PRODUENO KRIVINO DJELO

Produeno krivino djelo, kao jedan od posebnih oblika sloenog krivinog djela, predstavlja dva ili vie istih ili istovrsnih krivinih djela uinjenih u vremenskoj povezanosti od strane istog uinioca, koja predstavljaju cjelinu uslijed postojanja odreenih zakonom propisanih okolnosti. Nai krivini zakonici do sada nijesu sadravali odredbe o uslovima za postojanje produenog krivinog djela, ali je u dosadanjoj pravnoj literaturi i sudskoj praksi opteprihvaeno da ono predstavlja pravnu konstrukciju jedinstvenog krivinog djela. Prema objektivnim teorijama produeno krivino djelo postoji pod slijedeim uslovima: 1. 2. 3. 4. Postojanje istorodnosti krivinog djela, Istovrsnost povrijeenog dobra, Postojanje vremenskog kontinuiteta izmeu poinjenih krivinih djela, i Istovjetnost oteenog.

Pojam produenog krivinog djela bio je sadran u ranijem srbijanskom Kaznenom zakoniku od 29. marta 1860. god.1 Odredba 70 tog Zakonika, glasila je: Ko se rijei da ini jednog ili istog vida zloinstva ili prestupljenja, koja se skupa pojavljuju samo kao izvrenje one iste naprijed uinjene reimosti, isto tako kad ko viestruko prestupi jedan isti propis zakona djelima, koja se skupa imaju smatrati kao posledice jednog istog iz nehata /nebreenja/ uinjenog djela, to se takva djela kao sastavne asti i po tome kao jedno /produeno/ zloinstvo ili prestupljenje kazniti imaju, pri emu produenje i broj djela uzee se za oteavajuu okolnost. U 70 a/ dopuna i izmjena Zakonika od 17. Juna 1861. godine, dodato je: Ako bi se doznalo da je krivac, koji je za jedno zloinstvo ili prestupljenje osuen, pre osude jo kakvo zloinstvo ili prestupljenje uinio, to e se on za ovo docnije doznato zloinstvo ili prestupljenje samo onda nanovo suditi i kazniti, ako je vee od onoga, za koje je osuen, no o naknadi uinjene tete imae se u svakom sluaju suditi. Kako raspolaemo izdanjem Kaznenog zakonika uz ije odredbe su unesena tumaenja i izvodi iz odluka Opte sjednice i odjeljenja Kasacionog suda Kraljevine Srbije, naveemo dio tih tumaenja i izvoda iz odluka koje se odnose na citirane odredbe Zakonika, kako slijedi: 1. Za pojam produenja u smislu 70 KZ istie se, da ko uslijed jedne iste naprijed uinjene reimosti uini vie kaznenih djela jednog i istog vida, pri emu kao glavno trai se, istovjetnost nedjeljivoga predmeta, na koji je zla namjera optuenog
1

Isti je bio na snaziu Srbiji do donoenja Krivinog zakonika Kraljevine Jugoslavije od 16. februara 1929. god., odnosno njegovog stupanja na snagu 1. Januara 1930. god.

upravljena, tj. trai se da se svaka od ovih kanjivih radnji na jedan isti predmet odnosi2 2. Definicija pojma produenog zloina ne moe se konstruisati samo jedinstvom kanjive namjere. Jedinstvo namjere, odnosno reimosti, odnosi se samo na subjektivnu stranu pojma. Jedinstvo reimosti postoji ondje gdje ima pravoga jedinstva po kome se namjera prostire na itav niz pojedinih inova (djela), gdje se jedinstvo namjere javlja u napred utvrenom planu, po kome e se izvriti svi pojedini inovi /djela/ u toku podueg vremena. Jednom rijeju, jedinstvo reimosti nije nita drugo do jedinstvo volje u mnoini inova (djela). Meutim, za pojam postojanja produenog zloina to ne bi bilo dovoljno, ako se u isto doba ne bi imalo obzira i na objektivni momenat. Jer produeni zloin moe samo ondje postojati, gdje ima vie inova, ali samo jedno djelo, odnosno, predmet povrede produenog zloina moe biti samo jedan objekat, a gdje svaki in predstavlja zasebno djelo, tu ne moe biti govora o produenom zloinu, ma da bi sva ta djela poticala iz jedne reimosti, jer ovdje bi nedostajala objektivna strana djela. Bez njenog postojanja, ne moe biti govora o produenom zloinu iz 70 Kaznenog zakonika. U tom sluaju, moglo bi se raditi o sticaju, u smislu 69 istog Zakonika.3 3. Produeno djelo se smatra uinjenim tek onda kada je i poslednja radnja izvrena. Samim tim, u sluaju izmjene Zakona, produeno djelo se ima kazniti ne po onom zakonu kojim je prva radnja izvrena, ve po onom pod kojim je izvrena poslednja radnja.4

