Вы находитесь на странице: 1из 151

A.A.

BEHIEP
HA HTO AAYETECL?
BLRBAEHHE H KOPPEKHHR HEBAAIOHPHRTHLX BAPHAHTOB
PA3BHTHR AHHHOCTH ETEH H HOPOCTKOB

Hearornuecxnn Hen1p 3xcnepnuen1
Mocxna-Pnra 2000


Hpencnonne
B pacnopxxennn ncnxonora, neymero npaxrnuecxym paory c ertmn n nopocrxamn (narnocrnuecxym,
xoncyntrarnnnym, ncnxorepanenrnuecxym), nmeercx mnoxecrno pasnoopasntx meronx. Onaxo nouac
tnaer ouent rpyno pemnrt, xaxax ns nnx oxaxercx nonesno n rom nnn nnom xonxpernom cnyuae.
Tontxo ontr n nnrynnnx cnennanncra nomoramr nporn nyrt or onapyxennx nponemt o ee
ycrpanennx, or xanot xnnenra o pexomenann ncnxonora. 3ra xnnra nocnyxnr nyrenonrenem,
xoropt, xoneuno, ne moxer nonnocrtm nomennrt coo nnrynnnm, no, no xpane mepe, nocxaxer no-
nesnte opnenrnpt.
B reuenne 25 ner x conmeman paory ncnxonora-xoncyntranra n ncnxorepanenra c nayuntmn
nccneonannxmn. 3ro nosnonnno mne nosnaxomnrtcx c nanonee pacnpocrpanenntmn napnanramn
ponrentcxnx n yunrentcxnx xano n c npnunnamn, xoropte nx ntstnamr. Oxasanoct, uro, xorx ern
ouent pasnte n xaxt ns nnx ynnxanen n nenonropnm, ontmnncrno nponem moxno cnecrn x
neontmomy uncny rnnnuntx npnunn n ecrecrnenno ntrexammnx ns nnx cnecrnn. Inannax rpynocrt n
rom, uro nspocnte otuno ne saymtnamrcx o nonnnntx ncrounnxax, npnnoxmnx x rem nnn nntm
ercxnm npoxnnennxm. Cnonmn peaxnnxmn onn (nspocnte) +rn npoxnnennx noepxnnamr n yxpennxmr.
Cronr paspymnrt +ror nopount xpyr - n naunnaercx nopo menennoe n nocrenennoe, a nopo n tcrpoe
"ntsoponnenne". Hao nnmt, xax n mennnne, npannntno nocrannrt narnos n nasnaunrt
coornercrnymmee "neuenne".
B +ro xnnre npnnoxrcx "ncnxonornuecxne narnost", rnnnunte nx crapmero omxontnoro,
mnamero mxontnoro, nopocrxonoro n mnomecxoro nospacron. Pexomenymrcx re merot
ncnxonornuecxoro ocneonannx, c nomomtm xoroptx +rn "narnost" moryr trt onpeenent.
Vxastnamrcx nanpannennx pasnnrnx nnunocrn, xapaxrepnte nx rex nnn nntx couerann ncn-
xonornuecxnx ocoennocre. Hpenaramrcx pasnnunte ]opmt xoppexnnonno n npo]nnaxrnuecxo
paort, nexoropte ns xoroptx moryr ocymecrnnxrtcx ponrenxmn, pyrne - mxontntmn yunrenxmn n
nocnnrarenxmn ercxnx caon, rpertn rontxo cnennanncramn-ncnxonoramn.
Hac1t I. HCHXOAOIHHECKHE CHHPOML ETCKOIO H HOPOCTKOBOIO
BO3PACTA
1.1. Omne saxonouepnoc1n pasnn1nn nnnnnyantnmx ncnxonornuecxnx ocoennoc1en

A. Connantnan cn1yannn pasnn1nn peenxa n neyman en1entnoc1t
Bospacrnte n nnnnnyantnte ncnxonornuecxne ocoennocrn rpannnonno nsyuamrcx
noposnt, nne cnxsn pyr c pyrom. Hpn +rom ncnontsymrcx pasnte reopernuecxne noxot n
pasnt naop nonxrn. Tax, nonxrnx nospacrno nepno, connantnax cnryannx pasnnrnx, neymax
exrentnocrt, ncnxonornuecxne nonoopasonannx nospacra, nospacrno xpnsnc xax t ne
npenonaramr nannunx nnnnnyantntx pasnnun. Honxrnx xe remnepamenr, ncnxornn,
axnenryannx xapaxrepa, nnunocrnte ueprt ne orpaxamr omero ncnxnuecxoro pasnnrnx.
B pesyntrare y nac orcyrcrnymr cxontxo-nnyt naexnte ocnonannx nx npornosnponannx
xoa pasnnrnx orentnoro peenxa axe n rom cnyuae, ecnn ero nnnnnyantnte ocoennocrn,
nmemmnecx na annt momenr, ntxnnent ocrarouno nonno. Mnorouncnennte
ncnxoxoppexnnonnte merot, paspaorannte n nocnenne ecxrnnernx, ncnontsymrcx no mnorom
ncnenym, rax xax nx "npnnxsxa" x nospacry n x nnnnnyantntm ocoennocrxm peenxa
ocymecrnnxercx noposnt. nx npeoonennx +rnx rpynocre neoxonmo nocrponrt xaprnny
nospacrnoro pasnnrnx nnnnnyantntx ncnxonornuecxnx ocoennocre. Onaxo cnauana nam
npnercx cenart neontmoe orcrynnenne n onacrt ome reopnn ncnxnuecxoro pasnnrnx
peenxa.
Kax noxasan H.C.Btrorcxn (1984), n xaxom nospacrnom nepnoe nmeercx cnox,
cnenn]nunax nx nero connantnax cnryannx pasnnrnx. Ona onpeenxercx rem mecrom, xoropoe
sannmaer n omecrne peenox annoro nospacra. Vuennxn n nocneonarenn Btrorcxoro -
A.H.Heonrten (1983), .F.3ntxonnn (1989), A.B.3anopoxen (1986) - paspaorann xonnennnm,
cornacno xoropo connantnax cnryannx pasnnrnx nonnomaercx n neyme exrentnocrn coor-
nercrnymmero nospacrnoro nepnoa.
Connantnax cnryannx pasnnrnx omxontnnxa xapaxrepnsyercx npeocrannennem peenxy
ntcoxo crenenn camocroxrentnocrn n nesanncnmocrn. B npemecrnymmem, pannem nospacre (o 3
ner) ero cnooa tna xpane orpannuena ns-sa neocrarounoro yponnx pasnnrnx nnxenn,
nantxon n ncnxnuecxnx ]ynxnn. B nocneymmem mnamem oxontnom nospacre camocroxrentnocrt
peenxa orpannunnamr nectma xecrxn; pamxn mxont, pacnpocrpanxmmnecx n na nnemxontnym
xnsnt (nanpnmep, n nne neoxonmocrn roronnrt ypoxn).
Connantnax cnryannx pasnnrnx mnamero mxontnnxa onpeenxercx ero pontm yuennxa, xoropt
no crpornm pyxonocrnom nspocntx onnaenaer neoxonmtmn snannxmn n nantxamn.
B nopocrxonom nospacre connantnax cnryannx pasnnrnx cnona nepecrpannaercx. Crenent
cnoot n nesanncnmocrn peenxa onxrt nospacraer, no renept +ro yxe cnooa, "sanoenannax"
peenxom, a ne npeocrannennax emy nspocntmn oponontno. Bmecre c rem, "orpnnarentnte"
npoxnnennx nopocrxa - nerarnnnsm, rpyocrt, napymenne mnornx npannn n rpeonann, axe
xynnrancrno - nocnpnnnmamrcx nspocntmn xax nexoe nensexnoe sno, ecrecrnenno npncymee
annomy nospacrnomy nepnoy. "uero nt xornre? V nero xe nepexont nospacr!" - cranaprnt
orner na xanot, no nonoy xoroptx peenxa pyroro nospacra noconeronann t nemenenno
noxasart ncnxnarpy. 3ro n ronopnr o rom, uro "nsxrax c om" nopocrxonax cnooa npecrannxer
coo rnnnunt +nemenr connantno cnryannn pasnnrnx peenxa n +ror nepno.
Ornocnrentno cnoont opas xnsnn omxontnnxa nonnomaercx n neyme
exrentnocrn +roro nospacrnoro nepnoa - cmxerno-poneno nrpe. He cnyuano ontmnncrno
nccneonarene nouepxnnaer cnoont xapaxrep omxontno nrpt, a nexoropte axe ronopxr o
nannunn camocroxrentnoro, nesanncnmoro or nspocntx "nrponoro mnpa" omxontnnxon. B ornnune
or +roro, neymax exrentnocrt mnamero mxontnnxa - yuenax - rpeyer nounnennx ontmomy
naopy nopm n npannn, naunnax c rpeonannx onpeenenntm opasom necrn cex na ypoxax n. xonun!
npannnamn rpammarnxn n apn]mernxn. B nopocrxonom nospacre, necmorpx na ro, uro mxontnoe
oyuenne npoonxaercx, yuenax exrentnocrt nepecraer trt neyme; nx camoro peenxa
(nopocrxa) ona orxon! na nropo nnan. Beyme xe cranonnrcx exrentnocrt no nocrpoennm
cncremt cnonx connantntx ornomenn. Ona npoxnnxercx n mexnnunocrnom omennn nonpocrxa co
cnepcrnnxamn (.F.3ntxonnn, 1989), n omecrnenno nonesno exrentnocrn (.H.uentmren, 1994),
no raxxe n n rex +xcneccax, o xoroptx mt ronopnnn ntme - nerarnnnsme, rpyocrn, xynnrancrne.

B. Hcnxonornuecxne cnnpoum

Connantnax cnryannx pasnnrnx, coornercrnymmax romy nnn nnomy nospacry,
ntpaartnaercx n xoe ncropnuecxoro pasnnrnx omecrna. Tax xe xax xyntrypa n nenom, ona ne
ntnpaercx peenxom, a npnnnmaercx nm. Onaxo n xaxom orentnom cnyuae ona nmeer cnom
cnenn]nxy, sanncxmym or rex xonxperntx ornomenn, xoropte cxnatnamrcx y annoro peenxa c
oxpyxammnmn ero nmtmn (ponrenxmn, yunrenxmn, cnepcrnnxa mn). 3ry xonxpernym cncremy
ornomenn, r.e. xonxpernoe nonnomenne connantno cnryannn pasnnrnx mt nastnaem
mexnnunocrno cnryanne pasnnrnx. Ona-ro n onpeenxer nosnnxnonenne n nocneymmne
nsmenennx nnnnnyantntx ncnxonornuecxnx ocoennocre.
"Bxna" camoro peenxa n mexnnunocrnym cnryannm cnoero pasnnrnx onpeenxercx
ocoennocrxmn ero noneennx n exrentnocrn. Taxnm opasom, renept nam npnercx paccmarpnnart
ne omenospacrnym neymym exrentnocrt, a xonxpernte ocoennocrn exrentnocrn annoro
peenxa.
Oexrom namero ocooro nnnmannx craner raxxe ror nxna n mexnnunocrnym cnryannm,
xoropt nnocxr oxpyxammne: ponrenn, yunrenx, cnepcrnnxn, ncnxonorn, partx, cecrpt n r.. Or
nx ecrnn n orpomno mepe sanncnr nect xo ncnxnuecxoro pasnnrnx peenxa.
Hpn onncannn "ncnxonornuecxnx narnoson" mt yem nontsonartcx repmnnom "cnnpom".
3ror repmnn sanmcrnonan ns mennnnt. On ncnontsyercx nx oosnauennx xomnnexca cnxsanntx
mexy coo cnmnromon, opasymmnx ro nnn nnoe saonenanne. Mt yem ronopnrt o
ncnxonornuecxnx cnnpomax. B mennnne +ror noxo anno yxe oxasan cnom ntcoxym npaxrnue-
cxym +]]exrnnnocrt. A.P.Hypnx (1973) ycnemno ncnontsonan ero n nccneonannxx, nocnxmenntx
neponcnxonornuecxomy anannsy mosrontx ]ynxnn.
B ncnxonornn cnnpomnt noxo tn nameuen H.C.Btrorcxnm yxe 60 ner nasa,
onaxo on o cnx nop ocranancx onontno cnao paspaoranntm. Btrorcxn (1983) npenoxnn
ncnontsonart n xauecrne ennnnt ncnxonornuecxoro anannsa ne naop orentntx cnmnromon, a
"ncnxonornuecxn cnnpom", npecrannxmmn coo conoxynnocrt saxonomepno cnxsanntx mexy
coo cnmnromon, nmemmnx cnom nornxy pasnnrnx. On onncan, n uacrnocrn, px cnnpomon,
xapaxrepntx nx anomantnoro pasnnrnx, n xoe xoroporo nepnnunt e]exr npnnonr x noxnnennm
pasnnuntx nropnuntx e]exron. Hanpnmep, ymcrnenno orcrant peenox uacro oxastnaercx ne n
cocroxnnn ycnemno crponrt nsanmoornomennx co cnepcrnnxamn, uro npnnonr x cnnxennomy
yponnm connannsnponannocrn. B +rom cnyuae neocrarounax connannsnponannocrt npecrannxer
coo nropnunt e]exr (n ornnune or ayrnsma, npn xoropom cnnxennax connannsnponannocrt -
+ro npoxnnenne nepnnunoro e]exra). Henocrnt cnnpom opasyercx conoxynnocrtm nepnnunoro
n nropnuntx e]exron. Pasnnrne noonoro cnnpoma (r.e. nosnnxnonenne nropnuntx e]exron)
moxer trt npeornpameno naroapx nenenanpannenno npo]nnaxrnxo-xoppexnnonno paore (n
npnneennom npnmepe - naroapx oprannsannn omennx ymcrnenno orcranoro peenxa co
cnepcrnnxamn).
B nacroxme xnnre cnnpomnt noxo npnmenxercx nx anannsa pasnnuntx napnanron
pasnnrnx nopmantnoro peenxa n nx onncannx pxa norpannuntx cocroxnn (nenpos,
ncnxonaronoonoe noneenne n r.n.). Hcnxonornuecxn cnnpom npecrannxer coo xomnnexc
nsanmocnxsanntx npoxnnenn (cnmnromon). On xapaxrepnsyercx onpeenenntmn ycnonnxmn cnoero
nponcxoxennx, ntcoxo ycrounnocrtm n cnenn]nuecxnm nanpannennem pasnnrnx, n xoe
xoroporo onn cnmnromt saxonomepno cmenxmrcx pyrnmn (Benrep, 1994; Venger, Kozulin, 1992).
Omax cxema, orpaxammax pasnnrne ncnxonornuecxoro cnnpoma, npecrannena na pnc. 1.


Hc1ounnxn cnnpoua - +ro re ]axropt, xoropte cymecrnennt nx ero nosnnxnonennx.
Onn moryr nmert camym pasnoopasnym npnpoy - renernuecxym, connantnym, mennnncxym.
3ro moryr trt nnunocrnte ocoennocrn peenxa (nanpnmep, ero nontmennax norpenocrt no
nnnmannn x cee co cropont oxpyxammnx nnn nnsxn yponent ero uyncrnnrentnocrn x
connantntm nopmam); oxnannx n ycranonxn ponrene (nanpnmep, nx orpnnarentnoe ornomenne x
cymecrnymmemy omecrnennomy ycrpocrny, cocrnennax nearornuecxax xonnennnx nnn
ynepennocrt n oapennocrn cnoero peenxa); ycnonnx xnsnn (nanpnmep, nenosmoxnocrt narn
rpynny cnepcrnnxon c nnsxnmn cee nnrepecamn) n r.n. B nponecce pasnnrnx cnnpoma ero
ncrounnxn ne nperepnenamr xaxnx-nno saxonomepntx nsmenenn.
uaxropt, nxnmuennte n xpo ncnxonornuecxoro cnnpoma, saxonomepno nnonsmenxmrcx
n xoe ero pasnnrnx. Paccmorpnm nx noponee. Kax nnno na cxeme, cnenn]nxa roro nnn nnoro
ncnxonornuecxoro cnnpoma onpeenxercx nsanmoecrnnem rpex ocnonntx noxon:
Hcnxonornuecxnn npoqnnt peenxa - +ro conoxynnocrt xax ero nnunocrntx
xapaxrepncrnx, rax n noxasarene, ornocxmnxcx x nosnanarentntm (xornnrnnntm) nponeccam. nx
pasntx cnnpomon ocnonnoe snauenne moryr nmert pasnte ocoennocrn ncnxonornuecxoro
npo]nnx. Kax npannno, nanonee naxnym pont nrpamr re nnn nnte axnenryannn xapaxrepa - xax,
nanpnmep, rpenoxno-mnnrentnt xapaxrep, ncreponnax nnn mnsonnax axnenryannn.
Ocoennoc1n en1entnoc1n peenxa sanncxr or ero ncnxonornuecxoro npo]nnx (na cxeme
+ra sanncnmocrt yxasana crpenxo). 3rn ocoennocrn moryr ornocnrtcx x nnrencnnnocrn n
+]]exrnnnocrn exrentnocrn, ee ycnemnocrn, crenenn ee coornercrnnx connantntm nopmam n r.n.
Ocoenno ontmoe snauenne nmeer ocnonnax nanpannennocrt exrentnocrn - nanpannena nn ona, n
nepnym ouepet, na omenne, na npaxrnuecxne ocrnxennx, na nosnanne nnn na xaxne-nno eme
cropont ecrnnrentnocrn. Baxno nomnnrt, uro ona n ra xe ncnxonornuecxax ocoennocrt moxer
nopoxart pasnnunte noneenuecxne npoxnnennx n sanncnmocrn or crenenn ee ntpaxennocrn, or
pyrnx ncnxonornuecxnx ocoennocre, or ycnonn xnsnn, noneennx oxpyxammnx n r.n. B cnom
ouepet, onn n re xe (nnn nectma cxonte) noneenuecxne npoxnnennx moryr ntstnartcx
pasntmn ncnxonornuecxnmn ocoennocrxmn.
Ho peaxnnen connantnoro oxpyaennn sect nonnmaercx orner connantno cpet
(ponrene, yunrene, cnepcrnnxon) na ocoennocrn exrentnocrn annoro peenxa (sanncnmocrt
mexy +rnmn noxamn yxasana crpenxo). Peaxnnx connantnoro oxpyxennx moxer cocroxrt n
noompennn onnx ]opm noneennx n naxasannn sa pyrne, n ome onenxe peenxa, n
nnrencnnnocrn omennx c nnm n r.n. Ouennno, uro cnxst +ro peaxnnn c camnmn npoxnnennxmn
neonosnauna n sanncnr or nsrnxon, npnntuex, nnunocrntx ocoennocre n nearornuecxnx
ycranonox nspocntx, nocnnrtnammnx peenxa.
Mexy onncanntmn noxamn cymecrnyer xontnenax nsanmocnxst: xaprnna noneennx
peenxa cnxsana (xorx n neonosnauno) c ero ncnxonornuecxnm npo]nnem; ona onpeenxer (xorx,
onxrt xe, neonosnauno) peaxnnm oxpyxammnx; n cnom ouepet, +ra peaxnnx oycnonnnnaer re
nnn nnte nsmenennx ncnxonornuecxnx ocoennocre. Bnnxnne connantntx ornomenn na ncn-
xonornuecxn npo]nnt peenxa (ormeuennoe na cxeme crpenxo, xax n panee) oecneunnaer
oparnym cnxst.
B xnepnernxe paspaorano nonxrne nonoxnrentno n orpnnarentno oparno cnxsn.
Orpnnarentnax oparnax cnxst nopmannsyer pexnm, n xoropom paoraer cncrema. Honoxnrentnax
oparnax cnxst ("nopount xpyr") ntnonr cncremy ns pannonecnx n moxer npnnecrn x ee
paspymennm. Hcnxonornuecxn cnnpom +ro n ecrt raxoe napymenne pannonecnx. On nosnnxaer n
rom cnyuae, xora nmeercx nonoxnrentnax oparnax cnxst, r.e. xora peaxnnn connantnoro
oxpyxennx oocrpxmr ry camym ncnxonornuecxym nponemy (nenaronpnxrnym cnenn]nxy
ncnxonornuecxoro npo]nnx), xoropax n noponna +rn peaxnnn. Hpn orcyrcrnnn nonoxnrentno
oparno cnxsn ycrounnt ncnxonornuecxn cnnpom ne cxnatnaercx. B +rom cnyuae moxer
nosnnxnyrt nnmt ornocnrentno xparxonpemennoe cocroxnne, xoropoe nerxo nnonsmenxercx n
npeoonenaercx.
Hpenaraemt cnoco anannsa ncnxonornuecxnx cnnpomon nosnonxer ne rontxo
ycnemno ntxnnxrt nx, no n onpeenxrt +]]exrnnnte nyrn nx xoppexnnn n npo]nnaxrnxn. Kax mt
nnenn, ncnxonornuecxn cnnpom ]opmnpyercx n rom cnyuae, xora ii cncreme nosnnxaer
nonoxnrentnax oparnax cnxst, r.e. peaxnnx oxpyxennx noepxnnaer re camte ocoennocrn,
xoropte ee ntsnann. Koppexnnonnt noxo ocnonan na paspymennn nonoxnrentno oparno
cnxsn n samene ee na orpnnarentnym, xoropax nopmannsyer cncremy ornomenn peenxa c ero
connantntm oxpyxennem.
Cnnpomnt noxo ne ornepraer n ne cnnmaer xnaccnuecxo rnnonornn axnenryann
xapaxrepa n omero cxnaa nnunocrn. Onaxo, n ornnune or nocnene, on yunrtnaer ne rontxo
"nnyrpennne" ncnxonornuecxne ocoennocrn peenxa, no n nx npoxnnenne n exrentnocrn, a raxxe
cncremy connantntx ornomenn. 3ro enaer ero onee npoyxrnnntm npn ntpaorxe pexomena-
nn.
Axnen1yannen nastnamr xpxo ntpaxennoe cnoeopasne xapaxrepa, ne oxoxmee,
onaxo, o crenenn naronornn. B sanncnmocrn or npeonaannx rex nnn nntx uepr xapaxrepa
ntenxmr pasnte nnt axnenryann. Mexy axnenryannxmn xapaxrepa n ncnxonornuecxnmn
cnnpomamn cymecrnyer saxonomepnax, xorx n neonosnaunax nsanmocnxst: npn ono
axnenryannn onee xapaxrepnt onn cnnpomt, npn pyro -pyrne. Onaxo axnenryannn xapax-
repa ne oxsarentno nopoxamr xaxo-nno nenocrnt ncnxonornuecxn cnnpom. Onn moryr
ncrpeuartcx n n ornocnrentno "uncrom" nne.

1.2. Bapnan1m pasnn1nn, cnnsannme c nmcoxnu yponneu
euonc1pa1nnnoc1n

A. euonc1pa1nnnoc1t. Hc1eponnmn 1nn

euonc1pa1nnnoc1t - +ro ouent uacro ncrpeuammaxcx nnunocrnax ocoennocrt. B ee
ocnone nexnr nontmennax norpenocrt no nnnmannn x cee, crpemnenne ncera trt n nenrpe
nnnmannx. erxm c ntcoxnm yponnem emoncrparnnno C1n cnocrnenno necxontxo napounroe
("rearpan na o nannoe'
1
) noneenne, nmont x yxpamennxm. nx npnnneuennx nnnmannx moryr
ncnontsonartcx camte pasnte cpecrna; xpnnnxnte, napounroe napymenne npannn noneennx,
nouepxnyro "neantnoe" noneenne n axe nouepxnyrax sacrenunnocrt, xora peenox xax t
ronopnr: "Hocmorpnre, xax x crecnxmct!". B nexoroptx cnyuaxx nontmennax norpenocrt no
nnnmannn x cee ne naxon r nenocpecrnenntx npoxnnenn n noneennn (nanpnmep, +rn
npoxnnennx moryr cepxnnartcx nontmenno rpenoxnocrtm). Hpnmennrentno x +rnm cnyuaxm
npnnxro nce panno ynorpenxrt repmnn "emoncrparnnnocrt", xorx n +rom cnyuae on ne an!
npannntnoro onncannx noneenuecxo xaprnnt.
Kax n nmax pyrax nnunocrnax ocoennocrt, emoncrparnnnocrt cama no cee ne
xnnxercx orpnnarentno nnn nexenarentno uepro, xorx nouac ona moxer npnnonrt x
rpynocrxm n nocnnrannn peenxa. 3aro ona moxer crart ncrounnxom ouent ecrnenno
mornnannn: uenonex c ntcoxnm yponnem emoncrparnnnocrn roron sarpaunnart ontmne ycnnnx na
ry exrentnocrt, xoropax npnnocnr emy nnnmanne oxpyxammnx n ycnex. Hanpnmep,
noannxmmee ontmnncrno ornnunnxon - +ro ern c ntcoxo emoncrparnnnocrto. Kpome roro,
emoncrparnnnocrt neoxonma nx sanxrn nourn nmtm nnom ncxyccrna.
Ecnn y uenonexa ner norpenocrn npnnneut nnnmanne oxpyxammnx x cee n x cnonm
nepexnnannxm, ro npx nn on cmoxer n craner ycnemno pnconart, nrpart na rnrape nnn ntcrynart
na cnene (nx axrepcxo exrentnocrn emoncrparnnnocrt nmeer ocoenno ontmoe snauenne).
Ocoo ntcoxn yponent emoncrparnnnocrn npnnonr x nc1eponnon axnen1yannn
(ncreponnomy cxnay nnunocrn). nx +ro axnenryannn xapaxrepnt n nexoropte pyrne ueprt -
n uacrnocrn, ntcoxax +uonnonantnan nanntnoc1t. 3monnonantnax nanntnocrt (+mornnnocrt) -
+ro cxnonnocrt x uacrtm xoneannxm nacrpoennx, xparxonpemennocrt n neycrounnocrt ne-
pexnnann. Hpn ntcoxo +monnonantno nanntnocrn xpxne nepexnnannx moryr nosnnxart no
mano snaunmomy nonoy n npoxonrt es ncxxo nnnmo npnunnt. V peenxa +monnonantnax
nanntnocrt namnoro ntme, uem y nspocnoro, no+romy noneenne ncreponnoro uenonexa otuno
nn]anrnntno.
Hcreponntm nnunocrxm cnocrnenno cnntno pasnnroe nm1ecnenne. Tepmnn
"ntrecnenne" tn nneen 3.upeom nx oosnauennx onoro ns npocremnx mexannsmon
ncnxonornuecxo samnrt. 3ro nponecc, naroapx xoropomy ns cosnannx "ynpamrcx" npecrannennx
n nneuarnennx, xoropte mornn t crart rpanmarnuntmn. Btrecnxmrcx, n nepnym ouepet,
cocrnennte nenaronnnte noyxennx (nanpnmep, xaptepncr moxer nnonne ncxpenne nonarart,
uro n cnoe exrentnocrn on saornrcx o nontse ena, a ne o cocrnenno xaptepe). Btrecnxmrcx (r.e.
ne sameuamrcx nnn tcrpo satnamrcx) cocrnennte neyaun, cnnerentcrnymmne o
necocroxrentnocrn n xaxo-nno onacrn, nenpnxrnte cotrnx, orpnnarentnte onenxn, xoropte
amrcx uenonexy oxpyxammnmn, nx nerarnnnax peaxnnx na ero noneenne. Btcxastnannx
coecennxa nerxo neperonxontnamrcx n cnom nontsy.
Eme ona ocoennocrt nme c +rnm ncnxonornuecxnm cxnaom - +ronen1pnsu, r.e.
necnoconocrt ncrart na nosnnnm pyroro uenonexa, nonxrt, uro ero rouxa spennx moxer
ornnuartcx or rnoe cocrnenno. Manentxn peenox ncera +ronenrpnuen, c nospacrom (ocoenno
nocne 7-8 ner) +ronenrpnunocrt nce onee npeoonenaercx. Onaxo y peenxa c ncreponntm cxna-
om nnunocrn ona na xaxom nospacrnom +rane ntpaxena snaunrentno cnntnee, uem y ero
cnepcrnnxon, nnmenntx +ro nnunocrno ocoennocrn.
nx uenonexa c ncreponno axnenryanne c omennn rnanntm cranonnrcx nponsnecrn
nneuarnenne na coecennxa (spnrene, cnymarene). nx +roro moryr ncnontsonartcx nmte
cpecrna, nxnmuax n ncrepnxn, xoropte ecrnnrentno uacrt y ncreponntx ere, xorx ne
xnnxmrcx oxsarentntm cnmnromom ncreponnoro cxnaa nnunocrn.
Hepexo nx npnnneuennx x cee ononnnrentnoro nnnmannx ncreponnte ern
"+xcnnyarnpymr" cnon saonenannx: nouepxnyro emoncrpnpymr nmemmnecx cnmnromt, neyr
cex rax, xax yro nx onesnt snaunrentno onee rxxena, uem ona ecrt n ecrnnrentnocrn
(arrpannpymr). 3ro ornocnrcx ne rontxo x renecno (comarnuecxo) cnmnromarnxe, no n x
ncnxnuecxo: ncreponnt peenox cxnonen npeynennuenno emoncrpnponart cnon crpaxn, yrom-
nxemocrt, rpenoxnocrt, enpeccnm. 3ra renennnx upenara nocneymmnm pasnnrnem ncrepnn,
npn xoropo es ncxxnx ]nsnonnuecxnx npnunn nosnnxamr onesnennte cnmnromt, cnyxamne nx
ncrepnxa cpecrnom pemennx connantntx n mexnnunocrntx nponem.

B. Hera1nnnoe cauonpesnnnenne n euonc1pa1nnnmn nnrnnnsu

Hera1nnnoe cauonpeenenne. B omxontnom nnn mnamem mxontnom nospacre y ere c
ocoenno ntcoxo norpenocrtm no nnnmannn x cee (r.e. c xpxo ntpaxenno
emoncrparnnnocrtm) uacro cxnatnaercx ncnxonornuecxn cnnpom nerarnnnoro camo
npexnnennx. Ero rnannoe npoxnnenne cocronr n rom, uro peenox npnnnexaer x cee nnnmanne
oxpyxammnx c nomomtm napymennx connantntx nopm. B +rom n cocronr ocnonnax ocoennocrt
ero exrentnocrn. Herarnnnoe camonpexnnenne cxnatnaercx ncnecrnne nenosmoxnocrn narn
pyrne cnocot yonnernopennx ocoo ntcoxo norpenocrn no nnnmannn x cee.
Hosnnnx mnamero mxontnnxa c nerarnnntm camonpexnnennem - +ro nosnnnx
"yxacnoro peenxa", xoroporo oxpyxammne sameuamr nocrontxy, nocxontxy on nx paspaxaer n
nosmymaer. 3ra nosnnnx n cranonnrcx nenrpantno uepro ncnxonornuecxoro npoqnnn peenxa
c nerarnnntm camonpexnnennem. Bspocnte cnonm noneennem noepxnnamr +ro npecran-
nenne, uem n oecneunnaercx peaxnnx connantnoro oxpyxennx, samtxammax nonoxnrentnym
oparnym cnxst.
Hpnneem xonxpernt npnmep. +umpum B. 9 .em. Ou eouucmeeuui peoeuor e ce+ie. Ho
c.oea+ pooume.e, u+a poc usoa.oeauui+ +a.i:uro+ u oo 5-.emueeo eospacma oi. orpvreu
euu+auue+ ece ce+iu, er.m:aeue oaovurv u oeovurv. Hoc.e pas+eua reapmupi roumarmi c
oaovuro u oeovuro cma.u peoru+u. Pooume.u u+i oo.iuvm :acmi epe+euu npoeoom ua
paoome, noomo+v +a.i:ur orasa.c npeoocmae.eu ca+o+v ceoe. Eeo uro.iuie vcnexu
vooe.emeopume.iui, uo ue cmo.i eicoru, :mooi ouu +oe.u ooecne:umi e+v sa+emuoe no.oreuue e
uro.e.
Pooume.u ra.vmmc ua eicorvm rouq.urmuocmi u+i, ueeamueus+ u epvoocmi. Ho
c.oea+ +a+i, "ou eeoem ceo mar, rar ovomo xo:em, :mooi eeo ece epe+ pvea.u u uarasiea.u.
3uaem, :mo uararvm - u ece paeuo oe.aem". Cxoouoe noeeoeuue uao.moaemc u e uro.e. Honimru
v:ume.e eosoecmeoeami ua u+v ue npueoom r v.v:ueuum eeo noeeoeuu. B+ecme c me+, ou ue
uapvuaem uauoo.ee sua:u+ix coua.iuix uop+: oepemc ue oo.iue opveux +a.i:uroe, ue eopvem,
ue nopmum :vrux eeue (noooouie qop+i noeeoeuu +i veuou+ e oouo+ us c.eovmuux
noopasoe.oe, v oeme c opveu+ ncuxo.oeu:ecru+ cuuopo+o+ -coua.iuo oesopueumaue).
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue norasa.o, :mo v +umpu o:eui eicor vpoeeui
oe+oucmpamueuocmu (nompeouocmu eo euu+auuu r ceoe). B+ecme c me+, ou ue oo.aoaem
uuraru+u ocooi+u cnocoouocm+u (u.u no:e+v-.uoo ue u+eem eos+oruocmu ux pea.usoeami], v
ueeo uem cepiesuix oocmureuu uu e oouo oo.acmu. Hs-sa omoeo ou ue +orem vooe.emeopumi
nompeouocmi eo euu+auuu orpvramuux c no+ouim coua.iuo npuumix cnocoooe - uanpu+ep,
cmae .v:uu+ v:euuro+ e r.acce. E+v npuu.oci eiopami opveo nvmi: eeo oe+oucmpamueuocmi
uaxooum eipareuue e cosuame.iuo+ uapvueuuu npaeu. noeeoeuu.
Ou oaeuo oouapvru., :mo omo - oesomrasuoe cpeocmeo npue.e:i r ceoe euu+auue.
Pasv+eemc, maru+ cnocooo+ ue sac.vruui noxea., oouaro oe+oucmpamueuo+v peoeurv no.v:ami
euu+auue oare e ueeamueuix qop+ax ua+uoeo npumuee, :e+ ouvuami ceom no.uvm
uesa+emuocmi u ueuumepecuocmi o. orpvramuux.
Ma.i:ur :vecmeume.eu r coua.iui+ uop+a+, mar :mo eeo epvoocmi u opveue ueeamueuie
npoe.euu ue +oevm oimi c.eocmeue+ ux :ucmo c.v:auoeo, uenpeoua+epeuuoeo uapvueuu. Ouu
ucno.isvmmc u+ rar cnocoo npue.e:i euu+auue r ceoe u r ceou+ o+ououa.iui+ npoo.e+a+.
u+a :vecmevem ceo oouuoru+ u ue vooe.emeopeu ceou+u omuoueuu+u c pooume.+u. pvse e
r.acce v ueeo uem.
Ha +rom npnmepe xopomo npocnexnnaercx otunax nx nerarnnnoro camonpexnnennx
ncropnx pasnnrnx. B pannem nospacre peenox nocnnrtnancx n armoc]epe nontmennoro nnnmannx
co cropont oxpyxammnx. Ho-nnnmomy, y nero ne tnn nonpemx c]opmnponant coepxarentnte
]opmt enonoro omennx co nspocntmn. Ho repmnnonornn M.H. Hncnno (1986), enonoe
omenne - +ro omenne n xoe xaxo-nno exrentnocrn: nrpt, pnconannx, ecrnn c
npocremnmn opynxmn n r.n. V nmt xe omenne ocrananoct, npenmymecrnenno,
nenocpecrnenntm: n ]opme camo emoncrpannn peenxa n ornerntx nocropron nspocntx. 3ro
uacro nponcxon! c ertmn, nocnnrtnaemtmn, n ocnonnom, aymxamn n eymxamn, xoroptm, n
Cnny nospacrnoro cnnxennx axrnnnocrn, nouac tnaer rpyno nananrt c peenxom nonnnno
enono xonraxr. B omxontnom nospacre nontmennax emoncrparnnnocrt. xax +ro otuno n
tnaer, npoxnnxnact n ]opme nsanonannocrn, xanpnsnocrn.
Horpenocrt n nocroxnnom nnnmannn oxpyxammnx ycnena y nmt croxo
sa]nxcnponartcx. B pesyntrare nsmenennx ycnonn xnsnn ona oxasanact ]pycrpnponana (ne
yonnernopena). Coepxarentnax exrentnocrt no ee yonnernopennm ne tna c]opmnponana. Tax
cnoxnnnct rnnnunte npenoctnxn x nosnnxnonennm ncnxonornuecxoro cnnpoma nerarnnnoro cam
o npexnnennx. anee +ror cnnpom saxpennncx no mexannsmy, onncannomy ntme.
H ponrenn, n mxontnax yunrentnnna nornepxamr npannntnocrt nspanno mantunxom
raxrnxn: onn nenpeptnno enamr emy sameuannx, unramr norannn, r.e. n orner na napymenne nm
npannn noneennx yonnernopxmr ero norpenocrt no nnnmannn x cee. Hnora onn n camn
sameuamr, uro ryr uro-ro ne rax. He spx xe mama nocxnnnaer: "On xax yro napouno neer cex rax,
urot ero nce npemx pyrann! "B +ro ]pase rontxo na nnmnnx cnona: "xax yro". nma nmenno
napouno, napounro neer cex rax, urot ero pyrann. Hnaue ero nonce ne sameuamr, a +ro nx nero
ropaso crpamnee.
Hapaoxcantntm opasom re ]opmt opamennx, xoropte nspocnte ncnontsymr nx
naxasannx, oxastnamrcx nx peenxa noompennem. Hcrnnntm naxasannem xnnxercx rontxo
nnmenne nnnmannx. Hmte xe +monnonantnte npoxnnennx nspocnoro, apeconannte peenxy,
nocnpnnnmamrcx nm xax esycnonnax nennocrt, nesanncnmo or roro, ntcrynamr nn onn n
nonoxnrentno ]opme (noxnana, oopenne, yntxa) nnn n orpnnarentno {sameuannx, naxasannx,
xpnx, pyrant). onrtcx nonoxnrentno peaxnnn rpynee, uem orpnnarentno. nma, xax n pyrne
ern c nerarnnntm camonpexnnennem, nspan npocremn nyrt, a orpnnarentnte peaxnnn
nspocntx, cnyxar noxpennennem ero npononnpymmero emoncrparnnnoro noneennx.
Hanmammnecx y nmt rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn rnnnunt nx mnamnx
mxontnnxon c nerarnnntm camonpexnnennem. 3ro cnxsano c rem, uro n +rom nospacre {ocoenno n
nauane +roro nepnoa) ontmnncrno yuennxon opnenrnpyercx na onenxy yunrenx. Hopnnannx,
nocroxnno nonyuaemte peenxom c nerarnnntm camonpexnnennem, uacro npnnoxr x ero
orpnnarentno onenxe raxxe coyuennxamn, npnnnmammnmn onenxy yunrenx. Hosnee (n
npenopocrxonom nospacre) nepexn cranonxrcx cnyuan, xora peenox c nerarnnntm
camonpexnnennem, nanpornn, nocnpnnnmaercx cnepcrnnxamn xax "repo" n nmeer cpen nnx
nectma ntcoxn craryc. 3ro nponcxonr, ecnn yuennxn ne nenrn]nnnpymrcx c onenxamn yunrenx,
ecnn ornomennx yunrenx c xnaccom xon]nnxrnt.
Honeem xparxn nror. Hrax, ntno o rom, uro y peenxa cnoxnncx cnnpom nerarnnnoro
camnnpexnnennx, moxer trt cenan npn couerannn cneymmnx anntx.
Xanot na napymenne peenxou npannn noneennn. Hnora nspocnte
sameuamr ero napaoxcantnym peaxnnm na naxasannx n sameuannx, no
anexo ne ncera onn oxastnamrcx ocrarouno nanmarentnt.
pxax euonc1pa1nnnoc1t. B xoe ocneonannx conepmenno ne
oxsarentno nnna cxnonnocrt peenxa x npnnneuennm nnnmannx nmenno
nocpecrnom napymennx npannn, onaxo ncera xpxo npoxnnxercx cama
norpenocrt no nnnmannn oxpyxammnx.
O1cy1c1nne ouennnmx npnunn napymennn npannn, raxnx xax ntcoxax
nmnyntcnnnocrt, nnsxn yponent camoxonrponx, +xcnnosnnnocrt
(nsptnuarocrt).
B cnyuae, xora nmemrcx xaxne-nno ns +rnx npnunn, nentsx ronopnrt o cnnpome
nerarnnnoro camonpexnnennx n uncrom nne, xorx +nemenrt +roro cnnpoma moryr
npncyrcrnonart n nnocnrt cno nxna n omym xaprnny noneennx peenxa.

