limpidis . Et eft magnum fecretum cum funditur aliquis horum fpirituum in operatione, tunc
deftiliandi eft
ut fumas fulphur folutum
enim eft
Elixir
magnum.
Auri
feparaiio,
,
ponas in una cucurbita, & deftiilabitur in primis aqua falis armoniaci pondera ipfa.n doncc cgrediatur quod fit parum majoris ponderis Aqua enim falis armoniaci efl fubtiiis , 8c aqua fulphuris eft grotfa ficut lac: Divide & operarc cum coquod volueris, quoniam bonumeft. Eft autem fuiphur difficile ad folvendum. tamcn fuftinepatienter. Ejus alcera folutio abftiue fale armoniaco eft cum oieis Aqua cnim fulphuris eft ficut olcum acetum quoque folvit ipfum & cerat, & extrahit argentum ejus vivum , & redificac ipfum , & facit ipfum Eiixir , & ipfum dilTipat &
,
,
: :
.
armoniacum
&
de eo laminas ad modum wx unguis FAc cementa cum hoc pulvere Recipe

:
& ca$
com-
falis
nunisfeparati partesduas, fluviorum , vei inlittore maris reperti

:
lateris antiqui in ripis

,
quod me-
reaificat.
Solncioais fpiiicuum
Habes in Alberto in additionibus in cap. , fecundum Rafim in iib. de
lius elt, partem unam , tere optime 5: cribretur perfctaceum fpin"um tunc laminas diftas fic cementatas fac morari in medio athanor fuper tripodem per diem & nodeni un.im & impiendo athanor , id eft furneilum carbonibus vivis & quuna minuuntur addcndofemper dealiis , tuncigneremoto & infrigidato aperi crucibuium , & iavenies
.
aurum optime feparatum.

Arênti
Lib.II.
Se6t. III.
Subfea.III.
:
64J
&
Argenti vivi feparatio.
ACcipe de eoquantum vis 5; mortificaipfum cumpondere fui atramcuti feparati & cum taiKumdtm falis communis feparati rorando cum
,
:
fublima ut fcis hanc fublimationem, optime feparatum, fempcr rtnovando didas erit
itcra
farces.
&
Arfenici calcinatio.
forti
aceto
>
&
,
affando in furno panis calido per
noitem
toties
donec
fit
optime mortiticatum
&
& imbibe cum aceto accerrimo, TEre quofoluta^fint uncia: dccem defalaliquan,
cribra
in
tuuc tere ipfum

fuper llratuni
optime,&
gemma:,
mitteipfura in aludel
tulum pra?paraco
mali granaci
,
&
i\
erit
ad rubeum
fic fal
cum aceto
lalis
& accende levcm ignem
nietur,
doQCC iwmior ceifec , & tuiic ad valis latera fubli& iiancUiblimationtm reitera toties doncc ilc albiiTimum , fcmper rcnovando omni vice 81 erit optime fcparapracdidiam compolirionem
,
quod nielius de pollquam
armoniacum , augmencac cintturam rubeam: dcinin [quo ;foIucum

eric
bene critum cum imbibitione

vicibus in cinere
,
&
in
8i
dcliccatione quacuor
vafc fubliinacionis
,
pone
:
&
fublima quinque vicibus vel
tum.
ti/iiiii
fepccm, quod
feparatio M?rcurii ûa
reperiiur,
in piuribus lihrii
ultimum fuper eandem fxcem valet tam ad Solem quam ad Lunam. ex Eman.
eft
Salis Armoniaci fiparatio.
ex eo & mortifica ipfum cum poadere fuiatramenti feparati & falis commums lcparaci unc. 8. & aUimmis jamcni teparati unc. 4. ik itcrumfoiuci infortilTimoaccto induplo fui roiando prasdida cum mcdiccace hujus aceti in quo fcilicec aiumen jameni efl: diffolutum, & frici fortitcr iij paroplide vitreara,ut videaturquali terra tonida poitca afTa in furno panis in vafe conclufo, ita qmd non refitirec aliquo modo per nottcm unam & in matie extrahe & pone in paropiidc & rora ipiumiterum, & frica cum medietate
ACcipe
lib.
1.
ACcipe de eo crico lib. 1. de fpuma marls uncias 5. vel 6.& de fale gemmx uncias 2. de fale communi & aluxninis jameni ana uncias2. contere hsc oninia fimul forticer , & cribra per fata*:cum
fpiffuin,&tnnc mitce
genuTia:
,
in
& fublima c fcis, &

.
aludelfuper 1'ratum falis itera fuper ipfum fe,
mcl compoficioncm& fub!in)scionem obferva bene. timic praparatum

Tutiafeparario.
&
erit
op-
ACcipe
eam
in
de ea quantum vis,& ignias eam in
cacia ferrea fcpties,
& omni
,
vice extiijgue
accti
quod
relervalii,
&
poneiterum
in furno,
ut
prius, cunc tere ipfum fortiter , &: cribra per cribrum fpiiium, pone in aludel fupra llratum falis
&
aceco vini mira: fortitudinis tunc rcddc ei acetum , in quo cxtinda eft, tcrendo & inibibtudo fuper marmor , & ficcando ad Solem, c\: tunc fu-
gemmE pone
,
ipfum fuper athanor & fac fub eo ignem cum cribus vel quatuor carbonibus donec omnis humoroficas celiet & tunc vigora igncm paulacim, donec totum argentum vivum ad vafis
, , ,
blima cam
ficut (cis:
&
Magnefti& CT
erit
optimc leparata.
archaftî feparatio
ACcipe
tum
omni
ficut
de quacunque harum volucris quan-
vis,
&
ignias
latera fublimecur
&
hoc reicera ter

, ,
donec fimile nivi fublimccur do compoficionem pridiclam
quatcr, omni vice renovanvel
vice extinguendo
eam in cacia ferrea, fepties eam in accto forcifnmo

,
&
erit
optime
fe-
paracum. Addiciones. AHbi fublirhatur fic:Recipe de eo lib. lib. i, falis communis alI. Acramenci cicrini boni aluminis de glacie Jib. i. tere bi combulU lib. i. quoufque Mercurius ibi prophidum omnia fuper ; nihil vivum de eo apparear, quod ita mortificctur, lucum poftea ut pone nigrum in vatotum fed fiat fc fublimationis, & fublima cum lento igne donec Mercurius fublimecur reduc eum iterum ad fsces fuas , imbuendo cum pauco aceto,& icerum fu,
,
didum eft de tutia, fed ramen qualibet vice extindioncm exrrahatur ab aceto & ponatur fuper pcrphidum, velporphyriten lapidcm,& fripoft
cetur fortiter,
citrino,
&
cum aqua
dulci abluatur.
Hoc
fa-
cto, igniatur ter,
& omni vice extiuguatur in aceto

,
&
erit
optime feparata.
faiis
Preparationes Salis cgmmunis
gemmei
& Alkslide quocuntjue volueris fepararo par, urins puerilis antiquatae & deco6l ad tertiam fui partem , & deftillatx per filtrum partes duas, & diffolve ipfum in ea, & dcftilla per filtrum, & congela cum ignc levi ficut fcis,& fic iterafex vicibus, fed omni viccpoft coagulationem fac ipfum morari in vafe conclufo in furno pnis per no(S:em unam: hoc fado decoque ipfum ter, omni vice in duplo fui de aqua hac. Recipe feri ladis acetofi caprini partes quatuor, olci communis abluti cum aqua dulci & per alembicum deftillati,
ACcipe
tem unam
blima uc prius
bifllmus
ica tiat ter aut plus,
donec
fit
al-
Alibi ex libro Emannel Jic fublimatur,
imbibe de eo quantum vis, ficca cumreiterarione forcifrnnain Sole in diebus Canicularibus , donec erit malTa dura , cum aqua (alis commuuis & aceti, ik aqua aluminis jameni fi eric ad luiiam.- fi cric ad Solcm, cum aqua falis ar-
ACcipe
&
vel pinguedinis tcftudmis,

albi
moniaci
( vel
&
acramenci. Deinde tere

,
& pone
in vafe
fublimacionis
&
fublima ipfum feptcm vicibus

efl ul
undccim
,
quod
tima ) tribus
:
lioris
cum
igne debili
& quacuor cum igne forti non eft tale

Arfetiici ffparatio.
fuper tcrram.
VApora
vaporare
vel
,
ipfum prius
ut docui te vaporare
& i\ non vis ipfum non eft vis tere ergo ipfum vaporatuim, non vaporacum peroptime cribra & adde uufiiiphur
cum calce &

: ,
accto:
qnatuor ( vel o6"to ) de calcute ( id cft vitriolo ) Sc uucias quatuor ceruffx plumbi , & rora cum unciis quatuor vel tribus ad minus aluminis;ameni
cias
diliolnti in
od.o
uuciis aceti deftillati
ut fecifti
in fulphu'-e , & tuncpone ipfum in aludel , five in vafe fublimatioais fuper ftratum falis gemraa: ,
&
qus melioreft, mcllis defpumati ana , & omni vice coagola & affa ipfum in furno panis qualibet vice ficut prididum eft. Tuncfolve ipfum perfe in vafc folutionis ut fcis, vel in aqua animalis femel deftillata quod erit fadum die una , & tunc deftilla per alembicum & adde ei aequale pondus fui dc aqua aluminis ( ani* malis) fcpties deftillatE per alembicum , quatuor vicibus cum aqua vel cinere &tribus cum cinere fine aqua, & tunc coagula in vafe coagulacionis cum igne leni, aqua& cinere mediance, ita qtiod tota aqua confumaur vel coaguletur cum cojcunc refolvc ipfum ter omni vice deftilla per alenibicum coagula,& proba ipfum fuper laminam ignitam,qin fi fluxerit ad modum cer^ vel plumbi,f>fiutr) eft , (i non,reitera fuper ipfum ultimum opns donecfic contingat, &tiinc erit optime prsparatum.
,
&
&
Altmiriii
(S6
Bibliothecx
Altoninis ]ameni prdpuratio
Chemic^
ga
flricte
Curiofas
& &
feparato partcm imam,& diflblve, ACcipc de eo & iu vafe folutionis ciim aqua aiiiir.alis ( lcu alcmbicum & coagula: & urina ) femel dcftilla pcr aqua- ammalis , prxdidx tuuc adde ci tantundcm ell in falibus: prxdiftum Jicut & coagula infimul
bus. Qiiarto die aperi facculum intromittc dc laplllis albis ad fufficientiam , tunc os facculi li.
jice fupcr
loceft
prius uttotuin coagiilcrur cum ca, & fic vicibus cum quacuor alcmbicum per fepties deftilla cunc iterum aqua & cinere , & cribus cum cincre modo per alembicum, dilVove & dtftillapridido ica coagula ficut fcis in vafe coagulacionis , & prxopcime eric fuper laminas:
,
:
&
fac
donec currat paracum.
&
ponc ipfum in fcutelia vitrcara,& proipfum de aqua,cum quafueiic vaporacum, & ffica forurcr inter manus, donec tale pcr poros facculi exiens, in fundo fcucelljc dccidat rtunc dimitce ipfumrefidere, & fiindc aquam fubtilicer, & invenies ipfum in fundo (cucellff fimilem argcnto vivo pr.tparaco & foluto, & deitillato per alen bicuir. , tuiic pone iplum ad lolvendiim in folucione nollra & cum fuericaqna clara mbibc exea pondus fui dc arfenicoadminiltrato & iterum mitte ad folvcndum & cum folutum fueric dcitilla pec
.
&
Alicer:Pone alumen jameni & pone in fbirno panis per dicm argillatam aqua unam deinde extrahe & tere, & imbibc cum urina albo vino & dc aceco falis communis foluci in aceco & pucri duodccim annorum. Sed de fale & diltcmperecur , & per pondcra finc urina arqualia cticucum imbibc aqua hac de & colctur, pannum vijameniquinquc aluminis deficcatione & ratione in vikerc pone deindc n albu uimis erit & cibus
in
oUam vicreacam
alembicum
X.S.
,
ira uc nihil
rcmancat
in
&
& Hac aqua valde pervia, cera in crucibulo tenui luper ignem lcncum cum olto albo ['hilofophico, ficut fcis, ita uc currac ad
modum
to projice
&
fundo cucurbicoagula cam , &
plumbi ad minus & dc hoc cerapondus unum fuper centuin cujus vis duorum plumborum feparatorum , & ticc Luna melicr ca, qux eft de mincris cum Dei auxilio, & ejus
ccra: vel
:
virtuce.
vcl pocia ] fub fimo pcr dicm [ id eft cucurbita umim , & folvctur deftilla femel, deinde congereconde, quia oinni la ut fic nivei coloris: deinde claram: Et eft aquam die potefl dilfolvi ciciflTMie in folproccflaccm habcc luium de recinaculis , tamcn
:
Auri pfxparaiio
(^
hic ej}
modns facioidi ex emni
corpjre lapidem feu eli.vir ejuodlibet fecmidujn
fiiamjpeciem: vel compoJire,fi rmltioTiem

inieliiôi
:
Ideo
tioia,
vendi. Et etiam
cadem
eft
pia;paracio aluminis zu-
AC.Mpede
quantum
lui
eofeparato
vis,
,
vel fubcililTime
limato
charJni. Exlib. Emanuel.

ViirioLi fritparatio.
de arllnico
,
fublima ab eo aquale pondus vel fulphurc rubeo fublimato ad ru,
&
excinûe ficut prsecepi de curia in accto, poftea lolve ipfum in vafe folucionis cancundem fui aquJE vitiprxparacs , & cum bcne folucum fuerit delHlla per alembicum, doncc tota aqua deftilletur
Ccipe deeo quantum ACcipe
iL'nias,& priiis,& jgnias,C5C visut priiis,cc vi.sut
ad aioum album aonec donec mcaiecas & ao mcdiecas beum
ejus
cum eo ec
in fuado vafis figatur.Et imbibe cotum hoc dc pon pcrfoluti dere fui aqiix falis communis feparati
&
&
rubicunda
itera fuper
& clara,& tunc

,
eam coagula:& hoc opus
ipfum ideft, folutionem & deftillationem S^coagulacionem, donec fuper laminam velocifTime fundatur , & tunc adde ei sEquale pondus
fui de oleo aluminis reaificato men fic oleum prius dertillatum
furno calcinationis dic & node falem cum aqua dulci, ;.blue inde tunc ficca una, &:tunccera ipfumcumfale armoniaco feiterum: parato rubeo ad rubeum & albo ad album,& tunc
ficca
&
alPa in
&
cum
fuo igne
ta
&
redificatum ru-
ponc totum ad folvendum donec aqua clari(Tima & tunc fublima hujufmodi aquam & dcftilla tiat per alembicum, & coagula & cera in crucibulo fuper ignem cum oleo philofophico fixo rubco ad ru:
beum tunc
.
beum , & albo ad albu.ni. Et tunc projice de ipfo , , fi eft ad rubeum fuper argentum , & fiet aurum borubicunda , aum jungantur infimul, & redificcncur infimul fe- num & fi eft ad album fuper aes & fiet argentum bonum. mel , & erit opcime prsparatum. Aha prdparatio Anri cjua alihireperitnr. Nitri praparaiio. de eo feparato & fubtili(T-nie limato Ccipe de eo prxâr.icoquancum vjs,& funde unain,& afquale pondiis fuide arfenipaitcm ^\_ipfum , & extinguc feptic? in aqua falis comrubeo ablue & fiica ii/finiul fortiter,& pone ipfum fublimato & co 'munis priparati , & cunc contere tantundcm ciim falis con munis praparaipfum ponaludtl ficca & in a fale cum aqua dulci poltea fublinia arlenicum & plumbo prseab eo bis vel t&r & fcu de rubci, ti medietatefti d.-ra & adjunge ei priparatum. optime tunc tere.& aditerum eric infimul,& parato, & funde Additio. Accipebonum aurum purum, & habeas de ei iqualicer pondus fui de Mcrcurio opcime feparaco & concere fimul rorando cum aqua falis coram te paropfidcm ci-m aqua munda dulci ,L>i liacommunis pri:paraci, & afiando in furno panis per beas cotem alpcram mundam cujus unum caput noftem &" cunc fublima fugicivum ab eo toties teneas in manutua,^' aliud ftet in fundo paroplidis donec totusin fundo vafis cum eo remaneac- tunc in aqua .V tunc frica aui um in coce fa pe madefaabluc inde falem cum eo aceco deftillaco, quo facicndo coccm cumaqua.quia limatura defcendec So ficca totum illud pcropcime & cera cum aqua ad fundum vafis fubciiis f-ac ergo taindiu quod iimecur de auro quantum voiucrii: deinde pernîcce vica:, & folvc in furno: & fac poftmodum de eo per in pra:paratione eft dcftilU auri, id ira per horam & projice aquam cum facilitate , omnia ut dicam congcla, & ficca. Eodem modo fiicias de argento: & & cera ablueter cum oleo philoper alembicum cum limafubcili, & ita utuntur. Ex iimant opcime pia:paratum. qui fun eric & fophico, ambo
id eft
falis vicrioli
olcum didum & aqua & fal ejus rubeum di-
ACcipe
i.'^.:
Talci priparaiio.
lib vis
,
dc Arcibus Romanorum.
Argenii pr^paratio.
ACcipe
.
de eo feparato quantum
&
pone
iterum infacculolineofpil1orocundo,&:largo, & liga os ejus, & fufpende ipfum fuper vaporem huRecipe grina: fublimaci parces duas, falis jus aqiii
armoniaci parcem unam,
&
h-jjutmodi aqiiam tribus diebus,
maneat facculus fuper & totidcm nocti-
de limacura argenci fcparati pcr omnia uc de auro dixi hoc eff fublima ab eo aequale pondusfui de arfenico velful[ihure fublimaiorubeo ad rubeum , & projice fimiliter ipfum fuper ar:
FAc
gentum
vel xs.
Alta
Lib. II.
Yy
I ( '
Sea.III.
alembjcum
lacioms
,
Subfealll.
&
(k
fi
647
i
uc
^liaprsparalio Argenti. Ecipe de limatura argenci quantum vis>&: faq \.dv; (.a ciim (iiblimato arfcnico albo per omuia
dictiim efl iu aiuo.
Plit?nborii?/t
flj!iapcralembicum&
coagula cumigne lcvi in vafe cr.npntunc re(olve ea pridi<io irodo rcr,& defc folverit
.
mmam ignitam,
dnoritm praparatio.
REcipe de quociuvque eorum volueris feparato parrcm luiasn, < hiiide iplum in caciaferrca, & projicc Ibper ipf-jmpondns fui de fale coinmuni
fcparato ^ commove forciccr cum inlbuTieaco ferreo doncc totnm plumbum in pulverem convertatur tnnc ablue ab eo falem cum dulci , 5: deficca pulvcrem illum pondera ,
piilverizito,
&
Accipe igitur mercurii feparaii parcem unam & de praduio atin<;ar per fc foluro tantundem , & inde imbibc Mercuriunipaulr.cim fnper porridum,&cuin
,
bum, fadtum efi: lin autem rtitera (tipcr ipn,,;) timnm opus , donec con: ingat, & erit Atincar*
coagul:^, f p-nb.-; fnnerla" uc cera vel plum"

ul
Iaqna & imbibs ipfum cum tantnndem fui de aqua falis commnuis feparaci (Sc per (e folnti (^ tunc pone
,
ipfnm ftare iu furno calcinacionis per tres dies & noês: tunc eo infrigid.ito excrahc inde faiem omnino cum aquadnlc Sc tunc iccrnm ablue cum . ac]ua dnlci dc paropiide in paropfidem ad modum cerulx, ica uc fiat album uc nix: cunc tkficca iplum poifcafacde iplb per omnia uc prjEad Solem, dixi de limatuia argenti, 6c cric optime feparatum.
refpiret, &: fac
:
i.-;
incrncibulobcne concluio ne
pfidis calcinatus.CoIa igitur inde aqu.in. ci.m ik ita fac donec omnis (alicdo reccdat
Mcrcubene calcinatns &c prsparatus. Tunc accipe de aqua p)uvi.tii pinviah deiiillaca "cu.uaca pcr a)embicum alembicum & folve pra:didam lublimacionem in quadnipio Ibi de iiu jus Mercurii aqua , ira quod rotum atiuc;,r diii 1 o 01' vatur in ca Mercurius , remaneat in fundo puo
:
cum fuo recipience , & obturatis junduris ciim Juto maginerii fublima ipfum dx quodkibiir.abitur rcduciupcrta;cesrerendofupcr porfidum & reddendo ei aquam , qui ab co deftillavit . & fic irera toties doncc inde nihil fublur.ttur 6.erit
: ,
pone m aludcl (ine Itrato aliquo: & aiembico fuperpoiico

;?,
totum ;;brorbueiic, dciiccaipfuin
ievicer,
r,ius
filcro",
teyri 0- tyris prxparatio.
tuncdcficnecclTi'
-
ca ipkvm
tatis.
c<c:
ACcipe dc qnolibet horum volueris feparato .v- iubciiilfiiie liiiriaco partem unam , .-^ abiue ipfum ter omni vice cum medietate fui de arfenico, cujus racdictas fir prreparaca ad comburendum
corpora, & aiiamediscas feparata Iblum, ic fac ipfum manere in athanor calcinationis per diem & nodtem &:. omni vice fac ip!um defcendere cum oieo carcari ) & per bocum barbacum donec album & ciarum deicendac & cunc tere ipfum & rora iplum cum aceco tbrcillimo lima fubtilicer, in Sole calido donec i-p("um optime riibificatur:tunc pondera ipfum &: adde ei tantundem arfeni.ci rubei> (Sc fac deinceps per omnia uc pra:dixi de auro. Argenti vivi praparatio. falis armoniaci , i"alis aluminis jameni, cuperofs ana uncias tres, difloIvehsEcinquatunc mittc in ipfo tuor libris aceti deltillati , Jib. unam cerulfc flanni ik fac ipfam manere intus per mcnfem &: amplius, quia quanto plus intus fteteric tanto melius efi: , Sc move ipfam quotidie bis
.-
ferva in va(c vicrco qd
horam
&
CiUinario ^Jiiercimi. Afcipe faiis communis.lalis gemma:,ck alqminis jame/i| jina qu.nntur. \i%, folve:dc hac aqua imbibe fuper niarmor
"%:
curium fublimatum tcrendo quoufque fatis biberir. Pofteapone incucuibita cum aienibico, deficca,femperaucem reddacurci /uaaqua deftillaca ab eo donec totam biberit , nec afccndat- poftea difiolve in aqua pluviali, & fnveniesin fiindo Mercurium album.
Mer-
&
Solutio ipjius.
ACcipe
dicio.
REcipe
falem armoniacum prsparatutn cum urina prxparata quoufque fit ladea, & diffoive in fimo equino ficut fcis, & conseia,
Ad-
Anripigmcmi fublimatio.
c;>.
REcipe
qemma: aurfaliscommnqislib.i.&h^ctriacercfuperbene
lapidem marmoreum,& mifce bene ccre minut^: deinde fac leaum unum faiis communis in fubiimatorio , .^c fuper iilud ftranim pone auripigmentuni cumfua medecina, & iubiima totum infimul uc fic in Mercuno: Sed in fioc non rcquiritur
.s
auripign.enti pra^parati jib. batticur^ cupri aut arrjs lib. i. faiis
unam
&
operari volueris,dimitte quiefcere, excrahe inde aquam claram donec clarificccur caucc deliiila ipfam pcr filtrum ,tunc congela ipfam, & congeiatampondera& iplâm imbibe cum tertia parte fui de aqua calcinata alba ad aibum,& ^ tnrno panis per tunc afla rubea ad rnbeum : noaem,^ poft dilTolve pet fe ficut fcis , & inde imbibe Mercuriumfeparatumadpondusejus paulati;n fiiper porfidum, & ficcabeue , & fublima iine ftraco aliquo akmbico fuperpofito cum fiio recipience , & quod fubiimatur deduc fuper fices fuas terendo fupor marmor, redde ei aquain qux ab co deftillavit lic reitera toties, donr c inde nilul
vel ter,
ifc
:
cum
>.'^
&
tmfi
&
m
.
f"signis,quiafu!phuro:auripigmentumcitocomburuntnr & quando fucric fublimatum quid mat^ferit in ficibus -.({{^c: iterum
:
videas
fublima^fx-
illo
ces quoulque intusnihil retuaneat, fublimato fublima tcr, & ferva
6c
&
pone cum munde.
Aliter fic fuhHxnatur.
l^
bi
Ecipe auripigmenri pr^par.ni
iib.i. falis
jAmunispraparati
lib.
comaiic
lib.i.ftauiji calcinati
&
autplom
Aiblimctur. Et tunc
aqna
dulci:
&
remove fales abluendo cum tunc pone totum iilud ad defcendcniu
femis, cupri combufii aut iimaturie cupri

,
ferri lib. femis, tere res ipfas,
poftea mifce fimul
&
laminam, & cum defcenderit fac fub eo ignem feptem diebus fecundum quod dicam inferius inoperatione verilTatui Elixir tunc ^c de eo ut fecifti de auro.
dum, L\c defccudere
blimaudum
ferva.
uc
didum
quamlibet per fe,& tcre niinute , & pone ad fueft fupra , & fublima ter
&
.-
Defcenftp eûripigmenii.
'Aha
Caleiiiatioejufdem prxparatio Aifrturii, ûj habetur alibi.
&
>
Ecipefalisalkali.falisgemnnxjfalis aluminis;
armoni.Vci feparatorum partem unam, foJvehxc omnia in du^lo eorum de acûa occulri Japidis aJbi lublimata fer Cne inhumatione , & di-
falis
&
REcipeauripigmenti,prparati dimidiam lib. & Iib. dimidiam tartari calcinati & tanrum calcisviyx, & unum quarterum falis communis prx parati , & tere bene omnia infimul & pone cum aqua aluminis ovorum re<aificata __ pone cim & ^^^
,
non nimis duram,

ceaforio
,
mitre quiefcere die
&
paucofanguinisporcifeupinguedinis,& fac paftam fed mcdio modo: & pone in def-
node una
t-unc deltilla
pef
fint iijtus virgHlflf
ferre*
quje
êneanc paftam
6^%
paftam
iii
Bibliothecse
fundo
iie
Chemicx Curiofe
iic
cadat quaiido vas vcrccriir
Iixivium
quics, 6c
alKali-
iterando
juod iiifjriuselt, fit fupcrius.- & appnne coopcrtoriu.Ti 61. claude ciim argilla & fumo cquino:Dcindc hc fjiFam iii tcrra ,'a: vertc vas quod fupcrius apelt uc coUocetur infcrius.iS: pone (icin foHa
appone
fatis
cokitionem quater aut quindc (ale communi, aut dc Ulp
^rfenici prparatio,
&
pone tcrram circumquaquc

:
&
fac parvuni isjnem
augmcntando, in priacipio facias ignem fine dimidiumdiem,&in & hoc per fortcm. Et nota ijiiodparvumforamcn, quod cft in pvtc inicriori valis fcmper diliet elVe aptrtum & poll fcx horas dimicte ignem ut infrlgidctur,& aperi vas, C!^ repcries ad latcra coopcrtorii auripigmentmnquod dcfcendcric album in (imiliaidinein metalli albi fuli , ut argentum illud collige & (erv^v:
dcinde paululum
&
Auripigmentum quantUm voles, coque in oleo lini aut amygdalarum amararum auc in fumine porci fuper parvam igncm per dimidium diem 6i littantum oleum aiit pingucdo quod natet fuper auripigmcntum ad (piditudinem digiti & dcbcc
,
: :
prius c/To trirum in pulvcrem miniuifrimum
dein-
va. Et
(i
aliquidremanferit in farcibus
itctum tcre
ininute & apponeaquamalbuminis ovorum: & (ic facpaftam & fac delcendere viprius, & ponc om,
nia
finiul.
Stilphttris& Arfeniciprjsparaiio.
fcparaACcipe de quocunque eorum volueris pingue-
toquantum
,
vis,
&
decoque ipfumin
dine porcina vel arictina aut hircina in vafc dccoSionis

digitis
ita quod pingucdofempcr fuperlic tribus adminus, C*: femper pinguedo cjuxfupercledonecexeanivatur, removcatur cum cochleari dccoquenpinguedincm hileievecur tunc remove
,
:
de polt dccoftioncm aufer ab igne, & dimitte re(idcrc pcr aliqucd tempus, dcinde colapinguedincm extra uc melius potcs Poftea pone fuper igncm,& apponc fatis dc urina,& fac bonum ignem, & move fipe cum baculo, & fac bullire per duas horas & dcinde cola urinam , & pone fuper igncm "c pone defuper acccum pnrparatum ;:d n;agnam qiiancitatcm &f4cias bonum ignem , & fac bullirc pcr duas horas aut tres , & aufer ab igne &extra cola acctum, & itcrum coquc in urina pr^parata & itcrum in aceto ad mciiusextralicndum pingucdincm , & projice fupcr aquam bullicntem lape, Deinde rccipe &Iigain facco lineo non nimis ftricio, fcd largo, & coopcrias in Lixivio
,
:
fupradi(5to,& fac intus bnllire rnum auripigincntnm ligatum in facco linco & fcmper aufer im,
do
in capitello fadto
viva
&
cx ciacrc cIavclIato& calce acetodillillato per alembicum: tunc calci-
miinditias qu.r fupernarabunt quoiirquc plus noii appareanr. Poftea extrahe fac bullire in aqua
&
na prxdiSumatincarpridiftomodoutfeciftiMercurium & abkie cuin aqua pluviali deftillata per alembicum.iit totum quod attingitur removcatur, ut didum eft iu Mcrcurio: Tunc accipe de quocunquc eorum vis partcm unam, & pone in aludel cum duobuspartibusaqu.E occultilapidis albi inhumati,deftill3ti & rcdificati fepties alembico fupcrpofico cum fuo recipicnte , & pone in aluluto Magifterii uc non refpiret , vcltamifato cincre rrico fidili de! in vafe ( ) ple-
ad cxcrahendum falcm,
aufer
&
quando
fatis bullicrit
&
hendum
dum.
projicc defnpcr fatis dc aqua ad cxrra pingucdinem & faicm, &tuncerit bcne
prajparatum ad
fublimandum
&
ad defcenden-
Salis Aymoniaciprjparatio,
claude junfiuras
cum
ACcipc de
ipfum
eo fcparato quantum vis,
&
folve
ficut
fcisinalbuminibus ovorum
elixa-
&
& fac dcfubuis igncm lentum fex dicbus. Ec fcptimo die vigoraignem doncc nihil deftiHetur femper aquam qua; inde delHIIat rcduccndo fupcr
no
,
,
fjEces,
donec
nihil poffic deftillari.
Tunc
igirur re-
aqua trium gencrum falis deftillata pcr alenibicum aqna & cinere mediantc , & aquam qux inde detlillabit , rcdde ei , & (k fac doiiecnihil inde fublimctur.Icera crgofolutionem didarn & deftillationem & coagulationcm ftx vicibus, & fcpcima vicc folvc ipfum in duplo fui aqua:
,
torum
vel in
moto
igne per
nodem & dicm unam
refrigerari
occulti lapidis albi inhiimiiri

cati,
dcftinari
&
reîfi-
permictc; in fando vafis invenies laminam cryftal-
&
ciim bcnc folutum fucrir, nMtte in aludel
linam.quam ferva in horam neceffitatis.
vafc vitreobene figiliato
ad
pridido modn ad deftillandum

Ita
& congulandum.
proba eum
cft
:
Additiones, ylliiipritpAratioSnlphuri!.
rnta aqua confiimatur pcr laniinam ignirarn qui'a

iit
:
tiinc
fu-
li
fcfe folvcrit
,
Tere fulphur vivnm minute, & pone in facco linco & liga large , & ftifpende in uno potto fuper ignem, & pone intnsfatis de lixivio quoddocebidcinde retiir, & facias infra diu mu'rum biillire move de facco, & ponc in pacclla terrea & coque per dimidiumdiem in urina feparata: dcindecola urinam, iterumponc in facco , ^ coque iterum pcr dimidium diem in lixivio.- poltea extrahe & projice fnpra de aqua calida ad falem removendum: deinde exicca ad Solem , & etit bene prspara, :
ra
fi
fine
alicujiis fi:mi
emilTione
fadum
:
utceqn.od
non^facdoncc
illud contingat
&
crit
praparr>.tuin.
coiicliifo.
j^ddiiirr.
Sctva crgo btije ipfum in
cptime vitrobcne
Solvitur
burr.inibus fic in
autcm fal armoniacns in aluna hora: Accipe ovuir. deroftum
cuin.
Sulphurif fnblimatio.
durnm, & illud (cinde perincdium& rcnoto viimple concavitatemejus prsrdifto falc in piilvercm rcdado, & teneas inrer manus benc claufas, aut in cuGurbica infrabalnenm & per horam modicum comprimendoemanabic aqua , & hoc juvac ad illud fixandum.
tcllo
,
R. Sulphuris praparati, limaci ferriaut cupri ana
Aliapraparatio ejus
ijuit
in plttribus Uhris
r.&Iibram falis communis prarparati tere:bene hrc omnia & mifce fimul & apponedeaccto & fac paftam & pone in fublimatorio, & luta circunqiiaque ciim argilla, & poncper noftem in fur- cum
lib.
,
,
:
invcnitHr.
ACcipe
&
de co fcparato quantnm
fe ficutfcis,
,
vis
&
folve
ipfum pcr
&
dcOilla pcr alen.bi-
pondera
& adde
ei
iquale pnndus liiide
noad exliccandum; de manc extrahc & fac pulve- aquaaluminis jamcni pra.'parari ficft ad album, vd remminutum & poftca fublima ts; hoc tcr, & fer<. vitrioli fieft ad rubcum & coagula fimul h:,QC vaLixivium cumquo pra-paratur fulphur &auripig- folutioncm, & dcltillationcm & coagulutionctn mentum R. urinx puerorum bene pra-parata? rcitera lupcr ipfum fepcies vel doncc fuper lamicalcis vivoc & falis communis prxparati & cine- nam vclnciffime fundatur vt ccra fine alicujus fu,
: ,
cis
fabarum auc farmcncorum vinez
& fac
indc
mi
emifTione.
Tutia
Lib.
\
II.
Sed.
vis
,
,
III.
Subfe6t. III.
:
(549
Tintix prparatio
I
'i
Ccipe de ea feparaca quatitum
imbibe
quia non fugit igncm tantum ficut alii fpiriciis, nte afccndic in cooperatorium fiiblimatoru ficiuWi-
aceco fortilTirao in quo lal communc lic refolutum dc /icca & affa i fLirno calcinationis pcr diem & noSem unam, tunc ablue eam cum aqiia dtiki & ficca, & fic reiccra quinqsics tunc tere ipfam cum fale armoniaco feparaco rubeo , vei cum aqua viridis xris , aut aqua auri refoluti, &i ficca ad Solcm.-aut fupcr ignem fi velis, fepcies auc odics,po(tea ponc adfolvendum.dcinde ad congeland.nm, & icerum ad folvendum,& poftea ad concrelandum deinde terc & inccra cum oleo rubeo i'hiIofopliorum aut alio olco bcne re.^f^j^cani
cum
ma
fimul
&
ferva.
Pritparatio (^rin. Tonitur inp/itribus loco aceti.
COJiige luinam puerorum duodecini annorum m vafc virrcato & cum plenum tucric line
:
folvendum & congelandum fais , & proba fuper laminam calidam fi cito fundatur: fi non.rcitcra terendo& poncndo in crucibulo fuper ignem , & incorporando cum olco guttacim doncc cico fundatur fuper lamina, & projidificaco
,
,
& pone ad
tunc evacua. eam inaiio vafc cautc, ira quod ftxqux eft in fundo noii comniilccarur & i;a ittra comi!;Utando dc fcpttrn in lcpicm dicbus dc vafc in vas , donec nihil fxcis de carLlideat:& tiinc coqne iplam ulque ad tcrtiam luiparrcm & dcfpunia & dclliilla per tilcrum alen.bicnm quod inelins eric,.& ipfam in vafe vitrco ad opus tuum ferva.
,
,
ipfam quiefccre fcptem ditbus
&
^jm^
/'"XCcuIti
ia,
V- V pc, & & fcrmenrari per
iitta /imp/icis prxparatio. lapidis albi elixaci quancum vis acci concere forcitcr doncc iiat iicut nicdul.
dieui
& nodem
illam dimic-
uinim fuper quinquaginta a-ris aut Luna: , & jfolve & deftilla per alembicum , & congela in lapijdcm , qucm ccra cum oleo philofophico rubeo iiec aurum bo|& projice fuper a;s purgatum , InHm. AIa^nc/i Q!" Marchafit^ pnsparatio. de quacunque harum vis feparata parciatiir
te,
& tunc pone in vafe deftil!.'icionis bene figillato*

cinere mcdiancc,
& dcfiilla,aquaaqua &

dcftil[at.-im
.
& aquam
&
miccc fuperfaces fuas. & dcftillaiterum, diC\ fac tcr pluribus Iibris non pricipicur ut ponatur fuper ff ccs luas fcd quod bis deftillecuc
foluni
&
eric
ACcipe
ficca
alba uc lac,
fjdum & cunc quam ufui referva.

:
deltillabitur
aqua
cemunam & imbibe eamcum pondere

feparati
fui fa-
yJddnio. Lib. Xll. AcjHaruin exlib.
Jis
communis
&
foluci
duplo
fui
de aceto,
in aludel,
&
&
puiveriza fubtilicer,
&
pone
& fac
cnm
fubtus levcm ignem donec humiditas ccnec,

fîc
!& poflea
fuis
fub eafortein
ficca
ignem duobus diebus

ab ea falcm cum
nodibus, runc
abliie
aqua dulci
&
& concere eam
cum cancumdem
rorando cum quartaparce fut de aqua falis communis fcparaci , & fublima ipfam ab ea bis vel ter, femper rcducendo fublimacum fuper fseces fuas deinde fac totura defccndcrc per Ibotum barbatum cum oleo & nitro toties donec defccndat fruflum album ut argcntum, & folve deililla per alembicum , & coagula & hoc frufium cera cnm aqua falis armoniaci priparati in lapifui arleniciftparaci
:
Emaniul. ; Accipe argcncum vivum& aiorcifica ipfum curti, rebus adurencibus & pcrviis , fcilicec cum fale; communi, aceco acerrimo, aluminc jameni,& lijj matura ferri cribus aucquacuor diebus: deindc fublima fepcem vicibus fuper eandcm tkccm.' Deinde folvc cum aiumine jameni Ibluco in fale & acecc. accrrimo ad libitum omnia & pone argcncum vivujti ficimbibitumfubfimo perquatuor (aiiaso(So) dies,& vcrtctur in aquam claram.poftca deflilla femel , & projice fxcem nigram: quia per acuicaterr
I.
,
t*<i-
falis aceci
omnes partium fupcrtiuentcs depurantur: reconde aquam vicx , cum qua fermentatur Elixiralbum,foIvendo & congelando.
&
dem cryllallinum quem

,
cera
cum olso
philolophi-
co aibo fuper igneni, & projice defuper fiannum & fiec arg. bonum:& hoc arg. projics fuper xs, & dealbabicur opcime, & cunc jungeipfum argenco bono & fict opcimum.
Additio. Aliqni dicunt , quod non efl neceffe fubiimare cuciam , magnefiam , nec marchaficam
tum
Secuudaaciiia.kcc\^c calcem Solis qua: efl fermcnElixiris rubci folve cum arramenco prius
&
folucoin falearmoniaco dies quacuor,& quando
&
cft
aceto maligranaciper
di|]oIuuim,deftilIa fe,
mel aquam clarann limpidam rubcam & cirrinam & odorifcram Virtutcm habet tingendi& eiiam
:
congelandi
eft
3.
&
folvendibeneficio
falii
&
hsec
dummodo
aqua
carnen fuerinc prxparaca. Magnefia vero
marchafica fic prxparantur. Tere quoufque fiac pnlvisminucus: deinde fac bullirc in aceco & in aqna carcari per dimidium diem in quolibec: & poftea in modico aceci deinde cola acetum&lava cum aqna communi & ficca pulvercm & ferva. Ec fi hoc modo prxparentur, non efl nccelTe fublimare. Tutiac vero quatuor func fpecies , fed communicer
:
&
& folve ipfam calcem cum alumine jamcni foluto in fale &aceto acerrimo pofiquam folucum fueric , deifilla ipfam aquam femel quia efl fernientum Elixiris
:
fermenium Elixirisriibci. Accipe calcem argciuiboni,
albi.
4.
Stanni: Accipe calcem fianni
folve in alumi.
ne jameni,
& aqua falis communis
oninia folve in
ucuncur ea qusc parum viridis efl, & paracurfic: Tere minuce, pone in cochleari fcrreo & pone
,
&
acetode vino alboperquinqucdiesfubfimo.Deinde.defiilla femel aquam clarsm & albam,qu2 habec

vircucem folvendi & congelaudi,& ponicur locoargenci in albo Elixir.
Satiirni 5. Accipe calcem plumbi , folve cum atramento & fale armoniaco in aceto mali gra* nati& forbarum, qus funt retinacuIa.-& poAquam
:
cochiear in igne quoufquc tucia fic bene calefacta : deinde projice in aceco, poffea extrahe & pone in dido cochleari & repone fupcr ignem & icerum caltfac bene&itcrum projice inaceto.-& ficfac fepties & eric bene prxparaca. Sic prseparacam potes fublimarc. R. rutiam prarparatam ad unam iib. falis communis dimidiam lib.prsparati , & dimidiam lib. hatcicurx. Harc omnia fimul cerc minuce , & pone in vafe fublimatorio abfque ftrato falis , & claude fortitcr cum argilla, & fac primo per
, ,
erit folutum in tribus ditbus fub fimo
de/iiila fe-
unum diem quoufque humiditas

,
exieric
deindc
per unum diem , pottea depone aperi liiblimatorium & reperies tutiam fuper fsces:
magnum ignem
Tom.
I.
&
compofitione Elixir j ibi lunc muka tingencia inSolem. d. De Caice peregrttior.nn. Accipe calcem peregrinorum & folve cum alumiue jameni & zucharini folutis cum fale communi & aceto de yinp albo per feptem dies: poftquam enc folutum, deftilla femel aquam claram, fiibf ilem & odoriferamj lii habec
in
mcl: quia
&
ponitur loco auri
6^0
folve
i
Bibliothecae Cliemicae Curiofx

bibere aquam primam donec rubicundiffimusfiac : Et cunc accipe de ifto igne quanfolve ipfum in quadruplo lui de olco tum vis fi^ redificato , & deftilla , donec rubicundiffinms dcililletur. Serva ergoiplum in vafe vitreo bene
babet virtutm folvendi & congelandi: eft fermcntumElixir albi. 7. iy^ûa gambariva:R. C3\ce\ngimhinvim Sc
modum
da
,
ei
&
cum atramento
foluto
cum
lale
armoniaco
n accto mali fylvellris , erit foluta, dcltilla fcmel
& poftqium per

-.
tres dies quia per acuitatem fa-
conclufo.
!is
& aceti
S.
tir.git, folvit
&
congclat.
gallina
zAlia
pTiiparatio Olei vitellornrru.
Accipe calccm ovorum
& folve cum
alumine jameni & zucharino & fale communi omniafoive in acero acerrimo fado ex uvis acerrimis per 5. dics , poftca deftilla femel per alembicum, reconde aquam , quse valet ad Lunam loco
cepi dc albuminibus
Fac de vitelIispra:di6:orum albuminuin ut pr^, & quod dcftiUabit ab cis eric

Capitellum de Calce viva
olcum vitcilorum.
& Cincre
claVellatQ.
,
aqu
9.
fit
calcis argenti.
R.
Lilii
riorem
& pifta cum

,
radice ipfius
&
ad libitum de utroque & femper roretur cum aceto de vino albo, quia mclius & citius depui-antur, & fubtiliantur per acuitatem accti cola 6c dimitce refidere per trcs dies, iternm cola, & ica fac colando per pannum , donec erit|clarum: dcinde
:
veilatipartes duas, projice luper ipfa quadrupium fui de aceto forti caiido , & itera fupra compoficionem donec fuftineat onus colando in:
,
ACcipc
calcis
vivx partem unam
cineris
Ja-
concha lixivii Quidam cum calce & cinetibus addunt aiuminis jameni aliquantulum , & falisarmoniaci medictatempondensaluminis jamenirjuvac
:
claudc cum oleo abluto per quinquc dies, & deftilla femel aquam claram, fubtilem & odoriferam,qua:
valet ad
10.
eciamad fixandum.
Âcjua de Uthargyrio.
Lunam.
,
ACcipc
kaii,
Flortm papaverU agrtfli rnbei. R. flores illos , & pifta cum aceto mali granati & forbarum, femper rorando: quia citius inde clarificantur , poItea cola pec pannum quinque vicibusfemper re(idendo deinde poftquam eric cUra, claude cum oleo abluto pcr quinque dies , & deftilla per alcmbicum femel aquam claram , qux valec ad So:
partem unam,falis alaluminis jamcni kparatorum anaquarfrufti lithargyrii
tam paiccm frufti pracditti , falis armoniaci nicdictacem ejufdem frufti , dillolve alumen & falem alduplo vel rriplo fuide acetopracdido modo & commove omni die ter,donec totum in hujufmodi aceto diirolutum & clarum apparet ,tuBC dekali in
ftilla
perfilcrum,
&ad opustuum
referv^.
lem.
SqmlU Acciperadicem fquillae & pifta femper rorando cum aceco, in quo foluta finc 6. unciae
11.
:
<le fale
communi aliquanculum prseparato & cum bene fueric piftatumcola per pannum 10. vicibus donec erit clara, poftea claude cum oleo abluto 6. diebus :deinde extrahe & deftilla per alembicum
:
tribus vicibusaquam claram
ram
&
valec
ad Lunam
pulchram odorifchabet vircutem folvendi

,
,
& cogelandi.
12. R. Albumina ovorum codorum fortiter, tere in mortario cupreo,pone in phiala vitri,& dein-
de
â
fimo ad putrefcendum quoufque rcdaaquam: deinde extrahe & dcftilla per filtrum, poftea per alcmbicum force , duplex junlic in
fintin
Frufttm de Lithar^yrio. de lithargyrio quantum vis, & tere forticer, & ablue ipfum cum aqua de paropfide in paropfidem donec grolTiores partes divifae finc a fubtilioribus, quibus ficcacis adjunge fibi pondus fui de arfenico femel fublimaco , & fublima ipfum ab eis bis poftea fac cocum defcendere pcr botum barbatum cum oleo incro , donec fruftum album delcendat, & erit fadum. <tAdditio. Dealbatio Lithargyrti. Accipe libram lithargyrii& mole bcne poftea accipe lib. 5. de falci & mole bene cum lythargyrio, & pone in aqua per 9. dies, milcendo bis quotidie poft Uiva bcnc i fale & ficca & habebis hthargyrium dcalbatum.
ACcipe
fi
ficverum.
fturisbenefigillacis
fcd orania deftilla per cinercscalidos, &poftdeftilIafic
,& non
magnus
ignis
tionem icerum pone in fimoper quacuor dies ,& dcftilla icerum ad lencum ignem i<. multos cineres: & fic fac ter aut quater ufquequo habeas fignum
perfeSionis :hanc ferva.quiaeft pretiofa. Olei f^Hellorum ovorurn frdparatio , qud in
plnribtu reperiiiir Libris,
C A
AeiUie
UT
I.
Yuhe^ Avicenn^ ad tingendum 4.

jîrims JHblimatos albos.
ACcipevitellaquiBexcraxifti aprjcdiiSo
de occulto albo
(
lapi-
ACcipe atramenti jgyptiaci, limacurs faulec

ana unciam unam , Boris a:ris tertiam partem unius uncix, aluminis albi candidantis pannos (rocha:
vide fupra in pracparatione aqua: vitae fimplicis ) conccre ea ad modum mcduIlsE ,&pone de ea lib.femis in aludel alembico fuperpofito cum fuo recipiente , deftillabitur
&
puto vel
faecis vini uft.T j
&
fulphuris, arfenicicitrini
quartam uncise unius: &rubei, I:ipidis armcni

,
aquarubicHnda, crocea & fpi{Ia,& abjeSis fcecibus a vafe inhuma eas per odo dies reddendo eis aquam, qui ab eis deftillavit ,& iterum deftilla pcr alembicum aqua & cinere mediance, & ita itera tribus vicibus.
Hoc fado
deftilla tribus vicibus
cum cinere fine aqua, & tunc afpice fi C\z album , & proba ipfum cum xxc ignito admodum nummorum: quia fi dealbaverit ipfum intus &extra bonum eft & fi non , icera donec fic contingat , & femper fupcrficesfuasfiatdeftillatio: Ignis vero qui remanebit in fimdo vafis ficcus & niger redifi. cetur fic redde ci aquam albam , claram qua? ab , c deftillata foerit aflando & imbibendo,& poft: ,
& lazuli ana unciam femis meliis albi defpumati, quarram librajunius,falisarmoniaci, falis gemm* ana uncias 3. & femis pojiantur harc omnia in 5. libris aceti,& dimittatur ad Solem per menfcm unum : vel i\ non, fac ipfum buUire donec confumeturejus humiditas^prsedida tamcn fintoptime trita & calcinata tunc deftilla acctum a ficibus, quar m ipfo funt fepcies , & inde imbibe quicquid
: , ,
vis rubificare.
CA
UT
j.
II.
Ccipe limacura fauleclib,

10. libris
& infunde eas in

,
aceti pet
o.
dies
tunc cola hujus
acetum.
'
Lib.II.
t
i\
*
acctum,
ti
& pone in
ipfo arfenici
Se(5t.III. Subfe(a.III. 6sf (Cive auripigmen& fine intus ftare ,donec optime rubificeturrtiint:
dcftilla pcr
piilverizati lib. i. falis armorubei ) fublimaci cer pulverizati quarcam librje niaci fublimati adSolem porre ,& augmentabitur fibi unius, tunc
&
alcmbicum donec acetum
&
dcftillctuf
rubedo: tunc deltilla ipfum per alembicum ,Scdeftillabituralbum atcinenscitrinitati: deinde reduc
tnnc colora cum eo quicqmd vis , & fimilitcr fac de limatura xris doncc acetum optj.. me fit viridc imbibc crgo quod vohicris, & afia &:
rubeuni
&
rubificatur
optime rubificacione
firma.
ipfum ad limaturam aliam reccntcm , quam in ipfo iiifundc, &dertilla ipfumper alembicum ut prius: Ec fic femper renova limaturam donec dediilecur
Addicio. Cum limaturafaulec (puco ferri)appo-. ne virriolum tubirtcacum , & deftillabis okuin
fixuni, rubcun),
philofophicum.
rubeum uc tanguis,
mqvecur.
nam hrc rubedo nuuquam
re-
Quum
aucem prxparaveris atramencum
CAP.
ACcipe duenec
VIII.
cum aceto , Sc removeris illud , femper egredietur bcne rubeum, & erit color fixus. Scias autem quod nulla res rubea colorem recinet nifi illum.qui imicatur ejus nacuram.
CAPUT
T melius
acramenco
res
:
, falis armoniaci prxparati ana quantumvis,oc terc ipfa cum olco de vitellis ovorum , fint ficut medulla , & tunc alTa hxc aiiatione levi ar repone,&colora cum cp quidquis vis
III.
acetum a
ferro,
coloratione firma.
eft ut deftilles
donec
colo-
C A P.
ACcipe
,
IX.
deftillerur
3c
rubicundum
& acetum fimiliter ab

infimul
,
cum
eis
cunc jungas quicquid vis.
ambo
&i
CAP.
ftiilationis
IV.
finc
limaturx/erri faulcc partes decem, atramcnci ^gyptiaci quantum eft quarta pars limacurx tcrantur & projiciantur in accco vini albideftiIIato,& illud acetum ponatur ad Solem feptemdiebus , & tunc colaipfum , & ineo pone
calcanthi viridis vel colcotar rubei .idufti
iieris, fin
, fi
rubeum iceratione deAQui qux faciunt funt aqua Tinix fublimarx,& cqua
fedine lapidis C^vc hxmatitis
,
inve-
in
quibus ponatur
:
acecum,
i5c
deRiI!eturfcmel,quiafut{icit
:
Aquave-
autem,atramcnti yEgy ptiaci ana ad unam lib. aceti didi, unciam unam duenec id elt vitriolum , alacar vel alabric , id eft fulphur aua unc.
,
ro sris fola eft melior iftis Sc fortior eft aqua ferri cum fublimatur & rubificatur ic fi pofueris ipfum
:
femis^âliasunc. tres) tere hxc quatuor ,&projicc in diSo aceto , pone ipfum .id Solem fcptem
&
in
aceto
:
fiet
fixus
Hx
aqua rubea ficut fanguis , & eft color dux aqux licet finc prolixa:, propinquiofunt brevioribus.
zuli in
res
tamen
, (ic accipe de lapide lavens aurex quantum volueris projice ipfum tritum in didto aceto , & decoque
diebus,
& tunc
cola ipfum
quo
funt
&
CA
ACcipe
tere ipfam,
P.
V.
vel frange eum intus per diem, & tunc in diSto aceto pone tancum falis armoniaci ciyftallini quan-
tum ipfum
vatur
,
dc limatura faulec partem unam , & cum quarta parte fui de atramento , & fuper eam projice quadruplum fui de de aceto forti, Sc dcftilla ipfum per alembicum ab ea ,8i ita fac decies renovando qualibet vice atramentum & decima vice deftillabitur aqua rubicundidima ficuc fanguis > qux tingit omnia fuper
,
titer infimul
:
&
& mifce bene totum tercndo forhoc fado , inhnma totum donec folcum totum fadum fuerit aqua clara rueft,
:
bca rubifica cum ea quidquid volueris colore
fir-
mo.
CA
ACcipe
unam
,
P.
X.
aflaco
de atramento Cyprino
partem
qux cadic
eis.
& nunquam
color ejus reraovecur ab
& tere ipfum cum quadruplo iui aceti fortisj&deftillaipfum ab eo, & ita fae decies renovando qualibet vice atramentum, & deftilJabitut rubeum ficut fanguis quod li lic non fuerit decima vice, reiterahoc toties donec id contingat: & inde
:
CAP.
vivi
VI.
quatuor
,
ACcipe calcis vivi partes

partes tres
,
fulphuris
( alibi
(k
projice fuper ipfa aceti
rubifica quidquid vis colore firmo.
rubificati
cum
limacura cupri partes
deccm
quatuor ) & dimitte fic ftare per lo. (alias 4.) dics, & tunc decoque donec acetum fiat ficut ianguis, deinde cola ipium & deftilla :hoc fado , R. calchanti viridis arfenici fublimatirubeianaunciam unam, acecilib. unam, atramenci rubei unciam femis, fi ipfuminveneris, finaurem, fublima viridem vcl cicrinum cum aqua pura aqua enim dcftillaca remanebic acramcncum rubeuni in fundo cucurbitx, quod pone in omnibus operibus tuis tere ergoprxdida tria cum aceco prxdi6lo , & inhuma per fepcem dies, & l\ Iblucum fueric, deftilla ipium: fin autem reinhuma donec folvatur, &c tunc deftilla ipfum, deftillabitur ut hyacinthus colora ergo cum eo quicquid vis colorare colore bono &
, :
MoAus
rubtficandi
rem aliciuam ex diUis
aquis.
remquam rubificare volueris,& imbibe eam ex quacunque volucris prxdiiSarum decem aquarum, & tunc alfa eam & imprelTionem
ACcipe
facietaliquam in prima vice:deinde iteia hoc opus donec fiac rubea ut hyacinthus.Nota dcnique quod
fpiricus
rubificandi hoc modo debent prius elTe fublimati albi , & corpora fimiliter debent ede calcinata alba , tunc tindlura infeparabiliter in eig
&
figetur.
A(iuti
ruhea,a qua
ejHatuor (pirittufublimatialbi, ruhei /ublimantur.

,
&
falis communis falisgemmx, falis ari moniaci, aluminis jameni feparatorum ana Jib.i.alKaliquantum de omnibns,vitrioIi citrini fe-
ACcipe
firmo.
^
.
C A
Tom.
P.
1 1.
Ccipe de limatura faulec partem unam & .projice fuperipiam duplura iui de aceto forti,
I.
qux cum arfenico delccnderunt.albx limaturs ana lib. unam & uncias duas aceti vinialbi Iib.4. cum ifto igitur aceto calce viva vapora prius fulphuris vivi lib. quinque,
parati lib-S.ferri &c xris
,
&
&
poftea diirolve in di<So aceto omnia prxdicta, iii 2 exceptq
'
652
turas diclas
iti
Bibliothecx Chemica; Curiofe
cxccpco ferro , asre , vicriolo , & tunc deniilla lisjufmodi acccum per filtrum , deindc ig.uico limaaceco multocics
e.\cir,guc iu di^to cacia fcrrca omni vice poft txciatlioaem , tere iiujulmodi limatur.is opcimc in mortario zepoli baico, id cfl forrco cum piUillo fcrreo>
ADDITIONES.
Omne Sal fic
potefl
&
&
rubificari.
&
contritionem abluc cas in dicto accco Et fic itera. , & ignitionem , cxciiidioMcm , coatricionem abKitionem donce omniuo hujusmodi limaturar fint m difto actto diiiohua: Hoc tado igni vitrio& iccrum diiiblve , dei.ide congcla bis aucrcr . de!um pra;dia;um excingucndo in dido accco feptics indc cere & aopone modicum dc olco rubco Phi-foiticcr conccrcil, ,, 1'IA" nmr.i vire f-nrrario f omi.iviceiai.o.v-i 1) nra'di(fto & lolôphoriim 'H tnz redtificatum inde potcns ,,i;..u, v,..i ' f ^ . do : tuncinhumain ItcrquiUmolcptcmdicbus, Vui
:
T^Êrcfal, & appone aliquam aquarum rubearum & tere bcne & ficca ad .Solcm, deindc re & ica fac feptieS re & appone de aqua i!l.i riibea auc oti\c% & ponc ad diilblvendum & cu::. dillb. lutum fucru, delUllapcr filcrum poitca congela,
,
i'-i
..
.1
.,1
&
videarur: cincaqua alembicum per totam duitilla Ec tunc remediantc totiesdonec rubicundifruna dcitiiio-
doncc aqua
clariiTima
& rubicundiffima
ficere
aquam
..
fi
voles
ik
poltca fcrva.
&
Hoc eciam modo poceris rubificarc quatuor fpi-'

ricus, ipfos fiiblimaudo bis aucter,
mircciido
eric
fundo vjiiis :c ita inqualibcc iiiblimationc imbibcre debes <le aqua illa rubca, uiidc prius eos '&:cum tibi fuffccerit ponc fublimatuni P/aparatioMerciirii,Arfenici,(jrSnlphtiris (jdritbem. imbibidi manfit in fundo vafis in uno cruc.buqiiod cum co de quocunque liorum volueris fcparato dc o!co rubco Philofophorum tres| .ippone lo. & ipfum imbibe a.m femel partcm unam poltca lcrva Ec fi c.t.us vis' gutcas quatuor a.it , & pondcrc fui dc aqua rubea prxdida fciliccc qua fp.ricus rub.îcarc tuos ,2. tuum ia , tere & appo& tunc rubci rubUmantur foiritus fubHmati albi rubca. f.ccaad iolem & ica fac de aqua n^ & fuin
,
fempcr fupcr faeccs fuas reiuccndo ferva eam ad opus tuum.

tur
,
& ciiac
fcaipcr ui
qnod fublimatum
ell cuin
eo quod
ACcipe
&
menti pra:parati, foluci & defiillati rubei & fublimeturabeototics, donec in f.uido vaiistigatur- hoc tacô compleatur cumoleo philoioohico rubco fecundum ordi.iem fupradiaum Et hoc eit complemencumMercurii, aifeiwci &iulphurisad ^1, j,,^ rubeum.
,
:
fubIimaipfumabeatoticsdo.iccipfumrubeum demde ficca & fcrva & quartfepcies aut odties bli.nctur: Ec accipe hujus lubli.naci rubei partcm cxiccacum fexicsauc lcpcics tere bene & fucn: do acraunam, & imbibe ipfum cum quarcaparceaa
, :
yi/iapraparatta horim
combultas quod fit apponendo fatis de oleo rude quocunque horum volueris fepara- bco guttatiin fuper ignem in crucibulo , donec to parcemunam , & imbibe ipfum cu.-n pon- fundatur uc cera Hattcnus additio. derefui de aqua rubea , d qua quatuor fpintus fiibljmatialbi, rubei fublimancur iic tunc iubliiria 0/fww albttm xnm phtlofophicum.
:
trim ad
r!'.beum,exaliis libris.
& poltea dinolvc dc.nde. mclius cr.t: Et tunc lubihcab.s cakcs mecahorum. ^cd oportet quod fempcr imbib.is: cum oleo l^hiloiophorum fuper igncm m crucibulo:, quiaalu-er di6tx calces non poHcnt levicer fi.udi, nec reduci ad natura.n metalli nih cum humidi-tare aUig.inte ik penetrantc fiias partes ficcas &.
ap.poi.c
deaqua rube^.
congc.a,
&
ACcipe
ipfum ab ea toties donec rubeum fublimetur & in fundo vafis figacur. Tunc ablue inde falcm cum aqua dulci &1icca , tunc cera ipilim cum falc armoniaco prxparato rubeo , & lolvc & dcftilla & coagula. Ec tunc hoc coagulatum ccracuin oico philofophico rubeo & projice de eo dcfuper ar, , ,
Ccipcfruftum lythargyrii albi, (lanni extra*.

6ti
cum
arfcnico
iib. i.
& iimahoc fiibtiliter,
& addc ci (ulphuris, arfcnici, fcparatoruin alborum

aiia
untias du.^s
(t:iciis
-
Mercurii feparati albi uncias
quatuor,
gcntum fepar3tu.Ti & fiet aurum opti.Tium. Hoc otio eft complcmentum prctparacioiiis Mcrcuni , Artetunc nici &Sulphuris ad rubeutn. ter
,
& coutcrc hic omnia fortitcr infinad cuin

aqua: falis armoniaci pr.Tparari albi
,
&
(icca &c alia lcvi affatione,
&
,
pulvci iza fort
& pone in
valc fublimationis
'"
'
&
-
. fublima tp.
..
Vnparatio Salts Armoniaci ad rubeim.
\ Ccipe dc ipfo fubllmato quantum & pcr alcmbicum J\ ipfum

,
vis
&
fulve
defliilla
tunc ad-
tiesdonec nihil decisafcendat: tunciccrum ccra tocuiniioc, quod crit iu fundo fiiblimatorii cum pondere fui aquipixdidiac.- & tunc rotum projice
in d.ipio fui aceti tcr dcltillati in i. Ub.
jutige ei
omni dic moveparato, & folvantuc infi.nul, donec omnia in dido accto bis vcl tcr fortiter mul per alembicum & tunc coagula infimul Hoc folvancur: vclpone acetu.n illud cum pra:di6isin &dcili!lafafioreicera luper ipfum folucioiiem quod mclius cft. Illis folutis, dclocofoliftionis tionem & coagulacionem fepcies vel doncc Uiftilia per alcmbicum Itpcics fiipcr fxccs fuas, & per laininam fundacur ut cera Sc non fumigct.
mcdictaccm ponderis
,
fui
dc vitriolo
:
pnc
aluminis ja*
&
defiillcni.ur in!i-
n.cni caiididi
&bcnc
,
plumofi,
&
Aliaprsparatio e]us ad rttbenm-
Ccipc de fublimatoquantum vis & folve .p & deitilla per alembicum, CS: cunc ad, junge ci xquale pondus fui de crium geuerumfcparato ab occulto lapidc,&: atramcntum prffparatum, nhmnato C>ideftilIato;&rubilicato rubco, &hx'C
Al
fuHi
cgredietur vtl dcltillabitur aquaalbaclarifflrpa qua uterecirca ultimam cerationcm corporum & fpirituum calcinatorum ad albuin cer.tbuntur cum.i ea velociffime cu.n Dti adjutoriocjufque vircure. Hicc enim ell aqua alba pcrmanens aqua candi,
&
da
& lac virginis &acctum Phiiofophorum. &

,
, ,
duo fmn
coagula infimul. Hoc fafto reitcra lupra ipdeftiliatione.n coagulatiofolutionem
aqua fereiians &pcnccrans &aqua (eparans & CQnjungeas, occulta crgo ipfam, & opciarc cuni
ca: Et extinguc in ipfa iaminas aris (cparari, fici: argci.tu.n mciius , quam illud quod de mineris c.xtrahKur.
&
&
&
nem
&
donccfupcr laminam fundacur ut cera, & eric confilium nollrum csmnon fuinigct
tocics
:
pletuin.
Alio
II
Lib.ii.
^Ho
Se6t.iii.
niam
Subfca. iri.
fi
^53
dcalbaturt) iu
moJo oltum alhttTnfixHmphilofophicujn,

ceruHse ds trurto lichargyrii albiftimi
Lunam,vtl aliquod corpus

efficitur
fadar, & cerullx Jovis extradi cum arfenico ana lib.unam,& cera eas,& folve in dupk) fui aquae falisarmoniaci pra:parati,>S: tunc dcUilla peralembicum & imbibe iade lib. i. vel lib. 2. argenti vivi fublimati& calcinci3!bi:&iterumfolve&defliN la pcr alcinbicum totics, donec aqua albadeifille Ec tunc utere ipfa circa ultimam tnr clari(Tima cerarionem rcrum ad album.
,
:
ACcipe
ipfam extinxcris,
niineris.
Solniclior eo quieil ds
ACcii
&
Oleum rubicnndum fixum philofophicntn, Ccipe croci Arabicicalcinati, vitrioli Ara-
bici viridis, fruiH litli.-irgyrii f alibi dicitur aurei j ftanni calcinati rubiticati ana iincias 3. fulphurisvivi.arfenici cicrini fiiblimati rubei calci-
natiana unc.^.VlercuriiUibliirati
falis
arn.oniaci praparati
foluti
In pluribus libris inveniLur finishujus olci albi

j
(Sificati
fixific:Quodpoltquam deftillataeft aquaalba clarirtinia quod ipfa coaguletur coagulacjonc bona, & coagulabitur in laminam albiffimam,quam ccra ceratione bona & ultima cum fale armouiaco & oleo animalis ( lcu viccHorum ovorum ) prius rectificato albo j Sc projice fupcr xs fcparatum , & fiet argentum melius eo qnod eft de mineris. Ec fi laminam a-ris fcparati in aqua prxdida ante coagularioncm cxtinxeris , fict argcntum opcinnim. Hoc autcm olcum album fixum philofophicum eft nlcum aniniale albnin fixum philofophicum , iSc oleum ferenans & penctrans,& germinaiis& fcparans & conjungens: & cum hoc oleo retinetur on>
, ,
&
ciim oleoanimalis redificato rubeo ana lib.
& calcinatirubei dcllillati, & redellillato & inhumato

,
i.
conficianturautem
Incera crocum Arabicum & chalcanthum viri* de, & fruftum lithargyrii ftanni cum fale arnioniaco animalis prxdidi , quum bene rorata fucrint mitcc ad iolvcndum doncc folvantyr in aquam perfic:
&
viam
&
&
rubeam:Et tunc dedillaper akmbicum.

,
& imbibe fulphur & arfenicum prscdicunc iterum mitte addillolvcndum: & cum folutuai hicrit dcftilla per alen.bicum tocies doncG claridiiriiim & rubfcundidinium deftilletur , 6c tunc coagula iiiud in vafc cc>2gul.itionis, & cum coaguinde cera
,
&
fta
fupcr ignem lcvem
ne volatilc a
fiiga.
OL-Hm
rithicunditm
fixum
philofophictim.
tunc cera ipfum ultima ccratione cum oico aainuiii, (^fcilicer vileliorum ) iiigrcdiente doncc fundaturuc ccrai tunc rctrigcraipfum & projice dc ipfopondus iiiuun
laciim fucrit
,
,
dc fiilphure citiino lib. 1. & vapora iplum cum lib.i.calcis vivx, & libiis quatuor aceci firtidimi albi tunc renova calcem fupcr hoc
ACcipe
,
fuper
ni
centum pondera Lunx arr Jovis

, ,
atic
batur-
fcparatorum
e(l
&
erit So! opcinius.

,
.-
olcum,
ditur,
olenm philofophicun
Hoc autem quodnon accen-
fulphur rer
ccin
j:
&
,
cetur
pollmodumrenova fulphur & calficca dnnecipfum. acetum optime rubifitunchoc acctum divideper mcdium,& in
&
ardec in pcrpctiiuir,& olcum pcrmanens ^<.oleum animalis rubcum: Occulcaergo ipfum jprcciofius cft enim omni prccio,quoaut aliuJ coipus dealb<iuim in ipfo coagulationem extinxeris efficietur optimus Sol. f Nota ex hoc oieo dupliciter pofle nos operari , fcilicet ante congelationcm in ipfo extindionem faciendo & poft congelationem de illopulvere (upercorpora fufa projiciendo) Cuiti hoc etiani oleo ante fuam congelationcm coagulatur argentum vivum cum quo criguiitur corpora , &. CLun ipfo retinetur orr.ne volatile afiiga:Ethoc olenm occultaverunt Philofophi & cum eo fecefi
&olcum quod
'
una medictatc dilfolvc quartam partem.mitte limaturamfcrri & .Tris,qua-cumarlcnico defcendcrunt, & dimitte totum ftare in eo feptem dicbus
:
niam
Lunam
ter antc
&
omni die bis vel tcr commove oftava die fepara acetum a limatura: & limaruram ignias in cacia ferrea & excingue in eodem aceto ter & omni
:
vice ccjitere
eam
,
fortiter
inmorcarioferreo cum
piftillo ferreo
&
ablue in prxdiSo aceto antc-
quam remittas ad igniendum,

reircra toties
&
ita
poftmodum
doaec tota limatura in dido aceco diiroWatur, & acetum illud fanguis rubicundus videatur Et tunc deflillahujufmodi acetum fuper fxccs illas pcr alembicum toties, donec ab eis ru:
runt ex crydallo flrf6~carbuni.ulum , quia eft oleum penetrans colorans, cumipfo cerantur corpo-
&
&
,
ra
&
fniricus fpi
calciaati ceratione ultima ad rubeum:
biaindilTima deftilletur, fcmper fuper fsces fuas rc-
duccndo, tunc hoc acetum ferva ad partcm Dcinde accipc aliam medietatem aceti quam fuperius refcrvalli & adjunge ei falis armoniaci , vitrioli Cyprini adati dequolibet ana quattam partem fui & contere forticer & fac rpfam morari iii co. rribus dicbus , fedomni die contere vitriolum fortitcr bis vel ter iij-mortario ferreo , nt bene dilToJvatur in dido aceco iioc fatto dcftilla ab eis acetum cum alcmbico tunc projice fA-ces, & renova huic aceto deftillato atramcntum vel vitriolum decies feinper adquartam partem aceti & decima
:
operare itatjue cum eo dcdit. Additioncs.
&
lauda
Dcum
:
qui ipfura
Oleum benedidum fic facias Accipe latcres rubeos quos nunquam tetigit aqua,& accende in igne, doncc igniti apparcant.pofteacxtingue eos in oleo olivarum tere ad inodum fimilac, & iinpl ex eis venttcs deftillationis vitreatos, deindc prrpara fuper ventres capira eorum & luta junduras luco fapientix,ita ut non* refpircnr poftca mitte fuper furnum deftillationis,& non fic velamen inter ventres & igncm,& iatromicrc ignemfacilem
, ,
fub vcntribus,
donec
dcllilletur
rubeum vehemen-
vice dcftillabitur
rubeum
ut (anguis,
&
.-
inficict
om-
pone in vafe plumbato ftriftum os habente, & tunc Sificat.^ ter i<: prxparatje cum pondere fui arfcnipone intus olcum petrolcon ficut invenitur venacij & ad lib. i. hujus aceti infunde in eo uncias le & bene cooperi ne iaflammetur & cum frigiduas Mercuriilublimari rubei( & CSlcinati) & didum fueric , pura & accipe tegulas prxdidas extinmitte ipfum refoivi in eum , S: tunc pone totum in das, & iterum ignias bcne & pone ut prius ia deflillarorio & deflilla infimul ter femper fuper oleum prscdidum & etiam de novo {\ non fufficiac fsces fuas. Rcferva igitur hanc aquam , Cv colora illud ad cooperiendum tegulas, ut fupcrabundet curn ea quicquid vis: & lauda Dcum qui eam tibi ad denfitatcm duornm digitorum Tnnc iterum dcdit quia ipfa eft prcciofior omni pretio : Quodepura oleuni , & tegulas bcne tere, & pone in
,
,
ne quodcunque tangct colore rubeo Accipe igitur dc duobus acecis jam rubificaris ana & junge eis tancuiidem (alis armoniaci prarparati rubei, ( alibi tantiidem aquce animalis iahumatx deftillats,& re,
cuftodiatur ignis ne accendatur oleo, &nonpoflit extingui &c.

: ,
tisrubedinis
cum
ty4lio modo.
Accipe tegulas novas
&
ignias eas fruftatim
Sc
Tom.
I.
lii
deftilla-:
6^^
dcftillatorio
Babliothecx Chemicae Curiofx

fortifrimo virrco,
&
cu:n pra:dici:o
,
fiipra:
& dimircc &
olco cooperi & d<;ftilla lenco igne primo poftca tbrcidimo qnancum haberc poteris , cunc facias ipfum oleum fic deftillatum mcombuftibile fic Accipe regularum faracenicarum minuciCfime contritarum parccsduas, calcis vivae benecritae, &cribraca: parcem unam falis arnioniaci bene criti par: ,
auc plurics
hc faiiguis
deftilla decies p-r 15. dies quoiiique acetuni delHllctur tubcuni

,
&
qualibec vice renova atramentun).
Haiêiius addicio.
Crocum Aralîcum,
& Vitriolum Ara& alla

ipfam
bicum viride.
tem dimidiam
tofti falis
partem dimidiam
,
fales
bene mifce , cunc incorpora cum illo pulvere prididlum olcum ica quod non fupernaccc fed fic parum madidum ica quod pulvercs domincntur,
,
ACcipc limaturs endanici fvel acerii five azarii

)
parcem unam
,
cum mcdielic
taic !ui aricnici cicrini

ca
cujus mcdieias
fcpara-
&quodoleum nondominctur
in vafe vijreo, &:
ftca forciori
pulvcribus
in
&ponc
deiUlIa primo lenco ignc, po:
quo poceris
,
Ec icerum
novis pul-
utdidum cft, & fic factoticsdonec fic incombuftibile quod probabis ad candclam cumbombyce inundo ifto olco , quod extinveribus defliiia
guec candelam. Parva quanticas iltius olei pri-paraci vakt ad multam congclacionem Mercurii, & fubicam incroductionem omnium fpiricuum fixatorum. Rccipe partcm Oleum albnm philofophicnm nnam calcis corcicum ovorum & ponc cum fcx parcibus albuminis ovorum mifce oninia fimiil, & ponc ad di.Tolvendum pcr fcprcm dies auc plus pofteadeitillain cineribus ad lcnrum ignem quoufque coca aqua fic deftillaca , dcindc rcircra illam
:
, :
medi^cas prxparaca ad comburcndum corpora: Ec fac ipfum defccndere per botuin baibatumdoncc aibiftimum & ferenifTimum dcfctndac & renova ei ter arfcnicum fupradictum ciinc fruftum quod defccndic lima fubtilircr , & f.ic morari hanc limaturam in duplo fui de inquo aceco vini albi fortiffimi per fcpccm dics prius ficf)lucadecimapais fui de falc armoiiiaco
lolum
&
alia
icparaco,
tcr
,
&omnidie commove
bis vel rer foiti-
deftiliacioncm fuper funs frcesbcnemifccndo, deftillando uc prius Poftca recipc quod in uindo
:
&
& tcrc & imbibc cum remanfcric aqua cxhocdeftillaca & icerum defiilla coc vicib.is reponendo fuper fuas fxces quod r.ihii amplius
deftillacorii
,
l^ in loco califcpcimo die cxtrahe lin-;aturam abaccto, & ignias cam in cacia ferrea ter & omni vice conccrc ca;n ccr foiciter in mortaiio fcrrco & sblue anccquam ad ignicndiiin eani b: i;c in dido acero rcponjs.& ica foc dc fepcimoin fepcimum dicm, donec limatuva fcre diflolutafic indifto accto, ipfum acccum fic rubicuadidimum quali languis: tunc dcdilla hujulmodi acctum per liltrum, poit dcllilla ipfum per alembicum , :%: id quod in quia illud cftolef.indo cucurbica: rcfcdic accipe vitnolum facere vis um Arabicum. Ec d Arabicum
Itcc illud
&
acccuni ad Solcm
do
&
&
dcftillcc:
fic
repcries in fundo vaiis lapidcm qui
viride
fccilti
fac per
omnia limatura
,
a-ris
feparati
uc
ric albus ut cryftallus
quem
fcrva:
unc. fex
fepties deftillaci auc
armoniaci , & unc. bcne purgr.ci, & unc. fcx lapidis albi fupradiSi : hxc omnia milce infimul tere fuper marmor, & imbibe is: ficca quoufque biberic cocam aquam l^ oleum Ec pollquam cotum faeric fic bcne immafiatum , ponc & dimitte in vafe vitrcaco pcr fpacium quatuor dicrum
falis
Dcinde recipc fcxolci ovorum
de limac-ura endanici
c^
quod
in fiindo cu-
curb;t;c refederic, illud eft vitriolum
Arabiciitii
&
viride.
Ratio componendorum Elixirium ex pr^dsftis JJêciclûs
'
prxp.ivatts.
Deinde projice rocum in un:i libra aquae a!ljn;r,inum ovorum & claude vas & pone iu rimo ad folVendum per quindecim dies , & rnivecur in aquam claram &albam uc iac- Et hoc eft olcumconiplctum album 1'hilofophorum. Fit eciam aqua fcu olcum cx fangninc ovis & capillis, &aliis, qux dicicur cciam IhiJofopKo,
,
limacurx Lunx fcparacic lib. fi. fulphufeparacorum , & calcinatorum alborum ana unc. cres, Mcrcucii feparaci iJbi lib.i.,
ACcipe
ii.tc
ris ec arfenici
rum.
Oleum ruhicttndum fxativum Recipe vicrioli Romanilib. I. & fcmis , falis armoniaci, lalis nitri , cinabrii boni & rubci ana lib. i. & fiac aqua ibrtis Sed projice lafcivam idcft Phlcgma. lu qua aqua forci excinguancur frufta laterum anriquorum candentia, five laterum reccntium nunquam caftorum ab aqua & cltaudacur vas ufquequomaceria fucric infrigidara poftmodum frulta
:
:
laterumextrahantur &pulverizcncur, & in cucurbita alembico fuperpofico ponantur , & dellilletur aqua vel olcum ufqucquo fi-ccs ficcilTinix reraaneant in quo liquore diHblvc Mercurium bcne mundificatum fupcr ientum igncm & fixabicur, rubificabicur & crit matcria iiquida fcuc cheriadc qua fac projcdionem unius ca vcl butyrum parcis fuper decem Lnnx pnrx & convercetur in colorcm Solis fixum ad omne judicium & cxamcn, fed deficic in pondere nifi Lunaprimofixecur. A pa feu oleum rubeum R. acramenti & vicrio11 rubificati, & parum faiis armoniaci & rantum kmacurat fctri , & ponc infimuU & projice acecum
: , :
infimul fupcr porfidum , & imbibe armoniaci priparati albi lib, fi. sc dcinde cere & pone totum tuiic .iHa levi aftationc in aludcl alcmbico fuperpofico cum fuo rccipiente bcne conclufo , & pone fuper athanor fcblimationis iic dcfubcus ignem lcvem , doiKC toca luimidicas pcr alenibicumin rccipicntem cccidcrir, i^< tunc vigora ignem paulatim per duos dics Sc duas nncics donec uua pars medicinx ad lateia vafis afcendac , Cy~ alia in fiindo cûs figatur Sc tunc dimitce infrigidari, & ffafto vafe id quoci afccndcric fupciius , cere forticcr , & mifce ibirirer cum eo quod remanfic inferius , & rcdde ei aquam fuam , qua: ab eo dcftillavic , & aiTa cotum, ignc mcdiocrirer , forciori fcilicec quam prius aliquantulum , & cunc iterum rcre , .S: ad lublimandum ur prius reniittc: c^; fic rcitcra fublimacioncm, contritionem iS: airationem paulatim vigorando doncc niliil pcnitus luqualibec vicc alfatJonem blimetur , fed totum in fundo vafis reniancat. Hoc faSo , cerc toCum illud quod in fundo cric, & inibibe imbibicioue rorida cum ^. 1. aqui pr.a'did;r, alias cum 3. i. olci philofophici albi & cunc pone tocuni addefcendcndum in imbercatum puco vas per alembicum ) & fac fub co ignem fortcni pei' diemunum, & forciorem pcr alium , &terriodie forcifTimum pcr crcs dies & noctes , Ijcur efl ignis fundendi
ccrc
omnia
falis
cum aqua
(.\:
Lib.II.
ftinJendi
: .
Se(St. III.
Subrea.III.
tunc frange imbercatum, laminam vcl frtiliumûod iii eo inveneris cera ultiraa ceMocûs COmbonendoYUm Elixirium ciLndoJ rationc in crucibulo tenui fuper igem cum oleo albo philotophico guttatim projiciendo de ipfo doCcipe de 1- mra argenti feparati libram fenccfundecur vclociirime ut cera & tunc extrahe -Ok.mis, arg. /i femel fublimaci & rcvivificati crucibuium ab igne , &c cum infrigidatum fuerit, fublimando c calce viva 1-ibram i. ciba itaque ipfum cum pradida limatura , & tere forticer infiex liac medicina pondus unum fuper 50 xris fepa mul in morcario lapideo rati poiie , os; tie: argentunq bonum cum Dci auxidonec argent. viv. li-
&
6'jS
lio
&
cjus virtucc. Si
autem medicinam pridiaam

,
maturam
biberit
&
riat
quafi
butyrum
ita
quod
fiet aqua clara, tunc ipfam coagulavcris in lapidem , & hunc iapidem ccraveris cum olco dido in crucibulo fuper igncm fcias quod labor tuus multiplicabicur. Et poltqijam foluta fucrit, ipfam {emcl ad minus fi
,
cum fixaciiin fundo aiudel nen ad folvcndum pofucris ,
vel poft defccnfio-
&
Jimatura non fcnciatur, & cerendo-iblue forcicer cum accto , & fale communi feparato , donecacetum excac mde clarum tunc ablue indc falem cum
:
antequam coagulcs , augmcntabitur adhuc cjus bonitas & fruchiiluboristui. Item fi acccperis limaturx Lmx lib. i. fulphuris & arfcnici ana g. j. Merpcr alcinbicum deftillaveris
ipfam
in
lapidem
curii lib.
fi.
6i proceileris, ut
(upra di(3;um
cft, fcias
,
quod operacio iwn tancum valebit ut prius & adhiic minus valcret, fi muius de fpiritibus apponeres.
Si
auccm hunc procefTum

,
,
vis
ordinare ad ru-
bcum
tunt accipe fpiritus fublimacos 8c calcina&c
tos rubcos
aquam
falis
prxparati rubei
,
,
&
^qua dulci , &i pcrmitte ficcari, & cum ficcatura fuerit , addes ci fulphuris & arfenici fublimatotum calcinacorum alborum ana unc. 3. & contere infimul fortiter , doncc fiarquafiunum corpus . J""d corpr.s imhibe & inccra cum uuc. 6. aqui [1'is armoniaci .ublimati , foluti &: reâificati, tunc pone totum iu aludcl cum luo recipicnte be"e conclufo & lutato luto fipientia! & pone ipfumfuper arhanor , & fac fub eo ignem lcvcm donccliumiditas per aiembicnm in recipientem ceciderit: & tunc vigora ignem donec tocumlublimetur qucd afccndcre vokicrit , tunc fine vas infrigidari. Ec ipfo difcooperto id quod elcvatum eft fuper reduc fuper fxces luas terendo & redden-
&
&
oleum rubeum , Sc tuuc procede per omuia uc Et medicinam projice fuper argcndiftum elt tum fcparacum , & fiec aurum bonum Et fi loco limacur.E Lunx, limaturamSoIispofueris, adhuc
..
dofibi
aquam
qua:
abeo
deHillata
eft
Tunc
re-
opcratio erit melior.
pone inaludelprardidoad fublimandum & ira fac, donecindc nihil polTic fublimari , fempcr reddendoei aquam fuam. Tunc pone totum ad defccndendum cum Kimia ( feu vafe apco ) uc pridiftun cfl fupra & fruff um vel laminam quam in fundo
,
Compofitio verijjimi Elixiris
addbum.
lib.
falis
vafis invenies cera ultima ceratione in crucibulo
AGcipe argenti vivi prsparati albi & folve iplum in duplo fui aqua:
:
femis,
armo-
niacipriparati albi &foluti, & deltillaper alerr.bicum , & inde imbibelib. i. argenti vivi foluci, calcinati , albi & illam folve & deftilla pcr alem-
cum oleo ingredieute & tunc ex hac medicina projice pondus /. fuperô. arris feparati & fiet Luna bona. Ec fi medicinam cura defcendefuper igncm
:
ric
& fixa fuerit per
decodionem
folveris in
aquam
bicum, &indcimbibe fulphuris & arfenici fublimatorum , & calcinatorum alborum ana unc. 5. & iterum io!ve& deftilla fcpties, quod elt ultimum. Tunc coagula iilud deflillatum , & tunc tere hunc lapidem i rorando imbibe ipfum ex unciis tri,
bus olci prsediiSti philofophici faliasex unciistribus aqu. prsdiilsc j & tunc fjc ipfum defcendere
in
perviam , & eam congelaveris, & congelatam ceraveris ulcima ceratione , uc diflum elt , tuncdnplicabitur in projedione. In quibHsdam lil',is invenitur finis hu]ns operationis altier fic , v invenina fcrifttmt cap. ultimum ex lib. Secretoriit ad faciendum Elixir alhum rubeum perfeUifl. nec efi opus alio quando ferfeceris ifiud. Quod cum ex limatura argenci lib. l5. & lib.
j
&
I.
Mercurii
,
uc fu^ra fiiblimaci f uc
Kimiam
& cum defcenderit
& fulphuris
calci-
fac fub
eo ignem
poll levem duobus diebus cum fuis nodibus , mediocrcm duobus aliisdiebus cumfuis noftibus, & firtirtimum die una cum fua notte & tunc frigidari permitcc , & frangc Kimiam f eft vas ) & la minam cryftallinam quam in fundo ejus invenies, accipe & tcre ex eaunc. i. quam cera luper ignem levcm in crucibulo tenui cum oleo philofophico albo, projicicttdo gutcacim defuper, donec fundimitce ergo eam infrigidari , & datur uc cera
, , :
&
puco ) arfenico ana 5 fadum efl quafi unum corpus , tuuc aliud corpus ponatur iti crucibulo bcne lutato & crucihulum ponatur in cinere calido tota nofte in iatere dextro , a!ia nonati albi
,
&
<Se in latere finiftro
& in mane extrahatur & fra,

:
:
refolveric velociiTime uc cera fine
laminam ignitam: quiafife fumo ceracaeft: fuper carcrucibulum ipfam ad fiu autem, reduc prididum guttaoleum dcfupcr boucs guccando projice tunc ex ea cnncinga': & fic dnnec tim xns quinquaginta feparati, fuper unum pandus & fiet argentum optimum. Si aucem hunc procelfum vis ordinare ad ru-
tuncprobaeam
fuper
ponderetur quod eft in ipfo & fi eft tancum quantum erat quando pofitum fuerat intus ad aftandum bene eft fin aiitcra , compleatur ei pondus fuum de folo Mcrcurio vivo pracdifto , iterum mitte ad aflandum prardido modo & fic ita fac , donec habeas pondus primum. Hoc fafto cera totum illud cum aqua falis armoniaci prsparati albi , & tunc porie in Kimia ad defcendendum, & poflfac fubtcr ignem per diemintegram, vel ut prxdi6tum eft fupra. Et tunc projicc ex ea pondus i. fupra viginti asris feparati, & fietoptima Luna. Et fi poftdefcenfionem folveris & congela.
ô crucibulo
&
veris
&
poft ceraveris, plus valet.
beum
accipe praedicaos fpiricus pr^paratos ad tunc prooleum rubrum fimiliter, nibcum, projice rrxedicede per omnia , ut didum eft ,
,
&
&
&
cinam fuper arg. feparatum unciam fcilicec unam fi^t Sol optimus. fuper quinquaginta , &
,
Et C\ hunc proceflum vis ordinareadrubeum,tunc loco limarurjE argenti ponatur limatura auri,& ali fpecjes rubificatx.&procedatur nec plus nec minus. ut prsedidum eft,& taucum argenti feparaci conver
tet-
converti:
Tom.
I.
aurum optimum.quantu ^prs?di6ta medicina acris in argencum. Icem (i pollquam medilii 4 eina
6^6
ciiia alfata eft
Bibliothecae
,
Chemicae Curiofae
,
fecundum proceiTum ultimum & pondus ejus per alVationem fi ipfa i.nbibaturcum aqua falis armoniaci (cparaci albi, & mblimetiir in aludel , donec dc ipfa niliil afcencoinpU-ciun
eft
mc-dicina
tur.
h.ibeat
lius pofTic cxirc
largum os, ut fumus inde mepropccr phialam quod non rumpaphiala

,
Deindercmovemcdicinamdc
,
& tere
,
dac
&
lic
poft defcendat
,
didum
cina
elt
& procedatur ukerius uc ipfa melior & fortior erit. live medi,
,
ad album five ad rubcum. lccm fi medicina polt delccnfionem folvarur in aqua, & poft deftillecurper alembicumfemcl ad minus 8i tunc & congelacum ccrccur cum qIco dicongelecur adliuc crit melior &farrior: lac ergo licut &.0
, ,
appone defupcr aquam quam tu indc dcftillafii & rcre benc & Cicc2 ad iolcm uc prius , & pone ad refolvendum in fimo. Et fi non tucric fatis dc aqua ab ca dcftillata, apponc de aqua , dc qua prius imbibifti, quando primo pofupcr mariiTOr
^;
,
volueris,
quiukraDei auxilium
iion pollet aliud.
RcBificato oculit lapidis.
OCcuItus noftcr lapis benediaus de re animacacftjficut dixit Hcrmes: Verum fine niGudacio
,
certum ccrtilTinum, Sublimabis
fiibtilc
fpilfo fuavitcr
cummagno ingcni,&
,
afcendat a
tcrra in ccelum
itcrumqiie dercendac in tcrram
rcditicatum fueric. Additiones. Compofitio Eiixiriorum: ^.auripigmenci prxparati & tcr fublimati & tanrundcm Mercurii purufquc
, ,
dum benc
gati tk fublimari tcr

,
&
tantundcm
calcis Luuse
tantundcm falis armoniaci pur;âti 6c purgata: fublimaci ter, 5c mifce hisres inrrnul {uper poifidum, &c tere infimul ,?c ficca ad folem .-dciudc
iteriun ccrc
iie
,
&
& apponc de aqaa tartari

.
& ccrc be,
"
ad Solem dcin Je iteru.n ccre 6c p,iive deaqiia, &pofteaficca, Sc ita Uc dccies auc duodecies , quoufque ficias qiioJ fic iic ungacntum.- & quod parces ad invicem fubtilicncur tcrendo.imbibendo ,& cxficcando: E: (i v:Iis loco aqua; tarcari potes apponere aquam ulbuminis
ficca
&
ovorum aut aquam fanguinis tcctificacam auc aquam Lutir aut ftanni. Ec poftqua n cu imbibcris & ficcaveris tuam nredicinam decics aut duodc,
,
cies ,uc
didum
,
eft,
tere iccrum
apponc dc aqua
cumquaprius imbibifti, quoufquc fic magis mollis quam pafta & pone in phiala virri in uno vafe & claudc bcne terreo quod vocacur Solucorium cum panno lineo, & tecra aut pafta & ponc in
,
, ,
fuiHiadd:llblvendum: Ec lcias quodrclolvctur in mulco minori cempore quam prius fccerar.Ec quando c-it refoluta ponc m deltillatorio, & congela & ficca licut prius fcciiti , lervaaquam quam iuDeindc tcre ircrum , & pone de Gcfti!I.ibis aquam defuper& exdcca ut prius ad Solcm, 8c ponead rcfoivcnduni & portca ad congclandum & quoufita faci.is quatcr aut quiuquics aut fexics quc to:um fit fixum & expedans igncm quia taarumpotcrisrcfolvcrc , & congelare quod nihil inde an.plius dcftillabic , quando tu congclabis & ttiiic dicicur clli; fixum Et jam fcias , quod quando tu rcfolvcris tuam nicdicinam quater aiK q'.iiiiquics tu deftiilabis illam po; hlcrum, & pollea poiic iii phiala vicri & plnalam pone ia iino pocco pltno cincribus & fic phiala claufa leviter cum pannoli-neo ita quod funiiis pofTic inde modicirn cxire , & fac dcfubcus lcutum igiicm fub potto pcr dicm & iioctcm aut pius quoufque tua mediciua fit in lapidem congelata album ut cft cryi\M'is & fcrva Scd nora quodmodus congelandi ii) dcitilhtorio cft fecurior quam alct^r. Et qu.md'-) tiiimedicinaeft cong-lata, tcre eana , & pone dcfuperolcum fanguinis aut ovorum rcctific.atu n , auc de oleo communi dcftillaco fcptics cum file armoiiiaco & calceviva, auc de oleo trium fpccieriiin ( feu fpiricuum ) aut de oleo albo l'hilof)phoruin: & noii apponas mukutn dc illo Ec poftca mittc fimul dc aqua cum qua imbibifti quindo pofuifti ad folvcndum. Poftea Cere infimul, & poiie ad rcfolvendum uc prius , & poftea congcla. Et quando eric cougelata, tere de ca modicum & caLefac laminam cupti , & pone de hoc
,
.:<c
p-ilverc fupra.-
fimo equino benc calido , & cooperi circumquaque & dimice camdiu in fimo quoufquc tocum disfolvacur inaquam de fcprimo in lepcimum auc odivutn auc noiium renova fimum calidiorcm. Ec fi vis fimutn tuum c.ilefacere projicc dcfupcr de
,
&
fi
fundatur dcfuper
&
dcalbct
la
&
mi.iam, tum EHxir cii completum.- & li hoc non faciat ccrc itcrum tuam mcdicinam, & pone in crucibulo fuper ignem & appone dcfupcr 5. aut
, ,
aqua frigida & calefiet Et ita fic de omuibus rebus qu.cfunt fortes & dura:adrclblvendum & con:
oleorum ance diSorum & tittics f.ici.is quoufquc videris fignum dioluin & ita fcrva. Et nota, quod i^ pluribus vicibus refolvcris nicdicinam, etiamplus valcbit plurcs partcs tinfS.gutcjs alicujiis
,
,
vcrtenduin in aquam quaudo volucris eas rcfolverc. Et fi acclderet quod infra 4. dics aut plus non vellent refolvi , pone fuper nian.ior , & tere iccrum aquam defuper , & ficca bcnc , & ponc iterum ad
,
gendo. E: potcft fieri iltud Eiixir abfque calcc argcnri fcd non tantum valebit, fed cicius fi: , c]uia
,
cirius rcfolvitur fineilla calce:
&
illud projicitur
folem
cere
& appone aquatn &

:
fupra
cupium prxparatum
&
convertit in Lunam.
ficca
ica facias uc
prius diximus
Deinde pone ad dillolvendum in fimo, uc dixiinus. Ecfi acccderecquod cua medicina cxiccarccur , extrahe & cre , & pone aquani, ut fupradidum & ficca ad Solcm , ut didium elh & hoc fa:pe quoufque matcriafit bene olcaginofa: dciadepone adrefolvendum, ut didum cft fupra. Et quando fucrit dilloluca in aquam pone phialam iuuno deftillatorio pleno cineribus ufque ad jun, ,
Alia comtyofitio Elixirii.

partcm iinam auripigmenti ptarparati & fu& tantum Mercurii & tantum fulphuris prxpar.Tti & fublimati ter, & tere bcnc , & pone defuperdeaqua falis armoniaci pr.tparati & liiblimaci ccr , & imbibc & incera, & exficca ad Solem & ica fac decics ant duodecies auc plus, quoufque bibanc fuum pondus dc fale armoniaco quinquies auc fcxieS. Deindc pone ad dilfolvcndum uc diximus , & renova fimum ad trcs, quatuor autquinque dies, aut in tribusfcptimanis. Etquaudo eriint refoluta congela in deftillatorio in cineribus & poftea imbibe cum aqua qux iiide cxieric deHillata & cum aqua falis armoniaci priiis , & tere bene, & incera & ficca adfolcm
Ri.
blimati ter,
fiiuram cooperculi
&
fic
phiala difcooperta,
:
&
claude deftillatorium &:lutajun6turam
poftcafac
fubtuspatvum ignem velut cum
fit
aquarofacca:
,
&
qnoJ dcftillabitur recipe & fcrva & facies ignem per i^.horas aut pIus,quoufquc mcdicina lic ficca & quodnon vidcas plusdefumo cxireper canalcm deftillatorii: cunc depone ignem & dimic te infrigidari. Ec eft bonum quod phiala ubi eft
,
plurics.
Lib.II.
pliiries
,
Se6t. III.
:
Subfea.III.
:
lapidem cryltallinum de quo accipe parum & tela ut priiis : Poflea tere & pone aquam dcfuper, re , Sc pone in crucibulo fuper ignem , & proiice qna; inde erit deftillaca , & de oleo trium fpccie- defuper z. & j. guttas olei albi Philofophorum quorum , autde olco albo Philofophorum & tere bs- ufque fimdatur ut cera , & dimitte infrieidari, 8c deinde congela ut pone de illo modicum fuper laminam ne, 3{ pone ad folvendum calidam ferprius, & habcbis in fundo vafis lapidem album: riautaris, & fi fundatur abfqucfumo, bene elh ik apponc defuper de oleo difio feptem aut odo fi non , tere iterum, & pone in crucibulo , & proiigutcas, & pone ad iolvendum deindc ad congc- cedcfuperde oleo dido quoufque fignum jam dilandum. (Suui appareat & projice unam partem fuper quinquc cupri prxparati , & cfficiecur Luna. Er li veAlu comôfitio Elixiris , qi4 diciiur
.
& pone ad
6^^
difrolvendum
dcinde conge-
.-
Iis
melior.
R.
lib. I.
difloWcre aut deftillare
&
congeiare femel auc
bis augmencabitur virtus elixirii.

,
calcis Liinar ptjeparatx
& tres imc. ful,
phtiris prxparati
&
fublimati tcr
&
tres uncias
Alia comôfitio Elixirii.

R-lib.
I.
Mercurii fublimati & imbibe terendo armoniaci & ficca: deinde tere & nia fimul .y appone aquam fahs armomaci prar- poe dupium fui ponderis de aqua falis armomaci, armoniac7 '^ ""f parati cc liiblimaticS: cxiccafuper parvum ignem &po,jg\jji,^-^j. poneaddilloIveiidumperS. dies: dcindedeltil carbomim & cinetum , S; quando r^^cennt ma- laper delHllatorium, & pone in ilU aqua i unr gnnmtumum, rcrnove patclnlam abigne , & pone auripigmenci fublimati dcinde pone ad diflol* onge abigne: fcdmehus valeret i.ccatum adSo- ,,dum & co:igelandum fcpcies au. pkis ,u ter lem Et q...ndo erunt omuiahcca, tcre i^ pone vel quater & Jtimo congela ,u lapidem durum .S: .^^^^âs parum ignem quoufque in dcftillacono jeindc tere & pone defup^r dc oleo albo niioio ^. . -.-'*i"^ Phlofo , tota hiimuiicas fit inde dcftjlhta , qu.-im ferva. phorum , & fac defcendere in defccnforio & falôliea fiiC fortem ignem quafi fublimationis, cias parvum ignem per 2. dies & t. nocês , nitil facias ignem tribus dicbus & tribus noclibus & ma die ita fortem ficut ad fundep.dum cuprum popars illius medicinx, & ftea tunc fublimabitur una dimitte infrigidari , & tu reperies in vaie la fundo. Dimicte oninia alia rcmanebit in infrigi-
fublimati, 5:lib. unam auripigtneati priEparati tere bene om McrcuriipriEparati &i~ublimati ,
&
&
cumaqua
falis
-^
,^
,^-
&
&
da. .^ ce.e o,ia n,u, fc.licec ,d fub.iremantit in tundo &pone cum cumeft, (Scquod T- , jrtii > n o r quxexindedeftillataeft,C!C ficcamodicum, aqua, quu &poilcapone ad fublimandum utprius, & toties fublimabis hoc modo, quoadtota mcdicina remanebit in fundo & quoad nihil amplius de ea fu.
fp^ irjûSo
r per
, x/ 2. &: 5.
t^.";,'r'." h"^"'nn^ tundatur fMnHori.r .,r , a:.^:.. que ut <-.-, cera , & dimitte infrioidari pone de illo modicum fuper laminam calTdam
P"-'"-^ ^<^'"frnrmc î; oik; Philo di r guttas olei albi ophorum onnnr
,
1
^^^^^^S
&
fi
aur sris,
&
ferri
.
fi
fundatur abfque
,
fumo
bcne
,
eft
blimetur, Dcinde tcrc & incera, pone defuper i, unc. auc 2. de olco Philofophorum albo &pone in dcfcenforio , & fac defcendere ut fecifti auripigr
,
,. .
non
tere iterum
1 r L. velis ' mentumÊthcLisprimodiefubtusparvumigncm. dilfolvere auc deftiUare & congelare leme .t ^'* b ^"' &fecunda diefactortiorem, &tcrt,adiefactor- augmentabitur virtus elixini.
cedefuper de oleo dido quoufque fignum jam dil " appareat & projice unam partcm fuper quin ,, ,. ,, que cupu ;iipri prxparati, uiitiâiaLi , oc efficietur i.una. & ciiiciccur Luna. Et t"t i\ d vpMc^
^'|,-, -^-T
:
& pone in crucibulo & proii-
tiojmum
quafi
eflec ignis
,
fuhonis cupn. Et ica
reperies in coopertorio delccnforii lapidem album , quem recipe tcre, &L pone in crucibulo fuper ignem , projice defudiniitte infrigldari
&
&
^/;^ combofnio Eltxmi

'
'
&
R.
th.i5.
calcis Luniprxparatar,
per duas auc tres guttas olei albi Philofophorum quoufquc fundacur uc cera.- Tunc depone crucibulum ab igne , c tuum elixir eft perfeftum de hocprojice unam partem fupcr quindecm cupri
:
curii lavati
non fublimati
,
Mercurium
fiat ficut
&
pone caicem fun er quoufque biberit totam calccm &

,
&
& tocidem Mer
butyruhi,
& nihil
fentias ad dicitum nui
prxparati
& tum eric argentum.

,
Et
fi
vis
ampliare
virtiitem tuitlixirii
tere icerum bene,

.
&
pone
defuper de aqua faiis armon,aci prxdidi & 2. aut ?. guttas olei albi Phiiofophorum , & pone ad disfoivendum dcinde congela , ut prxdiCtum eft , & ferva.- Et poteris projiceie iupec 80. auc 100. fed
:
xperiaris.
...
Alia compofitio Ehxirii.

R.
lib. 1.
.
..
ri....
Mercurii (ublimati & imbibe cerendocumaquafalis armoniaci & ficca deinde tere & pone duplum iui pondeiis de aqua falis armoniaci & pone ad dilTolvendum per 8. dies deindcdeftillaper diftillatorium , & pone inillaaqua deinde pone ad 2. uiic. auripigmenti fublimati diilblvendum &congelandumfeptiesautplus ,aut tcr velquater & ultimocongelainlapidemdurum: deinde terc Si pone defuper de oleo albo Philofophorum, & fic defcendere in defccnforio & fa& ulcias parvum igncm per 2. dics & 2. noftes ficut ad fundendum forrem cuprum.fnblima uc prius , quoufque nihil plus fublimctur rima die ita infrigidari Cic curcperies in vafe Deinde cere& appone de oleo albo Philofophopoftea dimitce
,
,
.
tocumfitmolle:deinde lavacum aceto & laleDre paratis , quoufque acetuiti cxeat clarum poftea projicedefuperaquam calidam quoufque extiaxeris falem , & aqua exeac vcl efficiatur duJcis- d 'in* de dimitte ficcari , & quando ficcum fuei-it none cum duabusunciis auripigmenti bene fublim'ati &: cantundem fuiphuris bene fublimati. & tere infi. mul quoufque totum milceatur in unum & apponey autS.uncias aquxCalisarmooiaci pur"ati& fublimati bene & pone in deftillatorio , & cooperculum defuper & facias fubcus parvum i"nein quoufquetotahumiditas indeexieric , quam lerva* Deinde fac fortem ignein quafi fublimationis quoufque totum fubhimctur & dimitte totum irfrigidari, & quod invcntum fueric in cooperrorio cere cum eo , quod remanlit in fundo vafis , & defuper pone aquam, qua; inde deliillavit & tere bene icerum & pone adhuc in deftillatorio, inde deftillaaquam ad lentum ignem , & fac poft magnum ignem , quaiis efl fublimationis, & m!ifce fublimatum cum fscibus & imbibe cum aqua
, .
,
,
&
&
rmi
658
,
Bibliothecx Chemicse Curiofx

,
rum iii crucibiilo fuper ignem & proba minam terri calidam aut cupri, qnoifqire
fupcr la-
fundatur erit completum nna pars fuper quindcut cera pcr iteracam folurioncm & congelacim cupri tionem augebicurvirtus cjus. Hadenus additio.
JentilTimus ) per totam hebdomadam , vcl urque dum nihil aqua: vitx dcdiiktur. PoRca die una Sc
&
iiode refrigcrari dimitte

fis
,
, ,
& invenies
cui reddc
in
fundo va-
&
iaminam cryftallinam
ipfa deltillata
:
aquam luam,
qus ab
tbiberic
efi;
ufquc
Compofitio aquA
viufimflicis
^; usdon.
&
tuncfcrvaeam ,ad
dum eamtotam partem ufque dum
rcciificatio
OGcuIti
igitur lapidis albi rccentis

,
quantum
in
,
.
vis alliime
quem
fubtiliter
commifcebis
vitreata fcutclla
ibique fermenrari per diem
& commolies linc omni re alia & nodem dimittc
dicamtibi. His peraftis, accipe faleti armoniacum iublimacum ter,i<i foIutum& deftillatum per alem bicum coagulatum , & ittrum Iblutum & deftiUatum & coagulatum itera terriavice. Et fi folutum fucrit feptics cumaqua vitSE , & deltilla,
&
&
deinde in vafe vitreo bene figillato , ut noa refpiret ad h'-imandum per 21. dies pones , ita quod 'cingulis hebdomadis renovetur fimus. Completo icaque hoc numcro pone de lapide lib. femis in aludcl vitreo alembico fuppofico cum fuo recipicntc bene figillato cum luco magifterii ut non refpiret , & pone aludel fuper laterem fpotius larcm) praeparatum cum fuis vafis aqua & cincre mediante uc fcis, & fac 3 principio ignem levem per trcs lioras. Poftea vigorcciir ignis paulatim ufque duni tota aq'.ia ejus candida deliilletur. Hanc autem aquam vocaverunc Philofophi Sal armoniacum,argentum vivum, lac virginis, aq;.iam vica;, & aquam penetrantem &ferenantem , ac domum iliuminantem. Hjec enimaquacandelas accendit , & omnes obfcuritates fiigat a domo in qua reftificaca fuerir,
,
,
tum & coaguiatum qualibet vice & in fine refolutum iisaqua; folvic omnia corpora calcinata , limata & etiam combufta & fpiritus omnes cal,
, :
cinatos ik iublimatos folutione mirabili in crucibulo lupcr ignem in una liora cum Dei auxilio cjus virturc
&
Comhofiiio Aqtuvittt comfletx
^ ferfeis.
COmponamus
cum Dex
,
aquam noftram philofophicam
cjus virtute. R. de , & aqua falis^ armoniaci foiuti & defiillati ter ad minusuncias (ex olei pradidli redtificati ut diiSum eftiincias fcx ( vel feptcm ) mifce hsc duo & inde imbue fuper porfidum vel fuper tabulam viircam uncias fex de prsdida lamina , paulatim donec
adjucorio
tocum cbibcrit
ufque in finem cum cota fua fubftancia id eft ipfam^t oleo ejus , & igne & cerra calcinata ficuc fcis. Deftillata autem hujus aqua prima vicc , ut diSum cH , inhnmaitcrum eam pcr unam hebdomadam ut didum efl: , tunc deftilla iterum per
,
&
: & cum totum abforbucrit , dimicce fjrmcntari in finiili vafe vitrco rribus dicbus: quarcoaiitem die projice hocceratum in duas libras aquae vitx pra:di(5i:2E in folptorio pofitae , & figilla osbencita ut non refpiret & inhuma per cjuindccim dies & decima fcxta die invenics lair.inam folutam in yquam albam ut lac. Ec hzc eft;
: :
alembicum uc prius
&
fic
icera tribus vicibus
aqua
Hocfado
dellilletur
iteruin fine
inhumatione
cri-
bus vicibus cum cinere fine aqua. Pofiquim autem hujafmodi aqua fepties deltillata fuerit , proba aliquanculum de scre ignito ad modum fcilicet nummorum exringuendo tribus vicibus in ipfa , qui dealbantur incus & excra, benc eft & fi nou, reduc cam ad primum opus , donec fic contingat Ec tuncferva eam ia vafe vitreo bcne figiilacocum cera
'Cx
.
completa , & olcuai Philofophorum vel & aqua penetrans & ferenans, candclas acccndcns & dom.um illuminans , per quam
vir;E
phiiofophicum,
omnesPhilofophifuftentati func. Ec cumhacaqua rctinetiir cmne volatile a fug.i fcilicet Mcrcurius Mercurium fulphur , arfcnicum , & aquila dico\ fulphtir , Sc arfenicum fublimata & calcinata qux omnia quomodo fiant , didum cft fupe, , :
:
rius.
ADDITIONES.
Rcnijicatio Olci corr,njufiis
Qlci rcclificatio.
ad ceraiionemjîritmm
Slmilimodooporcecuc reftificecur ejus oleum cum hamatione & deflillatione itaut fiat album cum probatione a^risfimilicer uc dealbarur
,
:
6" ingrejjum fncicndum.
Recipe
olei
communisquantum
iit
ineo: & cunc ferva ipfum ad parcera invafcvitrco bene figillato. Ignis veroremanebit in fundovafis ficcus & niger, quemfeorfum repone in vafe vitreo bene conclufo.
ReBificatio Tcrrs.
ce viva optime confice ur
dam pouunt de
& cum cal& quivaie communi & fale tartari & ira
vis,
uc farinacum
poftea pcr alembicum deililla , &renovafuper ipfum deflillatum calcem deftillaquater donec non comburatur. pcr duosdies dimitte
,
&
Alii faciunt prius bullire

,
okum cum nuilra quan-
peraSis, exterioralapidis a tela purgabis, Hls & vitreaco vafc bene coSo & novo undiin
&: ita imimunditia defcendit ad funtitate aqua; deinde colanc oleum quod nacat fupcrius, dum & ponunt cum calcc vivain vafead deftillandum,
:
que
argilla
circumlucato
diligencer cooperculo
& deftillant femel

Okum
&
fervanc in -vafc claufo
terreo cooperto , in quo fcilicet coopcrculo func & infurno figuli tria forannina parva , repone oito diebus dimicte uc nivis candorem alFumar. Hujus calcis parci uni fcx parcibus aqux prardiflae adjunSis vas vitreum ufquc ad duas partcs implea
.
incomhufiihile
ad incerandum
Eli-
xir
ad albam.
tur alembico fuperpofito cum fuo rccipiente claufis jun6turis cu n luto magilterii , ita ut
refpiret
,
&
non
Rccipe Mercurii fixaci pcr circulationcm cum aqua lapidis occulti albi rcdificati a calce corticum , & pone in furno refolutorio cum tertia parre
ipfumqac jn alio vafe fiflili ferreo , cribrato cinere pleno reconde deinde in alio vafe cum aqiia ponatur , & fiibjice lentum ignem ( nota Vunc deftilUcionis modum , quia fingularis cft &
:
aqu2 Mercurii & die quarta diilolvetur in oleum album fixum incombuftibile, & non redtificatur alio modo, nifi quod aqua feparatur per deftillacionm & oleum manec \\\ fundo vafis , quod non
,
poteft
Lib.II.
poteft deftniari nifi
Se6l.III.
&
Subfea.Iir
ce.
labore caufa fua: perfeverac iii iixationis , quiarepugnac concum hoc oleo poceft fixari omnis tra ignem diffolvic omnia corpora, Mercurius fublimatus , quia eft cx natura metallina c cum eo incerantur
cum maximo
6^g
eis fuccurrere in
&
:
&
&
cumcxalcatua fuens fuper omnes circulos nmndi hujus Lunaris, memento vifitare & diftribucre pauperibus & pi*.
pillis
,
& Deus alleviec fuper

viduis
Tu autem
&
fimilibus
,
&
magna Elixiria & bcae fervetur in loco calido juxtaignem, quiaelt natur.-e cnlidz: ergo fi poneretur in loco frigido congelaretur in durum lapidem qui poilea non fufibilen* fimilem marmori albo
;
eorum ut valeas in die judicii audite verbum Domini promilfum Venite benedi&i patris mci, percipite regnum quod vobis paratum cft
tribulatione
:
polfet diirolvi
ncc venire ad talem diftemperantiam

deRillatio olei
caufiE infrigidationis.
Notaquod fitquxdam
gis
ab originemuiidi: inhrmus fui, nudus fui , ficivi, &omnianeceftariadediftimihi, cum vificafti pupillos & viduas & his fimiles propcer nomen meum cencuplum accipies , & vitam tcrnam
, :
cum
vir-
poftidebis.
Amen.
Explicit Liher PerfeUionis.
parvis pofitis in fundo cucurbitse , attingunt afcendit oleum per virgas illas fufummitatem ,
&
&
perius
aliter
non afcenderet
:
& debent effe virgse

quodde
tres
ifta
parvulae
& decorticats & credo

cum
deflillatio
fit
de-
ftillatione loquicur Arift.
dicit.
Modo
modos:
fcias
Aristotelis TraHatulus
Lapidis Philofoph/ci
de
PraBca
quod olei
Scd
de
~
fecundum
& eft
deert
incipit,
ia capice de L. Majori.
fcias
quod Rafis
:
certe loquitur de
,
illa
ftillatio.ne
cum
virgis myrti
in fuis librisde 70.
ô. verbis
dum
diccns libro de 70. Sic etiam oleum, aliena lequaris veiligia manabit.
Comppfiiio Elixirii BenediEli.
COmponamus
curii fublimaci
igitur Elixir
noflrum benedi-
(Sum cum Dei auxilio

fublimacorum
& ejus virtute. R. Mer& calcinati lib. i. fulph. & arfenici & calcinacorum ana lib. de aqua
i.
fecundiim Philofophum, auc elemencis generacum, nortro magirterio fiimmc necellaria eft generacio: ipfa auceni non nifiex quacuor naturis^quae func quacuor elemenca , coniiltere potert. Elemenca vero quacuor func , acr , aqua , ignis & cerra fine quibus generacio omnis privacar effldu. Elemen, ,
omne corpus CUmelemencum aucab
corum namque duo func lapidea , duo a<iuacica: lapidea quidem funt ignis & cerra aquacica vero, aer aqua. Eorum quoquc duo func amica, duo
:
&
&
animalis philofophice compofica,& rediificaca jam dc hujus aquaimbibe fpiritus prxdiiiaunc. 15. didios paulacim luper porfidum aut in paropfide vitreaqusE melior eft, cum piftillo vicreo donec
inimica.
&
Terra
&
aqua funcamu:a: ignis

,
& & aqua
funt inimica.
Fac ergo pacem incer inimicos

bis magifterium.
& cum hoc faSum fuerit, pone toaludelad fublimandum alembico fubene figillato cum perpofito cum fuo recipiente
totum
bibit
:
Sedpacem
inter
& tocum habeelemenrafacce
tumillud
in
&
luto magiflerii , uc nullo modo refpirec : fac defubtus pone aludel fupcr achanor ,
& cunc
ignem
&
levem de carbonibus , doneccocahumidicasinrecipiencem cecideric , poftea vigora ignem medio-
non poces, nifi per converfioiiem eorumad invicem.Ea aucem ad invicem benc con vcrcere eft bene polfibile. Quia uc dicic Philofophus De apcitudine omnium elemencof um eft uc mucencur ad invicem. Nam ignis mucacur in aerem , & acr in aquam. Sic ignis mucacur in aquam & aqua in cer:
ram ,
nies
eft
:
crem
dari
,
quafi per fex horas
& cum trahe & pone in paropfide
cunc fine vas infrigi, infrigidatum fuerit, quod intus efl exvitrea
&
& econverfo.
Converce ergo elemenca,
& quod
,
quasris inve-
& reddendo fibi cocam aquam, quaf ab eo deftillaca eft : Et pofteadaei potandum alias ij. unc. acjuae philofophicae praedi,
ipfo fuperlevatum fuerit , cum piflillo vitreo fuavicer
aliquid de reduc fuper fxces fuas

:
&
fi
cocum biberic remicce ad fublimanquod fi pigritaveric ad fugendum vel bibendum , alfa ipfum in aludel cum ampliori ore femper alembico fuperpofico cum fuo recipicnte & bene figillaco, quod non refpirec, &hoc fac cum lencp ignc donec rocum ebibat, & cunc
&.xy
&cum
dum
uc prius
Morienes, nacurarum snucacio & earum calidi cum fi igido , humidi cuin ficco admifcibilis connexio. Aqua: enim frigidicas & ignis calidicas , aerishumidicas & cerrs ficcicas ad inviccm concordicer ligaca , integrum fcilicet primum conlUtuunt generatum. Sunc namque elemenca uc dicit Pliilofophus, circulariter converfiva. Ec ideo generancur & corrumpuncur ad invicem , fed hoc quod not nifi operacione & regimine perficicur Modi vcro operarionumUint quatuor, puta, lauc dicic
, , ,
Nam
noftra compofitio
fublima ut priusfecifti Cercia vicereduc fuper , fi aliquid elevatum fuerit > & daeiadbibendum alias redde ei aquam fuam 15. uncias aqua: pridida: , fimiliter ut prius fuaviter tercndo donec cocum bi:
pidis diilolutio in aquam fpirituaiem. lapidis (cparatio in ftatum fpiritualem , lapidis reJuitio in
&
beric,
&
ce redde ei
tunc fnblima uc prius. Qiiarca autem vifublima ve! deaquam fuam tantum
,
&
ftillatanrum , &reducendo inferius quod fuperius elevatur ix aliquid fic, donec inde penicus nihil
terram naturalem , & lapidis delponfatio incalcem corporalem. Lapidis diffolutio fit per contritionem: lapidis feparatioper dertillationem lapidisredudioper incerationem defponfatio perfixacionem. Primus igitur gradus noiiiri regiminis five ope:
:
ris eft
diffolutio lapidis in
:
aquam
fpiritualem
uc
invcnics in fundo vafis laminam cryftallinam ftantem, penedeftilletur.

,
Et
cum
ita faftum fueric
permanentrantem, profundancem, tingencem , tem cujusunapars fifuperô.parces VenerisprojeSa fuerit ipfam in verifTimum argencum trans.
&
murabir.
mille. alicui oftcndasnifi filio noftio
Kermes dicit in fecrcto fuo unum fuper Rogo te p;r tcedus Domini ne hoc feciecum
:
Ec quicunque de
hocarcano fecreto dignusfucrit.noftereritfilius:
Qiioniam primus modus prxparationis eft, utlapis fiac Mercurius.Ipfe enimeft primum corpus operans in groffis rebus, uc reddat eas ad modum fuum. Si enim dimiccerec reS gros-, fas in fua grofTicie , & non fubciliarcc eas , noa diflblveretur lapis , neque putrefcerer. Et ideofi aliud beneficium non haberemus a Mercurio nifi quod corpora redditfubtiliaadfui naturam, fatis deberet nobis fufficere Accipe ergo filiumtuum
dicit Philofophus
,
charilTi^
/S(So
chiriiTir.nim
,
'
Bibliothecge
Cheniicx Curiofe
eft
Sc roroii
"c
propiaa
ilHs
poculum smons
fux albx srqualicer conjunquia benc,
uc itntcucaab a<luftione
v#lcntixcoi)rif)*"usrcs rcbus adjugic. bupcrtunde jilis mulium doncc incbricntur , cc in parccs mi-
elemcnca fubtiliter prxparare inon ni diiiillariouc , donec cindcura fumatur ab eis. Si vero con.buratur tinctura, & ejus finietur cftedlus. Continua ergo
,
ucdicic Raffs
fiimasdividantuv. Veruatamcn mcmoricerteneas, quo J on)nia munda convcniunt mundis , alioquin
fuaviter
igncm
&
recips priino
aquam
cgredietii
gencant diffimilcs. Ecideouc dicic Avicenna: Primum quod debes eft quod fiibli;r,cs Mcrcurium: facere in opcrc
iibi filios
.
deinde mic;c in Mcrcurio mundo munda corpora; rciccra & nc tzdcac te elemcnra in parte ("eparata , fednondumdcpurata. coque hinc concerc nigrcdincm fiigidaSc in aqux Prinuim crgo elcmcntumeft aqua pura vidcns vero hoc facere. Cum himvida in natura ell; lepties diftilcautc qua: cam quidcm collige & rc, , apparcnccm fuperficie poae ad partcm, fciens pro certo jam iapidcm Janda , & crit fplcndida & clara, alba ut cryftallus: tuum in partc di(rolutum cfle. Aquam vero totam Inliurnario autcm in finc intcrpofica inter diftillaut ad perfefta: reftificatiodiftilla p:r pannum , quod in eo rcpcrics diiioiu- tiones ninltum jnvat tum, reiiquum ad recoquendum rcpone doncc nis lignum mclitis dcveniat quodqnidcni fignum totuin in tuliginis modum nigrefeat. Hzc o.mnia eftfplendor, ciyftallina fcrcnicas abfquc fccibus fiinttempGratoigne primi gradus calido & irjmi- r.iii force iilbis. fcces vcro quas facit aqua in retftido. Sienim nimiuscalor arilicrit, nigredinem in ficatione fua, omni vicc icpara, & repone cum ruborcmconvertet , & calor fjftinx rubedinis cfi: terra fuperiiis colleifta. Aquam vero rettificatain iignum combuftionis. Ecixlso fi bene rcxerisori- fcrva ad partem quoniam ijjifa eft Mcrcurius Ihij^mcmarcis, crit caput corvi: in illanamquccor- Iofophorii:i), fal armoniacus faciens maciimonium, aqua vira: ablucns laconcm , & cum ipfa lolvuntur 'pus dilFjlvitur , & iii primam fui materiam redigitur. Etiiludidco, quia corpora non alteraniur fpiritus & coagulantur, incerantur & figtmtur. Secondtim vcro elen.entiim eft aer , ignc adhuc mixnifi prius in primam matenam rcducantur. Ec iJco,nc dicic Piato, indigcs quod in fohitione tus , exilltns in fe calidus &c huniidus. Pone crgo eorum labores, ut gravioribus partibusabjeclis, ipfiim in cucurbica cum aqua vel cincre , dans fubopus cu.n levioribus complcatur. Qnod quidcm rus igncm donec dillillaveric cotum. Quod vero elcaer, olcum fulphur , arlcnicum, ficper fublimacionem. Jugulaergo iilios tuos , & diftillatur alumcn, anima, aurum & tindura & quod in funvcro carnes projice canifanguinem corum rccipe, dorcmancc, ignis ficcus&rufus, tendens ad cft iilud idco quia te. Ec fanfupcr bus ne larrent & vica lapis nigredincm & rubcdincm , quem ponas ad partcm. guis eft anima , & anima eft vica nofter eft. Niliil enim lapidi noftro convcnic,quod Reftificatio aucem aeris eadem ell:, ficutrefiifivivum nonfuerit , & coelum aeris non pccierir. cacio aqiix,& eadem figna ainborum. Qiix quidem Converce ergo lapidem cuum in languinem, & fan- iii humido diftillaiido fepties habec ficri, vel doguinem in aerem & aerem in terram , ik torum nec ad cryftallinam pcrveniac (erenitacem, abique fecibus, nifi forre albis. Feccs vero quas fecicaer habebis magifi:crium.
, , ,
,
tem. Naci primum quod dcftillat, vi dicit AviU cenna, cft aqua, fed nodum tft pura. Polieaftillai ignis cum acre mixtus. Scrvcntur infiinul illa , doJ ncc dividas: (.îod vero rciTanct in fundo conbuftum, cft tcrranigra & ficca. Et (ichabesquatuoc
Secundus gradus noQri regiminis eftlapidis

paratio in ftatu n fpiritualem:
tio
ti:
,
fc-
in (uadifiillacione
qux quidem feparaper elemcncoruoi divifionem &: plenam eo-
rum depurationem.
ras lapidis eft in quatnor
fingulariter
,omni vicc collige, & cum fupradido igne ad parccm rcpone acrem antem, rcdificacum rcferva dcorium, bene uc diitum eft obcuracum cujns figiia iunc gucca, & fpiiToraqua,
.
Dcpuratiofcparationis, ut dicicKafis-- Nacuclementa dividere & ea

,
calor intcnfior,
diifti aqiix
&
levir;)saerca
,
quia
ft
ipfom prx,
mifcueris
fupernatabir. Et ideo dici,
per
,
dellillationem
mundarc. Naii
ignis extrahic
dic
q.iod inccrioribus confiltic.

lapidis perdeltillationem,
Comeili
enim lordes
fub-
ideo lapis ipfum p;r aeris levigarionem , mfter in q latuor clementa dividitur uc magis efticit mundum , ac dcntes concutientes tacic (tafubnlietur, &a,fardtbus melius depurernr , & uc biliri. Tcrriumquoque cs: qu.u-tum clcmencum ftinc ignis & terra qux uc dicic Rafis propcer ;'.bbrefirmius poftea conjungatur : fed quia pucrida uc infimul funt pixparanda. Ec viationcm temporis magis digeftalevius dividuntur. Eleincntorum dietiam ut bona fit corum commixtio &' nori idco prxccdere nccelfirio, viiionem debct piKrcfaitio uc di;lolvantur in illa partes clcmencales , &: fic confundartir pranarario & nc adurantur lupcr igiiis aptior poPtea ad extrahendum per quacuor clc- pugnam & ut unus aliud bene ting.ic & idto prxmcntaredJacur. Accipeergo', ucdidum eft dilfo- parare eos infimtil cft magis falvum & m.igis propone in cucurbitam & fupcrfunde pul- pinqnum. Accipc ergo clementa terrx fv: ignis , lutum verem nigrum fuperiiis colledum clande cum conjuiige & tere , & caicina bene accenfo igne.- realembico fuo & rccipiencc ne poifir evaporare: cipe cnite aerem in illis remanentem , quia ut dida iguem fiibcus lentiflimum per nienfcm l'hilofo- cit Kalis Acr qui a tcrra tardiiis feîaratiir preciofior habetur. Ciiin vero bcne tuerit calcinaca, phicum ut migis obfcocnum fiat & corrupcum. Phtlofophus Corrupcio eft fub& ab omni acire vacua , erit coloris pallidi, habiNam ut dicic vaporis cx putrefactio retentione lis ad pr^-gnationeni. Si vero fpiritus in ca rcman& ftantix rei mi- fcric (ubt)igra manebit & miniis benc opcrarioignis acrione. Si enim per acra difpergatur nime putrefcit. Claude ergo vas tuum nc refpirare ni convenit. Et ideo dicic Plato: Oportec te pro poTic: pcrado aucem mcnfc Philofophico, dirtil- poHe tno fcpararioncm clemcntorum cxerccrc, la fu ivirer qnatuor elemenca, puta aquam terram, doncc non rcmancat aliquid de fpiritu in corpoacrem & ignem quodlibet fcorfum ponendo. Ve- re nifi quodnon fcntiatur. Ec fignuin hujus ciit, runramcn oprime caveas ne in eorum fcparatione ctimnihil a corporc evaporavcrir. Ctim aucem feniiiiio iîe ciiiiûram comburas.Secrecum namque paravcris omuia clementa quatuor , leparatione
tiliat
, , ,
: ,
&
olcum pinguedo & unguentum ad-^ps quod colorat figic & indurac res humidis quod colorac lapides non boi.os quod etiam rcdigic mulierem inmafcnlum, & leprofum
tur acr
,
&
bu-"yrum
,
reda
Lib.II.
reSta.
Sea.III.
&
tingens,
fuerit
Subfea. III.
66
&
erirappropriatum aeri
(iccuui lliper
lucidum
quo vincic fubftanria terra-. Conrequere ergo onmi cemporepartcm cum parce, & ferva lingularicer eorum unumquodque , &. hoc ftt clemcntorum feparatio reda , & depuratio completa, (>ioniam nuUo noltro operi nccelfaria eft aqua nifi candida nec aer aifi croceus, iiec terra, niCi pallida & fubalba. Tunc enim eft habilis ad folvendum ;iqua , efficax ad ingrediendum eft aer, fuperabundaiis ad tingendum oleum.Divide igitur lapidem tuum in quatuor elemenca.redifica ea , & conjunge inunum, & totumhabebismagifterium.
Tercius ergo gradus noftri operis ell reduftio lapidis in rerram nacuralem. Quse quidan redudio ficper terrx contricionem, & aqux fuperipfam incerationem. Inccratio autem aqux eft in partes tcrrojper calcinationem privatas humiditatehumitatem rcducere , & ad modum terrx facere. Nam corpus (iccum mundum eii congruum ad putandum quoniam omne ficcum appetit fuum iiumi-
& corpiis
, tanto magis limpidius ;;pparebit & rrclius, Dealbare ergo latonem , & libros rurrpite , ne corda veftra rumpantur. Coquice ficcuu) terri nigrs cum hun-ido aqua: fu^ , donec (iccum bibat humidum, & totum habebismagiftcrium. Qiiia cum aqua fueric infpirara & coagulata, erit tcrra toEtu imprignata, & ad pariendun} prompta. Conibure crgo iprum igne ficco ut panac tilium, & cu(lo. di iplum caurc, ne efFugiac in fumum. hc hoc eli: quoddicic Philofophus in Turba lerram dealba. ,
te
&
igne cico (ublimate
quoufque cxeac ex ip(a
fpiricus qiiem in ca invenies
metis.
eft
, qui dicitur avis HcrHunccinerem ne vilipendas , quoniamipfe diadema cordis tui & pcrmartentium cinis,
,
corona vi(SoricC,& coagulum

eft
iacîs.
Mundareerô
ad
fublimare, abluere &c dealbare. Nam quod fuperius afcendic, cft efficax niunditia quod vcro
:
&
dum. Ligaergomulicri ablafianci manus poft terut non pofTit affligcre tilium appone fnper manus ejus bufoncm , uc ablaftet eum donec io-
gum
imalabicur, fex & corruptio. Hic eft ergo cinis extradus d cinere, genitum Philofophorum, terra alba foliara, in qua feminandum eft aurum. Unde dicit Hermcs: Extrahe a radio (uam umbram & ficem, qu^ ipfum interticit & leminare aurum in
&
riatur
&
fueric
groflus de lafle.
rius caJcinatam
Fone ergo in
mulier mor;;ua in igne erit bufo vafe (uo terram fupe,
tcrra albafoliaca : fed iluid aurum non eftaurmn vulgi, imb eftaurum animx^quo tingitur aurum terrs foliats.
uc
didum
eft
fuperfunde aquam reciificatam, coquc lcnto igne per liebdomadam,
&
&
poliea fuaviter calcina decoftam materiam.Hinc
fuperfunde-aliam aquam, uc priiis, leviter coque per hcbdomadam , levitcr calcina icerum repone cum nova aqna ad coqutndum. Sic jugiter facito,
:
donetterra cxhauferit decuplum
fui
de aqua.
Nam
Unde dicit Calidius Nemo unqunm potuit nec de citero poterit tingere aurum nifi cuni auro. Plato quoque dicit.- Ciim dixeris unamquamque fpeciem ex partibus operis, rcduc fpiritus ad corpus, 8c lublima illud quod vero fublimatur ex iiio, erit clarum & lucidum. Rcduc fiiper illa approbatum animx poft hoc ut commifceantur. Nam. anima
:
omnes res aquam appccunt,quoniam ipfa tam igni quam aliis rcbus prxflat alimenrum , & dignum admiratione compleditur arcanum. Eft namque ipfa in vite vinum, in oleaflro oleum,& pcr ipfam
arbore frudus diverfi generis transformantur. Sic etiam in terra noftra ex aqua generatur , ipfa
in
eft
vinculum fpiritus
ficuc
corpus
,
eft
n)x.
Cumque
fteterit pcr
moram
vincet
vinculum anieo il-
lud quodeft fortius, ut convertat totum videlicec
corpus in animam & animam in fpiricum. Quartus gradus noftri regiminis eft defponfatio lapidis in calcem corporalem, ut Hgatur in corporc
,
namque
eft
frigida,& dicitur argentum vivum
quod
illo
occultatum & in eo gelandum. Itaque cum congelatur, cineri fimilis efficitur quia terra deficcat, & aqua liumeftat. Ec ideo pondus eft ubique notandum , ne nim.ia ficcitas auc fuperfiuus humor adminiftrando corrnmpat ut videlicec tantum affando decoquas, qnantum diffoluin corpore
unde fumptum fuitabinicio.Ecillud ideo,quia
magnefis
eft
fpiritus
cum
fua
folveric
,
corpus
& animam
,
ut exiftanC
non permancr fixum nifi occupaveris ipfum. Occupatio vero ell:, uc conjnngas iplum cum corpore de quo prxparafii in principio quoniam in eo occupatur a fuga fpiricus ad fuperfiften,
informa
tio adjecic
6i
fando dcfecit.
inhumando dilFolvas quantum asEc ideoomni vicepoft calcinacio,

:
nem tum
fiet
terra;
fuperfundeaquam tempcrate, nec mul:
parum quia fi mulcum fuerit, pelagus conturbationis fi vero parum , comburetur in favillam. Idcirco poftquam infuderis
videlicec nec
ideo dicit Placo: Cum fpiricusfol, Sc corpus non ftat fixum.' Conjunge ergo ipfum cum corpore , ut generec fibi fimile. Nec conjungas ipfum cum quovis.ut conftet ad
tia corporis.Et
yenc animam fimul
fe nifi
cum eo , de quo
fuit
a principio
Si feceris
aquam decoque per hebdomadam, & vicer tcrram & ira hebdomadatim
,
Etfcito.quod abomnibus operantibus deficit propofttum poft operis complementum,

fiomiferit hoc fecretum. Norate crgo verba, tlgnate myfteria. Quia fpiritus cum foivcrit terratn
lioc.fitlccir.
calcina fuaprajparabis
conterendo
aflando , donec totum , irrigando , redigatur in album. Et fcico quod igms lentusin hac difpofitione operis fpem falucis promittit quia terra frudum non gerit abfque irrigatione fre.-
&
albam foliatam
nifi
non permanec aliquideoru fixum,
occupaveris ipfum
&
cum corporc
illo,
dequo
quenti, multoties irrigare , alfare inhumare hujus negocii elfedum fummum conftituit. Ec quarcun,
que emananc incommixca , feorfum repone , alioquino;rniacorrumpis. Oporcet autem terram uutriri primb parvo lade , poftea majori , fic eft videre in infante. Ec ideo ablueterram, contere & coque eam donec de fua biberit aqua quafttum bibere polTit vel donec ipfa terra fuerit (icut pafta adhtrens cum aqua. Adhocautem facicndum
, , ,
prxparatum crat in principio. Spiritus eft Mercurius & corpus fuum primum eft fulphur album Sc rubeum.Ideo cum fpiritus folverit corpus fulphureii in omnibus, uc didum eft , fuperius , priparatum, non figitur, nifi occupaveris ipfum cum fulphure no,
vo,dequopr2Epar.'itu erat in piincipio Nam fulphuc album rubeum , ut dicit Ariftot. congelac argen.
&
aurum & argencum. Conjunge crgo opus tuum cum corpore,uc generec fibi fimile.fi hoc feceris, eric Iccir fuper alia corpora id quod conjungis, alioquin non figerur:quia nacura non continetur nifi
vivum
in
quia uC azoth latonem im.pra:gnant , abluunr & mundant obfcuricacem quoque abeo auferunc.Nam quanco magis aliquid ablutum
,
ignis 8c azoth tibi fufficiunt. Ht iftud ideo
dicic
Morienes
Ignis
&
in fua natura.Et hoc ideo, quia ut dicit Plato-.Natura nacuram fequicur, & nacura continet naturam,&
docec eam contra ignem prxliari. Fac crgo defpoiifationem in virum & uxore, & totum habebis magi-
Tom.
I.
Kkk
ileriiira.
662
Bibliotliecx
,
Chemicx Curlofe
mam
in calces corporum , cunc vJgor fpirituum comminuic in iTiimmas calces plup.iborum. lcem quando vis mictere termentum in tlixir, priiis mifce iUud cum fpiricibus quoniam nifi hoc faceres, iion imprimerecur fua natura in ipfis. Commifce ergo bene fermencum cum cle.mcncis & magiUe, ,
flerium. Sed prparacio eoriim ur dicic Avicenna, cit; Uc primo virunn ex uui parce & uxoicm ex alia
parce muudes, quareiiusmiuidaci a fordibus mjlius CGiijungaiicur quoniam fi iion prxparas corpora,
:
non pocerunc amari. Fac crgo pacem incer elcmep.ca ut convcnienci amplcxu fe diligaiic. Nam acutum magiftcrium Philofophorum imponic ani,
:t
rium habebis.
<: cKXj(.yL?,:cA:c^:i^^
T ;j t rc :f,; ? ti.* KJ^ OJCJJCAXtJCA: :
S
Ariialdi de
BbECT O
I
IV.
Villanova njarioi TradatMs com^leBitnr, Arnaldi de ViLLANOVA rhilolbphi 6C Mcdici Excellentifriii-ii

.
Libcr didus ThesauRus ThesauroruMjc: Rosarium Philosophorum, omnium Sccrctorum maximum Secrecum, de verifllma compofitione qua oinnc diminutum rcducicur ad bolihcum Naturalis Philoibphi.x
,
&: Luiiificum.
R O OE
,
M U
I
:
M.
,
.-
Ste namque
quo
,
Liber vocacur Rofarium

nihil
Deo rclle,
ceilarium ad noltri
qnod cx libris Philofophorum abbreviacus in devium , nihil diminucum cli: fed quicquid tfl: neOperis complemcnturn, eft in ipfo. Dividicur aucem ilte liber in 'J heo-
occuhum
nihil
ricam
&
Pradicam
& eciam
in diverfa capituia. Qiiippe quia jullum

,
,
efl:
de naturali
&
fu-
blimiori rcrum proceflli non pigeac

ftudii
qni de
eorum
hibiimiori cti-vdu cradare volueric.
Tunc enim fupplicium naturcE beaci & naturali callc procedic incencio , cum & ipfius prccium fecurius fpedac & ad arcanam racionis fcriem , in illo declinare par.icus eO. Nulkis nsg!igacfinalem, prarcipuam tociiis Philofophise macremab edicis effodere qu^ hominem ornar mo"ibus, &dicacbeneficiis, auxiliaturpauperi , &etiam corpus incolume fervar& prarbcteciam fanitatcm. Qiii enim in legendis librisdefcs exticeric inprsparandis rebus promptus clle non poccric. Liber namque iibrum aperic & fermo fcrmoncm cxplicat tjuia quod in uno efi: diniinutum , in .tIio elt completum. Non enim poceft in Pradicam bene aliuefcere , cujus mcns in Thcorka renuic defudare quoniam procedic ad Pradicam , ficuc afinus ad ccenam , ignorans quoinodo & ad quid porrigac roftrum & os. Iflum aucem hbrum nominavi Rofariuin, eb qubdipfum abbrcviavi ex libris Fhiloiophorum quan, , , ,
:
tum pocui melius In ifla Artc duo
diverfa divifi capitula. func Libri , quos ponam in capicula per ordinem.
& in
CAPITULA
Tit
LIBRI
L
Cap. I
nimium
admifla
ra
fubtiii
,
fulphurea,
fiat
cum aquaciara
,
fortitet*
donec
fubflancia una
non quiefcens
modo gcntrationU metalloYum
in fupcriicie plana. Eft

:
Quod argenf.m vivum eji mtdkina meiallorum, II iôd /tt/phur txtraneum , fwe vnlgi eft caufa impet '
feElionis
Qîfod
"
^
Jir
enim homogcneum innaciiquoniam auc renianet totum in igne fixuin, auc tocum cx co volac in fumum cum ht incombufti,
bile
fofum argentum vivnm
ejl
ptrfeclio
mtlalhrum.
QjtodargtHtumvivnmcontinetftiftfHlphurfuum,
Qj}od unus
V
f'l
Ec hoc cit fignum erfc6tionis o<c ideb ciim poflea in terra fulphurca decurric calefad:utn, luperiusafcendic :quoniamdelu3natura cft, uc per calorem fnblinietur venmcamen conriniia
j;
& acreum.
Ex
cfi Lapis Philofophor-.im, (futbus extrahatur Lapis Phi/ofophorum
f/l
VII f
fubUmatione nimium dcpuratur.dccoquitur, & infpillatur ac in fuiphur aibum & rubeum gradntim
,
Qôd
diffieile efi
Opiis nofirwn in prima metallorum
congelacnr.
Quod quidem
lulphur diliblvitur
mul-
materia
Quid fii Opus primum

iJutd
fit
Lapis
cj-
Philofophicum ûo indiget.
IX
C A
DeModo
P.
I.
Gencrationis TAetallorum.
totics,& poitea congelacurper argcncum vivum, illius fublimacj inceracum calorisadione, donec vix in niillib. annorum fiicccffive operc naturiin mecallum congelaturperfcfium. Et hoc quidem iii vafismineralibus , ipfa narura mediante opcratur metalla. In iftis ergo operibus naturam imitari oportet quicunaue velic perficerc medicinam inv
,
nacura omnia liquabilia finc nacuralicer ex argenci vivi , lulphuris fubftancia cb qubd proprium eft argenco vivo quod coagulecur, ex calore i\yc vaporc fiilphuris quoniam omne ficciim naturalicer imbibic fuum humidum. Vapore
VTrum
perfedorum perR-6ciorcm.
&
CAP.
Ouod Argcmum 'vivum
efl
II.
mcdicina
omnium
mctallorum.
crgo Ariftoceles qubd Argcntum_vKUDi l-Jcmentiimomnjuni liquaBTlTum^: quonia omnia liquabilia cum ligantur.in eoconveriutur,& admifcctiir cum ipfis ; quia eft de fubftantia eorum: licet ifta corpora difterant in copofitionc fiia ab argento vivOjCo modo quo ipfum fuir pui u a ''.Iphure
,
ergo (ulphuris argenci vivi coagulacum eft ex fua fubftanciaterrea, fubcili aerea & digefta, admiftioncprima fibiunica adlione caloris poltea elevata dccoda & digefta, donec habcac vim fulphu, :
Dlcic
elt
ream coagulandi argencum. Argencum vcrb vivnm iuprima fuaiadice eft compoficumex tcrra alba,
iniinundo
Lib.II.
immundo
.^bi
Se6t. III.
ptionis
Subfea.iV.
j
:
66}
extraneo. Fic cnim argentum vivum ex vero lulphure noii urente. Nam ut dixic Philofophus : Sulphur album non urens congelac Mercu-
bnnamLuaani Ecilludeftresoptimaquam ponuntqui Alchimiam operantur & convercunc illud in argcntum bonum. Si vero fulphur purun, muncJum & optimum fuerit cum rubore clarum: & fuerit in eo vis igneitatis fulphurea: jion
riuin in
rufcipere
puta inflammabilem fubftantiam , & ter-i rcam fcEtuIentiam quarc per primam naturam ftarefacit .-quoniam comburit femper & con buritur,ac femper nigredincm in omni opere praiiat Peir alteram vero neque fufionem hjhet , neque ingresfionem} quoniam fi fixum fuerit, prohibct ftifionem, & ipfum nunquam figitur nifi prius calcine:
tur,
resopcima, quani fufcipere poffunc ALiiicniito: ur ex eo facianc Solem. Si enim fucric argcntum vivum bona: lijbfianria:, & fulphurnon purum adurens , converrec ipfum argentum vivum in a>.s. Argcntum etiam vivum fi fueric petrofum,
iirciitjs,
""
nullomodo fundltor
in artificio,
quoniam
inf
erit
,
terrcnam fubitantiam redigitur.
C A P.
autem HOc quoniam
IV.
immundum ierreum & fulphur non mundum .êc cx co fcrrum. Stannum vero vidctur habere bonum
,
Quodfolum Argemum vfvum eji êrfeBia omnium metallorum.

argento vivo minime contingit: abfque eo g uod io terranL vertatur:&Jjrn[liter^giturconêrjiqne^ji^
in
figitur
ram.Nam per feftinantiam ad ejus fixionem.qu^ fic autcm maliim mah' faporis &: tcetidi ac virrutis deper pracipitationem, figitur & in terram vertitur^ bilis unde non bene coagulatur. Hsc de verbo ad & p_erfiic(rivaiiL_iterata vJce iJiius fublimationenL verbu.n funt vcrba Ariilor. in quarto lib. Meteoro- figjtur^fimiliter & non vertitur in terram , in- b dac^ rum.- Cui Philofopho naturali in omnibus eft cre- fufionem_metaJUcam. Et illud ideo eft quia vifcod-"ndum non f.ibulis nec opcribus mendacibus, ab lam & denfam habct fubitantiam . cujus fignum eft opcribus nacura: omnino extr.iiicis. Et qui credic conftridio illius cum imbibitione & commixtione
, : ,
argeutum vivum iU purum fulphur autem malum, & nou bene milium, Plumbum vero groirum argenti vivi Zl malum, & ponderofum & luceum: Su!phur
:
in mendaciis
fecrctum Philofophorumpcrdit.
cum rcbusfuigenerisfortitus,lcaque
illo vifcofitas illius
manifeftaitl
CAP.
III,
Qnod Sulphur extraneumfinje njulgi eji caufa imperfcBionis omnium metailorum.

ergo verba, fignate myftcria quoniam tota veritas iilius fcieiitis ex jam dictis l^hilofophorum eft corripienda, eo quod avanitate relinquauur, per ipfaTi duplicem corporis fuperfluitacem in elfe unam quidem in profunditacem ar:
propter multam fui adha?rentiam conftat. Denfam autem illud habere fubftantiam , manifelie videtmonoculus propter gravedinem fui ponderis immenfi : quoniam prarponde,
rat auro.dum in fua fuerir natura.Eft
aurem
fortiffi-
NOate
IlcompofitiQnis &jiatura:uniformis.Lquia non fe^ pa ratur in p artes, u^nullatenus fe di vidi permitcar/ quia alKxumjcpjaiuiiijbftant[a in jgne permanei
ftans iaut ex iê rece dii cum tota^ fua fubftantiaT His ergorelinquetur argentum vivum figi poiTe fine ipfius humiditatis radicalis confumptione & abfqj illius in terram converfione. Et ideo notatur in ca caufa perfcdionis vera quoniam ipfum folum aT
:
gcnti vivi indufan jh priucipio fux m xrionis fu, perveniencem; i.lter.im excra naturam fusenaturae, corruptibiiem: qa;:r-jm iir;; cum labore tollitur: altcra vero nullo arcihcis ingenio toI!i potcft. Qiia- fiilionis perfedionem fufficit in unoquoquegradu, re fulphureicas aduftibiii; calrinatione ignis toilifcilicet cum ignitione & fine ignitione. PropteC tur vcl a corporibm delctur. Et illud idco: quia enim bonam partium adha?rentiam , fortitudinetn arge.uum vivum teuft , &abaduftionc defendic il- fui mixtionis , fialiquo modo partes illius infpislud quod fus nacur.^ -^ft: alccruin rcfpuit igni expo- fentur per ignem ulterius non permittit fe corrumpi, nens , qui ipfum infici: : u.^d'; cft amicabile fua necper ingrefTionem furiofcE flammx illud fe in fu n;icur.-E placabile. Ipfnm ai-gentum vivum argento mum patitur evolare quoniam rarificationem fui
&
&
.-
(lifFert propter fui denfitatem, & aduftionis carentiam,qus perfulphurcitatem quam non habec perficitur. Hoc fatis fufficieter probatu eft fuperius* Sulphur quod eft terra ficca gravis effe dicimu perfedionis corruptivum quoniam fi fixum fuerit, fufionem redam impedit ut patet in ferro quod non funditur quia fulphur fixum in fe habere cognofcitur. Siverofixumnonfuerir, fufionemredam impedit , vel anticipat , vel ab igne corrun-pirur. foetid^. c.daitibiiia. Ec illud ideo: quia fulphur quoc)uo nodo prarparecur per artificium , femper comcomburicur & evaporat.- ut patct in plnmbo & aliis burir & coinburitur, & nigredinem in omni opere corporibus infirmis. Et ideo fulphur non eft de virprsdar. Ideo enim dicic Avicenna In magifterio rute noftriartis neque de perfecSione ejus.- quosoftro n'>n intrac c|uoniam non eft de argento vi- niam pcrfedioncm impedit in omnibus operibus vo, vel dc a:genti vivi fubflantia, nec de perfedio- fuis fcd Mercurius vi vus in omuibus fuis operatione ejus, cim ipibm femper inficiat , denigret & fiibus eft manifefte perfeQifnmus & probatilTi:; corru^îpat. R eliiiqjiturerg o, argentum viyum cor- Oiyii quonum adufHonis eft falvjttivus , effufiopon. im eOc perfed JiTimmri , & aduftionis cfTe falva- nisêffeafvuscujnfigitnr.- & eft tinotura uberrims tiviimj c6 qiodcorpora illaomninocomburuntur, perfedionis, fulgidi fplendoris. Etnonrecedit d_ quanco plus fuam naturamparticipant& pofTident. commixro , donec eftj, & eft amicabilis , & metaj^ Und-- pac^r qiod inulta_qualitas_argentLvJvi eft lis placabilis^, ac medium conjungendi tinduras caii pcifeftion is in corporibus; multa fulphurei- quoniam mifcetur perminima cum ipfis.Et etiam iti tas cll caufa co.ruptioms; id eft, quod qu.-edam maproftindonaturaliter adhacret.quiaeftde natura ip forij: veruntamen cum Sole & Luna mifcetur facH gis qaxdaip :.i"uus comburuntLT fecundam examiiiationemijî.is, iit illaqus funr pluris fulphureae Jiter: eo quod ipfa magis naturam fuamparticiquantitatis contuientur magis, qua verb minus, pant: atymenjionfubmergicaliquidlneonifi Sof. lainus. Habet enim fulphur infe duas caufas corruEx hoc itaque fecretum elicias maatimum quod
magis adliirer, &etiam magisamicacur:poft illud vcro aurum polt illud argentum. Unde ex hoc re linqiiitL;.- , iola^duo magis participare fuaiii natu:auT ; ralia vcro corporaTnbn bsbent tantam conformicacen ad ipun quoniam habent in fe fulpharexcra.:ca;:i, terreum immundum, & foetidum. Ideo 5 ipfa vere dicere pofiumus , quod minus parcicipanc naturain quoniam func corpora
vivf)
:
non
.-
-t
Tom.
I.
X^
Mrcuritt
6(54
refpuic
,
Bibliothecx Chennicas Curiofae

ta.
quod fuxaauiraLfkeriL. & ^ ^^JvleminyiixLGuiccipiiL, aliemim eo quod nacura gaudet magis

fua
juvat,
Nam per noftrum magifterium corpus petfedlum & imperfedum perficit fine admixrionc alteAurum
eft
cjjam excranca. Ex hoc enim manifefle relucec, corpora majoris efTe pcrfcdionis, quas plus Mcrcurii funt concinencia Si qua? mimis , minoris. Laudctur ergo omnium opifcx Deus gloriofus Sc benedidus caufacor opcimus & alcifTifnus qui ex vilicreavic preciofum, u": cum mi.ieralibus maxi:
, ,
nacura tencac fvmbolum,& dedic ilii rub ltajv; _tiarn , & kibQanc i.e prop rictacem , quam concingit ullamrn inim e cx rebus nacura^pqfTidcre : quoniam ipfum rolum eft qu^ ignem fu perat , & ab is^ne noti lu peratur ,l ed in co amicabilicer quiefcic ^gaudens.ipfum namque folum cumjic meLallicu:ii. yyS ^^. //^continet jnje_cocum qu o jndiênuis in noftro tnain
me
itaque ciim fic preciotum, tindura rubedinis lingcns , & transformans omne corpus. Ai gentum vcro elt tin(Suraalbjdinis perfeda albatione tingcns caicera corpora. Qjmillisnamqu_corpqri^ Je &: Lmia^TnTTcctur Mercu?ius S^gituL-pcrJpfa''; maxi niQ mgenT oTquodlrmiime pervenic ad arcifirius rei extraneaf.
omnibus mecallis
ccni dura: ccrvicis.
CAP.
Quod imus
ejl
VI.
hujus fcicntix con-
Lapis Philofophorum.
OPorcet igitur inquilitorem