Doslovne tekstove 70 i dopunskog 70 a/ srbijanskog Kaznenog zakonika od 29. marta 1860. god. i 17. juna 1861. god. unijeli smo i iz razloga to su oni pod istim brojnim oznakama, skoro istovjetni uneseni u Krivini zakonik za Knjaevinu Crnu Goru iz 1906. god., jer se i u l. 1 Zakona o njegovom proglaenju /Ukazu/ navodi da se usvaja s izmjenama i dopunama prema naim prilikama i pravnim obiajima Kriminalni /Kazniteljni/ Zakonik bratske nam Kraljevine Srbije. Po Krivinom zakoniku Kraljevine Jugoslavije5 dioba krivinih djela je izvrena po naelu dihotomije na zloinstva i prestupe. Zloinstvima su smatrana krivina djela za koje je zakon propisao smrtnu kaznu, robiju ili zatoenje, dok su prestupima smatrana krivina djela za koja su u zakonu propisane kazne: strogog zatvora, zatvora ili novane kazne. U sluaju sticaja krivinih djela, prema nainu izvrenja, razlikovale su se slijedee vrste sticaja (61 i 62-64 KZ): idealni sticaj - kada je jedno lice sa jednom radnjom izvrenja ostvarilo bia vie krivinih djela, i

2 3

O.o.s. od 5. maja 1880. god.,br. 1836. O.O. od 8. marta 1897. god., br. 1375 i O.o.s. od 19. aprila 1897. god., br. 2528. 4 O. O. od 9. juna 1903. god., br. 5611., Gojko Niketi, Kazeneni zakonik i Krivini sudski postupak Kraljevine Srbije , Beograd, 1911. 5 od 27. januara 1929. godine, koji je stupio na snagu 1. januara 1930. godine

realni sticaj kada je jedno lice sa vie istovremeno ili sukcesivno preduzetih radnji izvrenja ostvarilo vie krivinih djela.