euonc1pa1nnnmn nnrnnnsu.
B nopocrxonom nospacre y peenxa c nerarnnntm camo npexnnen nem, xax npannno,
cxnatnaercx camocosnanne "nnrnnncra", utx samernocrt n omecrne ocrnraercx
+xcrpanaranrnocrtm n ncxonr nasnanne +roro cnnpoma n ero nopocrxonom napnanre - emoncrpa-
rnnnt nnrnnnsm. Ono orpaxaer xax ncnxonornuecxnn onnx, rax n ocoennocrn exrentnocrn
nopocrxa. Peaxnnn connantnoro oxpyaennn, ne sameuammero nnuero, xpome +naraxntx
npoxnnenn "nnrnnncra", cnococrnyer ]nxcannn cnenn]nuecxnx ocoennocre ero
camocosnannx.
Hamaue K. 15 .em. Pooume.u ra.vmmc ua eisieamuee noeeoeuue oeeo:ru, uere.auue
v:umic. Hamaua npuu.a ua roucv.imaum pro uarpaueuua. B uocv v uee oi.o ro.io, ua
pvrax - uecro.iro "qeue:er" (ca+ooe.iuix opac.emoe). Bo.oci eirpaueui e posoei eem. B omeem
ua eonpoc ncuxo.oea, r raro ueqop+a.iuo epvnne oua npuuao.erum, oeeo:ra eopoo omeemu.a,
:mo oua -ca+a no ceoe u uu c raru+u "ueqop+a.a+u" u+emi oe.a ue xo:em. Ceo eueuuu euo oua
oocuu.a noucra+u ceoeeo coocmeeuuoeo cmu.: "B ue xo:v oimi uu ua roeo noxore. B - mara,
rara ecmi."
Hepeoua:a.iuo Hamaua oi.a ueeamueuo uacmpoeua no omuoueuum r ncuxo.oeu:ecro+v
ooc.eooeauum. Oouaro uumepec r ee ese.oa+ u oopasv +ic.e, npoe.euui ncuxo.oeo+, noovou.
ee ecmvnumi e roumarm. B oa.iueue+ oua oxomuo eino.u.a npeo.oreuuie saoauu, c
vooeo.icmeue+ oeceooea.a c ceoe u o ceoux omuoueuux c pooume.+u u co ceepcmuura+u.
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue norasa.o, :mo v Hamauu o:eui eicor vpoeeui
oe+oucmpamueuocmu. Ca+ooeura uevcmo:uea. Beci+a sua:u+a npoo.e+a esau+oomuoueuu c
npomueono.orui+ no.o+ (:mo eno.ue ooi:uo o. ee eospacma). Cmpe+.euue r eueuue
orcmpaeaeaumuocmu co:emaemc c uusru+ vpoeue+ opueuua.iuocmu +iu.euu. Hamaua c:umaem
ceo xvoorecmeeuuo ooapeuuo oeeo:ro (oua sauu+aemc e usocmvouu). B oecmeume.iuocmu ee
pucvuru oaua.iui u +a.o eipasume.iui, xom mexuu:ecru xopouo eino.ueui. Hamaua no.isvemc
nonv.puocmim e ceoe ro+nauuu, uo ee omuoueuu c noopvea+u eicoro rouq.urmui. Hecro.iro
pas oua npeonpuuu+a.a nonimru saesami omuoueuu c +a.i:ura+u, uo omu omuoueuu o:eui
oicmpo paccmpauea.uci.
Hponemt ycranonnennx ycrounntx nsanmoornomenn co cnepcrnnxamn rnnnunt nx
nopocrxon c emoncrparnnntm nnrnnnsmom. Otuno nx nnx camnx +rn nponemt ropaso onee
snaunmt, uem cnoxnocrn no nsanmoornomennxx co nspocntmn. Bspocntx xe (ponrene, yunrene),
xax npannno, namnoro ontme ecnoxoxr nnemnne nnrnnncrnuecxne npoxnnennx: xypenne,
neynaxnrentnoe ornomenne x crapmnm, ntstnammn nnemnn nn nopocrxa. O ero nepexnnannxx
nspocnte uacro axe ne oratnamrcx, xorx ecnoxoxmne nx nnemnne npoxnnennx - +ro n ecrt
ntpannt peenxom cnoco pemnrt cnon nnyrpennne nponemt (nourn ncera neyaunt).
narnocrnxa euonc1pa1nnnoro nnrnnnsua ocnonana npnmepno na rom xe couerannn
npnsnaxon, uro n narnocrnxa nerarnnnoro camonpexnnennx.
Ornnunx, n ocnonnom, onpeenxmrcx nannunem cnenn]nuecxn nopocrxontx npoxnnenn.
B xauecrne ocnonntx npnsnaxon moxno nasnart cneymmne:
xanot na ntstnammee, +xcrpanaranrnoe noneenne. Hnora ono
npoxnnxercx ne rontxo no nnemnem nne n manepax, cxontxo n
exnapnponannn xpane nonncrnenntx nsrnxon n mnenn (otuno ne
ocoenno opnrnnantntx);
xpxax emoncrparnnnocrt;
ntxnnxemoe n ocneonannn orcyrcrnne nonnnntx anrnconnantntx nnn
aconnantntx ycranonox;
ntcoxax xon]opmnocrt (npornnopeuamax xxot nexon]opmnomy
noneennm).

B. Hosn1nnnoe cauonpesnnnenne n rnnepconnantnoc1t

Cnnpou nosn1nnnoro cauonpesnnnennn nnsox x cnnpomy nerarnnnoro
camonpexnnennx c rem ornnunem, uro n +rom cnyuae nnnmanne npnnnexaercx ne nocpecrnom
napymennx npannn, a, nanpornn, nocpecrnom nx nouepxnyroro conmennx. nx mnamero
mxontnnxa c nosnrnnntm camonpexnnennem xapaxrepna nosnnnx "opasnonoro yuennxa".
Bnonne nosmoxno (n axe onontno pacnpocrpaneno) napaoxcantnoe coueranne y onoro
n roro xe peenxa +nemenron xax nerarnnnoro, rax n nosnrnnnoro camonpexnnennx. 3rn
ncnxonornuecxne cnnpomt, necmorpx na nx nnemnmm npornnononoxnocrt, ouent nnsxn mexy
coo. Oa onn xapaxrepnt nx ere c ocoenno nmcoxon no1penoc1tm no nnnuannn x cee co
c1oponm oxpyaammnx. Onn nonxpno pasnnuamrcx no nnemnnm ]opmam noneennx, no n nx
ocnone nexnr onn n ror xe omn ncnxonornuecxn cxna.
Peenox c nosnrnnntm camonpexnnennem ne satnaer ronopnrt "cnacno" n
"noxanycra", nexnnno soponartcx n npomartcx. Hsopaxax "neantnoro peenxa" - "na-
mantunxa" nnn "na-enouxy", - on onnaercx npaxrnuecxn roro xe, uero onnaercx peenox c
nerarnnntm camonpexnnennem, nsopaxax "yxacnoro xynnrana". Pasymeercx, ]opmt nnnmannx,
nonyuaemoro npn nosnrnnnom camonpexnnennn, onee npnnnexarentnt: noxnant, nocxnmenne n
ymnnenne nspocntx.
ern c nosnrnnntm camonpexnnennem nourn nnxora ne nonaamr x ncnxonory no
nanpannennm yunrenx. Onaxo raxnx ere nepexo npnnoxr na xoncyntrannm ponrenn. eno n
rom, uro no mnornx cnyuaxx nosnnnx "neantnoro peenxa" yepxnnaercx rontxo n connantntx
cnryannxx, rora xax n omamne xnsnn peenox moxer trt conepmenno nentnocnm. Hpnunna
roro, uro n omamne xnsnn peenox nepecraer nrpart pont opasnonoro mantunxa nnn
"opasnono enouxn", cocronr n rom, uro ponrenn, npnntxnyn x xopomemy noneennm, naunnamr
cunrart ero nopmo n nepecramr opamart na nero nnnmanne. urot nepnyrt cee nx nnnmanne,
peenxy npnxonrcx npnerart x pyrnm cpecrnam - nanpnmep, sanmcrnonanntm ns apcenana ne-
rarnnnoro camonpexnnennx.
Hpueeoe+ npu+ep peoeura c co:emauue+ nosumueuoeo u ueeamueuoeo ca+onpeoe.enu.
Aumouv B. B.em. Ma+a ra.vemc, :mo oo+a ou ece epe+ oe.aem :mo-uuovoi ueooseo.euuoe.
Bnpo:e+, uapvueuu ue eie.om ocooeuuo cepiesui+u. Ha npociov ncuxo.oea npueecmu raro-
.uoo npu+ep oua omeemu.a: "Hanpu+ep, npu+emc eipesami us ov+aeu ca.qemru e oo.iuo
ro+uame. Ha+vcopum no ece+v no.v rar pas nepeo npuxooo+ eocme, xom e+v cmo pas eoeopu.a,
:mooi ou omo oe.a. v ceo e oemcro. H.u uao cooaro ua:uem usoeeamic, a eeoi +i no eeo
npocioe ee u es.u. A +orem vmu ev.mi, roeoa e+v sanpemu.a."
B+ecme c me+, +a+a om+e:aem, :mo noeeoeuue Aumoua o:eui pas.u:uo e pasuix
cumvaux. Kar oua cooouu.a, "e eocmx u.u e raro+-uuovoi uoeo+ +ecme, rar v eac, ou - npocmo
auee.. B uro.e more eeo xea.m. A eom oo+a ou ueeiuocu+."
Hora ncuxo.oe oeceooea. c +amepim +a.i:ura, Aumou, oruoaeuu e coceoue ro+uame,
mpuroi sae.oiea. e raouuem co c.oea+u: "Hpocmume, Bi eue ue rou:u.u? B vre vcma. roami."
Ho.v:ue omeem, :mo e+v npuoemc eue ue+uoeo noooroami, ou c noropui+ esooxo+ eixoou. us
raouuema. B pvrax v ueeo npu omo+ oi.a ruuea, romopvm ou ca+ eiopa. ua no.re:
ouur.oneou:ecru mo+ "Hcmopu se+.u". Ho-euou+o+v, oua oo.rua oi.a oorasami, :mo Aumou -
oopasoei +a.i:ur, .mouu :meuue u uumepecvmuuc uavra+u.
B pesv.imame ncuxo.oeu:ecroeo ooc.eooeauu noomeepou.oci ene:am.euue o eicoro
oe+oucmpamueuocmu Aumoua, no.v:euuoe e uao.moeuux. Oouapvru.aci marre eicora
rouqop+uocmi, munu:ua o. cuuopo+a nosumueuoeo ca+onpeoe.euu (xom u ue e.muac
oosame.iui+ npusuaro+). V +a.i:ura orasa.c eeci+a eicor vpoeeui v+cmeeuuoeo paseumu,
:mo noseo.em e+v u e uro.e npue.erami r ceoe euu+auue nosumueui+u cnocooa+u, eicmvna e
po.u om.u:uura.
Coueranne nosnrnnnoro camonpexnnennx c nerarnnntm oneruaercx rem, uro
nenrpantntm momenrom n oonx +rnx cnnpomax xnnxercx nmenno camo npexnnenne, ro ecrt
nocroxnnoe ncnonnenne xaxo-nno ponn, xapaxrepnoe nx emoncrparnnno nnunocrn. To, xaxo
yer +ra pont n xaxt xonxpernt momenr, sanncnr or cnryannn. Bmecre c rem, nosnrnnnoe
camonpexnnenne ne oxsarentno rpeyer cront xpxo ntpaxenno emoncrparnnnocrn, xax
nerarnnnoe. B +rom cnyuae ycnnnx oxpyxammnx npxmo (a ne xocnenno, xax npn nerarnnnom
camonpexnnennn) nanpannent na noepxanne coornercrnymmnx ]opm noneennx, no+romy
axe onontno ymepenno
V ere c nosnrnnntm camonpexnnennem nepexo nosnnxamr rpynocrn n omennn co
cnepcrnnxamn. Ecnn n xnacce orcyrcrnyer npnnxrne onenox yunrenx, a rem onee ecnn ornomennx c
nnm xon]nnxrnt (uro uacro tnaer n nopocrxonom nospacre, a nnora n n xonne mnamero
mxontnoro), ro peenox c nosnrnnntm camonpexnnennem ntstnaer y onoxnaccnnxon orpnnarent-
noe ornomenne. Taxnm opasom, cnryannn, npnnoxmne x rpynocrxm n omennn y ere c
nosnrnnntm n c nerarnnntm camonpexnnennnem, npornnononoxnt.
Ocnono nx ntnoa o nannunn cnnpoma nosn1nnnoro cauonpesnnnennn (n couerannn c
+nemenramn nerarnnnoro) cnyxnr coueranne cneymmnx noxasarene:
xanot na ro, uro noneenne peenxa ouent pasnnuno n pasntx cnryannxx. Kax npannno, n
connantntx cnryannxx ono namnoro nyume, uem oma, onaxo n orentntx cnyuaxx
ncrpeuaercx n npornnononoxnoe coornomenne;
emoncrparnnnoe npoxnnxmmaxcx n marepnanax ocneonannx (ne oxsarentno cront
xpxax, xax npn nerarnnnom camonpexnnennn);
nouepxnyro "naronocnnrannoe" noneenne no npemx ocneonannx.
Innepconnantnoc1t. B nopocrxonom nospacre ncnxonornuecxn cnnpom nosnrnnnoro
camonpexnnennx nmeer renennnm cmenxrtcx rnnepconnantnocrtm. Ona xapaxrepnsyercx
camocosnannem "opasnonoro unena omecrna" (ocnonnax ocoennocrt ncnxonornuecxoro
npo]nnx) n nnemne ntcoxo xon]opmntm noneennem (ocnonnax ocoennocrt exrentnocrn). Bme-
cre c rem, uacro nanmaercx napaoxcantnoe nxpannenne n +ror opas +nemenron
emoncrparnnnoro nnrnnnsma.
Hopocrxn c rnnepconnantnocrtm pexo nonaamr x ncnxonory, -rax xax otuno n omecrno, n
ponrenn rontxo npnnercrnymr ycranonxy na rnnepconnantnoe noneenne. Onaxo n nexoroptx
cnyuaxx nosnnxamr nponemt, cnxsannte c nontrxo peenxa aanrnponartcx ne x rem cnoxm
omecrna, xoropte npnnnmamrcx ero ponrenxmn. uame ncero noonte nponemt cnxsant c
cnryanne +mnrpannn.
Mapuue . 12 .em. Pooume.u oopamu.uci sa roucv.imaue c ra.ooo ua mo, :mo ouu ue
u+emm roumarma c oeeo:ro u ue +oevm e.umi ua ee vcmauoeru u noeeoeuue. Ce+i oea eooa
uasao o+uepupoea.a us Poccuu e Hspau.i. Pooume.u Mapuui oouammc mo.iro c opveu+u
o+uepauma+u us Poccuu. Hanpomue, ca+a Mapuua c ca+oeo ua:a.a rusuu e cmpaue nima.aci
roumarmupoeami c ropeuui+u uspau.imua+u. Hpu+epuo :epes eoo e voa.oci eomu e
ro+nauum, eoe oua oi.a eouucmeeuuo o+uepaumro. Jmom vcnex noovou. ee orou:ame.iuo
nperpamumi roumarmi c raru+u-.uoo o+uepauma+u us Poccuu.
Mapuua eoeopum mo.iro ua uepume u nimaemc sanpeuami pooume.+ eoeopumi no-pvccru
ua v.ue u e nvo.u:uix +ecmax. Hocro.irv ouu no:mu ue eoeopm ua uepume, nparmu:ecru oua
sanpeuaem u+ eoeopumi eoooue. B pesv.imame ouu no:mu uurvoa c ue uaxoom. Mapuua .moum
xooumi e eocmu r ceou+ uspau.icru+ noopvea+, uo r ceoe ux ue npue.auaem, nocro.irv cmecuemc
ceoe reapmupi u ceoux pooume.e.
Bo epe+ ooueuu c ncuxo.oeo+ Mapuua vmeeproa.a, :mo n.oxo no+uum pvccru sir,
noomo+v ooc.eooeauue npoeoou.oci ua uepume. Oouaro nepuoou:ecru npuxoou.oci oaeami
nocueuu ua pvccro+ sire, romopi e oecmeume.iuocmu oeeo:ra suaem ua+uoeo .v:ue, :e+
uepum. Ooc.eooeauue norasa.o, :mo v Mapuui eicor vpoeeui oe+oucmpamueuocmu. Ca+ooeura
cuureua. Hpoe.mmc rouqop+uie vcmauoeru. H+eemc npeocmae.euue o npeeocxoocmee
ropeuuix uspau.imu uao o+uepauma+u, romopoe noovroaem oeeo:rv oopomic sa cmamvc
"uacmoue uspau.imuru". Jmu nonimru ecmpe:amm no.uoe oooopeuue e epvnne, r romopo oua
npuuao.erum, uo npenmcmevmm ooueuum c o+uepauma+u (nperoe eceeo, c ee coocmeeuuo
ce+ie).
Btno o rom, uro y nopocrxa nmeercx ncnxonornuecxn cnnpom rnnepconnantnocrn,
enaercx npn couerannn cneymmnx noxasarene:
nouepxnyroe cneonanne omenpnnxrtm cranapram n oexe,
noneennn, opase xnsnn;
npnnxrne ycranonox n nennocre omecrna (xon]opmnocrt);
nontmennt yponent emoncrparnnnocrn (nontmenne moxer trt ne ocoenno cnntntm).
1.3. Bapnan1m pasnn1nn, cnnsannme c 1penoanoc1tm n
enpeccnnnmun 1enennnnun
A. Tpenoanoc1t. enpeccnn. Hcnxac1ennuecxnn n nnxnonnmn 1nnm
Tpenoanoc1t - +ro nnunocrnax ocoennocrt, cocroxmax n ocoo nerxom nosnnxnonennn
cocroxnnx rpenorn. Tpenora xe npoxnnxercx xax omymenne yrpost, oxnanne neonpeenenno
onacnocrn. Vponent rpenorn nontmaercx n cocroxnnn crpecca, r.e. narpysxn ns-sa neoxonmocrn
npncnoconennx x nenaronpnxrntm nnn pesxo menxmmnmcx ycnonnxm. B +rom cnyuae rpenora
nrpaer nonoxnrentnym pont: ona monnnsyer ncnxonornuecxne pesepnt nx npeoonennx crpecca.
Onaxo ocrpax rpenora moxer npnnonrt x pacnay nenenanpannenno exrentnocrn n
nannuecxomy noneennm.
Cnryannx, xoropym ontmnncrno nme nocnpnnxno t xax nnonne pxonym, npn
ntcoxo rpenoxnocrn ntstnaer crpecc. Foxct omnnrtcx, rpenoxnt uenonex nocroxnno ntraercx
xonrponnponart cex ("rpenoxnt rnnepxonrpont"). Hs-sa +roro napymaercx nopmantnoe
ocymecrnnenne anromarnsnponanntx ecrnn. Hpn ntcoxo rpenoxnocrn nx uenonexa xapaxrepnt
nocroxnnte onacennx, uacrt crpaxn.
Cymecrnennoe nontmenne yponnx rpenoxnocrn onpeenxmr xax ncnxacrennuecxnn cxna
nnunocrn, ncnxacrennuecxym axnenryannm nnn rpenoxno-mnnrentnt xapaxrep. V peenxa c
raxnmn nnunocrntmn ocoennocrxmn nerxo nosnnxamr onacennx, nonnenne, crpaxn. Heocrarox
ynepennocrn n cee sacrannxer ero sapanee orxastnartcx or exrentnocrn, xoropax xaxercx emy
cnnmxom rpyno Ho +ro xe npnunne sannxaercx onenxa ocrnraemtx pesyntraron. Hpn
ncnxacrennuecxo axnenryannn sarpyneno npnnxrne pemenn, rax xax uenonex uepecuyp
]nxcnpyercx na rex nenaronpnxrntx nocnecrnnxx, xoropte moxer nonneut sa coo ro nnn nnoe
pemenne. Hs-sa nnsxo ynepennocrn n cee y ncnxacrennuntx ere uacrt rpynocrn n omennn,
ocoenno npn nxoxennn n nont xonnexrnn. Tnnnunt raxxe pasnnunte nanxsunnocrn n
(nanxsunnte ecrnnx, mtcnn, crpaxn). Btcoxax rpenoxnocrt nopoxaer ncnxocomarnuecxne
saonenannx (r.e. renecnte saonenannx, ntsnannte ncnxonornuecxnmn npnunnamn).
nnrentnoe cocroxnne rpenorn nenaronpnxrno cxastnaercx na paore nepnno cncremt.
B pesyntrare +roro co npemenem pasnnnaercx acrennx, ro ecrt cocroxnne nepnnoro ncromennx. Hpn
acrennn nontmaercx xax ]nsnuecxax, rax n ymcrnennax yromnxemocrt, naaer paorocnoconocrt,
napymaercx nnnmanne, ocnanxercx namxrt. Hoxnnxmrcx nnaxcnnocrt, paspaxnrentnocrt,
xanpnsnocrt. Pasnnrnm acrennn cnococrnymr saonenannx (xax nepnnte, rax n omne),
nepeyromnenne, neocrarox nnramnnon, napymennx pexnma xnsnn (neocrarox cna. nnrannx,
nporynox), nnrentnt crpecc. K xonny yuenoro roa ne rontxo y ere c nontmenno
rpenoxnocrtm, no n y ontmnncrna mxontnnxon nosnnxamr onee nnn menee ntpaxennte
acrennuecxne cocroxnnx n cnxsn c ycranocrtm, naxonnnmecx sa ro.
Pasymeercx, ncnxacrennuecxn cxna nnunocrn, xax n nmo pyro, nmeer cnon nosnrnnnte
cropont. B uacrnocrn, on, xax npannno, coueraercx c ntcoxo censnrnnnocrm, r.e. nontmenno
uyncrnnrentnocrtm xax x ]nsnuecxnm crnmynam (nnsxne noporn nocnpnxrnx), rax n x connantntm
]axropam, ronxnm orrenxam uenoneuecxnx ornomenn n np.
enpeccnn - +ro croxoe cnnxenne nacrpoennx, necnoconocrt ncntrtnart
nonoxnrentnte +monnn. Hpn enpeccnn pesxo naaer axrnnnocrt. Cnnxaercx mornnannx: nocxontxy
nnuro ne ocrannxer yonontcrnnx, ro peenxy n ne xouercx nnuero enart. Henn cnnxenne
nacrpoennx ne cront cnntno ntpaxeno, ro coornercrnymmee cocroxnne nastnamr cyenpeccne.
Ona moxer trt ne ouent samerna nnemne (no noneennm peenxa, ero mnmnxe, xanoam n r.n.),
no, xax n nonnnnax enpeccnx, ntstnaer naccnnnocrt n cnnxenne mornnannn (xorx n n
necxontxo mentme crenenn).
enpeccnnnte cocroxnnx nanonee xapaxrepnt nx nme c nnxnonntm cxnaom
nnunocrn. On xapaxrepnsyercx uepeonannem nepnoon nontmennoro n nonnxennoro nacrpoennx.
B nepno nontmennoro nacrpoennx nontmamrcx raxxe axrnnnocrt, omnrentnocrt,
npoyxrnnnocrt exrentnocrn, B nepno nonnxennoro nacrpoennx naaer axrnnnocrt, coxpamaercx
omenne, cnnxaercx npoyxrnnnocrt. Cnat n nacrpoennn moryr trt ne ocoenno rnyoxnmn (na
yponne cyenpecnn), a moryr oxonrt o yponnx ntpaxenno enpeccnn. uepeonanne cnaon n
noemon n nacrpoennn n axrnnnocrn nepexo nocnr cesonnt xapaxrep (nanpnmep, snmo n nerom -
nontmennoe nacrpoenne, ntcoxax axrnnnocrt, necno n ocentm nonnxennoe nacrpoenne,
naccnnnocrt), B nepnot nontmennoro nacrpoennx y nnxnonon uacro nosnnxamr noneenuecxne
nponemt, n nepno nonnxennoro nacrpoennx na nepnt nnan ntcrynamr +monnonantnte
nponemt, rpynocrn n omennn n n yuee.

B. Xponnuecxan neycnemnoc1t n 1o1antnmn perpecc

Hcnxonornuecxn cnnpom xponnuecxon necnemnoc1n cxnatnaercx n xonne
omxontnoro nnn n mnamem mxontnom nospacre. Mexnnunocrnax cnryannx pasnnrnx npn +rom
cnnpome xapaxrepnsyercx neconnaennem mexy oxnannxmn nspocntx n ocrnxennxmn
peenxa. Ocnonnax ocoennocrt ncnxonornuecxoro npo]nnx - pesxo nontmennax rpenoxnocrt,
npnnoxmax x esoprannsannn ecrnn n nnsxo pesyntrarnnnocrn xax ocnonntm ocoennocrxm
exrentnocrn peenxa. Peaxnnx connantnoro oxpyxennx -nocroxnnax nerarnnnax onenxa,
noepxnnammax ntcoxym rpenory. Hosnnnx Mnamero mxontnnxa c xponnuecxo neycnemnocrtm
- +ro npecrannenne o cee xax o esnaexno nnoxom yuennxe.
B nepno nororonxn x oyuennm n mxone nnn nemnoro nosxe - n nauane mxontnoro
oyuennx - nponcxonr nsmenenne n ornomennn nspocntx x ycnexam n neyauam peenxa.
''Xopomnm'" oxastnaercx, npexe ncero, ror peenox, xoropt mnoro snaer, ycnemno yunrcx, c
nerxocrtm pemaer saaun. K rpynocrxm n neyauam, nourn nensexntm n nauane mxontnoro
oyuennx, ponrenn uacro ornocxrcx pesxo orpnnarentno. Herarnnnte onenxn co cropont nspocntx
npnnoxr x romy, uro y peenxa naaer ynepennocrt n cee, nontmaercx rpenoxnocrt. 3ro, a cnom
ouepet, ntstnaer ornmt ne ynyumenne, a yxymenne pesyntraron. Ecrecrnennte cnecrnnx
ntcoxo rpenoxnocrn - +ro nenpoyxrnnnax rpara npemenn na necymecrnennte erann,
ornneuennx or paort na paccyxennx o rom, "xax yer nnoxo, ecnn x onxrt nonyuy nnsxym ormer-
xy", orxas or saann, xoropte yxe sapanee xaxyrcx peenxy cnnmxom rpyntmn. Honxrno, uro +ror
nyrt neer xo nce onee rnyoxo neycnenaemocrn.
Hocroxnnoe onacenne cenart omnxy ornnexaer nnnmanne peenxa or cmtcna
ntnonnxemtx nm saann; on ]nxcnpyercx na cnyuantx menouax, ynycxax ns nny rnannoe.
Onacennx sacrannxmr peenxa mnoroxparno nponepxrt cnom paory, uro npnnonr x
ononnnrentno neonpananno rpare npemenn n cnn. Hennaenne +]]exrnnntmn cnocoamn
nponepxn enaer ee x romy xe eccmtcnenno, TVK xax no mnornx cnyuaxx ona nec panno ne
nomoraer narn n ncnpannrt omnxy. Crpemnenne cenart paory xax moxno nyume
(nep]exnnonnsm) n nrore nnmt yxymaer eno.
Tax cxnatnaercx nopount xpyr: rpenoxnocrt, napymax exrentnocrt peenxa, neer x
neycnexy, nerarnnntm onenxam co cropont oxpyxammnx. Heycnex nopoxaer rpenory, cnococrnyx
saxpennennm neyau. uem antme, rem rpynee cranonnrcx pasopnart +ror xpyr, no+romy
neycnemnocrt n cranonnrcx "xponnuecxo". uem onee ornercrnennym paory ntnonnxer peenox,
rem ontme on nonnyercx. Ecnn yponent rpenorn n es roro nontmen, ro ero ononnnrentnoe
nontmenne (nonnenne) eme ontme nonnxaer pesyntrart paort. Hs-sa +roro ornercrnennte
xonrpontnte n +xsamenannonnte paort ntnonnxmrcx ne nyume, a xyxe noncenenntx saann.
Bosnnxaer sanncnmocrt, ynnnxmmax mnornx ponrene n nearoron: npn nontmennn mornnannn
cnnxamrcx ocrnxennx.
Kpome nontmenno rpenorn, cymecrnyer eme ono ycnonne, es xoroporo xponnuecxax
neycnemnocrt ne nosnnxaer. 3ro - ntcoxax crenent connannsnponannocrn peenxa, ycranonxa na
ncnonnnrentnocrt, nocnymnocrt, nexpnrnuecxoe ntnonnenne rpeonann nspocntx. Ecnn raxo
ycranonxn ner, ro emy onee nnn menee espasnnuno necoornercrnne ero mxontntx ocrnxenn oxn-
annxm nspocntx. Koneuno, n y raxoro peenxa moxer nontmartcx yponent rpenorn, no no pyrnm
npnunnam.
O nannunn y peenxa ycranonxn na ncnonnnrentnocrt uacro ronopxr camn ponrenn,
paccxastnax, xax onro on cnnr sa ypoxamn (xorx npn +rom moxer nocroxnno ornnexartcx or
ntnonnxemtx saann). B ncnxonornuecxom ocneonannn npoxnnxercx nouepxnyrax
nanpannennocrt peenxa na rounoe ntnonnenne rpeonann nponepxmmero, a raxxe crpemnenne x
yxoy or nenpnntuntx n neonosnauno onpeenenntx saann, xoropte onennnamrcx peenxom
xax ocoo rpynte.
Aue B. 9 .em. Oua v:umc e mpemie+ r.acce u vre emopo eoo c.ieem "oeoe:uue", uo oo
cux nop u pooume.u, u v:ume.iuua c omu+ no:e+v-mo +upu.uci. Tenepi mepneuue v:ume.iuui
uccr.o. Oua crasa.a, :mo Aum uaoo .uoo ocmae.mi ua emopo eoo, .uoo nepeeooumi e uro.v o.
v+cmeeuuo omcma.ix.
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue norasa.o, :mo v Auu ueeicoru, uo uop+a.iui o. ee
eospacma vpoeeui v+cmeeuuoeo paseumu. 3anac suauu uecro.iro uure uop+i, uo ue uacmo.iro,
:mooi coe.ami ueeos+orui+ oov:euue e +accoeo uro.e. Hoeiueua vmo+.e+ocmi, cuureua
paoomocnocoouocmi. Bepomuo, omo c.eocmeue nepeepvsru: ome oeeo:ru paccrasieaem, :mo v uee
o:eui +uoeo oono.uume.iuix saumu - omo, no eeo +ueuum, eouucmeeuui cnocoo uav:umi ee
mo+v, :eeo mpeovem uro.iua npoepa++a.
I.aeua ncuxo.oeu:ecra ocooeuuocmi Auu - omo o:eui eicoru vpoeeui mpeeoruocmu,
oecnorocmea. Oua ece epe+ ooumc coe.ami ouuorv. Hs-sa omoeo uuoeoa oua eoece
omrasieaemc om eino.ueuu saoauu, romopie e eno.ue no cu.a+. Huoeoa, ece re eseuuci sa
saoauue, oua cmo.iro euu+auu voe.em +e.o:a+, :mo ua e.aeuoe v uee vre ue ocmaemc uu cu., uu
epe+euu. Pucv, oua oo.iue no.isvemc .acmuro+, :e+ rapauoauo+. Jmo ue u+eem ocoooeo c+ic.a,
mar rar uoea npoeeoeuua em .uuu ooi:uo uu:e+ ue .v:ue cmepmo, uo epe+euu ua raroi
pucvuor mpamumc eoeoe u.u empoe oo.iue, :e+ uvruo.
Hepnnunte npnunnt, npnnoxmne, n xoneunom nrore, x xponnuecxo neycnemnocrn,
moryr trt pasnnuntmn. Hanonee pacnpocrpanenno npenoctnxo cnyxnr neocrarounax
nororonnennocrt peenxa x mxone, npnnoxmax x sarpynennxm c nepntx ne oyuennn. Tax,
nanpnmep, neopasnnrne menxo moropnxn (ymennx ynpannxrt ronxnmn nnxennxmn nantnen n
xncrn pyxn) cpasy ntstnaer neyaun npn oyuennn nnctmy.
Hec]opmnponannocrt nponsnontnoro nnnmannx npnnonr x rpynocrxm n oprannsannn
nce paort na ypoxe; peenox ne sanomnnaer, "nponycxaer mnmo yme" saannx n yxasannx
yunrenx.
Hepexo npnunno nepntx neyau cranonnrcx saepxxa ncnxnuecxoro pasnnrnx
(napymenne oyuaemocrn). Onaxo n antnemem na ee ocnone cxnatnaercx xponnuecxax
neycnemnocrt, n, axe ecnn saepxxa yxe xomnencnponana, yuente ocrnxennx ne nontmamrcx:
renept onn noepxnnamrcx nontmenntm yponnem rpenoxnocrn. Hpn ocoo rnyoxo
saepxxe ncnxnucxoro pasnnrnx n, rem onee, npn ymcrnenno orcranocrn cnnpom xponnuecxo
neycncmnocrn ne nosnnxaer: n +rnx cnyuaxx y peenxa cnnxena xpnrnunocrt n on npocro ne
sameuaer cocrnenntx neyau n orcranannx or pyrnx ere.
B nexoroptx cnyuaxx "cnatm snenom", sanycxammnm nopount xpyr, oxastnamrcx
santmennte oxnannx ponrene. Hopmantnte, cpenne mxontnte ycnexn peenxa, xoroporo
cunrann "nynepxnnom", nocnpnnnmamrcx ponrenxmn (a snaunr, n nm camnm) xax neyaun.
Peantnte ocrnxennx ne sameuamrcx nnn onennnamrcx neocrarouno ntcoxo. B pesyntrare
naunnaer paorart mexannsm, npnnoxmn x pocry rpenoxnocrn n, ncnecrnne +roro, x peantno
neycnenaemocrn. Hpn santmenntx oxnannxx ponrene, osaouenntx ocrnxennxmn peenxa
c pannero ercrna, xponnuecxax neycnemnocrt moxer cxnatnartcx yxe n omxontnom nospacre.
Bosmoxen napnanr, xora nontmennax rpenoxnocrt peenxa nepnonauantno ]opmnpyercx
ne ns-sa mxontntx neyau, a no nnnxnnem cementx xon]nnxron nnn nenpannntnoro crnnx
nocnnrannx. Btsnannax +rnm omax neynepennocrt n cee, cxnonnocrt nannuecxn pearnponart na
nmte rpynocrn, nepenocnrcx nosxe n na mxontnym xnsnt. anee cxnatnaercx yxe onncannt
cnnpom xponnuecxo neycnemnocrn, n, axe npn nopmannsannn cementx ornomenn,
rpenoxnocrt ne ncuesaer: renept ona noepxnnaercx mxontno neycnenaemocrtm.
Hesanncnmo or ncxono npnunnt, pasnnrne no rnny xponnuecxo neycnemnocrn
nporexaer npnmepno onnaxono. B xoneunom nrore no ncex cnyuaxx nanmaercx coueranne nnsxnx
ocrnxenn, pesxo nontmenno rpenoxnocrn, neynepennocrn n cee n nnsxo onenxn peenxa
oxpyxammnmn (ponrenxmn, yunrenxmn).
Bce +rn napymennx oparnmt, no, noxa onn ne npeoonent, ycnexn n yuee, pasymeercx,
npoonxamr cnnxartcx. uacro ponrenn, ntraxct npeoonert nosnnxmne y peenxa rpynocrn,
ycrpannamr exenennte ononnnrentnte sanxrnx (uro mt nnenn na npnmepe Ann). 3ro nontmaer
acrennsannm n, cneonarentno, ycnnnnaer omee nenarononyune cnryannn, eme onee ropmosnr
pasnnrne.
nx ncnxonora naxnemnm noxasarenem, cnnerentcrnymmnm o nannunn xponnuecxo
neycnemnocrn, cnyxnr rpenoxnax esoprannsannx exrentnocrn (r.e. napymennx nnannponannx n
camoxonrponx, ntstnaemte nontmenntm yponnem rpenorn). Tpenoxnym esoprannsannm cneyer
ornnuart or ncxono nec]opmnponannocrn oprannsannn ecrnnn. Onnm ns xapaxrepntx
noxasarene roro, uro esoprannsannx ntsnana nmenno nontmennem rpenorn, xnnxercx yxymenne
pesyntraron npn nontmennn mornnannn. Ha rpenoxnt pacna exrentnocrn (n ornnune or
ncxono nnsxoro yponnx ee oprannsannn) yxastnamr mnorouncnennte cnmnromt rpenorn, xax
nanmaemte n noneennn, rax n npoxnnxmmnecx n recrax. Ecnn rpenora ntcoxa, no ntpaxennte
napymennx oprannsannn exrentnocrn orcyrcrnymr, ro moxno ronopnrt nnmt o yrpose
nosnnxnonennx xponnuecxo neycnemnocrn, o rom, uro peenox naxonrcx n "sone nontmennoro
pncxa", a ne o cnoxnnmemcx ncnxonornuecxom cnnpome.
Hrax, ocnono nx ntnoa o rom, uro y peenxa nmeercx xponnuecxax neycnemnocrt,
cnyxnr coueranne cneymmnx anntx.
Xanot na nnsxne ocrnxennx peenxa. Hpn xponnuecxo neycnemnocrn
nspocnte (ponrenn, yunrenx) onennnamr ercxym exrentnocrt n nenom xax
neycnemnym. Oexrnnnte noxasarenn moryr trt npn +rom ne ocoenno
nnsxn: naxna ne oexrnnnax xaprnna, a nmenno onenxa oxpyxammnx.
Ftnaer, uro n xaxo-nno orentno onacrn (nanpnmep, n cnopre) ocrnxennx
peenxa nnonne ntcoxn, no ponrenn n yunrenx ne cunramr camy +ry onacrt
ocrarouno naxno.
Btcoxn yponent rpenorn.. 3ro nenrpantnoe, cocrnenno ncnxonornuecxoe sneno
xponnuecxo neycnemnocrn. B marepnanax ocneonannx peenxa c +rnm
cnnpomom ncera nmemrcx npoxnnennx ocrpo rpenorn, napymamme
nopmantnym exrentnocrt. Kax npannno, nanonee onesnenno c]epo
(cnxsanno c nanonee ntcoxnm yponnem rpenorn) xnnxercx mxontno-yuenax.
Hopmantnax connannsnponannocrt, ntcoxax xon]opmnocrt. Ecnn y peenxa
nnsox yponent connannsnponannocrn n xon]opmnocrn, ro nerarnnnax
onenxa oxpyxammnx ne yer necrn x ocoenno samernomy nontmennm
rpenorn.

