Gii thiu

iu ch bin hay cn gi l iu bin l mt k thut c s dng trong in t vin thng, ph bin nht l dng truyn thng tin qua mt sng mang v tuyn. K thut ny l thay i bin ca tn hiu sng mang theo bin ca tn hiu thng tin cn gi i, hay ni cch khc l iu ch sng mang bng bin theo tn hiu mang tin. V d, thay i cng tn hiu c th c dng phn nh cc m thanh c ti to li bi mt ngi ni, hoc xc nh chi ca cc im nh truyn hnh. (Tri ngc vi iu bin l iu tn, cng thng c s dng truyn m thanh, trong tn s truyn c thay i; v iu pha thng c s dng trong iu khin t xa, trong pha ca tn hiu sng mang c thay i).

Mt tn hiu m thanh (pha trn) c th c mang bi mt sng v tuyn AM hoc FM (iu bin mu , iu tn mu xanh)

Vo gia nhng nm 1870, mt dng iu binban u c gi l "nhng dng gn"l phng php u tin thnh cng to m thanh cht lng tt qua cc ng dy in thoi. Bt u vi cc thuyt minh m thanh ca Reginald Fessenden vo nm 1906, n cng l phng php u tin c s dng cho i pht thanh, v ngy nay vn c s dng cho nhiu hnh thc vin thng"AM" thng c dng ch di sng qung b l di sng trung (xem v tuyn AM).

Cc k thut iu ch di thng iu ch tng t AM SSB QAM FM PM SM iu ch s FSK ASK OOK PSK QAM MSK CPM PPM TCM OFDM SC-FDE Tri ph CSS DSSS FHSS THSS

Cc dng iu bin
T lc bt u c pht trin cho in thoi, iu bin c s dng thm thng tin m thanh vo dng in mt chiu cng sut thp chy t mt in thoi pht n in thoi thu. Vi gii thch n gin l, ti u cui pha pht, micro in thoi c s dng bin i cng ca dng in c truyn, theo tn s v m sc ca m thanh nhn c. Sau , ti u cui pha thu ca ng dy in thoi, dng in tc ng vo mt nam chm in, c tng v gim ph hp cng ca dng in. Ln lt, cc nam chm in to ra rung ng trong mng rung ca my thu, v th ti to gn chnh xc tn s v m sc ca cc m thanh gc nghe thy pha pht. Tri ngc vi in thoi, trong thng tin v tuyn ci c iu ch l mt tn hiu v truyn sng lin tc (sng mang) c to ra bi mt my pht v tuyn. Trong dng c bn ca n, iu ch bin tao ra mt tn hiu vi cng sut tp trung tn s sng mang v hai di bin lin k. Qu trnh ny c gi l to phch. iu ch bin m kt qu l hai di bin v mt sng mang thng c gi l iu ch bin bin kp (DSB-AM). iu bin kiu ny khng c hiu qu do nng lng tp trung t nht 2 phn 3 tn s sng mang nhng li khng mang thng tin hu ch, cn hai bin mang thng tin hu ch th ch c nng lng thp, mc d ch cn mt trong hai di bin l c th truyn tin do hai di bin cha thng tin ging ht nhau. tng hiu qu my pht, sng mang c th c loi b (hay trit b mt phn) khi tn hiu AM. Kiu iu bin ny to ra tn hiu gim sng mang hay tn hiu bin kp trit sng mang (DSBSC). Gii php iu ch bin trit sng mang c hiu qu v nng lng gp 3 ln so vi DSB -AM thng thng. Nu sng mang ch b trit mt phn, mt tn hiu bin kp trit mt phn sng mang (DSBRC) c to ra. Cc tn hiu DSBSC v DSBRC cn sng mang ca chng phi c khi phc (v d bng mt b dao ng phch) gii iu ch s dng cc k thut thng thng. Thm ch hiu qu cao hn s t c bng cch trit hon ton c sng mang v mt trong hai di bin. Tng ng vi hiu qu cao l phc tp ca my thu v my pht cng tng ln dn n chi ph tng. y l kiu iu ch n bin, c s dng rng ri trong v tuyn nghip d do hiu qu s dng nng lng v di tn. Mt dng AM n gin thng c s dng cho truyn dn s l kha bt tt (on-off keying), mt kiu ca ASK (amplitude-shift keying - kha dch bin), trong d liu nh phn c biu din nh vic c hoc khng c mt sng mang. iu ny thng c s dng trong cc tn s v tuyn truyn m Morse, c gi hot ng sng lin tc (CW). Nm 1982, Lin minh Vin thng Quc t (ITU) phn loi cc kiu iu ch bin nh sau:

Tn gi

Miu t

A3E

hai di bin v sng mang y - kiu iu ch AM c bn

R3E

n bin v gim mt phn sng mang

H3E

n bin v sng mang y

J3E

n bin trit sng mang

B8E

pht di bin c lp

C3F

di bin cn st

Lincompex kt hp b nn v b gin

V d: iu ch bin bin kp

Hnh 2: Ph ca mt tn hiu AM (2 bin).