Za idealni sticaj, kazna je izricana po naelu apsorpcije (poena maior absorbet minorem), od propisanih za uinjena djela najstroija kazna, a u sluaju razliitih vrsta kazni, najtea vrsta kazne. Za realni sticaj krivinih djela kazna je odreivana po naelu asperacije (poena maior cum exasperatione), na nain to je uzimana kazna po najteem uinjenom djelu pa pootrovana srazmjerno drugim propisanim kaznama. Dok su za idealni i realni sticaj krivinih djela, kazne odreivale po naelima apsorpcije (idealni sticaj) i asperacije (realni sticaj), pri odreivanju visine novane kazne za djela u sticaju primjenjivan je princip kumulacije (sabiranja).6 Nae socijalistiko pravo, odnosno zakonodavsto, takoe nije sadravalo opti propis o produenom krivinom djelu. Meutim, sudska praksa se priklonila vladajuoj teoriji i prihvatila pravno stanovite da se kod produenog krivinog djela radi o jednoj radnji i jednom djelu i da se, shodno tome, kazna odmjerava unutar kaznenih okvira predvienih za to jedno djelo. U cilju ujednaavanja sudske prakse po ovom pitanju, ono je bilo predmet razmatranja na Savjetovanju u Vrhovnom sudu Jugoslavije januara 1965. godine, kada je usvojeno pravno stanovite o tretmanu produenog krivinog djela kao jednog i jedinstvenog, to je izraeno i u presudi istog suda.7 Veinsko usvojeno stanovite smatra produeno krivino djelo, sastavljeno od vie radnji od kojih ve svaka donosi potpuno ostvarenje zakonskog bia odreenog krivinog djela, ini pod odreenim uslovima samo jednu radnju i samo jedno krivino djelo. Radi se o jednoj radnji i jednom djelu, budui da postoje odreene okolnosti koje te radnje povezuju u jednu cjelinu. Produeno krivino djelo se tretira kao jedno djelo i u pogledu pitanja prostornog i vremenskog vaenja krivinog prava, amnestije i pomilovanja, zastare i slino. Naknadno otkrivena pojedina krivina djela koja su inae sastavni dio serije djela koje je bilo okvalifikovano kao produeno krivino djelo, a koja nijesu bila poznata u vrijeme suenja, smatraju se obuhvaenim pravosnanom presudom o produenom krivinom djelu i za njih se ne moe naknadno posebno suditi (ne bis in idem). Teorija o produenom krivinom djelu kao jednom djelu, nastala je iz potrebe da se ublai, na kumulaciji kazni zasnovano, rigorozno kanjavanje osoba koje su izvrile vie krivinih djela. Otuda su i teorija i praksa prihvatile produeno krivino djelo kao jedno djelo i pravnu konstrukciju u korist okrivljenog. Profesor Bogdan Zlatari je naglaavao praktine razloge prihvatanja konstrukcije produenog krivinog djela za jedno djelo. Takoe, profesor J. Tahovi je isticao da bi tretiranje produenog krivinog djela za realni sticaj, dovelo do neloginosti i znatnih tekoa.8 U svom radu Produeno krivino djelo, objavljenom u Godinjaku Pravnog Fakulteta u Skoplju 1965. god., profesor F. Bai je izrazio svoje neslaganje sa ovim , u
6 7

dr Metod Dolenc, Tuma Krivinog zakonika Kraljevine Jugoslavije, Zagreb 1930, str. 113-117 asopis JRKKP br. 2/66 8 Franjo Bai, Krivino pravo, Zagreb 1980, str. 371

teoriji i praksi prihvaenim, pravnim stanovitem, istiiu da se ne smije zaboraviti kod ocjenjivanja elemenata da se radi o ponavljanju, o gomilanju krivinih djela i time akumulira vea zloinaka energija i vei stepen neprava i krivice. Sam uinilac ove serije djela je, u kriminolokom smislu, povratnik. Otuda koncepcija o produenom krivinom djelu kao jednom djelu, znai, kako smatra on, neopravdano privilegovanje ovakvih delikvenata izricanjem u okvirima kazne, koja je predviena za samo jedno (iako najtee) djelo. Profesor F. Sever iz Ljubljane je smatrao da je naem (ranijem) Krivinom zakoniku bila strana konstrukcija produenog krivinog djela kao jednog djela. Da je potrebama prakse vie odgovaralo da se ono tretira kao specijalni oblik realnog sticaja za koje se izrie kazna u okvirima kazne predviene za najtee djelo iz serije.9 Uzimajui u obzir veinsku teoriju i praksu o produenom krivinom djelu, izvodimo njegove elemente: objektivni elementi da je u pitanju serija istovjetnih djela; da se svako pojedino djelo ostvaruje na bitno istovrstan nain i da postoji prostorna i vremenska povezanost svih tih djela, i subjektivni elemenat, tzv. produeni umiljaj, produena psihika linija pojedinanih odluka, kao ponavljanje odluke o djelu, to zbog bitno istih spoljanjih povoda, vodi unutranjem jedinstvu pojedinanih akata.