To1antnmn perpecc. Hocroxnnt neycnex co npemenem npnnonr x noxnnennm
neccnmncrnuecxoro noxoa x ecrnnrentnocrn, a nnora n x pasnnrnm enpeccnnnoro cocroxnnx.
Hpnsnaxn enpeccnn xapaxrepnt nx anno nauanmecx xponnuecxo neycnemnocrn. Kax npannno,
onn noxnnxmrcx x xonny nauantno mxont.
B nopocrxonom nospacre y ere c xponnuecxo neycnemnocrtm nepexo conepmaercx
nepexo or nosnnnn nnoxoro yuennxa x camocosnannm esnaexno neycnemno nnunocrn. 3rnm
snamenyercx ]opmnponanne nonoro ncnxonornuecxoro cnnpoma - rorantnoro perpecca. Cpen
ocoennocre ncnxonornuecxoro npo]nnx nenrpantnym pont naunnaer nrpart enpeccnnnt ]on
nacrpoennx. exrentnocrt xapaxrepnsyercx orxasom or xaxnx-nno npoxnnenn axrnnnocrn, or
omennx xax co nspocntmn, rax n co cnepcrnnxamn. B orner connantnoe oxpyxenne "ornopaunnaercx"
or nopocrxa, uro yrnynxer enpeccnm n ycnnnnaer npecrannenne o cnoe nnxuemnocrn.
A.ercem H. 17 .em. Ou eouucmeeuui peoeuor e ce+ie; rueeme pooume.+u. B me:euue
noc.eoueeo eooa A.erce ue v:umc u ue paoomaem. Hparmu:ecru oce ceoe epe+ ou npoeooum oo+a,
c.vua "mre.i por". B npou.o+ ou +uoeo :uma., uo vre oaeuo nperpamu. omo saumue. pvse
v ueeo uem, a c pooume.+u ou no:mu ue oouaemc. B+ecme c me+, ou :acmo oopauaemc r uu+ c
me+u u.u uui+u mpeooeauu+u: rvnumi e+v oo.ee coepe+euui +aeuumoqou, oo.ee +oouvm
ooerov u m.n. (no noeoov norvnru ooeroi pooume.u eiparamm ueoov+euue: sa:e+ oua e+v ec.u
ou uurvoa ue xooum?).
Pooume.u sampvoummc onpeoe.umi, roeoa u+euuo noeu.uci oecnorouue ux
npoe.euu. Ho ux c.oea+, ou "eceeoa n.oxo v:u.c, uo oi. xopouu+, noc.vuui+ +a.i:uro+". B
noopocmroeo+ eospacme ou ua:a. npoev.ueami uro.v, :mo u noc.vru.o npu:uuo nepeix no-
uacmoue+v cepiesuix ce+euix rouq.urmoe Houa:a.v pooume.u onaca.uci, :mo ou "nona. e
ovpuvm ro+nauum", HP ecrope nou.u, :mo uuraro ro+nauuu - uu "ovpuo", uu xopoue v ueeo uem
(xom pauiue v ueeo oi.o uecro.iro npume.e). A.ercem vepora.u ucr.m:euue+ us uro.i sa
npoev.i, uo eoo uasao ou, ue ooruoaci ucr.m:euu, ca+ orou:ame.iuo nepecma. v:umic.
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue eieu.o ua.u:ue v A.erce eipareuuix oenpeccueuix
meuoeuu. Puoua eocnpuuu+aem rusui rar .uueuuvm c+ic.a, ue u+eem uurarux n.auoe ua
ovovuee. Ou o:eui oeoeumpu:eu, ue cnocooeu us+eumi ceom mo:rv speuu u noumi nosuum
opveux .moe (e :acmuocmu, coocmeeuuix pooume.e). Ca+ooeura cuureua. Ceou
nepcnermuei A.erce oeuueaem o:eui uusro.
To1antnmn perpecc - onn ns nanonee rxxentx, ncnxonornuecxnx cnnpomon
nopocrxonoro n mnomecxoro nospacra. nx nero rnnnuna ne rontxo ocranonxa n pasnnrnn, no n
yrpara npexnnx ocrnxenn (uem n oxcnxercx ero nasnanne). 3ro xopomo nnno na
npnneennom npnmepe: rax, ecnn n npomnom Anexce npoxnnxn ntcoxn nnrepec x urennm, ro
renept +ror nnrepec orcyrcrnyer; nmenmnecx pantme xonraxrt co cnepcrnnxamn roxe oxasannct
yrpauent.
Hcnxonornuecxne cnnpomt, xapaxrepnte nx nopocrxonoro nospacra, xoropte tnn
onncant n npetymem nopasene (emoncrparnnnt nnrnnnsm n rnnepconnantnocrt),
crpyxrypno ouent nnsxn x coornercrnymmnm nm cnnpomam mnamero mxontnoro nospacra
(nerarnnnomy n nosnrnnnomy camonpexnnennm). B ornnune or nnx, rorantnt perpecc no cnoe
crpyxrype cymecrnenno ornnuaercx or xponnuecxo neycnemnocrn, na ase xoropo on pasnnncx.
Btno o rom, uro y nopocrxa nmeercx rorantnt perpecc, moxer trt cenan npn
couerannn cneymmnx noxasarene. Xanot na naccnnnocrt nopocrxa, yrpary npexnnx
ynneuenn n nnrepecon, orcyrcrnne xonraxron co nspocntmn n cnepcrnnxamn. enpeccnnnt
]on nacrpoennx, cnnxennax camoonenxa, neccnmncrnuecxne npecrannennx o cnoem
yymem. Cxnonnocrt oxpyxammnx onennnart cocroxnne nopocrxa xax annocrt, ne
noammymcx nsmenennm, r.e. npnnxrne nmn ero
cocrnenno onenxn. Hmenno +ra nosnnnx oecneunnaer ycrounnocrt ncnxonornuecxoro cnnpoma.
B npornnnom cnyuae on npeoonenaercx nno ncnxonornuecxnmn cpecrnamn (nyrem nonneuennx
nopocrxa n axrnnnym
exrentnocrt), nno mennnncxnmn (nyrem menxamenrosnoro neuennx enpeccnn).

B. Vxo or exrentnocrn n ncnxonornuecxax nnxancynxnnx

Yxo o1 en1entnoc1n. Pasnnrne no annomy rnny nponcxonr y ere, xoropte ne
nonyuamr ocrarounoro nnnmannx co cropont nspocntx. 3ro moxer oxcnxrtcx nenarononyunem
n cemte nnn (uame) nontmenno norpenocrtm peenxa no nnnmannn x cee. 3ro rnn pasnnrnx
peenxa, xoropomy ne yacrcx peannsonart npncymym emy emoncrparnnnocrt. Kax mt ynnnm nnxe,
ocnonntm npenxrcrnnem nx ee peannsannn npn +rom cnnpome xnnxercx nontmennax rpenoxnocrt.
Yxo o1 en1entnoc1n - +ro yxo no nnyrpennn nnan, n nrponoe ]anrasnponanne. Peenox
xax t "orcyrcrnyer" na ypoxe, ne cntmnr apeconanntx emy nonpocon n yxasann yunrenx, ne
ntnonnxer saann. H eno ne n ero nontmenno ornnexaem ocrn. Peenox ne cocpeorouen na uem-
ro nocroponnem, a norpyxen n cex, n cno nnyrpennn mnp, n ]anrasnn n meurt, uanrasnponanne
nosnonxer nocnonnnrt neocrarox nnnmannx (" -snamennrt oxornnx, nyremecrnennnx, xnnosnesa,
repo"). "Hrpt n yme" cranonxrcx cpecrnom yonnernopennx xax nrpono norpenocrn, rax n
norpenocrn no nnnmannn x cee oxpyxammnx.
Inneprpo]nponannoe pasnnrne samnrnoro ]anrasnponannx cocrannxnnxer ocnonnym
ocoennocrt ncnxonornuecxoro npo]nnx npn +rom cnnpome. Horpyxaxct n mnp cnonx samnrntx
]anrasn, peenox "orxnmuaercx" or nnemne axrnnnocrn, uro xnnxercx ocnonno xapaxrepncrnxo
ero exrentnocrn n oycnonnnnaer nasnanne cnnpoma. Hosnnnx peenxa c yxoom or exrentnocrn
xnnxercx omxontno, nrpono, rontxo nrpa conepmaercx ne no nnemnem, a no nnyrpennem nnane.
Peaxnnx connantnoro oxpyxennx, ntrammerocx "nepnyrt" peenxa x cxyuno n nennrepecno nx
nero exrentnocrn, ononnnrentno crnmynnpyer ero yxo n samemammee ]anrasnponanne.
Otunax xnsnt nx raxnx ere neocrarouno nactmena nneuarnennxmn, ona xaxercx nm
cxyuno, monoronno. uanrasnx npeocrannxer nm ntxo ns +ro otennocrn. B meurax moxno
cnerart n A]pnxy, nepexnrt neotuante npnxnmuennx, ntsnart nceomee nocxnmenne. Hnora
axe cosacrcx omymenne, uro peenox nyraer ]anrasnm n peantnocrt. On paccxastnaer o xaxnx-
nno ntmtmnenntx cotrnxx (ne cront +xcrpanaranrntx xax noner n A]pnxy), n ponrenn
npnnnmamr ero paccxast sa uncrym monery.
Hmoe K. 9 .em. V:ume.iuua ra.vemc ua mo, :mo ua vpore Hmoa pacceua, ue c.vuaem ee
oocueuu, n.oxo sano+uuaem v:eoui +amepua.. Hec+omp ua omo, v uee peoro oieamm
uevooe.emeopume.iuie oeuru. Mami oeeo:ru paccrasa.a, :mo Hmoa nocmouuo oo+auieaem;
"Biov+ieaem rarue-mo ueeepomuie ucmopuu, uo paccrasieaem ux mar voeoume.iuo, :mo +i
uecro.iro pas e eepu.u. Oouaroi oua paccrasa.a, rar c.ena reuuuua nonpocu.a no+o:i e
eiopami n.amie o. oo:ru u rar ouu c ue oea :aca xoou.u no +aeasuua+. A nomo+ orasa.oci, :mo
ece omo epe+ oua cuoe.a v noopvrru.
Hmoa - ruea, uo uecro.iro cmecuume.iua oeeo:ra. Bo epe+ ncuxo.oeu:ecroeo ooc.eooeauu
oua cmapaemc npouseecmu xopouee ene:am.euue ua npoeepmueeo, o:eui :vecmeume.iua r oooopeuum,
noxea.e. eeo:re ue xeamaem veepeuuocmu e ceoe; oua no uecro.irv pas vmo:uem uucmpvrum, ooci
ouuoumic; :acmo cmupaem ua:amie pucvuru, co:m ux uevoa:ui+u; cooouaem, :mo ue v+eem
pucoeami u co:uumi ucmopuu, xom ee pucvuru u paccrasi coece+ ue n.oxu o. ee eospacma.
B pesv.imame ooc.eooeauu eicuemc, :mo v Hmoi eicora nompeouocmi eo euu+auuu r ceoe.
Hecro.iro noeiueu vpoeeui mpeeoruocmu. O:eui cu.iuo paseuma meuoeuu r sauumuo+v
qaumasupoeauum.
Ho cyrn ena, yxo or exrentnocrn - +ro npoonxenne omxontnoro, nrponoro cnocoa
xnsnn n mxontnom nospacre. Ho+romy noneenne peenxa c +rnm cnnpomom, xax npannno,
nn]anrnntno. V nero ne ]opmnpymrcx rnnnunte nx mnamero mxontnoro nospacra ]opmt
omennx co nspocntm. Hpenaraemte emy saannx on nocnpnnnmaer xax nono nx pasneprtnannx
cocrnenno axrnnnocrn, ne crpemxct x nx rounomy ntnonnennm. Hncrpyxnnx uacro napymaercx,
npnuem peenox ne nnnr n +rom nnuero nnoxoro.
Herarnnntmn nocnecrnnxmn yxoa or exrentnocrn xnnxmrcx uacro ncrpeuammnecx
npoent n snannxx, rpynocrn n nonno peannsannn cnonx nosmoxnocre. Vxo or exrentnocrn -
uacrax npnunna xano yunrene n pon rene. Hocnennx nepexo cnntno paspaxaer "nxnnocrt", n
ecrnnrentnocrn ncero nnmt orpaxammax ercxne ]anrasnn.
Bmecre c rem, npornos pasnnrnx peenxa co cxnonnocrtm x yxoy or exrentnocrn, n
cnyuae cnoenpemenno xoppexnnn, ocrarouno naronpnxren. Peenox pexo nonaaer n
"orcrammne". Hpnntuxa x nnrencnnno ymcrnenno paore, xaxo xnnxercx ]anrasnponanne,
nomoraer n n yuentx enax yepxartcx na nnany, necmorpx na ro, uro snannx neocrarouno
cncremarnunt, mnoroe "nponymeno mnmo yme" nnn nonxro ne o xonna. Xponnuecxax ne-
ycnemnocrt n raxnx cnyuaxx, xax npannno, ne pasnnnaercx. Hpnntxnyn naxonrt yonnernopenne n
]anrasnponannn, peenox opamaer mano nnnmannx na cnon neyaun n peantno exrentnocrn. B
nrore y nero ne ]opmnpyercx ocoo ntcoxn yponent rpenoxnocrn, xorx nexoropoe ee nontmenne
nensexno npncyrcrnyer. Tpenora n xnnxercx rem aptepom, xoropt memaer peenxy
pasnopaunnart emoncrparnnnoe noneenne (ns-sa rpenoxnoro onacennx nerarnnno peaxnnn
oxpyxammnx na raxoe noneenne).
Ecnn xe mt paccmorpnm mexannsm nosnnxnonennx n noepxannx nontmennoro yponnx
rpenoxnocrn, ro onapyxnm, uro pemammym pont n +rom nrpaer xon]nnxr mexy crpemnennem
nonyuart peantnoe (a ne rontxo noopaxaemoe) nnnmanne n ero orcyrcrnnem. Tax nopoxaercx
samxnyrt xpyr npnunn n cnecrnn: ]pycrpannx (neyonnernopennocrt) norpenocrn no nnnma-
nnn nopoxaer rpenory, noxnpymmym re ]opmt noneennx, c nomomtm xoroptx peenox mor
t npnnneut x cee nnnmanne. 3ro, n cnom ouepet, noepxnnaer ]pycrpannm n r..
B ncnxonornuecxom ocneonannn cxnonnocrt x ]anrasnponannm, oxsarentnax nx
cnnpoma yxoa or exrentnocrn, moxer trt sacnonena cxontnamme peenxa rpenoro. Ho+romy,
urot onapyxnrt ee, neoxonmo cosart maxcnmantno cnoxonte ycnonnx nx cnoono nrpt
noopaxennx. Hnora nonesno na nexoropoe npemx npocro yrn n ocrannrt peenxa naenne c
pncynxom. Ecnn ecrt noospenne na coueranne yxoa or exrentnocrn c pesxo nontmenntm
rpenoxntm ]onom, co crecnnrentnocrtm n saxptrocrtm n omennn, ro cronr art peenxy
nosmoxnocrt cnoono nopnconart es ncxxoro saannx (n, onxrt xe, na nexoropoe npemx ocrannrt
ero onoro). Ho ecnn cxnonnocrt x ]anrasnponannm rax nnre n ne npoxnnxercx, ro narnos "yxo or
exrentnocrn" crannrt nentsx.
Taxnm opasom, yxo or exrentnocrn npoxnnxercx n couerannn cneymmnx noxasarene.
Xanot na naccnnnocrt peenxa. Onn moryr ntcrynart n pasntx ]opmax
("orcyrcrnyer na y poxe", "nnraer n onaxax", "ne cnymaer yunrenx", "cunraer nopon",
"nennrcx"). Vuente ocrnxennx npn +rom moryr onennnartcx conepmenno no-
pasnomy. Kax npannno, onn necxontxo cnnxent. Ftnamr n cnyuan xax ocoo
cnntnoro cnnxennx, rax n, nanpornn, nnonne ntcoxnx ocrnxenn.
Hpoxnnennx emoncrparnnnocrn. V ere c yxoom or exrentnocrn ona
npoxnnxercx n mxrxnx, connantno npnemnemtx, ne rpytx ]opmax. Hepexo peenox
emoncrpnpyer nontmennym sacrenunnocrt (xax t ronopx: "Hocmorpnre, xax x
crecnxmct"). B +rnx cnyuaxx ne ncera moxno cpasy nonxrt, uro +ra
crecnnrentnocrt napounra. B nmom cnyuae, emoncrparnnnocrt
npoxnnrcx n marepnanax ocneonannx.
Cxnonnocrt x ]anrasnponannm. Ona npoxnnxercx n nne xyoxecrnenno-
opasnoro noxoa x saannxm, n npenourennn saann, ocrannxmmnx cnooy
nx cocrnennoro rnopuecrna, onosnauntm saannxm mxontnoro rnna.
Tpenoxnocrt. Vxoy or exrentnocrn nensexno conyrcrnyer nexoropoe
nontmenne omero yponnx rpenoxnocrn, ne npnnoxmee, onaxo, x
cymecrnenntm napymennxm exrentnocrn. nx yxoa or exrentnocrn ne
xapaxrepno ntpaxennoe nontmenne yponnx rpenorn, rnnnunoe nx
xponnuecxo neycnemnocrn.

Hcnxonornuecxan nnxancynnnnn. B nopocrxonom nospacre renennnx x yxoy
or exrentnocrn nopoxaer camocosnanne onnouxn, nenonxroro oxpyxammnmn n anexoro or nx
nnrepecon n ycrpemnenn (ono n cocrannxer cymnocrt ncnxonornuecxoro npo]nnx npn
cxnatnammemcx cnnpome ncnxonornuecxo nnxancynxnnn). Ocnonno ocoennocrtm
exrentnocrn nopocrxa cranonnrcx orcyrcrnne coepxarentnoro omennx co cnepcrnnxamn.
Connantnoe oxpyxenne nocnpnnnmaer nopocrxa xax ''crpannoro", noepxnnax rem camtm ero
cnenn]nuecxoe camocosnanne.
Hcnxonornuecxax nnxancynxnnx no cnoem crpyxrype ouent nnsxa x yxoy or exrentnocrn.
Hponcxonr nnmt nsmenenne axnenron: ecnn pantme nenrpantno ocoennocrtm noneennx tna
naccnnnocrt n yueno exrentnocrn, ro renept em cranonnrcx naccnnnocrt n c]epe omennx. 3ro
nsmenenne axnenron onpeenxercx nospacrntm nsmenennem neyme exrentnocrn: or yueno x
"connantno" (mexnnunocrnomy omennm co cnepcrnnxamn).
V nopocrxa c ncnxonornuecxo nnxancynxnne norpenocrt n omennn co cnepcrnnxamn
cront xe ntcoxa, uro n y nmoro pyroro nopocrxa (+ror cnnpom nn n maneme crenenn ne
npenonaraer nonnnno ayrnsannn). Heyonnernopennocrt +ro norpenocrn npnnonr x
pasnnrnm enpeccnnntx renennn, xorx anexo ne cront ntpaxenntx, xax npn rorantnom
perpecce. 3amnrnym pont npoonxaer nrpart xomnencaropnoe ]anrasnponanne, xoropoe,
pasymeercx, ne moxer samennrt coo peantnoro yonnernopennx norpenocrn, no, rem ne menee,
cymecrnenno cnnxaer ncnxorpanmnpymmn +]]exr ]pycrpannn.
Bure . 13 .em. Ee pooume.u paseeoeui, oeeo:ra rueem eoeoe+ e +a+o. Ho +a+uui+
c.oea+, oua :acmo n.a:em. Hacmpoeuue uevcmo:ueoe, :aue - cuureuuoe. V Buru uem noopve, u
e ceoooouoe epe+ oua, rar vmeeproaem +a+a, .uoo c+ompum me.eeusop, .uoo "c.ouemc oes
oe.a".
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue norasa.o, :mo vpoeeui v+cmeeuuoeo paseumu Buru
no.uocmim coomeemcmevem ee eospacmv. V Buru eicora nompeouocmi e o+ououa.iuo+ ooueuuu
u eo euu+auuu orpvramuux. Jma nompeouocmi ocmaemc uevooe.emeopeuuo us-sa moeo, :mo
oeeo:ra ue e.aoeem cpeocmea+u ooueuu. Oua ue v+eem suaro+umic c uoei+u .moi+u,
noooeprueami paseoeop e +auepe, npuumo cpeou ee ceepcmuu, u m.n.
Bura oare ue nimaemc c re+-.uoo oouamic, mar rar sapauee oruoaem uevoa:u.
Mami marre ue voe.em oeeo:re oocmamo:uoeo euu+auu, nocro.irv cocpeoomo:eua ua ceoux
neperueauux, cesauuix c uevoaeuec .u:uo rusuim. V Buru noeiueu vpoeeui mpeeoruocmu.
Ho-euou+o+v, nepeu:uo npu:uuo eeo noeiueuu cma. paseoo pooume.e, oouaro cvuecmeeuuvm
po.i uepaem marre uevooe.emeopeuuocmi nompeouocmu e ooueuuu n no nnnmannn x cee.
3monnonantnax nanntnocrt n ntcoxax censnrnnnocrt enouxn cymecrnenno nnnxmr na
coxpanenne cocroxnnx ncnxonornuecxoro ncxom]opra.
Cucme+a ncuxo.oeu:ecro sauumi Buru ocuoeaua ua ro+neucamopuo+ qaumasupoeauuu,
romopoe npeoocmae.em e eos+oruocmi u..msopuoeo paspeueuu .moix ee npoo.e+. Bc.eocmeue
omoeo oua ue npeonpuuu+aem uurarux nonimor ux pea.iuoeo paspeueuu u nocmouuo coxpauem
naccueuocmi.
3ror cnyua emoncrpnpyer cnryannm, xora nepnnuntm ncrounnxom nontmennx yponnx
rpenorn xnnxmrcx cnoxnocrn n cementx ornomennxx. Tpenoxnocrt, n couerannn c ntcoxo
norpenocrtm n +monnonantnom omennn n no nnnmannn oxpyxammnx, npnnonr x ]opmnponannm
cnnpoma ncnxonornuecxo nnxancynxnnn.
Kpnrepnem nx onpeenennx ncnxonornuecxo nnxancynxnnn cnyxnr coueranne
npnnnsnrentno rex xe npnsnaxon, uro n npn yxoe or exrentnocrn.
Xanot na naccnnnocrt nopocrxa. Kax npannno, nouepxnnaercx, npexe ncero,
naccnnnocrt n omennn, orcyrcrnne pyse n nopyr.
Hpoxnnennx emoncrparnnnocrn. Hpn ncnxonornuecxo nnxancynxnnn, xax n npn
yxoe or exrentnocrn, ona npoxnnxercx n mxrxnx, connantno npnemnemtx
]opmax. B noneennn npoxnnennx emoncrparnnnocrn moryr trt nonnocrtm
samacxnponant rpenoxnocrtm. B nmom cnyuae, emoncrparnnnocrt
npoxnnxercx n marepnanax ocneonannx.
Cxnonnocrt x ]anrasnponannm. Hpn ncnxonornuecxo nnxancynxnnn
]anrasnponanne uacro npnnnmaer ]opmt meurt (nepeanncrnuecxnxnnanon,
ntnonnxrt xoropte nopocrox axe ne conpaercx).
Tpenoxnocrt, ne npnnoxmax, onaxo, x cymecrnenntm napymennxm
exrentnocrn. Kax npannno, ntxnnxmrcx raxxe enpeccnnnte renennnn. Onn
roxe otuno ne ocoenno rpyt n ne nopoxamr cront ntpaxennoro naennx
nce (n rom uncne, ymcrnenno) axrnnnocrn, xax npn rorantnom perpecce.

1.4. Bapnan1m pasnn1nn, cnnsannme c 1pynoc1nun connannsannn
A. Hn1ponep1m n +xc1panep1m. mnsonnmn, rnnep1nunmn, +nnnen1onnmn
1nnm
Hn1ponep1noc1s - +ro nnunocrnax uepra, xapaxrepnsymmaxcx samxnyrocrtm, ntcoxo
nsnparentnocrtm n omennn. nx nnrponepra sarpyneno xoxenne n nont xonnexrnn,
sanxstnanne snaxomcrn.
3xc1panep1noc1t - xauecrno, npornnononoxnoe nnrponeprnocrn. 3ro omnrentnocrt,
cxnonnocrt x mnpoxnm xonraxram. 3xcrpanepr nerxo nxonr x nont xonnexrnn, sanonr nontx
pyse. 3xcrpaneprnnnax nnunocrt cpannnrentno mano nsnparentna n xonraxrax, nx xonnuecrno
nmeer nx nee ontmee snauenne, uem rnynna. V nnrponepra nmemmnecx xonraxrt otuno onee
rnyoxn n onee ycrounnt.
Fontmnncrno nme rpyno onosnauno ornecrn x +xcrpanepram nnn nnrponepram, n moxno
ronopnrt nnmt o ontme nnn mentme ntpaxennocrn y nnx rex nnn nntx uepr. Btcoxax
ntpaxennocrt nmo ns +rnx uepr moxer npnnonrt x. nponemam omennx. Inannax nponema, c
xoropo cranxnnamrcx nnrponeprt, - +ro onnouecrno, orcyrcrnne pyse, nsonnponannocrt. Hpo-
nemt, ncrpeuammnecx y +xcrpanepron, nocxr pyro xapaxrep: +ro xon]nnxrnocrt nnn
]opmantnocrt (nonepxnocrnocrt) ornomenn.
Btcoxn yponent nnrponeprnocrn rnnnuen nx mnsonno axnenryannn Ona
xapaxrepnsyercx raxxe nnsxo xon]opmnocrtm, opnrnnantnocrtm mtmnennx. V mnsonntx ere
uacrt rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn (ecnn +rn rpynocrn ouent cnntno ntpaxent, ro
ronopxr, uro peenox ayrnsnponan). Hepexo cnnxen yponent connannsnponannocrn. Paccyxennx
mnsonnoro peenxa moryr trt neocrarouno nonxrnt pyrnm erxm, a nnora n nspocntm.
Pasnnrne +monnonantno c]ept otuno samerno orcraer or nnrennexryantnoro pasnnrnx. B nrore
mnsonnt peenox moxer paccyxart "xax nspocnt" n n ro xe npemx necrn cex ouent
nn]anrnntno.
Innep1nunmn cxna nnunoc1n. 3ror nnunocrnt rnn xapaxrepnsyercx +xcrpaneprnocrtm,
orxptrocrtm, nontmenntm yponnem axrnnnocrn, nnsxo uyncrnnrentnocrtm, cnnxennem
camoxonrponx, cxnonnocrtm x nmnyntcnnntm neoymanntm ecrnnxm. B omennn ern c raxnm
nnunocrntm cxnaom uacro tnamr neraxrnunt, nanxsunnt. V nnx uacrt xon]nnxrt c connantntm
oxpyxennem. Hepexnnannx rnneprnmno nnunocrn, xax npannno, ouent xpxn, no necxontxo
nonepxnocrnt n neycrounnt.
3nnnen1onnmn cxna nnunoc1n. 3ror nnunocrnt rnn raxxe onee uacr y
+xcrpanepron, onaxo on nepexo npnnonr x rpynocrxm connannsannn. Ero rnannym ocoennocrt
cocrannxer ntcoxax +monnonantnax pnrnnocrt, r.e. cxnonnocrt "sacrpenart" na rex nnn nntx
nepexnnannxx (ocoenno - na orpnnarentntx, uro nnora nopoxaer snonamxrnocrt). B exrentnocrn
raxxe nanmaercx "sacrpenanne" (nxsxocrt): sarpyneno nxnmuenne n nonym exrentnocrt,
nepexnmuenne c ono exrentnocrn na pyrym. 3ror nnunocrnt cxna xapaxrepnsyercx ntcoxnm
yponnem axrnnnocrn, crpemnennem nce enart "rax, xax nao". 3nnnenronnomy peenxy
cnocrnenna nynnxryantnocrt, nontmennax axxyparnocrt, uyncrno ornercrnennocrn,
nenenanpannennocrt, crpemnenne ononrt nauaroe om o xonna. Hpn +rom nnunocrnom cxnae,
xax npannno, ntpaxent nnepcxne naxnonnocrn, no uacrt ntcoxax xon]nnxrnocrt n neocrarounax
rnxocrt, memammne peannsonart +rn naxnonnocrn.
Hnora npoxnnxercx nontmennt yponent arpeccnnnocrn. Hpn cnnxennn nacrpoennx y
ere c +nnnenronntm cxnaom nnunocrn nerxo nosnnxamr naptnuarte (+xcnnosnnnte) peaxnnn,
nc]opnuecxoe (r.e. neonontno-paspaxennoe, osnonennoe) cocroxnne.