Sng mang c ly l sng hnh sin n gin, chng hn:

tn s sng mang (Hz) c tnh: Vi tng qut, v l cc hng s ty biu din cho pha ban u v bin sng mang. bng 1 v bng 0.

n gin, ta thit lp cc gi tr tng ng vi

m(t) biu din mt dng sng bt k, y l thng tin cn c truyn. V hng s M biu din cng ca thng tin. V d:

Do , thng tin c th ch l mt tn hiu m thanh n gin ca tn s Thng thng v

Sau tn hiu iu ch bin c to ra bng cch nhn tn hiu mang tin v tn hiu sng mang:

biu din hngf s khc ta c th chn. Gi tr A=1, v M=0.5, kt qu l tn hiu y(t) c m t bng ph tn hiu trn min tn s vi "mc iu ch 50%" hnh 4. Vi th d n gin ny, y(t) c th c biu din di dng lng gic tng ng sau:

Do , tn hiu c iu ch c 3 thnh phn, thnh phn tn s sng mang v hai thnh phn tn s bin tn (sng hnh sin) c tn s ln hn v nh hn Ch rng vic chn A=0 s loi tr thnh phn sng mang, nhng cc di bin vn cn. y l kiu truyn DSBSC. to ra sng mang y v hai di bin (A3E), ta phi chn: c thm cc dng tng qut ca m(t), dng lng gic l cha . Nhng nu th trn ca hnh 2 miu t ph tn s ca m(t), th th di m t sng mang c iu ch. N c hai nhm: mt tn s dng (0 ) v mt ti tn s m (0 ). Mi nhm gm hai di bin v mt thnh phn hp gia biu din nng lng ti tn s sng mang. Ta ch cn quan tm n tn s dng. Tn s m l thnh phn ton hc khng cha thng tin thm. V vy, ta thy rng ph ca mt tn hiu AM bao gm c bn l ph gc (2 bin) dch ln tn s sng mang. i vi bin i ton hc ca hnh 2, n l kt qu ca vic tnh ton bin i Fourier ca: s dngcasc cp bin i sau:

Hnh 3: nh ph ca mt chng trnh qung b AM gm 2 di bin (mu xanh) gia l tn hiu sng mang (mu ).

Di dng tn s dng, bng thng truyn dn ca AM gp hai ln bng thng tn hiu gc (di bin)cc di bin ca tn s dng v m u c dch ln tn s sng mang. Do , DSB-AM (iu bin vi sng mang y v hai di bin) l khng hiu qu, v ch c vi i pht thnh c th c cp di tn hot ng trong di tn s qung b c cp trc. Cc phng php trit sng mang khc nhau trong cc dng iu ch bin s dng nng cao hiu qu s dng nng lng v ph. Vi dng iu bin trit sng mang s khng c vic tp trung phn ln nng lng thnh phn trung tm ca ph. Hiu qu s dng nng lng my pht ca DSB-AM tng i thp (khong 33%). Nhng li ch ca kiu iu ch ny l my thu r, d sn xut, d dng lc c thng tin t tn hiu thu c. Cc dng AM trit sng mang c hiu qu s dng nng lng c th t n 100%, do khng ph nng lng trn sng mang nhng li khng mang thng tin.

Ch s iu ch
Nh vi cc ch s iu ch khc, trong AM, ch s ny cng cn c gi l su iu ch, h s iu ch. i vi AM, n lin quan n s bin thin trong bin sng mang v n c xc nh bng:

y value of m(t) - gi tr nh ca m(t). Nu vi

c ni n phn trn. Peak

, bin sng mang bin thin 50% trn v di mc khng iu ch, v n bin thin 100%. trnh mo dng tn hiu v hin tng qu iu ch trong ch

truyn A3E, su iu ch phi tha mn h <= 1. Cc h thng my pht thc t s kt hp s dng mt s mch gii hn, nh mch VOGAD, m bo trnh mo. Mc bin thin ca cc tn hiu iu ch vi t l iu ch khc nhau c ch ra bn di. Trong mi hnh, bin cc i cao hn so vi hnh trc .

Hnh 4: su iu ch