U pojedinostima, uinilac svih djela iz serije je isto lice (identitet subjekta), a da bi se radilo o produenom krivinom djelu potrebno je da postoji i identitet oblika uea tog lica u izvrenju krivinog djela iz te serije. Ne moe se raditi o produenom krivinom djelu ako je isto lice u izvrenju pojedinih djela iz serije bilo sauesnik, a izvrilac u izvrenju drugih. Potrebno je da se radi o vie istovrsnih krivinih djela, kao i da je rije o napadu na isto zatieno dobro. U pogledu identiteta nosioca napadnutog dobra, uporedna pravna praksa je u velikoj mjeri raznolika. U Hrvatskoj se nije traila istovjetnost identiteta oteenog, dok je to traeno u sudkoj praksi Srbije i Makedonije. Meutim, uprkos iskazanom stanovitu sudske prakse u Hrvatskoj, profesor B. Zlatari, a prije njega prof. S. Frank, smatrali su da taj identitet nije mogao biti zaobien i anuliran, osim ukoliko se radi o djelima kod kojih lina svojstva predstavljaju bitan element, a za druge je dovoljan identitet titulara povrijeenog pravnog dobra.10 to se istovrsnosti naina izvrenja djela tie, trai se da istovrsna krivina djela budu u pogledu naina izvrenja bitno slina spoljanjem toku izvrenja svih djela iz serije. Zahtjev za odreenom vremenskom povezanou je daljnji objektivni konstantni i kohezivni uslov. Sva djela koja ulaze u seriju treba da su meusobno vremenski povezana, da slijede u kraim vremenskim intervalima jedno za drugim. Bez blie vremenske sukcesije ne moe se uspostaviti potrebna objektivna povezanost djela. Kada e taj objektivni uslov biti ispunjen ne

10

ibid, str. 372 B. Zlatari, Krivino pravo I, Zagreb 1958, str. 209 i S. Frank, Kazneno pravo, Zagreb 1950, str. 246

moe se postaviti matematiki pravilno.11 Bitno je da se sva djela ocjenjivana sa tog gledita javljaju kao kontinuirana serija djelatnosti. Odluujue je prirodno shvatanje da se sva ta djela pojavljuju kao kontinuirana serija djelatnosti. to se tie subjektivnog elementa produenog krivinog djela, veina teorija smatra da je to pravo vezivno tkivo koje od niza akata ini cjelinu u smislu iste radnje. Taj subjektivni elemenat shvata se kao skupni, sveobuhvatni umiljaj, koji od poetka obuhvata cijelo djelo sa svim njegovim bitnim elementima (nain izvrenja, rtvu, mjesto i vrijeme djela i drugo) i da je to osnova i nosea kohezivna subjektivna sila, gdje se pojedina djela javljaju kao nesamostalni djelovi procesa izvrenja jednog jedinstvenog djela. U pogledu ovog elementa opravdano se prigovara da se takvim zahtjevom produeno krivino djelo, iako je ono samo po sebi privilegovani nain kanjavanja, rezervie prvenstveno za najopasnije, profesionalne delikvente koji rade po unaprijed stvorenom planu. Pri tom je ovo stanovite oteano i sa gledita dokazivanja ovakvog umiljaja. Dovoljno je na taj nain da se radi o nizu pojedinanih umiljaja koji se naslanjaju jedan na drugi, to vodi njihovom jedinstvu, tj. cjelini serije postupaka. Time se uspostavlja kontinuirana psihika linija kao neto to uspostavlja povezanost djela iz serije. Po ovoj teroriji mogue je i nehatno produeno krivino djelo. Izvodi iz Registra sudskih odluka I-XV (1956-1970): 1. Produeno krivino djelo izvreno je ponavljanjem prevara prema istom oteeniku (1957. god., sv. 3, str. 576.), 2. Produeno krivino djelo je izvreno viestrukim falsifikatima slubenih isprava radi prikrivanja manjka (1957. god., sv. 3, str. 585), 3. Kod produenog krivinog djela visina pronevjerene sume odreuje se prema zbiru svih prisvojenih iznosa (1957. god., sv. 2, str. 33), 4. Postoji produeno krivino djelo kod falsifikata slubene isprave radi prikrivanja pronevjere (1956. god., sv. 3, str. 642), 5. Produeno krivino djelo jeste takva kriminalna djelatnost jednog lica kad ono sa vie radnji izvrenja uini vie istovjetnih krivinih djela tako povezanih da ine sastavne djelove jedinstvene kriminalne djelatnosti uinioca (1965. god., sv. 3, str. 280), 6. Produeno krivino djelo samovlaa postoji kada je uinjeno sa vie istovjetnih radnji u raznim vremenskim intervalima (1968. god., sv. 3, str. 280), 7. Kod krivinih djela gdje se napada linost ili neko lino dobro ovjeka, ne moe doi do pravne konstrukcije produenog krivinog djela ako nema istovjetnosti oteenog (1970. god., sv. 3, str. 279).12 Iz uporedne prakse (po prof. Baiu): Slina ili identina rjeenja u pogledu produenog krivinog djela, naoj teoriji i praksi, nalazimo u teoriji ili praksi nekih drugih zemalja, poput Francuske, Njemake i Italije:

11 12

ibid, str. 206 Registar sudskih odluka, Beograd, 1973.