B. Connantnan esopnen1annn n o1nepaennoc1t
Connantnan esopnen1annn. 3ror ncnxonornuecxn cnnpom nosnnxaer n pesyntrare
pesxoro nsmenennx ycnonn xnsnn peenxa. Hanonee uacrax npnunna raxoro nsmenennx -
nocrynnenne n mxony. nx ere, xoropte o mxont nocnnrtnannct rontxo oma, nsmenenne
oxastnaercx onee pesxnm, uem nx rex, xro noceman ercxn ca, no+romy y nnx connantnax
esopnenrannx ncrpeuaercx uame.
Hnora cnnpom connantno esopnenrannn cxnatnaercx eme n omxontnom nospacre, n
cnxsn c nocrynnennem peenxa n ercxn ca. Hepexo ero nosnnxnonenne tnaer ntsnano
nepeesom n pyro ropo nnn pyrym crpany. uem cnntnee nsmenenne ycnonn xnsnn, rem
nepoxrnee nosnnxnonenne +roro ncnxonornuecxoro cnnpoma. Macmra nsmenenn, n cnom
ouepet, onpeenxercx crenentm pasnnun mexy npexnnm n nontm mecrom xnrentcrna. Tax,
nepees ns epennn n ontmo ropo nnn naoopor cxopee npnneer x connantno esopnenrannn,
uem nepees ns onoro ontmoro ropoa n pyro nnn ns ono epennn n pyrym.
Connantnax esopnenrannx nosnnxaer ornmt ne y ncex ere, utn ycnonnx xnsnn pesxo
nsmennnnct. Ona noxnnxercx n rex cnyuaxx, xora nonnxena uyncrnnrentnocrt peenxa x
connantntm nopmam. B ornnune or +roro, ecrt ern c ntcoxnm omnm yponnem
connannsnponannocrn. Onn ocrarouno nerxo ncrpannamrcx n nonym xnsnt, tcrpo naunnamr
uyncrnonart nonte rpeonannx, npexnnxemte x nnm, n nonte oxnannx oxpyxammnx. Hpn
nonnxenno uyncrnnrentnocrn x connantntm nopmam enncrnennoe, uro peenox sameuaer, - +ro
ormeny rex nnn nntx orpannuenn, nmenmnxcx panee. Hoxnnennx nontx orpannuenn on ne
ocosnaer. Hosnnnx mxontnnxa c connantno esopnenranne ne n]]epennnponan a, nocxontxy
peenox ne ocosnaer nopm n npannn, onpeenxmmnx mxontnym xnsnt.
Ocnonno ocoennocrtm ncnxonornuecxoro npo]nnn ere c connantno
esopnenranne xnnxercx neocrarounax nepapxnsannx connantntx nopm. Hs-sa +roro ornocnrentno
uacrt napymennx nectma snaunmtx nopm (menxoe noponcrno, nanannsm n r.n.), uro cocrannxer
ocnonnym ocoennocrt exrentnocrn +rnx ere. Peaxnnx oxpyxammnx ncxonr ns nx
npecrannennx o cosnarentnom napymennn nopm. 3ro enaer ee neaexnarno peantnocrn, uro
eme ontme "sanyrtnaer" peenxa, ycnnnnax ero esopnenrnponannocrt.
Fnaroarno nouno nx connantno esopnenrannn cranonxrcx rnneprnmnt cxna
nnunocrn, nmnyntcnnnocrt n rnnepaxrnnnocrt, pesxo nontmammne uacrory cronxnonenn peenxa
c connantntmn nopmamn.
Hunyntcnnnoc1t - +ro cxnonnocrt x conepmennm neoymanntx ecrnn. Hx npnunno
cranonxrcx cnyuante nnemnne ocroxrentcrna nnn cront xe cnyuante cocrnennte mtcnn n
+monnn. Hnannponanne ecrnn n camoxonrpont orcyrcrnymr (nnn, no mentme mepe,
neocrarouno c]opmnponant). Hontmennax nmnyntcnnnocrt moxer trt cnecrnnem xax
nenponornuecxnx napymenn, rax n nearornuecxnx npocueron (nsanonannocrn, upesmepno
onexn).
Innepax1nnnoc1t (nnra1entnan pac1opuoaennoc1t) nmeer, B nepnym ouepet,
nenponornuecxym npnpoy. nx nee xapaxrepnt ntcoxax nonnxnocrt, ornnexaemocrt,
napymennx nnnmannx. Innepaxrnnnt peenox ne moxer ycnert na mecre, nocroxnno xpyrnr uro-
nnyt n pyxax. On nnoxo npnnnmaer saauy, nocrannennym nspocntm, nepecxaxnnaer c onoro
sanxrnx na pyroe, xorx nnora moxer noonry sannmartcx xaxnm-nno nmnmtm enom, ne
orptnaxct n ne ornnexaxct. Hpn rnnepaxrnnnocrn uacrt (no ne oxsarentnt) rnxn n nanxsunnte
nnxennx.
Hpueeoe+ npu+ep. Bope P. 9 .em. Pooume.u npuee.u eeo r ncuxo.oev c ra.ooo ua
+uoeo:uc.euuie uapvueuu uop+ noeeoeuu oo+a u, ocooeuuo, e uro.e. Hecro.iro pas ou
ucno.isoea. e oparax nooeepuveuuec noo pvrv na.ru (npaeoa, ece omu oparu e umoee
orau:uea.uci oecrpoeuo). B r.acce ueoouorpamuo coeepua. +e.rue rparu: noxuua. us :vrux
neua.oe pv:ru, rapauoauu, .acmuru. o+a Bop rar-mo vcmpou. ueoo.iuo nooroe (ue
uauecuu, r c:acmim, cvuecmeeuuoeo vpoua). Hoc.eouee eeo "npeepeueuue" cocmoum e mo+, :mo
ou uspesa. uoruua+u ceumep ua ceoe+ oouor.accuure.
Bop - xpvnru cepoe.asi +a.i:ur. Ou oeprumc omrpimo u ooopore.ame.iuo.
Hcmopum c uspesauui+ ceumepo+ oocuem npocmo: v ueeo orasa.uci uoruui, a coceo oi. e
rpacueo+ ceumepe - eom e+v u cma.o uumepecuo eipesami us ueeo rvco:er. Bce nonimru
eicuumi v Bopu npu:uui eeo npocmvnroe uama.rueammc ua pearum muna, "mar eiu.o", "mar
no.v:u.oci", "ue suam, no:e+v". B oa.iueue oeceoe eicuemc, :mo, no eeo +ueuum, r ue+v,
Bope, ece npuoupammc. pveux +a.i:uroe ue pveamm, xom ouu more ua.m, a eeo eceeoa pveamm
u oare xomm nepeeecmu e uro.v o. xv.ueauoe. A ou uu:eeo ocooeuuoeo ue oe.aem - ou maro re
rar ece.
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue norasa.o, :mo uume..erm v Bopu uop+a.iui, oare :vmi
eiue cpeoueeo eospacmuoeo vpoeu. V +a.i:ura nouureua :vecmeume.iuocmi r coua.iui+
uop+a+, a e.aeuoe - omcvmcmevem nouu+auue ux uepapxuu, omuocume.iuo sua:u+ocmu pasuix
uop+. . ueeo poono.oreui npaeu.a muna "ue.is eepmemic ua vpore" u "ue.is oumi
nanro no eo.oee oouor.accuura sa mo, :mo ou meo opasuu.".
B oemcmee Bop oi. oo.esueuui+ +a.i:uro+, u e oemcru cao eeo ue omoa.u. Hop+i
uro.iuo rusuu orasa.uci o. ueeo coeepueuuo uesuaro+i+u u uenpuei:ui+u, u v ueeo c nepeoeo
re r.acca ua:a.uci uapvueuu noeeoeuu.
Kax npannno, nspocnte ne nonnmamr, uro noneenne peenxa c connantno
esopnenranne -+ro ne cosnarentnoe napymenne npannn, "xynnrancrno", a cnecrnne nesnannx n
nenonnmannx +rnx npannn. Otuno onn cunramr, no peenxy nnonne ocrarouno oxcnnrt: "3ro
enart moxno, a +roro - nentsx'". H onn craparentno oxcnxmr: "Hentsx neprertcx na ypoxe,
nentsx erart no xopnopy no npemx nepement, nentsx pesart noxom uyxo cnnrep..." Hoonte
nearornuecxne npopaorxn ononnnrentno ycnnnnamr nepasepnxy, napxmym n ronone y
"napymnrenx". On oxonuarentno sanyrtnaercx n rom, xaxne npannna - ocnonnte, rnannte, a xaxne -
nropocrenennte.
Koneuno xe, on snaer, uro nentsx noprnrt nemn, noponart, partcx, nrpart c ornem. Ho net
sanperon rax mnoro! Bce nx axe rpyno nepeuncnnrt. Hentsx neprertcx na ypoxe, erart no xopnopy
no npemx nepement, nocxastnart, cnnctnart, omantnart, rpynrt crapmnm, nepexonrt ynnny n
nenonoxennom mecre, xontpxrt n nocy, xypnrt, pasnnrt enuonox...
Peenox nnnr, uro mnorne ns ero cnepcrnnxon esnaxasanno napymamr npannna: neprxrcx
na ypoxe, eramr no xopnopy na nepemene. Hs +roro on enaer nnonne ecrecrnennt ntno o rom,
uro ne crpamno, ecnn n on cam napymnr xaxoe-nnyt ns npannn: nanpnmep, noter nanxo cnoero
onunxa . Orcma n nponcxonr Fopnno neoymenne no nonoy rora, uro ero perynxpno naxastnamr,
a pyrnx pexr - ner, xorx onn roxe ne anrent.
Hpn connantno esopnenrannn ere otuno npnnoxr x ncnxonory c noneenuecxnmn
xanoamn. uame ncero ponrenn nnn yunrent paccxastnamr o rpytx napymennxx connantntx
nopm: nanannsme (r.e. ynnuroxennn nnn nonpexennn marepnantntx nennocre!, menxom
noponcrne n r.n. Hpn ocneonannn uacro pocaercx n rnasa neconmenne ncrannnn, otuno nx
omennx peenxa c nocroponnnm nspocntm, B ornnune or ere c yxe c]opmnponanno n
anrnconnantno ycranonxo, npn connantno esopnenrannn nourn nnxora ne ncrpeuaercx
nerarnnncrcxax nosnnnx, npaxenocrt x nponepxmmemy.
Cpen ere c connantno esopnenranne npeonaamr +xcrpaneprt (r.e. ern,
crpemxmnecx x mnpoxomy omennm). Bmecre c rem, y nnx, xax npannno, onapyxnnaercx
neocrarounocrt mexnnunocrntx cnxse n nx nonepxnocrnocrt. 3ro oxcnxercx neymennem
crponrt xonraxrt c oxpyxammnmn. Hapymennx omennx co cnepcrnnxamn ononnnrentno
nontmamr nepoxrnocrt pasnnrnx peenxa no aconnantnomy nnn anrnconnantnomy nyrn.
Kax npannno, nencxymennt uenonex, cranxnnaxct c connantno esopnenrnponanntm
peenxom, cxnonen oxcnnrt nponcxoxmee rpytmn omnxamn nocnnrannx. On ne rax yx anex or
ncrnnt. ecrnnrentno, n ontmnncrne cnyuaen n ponrenn raxnx ere camn neocrarouno xopomo
opnenrnpymrcx n connantno ecrnnrentnocrn. H nce xe, xax mt yxe ynnenn, nonnnnax
nponema nexnr rnyxe. Taxo peenox ne npocro nnoxo nocnnran. V nero ne c]opmnponana ona
ns naxnemnx ncnxonornuecxnx cnoconocre: uyncrnnrentnocrt x rpeonannxm n oxnannxm ro
connantno cpet, n xoropo on naxonrcx.
Hpn narnocrnxe connantno esopnenrannn ncnxonor onnpaercx na coueranne cneymmnx
noxasarene.
Xanot na napymenne peenxom connantntx nopm. Hepexo nspocnte
ormeuamr, uro peenox "ne nonnmaer, uro moxno, a uero nentsx", "ne
yacrcx oxcnnrt emy. xax nyxno cex necrn" n r.n.
Hnsxn yponent connannsnponannocrn. On npoxnnxercx xax n marepnanax
ocneonannx, rax n n noneennn (neconmenne ncrannnn n omennn c
nponepxmmnm).
Orcyrcrnne anrnconnantntx ycranonox. 3ror npnsnax ornnuaer
connantnym esopnenrannm or anrnconnantno ncnxonarnn,
npecrannxmme coo snaunrentno onee ceptesnoe orxnonenne n
pasnnrnn. Bnpouem, n mnamem mxontnom nospacre cnoxnnmaxcx
anrnconnantnax ncnxonarnx noome comnnrentna. Hocneymmee xe ee
pasnnrne na ase connantno esopnenrannn ornmt ne ncxnmueno.

O1nepaennoc1t. K nopocrxonomy nospacry y peenxa c connantno esopnenranne
uacro cxnatnaercx npecrannenne o npaxenocrn n necnpanennnocrn oxpyxammero mnpa.
Hauarxn raxoro npecrannennx moxno nnert yxe n npnneennom ntme npnmepe. Fopx ne
nonnmaer, uro napymennx pyrnx ere, ocrannxemte es naxasannx, ropaso onee esonnt,
uem ero cocrnennte, perynxpno naxastnaemte. Hs-sa +roro on nponnxaercx yexennocrtm n
necnpanennnom ornomennn x cee co cropont yunrene, npexropa mxont n axe ero cocr-
nenntx ponrene. Taxoe yexenne ouent onacno: ono neer x npecrannennm o rom, uro ncx
xnsnt ycrpoena necnpanennno, uro camn nopmt omecrna nenpannntnt, - ro ecrt x cosnarentno
aconnantno nnn axe anrnconnantno ycranonxe. Pasnnna mexy aconnannocrtm n
anrnconnantmcrm n rom, uro aconnantnt peenox ne opamaer nnnmannx na connantnte
nopmt n npannna, a anrnconnantnt nenenanpannenno nx napymaer.
Onncannoe ornomenne x mnpy npnnonr x romy, uro naxneme ocoennocrtm
ncnxonornuecxoro npo]nnx nopocrxa cranonnrcx camocosnanne nsrox, ornepraemoro omecrnom.
3ro n ano nam ocnonannx nasnart cxnatnammncx cnnpom ornepxennocrtm. Ha npaxenocrt
oxpyxammero mnpa nopocrox pearnpyer arpeccne n anrnconnantntmn npoxnnennxmn, cocran-
nxmmnmn xapaxrepnym ocoennocrt ero exrentnocrn. Ornernax npaxenax peaxnnx
connantnoro oxpyxennx nornepxaer n noepxnnaer npecrannennx nopocrxa o mnpe n o cee.
Cepeem H. 14 .em. Pooume.u ra.vmmc ua mo, :mo ou cma. sa+ruvm, vnp+, nocmouuo
npoe.em ueeamueus+.
Tpu eooa uasao ce+i nepeexa.a e Mocrev us eoeuuoeo eopoora e Kpi+v. Ma.i:ur c mpvoo+
aoanmupoea.c e uoeo+ orpvreuuu. V:ume. ra.oea.uci ua eeo noeeoeuue, om+e:a.u "xv.ueaucrue
eixooru" rar eo epe+ vporoe, mar u ua nepe+euax. Cepera cma. :acmo npoev.ueami vporu.
Ao+uuucmpau oearoi cmaeu.a eonpoc o eeo ucr.m:euuu us uro.i, uo pooume.+ ooa pasa voaea.oci
noeacumi rouq.urm. B nepuoo rusuu e Kpi+v noeeoeuue Cepee marre eisiea.o uaperauu, uo ra.oo
oi.o cvuecmeeuuo +euiue.
B nepeoe epe+ noc.e nepeesoa Cepera :acmo oiea. eosovroeu, uaxoou.c e npunooumo+
uacmpoeuuu. Ou npoeoou. +uoeo epe+euu ua v.ue u.u e creepe oro.o oo+a, nimaci npuuu+ami
v:acmue e pase.e:euux ceoux ceepcmuuroe. Jmu nonimru ue ecmpe:a.u v uux no.orume.iuo
pearuu. Co epe+eue+ Cepera ux nperpamu. u cma. oo.iuvm :acmi epe+euu npoeooumi oo+a
Oouaro uuoeoa ou vxoou. ua e.i oeui, eioupa o. ceoux npoev.or veouueuuie +ecma.
Hcuxo.oeu:ecroe ooc.eooeauue eieu.o eicoru vpoeeui o+ououa.iuo uanpreuuocmu.
Cepera eocnpuuu+aem ceoe coua.iuoe orpvreuue (er.m:a u espoc.ix, u ceepcmuuroe) rar eparoeouoe
no omuoueuum r ceoe. Bo epe+ ooc.eooeauu oeprumc uacmoporeuuo u nooospume.iuo. Ou
uoea.usupvem ceom nperumm rusui e Kpi+v, xo:em mvoa eepuvmic. Mocrev uasieaem "oauoumcru+
eopooo+". Ma.i:ur eipareuuo orcmpaeepmeu. 4pvcmpau (uevooe.emeopeuuocmi) nompeouocmu e
ooueuuu neperueaemc u+ o:eui ocmpo.
Ha +rom npnmepe xopomo nnno, xax pasnnnaercx xon]nnxr neocrarouno
connannsnponannoro peenxa c omecrnom. Ornomennx co nspocntmn napymamrcx ns-sa
orxnonenn n noneennn (no rnny connantno esopnenrannn). Ornomennx co cnepcrnnxamn ne
ntcrpannamrcx, nocxontxy peenox ne n cocroxnnn ocnonrt npnnxrt n anno rpynne crnnt
omennx. B nrore mantunx ocraercx n nonno nsonxnnn.
nx ncnxonornuecxoro cnnpoma ornepxennocrn xapaxrepno cneymmee coueranne
noxasarene:
xanot na noneenuecxne napymennx, nerarnnnsm;
xpxo ntpaxennax ]pycrpnponannax norpenocrt n omennn;
nerarnnnax ycranonxa no ornomennm x oxpyxamme connantno ecr-
nnrentnocrn, nocnpnxrne ee xax npaxeno n necnpanennno;
nnsxax uyncrnnrentnocrt x connantntm nopmam.

B. Ceuennan n rpynnonan nsonnnnn

Ceuennan nsonnnnn. Hcnxonornuecxn anpom cemeno nsonxnnn -+ro, no cyrn,
"sacrpenanne" mxontnnxa n c n x x ornomenn, xapaxrepno nx omxontnoro nospacra, xora
ocnonno c]orero omennx xnnxercx cnox cemtx. Hanonee ntpaxennte ]opmt cemeno nsonxnnn
nanmamrcx n rex cnyuaxx, xora cama cemtx x nenom npecrannxer coo samxnyrym ennnny,
nsonnponannym or oxpyxammero omecrna (n npornnnom cnyuae cocpeorouennocrt peenxa na
cementx ornomennxx x ocoenno npenxrcrnyer ero nxoxennm n omecrno).
uacro ocnono +roro cranonnrcx npn na mecrt cemtn x xaxomy-nno mentmnncrny:
pennrnosno cexre, +rnnuecxomy nannonantnomy mentmnncrny, cnenn]nuecxomy neonornuecxomy,
narypnomy nnn nonnrnuecxomy nnxennm (nanpnmep, nann]nsm nnn anrponoco]nx). On
pacnpocrpanen raxxe n cemtxx +mnrpanron n exennen.
Hnora cemenax nsonxnnx pasnnnaercx y ere, nocnnrtnaemtx ne ponrenxmn,
aymxamn n eymxamn, ue crnnt xnsnn cnntno ornnuaercx or ceme pyrnx ere, n cnny
nospacrno cnenn]nxn. Bo ncex +rnx cnyuaxx ns-sa cnntnoro pacxoxennx mexy cementmn
opnenrannxmn n ycranonxamn, rocnocrnymmnm n omecrne, oxastnaercx sarpyneno nxnmuenne
peenxa n connantnym ecrnnrentnocrt.
Taxnm opasom, cnenn]nxa mexnnunocrno cnryannn pasnnrnx npn cemeno nsonxnnn
cocronr n rom, uro connoxyntrypnte opnenrannn cemtn, n xoropo nocnnrtnaercx peenox,
cymecrnenno ornnuamrcx or opnenrannn oxpyxammnx. Hcnxonornuecxne ocoennocrn, xapaxrepnte
nx peenxa c +rnm cnnpomom, - +ro ero nontmennax sanncnmo, nnsxn yponent camocrox-
rentnocrn, nn]anrnntnocrt. Hosnnnx mxontnnxa ]opmnpyercx samenenno. uacra oxsnt
oxpyxammero mnpa, npnnoxr as (nerannm xonraxron co cnepcrnnxamn. B pesyntrare +roro y peenxa
ne ]opmnpymrcx nantxn omennx n eme onee yrnynxercx ero samxnyrocrt n c]epe xmentx
ornomenn, uro n cocrannxer rnannym ocoennocrt ero exnxmcrn. Peaxnnx connantnoro
oxpyxennx na nn]anrnntnocrt n necamocrommocrt peenxa npecrannena, n nepnym ouepet,
rnneponcxo co croprctponrene, xoropax noepxnnaer n saxpennxer ero ncnxonornuecxne
ocnnocrn.
Annne C. 11 ner. B enxrnnernem nospacre ona cmennna mxony. B nono mxone y nee nosnnxnn
ceptesnte rpynocrn nmpoennn ornomenn c onoxnaccnnxamn, xorx n crapo mxone noono
nponemt ne tno. B cepenne yuenoro roa Annna cmennna xnacc, no n pesyntrare +roro nponemt
omennx co cnepcrnnxamn rontxo eme onee oocrpnno.. Ho mnennm ponrene, yponent mxont, re
ceuac yunrcx Annna, neyon.-ernopnrenen. Hx ne ycrpannaer
raxxe yponent yuennxon. Onn nonaramr, uro Annna oxasanact n nsonxnnn ncnecrnne cnoero
nnrennexryantnoro npenocxocrna na pyrnmn ertmn.
B reuenne nocnenero roa enouxa npaxrnuecxn ne nocemana mxony n sannmanact oma c mamo
n uacrntm yunrenem. Ona yonnernopnrentno ycnonna mxontnym nporpammy, onaxo, no mnennm
ponrene n yunrene, pesyntrart oyuennx nnxe ee norennnantntx nosmoxnocre.
enouxa nacrannaer na rom, urot nmert npana, pannte co nspocntmn (uro rnnnuno nx
nopocrxonoro nospacra), no xax ee noneenne, rax n annte ncnxonornuecxoro ocneonannx
cnnerentcrnymr o rom, uro ona ouent nn]anrnntna. Annna +monnonantno sanncnma or marepn,
crapaercx nce npemx epxartcx pxom c ne. Connantnoe oxpyxenne nocnpnnnmaercx em xax
onacnoe n yrpoxammee, no+romy ona nourn ne ntxonr ns oma. V nee ecrt ne nopyrn. Oe
enouxn-ouepn mamnntx pyse, no nospacry onn namnoro mname Annnt. B rocrn x nnm Annna
xonr pexo n nourn ncera nmecre c mamo.
Pesyntrart ncnxonornuecxoro ocneonannx noxasann, uro yponent ymcrnennoro pasnnrnx Annnt
npenocxonr nospacrnym nopmy, no nantxn yueno paort (nnannponanne, xonrpont,
oprannsannx cnoe exrentnocrn) ne c]opmnponant.
3ror npnmep xopomo nnnmcrpnpyer npornnopeunn, rnnnunte nx cemeno nsonxnnn: opty sa
nesanncnmocrt n norpenocrt n onexe, ntcoxn nnrennexryantnt yponent n nec]opmnponannocrt
oprannsannn exrentnocrn.
Konxpernte npoxnnennx cemeno nsonxnnn cnntno sanncxr or xapaxrepa opnenrannn cemtn. Ecnn
cemente ycranonxn aconnantnt (nnn, rem onee, anrnconnantnte), ro nx peenxa c cemeno
nsonxnne cymecrnyer ouent ceptesnax onacnocrt raxxe norn no aconnantnomy (nnn,
coornercrnenno, anrnconnantnomy) nyrn pasnnrnx Pasymeercx, raxax onacnocrt ecrt y nmoro
peenxa, n cemte xoroporo nmemrcx aconnantnte nnn anrnconnantnte ycranonxn, onaxo npn
cemeno nsonxnnn nepoxrnocrt noonoro nyrn pasnnrnx eme onee nontmaercx.
Hpn cemeno nsonxnnn nnnnnaropom opamennx x ncnxonory uame ntcrynaer yunrent, a ne
ponrenn, nocxontxy onn, xax npannno, camn ocrarouno nsonnponant or omecrna. Hanonee
pacnpocrpanennte xanot - +ro rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn n c yunrenem, nnsxax
yuenax mornnannx, crpannocrn n noneennn (xnnoe napymenne mxontntx nopm n npannn
ncrpeuaercx pexo).
nx narnocrnxn cemeno nsonxnnn ontmoe snauenne nmeer cement anamnes, r. e. cneennx
o opase xnsnn cemtn n o cncreme ornomenn c peenxom. B ncnxonornuecxo xaprnne ocnonnym
pont raxxe nrpamr annte, ornocxmnecx x cemeno c]epe. B uacrnocrn, y ere c cemeno
nsonxnne uacrt pncynxn cemtn co cnepxrecntm xonraxrom mexy ee unenamn; nepexo
nouepxnnaercx nsonnponannocrt cemtn (ona pncyercx nnyrpn oma). Oxsarentntm npnsnaxom
xnnxercx nontmennax sanncnmocrt n neocrarounax camocroxrentnocrt peenxa. Fenn npn
ocneonannn npncyrcrnymr ponrenn, m raxax sanncnmocrt npoxnnxercx n uacrom opamennn x
nnm sa noepxxo n onenxo: cosacrcx nneuarnenne, uro peenox ntnonnxer saanne ponrene,
a ne nponepxmmero.
Taxnm opasom, ocnono nx nocranonxn +roro "namosa" cnyxnr coueranne cneymmnx
noxasarene:
xanot na rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn:
neocrarounax camocroxrentnocrt peenxa, ero nontmennax sanncnmocrt
or ponrene; samxnyrocrt peenxa n cemte (a nepexo raxxe samxnyrt opas xnsnn
cemtn n nenom).
Ipynnonan nsonnnnn. B nopocrxonom nospacre, xoropt y ere c cemeno nsonxnne otuno
naunnaercx c sanosannem, mnornm raxnm erxm yaercx narn rpynny cnepcrnnxon co cxontmn
connoxyntrypntmn opnenra-nnxmn. B raxo rpynne peenox moxer ycnemno aanrnponartcx,
coxpanxx npn +rom ycranonxn, cymecrnenno ornnuammne ero or ocrantntx cnepcrnnxon, ne
nxoxmnx n +ry rpynny. B +rom cnyuae cxnatnaercx ncnxonornuecxn cnnpom rpynnono
nsonxnnn. Ho nnemnnm npoxnnennxm on ouent anex or cemeno nsonxnnn (n uem-ro nourn
npornnononoxen e), onaxo n ecrnnrentnocrn mexy +rnmn cnnpomamn ecrt npxmax cnxst.
Camocosnanne nopocrxon c rpynnono nsonxnne xapaxrepnsyercx ocoo ntcoxo
nenrn]nxanne co cnoe rpynno n onee nnn menee ntpaxenntm npornnonocrannennem cex n
rpynnt ocrantnomy omecrny. 3ro - naxnemax xapaxrepncrnxa ncnxonornuecxoro npo]nnx npn
annom cnnpome. Btcoxa sanncnmocrt nopocrxa or mnennx rpynnt, nounnxemoe n.. Ocnonnax
ocoennocrt exrentnocrn cocronr n rom, uro camocroxrentnocrt nopocrxa n ecrnnxx n n
npnnxrnn pemenn cnnxena. Xanot ponrene uacro snyuar npornnononoxntm opasom: onn
nopo xanymrcx na upesmepnym nesanncnmocrt peenxa. Onaxo n ecrnnrentnocrn peut ner
nnmt o rom, uro ero noneenne sanncnr ne or nnx, a or rpynnt cnepcrnnxon. Hopocrxn c
rpynnono nsonxnne - +ro ne nnept nopocrxontx rpynn, a npecrannrenn macct, nexpnrnuno
cneymme sa nnepom.
Anpem H. 14 ner. Cemtx cocronr ns camoro Anpex, ero ponrene, para n cecrpt. Ponrenn
xanymrcx na ro, uro pystx nonnexnn mantunxa n xomnannm, re on npnnnmaer yuacrne n
pasnoopasntx xynnrancxnx ntxoxax. Onn ns nnnnenron oxonunncx rem, uro on tn orneen n
orenenne mnnnnnn. Fontmnncrno napymenn cnxsano c xon]nnxrom mexy rpynno, x xoropo
npnnanexnr Anpe, n pyro nopocrxono xomnanne.

B mxone y Anpex ner pyse, no ornomennx c onoxnaccnnxamn mnpnte. Otuno on nseraer
xon]nnxron, ne epercx. Ho cnonam ponrene, o nocnenero npemenn on tn "omamnnm"
mantunxom, xopomo cex nen, pexo ntxonn ns oma. Onn yrnepxamr, uro sa nocnenn ro on
"conepmenno nsmennncx, cran pyrnm peenxom".
Hcnxonornuecxoe ocneonanne ne ntxnnno y Anpex nnxaxnx ennanrntx renennn. 3ro xopomo
pasnnrt nopocrox, npoemoncrpnponanmn nopmantnym yuenym mornnannm n ocrarouno
ntcoxn yponent connannsnponannoe. Bo npemx ocneonannx on epxancx opoxenarentno,
oxorno ntnonnxn nce npenoxennte saannx.
Moxno nonarart, uro nce orxnonennx n noneennn Anpex cnxsant c ero npnnanexnocrtm x
rpynne, npaxrnxymme anrnconnantnte ecrnnx, npn rom uro y camoro mantunxa (xax, nosmoxno,
n y mnornx pyrnx unenon +ro rpynnt) anrnconnantnte ycranonxn orcyrcrnymr.
Hoonax cnryannx, xora ecrnnx nopocrxa nanpannxmrcx rpynnontmn nenxmn n ycranonxamn n
snaunrentno ontme crenenn, uem ero cocrnenntmn, rnnnuna nx ncnxonornuecxoro cnnpoma
rpynnono nsonxnnn. Ho+romy connantnte nocnecrnnx +roro cnnpoma sanncxr or ocoennocre
rpynnt n ne moryr trt oxcnent na ocnone nnunocrntx ocoennocre camoro nccneyemoro
nopocrxa. Ecnn rpynna opnenrnponana neoconnantno, ro rpynnonax nsonxnnx npecrannxer coo
nnonne npnemnemt napnanr connantno aanrannn n ne rpeyer ncnxonornuecxo xoppexnnn.
Onaxo npn rpynnono nsonxnnn, xax n npn cemeno, xpane nenaronpnxrnt cnyuan, xora
opnenrannn rpynnt anrnconnantnt.
Btno o rom, uro y nopocrxa nmeercx rpynnonax nsonxnnx, enaercx npn couerannn cneymmnx
npnsnaxon:
xanot na ro, uro peenox ne npnsnaer anropnrer ponrene n mxont,
npononr ouent mnoro npemenn n xomnannn cnepcrnnxon;
ntcoxax crenent nenrn]nxannn nopocrxa c rpynno, x xoropo on
npnnanexnr, npnnxrne ee nene n nopm; nnsxax crenent xpnrnunocrn n camocroxrentnocrn n
npnnxrnn pemenn, ntcoxax nounnxemocrt.
1.5. Bapnan1m pasnn1nn, cnnsannme c ocoennoc1nun nosnana1entnmx nponeccon
A. Hapymennn yuc1nennoro pasnn1nn
B cnxsn c remo nacroxme xnnrn mt orpannunmcx norpannuntmn paccrpocrnamn n ne yem
xacartcx rxxentx anomann - raxnx xax ymcrnennax orcranocrt nnn nropnunax emennnx
(napymenne, cnnsannoe c nocnecrnnxmn mosrontx nn]exnn, rpanm nnn ncnxnuecxnx saonenann).
Hac yyr nnrepeconan, n nepnym ouepet, nanonee pacnpocrpanennte n ne ouent rnyoxne
napymennx n pasnnrnn nosnanarentntx nponeccon saepxxa ncnxnuecxoro pasnnrnx (napymenne
oyuaemocrn) n ncnxnuecxne orxnonennx, ntsnannte nearornuecxo sanymennocrtm.
Tepmnnt "saepxxa ncnxnuecxoro pasnnrnx" n "napymennx oyuaemocrn" nectma nnsxn no
cnoemy snauennm, B conercxo nnreparype ncnontsyercx, xax npannno, nepnt ns nnx, n sapyexno
- nropo. B Poccnn n nocnenne rot oa onn otuno ncnontsymrcx xax cnnonnmt. Ocnonno npn-
snax saepxxn ncnxnuecxoro pasnnrnx - +ro noxantnte napymennx n pasnnrnn rex nnn nntx
ncnxnuecxnx ]ynxnn (otuno n pesyntrare oprannuecxoro nopaxennx mosra) npn coxpannocrn
ocnonntx nnrennexryantntx onepann, B ornnune or ymcrnenno orcranoro peenxa, peenox c
napymennxmn oyuaemocrn (saepxxo ncnxnuecxoro pasnnrnx) cnocoen onnaert nporpammo
maccono mxont, no nyxaercx nx +roro n cnennantno oprannsonanno xop-pexnnonno paore.
Hapymennx oyuaemocrn uacro cranonxrcx npnunno nosnnxnonennx ncnxonornuecxoro cnnpoma
xponnuecxo neycnemnocrn.
Cnenn]nuecxnm napnanrom napymennx oyuaemocrn xnnxercx ncnxo]nsnuecxn nn]anrnnnsm,
xoropt nexoropte anropt cunramr camocroxrentntm napnanrom pasnnrnx. On xapaxrepnsyercx
rem, uro, xax no ncnxonornuecxnm, rax n no ]nsnonornuecxnm npnsnaxam (mnennnnsannx nepnntx
nonoxon, "xocrnt nospacr" n np.) peenox orcraer n pasnnrnn or cnoero ]axrnuecxoro nospacra.
Hpn ncnxo]nsnuecxom nn]anrnnnsme omxontnt yponent pasnnrnx ncrpeuaercx nnnort o nauana
nopocrxonoro nospacra, a +ro nensexno npnnonr x romy, uro peenox ne cnpannxercx co
mxontntmn rpeonannxmn.
Orcranax n ]nsnuecxom n ncnxnuecxom pasnnrnn or cnonx cnepcrnnxon, nn]anrnntnt peenox
"ntnaaer" ns nx conmecrnoro nnxennx no nyrn x nspocnocrn. Ftnaer, uro cnepcrnnxn ne
omamrcx c nnm n ne npnnnmamr ero n cnon nrpt, nnora xe onn opamamrcx c nnm xax c
"xnno xyxno", n otuno nrpe "n ouxn-marepn" nocroxnno nopyuamr emy pont manentxoro
peenxa.
B +rnx ycnonnxx xaxne-ro ueprt omxontnocrn xoncepnnpymrcx n coxpanxmrcx na neonpeenenno
onrn cpox. Onn-ro n onapyxnnamrcx npn ncnxonornuecxom ocneonannn. Hpn +rom no
]nsnonornuecxnm noxasarenxm orcrananne moxer trt neontmnm (cxaxem, na ro), no no
ncnxonornuecxnm noxasarenxm npocnexnnamrcx rnnnuno omxontnte ueprt. 3ro npoxnnxercx,
npexe ncero, n ornomennn x opasny, nncrpyxnnn, xoropte peenox, ecnn n ne nrepnpyer nonce, ro
rpaxryer nectma nontno, nerxo oranaxct cnryarnnntm nmnyntcam.
Taxo "ncnxonornuecxn omxontnnx" nonpocry nrnopnpyer, ne cunraer nx cex naxntmn
ceptesnte rpeonannx mxontnoro rnna. Fnaroapx +romy y nem otuno ne pasnnnaercx ocoo
ntpaxennax rpenoxnocrt n, axe npn ncetma nnsxnx oexrnnntx ycnexax, ne cxnatnaercx
cnnpom xponnuecxo neycnemnoe. Bxontnte onenxn ecnoxoxr yunrene n ponrene, no nx
camoro peenxa ne cranonxrcx nenrpom ero xnsnn n ne nepexnnamrcx rax rpanmarnuno, xax npn
xponnuecxo neycnemnocrn.
B ornnune or ymcrnenno orcranocrn, ncnxo]nsnuecxn nn]anrnnnsm c nospacrom moxer
nonnocrtm nporn: no ]nsnonornuecxnm noxasarenxm peenox moxer ornart cno nospacr.
Onaxo x +romy npemenn otuno yxe nmemrcx nropnunte napymennx, ntsnannte cnoxnocrxmn
npemecrnymmero nepnoa.
Onnm ns nepexnx napnanron napymennx oyuaemocrn xnnxercx raxxe samenennocrt remna
exrentnocrn. Ona nmeer ]nsnonornuecxym npnpoy (menennoe nporexanne nepnntx nponeccon).
3amenennocrt remna exrentnocrn ocoenno xpxo npoxnnxercx npn ntnonnennn nanonee
npocrtx saann. Cxopocrt pemennx cnoxntx saau n ontme mepe sanncnr or crenenn nnaennx
+]]exrnnntmn cnocoamn ecrnn. "Tyroym" moxer trt nanonee cnocontm n axe
rananrnnntm uenonexom (menenntm remnom exrentnocrn ornnuannct, nanpnmep, apnnn n
3nmren). Onaxo ycnemnax yuea n mxone rpeyer ntcoxo cxopocrn paort, no+romy ern c
samenenntm remnom exrentnocrn uacro oxastnamrcx neycnenammnmn.
Hearornuecxax sanymennocrt nosnnxaer n cnyuaxx, xora peenox c nopmantntmn
norennnantntmn cnoconocrxmn oxastnaercx nnmen neoxonmoro oyuennx n nocnnrannx.
uacro ocnono nearornuecxo sanymennocrn cranonxrcx cemenoe nnn connantnoe
nenarononyune, nenocemenne peenxom mxont, rxxente saonenannx, ne ananmne emy nopmantno
yunrtcx. 3aepxxa ncnxnuecxom pasnnrnx uacro ocnoxnxercx rax nastnaemo ornocnrentno
nearornuecxo sanymennocrtm. 3rnm repmnnom oosnauamr orcyrcrnne cnennantnoro
xoppexnnonnoro oyuennx, n xoropom nyxaercx peenox, npn rom uro n nearornuecxom nnane on
nonyuan nce ro, uro nonyuamr pyrne ern (xoroptm +roro ocrarouno, rax xax y nnx ner saepxxn
ncnxnuecxoro pasnnrnx).
Hpn nearornuecxo sanymennocrn n nanontme mepe crpaamr cnenn]nuecxn mxontnte snannx n
ymennx, n ro npemx xax cocrnenno ncnxnuecxne nponecct ne napyment (nnn nourn ne napyment)-
B try peenox c nearornuecxo sanymennocrtm moxer trt nnonne coopasnrentntm. Hnora
tronax opnenrnponannocrt n crenent camocroxrentnocrn nearornuecxn sanymennoro peenxa ns
nenarononyuno cemtn axe npenocxoxr nospacrnym nopmy, rax xax emy uacro npnxonrcx
camomy o cee saornrtcx.