(tantis voluntacis e(Ie in
:
I'
îfterio
lia
,
quoniam omnia
,
alia ciim (inc coa^buftibi-
igni cedunc
& infavillam
P.
dcficiunc.
opere.Nemo hoc moquoniam in re rum d') illud pra:fumat attendcre una enim cft. mukiiiidincjjrsjiofkajio^t^^
^ft cnirtnapminus7una~nicdicina .cuinil excranei
C A
QuM Ar^cnmm
MAnifeftum
q uo coagu lacur
contine c in
in
V.
in fe
additur, ncc diminuitur,
nifi
quod
,
fuperflua
remo,
vivum continct
ventur.
Omne enim
fulphur, linternum; id cft, vuivivi

cft
,
fulphur
eft igicur
i"c
fmm.
quod argencum vivum
garc, vel
butyrum argenti
excraneum
eo
quod
fui ipfius eit
dcftruttivum
vel corrupiivum.
fuum bonum fixum. , aurum Si jirgeiicumj fecundum

fulpluir
oTverluni difponenJi
modum. Namfecundum
fueric
Plii-
Econtra vero illud non eft extraneum, in quo habec ipfum converti permagiiterium noftrum, icilicet ia aurum&argentu. rWuj_ergq_cotvvenkrci,n[fi quod
_e ff: ci
lofophum argencum vivum,ct(i

gulabic illud vis fulphuris albi
purum,coa-
propij iuius^x fuijiatura,
Non
eniin gencra-"
gtncum. Et
illud crt
non nrentis in arrcsoptima ut per artificium

lul:
Alchimifta: facianr Elixir ad argentum. Si vero
phur fueric optimum cum ruborc clarum & fueric in eo vis igneiratis (implicitcr non urentis eric rcs opcima/ ut ex eoiiacHlixiradaurum. Ec bene tradidic Philafophus primo fulphur album ad argencum , & poftea rubeum ad aurum quia non potei^ fieri aurum nifi prius fueric argencum:quoniani non eft tranficus de excremo ad extremum, nili per medium Non ergo potcft fieri tranfitus de nigro ad perfeciiim citrinum, niiifueritprinio albusn: quoniam cicrinum ex multo albo &paucifnmorubeo ell compofitum. Nec poteft ficri etiam de citrino Cranficusad album , nifiprius fueric nigrum: quoniam non pocelt aurum lieri argencum nili priuio fueric dcliructum , Si c6rrupcum, & nigrum:
,
: :
quia quod eit melius, non poceft tieri decerius, nifi pcr fuicorruptionem.Nam generatio unius eft corrupcio alterius
argentum
ideo quilcic aurum converterc in argentum convertere in aiirum.quoniam fulphur non urcns album ad argencum pqcel^ fieri per rnajqrejii dijefti^n^sm Jû^lgliu^jii: :
fcit
&
quoniam ^ ^êyin adliutum: comp

7/
cicrinaci o nihil aliud eft ,

.
ncque ex aliis animalibus nifi fimilia fibi. Quoniani quodcunq; cjuod gcneratur, fibi fimilc confequitur. Vera igirur ucamur nacura quoniam non emendatur nifi in fua natura, cui nilnl alienum jungitur. Nolite crgo intrcducere, ncc pulvcrcm , nec aquam , ncc ullam rem . quippe di verfa; naturi Kipideir, noftrum non cmendant,ncc intrant in eo, quod non fir ortum at? eo: quoniam ll aliquaextranea fibi apponantur ftacim corrumpitur & non fic ex eo quod ficri qua.'ritur. Ex rcbus crgo corporalibusmaxime convcniencibusinnatura, necedario eft medicinam calligcre. Undc oportec, quod ipfa medicina illis in natura convcniat ,& cis in profiindo maxime cohsreac ita quod diminurumpcrficcrecon-plcac,^ cciamquodMcrcurius per minima ante illius fugam mifceatur: fed nullum corpus in fua nacura manens Mercurium cosgular, necci firmiceradhirec .nec etiam ipfe Mcrcurius per fc m.cdccurinfirmis corporibus:quoniam in cxaminatione feparatur ab eis.Nam grolla fimplicibus, &fimpliciag:ofnsminusbene conveniunc.Subti'ioris crgo fubftancia?,& liquidioris fufionis neceilc cft illam medicina c(Ie,quam ipfa corpora.-ii^fixionis ac; recencionis,quani fit argencum vivuiu in fua natura.
tur cx h^^minenTfi ho:r:o,
:
nec albedo aliud eft, VII. namquc agens in (juihm extrahitur Lapis Phyficiis. humido , efficic primo nigrcdincm & .-igens in ficergo non immcr-ito poteft.-unde hic noco operaturalbedinem & in albo cicrinitatcm. Ec poiTiC elici medicina. Q,uibus maxime __ltra hoc quidcm in calcinationc plumbi attcndi poceft, quod convercicur in ciuerem nigrum : poftea in al- rcfpondcntes dicimus , quod in quibus cft , ex illis bum deinde in nimium cicrinum, vel rubeum. Sic clicitur. Eft autemtam incorporibus,quam etiam fulphur album vel rubeum , habecur ex una mecal- in argcnto vivo fecundum naturam, cumunius (inc lorum maceriaad plcnumdcpurata, modo tamcn reperta naturx fed in corporibus quidem difiicinoo diverfo digefta ^'c dccoSa. Idcirco dicit Philofo- lius , inj|ilo,Vre Mcjciiriqjjvq^P phus, quod omni argento ineft fulphur album ficut îitem_gerfcfiius. Et illud ideo.^quia nqneft_corpus omni auro ineft lulphur rubeum. Sed tale fulphur dîgnius Sole,aut_^nu5,aut^jusûnibra. (cil.Luna. non invenitur fuper terram ut dicit Aviccnna: TTiurcjti ib u sjiuUuin-atgîtuai-xiYiiurgeii eja t u r tinquodin iftis duobus corporibuscxiftit.Et ideo ifta genSiQui vero abfque ifto argento tingere nititur, duo corpora fnbtilitcr prxparcmus, utfulphur& c.xcusproceditad pradicam, ficutafinns ad cocna: argentum vivum de iUa materia habeamus fupcr nam aurumaurcum.argcntu argenteum tribuit coterram de qua aurum & argentum efficiebatur fub lorem. Qui crgo argentum vivum cum Sole & Li:terra.Ipranamque corporaluccntiafunt.quibus inna tingcrc novic , vcnic ad arcanum , quod diopcimum ad argenrum, funt radii tingentes, citera corpora albedine &: ru- cicur Sulphur album lulphur rubeu optiefficicur,erit ycca, bcUuiC fccundum quod ipfa fiicrunc prxpara- quod cum rubeum
qua,ni
leca di^geftio
quam
CAP.
nigredTnis ablacio. Calor
Ex QUsri
mum
Lib.II.
mum
ad aimim. Ab
illis
Sed.
III.
igitur corporibus extralii-
rubeum , ciim in ipfis tur fulphur iiimium album lic purilHma fulphuris (ubftantia, ingenio natura:
&
Subfe<a.IV. C A P. IX.
Quid
jit
66f
fummc depravata
rius cll
quod fecundum Albertum

:
cla-
Opus primum Phyjicum.

cft diffolvere lak
quia in depravatione iplius ell ars debilior natura, nec confequitur eam , licct, multum laborct. Pater enim ejus efl Sol , Luna
& fubtilius
OPus namquc Pliilofophorum

ducatur matciiam.
pidem inluum Mercurium,ut inpriniam
re-
mater
re
,
e/l
quia ex
illis
corporibus
cum
Undc
:
I-iiilolophus in
quario
fuo fulplui-
Mctcororum,
.
vel arfenico pra-parato,
nodra
liujus artis fophifticos illudit
elicitur
medici-
aruh-
na.
Ex
folo
Ex corporibus (imiliter Solis elici poteftipfa. autem argen to vivo facilius &4>ropinquius,
,
ces Alchiniix, dicens Spccies tranfnunari non pofle quod quideni finiiliter vcrum efi , ni(I ut
fpecies iplx
( ut pollca fubdit; in primam fuani materiam rcdigantur, qui* quidem materia primaell argenti vivi > cum ipfuni fit elementum omniutn ~ dudibilium, Tunc enim in aliam formam quam
& perfeaiusinvcnitur cum jiife fit_patcr^mnium

"ntorum iuminariurn^^qmnuitn IJquabilium, ab ipideo in ipfum omnia re To fiquidem omnia funr: ,. ., folvuntur quoniam natura Daturam ampleftitur propriam am.cabihus , magifquc gaudcc cnm ea
&
quamcumextranea.Inipfonamqueeltfacilitas extra<fi;ionis illius fubtilis fublbntiaj, ciim jamin afiu liabeac fubdantiam. Relinquitur ergo, medicinam noftram eflc puridimam & fubcilidimam fubftantiam,quaE;cx argcnti vivi matcria originem fuam ducit, & cx illa crcaca cft Non eftautcm materia
argenti vivi in fua natura
ta
,
,
priuserant bcne permutanturrnonquidcm fpecies. fed individua (pecicrum , cunniam ipfa individua aftionibus fcnfibilibus funt Vubjcdta , eo quod in fe
func corrnptibilia. Specics vero
les, aeyionibus fenfibilibus
cum
finr
umverfa,
non
func fubjcdje
&
idco non lunt in fecorrupcibiles. Species igirurargenti, Qux eft argenteitas, non mutatur in Ipccicni auri, qus cft aurcicas ncc c conver.ô quia Ipeciesvere pcrmutari iion pofllint , fed individua fpecicrum bene permutantur,ciim inprimam (uain
,
:
ncc in fua fubftantia tofimpliciccr eft

:
fed fuit pars
illius.
Non autem qui

eft
ciim lapisnofter fadtus
efl: nunc argcntum
vivum,
minat,
"
licec fucrit pars ejus
quoniam ipfum
materiam rediguntur quia ciim fornia

:
illius fucric
iliu-
aduftione defendit confcrvat, quod eft caufa perfe<5tionis. Igitur cujiifcunque caufa tantiim generationis
fic
& ab
&
corrupta
luta
,
vcl illius
vci in
primam matciam
refo-
medicina, tam quidem in corporibiis, quam inipfiusargenti vivi fubftantia, lapidis preciofi indagatur fubftantia. Confulo tam en /qHodnonopereris^ nifi cum Mer i:urio& SdTead
bcne permutatur , & neceflario introducitur alia lorma quia corruntio unius eft incroductio alterins. Et fcias, quod nullamateria poteft ica dc:
/TSoIe
^ T JT m & Mercurium, & LunajdLunam :5Uonum

s-TT

ftrui , quin fub aiiqua mancac forma : unde dcitru(Sa una l;orma,immediate introducitnr alia,ad h.tnc
y_totum tum.
hmc^mmJm^m^sSQm^^m^^Sf^sm^-
opt^fationem , veladillamdifpofita. Htideodicic Philofophus Indiges tu qui vis operari quod in folutione,& fublimatione duorum luminarium primo
:
CAP.
'
VIII.
J
Quoa
/r/
n
,
impoffihilc ejt
^
Lapidem p^rjid ex Jola

'
,
labores, quia primus gradus opcrationis eft, uc tiac argentum vivum exipfis. Notate ergo vetbj.figna^^'^yft-'"'a:quoniam in hocopere declaratur, quis
Jpium, ut lic demum lolvatur argentum vivum, materia in naturjE noftrum fi prima opus quod Philofophis cft concrarium. Onde etiam diIGitur vellemus incipere, elfet longilTimum & incom- cunc Philofophi Nifi corpora fiant incorporea, quafi inlinitx rcqui- five non corporea, vel volatiiia, & e converfo, nihil poffibile & etiam magn^ , rerentur cxpenfx ad lioc pei ficiendunn. Ec ciim de- operamini.Verum ergo principium noftri operis elt mum per difticillimum artificium lapisfuerit fjtlus diifolutio lapidis quia corpora foluta in naturam de natura mctallotum^tamen opus Philolbpliicum, primam fpirituum funt rcdafta, nifi quia maeisfunc five Phyficum nondum eft incceprum quippe quia fixa quia fpiritus fubiimatur cum eo. Nam folutio eft neceflarium , quod Lapis Philofophorum eiici corporis fit cum congelatione fpiricus, .S: congelapolTit de natura duorum corporum, antcquam de eo tio fpiritus eft cum folutione corporis tunc enira fiac Elixir complctum. Qiioniam ell neceftarium, mifcetur cum fpiritibus vei fpiricu, & htunum corquod iilud quod eft Eiixir magis fic depuracum & pus cuin eis, vel cum eo, & nunquam feparancur.- fu
'
: ,
metallorum fubfianUci Jive materia.
cum principium fui operis fic dinblutio ip^"^ Oportec igitur fubî nare figere, & calcinare
^t 'apis,
,
&
digeftum.quimaurumvelargcncum, eoquod ip- cuc nec aqna mifta cum aqua. Quoniam omnia fuin Elixir habec converterc omnia Jmpcrfcda alia tunc ad fuam naturam homogcneam prin-am fnnt perfedrione diminura corpora in aurum vel argcn- rcdada. Prima yero hompgeiisiras metallorum cft/ lum quod ipfa minimc perficere polTunt quia fi argentum' yivum. Cum ergo inj^fa homogeneitate
,
.
//
de perfedione fua alteri darenc ipfa impcrfcCla foIvuntur,infimulconjunguntur ,&nunquam fepa--/ exirtercnt eo qnia non poftunt tingere , nifi quan- rantur: quon[amûn_cu.trunque agiJLitiUJumfocjuia/' tum fe extendunt. Et ad hoc fiet operafio in lapide ^^brfimilem. Et ideo dicit Ariftotelcs quod Alchinoftro, ut meiiorerur ejus tindura in eoplusquam miTti corpora metaliorum vere cranfmutare non in fua natura & n: fiac Elixir juxca Sapiencum al- polTunc nifi prius ipfa rediganrur ad fuam primam legoriam, compoficum ex fpeciebus limpidis, con- maceriam: cunc enim in aiiam formam quam priiis dimentum antidocum medicina , purgamentum erant bene redigunrur. Quoniam contra hoc non omiiium corporum purgandorum , & transforman- ftat racio quippe quia deftrudla una forma immedornm in folificum & lunificum vcrum^Sed moder- diace introducitur alia ut patet ex operibiisruftini opera ntes , fin em credunt operis efte ciinl inci- corum , qui dc lapidibus faciunt calcem , & dc piuntopns qnoniaiirtameiT in tantum laborave- cineribus vitrum. Sic & multo fortius poteft farunt quodopuscorum ficde natura metaiiorum, piens ftudio fuo per magifierium naturale , feu ctedunc compieviiVe Elixir perfedum. Sed quando artificium noftrum ifta corpora corrumpere , & ijfaciunt projedionem, nihil ibi inveniunt quiopeiTs novam formam iatroducerc quia inrentio noran defiftunt ubi wdpcfe debuiffenc. ftrsoperacionisnoneft aliud,nifi quod eliciawir,&
, : , , , ,
, ,
.
Tom.
I.
Kkk
eligatuc
"
666
:
Bibliothecse
Chemicse Curiofag
turam. Quicunque ergo quiric a natura quod in ipfanonelt, fatuitas eft & pcrduio laboris. Non comedas crgo de {Uio cujus mater menfiruum pati-
eligatur piiriffima fubftautia Mcrcurii iti iliis corporibiis quoniam Elixir confiflic in illis :antum,&
iion in aliis.
C A P.
Quidfit Lapis
,
X.
cy*
quo indiget in operationey
utfit
Ehxir complctum.
noftcr famofus
:
Qûm Ci comcdis leprofus & tu , & opus tuum: fcd fruftum comcde de carnc pingui,& habcbisaurum & argentum quantum volueris. Et non quxras a naturaquod in ipfa nonc/t: quoniam fatigares animam tuam in vanum. Hi-c cxtrai5ta fimc
tur.
,
HIc igitur
cd: Ijpis
quia non
,
fic
tranlicus de cxtremo ad exrrcmum nifi pcr mcdium. Hxtrcma auteiii noltri lapidis in primo latcrceft argencum vivum in fecundo vero cft Elixir complecum. Medianamquc idorumaliqua aliis func magis depurata, decofta & digeih: & illa (uni meiiora&operi propinquiora, quodte chariili-.nc ignorare non credo.fcd bene fcire.Non ergo ob lioc errcs . quoniam fi fcminaverit homo hi-c & nietct. Nam femen iiiofemini correlpondet , & omne arbuftum, proprium adfert frudtum juxcagenusfuum. Natura quippe eft fapiens, fempcr perfici appetcns: quoniam in fe femper concinct incrementum fuum. Idcirco dicic Avicenna Nifi aurum & argencum viderem pro certo dicerem, quod Alchimia non eft vera ars. Igitur quamvis lapis nofter hic tam in fe tin&uram matcrialicer concineat, quam incorpore tenue creatus a quocunque per fe motum non habcret ut fit Elixir completum nifi moveatur arte
:
: ,
a Moricno dodorc veracique Philofopho. Nihil rcputans indeiucrumfi icafaccres, fcdbcne facias unguencum dc Sulphurc & blanqucto: quoniam res, cujus capuc eft rubeum , pedcs albi ocuii vero ni,
m.gifterium. Intellige quod dico: quoniam omnia vere funt verilTima: qualia nunquam rhilofophus aliquis tradidit nicliora.
gri, elt
Explicit liber
Primus.
CAPITA LIBRI
De n. De
....."_ regimtne
,
II.
Cap. 1
invefltgalione perfeUi Lapidis Philofophici.
//
///
Quo:',odo depnreiur A-lercurius
operationc. Et ideoarccsdivcrfacadiverfis Piii. lofophis funt invciits.ur compleatur per artificium, quod a naturaeft rclidum incomplecum: quoniam
&
De lapidts inhimatione De captiitlaiione tenii reoiminis De fecnndo regirnine quod cft ahluere. De divifione lapidis per quatuor elernenta De ahliitione ac^tis., De abliiiione aeris ,
,
r
VI
,
VII
Ylll
IX
Quomodo ab omni re extrahattiroletm i^ta dtjferentia efl inler aquam & oleum
X XI
Xll XIII
nacura prona eft ad fui perfcftionem Prudencer crgo & non carualiter opcrare &. fcias naturas la:
pidis
& fortitudines, &
quis lapis
cujus lapidis
fit
amicus vel inimicus. Vide quod agnofcas qiiod ipfe fecerit. Ec antequa fcias.groirum fac gracilc, pondcrofum alleva, afpcrum knifica , durum mollifica , amarurn dulcifica & habebis totum magiftcrium. Scias ergo quod fuarum operationum alia: medicini auri, quibus convenit parcicipare argenco iu aliquibus , 6c in aliquibus diverfificare quoniam in
,
:
De ablittione ivnts lerra, De caufa abluiionis fecitnclHm Plat. De tertio regimine cûod eji redttcere , De t/iOi!o rediicendi acjuarnfnper terram De inodo fublimandi & athtfcandi terram
,
XIV
XV
,
Qnomodo
fiitphur albuwi
Jii rubeUTrii
De recaphtilattone tertH reîminis, De ûario regimine cjuod eftfgere

albitmfixum
efi nece[Jariiim
xri XVII XVI ...riti II
- tjuoifermtntum
,
adfigendiiin
XIX
j(X
Quod pondns fermenti

ru
,
debet e.xcedere pondus fulfhu-
principiofux operationisopus auri

: :
&
argentiper
vel
efje
ncjuale
omnia convenir in modo vero fermentationis difconveniunt quoniam fermentum operisargenti argentum cft.Eac ergo unamquamque ipcciem cum lua fpecie & unumquodque genus in fuo genere: quoniam opus albi adalbificandum, & opus rubei
:
Quie fiint utilitates magijieriorum
Xx
Quemodo debemus fervare

Qtiomodo elementa
fitnt
ejualitatem uniufcuju/oHe,
XX/i
corrigenda,
,
&
(juomo
, ,-,-
ûirattir ftifo mediiina
XXIII
,
adrubificandum. Non crgo mifceas opus unius lapidis cum opcrc alcerius lapidis quoniam vehcmencer errares fi fecus faceres. Aliaquippe corpo:
ra polTibilc cft
ficuc illa:qiiippe qui.s
quod feparencur , fed non erunt bona medicinam quam non habent,
:
darenon
polliint, impolTibile
xum
figere
nitur in rc,
fiquidem eft ,non fiquia non invequod in ea non fuerit antea ncc aliquis
Dc ponderibits obferv.wdis infixione XX l V De fixione Elixiris in contpofiiionr ad album. X\y De redtiflione aerisfupev Elt.xir albiijn , XXl-^l De itcrattone Etixiris albi X Xl" / De catnpofttione EUxiris rubei, XXf^/ / Di multiplicatione medicinarnmt XXIX
Qômodo intelligittirfolutionem
,
& immundum mundare
dare poteft quod non habet. Quare licet uti poQis, vel indiges tu cum non poOis habere in iftis illud quod eft majoris temperancia: ,&minoris fscis.li
indiguerfs ufu eorum oportet primo utconvertas eainhmilitudincmduorumcorporumperfecaoruni: quod nunc]uam fict , nifi Sol & Luna in uno corpore
,
De rnodo faciendi projeLlionem De recapitulaiione totius magiferii.
& fitblimationtm ptri XXX

XXXI
XXXII
C A P.
MAnifeftum
I.
conjunita projiciancur dcfuper ipfa.- quippe quia Mercunus cum fic de fua natura convcrfivus fic ,
De InveJI/gatione pcrfcHa Lapidis
Phyfci.
unumquodque cum
fingulis
quos ampleftitur ex
eft crgo per operarionem medicina-efleoperationcmnatniir, ipfamquc me:
planetis.Si jungatur cum plumbo .plumbum erit: <> cum ferro.ferrum erit: fi cum aliis corporibus ent confimile eis. Si autem cum iftis duobus jungaturradiis,fit Elixirperfcaum. Non
&
randum
eft
nili
de
ifti
nohili maceria
, iiifi
ujK res aliqua rat oqc
crgoopequia non fecundum eorum aa:
eo quod ipfa in dicinam elfc candcm naturam medicina folum eft compofita cx natura. Certum quippe cfl: , omncm rcm efle de eo , in quod nfolvitur, nam geluconvercitur in aquamcaloreiTcdiante. Clarum eft ergo, aqtinm ipfampriusfuiflV, quam ipfum jjelu. Sic oninis lapis noftcr rcfolvitur
in
'
Lib.II. Se(a.ni.
vivum per magifterium noRrum ergo piius ipiehiic argenciim vivum.Modusautcm convercciidi iplumargsntum vivum cll: converfio naturarum in liiam primam radicem naturam namque coiivcrrcre, ciielcmenta circulariter rocareifunc Mtcn\ clementa dc apcitudine fua ad invicem con &corripiuntur 0<c ad verdva.Cs: ideo gencrantur jiivicem alceraiuur. Convertc ergo elemcnta , & quod qii.cris invcnics: quia noflra operatio non cll nilinacurarum nuitaiio, Os: eorum elementorum fri* gidi cum calido , humidi cum ficco amicabilis commi.vcio. Veruiitamcn non convertitur iiccum iii humidum,nili priiis fuerit irigidum: ideft.aqua: nec fiigidiim convercitur in calidum nili prius fuein argenriim
: : ,
SubfeaiV.
CAP.
UI.
,
667
Quomoô deburatur Mercurius

INgcniumigicuripfius terrex
rcmocionis
vit ro
,
^
.
burffatur,
i
i>
fubftanti.T fuperflua
&
fale
pfum_fcmcl vel bislubli nTare^ donec iplius albinfma fumaturTuH^

crt
i
humidum: namque cranlicus nou fic ab cxcremis per mcdium. Terra non converciLur in aerem, Aer quippe & aqua nili prius vercacur in aqiiam iL func eleincnca media ignis & cerra kinc elemenca
ric
nifi
:
:
Ciim vcio albiffima alceiidtric projicc in tervciiti 3qua,doiiec rcdcat in argentum vivum, Poft tollc ab co aquam ,& opcrare cum eo qminiam uon ci t bonum opcrari cum ipfo , nifi p rius hocniQ35IpucgiiLii, Uiide dicic Avicenna Primiim quoquc facere incipere cfi: , quod fublimetuc Mcrcurius poflea folve eum ut redeat in primam maceciam fuam,& lublima cotum.Tunc inlioc Mcrcurio mundo mitte corpora munda , squali lance
ftalicia.
: :
:
libraca
v crun tamen
'P excrcir.i:
vero ell juxca ig.aem, dcM cerra juxca quia aqua concrariacui igni,^ ceridco aquav:: A: frigida cft & humida, :\ ignis caaqua quia ra acri, lidus & liccus, ccrra vcro frigida &:ficca,aeraucein calidus & humidus eli, Ec iic aqua & aer conveniunc in hnmidicace ignis & ccrra in ficcicace &
aiir
, :
cum rubeo .ncccorpus ubeum cum albodld

quod^]ue_feorTTin diflolvcs in partem
.
n on mifcgas corpws alhuni iinnm-
quoniam
ideo unum in aliud convcrticur: & fimiliccr ad invic.m fcparantur. Econtrd autem aer & terra, ignis :k aqua ad inviccm non convertuntur , nifi igiiis in aerem , &: cerra in aquam priiii convertantur. Si ergo ficcum convercicur in firigidum &: fri,
humidum, ac humidum in calidum.& calidum inliccum cunc hibebis tocum magiftcrium.

gi Ju;n in
:
Modi
func quacuor principales
vcib regiminis ad invicem convcrcentes, fcilicec folvere , abluere,

,
SolveregrolFum in fimplum & abluere, obfcurum in iucidum: reducere fiibtili.ire: ngere voiatile fupra corpus in ficcum humidum dividere corpora & maceriam, Solvcre eft , fixum. facere. Abluere.eft primam inhumare, naturam vel diftillare &c calcinare. Reducere, eft incerare, impingaare vel itnprargnare, fubtiliare: Figere eft defpomare, refolvere & coaguIare.Per primum mucared.icere
:
& figere.
fecundum excerius, per cercium fuperius,per quarcum inferius.

tur nacura incerius,pcr
C A
De brlmo
P.
If.
aqua aiba eft ad albihcandum , aqua rubea ad rubificandum. Non ergo mifccasaquam unius lapidis cum aqua alterius , aut aim alio lapide quoniam veiicmcntcr errares& excoccabcris, fi fecus feceris. Ab hinc vice polt viccm contere cc inibibe &_co^ .gucjn baliieo MarijE: poft diftilla per filtrum quoufque cranfeac ipfum coliige camen ad partcm fiipereminens riigrum quoniam illud^ oleum,ac verumdinbiutionis figiium quia quod eft Iblutum, pervei/it ad fubiimitacis finem unde fcparacur ab intcricribus,afccndens furfum, &: pctens altiora lo-, ca.uc corpus aureum. Cuftodi autem ipfiim caute, ne evolet in fumuin , & quod facis m albo , fac lai_ etiaminrubeo quoniam hxc mcdicina iuTliencia elt una, & inmodo agendi fimilitcruna: eft camea in rubea addicamencum citrini coloris quia iuL phuris fixi fubftancia mundiCfima efficicur. Diffcrentia camen incer folarcm & lunarem medicinam: eo quod hsc quidem illud continec,illa vero non:quoniam iudigec mundiftimo fuiphure albo, ficuc hic indigec rubeo.SuCliciunt hxc duo corpora,eo qubd adimilancur qusefico, vcl iili quod quiris. Sed indiges quod '\n folutione,fublimacione,& fubciliacione eorum labores.Sunc cnim forcia,;:^ indigcnc prgparacione longinqua & opcracione continua uc pri:
, : : :
'
--.--:
...
Lapidls
,
Regtmin^.
quoniam ciim calcinaca fuerinc faciliiis iblvuntur eo quia caloc ignis penecrans parces corporis. facic aquam ingrecalcinenrur,
: :
mo
& poftca folvantur
ficcum grofTu.m diflblvere in argenin fuam reducatur materiam privivum.ut cum folum fic argentum vivum , eo hoctum mam. Ec habcc Solem ^\; Lunam ad fuam folum ipfum quod
LApidcm
maceriam, vcl maceriam primam redigcre. Sed argentum vivum habet in fe fccculenciam cerrcam &
aduHibilcm abfque inflammatione & aqueitatis fubftantia, neceirc cft fuper.4ua demere, & abfentia
implere vel fupplere
,
Bc fic eft magis folutionis fufceptivum. Veruncamen fi calcinaveris corpus groilum, quod eciam diftolucivum eft pone ad parcem , S: quod remanec in filtro, accipias cauce ipfum , ne pcrdatiir in fu.mum & pereat magifterium.Idcirco ciim iftud grave fic pcrficere & difficile , cxpcdic cQrporafoNere pcraquam fo luni_jJil-e ft,per ar gencum vivum fine calcinatione: quoniam ifludeft
:
, ,
di poft ipfum
fi
mus
facere.vel trahere.
plenain medicinamvoluTcrrenam autem fa:culen-
tecurius
ficec in
opcratione
fit
tardiu s. Efto ergOL
tiam oportct omnino per fublimationem demere, ncc humidum in projeaione creec calorem & aqucicatem ipfius. Simili modo fugicivam oporcec quoad mcdicinam illius fublianciam falvare , de cujus propriccace eft mundare & ab aduftione defcndere & eciam figere ac hxum facere. I Jeoque concinaic ex ipfius incdicina: diverficace, fecundum quandoque creari cjus diveriam depravarioiiein quandoSacurnum cx illa quandoque Jovem quandoque vcro Marcem quod Vcnercm que cft necelle evenire vel impuricace accide, ex
,
,
longanyiiis , & nonfeftinancer extrahas tinduram, nec fcftinancerauc velocicer quacras perficere:quia primus error in hac arce eft fefiinacio quia comburic omnia, & ad remocum perducic. Nam ignera fimulcum feceris, inprincipio mixtioniscjus eveniecin tin(3:urisdecrimencuni:quoniam comburiin:
tur medicina: per nimias calidirates.

Dijfipa
Unde verfus:
rem capttim pritu per partern fatii aptam, Leviter extraSl^mfic ma (fam contere faBam. HiC nonfe(}ifie ,fed temparn ordtncftm^
Albumen
Patienccr
=
tirind diffonit
membra
ruins,
i p.
itur fuftine.
&
concere.
& coqiif
:
reit.e-
re.
ra,& uontaedeat te hoc ipfum reicerare
Tom.
I.
ini
4^
quia
qu^
inibi-
668
m
Bibliothecse
Chemicae Curiofe
CA
P.
i:nbibuncjr> pcr aquam mollificantur. Et quanto agister-s, taato magispartes grolFas fubtilias, <ionec uniaiuur , & ab invicem non dividantûT: quoniam (piritus cumcorpore tunc infpillantur,
VI
& De fccundoRegimine quod ejl abiuer^', omniaqui impaftantur, ditTolvLiutur, cs;impjiftauo^ fit cum n i mia trituratione & alTario rie. Naraper SEciindum autem Lapidis regimen eft abluere nigrum corruptum & foetidum, utfic nimis lucicontritionem, & inccrationem, acairationemdiviaqux qai vifcolivcro foluta ad natuCorpora tas eft in corporibus. nunquam fcparaiuur, reda6ta,& ram fpiricus lunt quippe^ quia natura laâqux mifta ficuc nec aqua tatur quoniam fponfa cum fponfo copulatur qus verb nondillblvuntur non habent partcs fubtiles, quod iii nifi mollifices- ideo chariffime indiges
duntur partes
ligatjc vifcofitate
,
: : :
dum, clarum,
ficri
&
a fordibus vacuiim.
Quod quidem
divifio-
nullatenus convenit (ine
elemcntorum
,
ne & aquarum diftillationc, & lapidis diiroludone: quia elementorum duo liint lapidea & duo funt aquauca. Lapidea auccm func ignis f; tcrra , quia funt ficca. Aquatica vero funt aer & aqua quia funt humida. Jgnis ergo comerfit illud quod in cx:
dilToIutione lapidis labores , fcilicet partcs fuas priores difgrcgas ab iplis , ut gravioribus partibus
rcrioribus exiftjt
quoniam comedit ,&
vaftat
&
abjedis, opus
cum
levioribus perficiatur.
dcvaftac fordcs aquarum per deftillationem,& fubtiliat eas per aeris levificationem. Comminuic
CA
LApide autem
P.
IV.
Lapidis.
De Inhumatione
fuper caiorem
dilToluto, accipc
totum
temperatum
ut
& pone putretiat & di,
geratur melius, vidclicecper menlcai I'hilo(ophorum: id eft ,per triginta dies: quoniam aduftio in animalibus per inhumationem tollitur , & deco-
ctiamgrolTltudinem lapidis per calcinationem, & devorac tovum fulphureitatis fallcdinem. Et ideo lipis nofter in quatuor elemcnta dividitur , uc magis fubcilietur, Cx; ut magis a fordibus dtpurecur,& pofiea firniius conjungatur Scd neque fuit aliqtiidnatum, vel crefccns, nec animacum nifi poft pucrcfaftionem. Ideo putrefiunt ,ut magis digefta niclius rcparcntur.Quippe, quia fi putrcfadum non
:
fuerit
fundi
non potcric
;icc folvetur
&
fi
folu-
tum non
fueric,
ad nihilum rcdigetur.
6ionem Decoquas ergo complete

:
ut ebuUiauc
fuam matcriam primam rcdeanc, (5c fintargentum vivum. Hoc aucem habito folvitur illa authoritas Ariftor. in quatto Meteororum Sciant artifices Alchimiiiia: Specics rerum tranfmutari non polVc,qu6d quidem verum eft , nifi priiis, uc fubdicur, in fuam primam reducantur maceriam.Tunc autem in aliam formam quamprius erant , bene permutantur non quidem fpecies fed individua fpccierum permutantur: quoniam fiinc
omnia
leviigne
&
in
CA
Dc
P.
VII.
Divifione Lapidis per quatuor Elementa.
corruptibilia ipfa, &:a(ftionibus fenfibilibus fubje-
d;3:Materia namque nullo
modo
potcft ita deitrui,
quin fempcr maneat fub aliqua forma. Unde foiuta prima corporis forma in Mercurio , immediate innoducitur novaforma corrupta ipforum torma, qua; quidem forma eft in colore nigra inodore fcrtida, 6c in caAu fubtilis & dilcontinuaca & hoc cit fignum perfeftxdilToIutionis corporum: quia calor agcns in humido primogenerat nigredinem qua? quidem nigredo eft: caput corvi fed eft principium operis noftri, quodeft diffblvere Lapidem noftrum in Mcrcurinin vcl in aquam mercurialem. Modo hibes primum regimcn operis.
, , : ,
ergo Lapidcm fic corruptum,& divide ipfumper qiatuor elementa per diftillationcm. Pfimo per levem ignem sequaliter continuatum. Et recipe (uamaquam: deinde paulatim vi. gora ignem donec reccpcritaerem igne mixtum. Quod vcro remanct in fundo combuftum, eft terra iiigra & ficca. Etfcio quod diftillatio aqua; debec ficri m balneo mediantc co , quod fubtiliores lapidis paitcs (ine calorc, ad naturam (inplicis aqucitatis approximantes pcr eam diftiliabuntur. Acr vcro & ignis per cinercs diftiliantur , co quod pcr ipfum ciim ignitioncm.fuftineant ,contingit calo, ,
ACcipe
CA
De
P.
V.
7(ecapitHlationc primi Rcgiminls.
dicam breviter totum dilFoIutionis modum. Sublima crgo primo Mercurium & deinde folvas ipfum hinc incorpora ipfum , cum tcrra Iota&: igne &: pariter decoque , quoufque redeanc in fuam primam maceriam. tc hoc ideo fit, u: habeamus Sulphur & Mercurium de illa maceria, ds qua aurum & argentum efficicbantur fubtus cerram:quia {i verum fulphur fueric & argcncum vivum, bene pofTuinusex ipiisaurum & argencum facerc. Hoc aucem magifteriumnon eft nilipro divitibus, ik pro Muodi altioribus. Hc qui habet ip(um,habec thefaurum fempitcrnum. In ipfo ergo triafuntinquirenda, puta fubtile ingenium artificis , opera manuum ^ arbitrium.Quodquidcmrequiric divi,
:
MOdo
groifiorcs terreas partcs furfum elevari.Subcrgo fcparatio pcr aquam ciim non iubftincat ignitionem qua: per cinercm clicitur. Ifto ergo modo divides quatuor elementa, c6 quod oportct cxcrahi de fuafubftantiahumida, & nonexalia, quod in eis eft major tindlura. De terra ver6 non cures cujus fit fubftantiscdum tamen fucrit alba &c fixa fiibftantia. Terradeficcat & figit :;)qua vcro mundificac & abluit: aer verb & ignis tingunt & fluere faciunt. Jdeo oportcc quod fic aqua inulta, & aer multus quoniam multicudo tiniSura- tanta erit, quanta multitudo acris crit. Studcas ergo. charilTime.inomnibusopcribus tuisMercuriumiuperare in commixtione uc fatis habeas de acre quoniam fi per ipfum iolum perficcre potcris,pretiofilTima: perfedionis natura: vinccntis indagator quod omnium eris. Vcruntamcn firmitcr teneas Capitulorumhujus pretiofilTima; arti.'-, iion cxcedic pretium ipfarum mcdicinarum expcnfione quinquaginta argenCeos ex prima operacione coirputando. Oportec tamen ipfam Medicinam diutius alTari fuper ignem , & nutriti puer in ubercs,
tilior
,
:
&
ribus.
ti<tb,
fapietuiam, C^ libios.
CAP.
Lib.II.
C A
P.
Se6tJlI.
L
Subfea. IV.
66g
I I
De Ahlmione
divifa
(cilicet,
Aaut.
,
habueiis elementa ut diftum C\Jm autcm ,ablueea, aquam & aercm

prics diitillaiido;
eft,
fe-
calciiiando
ftilles
:
ignem vero & tcrram fortiter ,aquam tamen & acrcm fcparatim de,
ergo totum per alembicum feptics : qui^ ablutio ejuldcm eft eadcm , ficuc ablutio aquacJ Qiiod quidem iuhumando & diflillando humiditacem debebic fieri,quoufquedevcneric ad cryftallinam ferenitatem abfque fa;cibus,nifi forte album; cujus figna funt gutta (piiTor abfcolor intenfior, & levitas aerea ica quod fi ipfum prarditta: aquae mil-cueris nac.ibit fupeiius. Aerem vcro fic abluDiftilla
, :
q ioniam aci- elt melior quam aqua licec ipia aqtia abluec & dcalbet terram , facienlque matrimoaium tindturarum: ac aer tingic terram & infacit eam fenfibilem: unde oporaqua fint a Ibrdibus mundata, & ab aduiti'inc tuta.donec fumatur eorumtin6lura:quo-
quoniam cft cleum , tindura, 8c auruni,:inima unguencumPhilofophorum ,quod colorat & tingif,&, Hgit, fluere facic , tingicomferva feorfin)
:
tum
&
&
fundit
animam,
&
ter,qii6d aer
&
niaai
li
comburantur cffedu privantur

,
nifi
poftea
in fine coquautur. Idcirco inhurnacio infimointer-
co tcrexcindam, in aurum vel argencum, fecundum quod ipfum vei album eric vel rubeum. Non crgo mifccas oleum auri cum oleo argenti nec e convcrfo quoniam olcum albi ad albificandum, rubeum ad rubificandum. Idcirco ii illorum corporum oleum multum fuerit.multaeric
in
,
:
ncm laminam
pofita iuter diiHilationes
mulrum
juvar, ut
ad per-
tindtura
quoniam multicudo tinduras tanta
erit,
iidix ablutionis iiguun mclius deveniatur.
Quod
quanta
fuerit olei mulcitudo.
quidem figuum
i
cfl: iplcndor cryftallina ferenitas abtque fxcibus , nifi forte albis. Fsces vcro aqua, quas facics in omni .-jblutionc id elt , diltillatione
:
&
C A P.
Qu^
Vijfcrentia efi inter
Jffcrentia eft inter
XI.
Aquam <& Oleum.
,
'
yicc poft vicem ad partem fepara,
& repone
intcr-
ranigra
Jata
curiiis
liipcriiis
colieda.
:
Aqua vero
iVptiesdiftil-
lcrvacam ad partem cjuoniam ipfa eit MerPhilofophorum folutivus faciens matrimonium, & aqua vica: abluens Latonem , & ficut feciftidc a!b.i aqua,fic facies de rubea quoniam unum &c eundem modum habent ablutionis , & confimi:
Jem
cff^-iftum
nifi
qaod aqua
quoniam
P.
alba eit adalbitncanniif-
dum &
ris.
aqua rubca ad rubiticandum.Non ergo
ceas uiiam
cum
alia:
errabis
fi
fecus fece-
CA
ABhinc
eft
X.
Ve Ahlutiom
:
Aerls.
tinduram aquae & olei & mundac oleum vero tingic .Jccolorar. Exemplum autemhujuscft,quia fi pannus mergacur in aquam , mundacur ab ea: & quando deficcatur pannus mundatur ab ea & recedic aqua, & permanet in ftatu, & in colore fuo in quo prius erat, nifi quia elt magis mundus. E contra cft in oleo qui fi intingatur pannus in eo , noa feparatur ab eo per calorem ignis vcl aereum,nifi extoto deftruatur nec poterit feparari oleum ab ipfo panno, nifi per ablutionem,& ignis deficcatione. Aqua autem eft fpiritus extrahens hanc animam a corporibus cum verb extrahicur anima ab ipfis
quia abkiit tantum
,
, , :
autem divide aerem ab igne per diitillationcm quoniam quod dilT:illatum eit, aer puriiTunus: quod vcro remanet in fundo,eft
ignis ficcus. Confidera ergoquaedixi ,ut opereris
lapidem hu .ddum,
utaris lapide ficco
& aquam ik terram folum, &
uc
ad ignem Sc-aerem tantum. Aer fane efl oleum, & tintiura, & aurum , & animaPhilofophorum , & unguentum , quo rotum perficitur magiftcrium. Inteliige ergo quod ignis cum aere diUillacur , quiaconveniunt incafualitate, & non cum aqua, eo quod aqua refugit ignem quia contrariancur ad invicem. Aer ergo diltillatur cum igne: quia ipfa eft aqua tin(5ta,& ejus tinftura eft ignis quoniam covpus eftaer fpiritus ignem deferens. Si ergo Japidcm mifcueris cum igne ftatim erit rubeus , iS: fcmper diiigenc fe. Quodcunque ergo volueris rubificare, lubifica cumigne lapidis,
:
: ,
corporibus,remanec in ipfo fpiritu:quia fpiritus locus cft ejus. Anima ergo eft tinftura foluta in ipfo fpiritu deporcata,ficut dcportacur cindtura tinftoru per aquam fuper pannuni. Deinde recedit aqua pec deficcationem ,i5>: remanet tindura in panno fixa propter oleaginofitatem. Si ergo cft de aqua fpiritus,eft in quo porcatur tinctura acris qux ctitn reducitur fuper terram albam foliatam, ftatim ficcatur aqua fpiritualis , & remanct in corpore anima,qu:E eft tindura aeris. Spiritus igitur retinec animam , ficuc anima retinet corpus quoniam anima non moratur in corpore, nifi mediante fpiritu. Cum vero coDJunguntur ,nunquamfeparantur quia fpiritus retinet animam , Ccut anima re,cinec terram. Vnde prsecepit Hermes , animas vc, : :
&. eric
rubeum iemper.
eft enim manfioearumin ipfis.venando piger vel lentus , prxcavens ne fugiant a te. Si autem fugiant non accipias eas cum falcone. Sunc autem retenriva: fugi-
nar: in lapidibus
Non ergo
fis
in
CA
Quomodo ah omni
P.
X.
re extrahimr Oletim.
,
cujus ergo fuper fubRantiam corporis olcum exrrnhere volueris puriiTimi Mercurii tantum quod fuperveniat quatuor digitis, vel plus, qiiod melius eft:deinde accende fub eo ignem hfntum: donec videris ejus oleum id ert aerem pau-
POne
tivorum. Cura eis ergo eft coagulatio noftra: quoniam retinec fugientem. Scminate ergo animam in terram albam foliacam, quoniam ipfa retinet eam. Quoniam ciimafcenderit aterrain ccElum,icerumque defcenderit in terram, recipiet vim inferiorum fuperiorum. Non tamen commifceas oleum auri
&
cum
oieo argenti, nec e converfo.
C A P.
Vt
1 1.
latim afccndere
feu eievari fuper
collige
eum
Ahlutione Ignis
fseccs
Si ergo minuatur Mcrcumundum ,&claul'um, Mercurium alium rius, adde continue hoc facias, docoquendum: ad & repone nihil remaneat infolutum. ejusoleum,& nec fumas
cauce
&
ferva fcorfim.
er Terrx.
vi-
Lei vero
ce,
quas fecerit, collige omni
&repone cumigne: quoniam
funt ignis
6jo
Bibliothec3e
Chemicae Curiofe
ra biberic de fua
fciens
ac nigredinem tenentes , id eft rubedinem , quas oportcc cum aqua prima terere , & fuaviter comburere, donec fiat pulvis omnino privatus ab aeris
humiditate. Sicenim oportet fxces .etiamaquam cum terra conjungere , igne accenfo fortiter calcinare, quoufquc fit fubalba humiditate vacua. Calci-
aqua quinquagefimam partem

nutriri
fuj,
quod oportet primo terram
modica
poft majori , fic eft videre in infantis eduaqua, cationc. Idcirco multum conterc terram .paula-
&
na ergo ignem cum igne
munda &
rit
.
quoufque fiac nigrcdine privata. Qiiod aucem afcende,
&c cerra
tim imbibe cum aqua de ofto in ofto dies , decoque in rimo, & poftea mediocriter calcina in igne, &non txdeattehoc mulcotiesreiterare :quoniain terra fru<Sum non gerit abfque frequenti irrigatione. Ec
fiat
C\
quod vero d quia oleum quippe terra eft aibum preciofum hapreciofius feparacur, quod tardius a corporibus
ab igne
,
illud eft
oleum rubeum
:
trituratio
non
fuei it
bona donec aqua

,
unum cum
terra, corpus nihilproficit.
Non
et'
i
betur. Confequcrc ergo
tem a parce,
& ferva
omnia tempore fuo unumquodque eorum^
go fufpendas manum a cribulatione tricurationis, par- vel i tricuratione & aflatione donec aqua fiat ficca & deficea a terra alba quoniam exficcatio cunt
,
:
forti trituratione
&
aflatione terram facit albam,
C A P.
De
XIII.
Caveas camcn ne imbibas terram

paulatim
cum
nifi paulatim iongatrituratione,fupple poftexfic-
&
RecapituUtione fecmdi Regiminis.
OPortetergotePlatonempropoflecuofeparationem elemencorum exercere aquam &:. aerem abluere per deftiliacionem & cerrani combu,
,
cationem cerrz. Deinde cft pondus in hoc ubique notandum, ne nimiaficcicas auc fuperfluus humoi* adminiftrando corrumpanc ut videlicet tantuin aflands decoquas, quantum diflblvcndo adjccir, & irr.bibendo diflbl vas, quanrum aflando dcficir. Ideo
, :
rere per caicinationem, quoufque non remaneat aliquid in corpore de anima nifi quod non feucia,
omni vice poft calcinacionem tcrrae fupcrfunde aquam cemperare, neque muicum videlicec, neque tur in operatione cujus fignum tric cum nihil a parumrquiafi mulcum fueric,fiec pelagus conturlamins bacionis:fi vero parum,comburecur in favillam corpore evaporabicur fi de eo parum
, ,
ignits fueric fupcrpoficum , cunc lane eric appropriatum. Nomine fpiricus, fiibcik, jûrum & appio-
quare fuavicer & non feftinancer de ofto in 0(90 diebus cerram irrigabis. Decoques in fimo & calcinabis
,
priatum: nominecorpus,fubalbuiTi& ficcum.Quippe innullanoftra operatione eft neceffaria aqua, nifi candida nec oleum , nifi album vf^l fubcitrinum necignis,nifirubeus:nec terra, nifi pallida
:
:
donec de aqua biberit quinquagefimam Ecnoca , quodpoft imbibicionem dcbej humari per feptem dies. Icera ergo opus trultisvicibus.quanquam fit longum quoniam non vifit vel fubalba. Si antem ica pracparayeris elemendebJs rinauram neque proficuum profedtum &0' ta, erit terrahabilisad folvendum, aquaefficaxad ncc fit complecum. Scudcas ergo cum in omni digerendum & olcum in quo portacur ignisfuper- opere fueris omnia figna qui in qualibct appaabundans ad tingendum, Si vcro elementa calia renc,in mente tuarccordare, & eorum caufas innon habueris.eft fignum erroris.Ergo corrigc er- veftigare. Tresquippe funccolores, nigcr, albus, rorem tuum.quiapropinquiorcft operatio.pripa- & cicrinus. Cum ccrra cgreditur nigredo impcirario in eo, quam inopere novo incipercblcmcn- feâa eft & nigra complcca. Qualibet igitur vice taergoablucainvafe figillaco ringularicer referva, paulacim & paulacim vigora ignem in calcinacio^c maxime oleum quia confumic ipfum aer pro- ne,quoufque terra cgrediatur albaex ignis fortipter naturi fus vicinitatem & fcribe fuper totum tudine. Nam ficut caTor agens in humido pnnac lic. nigredinem , ica agens in ficco gc nerac albcdinem. Idcirco fi cetra non fuerit alba tere eam P. cum aqua, & poftea calcina iteraco: quoniam azor De tertio Regimine quod eJlreducer^J& ignis laconem abluunt, obfcuritacem ab eo au
parcein
fui.
:
C A
XIV.
regimen lapidis eft reducere aquam humidam fuper terram ficcam", uc recuperet perditam humiditatem fcd ciim terra fic exduobus corporibus, & duo elementa fint ficca dura & lapidea , ignis fupple & terra in ficcitate concor-
ferunc.
Nam
prsrparacio fua femper
fic
cum
aqua.
TErtium
Ideo qualis limpida aqua, calis limpida tcrra :& quanco magisfuerit ablutaterra,tant6magisalba. Ex mulciplici crgo reiceracione imbibicionis cum
,
forci contririonc
dant, infimul func pra:paranda
quoniam unam harefiduum pcr fublimacionis reiteracionem benc prxparacionem. Conjunge ergo grofnriem ^^.i-^^^ removetur ignis cum terra poft aeris abftraaionem,& prxpa:
Mercurii
frcqucnri afTacione aqueiracis major delctur pars fcilicet aqueicacis.

,
&
ra infimul propter temporis abbreviationem, & etiam ut bona fit eorum commixtio & non confiihdatur priparatio, & unusalium bene tingat, & neuranturfuper ignispugnamiunde prxpararc eos infimul,eft magis falvum magifque propinquum: eorum autemprarparacioeft, uc corum majorem
,
C A
De
P.
XVI.
,
"Modo ftthlimandi O* albijicAndi terram

ex Recabtmlatione totms Magiftcrii.
recipcrenc hum.idicatem. Corpus
namque
calcina-
difcontinuacum eo quod ab aqueo eft fef^nino privatum. Unde ciim nudum fit & vacuum,
rum
eft
>
autcm CUm gefimam

tiori
fui
terra exhauferit dc aqua quinquapartem.cito illam fublima for,
&auUuin ficiensjebibitfuum humidum aqueum.
C'A
De
P.
X V.
Aquam
fuper
tAodo reducendi
Terram
igncquo potcris donec afccndat furfum ad pulveris. Ciim autem videris tcrram ficut nix albiiTimam , & quafi pulverem mortuum aluthel fpondilibus & ad latera adhxrerc, tunc fupereum reicera fublimacioncm fine tecibus quoniam adhirercc pars inferiijs remanencibus
modum albilTimi
Nfiinde ergo primo
aquam per
vices conteren-
1 do,& puft kviccc calcinando,quoufque ipfa tcrra
&fixarecur cum fxcibus & nunquam pec aliquod ingeniorum genus pollet feparan ab
illius fixa
, ,
eis.
Lib.II.
cis.
Sea.III.
quia corpns
,
Subfe(a.lV.
,
671
Pulvis aiitem afceiidcas a fecibirs fuperiiis, eft ciiiis i ciiierc Os: a ccrra excractus, fublimatus ho-
nifi
cum Mercurio
fit
incorporaturs^
noracus.
cini-Tuin
,
Quod
vcra remaiiet infcrius

,
eft cinis
damnatus , ex, Si ficuc fcoria. Fac crgo aguitionem inter clarum &lia7pidum cjus, quoniam ciim albiffimum ut
cinis inferior, vituperatus
nonalccndec fiufum. Ideonecclfe el\ , ut quantuin potius, naturam (uam fubcilics; & cum Mercurio fortiter piftes, quoufque liat unum (ublnnationem nonfacimus, nifi ut rcducantur corpors ad fubtilem matcriam,fcilicet ,ut fint fpiricus , N:
:
nix al(:enderit, complecum erir. Colliges ergo eum cauce , ne cvolet in fumum , quoniameR qna;ritum
bonum
Terra alba foliaca congclans congelan,
dum, 8c muiidificans arfenicnm. Et fulphur album, quod AriRoteles dicit quod eft res opcima quam
,
recipere polRint Alcliimiftx
ut de ea faciantar:
gciuum. Operare ergo cum ca ad Lunam qiioniam eic completum. Et hoc quidcai modo perticiecuc fulphur album non urens.
CA
P.
XV
II.
jii rtil^cim.
Quomodo SiilphHr album

fi
ad reeendum in omnes res, Lunam. Et hanc fublimationem facimus , ut corpora redigantur in fuam prirram materiam, fcilicet in Mercuriiim ik Sulphur. Fecinuis ergo hanc fublimationem tribus de caufis. Una eft quia corpus fic fpiritus de fubtili niateria natura fecunda eft , quod Mercurius fe bene incorporet cum calcc tertia eft , quod totum fumat colorem album & rubeum. Idcirco quando fcilicet calx fublimatur ad Lunam ,dcbet elfe alba & Mcrcurius fimilitcr albus ix cajx quandofiiblimatur ad Solem, dcbet elFe rubca , Sc Mercurius fimilicerrubcus, igne calefadus 6c dcfit
quod corpus
(ivc in
leve
Solem Gvc
,
in
(:<j
adaurum voIuerisfu!phurrubeum,difIGicur folvefulphuralbum fupcrius colledum inaquam rubiam per concricionem &c imbibicionem & bo,
aliqtiis
inceratus quia non bcne operatur ad Solem, nec ad Lunam, nifi tali modo, Sc cum Mercurio quem fublimas ad Lunam, non comclle pulvis
:
bet
mifceas
uUam rem
quia Solis calor oon intrac
nam decoiSionem
difiblve
diilolutum
cougela
in
lapidcm
:
coagulatum. DiOblve icerum in aquam rubeam & fublima totum per ignem fortiCfimum. Modus namque arcificis opus deaurat, dirigit& cooptat quodcunqiic in fimilitudinem puiveris. Afcendens furfum eft fulphiir albidimum quod veto remanec in fundo dcorfum , eft fuiphur rubeum,
:
tindum
ut Scarlatca. Ec iftud eft
fecundum Ari-
ftocelem fulphur
optimum non urens, rubeum

fjciunt Alchimiftx aurum.
&
clarum,&ex eo
Hoc
antem argencum vivum convertet per

,
artificium
ad Lunam, nec de Luna ad Solem. Non mittas ergo Mercurium rubeum ad album nec albunt ad rubeum fed pone unamquainque fpeciem cum I113 fpecie, & ponc ad ignem accenfum & fublim;' to. lum &non mifceas illud quod remanet deorfum, cum illo quoddefcendit furfum fed pone unumquodque ad partem quoniani quod in fundo remaner, reicerabisad fublimandum pcr mercuriale incorporamentum, donec afcenderit totiim alioquin nonponas ipfum in m.igi(tcriuin.' Alctr-bicum in quo (ublimas Mercurium, (it vitreum , & cucur,
:
fecundiim Ariftot. in vcrirrimam aurum. Ex his Philofophos verum diigirur manifefte relucct xille, quod (hiltis videtur impoffibile, fcilicet quod
medicina una difpofitio una, opus iinum, ac vas unum , ad album fulphur & rubeum fimul 3c femel faciendum. Vidcnccs ergo omnes hujus artis inveftigatores didam albedinem iii vafe apparcntem , mirati iunt ftare rubcdinem in illa albedinc occultam: & tunc non oportet illam rubedinem extrahere , veriim & coquere quoufque totum fiatrubeum. Sic ergo de mane quando viunus
eft lapis,
,
bita terrea vitreata, cujus os fundi fit amplum, quod polTit Mercurius afcendere liberius. Alembicum vero cum cucurbica debet jungi ita quod Mercurius non poiTit exire quia non fublimatuc
,
:
Mercurius
nifi
per fumoficatem aeris. Ideo
fi
lo-
invenirer apcrtum, evolaret in fumum, Sc dcperiiet magifterium. Vide ergo quod diximus ,
cum
vide :quoniam omnia verba ncccfiaria funt , laude digna. Harc ergo fufficiant ad complementum
fulphuris albi
&
& rubei.
qiiod uvina mea eft alba, indigeila itatim cognofco, quod parum dormivi & repono me in ledto (bmno vero rccepto urina citrinatur quia cicrinatio non cft nifi completadigeltio. Hasc ve-
deo
CAP.
De
XIX,
ejl efl
quarto 'Rjcgiminc quod
fger^
O*
ro
ell veriffima
,
compofitio albi
&
rubei fulphuris
fermcntum aluhjixum,
necejjari
non urentis
Elixir
quo per regimcn quartum completur pcrfed:um ad omne diminutum perficicn-
ad fgendum,
dum
in folificum 6i lunificum verum.
QUartum
bum
I
De
lUcun
:
CA
P.
XVII.
tcrtii
fiilphur
verb Lapidis regimen eft figere alrubeum fupra corpus fixum ,
&
fcilicet ut fulphur
album
,
figatur fuper
argentum
:
RccaoituUtione
Regiminis cum,
Jfihlimatur 'êrra,
aurum quia fecundum Pythagoram qui argentum vivum a corporibus extradrum non coagulat in fulphur album
fulphur verbrubeumfigatur fuper
NUHusdebetfublimare
fed debet fubl
:
-amad opus
:
fophi-
pariens ignem,nullam viam exigit ad albedinem: quiverb diftum argentum vivum non coagulat ia
fulphur
nare ad Elixir no-
qux lublimantur aut pcr autcum aliis,quia fe incorfe, quiafpirirusfunt por.-nc cum fpiritibus. Mercurius enim cum fir.
ftrum p:rfe6tum
illa
:
&
fpirirus, fublimitur per
Terra vero nofira ciim nifi quia fe incorporat fitcalx, non fublimatur cum Mercurio. Converte ergo calcem di imbibe Mercurium , & decoque donec fiat corpus unum. fitnontsdeat te , hoc ipfum multocies iterare.
fe.
,
rubeum patiens ignem , nullam viam exigic ad rubedinem. Nonergofatiges corpustantum in hujufmodi rebusaltis , adquas pervenire non poquoniam io devio ertes, ubi i(ta faccre ignoras ras. Prudenter ergo & non cafualiter operare: quoniam fine fermento nec exibit Sol , nec Luna, fed aliud quod non pcrmanct in eflentia in cura naturje, ui fi occultaveris ipfum in corpore quod
:
pra;parafti
ab
initio
fcilicet
Solem
&
Lunam.
Conjunge
671
'
BibliothecsE
gciKrec
(Ibi
Chemicas Curiofx
fimi-
ConuTT^cer^ô ipftim cum eo. iit km' &"iit tiixir idq'Jod componis.C .m aurem dcniiit in iioH dcnnit f-erit cum fuo corporc , noH Ti rerit iuacijm cop op iuaCfJ ronvertat rocuiK. Idcirco . quoafq"^ convertat .w quoafque iuld 3<^,-re cum corpore q )anio vis f.Tmcntare.mifcc fulplr.ir reditcrmencum ut totum fit tlrmentum: quoniam i^ colorem gcc fulphiir noftrum ad fuim naturam ,
lapo-em,&pcromnem
ad albu n
erit
n.odLim.
album
&
Qnare termencum fcrmencum ad rubeum ,
csrpusfuper quod dcbec pvojici, ficiit decet. Et fi non lublimastoriim qiiodrriais iu EliNii ,trit aiadu etfi non pr3rp.v: pr3rp.V2s corpus rum & argcntu n aau caveas nbi nonfuftincbic ignem. tuurn nonruftuicbic isnem. Ec fi non c; in inducendo & molliricando non crit habile aurum lX arjjcntum ad opcraiidum. Idcirco calx quz mittirur m Elixir, crir fublimanda ,ut fit omiHno fimplcx & viva.Ciim autem visfacere projtdioiicm
:
,
de
E!ixir,tacias
calcem do
illa
matcriajcujiis futrit
pofueris fererit rubeu;n : q.iod patet , quia Ci redi-ec ad auri fuiphurc , mcntum argcnci , cum Simiiiter colorem. luum non fuam naturam fed
:
fi
pofueris fcrmencum auri

iplli
cum
fulphure
argcnti,
(uu
corpus>fuper q.iod projicerc volucris: Cn: mitte ibi fermci;:un:,!"icuc fupra dixi Si cli: auriim, de auro: fiargentuni, de argcn:o. Qiioniam fponfaiitium non eft aiiud, nifi quod coniiuigas lermentiim cuin
:
convcrtet
n non ad fuam nacuram, fed ad

:
colorem ,& econverfo. Non tnmunius fulphuris cum fdlphure alrerius quoniam fcnnentnm auri aurnm cit arg>mi verb ar qcncum. Et noci qubd non funt alia fcrmenca (u pjr terram quia nunqiiam tigit quod nunquam .^,.^ '.,.> i,-",.,.,, n tixuai elt,ncc tiiit,
:
, :
n crgo mifccas fermcn-
corpore.quod
riibcuin
:
fcgo dico. Hi fiiir fnlphur album & de quibus didumclt fupra, (ciiicet, qubd vis projicere Eiixir. Et nots qubd hlixires funt plures fiir.plices,qu2 debent fieri de lapide & corpore: & fernentum quod milccs in Ehxir , dcbet cffe pu.vis ois & ter iubhmatus. Nani quocics lublimabis aliquod corpus cum commixcione fublimati fpiritr.s
,
C A
QiiUôndus
^v. U T X^
torics luctiberis in projcdtionis mille
partcs. In
quanto crgo alicujus corpus tuiim,iii

,
ranto h.'ibtbis melius
ut poflis projicerc
uuum
,
Fermcnti debtt excederc porJus

,
Sulplmrii
-vcl ejje ieq:tAl<:_}.
IDcirco
rct
in om.ii
fermento dcb-t notari pondus

volacilis iulnlinris.non fupe:
& centum lupcr mille 8c niille fuper decem millia: & decem iriillia fupet ccutum millia & mille millia liiper decem numeros & fic i\\ intinicum.
pondus fupcr ccntum
, : ,
>
ucriulqiic, ut
(umma
CAP.
Quomodo
XXII.
.
fummam
fui
corporis
Si
alioquin ligamentum
fponfaiitii verteretur
in fpiritus fugasn
non
fixi.
dehenius feruarc qudntitatem
UnJc
dicitPiato
p.uu.n luipl)ur projieiatur
unmfcHJujqM^
fupramultitudincm corporis.ica uc fuper liabeat potenciam rconvertit ipfum cico in pulverem, cn-
CUm
volueris
Lapidcm noftrum prxparare

efi:
quod projicicur fpiritus, fcilicetauri vel argenti. Dicamergoinferius pondera omnium: fed quia fulphura non poffu.ir ingredi corpora nifi mtdianteaqua,cumqiia ficiat medium inter fulphur & fermen-um in omni ut dicic Aviccnna, Primb pones difpoficionc. terram quoniam ipfa c(l: juxca fermentum. Secuiidb ponesaquam. Tertibpones acrem qnoniam quoniam e(i: juxta aq-um. Qîarto pones ignem efl: juxta aerem. Vcrunta:nen non ponas ignem in Elixirad album quoniam Elixit adalbum tribus completur clcmentis in quibus non efi: ig:iis rubcum vcrb omnibus qaatuor utitur rotis. ,^peri & deficca folve ic noda ab liis crgo & clauJe
jns color erit (icut corporis
,
(cias
(up^r
quantum
,
deignc,& de
tcrra.
co calor major co calor major

,
de ipfo: de aqua ,de aere, Cinn fuerit calcinatus, erit in frigiditas minor, ficcitas n)inor
,
liumiditas minor.
,
Cum
fucrit pra:paratus
erit in
minor, humiditas minor. Ciipi volueris ipliim converterc fcias quantum amifcrit de fua piima natura in
ficcicas
minor
fi
igidltas
omni rcginiinciquoniam fi nefcivei is.nil valcr opus. Idcirco quando refolvitur, redigitur in frigiditarcm minorem, humiditatem niinorem, caliditattm minorem, ficciratcmminorcm. Ciim verb ^bluiiur,
rcdigitur in humiditattm majorcin
,
frigiditatem
qi.ioiiian
aqaa
eft
medium conjungcndi
tinfturas
illoruni, fcilicec olei.aeris
& ignis. Dico ergo vcrbum Phi!ofophicum:Si prius mittasoleum, mortiiica taincn in terra: quoniam aqua iutraret. Si autcmpofueris:poftcaoleum ftabit fuper aquam:
inc
minorem. caliditacem minorem & ficcitattniminorem.C um vcrb reducicur,in (iccitatcm majorcm & caloremminorem, frigiditatcm inajorcm,cv humiditatem niinorem. Ciim tigitur, redigitur in calorem minorem, iiumiditatcm minorem, trigidita-
tcm minorem,ficcitatemn:ajorem. Qtiippe quia in fixione lapidis apponimus (^bi Mercuriiim calidum,
verb pifucris aquam , & poftea terram , erit aqua pondcrofior quam tcrra. Tinge ergoaquam cum terra ut ci adh.xreat. Si iinum de quacuor occidifti , omnes ftint mortui. Si unus habeat de
fi
&
naturalitet antc
humidnmprxparatuni ultra iihid,qucni h.ibucric fuam folutioncm. IntcMige hanc

,
anima pliis qaim alius ni! valec Appropria ergo fermentum quod cil anima ante fermentacio,
ncm
rus
:
ut
(ic
pulvis calcinatus
C\
quoniam nilvalec tuum
folucus , & indurabene noa pti-paras fcrmencum ,

,
niagiftcrium.
reverfioncm,foIutionem vel lapidis diiTerentiam de difi-erentia in difFerentiam, & cur hoc & quomodo.Omne quod muratur, aut mutatur in melius, auc Si mutatur in fimile in pejus,2ut in fimile fibi fibi,nullum clt lucrum:Si in pcjus.tilnc cft damnutr: converte erfi in mclius , tunc eft commodiim go lapidcm dcbonoinmelius, & critElixircomplctum.
: :
C A
Qh
P.
XXI.
CAP.
XXIII.
,
funt Viilhdtes Magijlcriorum.
non dividis lapidem per quatuor elementa, SI non poceft conjungi cum corporc. Et non
fi
Quomodo elemcnta funt corrigenda e3^ quomodo acquintur fufio medicin

non fundcntis.
conjunfiione Lapidis atrendc colores IN principales: primbnigrum, poftea album &
trcs
,
mi
ceas de ipfo corporc
cum eo
,
(upcr quodvis
fa:ere
pcojectionem in Elixir
non colorabitun
poftea
Lib.II.
Set.ni.
Subfea IV.
67}
metallo convertendo. Si autcm mcdicina nc2i ii Doftca rubrtKW. Obferva igitur diligenter, necortinrcmanferit nigrcdinem pcreat bene, quod cft defcctu fixionis,fuccurte ance , & pus tuuni rubcac per ante Si vero reiterationem coir.burtionem. rubucric folutionis& congelationis, ardura per que omnia per errorem decoqucns multiplicem corrige non fixa; partis folutionem , , ni^rcdinem limul in aûa alba, donec converfa fuerint in nigre- fuper partem fixam , donec tamen ex ignis afperitatc quiefcat,& non fugiatab igne afpero. Si audineni fic ctiam facics fi rubuerit ante albedinem. tem non fundatur gravius quod eft exdefedu ceNoii ergo negligas inhumationis decodionem quoniam tollic combulHonem, &perditamrcll3u- rationis, fuccurre ci cum oleo: id cft, aere gucranrathumidicdtein. Si vcro mcdicina noncommif- do guttam ad guttam fuper igncm levem donec cetur , corrige per diirolutioncm cjus quodingre- fundetur ut cera quoniam quando inccras, mifce derecalida & humida magis quam de fiigida& ditur , & per commiltionem ambarum folutionum ficca. Et quando figis, mifces magis de re frigida prominimo conquolilli facit ingrclTum omne & ficca, quam de calida ^: humida. Ergo intellige jungitur. Ha;c autem folutio per aquam vulgarcm completur (ed in aquam Mercurialem & comple- qujE dico quoniam hujusOperis perfeiitio, eft na turaepermutatio. tur iimilicer per folucionem. Fufiofacilis inrebus
:
non
tur
fufibilibus ,ut apertiiis ingredietur
& alterenDe
cum complcmcnto. Undc medicinam calcinamus uc citiiis folvatur & eani foivimus ut melius
:
C A
P.
XXIV.
Fixion^.
difpofitiond
Pondcribiis okfervand^s in
fub termino definito
mundetur figura & fundatur, ac uc ab ea fufcipianc corpora meliorem impredlonem auc ingrelliim , &
,
OMnia
&
facilem fufionem darc macerici cum multiplici rcitcracione Colucionisfpiricuum non inflammabilium fuper illa , videlicec , aeris & aqu^ Mcrcuriorum
nonfixorum. Aut cum multiplici reiteratione folutionis MedicinjE noii fundentis. Eiltamen bona cautela ad fufioncm pra:ftandaHi Medicinx non
flindeutis, ut folvaturjcorpus fermenti
vel rubri.
,
fupple albi
De
:
cujus intentione
fic
per
cam mutari
etiam folvatur Mcdicina:id eil Elixir imo terra alba.fupple, vel rubra: de CBJus intentione fit ingredi cum alteratione. Non ergo ne:
& alterari
&
gligasinluimationis decodioncnr.qnoniam tollic
combuQionem.&rperditamrcifaurathumiditatcm. Si vero mediciHa non commifcetur , corrige per diirolutionem ejus iquod ingreditur & par commiftionem ejus ambarum folutionem facic ingrcGTum omne quod illi pro mioimo conjuugitur. Hcfc autem folutio non per aquam aut in aquam vuigaiem complerur, fed in aquam mercurialem, & complctur fimilicer pcr folutionem. Fufio faci,
unicuiquepondus,& omnis menfurx pondus in omni opcre opus e(f Cave igitur tibi in commixtione Elixiris, iS^ operare ib.i fapienter , ut fcias quantum debeas ibi apponcrC de aqua, de aere, de rerra, de igne alioqui [\ fecus feceris, opus uonvalcbit: qnia fi ponrs de teira magis vcl minus quamopus fuerit, vel quam requiritur in Elixir quod fi magis poneretur facerec eas humwlas nimis & non figercntur. Similiter ia aqua: quia fiamplius poneretur velminus ,faceret fimile damnum. Si plus eflet , faceret humiduni & mald Si minus faccrct ficcum & durum. Dc aere C\ plus cfrcc vel minus, fimile damiUurn R plus eflet coloraret nimis fi minus cflet non haberct colorem. Ignis etiam lapidis Gmile damnum fr cerct quia C\ plus elfet comburcret ii minus &: parum ellet non ficcaret totam humiditatem quani debct deficcarcnec calefaccret tamcn ad album noEi ponas ignc: fed loquor de omnibus E!ixir)bus Idcirco pondus ubique notandum cff , ne nimia
confifiunt. Idcirco
. : : , : : :
,
lis in
rebus non fufibilibus

,
ut apcrtius ingredian-
ficcitate aut
horum
fuperfluirate m.igifterium cor-
& alrerentur cum complemento. Unde medicinam calcinamus ut citiiis folvatur & eam foWimus uc mclius mundsrur figura & fcvndecur ac ut
tur
: ,
rumpatur. Quare fermentum juxta adxquationis incrementumeft femper appontnduxi). Nam nulU erroris offenfa nocebit,fi ad illud pondus fupercurreris.
ab ea fufcipianc cornoia
aut ingreltiim
,
mcHorem impreffionem,
f.ifionem dare materiei,
Quicquid
igicur in
Elixiri eft gravius
&
&
faciler.i
ftabiliiK per ipfius ponderofitatem. fibi
nomen
:
ter-
cum
mulciplici reiteratione folutionis fpirituum
XX ufurpat.
Non minus quoquc fermenrum
quia
aeris
talia
non inflammabilium fuper illa , videlicer aeris & aqureMercuriorum non fixorum:aut cummulciplici rciteracione iblurionis mcdicin^ non fundentis. Eft tamen bona cautela ad fufioncm prsflandam mcdieins nonfandentis, utfolvatur, & corpusfcrmenri.fupple albi velrubei- De cujusintentione fit per eam mutari alterari , & etiam folvatur Medicina id eft , Elixir , imo terra alba, fupple , vel
ciim fulphur conjungitur,terr2
nomen aflumit.Quae
,
verb fublimantur,
fibi
&
etiam evol.nnt
:
aqui
&
nomen apponunr. Cum ergo conjuneis

fi
:
&
rubea,de cujus intentione

tione.
fit
ingredi
cum
altera-
Non fiet
,
tamian
:
omnium
iftarum partium fo-
jutio, fed
cft
quarundam quoniam folutioearumnon quod in humidum revertuntur, Sc fulphuris falfedines auferuntur. Dehinc illud corpus & non aliud corpus imbibatur vice pofl viccm, donec fundatur citiffime fuper laminam ignitam.
aliud
nifi
Cûoniam ex
his artificiorum ingcniis, necefle eft

,
Medicinam Sc commifceri
gredi perfcdle
&
fundi
ac etiam in-
complemento. Si autem metallum quod convertere debes per medicinam ,non fijeric iufficientis coloris, addatur plus de Medicina ipfa fi vero de colore minus habuerit fcilicet in Sole quia Luna non poteft effe nimis alba, ponatur minus de medicina , & plus de
alterationis
: , :
cum
ad album eft , Cii "ne terra plus quam de alio aliquo elcmento alicquio tcrra non figeret fpiritum imo fecum evoiaret in fumum, Vcrum illud fit plus fecundtim rationem juxta adiquationis menluram. Verbi giatia: fi eft de acre unum pondus & dimidium de aqua duo pondera debent efle: tria pondera de terra niinus quarta. Ec terra: fermenrum fic ter tantum ouantum cft fulphur album:ut fi unuin pondus fiicric dcfulphurealbojtriaponderaerunt defermento. Quantumergofuerit aer &aqua,tantum debetefle de terra minus quarta: de aqua duo.deaercunam, & dimidium de igne. Qicam ergo brevitcr ut in. telligas: ad Lunam pone tria pondera dc rerra.fcil. fermerata minus quarta.duo de aqu^:dc aere unum & dimidium, * & erit Elixir complttum.Ad SoJem vero ctim ipfe fic calidior Luna , debent cflê pondera terr,tria de aqua,&"tot deacre,& unam L1 pondws
uc- figantur in terra
,
:
* ^.
u.
Tom,
?
43'
I.
Si-
6/4
Bibliothecx
:
Chemicx
Curlofse
: ,
pondus&dimidiumde igne. * Nampondus ignis pus unum:deinde incera ipfum cum wia parte ipfiusi medinm eft poiidus aqux ncc e[} in lioc additio, fciiicctfuaraquje & micce ad iliblimandum sigonccdiniinucjo: quoniam ii fic multaaqua & parvus igiiis. extinguitur ignis. Ec fi fic fimilicer m'uica terra & parvus ignis, extinguitur ignis: ccontra tamen eit de aere quia aer nutrit igncm ficut aqua nutrit terram. Nam ignis vivit de aere , & aer de
:
rando fuper ignem paulatim &. paulanm donec fublimctur:& quicquidfuent ex eovolatile.dcinde
,
infrigidatum extrahe:iS: quod ad larera valis lupeivolatum fuerit , cum aliqua parte fua; aqua; rtduc
,
'
fuper ffccs fuas terendo.imbibendo i^ r.lijndo,do.
juvamenco aquaj.tS: aqua de juvamento terrz. Figc ergo aquam in tcrrain , ut aer porTit ligi i:i aquam: quoniam fi aqua occidilU , omncs func morcui. Veruncamcn aqua non ligicur fine terra: quia
ConfuYiit tmllni un^Hamfneferninefru^liu,
Inqtio dummorttur Jeinen frutlum dare fertur.
Qiioniam cum cerra

figit aiia
f\z
\n (c fixa
retinet fecum
fic
&
&
ciementa.
Aqua vcro cum

,
humida
fngida
circumdac terram
&
conftringic
&
tencc
ncc fiat ficuc pafta,& remitte ad rubiimandum ica concinue rciterataconi:ritione& inibibitione,airationt: & fubiimatione.vjgoracur lupcr igneni douec figatm- cerra cum duplo lui de aqu.i:& mliil pcnitus fublimccur ab ipia: & rcducas lempcr quod lupc riiis afccndic fiiper illud quod iiiferius remar.et fixum,quourque totum hgatur deorfum. Nam fuU phur fixumciim fit coaguiacis coagulativum, natu* r:ilircr congclat fuum Mercur iuni per trequcntcm fublimationem fuper ipfum.Excmplumautcm hujus
:
eam:quoniamfrigidum ii; hHmidum clt ficcitatis conftriaivum. Veruntamen impreiTionem cito rccipic, ^: cito dimictic, Siccum autcm graviccr imprsirionemrecipit,
&
graviccr din.ittir. IdcocLim
humidum
&
ficcu'n fe
invicem tcmperaveriiit
adi-
pilcicur ficcum ab
humido pcrpartium confirudtio-
t!t terra 8: aqua,& cumaquacommifcccur cunitern;:!pfacenaabforpfit aquam iua ficcitate,& infpileam facic iibi fimifat cam ao,uam lua dcnlitate, !em fua giodiciratc: quoniam omnc ficcum nacuraliterappctit fuum humidum ,& in fuis partibus continuiracc. Uiide oportet experimcntum iftius
&
nem, vel per continuarionem, & facilem impref^ fionem.&acquirichumidum dficco, ut firmiter
tencat impielfionem , & qi]6d omnem paciatur ignem. Unde per hoc humidum prohiber (iccum a f^paratiDne. Ec propter hoc ficcum prohibcc humidum a luafluxibilitate.Aer vero circundac aquam, & cianficac eam, vel rarificar cerram ,& cingi*r, vel figic ipfam , ut (ic apra ad extcnfioncm & fufio.
dcm
fcientixad plcnurocognolcere viresnatuix, &ciffirmitcr adhxreic : quoniain oatura iufficiens
nem. Igms aucem cotum compofitum maturacjubpermircec aerera , confolidar, ac terrs aqua; confiringic frigidiratcm , uc ad incolumis redcantsquahtacem complexionis. Elcmcnta ergo gravia ut terra aqua , plus juvanc ad fixionem & tmauram. Non comedas
tiliar, rubificat,
&
&
&
noii bibas
fed
ergo quod comede unum pofl; afiud fecundum
racionem: quia calidicas major tacic corpuscitius quam oporceat. Non fis prodigus.non avarus fcd , moderata pondera fervcs, lecundum a^qualem & iniqualem complexionem InteUige ergo qux dixi, ^ quia nihil omifi quod fic verum. -
omni quo indiget fiquidem ciim fit fagax, fui corporis.cujus lolicitudinis nou eit finis. Suffcit ergo vobis chanfTime, naturam fapienterdifponerc extrinfecus: quoniam ipfa fulHcientcr extrinlei.us dilponct adfuiopcrationem. Motus fiquidem ipfius lint adhsrentes fibi visE uni m.odo meliori certiori , qui poilint cxcogitari,uc patec ex creatione cujuflibec geoeraci. Idcirco tardamcntum & prxparamentum dtbent efie in magiltris Philofophorum &operantiuu rquia naturamotum prscterire nonpoterit, nifi pcr concrarium impedica fuerit. Certuro namque tempus eft , quod ipfahabet ad in praguandum , pariendum, & nutricndum, ac operandum.Unde cum tcrram habueris imprxgnatam. cxpeda partum: Ciim vero pepereric filium, nutrias eum quoufque pofTit tolcrare omnem ignem,& tuuc poteris facercprocft tibi vel fibi,
&
fimilitcr in
lp!"a
pcrfedione. eltfolicitain crcacionc

fui
eadem
&
CA
Ve
alhum
,
P.
XX
in
jedionem de
ipfo.
V.
Ftxdtione Elixhis
c^* dc
C A
1 Giturcum aqua
P.
XXV
I.
compofiuone ad
KcduBione atju.
Ds RednBione aerh
\ imbibirione rorida
fuper Elixir ad album.
JLIumina corpus anccquam imponas animam:quia

co-pusniii
fic
fuerit fi.xata, tere
&imbibe eam
fui
,
ablucum, non rctinet fpiricum.
cum una
parte acris
&
Sicergo
p.icus polt
pofi:
potum. Alioquin facics vencicm recipiet ficcitatem bene ergo hge: bene commifce: & bene tinge, .S: fic totum ha-
commixtio
,
commixcionem, non autem

:
eo ignem prim<> Jeiitum, polteafortiorem, quoufquepcr concinuam

fHblimationis rciterationem
poiie ad fublimaudum, faciens fub
humidum
&
non
fum, tunc per
totum figarur deordicm ac noftcm facies fub eo igncm

fortiorciTi:tcrtia
bLb.:, m;.sifterium, Idcirco ciba tres
fale communi praeparaco, donec acecum inde purum detinetur ab impiumata dcorfum ia cxeac plumata & darum: tunc ablue falem cum aqua dulci & clara terra. ad ignem ficcata. Abhinc vero P. 11. addepridiaifniphuris fublimati & congelati albi partem unam ,
:
ni Luox mjuutim limata: cum duplo fui Mercurii albi terendo tor.im infimul forciter in mortario porhrico,donec Mercurius imbibar limaturam ,Sc hat quafi butyrum , ita qu6d nihil inveniaiur de limatura: hinc ablue forciccr cum aceto,&
,
partes puriffi-
fortem:lccundadie cum fuanoiSe
die cum fua node forciiTinHim , (icut eft iguis fundcndi. Sic cnim aer figetur cum aqua tena quia natura Ixtatur natura , & nacura docet naturam prxliari .contra igncm per fe combullibilem. Nam fugienti obviaute pcrit fuga quoniam avis
&
CA
XX V
conterendo mfimul tocum, doiiec redeac quafi coc*
De
Incerattone Elixiris albi.
^- OI-
9'
3-
hinc ergo extrahe de lamina cryftallina quamiii fundoreperies lucidam 3j.tere&cer

iaca>
Lib.II.
inceratione iiltima
,
Se6l. III.
tio
Sul3fea.IV.
magna
in
<^7S
,
gurtaiido fuper ipfuin guttam
tindura
&
prarfervaiuia in igne
8t
adguttam in tcaui crucibulofuperignem lcvem de fuoacrcalbojamdidojdonecfundatur ijcut cera fi fine fumo tiinc proba fuper laminam ignitam
:
:
proprictatibus
multarum utilitacum ad otrnem
infirmitatem cxpellendam.
fe rtTolverit velociffime
licut
cera
ccrataeft
fi
CA
De
I
P.
Mcrcurium luo albo poiiquam in levi decodione congclaveris, & ciim eorum okis, & iic fuper ignem dcnuo ccraverisjquoufquc fluunc citiffime .diiplicabitur virtus eorum in projetlione & fi easciim folutat fuerint, lemel ad minus inffigidari permitte quouiam eft elixir comple- diiiilJaveris in centuplo augmentabunrur virtutum, imprctiabiie prctium, convertens omne cor- tes eornm.Modus vcro multiplicationis mcdicinapus dimi;iutnm,m infinitum iolificum ^ lunificum rum , eft ut dilTolvas unumquea que iilorum fpiri-verum. Projice ergo unum pondus de eo fuper tuumin squam fuam pcr ioluimationem fingnlari&: jnille p.irccs Mercurii cnm faie & aceto abluti ter ,poRea oleum deinde ignem is^ remanebit fiet pura Luiâ melior qiuim de minera. Sic ctiarh fi tcrra deorfum Reduc ergo aquam per fublirr.atiofuper imperfcdorum corporum nnuaiquodquc fue- ncm iuper terram donec bib.ic cam,fcilicet aquam rit de eo projeitum , in verinlmum transfcrtur artotani & figatur cum ca di inde imbibe eam ex
,
reduc ipfum ad cerandum guttam ad gii:t;im deoleo fuo albo , doncc fundatur ut cera line fumo. Ec iioc quidem eft prxccptum omniuin Piiilorophorum, uc ciim per fublimationesfixaveris mundiffimam terra: paitem, rcitcres fublimationcm rrfidiUT partis non fixa; fupcr eam fixam donecca fimilittrfigatur. Hinc tentafuper ignem, fi bonam dederit fulionem, tunc fuliicienter iublimationem reicera. Si verb non , reiccra fuper illam viccm nonfixxpartis fublimacionem , donec fundatur cito ficut cera fine fumo. Tunc extrahe &
XXIX.
&
vero non
TÛdiiplicattone Mcdicina.
vero Medicinas iftas ciim fixar fuerint , datis oleisfuis albis vcl rubeis, douec fluxcclara. Et
rint ficuc cera, dillolveiis in
vclrubeo, donec fiataqua
gentum. Moduin itaque hujus compofitionis vevobis complctofermone-ad quam per illum pocefiis pervenire indubitanter. Sollicicc ergo ad hos ingenieris modos regiminis
rilTimi Elixiris tradidi
oleo
pus,
&
tindura, donecfigatur in ea
d.itur ficut ccra. Projice
& ctiam funcrgo funra quodvis cor,
exercere,
raculose
& eorum virtutem

fe
:
ad unguem
invcnics.
Qiiod quideai necper

fi
,nec forte ut pnces
arce perficicur in tiperatioue.
miOperare
,
& ex eo rantum quantum vis: quonidm in du^. plo multiplicabitur tindura e jus. Et li una pars fui prim.6 convertic cum fuis corporibus ccn.uni partesrfccundo convertit mille tertio deccm miliia;
:
ergo quodcunque volueris 1...J iftud, non polfum aliud.
quia ultra confilium
CAP. XXVIII.
De
Combofuionc Elixiris ruhei.
modoficElixirrubeus ad Solem, (icut albuai ad Lunam. Pro qnalibec re alba ponas rubeam , & loco limaturx Luna: pone limacuram
Soiis, aquam Mercurii rubificatam prius cnm igne lapidis. Nain in opere lapidis ad rubeum,noii iutrabic nifi rubeum, ficut in opcre albo nifi album.
6'olaris
quarto ccnrum millia quinto mille millia in (olificum & lunificum verum. Unde cft notandum.quod quanto plus folvitur medicina & fiiblimatur , (Sc congelatur, tanto melius & abundantius opcratur: quoniam in omni fua imbibitione i^c fublimatione
:
,
acquirit fibi
tionis:
decem
in projV^dtione.
Non
ergoefl:
fafiidium in reiteracione fublimationis

iinitur,& figitur,& perfediiis operatur.
&
coagula-
quoniam per eas mcdicina melius
digeritur,
EOdem
&
CA
Quomodo
P.
XXX.
inieH/êre Solutionem
>
dcbemiis
fi(blimaiionem,
'^ 7
e>
coa(^nLitionem.
namque
tum
fit
medicinae non urer.tis przparaadditamentum rubei fuiphuris per mo:
dum
figentem
& calcinaiUem
aUutia:
in triplo fcrmenci
pr.Tparati
cum
induftria.
Adminiftrare
perfcAe per
inulciplicem
modum
folutionis.ik fublimationis
,
non fixum
cum rciccratione multa quoufque cum fixo figatur deorfum quoniam hu:
jus foiutionis
&
fixionis raodus efl
terationcrn partis refidui non fixa: cin fixo ingeniosc conjungendi per minima, quo-
per reiterafublimationis
Eruntamen non pures me docere foUitionem hic,ucElixir reducatur in aquam: fcd ut (ub* tilies iplnmin quantum potes, <^ dividas fuasparfesin fixione conjundas,fi!umquc ficcum convertas in humidum, & grolTnm in fimpkim quoniam opus folutionis inventum fnit ad fublimaudum non proptcr aliud. Unde conjundtio corporum
cum
fpir.itibus
:
fit
cum
dii1i)lutione
&
non cum
ufqueelevetur cum ea,& itcrato figetur cum illa, uc fiet. Ciim vero trespartes aqux lui rubejefuerincfecum: perhuncmodum lliblimctur, vice poft
fublimatione quia corpora non indigenc nifil fublimatione ut melius cum fpiricibus conjungantur. Eorum vero fublimatio eO: in aquam diffolutio quia dertillatio trahit l.ipidem de po, :
vicem Cum eo , donec figatur deorfum & pone ipfam per diem ac nodem in ignc tepidifTimo , ut nielius depuretur & figatur in co. Hinc extrahe & cera fine fumo cum eo ftans ^ penetrans , profunîus tinge-ns iSe manens. Projice ergo unum pon: ,
tentia ad
adum,e6 quod
facit
omnino eum
, ,
fubtifpiri-
lem.
Unde
ciim corpus totaliter fubtiliatur
tus univerfaliter
cum eo conjungitur
&
non per
cum
dus de ip(b fupra mille partes Luns , vel ^ abluti fale & aceto , &: fiet Sol verilTimus in omni examinatione ,& meliorvalde, quam de minera
,
aliquod ingeniorum genus ab invicem feparatur. Quoniam confirmatio fpirituum cum corporibus fit ciim corpora fiunt fubcilia , ut retinere polTinc
fpiritus.Ec ideo qui corpora porerit feparare cum primafublimatione finem confequitur optimum : quoniam in conjundione fpirituum cum corporibus tota debet elfe intentio operantis. Et conjundioeoûm fcilicet fpirituum fit,cum corpora fubti,
produSus qLiia aurum & argentum ipfius elixiris excedic aurnm & argentum minerz in omnibus
fuis proprietatibus.
Unde
:
dicunt Philofophi,qu6d
,
aurum & argenrum eorum non fit aurum nec argentum quod eft vulgi quoniam addicur eis addi-
liantur, ut fpiritus
folutionem
& corporafiunt fubtiliaper difcontritionem , & airacionem eorum

Lll
2
Tom.
l.
cmQ
6/6
um
fpiritibiis.
Bibliothecse
Intcllige
Chemicse Curiofe
C A
Dc
P.
ergo qax dhl : quoniam utilc cll tociim , tiihil fuperHuum eit m didis meis. Si vcfb ncui intellcxcrU , itcra icAionetn mulcocies, uc cocum inccUigas. Vide ergo & inteiligc, & fecuiKlum ea opcrare quoniam quicquid diximus alicna veritaci ,vivic Deus in nullo
&
XXXII.
7(ecapitHlatione toiius Mdgijlerii.
dericiens, deprclicndcs declinare. Quare nifi dcfpicias, nec labor privabiciK frusftu. Idcirco fi vero
led
^bfcripca non incellcxcris , non me rcprchendas, tusm ignoranciam calumnicris quoniaii! intbrcunatus es , ficuc illc cui nunquani Dcus aliquid tribuir, vel concedit boni.
:
PErtradtatis igitur Regiminibus totius hujus fummi operisfecunduin exigentiam fiufermoniscum caufis omnibu.s fufnciencibus ,rcltat brcvicLC ut tencatnr memoriale tocum recapitulare fiib completabrevitate fcrmonis. Dico ergo, quotiiaiT!
cocius opcris intencionis finis eft
ut
luma-
tur lapisin capiculis notus,
& cum
opcris inllan-
C A
SEd
P.
XXXI.
tia aiiiductur fuper
ipfum opus fubliniationis pri-
mi gradus,
ut a corruptibilitate
vcl
De Modo faciendi ProjeBionem.

quia grave eft mille millium partcs fimul fundere, ciim volucris projcdtioncm faccrc , noc modo^facics Rccipe cencum parccs Mercurii cum fale aceto abkici, & pone in crucibulo fuper
: ,:<<:
puricatc
ipfius
purgetur.
Demum cum
cum
addicamentum album
mundctur , & imeo foluto per rubcum donec in

,
iilcima iiibiimitatis materi.^ perveniac,
&
uitimo
volacilc fiac.
Ab
hinc vero
fixionis
modis
figacur
doncc
in ignis alpericare quiefcac.
De-
mum vcro fixum
lapidcm
igoem.Cum aucem cccperit fervcirc.pone unam par. tem cui Elixiris dlGto modo pra:paiati furcr ccntum parces illius Mercurii abluci ^ totum
,
ti':'^
vaca , per modum voiacilcm fixum , & fixum folutilem facias , volaciiem ireraco ac iccraco voiatiJcin rum ,
fixapajce lcrfolutiouis &: fubiimacionis vola-
cum non
&
&
medicina fuper alium Mercurium abUitum. Deinde projice id cft ,partem medicina; iftius conge:
fixum quoufque tluac

folifico
Sii
&
alcerct in
complemcnto
lunifico certo. Ec in
,
hoc complctur ar,
Jatx fuper loo. paices ^ abluti , in crucibiiloterventis ad ignem, & fiet tocum medicina.Poltea ponc unara partem iftius mcdicina: ulrimo congciaCa
fuper centum parces Mercurii abluti, 8:fiec cocum aurum vel argencnm in omni jnuicio fecundum
canum prcciofidimurn quod elt fnpcr on:n j hujufmodi arcanum imprcciabilc precium & omnium
Phiiofophoruni tlicfaunis. IdcircOjCharilTirrc Doniine , cxcrceamini ad ilinm cum iaboris inftanti.i, maximc in diucurnitatc medftationis immenfi:
quodprimum fuericEIixirrubeum vclalbum.fupple

prajparatum
quidem
eft
feras rofas
vel
di&umeii compoficum. lit hoc Rofarinm l-^lulofophorum, ferens odoriram rubeas quam albas extrattas bre,
&
uc
quoniam cum iiia Eiixir complccum invcnies, & fi'ne i!!a nunquam. Modos vero ipfius con pkto fcrmonc vobis (uperius dedi , non fiib anigmate
icd lub plcna fcrmonis fcrie.
firaa) Iiicidc
:
viter a libris ipibrum
nihil
Inbens fupcrlluum
,
diminucum
in infinitum pcrficicndum
in fo. Eli-
Jihcnm
&
lunificun
verum
fecundum quod
Difcretionem vcailoqucndo quo.niam, tefte Deo, fic Iibris Phiiofophantibus ommbus, & cunSis fcientibns nihil in hac arte invenimus mciius ncc per,
xir fuerit priparatum. Sic etiam habec vircutcm
ieiSius,q(iam in ifiabrcvicate fuprafcripta:
tamcn
efficacem fuper
omncs
alias
medicorum mcdici,
nasomnem
fanandi infirmitatcm
,
ta.ni in caliiiis
truncara, quamvis intclligcntibus fatis proiixa. Ec qui hsbes iitum librum , in finu tuo reconde , nullique ipfum reveles
:
(Juarn in frigidis sgritudinibus
efl: occuitx&fubtiiis naturz: confcrvat fanitaccm: robovirtuccm ^ dc fenc facit juvcrat firmitatcm
eo c]ubd
nec manibus impiorum offe-
sgritudinem vencniim declinat acordc: arterias humciSat contenca pulmone didolvit, & ulceratnm confolidac: languinem mundificat contenta in fpiritualibus purgac, & eamunda confcrvac. Et Ci ccgritudo fueric unius menfis > fanac una dic fi unius anni in duodecim diebus. S'i vero fueric aliqua ex Jongo tempore, fanat in uno menfc & non immediate. Hac medicina fuper omnesalias medicinas & mundi divitias eft oppidb perquirenda quia qui habcc ipfam, habet incomparabile thefaurum.
, :
:
rem
& & omnem expellic

:
quia fecretum fecretorum omnium Phiioforas phorum plenarie compreliendit. Tali s fiquidcni& tantns margarita non ell porcis & indiguis iar-
giendus
quoniam
cil:
douum Dei magnum
&
beus
cui vulc largicur
ipfum& aufcrc.Quapropcer,
compcf,
charilTime, qui habes illum librum, digito
cc labcilum,
filius
exiltens Philofophorum
ut
meaii-
ritc) iiicrearis
dici
&
clle
de numero fapientum
tiquorum.
ExblicWKofarius k 'Magiflro Arnaldo

yilla
D^
Nova cotjipofitiu.
Magilliri
Arnaldi De Villa Nova, Ltber diclus Nov um U M. P R O OE M

1
Lumen.
PAter&Domine
&
Reverende
Licet liberaliumexinamfiientiarmn ignarm

,
ftuîoijut mr.
fm
njfi.
duM: nec in/iatumaneam
elericali
voluit
Dew tamen
ficut ctiiviilt iasfirat
miht quamvis inimento

.-
/ecretHm prtceliens revelare. Et ûoniam exinint veftra nobilitM , probitof , prudentia, larga r/ianta ut tjnemaeLmodum affidue profmdje fcientix perfcrlitatido , non rtcufaflis labores , fitmptm , CT* fiudia diuiuma: uberem frMtiiim. Ex qna in agro 'Philojophix funditui arbore confequamini Dei dono. Ea yropter veflrti fic
prudeniU defideratum Lapidem five Elixir, occultafde probtmper vtrum , rnihi a Dco injlitutum , fjUfcjHe regimen ,ut Vidi,feci , teniii,referabo. Sciens quid vifis dr intclieîf cjitit fcribo , liqiiide in^tfnoperjpicaci, quod ego Do iiHfufecretnra novi vitlgariter ignoratim.
ofiertfum,
erit ve/lfo
&
CAPUT
Lib.
11.
I.
Sea.
III.
tis
:
Subfed. IV.
(Sc
677
fpiiitus cicrinus
CA
7 \
quod
.teria
UT
non
quibiifdam humiJitacihus corrumpenribHS
exhalacis
Cnjus fubtiiiationis ftgua fiincdnoj

elevans
eft
unum quidcm quod

Ntellige crgo 4i<9:um Pliilofophi : Qubd aftiis adivoi uiTi \w paticnns fuiic difpofitione : per
intelligicur, Elixir tieri
polTe.nili
ntinus durus lapis fa^fius.aliquantiilimi pcrfpicui-,
exma-
ad haac perfeAam difpo(icionem habenccm.

,
Tclhficor autcm vobis hujufmodi habilicatem ine(fe matcriei, cx quamanihus nicis ,teftibus ocn]is , per alienam timen, ut prardixi, dodrinam , fafia hiit Elixir, Sacurnum convertens in Solem : quam quidcm marcriam jam vobis nominavi
Aliud vcro quod remanlit in va& nigra. Advertacur aii tem adhoc quod in hac elevationc fi rc6e fiac quoddam permancns invenitur quod debcc p.f vimadduci fupcrabundanrer volatilis clcvari & parti qu.r refidcc , ex cadcm quod elevacum eft reddi dcbct , donec fugiens totum fiat. Et cunc
tatis habens.
fis
hindo
ccrra cenuis
:
terra nigra prxdifta reuânec cx
ambobus
in Japi-
Philofophorum magneiies de quaPhilofophi cxtraxerunt aurum in corpore ejus occultum. t de qua argentum vivum de argento vivo, & fulphur de lulphure invenerunt quodefl: lapis in (imilitudine & ailu fed in natura non imitatur nacuras lapidis. Quare dicitur Lapis non lapis , & ell mirtacabcfci, didum argenaim vivum iioftrum non argentum vivum in propria natura > nec adhuc in natura ad quam dcdudum ell per mineram. Scd argentum vivum noilrum innatiHa,
quod
cll
pra-di&um, durum.cicrinidimum, jani convcrfum.Non aucem contencemini de volatilitate prxdida,doncc inveniatur qubd tocamalFa lapidis prsdidi, igne clevaci, reddica in fuo vafc pereundcnj concinuo afcendac : fic quod nil in profundo munrefideat ex
,
,
dem
dum nec fordidum

fic
eadcm.
Dum
vero
perfedinime elcvabitnr
:
ris Philolophici perfcatione
adimpli.bitur in opequam jubet fcriprura,
ad quam deducit
.2ES
illud arcificium noiirum.llludcfl

tit
cum magno ingenio afcendit a terra in coclum.Item: Sciiote quod ciim corpori admifcetur.fic unum cum eo,& vcrtitipfnni in fpiridicens
Suavitcr
noitrum, exqiio
,
tindura vcra,ex quo hc Cha,
Veys conjugium in quo eft Rex cum fua uxorc. Et hxc quique ipfosemendant inipfoaere funt: ut per opcr^tionis documentum clarius pabrici
&
tehat. Iite cft fpiritusquo tingimus,
&
eft
corpus,
.de qno in Turba dicitur : Argentum vivum non habecur ex corporibus liquefaftis liquefadione vulgari: fed exiila quoe durat.quam diuconjuges vero matrimonio uniuutur, fcilicetufque ad albcdinem. Hic eft lapis qui in vertice montium invenitur. Et
dicicur merito mineralis.animalis etiam fertur effe: juoniam animani habec. Quare dicitur in Turba, ars.uchomo corpus habct & animam. Iccm omne quod habec fpiricum, habec & fanguinem. Icem dicicur fpiritus id eft, iulphur per corpus & is id eft,- magnefix, ^xsz. terrx: quse fpiritualis fafta dicicur aurum quod erac in corpore magnefiiE occulFili extrahe a radio fuam tatura. Quare dicitur umbram. lâtet etiam quod applicari fic poteft anima:cum qualdam oftendit auimi virtutes. Movec
:
rum. Hc Gcber idem prarcipic in capirulo de certii oidiiais medicina & omnes Philoibphi idcm cânianc,& hocopus a Philofophis nominaturAbiutio, per quamachiiefvc:quoniamin elevacione utcrqne afcendic in fumum, leu fumi Ipecicm.Et tjuia ctiam
:
liquaturhicmatcriadum arccndic, patec eam clle dc nacuraaqui calidx: namque Hquacur, & friajdo
coagulatur
abluiciir
:
& cum
a fupcriiuitatibus dcnudatur,
:
&
irrbibicur
&
uqaa
lua
fcil;Get fpiritii
prardido ab codcm geriMinc procedcntc. Harc eft ergo Pliiloibphica dilibluticqua; iic igne.
CAP.
iir.
SeqttitHr Decofiio primi gradus ufque
ad
nigYcdmem.
IStud
ars
:
igitur
rotundum
,
fpiricuale
fadum
quod
moventur: agit & pacicur. QuareinTurba: O natura,quaIiteromnibusimminer,ac omnia fuperat :&eft acetumacerrimum,quod fecitaurum
enim
&
quacuor baincum ccmpcraculn ingredi fed per quod corpus ftc fuave acque continens ignem levem , qni humidiracum eft corrumpencium confumptivus. Fieri ergo debet furnus
vertic in
effe
fier
merum fpiritum &' cum corpori admifcecur, unun cumeo,& vercic ipfum in fpiricum. Ciim
:
cnim dicarur animah ergo vegecabile quid

in virtucem,fubtiIiando
dicicur,
& meriro.Nam in operacione vegetabicur de virtute

& depurando fe, & colores meliorando, ufquequo optatum anbraat ruborem in quo eft psrfedio vircucemque pcnetrandi capiac & cingendi. Hoc aucem animal Berbel.crocos vel croceum, lapidem vegecabilem.nucrirum montibus errances plurimi non cognofcuac. Venin fe
,
eo lcnrus adminiftrenon polTlt & vas materiam capiens vicreum debec efle coopertum fcrro, vafe ejuldem formar fcillb per medium & debeC efie vas longum cubico uno: Itriftum in fummica,
talis difpofitionis
,
quod
in
tur ignis
qui augmcntari
&
& ftriftura nihil permi;tac cxhalare de Ipiritu: longicudo fumos prarcipitct , (\ quos tlevari conringac, & humidirates corrumpentes infra ie
te
,
ditur auccm palam
minimo
pretio.
1 1.
C A P.
vafis quirentium eft debet calor vas undique circuire:icauc2qualitas undique fic caloris : alias fruftra balncum diccretur, Ht in fiirni fummitate debet efle foramen ,per quod exire debec
(Sc
confiimar.
vifio
Quorum furni
lilii
non
fcriptura:
&
fruftumunum
,
Seqititar Lapidis 'Slurfdijicatio
antcquam
vitri rotundum & longura, claudens orificium diiti vafis in cnjus fruftitadtu cognofcitur , fi calore congruo matcria dccoquatur. Et (i
:
ponatar in decoBione.
opus quod HOc purum, mundum, amc(>num,fincerum,redun),
in tcnue* laminas coaptarum ie oftendit, quod per ignis liquetai5iionn!r) modos a mineraii grofTcic veftro intclleftuidemonftravi,
fumus infra vas jamdidtum afccndenon permictit ipfum dofis difpofitumcxhalare ,'quanrumcunque vas ctiam tenereturapertum. Quaredicitura Gebcro Nunquam unum ab alio vere feparatur licet quoad vifuin fere videatur
,
:
forte aliquis
gregari
vel fepararifuperficialircrvideantur.
:
Nec
expurgacum elevacionum modisfubtile

iiis
fic
in reli-
reftreitatibus
iûibufdam fuperfiuicatibus aduliionis , tcr& tenuis foriiquc umone permix-
&
Tom.
I.
temperati fnnt per viam naturi' perfeds , in tancum quod ab mvicera non feparantur. In hoc aurem L11 j gradu
fine alio elTe poteft
(iii
unum
nam
fpiritus
67%
:
Bibliothecae
Chemicae Curiofx
gradti caloris materia nigra cfficirur: quoiiiam aigrediiiem efficit in iiumido calor agens- Qyare in
1 iirba dicitur Vidcns aiitem nigrcdincm lUi immincrc-, fcico jam corpiis liquctadiHT elTe. Irem primo in opere omnia dcnigrantur. lik vero fru-
CAP.
V.
Sequitur Decociio fccundi gradus ufque ad
Ctus idca
fic
ut caveatur ab ignc niniio
intruUis calor perire tacit,
&
quoniam compofitum fegre: :
Yuhcdinem.
gaic. Et idco tempcraco debec igne profcqui coquitur , ficuc puer lafte nucritur. Ec in hoc
dc-
CUm
igitur fic dimiferit hic lapis nigredinenv

in
niutacur gradusignis,
,
om-
fubtilis difpolitionis
&ponitur inalio furno quo firtior adhibcatuc
nes convcniunr. Ec hoc ctiam oftcnditur in Pradica de divcrfis coloribus, fub nigro colore coatentis.
de.octio. Calefacicntcsvas, & quaque, (3: ibi dscoqiii debct.
materum circum-
Nam
tunc fufcipic
vct am albedincm , cuiii qua ibidcm coquitur tamIV. diu donec albedine tranlnuicata ruborem adfumere videatur. Cavcndum elt autem, quod illc ' nigrcdine. ignis non fit intenfior , quam ad fuun) gradum (peV>e Gradu I^nis advenienie corpus & fpnitus funt: dict, nam in albo colore vero totum eft nigrum , continuetur ignis verc conjunAi. Et fi daretur decodio in exceniim ejusdcm gradus donec albcdo in vcntrc ip- ultra dcbitum fui gradus fepararentur unita.Qiianam fic approxinfec fixum: re in Turba dicitur Cocpice & cavete ne in fufius occulta apparcat
CAP.
CUm
Notandum autcm
colores apparcnt
nium vercancur & procrcanc. Citrinatur autem de quibus faciunt rhilofoplii quando dc albo colore in rubeum tranfmututur. mcntionem. Nam quandoque totum fic viride Ciainus autem color ell medius inter album & rnquandoque Hvidum , quandoque violacei coloris; beum. Oportet ergo cum praitciidi ante rnbediquandoqucetiam cxunolaterc vafiscft viridc, ex nem veram. Et de hac Fradica locuti funt PhiloSpiritus & anima non iiniuntur, alio nigrum , vel lividum intus , & viride extra, (bphi dicentes lii tamen colorcs omnes fubnigro comprchendunquiatunc inalbocolores qui colore niliinalbo
,
quod
in ipfa nigredine multi
.1
rur. Et
exiftit
:
quoniam
in cis nulia
pcrftdio elTentialis
in niundocxcogitaripofliintapparcnt
&
firmantur.-
idco Philofophi principaliter tantum inter cxteros colorcs nominant tres vidclicct qua: vittutcs dicunturanima:,fcilicet nigrum, aibum & ru,
beum. Quare
uxorem
&
Vcneramini rcgem Sc fuam ne fugetis eos nolite cos comburcre

in 'lurba
:
nimio igne quoniam nefcitis quando indigetis his, qui rcgem & fuamuxorememendant. Coquitceosut fiant nigii dcinde albi, dcinde rubei: deindetingens fiac venenum. Item fiat lapis albus
: ,
tuncinunimi colorem fcilicet albedinis , condcalbatio enim eft rotius operis fundaveniunt Tncnrum nec inde variatur in divcrfos colores, vidclicet veros . proeterquam in rubcum, in quo eil finisnlcimns. Citrinatio enim quaE fitinter album & rubeum , non dcbet dici color in perfcftione. Approbaiuur autcm per hic oniiiia qua? pridixi, qu3E ctiam vel rc ipia fddl.i experientia demonftra:
:
&
vir.
combuRione & huraore feu iiquefa&ione. Pcr aquam dicitur fequi mortificatio qux ^pparet in nigrcdine primo apparente , in qua mortificatio:
CAP.
Scquitur Dccoflio
tcrtii
VI.
gradus ufque ad
ne uniuntur fpiritus id ell , deficcantur quia nifi corpora exiccentur non apparent colores anima;, qujE nigredo & nubes appellantur. Item magne
calcinationcm.
rubefccre incipit, ponitnr ad decoin aliofuino, l-brtiorcm it^nis gradum donec intus & exrra vera rubedinc pcrfruatur. Cujus fignum eft dirnptio & perelevatio iupra
non permittic fpiricum fugere: qui nacura naturam continet. Humiditas ergo qu^ curabac in decodione nigredinem fe deficcatam
fics
CLim deaibatur,
inT dnm
,
X. quendum
ofi:endit,dum color albus incipit apparerc. Nam in transmutatione nigredinis vidi , anrequann perfcd;c dealbaretur , fufcam albedinem, qu.xbrunus color vulgaritcr dicitur qux brunicies vera albcdopoilea cificitur. Tuncauccm durance bru:
dida
de quibus
in
Turba
,
dicitiir.-
Poft aibcdi-
nem autem non potes

catopoft albcdinem
errare.
Nam igne
angmcii-
ante rubedinem ad cincrationem pcrvcnitur. Itcm videns antem illam albe, :
nicic magi(l:er
fpcxic
dincm fupereminentcm , efto ratus quod rubor in & tunc oportet illud albcdme illa occultus elt intus autcm crat adhiic nigrcdo. Cujus canlam extraliere , & coquerc , quoufque totiim nibeum mihi airignavit quod videlicctpartcs maceria; va- fiat. Et fi vobisdubiuin relinquatur quarc aibedo a nigredinis ventre cxtrahitur , rubedo autcm non fis lateribus adharrcntes magis fcnfcraiit calorcm fibi propinquum , quam matcria mcdia, idcoque extrahitur ab albedine , licet fit rubeum decoqiioniam dusitius in calorcm cocperant tranfmutari. Et dixit quendo , declaro vobis hoc modo mihi qiiod ilta brunitas afcendcbat quod albedo rante nigredine matcria remanct , & crt humida
,
cum
inciis
meus fregic vas & lapidem ti in&cxcra, & invcnic brunumextra:

,
extrahcbatur a nigrcdinis ejus vcntre, ficut in Turbadicitur. Cumcnim vidcris ipfum natum , fcito quod albedo iptius in venrre nigrcdinis primo apparentis occulta eft. Ec tunc te opportet illam nigredinem extrahcrc , ab ilianigredine fubfililTima
:
:
natura , qua: humiditas fe ofiendit apparentcalbcdine deficciri, Et nunquametiam apparet albedo, donec humiditates corrumpentes finc omnina
quod albcdo a nigredinc
confumptit. His ergo duabus de caufis dici poctll:, cxtrahitur. Diim antcin
ejus non aurein mircmini quia adhuc matcriam rubcfcic nihil devaftacur, fed tantum coqiiitur , &: hanc voco lapidcm. Nam fciatis quod quamdiu decodionc fui forti color rubens imninrabilis ap. durat albedo , & ctiam alTumpra rubcdinc pcr ^paret , in quo efl perfedio. Qjîare m Turba Ex longum tempus ftat durus , & in malTa: forcis fpc- compofito in fpiritum rubeum verfo , fit nuindi ciem refidet quoulque decodionis continuatio- principium. Icemrpiricus cingens & vivilicansinne pct fc ipfam incipit dirui , & aliquantulum ele- tromittitur, poftqnam rccefTit luimidiras corrum-^ vari. pens non alctur , qiiod ell pervcntum ad dealbacro,
:
nem
[I
Lib.II. Sea.III.
nem
feu
SubfeaiV.
ad albedinem.
,
parence tam.
natura
lui
ergo colore rubeo apperfeftionem oftendit occul-
Hoc
67^
.
CAP.
Sequiiur Calcimtio
dus/igendicompletur.
ejl
,
VII.
in
qua ultimus ^rn-
vivum, Quis ergo facier talem aquam ? Cerre di^ coquodillequifcic facere vitrum. Hicenimmarî teria nihil aliud cft quam de fcipfa vult fibi adjun gi nam omnia quibus indigct in fe habet Et (i// b ene excogicencur uae prjcdi xi fcicti sjexJ^QC // q cuiere hab ere lapidciii riibeum jn ii.tcnfo colore,//
:
Et
tunc
p-aus
,
corpus
fugiti
^J^^^^^^^^^^^^.^^^^
7/
//
iriodico"
verc faBus
fugiens.
vcre permanens
e;?*
diencem,_&êrC lu
verric lu Solem. Eft
fubcilitas:
m rjiiacipnejingentenu Cu& plus

Sacurnicon-
vum
jus uniim 'poadu.scencum illa,
materia rubeum habens colorcm ad calcinan, ponicur dum per flamm.-un fortem reverberiorum jam in terreo vafe , in quo ignis gradu fixio completur , permancas eflicicur, vera acque perfcSiftima fixione. Qilare Iber ait in cap. de Calcinacione , quod ipiricus calcinantur , uc fixiones fianc , & mehiis tlilTolvancur. Ec in capiculo eciam dc certii ordinis medicina incipic calcinari. Ecêberiujgnisjcalfir^ /tianc is rigorg, peniianenL^JlQuecIpuIvtsIcaduimpalpabilis fiac, incenfiflimum habens ru borem .Qua-
POftquam hxc
diriii
aucem in proje(îonis rriodo qua ignorata Elixir tenens non prolicic
&
elcvari incipit
ex eodcm.
&
CAP.
ERgoPaternonmiremini
errant.
dille
IX.
Conclufio totius EpiJloU.

..fiinhoc opcre multi
,
Quoniam juro vobis me nunquam quenquam praeter magiftruni meum qui

: :
vi-
ia
^rsin Turba fic djcicur Scicoce qu od cum cinis eft , opcime mifc uitun qp_^d_cinis.ille rccipic
:
f
f{-)iricum
/igne m, guoufvî ue croci ficci,

/
g iiinis
humor per iiiceriorcm vgLcombuftiJanv elfyrupi gtananôlor ern alFuma t. Item

,
&
nvclulu reft ille
debica applicaret materia'' opus fuum , fed co. nantur ad -npoffibilia in maceriis ac fi de cane crederenc hominem generare. Qiiid mirum ergo fi reddancur in operibus mendaces? Nam lapide, &c unde noco in Pracîca operis dubia fubciliftima muita reftant vere autem credacis , quod iu libris fuispofuerunt Philofophi veritatem. Sed poft:
:
cum aqua
cerram
.
mtroiyit in corpore
,
vertit ipfam in
,
morcem
fcribencis cujuslibec fcripca ejus,

intelleiSa:
quan-
cinerem C^ vuicapudperfecbonemexperiri.mannaccipice. Si tnim impalpabiicmaquarninveniunt, beneeft fin

five in
:
deiiide in pulverem
doq; ab aliquibus funt male
quod tamen
autem
icerace.
Hic aucem
fe
cinis rubicundilTimus
impalpabilis in
ipfo
elevacur eciara
&
crefcic in
niodum fermenci , & feparacurab eo in calcinacione prsdida cerra nigra , fubcililTima & perlucirum omnia in fcrinio veflri pedoris inciufiftis. Ec da, qur in fundo vafiseft, fub difto pulvere ru beo repericur. Unde dicebac mihi magifter meus: fic non dubico qubd difiis meis ea omnia appliApparec perfedionem fixionis in hoc exiftere dua cavericis pcr vos ipfum ficut egp p er experien una quidem quia per fixionem & îamjguam vjdi jj^cdpta fapicnyjm^ biis de caufis per calcionacionis igiiem,incroducicurparva quan- Bon noturus. Et fi circa hoc breviloquio brevis
,
,
:
ipfe ft prsfens clfet , & fpeculative exponeretur juxta verbum verificaret opera per effedum, Ego aucem vcftrx prudentix per om;iia expofui tocum opusr per dida Philolophorum aliquaapprobavi.licec pauca curavi allegare, quod ex caufa omifi: quoniam prsefumo , quod vos fcripca Philofopho-.
&
citas hujusElixirfuper multasquancicacesnonpermanentes corporis projeda confirmans in eis auquod nonfacercc, nifiineafixio furifixionem perabundarec. Alia vero quia terranigrapridida in calcinacione feparacur a commixco , qus alias fiierac in coto opere infeparabilis , propcer & ideo necefie fuic per forforciilimam unionem ci(Timum arcificium feparari. Ec fi remanet com mixca propter fui impuritatem , impediret purje materi^ ingrelfum.
: :
:
Fui
hoc ideo.
Nam
,
in vobis tantiam
prsefumo fcire
fundamencum
quod vobis non lacebic intentio hujus rei. Et fufficit mihi quod vobis foli meus pacec incelle(ftus & non mecum migrare queat hu.
,
,
jufmodi veritasab hac luce. Ob paterniratis veftrx revercnciam , Novum hoc Lunen edidi fupcr ea: quoniam inrer Mundi c^ceros vos elegi hac re meo judiciodigniorem , &Alci(fimus faciac vospervenire ad
opâtnm
Explicit -^
CAP.
lis
,
VIII.
Incipit
Novum
Lnmen.
-Seqmtur Cinisper calcinationemfaciusfufihi-
Perfectum Magifterium
c>*
iterat.o
Lapis, qui
eji
Elixir
Gaudium
Magiftri Arnaldi de Villa no-
completum.
va, tranfmijjum pcr eum ad inclytum Re:
Clnis vero
ifte
caret fufione
,
qualiter
autem
fihi
gem Aragonum
bilis
quod quidem
efi-,
Flos
ingrediacur uc cingat reddirur, fivc fudor, per

.'
cerce liquefaftio
Florum, Thefaurus
omnium incompara-
a Philofophis tradicum. Qiiis eigo modus eft ille ? Eft-ne in aquam folvendo Certe oo;i, quia Philofoph non rcurantjliLjquis^tangenci adhxreatibus^, &idhui
,
modum
8e;Margarirai; quo reperitur Veri Com-
pofitio Eltxir-,
tam ad album quam ad rubeum

'videlicet
nedantibus. Qnaie dicicuc in Turba : Incipienputaverunt eam audieiV.es aquam 'tes~aucem aquam elTe vulgi quod fi noilros libros legiflcnt,
, :
componendum,
ad Solem
^ Lunam
fub compendio declaratum,
eife permanencem._âE ejrgo SCias , Chariffime, quod in omni re quê fub coelo eft , creata funt quacuor elementa , non peu agtia^ftj/ê.i_cjUit rangencnion adhjeret , fed fudifcurric nihiljiumeaaas ficutargenc um_ vifum, fcd per vircutejD. Unde Philofophi fub vepjrficig
icirent utiquc
aquam
Toai.
1.
lamine
680
laminc
riinc
:
Blbliothecx
elementi
,
Chemicx Curiofe
tiam 1 invcnire
1
fcieHtiae
iftam fcientiam tradide-
& ea folvunc & calcinant

&a!iquipcr
Te
fundunt
fu.
&
,
adliceram non
intciligenccs
,
opcrancurcx
&pr rcrparant:
Iblum projiciuiu
languinc, capillis, ovis , & urina ncc nonmultis aliis Si cx iilis primo extraxtrunc quacuor eicmcnca, ut cum eis opus periiccren!: , fcparando primo per diftillationcm cx pridiAis aquam claram deindc oleu.m in fupcrhcie citrinum , quod dicunc ignem & aerem continere , & terra nigrain
:
percorpora imperfctta. Ec alii fimul niifccntcuin (piritibus , ut diftum eft. Prxparant auccm cuin
corporibuspraeparatis, &:nihil invcniunc. Etcauf illorum crrorum cltfimiljs prscedcntibus Et tiuidsm ex folis corporibus crcdunt medicinam cliccre.- & priparant ea calcinando folven,
fundoremanct. iôitmodum cumaquatcrramablu- do ^ congelando, & projiciunc fuper corpus 8i unc & dcalbant imbibcndo ipfam &. decoquendo decjpti funt. Ec error illorum cll quia fpcrma iU loruin ab inftio non acccperunt , fed corpus , uc aqiiamillain tocics, donccterradcalbetur. ignem efl in natara fuai Ex raciouibus crgo didtis apparer illud paratuin ad D :inde reducunt oleum bibat quod non in fanguine , nec in ovis . nec in capillis terra cocum di<Sa , quoufque diftiilando iftim ftu vcgctabilibus apparcat, auc liabtbitur icicntinduram. Et olcum & fcilicct, aquam , corpusfjfum, tia noilra , nec in fpiritibus prxdidis per fe aut fupcr projiciunt cincrcm tcrram fivc fjlibus nihil atramentis , auc aliis hujufmodi quibus' aliud invcatit & cuprum , fuper vidclicet cunquc. operantur fccuadum faciunt & camen & niunt Ec quidam fiibcilius infpicicntes , confideravcquod Philofophi dicunc in libns fuis.- & lic i;i errolunt argtntum vivum cfle principium metallorum,; Ectaiaveiiicn:csiatroitum. non ceciderunt , rem men error illoriim eft : quia certum ell , qiiod non & ipforum origo in caloris fulphurc invenitur, De gcncratur ex liominc nifi homo, nec cxcquo nili coxeruni&Jublimauint pcr fe ar^cnûnm^^ equus: fimiliternec cx aliis ainimalibus, nifi fibi fixavenmt , & prgparaverunt^: nihiljijvenemnt. Caufa vero crroris illorumeft: quia fpcrma virino fimilia. Cum igitur ifla finc d natura metalloru n penitHS aliena, impolTibile efl:cx ipfis ficri gene- prodeft , ncc frudum atfcrt , nifi projiciacur in rationcm cx metallis qiiia oictallanon generan- matriccm mulieris. Siccciam Mercurins, quHperArgcncuin autein mac no nôdcft ,_nifi prpiiciatur in n.atriccm tur nifiex fpermatc proprio c,oxpfLrii31jJit.ipUiiILnianjrn^ Cîidam ipf^^ vivum cft fpsrma mctallorum & origo corum & lavarunt prouc dicunc omncs Pjiilofophi , &eciamufus& corporc amaigamando mifcuerunt tanidiu cum aquadulci , doncc eisapparuit: quia ratio docet , prout infcriusdeclarabo. Iftaautcm corpus mundum cfl: redadum & illud coxerunc pr:Edi(Sa, vidcliccc fanguis , canilli, ova.&csfinem: crcdcntes in quod runtargentum vivum ergo ufqi:c atgcntum vi\um vcgctabilia, non tcra cum tali coipore mifceacur & nihil inveneiuut: cx ipfis cft impollibilis generacio , fcu transcTiULa tio mccallorum , nonfunt igiair pra:di(3:alapisno- quiacorpus iinmundum invenerunt , & argentum vivum evanuit : fcd corpus fuit mundius quam ftcr , liccc finc exempla. qiiia Ipcrfuilfet. Caufa vero illorum errorum efl Suiic alii qui accipiunt quatuor fpiritus , fcilicet, arfenicum, ftilphur, avgcntum vivum,& falaimonia- ma non jungitiir cumôrpqre^jujlLuua nie dianie: cum Si dicuntur Spiritus: quia ab igne fiigiunt, quoniam alTTmFelt medium inccr fpiritum & cor& evolant in fumum. Et ilta accipiunt loco qua- pus , ipfa ad invicem coujungcas. Anima autem quia ficut auima corpus vivificat tuor elementorum vidcntes quod Philofophi di- icrmcntum cfl cunt in libris fuis fcienciam eirc in fpiricibus & liominis : ficfcrmcncum corpus mortuum a natur* veliutu- fuapcnicus altcratum vivifiear. Unde anima obtiiflosfubjaccntes , uc fint luturx aerex rx aerex effi:iantur. Fixant pofl:modum calcinan- net principatum excrcens vircs fuas idcirco , quid do , ut fint natura; terrex folvunt , uc finc iia- fit lermencum , infrd dicetur. Quidam milccnt corpora impcrftda cum corpotura: , aquese deltillant . ut fint natura: ignea'. Ec ifta coniponunt juxca libros credeijtes iiabere ribus perfcdis , & ponnnc , in examine , crcdcnfcientiam elemcntorum & compofita fimul com- tes, quod id quod eft bonum & putum in corpoponunt fupra captum & uihil inveniunt; fed iiC tibus ip.ipcricotis ciim perfc6tis remancat & rciiprimi in errorcm funt elapfi. Et caufa illorum erro- duum cvanefcat. H.ec aurem non videntes illufi rum eft miikiplex quarum du^ fulliciunt quoad funr, & cccidit intis cogiratio prava. Caufa auquia corrumpcns corpracfens. Una , quia uc prj:didum efl , qubdmecaltcni iHorum errorum cft la non gencrancur nifi cx fuo fpermate. Ifla autem pora imperftda, impedit ncpcrhciantur. ttnota nonfunc.^fierma inetallorum pcrfeftorum , excep- quod hic oporterct habcre dupliccm virrutcm , to argento vivo. Ergoexeisefl: impoiTibile fieri qua: fcpararet terram fulphuream combircntema generatio, vel tranfmutatio in mctallis. Item quia commixto & quae convcrterec jam feparacam ad fulphur & arfenicum cicb comburunturin ignc, & uaturam fuam. Hanc virrutcm corpus in m.-; gioflâb ignis combuflione in carbonem transferuntur: tudjne habere non poteft. Hxc omniattntavcrunc quomodo ergo expedabitur de eo bonum quia conununiter opcrantes , prout &cgo tcntavi jani, cicb comburicur , & in carbonem rcducicur, ncc & in liuporcm addudti fuiit tanquam dc fciencia aquam expeftarc dcbcc ? Igicur patct fubtilitcr in- dcfperati 8c intellcdus imbccillitate magiflerium tucnti , tjiibd nec ilta per fc , nec junfta cum cor- rclinqiientcs. poribus , ncquG milta cum olcis cxtradis ab ovis. Nunc aurem fcire te volo , quod mater ia om fanguine & capillis urina vel aliis vcgctabilibus, nium mctafloruni ,. & ônjm^fperma _cfl:_MXU;-^ necmitta ad inviccm fiint lapis nofler , auc medi- riu72i^-2î!^SLiulpiii3ti.)sîn vencre terra.' , caloi-& cina noftra. Ec lioc propter rationcs prccdictas , "Tulphurco decoqucnte & fec HntTum varietatcm quia ad gcnerationem liominis non fit alicujus fulphuris , & ipfius niultitudinem in terra divcrfa commixtio rei , nec ad gcnerationcm animalis, nictalla gcnerantur .-fcmpcr ramcn eorum matcria nec adgcneratioiicm plantx, nifi fuis propriis feeft una & eadcm cflcntialiter^foloramen dittcrunc miuibus auc fpermatis. Igitur magiitcrium no- accidcntc fcilicct dccoftionc majori auc minori, iirum cammiflionc alicujus non indigec cxcranca. adurcnti , vel non adnrcnti fcn compararis. 1 1 ia Cîidam credunt in f^libus , feu aluminibus fcien- hoc omnes Philofophi cpnveniunt. tt adhuc tibi,
, : ,
,
ll:
chariiTime
Lib.II.
charifTime
,
Se<St.III.
Subfed. IV.
,
,
68r
,
demonftrabo. Certum cnim ex eo vel de co in quod rGlblvKur: fiiperqiiodponam tibi excmplum. GUdcs vel nix convercicur iii aquam mediante calore: ergo prias i\nz aquam quam nix vel glacies fed omnia mccaila convercuntur in argcncum vivum: ergo prius i'ueruac argcncum vivum. Modum autfem convertendi ipla in argentum vivum , inferius tedocebo. Hocautcm fuppofico, qiod mecallum poiVic relolvi iu argcncuai vivum , folvicur opinio
fili
,
clarius
6li
qiiod omiiis res
eli:
tur:quiacum mundificata fucrit auxilioDei to* lum magilterium cUf igetur. Qua mundaca & clarificata feu dealbata ut dictum eft aqiia mediante , qux cum dida cerra mcdiante caiore &
, , ,
'
Spiritus & alias Ipecies in qiii dicunc clemenra & nacurammccallorum transmutari non poiTe quia hoc verum non eft, ut ipfi adbrunt, nifi ad primaai maccriam reducancur. Reductio ipfius ad prsmam matcriam cft tacilis & polfibilis meral-
illDrum,
lis.
itcm oitciido
cil:
,
tibi
quod mulciplicacio
crcfccns
in
me-
fallis
pofllbilis.
Naiuomnc
&
nafcens
hiultiplicacur
ut patcc in plantis &i arboribus:

:
liamex uno gran-a millc grana procreantur ex uiia arbore intinici procedunc ramufculi ex quibus fiunt diverfx arbores ^Si in.înita:. Et fic fiium numcrum autJcnc 9c mukialicanc. Mecalla antcin in cerra nafcuiiuir & crcfcunc ergo pofribilis e(t ineisaugmentatio Sc mulciplicacio ulquc in infinitum. Ci ea Oltendi tibi, cliariCfime iri\i fapicntix gu dicta func intellcxilti errnres omnium opetanciam conjmiinitutcum caufisfuis &.ilHrmavi
:
:
lucida.dcmon(l;rationc aperca riiincDei auxilioadpracticam veniamus. Dico tibi chariiTimc , quod oporret corpora primo ad prinum maceriam reducere, adhoc uc riat gcneratio lcumulciplicacio in eisdcm maceriis.Animadverte ergo in his qiias tibi dcfcribuntur. Accipe cuYi'i-'iTi
hoccHc
&
pri ib.
tb.
iiij.
modico
mifcerum ex eo limatura munda, mortario cum fale in Mcrcurii terendo amalganêntur. fimul quoufque & aceto ,
fiat
,
&
&
Cumaurem cuprum
fueric
opcimeconjund:um,po,
ne ipfHm in bona quancicace aqux vicac hoc eft, in xij. parcibus fiii de aqua vicje. Hoc eft, quod Ci amalgama fueric ife. j. de aqua vitje fic xij. & pone
coagulaca & iiUpifiata ccrram ipfam coagulacana cum aqua fua , infpiilatam finc alia aqua decoquens forti igne in cucurbita vitrea, alembico vitreofuperpofito, donec qaicquid fuerit deaqua, afccadat ad alembicun: & cerra remaneat calcinata. 1 unc accipc de fcrmento de quocunque volueris quartam fui partem id elt , ii fuerit una libra corporis petfedi, de ferniento uncias tres. Fernientum vcrb aut eft aiuum aut argentum iftud fermentum cum terra fcrmentarur , fic foluti ut de terra fadum eft & eodem ordine cutn terra prarparatum fininl conjunge & abluc cum aqua prsEdida , & coque per tres dies autplures. Tunc itecum aqua fua imbue &: coquc ur prius Si hoc totics reitera quoties & do..ec hic duo itl unumreducantur: qnod pcrptndes quando coloc non variabicur in eisdem ; tunc luper eisinfunde aquam prxJifiam , pajicm poft paiicm paulatim> u;quc dum biberic de ipfa quaîtum poterit fempcc riovam aquam infundcndo. Nam in ilta conjundione ipiiicus , & corporis, cum eisdem eo.mmifcecur aiiima &: unum fiec cum eis, & corpora convercuncur in naturam ipforum & gcrmcn conjungicurcum corporibus ipforum prscdidis mundatis quia non poceranc ancea propter illorum immundiciem &gro(ricudinem , fed cum eis conjungicur , & in eis crefcic & augmenratur. Nunc revertar , ch.ariiTime , ad dida prius , applicansfingulariter fuper ea vcrba Philofophoruin antiquorum obfcure in p-irabolis collocata. Ut me in didis verba Philofophorum intelligcre , cum ipfa verba eos protuliflc affirmes. Primum verbum eft corporumin argencum vivum redudio: & iftud eft , quod Philofophi vocavcrunt Redudionem
,
.
&
.-
tocum
in urinali O-iper
rius lencifii.ne
ignem debilis cineris infead ignem per diem naturalem tunc

.-
dimicte infrigidari
&
cum frigidum
fuerit
cola
aquamtuam cum omnibus qu2 in ea funt per pannum liueum donec exeat & tranfcac per pannum de
aqua , id quod de corpore refolutum fuerit , & non per hltrum quia non exiret refolutio corporis per iilcrum, &parsqi:spocerit cxircexeat,& ponead partem. Ueindc accipe id quod remanfic in panno, & iterum cum nova aquq. benedifta repone ad
.
fundamcntum. Verba Philofophi Niii vanum iaborabitis De qua folucione cradans Parinenidcs in iibro Turba: dixic /Si hunclibrum legiflcnc & incellcxiflent , fcirent utique aquam efie permanenccm qus abfque fuo corpore cum quo junda elf & fada eft unum permanens e(Ie non pofTct. Non igicur corporum
eft artis
:
qux
corpora
folveritis in
ignem
prius
,
in vafe
prxdido
per diem
,
& nodem
:
ut
Pliilolbphorumaqua nubis, fcd ipforum convcrfio in aquam ex qua fuerunc creata , icilicet argentum vivum prour geIu'convertitur in aquam iimpidam , exqua primo fuit. Ecce per Deigratiam ununj habes elementum quod eft aqua. Secundum verbum efl Qiiod fit terra. Et hoc
, , :
quod Philofophi dixerunt. Quod degroffitudific to pone fupra ut & ne terra generatur quoniam ficcs aquse qu partcm aqux cum prima ad Terram Philofophi dixeties reicera quoufquc opus ad aquam revercatut' remanent in fundo vafis hoc eft ad primam materiam quodeft Mercurius. runt. Sic habes ergo fecundiim alios , elementum, Quofatto, totum iftud accipc & pone invafe quod eft aqua. Tertium verbum eft Quod eft tcm mundificavitri, fuper ignem lentum decoquens . quoufque videris in fuperficie nigredinem apparentem, quam tio. De aqua mundificatione Morienus Philoforemove fubtilius quam poteris & fic reitera co- phus dicit Hxc terra cum aqua putrelcit > munquendo Si nigredinem a fupcrficie tojlendo, quo- dificatur qua: cum mundificata fuerir auxilio ufque appareat njhil nigrcdinis, & aqua remaneat deicatis totum magifterium dirigetur. De qua diJunge ficcum clara "unc habes aquam & terram,fcil. duo prin- xit etiam Plieyrer in libro Turbse humido fcilicec, terram aqux. Ecce & aquam cipalia clementa. Deinde accipe illam terram & nigredinem quam per fe jam habes & tcrram dealbatam cum aqua. Quarrum verbum eft:Aqua qua poteft evaporare collcgiftj . ^ pone in vafe vitreo Sc fuperinfunde
cola ut fup; a dicitur
,
&
& aquam fecundam
eft
deaqiia prxdisâ, quoufque fuper eam natet coquc lento igne pcr quacuor dies: tunc aquam pone & coque , Sc fic deinceps qnoufque terra aleft quod Philolophi dixebata & clara. Et hoc pucrefcic & muudifica*"'" ^"1"^ ^^^^^ runt:
: ,
&
h^
per diftillationem per quam fublimationem Cive afcenfionem cfFicitur ipfa terra aerea , ciim prius* eifet fpillatum cum terra & coagulatum. Et habes terram aquam & aerem. Et hoc dixir Philetes ia libro Turbse: DealbatUtn ficenm igne comburite,
,
tjUOufqwJi
6%i
qiKHifcûc
qiii
:
Eibliothecas
Chemicas Curiofge
eft ficuc id
ex eo cxcat fpiricus , qui in eo invenitur: dicitur-Cinis Hermctis. Ec Miscris PhilofoEt rcinaiiec tcrra calcinata in fiiudo vnlis, pJuis Mr. eft narurx ignei. Et (ic lubcmus in pridiiSis
przparationibus quatuor elemeiua.Hxc trgo terra calciiiataeft illa, dc qua aic Miscris Philofophus fic: Nec cinercm vilipendasin infenori loco , eo
telle exiftence.
elt diadsma cordis, cum prxditta poftmodum qujEremanct. Ciiiis eft aniPliilofophi quod tcrra. rcrmcntum ponicur,
quod
eft
fupcrius
& totum
vertetur
terram.
Pa:et ergo ex pra:di6tis quod lapis nofter funt quatuor elementa , & func anima, corpus & fpiricus. B: lapis nofter , prouc dicunt quidam rhilofophi , lic cx una re cum uiio & certe vcrum di, :
cunr.
In
eo cni-n
rocum magifterium noRrum fic cum aqua noftra &exea: & psr eam. N.im ipfa corpor.i lolvit /ûtdidtumcft fuperiiis non folu.
certe
, )
Nam
illa
tionc
quam & prout credunt ignorantes,

.
mam
dicun: fermentum. Bt hoc ideo , quia ficut fcu cjus corpus iiuinanum abfque fuo fermento ferNam propofito. in ita valcc , eft niliii anima
,
quOd
aqnam nubis fcd folucione quhd convercatur in aquam primam, ex qua fuerunt ab initio. Ipfa enim
cr-avcrtancur in
,
vcra i^hiiofophica
fcilicec
mcntum
fuam
iftis
cft
corpus
ut
alia convertir.
Et fcias
,
diSum eft , & ad naturam quod non eft fcrm':iieft
aqua corpora calcinat & interram reducit. Ipfa eadcm aqua corpora in cinerem transformat , &
,
tum nih
Sol &c
Luna
hoc
aurum
, :
& argcntu;n
iicut .So!
planecis appropriata. Ideo X-'.ma aliis donnnantur planccis
quia
&
lic ifta
duo cor-
ipfa ad fuam naturam poraaliis dominancur, idso aplurimis Fcrmenciim dicunconvertunt tur. Oportetergofermentum in corporibus incro:
&
inciaerat, dealbat & mundificat , juxta vcrbiim Morienidicentis, qucd azoch & ignis latonemabUumc aque mundificant, & ejus oblcuritatem ab to penitus eripiunt. Lato aucem corpus
eam
&
immundum
duci
quia cft ejus anima. Hoc cft quoddixit Moricnu$:Niti corpus immundummundaveris,&:cum dcalbatum non reddideris , & in co animam non miferis , nihilhuic magifterio direxilli. Igicurtic
.
& fcrmcnci cum corpore mundato tunc fpiricus ciun jungicur Ixcacur & gaudec cii n eis: quiamundafunt afua nacura groiTa o^ fubcilia func fada. Et hoc eft quod dixit Afcanusin libro Turbi Spiritus non conjungicur cum corpnribus doncc a fuis immuudiciis fucric peifcdc dcnudatus. In hora conjuniftioius mirabilianiaxiconjuniSio
:
eii: Azoch aucem eft argentum vivum. E: corpora divcrla conjungic prsparacum praedifto modo , conjundionc tali quam non poteric ignis potcntia: ncc alia tcmperatio feu probatio* feparare :&ab ignis combuftione dcfendic & eorum unnm inaliud mictit & corporafublimat noa fublimacionc viilgari.quam intendunt idioc.T,qu6d [ubiiinarc fic fupcrius alccndere per igncm. Et ideo actiuiunt corpora calcin.ita, & mifccnt cumfpiri,
:
tibus (ublimatis
&
, fciiicct cum , arfenico & falc: ptr ignem forcem & fubicancum corpora afcendere faciunc cum fpiricibus , & dicunt quod tum
,
corpora
iuii liinc
(tint
.
fublimat.i,
& his
tales falluntur
&
de-
ma
apparcnt.
Nam
omnes colores de inundo
ap-
parcnc in opcrando quotquot cxcogitari poifunt, corpus imperfcdum coloracur coioratione firma mcdiantc fcrmento quod fermcntum eft anima:fpiricus mediantc anima cum corporc conjcmgitur & ligatur & cum eo limul in colore fcrmcn-
inunda
,
, ,
quia ipfa poftmodum inveniunt magis imquiim fuerunt prius.

,
&
charifTime quod uon cft noltrum fubiimarc fuperius afcenderc- fed fubiimare Philoibphorumeft, de re liafla & corrupta altam facere atquc magnam: id eft: puram uc dicimus: Kle ho-
Scias
.-
ti
convertitur
&fitunumcum
eis.
,
mo
Phi-
iublimatus
,
cft
id eft
in dignitate poiitus
:
fic
Ex
prsediftis apparet, fubtiliter intucnti
lofophos in
fuis verbis obfcurilTimis vera dixifie Philofophi dicunt inlibrisfuis,qu6d Lapis nofter cft ex quatuor elementis ; quia ipfum
Nim
ipfi
elcmentis compararunt. Ec oftenfum cii; primo qualiter func quatuor elemenca. Dixerunc etiam quod lapis nolter compofitus eftex corpore & anima & fpiritu & verum dixerunt. Nam corpus iinperfedum corpori comparaverunt propterhoc,
,
,
corpora (iint fublimata ideft , in fiibtilitatem & in altam naturam converfa. Veruutamen fublimare apud Phiiofophos, idem eft quod Inb.ciliarc & decretare, quod totum f.icic aqua noftra benedifta. Sic ergo intellige noftram ll>bIin-,r.tionem quia multi funt in hoc dcccpti, Aqua etiam noftra mortificat & vivificat , & appa:
enim diximus
rerc fcic colorcm
vcqaia eft infirmum. Aquam fpiritum dixerunc, dixerunt: animam Fermencum re ipfa fpiritus eft.
&
quia ficuc fupra didum cft , corpori itr.perfedto vitam tribuit pcrfcftam , quam prius nonliabebat, mcliorem formam produxic. Dixerunt etiam quidamPhilofophi : nificorfora ducatis ut fiant incorporea , ad corpora non dtim opcranda regulas inveniftis & verum dicunr. Nam primo fit aqua, id eft argentum vivum ficfit incorporeum. Deinde de conjunctione fpiritus , fcilicec aqua , fic corpus. Ec ideo quidam dixerunt Convertere naturas & quod quiris invcnies, hoceft verum. Nam in nofiro Magifterio
&
&
primo nigrum in mortificacione corporis , dum in tcrram verticur poftmodum varii ante dealbatioapparent muici colores nem quorum omniuni finis eft albedo. In conjunciione vero corporis prajparari & fermcntaci , colores infiniti apparent tot , quot ab homine excogicari non poffunt. Ec (ic apparet quod mngifterium noftrum eft in uno, &: cum uno fit , & e\ quatuor uc dictuin eft: , & ex tribus ut fupra dicium eft. Unde fcias , charilTime , quijd Philofophi nomina noftri iapidis multipiicavcrunt ad hoc , uc abfcondcrent eum , & dixerunt Lapidem noftrum
: ,
&
.-
corpoicum
funt.
&
fpiritualem elle
,
&
,
in rei veritate
mentiti non funt
primo facimus de grolfo graciie id eft, de corpore aquam & polimodum de hujusmodi ficcum id terram id eft , ficcft , de aqua , quse liumida eft cum & fic naturas convertimus, & facimus de corporeo vcl corporaii fpirituale , & de fpirftuali corporale, ut didum eft. Et facimus id quod eft
:
,
:
Nam ibi dum eft fpirituale

fius
prout fapicntes intelligcre poseftcorpus& fpiritus , 5.: corpus fain foiucione

,
ut difiuni ell
&
fpiritus factus eft corporalis
in
cum corpore perfcdo
8i
conjundione ip fermento. Qiiidam
fupetius
ficut id
quod
eft inferius
:
.-
ideft, fpiritum
enim Philofophorum ipfum vocantes (prouc di.\ic Eximcnus in iibro Turbi ) (\c fcitote omnes fcicntiam inquirentes, quod nuila fit tindura vera, nifi cum 3Ere noftro & infinica nomina impofuerunr,
:
corpus
& corpus
foiritum
uc in principio opcra-
cioim videlieec in folutionefic: quod clUnferius,
ne ab infipientibus perciperetur quoquomodo, (i & idem ipfum nominarenc :, tameu unus eft opus.
Lib.II.
' '
Se6t. III.
xerunc
ignis,
pis
SubfeaiV.
,
68j
natura funt
*
opus. Er idco dicic Morienus quod cum fado noflri m;.gifteTii a(Timilatur in ordinemhomiiiis creatiuiii. Na.li
telligeretur
,
nifi
quod
eft
per fapiences. Sapientes vero diunus lapis , qui ex quacuor na:
primo
efi:
coitus,
,
pottmodum concep-
turis eft
compofitus
quse
quidem
'
tio deinde imprignacio quarco ortus, & quintb fequitur nurrimcncum. H^c verba faciam te jntelligerefi fueris atcencus corde . atque follicitus. quod eft argentum vivum, bc.xco fperma noitrum cum terra conjungicuc corpori imperfedo qu.c tcrra noftra dicitur eo quod terra ell: mater omiiiiim eleniciuorum: Cimc fecundum Pliilofophss
, ,
: :
& terra. Quiquidem lapiseft lain fimilitudine & tadu non autem in natura: Sc
aer,aqua
:
vocatur lapis,
fitum
fivc
dum
elt
coinpofitum quoddam. Compodudum per viam rcdam cft id quod
Coicus af-pellacur. Dutn autem tcrra incipic aliquancuUiin de argcnco vivofecum reciucre.cunc dicicur Conccpui',& cunc agic mafculiis in fecminam.idelt.argcncutn vivum incerram. & hoc eft quod dicunc Philolbplii qubd noltrum m.igifierium non ^pforum cpncitaliudnili niafculus & tlemina, jundio. Domina.cnr aqua in argentunn vivum , Sc mulcipiicacur , &. augmentacur. terra crdcic Quod aucem evenic quando terra dealbatur , tunc pr.egnicio nujKupatur quoniam jam terra e(t impriguara. Dcinde fcrmciuum conjungicur cum ut dictum c(t corpore impcrfccto prxpar.ico quoulquc nnam fianccolore & afpedu ,&cuncdicirurOrcu!,. Tuncenim natus cit lapisnolter qui natus Kcx a Philofophis nuncupacur. Unde dicic Honorace regem vePliilofopluis inlibro Turb.r llrum ab igiic veniencem diadem.ate coronatum, & ipfuin alimencate ufque dum ad cEtacem perfectam pefveniat. Cujus pater eftSol, mater vero Luna Lunam autem pro corpore imperfedoaccipiunt Solcm vero pro corpore perfedo. Ultimo vcro fequitur nutrimentum , quoufque augmence,
(.'^;:
quxritur , in quononeft aliquid fuperfluum, vel aliqucd qtiod defit.imb omnia quse funt in lapide, fed ei ncceftaria , & nuUo alio indiget : quod di6lum compofitum , fivc lapis eft unius naturi unares: qusequidem res, in decoftione ignishabet diverfos colores, antequam fiat lapis albus perfedus. Et nota , 6 tu Rex : qubd ubi magis diSus lapis ftat in igne , tantb magis augmentatur de bonita-
&
&
te
c*<:
res in igne
non eft ira quia omnes alise comburuntur , & amitcunchumiditatem radicalcm. Diftus vero lapis tocus folus in igne femper melioracur& crefcic ejus bonitas : &ignis eft ejusdem lapidis nutrimentum. Et irtud eft unum de evidentibus fignis ad cognofcendum lapidem ipfum quod intellige bene. Quod compofitum l\vc lapis dividitur ante operatiunem duo:
qubd
in aliis rebus
busmodis: primacorporalis
alia fpiritualis
,
Sc
unum
exit ab alio
&
eft
unita
&
regitHr
unum
magna. Nutrimcncum aucem imbila<Ste fuo & fpermace ex quo fuit ab inicio bacurargenco vivo farpc & fspius , quoufque habear quod fuiliciac id eft ufque ad perfeîoncm, quod eft finis tocius operis noftri. C-hariffime , per ea qus di6ta func , fecile potes intelligere omnia verba Philofophorum obfcura,& cognofces onês in eodem convenire. EtnihiUft
tur augmentationc
,
: ,
aiiudmagifterium, nifi tdquod prxdixi tibi. Jam hibcs chariffime cotporis folutionem & redudioncm fui ipiius ad primam maceriam. Deinde habcs iofius in cerram convcrfionem. Poft aucemdeallacianem , in aerem levigationem quia tunc deftillando hamidiracem qu.-c invenicur , fit aereum. Qiiod defcendic, & terra remanet calcinata: & tunc ert ignea; naturs. Et habes etiam iltorum conjunt5tioncm ad invicem & habes commixtionem animsE & corporis & eciam conjunctionem anima: & corporis & fpiritus fimu! , (^ converfionem ad
.
cumalio, & unum meliorat aliud. Et Pinlofopli nominaverunt unum Mafculinum , & aliud Foemininum. Ec nota , 6 tu Rex, quod quando Philofophi nominaverunt Argentum vivum , &magnefiam, dicenccs Congelat argentum vivum in corpore magnefisE quod ipfinon intellexerunt de argento vivo vulgari quod videtur , fedinceilexerunc quod argencum vivum eft humidicas di6ti kj-idis quia magnefia non eft illa qua; videtur vulganter fed magnefiam vocaverunt cocum compofitum in quo eft coca di(5ta humiditas quse eft argentum vivum. qocequidem humiditasnoneftficutalia: humidi.ates, qu^ quidem humiditas currit in igne , & in codem igne totwm compofitum diiToIvit , conge:
lat
perficit.
finaliter rubefacit 3c denigrat , dealbat Ec nota , 6 lu Rex quod in opere ncn ponuncurplura : fed unares duncaxac, nsc oporcec
,
,
&
aliqua
ni debet
invicem
utilicas
& habes augmentationem tantiim. Cujus

eft
,
major
quam
""
polTic percipi.
Exfiicit traUatm Flos Florum

rialdi
MagiHri itAr-
nec aliquid appoRex > , 6 cu qubd terra alba vocatur lapis albus perfedus 8c quse terra rifbea vocatur lapis rubeus perfeSus quidem terra alba per regimen didi operis abfquc adjutorio alterius rci convg4titur in tubedinem. Aqua vero five argentum vivum vocacur humiditas , Qux cft in dido lapide. Et nota quod aqua (ivc humiditas dum exit de compofitione five lapide > verfa fuittota compofitionigra infundo vafis fic coiitinuando ignem ipfa nigredo in qua eft humifieri
trituracio
manuum
cum dido
lapide. Et nota
&
de Villa tiova.
ditas
vertitur in diverfos colores

:
&
finaliter
ir
Arnaldi De Villa Nova

Epiftola y^pfr Alchimia. ad Regem
albediuem qus quidem liumiditas vocatur ctiam aer, quiaerfeu humidicas mifcecur cumterrafua,
& cum aliis

,
elementis in ipfo lapide cxiftentibus:
Neapolitanum.
ddnec fiat unum quid album. Et nota, 6 tuRex, quod dida humiditas aerea , quje eft argenmm vivnm eft una res cum terra fua fupradida & aliis
,
SCias
pondera
tes
,
6 tu Rex
qubd fapientes pofuerunt
in
opere multasreSv
fcilicec diffolvere
,
&
mulcosmodos operandi,
,
plura vafa , quod fecerunt ad excicandum ignoran-
&
coagulare
&
&
&
addeclarandiim intelligentibus opus

:
pra:-
diSum. Ec noC3,6 ca Rex, qubd fapientes delicet pliva nunciarunt opus fub brevibus verbis ut non ioerba alia pofueruuc , & adjunxeruot ,
elementis in ipfo lapide perfiftentibus. QiâEquidem humiditas, licct fic pauca eft fufficiens ad ad perficiendum rocum lapidem.a nutriendum quoeft ipfa humidicas. Ec eft fciendum , qubd i dida compofitione feu lapide , funt Sol & Luna in virtute & potentia, ac elementis, innatura:quia
,
,
&
fi
hic non efTent

,
non fietn: inde
in ipfo compofito non fierent: neque Sol neque Luna & tamen
,
noii
68+
Bibliothecje
Chemicx Curiolae
&
Praclica Magiftri Arnaldi de Villanova,
tioa clt ipfc Sol, ficut Sol commuiiis , nec ipfa LuLuna , licuc Luii2 commuiiis ; quia ipfum Sol
na cxillcnces in ipfa compofKione, funr meliores Luna <]uam ipfa natura vulgaris: eo quod Sol
&
dirti compoliri funt vivi
&
alii
vulgarcs func
mor:
ad cjuerjdam Pnpam
viaiiiis
ex lihro diHo
Bre-
habico tameu refpeCtu ad ipfum Solcm & Ludido lapidc cxidcnccs, uc dicSum efl licec Philofophi nomiuavciuat ipium lapidcni Solem Lunam , adhncm illum: quia iuipfo lapide funt poceiitialiter iion autem vilibilicer, Ec
tui
:
Librorum Alchemis.
,
nim
in
i:^:
fciendum, quod uriaeft rcs duntaxat ,

ell
ipfe lapis five
compofitum
ipfo clt
:
SAntftilfimo in Chrifto Patri devoticnmo poft imitatio Dei excelfa, _ pedum ofcula beatorum dico tibi pater alme,&c. Cûod omnium primo, corpora in primam mateiiam reducere oportet.
,
& unius natura: & in

necenkrium
Prius te fcire volo,
quod materiaomnium metallocft
totum illud quod id quod eum meliorat, & illud quod ipfum complet & non elt iltud compofitum quod efl ununi; vidclicet opus aliquorum animantium fcu animacll ei
:
&
in ipfo cft
rum
& corum
fperma
fumus albus
,
dccodus,
&: infpitlacus in
ventre terrx
calore fulphureo de-
lium, feu vegetabilium: fed efl natura munda & clara de fuis propriis mineris , qu.c transmutantur ner regimen ignis, & putrelcit &: nigiefcit , & alDefcic , & rubefcit & ad plures aiios colores devenit. Ec nota, 6 tuRex, quod humiditas pra-di<9aqua: eft argentum vivum , eR corruptio iplms lapidis quoniam ipfum lapidem nigrefcere facir, Hnaliccr ipfum lapidem dealbar. Et nota 6 tu Rex , & fcias , quod Philofophi dixerunt Fundatis corpus , & aiktis eum donec convertatur in aqiiam: quod inteiligitur de difto compofito, quod fjiidatur , & congelacur & tunc vocatur terra. Ec nota quod Pliilofophi vocant Aquam dum diAus lapis eft liqucfaitus cum fuaaqua , qur in iplo lapide eft fixa qua' aqua tunc ell currens & alba ficut aqua. Et nota 6 tu Rcx qubd convertatur aqua in aerem ; quod eft imeliigendum, quod di(3a aqua congcletur 8c convcrtatur in corpus quod antea fueiac qn,od corpns e(t tamdiu in rcgiminc ignis, douec convertatur ipfum corpus fubtile , cS: in albediaem perfwdtam rcdactum: "^ tunc nominatur peraliquos Aer. Scd quando dicitur qubd conver:
&
ignem incelligitur, quod didum comquod vocatur Aer ftec in igue forti tam diu dn.iec rubefcat & tunc erit completum ad rub'.nm: quod vocaunr Ignis , five Sol. Ec noca, 6 tu Rcx , quod de uno folo compofito & duntaxat alio quod compoficum de ipfo fic onus, & non recip.' purum abfque immunditiis qus funtin eo, quod ut oportct vidcliccc qiiod fit niundum compofirum rcge ipmm in igne cum fuis naturis :
t:irtir
aer in
,
pofitum
,
<.'.c
coqucntc ; & fecundum varietatem fulpliuris&: ipirukitudinem interra , diverfa mstaila procrcantur: femper tamen ipforum plurimummateria eit una & eadcm clVcntialiter, folo differens accidence, &c. Cum enim finefale operator uihil agat (icut qui cum arcu fine chorda fagittat &< hoc Morien. clarius dicit Accipe phlegmaticum & cholcricum , & tere fanguineumcum eis donec fiat CTium tiiigens pro dtbita, &c. in fuo igne. Phlcgmaticus eft frigidus & humidus ut Mercurius ; cholericus vero eft calidus & (iccus , & fal armoniacun), fanguincus & calidus & humidus, uc Sol , fcu anrum. Nota. fal armoniacum non dat colorem fed dat introitum , prxparac & purgat: ingrediuntur tunc reliqui fpiritus corporibus permiftis & conjungit, & recedit. Ipfum enim fal eft ungueatum ficcirarc ignis coagubtum , ex natura calida & ficca fubtili , a partc in partem penetr.ins folvit corpora & eft copulator contradidoriorum & omnium fpirituum cum corporibus. Ipfumcnimcft fpiritus volnns lapis gcnerans, ad non folvercelixir coadjucor. Et nifi ipfum edec tur ncc ingredererur elixir, nec poHcretur unum cumaliquo alio , nec intrarec unumin aliud ; volans cft cxiflcns una cum corporibus corpus , & edin eo occultum & abfconditum dc quo dicic Aviccn. in Majori Si pofucris eum loco ignis, acris & fiilphuris , auc cujuslibet non errafti in operc ad quamlibet enim fe inclinat naturam & Almiâdir , id eft fal armoniacum tibi folum fublerfius
, , : , , , , , , , ; , ,
, :
viat. In libro Aiuminum & falium traditur Quod fiDcusnon crealVeteum, nonperficeretur elixir,
:
& iilud ficias inprincipio rcgiminis iguis': quia in hoc efl: totus dcfcdus ihe periculum. Et du n itiudert faAiim.uIteriusnonpoteRelTe aliquisdcfedlis & tUiic ignis dcbet c(\c inter forcem & lentUTi, quourque fpiritus fticrit fcparatus a corpore,
:
eflec ftudium Aichemicum, Qiiiergo fine operacur vel agic uc aic Allegoria lapiencum, corpora morcuorum in fepulcris eorum non attcnuat , propterea , &c.
&vauum
fale
De
Decotlione Laptdis Philojophorum^

tn diijerfn
O"
& afceadcrit
,
fuper terram
&
rcmanebit
in
fundo
,
de Rcîmine iqnis
gradtbm deco-
\dCis corpus mortuum, finc fpiritu in ipfo cxidentc. Et fignum cfl qubd fi ponatur fupcr igncm nonfundit neque fumat, jam eftcompletumquantum ad iftum palfum: & dnm elt ita reducatur ipfe fpiritus fupi-a ipfum corpus aqnoexivit: qni
,
&
Bionum ad
coa^ûlationem Lapidts.
Vcrfus de Solutione.
piii ijUrit in mcrdts fecreta philofophorum
,
efl: fimilis nubibus nigris,qujc portant aqua. namqiic fpiritus vocatur ,'\qua vitar , per quam ftilliiieturlioccorpus ,& cum qua ntoritur, & polt
fpiritus
Ifte
Expenfas perdit proprias, tempufcjue Uhorum. E(l in Adercurio cjtiicciuid qiuritnt fapiemcs
CorpiUfUbbiiic animit ,fj>iîttis ,ttnSlnra truburttur.
Nui/us Mercurttts frmatnr
cjuam mineraits.
morcem
,
vivifica:ur. Et nota,
,
quod cum difto com,
quod mortihcat ipfum compofipofito eft ilkid tnm & cum ipfo cod';Ti dcalb.^tur & rubefcic idcm compofitum fine adjutorio alicujns rci cxtMnex. Item nota qubd ignis d b-t cile in principio terrio fortis, opcîs lentns : fecundo mediocris vid.-lictt paulative augmentand ipfum igncm, do:
Ignis coagulationis gradus. Primtts formetur , utfenjus ei dominetHr,

Senfihusjtûatc oaudet naturafetundo.
Teriiusexcedit
fedcum
,
tolerantia
Udit
Dejiruclor fnjus
nefcit precedere cjuarlus.