Realni sticaj pretpostavlja vie strukturalno nezavisnih radnji, vie kompletno autonomnih procesa izvrenja krivinog djela13; Procesno pravna mogunost diobe, odnosno dezintegracije produenog krivinog djela naknadnim suenjem za jedno djelo iz serije prua mogunost da se ipak prizna samostalnost pojedinim djelovima koji ulaze u tu seriju, to svjedoi da se i kod ovakve serije radi u biti o sticanju krivinih djela i da je to prava priroda produenog krivinog djela14; Stav da je produeno krivino djelo jedno krivino djelo nije prihvatljiv. On ne zadovoljava, sa stanovita pravne sigurnosti, osiguranje adekvatne zatite od drutveno opasnih djela i uinilaca i protivan je principu pravinosti i krivice, to u krajnjoj liniji vodi privilegovanju uinilaca koji to ne zasluuju15; Naelni kriminalnopolitiki nedostaci koncepcije o produenom krivinom djelu, kao jednom djelu, imaju mnogo vee znaenje nego procesualne prednosti koje se navode kao razlog da se zadri institucija produenog krivinog djela16; U okviru teorije o produenom krivinom djelu, kao i u okviru objektivne teorije, mogue je i nehatno produeno krivino djelo17; Naknadno otkrivena pojedina krivina djela, koja su inae sastavni dio serije djela koja su bila okvalifikovana kao produeno krivino djelo, a koja nijesu bila poznata u vrijeme suenja, smatraju se obuhvaenim pravosnanom presudom o produenom krivinom djelu i za njih se ne moe naknadno posebno suditi18.

Institut produenog krivinog djela poznaju krivini zakonici Italije, Grke, Bugarske, Rumunije, Poljske i Brazila. Kao to smo istakli, ovaj institut je postojao u krivinim zakonicima iz vremena Socijalistike Jugoslavije, osim u l. 404 t. 6 Zakona o krivinom postupku, meu razlozima za ponavljanje krivinog postupka. Ipak je i teorija i sudska praksa prihvatila ovaj institut kao jedinstveno krivino djelo, u smislu navedenih razloga. Ovaj institut unesen je u Krivini zakonik RCG od 25. decembra 2003. godine u l. 49. iji tekst glasi: /1/ Produeno krivino djelo ini vie istih ili istovrsnih krivinih djela uinjenih u vremenskoj povezanosti od strane istog uinioca i koja predstavljaju cjelinu zbog postojanja najmanje dvije od sledeih okolnosti: istovjetnosti oteenog, istovrsnosti predmeta djela, korienja iste situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstva mjesta ili prostora izvrenja djela ili jedinstvenog umiljaja uinioca. /2/ Krivina djela upravljena protiv linosti mogu initi produeno krivino djelo samo ako su uinjena prema istom licu.
13 14

G. Bettiol, Diritto penale, parte generale, IV izdanje R. Maurach, Deutsches Strafrecht, Allgemenier Teil, I izdanje, str. 587 15 H. Schultz, Einfhrung in den allgeninen Tell des Strfrechts, I, II tom, 1974, str. 119 16 Stalna praksa Vrhovnog suda Njemake, H. Welzel, str. 229 17 H.H. Jescheck, Lehrbuch des Strafresch, Allgemeiner Teil, II izdanje, str. 545 18 Welzel das Deutsche Strafrecht, XI izdanje, str. 229

/3/ Ne mogu initi produeno krivino djelo ona djela koja po svojoj prirodi ne doputaju spajanje u jedno djelo. /4/ Ako produeno krivino djelo obuhvata lake i tee oblike istog djela smatrae se produenim krivinim djelom uinjen najtei oblik od uinjenih djela. U Zakoniku su odreena dva oblika ovog krivinog djela i to: produeno krivino djelo upravljeno protiv linosti, gdje je konstitutivni element identitet oteenog, i produeno krivino djelo prema ostalim objektima.