B. Hn1ennex1yannsu n cyaenne cqepm en1entnoc1n
Hn1ennex1yannsu. 3ror cnnpom xapaxrepnsyercx necanancnponannocrtm ncnxnuecxnx
nponeccon: xopomo pasnnrtm nornuecxnm mtmnennem npn neopasnnrnn opasntx
npecrannenn, noopaxennx, nocnpnxrnx, +monnonantno c]ept. Kax npannno, nnrarentnax
c]epa roxe pasnnra neocrarouno.
Otuno nnrennexryannsm cxnatnaercx n omxontnom nospacre. Ero rnannax npnunna-+ro neoonenxa
ponrenxmn uo ponn, xoropym nrpamr n pasnnrnn peenxa "ercxne" sanxrnx: nrpa, pnconanne,
nenxa, xoncrpynponanne ns xynxon, ecrnnx c npocremnmn opynxmn (ercxnm conouxom,
nrpymeuntm monorxom n r.n.). B nocnnrannn peenxa enaercx axnenr na pasnnrnn nornuecxoro
mtmnennx. Emy c pannero ercrna npenaramrcx pasnoopasnte saaun cxopee mxontnoro, uem
omxontnoro rnna.
Hrax, ocnonnax Ocoennocrt ncnxonornuecxom npo]nnx peenxa c nnrennexryannsmom- +ro
onepexammee pasnnrne acrpaxrno-nornuecxom mtmnennx npn orcranannn n pasnnrnn opasno n
+monnonantno c]ep. Coornercrnenno, n exrentnocrn peenxa npeonaamr yueno-
nosnanarentnte sanxrnx; omenne cyxeno. Bspocnte, noompxx peenxa xax xopomero yuennxa,
]nxcnpymr cnnpom nnrennexryannsma.
ern c nnrennexryannsmom pexo ncntrtnamr rpynocrn n mxontnom oyuennn, noromy uro ono
npexnnxer ocnonnte rpeonannx nmenno x nornuecxomy mtmnennm, xoropoe xnnxercx nx
cnntno cropono. Orcrananne n raxnx npemerax xax pnconanne n ]nsxyntrypa pexo npnnnmaercx
nspocntmn nceptes. Hnora ns-sa neopasnnrnx menxo moropnxn nosnnxamr nponemt c
oyuennem nnctmy, xoropte onee nnn menee ycnemno npeoonenamrcx naroapx ycnnenntm
sanxrnxm. Onaxo orcyrcrnne yuentx nponem - eme anexo ne rapanrnx +monnonantnoro
narononyunx peenxa.
Hapuce M 10 .em. Ee npuee.u r ncuxo.oev c ra.ooo ua mo, :mo oua naccueua, nocmouuo
ueooeo.iua cooo, v uee :acmo oieaem n.oxoe uacmpoeuue. Ho c.oea+ pooume.e, v Hapuci uem
noopve. Ome oeeo:ru om+e:aem, :mo oua "c.uuro+ sa+ruvma, ue oouaemc c opveu+u oemi+u, uo
co espoc.i+u roumarmupvem oxomuo".
Hapuca cu.iuo cvmv.umc, roopouuau oeureuu v uee xvre, :e+ v oo.iuuucmea ee poeecuu.
auuie ncuxo.oeu:ecroeo ooc.eooeauu ceuoeme.icmevmm o mo+, :mo v uee eicoru vpoeeui
paseumu +iu.euu (sa+emuo eiue cpeoueeospacmuoeo). Hpu omo+ cpaeuume.iuo c.aoo paseumo
eooopareuue. H+eemc ue+uoeo :pes+epua neoaumu:uocmi, arrvpamuocmi-oua mu.u:ua
"om.u:uua". Pucvem oua n.oxo {vpoeeui sua:ume.iuo uure, :e+ ooi:uo e omo+ eospacme); omo
saumue e euo ue upaeumc, uo ueooeo.icmea oua ue eicrasieaem.
Hacmpoeuue v Hapuci cuureuo, nouureu u vpoeeui armueuocmu. Hpoe.emc mpeeoruocmi,
ueveepeuuocmi e ceoe. Koeoa e oeceoe sampaeueaemc npoo.e+a ooueuu co ceepcmuura+u, oua
uanpeaemc, cmapaemc c+euumi me+v. O:eeuouo, :mo oma cqepa o. uee oo.esueuua. Oouaro
epvoix uapvueuu e paseumuu .u:uocmu v Hapuci uem.
Paccras pooume.e o mo+, rar ouu eocnumiea.u oeeo:rv e oouro.iuo+ oemcmee, ceooumc, e
ocuoeuo+, r nepe:uc.euum pas.u:uix "uume..ermva.iuix" saumu. C ue +uoeo sauu+a.uci
apuq+emuro, v:u.u ee pasoupamic e cxe+e .uuu +empo, saoomu.uci o pacuupeuuu sanaca
suauu.
Hnrepect peenxa c nnrennexryannsmom cnntno ornnuamr ero or cnepcrnnxon. Ero
paccyxennx nm ne nnrepecnt, a npoxnnrt cex n conmecrno nrpe, n coopyxennn cnexno at
nnn n nptxxax uepes nepenouxy on ne moxer: nce +ro - ero cnatre mecra. Ho+romy n omaercx on,
npenmymecrnenno, co nspocntmn, a ne co cnepcrnnxamn. B nrore on eme antme orxonr or nnrepe-
con pyrnx ere. Konraxrt c nnmn nec onee napymamrcx. Crenent camocroxrentnocrn ocraercx
nnsxo, n nosnnxaer napaoxc: no yponnm nnrennexryantnoro pasnnrnx peenox onepexaer cnonx
cnepcrnnxon, a no yponnm +monnonantno, nnunocrno spenocrn orcraer or nnx. pyrne ern yxe
camocroxrentno xoxr n marasnn, a peenxa c nnrennexryannsmom nce eme aymxa sa pyxy ntnonr
na ercxym nnomaxy. Heocrarount ontr npaxrnuecxoro snaxomcrna c mnpom npnnonr x
naccnnnocrn, x nontmennm rpenoxnocrn.
Hpn narnocrnponannn nnrennexryannsma ocnonnym pont nrpamr recronte annte,
xapaxrepnsymmne coornomenne pasntx ncnxnuecxnx nponeccon. Onaxo ponrenn n camn moryr
sanoospnrt +ror "narnos", ecnn nx peenox c pannero ercrna npeycnenaer n maremarnxe, no
orcraer n pnconannn n ]nsnuecxom pasnnrnn, npenounraer omartcx co nspocntmn, a ne co
cnepcrnnxamn n repxercx n rex xnsnenntx cnryannxx, c xoroptmn ynepenno cnpannxmrcx ero
ponecnnxn.
Hrax, coueranne cnmnromon, xapaxrepnoe nx nnrennexryannsma: ntcoxn yponent pasnnrnx
nornuecxoro mtmnennx; neopasnnrne opasno n +monnonantno c]ept; nnsxn yponent
camocroxrentnocrn peenxa;
rpynocrn n omennn cO cnepcrnnxamn npn coxpannocrn omennx co
nspocntmn.
Cyaenne cqepm en1entnoc1n. B nopocrxonom nospacre y peenxa c
nnrennexryannsmom coxpanxercx ]nxcnponannocrt na yuee. Omenne co cnepcrnnxamn sarpyneno
ns-sa c]opmnponannocrn xommynnxarnnntx cpecrn (r.e. rex cnocoon, c nomomtm xoroptx
oprannsymrcx xonraxrt c pyrnmn ertmn). B +rnx ycnonnxx cxnatnaercx ncnxonornuecxn
cnnpom cyxennx c]ept exrentnocrn, npn xoropom nopocrox ocosnaer cex, n nepnym ouepet,
yuennxom. Ocrantnte acnexrt camocosnannx ocramrcx neocrarouno c]opmnponant, uro n
cocrannxer rnannym ocoennocrt ncnxonornuecxoro npo]nnx npn +rom cnnpome. Ocnonno
ocoennocrtm exrentnocrn xnnxercx coueranne ntcoxo axrnnnocrn n yueno c]epe c ee
cnnxennem n pyrnx c]epax (npexe ncero, n c]epe omennx co cnepcrnnxamn}. Peaxnnx conn-
antnoro oxpyxennx cxnatnaercx ns noompennn nopocrxa nspocntmn n nserannx ero
cnepcrnnxamn.
Bmecre c rem, n nopocrxonom nospacre npaxrnuecxn nx ncex ere n rom uncne n nx
"nnrennexryanncron" - rnanno nennocrtm cranonnrcx omenne co cnepcrnnxamn. Ecnn xe peenox
nouemy-nno ero nnmen, ro +ro nx nero ncera ncrounnx rxxentx nepexnnann, axe xora
xaxercx, uro on nseraer xonraxron no cocrnennomy xenannm. Hepexo omax neyonnernopen-
nocrt cnryanne n pasnnrne enpeccnnntx renennn npnnoxr x romy, uro y nopocrxa c
cyxennem c]ept exrentnocrn napymamrcx raxxe n xonraxrt co nspocntmn.
Enrennn B. 16 ner. Ee ponrenn oparnnnct sa xoncyntranne no npocte camo enouxn. Hpnunna
opamennx - nocroxnno cnnxennoe nacrpoenne, orcyrcrnne pyse n nopyr. Xenx xanyercx, uro
ona "nnxomy ne nnrepecna", uro nnxro ne opamaer na nee nnnmannx. Ona yunrcx n 10 xnacce. Ee
yuente ocrnxennx ouent ntcoxn.
Xenx yrnepxaer, uro ee ne ecnoxoxr ee ornomennx c ponrenxmn n co cnepcrnnxamn. Hpn +rom
ona ne ocosnaer npornnopeunx mexy +rnm yrnepxennem n npnunno opamennx x ncnxonory.
Hcnxonornuecxoe ocneonanne noxasano, uro Xenx rnyoxo nepexnnaer orcyrcrnne renntx n
nnsxnx uenoneuecxnx ornomenn co nspocntmn n cnepcrnnxamn. Ee norpyxennocrt n yuey
npecrannxer coo ]opmy ncnxonornuecxo samnrt, cnnxamme ocrpory nepexnnannx. 3ror
cnoco noneennx noepxnnaercx raxxe oxnannxmn ponrene n yunrene, ute mnenne nmeer
nx enouxn ouent ontmoe snauenne.
Kon]nnxr mexy noannenntmn, neocrarouno ocosnanaemtmn +monnonantntmn norpenocrxmn n
cosnarentno nanpannennocrtm na yuey npnnonr x ntcoxo +monnonantno nanpxxennocrn. Ona n
crana npnunno roro, uro Xenx oparnnact sa ncnxonornuecxo nomomtm. B ro xe npemx, ona ne
ocosnaer +roro xon]nnxra n onpeenxer cnom nponemy xax orcyrcrnne y cex xax nnemne, rax n
nnunocrno npnnnexarentnocrn nx xoro-nno (n ecrnnrentnocrn, +ro npnxrnax oaxrentnax
enymxa; no cnonam yunrene, ee ntcoxo onennnamr onoxnaccnnxn, xoropte, onaxo, mano c ne
omamrcx, rax xax cunramr ee "cnnmxom ymno").
Heonpeenennoe omymenne ncnxonornuecxoro ncxom]opra rnnnuno nx cnnpoma cyxennx c]ept
exrentnocrn. 3ro omymenne no-pasnomy nnrepnpernpyercx camnmn nopocrxamn: or ynepennocrn
n nannunn y cex xaxoro-nno "e]exra" o oomenntx xonnennn rnna: "Bect mnp ouent
cxyuen". Hocnenee npecrannenne cxono c nexmn, ncrpeuammnmncx npn rorantnom perpecce, no
noneenuecxne npoxnnennx +rnx ncnxonornuecxnx cnnpomon conepmenno pasnnunt: cyxenne
c]ept exrentnocrn neer x ntcoxomy yponnm yueno axrnnnocrn, rora xax rorantnt perpecc
npenonaraer pesxoe cnnxenne ncex nnon axrnnnocrn.
nx cyxennx c]ept exrentnocrn xapaxrepno coueranne npnnnsnrentno rex xe npoxnnenn, uro
n nx nnrennexryannsma:
xanot na rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn;
nanpannennocrt na yuey; ntcoxn yponent yuentx ocrnxenn;
ntcoxn yponent pasnnrnx nornuecxoro mtmnennx npn neopasnnrnn
opasno c]ept; cnnxennt ]on nacrpoennx.
B. Bepannsu
Kax xncrnyer ns nasnannx, +ror ncnxonornuecxn cnnpom onpeenxercx npeonaannem
nepantnoro (peuenoro) pasnnrnx na pasnnrnem pyrnx nosnanarentntx nponeccon - n rom uncne n
nornuecxoro mtmnennx (raxona ocnonnax ocoennocrt ncnxonornuecxoro npo]nnx npn
nepannsme). 3ro snaunrentno onee ceptesnt ncananc, uem npn nnrennexryannsme.
Bcpannsm, xax n nnrennexryannsm, otuno ]opmnpyercx yxe n pannem nospacre. Mnorne
ponrenn, a eme uame - aymxn n eymxn, cunramr peut naxnemnm n uyrt nn ne enncrnenntm
noxasarenem omero ncnxnuecxoro pasnnrnx. Onn npnnaramr ontmne ycnnnx x romy, urot
peenox nayunncx oxo n rnaxo ronopnrt, yuar c nnm orpomnoe xonnuecrno crnxon. B +rom
cnyuae ocramrcx "sa oprom" ne rontxo "omxontnte" sanxrnx, no n "mxontnte", xpome rex,
xoropte cnxsant c peutm. Otuno raxoro peenxa xax moxno pantme naunnamr oyuart urennm n
nnctmy, yuar nn]pam - n nce. B "npo-1pammy oyuennx" ne nxonr axe pemenne npocremnx
apn]mernuecxnx saau. Eme mentme nnnmannx yenxercx rem nnnam exrentnocrn ere pannero n
omxontnoro nospacra, xoropte nnocxr ocnonno nxna n ymcrnennoe pasnnrne (ecrnnx c
npemeramn, opynxmn, cmxernax nrpa, xoncrpynponanne ns xynxon, pnconanne n np.). Hs-sa
+roro mtmnenne pasnnnaercx xpane neocrarouno.
O.eev I. 5 .em. Ou noceuaem cmapuvm epvnnv oemcroeo caoa. C npocioo o ncuxo.oeu:ecro
roucv.imauu oopamu.aci eeo eocnumame.iuua. V uee eosuur.u npomueope:u c +a+o O.eea: ma
c:umaem ceoeeo ciua ucr.m:ume.iuo v+ui+, e oemcro+ caov re ou sauu+aemc :vmi .u ue xvre
ecex. Bocnumame.iuua cooouaem, :mo, no c.oea+ +a+i, e.aeuoe oocmureuue O.eea - omo
v+euue c:umami oo era. B cesu c omu+ npueeoe+ eioeprrv us npomoro.a ooc.eooeauu.
Hpoeepmuu: Ti v+eeui c:umami?
O.ee: V+em. B oo cma v+em, a oa.iue ue suam, rar. Oouu, oea, mpu, :emipe...
Hpoeepmuu: Hooorou. aea c:umami ue npocmo mar, a rarue-uuovoi eeuu.
O.ee: Beuu ue v+em.
Hpoeepmuu: A mi nonpoov. (Bir.aoieaem ua cmo. 20 cnu:er). Hoc:uma, cro.iro mvm
cnu:er.
O.ee: Muoeo.
Hpoeepmuu: A +oreui crasami mo:uee?
O.ee: He suam.
Hpoeepmuu: Hoc:uma ux.
O.ee {ue e.o ua cnu:ru): Oouu, oea...
Hpoeepmuu: Ti c:uma ue npocmo mar. Ti noc:uma cnu:ru u craru, cro.iro ux.
O.ee: Muoeo.
Hpoeepmuu norasieaem, rar, omr.aoiea e cmopouv no oouo cnu:re, +oruo ux ece
nepec:umami. O.ee qop+a.iuo eocnpouseooum omo oecmeue: c:umaem ou +eo.euuo, a cnu:ru
omr.aoieaem oicmpo, cpasv no uecro.iro umvr. K +o+eumv, roeoa ece 20 cnu:er nepe.oreui us
npaeo rv:ru e .eevm, ou ooc:uma. mo.iro oo ce+u.
Hpoeepmuu: Tar cro.iro re soeci cnu:er?
O.ee (ueveepeuuo): Muoeo.
Bora pe:i, veepeuuie omeemi ua .moo eonpoc (rar npaeu.o, eceeo .uui eocnpouseoouue
:mo-mo vc.iuauuoe pauee), oepo+ua "opvouu" peoeura-oouro.iuura npue.eram
1
! noeiueuuoe
euu+auue orpvramuux, romopie eicoro oeuueamm eeo oocmureuu. Hpu omo+ ue v:umieaemc
oouocmopouuocmi omux oocmureuu, e oecmeume.iuocmu uc:epnieamuuxc eicoru+ vpoeue+
paseumu pe:u (uuoeoa ue mo.iro vcmuo, uo u nuci+euuo) u c.oeecuo na+mu. B u mee oeura
cnocoouocme peoeura pooume.+u u opveu+u
orpvramuu+u espoc.i+u orasieaemc saeiueua. B coomeemcmeuu c omu+, ooi:uo orasieaemc
saeiueua u eeo ca+ooeura. V neeo cr.aoieaemc ca+oouvueuue "evuoepruuoa". Ou ue cmo.iro
oecmevem, cro.iro oe+oucmpupvem ceou cnocoouocmu espoc.i+. Oouee paseueamuue oouro.iuie
euoi oeme.iuocmu orou:ame.iuo uc:esamm us apceua.a eeo saumu. Ooueuue co ceepcmuura+u
uapvuaemc us-sa omcvmcmeu oouux uumepecoe. Taroei ocuoeuie ocooeuuocmu oeme.iuocmu
peoeura c eepoa.us+o+.
B camom nauane mxontnoro oyuennx ern c nepannsmom, xax npannno, tnamr ycnemnt naroapx
naxonnennomy panee araxy snann, ]opmantnocrt xoroptx onapyxnnaercx ne cpasy. Onaxo
ncxope, no mepe ycnoxnennx pemaemtx saau, naunnamrcx rpynocrn. Hpoxnnxercx necnoconocrt x
uerxo oprannsannn cnonx ecrnn, nec]opmnponannocrt mtmnennx. He nonnmax, n uem npnunna
rpynocre peenxa, ponrenn cxnonnt nnnnrt no ncem yunrenx. Tpynocrn n omennn co
cnepcrnnxamn ponrenn uacro oxcnxmr nnsxnm yponnem pasnnrnx pyrnx ere. B
ecrnnrentnocrn xe, xax yxastnanoct ntme, npnunna n rom, uro nmenno y peenxa c nepannsmom
mnorne naxnemne ncnxnuecxne nponecct oxastnamrcx neocrarouno pasnnrt. B uacrnocrn,
napymennx omennx npxmo cnxsant c nn]anrnntnocrtm (nespenocrtm) +monnonantno c]ept.
Hpn nepannsme xanot ponrene n yunrene nectma pasnoopasnt. Ono moryr trt xanot na
neoxnanno nnsxym ycnenaemocrt, na neoprannsonannocrt peenxa, na rpynocrn n omennn co
cnepcrnnxamn n/nnn c yunrenem, na napymenne npannn noneennx x mxone, cnxsannoe c nnsxo
nponsnontnocrtm n ome nn]anrnntnocrtm peenxa.
Ocnonannem nx nocranonxn "narnosa" npn +rom ncnxonornuecxom cnnpome cnyxnr coueranne
cneymmnx noxasarene: ntcoxax onenxa nspocntmn (ponrenxmn) yponnx pasnnrnx peenxa;
ntcoxn yponent peuenoro pasnnrnx npn neopasnnrnn ocrantntx
nosnanarentntx nponeccon; orcyrcrnne npnsnaxon oprannuecxoro nopaxennx mosra. 3ror
npnsnax
ornnuaer nepannsm, xnnxmmncx cnecrnnem cnenn]nuecxnx
ocoennocre nocnnrannx peenxa, or nexoroptx ]opm saepxxn
ncnxnuecxoro pasnnrnx, nmemmnx ]nsnonornuecxym npnpoy.
1.6. Cpannn1entnan xapax1epnc1nxa pasnmx
ncnxonornuecxnx cnnpouon
Cnnpomnt noxo n ncnxonornn, xax n n mennnne, ocnonan ne na xaxo-nno
ynnnepcantno ]opmantno xnaccn]nxannn, a na xonxperntx nanmennxx. Bcnecrnne +roro
ntxnnxemte ncnxonornuecxne cnnpomt ornnuamrcx onn 01 pyroro no mnornm napamerpam,
cncremarnsannx xoroptx npecrannxer coo orentnym saauy. B uacrnocrn, ono ns
cymecrnenntx pasnnun cnxsano c xapaxrepom npornosa. C +ro rouxn spennx moryr trt
ntenent cnnpomt c ornocnrentno naronpnxrntm npornosom, nenpornsnpymmne n
ncnxonarnsnpymmne cnnpomt.
K cnnpomam c o1nocn1entno naronpnn1nmu npornosou ornocxrcx vxoo om
oeme.iuocmu, ncuxo.oeu:ecra uurancv.u, nosumueuoe ca+onpeoe.euue,
eunepcoua.iuocmi, uume..ermva.us+, cvreuue cqepi oeme.iuocmu. Pasymeercx, n +rn
ncnxonornuecxne cnnpomt npn nx cnntno ntpaxennocrn n orcyrcrnnn xoppexnnonntx mep
moryr npnnonrt x nenposy nnn ncnxonaronoontm npoxnnennxm. Onaxo n ontmnncrne cnyuaen
eno orpannunnaercx nexoroptmn ncnxonornuecxnmn nponemamn, ne ocrnrammnmn crenenn
saonenannx n ne rpeymmnmn mennnncxoro nmemarentcrna. C mennnncxo cropont cuuopo+i
ce+euo u epvnnoeo uso.uu raxxe nmemr naronpnxrnt npornos. Onaxo nx connantnt
npornos, xax yxe yxastnanoct, npnnnnnnantno sanncnr or connantntx opnenrannn cemtn (npn ce-
meno nsonxnnn) nnn rpynnt cnepcrnnxon (npn rpynnono nsonxnnn), x xoropo npnnanexnr
peenox.
pxo ntpaxennt nenpo1nsnpymmnn xapaxrep nmemr xpouu:ecra uevcneuuocmi u
moma.iui peepecc. Hocnenn cnnpom, xax npannno, pasnnnaercx na ]one yxe nmemmerocx
nenposa. Hpn oonx +rnx cnnpomax uncro mennnncxoe nmemarentcrno ne moxer trt ocrarouno
+]]exrnnntm. Ono oxsarentno onxno trt ononneno nenxoxoppexnnonntmn nosecrnnxmn,
nanpannenntmn na nopmannsannm cncremt ornomenn peenxa c oxpyxammnmn.
Hcnxona1nsnpymmee nosecrnne oxastnamr eepoa.us+, coua.iua oesopueumau u
omeepreuuocmi. Hocnenxx uacro pasnnnaercx na ]one yxe cnoxnnmnxcx ncnxonaronoontx
napymenn. Hcnxonaronoonoe noneenne moryr nopoxart raxxe cnnpomt ueeamueuoeo
ca+onpeoe.euu u oe+oucmpamueuoeo uueu.us+a. Kax n n cnyuae nenpornsnpymmnx cnnpomon,
nx npeoonennx nerarnnntx ncnxonornuecxnx nocnecrnn ncnxonarnsnpymmnx cnnpomon
neoxonma nepecrpoxa cncremt ornomenn peenxa c ero connantntm oxpyxennem.
Bospac1nme saxonouepnoc1n. Fontmnncrno onncanntx ntme ncnxonornuecxnx
cnnpomon opasymr ecrecrnennte napt: napnanr, xapaxrepnt nx crapmero omxontnoro -
mnamero mxontnoro nospacra, n nopocrxono-mnomecxn napnanr. Onaxo nx pasntx cnnpomon
coornomennx nnyrpn raxo napt pasnnunt. B nexoroptx cnyuaxx nopocrxont napnanr xnnxercx
npxmtm npoonxennem panee cnoxnnmerocx cnnpoma. Taxont napt ueeamueuoe
ca+onpeoe.euue - oe+oucmpamueui uueu.us+, nosumueuoe ca+onpeoe.euue -
eunepcoua.imcmi, vxoo om oeme.iuocmu - ncuxo.oeu:ecra uurancv.u, uume..ermva.us+ -
cvreuue cqepi oeme.iuocmu. B pyrnx cnyuaxx +ro coornomenne ne cront onosnauno. B napax
xponnuecxax neycnemnocrt - rorantnt perpecc, connantnax esopnenrannx - ornepxennocrt,
cemenax nsonxnnx rpynnonax nsonxnnx nopocrxont cnnpom ne xnnxercx npxmtm
npoonxennem npemecrnymmero napnanra pasnnrnx, a nacrpannannx na nnm. Hcnontsyx
mennnncxym ananornm, ero moxno nasnart rnnnuntm (no ne oxsarentntm) "ocnoxnennem"
npemecrnonanmero cnnpoma.
Bo ncex onncanntx cnyuaxx cmena cnnpomon ne xnnxercx anromarnuecxnm cnecrnnem
nonspocnennx peenxa. Hnora cnnpom, rnnnunt, noome ronopx, nx omxontnoro nnn
mnamero mxontnoro nospacra, moxer coxpanxrtcx na nporxxennn nopocrxonoro n mnomecxoro
nospacron (nnn axe nnepnte nosnnxnyrt n onom ns +rnx nospacrntx nepnoon). Hnora, nanpornn,
"nopocrxont'" cnnpom moxer cnoxnrtcx yxe n mnamem mxontnom nospacre.
Bmecre c uem, ananns npnneenntx onncann ncnxonornuecxnx cnnpomon noxastnaer, uro
nmeercx omee rnnonornuecxoe pasnnune mexy cnnpomamn mnamero mxontnoro n
nopocrxonoro nospacron. Hcnxonornuecxne cnnpomt mnamero mxontnoro nospacra onpeenxmr
cnenn]nxy nponecca yuennx n nxoxennx peenxa n connantno oprannsonannym crpyxrypy, n mxony
xax connantnt nncrnryr. Hcnxonornuecxne ocoennocrn, xapaxrepnte nx roro nnn nnoro
cnnpoma, nonnomamrcx n ocoennocrxx nosnnnn peenxa.
Hcnxonornuecxne cnnpomt nopocrxonoro nospacra npecrannxmr coo pasnnunte ]opmt
nocrpoennx cncremt connantntx ornomenn peenxa c pyrnmn nmtmn. Hcnxonornuecxax
npecrannennocrt pasntx cnnpomon onpeenxercx pasnnunxmn n camocosnannn nopocrxon.
Bcnecrnne +roro ncnxonornuecxne cnnpomt n nopocrxonom nospacre snaunrentno onee
nnrerparnnnt, uem n mnamem mxontnom, n oxnartnamr nnunocrt n nenom, no ncem
mnoroopasnn ee connantntx cnxse n npecrannenn o cee.
Hopocrxonte n mnomecxne cnnpomt ne oxsarentno cxnatnamrcx na ocnone nmenmnxcx
panee coornercrnymmnx cnnpomon mnamero mxontnoro nospacra. Onn moryr (xorx +ro n ne
rnnnuno) nosnnxnyrt n na ocnone xaxnx- nno pyrnx cnnpomon nnn xe noome noxnnrtcx es
npemecrnymmero pasnnrnx xaxoro-nno ncnxonornuecxoro cnnpoma.
Honesno nenocpecrnenno cpannnrt mexy coo cnnpoum co cxonmun
noneenuecxnun n ncnxonornuecxnun nponnnennn. B uacrnocrn, ouent noxasarentno
conocrannenne coua.iuo oesopueumauu c ueeamueui+ ca+onpeoe.euue+. Pasnnuart +rn
cnnpomt ouent naxno nocxontxy nearornuecxne pexomenannn no nx npeoonennm conepmen
pasnnunt. B oonx cnyuaxx ocnonnte xanot noneenuecxne. Onaxo peenox c nerarnnntm
camonpexnnennem cosnarentno napymaer nopmt: nx nero +ro cnoco npnnneut x cee nnnmanne.
Horomy-ro on nnxora ne craner napymart nanonee snaunmte ns nnx. On xopomo omymaer, xaxne
napymennx ocrarouno esonacnt (naxpnuar, n xpanem cnyuae - cnerxa naxaxyr), a xaxne upenart
ceptesntmn nocnecrnnxmn (moryr n ns mxont ntrnart). Hpn connantno esopnenrannn npannna
napymamrcx nenontno - a snaunr, cnyuantm opasom. Orcma - uacroe napymenne n cymecrnenntx
ns nnx. Inannte ncnxonornuecxne xpnrepnn, n]]epennnpymmne +rn cnnpom +ro ntcoxn ypo-
nent emoncrparnnnocrn npn nerarnnnom camonpexnnennn n nnsxax connannsnponannocrt - npn
connantno esopnenranne couerannn +rnx npnsnaxon moxno ronopnrt o couerannn +nemenron
coornecrnymmnx cnnpomon.
Haccnnnocrt n c]epe omennx cnyxnr omnm npnsnaxom raxnx pasntx no cnoe npnpoe
ncnxonornuecxnx cnnpomon xax ncuxo.oeu:ecra uurancv.u, cvreuue cqepi oeme.iuocmu,
moma.iui peepecc u omeepreuuocmi. Hcnxonornuecxnmn xpnrepnxmn, nomorammnm
n]]epennnponart +rn cnnpomt, cnyxar: npeonaanne nnrennexryantnoro pasnnrnx na opasno-
+monnonantntm npn cyxennn c]ept exrentnee npornnononoxnoe coornomenne +rnx cropon
pasnnrnx, a raxxe cxnonnocrn x samnrnomy ]anrasnponannm - npn ncnxonornuecxo nnxancynxnnn:
omax naccnnnocrt (nxnmuax ymcrnennym) - npn rorantnom perpecce; axrnnnnax nerarnnncrnuecxax
ycranonxa - npn ornepxennocrn,
Vxoo om oeme.iuocmu nepexo tnaer nnsox no cnonm npoxnnennxm x nosumueuo+v
ca+onpeoe.euum. Ocnonnoe pasnnune mexy nnmn n rom, uro npn nosnrnnnom
camonpexnnennn ntcox yponent connantno axrnnnocrn, rora xax npn yxoe or exrentnocrn
nnemnxx axrnnnocrt cnnxena n samemena samnrntm ]anrasnponannem. Bmecre c rem, pasnnc mexy
+rnmn cnnpomamn ne ouent snaunmo. uacro ncrpeuaercx nx coueranne, conponoxammeecx
cpennm yponnem connantno axrnnnocrn nne noxannsanne n ono ysxo onacrn (nanpnmep, n
onacrn nsopasnrenn exrentnocrn).
Vxo or exrentnocrn moxer npnnnxartcx no cnonm npoxnnennxm raxxe x xponnuecxo
neycnemnocrn. Ocnonntm n]]epennnpymmnm npnsnaxom n +rom cnyuae cranonnrcx nannune nnn
orcyrcrnne emoncrparnnnocr n samnrnoro ]anrasnponannx.
Hanonee pacnpocrpanennte couerannx ncnxonornuecxnx cnnpomon +ro:
nosnrnnnoe + nerarnnnoe camonpexnnenne;
rnnepconnantnocrt + emoncrparnnnt nnrnnnsm;
rpynnonax nsonxnnx + emoncrparnnnt nnrnnnsm {+ rnnepconnantnocrt);
cemenax nsonxnnx n yxo or exrentnocrn (+ nosnrnnnoe camonpexnnenne);
cemenax nsonxnnx + nnrennexryannsm;
ncpannsm nerarnnnoe camonpexnnenne (+ nosnrnnnoe camonpexnnenne);
nepannsm + connantnax esopnenrannx;
nepannsm + ornepxennocrt;
ornepxennocrt + rorantnt perpecc.






Hac1t II. HCHXOAOIHHECKOE
OBCAEOBAHHE
II.1. Hepnnunan ecea
A. Opeauusauua nepeuuuo ecem
Otuno snaxomcrny ncnxonora-xoncyntranra c peenxom npemecrnyer ecea co
nspocntm, oparnnmnmcx sa nomomtm. Ee moxno npononrt nno nenocpecrnenno nepe
ocneonannem, nno sapanee. B nmom cnyuae, ona ne onxna npoxonrt npn peenxe. Hasnauax
ncrpeuy, cneyer nonpocnrt nspocntx npnnecrn ercxne rerpan (xax sa rexymn nepno, rax n sa
npomnte mecxnt), noontme pncynxon, xoropte cenant peenxom no cocrnennomy xenannm.
Ecnn ecea npononrcx nenocpecrnenno nepe ocneonannem, ro peenxy noxa moxno
art ocmorpertcx n +xcnepnmenrantno xomnare, nonrpart, nopnconart, nounrart. Ocoo
axrnnnoro peenxa nnora tnaer pncxonanno ocrannxrt onom: on moxer uro-nnyt cnomart nnn
nonpenrt. Ha +ror cnyua xenarentno nannune accncrenra, xoropt samer ero, noxa ncnxonor
eceyer c mamo nnn yunrenem. Ecnn npncyrcrnymr oa ponrenx, ro moxno onoro ns nnx
npnrnacnrt nx ecet n orentnym xomnary, a nroporo nonpocnrt nocnenrt sa peenxom.
Vxe no npemx nepnnuno ecet naunnamr necrnct sanncn, xoropte yyr npoonxartcx n
reuenne ncero npemenn xoncyntrnponannx. Hoxa uro moxno sanncart ]amnnnm n nmx peenxa, ary
poxennx, cocran cemtn, ary opamennx sa nomomtm, xro oparnncx, xaxona nponema. B
antnemem xaxt cneymmn nncr, ornocxmncx x annomy ocneonannm, xenarentno
nonnctnart, yxastnax ]amnnnm n nmx peenxa n ary nponeennx ocneonannx (nocxontxy n
yymem nosmoxnt nonropnte opamennx c rem xe peenxom).
He cronr cpasy saanart mnoro ]opmantntx nonpocon. Hyume cnauana npocro ntcnymart
xnnenra. Honesno sannctnart erann, ntxcnxmmnecx no xoy paccxasa. Hnora nmeer cmtcn
ocnonno npnnonrt ncnontsonannte xnnenrom cnona n ntpaxennx. "Bo npemx ypoxa nnraer n
onaxax...", "ncera otercx cnoem...", "cxontxo nn enaemt sameuann, nnuero ne nomoraer...", -
noonte ntcxastnannx coepxar ouent nonesnym nn]opmannm, xoropax norepxercx, ecnn nt
nontraerect nepenecrn nx na onee crporn xstx.
B omennn c nearoramn n c ponu enxmn nanonee rnnnunt npornnononoxnte cnoxnocrn.
Hearorn otuno upesntuano xparxn ("He ycnenaer no maremarnxe" - n nce). Ponrenn, nanpornn,
uacro tnamr uepecuyp mnorocnont. B nepnom cnyuae nao nonpocnrt paccxasart nonoponee,
saanax nanoxmne nonpoct (xaxo nmenno marepnan nanonee cnoxen nx peenxa; uro aercx emy
nyume ycrnte ornert nnn xonrpontnte paort; ntnonnxer nn on omamnne saannx n r.n.). Bo
nropom cnyuae moxno mxrxo yxasart na ro, uro noxa nac nnrepecyer nnmt nanonee omax xaprnna, a
onee nopont pasronop npecronr nosxe , xora nt yxe cocrannre cocrnennoe npecrannenne o
peenxe. Bmecre c rem, coomaemax nn]opmannx, axe npn ee onnnn, uacro oxastnaercx ouent
nexonxperno. Tora nonesno nonpocnrt paccxastnammero npnnecrn xonxpernte npnmept.
Cxaxem, ecnn mama ronopnr, uro peenox nocroxnno ycrpannaer cxanant no nnuroxnomy nonoy,
ro nonesno cnpocnrt ee, no xaxomy nonoy tn ycrpoen nocnenn cxanan ns rex, xoropte ona
sanomnnna.
Bo npemx ecet naxno nce npemx yunrtnart, uro FI nonyuaere ne oexrnnnym xaprnny, a
ee nocnpnxrne xnnenrom. 3ro ne cnnxaer nennocrn nonyuaemo nn]opmannn: ona oxaxercx ouent
nyxna, xora nt yere anart pexomenannn. Onaxo ne naerect, uro xnnenr cam npoenaer sa
nac namy paory: npannntno onpeennr xapaxrep ncnxonornuecxo nponemt. B onom ns
nocneymmnx pasenon mt nopono ocranonnmcx na rom, xaxne peantnte rpynocrn moryr croxrt
sa xanoamn na nent, napymennx nnnmannx, arpeccnnnocrt n r.n.
Ocnonnte saaun +roro +rana xoncyntrnponannx moxno cymmnponart n rpex nynxrax:
nonyunrt omee npecrannenne o rom, xax xnnenr nocnpnnnmaer peenxa
n cnoxnnmymcx cnryannm, uro ero ecnoxonr;
nosnaxomnrtcx c rnnnuntmn noneenuecxnmn npoxnnennxmn peenxa n
ntxcnnrt, xax otuno pearnpymr na nnx oxpyxammne ero nmn (nspocnte
n ern);
copart anamnecrnuecxne annte, cneennx o cemeno n mxontno
cnryannn.
Pemenne nocnene saaun nyume ornoxnrt na xonen ecet. Hexoropte naxnte annte
xnnenr, cxopee ncero, nsnoxnr cam, n xoe cnoonoro paccxasa o nponemax, c xoroptmn on
oparnncx x ncnxonory. nx ononnennx anamnesa npnercx nocne oxonuannx paccxasa saart
ononnnrentnte nonpoct. B sanncnmocrn or xapaxrepa xano, moryr nmert snauenne pasnte
acnexrt anamnesa. Moxno ncnontsonart cneymmym (ocrarouno omenpnnxrym) xnaccn]nxannm
nponem:
nponemt, cnxsannte c ymcrnenntm pasnnrnem;
noneenuecxne nponemt,
+monnonantnte n nnunocrnte nponemt:
nponemt omennx;
nenponornuecxne npoxnnennx.
Eme pas nonropnm, uro nponema, saxnnennax xnnenrom, moxer ne coornercrnonart
peantno cymecrnymme. Hanpnmep, neycnenaemocrt, nocnpnnnmaemax xax cnecrnne napymenn n
ymcrnennom pasnnrnn, moxer n ecrnnrentnocrn oxcnxrtcx +monnonantntmn orxnonennxmn nnn
cnnxenno mornnanne; nonnnno npnunno noneenuecxnx napymenn moxer oxasartcx
ymcrnennax orcranocrt, npnnoxmax x nenonnmannm peenxom rex nnn nntx cnryann. Tem ne
menee, npnneennte nnxe nanpannennx copa anamnesa nce panno oxaxyrcx nonesntmn. Bosmoxno
nnmt, uro n nocneymme ecee, xoropax yer npononrtcx yxe nocne ncnxonornuecxoro
ocneonannx peenxa, npnercx copart cneennx n no nexoroptm ononnnrentntm nanpan-
nennxm. He nmeer cmtcna crapartcx no ncex cnyuaxx conpart nonnt anamnes. 3ro sannmaer
ouent mnoro npemenn, a snaunrentnax uacrt nonyuenntx cneenn uacro oxastnaercx ne nyxna.