,
Dcc diSus lapis albus nat
3c
ulcimo rubcus.
aperIgicurad prafticam defcendamus clave Nota ergo, fubjiaiamus. te, & intelligibiliter eam quod in opcrationc noftra , qua: divina eft potlus
,
&
quam humana
requiricuc una fola materia nec
uUa
&
Lib.II.
ttlla
Sea.
III.
efl:
,
Subfe61:.lV.
Qîi
68j
aqua noflra pura, & mineralis in ncc eciam alicui corpori nuUoali^j opcre pofica 'milVa, c|U.r materiaeft ilibRantia, & a qua diverli colorcs eftl-dusque in regimine apparenti, Et fcias quod u'ia marcria eciani requiric unicum vas de vialia
:
qiiia
illud requiric tro.qLiod dicicur vas Herinecis unum aliud vas terreum cum coopertorio fuo fin.iuuita, & levi igoe coda locantur, & 1;, alias verlicer cerrco. Ec ilkid unum vas de terra requiric unicum furnu n, vidclicec furnum Hermetis,!k coo- tuntur naturas. Et per fecundum gradum decoctjopertoiium fiiini. Frimo ergo delcribimus vas vinis, ilkiJ quod eltocculcum, fie: manifefiuni.treum. Kiac ergo vas Hcrmens de vicro , quod ro- quod modo eft manifeftum , fiec occulrum. Ignis tundum (ic ad modum cxleftis Luns mcdije , quod quarci gradus non ell carbonum, fed e(l ignis fiammas , qui ficc in hunc modum: Habe.is !ign dc quervas dL-bec liabere foraiien Lunaplena porcabuur. Defcripdo aucem vafis Hermecis , elt aliquan uluni cu, vel fimiiia & craifx quancicatis , ica uc podis obloDgum ad modum ovi vel ad modum ampullar. amplexari maniT tunc incide dicta ligna in fr uita, Vas rerieum uiodo defcribamus , in quo debec ica quod longicudo lignorum noij excedac lacii udinemfurni: iJeinde facio igne piius caibonurr. in vas vicreum prxdictnm poni. Fiac ergo vas rerreum , quod potTic fultinere ignem forcem , & coiv furneilo, fuperpone ex didis fruilis iiguorum duo tinuiimen;mi cmi ignicione, licuc elt terra dequa velcria, vclquatuor, (icui expedire vide.is. Expotiunc crucibula ad fiindendum aurum 6c fiac diftum fuimus igiiur fuperius primum ignis gradum ,qui vas tanrs capacicaris di mignicudinis, quod pridinotatur per hunc verfum. t1i}m vasvicreum polTic ibi bene recipi icaquod Prvnta foriaetur , / , &C, Perquem gradus ignis, & non pei- alium tnateria fub vafe vitreo , & fupra vas , <k circa illud, posfmz p,>!ii cineres cribeilaci ad fpifficudinem duo- nofira neccfTario dcbetpucrefieri , dillblvi, mortirum digirorum ad minus fiac aucem pridiflo vafi ficari, ix: denigrari. ReiUc nunc dicendum , per quem modum materia nofira putrefadta dealbetur! coopertorinm, quod itaconjungaturcum vafe fuo, quod fl.iinna ignis non porfic percutere vas vi- Igicur procedamus adfecund^m partemoperis.quc efi noltrsmedicin.^dea!bacio. Hic vero treum incus policum. Habeac auccm prsdiftum noranduin coopcrculum unam (uperius auriculam , ut poffic quod dupiex album efi Eft unum album quod fic deponi & cradari &c. Modo collocemus vas vi- ad modum Jnvis vel Satnrni & talis dealbacio iic treum in iliud vas tcrreum (ic Primo habeas de ci- poft pucrefadionem unde ciicic Geber philofoneribus opcune cribellatis in bona quancicace, & phus Oporcet Jovem & Sacurnum indurare , pone de eis in vafe cerreo pridiclo in Ipiflicudinem Martem, & Venerem rubificare Ifta autem dealduorum digicornm ad minus , forcicer cineres im- batio uon efi: vera dealbatio , quia non efi firma, primendo deinde pone ibi vas de vicro cum fuo necfixa ,& iiicperficicur &; completur fccundus recencorio vel coopercorio gradus ignis in 100. dicbus , qui lioc verficulo con^ prius tamenoptime claudacur orificium ipfius vicri , cum luto cibi noto tinetur: (eft aucem lucum fapicci.-E)deinde circumpone cineSenfibtu aûato g.iKdct natura fecundo. resreliqaos circumquaque,&fupra,&c. (icuc fcis. quifecundus gradus dLbet elle lenis , tamen aliModo fubjiciamus aliqua notabilia: Noca, quod quantulumforciorigne priaii gradus: debec enim efle talis, quod per tadtum furni nianus in operacione noftra, & inquolibec opere Alchcrcfpondeac mico five agacur dc fablimacionibus, (ive deftilJa- igni, & ignis manui, hoceft, quod manus podit tionibus fuftinere talem calorem & non plus. Has igitur fivc decoftionibus quibuscunque , necelVarium efi: duas partes vitri efle vacuas. difterentias poteris facere cum folario tenui ,'perIcem qiianto carbones func magis ponderofi, forato. exiftente fuper carbones in quo facias dimagiscompafti feu denfi , tanco funt meliores ad verfa foramina , fecundum exigentiamgraduum ad opus noftrum quia ignis faftus ex ipfis magis du- beneplacitum, vel aliter, &c. Finitis autem cencum racin fuaqualicace, &ica carbones quercini 8c fidiebus,*concinua ignem prxdidum fecundi gradus, miles func eligendi. Ec nota , quod finc quacuor uc maceria bullire incipiat & fluere , fivefundi, colores principales in opere apparentes , fcilicet & durabicbullicioifta^yo.diebus & tunc maceria
:
:
&
& expcrtus , complevit putrcfadionem veram in 97. vel ad plus in centum ditb. & illud eit verum. Ec rioca, quodlicetnon appareat adoculum in maceria putretaCta nigredo tamen curandum non efi quia pro cerco fecundum ellenatura pellis e(t fiiper oigredinem & ideo elementa jam jnnfta func , five
veroprobavit
,
etiamnon credo.
'
&
&
nigcr
fis
albus, rubeus,
&
citrinus qui liint in diver-
dam
gradibus ralirer apparences fecundum fuum gradecoctionis. Cum alio cnim igne facimus corpus nigrum , cum alio album & cumalioru,
quosdam lapillos ad modum, feu fimilicudinem Hyacinthorum continua tamen

incipic facere
:
beum,
,
S.:
alio cicrinum. Sunc
enim
4.
gradus ignis,
qui in fuprafcriptis ^. verfibus concinentur. Ec nota quod Philofophi hanc fcicntiam ignis celaverunt , nec aliqois Philofophus de didis gradibus
efi clare
quoufque didi lapilli appareanr. Cum autemvideris prsEdiaos lapillos apparere.tunc ignem carbonum fortifica faciendo ignem tercii gradus , qui notacur per hunc verfum
,
ignem fecundi gradus
Tertii-u excedit
fed cnin toleraritia Udit.
piftumaucem ignem
incucus
fed obfcure
omnes de
levi
igne
tancum faciunc mentionem. Primus igicur gradus In primo verfu. qui eit PrtMM forrnettir , ut fenfus ei dotninetur. Ec quoiiiodo cognofcctur quando c{{. calor primi radus ? oerce fic quod fi manus tangens cineres, icu cupen.im , (iû coopertorium furni, po(Tit ibi ftare fmfi aliqna Ixfione. Et iite eft primns gradus,
conriuerur
, :
certii gradus contiuuabis ad incinerandoslapillos per cencum dies, qaia infra didtum rempus cencum dierum lapilli incinerabunfur, & figentur fixione vera perfefta. Quod ii^ infra didum tempus maceria noftra non ineinerarecur tunc eundejn ignem tercii gradus conti-
&
qiicm Philofophi celaverunc:

auc
fibi-ii.Tiili
,
?v
cum
,
illo folo
igne,
&
cum
nullo alio
pucrefit maceria
nua, quoufque mareria noftra fit incinerata , & tunc materia noftra dealbabicur. Et hoc aibum, dicicur album permanens, & anima: & de hoc albo dicic Morienns Dealbace laconem , id eft terram, & apponice liberos ne corda veftra rumpancur. Ec
:
nofira fecundum liquos philofophos in 40. dieb. quod cgo noh credo: lecundum alios vero 50. quod
Hermes;Ipsii deaIbare,&fuo igne fublimace, quoufq;

, quem in eo inveniecis , qui dicitur avis Hermecis. Ec ifta incineracio dealbatio
exciceric fpiricus
eciam uon credo
fecuiidum alios ia 70. quod
Tom. L
Mmm
&
detegenSi
68(5

idem
fignificanc.
detcgcns , fcilicet dubiiim terrx ficieiitis , & aquam nubium, Et fcias, quod infra dictos cenrum dies materia noitra, lcucinis noiier debcc ficri in colore marg-jrirum (eu marmoris corufcantis. De pr^TdiSo albodicit Algazel- Ipfumdeaibacum cito igne fublimatc , &c. id eft iterato folvite. Et fcias, quod prxdiftum ignem tercii gradusGontinuare dcbes, tjuoufquc lecundum album appareat, & in colore prccdicto. Modo fcquicur qirarta pars opcris.qux dicitur lapidis noftri Rubificatio. Tunc totam animam in corpus convcrtimus cum matcriam noftram qua; prius fuic alba, rubiticamus. Dida aucem rubificatio debet neccsfario fieri per igiiem quatti gradus qui ia verficu, ,
Item nota
quod
iapis nofter
quaiidoell fixus.eft licuc cinis, item nora, quod in putref-adionecorporis, Mcrcurius ftat ad medium inter fpiritum & animani.Itern nota,quod abarnaos,
Elixir
,
lapis philofophicus
8c quinta ellentia
idem
fignificant:
naturam , elemerorum in fno elTe.ldeo quatuor elementaper magifterium fe invicem complcduntur tunc ex eis reprx-ter
:
nam eft una res
lulcac
&
rcfurgit
quidam
res incorruptibiiis
qua:
ter-
quinta eirenria nuncupabatur, Itcm noca , quod
lo concinecur
Si: deftruôr fenfui ntfcit procedere ejuartns.
Dictusaucem ignisquarcigradus,
tnx
,
eric ignis
flam-
nientum Solis dicitur, fpiritus , fulphur > aurum philofophorum , crocus Martis. Item nota , quod h-rmcntuni Luna: vocatur anima, rofaalba, aer exiltens in lapide. Item nota, quod fpiritus eft fermcr.rum Solis,anima eft fcrmcntnmLunx ,corpus veri) eft terraftans , & hxc tria funt in Mercuno. Itcm nota quod corpus recipit tinduram a Merli^:
,
&
ligiiorum
qui ht ut fupra. Continua igicur

:
curio,a fpiritn
& anima natiiraliter fecundum gra-
ignem prsdidtum per 47. vel 50. dies nam infi a di^tuTi tempus debec color tyrius apparere. Mercurius vero igne fuo gubernetur
, ,
& in fine debent apparerc quccdam granula ad modum piperat:t:& tunc eft ibi unum magnum
dus fuos:
fccretnm, videlicetquod matcria noftra eft congelata cum fua propria humiditatc. Item nota , quanlapiili ad modum Hyacinthorum convercuntur cincrem album tunc cft fignum putrefadionis, & denigrarionisperfeda:,& fihici. kem noca.quod argcnrum viviim concinet infec|uatuor clementa, & lufficic fibiipfi ,ne indigct alicujus adminiculo, habet cnim aqueam fubltantiam ab aqua , terrcam fubftantiam a cerra, calidam& luimidamfubftantiam abaere, & iinituofim cremabilitatem, feii igneam fubftantiam ab ignc. Elemenrum aqua; currit, &fluic per corpus,& ipfum lavat Elementum terrE ftat & eft corpus Mercurii , feu ejus craflities&fpi(Titudo:EIementumacriscftilIudcalidum tcmpcratum, & humidum, quodeftin Mercurio: Et tale calidum tempcracum dicitur fpiricus , & facicconcordiam incer uuftnoficatcm cremabilem Mcrcurii & ejus lutulcntiam hoc eft inter humidum unfluofum & tcrrcum fa^culcntum, Elementi;m ignis eft illa unduofitas cremabilis qui eft iu Mcrcurio , unde vcrfus
&
co6tus igae
primi gradus in 50. diebus in corvum verum convcrtitur , deinde inyy. diebus vertitur in columbam deinde columba in 47. dicbus velô. verci:
do
in
tur in Alkafel marinum , qui cft color tyrius : Et in ifto colore fpiritus& animacumcorporenniuntur,
& fiunt
reum
,
unum:& corporeum fcsSum efl incorpo& fadus eff lapi^ bencdiitus. E: fcias, quod
,
per pr.tdidum ignem flammz, qui eft ignisquarti gradus albuin noftrum complcaim funditur, & per liujufmodi fulioncm fperma noflrum in fangui-
nem
vertitur in illa hora fpiritus anima cum co. pore fubmergimtur. Et fcias quod fufio in 47. vel 45. dicbus r-d longius perficitur, completur.
.
&
&
&
Et
iiora
quod hxc
,
fufin vera
eft folutio
"era phificuc
lofophicj
& gandet
,
ftare fupcr
:
ignem
pucr
ad ubera matris fuse & vere tunc dicitur aqua permanens iS^tunc fjftnm eft de corporefpiritus, & hoc elt de volatili fixum. Ec in tali fufione coronatur Rex diadcmatc rubeo: llluminate ipfum iifque ad xtatem perfedam, cujus pater dl Sol & mater eft Luna. Per Solem autem nihil aliudintel,
ligitur ,nifiunduofitas fulphurisexilkns in
Mer,
Terra
fiat
nnda lavat, pyrpurât,

,
sfiritus intrat.
curio
quodfulphur fit aninia lapidis. Unde dicit Senior Hoc fulphur cft quod coi pus denigrat & ollium aperit: & quanto ir,agis fufus in ignc irierit, tanro magis ejus rubcdo convercitur in colorcm ci:rinum, & ex hoc mcliorabitur , & -ejus color
, :
Itcm Lucas inquit
ignis vcftcr ufquc

:
dincm
di bct cflc lenrus
poft dealbationem
adalbeautem
&
tyrius augmentabitur ,quoiifque pervcniat ad finalem colorcm lapidis nolhi , feu medicina; noftrx, qui cft color citrinus in colorc papavcvis fylve,
ftris
&
finaliter cfficietnr pulvis impalpabiiis, qui
ad calorem
ne-rans
.
ignis funditur ficut cera flucns

figcns.
&
,
pe-
&
,
Etnota, qnodargentum vi\um,

,
Mcrcurius, azor, Luna plena , lapis noftcr jes noftrum aqua noftra Mars argentum ftannum, albcdo, Jupiter, minium albus, hypoftafis alba,
, .
,
coaguiationem dtbct ignis augeri. Nunc igitur fub brcviloquio repctamus totius operis noliri inrentionctr. I'rin'o cnim lapis nofter in operationc liqnefcit fecnndo nigrefcit , tertio cicrinatiir, quarto rubcfcic lubore non vcro , nec nuilcum durcnce , quinto dcalbatur, fexto coagulatur. Er harc omnia necede eft fieri cum igne Icnto, hoc cft cum igne primi giâdus- & fecundi, qui ignis fic cuir. carbonibus, l\; finefâmiha: lcptii:=io lapis nofter incinerarur cum ignetercii gradus, quiefl ignrs fl.imm.-c crium lignorum, vel quacuor: odavo
,
lapis nofler liquefic liqucfadione metallica
&
ru-
albumplnmbum, vclrubcum, idem fignificant fccundum diverfa tcmpora & gradus operationis. Ht nota, quod Lavarc philofophorum edtotam
,
an'mani in corpus reducerc unde iion intelligas cos loqui de alba lavatione vulgari quxconfucvit , ficricum aceto , & confimilibus. Icem nota, quod quando apparet nigredo, tuncdicitur defponfatio
:
hoc fic cum eodem igne tercii gradus . ulcimo augrncnrando igncm, & facicndo igncm qiiarti gracus. Et nota , quodpotcft fieri medicina ad rubcum r rimi gradus & fccundi , & (ertii, cum fuis
bea,
,
&
marici
&
&
focirina:,
&
clfe
macrimonium
incer eos,
tu
tunc acquifivit fpiritum, qui eft dclator virtun anim;e per coipus &. corpus recipit aciionem
,
:
animi
& fpiritus fitaquila,& mcdium naturaru n. Et nora quod tena alba fulphur album , fun:us albus , auripigmentum , magusfia , EcheJ,
,
&
gradibus & fuis iiuiitiplicationibus , & cum fnis projedionibus. ftcm nota , quod ignis primi gradus qui pertinet folnm ad putrefadiontm, folutionem , mortificationcm corporis , dicitur pcr quandam fimilitudincm balneuni quia balncumcft res tempcrara non inrcnfa in calore, fed in calore reiriiTo nec ctiam frigida unde videmus homiaem per temperatum calorem pucre, , ,
,
,
&
fieri
&
fudare a fua fuperfluitate
fed
fi
calor
ciiet
Lib.II.
eflet
Sea.III.
&
Subfea. IV.
,
6^7
balncum
mtenrus,non fiitiarct,fed combureretur: li vero elTec fiigidum , tunc vi(cofitas,& unfiuoCtas exiftens in homine , non exirct. Et idco eft nobis ncccfrarium habere balneum, hnc cft calorcm tcmperatum , hoc cft non cxcedcntem nec dimi,
nutum a
ligenti.
ftio
gradu. Et hic
cft
pulchra latio intcl-
quando verum invcnifte crcdunt , cft totiini phantafticum & d principiis naturalibus femotum. Scd vide , quid dicat Geber Magiftrorum Magifter fl iapu unm , tnedicina una , in ûa tottim t/iaîfierium conffttt , ctii non additiitts rem ext) anearn aliquam , nec tninuitnus : titfi quia in prdparatjong
.
t,fttperflua
,,
removmus. Sapientes autern tnitlta non.inaut vos

,
Verunt
tjui
,
non efis de
filiis iHjtloJophortitn
SpECLiLUM
Alchym iJE
Nova.
Amotdt dcyilU
VT
Jis.
: itno ex aiVtrfis ex ^. ekmencis. Et hoctotum cJt vcrum: quia lapis nofter ex diverfis rebus conficitur i. e. ex 4. elementis veJ ex 4. fubitaa-
,,non
inteliigatis
cjucd Jit tes toia

fcil.
rebus
co-fificiatur
ad perfeiâm fcientiam pervenire poflimus,

fcire
,
tiis.
Prima
fubftantia eft calida

ficca
:
& humida
primum opoitct
quod
tres Lapides,
confiftit
&
da
calida
&
tertia frigida
&
ficca
fecunquatta
trcs Salcs funt c quibus
tocum noftrum
ma-
frigida
ftro
:
gilterium
animamineralis.plancalis , videlicet iluiititem tres aqux, lciliccc: Mercurii, Solis
&
& humida. Et hoc totum eft in lapide no& ex rebus iftis omnes rcs hujus mundi tue-
Mercurius eft niinera , Luna planta: , cjuia non recipft nifi duas vircures , nimirum albediuem & coriftriiSionem; Et Soleft animai , quia rccipic tria, fcilicet, albedinem, couftriftionem & rubedineai. Q^npropter Sol vocatur animal mag!U!!n & Sai &: argencum fit de co & Luna vocartir planta, & Sal alchali fit dc ea & Mercurius vicatur lapis mineralis , & fit Sal minerale dc eo:
Luna:
:
&
&
runt creatx per potcntiam Dei. Et quia Japis noftcr habcc in fe , & continet in fe omncs iftas quaJicaces propter hoc Philofophi omnianomina hujus mundi lapidi noftro tribucrunt : fccunduin intentiones eorum diverfas operationes pofue:
&
runt,
&
in diverfis
rebus
& fecundum eoium

,
in-
teJledumcum dixerunt. Qiiare rum intcntio fuit perfefta &

,
chariffimi
fili,
eo-
clara intelligcnti-
ideft, Sal commune. Scias igicur, clnriftime

qijod
ifta fcisntia
Fili,
nihil aliud eft
quam perfeda
Phi-
bus: e contrario vero contrariis. Unde dicit Ma gifter Magiftrorum Geber , in ultimo cap. de perfefiione Quoniam nobisfoHs artemper nosjolos
:
iiifpjracio
Dei
:
quiatocum magifterium ex unafo-
Ja re conliftit
:
& ita tibi oftendemus per di6ta
'
lofophorum Et fimiiitcr , fecundum quod nos vidimus & tctigimus cum magnis laboribus , & cum magiia induftria , illam folam rem cognovimus perfc(5tain elfe , ad albiim & ad rubeum. Et nuUani liam rcm invenire pocuimns , ubi confifteret pcrkikio , qiiancum ad veram transmutationem corporum , velperfcdam pra:pararioncm,&quamnon cpntingeret cx toto corrumpi & denigrari penitus. Scd illam folam pei4edtam invenimus, quse pofteft ad veram fufioqiiam per noftrum magifterium "^ ncm dcdufta . omnia qui tangit , ducitad veriffimum compleoicntum ,fineaiiquadiminucione,fccnndum quod matcria ftiit przparata quia quando perfetlaeft ad album adhuc non eft completa, quantum ad veram perfeftioncm. Ducit tamen omnia qiia:tangit, in complemento Lunari.fed qiiia Lunanon elt omnino perfcda, in omni judicio , dicimus, quod mediciua quando prafparata cft ad album, non cft perfcda in vcriiTimo complenienro fed quando prxparata eft ad rubeum, tunc ipfam dicimus cHe perfedam in omnijudicio :& non divcrfificantur albamedicina, & mcdicinarubea, nifi qaod hujus generis mcdicinr prxparationi non adurcnris fit addicamcntum fulpliijris noJ^ri,
tradidimus 0" non aliis , verijfimam tamen otnnino certatn : c^ eiiam foliim prudeates ,,ad artem eiicitnus. Quamobrcin Philolophi non
t.}ivefligatam
,
&
fcripferunt libros fuos
eorum voco
ligunr.
illos
qui perfccfte
,
Sed pauci funt
corum & filios dida eorum intelqui bene intelligunt qnia

nifi filiis
:
.
intenrio fecundiim literam nihil prod-cft:
& operari
divitiarum
fecundum intcntioncm literarum

,,di(Tipatio.
eft
Ideo Gcberait.- Si
,
in operando/iiett-
...
;
tiam tssveflrum amiferitis nos non inique corroda tts netjue blafphemias inferatis fed veflra impute~ tis ignorantit,, <^ tetneriuiti. Nunc autem ad cognitionem lapidis tranfeamus. Dico igitur quod
,
,
.
.
fcientia vcra ex una fola re fieri coniuevit
nec
vocatur illa res Adfop vel Lapis akior hujus mnndi. Ec , per Deum , fuum proprium dercrminavi quod Philofophi ficere noluerunt. Dife.O bone Magifter, obfecro tc, ut apertius explanationem mihi non taceas & in quo loco invcnitur & num vilis fit , an vcro cJara? veritatemdicas. Miigijler. Nonne dixi fibi , fili fapienti^ , quod ex una (ola re , fine aliquo adjunfto totum magifterium perficitur. Tii qmris, in quo loco inveniripoffit ? & libcnrer tibi
fibi
,
:
,
aliquid
addunt
vel 'minuunt
&
per modiim figcnce.u , & calciiiantem cum aftutii induftria.- & cummultareiteratione adminiftranti perfcft^, atqiieper modum foUitioiiismukipIicem, qnod ilta adminiqiioufque munda fiat. E: fcias ftratiopcr fublimationem pcrficitur ut in hoc Ji- ûnt & in viis projicitur ; & certifTime fcias bro noftro fatis apcrte monftrabimus. Ec quia quod omnis res quse emicur magno pretio in multi iunc dcepco'-es per univcrfum munduin hujus operis artificio mendax eft, & inutiiis ineuntes decipiences homines quia & ipfi imagini- venitur. Dtfc. Paulo ante dixifti, quod fi volebus fuis funt decepci : & ideo , ut tales nofcantur, bam pcrfede invenire Lapidem , quod afccnhanc fcienriam niftram apte & clare omnibus in- diflem in montem altiorem hujus mundi qiiia ibi Lapis nofter erat abfconditus, quem argentum vitelligcntibus facerc volumus. Unde, qni non habcnt ingcnium naturale, & vumvocafti. Ego nunquam audivi quod argentum animam perfcrutantcm rubtilitcr, & principia na- vivum in montibus inveniremr. Imo in cavernis turalia, & naruri fjndamcnca & artificia quse tcrrz fubtus terram invenitur & Iioc a multis exconfequi naturam polliint in fua: adionispropriera- pertura cft. Unde miror quod ita dixifti. Magifl. tibus.- non invenient hujus pretiofE fcientix radiVideo , quod mea dida , filj , non intelligis. cem veram, Quapropter invenimus multos habere Scias aucem, quod Pliilofophi non dixcrunt, ncque animamfacilem opinautemphantafiaraquamlibec; intellexerunc, quod argentum vivum viilgare ftc
:
& d perfeafccnde in montem altiorem hujus mundi quiaibilapis nofter eft abfcouditus: &fcias, quod in alio loco non invenitur. Quxfifti , vilisnefit, an cara ? Ego autem dico tibi , quod cam paupercs & divitcs habere posdicam. In duobus montibus invenirur
invcnire
defidcr.''.s
, :
<9;i(Time
Tom.
I.
Mmm
lapis
68S
,
Bibliotliecap
,
Chemics Curiofe
^
},
Japis eoriim noii efl: eiiira hoc credere, nifi vanum. Uiide vide qiiid dicac Magiftcr MagilirorHm Gebcr, in cap. dc principiis noilri niagilterii. Sic
fapiens
Geber
ait
St tn operanda aliter tfeeuti,
dum
ipfos phantafifc^f
pittetis
,
^, prcpier hpc
,, iiifiTn
fcienttam
propter
bona t/efra amiferiiis t.oi efje non Veram. OuOr

,
enim
eniin
tlicic.
Conjideratto Vero ret, qnic perficic
eji
fi
eftis 4^c.ep(i
vacuam
ir.tencionit ,
,,confideratio eletlionis
fur fubflantu arg.vivi. Eji

fttmpfit
ifra in.iteria
>}on eft
culpa noflra ,fid veftra. Prxterea fcias, ca:
Aledicina
îu ex materia arg. vivi

aittem
origintm.
Non
efi
arg. vivimfita,
quia riffime tili, quod ipfc valde fuit obfcurus cundum fuum librum tota fua intentio fuit in
,
fe-
ar-
tiftstura, neûe intota javfianiiafua ,f'ed fuit pars
,,
gento vivo.
ttDcne
/ociiii
Ec propter hoc dixit

,
illiHS. Non efi antcm mtnc

3,
citm facltts efi pars
ejits
Lapts nofier ficnt efi :fed , ipfe enim illnfirat , e^ ab

,
,,
fuimiis
tbimagts
aêrie
:
occitlte
ytgts pccfi/te,
,
thi m-igis
Vbi magis uii maV.^.di^mus ad illu^

:
&
adufifone ionfervat : qHod perfeUionis figtiificatio efl. Ergo argencum vivnm Pliilofophorum noaeii: calc,
qualcinvenirur incaveinis terra; ,& propter iioc mnlti funtdecepti , in operando illud argcntum vivum. Nos vero nonnominamusarg vivum, fed fugitivum :(juiarcmperinignc ifugit, nilicum arg. vivo noftro coniiringatur. Et qiiando cum eo unirur, .ûicfcit inigne amicabiliterco gaudens. Gr.udet enim natura fua, & non excranea. Propterea dixit Geber, qî.iic Magilter Magiftroium. Et nota vtrjibum. Cui non addimus lem e.xtratieam aliynar/i > irjib t^tiod efi fuperfluHm removemus: & fic fiifficic inteliigcnti Dico ergo, quod tota fcientia in una io,
:
veibum in quo tocani fcientiam deciaravic fecuaduin fuam intentioncm. Dixit enim in cap. de
,,
,,
nêdiciois tertii ordinis

citrinantis coloris
,
Efi
tamen addttametnui/i
vivtim phdofophioiiii:
ijuod a Jtiiphure fixo mundijftma

:
,,
>>
verficiittrfubftantia
eJ" eft airg.
&
,,vo
& corportbus
adiijeret
^ft
huiu! generis
medicma , ûm maxtme arg. viadiixret. Ecce totum arcanum. Eri<
go confidcra
poribus
illam totani rcm, quae arg. vivo

,
cor-
vivum
&
:
veium
& habebisfcientiam, per Dcum & clare locutus fum incelligencivivum adhxrere
,
bus. Sunt aliqui quiputanc aig.
corporibus,
& Gebrum
intelligere in illo loco

,
iti
quo
ar(T,
?:ir,
ait
Cum in
rebus cxteris exqnirentes
non inve-
, ficut jaivi docuimiis. Hoc autcm diilla fola res fa, fecundum nolkum intellcdiim cit cotam perfefiionem , quando prarparata efl per noftrum magiflerinm , & ducit corpora ia^perfefta ad veriiTimam perfedionern & coagulat Mercurium in veridimam Lunam,& vcriirunum Solem: fecundum quod medicina cxditeric pr^parata per
Ja rc confiftit
neritniis inventione nollra
rem altquam
;
?/iagis <û(tin
co
iiivnm (orporum nattiris amicari.
Non enim di-
quod adhaerct in corporibus & nota fua dicta: proprcr hoc opus noftrum in ilio pcrficientes, ipfum efte verc line aliqua fallacia rcperimus ve-
floflirum
magifterium. Et
maximo ingenio, & cum
priparatio fit cum magna caucela.non autcm

iita
fecimduDO uc mulci facui pntaverunt. Quare fcias, fili. quod tota perfelio confiflit \n regimine ignis, ibi jacet totum arcanum. Lapis noftcr invenir
&
tur pluribus locis : funt qui non habeanc ,
& eil vili(Tjma res & pauci & millus ipfum cognovit &c
.
ram alcerabilium corporum medicinam in complemenco folari vel lunari fecundum quod medjcinf fuerit cum vera alceratione. Hoc autem dicimus dearg. vivopiiilofophico ipfumenim folum adhirec ccrporjbus ik uullam aliam rem invenire por tucrunt Philofophi antiqui quK corporibus adhsreret, nifi arg. vivum philofophicnm. Nam arg. vivum vnlgarenonadha-ret corporibus; imo corpo,
:
nominatur
li
diverfis
nominibus
& propter hoc mulinultis norcini-
ra adlisrcnt ipfi Mercurio. Et hoc eft ccrtum per expericntiam: quia fi jiuigitnr arg. vivuni vulgarg
func decepti: Pfiilofophi
aurem
cum
.aliquo
corpore
,
arg.
,
vivum remanec
Sc vertitur
bus Lapidem nominavcrunt, ut fcicnria magis fuisfct obfcura quia quando Lapis nofter poiitus eft invafe philofopliico .& quanto magis colorcs innovat , tanto etiam plura nomina impofuerunt. Et propter hoc dicit Gcbcr Sofum Scienttam eam no:
pria natura
ftut
recedit
in pror forpus ^4
i>(fcripftrntts:Vueriin:autem fimiliter aliqui Philo-
fophi
fas
qui
eam
in
corporibus pofuerunt
dc
diver-
habuerunc intenciones , {ecundum quod vos ; fed fecundum noftram intentioncm unam folam rem, acuiram viam linearem oftenderunt.-Dixcrunt enim quod cx nobiliori materia vel fubftantia, & ex meliori corpore Lapis Philofophicus deBeatciici: Ecita fuit opinio eorum,quodperfeda
crcditis
fuamnatnram.Etidcoarg.vivum vulgare nonadh^ret corporibus & propter hoc mulci funt deccpt^ opeiando illud. J-apis cnim noftcr , fcilicec arg, vivum occidcnrale, quod pra-tulit fe auro, vincif &i!ludquad occidit, vjver? arg. vivum vulgare facit. Et fcias ,quod arg. vivuni coagulatum c(\ pater mirabilium omn;umhujusniagifte(ii,& eft cor^ pus & fpiritus. Nonne audilH , quod ego pofui arg. vivuin inter corpora ; quando dixi , func aliqpi Phi: :
Jnateria erat in Sole , altcr in 10 Marte : alter in Mercurio
&
Luna
alter
vero
&
Nos aucem fecundum intcniionem noftram quod omnes fupradidi fecunduin partem bene & fecundum partem male, fecundum vero totum maxefpondemus
,
& alter in Saturno.- & alter in Vcnere.
&
altei:
in Jovc:
Joiaphi , qui eum in coiporibuspofuerunt ,ficut iî So!e, aicer in Luna, alter in Marre, altcr in .-jrgetxgenro vivo. Jain igiturfatis clare demnnflraviti us^ quodarg. yivumvulgare, quod invenitur, non ef^ Lapis Philof.ophDrun'. Sed quare noftium arg. vivuni 8c hab?bis , qnod defideras. Difc. Magiffer cq
:
dicis
quod Lapis Philofophorum

eft corpiis
:
fcjl. arg.
vivunj
U &
peirime intelligunt.
Cum
prarfertim putant
Magiftrum Magiftrorum
in h(ic intelligere, vidcl.
, & fpiritus. Modp mt^lnoneft mirum , fi mulci crraac in operando iftam fcienciam, .' benc cognofco tatgrn veritatem & bene poftum nominarc M?2ne-
philofophicpm
lexi diita tua
&
Confideratio ver^ rei , qHX. perficit , efi confideraiio tieBionis pur fiibftantiA ar^.vivi. Sed cx quibus
fiam. Magifter. Fili cariffime
veritatcm
dixil!
i":
Sc
hic fubftantia arg. vivi eliciatur , quzri foletc Quibus refpondcmus, quoddehis, in quibus eft, clicitur. Ergo fili .confidera i.: vide ubi fit ifta fubft:mria, & illam accipe &: non aliam fi venire defideras ad veriim intellcdum quia in rerum multitudine ars nnn pcrficitur & hoc cA certum.Quarc nnlire operari fecundum iftos deceptores.ac Ycftra boaa ig iyis rcbus \aiiis amiitatis. Uade
, ,
,
benc nominafti fuum propriiun nom^n , videliccr, quandoLapisifiprima operatione eff , quod ruii.^
poft putrefLidionem vocacur Magncfia. Ec cfu^ndp eftinpucrefidiope, tunc vocavcrc ipfum Philo'ophi antiqui Saturnnm. Difc Magifter, rogo & d?* precor , ut principium liujus magilterii nosdocerc
velis.
Prfm^
Lib.ii.
Prima
Sea.iii.
Subre(a.iv.
,nifi
6^9
&
Difpofitio Speculi.
corpus, quod vobis fnpcrijsdemonftravi & tabellas tcnues coaptate . deiiide po licein vafe noiko philofophico & claudite be- nigrum.Qnoniam aurum non potelt ficri argentum, ne os vafis , ur rcfpirare non polTit & allatc igne nifi prius fjerit dellrudum corrnptum & nigrurn: levi, doiK-c confiing.itur & itatcncatis in igne quia r,-elius non potcft ficri dcterius, nifi pcr fui more folico quoufque tora fubJfantia fit fixa, & corruptionem. Nam corruptio unius eft generatio quod nihil afcendat, quod confpici polT-t tunc altcrius. Et ut melius poflis intelligere dicta PhiCOrnpletaeiitputrefadio vcra. bt fciacis quodhfc lofophorum tibidicimus.- quodqui fcic aurumconftprimaDifpofirio , qux vocatur Suhlmatio: iicuc vertere itl argencum , fcit argcntum convertere in xit Gcber. Qîoniam totius opcris intentionis aurum.- quia fulphur eorum nonurens, album ad mma efl uc lumacur Lapis in capiculis nocus: argentum , per majorem ignis digeltioncni potcft: einde vero curn opcris inftintia alViduetur fuper fieri fulphur rubcuai ad aurum. Qjoniam citrinasfuin opiis fublimationis primi gradus & per hoc tio nihil aliuJ elt , quam completa digcltio Sc iiimundcturacorrumpente ir-ipuritate &eftfc. fu- gêdinis ablatio. Calornanque agcns in hun.ido, blimationis pcvfedio ; & cu.n ea fublimetur pcrfe. generac primo nigredinem : & in njgro albedinem: fiiili ne Lapis , doncc in ulrimam fublimationis & in albo citrinitaten;:& in citrinorubedinem puritatem dcveniat. Uadefcias, Fili.- quodiiifola hocquidcm in decoaione plunibi.- quiap imo verlublimatione co rpletur tocum magilterium. Igi- titur in cineremnigrum poftea in album deinde tur fublima' fubcile a fpilfo lliaviter , cum magno in cicrinum ultimo in minium rubeum. Ecce per ingcnio afcendit a terra in ccelum: & iteriKn del- Dcum qiiod te, fili , docui totam operationem, Et cendit in rerram & fesuudum quod noftram mate- fic fulphur album & rubeum hubetur tantum ex una riammundavcrispuram vcl irnpuram ica invcnies metallornm materia ad plenum dcpurata modo in fine. Nam fi fucritargcnrum vivumbona: fubftan- tamen diverfo decoda&digefta. Idcirco dicit Platix , & fulphur non puru.n & adurens ubijacct to, quod omniargento inelt fulphur album, licut in tota perfcitio , convertct corpiis iniperfedum. Et omni auro ineft fulphur rubeuin. Sed tale fulphur Exen:plum tibi dabo. Si autem fiierit arg. vivum non reperitur fuperterram, ut dicit Avicuina,niti boni lubftantiac & fulphur non purum & adurens, qnod in iftis corporibus confiftir Et ideo ifta corconvertet ipfum in xs. Et (i fueric argentum vivum pora fubtiliter prsparumus , iit fulphnr &: argcntum malum , porofum immundum , terreum &: ful- vivum de iiia materia habeamus. Qui habet aurcs phur non mundum, & omnino impeifcftum , ficc audiendi, audiat. 0//?. Vcre, bone M.-igiltcr , cgo exeo fcrrum. Stannum autem videtur habere bo- funi deceptus in raeo intellcdu fvcundum quod nnm arg. vivum fulphur vero malum , & non bene paulo ante d te audivi , quand > dixifti.- Accipite fixum, nequc bene mixtum. Plumbum autem malum corpus quod vobis demonitravi , & in tabellas tearg. vivum, & groP.um , & ponderofum & terreum: nues coaptate. Ego non credcbam , quod cx Lapifulphuretiam mitum^ tiialifaporis &foetidi,& de- de noftropolFent fieri tabellse. Quare ignoroquid biiis. Unde non bene congela;ur. Undc fcias ,fili, (it Lapis: quia modo dicis qnod fulphur Philofoquod toca perfeiîo confiUit in fulphure Philofo- phorumeftperfeiSamateria A/cî/?. Sciasfili.quod phico. Qui.ifulphurphiIofophicum eftomniumme. verum eft tntum quod dixi quod Lapis nofter talloruai pe;fcaio : Sulphur verb extraneum , cor- eft corpus indolabile & iufonabile & eft toxicum ruptio. H-Eceii: tota veritas hujus fcientiÊ qua: mortificans omiiia corpora &e!tp!umbicum d'6i:i Philofophi verbis eft enucleanda; eo quod ma- coagulac Venerem odorc fuo & eft medicina omnifcftd reliiiquatur per ipfam duplicem fore in cor- nium corporum tam folutorum , quara mortuoporibus imperfcdis fu'phurcitatem Unamquidem rum , Sc eft examinatio eorum. Incellexini modo.' in profanditace arg vivi inclufam ubi confiiiit to- Eciam apertius tibi dicere volo. Carmellns nofter ta perfectio metallorum : & ilta fulphureitas fuit albus , fcptimus eft in numero apud Philofophos inprincipiofuzmixcionis fuperemincntcr:Alter3m magnos , primo Sol cumLuna, Jupiter, Mars& verbextranean fur naturx incorruptibilem quia Venusnoftrain Mercurio noftro, & Saturnusfeptiilla cum bbore tollitur alterum vero tolli nullo rrius,inqnofuntomnes conjiinAi fimul Hiceft Ipaartificioruming^nio eft pollibile quia fulphurei- ta ,gladius , & cultellus ,& inciforiurn fuperseditas combuftibilis vel extranea, qua: idem funt, cal- ficium & inimicus ad miAum, & vas cum adjutorio cinatione igiiis dcletnr. Hoc autem fcit, qui exper- vini: & eft lapis triangulus in e(!e , & quadrsngulus tus eiL Sulphurcitas vcro radicalis minimc , quoin qualitare. /)//2:. Magifternonbene i,teIIigo verniam eft de eorum perfe6tione. Nam fecundum ba tua iquiatu dicis: quodLapisnoHer e(t tnxicu Philofophum, arg. vivum fi fuerit purum coagu- mortificans omnia corpora & fi omnia corpora labic illud , vi Gjlphuris philofophici , in verilTimum mortificat , quomodo poftea potcft dare vitam uc argentum & iftud eft resoptima , ut Alchymiftx ad perfedam fanitarem deveniant ? Mnpll. Scias, perartificium faciant elixirad argentnm. Si vero fili, quodLapis nofter ante noftram operationem fuerit fulphur optimum cum rubore clarum pu- cft toxicum, ficut fuperiusdiximus, & occidit omrum&mundum, coagulabit illud;fi in eovisignei- nia corpora imperfeda & deftruir, & dillipac:fed tatis nn u^cntis fuerit & arg. vivum in veriffimum per noftrum magifteriurn fit tyriaca , qus omnia aurum & iftud eft rcs optima ut ex eo fiat clixir corpora fanat imperfeda,& omnem lcprofitatem & ad aurum. Undc fcias, fili: quod Philofophus primo ffgritudinem perfedifnme curat: & propter hoc vo-^ tradidit fulphur album, ad argenrum & poftea catur ab anriquis Fhilofophis medicina perfeda, fujphur rubeum , ad aurum quia nihil poteit fieri qui dat perfedionem corporibus impcrfe6tis , per aurum , nifi primo fuerit argenrum. Eoquodnulla noftrum artificium. Dtfc. Vere Magifter, modo intelligo,quid fit Lapis,& ex quihus eliciatur.Qiiares poteft ad tertium tranfire de primo , nifi prius fuerit in fccundo. Qiioniam non ell cranfitus de cxre rogo, uc mihi fecundam difpofitionem oftendas. Tom. 1. Stcund^ 5
ACcipc
pcr medium. Nonirgo potelt ticii dc nigro ad ptrfe&um citrinum, ni(i prius fuerit album : quia citriniinn cx nnilto albo, paucillimorubeoeft co!Tpo(itum*Necpotcfte[iani Heri de citriuo tranfitus ad album , nifi prius ftierit
trcmo adextrcmuin
&
&
Mmm
690
&
Rbliothecx
,
.
Chemicx Curiofe
multis guttis rubeis : & tiinc fcias per reftam viam ambulafle : & hoc cocum confiftic in ccrriadiipofitionc. Difc. Magifter , rogo ceperPeum vcrum,
ipfum ci ibia: (i non elt ipfum in vafe Philofophix adignem philofoj^hicum pone, non aurem more folico.fed more Philofophorum: CJc coque ipfum lcviter ruand, donec coca miteria lic rtxa & color ejus mutttur in violaccum. Ec icias, quod ante apparcbunc multi colores. Unde oporccc ce cuftodire ignem , ne lic
,
,
\ /\ berie cribracum &
Secunda Difpofitio Speculi. Ccipc Latoncm qucm fupcrius dimifimus,
ucmihi dicas modo, quid

cft
(ic
Azoch, Ma^:f.Azoch
,
rubtuni in fine noftri opcris , vel quaii tciidcns adrubedinem, &nju!ci Philolophi dixerunti qi?od
in noHris libris Lapiquia abluit fordcs a Latone : & Laton & Azoth fuat infimul , & nunquam fcparantur iino coujuncii manenc fempcr fcd propter diverfitatcin coiorum , qui (cparantur, Phiiolbphi nomina\en;nc niultis nominibus & fecundum quod colorcs variantur , &mutancur tanca nomina impofiicrunt quia Azoch apud Indos eft aurum apiidHcrmianos eft argcntum: & apud Alexandrinos & Macedonienfes cft ferrum apud Grascos Mcrcurius apud Hcbraicos ,Stannum: apud Tar-
Azoch deberemus nominarc
dcm
violcnrus, fed fuavis fccundum quoddecet. Ignis
enim forcis deftruic , & didipat fcd i<^nis lentus ad fanicaccm perducic: & bonam fublianciam gcncrac. Unde cercilTimc fcias quod tocum regimen
;
,
in igne
&
.
in vafe eft. *ûia
fi
os vafisnon cfi bcne
&
claufum fumi qui func fubciliffimi ev.idunt, 8c cotum magiiterium annuUabitur, Difc. Magiftcr cotum incelligo fed obfecro , ut nnhi dicas, quoc
, :
magilierii, quomodo voccntur. Magift. Sepccm func difpoficiones hujus magillerii : & prima vocatur Sublimatio , fccunda Calcinatio , & certia Solucio , quarta Ablufint difpofitiones hujus
&
raros,
a;s
apud Arabicos
Saturnus
,
apud Lati-
&
&
& quintaCeratio, ik fexta Coagulatio, & fcptima Fixio i\'h;cfunt operationes nofira?. Fuerunc muki Philofophi , qui de ablutione dixerunt diftillationcm & dcfcenh"onem & cgodico, quod ifli duo modi funt in fola ablutione. Qiiia quando aqua noftra inablutione tcrrx afccndit: inaltum: dixerunt tunc diftillationem &: quando defcendic fiiperterram, runc dixcrunt defccnfionem.^ & ita pofueruncnovem opcrationes ut fciencia magisefiet obfcura. Fuic eriam quidamqui dixic , aqua noftra abluic fordes de terra noftra & So! nol ter eft adjutor:& paulacim cum ifiis mucabis omnern nigredinem. Difc. Rogo Magifter, ut iftius aqux proprium nomen mihi dicas fi cingercm eam, nuin mcum digitum balnearem. Maîfi. \{\x aqua vocatur aqiia vici , & aquaferena , & aquaperpetua mulcis aliis nominibus aqua igicur viti vocatur, quia dat vitam corporibus mortuis, & ilkiminac omnem rcm fordidim. Aqua perpetua vo<:atur,quia pcrpcruat omnia qua: tangit & ducit ad perfeftionem & piopterhoc dicic Geber in fuo libro Z<jtio,
:
maxime apud Ronianos Ogr.ividon. Scd uc nnlkis crret, dico quod habeC uniim pioprium noTcn: & vulgariter ab hominibus nominatur 8c quillbcc cognofcic lapidcm. Difr. Sac di:vifti, bone
nos
, ;
&
Magifter. Sed ad quavcam Difpoficionem^fi placet,

cranfeas.
Qtiarta
Difpofitio Speculi.
Azoch Pliilofophorum, & mitte ipfur Leonc noilrofirmitcr claufo & dimicte in Solc noflro fcilicet , in diebus Maji & fac quod totun. folvatur ,&cumfoluC'jm kicrit ,permicce2d Solem fupradidum, doncc congcletur cotuiii in Lapidem vel pulverem rubeum lit tamdiu tene iplum ad Soiem prxdiftum doncc rota matcria fit
ACcipe
in
hxa
eit
&
nt nihil afcendac
& cum fixa fuerit

:
voca-
.-
&
tur Zcrnich iMiilofophorimi
Et Ze.rnich Arabice,
&
Auripigmentum Latine. Propter hoc dixit Plaquod nifi eftec virtus in eo in conrtringendo Mercurium , quod nunquam pcificcretur opus noftrum. Undefcias, quod auripigmcntum tlt clavis
co
,
deUiT
DLVS iloriofus
e.x
9 creavit tUud
,
&
illi
fubCi
ftatitiatfi :
Qrftibflantia propriaates
(ûas non conttn-
git hllam
rekus in naiurapoJf;dere. QiisfivilU,

:
tangereseam , num balneares cuum digitum dico quod non neque quando aqua noftra fadta elt poteft cangi finc damno. Item, fi halnearcs inrus hominem, vcldares eiad potandum, ftatim morcretur: & proptcr hoc multi Philofophi vocavcrunt eam aquam vcnenofam & aquam fcetidam & dixerunt qimd erat toxicum & veritatem dixeriinc intelligentjbus. Difc. Magifter vidco, quod di:
,
xiftivcfitatem.
Sedjamad
tertiam difpoficionem
tranfeamus.
Tertia Difpoftio Speatli. ACcipe Azoch, quod fuperius dimifimus,

vidc
Jito
,
ut
fic
be-.e cribratum, Bi calcinatum:

:
& &
pone ad ignera noftrum

,
fcd
non autcm more fomore PhiloiophDrum in vafc Pliilofopliis

:
bcne ac firmicer claufo pojlea

tiir,lcvicerafi"ando:
fac
ut totiim folvafueiic, voca:
&:cumfolucum
multas virtutcs habet quare Difc. Miror Magiitcr quod fi AuripigirTentum habet cantam viitutem in fe , quod Philofophi nominaverunc eum tam vulgarhci.A^fagifi. Crcdtbamfili, quod tu intclligcrcsdiifta Philofophorum & mca.- fed video nunc quodniliilintelligis fcd volo oftcndere tibi vericatem idcoatrcndc. CerriiTime lcias , uuod Auripigmentum vuigare non eft noitra materia ntc intrat in toco noltro miJgiiierio & l-hilofophi inCeUexcruiot de fuo Auripigmtnto & non de vulga. ri. Verumeft quodeit bonum ad facicnd_s albationes, & res Sophiliicas de quibus non cuvanus: nec aliqiiis bonus curare dtbcc quia rcs in.pcvfcds iiihil valenc. Jam igiturnbi iuff;cienttrdcmonftravi quod Zernich i. e. Auripign.tnnim Philolbphoiumnon cft Auripigmcntuni \ulg;rc S^ fin-silicer oftendi , quod Philofophi propter diverfitatem colorum diverfanominaiuipontbant ^{''ed qnantiim ad eornm intcntionem unum proprium noncnh^bucrunr fc. auruin Romanunr;, vel Adiop, vel Lapis fuperior onniium Lapidum hujus nuindf Dr/c. Rogo Mcgifter , ut me doceas jam quincam Dil^^poluijus (cicntix
,
:
&
illud
dcbemns honorare.
tur
aqua vir
&
fercnins perpetua
&
muiris
fitionem.
aliisnornJnibi.is./),yf.Rogo Magifttr.ur mihi oftcndas.c]uidfit azoch. M^^^ffi. Fili.Azoch eft

:
Qi4inta Difpofiio Specttli.
LanisPhilolophorum & Philofophi ipfum mnlcis nominibus nominaverunt. Toqtic ipfum igne lcvi , ica uc
terra noftra
hcne
al
'uarur
&
in colorc.m cincri-
su.Ti vercatur quafi
ccudcnaad cicrinicaiem, cum
Zernich Philofophornm qucm fnpc& ponc inLeone.n viridcm & fac ad Solem noftrum , fcil. in t^.iibus Ji.nii & ablue terram uc tocum foKatur li pof[;biIc ci"t feparando
,
ACcipc
rius dimifimus
|i
Lib.ii.
,
Sea.iii.
dum
Sahrca.iY.
691
:
feparando parces fubcilifTimas : quas cavc ne fu giant proprcr viokiiciam Solis: quia cociim magillorium perderetur : quia (Imcin eoaliqui venci, quos oporcct cufjodirc iie fugiant , quia (i fugianr, tocuni opns anniiilabitur & Cic dirriicte ftarc in didum Snlem .loftrum, donec totumfigatur, nihil
:
purifiimam partem dividoi. Item Geber Qho, nium iiitentionii JBjnma non efi, fiifiut fumatHr Lapis tn capituiis notus : deinde vero cum operis inftantia ajfidHttur fuper ipfum epus fnblimMtionis prmi gra^
dn^
:
&
(^ per hoc rnundetur acorrumpente
iit
:
Lapidem vel pulvercm rubicundifrimum vcrtatur. Et tocum hoc fac levicer

afceiidcir
:
6c
quod
in
,a<ruado:
,
cunc vocacur Chibrit, Ebraice, i. e. Sulphur Laciiie ic noilrum Sulphur nunqua.m invenitur fine fu* uxore. Ec etiam dico , & juro per Dfum vivum, quod non cft, nifi una lola perfcftio:
,?>:
:
cum ea finealiquoadditamento, intcllige verbum: SHbli~ nietiir L,pis, donec in uhimaftihtimaiione ad puriiatcm diveniat.. Jam igitur, Fili, fufficicnter demonquod fola (ublimatione, &c in folo igne perfedio hujus magifterii , ne fis ergo dun-E cervicis , nec fantafticus ad intelligendum.Ego volo, iic ita facias , quod imagineris quomodo , corpora invifceribus terrffgeneraptur ,&,ex quo
c(t,
&
puritate :
eft .rcilicct
fublimationis perfedio
&
ftracum
eft tota
& una
fola res
quae perficit
:
corpora imperfeda.
Difc. Sacis dixilti
fed
jam rogo,uc ad fexcam Dif-
quificioaem tranfeas.
calore
lenta.
eorum fit decodlo & fi eftfuavis , vel vioUndedicimus, quodcorporametallicage,
Sexia
DiJJ/oJitio Spcctdi.
Chibric Philofophorum, quem fuperius dimilimus & cave quod lit bcne cribracum, fine aiiquadiilicuicate: &i micte ipfumin Leone viridt <k claude bciie os valis. Deinde nonc ad Solem uoitrum in diebus julii & ik permicce donec tocum Iblvaiur: & CLim folutum fueric permicte itarc ad diftum Solem, donec toca materia fit fixa:
ACcipe
:
nerantur cx 4. fubftantiis: videlicet, cx arg. vivi, ic ex duabus fulphuris. Prima eft

vivo
duabus exarg.
puro & claro mundo ac etiam fixo : cx fulphure fixo, puro mundo & claro: & fic gcnerantur corpora peVlreda. Corpora autem impcifLda , ex arg. vivo bono in aliqua
bono
Secunda
eft,
& quod nihilafccndat, &: vertatur in Lapidem album, vel qua;], tendens ad albedinem: ik tunc vocawjr Hcucjric, Arabice quod ell Latinc ,Calx.
,
qii2ncitacc,& arg. vivomalo & terreo in magna quantitate tk ex fulphure bono in aliqua quantitate: & ex malo , terreo & unduofo in magna quantitace gencrantur ita generantur corpora
: :
&
Propcer hoc dixic Daufis Philoiophus , caicem ejus & eris tunc fecurus , quod benc & perfede feciili tuam operationem. Difc.
videbis prope fiacin
intellcxi
,
fccundum vero minus. Jam igituroftendimus principium naturx, & cx qua re generantur & ide-H poces cognofcere, cx qua cau(a materia noftra debeat elici. De de: ,
imperfcda
fecundum verb plus

:
totum quod dixifli. Sed dic mihi, quando Chibrit eft in Leone (blutum fi debemus ignem augmentare in cjus coagulatione,vel dimintiere. Ma^tjh 1 ili fcias, quod quandomaterianoRra eft foluta, & debemus coagularcjOporM.igifter
,
codione autem dico quod natura facic fuam decoiaionem plane & paHlatim,& non cum violentia quia totam dccodionem facic nacura pec
,
temperatiffimum caloremSoIis in vifceribus terrse., Calor Solis non eft violentus, imb cft temperatus.
nos calorem Solis diminuere, ut iceraco melius folvarur. Ec fcias,quod inhociunc decepci muki Laboranccs iftam fcientiam quia fada folutione Lapidis coagulanc cum fortiore calore Solis: & fic in omai decoftione faciunr. Quamobrem efficiunr, quod materia induratur in fine & dum eft ncccllariuai,nonporeft folvi,nifi cummagno labore:&ica vicrificaiiir. Idcirco ut nullus roe blafphemare porfit dico quod tota operatio in regimine ignis condftit quia qui fcit ignem regere , veniet ad perfcftionem. Cîapropcer ille qui fuamregicmateriam cum lenco igne,ad perfedionem finealiquo dubio p&rvtairc poceft quia non oportec dubitare,qijod mareria vitrificetur: nec quod fpiritus , qui eft fubciliiTimus recedac. Propter hoc dixit
Cet
: :
:
Unde vide, & cogita,an tu debeas facere tuam decodionem violentam. Et ego dico quod non quiacalor ignisfortior eft quam Solis. Et proptei: hoc dixerunc Philofophi fuaviter cum tgne lento. Unde fcias quod omnes qui operantur iftam
,
,
fcientiam
funt decepti in rcgimine ignis
plus
temperantiam,Multi funt qui fciunc Lapidem fed regimen ignis ignorant. Quapropter Fili , ne fis negligens ad addifcendum regimen Solis quia ibi jacec totum arcanum. Jam jam fufficicnter diximus fed nunc tranfeamus ad feptimam Difpofitionem.
,
:
quam
in alia re: quia ncfciunt
Septimti Difôfnio Specnli.

, in quo totum opus. Quare primb volumus oftendcre , quidficLapis: & fecundo, quoimodo eliciacur ex ipfo Lapide puri(Tima fubftancia & de decodione tertib , cum fuis caufis dc quarto de
animalia noUfatiPropincfHHm fnge , gare :ff)iritm aiiiem promptHi efi ad fugiendum , ûol^hilofopus
,
SEptima
Difpofitio vocatur Saturnus
conficitur
tit.im
verheratns efl indoile. O Laborances indomici: qusrecincum cupiciscalorem ignis ? quiacum igne
vitrificatur. Propcer violenco materia deftruitur hocdixerunc omnes Philofophi : Caveatis vobnk vitripcatione : cjuoniam Lnpidis ncfiri non esl nr vi-
&
quare lcniter aflate in omnibus fuis decodiouibus ,&: habebitisfcientiam & fi aliterfe"cericis non gaudebitis de opere veftro. Quapropcer Geber totam perfedionem in fola fublimatione poftiic fcd pauci func, qui benc intelligant: quid Sublimatio nihil aliud eft nifi fepafit {ûblimatio. rare partesfubtiles a partibusgroffis: & hoc cum iqnc lentofacercoportct. Nam fi faceremus fcpar rionem cum ignc violento afcenderent partes grolfrcum O.ibrilibus partibus:,S: ideo non eflec liibiimatio .imiienct deftrudio. Vide quid dicat
/jv^c^fwj.
Leo. Prim.6 Lapis nofter vocatuc Latine , Saturnus & fecundum Trojanos Draco, vel Topum i. e. venenum. Quapropter accipite eum Lapidem , &c ponite in vafe Philofophii ad fublimandum: Sc cum eo fublimetur Lapis , donec in ultima fublimatione ad puritatem deveniat, <3t in hac fubliroatione totum opus perficitur ficuttibi apcrte demonftrabo. Nam primo
vafe, qui vocatur
Adrop
quod
eft
puri^Timam fubftantiam fubtilifTimam elicias. Secundo , fit folutio , ut materia tota folvatur in aquam :tertib , fit etiam puficut dixit Morienes Philofophus Nuntjuam fuit aliquid animatum , aut a nativitate edutlum, netjue crefcens^ niftpoU putredinem,& viftu permutatitnm, Uude ai.c Sapicns : Si pmredo non.
efficitur putrefaftio, ut
&
trefadio;
Geber inulcim.o cap. Et per Jeparationis
illius
mo-
Tom.I.
Mm m
futrif
:,
6gi
fiierit
Bibliotliecse
Chemica^ Curiofe
parationem a partibus quse fuperius elcvantur ab hisquas inferiiis remanenc in.6 volumus , quod fimul CJc femel remaneanc: & quod materia, qui afccndic, dcfcendat .donectocum inferius remaneat. Poftea vero cum parte non fixa elevetur, ^: itcrato figatnr S: quanto plus iteraveris , tanto etiara majoris perfcdionis erit. Etcave,quod nihil addas, vel diminuas:quia in Lapide noftropoft prim.nm purificationcni ,quaE pcr (olutionem petficitur, non invcnimus aliquid l'upcrfluum,ncc diminutum. Propter hoc dixit Gcber in ultimo capite ,
, ,
: :
fterit
ft folutum non ,fudi aut folvi nort poterit : .td nihtlum reverietny. Item PhilolopkiS Cofriiptio unim esl gen:ra'.io alteriM.Qnaxx.^. e(l ablu.
&
tio,
ifta rcs putrefacta tk fordida pcr ablu-rionem mundetur i corrumpenre inipurirare. Qnare fcias , quod ablutio eft quafi coca perfjCtio hujus magiltciii :& mukiPhilofophi dixeruiu dc ablncione &l ccrationc,ii: bcae dixcrunt: quia quamdiu aqua inanet luper terram,
quiaoportec 'uc
abluacur,
&
tanc6 magis tcrra ccratur
is:
abluitur
ita
iit
cera-
tio c<x:ablurio Ut quafi cota perfe6io hujus magiidem funt. Qiiinta eli CoagulaAcrii unum,
:
&
&
&
tio: quiaoporccc, uc aqua fuaviccr deficcando ad deficcetur, Solem noftrum cum cerra uniacnr,
&
&
ac in Ljpidcm vertantnr. coagulentur infimul Et fi ica cric facSum.perfettacn: opcracio & aliternon. Sexta eft Calcinatio. Unde fcias.fili.quod res calcinaca magis eft apta ad lolvendum, qiiain C\ nr>n eriet calcinaca & fiinilicer magis propc ad fixioncm. Undc mulci Philofophi appellavcrunt
,
,
donec nltima fiiblimtitioi:z^ in puyimiem deveniat.. Dixit enim cum ea: quiafinc aliquo adjuncto, fine aliqua re extranea debcmus faccre noftram fublimationcm. Propter hoc dcccpri funt ifti qui faciunt fublimationes vulgares
civ.i
ecfuhlimetnr Lapit
cumfecibiis. Nofira autem fublimatio eft fine faccibus: quia argcntum vivum noftrnm cft aqua da-
rilHma
:!v:
&.'irfenicum noftrnm eft argentum purum:
fulphur noPvrum eft
aurum purum
&
in iftis tri-
calcinacionem .fixioncm. Intellige modo bcne, fi fcicnciam habcre detlderas. Ec cll:, uc accinias Lapidem omaibus fapienribus notum & per fepara:
tionis illius
modum purifTiriiam partem

:
dividas
&
fcorfim ponas ecce pritna dirpofitio. Dchinc Tcrb ejus.qnseftpuriflTima, parrisaliquid figas,& aliquid ex illa relinqaas,^; cum fixa fueric, folve cx
&
tota perfcdio. Item , Lapis noiter cft uniis (ine aliquo adjumcnco , medicina vera cui non addimus rem, extraneam aliquam , ncc minuimus nifi quod fuperfluu.m eftremovcmus. Et hoc eft ver'jm ,qi.!od Lapis Philofophorum nihil habec
biis confiftit
, ,
:
fupsrfûi.jm,
ca quod folubile faerit &c cccc fecundam ditpofitioncm. Qîod vero non cft foUibile mictc ad calcinationem, Sc ccce tertiam difpolitionem.Iit pofcea fuper illud folucioncmreircra,donccquodcx ea iccrum folubilc folvarur omniinode. Sic igirur ifte nioJus reicerando fervotur quouiquc iiltusm.i:
,
neque diminutum quia argentum vivuni Philofophicum, quodeft aqua perpetua , quac pcrpcrcat omnia qui tangit, & ducit ad perfeftioncm & aurnm noftrum, quod eft pater argentiin:^, quod eft mater. Unde dixit Hcrmcs : l'ater
: :
:
&
jor folvatur quanticas: & ccce quarcam difpoficioneai. Poft hoc vero omnes iolutionci fimul mifcc, &co2gnla: ecce quinca^n dirpolicionem. Reinde
Soly Mater e')Hi efl Lnn.t , per Solem intelligimus aurnm :& per Lunam, argentum. Jam igittir tibi fu^cientcr demonfiravi , quod antcquam volueris facere nofcere noftram fublimationem, quod in Lapide noftro nihil addas , vel diminuas : ficut imo cnm tota fui fubfi:antia in vafe ponas ,
ejiti eL'
&
&
vero lenicer alFando in igins temperamento conad ejus exigenfcrva: quonfque ille major ignis
,
docuimusin primaDifpofitioncrcge
:
tiam adminiltrari polTit. Poft ho.c verb prcEdidtum fjlutionis ordinem ferva quoufque itcratbtotum folvarur, quod cx ea folubilc eft, & coagula & icequoufque r.ir6 in ignis rempcramenro conferva poTic i!li ignis major ad ejus pcrfei!Sionem adaii,
:
Lapisnoftcr ciim pofitus eft in vafe noftro,& fentit calorcm Solis, ftatim folvicur in aquain & quando afcendic
:
niftrari.
Oiines igiturhos ordioes prxparationis,

,
folutionis
fuper
ill i
quarer rcirera
,
&
ulcimo
cal-
poftea dtfcendit ufque in fundum vafis, & afcendic pcr ventum, id cft, per fumum. Videntes Philofophi iftam afcenfionem qnod alcendebat per famum , vocaverunt primam Sublim.ationcm : & poftca videntesmatcriain dcfcenderc in fuiidum vafis & quod hxc materia verin capicc
vafisinaltnm
&
eina pcr
modnfn fuum
;
non aucem per modumexrc.xifli

:
faneum
^; fic
pretiofifiimam Lapidis terram ad-
tebat fc in aquam,voc;iverunt Solutioncm. Itcm,vjdcntcs talem alcenfionem defcenfioncm vei tcre
&
miniftrando fuiTicienter
fpoiirioncm.
&
ccce.
fexcamDi-
O.nnosautcm
iftx
operationcs, dici-
mus, q:iod
func in fola fnbiimatione.
Undedico,
aquam dixerunt quod hxc erat pcrfedla Difliilacio: uux eft tertius modus & Dcfccnfio ,quae eftquartus modus. Icem videntes materiam inin
,
>
:
fublimacioncm facere , fcit totunr magilferium Et fcias, quodomncs ifti operationes in unovafe,& non in pluribus vafis: in unofurno, & non in pluribusfurnis conficinntur.Quoniam in (bli rubljinacione func y.operaciones: & propter hoc nos ponimus 7. Difpoficiones in nofiro libro, pe.' quas ficutfapiens ,ac etiam incclligens venirc porcs ;'d vci-am perfcdiouem. Igitur ne fis negligonsad adJifcendum mundacionemqux fir pcrfubli.r.arioncm. Qiioniam qualis eric m.indatio talis eric pcrfcdio. Dicimus auccm, quodfublimatio cft elevjtio ov: divifio parcium fubtililTimarum aparcibu> groi'Tis:& fimiliier feparatio partium non fixarnm apirtibus fixis. Partes non fixx clevantur per fu num, i. e. ventum quia ficut diximus ante oportct eas cuflodire ne fugianr imo cura partibus fixis !ig.intur, & remaneant in pngna ignis ut veloC'orem fn^ôicm praeftcnt partibns magis grodis & cuftod ant i vTtrifica ionc. Non inrelligas, cum iifciniui boft am fublimacioncm , quod facimus fe>
qtji fcic pci fefte
,
;
fpiffarc,
&
convertere ad terram
in principio ftabat fupcr aqu.im
& ifta infpiflatio & fic dimitten-
do,p2ulatim infpiffando, vidcrrunt rerram fubmergere in aquam, & ftare in fundo vafis fubter aqua
qu2
crac tarra crocea,
nigra& fceculenta,dixcruQC
hanc operationem , qus vocatur quinrus modus , Cortuprionem. Item, videntes iftam terramfoeculentam flarefubtusaquam^per longam decotftionem in Solc noftro: & mntarc colorem & amittere fcetorem malum dixerunt iftam operationcm, qux ei^ fextus moius, Ablutionem, Itcm, vidcntes terram ftantcm fubtus aquam crcfcere , & aquam diminnere pcrdecoftionem tcmperaram, dixcrunc hanc opcrarioncm,qu.T cft 7. modus Cerationeoi. Item: videntes, quod tota materia venicbat ad tcrram, & quodrcducebat fe ad folid.^.m (ubftantiam, & quod non fluebat ncque afccndcbat , imo ftabac ftrida, dixerunt hanc operationem qux vocatur 8. inodus, pcrfctSam Congelationem. Undefcias, tili dodrina:, quod noftrum niagiftcrium nihil aliud
,
eil.
Lib.ri.
eft
Set.m. Subfea.iv.
,
59
qnjiTi facere
reftam folutionem
8:
coiigelacioiicm. Vnde Geber ,folvtre firn'n cfrpofiea congelate ,Jine aliqua diminutietie
,
perfeaam Lapidem no,
nihil piiii cjHceratii, jnia habebitis
tomm
(^ magiJleriunL^^
Item, vidcnres materiam noftram congt:!at;im 6 i'irpiifa:am ,propter majorem decoftionem Solis, dc enire ad albcdinem , dixerunt iftam operacioiieri,
ergo utiminmatura quoniam nonemendatur,ni(i in fui natura cui alienum introducere nolitc ,ncc pulverem, nec aliamrem; quia diveifx naturse noni emendant lapidem noftrum nec intrat in eo nifi quod fitortumabeo. Ex rcbus ergo coiporalibus
: :
neccflTe eft
qwx
cll
C ilcinationem.
etiam ocSavus modus .perfedam Dicimus ergo quod iOx operatio-
, corporum mcdicinam coliigere quoniamoportct, quod ipfi illa junatura conveniat. Ideo quia non clt corpus dignius aut purius fole < aut cjiis umbra fine quibiis nullum argentum vi:
nes, jn una foia operationc pcrfiaiuntur:
quam opeut facilius
rationem vocavinius fubiimationem

intclligatur,
pliica
icias,
&
dicimus,quod totafcientia Philofo<k.
Luna, ^ Meircurio confiftit.Unde qiiod dixit Avicenna , ûodin magiflerio noflro

ex Sole,
ntfi fo(a fubftnntia argenti
.
nan intrat,
vivi
vel , ijuod
& qui abfque argcnto vivo cxcus procedit ad pradicam , ficut afinus ad cocnam. Nam aurum aureum & argentumargenteum , tribuunt colorem & etiara qui novit argentum vivum cum Solc& Luna tingere, venit ad arcanum, quod dicitur fulphur album 1
vum gcncratur
ringens
,
:
tingcrc
nititur
vivum in ftt exortum ab co : Qiîoniam argentum . omnibusfnis opcribusmanifcftecit perfediffimum:

^
quoniam adiilHoniscll falvativum, i?c fuiionis cffedivuin cum figitur. Efl enim tindura rubedinis uberrims refedionis fulgidi fplendoris & non recedit amixrodoncc elb Efl: cnim amicabile, &
,
-efficitur, enc fulphur ad auium. duobus corporibus pr^paratis , medicinanollracum fuo fulphure , ^ arlenico eiici-
& cum
rubeum
Exiltis ergo
tur: &quod neict^S^ cft quod Lapis Thilofophorum ehci poffit de natura duorum corporum, antequam iiat dc eo Elyxir con pletum quoniam eft
,
:
acmedium conjungendi tinmetallisplacabiic Suras qiioni;im mifcetur cum ipfis pcr minima:
:
:
& in protundo naturalitcr .idhxret
eis, quia cft
de
neceirarium ,quod Elyxir magisfit depuratum , digeftum, qudm aurum & argcntumteo quod ipfum habeac omnino converccre "a pcrfcdionc diminu-
&
ticipat naturam:
attamcn noa fubmergicm aliquid
in ipfo, nifi ejus Paccr.
poflunt tingere, nifi in quantum fc cxtendunt: quoniam nulla resdealbac nifi fecundum fuam albedinem nec ulla rcs rubificac nifi {ecundum fuamr
,
:
Ofiava
Dijôfitio Speculi,
fecrecum, quodargentu;Ti vivum in fe recipit, quod fux nacur^ fuit: alienum vero refpuic eo quod fua natura magis gaudec, quam extranea. Ex hoc enim maniferte cognofcitur ex quibus maceria diciatur: quoniam corpora magisrelucent, majoris perfc(Sionis efle dicimus , quxmajoris quanqax minus mmotitatisargenti vivi contenciva, ris. Sed quia diximus ance , quod Sulphur eft ma:
EX
hocutiquc maximum,FilicharilIime,elicias
&
Lapide noftro facimus opera noftra, uc melioretur ejus cindura , mulco magis quam fic in fui natura. Dicimus ergo quod opus Philofophorum nihil aliud cft , nifi diOblvere Lapidem noftrum in argencum vivum nol^rum uC in fuam primam maccriam redigatur. Unde Philofophus in quarto meteororum hujus artis dcriin
,
:
rubedinem. Ec ideo
dec SophifticoSjdicens
Sciant artifces AUhi/,iid.'i
&
jpecies tranfmutari non pofle : Sx. poftca fubdic : nifi in fuam primam materiam redigantiir : quje quidein
eft argentum vivum cfim ipfum fic elemcntum omnium dudibilium tunc enim in aliam formam,quam prias erat, bcne permucantur non quidem fpecies fed individua fpecierum quoniam ipla individua adionibus fcnfibilibusfunt fubjefta eo quod in fe fint converti:
maceria prima
teria Philofophorum,
volumus demonflrarc ex qua
quod veritace diximus.Nam fecundum Philofophum argentum vivum , fi fueric pjrum coagahbic illud vis fulphuris albi perfedi in argentum fi vcrb fuerit fulphnr clarum purum, rubeum fixum & perfedum & fuerit in eo vis
re excrahatur, uc fcias,
, :
igneitatis fimplicis, nonurentis.coagulabicargen-
tum vivum in veriilimum Solcra & ficfulphur aU bum & rubeum habetur cantum ex una mecallorum materia ad plenum depuraca modo tamen
: , ,
Idcirco dicic Placo tnesl fnlphnr album , (icnt in^ t]uod in omni argento ruheum^: tamcn non omine?i fidphur omni auro eft auc rubeum. album Uem,taiefulne fulphur
diverfo dccocta
digcfta.
&
&
phur non reperjtnr fuper

nifi ijuod in
terrarn
ut dicit Avicenna
Et ideo ifta coriflls pora fubtiliccr priparamus, ut de illa maceria lulphur album vel rubenm habeamus fuperrerram,de qua aurum vel argenrum efficielsacur fubcns terram. ipfa namquc corporaluculentia, in quibus funttintingunc caccera corpora albcdine & gentes radii rubedinc vera fccundum qnod fuerinc prjcparata Nam per noftrum magilteriura corpus perfedum
corporibtti conflftit.
,
perficic
imperfcdum,
finc adniiniftracione alicujus
cum fint univerfales adionibus fenfibilibus non func fubjedae: & ideo infe funt incorruptibiles. Spccics vcro argcnti vivi qux eft argeiitcitas, non permutatur in fpcciem auri ,quae eft aurcitas nec e converfo quia fpecies vere permutari non polTunt , fcd individua fpecicrum bene ciim in fuam materiam primam reducnntur. Quia ciim forma iftius individui fit corrupta, & ia primam matcriam refoluca, bene & etiam neccffario incroducicur aliaforma. Quia corruptio unius eft generatio alcerius. Item , matcria ica nullo modo poteft deftrui , quin fub aliqua remaneac forma. Unde deftruiSla una forma , immediarc introducicur alia , ad hanc operationcm , vel ad /aliam difpofita. Ec ideb dicit Philofophus diges quhd primh infolutione crfHtHmattoKe dHorum^ Luminarium labores. Qiioniam primi gradus ope& in hoc rationis eft uc fiat argcntum vivum opcrc declarat , quid fit Lapis ciim principium
bilia.
Spccies verb
aurem fulphiir bicuminofum eo quod fui ipfius eft corillud non cft fibi estraneum. vcro ruptum, econcra converci per noftr.um magiftehabec in quoipfum argentum. in aurum & Venerabili rium fcilicec
rei excrancx. Orrtns arg. vivi
fui
eft
operis
fit
dillblutio ipfius
&
folutio corporis
cxtraneum
eft,
congtlacione Spiricus: & congelatio Spi& cunc corpus ritus eft cum folucione corporis cum Spiritu, & Spiritus cum corpore mifcetur
cum
&
nuaqtjam
feparautur in
sternum
quoniam
agJE
'
694
a"ic ucriimque
Bibliothecae Chemicx Curlofx eorum m rociutn fiium fimilem. feparancur. E concra aurem acr & cerra
:
ignis
&
.
per h.).no, hjcc iije:cc. Nam fcmper confc iii quoiuam elt pcrHci appecens 4tiiie: femcn fuum, Idcirco dicic Avicenna,/ eiicerem,fjHod pro cerio : Vtderem non rnn dr ar,>entttm argentnm chimia non ejfet vera. Sedcum anrum
li
11
ergohic oberres
:
qnoniam
qua: feminareric
,
quis eft fapicns
fci)
aqua, ad invicem non vercuntur , nifi ignis in aerem, 6c terrain aquam, primo convercarur. Sier-;
go ficcum convercicur in frigidum & frigidum in' humidum S: hljmidum in calidum: tunc habebis
:
&
video
certijfimc fcio
^nod ftentia
efl
vera. igirur,
magifterium. Modi regiminis convercendi Elemcnra ad invicem func quacuor principales, pucal folvere grollum in fimplum abluere obfcurum in
:
q.umvis hicL*pis, jam in fc cindturam naruraiirer contincc quoniim m corpore Cerrx pcrfcdc crcatus eil accamcn per fe mccum non habec uc fic nifi movcacur aice & operaElyxir complccuni
, :
tione.
ci\
Ec idco arces diverfea diverfis Philoibphis func invenrx.uc compleas per arcificium,quod
lucidum :rcducerchumidum inficcum figerc volacivum fuper corpus fuum. Jam igicur demou-t Fili , cocam operacionem ftravi cibi cocam dodriuam. Scd quia ipfani magis claram volumus olkndcre tibi dicimus, quod tota perfcftio eft in fc.lnrioue. Sic dixic Morienes , qui ica inquic :
:
>d
i narura reliclum. Igicur nor^ fis faruus ad intclligcndiim noftram marcriam :quianon invcnialiquis dare non tur in re quod in ea non eft dico , u: nos igirur Tibi poceft quod non habcc.
:
H oc atttcm magi(leriHm nihil
&
blalphemare non
quod ahrer nunquam fier, fuper uno corpore jundta corpora diminuraprojiciancur. Si cnim jungatur
po(Tis
,
donec Sol
&
Luna
in
cum plumbo, plumbum

eric:
& ficum
,
aliis
fi cum fcrro , fcrrum eric corporibus,eric confimile cis.

:
:
aiindej} nift extraUio a^HA exierra, dr hujiii aqm fnper terrajn diTHtffio : donce ipfa terra putrefcA. Haec Cerra cum aqua putrLicic, & naindificacur, quar cum mundificaca fueric ,auxilio Dei cocum magillerium eric completum. Nam (i putredo non fueric , fundi auc folvi poccric: & l\ loluruni iion fijcric, ad nihilum revercecur. Unde oporcec ce folucionis modum ac,
O Fili
eft
Cuas aures hiic inclina quod fi cum duobiis radiis jungarur , fic Elyxir pcrfedum.
iftis
quodhoc tocum confiftir in fubliniacione. Quapropccr inreUigas bene hanc fublimarionem:

quircrc,
ti fpiricus
Non
qui afcendic
,
cullodi ne fugiac
ergo opcrandum , nifi dc ilh nobiliori mareria :quiares non fiunc nili fecunJum eorum naturain c!c qui quarric a nacura quod in ipfa iion eft, faruic.is cft & pcrditio cemporis. Tibi nuccm dico, quod non comcdas de filio cujus marer pari& cu , & tur menftruum , quia lcprofus eric tnum opus fruftrab.cur d- pingniori carnc comedj,&h:ib;bis,quod defideras. Jgitur fac unguenru.n de fulphiire, & arfenico,& Mercurio, & habebis quod defideras. Quoniam, cujus capur cft rubeum , pedes albi ,oculi vcfo nigri, eft magiftelium. M-dicina noftra eft compofira folum cx natura: & hoccft vcrum: .S: ribi fubjungamexcmplum. Cercum qnippe cft omnem rcm cde de co in quod refolvicur nam gelu , mediance calore , convertitur in.-;q-am,ergo, prius fnic aqua. Sicetiam Lapisnoftc- refolvirur in argentum vivum noitrufn, pcr Migifterium Philoropiiicum ergo prius fuic avgenrum vivum. Modus autcm convertcndi ipfum in argentum vivum , eft converfio nacurarum ad fuam primam radicem. Naturam auccm convcrcere, efl Elemenca circularicer rotare. Sunc aurcm Eiemenca de apcicudine fua ad invicem converfa idjo generancur S<. corrumpuncur ac ad inviccm alteraiicur.Converre ergoElemcnca,& quod qu^ris invc.iics quia noftra operario non eft nifi narurarum mururio: & eorumcalidi cum f igido, & hiimidi cum ficco admirabilis conncxio. Verumramcn non convercirurficcum in humidum, nifi prius fuerJt frigidum neque frigidum convertitur in calid'im nili prius fuerichumidu n cum non fic tranfi:u', de cxtrcmo ad extremum, nifi per mf dium. Tcrra non vcrcirur in aecm, nifi primo vcrratur in aqiam nequc igais convertitur in 2quam,niii prius vercatur in aerem. .'Vqm quippc & atir func El.:menra mcdia Ig.iis vero & cerra func Elcmenta cxrrema. Aerergoeft jiix:a igncm , ficut aqua jiivta cerram idco aqua concrariitur igni, >k rerra
,
:
facis in albo
facias in rubco,
& quod Quoniam h^c medi,
eft in eflencia una: ^k in modo agendi fimiliEfttainen addicamencum cicriniracis coloris, qux a mundifTima fubftancia fulphuris noftri fixi
cina
ter.
perficirur. Difterentia
dicinam
ec
Solarem
:
in fe continet
illa
aurem eft inrer Lunarem meeo quod hocquidem illud vero iion quoniam indigec
: :
miindiffimo fulphurc aibo

Sufficianc cibi
rubeo indiger. hxc duo corpora, eb quod afTiniilan,
ficuc hic
tur quxfito
fed indiges
,
liacionelabores
uc folvas
quod in folutione & fubcicotam niateriam. Po:
ftea congela , & calcina, & icerum folve & ^'ic reiterando , donec compleas fufioncm perfedam. Idcirco cuin iftud fic grave perficere, expedic om. nino corpora diftolvere per aquam folum ,fine cal-
cinacione
fic
quoniam
ilUid eft fccurius
quamquam
Efto ergo longanimis fuavicer,& non fcfiinanter extrahcns tindturam ne quxras velocicer perhcerc quia comlxirit omcardius in operacione.
:
perducit ad regionem remotam. Nam ignem fi rnulrum feccris in principio mixrionis ejus , fcias ,quod eveniec corruptio in cin6turis quoniam comburuntur medicinx per nimias calidiraces. Ergo leniter coque ,donC album urins omnia niembra urinx diiponac. Pacicnter ergo fufiine :& pcr concricionem & aflationem, quxidcm fu!it,o,: ignedividantur parces ligatx a vifcofitate aqux qux eft in corporibus- Corporea verb lolunia
,
: ,
&
ta ad
naturam
:
fpiritus funt rcdafta:
8.'
nunquam
fc-
paranrur ficuc nec aqua mixraaqux. iJeo chariffimc Fili, indiges, quod in folucione Lapidfs laborcs & fuas partes puriores ab impnris & gravio& opus cum levioribus abjedis ribus feparcs partibus gravioribus perficias. Unde folutaptjmb corporum forma in Mercurium nofirum im.mediace introducitur nova forma corrupta ipforum forma qux quidem forma eft primo in colore
: : ,
,
,
nigra, in
odore
fcctida,
.S:
in
cadu lubcilis:&
dif-
aeri. Qiiia aqiia eft

calidiis
frigida
&
humida
&
ignis
:
&
&
ficcus
cerra vcro frigida
&
ficca
aer
Aer ergo Si aquaconveniunc cu n h'.imidicare iS: idco utrumque ifiorum immediate iii alcernm convercirur. Ec fic ignis & terr:i convcniniic in fic:.itare & iJeo ad invicem im.ncJidce couYcccmicur , ac cardius ab iuviccm
calid.is
hu.nidus.
:
concinuaca, Nuncad aliu cranfeair.us.Fuerunt aliqui Philofophi, qui pofuerunc fcienciam in fcptein Planetis: & Primus Plancra noflcr vocatur Venus:
Sccimdus, Saturnus Tercius , Mercurius Qiiartus, Mars: Quincus, Jupicer: Sextus Luna Sepcimu's, Sol. Unde fcias fidcliter , quod cx ipfis corporibas mccallici$ cuinfpiricibus icihcec Sulphure,
: : ,
arfenico.
Lib.II.
Se<5l. III.
Subfe<a.IV.
: :
69$
arrcnico,& argento vivo hxc niedicina elicitur. Af.d\)e crgo coipus, quodtibilupcriusdcmonnravi,-fcilicec, xs: on: vcrtc ipfum in plumbum .poflea quia oportct nos ipfum ad iii xs , ut prius crat priaiam naturam iquiafpecies noii rcduccrc fuini mucacur in Ipeciem , uili individuum fpeciei. Ad Iprimam crgo naturam reducacur, idell.adprimiiinco!o;cm & ab illo cxtraliis argcntuni viviiin ,& quod rcmanferic in fundo vafis jvertatis & tamdiu decoquacur , donec totum in fcrrum vercartir in ftannur.i 6; adluic non ceflet dccoîo,do!icc vcrcatur in verum argentum & tunc habcbis lapidcm ad album. Adhucautem coquatui ,donec verratur inSoIem:& fic iiabebis complenencum , & piopter hoc dixic Ariftoteies: zys jwj^yuin efi anrum noftriim-. Et dixic fimiliter Vir pcrfcai Mugifterii : Et in <tre e.!} fitniliter ar:
multiplicarentur, pueri '.ioftram fcientiam deriderent. Certiaime ipfu.vn defcripfi tibi. Ejus igitur
locum inveft iga & alienum ci non inferas & nofcascorrumpcnSjSi emendans & mortificans, & vivilicans folvens,& coagulans: album & rubeum: facicns in uno efle, & in unoloco. Et quia noltra adminiftratio non poteft fieri nifi occidendo & poii:ca vivjficando oportet omnino ut corpus mo:
riatur
&
pofiea vivihcetur. Et
fic
complebituc
totom arcanum. Difcipulm. Amantiffime Pr^ccptor.quis

vificare
?
eft ille, qui (ciat interficerc,
&
pofteavi-
Afagifler.
:
f ili, hoc totum per putrefad;io-
tcriw:
nem perficicur ijHia corrnptio unitu esi generatto al& tibi (ubjungam hxemplum. Materianullo modo poteil: deltrui quin fiib aliqua remaneat forma. Unde deftruda una forirva immediate in, ,
gcntHin voicniidltter,
& non vifibiliter

,
: 07"
in etfdentj,
funt
plninbum , ftanmnn qt cntera rrietaUa. Prxccptor bone ,quod tancam Difcipuhu. Miror iaudafliars: ncfcioanin eo fic tancum fecretum. Ego piuabam, quod ciict corpus leprofum propccr iilam viriditaicm quam habct in fe. Unde nod dcfino miiari ,quod dixifti, quod de hoc corpore a: gciicwm vivum dcbcmus cxtrahere. Aiagiferritin
, , , ,
troducitur alia ad hanc operationem , vel ad aliam difpofira. Et hoc totum per folutionem perficitur. Igicur oporcec primo diliolvere , fccundo putrefa-
cere
tertio abluere
, tk.
Difcipului. Pra;ceptor,
tas.quod tu dicis
&
ecce totum magifterium. bene vidco , quod eft verirogo te, fi placct ,uc de ifia
fter.
I-ili
jfcias,
quod
aes
l'hiiofopliorum ell
,
aurum
:
jpforiim.
rii:n
Undc
,
Arillotcles ait
eit
niftrHm
in
non atirim valgi

,
qiia: elt
co corporc
iÂnquia illa viriditas, tota perfcdio ejus.
in libro fuo
&
ablutione aliquantulum mihi dicas: S<. fimilitei: quot fint colores principalcs. Magifler, Fili , ablutio eft principium, medium & finis hujus noftri operis. Aqua noftra abluit fordes de terra nofbra: So! nolierefl adjutor & operatio fit paulatim, cum ifiisenim mundabisomnes obfcuricates.Aqu^ uoftra abluic feipfam, abluit fuum corpus : & fi
:
&
Quia ilia viriditas , per iioftrummagiRerium cito vercitur in aiirnm veriffimum. lit de hoc experti
fumns: & fi vis probarc , tibi regulam dabimus. Accipe ergo xs uRum bcne , & perfede rubificatum: & imbibe ipfuii cum oleo duencch , feptem vicibiis,quancum bibcre poterit , femper afiando & redaccndo poflea fac ipfuir defcendere : defejus viride fict ruccndec eniai aurum purum
: :
corpus anima caruerit tenebrofum

:
&
,
obfcurum
reperitur
&:
apparebit.
eft, nifi
animam ei reddideris formofior Corpus noftrum eft terra noflra: & ani'n
:
crana clarum. Ec fcias, quod tauta rubcdo dcfcendit qum ipfo , quod tiiigec argeucum in aiiqua quancicace, veriCfimo colore. Ec torum hoc probavimus de his, quse operanrur operatio)ics magnas , quod eft viride de auro , &: ejus fulphure, >_v hoc in libro de fepruaginca invenies.Vide quiddicac Lumen Luminum & nota Nullum tamî peniu L^ptdHm fateris pr^parare > abf/ûe duenec licjuido : îttd videlicet nafcitur in mineviridi ris noilrii. O bcnediiSa viriditas ,qui cuncia rcs generas: ncque ullr arbores auc frudus apparenc finc viridicace. Quare Philofophi eam germini, &
bcu;n
ficnc
hoc totum nihil aliud extradio aqux ex terra 5: ipfam reducere fuper terram & ha;c terra cum aqua fua putrefcit primo poftea mundificatur & nutritur. Nam omnes res aquam appetunt quoniam ipfa tam igni quam rebus aliis alimentum priftat: & dignum adminiftratione complefiicur arcanum. Aqua in vice
:
: :
ma noftra, eft aqua noftra &
aqiii fui
caufa pucreiti:ionis
:
&
purificationis
:
& vericacem dixerunc quia cum aqua puriiicatur & a fua nigredine abluicur & albiim reddic ipfum poltea rubeum. Bifcipttlut. Pr.vceptor chire , expone mihi quxfo hunc Lapidem quia non bene incelligo. M.igifler. Lapis quem e!l. &non Lapis, fpiricus, anima & corpus & fi volare &c li coagulcs, coagulatur fi diifolvis facis, volac. Eft autcm volarilis albus, nc lachryma
C'.;mparaverunc
fua
:
, : :
oleum in arborem quoque fruSustransformatur:quaquidem omnia ab aquje bencficio fumunt exordium. Colores, ex quibus omncs alii habent principium, funt tres primus eft niger fecundus albus terrius, rubeus. Citrinus color & glaucus ex albo rubeo nafcuntur quod citriniras & glaucitas , nihil funt , nifi rubei & albi proporcio determinata.Cceleltis ab albo & nigro , proportione debita generatur viridis, violaceus, & camelinus, a nigro, albo, & rubeo fimul conjunftis, proportione debita , fecundiim magis &: minusprocreantur,& fic de aliis. Et omnes ifti colores, qui non funt perfeSi , per
eft
vinum
&
in oliva
diverfis generibus
&
aquam
dificantur.
,
&pcr ipfam abluuntur & munchariffime Fili cum in opere fueris fac ut primum habeas colorem nigrum:quia tunc eris certus, quod putrefacis, & via re6ta properficiuntur,
Igitur
cedis. Si
autem laboraveris
,
fine
putrefadione
vi-
oculi
poitea etlicicur cicrinus,falfns, pilis carens quem nemo lingua fuacangerc potefi. Ecce ipfum ja-n fiia deirtonltravi defcriptione. Non tamen nopauper , miaavi.qao omnis egec locuples
: :
debis oleum rubicundum quafi fruftum fuperius nacare & hoc eft fignum , quod in vanum labores. Si aucem cum pucrefa6tione folveris materiam tuam , vidcbis ipfam nigram poftea viridem: dein: :
i^n:
&
ouneshabcre poniinc:
pro eo caufantur.
dico. qiiod
'i^
manibus fuis eft , ac volo ipfuin nominare & dixcris,eum aquam enTc^vcrum dicis:
in
&
Modo
&
Ne igifi dicis, eum aquam non effe , mentiris. tur decipiarispluribus dcfcripcionibus ,&operationibus. Unumenim quideft , cui nihilalieni infertur.
de croceam & rubicundam & varii coloris. Hoc autem tocum perficitur pcr decodionem veram. Oportet igitur nos venenum aptare prout oportet deinde mnltiplicctur coquere ne tideat vos decofiionis, imbibice, decoquite, terite quoufque unum fiant. Sunt enim duo unus qui afcendit alter vero non. Hoc autem totum fadium eft per me.
, ,
: : ,
Hoc aucem
teneas,
&
alia
dimitte
neceffe
li
lancholiam. Melancholiaeftresnonftabilis",
fiimus, qui cico afcendic
:
&
eft
cnim
sft,
nomina Lapidismukiplicare: quia
non
videlicet, in altiori loco,
ia
,: , :
696
jii
quo
eft
Bibliothecx Chemicae Curiofas & evaporat facic & nnortil-icari eo, quod Azoch fcilicer, in capitc
:
fi
vel
Zericon
vel
tenebrotuin& obfcurum.per totainfuam vitam. Etfiilia melancholia, idcft.ille fiimus rcmanferic , & revertitur ad fuum proprium JocMT) rcddic hominem hiimilem atquc pacificum: quia ipfemec cognofcit ff. Propter hoc mons iii q'io elt cabcrnaculum .cljmac, diccns. Ego fum qui fum: & fum nigrum albi & album nigri meus vericatem dico & proprius color. Fcr Dcum non mentior. O naturabcneditta :& benedictaell operatio tua quia de imperfedo facis pcrfe(ftum>
hominem
triftem
aqua divina, aon

Ecce jam
,
ri.bet
nili
mortificacione*:
ajil-
cione :dealbatio autem ncn hc nifi combultuê. , Fili quod tibi oftcndi, non mortifica-
tionem
& dealbationem &

,
rubeum difcriminan,
do
cum
obfcura. vera pucrcf.idionc , qux eft nigra Poltea ficis germinare novas rcs, cum tua viridltate , facis diverfos colores apparere , & finc prctiofiflima viriditate nuHuin vegetabile, nequc fiu(9:us uUus germinando potell apparcrc. 'ûarc
&
&
tocus tuus incellcdus fic in rcbus viridibus coquendis : i\ vis habere fruftum, coque, cere, rciccra, ncc txdeat quamvis opus fit longi.iquum, qiiia fcipfum dilfolvic, d^ copulat,feipfum
tc, Fili, ut
moneo
dealbac, & rubore dccorac: leipfum croceum facic,& nigrum, Prxccrea lcipfum defponfac fic a quia ibi elt mafculus &. foemina. fcipfo concipic
, :
invicem dcmonftravi. Unde fcias quod nr.umquodque eorum primo dealbacur ,pollea rubec & hoc totum cx bencficio aqaae procedit. Aqua illa res eft qus dcaibat 0; ruberc hicit. Aqua cll qua: dilVolvic & congclac aquaeitqui putrcfacic , cx' poflea facic germinare diverfas rcs novas. Undc Fili monco ce uc roca inccntio lic, in dcco6tionc aqus & ce non ta^dcat & non ciircs dc aiiis rebus niu de aqua. Coque ipfam paulacim dontc mutecur de colore ad colorcm pcrfcduni & cavc, ne in principio coaburascjus flores, ncc cjus viriditatcm :& noli cito perficere opus tuum. Icem ,vidccur ut jinua tua iic bene claufa, nc illc qui eft intus.poffic evolarc & ita, Deoconcedcnte, venies adeffcaum. lcem, nora Fili, qiiod folvcre , calcinare , lublimare , cingcre, ablucre, infrigidarc, rigare cxtraherc ,coagulare. humeftarc, ubibere, abluerc, coquerc, fixare , te2.
fe
&
fl
Similicer ibi
ignis
:
clt frigus,
id
cll,
aqua:
&
:
calor, id eft,
rere
ficcare
diftillare
unum
func
fciliccc
ani-
acorpore dcnotant,& E: fimilicer ibi func divcrfi colores propcer quod appofirioncm veris fignificancid cif, quod ignis fic Philofophi divcrfa nomina impoliierunt quia aqua fuavis. Hic enim ignis fequeftrat Elemenca & iteeft claradi lucida: ignis vero rubcus &lucidus: aer rum co:rponit. Quaprcpter toca ars confiflit in quoque albus & lucidus: ccrra nigra fxculenta & convertcndo elemcnta, id cft .facicndohumidum quoci obfcura. Sciastamen, Fili: quod omnium fpcs & ficcum & fugiens fixum. Et jam dico tibi quorum exiftimatio Philofophorum in duobus confiltit: elementa in parces quacuor dividuntnr eam tamen radix triplex pcrfequitur aquae videli- duo terram habenc, 6c afpeftum apud vivum larccc exaltatio qua: liquida procedcns fi ceflaverit: gicntia, quse func tcrra & aqua. Alia autem nec vidcncur nec canguntur ,ncc quicquam largiuntur, ok hxc func duo olei deinceps pacebic egrcilus qui dealba- nec locus eorum vidctucnec opus, nec vis nifi in figna. Propter hoc dicic Philofophus vic me , iile faciec mc rubcum. Philofophi aucem prioribus elemcntis, cerra fcilicec & aqua. Quare mulcis nominibus nominavcrunc Lapidem noftrum, multi dccipiuncur circa clemenca quia non eft ne& mulca oftendcrunc ad album ^ rubeum facien- ce{farium,uc dividamus Elcmenra quia omneEns dum. Unde cibi dico ,quod nonegcsillis nomini- elt compoficum & omne compofitnm dividi non bus; necillas rcs diveifas ,nifi uno nomine & una poiTibilc. Idco non eft nobis necefiarium calcm non re fcilicec, aqua, qua: adminiftracur & una attio- facere divifionem. Ec fimiliccr in ceratione
&humor,
iciclt, aer:
&
ficciras.ideft cerra.
mam
vel fpiricum extraherc
ne, fcilicec
coquere. Qîarc,
,
moneo
ce
Fili
uc
eft necelfe dividere,
imo conjungcre
,
& fcqui
:
na-
nonaccedas adopcrandum nifi incipias tentare: & aquas coqucre qux pucrcfacicndo infpilVantur & putrcfaciendi humiditatem & ficcicacem ipfius mtare. Cujus genus duo funt Lapides de genere Lapidum. ExcraiSum cnim cft ex Lapidibus qui in quolibcc anni gcncrancur cemporc , & unus haCi verum magibcc alas & alcer non. Unde Fili oporcec te comburere fterium habere defideras iilas alas. Icem fcito quod non candidatur fine combuilione. Combuflio aucem humor eft: quia nifi e(rec,nunquam dealbarecur. Qiiare oportccut
, . , ,
, , ,
tnram.
fciliccc,
icirco oportec nos conjungere Elementa,
terram & aquam ira, uc unum fiant & ut dividinon poffinc: & in iftis duobus alia duoconfifiun: ficnt eft aer & ii^nis. C'.m autem quatuor Elcmcnca nonconjunguncur, ica ncficcumcnm humido, 8c fiigidum cum calido, fine aliqua divifione, nnum fianr: nil hujus arcificii hominibus pcrficitur. Ec ideo Philofophi anciqui docuerunt coquere
,
aquampermanentem , donec infpilVaretur cum fuo corporc, & ficrecumim. Hoc auccm tocum in 110itroxre confittic: &: fcias quodnullafic cinaura,
,
bumidicace coquacur quou'"que arcfcat cs: deficcerur: dcinde aqua teracur fublim.ita ,& icerum coquacur, quoufque icerum ficcecur & pcr viceshoc reicerccur quoufquc, Deo favcnce, candidecur. Ec eft nocandum , quod omnibus rationibus a ce percepcis fi dealbacionem ignores ifperatam amiccis Ixticiam nam ex cricuracione & fale attenuatur fpcem ejicic , & curpitudinem amiccic deindc auri colorem recipic & ordine (piriruali figicur. uc Difcipulm. Prxceptor fuavillime obfecro ce mihi e\ponas hanc ficcitatem & combuftionem qiia: mihi bis fuperiusreiterafli: & utrumfitunum, uc animi an duo ? /W.?|7iy?(rr- Nccefie efi cnim hoc & combuftionc fic, privencur fuis corporibus , poftmorcificationem & ucrum fint unum, anduo: & cui combuflio procedic. Magifler. Fili , jam
:
,
tingenseui ea qua: ncccliariafunc, oporcec vos dirucre ipfum. Nam ca qua; cimifcencur fiipcrac. Icem, fcias, quod (i unum lic fugiens altcrum vero
fine asrenoitro.
,
Item
(cias l-ili,qu6d
eafiinc
mixra
ignem paciens ucrumque jundum igncm

:
pacicur.
Undc
incima dcalbabuntur. Ht fi enim fi:perficiem nubesdcalbavcriîc, proculdubio intima dealbabuncur : qiloniam noftrum folucum oninia comburit corpora fuiphur.
fi
(upcrficies dcalbatur
&
Item
fcico
quodSolis
flos cit
Lapis de Lapidc
Aftate ergo ipfnm pcr dics,
rufcans. Jtem,fcias.
fiat marmor coquod unafolares facit,quod
doncc
& plures
digcs,
opcrancur: plnribus autem rcbiis non iiiuna fola re & illafolaresin unoquoque gradu operum nollrorum in aliam verritur naturam. Hoc enim regimine fpiricus incorporacur,&
nifi
:
tibi lurravi
quoJoporcet tocum Elyxir comburi
corpus verticur infpiritum. Confervaergovas,ne compofitura
Lib.II.
fcilicec
,
Set. III.
Subrea.1V.
, ;
componnim fugiat , & fumiget : & habebis intentum. Niinc aiitem hxc vetba in tua animofige:
6g/
fixum cum parte fervata non fixa per i geniutn , fubtileconjugatum & per modumfolutioins, fub-
quod eo combutto fiat fanguis Iimulad Jimacionis,diaillationisvolatilem facias.cummaaucem viridis femper in medio maximo ignis ingcnio. Ec ciim ita fadum fuerit, fixa vafis-Leo latcra net, quourqae ex toto fit inccrfadus. Quapropter totum, donec in ignis afperitate quiefcat & quod nihil videatur afccndere, tt fic rcxifli nibil aiiud tibi commendo Fili : nifi aquam nofextam difiram , & xs noftrum coquere , donec paulatim fpofitionem. Sed,quia in feptima prseparatione comburendaincerficiatur: quoufque ejus colormu- confiHit cocum arcanum dicimus tibi lili charidime , quod hoc arcanum fparfinms in divetfis ioretur & a fua nigredine privecur. Nonne vides, nifi diiigencis, & finiiiiter occulcavimus. Ubi magis apertc Fili, qubd ex fanguine fperma non fic ac clare locuti fuimus , ibi magis obfcurc & ubi mater coquatur in hepate quoufque incenfum habeac colorem i Et jam lcias , Fili quod fi color rubeus gis occuice locuci fuimus ibi magis aperce oflendimus iliud. Qîoniam nobis folis fcripfimus , ac tibi apparuerit poft nigredinem , propter hoc non cnres, dummodo vas fic benc claufum quia de ne- etiam tradidimus , &c non aliis nifi filiis nofiris. ut ad fiiam perveniat naturam. Nec ergo defperes.Filidoârinxtquoniam.fi illam ceflitate oporcet Hoc eft argentum vivum occidencale quod prs- qunsres, invenies: non doftrinx, fed proprise niocus tulit feauro,& vincit iliui: & illud quodoccidit indagatione natura?. Qui vcto librorum infecuvivere facic c]uia efl pa*er mirabilium omnium. tionem infequicur tardiffime adhancartem pef-i Propterea dixic Moricnes /gnis ^ AXoch tihifuf- venict preciofiffimam. Dicimus igicur quod fepti^ ma operacio eft , Lapidem benediftum primo fol/1:/;. Jubeo ergo te, accipere a:s noflrum, ik po:
nerein vasbeneclaufum,&coquerepaulacim:deinde excrahere , & afpicere , num fadus fit Lapis niger tunc opcime rexilî. Et fcias quod dida nigredo permaneac per quadraginta dies: & poftea In diverfos colores variatur, donec perveniat ad perfedam albedinem Sc polteaquam album habueris, non variabitur, donec veniat ad rubeum perfedum.
:
vere , poftea diflillare : tercio fublimare: quarto incerare: quintb defcendere : fexco calcinarc: fepci..
nno figere. Eccetotummagiftcrium
diximus
fixare
nihil aliud eft
nifi
folvere
&
& hoc quod & congelare

,
,
volatile facere
& volatile
,
fixum
& fixum'
iteraro volatile, quoufque fiuat aiteret in coniplemento Lunifico , vel Solifico certo. Ex reiteratione igicur praparaciomis in medicina refultac
&
totim KecapituUtio ^
I-
Omis. i
'^''""""'^. "'"P'i"tio. Ex diverfiI?"''t> tate igitur reicerationis fuper Lapidem, in gradi-
bus
fermonibus hujus Magifterii noftri , fecundum exigentiam fui ordmis , cum caufis fuis fuiHciencibus reftac nunc , uc brevicer teneatur memoria totum noftrum magifterium , fub fermonis brevis completaRecapicuIacione.Dicimusergo, quodtocaincentio.hujusnoftrioperis fumma , nihil aliud eft , nifi ut fumatur Lapis
fuis
refuitac mulciplicacionis bonicas

,
PErcraaatis
igitur
tionis diverfitas
, alceraut ex medicinis qua;dam fui di*-
Philof^phicus
& cum
:
operis
inftantia
affidue-
tur fuperipfum opus fublimationis ,folutionis atquediftillarionisprimigradus,utmundecuracorDeinde figatur , ut nihil afrumpente impiiricace cendat,&cum fixa fuerit, folvequod ineaeritfolubile, i in ignis temperamento conferva, quoufq;
per modum fublimationis folucionis accûe diftillarioaiselevecur, qaodelevaripoteft :camelevatum fuerit in igpib temperamento conferva , quo, ,
infinitum Solificium: & verum perfeflionis Lunificium tranfmutac corpus. Unde nocifico tibi, quod nifi Lapis nofter in initio coquendi abfque manuum contritione aqua fiat nonduir opus inveni-^ fti. Quapropter hoc magifterium nihil aliud eft , quam coquere argentum vivuin & fulphur, donec unum fiant. Argencum vivum defendit fulphur i combuftione, fi vas fueric bene claufum ita ut argentum vivum non polfit evanefcere & eo modo non poceft fulphur comburi nec devaflari Quare argentum vivum eft aqua noftra & videl mus per exemplum in aqua communi , quod
, : : ,
:
plum, quidam deciiplum.quxdam fepcuplum, qusdam centuplum, quasdam millecuplum , qusedam in
omne , quod cum ea coquitur.non comburitur, doin alperitate ignis quief- necipfaeft,quantumcunqueignis fitfortis:&quanufque tocum figatur, cac. Ec hic fecundus pra:paracionis appellatur grado aqua confumpta eft hoc^ft quod in vafe comdus & in hoc quidem una prsparadonis &c perfe- buritur. Ec ideo Philofophi jufferunt clauderc os ftionis metaconfiftit. Tertio fimilicer gradu La- vafis.utaqua benedi<SanonexhaIaret:&defcnderee pis adminiftrecur qui per totum principium me- a combuftione hoc.quod in vafe eft. Aqua vero cum dium finem confiftit prsparacionis complemen- illis rebus pofica, prohibuir, ne ignis comburerecs to. Ec eft , uc jam fixum lapidem , cum modis fub- & fadse funt illse res , quanto magis ignis flamma limationis ,per adminiftrationem igivs volatilem occupantur , tanto magis in aqua abfconduntur facias : & volacilem fixum donec in ignis afperica- ne ignis calore laedancur. Aqua aucem in fiio venquod nihil videacur afcendere,& tre recipit eas :& ignis flammam repellic ab eis tequiefcac, hic modus cercius eft complctus. Quarta vero ad- Jubeo autem in principio facere ignem levem, miniftratio eft, ut Lapidem dillblvas per modum donec fada fit patientia inter ignem aquam. Ec diftillacionis volacilem facias , Sc cun fuerit ita, poftquam videbis aquam fixam , fine afcenfione fixacotum igne appropriaco fibi, donec quiefcar, aliqua.non curesqualis fic ignis. Sedbonum efl fine maceria cum aliqua feparacione. Quinca ad- regere cum paciencia.donec fpiricus corpus fianC
&
&
&
&
&
,
miniftrario eft
uc
Lapidem congelacum
diflblvas
& quod jam

lacile faciac
:
fixafti
cum
ignis adminiftracionc vo,
&
iceraco volatile fixum
quoufque
maneat in pugna ignis: & cum ita fuerit, ferva: donec illi major ignis quancicas adminiftrari pofTit: & fic vidirti quintum circulum. Sexcafepararioeft, uc Lapidem noftrum ica folucum , fublimacum ,
congelatum, calcinacum, inceratum, diftiliatum,
&(.
t^'
corpora fianc incorporea , & incorporea corporea. Amplius ribi dico quod nullo modo invenirc pocuimus , nec fimilicer invenire potuerunc Philofophi, aliquam rem perfeverantem in igne, nifi folam uncSuofam humidicarem. Aqueam videmus de facili evaporare , & arida remanenc: & ideo feparantur,quia non funt natu* rales. Si autem eas humidicaces confideremus.qu^
unum
ica uc
Tom.
I.
Nna
difficultsr
: , :
m
6,98
difficiilter

,
feparantur ab his qux funt naturales n )n iiivenimus aliquas nifi unctuofas & vifcofas. Qîarc ficut iii Libro Metheorum determinatur Juruin partes conjuflguiuur , ficut catenas & una
:
Incbimt QiiiESTiONES
tcun Effeniialei
earum ex alia deTacili evelli non poteft. Qiiare omnibus fapientibus fcirefacio quod denulla re pofTibile eft de mundo , nec uUo modo meliori
,
quam
cum
Accidentales
M.
Arnaldi De
VillaNova
ad Bonifacium VIII.
per fulphurPhilofophiunftuolitatem perfevidimus autem cum. In ipfo Aam, non cremabilem & idem per ipfum quando
fieri
Elyxir citrinum,
quam
:
fuis 7{effionfiombus.
I.
eftprarparacum
tangit, ducit
&
omnia corpora, qua; ut oportet ad verirtimum Solaris complcmentum: fuper omnia corpora Lunam.
, :
INcipiunt Quxftiones tam
effentiales,
cidcntales Magiftri Arnaldi
De
Villa
quam acNova ad
Finii Speculi Alchimit. Arnaldi de Villa fjova.
reverendum eo competente compofitionis formam. Qu.Tfivit ergo in primo loco. Si operatio L.-ipidis poffit fieri ex folis luminaribus .Si aqua vitx Et refpondetur quod (ic; aut uno luminari ? in
''.
fiiie
Quxftionum oftenditur quod
fic.
Arnaldi De VillaNova C A R M E N.
MErcurium
fjunc
oleo jungni
IL
Quiritur fi poftit fieri ex fola aqua vitjr? Refpondetur , Qiiodnou. Qîia argentum vivum nil operatur,nifi projiciatur ni matriccm muJieris feu & terra nollra eft mufixae calcis ut ipfum nutriat lier, &C mater argenti vivi.
,
retinens exfiat Lapis ifle citrint4i: In rubeum titsgens velut esl iplendere rubinM.
nro\ictt illurn.
Doflm ferVat emn,jed flultiu
ponas : , fuper Et mane cum jpatula removens ,ibco ii^nefaFla:

i^ne-.n jxjlha
1 I
Quando
calor ceflat
wox
rV
fundo Uptdefcit,
Efnndoi oleum
tingenti
Jufhuê mixtum->:
T^runs fuccHtn tendit tn eo tintlura manebit.
Hoc tottes repetoi dum tintluram fbi tolia^: Hanc tu fucabis aridw panniftfue locahii :
, ,
ex folis luminaribus , Sc quare ponitur corpus imperfe.ûm? v^. Quod citius pcrficitur opus. Et coiores quos pofuerunt Philofophi magis ordinate fecundum dicta Philofophorum apparent.
Qua?ritur
fi
portit fieri
&
IV.
Qiixritur
,
Tunc genni
"Uflto
hoc tinnens completur
cr eft apparens
{{
fint
colores in opere luminarium
? i^,
Sic prtmarn parte:i) debet comf lere per artemj.
Quod apparent
Quajritur
fi
fed
non fervant eundem ordinem.

V.
Vi
tOuatur : in aceio fape cocjuatur : non uratur ,fuper ignem ûando locatur
gcltdis rebtu hanc pritparare folemw.
Cum
Sol
&
Luna per
fe
quilibet vel am,
Sic altutn partem poteris complerc per artem.
fimul fada folutionc, debeantpertranfirealembicum? Si. Tutior via melior eft quod quodlibet
bo
&
Semt/ia nudr iJ
iiiftr;
i-i
arjuam
fi
lolui adhitret;
Sal , cinis fniuui : hanc rem diJJ'olvi.re fciinpu: Qua,n îm corrumpuntj, pofl hjic dure pr^tmia pojfunt, Si [} ifif per umeru/i) centnm trtgtnta dierum->,
~
&
tranfeat per
fe,
poflunt quardam fimu! tranfire, fed
cum majori diffiailtate. Primo divifim. Secundo conjundtim cxpedit quod tranfeat per alembicum.'
Qiiia
\\
artifex poterit effe fecurus
Crebo
quando Uimiid eft

,
dijiillas
,proprio curn corpore ']ungai

iflis
naria funt rtdacta in
primam materiam,
Si terrarn tundii
ar-
pluvialihm
ttndif.
gentum vivum.
Evcrefcet frutlui , ûi fctt depellere luBia Ste tertiam partem poteris complere per arterru,
VL
Qiixritur quare oportet, utreducantur luminaria in
AL
In (pectem
Solis
u D.
Lunam
,
Hm
cjninqne pArtes
le[lio>:i
convertere fi vii, junge pcr artes
Fert iru viridii

,
tantum de pulvere nitri. t/flu. Jameni rnediam Salu ar. mediam vi,
tuchia.
Mcrcurium, id eft, argentum vivum? ^.Quod argentum vivum ell fpermaomnium metallorum. Primo immediate non poffet fieri generatio pcifedta artificialiter metallorum cx eis profeda , nec
,
cjusniultiplicatio.
VII.
Quxritur , An aqua vitx noftra , qui dicitur aqua rorismadidi dcbet eife Mineralis vclcxrrahide plumbo vel ftanno. Quia dicuiit l'hiIolnphi, quod aqua ex plumbofaifla non intrat magifterium fcd aqua mincra: tanrum. Qiiia plumnoftrum bum cft immundum , &i aqua nollra mineralis eft
, ,
H*ceslvera VtaSolis mente
Al
tJârta
Horii
,
I 11
mirafonat , hreviter
rjU talia
:
fonaL:
Cumi cum
binis fuaitivum fiait in imis
tn trinis tria vincula fortia finis : tJâria lux rorii legem itgat in trihm horti :
Ftlia T^latonii eonfonia jungit amoris
munda Plumbum enim

,
vitrificat
Aqua autcmno-
Caudet majfita
ftra
ûando tna funt fociata.
a vitrificationc confcrvat. Ergo debet efie Mi-
neralis.
Johannis Ticinenfis Heptaftichon.
VII L
Quxritur, Qiiomodo cognofcitur aquamineralisut diftinguatur ab aquaplumbi? Hi. Si times de fophifticatione fac ipfum tranfire per alembicum, Sr (i in fundo cucurbita: non remancnt ftces.bona eft aqua mineralis naturalis Si vero remancnc fices, & revertantur incorpusMetallicum, fecuii:
Hc
ars efi rara,

;
Et res eUfola
Candida
fic
levis, c^ brevis: hinc quocjj chara. e^ v.ti felum cotiiofola. rubeo mulier fit nupta marito
,
&
Sic compleEluntur Je , ftc quorjue conciptuntur. iJêrcurim Solem foliatum deflruit omnem:
nc folvit
molit
,
aicjue
,
Hnne
partitur
dividit
animam de sorpore tollit: hunc componere novit,
dum fpecies eorum,fophiflicatum

I
I S.
eft arg.viyum. X. Quiritur nonojSi debec purgari aqua mineralis,
auc
Lib.II.
flut
Sea.IlI.
fiac
SubfeaiV.
munde
fcrvetur
quomodo
Primo
acjua
aqiia atnalgamecur
dcbet morcificari convercatur in fpeciem cineris coelen T^ ;..j- j,u. j<:. .,..; ...:_i: ,j r..u fubftinam. Deinde dtbet deficcari in urinali ad limandum , & afcendet aqua pura munda , & viva , & poft.iiodum cum aceto ad ientum ignem mundadtbet excoqui paulatim ad unam horam. Deinde debet itcri.m exficcari ut prius. Et poft hoc
ni qciouique
cum corpore. cum fale commu-
59P
,
vafe vitreo
cum fupradida, &hoc
confequencer dontc nil nigredmis srpaieat ia rcmaneat clarus &: mundus.quoniam vere tunc tft aqua mundificaca a tcrra fua tunc hubentur duo elcuienca lapidis ,fciiicet terta
fupcrficie,cSi lapis
&
&
aqua.
XVI.
effe in nigre(ignum verx folutionis lapidis ? fr. Cum nigi edo apparueric priira vice, fignum eft: pucrefaaionis & fulucionis iapidis. tum autem nigredo totaliter evanuerit cft fignum vera: pu-
Qliarritur ,Per
,
quod ccmpus dcbet
debet mirti per corium ftro maeifterioponi. "

Qiisritiir
,
,&
fic
poteft fecure in no-
dinc
(X
quod
eft
X. corpora perfeSa, qui dicuntur Iiimina. ia d beant priparari antequam ingredianr-. Qiiod aariim dtbet tur Mjgiderium nofirum pu'giri per cementu.n & argt- ntu:r per cinericium. Deiiide debenc foliari, ficu: foliantur pidoria arte vel fubriliter limari. Quia quanto magis fiunt fubtiliaca, tantocitiiis convertuntur in argentum vivnm. Subciliata vero peroptime poifunt ingredi Magineruim noftrum, id eft, forciri fubciliationem
Si
.''
tretaiaionislapidis
&
folutionis ejus.
Durant au-
tem
ntbulae nigr^ in
prsdido lapide 40. ditbus,
aiiquandoplus, vel minus.Hsecautem variatio accidit propter variationem qii.intitatis medicins, &etiamexinduftriaopificis. Unde major quanticas
majus tempus requiric
minor eciam ninus.

arteni ftparatio
Sapientia
autem operantis juvat
nis nigredinis.
nortram.
XVII.
I.
"L7adecim6cjuajrkur,Sicorpus imperfefium debec prxparari , & quomodo eft cum eo agendum. ^. Debet fiindi fimiliter & purgari. Et fi fueric cixprum debet purgari & affinari ficuc purgacur & affinacur pro caldariis, poftmodum limari fubcilitTime,
&poftmodum amalgamari
teft
fubcilicer.
Deinde po-
poni in operacionem noltram.
XII.
Quarricur
ribus
,
Quor
parces debent poni de aqua in
prima conjundione,
seris.''
ii<.
quoc de corpore
in
ponde-
Amalgamecur & co.iglucinetur cum Corpore imperftdo vcl perfedo. Tunc debent efle quatuor parces aqux & una corporis. Et Ci fuerit corpus unum ex lutnii)aribus, dtbcnt efle 12. partes aqu & una co:poris.
Quiritur , Quando tcrra eft feparata quid demum faciendum eft dcaqua? :. AquacAponcnda in urinali & alembico luperpofito cum fuo recepcacuio, uc moris eft fecure pone inter cinercs in furno difiillationis , & cum lento igne diftillatur. Et fis actentus juxta dillillationem ut inter guttam & guttam fequentem fint 40. momenta. Hoc eftquoddicic lîilofophus .îo. verba cum paufa diftinda in triedio dividendo mille , 150. veiba pfolata. Ec ineeftordo&modus in diftiilacione fervandus. Illudaurem quodin fundo invenies.diftillatur cum aqua nova cum triplo auc quadi tplo fui quoufque omnino fit foluturr &converrum ia argcntum vivum. Et ficuc prius dilliUa iSv ftectoticns donec fundaliafint penitus amota. Er cum ipfa aqua diftillaca fuerit, fic habesaquam vivi, , , :j. ,
,
'
&
XIII.
Qiisritur , Quor partes debent e(Te de aqua , & quot partes de amalgamate ad hoc , ut corpus totum convercaturin a-g. vivum. Ec ut tocum tranfcat per corium i. e. .";.iin'f"f> i(t>':Y ' ?i. Qriod eft certa quanticas ibi , fcil. ad bonnm arbitriu n, ponenda cft qianritas ad ignem lentu-n quoufque tatum corpus Ih converfumin aigcutuni vivu.n.
,
ficatam.
XVIII.
Quirirur,per quod tempus durat
Bi.
ifta diftillatio.?-
tempus determinatum utrumj in majori. vel minori ,fed fecundum majorem vcl miaoren' quantitatem aqui fervata unifotmitateignis
eft
Non
X IX.
Quiritur , Fafia diftillatione quid eft facieiidum :nde de aqua. ^. Recipe terram ftuam fi pcriu
,
XIV.
QujEritur
co.ium
vafc eft
Tranfcunce corpore imperfcfio per converfum & in argcncum vivum in quo ponendum f iji. In vafe vicreo pcrfedo in
,
,
(cparafti
&
fervalli pulverifabis
&'poneeamia
,
vafe vicreo
paropfidis, ^: dcbec cooperiri cum alio magis amplo. Ita quod pars inferioris vafis fic bcne incUifum. Et vas fuperius debet h.ibcre modicum collum debet habere foramen incollo,& debet claudi in lineo panno. Ec illo modo dcbet vas poni inter cineres in furno fuo , & eti.im cineres debent cooperire totam materiam. t defimili
,
.i^:
modum
pridido lutatis junfturis an borum Sc da fibi de aqua prxdida diltillatadonecluptrnatet,&cumignelcvificut erat ignis pu:rtfaftioni
4- dicbus vel ufque
aqua deficcetur in terran .Et fic iterumda fibi de przdidaaquaquouf^que deficcct, Ec ficdeincepsquoufque tcrra fit alba & ciara &
mundificata.
Qua^cum mundificata
fuerit,
Auxilio
Dei cotum magifteriumdirigctur.
XX.
Quiritur.Qiiid eric faciendum de terra ficmundificaca.'' r. Ponenda eft in urinali inter cineres i furnofublimationis alen bico(uperpofiro , cui de*
bet ignis efle uiiius luminis

,
qui vocatur ignis fe-
brilis debetque ftare ad illumlencum ignem quoufque apparueric nigredo lapidis, qua: apparebicin
liiperficie.
XV.
liter
Qurirur,Qiiomodo apparebit nigredo, & quaamovendaeft nigredo. ^ Prima dieappare,
bit nigredo ia fuperficie
bula nigra
& illa
tantum , & quidam nemultum ingenioseeftamoven,
quoufque quicquid de aqua afcendat iualembicum & terra maneat in fundo. Tunc yero habes aquam aerem, terram & ignem ibi.Qui* illa terra eft natur^ ignesE.
,
tur ignis fortis
XXI.
Quiritur , Quid fic facicndum ,& quod rempu' ûo ipfa putrefadio & mundacio rerrx fic f Ir> fy 40. diebus & aliquando plus vel minus fecundum quantitatem tcnxTelaqux.
,
da cum fpatuia munda lapidea velvicrea vafeanteadifcooperto ,feparanigredinem quac apud Philofophos vocatijr veftis tenebrofa. item cooperto vafe igiiis continuetur quoufque iterum nigredo appareat. _Et illanigredo icerum amoveatur , & ia
, ,
XX II.
Qusritur
,
Tom.
Ucrum
Juminaria debent pra:parari
I.
Nnn
eodem.
700
eodem tnodo
fic
ficiit
Bibliothecae
corpus imperfedu
-
Chemlcae Curiofa^
XXIX.
Qnaeritur
,
'
Ei.
Quod
decem
.\'
omnino, quia
aliter
non
polfenc dignicateiri fer-
Qualiter projedio ifiius medifina

i^:.i'ars
jnenti airumerc, quoufque ipfa finc di.loluca, pucrefada, dillillaca, munditicata ficuc diiitum ell dc
,
fojaris vel lunarisfiat?
una poncnda
efl fu-
per
corpore impcife(9fb & in ipfius regiminc *is & fecrecum prima: artis.
,
ftac cla-
vivuiTi
partes Metalli imperfedi,vel argentum cocum cric mtdicina Ec dc iila mcdicina
ponenda una parsfupcr milie partts cotporis imperfcdi caiidi

vel
XXII
tis,
I.
&
niundi
&
eric
corpus lunificunfe
Qjrritur, Qiiid fic faciendum de aquis diftillaex luminanbus & corpore impcifedoj Ri.Aqua corporis imperfcdi clf dividcnda in duas parces quales Ec una pars dcbcc conjuiigi cum aqua Solis, id elt, cum aqua diilillaca i :5ole rcliqua vero cum aqua diliillaca a Luna. Tunc funt duo arg. viva. Verum eciam unius fpermacis func creata. Dcinde aquaiunaris dtbec dividi in novem partcs. Ec quaelibcc dtbec poni in ampullam ftparatim,&
,
folilicum fecundum medicinam omne fufcipien*
judicium cxaminis.
XXX.
Quaeritur, Qiialiter iHa medicina alba vel rubea mukiplicatur? ^. Tibi dixi PaterSandte vcrbo. Ec
debct fervari incer cineres in caiore lenciirimo^ iicuc gailina nucric ova fua.
XX
Quacrirur
V.
ideo non dicam fcripco.dixi cnim cibi Pater.quodi nuilus Philofophorum fuit aufus revelare. ideo) obfecro tuain banctitattm , & adjuro ne revelcSi ea iiifi filiis fapientix & qui fideliter laboranc inl hac arce. Per putrefadiontm augmentatur Lapi&' Philofophorum ,& per frequcntem rciterationem., Hoc fcito amice.
,
facicndum dc ipfis aquis. Si , vis prxtendere ad Lunam? ^. de cerra corporis imperfedi Cilcinata & dealbata , uc dicitur partes 4. Et de terra Soiis qus dicitur fermencum I9fic
,
Quid
fink Qu^îonum
EJJentialium.
lificum
partcm unam & terrs Lunse qua: dicitur fermentum lunificum partem aliam. Hoc ell , R Pone de ferterra corporis imperfefiti fit libra & de fcrmcnco luiia: totidem. mento folis trcs Mifccantur bene & fubtiliccr & ponj ca in vafe rocundo vitreo cum parvo colio & lupcrpone de aqua lunari ampullam unam A: tunc claufo vafe cum panno lineo ponacur in furno rhilofophico intercineres ad fecundum ignem. Ec concinueciir
,
, :
,
Incipiunt
QujEsTioUEs Accidentales
ejufdcm ad
emdem cum
I.
Kcjônfionibus.
AD
Qiiajftiones Accidentales
quas propo-
fuilti
mihi
Pater Sanftc, Tibi pcr

,
ordinem
Qiioc furnelii finc refpoudebo. Primb Quaeris necelfarii ad operationem? Refpoiideo Unus efl
furneilus putrefiidionis ,diftiiiationis
,
ignis concinue quoufque maceria fucric deficcaca.
inccratio-
ampulla & ignis concinuetur uc prius, & hoc cocies fiat quoufque materia fundatur ficut cera. Ec tunc etl medicina perfeda ad album.
Dcinde dcrur
fibi alia
nis, fublimationis
imbibitionis
I
fixationis fiair
patet per figuram.
XXV.
Qusritur , Quot imbibiriones fufficientes fint ad hoc, ut materia ad album liquefcac ficut ceraiJ^. Ad plus fepcem ad minus quinque.
XXVL^
Quserirur, Per quod tempus durant imbibitiones ad album? î. Si de corpore imperfedo fueric libra una. fixabitur cum imbibitionibus in 90. diebus ad album, tanto tempore etiam ad rubeum, id ert aliquando fixatur inmajori, vcl minori tempore , propter i.iduftriam operantis , & propter tiia-
Si habes bonum "fy. intelledum in quxfiionibus elienciaiibus fatis cft determinatum. ITI. Si vafa dtbent claudi i< cum quo debent elaudi? ^. Vafa putrefadionis dcbent claudi cuni pan-
Quot
fint
vafa nccetfaria?
no
liiieo
ftrido
&
fixioni.s vafa
&
incerationi.s
debent
lutari
,& diftillationis, cum gypfo & albu-
gine ovi per junduras. RcceptoriuiTi diltillationis non debet lutari cum nafo alembici, fed dtbet nianere apertum.
IV.
jorem
vel
minorem partem ipforumpigmentalinm.
Quot
funt ignss opcrantes neccffarii. ^.
Qua-
XXV
Quajritur,
1.
,
Completa mcdicina ad album qualilii.
tcr perfickur ad rubeuii?

prsedifita alba
,
Operacur dc medicinarecipiacur
j.ft. fic uc
&
,
teiieatur
tuor , hos vcrfus lege & inteiliges. Primiu dicaiur in ûo fecttndM dernon[iratur, SenfibM aqnaiis gaudet naiurafecunda. TertiM excedit cii^m tolerautia Udit ,
Depriiâr fecmdus nejcit procedere quartHs:
inter cinercs calidos ad
igncm primum
tam diu
quoufque medicinadeficcetur lV cineretur.Dcinde detur fibi ad bibendum prima ampulla de aqua folari,id eft.diltillataa foIc,& concinuetur fibi ignis fccundus quoufqiie maccria deficcetur , poltea detur fibi alia ampuila , & fic fucceffive inbibitioncs continucntur ,& dcficcationcs quoufque ma,
Vei
Primutformetiir
SerifibiiS
,
fic
ut fenfiis ei dorietnr
ajiuaiisau'ht nattira Jectmdus.

vuli precedere ûartus.
Tertius e.xcedtt cujus tolerantia Udit.