Osnovni elementi ovog krivinog djela su: da su ona uinjena od istog uinioca (obavezni identitet uinioca), da se sastoji od vie istih ili istovrsnih djela, da su sva ta djela uinjena u odreenom vremenskom intervalu (periodu), da predstavljaju povezanu cjelinu osnovom slijedeih okolnosti: a) b) c) d) e) istovjetnosti oteenog ili titulara zatienog dobra, istovrsnost predmeta djela (identitet zakonskog bia krivinog djela), korienje iste (stvarne) situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstvo mjesta ili prostora izvrenja djela, i jedinstvo umiljaja uinioca.

Obavezni elementi djela su: identitet (istovjetnost) uinioca, identitet zakonskog bia krivinog djela (istovrsnost) i da su djela poinjena u odreenom vremenskom intervalu (vremenski kontinuitet, odnosno vremenska unutranja povezanost).

Fakultativni elementi ovog djela su: identitet oteenog ili titulara dobra, istovrsnost predmeta, tj. identitet napadnutog objekta, korienje iste situacije, istih prilika i istog odnosa koje seriju djela povezuju u jedinstvenu cjelinu.

Kao najei oblik prividnog realnog sticaja do skoro je bio samo nauna kategorija koja je u praksi doivljavala razliita shvatanja. Meutim, najnovijim Krivinim zakonikom Republike Srbije produeno krivino djelo je postalo zakonska kategorija sa definicijama i postavljenim kriterijumima kada se odreena krivina djela mogu smatrati produenim. Isto je regulisano u l. 61 Krivinog zakonika Srbije (Slubeni glasnik Republike Srbije br. 85/2005, 88/2005, 107/2005, 72/2009 i 111/2009), gdje je propisano da: Produeno krivino djelo ini vie istih ili istovrsnih krivinih djela uinjenih u vremenskoj povezanosti od strane istog uinioca, koja predstavljaju celinu zbog postojanja

najmanje dve od sledeih okolnosti: istovetnosti oteenog, istovrsnosti predmeta dela, korienja iste situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstva mesta ili prostora izvrenja dela ili jedinstvenog umiljaja uinioca. Dakle, Zakonik kao obavezne uslove za ovu konstrukciju postavlja: da su vie dela ista ili istovrsna i da su uinjena u vremenskoj povezanosti od strane istog uinioca. Pored toga, potrebno je da pri ispunjenju ovih uslova, a da bi predstavljali cjelinu, postojanje jo najmanje dvije od gore nabrojanih fakultativnih okolnosti. Vie djela podrazumijevaju najmanje dva djela, od kojih neka mogu biti i u pokuaju, sa tim da uinilac ne mora imati isto svojstvo u ovim djelima, tj. u nekima moe biti izvrilac, dok u drugima moe biti npr. pomaga. Vremenska povezanost je prema stavu pravne nauke faktiko pitanje koje sud rjeava u svakom konkretnom sluaju. Zakonodavac ne kae koji je to vremenski raspon, ali podrazumijeva se da isti ne bude prevelik. Da bi ponaanje vezano za uinjena dela i uinioca predstavljalo celin, kao relevantnu okolnost Zakonik navodi: istovetnosti oteenog, istovrsnosti predmeta dela, korienja iste situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstva mesta ili prostora izvrenja dela ili jedinstvenog umiljaja uinioca. U drugom stavu navedenog lana, Zakonik ograniava postojanje produenog krivinog djela upravljenog protiv linosti, te ona mogu initi produeno krivino djelo ukoliko su uinjena prema istom licu. Jedan fakultativni uslov u osnovnom pojmu ove konstrukcije, u ovom kontekstu, Zakonik predvia kao obavezan uslov. Zakonik u treem stavu postavlja jo jedno ogranienje po kome produeno krivino djelo ne mogu initi ona djela koja po svojoj prirodi ne doputaju spajanje u jedno djelo. Ovaj stav potpuno uvodi zabunu u primjeni ovog instituta time to Zakonik ne odreuje koja djela po svojoj prirodi ne doputaju spajanje u jedno delo, to u praksi proizvodi brojne dileme. Vrlo znaajna pravila ovog lana su propisana st. 4 i 5: Ako produeno krivino djelo obuhvata lake i tee oblike istog dela, smatrae se da je produenim krivinim delom uinjen najtei oblik od uinjenih dela, kao i pravilo: Ako produeno krivino djelo obuhvata krivina dela ije je bitno obeleje odrfeeni novani iznos, smatrae se da je produenim krivinim delom ostvaren zbir iznosa ostvarenih pojedinanim delima ukoliko je to obuhvaeno jedinstvenim umiljajem uinioca.