B. Hanpaeueuua copa aua+uesa npu ocuoeumx euax xauo

Hpoue+m y+cmeeuuoeo paseumua. Ecnn saxnnent nponemt, cnxsannte c ymcrnenntm
pasnnrnem (neycnenaemocrt, nnoxax namxrt, napymennx nnnmannx, rpynocrn n nonnmannn
yuenoro marepnana n r.n.), ro ocnonntmn nanpannennxmn copa anamnesa yyr cneymmne.
1. Bosmoxnte ncrounnxn oprannuecxnx nopaxenn mosra:
naronornx n nporexannn epemennocrn: ropmonantnte napymennx, yrposa
ntxntma, saonenannx, ns xoroptx nanonee onacnt xpacnyxa epemenntx
(pyenna) n rpnnn (ocoenno n nepno nononnne epemennocrn); paora na
xnmnuecxom nponsnocrne, c xnmnuecxnmn peaxrnnamn;
naronornx n nporexannn poon: cnntnax neonomennocrt;
crpemnrentnte pot; pooncnomoxenne (mnnnt - uacrt ncrounnx noxantntx
oprannuecxnx nopaxenn; naxyym nepexo ntstnaer mnoxecrnennte
mnxponopaxennx); ac]nxcnx, npoxnnxmmaxcx n rom, uro peenox saxpnuan ne
cpasy nocne poxennx; rpanmt ronont, conponoxanmnecx npnsnaxamn
corpxcennx mosra: romnoro, pnoro (npn +rom narnos "corpxcenne
mosra" mor orcyrcrnonart);
nenponornuecxne saonenannx (mennmnr, +nne]annr n pyrne).
2. Hpnsnaxn napymenn n pannem ncnxnuecxom pasnnrnn:
samenennoe pasnnrne npxmocroxnnx n xott: moxno
opnenrnponartcx na cneymmne npnmepnte rpannnt nopmt: peenox naunnaer
cnert x 6-8 mecxnam, croxrt-x 9-11 mecxnam, xonrt-x 12-14 mecxnam;
samenennoe pasnnrne peun; opnenrnponounte nopmt: nener
(nonropenne onornnntx cnoron rnna "a-a-a", "na-na-na" n r.n.)-c 6
mecxnen, orentnte cnona (nanpnmep, "mama" nnn "a") - x 11-14 mecxnam,
npocremne ]past ns nyx cnon x 18-24 mecxnam;
orcyrcrnne nnn sanosanoe noxnnenne xomnnexca oxnnnennx axrnnno
paocrno peaxnnn n cmexa npn nne nspocnoro; n nopme xomnnexc
oxnnnennx noxnnxercx x 3 mecxnam;
orcyrcrnne nnn nosnee noxnnenne, enocrt n onoopasne cmxerntx nrp (n
nopme onn otuno noxnnxmrcx n 3 roa).
3. Hcropnx oyuennx peenxa:
noceman nn ercxn ca: ecnn a, ro c xaxoro nospacra n xaxoro rnna {nenno,
xpyrnocyrount; maccont, cnennantnt);
n xaxom nospacre nomen n mxony; ecnn nomen pantme nnn nosxe otunoro cpoxa,
ro nouemy;
xaxont ycnexn n yuee n nacroxmee npemx n n npemecrnymmne rot, xaxne
nmemrcx (nmennct) rpynocrn, no xaxnm npemeram.

Hpoue+m noeeeuua. Ecnn saxnnent noneenuecxne nponemt, ro nne sanncnmocrn or
roro, na xaxne nmenno rpynocrn xanyercx xnnenr, nonesno copart cneennx o noneennn n pasntx
cnryannxx.
1. Honeenne peenxa n mxone:
conmenne nopm noneennx na ypoxe: cnnr nn peenox sa cronom nnn moxer npyr
ncrart n norn no xnaccy (ntrn ns xnacca); memaer nn necrn ypox; cnymaer nn yunrenx;
xax pearnpyer na ero sameuannx;
noneenne na nepemene: cnoxoen nnn cnepxnonnxen, omaercx nn c pyrnmn ertmn;
ncrynaer nn n paxn.
2. Honeenne n cemte:
ntnonnxer nn omne rpeonannx ponrene (ntnonnenne omamnnx saann, yxnatnanne
cnart, conmenne rnrnennuecxnx rpeonann);
xax pearnpyer na orentnte nopyuennx, npoctt n yxasannx, ocoennocrn noneennx no
ornomennm x pasntm unenam cemtn;
noneenne c ponrenxmn nne oma (n marasnne, n rocrxx).
3. Honeenne n omennn c pyrnmn ertmn:
nrpaer nn c ertmn, yuacrnyer nn n xonnexrnnntx pasnneuennxx;
uacrt nn xon]nnxrt, ccopt; no xaxnm npnunnam onn nosnnxamr; xax neer cex n cnyuae
xon]nnxra.
4. Bocnnrarentnte nosecrnnx, npnmenxemte nspocntmn:
noompennx (noapxn, pasnneuennx, cnaocrn n r.n.); nacxontxo uacrt; n xaxnx cnyuaxx
peenox nx nonyuaer; sanncxr nn or noneennx peenxa;
naxasannx: xaxne nmenno naxasannx ncnontsymrcx, nacxontxo onn uacrt;
omn crnnt omennx c peenxom, npemx, yenxemoe emy ponrenxmn; connaamr nn y
ponrene nsrnxt na nocnnranne.
5. Opasnt, xoropte peenox nanmaer oma (noneenne ponrene n pasntx cnryannxx, ne
nmemmnx npxmoro ornomennx x peenxy).

3+ouuouauoume u uuuuocmume npoue+m. Hpn xanoax na +monnonantnte n nnunocrnte
nponemt (cnnxennoe nacrpoenne, nontmennym nosynmocrt, uacrym cmeny nacrpoenn, crpaxn,
paspaxnrentnocrt, esnonne n r.n.) moxno pexomenonart cneymmne nanpannennx copa
anamnesa:
1. Tnnnunte cnryannn, ntstnammne re nnn nnte nerarnnnte npoxnnennx.
2. Cnryannn, cnococrnymmne ynyumennm cocroxnnx.
3. Peaxnnn peenxa na pasnte xnsnennte cnryannn: mxona (n uacrnocrn,
ornercrnennax xonrpontnax); ntnonnenne omamnnx saann; omenne c
ponrenxmn; camocroxrentnax exrentnocrt; omenne c ertmn;
pasnneuennx; xannxynt.

Hpoue+m oueuua. Hapymennx omennx moryr npoxnnxrtcx n samxnyrocrn,
arpeccnnnocrn, neaexnarntx npnrxsannxx na nnepcrno, nontmenno onunnocrn, neymennn
"nocroxrt sa cex" n r.n. Onn moryr ornocnrtcx x nmtm cnryannxm omennx nnn rontxo x
nexoroptm ns nnx (nanpnmep, rontxo x omennm c ertmn nnn, nanpornn, co nspocntmn; rontxo x
omennm n mxone nnn, naoopor, n cemte). B nmom cnyuae pexomenyercx copart ocrarouno
nopont anamnes o ocoennocrxx omennx peenxa n pasntx cnryannxx.
1. Pannee pasnnrne omennx:
nmencx nn xomnnexc oxnnnennx;
nmnn nn peenox n mnaenuecxom nospacre trt y ponrene na pyxax,
npocnncx nn na pyxn, uacro nn ero pann.
2. Omenne co cnepcrnnxamn:
ecrt nn y peenxa pystx (nopyrn), cxontxo nx, nacxontxo uacro onn
omamrcx, re (n mxone, n xpyxxe, na ynnne, xoxr pyr x pyry n
rocrn), uem otuno sannmamrcx;
noneenne n omennn c pyrnmn ertmn.
3. Omenne co nspocntmn:
omenne n cemte: npoxnnxer nn peenox nnnnnarnny n omennn crapaercx nn oparnrt
na cex nnnmanne nspocntx, ennrcx nn cnonmn nponemamn n nepexnnannxmn; xro ns
unenon cemtn npononr c peenxom ontme ncero npemenn;
omenne n mxone: nmnr nn peenox yunrentnnny (yunrenx), opamaercx nn x ne
(x nemy) no cocrnenno nnnnnarnne, xax pearnpyer na opamenne x cee;
omenne c nocroponnnmn nspocntmn: crpemnrcx nn peenox x raxomy
omennm nnn crapaercx ero nserart; xax neer cex n rocrxx, na ynnne,
n rpancnopre.

Heepouoeuuecuue npoaeueuua. Hanonee pacnpocrpanennte nenponornuecxne npoxnnennx - +ro
rnxn (nenponsnontnte noeprnnannx mtmn), nanxsunnte nnxennx, anypes (nounoe nnn nennoe
neepxanne moun), nontmennax yromnxemocrt, napymennx cna. Ecnn sa nnmn ne cronr ceptesnoe
nepnnoe saonenanne (ntxoxmee sa pamxn xomnerennnn ncnxonora), ro onn, xax npannno, xnnxmrcx
cnecrnnem +monnonantntx nponem. Ho+romy n +rom cnyuae cneyer ncnontsonart ry xe cxemy
copa anamnesa, uro n npn xanoax na +monnonantnte n nnunocrnte nponemt.

B. Onenxa cneennn, nonyuaeumx nepnnunon ecee

Hesanncnmo or xapaxrepa xanot, nao ntxcnnrt, nacxontxo nocroxnnt nmemmnecx
nponemt, nacxontxo n n xaxym cropony menxercx crenent nx ntpaxennocrn, anno nn onn
noxnnnnct, xora n xem nnepnte tnn sameuent, npenpnnnmanoct nn uro-nno nx nx
npeoonennx, tnn nn opamennx x xaxnm-nno cnennanncram (ecnn a, ro xaxne pexomenannn
tnn nonyuent, ntnonnxnnct nn onn n c xaxnmn pesyntraramn).
Hao trt rorontm x romy, uro copart ocoenno nonnt anamnes ne yacrcx. Ecnn ecea
npononrcx c yunrenem, ro npx nn yacrcx nonyunrt xaxne-nno cneennx o epemennocrn, poax,
pannem pasnnrnn peenxa n ero noneennn oma. Ecnn xe nt pasronapnnaere c mamo nnn c nano, ro
onncart mxontnym cnryannm onn cmoryr, n nyumem cnyuae, nnmt co cnon yunrenx. a H o cemeno
cnryannn onn uacro moryr n xorxr paccxasart anexo ne nce. Ecnn Knnenr satn uro-nno,
ornocxmeecx x pannemy pasnnrnm peenxa (nanpnmep, ne nomnnr, xora ror nauan cnert), ro ne
cronr nacrannart: +ro nnmt Hpnneer x noxnnennm noxntx nocnomnnann.
To, uro mnorne nonyuennte namn cneennx oxaxyrcx nerountmn, ne onxno nac oropuart.
Hpocro nao nmert n nny raxym nosmoxnocrt npn nocneymmem anannse marepnana. He cneyer
raxxe ncxnmuart nosmoxnocrt cosnarentnoro yrannannx nnn ncxaxennx nn]opmannn. Cxaxem,
ponrenn nnora ne coomamr o rom, uro peenxy yxe tn panee nocrannen xaxo-nno narnos
(nanpnmep, ymcrnennax orcranocrt). Hnora onn raxnm opasom nponepxmr ncnxonora (n uem ner
nnuero onnoro nx nero), nnora crecnxmrcx paccxastnart o uem-ro, uro cunramr nx cex
nosopntm, nnora naemrcx na uyo; ecnn ne cxasart, ro, rnxnmt, oxaxercx, uro nnuero
crpamnoro ner.
Bo npemx nepnnuno ecet ne craparect "ntramnrt" ns xnnenra noontme cneenn.
Hoxa uro nama rnannax saaua - ycntmart ero, nonxrt, xax nnnrcx nponema emy camomy. K
coxanennm, n namem omecrne ner cern ncnxonornuecxnx cnyx, cnocontx sannmartcx
npo]nnaxrnxo n rnrneno ncnxnuecxoro sopontx xaxoro peenxa, a ne rontxo sanosano
nomomtm npn ocrpom nenarononyunn. Kpome roro, n macconom xnrecxom cosnannn npaxrnuecxn
orcyrcrnyer ror mnnnmym ncnxonornuecxo xyntrypt, npn xoropom nosmoxna npannntnax n
cnoenpemennax nocranonxa nepe cnennanncramn nponem oyuennx n nocnnrannx peenxa n cemte
n n mxone. Honcxn ncnxonora otuno naunnamrcx rora, xora ocrpora n sanymennocrt
nearornuecxo nponemt cranonnrcx nx ponrene n yunrene nourn nenepenocnmo, a nx
cnennanncra rpynopaspemnmo (nnpouem, n c ocrptmn nponemamn uacro tnaer nexya
oparnrtcx).
B pesyntrare ponrenn n yunrenx uame ncero opamamrcx x xoncyntranry n rex cnyuaxx,
xora y nnx yxe nosnnxnn ycrounnte cnryannn neycnexa n ocrnxennn rex nnn nntx
nearornuecxnx nene. Hoonte cnryannn ncera a]]exrnnnt (xpxo +monnonantno oxpament).
Ho+romy uacro tnaer nonesno, urot xoncyntranr cnauana npocro an ponrenm (yunrenm)
nosmoxnocrt ntronopnrtcx. Xopomo nsnecren ncnxorepanenrnuecxn +]]exr nporonapnnannx
nnunocrntx nponem nepe nnnmarentntm, opoxenarentntm, saneomo nonnmammnm (n cnny
npo]eccnonantnoro anropnrera) cnymarenem, xoropt npnnnmaer nspocnoro raxnm, xaxnm ror
cex npecrannxer. nx ocrnxennx ncnxorepanenrnuecxoro +]]exra ouent naxno cnoxonoe, no
neespasnnunoe ornomenne xoncyntranra x ntcnymnnaemtm xanoam.
Omax nosnnnx ncnxonora no npemx nepnnuno ecet - +ro opoxenarentnoe,
sannrepeconannoe n couyncrnennoe ntcnymnnanne xnnenra, no ne nenrn]nxannx c nnm, ne
onenxa n ne xpnrnxa ero ntcxastnann. Ecnn xnnenr nocxnnnaer: "3ro yxacno!", ro ne nao
nropnrt emy; "a, +ro ecrnnrentno xommap!", ne nao n nospaxart: "He nnxy n +rom nnuero
crpamnoro". ocrarouno couyncrnenno xnnnyrt ronono.

II.2. Me1onxn ncnxonornuecxoro ocneonannn

A. Omne npnnnnnm noc1poennn ocneonannn

Hosnnnn nponepnmmero. nx roro, urot "ncnxonornuecxn narnos" tn no-
nacroxmemy coepxarentntm, naxno nonyunrt ocrarouno nonnoe npecrannenne ne rontxo o
ncnxonornuecxnx ocoennocrxx peenxa, no n o rom, n xaxo ]opme onn npoxnnxmrcx n ro nnn
nno cnryannn. nx +roro ncnxonor-xoncyntranr oprannsyer pasnnunte ]opmt omennx,
corpynnuecrna c peenxom. Taxnm opasom on moennpyer otunte xnsnennte cnryannn,
ncnontsyx recrt n xauecrne marepnana nx raxoro moennponannx. Hcnxonornuecxne recrt - +ro ne
npocro nponepounte saannx, pesyntrart ntnonnennx xoroptx anromarnuecxn cosamr noprper
peenxa. 3ro - yonoe cpecrno pasneprtnannx pasnnuntx rnnontx cnryann nsanmoecrnnx c
peenxom (nmenno no+romy n nmtx marepnanax x recram npnnonrcx noponoe onncanne roro,
xax nmenno onxna crponrtcx cnryannx ocneonannx). Taxo noxo onpeenxer n orop meronx,
ncnontsyemtx npn xoncyntrnponannn.
Tecrt onxnt trt:
sannmarentnt, nnrepecnt nx peenxa;
xomnaxrt, noprarnnnt (urot nponeenne xaxoro ns nnx ne sannmano cnnmxom mnoro
npemenn),
nn]opmarnnnt (n +rom cmtcne recr, onennnammn ononpemenno namxrt, nnnmanne n
yponent mornnannn, nyume recra, ammero rontxo onenxy namxrn).
Ecnn recrt n paore xoncyntranra - npexe ncero ]on omennx c peenxom, ro cam
xoncyntranr, a raxxe npncyrcrnymmn npn ocneonannn nspocnt (yunrent, mama, eymxa...) -
xpxne ]nrypt na +rom ]one.
B reuenne ncero ocneonannx npononrcx nanmenne sa noneennem peenxa. Ono nosnonxer
cynrt o camoonenxe nnunocrn, o ornomennn x annomy saannm n x exrentnocrn n nenom.
unxcnpyx n nporoxone ocoennocrn ntnonnennx saann, naxno ormeuart raxne npoxnnennx xax:
nsmenenne xapaxrepa paort peenxa na recrontm saannem npn nsmenennn
nnronannn ncnxonora;
peaxnnx na noxnany n na ]opm}, n xoropo yxastnamrcx omnxn;
cocrnennax onenxa cnonx npomexyrountx pesyntraron n nponecce exrentnocrn n
oxonuarentnoro pesyntrara;
xommenrapnn no nonoy cnoero ornomennx x saannm n cnonx nosmoxnocre n
coornercrnymme c]epe;
nontrxn orxasa or ntnonnennx saannx;
nosmoxnocrn peenxa n ncnontsonannn nomomn nponepxmmero;
opamennx sa nomomtm nnn sa oopennem x nspocnomy, npncyrcrnymmemy
npn ocneonannn;
+monnonantnte peaxnnn nspocnoro, nanmammero sa ecrnnxmn peenxa.
Hanpxxennocrt mamt, cnexme sa paoro cnoero peenxa, nenontnte nocxasxn nnn
napounrax esyuacrnocrt, neonontnax rpnmaca yunrenx npn nenepnom ornere ero yuennxa
ncnxonory, ercxne nsrnxt, nocroxnno xnaemte na mamy nocne xaxoro nponsnecennoro cnona
nnn nepe nauanom xaxoro ecrnnx, moryr oxasartcx narnocrnunee, uem pesyntrart
ntnonnennx saannx. 3rn xapaxrepncrnxn oxsarentno onxnt npounrtnartcx ncnxonorom npn
ocneonannn peenxa. Onn nomoryr nocrannrt narnos n, rnannoe, namernrt peanncrnunte nyrn
xoppexnnn, yunrtnax ne rontxo ncnxonornuecxne ocoennocrn peenxa, no n cnoxnnmnecx y
nero ]opmt omennx co nspocntmn.
Axrnnnax nnunocrnax nxnmuennocrt ncnxonora, xoropt ncnontsyer camoro cex xax rnannt
"nsmepnrentnt npnop", npenpamenne recronoro ocneonannx n cnryannm omennx no nonoy
recrontx saann xnmuente momenrt nroporo +rana paort ncnxonora-xoncyntranra Otuno
npn nepnnunom npneme +ror +ran sannmaer onn-na uaca, a nnora n ontme.

Yc1anonnenne xon1ax1a c peenxou. Ocneonanne naunnaercx c ycranonnennx xonraxra c
peenxom. 3ra nponeypa ne nmeer anropnrmon, ona conepmenno nnnnnyantna, no, rem ne
menee, ne onxna ntnaart ns nonx nnnmannx nponepxmmero. To, xax peenox nxonr n
+xcnepnmenrantnym xomnary, soponaercx (nnn ne soponaercx), ocmarpnnaercx, noxonr x crony -
nce +ro aer ncxonte xapaxrepncrnxn raxoro naxnoro momenra xax noneenne peenxa npn
ncrpeue c nesnaxomtm nspocntm n nono ocranonxe. Kpome roro, +ro nocxastnaer crparernm
cneymmero mara: nepexoa x enonomy omennm na marepnane narnocrnuecxnx meronx. 3ror
nepexo ne onxen trt onomomenrntm. urot npoemoncrpnponart cnom opoxenarentnym
sannrepeconannocrt n snaxomcrne c peenxom, nonesno nauart omenne c nnm c ecet "na
omne remt".
Vont cmxer nx nauana pasronopa c mnamnm mxontnnxom - +ro ecea o mxone. Becrn ee
moxno n nerpantno-cnercxo nnronannn, xax pasronop o xnno co nspocntmn: npannrcx nn
mxona; uro npannrcx ontme ncero, a uro xorenoct t nsmennrt, urot n mxone crano concem
sameuarentno; xaxax yunrentnnna (nmx, nospacr, nnemnocrt); c xem ns onoxnaccnnxon (onoxnacc-
nnn) peenox pyxnr,
Vxo peenxa or mxontno remarnxn, nontrxn paccxasart npo uro-ro pyroe, nnesannax
samxnyrocrt, ]opmantnte onocnoxnte ornert- nce +ro ntcoxo narnocrnunte npoxnnennx.
Onaxo ne cnemnre c ntnoam. O uem ronopxr +rn npoxnnennx - o peantno onesnennocrn
mxontno c]ept, o rpynocrxx omennx nnn o neycranonnennocrn xonraxra, - +ro npecro
ntxcnnrt n xoe ocneonannx.
Vono remo nx nanaxnnannx nepnnunom xonraxra c ptnxom moxer crart n pasronop o
rom, "uem mt ceuac yem sect sannmartcx" (npenapnrentno cneyer ysnart y nspocnoro, xax tnn
oxcnent peenxy nenn npnxoa x xoncyntranry).

B. Tec1m, pexouenyeume nn nauana ocneonannn

Hocne roro, xax peenox naunnaer yntartcx n c nnrepecom cmorpert na nonoro nspocnoro,
moxno npenoxnrt emy nopnconart. urot nontcnrt mornnannm, nonesno nonpocnrt pncynox
cee n noapox, na namxrt
B nauane ocneonannx ncnontsymrcx nanonee nn]opmarnnnte recrt, xoropte amr
nosmoxnocrt cpasy xe nonyunrt omym (noxa eme ne xonxpernsnponannym) onenxy camtx
pasnnuntx ocoennocre peenxa (nnrennexryantntx, nnunocrntx, +monnonantntx). annte,
nonyuennte c nomomtm raxnx recron, ne ouent naexnt n rpeymr antneme nponepxn n
yrnepxennx. Onaxo n nauane ocneonannx +ro ne mnnyc, a nnmc. Cnnmxom roponnnnax nocranonxa
ysxoro narnosa uacro oopaunnaercx renennnosnocrtm. Hoxa uro naxno nocrponrt rnnorest,
xoropte yyr nponepxrtcx n antnemem xoe ocneonannx.
Hpn raxo npnnnnnnantno nexecrxo nponeype ocneonannx y ncnxonora nocrenenno
cxnatnaercx ocrarouno mnoromepnt n xnno nnnnnyantnt opas peenxa. Honauany n
necrpo mosanxe ero nnyrpennero mnpa nnnt nnmt orentnte ]parmenrt, xoropte na cneymmem
+rane npn anannse nonyuenntx marepnanon, eme onxnt trt copant n ennoe nenoe.
B nauane ocneonannx, nesanncnmo or xapaxrepa npexnnenno xanot, yono
ncnontsonart pncynounte recrt "Pncynox uenonexa, Hnxrorpamma . Pncynounte recrt npocrt
n nponeennn n ne rpeymr connantntx marepnanon. nx nnx nyxnt rontxo nncr nennnonanno
ymarn, nocro mxrxn xapanam (pyuxa nnn ]nomacrep ne roxrcx) n pesnnxa. nx recra "Pncynox
uenonexa" nncr xnayr nepe peenxom neprnxantno, nx "Hnxrorpammt" ropnsonrantno.
Pncynox uenonexa. 3ror recr nnepnte tn npenoxen u.Iyena] nx nccneonannx
nosnanarentntx cnoconocre. Bnocnecrnnn K.Maxonep paspaorana cncremy xpnrepnen,
nosnonxmmym onennnart c ero nomomtm nnunocrnte ocoennocrn. C rex nop xpnrepnn onenxn xax
nosnanarentnoro, rax n nnunocrnoro pasnnrnx mnoroxparno nepecmarpnnannct n opaartnannct
pasntmn anropamn, cam xe recr o cnx nop ocraercx onnm ns nanonee uacro ncnontsyemtx
narnocrnuecxnx meroon.
On sannmaer nemnoro npemenn n concem ne noxox na mxontnte nponepounte saannx. 3ro
nosnonxer ycnemno npnmenxrt ero npn ocneonannn ere co c]opmnponanno croxo
nerarnnno peaxnne na nce, uro nanomnnaer o mxone. Pncynox uenonexa nosnonxer onennnart xax
xornnrnnnte ocoennocrn peenxa (nocnpnxrne, cnocot nocrpoennx nenocrnoro spnrentnoro
opasa, xoopnnannm rnas - pyxa, c]opmnponannocrn omnx npecrannenn o crpoennn
uenoneuecxoro rena n pyrne), rax n ocoennocrn nnunocrno-+monnonantno c]ept.
annte, nonyuaemte c nomomtm meronxn "Pncynox uenonexa", ne ouent naexnt n
rpeymr ononnnrentno nponepxn, no onn nosnonxmr cpasy xe ntnnnyrt pasymnte rnnorest o
rom, n xaxnx nmenno onacrxx y peenxa nmemrcx ncnxonornuecxne nponemt.
Hucmpyuuua: "Hora.vcma, uapucv :e.oeera - eceeo, e.uro+. Hocmapac uapucoeau, rar
+oruo .v:ue - mar, rar mi v+eeui". Ecnn peenox saaer yrounxmmne nonpoct ("Mantunxa nnn
enouxy'?", "A moxno, urot y nero n pyxe tn mapnx?" n r.n.), ro emy ronopxr: "Pncy rax, xax rt
xouemt". Ecnn xe nonpoc npornnopeunr nncrpyxnnn, ro nao ee nonropnrt (uacrnuno). Hanpnmep,
ecnn peenox cnpamnnaer: "A moxno napnconart rontxo nnno?", ro emy orneuamr: "Her, napncy
ero ncero, nennxom". Ecnn on npenaraer napnconart nmecro uenonexa uro-nnyt pyroe (mamnny,
om), ro emy ronopxr: "3ro norom. A ceuac napncy uenonexa". Ftnaer, uro peenox orxastnaercx
ntnonnxrt saanne, yrnepxax, uro on ne ymeer pnconart. B +rom cnyuae nao cxasart emy, urot on
pnconan rax, xax ymeer, axe ecnn nonyunrcx ne ouent xopomo; uro nam (nponepxmmemy)
nnrepecnt nmte ercxne pncynxn; uro ne ouent xopomn pncynox nyume, uem nnxaxoro.
Hcnontsyx +ry meronxy, cneyer opamart nnnmanne na mentuamne ueprouxn noneennx
peenxa n conponoxammero ero nspocnoro: xya n xax peenox cmorpnr, xora emy oxcnxmr
sanne; xaxona ero nepnax peaxnnx (nsox, nosa noxopnocrn, oxnnnenne); n xaxo nose on paoraer,
n xaxne momenrt paccnanxercx n neer cex ecrecrnenno, nenpnnyxenno, a n xaxne -nanpxraercx,
xmypnrcx, xora n xax ntraercx npnnneut x cee nnnmanne nspocnoro; c xaxnm ntpaxennem noaer
ncnxonory saxonuennym paory. urot nce +ro ne satrt, xenarentno enart coornercrnymmne
samerxn n nporoxone.
Hnx1orpauua. Meronxa "Hnxrorpamma" npenoxena A.P.Hypne xax mero nccneonannx
mtmnennx n namxrn. B antnemem c nomomtm annoro meroa tnn paspaorant xpnrepnn onenxn
nnunocrntx n +monnonantntx ocoennocre. 3ror recr, xax n ''Pncynox uenonexa", nosnonxer
nonyunrt npecrannenne o cocroxnnn pasntx ncnxnuecxnx nponeccon: mtmnennx, namxrn,
noopaxennx, o yponne oprannsannn ecrnn, o nnunocrntx n +monnonantntx ocoennocrxx
peenxa.
Hucmpyuuua: "Ce:ac +i noc+ompu+, rar mi sano+uuaeui c.oea. Umooi meoe .ee:e
oi.o ux sano+uumi, coe.a r raroo+v c.oev raro-uuovoi npocmo pucvuor. Ou ue oo.reu oimi
xopouu+. Haoo mo.iro, :mooi nomo+ ou uano+uu. meoe omo c.oeo. C.oe ovoem ooeo.iuo +uoeo;
uaoo, :mooi ece pucvuru no+ecmu.uci ua omo cmpauue. Hucami c.oea u.u ovrei ue.is". 3arem
peenxy no onomy saunrtnamrcx cnona nnn npocrte cnonocouerannx nx sanomnnannx. Hocne
xaxoro cnona (cnonocouerannx) emy acrcx ocrarouno npemenn nx roro, urot on ycnen cenart
pncynox. Ecnn on paoraer menenno, moxno noroponnrt: "3axanunna +ror pncynox, x am
cneymmee cnono" (no nce panno nao oxartcx, noxa on saxonunr). B cnyuae, xora nce pncynxn ne
nomemamrcx na onom nncre, nao art nropo (a nnora n rpern), no nanomnnrt: "Crapacx,
urot nce pncynxn nomecrnnnct na onom nncre".
Ho sanepmennn xaxoro pncynxa y peenxa cnpamnnamr: "Kax +ror pncynox nomoxer ree
ncnomnnrt cnono?" Oxcnennx sannctnamr n nporoxone. Ecnn peenox orxastnaercx anart
oxcnennx (nanpnmep, ronopnr: "Hpocro nanomnnr"), ro ne cneyer nacranna.. Hnora peenox
aer oxcnennx cam, es ononnnrentnoro nonpoca; n +rnx cnyuaxx nonpoc, ecrecrnenno, ne
saacrcx.
Ecnn peenox ne nonnmaer cmtcna saannx, moxno cnpocnrt ero: "O uem ree nanomnnamr
cnona necent npasnnx)" Hpenonoxnm, on orneuaer: "O enxe". Tora nt ronopnre emy: "Bor n
napncy enxy, a norom ona nanomnnr ree cnona necent npasnnx". Hoonoe oxcnenne aercx
rontxo onn pas. Ecnn ero oxastnaercx neocrarouno, ro or +ro meronxn xenarentno orxasartcx.
nx meronxn '"Hnxrorpamma" cymecrnyer necxontxo cranaprntx naopon cnon n
cnonocouerann. Hpnneem onn ns nnx: necent npasnnx; onesnt, rxxenax paora, nxycnt
yxnn; crporax yunrentnnna; rennt nerep; pyxa; oman; cneno mantunx; comnenne; cemtx;
pasnnrne.
Hocne roro, xax saxonuen pncynox x nocnenemy cnony, nncr c pncynxamn ynpaercx. uepes
30-40 mnn., n reuenne xoroptx nponoxrcx pyrne meronxn, peenxy cnona amr nncr co
cenanntmn nm pncynxamn n npenaramr ncnomnnrt cnona. B nporoxone sannctnaercx, xax peenox
nocnponsnonr xaxoe ns cnon n cnonocouerann.