Dejlrutlo fenfu
,
tcria rubificcrur,
&
ficut ccra liqueicat.
Et
fic erit
medicina perfcda ad rubeum.
X XV
Quiritur. Sitota ampulli ,fcu tota aqua unius ampulli tam lunaris qtum folaris cft ponenda , fimul inuna imbibitione folaris vel lUnaris medicincc Bt. Tanrum dcbes ponere fipcr materiam qiiod maceria folum cooperiatur cum aqua & non ultra. Ecficillam imbibe, & demum alteram fupcrfund , atillam deficca, & fic ufquc ad fincm.
?
V. Qualiter ignes fint ordinandi in operarione? B. Primus putrefaftionis, Secundus dilfillationis fixarionis Tertius incinerationis ,Quai tus fi.blimationis, i.e.vis rublimationis, quandofeparacur. a corpore fpiritus, & vocatur avis Hermecis.
&
VL
funt
opere operantis. R.Tres coiorcs principales apparentes in npere , niger.aibus, &rubeus. Sed multi (uni coloresalii in opere aoftro apparentes , qui fe iic habtnt in
fiunc colores in
Quot
opere.
Lib.II.
pere. Primiis color ger , Tcrtius violaceus
viridis.
cfl:
,
Sea.III.
,
Subrea:.IV.
7or
Secundus niQuartus cirrinus, Quintus Sextus pavonius , Septimu^ argentinus,

argenteus
, ,
Nonus cirrinus Decimus croO^lavus aibus rubeus pcrfcdus. Ecmultialii Uiidccimus ceus colores funt iatcrmedii , de quibiis non eft curandum.
,
VII. Qtiomodo apparent coloresinamalgamatione.
l^.
Primus color argcnteus. In putretadione ni-
fatum calorefulphureoin ventre terr,'ergo opottet quod non îfferaut Metalla nifi penes medium. Aliasdidum eft ctiam .quodoportct reducere e4 corpora admetailorum Iperma ,cujus mediumeft vcl mediante arg. vivo, id eft,adrcducendum fcilicet corpora in lperma,id eft, argenturn vivum.Ex quo ergo omnia pigmcntaliahujus operis rcducuntur ad argcntum vivum: & cunda funt argcntuoj vivum tam ad album quam ad rubcum fecundtim majorem vel minorem decofiionem. Ideo dicitur
lapis uinis
ger in fuperficie tantiim. In conjundione autem fermenti cum corpore variatur cum omnibus coloribus qui txcogitari non poflunt. In fixione autem recipic colores fummos qui nunquam delencur perigiiem vel pcralium
~
fperma Metallorum indiftcrens

fcilicet
fecundum argtntum vivum.quod eft , & una medicina,
dealbata vel rubificata. Unum vas putrcfadionis, fuccertive, & unum vas diftilIationis,&
&
que.
VIII.
modum quemcun- unum incinerationis, ununi regimen fixionis bum & rubeum.
ad
al-
medicina rubea pcrfetSa dat pondus corporibus aliis non habentibus pondus. Et medicina alba diminuit pondus plumbi, St reducic ipfum ad pondusLunae. ^ Medicina rubea aliorum corporum non conftriiigit partes Lunx habencium pondiis Solis quoufque converratur in pondus Auri. Et fic vertit iu^ formje fpeciiicsE quam firmam fpecificam auget propter defedum,
Quomodo
XL
intelligendum eftiilud verbum Meteororum Ariftocelis Vis bulphuris non urentis congelat argentum vivum, & convertit id in argenrum verum. Et vis bulphuris non urentis rubei congelat argentum vivum, & convertit ipfum ia _
:
Lunx
&
Quomodo
&
aurum. Ec Tllud
eft
maximum quod
Alchymiftz
Hc
longam perRdionem
attrahit
fui fermenti.
Quod
fer-
mcntum
& convertic corpus

&
,
imperfefium,
&
poflunt acquirere hoc in hac vita. ^. Quod in libro Metcororum Ariftotelisoftendit mdidtisfuis Artis poffibilitatem Alchymix ejus veritatem ,
&
&
aquam
viti ad fuinaturam
perfeftionem.
Ex
his
didis fequitur
omnino convertuntur
perfedtam rubedinis,
,
quod argentum & cuprum in aurum per medicinam

accrcfcunt pondere fecun.
ponit coverfionem ultimam in artc dicens:Sulphur album cft medicina perfcda ad album. Sulphur vero rubeum eft medicina perfeaa ad rubeum. Ec
&
diminuuntur in quantitateper iftam materiam rubeam. Sed tingere foliim in perfeda rubedine. Plumbum vero & argentum vivum quando convertuntur in argentum per medicinam albedinis, crefcunc in quanticatc diminuuntur in pondere. Stannum etiam non diminuitur quanticate & crefcit pondere. Sed dcalbatur perfcSa albedine ad omne judicium cxamen cujufcunque prxter regale cimentum in quo mne argencum etiam melius totius mundi
dum majus& minus &
&
&
cum Alchymiftae habent albediiiem perfedam & rubedincm, habent Lapidem perfcfium ad utrumque. Et elt illud maximu.m quod ipfi pollunt hoc arte fua acquirere. Et fi quis dixerit Si hoc verum eft, Quare dixit Ariitotclcs Gaudeant Alchymiftsc, quia una fpecies Metallorum in aliam tranfmutari nonpoteft: poflunt immundicias plunibi veri abftergerc ut videatur Aurum , tamen femper plum, :
bumnnanec,
ut in ejus origine? k lis in verbis oftcndit Ariftoteles duplicem opcrationis moduirj
Alchymia: ,unum fophifticum
iRjmat.
I
Modus
X.
eft
fophifticus eft falfus
Quomodo
poftibile
quod una pars unius
medicini convertit mille millia argenti vivi , vel corporis imperfciti in corpus folificum. ^. Tota maceria hujus medicinae per arcificium & fubcile ingenium convcrfa eft in fpiritualem materiam vel fubftantiam , qui apud Philofophos quinra elFentia
vocacur.
fecundum quod diflum elt rationis, quinon reducunt pigmentaliaad fperma eorum. Et ad talesloquitur Ariftoteles , & dicit,
alterum verum. , illorum qui operantur in principio noftrx ope,
&
Quoniam
in
omnibusmodishabetnatu-
quodunafpeciesmetalli per nullam convertitur ia aliam,falfo& fophiftico modo ,ut ipfe exemplificat in litera ad illos Sophiftas. Qui autcm operantur fecundum noftrum modum Philofophicum , loquitur in eoquod concluditur in fine. Tria reducantur admatetiam primam.Quod dicit unam fpeciem Metallorum iranfmutari non pofte fecundum modum fophifticum.non bene permutantur & mul-
Et ideo forma habet naturam informantem ad infinitum. Sed debica matcria approximctur , propter hoc fi elVetpodlbilequod totaaquamariscffet argentum vivum mundum calefadtum vel corpus imperfedum fufum & fi parum hujus medicinx defuper ponetur tota illa aqua convertetur in Solem vel Lunam. Quia una pars convertit aliam & fic in
ra;n informantis
&
formaf perficientis.
tiplicanturfeminaeorum ficut rescitcra:. Et ideo per artificium omnia pigmentalianoftrz operationis reducuntur veraciter inprimsm materiam , id
eft,
vera &ccrta,
argentum vivum. Idco opera noftra poffibilia, & per nos foluminveftigata.
infinitum
nc. Qiiia
Ac fieret ita
cito ficut
fic
in luriinatio-
X
Quomodo
eft
1.
exquomateria debitamhabet aptitudinem recipiendi formam & illa medicina qux eft
,
forma firmilTima habet naturam formandi Idco neceire eft ex quo debite func approximatz & non impediunt agentia quod immediate feaftio debica. quacur cfi-edus corum X. Quonodo eft incelligendum id verbum antiquorum Philofophorum. Unus cft lapis, una mcdicina, uiium vas , unum regimea ad album & rubeum fucceftive faciendum. r:. Diftum eft fuperius satui-a mftcallorum eft una, id eft, arg. vivum infpiffimiliter
,
intelligendum illuddid;um,quotl dicit Pythagoras : Omnis qui argentum noa coagulac in album , &c argento nollronon conjungit, nullam fibi viam aliam eligac ad albcdi, & non fatiget corpus fuum ad ea ad qui pervenire non potcft. ^. Didumeft, quod aqua non coagulat nifi corpus , cum quo conjungicur diflblvacur nec corpus diifolvicuc nifi aqua coagulccur , hoc fic diflblutio corporis perfedi , vel femipcrfedi. Tunc cft aqua permanens. Et ifta non conjungitur auro nifi aurum eft
nem opcrandam
&
diflblutum
& incineratum cum aqua fua fixa de qua
Tom.
I.
Nna
creaiHoa
702
crcarum
Bibliothecx
&
,
Chemlcx Curiofx
Pliilofophus dicit: Coiivcrre naturas
ris
compoficum eO. Et tunc l'hilofophi vel fcd fuum dixcrunt illiid auriim iioii'vuigi noftrum. Iccm de a g.-nto dn.unc ti.niliccr. Et li ercjo argcntum vivum congeiecur cum curporc uc Et per eum & cum eo di -tum elt in uodro opere
,
:
,&quodqujc.
:
hoceft verm;Nam in noftromaiuvenies ; giflcrio prin-6 facinuis de groMb gracile id eft,

dc corpore fpiricum,& pollmodum dc humido ficcum kI eif.de aqua terram !< fic naturas convertimus & tacimus fuperius inferius quod fitquando ipiritus cfficitur corpus & econverso corpus tic uc dicunc Philofophi, fpiricus. lccm lapis nolier ficcx unarc, & in uno vafc, i<i verumdicunc. Nam totum mngilterium fit cum aqua nollra,& exca. Nam ipfacorpora folvit, ut didum ell , nontamen ca foiiicione prout credunt ignari , fcilicet quod convcrtacur in aquam nubis. Et ipfa eadem caicinat, \ in terram reducit. Ipfa eadem corpora in ci& ea incincrat, & dealbat ,Se nc-rem cransformat mundiiicat juxta vcrbum Morienis qui aic Qiiod Azoch d^ ignis Lacqnem mundificant:id elt.abluunt, &ejusobicuricatempcnicus abeo e.ripiunt. Laton cnim eft corpus immundum Azoth argentum vivum.bt corporadiverfaconjiingiCjprxparata modo prj:di6lo,conjun6tione tali,quod nec ignisnec a&us potefi: ea feparare ab ignciC3tiscombuitione:& corum unurriirruendoin aliud mucatio fubciliat cor:
&
fixecur& coiigclerur: Ec conjungacur cum a'gc-nto bc cum auro n'iiiro uc dinoftro albo ad album lllam <Sum eft in opcracione noflra ad rubcum viam perfjctam eliscrimus ad album &nibtum, neqnc po>Iemus vcmre ad pcrkCtionem hujus ar:
tis.
Muics
,
,
pridiilis
folvi
fi
fti.Timus
quxllionum ponenc fieri de jam per pracdicta facilitcr podunt fueris prxdictis credulus. Etiam perfcin arte iiiveltigacor eris. Et fic fiftiunc
alix vis
t]u;c
,
j0 iones ,elfentialts& accidcntales

,
Domino
Ar-
Pap^
Bonifjcio
Odavo
fidclicer declarare
cana totius Artis bcneditti.
finii OuiSJlionum AccidenlJium.
Arnaldi De Villa Nova

Semira Semlrar,
jBt ejl
lis f"
,
poranon'.ubciliacione vulgari
perti cred^nces
fic
,
ut ididca: five inexfit
qubd
liiblimare
luperius af,
Tracljiinlu^ brcviiÔ* comêndiovL?^
fimul
milis tntcUiicnti
m cjuo
,
prin-
cipalilcr pr.) purie
prodn Wgetdbdem LapiJ
dcm ah
tniucntt.
aliis
penilm abfi.onhHm
'
fubiiliter
cendere. Ec ideo accipiunt corpora caicinaca Sc admifccntfpiritibusfublimaiis fcilicct Vlercurio, arlenico& fulphure,&c. & faciunt per ignem fv)rtcm fiiblimarc:id eft, corpora afccnderc cum Ipiri f''^"'^' -^' dicuntquod corpora tunc funt fublimata. Et fnntdeluli quia adhuc invcniunt corpora im, ,
munda cumfpiritibusplusquam
pjas aures iiic!ina,&
fuiirenc priiis.ldco
:
imcliige quod Mercurius eit fperma omnium niecallorum decoctum ,&: impcifcdum in ventre tcrrx calore fifphureo & llcundum varietatem fulphurcam ipfius , metalla in tcrra generanrur
,
R
Uiia
EvEREKDE Pater,
divcna.
,
Ef
fic
ipio.
um
primordialis materia
elt
nacuraluer fola aCcione majori vel miadurence vel non adu-ence diverfimotle opera:ur. ^.v tn hocomncs Philofophi concoidant. Ec iioc demonftrabo talicer Quia certum eft, quod omjis res de eo 3i ex co cit in qiiod rclblnori
, :
&
noftrum fublimare non cft lurlum afcendcre fed fublimare Philofophorum eft de rc viliffimaSi; corruptafa cerra^ alteram magispuramtcnm dicimus, ille eft fublimatus in Epifcopum: id eft, indigniorj ftatu exalcatusfeu pofitus. Sic etiaro dicimus cor-' pcra in aliam: id eft meliorcm naturam converfam, feu exaltatam : undc fublimare idcm eftquod fubci!iare,quod cotum facit aqua noilra. Ec fic inteiligendaeftfublimacio Pinlofophica, in qu n ulti fimc decepci. Aqua etiam noftra n orcificai, i!!uminat, mundificat, & vivificat, & apparerefacit colo,
res nigros
primoin
Biorcificatione corporis
dum
veruncxcmplum & coniimile. Si g!aCicscoir.:ni!tacur ni aquam mediance calore ,cigo pi-i s hiitaq;i.i: fed omnia mecalla convcrtuntur
vitiir,& eft
in terramconvertitur,&
ti
poftmodumapparentmul-
iiiivkrcnrium,ergo
ttria
ifte
Mercuriuseft prima ma,
.vlodum autem converteiidi infra habico ,fo!vicur opinio eorum qui dicunc fpccies mctallorum converci non polTe & h.>c vcrum clt, ut ipfi dicunt,nifiin matcriam
1.
eom
doccbo.
lllo
antc dcalbationcm,quorum omalbedo. In commixcione vcro aqusr corporis fcrmenci: id cft , prxparatione corporis infiaiti colores r.pparcnt. Et fic apparct quod noftrum magifterium eft cx uno, & cum uno fic, 6>: efl
colorcs,
& varii
nium
finis
&
ex qnacuor,
&
ex tribus
,
iftium.
&
p imam rcdiicancur. Redud:io aucem ipforum

fieills in
eft
primjin
cll
matenam,
ut
ollendam:
niutafio
ficilis
&
pofTibilis.
& tranfNam omne cref-
qubd Philofophi mul, nomina mixti I.ipidis, & hoc uc blcondercnt cum.Et dixcrunt lapidera n ixrum corporeum & fpiritualem & non funt mentiti prout
Undc
fcias
Patcr
tiplicaverunt
cens ve! narccns multiplicatur in fua (pecie, ut hoinines arborcs , grana hujufmodi. Nam cx iino grdnomillegcnerantur. Lrgo polTibilc cft au,
fiipiens intelligerc poreft.
Nam
ibi eft
corpus
&
&
Ipiritus,
geri res ulique in infinicum.

fubti!'ter intuenti
,
Ex prxdiftis apoaret
Philofophos in fuis Iibris dixilic oblcura, (ed vera. Dixerunt enim qubd lapis noftcr eft cx corpore & anima & fpiricu, verum diciint. Nam corpus imperfeflum comparaverunt corpori, propter hoc quod eft infirmum, ^- aquam fpirirum dixcrnnt & vere fpiritus cft quia corpori imperfcfto & pcr fc nôrtuo vicam tribuit qi.-^m prius non habcbat & inmcliorem formam
corporale elt in conne, & jiuidione fpiricus cum corpore. Ec fcrmentuin quidam vocant, quidam vocanr ipfum as.
,
corpus tantum fpiritus fadus clt
&
clt Ipirituale in
folutio-
&
Moricnes
eft,
&
dicit Quia fcientia noftri ingenii id magilterii adimilatiir ordini in creatione homi:
nis.Nam primb fic coicus, rccuncloconccptio, certib impragnatio quartum eft ortus quintum eft nutrimentum vel nntritio.
,
Hxc verba faciam tc intelligere quoniam fperma noftrum quodeft argenrum vivum, cnm tcrrs
:
pioducit.
fi
Fermentnm animam dixcrunt

,
quod
ur int a dicccnr c<'rpori imperfefio fimilicer vi-
conjungitur.fcil.corpori imperfedo^qua; terra maft macer omnium elcmeiiter dicicur quia terra elt
,
tain cnbuic
&
in fui
uaturam ekvat
&
convcrtit.
torum tunc coicus dicitur.Cumque

;
terra aliquantuluai
Lib.ii.
tiilum fecum retinet argcntum vivum
,
,
Se(a.iii.
fupra
,
:
Subrea.iv.
,
70
tunc dicitur concepcio, & cum malculus agit in toemiium id argeutum vivum in terram. Et lioc efi: quod elt Philoloplii dixenint, quod magifterium noftrum ipforum connoii eftnifi maiculus &fcciniii3,
&
juncîo.
vo
in
Advcniente ergo aqua id cfl , argento viterra, Crefcit& augmentatur: quiaterra dcal.
tuac impra;gnacio vocacur. Deinde fcr coagulatur id eft , conjungicur cum corporc imperfctto prxparato , uc didum efi: , quoufqae fiat uaum colore & afpedu , & tunc dicitur ortiis quia tunc natus eft lapis nolter qui vocatur Rcx a Philofopliis, ut dicitur in Turba Philofophorum : Honorate regem noftrum ab igne vcnienbatur
,
6i
quoufque terra fiat alba & clara. QuA mtmdificaca ii dcalbata ut didum cit , aqua vitar qu cum dida terra coagulata mcdiante calore lcvi infpiflata fuerit , decoque forti igne in cucurbita forti alembico (upcrpofito donec quicquid aqiisB ibi fuerit , defcendat per alembicum , & tcrra remaneat calcinata. lunc accipe de fermento quocunque quarcam fui partem puta , fi libra fueric
,
,
mencum
corporis imperfcfti fcilicet precii , accipias ex fcrmento fcilicet Sole vel Luna libras trcs. Et illud
fermcntum fit fokitum , & tcrra fadum ficut corpus iinperfcdum, & eodem modo&ordine prse,
paracum infimul conjunge

benedicta prxdidta
dit
:
id eft,
& iii bibe cum aqua cumaqua qui afccn,
tem, diadematc aureo cpronatum &: inclinate ci ufque ad perf.(S:am perfedionis .xcatem fcilicet ipfum aiimentando quoufque ad perfciftam perveniat a:tatem, cujiis paterelt Sol mater verb Luna,
, :
,
Luaapiocorpore impcrfedo accipiatur, Solvero

pro corpore perfcSlo. C^nintb & ultimo fequitiir alimentnm,quia quanto magis nutritur , tanio magisaugmcncacur: Nutricur autem laftc fuo:id ell, fpermate , cxquo fiiit ;;b initio.Imbibitur autem argentum vivum.f^pc & firpius , quoufque duas partcs bibat vel quod
fu/liciat.
alembicum , & coque per tres ditsaut plures; tunc irerum aqua fua imbibe , & coque ut prius hoc toties reicera quoufque hsc duo corpora unurr remaneant id elt , in unum reducantur. Qiiod perpendes color non variatur in eis. Deinde fu per eas fundendo aquam pra:di(Sam pcr fe paulatim , quoufque dum bibat quantum pofTit bibere, fcmper dando eis novam aquam. Nam in ifta con-
&
fit
corporum fpiritus mifcetur cum cis , & unum cura eis, & convertitur in naturam ipforum corporibus prxdiCtis mundatis.^ Et fic germen converticur cum corporibus praedicftis modejunftione
,
Serûitnr ntine Prallica.
Dcfcendamus nunc ad prafticam ficut prius dixi. Debent autem corpora ad primam materiam deduci adhoc uc fiat tranfmutatio. t ulcimb oitendam tibipr^mifibrumrationem: Rogo crgo te ,fili ut praaicam meam non vilipendas, quia in ea latet totum magilterium no,
mundatis quod ante non poterant propeornm immunditiam & groffitiem & in eis crefcit & fuum augmentat ut in ca multiplicetuc
ratis vel
,
ter
cuiltitudinc magna.
j^captinlatio tmntAm pradinorum
Nunc
revertar, Pater Reverende,
ad prius
di-.
fia fingularicerapplicando fuper perfecaiones Phi
oculata vidi. Accipe precii lilimatura munda, &mifcecum quatuoj- libris aqase noftrx mundata: , terendo , incorporando cumfalemodico & aceto, quoufque totum fiat amalgama. Precio autem optime amal-
ftrum
ficut fide
lofophorum antiquorum
importabilia
& verba
eorum obfcura
verba proi^
bramunam,
&
fit
&
abfcondita. Si vero judices, verintelliges,
&
ba Philofophorum
tuh^ffe affirmes.
& ita vera
gamaco pone ipfum in multam quantitatcm aquK \kx; ideft Mercurii: & pone rotum in urinali
,
fupra ignem cincris noftri
iJ .Tc
pjrgati cineris:
Primum verbum nofiri maglfterii five operis efl: argenti vivi reduSio ( corporis ) id eft, cupri , vel aliimetalli, in argentum vivum redudio. Et iftud eft quod Philofophi vocant Solutionem , qui elt
fundamcntum
pora
artis
,
lentidimum ignem per diem naturalem, tunc permitte infrigidari & quando invenies
infrigidatum, cola
& fac inferius

funt
ut dicit Francifcus
laboratis.
Nifi cor-
folveritis
invanum
De quafolu-
aquam trans cum omnibus qux perpannum lincum; donec pertranfeat per pannum illud , quod de corpore fuerit refolutum pars vero qus rton poterit exire , ponatur
inea
.
adpartem. Deinde recipe illud quod remanfit inpanno, & iterum cum nova aqua benedi(5ta reponas ad ignem
tione loquitur Parmenides iii Tuiba. Quam folutionem audientes ignari^putant aquam nubis elTe. Si autem noftros libros legiflent , & intellexiflent, fcirent utique aquam efie permanentem , abfque fuo corpore , cum quo conjuucSa , facSa eft unum
vcum
vafe prsdifto per
cola ut
priiis. Et fic corpus in aquam convertatur ideft, in priinam materiam , qu.-E eft aqaa noftra, Qiio hdo , totam
.
diem naturalem poftea toties reitera, donec totum

,
permanens, Non ell ergo folutio Philofophorum aqua nubis fed corporum in aquam liquidam converfio, ex quo primo procreata fuerunt ; fciliceC
,
in
argentum vivum
Sicut glacies convertitur la
aquam,ex qua
jam habes primum elementum

:
illam
aquam poae in vafe vicreo & decoque fuper ignemlentum, quoufque videas in fuperiicie ejus nigredinem apparere: quam remove fubtiliter quotidie colligendo, donec totum corpus folvatur in
,
.
Dei gratiamquod eft aqua , & ipfius fcilicet corporis in primam materiam reduilio. Sccundum verbum Qiiod fit terra & hoc cft quod Philofophi dixerunt Egreffio terrs aqua concurrit. Sic habes fecundum elementum quod
prius fuit, Ecce per
, :
:
tcrram meram & toties quocies melius potes , & iterum coquendo & nigredinem tollendo quoufque nil appareit nigrediais & aqiia , id eft , argcntum vivum apparca: clara , tunc habes aquam & terram Deinde accipe totam terram iftam id eft , niP^ gredinem quam collegifti & pone ipfam in vafe vitreo, & fiip?rfuade de aqua pridnaa benedidta , donecnihil emineat,&natet fupeream, &coqiie
, : ,
eft terra.
Tertium verbum eft terrs mundificatio , de qu Morienes Hzc aqua cum terra pucrefit & mundificatur , &c. Philofophus Junge ficcunp humido. Siccum namque eft terra , humidum vero' aqua. Ecce jam habes aquam per fe , & terrar pcr fe, & terram dealbatam cum aqua. Quartum verbum eft Quod aqua poffit evapo^
dicit
: : :
eam tamdiu levi igne pcr decem dies tere & ite rum impone aquam & coque fic deinceps id eft, tcrram fic coagulatam & cumaqua infpi(Tatam fine
,
appofitianealteriusaqusdecoquensfortiigaejUt
Tom.
fublimatione five afcenfione cfficitur ipfa , terra aerea , qui prius erat infpifiata cum terra coagulata , fic habcs tcrram , aquam & aercm. Hoa eft quod Philofophus dixic in libro Turbx: Ipfui% Nni 4
rare
&
&
B)bliothccaE
IpUiin dealhat^
>
Chemics
arteinpro
ginis
,
&
'-
cito ignc rublimare

-'^
-
' ' c\ eo cxcac fpiritus id eft , argentum vivum , avi;, Hermctis , dicitur qui invciiies eo in , quod ptillusHermogeois , & rcmanet terra calcinata in f:()daquxcltvisignea: ideU , ignc^ natuix. Et
:
quoufijue
Curiofaf; nihilo, & ita bene ille
qui non e(Tet di'
&
eiret , & pro tanto domini fupplico vos & omncs alios qui iltutn Jibrum vidcbunt , quod (it aliquid male fcriptum, vcl impropric loquutum , quod de hoc non fim ali-
(icut ille qui
de hoc dignus
lich.ibesquaruor tlcmcnta
ti lila
hoctlt, tcrra ignis,

eft
,
qiio
tena calcinata
efl in
qua: cft pulvis,
MorienesCineremqui infundo
das
ris
,
dequodicic non vilipen

terra corpocft
quia
inferiori loco
:
&
clt
repreticnfus lliiiplicitatis mea: & igno-'quia pro dubio quando fcci inumhbrum,' ergo pro tunc in ledo meo cram graviccr inHrmus, fic pro tanto diccbatur , quod non podcm cvaderaiuia?
,
modo
'
qiiia clt
fperma tuuin
ineoenim
diadc-
nia ordinis.
Poflmodum cum pracdiSa

,
terra fcrmentiim
po-
ne quod fcilicet fermentum Philofoplii animam Tocant. Et hoc idco, quia iicnt corpu^ humaniim fineanima nil valet in 16 c!l ucut terramortua: fic corpus immundum abfqueejus tcrmcnto: id ell,
,
&
, iQum librum fcci valde fcflinanter proptcr vos & in nominc nvci Telbmenti & pro tanto voco iflum Iibrum novumTetlamentiini. -'idhuc efl alia ratio , quia de jurc dcbct vo-' caii novum tcftamentum , quia ficut veritas noftrat faliitis erat fub umbra cooperta , & fub antiquo tctiamento leu in veteri & fuit difcooperta,
re dc tali infirmitate
,
&
anima nil valcc. Nam R^rmentum corpus imperfcdum pra:parar, & ad natnram fuam convertit ut liidum e(t. Et non cll fcrmentum nifi Sol &LuHa, tan umiftis
ejus
aliter declarata in
novoTcltamento diciturillud,
quod Philolophi cxlaverunc
&
bris uis antiquis declarabo in itlo libro
coopcruerunt in novo.
li-
appropiiatis planetis confpiransin naturali fimilitudine. Et hoc eft quod Moricnus dicit Nifi cor:
Inc/pit
Liber
tur
Novi Teftamenti C^
Partcs prmcipalcs.
dhjdi-
pus im nundum mundavcris ac dealbaveris
&
,
in
m tres
coanimam
mittas
nil in
magilterio direxitti. Et
tuncfpiritus conjuiigitur,
figitur. Qiiia alceratur
tiiia fiunr.
&
,
gandct
cum
cis
&
Prima pars loquitur de Lapide philofophorum
aqua
& omnia
qucm nobis Deus

qui
fit
dedit gratis.
grolTa lub-
SecundaparsloquiturdeLapidePhilofopliorum,
aitificialiter.
Et hoced: quoddicit Aftanus inTurba, fpiritus non conjungitur corporibus ; donec a kiis immnndiciisperfjctefjerintdcnudata. Et inhacconjunfiione
rcnt,
Tertia pars loquitur, &o(tendic Tranfmutatio-
nem deduobus
in
metaliis magis vilibus
&
infirmis
colores qui
maxima apparent miracula iii muado excogitari

,
qnia
omnes
duo alia metalla nobiliflima ,videlicet de Saturno in Solem,& de Jove in Lunam. Dominus noliec
omnipotens cui fit gloria & honor, dedit nobis duos lapides , unuin pro albo , alium pro rubco ita abundanrer qubd cibi vcflri nullius fint valoris,
quia quilibet eos potefl acciperc d libitum volunlatis fine aliqua conditione. Et pro tanto dicit unus Philofophus qui dicicur Alchirindus, non apcriam burfam veftram pro majoribus expcnfis in
&
appacorpus impcTfcduaicolorc fermenti, firmo

pOiliint,
medi
inte f.r .eiit^ coloratur

,
ut dicit Barfen.
O
:
pie i'ater
au:^
ar
D.-i^ in cr ip ritum intellcdus,
IK quodd.ctirus fum ment>- perpcndas. Elementa
enim non gencrantnr nili ..x proprio fpermate fpcrma aute n cft augmencnm vivum Sicnt patec quia non eflalicujus rei ingencratioiK- ho nnis
,
comnixio,
ni^ 'f-men
nifi
per fperma
&
in
vcgctabilibus
quanrnn ad generationem
Alii fubtilius
,
&
augmen-
quia ille qui dat omnia bona abfquc ifla (cientia diminutionc finethefauro, priparabit nobis lapidem qui complebit dcfiderium vettrum fi vos
, ,
,
tum
ipforu n
intnenccs fublimanc
cfi:
jnrrcuriu.n
&
figunt
&
fcitis illuni pra^parare

,
Nam ifte lapis albus
vcl ru-
conjungunc cuin corpo,
riHns
s:
tainen nihil inveniiint. C.iufa crroris
N
Vil
n femen non potcft permutari nec prout cl\ fuic , nec proficit nifi projiciatur in matricein
mulieris. Sic
projiciacur Lipis in
niitri.tt:
,
Mechardus ['hilofophns dicit Nifi matricem mulieris ut ipfnm non proficit. O mi Parer fic habes ad
:
vorum defcriptionem LapidisPhilofophorum. Laus

Dco.
E.xplicu frÊl^vulut
iyfmaUi
de Villa
Nova Pap
,
Benediclo undecimo iranjmffus.
Incipit
Testamentum
naldi de Villa
Villa
Magijlri
Av-
Nova.
Jefu Chrilli , quii brcviter \n'ri d clarare veritatcm dc Lapide Philofoplioqiiantum valet , & quoc rn n & dicere quid fit pro tanto , quia nominabo nomen molis fit,
in
Arnaldus de EI0 no nine brun
nova, incipio iflnmLi-
bcus cfl: talis quia tenet ipfe medium inter mctalhim & mercurium , Mercurius vivus non aliquo modo potefl manerc inmetallo finc mcdio, ficuc anima nulla poteft mancre in corpore hominis abfquc fpiritu,quifit medinm intcr corpus&r animam. tt dicam vobis quon.odo quando puer efl gtneratus in vcntre matris , ibi ftat 40. dicbus antcquam fit formatus dc omnibus niembris, & de ommbus quatuor elcmentis & eft illa materia ita ncbiiis, qubd ha:c cll fimilis de natura cceli propter fuam nobilitatem feu fublt.Tntiam &fiibti!itatem, qnam in fe continet , & iftas res nominant fpiritus, qnia ita dico quod fpiritus efl firmatuspro tanto.quia eft ifla fubtilis & fpiritualis anima citb defcendic infra per pra:ccptum Dei & voluntatcm ip(-us Dei: & fic fpiriths ditfunditur per totum corpus proprer naturam quam ipfe habct, & tenet de corpore, & nec dc eo fcficut de tantaefl anima de corpore parabitur , donec fpiritus primoexcat dc corpore, & Ccut corpus crefcit Sc ingrollat panlatim fic
:
, ,
&
crcfcit
omnis
fpiritus infra pcr orunia
mcnibra&
&
ingroHatu-.
f Hinamore
b
is
vcftri
quiaeflis
Domini mei
&nun-
rinain .iliq lis Philofopljiis vokiic talia f.iccre in li-
riibco
iJcirco fupplico vos ,qnod librum i(tum cudodiatis, qiibd non pubiiceris in regno sMe 10, qiiia, pro certo illi , qui quaffiernnt ittain
fuis
.
t.ilirer
nec pius nccminusde itlolapide albo vel quia ipfeeft mcdium, & fpiritus /nter mcrremanet in perpecurium vivum & metallnm , tuum atquetenet fuam menfuram & defeftum ,
Sic cft
,
&
,
&
qiii fcit
illum aqua reftificare
fcicaciaaj
& uoa inveaire
pocuerunt
habuerunc
petfeile in
arqnefubhmarc & omuibus pra:parare , cadic una pars de eo

,
, ,
Lib.II.
Se6t.III.
Subre(a.IV.
&
,
eo fupcr tantom quod marca una de puro fole noii dcbcrcc conitare ultraquatuor folidos. Notuin (ic omnibus qui lcgitis iftum Librum quod iftc Lapis beiiedidus vocatur minoris id eft nercurium fulphuris , dc iftis duabus partibus dicic -Mnricmis Piiilofophus, quod fi duolapides,
quibus Dcus dcdic talem benedi(5tionem &. vircutem, priparecis, & taliter qiiodfincilcucbutyrum,
,
70;
&
facere afcenfiones paulatim per intcrvalla, cum moderacione, poftea jungunc atqueaniunc pu-
rum folem cali modo uc prius didum eft vidcliceC decoqucndo fuper ignem , & iccrando acque movendo forticer in tancum quod cocum poffic cran,
per pannum lineum, & faciunc longas & prolixas dcco<Siones in canrum quod totus fit lapis,
fire
quando totum
ficut in
&
eft lapis
ita funt
,
&eisdctis tantumde mercurio quod appareac (ictit vcninum , & fic reniovcbit nigredinem de pliiinbo atque rubcdinem de cupro & dabit fibi perpecuum colorem. Vera prarparacio iftius lapidis talis eit, quod debet cognofci dc qua linea five de quo gcnere fit , &pofteadebes emundare pec
,
prope vericaceni,
principio fut-runt
racio
& caufa
,
pacet elli
,
,-.r;...i- r recinuic fe
quod proporciones calida; frigids ficci Sc humidjs, non tlierunc cuftodica: in principio pra qua cum minus fic de uno parum de reliquo Sc quiaibi minus eft de mercurio vivo non fixo qui
talis
, ,
:
V. &
jungit
;>
cum
ii,1. mecallis in ardore folis

.
tum
fic
una rcs arque ad unam rem pervcnicnc & poftea i.-quuncur pucrefaaiones & diiroluciones
fit
: ,
r.
-.
cum mercuno
cera
&
.
vivo in cancumquod liquefiac ficuc tunc eft lapis redificacus.

^
êc'^,ida Tars Ltbrt. .. . Hic incipit iccunda pars hujus libri , qui loquitur de lapide Philolopho.um qui hduseft , & fieri poccll perarccm five arcificialiter pro tanco quia pluics non cognofcunt illum lapidemquem nobis Djusdedic gracis propcer hoc inveniuntur mulci de hac fcientia qui ad finem quod poffinc iftum la, , ,
~ompofitione lapidia major pars fpiricus non fixi vel de fixo reti net fecum meliorem parcem de non fixo fed ciui vellec deducere iftam artemad vericaiem & ad claritacem, oportet facere tantum per fubciliracen quod non fic in ifta compoficione nifi cantum de mercurio quantum de duobus aliis corporib bus, Sc poftea tenere in lentoigne in tantum quod quoi totus
-,
.
hieric
mercurius
fic
fic
forcificacus infimul
in parce fixus
& in parte non

,
&
quod
lapis
fixus,
&
tunc es-
fet
majoris fadi
&
tunc oportec facere fubcilia-
pidem habere,
nefciunc
li
,
maximas expenfas, ignoranc , quod ancequam decalapide phylico poffint medicinam faccre , qure
ibi faciunt
&
immo
tionemde mercurio tali modo, ficut didum efi: in primo libro de lapide I-hilofophorum fulphuris fublimaci, & primum poncrc iftud in vafeprscipicationis,
&
facias toc vicibus fublimare
opoi-ceclltfemperdenacuranarraca&quandoope^- cum alio. quod ambo remaneanc in fundo . rati funt per longum tempus, quolapis eorum eft quod totaliter non poffit defccndere & tunc illa detali nacura,tunc ipfi credunc fe cocum adimple- materia certicudinalicer vocata eft undionis bonje vilfe , & poitea quando ipfi faciunt fuas projedioSc optima fed aliqui reftanc ibi ubi deberent fanes , nuUain paenicusperfe<Sionem inveniunc,cau- cere operationes qu in primo Jibro nominantur, am quare , quia ibi annedanc ubi deberenc inci- & pro tanto non vcniunt ad veritatem , adhuc alipere operari communicer, quando circa lapide.rn qui incipjunt mercurium vivum purumtali modo, fuum deberenc pucrefadionem facere, five quando quo ipfi ponunt libram unam in vafevitri, feu iii purrefactus elFec ,deberenc fublimare eum, & mervafe vitreato , & pofiea ponunt eum in fimo equicurium ei adjungere, arque omne operaciones fano ad putrefadionem & ad digerendum & ibi Cere quas diximus in primo libro de lapide natu- ponunt eum in vafe quod vocatur , alenibicus , rali , calicer quod liquefiat , & fe conjungat , & eftvas victeumde unapetia, & ponunt illum in -,. tunc eft mcdicina nec pro tnnc vocatur elixir , balneo Maris , qus fuit mulier Philofophica qus adhuc eft una alia racio , quare ipfi deficiunt de invenit balneum , illius fundus eft vilis in quo fijo propofico & defiderio, quia quando ipfi fece fundocft aqu3,& infraaquam ponunt illudvas, runc fuum lapidem , ipfi laboranc ut pollint eum fcil. alembicum vitreum bene filcratum infel-ius de
:
: ,
unum
&
&
tingere
fic
quo
nihil
eft. n.
lene, quia perdidit
fuam humiditacem, per qiiam debeac fe jungere & unire , & de hoc dicit unus Philofophus , fpiritum minus fixum nullo modo cenebunc, & aliqui boai fecerunt , quamdiu tenuerunt , nec ipfi advertuiic de lapide Philofophorum , quem nobis Deus dedic qui pro parce eft fixus ille nullo modo cenerec naturam vivi mercurii & metalli quia in natura non fixa tingit fe , Sc vincit mercurium vivum, & quando jundus eft, fic jundus incorporat fe cum natura qux fixa eft , & per lavaciones & deprehenfion?s fixat fe unus cum alio perfede , recinendo humiditacem fuam nacuralem. fic non perdic ingresfionem quoc modis fit unio arcificialirer , diverfi homines feparanc diverfimode dc lapide Philofpphorum, & voluiit ipfi faccre arcificialicer tali modo qMia quidem accipiunt vivutn mercurium , & iilum tingunc & ponunc cumlimaturacupri & rantum in nmul teruncur in mortario & abluunt omnes immunditias , & tot vicibus faciunt fic , quod
, ,
:
, quod nulla violentia aqux poffit denec attingere ufque ad vas vitreum pofteafac ignem quod vivus mercurius diftilletur, ficut aqua rofara, & dimictac in fundo tres iib. ma-
filtro taliter
,
venire
&
materia erat valde nigra , qu3E quidem tunc iterum dat fibi fuam aquam , & fic iterum faciasdiftillationem, toc vicibus quod terra illa deveniat ad albedinem. Ec quando eft talis dat fibi
teri^
,
&
&
fuam aquam
ftea
in vafe vitreo
cum
collo longo,:
&
po-
oportet facere illud in cinere fuper ignem ta-
li modo , quod ibi ftet fine ignis augmentatione Sc diminucione 40. dicb. Et in tempore illo mutatur in lapidem Philofophicum , & cunc poftea oportec
operari
uc prius
didum
eft.
lapidem Philofophorum de arfenico fublimato , & de fucco unius herbar qus vocacuc virga auri ifta herba crefcit juxta Romam, & habct unum folium longum figuratum ad modum petiofilli , & habet florem croceum & fuccum aibum,
Alii faciunt
:
&
mundancurab immunditiis. Qui aucem fecerunc ibi , & calicer prxparatur illud quod pos 8c oportec fic tranfire per uaum pannum lineum
totalicer
conglutinant iftam herbam cum arfenico , Sc congelant mercurium , &ficfit bona unico. Aliqui intromittunt fe ad faciendum lapidcm Philofophorum de animali Immo alii decapiHis.
:
alii
70(5
alii
,
Bibliothecx Chemicas Curiofas

nic
de fatipuinc qnidam dc ovis , alii dc teltudin:bus , & omius ilti operationestcncnc uniim mod>im opcrandi , videlicec quod dcberenc fcparare rcctiHcari per balclcnienta per alembictim, ncnm Mariae, & qnod cerra dcveniac ad r'.'cdinem poilea jungere igi.^m cum pcr illam aqnam oleo y, tunc nnire ok juni;cre cotiim (imnl in fimo
ad notitiam noftram,
,
&
pro rato hos dimirtiplus loqui,
mus hic ftare nec dc eo intendinuis qnod non fumus id experci.
&
&
Aiice oper.itiones funt qua: a mulcis immo ab omnibus hominibus hodierna die cupiuntur defiderantur, quia func breves ,& inpauco tempore brcvi fpatio poteft fieri , vidchcec in uno mcnie,
&
&
&coni;':l.unr in lcnroignc, iu caletacere pcr 4^. dies , (icuc diaum eft uc lupra de mercncojungere per afcenrio piiro,& poftca fnbciliare
equino
vel in lcx annis
& fun: operationes
qux nominan-
tur multiplicaciones, licut eft fixacio cinaprii in
&
cantnm quod increc & fioncs & cft aliarcs deanimali adhnc perfcSe, tranfmuceC nominarc quia lic voluit Philofoplius quam nullus diccnces fic, coiKordanc omnjsinrimul & dicunr lapisnoftcr invcnitur in omnibuslocis mundi , & quxlibec gcns habent tam paupcres quamdivices, iita res vocacur fecundina, llla res crcfcic in quodcfccnlioiics in
:
lunam candidam prouc aliquis pradicus facic in hinam & folcm , bc eft eciam amalgamacis quilibec
diverii
,
& omnes operationes
qua: vocaotur bre-
quod in nulla effica. -- brcvicer '^ cia veriexpericur ncc invenicur aliqua tas Si caufa eft pro tanto , quia n)ercurius non potclt ibi manerc fed in corporibus illis finc lapide de quo loquuti fupra fuinius^, fcilicct in primo
vcs func ita longa:
'
& prolixx
.-
matris fu.x , & vocatur illa rcs aliter,fcilicec arrierefatx pro canto.quiaquando mulier habuic & peperic pucrnm adhuc non purga-
cunque puero
in vcncre
libro,aut
line fuo fimili artificialiter fatto,
quia
eitmcdinm
ficut
inter
vivum mercurium
,
&
metallum,
tancclibcrata de & vidimus rabilis eft

,
fua <?)-)-?'fr^/.j.v,iftarcsvaldcmi-
&
cxpcrti lumus dc ea
ctl
ma-
gaa mirabilia , undc vcrum

,
quod omues opcra-
tioncs ift.Tnominar2Einifto lecundo libro funt de ma"iiis expertis & ica quilibec non poltea talicer
multum di^'cs, & frecxpcnfas fuftinerc dcfcttum cotum neunum propccr quenceraccidic gorium depcrditur pro.ic apnarec qiiotidie in illis
,
ni(i lic
pridiximus frequenrer fupra quia propter illius medii pcrdunt fuas omncs operationes. Unde fi haberent notitiam iitius niedii. omnes operationes eorum pra;pararent fine magnis expenfis , & pro canco dicic Philofophus , ifta fcicncia non eft aliud nifi opus mulierum & ludus puerorum. tit iftudfufficit ad prseftns quoddiiftum eft de Lapide Fhilofophorum qui fic arcificialicer. Et ({c finitur fecundus Liber de Lapide Phiiofopho-
dcfcdum
ratio qui hodie fe de tali opcre intromittunt , hujus opcratioaiseftcalis, qoodratcsoperationes func valdc prolixx & long.e & nos lumus ica fragiJcs auod bene & racionabilicer incipimus fadum
,
&
rum
artificialiter.
Tenia Pars
^
l.ibri.
,
noftrum feu operationem noftram ufqueadfumduorum menfium , vcl trium , propter hoc, quiavidetur nobis longum & quafiincertum dimittimus aliqaando adimplere noftrum fatum & vcl decoquimus negocia operationcm nollram noftra minus vel parum , auc fumus ncgligenccs in opcrando , in vigilando vcl in cuftodiendo rem
mum
qui loquitur, de tranfmucatione duorum metallorum infirmorum vitiflimorum in duob.aliisfubtilifnmis;fecreti(llme & fubtilitcr valde loquuti funt Philolbphi fapientes in fuis libris quando invenerunt notitiam, Jcientiam & experientiam de duobus metallismagis
Incipic tertius liber
&
ulcimus
&
infirmis
& viiibus
,
in
duobus
aliis nobilirfimis
&
ftibtilirnmis
maxime de metallo
,
plus infirmo,
qux ibi poirunc evenire, ficuc qtnndo credimus totum adimplcvilTc, nos ftimus
noftram de exceffibus
prope
,
quod transfubftantiatur Hi transmutatur in nobilisfimum , vidclicet de Saturno quia cft magis infirmus
Ji
,
&
vilifTimns inter planetas omines rotius coe-
ica
ficuc prius
in
operatione
,
&
pro tanto
&
bonu
i
n eft acciperc illud

ficut
quod Deus dedic nobis

primo libro,
fubftanciatur in
etiam inter oninia mctalla terroe vilior transSolem pnrum. In hoc enim acci-
-atis
dictum
eft in
,
&
fit
eft
tnnc
piunt
quod
tiu
fcicntia dc r.nimali
ve! vegetabili
in fcicn
hcrbaram. Do.ninnsnofter dedit cuilibct lapi Ph!!o'ophorum, i<t non tan.iim lanid.?m Philofophoiu:-.!, fcd medicinam perf-edam , qux mag:n'i virtutem habet tranfmutandi metalluui in folfm & luniim finc aliqu?. pr^^pararione fed tales
d'.'m
,
Jovcm , qui fequitur Saturnum fecundnm motumcceli: &perillam notitiam quam adinveniuat in iftis ipfi difcooperuerunc ik dedaraverunt iftam artem om.nibus ilHs , quibus Deus dcdic iftam fcicntiam quia bene verum cft , quod Satur,
,
iioi,
iavcniuoc
rdc,
nifi c-.im
riagao labore
&
nili
val-
dc
i,
&
a forturiA
magna Lapis Philofophorum
nus eft Sol in natura fua profundilTima abfcondita, & Sol crt Saturnus in fua natura cooperta cxperta, ad hoc conveniunt & concordant omncs Philofophi pro tunc non deficic fibi aliud nifi revtrtere
,
ariiri.ili? cft bafilifcu.s
illudqiiod cft coopertum

fra
^^c
abfconditum
,'fiu in-
gcneratuseft per putrefadtioncm, quioccidic homincs ex fuo vifu, & quaado & in pulvcrem rcdaipfc morcuus & combuftus iiiis.tnnc pulvis iftius vermishibct virturcm tranfIfiee^t vcriiis qui
,
fuo corpore extra poncre , & e convcrfo qiiod cft cxtra nobis aficrens rcvcrtere
obfcurum
:
in
mncandi Lunam , Vencrem Sarurnum , & Jovem ii puruTi atoue op imum Solern , & non cft trufta, qiiii expcricntiam habcmus. Ifte bafilifcus poceft ficri per artem finc magnis fed nos di/iifimus hoc nra:parare propexpenfis vifus. L.ipis Philofophotum vegepjriculumfui tcr t^bilis, quia cft dc hcrba qui eit mcdicinalis ad iftud opus eft una heiba , qux vocatuc lunaria, &
, ,
ab initio quia Cmc dubio ad intra eft purus fol !<c cali niodo elt de bonus in omnibus approbatfs Jove in luna & de hoc vidimus veritaccm tranfmucacio in corum duo corpora vidclicec in folem
, ,
; ,
&
fieri duobus modis fine magnis Unus modus eit qui fic pcr potacioncm Aliusmoiinius modi mcdicinx, & cft mirabilis dus fic de ipfis tantummodo cum adjutorio (blis iplius cccli finc aliqua mcdicina de toto mundo, nifi cum modico fcrmcnro folis, & de aqua pura
lunam, poteft
expenfis.
eftuna alia qur vocatur faponaria , &tertia pompiamaris Ifti' treshcrb.v jungunturfimul, & dceis ^'"iatis fuccum , quia fuccus talis convertit , & tr!nsf >rmat mercurium vivum in Solcm purum pro ut mulci fuac experti , fed iftud adhuc non perve.
luna:
infimul mixta;
&
unir.x
bent quiefccre
in vafe vitreo cxtra
debcnt cfte, & dead folem & ad
lunam , vidclicet cuni duobus diebtis & duabus nodibus & tunc erunt fol & luna rcfidenria , im,
mo ficuc
parvi lapidcs
&
poftea debeiit poni in
fimo
Lib.ii.
fimoequino, polkadi.bct
,
Sea.in.
fit
Subfea.v.
707
aqua, & fieri lapisablque igne, &fine aliquo calore tunc materia efl prafparata , & laudetur Deus Jefus omnipotens , & pro certo bene debet
in tantuTi
qu6d iterum
laudari, qiii dedic nobis fcientiam tranfmutandi,
&
transfubltantiandi Saturnum in
Solem
pcr
non
,
tan-
tummodo
ilta
per medicinam
immo
fe
ipfam linc
aliqua vel aliarc excranca adminirtratione
& dc
Operatione loquitur Philofophus, & ait lapis eilmedicina una, cui nulla res excranea conjungitur nifi qnod tantummodo immundicise remoego declarabo iflud veantur feu dcponantur opus ad laudcm Dei , & in arternum ii: Deus benedidus, qui ccelavit illud opus ubi ccelarc debuit, quia fine dubia de miraculo Dei efl quod fic ope,
,
&
intra unum vas tcrreum crucibulum, & iftud ponatur in furno revetberationis , & dare fibi bonum ignem , 8c fortem , & movcre cum virga ferrea cantum , quod Sarurnus fit ita rubeus & coioratus ficut rofa vei fcariatum. Poftea pones eum ad refrigerandum 8C invenies Saturnum prxparatum : & ita rubeum ficuc rofa ita fortem contra ignem ficucSol, Et fi quis fciret illum colorcm vertcre in corpus permanens fuum , cflet verifnmusSol , & bonus, quia pro tunc cflet Satumus reverfus illud quod ab initio extra & e concra.
fcilicet
,
dem Satnrnum &ponere
&
racur
&
Modo incipit Opus miraculofum : Tu debes ac cipere Saturnum qui fic efl reverfus quod erat excra ab iatra , & e converfo debet prjefentari ad
,
tali
modo.
Recipe purum Saturnum & bonum , & ponas in cbclean vcl in uno aiio vafe aut ferreo five de alia materiaforci, .S:hquefac & projice defupertantum de vivo mercurio quantum efl pondus fuum, ...,.,,4.,, ..-_a j refrigerandum r..; .^/i.. - ; poltea tere in poftea ponacur ad defccnde pulvcrcs & iftud in lento liaiul & fac
, ,
in cujus ventre erat portatus per generatioSolis qui eft pater fuus , tunc debet abladari de liquore terrx , qus eil nutrix fua
aercm
nem
&
&de
perhibet teftimonium Hermes pater Philofophorum dicens verum fine mcndacio illud quod effc . ,r. _ -i ^ fuperius , videtur etiara ficut quod eft inferius,
iftis
?
,
&
econtra,
id
quod videtureffe
,
inferius
inftrumciuo quod appella, & paiino in uno Iftud eft unum defcenfobarbacum. fextum tur rium , in quo efl: una tegula perforata, perquam tegulam perforatam debet tranfire Saturnus per uniim annum in uno vafe , quod pofitum efl: in fi.ie. saturnus remanebit magis albus. Ettunc dsbes fcparare vivum mercurium cum bono igne & forti: & tunc invcnies Saturnum mundificatum ab omnibus immundiciis fuis: & dum Saturnus eft fic mundificatus dcbet adjungi feu uniri lecum criginta tres partes de fermento puri & boni folis Sc
igne
& appa-
rct fuperius.
re de una fola re
Iterum qui vult miraculum impetrade qua pater fuus eft fol , & lu,
,
na mater fua
nucrix
efl
unicum in fuo ventre portat fua terra, Ad hxc dicit , tunc afcendit de
fit
tcrra in coelum
in fe terra
&
periorem,
&
defcendit iterum in terra, 8c , perforata accipiet fortitudinem fuinferiorem.

,
&
duplum de bona luna qui non funt rcs extranea, hoc eft pro marco Saturni duos ftirilingos id eft.denarios de puro fole. Et talimodode luna
,
,
duplicando , & dcbent mifceri & uniri cum vivo mercurio, ica fubciliter qubd polTjt tranfire per pannum bis vcl ter duplicatum & poftea debes dare ei Saturnum paulatim modicum in fimul fuper ignem , fic quod vivus mercurius recedat , & venenum remaneat , & poftea debes accipere eun, :
& poremanet in fubftantia folis , & quando eft de fubftancia tali , tunc debeC poni in digeftione in fimo equino 40. diebus ad minus : & poflea debet prifentari duabus nodibus Lunx , qux eft mater fuam tantum , quod fit aqua clara, & iterum oportet purificari , vel prifentari Soli in tantum qubd fic Lapis completus pretiofus de puro Sole naturali.
Ipfe dicit
verum
quia pullulat fuperius,

,
ftea defcendit inferius
&
Tertii VolHminis 'Librorum
AlchimictrHm
S.
SVBSECTIO
Ceiehmres
V.
profert,
Raymundi
Lullii in
Alchymia TraiatMs
Testamentum Raymundi
Philofophi
,
Lullii,
Dodiffimi
&
Celeberrimi
duobus
Libris
Univerfam Artem Chymicam compledens.

C. incipit
In
Nomine D. N. L
TestameNTum
jlrs
ij pr.ifentim
,
Magiftri
Raymundi Lullii,o* primum deJhQonca.*

exijiis
^
,
qui gloriose omnipotens
propter te amare
>
diligere
filiis
Veritatis patefiat
îplementum tam excellentif[lmx

ahhreviato volurinne
\
tûod in parte occultatum futt a nobis , utfiat illis com^ nohilijtjHe partis Ph$/ofophi<e yûammamfe/âlpimus in hoc nofiro
,
& recoltre incipimus Artem ^

&
ejus. efi de tranfmutatione non folum perfe&a , imo perfentjfima ad cjuarn nunquam pertingere po(funt, &fine eaufa hanc inclytamfctentiam difamant : ifoihtfi^ ideo iftum diilum Lthrum relinûi-/,us filiis nofira doElririA per modum Teftamenii,<^Mem dividimus in tres lipraUicam , Codicillum , <juraBicali
&
pro primo theoricali.
mine
definitiones ,7nixtio'ies , revercnia potenii.(
&
liber in quatuor difliniiiones dtvtfus efl > appiicatioves dtjferentes : fecundo libropraElicali ,
//?<?
&
& fapientiit
& /<'' friino figura circulareSf & primo libro theoricali. In nodonum
illis
cceleftis
tibi fili doLlri>id clarificare

,
intendimus
procejfum netejfarium ,fine ûo plenaria notitia iltiHt rti
qua
eft
una
compofttiva de
nobis datum,pet tmibus , quAfunt
manritn
Bibliothecx Chemicae Curiofae in Vtis ordtnariis non pauuvtur viieri. E ertu fnnt & reperiuniur (juiptr iiffoluttones viateriu (& ad fiuen eonfimmationts vtdo .trcnaper^ni/iie anhclat fufpirat ^ dcjiderat fi-iem oh hoc quiu ad videndnrn q; Cbgnufen(tierna crfp'eM.i poietas illuminare velis Cbrijitunos & tn te credentes vire
7o8
,
aiH'-'i
rcj
>
dl[j'olit'i'J't
tii
dnm veriiatem
per ,n>nquos fab-icatai/t ,fine cjua hac fcieniia

,
ûa melior
,
efl nobilioris
partis Phih/cphix
itu
te^rart nonpojftt
& ad
nos
tmroiuceidHm, juiajam
temptts
efl
uc definitionts ilitHs jionere debeainus.
AREGEARAGONUM.
Ad M. Raym.
LuU. magniim
iii
rhiIofophia& facraTheoIogiaMagiftrum. mirandarum Artium Scicntiarum Auihorem.
&
A PHILIPPO REGE
M. Raym.
Lull. organi S. Spiritus
,
FRANCORUM.
Doctorifque divinitus
,
illuflrati.
DoUrinam pandit RiymU/dits Lullins omnem CuiDeus tnfndit SctOiie ûic-ûtd erat.
CA
Ve
clu
P.
I.
DejiniuonihHs hujus Artis
Ae Plan-
Natura
aj^ quidjii
ThcoriLa^
c^
quid.
Praciica.
in fuis
ENtiaTeaHa
ftaiitia
primordialibus&
ricam. Et ideo, quia neque dirpofitiones corpnruai fupradi6orum , neque fux naturx pollunt c, e cognitx, nifi pcr confiderationem rcrum na u.alium &: ninsturahum &. conrranaturam , pro meliori inreilcau dividimus theoricam in tres partes, Gum dilpoiinones tdtius corporis permutabiljs .n gcnere non fint nifi tres fcihcet cenipcran cntum,
j '
fucCLdencihus piincipiis dantno uiam & caumediorum fam cognofcendi natu^-ain corporum per ex.ie itatcs cognitss , qus fun: caufa verje permu. ationis ipfoium & tranlmutationis , fecundiim ipiorum radices in forina fphirica & fpecie p-i:nancnteper di<pohtiones fuas, mquantum funt permurabi' s in toto tranli.iutabiles mveram forniam utilem perfcctorum , edenriam confcr-
intemperanientum
eft
,
,
&
neutraliras.
Primofciendum
&
quod cemperamentum
fub rcbus naturalibus
-"i:
vando inquantura eft podlbile , ipfa duce. e ad fuSed in prtmum & pcrfcdum temperamentu
.
h jc libro ciim in ditconiniatione loquim ir ph\flca, nnndnum habciiius de magiftra domi ana;uri. Quia ipia nobis manifeftc apparuit , & fua opcra nobis aperuit , & aperra oltendit Ideo riendo& gemeado contra nos clamando dixit. Heulquid a nod-^ faciam, quoniam inftrumentan>ea nnhi auf;rri. & collere conantur, & fecreta mea depradari, & diicoopcrire me voiunt Et ilia quasformavi per licentiamDei & magiltri mei , ad monem voiunt mc* expcdire. Ilie eft dolor , oiu m domina dixic narura coram luo presbytero gemo atque iugeo & V-i(. ca n p ofunde flcOat , qnod nu u-m crat cor i am vidciis , quin compaflTione movcetur, ac
:
comprehcnditur quia forn aliter iua con-plcxio eft de parcibus fubtilibus & fimul adunatis. In quarum compofitionibus partium Phtlofophi diftiic locuti lunr largeaccipienres inquantun. potuerunc comprehendere continuationem & aegregationem partium quando concinuitasillai-ompofitionem fuam acci it. Inteirperamentum aurem con.prehenditur fub rebus qnse contra naturam funt, & ideo corruptio alio nomine vocatur,vei veri elongatio remperamenti , cum qua totum & fine ea nihil. Neucralitas vero continec n.edium
, ,
parciumprxdidarum
ra diitarum
alio
nomine didalig.T' en-
extremitatum, temperamenti videlicct & intemperamenti ,aliasdiciturdifpoficio media inter duas contrarietates.
C A P.
II.
Ve Temperamento cortornm^ Intcmberamemo , C5^ Neutralitate^ e> de Mcdicma ,

iy-
&
iîius a
norea
fletn re:ard.'iprur.
Nam
de Injirumentis nattiralihus is^ tnnatura-
tantus ejus
corporis dolor erat quod ufque ad fpafmuin duda fuic pr-^pr J.jlorem & diiplicentiam , qnam lia-
lihns
contra naturam.
,
facbatproprcropcrabona ,qui iihoc mundofecerat adeo qMo 1 .a diiiitcerc volebat , neceaampli'sfaterecurabat,di)m tamen licentiam aDeo
,
ideodebes advertere ET ramentum

perfcctorum
eft difpolitio
naturalis
quod verum tempecorporum
niigiltro fuo p->:Iet obtincre

fct fiipcr illo. Et
cum eum requifivis,
, per quam ad:iones naturah s perfedar func in perfeftione mL-dicins ,in qua fineaiiO medio perficiuutur , qux intrant per totum, per
&
ob hoc mandatum fufcepimus,
i')d
iua iiiftrumenrahabemusfecretarc
libro
& cufto-
dire a manibus niimicorum fuorum.
Ethxc om-
nia in fecund
r'-.
>
E ideo
ifte liber
,
in
quinquc partes
declarabimus, {\ incrare poteprimns divifus eft & partitus & quinque divifioncs , per ge-
omnii in corporum , & non acliunis. Qiiia (i corpus mtdicinale non eft bcne temperatum, celFaret omniiio ad mutandum corpora ia perfedaad perfedionem,
efle nacura: difpolicioqualitatis
hoc debet
neralia capicula.
trad'.
hujus partis Philofophiz non polTic pradicafine thcorica prxcedencc , dicimus qii 'd rh.'orica eft in partc illa , in qua dilpofiriones tra nmu' abilium & mutabilium corporu n ad rcinpera nencum docenmr, & demonftrantur in ranto, qi nrum eft nece 'arium ad pcrfcdtionem noftri m,igi(terii. Pradica vero eft illapars, inquaf:)rma V modus re6tc operandi defcribitur , fecundumexigeuciamdiipofitionisprsccoguita^perthco-
Cum autem
qus cum debita projcd;ione perficitur verum tunc nominatur po-ens temperamentum (blun modo , quod (it aptum ad complendumadionem, qua: fibi dacur per complexiouem fui ten peramcnti cum complcmento , ijuod ei datur per vi.im & nrir**dum nroje6ionis notx Hafcaftio reddit & ordinat mediciiiam aptam & habilem per fuum tei"peramentum. Ad cujuscogni.ionem debet oMncJpalirer inrendi & dirigi iutcntio illius qui opns noftrum laborat terminare nobili temperamento per inftrumentum lapientiae prudentis. Quia confi:
derationcs
quae circa
tcmperamentum non
funt,
nuUo
Lib. 1
,
1.
Se(a..III.
Subfea. V.
,
709
nuHo modo debent ifti rei congruefe , nam exrranex & elongatx fLinc a voluntate & conJiderationihus arcirtcis & per hoc talis confidefator exul
efficitur
ta
a toto
fine
boao
ficut ille
qui eft extra,
ncus, nhautafiam fuam

tursE
,
alicnacus
,
perfuiimopus fuperfluum
&
indc
exigentiam magiftern noftri per procenii n n^W\s divinicus revelatum , noftruin fecretum quod clt inftrumentum perfe6tivuna tocius noftri mag;lterii, &totiusnatura:, & illud oftendemus&docebimus filium arris quod fi fit fidelis & bonus , non reve,
quam perfcrutacus eft. Veruntamen temperamentum acquiritur per ingeniumnaauc magiftri voluntaccm in
labit,
&
fpecialiter filiorum arcis ac fcicnriac ini-
micis, nec illis>qui concra natu-âm operantur.Quia
formando per
vere niuiquam ab ore huiTano exivit illud,
quod
re-
telleCtum ad
uiiamcntum rcrum pertinentium
periet in fecunda parce hujus libri poit theoricam,
mifcibihum fcieacix i<i artis iiiformativie in medicina itmim habicum confticuentis vel diverfosauc plures. Quia tempcramencum ficut cit perfedivum
aftioiiis \vMi clarius cognofcitur, vel rectius confer-
CAP.
III.
vacur aut repericur , quam per diitaiu fcientiam, qiiia five fic uuus habitus, vei diverfi omni taiiren
:
De Princtpiis Nat.ura in miverfali, ûaliter fun$ extrada om>:ia a m^jja corifufa, ad cowparatinnei' magni A4undi,de tjndtnor Eleuientts:^ dtf qtiatuor prtmordialtbus prtr cip.<Ubtts Prineipiis : (^r de vtnntbus reltti per magnarn mnndi ferntam c,is redttcendo ad wagîfieritm Tioflrtim , tûod ifi ftrma winor ,/icutminor ntftridiii
&
tempore
uniiseii; folus
terminus,
& modus
confer-
vandi rcctos terminos producendi ad finem didura tempcrjmeiitum, quodvolumiis figniticari per C.
Incemperamenrum Cive non temp-rramentum , eft una iaiKituralis diipoficio co-rupcibiiis, qax fitper clemencariam diir>Iutioncm pcr quam immediate corrumpuntur actioncs rcrum individualium &natur.E , ncr elougationem auc labilitaccm fui .em, ,
per miraculum.
^Rincipia naturalia primordialia &fuccedentia ,' in operc naturi, func univerfalicer on.nes txtremitates.-quaeeftepoHunt,
& eorummedia, ficut
per.imcnti
qiiod veuerat pec continuitate;n & , cplligantiam fuarum parrium compolicarum com-
declarabimusNaturam primordialium prmcipiotu fub polle naturic & Dei regis fup. emi c^ imperatoris coelcftis
,
qui folus in trinitate fine princ;pio Sc
Creator eft , & fuperior omnium prscdidorun* principiorum fuccedentium , quse extremitates Sc media in fuis operibus naturx funt nominata hanc natu' a fuptcmus Deus primo de nihilo creavic fua pura hberalifine
:
tate
&
voluntace, pu,
ra fubftantia
qux vo-
catur effentia quinta,
m qua tota natura c6prchenditur demeliori N purlori parte hujus fubftantii, in tres partes divifa: creavic al-
tiflimusAijgelos.de fe-
incemperamentum volumus fignifica i per G. in converfione de D. & F in G neutraliter media, vel mediocriNcutralitis
pofitione. Et illud
,
cuda coelos
planetas
&
dc tertia minus pura fecitmunHellas. Ei
tas, ctt difpofitio in
tuanc aftioncs
ciei,
fui
qua per modum medii fe habifubjcdi , adconfervationem fpe,
quantum ad initium experientise fenfus & eft fignificanda per E. qux eft defcendens de B. & F.
in
quem fbrmatus eft C. ficut propradica.qux eft hujus libri fecunda pars dicere.Ciim diximus theoricam noftram in tros partes dividi, & ab aliis parcibus convenic tibi fili de vallare propterca deljes confiderare quod omnes
tevercens in D.per
mifimus
aliqua ruccedumis
ria
,
<
ium infcrioie Ethoc lius dodrinas debec n[el!igere , non ficuC :radimus,fed quemadmodum totum volunDei tate fuperioris creatum eft fimul, fine peratione, i^ fine aliqua mate,
pirces theoricjE duplicicer accipiuntnr. fcilicet accipiendo terminos llriitius, qudm capi pocerunt feqiiod
cundum naturam fuorum generum fecundum id, in fe funt. Ec aliquoties fecundum quod fiint %na reda & propinquiora fecundum naturam ad
,
aliquid fignificabilem relpcftum per cogaicionem

in
corporibus cemperabilibus. Sed
fili
docbrinac,
confi Jeracio prima eft, d.bitc procedere in ordine
dodrinx incelletualis auc intelledivx ficut repedcclamtum in traftatu de qusftionibus , capitulo qunjftionali artis abbreviarx in decima quarde quo fecundus libcr hujusfcientije & arftiane tis complerus eft qiiia nobilis memoria & nobilis inninflus & appericus debec poni & fixari in co de
,
ries
prxcedente quse fucceffionem generis afpiciat, quia aliter non eirct creatio nec operatio divina, qu refpicit creationem entitatis veniencis fcientifice per creationem de nihilo in vera entitate fubftantiali: quapropter fili hoc, quod dicemus,& jam diximus , velis intclligere cuni fpiritu fcientifico, & non agiographico.nec vulgarifico quia fic loquimur ad refpedum naturEoperationum,cujus tuhabes .lilimilari in noftro magifterio , fv idco dicimus cum fermone exv-mpli, & quod nos bene in' elligas, ficut jam di<Su eft,& non ut fcribitur.Nam fupremus
creator hanc parte inquinqiiedivifit.Creavit namq; de partepuriorieflentiam quintam clementoru.rci cceleftis participalem.quam per O. fignificamus. Ec de hac quatuor fecit partes.de quarii prima puriori fecit ignem, quieft primum elementum. De fecundapofteam magispura fecit aerern, qui eft fecundum elementum.De tertia vero puriori poftaerem, fecit aquam,qu eft tercium elementum. De quarca
,
artihcis cui fecretum noft um dcbet manifeftari, ii>revelati6ne qui movetur a creacore totius intelligentia-. Qiiia in conlderatione hujus fecundx
,
p?j-trs finc
faciendo vim naturae

I.
ponemus fecii dum
Tom.
autegj
j\o
autem minus pura

fecit
terram qux
,
ell
ultimum
pcr
terra formata eft de quinta caufa
& tunc reperics
clcmcntu n. P. recundum per Q^ tertium per K.

,
Primun. autem volumus
fignificari per
vacuum d
virtute formativa prout corpus fine ani-
& quartum
S. Iiiquancum natura in elementalibus eft magis perfeaa cuin parva perfcclitioae ni toto perficicur.
Nim
ab alia perficitur per concordanciam proprietatum ru.iium , & earum quinti iiiftrumen& in illa, qux ab illis ti, rei cotlellis participantis cum parva nacura, elcmcncis pofka delcendic
uiia
, , ,
ficuc putredo congregata in uno in materia forma compofita de prsrdi&a infediote per rcciprocam adionem elementorum unius ad alteru. In cencroautcm eft terra pura, & verumelemcntum quam ignis ardere non poterit in die terroris, & fic de aliis elementis. Tu cum clucidatione per
,
ma &
fine
perfedtionc lcilicec generationis , & corruptionis, e converfo.quia luus inftindus 'iws. appetirus immediace veniens ell a creacione naturz. Et ideo
&
non pcrfeclum
eft
omnino
quod
agit natura, ref,
elucidacioncm intelligas clare, addasprincipalem fubllantiam materialem, de qua finc divifione omnia formata in uno fucrunt,quamvls per divifionem rerum !oquutifuerimus,non tamen fit feparata fua fpccics.qua; eft eflentia quinta,quia fubtrahes
&
pcduperfeftionis.qua; acreacore venic non per nacuram. Qi.iia tunc illud eft fine deftrudione perfedum. Jlle enim inlHndus vei appccicus naturi,
totam principalitatem elemencorum compofitoruHn.Ec clare cognofccs
omnium rcrii
tria effe prin-
cipia.videlicet arcificiale,exemplarc,
& materiale,
,
non
poteft
rem perfedam facere

,
nifi
pcrficiatur
Primum radicaleprincipium
:
arcificiale.Deuseft,
divina fcientia incellectuali ficuc in humana natura , quaz eft redificaca pcr intelligcntiam divinam,
omninm creacor fecundum principium exemplarc ab ipfo Deo movecur, qui diclus ell fapiencia tertium vero fuccedens principium, quod cft materia, creaca per Deum, id eft, fapienciam : qui movetur ab ipfo, eft primordialeelemencum quod appella* mus hyle, quodtibi, fi bene incellixifti , declaravimus, quodquidem quirere noneft tijji prafumendum infuafimplicifpecie.adincipiendumopusnoftrum, quamvis fine ipfo fcire opus noftru non posfemus.neque ad finemdeducere. Sed ipfum in compofica fpecie quarrere debemus .ipfamque purgare, & per ignem evacuare , ut fit puta & clara, ut fupr4 diximus ,qu6domniaelcmenta creatafunt a dida fubftancia, & ab ipfa vivificata , ad creandum &
,
bonuni arcificem opus pulchrum & bonum perficicur. Per hoc poceft arcis filius incelligere primorum elementorum naturam , poft divifioncm fubftincii cercLa: primordialiter creatx, non caficui pcr
mcn
intelligat
quod
,
fubllancia
eorum
fit
fimplex
clemencum quincum
tertia
,
fed fubftancia quarta, aut
auc fecunda
,
auc prima clementaca de quin-
quam vocanTus elementum primordiale fublancia n fimplicem, per quam dida: quacuor
ta parte
elemencales funt elementatx quilibec fccundum fuam naturam prout fupra declaravimus. Ifta quatuor eleinenca '^z creata remanent pura & clara ratione clarx parcis nacuriB ab eorum creacione ufque ad tempus presbyteri , cujus peccato nacura exivit qui vocabatur geinis , & ab eo a tempore a natu. Sed poftmodum mortui func hinines avcs, beftia: , pifccs , & aliqua nafccntiaterra; dcitructj & cremaca, per dertrudionem gencrari >nis qujc verfa eft de corrupcione in gener.uionem, & poitmoduinde generacione in corrupcionem. Ec fimiliter de corporibus impuris eft mundus refolutus , & elemenca corrupta , per quam corruptionem omnia per naturam faSa & yivencii func & fuerunc parvx durationis. Qiiia natura in fua materia grofla & corrupta non poteft
fubftanciae
, ,
,
corrumpcndum.Quia neceftarium
ter apparet,
fit crcata vocitata ,
eft
ut naturali-
cum omnis
res fub lunx globo exiften
tam
perfetflum quid facere.ficuc faciebat in fuo

,
formata a dida materia , quar eft hyle illa fit major influentia in omni re elementata , plusinuna, quam in alia,ficutper naturamreperimus, & quod ibidem quiefcit. Per hoc autem quod fis certus, quod nulla rcs mundi poceftede finehaccreaca& non generata, quiaipfe eft colledor & colligantia totius corporis elementati in opere naturx , & ideo ipfum Zk\w vocamus naturam, & totius elcmentati primordiale principium, hoc eft, omnium rerum elementatarum, quia eft iafua fubftantia fimplex. Elcmenta.quscfimt matcria naturi, primitus pcr divinam fcparationem
&
quod de
principio
quod plus non habcc ad continuandum fuum opus primum. Imo natura utitur imperfefiione ad corrupcionem tcndenre quia de die in diem nacuram elemencorum minus puram ii>vcnit q lia illud quod pofuit in opere, perfeduin opus emendare non poteft, fed femper paulative dicrefcit. Sempcr tamen nacura fecundum fuum
,
fuere creara, videlicet, terra, aijua,

quse funt
& acr & ignis ,
eleinentacorpora ex primordiali princi-
pio,&
cit,
finiplicielemento, quod eftineis. Ecex illo intclledu procedit chronicaMethanoftrica,qux di-
quod
fpecies
in
nisinventa,&
eiementorum in fuis folis termidido fuo principio, quodeftpri-
polfe co nponic
ponic fimul partes fortiores ligamcnci. Ec per hanc dodrinam fili arcis intendere
,
&
pores verbum Salvatoris
qnod
in fine
mundi om-
mordiale principium rerum fuaruni. Qiiarefiiftam qua:ris materiam, ad hanc intende, & illam elfe pu rum fubjedum ,quod eft unio & motio formarum, &inquoomni formain poflibilitate retentaeft,
quiafluxibilicaccs
nia confumer, quando veniet ad judicandum ficulu n per ignem , videlicet omne illud, quod non
& labilitates infinitas ipfa in mo-
tione conciuet, fccundum illarum formarum diverfitatem tam extremas , quam medias , quas accipic in femetipfa. Et ideo per fimilicudincm ab aliqui-
de vericace didorum elcmencorum , omne qaod eft de malo & iir.puro co'npoficum& farlum, confundecur,& projicietur in abylTum.- omne aurem illud, quod ignis praedidus cccleftisde virrutibus & pura vericace reperiet fupra fuam fpheram, vivacitcr requiefcet insternum,& veniet fuprafalvatos felices:& malum & impurum fupra djmnaroscadit: per hoc aucem poceftelucidari & declarari confideratio , quodomnisrcs infinead prop'-ium locum ibit fuum, undeptimomovebatur. Eft etiam intelligendum, quodterrahrcquamcolimus, non eft verum elemenrum fed a vero quinto elemenc.Tta eft elcmento, poft perquintamfubftantiam elemeatalem corporis bsne elemencaci , cujus
eric
&
illnd
busnominaturreceptaculum formarum.qua: exmateria nafcuntur ccelefti , qua; fieret fupra naturam

fuam. Et per alios philofophos fuit foreftum vocitata, comparando eamrei grofl'i& cruda:, ratione fui poffibilitatis.Etperaliosphilofophosfuitpofllbilitas
liter,fed
appellata.quianullam formamhabet aduaomnem formam per polTibilitarem ipfa continct.quafi inclufamvelot filencium fineaudiru, velquinon vident,nec vidcri poflunc propter tenebroficatem. Et fic debct intelligi ifta materia, quafi deipfanihil intelligant. Et ideofcriptumeft,quod ipfa eft forma muadi, in quo autem roodo ordinata
fuac
Lib.ii.
fjot clemenra ia miindo
,
Sea.
III.
vivi
,
Subrea.v.
7if
de quibus omnia fnnc gencraca, prouc opcime pacebic, declarabimus
&
iii
capitulo feqiienci.
CAP.
De Ferma
mineri,
(jr
III.
forma & fpccie squc dc qua omses hujus artis invcfligacorts intelligere habent, in operc natura: c(k argeutum vivum, fcd non tale, quale invenitur fupcr cerram.nec crit, quoufque in fanguincm apoflcmatatum & venatiirali calore vivificativo, in
,
CUai
Ii)
magis propinqua fecuiTdiiin excreniicaces mediis fuaiuoperacionum propinquiorum. Eccumdixeri-
Bcnolum primitiis vertatur & fignificatwr pr F. Sextum cxtrcmum funt fulfura fada per fucccdioem, immcdiate gencraca pcr naturam a fubliantia lis ^mplicis pcr extremit/ttes <^ medu. viva didlx aquz , dc quorum vaponbus ouine aliud d majoii forma decerminacum fic, po- argencum vjvum coagulatnr, & eii rcciuaculumreitca dc(eendendode minori dccerminabicur. (Sumj diiftorum vaporum inillo macaHo, cujustfl qua func principia fuccedencia iii operc nacura: vapor. Ec hoc fit fecundum dcpiiracioncm quani
de Prwcipiis K/iturt MiHert'
,
mus fupra, q i6.i priucipJa func univerfalicer otn-nes excremic3Ccs>* omnia ipfarum media, hic dicimus, qubd primum & principale mediuin excremum vcl extremicas, funC quacusr clemcnca fupecius di(%at
maceria recipit pcr naturanB.cum informatione raJi qualis fibi adminifiratur ad formam & fpcciem dili tnetalli. Et calia (ulfura figniiicata funt per G. Septimum extremum funt metalia geocrata cx didis vaporibus fulfurcis,& argeiito vivoperfuccetTivam dccodionem, & funt vera cxtrema five cxtremica-
mediaimperfeda claufura, & in omniopeH. Sed pcr corruptionem, quandocxtra ipforum mineras cxtraSa funt,inrenrcs.five
re naturi fignificata pcr
dicnatura rubificare per moius circularcs
i/.
rubigiiaie
illa
, ad rcdeundura corrumpcndo & itcrum

,
generandojtantum quod tcrminentur in novamgencracionem, pcr digefiioncm in fuis mineris, ia quibus funt inclufi vapores refolnti ab iUis corrupti. propter gravicacem fitorum elemcntorum inftindu naturali, & ibidem fuomotu digeruntur, quoufquc
ficut generatio corpore animalis, per cibi & potus digefiionem prout breviter declaratur in magic Jcientia & arte, quod fic incipit: manifelium de gcneratione & corruptione in mctallis , &c. & ciim ibidcm defcribitur de terminatione metapliorica & Jitcrali , quo4 cum alchymiilâ nitatur dare aliquibus metallis formam , qus fit fimilis aJtcrimetallo, fimilis eft pidori, qui in matcria ligni vel Japidis infigit & figurac formam hominis, auc beftia!
,
in fpcciem nicliorem terminentur
caruis
fic
in
,
fuDt extremicaces dcmencacx , & (jgnificantur pcr B. Secundum func vapores copofici ex ipfis elemicis iminediate d prima compolicione nacur3:,& finemedio didi , fignificaci per C. in quosVapores omnia corpora elemencata refolvuntur , ad intran-
qus
dum novam generacionem , & veiis iioc retinere incelligere,quoniam generalicer tibi loquor, ad actingendum hnem
cll:
&
qus foma difcrcpat & differt a maQuarein illocafudidum e(f,quodcum forma Ct fus materijE exrranea , brcvi tcmpore corrumpitur , taliaque opera non bonis natur^ operibus afliarcificialiter
teria.
,
illius,
quod
perquiricur.
Tercium
miJantur
&
de hac affimilatione vide capitulum,

fuis
,
aqja daracopofica ex didis vapnribuspercondcnfacionem fus nacurs, qi\x venit in didos vapores quatuor elemcntorum,&iI!a ell res argento vivo magis propinqua, quod quidem reperitur fupra ter-
quod incipitrCum igitur,&c.Tales enim alchymift^
& pidorcs in
tur operi naturs
operibus8.matcrianona(Timibnquiadare nefciunt informativat
virtutena materiseconvenienti,
qus
infiitutione
&
ram currens & flucns. Ec ifiud argenruna vivum in omni corporc elemecaco fuccedece a m iceria aeris
ellproprie gcneracum. Ec ideo ipfius humidicas ell vald ponderofa,peracricace homogencam.difcurrencemper mocum veuci, per venas perforacasfubterran.eas
& cadic in mineris fulphureis caufatis ex vaporibus calidis & ficcis, & eil fignificatum per D. Quartum cftqiiidam fubftancia procedens ex mincra fua, & infra ipfam magispropinquam naturx meta!loru,qui calcantis &: azoth vitreus ab aliquihus nominatur,qu2 eft terra & minera metallorHTi, alio noiTiinc vocatur urifius.Jucens & albii,in occulto rubeum,nigrum viride publice,habet coloretn laccrczE vcnenofa?,immcdiate generatus ex argento vivo maceria fopra diSa,impr^gnata ex diSo
, ,
infiinSum habet recipicndi illam, quando ei admiftiftrata cfi pcr informatorem naturalcm, fed peffcientiam & artem cognitai , ipiaquc eft natura fubfirata , quije exemplaris eft dida. Magiftcr fubtilis ingenii ac ingeniofus in fuo operc aifmilatur operi naturi in confervationc fpeciei mincralis , Sc format rcm rali virtute , quod (upcrat omncm cur.' fum oaturi. Ec per hoc potes cognofcere , qiiod opusnaturalepoceft rcgi fciencia & arte opcratoris,
fcito
fccundum proprii inftrumcati dodiinam. Ec fili, quare homines oefciunt uti eorum memo--
&
ria, cntia
& enticatesmutabiJes&
,
vertibiles inve-
&
ftigando
ncque eorum voluntatcra eligendo , & recipiendo etiam bona, mala qui funt contra na,
turam, dimittcndo. Et quia

ficiisponere nefciunt
,
iftas
potcntias in arti-
vapore calido & iicco fulfureoin fui refolutionc cogelata in lacerta, in quo efi forma & fpecies fpiricus fceteotis in mixcionc , cujus ell calor mineralis
qui
funt illorum inftrumen-
tum per medium
mulciplitarus,quieft vita metalli,& efi; fignificaE. Q[nntuan extremum vc! extremitas,fivc

funt vapores
immediatc generati per refovicrioli vicrificabilis:
Jutionem
& rarefaaionedidi
Tom.
I.
& hasc eft prima & proximior materia generationi omnium mecalloruna imprsgnata Sc appreheafa a
ta,& de quibus te in fecunda parte artificiali noftra informabimus , ut cntia realia podis attingere in magifterio noftro , qui pcr adivitatcm illarum fcicntiam habituatam cum deledatione recipies, perquam intelleftus cum una fpecie attingit aliam, & inordine unius fpeciei attingit ordinem alterius, fpecicl & fic habebis ordinatam delcftationcm ad iutclligendiftn proprium & commun*. Etobhoc
,
9o
feUgt,,
712
fiticant iiicclledara
,
Bibllothccx Chcmicas Curiofe

& non probativx,
,
fcictitix, qiM: funt pofitivae
grosficiit
tatum fuamm
caufa
& ratione ful

*
teoiperamcnti,
,
&
impediunt illum ad
intelli-
&
uc
per iioc invicera
elemcnta funt recipioca
gciiduin nccefTirates entium veriffimorum
declaratum
tertia diflitiAione
arborcphilolophiae defidcratain , in capitulo, IncellctSus dc pasfionibus F.Q. Pcr quod apparet, quod multi in magiil;erio nollro per ignorantiam habent inordinaeft in
primx ipiorum qualicaccs fe mucua & a:qualiaflione corrumpant, tranfitione pcr virtutem , quod ambobus participat, fecundum appecitum
,
naturx, ntc ad hoc eft Bicdicina fine humidiratc,' vel calore, aut genere quia fine cali vel tali humo:
pcrcapitulum fucccdens, aiia tibi dabimusprincipia, tali incenrione , quod anre dicta metaila ligniricabuntur per H. Et iic nota illorum , qui non lubcnt parientiam in mafili
tam pafTionem. Qiiare
re
non Imbec inftanciam aut pocentiam
in opcratio-
giftcrio.
CAP.
Be Pncipiis
eji
,
IV.
dequihtufdcinm
O" ^^ conver,
huîts Migtjlerii^ o'
^ qnot funt
in
numero
fione i^furtim.
PRima radicalia principia nofiro magificrio funt

tri^ principalicer, videlicet,
aqua viva
& tce-
tens fpiritus , dc quibus creatur fulfur, quod c(l lapis nofter. Sed ciim ilia non fint in fua aflione fuper terram, prout nobis opus cflec , imo in a6tione
iint terreftria,
informamecalli
inqua
eit
eorum
ideo folas operationes dcbet capere& oibus, operari folummodoper adioncs dcbitas proprietaci , clixir per tempcramenta magis gencralitcr; per iiccum naturalc, idquc poft fuam tranfmutationcc.i,
potcntia , ideo fua: latura: extremicaces acccpimus per artis noftrz media, rccurrendo ad fubftanriam unam infra fuam mineram.fcilicet D.E. 3i H.Et cum illa fiat rcmoca, contraria per fua; extremicates natura;, fcientia diftriSa nobis oftendit, quodca-
&
&
piamus
F. quas eft difpofitio

,
{ua: ui.tur3E
qus
difpofitio elcvata eft de
media excremicacum D. ficut
& idco cu.-n metalla infirma Cc moUia convcr-
apparet per figuram A. inferius declaratam in fecundaparte capituli fubfequentis ,fic ur per F. D. convertaturin E.utomnia vertancur iii B. quod B. per circulationem reducatur in E. a quo excrahes F. in magifterio noiiro, loco aqux viv^ & fcEtentis fpiritus , quia fic F. poteftacem habet convertendi D. in H. per fuarum formarum cotifervationem cui adualitcr erit tocum ilkid, quod srac Jn potentia in opcre natur.-emediis melioribus extremitatum cauia ratioac , quia inF. & D. funt a6lua!iterF. G. & H. coSa &pura, ac fortiter digefta naturx fapicntis ingenio. Quare convenit nifi removcrc & leparare unam parteiTi dc D.& un5
tancur in uiiani cemperaca a>liione fuam ex Ce fufterant ignitioncmcum kibtilicace, tunc dicicuroperacionacuralis, licec fitceftacio,ut rcquies bcftiic ex
&
a&ione
fenfibili
qua: veniebac in fua cranfmuta:
tionc per vircucem clixiris
&
fic
temperamentum
&
'corpotum mundatorum tranfmucatorum non eit fine operatione naturali.Racionem hujus debes inteliigcre io mcdicina fuprcma Jpfaque incegraliter vcrti & mucari. Sed quia nimis diffijse , per nimia imaginacionem phancafticam polTes errare cafua,
&
licer
fccundum inrellectum triuni pra:didoru.m,pertinencium theorica:, qui continec in fc principia

prjECada gencr.Îiccr tradita,ideo fpccialitcrnos inftrucmus rccminos remotos trium priiKipiorum
necel]ariorumiftiusfcienti;c
&: artisdivini'. Quia cumcibi dixerimus.quod perintencam confiderationem harum rcrum n.ituralinm, non nacuralium, & contra nacuram, debes habere uocicim msterialcm & eijeiuialem !icniperamenci per omnes fuas
,
,
partem de E. tuuc habebis F. in opere artis alTimilate natura: in omnibus mclioribus modis pcr adjutorium C. & D. quse venerunt de H. & F. qui
dcfcenJenint deH. in B. a quofc F. quiconverfus eft in G. curfu nacura: in noftro magifterio. Ec iihid
&
C
&:
eft prima & proximior inateria, dc qua creamifs facimus aoftram medicinam perfedam , quac elt
parces fubftancialcs,& criam accidcncales

tc regcre in
piis fica tc
,
uc \'cus
fenneanim
elixiris.
C A
Tii Affroximaii-ene
$idr,t,
dido magiiterio noftro didis princicomprehenfis. Habes camcii inrendf rc

,
P.
V.
,
Tempera?nenti refpeBu na-
degenerefecundum regulam [citntia de ex,
tremitatibus
de mediis
de ipforum divi-
fione in principiis effentiaUbiis.
quod res natuqus funt necelliiria: habimdini KnDperamenti, fecuHdum rationem generis fui,qux defccnfum habucrnnt ab extrcmicacibus &mediis fuis & ideo didx func res naturaies finc quibus aliqua naturalicer corpora non poiTunt-elfe cemperata. Quia quando rcs, cujus caput eftrubcum,
,
PRopter qni
rales funt
pores confidcrare
illas ,
pcdesalbi
&
oculinigri, apparct, tunceft magi-
ilerium. ciim dc ifta re
temperamciuum
,
confiftat:
quamvts enim corpus mcdicinalepolTit efte tcmpe(jmentumabfquc talihumore fcilicct innat-urali, lion tamcn abfoluce fiue cali humorc. Quarc opus fi, ÛQi oranc medwnn nacuram fcntiac cxcrcmi-
niulcis fcd de cribus cancum, per fe, fingulariccr ifancibus , uc intelligere poies ex capitulo prxdicto dc priucipiis ipfis in nofiro magillerio, per qux n.os comprchendimus hoc ceinperamcncum. Ec per hoc dicimus , quod rcrum naturalium tria func gcncra , videlicet auimale, vegccabile &minerale. Gcnus animale iii fua fpecie mukiplicacur , i?c dividicur in tres difMrtntias, fcilicec , in adivo fpermate , quod cft naturale ilkid cft innatufperma in paftivo fpcrmate rale , & in ranguiue menftruali , & illud cft concra naturamgenus vegecabilium eft in fcmencis fcmiuibus ac radicibus , qui func nacuralia continen& pcr hoc corum completia non naturalia xio eft Hgrinaphrodita mafculino &: foeminino conjunftis, juxtahuinorem & humidicatcm tcrrae mcnftruo pluviali per aerem aquam contincncem, qus funt contra uacuram. Genus vero mincralium
, ,
non de pluribus auc
&
in
* yertasMeoeitmifa^corpora unHâliitd dinvictm.
Lib.II.
w tres dividitur difFcrentias
talla finc
,
Sea.III.
omsia me,
Subfea. V.
infra
taliter fibi adhjcret
i
7'3
quanivis
netnaturam fuam
& exicum habcant a materia una &

,
fic
quem
coacavitatem ven ris fui, , quod nulLs h.b e po-
fHnc complexioiiis Hermaphroditar. PrimadifFcren

tia naturalis eft ut aurum & argetitum , quoniam argcntum vivum in fc fuum prpriurM fulfur concinct quod per fe congelatum eit , pro medio in aurum & pro alia medictatc in argentum, poft convcrfionem ejus in fulfur a)bo & in riUjeo. Ob hoc fui>c duo fperm.ita natiiralia, fcilicec aurum & argentum , fumendo large, quan,
ad diiF>;rcntiam illius, Et fpcrnaa innatarale eft ficut plumbum & innacurali im & immuradorum metaliorupn , ficuc plun b ii , ftannum , cuprum, ferrum , fulfur & argencum vivum , & rerum qua; concra uaturam funt ficut atramen' ta , fales alumina turhia: marchafica: & acfs$.'> nicus devaliancur aliis omnia qu,^ generi& , bus vegecabilium & animalium , d^ quibus poceft fieri humidum menftruale fecundum magis & minus tcndendo ad perfcdionem vel imperfedioncm. Et ideo mincrale genus folummodo addi,
do
quadam amicabili concordia, quam narura in quadam amoris attraftionc noa fidcliti r docuit cx quo ei valde multum teneiriur, a quo ligamento araorofo fortiterdetinetur & arreftatur. Ec ideo intcr innaturalia pofitum eft , non omnin tamen ranquam non naturale. Qiiiatuncin niimero illorum eiret ,qu fiint contranaturam. Etidea didum eft wcdium. participans cum naturalibus &
teft.nifi
:
iarg dicimus
hoc
,
fic
quod
perficic elixir noftrum.
contranaturar .juiaabintra recinetnaturale corpus , & fubftantiam puram , quia clt proprium Jigamentuna & retinaculum illius & proprietatem
educit id, quod eft in, conrra naturam. Quando igitur videre volueris nacuram operari ,projice incus, conjunge ei naturale cum liga fui amorjs , iracundus erir. Iltud aucc nomen innaturale, large reeft
ipfius,
quod
exterius
cft
tus
cum
ip^b,
quod
&
tum
eft
per figuram fimihcudinis generaliter intcr

fcilicct
& con ra naturamduoanimali8& vegerabilis, cjuia de ipforum natura propinquiorum altcracioncm accipiunc in claricate lumiuofa. Et per hoc intelligere potcs yeram comprchenfionem recipiendo naturam magis propinquam fno gcncri, fecundum
irtanacuralia, innacuralia,
rumgenerum,
cepimus inhac arteproomnibus rcbus continentibus in centro fui corporis naturas paflivas , ad refpecSum adivorum. Et nos diximus fuperius, quod incentro terra; terra eft virgo, & verumelementii, &quodilIud eft creatum pcr natuiam: igitur natura eft in ccntro [cujuslibet rei, ficut apparet per didum caput: & in capiculoprxcedenti.quodfacic mentionem de prima fbrma mundi quomodo do,
quod
noftri
te poces
informare
per teftificationcm vul-
garis cxperienciain tcrralunarix, natura cujus eft

lapidis redlificatio,
, & forr abat naturam, ut melius eorum naturx detinereHtuc per noftram theoricam fecundum genus fuuRi , uc fciasquas acciperedebes inmagifterio rcgali 8c quas dimitcere debes. Patcc indubitanterquodpcr
noftcr inftituebat
minusDeus
mundu
quiapropterhoc
\7
libe-
raliter nobis
data
eft.
funt
naturamdicunturadgenerationemfuigeneris, qua fecundum fuas fpecies, ficut patet de fpermate
n C A P.
/^ A
? I.
animalis.curacojuniaionecalorisfuinaturalismaf^, Ec per hoc intelligere potes,quod in naturaliii fpecierum virtutes remotx funt , & propinquo meculi.
De
qttjire debet extrthi
Materit conveniens
Magtlieriunt,
dio,quodparticipatexcremitatibusnaturaliumfpe-
^ magts proHacjtta^
ad fuiendam
de converCione tinius eicmenti in alteritm.

manifeftum , qubd propriecas temperarpcnti in corpore metallico fic de natura mecalli magis propinqua fibi, ficut
igicur clarum
fit
CUm
,
atqite
cxperiencia , qus non mencitur, atftrniat atque demonftrac effedu nobilis refiftencix in fufione bona & fufione permanente in ignicione & hoc fit propria forma & natura, uc didtum eft , & magis propinqua fua: materis minerali ficut dc fua
, :
mineralitate
dcfcendebat in partes individuales fuarum propriarum fpecieruitj , de quibus trahes
& minus^ fecundutriquod totagenerisilliusnaturadifcrepar, recedit , vel concordat fpeciei quiaper genus non debet difcordare natura , nifi rantummodo per fpeciem, cum appropinquitate amorum qux nafcitur i fua ptoprietate , ficut aer ab igne , & ab aqua, in quo eli eorum proprietas media ficut eft conti nens naturalium & contra naturam. Quando nos diciaius tota natura, dicimus hocad difterencia naturalium,innaturaliuri& contra naturam,quiaon nia funt unius generis. Et tamen fic loquuti fumus,c,uo(i natura generis in fua generatione difcordare noti
cicrum,& contra naturam fccundum pkis
:
&
dcbet , hoc debes intelligere immediate ad reci-
materiam fus formi convenientem, qui eft fibi debita fecundum exigentiam fpecici individualiura
accedu ad cxcremitatem vel contrarietatem, cum perfefto amoris vinculo fine aliqua re alia fe jungunt fimul a reali unione nec difconvenirenc unquam individualia tam diu, quam diu firmari poterunt fecundu n curfum nacufine
picndumformam
cujuflibetrciviventis.
Quomodo
yel divifione.fed
natura bruta pcr alteracionem reverticur cum operatione humana rotum hocviderepoccs, ficutde vegetabilibus. Scd non recipiunt formam unquan animae !<. hominum, doncc vertacur eorum genus in
rs a
,
fuis
ma qui
tia vadit
nobilibus fpeciebus , unde exit vera forquidem in lua: proprietati> magna potcn-
contra folem, qucmoicura creavic. Et ideo tibi dixi fili , quod accipias nacuram diGtx progeniei, in quo luminaria duo & claritates eo-
humanalibus. Tunc dico, quod fpermata vcniunc , quod diftum eft cum mulriplicaciva virtute ,qu3E eft fpiritus , ex quo individualia funt generis jam difti unde homines creantur per virtutem fpiritus& hoc inftitutum eft per creacorem,ut quodJibct per homincm ei faciat honorem vel minor natura vertitur ad majorem , quare exaltatur de
ad hoc
rum
horpicata: funt
&
permancntes
quac fuper
multum magno
valorc.
Igitur
fi
volncris naturar
terram radiare non ceftant , & funt fol & luna quip;rf.ios radios ignerfjobfcurant. Nota igitur Fili,& qui tjon recepic hanc maccriam in opere fuo, adimilatur piSori qui formam cognicam \n maceriaremocam & longinquam depingic, ficut fupra diximus in capitulojin quo de forma minori tradtavimus. Et incer corpora innacuralia reciples vola^le corpus , hoc eft, argeotum vivum, quod conti,
herbarum affimilare metalla noftra , vel beftiarutn per entium realium naturam , facies genus eorura per menfuram , & tunc recipere porerunt fpcci & veras Ibrmas , fi tu facias in igne per fcrmencum fortiter &firmiter permanere. Bt hoc tibidic mus in fecunda parte, dum tamen fecretum teneas quia
totumfic arte& fcientia. Et nullidic^s, nifi veiis majcftatem philofophrum & fecreta eorum accu-
Tom.
I.
00
i^Sj
7'4
revcii-s
Bibliothecx
Chemics Curiofe
habet retinendi lapides contra ignem , & confervandi 2C vivificandi corpus mortuum, aquoexivit , cujus virtus &c propriecas in nullo alio fpiritu reperiti poteft, Ec ideo quando corpus ejus tranfivit de morte ad vitam , purum eft, mundum, album clarum refplendens in fubtilitate magna qua
animam meam , qiiod ea fi damnatiises. Nam aDco omiie procedic b)num,& ei folum dcbetur. Quare fervabis, & fccretum teucbis illud , quod ei dcbetur revelandum, & alHrmabisquain pcr reAam proprietatena
fare. Ec Jnro tibi fiipra
ftjbtralies, qua: ejus hoiiori dcbetur.
'
lares brevibus verbis illud,
pore formavit
ris
,
iu die
Quia & revequod longinquo temmagiii judicii condemuare-
&
ranquam qui petpetrator exilleres contra inajeftatem Dei Ixfam , nec tibi remittcretur cafus Ijefx m:.jcflacis. Talium enim revelatio ad Deum, & non ad alteruin fpectat. Et inter illaqu^ func concra naturam capiendo unum liquorem, quied
corruptio &feparatio fpohi corporis diîvolatihoc efi: , argenti vivi quod eft caufa continuitatis partium illius Hqaoris in didisduobus Umiinaribus claritatibus finc illarum pcrdicione in fuo genere, fed remote & propinque participat fecum vim re menftruali infirma & corruptibili , ficutres menftrualis , de qua, quando fermentara
lis
,
,
fuperare facere debes fubtilitatcm fpiritus fermentabilis curtj fua fortitudinc ac ingcnio. Qijiu 'Toffitudo fcrmcntabilis fpintus dcbet fubtilicacem cor.
& afcendere fupcr, & hocaer proprietacem ingrediendi quam porcac in fc , qu eft propriecas penecraciva. Et idco nulla corporis groificies debet aut poteftamovere proprietatem ejus ma^nam & penetracivam , impedimento afuo corurarioproveuienti. Et hocmodo manet & mancbit corpus indutum ab extra claritace pulchra, quia fpiricus ejus pocatus eft, & corpus intravit fpiricum ,qui cum fufcitavit & terminavit in forma
poris circumdare,
,
PLiIveris
mukum
fubtilis
fiuentis
&
fundentis in,
Ihumenco
eft &: albiticatain
nutritur infa!;s
humiditate fuorujn fpermatum, ficut fub inammilla pucr , quic vir-
fumo qui eft ii~ cuc ignis ardens, quandoflamma tangic eum, cum alccratione pcrmanente qus fifta eil aniplcxu
ignis fufione levi fine
,
tute ivumiditacis
duorum
fpermatun-! fanguis
men-
ftrualis virtute fuxnatura: vertitur in humiditacem radicalem. Ec quando dicimus remoce , hoc eft, ad ditfcrentiam rerum nacuralium , quando
&
amicabili naturs, retinentc propriaro natura fuam alleviatione perenni, & illud levitcr fit cum pra(ftica , quam a theorica reperimus , qua; nos his
verbis pulchre
&
leve monuit.
propinque dicimus hoc efi: rum quxfunc concra nacuram.

,
ad difFerenciam re-
fil),
magnum dracenem
De his cribus rebus, excrahes, qui efiinicium
CAP.
De
PRxparatio
eft
,
IX.
r dicale
&
principale firmsc alccrationis. Ec in ifto
Prdtparatie.ve Lapidis.
fpiritus ac fcrmentabilis
,
tuam firmabis diucurnam & continuani coofiderationem per inflrumentum racionis nacuralis. Et mclius tibi hxc declarabimus ia capitulis fubfe,
lapidofi
quencibus
pra<!ticis.
quod recipias de fucco lunarix rcmejus exrrahe cum igne parvo& levi
bis in tuo pofie
& &
fudohabe-
"
CAP.
^tomodo non fn rJfunm
de Avifatione
fn.ii
VII.
Lapls Philofophkiis,
unum de argcntis vjvis noftris in formaa-ûi albx qux eft ablutio & purgatio Lapidis nOftri , & totius ejus naturr. Ec
liquore
&
iftndeft
unum
deprinc-ipalioribus fecretis
& eft
imme-
pnrgatioms.
prima porta prout incelligere potes rationibus antediftis. in ifto liquore reftificaturmagnus
draco,
Dlcimns
pliicus
quod
nenefl: nifi unus Lapis
a rcbus fupradi<ftis magiltcrio. Et ideo quando dc novo venit inmundum , non debss ei adderc alium pulverem vel aquam alism ncc aliquam rem cxtraneam niii ilUid, quod in eo natum eft , fus nacurKproprix radicalis , & macer ejus qux eum pafcic cx: porcavit & fulfur , quod formavit lapidem fuum it) colore coeleHi. Sedantequamcxtotoexcrahas, foras purga enm , & munda ab omnibus fuis infirmicacibus qixfunt contra naturam fuam, phlegmaticis ter, , ,
Phibfonollro extradus
& projicicur a magno deferco

diate fufibcaretur pras
fici
,
Arabix
,\ûi3
perirec in mari rrrortuo , quia jam poteris fcire quia frigiditas magna calorem parvum cxtinguit : vcrte igitur ipfum
&
&
micte inrcgnum Achiopis , unde naturaliccr nativus efi quia dicimus qiiod nifi vertatur , & pona;
turinterrafua , reCcdct & aliam intrabic regionem. Quarc dc certo fcias qiK)d omne aliud clima vel aiia regio noftro iapidi mortcm affert , \ie, ,
lato
non fcientibus ac ignorantibus
8c
per nos
cognico.
refaibus
&
corruptibilibus quia
,
mors
cjus funr,
qtiibus circumdacur
qux- ipfius vivificativum fpiri-
C A
De
do
ipfe
P.
X.
tum
qui habet pofie fufcicandi cum 6.2 morcc ad vicam perennem contra bcllBm ignis, do-icc matcr in fiiblimi naturar mobili quieverit.incorruptus , & honorabilis natura: mobilis in magna puritate fincaliqua corruptione quicfcat. Et idco fili , niC ille fpiritus a fua feparetur morte corrup,
mortificant
tfua re efl Lapis,

ejl
,
^ ijuiddicilur, ^ quomo,
de (juatuor elementis
(jr
in cjuo loco
tif
rcperitur
rifores.
^ de
verhis centra mendaces
deri-
tibili
ric,
&
corpus fuum tenebrofum radiare non poccipfofieri macrimonium iuccr corpus fpiricum , fcilicct incer (ulfur & argentum vivum.
,
nequede
IDeo
ftcr
debes cognofcere clare, qnod fpiritus rrofecum portat fux regionis proprietatem. Et
CAP.
ûpmodo
AppelUtur
tis
,
VIII.
,
I.apis
rAtione fuA troprietA'
(^
fiAtfir& ipfiits.
I^tum
fpiritum appellamus in Tcftamento noftio .piruum pctrofuna aciapideum, quia poteftatc
hac rationc allegorice oportet dicere , quod magnus draco de quatuor eft elemencis , & non intelieftu literali , prout fcriptum eft , quiafittcrra, aer , aqua vel ignis , fcd fola natura eft & una, qux conrinet iii fe naturam & proprietatem quatuor elementorum , & hscc proprictas venit complexionaliter in dida fubllantia natutx , per aftioueni qualitatum primarum eJemerJtararum , & nunc transformatarumin proprietacem & fpeciem metaliit
Lib. II.
talli
fic
,
Sea.III.
:
Subfea. V.
/if
tolerstttem ignem
iti
fuis perfcftionibus
&
faciant populo pacis tale
& difrumpuntur di^ks primx qaa- de gens confunditur , & mutationem fux mixtionis quss fada confuionem. Qiwre ifiud fccretum pcr fuperiorem eft per alcerationem, ufqae quo fint in hoc fubftannobis datum eft , tanquam furdo a doiwno revelantiali medio in quo eft fpccies folisaut luns, rcl aldum quoufquc filiis fit manifcftum per prudenterius qis debet ik poteft per naturam confticui: tiam divinam > pcr corum nobilem intelle&uoi. Eo quia priEciiiiiMm medium , in quo dida fpecics fal- ideo quaHdoque garrulatores Clerici Lcgifla , Arvandaeft, tantam habct lacitudiHem & longitudi- tiltx feu mundani naedici & alii pkires de quinem, quantapoteft effe parciana individualium fibus loqui non auderRus qui credunt aquam vivam milicudo bujus fpeciei. Et idco cum (ic de pr prie facere & totum non valet unum ficum , quianatate illius natura; fulHnendi ignem, non potefl:, ivec ftram credunt Philofophiar deprsedari & fe dcabfcinduntur
litares per
,
, ,
malum,ac martyrium. ubponuHt totum mundum ai
proficuum, quoufque totus mocus illiusmobilis non crruptus arreftecur. Sed eo non obftantcquando j-im effedus fueric de proprictate ignis cxcclIenti(Timi , poteft tolcrarc corfacit
habst aiiquid, nec
pra:datos reperiuat,
tani.
&
fi
Cuftodi igitur fili vide ,nc evancfcat prs niimio calore

cuftodi
,
& idco talcs perduat ignem & regimen

,
inde vi(piritus*
fed retine
cumamore,&
anima
,
euma magno
calore.
Quia
rupcionem afperitatis
tclligere fpecuiatio
ignis.
Eciieo potcfttuainper
receiTeri:
modum,
,
quem
atura no-
corpus
non poterit vivificarc cum akiquid darc non pofTit, quod iii e
fpiritus
operacionem fuara, quodeitadexeraplum hujus (cieaci.^ dicendo quod aon eft tranfitus de primo ad tertium ni(i psr fecundum ûod participat cum eis fccundii nacura: velle. Et per hoc
bis oftendic
, ,
non
eft.
CAP.
De
DivifioNe
XL
defiderium noftrura conquifivimos.per raediatraaqux fuuc contervacoria & rotinacula fua? fpecici coacrabelluai ignis. Ec per hscprsambula poces incelligere rcdum , & verum tempws limicatum refpedu aacurar quod debcs haberc & confervare in certalaticudincquoufquecreesreôrem &
^ Refoltiiione Lafidis adceptver

tenduni ipfum.
neceflarii funt tres fpi-
ieundo
T N toto magifterio noftro
JLritu* principales, qui fine confumroacione fua: refolucionis non pofTunt manifeftari. Ec nominan-
& principale mcdiuai

fe lalvarihabent
in q.iibus ulcimacai fpecies
quia mediiim eft fubje^SHm ma , terialc vel realc genus.inquo continens inflait fuam vircucem , & primordiale generacionis inicium , in qua derermina i elemenca fixanda func coelefti virtute. O.nnia cnim ancediSa coram oCulis noftris manifeftacafuntperexperientia, fcientia clarano bis per nacuram oftenfa , divinz prxceptoprxde ftinacionis. Er ultro cibi fecure dicimus, qu6d de
naturahsrbaru:Tirnediumcreavimus,coiifervacivuin
Curalio inodo cria vtva argenca. In quibusLapis Mofter eft di(Tolutus & verlus , per fuse naturi muper contrariam cSc diverfam digeftioper elementariam circulationem , pec rcciprocationem , in fuaprimordialia gencrationis iiiicia. Ec quia refolucio cft totius prima: portse
,
tacionem ncm, qiaa:
fit
mineralis.&fuumtranfmutavimusignem.in colorem mecallicum, in mucatione fpscieiminera. lis. Chariffimc fili inrellige , qubd lapisnon eft ni^ una natura, in quatuor partes divifa, fecundum propurietacem fuorum elcmeucorum refultans per profpeciei
habitud noftri magiftefii , quam declararc volumus fecundiam exigeatiam redu&ioais & converfionis fui lapidis in tribus fpiricibus , quorunj quamlibet habes coafervare fecunduna propriam naturz cujuflibct ipforum proprietatem fecundum quod requiricut in perfedione ultimata noftri magifterii , per diftam refolutianem divifam in trss partes principales. Prima eft corporalis , & vcatur in lingua Oritana,Recfage fecunda fpirirualis
:
prietatem fuarum concordantiaru,n, ut fitligamen, ligamentum in pofle omnium quatuor elemcntorum, ficut Jarge tibi declarabicur. Nam alio modo fpiricum per fuum corpus non poiTuiaus ni(i a propr'3 fua natura detineatur , & arreftetur , quse ligamcnci eorum proprietaseft.Etidoadvertediligcnter, quod ne proprietas fpiritus^qin a corpore exivit a nimio calorc devoretur , quia non poflcc corpus fuuin reducere admedium in qao fpiritus fecundus iiifl jic fuam vircutem , videlicet fpeciem folis auc lunx , & iliud eit argcntum vivum noftrum quod apce & habiliter noftri fulphuris ciHûri ac-
&
vocatur , Agazoph tertia autem fpiritualis corporalis , vocatur Ubidrugal. Ec in omnibus iftis draco nefter quiefcit. Recfage eft foluciohumidain corpore, & ficca in fpiricu. Agaefi:
,
:
&
&
&
2oph in duas dividiturpartes in Perimincl , & ia Adulphur & Ubidrugal confummatio eft finalis
, ,
noftraE
trinx diflblutionis
qua: fine forore fua
nec haberi , nec eognofci poteft. Priraa pars folutionis Recfage, non eft aliud, quam diminucio partium grollarum in minutilTimas partes & fubtivel redudtio groifi in fimplex , in muta, tioae forma: fpecifica: in ibrmam contrariam dc corruptam , fianrem in fuo corpore , & non in forliflimas
cipic in
quo
,
lapis nofter diifolucus efi,
&
refolucus
in cali aqua
ut fupra diximus. Et in tali

fueris operacus
aqua nobis
apparuit, non in aqua fontis auc pluviae.
Quare
(i
cu.
igne
tus,
magno
proprietas didti fpiri-
qux incer vitam & mortem parcicipat , feparabicfc&animareccdet in regionemfuifphirae.Ite-
rum tibi dicinus & cl3rius,qu6d percreatorem.qui nec falvavit generare lapides , tranfeat rivos, quia
ficrcperitur exalcarusinfluviis.eftipfe cuOT magno poITe. Ecnihil mundi apponeexcraneum.dando fibi
illiid,
nubibus cadentis , neque in forina metalliin diverfispreciis conftituti , fed in forma terrs aquofac & aqua: mineralis fubtilis , ftans in vafe profundi inferni. In cujus rentre oatura fua mundatur in fuis' primis luminaribus in tenebras ebfcuras , quz aqua & terra per excitaf ionem fuarum percuffionum in diverfas partes mulcum fubtiles fcetentes
,
ma aqu de
ut fulfur fugiunt altius ignis
omnibu
quoddeipfoexic& nafcicur,& pro veroillud ddracone exivic & a fcEtido venrre. Et infecun,
da parce
tibi
rocam dicemus fententiim. Cuftodi
elementis in rcgionem , muicura diligenter cuftodire , fi per iftud portellum vis intrare.Tibi enim opus eft, ut bene fcias regere te & reducere , qusE pofTt ingredi & cxire*
,
quas tum oporteC
igitur illum a gigantibus
& tyrannis
funt fn
pra diximus. Pofiti
enim
mundi , u fuunda aquae a qui,
fi
ad fecundam folutionem Agazoph tranfire dcfi,
deras. Idcirco attcnde hic
quod
metiftruale fper-
bus multum timertius. Quianihil iucit eis
quiii
matura condenfatw: de fua aeritate in aquofltateni
Tora
I.
Ooo 4
groflantij
j\6
groiTam
,
BibliothecaE:
t-fl
ii)
Chemicas Curlofx
ftialifpiricu.Echunc nominamiis
fanctis
per refolutionem rpcrmatis Fceminini, menllri?ali cum aiTipltxu vaporis cruqnod dorum,quodcllin forma aquf , qux cit dc vapoquodcft magnum core magis crudo, Et iUud
,
ignemquemDens
lapieocibus Philofophis concedlt per revclacionem , anccquam nafceremur, & poitea nobis
, uc ei abfqueiudigentia ferviamus. Quia monftrando nobisexempla per curfum naturs qualitcc
Suni cum magis contiuenti exnatura, aicendic in forma corvi nigri in aerc, cujus capuc rubeum.pcdes albi, & oculi ex faphyro. Er hoc tocum nihil
humidicas radicaiis p.p.gcneracu n cxcalore & nacura fupremi iiKtalli. Ecalia naturacruda ,qax cft caula condenfationis menftrualis quazmanec inferius eft caufa, & materia
elt aliud
,
ei
rarc ,fervire
nili
aer
&
conjuniSîva
& congrcgamencum
frig"idaiii
lapidis rcgalis,
.
qui in
naturam
lic
eft
verfus
quia calidam
Defi-
fuim perdidic n.^cur^m per relolutionem. Quaproprt-r
ideo debemus eum precari , honobenedicerc, adorare.glorificare ,& amare abfque aliqua fftrditie vitio aac peccato. Obhoc, quia ipfe monftrat noviscognofccre fuam veracitcr poteftatem , & nos amavic poftquam nos hzc vidcre fecic. Fili nofter Lapis jam faauseft poftquam creatus eft congelans argentiim vivum ,& iuelixir converfum. E: hanc operacioncm reiterabis, quamdiu lapidenn multi-
teneamur
&
laudare
dchiues
lic:
didam
,
dilTolutioncm.
a6tio
piicare volueris, fub conlervatione caloris natu-
nirur
autem
Diifolucio
elt
&
piiTio coy.-
trariarum qualicatum per quas virtutes eleiri^-ntoruTi incer fe moventur per minimum pulverii;m. Aut fic dchnicur Eft mocus qiii faci: comminutionem dc partibus infenfibilibus diverfis in fpecie.Si fimilibus in genere, conjunitis ni forma confufa liquorofa , & p^r corrupcionem lubjeCti. Nam dc qualicjcibus contranis mediante e.xcitationc clevatis in igiem nigrum abfque extranea divilione atfcdjiuestumdivifasoperationcs gc-minance
: ,
qui nniltiplicac fpeciem fuam argenci vivi.

ralis
,
cum
Cubftaiuia
CAP.
Bc
XII.
,
Dijfolutione Lnpidii in forma (êctAli
^ dcj
,
fJMHtatione nominis fui.
SIc philofophando potcs habere notitiam

prima
rio eft
,
quod
&
principalis inteatio in noftro magifte-
filutio eft
ingeneracore.Alio modo diflblucio dehuitur: DifinltrumeMCum '.ubciliacivum , factum

cxercititione caliri^ conjiuidi cum mocu Ci)n'iiao, per quem qMali/raccs concraria: infimul mifcencur in coirumpenoperariones cangunc fe, doparc^s individuales , lub confervatione fux fpe-
cum
i<<:
ciei ad opusgenerationis.
Filihxcprima dillolutio
nihil aiiud ei'l,quam difligatio fimplex
parcmm
tub-
tifium defceDdcntium a prima natura in gcrmen,

in qiio cilor naturalis debet calefieri ,'qui eft invir-us inflrj nentum , c im quo habet opera
i
formativa
qux
eft
introduSa
in
materia abique
ft-parationibu-s afluilibus partium germinofarum , uiius ab alccra que feparacio indiget , quod cum
idpidem diflblvere per mucationem luae vivum , & illud eft primnm elementum in fua narura minerali propinquando, &per hocradixcft, & primum elementum compofitum de omnibus corporibus liquabilibus & pacer duorum luminarium. Idco in hoc folo convertunturper folemnem refolutioncm & poflea in fulphur convertuntur. Quia argentum vjvum natura continet fuum fulphur proprium per vaporcm, cujus feipfum congelac in LapidemPhilofophicum, qui pollmodum poceltatem habec congelandi omne aliudargentum vivum per magifterium noftrum: & hiclapisdi(flus eftfulphur & maceriaappropinquaca perfeda: nacuta: metalli per quam
natura: in argentu.Ti
,
,
applicatione amori^ natura: in fecuada camera hat.
pVout declarabimusper bcncficium fecuadx refoAgazoph , iii fecunda parte fuarum quatuo' figararuTi. Sed antcquam ad illam cranfeamui, opus e(t,qu6diKt.r Kccfagc ^n; Agazoph conlurionis
natura inter fapicnres nobilis ^Sc dignilTima reputatur.de qua Philofophi faciunt medicinajpi for-
tem
&
folcmnem multum,
cft.
&
hanc appellant
fnperlativa
elixir
vita: ,qiiia in
humano corpore
&
ulti-
ma confolatio
,
fervetur digeftio pcpaniis ui cempori;, fpatio,prouC dcclarabimus in pradica noftra.quia calore pe-
Ec hac inrentione fua: compofitionis dabimus notitiam in hujus libri parte fecunda pcr quam curfum omnem dictse mcdicinj
panrico pucrefic gcrnên noftrum termino nacurz. fîc eum poftea crefccre & frndificare. Sed
i?<r
concludemus
in
,
confervando locutionem per mout melius intelligamur

,
i.i fnam nacurampri iiam vercicur fulpluiris & argciiti vivi , quod fuit germcu argcnti vivi, qno J matabitur in lapidem albiorem nive. Et ideo diifjlviur primum corporum f>rma in Mercuriale ger nen pcr folennem opcrationem , '>: ftatim per
i
dum mcdium dum S mcdiam
per frot
vitam naturz. Et idto appari

inftrumentaliter dirigitur
,
quod intcllcdus
8c
ratione ducitur , per formam mediam in hac prafenti arte fcientia. Et ideo non convcnir,
&
nationem pepa.iticam in fuo ventrc intrat alia formi per corruptionem forma: gcrminis ,& elementis mixtis corrupcis infimul in forma corporis
iirii
nigri. Qiiiaele-nencaconverfa virtutc calorisnatuTaiis
nec eft neceflariurn ut diicatnr muhum fubtilirer, nec efle multum fubtilis in difccrnendo cntia rc. lia.eo quod converteretur in rcbus phantafticis, de tjuibusars aut natura non habet cnram. Si vero lapis, quem cibi diximus futric rubcus , cla, ,
materiaexcitata &: feftinata calore temperato coeH in aiinimis partibnsmifcent fe, l-erant & corrumpunt fub confcrvatione fpeciei gibcrnatar per calorcm non cremantcm: qui corruptioeil no Iri argenti vivi generatio , proutin fccunda parte, & rota circuli dcclarabimus. Qtiia ibi de fnis p-incipalibus coloribus dctcrminabimus ac dc faporibus , odoribus, grotTitie fimplicitate, fubcilicate ,& pondecoUtatc. Et harc eft priparitio folemnis , quieft capuc & fundamencum creationis noftri cari infantis. Et modus hujufnio li crt irionis eft ifte. Abjicehumorcm, ubi fub,
qii
-ft in
rus,&
in ipfo
fit
,
vis fimplicis ignis
non ureiuis.
fic facics
multa
,
componere
dc quo poteris ad aurum elixir quas eftmedicina , omnesadtivirates
confervans in natura humana, ^: reftaurans vires diminutas cx naturx dcfedu. Et brevitcr fi hanc mcdicinam habeas in hocmundo , pertmicm habes thefaurum.
C A
Be
Ratiofie
P.
II L
n.crfus cft draco ufqu
fic
corpus municum cocle-
dum
ipfum in
tranfttus Lafidu ad cenverienMedicinMm , rj quomoda Or-erator
dehet
Db.II.
etfhet esvCidertre
Se61:.IIl.
,
Subfca. V.
7ir
&
NHturas mediorum
êr qitat
traafit
quii êr ipfafmet ficit mutationes feeua-
diim fymholum naturA.
POtes
nifi
,
, quod de una extread aliam noH poteft fieri craQfitiis pct mediucn , Ck elucidavimiis rarione aacu-
incclligere Fili
mitatc
qu6d cxtrcmicates lapidis iioftri in primo rx gradu luiic argencum vivum & fecundiis eft elixir perfetlum. Scd media harum duarum excremica,
quorum aliqua func tum fiinc iingueiica ik ole^ pura magis coda magis & magisdfgelta, quam perficiendam ac &iri:a medicinam vocamus aJia, ejixiris krmencum. Illorum oleorum & unguentorum confciSionem fcics in fecunda Parcebujus Operis per hoc debec bonus Opcracor & Filius dodrinÊ dc argenco vivo nigro facere fulphur album ad argencum Sc poltea fulphur rubeum ad aurum.
, ,
nifi primo , album. Quianacura non confcrc, qubd tranfitus fieri pojlcc de primo in cercium , ni!i fiit cranficus per f<cundum, ficut apparcc- per definicionem elemencorum.quidiftinguic quid ccrra fic nigra ppknicus , qudm aqua , ii^ quod aer fic clariils in.
QiiianuIhuT) fulphur poceft rubificari
fic
tenfus,
parec
oifi
& quod ignis fic rubeus. Quaproprer apquod cerra non poceric converti in aereo: , prius vercacur &mucccur in aquam ,nec aqua
,
natur* ipforum , qubd eorum alteratio mala convertatur in bonam & mala fa&a eft bona, ut per con(equens pofljnc obviare corruptJoiii o.Tinium corporum infirmorum. Bencdi&us fic illc dulcis ck juftus Jefus Chriftus Filius Dei quipro pcccatoribus in cerram venit , c5i quia ei placuic mortem fultinere & fundere fuum fanguinem alce in cruce , & in illa pro nobisexaltari& atiis peccacoribus , cx' a nôrCc inferni & a tormcntis redimere. Per hanc figuram admoneo ce quod necefiaria &iic quajuoi humorum iftoruni duoruaa luminarium prjEfencia , de <.|uibus facta func , <Sc confticuca eft rtjgalis medicina. Ec ficuc h.C digeftio fic pcr animalia in concavitatefabricx epa^^ tis cpapantica: Sic fecunda fic in capice Alembici defcendeudo iu recepcoriiim , fcilicec in modum aqua: cum aeris liquor , cum omnibus clemencorum mineralium virtutibus. Tertia digeftio fic pfer mutationem didort'^^ humorum in fulphur purum , ficut in animalibus calor & humidicas ptifanaria , qua: convercicur in fanguinem poftea m effenriam & fubftanciam membrorum fccundum ordinacionem nacura;. Ideo debes intelligere Fili quod primadigeftio ficquando conjundtio & coltus fic amore nacura , qux eft luxuria libidinola 9i defideraca cunc fic prima mixtio per coiijuneft
, , , : , , ,
i'n ignem.nifi prius alcerumeorum convercarur in acrem. Idcirco cu fili habes raultum notare in cemecipfo cum confideratione philofoph.ili nacuram mediorum coloracivorum in
poceft coiivcrci
alTlonilacioncmincercorpus & fpiritum, uc tocum fimul perveniat 5H unitatem, & amorofam ac unitam concordiafn cum ligamento (uarum qualicacum jam mifcibilium compofitarua) , ac
dtonem&
&
fuarum elemencacarum vrrtuturn
unius ad altefi|
nuicacione naturx mineralis. multa fciencia illorum , qui
Quoniam
in eis eft
ram,
vircuce concepcionis
fe fortificant
tranf-
tnucare mccalla de fpecie in fpeciem. Et jam tibi
diximus ^\ nos intellexifti quod tibi convenic pfim5 cranfmucare corpora cum nacurali redudtio,
ne
in illud
medium peralceracionem
in
arcificialem,
imicand^ nacuralem,
g^^nci pocericfalvari
quo
fpecies auri auc ar-
abfque diftemperantia individualium,qux func unius generis. Ec h^c eft propinqua miceria. magis adjuvans ligamencum nacuXX. racione prima: conjuniiionis , qua lapis eft refolutus per alterationem fuse nacura: codac & crudj:.
hanc conjundlionem & nufquam conceptionem facies. Et nifi conceptionem feceris.nunquam pra?gnationem habebis , & fi nullam prignationem, non habebis frudus. Quaado igitur materia tua conceperit cxpedare debesparcus,& quando peperic, habere debes patientiam in puero nucriendo , quoufque pofFc ignem paci, & tunc de ipfo liberam poteris faccre prS^jeSionem , quia prima digeftio fada elt & idcirco in fecuiida digeftione fit exuberatio ex fanguine
, :
duorum i.i uno. Et coitum nunquam facias,
fcilicec fpiricus ,qui
vircutem portat in
fe
cum ap-
& multum infirma ,quaE eft

vivum
eft in
,
in argencu.r
ftea
&
corporis converfio per reduiSionem illius po,
'
album deinds in rude gradu in gradum maceria lapfa gradualicer appropinquac maccriar & naturE m.^gis propinquGE mecallo pcr alcerativaTi refolutionem per quam prompcius & melius recipere poceft fpeciem auri vel argenci per fcientiam & arcem mulciplicacam ut infca dicemus in fecunda in Gapiculo. Nos dicimus per thsoricain Parce loqueutem.
converfa
fulphur
beum
fulphur. Ec
fic
proximatione vicina nacurje ad finem , vel ci fic magis placabilfs per dccodionem unius gradus, quando fua fubftancia fubciliacur fecundum intentionem intellcdtusnacuralis.Cum ifta fubftantiaimpregnes lapidem qui nondum eft fadus ficut tibi dicemus infecundaparte. Ecideo certia digeftione nucricur cum perfedtione & augmentarur in crefcendo,& lapis conforcacur ad faciendum fuasaftip, , ,
nes in reftaurando rem perdicam, in terra alba foi

liata excenfibili
Fili
mulcum
>
nobilicer
pacis
&
vericatis
in lapide noftro,
movetur fpirirus , prout in operante, tum virtute atcradiva noftri lapidis, quam dicûs fpiritus cum fubftantia cota noftri LaDe graditalibfts Tranfmutatiombus L<tpiiis,ut fat pidis in fua fupradidamixrione primaper modum Tttaterii apla ad creandam elixir. cxuberationis univerfalicer acquifivic , adjuvance cum coco hoc pocentia magispropinqua, fcilicet POft.hoc dicimus Fili, quod Lapis nofter varia- calorc nacurali Lapid<s : qui refpicic nacuram ia tur& mutatur tribus mucaciouibus gradua- majori proximicace generis , & nacur^ merallicaj, Wbus , ancequam ficmaceria ad concre:(^dumeli- & fimilicer adjuvandovircucem Lapidis noftriimxir. Ecifti mutaciones fiuncper trinam digeftio- perfedi. perforaci &porofi, quse per corporis fui nem. Una in liquorem per modum olei homo- refolutionem continnam infenfibilis & fine tadu gcnei. Ec ficuc ifta fic in concavicace cordis fic fic per certam operationem caufata eft in eo. De qua prima digeftio in fuo proprio vafe adlione calo- ia fecunda parcc pratîsali fpecialius dicemus. ris. qui ftatunitus ad materiam.Alia eft in quatuor quaodo corporaluminativa huiiaoribus jhoceft
CAP.
XIV.
augmencacam. manet & fuo corpore proprio
jam
fluxerMuc in corrupcioneia.
Quia
necefiariu ra
CAP,
7i3
Bibliothecx
Clxmic^ Curiofx
Lv.
CAP.
Be
di
XV.
,
Ali.im cIarT'rrns Optefis
qus
eft intcr
Scaop-
cefis
&
.Scacciis.
,
lius dcficcac
in
Lc pcr h;^nc calor fpiritfm n^refolvendo , &. haJK icioluiioucia

,
ultimi Termino Jranfmutitienis Lapidis

cocii
vocamus Adulphuch
Tertiavero
ftrx tcrrjc
(Sta
,
&
c(t
i-.guifiGata
pcr L.
fer riincr:iitii3iitm
j
deccciio^cm
crii-
tniiie
extrJjitur rgentum
vrjum
thi-
ultimaconfunnnationis noveltcrnaEdilToIutionis elt digedio fa,
qua: cfi
lojopnoriim.
qunndo argcncum vivi>m convcrtitur

,
in cllea-'
^^'- Dhuc intclligeFili.qiiod iikimus terminiis
i/\
coifti
noOrx rcincnidationis
ia criijiim,
,
&
tianfiiuuationis
lcilice: cui naturaliter iiitcndic
Artifta
ciini
eft
fubltantia fulpluiris
eft, eft
non urcntis
qiia:
converfa
proxi;niornollri Lapidis
lui
ma-
teria, naturalis S: puri
mctalli prima proximior
nacura
alterata
tamen pcr calorem

,
coqioris
inclius
videlicet in alteratit)ne prima

propinqiiitjs
poffit
per
quam
(uje
&
tiam puri lulphuris quam appcllannis SCo-^rtcfs, quiaeftintcr Optelis.s: Hfcatdls ,& t(i fignidcuta pcr M. Etcurn illadcN fjcin us decoaio"nem noflia; diCTa: mcdicinx qiiam nomuian us l;fcati.lim, Per primam digcliionem txtrahi.i us tlementa, & ad concordiam ponimus. Et pcr fecundam nos di(io!vimuslpinium,informando vas fuum.&wbi fe coiiverti habct ciim calore de opteli polt digeitioncm optcfis, Ec in tcrtia nos creairu.s & for,
formam
&
fpc-ciem
eornm
man
ficut
us
Lapidcm noltrum dc
ipfa
matevia ftaiim
reciperc
voluntate
&
concordia
naturfB ini-
materisuna vice non fu(t, ni(i arg;ntum vivum projcdum d corporibus liquefadis & fulis intus &extra. Et hoc ch argcntum vivum, in quo qualitates fulphuris per primam & fccundam digelHoncm admixt^ funr. tt idco
ncralis. Fili iiumiditas ifftus
qui
a vafe recenic fpiritus cum aninia corporis f cfl: Lipidis perfedtio. Ec in quatto nos no-
Itium clixir rcgale& verum crcamus, H. Digcftiopcpantica, vcl ftomachalis.

J. Jecoralis vcl Epcefis id cl>, balneum. K. bolutio Periminel , id cft, cincres. L. Optcli vcl Adulphuch. id cfl, ciueres,arena. ^L Scooptcfi , id clf , flamma.
,
prout natura requirit aitcratur per czlorcin fui ip!ius,ratione fu<T exuberanrii, pcr convcrfioricm raiur^ fua: & congelatur & convcrtuur infulphur purum. Qiiia fcire potes per naturam quod nulla humiditas alia potc;'t pron-iprius & proprius converti in fubfbutiam fulphuris , quim illa, in
, ,
,
N.
Lfcatcli
id eit, furnns fecretus.
C A
P.
XV
1 1.
qua fuimet fulphuris qualiratcs funt fufficicntcr introdudc-e per ingenium naturale artiiiciose faftuin , qucE humiditas cil argentum vivum in forma aqus clara:, (icut lac inmammillis. Et fulphur eft ficiic fperma in gcnitalibus. Hoc argeiuum vinon habet aliquam contrariecatcm , cx cjus pura complexione provenienrcm , quia ncceflarium cft quod tale argentum vivum (ic tcmpcra-
Be Divifonc LapiJis in tres caufa^ principaUs, de Cr Mutattone fiea,(^ de principaltbki ColetthuSy
& deqtta materia ^ccialiterextraclus eH.

ja.n PEr qiiod
um
&
dcdaratam doftrinam uotandnm

,
eft,
triaprincipalia nobis (unt ncceilaria in

vidclicet
fpiritus
tum multnm
refpeftu complcxionis
fui
corporis,
hac parte per N. &
corpus nobis fignitkatum

figniticaHHis pcr
quem
pcr hocnotificavimus quod materia iftius non cltargentum vivum commune per totain ejus lubfta itiain gralTa!!! 5: terrcflrem.Iutulentam & phlcgniaticam , fed rantummodo in cjus rnediafnbftan-
anima
Fili in
quam
(igniticari
volumus per
I*.
O. & Scmper
tia.qnam opu^
cft bene curtodirc,& ab igneproprictatem ejus fuper omnia defendcre ncc ctigm argcntum vivum eft intotaejus nacura quia ad rerminum digcllionis vcnit, per qucm de nacura in nncuram mntatum eft. Sed ifrud eft argontum vivum de argenro vivo noftcr vcrtis (piritus crcdus ii tuis extrcmis concrariis cum dcpuracione & converdone iilius in lac virginis mutatum.
,
nuKatione Lapidfs incelligcs tres coloics Primus ergo color cfl: niger , & lile apparcre incipic in tine digcflionis 1. sc durrit ufque in hncni ^Lquando argentuni nofirun' vivum
principalcs.
congclatiimcft in lulphur, tunc ineoapparct color albus, fubtilis , albior nivc , & hic cO fccnndus color, tertius aiitem apparcbit in colore nnil'iiin lu-
bco, ut (".uigiiis cum coiuinuatione fuper albo Lapuie. Fili ,quandonigrt do tibi appar(.bir, (^gnnm eric niultiim fortis nobiiis corruptionis , t|uia
&
luilla rcs
auiinata
tit
pcr naturam fine putrcfa-
6ionc
fatn.T.
fit
Fac tranfire ergo eam pcr
K &
L.
CA
De
fi/venli
P.
XVI.
per qn/tm
fit
qooufquc
per
O.bene albnm
quod dealbefcat N.
loil h.rc rubificabiscum
cnm
i^ne lapidis
mc
Artis
mt/!tipIicatio
(jr iJc
diverfts Digcflionibits Lapidis.
"1
Deo Fili
charilTime potes efTe certificatos,qn6d
I abfque digelHouibus five
dccoAionibus noller
,
Lspis in fu3 propria nattira non potefr emcndari. tr in certo aurem repcrimus cjuanaturam (qui-
dc N Debtnt tamcn omnesarcificcsin hac dealbatione patienter operari iifquequo nigrum dealbctur opcime,prout oltcndcmuspcr proprietatem elementorum in hoc primo libro cap. zi. & 2j. Qiiia de nigro non potcft fieri citrinum ,quoufquc fit bene album. Quia citrinitas caufatur dc albilTjma , & modico inbco
in digcftioncliicceffiva
quod nacura in fuis ciigeltionibus niultiplicare potuit informando materiam,prout digeltio nacurx te docebit primam digeftionem
inur in eo
:
claro eflcntialitcr.
fitus citrini
Non
fimiliter fieri potelt tran-
appcllamus pepanticam , quam fignificare voluinus pcr H. Secunda eft Jecoralis quam nos ^caiTHis Eptefis qoia calidirare hnmidi corporis fafta cfi:, & b.Tr fieniîcatnr fer !. Et hxc m digeftiincs duas dividitur harum prima ligata eft in
:
ad album , nifi pcr nigrum. Nec aurum potcft ficri argentum mcdicinale , nifi dcltruacur primo & fiat nigrum ik corruptnm. Ncquc melius potcfl
fieri
pejus.ni per (ui ipfius coriuptio-
Eprfrt
&
in illa trahinius
,
di^felutionem Pcrimi(ignificata eft per
ncl dc poccscia in
a&um & harc
nem. Quia generatio unius eftcorruptioalterius, & e coiiverlb. Expcrti ergo airifices ,qui iciunc aurum converti in argenrum , fciunt argentum in aurum fimiliter tranfmutare. Qiiia illud album Sulphur , quod ad argentum per digeitionem Npoceft
Lib.II.
poteft cito
intelligatur
fieri
Sea.III.
,
Subfe<a.V.
719
fulphur
rubeum ad aurum
&
hoc
cum
folo igHe lapidis cxcitato pcr
M.
debes, qubd argentum vivum in fua Qatura non eft miTcibile cum corporibus.
Quia
tis ,6c
fubftantia ittius eft calor naturalis bonita-
lis fubftaiitiaj.
magnitudinis,& aliarumparrium fusc nobiEt quia in ifio eft majoritas fubftantialis, qnx elt foae proprix eflcntiac, ideo habec ignem naturalem &: proprictatem mukiplicandi fuam fpeciem cum fuo calore digerente fe in alia
,
CAP. XVIII.
ûpmod$
mdteria ft
intenti)icm
,
Artijix deiet ee virtuofttt

,
tid tM'
cfutrendAm notitidm
clcmcnta, quse funt calefadabilia

lore valeat uti
,
ut ignis fuo ca-
frimam Lapidu ^ ex quA fortiter conUans ad hthendam

artit
& cum
in illis multiplicare per
fecundam fcr exêrientiam
viam corapofitionis & generationis cum continuatione de M. quia calor M. cft fortior , qudm digertio L. Et ideo Fili fcies, quod hxc rubifica^ tio nihil aliud efl, quamdigeftio completa. Quando enim de mane furgo & vidco urinam meam alindigeftam , lignum eft paucse dormitiodormio , &c reperio nis. Ec ideo requiefco , urinam , quafi citrmam & percipio , quod fomnus
cognittt in materi* natarx.
Flli hujus
elTe,
indagator fcientis oportet te firmun*

:
& non quserere poft hoc vci hoc

dicimus
,
quoniaofl
in multis rebus ars ifta
bam
&
&
perfedas. Sed quando urina matutina citr ina cft,tunccalor ignis naturae diftufus eft pcr omnes partes iirinalcs . per quem natura manifefte docet oftendit , quod cicrinatio per compleert
&
tam digeftionem compieta eft. Et ideo intelligerepotes, quod fuiphuralbum & rubeura venit de fcilicet una materia metallorum folummodo argenti fini cum igne auri fini. Sed primo necef,
farium eftjquoddida materia fit fortiter depurata 8: cofta per modum differentialcm,ficut iii capitulo fcquente declaratur dc fuis mixtianibus. Fili
tale fulphur fupra
unusfolus Lapis, fcilicet fulphur, & unafolamedicina, fcilicec compofitio fulphnris cui nihil addcre debes, ni(i fuperflua demere terrcftria & phlcgmatica quoniam ifta funt & debent e(Te feparabilia & feparata a noftro argento vivo quod eft homsnibus magis commune , quam argcntum vivuai commune , & eft majoris pretii , mcriti &fortioris unionis naturi , a quo & fui<s prirois formis o.mne illud , quod nan cft defequelaarraoniaca metallorum per gradus feparfltionis fcitoa & cognitos opus cft feparare , quoufque appropinnifi
, , ,
, ,
ido
tibi
nunquam qubd non eft
perficitur-
Ec
quet,&
ris
fitvicinum prkna: rei , fcilicct fui gcaepropinquioris , inqaantum erit polTibilc cum
terram rcperiri non poteft
nifi
ilkid, qiiod eft in iftisduobus corporibus.
Nec
vel
eft
etiam oinnefulphur eft album , aut rubeum , perfedum ad magifterfum , nifi iftud quod
,
debenc nobiliter prseparari, ut fulphur & argentum vi-yum habeatur tale fuper terram , de quibus aurum & argentum crcata funt infraterram. Cumiftiscrporibus per modum fubtilem mifcetuc argentum vivum. Et ideo fi tu fcis nriifcere argentum cum corporibus, vcnies ad magnum fecretum , quod nosvocamus fulphur album, vel lapidcm bencdiin diftis corporibus. Et ideo corpora ifta
ftu;n
concordia, reali debec incorporari cum igne &c Et tunc repertum eft reultis nobilibus virtutibus multiplicatum , & multum ponderofum. Nullus a natura debct pcterc, quod non habet, nec habebit unquam. Quia omne fulphur inquantun combuftibile noftfo argento vivo eft extraneura
terra.
,
quia fibiipfi incombuftibile eft, corruptibile, & a noftro argento vivo alienum. Et ideo ciim tale fulphur fuper terram non invenitur , convenit , quod' per artificium componatur , c6 qubd in femetipfo fulphur vulgi eft combuftibiê. Ergo a contrari
fenfu.
&
Rcs non eft argento vivo noftro extranca,
ii
qui poftmodum efficitur rubeus corona regia,& eft Lapis completus.De

,
&
dicitur
quamper
aurum &
lapidi
,
,
iftis
duobus
n>agifterium lnabet converci .fcilicct ia argentum. Nota , qu6d nulla res convenit:
corporibus folum extrahitur , tunc cxtrafta func fulphura ad album & rubeum cum in iis duobus corporibus reperta fitmelior,&: purior fubftantia fulphuris in fupremo gradu depurati per rngenium natura:. Etha?cres eftmelior,& altior& fubtilior, inquam ars non potcft confequi naturam Sc quia
,
nifi quae eft dc materia propinqua naturse^ quia de homine non generatur nifi unus homo, & alia animalia nifi fibi fimilia. Et fic omni res ,quConcipir, generare poteft fibi fimile. Ec idcirco nobili materia habes perari. Et fcias ubi repcries, Ego dico tibi quod in defertis & depo-
fuK
in
omnibus
cafibiis ei
non
affimilatur.
Quia
fi
in
pulatis terris invenitur.
Et
dum
per te reperies
prima natura vei materia vellet ars incipere ad dmilitudinem natura , multum longa & inquieta eiret, & ellet fiae finc nec ellet aliquid magis vile, & caderent multa: ac infinirx miferia: & expenf^. Et per hoc etiam ars primam materiam depiirando elTet vilior &debilior quam natura & fic nuaquam infequi cam poflet omnibus fuis viribuspro
, , ,
& incoeperis operari

facias
noli in ea ponere
aquam,nec
pulverem, nec ahqHam aliam rem , nifi illud , quod de fua propria natura exierit. Nam fi contrariuw
que venies
pluribus
fcienriaf
arbore quxftionaria bujus contentis. Et ideo h<-Ec fcientia elegit auaiiis caufis in
& corrumpetur , neEt quia in habentibu fymbolum facilior cft tranfitus , ideo in omnibus rebus corporalibus , magis convenientibus ac fimilioribus naturas metallinae , opus eft tibi cor,
ftatim detcriofabitur
in attentum.
&
ru"npropatre,& argentumpro matre.Quiade iftis duobus corporibus in eoium fulphure & arfenico praeparatis noftra medicina elicita eft, & clucidata de auro tanquam omnium pretiofiCfimo metallotum.Ergo tinduraeft rubedinis, & refertibilis, & refplendens,tingens & transformans omnecorpus
porum diminutorum medicuiam accipere. Ciitn fitopushabere rn fua natura majorem eisconvenientiam ,ut melius & profundius poffit eam ampledi , inhircntia & focietate perpetua permanente
, uc omnc corpus in fua natura diminutura podit etiam perfeSius in fua natura perfici & com,
ad perfedam claritatem. Argencum vero eft albeimperfeSa claritare omne corpus dinis tindura cingens. Cum fSis corporibus mifce Mercurium, non tamen talem, ficut eft communis, ut dicemus in fecunda hujus Libri Parce. Quapropter fcire
,
plcri in colleda exuberantia & ultra ad finem, qubd Mercurius per minimas partes polTit naturaliter in eifdcm mifceri metallis antequam capiat fugam & ideo fubtiUor fubftantia & levioris fiifionis in liquabilitate eft tibi neceftaria ad noftc<am componendam mcdicinam , qu^m finc
, ,
720
ncum Hc
in fua uacura.
Bibliothecae
Chemicse Curiofe
I
cprpora metallorum , & fortioris recentionis fixativae , quain argemum vivum nacurale vel compo-
&
fervata in
fusc
tiis,
ibidcmi ftarim calcinabuntur cum fbrmacoRiilis ,& ibidem permiicas pcr terminum proprix naturae , &: non pius , ue paciatnr fpiri-
CAP.
De prima
fil
,
XIX.
y
parre.poft
quem terminum praelixum didum rerminum
rtpcries in iecunda
tum
Cogmtiotje LapUii
reperics corpus conigrmn in colore intcnfo. Inde dcferts iptura
^ de qu.t M^teria
,quam
Artijla
'm
(^ de virtatepatie^.tia
digclUonem de K. quia ifta dabit N. O. & i'. cumquibns niliil aiiud milceas crutlum neque cc-
h-ibere dehei in praSltca.
viderepotcs manifefte , quod nullum corpus Hans in natnra fua poteil neque ei firmitcr adoiiHclarc Mercunum hirere , neq c fimiliter diitus Mercurius in lua nacura fpecitiwa poteft daremediciuam per quaiii corpora intirma medicinare poffit, atque ditiinuta a perfcdioae perficere, neque potcllalcerari a quin fua natura in fpecificatione aitcrius formar coutuigat ipfum abeis feparari. Propter hoc cligimus duo lummaria corpora qua: fixant omne illud , quod naii eft Hxum. Et ideo necelfarium eft quod illa corpora iuminaria per retrogradationem elemencariam finc ad fuam primam naHiriffime
Tili
,
,
dum. Poft hoc fac tranfire feptits C). pcr digcftionem de I.deinde P. fac trauli.e pcr K. qui trahi debct da N. cum L. ufquc ad fepciniam exuberationem. Ec fic convenicntem niateriam habebis mulciim pulchram ad crcandumLapidcm noltrum,
in quo uacuralis calor concinctur. ht hax eft caufa.quarc natura feparata parres fuas jungit in uno
ut virtus unica fortior
fit
difperfa,
CA
dtgcjiioftii,
U T XX.
^
BeCrcatione Lapidis
qaa ft per virtutem

eyu
Proprietatihtfs.
certa
^ de
turam redufta
,
fcilicec in fulphur
,
&
argentum
func foUi-
vivum per cmtrarias operationes

,
qnx
& congelatio, non tio fubtiliatiojfublimatio tamen vulgares fcd philofophicas. Tibi enim dicimus quod nihil cll in hac fLiencia fecretum, quem tibi clarc in nifi modns opcris & opcrandi
,
pradica
raus
,
in fecunda parte
hujus
libri
monltrabi-
Lapidisnoftri taatummodo fada eft de N. O.pA- digcftionem de M. qnoufque corpus nigrum vcrtacur in album. Quiacunc .\f. quantum poteft fusprimz naturoe appropinquat, qux eft magis propinqua de H. quain crac D. neque E. ncque F. Er idco nccelTe eft qivod N. revertatur iti G. quia propinquior eft natura dc H. E. in O. quiapropinquior ell: natura- de N. a quo
li:
CReatio
&
cam
dura tamen velis noftram intelligere theoriqua? monet te , ut aliqualiter vexari velis in
exibit P.
quodcftcomplcmcnLum
totiusuoftri
ma-
gifterii didj.
Tamen
tencas fecretum.
operationibus. Qiiia corpora funt forcis compofitionis , fSc ideo longa indigenc feparatione,& contraria opcracione videlicec, quod prinio philofophice calcinentur , & poftea etiam philofopluce folvancuc , prout natvira requirit fub confervationo , qus ad generationem afpicit.
cjiclis
,
C A
^luomodo
fpecies
P.
XX
I.
metallorum tranfmutant fe_j. Et de tgne naturdi elcmentalts caufatts quia nulh

,
Qnia quando
modo
converttintur.
,
Et ideo cjuando de
in
ejje veiitatis
rpjis
ap~
calcinaiitur
levius
,
diflblvuntur
ûia calor ignis corpus penctrat

partes ejus facic
&
penetra,ndo
paret Jêcies
quA
efl
ybonitatis
aquam
poft
eum
ingredi.
Ec
fic
magnuudinif.
Oft liic
I")
fit
magis dillolutionis fufceptivurai. Ec quando bcne diHolucum eft , fpiritus congelatur & quando fpiritus cftcongelacus corpus eft diffoluaim. Quia CmQ coiigclationc fpiritus non fit Corp')ris dilTolutio nec diflolutio corpnris fine congclatione fpiiitus. In hoc faCtoFili fis longus,
corpus
eft
: , ,
,
qua;fiio
Htrum meTalla
; ,
vcl fpeciey
illucj
eornm
polVunt tranfmutari
Soluiio.
cjuod cff.dualiter videtur
probatione non indifpcciale ir.craliifi-
get alia. In vericace eft cativum metallihcabilc

,
uoum
&
,
niccailifitatum ia nar
lentus ,dulcis, 5: lenis, nec in aliquo fcftineris.
tura niincrali.
rificativa
in efie,
.'pecies
>!?^
Ecab
Permitte omnia leuto ignc perfici. Quia primus error in hacarte clt,mukum coquere.quia ignis Comburit totum, & portat in regionem pcrditio Ois. Et intcllige quodonuiis mora in hac arte nec non tarditas electa; func operando patieuter, nec imt paticntia itcr arripias. Cum cibi couti,
cretatis cft (pecies vcritaris
iftisfpecitbus concreris coaqu eft fpccies color

lila: duac ipccies funC Et ideo fpecies inefle,!^
&
iii
colorificans.
ellentia.
,
Et
ineflencia
:
inquantum funr,non convcrindividu:ilia

,
tuntur
fed
eorum
,
,
in qnibis per
ingenium natura: colligata funt

nienta
(ua fin.phcia eie-
gcric ftuciio cognofcere mulca .paticntiamretine,
mineralia
per
quam
collig.nntiam
ha-cj
^mper operando
dircde fic Philolbphiam habehis habituatain , prxftaque virruccm , operi pati^ntia datur. Parientia etcnim morum fempcrcft inaxima , .v majoricns ir. nortro majjno & (ecrcto opercquod quidcm p hetr.ire facic ,& magnum fcire fecrecum rainen per txperii-nCiam cum in> ,
fpecies eft in actu
opcimc convcrtuntur. Et pec

,
hoc mcdia principalia vocara iunr in noftro ma-' gilfcrio,quia polUinc mutari , m.undari purificari
fub confervationc fusefpeciei ,tali

>
modo, quod
,
fpccics prima
qux
erat in
adu manifedo
eft con.
Hrumento
ereftivo , quod mmiitravit nacura dirigens,ac rcdtc duccns intellcdum ad Philofophiam. tc ide6 avifa ce qubd non hicias ignem nimium in principio mixtionis , quia ft.itim in tinitura vpnirec cormpcio Idco in eorum prima calcina,
crera in cllentia concretorum , qu.x funt in entiT qux non convertuntur. Et cum ex bus crcatis
,
illis
conltat fpccics
,
qus
eft in cflevcrit.itis.
&
05
bonitatis
magnirudinis , qui funt in cntibu? crcatis non convertnntur , quoniam fi non con?
&:
verterentur
fcientia
entia realia eirent confufa
&
ars
coniervari cinSura , tu ibis ad digeltionem de L. ab illacxtrahes fecureF.dc F- iii modum , qu ibi. dicemus in pradica. Ec
fe h.ibec
lione, in qua
non polVent viam , quam fciiinr , infequij necnatura poflet aliquam rcm mulripjicare ad
fimilitudincm pr,^cedentis generis. Ec ideo in poteftate nacurs fuic per Crcacorem pofitnm. quo<il
pofteaponeD.juuCtum cum H. inF.
in digellione
individua
Lib. II.
(iidividua
Sea:.ni.
Subfeft.
V.
, in quibus funt entia reaex fpeciebus eorum line corruptione yel feparacione eorum in genete cujullibet fpeciei ub earum confervatione tranfmutantur ad mulciplicationem faciendam. Et de ifta nofter ignis
tantuinmodo
:ia, tracta
inquantum materia nobilioreft, intantum forma cujullibet mixci nobilior cxiftit. Et inquancum forma clementi puri eft nobilior, intancum forma corporis eft nobilior,
rit
quod ab omni corr^ptione fue-
depuratum.
ab illo exit lumcn , creatus eft, & faltat , Ec lumen eft calor nofter > qui multiplidaricas.
cacur per igiiem in naturalem
ralis
&
&
ômoAo
C A P.
XXIII.
foU materix
&
concra nacuram.
T.lementa. exiverunt ah un/i
Ec lioc in parcibus individualibus nacurse mineprour expericntia eric tibi manifeftaca , fi pcr
in
qu in fe continet feciem mineralem.

noftra fili ab una fola natura exivequafpecies mineralis influxa eft potentialiter, qu^ pofteapcr opusnatnreadn mani-,^'
arcem
hac pradica podis

,
cfle
calor figuracivus noftri rubei lapidis
imbucus. Quia qui habec ,
ELementa
runt
,
ignem
ab
tutB
fimplicis ignitionis
eft
illo
feparatus
,
& cum
fiat
pars ignis creati, ipfo tingimus argenignis
&
in
majoris compoficionis. Ec ideo ipfum vocamus ignem compofi. tum quoniam ifti fubtilicer inBxus eft calor
vivum
quoufqiie
fefto fe oftendit in finc
tionis. Et
eorum elementaris circula-"^ hoc opus noneftin adu, (ed inratione
ignis fimplicis
lis
,
qux
Et
eft ignificativa
fic
ingnificabi-
poteftatis.per quamartiftacum fua intelligenti* ponit cum in adu proprio. Et idcirco noftrum opus
eft in ratione tantum , , quia operationis nacuralis numquam invenirec finem , nifi per intelledivam rationem tranfcat. Et ideo pauci funt , qui opus noftrun fciancin adionem ponere , neccft nifiunafemica. Qiiiafcrenullusvadit per femiram redamnaturse
&
ignificata.
ignis in fuis individuali-
affimiiacur nattirs
fine illacurfus
&
bus paffivus movet pocentiam ad mulciplicandum

luutn eftedum, a^tionem , complemencum & finem, non tamen pcr pocentiam, in.quantum patTivaeit, inovcac potenciam adivam ftd lunt cognhx fimilitudines entibus realibus ad finem uc fincpenecrac;r, codi & pcrmucacx in meliorem
, ,
naturam hoc de natura aerisin nacuram ignis movec pocenciam & fua objefta ad complendum & finiendum ficuc ignis , qui movec oleum ad lunien dandum & clarificandum locum , in quo eft. 7 cne camen fili pro regula generali nacuIX , quod femper in omni cempore objedum , inquancum eft appetibile, movet potentiam adattrahendum ad fe fuum appetibile , ficutres, quae pcrfid defiderat de fuo & non alio , ut podit fecundum fuum cotiiplcmentumhabere quietem. Ec quia natura qaz femper operatur , non eft infinita, ciimfit ccmpofitaex partibus univerfalibus dementaribus , ideo in fuo opere non eft infinita, nec opus fuum infinitum , nec ipfum natura infinit.
,
fic
refpedu, per quam mutari fe habent elementata fub confervatione , multiplicatione fpeciei in ipfis \\\Mx de potentia ad adum. Et fic apparer, qubd fciencia noftra non eft in efle ,nec in adione,
&
fed inpotentia,
traximus ,
quam per inrelledivam rationem pofuimus de potentia in adionem. &
CAP. XXIV.
ômede Artijla dehet
pojiit ei
cognofcere naturam
ul
afimilari in alicjuibus cafbus. Et de erro"

,
reflurimorum operatorum
to
:
de eorum avifamencjuemodo injlrumenta naturx d/jutparantuf (^

,
&
injlrumentis artis
in quibus guhernetur in
fu
Intelligere igiturpotes,
quodomniaelcmenta
alia
formatione.
fuam oliendunt potenciam in lapide noftro fecun dummagis & minus fuz dominacionis. Qinafiaer in generacione lapidis dominacur fupcr ignem, ipfum terminantem , lapis nofter ltc(,<^xvr,<; fupra aquam congelacam apparebit. Et fi aqua dominalur , clemencum albedinem oftendet , fi terra , nigredincm manifeftabit.
QUandoergo volueris lapidem noftrum

fcias
facere
narura conducit feipfam. Et (equcre hanC viam & quadraturam , & habebis de didis ele^ mentis quantum volueris , quia nacura habec ope^
,
primo
quomodo
&
qualiter
operacur
,
&
rari,
&
non tu ad formandum, mundandum

eft
,
&
parificandum. Et ideo tibi necelfarium
cjuod
CAP. XXII.
^nmodo
totnni
fcias
eam ducere perredam carreriam

,
perfemi-
fa{ium Lapidis
,
ejl
in cognitione
elcmentorum
in converfione ipforum.
,
intcIHgas \\xc elementa & fcias ea converte SI ^. re per certas operationes habebis lapidis fa,
duram , & intelledum quia feciuidum eorum pro portionem habcmus formas eorum apparentes in
,
materiam informare in qua natura eft introduda , quia fi bene fcias eam cuftodire, qui tibi remaneat dabit ultra quam fcies petere. Poftea fcias fpecifice quot modis fatui Alchymi^ fti fenfualiter errant, non inftrudi nec experti in tribus principalibus rebus & experimentis', de quibus du2 ad unam revertuntur, fcilicet , quia nefciunt ignem difponere qui eft tocus magiller
, , ,
tam reftam
&
diverfis fpcciebus
per diverfas proportiones mixti , datur diverfa forma generato mixtibilium. &diverfa proporcio mixtionis, eft in metallis, uc ex eorum formis apparet. Ec ex hoc movecur pars
,
&
operis
fecreti
vircuces in
qaod nifi cognofcas lapides , & eorum omnibus fuisnacuris, confulimus, qubd
,
non appropinques noftro lapidi. Fili forma & .'pebonitatem materise fiveimmunditiam & ucilitacem eorum, & grolTlciem & limplicicacem. Quoniam cerra forma ac Ipecies fecundumpropriecaccmfuam dataeft fugproprie.inateriae,& fecundum fluxum mat^rie formse influx2E funt , prout aurum & plumbum tibi manifeftant. Ec
ciestibi manifeftant
,
mul, & quia omnes imbuti funt (ua fatua ignorantia. Tertia caufa eft, quia difponere nefciunt materiam tali modo per quem datur ei informativa virtus per quaminftrumentum, quod eft in materia, diredum eft ad formandum per fuum motum illud, quod petimus. Et eft nacura venerabilis abfcondita in profundo, quam fili fi fcias bene regere, apparebit tibi cara, & clata , ut nobis ipfis in claro apparuit lumine in forma terrx albx, fubtilis,.foIia-f
, ,
quiaeft illc, qui congelat &diftblvit fiideo hasc intelligendi non habent poteltatc,
C3E,
&
fufibilis
&eratprope naturam argenti

:
.
finii
clari
&
prctiofi
Tom.
I.
quare in magifterio noftro nol Pp p habsre
. ,
7"
,
BibliothecsE
Chemicx Curiofe
babere artem irjcertam loco informativs vircucis. cundum naturac fua fpecificationem ipfa fortitU(^. Nec velisinardeutiigne operari loco inftrumcnti. nem & vircutemaccepit mineralem, qui refpcSumVirtus informativa eft giibernata pcr 'moduni cer- habet ad cotius materije (ui perfedioneni, in quantum operandi qui in cerca ratione datus eft fcien- to fe extendere potell, fecundum individuorum naturam , qux quidem individiia in uuiverfitate titica, & hunc ance oculos habere dcbes in introitu magifterii noftri. Et antcquam aliquid facias.vi- naturx mineralis inclufafunr, & in quibus virtute de quid vis faccrc S^ fapicntcr operare. De groflb influenlije defcendic , & infund^tur virrus format-ir' afperum mol- vaiapidis noltri ficutin feminc bruti gfiierani fac iimplum & de ponderofo lcve lifica & duium fac molle & amarum diilce. E\: fupeiluiitace nutrimentiputiida a vaiis ccihculatunc liabebis complemcntum in notitia inftrumcn- ribus vircus formaciva aniniaiis delcendit , quas mo* virtuspoftmodum pcr diligeixiam natina: fpecifiti, quod diredtum eft informativa virtute vcnte materiam ad formam , de qua ell adivus for- cx Jitforniat individua in Ipccieni anuTialis pra:cemator per poteiniam , quas infunditur in illo ex deiuis. Hteft ficut magilter carpentator, qui inparte fuperiori. Ec eft iocus & iocatum , quia pcr foriuat fuum artificiantem per fuam artem ope. infufionem generatus eft in fno loco. Qiiia geiius rando. Sic enim eftiin maceria Ipidis noftri virrhabet aliud focatum per proprietates ccrli , qux in cus uiformativa , quae refpicit perfedionem cju$i materia fua influxs funt pcr radios folis Sc licila- & aUerius. fct ideo dicimus , quod eft una virtus' rum. Illud tamen quod elementales ac coeleftes mineralis, quas format lapidesac m.etalla,ac omnia>; qur inter ea funt media. Et ultro dicimus, quod virtutes agunt in fuis naturalibus vafis, iiludmet faciunt in fuis vafis artificialibus , d fint formata ad ipfa eft communis virtus naturx mintralis, per, modum vaforum naturalium. Et illud quod facit camfunc formati pcr decerminationem, quamacnacura foiis & ftellarum calore hoc idem facit per cipit 3 loco terrcftri fua: generationis Jv; propter calorem ignis , dum taliter tcmperetur , quod nou lioc in illo eft fixa. Vidcas ergo fi eft res nimis quos tu quofuperet virtutem mocivam, & informacivam , qux communis cum ipfa fit in lapidibus quod ex hoc patct dociritidie calcas. Et nota cft in materia influxa dcfuper. Qin'a in omnibus rebus qu funt & fuerunt corrupta? , & putrida:, na in qiia terra anima dcbeat tcrminari, & con" vidimus influere virtutes ftellarura determinatio- jungi Mercurius. Et fuper hoc pafiu videatur tpincm inre illa accipicndo , in quam materia con- ftola Alexandri, quae loquitur de ilUs, qui dicunt laveaienciam habec. Qiiia coeleftis virtus forcis eft pides,qui invcniuntur iiuuiles & nullius valoris. communi(Tima & capit determinationem & fi- Unde mirancur ruftici quando eis dicitur.quod noiiem per virtutes fui fubjedli in rebus mixtis. Et ftrum argentum vivum aurum fit de natura lapidii. ideo quando in maceri.T infufa eft minerali > ftatim Adhuc fili potes melius cognofcere formativam virrecipit dcterminationem naturx Sc virtutis mine- tutemper hanc fimilitudinem. Inliquoribus enim ralis. Et fic eft de vegetabilibus rebiis, & animagummofis.abarboribus cxcuntibuSjficut chus, ma-: libus , fecundum eorum materiale genus. Et id- ftrx, Terebentina, pi.-i & firailes, cognofcere potes^ circo fili debes lapidis noftri elementa cognofcere quodfunt humiditatcs mixtxin minimis partibus, qu2 funt de maceria naturse mineralis , quoniam cum fubtilibus partibus ficcis, & exiftentibus in arin ipfis influitur virtus mineralis multiplicativa boribus fuis vircuce & mixtioiie caloris naturalis^ qui refpicic ad perfedionem aSusmineralis per quB fccit humidumper ficcum pati & iiccum pee determinationem quam accepit amateriamine- hurr.idum. Quia-quando talcs liquores ab atboribua rali , non vegetabili nec animali. Nihilominus exeunt ftatim humidum nacuram fuam ficcam ma-quando voles habere mineralia clcmenta , non ac- nifeftat. Quia calor naturalis per cotum humiduta cipias de primis , & ulcimis pro nollro lapide difperfus, conftringitur a licco concemperato eumi creando, quia prima funt mulcum, imonimis fim- huoido.aui: a frigidoaereo ipfum circundante, S6 plicia, ulcima vero func nimis groffa. Qiiando U-' ficamplius nequit fe moverc in humido , ad for,
, ,
,
&
'
mes tibi advenic accipe panem & dimitcefarinam. Quando voles facere panem , farinam accipc bladum dimicte. Ec hoc verbum philofophicale datum eft tibi deelementis figurative in qui,
,
tra iocfi
forma frudus.ciim fic exi Videas igitur n vas aperias donec totum humidum terminctur 6c finiatur , fecundum quod iuasroraciones , & fuffla-
inandum
illud in figura
&
fui
vafis fuae generacionis.