U prvom sluaju se na najoigledniji nain pogoduje uiniocu, te je i cijela konstrukcija u korist uinioca. Dakle, umjesto kazne za vie krivinih djela, on se kazni za jedno krivino djelo, gdje se vie radnji izvrenja procjenjuju samo kao bitne okolnosti koje se uzimaju u obzir prilikom odluivanja o krivinoj sankciji. Za razliku od prvog sluaja, u drugom sluaju se ne pogoduje uiniocu jer se upravo sabiranjem iznosa pojedinanih krivinih djela moe doi do znatno teeg krivinog djela, kod kojih je kao obiljeje predvien novani iznos. estim stavom ovog lana Zakonika propisano je da krivino djelo koje nije obuhvaeno produenim krivinim djelom u pravosnanoj sudskoj presudi, ve bude otkriveno naknadno, predstavlja posebno krivino djelo, odnosno ulazi u sastav posebnog

produenog krivinog djela. Ovim stavom je regulisana situacija procesne prirode kada se nakon pravosnane presude za produeno krivino djelo, otkrije novo krivino djelo koje nije bilo obuhvaeno tom presudom, a izvreno je prije njene pravosnanosti, a moglo je biti ukljueno u to produeno krivino djelo. U ovom sluaju, to moe biti osnov za ponavljanje krivinog postupka.

ZAKLJUAK Produeno krivino djelo je vrsta prividnog realnog sticaja od dva ili vie uinjenih krivinih djela istog uinioca u izvjesnoj unutranjoj povezanosti (kontinuitetu), u odnosu na istog oteenog ili titulara istovrsnog zatienog dobra kao objekta, pri korienju iste situacije ili istog trojnog odnosa, uz jedinstvo mjesta ili prostora i jedinstvo umiljaja uinioca, te kao takvo predstavlja jedno i jedinstveno djelo. Krivina djela upravljena protiv linosti mogu predstavljati produeno krivino djelo samo ako su uinjena prema istom licu (naelo identiteta). Produeno krivino djelo koje obuhvata lake i tee oblike istog djela uzee se pri kanjavanju kao da je njime uinjen najtei oblik o uinjenih djela (naelo apsorpcije). Primjena amnestije i pomilovanja odnosi se na sva krivina djela u sastavu ove konstrukcije, koja ukljuuje jo dva principa: ne bis idem (ne moe se dva puta suditi u istoj stvari) i res iudicata (presuena stvar).

SUMARRY Multiple crime is a kind of ostensibly realistic coincidence of two or more commited criminal acts of the same offender ina acertain internal connection (continuity), in relation to the same aggrieved or titular of the congenial of the protected property as an object, while using the same situation or the same sustained relationship with the unity of location or time and unity of the offender, and as such presents one and singular criminal act. Criminal acts turned against personality may be a multiple crime only if they are committed towards the same personality (principle of continuity). Multiple crime which is comprised of easier and graver forms of the same act will be taken, in punishment, as if the gravest form of committed acts has been committed (principle of absorption). Application of amnesty and pardon is related to all criminal acts in the set-up of this construction which also includes application of two more priniples: ne bis idem (cannot be judged two times for the same cause) and res iudicata (claim preclusion).

Doc. dr Branko Mihailovi ____________________________ Pravni fakultet u Podgorici Univerzitet Crne Gore Tel: 067/423-036

Miladin Ivanovi _____________________________ Saradnik u Centru za ljudska prava pri Pravnom fakultetu u Podgorici Univerzitet Crne Gore Tel: 020/268- 013 Mob. 067/418-694