B. Me1om nsyuennn yuc1nennoro pasnn1nn n oprannsannn
enc1nnn

Hpenonoxenne o rom, uro y peenxa nmemrcx nponemt, ornocxmnecx x ymcrnennomy
pasnnrnm, moxer nosnnxnyrt na ocnone nepnnuno xanot nnn na ocnone pesyntraron ntnonnennx
meronx "Pncynox uenonexa" n "Hnxrorpamma". nn nponepxn +roro npenonoxennx yont recrt
"Cnoxnax ]nrypa", "10 cnon", "Konponanne". Cpasy oronopnmcx, uro ne cymecrnyer n ne moxer
cymecrnonart meronx, xoropte t ntxnnxnn rontxo ymcrnennoe pasnnrne n na pesyntrart
ntnonnennx xoroptx ne nnnxnn t nnunocrnte n +monnonantnte ocoennocrn peenxa. Ho+romy
pasenenne meronx na "xornnrnnnte" n "nnunocrnte" xnnxercx n snaunrentno mepe ycnonntm.
Bmecre c rem, ono nonesno nx npaxrnuecxnx nene.
Cnoanan qnrypa. 3ror recr paspaoran H.Peem. On nosnonxer onennrt pasnnrne
nocnpnxrnx, npocrpancrnenntx npecrannenn, xoopnnannn rnas -pyxa, spnrentno namxrn,
yponent oprannsannn n nnannponannx ecrnn. Mt npenaraem necxontxo ynpomennt napnanr,
paccunrannt na mnamnx mxontnnxon.
nx nponeennx recra rpeymrcx ]nrypa-opasen, nennnonannax ymara n nnernte xapanamn.
Opasen nerxo nsroronnrt camocroxrentno n coornercrnnn c Hpnnoxennem I.
Peenxy npenaramr nepepnconart ]nrypy-opasen na orentnom nncre. Emy amr onn ns
nnerntx xapaname, xoroptm nponepxmmn npenapnrentno nanncan n nporoxone nn]py "1",
Hpnmepno uepes 30 cex. +ror xapanam sanpamr n amr peenxy cneymmn, npenapnrentno
nanncan nm n nporoxone nn]py "2". Cmeny xapaname npoonxamr xaxte 30 cexyn n anee, o
sanepmennx paort. Taxnm opasom, pncynox peenxa nonyuaercx pasnonnerntm, npnuem nner
nosnonxer onpeennrt nocneonarentnocrt nsopaxennx pasntx uacre ]nrypt.
Ho oxonuannn paort ]nrypa-opasen n pncynox, cenannt peenxom, ynpamr. uepes 15-
20 mnn. peenxy amr nont nncr ymarn n ronopxr: "Honpoy ncnomnnrt ry ]nrypy, xoropym rt
nepepncontnan. Bce, uro cmoxemt ncnomnnrt, napncy na +rom nncre". Hocne +roro nonropxercx
nponeypa, onncannax ntme (co cmeno xapaname) c rem ornnunem, uro na +ror pas opasen
orcyrcrnyer n peenox enaer pncynox no namxrn. Ha annom +rane mnorne ern yrnepxamr, uro
nnuero ne nomnxr. B +rom cnyuae nao cxasart: ''Koneuno, nnxro lie moxer sanomnnrt raxym
cnoxnym ]nrypy. Ho nce-raxn xort uro-nnyt ns nee rt, nanepnxxa, sanomnnn. 3ro n napncy".
B npomexyrxe mexy xonnponannem opasna n ero nocnponsneennem no namxrn
peenxy amr saannx, ne rpeymmne pnconannx.
10 cnon. 3ra meronxa nanpannena na nsyuenne cnonecno (cnyxono) namxrn. Ee
xenarentno npononrt n nepno nononnne ocneonannx, urot peenox ne tn ycrantm (yromnenne
cnntno cxastnaercx na npoyxrnnnocrn sanomnnannx).
Hucmpyuuua: "Ce:ac npo:umam meoe c.oea. Ti ux ece eic.vuaeui u nocmapaeuic
sano+uumi. Koeoa rou:v :umami, mi noemopumi ece c.oea, romopie sano+uu.. C.oea +oruo
uasieami e .moo+ nopore".
Hocne coomennx nncrpyxnnn saunrtnamr cnona. unrart nx nyxno uerxo, ocrarouno
rpomxo n ne cnnmxom tcrpo (npnnnsnrentno ono cnono n cexyny). Ecnn peenox ntraercx nauart
nocnponsneenne o sanepmennx urennx, ro ero ocranannnnamr (xenarentno, xecrom) n npoonxamr
urenne. Bo npemx nponeennx +roro recra neonycrnmt nnxaxne ornnexammne ]axropt (nentsx
nosnonnrt, urot xro-nno ncranan, saxonn n +xcnepnmenrantnym xomnary nnn ntxonn ns nee n
r.n.).
Cpasy xe no oxonuannn urennx ronopxr: 'Tenept nonropn cnona, xoropte rt sanomnnn".
Cnona, nastnaemte peenxom, ormeuamr n nepnom nycrom cronne nporoxona (cm. Hpnnoxenne I I ;
nporoxont nerxo nsroronnrt no +romy opasny camocroxrentno).
Kora peenox xonunr nocnponsneenne cnon, nao noxnannrt ero sa ro, xax mnoro cnon on
sanomnnn (axe ecnn n ecrnnrentnocrn pesyntrart nocnponsneennx nnsxn) n cxasart: "A renept
mt nonpoyem ntyunrt ocranmnecx cnona. cnona npounram ree nee cnona, a xora x xonuy unrart,
rt nonropnmt nee cnona, xoropte ncnomnnrt, - n re, xoropte rt n nepnt pas yxe nastnan, n re,
xoropte n nepnt pas satn". 3arem nponeypa nonropxercx (cnona saunrtnamrcx nee 10 cnon).
Pesyntrart nocnponsneennx ]nxcnpymrcx no nropom cronne nporoxona. Ecnn npn nocnponsneennn
peenox, nonpexn nncrpyxnnn, nastnaer rontxo nnont sanomnennte cnona, ne nastnax rex, xoropte
on nocnponsnen n nepnt pas, ro emy nanomnnamr: "Te cnona, xoropte rt ronopnn n npomnt pas,
roxe nao nasnart cnona".
3arem, ecnn ntyuent ne nce cnona, ra xe nponeypa nonropxercx n rpern pas. Ecnn renept
nocnponsneeno 9 nnn nce 10 cnon, ro nponeypa saxanunnaercx, n npornnnom cnyuae ona nonropxercx
n uerneprt pas. anee nonropxrt sayunnanne nenenecoopasno, axe ecnn ntyuent ne nce cnona.
Cnycrx 30-40 mnn., n reuenne xoroptx nno nponoxrcx pyrne meronxn, nno naunnaercx
sanepmammax ecea c xnnenrom, peenxa cnona npocxr ncnomnnrt cnona, xoropte on ntyunn (na
+ror pas cnona npenapnrentno ne saunrtnamrcx). Pesyntrart sanocxrcx n nxrt cronen
nporoxona.
nx +ro meronxn nmeercx necxontxo cranaprntx naopon cnon. Hpnneem onn ns nnx:
om, nec, xor, nout, oxno, ceno, me, nrna, xont, mocr.
Konponanne. 3ror recr nanpannen na nccneonanne nnnmannx n remna exrentnocrn.
Hpnnnnn ero nocrpoennx nocxonr x "Koppexrypno npoe" Fypona. Hpenaraemax mon]nxannx
n ocnonntx ueprax nocnponsnonr napnanr, ncnontsyemt n recre Bexcnepa. Onaxo y Bexcnepa
ncnontsymrcx pasnte saannx nx ere o 8 ner n nocne 8 ner. Ham npecrannxercx onee yontm
napnanr, onncannt nnxe, npnront nx ncnontsonannx na nporxxennn ncero mnamero
mxontnoro nospacra.
Marepnanom cnyxar nncr c ]nrypxamn, n xaxo ns xoroptx peenox onxen yer
napnconart onpeenennt cnmnon, n xapanam. Tecr npononrcx c ]nxcanne npemenn, no+romy nx
nero neoxonm cexynomep nnn (uro menee yono) uact c cexynno crpenxo, (paoun nncr
npecrannen n Hpnnoxennn III n moxer trt camocroxrentno pasmnoxen ncnxonorom c +roro
opasna). B nepxne uacrn nncra noxasano, xaxo cnmnon onxen trt napnconan nnyrpn xaxo ns
]nryp. Cneymmax yxopouennax crpoxa - rpennponounax. anee nyr recronte crpoxn.
Hucmpyuuua: "3oeci uapucoeaui pasuie quevpi. B raroo us uux uaoo nocmaeumi ceo
sua:or. Haeepxv norasauo, e raro quevpe raro sua:or uvruo pucoeami (npoeepmuu vrasieaem
ua eepxumm :acmi .ucma). Hapucv uvruie sua:ru e quevpax euvmpu pa+ru (npoeepmuu
vrasieaem ua mpeuupoeo:uvm cmporv)." Ecnn no npemx rpennponxn peenox onycxaer omnxn,
ro nponepxmmn yxastnaer na nnx n npenaraer nx ncnpannrt. Hocne roro, xax rpennponounte
]nrypt sanonnent, nponepxmmn ronopnr: "Tenept nocrant nyxnte snauxn n ocrantntx ]nrypax.
Haunna c nepno ]nrypt n nn antme, ne nponycxan nn ono. Hocrapacx cenart +ro
notcrpee".
Kora peenox npncrynaer x sanonnennm recrontx ]nryp, nponepxmmn sacexaer npemx.
uepes mnnyry on ormeuaer n nporoxone nomep ]nrypt, sanonnxemo peenxom n annt momenr. Ho
ncreuennn nropo mnnyrt ntnonnenne saannx npexpamaercx.

Memom yeuyueuuoeo usyueuua y+cmeeuuoeo paseumua. nx onee
erantnoro nsyuennx ocoennocre mtmnennx moryr trt pexomenonant raxne recrt xax
"Knaccn]nxannx", Hporpeccnnnte marpnnt Panena, recr Bexcnepa. B nacroxmem noconn ne
npnnonrcx nx noponoe onncanne. Bce onn rpeymr cranaprntx marepnanon n moryr
ncnontsonartcx rontxo npn nannunn cnennantno nororonxn. 3ect mt xornm nnmt
oxapaxrepnsonart ror ononnnrentnt nxna, xoropt +rn recrt moryr nnecrn n nocrpoenne
ome xaprnnt ncnxonornuecxnx ocoennocre mnamero mxontnnxa.
Meronxa "Knaccn]nxannx" nosnonxer nopono oxapaxrepnsonart raxne acnexrt
ymcrnennoro pasnnrnx xax:
yponent oomennx n acrparnponannx;
pasnnrne nonxrnno crpyxrypt mtmnennx;
xpnrnunocrt n oymannocrt ecrnn;
nornuecxax namxrt;
nannune xauecrnenntx napymenn mtmnennx (pasnonnanonocrt cyxenn, acconnannn
no cnatm npnsnaxam n r.n.).
Hapxy c .+rnm, ona nosnonxer ntxnnxrt n nexoropte nnunocrnte ocoennocrn, raxne xax
nontmennt yponent rpenoxnocrn, pnrnnocrt (nxsxocrt).
Hpoepeccueume +ampuum Paeeua nosnonxmr onennrt cnoconocrt peenxa x
ntxnnennm cxptrtx saxonomepnocre, yponent pasnnrnx mtmnennx no ananornn,
c]opmnponannocrt nornuecxnx onepann xnaccn]nxannn n acconnannn. Hannune necxontxnx
cepn aer nosmoxnocrt onennrt nosmoxnocrn peenxa n oprannsannn n cncremarnsannn
marepnana na pasnnuntx yponnxx: nepnenrnnnom (spnrentnom), xonxpernom nnrennexryantnom
(opasno-nnrynrnnnom). acrpaxrnom nnrennexryantnom (nornuecxom).
Fontmnm ocronncrnom meronxn xnnxercx nannune oexrnnnoro xonnuecrnennoro
noxasarenx, xoropt moxer trt onosnauno coornecen c nospacrntmn nopmamn. Tecr Panena
xopomo cranaprnsonan na pasntx nospacrntx rpynnax, n ornnune or ontmnncrna ero
nocneymmnx mon]nxannn (na npnmep, marpnn Asenxa).
Tec1 Bexcnepa +ro camax pacnpocrpanennax n nacroxmee npemx meronxa nsyuennx
ymcrnennoro pasnnrnx. On nxnmuaer 12 cyrecron, xoropte amr xapaxrepncrnxy pasnnuntx
acnexron nepantnoro (cnonecnoro) n nenepantnoro (ecrnennoro) mtmnennx. Hroront
pesyntrar ntpaxaercx n rpex noxasarenxx:
omn IQ (xo+]]nnnenr ymcrnennoro pasnnrnx);
nepantnt IQ (noxasarent pasnnrnx cnonecnoro mtmnennx}; n
nenepantnt 1Q (noxasarent pasnnrnx ecrnennoro mtmnennx).
Kaxt ns +rnx noxasarene ntuncnxercx no cnennantntm rannnam. 3nauenne 100
coornercrnyer cpenemy nospacrnomy yponnm. 3nauennx n nanasone 85 - 115 paccmarpnnamrcx
xax coornercrnymmne nopme, 70 - 85 - norpannunte, nnxe 70 - cnnerentcrnymmne o cnnxennn
nnrennexra. 3nauennx n nanasone 115 - 130- noxasarent ntcoxoro yponnx ymcrnennoro
pasnnrnx, ntme 130-oapennocrn. 3rn rpannnt n snaunrentno mepe ycnonnt n moryr
paccmarpnnartcx nnmt xax opnenrnponounte.
Coornomenne rpex noxasarene nosnonxer oxapaxrepnsonart pasnte acnexrt ymcrnennoro
pasnnrnx. Fonee erantnym xapaxrepncrnxy aer ananns anntx no xaxomy ns 12 cyrecron.
B name mxontno ncnxonornuecxo npaxrnxe, xora na onom ncnxonora otuno
npnxonrcx ouent ontmoe xonnuecrno ere, npnmenenne recra Bexcnepa sarpyneno ns-sa ero
rpomosxocrn, rpeymme nnrentnoro npemenn xax na nponeenne, rax n na opaorxy pesyntraron.
B ncnxonoro-nearornuecxo xoncyntrannn, re xonnuecrno xnnenron otuno ne cront nennxo, recr
Bexcnepa moxer trt nectma nonesen, xora nponema cnxsana c ymcrnenntm pasnnrnem. On
xopomo n]]epennnpyer raxne napymennx xax ymcrnennax orcranocrt, saepxxa ncnxnuecxoro
pasnnrnx (napymennx oyuaemocrn), nearornuecxax sanymennocrt. 3ror recr nonesen raxxe nx
onpeenennx xonxpernoro nanpannennx xoppexnnonntx sanxrn c peenxom.

I. Me1om nsyuennn nnunoc1nmx ocoennoc1en n cqepm omennn

Hanonee pacnpocrpanennte merot nsyuennx nnunocrntx ocoennocre n c]ept
omennx - +ro npoexrnnnte recrt n nnunocrnte onpocnnxn (anxert). Kax npannno, nx
nccneonannx ere n nopocrxon npoexrnnnte merot oxastnamrcx onee yontmn, uem
onpocnnxn n anxert, ontmnncrno ns xoroptx paccunrant na nspocntx. Ecnn xanot xnnenra nnn
pesyntrart ntnonnennx recron "Pncynox uenonexa" n "Hnxrorpamma" sacrannxmr noospenart
nannune nnunocrntx n/nnn +monnonantntx nponem, ro moxno pexomenonart ncnontsonanne
recron "Hecymecrnymmee xnnornoe", ''om epeno - uenonex" n "Kpacnnt pncynox". nx
nanpannenno narnocrnxn c]ept omennx yont recrt "Pncynox cemtn", "Cemtx xnnorntx"
n "na oma". nx recra "Kpacnnt pncynox" nyxnt nnernte xapanamn, a nx ocrantntx
nepeuncnenntx recron - rontxo ymara, npocro xapanam n pesnnxa.
Kax ne cymecrnyer meronx, ntxnnxmmnx yponent ymcrnennoro pasnnrnx n orptne or
nnunocrntx ocoennocre, rax ne cymecrnyer n meronx, ntxnnxmmnx nnunocrnte ocoennocrn n
nonce ne uyncrnnrentntx x yponnm ymcrnennoro pasnnrnx. Ho+romy, xax n panee, cneyer
yunrtnart ycnonnocrt nasnannx annoro nopasena.
Hecymec1nymmee anno1noe. 3ra meronxa, paspaorannax M.3.yxapennu. npocra n
nponeennn n nosnonxer ntxnnxrt pasnnunte nnunocrnte ocoennocrn ncntryemtx.
Hucmpyuuua. Hepe peenxom xnayr nncr ymarn (ropnsonrantno) n ronopxr: "B xo:v
noc+ompemi, rar mi v+eeui npuov+ieami, eoooparami. Hpuov+a u uapucv rueomuoe,
romopoeo ua ca+o+ oe.e ue oieaem, uuroeoa ue oi.o u romopoeo oo meo uurmo ue npuov+iea..
Eeo uem uu e ruurrax, uu e crasrax, uu e +v.imqu.i+ax."
Kora peenox xonuaer pnconart, ero npocxr npnymart xnnornomy nasnanne. Hasnanne
xnnornoro sannctnaercx n nporoxone. Hocne +roro ncnxonor ronopnr: "A renept paccxaxn npo
ero opas xnsnn. Kax ono xnner?"
Paccxas peenxa sannctnaercx no nosmoxnocrn ocnonno. 3arem, ecnn n paccxase
orcyrcrnymr coornercrnymmne cneennx, ro saamrcx ononnnrentnte nonpoct:
- uem ono nnraercx?
- Ie xnner?
- uem ono otuno sannmaercx?
- A uro nmnr enart ontme ncero?
- A uero ono ontme ncero ne nmnr?
- Ono xnner ono nnn c xem-nnyt eme?
- Ecrt y nero pystx? Kro?
- A nparn y nero ecrt? Kro?
- Houemy onn ero nparn?
- Ecrt uro-nnyt, uero ono onrcx, nnn ono nnuero ne onrcx?
- Kaxoro ono pasmepa?
3arem peenxy npenaramr npecrannrt cee, uro +ro xnnornoe ncrpernno nonmennxa,
xoropt roron ntnonnnrt nmte rpn ero xenannx, n cnpamnnamr, xaxnmn mornn t trt +rn
xenannx.
Bce ornert peenxa sannctnamrcx n nporoxon no nosmoxnocrn ocnonno.

ou - epeno - uenonex. 3ror recr paspaoran Faxom n X+mmepom. On npecrannxer coo
pacmnpenne recra "Pncynox uenonexa" n aer ononnnrentnym nn]opmannm o ncnxonornuecxnx
ocoennocrxx peenxa. Pncynox oma orpaxaer ornomenne peenxa x cnoe "omamne xnsnn", x
cemte. B pncynxe epena npoxnnxmrcx npecrannennx peenxa, ornocxmnecx x pocry, pasnnrnm,
cnxsxm c oxpyxamme cpeo.
Ecnn yxe nponeen recr "Pncynox uenonexa", ro ocraercx ananornuntm opasom
npenoxnrt peenxy napnconart na orentnom nncre (nonoxennom nepe nnm ropnsonrantno) om,
a eme na onom nncre (nonoxennom neprnxantno) - epeno. ononnnrentnym nn]opmannm aer
orner peenxa na nonpoc o rom, xro xnner n ome. Ecnn n xauecrne pncynxa epena npecranneno
ycnonnoe nsopaxenne enxn, ro peenxa npocxr napnconart eme ono epeno, na +ror pas - ne
enxy.

"Kpacnnmn pncynox". 3ra meronxa nanpannena na ntxnnenne +monnonantntx
ocoennocre. Xapaxrep ncnontsyemo peenxom nnerono rammt moxer mnoroe cxasart o ero
+monnonantnom cocroxnnn. Ha ntxnnennn nnerontx npenourenn ocnonan, n uacrnocrn, mnpoxo
nsnecrnt nnerono recr Hmmepa. B ornnune or nero, recr "Kpacnnt pncynox" ne rpeyer
cnennantntx marepnanon. Kpome roro, on ontme noxonr nx mnamnx mxontnnxon, rax xax
ocnonan na npnntuno n ecrecrnenno nx nnx nsopasnrentno exrentnocrn nx ntnonnennx
recra nyxen nncr ymarn (xoropt xnaercx nepe peenxom ropnsonrantno) n ocrarouno nonnt
naop nnerntx xapaname (ne menee nenanarn, c oxsarentno npecrannennocrtm ncex
ocnonntx nneron; nyume ncnontsonart naop ns 24 xapaname). Hnernte xapanamn nyume
]nomacrepon, rax xax nosnonxmr naptnponart nnornocrt nnera, nsmenxx cnny naxnma.
Hucmpyuuua: "Hapucv eemui+u rapauoaua+u raro-uuovoi rpacuei pucvuor - raro
saxo:eui". Bo npemx pnconannx cneyer ormeuart n nporoxone nocneonarentnocrt ncnontsonannx
peenxom pasntx nneron.
Pncynox ceutn. Meronxa "Pncynox cemtn" npenoxena Xancom n X+ppncom nx
ntxnnennx ocoennocre cementx nsanmoornomenn (n nocnpnxrnn peenxa). Meronxa
npononrcx rax xe, xax n pyrne pncynounte recrt. nx nee nyxnt nncr ymarn (xoropt xnaercx
nepe peenxom ropnsonrantno), npocro xapanam n pesnnxa.
Hucmpyuuua: "Hapucv ua omo+ .ucme eem ceom ce+im". Ecnn peenox cnpamnnaer, xoro
nmenno nao pnconart, x xoro ner (nanpnmep, "A aymxy pnconart?"), ro nponepxmmn orneuaer:
" ne snam, xro nxonr n rnom cemtm. Tt snaemt +ro nyume menx."

Ceutn anno1nmx. 3ror recr npecrannxer coo cnoeopasnt napnanr recra "Pncynox
cemtn". On moxer trt ncnontsonan nmecro recra "Pncynox cemtn", a moxer anartcx n couerannn c
nnm nx nonyuennx ononnnrentntx anntx. B +rom cnyuae xenarentno anart ero pantme, uem recr
"Pncynox cemtn". Hocxontxy nanpannennocrt recra "Cemtx xnnorntx" nx peenxa menee ouennna,
uem recra "Pncynox cemtn", nepnt tnaer onee noxasarenen n cnyuae, xora peenox cosnarentno
"saxptnaercx" or ocneymmero. C pyro cropont, nexoropte cemente ornomennx n recre
"Cemtx xnnorntx" moryr trt menee ouennnt, rax xax n nem orcyrcrnymr noxasarenn, ornocx-
mnecx x ]nrype uenonexa, n ne oxsarentno ntepxnnaercx cocran cemtn, coornercrnymmn
peantno cemte peenxa (net on pncyer ne cnom, a acrpaxrnym cemtm).
Hucmpyuuua. Peenxy npenaraercx napnconart cemtm, cocroxmym ns pasntx xnnorntx
("rax, urot nce unent cemtn tnn pasntmn xnnorntmn"). B +rom cnyuae, pasymeercx, peenxy ne
ronopxr, uro +ro onxna trt ero cocrnennax cemtx. Onaxo acconnannn peenxa nce panno yyr
onpeenxrtcx ero camoomymennem n cnoe cemte.
Ecnn peenox ronopnr, uro ne ymeer pnconart xnnorntx, ro emy oxcnxmr, uro +ro
necymecrnenno: ecnn yer nenonxrno, xoro on napnconan, ro on nonnmer, xaxoe +ro xnnornoe
(nnn cxaxer +ro, a nponepxmmn sannmer). Hpn nsopaxennn xaxoro xnnornoro nponepxmmn
ntxcnxer, xaxoe +ro xnnornoe n xro ono n cemte (xaxo unen cemtn). Hpn +rom cam nponepxmmn,
saanax nonpoct, ne nponsnocnr cnon rnna "mama", "nana", "peenox", a orpannunnaercx
nerpantntm cnonocouerannem "unen cemtn".

na oua.
Hucmpyuuua. Hponeenne meronxn "na oma" yono nauart c ocyxennx roro, n xaxom
ome peantno xnner peenox. 3arem nponepxmmn npenaraer: "A menepi +i eicmpou+ o. meo
nperpacui uoei rpacui oo+ (eoeop omo, ou pucvem ua .ucme ov+aeu oo.iuo rpacui
np+oveo.iuur). Tenepi +i sace.u+ omom sa+e:ame.iui oo+. Koue:uo, nepei+ +i noce.u+ e
ue+ meo: eeoi +i eeo o. meo u nocmpou.u! (eeepxv np+oveo.iuura sanucieaemc u+ peoeura).
A rmo soeci ovoem rumi eue? B omo+ uoeo+ oo+e, +oevm rumi ece, roeo mi saxo:eui noce.umi
e+ecme c cooo -- ue earuo, rueeme .u ei ce:ac poo+ u.u uem. Hoce., roeo xo:eui!" Ho mepe
roro, xax peenox nastnaer onrarene xpacnoro oma, nponepxmmn nnnctnaer n npxmoyrontnnx
nx nmena n no nonoy xaxoro ns nnx nnrepecyercx, xro +ro (nonpoc cneyer saanart conepmenno
nerpantno, xax t mexy npounm). Hocne roro, xax n xpacnt om sanncano na-rpn nonocena,
nponepxmmn pncyer pxom eme onn ontmo npxmoyrontnnx, na +ror pas- uepnt co cnonamn:
"Moxer trt,, xoro-ro rt n ne saxouemt nocennrt pxom c coo n xpacnt om. Tora mt nocennm
ero ryr". Ho nonoy uepnoro oma nn n xoem cnyuae ne coomaercx, uro +ro nnoxo om nnn uro
noome on uem-ro xyxe xpacnoro (nnonne ocrarouno camo no cee nnerono cnmnonnxn, x
xoropo ern ouent uyncrnnrentnt). Ecnn no nonoy nmen, nastnaemtx peenxom, ner nonno
xcnocrn o rom, n xaxo ns omon on xouer nocennrt nasnannoro uenonexa, ro +ro nao yrounnrt:
"Kya mt ero (ee) nocennm -- n +ror om nnn n ror?" Ecnn uepnt om nonce ne sanonnxercx
xnntnamn, peenxa x +romy mxrxo noyxamr: "uro xe, +ror om rax x yer croxrt nycro?"

"Bontmne" npoex1nnnme ue1onxn. Hanonee nonnym nn]opmannm o nnunocrntx n
+monnonantntx ocoennocrxx amr rax nastnaemte "ontmne" npoexrnnnte meronxn - recr
Popmaxa, Temarnuecxn annepnenrnnnt recr (TAT) n ero ercxn napnanr- ercxn
annepnenrnnnt recr (CAT). Hx ncnontsonanne rpeyer cranaprntx marepnanon n cnennantnoro
opasonannx. 3ect mt ne yem onnctnart nx nopono, a orpannunmcx nnmt camo ome
xapaxrepncrnxo,
Tec1 Popmaxa - noxany, nanonee xnaccnuecxax npoexrnnnax meronxa. B +rom recre
ocneyemomy npenaraercx nnrepnpernponart uepnnntnte nxrna (uepnte n pasnonnernte)
neonpeenenno ]opmt. Ho xapaxrepy opason, cxocrno c xoroptmn on ycmarpnnaer x +rnx nxrnax,
cyxr o ero nnunocrntx ocoennocrxx, a raxxe o ornomennn x pasntm xnsnenntm c]epam.
Vunrtnamrcx raxne noxasarenn xax opnenrannx na nxrno n nenom nnn na em orentnym erant,
npeonaanne opnenrannn na nner nnn na ]opmy, opnrnnantnocrt acconnann n r.n.
Ha ocnone xonnuecrnenno onenxn pasnnuntx noxasarene onpeenxmrcx raxne
xapaxrepncrnxn nnunocrn xax npeonaanne +monnonantno nnn pannonantno opnenrannn n
ecrnnrentnocrn, yponent rpenoxnocrn, crenent arpeccnnnocrn, ntxnnxercx crnnt mtmnennx n
r.n. B conpemenno ncnxonornuecxo npaxrnxe npnnxro ncnontsonart xomntmrepnym nporpammy
nnrepnperannn noxasarene. Onaxo, urot nocnontsonartcx em. ncnxonor onxen npenapnrentno
npannntno nponecrn nepnonauantnt ananns pesyntraron n ntpasnrt nx n nne xonnuecrnenntx
coornomenn, cnyxamnx ncxontm marepnanom nx xomntmrepno nporpammt.

TAT- Teua1nuecxnn annepnen1nnnmn 1ec1 - paspaoran I. Mypeem. B +rom recre
ocneyemomy npenaraercx onee crpyxrypnponannt marepnan, uem n recre Popmaxa. 3ro
cranaprnt naop ]ororpa]n (xapr), no xaxo ns xoroptx ocneyemt onxen cocrannrt
xaxo-nnyt paccxas. B paccxase onxno trt orpaxeno ro, uro nponcxonr n annt momenr; ro,
uro +romy npemecrnonano, n ro, uro moxer nocneonart anee. onxnt trt onncant raxxe
mtcnn n nepexnnannx nepconaxe. Ha ]ororpa]nxx (xaprax) nsopaxent nmn n pasnnuntx
cnryannxx. Kaxax xapra ornocnrcx x onpeenenno xnsnenno cnryannn, onaxo coepxanne
nsopaxenntx cnen ocrarouno neonpeenenno, ntpaxenne nnn namepenno neonosnauno,
Fnaroapx +romy ocraercx npocrop nx npoennponannx n paccxasax cocrnenntx npecrannenn n
nepexnnann ocneyemoro.
Hpn anannse pesyntraron yunrtnaercx cmxer paccxasa, ero coornomenne c nsopaxennem na xapre
(xonnuecrno ncnontsonanntx erane nsopaxennx, nneenne ononnnrentntx nepconaxe n r.n.),
crenent cneonannx nncrpyxnnn, nannune nnn orcyrcrnne xon]nnxra n nocrpoennom cmxere,
nenrn]nxannx c onnctnaemtmn nepconaxamn n r.n. Ho pesyntraram ntnonnennx TAT moxno
cynrt o noneenuecxnx ycranonxax uenonexa xax omnx, rax n ornocxmnxcx x orentntm
xnsnenntm c]epam.
CAT - e1cxnn annepnen1nnnmn 1ec1 - npononrcx n opaartnaercx npnmepno rax xe,
xax n TAT, no na xaprax nsopaxent ne nmn, a xnnornte. Haop xapr cocrannen rax, urot
ntsnart y peenxa peaxnnn, ornocxmnecx x nanonee naxntm momenram ero xnsneexrentnocrn.
3ro remt, cnxsannte c xopmnennem, ornomennx c ponrenxmn, partxmn n cecrpamn.
Ananns paccxason (rema, repo, nenn repox, xon]nnxr n np.) ntxnnxer ornomenne peenxa
x ponrenxm, xonxypenrnocrt n ornomennxx c partxmn n cecrpamn, ero npecrannennx o arpeccnn
n crenent cocrnenno arpeccnnnocrn. C nomomtm +ro meronxn xopomo onapyxnnamrcx crpax
yrpart ponrentcxo nmnn, crpax naxasannx n mnorne pyrne nponemt nnyrpennero mnpa
peenxa, nmemmnecx y nero mexannsmt ncnxonornuecxo samnrt, remt, na xoroptx on ocoo
]nxcnponan. Tecr raxxe nectma uyncrnnrenen x ocoennocrxm mexnnunocrntx ornomenn n
cemte.

H.3. Ananns pesynt1a1on ocneonannn

A. Coo1necenne aano c ocoennoc1nun ncnxnuecxoro pasnn1nn

Hpn anannse pesyntraron ocneonannx ncnxonor, no-nepntx, ntxnnxer orentnte
npoxnnennx (cnmnromt), ornocxmnecx xax x c]epe nosnanarentntx nponeccon, rax n x nnunocrntm
ocoennocrxm peenxa. Bo-nroptx, on "conpaer" ns orentntx cnmnromon nenocrnym xaprnny
nnyrpennero mnpa peenxa. Xorx +rn na +rana paort ntrnxxr xax pasentnte (cnauana - cnm-
nromt, norom - nx oennenne n nenocrnt cnnpom), n ecrnnrentnocrn onn otuno
pasnopaunnamrcx onee nnn menee napannentno. Kaxt nont onapyxennt cnmnrom
ncrpannaercx n yxe nameuammymcx xaprnny, xonxpernsnpy ee, yrounxx, a nnora n sacrannxx
nepecmorpert panee cenannte ntnot.
Ananns naunnaercx c ocmtcnennx nepnnuno xanot, yrounenno n npeopasonanno na
ocnone nanmenn sa noneennem peenxa n xoe ocneonannx. anee cneyer ntxnnenne
orentntx cnmnromon na ocnone recrontx noxasarene. He cronr nepeuncnxrt xnnenry nce
onapyxennte namn cnmnromt, ocrarouno orpannunrtcx nnmt nanonee xnntmn. 3ror +ran
ecet sanepmaercx nocrpoennem nenocrnoro noprpera peenxa n nocranonxo narnosa,
oxcnxmmero npnunnt ecnoxocrna nspocnoro, xoropoe orpaxeno n ncxono xanoe. Ocnono
nx "copxn" orentntx cnmnromon n nenocrnt cnnpom moxer crart rnnonornx
nenaronpnxrntx napnanron nnnnnyantnoro pasnnrnx, npnneennax ntme.
B +rom nopasene mt ocranonnmcx na nonpoce o rom, xaxont moryr trt
ncnxonornuecxne npnunnt nexoroptx nanonee mnpoxo pacnpocrpanenntx xano, c xoroptmn
ponrenn n yunrenx opamamrcx x ncnxonory-xoncyntranry. 3nanne +roro nomoxer onee
nenenanpannenno nponecrn ananns marepnanon ocneonannx.

"Peenox nnoxo yun1cn".
3ro, noxany, camax pacnpocrpanennax xanoa n mnamem mxontnom nospacre. uacro n
nepnnuno xanoe ponrenn n yunrenx ne ormeuamr nnxaxnx pyrnx rpynocre: nnoxax
ycnenaemocrt sarmenaer nx nnx nec ocrantnoe. Hnmt n saxnmunrentno ecee, xora xoncyntranr
onnctnaer ncnxonornuecxne ocoennocrn peenxa, ncnntnamr n pyrne nponemt (napymennx o-
mennx, +monnonantnoe nenarononyune n np.). 3a +ro xanoo moxer croxrt ona ns cneymmnx
npnunn (nnn coueranne necxontxnx na nnx).
1. 3aepxxa ncnxnuecxoro pasnnrnx (napymennx oyuaemocrn) n ne
arornuecxax sanymennocrt.
Ho namemy ontry, npn xanoe na neycnenaemocrt npnmepno n nononnne cnyuaen
onapyxnnaercx ra nnn nnax crenent orxnonenn n pasnnrnn nosnanarentntx nponeccon. Cneyer
nmert n nny, uro
n n otuno ntopxe napymennx oyuaemocrn ocrarouno uacrt (ncrpeuamrcx npnmepno y 20-
25% mnamnx mxontnnxon). B cpannnrentno pexnx cnyuaxx neycnenaemocrt oxcnxercx onee
rnyoxnmn napymennxmn n nnrennexryantnom pasnnrnn (ymcrnenno orcranocrtm).
2. Xponnuecxax neyremnocrt; rorantnt perpecc.
Ecnn ponrenn nnn yunrent coomamr, uro peenox ne ycnenaer npaxrnuecxn no ncem
npemeram, ro n ocneonannn nourn ncera onapyxnnamrcx npoxnnennx xponnuecxo
neycnemnocrn nnn rorantnoro perpecca. Pexne ncxnmuennx cocrannxmr cnyuan ymcrnenno
orcranocrn, ocoo rnyoxo saepxxn ncnxnuecxoro pas
nnrnx, nn]anrnnnsma nnn pesxoro cnnxennx mornnannn, npnnoxmero x mano snaunmocrn nx
peenxa orpnnarentntx onenox. Hnora ncnxonornuecxn cnnpom xponnuecxo neycnemnoe
xnnxercx enncrnenno npnunno neycnenaemocrn, no uame on ntcrynaer n couerannn c pyrnmn
orxnonennxmn:
napymennxmn oyuaemocrn, acrenne, nexpxo ntpaxenntm cnnxennem yueno mornnannn. nx
rorantnoro perpecca xapaxrepnt eme onee rpyte napymennx.
3. Vxo or exrentnocrn n ncnxonornuecxax nnxancynxnnx pexo npn
noxr x ocoo rnyoxo neycnenaemocrn, onaxo n onn cnnxamr yuente
ocrnxennx. Hnora +ro moxno sanoospnrt yxe no camomy xapaxrepy xano
t, xora nouepxnnaercx na crontxo nnsxax ycnenaemocrt, cxontxo naccnnnocrt
peenxa,
4. Bepannsm - ona ns uacrtx npnunn ntpaxenno nepannomepnocrn
ocrnxenn peenxa. Kax npannno, ern c nepannsmom xopomo unramr, ymemr
pasnepnyro n "rnaxo" orneuart na nonpoct, onaxo c npemeramn, rpeymmnmn
onee ntcoxoro yponnx nnrennexryantnoro pasnnrnx, y nnx nosnnxamr nponemt.
uame ncero onn ornocxrcx x maremarnxe, npnuem n nepnym (ouepet - x pemennm
saau, rora xax npnmept, nanpannennte na ]opmantnoe ntnonnenne
apn]mernuecxnx ecrnn, ne ntstnamr sarpynenn.
5. Orcyrcrnne yueno-nosnanarentntx mornnon. 3ra npnunna neycnenaemocrn
pexo ncrpeuaercx n nauane mxontnoro oyuennx. Onaxo yxe xo nropomy roy
oyuennx mornnannx cnnxaercx y nectma mnornx ere. Pasymeercx, nnnonart n
+rom ne ern, a nspocnte, cosammne noxpyr yuet armoc]epy npnnynrentnocrn
n espaocrnocrn. Omee cnnxenne mornnannn ncrpeuaercx snaunrentno pexe,
uem noxantnoe cnnxenne nmenno yuentx mornnon.
6. Acrennx. Hpn acrennn ponrenn n yunrenx otuno ormeuamr cpannnrentno
neanno nponsomemee naenne ycnenaemocrn, xoropax o +roro tna nennoxo.
Vunrenx coomamr raxxe, uro na nepntx (yrpennnx) ypoxax peenox paoraer
nyume, uem na nocnennx, n nauane ypoxa - nyume, uem x xonny. Kax npannno,
nmemrcx npxmte yxasannx na nontmennym yromnxemocrt.

"Peenox nenn1cn".
3ro ona ns ouent uacrtx xano, n sa ne moryr croxrt camte pasnte npnunnt.
Ocranonnmcx na nexoroptx ns nnx.
1) 3antmennte rpeonannx. Hepexo ponrenn n yunrenx cunramr nennntm peenxa, xoropt
nnonne nopmantno yunrcx, no, ecrnnrentno, ne npnnaraer ocotx crapann n noromy ne
nonnocrtm peannsyer n mxone cnon nosmoxnocrn. Onaxo npn +rom y nem moxer trt xaxoe-ro
cnoe ynneuenne - nanpnmep, on nmnr nrpart n ]yron. Tora conepmenno ecrecrnenno, uro
yuee on yenxer nnmt crontxo npemenn, cxontxo neoxonmo nx roro, urot epxartcx na
cpenem yponne, axe ecnn ero cnoconocrn nosnonxmr emy onrtcx snaunrentno ontmero.
Kaxne-nno nperensnn x raxomy peenxy neymecrnt. On, xax n nmo uenonex, nmeer npano
ntnpart cnon ynneuennx,
2) Cnnxenne yueno-nosnanarentntx mornnon. 3ra nponema ocyxanact n npetymem
nopasene. Ona uacro cronr xax sa xanoamn na nnsxym ycnenaemocrt, rax n sa xanoamn na
nent.
3) 3amenennocrt remna exrentnocrn. B +rnx cnyuaxx peenox rpynrcx conepmenno opoconecrno
n nenenanpannenno, no rax menenno, uro oxpyxammnm xaxercx, yro emy nent menennrtcx,
conepmart nmoe ycnnne. B ecrnnrentnocrn samenennocrt remna exrentnocrn nmeer
]nsnonornuecxym npnpoy (menennoe nporexanne nepnntx nponeccon) n nn n xoem cnyuae ne
moxer paccmarpnnartcx xax "nent".
4] Acrennunocrt, cnnxennax +neprernxa acr camym xnaccnuecxym xaprnny "nenn": peenox nmnr
noonry nanxrtcx n xponarn, uacamn nnuero ne enaer (rax xax y nem ner cnn uro-nno enart),
nantnem menentnyn, a yxe ycran... Bspocntm xaxercx, uro on ne mor ycrart or raxoro nycrxunoro
ycnnnx, a oxastnaercx, uro mor.