,
bus elementis funt entia realia mineralia

,
de qui-
tiones excluderet.
Hoc
intcUigitur de terra, quae
non eft feparata a vafe de ten a rerrs?. Et de hoc hjfci^ bes exemplum de grano frumenti & dc rebus terminatis, quando pcr frigus acreum conjlridivum fe congelanr. Ifta? gumma. ik congelantui', ciim func nitcftum. Et virrusinformativa inmateriaeft per extra iocum generarionis earum in qito eft virtus fcicntiam incroduSa per artificem in fua naturali formiciva qua: format didos liquores cum fuis operatione. ... duobus inftrumentis iu florcs, folia & frudus fccundum fuam naturam tantuir, quantum itant inws. didas fuas arbores , ubi eft dida virtus qua; elcaior natur^. c per hoc intelligere potcs quod
,
,
busmovetur virtus ccjeleftis inftrumentalis. Et nota quod virtus informativa movet inftrumentum & inltrumentum movet materiam occultam, & tnatcria moveturde potentiaocculta in adumma-
CAP. X3tV.
,
i)e Vlnute informath.i

recipit
percjUahi Lapis nojlef
ficut
materia
ficci
terreftris
qna' palla
efl
pcr hu,
creationem
- muUiplicAtionem infuis in-
midum
palTa eft
eft
ftrumentis. Et de fnlfureitate
loco nenerationis.
ekmentorum, Et de
vifcofum , per ignem,
cnm materia
tc
Inimidi
,
quse
per prcecedentia poces intelligere POft difcernere qua: lit vircus , pcr quam lapis nofter poteft, & habet fe multiplicarc,& iinde exir. Et dicimtis tju6d eft vircus mineralis qux defcendic a coeJo in naturam mineralêm , per quam fc\\xc
fili
&
ad lapidem, & in fionem vittutum ftellarum .S: loci uc iupra diximus de virtute formativa lapidis. Sic generatur per infufioncm fimilis virtus infemiue gtnitalium , fcilicec, quando fcmeU defcenfumcft per
,
parara ficcum terreum ipfumogenerata per infu-
& attra<Sum in totam fpongiofitatem corpoiis vafisfeniinariis, ralimodo, quoddijilâ, virtus ac,
cipit.
Lib.ri.
Cipit
Sea.iii.
,
Subfea.v.
: ,
determinationem loci , ubi infufa eft & per hoc accipit potentiam formandi figuras divcrfas
propter differentiam qualitatis loci generationis. Qiiia quando virtus informativa infufa eft in materia minerali, recipit
72}
intelli-
anima vitakfs de beftiis non tamen qubd gas , qu6d fit illo modo Tegetabilis ficut
fed duntaxat
plantjCp
matetiam multum
in
com-
plexione ficcam, tendcntem ad mineralitatem. Igitur ei necefie eft , ut fit fortisinflucntia, utfci-
fequcndo fecundum fuain potcntiam , & fecundum quod materia fua fuftinere poteft potentiam fuas nobilidimx coeleftis virtutis, & intantum, quantum eft ftja materia fubcilior , de ipfa plus & minus ad nutum fuum ope,
ordmem in
materiam materia fit fatis rara ut calor fimplex valeat fe movcrc per totum , donec generetur fortior calor in maceria fortiori compofita, ut poffit dirigere materiam fortiorem. Et ideoopus eft, ut fequatur mineralem materiam informando fecundum lociqualitatem, in quo adjungitur natura fccundum fuam fortitudinem. Confimilitcr ert in natura animalium , quac cft compfcxionata complexione calida & humida, quialocus fuus proprius complcxionatus eftipfamet complexione ficut animalium tefticuli func calidi calore , & humidi atque madidi fecundum plus & minus fortiter fpongifi. Et fi virtus formac
licet calor
fit
ad dirigendum
,
,
fufficigns
ratur.
Non quod
fit
ficnt
anima
vitalis, qusc eft
meralli pro prima digeftione
aut
quod
illa
aftioorganicorum, & philofophicaliura membrorum, habcns in fe viti poteflatem , quiamateria natura: fu^ terreftris , & dur^ ac Ciccx non patitur , fed (icut ars , cum qua Artifta operatur in fuo artificio. Ec ideo tibi ncceftarium eft fcire , quod omnis talis virtus , qua: format matcriam fecundum genus natura:, indigct duobus propriis inftrumentis , per ûa: fuum formet opus fecundum fus divcrfitatcm materiz de quibus inftrumcntis loquemur in fecundaparte capituli fecundi, Quia hic te adhuc informare voluimus de diSis virtutibus, & per exempla declararc> per vegetabilia fspc dida.
,
nacurx qualitatcm cuftodiendo & fpecificando fecundumintelligentiamnaturac ad fpecicm generis, unde exivit. Ec ideo dicimus, quod in qualibec materia fecundum fuam fpeciem eft propria virtus infufa. Et hoceft, quod dicit littera chronica: Platonis. Secundum materiarim merita virtutes cceleftes infufiE funt, qux operantur, & formant res aaturs in vegetabilibus, & mineralibus. Et nota, quodinfluentiacaloris naturalis deCcendic a ftellis in asftate
,
C A P.
De Morte
tioem
: (jr
XXVI.
aliquihtis caufis,
,
lapidis,
^ de
(jr
de
rehus impedienttbus generalionem
(jr
multipiica-
quomodo removentur fer exempU dtmonjlrationem adrejpeilumnatur* communis.
&:
tunc calefic aer

,
& calefadus calefacic corpora &
nique venicinfluentiafrigoris , primens , in cencro corporis , tunc vegetabilia incipiunc crcfccre & germinare , & fic faciunt mineralia. Propterea dicitur in rebus , quod dimittas ftellis materiam ad conftringendum calidum in profundum. Ec ex ifto conftac , calorem naturalero debere efte cum calore loci. Ec iftam vocamus virtutcm coEieftem , mulciplicativam vcgetativam , mutativam. Quaproptcr declara_.ij nofter : _-,!-_ t.^:- r .... tur, quod Iap>is formatur per virtutem cce leftem, & crefcit pcr virtutem multiplicativam , pullulacur & gignicur per virtutem veêtativam, nvrjtur per virtutem mutativam & corrumpitur r.r virtutem corruptlvam , & 'generatur per vi; tutemgenerativamde corruptione in generario'iem. Et ideo virtus cceleftis dicitur multiplicaiva, eo quod multiplicat : vegetaciva, quia corcrefcic & frudificat ; mutativa , quia mutat ruptiva , cj'ii corrumpit; generativa quia generat. Ec harc funt fex vircutes, qua: determinationem recipiunc a prima , quoE dcfiderac formari. Ec alteraformacio non poteft eflie iine mutationc tione mateiis. Quare convenit & eft neceflicas, quod iftaprimafola virtusinduatfevirtutibusom. nium aliarum virtutum fecundum proprietatem materii alterativa: , palTibilis. Quaproptcr appa-
omnia continens, dilTolvicea. Decalidum aeris com>
&
T N lapide noftro fili didla vircus morcua eft qus Jlnon habec mulciplicandi pocenciam , racione fux durs, & nimis compadas matetis, quoniam per eam ligatus eft calor qui movere fe nou poteft, perquem diSa virtus fe regerc deberetin informando lapidcm noftrum. Et ex hoc tibi damu& exemplum de grano frumcnti ac omnibus aliis feminibus, quiafrumenti granum pcr fe folum exiftens in materia compada & ficca, non habet potetiam crefcendi , fecundum curfum naturx , nequc
, ,
multiplicandi
fc
uifi
refolutionc
quadam
&
attc-
& &
nuatidnc pcr fimplicitatem (Juse dura: fubftantiae , in qua fubftantia dura congelatus eft calor infra exiftens inclufus, hicfubftantia terminatacft,& mortificataratione ficcitatis & duritki,in qua terminataeft matcria.inqua retentuseft calornaturq.Quia
ficcitas & frigiditas cxcellcntes caufant mortificativam qualitatem. Et per hoc poteft rufticus cognofcere , quod talis ficcitas caufans duritiem &: mortificationem , acrea indiget humeâatione , uc calor naturalis refufcitari potTit & extendi in fimplici materia aeris , qui eft ei materialis cibus , fed hanc groflarum partium denfitatem fivc duriticm ponerein fimplicitatem , non cftdatumnaturf.nili pcr fubtiliationem fuarum partium ficcarum, fii6tam a refolutione , qux eft fada per reincrudationcm madidi & humidi materialis grani , quod erac tsrminatum in cotlo in digeftionc perfeda , pec ftiodum fubftantia: albjEfubtilis, dc qua fit panis. quem comedis Ec reincrudacio didi humidi feminalis terminati in ficco , caufatur ab humido fubtili frigido & crudo quam accipit in fua diflb,
&
&
I
\
qubdnonpoteftformariabrque mutationematcria;, nec mutari fine corruptione , ncc generari,

ret,
muIciplicari,vegecarifineaIceracionemateria:illius
Per quod apparet,qu6d mationem fcilicet , ut
virtus ccelcftis propter for-
valeat perficere & formare inateriam,omnia prxdida facit,& ficdeclaratur,
lutione.
Quare neceflarium
,
eft
quod
illud fic-
qualiter narura tranfit per

teft perfici,
fuamediaad cxtrcma. Declaratur etiam per hoc , quod nulla materia ponifi
cum terminetur
reum
,
quod
fint
aut convcrtatur inhumidumaeeft amicus & cibus ignis , qui fua
patiatur
ciju.
Et ideo neceirarium
virtute format nafccntia.
Sed cum ficcum

fua?
&
bu-
tuamatcria hxc virtusfit infufa, quse lapidis , quia anima lapidis nofiri de lapidfbus eft, ficut anima vcgetabilis de plancis % c
eft,
qnbd anima eft
in
midum
oppofita:
,
qualitates per
rietatis difFerentiam
ideo
,
fcrenciam coacordantix
eft opus > elemcnta de qualitare
contraquod per dif.

io
Tom.
I.
Ppp
724
i:i

,
& una qualicas in ficcumin friffidum, &figiisinhaniiJum, & iiumidum in calidum, uc maceriaapproprietur, iS; jungatur perigtiem , per hujus coucordanti^ diffcrenciam. Hoc cli diccre, quod materia ficca grani convertatur in hamidumniaterialc in quo ell naturalis calor , pcr difftrcnciam concordantia;', qus pocellatem hibec recipere virtucem infonnarivam cceli ab illo. Qi_iapropter apparer, qaod aatura non tranlic dc uno concrario ad aiiud
qiialicatem tranfmutenrur
afiani, fcilicec,
,
nacum pimilum,
'''""
dc fic
per evideptem experien

-- qubd
tiam natura
potcnria
elt in
-<^---'''' oflendit tibi
-' -virtus, qujc eitin
in
effcilnin
,
icmine bladi in nullo tempore pofita & attionem produiitivam 6c vvge.

poW. corrupcionem
,
tativam
nifi
&
putrefafitio-
nem
fui maCcriSE propri*
qux caufa
,
eltallevia'
,
tionis
&
(ubtiliationis,
&
rarcfav5iionis
quopf-
fine
medio
coidantia:,
tujra in
quod caufata eft differentia cojipcrquam materia tranfmutatur dc naper

,
quam yoque vcniac ad puniSum gencrjtionis camus II ukiplicationem , de uno grano in centum , & de centum , in locco a| pcHamus 6c ideo vis eft rufticiscrederc , quod li granum fru,
naturam
&:
hic
ell fpecialis
differcncia,
aeris am.ica
quamhabet
'
cuftodire.
,
Nam
,
aqua
efl:
per humiditatem & vkina cerri per frigiditacem. pc qua per rarefadipnem allcviacionciu , & {ubtifiacionem venit reincrudatio in rebus qua: fun,& fuerunt coctcE condcnratit-, & terminata: per nacuram & arccm. Ec terra cft vicina igiii propccr cjus ficcicateiji & rgnis vicinus aeri propter ejus calorem a qua, tcrra pjr rarcfaiîonem & alleviarionemvel fubtiliationcm tit reincrudatio in rebns , qux funt & fuernnt codx',&: condenrat;B, & terminatx per artcm * nuturam. Fili condenlacio & rarsfaîo eft via originalis in clcnieutornm rranfmutatione , in gradibus rcrum. Et hic efl; communis dodrina. per quam natura fagax converric fua eiementa. Ec ideo granum faimenci quando folutum , ditlolucum & reincrudacum eft rranfmutatumeli: de fua natura in aliud opus ibidem operatur frigiditas , & humiditas quse eft aqua cruda Etideocalor, inquo eft vcgetabilis virrus potentialiter ncin fentic adhuc formativam vircuccm fecundi inftrumenci , qus movetur a coelo , ad informandum per aliain informarionem n.ituralem calorem , & per hocnon potefthabere modum pe n Jcrandi adualitcr , ncc ibi fe moere iti parribus
,
nullo teniporc , quia uatura fua (icca non vulc illud paci propcer caufam lux teiminatibnis f.idx pcr convcrfionem Cubtilis in fpitlijm & fi projiciatur in terram , alleviabit t~c per refokitionem , & crefcet humiditas fu:i pcr putrcfadionem , pcr quam eius animx vis procedit, nontantum quo faciac eum multipiicarc in caloac fi inelius forer, rc cotlciH fliperius a(cend;"ndo vide igicur tûoqii;im iiic inferins , fcd ficnt erat inodo fcparatur per fabciliationem mundum ac purum d vili & immundo & coenofo vilcofo per clemenrationem quam acctpit a pucrido perrarcfajftionem , perquam cxaltatum cll & fcrmentum appelijcum. Dicimus ergo fermentum rgi exalratas in altum , quje per omncs mundi geutes (linc ckfiderats ac fic nominacar. Quare dicimus q';6d per opera ruflicorum vircuccs ca-leftc^ adjuvancur , lcihcec per arationcm culcnra-
mcncinon
projiciatur in terrani
,
vitrus cjus multipiicabirur
h imidifuimaterialis. Quoniamquafiheberarus
in fuo materiali principio, rationc frigidi
A:
eft
hu
tionem, feminationem, & jmpinguationem terut cirx. Et tali modo ruftici juvant naturam & emcndeqtur. Sirjiili tius fructus expediantur modo tibi diximus in magifterio n.o!t.Fo , cjuia prjmitus nobis eft opus> quod fubflaotia qui eft pura noffri lapidis natura rcfolvatiir pei fubtiliatinem k\x fubflantis grofla; poftêa putrefiat & hu midum quod eft frigidum & inH;irura!e bene fe uaretur pcr calorem folarem , qui coocra ignem
, ,
,
midi
quod
,
incravit in fuo matcriali per refoluti,
didi ficci cun fuperfluitate nmlti, magni, frigidi humidi. Scd polleaa fs-cundo inftrumento defcendit cceleftis virtus per calorem folis refolvendo , & diminuendo a di6to hu nere frigido q lantum opus eft ad intcntioncm naturs & non p.iis fed in tanto & ufcipie ad terminum excitationis &accclerarionisnaturaliscaIoris, quia perdit materia iftam fuperfluiratem trigiditatis , qua: eam tenebatmortificatam. Et quando ifte natura; calor, <jui etl: cxcitativs & acceleratus a calore folis pcr
,
nem
vadic cibus
ri.
poftca
fibi
quem
virtus
jam
adajniftretur funs coinpeteus dicca habtt in fe permuta-
Ecper Ininc modum materia niincraJifi adjuvabiturper induftriam ALchymift.r, tali forma , quod coram omni viro ipfa claro lumine manifeflribit e.ffedus fuos & poccntias non iudigcntcs probatione logicali. Quia bcnc conclurum eft ad intellcttum tuujiihujus opcris nataralis, in.qua f.^rma ai;tifcx lui jus operis naturalis debet inclinari, & dirigi per conlideracionem inftt umencalem auc ra,
tionalern
(is:
non fbphifticam
continuationem inltrumentationisillius caloris
fe
lofophis naturalis.
cum fententiis phiQuoniam ad huc non obftante,

,
movere
incipit infuo
,
madido & humido maceriali

,
|5crquod hgatusfuit tunc in iplb fe movendo pei)etrat& penetrando dilacac & dilacaudo format & convertit fuum humidum matcriale in fuampropriam fpecicm , & in (Iium proprium elfe ,Ji ens & fic difius calor non cetVat operari infra fuam materiam vegecando , puUulando , crelccndo & aug:r.encando, elongando, & cxcendendo &eciam mulcipiicando tancum, & a quoufque vcniac ad termiiiun, qui non habet amplius materiam humi<iam , & tunc humor incipit tcrminari & infpidari per informativam virtutcmab aliisdifterentemper
,
quamris ingcnuim profundum habeat logiciis argurrientabile , auc nacurale de rebns excrinfccis, nunquam cum hoctoto per aliquam rationem, tju^ veniacad fcnfum potcrjt direde coguo(.cere ,nec
,
judicare,
cum
quali nacura aut virtuce per fbrii-
CTidinem incrinfecus habeat (ua mulcipIicat.io,crefccre fuper tcrram , nifi pro fin;ilitndine , quafi
aut non
concordiam
.tio'ieper
& calor pcr
quam granum frumentum
ficcitatcm mortificatur, acciptr in fua termina-
crsdcndo noftrum magillerinm c(Ie, nec quomodo fieri potcft, ,qub(j , noftrum femen in tcrra fua pnllulat , crcfcir , & Jioc lunujuam colligit frudus fuos &fuas mctfes fcies nifi ciim dodrina experientisE prius [ntravcris in Philofophia narurali , & non fophiftica,
fimpliciccr
eire
,
quje
nafcitur per
divcrfas pra-fumptioncs fjuta,
compadibilitat^m & duritiem, tantum & quoufque altera vice in refolutionem tevercitur & putrefadioncm Quaproptcr rota elementorum per naturam tota & in circnitu rocunda gyratur, &ericquoufque vcneric adfuum prpprium termi-
ftlcas infufas in illorum capitibus
t]ui
cum
prae-
nofticationibus clevatis aontra vim
&
vohmta-
tem
rationis
&
naturs faciunt rnultos pcrtinacifi
ter errare in fophiflicatione mcntis. Qjîapropter
ôncKido pcr ratioues fupra didas, qubd
per
indufl^riatn
,,
Lib.II.
Hcm jam
inquifitx
,
Sed.
III.
fili
SubCca.Y.
, ,
72^
induftiiam n.ituralem, ciim claris ic evidencibus experimcntis tu nou habucris rciâmrei cognitio
nunquam ad tam pretiofum
corr:impere lapidem noftriim volucris hoc fa per ficcum ignem utficcum illud in frigidum conEt quando voles generationi appropin-^ quarc, fac quod humidum in calorcwi convertatur per frigiditatem. Et quando eris in pundo generationis, ponc frigidum humidum cum calido <icco fu2 natura:. Et quando voles aquam cum calore rcfrigcrare , calcfac eam niagis. Et quando voies ignem accendere , cum aqua Vrigida balncetur intus. Etfi nivem per frigiditatem, fili,di(roIvere voiueris, congeics cam melius , & fic verfjc funt , & invenics mutationes naturx graduales
vertatur.
,
epiilum eris iavitntus per naturam. Qui ergo lapidmn virturem ignorat ac proprietatem corum
qu! de potcntia deferiinc corpora ineffedium,
fn
..
&
aftum prout experira?ntaliter cognitum eft, fioftro de cibo pretiofo non guftabit. Eft igitur tibi neccfTarium ut lapidum nolirorum expcrientia naturam agnofcas per prafticar viam mediante theorica, & doftrina oftenlibili , autpcr revela* tionem fccreti quia pauca format thcorica , nifi pcr praaicam habeas cxpcrietiam & per expericntiam praftica formatur , ac ctiam claraveri, ,
fe-
tas, qux humanum intelle(5tum iiluminat. Fili ergo benc cognofccrc debes procellum qui tibi naturam oifendct lapidum ac virtutem, quxpcr vim fusm convertit illud, quodnulla res alia facere po,
tell, nili ipfa per fimilitudincm fuam , &illaeftrcs ignorantibusfecrera. Eittamen omnibus fapientibuscommunis, ut lux mundi, noticiam cujus per experimentorum viam Uabebis,& nonfineiliis, aut eorum aliquo. Quta de ipfa experientia exivir veritas rei , per quam multiplicatur tinciura adiutorio informationis noftri magifterii natu-
rotunda , & clcmentarotuudat , utdidumcft. Si ergo conver^ tas ficcum in frigidum frigiduminhuniidum, humidum in calidum , habcbismagiftcrium. Quia tali modo natura exit de uatura mala &: convertitur in bonam, bonafque in meliorem. Et ideo hac in arte naturam modo duplici capimus. Primo recipimus pro retento , ut cft ignis natur^. Secundo, accipimus pro contiuente ipfius, ut eft acr, in quo ignis fe habet movere ad formandum
,
cundum gradus fcalx nacurx

,
qua? elt
&
ralis.
CAP.
Be Corrmuone
Et
cjuiimodo
XXVII.
& recipii vitam a fuirefa[lione pHtrefaaione ^ ficut de & fn
, ,
^ pnrefaBione omnmm rernm.

res /jafciiur
t
omnis
res iiatura;. Ec qiiia aer effe non poteft, nifi Iwbeac naturam ignis, nec unus poteit aliquam formare fpeciem materialera ad fuam fimilitudinem nifi in natura propinqua parer, quod lapis nofter eft de rnateria aeriscompofitus , quia nifi ellet materialis tin6tura ignem non polfet manifeftare in eftedu vel adione, necignisarderc poffet fineciboaeris ( "ol intelligere , quod totum fit plus , qiiam una "^'^"ra , ex qua fit totum noftrnm ingenium , ; nec
, ,
& animam naturalem

'ventre futredo
matris jua
(^ per mutatioaem
elementoriim.
matione movctur , & movendo fe movet materiam, omni tempore ipfam & femper tcrminando.
, quod ducat moVendo ad alifccundum , qubd formator lciec ipfam bene informare fcilicet ad illam ad quam materia habebit convenientiam fecundum curfurn natura:. Propter quod extitit decLuatum
^^laritatcm daret per fe abfque aere quia in quolibet compofito cft ignis naturs : ille certa infor^
&
Eteft neceftarium
cognofccrc potcs , qiiod nnlia res poteft esfc animata, naci, aut crcaca, nifipoftfuicorrwptionem Zc pucrefa^tionem acmartificationem. Qnia tunc natura materiir mutatur de nacura in naturam ficut rcs fragilis materia qua; non ha, ,
,
HIc
quam fpeciem
&
buit
tur
fujE
perfedioiiis
complementum. Trahe
igi-
formam afua materia per corruptionem

i\\
iliius,
quod nonopereris.nifi de nobiliori matcria, quam habere poteris , quia rcs non fic , nifi fecutidum nacuram in ea emcndatur.
ut ipfi materia feparaia a fua corrupcione poffic

perficf
cft
fua fublimatione. Fili in
quidam
,
pocencia- adiva
,
ficut
omni maceria didum eft , fi

"De
CAP.
Humidilate
ejl aqiia
XXVIII.
(jr
inteilexifti
nos
qux forma nominatur non comnojlri Lapidis,

,
ratione {wx imperfcdionis communis eft duobus contrariis , qui quafi nominantur informativa ipiais , fecundum fuum inftintium , inftitucionem. Nam quando hic pocencia per
pleta
&
quomodo
ipfa
permanens
&
de diverfis- acitontbus
ignis
O" de fuhtiliatione ekmentortim grejforumy
informacivam ducitur de potentia in adfum aiicujus forma; , ftatim habet appetitum ficut hjcc potentia, ftandi fub forma contraria qujE communiter fe habet in frigido & humido,
vircucem
,
n.Tm exiftente fub

fub forma
Qiiia nulia
uno eorum
,
ftatim appetit efle
contraria
id eft qualitate contraria.
, fili , eft aqtia pcrmanensi fuum humidum radicale non amittit, neque per ignem combuftum eft , nec ignis maris noftri poteft ipfum confumere quin de uno calore in alium mutari videatur , imo augmentari
^ ^^ nioredine. ^ T 1 Umiditas noflra

Xl. quia
forma corporis corruptibilis aut gene unquam fufficienter complere po tentiam [\\x materiac adivam quoniam compleri fub forma alia dcfideret , nec forma h^c ( ciim fir defperata) poteft; eam introducere in materiam, nifi poft primx formi corruptionem. Et ideo fccundum quod virtus agens fjrmi introducenda:,
rabiiis poteft
,
mefiorari
&
crcfcere in
proprietate
videatur.
corrumpicprsEfentem, fic excitatur, & acceleratur forma aSiva ad formam contrariam , & dac paulative quod fic magis & melius compietaad majuscomplcinentum.quoufquefit fadafubailio,
nutrimentum , & caufa ejus nobilis incrementi. Ideo quando volueris prsparationem noftri magifterii incipere , recipe aquam proportionatam in qualitate fecundum naturam corporis , quod didblvere voiueris. tali modo quod virtus ignis contra naturam non fuperct calorem naturalem. Quia corpora non func ejusdem qualitatis in menfura quamvis femel fuerunt omnia unius virtutis, in menfura in
ignis eft ejus reiSum
, ,
Nam
Domino Deo
noftro
modo
habent
participa-
necompleta illius formx& fine fuisproprietatibus pon potsft elTe , nec toca matetia. Quando igicur
tionem in differentia concordantias. Nam aliqua ipforum noa adeo fortis compofitionis funt Ppp J neque
726
neqiK' jprorum rulfur
,
Bibliothecx
tam
fubcile
Chemicx
ficut nix
,
Curiofae
&
tunc dicimus
intus
,
nec temperatum.
CharilTine fili igiiis, qiii calefacit liominem, ieonem fiigcfcit & ignis caiefaciens leonem ardet & creniat liominem. Per hoc autem fcire habes quarum forcicudinum fuiit vir tuccs nodrorum lapidum, ad fmem quod argenrum vivum rcfpeSu potentix
Ec idco tragiliori virtute fe difligare pofiunt.
,
,
&Iiquefadum
quod corpusfufum eft &extra, & non potentia vel fed potentia ignis , qui afiionc ignis communis eil calor naturalis. Quia ifte ignis apprehcndit,im,
fulfuris natura: poffit
temperari per noticiam cerquia
tam graduationis
in
in fua prinia relolucione,
prxgnat fortiori calore lapidem noltrum, quam fic elcnicncalis ignis. Et fic videmus potentias & vir tutes rcrum & caufas per earum effedus cognofcimus. Hanc rem tene fecrctam fili , quod calor naturalis pr.rdominans poll diminutionem humidi
,
eo jaccc totum pcricukim. Et idco tibi nocifico , quod habcas fulfura per calorem dcftrufla fiiiplorum argentorum vivorum in forma tali, qiioJ eorum proprietas aSiva non exrerminctur excraneo calore , & quod feparari non poiTit a fuo fubjed:^ humido , quod ex toto apparct nigrum plcnum de nobili fpiritu. lita nigredo demonltrac (igum primx porta: ad iiitrandum noftrum magilterium. Et line ipfa non potclt ali.
extollcncis
omnem
,
grofficiem
&
fubfiantijE ter-
rellrcitatcm
quamprius non potuit ben^ dilToL. Foltcaper fuam fortiorcm adtionem refolvic vcrc. & digcrit tantum , quod venit ad ultimum fua aftionis pund\um in digeftione prima. Etquando matcria fic digefta putrefada , & cptime coda elt
pcr dictam digcltionem , nacura fcparat fubtilea fpii!o,& grolfum projedum eltadpartes remotas pcr a(!:iionem
fecunda:
,
digeftionis.
Et tantum,
quidfieri
qniacft ignis lUturjB , qiii habct lapidcm crcare qui fui corporis corruptione manifC' ftari non pocefi:. Er nifi manifeftccur , nunquam in actione erit , per quam poCTit crefcere aut gcncra,
quanrum oportet
convertit ex fubtili in (ubfian-
tiamfulphuris, abargenco vivocrcati, fecundum hoc convcrfio fada eft per iuformationem datarn
calori naturxintertia digcfiione.
revclacum, quod inicium operationis nolira: eft in forma capiris corvi, &operationes prxcedentes abfque noltrjc initio operationis funt crroncE omnes, quoufque compofitum totum nigrum fe manifeltct ideo fili intelligere noii , quod nigredo noftra fubico veniat ncque cito feJ luaviccr & paulative, quia necefTarium e(t, quod calores per fua media tranfcaiu ficut elementa. Qjji.i ignis nacursecum fit inclufus in profuadion Uii corporis noii poteft fe ofteudere ftatim, qaoufquc fit apcrtum. Nam in grolTis clementis ignis eft inclufus & abfconditus. Et ideo neceffe eft elemcnta fubtiliarc , fcilicer terram , & aquam, per dcbilemdigeflionem , unde caufatur viriditas, qua: clt primus color , cujus fignum dat cngnofcere , quod adio caloris rcfoluti frivolaefi & lcnra, & per confcqijcnsinfufficiensdilfolverc & rarificare partes terrcftres. Ideoin cute& fupcrficie & ubique color viridis manifcftatur indig-.-(lus & terrcfiris in ventre , cu)ijs calor natun multiplicatur , qui proptcr caufam huinidi
re.
Cum
autem
fit
CAP. XXIX.
Df Moda fhiUôfhandi.
tia
dj-
Et cjuomoio
ijia
Scien-
ars
nan
ejl
data,
riiji
Phdofophts Et quod
congeluio atgenti vivi

finale.
ejl j>rinctf>ale
,
Jecretum
Et de patientia operatoris
ujque
ad albedi-
nem
trnnfeundo.
HUjus fcientix libri

li.s
tas fortiter notandas

res in ipfis
loquuntur per voces taciad finem , uc principacontenta. Er quod illius fecrecum

,
excelientis
cencntis
eum hebetatum
non potelt
manifcftari
fcd ut prajdicflum eft, calor naturalis
paulative vigoratur calore ignisadjutorio , adminillrati ab Artilta & operatore , qui bene fcit inteliciiu fuo ditponerc
,
informare,
&coqnerema-
teriam fuam quoufquc appareat defuper indiita nigra. Qiiia tunc ignis naturalis pugnat concrahu-
non manifeftetur nifi Fliilofophis, & filiis philolbphixnofira-, qui Uinc indagatorcs & inquifiiores veritatis, & amatores ejus & non fophiltis plenis mendaciis , nec avaris, nec amatonbus mundamercatores nis , ficut funt ufurarii renovatores monecx , cambiacores & congrcgacores thefaurorum condemnatis & perdiabolum incantatis, qui nolunt laborare ,nec inquirere , Hifiinrebus paipabilibus , quia iuibibiti funt & potionati ir rebus unindanis, nec pofiunt aperire intelle<Sum ipforum ad incelligendum bonas dodrinas noftras , per quas potfenc haberc thcfaurum pcrdurabilcm falvationem. Ideoque tibidicemus fili, qii6d fapicnter confidcres dodrinas quas tibi da,
, ,
&
&
bimus
in librisnoltris
&notaillas,
&
glofaforti-
morem, aquo
creatur nigredo.
,
Quando
igiftirap-
tcr per multas
parcre incipit, crefce eam & multiplica per natuaiem informationeri pcr quam (e habet regcre naturalis ignis, qui incipirmateriam digerere uc apparet exnigrcdine.Et exhocextitit declaratum, quoJ inpundto nigrcdinis noiter ignis incipit operari, & non alids.Et idco noftri magilterii principiumdiduseft quiatunc excitatusJi: accclcratus efl noftra: materix calor , qui habet potcntiam putrefiendi omniaulementa fua ufque ad hujufmodi digeftionis fincm, quxcltprima caloris in noftro arcificio, donec fit complcca materia quia hiimor ponticus & tcrrcftris pcrlluim contrarium altcratus & aditus a fuo fimili habilitcr & apr^ fc digerir. Et tunc in materia complcta per gradum diSa digeftionis color nigcr mulripiicacur , non
, , , ,
,
fpcculationes
confideraciones , defideras non fi

,
&
reitcrationis
intelligtre.
Ec
quando nos intelligas capias cum anibabus aânibus coopertum cuni tua camifia vefiim.ento philofophias,
&
fic aliis
rclinquas dodrnias
,
ficut
pa-
Et fi contrarium tcccris,tu eris majcdidus.licut illcqui cft participansde confufione mundi. Et noli ipfam revclare pcr vocem vivam quia nemo finc labore dcbct artcm poffidere nec fine confidcratione alicui manifcitare adualiter, nifipcr coopertura Philofophia:,& illisqui per intellcflum illumii)ati icvatifunt, & qui habcnt inltrumenta rcdiftcara
?i
tres noRri nobis reliqnerunt
non
aliter.
&
ad penctrandum caufas
& resnaturi
id
fecreras. Ec
tu qui dcfidcras efte filius noftcr, & nutritus in Philofophia , debes perfcrucari pcr revelationcm
tui nobilis intelledus.
tantim infuperficie,
ics fubtiles,
vcl in
& feparatas in
cutc,fedperomnespartota materiaper mul-
rum
in nofiro magitterio. Videlicet

,
quod dicemus elTe vequod fumus

,
tfplicationcm, qua:eftgcncfata acalorenaturali in hum-idicate ladicah". Undenoftrafit albatindura
auri noftri fermentati
poft fixationcm
fua;
dionis in terra fua apparebit
vifibiliter in
reduigne philo-
Lib.
Hilofophia:.
racioiics
II.
Sed.
III.
tingitar
Subfe(a.V.
&
coloratur,
61?
,
Ec idco Fili necefTaria fnnt coiifidemiiltx; antequam proccdas ad formatio110'tri

,
&
tunc omni homini niH

qua: a vili cer-
nifeftacur.
ra fe fpoiiac
Hxc enim
,
ell tindlura
nein Lapidis
81US elTe vcra
&
quod
fcrutator per reve,
lacioncm nobilis intelledus illorum

'n\
qii^ dici-
noftro magiftcrio
videlicet qua-
licer fiimiisaiiri noftri
fcrmcntati polt Sxationem

vifibiliter
&
redLidioncm in terram fuam
appa-
ret in philofophico igne. Scito ergo,
qubd
tcrra, in
qua nollrum aurum debec feminari ac plancari , primiciis cft; alba anccquam vifum ignis noftri manifellare portit
,
habtbis tamen
ibi
Fili in
dealbatione
de alia multum nobili reinduit fe^ Ec fcias, quarenoftrumprimura vcaenum non faciG deauratum fumum, quando dc ipfo Mcrcurius fublimatur. Ideo, quiain fuo ventre Mercurius totam accepit tinduram fumi & cft impnvgnatus a difto fumo qui eft nofter ignis diAus , & per fucceffivain dccodionem , qui in naturafnaeft correfpondcns naturse difti ignis , qui abfconditus eii in ventre didi argenti vivi congelaci per extenfio,
,
&
patientiam
quoniam
magna
tarditaseft.
Fac
vis,
ncm
lis
partiiim fubtilium
fua: ignibiiitatis
eiCentia-
igitur dcalbari
terram tuam,
& nutriri
eam,
fi
quod
Hxc
tum
ftri
fubveniat tibi in neceffitatibus. cerra eftmagiicfianoftra , in qua jacet fecrenoftrum. Ec noftrum finale fecrctum eft , nofiliiispatris
dirigendo partes di(fti Mercnrii colorat , tranfmutat eum in fuam propriam naturam ignis, qui eft pura tinftuia, infi.\a eftentis matcriali individuorum metaliorum , quem claraamus tpiriin in eo manifelte fit reioluadhuc fit refolutivuin in codem & erit, quaradiu poterit , quia fic volvicur natura per circulacioucm.
&
argenci vivi congelacio, ^vxz qua

certitiido fcienciic noitr^
,
non poceft
namque fieri qux in prin-
tum Mercurialem, ciim

tus
,
&
cipio magifterii noftri eft noftri argenti Tiri congsJacio in m.ignefianoftraper ingenium , certum-
que regimen. Spiricus effentii quinc in magnefia noftra cft. Noftra magncfia cft argencum vivnm quale cibi diximus. Et cx ifto exivit fumus auri nollri & arger.ci pcr qucm vcnit omnis color. Et fi fcias eum extra corpora projicere, medietatem habebis fecreci. Et fi ficiaseum levcrti habebis coloracam fuam magnefiam , utnivem. Nam ficuc i corporibni projicitur ita in ea revercitur , (cilicet, tam amediis mineralibus , quam a metallis cum argento vivo. Nam ciim argeiitum vivum fit mcdium conjungcndi tinduras in puro fubjefto: ita erit medium feparandi eas ab iiiipuro, quodcft
,
, ,
C A
Tte
P.
XXXI.
,
Modo
^recededi in rraSiicn
(7 quanta
res^.
requiritur in Mnqifletio.
l\
A D
informandwo fuper hac

eft
re filium artis
noftri magifterif
opus
magna
fciencia,fcilicet revelatione,
,
vel oftenfibili dodtrina
ut
piyffit
practicam intrare,& indiget forciac magnatheorica.qua: vires revelet per velle natura:. Et h cs negligens perlegere , & perfcrutari contentum in noftris libris,
res concra natur.im. Ec pro ifto Mercuriointelli-
qua dcportacur tinftura. Qiiia ignis quando ab uno ftibjcdo feparatur , immediate introducicur in aliud , nifi per ignem impediatur extraneum ciim fit incorrupcibiiis. Et ideo eft necefte.cumnon poffit haberi fub forma eftentialiter, qiiodhabearurfub formafubftantialicer, fcilicet in maceria Mercurii qua: eft aqua noftra. Ec fcias Fili quod nofter ignis trahitur a corpore parum & parum, ic poftea verticur in corpus per fuum nobilem calorem. Fili hoc eft neceffarium (emen cum quo fixatur noftratinSura incorpore, quando trahicur ab illo cum aqua ignis. Fili imprigna igtcur corpus ab igne & multiplica fuam combuftionem & fortem habebis tinduram. Et intellige fecrctum. Nam initium eft atque
,
ge aquam
in
Et ideo
num
czcus ibis ad pradicam ficut ignorans debes prameditari cui rei debes tnaapponeread operandum. Et debes icire, quoC
Fili
,
& qu$ requiruntur
principaliter in noftro magifterio vcl propinquitate fui operationis. Et idcir
co Fili tibi dico , quod tria requiruntur , fcilicet Ingenium fubtile, naturale , non fophifticum ma;
nuum operacio
ad fciendum
& liberum
,
arbitrium
,
tk
hoc re-
quirit fapientiam
divitias
&
libros.Sapientiati
faccre.
Divitias, ad
habendum po-
tcftatem faciendi. Libros , ad intellcflum aperiendtim diverfum , qui eft in nuikis gentibus. Qiioniara hoc , quod unus comprehendit perdo(Srinam unius nunquam poterit con prehendi
,
nifi
per doftrinara altenus. Et
fic
dodtrina unius
aperiet
dodrinam
alterius
fortaftis
dacam per
complcmencum totius,prouc
cemus PradicjE.
in fecunda Parce di-
i
hitur
in
,
C A
l^fide propria
P.
XXX.
vivum congelatum
TiBura Philofophorum extra-
(ju& tingu arge/stum

,
figuram , fecundum traditionem plus vel minus valentem. Sedhic tibi nos manifeftabimus in clara voce principale celatum , ad intrandum fecreta fecretorum naturs. Unde tu videbis multa pulchra mirabilia, quK in fecretis naturse funt rtpofita quafi miracula reputabuncur per fecrtrum domiiVE nacurx. In quo eft neceftarium quod in,
&
cipias ad intrandum per
album
in medicinam ruheam per fermenta-
tionem.
farium eft tibi , tia virtutem formativam
iftummodum. iili neccfquod primo habeas in cognofcen,
ex
fupradiiSîs
reme-
dicimus Fili , extrafta tft ab auro noftro,& illam inauro vulgari fermentamus , quod portat illam de potentia ad a(flum nec in ifto eramus ex toto certi, necpoflemus credere. q.uoufque vidilTemus noftrxmagnefia: poteftatem qui ex magno calore fuo fpiritum congelat per fus exuberantis nacurae muracionem, mulci, , ,
TltiSura quam
qu dependet a noftro magiflerio ex certa fcientia cognita. Quia ars , id eft fcientia , quando veracitereft cognita ,fine aliqua ignoran,
,
moratam
tia, pcr fenfum intelligeatix qui venit de nobili cperatore.informat materiam ad illud efle,ad quod
,
calor naturalis inftrumentalis, in
quo a
virtutc in-
plicati in calore permanente & hcc fermencatio faaaeftadjutorio fulphuris rubeifixi , & poftea non eftnifi ignis aqua & terra ,pleni quintaeftensia , fc per aquam terra abluitur , per igaem tcrr
:
formativa influitur virtus aftiva , & dirigitur ex fua materiaad operandum & formandum diredler tunc apparet quod difius calor inftrumentalis fit direfius per virtutem formativam virtusformativa dependet de fcientia operatoris in cuftediendo cuiifum naturs in magifterio per quod
, ,
&
Tom. I.
Pdd PPP
A 4
ifta iftft
728 /
&
dc
ft-ilis.
Bibliothecx Chcmicse Curiofce

,
ilU cft iiinuxa in matcria qax calor cxciratus auftusipfciTKt movcc illam. Sicut in natiiram om-
&
nis iiltcrius rei iiifluitur virtus foriiiativa de ccelo
bcc opcracur.eft mardcllus, qni movet in matcriam terri ad calem difpoficionem , qui fit de intcntione fabri qui informat malleum per formalem
,
Quia coclum
.
cii
priiicipuun
eft;
movens
in niagi-
motum.
nollro
,
toti.is natura:, liciit fapiens opi.rator
autem facit calor ignis in inagifterio quia fecundum artem dirigitur ad intenSic
,
fterionollro
pcr tioctrinam fus nobilis intelligentia:. tibi fit ea duo funt iii niagillcrio nollrp ncceilaria , fciiicct, virtus infor-
Revclarum ergo
muiva,&
inltruinciitam clcvacum,per quod noftrum dkbec forinari n agilUrium. Informativa virius cit gubcrnatJ per quaruor virtutes principales, convcitibilcs
&
convertentcs,fcilicec calor,
tionem Artiiti. Nam vel dirigitur ad deftruendum & corrnmpcnduin, vel ad gcneiandum vel ad ligandum ,autali3S. Et ideo tibi neceirarium cfc , quod pcr hanc fcicntiam cogniram habeas direciioncm eligendi & cognofcendi talcm igncn], fccundum quein pcr arcem formarum dcbct materia de natura in naturammutari quoufque motus
,
-frigus
humidum & ficcum , ad tintm, quod macontcria tradetur cum inltrnniciito ducdo dt(5t:a& dcduda ad illum adum pcr quem pati
,
nacur;r fuprcma;
qnx
efl in
igne
per terminatio-
cn.
nem
propi
.x
expulfioiiem cxtraneorum
motuum
in fua
debec ruam operationem fecundum incentionem convertentis ^-' convertibiiis & in a-ftionc debet inforaiari maceria , ut per iplam intorm^tionem ipfius inllrumenrum gubcrntcur ad conplementum fui opi r4:i">iii.i,volun;a:i opcra oricoirefpondens in materia luformata per arceM) fecundum exJgentiam nacuri venerabilis qux fagax elt , ov intcnca
,
,
matcria fine corruptione aliqua poffic perpecuo quicrcere. Et ifte ell calor omnium generacorum, ficuc cfi: Solis calor, qui eflcttcaus prinia
cipalis
omnis generationis. Ideo
tibi
fit
cetcum,
quod
pervealic
&:
pcrficcrc fuuui perfcaionis opus.
C A
J)e
P.
X XX
,
arsoperatorisfic incerta addifponendum inaceriani ,in il!a Lapis nofter formari non poteric, in pocencia cujus formaliccr & naturalicer totus curfus vircutum, qui funt in centro medicina; noItra: efl inclufus. Benedictus fic Dcus glorioius on nipocens , qui humano gcneri dedic intelleftum
li
I.
ad conjungtndum
,
&
te
integrandum particularitaredificata omnino. Ec
tes coHfufas tocius medicina: cumunivcrfitate rea-
(ûatuor Katuralibtis Virtutibtis
mtttativis
li
pcr
quam remanebunt
,
C^ (jnomodg appelUntifr
eperantur,
(jr
qtiorfiodo
moncfnus medicus ,non ponas

ideo
Fili
fe iia.
fi
defideras elle perfcttus
te
complaccntix particularita,
INtellige
ele iicntales
Fili
cum
diiSa formativa virtus
tum mcdicinx.quiaconfuia; funt nec funchodieintegrx Natura enirn eas pati non potcft proptcr
confufioncm nimiam, fed complacerc in unica n:edicina, quia non clt nifi una fanativa totius mali-
beac rtgcre pcr quarnor antcdifitas qualicaces ck fucceiTive , a quibus fine medio quaiuor virtutes nacurales murativa: caufacs funt. tc ideo tiabes dividcre gradualircr informatiouem quam omnis bonus Opcrator debet inBuere in macerla convenienci & fuccclfive in quatuor parres videlicet in attradivam nacuram , vel appcti.ivam in nacuram rcteiitivam coagulativa n ,&innacuram cxp iUlvam contcntivam, di-êftivam. Naruraatcradiva operatur pcr taloiem & .empe:a;am (iccit.item ; natura retentiva per iicci.arcm & t- mperatam f igiditaceip expalfiva per hu.; idicaCCin Cx cemperacufn calorem Cc nacura digeftiva per c.'lor?m iSc cemperatam hu i.iJi-.tiem. Ec in ilhi adine , in qua nuccrii .cl;iis opcratur in compiexione ipfius habf>cii tam adjuvarc , qnia fecundum plus i<c m:.;us foi\iciidinis fux con plcxionis maceria cibi olt nd^c fuam vclocitatem aut tarditatem , vel
,
,
iii:
iS>:
&
,"
& infirmitatis, (Sc confortativa fpiritualium vittucum. Habe ergo & tcne opinionem lccuram erriorroycorum.Quia coca fcientia medicina!eit,& efle potelf redudta fiabiliter opiuioni illoruin qui tantummodo contemplantur in univcrfalitate, in qua efi operativarum virtutum congrtgatio, intellige curfu naturi. Quia qui multas & plures particularitatesfcict ad univerfalitatem reducere inrer alids crit melior.Quia in particularitatibus funr virtutes confufx, & in univcrfalicatibus
ti.T,pravitatis
,
funt rcales virtutcs in

ta:,
unum
congrcgata',
& cxcica-
tcmperamenrum fui
imd-fui
ditfcrentix tranfmutationis,
,
caufair.ur etfedus fecundarii

,
qui tradti
func dc p.JCxntia in adum ficut funt ponderofitas , lcvitas , g. Avitas , durities , mollities , dulcc,
ararum, album.S^ nigrum.^c. Scias crgo Fili, ad q'iani virturem ad quam tormam debes tuam tr-dare maceriam,vel ad virtutcm appctirivam,
,
vel ad virtucem digettivam
tenrivam opustit
tio le
vcl ad virtutem rc, auc virtutem cxpulfivam. Qiiia t-ibi qiioJ niatcria accipi;)t talem inform.nptr aitem cognitain .S: fcitam cali forma,
, ,
,
qiod
di'
luu-m inltrumencum ibi

,
fic
mocum & bene

,
operationis finem , qui fini ccrruai figiuim monftrac fuo magitterio. Qiiap opcer fi ipfe habueric inmemoria (ua figna, hab bit fcientiam cercam , & habirudinem corrig"fi.ii c<i cmciidandi per conforcationem, & dcbifu.r
li
cd:im
ufquc ad
atioiem
n ruralitrn.
ftruiiieacuwi
operationum tic idco intcllige quod ignis eft inuacurx , ficuc iaftrumentum . quo f^c\nx firit excremicates
,
totiusnaturx cutfus manifelfat ,& clt medicinarum medicina. Er qui talcm habet medicinam, donum Dei habcr,quia chefaurus eil incomparabiljs Recuperaigiturlcientiam, perquamtuarH polTis naruram informare, a qua tale jecale, Cs: tale bonum crcatur & tormatur pcr artificiun , luperans totum naruri curlum quia fi ars incerta operetur in macKria, non poterir bene difponi fccundHm exigentiam intcntionis naturae nec natura poteric creare illud qnod fibi inaaet, ncquc illud quod pctic opcrator,c]uiamarcriadcfecic,in informaciva vitcute. Etquia inflrumentum quod crat ad formandnmmotum, nonerat benc re(9:nm,& hoc fetic ignorantia in intcllefiu tora, quasdo Artifia non habet fcicntiam cognofccndi certam inforn atioii3m,tle qiiadi(5tamaceria debet reciperc fuum motum.per influcntiam lcientis cognitxab operatore naturali- Et ideo, quando infiuit ignorantia ik incertitudo fcienciae , nacura deviac ab intcllefiu calis arcificis. Ec etiam debcs bcnc confiderate,qucd virtus qua eft in medicina non ei uniacur plus pcr calorcm excraneum.quam porfit dirigcre. Quia calor ardcns & combufiivus qui venic ab igne elementali, fibi dacus cll per inftrumencum qua? rcs nunquam fuic de intentione natura: , & ideo focraare defc<;ic illud, quod petebac Artilta.
ficut
,
CAP.
Lib.IL
CAP.
t>^ Irifnrmrttione
.
Se6t.III.
XXXIII.
caIotU
Subfea. V. CAP. XXXIV.

materia noHri arqenti vivi
elementali.
729
repcritttr.
tiAturdU per exci,
ômodo
tAtieficm
ficiam per ignem commuaetn
vel
de.
E( peteH inveniri in emni corvere^

,
ipforuiittone natitrdii cdoris
cum abre,
qttiefl
to/ttra naturam.
SI
pores,qu6d
foliis igiiis natiira-
vis Fili npffri magiftcrii
FlVi
lis
,
incelligere
geiiti vivi nollri
eftedum habere , arnaturam ignorare non debes,

repcritiir.Ht
contorcatus cum igtie noa nacurali, cu n operacione conforracionis, vel creatianis vel traulinucationis uniforuncer operatur in fnatcria excitata folummodo per ignem contra
auc
igiiis naciirs
,
,
quod inomnielenicntali corpore

ne coi pus clcmentaie
om-
in quacuntjue forina
natura
quo c(t vircus actiya hon fic fuperatus per elemencalem igntm. Ec \xi opcratione prima fiis corrupcionis oblervare debes quod ignis contra naturam fupcret calorem naturalem innatum in mobili fubjetto uno gradu tantiim & non ulcra ilkim numeruiii. Quia fpi-itus individuus qui eft fpeciei confervativus deliderans limilem generationem
nati)iam, taii
,
modo qnod
,
ignis naturalis
in
iliud compolitum clldc quatiior elementis principalibus ut pcr revolutionem j\irculi naturx manifcfte patet qui oftendit , quod nulla res creata vel gcnerata per naturam , jam non erit adeo diveria: forms feu figurs , quin per principia nacuralia reperiamu^ cam efle compofitam ex unogcnere materiali , fcilicec,argenti vivi quod quideni volumus nomina! genus naturx pro* pinquius generale , ratKjuam proprium ejus lubjedum naturalcsju quo domina nacura pingic & pro, ,
formavent
fedlo iallindtu fux naturz corruraperetur
per fus
de!lruCtione:n elVcncia' , & cunc amplius non haberec apperitum (imilem generacionem faciendi.
Quia nacura
cxirct per corrupcionem
&
dcftru
naturam funt, & terminum acciperct , & finem con'ummationis , quia ncMi haberet locuni in quo requiefceret nec acrem,ia quo re.piraret. Ec debec incrare vacuicas de qua locus erat pienus cxcranea nacura. Et debes habere magiiu w alembicum ut maceria liberius poffic afccndere, .5: cum parvo igne excicari , uc veniac in aerem. Ec non eli: necelFariuin , quod per ignem excicacum acr mulcum condenletur in aquam eo quod vircus aiîva fubmergecur , & fuf-
aionem
qu3j contra
hgurasdiverfas.Ec noca,quandodicimus propinquiusnosad ditferejiciam generisuniverfalis dicimus, a quo iihiddcfcendic.Ecquandodicimus illud generale,diLin;US ad difFerenciam majoris propinquitatis aitcrius generis quam habct ad naturam. t ideo cijm dc ifto fit genus in eum convercitur quando per artem vel naturam appropinquar, eft prim^ forma: generis univerfaHs, a quo alia generaomnia dcfcendunt , qujc funt argenta viva 110flra. Et ideo, cum omnia genera veniant fucce(!ione naturaii graduaii a primo argcnto vivo quod eft generaliilimum ,remotum a principali & protr3.hic('uai.
, , ,
medio naturs quare didum eft rnateria prima omni generi fuccedcnci, nec fic difcordanC
pinquiori,
:
focarecur nimis in aqua,
&
cindurse nacuralcs
com-
vel difcrepanc in natura prirnigeneriSiquod.eftuni.-
hurerencur , quando aftio caloris ignis elcmenta4is occuparec partes ignis naturalis, aut locum, ubi deportatur. Sicut videtur quod maga flam,
verfale generalilTin
um
clamatum
&;
in
1'hiiofophia
noftra unde decepti funt logici
Iogiftar,quia tan-
ma parvam dcftruic & iftam

,
in le convertic.
Non
fnim volumus quod

,
ignis concra
nacuram conver-
tummodo habent in fpccie vcl figura , proiit manifeftcvides die qualibec quod genus nutrimenti convercicur in genus nucricje rci , quod natura facere
po(ret,nifi genus convertentis generi& nacura: converfi concordantiara haberent.Hsc concordantia fili defccndit a primo genere in cria geneia di-
fat naturalem in toca fui fubfiantia elfentiali
& acprima
n6n
cidenta4i
fcd
quod
naturalis convercat
fu.i
pocencia in parte jam alceraca ignem contra naturam. Et ideo tibi exiftac revelatum, quod due perationes cerrx funt tibi neceifarias, fcilicet
corruptio, quje fafta fit fub fu3E form^ confervatione , i^ per igaem contra nacu.am fit , cam ignis elemencalis excitatione adjutorio naturaliratis nominisnaturalis. Aiia operatio ell generatio quse fit cum ii^ne naturali mulriplicato ab igne non naconfra naturam. Quia duo ignes illi turali toiverii in igne proprio naturali , fciiicet ignis non nacuralis de per fe & pc^- accidens & ignis contra naturam per accidensamore attreftacionis ignis noi naturalis. Et in ill:o naturali igne func
,
&
animaie, vegccabile& minerale.A prigenere venit vapor, generacus ab elementis imniediatc& fine medio. Et ifte vapor eft compofitionis primae , &: de fecunda funt corpora mineralia, & de tertia compofitione vegetabilia.A quartabeftix,bruta,& a quinta funt homines.Sed omnia hscc defcendunt a genere principali principalilTimo , 4 quo natura recipit argcnri vivi naturam ad creanvifo, fciiicec
mo
dum omne
ratione
riali
aliud compofirum.Et
omne compofitum
prima re Mercu-
didx
materia:
tanquam
in
reperci
&
conrerfi.
Quare
,
igitur funt inter

ic
ambo
inrirumenta naniras calida

,
mulcum temperata,
tranfmutatur in aliud, ficut didum eft, in naturam &materiam alterins compofiti, videlicet quod genus Mercuriale vcgetabiletranfmutatui ingcnus animale & minerale , & hoc quando appropinquac
exmultiim forti vircuce quas e(t alta , & potentiffima ad faciendum novam regenerationem aut coiiigationcm multarum virtutum conjunftarum in luio proprio fiibjefto, quod efl fecretum naturs per artem magifterii conjundum ad nacuram humidi radicalis.
ad retrogradationem adfccund^ gradum compofitionis, ex qua funt corpora mineraiia, fic natura facit tranfmutationem taleni fubtili feparatione puri ab impuro, fcilicet homogeneaE rei , & heterogeneaj.Quia natura: intencio talis eft, quod quando vult difponere ad deftrudioncm fuum con-pofituir, immediate cogitat feparare naturam , quac participat cum re quinta , & in illa falvac confervac primam fpeciem , quia confilium aliud recipere nequir. Et fi fic eft quod caufa magns cxcitationis hoc non poffit facere, moratur in niate.-
&
ria
magis grofla
qua tranfmutat didam mateliatn
,;
j}p
Bibliothecae Chcinicse Curiofe

,
riam in genus alterius compofiti vegetabilis vel animalisaut mineraHs. Nam fcanidum quod corruptio in potentia feextendit, & fecundum corporis nuteriam , fecundum hoc tranlinutatur in illam.vcl aliam, aut fimilem, ut fi materia fimplex quintx con.pofitionis corrumpatur, abfque confervatione formx , ftatim appctit quarca; compofitionis materiam , per naturam immediate groiVam, Sed ifta divifio tieri non potclt per ar-
fpiritus qulhts efientia:
ficut
prima materia
de(i-
derat aliquampropriam formam ,caufa &: ratione fui complementi : & ideo prjeparetur materia argenti vivi humidi per feptem diftillationes,ut maceriafitpura, cumquaper refolutioncm pura for-
ma
habcatur
&
ideohoc
intelligatur in niatcria
ficca
tem, neque
rix
.nifi
per naturam ad perfedionem matcconvertens aiitivum reddat materiam to,
ideo quantb materia nobilior & melioreif , tantodefiderat formamnobiliorem, & quanto nobilior eft fornia, tanto magis materiam nobilitat fuam , tamen qubd mattria fit habilis
&humida:&
ad rcfumendum illam
,
ficuc eft
quando ap-
tam liomogcneam
,
qubd pars illius fimilis fit totalitati vel fimplex fit forma uc ell forma clementorura aut forma mixta ficut cft forma lapidi\% aut metallorum. Et Ivtc homogeneitas faita efl,ut materia feparctur ab omnibus foiniis,qus non funt dc fequxla harmoniacar commixtionis corporum ad qux natura , vel ars intcndunt didiam confticuere materiam.Aut forte didum con5:
,
,
aut contra naturam. Si eft naturale , ;runc crcabuntur lapides non fufibilcs pcr ficcum. Et {\ contra naturam timc ci eacalidum
vertens
eft naturale,
&
buntur lapides non fufibiles inquibus non remanfit humiditas , quse erat informanda per naturam convertentem , nifi fit fecundum continuitatem materia:. Qiiapropter iapides non pofllint fundi nec funduntur. Ec quando didi materia per gradus feparationis eft difgrcgata , tunc eft vicina priwz caufse. Et quanto illi proximior ,tantb multi plicabilior nebililTimis virtutibus ,videlicct, quando corpus ex quo eft perfcdio , quod vocamus unguentum fixum , infigit in illum fuas figuras ,
.
proximata fucric aut per artem , aut per naturam ad adu.n prima: caufx tunc multum habilis cft ad quas rccipicndum formam mineralem aurcicam clarilicat illuftrat , & eam penitus nobilitat. Idco \\.x.z niobilis terra difium eil fubjedlum Mercuriale, ciim in primam fubftantiam argenti vivi converfa fit , & nullam recipit terminationem. Et in hac tcrra Fili debes fixare elementa , in quibus opus eft,qu6d quiefcat ftjmusauri noftri tanquam ad primum elcmentum , quod eft omnium aliorum fubjc6lum & fundamentum quae debent fixari fuper. Ideo , qui eft magis matcriale aliorum omnium, quamvisfubtile fit niultum ac fpirituale in forma terra; albse , multse & magnse virtutis. Si hê Fili tibi fic abfcondita , habes omnem artem noliram. atquefcientiam ignorare quiaefttotuis magifterii noftri principale fundamencum. Ec fi vis ejus habcre notitiam per docirinam noftram, tibi
, ,
,
eft
& erit revelata.

fulphur
In
omni loco eam

,
reperies
&
ab hoc trahes,
cft
ficut in fecunda partc dicenius,c]uia
&
qux func multiplicata: tindurae aurcicatis aut argcnteitatis , per quas figuras virtus nobiliffima;
niatcrix perficit efteSus
lix:
propriecate,
argentum vivum ut ex ejus apparec quando recipic in fe rubeam & fangui,
officia
,
&
fuas tranf-
ncamcinduram fupremimetalli, & accipic ingreffum & fixationcm perpetuam non tamen fine magiftcrio noftro tibi Fili revelaro in fecunda parte.
ficut in fua vidimutationis proprias adiones musprojedione, cam in corporibus mineralibus,
quam
animalibus.
C A
IDco
Fili fatis
nifi eflec
P.
,
XXX V.
a cfuo omnis natura exivit.
cfle
De Genere fupremo
clucidatus
univerfale
dcbes,
&
viderc,
fupremum genus quod per qaod natura gubernatur: nuUa res, qux pernaturam creanda, vel generanda effec , poflTet cfle,
neque
res aiiimata vivere, nifi fuftentatione gene,
&
Et quia proprietas argenti vivi eft dilTolvendi & dcalbandifuumfnlphur. Et proprietas fulphuris cft congelandi & fubificandi fuum Mercurium talem reperieseam fuis virtutibusmunitam a primogencre receptis. Et adhuc multas alias proprierates habes perfcdionis,ut audies poftpa. Scias tamen, quod non eft argentum vivum vulgare in tota fub{fantia ncc in fua natura , fed eft argentum vivum phiIofophicum,auri,fciIicct,& argenti .appropinfjuarum generi crcato ab entibus realibus, certis menfuris naturae, per artcm jara notam.
, ,
quod genas eft macerianacuras fcd perdcret nacura fuum eflc. Quapropter cilmin tali gcnere ineflle matcriali licet confuse fit potentialiter in matcria & fubftantia cujufcunque generis: necefficas eft tibi,qu6d per tranfmutationem ftir fotma: per certos gradus fcparationis convertat
ris fiipreiVii,
,
CA
P.
XXXVII.
res
^mmodo omnes
mundifunt de fulpfmrc^,
t; de argento vive , ficut de univerfalt materta , cf ^"O^ f^ omni loco Cr de fuis fuccedentihtts
,
di^âs materias de pocentia
ad aSionem
fcilicec in
reperitur per fuas proprielates.
primam materiam
non tamen remotam a genere mcrallino, fcd propinquam & vicinam ad lineam, aut ad genusjinqua erant in eorum initio, De qua
,
ADhuc
mentorum
Fili tibi manifcftamus, quod omnis rcs mundi compofitaexfubjftantia quatuorcle-
quam
materia vel gcncre naturaincipit operari antealia forma elTct materi^ prima; introduda lcu generata propinquiori aut viciniori gencri.
,
CA
De Materia, qux
P.
XXXVI.
defiderat habere unitatem form^Sy
ut de faa perfeclionc in unitate Jpiritus
ûinta
ejfentiit integretur.
fubftantialiter ,non cft nifi fulphur, Sc argentum vivum pura , munda & inconnbuftibilia in primo fux creationis punSo , & hoc fcire 8c vidcrepoterisperartem.qux hocfacit per operationem magifterii noftri , fcilicec , quando humidum, terreum ficcum congelatur ficuc per vinum apparet , dequo Mercurialis fubftantia in naturam humanam convertitur , hoc eft primum genus , vel prima materia, &media(ubftantia inquanatura
,
, ,
infigit
&: fixat
omncs
Sra prima Matcria Fili, eft tcrra fubtilis fulphu
ftantias figurando, Ifti
colores fuos diverfas fubcolores & proprietates ad,
I rca,qua: multum optac inccgrationem de unicace
veniunc a propriecace nacurs conjunda fulphuris,
&ar-
Lib.II.
&argeint
,
Sea.III.
mundi
Subfe6i.V.
fijerunt procreatae
,
,
/jr
per inftinftum fuE naturar. Adhuc mulcas alias proprietates habet hic prima mate ria per quas fcimus de natura fulphuris hanc elle & argenti vivi. Nam in igne coirrumpi non poteft,
vIvJ
habec propriecaappetitum, diattrahendi, retinendi , expellendi, pelleadi , rigendi , quod eft perfedio & complementum rei anjmatz cum contratiis padionibus, per quas proprietatcs conftat certilTime , quod eft de natura fuiphuris & argenti vivi, cum in illis fiant contraria: operationes.quas facere non pofletjnilieflec de nacura amborum ac proprietate ipforum. Ec
nec
m aei e
aqua
vel terra. Et
tes didblvendi.congelandi, trahendi in
&
hoc cognito , vide quar materiacupis efle Philofophus quia ob omni re, vel aliquibus eorum tu extrahes primam materiam.etiam de ptentia in adunn.de fado & aSualiter, ut jam revelavimus , quod dc illius tantuminodo maceria , quod ex ipfa folummodo funt in veritate , magnitudine o^c potentia erunt procreati, vetbi gratia quando faber vulc davum facere, opusell, quod maceriam convenietuem accipiat,,^
,
ciim proprietates diSjc nequeanc effe fine fubftanria, ficuc
nuilum accidens
hjEcfubftantia
,
i'ms
materia
eft
nos dici,
quia fine materia ferri non pocefl deinde per fua inih umcnta habet figurare, per informationem ab inteliectu fuo venientem , quou^que ad optatum finem veniat: fic cft de natura quia quando vulc aliquam rem inciperefigurare in forma fubltantiali , materiam
fcilicet,
,
fcrrum
clavum fabricare
mus.quod
non
,
nifi
fulphur
&
primam
accipit fimplicem
,
quac eft fine
colleda fecundutn fuam compoficioncm. Per qui patet quod Lapis nofter in omni loco rapericur caufa&ratione proprietatum
argencum vivura
compleca
&
in illa fixare iHcipic
elementa
forma qu
,
funt de natura diverfa , fecundum quod funt depurata magis fimplicia fa&a in naturali pra-
&
fuarum &ex iila expecientia cognofciiiius , quod eft prima materia omnium rerum univerfalium , qujE per generacionem & corruptionem formata? fuiK fccundiim corrupcionem earum. Qtiare nobis declaracum eft, quod eft de natura fuiphuris & argcnti vivi: & propcer hoc non eft argentum vivum in coca fui fubftantia, nec in totafui natura, rcfpediu argenti vivi communis fed inpartede ipfoeft, & ideo amicabilicer adhseret Cax naturje,_
, ,
pacatione per adioneni caloris temperatj figurando formas diverfas ,co!orcs, odores, fapores,&
,
in
complexionibus diverfis fecundum diverfitatem mixtionum elementorum in hac prima mate;
&
nis
ipfius eft
perfediva
ratione potentisdigeftio"
fuoe per quam crudum converticur in coftum, tunc enim natura lartatur aatura , & eft ipfius mater 3c ejus naturs manfio per concordantiam ejus qua? movetur a prima caufa , & unum congelac ^cerum reliquum , & perpecuo fe fixanc , jungunc fine ulla disjunSione, qux res fieri non polTec , nifi nacura unius eftec atfinicace parcicipans nacurx alcerius, 8c hocpropinquicace& vicinicace primi generis , a quo omnia procefierunc. Ec ideo dicimus efle cognicum manifcfte , quod hic maceriaprimaeft de natura argenti vivi & eft ei propinqua cum in fua projedione defendac argcn um vivum vulgare concra ignem ab aduftione abfque fuga , eum congelec & mirabi,
fic in animalibus , feu vegetabilibus auc mineralibus rebus, quoniara ad oinnia habec refpedum convertibile dida materia ratione fuse incommixtionis. Idcirco in omnia fe habec converti veluti generale femen omnium rerum , fecundum operacionem influenciarum rerun),& caufarum conjunftarum & fecundum accradionem
,
ria, Cwe
loci, in
quo
,
eft
maceria. Ecproptereagenusfimile
&
quo eft materia per individualitatem primi generis, quod diciturgenus generaliffimum^ quod per corruptionem naturalem cum artificio trahituc ab illa materia jam complete formata per naturam & per generationem,covertimus 8c congelamus in propriam naturam fimilem focmx fui primi generis quod dicicur argentum vivum quod eft fubjedum reccptivum omniutn colorum & formarum cum conjundione fuorum elemcntorum talium , quales fibi appropriantur,
in
, ,
primo
&
narn materis proprietas eft appetere formas infinitas. Idcircohuic nobili materis eft nobilis ad-
perfcdam fixionem- Unde nocandum quod nacura medicina non eft nifi argcncum vivum bene digeftum & coSum per nalicer retineac po(t ipfius
,
, ,
jungcnda forma
ca,
qu2 concineanc formamaut fpeciem

fibi
habeac ergo nobiliirima elemcnquam pe,

miniftrabis,
tis.quia recipiet talia qualia
&
Ec ciim maceriaargenci vivi fit de naturametalii, ideo penetrac illud 8c mixcionacur fecum , quoniam ipfum eft de fubftancia ^ nacura illius. Quare debes incellige-
curam
fui
fulphuris depuraci.
exillistingetur,&detoto convertetur. Quiafermenti proprietas eft lapidem vertere in naturam fermenti, Idlicet , in naturam hquabilem & fundentem rationem oleagmatis fubtilis,& olei infermentabilis , quod leniter inpartes didz materiae , qua: in liquorc permanente fubmergitur , qujE poftmodum vocatrat
quod argencum vivum fixari debec , primo ia quadam decodione defcendence ab una propriere
,
combuftibilis
&
omnes
race
qua: eft digeftio
i<:
pcrfedio
ipfius per fec-
mencum
cias
eft
,
"::
ancequam projeftionem faluper argcncum vivum vulgare.quia coca aerea propcer hoc ad cocum volarec ab igne vel
Solis
& Luns,
cocaliccr
incombuftibilis &c aerea
manerec, quia coca ejus fubftancia eft qu.E res eft operaciva St
,
fimiliciddo totius perfedionis.
CAP. XXXVIII.
ciuomodo iH tmni
ingenio
Ltfu nojtcrreferitur. Etde quomodo foteU reperiri.

loco
.
fcrgoFilicibidixerimus,quoddcalibus maceriis omnes mundi res fuam accipianc formam fubftantialem , accidcntalem , & fpiritualem, propcer hoc dicimus quod in omni loco no,
CUm
tur fsrmentum potens. Nam in fua natura omne metallum convertic , fecandum pocentiam eidem limitatam & fecundum quod fua elementa pura funt & tcmperaca. Sic fimiliter erit cemperaca. Ec quoniam hic maceria convercicur & in omnem formam, & in omnem complexionem cemperacam, ad quam appropriatur vocamus eum Mercurium noftrum , ad inftar Mercurii coeleftis planetz qui frigidus , calidus , humidus & ficcus fccundum revolutionem circuli reperitur , vel eft temperatus , vel intemperatus fecundum dlverfitatem pluris aut minoris fuarum oppoficionum conjundionum, aucrefpeduum: & eo modo hic lapis , quan-' doeftin aqua,tunccft valdefrigidus,& quandoeft in igne, cunc eft mulcum calidus, & quando eft in aere,cunc eft valde humidus, & fic de aliis elemeo-'
, ,
ftrum Lapidera reperics
cum de
lla
omnes
res
tis.
Et iftud temperamentm defest
eligi
ficuc
dicic
'
2^2
Bibli(5t1lec^ CWetnlcaE Curiofas

Nova
in iuo
-.
diît Arnaldus. de Villa
Oninia fi.b ca^; 14. qiiodiiKipic ha;c nito, .c. in tine, &c.Confimiliter I ili, cft
,'
Rofario ke " ctrmino deti'
ma-
teria Convertens fe ad naturam, cum qua conjuntam conjunSim quam divilim fccundum gifUr
,
fecreturr.Ecfuperomnia cuRodiprirentem librurtl ab inimicis mundi ,quia magna tv irabilia ibilijnc &c etunt inventa per certas experieatias , ficut dicemus in fecunda Parte hujus Libri.
virrurcm conjunftionis aut divifionis vcrtaterra: fermenti. iJcifco Fiii , l\ velis , quod natura cum conjungc mctalli tiir ad naturam mlValli , cum quo approximacur ulque ad paflbm qucd adfiicE virtuofx fcrmcncacionis, videlicet ,
mfitium
&
C A
,
U T X L.
r n r vj* reci^tt ÔTnoj/, Upts foH^tnvemtOK^mJunm ^ ' adyatorium db aliU rebm, ad efjiciendum
iuriSarur ficcum, quod elt materia , videlicec fulphuris metalli cum materia humidi metalli vidcli-
Elixir corj7pletum.
ulcerius tibi dixerimus , quod didum genus cuilodiatur ab omni nigra combullione, hoc cft tibi neceflarium , quia per illud genus omne.tuum opus pcrficies adjutorio tiiiCturarum Sol;s & Luni , fcd ,opus eft uc fcias illud per artem & fcieuciam noilri magiftcrii excrahere prout di,
funderc,e6 quod de homine exivic homo, dc tauro taurus,& dc mctallo mctallum. Et in hoc cvitabis errorcs-illoruni, qoi tempore fuo fecerunc lapidem rubeum finc'
cetaeris, uc poiTiC fluere
aliqua fulionc cffediva
&
c Um
b
quod
in illo veiiic pcr pr-
pfictatem metalli , qux cft liqucfacere femper. Et not.u-e dcbes nuilum eft fermentum mef allicum, nifi in auro & argenco , quia func cinaura: , per quasnoftrum argencum vivum coloratur. Ec qui fine tali arqenco vivo metalla tingcre credit,Ccusadpratticam tendic , & ad tranrmutationum nam aurum tingit metalla in ftiarum eftedum
: ;
cemus tibi in fecunda Iârte ab mnibus fuis extrinfccis

in ip
&
figuris
cxpoliare ipfum natura , quas
figura;
divcrlarum planetarum ac diverforum niineralium & dlvcrforum liquoruni. Et de omnibus iilis tamen plusinquipofuit
,
ficut funt
bufdam quam
tiis
in aliis
&c
colore aureico rubeo ficut fimguis , ic argentum tingic mctalla in colore albedinis pcne penecraoris ac inri-aritis omnc metallicum corpus. Si ergo cum auro & argcnco fcis tingere in argento vivo tum
,
,
niajorisabundancix
propinquius rcpertaeft, & adhxfionis majoris fubftan;
&
nacuiis mctalloium
fecundum quod plus
venies ad
magnum lecrctum.quod
eft ignis
nofter,
8: ifta funt
media matcrialia depuraca per inge-
nium
nacur.T, in quibus func enciareaiia intenfa
&
pcr quiin n)ixtione, contemperare lapidem drb"s femper nucricione, fermentatione.

virtuofa
fuis
,
cum omnibus
accidentibus
continenc dc fpiritu quintx eirentiy , ficut inter vegecabilia vitis difta materia malculina , & magna Inrninaria, quae elt fuccus vicalis & ladix frumcnti fivc lirammis &portis &: portulaca , malva & Mercurialis& chehdonia, & alix aibores & herbarqux funt calidx & humida; nacurae, qux por,
taht flores,&; gumrnas
unde ppteft
fieri
oleum
quorum genus multumadjungitiir mareria; & natursemcrallorum & rnineralium ,& alia omnia quae
natura funt C3lida& humida. Ec inter beftias
fpccies bafilifci
eft
, & apum qux faciunc mel , & ceram. Et inter liquores funt fanguis humanus, & capilli juvenum hominum ac urina lac animalium sr alixhumiditates vircofa-. Lt inter mmeraliafunc Sol &Luna ,quia Lapidum funt fermenta. Et de ipfis propinquiiis exivit diftum genus,quod melius adh^ret propriis fubllantiis &' iraturis mctallo,
CAP.
Ad
tenendum
Erie
XXXIX.
Lapidu tnvenlioncm.
,
fecrcie
fecretum qupd inomnibus rebus crcatis & formacisper naturam iueorum ultima depuracione repcrta efl; matena pnma omnuim rerum 6c cujunibeC ipfarum in tprma Meicurii. Ec hoC nobili viderfius;êxperientia ", fi, tacere veIfs', qua: mriteria dicta eft gLMius generaiinjmum, no:i xamen qubd accipias ficut capiunt laici qui capiuntper terminiirii coiifideratum, vel per cns pUuitafticum , fed ficut eft ensreale, qui eft rermiiitis maccrialis naturi a qua rccipit fua prin.'.i.r in acftipiic generationis, quia eft cipL
'
rnm
fciiicet auro'
fermentationem
naturaicni
,
&
afgerito. p.e quibusdtbes Lapidis perconjunftioncm poftmodum habcbis in omne aliud

frftcre
,
&
ensjJii ;-U;n
r-V
.^'
'
.]ui eft
tefminiis materialis in
qiiia ell
natuprima:
,
^
ptiiiofophia noftra fub uinbra logicali cla,
"'ijeneralil^mutii 'genus nia; tiiiU
nafura:
Uibjcdum
quod
:
in tribns eft divilum

:
pcrjjuodeft genus gqnerismincralis iccmeftgenuigeneris vjgrtabiffs & itcjum eft genusgenerisanimalis: & idcoThiIorophiam,iipftra,m volu mu^ c6mpreh."ndi a tribus principalibus generibus in .nrte cxpcricnti<r fcilicec dc minerali, vegccVbili, & animali. Scitoilili ,qupdpTuTeslibros noftros^lcgent & cos intelligerc non Voterunt atque cooqiiia in eis erunt ignoti & abfcondui
, ,
.
mctallum ingrertionem mediantefermento quod atrrahit ipfum in natnram propinquam verx mcdicini qua: participat eifenciff ptrfcdorum corporum & effentiali. corruptioni perfeSorum. Ei per hoc tibi extitit rcvelatum quod quanto magis appropinquat naturx gradualirer tanto meliusnatura; participat , & quanto magis parcicipat, citiiis amote naturs eidem feadjungic & in eam convertitur. Qiiia natura fapiens citius gaudet iS^ Ir, , ,
,'
'
'
tatur
cum fuanatura quam

,
pparct
quod per media
natiira:
cum.extranea. Et fic'' habes tranfire
fuaviter adc^xcremitates ,& lapidem nofttum tra-"' here de potcntia ad aftum.
CA
T)e
P.
XL
I.
'
,'
'SJi,;
perti termini principales noflri veirintcIIcSus,

alioiurri fimilitcr
,
&
eorum jgnoranriam & fgtiru. Et (juomodo dcfeftum laborabunt de die in dicm nos rcprobar
qui per
Termtnatione ac Tine Lapidii i diverjtf

efl
inter Lnfides
(3-
inter
re.^quiadicimus vcritatem, & in fine cogiiofceni\ix onrinia cum illorutn rcprobatione.Tdeo pofl^cs attinqcre ad libros noftros a talium manibus ab!^^
Salei\i;tnterVitra,cjuA onines exiverunt

.
d^
fua natura. Et ûernedo^êhet

,
.
nafci.
fcoitiicos
aatsui.
*
'
tene,& maximeab
illisj.quihanc traftaiic
TN
hac nobili natura terminatur

fupra dlfium_j quod
&
finitur
la quibus libris aperce revelanius
totum
X genusi^tibi
a lapidibus
traxinius.
Lib.II.
traxi.miis
,
Sea;.III.
aqiia:
Subfe(a.V.
,
7
pir,&;
c^.e
herbis
&
aiiimalibus in forma
gnam clariratem corpus compofitum corrun
quain c' tj: ;rî<YoriaLS a fpiricu ijuiiicz elVcntix , poftei congclaiiius cum vaporc fui fulfuris , & tunc apparcc lapis.qui ancca nobis erac abfcoHditus cum jMf liomogcncitacc liquocofa. Fili noftrum fulfiir
,
ifl.-vr
crefcic intcr fales , lapidcs creacum eft , deprimare, qua: fubftantia, intcr vitra deprima Pili dc liac fubfianvivi, argcnti ell di:ta(ubllancia
&
&
tia argcnti vivi facimus
omnc opus noftrum, quia
incorrupcibilc
fale , quod terminancque dc alccrius lapivicro, de nec tur in creamus illa iriter , quia ipfa crefcd ("ubitancia, dis di.nuselTe valanatur.t, qux diaum genus elegit.
eft
,
fcd
non dc
habct potenciam dividendi ruam naturamab natu- qua: vcnic ab elenicncis in eorum ra extranea conjunSione. Ob hoc indigct alia nobili femella, qiia: habcac poceliatem pcr vicinitatem recipiendJ & porcandi & nucricndi noftrum charum infantem ablqiie dcpeiditione lua: nobilis marerii propterea vcicicur nigra, quia ipfum cocumvulc rctinere, Tuncpoceri.s dicere quando videris hoc quod lunapaci.ureclipfim fupra cocam tcrram, quam por,
rupem
tac in fuo
ventre
vv
Sol
iirniliter
quoniam
nihil
Ecideo, quiudo
nafci
lapis nolter creabitur
fac
eum
dc veutre macris fua:, nec amodo aliud ponas, quia fecum dcfcrt vircuccm ventris matris fua; , fci-
liccc illam
vivu.r,
nicuram fulfureain.qui omnc argentum congelat. Illaeft terra, in quanoftrumaupolle habet
inde videcur , quoniam ambo Ec fic vidimusUnde func multi Altrologi quicrederenolunt, dicentes, quod hdc eft contra naniram & de hoc dicunt vcrum. bed non habent inquia contra naturam eft cortelle>5tum nacurcs rumpcre compofitum , guod iplamet creavic pcr
eclipfim patiuntur.
,
,
fuam diligcnciam magnam.
Igitur necefte eft
fili,
ru.n
talc.n
femiuamus,quia intencioacm lubcre debes

:
eum recinendi.
in
Et
la-
extradione
pidis aprincipiisnaturalibus
tamlapidum, quam
femella fit (ubftantiofa in natura , &c propinqua gcneri minerali ad omnia accidcntia totius rubftanti3e univcrlalis relpettu malculi in
quod
ditta
herbarum
cum Dcus
gloriofius pofuic virtutes

,
pcr quas fi bene cognofcerencur , multaex cis mirabilia ficrenc fupra terram, qu fimpliccs abfquc dubio miraculareplurcs in lapidibus
&
JKnbis
pucarenr.
CAP.
Be
m.ton.t
XLII.
ConyirMione. Et de modo msfculi f(emx.Et de Solis 6" EuriA edipft.Et defccunda elixir n.ifce.itta, nojlri argenti vivi , adfaciendum
complcxione. Quoniam de carne cxit caro,&ab aqua veîcus ik de venco pluvia. Ec ideo neceftariumeft, quod habeamus duas fubftancias nâteriales & principal&s qui concordanc ad unam naturam , & funt magis approximantes ad illam ut & de fua nacura pafnva dc fua plenaria voluntate recipiendi appecitum forhabeat natura propria apperit vifemina Veiut mafculini. virtutis mam rum per inftindum namrs magis quam ulla res alia. Vcruntamen fiertnon potcrit per fimpUcem femellam , cum ipfa veocrit , & devallatur a genere generaliffimo , ex quo omnes alis res funt gene,
,
,
Icowplet/m.
rati
cum
linea graduali: fed
cum
,
multis opera-
credas , quod juiiaionem femellce & magiitemagno in mafculi fic in loco fcmella: riec quoniam lun^ folis & mediacor , rio , imo eft quafi conjungerentur in fine argcnto vivo illo bcne non perfcdtione lapidis majoris, propcer hoc cum disargento folveris Solem & fubtiliaveris cum noltro
mafculi.
O J6 cibi revelacus eft locus, unde poteft exiiVLre noitrum argentum vivum quodfacic conNon
tionibus& cum longa digelHone

,
inqua mulrx,
,
&
quafi infinita:
expenfa; indigcrenc
fic
:
cum
adliuc
vivovidebis fanguinem hominis,qui rcquiric retioaculum opporcunum , hoc eft femellam convenienccm qui porcac eum infrafuum ventrem. Et igne noftri h K eric Luna qua: imprffgnabitur ab facic nofter Solis, donec fit nigra ficut carbo. Hoc
, ,
qux eft ruMercurius qui refoJvit tinauram totus remanet ipfe bicundior fanguine draconis & totum concipit qus tindus. Poftea venic fem.ella hoc & cxinde fcrmentatur donec ad partum veniat. ^lgiturfilitibi clariirime revcletur 'quod generaprecn non poccft tio noltri lapidis virtuofi & magni
folis
,
,
incoeptum m quando lapis niecallnrum cum dido natura perartificiumfubrile fuerir crcatus. Qiioniam exuberato argento vivo Mercurius n ilceatuc nofter neceflariumeft,qu6d :V poftea ab illis corporun-;, duorum cum natura poreiic fieri illis elixic de antequam expellatur , Artiftsc delufi moderni, funt idco Et complecum. qui creduiit elTe ad finem , quando deberent incifaciunt ptojeftioncm cum magiia abuliopere, ne quoniam non inregraverunt totum curfum naqui dtlrat per fpatium duortim anturjE complets norum uiide lapis eft unius anni & clixir alte-
opus noftrum non
&
,
rius
omni novo Ar ifta: , qui nunquam fecerit. Sed omni bono Artills experto qui eft fubtilis habequia fecundum tur unus annus & tres menfes
,
quodcorrumpicur,
fimiliter generacur. Idcirco

,
(i
eft expertus in fua corrupcionc
tantum magis
,
eric
cum mafculo jungatut fcmellaconveniens. Quoniim licet abfque fcmclli di(5tum compoiuum paffio nonpololis poffit diifolvi.attamenaftio &
hcri
nifi
expcrcus in Cua creacione
qtioniam id
quod
cor-
teftelTefi.ieproporcionato in aftu geneiacioms fcire , quod fef orruptionis. Ec per hoc ce facimus
&
rumpic , hoc idcym creat , & tocum hoc peroperationem fit , quse per nos damarur fnlurio & congelatio,quastibidabimus perpraiSticam fcitam, Sc
per nos cognitam in fecunda parte hujus teftamenti.
(.undumcer linacionem graduum naturx componimus & difcomponimus fic. quod Mcrcurius in pri,
mogradu fui co.ijunaionis tenet adum corruptiocum quo conmifcetur, quoiifque ambo nisillius
,
CAP.
tius attifinendam
XLIII.
dr cifpe-
decollencur, fcilicer,^ Mercurius& adum gcncraciorius & Luna.Sr^d Luna refpicit ad

iiis
Sol.&Mcrcu,
De Nnturis radicalihus ad confeûendum

perfeBienem
,
&
naturam
,
ad facieodum
eft
magnum
lapidem
videlicet,
cixliorem ni.ttrimomi.
Et de virtute
qtta.
exit ab
qiiando Mercurius cum
non
carbo.
Viercurio coajungicur.tunc veriim nigrum ficuc , compofitum nifi unum Q^.iaproptcr tunc apparet , quod nofter
hoc matfimonio,
PEr
corMercurius uon eft fcmelia conveniens, cum per fuam maîs fit de tam magna puricate , qupd Tooi. I.
nofter Sol mafculus indigeat magis appropriaca femella in natura , idcirhocfili,
cum
per quam co eligimus materiam magis coftam , decodionem Q_q q
734
,
BibliothecaE:
Chemic^ Curiofx
ftra
decodioiiem fna naruva vertitur in natiiram picmediantc quo iioitrum mujjuterium talli nKdii niclius cuuipletur cum uiagiia peifettioiie. Ideo tu debeseligcreid cug lofcere meliores radifili ccsmiiKTalcj.naturs qua: luiic magih approximatx X approximanda: in natura aliquabili cum toto eorum iugcmo. Cum quibus precor te, quod no,
minera
in fimilitudine fumi
Mercurialis
ficci
6i iulfurei in
ventre cujuseit ignis non urens ncc
ardcns,quieft vicinus & amicus naturse. Et ideo dicimus qjod aurum eft magis piaccns noftro arg. vivo, quam quodvis aliud metal;um ficuc mani,
teftat (ua: pura: natura
ftrum m.ign^terium tfiicas fccretun
quoniam ge,
gcncratum pairive , e(fe debenC in uiia Ipccie H f)rma confimili , lcilicet Ibrma metallina, quia lic rcquint natura , (icut loquemur plciiius in tiiu nollia: thcoricx pro melius innerans activc
,
conjundio.virtute ci.jus arg. noftrum vivum pure congclatur in fuilir mukum placens. Qiiare tibi dicimus , quod iibi hsec e(t viribiclt propric locus ceitus gcnerationis iiOtus ftrifilfiris, & tranlmucationis noftri proprii germinis.
,
telligciiJo p^.fedtiontfm nollri
nnagifterii
quod
CAP.
XLIV.
comparatur gciierattoni hum nse , ratione diffinûomedo Generatio non foteji venire de cfuali' dioiiis lui fcxus aut generis. Sed licet dida femeltatibus nmis rcmotti. Et de dijferentia qutt efi lamineralis (it de calidiori natura quam prima qu2 non habet ahquiddc calore nec fngorecom- inter wafculum ^feminam. Et de Calore Philoplexionali , ni(i in termino excellenter fimplici , fv^hico. didta. tamen fcmella mineralis eft frigida in natu,
ra complexionaliter
qui cft calidior adu , quam ip(a fit fecundum gradus naturalf s in complexione gcnerationis. Et fic fecundum diverfas ad.oiies pcr naturam introdudtas,
lui
,
mafculi rclpedu
i^Ôft hsEC
fili
fatis tibi poteft effe
declaratum
,
quod de femella nimis frigida & mafculo ctiam nimis calido non poteft fieri generatio, propter extremitatern , intemperantiam fuarum qualicatum. Ideo capcre debes aliam femellam fi
,
&
divcrU
produda: lunt in compiexionibus diveriis de potentia in adum. Et ideo fi femeila

fori)i3E
ellct adjuiiCta
&
addita prima: fcmellas fimplici,
qu-E defcendic a genere generalifTimo intentione,
nollrum facerc magilterium qui fit calidior, &habcatqualiratcm frigoris temperaci & complexionaci, ac macerialcm hLimorem , rcfpcîû provis
,
quod
fui
gciieratiotle ipfis
dunbus
tieret,
neralisin hoc cafu
eifec
dictus
fcmellamimalculus ratione
portionis caloris
fui
mafculi
fccundum quod
cor-
& teneret locum mafculi , fed mafculus perfedus agcns qui e(l dator forma: per attionem generationis & ia quo efi generationis perteda forma , qu^ portat mareriam in elL- completo. Ec quia licet in luna eft forma adiva & materialis , elt tamen remota ufque ad certam gradualicatem , & ilh convenic dare adivum tale macrrialc , quod habeat polTc dare ei certam forma n Ipiricualem , quoniamaliter eli c ni nis tarda in generatione fibi fimilis. Et ad evicandum talcm errorcm , natura nobis
magni caloris
clt talis
, ,
pus naturale requirit Nam d tali proportione fic patenter & extrahiturgenerativa virtusdepoten,
Hon
ficuc
fili quod dicamus tibi , in quot rebus debes cognofcere virtucem , qualita,
tiaadadum. Visergo
tcm
quantitatem philofophici caloris. In qua tuor igitur rebus eum habcs cognofccre , fcilicet, infubjedto, in qiioeft fecundum naturam quod
,
&
vivum. Nam fecunduiu qualitacem matexix, vel proprietatem recipit propriam dcterminationem, ut patet ekmentis, in quibus eft feeft arg.
qua virtutes cjus d.bencaugmencan. Unde nbi dicimus quod hoc tam in prim.i conjundione fi fui mafculi calore foiucioiiis ipforum quam in fecunda de fui germinis cd tione cunccopiose& inabuadancia magii coMCi.pit femella noflra in fuo vcntre humido
oftendit expericnciam certam
,
crerumfecundum naturam &hocdepcndet acalore naturali in illo quod cftproccdens ab informativa virtute habentem refpcdum ad ccelcftcm
,
,
mafculi calore, quem polica reddir cum magno impinguaro &. amplcxatione
fui
libencer
cralFa ia
informativa virTertio habcs confidcrare in virtute potentiscgenerativa: lin plicis,& ilfa depcndeta calore ignis communis fimplicis b^ne informato. Et ultra dcbes confid.rare proporcionem hujus tertias virtutis inter alias,
eft
virturcm,qusE
naturx
naturat.-e
tus,
& hxc dependec a naturali calore.
fcilicct,
ix\{it
quod
virtus potentia? gcnerativjc tencac
fua reductione
titun
& hocpcr attradionem <Sc appeqjos natura cepit de calorc fui mafculi ia
,
piima conjundti
u;ir
nic.
Dc
lioc daipus
exemplum,
pr >it potes viderc de aquis, qu? fluunt
&
deflu-
captam formativam virtutcm, fcilicet calorcmarcificialem rcdlum gubcrnatum ab Artifta refpcdu cocleftis virtutis & quod dida formativa virtus , fcilicct , calor artificialis excitans, capram
,
per conJuttumfortinm virrutum mineralium, quibus fe aJiquant & iv.bibunt, & per ilias vu"t'ites convcrcu irur ia lapidcs cicius aut tardius, fcc iiidu ii virtu'.e .1 mincralem , prout ipfa fuerit pcr :uum locum continencem confortata autdebilitata. Et ideo coiifortamus noilr^ fcmella: vir,
tcncat fua tempcrantia
magna
quz
fic
frigidi.
fti-
tate contemperante ac temperante calorcm
mulativum & cogente calorcm , remanentc in profnnda compofiti compofitionc. Nota , qubd ignis philofophorum conitat ex quatuor ignevi. dclicet innaturalioppofito in fubjcdoproprioar:
tutem cum calore fui mafculi , ut levius fcJ amicabili amplexu naturx poflit fuum
& fine vi,

germen
genci vivi
ficuc praccipic
Philofophus,
cum
,
dicit,
quod proprius ponacur

lor naturalis
ignis in corporibus
&
ca-
primum fermcncare
(Siim
, ,
mafciili
fuum vencrem traconvertere & congclarc per calorem fui per que n calorem didum germen venic ,
,
ok
infra
in
mignam&
ndum
al
hil ag'
in
fertilem exultationem, tunc nitranmutatione naturas, quia vir,
&
tus corporalis femellz noltrê confortata

tinct
3-
jam re-
nutrimentumcum macerialicalor-e, &' pervirtutem attradativam eidem per concordiam natur^r infufam , trahit ad ipfam & fic inrpilFac pcr fubcilem vaporem fulfuris > quieil ia nocrat
,
fubjedi , cftcalor virtus informativa , & proportio iltorum trium , quia fi unus cxcedic alium , prioccupac ipfum , & diminuit ab aftione fua , ficut pcr calorcm digcftibilcm apparet, videlicet, qu6d virtuspotentixpoiTitoperari, & non , qubd operctur fub potcntia virtutis informativa: & ejus influentia'. Et quod fubjcSum dida: potentix non fit excedens,vel calotis in quaillius
'^x
fimplcx
titate,& hocfitper folutionem.Unde notade temperamenco ignium nmilitudinaris in quantitatc

fubftantitr.
Lib. II. Se<a.III. Subfea.
V.
7}1
fubflantii, lioc ert

didaiii
,
quod
noi)
excedat inpotentia
,
vjrcuccm tah aCtione & tjuod non dimacoiia, n^c fit iii qualitac-j coutraiia rfp.ignans , ^ hoc habes fcire , quod alterum elemencorum dcbtt poni in altcruin. Ec quanta proporcioerir ulispotentiarinadinne fua,tantoerit aftivum produ(Sum majoris vircucis operaciva: in fuis narurahbus, operationibus fecundu.n curfum natura:. Et quia fih forte tibi vidc;bitur impoffibile ede cognofcere ad faciendum migiiterium nos tibi declarabimus clarius in (ecunda parte Cii VI pro hoc faciendum libi dixerimus quod addes lolem & lunam quoufquepatiantur eclipfim& cauda dracouis , tunc fili fecifti fuat in capite Unicatcm depluritace dc qua natura novam genequando didla unicas in fe plurarationem faciet hca-em contiset eifentialem , & non accidenta]cin, qiq vcnit exparte Alercuriivulgaris, qui 'accideiiibLispIenus^-ft. Et ideo venit crrorillorur', q'i; dccipiunc homincs pcr faas accidentales tinniivjari'.
,
,
meliori virtutcac potentia. Et idco iq ("ophifticis operationrbus polUmt revelari onini inquilitorihujus rcientiae& fcrutatorifecrctorum naturs Sc fux nobilicates fecrctwrein quse lunt ii>
,
majori
&
quoddittum eit fi fciac ea confiderare perquas noticias ad magnum noftrum fecretumpoterit devcnire, dum tamen habeat primonotitiam de fubftancjis matcrialibus a quibus cxcunt entiarcaha de potenciain adum. bc idtfj fiii fcias qax fpecies funt in majori vircute & illas fub qmbus parces individuales erant virtuofiocntibus realibus
,
,
&
refpedu proprii generis iplorum Et ideo aliqua individualia funt in natura niincralium, quat majorem iS^ nobiliorem habent operatione m, quam alia, ficut funt primo Ibl.poftea luna, & fic fecundum quod virtus eft major in uno gcn^re , quam
res
in alio, fic ejus operatio
virtuolior eft in
ilio.
quim
Ec ideo noli opcrari nifi in didis duobus luminaribus , & in eorum mediatore, qui elt nofter Mercurius , quia eorum operatio cft noin alio.
(ituras
&crcduiit, quod
illud
fit
argcnrum vivum
,
bihor& majoris
aliqua alia. Lt
vircutis in fua fpecie

,
quam
iti
iv.itruiu e 'l-nciale
&
fiibftantiale
quod quideni
,
quando vid^bis
h ibet
tialcs
lijs in
ti^nrale,
majortm virtutem in centuplo quam acciq lia operationes eiientialcs & Uibllaiilobhores fiint, quam accidcntal -s, & ine!i
duorum convertctur in unitatem , nusunum pcr poccn.i.jm principii adivi & fiinpii^ citaris diOarnoftrx matcrix tunc omnes ubique
,
quod plurahtas aut totum in ge-
ift-cj
magilterio. Ec in illo cafu dcclinac
inunoparticipant
nerisprincipio,
Ik
fines
fpecierum
ars
niht idi.ie .lacu 5 , qnia materie natura; refpedu iiKKeriarum artis, non fiuit nifi accidenfi
in
ifta
in ilto ge, unicatc fincs ind.îduo-
&
ti 1
phii'1'.^ph cc loqu^
,
ndo
,
vcl mcdiocricer.
Quare
opîs cll iiaturx

fiibtiiiter
^ûod fubtihus habeat formare
cum ars non poflic adeb crcaruras fuas omncs operari , opus eft , quod ei fecundum adjuvecur. Et hoc fuat^' por^nciam fuccurraciu
,
&
rum incipicnt primorum, quis natura polTidcbiri Er ideo necellarium tft quod cormptio litoruin f^c incipicnda 8c principiai.da ad diirolutionem fui generis novi , i.i quo fua prin-a materia vel na*
,
tura falvata fimplicitate
eft.
^juare patec manifePe

ellet
&
qi.od finc
irt
non
potentia
&
dominatio
,
cit,
quod einon adminiflretur marcria ram

cer pcrpluritaremertentialis
fub-
ti'is,;.-il
&
fubftan-
tialismarci-izperomniaejusaccidcntia. Ec quanto natura eft magis lientialis per unitatem plura.
magnitudinis in eili ncia i&wa & padlva, nec dida vircus h bcbit in fe opcra lonem ncc aUquod fubJitatis
,
t.in'6 virciis
cft piuris
majoricatis
&
poHe non eftec (pccies & fine Ipecie indivjdualia non eflent , quia nccelTariumeft, qubd habeant cire fubunalpccic propria Et fic tibi rcvelatum eft fili quedcumintcnfafim* plicitatc omnia entia realia , ^ corum naturse mocurfu narura:,
fine
,
&
vent fe & etiam phautafiica & quantb eorum majoreft motus , tanto melius potes cognofcere,
,
je6tumellenri3le, in quibus benefe fuftentareposfit Cme tali ictionc 1 palTione. fct ideo talis pluralitas in noftro
IJs eft.
quod
ritate,
riras
virtiis
naturalis eft majoris poteitatis

, c<v
&
perconfcquens ejus operationes
magillerio naturahcer deliderabi-
&
ideo in rrajoin virtutc motus, multipficatur majori-
&
virtus fua? operationis.
Nocitiam auccm
C A
P.
XLV.
.
ômadoexuntiitearqîntt vivinoftn.quod
ficlum de plurtlitatz^
,
/1
ejt
exit virtus
fimplex aJ?.miUtiva lapidis.

hac unitate fili faf l. in plurirate exivic noWlis p^^tentia & unum lecretum principium naturale quod p t fu.mi fin pliciratem i fe tranfmittic faras dc primis realibus entibus ad finem quod in illis m^nifcftentur fua fe.:reca. Et fic per fi nplicia fecuniaiia rcvclmrur pocentia:
, ,
,
AB quedim
majoris virrutis h.ibebis per notitiam arnpiioris motus, G fcias ejus niajorem fincm cognolcerej ^"'^ motus venit i potentia , & potentia a fimplicitate, intelhge.corporalitcr A naruraliter. Bc fimplicitas venir a fubtilitate , & fubtilitas vcniti folutione , quj eft finis corruprionis individuorum veterum vcl antiquorum, Ideo dicimus, quod pef folutionem trahitur lapis nofter de potenria in
adtum, cum de
creta,
illa
defcendant entiareaiia con-
qui
funt inftrumenta
omniiim naturarum
prima fpeciaies ia unum co.-.J nctae, quod nomina nus ensreale, chaos, nfltura. origo, leovirioleum , padis, argentum vivnm , unguentum llura & liquor mag-ii valoril. Ideo, quia mulrs virtutes unics funt in unum potcntia naturx , per ar,
tem
magifterii gubernaraf. Et de illaexeunc opera-
tiones (ec aida 'laj , qiT ad generationem tendi-nr. C>iiiafinis realium cntium prididorum eitinfine fic eft in toCo ciirfu natupri norum fi nplicium , rx fecundum qnod unum ejus reale per fuam fub-
&
ftantiam nobilem, acejus dignitarem habetplus vel meliorem virtutem , quam aliud. Et quanto majoris virtutis eft , de tanto ejus opetatio ft ia
phantafticarum & rcalium per confufionem nobilis mixtioiws & inde veniunt omnia nobilia agentia , in quibue funt majores motus , & in nobihbus pacientibiis , in quibus femper moventur fua agni-ia propria. Ec qnando mocus haben'- majounde rccipiiint m^cenffs vircu es ad agentia tiam & origi>em immediate quam non h.4)ent ia patientibus, de tanto ipforum operatio eft m;ijoris virtutis in alivis quio palTivis. Et idec> Sol eft majoris virtutis , & majorem in('in<3um habet generationis , & citius creandi fibi fimile raiione fui motns. quam luna vel alius quivis planeta in toto curfu naturs , ficur homo majorem habct appetitnm quam fcmina , 8c aniiTia melius , quam corpus. Si crgo fili fcis ralem marculuin appiopriare tali femclix habebis
,
,
Tom.
I.
Jjq
puerumj
,,
7i6
puerum
, qui tuos vivere ,

nuBquam morietur imo faciet & poft mortem vivcc cum illis.
,
moN
fcparatione aliqua. Fortitudines digeftiva

dificativx, func illx
,
iraa.
iun
qux mundanc
&
lavanc
CAP.
XLVI.
-
Ouomodo Artijiii dehet confiderare fotentiai duoram argentorura viuorum j>oft conyinclie
mundicias corporum & dc ipfis cxcrahunc primam nacuram & ipfam ardcncem, accenfam , & illuminacam confticuunc & ordinant , quia funt calid^ & -humidr. Fortitudines expulfiva: fngidi , & hu,
midx
finui!
,
func
fit
illae,
qus expcllunc
vitia
mundi
dc
ms ipforum (y differcntias fmrum tffeûum.

,
fni ejfeSius refpeSiH
qiiando
ficrinc
opus, ipfa tranfmucant corpora inter fe quoufque in illoi um crudam natui am traii& p6it,qiiando quodlibec elementorunf,
verfa funi in
POftea
non dcbes jgiiorare potentiam iftorum duorum argcucorum vivorum , quando

fili
omnia
unum
nunquam fcpirabuntur
icilicec fimul
um unum
lic
conjuucta tinc pcr diHolucionem , adlivum, aliud paffivum. De illis

,
duobus per concordantiam di&renciakm

vcnic apotentiis
qua:
&
virtutibus uiiias
,
tuor nacura: principales
exeunt quaquc vocantur alio modo

,
quatuor virtutes natuiae
regitiva:.
Prima nomina-
tur atcraiSiva vel appeticiva. Secunda natura retentiva coagulat.va. lertia natura expulliva.
&
neque dividcncur. Et ficut quodlibet iplorum fuit in corpus rcdaibtum totum, (ic eciani in corpus vertjrur, &:'fic pcr artem fc componunt , & in unum adduncur , & adjunguntur eorum naturx. Quiuca vcro virtus eft illa , qui totum facit & omnia ducic & conducic ad finem fua; compofitionis , & eft fpiritus quintz edcnciac per nacuram influxus in compoiicorum fubtfancias ad fincm quod fua vircus per artem fic reficxa , & lulixa in ipfis corpoi,
,
Quarta
quas cft
fit
tradativa
continens, digeftiva. Natura acex dominio caloiis per ficcicatem
ribus.
temperatam. Retentiva fic per dominium (iccicacis. Expulfiva fic ex dominio iiumidicacis & conllri<Sive ft-igidicacis. Ec nacura digeitiva fic pcr pucrcfaiftioaem, qurBfaita cft per dominacionem calo-
CAP.
ômodo
Flli
re
XLVH.
Lapis for/itur diverfa Komina fer fufft divtrjos ejfecius.
moderacam ac cemperacam iiumidiraccm. Natura atcradaciva movecur a malculo calido & recentiva a terra pacience. lixpuiriva movecur ab iiumoribus parcncum, qui mifcent fe in di6co genere , quod nominamus argenrum vivum quod quidem propinquius defceiidit a genere generaliffimo, Et digeftiva movetur d qualitace ignis corporis tcmperati cum ipforum humore per decottionem omnia fimul immifccndo. Quare nos vocamus& dicimus omnem meliorem partem tocius compofiti digeftam & feparatam unguentum, animaraaucum noftrum &. oleum. Ungucntum quod
ris per
,
,
colorat
& tingic & fundic &

(iii
facic flucre
gcncum vivum racione

quifivic per
perfeitionis,
,
omne quam
ar-
ac-
quando volesnoftrum magifterium incipenon opereris, nifi de nacuris melius lucencibus. Dc quibus nacuris mclius lucentibus miuor mundus creatus eft , quas tibi nomin^bimus per fuas proprietates. Scias ergo fili , qubd fulfur eft ignis,& niagnefia eft chaiiffima nolira tcrra , Sc fecundarie elt acr uofter & argcncum vivum eft aqua noft: a viva , qux fluic & currit per totuna <:orpas. Sed fpiricus fecrccus eft aqua (ecunda , a quo omnis res liabec accipere niitrimentum , & omnc gcrmen , vegerationem & omne lumcn illuminatioiicm dcbet lbcre. Si auccm operationem <iefideras facere magiftraliter , & per artem finc
,
,
,
quia in co frigidum converfum e(t incalidum, ficcum inhumidu, ponderolum in leve, quodlibet per fua mcdia, quilibet per fuuftimocorcm. Fili fi ncfcis diftercncias, quae funt inter calidum frigidum mafcuium & fneminam nunquam fcies opns noftrum facere. Stiis, quod nihil poteft nafcinifi exfemella &mafculo, nec aliquod germen generari nifi ex calore & humiditate.Forticudines appecicivx funcmafcu-
didam digeftionem
falfo
nccellarium eft,
quod
in
coffquahtace na,
turaliducas
,
omncs
ifias
nacuras
,
fcilicec
calidum
&
&frigidum iiumidum & ficcum maiculum & foemcllam magiftralicer. Ex hac conjundtione pacec
principium generacionis lapidis , & poftea nucries per aquam quae fecum porcac in illum lumen & vitam ac fpiritum coquendo a-qualiter opus tuum cumrefidentia, conftantia,exi(tentia, atque cora,
&
pone
ifiud
fccundum cnmpoficioncm illorum

,
de
linx calida:
&
func
ficcx
&
,
func ignis
mafculin.iE
,
coagulautis.
frigidaf
quibus vult componi
fcilicet
Sol
&
Luna,
& Mer-'
Rctenciva:
ficcsE,
eciam
&
curius nofter. Fili de diverfisnaturisfiindacur no-
&
func cerra. Ec forcitudines mundificaci-
va, auc digcftivx fciliccc
alccrauces func femelfunc aer. Fortitudines
Ix calidae
&
humida:
&
cxpidlfiv^ funt fimiliter femelli frigidx humi da: , funt aqua. Ec quinta fortitudo vica eft infantis noftri , quac amplius non cft alicujus
&
&
ftrum compoficum , quoniam corpus & quancitas qui eft choipfius a melancholia fiunc , cunc ignis lera rubea corrnioficus i^ addicus eft cordi vel cpaqi>od ad cor vcnit, ti ad bene digerendum illud poft hanc digeftionem maccria pcr ignem digcfta
,
,
qualitatis
fcilicec
frigiditatis
humidicacis
ficcicacK
ficca
,
&
,
caloris
frigida
quia non amplius calida, , nec humida neque femina, vel maf,
duos pacres , & toc ideo delicace nucricus eft ab eorum tota fubftantia, regnat & rcgnabicin mundo nec
culus. Fifi nollcr infans h.-ibcc
,
macres
cftexpulfa& crufaadepar, cui addicur aer ,qui cft fangms fluens & decurrcns per omnes venas corporis , & cunc apparet color quando in riibcum rotum verfum eft. Ecaqua, quam phlcgina vocamus, pofita cft in pulmone & afccndit in lingua, & aliis oris inflrunientis. Sic fili opus eft cibi, quod per fcientiam& meniuram artis addasnatu,
moriecur. Fili forcitudines appecitiva: func calidx & ficcr, func illa? qux accrahunc , tingunt , colorant , formant colorcs fine fcparationc vcl alteratione & ifta exeunt ab ignc , qui eii: , eorum
&
,
&
patcr. Fortitudines retcntiva:

illa-
fiîgidi 9t ficcjE fiint

,
qur adjunûnt colorcs corporibus & ea molii/iciuic ligaudo i^ri;i vinculo diâs cinSuras fiae
fa<Sa fint fpiritus per forritu, quoufque corpora dines accidcntales intrnduSas in curfu philofnphi* nofira: per artem magiftcrii. Addc ergo duas natuquoufque traxeris tocam naturam puram & ras lucentcm atqueclaram: nam deillis duabusdequi totum genus fuiim iliubet una clara nafci cnijiarc debet. Ciiftodi tamen corpora in fuis liqueta&ionibus^
ras
Lib. II.
in qualibet decociione
,
Sed.
III.
fcias
Subfea. V.
eam
,
faaionibus.quandocrisin opere, noli tranfceadere menfuram, qua figna naturs tibi monftrabnnc
quia natura in naturam mutjrur , quoufqiie corpora in eo remaneant pernwnentia ad liquefadionern , & ad fufionem , propter permaneiitiam materiarum fixafum , qua: func noltra fecretabene temperaca& humida.in quibus corpQta verfa func per artem magifterii , & func unguenta, olea fermcnta , & aiiima: , & foles, qui lucere non cellant fupra terram noftram , atq; radiare , quare laborare oportet te in attcnuacione naturxadformandum corpus philofophii quoufqueficaquaclara.quxaqua vocaturaquafapiencix, nam toca ell aurum & argcntum,delata in adioncm elementorum fpiritualium, in quibus quiefcic gaudec quincse eflcntis fpiricus , qui totum facic
, , ,
difpoiiere
terram dcbcs eam

tota
cognofcere; fiipra quarft congrtgare. Nam ibi tft vis
&
yiy
&
omnefque
^\
Nam
virtutes ibi jacent noftri lapidis. fubflantia germinis eflet con"cIata con,
verfa in ventre matris fux
qo
clt
vas naturs ex-
pirata aeritate
excitacivi caloris,
qui fui participat edentix pcr vim germen finc anima rcmanerec ,
nec amplius iiabcret pnlfum , neq; motum alicujus fpiramenti. Ec fic ad modum terrx niortificaretuc n albo colorato, qux indigeret fpiritu vi vificativo,
fcilicec
aere
in
fpiratur.
Quare
quo omnis res vivificatur , inteira noffra abfq; fpiritu ilto noi
fili
, nam iRc fpiritus eara aericatem volatilem in terra
&
El
portarsc aliqucm frudum

pcrficit. Velis
ergo
,
&
fuacongelare
priaci
licet,
,
amorofo nutrimento
ignis
appro,
ficut infans inrer brachia matris fua:
vide-
CAP.
.
XLVIII.
.
quod diSus ignis fitin iito gradu proportionacus, quod vim fpiritus calidi & humidi non fu-
Qmmodo Artuii & Operator debet aiflodire . r^ rr r r r ntturam r psrttus antntA eUentt.t ficut tormam for-'/
Nam ipfius fpiritus natura calidacito refolveretur per ignis improprii flammam, ficuc virtus
peret.
ntArum. Et quomoio dehcl ilLtm
',,
,r tntelligcre.
Et de
niagni Hammse vircutemparve annihilac ci utocs, ^ / "u.iiau Etdebes , : if^^ ^,/-,, ^^- . "inocca(ualTimilare naturs, fciljccc, quodnoncapias de igne elementali in generacione rerum natu-
menfurA
ignis.
, neceOfarium efl: tibi cuftodire naturam quincx ei,]'entix,fi vis aliquid facere qua: quidem aprima caufa dependec, ficuc forma for"Biapum quar pofuic fe in didis quatuor naturis honorabilioribus , & ertnomiiMita anima elementorum , lumen clarum,& fpiritus quintaccflenticE. Et quia omne formacum fubltantiale immediate descendic ab ilta caufa proxima quinta & nos clamamus eam aiatrem macrum omnium aliarum formarum. Fili non debcs intelligere quod h^c tbrma fpiritus fic nec calidus frigidus , ficcus, nec humidus , nec mafculus aucfemella fed intellige, quod caufa magn^ perfedionis ejus actingic ad quamlibec earum quatuor naturarum , nam fine fpintuifto noneiTetcomplexio in aliquo complexionato, ficuc maaifefte cognofcim.us & videmus cum complexione certa experiencia in ligamento quacuor elementorum , qui quidem contraria qualitate fibi ipfis repugnanc qua repugnancia difi:orum elementorum concrariorum non poflcnc concordare quod in unutn redirenc nifi eflec illud nobilifTimum medium, quod confuse per omnia vadit elementa ia qualitate fuaruni naturarum participac. Idcirco fili , fi iftiid vis cognofccre, illudeft quwdpnit incer inimicospacem & ad illud convenic accendere & gratia exempli , aer & aquafunc incer duoe inimicos, aerinter calidum frigidum , & aqua fimiliter cum fit interhumidum &iiccum, fcilicec inter aerem &cerram. Ec ideo quando volumus , quod ficcum conêrtacur in humidum capimus inftrumentum quod eft in aqua, quas quidem participac per humidum humido radicali , lcilicet, vaporihumidicatis aercjE difcordante a fijo plilegmace aquacico in quo fpiricus quinqui eft materia tus delatus eft fine quo vaporc nollri germinis deportati in fuo phlegmace quod defceadens a didogenere gencraliffimo, non posfet congilari. Ideo cibi dldum elt, quod bene fcias fubftanciam aeream difponere lapidis noftri & fubftanciam terra? ejusdcm lapidis , qux eft fua mater, quoufque fincabfque feparatione bene conjundi. Fili fubftantia aerea eft macerianoftrigerminis, quac alio modo aqua nominacurpermanens, humiditas cujus multum calida eft , quia induta ideo opus eft, quod eft propriecace ignis nature:
IDeo ffli
fpiritus
inquancum indigebis ad proportionem exmovetur per totam materiam. Ht de tali fimilicudine natura in qua eft
,
rx
nifi
citationis ignis naturse, qui
virtus generativa, efl cua diredlrix
&
ms"iftra.
Quare
rali
fcias
ekm
,
incelligere.
Nam
ipfa mafMiafa-^
& magna folicitudine in fuo naruoperenon capit de igne elemcntali, nifi rantu quantum indigec ad informationcm fua; matcrii.
pientia provifa
Sicfili
debes cu facere,
infigere in
fcilicec
fpiricu
humidum
didum
fuam terram
naturse
,
&
fuaviter dcfic-
care per calorem,

ficcitas terra:
quem nominamus
efcatefim, ipfe
cnim patitur fenfum
quiafufficit ei,
&
quod
fuftentetur per ficcitatem multum debilis ac cenuis ignis. Ec ciim cotohocper calo-
rcm fubcilem difti ignis fua fibi nacura excitetur, abfque tranfgreffione virtutis illius quia per illam
,
&
ad profundiushonorabilis materispenetrat& intrac Ccuc anima corpus intrac hominis ad vicam dandum. Fili , hic eft veriflima fubftancia aerea , quam debes per ingenium nacufpirituF calidus
,
rale cogece
& eamin
corpore fixare
projicias
,
ne mortifi-
cata remanear. t
poG hoc
fuum phleg-
ma cumomnibus
&
fuperfluicatibus & tunc habtbis fubftantiam terream bene difpofitam per humidi tatcm calorem , fine feparacione unias ab al-
&
tcra
&toram convarfam ad naturam

fuic
acris
,
quod
efl
ligamen facSum
per didara
,
aquam
qui
medium
ficci
&
humidi
&
& inceratio natura: voca-
tur, auc naturalis , eoquod nacura facit eam pec generationem & vivificationcm rcrum mortificacarum , quando pcr fublimationem contermi-
nac ficcum cum humido e converfo. Hxc enim mixtio eft naturx, quia cum igne fit, & finc illo non. Ideo necefle eft, quod de muitum (ubtili terreftri , & fortiter digefto ac fubtili calore aereo
fulfur fit compofitum quo didium humidum
,
&
ficut in
vafe natura:
in
&
didum
terreftre fimul
,
mifccntur fubtilitw
les petias, fic uc
& per minimas &
infenfibi-
minimum
terreftris ficci
& mi-
&
uno, ad quantitatem fimilem de alio congrcgentur fimul tali modo, qund unum rjec aliud feparetur a partibus gcneris fui , ficuc pcr eorum fublimacionem apparec manifcfte. In qua ccrta & approbaca experiencia videcur , qu^d hoc totum volat & afcendit vel intoto remanet inferius. Ec fi,c per artem juvcDitur , quod nulla parcium
nimum humidi ad
quarttitatein unius grani de
&
Tom.
I.
R.<3q
fcparatwr
7fy
Bibliothecx
& &
Chemicx Curiofe
C A
P. L.
a.
feparatur ab altera , poltqLiaai nariira hxc coUigan.iiracum magna veric cum majori & minori, culofa lolicitudine. Fili , hoc totuni tit inprima
nortri lapidis creatione
,
mixtio, ahas vivorum unio qua: pollunt colligari in elFcntiali fpiritus quincs u:iitatc cllcntia: per alterationem adco qubd nunqusm po'tca feparabunturafuis homogeneitdtibu>, hcut pollea vidcbitur per experientiam fublimationis qua; potefl aggrcgare hoc, quod de
,
,
akeratarum rerum argentorum alteratorum

elt
&
Quomodo NiturA elememales exeunt mnCculo ^ famina aci fAciendam generationem.

dc quatuor naturis fupra didis , ac alis du2 a fcmclia dcpendent , unde vis eftquod inlimul habeant pati in mutatione fuarum natucarum tantum donec fupra dida virtus quinta ponet ea in vcra concordantia , & ligatura cum eis pcr talem ligam , quod nunquam ad rinem termini luxmixtionis, aurper feaiic per accidens feparacur ab eoquoufque per corruptam fcparationem edifts virtutis venit ad fincm tcrmini fuae commixtionis , & fit de toto feparaca diilbluta , & deligataa toto compofito. Et cunc clemcntapotentiam non h.ibent fe retincn-l di, fed fcpa.-ata remanent , 6c d ftigata elcmentarie unum abaltero, quando eorum ligamen, hoc| eft virtus quinta pridida feparaca & diHbluta eft ab eis, tanquam res confufa & dcfolata, qui fuunr"' gubcrnacorem amifit. O vos pueri filii dockrinae deaurata: , notctis hanc nobilirtimam virtutem, {t. vultisquatuor elemenca fimul per unitatcm ligare , quiu fine illa mixtio vera aurigraph^x ncque unio rieri poreft ipforum. Et cum iiiafitfuo tempcramcnto quod ex nobili concordaniia nafcitur cum propria menfura delcendente a fuperiori natura, qux natura habet in {c Philofophiam & fcicntiamfepcem arcium liberalium quibus operarur. Qiioniam ipfa in fe portat omnem Gcometricann
fili
autem CUm dux
a nâfculo
uno genere
eft.
FoRca non dLbes ignorare
quod
ncccilecft, ut medicina noRra de una natura uno genere componatur componi debeat.
&
&
CAP.
ab tmpuro cr
artts
if^tmufisio
,
XLIX.
OujmoJoSublimatiefeparatpurum
^ mufjdum
per fubtilitatem higcnii
crnaiu'. Eiquomodo dehes intelligerc anicjuid efl
mnm. Et
Aima.
POfteafili fubiimationoftra feparat totum purum & muiidum, quod coiledum eft Mercuriali
unitate
dis. tt
a fccibus gnlTis terreliribus & immunideo tibi necelTe eft legere fcrutari ,
,
,
&
mulcis confideratio.iibus rationalibus ftuderc fuper ift- regimine , quia hic eft torum periculum,
& utilitastoca,
totii
nquc magifterium,
,
fcilicet
puerum noftrum infomiando ac animam in corpus ejus infpirando cum humore & calore ven luminis & clariquinti, quandoquidem tunc videbis tranfmutari matcriam dc colore in colorem , nec inteliige quod hoc vi fieri debeat , fed per inge,
formam,
meticx
& omnem rem
niu-n
cv
,
fubtilitarem, qtias anatura debes incelli-
liir
terminat virtute Arichper ajqualitatcm numeri certi, & per
per ipfius fapientiam habet natura multamfolicitudincin habcndi, tsi deportandi materia
gere
nam
ad fuam perfcdionem. Qiiare fi omni tempore defi Jeras opus invcnire per nacuram, adminiftra fempcr natursdifponere fuam matcriam cum fcientia tota in igne, fecundum quod natura eum difponere requirit & petit. Namtunc fuum propruim faciet debicum quia format, collocat & pcrmutat materiam & non tu, quando eum reperit, quod
,
,
notitiam Uhetoricalem , intelledum fuum ducic de potentia in adlionem. Vos crgo filii dodrinar, debctis hoc inflrurrentum cognofcere, fi fcirc velitis& cxpcrientia ccrca videre virtutes influxa5> rcinfluendas, tamnatura: fapientia, quam artis
&
fagacicate in fuis compofitis.
CAP.
Be
Intcntione-, per
LL
ft Vnio quatuor elemen
,
per arcem refpciftu principiorum nacuralium fibi appiopriato ftabilitata eft & prxparat maceria, tun: natura per folicitudinem & intelligcntiam in obedicncia materia totam perficit materiam. Ec ficut nihil habcs agere nifi adminirtrare natura: , eo quod nulla f irma , excepta anima eft movens matetiam fecundum proprium fuum adum , & line motu rcs non poteft generari. Ec idee ab anima totus provenit ctfedus. Non quod intclligas quod
,
quam
torum. Et quomodo poteftferi

Q- quare
^ quando
eft faBum.
facias fili unionem fpiritualium elementorum , opus eft fcire quod per intentionem fixandi ea velis unire ad finem ut ifta
, ,
ANtequam
unitas fixari
polTit
quoufque ipfa
refiftere pofTic
fccundum quod fit organicum corpus philofophicum & habeat piteftacem vit^ in animalit
,
hoc
libus. fed ficut operator eft in artificio fuo. Et ideo

fili
hic anima non
eft virtus
fcxta
,
qninra quatuorelemcntorum
qux
,
fedeft virtus fupra refultat,
contra bcIlHm ignis. l-ili, ignis eft pioprietatis talis , quod nnllam rem corruptionem habentem pati poceft imoipfam omnino fecundum ejus potentiam annihilat cnm fua proprietate, vcl ûod nulla corruptio poll eum fit per diftcrentiam magnas contrarietacis , quc eft inter proprietatem ignis,
,
& de pu-iori cllentia quatuor elementorum. Ec ideo in fphxra ignis quiefcic & ibi habicat per
continuum motum
,
ccfte eft tibi,
&impuritatem aliorumelementotum. Ideo rilinequbd pt imo habeas ek-ir.cta prapara-
&
caufa fui motus eft ejus ca-
!or excitatus naturalis per
ignem fimpliccm
,
ele-
mentalem,
ficut in
eodem
gradu. Cuftodi ergo
cum purgatione philofophicali , quoulque tu h.nbeasillam puram naturam ,quEpuroeIementof ft appropriata, (:$:prima.' rei a ccntrofpforum extrare
ipfum nc excat iu amoce.
pra: calorc
nimio
&
habeas
eum
Qix informa cryitallina clara& refpiendenti,& hic, ert, illud clementii ignis dicitur, qui eft incorruptibilis.pcr quemdicunc philofophi , quod corpoid
ra refolvuncur in argcnrum vivum

fapicncia
eft.
quem
aufcrre
Quia jam cibi diximus in capitulo formr majoris quod terra quam calcanus non eit purum elementum fed elementatum a vero
,
quinro elemento
quia ui fuo cencro reperca eft
virgo
Lib. II.
Se6t. 1
Subfe6t.
V.
L III.
719
C;^
(^
virgoS: vertimvirgiiieum elementun & fic de aliis elementis iiicelligere debes. Hic icerum tibi dicimus, quod omne illud, qiiod non cric de pura eieinencorum natura comburecur , & ex coco annihilabicur
,
C A
P.
Be Vlnute Ufiiverfali
2< cofijungtt ea
^4; feparat eleme/ita
& tunc ipfa clemcnta pura, clara & mun

,
O" ftde
tlla
eH creata
da rcmDvcbunCstfi ccrra refplendcns clariorcryftallo. Ec li.inc purgationem iaciec fuprcmus crcatoc quoufque magnus mundus in fuam primam rem convercetur, fcilicetjOmnia elementa *in fuam primam eifcnciam , qiia: poftea ignem cceli non cimcbir.qiiiacunc motus naturx luprema: infemet rc manebic abfque aliqua corruptione. Sic Fili opus
in univcrfali cogttitionc^.
tuum habes huic operi affimilari, quod nominatum cft minor mundus , purgationi magni mundi humiditatis liquorofs. Ec ideo ncccfle eft quod quoufque motusei abfque aliqua corruptionc per- de metallis perfedis eam trahes ,quia de iplisvemaneac. Ec cunc amplius non timcbic ignem , fed nit nortrs perfe<9:ionis terminatio 6c claritas quinfimul omnia elementa magno quiefcent amore. Vi- ti luminis. Hanc igitur virtutem extrahesper fide igirur quantum creatori fummo tenearis qui milem virtucem ,qui ft in rebus crudis non tcctibi dedit elTc ad falvandum tc,& talia tibi demonminatis per extremitatem fed terniinatistantumihavic fi ca videre vis aut habere. Ideo Fili fcito modoa mediocritate, a quibus feparabis aquam, ci n nulia rs imbuca corruptione poffit pati vei ignem, acrem& tcrram, &:i!i:a quatuor elenicnta tolerare ignem, nec igais in fe pari corruptionem: cruda funt in,prEgnata fimili virtute , fed magis oportcc quad Lspis mundusmagiftralicer traha- cruda per fuorum vaforum naaceriam & rations turlepararusab omnibus immunduiis & toeculen- potentia: fux naturse crudas dcbes attrahere na^ tiis corruptibilibus ancequam prarfumas eum tixaturam magis codam calidam & humidam & acre, qiioufqueficnaturapura^quieft rcs puro ele- ream fubtilem qux ingenio natun congelata , menco 3ppropfiata& prima; rei. cft in (pecicm& naturani mctalli in fua propria
,
,
quod quardam vircus influxa iaomnibus elemencacis corporibus.quia fine illa elie non podenc fed in homogencis rebus terminatis dida remanec virtus in miueralicace perpetua, & eft illa , qua omnem caiorera liabec paci , rationefux perteâx decofiionis in tbrma
,
CErcum eft Fili

clt
CAP.
ômodo
tota
minera
influxa.
Nam
ifta
eft
magis propinqua
LII.
ejl
Snbftantii Lapid^
imfr^gmta
quia magis propmque defcendit a forma formarum,qua: nullo temporeadjungit fe nec convertitur in formam metalli , nenatura:,
quam prnna,
,
igne Jpirittis quintct efjentix.
Et dc^
Gnmma
)Q Cias
Fili,
Philojophoritm.
quod
fubfliantia
Lapidis noftri
eft
to-
quel5cict,quoufquehabeac in fua naturacruda& pontica & amarum metallum,& quod illud crudum paflum fueric cum coSo , & contra coHum per, crudum. Etcali modo, Fili, velis antiquam formam
recipere
ta pinguis
& ignc impra;gnata, in

qsint^
quo movetur.
nofler qui
cum omnibus
eil
fuis
fc cft abicojidicus fpiritus
efl"entia:,& ibi ha-
bus
vcl
quia hxc
vera fpecies
partibus iubltamialipura natura cla
&
"birar.fcilicct in fplisra ignis,
cum Lapis
,
ritatis verje,
&
per
novam
velis
eam
corforcare
cftfpiritus qtiintus
eft;
cotus igneplenus,
&
eft in
omnibus quatuor elementis divifis vel nn divifis, &in omnibus habitatdraco,fciIicet ignis, in quo eft lapis nofter aereus,ha:c proprietas eft in omnibus mundi compoficis. Ec ideo difium eft, quod Lapisnoftereft in omnibus compofitis mundi & per totum mundum per illos qui bene intelligunt fed differentia eil inter Lapidem & Lapidem.Nam temperamentum fieri non poteft,nifi pcr fermenta qua habenc neceifario fixare Lapidem, poftquam verfuseft innaturam metalli,fcil.fulplinr & argencum vivnm & non exit fermciitum de hoc el hoc, fed de Sole & Luna tantum.Cum nihil petimus , nili quod Lapis convertatur in fuum fimile quia de ipfis eft totum temperamentuni, nec fermcntum eft antequam dida corpora in fuam primam materiam convertantur. Nam convenit quod de o!eo & multum fufetili terra fcrmentum fic CQmponendum,fimiliter&medicinamper ince,
,
ejusaugmentare virs per cccleflis influenti. adminiftrationem. Nam opus eft , quod natura juvetur a natura , & inferior fuperiori indiget , & ficuc maceria foemellaE indiget conforcacioiic quod perficiatur a materia mafculi fui, ficut dixiius , quod virrusmafculi tempcrata in calore & humore , temperat ac conforrat virtutem pafTvam, ad retinendam germinofam virtutcm , & run pit, & ducic omnes frigiditates fuas exce(Tivas ad remotam regionemper fuum appetitum in virtute coekfti , qui dicitur forma , lV mater formarum, defcendens in virtute conjunda cum propinquio:
re natura metalli
fluentia
cum
fua virtuofa
&
fubrili
in-
fecundum ge, iirplendo formas medias , nus &formam materias, cum complexione veriffimi amoris. Nota ergo Filihas tres virtutes. Prima enim defcendit a primo motore , aut i motu ftellato, fuis figuris. Ec iftam in noflro tefta-
&
mento nominamus primam formam formarum. rationem naturalem , folutionem & indurationem, Hxc eft prima forma per quam inferiores materi quoufqnefic canqHam fubftantia una gummofa. Et tranfmutantur de forma in formam tantiim per
harc
curfum &inftitutionem naturx. Et dc ifta forma natura fatis habet ad formandum,& ponendum de , potentia in aftum fua prima compoiita per matepoceftatem habet ter medicina,qua; convertendi rias elementorum. Et ifta forma non potefl obequae poftca m.edicinam, formata eft dieos efte arti. Secunda virtus eft virtus infufa ia poft fupremam de di(5to fermento compofito. Et difta noflrafcr- materiis elementalibus compofitis, quam traliere mentafimpliciafuntnoftra prima o!ea,de quibus ab illisma.teriis opus eft tibi in quibus eft , per compolita noftra fermenta facimns, qiii funtmagni modum convertendi genus fuum ad primam fuam quantum elt pofvaloris medicinse. Qnare nifi fcias duo corpora nacuram vel appropinquandi perfeda adprimam fuamnaturam reducere , non fibile fus primi rei , & ha-c eft arti fufficiens,^ poterisuliafe-rmenta compofitahabere. quia matetialis <(t. Et in hoc pundo ars non
,
,
,
gumma potentiam habec convertendi ad fe omnem aiiam rem cui adjungetur. Fili, haec gumr ma eft noftrum compofitum fermcntum & fimiii-
Tom. I.
J3q
pote^
740
rocelt
Bibliothecx
,
Chcmicx Curiofx
tate coiwraria, ficut
fit
naturz , quia dare uon pocell liait facit nacura tormam fublbiuialein rebus , cScintenoperationis oer inênium lua; nobiiis naturam ad quod tivx tiidco ncceOe ell arti , lubltantuhbus fuis de recurrat ad ob:mendum ad formandum unum formis , quas jam crcavit ;_r.,.^ ipfum quod mas poccntia tali ;i , cu corpus nunquam tencat .n: docerc te , ijuomodo pocea.Tliiiilari
,
eft
calor
&
frigiditas. Etnifi
eju(dcm generis, ficut calor tolerabihs & intolerabilis dedruens naturalem fenfum. Et ideo par-
vaHamma
cito dcvaliatur per
fux excellentii
majorem , ratione magnz ,quam habet contra illam.

,
quod niagno tempore nutrirec fuam parvam flammam ac longius comburitur& conilimitur parvo temporc pcr magnam flamcrea- maiM, ^.: tunc aboletur parva. Et fic cibi la revetis iliud corpus trahcre a fuis counx)fitis lacuni quod omnes res natura in uno momcnto qualiik cibi ollcndere fuam creacioncm tis fadts func, Sc in uno momento cortuptae. Et pogeactum ter convertit maceriam de potencia in
' :
Nam humidum
fubtiiis liabct nerationis. Anifta igitur , t-ili naiura, ut per opcratur iDultum inipiccre qualitcr quaninfequi cam , artem ei alTi.nilari valeat Hi polhbilc, eit non quod tum eft poifibile , & illud
, , ,
itea in alio momento conltant & iunt quoniain oinncs contrarietatemhabcnt , & in illa contrarictace aha: res funt exccllentes & fui.t omnes unius gcneris,& aliqiiaeahiomnino contraria:,&: in omnibustamen hoc fuperantur virtutibuS. Et ideo quod per ingeniu.m intcUeduale fciat lupplcre in eis operantur cbntinuatim in ilhs,& continuatim delidcrat. noftram rem naturz, (\ ad dtfedum quare potes incelhgere Lapidisnoftri quipetHci.urpernacuram , & illa fimplicicer naf- patiuntur per vits noftrs abbreviationem loncorrupcionem ci-ur dc certia vircuce , quam intelligere potcs per gitudineinque & durationem ejus , fccundum comfecundam. Et quamvis dixerimus, quod funt tres plcxionem aeris continentis.hi hoc magiftcrio Fili, ioi-mx, non eft camen nifi una tantum fola , quia indiges.unus ell temperata; comple duobus acieis noti accipic fincm terminacionis , nifi pcr naturam xioms,5i âpis nofter gcneracur, quia ii cft P.^':,!'^"'" genens in qua per curfum nacur<c intluxa
,
, ,
fui
capta 6: condenfata per illam in formam ftantialem, fine qua nulla res mundi poteft vivefubre.
&
eo virtus vivificaciva,qua; eft (icut inftrumcncum aiiimEE adcorpus. AliusâiJr eft complexioiiis non
temperatii:
,
Et ad hoc fjcicndum intelligere nosfortihca-
ficut
n>us
miis,
ad apctiendum inteliedum humanum
ut fcia-
amara
tibi ccrtificat.
ponticicas terrcftris aciica Qiiare tibi fit revelatum

,
&
,
qaod
didla virtus
ell influxa
humidis radicali-
quod dc natura
liditas
frigida ell in quarto gradu
&
ca-
biis,quxfunt imbuta in partibus eflentialibus rerun compoficarum Mercurialium Cs: elcmento,
lida, inprimo:frigiditaselt caufaponticitatis.
Ca-
.rum purorum
quiti de dido iiuomnes partcs cflencialesomnjum Mercuriorum,&omnium,qu2inmundofunt. Et pcr haic omma, qix habent cremcntum & nutri,
& non purorum
midofjdi:
funt
ir.cntum, creicunr
tibi
&
nucriuntur. Eili gencraliter

.
loquimur
-n oiiini re
&
l\
intelligas ea
qux
tibi rcvelabLincur,
ca tene fecreta.
Nam
calis cft
h.tcvirtus, quod fine ipfa non porfls ligare , nec "nutare , dcficcare , calefafolvcre formare , tranfmutare cere, humedare, neque animam in corpus poncre per hanc autem elemenca ligantur. Et nili, Eiliiper th:oricam naturas intelligas, nullo tempore pcr pradicam fcics opustuum corrigere , ncc eornm inenfuras intelligere , fed potius in errorem cadcs,
;
vero caufa eft amaritudinis & acuiracis, per quam acuicatem foetet 6: puiigic muhum.A habec virtutem aperitivam &c incifivam , ficuc apparec per fuxadionis potentiam. NamiIlud,quodpung>f & penctrat , ficit unum ab altero leparari , comminuit & corrodit. Et ideo potes cognofcere, q"od res acuta: inter ahos fapores ,qui funt de cahditatecaulaci.lunt magis calidi, ûam aliae.quia lullampoflunt imprefnonem facere talem , hcuc ^^^^^^ '''^^ '1"^ ^ caliditate exceHenti procedit. Ec ideo talis res fic con plexionaca per fuum calorcm poteft lemper diflblvere & refolvere humidum in vaporem convertere . & illud pntrtfcere, virtu-
&
&
te caloris innacuralis
vel ejus impreflione
quae
quidem anoftro argento vivo venit, cujus amaritudo defcendit a natura lapidum,& eft acuicati vicina, quia rodit & pungit ficut acutum ponticum,
,
tlcviando per punduin contrarium, quiâcet in

cafu fortuito.
CAP.
De Natura
LIV.
,
menJlrtiUiffatcrJtis
,
in ijua
contta ncttur.tm. Et de Re
(jttx.
eH ignis corrumpu
totam naittram.
POft
hrc,
Fili,
volunaus tibi revclare naturam

,
in quo ignis contranaturam eft, qui totum Ljpidem noftrum in quendam draconem tranfmutat fortem gutrurofum qui ingrolfat & impra:gnat matrcm fuam. Et dici-
minltrualis foetcntis
profunde. Ec ideo reputata eft fubftanprouc alias fMtct cxpericntia. Nam t\x groflx quando calidum acutuin incorporatum cum amaro in forma aquje humid.T , ingreditur magis profundum corporis dilfbluti,& corpus fi (it continuatamr in partibus humidis , impcdiunt partcs grqffas falis , qux non poflunt intrarc corpus cum calido acuto.Et idco ciim fic icquellracum a fuo loco, nonporuit humidum habcre, in cjuo pofflt contifed
ita
,
non
mus
q'.i6d
nacura ipfius
cft in fua
nativitate pri-
ma
,
in
complcxione
frigida
&
ficca in
quarto gra-
du &
fubltantia ejus eft pontica:fed per fuas di-
congelandum in profundo fui rcmanct metallum diflolucum & impr.-Bgnatum acalido acutoin formaaqux.undecxirno(Irum argencum vivum , id quod ab eo eft diflblutum.Ratro quarefal apponicur eli, ad cxtra trahendum ignem contra nacuram qui Lapidcm noitrum
nuari
vafis
,
fcd capit fe ad
&
gcftiones
mutatur
tcria
& decodioncs de natura in naturam & de fapore in faporem. Nam cum ma-
fubjedum fit tranfmutationis , ftatim ipfa pcr fuum proprium num.rum in fe contrarictatem recipir. Et fic etiam movens fecundum id , in quo licctcontrarictatempofledit,contrarietatemtranfmutitionum, fecundum contrarium captum illius
entis, a
corrumpir. Aliaratioeft, quia abflerfivum eft, mundificativum unduofitatis. Indiges tamen confervare pondus,quia non expedit,quodamarum fuperet calidum acutum ,ut non impcdiat noftri La-
&
pidispucrefadionem. Qiiia nullum animal poteft gcnerari pcr ineptitudincm & inhabilitatcm fua:
putrefadionis. Natura animalis , qus menftruali , talis eft quod mortificat
,
eft in
,
noftro
quo movetur contrarietas. Nulla res aliam corrumpit , nifi illa , qui fuperac aliam in quali-
& obfcurac
noftM
omnem rem
Hc obuiiibrat
atque denigrat aerea
Lib.IL
ttoflra
Sea:.III.
fa
Subfea.V.
741
omnia
& omiiem atiimatam

,
jit
&: dern;ca: res virides
rem corrum.. & humidas natiirales,
qas
func gencratje, aut in viagenerationis.acerbat folntas , reincrudat res coiias res duices
congefationis humidi radicalis Mercurial &ru3 terii.inationisinmetalluniperfi6tun.Ergo ,. .f, quod illa mttalliua huniiditas jan. ttrmniata in for
&
,
&
&
de calido frigidum de licco madidum , de duco molle , de ponderofoleve, de .^rolTo fubcile facit. Et hcBC omnia facit aproprra natura fua prima peroperationes certas.Icem alias ôccntias habec meliorcs.quia vivificat on.nemortuum onine nigrum dcalbac omne animatum generac, res ficcas htimeftachxc a combuftioneconfervac, dulcificat & dulcefcic res agreftes, humidas & fi igidas lenic, res liccas, amaras, os: calidas mollefcic & m tcmperatam complexionem portat & reincrudatas in majorem decoftionem ducic, de 5 frigidocalidunfacit de ficco humidum tempe, ratum, de leviponderofum ciun mediocritate, de
terminatas
facit
, ,
,
,
&
mammetallihabet adualitcrpotentianj& naturasr) menltrualis> ideo vocata el. prima nolki Lapidia extremitas.Apparcc ergo.cutr. Lapisjioheranarura luaproveniac, quoddillblvicur
illud
,
u\;
relo vicur
,
irj
abfque pra:judicio \ux natUias & ui crementi , cum primum rcgin en & gubernan cntiinj Lapidis noitri fit relolucio & tern- uiatio .ua in ar,
& ideo declaratur tibi in qua forLapis noiler e(t tradustam acoiporibus.quam ab argciu vivo. Quoniam natura nienltrualis fcegeotum vivum
ma
tcucis erat,& elt
ra argenci vivi,
Fubtili f.icic
grolTum, quod
,
cum
fiii.plo
3
participar,
fimpkx condenfac
tarx.
rarificac Ipiflum
& fic opera

dillolvic
,
tioncs concrarias habet qusfunt operationcs na-
Nam quando congelatum quand^ dfllolucum eft congclar
efl
Non mirum
ergo rili , (i virtus ralis menfirualis ponacur in cordc tuo , 8c diligentcr perquiratur , cum fic generatrix iS: gubernatrix totius naturx. Et
iffa elf
adhuc corum contincns cum nacuper calorem illius in naturam mCcalli lit corgelatum quia cal(ir iliius niuluplicarus in fubiiancian aigcnci vivi , elt ubique ia fubltancia humida argenti vivi vapoialicer n ixtus pruiis virtuce n ixtionis vel contmuationis h( mogenex in forma IkjUoiis aut aqua: clars. Et per fimilitudincm principii naturalis dicinus.quoudiffolvcrt tacias Lapideni , quoulque lit f tlus aqua qi.od aigencum vivum vulgarefacere nequit propcer detedum caloris O^ humorum in quo necef-
cum
ie efl
quod Lapis
continLietur in fornialiquoris
Igitur app3rct,fi
res vilis
,
qu.t per feipfam vertixur

,
in
,
nobiliifimam
mirabilcm
,
ac pretiofiQlmam
rem quam
ciim
nifi
non
fiac tranfitus
per medium.
,
de txtremo ad excremum, bcne nos in-
rem non crcdidiffemiis fium. Nora quod hic

,
nifi
vidilfemus ejuseffe-
tcllcxilli
virtus rccipit animario-
in
humidum
qubd Lapis lins mcnfiruali non poteft dil'olvi, quod efl fpiritus fcecens. un-
Ec fuper hoc videas fi leiu a fuo elemcnco. capirulum innoflra pradica, quando dicemusde corpore &fpiricu, fimu! dando exemplum de generacionehumina. Ecde ifta dicamus adhuc in cap. 27. & alibiin 48. 49. ante- 5ed Ipiricus fecretus. Quoniam ibi intelligitur de proprietace indurationis menlliualis, quiparticipac incer duasoperaciones., fcilicet inter durationem,& mollificationem Ec hoc bcne fi intelligis, cognolces qnod virtus mineralis, five in terra Civc m aqua portatur , & deportacur , & coofidera bene fuper potentiara fuam, quianonrecipic determinationem, nifi a fua
,'<v;
nem
de aqua viva excra6a eft qua: nobis apparer ficca. Nam argentum vivum vulgariter incelledum in fua pura exiffens nacura non poceft aiiqua cor poramutare ,ni.fi in fuam naturam in quam commutatum convertitur , quando mutatur G fit ^qua clara in aquam claram mucat. Et nifi mutctur, non potelt mutare , nifi in fuam nacuram. Et iffa mutatio fit per rationes capituli praccedentis. c hoc quia imprignatur tali virtuce , quaefemper deterndnatiOiiem recipic in maceria.five fueric ma& ideo plures deceptifunr. qui practer racioncmcrcdunr,qu6dargentun. vivum
teriaterrea,five aquea:
tale
propria maceria.ic recorderis.quodpocelf e(fe terreftris vel coslefiis per incromillam virtucem quas in ah"quo ab agcnce excraneo fufFocari non dtbec.iub-
vulgaricer inielieftum
in ipfo
,
qux
mucare
fa(3:um.
per nacurams , pollec non eft, corpus in aquam viâm tranf, fed totum non valet unum ficum putre,
,
limicrgo Mercurium in quo eft talis virtus, quia fublimacus virruce fua congelabic Mercurium in altam medicinam. Sed non ficc nifi fublimacus.lJndc dicic Avicenna quod primo nofter Mercurius debec lublimari, &primumquoddebet fieriinopere, " efl quodfublimes Mercuriura.
, '
Ideo intellige ut prsdixin us

,
nam
fic
in-
telkdum
videlicec vuJgariter
CAP.
^^modo
Artifta.
LV.
,
(^ Operator fe habituare debeat
ad inveniendum diBum MenHrmlc^j

inte/hgere
natumm fuam.
qusrendo, fine quo nibil opus eft ad naturalia
,
POflFiii
Mcnflru.ile
fieri
,
nacuralicer
potcft
ad iHa, fcilicet , in quibus naturam incipit immediate operari qux cjuidem principia naturalia funt adhsrentia multun. curfu naturi fuis propriis fubftantiis ficut funt prprincipia recurrerc
, ,
di6ta
humidi radicalia,qua: per eorum naruralem

folis
calorem excirarione ignis

niuntiir
iti
cerminanrur
,
&
fi-
fubflântiam mecalii
,
quod nunquam
poiTibile elTec fieri
ni'i
naturar mecalli parcicipa-
renc. Qiiare dicimus,

tas noneft ni^r
quod brcradicalis humidiargentum vivum fubftan'i: calore
fiilphucisimprsegnata.Echicfulphuriscalor.eflcau-
corpora Solis & Luns in fecundum fuam naturam alteratione modica, quatn appellamus proprie combufiioncm & perditionem elementorum realium & confufionem fpiritus anims & corporis. Ratio efl, quia non habec rem qux patcicipac incer corpus & fpiritum , fcilicet argencum vivum prsdidum & merallum perfedum. Ec hsc res eft illud medium quod pocentiam habec faciendi concrarias operariones,fcilicec elemenca difligandi,& illa ligan(li,& ab omni combuftione & combuftibilicace confervandi conrra bcllum ignis. Ec tamen oportec , quod ignis excitans ei moderecur quoniam ficuc plumbum adjuvac argentum , quando examinatur & cuflodit 4 combultione contra pugnam ignis , & eft ibi piumbum locomedii pofitum intcr argenrum & ignem, fic illud medium defcndit elementa a combuftione,& adjuvac,& jungic per propriecacem fuje nacurx, corpus cumfpiricu & fpiricum cum corpore. Er ideo clamamus ipium medium inter corpus & fpiriciim. Sed eft adhuc aliud medium quando corpus conjunftum eft cum fpiritu & c contra , Sc illudeft generi metallico propinquifPmum. Unde pcr noedu &t cranficus ad excrema perfe6la,per
,
non cranfmucac aquam humorofam niu

,
742
Bibliothecx
Chemicx Curiofx
. ,
ideo quoniam virtus fulpharis non dominatur fufit de mo con X pitet.quod nullus craiihtus pervii turemargcnti vivijUcc poteft luam claritadifpoUtioucm. mcdiam per nui trano m allud , tem inctallinam confumere fpcciticam fcd lolumpraCticaiis dcclap.-out cibi per hguram arbaris irodo congclat eam,& fixat ulque ad gradum podifpoficio iU-^t media liia.quxparrabiuir. hili primo fuo efle , 6i ticipar molii'ici argcnci vivi de propua diiruicimctalii in alio laccre. Cumdepropna
vircutisGjbcoufervationefpeciei nctalli,quam argentum vivumtenet materialiter, lecunCum talis proportio lulphuris CSi dum nacuram fuam pocencia , ^: fubltancia iliuis nacura fua pofucrit dc fpecialicer formam .S: fpeconaituic argciui vivi rcvcletur, sd attum.&de fado ponit ideo tibi vapor fulphuris & argenti mccaili, aquo ciein tahs &: natura: operc q>K)d txtrcmicas inmediata in argcnti vel altenus mctalli corvel vivi eri: auri, iicu: caie uoncamen phm6e'i"eea Ji^^.ncum vivum Et omne illud venit a divcrla dcpuratioue dipus. accipinos illud tt ideo fcimus facerc p?r artem. fti vaponsdigctlione.vel decoftionc, quam accemus.pro menlbuali in rcali. Et in aiio laccre lunt pit in propria fua mincra.Et ideo bonus Artifta cacircil tinis repei tus iplis quia in
tcltatisfujc
. , . .
omnia
cularitatis
perfcai opcrationis natura:. Mcdia pic mccallapro n;ediis m opere magilterii, & fpecft argen- cialucrSoicm & Lunam. Ideo, quia UU duo venedirpofitio ilta duarum extremicatum nmt in coxqualitate temperata. & muhum deputun vivum cxtradum a dida prima cxcremitate. Qdod quidem appellamus mcnftruale in opcreartis raca dc fulphuris &argenti vivi fubftantia coda punma aqu.T cari faCtJE ingcnio naturi qua: in ra & bene digcfia ingenio natur^ ad quam pro,
iretaila
ii^f co.ig^latur.Quare ipnure co.igiiaiui.ûare fu'phure
dida
,
aqua nubis aut phiegmatica
aqua ficca.non fed aqua cholcrica,

e(t
pornonem
igK- calidior, Scdprincipia vera radicalittr naca, dcquibusoperarur natura illud, quodfupradidam Unde eft, lunt veraciter fulphur & argcinum vivum. rcmotoE mulcum exeant extremiratcs dox qui
,
vcxaret A\ a principiis naturalibus fine rcalibus mediis pro intentionc facicndi vclit incipcre.
Arci:la in
fe
vanum
C A
P.
1.
funt
fcias,
ra;
cum proprio medio qui

,
necefiarium
eft
li
vciis principiare,
&
incipcrc rcfpedunatu-
quod De Matcrix Sulphuris prof>ortionati <^ de squipofleniia fua ad ovcraiionem natur*,

,
&'fcicncix,qualiccr fermone ruftico nominaa-
tur.
Flli
hxc
cft
metallica materia
ut diximus
in
qua nofirum
CAP.
De
LVI.
Et quomodo
lulphur proportionacumelt,quod natura fagax

n.^bis paravit
,
quo mediante nollrum
Primioiis rjitHtalihm confufis.
totiim facimus fecretuin m.-^gifterium. Quare noli ignorare quod illud, quod clt didum fccunda ex,
oeneranmrêr virtHtemfucceJiivx oêralionU

in ahis Natnris.
PRincipia
titur in
rcaic.
na'-uralia confufa in
.S:
funt fpiritus foetcntes
opere oatur^, aqua viva , qu.T ver-
iquimficcam, & tunc dida eft medium Spintus fcecencesfunt media fccunda.qus participant in cr corpus & fpiritu n. Et alio modo niminjLU: lulphur & ignis. Et fuiitquen?-admoduin
trcmitas in opere natui ee dicimus mediun in noftro Philolophico opere. Nam opus eft , qubd pec arcificium tuppleatur illud , quod natura reliquir, nam potentiam non habet tranfcundi iiiotu fuo ultra gcnerationeni metalli , quia luam circulatio-' nem coFPplevir. Toft ha:c tibi relucere debec , fubvenire manifefte caufa & res pctfediva, nianifeftataoninibuscxperientiis.quod humidum metallorum infuis calcinationibus non potell confumi,
,
&
quod fperma Mifcnlinum foitum. iiuer menftruum ^ gjnruTi vivum congelatum

,
eft
mediurn adivum
eft ar,
neque ab
tis
Et aqua viya
in fufpluir
eis feparari , racione liia: homogencitaunionis eiementorum qusc paulativc unt ii,
conjunda fimul. Sed humidum Lapidum ftruale , quod congjlatur in tubltantiam embrio- feparatur, ut in eorum calcinatione patet .tantumnis. De materia iita poftmodum fucccffiveinfuo m.odo pcr ignem abfque medicinali applicatiofcilicreatur generatur & mincrali )prio vafe ne. Et hoc tft,qi:6d humidiras in grolla Ljpidum p cct in ru,r terrx vifceribus vel venis mincralibus fubttantia terreftri non eft ligata per ficcum in n ited in gro(T;s & q ictdam fiimofs fubllantia, fubciiis mulnim qux nimis partibus unius & altcrius
ficut
men-
gaca
&
vaporaliter conjungitur in unum , & illic coquitur i: depuiac r -nulrun. Poftea fupra illam vcnit virtus mincralistulphureainfirma vaporisfic,ci
jn plui ibus partibus

jn
humidi
&
ficci.
Contra
eft
qur eam penccrat , &: congelac amoris !igimiae tali , qiiod nunqiiam feparab mtur. Dum
,
irareriam ars vitrearia fubalternatur illi arti. Qiiare dicic Ihilofophus quod vitrum fic tibi exemplar in nollro magifterio. Et ha?c eft caufa , quare humidum Lapidum
vi.tri
materia
,per
quam
tamen mafculi
virtus
fuperet fcmlla-
virtutcm
&
mediorum mineralium
funt atramcnta vitrio,
per coiajuilitatem rei quinti , tunc rcmanent in la , & azoquea , Marcafitx. Alumina Sales & Bauuiia re fixa per arrem temperamento decodionis rax , qux non habent humiditatcm fuair. in natunituralis , quam halMiic matcria in fua minerali ra fixam per ficcum materiale ,fedeft volatilc ac forma quod humidun Mercuriale aficco futphu- fugicns ab igne , humidicas autem metallorum eft reo.nequc ficcum fulph ircum ab humido McTcu- fix"a permanens in ignc. Ideo tali aqua fixamus riali nuilo feparabuntur tempore , quoniam funt aviculas in aere voli.ntes virtutcLapidis noltri.qui U'ii'a per adionem &: panTioncm in iilud materiade ipforum fubftantia propria creaius cft. Appain quo mctalli forrna eft plane con- ret igitur , quod argcntum vivum noftrum niatelcmediun non quod ficargcntum vivum in tota fua rialis ett fubftantia , s: humiditas radicalis omftiriira natura, ciinp.irs Cur naturi jam fic alterata per nium corporum liquabiiium. Fac ergo corpora
, ,
,
co.idionem
til-s parres
aut conftridionem , qnas fu.T fubaccrpcrunt via colligationis vapori ffrfij^-is.nec pcr hoc fulfur inrora fna natura- Quoniim fi elTer luifir cremaret fubftantiam argenti
,
,
elle
aquam liquefadionis
faciendo
&
,
fundendo
inargcntum vivum.
Nam
ciim ipUim fitelemen-
tum
principale
,
didorum
liquabilium
cum
Ji-
vivi per
emincnciam adionis fui dominationis. t
quantur refolvunturin ipfum, Er fulphur eftpater. Et ideo didum cft medium ia opere naturx , k^
.
argentum
Lib.II.
Sea:.III.
6um
ftri
Subfed. V.
Magifterii Lapidis
,
745
Magifte-i
argentuin viviim & metalla difta funt excremimatares fiias , quia fwnt materia inceptionis , teria fir.is, Et ideotibi poteft apparere, quamvis
&
a corporibus in fuo primo latere. Et in fecundo eft Elixir completum, quod eft ulcimum nc>-
& complemencum
tpr..umur aCHmilari noftrum magifterium, quantum eft pofHbile operationi naturse , quod non poffumus lamcn pioprie fuam infequi naturam nifi per
opcratioiiis
rii noftri.
modum
&
non capiendo materiam

non
polfu-
crudam,
pio
,
ficut ipla facic in fuo primordiali princi-
quainvis fine ipfa materia incipere

jpfa res
nece(raria,& ciim necefle fir, quod metallum totum , quod eft fulphur i^ argcntum vivum in ifto fe habent reincrudari, infcquendo fimilitudincm operis natura: in noftro magifterio cum propinquioribus materialibus , ficuc convenic fciie
mus.cum
PofteaFiIi,dercendemuspcrgradus certos excremitatum & mediorum, ufque adfinem, utintelligas media,per quxde gradu in graduni natura tranfit, eundo ad extrema, fecundum perfediionem , & plus & minus. Nam in hoc eft notitia totius operis naturae ac omnium fecretorum fuorum ,& per confcquens totius alterius fcientis.
,
CAP.
De
LIX.
Natttra extremitatum argenti vivi nojlri.
omni
fapienti Artiftx.
CAP.
Chtpmedo Ars
qtioi tn materia
illiui
LVIII.
(jr
HAbes ergonoftriLapidisextrema.
Nuncar-
corrigit
fupplet fertitudines.,
,
gcnti vivi noltri dicemus excremitatcs. Ec dicimus quod cxtrema ejus in latcre primo cum tota fubftancia ejus, funt aquae lconis viridis cum
natum invenit fer mutationem
in aciione pttra form,e.

,
ne rardeat te , nec difpliceat fermo & dodabin us quia per artem fcitam , qiiam virBos corrigimus & fupplemus forcitudines futes iiatur.K. Inadjutorio ejusnos per artem incipinns operari ubi natura dimittit opus. Ciim
Flli
metallo conjunda , & in fecundo latere , Lapis qui creatus eft & illorum medium eft bol & Luna , i quibus exit argentum vivum noftrum , quod eft corpus liquefactum, putrefadum a quo Lapis crea,
drina
tur,
&
fuaoriginali macula purgarum eft. azoqueus , qui didus eft vicriolum , per naturam fadus eft de propria fubftantia argenti vivi communis quod eft radix naturalis, unde me-
quandoa
Fiii leo
viiiim
fit
quodmetalla tingere non poftunt

,
nifi
ûantura ipforum natura excendicur per potentiam fuce primÊ circulationis fux naturae fulphureaf. Et ideo fadum eft opus certum , in noftri gsneratione Lapidis ut eorum tinftura magis accrefcat , cf\im erat in fua natnra (iîc comparatione. Sircias,Fili,lavatoriumnoftrum tu potead ris argenci vivi lavaie naturam , tali modo qiiem nacura ullo tempore non potuit pervenire, quod illa nacura argenti vivi fiet elixir completum. Sed cum in natura , & in fuo opere argentum vivum fli metalla fintexcrema, & extremitates nec habcant pofle conjungendi fe , nifi per virtutem difpofitionis mcdia; , quae eft inter mollitiem arger.ci vi'i, & duritiem metalli , quae per iftam mcdiam dvipofitionem conftat una obedientia
, , ,
tallum creacur in (ua propria minera. Quare ia noftro magifterio tribus principalibus radicibus
indigemus naturalicer
extrcmitatcs du
,
ficut
opus naturse,
fcilicet,
& medium. Unde opus eft
tibi,
quod
opus
ifta
cum magnapatientia habeas fcire,&

,
fecundum quod fagax fapienfque naqu6d monere te, cum intentione tali habcre debes & habes creare primum noftrum argentum vivum , ut habeas convenientem materiam dc qua polTit lapis creari,quia media noftriargenti vivi funt duo propria mctaHla ,& ipforum natura habet converti argeutum vivum in lapidem virtutis per artificium quoniara natura non
facias
tura vult
habuit poteftatem metalla difta tranfeundi in aliam
digeftionem
elixir
ritiei
,
ut per aiiam circulationem
fecifleC
completum,
naturalis
quat eft caufa conjun^tionis inter cor,
&
,
hoc ratione fpitTitudinis ducompadibilitatis humidi Mcrcurialis
&
pus
&
fpiritum
ficut eft in
nerabili.
Item in
omni generato & genatura funt plura media ,quo,

,
terminati
(Sc
&
infpiflTati
caloris naturalis in
per vaporem fui fulphuris, forma metalIi,quemadmo-
rum duo
funt puriora
&
&
magis vifcofa, quam
dum Solem & Lunam
alia,ficut funt azoquea
vitriola viridia
cum
na-
tura lapidea
quje eft S3I
natura Lapidum. Fili
adjutorio naturx hujus vilis matcrix procrcatur Lapidis nofter , quem tantiim quaefivimus quia mediuiT! eft in opere natura: inter fpiritum , corpus materiale ficut lulphur in materia argenti vivi. Et ideo nacura mediance illo convertit argentura vivum in metallum perfeftum , quod metaiium in noftro magifterio ratione fuse depurationis dicitur
,
creavit de fubtili fubftantia fuorum propriorum mediorum virtute fui primi circularis operis. Ideo in hoc ca(u fupplemus impotentias nacurs, fcilicet faciendo corpora dura ,
&
mollia, groflTaque gracilia adjutorio naturae , qua: non recedit hinc. Et liquefacimus cum putrefaftionibus, quoufque ad natnram argenti vivi reverfa fint pcr fublimationem grofTi in fimplum
,
&
redudionem codi
rredium reale inter corpus

,
&
fpiritum.
Corpus
vero,
crudum & refolucionem diflolutionem ficci in humidum.Et omnia hic opus eft facere complementaliter ufque ad finem, ut main
,
&
cîcitur
quando
eft terra combuli;a. Spirltus
teria fimplex melius

ftivae.
&
q lando traftum eft a corpore in forma aqua: clara a-.gentum vivum dicitur. Incelligas quod in opere naturx funt propria duo media eleda inter omnia alia, fcilicet azoc prididum , & fal natutx , qui argentum vivum convertit in liquorem ignis , unde fuiphur creatur, quod argentum vivum congelat. Fili pari modo habemus innoftromagifterio duo ,qusnacura nobis dedit , & depura. vic a fuis mediis confufis, & funt aurum & argentumquae racione fui naturae puras majori perfe, >
Quoniam
,
conftat
plus obediat naturae digejam manifefte omni fa-
principio naturalibus oftenfum eft, quod res fubtilis fubltantiae fimilis fuo toti , ficuC corpus fimplex homogeneum citius mucacur generatur virtute fuse naturx , quam aliud duras
pienti
ficut in
&
fubftantia: groflae
ac
fpifTse.
Et idco aurum
&
ar-
gentum diflolvimus
prii generis
,
in rebus radicalibus fui proper liquorem fcilicet in liquore ,
&
fiione participanr.
Quare
nof^ri Lapidis extremi-
taccs in fua creatione eft
argentnm vivutn excra-
argentorum vivorum fuorum , quorum primum qubd in prima materia eft menftrualc fcrtens duorum prididorum luminarium intrat , ficut intelligere potes per principia naturalia in fuapro,
pri
, ,
744
,
Bibliothecx Chemica^ Curiofi

,
pria miiiera. Etideotibi diciaius
quodinillud
,
iminediace refolvimtur
a.
&
dilTolvuiuur
ac
iii
illo,
quo
tadta fuiic refolvuutur
ad afpettum oculi
&
couvcrtuiitur ia meiiftruale fcecens.
Nec
,
alio
mod.o haberec aftionem & padjoiiem , nifi per concordiam & convenientiam naturje qux. e(l inrer unum & aliud. Icem recorderis,qiiod cum menfhuali nihil ponere velis , ni(i rem , quae dc illo nata fic in principio fua commixtionis. Nani fi rcm extraneam ponas , ftatim corrumpetur per extraneam naturam , ncc unquam habcbis illud, qiiodhabere vis. Aurum & Argentum,
Mcrcurius dilTolvuntur in noltro menfhuali, quiaparcicipat cum eis in proximitate , &c vicinitate prima: naturi. Et hiiic extrahes fumum al-
mandi cc comburendi onmc jllud quod ei extraneum eft,nos certa experienria probavimus & vidimus.nosm ifta aqua per artificium diiTolvimus
.
teria elTentialisLapidisnonri.virtute aqux prseditix diiiolutaf , qua: crcmari nec atdere potelt, vel combun , fed crefcic ejus humiditas quando in , igne cft. Et quod ifla aqua potentiam hiibeatcre-
&
argcntum vivum vivificatum , ,Sc Itatim congelatumeft Jn forma amalgami nigrx nimis moilis ,
quia fuiphureitas ficca vaporofa non vicit n.olIitiem argcnti vivi. Deinde fuper ejus
luciditate
liilpiuircommune incmequinum. Et pollca lublimavimushu.vidumillius. quod magis purum erac natura pcr diltillationcn Inde mcus pofuimus
bum , quod eft fulphur noitrum , is: leo viridis qui eR unguentum noftrum , .Sc aqua fcetens qu eltargentum vivum noftrum Atcamen opusciim cft quod leo viridis aqua fcctente diifblvatur folemni diflbiutione , ancequam didum fumum ,
,
quiellfulphiir noftrum ,habere pollls , quod quidem lulphur eodem modo a corpore diiTolvicur
fpiritum congelando
in
lapidem appellamus
tius operis noftri
,
&
forms aqux iiccx, quam medium fupremum co-
tio
omnium
qui eft coniiexio , & aggregariacurarum. fcihcec Corporis 6i fpi,
, quando aqna non potentiam vincendi immundiciam & malitiam fulphuns.Ec poft hsc jcerum mifcuimus de nova aqua cum fulphure & diffillavimusaquam.
luimiditas tota a fulphure trafta , quod erac con.bulhbilis & fortis adhuc
elt
mifcuimus aquam didi ulphiins, & squam argenci fini poft hac coneelavimus argcntum, & fundi fecimus . & reperimus ill.id mgrum & cerreftre , & illud per cincritmm pur,;avimus,& fnic bonum ficuc prius.fed piu quam medletas tuic devaftata. proprcr quod maniteflum
,
:
vo.uimus experiri
& ideo
liabuic
aqua dicicur aqua ignis quia comburic&cremac aurum oi argentum inelius, quam ignis elementalis facerc potelh Et quia in fe contiiiec calorem nacurse cerreftris , qui fine v
diiiblvic
,
ricus. Fill, h;at
&rcpenmus,qu6d tota fubffantiahumida ns cremata,& combufta erat quia

,
,
fulphu-
nullo
quod
igois
communis
facere
nequir.
prscipimus , quod de rebus calidioribus qnas in nacura recipere poteris facias magiflcrium , & aquam calidam habcbis , quse
cibi
, ,
Quare
conrra Mercurium operataeff. Et ideo tibi fit re. velacum quod virtus aqu^ nofics habcac potentiam congregaijdi res purc hon>,ogeneas . & partiendi atque dividcndi heterogenas , oer com,
bultioneiTi
,
modo
& confumptionem
ipforuni,
'^
fmac ejufdem gcneris.
qus non
omnia
diilblvit,
CAP.
P
LXI.
C A
UT
fortium
LX.
,
^ûaliter ArliJIa honos

te/Iigere
mdos
De Natura Aquarum
debet
de earum
Spiritus in-
eos
cogofcere
per liriutcs
acjua-
approbntiof:c_^.
afiarumfortinm.d- per n^turam HLrum rum. Ei dc lge elementali qui

,
elementat ele-
MUlti
cum
dicunt & afTirmanc aquas fortcs effe noflri Lapidis corruprionem , & non inen,
nnnta.
tiunri!r,quiaqui fuam corruptioncm

diTicile eil,
non
incelliqit,
ûod
intclligac
fuam generationem,
ficrinon poific fine corruptione^ traiiliniitatio.ieindividuorum, qu3e funt entiarealiamaterialia noftri
Lapidis in fua natura propria

funt
,
quae
quidem corrumpenda
&c
corrumpi dcbenc
per didtum menftrualc, amore pio fine tota corum dcftruftione ,quia mater pia nunqu.am vult filium,
rcnerimusab mnicombuftionecuftoditum difto naturaliexpcnmento.Ideo Filirevelatum fit, quodper

,
omnes de prima imperfeAione accemonfs adargentum vivum quodfci-nis & ipfum
T fimili modo fuimus experti arfenici vulgaIq' .^ "snaturam,quammiriusfcetentemnon repermius , neque minus combuftibilem. Et fimilitcr dcalnsfpiricibusrufticaliter intellcdfs qui func ,
Ereo
quem
nutrivit
interficere.
efi:
Fiii
omne
quod po-
degenere fuo, fnam dilToIutioSed hsc putrefit , quoniam eft res gcneris recipiendi totam naturam , cum qua appropriatur. Vidc ergo ne mifceas cum aqua noftra rem aliain, nifi qux fit de propria fua natura. Nam res , qux meiius & cicius putrcfacit corpus
nes,quod non
refutabit.
nem
aquamnoftramvifibilitcrcognofcere potes , quis Spiritus in natura fi:a ^m melior, & in opere noftro fitpropinquior, ciim fccundum rei veritatem ar gencum vivum purgatum fit ab ea fine con^-umptione fu^ pur^ fubffantiaf ficut per naturam videtur ,& qaod nos & alii vidimus perajtem, qubd natura eum in purum metIum permucat , ^r^zx
, ,
aqua noftra ratione fua- poncicitatis amarjE & naturx crudcF , & hrc efl qux cremac ardec & corrumpic omne quod cft CLemabife corrupribile perannihilationem fu^ proprii natar,E ardentis :<i combufliva:. Et fi humidum oleaginofum , impurum & unftuofum efl in fuo compoiito quod habec corrumpere per fuam proprietacem &operationem. omnia ad nihilum redi"ic. Ec illod , quod eft purum & mundum atque nie, lius difToIutum manet totum ac illud ab ignc defcndicquiaipfa cft pura nacura , &propria ma,
perfeftum
eit
&
qubd fieri nnn pof, ejus pura fubftaKia perperua eiTet eontra ignem , qui non vult nifi res piiras , quia fubftantialuaeftpura,migne quiefcit fine terminatione confumptui hnis. Et fic apparet
[tt
,
artein
m puram medicinam
nifi
&
aquam boniim poteris cognofcere fbiritum & per fpintum aquam qua: caufa eft fua- rcaificatio,
.
quomodo
per
nis.
ta
aquafcEtens bene trahit virtuce amoris participantis inter ea per mcdia eorum priparatorum. quia in prsparationibus inveniunt fe animar &
,
Fih clementalis ignis,& qui elemenfat elemennon poteft a corporibus animam trahere, fcd
vires,
LiKn.Sea.iii.Subfeav.
noftrum nriagifterium in diftillan& congelando. ht lic 'ifi!i,aqua noftra faciettotum corpus fpiritum,& ar-'entum moituum in fubftantiam vivam vcrtit, poitea mortificat & revivificat in fuam propriam natuVirc^s, qua? faciant
74^
quam
dixi-
duIcificaturvirtuteredudionistertia.Eteftfermentii
]do&
rediftillando, folvendo
noftrum,noftrum cl ixir,& medicinanoftra ad omneS inhrmitates. HoBC eftaqua noftra,non aqua vulgaris
Mercnrialis necpiilcgmatica,red eftilla,
ram. Et poftea, quando congelatuni

ftra
eft, dicitur rio-
nifJ magnelia, qui quidem fiiagnefia non eft congciata , quz igni repugnit, aqua compolita, ncc poftipfatimct ignem, quiaiplamet ig'iiscft , regi\de natura ignisfada.In ignccoafervatur , iTien eius, & nutrimentum in igne eft. Qualiter ergo podct pater intcrficcre,vcl mad;aretilium fuum,
&
musquaeeft inmultumcalidiori natura,quamfitignis. Quapropter Hippocrates,Aviceiina , Averrocs, Galenus &aliiphilofophi appellarunt urinam juvenumcholcricorum, fcilicet aqua fortisacuta. Etde
his,qua? fupradixinius trada, converla
&
&
congelata
fili ,
&
in aquamfcrmeiiti, ficut diximus. Etfcito
quod
<jiicmgencravit,vel mater pia infantcm

trivit
quem nuinterficere,
vcre.^quamvis
ambo
vellent
eum
nmen
nullotcmpore poflenteum confunderc, imo
poffuntcitiusextinguiper cal rem laboris, qulafiliusipforumtalicalore eft indutus,qucmigiiisamodo corrumpere non poteft, cum calore iruiore fit munitus, quam clementum ignis. Et idedtibimanifeftavimus aqu^m noftram poft Cf>hgiela'tiohem cum fuo termrnto. Et fi aquas noftrSs inrelligisi vivaargenta ctiam intelligcs.qiii fuCcefTiVc veniunt, quOtidie fuccedens habctatnphorCiti potentiam (6l' adfcrnientandum fuum praceden?,Et (Tc cfl: deultimo, quod m;i)orem habct potentiam, qisimomnia pricedcdtia. Ideb fil', fi inteiligis rtoftraargenta
aqua uoftra; primaf,acultim.T expofitio.Diffipaergoremcaptam priusper remfatis aptam,&iftaqua eft reslevitcr extrafta fic malfam contere faftam , fcilicct cum igne aquse, nam album urim difponit mcmbra larinae.Quia nulla rcs cft m toto mundo ad tinduram, nifi aqua quam in mcmoria habe ,us. Scias fiIi,quod perartem& naturam argcntum vivum per aquam acutam congelatur. Ideo intcllige philofophicaiiter,
rcs holerica
(.
non
eft nifi ignis.&.fi^.c fili,eft
quia C\ nort cflet acuta,nonpenetraret, quje eft primaaftioindiiroliitioncjpoftquam folutione in fanguinemapoftematum revertitur per mutationcm fuac
naturs inaiiam. Fili,dua resiuntjqusdcbentadhsercre pcr concordantiam contrarietatis, una pura,alia impura. Impura reccdit,ciiirfit ignis inimica fus ra
tionecorruptionis. Aliaremanetin igne,caufa ratio-
viva,&
eorum
fortitudin.cs,tum inrclliges fermcn-
torum noftrorum potcntiam, & inde multam pliilofophiam, qua; torumoftendere potfeft expericnria vifibili per patientiam bcne &cautive ordmata, fc cum mora tcmporis anticipata, ad habendarii rnedicinamtalem, que non empcr invenitur. Qui hanc habet. tberaurumffternum habet, &omni alii
!n(.omparabilch\
ne fuce puritatis tranimutatx in ianguincnj& haec eft argentum vivum noftrum,atquetotum noftrum fecrccnm indutum induinento tr ipartitp,videlicet,nigr3,alba,& rubea.Et ifta folum indigcmus prointenr tionenoftrimagifterii.cum fitargentum vivum continens omnc iliud , quo indigemus pro fubftantia quinta. EftinMcrcurio quicquidquxrunt fapientcs, nam fubumbracius latet lUbttantiaquintamameius
fubftantiacft pura
&
incombuftibilis, Ec
omnc
illud
C
De
p.
LXII,
non
tus
cft nifi
aurum & argcntum liquefada
& fufa in-
mtiira fermefJtorum.,
&
de eorum
acfuis,
exrci iusper vircutem ignis,& poftciepurata&: feparata ab eo;& a tota iiiaoriginali labe ac macula." nainaurum,quodeft incombuftibile remanet fuluiii
&
de noftris argentis vivts

CJ-
t>emagiJlerio,
rebus-,
, O' de terris ipforum. de de cogmtiofteaquti fortis^
&
&
]iqucf36tum,&
cft aurifickns in
dido Mcrcurio,
guxeisdebefitimgiper concordantiam
cetS'
trarictatis.
quia lubftantia fuliuris fit univerfaliter difperla per toram iubftantiam.EcMercurius cft in re feminali totus fermcntatus propterdulcedineir)auri,qua:nutrit fcmen, movet & irultiplicat, ut videre poteris in rebusnatursE.IntcIIigeergofilijMcrcurium noftrum&: fuam proprietatcm & modiim fuxcopulationis, iil
talilocoiungitur cumargento vivo tradione ab argcnto vivo copulaturrrultumcum auro. Ne qusras igitur opcrari, uificumMercurio & luna proargcnto, & Mercurio& folo pro auro.Nam aurum non eft: ieroIubile,nec reducibi!c,nifiin propriam fuamnatiiram. Quare debes benedifccrnere,quaE funt matcris, qufiE fic noniinantur,uc in qua figurai & ma^
teria ipfa funt.
POft
intendimus iri futilma dicere fermentorum naturam, & aquarum fuarum, &noftrorum argentorum vivorum,qua: omnia funt unum Cumnonfit, nili umlola natura,& dctetris noftris. Et dicimus, quod hoc tctum non eft, riifi una res,
hsEcfili,
qusE variatur in
&
numcro triam per fuasoperaciones, variandopcrunam decodioncmeftuna resunius
potcftatis limplicisj&poftihocgridualitertranfcun-
do ad inforniationem per aliam digeftioncm , erat alia res quamargentum vivum appiellaniUs, terram,
aquam, & fermentum, gummam, & noliram falfaturam fiecundami amaram & afperam , quse totum corpus folvit, virtutccompofita, & proprictateper fccuiidam d geftionem acquifitam Et poftper aliani digciJioncm habet ma/us polfe. Et fic intcUige rcpotcs , quod in noftro magiOferio lunt trcs propria: tcrrs , tres aqui , & tria propria fcrmenta , trespropris gumma: ,tres propriz falfaturje ,
&triapropria argenta viva congelantia,
ficut
Ckt.
qftatiior
LXIIL
Befr^paratioije Idpidisper ipjius divifto/iem
m
no2
elementa pofl futfefaUionem fuam.
1 ftrum cft,quDd lapis in quatuor

fus,
NtentionaturiEfili,ad faciendiimmagifterinm
elementa fitdivi-
po-
tesintdligcre per open.tiortem triangularis fgurx, perquam conftituts funt tres principales redu6ti-
ones, quf funttotius magiftcrii noftri cOmpIementum, ficutin noftradcclarabimus pradica. Ideo fili, argentumvivum cuftodi,quod congeIatum,&inmi heris terra: fuijNam illud eft argentum vivum noftru
ad finem, quod quodlibct pcr fe fecundum cxigentiam fuz naturi melius podlt pr2;p.irari: & haec eft purificatio rerum, pricedens operationem perfcdse praEparationis,&eft proprie dida eiemetorum
feparatio,
vidit
las
&ipforum ablutio:quia harc operatiodiomnes partes impuras a partibus puris,ut per ilpuras,leves,& mundas fiat fuccedlve per natura-
jBoftragumma, terra noftr3jfallanoftra,amara, quae
Tom*
I*
lcm conjunftionem noftrapraeparatiopetk(aa,qii,ae f<^% Krr
7 4^
fa6ca cft per

reduaionem humidi
ia ficcum appro-
lium ignis
qui
lofiiphoriim.
efl tantum in amore omnium phi^ Sibsne nos inccllcxiflij liiciacetto-
{Ltionis
k dcmentorum. Alio modo hum.umu
ta philofophia.
fpintum.nifi ?''"=> ^''^"^ amarct ficcum nec corpus & .nH.nd'h"t^ opt.me a fnis mteaion.bus abluta . dittoiunoncs , ner diftilUu oncs , calc.nationes
C A
^
r.
LXIV.
i
^jj ^. ^J n r ^.us magiftem effecim n$Ke(l mfiwulttplumovir* elemcntorum atiotKs.Fili,p;opter coDgdationcs.^ pcr failaturam ^ftttm jubJlAntinlium in ejfeniias quintas. ontm corpiis "remanet combuftum ve<iit a qus ardenns & itatis comLurcntis menfltualis, qucd MEmorii nosducimus.& reducimus quod tolabT& mi^jborighialT ^Toftrr tmacorporum tum iI!ud,quod inlibris noftris dcterminaclrruptio.Etideo 'apiJis efl nolln acr.s ad hncm quod eHeftus totiusm.fgifterii nnn eft aliud miis,qu6d cxtraaionem poft calcinntur bc ne totali fumma, quam multiplicatio tindur adfalfis , & con.bulub.hbus in hiUureitatibus dc quod taii. liarc.itis in naturaomnibusgeneribusmetallorum. rureetur & depuretur. Apparetergo,
..
^c
ieparati-
i-
niatena combult.bilisnon
fuilTet pofita
,
pcr corrup-
Et natura metallica in fumina univc.

nifi fulfur,
faJi
non
cft
tionem
lapidis
fuo princip.o
'quod
nimquam
ex quo
Ht multiplicatio per fuiim proin argentivivi fubftantia
nccelle clt opo.tet eum purgare Erciamficfit , depuquod pcr corruptioncm lapidis compofitum fcparat.opoft retur ab on nibus fuis iminunditiis
prium calorem naturalem

djgcrentc illud,
f^^jj
& convertentfcin
lubftantiam
ful-
nem
perdiftilIat.o.iem iHiuspcr quatuordementa,

,
perccrtum digeftionis modum. Ergo multi pijjj-atio tinftuiaB noneft, nifiper augmentationem
g^ multiplicationemcaloris naturalis, quicft fulfur nonurensnec ardens in materia argciitum vivum.
&calciiiationemjantequamMercuriuscorporico.v
jungatur pto intipicnda reali piscparatione
eli
qu
praparationcm , corpons , & quan. natuia facit per diflolutioncm prudenfimplir natuia: congtlationem ipiritUs , cui iUum pcr matcr.am , tcr artifex minKirare debet lu.s. tc adibus .n requirit natura modum qucm qaatuor eleidco neccilariuni eft , quod lapis per
TaiMdis noftri creatio
,
fcilicec
Cum ccrtum
ria
fit^
,
metallorum
quod fi argentum vivumeft mate& fubftantia corum in qua eorurri

,
claritas infixaeft
quia
irietalla noii
indigcnt
nifi
fubftantiali tinftura,in
quatindura
:ulfur inf gitur
& ^
tenctur.Etneceneeft, quod
infigitur
fit talis
fubftantia
iii
qua
de illorum mEtallorum materia falvata
nicnta dividatur,
&
ilfa divifio folutio eft
quac fafit
cuftodita ab
,
omni combuftione
&
efiediva
om
me-
âeltad fincm, qucd

mundidima
,
fubftantia lapidis fafta

fit
nis fufionis
^^\\\^^
& amabilis, &
placcns omnibus
&
quod totum non
nifi
purus Mer-
fixandi curius, qui poitutin proprietate naturam
&
fuam fundendi, Quando igitur vis corpus pofl vivodifargento calcinationemd.lfolvi , illiid cum
ijeo necenc cft , quod tindtura fulfuris taleminfequarurfublTantiam ,&: quodinillocollo-^ êtur, fi visquod fit metalloium tiii(::Tura,& quod
gj
îfta fubftantia
(;t
talis,
quod hxari prffitfineconfiiie

{\i:t:
loivc,quodexivitabobeaepurgatum atqucmundatum per ieptenani diftillacionetn quia tunc cor,
fiiinptione inx humiditatis
reverfione, aut re-
curfu
illius
in tcrrain
&
crsmatione& com-
pus
efl
muituni diHoIutioni habilitatum
&
argen-
tum vivum eli mulrum iefficax ad pcnetraiidum ilcorporis lud , & ad intiandnm per fpongiofitatcm difTolutiobcneficio ftii , in qua fpiritus congelatur
nis naturs fixx
,
corporis ac iUius mixtioius
cum .ir-
noftra gentovivo, Etfili,fi nos intclligis, fpicongclationein dillblutio ioiemnis , quse ht per quod intclhgas non ritus , & Cnit illa non. Itcm
hxc
eft
fuac propriac fubft.iijtia? & omnc hoc eftin argento vivo. Quare notandum cft , quod ip uni caufa eft pcrfe6ionis ad LeccfTtateii: mctallorum i quja ipfum cft fufHi-iens in quolibct gradu fufifi;uin cum ignitione , ficut demonftrat aurum 8t argentum , tcrrum &cuprum.Autfine ignitionc,ut patcC in plumbo &ftanno. Et hoc pcrbonam adhireatiam omnium partium fuarum , & per fortitudinein
buftione
elcmentorum
curpore,
lcparatio
,
fieri polTit, nifi
pofteoium
fux nobilismixtionis. Idcofili, fialiquo

piliare polTis ip
modoinP
puticfattio.iem
ficut in
& cum
fpiritus milcetur cuin illa facit volatifuiselementis,
pcr
quam
nm argentum vivum ,per ignem fub
&
feparationibus apparet. Ideo lia , digcrit & putrcfacit elementa in fiîs fiercdribus ut bcne diti.rraKur ad fatisfaciendiim voluntati natu
eonim
re
bcne fcparare, & poftca inhumat res fcpaiatas utnuliuspolTimdcpurari , & utfiant argentum vivum ad n oJum aqujeclara-, .lifi lepares lapidcm , fcilicct fubfiantiam quintam per quatuor eIementa,fcia3,qu6dhumidaeIemcntanonpol1cnt naturalitcr adiiiiigi tum corpore ficco , nifi quod,
ut poffit
,
libct
tx
iplorum elemcntorum teneat de naturaquinQuia illa connexio clementorum , eft redudio ip^brum in unam primam fubftantiam , &
eftcntiac.
puram,q!i6dquedidaeIemcntafintoptimedcpurâta , atque mundata a fua corruptionc. Tibi dicimus, quod fulfureirates combuftivi, & corruptibiles beneficio calcinationis fep.-5.rantur
& penitus
con(ervationefu.vhumiditatishullotemporefe cor^ rumpi permittit, ncqueper flammam turiofam un quam in tumuin reccder pcr gravitatcm pondcro(am, quamin fc habet,& percarentiam aduftionis omiiisquam habct, Vemntamcn ifiam infpiiIatio= nern non pofiu.niis facere deargentovivo vulgari i fcd de noftro philofophico , cum in fuo eftcdtu habcat fubftantiam infpiflandi, & fit per opus fecundi aut tertij gradus, Sicigomanifefle perfeSum eftiia o.nnibus luis partibos, non curcn us de aliqua probationc, cum vifibilisexpcrientianobisdemonftrar verit. Namquandofixatur , tam m:!gna venit inde tindura exubcrati refedionis, & in tanto fplendorc, qubd v.x poflEt cxpriini. Mcdium eft adiuiigcndi tinduras,nam cumeismilceturperminima , &inprofuiidioriipforumnaturaIiteradhsret, quia eftdc natura illorum metallorum & fpecialitcr loli'
annihiiantur,
&
per ignem
,
&
abigne Et terracor-
&
po-is comminuitur
nem
lubtiliatur,
&
per tulem digeftioaqux i (uis immunditiis dcpu-
& multum
lunaf^quifunttindnraomniumaliorummetalloimperfeftoriim. Et ideo tibi in dodrina relinquimns, quod neceflarium eft ,qu6d tindura fulfU-
rum
ris
rantur per diftillationcm, & fubtiliantur , & in naturam vertuntur aeris pcrlcviqationem levitatis. Poft hicpotes facereroninndionemmafculi & feiReilsE
aut ignis , quje eft in materia argenti vivi complexionalis iit confixa in dida lubftantia did/ argenti vivi , ciim fit matcria metallo-
ad
fiaera,
quod
ipfi
pcr artem geueraiu
fi-
rum ad tinem guod undura
racdiaiue five materi3>
Lib.II.Sea.III.SubfeaV.
m> cutn pua eft colligata
tallis>
ti
7a?
& rcflcftentfs
.-.
per congruitudinem
fua:
ncm
rem
vafis uterini prarfocantis
vap"^
naturse polTit adhjercre (ine (eparacione, Jt li inalia iTi;Keria credis fixare fulfur, non crit amicabile me
nccper conrctjiiens conjunttivum pcr exaneitatem natui a;. Ec in materia perfeda argento vivo proplnqna, fi fixes crit ad perfêdionem , S>c vitam nietailorum, quare ab illo omnia mctalia
creantur, &cuniillo onmia diiloJvuntur & rcio^Vuntur', & rn Uillur convertuntur per multiplicationem' tin>5tur2e adhserentes diiix materisE dilioluIX, &L coiigelat^ virtute cu;ufdam Jncrudationis pro-
locum lux converfionis liga mentotorti natur^ fimul colligaatt\r, in una fola re .. ,-;. f/-; pura & mincrali,
in feipfo coiitra
i
,.
C
Be cogmtiotie
AP.
LXVI.
Et Je
locoptk.
qaloris natiiralis.
'
elifpofitioms adfulfur frocreafidum.,
'
per intclledum iiu;us rei ''patet vericas, quaretinttura fapientium Alchymi-
pinqui ad naturam
flarun.eft
Ss.
Flli, liumiditasargenti vivi non poteft congelanequc convcrri in fulfur , nifi pcr fui vafis vrturem, quod cft dc fua materia propinqua to.
ta
porofa
&
,
aperta,
Invcntre, cuius
eft iila fla-
major,quamiIladc natura. Ciuoniammaargenci vivi
tura fubtilis
quae congelat argeiitum
vi\um
iti
cnitudo
tir:d:ura; crcvit in fubftancia
me-
'tlicinaliscx
'
'
puranatura per arccm nugifberii, ha?c magnitudomultiplicatainplunbusmodis & tinitutisunitacfl:, & multarumpotcnciarumconltituta & fada,& hric pcr poccntiam conimixtioni^ maceriz, quac ht didti caloris vircute naturalis, & (ui mocus in di(Sa maceria metalli, qux pofiea ponuntuc, & conftituuncuriii fuhur , quodcfta genti vivi fubftantia
,
fubftantiam fuifuris in qua continctur pars caloris naturalis. Et idco per fuos poros argentum vivum habet ingrelfum , per rcfolutionem didi
&
caloris naturalis
ipfum
in
puium
fuifar
congelatur,
apertum & fpongiofum , alio modoargcatum vivum intrarcnonpoilet. Namin

nifi
&
corpus
effet
natura,
qu
totiusartis
&
fcientis magiftra
eft:
&
in
qua funt unitx
&
addits
materialicer
multa' tindursefulfuris aut argenti vivi aibi
&
ru-
bei, iapjdificaciva virtute fulfurea eflentiahtcr n\-
fufainmatcriaargcnti vivi. Qiîarc ti!i,omni Alciiymagiumiftacxpcrtopaccc, quod iUa maioritas tudo tinduri cft maior, quam in omnialia tinciu'ra lapidis pcr naturam creati,prout!3rgius nominavimusin cradatu quiftionario. 2i. qui-lUone , & in tnixtione fermcntorumin lecunda pattCi
&
cxemplar nunquam reperirur , quod poHct nutrirc & crefce.e , ncc augmc ntare rem aliqtiam, vcl multiplicare in fpecic& refolidacompada & claufa, ficutapparet in mctaliis ineorum fpecieraancntibus. Ec ideo dicimus, qiii vulr mucare mctalluni in mccaIlum,opus cft quodad primam fuamfpeciem
propu'quarn gcnert coiiVertatur. Qin'a ip a metalla non poffunt permutari.Nam fipermutaaJa fintinecelfc eft ut bonumpcrmutatorem & pcrtcdorcm ipfis habeanto Et (\ habcaoc pcnr.ucacorea , habebunt pati ab eo. Sed ha:c palTio duplex cft , fecundum naturam converteatis &convertcndi. Nam aut permutatoreric argeatum vivum (implex tamen philofophicalicer inctliigendo j auterit fulfur in metiicinam dclatuma (ôd (i elt: fultur portatum in mcdicinam , corpus tuac habcbit patiper converfionem unius in altein iua propria Ipccie peiiTianentia
C A
p.
V.
^res ejl materU argenti
vivi,c^falfurh.
FHi,tibidiximus, quod humiditas radicalis , in qua calor naturalis nofpicatur & cfidet multum eftunduola, & ideo difficulter leparatur , & per
confcquensfua
tura
fici-abiiitas,
q.,od
nifi t'u
e et
naquae
rnm,licut cibusin fubftantiam animaiis convcrtitur tub convcrfioacfujc fpeciei. Sifitargentum vivum,
non
poiiet fuis necelTicatibus providcre

,
funt toJiairas
huxibilitas
permancnces, &c. ht
.
'ideonatuiadcfiderateifeperpetuoinluisiaduidiuJibusfubconfcrvationelualpeciei quare natura (agax ordinavit hanc humiditacem Mercunaicm
nduofam muitum lubtiltm , qua teaet in fe materium terrar unitam nutrimento calo.is natura-]is,
tunc corpus per refolutionem fui natursE' converfionem ejus, vircute argenti vivi fubftantiam fulhirii habec necellario paci ulque ad ultimumpalTum m>rtisiur. Etratioeft, quiatale fulfur in aliquo iocorcpcriri noa poteft, nifiinprofundiori vcntris n:ccaliorum. Eccumiliudfit ipforum pura nacura,
&
per lcparacionem taiis unduoiitatis peimaaentistibi revelaiur lapidiicieatio, qui deaqua poit congregatioaem,fpiritLiS uiiduofi tadus cit. Fili, humidJtas unauoja eft proximior & vicinior
inatcria noltra
fulfuris
&
per^quam in iua adionc fe contiiient ncceife eftj quodpercorruptionem fuse fubftantia; debeamus cxtrahere- quoniam ^mt^ iilo non poflemus creare
medKinam pertedam.
pcis Arittoceles,
Et ideo
reliquerunc in fcriaiii
&
Plato,
&
omnes
philofophi
argcnn
,
vi.i philolopni,'& fubftan-
tia fu2E unctuofitacis

:
eftpropria eflentialis maccna
quare vidcs
quod unum
fine tixioaeai-
.tctius tixan
non
,
poteft.
Cum
ita fit,
iHon
eft iine
alio,
ftcut
materia
eft
quod uaum non elt (ine
-aliqua
forma
idco fultur
quafi complcxio-
quod fpecics metaliorum pcrmucari non poffunt a tormain tormamfpecificam , & fpccicmmetaili,& lub coafervatione iui formsEmetallinx, nifi primo ia luam reducantur nacuram primam , fcilicet , in luitur,&argentumvivum,a quibus poftca cieatur medicina, & non antc,&n0n procedituitra. Echoc
intcllige de pcrfcdis corporibusj quia illa habenc revcrtere&converccreimperfeda metalla ad perfedioncm, ficut minor per maiorem redificatur. Quare tili, cumcalc fulfur non podic habeh & muU tiplicari, ptoutnatui-adocct, quoulque corporafinc apta & fpongiofa tada peroperacionemaileviationis, ccrtac & vcridimjE .omnium clcmentorum , a quibusfuntcompofita. Ideo diligere debcs corruptionem, qua:tibiaperitcorpoia per'refolutionem, & coniundionem h.imidorum nacuralium , quse iunt vcraelementa racionc ignorantiae. Quoniain penitus ignorant aperitionem & aperturam pororum & foraminum ciaulbrum & ftimulatioaem vir-
-nalis calor in fubltantia argeati vivi,
-quam
,
eli ibi canIpermacis virtus malcuii, quodeft in icminc femeila' aut altcrius geneiaciva: vircutis, qua cft ia :fcminibus. Quarc mtcllige , quod nutcria talis
&
-fulfuriselt mukum luccns fortitcr munda , & ad .puricatemdeduda virtuteablutionura torcium & ;'acuti(rimarum tali modo, quod nullam uaauofita-tem cremabilem, aut arJeatcm habetia le, necaliquam humidit. tcm vaporabilem , nec phlegma.ticam. Et cum ica fit , quod ipiorum quouabet fubtiliter fit fubtilitatum , ad tormam lupremo.um elementorum deportauiur. hc ui apparcc quod ômnia^fimulmixtalintper caiorcm & diipohuo-
Tom. L
Rtr
tuui
'
7 4'
BibliotKecas
rea!i
Chemicae CuYiofx
trimentum
efl
,
tutisaftivs&multiplicativa-. Creduntenim Quonum fibile,quodnelciunt, fcd mentiuntur.
impof-
fortitudo
&
virrus gcnerativa
'"^
quam
la res
alio
modo
nominannis calorem naturaiemi
resnonell impoOlbilccumfitin adu qox h noa iuartcm fiat opere cujufdam praftic^, fien bene , PO^^^r^ftelligitur, perte non pofret
picere
lationis
& per &
philofophicum in aoltns fccetis, fincquonidi.

creatur, ciim fit virtus poteiitia naturjt porofitas indiget aeritatcm naturali
&
Et ideo
&
viderc opus diftillationis reverfionis&reiterationis, .

fcies
qui
Cti
fed nulfup--
lo
opus complen , n.fi pofito ,quoaante videris debet| tranfmutan quomodo intelIiQasna:uram, diverfimode opcquod opus, Fili.non cft nifi unum lua de fua tranfmutaticais JumTnrentlonem*tranfmutaticais cunJumintentionem ratur fccun omnioneratorem cum . .^:.,no/4a per npr operatorem intellcda
pura natura bus fuis tiguris. Item
habeas intelleaum pro. & ponas te ad diftiHanprij modioperisnatur*. contumcres dum , & crcdas bencfacere cum illa . per miUe etiamfi tua; terapus ,
,
tempore
cognofcere
mag.fterium
lubiedum & proprinm recinaculum tu! qux quidem aeritas manifcftatur ia calore nigro.quandoelemcnta bcne mixta funt &
cft
caloris,
corpus elt combiiftum & arfum. Et C^ elcmenca benc mixtanon tuennt,jam non vidcbisnigredinem
qu
eft caloris manifeftatio.
Ideo quia uJgrcdo
oltendit,
quod corpus non remancr privatum ncque PuHuma virtuê adj va. V artus autem adiva efti ^
nifi
fuus calor, elementaliter

eft, qui caufat
& inftiumentaliter. Et
hic
prius totum vitx
dilti lares , annos haberes vivere ,, & tempcr elemcnquatuor bonum antequam adduceres ad
ta
fua figna bene cognoris vircutes , & poftca omnia qua? Hcri non pollunt veris in fuis mutationibus , quia tibi ottendcmus , fine propiis inftrumcntis,
nifi
primo eorum
cuiuslibet per fe intellexe-
nigrdincm, quando in fno iitm ido bperatur. Et quando operatur in fuo humido de, monftrat , quod ipfa elemcnca funr foi ticvT nuxta quando aqua in protundiori corporis bene penerravit, &re(olvit,& dilVoIvit colorem , qui humidd radicalieftligatus in calore nigro.Ideo quandohumidumradicale, quod eit ignis iubicdum fcparatur a corpore in lua calcinatione, tunc fulTocatur
extinguitur calor naturalis
&
quod benc
qu tuoriegnuina.fcilicet, habeas uuelleaum, clequatuor convertentia funt dida & nominata accommonaturx voluntati nientorum obediendo rcduccrc velis , data tanquam inftrumenta quare ahis vicibus poftmodum quia quando pcrficere m novocantur Et tibigratis. bene accommodabit
.-
fcias
fcnfum.
lam
tibi
oftendimus qua-
quia fuum fubied.um ci deticit, & corpus in calore rubeo mauifeftatur i quod opus ieft finelucro , quoniam uaruialiscalor
,
recclTic , & corpus iine vita remanet. Fili , humidicas,quamtibi diximus,eft materia fpiritus,rn qua
naturalis retinctur calor
&
hofpitatur
&
in calefi-
ftro magifierio
primum
folutio
poft depuratio
inde redudio , ante fixatiouem. ruftici ignorantiam opera naturae ignorantur. Et clerus , prae totius ignorans rurales mendaccs , madiflum noftrum diftaTcnent & crediint , quod
Et per horum
&
giftcrium affimilari
non
poffit
Sed nos
fili
ex
,
certa fcientia
naturi aliquo modo. amici , tanquam
ciendo operatur contra humidum fuum, & gcne rac nigrediniem.Nam cum (it leparatus a vero tem peramento necelfarium eft, quod habeat operari, iiKiuantum eft ignis. Et quoniam non habet aliud fubicttum , quod ei refrenct aftioncm luam per qualitatcm contrariam , prout primo faciebane aqua & ten a , in quibus erat iigatus , & per queni erat temperatus, quia iple cft calidus , multum ardet,
rctinetur
fideles narurar
ac experimento generalircr opcrari in

calidis
qui fcirnus vifibili ccrtiHcationc , probato , ac f\ne tallacia naturam

fuis
& combunc fuum roprium fubi'aum,in qiio & faat totum nigrum ficut carbo. Ideo
-
fili,attende
propriis locis
ficcis,
quod calis humidKas , in qua hofpi<. , tatur naturaliscalor,^ndn leparetur penitusacor.

poreper ig.,emexce(Tivum cxt;âneum,quandoeris
poftca trahcrc
in !uisnaturalibus:'c proficuiscalcinacionibus.Nam non poliet , nec convertere lapidis
&
porofis
docere dicendo , cans ncccnariorecipidebet

cavitatem
quos nobis in hoc palfu voluit , quod omiie crcfcens & multipli,
&
hofpitari intra con-
&
porofitatem illius , quod crefcit , n-ultiplicatiir. Et ideo Hermes philofophorum , Alchvmiftarum pater operibus naturx providcndo , &' ipfam inlcquendo & adimilando in fua
&
&
nutriiTienturn.quia nonelTec principaleagens,etiam
mulciplicatiodcperiretomuino.Ideo.quodartraQid
fierinonpo.eftaliqua,nifi percaliditatem & humidicatem, i quibus caulatus ctt fadus naturalitet
&
mu!tiph'cacione invcftigatidncs illius docendo , in quancum poffibile cft in veris peculiofis , utilibus
calor.
&
c
De
p.
,
Lxvir.
tranfmurationibus nos admonens docuit , & rcperimui probato ac certo experimento , quod omne metallum folucum indigct necetfario porofo hofpitio , quod fit de propria ipfius matcria continente de pura nauira didi metalli foluti , quod cft didum argentum vivum. In quo porolo hof,
ejfeSiu ignis
qttomodo
ipfuw ap-
pelUmm
in
nops
ma^Jlerio.
PRoptor ane didas raciones intelligcrc potes i & evidcnter dilcernere calis calor c(t caufi quod totms rci gcncrativa: & cum vifum fic qnod ompicio crefcit & augmencatur omne illud nis resgcnerativain fe habccoperaciones nacura mulciplicat prout facit rem omncm a concrari, fi
, , ,
liam , qu in aftione multiplicationis eft. Ideo '^- ^'-" ut crefccndo pofTit diiata^ fit corpus porofum , ri , & in ipfo provocari , convolvi , mundanaturam illius convcrti , ri , & purificari , iri
quod
& multiplicans. Et quando recipit illud , quod fpongiofum corpus eft , amifit , & adhuc magis virtute motus fui caloris naturali.s,qui mocus eft in attraftatione nutrimenti & nurrimentum movetur in partibus illius , qiiod nucritur , ficut locatum moventur ad locum fuum proprium prout movetur & trahitur peraliquam
cft
convertens
captusmodo pridido,tanquamca lor&inftrumencumnaturale, noneftomninounus in forma , & in virtuce , imb de piuribus formis St virtutibus fccundum vim & poile,quod accipic ipecifice, & infpeciaii pcr dcterminationem rubicdi inquo eft. Et ideo nuila res prohibct quiit
,
as, dittuscaior
habeac
operationes muitas & mirabiles , & forma^ notabiIcs, quarumquarlibct efl ci propria & eijturaiis. Fili, vi
occulta erat
virtutem
loci.
Fili,caufa attraftionis nutrimenti
nem nam
, qu*' abfconfa in manitcftum , c\: ratioexquifivimus per virtutem (cnfus & iiveiiedusi ,
rationis cxtraximus potcncJHm nafurx
&
illi
lunt
inquantum
eft
ad locum, ad quem attrahitur , nu-
tiarum
&
operauoaum
primo cognicivi, cognicores iui->ftan-; naturalium. t hoc ci tuni

ditettiiflt
Lib. ii
^roftum
qood
Std
efl
?.'
Sea ifi. Subfca vnec

aliiid argentii-rt
j.cr
co?nirum experientis inftriimenro

,
H9
nifl /Ic vulgare.
vivum,
Ideo
Vi.tutc cu;us tibi mantleflamijs

r)uarli!'et
p^-oiit
\jdimns
m.uicnt dcccpri
eorum c*cas
jrltimacionesrin-
didarum operationnm diverfarnni
.e-udedivcr/is menlurii autfoitior, aut debilior.
ferentes ,quod caufa (umus fusdcception!s,& quod dcdimus inrclligcrerem unam proalia. Sed non efl
per diverfitatcm mixmixtionis clementorum. Cuius ik n elt tan tionis tummodo , nifi nnus aSiis in genere , fcilicet , dihcTC diveriitascaufata eft
-
vcriim,faIvaeoium pace,
fatti funt
ficur
probavimusper
illa,
qu;p philofophi poiucrunt
fcriptis.
Plurcj; cnfiri
fiiilare
ItPI
&
rediflillare
&
vel
diliblverc &: congelare
&
pcr caufam iiliusreiterationis efl: magiderium noib-um pei igiioi antes mundi reputarum ludus pue-
fili; Hcrmetis, &aosfiinii;tcrficut pIuJ rihus verbis &- locis nofirorum voluminum &, fpe~ cialker in artc compcndiofa magifterij nofiriad il-
rorumautmulierum,
p
unum
moiirirunicapiie&'
,
paruni icky unt ipf. Dicimus ultet ius fuppoiiendo , tantum qiioJ di(5ra mixtura fit tcrminsta, ve! non quanto ..r: i ...x ._:. .-..r.n: . :. --. .: calore naturali calidiorerit , t.mtb erit ca'efadiva &: dcficLativa humoris Mercurij , &: magis effe&is fuos jmp':mct in dicto Mcrcurio , quoufque Cn ipfcmet in fuum fimile converfus riitione vfrtutis vinccJitis virtutem humoris , qui dicitLii Mercutius i lict quan.oqr.e ca'or naturalisin tantum , qu.''.ntum efl: paucus &: infxus in inateria groffa , lioc non poHic faccre , nifi jnformetur , feu adjuvetur percalorem cxtriniecum fapicdtcr adminiflratum pcr narutaiem operationem, ficut !n creatione fulc-aiida
carens
fed qui
parum
fentic
&
luniinandum cviJcntiam & ccrfifirationem omniuni filiorum doftrinsc declararum efl , fcilicct qliod fofem appcllamusignein, & vicarium fnum vocavi',
rnu,<;ca'oicni;i3turaJcm:quiadeftitfortitudincsfolis cum ad;uiorio c.iloris cotrinuni<^ ficut paret per

p^j,^
effedum.
Nam
illiid
i,i
mineris metallornm
, quod agit calor folis in milleanniSj^îpfe calor natu-
rah\facit in una hora fupra terram.Icem nos &: mul, tiah; vocaiTûscum filiumfolis. primo per fo-
Nam
Jisinflucntiamfuicgeiieratusper itaturam fine adiutor!o fcicntia-, vc' artis. Etideo AriftotelcMocavif

liiim
folcm patrein &:terram matrem omnium vegetabiqnia fbl impregnar terram ca!o:e vivi.Hcativo, ,
iti
quTpofleainnntura^'emconvertitcalnrem,quimuItiplicitur adii;:orio calori.? ignis

rio.
filius igilis
nof};o n'agi''cfuit
furis eft viliim
&: in fua nui'cip!ic3tione.
Er iioc
,
L/nde poitpe' ipfo^ ph'';ofoplioi damatus

,ur
upr:J,
eff,
quod opera
naturse
cum
conttariet.ite fiunt
refpefitu virturum e;fcdualiurri,qu.r

ti,-;,&:
funtinclcmen-
fccundum materi.im,
cff in
aurn<iturale!nil!iusca-
piuncdi*iti virtutcs dcterminationerri.
Nam
diCmmeHôiicnfixm. Sdcirco Janim!?n!r*-f]:ar.jr,quod utphilofoph' dfderunteum m magnaclancate, ii ocui^tavern it cbni magna

obfcuiiUfe._ Sed tibi qui nihil vidifii, ncqiic pcrfcrutatuh es in phii. -fopf.fa , quomod potes cogirare , qubd meliustibi di c. poOumus.? Vide confidera ,auttibi potefl fufRcere hoc, quod mbJoVblumus dar (inf aliqua rima , hoc eft ipnis n^ruralis qui gt-neratijr pc; lolem & multiplicatur cum
>
virtus
agens quaiido
fatam finc
humidita.s
hi:miditate exhalativa &: vola-
tiva, cico penetrat

in
oninem humiditaêm conden a^/utorio extrinfcci calcris. Er quoniam

qua erat diSa exlialativa virtus fepafuam virtutcm in corpore dccilb,
&
ratur
&:
dimittic
adiu-
quaiidopoffea efl vaciiii vircutefincaiiquaimpieffione remanet. Ideo tibidicimus, quod humiditas titbrecuperatur, & dcinde flacim deperit. Sed in ficco eft caufa contraria, &: lioc per conrr.iricta-
torio ignis
Nam
tum
Jis,
Ci
ac difpofitione philofophicaaliqliis trium ignium deficeret in artc, to-
communis
nihil val^:-c-r.
Idco apparet, quod

j
filius eft
fofit
quando per i^nm

filiu5 ignis
naniralitfer eftgenirus.
iem humidi
bperationfs,
ietas eft
.
&
ficci.
Nam
Et
Ci
humidum
eflalicuius
ficci
qu.i
operatio cfl: contraria. Contrariimprcrfioncm graviter arcipit , & gra-
vitcr
eam
dimittit,
Item humidum hoc
ngit
Gne ac-
ficcum non. Et ideo , quoniam ficcum igue indigetad imprefTionem complvndum quantum pOlfumus fubtiliamus , &: illud ficcum
cidentali igne,
,
&
quoniani per lilhm crevJt niultiplicatiis cxtitit cum viitute innata. Et iccrism fiIiuscfi:phi!ofbphi, quoniam per eum fuit re.ftuS &gubernatus u fque ad fux pcrfe6c!onis fincm. Ec fic ofienrumefi qubd trcs p.ttres habet. Primus eft
caufe fuargeneritionis
feftionis.
pofl hxc
&
Et terrius
cum humido mifcemus

temperjtum
j
quoufquc
fit
veraciter
mediocriter fubtilistum, ut ctim adiu^brib modici caldris faciilt pcnitus in fuo cor pore nobilem imprcdioiiem. Sempertamen cft nc&:
Ideo fili, diciuius , pregnatam a fok- &: facrifira ciim pcr puerum rutrimentum fubtile.
cff caufa fu^ percaufa fu multiplicationis. quod capias terram noff ram imefl:
Secundus
fuhfiantia bci,r
Nam
il'edebec
ftarcin Iocofo!;s,haben.s&'portansfortitudinspatris fui Ifcum , &: pater conccfTit filio fuum polIc Ifieefl auruni nofirum. influxum, fivefo! noftcr l ciim eft noflr a anima , &: non in alio. Pnflea efl:
ceile
ad
lioc
agcndum
calor ignis
communis
cxci-
tantis, &: calor cohimunis naturi bpcrantis,

<]uo
de
tantum diximus
tibi hli
;
Opus efl:
ponas
in
i quod nos incclligcrc potes. qubd dicium calorem piantes, &
iS
noftrum
&:
,
,
in
quo didus eft
fol
& eft tcrra
leprofa
terram iubtili(T:m;mi, ut gronum terrcff re ncm impedire podlt. Ethuius rci fumee\emp1uminiubtil;tatehumidi.FiIi,di6i:usc.v lor i\ tauquam principale effedivum totius illius quod petis , quoniam id j quod non eft nifi potentia, defert in aftum munifefium cuin expiprientia hianifefla ratione adh*r^ntii colligitar ac.ilore &
nigra
in
qua vulgare corrumpitur.

cft
Honora er
non
e|us iirprelTi
gxT nattiram' illius, &:

ti.i,
quia lapis
,
habeas eius virtutem in notihcnoratus , repertusin Jiofpitiis
dcfcrcis
&
eft intus inclufus velut
magnum
fecre-
inftindu naturs. Quoniam igiiis in tantum , quod ignis eft, nullo tempore faccre potcft. Gicius enini matcria per eum incmerarctur , quia non operarcturficut inftrumentum organicale, ficut facit calotinnatusincompofito& inflxus ineoafole&rftcllis,
ItCn fili, materia noftr^ medicins debet cifc bene quatfior rebus mixta tx quatuorelcmentis. Primaefl propnrtionalismixtio quatuor elementotnm, tali modo, qubd opus cfttibi, quod ignisnatîralis adiuvecurper calorein digerenrem,&:aqua pcr fluxumficci, quod verfutn eft in humidum, & ner Sd fincm quod dictum humidum poiTit infpiffari in tcrra, &: tcrra prcptfr
confiftentiam fiia-rubfbntire&^rerc^tioncm fit'ur
virtutisca;Iefiis,qusforir:acrat&:eftincalore&: in fpiritu. Et in hocopuseft, qubd proportionabilitcr
tum
&: tlicfaurus incantatns.
& non ab ignc communi , ficut multi credunt per orum ignorantiam magnam nam quando dicimus, qubd lapis per ignen. generatuscft, non vi:
dent alium igncm, nec alium iguem corporaliter redunt, nifi communem ignem , necaliud fulfur , Tom. ^L
fccundum menfuram, qux dida eft geometrica menfura, & non poftca iqualiter in quan
inifceatur
Rrr
tinte
o
*!Mfe
<;
II
,
BibliotheCcT
cninto
rcqiiirit
Ch^niicx Cui iofe

fTtionem in corporc ,& hxc cf!^ gcner;;!is caufa dj.; ce ,di ignor.>nti prour & fap cnci ,& ita ene ..ognofccndi p"t unum ''-ut per aJjum. Scd iam prop ietatem.ii pofitioni.s virtucâf, per qu.im cor->us vtl materia aCtin^ât , ve! non attingat 'bas optranifi illam (-ogaofcit tiones bon-Jsau. mal^s, nunquam liibebit notitiam debiitandi eam , vel confortandi. Idcirco cibi dicimus, quod toiumhoc
'
fet' in
vel lulturis,
vel mcdicina;
ad virtutcm & fiê, & bxc mixtio '}
prima &
rr^^K-pali-r rei nccr iai-ia , quatn omnis materia gcnerationis rcquirit. Secunda cft , qu d matcria habeat potentiam benc lapidincati ain , ve! vcgc*3ri"nm,nnteq'jam vocarcporncmunicaâ-
&
porr (u\furh,
dicrnefl',
".'
&
non
licut
anima vcgctabilise/1
in
pl?nri<^/ed f.cin in finecapiruli d<?virti:te formativa

ter.ia
&
quartafunt^proutdicemus p!a-
nonpoteft con''umm.'.ri
,nifi
per difcrctioiiem ra-
tK
:n capitu'ofcqucti
de fortitud.aibus&
virtutibus.
tionis naturalis i'ifonii.iti per infiriimentui:i,
qnod
rrioverur .'b inteilcftr rc^^pcftu evi.lentiumc.xperi-
c
oômodo
^ p.
Lxvrirtieftet
mentorum non
fopliifîcorum, propter
qu om-
ujs ignorsns ef>, qualiexul
&
bannitusi nofboma-
Artijla fe
habttuare pro imbibi-
iifl/fibustrie/ifuranaisJfabeKdo refpeclum
ad
forti-
ciis
tudiemignis, quidiUttsefi natunt inftrtmentum,

T.Amcn.fiî.d.Jtrtis tibipro memoria& prsemediratione, per cn'afti quod in imbibitionibus hahe^s t-rf-orr-êT.rc^^ccundiimquantitatem virtu''s
ig"
s
g'Terio pcr lales ignorantcs fophi'>!cos & mcndaplenos. Tcftificat hocpliilofophus filiis veritatis per evidcns exemplnm , quod medicus beflialis eft, &nihil fcit, qui tancuinmoJo dicit, hoccorpus patitur dcbilitdtcm virtutis,non meliiis indicac
dc difpofitione corporis, quam unus rufficus ruralis, qui necmagis, ncc 'Tiinusdicit: imo iUuddKftum
diccrur
natr.rar,
quia riinc oportet

,
quod
virtus igriis
&
niultiplicabitur
orc rufiici.Quare
ma-
mi''ret
titudirie
c^prn aquam
ampliarc
ficut
viftor vi fua Sc for-
\'\nc\t
IJ o nt efTeeft,
ij.'
quod
virtus aqiis
parcm fuum in bello. non fupcret ca-
lo' 'nn tur.,'emjquia pro niodico refolvercrur & difolverctur :n(Tus vegctabilis^-irtus, & converte rcturin iatitr.in.aqiiT.led inrtiaiori ralore.Etiiuius t"eu'3tc .cm^-'nm na'ura iquod fortior debiliorem vin.,'tC'rnmodicoa(!jut6rio, qiiarecofidcrajnc ille minor ''cceTus 'uperet , poftquam vis cum fcn.u
quod nilirationcevidentiac difcreta difpofitio virtutis proprietaria" non efr cognita, per confidcratorem arcis ,nunquam fciet augmcntarc illamvirtutem, qua creir>entum fadiimefl perviam
nifcfte patct,
debilitationis. Nam confortatio vmhis non poteft ficri fine debilitatione alterius , ficut manifefiê paruit omni teirporc, & apparcbit ia difpolitione lapidis noliri.
confortationis
&
agcre.
Nam
opus
eft,
quoj
ficut
aqua
vicit rulfu ,
pcr difrolutionemad li.ituram fuam , tali .modonunceftopus , quod fulfur haber>t potefta'?m vincendiargentumvivum. Nam primo vicit
vcrtit illud
&
C
ômodo
rius
.
p.
LXIX.
debilitatio uius efi confortatio alte^
illud,& ipriimvertitpcrcongelationcm ad proprietatcm fumnobilis natura?, & profequendi illud, & termi.xindiadpropriam naturam argenti fini, clari oc pretiofi. Et hicconverfio Ht per rcverfionem dif crciiria: , qusr movetura concordantia , ficut ou.ndi* ratib narni-.'ili,<! , & experienîa nobis certiFcr.vir confort.-Jndo virtijtem l.ipidi'; ei
Et ijiiomodofjer conforrnationemvirtittis mi-
meralis generatur iapis nejler.

debilitatio corporis difrolutio cfl, omnisdiifolutio ipfius efi cius labilitas temperamenti. Et omne temperamentum efl rtflauratio rci dcperdit^, ideo convenic , cum lapis nofter habeatdebjlitan per dHi'oIutionem,divifionem , &: corruptionem , quod virtusaqu^, inqila individua natursE fu;,iunt,cum omnibusfuis *peciebus& virtutibus elcmen-alibus habeat le confortarc ad fa-
FTli,omnis
&
condonando
&
tanum
(uc'.urlum,& qudu.que habeat potentiam tonvcrtcndi argi-ntMni vivum ;iofirum , quod qni-
dcm priino ad fui fimilitudinemfuis virtutibuseum Gonvertir.F 'i,qnoiTi.7m omninm corporuni mcnfura
&' lemnriMi.ientnmfuitperfuorum confortationem rrêmbrorum.ldco difi ride fcire oportet,non tantum qu.-'is res fit,fed qnotmodis,& quibus modis potefl:
ciendumconjunctioncm & unioaem rerum altcratarum in nova generatione mixtarum ,ut per fuccurfum huins conformationis virtus aquarum confortatarunipo(Ttmeiius&acceptabiliusappropriari contra dcbilitatis advcntum , bona exuberationc obtihere poteffateni vincendi virtutes lapidis
&d..-bctoperari.Htper illudpofle vifiltilitcroflcnfus

notitiam potentiar qponiam in rcbus gcneralibus fapiens ignorans pnrticinant in notitia. Et hocad cognof,
eli ignorantictfc.,-tus,per
quem habet
&
&
cendum
reni, qu.r
coram
eis
manifefte oflenfa
cfl.
fatnus.ficut
Et de hoc ma.nifcfto a-quc bcnc notitiam habebit f.-^picns: quia umis & alter habebunt noririam,qi:odmateria efttalis,vcl talis. Sedquandovirtus iliiusconfortataeft , & quomodo citius
potcf^ facere & dcmonfiiare fu.im operationem fcit unus & non altcr. Nunquid fcisfili, quod una res cftanteomncsalias rcs & gcncrahs, qu?' omncm
mareri.iir
,& omnecorpus,&omne membrorum
noltri debilitati ad convertendum in illam & fuam qualitatcm ac naturam. Et per hanc convcrfioncm fic faftam pcr debilitationem unius, &confortationemalceriusefi l.ipivnoflcrcomp.iratushominifubmcrfo 'w\ imo aqui golfo magno. Per hunc modum oppolitum patcnti rationc nobis oflendit fapiens natura, qubd virtus lapidis dcbilitatapotefl confort.iri per debilitatcm virtutis aqusconfortatsper modum aquje , qmd habebit poteff atem convcrtendi aquam ad fu;im naturam , fcilicet , quoniam
neque confortat , nifi , amorcopcris, quoddifiivirtusdcbet facereinfequi
invirtute fua nondebilitat
&
ptringcre poflea coniccuta fucrit, vcl non illud opns ftatim cognofcetur per ignorantem ficut per lapicntcm, fierit pcrfefta, vclimperfcda .'SedproptfT boc non h.ibebit iqnorans iamfcientiam maiorcn. aiitnotitiam dc di^^pofitionc materix, nifi iii ou-^;toiIle, quividcrit hoinincm,&dicat ,hic homo infirmitatem patitur>velhabct nnlani dilpo-
quod crat de natura humida in naturam ^\zcam revertcturpermodum tempc.amenti ,& quod illud quod erat denatura frigida , convertctur
illud
,
,
'\i\
calidam
&
'\\\
hoc fofemni foiutione. Sed ante opus

:
cfl , quod natura (icciconvertatur in humidum nam inomni trnnfmutationcelemcncorur! talis tolerantia
,
& pafTio
praccedit tranfinucationem fubffantie,
antequam fnbftantia poiTic tranf^niutari perfeSc quod virtus clementi traufmutautis obtineaC
fcilicct
in fuo
'"
Lib.ii.Seaui.Subreav.
\h fuo pofrelârteselementi rtanfmntaiidi
,
& quod
,
tis,
qua: dicimws coarpofita

inillis
coniun(aim&
divifim.
fixetur in illo sntetranrmutationem lub/tantia?
&
fc n'Uei;dotaIi n:odo , quod illud elemcntnm habchit materiam inaiiquoalio clemenro, Etideo
natura, qurcft homogenea metallorumj, quiefcit intcgralircr& deportatur.
Et
eft'arngnara ratio, qualis ditterentia
fit
intcr elc,
rnentum
inrelligis
in
& alterius clenienti
p.
LXXI.
a^-*.
virtutcn;, fcilicet
/i
dodrinas notatas ab Hermetc notan-noliro maqiflerio, noAri qui dicunt opus das [apidis dulciter & magno ingeaio habet alcende; e le kerra incceliimiEtalibi opuseft , quoddccoclo
terram defcpndat , &:ibi recipiat veiitum quie* tis, qui lapidtm hxat portatum in ventre vcnti
ih'
&
ômoh Upis nofier rtmatfe in omnilfus

litatibus elemcntariis,
cft lapidis iioftri natuiâ, qi H/Ec in
.'
.'
potcft mtJta-
omnes
qn.ilitatcs
clcmcntales, in
qnasbo-
volantis. Qiialitercunquc
lofter Inpj^per p;ilTioicni
fit
fili
ficintelligas,quia
&tolcrantiam iiixnatu-
onfideratorartis vult mutare. Etiila elcmenta dicâ funr qualiratcs compofit*, qua: habcnt poffe
ntis
hjbet opiis tranfirepcrqualitatcs omniumalio[irfim elcmcntorum , antequam fic perfcda medicina. Et idco fi ficcum petrofum verium cf! in frigidiimpctrouim, ibi habct pati. Et fx friqidiim lapidoriim, qiiod cftprifrum vcrtatnr inhitmidiim , ibi etijm habet nati, quonfque iit perfcfte hun iJum. Etfi huiridum petrofum vcrtatur in calidum , ignis nolter scccnfiis efi incxtinguibiliter,
convcrtendi naturamhancde qualitate in qualiratem, pnmd, :n ficcnm, fecundo, in humidum, t?rtio, in frigidum, (^n;;rt6,in calidum, fecundum qijod
nem ad complexioncm fui

ra vel debilitata.
poteii:, nifi
parsnatur.T perdiv!fioncm,vc.!tota pcrconinndioelcmcnti fucritcoiv'brtalili, lapis noftcr
nunquam
vicri
quam
defncie^,
#<;
ncqnc nn* medicina noftra adcomplcmcn*
tumperfcdumcft dcduda. Quia nobilis natura re^ rotando pcr omnia fua elementa tranfivit, ubi calores & caliduates fuftinuit, quare tam
Jiniinando
nobilis ciU
de pura natura,pront quilibet fapicns j^rtifta fcire duobiis modis potcft, fcilicct, fcientia fpccu!.itiva,cum intcfeftu modcrata, c^c expcricntia vi!;bi'.'pcrrc6. IuidiMri3& claritatismagns. Ec dc h.ac folanatura iiCu eft tantummodc noftra mcdicina, &fine ifta non , prout dcclarare proponimus in^ undapartc hu/us libri. Cui n hil mifccre vclis,fi vidcreipfius potentiam intcnd;:s, nifi tanrun-.modo rcs , qux funtde fua propria natura , a quibiis habct confortari arqne nutriri , quoufque fortitudo fua: naturx qua: debilitata fuit , crcarct prr nutrimentum perfe^flum contra bellum ignis.FiIi,ou';'iiam hicmatcria eftde fubftantia fubtili, ftafim uitrans ac penetrans clcmentorum qualitatcs, & 1(1 qu.iliratcm illius elcmenti , quam rcperic abundiiiitiorcm in illa convcrtitur idco quando Mîs nofter rotatur , & ruminavit omnia elcmcnta fccundum vclle n.?tnrJE, & intravit purus,&mundus \n regioneignisfiii, tuncignis philofophiarper^ pctuo accenfus eft, quamdiu elemcntadurarc Tpo^
,
C A>.
efly
LXX.
'uivum,
}70f^
ôJ canvefiio hpîs in Argefjtum

fDco fili,tibi
noneft,
liien
,
nificonvtrfio elcmentorftm tmiits jolius
mtur*.
&
fit
dcc'arata doftrina pbilofophi di-
ccntis,qii6d converfio lapidis in argentinn vivum;

nifi
mntatio naturarum. Nonintelligas ta-fnbftantia lapidis noftri

fit
quod
plurcs vcl
una tantum fnbftantia convcrfa dctotoin natur.mifrigidam,primo antcqu?m homo faciat dc ipfa quicquam, quou:qi:c acreperit appctirnm fe tranimutandi in aliud clediverfsE natur.T,
cum
nonfit
nifi
terunt in
mundo,
& mundus deficiat,
ftcrcft, ficut ir-areriaclcmentorum,
qnia lapis noinquaformant
mentum,
feu qiialitatem alteriiis. fctideo tunc por-
tamns cuminclementariamdivifioncni in quatuor partcsfccundiim inftindum, &ftatuin W\x n.nur.r, qusvultfeparariomnibusviribusruisa corruptionc, vcl 2 rc, qna: ineo eft corrupta, \\\ qiia multum x\titur, in tantum,qu6d ad mortem vcnit , &' qiubbet
ipfiuspars
la
fuam r.onUiu,& in quarccincnfjr, prout natura irs nmnigcnerationf demonftr.it. t quialapis nofter
cft fubcilis fubfiantix, in ea dcfccndunt purorum clcmenronim qualitates.& condcnfannir,& capiuntur, ficut fumus cnm larido. Nam elemcnta funt qn.* d?.nt tot virtutcs cidcm fubftantisE , quod pe-
adpropriumelcmcntum kium.Quianul-
nctrare, incoxicare, acimpotionarc potcft, & mirabiies operationesfaccre pcr
pars natursE porelfellefineclenento proprio de qualitate, cuiusindutaeft, quoufque veniat ad ex^-
potentiam, quamaccc-
poliarionem eiusvirrutcalterius , quamqualitatcm appetitnatura, ncctota naturaimblo clcmcnro frigidit.ntisabcxtraqiioufque per elemcntum fitterIninaraignis, quia tunc eftdenatura niagis cahda. Fi!i,attcnde, quandodiciniUsc'ementatuir,hoceft:
qua" cftuna qua eft unum clemcntiim clemcntalc. Etelcmentale dicimus ad dif crcntiam, quiaunumfolum clenicnn.m v.lemea-' ta!etardatcorruptionem(êndam,& ta>dat gcnerationeminfeipfo. Et idco (imnlicia ciementa pu-um opcrantur,& proficinnt in hac.iircqr.ia in ipfi^non funt cflcntis primiclementorum,inqu;bu' 'iun vir,
& acquifivit iubellomagnoaltaruni & hafTarum viitutum, & potcntiarum. Et idco ipfa vincit om
pit
nc fupcriiis& inferiuscumfortitudine fua magna, eft natura fccrctiirima rcs& multummirabilis, quam fimplicestencnt & repurant ad miraculum,
&
ve! i:icantarioncm,
autartcmmagicam, cum ipfopolTit eas habilitarc
elcmentum.quodper naturam fuam

a:
pars nofti
totiusnaturajlapidofx
in
ad inrclligciidum magiiferium noftrnm, quod pcr natiiram, & innatura,&denaturafit.
rum mcmoria non
C
^jfod
P.
LXXIL
tolA fahjiantia nojlri lapidis tfi

elfentiaJis.
gcncrant&corrumpunt. Et idco fcias, quodclemcnta f^mnliciaf'int extr. corruptioncm&generationem, & cai-fa. cft, quia non
tutcs, qujEmiindilicant,
O^Vos pueridoftrina: iiitclligaris

cura
nonenetdc
fubtiii fubftantia toca,
iunt obedientiahumorali vel radjcali naturie,
qiia:
cftcîtialis
cflentialitasclcmcntorii
qu6d fih^c na omnis purbrum no pof!
Etideinf.s& Mpncsphilorophi prrdccefloFesdicimus , quod n agiftcriim; noftrum

facitnafci.
omnia
noapoteft
ficri naturaliter, uilitle

1.
qu.ituor citnicn-
Tcm.
imp imi,necpoflrec(upra fubftantiam dominari. htiiclemcnta illa, quodlibct fecundum fuam naturam non dominarenturbairisclcircntisinqijalitatc^ Krr ^ lub;kufet
%5 1
ftanria
Bibliotliecas
non
poffctJntrare
Chemicx Curiofi
monffratrarionctangentefnyeriritem per clarani, cxpcricnt im , qiii.a nonfr ert Jiqu.im pro'.âtio-75 nem , nc" rationcs. nccarûmciita logicalia , quas
funt
ncque penetrare, necin-
poffet
ercfroncnilubcrc.Et nifi habeat i.,grefrionem, iion colorarc,neq\.ef.er c-^nfeq-iens dorT;imri,&
con pledarc alias difierentiasrpecialesfecundum medicina qiiod intelleaus, mentumaaionisnoftri luam noftra habere debet fecundiim proprietatcm ipiis dominctur, quod oportct ouam pcr i^neam,
loncnqua
alii
&
remota d' claro

:
int^Îleiftu.
Et
plures
funrqui nou
pofl' ntinccllig'.re,
nifiquan-
tum
po'1itnt ci>rpo'a!icerv Jcrc
fciicct, reKquo-v.
tidianas
&
hofpitetur in
ifta
uipra difta fu^S^ntia.Item^ctfi
hsc naturadefubtili fubffantianoneHet, noti pofneqne du!c:iicafet habercftifionem uniformcm,

tionem continuam, nec una pars beneconfcqdere, n r aliam, & pcr hauc pmprietattmopub s-fl, quod
aerindifra fuhftr.ntia don-incrur, iioc eff, quod generatus. Nan. alio lapis noficrdcnatura aercafit doninari non poflet, co acris in proprictas modo
nifi
jr.rndanas , & i illis pcr ni-niana vifiipfnn iT)eff'un(S!ir.:5'ib'"arre-. intclledus tationcm ftarum. Etidco, ciim illiid o'>ojipofitiim,& contrai.;
:
&
riu n
finealiqnomtdio adnoftri:mre(Su:n& verum,
intelle<ûm,& illa dc cau.â ipfi proêiSi & nukum^ rcmoti luntdc noflronsrurnli magiflerio, ficutpo^, pulusexpuir'^ & condeninstusde nortro lupre no.
iecreto. Tibi
clcftis
,
autem
fili,
qiii
nos
inteliigis
ei^
de-
in arte noffra divifinuis tefâmentuui
nof\
dcvcraciusfubPantiageneraietur. Pari n rdo

aliis
fliriim, in
quo thcfiiurum perpetuum inen'cs,
if
per oppofitumcildeduobus
eleirentis; Tcd
pro caufa antc difta
ipToriiin fubflantia jn aeris fub-
nanibustuis pervcnirc pofri, ?>iitc obt;nv:ri. AjJi^ quid dicinus, quoniam non brcfca, nec zaccara,.
ftantiam cor.vcrfa ei^.Xiiiare tibi (lcrevclatum,q:i6d fubiiantia :icris exivit a ubffantiaaqu?, (icut rqus
labffantia cxivit a lubftantia terrJE. Quare patct, cr.od a teira oivittota lapidisnofir! fubffanti.i mirabilis: Qiioniamfi natura ipfiusnon
ct'e\iblfantiali,
c:Tct
in ali-
necbalfjmumaromaticum, quod tantum

deleflari, ficur faciot
te
.
facict.
noffrnm confcfSîim tantum guffavcris uiium p. rviim faporern

bi,
fi
fcmel
ti--
iuri)
quod dcillo habebismsjorem fai.êmt-Omeden-;
di,
quam
prius.
iam ficritas neque frigiilitas, quo qua^dcbence^êintcmperamenroignis & aeris ia difca natu a non po 'ent lig ri, prout opusc.i ad pcrftdair fixiOi em. Idco ncce'-e eft tibi terram
A p.
LXXIV.
deunafola natitrk
De yecdpitulatlone^juomoJo
non illam, quamcumpcdih.-bere fubcilcm , ,quivolat upracaputtui.m, iHam bt:scalcas , fed

qr.am accipe & ampledcrc , & clura n tc.ie, proquu iine ipia miûm pter ipfifs proprietatem fi;;unitempcraiTientum fieripotefi. De iffiiis tempcraircnti naturaphiloloplui loqucndod!cir,cuod
:
&
ft omne id,ûodanritur.
REcapitulando dicimus
uaius folius naturs,
(Sa eff,
fili,qu6d res iffa

illa
cum
fit
&de
ta;itummodofa,
autdatores,
rantcs,
quam omnesnon huhentcs vel poccntes, &ctiam habentes, & divitias confidcnatura per concord'."m amororirn,
,'
r.on cfi calidasnccfrigida, siec
humida, nequc
fic-
ca
tamcnutrunxûefcff. Oicimus, quod non p!us tcnt-t dc una'qbahtitat^;quandealia, nifi qusntiini cpus cff temperamcnto uiar pi op ietatis , qiur pcr concordantiam fada e(t de diKerentia fpcciali no-
&
& pofiulantesdefideram & petunt.QuaproabP

fine
pcer
ilta
que
violentia autfortificati^^ne combuflibili,
&
trituratione
manuum,
atit
dc
nToilirione
ftrorum elementorum. Et qui ad tale vcniat tcmperamentumdigniuieritponiad menlam duodecim

parium.
Cap.
LXXIII.
fuiipfius ab:quc fenfibilitate naturx mi taturde una qiiaiitate inalcerarn. Natn caexifientein fua prima natura vel qualitate n,on valet tanaim de fumo, fed quand^ trsnf^vf* r>crrotam circuli, tunc eii incompirabi.is & perdurabihs thelaurus. F.li.rdhuc tibididmus, qi'odanteqiiam hscnarurapodir pertranfire per rotam circu'arcm
eieineiitoru.li,
rem
percalO" (ux pioprieutM
^mi
IDeo
rnedicifJa debit ejfe defitbtili
nc:efrc
efi:,
quod
divid.itur in qiia-
juhjlaniia.
tuor partes, ut pertranfircpofTt per qiatuOr qualitatcs elementarias, fcilicet, dc ficco in fngidum,
vosintellefiu filii^potcffiscognofcere
quod
medicina nofiiadcbet elie dc pura & fubtili fubitaiitia:quia fic nobis dimifit philofopluis in lctiptis p'crdo6rinamprobatamin veritate dariexpericn.
tiar
& de groHo in fiirmlum, de frigidoin humidum, & dc pondcrofoin leve, & de huniido incilidum 8c
,
de alpero, icvc
fio
aut fuave, aut dulce
&:
woUe
6c
plai-idum pcr dulcificationem amari. SedliJecdivi-
diccns.
fortiori
Quarc
tibi
dicinius,qi!od ppiiscff,
quod
dc
&
fubtiliori fubfiantia
fit,
&
fuficnisliqua-
bilions mcdicina nofira
quimfintcorporamc-
tallorum & h"xiorisretcntioni,s,qiiam argcntum vivum infua nacura. Idco tibi dicit philolophusHcr-
non potefi ficri per irutaîoncm n.itu x finC pcrditioneproprieratis, nifi natura, qu^ cfl in nia.fa dura& ficca cumomnibus fuis partibus reverratur ad iimilitudinem ipfius prinia: uaturx, in qua niundus crat primoconfticutus divin? p.' -enti." in modum forma; coiifufx , in qua crant omnia confufa fmc quibus natura complerenon potcratoperario* nes l'uas,qiiando Spiritusfan<Susdivinusportabatur fuper.-iquas, qua occupabant partcs om.iiun aliorum elemcntorumj ficut Deus & Don.-nusnofler crcator fuprcmns naturar ordin.-^verat a eodeni moniencofineccmporis ocopacio.ie antcûa-n placcrec faceremirabilem ipQjrum fcparacon-.-m five divifionem. Hanc optrationem fecit reacmptor nofier ofiendendo primse natura', qualiêr operari debebat per nobilcm intcll)!;entia. BtA^c i.on in
,
mes, quod lepares fubtilc a fpiflo, &purum abimpuroadliabcndumdi<5tam lubnantiam, & fin pium a grofio, ut dc Icviori & mcliori puro nofira pof fitHeri mcdicina adfincrii pertcaionis , Itd in faciendo ipfam fcparationem non cd parva fcientia.
Sed multi funt,quibus propter intcllcifitis cacciratcm hic fcparatio cft abfcoiidita. Et quando ipfi non intclliguntiliud,etiam non intellipunc rcn),in quain prirfumptioncinflati funt, quodaffin.antintclle<!tumhabere apcrtum, & habcnt ipfuni torrm
inferatum&claufum,ficutifia ars poteff cimanifeftarein clara cxpericiuia, quae cff in veritatc.ldco
ifia
tclligatut, nifi
fcicntiatibifitfpcculum veri intcllcdusj fiviam
iCdam habcrc
cupis ia
alii lcientiis,
quia
ilia tibi
dc tota natura, qua pnmo f..it creataexnihilo,& pofi intrcs panes di^^fe crm certS menfra,Etde primapuriori creavit/.ni, *,'!;-.;& cluna
Lib.ii.
'hvr^
Seaiii. Sui/tav.
&
quia debes fcire, quod natura
per hanc lucidiratem ptiritatcm pi.tifipaiK aiiimjE pura- Angclisin natura, qua participationefedaeft intereosunio veroin giorihcarione niagna, & de (eciinda parte naturat mmus pu-
imf erfate
7n
non operatur,
ni/I
declaravira tecirt)cusfirmamentum, ficut lupra irusincapite forma; maioris lolcm etiam itellas; ''& iunam qux irt , & dedit cuique fuam virtutem ,
:
natura
cum
facit pcr naturamomnia, , & qu^ videmus & non per miraculum, ficut temporc diluvii^ quando per amicabilcm concordantiam Deus
T^^je."^ ' e*^ q"^d 'elpicit voluntatem magiftri fui Dei Domini noftri, ut fibi fatisfacere poffit, quia eam crcavit, & perillam voluntatem Deus
P;
tecit
rebus inferioribus participant.
Et de
fupremus
fubtraxit fteilarum virtutem
teitiaparte minuspurafecit Deushunc mundum,& ccmpofuitquar in eo lunt , prout fcriptum in hoc

'pra?fenti
manbus
aeris,
&
teftamentoinmodo tibi dido DcusDominusnofter naturam diverfam

libcrcau a ad luam propriam polfct
Sic fecit
grandinibus coopcriendo totam terram

viat^ fuerunt a partc
illius
, qu* in alto pendcnt fupra regioncm poftca ceciderunt inferius in pluviis , auc
qux trahebant aquas
ut quas-
tieri reftitutic)',
fecitrem meliorcm de impuriori vero minorcm. Et ficur fcriptum eft in ratione naturae , quanto res effmelior, tanto abaltiorinatura procedit. Ci,are patet, qu6d uamra inferior minus in puritate perfecia indigcr alia in "omnibusopmbusfuisj antequam adfus-pcrrcîotiemoperatjonisperveniat. Si ergonatura fupcrior datfibi de puritatefua tanto plusj quanto mclius inferior natura appropinquat ci ac /ua? claritati, luciditat , puritati, aclumini ipfiiis per attracuoViemfuperiorisnaturx quxhct^ efl propter conVicmitatcm,ac fortem, & uniformem nexum coniunAionis antc ipforum divifionem,& hoc propter afrociamentumrerum quiiitarum, quinra: eflen:
nem .namdc puriori
quoad ipfarumlocumreverfzfuntad complendum divinum velle. Fi!i,fi Deus vellct, quodduo montes uniis ab oncnte , & alius ab occidente in uno congregarentunn medio tcrrs,& eirest,unus
Itatirn
, quia declimatisin aliud, ufque-
m n,uuraper fapicnnam totius /pforum concordix.

pcr quam fuas taciuntadioncs. E: fic tocum opus naturs non eft occultum Deo,fed mundariis hominibiis. Ideo fiii.fi aliquid facerfe visomh.' tempore fac pcr naturam , & inde fcias concordantiam narur^, qi;ia fine ipla ullo tempoie nihii facere pote, ris. Ideo quia nulia res miindi, qux facienda eft eft extr.n terminos , hcc itincra natiirje , quin per
illam,
&
fed aperta habilia per inftrumenta vircuofa^qus Detis pofuic

,
herer,
&
non pcr miraculum
mons
&
& de illa, & m illa
fit
facienda.
tise
libro declaratarum
fub confideratione tibi
filij
'tradita
âret,
per agiographum fpiritUm. Quapropter apquod prin.6 erat tctum una natura.
Cap.
Suomodo terraplem
^Homodo
maîfieritim
Lxxvi.
efi
C
Cômodo
"ilifer
~
p.
LXXV.
maQtfierium refpeBa
intelligeMi^
hiado operatiir. Et de creatione

creatioms hominis.
'
Adam
^ Evx. Eg
,
^ ^^;
debet
itellig}.
mftrum afimilatur opeh
\onjiitutiomsrmndtfcilicetijlius
magni f/imdtfa-
Deum.
detertia parte,
QVoniam
hoc efl, denaqux facit diverfitates
f:ii,
potes intciligere
qu6<i tocater-
Vnc loquemur
N*
cura balfa. Iftaeftnatnra,
kantjs in hoc n undo. Etdeilladixi fuperius,quod
errotu debes ifrideintelligere , aliter poteris rem cadere. Et idco nolo magis tibi diccre , ni(i
qu.antumalTimilaiur natnraf fuperiori. Nam per inteliigetuiam adiuâtur i fuo fimi!i per convcrfio-
ad operationem nariira: mclinata , qu inteiligencia movetur a natura liiperio;c.It:. quod hatura intellediva infcrior in
ra plena elt intcliigcnris
tantum quod
tibi pofTiC (uflficere
ad incelligendum
nem & potentum
attrataivam.
, ,
fecrctiim,quod datum ell hobis. Unde fiii.intelhge hu;us magni coriffitutionem h uiidi , qu^m Dcus bmnipotcns pofl natUra; creationerh fecit in forina
mirabihrarem naruraicm
limohrare elementorum
crcavit
fcilicet
Deinde poft iliam Deus Adam de
rs,aqus,ae,is,&
ignis,
&
conula
tali
mixta
quod omnia elemcnta erant modo , quod ntc igriis , nec terra nec
i
lcilicct
fana, spirirus, & de luce , & darirate & lumine mundi.Etex omnibus refultavitineomixtionemrei
de limofitate tcrvivihcavic eumd fole
acr apparcbarit , ni(i iri forma cobfufaaquse quse Ufque ad circulum attingebar lunarcm , fic quod
ignis calorcm,
terra ficcitatcm
necacr humiditatem habebat , nec imo totum in frigiditatem ver,

riaturaaim.
fum
erat propter fuariim confufionen
creator conftuuit, & fecit naturam honiogeneam . a qua fuit Adam formatu.s, a
ci-eavit
iii fuo compofiro , fed magis fpecialiterfuic crcarusdeterre/triclemento, prout ex ipfius dc-' licto patet. Etiicexillalimofitate Deus omhiun
quinr^
Quoniam de quanto
natura
in
aqiiJE niagis eratfiigi-
habcret multiplicare,
cies
quo fucce/Tive tranfEvam. Qt,o fado pr^cepit natur^ , qu6i
calidammagis flringcbat, da , de tanto naturam {cilicetignis,ad profuridum aliorum elementorum, & per confcquens naturam aeris,niagis puram,cum
materia ignis , fic quod poftta.cuiri aer fitcibus inirabilis iploruni per potentiam divinam fada fuit
capiendo a malTa cbnfufa mundi, &perintclligentiamnobiIem, qus piimo

erat,
doannam
& multiplicavit
ibfortim fpe,
&
&
poika
confufa
& quodhbet corum fuit a*;ociatum iSi hofpitatum in fuo loco lecundum dcbitum nators j fuit poffea repeitum , quod in terra remanfit dc igne & aliis elcmentis, in quibus cfi: res, qus rebiis conjun6tis participat. Ac fi vitrum plcnum aqua lunaria in medio aeris rumpeietur & pra:c;pitatetur deorfum cum fubitantia & fapoie aqusc , & aqu!a plena de fubftantia quinta aicendcndo in naturafuaalta approximetur, cum hocfacerefit debitum naturse. Hoc fit tibi per hguram revelatum.
divifio,
la operandi , naturx,& nobismonftravit per figunim, Etquihabetaures audiei.di, habcbittotumin fuointeliedu -
H^cenimeft gencralisreguquam Dcu3& Dominus fioRef dediti

diviia.
omnia fua lacitopcra. Quarepatet,qu6d qufiguorat hanc divmamdodrinamfxtra naturaropera eft, NcrfterlapisalTimilaturinoperatione operationibus naturs animahs, &natur^vegcrabi!is , & natura; mincralis
qiiiahancirt/cqusndodottriJiamnatura
& melius.
Quooiam
adimiiarur
&
creacionihominis.qui de limofirarc fadus erat.Ideo hli, fi visoperatioDcmnoftram pcr naturam f-^cere, infequere opcrarionem doftrinaenawrx. Nam ei
noij
afOmiiari dcbet
, :
;7 J
Bibliothecx Cliemicx CurioG
?P^
tiorj eft
datunn,quod pcr aliam doftrinam pofHtope-
srar!, mfi per ilUm,quamhal")ct aDeo mjgidro !uo pixceptam &; do(3tam pcr iiirelhgcnciam pertedtam,
pcrquamlua' moventuroperariones,ncc feilincs.Et cxhoc fitfpeculum tuomnatu a, quaebrevi tempore

res uas ;.on formatjfed
pro acre remanferit , reperietur in qualitateni htt mida convicinante qualitatc ignis. Vide crgo fiUj naturam , qui erat in toto conipofito iiitegralitcr j primo frigida, & poftca reveria eft in principahbus
qualitatibiis elcmentariis
,
fcilicec ,
in ficcitatc
tcmpTCCcrtoad
aflimilau-
dum
niagifteriumoperatio cidem conibtuta.
Cap.
LXXVII.
ômcdo eperator debet resfuas ordinare adasft'fniladu>n magifierium operatioNi creationis univerjalis in creando mii(?am (onfitfam
,
qux conlinet
cmnia
qttatuor elemcttta'
efl; , quod ponas in ordine naturam , qua indiges cum reda notitia , fcilicet per rediidionem , qus per recrogradation.em fada cft illius in formam confufam, re peftu maffe hu;'us mundi , quoufque verfa fit in quahtatem frigiditatis magnae , in qua primofuic. Et quando
POft hic fili.tempus
fic ei it
vcrfa notare potes
cft nifi
unum compofitum
tutx confcftum , ut Ci dum cflec per naturam ad confe.,r:ndum fui la-tclicchis finem , qui eft creare perfedum niecaiIiim , vel medicinam perfedam refpedu naturs , qiiz per artcm adiuvarur , & in hoc compofito continentur quatuor elcmenta naturse mineralis fimplicia & compofita per qux refultant quatuor iqualitates elemeiitari^. Et per hanc primam converfionem lapis nofter in nacuram frigidio: em vertitur. Et ideooportet $ quod aqua ibidcm domiuctur, & in fecontineat alia elementa , ex quibus ratura per divifioncm fe habet , pofcea vcrti de
tjualitate in qualitarcnii
cognofcere, quod non per artem refpeAu naabfque artis adiucorio fa-
&
humidicate,& calore per divifionem tflementorum. Etficutquodiibetelenientum habec participationcm cum libi propinquiore , fic quxlibet pars hu/iis lapidis vel naturas liabet niajorcmaffiiiitatem fibi propinquiori , quam habeat ilii,qux fibi cft remocior. Et hoc elt propter poile eienientorum ac corum qualitatum, in quibus vaporabilitcr diffula eft dida natura quinta, quam taatum diligimus, fili, iftx qualitates elcmentales dicfifunti appropriat^ elementis propter grolTiticm & lirnplicitatem didarum partium , in quibus jacet natura pura cum magna corruptione , a quacorruptione.fi lcias cam amovere, habes noftrum magiflerium certificatum per certam prsparationeml Nam lapis nofter nunquam invenitur, nifi \n ventre corruptionum, & dehinceumextrahimus, (ubftantia unde movctur corruptio , eft multum pinguis lutofa fortiter unduofa aerea , in vciure CH/us cft ignis , quem petimus , & in ipfa eum accendimus. Et ideo tibi rcvciavit Morienas lagax Romaniis per bonitatem (ubtilitatis , cui non fuit alter finnlis in fecuritate per bonitatem praparationis metuens Deum , fidelis , benignus dando totum fmim confilium dicens, quod fcientise iioininum manifefte coniungunrur ,<manfio cujus manifeftatur in cauie , & languine , & in profundiori venrris. Et alibi tibi re velavit , quod fecretum noftri lapidis eft incoxis& fcmoribus calidis , hoc eft in profundiori elcmentorum compofitorum , ex quibus clementa lunt per ea , qua fuperius difrigiditate
,
&
&
da
liint.
Ideoque fupra didum
cft
&ad
ungen-
Ec hxc
eft tes
noftra
qus
in fe continet omnia,qibus inJigcs in noftro

gifterio.
ma
Et idco dat iutelligere ratio fcripta piiilofophice perHermetemj quod (icut oa.ncsrcs faftx hierunt ex una fola re per potcntiam iupremam fcmentiricam , &exiverunta manaconfufaglobofa , voluntate divina miraculola noif er fic lapis natuseft, &exivit,ab una compada malfa confufa,
propinquiora propinquioribus,&affines(uorum .ffinium. Nam fcis, quod natura ficca vclpars illius , qua: eft fui clemenci terreftris, non habct poteftatem vcrtendi fe naturam humidam, nec
dum
m
,
(e ligandi parti
humids
qus
eft
dc natura
,
aeris
in
ta
&
qua omnia fua quatuor elementa funt contenpcr naturam cieata, de qua per voIuntatemDei opcrationem naturx nofter lapis poftea na-
propter duas caufascontrarias. Vna eft quod terra& aer funt contrarii , & in qualitatibus difcrepanres. Quoniam rerra per naturam, quam habet, cft ficca & higida , & aer per partem natura; quam
tenet, eft humidus
in
&
calidus.
Et ideo natura ficca
humidam
nifi
&
frigida in calidam converti
noa
fcitur.
Caf.
LXXVIII.
^fomodoj>hilofophiavpellaverummaf[km coKfufam.cr de divifiene i^fius , Cf de atura. ekmentorum fuorum.

hac PRo dinarie
m.ifla confufa nominanda fili, fimilituphilofophi eam nomi;iaverunt totum
primoqua-libet ipfarum per fua tranfe7ntmedia,qUT fonc germana cxtrcinit.itum.Quoniam fcriptum cft pro reformanda natura quoJ contraria exiftentia qn,rlibec ipforum in fiiaincura non bcne poifunt fimul ligari , nifi primo mutan-
pofTcnt,
mediam, qui parper aPfinitatem natura. Et ideo natura- terrje non poteft converti in naturam aeris , nifi primo vertaturin naturam aquac nec natura ignis pocell; converti in naturam aquar,
tur
fiia
de
contraria qualitate in
ticipat veris excrcmitatibus
nifi
primo
vcrt^tirr in
naturam
aeris.
Quoniamnul-
quatuorelcmenta confufa, <]ua; feparari pollunt,& dividi quodlibetad partem fuam , impregnata cx natura quinta, & pcr quam
funt
inundum. Namipfa
lus tranfitus potclf fieri unius

nifi
extremiad alterum
prius tranfeat pcr
do volumusfpcce
tranl'timi
feparantur
illa
&
media gerinana. Nam quaiide prima extrcmitare
func fcparata.
Ergo
fili ,
elementa ab
marta fepara per induftriam lapienter , qui a nobili moveturintclligentia, & reperiesnaturam,
qur
in ipfis eft, in
illius
libctpars
tatc lui
quatuor partes divifam , &qus naturs ornata erit & indutaqualielementi. Quia pars, qui remanlerit pro
Et illa , qui magis fubconverfa ia qualicatemtrigidam,Eti]Ia,qu2 pura
tcrra crit in ficcitate complexionata.
pro aqua rcmanferit magis

tilis,eft
&
ad tertiam , oportet tranfire per gradus mcdios. Quaretili,aqna&aer funtgermana mcdia elementalia fcalje rotund , per qux natura ab cytremis clemenralibus habettranfircantequam operationes fuas complerc p (Tit veniendi ad perfecfionem, Nam aqua cft frigida, & humida, & per hii;iditatem participat cum aere , & per fuuin humorcm ra. rificat rerram , eam alleviando. Et per frigiditatem fuamaereEncondeulac,eum conftiingendo.ita,
qudd
Lib.
,
II.
Sea.
aqua
III.
facit
Subfea V.
in
qrna qnandn aqoa convertit terram ad naturam fiism polita potcft c;im in aerem convertcre per
lopcordantiam hiimiditatis
fii
hsc aqua verfa
naturam
quam
terra ab
, & tr'g'dKatis, quam acr recepi: ab aqiia, con4rii)\it, & Uc per corirequens eit aer eum qu;r mcdium ignif & aquse , cum aer fit humidus & parricipet aqiije, & cum calidus participat igni,& per fuum humorem condefatigncm & vertiteum in na-
fuam aqus per AibtifiaT tionem (ux grofls fubftanti^. Et per hunc ultimumi
ftra: filift
eam
aeris rarificac terram, &:
verci in n.ituram
cepit
turam
in
aeris per inrpiHationem
.,
&
per fuum calo-
ordinera rcluêt fecretum compoficionis aquce noincelligentibus , cum vivacicer apparet quod nacura ficcanonpoccft in humidam convercil quoufq;in naturam frigidam convercacur. Fili,maJiifc.le tibiportam naiurx apcrimusad intraViduiii
fua, d intriligas , quia fuperiora elefunt fubtilitatis ii!feriorum, Et fubcieft vivificacionis animationis. Ele-
^ reni attenuat
aquam ik. vertit eam aerem per Jevigationem.Et ideo quando aqua in
intenerifcat
&
omnia opera menta caufa

hacio
c.-iula
naturam acris cff convcrfa , aer eam convcrtit iii naturam ignis. Vel quando ignis converlus cil in haturam humidam aeream.humiditas & frigiditas eum convertit in naturam aqux fecundum id quod yacet in intcntioiiem natur^ , vel boni & perfefti artificis. Nam ficut aquaelf demateria aeris & terTx, ita aereft de materia aeris & terr^. Et unum
iefl
&
mcnta vero jnferiora funt caufa ingrolfationis aliorum elemcncorum.Ec hoc rationeatcraftionis proximioris confonantis , qiis /acec in fuis nacuris, uC fuper exticic declaracum per ccrram ignem
jngrollatiocaufacrtmortificacionis
hcberacion.is caloris animalis. Ec nos aono juramus artimo, quod fubtiiiacio non fit fine ingrofiatione , necia,
& &
&
materia aiterius.
Cap.
ômodo
,
LX XIX.
,
grolTatio fine fubtiiiatione, nec didolutio terrx Cw necongelatione aqux , nec aquae ccngelauo fine diffolutionc terrse. Fili,in fpiritu difrolvitbr
congelacum,
elementa. fuhtiils.ntuY
&
corpus per corpus conftringicur fpiritus
^ tngroffinUir
hti]((s
fer rottm circtiUrem quA pef pfjUofophos artis dicla ejl CathenA gurea
congelacus, quia congslando fpiritum.diffolvimus corpusf, corptis dilfolvfendo , congciamus fpiri.
&
tum. Fili,vide & afnJce inultiplicationem vers t!ntturx , quam Deusdedi: nat ura ad rraiifmucationem faciendum , quia de und pugilld terrs ,
'
IDeo fili,tibidicimns
fcilicet
,
no3 intenigere,quando terra ner fuum contrarium erit lubtiliara , vertitur in naturam, aqua: propcer qualitatem ,
fi
velis
novem
&
acris faci'r.i:s dczetr.
aqu^.
pugiIjohL'iusaqua,',&
novem
Et ideo de uno ignis facimus decem
aeri9,per fcalam vivificationis
frigidiT.fem
ficcitatem
fubtiliatur
&
,
qus participat intcr humorem. Et quando aqua illa plus pcr igncm in naruram aeris vertitur.
,
JEtquando illeaer p!us fiibciiiatiir, verticur in natiiram ignis & per confequens pcr retrogradationem cftj quodquando natura ignisingroi!atur,convcr,
acionem nacur^r grotla; ;n riore fimiiictr de uno pugiJlo ignis,& novem aqu^ fiuntdecem aeris mdrcui, quieftaqua viva. Ec de uno pugillo iftius aeris mcrcui , & de hovem pu-
afcendedoad fubtili-. hacaram (implam,3c fupe-
1
^'
titur
'de
i>i
naturam
aeris
,
humidi ,& tunc

iua;
ignis
tantum
C\-
calore luo pcrdit

contrsriari pcr
quantum humiditas
poteft
hebetationcm
,
ingronationfs.
Et quanto hcTc iiatura.humida melfus condenfatur per infpiffationcm tantom. liusin aqu^ riacuram convertecur qiw per luamcondertfacionem mortificavic maiorcm paicem caloris. Ecperdic magnam parccmhumorisperindurationisapproximarionem "3turi aeris ad qijaliwtCo tcrreftres,&: quando h~c .lua magis infpifTatur , runc vfertitur in terrs? naruam , ^; proprer fui frigiditîem.iiTiirtit prirtem fui .li-imoris gyrando 'e& portandoinficcitatem.Qtiat-e (i vis ignem nolfrum accendere , adminiff ra ei cibu.m Ievem& tenerumjquia eius hchctatio & mordficatio non venit nifi per cruditatem & groiriticfn
,
decem aquar gloriofa?. Inteilige quoniam h^c eit dottrina , per quairii omnis menfura & omnc rcmpeiamenta fiunt. Eteft: neceflarium, quod in nollromgiftcrio fiant.fine quibus fieri non poifec. Hsc eft .cachena deaurata & ro:a circularis totius mundi perquam natur^ fag.ixomnia ruaregit inftrumenta rocando& circugillis cerra? fiunc
fili,verba,
'
'
l.indo,
rranfcundo in circuicu,qu-am fupremusciea-i tor confervare in fuisdivinis niirabilibus irifinitii potentiis voluit vult.
&
&
G A
p.
LXXX.;
Me
fcire corie tentis re^
jô7r,odo Artifta
iam circuUrem , ^ naturam converftonis efe" mentorum refêciu prim& a-fec((n.h qifalitatis.
materia:,/icutpatetin declaratioue prsdidia.Qijan-
do igitur voics de terra ignem tacfere , lubtiliacerram quantum poteris ^ & quando v^lis dc igne
terram facere, condenia forticer igiicm, Dicimu.s aer &aqua caula lunt irrgroHacionis ignis,& tneliusacr qudm aqua, & me.ius aquaquamterrao Et minus terra , qiiam aqua, & aqua minus,quam aetj Sed terra omnibusiui.-. viribus infpi^rataqisam, eam vertendo ad fuam naturam tcrrs ; & aqua le condenfando & convcrtendo ad nacuram terrx in.fpiffat aerem . & vertit eum ad fuam propriam v.zturam aqu. Et aer fead nacuram aqus convertendo per inrp!'l;uionem condenfat igncm , & facic cum convcrci in aerem perfusfubtilicaris ingroffationem. Similicer ignis omnibus fuis viribus nicitur aerem vercere ad fuam ignis nacuram per fubtiliationem fuse purje rubftaaci:r:& ilte aer converlus ad naturam ignis fubtiliar aquam. Ec eam vercit ad nacuram aeris per rarefadionem alleviationis. c
OPVS
cuitum
eft tibi filijhanc

ii
rcpertcde,
fotam corde tenus fci" ad naffrum magifterium velis
quod
pcrvenire. Qiiia tibi dixi.nus , quod elementa pcc n.icuram iam diftam vaduntrotando psr ipfius cirfuccefrivd
circuitum , onis eorum ;
&
compleverunc eorum , quoufqu-2 circulum , qni eft perfeaio opcrati& per fcientiam illae circularicacis appa-
rcc clare iftud,
quod
luperius diximus per primami

,
rationem. Alia ratio

in terra
,
quare naVura ficca, qu^ efl
in natui*am aeris converti
per fuum
medium
eft diverfitas
tatis, veI gravitatis
&
non poteft, nifi grofntiei& fubcilileviratis; per coiKrarictacem
partium natuisB,auc macerisiliius .ficutde lupcrius didisqualicacibus iam compIexionatis.Quia omnes alia: res, quae confiderari poifunc in iftas pro niajori reducunrur , videUcec , fiuxibilicaccs , & tolidicates quE reducuntur adhumiditatem & ficcitatem, &i levitas, &grayicas quse reducuntur ad fubtilitatem
& grof:
1
.iSf
ibIiodicc3E
CHemicas Curiofe
complexicne mulpimcalida, & ficca & acuta.PoIi adde illis du.is partes dc pedibus albis. Naturi illorum eft una fubffantia groflamediocriter, &
hac
primus gradus. Ideo te intelligere oportet, quod pars naturx , qii^ eft in ficca. Et ideo Kcrra grofia efl: & gravis , tVigida
,
gro(Titiem. Et notetur hic
frigiditas, grolTitics,
& & gravicas cum

in
ficcitate cau-
qualitate mcdiocritcr frigida. Et pcr hanc proprie-
fanturinatura, qui
funt
,
cauati aqua , cft mcdiocriter groffa &gravius mcdiocriterque fubtilis & Icvis , Ini' mida & frigida,pcrhuncrccundi^mgradL]m,& ideo caufanturabcis gravirascumfrigorc,& lcvitascum humiditate. Et natura, quar cft in aere , fubcilis efl: levis , calida & humida. Et idco caufantur ab illalevitas cum humiditace, & fuavicas per calidiratcm. Et noccftur hic certius gradus. Et natura,qn
efl:
in tcrra nobilicer
& natura
quse
efl^
t.uem participat oculos nigros , cft adhuc in fubftantia mcdiocriter fubciliperfuamcuaiic^tem huiinidam & calidam. Et per hanc propriecatem participac fubftancise aeris. Et ideo iit cibi revelata definicio aqusc
&
aeris in fuis diipofitionibus^tanquam

,
amica concrariecatum
fcilicec ignis
qus
func in compofito ifto,
&
&
aqu,terrjE
in
&
aeris,
nafcirurunum
qualica-
medium purum, ad unionem mixcionum

tumalteratarum ipforum
albsE, niultiim fubcilis
forma
ccrra: congelatar
cfl in
igne, muitum fubtilis efl levis, & multiim ac fortitcr calida & ficca i & ideo caufantur ab illa
&
nofl^ro "quod magifleiio naturali, nondcbent eiementi definiri fccundum quod funt principium motus de loco in. lociim, fed fecundum qiiid funt initium altcrationis. Hancmct viam in equuti func , & fcquuntur mcdici.Ecideodicunc, quodcerra eftclcmeiitum , pcr quod omne corpus ad corpus dcfertur faiiabilc , & per quod corpus fanabile frigidicati & ficci-
Icvitas cum ficcitate , dodrinam fili, dcbes
& caliditas
incclligcne
'
acuta. Per
hanc
cranfparentis fecuiidum pcrfpicuicatem aquse aerea;, jain congclatx per vaporcm materizdida:t:errcftris,jam confortataE per
&
calorcm acucum.
Caf. LXXXIL
Be fymbolo
,
reiinactilo
elementorHm,
&gravicasfubpO-
Flli, inhac mutatione,

ftanti^ ccrreftris
,
grofTicics,
naturaj infcrioris habcc
tati in fubflantia participaf
groffa
& aqua
fua:
participat
cum frigiditate
de fua r^tione multum & humi-
tcftatcm retinendi aquam , per tocam lOam naturam , per vaporem homogeneicacis frigidoE,qu?r
ditste in fubffantia tnediocritet- fubtili. Et aer participat humiditaci caliditati mediocriter fubtilibus
&
rat;one
mtmx. Sed
Ignis fiarticipac calori
&
ficcitati in fubftantia
multum
fubtili,& forticer zSti-
va, ratioae fuz fimplicis nicur. FiIi,hoc ulcimum capiculum aperit cibi portam, & poRea firmac,quia tibi fupra diximus , quod de uno pugillo ignis &
quahtas gravii participans illis duobus elemenqua: fuiic de natura fua , (ed fis (ecurus , quod rctcntione , atcradionis frigidicas dominacur in aeris, qux fada eft per confortacionem caloris acuti cum fapore humnris, qui eft matcria ignis ,
eft
ris ,
&
novcm
aquae fiunt decexn aeris mortui
quae efl
aquaviva.
Ergo fili , pone de calore alco in nacura infcriori, ad conforcanduni fuamficcicatem, & mortificandum lUam frigiditaccm, pcr temperamentum cognicum racione nacurx. Nam Icias,qu6d
tocius nacurx.
maxima
frigiditas
cft:
mortificationis ignis cauU,
&
C
Df
caitfa (jr
p.
LXXXI.
,
purificationis,
fat^ a calorc
& grofTioris nacura:
atcraftivas cau-
ratione
converti,
^ etiam cauft
qua tltmenta mn pffnnt , per nit&m
bene pejptnt converti. hanc defcriptionem elucidataefl ratio fecunPEr da

,
quarc natura ficca non potcft in humidam converti. Ec per illud mcdium tranfeundo patefiter extitit declaratum defcriptione pra-dida, quod clcmerita funt caufx fua: mutationis altcrationis , prdut hoc probari poteft cxpcrienfine
medio fuo
& humorc.Fili,caIor naturse debetpcr Ivumidicacem radicalem cemperari, uc vapor calidus per nimiam fuam adioncm non crcmec, aut ardeac materiam noftri chari infantis, quxtcmperantia fada eft tantummodo pcr additamcntum natiirsc fui humoris , quoufque veniat ad graduin pcr quam pofTit pc- illius acuitatis tcmperatx , netrare invifibiliter omnes partes natura? humidsc, & poncre formam fuam, accam hgi.irarein matcria acris.Debes videre fiI],quornodo hdctemperamcntum dcber
fieri,qualiter,
&
& in quolocode-
tia vifibili vera manifcfte in noffro magifterio naturali, ablque alia logicali probationc. Fili,acc!-
&
beat creari.Ec tibi dicimus,poiIenatur^ revelando,' qu6d per fubtradionem humidi radicalis ficquouf-^
pe dc noOro aere
&
de
terra
modicum
&
pcr-
a vcntre
ta
fora latuseiusacuta lanceatotacalida , videbis fuo exire tantum de cholera nigra crema-
&
& combufta,quod habebit pocenciam incoxican,
&impoC!onandicotummundum.Rccine igicurillam , nc a cc rcccdac quia cibi bona eric contra inimicos tuos.Poftca perfora aliud latus eius cum pun&mi magni ferpcncis , tantummodo quoufque totum phlegma exivcrit , nec amplius habcat infra fuum ventrem. Dcinde crema & comburc, quotifquc fit prope mortem , & quod anima exiveriCi & corpus fic in pulvcrem rcduaum indurum dc nipris oculis. Scias,qu6d nacu.aillius cft rcmilfa grofgravis, frigida & ficca, per propriecatcm',quar fa
di
quecalornatur2excitatus& cxpedituspcrl^JiniuIa" tionem nobis monftrat dictam adionem. Ideo tibj opuscfl:,ne illam tranfcasjnc compofitumfe relcg?.-' tum reperia:,ve) leparatum a tota fua natura. Qiua poftea nollct videre eam , nec poflei pofles ram prompte & cclcriter infigere naturam depe.-dicam in corpore ^m^ parte ipfius. Et fi hasc pars effet orn nirto rcmota a corpore prsdiAo , & poftea velles in fuum initium poncrc per viam corrigendidefed:um, efTct tibi multum grave, proptcr caufam tzr^ dationis,& ficut pr^di%imus,natura ipfius non cfler: ita bene radicaliter, & per fuas propriet.^^.tcs i.'if;\a in fuocorpore pcr hancartcm, niliherethoc i:;forti atqu^ fubtili hii;us magifterii quod ift mulcum grave fieri^ tanquam per artcm natnrr qua: multum omnibus fui!! adhsrcc intclligc:itiis ad complendum & finicndumcomplece fuasuicraciones non miniftrarec , quia per artcm a Dco non cft inccllcdus tam fubtilis , qiiod prin 2 vircu-
genio
&
elemento terreftri, aeri concrario ,in tota fuinatura & propric ate. Quare fi ipum in naturam aeris vis convcrccre , adde ei de capice rucft in eius
beo nonam
tft
parcein. Ec natura huius rubei capitis
una fubftantia multum fubtiUs
& levifTima, & ia
tes io corruptionibus
fiais
primis occulta;
&
in
COrriH
Lib". II.
Sea.
III.
^rruptlone fuofum objecaorum debilitentur. Ideo Wi, opusefttibi, quodavilcste in prima cocruptioHe,
Subfea V.
& intelligasbenc iftius pr^rentis ultima: concluofdinationem.
iioiiis
tmcntur fimplices fpiritus quinti fugitivi quiha, bcnt formare,& debentformarc terram claram ira virtute & forma clixirisper fpccialcm diffcrentiam,
quxmoveturanobiliconcordantia quintarum rc-
Cap,
Dg qualitmbm
i
LXXXIH.
accidentalibns.
,rum, ficutclarenotabimus in fecunda parte huiui ubn difta praftica noftra.
EtdeumofJi
Cap.
' .
lxxxiv.
Metefem
mturix.
.
".,
^pmodo
tota tntentio oferatoris
FOft hsc opus
efl:
tibi,
ut fcias acuitatem prsedi-
di vaporis calidi ab ipfomet igne crcari , qui ' mento. procedit ab illa natura, qui quidem ignis eft quarta pars totiusnaturainquatuor parties divifje, pRopterea poteft tuusfentire intelleausrationaideo humorem penetraiido per luam cuitatem \^ bili conhdcratione, qi,6d quanto magis materia iiis digerjt, & adiuvat grofTam naturam cum natura critdebiteprsparata &fubtiliata,tant6 virtutcs cc^^ "fimpjici pe; continuationemj ac copulationem mileftes natu. ae luperioris obtfnebit (e retinebit;' nerarum /uarum , & minimarum paitium infimul coniundarum uniformiter ad modum iiatuia; ho- & quantominus.minus. Fili. videas crro & avi cs, quomodo aquamutatur in aerfem,& aer in mogenex, fic quod natura (icca'j & grofTii per iui.m ignem, ;i vis h beie prsparationem naturi. si velis de conforcamentuinrctinet naturamliumidan, & lub;iiateriafterra;igncmfacerc,opuseft tibi d princitiJcm, pcr ingroirationcm nacui*^ fimpla? per toapio, ut eam bene (ubtilies & quod irt naturam , jgiiiationem. Etnaturafimplaper ccnverfionem raaqui& aenstrsnfmuremr, & quando in contrarificat groifam per fubcilem Uaionem, Sic apparet rium vo!es opcran , intcntionc cognita elemcnta Imanifelte, quod '\n qu mto hatura grofia dc fimpla in contrarium mutabis. Veruntamen facias fadum retinuerit per attradionem haturê calidi &: huniifuumex re fimpliciori quoniam in il!a appropriaeft propinquior fubtilitati ihtanto dse, aeres,quam lur virtus coelcftis tanquam forma rei fimplicioris, efletin fua naturaj & habctrmaJorcm perfeftion^-mj noceft/ccundumaftionem materi^&curfumna& in quanto etiam n.itura fimpla magis adiunda , vel turs. Et tsne fuper hoc didlum philofophi vii. Me^ 'addita, ciihi natura grolfa per condenlationem,in .taphyfica:, Qnod fs^cindum prbprietatfem materi^ ponderofitati propinquior& Itanto eritgravitati ei erit approprfata c^rta fcrma; & prOpria fccunminoris perfeftionis. EtfTcn!), potes intelligere dum fuani a^^jonem qiiarfefimaretia eft fimplex, multiplicationem, vcldiminutionem operativarum appropriabit fibi formam nobilimmam & multum virtutum. Nam philofophus iii libro Meteorumait, puram, cauta iv.^ fimplicitatis & fimilitudinis, in loco geaerationis metalqu^ iquod natura terreflris nafatur a propnerate naturar fupe, ioris fimnlicis. )orum continet in fe virtutcs coeicftes,per quascon-
frxparande ifiateriam lapidis , (^tnfuo tempera"
&
&m
&
yertitur fua individualitas xn forniara,
naturam
&
Idco quando volcs contemperart

tiam,
Jpeciem metallorum coadiuvante virtuic naturx

terreftris.
Aliomodo,
fi
virtus naturx
terreftris
,
lapidis fubftanipf^tm in loco gcnferationis, vel convcrfionis ad quaiitatcs, dc quif us vis per notitiamcer-
pone
tuperet in potenti^ virtutem natur^ coeleftis ferat in fpecificatione metallimagnaficcitas ,

jgna frigidit.iS naturje groiiseconderjfaret
quse
& ma-
humidum, qubd formamdcbetreciperemetalli jn naturam & conformitatemterraj, & nohinforma mctalli propterdefedum virtutum coeleftium, quje non luntih
difta natura. QuarejRilii
veritatis intelligere
vienit,
ram, quodlapisruusmutctnr, videlicet,inhumid<> quia hasc eft qualiras , per quam caufatuc dulccdo in lapidc amaro, per coiifervationem humidilapidisin fuoignc, quoufque podit atcrnurti
calore
:
ignem pati.
po'-
Cap.
De
funt
Jefti,
qnpd formametalli
eft
& efta
LXXXV.
vi
tutc coe-
'didum
, ideO per ratiohem Meteoricam, quodanima feft in femine hatursl, ficu': magifttr in fuo artificio. iîli, talis virtuscoeleffiseft in proprio loco gencideo eftforma iretalli. Farationis metallorum,
inftuxa in matcrix iprorumprofundioii
demonftratione priparationis lapidis per diffe^ rentiam exempltficativam in operatione ndtu-
r& infuis mineris.

fili, modo natura utitur tempcramcnto iii minerispcr iHccefTivamopcrationem, quamvis accidenn fortuito multum crrct. Nam fi matcria fufturis&argenti vividepurata, &du(Saad
&
i'.i loco gsnerationis aut "converfionistalisfit potentia coeleltis , qui pofTit transformare humidum individui lub coniervatione aftionis, appetentis hanc ex hatura terreftri, in
cias
ergo tunc
fili,
quod
TAIi
fplen-
Formain & fpeciem tranfparcntem & fini(Timam,per congelationem terreftris ficci, hic erit rcs magnx virr.jtis. Qijia tefra; virtus , per temperamentum frigus , & per ficcum complexiohatum , operati eft congclando, infpiiTando &retincndo. Et virtus
formativa influxa cum virtute terrae , fbriri colere coelefti , iquando matferia congelatur, ficquod congelando transformaturfpecies, & informando illam congelatur materia. Quajproptcr fili, fcriptura praecipit, quod habes argentumvivumtotvicibusablucre, quo ufque vertatut incolorcm clarum cceleftem. Et haec eft tcrra, in
cceleftis
ditarem, rcpetit lociim lui retcntionis congelanonisficcum, terreftrcm, fufcum& immundumvci frigidum fine temperantia aliqua generatio
&
iftiu^
convcrtetur in complexionem intemperatam, fufcam, terreftt-em, crudam, ponticam, amaram, 5f accipiet formarn fpecificain, fiscundumfpeciem,adr
&
mat fpeciem
quam
m cundum
cruda terreftris & complexio loci momateriamfulfuris&argentivivi, ad formam fei fuuin aftum, ficutmanifcfteinomnibusgevirtus
neribusvifumeftdcextrcmitatibus&mediismetallicis. Quiaillorum matcria non cft aliudfimpliciteri nifi fultur & argentum vivum mixta fimuivaporabilicer, & fpecificata in terreftrem fpeciem atramentofai-n,& vaporem grofftim terreftrem, quJ S f vk^
"qua
animas hoftras fcminamus
gelatio noftra,
& non iiralio
conloco, & per hanc re,
&
inilla eft
Tora.
I.
ibliothecas
Chemicx Curiofie
mus
ni
nafcitur a locotranfmutabili generationis. Fili, re-
adum ponere quod

,
Jn potentia naturje, St
verteigitur materiam gronaminfimplamjquoufque
jndaeritivirtutem coeleftcm, qiixhabct claricatem in lapide noftroformare,propter hocquia potesiilud
ficinfcparabileseflentproptcr impotenti/m ibidenj exifttntemltem natura nobis manifcftat fecundum quod cxperientia certificat , quod natura illoruni
bcne facere in clcmentali revolutione , fi intclligas clementorum convertibilitatem. Fili, vapo-r grolûs atramentofus, a quo crcatumcft atramcntutn , eft
irultum acutus
& ideo partes pcnetrac & penctrando vividepuratorum, fulfuris&argenti congclando in depuratam, materiani illam inficic fpccicm illius vaporisatramentofi& lucofi Cerreftris, quimixtuscftipfis. Qitare patet id qiiod diximus,
&:
ponticus,
comminuit argcntum vivum,& illud inortificatcon& congelando,& poft ipfius congelationemcommifcibile eft corpori, & tunc operatur,& nonante,omnemlco!orem dando,quo indigemHS,&
ftringendo
virtute ([ix ficcae naturje terreftris retentum
& fuge-
re
nonpotcfta corporibus quibus mifcetur.Appa-' ret igilUr, & cft fine dubio , quod vapor cxtrcmocaufaconftruftionisaigencivivi&in nacura , & in noftro magilterio , quod clTe non poffet, nifi convenientiam unius,& di'"convcnientiam alteriushaberec contra fe per diiferenriam concordantisE , prouc apparec in fui caloi is confervacione pcr convenientiam c6 Tervati vam.Ideo vocata eft hjEC fubftantialeo viridis , & ferpens viridis leporarius,
eft
rum
quaceft maiorpora,fcilicct,qa6d virtutes ccrrcftres hanon obtineant fuperCGelcftcs, kd e converfo,
&
bebisrempetitam. Per hanc mixcionem apparct, quod f\ medinm intcr lapidem & metallitm , ciim di<â mixcio fada ficin materialapidis, & in materiametallorum, & corporum liquabilium quiamediumeft omne illud, quod aliquo modo cum lapide participat ab uno l2tere,& in aliquomodo cum metallo ina!ioIaterc,&ultraadb(jc magfs proprietas lapidis cft,nonpofTe furidj, Et proprJetas metalli, quam ex cius materia renet, eft poflefLiudi per calidiim& ficcum. Ergoper harcnotare potes , quod Ispides func in gcncre tem ficcs, & mctalla funt in gt ncre aqua? humidar. Medium ergo vocacur omne iilud, quodaim duabus extrernicacibus participac illorum. Scd aliqua iliorum funt, aux magis participant cum ficcitate, & illa continent calidum & fic:
& argentum vivum & paftura bafilifci piiilofophici. Sed nos illum vaporem, proptcr pctentiam pra:fencem appellamus magis proprie humorem menftrualern, qui quidem humor abargento vivo derivatus
cft.quamvis alccratumargentum vivum fitper corruptionem iragiiJtJ.ttm tsrreftrcmjqux fibi adve
vivum cum corpore conjundum, funt duo fpermata a quibus nafci facimus diftam aquam vivam , qux cfit argentum vivum nonit,
ftrura,
& & hoc argcntum
& aqua vits, qus corpora mortua rcfufcitat,

Cai.
cumi, conftant calido
& ficco, uc Marcafita, Antimo-
nium, &c. Scd aliqua illorum tticdiorum funt, quse melius participantgradiiihumoris,& dcillisdiitillatur aqua per calorem &ficcitatem5 ut fal gemmje. Pcrhocfili, relucere poteft dodrina ante oculos
tuos dcclarataper
tairi, eft
lxxxvii.
genti vivi.
êmoda
mefjjlruale ejl cauft mortis at-
hocquod
cft
dcproprietate
me-
humidum aquaticum, & argentum vivum /cparatumperartcmmagifterii tibi revelati. Habe

igifnrfiIi,notitiam
A
eis
Er I ftum humorcm menftrualem declaramuj quem nos dicimus quod argentum vivum cft
,
natunmediorum, quiade
ipfis
tctam fcicntiam noftramtrahimus, & poteftatcm pcnendi argcntumvivum in opere, &trahimusargcntiim vivuma luis cavernis vitreis,& cum illis portatur lapis ad fuam primamnaturam, qui cftfuprexnum mcdium purgatum ab originali macula.
caufa mortis rua?,quia ipfemct (cipfum intcrficit, matrem fuos , extrahic poftea occidit patrem
&
&
&
Cap.
LXXXVI.
^
Beextremitatibus Mojirilapidis
qu/sfnm^
unde extrahtintHT.
POftea cognofcere
potes,
quod argencum vivum
nolfrum cft primacxtrcmicas lapidis noftri, & in primo gradu & in fccundo eft elixir coniplementum, & modo talipcrartificium noftrum fubtilita: inventum, &ingcnio naturali crahimus excremitatescx pridiftis mediis, quae participant cum lapidc noftro, ficutnaturafapiens dcdit nobis fcire: nam apcrtenobis oftcndit modum qualitcr cranfmuracnaturam demediisargcnti vivi in mctallum perfctSum , hoceft fili, medium communc ad cra-
animss a corporibus, &cpotatomnes ipforum humiditatcs, facitque ipfos nigrcfcere ficnt carbonem. Deinde os relufcitat tali acitamagno fplcnQorc,qu6d per illam refufcitationem pater mater fui cum ipfo vivent , nec unqUam moriencur.Ec pro certo , in pr.cfcntia voluntate ccrtorum fociorum argcntum vivum vu.'garem congelavimus alias uni de fociisnbftriSj> per fuum menftruale, in cu/uscramusfocietateexprefseiqu.ifiacidussLencas prope Neapolimjin loco in prajfcntia Pliyfici regis unius fratris de fanfto loahnis dc Riiodis,& Bcrnardide laBret, &aliorumcongeIari fccimus argcntuni vivum pcrfuammenftrualem naturam.Ec quamvis hoc vidifltnt,& manifefte palpaflenr, camen non potiterunt fcire, quid eflet , nifi fimplici-
&
&
&
&
ter
folummodo
ruftico
mcre,
regia majellare falva.
& poncndum fummummcdium dcpocenadum. Tamcn filii debcs intcUigere in tua operatione mctalla loco mediorum ; qus funt cxhendum
tiain
tremitates
natut-aB'=
Nani quanto mcdia

furit
funt nobi-
Et f\ realiter ac philofophice cognofccrc potuifreut per fpeculationem intellcdiv^ virtutis didum mcnftrualcac fuas virtutcJ,artem ac fcicntiam abfq;dubio habuifltnt, pront diSi focii , qui pcr nos multum bcncintcllcxerunt manifcfte & hibuei unt. Ec tunc argentum vivum vulgare dimififfcnt ad crcandum lapidcm, &ad exuberandam fuam humijitutem, & ided no3 cogit ratio,qu6d ignoranci habea-
liorisnaturs, tantoextrcrnitatcs
nobiliorcs
&
mus
illud celarci Ettibifili,
non
cielaviinus,
ncqne
digniores in potcntia. Ec ideode ipfis mediiscxtremitates feparamus, fcilicet, vivumargentum argeil-
torum vivorum
diisaliquo
&
elixir
perfeftum
in
niedicinamedicinarum.
itxtrcsmitafcs.
Quoniam
, quod eft omnibus me-
modo fecundum
formas confofas funt Alio modonifiibi efrenr, .lon pelfe-
cclareyoIumus,cui,& quahdo diximuSjqubdremvi!em accipias.ac eam facias fuosamplexari parcntcs, quoufque penitus crcpcntur, & fint vclut mortui,Sc rccipcab ipforum ventre argentum vivum , a quo lapidem formes,& poftea medicinam,qiKr non om'"bus eft cfffercndaj& fTc vcrtctur-dcpaucoi..' bouii.

Lib.
'^ de
II.
Sca.
iii.
J>|
.4
SuhCcd.
Benediaus Deusfupremus 'condKor.& rcdemptornofter, qu.de tam_ vli re

in melius.
bono
vj^n
V.
,
.
7t9
aiiqui iqui
&
precioiamita creavit,qua teneat in 'eproprietatem virtutcm,ac virtutum ac proprietatum poffclTioeft.
nem, qua in alia ilon
Cap.
argentiim
LXXXVIIL
i/ive-'
îod argentum znvHmphilofophorUm^ non eB

vivum
commtme.^ 0- quarefic raro
mtur lapisjupcr terram.

PORhacintelligerepotes, quod argentum vicim noflruin non eft vulgare. Imo aigetjtum Vivum noftrum eft aqua alterius natur^ , qiiod reperiunon poreft fupra terram , ciim iii tCtioiicn';
>
gidum,fi hic mutatio Jion eilet terreftr.s; natura domiiuretur lupenori naturx,& converteret naturam ludividualem homogenesfn ad fuam naturani grotlam & terr^ltrem, c\ qiiod hoc fit vV, um ,apparet pe- experientiam incoiitradicib.Ien.. Nam quado ;ogcntur:. v.vum poiiitur i,, vapore ficco aramfiiLiii ficutcft aqua acuta, liacinvdinolvitur , per m. i.onem & pencLratioiiem,quE movetur ab a( ui-
qus nobis attuhc dcfiderium noftru^ per pr^pT ranonem, quia mu.idat & purifi-cat natnram vilen, & im,nundam,& potiit & convertitn, nacuram not>|lem ,& ficcum in humidum , calidumque in tri-
fecundum curfum natura: pec artem notam,de qua ctrtam habemus operationem.
fit
-.>.. j-- u.credunt:imo
credastamenfili, quod hotver alimm'? n.raculumfiat, nec arte confufa^Lt ""ij^ iii.uc ahn^J
^-
venire ion pofTit per naturam abfque adiotorio mjgenii, & liumanarum manunm bpciat.ouihus ref peftu naturx. Etideo, cum natura fola non po(T]t rebus,in qu.TJus qu.lJus erat iu po'eum eum trahere iii aftum d rebus,5n teiitia, nifi pertenebrofam refoititionem, idco eft nobis opus , (i velimus MGftrafii creare medi-
&
cinam, quod de
iliis,
in quihtjs
potentialiter
erati.
capitndam form..m metal..cam,i)ec formam daram, '"3'" '"'^^^l^^^^^^^'"" claram, n.ec nec c^le.li c^le.lifPYêt pc^ft e/aporatioijfm ditt^ aqur; & iuam & ^ coiigdaci.uiemiuformaL.piIlorumcroceorum, qux crojei. sa terreitatc pontic^& fulfirea p.oceaic, quT ultra' n cnftiram er.it in dieta
.,on
tate torti patenter,& \n diftoivendo convtrt.-t n.^tu.amac ame.iti tcrreiiris,
le itj
nostrahamus dc potcntia inaciionem refpeftu natur^ per induftriam rationabilein boni magiftri ac bpcratoris, per viamgenieratiohis fadx per prsinediiatanlcorruptioncm, tûx nobis philolophia^ concefnt, & fciredcdic quaread nds iUiusgeneratio fpedat, virtutcm ac poreatiam natiir^fequen(io, qiiamvirtutcm philolophiac noftrs germausad haturalem epCr.inus, & noii riiftica virtute,qus contr^ naturam cft. Et hacratione iilud argeiitum Vivum noftrum eft, & non rufticorum, quiimpotcates funtad humificandumnaturam liiineralem.PoItIquamergo (upraterra gcnerari non poteft per ,0
:
mixta pcr parva
aqu.-|
Frufla
,
cum
univerfJicatb
citate noii ogeiiea
& limpli-
qu^
mutat.oae ku-.s & caritansatqueluc.iitatisin oblcuritatem.Conlimilicer pcroperationcm mediam incbhtranafor-' mavcrtiturargetitumin rivum mixtiith cumatramenti. perablut.6nemaqux& ignis^quhotumiuuni vaporcm gvollumdevorat, & comum.t, antfequart mixt.ohims haccuma.rgento vivo/quodperfimpli.
hgataperd.cc mterreltreit:cem
fimplicitas erat capta
&
c.tatem .laturxg.odit vcrtifurinfimpl,ataccm,mc-
dianteacunacenioderataconeclaturi
cum iho, quod magis

m.m.
ttiiide
&
miicetmr
in luci-
lum
artificium naturs,
nifi
noftri artificii
auiutorio
part.cip.t ma natura ditatec,,.tallii.a,;ficutappurec pott
magiftrali, perr.os philoiophicereperto, fine aliqua
movcm-
ruralitatevulgari, ideo in lua gcnerationc opus eft, ijuod nosfubtiliter introducamus adioDem iiaturae mctallinse inmaterfam, unde debec generari, .^d iquam rem peragendam omnis vulgansrufticusabifiirdtis eft penitus& cicus, Quia ei detecerunt rationes noftraephilo _ ophici, qii.rreguac iiitciieÂum _j----._^-j . j j ad diredionem abfquc deviatione per A. B. C. D, iCTiare patec , quod bunaualemmagiftei.inoftri, ^l.^ I
temperancam ignfs.d lubhmationem gcncivujqunulquf acuiCas, qui nimio

d.a,.,us
iublimationcm cauia ,per qiiam commenar-
lam.endtreir.rcm portar, qua:dacinfed.onemargentov.vo,ucfic pemcu. evacuata,
ignearof-
Idco q.,.a illa per exp.emonem na.uram :u.im m ventre (uo,

rumtortiumconfccîou.b.!s, ^-.--...^..., ,-
vd
evaporataL
,
ficci ignis
portat
.ficutapparet
maquaeft.
, '^'.'-^f''"^
de qua natura uc nacura uori nort

cOiruptio
q"'a noftri magifterii
argentumvivum noftrum non tft de vu.garibusj quoniamnatura non poteft eum creare lupra te.-ram, neque njfticus, fimilicer arg^htiim .vivum noltrum
eft,
tris,
&pcnitus
quiip uni
noftrjc phiIo;oph.;E,ficut hiius eft pagetiu't,
Ideo
icias
til.,
.:
quod caula
quare.lapisnoft.er fupra terram ica
odice repentur,eft .-quia noncft in potefiaccnatui2percreacorerAfuperiorem coi.celia, quodiilum pofTitgenera
dum. Acj.peigituraeritatcmfimplicem,& ablue opt.me, ..^tac iine aq. a aquam , & eam prspara p.aparatione^ph.lofophica , quou que per quinque "'^ ^poftea^crvelt rdlunanr& ^ undf,;'"";' '' ''''^''''' -'^"'^ ''^ folem,quicIann ab^^r' r.n.abit & .liumMab.c omn.a. E,ii, quod d.ftumeft; nob.s no-.r,cat p.^parationum muititudinem per
'
ingenio&operacionem.tnUum humauarum. Etquia homines ignorant naLUfair.j & hatucalem.llius cominixt.onem & operationem, idco raru> eft &paucus inadione manitdta, quialuccurrere rion poiruncnatur^, ratione iu ignorantis , quoufque
rc fine
^Xc^HtTT^ &
quash.>besi,e,&inquaI.berpr.i.paratione per vir'"'^"^'^^ P'^"^^- coiliplexio; ideo lnud.v.dua t.aturarepenat aptum & habi!
emlocumfu.egeaerat.onis
in form.t mctalli, vel
per philolbphiamtranlieriut univerlalem, & delideratam,qux revclat eisres, qua; eis erant abfcondite& celatar, atque ignotx.
plumbltecu,.dum:uumplanet..m,vdIov.s,ve!Martis, Venens, Mfercurii,SoIis.uutLunx.s.
adnaurain
Cap. LXXXIX
/) ^r.. j ^ n ômodo magtftcîum iftudfitper
Saturn.fitcomplex.onatusproprer luam debilem d.gdt.onem,tranfmutabit .nd.viduum.n tormam& ipec.em plurrbj crudi, lutei & immund-. Etfiud naturamlovis, Mart.s,auta;iorum,&
indiv.duumcon-
naturam , ^r
ftr operationemartts
-o fctentiaf (j
non miracubi
f^ defpjit*S demonftratione. '~
'^^'^"'"^'atiiramloci.ad qucmaddeturp ^pter e.us jntefta digcitionem. E.ult: a a.,o,iian, fi ^n, c' prf didus genci ar.onis eft complcxionatus ad naturaMerrurii,entdebih'Ons digeftionis,& minoris po"
,
Tom -
I ^?
^""^^^^^^'^"^^"^^m.nd-.vjduum.nforniacorpo.' risdun.Ec ideo convertere non poteft,

^^^_
fedtantu-ri
iof-
760
infpi^Tare,
BibliothcCse
&
de natura aerisconvcrtit
in
Chemicx Curiofcis
naturam
conftringit
Mcrcurium congelando plenum

in metallo iani formato,
ca-
aqiix pcrcondcnfationem, quam capit aer de fuis parvispartibus terreftribus modicum digcfliSj quz
lore pcrfedo
immifcentur
conftriftivi virtutis,
defeftu , ideo infpifTaturîn rcmcrudam, fe rcincrudando peradionem uniformis caloris & humiditatis unduofa; j laxativarj taitarca:, ficut lac facit in mammillis.
cumeo
vapore elemcntali
&
AP.
XCI.
notare virtutes
^mmodo Artifta dehet
rales fropinqttiores fcrfclioni.
mineEt de oêris abhre-'
viatiofiefer fermemationerh.
CA
X>e
P.
A.
C*.
iVare de omnibus, qua?

.fatus fimul
tibi diximiis,
,
fis
avi-
&
fingularitcr
multum notando
Qîati-
mtura ahoniva
corfortim imferfeliorum^^ de
nati(r<e,
virtutes minerales pcrtcdionipropinquas.

bi dicimus,
teft
temperAfitia vajis
IDeo
fili ,
tibi
fit
manifeftum
pia diaa
non
funt nifiabortiva
quod corpora {vqu^ terminum ,

,
eft,
quodargentum vivum depuratum poreverti ad naturam illorum, quib s adiundum & intellige hoc tam in pa; te prima , qua: cft
purgationis
fua' perfcftionis liabere
non potuerunt
qu2E eft fermentatio
iicut
& creationis lapidis, quam in fecunda, & mutatio cjus infinam & vc-
iili
nafcunturin locis menfiruofis indiqui nati funt genis&corriiptis, paticittibus infirmitatem lepri,
&
&
corruptionem
in fuis corporibus,
& hoc facitna-
ob defcdum debita; priparationis & naturalis caloris, qui non potuit bene digerere menfiruale, qcodefl in matcriamet3lli,ve\ pcr iuamnimiamextura
ram medicinam. Quandoigiturtranfieris ad fecungradus fecuiidi, adde iam curatum fulfur cum fcrmento lavato & abluto, quod appcllatum eft ungucnt um,ut totum convcrtatur in fermentum, ergo totumungucntumerit; quoniam fcitum cft, &cognitum,quod ille, qui datrbrmam, cumeo
dam partem
.tioncmf vel fiimulationcm caioris adurentis, ardcntis, & choicrici, vei individui, vellocifuinimis mittabiij?, in quo plurimaaccidentiamultoticspofcit
concordatquod illam reapit. Itcmapparet,
& fu-
nis Kîierationis.
fuiitadvenire: ciim fitcontinenstotius matcrijeomQuare d iocus niutationis indivi-
pra pofitum eft,qu6d omnis gcneratio debet elfe ex convenientibus naturs quJE formas portat , & virtutcs coeleftesin fe,& hxccftcaufa, quaie prxparati^
noftra fupplcri nonpoteft
,
nifi
forte virfuceiongi-
dui lit taiis, quod fit taii modo tcmperatus , quod per iu.im digeftionem , vel bonam tempcrantiam habeac magis pbteftatem depurandicum confervatioiie mutativa germen fuum clarum purificatum,congeiabit&tranfmutabitiIIudinfinamIunam, & puram per vaporem (ui fulfuris iam a macula
tudinis temporis per muitos errorcsinprimaparre
&
fermcntumfupplet & complet per fuas virtutes bene temperatas, & multum bene digeflas, temporis per brevitatem fine impedimcnto m.?gno. Si hoc fciasinfecunda parteface!e,& in hoctranfimuscurfum natura: , quia finit fuam cper.itioncm una di,
qui dicitur locus didsE tian mutationis, vcl infoiem pertedum fecunduii bonam temperantiam, quam capiet humidum individuale aloco i"uE generationis digeftionis coiTip!er.T,aut incompletx. Namillic,ubi iocusgei
origiuali pu>gati leprofitatis
gcftionc fua fola. Etnosfacimusperfcrmcntum illud, quod naturadigeftionelua iamconpievcrit. Et
&
ncrationiseflSolis.&commutationis
nis humiditatisMercurialisin
&
congelatid-
finumfolem, ibicer-
tedominatur igniscummultum nobili tcmperantia & in loco gcnerationis lunse, dominatur acr cum
cpeielii virture,
tjjr,
I
j
;
&
Et idco clarificatur, &demonftraquod fumus aut vapor menftrualis tcrreftris, argenti vivi non debcnt c^tcedere, nequcfuperasequaliter illialiasin
jdcohabcasinteprapar.Tt'oncs notas,& patientianri in longaipfarummora. Namomnisprolixitas temporiscft in opere natura-, quianon operaturnifiper minime. Etprs^parationes noftra: nonfiant,nifi pcr illam in tcrminisrevolutorum temporum pcrfcdaj funt, ficut rcs aiia: per naturamcreatx. Fiii, nifi noftras agnof.asprsparationesjnunquam habcbisthefaurum omnibus clcdis praparatum, & beati, quiil"
lum
intclliguat.
repondusmetalii puri,nifi
prxparationibuscftavifandu.Quarepatet,qu6dfifitplus
C
pis ferdit
p.
XCIL
intelligere,
de virrutcrcrri in ioco gcnerationis, quahabcat de lumine &dc nobiiitate, qua? vcniunt permixtionem planctarumindidolocojcongelatumaccipiet&obtinebit tcncbrofitatcm,fufcofitatem,ponderofitatem
Qttomodo Artifta dehet
quanô
U-
fuam
natttram O"
mi//t{iiur,
adillm
<mendandtim.
tibi,quod PEr h^c fili,tibidicimus,quodopuseft lapidem, quipericias
lutuieiitam,& frigiditate, ficut plumbum. Quare patct,qu6d inpiunibodominaturelementu terreftre,fi-
dominatur eiementum altum cu teperaiitia perfeda.Et ({ didus locusinpiusparticiparctccelcftibus virtutibus, & minus in terreftribus, elict fulgensac rcfplcndcnsabfque aliqua coriuptione, tirmum&folidumpcrconftridionempartium,quod demonftrant gravitas & pondcrofitas exiccationes quantumcft dehocper contrarium ,eftdida proportio confiituens fpeciem auri, ad quam proportioncm venitmateria depurata in iilum terminum proportionalcm in materiaE congelatione per frigiditatem loci &percaIoremlocati , cpx importavk ornncmcalorem naturalem vcntris maternipcr tcrminatam digcftionem & mater mortua rcmanfit abfquealiquavirtutc, &infrigiditatem vcrfa, qu?
cut in auro
,
inprima parte emendare de fua prima virtute tcmperata in toto regimine pra-parationis nam in illa priparatione indigetreverti,& tranfire de iliaadmoitem per partcm gradus fecundi. Idcofili, tibi dicimus.quod de qiianto m.agis clongatur a fuo temperamcnto pcrmortificationescorporis fadas in prima parte, tanto magis pcrdit de lua prima natura , & eft
dit
:
corpus pafium tanquarn homo in magna exiffcns infirmirate pcr tiirbatioiiem fuaium fpiritualium virturum ab eofcparatarum, & elQngatarum per refolutionem ipfarum , q\iam continue palfufn eft. Et hanc rem labiiitatem clamamus, quando corpus af fuo nobiii tempertlmento remotum eft , vel k C0qualitate fua conjplexionali inquaiitum patitur,
quia
Lib.
II.
Sea.
III.
SubTea v.
>8i
"ûia ei dffick iprum qiiod ei confortaret. Et in ûantum fui elongamenti partem accepit , tanto "melius per viam confortationis approiMnquat per redudionem naturalem , vel attradionem ad tcm ijeraatiam naturalem , & de tanro quod magis fextendes rotam in portando corpus ad iongioiem mortificationem lub aliqua con'corruptionem natu'a!is, de tanto erit ma/ocaloris Tervatione Yis vitx & perfeclionis , Ci poRea per confortatioiiiem fuorum Ipirftuum deperditorum reducatur 'ad fuum temperamentum. Et hoc efi ratione ilîus , quod accipiet in fua prima attradione fada in rcgimine reduftionis, quse fuperabit in melius, \quam perdiderat in fua mortificatione. Quoni..m xempcramcntum non fit, nifi pcr reftauracioiieni fcilicet fpirituum deperdirorum rei dcperditse
rum defeaum.
Et de interligamemo xd rejp.cû^
elemefttorum /laturaHum.
hocfili,eft compltmentutVi diminufoiiiscor^ IN poiumimpeVfeao'-um, qui
pauca humiditate
CJuare patct
fi?<a
&
&
infpi 'atiode
dcfiaimr a q adami pc fefta;
, quod noftra mcdicins portar oml plementum iilorum incorpore perfciio , tciJicec j
multiplicationem argenti vivi& inipifl":irionem bunam,& fixionem piermaneiitem. Fili,coni'dera om.creti
qwod tibi oftendimus.quia totius uoftiifemanifeftairus tibi pi.mas cauas^qtia: (unt ennareaisa magifterii noftri , fi.iieilhs ullo temlilud
nc
&
Vivificatorum
Tiaturali
&
f\t
pore non ootef^ adimpieri. Ideo illud inteliige , quod notamus in teftamento noftro pcracuitatem tuimtelleaus, & vide , qualiter doftrinsc noltrx:
conveninnt, &: rcgimin3,& quod vadit primb, & quodultimo, & quam potentmn habeat. Quia lani nbi diximi.n, qi:od mîgiftcriuni noltrum non eft , nifi unius forma; corruptio , 8c generatio aiterius per conlcrvat.onem fua fpeciei mulcomagisrerplendencis. Jdeo fili , qubd ijuanmeliiis
reftauratio nequit fieri ahfqu>?

,
(uncaflociatar,
&in quibus
attradione
heque attradio abique evaiine mortalitate
quando
fienda: iunt,
&
quoi: unt
ctjstione,
neque aliqua evacwatio
quadam
qu^
per crematioi^.em
,
& combuflioCvacuatiorêm
>
nem
corporis
& cakmationem &
ibumidi radicalis.
CAr.
Ad fdeîium
,
XCIIL
ejl
tum potes
remeticri.
naturali
corruptioni pe- tU.^m eluci,
dationem appropinquare appropuiqua
&
Ûomedo Upis
juo temperamefito,
quod elongare potes , ab illo dong3,& tu venies ad corrupcionem primst fo: mse.vcrifTimi panus,&:
ad
genfeiati()i.e liecunda forms, quje fiobisgenerationiseft.Fili,noftritnaeifteriiregim!nafunr;interIi-
lilud ,
SCiredebes quo tempore lapis
eft
a fuo terrpeta-
gata&
tio
&
mento remotior, quando corpus eft criem.uumi a luo fpiritu vacuum & inanimatum,tunc re-
'
iviotior eft , quam pofT^t el1e a luo temperanienfinivit rotam corrupcionis ad efenduiti loo, proprius generationis, Et quanto plus humocus rem fuperfluum in fua folutione perdidit , tantd plus attrahet ad fe didum humorem exubcratuitl in fua redudione. Exemplum , fi corpus perdat B. "& corruptione per rotam exin fuis folutionc tenfam id inveniet , &: attrahet D.&E. qui acqnipoHent perditioni de B, & G. Et ultra ad plus per naturam in regimine reductionis attiahet F. & G. qui funtexubeiatipei D.&propterfermentationcm de B. & de C. Et fi corpus non perdat nifi B. peiminorem rotam , non poteft recuperari loco fui,ni" 'fi C. poftea D. exuberatum de B. proeundo ad ttmperamentum maius .quia fua perditio non fufferc 3 nec curfus natur.T , & in quantiim tempera-
&
incaCenata. Quig primum adiuvatur a terJ a fecundo,& tertium a primp a fecundo, fecundum a primo&tertio.Et quando eris in pri-^ nô, mcdia ipUim de fecundo tertio. Et
&
&
&
&
qu:;ndo
cris in
tio.
fecundo
m.anu leva ipfum a primo
&
ter-
Etquandoeris intertio, manu leva ipfuma: prinio & fecundo.Et omnia i(f a ligantur unum cumt alio, non tanturn lolaopferationisrtiixtionediverfa , led per decodionis diverfam digeftionetn,qud* reducuntur per reiteratam putrefactionem. Quare tibioftendimus, qiiod totum non eft, iiifi unutri folum regimen decoftionis , quod per diverfas mixtiones operativas cum in entionibus ordinatis primum gradumaditriplcnt magifteriinbftri,quein
&
'
&
beneintelligis, inteiliges fecundum terciumj, quodeft rota veritas adimplens, niagifteriuin no^
li
&
ftrum.FiIi,inteatio naturs eft multuin ordinataper opera erratica. Intellige ergp intentionem
Inentum
rotajhiinoriseil:
îinoris corrupcionis.in ia rotsc extenfe ad duplicem r>erfefi:ionem, quri, "iiia/ori nafcitur artraaione huniHitatisin profunidiori
mmuspeifedum caufjB fua: tantoeft m;ortemperan-
&
\ux operationis,
& totius revcrfionis

ad unum aftum ,
,
mmx
eius
prima mutatio
terttionem
refpicit
&
, quia per in-
illias ipfa
agit
&
per illam
tran';tui-
ad
ratione
fu,E
calcinationis fortioris foJucionis
&
mortificacionis. Et per
hoc
intelligere potes to,
adtionem fecundam mucitivam , qu^ tertiam refpicit mutaiionem. EtnuIIa iftarum finiri poteft fine aJcerius ad/utorio, cum fe habeat fieri per contrarias op^rationes,
iam inteiltionem noftram , fcilicet qiioJ totuni magifterium noftriini non eft,mficoIligatio humoris refoluti, vel
re'oIucio unius
&
congelatio alfpiritualis
;
terius, vel morrificatio unius
qux
eft
&
vivificatio alterius
quas elf corporalis,
Quoniam.
prout fentire potes percorqux eft cauiacorigtlationis Ipiritus, & congel.tio fpiritus eft c.mla dillblutioniscorporis.Et fic quiliber refpicic adum (bumdifferentem cum ratione difcordanti, Hsc elt erra-
porum
lolutionem
lica
quocunque modo lapis fitdiflblvendus, in eodem tnodo componendus eft. Et hic colligatio nihil aliud eft, quam argenn vivi exuberati & iixi multiplicatio.
ne
tibi
elementbrum converfio, quam intelligcre beopus eft , & (i bene intcliigis , rel^lcndebic
intelledus tuus uberaliter
&
plene
venit
Per cujus mu'tipIicationem nofter lapis ad ma;orem perteftionem & tempcrantiara;
Cap.
ferfe^rm^
XCIV.
qux radjE funt in noftro fupremo fecreto , & ia omni corpore naturse. Nam per il_ laeft omne temperamciKum, vel diftemperameatum magifterii , qus funt latitudo complexiodebilitatio
,
&
&
confor tati
iiis.
l>e emftfupplemef$ti dmimtioms corpormn it^
Sff
CAPi
quomodo Upiinojler com^lebiteii.
XotH.
7^
CAP.
Bibliothecx
XCT.
, (jr
Chemicx
m,um
Curiofa X
,
Jn ;coibbaftibi!itatemateriar,quando
corrumpitur
De latitudine complexlonh
fuomodo ex dKohits
terminis eomprehenditur.
ob defeaum mfotpiationis naturahs. Fili corpustuumomnino recedat a natura

fuis particularibus
omnino feparaiur a natum ft i *
pcr i>nem
/iF'
vS
fua
hoc
eft
f
,
OMnis
latitudo complexionis fili, cuiufcunque fit Ipeciei, ad temperamentum, vcl diilemperamentum vcrtitur. Etideo prima: differentiscomplexionis funt duac tantum , fcilicet , Tempcrata
complexio , & diftempcrata. Tcmperata el\ illa,in qua primxqualitatcs pcrmixtionemdifrumpuntur, quoufquc veniant ad illum tcrminum, per quem refultat nicliordifpofitio compofiti fecundum illum
modum,
tale
qni fpecici debetur.

efi:
Nam
in qualibet fpeefl
cie abfolute
temperamentum, quod quidem
& in Tî punfto matena exiftente dicimus, quod a fuotem peramcnto eft rcmotior fed Cr velisVropte hoc Ti" cere, quod magiftcnum noftrum habcren'cipTne; tertium reg.men, deficeres ab intelledu noftrToEe i ns, cum adhuc non habcamus fuh/eaumaut naîda convenicntcm, in qua & per quarn elemen a fiâ" da funt. Quarcopus eft,qu6d pertertium ceimct detcrra deterra &aqua nofter lapis
continentur fub latitudine
complexionibus ultimatis
n,
temperamS
proS"
fpcciem refpeftu fux individualitatis, &compIexio diftemperata eflilla, inquacorpus folareamelioridirpofittonereceditperdominationemquarundam qualitatum primarum. Quareap-
ad
fuarrt
CAP.
XCVI.
^Kando lapts creatur.
paret,
quod
ciim in nulla
complexione
pofTit aliqua
Dlcimus ideo, quod

,
dominariqualitas, nifi fimpliciter vel compofite, ideo omnis complexiodiltemperata , vel erir fimplex, vel compofita. Simplex eflilla , in qua una qualitas tantum dominatur,,ficut in noflro lapide iiccitab cum qualitate fimplici dominatur. Nec intelligas,
aliis
ut fubtilis fubftantia calida

eft
nofter lapis primo creatur
ur a fuis extremis,
humore, qui
& quod illc contemperemr
&fu.%reacxtraha^
quod dicamus adeo fimplam
participat in aliquo
quin cum , namhocelfetcontra ra-
tionem complexioniSjciimfitqualitascompofita de quatuor primis.Sed quia periudicium evidentisnotizix,
quam
nobis concelTit natura fapiens perfcn-
fum manifeflum, nos vidimusac fcimus, quoduna illarumquatuortantumdorhinaturmultumfuxcontrarii. Et ideo dicere volumus quando lapis reducide humiditate magna in magnam ficcitatem, & inhumiditateminmorem, & frigiditatem minoretn,ac minorern caliditatem. Quare apparet, quod ciim per iffam ficcitatem elcir.entum tcrreftre determinetur nofler lapis humidus in natiiram tem aerejeper regimen deduftionis natutur, verti debet
m^'' diaconfufa, utnonfitunum ne^ a?teTum . ^d ut niedium, aut neutrum didis extremitatibus ideft * nter eas, aquibus materialiter exiv" quam n u
Sihft"'*' axfubftantis,perquodrecipit mctalli tinSam" quêft jn dido mftrumento.Sic fili t ahS? JT^' dem noftrum ab extremitatibus.
in
""
fecundlim inftrum perfcT '"ed.umparticipans immed'a df
StTnt
P-ntum,&fubtiltm""orc;,6dtS"t;^^^^^^^
negationcmcxtremitatum, fed propter
DaHf
& 'o
Frocreata.
Cum ,g,tur tale neutrum
fita fuis cYrr*.

t'
raliterconvertitur. Propterea volueruntaliquidicere,
mitatibusprocieatummineralibus cc abfquedub,o ,n naturis eorum
\
1
quod nofter
fui
lapis ficcus erat in
ultimo gradu,
&
temperamenti iam pa(]us raQuarc voluerunt illumcibumforaseducere ad fuum temperamentum cum nutritivahumiditatefermentabili:led hoc concraft. bi1em rationem vifum eff, pet naturz fapienperfeiSi
remotior
tione fu^
ficcitatis &acuitatis.
fenûs & expcrfe ,^7^^ nJ;: "'';^:'^rj'.fichabebit& pomdebrcmasext?e matcsfi.bt,les&mi.tas &^ndiftinaas ab foluTg
fecundum ,ud,cmm
part,cipat nSftinAl'
^^""m S^K ? '*'^"'"''''^'"'"^'ideo habet in indiffercnter

,pfis
infirmum
Et
operari ner n,,nJ

virtus fanita-
tiam,
&
luo intellcftui
magnum
inconveniens,ciim
fit
^ corpor^Sma^^^dT n;S:T"^^^"i^ 'nfirma quoufqne

i^
lapis nofter per
regimen reduftionis iam
n co ?J i^^'"'""
infor-
matus per oppofitas qualitates differentiales per concordantiam , perquam informationem omnis res fuotemperamentofetemperat & appropinquat.
nofter fuerat perfecundum regimen occifus mortuus ac fubverfus in guigiteSalapis
taliac
ri,
mZTrr
.THtrtei
T"^'^'^-
^'"^^ paret,qu5dhoccf|
^^'"'t
"^'"^P"''^^'^^'^'^'*
a fuainfir:
Quoniam cum
fuerat
magn^, & fua paftura de toto cremata ,
& in qua fe habct nutriarfa, & combufta de,
^^"^ eftin^perfeda. Tu ad! ;ungcsciaha ae"c a ^''^f'""' vicc de fua natura homo-cnea ex oua crearidebet.n parte videlicet fimplki er ufcue^J finemut depcrfeftione
^xên%2T'^T;J'''^''
f"^''^^'''^ neutralita te
fanitatis^nt^^êf^^^ ae?c
toT
ficiensa vita perfefta,
quseftcaufa approximatio-
lus
nis nobilis tehiperamenti, idcirco viftjm eft quod , lapis nofter eft remotior, quam effe pofTic i tcin-
peramcnto fuo exiftcnsin rcgiminefccimdo &ftans infraillumterminum in quo funtduscomplexiones magisextremar&Ionginqu^, quia opus eft, quod materiancnfitad contrarium proiefta extra pifti
termini latitudinem, fed quod participct
& auodi nhrmitas& .gntudodidlineutri, ^.T^^^.^^T^^ commcnfurabihterper humorem& em& calorr"'r^' caloremaI,enata,&tuncinvenies
appropin-'
umus
peraltciius v,rtutemconfortetur
quodam-
^"'^^^^^ tcmperat^^TS ?êt mfi mT"'" att AllT. r'^P''n'"]^S'''^'''^''''^' ^'duas fani''^'^"dcxtremum .mDcrfeaum, Izdd^liA âddee. duasoperativas
modo
decomplexionibus metallinis.qu^ funt proximxextremitati. Etquodmateria non traiifeat

alicui
ultracxtremas compIexione3,qua: participant morti. Alio modOjfi intenfius.vel remirnus proccdcrent

coiitra
, & omn. tempersmento. Intellipc fili, namomn^h.cdiximus, pU confiderationcmcap;
n.S7 nlmd, vf nam fan.tate
"f?'5^^^^P^^'-
, vidclicetaeren ^b extrcmita^b^s "'"'""''"'" ^'^ extrcmitatem ple-
virtutes
&
&
ibi
naturam a qualitatibus fortibus& oppofitis, pcnitusdcliceret dida materia a con.plexio-
ne metalli, intantum,qu6d poftca falvari fub illa non poikt individuwm mewllinje fpeciei, /icut appares
68 qucd incipit Lapis nofterremanct in fuiselement,s,&c. Laus,honor, &gIor,aIefH,

:
ommW
iJntsThyorit^tefiamenti,
Lib. II Seft. lli Subfeca. ^;

in/imul inixtum
,
70)
INCIPIT PRACTICA
Magistri
timen lucccfHve,'per modiim , & formam Alph beti fadlum recundum cu;uslibet regimims determinationcm, & hoc ut mclius reg'le
magifteriu.mintclligas, 5f iliud forniare pcrarrem. ad faciendum & confcqucndiim praaicr faduni crtcertum:quo.niamanteocu'o5 tuos adionetibi noca perexperienciam claram o'fendemus.Et quia vircux principii currere, nequc di'c..iriere aut flucrc non potcif ufque in finem, nifi virtutc mcdia, extremitatum copulativa median.c, hscpro.cditi
Ratmvndi
Cap.
Lvlli
fupcr lapide philolophico

I.
Bfprimo defimtio
fcientia.
,
qux res efl , feu
^tf/S
velars AlchymiA.
eft
CHYMIA
ratione :quididc, quod nos fdimnabimus permemorativjmartcm fupra didutti inftiumentum^maxime cum ita /It prout diftarus nobis oilendet
na,-
lina pars lamralis
philo ophiaEocculn cce!ica, n!agi> ne, qiii coiilticaic & fasiriinnn artem & icientiain , quse non ominbtis eft noca, & docet mnnJsre&puîficaapidfcS pretiofos, iion perfedos, fed defeiios, & poiieread vtrum reniperamencini, & om& inSrma reftituere,& nia hum.ina cori-xJ; lapf:! ad vcruir, tempe amencum rediicere ad ot)timam 1'anitatem , & etiam tranmurate omnia mcta'Iica corpora in vcram lunam poftea in verum "olem, ^êr unum co. pus medicin .ie uniêrfalc , ad quod omnes mcdicinx pa^ticulares redudafTunt, & fuerunt. Ec per quod incegracum & faSum per unum nianuale regimca revehcum eft philolophia; filiis peifcdtis, nicdianceigu^s calorc, refpedu ex la-
celfaria
turx realis.qudd theorica imelledia nor^ debeat fcparar! per unum pafûm , ^y^c clongari a pradica fcita. Nam uua formataliam, & {\}.q% corrigitdefeftus. Et ideo pofuimus praaicam memorativam fccun Juni hanc fcienrian i.i forma media,qui naniraliter exivit dc fuis.propriis extremitatibus , func propris extrcmitares fiJ.i: , praftica opcrativ^
&
;i
& \n primo fua foror, fcilicet , (bntverorum infliuinentorumprin" cjpia, qua: inctgra;U& perficiunt totam fcitntiam &artem,qu.r formaturper primum.Quia nunquam erirars auc fcientia, nifi primo inchoctur,& incipiatur a fuis certis principiis.
nx fecundo lacerc
thcqricii.Etilla
\
IIL
ricudinumcalidicatis
qu.r
iii
tres principaliter re-
ducuncur. Primus vOi.iiur. Pieberal:tis,3<: ifteprohi-', bet & defciidit motum naturi inCcgr.ilem. Et idco .iucic& inducic piJtref.^dio;!ein \x\ rebus mixcis.fine qua putrcfadtione venire noil poce/l ahiinatio \
in rebus eJemencatis.
Defecu^da divifioe huitts fartis êr iaftrtimeti^ tum nnemor^tivtm,

Ste liber, qui efl didas nominatus fecunda pars , divifus partitus eft in quatuor operationes principales. Primacil diffolvcre , fecunda
&
Secundus calbr
&
eft calor exci-
tatus curn calore tolerabili vivihcationis,
& hiccalor
ere
ducit
oc iiiducit
genenitionem
&m
tertia
:ItipIiVatidnem,
PriiTia
Terriusell calor excefTrvus

.-)!-!Mies{enfus&
titus
&
&
morti!is,quideftruit
abluquarta eft materiam fixare principalis operatio eft in duas partes lo"
congelare
inflrumenta , inftinftus, &apoenatu'ales, per quos fiunr corruprion?s,geiic-
ficuc \\\ noff a thcorfca tetiginius : pcr primanifacimus, de pluralitatc unionem , per
,
;
iutivaS divila
rationes
&
multiplicatione .Fili,hafcfcientiaappel-
latur ilos regalis, per
SiHcatus eft, vi
quam intcHeftus humanus rccxperientix, refpedu oculi,^ vc-
fccundam de unione pluralitatem , prout tibi pec honcllam & pulchram docirinam oflendctur. Fih'
omnesoperationesiftse cibi datx ;unc intelligi per certas & determinatas diftindiones alphabeticas , Lilicct per moJum Alphabcti A. B. C. & fiourarum , & definitionum , mixtioaum applicaEio=i
rs ndtitis, cum experiencise fu pati non poflrinc iliquas probationes phantaf>icas , fed omne,s alii.s jcic.uias vivaciter intrare oflcndic intejreftui, q;iomodo habet virtutcs divinas penctrare.qu^ vclaa-
&
numc
Ja
efi:,
imr.-efianr'
per naturam inteIlig!musiIIud,quod

fatui
P.
îis eji de A. B.
unde plures
:
& infa'"es
crediint
quod
ni-
hi/eft fed nos fcimiis , fi hr:res Ik an non. Et Ideo lccretum hocnon eritnotiim igiioranti. Nam per fcientiam talem, intelledins efêxp^.Ifusfuperflbftatibus, qux ipfum reinovent i tot.i veri .;tc,
Befrimx difiinmme
C,
\n pti^
&
prinia diRiiidione P"o ;"a operatione
qux
efl
A. B.
A.
ligiiificat
modo hxcfcientia nominacur vexilium.i' inftrumentum philofophicun, pc quod boni philofclio
Deu
nqft'
um i
Dominuni
dit. B. fignificac
fophi,& antiqui Poeta; fenlun ip orum direxcrunt ad quamlibet fcientiam , ad intrandu n per hoc iil omnem experientiam per artem fie idam, fecua,
rnunis
omnia creavit , & a quo omne pro.eargcntum vivum , quod e(t comfubflancia ftans in omni corpore corrupciqui
,
dum
naturjE
eurfum per realcm notitiam.
per e/us propriccatem apparct ; quia habet cqrrumpendi aaionem & gcncrandi, coniungendi dividendi , in'pifrandi groffifirandi rari,
,
bili, proiic
C
ômodo praSlica
tum. Et
F'[li
,
P.
il
duplex infirumenda.t.
traîtrtr per
indurandii mollificandi j augmencandi , diminucndi, di'iblvendi , congclandi, calcinanîjmorcificandi^ vivificandi j crudificandi , maturificandi , ablucndi, deficcandi humefaciendij
ficaiidi
,
,
qtio.
funt inflrumema. qud
in hac fecunda parte pradicali fuit,
& eff iri-
refrigerandi , lenificandi , blandiendi , aiperificandi, dulcificandi , amarificandi, confqrtandi, debihMndi , inrrandi , ingrelTionem fa,
calcEiciendi
pradicam tradcrc , ac mod-im prafticandi duplici inftrumento.Primum iaflrumcntum efl memorariva pradica^ aut recordativa , vel
tentionis noftrje
tccolitiva.
ciendi, tingendi
ceridi
,
pondusdandi, inccrandi, paf,
irapregnandi
ingFoifsndi, .ûblimandi
,
Secunduia
I,
e^t p.4<SiJ4 operativai
totuna
primum mareriam faciendi , defponfandi primum raatrimoaium facicndl corporis ac

Sff
4
ac ac
fpirittss^
Tom.
64
&
BibilotKeca^
GHeitucx CurioK
generatumen:, necopus inceptum,ncquen;i|i^^
fo
'ms.fixandijobrcurandi.&accendendi. Per hoc henim argcntum vivum , fciant omnes dodrinx dircerncrc prcprietates , lij opera naturs per fuas plures ac multas ex illis per fuam propnetatem
tcducere de potentia in aaionem
inftinfhis
,
confummatum
&
quia ipfe eft efficiens caufa

ciêaturarum
principalis
& finalis omnium
& oipe-
&
illius
opera-
tiones fecundum quod ordinare. Et idco tibi dicimus , Tx vult regularc omnium liquabilium , propter patcr quod cum fit fux proprjs nacommunitatcm convenientiam
&
in/litutio natu-
&
&
turae
tene ipfum charum
&
fecretum,
& nolidiffa-
lationum , drgna & vera ratio nobis oftendit, quod prxponatur , & anteponatur , tanquam formator&f creator totius creati , quodquc ipfo mediante acfua itnmenfitate Artiftain hoc illumincturopere, qui quidem coram oculisfufs habercdebet Deicreatoris noftri bonam , yeram , fortem , ac principalen memoriahi.
aliqua res jnare. Ifte eft rtiateria natura: , fine qua quas ab eo prinhaturrnon generatur corporalis ,
Cap.
Deficmda dijlinîofte
,
V.
t^tu eft
.
cipium
non habeit ab unalimofitate.in qua eftna-
tura,qu2e operatur, percutit,

fine fuse tranfitu
& femper
de fgurispH'
fabricat
fignificat falispetram, menfurs. nituram & fimilem argento habet qui communcm naturx. D. fignififortis proprietatemTus vivo per corrumpit quod & conazoqlieum vitriolum cat
m* partisfoluti va
H/Ecfiguradocet, quod mediante

tiva, fcilicet,
trcs triangulares,
A. componuntur fex didrifiguri, pro primapartefolu-
fundit
omnc
illud
quod non
eft
de natura
&: efle
& tres circularesi
argenti vivi. E, fignificat menfiruale , quodcontinetnaturls trsum diftorum totum fimul. F. argentum finum , purum, & refplendens figniH. ficat. G. fignificat Mercurium , quem fcimus. aurum fignificat , quod tantum eft honoratum. QusEftio, qiiare pofuimus R. in hac arte.hoc efl, ûia fine Deo Domino noftro nihil creatum aut
communis
Prima circularis figura fignificatur per E.& eft fafta dc B. C. D. Secundus circulus per I. fignificaiusi eft faftusafecundo triangulo, compofitusdeE. F=< G. Tertius circulus fignihcatur per K. fadus a tertio triangulo, compofito de E. G. H. & iftae figurac tantum pertinent ad primam partemfoItivam,gu^
magis propric vocatur liquefaftiva.
CA?.
JDe teHiadiJliiione
vr:
,
iîte(i dejiguris
de fe-
cundafartefolutioms.
^TÊrtia
diftinftio
doceti qualiter dc didisdua,
bus
figuris, ultimis circularibus
fcilicet
de
I.
& K, in quibus eft confufaprima

Livifioae formanctu:
figura
de
E. alia
4uc
figur per
modum,
qui
poftea patebit in capite fubfequenti. Ideo fcfendut^ cftipnmo, quod per figuram circularem de I. fignJ^ ficatum eft compofitum, compofitio lunsE : per aliam.figuramcircularemdcK.fignificatum eft compofitum, & compofitio folis a difta figura I, trahuntur, &exeunt. L. M. & N. Et iftx tres litera conftituunt primam figuram fequentem triangulJ rcmtertisdiftindionis: &ab alfafigura dcK. cirJ culari fuiitper divifionem feparats. O. P..Qj,R. perii
&
qua
Lib.ii.Sea.iii.Subfea.V.
hgura fequcns confticuta & fada quadranper haiic iiteiam L.tenaelt lignificata: pcr N. aci j & pcr O. eft /ignilicata terra compofici rubei pro fole, & per P. elt aqua dicti compoliti figuipei R. ligaiiicaficata ; per Qêli: figniricatus aer fiVCompolui,qui terraruoUrjerubex ms clt igais cft diftus lapis noUer, Et iilx dua; tigura; tantam fneciantad partem lccundamloliitivaui, per quam iliiegrata eit , & pertetta prima & princip-.lisoper.i:io, qucE cftdiUbJutio faaa pcr reductionem ilJius in argentumvivuin opuscll tilijquddbene tcias iitud
quns
c-R
7(^^
in
tale menftrualc
gularis
lore contra natur.im

cft
'
corpora polTint elemeiitum omniumcorporum liqnabiiium, & prima materia, & quod in i!lo poiTlt noftcr ficciu; iapis coiuiuuari, dc argento vivo crcatus. Cuin crgo hii, hicfit primusdiftindus,&; primns introitus in noftro m.-gifterioâpplica te ad
tcmperatum a ca, quo & per quod metallica inargentum vi\um difTblvi, quod
,
humidum
cxit
line
putcos , unde tcmperamentum libratim redditum,prout hlii moia altcnus tardicatisdicemus.
A, B.
C corut tenus
^
nam
/i
vis practicani tiaberc,
p.
,
ix;.
<r.$ ;it funnata perarrem in rationecheoric^, piompte venictadmemoriam tuamtiimamper no!c;u incclleaiin.. Si Ituduifti, eci.tm liabeois iiabi
qua:
Be prima cUJpofitiofie
in virtute
incipicndocpusraformk
practica.
ac honore dc A. primd Tll unam partcm dc D. diinidiam parcem de C.
riecipieS
&;
ti,;iai!ipi
icaii.
in figura reali,quamiii ..ciion.m
pouere poteribadtuuiuveiJe,finevcxatione magiia. prudicare, I^tniii corde tciiuslcias.iiaum A. B.
iiQn
potei
Js ,
licque quid
,
Jn.cjperc,
in'.peditus
cns
quod neioes qmd
a Dco agcre, quia ig~

tic
&
norabis lpecie;uni ie.cptiones, tjuai J.tcia.- liguiiicant, nequeillasmilceie tali modo, tiuo udtuiare;;iirit,
neqr.e luas facere niixtioiii> quse tibi

atqiis; praaicaiiti
>
Sc
eft
oinui Artili^ piadi>.aii

i>.:re
opus
raceic, ut dicta: liiixtioncs (intoperatioiicbnal.terac, vei

6i
tursE, q;
fint
odque diCts propna ruiitcria,
optime mollcntur &. cnbeftentur fuper m;irmore lubtilitcr pulveriientur, & bene miictantur, ponelûe in una cucurbita vitrea firuata in furno & fupcipoiito alembico, in quo psr lefolutio.neiTT iccundantar !p;ritus,& condcniantur,&:Iutabis junftu'"as vaiorum, i.um panno Jinco impaftato &. madeiado in luto , lacn'; de ftore farins , dc albuujinibus ovoruni diftemperarojUt proprietatt^
quj? fimul
.
ipiaruin iigiUliwata propriu res poftulata.
tnu;i,
tr.io
Mercunoruin unK<,
lcilicet lalfugiiiolus, vi^
us,
&
aûatiCUi
,
liiuui juncta:
&
in
uuum
pofi-
1 Bejeciindo
Caf.
wftrufbtno
Vlh
fraciicali
,
tje ,
non perdantur
vei
non pe
i.;amus.
Et adver-
^ mm$
de
yrma parte
joiuiiva.
INflrumentumpiadicale, tantuin valet dicere, fi.utponcretneoricaû adfactum operativa , meaiaute Jnlirumento, quod cll nemoria, quje tibi
liabct oitendcre, qualice: diCta; liccrs
ne diai pulveres in cucurbita pofititranlcendant , neque lupereuc pondiis oao unciarum,& ad tenpus abbreviaaJum , pones in alns duabus cucuibicis.deparipulveie lecuudum pondusotto unciaium in qualilêrcucurbica, & iliai colloca fupra furneiloslongosj per ftiodum, quemdcclarabimug ia tapitulo furnorum , nec ponc nili trgs tncurbite
,
unt tigura-
tas lupra
unum
furnellu:Ti
nam
ignis
non
polfec
tspro prir.iaparte
principaies.
iojutiva
qux
funt lex
hgin^
Quando
igitur taie inftrumciitum iu-
bes liabituatuui
, reduciilud in pradticam, convcrtendo ipfum ad priman. hguram, qua: compofita elt de B.' C. D. in modum , qui .equi.ur.
C A
r
p.
VIH.
'jiU demoftftrat
De
/igura
prima maûUri ^
,
prjncipwrn praci tctz
(s dt tmemtene triangtilari.
SUper
iianc riguram
,
fcquentem
,
qus
,
eJt
prima
criangularij
aiiin practica;
cjbi
olieiiuimus pnuLjpiumdjltri-
, cc
diciuiu:>
quod
ut
vel
hen de-
piunbus xqualiter m niitTare,prout lequint mixtio luiu.x, &c fint dicta; cucurbitje coilocatae, una ab iUia rcu otx quinque , ve. ex digitotum (patio; lutcntur fundi cucurb.tarum de terra atgiilata percuiia tortiter cum piiis animalium,quaiitum illi tundi furneiium in!.rabunt pcr tria toramina fumniitatis didi furncIJi-& aa ipifficudinem macens.& ponc cuieres puros bene cribellacos iubtus beu^ comprcllos ad fpilTicuduiem quinquedigitorum, poue ad na um cu/aslibet alembm phiaiam unam vitream colli lo.igi ad Jiiiem,quod continens iUaruni pn a,aru:ji noa lentiat turni calorcm,ne aqua phiaJaium podic reiiuere, ncque ipiritus rccedere aut: tugere. Poiiea habtas Jig.iOium lerratuiasjde quibub provjfionem Ji..bi.;is m gnam , & accipe duas pai tes.& pariem dimidi..m marcrtorcularis viudemiaruni , autde comb muiuta, veJde tanuo iicco, c mifce cumdiaaierratuca. Ecdc taJi compolitioije lurnmii tiii-m impJc, poJt ignem tuum accende in duahus extremicacibus U eum accenderc permJcte. Nam alius ignis ncnelt cioif.;cicudus.,quoulqu videbis diJtiliare lcx guctas aqus vel lo. aut ij. vel
&
&
20.
Etquandoad
,i
viginri diitillaverit,facJgnem
cuni
parvis lignis
&
fit
lic
paui tive
lignorumiiccorum, incipe iacete ignem liammE in difive buiquctis

c:.it;3d
re&o
SdPe'
bet de duabus
fiibffantiis
maceria..Et vJde5-qiiaudodlftiJ[Iabit,qu6daqu3
clara,&
,
quando
S:
ftiirii
quindecim puuaa,&aqua
*rit clara
fubtiles concinga
corporalibus
&;
de un^
iqtialitor.Et
f^
(;deas
ignem illum punais qiiinc^cim quod de ,

ignem,'
fubJfantia elkntiali
&
,
accidencaii, deportata incofigu: air tibi praefenta-
aa duodec.im
(:UjFii-itur,aiitxninu3.,foijtitica
rum ventrc
bitur. Fili
,
prout per Iianc
intcntio
ouarehunc triangulum
faci-
nius, cft, ut de ipfo pcr artiricium , divina bonihabeamus tat; de A, mediante > nos ttahAnius
&
continua fecfiiiciimTpundtumiua: c^ftillationis,^ poftea tertio fttjtihca igncnvtuum de uiio puncfo ultra,& cocinuaufiê nii pius di!tiJlet,& tuncdimitte iguem facerc,& cJatfttettttwOih cuum,& rcfngei a-
&
--^'Jcj:-
y66
ri
Bibliothecs
clara
Chemicx
Curiofae
Derniitte,& fi aqua fit fina & cuturbulcntia,hancaccipc lore turbido,vel fine ahquid ne tepiJa cera , ftodi.& phialam obftrue cum
fineahquoco-
&
C A P.
X.
Xic frimAparte folutivaper formnm pAtlicA
refpiret;necaerincret,quiaftatimcorrumperentnr fpiritusqui(untfubtilesperaerem,qunntratplenum qiiando ire quando extraneanatura. Rccordare imniunditiaac ^ ^^ ficcorum , quod vafa facerclignorum i"iciplerienem
_
Bt de liqvefaciione.
"rîlijlucem
tuadebent(rebabitiiatadepafiafupradiaa,atque phiakquc bene lutata: ad lineis pannis circundata, ponendounam nafos alembicorum, deUitoeodcm incam bendam alembici &
mimdi , vel partem ipfius oportet , bt J^ nm,(- didolvas per liquehdionem onmium (uarum partium, qua; (unc {ubftantiales & accidentale* cuftodiantur in trituratione fada motu ignis contra naturam,unde ftolidideluforesignotantejus men
palcam inter nafum vult ex.re Nam plerumq; dum ignisoperur, acr qui habet, non continentcm & refpirarc quando
.
eumpo(r.tretinere.
Nam
&
fubieaum quodcum
calorofus cit , caiidus retinct, calorcm excellen,
&
furam , & ideo hoc inodc facies abfquc tangendo materiam pedibus aut manibus. Tu in virtute A. unam unciam accipe de Y. bene purgatam per capellam, vel cinericium forte. Et illud bene percuf-
tem pati non

do cam
poteft. Et ideo indiget ahquo loco
fum
cipe
in rotellas fcinde per
pctias parvas
curtas
&
flridas. Poftea in duas partes stqualcs divide,& ac-
quanûovaIcatre(pirare. Apericrgoeiforamen,
fufflarcaudieris.
ita
duo
va(a vitrea
folutoria nuncupata
(ed
me-
pater,
quomodo feci(ti pratt?-
lius liquefaftoria funr ditta
omnibus longam^ Fili, ut fis habituatus in & fpeciahter s &ut habe rebus p?rvr.& magnis,
,
quorumirt hocregimineforma&menfuratibi demonftrabunvocitata

,
&
tur in capitulo vaforu,& in quolibec iftorum
duorum
ceneraliter ignium notitiam
&
aliarum operatio-
pone unam unciam cum dimidia de
E. fcilicet o(5ta-
num,perpr$fenscapi, & etiam omniumlutamenquod amtorum; quia noftrx non eft intentionis,
phV^deipfisdicamus,cimfapientnntucnci&intellinenti
vam partem totius
menftrualis, proiice ftatim intus
mediante praedido nihil eft >bi
labtile.
Et quia
eft
mcnftrualetcetens pofted dicere potes, quod
ad
iuum prsccptum ,quod eft res vi!is,per naturam nia corpora in Eorum primam
quamomr
breviter
rei
quamlibet partem de F. & incontinenti non nsgligenter obifruas os vafis fuocooperculo, & Jutabcne jun<5turam de luto jam dido , vcl de cera clara & munda , quo fado , pone in balneo Maris cali= do per triduum , ut Deus det tibi bonam diem,
miraconvcrtuntur, & eftpura & propnaorigo cointelheauclaroipfam bilis &utili(r.ms,fedcum
CA
Be
P.
X
ejl
I.
cnofrere
altsm
fcias. Fili, itienftruale
hoc elementaneta-
Uquefaîone C. ûi
Mercurins Phlla'
dum,eftunumcorpu$organifatum&aquofum,per quod virtutem qu^quartumelementum eft,

,
fofhorum.
eft ignis caloro'iis,
quaEmifcetomnesres uniformi. poteft attingenon potelt homo "on ixtiontm ixtionem , ad quam n ter,âd ter q'^'detribiisrebusunam magifter, ign.s re, nifi fit qux fccitperfuam reduftionem proucvultnatura,
,
Fllijunam
ia vitrca
unci.im accipias de
longitoljli
,
G.& pone in
phia-
inqua
prius pofueristres
^^^^.^^
hocuniformitermifcetcum humore , qui eft prinQuarftio , Pacipium naturae majoris operationis. Fih, forma pofuifti. nc^n tertium ?
tcr qnid c(t
^^ ^^^ ^^^^^_^^ ^bftrue,uc nihil rcfpiret de fuo ^^^^^^^^,^ cum cera communi, & ben^ figilla , pone in balneo Maria: calido pcr biduumnaturale & poft biduum in aquam claram repctiesdifiolutam.
&
fine materia ftarc
ncc res quscumque D. poteft effe dnec defecerit fieri poteft , fi torma in mundo lunt , qux formare , ne B. qui habet rcs nomen habet , inde . vivum Z<. Koc eft argentum de C. quod Sicdicimus diftumeft. theorica proutin propter A. formatum eft de B. quoniam fic vult quatn de B. quod probatumeft quod pliis cft ibi
non
poteft
Cap. Xlf. Tie con]unfiofie ^ matrimeHio diitarum Ih

quefflîonffm.
POftea accipies
colabis vitream
inclinabis
po(Tlt,
F.
&
aquam
de
in aliam arhpoHani
mundam,
,
&
vas
mulcum bene
aqua colari
&
cauts
ne
terr?.
F. cuih
deC vcJdcD &hxcftca\jfa,quamperpropnum nomen menftrualc vocamus & hoc eft, quia in
,
nccaquaturban&didam phialam,ubi pofuens aquam de F. obftrue , ut fupra de aiiis di-
magna pofirrpWci unitatc feiplam collocavit curti lubftanpropriis tribus teftate , quam lucrata fuit a
dum
tiisconiu(idisinunam,quieft virtuscommuniscuirei libetcorpori, mincrali & lapidifimiliter, &eft in protraditum (ubaltcrnata,prouttibi veoetabili prietario noftr^ prscfentis artis. Quare tibi dicimus, Lod bcne ( / iis vircutem agnofcas , ac (uam pocen-
eft , ad partem pone. Poftea incontincriti luper folutorium de F. quod debet dKTolvi , pohc fuum alembicum,qui diftnde & fapientcr jnngatun cum luto(upra d.fto , poft hoc fupra cmercs cri-
&
bellatosfituetur,& ponaturinde (upra furnellum,&:

fac
pnmum ignem,taciafque
diftillari,
,
& humorcm
farracuris
diftillacus
tiam.-nampofteacumillaaliascognofces,qu2e funt
rnaforispocencijEvaloris.
aereum in phiala vicrea (ume & fac de lignorumignem, &quando humorquafi
Quareinmemoriahabeas
^. *"
primam
ipfius fieuram pcr E. fignificatam, quae cft
fuerittotus,fortificaignemdecarbonibus paulatim, fecundum quod videbiturad punfiualitercalcinan-
DtJefcntata. ' hic "

~
"
-m
dum
terram, feda nimio calorc cuftodi, nam vidimss, quod ad calorem folis fadum cfi. Intelli" ge bene, nifi velis fatuus fieri,&da hunc calorena cotinucperundecim hbras, poft furnellum obftrue, & vade dcrmitiuiij & de mane accipe tuum calcinatorium[quia ucnominatur propteroperationeni
(ax proprietatis,quod tibi ofêrt aftus matcrialis ] infra proiicies menftruale ficpe didum, in quo G.dilTolucuscft, & iilud videbis operari,& fumum inaltum afc6dcre,& metallum calcinari cum Jiquefaftione, fed melius quam ante obcura dc proprio
&
sooperculo, guod iatrat incus
^.
&
cave ne ponas
Lib.ii.Sea.m.Subrea:.v.
snalium calorem,quourque fuerit optatum fua propria virtutc
jjij
,
j6f
vicrca,
& poliquam operatum
fuerit
&
re-
infrigidari permirte. Poftea vas accipe, Sr fnper cineres pone in aluteJ lo , paulative vigorando ignem
&
quieverit, luta bcne
&
ficlucatum
/unduram cum cera commuponein calido balnco Marii per
infurnello, aeremdiftillatotumcufuoignemixtumi
&iHum
recipein
phi.-ila
quamobtura fene,
triduum n^curalt , prout aliasfccilli.quia fic expedir, poftea aqu.im cela , & Iiumorem d!itilla,& caicina terram, uc fupra dictum ett , &: totis reitera, quod tota tcrrafit dillolura per iOud rcgimen in tormu liquoris, & fcniptr limiim lolutum, ad par'teni pone,vei oleum arte dillolutum, quod eft iubftaut-ia
ut diftumeft,
& adpartem pone, i!Iudautem,quod!
infundo rci-nanebit, cucurbitje comhuPrm&arfum erit tanquam terra ficca & nigra. Patct quarc aquae diftillatio fitin calido & humido, cum aer diftilletur in ficco & caIido?Filj,ratio eft,quia fubftautiaaqug denaturafubtili oftendi cur. Qiiareopus eft illimaquam extiahi per fubftantiam humid.-im &calciem fubtilem niultum , ciimartificialiter non poCvt cffe
aquam
Vniil
aquam depurata, & portata per quando totum eritdiilolu.um inliconjunge , poftea pone per menfcm cum dicorporis per
venci Ec
ad putrefaCtionem in calore ten pcrato, ubi vas opcime fit lutacum cum dido coopercu!o,& lic
iTiidio
fubtiliorfeparatiobalneo Marise ,in on:ni qiod vifiim eft, quia aqua ftansin fuinaturai^nitionemnon
ftibftincc,
&idco neccneeft,qu6dcumignepern:je-
dcbet
fieri figura
de
I.
p.
XI
,
dit.m corrupto,rcparctur, Scd aer& ignis,qui fuftincnt ignitionem , fnpra cineres diftillantur , quoniam partes grofI.T& calores terreftrcs feparaiKur,&:
Tfe conym6li(f:ie rtihd.
PÔflquamdiximusdealbo
rubeo.
Fili
,
dicemus nunc de
adaerafuperiusarccndunr. Sic divides, & feparabis friaelementa, quseadalbum ru!it,fignificata pcrL.M.
co^pus frtlis rocum ellenriale efi refpeftu argenri. Ideo avifari debes , qualiter eum habei!S tran'mjt.ire , pcr qii & cum quibiis nam otnnia ipfiusopera conco:daiitr:i uni iso êracioais
, :
&N.qniaad albumnon eftignisjfedadrubeum

omniaquacuor elcmentafignificata per O.
P.
funt
Q^R.
C
poft
P.
XV
1 1.
te'ra?nfi>.'a7n.
QHomodo Anisladebtt
hahere
effentia
confiderare illud, quod principalitcr philofophic^ di.cmusdeaqaacoirupcibili , qus

, fi
fciis
fuavirtiireni.guaJjquefacit
&
tundic
ioiem& iaaefecretum
,
rem
fupcriiis fert, .qu-^d efl noftruin
&
omnis
alcerius philolopiiiae.
p.
V.
aqu^scom-
T)e Aq'ia corruptikllu
TU
invirture A. recipe>in.im uiiciam
pofici ;".igcnti
pcr alemb!cumdi0illacs,&inil-
l:nn proiice . ;. deG. v(egerabili,norrea pone intus de auro fino,fecUndum pondus G. Poft pone in balancb M.iria: pcr tritiuum vel quatriduum. Et intra
,
hanc fcparationem habcbis terram fi.> F!ii, xam, & quodnihiiex ea poflit amplius fublinidri ,& hoc poft retîhcationem quatuor elementorum , per quam iecundum regimen eft conftitutum, quod eft unum de quatuor principalibus refiniinibus, in hacfeparatione nitarisfupierare proprietatem Mercurialem in tua mixtionc. Nam Ci hoc feceris, natura? victiids mag^tfer eris. Ec hanc lem intelligein pra;mi(Ia mixtioneprimas prouttibi diximus in tiieorica noftra. Ideo tibi neceffc elf, quod Mercutialium proprietaces fuperenC
proprietaces foeteacis inenfti-ualis j fi velis inventor eilc preciofa: perfedionis natura;. Fili , ra=
illnm terminnmrfeperies, utcarbo iiigrum, tuncinfra none duodecim parces de E. poft ad putretîti-
tione huius vocabuli propriccates tibi dats funt om4 nes res ad ccgnofccndum , vidclicet materiarum
virtutes,
onem pone per menfem compictum.
&
ficut in proprietario huiusartis capitc i.
C
T)t
F.
& ^.
V.
fequcntibasexcititdecIaratum.Ideo,quiapropriecas quarlibct , quamvis non fic nifi una mnibus

uiineralibiss
hHa Aqaa
|.
J.
ccrrupnl>tli.
communis,
veruntatiien ipfadcternii-
REcipeduas
ei'.is
de G.
vegctabili,
& humorcm
pcr atembicumextrahe cum du busunCHs ,vel tribusaquae re^tihc.its fimplicirer.quteOaqua viva , & proiice intus tuUm fulem, quem diffol vere volueris. Hscdi 'clu:io cft fub c^nfervatidne fuse tormx.ldco fspientes Phificifaciunt deiilo po-
nationemrecipicafuacaufa, ficutvifibilis CJ.'perientiacum lumine claro nobis effedualiter oftendit poft eius divifionem per quatuor elementa , & ficut vidercpoces manitefte modo ilmili , quiaproprietasj quxcft in parteterri deliccat multum , congclat & nxiit. Etilla.quseeftin aqua,refrigefcitimultum,
diiloivif
& lavat,
qus
Ht
illa
qui
in aiere etf
humeftatj,
fcabiIemaquam,fepjtrando pcralembicum.poftinfra proiiciunt de iurc, vcl luccolunaris ,quantum voquodvidcnt aurum rotijmdi^ô utnmin illa lunt, incolorie lolis,& ficdetribus rebus vegetabili aqua formamusfiguram circularem, fignificatam per K.
madidat, lenihcat
atas,
&
fluerefacit parcics difcontinu-
&
in igne eft, caletkcic
&
tingit.
&
Adhuc
accipit
hic proptietas :iliam determinationem fecuiidum macieriam elementi fui in grolTitic & fubti-
c
Be
p.
v i
e(}
lit:ite,pervarictatem& variatioriem,propt:erqu3m funtquatuorigncspriricipalcs oblervandi ad reipe-
fecmd($partefoUtioms,ejua
folutio (^
dum fubJântisB piopriecatum quacuor elementorum. IdeO; quod propriecas , qux eft in terra groffioris eft
feparatio eleniencorHm.
inlli, quandotuum album compoficum
pier
m&n-
Jf.emcumdimidio purretadtum beneanimatum,& virtutismagnas

fequitur. Amovebis a vafe.in
fuerit
tunc erit
& bene appretia-
tum, &abiftofeparabis eleinentaper modum ,qu! quo tua eft materia,coo. perculum,& fuperpones alesnbicum.optimc lucabis,, &inb3lneo Maris calidopones.prcucmeliusacdil-
lubftantia: , & tixions naturse, per quam contra ignem ma/orem tolerahtiam habet. Ideo C\~ bi proprius debetur ignis j lecundum fux natura; exigentiam j & fic eft de aliis eleniencis. Quare patet , quod iub confervacionc luaE propriecatis matcria gubernatur pcr cercos gradus excicantis caloris
abis elemcnta j , quanuo lcpa quod maceria aou evacucrur k propuetatc luaper niniium ignem vel exccffivuni , ncc concretius fcies, & ficut pcr noftram doCtnnam olteritra natuiam.* Nant adhuc illa elemcnta lunt diffidetur. Etprimo recipiesaqu3m,quitperdiftillatiodcntia &inimicimo tales generationis, nifi Gconem exibitper levem ignenixqualitercontinuatum
&
lumulancis. idfco
,
rclpice
quouiquenihil diftillaiJpolTjt,mncab ignecei.a
&
Alias qul.i
ambo
hi igaes funt dcftiuSereJ
& iniroici mQZ-
tales geneiadoais.
6S
fiibliotheci
,
Oiemicx
fubftantiam
,
Curiofiis
idco volens natura in
dic5Jo
tretri^ requla obfervetur
cum qua
trahere poteris
loto *pe?
hac rcgula non.Hh,hic Sî tuum vdle aerem.& fine omni denario, ad ^fecretuin, quod valct meHus vcrus Mcrcur.us eft Sahendum extra naturam , qu^ diximus,quatibi proprietatc pIcnus.Fili, pra.aicam Sed appropnato. ignc extrahere,cu
Eter
inftitutionem recuperare pct': reftaurationem fus deperditse niateria; cum refimili
fuum inftindum
&
eam poteris
nunc dicemustotum noftru
poteris cuftodire, Quando tu volueris aerem trahcrc a fuo
propno hoftuum opus.H]i,in pkio,tibi opus cft a(rimi'are natura: fecundum funt extrema & mcdia
rubieao
vacuitatis
&
inftrumcntum,per quod reftcducerc, & opus dirigere.
veleipari,defiderans lemperadlMam pcrftdioneni actingere rccuperat eam in attradiva virtute,currt appetitu magno ad fe trahendo aliorum elementorum fubftantiara per ipiorum rarefaftionem,quoufque natura debitum fuum recuperaverit ; fcilicet ilquanto lud quod per ignis calorem pcrdidcrat ,
&
plus locuevacuatur; tanto magisillorum clemen-
miieis&minus.propterquodunumelcmentumfugit
inaliud,&inn!udrevertitur,necemtatcnatura:,proijtmanifeftetibiexcmplificabimus,peraquam,inqua
difTolvitur
teft
torum natura attrahit per luum magnum i.ppetJtum , & liabet niajorem vim majoris atti a<i:tionis,uS
libi
&
lis
diximus, ficut apparct in condcnlationeaeris pluviarum.Et ficutvidctur, quando natura vitaia reftauratione confortans,reCtihcat
humidumclt poioproptcr tibi oftcadimus\ quod porofitate contifum, & foraminibus plcnum,in qua nuaturfal,quodeftlaplsni:ura!isinaquadtportatus.
Qui
cft
tantundem inhumido aquatico fefpeftu

falis,
quanrum continuari poaeritatis lalis.Qua-
menibium
vuIneratum,quodeft una de partibus fubltautixfux \erx individualis,jn qua po.'tatur,& iftacft ratioradicalis
& po(fic
natura
fine cujus intentione nihil
iftamelementa afccnduntSc potesj quia per iltami facere potes tacere ,
dominus lapis, ia fede

*^
fua cxiftenti. Fili.fedes
?ua lunt pori fua ^ poft implcnprimo erant pleiia aere nimio fubtili ,&
&
foramina,qu? aquarum toramina,qu? fiiaram parva .-'....^ .,1!.-.,-..
dcfcendunt,ingronantur & rarehunt,componunt aliociant.dis igant, & fubtihant vi amoris.Et qu3rttoignis fimplicioi elt
&
cum
aftione
magnain dido
quod in quanto turde re feinlpilTante. Quarepatet, & vadit in^pinatur,tantofugitrarefa<ftioncm, maeis foramina parva pori & quindo adcondcnfitatcm,
implcmur maceriagrofla; perevacuationemhmpUcis,quia nullotemporeeftdare pati,&ex hoc cnim deftrueiretur^ quam illud polTlt ventoforum, fcientia in xemplum often.dunt Phyfici
, luerunt aliquj philofbplÔLum aniiq''orum qu6dnaturav:icuaeratabP"^.n!entita,te,qiUndoomted nonhanes res attrahuntura fuo.proprio gradii, Idco omnem. , quia naturaprofi^ndiLatcm bcnt de quamviscalor ignis conTutiiatmateriam aeris humo& porofamrcddat,didatamen materia ad-
vacuumnatur^^plus
loco naturjEjtanto foriioris depcrditionis fua matieriseftdi(kus locus contincns. & per conlcquensattiadiouis fortioris. }-ili,(i hancrcm iiitclligis bcnej fcieJ quantcf omnes res mundi per naturam k&x funt , & quompdo eas fikeic potei is relpcdu natura?,fi2eriem bcbere potcrisquipernatiiramcau atur. Sed animatio quinti ^flcntix rationalis,nulla res eH:^
vo& nos inextrafiionibus aerum naturahum.Unde dicene
qu2
fciat faccre,nifi
Dcus creat
illud.ldeo ccrtas
quse eft
resi
iiabcmus;_& alias fcicniias multas,ad plures artes

fcientias,
&
de <ûibus hic
cft uiia
forma ad
rofam, huc habet didum locum plcnum non obftancc. quod vacua? a atcrahat fecundum proportioncm naturs in apparet prout diao loco plu> quam perdiderit. natura gnas m; , infirmitates convalcfcentibus poft
quorum plus appetit,quam digcrere poiTit, & tamen locus illc proprie fecuuduin veritatem nunquam moratur vacuusomnibus entitatibus natur^. Scd folummodo a fua matcria magis fimplici, qua; ibi participac
fcitndum omnes alias, d fubtiliori Itibiedo per na<turam caufatassnamilludquod facitnatura,deftru(e-, r.epoHumus,& poilca retormare intusponendo na" turam , fine qua quapvis cura fieri ncquic per phyficum. Ec hoc tibi datum litaddividendum quatuor eIcmenta,quod eft maximum fecrctumjad formaridum inftrumentiim.Et ficuc de albo compofico fecifti, tac de rubco, propter qux figuram fcquencem aipice,quxdocet,quorhodo elementantur elementa,& qualiter unum elementum intrat in aliud circularicer pcr ahificium naturale, Figura fequcns
oftendit,
ftituunt
fecundum
fcientiam iloftram fenfibilitatis inter fim-
quomodo elcmenta pcr artificiumcoriunum elemcntum rotundum:ita quod minir
picx&fimpIicilTlmum^qusfuritiextremitatesmagis
fimplices, ficut
ma
parsuuiuseftin parteniinimaaltcrius.aliterrion
eftaer, irtquOfpiramusduarumex
efTct
trcmitatum fuarum refpieftu.videlicct elemcnri aque acris puri fimpIici(Timi , qui per clericos fimplicis
veranec bonamixtio intcrminatiscorporibusi nec per confequcns effet bonum ad auium,vel ar-
&
gentum operandum.
sther vocatur, quia proprie &poftignem exiftit, frhocerat verum , nullum elementum veram fphxram haberec animationis&ftationis, & maximeille acr.qui vocatur jecher.qui deftrui non poteft ab igne, nequepcreiuscalorem corrumpi, qui femper fibi fit propinquus& jungens.Ideodeclaratueft^quodnu-n-
&
caf.
De
xviii.
eji
oferationefecandiregiminis , ejuod
lavari^
Et prime de aûa draere,ûi habetgenerare.

FIli,quandodivifcri5 elementalapidisfculapidem clementa quatuor.opuseft ut ea purges pcr per t hoc fecundum regimen.Sed primo fcfendum eft,fubftantiam quatuOr felerrentorum & eam cognofcere , undc tibi dicimus quod terra & ignis fimiiles funt in fubftantia Iapidea,& ideo neccfTaria eft pra^paratio
igniscalcinativi,Eta'.iaduo,fciIicet,aqua
in fubftantiaaquofa,
quam vacuitas Jata clt naturaj.quin fit de alto in balTis

fphiris, quiaignisibi locumhabet,ficut naturafuam
cft
appetens pcrfeaionem. Alio modo conumperetur, & remanerct inanimatus locus naturse, qui eft
fphaera circa unius elementi,vel alterius,
& nihilomi-
nus C\i\e virtute,& fine attr^dione, & per confequens remaniErcti fine vacuai qnod no fuitautcritunquam rcquifitumperriaturamjquodremancat ablque fuis potentiis,quafe vaftata materia fimpliciore, (cilicet
&
3er,funt
idcirco ,
& natura aquatica.Et
ieris,qu*erathumorbfainhac fphira, qu,*fibidata eft & propric fibi dcbetur pcr mcdiu poderofitatis & levitatis.deinde omni tepore in omni loco rcmanet
altcra fimplcx,qua ignis dcftruere
teft.
opuseft;qudd fcias pr2parationeordinatam,adexigentiam Cus nacurz, quiaacr &aqua iiidigentprs-

parationc,qujt ficper feptcnasdiftillationes.aut plu-
neque vaftare poSed quantum ad hanc materiam fimplici^Ti,
res.quoufqueomniaduftioncvacuenrur, qua; venit ex parte menftru3lis,&tuncquilibet ip brum plcnus

Fiiijaquarn
mam cum
aut fufficientcr occupativel repletiva loci dittx fphserac fccuiidum fuan^

fit
fufficicns
vera tin(Sura,mancbitfinecrematuravel aduftione. & aeremdifttftabisad partem quemlibet

io
fiiai
Lib.ii.
\\\
Sca.iiL
,
Subfea. V.
,
(ua rcftificatione
& vafe per fe &
y6^
feces aqus
cum terra , quas ia qualibct diftillatione faEt polt fextam dilHllacionem pones unatn guttam vel duas fiiper calidam laminam argenti
j<ones
Jies.
multura volatile & tibi fuflSciat quod diximus de bene lavando omnia quatuor elemcnta.
qu^ fi nigrefcat non eft omni adutHone (ua vacua. Pone igitur ad feptimamdiftillationem & plus quoufque argentum dimittat abfquc
fini
&
CAP.
DeteriU Operatione, qu^
fupra
diila. fubjlantia.
XX.
eji
puri
Creare Lafidem Je
,
corruptioncnigra, & tunc habebisaquamvit^, cum Mercurium philolophicum, qua terram ablues, mcdium.quod facit macrimonium confortativum & tiniturarum. Et ficut feciili de aqua luni , facias de aqua folis,& ficut audivilHdeaqua, fic etiam intel-
praparata
de
I
&
qnatuor ekme^Jtts.
lige de aere & illud quod remanebic poft aeris WilHllacionem,erit ignis tindura totus plcnus, & aurum & anima, >k unguentum philofophorum, fine quo dictum niagifterium compleri non poteit. Ec intellige lili , quare dicimus quod ignis diftillatur cum aerc. & non cum aqua. Fili aqua non habet ae,
,
nodri lapidis operatio tertia eit , qubd tu reducas acrem , qui eft fignificatus per M. polt fuam redificationem cum O. qui reducitui cum L. quia ipfi duo lunt duo elementa ficca naturi fixa. Adde ergo O. de compofito rubeo cum L. quxeft
Flli
de compofito albo , ut mixtio, qui per conforcationem fit fic utilior prxparacio de O. & L. fic
,
ris officiuin
facere
^^
fed
tantummodo
,
lavare
& non
tingere.
Nam
tingeret
fugit
neret. Qui.i
aqua
ignis abfque humore maigaem nec faceret tiiifturam
& recuperent majorem humidiratem per atcraftionem quam in fua calcinatione perdidcrunt per quam privatum eft ab omni humiditaut recipianc
,
,
tc. Ec
fufibilem dcfct^tu liumidicatis, idco tibi dicimus, quod dillilles ignem per aercm, quiain qualitate
difcord.inr,^.'
ideo quando ficcum e(t , & omni humiditate fua vacuum, fpecialicerKbenciOimc fuum humidum
litate igiucoiicraria.Per
aqua fugic igncm.quia induta clt quahocauccm difcordant.Sed
aer, quiaeft aqua
magna
,
digeftione extinfta, efl
oleum, & eriam tindura fortis & magn? mixtionis. Et ignis eft fua tinSura & corpus fortiter digeftii. Et fpiritus elt aer, qui ignem incra fe porcat. Confiderafili ad ea, qui cibi diximus & dicemus , fciliCet ,qu6d velis operari lapidem humidum qui eft fubftantia iimola ad aquam & tcrram tantum , quia de illis duobus procreabitnr purum fulfur & fulfur ficcum cum velis operari ad ignem & aerem, cum ifta hnc tindura & perfedio totius magifterii. Fili fi mifceasignem lapidiscum Mercurio, ftatim finc
, ,
aquaticum epotat Et fi tu nos intclligis, incelliges idqiiod diximus in noftra theorica in capitulo fexagefimotercio,quodincipit, Inteatio natura; fili: & fuper illo, quod diximus de perfeda pr^paratione,quE fuccedit purificationem elementorum Tupra didtorum, FiJi h^c pr2cparatio valct omne au-
run nam per eam lapidcs fini fiunt & pretiofi ac omnes perlx & margarire. Ergo fili ad confequendum didam haoc prseparationem accipias M. ad
: ,
confequendum naturam, & funm affedum & illud dividesin duas partes ad pondus deO.& L. quoniam medietas de M. ad plus eft ncceflarium uc
feparatione rubeus erHcitur. Et ideoquando voles faccre permanencem tindur3m,fulfur tuum in igne
lapidis rubifica,
&
omnitempore
fe
amabunt.
CAP.
T>e Ahliuione
,
XIX. Igms & Terr/t.
TÎIi quaado ignem voles abluere , primo feparabis aercm in quo quiefcit per diftilIationem,&
omnes fxces, qua: coloris funt , intcr nigrum & rubeum iiifimul poîes, in quibus pones fuum pondus deaqua prima, & poltea totum diftillabis, quoufque non rcmaneat
cibus reitetabis,
nifi ignis ficcus,
&quod aliapars fit aqualis ad pondus M. divifum in duaspartes, & quamlibec partem pones cum O. & cum L. totum infimul mixtum infra vas fimile aliis. Sed illud appellarvus ifto rcgimine hymen. Pofteaobturabis vastuum de iho cooperculo vitrco cum cera, & ponesin fimo, 8c. ibifacies cnutririin pafcendo cum modica aqua primo , & poftea cum majori ficut natura te doccc in parvorum puerorum educatione. Et non C\s lentus neque piger de imbibendo terram de quindecim in quindecim diebus fccundum qaod videbis, quod comcdet & convertet nec te tideat hoc
cuftodias,
deO.
&
& hoc feptem vituum rubcum

in
&
invenies ignem
de terra facies quoulque vacua fit ab omni humiditate, & humiditas, quam feparafti a cerra, eft olcum album.multum pretioiim incerando, & quia naturx corporis magis participat,tant6ab eodifficilius feparatur, & per confequens tenetur pro re pretiofiori pro complendo omnc elixir. Et quando videbis terram inter ponderofum 8c leve in modum pulvcris effe.pone de ipfa modicum fuper calidam laminam cupri, & vide fi de ipfa aliquid evaporet fi aliquid evaporec , reverte ad rcgimen calcinationis, quod Ci non, oftendic quod privata eft & mundata ab omnibus fpiritipulvere fubcili.
I
ili fic
opus multis reiterare vicibus , &quando repcries quod eric congelatum & converfum, iS: ficcum, pone in ficco igne perdiem unum naturalem , Poftea da ci plus M. &: fac tocum ut tibi diximus nam ia ifto opere non potes errare dum tamen patientiam habuerisinlongo, & tidiofo nurrimento. Fili videbis ibi tot & tantos colores, dc quibus non cures quoufque materia ducatur & tcrminetur iii pulveres albos finos , vel in terram aJbx fbliata; in colore margarirarum tranfluccntium. Et Ci videris in forma puWerum alborum fubtililTimorum fcias
:
qubd
eft
majoris forticudinis,
& majoris
virtutis-
mineralis fuliurei adcongslandum Mercurium, 8c tranfmutandum omniamctallica corporapolt fuam elixationem. Fili non volumus hic tibi longum facere fermonem , ne tuus impcdiatur incelleûs per
verba.
re,
bus fuis qui eam tcneb:\nt invitam. Cultodiipfara niultum chars: nam ip(a eft magnefia.qux dabit tibi
,
Nam
noftra thcorica tibi facis pcteft fuffice-
fuam re(urredioncm,& quanpradiximus quatuor elementa purgaveris, cuftodi ca bene , quodlibet ad p^rtem in fuo vafe vicrco bene obturato cum cera , & maxime &
iIIi*d,quodpetis poft
,
quambene convertere poces in pradicam veram perhanc, quamribi damus Hec eftres (ûxfia.
terra foliara congelabilis
,
do
ficuc
noftcr arfenicus,
eft
fulfiir
fpecialiteroleam
nam
eft,
aer fubintrans ftatim corsft
ad albumpro faciendo medicinam ad argcntum , ficut tibi dicemus. cum jam fit fulfur completum albumnon urens,per
no.lrum, quod completum
Jumperet
tiatur^;,
&
confumeret propter convicinitatem
quodmedicinafkridebet.
qu in ipfo
T9m.
quod quidem aereum
ac
Ttt
GAP.
"
770
C A
Flli
P.
XXI.
Sulfuris ruhei.
,
& corpus. Et hoc tibi dicimus

no non
dia
intelligas,
De Comfofitione
, ut in vcrbo ruflicancque communi , fed in vcrbo philorophicali uos tibi dicinuis, quodaiiaiuntme-
imbibes per poft disrubca aqua imbibitam rorationcm dc quaudo aqua in tt aqua. folutionem ejus iu dicta ponderis totum fui mcdium illo fucrit cougclata ad
fulfur albiun accipies
&
illud
cum cxtremis difterentialibus, qaia alio modo non poiTemus dicere quando maceiiê fuac
,
tranfir.utacx philofophice. Bt ideo

,
album
crit, tuiic
igncmcarbouum
elt
forcifica:
nam
opus, quoufquc videas rubeum non ftcut fclurlctu n, p6il forcidca ignem cum (lamma, quoufque fublimecur. l-ili.fcito, quod fublimabialiud facerc
quando philo, debcs intelligcre de matcrii^ (bphice dicimus jam tranfmutatis per virtutem , opufque philofophix. Et quando rufticalitc.r dicinilis , nit!.lligcre debcs de materiis, quas natura counvuDis omni-
? tur, ent
fi.vu.n
,
fulhir
r \c
album,
,
II
^kii ..,,,, irMi R.t\\uA n-,r.A 6<:uma,qaod nobilemultum,
rcmanebit
pretioiiiri
in fuiiJo va(is
Hxum
,
,
erit fulfur
rubeum
(icut fanguis
rubcum
num
6c tibihic (it'oltenfum,
, qiiod erat album , ignibilitaccmaqux , qua: fcilum perigaitionem ibi pofita e(t per fui'lantiam fulfuris albi c(fcntialicer. Ec de hoc (it tibi fpeculum fubftantia plumbi, pro canto tibi fufnciat tradicio compoficionis
lud
multum clarum & quod ilverlbm eft in rubeum mani-
&
&
fulturisalbi
&rHbci, dquoper
artiiicium
(.]uart.-E
operationisbeneficio elixir faiaum eftad complendum & tranfmutandum omnia corpora merallica
impcrfcdla
,
bus goncibus creavic , accipitndo ab illa haîluudicibi ""-""-* nem. Idco m vcroo pniiolophico dicimus. ', \; ,. r. !quud alia media funt (:nc quibus cindcura: tctmentorum addi , nec niifccri poHuht cum tinduris ungjicnti rtibei. tt idco nobis opus e(l, ut cranfeanms cxLodcm medio ad mtdium . donec (inûs incxtrcmis, qua- pccimus. lili cibamencum quod nos cibi dcdip.iuo , philofophicc loqucndo tlt unuii dc nicdiis inrtr aqu.jm&: fpincum , fcilicec, quando inpulvcrem vcrlum elt pcr alceranoncni. Ec lulfur & acr funt extrenncates fed ablquc phdofophia voluntate tibi dicerc pocei unus cuin ibi fic altei
,-
racio
oc
diminuta in verum aurum
&
in ve-
rum
ikum , fedivum .mulciplicacivum

ris
,
vivun) \uigaricer incelleracione fus fimilicudinis , e(t medium perelt

,
'
quod argencum
argentuir.
quia effec^niivum
'
"
C A
J?e
.
P.
.
',
XXIf.
I
I
&
,
tocius ingreflionis
'
complecivuti, ciixioninis fuiionis mctallics, rationc fui pondcns , de qua

,
"
&
autrUOperatioe,perc]uamfitComPo[nioeli. i V ' rxtns. Etprimo de comvoJiuoc Upicits

.
fupra loqueban.ur ad voU.ncatcm noltr^ philoib' p phis inkia prima excreniitate , quoa eum t levavic
''
"
qni eit qiti eH
^,
, n^ ju.jitr. frnaum jrijitr. fnfnum
T?ni , quando
velis facere
medicinam
contidera
& altcravic m fua fpcciali ditfertnd Sccunda cxtren.icas abfque voUincacc phi'ofophi^ dicimus , quod func niecaila ad componen[j^
uectlutace
.
.
^\^^ tia_
prxparacionis ducere proponis , & fupra quale corpus vis projeftionem facere: nam de illo corporc , lupra quod vis facere
cui perfedioni
,
f primo
dum
elixir.
Ec alia
,
mcdia&
extrcmicaces, philo-
earum purificacionem mundam , ideo , quia inccr fulfur & arprojeftionem medicini , debes in eaponere fed gencum vivum ellpulvis fadus ex corpore, &argenco vivo , & intcr di6.um pulverem in quo eft. ii ad ulcimam pra;paracionem intendis duccre phi(ulfur & finis magillerii func ideo argcnca viva, eltcurandum, non lofophice.qualecorpasimponas caufa continuationispartium didi pulveqi.ise func vivum.quod edmedium argentum nili folummodo medlcinam, & inter aqtiam, eli cajx. finam lis in Ci iatendis nifi non ad omnium,& , & mediator quandam (ubciliationis fimplicitate frondem me- & aer. Fili totum initium & finis hujus operis , fic dicinam ducere debcs corpus , fupra quod proje- tancummodo per unam folair. operacionem, quain dionem facere velis, fubtiliare lupponainus ergo, vocamus proprie rediidionem. rili incelligc bcne qubd fitfupra ftannum , tunc fic tuumelixii com- poteltatem naturi , qua: totum debet mutare. Sulpones, rccipeduas partes cumdirnidio argenti fini fuf noltrum eft cerra fitbtilis , vel aqna ficca , in vcncrc cujus ignis natiirx fortiter mulciplicatus fubtiliffime limaci, & de illo fac amalgama cum quinque parcibus argenci vivi communis fimul jun- eft, caufa fux ficcitacis eft terminacio humidicacis gendo &: ducatur ac formecur ad modum bucyri, calorofar quam acccpir d comprcfRone ignis qui quod parces argenci didifcncixinonpoirint. Dein- e(t in fuis vifceribus & vcntre. Fili argentum vide cape mediam partem Jovis , & illum funde tri- vum eft liquor inundans & fluens , praefervans igne bus vicibus &projice ia accto dillillato , & .amal- a combuflione & arfura & aercR maccria fulfuris, gama, & ciba de unaparce argciui vivi infimulmo- i qna compromicticur & con primitur ignis per lendo.quoufque fiant unum corpus. Poftea illa duo ing';nium magifterii rcfpcdu natura', quoufque tcramalgamata lava , quodlibet ad partem , cum lale minctur in tcrram ficcam & fubtilem qux' eft fulfunc maceria; poft
,
fophice loquendo
cominunipillparato, &inaceto diHillato jdilfoluto, quoufqucacetum excat clarum, purum & mundum.inde amalgamata duo junge, & ircrum fimul
fur,o: ficuc aer
formam ineo
furis,
nnateria ignis induit cjus ita argcncum vivum eft n;ateria ful,
qui
t(t
abluecum
cendo,
fale
&
acccodiftillaco, molendo,
&mif-
convertitur in ipfum r.Ttione propriecacis fux naturi. Quare fili non mireris , quando res
&
lavando, quoulque acecum, utfupraclarum rcmaneac. Poftea lava cocum in aqua dulci, ut totum fal cxeat & dcficca aquam ad folcm , vel ad ignem lentum. Fili magiltcrium noftrum in duas
,
&
videbis murari
fulfuris
,
coram
oculis tuis per

c(t
potcnciam
,
quia multum calidum
& ficcum & ca-
lorofum. Ideo ncccHarium cft , quod propricfarem ignishabeat, vidclicet apcriendi partes totius
corporis & argenti vivi , nandi quia per calorcm
, ,
partes eft divifum, fcilicct
in
creando lapidem,
& componendo
flra
medicinam. Inprim.a parte argenrum vivum ponimus talc, ut diximus in tota no,
theorica , in principio noliri magiiterii in pradica poiitum. In fccunda parte debet addi llilfur
qiii
&
cum
materia mctalli.
Fili fulfur
e(t fuus ignis,
mareriam digeric metalli , & argentum vivum, quod ibi uominatur ioco medii, & llat incer fulfuc
prnctrandi actermiIiabct in fe, naturaliter apcrit poros claufos 8c fcratos. Et cuni ignis fit (tibft.intii^liter colIigatus& colledus in (ub^raritia fubtili, dim tota illa ctiam vaporaliter intraC infiratotum corpus cnni cjus fnbftanti.i, per quam ligatus cft & colledus , fit mulcum ficca termit^c
,
&
quem
& congelat bumiditatcm
in
tpam
intravir, fecun-
dum
Lib.II.
dum
fui caloris
Sea.III.
Subfea. V.
:
77f
informationem, qiii eft inilrumeii- quem debec traderc & prsftare di6lo amalgama* tumiiiformativum & diqcftivuni natura:. Etficfili ti, eft.qiiod ratione potcftatis proprietatis ru^, didum (ulfur noftrum habec virtutem figillandi& convertic eum in finifnmos pulvcrcs permitte formandi (imile iibi & omne quod pctitur , & non igitur eum continuare in tuo igne quia alitcr non recin ndiinle. Et ideo dicimus , quod eft pater habesfaccre, quoufque videbis didum amalgama & fenien mafculi , per ignorantiam , cujus multi in pulverem in fua fuperficie converfum. Et lioc dcciderunt Alchymift^ fatui &nonexperti, cre- totum fit in quatuor, vel fcxhoris. vel modicum dentes finc igiie naturx fixare amalgamata , non- plus . aut minus fccundum quod ignis bcne & difcuftodiences reaum , neque reditudinem rei pro- crece continustus clt , rcfpeciu proprietatis mate! prix, qux deberet eos deduccre & adducere ad -'ris: (ed ftaiiir , cum viJcris fignum didi pulveris, perfedionem vere digcftionis. Quia argentum vi- amove a fiuncllo ignem , & refiigefcerepermitte, vum minerale res eft muitum crudx , & grofla: fubut virtus ignis noftri non debilitetur. Fili C^ modiftantii. QLtareopuseft quod fortis virtus fibi adcum hujus fulfuris, projiciatur per talem infufio,
:
'
^^
miniftretur.qua: juvct
eumduci adperfedionem,&
de hoc large fuimus loquuti in libello intentionis Alchymiftarum. Idcirco hli ui nomine illius Domini noltri, quipro peccatoribus pafiiis eft mortem crudelem incipe iioftras akerationes philofophicas facere pcr Imnc modum, faciendoprimo fignum fands crucis, ne diabolus tibi noceat,&inteIlige quando dicimus argentum vivum vulgare , hoc dicimus adfiniilitudinem illius , quod ei afTmiilatur per artem vivificatum: quia metallorum corpora
,
multum corporis, quod habeat potentiam fuperiilud, ftatim ijlud reducet in pulverem multum fubtilem. colorcujuserit talis, ficut color corporis, in quo
fali
ncm,
ut tibi fupradiximus, (upra

,
modo
fpiritus totus infufus
eft virtute divina.
Ideo
fili
habeas intelleaum
multiplicandi diftam, materiam virtute fulfurisprimi , antequam facias
bonum
medicinam.
CAP. XXIII.
De
Mtiliipl!catioe fiojlri fecudi Sulfuris,
proprtetatibiis
ejiis.
difterentiam recipiunt pcr illum
modum.per quem
a fuis fimilibus. Et quando (imiles dicimus.hoc eft ad differentiam purorum,& impurorummetallorum & hoc tibi fili datum fic pro regula gravi & profunda in tuo adjutorioad componedum regalem medicinam in hunc modum. Accipias unum vas vitreum cum longo coilo, unius palmi, & fundo lotundo , & ore Itrido, adeo,
difFert
,
argcntum vivum
Fllinondebespotcntias omnium tuorum fulfurum ignorarc, potentia: quorum duobus reperiuntur modis , fecundum numerum graduum lua-
fquod non podic intrare , nifi tuus digitus medius largc, & ad modum coUi ampullaj fadum, & ha
rum virtutum , fcilicet per (igna & experientias, quxredificant clavo lumine rationem fenfus. fili virtutes pundualitcr, & gradualiter funt colligatie
&
congregata: per augmentacionem

fubftantia (ulfuris noflri
&
confortatibi dici
bcat cooperculum
gatur. Poft recipe
lius
<5ti
quod fubintrec , & bene junamalgama, & in fex partibus il

,
^ômm in
Ergo
pone partem unam

,
lapidis noltri in fundo di-
pone tuum amalgaad longum vafis , & quod cooperiat lapidcm totum, modo tali ,quod lapis refpirare non poffit , quando fentiec calorem,nifi per medium amalgamatis quia neceffaria res eft, quod aiialgama noftri lapidis vaporem accipiat
noitri vafis. Poft artificiose
fine violentia
ma infra
mus, quod quanto plures habet gradus punduales tanto habet majorem potentiam/uafubilantia alterandi omnia pondera binalia & duplicia , quodlibecde decem numeris: & hoc agic propter diSae virtutis proprietatem , qus eft in ejus forma peC
,
&
quatn materia fpecificata eft in fubftaiTtia (ulfuris, fi plus ponas, majorem virtuttm accipiet fub,
in fuo ventre retineat , per illum altaretur. Poftea colloca vas tuum fuo cooperculo coopertum , infurnello, inter cineres comprefibs ufque
&
&
ad quantitatem materije vel modicum minus , vide fpifTrtudine dorfi cultelli , vel minus, & hoo fac, ut videre orfisalterari materiam, & poft accende ignem , fi vis, de pulvere carbonum , vet de ferraturis lignorum. Et fic dimitte uc paulative qui facalefieri incipiat , vel fi vis de carbonibus ciancignem Cms fumo. Et quando fentiet calorem, tunccalor fulfuris movere incipiet & quodeft in fuo vapore inlpirabic in fubftanciam argenti vivi &
,
delicct
propter pluralitatem virtutum in prxcedenti fubftantiaJ cxemplum ponamus , quod primum fulfur in fe habeat, nifi quinquaginca gradus punftuales in numero virtucum , propter quam rationem vis experiiTicntalis nos docuit , quod fulfur , quod non habct nifi unum gradum vircutis refervato pondcre
ftantia fuccedens
captarum tkcolledarum
fimplicis fubftantia: alcerat
q"^
f""':
pofiunt partiri
duo pondera,integra, veldividi in 20. numeros , qui

pondera.
45-
didi
& nominati fimplicia

fimplicia
Nos
(5.
nu-
meramus pondera
9-
i. 2. ?.
&
7. 8.
penetrabit
&
congelabit amalgama. Primo in

,
vocamus numeros compofitos fin-pliccs , & 10. vocamus numerum integrum quia recipic relatio^ nem de uno & idco gradualis virtus noftri fulfu,
,
demitte adhuc ignem continuari quiametallica fpecies tibi oftendet, quod totum fulfur non eit adhuc invapore elevatum , dumadhuc omnesfuosaft^^dus nonprxftitit, neque virtutes.nec adhuc intraverunt ventrem difti amalgainacis, quoniam non debes intencionis elTe.quod habeas creare unam petiam metalli per didtum fed creafulfur , in quo metallo modica eft vircus
forma
argenti" fini
re
medicinam
3i
ia cujus fubftantiafunt congreg.ita:

,
plures
tata
multa: virtutes
per quas
&
in quibus
facies poftea talia, quje

,
per
omnem
ad miraculum func repuperfonam magilam & divitcm,
nifi fic
philofophus , qui fuas agnofcac potencias atque virtutes , per quas operatur , & quas tibi di-
cemus,dumeasceneasfecrete.FiIieffeausfulfuris
riscorrcfpondct 10. & fic dealiis. Ec idco intelli, qubd per difterentiam ponderum materiarum convertibilium , & perintentioncm& remilftonem virtutis fulfuris virtus fpecificat diftam materiam in diverfam formam ficuc declaratum cxtitit in tratftatu graduum magnae medicins. Igitur fili, poftquam una virtus integra punCtualiter congelat 10. argenti viviin metallum perfcfium perprojedionem unius ponderis fupra ic. fubftantialiter confequenter unum pondus 50. virtucum congelat 500. argenti vivi proporcionaliter in metallum perfe6cum , quia nullo tempore virtus minoritatem accipit propcer diminutionem fui adtus , quin operecur fecundum proporcionem gradus fuse aftionis, prout gradns piperis calidi in
ge
Tom.
I.
T11
quartc
H
7/2
qMsrcogradu,
BtbliOthecx
&
Chemicx
Curiofas
reanbiliter operatuc in nacura hu-
porcionabi!iter fe non exccndit
ni.iiu ac ctiam pars ejus propccr virruccm, qus in tota rub'-hncia piumiormiccf ilac in toco ,'
pcris,
idcop^rs gradus limiliter ell in eodem quintum fubrtancia & virgradu. Quia tancum tus poteit contiauare , canta monftrat cftedum proprium fux ontracionis , l\ix depcndcc d !ua graformapulveris quiaignicionis ai.nix dualicate. Ecnllipondus uninsauc alccrius proji- .necadhucin crcmarcc ac arderet tlemcnra li;r plicia. forcc & proporcionalis , ciacur fupra minus (ui ponderis fimplicia dicimus hoc elt ad dnferenEt quando corbuftioncni m.ijorem tuiic facicr in illo mecallo fermencabilis kibilancix tiam cjuam in eiixiri poqu.mro igueitas ulcra canro , five i"nitioncm, cs: in poccrimus tibi cjus temperamentum nimus nec , digerendo ul& cxcrahicur i&i viiTus fuar poccncix tra ardcndo 3c co.-nbiircndo. Ec in quanto crit ulcra oflrndere : fed.ilhid , quocl in formam rerrs muca propoL-cioneai pondsns convercibilis , in canco tur cocum in maifam frangibilem.iUud eft concem-
&
nifi adtermJna, tionem didi argcnci vivi ad tormam meralli , & non ad terminacioncni fuorum clcmencorum quse in medicinam dtbeji: terminari nili hac pcr aliud pondus fierec, & per ingcnium fubcile in dLCodlione longa. Ideo ponerc non dcbes ad finem, cjiiod non errcs, nifi fis mulcum eificax in fciencia & arce,
,
,
magis ac melius confequecur cifertum alccracionis perfe^.E , fi pondus convcrtcntis non ci augmentccur proporcionalicer caucum ficuc convercibile e(t in lubicanria augmcntatum ukra proporcionern rcdi pondcris. Fili, per hanc incencionem fi nos bene inccliigis, poteshabcre vcrum pondus virtntu n no.hi lapidis , quoufque cibi pocenciam oltcn,
per.icivuni
medium
fimphcis ignicionis
arcificiaiis,
ad creandummedicinam immediace, & confercativum omniumfuorum eJeincncorum. Concempera igitur fulfur tuum , quoufque vencric ad palFum rcrrx quam mallam frangibiiem appeliamus. fili de quancis numeris incegris fuccetTivc convercec, toc
,
virtuccs inccgras habcbic.
Quando igiturde
,
termi, argencongelat quando mcnfura.hocell:, nus A: fpe6i eumin perfcctum metalium vivum in tu n ciem fpecificam auri vel argenci dimicci:. Ec quandat (impiicis ignitionis noii utentis
,
& eft
tibusfuis vokrcris experiri
virrunoii de toto lapide fa-
ris
ccre expericnciam , fedde parteminori, quapoce, ci: aliam ad parccm pone quoufcjue videris,
,
dodimicciceam in fpeciali f:.rma rulfurisjdell.pulverisfubcilis tuncoHendic , quod magnaEignicioniseft,hecpropreriioc eummiuvis appreciari debes, (ed forcius honorarc cum ferri pofTic ad fimplicisignitioiiis terminum per dilcrecionem ope,
quancas potentias cenebic. Ecquando fcies vircutuin fuarum pocencias, adde ei & da cibum iecundum proporcionem fuz forcicudinis. Hc c]uii cjus vircus eltdccem ponderum proporiionabilicer ei addere dcbes & admi,
,
fcivcrisquoc vircuccs,
&
&
ratorisVapientis in doctnaa, quam iupcrius ars confert

i.i
niitrarcargcnci vivi loo. pondera, Ci i^.addeiTo. fi lon. eil fupra >oo Nunc igirur ponc in adu
&
&
fubftautia multiplicativa.
tes colledjE in uiio
Ideo mulr^ virtuparvo tubjefto, feextcndunt
& ampIiaiKur in mnlram & magn.im materiam ter minante.n eam , & porcancem ad aliquem gradum perfectiouis lccundu.n iictione.m potentiae perfcaiv^ , ac cxhibicionem ponderum adminiltrarorum. Poiicafili ad mcliusintelligendu.m ffencmil,
reaii.poflquam fciviiti, quanras virruces inccras tenec lapis in minori parce. Quiindodicimus^minorcm, hoc cft, propccr mediam rarionem loquendi & fic incclhgcre debcs , fi muIcipHcarc velis la,
pidem
macerialicer, erfi cercicudinalicer fcias
quod
infeteneat vim )0. inccgrarum virrutum.tu capies corum lapiden , & pone lu 450. pondera argeii-
de quomodo ter.ninabicur potl ipfius tranfniutationem , C^ eu.n in forma fpecitica dimittet argenti,
pi->rcs
judicare
quam
virtutem habet. Ecfiperfe-
Ae arvênrum vivumnoncongelar, minoris virrucis & -atnc requiric , quod pondus convercibiiis eft debec dimi wi cum pondere convercencis augmentando: q.iod C\ dimittat argcntum vivum informa terr.E alba; in una ma;fa , vircus ejus ignificativa dac
,
inmcta!!um perkcfum.Ec cunc ipfius ignitioelTec hebetara Sc ininorara. Ideo de c]u.anto illud minus afcendic de lubftancia argenci vivi, de canto plus eft fuperans in adione vircus ditfufa qua: eft , in fua
Echanc n-.agis facimus fecundum temperamenti racionem. Deilloigicur fili medicinam crcabis ficuc dicemus: fed primitns dicimus cibi mulciplicacioncm vircutis didi luUuris. f ili , nos
fubftancia.
,
tibia^mfccndum,quod
fortioris attioniseft,quam
vocamus
fulfur,
totam fubftantiam fuprididam in
idco majoris vaioris: nam trat in principio , qu.-!iic6 plus cencc ulcra tpeciiicacionem formrr metalliperfeaii, tanco magispoteft contra aliiid ar-
&
terram converfam pcr primam uoltri lapidis virtuteiTi. Hanc igitur accipics , Ec de illo capi.es unam
gencum vivum propcer pocenciam vircucis Inpidis inea diffafa^n. Ec G in formam pulveris dimictat, tunc fignum oftendit, qaod nobiiis & fortis virtutispoce.icia municus eit Accipe igicur unum pondus iliius pulveris, & appropinqua illud dccem p-)nderibus argenci vivi ficuc fupra divimus. Et fi tr jnfmucet in fimilcs pulveres debet judicari vir, ,
Concinua igicur fili hincopcrationem quoufquc vcnias ad illumgradum , qubd ultimb mutat non folum argoiitum vivum in pulverem, aut mccallumperfeftum, fcdfoiummodo in tcrram albam in modum mafixfrangibilis. Filihoc eft acgcntum vivum .quodmusatum eft in formam
tucis cxcellcncis.
,
parrem, fecundum proportionem pondcris materialium qu.r poncre vis in eiixiri. Nam opus eft tibi quod deipfafitquartapars, &: totumrcfiduum fnlfuris pone in ampuilain cum longo collo ii , illam in calorc ferva. Si velis, quod virtus depiuri uiultiplicetur d.e nienfc in mcnfem ,da eidc argcnto vivo <,o. partem ipfius in ampulla quam firmi, ter claude nam aliud iion eft cibi opus facerc. Sic babebis in re rua , (k domo duplices mineraspro rcgnando in Dei fervitio , fcd l"cias tenerc fccretum. Fili tibi diccre non poircmus hujus rei potentiam , quiainnumerabilesfunr, fi ribi fcimus ter,
:
miniiin dicere
fineshujus mundi , cum ejus potentia, aut multiplicacio ficinfinira, quia infinica
,
perfcÂi-recalli
&
habct virtutem fimplicis igni,

1
ejus erit duratio.

plicitcr
,
Nos dicimus
iiifinita,
non fim-
tionis ad xqualitatem fui numeri integri qândo h.xc virrus refpcfiu di6ti numeri i
fed
fcd ad differentiamvitxhominis,
&
du-
compro-
rationemhujus mundi.
po.uione medicina:
noftra:
non
fufficic,",ciim
CAP.
LhM
CAP.
2)e
Sea.III.
Subfea.V.
771
i,ucri
XXIV.
gnaveris , expeSa parcum, & quando pepcnr, eam ut infancc.n ,quou(quc pati pon t totum
igni-
vel de Co^fîone MedicinA. capias duas parces nbi pra^cipimus, quod T~-l!i uide , uc c.bi difac h.ii cua, dav.aia argcnci dc mulcipr^cedeuci capitulo iu ^d nus a:nJg'.ma unam parcem ci adde_ Poitea ;,"aaonc fap^d.s. mifce pottea ^ congclati , d ai a.ituris uinmate donec
Fixatione
,
tionis igiicm. Ec tunc de illo facere pocer.s multutn nob.lem projcdti niem , propterq. od ad iu pUn' dum, uc (upra dictum cft bc Moricuus dicit : Cretio
homiai&
fit
tibi
fpeculum.
C A
Be
P.
XXV.
,
rocum
fi
ul in
vuieo
moruao molendo
PolteaeHx.rcuum nu.m liac uru. n corpus. nucri totum .n cafu^ aqua: , & parce i cum una creacione noftri lapidis tecilti, lorc fcbrili licuc in decodionem quouf^; aqua fuper ha .c onnuuand. viam lubHmacion.s.poa paueu n r.c congclaca per ad nlc.mum .uu,n torcifica , quoufque
h.me-
Fixiofje Aeris.
qui eft noftri magiftcrii
r-Ivisfili fcire finem
fac
-^Vm
t.cur ,n vol u.lc

tul.c
;!;\.prcdi>ne,n.gms,o,nncquodeitvoanlefu corpus efficicor & verbh^ne.ur. ^ciascunc, quod quod deper porertacem volac.l.s,
accipc.llud,
fr.g.dam, rcndxau. Poltca quando vas enc u..a aha cum ..nacum, & fub quodell
Opcrfcttiop.cernalidoCtrina tradicum, hoc eft, tudbilem quod reverci facias diilam maceriam non ariin.ltuu opus , ad perfcftam liquefaaionem molhhac reiterationem per lans modo naturaconcacionem & quod parccs difconcinuata?, hut iuprao.Mies qux hu.nid.Cdtc,n talem per
,
,
ti.iuat^
hu.nidicaces alias h.ibeac

juft.bec ignib fine
fius
,
morari
adcaloiemcu-
fupra f.ccs repone , molcnparcc aqaa: fu^ .ccru.n naallaudo , lecu..dum quod do, & r.UMbcudo & ua conn. Ec fic amodo ru/avul c.queSc fubl.ma. duae quouique d.dun reg. >eu v.gora.ido igncm, de .lla n.fi.K cum cerra : & q bi
,
.
exhalaiionc aut rern,i..atione ipucaftimileris fiU inhoc pailu operi naiurx, iiv
ipla
qiian'umefc pofTibile nbi dicimus , quod i luce.are corradice inceracionis non cclTat fuu ?< lcilicct(ulfuns, puscum humidicatefufibilium, magis concorpus aliud argenci v.vi quia .luUum
:
p rccs aq.r^ fixx Filiomnium iiUrum hxanonum hil poir.c K.bhmari. quale eft illud,..^^ciuo redures. ne.. ft: lu caU vafc,
6,oncshac
rcduttioaen , quancum non caacujTiquamu n ad .nccncioncm fixaudi & cuum mulci.gnem dcbes ludurandi. Ec ideo
,
t.x,o,icm & necell d.tfcrencia .ncer n.U fac.eud. reg.men , .id
veniensnacurareperit, qua.r. in tu fure. Sed bcne argei.to vivo, & credas, qubd totum proccdat ab co.,fun ptineqae terminativa ifta humiditas non lubcimulctim radicalis pcrfcaiva va, fed potius auc fulibiUum oamium calor qua naturalis
.
lis, in
mndo
pUcare
in
-<c
Lem,
&
u. .g.K per Hxione, uc humidum tixetur quod fubhfcmper revem debcs lUud ,
nacura raiiquabilium . convalefcic , quamobrem ftare in efle, mulcum dcfideraC in-ûs cione ejus inlf eflc perpefpecie per longum tempus in fuo
& in
tale
nt.birur fupra
uun tixum
.
lic.
rem hxam manencem, q"^"'.^'!^ "^; fixum quia fuifur anre d.aum,cumhc
tuaU individuali. Iplaracionefua:

,
pertett.oii.s
ordi-
co..galacumpcrfuampropr.ccacem. .v a fuum Mercunu.Ti & oelacum nacuraUcer coagulac nanone ^ fupra rem hoc eft pcr frequeurcm fubli facimus uc d.d. fulfans fixam rcireracam , & hoc vivo bene c""^^;>^^^' parces fiur in d.(5to argeuto nacurali humido. .h, h
.
,
econ-
caloris naturalis navic, & ftab.livic in .lutrimenco humidum ficut didum eft fupra , & infra illud
naturxfagaci afT.n-ilai do deviam illam, fcu bes prsparare per exuberationis qubd natuvides, ficuc fimilem humidicacem. Nam formavfric parhominis i.i creacione
pofitaeft. Ideo
fiii
rafufccpciva
tes mcuftruales
Lodcd dc fuo proprio U d.fponere nacuram eric c.b. fcias bcne ab excra rei tonus perfcd.ouem & ipii fufic.e.iseundi ad cum (.c n.uUum fagax d qua i"Ji?^'^- C^xaipfa, folUc.ca pro appemulcum p^rluu n iultn.aum elf ticu uacurali ad ''^'^^'^^r''^ r^^-T^^ nbifiX nbi ht deh.ibec fi.iem. br .deo fol cic.dinisnon per ctûsnu .. n.orus.quodeainftrumencum be-".ram cxcra fc.s qnod omnia facic. F.U li ab operab.tur. fufficicncerab .ncra ne d.fno ,ere , ipfa perfedionis palfum. Quon.am fu. u ,a ad uki.;u ^ôn.. ,- ,u..ge fic mocus. per quos .ncrabic fi hum.dum cum fic cumcumhamido.^ con '^"^br ordn e aaum maforcicer ei adhsrendo taU
co.ita
,
non folijm nucriir enci (uiT^cenns fed ratione dead rertaurandum rem deperdicam. crementum ad majus iptum portandi ac ponendi
,
,
in
cempore fuo. idco natura dittas partes (pong.ode humid.tatenutnciva recifas formavicut magis deperdino ipfius aicenquam pianc, c^ nutrime.ico, dac.Etideoreperdicarcftaurata remantbit adhuc
illis
partibusrpongiofismagna
&
notab.lisquanti-
capic fcetus a fubftantas nucrimeci, quamvis nobiUor (u fine tia ind.gefta per umbilicu. admamcompara ioneilla . qu^ fuperius afcend.c
quam quidem
quod .nitriat inmillaspropter nece(ritatem fims. valeat comedequoulq; fantempoft puerper.um, multum resv.talisre Ideo quiaomnis
re
cercior homo mund. 'n u'urace,qabdmeliorac quam magua eft ôn p' Vcc, ar?c fctrec confiderare adh.ren-
panem. temperaca indieet
quare natura limicata. omni
tempore
in fuisôperibus eft
hoc facere mgemata,
atur^,ranone U caufa moruum .nftrumenca fu. ope?ium , qax func propinquiora revelace.,n. .ncelleftualiter bus QuarefiUtibi fic d.dos.
Sctio
&
ficut in
membrorum humanorum formanone

quantitas parva feminalis principii
prima
fimili
fufficic
omnes motus ancc q od ranone complendi mag.fte-
.lacur? rat.one nutacem nucricivam aOlmilando &permng..ter,um eft trimenti ,quia hoc fciendo nobiliffimar. arns & hujus feaio totu.s alci fecreti .ncencone ranonis pertcnacuralis fic cûtinuatus & facies ficuc cibi dicemus poft eUx.ris natura cercurn fcientis quod recaptculamus, arideo fiU Hrgo fili, quando aqua enr cumtercer- inceracionem. 'and. & impra^gnandu^ ronda imb.b.none ingro rempus habcat & ra fixaca, imbibe ea^ &cum p>.riend. certumnucnendi, p6ft pone ad molhfic ncempus bum h.bet cum una parte lûi aeris; aU. quandoterram impr., Ergo operandi. celm
co,icra,-io. ficut eft
qa.movecur ^b tmped.menco ,neam cranfverfam v.deUcet

nimis c.co
debet eiTein noftro ?arditas pr^paracioni Unon poHlt ,T.otus fuos per rto uc .ucuratranfire
parva fulfuris quanncas fufficens eft ficuc per d.fia noftra pread creandum medicinam, manifeftum extitic. Sed ad crefcendum,
modo
cede.icia
aJbmentandum illum & bene perfcfie nucr.re fcias diftam hum.diopus eft tibi, quod exuberare
&
compkre
Tom.
I.
774
diur
iii
,
Bib!iothec32
fimo
.
Chemicx Curiofe
cupri laminam ignitam , \\ rcfolvatur ut cera fine fu 110 inccrata ell medici:u , ll non & dec fumum, repone ad incerandum lupra ipfum de olco fuo
ubi
fit
pcpanciciis
&
parvus calor.
Ideo qiridcum diftis terra &: aqua motiim , 4iiem iii fua concricione tacitnatura, polt pone ad fublimandum paulacive igncm augmenquod volatilc erit , lic fu tando, quou'quc illud
,
mirccbiciir per
blimacuin,
&
liumidiim
cum
ficco mifceacur. Poft
hoc pone volacilc fupra fixu \i cum alcera pr.rtc aeris per modu.n rorida; imbibicionis in principio lencum ignem, & poftea forciorem faciendo Ec (ic rcitera, quia nihil aliud opus cft tibi facere quoufque per reitcracionem continuam lublimacionis , & motu continuo coca res hxecur in una parcc cum dimidia aeris. Ec cunc per diem nacui alem forrem concinuabis ignem Sc per fecundum diem nacuralem forciorcm & per tertium fortitTuTium , ficut eft ignis ad fundcndum cupru n , & lic aqua & na,
,
eguttando guttam poll guttam quoulque faciat (ignum fupra diftum modo prxditto. PoQca infrigidari pennitce quia elixir elt complecum & impretiabiie pretium, quod omnc coipus diminutuin d impjrfectum convercic in infinirum , iunificum, verum & bonum. Projice igicur de ipio pondus
,
: ,
unu;T. fupra looo. argenciviii vulgaris abluti

fale
cum
accto , & convertctur in puram lanam melioren, quam de minera in omni probationc approbaca. tt fimilicer fupra quodlibet corporum
&
imperLAorum
tem radicalem
fi
projiciatur
in argentCi
, Uacim poft huiridicaverum transformabicur.
tura mcdianre, aer ftxatur in terra, quia natura cerrx alleviacur & lublcvatur a natura aqua: &aeris,
CAP.
I>e Ex/iberatiffje
XXVII.
vel
&
aqua;nmili:er
& fe aeris naturam hanc ipfarecinet. Qiiiavulc pcrfici a natura caUda acrea, qux docct nacurasaqux & terrsdcbellare concra ignein per fui concordancia amorJs.Nam in amorem couverrcrunc,3c fugicncem inpigrum, quando aer obviam profequitur fugientem & avis non plumata volucrem plumatam recinec,qLi6d non po(Tic evolare. Fili pone fpiritum tuum ,ad intcliigendum qux dicimus: noli potare, nifi comedas nec comedas nifi bibas. Hoc cibi dicimus ratione imbibiaonis uuiformis quam habes facere de humido cum ficco vicibus fuccclTivis, ad diclae crcationis initanciam exemplo natuXX ad juvandumcaloremnaturalemcorporis tranfacii a iacicudine tcmperamenci five a difiemperamenro, ficuc homo fenex piopccr fui temperamenci babilicatem hoc modo non debet uci, videlicet quod non bibat nifi comedat , & e convcrfo:
nacura ccrrx concinet in
,
Hiimidi nutrientis
&
Kuj/itivi.
E
,
Xuberacio humidi nutritivi, & nutrientisfili nonelt afiud, nifi appropriare nutrimentale ad
, ,
temperamentum proportionale qualitatibus nutriti ut non fic nimis fr igidum aut calidum auc nimis crudum auc muitum co6tum. Qiiia i\ nimis
,
nam
parccs ficcshabenc fluere ^n
humido
&.
conci-
frigidum mortificaret convertentcs virtuces. Ec finiinis calidum ,{uffocaret & excinguerec digeftivain vircucem. ttideoeii opus, quod omne geuerativum fulfuris &' argenti vivi habcac poteltatem calefaciendi & huntCtandi, fecundum rationL-m, & polVe nutrimenti , vel per fe vel per accidcns. Et qus per fe calefaciunc & humedant , funt duae res.dc quibus una eff.quah priucipium efficiens fcihcet, digcRioperfedatalis, qualem facit natura,i?c illam in una hora facimus per rctrogradatione multum coCti in crudtim fufficie;i^, & per graduationcnl
,
,
nacnralcm calorem conformandum. Et ideo in hxione aquam mifccmus in ccrram p-tulacive, fic couvcrcirur, ck- cum iJla ligjtur tk fixatur pocencia n^tura;. Et deinde fixacur acr fuper illam, qiioufcjue per viftum viftus vincsntem vicerit, quia quando aqna eft mortiia, tunc aer fixacur,& non ante. Nam aer ignem nutrit, licut aqua terram & ignis a limofitate aeris vivit, aer a limofitate aquar & aqua d lunoficare terrx. Fixa ergO fili primo aquam Jii terram , ur aer eaftxari poTit quia natura fic vnlt poteiis , & fi aqua'u inc.rfecilli, omnia alia funt mortua& occifa aqua ta-nen fine terra non fixatur, & ideo dicit Philofophus hos verfus.
nuari
,
m illo & fimphficari ad
iifcceffivam
eft ficut
&
multum crudi in co6um fufificiens. Alia medicinalis cibus , q;ii elt habilis & aptus ciioieram generare calefaciendo ^- deficcando,
,
&
pcr confcqucns congrcgnndi phlcgma , quod liunicctat refrigeraudo in infrigidando fixum non retinet. Et ideo dicitur aqua contra nacuram. Sic iplemec efl aptus & habilis , nurrimentale ac nutriens humidum generare , quod ell (icut lac , quod
&
fanguinem convertitur nam tunc fecundum exuberainiam humidi exuberati ipfum ratione fiix nocx nuicarionis calcbcic & humedac argencnni
in
:
quodcft
& hoc efi: in tanto generarivum quia dc fubitancia fanguints, qui elt humidum exubcraviviim
,
quod
eit fulfuris
cibus
Ipiricualis (anguinis
-.1
Covfnygit nu'lM uneûnm
fir.t
corpore fruElus,
ferinr,
tum
fpiricus generatur in fubllancia corporisnie-
In
cjHo
dim moritur femen fruUttrn dare
dicinalis. Ec de illo nucrimentaliter vigor.itur ipfa
Sie cibui in fomacho fomentttm fufpicit intro.
prxdida
furis
fubltautla. Qîare
,
fili
recnllige in te ipfo
pcr (ijpra dida
CAP.
Be
Ifjceyalione
cjttA
XXVI.
dnt ftifiocm eitxiri pjl
qubd ad mulriplicationem ful&argcntorum vivorum neceiraria eft ipforum

,
perfefia cxuberatio
majoris
nei
,
&
i.-srgioris
& digeltin cum aptitudine generationis fpiricus fangui,
ferfecl^rn fixioriem.
aquam fupra terram, & aerem fupra aquam fucceffive ficut tibi diillam tu accipics dc medicina 5 unam xiinus
Q
,
Uando
,
fixaveris
fed argenca illa viva qua? de ipforum natiMa nonfunc apta, ncc habiliagenerare fpirirus vivjfii cativos abfolute,ficiit fimt omnia gcneramenflruo-
i,:
ignem lcvem, & (latim uc fcntiet calorGin projice fupcr medicinam c gutca fupra guccam poft gutcam de oleo fuo albo, ^fcias , quod olcum omnes ipfius penecrabic parces,
pone
in crucibuio terreo fupra
&
infenfibilicer corporis
profundius inrmbit
cli-
rum per accidcns multiplicantia, & inalii^generantia&procuranciagenerare ficut aqua vegetabilis Mercurii , qus a n.icura fua habiiis eft & apta phlcgma gcnerare, ramen fi concordac & gauciet multipliin calore , & ficcicate fua con plexione cac fpiricum vivificacivum. Et ideo hêc aqua trul:
xiris,
& ponct fj ibi ,&: reddeteum fufibilcm ingcedicntem & bene intrantem. Tunc recipe de
,
tiplicat fulfur
-promodicum,
&
tenta ipfius fufibilicacein fupra
quando projedta elt in ventribus , mafculorum cholericorum. Et quando in vencfibusfcemeliarum projeda eit cholericarum argen-
tum
Lib.
tum vivum
II.
Sea.
temperatum,&
III.
Subfea.V.
fi
77S
,
multiplicatur tnukiim
tbrticer cxubcratum a calore :s: hamido. Iccm mediciux , qiixpotencia n iiabent amovendi omac ilJud.qiiod proliibecrpiritum nonrum, & ipfum procuraiK geacrarc, func ignis & aer lapidis. Fili,ipeci.'ile tirmcncum, (i fuci ic gradualitcr fub iiiatum digcilum, tuac propinquuis ell metallo , qukm /k Lapis. Ht ideo lic revercitur Lapis in naturam metalii qjaiido dc puro rangjinc ftiei ic totalicer imbibitus ,& nonaute. Quando igitur talem fangui-
tranfirenon tcnetur. St eric magilferium.
tranfcat
ulcra noftrua
CAP.
De
XXVIII.
&
Cempofitiffve Elixiris rubei.

pcnitîs
ncm
iiibere velis
ad iuibibeudum noftrum lapidem
pradicam confervandoB ad album facics elixir ad rubcum , quia non clt in praaicando differencia, du:u oi nia elemenca rubca finr, & (icuc aibum
qua
faciu;p. e(l: clixir
TAIi
modo
pcr roridam imoibirionem , pone fupra corporis fubilaiitia n , a. quo fanguinem extraliere volueris
tanum de puro Mercurio quod

,
fuperet quiuque
muiciplicavcris (ulphur, multipiicabis rubeuuj ioco argeuci , aurum finum imponciido. t quod aqua Mercurii fit primo cum igue Lapidis rubificata
& UriiSti colli per f )lam decoftionem, ^^ compouatur mcd.cina pauiacive.ufquequo videris fande tribus fcrmenti partibus , de tnbus atû^.Sc guiuen fupra M.rcuriuin elevari. t oiiue illud, cribus aeris & uiu parte cum djmidia ignis. Ec qu jd per liqiiefatiione n diifolutum fueric ad par- quaudo cris ad rediid;ianem aeris , fublimationem teiu poiie , oc adJe alium Mercurium. It lioc opuS' reitera ,quoufqi.ie to:a fimul (ixetur,<;c poft conconciuui, quiufqu- fanguinem fuumhabcas in li- tinua tits ignes, quos diximus ad album ad ti.ie , quore diirolucum , p6il per alembicum ipfum di- quod clixir iseiius fixerur &depuretur per digeilionem dc opccfis. Fili, ha:c optccica dig Itio dac fiilla. Ec tunc a.gcntum vivum reperies mijoris medicinas potcntiam 8^ aiitionem, quam debct facaloris id erac n ante, fui exuberacione.Ti. I em q cere ,quia per eam terminatur humiditas 6.- ignis fi ipfum magis exub;rare qusris, pone aliud corpas, 6c tdc uc dixi iius, qnoufque traxcric ab co to- digeruur. Po(tea ruum elixir trahe, & pone,& intu;n vivihcativum hu norem t.i.li modo nolter La- ccra infra unum crucibulum cum igne lcni abfque pisalte ad coclum afcendic & portatur in ventre ti nore fugae ipîus , & pota eum dc oleo fuo rubeo venci fcilicec argenci vivi (ic cuain cxuberaciog ictacim quoafqac fundcre vidcas (icuc ccra 5 fine fumo , v ficuc flanuum (upra fcrrum ardens nen.) accidcufalem facere poces , & iilam niulcipliprofuRdans pecare lempwr in aiiud corpus ad tuum velle , & fi lis & tuuceric factumunum (faus ingeniodis ac fubcilis non projicias terras , qux netrans confolidans, tingens & per" ancns de fuuc nigra; , & (iccx: nam cum illis potes plures quo projice unum pondus lupra looo Lins vel facere res inltindu & inflicutione, mulcof>.]ue lapi- argenti vivi abluti cum fale c^ aceto, c>i transfordcs crcare. Si lis otiofus Fili quod nefcias quid mabiturin verum& perfedum aurum ad omncm & melius quam de mincra in omnificere, inccr magifcerium noftrum, & fiatis habcbis piobam bus proprietatibus fuis. Fili, tibi dicimus, quod facere, tantum ,qubd nullasdivicias mundi apprevcl fcx digicos in vitreo vafe longi
&
fac fub.us ig lein
tiabis u
lam botonem
quia fcies
illa
qiiod
omnia
vili
noftrum aurum
&
argentum noftum
,
non fimC
pretiofa miinJi adplenas quadrigas ab una re
aurum
exicum hibiierunr. Fili,res

nienracione
ris
,
ab exuberata fer,
facta
cfl;
ratione elongitionis corpo-
a fuo vero cemperafnento

Iruale
.S:
&
men
crg-)
pr.rparacionis iftius
aqua ad (uum ad metailum. Si

,
iterum po(tdiil:iilario;icm corporis di(foluci, aliud corpus novi n etalli dilfolvas illud , qiiod dam infirmitatem. poftea diifolvctur , appropinqnabitur majori fjrmencacioîi propcer virtutem imp-argnatam exuberatam & melias propo-tionacama nacura mecalli , puca per huniJum radicale. Ec fic per De Perfeciione Melioratione omium excrcma ec media opus efl ribi facere exuberaMcdicir.arum. tionem noftrorum arg nrorum vivorum. Ideo quod fecundum meliusvaler, qiidm primum , & Flli, ^\ poft proJeiSionem vides , quod metalquarcu n, qiiam tertium fextunique quam quinlum in aliud mecallum couvcrfum & tr;)nftum (alvo quod quodiibec confervet (uam per- mutatum permedicinam ,vel 'a siedicini tua non fedionem {ccunduiH quod ejus natura cxubera- erit de fatis (ufficienti colore addatur dido meta fuerit. Ec ifta multipiicario fempcr fit pcrpctallo magis de dida medicina. Et ^\ rubcum hatuo & hoc efl caula & ratione virtutis miiicralis beat nimium colorem fnamalbum nimis habcre magnar & excellentis, qux iii aqua nofira e(l, per non poteft) non ponas cancum de mcdicina (i quam Lapis , qui non elf Lapis, delatus eftde po- pofueris adde plus de metallo ad tranfn utai dum centia occultain aiSionem manififlam , & a vir- & convertendum & {\ nudicina tua non rematuce longinqua , & remota in virturem propin- neac ve! plene non rcfiltac contra ignem, defcdus quam per cenos opcrarionis gradus qui (lunc inefl: fixionis. Unde fua dcficit ingrclTo & indigeC fra cemperamenti iacicudinem acintemperamenfuccurfu , vel per reiterationem folutionis i. conci & fic fe appropriac natura ad perfeftioncm gelationis vel per fLiblinationcm de parte noa fiiam. Scias ergo Fili qubd ia qualibet forma funt fixa fupra rem fixam quoufque accipict rcfigradus per qqos corroboraca eft virrus per fer- licntiam contra ignis afpcritatctH <v fi videas > mentationera 6cexuberarionem quia rcs tempe- quod fundi non polTlt nifi violentia gravitate rata refrsnac ^^ arreftat rem intemperaram,Si: eam ignis , defeftiis efl: bonx inceratiouis rcinttgra multiplicac in virtuce.Operatio noftra Fili, non ek igitur,^: fi'pplc per incerationem olei Lapidisgucnifi difcurrere per cocam cemper.imenri laciruditatim fupra ignem lenem proj'ciendo in crucibunem , & incemperamenci. Ec ulcra iliamArtilia lo , ut fupra quoufque cera fluac. Fili quando
,
ipforum tin(Surs addimus magnum igneum additamcjitum, & facimus eis cradi , concedi perfcvcranciam magnam igne , per eorum propii tatem operationum noltrarum nofirarum iioarum arque bonarum mul arum utilitatum ad omnem expellen
argentiun vulgaria
qiiia
<:?;
,
&
&
CAP. vXXIX. ^
&
&
;
Tom.
I.
Tcc ^
incerare
77^
incerare vclis
,
Bibliothec^
larn
,
Chemicx Curiofe
phi
fic
adhuc magis poues de re calida & dc re frigida &: ikca. Sed quaiido humida.q opcrabcrisfiib iaccntionc tixandi pone tuncpius dc re fiigida & ficca , quam de calida & humida.
Inci;lligc,quj: dicimus
,
celaverunt
& Deo danre
celabunt futuris
temponbus.
C A P.
T>e Multiplicatione
XXXI.
Medicintt in qiiantitat^.
q.iia
hujus opcrisperfc-
fiijnihil
aliudelhqaamiuturarummucacio.
C A
C)fiomodo
P.
XX X.
'-^
MeduinA
melitu
:
fe multiplicant de hono in
plices.
S" ^^ "^"
accipics 3J. dicta; ivedicinae multiplicats in quain projicics 5100. Mec curii ,& ilarim quando ditttus Mercurius in crucibulo calcticri incipict , in tinam mcdidnam conlli
F'
in virtucibus,
QUando
ipiis
perfcceris dictas Medicinas , & de projc(3:ioncmfeceris,duobusmodis po-
geiabitur,& projedionem facicndam fupra Mercurium ;ilium. Polt accipe unciam unam dic^ta: fecunJa: medicin^ , & fac projedtionem fupra alias
',
tes arciHciaiiccrmulciplicare illarum virtutes. IVi-
mus modus
,
eit
qnod
facias diifolvi cas in
aqua
Mcrcurii calidi. Convertetur iteruin ad 5 10 novaji mcdicinam veram & puram. Poftea mul'.
Mcrcurii aibi ipfarum , vel rubei , dc qua fucruDt procreats quoufque linC faotse aqua clara , &: poftea iii decortione lcui facias congclari iU polt in fuis oleis incerari. Ec fupra ignem fxpe dicTum , quoufquc veraciter Buant fupra laminam quam di.Kiaius,& propccr hoc ipfarum virtus diiplicabitur in tinciura , cc omnibus pcrfcdiombus prouc
,
tiplicare habcs in quantitatc
primam mcdicinam intoco,veIin parte,quiade una unciahabuimus 2O0. uncias ,non tamen paris virtutis, ficut prima qux tibi fecit, quod didtum eft nec erit , nifi per diflblutionem & congelationem multiplices: nain ur diximns pocerit mukipiicari de una virtu,
,
videre poteris in fuis projectionibus : nam ipforum pondus , quod projicicbatur fupra looo. projicictur fupra loooo. Ht in itli multiplicanone non eft pcena magiia. Secundus mulcipiicandi
cadiiHlles podqiiam in aquam fuerinc diirolura; fui Mcrcu'ii , vircusearumj in cenccfimum mukiplicabitur , fciliccc,
te in inhuicas vircutcs, jice igicur de mcdicina
&
poftea in quantitatc.l-ro-
unum
to,
fupra 100.
ukima congelata pondus Mercurii abluci cum lale & ace,
majoris
eft pcent' ,quiafi
u;uim pondus valcbit loQ.

cacionis oft
Modus auccm
mulcipli-
fupra igncnr Ec quando videbis fumare, congelabirur inpurum Solem vel in Liinam pertectam, ad exhibendum.omni proba, ac judicio, fecundum quod elixir album vel rubeum de quo Fili veriftatem tibi dedimus fermone completo.ad quodpotes abfque dubio pervenire fi doftrinz
, ,
& caietac
quamlibcc ipfarum , fpeciem , llngularicer in aqua fua pcr inhumacioncm , poftea pcr diftiilacionemfeparabis elementa , rccipiendo prim6aquam,p6It aerem,uc eftdiit'.im, & remancbic in fundo terra: hxsfubftancia clara in forma pulveris revcrtaris aquam fupra ipfampolf dilfillationem quonfque cocam poravcric , & qu6d illa aûa tota lixalic cum illaterra, inde adaquare cum olco fuo &: dc fua tindura , quoufqiie fit totum infimu! tixum & totum fe fundat fupra laminam,&c. Et de irta medicina prodiifolvas
,
quod
nollras finc fuper
bono. ctorum regiminum
hac re laboracsE cum intclledu Hafae igirur folicicndinem per moduiv, diin excrcicio Pra(hica:
,
&
ra-
tioiiabilibus confiderationibus
incellcftus eleva-
ti,& vcricatem illorum videbis corporalircr & qui tibi dixynus intcr inaniistuas reaJiter , & dc faao rcperies qu^ quidem res per fe
omuia
, ,
ipfain noii
fit
force, acfi diceres.qubd

,
torum pcr
fcientiam
,
inuatuium
fic
,
fieret
fed per artem
&
jice
lueris
pondiis fapra quxcunquc corporum voconverti,& c^rtitudinalitertinduram ejus reperies de loo. vircucibus mulriplicacam inpotenciis tali modo.quod l\ unum ponJus pi imb con
unum
completur pcr operationem continuam & manum operi naturi minifirando. IftecfiLapis fuprcmus fili, ab omnibus antiquis Philolophis fecretatus & occukatus ignorantibus & indignis , tibique rcvelatus , qui convcrtic omne corpus diminutiim , & imperfefium in infinirum fojihcum
vel lunilicum
&
vertebat looc convcrtet in lo oo. Quarum fi terciavice prjepares uc didtum cil, de cres convertet looôo. fic procedendo in intiiiicum.
,
fecundum quod
Pari
elixir erit
fiibcilia-
tum
&
aocare dcbcs, quod quanto magis medicinafubciliaca eil.fciliccc, diifolu:a,fubIimaca & congclaca canco magis & abundancius operacur, quia in qaalibec diflolucione lucracur & acqui-
Idco
Fili,
ac fimili modo tibi dicimus , quod vircutem habet cfncacem fupra on.iicm numerum aliarum nudicinarum , fanandi
&
prspararum.
realiter
fct in
omuem
infirniirarcrr, qua:
fic
t<<.
eflc
pof-
humano corpore
,
'frigidis aut calidis na;ura:
caufatam. Et quia
naturae
fanitatepi
eft fi)btili(T'm3e
ac nobiliiTms
rit
decem pondera inqualibet projeftione ,propter vircutem multiplicatam in ea. Ideo Fili non
,
humanam
confervat corporis.
tideat tcrcicerare foluciones fublimaciones, & coagulationes nam pertalesopcrationesmedicina digeritur unitur , & ejus virtus mukiplicatur, & pcrfeîus operatur & fiNatur.Quarc I ili, f\ bcac diilblveris, & congehre , prout diximus , fcias , 3c quod fpccies, de quibus debes operari cognofcas, ad perfc(Siouc!Ti noltri magilterii pcrvenies, ako
,
Et illam in tanto mukiplicat , quod viruin fefacit ad potcntiam & virtutem juvenumpervenire , ^; omnem inHrmitatem prÊfcntem & futuram expellic a corpoie per organicos condu-
ncm
Cius
,& omne vencnum

,
calfat
& deilruit, humeftac &

fuit
& dulcefcitarthreticas &

bus mcmbris
iS;
guttas acuras ab omniqiiod eft

,
illud
in pul-
monc congelatum
tum,
dilfolvit
ventrcmque
viilnera,
& brevi
&
fccreto
quod
nullus revelarc poteft lefer-
vato ,ficut tibidiximus. Sed fi fis bonus indagaror, & filius dodrina: fubtilis pcr ca qua: diximus,
,
& la-fum confolidar, confortat ac fanat mundificatquc fanguinem , & purgac omnes fpititus ,
(anatit pure in
fit
fi Iopduodecim dicbus uno menfepurifnme cura,
,
dicemus
in iibro nollro prifcntis tcttamenci
& eos in fanitate confervat. Et Ci infirmiras eft imius menfis.hxc mcdicina curat in uno die,fi unius
anni
bicur.
,
coJicilli ac aliis .repcries
ad plenum
:
& fcies
fe-
crecum. Et quando fcics, fub anathcmatis p;Ena proliibemus, ne alicui difcooperias nam a Dco
malcditSus
eit
,
ginqna
inrirmiras
in
Et ideo non mireris
C\
qui difcoopeiiiic. Et ideo Philofot
omnes medicinas
fuer ic petita
hsc medicina fupra , 6c defiderata ab

hoiiiiae,
Lib. II. Sea.III. Subfea;.

homine,c'imomnes
alias
,
V.
:
// 7
perfonas
,
univerfalicer
adeam
,
re-
duft^ finc. Si ergo Fili habeas ipfam habebis th.faurum perpctuum. Ec adhuc dida medicina aliuJ h ibec polTe nam rediificac omne aliud anima! , & vivificacomnesplantas in tempore veris nam fi per fuum magnum & mirabilem calorem de ipfa grani milii quanCJcatem in aqua (iiflblvas & de illa aqua pones in circuicu ftipicis unius vicis,
:
ne illo , qui incipic Ucilicas verb ntrorumquc% Scd cum talibus vcrbis occulcis , quod hodic uotj
rcpcriuntur in
mundo,
nifi cerca:
qua;
fir-
maconfcicncia crcdcre pofrinc,quod de fupradict^ medicina aliqui Phiiofophorum loquuti func.
C A
Flli
lioc
P.
X XX
in cre
I.
quancum caperet
ccntur flores
lia planta
ceitaavellan.xarcificialitcr ,naf,
&
folia
&
fiudificabic
&
De Reca^îtuUiiofê
.
Magijlerii, in forma divifionls.
porcabic
racemos macuros
,
in
quse res
menfe Maii. Ec fic de omni quando fada eft ,ad miracu,
Magifterium
ell
gradus
eft divi-
fum. Prinius
principales ,per
divifus in cres dilTolutiones
]um repucabitur , & concra nacurae curfum , quia tales hujus rei pocenciam ignoranc & credunc, quod calia per incantationem fianc. Fili.hi^cres non eft uili calor naturalis infixus in fua humiditace radicali. Ec ideo nacura per fuum inltindum appecic mulcum efle in profundiori cocius elementatx rei & in eo coopcratur &c mulciplicac nacuralem calorem corporis , cV in cencro cujus incra,
primum gradum debes Lapidem

volacile
faccre.
depurare
iftum
& fixum
divifus in duas reduCtiones principales.
Secuudus eft hc per
habec vir,qui3 omni corpori efl: communis , qu<E porcanc virparcesomnes, redificandi pollb tutem,& illas fixandi ia illis per modum quem facic virreum diximus in Trad:atu Lapidarii , malleabilc, & plura >'lia mirabilia magna & ponde,
&
&
gradum medium Lapis pra;pararus fixatur , quoufque quiefcere pofTit ^V: expeftare in ignis prelFura. Jercius gradus eft per p-jEdiSos duos formatus. Ec ideo in duas partes divifuseft. Priia cH: folucio & congclatio. Secunda eft fix-itio, & pcr ifiumtertium gradum ellLapis complctus, & ipfius multiplicacio fit per operationes priiui gradus , id eft per primam folucionem &i coagulationem.
,
rofa f icic in cribus nacuris

git;ibili
l\'
, fcilicec, minerali , veEt iftam medicinam non effc oblitas Galenus in fuo libro tertio regni in cano-
I s
Sccund<x Partis Teftamenti
aiiiinali.
qn^ eH de P R A x
i.
SIGNI-
77^
BibliotrjeCcX
Chemicse Curlofe
SIGNIFICATIONES LITERARUM HUJUS TESTAMENTI.

A.
B.
Significat Deiim.
Sii^nificat
.Mercuriam.
Salis
C. Signihcat
petram.
D.
E.
F.
Significat Vitriolum.
Significat
Signincat Menitruale?. Lunam claram.

Si ,ni.icac
Significat Aercm Compofiti Lunsc. O. Significat Tcrram Compoliti Solis. P, Signihcat Ai]uam Compofiti Solis. Q^ Significat Compofici Solis. R. Significat Ig lem con pofitum Solis.
N.
S.
Significac
Lapidem album.
G.
Mercurium noftriim. H. Significac Solcm purum. S.gnifica: Compofitum Lnnx. I. K. S-.gnilicat Compoficum Solis. L. Significat Terram Compofiti Lunae.
T. V. X. Y.
.
Significat
Significac
Meduinam
Corporis rubei.
Calorem Furni fureti. Significat Igncm ficcuin cineris.
Significat Balnei cineris. Z. Significat Separationcm liquorum. Significat
Significat
Aquam CompohciLunx.
Alembicum cum
cucurbita.
Joannis Geihardi
Analysis Partis
Ravmun Ji
Lullii
cap. 1-.
(jr
cap. 14.
^.
Practic^
tn
&
cap, 51.
Habe
. Fili fi fcixt hene ah extra d^c. igitur foitcitudir.em , Qrc. Prc-
grejfiu AU!ein Pranicits

defcril/itur.
ySecundi Operts a Lullio
ita
TeJIjimcmo
Qandoqiiidem materia debite prdpiirata
^ vaf,
Regula Generalis.
calortcjuefuo inclufa, ah initio
liejuefit
,
communis
aiit
cujufvis
deftill.ittt.
adforn.am aeîtt ideo Lulliui men^

ern ponit ,fed rton
,
IN
fet
n.is
tit
,
Praciic*
Parte^
r.onefl ,nt ^wfijHe fiitet,
(iruam eam appellat: cujm cempojitio

Jine faliacia:
d prtptratione
initiu>/L,
:
prum
Pariis
vel Operationis
cum aqua
tlla folo calore
ex
toto ficco
($
ûin Pr^clica illa (êxceptispauctjfi-
coaguiato antea Afercurio artis fian,

nis
injperjis J ea mn> fei rarius , matiib^ Artificis haud.jttaijuam^ pt ficiuntur ,fed ab ipsa Natura fiunt, , ab Artifice M em, ejuafi ipfiM Tnanibus peraênda ejfent> recjuiri
^ htnc
indcj
,
modum. De iwc Adenflruo

,
(ir
per iiejuefanio, Acjua hac Jicca iimprititis
n explicant
tjnti
ptdijftma
Luiiius agit
Captttbtu noverf
Pra-
nic.
Ab initio er.imfoia
apparet pura atjua,in iûi
tamen laient argentum vivumyfeu .Mercurtus Phtlofophoritm,Soi (jrLHtia,<Jihac T/ienJirHaii aqua dtjjoivenda.
liientur. Qtta de re zide
LHlUm
Prailtc> Tejiain.
Lib.ii.
/
fU',d
fff!:.:il
Sea.
dijfolvi
,
,
III.
,
SuhCca.v.
nm pojfe
t
779
,
^qua
,
finît
frimo LunAtn
eo
pofierum
junt alti
cenjpici an,plius itiem ffferit. Sufer-i
Lma
foluca
cum
; ,
ipfo hoc menflruali
miw
,
,
cr
Jed pautioros Philejophi

t
,
^nt ettrim ater

,
ejusdem
colorts fit
Ob aibum
cap. lo.
,
igitur colorem
LuriA
hdcc
hts cor.jptct tn opere ajjerw
extr.^ la
tjuod tn
caudi
liijuefaclio
appelUtur
Vbi fimul
innuit
p ivonts plures
hos
,
colores
m horoi varit
apparent. Ej>.t>s
manthtunori pcrfici
laboretn
fc.
)
,
ftdejjejecundi Opi.ris naturalem

;
dum
imjuit
tioc
modo
(^per ItcjUefacHontm
,
Philojophorum mente
<jiia
facies abfcjue tangendo inateriam
pedtbm ant
unus prope Laarentius fêntnra cap.Z.ex aliorur , hxc adfcrt verba ; /ila res , dt Lapis Philofoj-horum fit t pnr/.o in opere ciirinatur
,
manibm ^c. At^m

Ariadnes
,
hoc locofnppeiitatur L([hrt,Jilum
& nigrejcit, pojiea ulOelcit

rubeio
(j-c
in qa, albedine efi occu/stt

%di[lis capitibu*
iilitadtcam,cii]us ope etiainreliquaminHi
Qum
omnia Liillim
{jub
\ trunt
f
dtfjictlta.
,
Capfte fequente
in liquefatl-o
ii. nihil
aliud
dicliiin viilt
i^natn
nnbe taimn aliqua ) adraonere VoiHit ; reliqua cmnitt putfcf^ciio st ( ftne tamenmanuum extranea adaptatine ) commiitens.
Alercu ium illnm fen arg. viviim. <jtto Luna Q- Sel > adgeneranonetn, refoivipojfiit. Vide Teflam. Theoric. cap. ^yi. Nijienim menfiruo huic Lm.tin (^ Soiem Philofvphorutn refoiAîenflrno
/atit.ire
Exacla
tio
trejaclione; deinde
Vnim cHrn dtmidio Pmad ElementorUTn progreaitur Jepara:em,ûain cap.iGperfecjtntnr. t\i tn autem illam f^
,
autem
illa ,xnenjis
vendi vis inelf.t
tuin jrujira totnm

tllu
,
opM infnmeretur.
,
ri vel reultter
Vocatur auiem vts
cuin
propno fuo
,
cui inefi
ratioim fpecte
vei locaiiter vuitt fed defiribtt fubfepavartus matert^. alterutiores c^ phajes,

proprietates affignaniur.
fubjcBo Alercuriui, jidfinguiarts

do, ne<jue Sol, neqtfc Lunaesl
îie
,
ijiii
proprieloqnen-
^ntbus
iflhoc
qitin
EUmentorum
,
Et in
aptui atttetn ad utrum-
Cafitt docet
"Putrefaclione aejuam
,
mmuit
tamen nt prim Luna , pofl ex Htroque "iol refuivi dic.ttur. Faiiu autem ii^nefacliopeeit, qua mera , pura (j aiba apparet Aqna. primh
refuivendum
;
ita
& prurfus
tandetn in Jeipfa confnna
ita ut ah-
flracia aut exiratla
aJubjeJo videatur
dum luaiena
Menlirnurn
& f" Menjirtio
6.
,
"^
Succedtnt ergb fibifuo ordine .G. F. folutum: non a:itern ampiius in Forma aqii tenaiffitna , fed olei tcnitiffnnt ficMti cap. ii- apparet. Hanc materiam, eo deduilain , per msnfem di" dimidinm , incaiore tempe,
& Ir.foiutu dicttntur. &
innigredme pauiatim ingrojjari, Qr exficcari , tncjut pnivoei/i atrum miniitijjimum fubttiiffirnum redi-
&
gitur
denique ,parte Theor.
Tejt.iin.
c.
I.
Dtjjoiutio
continuationii.
Omnta
,
igitur EirT/ientaffaCla fepuratio-
ne
quoad Vifum
Jit
abtjje
vtdeniur cum tamen revera,

,
nuila facta
reaiis Jepuratio
fed Elei/.enta ornnia
rato,
ad Puirefaclionem pcni tnand.u.

(J"
adhitc fimul ftnt unita, Interim de

firnul in
Gradu
,
tgnis
cjuo
Ltquefacia mattria.Vaft inciusa,
eadem,
feparatio hxc tm-tginaria

tione/n Haltiei
,
fieri debeît
per Denomina-
&
ciiin e.idern
injuefaclo
;
to,
G.
& F. in Vno Colore;

,
nectjjaria Jit admonttio ,pro Inflruiiio-
fuccedi: Coior croceus
cu\us fncceffionem
ty inter al-
ne Artificu
in
Ignu moderamtne
,
inferviens.
,
bedinem ^' nigredmem , colotes , tnterpofiiionem crocei coions , omnes prope reticent Chemici Scriptores, obide coiore iilo cogi:andi materiam fubminiter aut
,
Capite fecjUenti Decimo fepiimo
docetur
tjuorriodo
,
Elementa pa.tiiuiirn purgata

puivere
,
in ZJniim coeant
u^/.
& ex
^/iîn
<jii
iiqnidamajfa fieri
in
tte
incipiat,donec tan-
firant. Lullins cjuidem Teji. Theoric. cap. 28. Viriditatis
dem omnia
Mercunaiem
,
,
novain fubfianttam
,
nigredinem antecedentis commeminit

:
at Cicrinita,
mam
redtgantur
ijux aii.i efi maieriitphafis
temreticet
cum
tarnen albiin viride tranfttus
nifi
Coioriim Varietas
tjuodvts
ubi
niteJJdC
albedinis apparcnt, (^
Jieri
mediante croceitate , fecundum Opttcornm flatuta, naturaii progreju , nun<jiiam pojfit. Vtdemm , ttenim , in ûorundam feminum VegetabUiurn fuccretione , prtmo prapttliulare radiculam aitquam albam: qua ex terra progrediens , antecjuam virefcat , littei
qui pofimodum inviriditatandem auiem crajjiitscuiam definit. Horurn Vegetabiltutn naturam , naturaijue ordinem, imitatur Qr diUa Philofophorum materia,qux. antetjuam nigrefcat , vtrefctt priiti : anteûam antem virefcat,
coioris tingitur aspergine
,
Eiementorum , fecundum fuam ?:aiuram, codonec tandetn inirrnca Elernenta ad amtcitiam teniant mutuarn. Hoc Tempore Ignis caut4m moderationem Luliius adhuc commendat. Vane difierit de Alteraiio ibus ^tsibitsdam , qua tamennonftunt Arte fed Katura, cjr tandem ad ccniores aiiquos foras emittit
,
,
tern
ieviuiculam
denfationem Elcmctorptrn finalem lendunt

terta difcontinuata
,
ijuk
, ,
main
muitb arUiks
quam
antea
Vnam Mafiam Mercurialem ,

rotundum
Capite
,
& Vnttm
Elemenium
reducitftr.
citrinefcit
tx
pramijf.t albedtnt candidijfima.
Hunc
18.
^ 19. Abiutio
Elementorum feparatorum
frogreffum obiter, in Praclica pntfenti , tangit LuHins, liquefa(^ pofiijuzn^ iuffit jam , materias ill.u albas
,
doceiur. In hac phufi paul.uim cefjat Colorum varietas , aibedo fuperare incipit, ujcjue dunt tandem appti-
citndo Vnitoi
(
>
'
ptttref.iclionem rnitti
licet
tttm
demum
rtat maffa
quoniam \am non

,
fungi
rnbci,
occliifo
uliam ampiiiu ab extri , adfcil.vafe , materiam , de conjunnione

,
me P
H ! LO S O P H OKfV M dicitur
,
adhuc fiuida
& nec dur/tfixa, qut proptitjfiMERC V-
RIVS
tinens.
infeomnta eiementa depurata cr unita con-
verba facit
per capiia
15.
14.
15.
Vbi tamen
noVi, materit nullafit appofitio,
cti coloris
ante viridern
fed ex appariiione croSoiem , per E. F. (^ G.

,
cjua
Cap. 20. Agit de Exficcatione Mercurii dicli , irt Varietas adhuc ainjua colorum fibt fuccedenttum
folutum
feu iijuefatlum phiiofophice

facla hac conjuiclione
,
Luiiita innutt.
,
reperitar, donec
tandem
rnafjatiia
,
mpulv remfubtiMargartta-
Et ijttta
tea
,
pro Putrefaclione
,
lem, alburn
(Jx fplenitdiffimum
in colore
tantumuntcHin menfeiis cornpletum

expofcit
:
,
cap. 14.
ubi an-
rwn
ne,
cnp. II. menfein recjnirebat ttnivn citrn dirnidio)
transiucentium, diruatur ,pienumTtnclura. Cap. Vero 21. docei, quomodo Soia Ignis continnatie-
initiun
fortaffe
eirca
apoarettnde, hjn) crocei feu aurei coiorts, diem , co^tonis decim-tm cjnintttm , aut
oriri
,
& panlativd
intenfione
dicla alba
TmBura
itt
citim,
ubi addito
tino
menfe
tempisi
rubeum convertatur puiverem, Et ifihoc in capite denuo docet ,non manibus , Jed foio continuato regimtne,
omniaiiiaperfici, direns
;
menfis unius
loris
cum dimidio completur. Hujus

,
crocei co,
Cum
totum alburn
erit
..
tune
ante viriiitatem CT ntgredinern confptcui
pauci
inter Philofophos
m^minerunt. Luliius ut diElinn , fed mentionem iiitus facit. Trevifanus , obiter tangit , dicens ; Regem , fontem fuum ingrediend.oi^pofiquamfc.\ainfonsclduCusefi)aurrotnd!treê adrnodum
tttrnveftimtnioîmnui ,euiu.i celorem,ante diesiio.in
ignem Carbonurnfortifica; nam aiiud facere nen efl opns, quoufque videas rubeum , ficut fch.trleatum ^c. Cap. 22. docet : Omnem Medicinam in forma pulve-i ris confiliere debere : lUam autem puivensformam , per falfuris viin caloroficam internam , materix
irtdmi
:
Fraterea deeet
nmcam
Qr felam retjuiri
materntmt
780
materiain dicens
;
Bibliothecx Chcrnlcx Curiofe

Si ad
ulumam praparationem
,
iii-
tendisducere philofophice
cjttMe corpniimporiai
non
eurandin e(i , mji/alnr/trnodo r|. Vtv. cjuod efl Medtum^cjj' Medicftor omniion. Cap. 25. Ejufdem prope temris , cum pâcedentt capit(Lj ,ntji ejttod virruiis Midiipiicatiniem fe augmentum , ditinm.-iieria diriiitnr , fieri innwt tntrmfece.
iii duas partes principales. PriBna quidem pars de Theorica hujus arcis &: manet indiviia, & incipicibi, utimmcdiaCc lequicur Sed cameuopor-
tur
tec Frinceps Sereniffime

eft
cipales.
Cap. 24. De
do
iita
Fi.v.t!io'ie lojiei/nr: C?
,
tamen îtomovtribiu
de Practica , & Prima eft de compoficionc Lapidis Philolophorum , & ibi incipic , Tu in vircuce A. & C. Secunda vero Pars hujus iecundx Parcis e(t de Compofuionc Lapidum prcciolorum & incipic
,
Sccuiida vcio i'ars , dividicur in duas Parces prin(^SiC.
tpfa Operaiio
iion t/ianibits,fed MatitrA
Opus namque Margantitrum

Prima
tamen oportec SEd noilrum
idelt .ibrdibus vini
lic
condies, drc
fiat %. Fili
ftfcias&c. e.vpiicaiur.
Cap.i<;.
Modnm fixatiouis
e]i!4
Ekmentalis per-
Parf.
ftjnitur; Snnt A"yoi. Cap. 2(5. De Inceratione

pOKit perfeHje Fixionis
locjuitur
& Signum
,
pronthil
& Incerattonts
;
cum Vel
Princeps Serenirtine prius

flegmace excrahere pcroffi-
ampltM
llnra.
afcendit
aut fumnt.
tum
f>erfela eSl
ttn-
men!lruum per Magilterium a macre,
&
Cap. 27. Recenfentur Operationes Interv^ , iiter quM (jr Fermentatio , rotatm , cr exuberaiiones miterii.
Cap.îS.
Ds
tranfttu
adrnbeutn Lapidem
proportione
e.x albo,
pie.iiunte fulphure
& digeflioni.
ad metalla
Cap. 19.
tingenda,
De
Projeflio.iis
cfum alembici , tx acuacur in diftillatione cum vegccabihbus percinencibus qua: funt , Apium Syiveitre.Squilla, Solacrum, Carduus, Mufcacclli > Oliandrum, Piper nigrum , Euforbium ,Vicicella (tu Maauila & Pyrecrum omnium ana & pulveriiaca, Ex alcera Parce ipfum menftruum in vate
,
&
de Ingrejju, agit.
circulacionis rorecur concinue fpatio
dccem
die-
Cap.ô. Docet multiphcaiionem Lipiiis compofin. feCap. 51. De Muliipltcaiton'. in quMiiiate,
rum
in fimo calido
vinacico
aucbalneo Maria?.
&
Uibiii TtnEiursfaclx.
Cap. 52. EpilogMgeneralis.
S.
Icem oporccc Fili chandime primam maceriam elemencorum & fulphur nacur^ habere. Ec quiaargencum vivum cft exiftens genus mecallorijm > quodperarcilicium crahimus, & per arcem m^giiterii a mecallis per elemencorum divifionem,& puriiicarionem , &rixacionem illorum cum agentibusillud pcr rarcfaifcionem
una parte
Incibit
CompcndiLim Anima: TranJmU'

,
mionk
Artfs Metallorum
Rupcito Anglotranfmtjjkm.
rnm Regi
per
Raymundum
& circulationem lx cx alcera vero parce per redificacioncm elemencorum merallorum hocquippe gcnus, dc quo inceiligimus philofophari in noi^ro codicillo in .capiculo quod incipic Per iftam divifionem elucidacur fccunda racio &c. Ec hoc quippc cd:, quod circahujus capituli primum Mcrcurium pcr Hli recipe deacte&de linios ince!Iigimus,&c.
:
cis
Am fa-pe & fxpiuseloquuci, recolimus inmu!^ diverfiaiodis viis piaflicandt fupcr maNunc
gilteriufn preciofi Lapidis Philofophorum.
terra a;quale pondus pauco minus vel plus & hoc eriam ell de nacura,dc t]ua incelligin.us fieri,& dicimus quod unduofum humidum e(t materia
verb uc vericacem kiinine perpcndas , fcias.quod triaprincipalicer fi ic nocanda. Priu\6 fcias maccriam unde Lapis Philofophorum & omnes alii Lapidespreciofi co;riponuncur. Sccundo fcias inftrumenta cum quibus operari quis dcbeac. Tercio fcias , quomodo dida maccria cuin inftrumenro
Lapidis propinquior feu proprior , in Capiculo 36. quod incipit , Nos tibi diximus qnud quanco humidicas radicalis &c. per
no/tri
,
quam humidicacem
vulgi.
vulgus incclligic fulphur fore Rccordare o Rex , quod diximus in noftro

,
operari
ris,
&
pradicari hab.eac. Circa
ifta tria
nove-
quod noftruin magifterium
verfatur.
1^/1 esi Mdteria noflri Lapiiis.
PRimo
crgo Rex
lllu(tri(Time
fcias.quod maPhi-
quod incipic i ili iiicendo cibi dictre maceriam (ermencorum quoniam quando dici mus quod per unam decoftionem , inrelligimus aliam menlirui redlificacionem. Habec fimpliccm poceftacem incclligimas rcctificacioncm primam menftrui. Ec quando dicimus ipfum gradualicer rransfercndo per aliam coftioncm intcHigin-.us
codicillo
,
,
teria noltri Lapidis,
fcuomnium L:>pidum
,
lofophorum acque vircuoforum, qui per arcificium gencrancur vcl componuncur cft anima metallica & rnenftruum noftrum rcctificarum & acuacum, feu lunaria ccclica quar apud Philofophos vocacur Mercurius vcgecabilis orcus a vino rubeo vel albo, uc clare pitct,& clare demonllracumexticit,divinicus revelatum in figura individunrum cercii libri qjinta; eflencia: condici Abbaci Sandi Beacdicti
Codicillo cibi aivad niiffopsr RegemEduardum. Inltrumenca func dua; cucurbicx vicrese fcptem vel octo habenccs reccParillos.
Et eciam
in noftro
pcacula.uc dcmonftracurin noltroTcltamenco tibi cuin codicillo millc) , in capite quod incipic Fili ,cu noii, &c. Modiis vero pradicx infequentibjs ad pleau.n cradatur. Liber pra:feus dividi-
aliam mcnftrui rcdificacioncm uiquc ad tevciau) quarcam. Icem eciam incellig;is in Capiculo alias decoSioncs Lapidis, utpatcbicin lequcnci Pradica. Pofteaiili iftam aquam quacer rcdificatamdicimusargentum vivum vcgecabile vel aquam Mcrcurii. Ec ica quicquid pcr illud capituUun dicimus de illo incelligimus. Hsc cciam cft maceria,dequa incelligimus in co codicillo in capituloquod incipic Dc ifia maceiia & hafc eft i(ta humidicas,difta aqua permanens quam inteliigimus innol^ro codicillo in capitulo quod incipir. Nolh-a humidicas eft aqua per cotum. Hocauccni Rc.v clarius patet in libuo fecundo quinta: etrentix, quam re latere non credo. Rtfpicias ergoo Rexnacuram menltrui noftri quancum elf virtuovel
,
fa,
&
qua? di<â funt
de
illo, iucellige capitulis
prxallegatis.
Lib.
prsallegatis.Tn
pri ni iilujs abuiidantia
:
II.
Sea.
III.
Subfea. V.
De Injlrumento
Lapidtim.
78f
tancum enim peripfum nobilicatur magiiKrium Lapidis, quod nullatcnus pote/t cxprifens ratio patet per illos qui mecalla corrumpunc cum aquis excra naturam.quia nollrum menftruum ignoranr , quia fic hc , quod cjus dillolutio aliquantulum nacurz repugiiat , tameu iimecallum dillolutum cum noftro menrtruo confortarent cum inhumationibiis duodccim aut icdecim dicrum , /k abiuerint illud
,
DIximus,Sereni(Timc Princcps,rcm,de qua La-^ pis Philolophoruni coniponitur. Nunc vcro dictmus inlli umciira , cum quibus componitur La-
pis.
i;unt eniai vafa

artificis
ut ciibanus, fimui auc vu)de-
mla ,cum
diligentia.
.
nias ad ahcjuod ,fcire dcbcs
Scd anctquan> vequodiragilterium in
aquam contra naturam conforcaa nigrctudi;ie Sed nefciunt illam conforcare cum re natu-. rali. Ideo eorum pradica privatur etfedu finaJiter, & dcfedum arti imponunt qni illorum ell. Et qu,r diximus de cognicione menitrui qusc elt lina dc rebus iin^ qua nihil fi.ri potelT; in magiiterenc.
,
trespaites principalcs djvidicur, lcilicet diilolutionem.feparauonem 05. unionci.ii Pep hoc den onftracur tibi , quod prius habes corpora diftolvcre in noltro mcnltruo, quod dcbesmenUrua dividere
rio inijus arris
Hac
tibide illo
fufficianc.
De
Sper/M.tte Metsillorum
nvJJrt
cûod esi
MaterU
Lapdis.
aluminaribus , & illa punricare a fixare , & 4 corporibus imperfcdtis lulphur paturar excrahcre. Tercio dcbcs unire elementa cum tlemcntis veH limum cum limo, auc elcmenta cun fulphurc natura:. Et ifta unio dividitur in tot partes , quon funt mixtiones didorum & uniones, i^rimus modus elt unirc aeiem cum igne. Secundus modus
,
JAtn aovcris, PrinccpsSercniinme,

Ioru:i) ipiritus ell altcra
quod mcralpars&: m.iceria nolki
Lapidis, qiam oporcec te a corporibiis omnium inccallorum evacuare. Et iUacvacuatio fic duplicicer
,
uc inferius praîica
moixftrabic
quia in
aercm cum fulphnre natur^ cx; ifti n,odi duoium lummarium corporum. Tertius modus efl unirc Iinium cxortum cx aere in igne cum Jimo exorto cx aere fulphurc naturs tantum per le. (ûartus modus eft quod unijcur
efl unire
,
funt in tlcmcntis
duobus corporibus
faotione.n oc
perfcctis dividitur per putre-
ignis perfe,
cLmentorum diviiionem
Sed
&
corum
tum-
fixationem.
unitatis
in mccallis imperfcdtisdividitur
cum
& aerper fe cum fulphurc nacurjE tanOuintDS modus eft mi.ccre lulphur naturse elementis duobus fcmel , fcilicet cum i"ne,
pcr puriticacionem
,
&
fublimationcm
fimplicis
cS:
in itto pafRj erranr ignorantes, arbi-
trantes corpora
communibus turam reduci
ut fupra dixi
metallorum cum forcibus aquis cum aquis contra naipfa iu maceriam primam fui. Etfi
,
,
Et ifli modi n ixtionis eeaentoium fulphurenaturi. accidunt duplicitcr quia auc fiunc cum terra fua auc aliena , cum terra vero aliena fitmulco mulciplicicer, quanci fuuc modi
acre.
&
cum
Jibros noflros legillent
fcirent utique tales liquo-
res intentioni Philofophorum repugnare.
Et hoc
codicil-
lo
quod diximus nortroquod

argeiitum
in
clare
demonflraium
:
eft in
incipit
Ideo diflblvitur aurum

fui
&
rebus radicalibus
fua:
:
gencris. I^sec eft

ut patet in
enun aqua, cum qua curantur inhrmitates incurabiles

,
, cum ad bencplacitumi Princcps SerenifTime plura opera particnlaria pradicare poteris intellcau veracicer objedante , qus intellcdus humanus graviter enatrare poreric , exceptis illis , quje exprellafunt in tertiaparce hujus fibri , & in magica, &: in teftamento noilro , oc in cwdicillo, & va-
mixrionis fulphuris nacuri

veniunc.
arcifta:
Nam
fub confervatione
naturac
de
mecum de'numero Philofophorum &

qux
1n tertio
Qiiis
codicillo
quod
incipit
Fili
(ubiimatio, &c. Et
li-
libro quintxelTentijE,
laria,
aiiirque libris incis.
etiamin capiiulo quod incipit N. D. E. &c. Eciam

I^rii)ceps5creniffime jclare conflat ipfos fortes
ergo.Princcps SerenifTinicnarrarc poterit particufunt in latitudine magifterii polt fixio?
quores non e
patet clare
ic
&
de intentione Fhilofophorum ut abfque mecaphora in dicco codicillo,

,
nem &purificationem elemencoruri

purificare
Scias ergo
in capiculo qiiod incipic.
Per iftam diftincSionem.' Elucidacur fecunda ratio in capice quod nicipic, Sicut matrix ingeniac per operationem aquaiia
dividcre prius a metallis,quiain hoctotum latct magiltcrium. Divifis-. itaque eiementis fulphure njturse a metallis/ aliud quafi nihil efl refpcdui ad opcrandum.
illa
elemenca
&
&
fo
ma
Nam
circa fincm capituli
nulla
enim res
,
eft,
totus labor
ii
fatigatio eft
iii
hoc, fcilicct elcmen-
<]}i
conjungic mecallorum dilTbluciones, nifi noItrum mcnflruum , quia ipfuneftaqua cum qua
torum &: fulphurisdivifioiie. Hic quippeell pailus, ubi Artiflsedimittunt magiftcrium ,i.x eo , quod
efl: multum tsdiola , <<v quia im* prima didillacione arbitrantur fe & fecundi gradus cotum ae em pode diftillare, & ex prima dillillatione ccrtij gradus cotum ientm a
fit corporun) metalloium dillblutio cum earum fpecierum confervatione , uc patec in noitro teflaijiento codicilli , in capitulo^îod incipit , Sed operari cu n aquis fortibus e(l corruprio & ia capitulo, q liailla habet potcnriam cremandi omnia extranea. Etiam de illo men(truo intelligimus in capitnlo , quod incipic Circa illud menftruum, in quo efl igiiis ficcus contra naturam. Et fimiiiter idjaqua menttrualis eft cum qua dillblvitur argentum vivum ad opus margaritarum quod fit per redudiouem idarum in primam matcriam ut inferius in ixlateria pretioforum Lapidum demonftrarur. Qii.ire , Princeps ScrenifRme alirer non pofTur.t metalla dilToIvi ni*) animarentur cum menltruo vegetabili cu jus quidem potencia fit refoiucio in rcbus diilbhibilibus.
; :
illorum divifio
perici in
terra fimiliter diftillare.

bilc
Hoc auten) eft inipolTicontra curfum nacurjc. Quippe Princeps Serenidime , verum in prifenti proponimus tibi
&
verbumrevelare
poreft,
nifi in xo.
nam
aer a metallis dividi
non
quor
vel 24. diltillatione vel :o. Nani funtdifiillationes , toc funr putrefaftiones ic
reicerariones aqus & aeris , fin ul fcilicet aquje menltrualis in qualibet putrefadione odo in-
&
diget diebus aut fex continuis ,it3qi;6d quafi per anuum durat divifio elementorum , fed nos com-
Tom.
I.
plevimus elemenrorumdivifionem in 7. menfibus & ignis a terra dividi non poreft nifi in 40. diftillatione. Quis eft enim. qui per annum tanrum laborcm vel per feptem menfes polTt fufferre ? quafi func pauci & ideo ignorantes principia Vuu natiiralia
,
,
, :
7%^ /
Bibliothecx
Chemicx Curiofe
F.
nacuralia arbicrantur cuns metallis abfquc elcmentoriim diyifione veram pradicam faccre , qia in
&
pones
in
C.
&
illud
ponis
in
H. prima
figB.
hoc (unc dcccpci. Uollca func aliqui,qui cumrep.nte 2d illorum libitum nondividunt worum eleujenta&fjlphur naturx .nolunc attcndcre nariiras
ra forniiatur F. C. H. in cujus itcrum ii recipis N. & ponis in
mcdio poni^. N & digcUionem I. eric
L.tunc oiriginatur,& formatur unustriangtilus.ltem i\ capisL. & ponis in & ponis n\ dtytltionem
minerarum
tiliationc
,
ficiunt
fine purilicatione
eorum nuxtionem contufam aliqua aut lublimationc &rub,

,
&i;on perveniunt ad tv.iem qu.-Efitum, fux ruditati nullau) imponentes caufam fed culpa:ii aiti imponunc quam ignorant (S: a!ierunt,artem effe falf.im dc quorum nunaero te Rcgem unum elfc crcdimus. N mi ergo farigcris ntc ab fciasenim, opere celVes , c<c invenics qubd opcas
, ,
, :
6 Rex co-nbinare quod quxris.

,
principia
naturalia
&
ficc
H. poHcaperpiurcs digeltiones dc L. C. H. oritur N.O.JP. ^: formaturalia figura trijngularis. Iteni cx N. O. P. oritur in fundo vafis terra , quam oportec evacuare & ilbm terram dicinnis L. Si ergo capis L. i ponis in C. ^v- in digclHonenvH. poitta in digcftiouem \. ex L. C. H. 1. oruur E. & H: aiia tigura quadrangularis cx O. C. L. H.l. in cujus mediocll; E. idelt anima metallorum , qua gtneratur cx diccis literis. Itcm fi capis E. &: pon:,s in Q^ & mifceas cum C. D. O. & poltca
,
'^
De
Prificipih
non
nnturalihus
quomodo
tfitclligiintur.
cum hxcprincipia non func naturaliter in SEd un.i rc individuali producia ,nt plures crrando putanc
diccntes,
quod una
,
rcs in orbe crac.qu^
virtuceni habeat ad
talla fiiper
tranfmutandum omnia mc-
terran quod falfnm cll. Itcm efi: ut qusras excrcma illius perprincipia naturalia per mcdium artis tranfcurrencis in fuam mineram , qux eii: D. E. F. Sed ciim ifta funt contraria ratiodcbet accipi F. ne fua: cxtrcmitatis uix naturx
,
qu2 cil media difpofitio extremitacisnaturse qux colleda eil; dc L. Et fic D. convcrtit X.
C. L. in H. a
i.]uo
illius,
ponas Q. per digelhonem H tuncex O. & l^. oriti;r G. & cx E. (3. oritur G. Tunc fi capis G. & G. . ponisii.mul in modulis cer.-E , ut couvcnit , auc fi Ci. ponis cum D. incontinenti oritur unafigura in cujus medio eil ex duobws quadrangulis X. Y. pcr quam voluuiws lignihcarc L.npidcm Fhilofophoruni. lotum hoc autcm niagiiicrium da.^ tur per elcmcntorum divifionem. Hocquidcmfic Filiaii, t^cundum curlum hujus artis,ita tamen, quodfcias quallibct iiguras in alias reducere , i\ unam corrumpas lcias aliam gencrarc u'que ulcimam tiguram in qua on-.ncs^li.c figurx ad quicfcunt. Et haec de Theorica tibi iufficiiintcauii
i;;:pis
iJ.
O.lVcundum fuum pondus
&
in alio
&
L.
M.
fabrevitatis.
qnippe D-
cralie E. in fimilitudi-
nem aqux vivx in noltro magiilcrio: & fic D. habct potentiam convertendi F. in confervacione fux nacurx & tormarum luarum. lunc accipies
omncilludaftuahccr qaodcracmprticntia uiopere nacurx , Si mcliorum mediorum illius ratione cxcremorum , quia in D. & J:. funt aftualiter F.N. O. P.R. dccodapurg.ua , & digcffa pcr ignem naturx:qaare fili conveniunt E. N. O. P. cum F. & dumP. converfum fueric in E. N- O. P. tunc habebisF. fimile naturx 5: hoc fit melius C. quam cum D, propter niagnam experienciiim, & fiac in F. de quo oriatur E. N. O. P. qux aliter vero aon convertuncur in G. in noicro opere. Et fic G. ell proxima Ss. pritna marcria do qua creavimus omnes Lapidcs Philofophorum , & per aliquos elixir
:
Bi&nm
riai:
^
ejl
de prima Parte
cfl
ducndum
dc lcc.uda
.
.,,
j-
'^
c<i.
^"''ei^de Comfcjitione
-c, ,..,..' j^\^,ji.. o .^,. Et primoae prima Parte. '. ^\
qu,e eli de ihcoquxesidc Praclic r j j<.i, r j Secundodc (ccunda.

,
Lapdn.
in virtute A. Princeps SerenifT:me,accipc anrum , & projicc iplum iii aquam vcgetabilein de qua loquuti fumus in nollro codicillo
'~T-'
in capitulo
quod
incipit
Spiiitus recipicntis
,
&
formalis
alias generalis eft
uc
capias de ficco
Aqueum
vocatur:
&
idco
PrincCps ScrcnitFimc,
,
dicimusquod omncsLapidcsnon creantur nifiex

una folare
,
d G.
fcificet
argento vivo vegccabili
&
minerali. lJco,Fili, tu ibis .'ddigeftioncmdc
H. & trahe C. de communi potu principum ad aftum & in illo pones F. S: l^cm.per convertetnr
,
calcinnhirur F. fub conlervatione fu.x poftea trahes C.L. de digelf ionc & poncs in digelHoncm I. tunc erit L. tale ficut co:rpctit & convenif. Pofteade L. C. trahcs E.N.O P
in L.
fic
&
natur.Y
lunaria, &c. Ec in capituio quod incipic , Er tibi volumus revclare de naturamenflnii in ciuo clt ignis contra naturam & in eodem capitulo , qnod incipic , Fili , cum illud mcnftruum fine qua non potcll, &c. pcr totum ubi fatis declaravimusnaturam ilrius l^ opcrationcm. Et fit auroiTi ad pondus aqux vegctabilis i<c pone illud totum in digeilioncm H. per fcx dies natiirales & anrum diliolvitur inaqua;n in colore croci. Poftea vero djlnlia menltruum in difiillatione H. in balneo poi\ea fuperponc aliam lunar:.!im reccntcm , & pone iterum in digcilioncni H. per alios fcx
,
,
,
dies naturales
&
tunc extrahe
,
&
,
mitte illud
hoc
in mctallis perfcdtis pcr
maginerium opera
Et
tionis per
ris E.
K.
&
quod folutumeft in aliam ampullam & fuper ilquod remanfit finitis folutionibus & dilud
,
cxuberationis.
cum
habue-
flillationiUus
ftallinum
P. pcr H. I. K. doncc E. fit album criquod cfl magis propinquum naturx de F. ad* generandum Lapidem Philofophorum qudmeracL. Sunccrgo G. E. N. O. P. magispro,
N. O.
iterum de menftruo fuperpone ad quantitarem terrx , & pone in digeflioncm H. per quaruordies nacurales , & illud auod fo!utu.m eft de mctallo fimul ctim menftruo ponc in
,
,
pinquaF.
rii
,
quam
,
L- qnia funt quafi fincs magilte-
P.
&
magis propinquum cft G. quam E. N. O. ideoeft vi,s qubd in opere majori E. N- O.

fe*d
cucurbitam , nt prius: & fic fac i?fquc ad fex inhumationes & diftillationes & illncl quod remanfic finiris fex difiillarionibus dc flfcibus noa
,
cures
6: diftillationes
feu
iii
P. vertantur
in G.
,
quod
cft
perfedio magifterii
etiam dilTolutiones ponc
liqnefadioncs digeltionem H.
wi
Ai-
&
totum eiiCm
putrefaccre
folvcrc, , non eft nifi elementa feparare , purificarc arque Hxarc,lim6fqnc concordare fcucondenfare ,atque aoftrum meQftruum redificarc. VideFilifi capis
,
quod diximus
ftilla totam aquam per alembicum , fuper fxces ponas de alia aqua xMercurii recentis, & pone
&
unum menfcm cum dimidio: poftea tu rccipe Q. in quo' erac aurum putrefain digeftioncm per
(fturn,,!
Lib.II.
(j
Sea.III.
,
Subfea V.
78/
dum
&
diflilla iiide
tuper feces
aquam in diftillatione H. micte tancumdem de meultruo recen-
ti iterum colloca vas iu digeftianem H. per fex dies naturaks aut decem: quibus tinicis ponevas diftilla aercm fimul cum menin digeftionem I. noluerit plus dilHUare ferva ftruo, Poftquam
&
&
diftillationem in vafe fuo
&
fuper fices mittas

diftilia
operatus vel de C. R cum C. operatus fueris , 6c pone indigeftionede H. & poltea diftilla, 8c diftillationem pone cum altera. Si vero defeceric menftruum , diftilla illud , quod pcr diltillationem cxcraxifti i terra , ik operare cum illo. Toc quippe vicibus reiterabis D. fuper terram , Sc inhumabis & diftillabis , donec tota terra finul
aliud menftruum
diftiilatione
tk
& pone
.
in digcftionem H. per
fcx dies naturales

I.
&
&
iterum
ut prius in
fuper farces inictc de alia luna1.
riarecenci,&: pone in digeftionem

rabis inhumationcs
&ficreite-
cumD. vel C.afcenderit pcr alembicum , defcenderit in receptorio.Ifta quippe materia dicitur apud Philofophos argentum vivum de confideratione AlchymiUarum. Demumque, Princeps Se-
&
L
r
H. & I. ufque ad vigefimam aut vigefimamquincam diftillationem. Seddum fueris in vigefimafecunda diftilJatione , iilam aquam in qua eft aliqua pars aeris, fimul cum menftruo ponas ad diftillandum in digeftione H. & exibic menftruum cocum pcr illam
diftillaciones in
,
tunc accipics , foperpone alembicum & diftilla in digeftione de I. quoufque materia fit bene deficcata deinde extrahe terram de digeftione de I & illam ponas in digeftione de K. & lublimatur terra , & terra erit ad moduCi ar,
reniftime
ciim ifta complcveris

,
omnes
diftillaciones
&
diftillacionem
aeris
,
aut
in
,
manebic
,
aliam fundo ad
Ci
&
fi
fueric aliquid
modum aqus
,
iplendiin-
genci vivi in virtute ftiblimationis fcd tu , Prin," ceps Serenidime , ciim omnia , qua: fupra dixi:
dx
auc cicrinx
&
non
fueric ejus quanticas, nifi
dua; gucci
auc cres, vel quatuor
non reiceres
mus , compleveris , fcias le omnia elemcnta h.ibere quibus indigcs ad Lapidem Philofophoruna
,
humaciones & diftiilaciones. Si vero plus fuerk rciteres inhumaciones & diftillaciones in digcftioneH.&I. ufque ad viginci fex vel triginra diftillationes , uc bene evacuetur terra ab aere, & iu qualibec inhumatione indiget ad minus quinque diebus concinuis , donec cotum acrem diftiilaveris,
qui finefalfo totus diftillabicur per diftillaciones di(5tas,fi bene regulaveris magifterium. Pofihoc
componendum. Qiiando compofitum aLbum putrefeceris melius tamen fiunc cum ipfo D. purificatio clemenCQrum , quam cum C. ciim C. ali,
quid retineac de fuperfiuitate D, vero cum fic fubcilior naturar,& per hoc elucidatur capitulum
:
noftri ceftamcnti,
quod incipif.Quant tuanra*
dt-
vero cu accipies vas , in quo lunt omnes diftillationesl, & diftilla eas cum digeftione H. cunccotusaer in fundo remanebic,quia non valebic per diftillacionem de H.aliquid alcendere fimul cum menftruo. Cum vero tocum menftruum diftillaveris, manebit totus aer in profundo in colore aquq fplendids pulcherrima: , & ferva illud, qwia aerem dum quippe quem fic habueriSjOpcimus fuit proceftus de acre fecifti, eodemmodo de abftradioneignis ar terra te docemus neque magis neque minus nifi quia feparacio ignis a terra fit cum aereinhuman:
vrfaU,(^c. ideft,Quando divileris lapidem per quatuor elcmcnta. Item in purificacione terrs , de qua diximus fupra in parce ulcima. Divifio elementorumelucidatur capitulum, quod recoluimus
fcripfifle in
capiculo teftamenti,
,
quod
alias dicituc
de numero Philofophorum in capitulo qubd incipit Cum autem per jam didtam fublimationem Mercurius diminutus fiierit a corporibus,&c. Item, PrincepsSercnitTime, dum elementa fic habueris divifa , intereft , ut illa fub:
vade
mecum
tilies
&
fixes.
De
Suhlmatiofie Aertt.
qualibet vice diftillando in digeftione de K. Vel eciam poteft fieri diftillacio cum D. & non cum C. quia ficuc igniseft nobilius elemencum,
,
do
&
ideo indigec nobiliori menftruo

ficuc
vel fuo aere
&
nomine aerem, & po nesin a]embico,& deftillabis eum fcpties vel fexies ,cujus eric fignum, donec noluerit diftillari
ACcipe igitur in Chrifti
aerem
diftiliafti
cum
30.
diftillationibus.
feparacx fuerint , feu habueris feparatam terram a fuo fpiritu , qui poteftatem reftringendi habet , qux evacuatio iic fic. Recipe
Qiiippe
cum fic
Icem fi forfan aer converfus fueric in pulverem, diftillabis & purificabis illum , cum tantundem de D. & in ulcimo diftillabis D. & manebic aer inferius fcire tamen debes , Princeps Scaliquid.
:
terram
li ,
a qua extraxifti elementa

,
fcilicet
ignem
& aerem &

bus
finicis
,
projice fuper ipla de aqua vegetabitres dies, qui-
& pone ad digeftionem de H. ad

extrahe illud
,
hocquod diximus aeris diftillatio Sc purifiâtio fit cum digeftione de I. Item tu fatis potes purificare aerem cum aqua fua ficut enini
reniiTime,
,
quod diftolucum eft ad
aerem
omnia,
purificafti
ficuc
ita
de igne
,
fimili.er facias
per
parcem
dies
,
in
Q.
&
fuperpor.e fuper fa;ces dc lunaria
terrar,8: ftet peraliostres mitte illud , quod dilfolutum eft in Qûbi cft altcrum , & fic facias cot inhumationes in H. 81 evacuationesin C^donec modicum maneat de terra. Et cum dida evacuacio fueric fada , congrega omnes diiroluciones feu evacuaciones in alembico, diftilla per alembicum tocummenftruum , & fuper frces pone de C. cantum ficut eft terra, pone in d(igeftione de H. per unum diem naturalem , iterum diftilla. Et iternm, Princeps Sercnidime , reiterabis diftillaciones inhumaciones , donec cota cerra converfa fit in pulverem impalpabilem ,tunc fuper ipfum mittcs. D. vel C. Sed, Princeps SereniiTime, melius & tutius fit cum D. & pone in digeftione H. per duos dies , poftea diftilia per alembicum indigeftione
recenti ad quantitatem
&
&
&
&
&
de aere diximus nifi quia ignis purificatio fit cum digeftione de K. & aeris cum digeftione de I.Item, Princeps SerenifTime, hocquod dixinaus de purificatione terra: , invenies ad plenum. In Vade mecum de numero Philofophorum, in Capitulo.quod incipic :Parcus vero fit per viam fubJimacionis invencae , &c. per totum capi-. tulum. Dum ergo , Princeps SerenifTime, compleris ifta , qui funt fupra dida , tunc habcbis totum ilkid , ex quo componicurLapis Philofophorum. ITu quidem fac mixcionem elemencorum rerum percinentium ad Lapidem componendum. Recipe ergo elementapurificata, in qua purificatione necelfarium eft remanere fzces in fundo vafis. Infuper etiam fjeces ignis & acris ferva ad partem , & accipe ignem & aerem quodcunque
&
ifiorum in vafe proprio
de
I.
&
fuper frces iterum mittc de D.
fi
cunvg.
cum
c^ra gumiiiata
Tm.
I.
pofitum & & pone in loco Vuu

,
claude vas fereno per

tres
784
tres dics continuos
,
Bib!iothec3E
quibus
fiaitis y
ChemcsE
Curiofae
,
accipe tancum de fxcibus terrar > dc txcibiis ficut ei\ aeris, & fi tautx non fueriiit fccces elementorum ficuc elementuiTJ aeris, fuperadJede terra puriticata iifquc ad quaiiritacem diSani , & mittc
ignis ficuc aeris
&
Seqtiitur Decoclio frinia, colore Solis.
(jux
ft cutn
wjtum cum focibus
iguis
& acris &

:
REcipe
igitur
Lapidcs tuos
,
&
pone
illos in
tcrrs
iii
vafc
proprio aeris > & claudc (T;ultum bene vafculum cum cera Sc maftice & luta &c unum il1;orum va-
forum
.fcilicet
cum akerum,
vcl aliqua res
vas aciris in terra fcpelies , î; feinquo clt igiiis fuperius fufpcndas
,
quod Lapis, non noceat vitris & Itent ibi dida vafa per amium continuum quo fafto fabricabis quafdam molcs vcl modulos cer.^ , in cujus forma
in atire iu parte altcra. Et fac taliter
,
quod per Alchyuiiftas perfcdorium vocatur , & quod ell inftrumcntum oblongum tenue in fubftantia & claude nmltum benc vas cum maltice ix cum farina filigmis mixtis cum ihiis panni linci , & pone ad Solem per novcm dics in Verc & in /Eftate vel Aiitumno & ia
vafe vicrco
:
quodam
Hyeme
per ofiodccim dics
quibus quidcmfir.L-
tis, erit finita
prima dccodio. Tunc oportettead
volueris iapidem exirc fcu faccre
quibus tadis
aporias vas , quod in terra pofuilU per anaum , ik. mittas iiitus duas vel trcs moles , qux fupcrnatabunc, & ftcnt fic in vafe Sc in inffanci claude , ften: intus per fpatium quartx partis horci: parum niagis vel minus,& tuncquippe implebitur moles vel
fccundam dirigere , qua: eft mcdium intcr primam & tcrciam decoflionem: fecunda decoaio eft,quar fit alicet cum primo calore.
&
Vs fecunda
Becoclione Lapdii.
Q Erenidime
ccr
:
modulus acrc conltriAivo mirabili 8c invifibili , qiiia afccndit (iipcrius deaquatcrrx. tt tranfafto igitur tempore , aperias vas , & accipe m.oics vel modulos , &: teneas excra vas , imple illas de aqua, quam pcr fpatium unius anni fufpendifti in aere , & itcruin micte modulos in vafe primo ,iibt eft aqua cerreftris, & ftatim claudas , & dimittc flare per fpacium fupradidum, quo fiiiito cum forcipibus argenti tralies moles vel modulos , in quibus mifilli aquam icheream five acream, & verte modulos ita , quod illud ,
quodeftfuperius
terreftrem
,
,
.3 tur Optacefis, i^
cjuia
Princcps , focunda Deco6tio vocafi: cuni eodc.u caloie, fed alicu capias vas ccnui(Tinuim vitreum ,
invciiirc
,
quod
rangat inferius taliter
quod
aqua, quam mififtiincus modulos ,tang3t aquam
&
{\enz ficpcr tres dies

in
concinuos
in
quantitate,& ponatur ad radium Solis & in paite illa inferiori ubi magis lucet & ubi magis accipitnr ignis per mjgifteriura vulgi , & ponatur vas fupraditUim cum l.>pidibus calircr , quod kieiditas ignis cangat vas, ubi fiin.c lapidcs,& ftec ibi doncc Sol non poftit capi pcr vas aqifa plcnum. Et continiictur ifiadecodtio inVere per oCtodecim dics, & in Hyeme pcr quindecim dies, in ^ftate per odo quibus finicis, eit finita fccunda decottio , &: oportct terciam miniftrare , qua; eft finis & compiementuin
poffis
&:
rnajus in
impleauir aqua ciarilTima

,
&
i:>^
ad fortemSoIcm
:
xftivotempore,&
aurumno
Lapidis.
per feptem dies in vere vel in hyeme per duod^cim. Scias quippc , Princcps Sereniffime , aquam quam in molibus terreis mififli invenics intus
,
Becoclio tertii
qutt. fu cnm Calore commuû.
Ignis
regenerationem congelatam in modum gummi: & ifta quippe gemma vocacur per Philofophos Elixir. Et moles dum in vafe fierint per fpacium fupradidum , & fteterint in vafc cerreftri trahes igitur molcs tuas extra & pone ad partem in vafe
:
TErtia
tur
quidem decoclio fit cum calore ignis communis & fic in quodam Furno, qui vocaTripcs arcanorum, cujus figura eft in libro
: ,
quintat elfentia; vere ficuatus

,
vicrco
(ic
cum
lapidibus intus congelatis

vel a'rhcrea
&
quem
te latcre
noa
fic
facies lapides tuos ufque plus. Et ideo habeas
de
II-
aqna
terreftri
,
& aerea
,
Princeps
luftriffime
fcias
cum
expendifti
,
quod dc aqua reftriftiva modicum opcratione cum moles non

,
credimus & fit ifto modo. Rccipe ergo lapides, quos iii vafe habes perfe<5iorio , & fic cum vafc fuo pone in Tripode arcanornm per fpatium novetn dicrum continuando libi igncm cle c.irbonibus
ardcntibus quibus finiris, eii: finita ulrima decotrio quas vocatur pcr Alchymiftas Sulfur vel Sulphur D. H. Et in ifto , Princcps Scrcninime, habes omne , quod a mundo defidcratur chefaurum
: ,
impleantur nifi ejus fpiritu invilibili , cujus virtute aqua Jctherea convertitur in lapidem. Ideo dijcerunt Alchymifta:
:
lapis nofter componitur cx , duabus aquis ex una icilicet , qnx facic lapidem volacilem, & ex altera , qax ipfum fixat & indurar. Cum tali quippe aqux terreftris fpiritu invifibili de argento vivo vulgi purum argencum facimus ad omnem probam bonum ficuc dc minera
,
incomparabikm
&
innumcrabilem
finem perfcdiffimum fcqui potefi. Et

:
cum quo ad eft unum

la-
de fecretis ipfos lapides multipiicarc fed quia

,
fine calore ignis
tutis ejus
communis qui ratione fua: virodore ica congelabit in probatilli,

,
pidum multiplicacio redundac in numcro rtrtjo vel quarto cujus quidcm duo modi valde func tidiofi quia funt per rcdudionem lapickim ad
, :
mum argcntum
ordinem
ficnt bafilifcus vifu
incerficic in inftanti.
Tu quidem
,
Princcps
primum ideo hic unu.ii explicamus fed unus omne animal modus Pfinceps Serenifnme eft fenfibus valde
,
,
Illuftrif-
placabilis,&
fime, habeas lapides tuos
videlicet
&fecundum
magifterii ipfos ad pcrfeftionem D. deducere potes. Igitur ponas illos in quodam vafe vitreo bene mundo & dimitce itare per decem dies ad aerem taliter, quod fit vas fufpcnfum quibusquidem finiris, oportct ipfos ponere ad tertiaiii decoilionem , uc habeat totius pcrfctftionis
,
:
eft iftc ,qui fequitur. Et qualirer-hc mulciplicatio Lapidis Pliilofopliorum iu quatuicate tantutn.
De
gi ifto
MuUipiicaliofie Lapdis.
ifta fit
MUItipIicatio
cum argento
lapidibus
vivo vul-
modo. Recipe de
*omplementum.
m quan-
tJtate uoius 5- mitce fuper centum millia arsenti vivi vulgi,&tantus cft ignis lapidis
muItHiJi. catus virtucibuscttkaibtis, qnbd coruuiMeicti-
rium
Lib.II.
Sea.III.
P.
la
,
Subfeft.
V.
7Sj
quod
riiun iii pulverem potefl; redigere cfemburcns omnespetias minerales exiikntes in dido Mcrcurio ficuc viuisbafilifci comburic omnem virtucem animalcm in inllanci,& incerficit orrneanimairquippe
hic iiabebis
vivi
& de M.
aeris
vcgctabili tanriim ficut de G. ita
O. &P. deL. X.ambas didas mixtiones,& didjllimus prima: quidem mixtionis limi divifim
cum
cencum millia & unum pondus argcnti converli in medicinam quorum quidcm ccn,
limus ignis
ligatur
& tcrra; ^V D. colligacur ad partcm & & aeris & D. ad altcram partem col,
,
,&
fa:cesconJin'ilitcr. Et niitifc
tudi miilia unica pars fuper ccntuin niiliia

digi: ipfum
in
,
re-
in quolibet
limo tantum
licut
pulverem ficut prius patct ex iHo pulvcrc fecundo , tertio pone iuper centum miiiia 5. Mcrcufii , redigic ipkmi in pulvcrem , de qualibec novam mulciplicationem ufque ad cencum
mulciplicaciones.
adhoc, non elt mutat hoc quod didum elt. Et conrtmiliccr tacics de Iimo prima: mixcioiiis & eoium fxcibus denique linios hjbueris recondicos in
noii actingic
,
:
de fa-cibus imdietas limi, & fi vis li veio fuperfunc

,
non
tion
Qnis
igicur
enarrarc pocerit
vafis
luis
:
cum
itta.'
fcquenci piaCtica
ficut
diAumell
muiciplicicionem mcdicins mulciplicacarum quanliracum ? quare i^rinceps SereniHime, quia 5-iI'arum cencum miHia cencum ex 3. mulciplicatarum mulciplicare potes , feu fcies qualibct de nova
muiciplicacionc j.5- ponendi fupra centum millia argcnci vivi, & fit toium medicina , Princeps ScrenifTimeia tancum concinuecur projedio mcdicina: fuper xvlcrcurium,
mixcioncs eleaicntorum ,& cx eorum limis nd doctrinam operis literalis fumciC

caufa brevitatis.
iupra
&
De Mjxtione
Princcps TUnc intendimus
abbreviata.
donec
ignis lapidis fitexrin-
<3:us,'& couvertucur niateria in
metallum perfe-
Serenidime quippe profequi ad mixtioncs abbrcviatas. Ec prima mixcio erit , quod cu dcs terri bibcre de
Sunt autem aiia: mulciplicacioncs una quidemdicirur vircuaIis,&: qnancicativa (imul , & quslibct iftarum fic pcr rediidioncm ad principium uc habetur in noftro tcftamento ,in capiculo quod incipit,0rfj
illo pulvis plus.
, ,
6ium,&nonfiat ex
D.per
fex
coiitinuas diltillationes per quatuor partes

,
fit pondera duo , de aerc de igue duodeciin. Ec dcs prima bibere terra- aerem inccrando in crucibulo,doncc fluat admoduni mellis, deinde extrahe maceriam,
fuijdeinde fac quo terra
pondera
&
tn aurxi cicabudes les diUes cofes e^ ges fecia.
CHm
tu perfeceris didas res & fecerisprojetfliones per tocum circulum ,eriam non eodem libro mulcipli-
catione hic mulciplicata , &: continuetur, utpacec in capitulo quod incipit , Fil tti pendxs tma 3. de^, la 7/,cdicina diflu muliipUcata , &c. Fili tu capias
5- medicinx diiSa; mulciplic3tc. De altera vcro multiplicatione invenies iu Cdrtio libroquincae elfentix , in Capitulo quodde multiplicatione traj.
decem dies poit mixtum cum aere in alembico fuo ad parvum ignem & micce dciiipcr guttam ad guctam doncc fluat ficut cera &dimute
dimitre illam quictare per
reitera ficuc eli
:
&
hsc
quiefcere quatuor dies
dus ("uper tallum auri vel argenti.
pofica ucere unum poncencum millia.cujus fuetitE.& fiec nie*

:
Dc
fiat alia
alia
Mixtioncj.
fic
,
ftac.
De
PraclicA
vis,
Branchantm
Illuftriirime,
nojlri Lipiclii.
ad nollruin Lapidem con.ponendum.qiiod per Alr.hymillas dicicur Pradica Brancharum , e(l quod purifices terram uc fupra te docuimus in
,
ET
^-i
Rex
alium fcire
modum
qiibd conjungas tria O. & facias totum corpus iinum. Deinde cera terram fuam, & aliam tic cum ilto igne incerare poceris O. illius metalli * aut illius duorum fimul vcl trium fimul ad aequale
ET ponderaP.&duode
mixtio
vel quatuor.
pondus
De
alia
Mixiioaz_j.
,
tradac de purificatione terrac in 6. quK incipic , Dum quippe omnia elementa funt feparaca. Etiam in noitrocodiPradtica
,
in parte
illa
qua:
cillo, in rapiculo,
<tûeji ?nenf}rttaL
quod
:
incipit
^yira Ftiercentant
,
unam O. & conjunge fimul & pone in digcftione de H.perododics.:& pofteacera terrain
P.
,
ITem
&
fiat alia
mixtio
ut accipias ofio partes,
In capitulo
eciam
quod
incipit
Cerram purificacam habueris deinde clemenca ab auro & argenco, & purificata terra illorum ut fupra didwm eil in pradica recolimus fcripfiife in 3. hb. 5. cffencii in parte illa qus de purificationL- elemenFil negss chedtien
,
Ara
quoniiun
dum
ilHus vel alicujus metalli autillius ad iblutionem &limum. Si Vcro adminilVrare volueris alicui de
P.auri,& de O. argenci. Iraque de P. fint octo partcs, & de aere una, & mifce fi;j;ul, pone fndigegeflioii'e de H. per odto dies. Deiude cera tcrram fuam vel aliam , cumh.-3c medicina peifcdum au-
&
torum tractat in cap. quod incipit , Rc6tificatio juidem elemcntorum ac poreiiatum. Conditionata igitur terra de uumero l^hilofophorum quod incipic Cum aurcm per iliam dittam foluciouem
, ,
rum
facies
mixtionem ex conrrariis
auri,
(cilicet
unum
pondus O.
& odo
alio
pondera
P. argenti.
De
Modo
mifcendi.
M. diminutus
ter
fucrit a corporibus. Ec ciim fimili,
de elcmencis
tu potes tanias mixciones faccre

difficuiccr
&
combinationss,quod
,
numerare po-
fed uc liabeas aliquam practicam abbrcviatam, per branchas arboris aliquas explicamusopetes
ratioaes. Eil: quidem mixtio illa ad componenclos Philolophornm Lapidcs.Accipias quinque pondera ignis & duos acris & altera duo M. O. l. quinti ellerKJsE & cx altera parte tria pondera aeris, & tancu'n de terra triapondera, in mixtione tcm ik aerismicres de M. ca-lico cria pondera. lcem coniunge 0.& P. & E. ita quod 6. & P. (it in pondcre squali & D. fit medietas O. vel
, ,
iS<:
alirer , fi accipias de igne auri & de O. ejufdem ad medictate.m P.& de terra ad medietatcm O.mifce fimul cum feptirna parte mer:Equinta: efrentia:,& difiilla limum dcfcrtum.cum quopotescerare terram fuam vcl aliam & farces qu,r rematferunr, & fic confimiliter fEcesde argento. Ec ifta tibi , Clariffime Princcps , fufliiciant cSufa brevitatis & per iftas operationes, quas fic explicamus, elucidatur capituUim noftriteltamenri, in capitulo quod incipir Qnant :n anrai p.\a! Vaguafg. bre la terra Quando tixaveris aquam funer terram
ITem
Tom.
M. quod incipit , Que ttt pregnts de la inedictna Mnaonz.a c^ a<ji4elUnitihnas en uncntfal , Quod t
I.
y uu
accipias
786
jn
Bibliotliecx
&
quod
Chemicx Curio&
poltea diftilla aquam per alcmbicum in digcfiione de H.& confervafeccs fccundas.
iUam pone accipias medicinara fcilicet unam . capitulum aliud eliicidatur Eriam crucibulo. in
eodcni libro
,
incipic
Tota acjueUa manera
praUica\u ab fera abUnch. OirrilS eluciille moduSjFili, confervans practicam. Etiam plumbum ditur aliud capitukim quod iacipit.I ili tenec fecum magnam parccm de H. coiubullibiFil confervans la
,
De
quinta
Aqui
qualiter
fit.
le.
Ec etiam in c^piculo
quod
incipic
Similiter
fcicies
de Vcncre
,
licuc fccilti
de Saturno.
Edapi
Recipc de Mercurio vulin una libra cum S. ipium gi j. & dinbive dc I. & ferva aquanj digcltione in aqua: dillolvcntis dc txcibus nc curcs fefilcrum, pcr diltilla illam,
fic fic.
,
QUinca aqua
elucidatur aliud
quod incipic in eodem libro. Ita facies perfedionem idorum duorum mctallorum. In quibus quidcm traftavimus (atis de l'raiitica abbrcviata branclurum arboris. Dixi de prima
parte fccunda; partis principalis
cundas
vero ierva.
Be
fe^tî
Aqua.
nunc dicamus dc primo dtqiia: traitat partis fecundx tecunda , Compofitione Margaritarnm.
:
Exta aqua vero ^t. Rccipe gj. fcrri puriffmi tanta quancitace aqiis:^ J<i diilolvc ipTum cum in digcftione dc H. hicric vifum quancum tibi bcnc feciftj aquas L<:lcrva fxces alias Poftcadiftilla ficuc
fecundas.
Cemfofitio Marg.iritarum.
fic
:
Df fcptiwa jqua.
fic fit
per
quem docuimus m modtJ r_.fi ...,primo m m

te
. . .
Recipe 33 argenti Eptima aqua condies pri- C namquc Margaricarum r\ P"s aquas anta CJ mo quod accinias aquam Mercurii, fa/tam ^^ V *^'"'^^ Vl quantitatcrir-^.H,0,l
"^''
^^
.
puriffi-
diftbllla
<
n,.
libro eifentia, , ' ^ j ^, rcpuces i ic^. u mcndacium a iNL. i>.i
noftra quinta ,j ;,':;, i^^^.i :,-,r;,îr mcipit, capituloquod

. ,
per nltruni nitruni t

, ,
^^"^'
'^"'
v,n.-. f ,
i.
""
c<
,
, '
rejicc rcjicc
^f .rn hci.(.s ncccs priinas

n.;,_
.
Non
f^ ..r^M^ -wi O. rulque aa &c. VA uîA.i / rerfi>r lapidei & fpiricus uicipic Prxparacio , quod ^" ...r ' , r mencabihseft , quod tu accipiasfuccum lunani. ,1 TA .: ;., ^.,;^.,i^ capitulo in Etiam pcr modumnoftri tcftamenti quod incipit Fili , tu accipics liquorem lunaria:, Sc fit quantitate duarnm librarum vel truim & jpfa diftolves 5J. argenti puriffimi pcr c.ilorcm digcftionis per fcx dics ,pollca icpara fxccs per di-
mc
, ,
fecundas
va e fuo
peralembicum r
,
cc ifti aqux cum carum -j ,. "^'^'f omneslapidcs componuntur. na, de qua ""' tf t
:
'1
'.
&
'ijû & indigcftione deH. ='., r de omnibus aquis fa-ces (crvabis

< .
n^s!; diitilla H :polt polt dntil s,r^..,f ^ ierva i:icc&

:
? r f. tcTCibus eft
mate-
Sequimr
cle
Refolutiof7C^.
ftillationcs
Ifta eft qux erunt aibx & pulchra: aqua, quaindigesad diirolvcndaomniafex metalillorum argentum vivum : cum qua quippe ]ft, formantur lapides qui pcrla: vftcantur , per redudionem iilarum in fuarum primam matcriam.
:
ergo metaila refoluta fijerint in aquam, quamlibet illarum recipit.ndo qucmlibec limum in fuo vafe (k erunt ifti jimi rcfpicndcntes
v_y.
^-^
Um
&
cum
virtutcmincrali
& cum
magna
liinofitate,
&
De prima Aqna dicimm.
REcipe auri 5). &

,
difiblvc
didx aqu quancum

in digeftione dc
in
H.
ficut
,
illudcnm quantitate bene vifumfueric argcntum & diflblvatui*

tibi
,
,
aquam colore crocco & trahe aquam deaur.itam perfilcrum,&: ne curcsdc illisf.Ecibus quas pofteadiftilla aquam nihil valent ad propofitum per akmbicum, & ferva feces fecundas.
:
quiapparataell aJrecipiendum virtutes influentiarum ccekftium. Et quamlibet illarum aquaruin. recondas infua ampiilla vitri cum longo collo i<c deiiidc claudc orificu.m anipulfutido rotundo larum cum maftice ck corio aluCde & quanlibec ampuUaium cum fua aqua pones in loco fcreno quod nullares per unum annum integrum caliter noceac fibi , iic ingravidentur feu impragi:abuntur illa; aqux pcr virtutemca-Ieftium curluum , & per fubtile ingcnium ipCas virtutes cceklics acci&: vcnamur ciim talis matcria fit ad hoc pimus
,
,
naturalicer difpofita
ut graductur feu insravidetur pcr virtutem calertiuni, in quibus cU ma,
teriafpiritualis confirici;iva,& coniiriciibiljsfub-
De
diifolvi;
Aqiia fecu/ida.
fic
fir.
AQua fccunda quantum

aquam
iftis f.tcibus
Recipe
gj.
Veneris
&
in
tu volueris
aquaprima
digeftionc dc H. ficuc tu fccifti de alia , ^: diftilla pcr filcrum , donec coca fic diliillaca, & de
atque fii^plex t.im ^cr ingcnium artificis quain per vclle & rcftaurationcm natura:. Tu quidem fis cautus in refoiutioiie limoru-n , quia de quolibet limo duas aquas feu parres facias prius
tiliara
,
diftillando
nicdium
limi
qucm pones ad partem,

fic
ne curcs:
,
diililla
aquam
illam per
quiah.cc iiiaparte prima
aqua
terrcllris
,
&
alcmbicu.n
&ferva fcces fecundas.
De
tertia
^qua.
5).
aliampartem fimilitcr ad parcem diftillabis ex qua fic aquaaerea, qua; fufpendirur infcreno loco, ut fupra didum cft, per annum.
,
TErtia
quantum
aqua
fic ftt.
Recipe
plumbi
& dif-
De
folve in tanta quantitate aqua: dinblvcncis,

tibi bcne vifum fucric in digcftione de H. polteadiftillaperfiltrum,^ dimittcfxcesprimas.quia nihilvaknt. lôftea diftilla aquam per
Compofitione utifiore (^ kziior^.
^ JQ cum
sc
lutis
autcm compofitio ifta levior & melior aliqua compoficionc,hoc cft,quia diiio,
metallis
Princeps Illuftriirime
akmbicum
<^""''3S'
ni digeftione
deH.
&
f quaiibec
ferva fxces fe-
aquarum divifa in duns partcs. Tu rccipe quiiuam partem illjrum duarum, quas fecifti de una aqua
in fpcciali
,
, & illam mitte cumfnis propriis ficibus quas rcfervafti ex diftillatione alembici Sc punffimi de Cornuvagla , qui cft in domo fororem hujus partis.quam cum fa;cibus fumpfiAnglia:, & diiVoIve ipfam in tanta quantitate aqu.T, i\i , diftilla limum quod idem , quod liquor proceju.mtum tibi bene vifum fueri': in digcftionc de H. dens cx duobus corporibus , fcilicec aqun &: fafcidilUlla aquam per fiUrum , Sc de fxcibus ne curcs; tius qns eruiic fplcndidiftim* valde. Et frces poft ,
De
quartA Aqua.
fic
QUartam
aquam
facies.
Rccipe
5).
ftanni
diftilkcio-
Lib. II. Sea.III. Subfea.

diftillationem remanebunr in fiindo cucutbitx. Ponas iincur limnm ipfuni in ampullam cum loiigo
fcripta;
V.
,
787
colio
&:
ftindo fphxrico,
&
claude forticer
oriti-
cum quodam cium cum maltice vcl olibano , limum (uoradifufpende , ticer defup.T corio foi fium iii loco fercno per unum annum incegrum. Dii iique limum prardidum pofuerisin loco ftreno,
&
&
rotundum vel triangulatum ve! quadrangulatum , ficut placuerit. fct in ipfa mole cerca cxiltcnte, navigando in vale aqux terrcflris per fpjtium quintx partis hor-a- quo finito , vcrte modulum iH. capc lapidem cum forcipibus aureis vel
:
Tunc
rcvcrie opcracionem ad aliam partcm aquarum. igitur clariiTimc Princt ps , recipc i'a:ces nacu-
ralcs, a quibus refoluci funt limi prardicli per fublimacioiiem, de illis micces , quamlibet parcem in parte fua fecundum fuam propriam lpt:ciem in quadam vitrea ampulla cun) longo collo in longitudine duarum palmarum , Sc cum fxcibus mifce
:
argcntcisdeauracis: &factaliter, quod luperficica lapidis tangat aquam indurativarn , & ftet fic per deinde excrahcs molem cetresdics auiolem , Tx , iiiqua ell aqua xcherea indurativa per virtutem aqu.T terrcftris in fimilitudine gunimas. Prin-
&
ceps illullrifnme , inforinatio omnium lapidum fcilicct fiprccioforum eftuna, & uno modo fic ncm fuorum colorum accipiunt ex pallione divifatum materiaruni quoufque fint tcrniinatse per reftrvafti qua: virtutem ulcimi formacionis quam lapis accipic aliam partem aquarum , quam quibusrefoluti funt vero aqux forores illarum, a per virtutem ignis communis in propria forma ficut ampullarum didum claudc i.v oriiicium , fub coafervatione fuarum virtutum operacivalimi eft fuprd. Et poll hoc fpelias illas in quodam rum. Cum ergo ipfam molem extraxcris excra qua eft induantro terrs in profundo unius palmi cum dimi- vas , expolia ipfum lapidem a ccra dio A: poiias circumquaque aliquam rem taiiter, tus , & da fibi decodionem arteticam. Sed prius conqubd Ijpis non noctac vel aliqua res & ftent dimitce eum ftarc per crcs dies in umbra, de tinuabis igncm illum per novem dies in Vere, Sc ibi per unnm annum inicgrum ficut diximus aliis quippc raliccr componcndi func lapides Phiioin yEftacc perj. finica ifta decodione , da fibi de,
&
fopliici
elt via ad unum & ad aliud nifi majorem fublimationem nacurs, & univcf faliorem quare ex eo quod lapides philo,
cum una
quia difterunc per
quse arcatefis, per conditionem tem, poris antedifrti. Dcinde profcquacur decodio, qux fnlfur dicicur per quinque dies concinuos , dcinde
codionem
fopliici
corrumpuntur,
,
&
veracicer alcerancur quia
individuaq:ia:dam in alcero indigsnrmajpri fublividelicec uc lupra in prafiica diximus: matione ficuc enim de una aquaduasin magifterio fecilli,
fic
trahcslapidem tuum perfedum cum omnibusvirtucibusei pertinentibus fibi per natnram attributcccris Princeps Screnifllme tum. Dum vero pradidas dccoftiones fcias quod lapis ftare de,
, , ,
aeremin bet in vafe quod perfefioriivri cujus figuram in, mifcendo fic tancum ferius demonltravimus. Scias igicur, quod omnes iqualc & ad pondus , ignem & terram tria alia fed cum O. dccodioncs aqualicer exhibcntur omnibus lapificut omnia , pondcre de D. in mix- dibiis, prster adamanti cujus dccodio longior fic pones O. P. D. & P. rairces poncs O. quod dies per 6. digcftione de H. fno vafe iii in eftratione fuxduritiei: virtutesenim illorum po, ta qaibus finicis, deinde liquorem diiroliitum alias nere non curamus in praefcnti compendio , ciim inrefolucum refolutione ex O.P. D. ponacur in cur- tentio noftra in prifenti compendio non fit nifi tantum ramcii cubica alembici cum fuo roiiro rotundo , & pone tradare de illorum compoficione in digeftione de H. pertres dies: deinde excrahe, fufficit tibi quod omnes fecundum iftam dodri& pone alembicum & diftilla alias, fublima linam co npofiti funt tantx virtutis ficut quos namum defercum in digc-ftionede I.ufquefices fint tura produxit , & eciam forciores & plures virtuficcx & limum in aerc fufpends in anipullam cum tes func habentes , quam naturales ut experti fucollo longo quam ftare dimiccas per unum annum mus. Et facis de virruce cnjusHbec plene tradaviincegrum. Igitur ciim ifta compleveris , recipe mus in noftro lapidario, quem fcimus ribi misaliam partem aqurc quam refervafti qua: eft foror fum adomino regc Eduardo Anglicorum illuftriffilimi fufpenfi & ponas illam in confimilem ampul- mo. Ideo hic in fumma brevi de aliquibus tMdalamcnmlongocollo, & fupermiccasomncs fxces, bimus hoc elt de illorum compoficione, ut com'; ex quibus limosdiftillafti , &: claudc orirtcium am- pendiofum reddamus , & non prolixum. ficit de lapidibus pretiofis diximus, & pullula; in profundo fpclias iilam etiam fimiiicer in horto Comfofilio Adamantis,
confimili in akero facies
,
.
didum inregrum, annnm unum elt & COmpofitio Adamantis fic fit ex natura argen& tunc habcbis matcriam aptam cum fpiritu lubtiti terminati m naturam lapidificam. Recipe Et tan11 ad componendum lapidcs philofophicos. ergo de aquaargenti terreftri, & pone illam in tum hoc quod diximus fufficit Princeps modus vafe induracionis ad indurandum , & rrsicte intus compoficionis aquarum per arcificium cum qui- molem terream pcr temporis fpatium fupradiSum.
uniuspalii.icum dinjidio,
,
&
fac ut fupra
dimitte
ibi ftarc
per
bus formabis ncriufque lapidcs fed quia ad pr^fens non fecimus compoficionem lapidum philofophorum , ideo revcrcemur ad prsfentis compofitioncm quse eft de compofitionc lapidum pretio:
Poftea mitte de aqua aerea in mole , in qua formari debet diftus lapis. Poftea da fibi informatic-
nem
umbra pertrcs dies, qux eft piima informatio , quando aqua aerea fit gumma vircute fpiriin
forum.
rusaquxcerreftris. Poft vero adminiftra
fibi
aliam
informacionem, qux fic gyrando moiem cum forDe C/irbunculo. cipibus argcnci deanrati vel de auro fcilicec illud, alicer, quod l.ip s CArbnnculus eft rcx omnium lapidum , ficut quod eft inferius ad fnperius ibiper tresdies &ftct induracivam aurum eft omnium metallornm unde fitu, tangat aquam in Autumno ^ftate in forcem adfolem ]'rincipum SereniTime , vis fpfum artificialicer continuos penz. quo Hycme in des fcx ver6& Vere per componere , quod ica fit , & plus virtuofus naturaqu^ dicirur digeftioncm , per cranfire fado idurativa, fdc quam i li: recipe de aquacerreilriauri Optatefis,per dicitur qua: aliam per ipfum Optefis, vafc, pone in & fepeliifti in-ra perannum, & fupra fcripcum eft (k, lapidibus quod ;it faSum ad modum unius tigura: inferius tempus , quod Philofo. VuH 4 Tom. I.
:
788
philofophicis.
Bibliothecx
Chemicx
,
Curiofae
Scd iii digdlioiie . qiiae dicnur Sulquia llecpcrquatuorauttiesdicscounmios, fur, lila dide magis iudiget iadurarionis rarioiie fux-
dies coniinuos ad fortem folem in itftate , & 11 vcre & in Autumno pef fex diescontinuos , in Hyemeper 12. dies: quia iftis hnitis, extrahc lapidcm
gcftioue
quam
alii.
Ifte lapis (ic
compolicus
o;n-
induratum
nibusaliis
eft folidior. Eft
euim
taiits rolidicacis,
,
, fac ipium traniire per trcs iutormationes vel decodtiones.ficuc de Lapide philoloplio-
&
quod ferrum uec

narurali.
ignis ipfum dividerc poccil:

fuje
&
Hc
rum diximus
,
racione aUitudiiiis
nacurx,
&
eil
vircuoli.or
in pradtica fua , & per intoimationcs intcllige decoctiones trcs prima dicitiir Opfecunda Optatefis tcrtia diciturilultur , u-C teiis fupra cxplicavimus. c
: :
De
BaUJIii).
De
Alax eillapis, crcatus fcu generatus ex duanaturis duplicis argcuti vivi xquahtcr mixtorum, fcilicet ex aqua acrca argenci , & ex
Cemôjitior.e Eliotropia.
aqua aerea aurl (imul compofitis in molc fua, pone ad iiidurandLim ia aqua iuduraciva argenci , & in aqua induraciva auri linuil mixtx xquahter deindc, quod fequatur fibi per iitastrcs digcilioncs
:
ex unamec natura , de qua coiiipoiiitur Lxmiraldus & pcr pondus& mis:iones aquarum iUius. Sed anrequam aqua cupri vtniat ;kI pcrfeCtam indurationcn)
111
ELiotropia componitnr
fcu deco6tioiics
phorum diximus.
ficut inco(5tionc lapidis phiiofoEt tenendo proceffuin licuc in
compofitione carbunculi , alias nihil addendoin procelFu compoficionis carbunculi.

btro. De Sapph
argeiul& vivi , aqiiacici icilicet ex 2qua aerea arpondcris parte ex aqua aerca Itaani in quarta & argcnti indurativa geiui , & fimiliter dc aqua niduponderis prxdiai dc aqua induratiTa (tanni ratumin mole cerea , & decottis, ficuc de aliis
SAi^phirns componicur ex
diiplici
natura argenti
itaqnodfit albugo capies niolen; tuam cuni forcipibus ab aqua indurativa , & mittefuper aquam mcdia: induratam 4. aut 5. guttas mininias dc aqi.ia aerea fcn i , cunc molem lumes cum forcipibus argenccis , tk. mitte in aquam sudurativam p.r unam parcem hora?. Poitca excrahe illam , & pone ia aqi.a iiiduracivs pcr unum Crtdo in Deum, & unum i)alve n-gina , & da libi induracionem per tresdiesad folcm forceni inaqua terreitri Exmiraldi gyrando molem , ut dc aliisdictum eit poflea extriihe illam a cera, & da Cbi intisrmationcs , ut diximus dc Exmiraldo.
Ipiiiitudin; licut
:
:
De
Cempofiiiorje Camaphei.
eft liipis
.
C"Âm3phciis
gri
,
habens colores multos

funt albi
,
didum
cit fupra.
^& mulciformes
&
alii
quidam
&
alii ni-
rubei
&âlii inter
nigrum
&
azurium
De BaUndwa
Upide.
ferri
&
album
:
ficut calcedonii.
B
^
.-
Alandina componitur exargento vivo

efi:
.
&
-^
!
habet luam divifam naturam

pofitione
led intec
Et quodlibet iftorum virrutem in com, &

lapidarios rnbcus lau-
fulfir s luirurib
, o ,.,^ -,r^ &converlo (.uintii innaturamaqui aere^ decocto oc ucujwiu iguits refpiciens nacuram argcnci vivi & quia nacura eftexacrc ideo rcllringic fanguinem. Rccipe ergodeaquaaereafrri, & imple molemceream pofl virtutcm reftridlivam acccptam & indu,
boni fccundum fuam , ' propriam naturam. ^c Et albus compouitur ex aqua aerea argenri, & ex aqua aerea ftanni & ix aqua aerea plumbi arqualiter mixtis pofitis ud indurandum in molem habentem figuram hominis in aqua indurativa argenti &c ftanni per aequalia pondera. ra illam inaquaterreftri reitridiva ferri & prolcRubcus vero coirponitur cx aqua aerea auri , & qucrcper informaciones fupradictas. aqua acrea ferri arqualitcr pofitisad indurandum VI aqua terreltriauri, & in aqua terreftri ferri mixti De Cotnpofitionc Turchofe. per xqnalia vel pi^tcH componi ex aqua aerea argenti squaliter mixtis ad induiandum in aqua inaquaduarum TUrchofa eft copofica ex nacura durativaauri .\ argcnti. Item nigcr componitur Rereilricitivarum. rum acrcarum & dtiarum ex aqua aerea plumbi, & cx aqua acrca argcnri, & 3. Vcneris & 3. cipeergo 5. quatuor aqux- acrex ex aqua aerea auri indurati in aqua tcrreltri pkimaerei Saturni & pone ad inJurandum in mole cebi per pondus prxdidtum. Poli:ea pofitis ad folem, rca in aqua indurativa Vcncris mixta cum aqua
.,
colbris rubei valde
&
relplendet racione
1
omnes
ftint lu
darus
eft
fcd uterque
tetTcllri
ris
,
&
plumbi per pondus didarum aquarum aeda iibi inforaiacioncs aliorum lapidum.
& quod
cranfeac per
omnes
cres informationes.
Quomodo
compoiiitnr Topazius.
De Compofitione Exmiraldi.
EXmiraldus componitur
fcu generatur
,
ex una
naturaduarum aquarumaerearum
,
& duarum
aqua voquantun , terreftri argenti quod videas doncc cupri, terreilri lueris de aqna habeat intenfum colorem vel remilium fccundum quod volueris, ocponc prius molem ccr^ inprorcftrictivarum. Recipc quot parres volucris de
& cum
ilia
mifce
narura duplici argenfpecicm aeris. Recipe ergo aqua.m aeream auri , & mifcc cum illa quartam partem aqux acrea: ferri & ponc in molcm ad indurandum in aqua induiativaauri, & fac ficut de aliis diximus.
TOpazius componitur cx
ti
vivi redufti in
De Compofitione Cakedonei.
priisaquis terrettribus per fpacium qiiinta: partis horsEut mclius impleacur virtute indurativa, prius imple molem aqnx aerex cupri , & ponc ad indurandum per unam partem horx. Iôitca vero gyra
rAlcedoneus
^^
&
compop.itur ex aqua terrea ferri, ex aqua terrca argenti mixtis xqualicer, Sf

luiiie
pofitis
fcrri,
ad molem ad induraudum in aqua terreftri
&
mixtae arqualiccr. Et
quod
alii.
tranfeat
molem
u:
didum
eft
de
Carbunculo
taliter
per orones tres infonnatioes Ccut
quod aqui
indurativa feu tcrreftris tangac aquam dmiicce Ilc llarepcr tres aefcaiu coaselacam,
&
De
Lib.
De
U;
Sedt. III.
Subfe6t.
V.
7^9
re, nepulvis tangat ipfos lapides. Et ftent ibuifCompojiiiofje Berilli.
fubftantiaduplici argende aqua argcnti aerea > vero eft una ti vivi & aitera de aqua aerea ftanni , qux ducuntur in imple molem aeris natura mixta êqualiter ,
:
BErillus compoiiitur ex
que fint bene ficcar. Ht pcr hoc, quod brevitcr diximus , elucidatur capitulum in ceftamento noftro^
in noftro magifterio, fteafiet arcificialicer
quodincipit, Prastereapo-
&
ni.
tuam uc induretur in aqua terreitri argenGi & ftaDeinde da (ibi informationes ficut dc aliis dixi,
&c. Et poft larum dcficâtionem tu accipias unum filum auri longum & mitte illutn per foramen margaritatas
, ,
modulus de auro & quantiformationcm margaritarum & il-
rum
& caveasquantum
,
fiierit cibi
poffibile
ne
HIUS.
De ComPoJitiofje PerUrum.
illum tangas cum manu , nifi cum qiiibusdam forcipibus argenti deaurati, aut de amo: dum vero fic habueris habeas quoddam vas viircum fa,
COmpofitio
rex.
perlaruin
fit
cx fubftantia
triplici
6tum, ad
modum
ovi
galliiiae
&
cavillabis illa in
,
argcati vivi converfse in fubllantiam aqui ae-
Recipe igicur aquam acream ftanni , ^ aquam aercam plumbi , & aquam aeream argcnti scqualicermixci , & iadurctur in mole cerea & aqua induraciva ftanni , & ia aqua indurativa argLnti& plumbi mixtis acqu.aliter, &: pbfl: tranfeat pcr informatioîes, quasfuprd dixiiuus,
utiaque parte. Illud , quod eft intra debettflfi^ depofitum. Item, ponas margaritas liifpcnlas pec
filum auri in aqua limofitatis , quam per noven^ dies pofuifti in digeftione de H. taliter , quod fub-
mergancur
in
aqua
&
ftatim [lone coopertorium,
& dimitce fic
ftare ipfas per
duos dies naturales;
De Compafuione PerUrum per aliam viam.
quibus finitis, extrahe margaritas tuasde vafe illo, & ponc illas ad umbram , ubi illas bol noi^ tangat pcr tres dies naturales. Dcinde adminifir*
fibi
formationcm Optafim hoc

,
modo
TuPrinr
filo
PErLrper
aliam viam compoiuinturfic: Pulveri-
f.iprobas miniicas inpulvercm fubtiliffimuir,&

dilfolvc eas in tali
diifolvilU fuper
di6t;>.
,
ceps Serenidime deinde mitte in
poiies tres probas in
auri,
unam
teftam ovi,
,
aqua , in qiu argentum vulgi digelhone dc J. poiiendo dc aqua
qii.E
modum cujusdam tcla:. Ht ilta tela, Princcps Scrcniifimc, eR forma transparensperlarum oricncalium. Ec per hoc quod diximus , elucidacur illud capitulum nofi:ri tellamenci in parce illa quse traftat de perlarum confedione, quod incipit, ORcnfio virtutum liquoris exuberandi. Iten , pofti^juam fcnties quod margaritx liqucfa, , ,
medii digici limoficas ad
natat fuper margaricas in groffitudine & poll folucionem nacabit quxd.mi

,
omnes tres margaritas vel pJus quanticatcm. Deinde aliasfecundum quantiiatem ovi quam voluerit fub fe continere ponas vas vicreum vel ovum & fic deinceps , donec ordina, ,
qux cooperiac fecundum illarum
&
,
tasfuerinc. Et
re ilUs
fic
fi fuerit tempusiftivum mitte ftaad folem per tres dies naturales. In vere
,
& autumno per fex dies in hyeme per novem. Sed nullam decodionem Obteticam , auc Obtatentam confulimus tibiin hyeme alicui facere, & qualibet die gyrabis unavel vafa fupradida
vero
6tx funt intus
aquam M.
fcparabis
aquam cum
li-
niofitace margaritarum
in vafe altero inclinando
niliil de ficibus vadat aqua limoiicatis. î vero cum aqua limofitatis fuerit aliquid de fjrcibus , cola ipfum per pannum fericum beiie mundum: pofi hoc pone aquam illam, in qua limolicas periarua'1 in ampulla cum longo collo in digeftioue de H. per novem dics, quibus tranfafitis , fict aqua illa cum limofitate metal-
vas fuavicer calircr,

cuiii
quod
detribus in tribus , hoium quippe finicis diebua.;;;^ trahas margaritastuas ,deinde adminiftra fibi formationem per tres dies Inlfulderh ipfis pofitis in vafe, quod dicitur perfcftorium: quibus finitis, ponas margaritas tuas a tripode Athanor, & videbis, qua: nacuralibus non invidenc in omni pericdione, tunc utere illis.
Alia Compofitio Margaritarum.
confimiHter facede conchilibus inventis in ripa maris qux colores habent muicifarios , quia qu26dam func albx , uc perla: communes ciim colorff oriencali qugdam crocci ad modum auri puriffimi fimilicer colorem habentes orientalem. Alia vero cum colore brafilii habencia fimilicer coloreni orientalem. Potes igitur Princeps llluftriffme, componere perlas tuas de quibufvis conchilibîs. Et perli erunt illorum colorum , de quibus conthilia erant de quibus fuerunt compofitse. Fitqu^ pulcherrimum operis exomnibus iftis. Non vidimus vero partem in qua ifta conchilia fupradida reperias, nifi in Cypro prope civicatem Famaguftx &c in regione Portugalia: prope civitatem Lisbon,-E in ripa maris. Et in qusdam villa Anglia,qu^ dicicur Conilla, &inalioloco, qui dicicur portus Sylvenx lifque ad fandum Vincentium de finjbus mundi. Vidimus enim pmaia iOa duin ad Angliam tranfimus , propter incercedlonem dominjl Regis Eduardf liluftriflimi. Ergo quse omniatibi dir ximus tam de Philofophicalibus lapidibus quani de virtuofis vel pretiofis iapidibus iufticiat caufa
, , , , , , , ,
li
tocum unum corpus. Htperhoc elucidatur
cap.
nodri celtamenti, quod incipic , Qnando tuneuroi cell diiles p.irles efi pajl.i btmcjiicram liejuefaiies per la virinte de laqnet. Pofiea vfro habebis moles tuas ex auro puro vel ex argcnto deaurato a parte inceriori quod ad fimilicudinem cujufvis margarics formatas fore. Et confimilicer baculum atiri
,
autem iftam fabricationem SI re volueris
vel argenci deaurati
&
fac
quod omnes moles

fi
in partes duas divifi finr. Ec
moles fuerint ro,
tundx , vel quovis modo alio fadar , & indiguerint foraminibus perforabis illas partes moles conjungentur altcri , & imple moles tuas de pafta pulquje rem.anfit de aqua limofa ita , qupd veris utraque pars moHum fit pafta plena, per foramen molium micces unum filum auri >: fic facies omdimitte ftarepaftam fic inmolibus fuis per nes num diem nacuralem quo tranfaQo , ii vides, quod moles polTunt dividi a pafta , trahas grana & fi non dimicte ficcare dum posilla a molibus fis grana ilia extrahere. Cumque grana illaextraxe.-is a liiolibus jam di6iis, ponas illamaddefic,
,
&
caadum
in filara
marmorea,
vel
inquadam
filara
vitri, velaiiquare vittea, quz fit ampla &plans. t cooperi cum quodam vafc vitri, Yel cum aliqua
brevitatis.
Et quia doSrina
qu tibi
tradita
eft,
poces
Bibliothecx 700 ^^ .^rvirnmnoncrerecipiendocolorem P'"rcSueSsTto

,
Chcmicas Curiofa^
aquam ardentem
in balneo
,
&
iHam reaincabis
q-"^3:
Sere r^" tacerc & tunc
K^^^^^
-
de aquis îp
b^^
diverfis lccun-
Princeps
fi- phlegmate rlc. Quod cognofces quando comburit penam licn propter lu. ardorem quod facies in quinque vicibus , quandoque
Epiftola.
IlluftriiTime ifta
,JJJ
?nveni
ver^
compleverfs.
r^^^^^
NoU tamcn
fe-
agites naflinare.nccaboperecefl-arc. Non enmi pronaturam divifetitis fi Et turampropter minas. optas. Si quam tibi, dabu plus pter minas operari * ^ rationem, qua: fcu-c ranu.icui.qua: ninttrinime vis icirc ..n<: Illuftriffime Princeps vero n aqTu Iiuis doarn.x tan?am q :rnatu" 1 pcr artificium de iUarum natu-
claulula. tuo lUuftnfnmo patri milTx , vicecontingerefolet. lecunda :Ethoc ,n d.cit qu. & in canonc qui incipit Multi arbitrantur ufque ad feptimam redificari.fed dico tibi quod ter furiicit. Ht cum habueris talc fignum , dividas illam ia duas parres . & unam partem ferva pro creando
:
lioo"'
lliJiii
liilll
menaruo
terra pcr
hlet virJS^^
ut
parte ifti lapides , ut ilh ra componunru ex una Ex akera DotenTre .Tn virrute (Int naturales.
aUa parte abftrahas animam a dicam . fil. modus cit. quod tudcftules phlegma quoufque mancat ad mod.n, picis hqu.d^ S. tunc pone fupcr .!lam de
.
& cum
modum quem tibi

:
m\
SSro
qu a
fatis
prolixe tradavimus in parte
maceriam tr.busdig.t.s, &beneclaufo
vafe
pone
Sdmaadfaciendamrationemhujulmodi. Etfichanoftra intenon^n um complementum cum nifi praftica fit non tio in pT4nti compendio
Ks
nudl nuaa
eft triuuspcradjuvaminc qui theorica nitui ^ >... ^ :.. peromnia rcgnans eflentialicer , fonaliter, unus fa:cula fxculorum. Amen.
&
.
FinH Cmpefjdii Anima TnfjfmtHAtioms

Artis Mctallorum.
balneo .n d.geft.one per fexd.es, poj-^ Hea delhUa pro fikro .n c.ner.bus cal.d.s totam aquam .nqua cft an.ma, poftxa auge igncm ahquanti... & abftrahe olcum &ferva. fct poftea .nfunde de alia aqua ut p;-ius, &pone in putretafc.onc per fex dics uc prius & pollea deltilla pro filtro, in cineribus ut prius , primb abftrahcndo acjuam poltea oleum , & fic continua magifterium per eundcm modum , quoufqi.e extraxeris totam animam a terra. Serva illam quiacft aquaanimata ferva oleum pro tindura. Fili per hoc elucidavc
:
"^
tur liber
Artramentorum
in illa parre
qux
dicit:
lllam
Vik in
dii
Anim^
fequentiins aliud hujufce Compen-tranfmutationis Metallorim Artis

;
xemplar
in
quo paytim
aliis
lerminis
par-
divide in duas partes ; Et .n illa qua: ^^^^^ ^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^ procinttura, ......u.. , ^ in libro ..u.^ uuu,> , Scrvaoleum & ,.. Lucis dicit ^ mercurionuTi. Poftea cerram ficcam & induracam in vale brtie claufo fuftiacns igncm poaccipe ,
aquam
&
timfiiJiHS omnia continenmr.
Testamemti Novissimi
Raymundi
L
I
ne , Si da fibi ignem calcinationis quoufque terraalbefcat. Fili in Dei amore rogo noli hoc fecrccum revelarc. Terra noftra dealbata & fal depuraciimper ingenium arciftac. Ec per hocelucidatur claufula libri Lucis Mercuriorum , quj inciCaicina per duos dies cum igne fublimatiopit dare aninis. Et fuper talem terram dcbes fili mam qus cft in aqua refervata. Fili modus eft ifte.
, , : ,
Lullii
Majoricani
dtcati
Rcgi
Carolo
B E R
venifti
,
Accipe terram albam & depuratam & fcias pondus & pone in vitro, & fupcr eam infunde ofta,
vam partcm aqux
animata; va(e opcime claufo,

,
Rl
M F S.
,
&
pone
CUMadnos
ceps
evit
,
in rali cafu
,
&
ac Prinmorcis arciculo valde quidileaiffimefili

ce
quoufque videas fpiritum condenfarum ardencem in balneo, & quoufque fine phlegmate fit. illum reclificabis Tunc fi^)erpofico alembico excrahe huniiditatem
in
,
balneo noftro per tres dies
pacernam & anciquam quam per dediamicitiam tui pacris illuftriltimi , incelligerecuperacam incerruperam gnationem rem. Ideo , miCarole dileae, te infilium fapienX\x dileaimmum uc fidei cacholice araphacorcm cligam Ec uc rcbel es ejusdem facrx fide. expellere potfis . & a ha alca peragere , c.bi "?agiftenum pernosmulcislibrorumvolum.n.bus,fubph.Iofophica occulcacione diffufum , clarc , compleceque
fine guftu
eft in
anima mca
cum a
quia anima amplcxajta cli; fpiritum qui ca parte. Et per hoc clucidatur cibi capuc quodeftin libro Lucis Mercuriorum, quod incipit.
,
Unus fpiricus incrac aiium. Ec imbibe fecu.idb cum fepcima parce aqux animarx & digere:
,
-îus
^^^^
o. j_n.:n:.i:.-deftilla humidicaccm. & ^. ^^ ^ ^^^^^

i
._
nr
Tertib imbibas
.:\
:i
j^^^.,,^ ^^^_
.
^^^-^-^^^J^ ^^,15 imbibas
cum fcxca
parte
&
di-
humidicacem. Ouarco infunde -^. => quincam parcem aque animaca: , uc fupra. Qiiinto tradam. Ec tameneaquq tibi dcclarando dixcro, des quarcam parcem , & digere uc fcies. Ec conciex parce fummi Creacoris admoneo, uc cam fecrece nua cum quarca parce femper digerendo & abftraquam poceris recineas, ne chefaurum iftum indi- hcndo humidicacem , quoufque cerra noftra fit gnis difpergas , & Deus judicium a ce depofcac. prxgnans & alba. Fili per hoc elucidacur cibi caAccipe igicur in nomine fandla: Trinicacis & iterna: piculum noftri Codicilli inriculaci llluftiidimo paUnicatis vinum rubeum , quod liquorcm lunariae quod incipic Partus noftra: terraf. Fili, cri tuo appellamus , & nigrum nigrius nigro vocamus. li- fciasquod iftud caput eft generale ad omnium fuli per^Tioc elucidacur ribi ca|)iculum libri Hercurioblimationem Mercuriorum. Tunc accipe terram rum , quod incipic Tu recipies de liquore lunarise prargnantcm , & pone in vafe fublimatorio liicaco quancumvis & in principio noftri accuracorii. & bene claufo in igne tercii gradus pcr viginci Recipc nigrum Qigtius nigto , & deftiUa cotam quacuor hocas & fublima purum ab impuro. Ec
deftilla
.
&
fic
Lib.ii.
,
,
Sea.iii.
claufo
Snhka.,y.'
iioii
:
,
79^
(7ch:ib:his, fili vcgeLabilemMercuriiim fublimatuin clarum rcfplcudencem iu fale inirabili. Fili, fcias qaod Philofoplii & nos appellamus id propric , fulphur vcgetabile , fal armouiacuin , fulphur tioibuiTi fulphur aarura* ,.& ctiamrnulta alia
, ,
apcrie:,do illud quoufque beOc infri" gid.itum fueric quia cum lcnleiit 'acrcm uiHce-
noniiaa imponimus fibi. lili cum D J adjutorio illud iulphur p )teli: mirabiliccr accurcari Ec niodus talis eil , quod accipias picem noftram liquidam, illam pone in cucuibica in igne ccrcii gradus , & excrahes oleum quouique licca remaneac tcrra & combulta. l-ilicalcina, ut tc docui , &dcpuratcrrain n , (ic fepara fal ab ca , & iupcr iliam da quar<S>:
ta uparrem (piritus qui cil inlecunda aqua & digere ut (iipra cxrrah-*ndo pollea humidKatem. Iterato da qnartum partcm, &digerc, & cxicca ut prias quoufwjuc cerra fit przgnans. Signum erit quod amplius nil deilillabic. Sublima uc prius 8c
, ,
mabitur terra calcinata 1 unc cxtrahe (inuil ci.in aqua quam refervalli , poftca deltilia aquarn per. alcmbicum cum fale , ik fcias pondus (ecunds ccrrar dcalbarx , idem , falis abllra.-ti. Et ponas tantuniiuipond.iis dcfupcrde ;iqua (ervata ut de illa quam extraxilii a falc, Et digcrc pcr dies qumquc iii iimo vel 13. poftca extrahc h.iniidiratcm l'cquciido rcgimcn prsdidiorum vcgctabilium , contmu.<bis totumillud regale m.<)g,fteruim uque ad 8. vices, poilea diilolvc in B. & congcla, & ice-
&
rum diMoivc
~ congcla Sc continua ulqi.e ad quiuqueviccs, & habebis fal herbarum vtgctabi-. lium acncntium. Ec hoc quidem fal quodcunque' fic vcgecabile cxtiaduma \inavcl a perlis appellamus fal cartari vel lal nicn. Ec hoc incellexi&i
,
,
h.jbebis vegccabilc fuiphar
mundum & purum,
&
ejuldem vircutis cum primo. Fili cum Dci timore moueo , nc hoc excellcnri.Timuna accurtamcncum 'alicui reveles. Fili fpiritum aqnx fccundcE dcbes
,
musfieri in arcemjgnacumdiximus, Calcina fsces vini vel cartari, & in-bibe eas cum aqua vkjb
redificata
excrahcre poft dcftillationem pri.na;
&
& acuta qinnquics , qnia ilK-c calcinationes nihil aliud funt quam dJiillationcs , pcr
hunc nôduin augmentabis
vtoctabile vini & hcibaruncum lua propria aqna. hi dc hac acuicione& perfcciione âlde locuti fumiisia hbro iucicylaco Lumcn artis tno iiluftrilTimo pafal
,
memora-
&
&
pcriicies
re qnod rettificatur rettihcatur a. terra teira , fuper ce: ram dcalIbaram. f ili , pcr hoc eluci Jacur cibi capiculum
&
nodri Apercorii quod dicic Pr^rpara terram cum aqu.i fecunda & aquain cum tcrra Ec capuc no: ,
ftri hbri Expcrimencorum quod incipic ili memorare fecuodam animam cum fccunda cerra commifcere Id fic cum fale extrado a ccrra dcaibata per c.tlcinaciovicm. Et cnpuc quod incipic Fili. dcs fibi qaartam parrem anima: fecundx. Ec caput quod incipic: Fili illam propjrcionem concinuabis cum quarca , ufque ad ultimam prignacioncm ccrr.-e.
: 1
:
dicacum in cap. quod incipic: Fili acuitio &perfccboillorum laluim fic cu aqua lua. c de hoc iiitellexiinus fcilicec in cJaufuIa noftri magic.t: qus dicic Acuas ciun vegctabilibus ptrtitri
, :i
i :
ncntibus qux fuut apiu o

vcgecabilc.
lio
fquiila,
&
menltruuiTi
'
Diximus tibicum revelationc& auxificicndi veger;ibi!ia
Dei
omnem modum
claufula Arcis macrimonialis Ec (ale dopurô anima iecunda cum proporcione quirca. Fili fic macrimoniu'Ti & vegecabilium parcus fine dubio, quod preciofum eft. Etiani nokimus te igaorare quod argentum
Fili elucidacur tibi
quE
incipic
&
phura uoftra five argenca viva,- cum dcciaracione omuuim capiculorum ad iila pertinenria. Nunc
cum auxilio Dei ejus qui e'l trinus & nnus elncidationem menftrui vcgccibilis abhisfalibus def,
vivum vegetabile nolhum , poceris in alia materia a fua ininera excrahcre. Fili per hoc elucidatur capuc tertiiLn noftri Apertorii , quod incipic:Efti>: alia maceria abftrahcndi argcntum vivun. Fili modas ell qu~)d tu capias hcrbam , qu.E dicicur porculaea marina ? apium &: fquillam, euphorbium piper longum & chclidoniam : &
,
,
ctndencis cibi dabimus. Ecfili, modusclt, qnod accipias ill.im parcem aqua- quam cibi prxcepimusfervare pro acuicace menllrui vegetabilis: quod nihi-1 aUud eft , qnam aqua ardens fumme rcttificaca , & illam ad ha:;c modum acues reduccn do fnper mcnftruum. Fili R. de fulphnre vcgeC:ibi h quod fecifti, vcl de vino vcl de herbis ^j.
tii
,
poue ^qua
fupcr infiinde uncias iii. de cibi fuperius revelaca , Sc vaie bi-ne claiifo
,
in vafe vitreo
&
&
ponas unamquamque illarum iti vafe vitreo bene claulb & pones iii igne cinerum &: abilrahcs aqua quam bene rcdificatam rcdd,is per feptem viccs fupcr fsccs, & ponc in fimo calidiiliino pcr men.em cum dimidio. Fili per hoc
,
, ,
cum coopercorio fuopone nacuralem poftca dcftilla

:
in
per irnum
dicm
quod pocerit afcendcre pondusfalis tibi remancntis

fimde^tres partcs
di;fts
,
cineribus quoufque afcendar pnftea fci.*s

in
:
in
fundo
vafis
&
in-
fui
pondcris
aqm
ardcntis lupra
elud.datur caput
trefiunt per
iioftrae
artisrn.atrimouialis
quod
pu-
incipic: Fili argenca noftia viva vegecabilia
ralem
longum tempus. Et capuc noftri libri intitulati, Origo noftrorum argentorum vivorum vegecaijiliu n quod incipic .-Ibftrada aqua poft putrefaStouctn a qaocunque vegccabili vel ab omnibns fimilibas. Et hxc funt noftra acsentia vcgctabilia. Et fic intelleximus cumdixinuis: Acue
,
pone in noftro B. per unum diem natupoltea in cincribas dcftill.s: hc facics tribiis vicibus. 1 unc tocun: fal vegctibile rranfaûmeft per alcmbicum cum fua propria aqua
,
&
&
fafica eft
cum
vegecabilibus acucntibus fciliGct

,
dc
iftii
falibus
ok
non de herbis
Deinde
five
fimplicibus.
Tunc
fu-
perpolico alcmbico abftrahc

reaific.^ fcmcl
aquam
in B.
&
illam
in
cineribus cxtrahe toFili
aqua claraquam fimplex mcilftruiim vocamus. Fili per hoc elucidariir tibi cap. Lucis quo dicicur Fac m'ixtionem cum aqua , pone in balneo & dicitnr aqua clara qnam menftriuim vocamus. Et cap. Teftamcnci quod incipir* Pp"s namque margaricarum. Et cap.illud qiiod incipic: Accipe .'ûam cum qna fit aqua Mercurii vulg'- SiiTiiliter caput quod dicit Accipe aquam ar:
mixcio,
&
&
&
tum un%iorum
tur caput
r,
.
oleum.
per hoc elucida:
uiiauolan non
,
Aoertorii quod incipic FiH a noftra a j-xir contradiaione. Et in r poftca frces qu^ rem.inent lam aqaam ierva lupt-a te docuimus ut m calcinatione calciiw>
noftri
cft
:
,
po'ie in tertiam rc6tificationem. Fili inêêj^-^s t^^-f-am re<aificacionem , qifia tribus vicibus tacimus tranfirefal ciim aqua,&:nonaamm .1^. !rrn.o,^ .r in vulgarem pront fimpiicem intelleximuS. Fili Jhrc
.
'
'1^"^''"^
'
-eft
refolubile
aliorum vegetabilium
Cciligec in vafevicreo
bene
aqua quam menftruum fimplcx & irenftruum vocamns, q :od in rcfolu-vum n-enftruuin percircujationem reduci poteft ur inrcll
,
leximus
79'folubilc
iji
Bibliothecse
Chemics
qualiter in
claufula
Curiofas
Anima
artis
lcxiiuus in cap. FaiSa pei' mtilcos dies. Ec elucidarurcibi qminoJo il!a aqiiadcicnr menftruum re-
fuo loco diccmus. Ec in
rcfolutivum.
ili
iUcipe vas vicrcum,

,
quod
,
fit
vitrum
album &
(alidiim
&
^n vas
mag-
adplus hujus niim S: psie bene claufo Hc vafc Ibluci. ficfiimlicicer ;iieiift ui :5. dicrum fpacio. no ii vel B. in pous; (i^îl & aco
incus libras 4. vel6.
qui incipic.JamnoverisPrincepsSereniffime noRrum vcgecabile meiiliruum elTc acpam claram a phkgmacc vili depuratam acutam cum fuo' fale. Ec inclau(ila qux incipic: Qiiare Princcps Sereiiiffimc alicer mecalla dilfolvi nonpodunc, nifi
,
aniivicncur
cum
nienltruu vegcrabili. tc iliud nieni.i
convertetur in quiiitam clTentiam Et Gloriofam tx odorifcram prxccr mnJum. Qtiod coeuolces quando in fuudo valis vidcbis hypoltafim ad modiim urinx invenis bene complcxiouati, eric clara & rcfplcndcns ut ftclla ca-li. Scrva
i.i
ifto i"nL-
(iruumlic ciatificacum
phi appcllarunc fpiritum vivum
circulatunu Fili philoioqula metalu vivi,
hcac
tk'
acjuam
,
vica- &l
auimani
:
ct.i--iicam,
vcgcra
&
balncum am in loco calido & humido ut fua,.& opcime hypoiWiili prius feparando camab elucidatur cibi cap. in hoc iigillando vas. Fili per ili I rcpuiiiCipic non lib.quincx eilcntia:, quod cjusdemlib. Et in cap dixilfc. tcsme mcndacium quoddicit *i cam pofucris fuper terram accrahcc avcs. Ec in anima mccallorum cap. quod incil'rinceps Scpit Scd tandcm prius tc oportet
,
c(i;
bilcmcuftruum fimumjltcllaiii, dianam ahi languiiicm menftrualcmjurinam alii urinam fublimatani alii aquani fulphuris noltii alii pctram benedidam. Ec ha;c nomina fecerunt errare incipicntes
. :
vulg.ircs.
credcnces
fili
,
ifta
noniina varias fignificatibi prxalle-
re res. ^cias
quod
,
,
in aliis capic
ga:is
intcUigimus dc mcnilruo veg',.cabili circulato ut tibi clare oftcndimus, & lempcrintciicximus.Ec (icfili habesmodum facietJd: nollium vcgccabilc mci.fiiuum, refolubile & reCs:
diiacidatis
renitfime,eam per circulacionem perficere î. in Tcftamcnco cjp. quod incipit Rccipc ij. de G. vegecabili , liccc ibi de mincrali incclligamus
, :
iDiutivun^
cum omnibus
,
capiculis
libi
percinenci-
licri
qLii:<d
fic
per
eandcm
fimilicudiiiem
uc de-
clarabimus fuo loco. iic de hoc incelleximus fieri Accipe dcliqiio incap.Tcft:i'.ncnti quodincipic
.-
re lunarie.
Ec iu anima artis cjp. quod iircipit : Tuin virtute Dci accipc aurum, &ponc in meiiftruo noftro. Et in Lucidario fupra TelTamento
:
Tu i;i vircute Dei Rccipe ibcap. quod iiicipic ipfum in aquam vegctabilern. Ec projice lem,i}c opcris minoris , in cap. fcrmocinali pradTica in quod incipic Modus liquefatitionis cum vegcta:
bilibus. Ec in
ilâ
anima
arcis
in cap.
Quod
circa
bus peropcime clucidatum. Mcmorarc ergo eum cum Dci cirnore & incra fecrecum pcdoris cuiiub poena maledidionis Dci rccincas, Diximu*> tibi. SerenilTime Pnnceps, & charilfimc fili cou poficionem n^cnftrui nodri , & elucidacioncm omniun:! capic. de eo cradancium. Nunc fili dabimusiibi modum cum Yiti auxilio diilolucionis nollrorum luniinarium , procreatione & fublimationc noltri fulphuris, nec non pro compofitione noftri lapidis prctioli prsEdifti. Ec fili modus ^0: quod tu accipias libram i. argenti vivi vulgi & pone in vafe vicrco , & (uperpone de vegecabili menftruo. quod fupcrnatec per quacuor digicos pone in B.
,
, :
maceria noftra. Ec in clauiula ejufdcm capicis quiE dicit: Mitcria noftri lapidis, &omnium lapidum qui per vcgetabile fiunt tam philofophorum , quam prctiolbrum, virtuoforum qui per artihcium fiunc. Ec omnia mecalla elt mcnftruum
,
cotum lolveturin aquam gloriofam. Eleva menftruumper B. lene & in fnndo vafi reinanebic tibi luinen pOTlarum & anima
vclfimoper
fex dics,
,
,
&
noftrum vegecabile
acuacum, redcificacum,
cceli-
ficacum , phicos ic tus a vino rubco vel albo. Ec in Anima artis cap. quod incipic Libcr pri.nus dividitur in partem,
, :
feu lucerna coelica, quod apud i^hilofonos vocacur Mercurius vegetabilis or-
mctallorum. Dc Ivoc intclleximus in cap. Opus margaricarum uc condes. Ec in lib. Lurnen (olis cap. q,iod incipi:: (Jporcci nos cum eo incipere & cum eo finire. Ec in cap- quod incipic Nihil aliud
:
eft lapis
nofter
quam aurum & argcntum

:
&
ar-
&c.
Sed taclaufula cjuldcm cap. qua: dicic mcnpcrpiimum oportet te ScrenifTime Re-x,nooc in
:
gcncum vivum quscria quocidie videmns. Et in lib. Mercuriorum cap. quod incipic Intclleximu6 dc omnibus tam de nofiro quam de vulgari.
:
n vegct-ibile menftruum a morte, id ell atcExibus vini "& phlcgmate extrahere per redificationcm alcmbici. Et in cap: noftri Codicilli , quod Principia noftra confufa in operc nacuraincipic li. Et in cap. qnod incipit dc illa materia. Hic
ftru
:
Theorica Tcftamcnti capice 5'. in claiiquod argentum vivum non valec unum ftcum putridum hoc diximus , quia multum valct. Tuncaccipe talem .iquamgloriolam argcnti
\\\
&
fula qua: dicit
vivi
qui: eiic libra
r.
& mifcc cum libris du;ibus de
humiditas permanens , de quadiximusin Nollra humiiioftro Codicillo cap. quod incipit Et in claupcr totum. eft aqua vegecabilis dicas Efl confolacio fuia ejufdcm Codicilliqux dicic iilcima corporis humani nof|rum vegccabile menllruum coelificacum Ec in iLap. ejufdcm Codicilli quod dicic- Nullaquippc rcs eft qui conjungat nietallorum folutioncm , & reducat ad finem perfeu mincrale fcdTioiiis nifi noftrum vcgetabile
eft illa
: :
menftruo vegccabili ccclificaco . \- tocum fiu una anima cum aqua diflblvcs omnia corpora tamperfcda quam imperfedta pro creacionc fulphuri.s noftri.
Ec fcias
fili
in vericace
&
Dci
fide
quod nul:
lum
nacura; fulphur alicujus
mecalli fublimarccur
abfque ilta aqua argenci vivi vulgi. Modus Recipeanri bene cementati , purificati caicinaci, prouc iii tercio canone quinca.' eflenci.-E, 5 iiij.& ponc in vafe vitri , & fuperfunde menftruo mixto,
&
in
quo
ell
aqua
argciiti
vivi
|iiij.
&
pone
in
nicnftruum. Et in claufula qux dicit . Ponas metalla addilTblvcndum cun aqua mercurii : hocelt, Et cujufcunquc mentlrui. Et in cap. quod dicit removendi omnia extranacuram iila aqua habet nea. Ec in capice quod dific : Circa iftud menftruum in quoeft igais concra naturam. Et in cap.
:
cineribusper
unum dicm nacuralem,
ucbulliac lcn-
quod
fit
incipic
Similiccr ifta aqua menftrualis, qua:
ciim aquamercurii vegecabilisadopus margari,
tarum
c>c
ad particularia hujus magiftcrii
&
tiffimoigncpolteapone JnB.perduosdiesnaturalcs, & illud quodinvenies folntum in hoc rempore , evacua per inclinationem in alio vafe & ferva illud in B. poftea fupcrfundas de alionovo nienftruo quantum eft pondus calcis remanejicis infolurx. & fac bullire fuper cineres per iinum diem, &in B. per duosdies uc fupra fecifti, polTea evacuaquodfolucumeft, & cum alio fcrvaco inB, po,
.
ne.
Lib". II.
fic
Se^
:
III,
Subfed.
V.
,
79^
'
coatinnabis noftram folutionem rcgahc. Et totum aurum fit converlum in qiionfque Jcm, aquam gloriofam. Fili , per hoc elucidatnr tibi
diflblve clauUiU theorJca- Tcltamcn. quje dicit aequa lance librata , & cap. artis tinidamentalis ipap.
philbrophfco pcr unum dicm naturalem , pc.dea ia IcntilTlino cinerc vcl ij^nc luccrna: dcf>illa. Et icerum !upcrpone dc eodcm mcnfiruo
llro B.
t.intum fui por.dcris
quod
incipit
incipit
Omnes
liquefaftioncs
vita:
&
:
in Jibro
.-
de
Confervatione
folutio cft
humanar
aurum potabile abbreviationis cap. cap. \n quod iacipit : in & Sciasquod perada dcftillatione,ri in ea aurum fol-
quod
Hxc
diem ad 10. io pulverem impalpabilem* Poft pons, fuper tcrram qiuv cft pulvis impalpabilis de mcnilnio cUod ab eo puKcic deliillafli. Et pont in digcfiiDnc iii
2. dit s poftca dcililla in cincre tocunvquod poterit dcllillari: poftea imbjbe ut fupra digere in noftro ^. per duos dics j iii cincre
:
ct digere iu B. per unuift et de/f iila in cincre ut priu.s, Et lioc urque vices reitcrabis , doncc ccrra fit convcrfa
B. per
evolare feceris & dcmum in loeo iuimido ponas 4. dicbus ; pcr fe folvctur ; Intclligas ic hi-c folutio ef{: auruin potabile,
veris
,
& aquam
&
&
pro falute humana aurum ditlblvi cum menftruo vcgetabili antequam immirceas cum argcnpro mctallis vctb maximc hue to vivo vulgi lib. de InteniJlo. Ht de ha,c intelleximus tione Alchymiftarum tuo illulfrinimo patri confili,
:
& hoc rciccrabis ufquc ad dcccm viicmper cumnovo menliruo c/ufdcni quantitatis vel doacc toca illa terra pulvis tranfe.:t pcr alembicum fimul ciim meiillruo, Fili , iftam t< rram f7c liqucfaa.-sm & tranfadtam , vocamus iii
dclti|^la
: :
ces
ditum
ris
in
cap.
quod
aiiruin
cum
PoflQu.^m habuetoca fua anima, in lib. Exincipit

.-
pacri condico
cidc-icur tibi
&
:
lib.de Incciuione Alchymiftarum tuo llluftriillmo , argeiicum vivum , &; pfer hoc elucap. Auimas:
artis
tuo
in
p.itri
miflum
perimcncorum cap. quoJ
incipit
Fili
poii-
quod
C!c
,
incipic
Secunda pars
clanfula
qus
di~
,
quam
ill:rui.
liqucfaftionem aliri cum mixtura menEc in lib. Principiorum natui-a: , in capiincipit

eft
:
Quoufquc
fimul
terra tran cat per cuii irenftruo, Fili, accipc
aleirbicum
omncs
i6f ,
te
quod
quoJ
A
>
deffil-
rcfoluto
&
pu.trilkato
in-
lationes in
in vafe
quibus
eft
terra
illa
cipiendus
cap.
lapis
&
ponas cas
in
Ub. Limus
lapidis
vicrco
cum
fiio
aleiiibico
&
deflilla
tocum meiiftiuum ab tis quouiqiic tota terra rcrianeat ficca. Tuac oportet te illam prcrpar;ire, donec fit apta ad recipiendum noflrum omnibus capit. /ibi fpettantibus elucidatuni. Mercurium , id cftiliam an/mam, quam fuperius Quando ergo cum DoJ auxilio ad natura; ful- fcrvafti, qiicm Mcrcurium,qi!em lcis, gloriofum vophur mctallorum pcocedcmus ; quoîiara llne ip- /camus. Etraodusedqiiod tu accipias {iiondus dida tciri & pouas defuper qiiartam partcmdifti raenib fadum eff nihil. Modus efl ille Kli , quoj tu liViii, in quo eil talis Merciirius, Et pon.is accipias illiid anrum fic folucum, & ponas in in baln.-o per fex dies in vafc vitreo optime figiliato : , & dcftilles ab eo totum meaflruum , quoitlpoftca apcri vas &: in cincre rcntilTmo fupcrpotjue aurum fit in moJum cer;e fufs. Tunc fili , vamateriar quje fl:atim fico alembico humidicatcm fuperfiuaifideftilla.Podidas m pondus Teias , fpilTi. fupcrpone de modum liquoris Et fic-aaugc igncm per alium gradum, & liquorem |ad lc fi/e oleum quod alcendit (erva, Et iterum hieni^ruo illo quod extraxifti ab illa maceria per ponft de menftruo flio in quo efl fcmcn fuum, & digeB. partes tres fui ponderis & pone in noftro porc per fcx dies ut fupra , & deflilla humiditatem Jj. philofophico per unum diem naturalem i poitea olcuin cum alio repoiie & optime ferva ilea ponc in cineribus & deitilla quod poteris & quod dcftillatum efl , pone in vafe vitreo pro iacorporationc Mercuriorum. Et fic continua, quoufqiie terra noftra fir difpofiw ad ampleaenad partem in fudore B. Inde fcias pondus A\&.x uum animsm fuam. lili, figaum eft quandobibeInateriiE quse remanfit in vafe , & fupcrfundc pra.'di<5to, menflruo ponderis dc partes [\\i ric,&:reriaueritqu.;tiior partes plus fui ponderis tres R.dein vel quod fi per Jan.inam auri vel argcJnti primo perunum diem iti digere,ut & ignicam, n-odi.cum poaas , cotum quafi vohbit in Yumum. dcftilla in cineribus. Ec cantiim reiterabis hoc ûod C\ iion feccric, reicera quoufquetale iTgnum hnagiftcrium, quoufque tota fubftantia auri tranFaciat. rili.hoc intclleximus fieri in toto fcat per alembicuin fimul cum menflruo. Tunc cap. nguras fundairentalis noftri Tcflaircnti, in li, omnes deftillaciones fimul ia uno vafe pocap. qund .ncipic et infundo vaCumque eam prjepara^cris , & fignum iias, ctinB. deicilia menftruum
incipir.
Pofl:
,,
: .
dinblutionem auri cu:ii menliruo argciiti \ivi tunc procede ad fulphur natura-. "lunc hli,habebis aurum folutum cum
remanebit tibi liqnor fsrenus , quem in B. fcrva. Et.menflruum ab eb extratSum in alio vafe .fcrva in B. Fi!i,pcrhoc elucidatur tibi caput;, in lib. milTo tuo chari(Tirao patri , Li can. quod incipit Recipe de Mercurio quisnyfcis.Fili lillud aninriam metalioium vocamus. EtKbc intellcximus fieriin cap. noflri Codicilliquod incipit- Pofliam didam Jilfolutionem: et in lib. Principiorum cap; quod incipit: Cumficautem menftruum a materia aurea liquorofa, ec Mercurio qiiem fcimus abfis
:
pridiaiiin aflccutus tolis , cjubd incipit
fueris,
:
&
cap. lib.
Lumen
Tcrra pra:gnan3 & pra^paraca cft illa , qua; dtbct fubliman. Tunc Princcps SercniiTirae , oporcec te lllud fcire , fcilicet eius .fublimacioncm , quia hanc tcrram appellamus Jav.acrura philofophi, bufo, venenum pe(T]mum. Ec debct effe alba , & aliquantum viridis quia
:
fua ficcicace
Mercurium
tu
fuum
five
animam
haturz
his eft
,
fulphur convertit* Et
modus
ia lublimatio-
ftraxeris
pit:
et ia
lib.
Lumen
folis in
cap.
quod
inci-
âtain
Mercurius iam nobis

vafis
n:!tus efl
FiIi,poftea accipc terram tibi
remanentem
extraxifli
liquor ferenus. in fun-
Jum
igae
ponas eam peroptime pulveribene foiido j habcnte coJiohgiim oprime figiilatum^ Et ponas in
in
quod
vafe vitreo
quatuoi
poteris
,
graduum
,
cura
forti
do
quse efl
illa
ex qua
iam tibi didam et calcina Recipe raenflruum quod tibi praccepi in B. fervare , quod eil illud quod ab illa anima iam fuperius revelaca excraxifti per B. et fuperfunde fuper terram cantu:n fui panderis, ec poncinnoaurl fupcrius
animam eam ifto
tum
ne
,
iiicipicndo
procedendo
&
4.
primum CGntmuindo
v;J
igae quanJcnto in^

,
&
for-
modo
tificando
ccndct
fis
ufque ad metallorum
argfnti
6.
,
horas.
Et afva-
materia
vivi.
ad
,
latera
admodum
cidavimiis tibi multa
Tom.
I.
hoc elucapitula noftrorum iibrpXXX rurn j

Fiii
per
J^ nim
quos , tcftimonium
bibliotheCcT Chemicx Curio& fccimus & mulca alia addemirs in no:o,t3:uum fui poncieris,&
, ,
jôna? in digeftJorie
:
declaratioiiis.
eliicidatut tibi cap. ro;tri
primo , Hii mi , Telbmenti quod iiiciEc,

,
B. ]psv6. dies:,inde per B.dcftilla
poftea uifunde
dc novo menftruo ad
fui
pondus,
ph. Cunn tu diviferis lapi Jem in putrificatione terrx , hoc eft , noftrum fiilphur metallonim cap. ia Vade mecum de Mercurio philorophoriim, quod Cum autem pcr iam di^Sram fuhlimacioincipit Mercurius dimimicus fUcric. Ec cap. cjufdem nem
ftione in B. pcr 6. dies: pofiea
&
unum diem tocumdcftillandoquod pocericdeftilhu, & pone cum alio deftillacoprius. Et iterum
ponede novomenltruo
prius.
poneindigepone iacineres per
&
&
digere
&
deftilla
ug
Pucrihcatio cerra; fic pcr viam lib. quod incipit fublimacionis in vafe terrx, cap. Teftamentum
&
rcitera hocregalc magiftcrium integralicer, quod coca terra Cwe luiphur di(itiin>
Ettancum
in cap.
quod
incipit
De documenti
.-
natura ref-
pciSu corporis
dicit
,
&
Mcrcuri;
nofter
&
evacuerur aere fuo; idquodfic viginciduobusvicibus, a fciveris laborare poftca accipe omnes
:
infra clauUila
qui
peii-
deftillaciones
Quoufquc
fuperius alTumat
iiatura
mcnftrnum,
aere fuo.
nas
ti
,
& cap.
& deftilla cotum & videfi cotus acr maneac ad modun

&'pone
illasin B.
fi
Teftamentidc
fupremi fcrmcn:
iiquons, tunc cognofces tcrram e!Te evacuatarn
ubi (ignificavimus nacuram eius fulphuris s,\o. riofi. Ec in Anima arcis cap. quod incipic Fi!i ,
Quod
non
fuerit, reircra
cum nova
oporcec quod habessfuIphurnacurimecaHorum.Et hoc inccllcximusfieriiii noftro Codicillo cap. quod incipic: Pcr iftarndi^cnrRonemfuIphuris&ccrri.Ec ineodemCodicillocap. 'quod incipit Fili, incentio noftra eft tibi diccre naturam fcrmenti ful;
menftruo, iuB. digcrcndo, & incinerediftillando ut fupra, ufque ad tres vices: & tunc Cotumful-
phur noftrum erit evacuatum fuo aere. Tunc accipe acrcm quemfcrv3fti,& ponc fupcr ipfum totum fuum mcnftruum, quod cft illud cum qu0 evacuafti aercm , & fuperfunde fupcr terram fulphuris auri, & ponc in digcflioncin B. per8. dies." pofteaindi(So B. extrahe totum menftruumpcp unumdiein;, & per alium iii cincre extrahe totum. aerem igricm quantum potcris, fcilicct ia
EcinEpiftoU "abbreviacioniscum dicimus: Rccipe unciam j. fern-:enci foluci. Ec de eo incelIcximus ficri in Lucidario fupcr Teftamcncum cum dicimus.- Tu in vircute Dei Recipe roIem,& ponein aquamvcgccabilcm;&in lib.LmienSoIis, cap.quod ait : Sulphur quod albificac in compoficione prima
phuris.
&
alio receptacuio,
Quod
cognofces
,
:
quando aer
tum a
arboris philofophaIis,fci3squoddcbec effe fublimafuo mctallo; five albo five ruSeo. Ec in libro Proprietatum cap. quod incipic Propna reificacio
.-
mutare colorem fubrubcum ferva iftura igncm ad partem, & iterum pone acrcm cum
incipic
di(5io
ponc
dics
,
msnftruoabftra^So ab co, vel cum alio fup<er terram in bslneo, & digere per<5.
:
&
fulphuris,
efl-
depuracio per fublimacioncm a
fuo
&
dcfhllain
di(iio B.
rocummcnftruumper
five perfeftd rive imperfcfto. Fili, ucdarius intelligas,variis nominibusphilofophi illudglo

,
metallo
unum diem, & ignem
riofum fulphur appeliaverunc, fccundum varias rerumoperaciones.Di;ceruntquidam,faIarmoniacum, ftl ignis, fa! aicali, aqua maris acuca, aqua crcmans, fal amarum, vicrioiiim, vitellaovornm, ftclladiana, s1elIamatutina,aqnavoIansaqi]a fo!uta,umbra ignis,falnoiêr,falcodimnti,f"al ansthron,faInicri,a-
feparando dcs inde quodlibec de pcr fe uc fupra fecifti, Ec fcr* va ignem in B. & icerum pone aercm cum menin cinerc,
ftruo,
tiii,
&
&
pone cotum fupcr terram in qua cftigdigcrcut fnpra:& tantum rcitcrabis to-
fuo ignc,
tum magifterium, quod terra iit bene cvacuata quod fit in 40. vicibus feu iterationibus
congelaca, Soza, vencuscongelatus, ge!u, vencus corporeus, fecretum natur^, aqua maris congelata , arfeniciim fublimatum,pulvisadaltum voians,fi)lphur exa'tatum,Mercurius fublimatus. Fili charidime,
fal
nis boracis,
fal
gemm,
faponis, nubes
Ideo Princeps illuftrifnme, incellcxifti hoc fieriin claufnla Lucidarii noftri Tcftam.dicente, noverifi in noftro opcre etiam iiquorcm. Ec inlibroAni-
ms arcis
cap.
quod
incipit
Diximus
,
Sere-
nifTime Princeps. Icieo primoeft .^qua coelcftina,
diverfa a diverfrs fapicntibus data , de una folarcideft; ucuno folo noftrofulphurc intclligas,& hoc eftquod tibirevclamus cum fuo
ifla
nomina
fecundo aer. certio ignis, fcilicct liquor de qud lapis phiIo'bphorum componitur & tra(!:tamus
:
de
difficultate
&
,
tcmpore
fcparationis cleme-n-
ma-
hoc idcm Facit vulgares&infipientescrrarcproptereorumimpericia^m, faciendo nospogifterio:Et
torum. Tuoc oporccc ce fili , ccrram fublimares pcr hoc elucidacur tibi verbum Lucidarii Teftamenci diccns Oportct tc terram {ublimare. Et
&
fteaculpabilcs. Fiii,
cclligas
quod tibidiximusdeuno
in-
tocaliccr in lib. cle Propriecacibus
quod
incipici
dixilfe
de omnibus,tampcrfcftis"quamimperfcais ; quia idem eft magifterium omnium, Hu-
cufque fili,dedimustibi modum facicndi fulphura cum omnibusfuis magifteriis & dcclarationc ititegracap.fi!oipertincntium. Modo autem dabimus ribimndumfacicndi primas radices arboris'Dhilofophalis cum omni fuo rcgali magifterio poftmo,
Sublimacio terrse fit, utfiat Mercurius de inten=tione Alchymiftarum. Ec in liS.^Lum.cn Solis cap. quod incipit Mercuriiis de intencione AIchymiftarurn eft, terra fublimata: & in lib. Ad:
dumdecrunco&
pertincntibus
trinus
,
branchis
&
floribus coci arbori
&
uniis.
cumgratia & iuvamine illiusquieft Etqu?a in magiftcrio iftarum primavcgetabilis

,
rum radicum primr arboris
oportet te
Nofter Mcrcuriui & in Ani* na artis, claufula qua: dicit Ifta quippc mate- riacft terra & argcntum vivum deincentione AH chymiftarum. Poftca intcllcxi ficri poft .'eparationcm tcrra; ab alii.-; clementis , quam fublima-' bimus pcr hunc modum Fili, accipe illam terincipit
:
ditionum cap. quod
eft
aliquandoterrafubtilisdcalbata
:
clemcntafepararedchoctibi proculdubio modum impcndemus. Moduseft,fiIidile(3i(Time, Oporret te habere aliam materiam mecallicam argentit.a(Sam pcr modumquemfecifti deauro. Rt ciim habueris ficifta duo fu!r>hu-a, i(l cft auri& argenti, oporfeC te! pof^ca procedere in divifione, pcrmodumqucm
tc doreKinns.FiIi,moduscft,uttuaccipias fulphur auriiam didi, &ponasinvafcvitreo , fuperfuii-
ram
nis
,
quac rcmanfit poft fep.irationem aeris
&
ig^
ponas illam in vaQ? vitrco , & !upcriundas de menftruo vegetabili ad quanticatcm ter-5 tx: & ponas in B. per unum diem natnralem:
&
poftca Iper aliiim diem in cincre dcftilla: dt iterum ponc de difio menftruo ad pondus rer-
rx
&
digcre in B. pcr
unum diem
& deftil-!
'
&
la in
cincrc per
aliumdicm:
&
itcrum rciterai
,
da
i.lli
_dc jnenftruo, vegetabili , ccBlico , iam
tibi
Jigcrendo in B.
&
deftillandQ in cinere
do-
Libji.
Ttr ,
Se<a. iii. Subfea.

dnm de
:
V.
donec
tota cerra converfa
fit
ia
impalpabilem. Tnnc accipe

ftruo
illaiTi
&
pulverem pone demcn-
795
&
adpondus jllius, & pone in digeftione in B. perduos dics, poltea delrilla in cinere per diem & pone dcftillatumin B.Tuhc accipe terram & repone dcaiiomenftruo ad pondus ipfius, & d:,
gere per duos dres, i*. dcltiila ur prius, & itcrando inhumationes&deiFillationesprocedcSjdonccterra lit trauiaaa pcr alcmbicum fimul cum mcnmenftriio mixta, diciiur aigcntum vivum exubcratum , de intentionc Alchymiftarum , ut i)ne!ieximus in lib.
'flnio
:
'i/'a*r,poics in Jgnecongciari. EtiUaterra ignis appcIIatur.Nunc fili, pra?para hunc ignem ifto n odo ponc ilkim in vafe dcflillatorio , ponc
defi-.per
lfl.1
teria
fic
cum
propia aqna , qu^ cft i"a cuni qua feparafti c'ementa ful^huris auri, quarido tihi praecepimus deJucere ad {piritum 5. iin vafe Hermctis & diximus aquam albam A fscibus terr.T, vj)3rtes fui pondcris , fcilicet fiiper j. dcdiiSo hjne ^. v. dcdida aqua & poneaddigêrendum in B. per S.dies poflea in cinere lentinHmo deftilla,&
'ui
: :
.-
de
Addirionum cap. quod

ftri
Exuberatio noaqua & terra. Pone ergo iftas deltillationes ia quibus efl dcftiliandum pcr B. & extrahe ifta tcrra ad mcnltruum , & remanebit terra ficca & prxparata ni lundo vafis,lerva. Sichii, habcs elemenincipit.
argcnti
vivi ht
cum
iterumponcde nova aqu:^ fcilicet^. partes,&dipcre & ccftiilaut fupr.i, &totimi reiVera ci;mifto regimineufque ad feptem viccs; & fic habesigncm
fu:phuriscaIcin.itumphiIo'bphica calcibacionc.Et fic h/ es ignem & terram fimulcalcinataph-lofophica
c:i!cin3tionc. Ec 'iint
noftra
ta fulphuris auridivila cum Dei aijxilio. Tu-icPrincepsSercnilTime, oportet te habsre ru'phur arênti vivi,<>;de eo elementa fepaVafe fimiliter fcpa-
duo elemcnta fuiphuris rubei pra-parata ad liinos defertos. Et nota quod debes ponerc terram fulphurisalbi qiiamcalcinafti &piKfcparationem clcmentorum fulphuris rubeicum rerra,qu:u-n extraxifti abaeremixtocum igne,& ambas pone cum igne cohgelato. Motio tili,
parafti poft
Vandoaereni cumaquameufiruili&igncm ciimaerc Si aqua,& terram cum menftruo fublitnarc, & eoi'emct meaftruo peralcmbjcumfacercperCranfire.H.;bes etiam hh, elemcnta fulphuiis -a!bi, 6c cremenra iiilphurisrubei lepar.ita &divii"a. Et de hocintcllcxi fieri in cap.noltri Tellam. quod 'nclpit. Quando tn impafiaveris. &c. &in cap. lib. de Intenîone artis magics bona ruo parri mifTo.quod incipit Pofl: quaûor elementorum fcparat.Modo hli charf(T^rne,opai--.
accipe
tenam
fulphurisargcati
qur tibiremanfic
poftfeparationcmelemcnrorum , & illam pr3:prir.i qucmadmodiim fecifti, ca!cinaî& priparafti terramauri poft feparationem elemeritorum fimul rum rnenftiuo fublimati , & in piilverem impalpahilem redufti, &cum eode:T! menfirud pcralembicumportando& faciendo traafire & hoc torum i
:
;
tette
ilta intelligerc
:
m claufula Lucidarii tcRani. qu

eleircnt.'?
praeparationein hancrerrc-efulphuris 2;-genti facia; aimrncnftriin, cumquo fcparaftielementa fulphufi
incipit
Item poflquam
ieparaveris
five
, llli,
jnodus eU qu6d tu accipias menflruum
nsargenti, tuncliabesterras fulphuris auri&argeutiprrparatascieperfe. Qiiod cognofces per fignuiii
aquam
cum qua feparafli elementa fulphurum
auri
&
ar-
genti .-& iflo mododiifolve pro qualibet libra de hienflruo icilicetcaiiiiquo diifolviiliaurum.5. {. aiiri,et inmenitruo cum quodifolvifti argentum 3.1. 'argenti. Et pone quodlibet de per fe in vafe circuiationis in B. ve! in timo per quindecim dics & ibi Wtificabitui in fuam natuiam menftrualem. Fil: , hanc .iquam appellamus Meuflruum etemencatum , aquam ablutam & abflraftam d fzcibus terrae. Et
datum, i^cilicct ponendo paruni fuperlaminam lun^ ignitam ^ evolabic in fumum major pars. tunc R, ilias terras iquali pondere & unciis & pone in vafe pr.paratorio poft accipe meniilM
j,
fiiu
in
q;
cum
cjuo prarparafti
.
elemerlta, lunaf,
&
et
co ponasia lib. j. _f /. lulphuris vegetabilis; od tibi demonftravimus facere ex terra vini , deftillando facias tdtuni per alembicum tran.
fire
ec tunc habebis
menftruum cum duo
ex--
hoc intelleximus
:
tieri
in canitc noftri Teflamenti
iquod incipif Quandoea diviferis , Ec in claufuia Poft hoc iiota , Tu -.icidarij Tfeftamenri qui dicit
;
e!ementa fulphuris lun* animatumêt acuatum. Tunc fili, oportet te terras fiilphurum ante^' cJiaornm , ij eft , auri et argenti fimul mifccre eC
tr.axifti
prspan-^re,
cieris
.ccipe difiani aquarn vcgetabilem tortificatam per

as circulationis
&
Hcr-metis
quod
eft pellicanus
& extrahe fpiricum
quintx Sijentix. Fili dilefJfll-' nie , habes duo Elementa , aquam quam dicimus menftruuuijpra-paratam adopus, prsparaer.goalia cum Dei auxilio per hunc modum, Accipe duo e'e-
quaitarn partem fui pon-. digerendo et deficcando , ut in crcatione fiilphuris fic quoufque biberit 4; bartes de dicto menftruo , iet Cjc difpofita ad fufibi
,
danuo
didi men.T:rui
menta fulphuris auri , fcilicct aerem pone fimul in vitreo va(e deftillitorio
et
,
et
iguem et pone iri ci,
iiereaJ deititlandumcum ignctemperaci(Timo,qUoulque ex quinque partibus hzht&s tres partes deftillatas in

iet
rccepcorio,
Tunc
climittC infrigidari
quod
, cjuam fublimabis in igne quarti gra^' Et nota quod omnes ift^ prffparationes cc deftillationes terrarum deberent fieri in B. et ftc habcs fili, fulphur noftrum , five materiam , five terram vcget;ibilem et metallicam , 'in Unq geheie unit.im ad conponendum lapidem glbriofum , altum et virtuotum , qui tibi transformabic argentrim ^ vivum vulgi iri pcrfe<aun:i fblem ^^^^ vel
blimandum
'dus.
deltill.uum eft accipe
dc
peir fei et feplerii
junam
fic
fine iiivamcritoîgnis
ied tar;quam*"oculiis
animalia.
vicibusdeflilladeper tf:,,&fcrvaadpartem,ct poftearediaddcflillanddmqnodrcliquifli , quando ex quinque parcibus deflillafti tres et fuper duas quas rcmanferuntcontinua dellillationem quoufque
.-
bafiliici,
qui folo
ijituicu interficit
Qucm
compones, Scd irireieft fili, uc per compbffrionctn radicum iftarum , tam fublimis et akx arboris quas limos defcrtos appellamus
tota
virtUs
coeli
, in quibus hoc {nagifterium pertincns infunditur , magndm diligenmm adhibeaS , et fUmmo ingcnio componas. Et mo^ dus eft qnod tu accfpias de terra fjve fulphure vcgecabill , quod univifti in uno genere pcr fijbhmatioricm , qui eft illa quam appellatti terram fulphuris in ijno genere unitam, Ec eum ponas in vafe virrcnetfuperûndasde menflruocuquofe-
videas igncm congelari ad latera vafis
diniitte
iii-
et terra:
ad
frigidariquoufc]ueignisc6gelatusRierit. Etiileignfs
quemextraxiftiquouiqueigniscongeIatusfuit,dici.
turaerfecundusettinaura,etvocamuseumnoftrum fecretum,etnoftrumihelaurum,etvaporemeIcmen= torum. Iftud etiam redifcabis fili, per fcptimam

deftillationem feu redificstionem , et terram quam poft deflillationem primi et fecundi aeris abftraxcris a vafis in
quibus aerem
.
primum
et fecun-
paratti elenicnta fuiphuris lanz
et prpari.fti di-
Jom.
I.
Xxx
dum
Bibliothecx
Chemlcx Curiofe
velad minusanno intcgro, utde alio diximus, St unaaqua clara habens virtutem indurandi, fixandi,& congelandi, penetrandi, faciendi lapidcm volaciiem , et dicitur Mercurius aeris acucifrimz penetrationis. Quo facto accipe limum
ita erficietur
inB. <Siim gcinistcrrje.tamum fniponderis,& pones teiniii i!lo Ec naturales. philolophico pertres dics pore rcrolvetur totum: quod iic ioiutum ponsin B.
vulgi.&defHlla menllruum,
&
terra luogeneri uni-
Quod ta per fublimationem remanebit & olcuni. appellannis, & philofophorum unguentum oleum unumdc fecretis quod procuramusoccukari. Etpcr hoc declaratur tibi cap. Teftamcnti quod incipit: Procurabimus illum arcanum quando pofuerimus eum.Tuncaccipe de iflo olco tcrr? five unguento fupradiflo drach. x& dc aere iunx prius rcttihcaco
pone in ignc cincris & deflilla, & quod deflillatur, [ quod ei^ fere totum ] diciturlimus defertus terreus. Servaillum adtcmpus. Tunc accipe deelemento iptius fulphuris auri iam prêpai-ati & cogelatidrach. xx.&deelemcnto aeris lun^drach. j.&de clemeutoacrisfulphuris auri drach. aiiam, & pone totum in cineribus & deflilla,& quod deftillatur ex
|.
j.
non vaporifatum
fcciffi
neccccliticatum, qui eil
ille
quem
ex ;. drach.elementi ignis fulphuris folis.cc exj.drach. tcrrxunitx, ct illumqucm tecifli ex /. drach. terr^ fulphuris unitxet j. drach. aeris, luni, et illas pone quodlibet de per fe in vafe vitreo figillato, ucdealiisefl diftum. Et porras fubtus terram, per unum brachium , per annum integrum in vafe virgulato, utdealiisdictumcft et inillo tempore efficitur una aqua habcns mirabilem virtucem coniungcndi & luper hoc quiefce. Tunc accipe iimum<iuem fecifli ex dccein drach. ignis vel aens,
:
:
ecp. tcrra:, ctaccipcquod fupcreft
quod
eil
aer
luns, quia
non accepifti ab eo
limos
:
nifi dracli. iii.
quanvir-
co qucd
totum, dicicur limus deiertus xtempus. Tunc accipe de clemcnad tliercus fcrva auri drach. j. (ive ii. & iterum refîlphuris to ignis
erit fcre
do
fecifli
et illud
pone
,
fufpenfum in
vafe
aerem
gulato
in vafe vitreo
,
figillato
,
ct in
ut de
aliis fecifti
et ibi accipiet virtutes
difica illud iftomodo,

artes
ponendo fupereumquinque
coelicas,
qnx
funt
media conjunfiionis
inter limuin
de (uo propi io n.cnftruo, quod efl cum quo \ ftparaftielemcnta eiufdem fulphuris auri , & pone ad digcrcndum in B.per unum diem naturalcm.-poflca in cinerc deflilla quod poteris. Ec iterumpone dc diAomcnflruo,& digeic,& pcr cineremdelUlla,
&iciteratantum,quodtGtii tranleatper igi:ecineris. Tnncaccipetancumfui ponderisde dida terreavegetabili,unita& fublimata fimul , uniasfiir.ul &noa deflilles, fed fic dimittcs & dicitur limusdefertus iion vaporifatus. Itcm accipe drach. j.diftjEterrse mifcefimul,& faci.isidemma5./. oleiaeris lunae
:
terrx, et limum ignis etaliorum. His peradis accipe aerem fecundum , quieftillequem abftraxi/tl
&
&
gifteriumqucd fecifticum pricedenti auro :& diciturIimusterreus,defertus,!unificatus,vaporifatus.-&
ab igne congelaco drach. x er terra; uniti drach. j. qui eft illeaer qucm tibi diximus olcum philofophicum, etthefaurumphilolophicum et pone de per feinalio vafevitreo bene figillato, et in va'e congekto et pone ad acrem pope alia quz pofuifti ad annum intcgrum. Quo fado accipe mcnflruum cum quo feparafli elementa lulphuris luns,et poncin quolibet vafe, inquo eft menftruutn lunE,drach. j. fulphuris vegecabilis,et poneinbalneo, pofiicaincincribus, quoufque facias pertranr fire tocum fimul cum quolibct menftruo deper fc.
:
hoc intellcximusfieiiinlib.LumcnfoIisincap.quod incipit:Nota totaelementa vaporifamus. Et quia

fili,
lumus prjcambula
declarrrur,
voluin.ustibi tocummagifi.criunidccIarare, vofacere. Sed totum particularicer
Tunc quodlibet menflruum fic rcAificatum velvivificatum ecanimatum pone in vitreo vafefigillato de per fe in fuis vafis virgulatis et ponas ad aeremfutpcnfumprope alia ad annum unum. Quo
:
& habes cum Dei auxilio limos defertosprGlapideexcellcntis virtutis. Modo nobis vidctur dare modum cu;Iificandi & praparandi illos
ad virtutes
ifte.
abftraxifti
cceli
&
terra: rei.ipicndas,
& modus
efl
Quod
tu accipi:s vafa aerca vel ferrea qua; func

fint ficuc illa in
virgulata,&
quibus cancancpfytaci,
quod non pofTit fed virguli fint magis intrare aliqua terra, neccoeleftis nec tcrreftris, fed
(trida:, ita
folum vapor CEli

:
&
tcrri,
quos habebis per
initu-
fadoaccipe oleagineitatem Iuni,qua eftilla quam aterralunse, quando prjeparabas eam pro ceraiione fulphurisluna,quam prscepimustibifervare,et diximus quod de fapientia retinebic et diximusquoderat pro ceratione, ctponas invafe vitreofigillaco, ctponasin aere, et ibi cflRcitur aqua ftuxibilis ec virtuofa , mirabilis penetrationis. c quod diximus de oleagine incerativa alba, dicimus deoleagineincerativarubca. Et habes fili,Iapidem inS. partesdivi(um,tresin tcrra.etquia que in aere et elucidatur cibicap. in lib. Lumea
:
xum & cum Dei gratia accipclimum fadum

5. vel
exio.
C)
poteris tancum habere cerrz vel fulphu
ris uniti,
quod
efl:
phurisargeiiti,
&
cx tcrra fulappcllavimus oleum unguentum,

illud
unifl;i
quod
ex una drach. aeris luni & j. aeris folis fimul mixtis & iftum limum ponas in vafc vitrco cum longocollooptime figilIat^>figilIoHcrmetis,&iftud ponas in vafe virgulato, & ponas fubtus terram per unum brachium vel duos , & dimittas ad annum cum dimidio,vclad minus pcr annum coopcricndo bcne illud cum terra fua , & fervando ab omnibus periculis&in iflo temporeefficitur una aquapotes, mirabilcs habcns virtutes fixativaslapidis; & habet mirabilesvircutes acquifitas a coelo, quas accraxit a vaporibus tcrra?, plus quam a duabus arcatis fortis artis.FiIi,fuperhocquielcc.TuncaccipeIimumquem fecifti deio.drach. ignis fulphuris aurij&ex j. dra-
&
Odo quidem elemcnta, ctc. His autcm peradisoportette,PriftcepsSereni(Time, duasarboreS phiiolophicecomponcrc, habentesradices tundamencales diltindas, unam albam et unam rubeam,quilibettranfu.ucantemde pcr fc MercuSolis, quodincipic:
rium vulgi inaurum velargentum
fine ignis juva-
mento
cfficitur
ce minerali mcliora, quibus fimul
mixtis,
arboris truncus vel brachia,ex qua per fubli-
mationcmcaufanturquacuorrivulicii fuis fontibus. Et clucidatur tibi tota hgura quarta cum fuis cameris Et fiIi,modus_c6pofitionisprim2radiciseft,quodtil accipiaslimum non vaporofum quem fepeliftiin terra,et elt iiie quem fecifti ex uncia ;. terra; unitje genctifuofimulfubIimatijetunc.j.aerisIuna::et
vafe vitrcato pucrefadorio
:
pone
iii
cc tunc accipc menftruii
ch. aeris fulphuris luna^,
&
iftud
pone
in alio vafe
vitreo cumlongocoIloHcrmeticefigillato
in alio vafe virgulato,
:& pone
& pone fufpcnfum in acre, arborevel loco abdito abomniventOjpuIvcre,&omipericulo. Dimittead
unum annum cumdimidio,
acuatucumfulphurevegetabili, quod eft illudquod fufpendiftiadaercm, eteft album mcnftruum, fcilicetilludcum quo feparafti clemenca fulphuris lufcilicet unc nae, etdividcin duaspartes xqualcs i;. et unamponecum dido lim albo non vapori,
liato;
Lib.
h\o.'8i
II.
Sea
cum
illo
III.
Suhfca.
vifus bafilifci
V^
,
79 f
&
gloriofa
pone
irt
B. philofophico pcr
dies
duodecim
dies:
ôftea aperi vas
& ruperfundealiud, & fic faciesde

quoufque menOriium
limo
crillallina
'duodecHn
in
duodecim
hoc provenit ex virtutibus coeli quas acquifivit irtlluxjs, mcdiante aere & vapore terrae. Ideo tan-
quam
operatur
,
album
feurti
fit
in
una fubftantia
virtutem
jnfitam Fili
illsfa
ifta
terreo non vaporifato. Tunc accipias limum ternon vaporifatum, qui efl; iile quem fecifli ex decem drach. terrar fimul fublimats, fcilicet terr fulphuris argenti , qux unift per fulphuris auri , fiiblimationem pofl feparationcm elementorum * illud divide in duas partes, & unam partem feri<^ va pro compofitione arborese radicis &aliam par-
quam primam radicem

femper remanet
Ck cognofces eiuS materiani

'
totius nmnx appcHartius & immutabilis & incorrupti-
&
feilis.Quiefce fuper il(am.Fili,diximu3tibiufque
do de medicina
moi'
ma
incorruptibilis pretii, ideft,

:
de pri-
radice alba
modo fili,dicamuscompofitionenit
'cmdivide in quinque partesiquales.&unam parrcm pone cum materia quxeft in vafe cum lubfantia criihllina, quar eft illa
,.x
rubci cumDei auJcilio. Fili, accipd limum non vaporifatum rubeum , quem fecifti cx
alterius radicis
quam
tcrra rubca. Ec in igne congclato quem fcpelifti in terra, ponc in vafe vitreo cum collo longo. Ec
&
fuperius fecifti
tunc divide menfttuum rubeum
limo non vaporifato , & menftruo albo.-& poB. per quinque dics :& poftea aperi vas in .e ponealiam partemut prius de dicSa materia , pcrmittc in B, per alios oCi") dies , & fic facies de odo in odo d'ebus , donec illas quinque |)artes pofueris poftea ponas in ftupha fieca vas ligillatum optime in calore folis per to. dies > gummi ^ congelabitur ad modum fnpcr poflea habeas de menftruo quan^ hoc quiefce tum tibi placetj&acue & fortifica cum argciito hoc ttiodo , in lib. j. mcnftrui ponas 5 j. lunjc calcinatajj&tunc deftill3bis& digeres,. ut moris eft,quoufque totam animam luns attraxeris , quod erit
elementa aun
aerc
Iti,
& &
m
&
unam partcm fuperfunde

vas
cum quo feparafti quod eft illud qUod fufpendifti iii duodecim parccs Equales ut de albo feci,
do limo, & pone

apen
&
&
& iuperfuiide aliam partem & permitte per aiios duodccim dies in B. & totum hoc exccllens magiiterium reitera de 12. in 12. dics: quoufque onines 12. partes didi menftrui pofueris cum
qnem
fer<'aft
in vafe Cum pr^di.. in B. per duodccini dies : poftes?
diCTo limo, uc fecifti in compofitione radicisalbie i quoulque fit in fnbftanti3criftdli(ia,fedrubea.Tuiic accipe dimidium limum terreum
quando
quando folverit dimidium vel drach. iii. & illud menftruum taliter citm vigore luna? acuatum & fortiticatum > dicitur vapor poteiitialis. Tunc de ifto inenftruo ficfacies: Accipies de argento benc depurato& amalgamato cum quinquepartibus Mercurii vivi , & deftilla ut tranfeat per alembicum
-,
pro compoTitione radicisala bi.Ec eft limusjfte qui dimitfirur pro compofitioiie iftarum radicum limus faftiis ex drach. x.ter, tx umca;, fimuli &drach. j. aeris ]un,&
<olis
,
dimiiifti iilum
una aeriS partcm divide in 5, partes, & unant partempoiie iupemateria criftallinamrubeamiit
&
illam
&
procede ufque ad fulphur rubihcatum.Tunc accum cipe fulphur pradiftum , & fcias pondus , Unc. iiir ditfti fulphuris ponas 5 ;. didt^gummar,
&
B.5.dies.-poftea aperi vas & fuperfunde aliam per-, micte pcr ahos quinquc dies , fic de quinque itt quinque diebus doncc omnes 8. partes pofueris,'
&
&
1 unc
qu2E cft
illa
quam
fecifti
&
peroptime mole in
ponas in vafe vitreo cuni collo nortario vitreo, iongo , poftea accipe elementum aeris lunx quod
fulpendifti in aere,
&
Athanor ad congelandum pec de albo fecifti , & fuper hoc quiefce. Tunc accipe limum sthereum quem fecilti ex duodecim drach, ignis fulphuris folis, Si
vigiaci
pone
ui noftro
qnmque
dies ut
drach.
/.
aens emfdem
:
folis
&divide per
&
divide illum in ic.

.
10.
partes sequa-
partes squales
Tes,
& unam
parcem fupcrfuiide
difta?
materix,&
ponein
B. per 10. dies poftea aperi vas,
&
fuper-
decem
partcm pone fuper iU lam guuimam quam congelafti & pone in B.pec
dies
:
& unam
fundc aliam partcm & permitte ftare per alios 10. dies femper vafc bene claulo poftea apcri & fuperfunde aliam partem , & fic facies de 10. in 10.
:
, & invenies totuixj lolutum, fupcrfunde aliam partcm, & fic facies de !o. in 10. dies quoufque omncs didse partes difti li^
& poftca aperi
v^s
mnmbibanturi&
materia tota admodum olci criftallina. Quam pone in igne ficco ad modum caloris folis per 25. dics, & congelabitur , & erit maceria tendensad Inciditatem. Tunc accipe oleaginem
diebus.
Tunc
eff
iteium congcla poftea facias dcaliolulphure auri amalgamato cum 8. partibus

.-
argcnti vivi vulgi
eundem modum.
quodqne dc per
variando
,
Fili,
ut fupra fccifti de luna pec regula generaliseft, ut ifta
prscepimusfufpendere in aerc,& eftilla quamextraxiftijdum calcinabas tcrramluni pro ceratione fulphuris primi, quod diximus tibi retinere Mercurium de per fe , & illam mifce cum
tibi
quam
fulphura fumantur a corporibus pcrfeftis

fe
iit
num
ftruo
Unumcum menftruo vegetabili, vel dicuntur fulphura duorum lumina-
fcilicet auri
tinentia.
Ec
oleagine
quam
abftraxiftiafulphure
quod
pofuifti
ex auro
:
cum illagumma
dicis arborisi
&
fupcrius difta procompofitioue radivide totum in 5 partes j fcilicet
oleaginesmixtas.
Etcumuna parteinceraguttatim
iiii. pone drach. j. didtx guinms rubeas fecundo congelata>,& in mortario vitrco mole,quoufquc LOtumhat
facias
& & cum
argcnti huic magifterio perdifti fulphuris auri i fafti argento vivo vu gari cum noftro men-i
fcias
&
pondus
uhum
,
corpus. Ec
pofTis
fili,
ponendov^s incineribuscaIidis:pofteafigil!a& poneB.per S.dies.poftea aperi vas & fupcrfunde oleum

guttando,& permitte pcr alios 8. dies in B. & fic facies de 8. in 8. diebus quoufque totam oleagineni bib^. Tunc ponas in igne ficco temperato per 8i dies&indurabitur. Tunc auge igncmperalios 8;
dies
,
tantum
dam gummam
& dcalbabitur. Tunc iteru folve in B.& iterurti

:
diproportionare. Quo fado accipc fecundum aerem quem diximus thefaurum philoio-. phorum , & divide in 5. partes xquales : & cum una parte imbibe materiam tuam , & cotum pone in B. per io,dies ut fupra .-& inifto temporetotunt eiit folutum , pone aliam partem didi aeris fccundi,
de dido fulphure
quod
cum eo
cogela in igne ficco,& hoc facies quater.Tum pone in vafe vitreo figiIIato,& ponc fubtus terram fpacio unius cubiti per 15. dics & in illo tempore efficitur ad modum gumma cum claritate adamantis. Fili, cum ifta medicina facimus argentum. meiius mineMli fine yuvaniento jgtiis, led folo dore illius.Et
&
permitte in B. per alios
dccem
dies,
:
& ficfa-
quoulque omnes f, partes ponas poflca pone in ftupha vel Arhanor in calore ibiis , & in 8. diebus congelabitur. Tunc Recipe olcaginem rubcami
cies
Tom.
quam fufpendifti in aere , quar eft illa quam diximus recinere Mercuriuin de per fe, & cum ea ponc
^XX
aliani t
'
aliam,
Bibliothecae Chemic^ CuiioG X & modus quam extra\M'fli a terra auri & argenti vivi farum radicutn
.
eft
quod
tu accipiasi
vulgij qiiaiido ex ambobusfitniil tecifli (ulpiiur, illas fic mixtas in 12. partesdividc,*: cnm uwaparte
&
5.
ii.
ie
fulphurcjuna?
&
de
ifla
medicina alba
jnccra totam medicinam rubcam,& illam iii calorc folis per 8. dics permitte, Aperi vas, & pone aliam pai tcm,& exicca irj eadem fluphaper alios 8. dics;
poftca congclandoineademfluphaficca quoufque ampIiusnoIitcongcIari.Tunc ponc in vae aurco vel vitreo bene claufo, & pone fubtus tcrram pcrunuir.
dicrum efficitur una gumcubitum,& ma carbunculi , cuius una gutta projefta lupcr Meicurium vivum habct potcffatem convcrtcndi mille miilium partes in veruni aurum, ficut nos fecimus fine iuvamento ignis j fed tanquam vifus bafilifci. Et il!^ medicina remanebit femper i!Is>. fa & incorrupta pro aliis proiefiionibus. Fili, nos
in fpatio
ij.
rubc3,quam dicimus radiculam drach. j. & de mcnffruo vegctabili libra? ^ & pone in vafe circulationis in B. vel fimoad circulandum ufquc tranfeat per colores fuos, five albos, fivcrubeos,&geuereturabeo infans, quod Het in 45. dicbus &c efficitur in ifio tempore in fundo vafis iapidis rotundus munda eum a fscibus fuis circumcirca, & fic folutum diffolve & congcla , & fic crit alba vcl rubea medicina. Etfiii, per hoc clucidatur ti bi caput in librodcModoprafticandi, quod incivel
pit,
In principio pidurse arboris phiiolophicae,

tangit primas radices albas
vel
quod
lubcas. Ec-
habcs radiccs cum latitudinalibus completas

cctili,
fuis radiculis
&
hcrbis
tibi
modo dabnnus
fccimusiflo
ta
modo pro;'eftioncm cum cadem
gut=
mcdicins ufque ad centum ^/ices fupra centum, feir.pcr facicbat nobis aurrm. Ecce, Princcps Sercnifnmc, habcs fecundam radicem totius ar-
truncum arboris rubcum ve! album pcrhuac modum. Accipe fulphur auri factum pcr dodrinana
traditamj&dividc elcmenta per modumqucm docuimus fnpraj & fubtilia rerram cum fuo menffruo, & fac illam ffare fuper laminam ignitam finefumojfecundu.mmodum dodrinx tibi lutibi
&
te
& & re juvamento ignis, & hociiiij. provcnit cx influxu planetarum coeli & vaporum terrx, ex quibus conflituuntur
quibus formatur
ifta-
ina:ftiLoris natursE altiffims ,:ompo(itionis , cfFeftus tranfmutationis fisnabilis proieftionis,
dua: jadices unius arboris.

3!ir.
Exqnibus dcrivantur
antequam
ûatuor radiculs,
naturs.
prifiia figura totius
ex Sed
devcijiianius ad ccmpofiiionem didarun radicum, d^bimus tiht rnodum dcrivandi crucndi medicinas latitudiniE.-i^qusabhis derivantutj quas appcllamus herbso rsdicusn arboris phi lofoplîcs. EtfiIi,modus efl^ quod tu habcas de fulphure pura: lunse apto pcr modum tibi iam notum & datum, & ab co divida? Elementa fecundum doiSrinam fucE divifionis.cibi dilucidatam iit cum mcnflruo aererh, cum rnenffruo & acrc jgnem , & cuni menflruo ccrrani fublimando , mcnflruum ab ca pcralembicum ev.icuando,quoiifque fit terra prsparata .Jn pulvcrcm impalpabiJem fccnndum fignum tibij.notnm. lunc accipc illam tcrram & pone tantr/.n 'ui ponderis cum ea dc lapidc albo jam fado & deducfto ad altiTimam maneriam , & tantum fiii ponderis de fua aqua, idcft, de mcnflruo , & ponas totum ia B. per8, dics, &ini!Io tcmpors totum folvctur. Tunc accipe elcmcnta aeris fulphuris luns j quod feciffi, & dividas indecem partcs, &unam partem fuperfunde, & in B. ponaS; &dimitte per deccni dies.poftea aperi vas , & fuperflinde aliam partcm, & per alios deccm permittc' &ficfacias quoufque
&
nm terrarom mctallicarum, &o!eaginemcoIIigendo, ut de aliis dictum efl , il!a per alembicum f acics tranfire, & uon oportette lublimare poflci nienftruum quod eft aqua foa 3 facias de per fe f^pius dcitillare, & terram quam fecerjt cum ptcrra rxdicfta pouuS. Tunc acrcm de prr deftiiia fspius , terram quam fecerit cum terra pr&difta ponaj.: pofl aerem fuper ignem ponas , deftilja in cineripcrius .traditum in calcinatione alia
&
&
bus, quoufque ex qunique parribus nabeas tres.poitea deltiiiationcm continuabis quoufque ignis
fervabis
coagulctur ad latcra vafis , ut fupra fecifli in

.-
&
alia
aercm fecunduna
feparatione ele-
tncntorum
&
quoddiximus thefaurum. Tuncillum , fcpties deltilla depcrfe, & tcrram quam lccerit cum igne congelato ponas poftea ignem congelatum cum mcnltruoponas , & calcinabis digcrendo &defl:iIlando, quoufque pcr mcnftruum & ignem aicendcrc facias totum, fecundum d odrinam tibr
:
traditam in feparations elcinentorum

auri,
lulphurfs
corum pro compofitione limorum. Poftea accipe terram prididam , in qua

rarificationis
&
pofuifli terras
elemcntorum
illam,
m
cum
12.
defiillationca
eorum &pondera
iui
&
ca
pone tantuni
totum
di(5ti
fit
fubff antia criflallina.
fulphuris luns,
&
Tunc accipe igneni divide, in8. partcssqua-
ponderis de medicina prrmx radicis aiborie iam dicti , qu* fuit ad moduin carbunculi, S fuperfundede menftruotantumfui ponderis:quantuin eit totum, & pone in B. per 12 dics, & invcnicg totumfoiutum- tuncdivideacrenj indccem partes &unam iupertundc,& inB.perio.diestcner&aperi
les,
&
unain partem fuperfundc,
&
fit
rencinB. per
coniunccus,
vas,& fuperfundealiamquoufquetotumponas
in
ficuc
8. dics, vel 10.
& aperi vas, &

,
pone aliam partem:
&
fic
facias
quoufque totus ignis

ad
&
compofitioncradicuinfccifii.TuncdivJdasigncm iii8. parceSj&unam partcm fupcifundc:fit inB.per

S.dies: indealiamfupcrpones&digcresper aiios 8,
crit fiibflantia criflallina
quam congela
:
in ftu-
pha,
&
erit
modum gumms
duodccima partcolcaginis , & flea cum alia duodecima parte iiTcera , ufque quo duodecim partes olsaginis bibat poftea delhlla, & congela ufque amplius congelari non valeat. Er
:
.
inccra illam cum ficca ut fupra po-
inB.& licfaciesdcS. inb'. dies, quoufquetotumponas.Rccipcpoftea recundumaercm, quicfl

dies:
nolter thefaurus,& inS.partesdivide,
&unampar-
tem fupcrtunde matf rij?,& pone inB.per ^.dies. Ape

rivas& fupcrtunde aliam , & fic facias quoufque totum thefaFJrum pbhzs Tunc ponc totum in ftuphaficcap-jr^j^die-adcongelandum poftea. RecfpcoIeagiitc.Tlqljamextraxiftia terra auri, quando fecifti fulphur ex eo, &quando divififli eJcmentaa difto fulphure , & dividc inn. partcs , cum una partc incera &incinerem ficca , & fic fsj cics, doncc cum didis u. partibus inccravcrisl' Tunc procede ad dilfolvendum & congeIandum> queafquc amplius congelari Hon valeata & ferva* iC
:
crit
mcdicina altifTimjE projcdionis, & cft ifla radicula albadcfccndcn: aprima radice alba fundamentalis arboris ; &c, Fili; per cundem modum componas radiculam rabeamdcpendentcm a radice rubea fundamentali per fdem magifterium CHm fubiefto auri, dividendo ab eo clementa , & conJungendout 'upra- & habes radiculas albas & ru bcasdcpendcnrp'; a dnabus radicibus. Modo autem dabimus tibi oiodum componendi herbas i!-
&
Lib.II.SealII.Subfe(a.V.
.Etccce (liijhabcsmedietatem trunciarboris rubieami Conipoue igitur aliam medietatem albain pereunin colorc
;:^
rr.odum , vel vamiido vel mutando, & habetruncum totius arboris , qui dicitur truncus divilus. Demonftrabimus tibi poftca de toto integro trunco cum magno accu. tamcncoj, & mirabi& qiîa oportec nostoli eflcftu tranfmutationis i-tum integraliter dicere , cum Dei auxilio incipie-
dcm
adamantis, tranfrn-itai;? Ofrne corna impcrfectum in verum .irgcitum. ^t ditifur troacus albedinis paratus ad rubedincm.TuiK- fili., prolupra icvafti in aere, inccrando & digerendo, & deficcando, & dif.{olvendo & congclando,ut in a.ibo iecifti, ficcrit materia ut Carbunculusi tranimurati.s la auruni pertectum. Ec dicitur truncusiarboris rubcus
i';
bis
cedendum oleagine rubea quim
-mus. Et modus eft , quod tu incip.i';:,'^ per fubtilcm ''modnm compolitionis , compo icre tiuncum intc.'gralcm
.
&
polica dabmius tibi mtxiun:: componend.^ bra.ncli3 cnm fuis ramulis & floribusab eo dcpen:
dcntibust&hii;modus cft. Quodtu accipias limum non vaporiârum fadcum ex ^;. elcmenti ignis,& 5 j. tcrrsefulphuris (imul lubhmat, quam in terra f^pehili & pone in eo hmum a;theream quicftin aere, tantum quod lupcrnatct. Quodeft illudquod
:
branchar principalcs , in prsefcnti ponemus, Et quia Princeps ,Scrcnifnme,fubIimiori doftrina cum alta dcpendentia, hoc cognolcesattcnteaduerre. Etaccipctojtam mnteriain compofitani cx limis mcnkruo ,
complettis.
Ex quo derivantur dux
&
&
ftcifti ex 20. pattibuselementi 'gnjs fulpnurisautctnrn.cf^cieri>& una elemenci aeris eiufdem , Tur nna gumma, ut de aliis dicitsm efL Et fili, ifta pumma congclabit nobis Mercurium vulgi in at}" nim , ficut de minera. ut de aiiis dicSum eft: poftea
antcquam olcagineai in ca ponas & ponas in ftubha (icca pcr zx dics & cptime figilla vas& conr gela: pofteaponcilbm in vafeapio fublimationi , & pone in ignecerti; g'-ad.:.s per Ipatiumô. horarum & fublima parces eJemental.cs aibasr quz fii. , ,
&
blimabuntur ad latca vafis, & partes eJemcntales rub,e rcmancbunt in fundo rubictmdidims; ad partem. Quas ponein luo vafe
quarti
(
albo feparato
) in
igne
gradus,&da ignem iortioreiiiqaddpotcris,
accipe limum
fulphuris
terra-
h&um de
,
lOo
partibus tcrras
&
fubJimabicur tibi ad Jatera vafis,
& ,eric
ita Ju-
(imul iiiblimati
&
tina aeris fulphuris

:
cens
& mirabile
Fil.i ,
Juns, & una aeris (ulphuris folis Sc ponas inampullaargcnrca vcl vitrea /icut pouilh aliam, & taiiter quod pofTsillam capere,& faciasfupranatare de limo a^thereo facfo cx lo. purtibus acris fulphu& unatcrra; anteditîp.. & unaaens fu!ris liinx
;
buticuli.
,quod tranicendetcIaritatemCarper hoc cfucidatur tibi .c?.ptjt nt ftri
Tellamen.L!
iiiud
quod incipit: Fifi .,,iulphur album,. juxta vi'rbum;quoddicit.-Subt:liter.,& riubrummanet ir. fLnidout fcarJata, rubcura Jublimabile. Li-
&
cetiftafum.ma lecxtendatad ramulosfub b/ancha-
jjhuris .'?uri:&
cfii-irur
gumma
f,nia?
transforniabic
rum & ad liccinta.cioncm arboris accFjrtarc,& earum

parcicuIartTm
j
.
metallum imperfeftum.ut de aliis dittum eft.Tunc accipe illatn guintnam trrean^,& pone in vafeviitreo, & pofiea accipe bis tantum Cui pondcris de hienftruo albo tibi noto,cumquo fcparalfi cJementafulphuris
lutia;
:
uc in compolicioi:! Ina cdbcct
&
per hoc
fili
eiucidatdrtibi cap. Jibri

..,
.
Lumen
foJis
&
djvidc
8.
m u.
,
parcês
5i
aqualcs
&
unam fuperpone cum dida gumma,

dics
B. iu vafe vitreo per

yas,
&
ponc in relolvetur. Apcri

partibus,
&
pone aliam partem de
iliis 12.
&
dimitte per alios 8. dies : hoc itcrabis quoufquc bmnes 12. partes pofueris.Tunc accipe Jimiim xchcreum fadum ex 2o.partibus fivedrach. vcl 5 acris fulphuris lunsE , &una parte fulphurisauri,& illum
'
in in
10.
partes Jivide,
& unam
partcm poac
in vafe
fi alburh (ubllmaveris 4 ûbeo feincipic brancharum fuoc tibi parata,.Et in libro Addirronum capite quod incipic Sulphur album & rirlieum fuiit truncus .arboris- Accipe fulphur ilIi; J album fiJi , quod fublimafti.., & pone in vafe vitrco, fuperpones demenftruo , & pone in .B. per"B, dies extrahc menftruum & remanebit tibi oJeurr & ungucntum philofophoium. Fili , per Iioc elucid itur tibi capiic noftri Teftamenti quod dicit: Co3'ti fumus celarc arcanum ubj poluimus. Liccc hso verba fc extendanc ad .alias compofitiones,
qnod
crera
.,
quo ftant duo limi iina, &permitre in
& menftruumin t-orma criilalB., pec 10, dies :& apcri vas, &
Tunc habcas aquam argenti

oHiendimus facerc
libro
).
vivi vulgi quam tibi in prsccden:ibus,os: diiiolvcs

.,
fupcrfunde aliarn pirtem de dictis 10. partibus &i pcrmitte in B. pet alios lo.dies, rciterando, doncc omnes io.,partcs ppfueris. Poftea accipe limum
illitis
zmx
hoc
;.
Juns
finse,
&
aliam
cum
eft
diinidia auri-
lcilicctin B.
Tuucaccipe
fulpiuic
album quod
folvifti,
&
ponc
in diCla
aqua, ubi
factum cx
70. p.irtibiis ignis fulphuris a./ri
&
una
aeris ciu[dcm^..'fvi5na aeris fuiphuris lunx,
& illam
dividein 8.,fartes*<juale.s,& unam poncin vafein quoftat tota maieria jim ccmp^fitu , & dimirce in B. per 8. dies, poltei aperi vas & fuperponas aliam; Sc hoc facies donec ortines 8. partes poiueris. Poftea accipe limum fadum ex 20. cartibus fecundi
acris
,
corpus folutum fecunduindcbicim proportionem, ita quod cum 5 ^.aqup pona unamdidi lulphuiis, & pone in ftuphaficca pcr 25. dies, & congeiabi-
& una parte ignis fulphuris auri^

,
?-:
eft iliud
quod appellamus thefaunimj & illud divide in 8. partes,& pone unam parcem.fupra maccriam com jpofitam , qu^ ftat in vafe vitreo & per 8. dics iti
B. pcrmitte: poftea aperi vas
&
fuperfundas alia n,
5.
&
fic facies
quoufque totum
tibi
poms de
in
Fi'i.->
per hoc elucidatur
qiiod incipit: Ne ienarravimus , quia oportet te .haberc paticntiame Modo, SerenifTime Princeps, accipe oleaginem ilin U- partesdividcj lam, quam in aere fervafti ,
caput noftri Teftamcnti mireris, quia tam longum tempus
&
&partempoft partcm fupra materiam digerendo in B. de n. in 12. dies & in ftupha ficcando , poflea diffolvendo & eongelando , quoufque amplius congelari noa valeat. Jtc cnt mattria alba
:
Tunc accipe oJcagialbam , qu cft ilJa quam diximus tibi non ponere in materiacompofita , & cun> ea incera dictam materiam dividend eam in 12. partes, & pro qualibetvice ponaspartem unam diêrendo & deficcando per 8. dics, ut deaiiis diduni eft & fic facies quoufque cum omnibuj i?.. partibus inceres tuum lapidein. Proccdead dilfoJvcndum & congelandum quoufque ampJius congclarj non vaJeat., & faftuni eft tibf vivum transformans argenti vivi vulgi, in argeatum tam bonum ficuc de m.iiiera- fine Juvamcnto ignis. .Eteft prima brancha arboris alba. Tunc accipc lulphur rubcunj quod in alio vafe fublimafti , & pone in vafe vitreo cum menftruo & fac de eo oJeum & ungucntum ficut dc albofecifti , & dividc in S. partes , & pone partem poft partem fupra mcdicinam gloriofatn aJbam digerendo in B. & ficcando in ftupna. Tunc accipe oleagirism rubeam & divide in u. pai^tes ,
tur in
materiam
criftallinam.
ncm quam
fcrvafti
.'
Tom.
I,
00
&
cum vna
parte incera
:
Brbliotlieci
&
fic facies
ChemicaE Curiofe
ignem & fcrva ad partem :poftca porie m^nftriniiii fupraaerem, & acrem & menftruum limul fuper terram qux remanfit, poftea ponc i!i B. per o6to dies & digere poftea fcpara menftruum per B. & aerem & ignem per cineres, & tantum reitera iilud regimen, quod totum igncm fepares a fuattrra.Eili, gra-
:
digere & deficca , poquoufque omnes eas par& :ftea congela &coi:dilfolvendum procede ad poltea tcs ponas: quoufque condiditm eft albo in , nt , gelandum
habcs venenum ni-bcum transformans fineiuramentoignis,Mtdea!bo diAum eft. Eccc fili , habes duas branchas principalcs , quarum ponemus ramulos & flores cum fuis poftca damultiplicationibus & accurtationibus
gelari amplius
non
valcat
&
bimus tibi dodrinam noftras arboris vcgctabilis miro modo accurtandx , cum omnibus fuis radicibus, trunco, branchis & floribus, & in fcrmone naturar miro modo accurtatx. Et fili, modus eft ut ta accipias fulphur album per modum tibi traditum , & ab eo dividas elementaper modumfux divifionis fuperius didi , & ea elementa coelifices in acrc & tcrra , ut de aliis êcifti , quando cocIiHcafti pro compofitione aliarum mcdicinarum, Sc illa fixcs cum parte medicins iam di<Ss five rubex
five albac
,
dus ignisdabittibi cognitionemiftorum elementorum, quia aliter non cognoicuiitur. Ideo valdeunlis eit dodrina ad cognofcendummodumignis &graduseius.GradusignisB. eft ignisprimigradus.Ignis
cincris fecundigradus.Inflammationistertij gradus
Ignis arenac
& cineris eftquatti gradus.

cft ignisarcnae.
fccundi gradus
Aljterignis Ecignis fornacis, qua
poteris fcilicet carbonum , ad fundendum eft ignis quarti gradus. Poftquain habueris ifta clcmenta itji
fcparata, habcs
illa
fubtiliare
&
rarefacere. Acci-
&
fic
poteris in infinitum procedere.
Et erunt medicin* tranfmutantes finc juvamcnpoteris mukiplicare radiccs, truntoignis, cum , branchas & ramulos & flores cum clemcntis
&
fulphuris auri
rarificatis
&
coelificatis
fimul
peillamaquamquaecftmenftruum & deftillai/ibalneo de perfe fcpties. Etii fecerit aliquid de tcrra,, pones illam cumterra quse tibi remanfit pofteaac-, cipe aercm & deftilla illud de per fe (epties, & terram quarti iecerit poncs fupra igncm.Tunc aerem de perfeadhuc fcpties deftiila, veldonecnolueritam-, plius deftiJlare, led inpulvercm convertitur. Tunc accipe menftruum & pone iuper illum & digere in B.
:
coniungcndo terram curfi canto fui pondcris de medicina , & aquam five menftruum in u. partes dividcndo & partem poft partem ponendo & inB. digercndo poftea acrem in lo. partcs j dividendo & partem poft partem iri B. coniungendo poftea igncm in lo. partcs dividendd j & con;ungendo partem poft partcm in B. poftca oleagincm auri in jo. partcs dividcndo , & partem poftpartem inccrando , & in ftupha ficcando , ut in ceratione a!iarum didum cft. Poftca diflolvendo & congclando ,
:
:
per
tres dies:poftea in
codem B
imenftruumdiftiila,
a(ercm,& (erva. Et iterum reitera ifto rcgiminedonectotus aerfictraniadusper alcmbjcuna mediantenienftruo inignecineris. Tunehabes illum purificatum :ferva invale& eritadmodumolei,lcilicetaerille Tunc ignem accipc &dcliillafeptiesde per
fe,
& in cinere
pulvis rubicundiffimus,
veldoncc nolueritampiiusdeftillare, & enc & terram quam fecerit
qualibet deftillatione,
ris
ponecum
alia terra
fuperimpone de mcniiruo quinquepartes

;
fui
poftea pulve-
ufque amplius congelari non

latitudinem
huius rubese
multiplicando.
valcat.
Et poteris pcr
infinitum
arboris, in
Eccefilijhabestotam arborem altiorcm totiuslatitudinisnaturi

,
tain.In virtute
cum toto complcmcnto compofiDeimodccomponemus duasbran^
digere in B. per tres dies ; poftea per idem deftillamenftruumetpcr cineres deftiila,& iterum ponrf ofto partes menftrui difti ,utfupra, & dcftilla men-; reitcraifto reftruum pcr ignem&per cineres, gimine, doncc totusignis , qui rcmanferit fit cranfa-
&
chascum magna brevitateaccurtataSjUnam vcgetabilcm , aliam mineralem,cum fuis radicibus, truncis,
B. mcdiante fuomenftruo fucrit ad modumolei. Ecce habcs fili, clemenca fulpiiuris
ausincinerem&
feparata, purificata
rareficata.
Tunc accipe
tcrrara
,
branchis, ramis,floribus& mineris,

,
& accurtafili,
jllam
tionibus
fimplicibus, &incerat!onibus cumvulgari
muItiplicatione,cxplanando tibi.Non arbitrcris
lapidemmagnum noftrum nori poflecomponi , finc eo quod faciaslimos dcrertos in aere , vel interra fufpcnfosvel fcpultos, fedcrcdcrcmihi quodpoffis cumrcfpeftivaaccurtationc altiffimum lapidem in hunc modum componere primum a radicibus incipicndo lapidis ut in alia arbore fecifti. Accipe fulphur luns faftumper dodrinam tibitraditam& no:am,& pone illud in vafe vitreo , &fuper infunde tantum fui pondcris demenftruo vegetabili iam tibi
:
digc^ rendo, quoufqjcurrat fupralaminafn, ucdealiisdij dum eft: & fic terra eft prscparataadopus & argentum vivum deintentione Alchymiftarum& fulphut' terrae.Eece habes 4. elementa fulphuris lunsead opua pr^parata. Tuncoportet Princcps SerenifTime, terprsepara fublimando
&
cum menftruo
rafulphuris auri prajpararCjfepararejfubtiliarcrarcfacere :ctmoduseft quodtuaccipiasfulphur auri,&i defuper de menfiruo cuna ponas in vafe vitreo, quo fecifti illud fulphur , tantum iui ponderiS in B^
&
noto,cumquofeciftijilluddi(Sum'fuIphur.Etponein B.perS. dies, eo tcmporetotum erit folutum. Ac cipc unc. y.&pone inB.& diftilla menftruum per illud jpoftcaponevas incincref quodcftignisfccundi gradus ) & dcftillaaerem quantumpotcris,& fuper materiam infunde dc novo menftruo , et fittantum fui ponderis , et pone inB.pcraliosS. dies:&
&
digerendo, & per cinerem deftillando utde albo df, (Sumeft, quoufque totus aertranfeat per cinerem. igneoi Tunc acrem & menftruum fuper lerram ponas, &digere per8- dics, &ia B. excrahe meaftruum in cincreacrem, inarenaignem, quoadpo-
&
&hocrcitcra quoufque totus ignisfit a terra evacuatus.Tunc habeselcmenta fulphurisaurijfepa" rata, fixa :&rarificail!a quoadpoteris: & fili, modus eft quod tu accipias aquam quod cft menltruun:i
teris,
ct tantum reitcra
poftea per B. deftilla menftruum et aerem in cinere hoc totum magifterium, quod totum aercm fepares per ignem cineris. Poftea pone
&
illam reftifica fcpticsficutdealbo fecifti
&
ter-
rara
quam fecerit, cum terra ponas,
&
deftilla
per
fupcriftum aeremtotum fuutnmenftraumcumquo ponc fuperterram qua: remanfit, in quaeftignisdifti fulphurisluni,et pontf totum in B. per 8. dies poftca fepara menftruum ?erB. ctpone vas cineribus et deftilla per aerem.
illum feparafti,ettotum
:
cineres, donec videasquod ex 8. partibus habeas tunc permittc infrigidari , & ferva acrem tres : de per fe. Et frigefado fcquerc tuam deftillationcm fuper illas duas partcsqua? remanfcruntin fundo va-
&
oHea ia igaeqMrti gradus , qui eftarena
>
deftilla
quoufquc congelatum habeas ia fundo vafis,vcl ad latcra alembici. Et iftud quod abftraxifti quo-; uf<jue congelatus ignis fuit , eft aer fecundus , tii^J
fis,
Lib.ii.Se(a.iii

MANGET Bibliotheca Chemica Curiosa Vol. 1 (2 Voll.)

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

MANGET Bibliotheca Chemica Curiosa Vol. 1 (2 Voll.)

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

ta '^tiHB&V/V^

Digitized by the Internet Archive

2010 with funding from

The Getty Research

BIBLIOTHECA CHEMICA CURIOSA*

Verltas Argumentis &: Experlmcntis Terminiobfcurioresexplicantur; Cautlo-

TRACTATUS OMNES VIRORUM

Chouet, G.De Tournes,Cramer,Perachcn, S. De TouRNES. RlTTER,

theca Medico- PraBica

ic Bibliotheca Pharmdceutico Medici, compi:t-;

tiones fponte fuaqiiafi

tiim pr.rfcns Gorroborata,

abfens tutiori, bfeviori, &: jucundiori quatn prius

magnum fcilicct Claudcrum

quifitio &; pojfcflio.

nobilitatc ac vcrirate alicujus Scicntia:

aut Artis ex e6 decedit

cerebri imbecillioris homincs in finu fuo alat

qu5d varie aberenim reprobanda ve-*

niret oranis Religio propter immiftos impios,facriIegos, hasreticos

& fanaticos.ExuIarc deberct Mc,

tranfmutationis a Philofophis decaniata: via operanti cuique ptoiinus

Ncc nobis hicoggcrant

Adverfarii impolfibilitatcm tranfmucacionis pro quain toto Operis hujus

decurfu a Viris doctis pugnacur

Nam ctiamficr no% ipfosjiliquid iD_metalljsjemonftraje_minime

carum ad inviccmdcftrucrcobjcclioncs omnes

qua: i-ontia tranimutacionis metal-

thecae Libr6,fuseadducuntur, fubjungcmus iamalias tijm e propriis fjhedis,

poft raultas in icinerc habicas de Lapidis Philolbphici

prxfcnte in aedibus Dotloris Mcdici Zwingeri Bafilex circa

liter refert. QliI

Dodore Tolden, poftcaanno i5o4.Colonix ad Rhenum

Magiftratus impavido anim6 aperte

Ha^enus Heil-' excmpli fubjungimus quod habet Ccleberr. Gcor gius

ulteriori illarum tranfcriptione abftinebimus,

cum ctcnim Domino De

fuus timor ;nara fubinde

jnaierix fibitradir.x ocr cupelLc fcu cinctitii

forte parati toituias

pondcris diminucione aliquandlu vexaflec

Gfos ad Monctariura publicura nomine

aurum fuum obtulit SC Tura viginti dupliones Do,

ab c6 exquifivic ut per famulos

Sc in ipso Nobilifl". Boylei laboiatorio

tum fort^ aptum ira-

hic proceflus duos adferreraus

Mantifla ad Minfichci Acraame ntarium

quidera ex Cariff. Carohjvluluani hiLmiaim adjeaacxfcriptum jSecunTum vcio aquodani

Prim'.is ProcefTushiccft. Fiatvini Ipiriuis rcdiricaulHmiis

rulphiircus &: volarilis, cvadac

vcrum alkool, &_ua

raco, uc prius operacus fuifti,quinquies metcorifa.Tunc fublimacum

noftra, fons nofter

Serva hanc pretiofam quintam

balneo noftro Phil )fophico,

& & c6 ufquc relinc[ue, donec aqua

cerra fadafucrit; tuncfaiStaeft pax inter

aquamSi igncm.iamclementa nullam amplius

ftipartemunam, &: projicefuper

tres partcsauri puriffimi in crucibulofufi

& in momcnto videbis

abibic in luiphur. Tuncfatis

tentaomniavafiscircnlatorii in macratium longioris colliiramittantnrhocquelncinerum balneo