4. Heynepennocrt o cee, rpenoxnocrt roxe moxer npoxnnxrtcx xax
"ner.": peenox ne nnmer ]pasy, nocxontxy conepmenno ne ynepen n rom, uro n xax
nao nncart. On naunnaer ynnnnnart or nmoro ecrnnx, ecnn ne ynepen, uro
ntnonnnr ero xopomo, a raxo ynepennocrn rpenoxnt uenonex ne nmeer nourn
nnxora.
5. Hapymenne ornomenn c yunrenem - eme ona nepexax npnunna
ynnnnnannx or mxontntx en, nocnpnnnmaemoro nspocntmn xax "nent". Pee
nox ne xouer xonrt n mxony, ntnonnxrt omamnne saannx, ne nnrepecyercx
nnuem, xort oranenno nanomnnammnm mxony.
6. Henr n cocrnennom cmtcne cnona, xora peenox enaer rontxo ro, uro
emy npnxrno, n yxnonxercx or ncero npouero, ncrpeuaercx onontno pexo.
Kora ona nce xe nanmaercx, ro moxno c ontmo one ynepennocrn npe-
nonoxnrt, uro ee nepnonpnunno xnnxercx otunax nsanonannocrt.

"Peenox paccenn".
Xanot na nennnmarentnocrt, na ercxym paccexnnocrt ouent uacrt n xoncyntrarnnno
npaxrnxe. Ecrecrnenno, uro npn noono xanoe neoxonmo, npexe ncero, nponepnrt ]ynxnnm
nnnmannx c nomomtm xaxo-nno cnennantno meronxn (n uacrnocrn, nx +roro yoen recr
"Konponanne"). C yuerom pyrnx anntx +ro nosnonxer pasnnunrt ocnonnte napnanrt noneennx,
nastnaemte n try omnm cnonom "nennnmarentnocrt".
1. Hec]opmnponannocrt ]ynxnnn nnnmannx - ne rontxo ne enncrnennax, no n
ornmt ne camax uacrax npnunna xano na nennnmarentnocrt. Ecnn ona
ecrnnrentno nmeer mecro, ro nao ntxcnnrt, ner nn y peenxa npnsnaxon
oprannuecxoro nopaxennx mosra, cnyxamnx nanonee pacnpocrpanenno
ocnono nepnnuntx napymenn nnnmannx. Hpn nannunn raxnx npnsnaxon
xenarentna xoncyntrannx nenponaronora.
2. Hec]opmnponannocrt oprannsannn ecrnn - ona ns nanonee
uacrtx nponem, cxptnammnxcx sa xanoo na nennnmarentnocrt. Cyrt ee
n
rom, uro peenox ne nnaeer a]]exrnnntmn npnemamn
camooprannsannn,
ronopx nonpocry - ne ymeer paorart. 3ro neymenne nanonee
oruernnno
npoxnnxercx n meronxe '"Cnoxnax ]nrypa", ono orpaxaercx raxxe n
meronxe
"Hnxrorpamma". Hpn +rom cocrnenno ]ynxnnx nnnmannx moxer trt
nonnocrtm coxpanna, n a saannxx, ne rpeymmnx cnoxno oprannsannn n
nnannponannx cnonx ecrnn, "nennnmarentnocrt" peenxa ne npoxnnrcx.
3. Vxo or exrentnocrn n ncnxonornuecxax nnxancynxnnx, npn xoroptx
peenox norpyxen n cex, n cnon ]anrasnn n meurt, raxxe cosamr nne-
uarnenne nennnmarentnocrn. Hpn +rom peenox ornnexaercx n cranonnrcx
paccexn, xora exrentnocrt nx nero cxyuna, no npexpacno
cocpeorounnaercx n cranonnrcx ocrpo nnnmarenen npn ncrpeue c
nnrepecntm saannem. 3aannx, npenaraemte xoncyntranrom npn
ocneonannn, xax npannno, nont, sanxrnt n npnnnexarentnt nx mnamnx
mxontnnxon. H nepexo yunrent nnn ponrenn,
xanonanmnecx na ercxym paccexnnocrt, necopannocrt, ormeuamr, uro
"'ce
uac c namn on tn ynnnrentno copan n nnnmarenen; otuno raxoro ne
tnaer". Hoonax nsnparentnocrt nnnmannx yxastnaer na
mornnannonnte npn
unnt ero orxnmuennx x onpeenenntx cnyuaxx xnsnn.
4. Cnnxenne yueno mornnannn. B +rom cnyuae "orxnmuenne" nnnma
nnx nponcxonr noromy xe mexannsmy, uro n npn yxoe or exrentnocrn,
cro
nnmt pasnnne, uro ono otuno nepexnmuaercx ne na ]anrasnn, a na
xaxo-
nnyt nnemnn ]axrop.
5. Tpenora, paspymammax nmym exrentnocrt, ocoenno naryna nmen
no nx nnnmannx. K ntpaxenntm napymennxm nnnmannx moxer
npnnonrt
xax rpenora "n uncrom nne" (ntcrynammax xax monocnmnrom), rax n
rpenora,
nxoxmax n onee cnoxnt cnmnromoxomnnexc (nanpnmep, npn
xponnuecxo
neycnemnocrn.
6. Innepaxrnnnocrt (nnrarentnax pacropmoxennocrt) c nensexnocrtm
napymaer ]ynxnnm nnnmannx. 3rn napymennx xnnxmrcx nectma croxnmn
n
pacnpocrpanxmrcx na camte pasnte nnt exrentnocrn.
7. Hnrennexryannsm n cyxenne c]ept exrentnocrn uacro npnnoxr x
trono paccexnnocrn: peenox satnaer n mxone nopr]ent, no opore o-
mo repxer xnmu or xnaprnpt n np. B ecrnnrentnocrn +ro ne napymennx
nnnmannx, a npoxnnennx ntcoxo nsnparentnocrn namxrn (cponn
"npo]eccopcxo paccexnnocrn"); peenox cocpeorouen na pemennn
nnrennexryantntx saau n ncxpenne satnaer o '"menouax xnsnn".

"Peenox neynpannneu".
Heynpannxemocrt, nenocnymnocrt peenxa - camax uacrax ns noneenuecxnx xano,
ocoenno n nopocrxonom nospacre. 3a ne moryr croxrt cneymmne npnunnt:
1. Omnxa nspocnmx, ne ymemmnx onennnart nospacrnte ocoennocrn
ere n npnnnmammnx xenaemoe sa nopmy, a peantnoe - sa orxnonenne. Peut
ner o cnyuaxx, xora peenox nocnymen n ynpannxem ponno n raxo xe crene
nn, xax n ontmnncrno ero cnepcrnnxon, no ponrenxm +ro xaxercx neocra
rountm. Hanpnmep, oren oecnoxoen "neynpannxemocrtm" cnoero cemnnernero
ctna: "Ero nenosmoxno npnyunrt exenenno, es nanomnnann uncrnrt
syt, camocroxrentno ynpart nocrent, cnenrt sa uncroro oynn. Hpnxonrcx
xaxt pas nanomnnart. On conepmenno neynpannxem!" Taxoro poa
omnxn nourn nnxora ne ncrpeuamrcx y yunrene, nocxontxy y nnx nmeercx
ocrarount ontr nanmennx sa ertmn, no onn onontno uacrt y ponre
ne. Onn xapaxrepnt nx ponrene c +nnnenronntm cxnaom nnunocrn, xoropte
camn nontmenno nynxryantnt n oxnamr roro xe or peenxa.
2. Honmmennan +nepre1nxa peenxa. 3ro napnanr nopmantnoro pasnnrnx, ne
rpeymmero xoppexnnn, xorx xanoa ponrene (nnn yunrenx} conepmenno
aexnarna: peenox n camom ene rpyno ynpannxem. Kora on cam crannr cee nenn
n, rnepo snax, uero on xouer, ymeer onnartcx cnoero, uro nspocntm c nnm,
ecrnnrentno, rpyno. Onaxo n nnane npornosa momnax axrnnnocrt npn
ntcoxom yponne nenenanpannennocrn noneennx - +ro naronpnxrnt napnanr
pasnnrnx (npana, cenn peenxa ne "sarmxamr" sa upesmepnym
camocroxrentnocrt n cxnonnocrt x pncxonanntm +xcnepnmenram).
3. Innepax1nnnoc1t (nnra1entnan pac1opuoaennoc1t) roxe uacro ntstnaer
xanot na neynpannxemocrt peenxa. 3ror narnos cneyer uerxo ornnuart or
narnosa "nontmennax +neprernxa". nx peenxa c rnnepaxrnnnocrtm xapaxrepna
neocrarounax nenenanpannennocrt noneennx.-rora xax npn nontmenno
+neprernxe nenenanpannennocrt, nanpornn, nontmena no cpannennm c otuntm
yponnem, B ornnune or nontmenno +neprernxn, rnnepaxrnnnocrt - +ro,
esycnonno, orxnonenne n pasnnrnn, rpeymmee xoppexnnn, nacxontxo ona
nosmoxna (x coxanennm, nosmoxnocrn n +rom ornomennn onontno orpannuent).
4. Hera1nnnoe cauonpesnnnenne n euonc1pa1nnnmn nnrnnnsu - ncn-
xonornuecxne cnnpomt, ocnonntm npoxnnennem xoroptx xnnxercx nmenno
neynpannxemocrt, npnuem napounrax. Ona cnyxnr nx peenxa cpecrnom
npnnneut x cee nnnmanne nspocntx, xoroporo on ne n cocroxnnn onrtcx
pyrnmn cnocoamn.
5. Connantnan esopnen1annn n o1nepaennoc1t - pyrax napa ncnxonornuecxnx
cnnpomon, nenrpantntm npoxnnennem xoroptx xnnxercx neynpannxemocrt. Onaxo
connantnax esopnenrannx npnnonr x neynpannxemocrn ne n cnny cosnarentnoro
crpemnennx peenxa x napymennm npannn, a n cnny nx nenonnmannx. Hpn
ornepxennocrn nenonnmanne nopm n npannn coueraercx c
nx cosnarentntm napymennem, xoropoe ntcrynaer nx peenxa xax cpecrno
optt c "necnpanennntm ycrpocrnom mnpa".
6. Ipynnonan nsonnnnn uacro npnnonr x romy, uro ponrenn n yunrenx
oxastnamrcx ne n cocroxnnn xonrponnponart noneenne nopocrxa. Enncr-
nenntm anropnrerom nx nero cranonnrcx rpynna cnepcrnnxon, x xoropo on
npnnanexnr.
7. Hsanonannoc1t, ne xnnxmmaxcx ncnxonornuecxnm orxnonennem, roxe
uacro npnnonr x neynpannxemocrn. Ona otuna nx ere, noxpyr xoroptx
nocroxnno naxonrcx mnoro nspocntx, nocnxrnnmnx cex saore o nem (a-
ymxn, eymxn n r.n.). Hsanonannocrt uacro nosnnxaer n y peenxa ns ne
nonno cemtn, na xoropom upesmepno samxnyra onnoxax mart.

"V peeuua mpyuocmu e oueuuu".

uame ncero ponrenn n yunrenx ronopxr o rpynocrxx n omennn peenxa co .cnepcrnnxamn,
o ero onnouecrne. Tpynocrn n omennn c camnmn ponrenxmn n yunrenxmn sameuamrcx nmn
ropaso pexe, xorx n ocneonannn onn BIBH1OTC ornmt ne pexo. Onaxo, n coornercrnnn c
nanonee pacnpocrpanenntmn xanoamn, mt ceuac ocranonnmcx nmenno na nponemax omennx co
cnepcrnnxamn:
1. Hn1ennex1yannsu n cyaenne cqepm en1entnoc1n (npeonaanne
nnrennexryantntx nponeccon na opasntmn n +monnonantntmn; cocpeo-
rouennocrt na yuee n ymep pyrnm nnam exrentnocrn) otuno aer xap-
rnny nonnocrtm coxpannoro omennn co nspocntmn. Bmecre c rem, n
c]epe ornomenn co cnepcrnnxamn uacro nanmamrcx ne ocoenno
ntpaxennte napymennx, ne cnnmxom rpanmnpymmne camoro peenxa.
Onaxo yunrene n ponrene ecnoxonr ro, uro peenox nec npemx onn, ne
nnnctnaercx n xnacc, ne moxer narn cee pyse. B ecrnnrentnocrn, ecnn
y peenxa ecrt xorx t onn nacroxmn pyr, ro npornos nnonne naro
npnxren. erxm (a n nspocntm) c ntpaxenntm nnrennexryannsmom ne
cnocrnenna cxnonnocrt x mnpoxomy xpyry omennx. Fnnsxne ycrounnte
ornomennx c onnm-nymx pystxmn npaxrnuecxn nactmamr nx
norpenocrt n omennn. Ecnn xe peenox noome ne naxonr cee pyse
cpen cnepcrnnxon, ro raxax cnryannx nsonxnnn nx nem xon]ysouna n
nenopmantna. B nopocrxonom nospacre nepexnnannx raxoro peenxa
ocoenno oocrpxmrcx.
2. Bepannsu, connantnan esopnen1annn, o1nepaennoc1t n pyrne
napnan1m nccqopunponannoc1n nantxon omennx, r.e. neymennx
xonraxrnponart co cnepcrnnxamn, uacro npnnoxr x xon]nnxram n nnora
amr nnemnmm xaprnny arpeccnnnocrn. Hoont pesyntrar ocoenno
nepoxren npn ntcoxo nanpannennocrn na omenne. Hpn menee ntpaxenno
nanpannennocrn na omenne peenox, ne nnaemmn coornercrnymmnmn
nantxamn, npocro naccnnen.
3. Yxo o1 en1entnoc1n n ncnxonornuecxan nnxancynnnnn ropmosxr nce
nnt nnemne axrnnnocrn peenxa, n uacrnocrn, n axrnnnocrn, nanpannen-
no na omenne co cnepcrnnxamn. K cxono xaprnne npnnonr n cemenax
nsonxnnx. B nopocrxonom nospacre, xora norpenocrt n omennn co
cnepcrnnxamn ycnnnnaercx n cranonnrcx omnnnpymme, +ro moxer
noponrt ceptesnte nnunocrnte nponemt.
4. Ay1nsannn (n uacrnocrn, npn mnsonno axnenryannn) npecrannxer
coo cnnxenne norpenocrn n omennn n cocrnennom cmtcne. Pano
nosnnxmax ayrnsannx n antnemem nnora cmenxercx nopmantno nnn
axe no
ntmenno norpenocrtm n omennn, pasnnnammecx na ]one
orcyrcrnnx
nantxon omennx. 3ro pncxonannt napnanr pasnnrnx, xoropt x
nopocrxonomy nospacry moxer ntnnrtcx n ennanrnoe noneenne.
5. Hpe1ensnn na nnepc1no npn orcyrcrnnn nonnnntx nnepcxnx xauecrn
- npnunna, uacro npnnoxmax x ntcoxo xon]nnxrnocrn n ornomennxx
peenxa co cnepcrnnxamn. Hontrxn xomanonart pyrnmn ertmn, ne
xenammnmn nounnxrtcx nenpomenomy "xomannpy", npnnoxr x
cronxnonennxm n
nsanmntm onam. B nrore nenpnnxrt nnep moxer oxasartcx n nonno
nsonxnnn.
6. Bmcoxan xonqnnx1noc1t (uacrax, n uacrnocrn, npn rnneprnmnom n
npn +nnnenronnom cxnae nnunocrn), arpeccnnnocrt - ouennnte
npnunnt
napymenn omennx. Hpn ncnxonornuecxom ocneonannn naxno
ycranonnrt,
xnnxmrcx nn +rn napymennx nepnnuntmn nnn xe +ro nropnunte
cnecrnnx
xaxnx-nno pyrnx orxnonenn n ncnxnuecxom pasnnrnn.
7. Hn1ennex1yantnme napymennn, npnnoxmne x neaexnarnomy noneennm
no ornomennm x cnepcrnnxam, nnora (npn xopome xomnencaropno
paore n onacrn yuentx nantxon) n c]epe omennx npoxnnxmrcx axe
pantme, uem n yuee. 3ra npnunna napymenn omennx uacro ycxontsaer or
nnnmannx ne rontxo yunrene n ponrene, no n ncnxonoron.

B. Hoxasa1enn yuc1nennoro pasnn1nn n oprannsannn enc1nnn

Hpn onenxe yponnx ymcrnennoro pasnnrnx cneyer opnenrnponartcx ne na onn xaxo-
nno noxasarent ns uncna npnnonmtx nnxe, a na nx conoxynnocrt. Hpn +rom naxno yunrtnart, uro
nnsxne pesyntrart ntnonnennx nnrennexryantntx recron moryr oxcnxrtcx ne rontxo
napymennxmn ymcrnennoro pasnnrnx, no n nnsxnm yponnem mornnannn, norpyxennocrtm peenxa n
cnon +monnonantnte nponemt, orpnnarentntm ornomennem x cnryannn ocneonannx, x
nponepxmmemy n np. Hpn anannse pncynxon neoxonmo yunrtnart, uro nx ocoennocrn moryr
onpeenxrtcx ne rontxo nnrennexryantntm yponnem peenxa, no n ero cnenn]nuecxnm ornomennem
x nsopaxaemomy oexry.
Cnnxenne yponnx oprannsannn ecrnn moxer ntstnartcx ne rontxo nnrennexryantntmn
nponemamn, no n cocroxnnem ocrpo rpenorn (otuno +ro cnxsano c omnm cnntntm nontmennem
yponnx rpenoxnocrn, no nnora tnaer cnecrnnem ocrporo crpecca). Oprannsannx exrentnocrn
napymaercx raxxe ncnecrnne nmnyntcnnnocrn, xapaxrepno nx rnneprnmnoro cxnaa nnunocrn,

Pncynox uenonexa n pyrne pncynounme 1ec1m.

Pncynounte recrt ne moryr cnyxnrt ocrarountm ocnonannem nx nopono
xapaxrepncrnxn ocoennocre ymcrnennoro pasnnrnx peenxa. Onaxo onn nosnonxmr crponrt
oocnonannte npenonoxennx o yponne pasnnrnx nnrennexra n ntxnnxrt nexoropte nnt
oprannuecxnx nopaxenn mosra.
nx nontmennx ocronepnocrn ntnoon xenarentno, ecnn +ro nosmoxno,
conocrannrt pncynxn peenxa na pasnte remt, cenannte n pasnoe npemx n n
pasntx cnryannxx. Kpome roro, cneyer nomnnrt, uro, uem crapme peenox, rem
menee npxmo xnnxercx cnxst mexy yponnem ymcrnennoro pasnnrnx n yponnem
pnconannx. Ho+romy c nospacrom peenxa naaer naexnocrt ntnoon o ero
ymcrnennom pasnnrnn, cenanntx na ocnone pncynxa (naexnocrt ntnoon o
nnunocrntx n +monnonantntx ocoennocrxx, nanpornn, pacrer c nospacrom).
C rouxn spennx onenxn ymcrnennoro pasnnrnx nanonee noxasarenen pncynox
uenonexa Kpnrepnn, npnneennte nnxe, ornocxrcx, n ocnonnom, nmenno x nemy.
1) Ha.u:ue ocuoeuix oema.e
Hpn onenxe ymcrnennoro pasnnrnx moxno pyxonocrnonartcx cneymmnmn
opnenrnponountmn nopmamn, npnneenntmn n ran. 1.

Orcyrcrnne xaxo-nno ns erane (xpome rnas n rynonnma) moxer xom-
nencnponartcx nannunem erann, ornocxmecx x cneymmnm nospacram, no ne
ononnnrentntmn, neoxsarentntmn eranxmn (rnna nyna, nyronnn n r.n.).
Cneyer yunrtnart, uro orcyrcrnne na pncynxe xaxo-nno naxno erann
(nanpnmep, pyx nnn pra) moxer trt oycnonneno ne nnrennexryantntmn
napymennxmn, a nnunocrntmn nponemamn peenxa nnn xe npocro ornneuennem
nnnmannx. Ho+romy neoxonmo ntxcnnrt, nce nn pncynxn e]exrnt. nx
conocrannennx moryr trt ncnontsonant pncynxn, cenannte peenxom
camocroxrentno n npnnecennte ponrenxmn, meronxa "Pncynox cemtn' n r.n.
ocrarouno, ecnn annax erant npncyrcrnyer xorx t n onom ns pncynxon.
2) H.acmu:uocmi - cxe+amu:uocmi
Hoxasarenem ntcoxoro yponnx ymcrnennoro pasnnrnx xnnxercx n.acmu:ecru
pucvuor, ro ecrt nsopaxenne roro, uro peenox nnnr, n ornnune or
"nsopasnrentnoro nepeuncnennx" rpeyemtx erane npn cxemarnuecxom
nsopaxennn. B nnacrnuecxom nsopaxennn uacrn rena nepexoxr ona n pyrym
es uerxo rpannnt, uro coornercrnyer peantnomy crpoennm uenoneuecxoro rena.
Horn (na pncynxe ]nrypt n pmxax nnn es oext) cxoxrcx nanepxy n ony
rouxy. Hmeercx nontrxa nepeart peantnym ]opmy rena (xorx +ra nontrxa moxer
trt n ne ouent yauno). Kax npannno, nnacrnuecxn pncynox cnnerentcrnyer
o nopmantnom yponne ymcrnennoro pasnnrnx mnamero mxontnnxa axe npn
orcyrcrnnn rex nnn nntx erane, otuntx nx +roro nospacra.
Cxe+amu:ecrue usoopareuue - omo pucvuor, ua romopo+ :e.oeer rar oi
coopau us omoe.iuix oema.e (eo.oea, mv.oeuue, pvru, uoeu), epauui +erov
romopi+u om:em.ueo euoui. Hauoo.ee norasame.iui nepexooi +erov uee
(npu ce ua.u:uu) u me.o+, a marre +erov n.e:o+ u pvro. B cxe+amu:ecro+
pucvure u ue, u pvru rar oi npur.eeui r me.v. Hoeu (ua pucvure quevpi e opmrax
u.u oes ooeroi) ue cxoomc uaeepxv e oouv mo:rv. Cxe+amu:ecroe
usoopareuue munu:uo o. oeme oo 7 .em. B mxontnom nospacre raxo pncynox
- npoxnnenne ome nnn uacrnuno nn]anrnntnocrn. On moxer noxnnrtcx
ncnecrnne cencomoropntx napymenn, ntsnanntx oprannuecxnm nopaxennem
mosra, ns-sa nearornuecxo sanymennocrn nnn ymcrnenno orcranocrn. On
moxer trt raxxe npoxnnennem nnrennexryannsma (pannero pasnnrnx
]opmantnoro nnrennexra npn neopasnnrnn opasno c]ept).
Pncynox, npo+ervmo:ui +erov cxe+amu:ecru+ u n.acmu:ecru+ uso-
opareuue+, xapaxrepnsyercx rem, uro nexoropte uacrn rena nepexoxr ona n
pyrym es uerxo rpannnt (uro coornercrnyer peantnomy crpoennm uenone-
uecxoro rena), n ro npemx xax pyrne uacrn xax t "npnxneent". Hanpnmep, pyxn
oprannuno ntpacramr ns nneu, a norn orenent or rynonnma uerxo rpannne.
Taxo cnoco nsopaxennx rnnnuen nx ere n nospacre 7-9 ner, naunnax c 10-
nernero nospacra, on moxer paccmarpnnartcx xax noxasarent samenennoro
pasnnrnx nsopasnrentno exrentnocrn n, nosmoxno, opasnoro mtmnennx n
nenom. Haunnax c 12 ner +ro noxasarent xnnoro orcranannx n pasnnrnn opasnoro
mtmnennx.
3) Ko.u:ecmeeuua oeura eino.ueuu saoauu moxer trt nonyuena
cneymmnm opasom.
Ecnn n pncynxe orcyrcrnyer ronona nnn rynonnme, ro onenxa - 0 annon.
Ecnn nmemrcx ronona n rynonnme, ro crannrcx no 2 anna sa xaxym ns
cneymmnx erane: e.asa (2 rnasa sacunrtnamrcx sa ony erant), pom, uoc,
vru (2 pyxn - ona erant), uoeu (ne norn - ona erant).
Ho 1 anny crannrcx sa xaxym ns erane: vuu, no.oci (nnn manxa), mex,
na.ii, ooeroa, cmvnuu (oynt).
3a npaeu.iuoe ro.u:ecmeo na.iee (no 5 na xaxo pyxe) crannrcx eme 2
anna.
Ecnn cnocoo usoopareuu - nnacrnuecxn, ro crannrcx 8 ononnnrent-
ntx annon; ecnn on npo+ervmo:eu +erov n.acmu:ecru+ u cxe+amu:ecru+
- 4 ononnnrentntx anna; ecnn on cxemarnuecxn, npnuem pvru u uoeu uso-
opareui oeoui+u .uuu+u, ro crannrcx 2 ononnnrentntx anna. 3a cxema-
rnuecxoe nsopaxenne, n xoropom pyxn nnn norn nsopaxent onnapno nn-
nne nnn orcyrcrnymr, ononnnrentnte annt ne cranxrcx.
Taxnm opasom, mnnnmantnt ann sa +ro saanne - 0, maxcnmantnt
(npn nannunn ncex nepeuncnenntx ntme erane n nnacrnuecxom cnocoe nso-
paxennx) - 26 annon. Hpnmepnte nospacrnte nopmt npnneent n ran. 2.
Hpnmept onennnannx pncynxa uenonexa npnneent n Hpnnoxennn IV.



4) Hpusuaru noeiueuuo u+nv.icueuocmu
Hpn ntcoxo nmnyntcnnnocrn, napymennxx oprannsannn ecrnn nn-
nnn n pncynxax uacro ne onoxrcx o xonna (xonryp oxastnaercx nesamxny-
rtm) nnn, naoopor, "npocxaxnnamr" antme uem nyxno. Pncynox ntnonnx-
ercx ouent tcrpo. Hnsxa ero erannsnponannocrt. Hpnuem, n ornnune or nnsxo
erannsnponannocrn npn acrensannn (cm. nnxe), nx nmnyntcnnntx ere
xapaxrepna .uuu c cu.iui+ uaru+o+.
K npnsnaxam nmnyntcnnnocrn ornocxrcx raxxe:
omr.oueuu om eepmura.u "naammax" (naxnonennax) ]nrypa
uenonexa, naxnonnt crnon epena (xora ono nponsnonr nneuarnenne
neycrounnoro nnn naammero);
rpyte uapvueuu cu++empuu - nanpnmep, cmemennocrt xptmn oma
nnn xpont epena nnpano nnn nneno or nenrpa pncynxa,
nsopaxenne nerox c ono cropont crnona samerno onee xoporxnmn, uem
c pyro, n r.n.;
uevoa:uoe pas+eueuue pucvura ua .ucme - na pncynxe uenonexa ne
xnaraer mecra nx nor nnn xe on ynnpaercx ronono n nepxnn opes
nncra; xpona epena nnn xptma oma ne nomemamrcx na nncre.
3rn xe npnsnaxn moryr cnnerentcrnonar o cencomoropntx napymennxx,
ntsnanntx oprannuecxnm nopaxennem mosra.
Hnx1orpauua.
Hpn onenxe ymcrnennoro pasnnrnn ncnontsymrcx cneymmne xpnrepnn.
1) Aoereamuocmi accouau
3ror noxasarent xapaxrepnsyer crenent coornercrnnx cmtcna nsopaxennx
cmtcny cnon, npenoxenntx nx sanomnnannx. Cymecrnymr pasnnunte nnt
cnnxennx aexnarnocrn acconnann.
Oranennocrt nnn uemo:uocmi c+ic.oe npoxnnxercx n uacrnuno nomene
cmtcna cnon (nanpnmep, x cnonocouerannm "rxxenax paora" enaercx pncynox,
nsopaxammn rnpm nnn rpys na necax). o noctmnnernero nospacr raxne pncynxn
nnonne nopmantnt, nosxe moryr paccmarpnnartcx xax nerarnnnt noxasarent.
Hcnontsonanne uecvuecmeeuuix c+ic.oeix cese npoxnnxercx n no-
nepxnocrnocrn n cnyuanocrn acconnann (nanpnmep, x cnony "pyxa" pncymrcx
xontxn c oxcnennem: "Mt c monm pyrom nuepa xonnn na xarox"). 3ror
npnsnax moxer paccmarpnnartcx xax nerarnnnt, naunnax c cemnnernero nospacra.
Ceptesnt npnsnax napymennx aexnarnocrn acconnann onopa na
sevroevm qop+v c.oe, a ne na nx cmtcn (nanpnmep, x cnony "oman" pncyercx
rapenxa c oxcnennem: "Oman a ryr mannax xama"). 3ror npnsnax onxen
nacropaxnnart nponepxmmero nesanncnmo or nospacra peenxa.
Ono ns nanonee pacnpocrpanenntx napymenn aexnarnocrn, cnne-
rentcrnymmee o nentcoxom yponne nnrennexryantnoro pasnnrnx n mnamem
mxontnom nospacre, - +ro eouuooopasue pucvuroe, xora pncynxn x pasntm cnonam
nourn ne pasnnuamrcx.
2) Aocmparmuocmi - rourpemuocmi pucvuroe
Aocmparmui pucvuor ronopnr o ntcoxom yponne nnrennexryantnoro
pasnnrnx n xapaxrepnsyercx +xonomnocrtm, orcyrcrnnem nnmnnx erane.
upesmepnax rourpemuocmi pucvuru, onnne onoopasntx erane (nanpnmep,
x cnonocouerannm "necent npasnnx" napnconana enxa c ontmnm xonnuecrnom
mapnxon) cnnerentcrnyer o xonxpernocrn mtmnennx. Haunnax c noctmnnernero
nospacra +ro moxer paccmarpnnartcx xax nerarnnnt noxasarent.
B pxe cnyuaen xonxpernocrt pncynxa ronopnr ne o cnnxennn yponnx
acrparnponannx, a o xvoorecmeeuuo-oopasuo+ cmu.e +iu.euu. B +rnx cnyuaxx
oema.u pasuooopasui, a pncynox n nenom opnrnnanen, ne cranapren. B ornnune or
+roro, npn xonxpernocrn, ntsnanno cnnxennem nosmoxnocre x
acrparnponannm, oema.u oouooopasui, a pncynox n nenom cranapren.
3) Houu+auue ome.e:euuix noumu
Bosmoxnocrt nonxrt ncnontsyemte n "Hnxrorpamme" ornneuennte nonxrnx n
narn aexnarnte acconnannn noxastnaer yponent pasnnrnx aocmparmuoeo
+iu.euu r yponent ooue oceeoo+.euuocmu peenxa.
o 6 ner (nxnmunrentno) orcyrcrnne pncynxon (neaexnarnte pncynxn) x
acrpaxrntm nonxrnxm (paseumue, co+ueuue, oo+au) nnonne onycrnmo, rax xax-
xonxpernocrt mtmnennx n +rom nospacre - nopmantnoe xnnenne. B 7-8 ner
oxnaercx nannune aexnarnoro pncynxa xorx t x onomy-nym ns +rnx cnoe. B
nospacre 9-10 ner orcyrcrnne pncynxon nnn neaexnarnte pncynxn x +rnm cnonam
- cnnerentcrno nno upesmepno xonxpernocrn mtmnennx, nno neocrarounoro
sanaca snann (nno rora n pyroro ononpemenno). Haunnax c 11-12 ner +ro c
ontmo nepoxrnocrtm npoxnnenne naronornn.
4) Pacno.oreuue pucvuroe ua .ucme
Ho pacnonoxennm pncynxon na nncre moxno cynrt o vpoeue opeauusauuu
ecmeu n, n uacrnocrn, o ee napymennxx, ntsnanntx u+nv.icueuocmim.
Xopomax oprannsannx ecrnn npoxnnxercx n rom, uro pncynxn pacnonaramrcx
crpoxamn nnn cronnamn (raxoe pacnonoxenne rnnnuno nx nopocrxon). Fonee
nnsxn yponent oprannsannn - cnyuanoe pacnonoxenne pncynxon na nncre. Ecnn
npn +rom ocrarouno nerxo onpeennrt, re xonuaercx onn pncynox n naunnaercx
pyro, ro nx nospacra 6 7 ner +roro nnonne ocrarouno. Haunnax c
noctmnnernero nospacra raxoe pacnonoxenne ronopnr o nnsxom yponne
oprannsannn ecrnn, onaxo ne moxer paccmarpnnartcx xax orxnonenne or
nopmt. Ecnn xe pncynxn nanesamr pyr na pyra, rax uro cranonnrcx nenonxrno,
re xonuaercx onn n naunnaercx pyro, ro +ro noxasarent nmnyntcnnnocrn (axe
n mecrnnernem nospacre). Taxax nmnyntcnnnocrt uacro nosnnxaer n cocroxnnn
ocrpo rpenorn (xorx moxer trt ntsnana n pyrnmn npnunnamn).
5) Bocnpouseeoeuue saoauuix c.oe
Hpn nocnponsneennn cnon peenox onxen nponsnecrn onepannm, oparnym
no ornomennm x ntnonnenno panee onepannn oosnauennx. Omee xonnuecrno
npannntno nocnponsneenntx cnon (ns 12) orpaxaer vpoeeui onocpeooeauuoeo
sano+uuauu xyntrypno ]opmt namxrn. Moxno opnenrnponartcx na
npnnnsnrentnte rpannnt nopmt nx pasntx nospacron, npnneennte n ran. 3.

Ecnn saannte cnona perynxpno sa+eummc cuuouu+a+u, ro +ro moxer
cnnerentcrnonart o cuureuuu +exauu:ecro na+mu npn nopmantnom pas
nnrnn onocpeonannx, onaxo cneyer onee rmarentno npoanannsnponan.
xapaxrep samen. Tax, ecnn perynxpno nponsnonrcx samena na cnona c onee
xonxperntm snauennem (nanpnmep, nmecro "necent npasnnx" - "nont ro"), ro
+ro moxer trt noxasarenem xonxpernocrn, neocrarouno oomennocrn
mtmnennx, axe ecnn no camnm pncynxam +roro ne nnno (uro tnaer, n uacrnocrn,
npn nnoxo rexnnxe pncynxa). Hnora sament nponsnoxrcx no nnnxnnem
+monnonantnoro ornomennx x sanomnnaemtm cnonam n noome ne cnn-
erentcrnymr o xaxnx-nno ocoennocrxx namxrn nnn mtmnennx. Tax, cnono-
coueranne "crporax yunrentnnna" mnamne mxontnnxn nepexo nocnponsnoxr xax
"snax yunrentnnna". H eno ne rontxo n rom, uro cnono "crporax" ne ncera nxonr n
nx axrnnnt cnonapt. Ftnaer, uro mxontnt ontr peenxa aer emy nce ocnonannx
oroxecrnnxrt yunrentcxym crporocrt co snocrtm, rax uro noonax samena
xapaxrepnsyer nouac ne crontxo peenxa, cxontxo ero yunrentnnny. Ocoenno
ntpasnrentno +ro npoxnnxercx n macconom ocneonannn, xora nent xnacc
ycrounno aer raxym cnnonnmnuecxym sameny, n ornnune or napannentnoro
xnacca, re +ra samena pexa.
Cuoxuaa queypa.
Onenxa xonnponannn opasna n ero nocnponsneennx no namxrn nponsnonrcx
noposnt, no no onnm n rem xe xpnrepnxm.
1) Cnocoo eocnpouseeoeuu quevpi
Hpn onenxe cnocoa nocnponsneennx yunrtnamrcx:
crenent aexnarnocrn nocnponsneennx ome crpyxrypt ]nrypt
(ontmo npxmoyrontnnx, pacunenennt na 8 cexropon, n xoroptx

pacnonoxent menxne ]nrypt);
nocneonarentnocrt nsopaxennx pasntx erane.
Hv.eeo vpoeeui: nsopaxenne ne nmeer nnxaxoro ornomennx x opasny.
Hepei vpoeeui: erann nsopaxamrcx n cnyuano nocneonarentnocrn, es
xaxo-nno cncremt.
Bmopo vpoeeui: nocnponsneenne naunnaercx c orentntx rpeyrontntx
cexropon.
Tpemu vpoeeui nmeer na pasntx napnanra:
(1) nocnponsneenne naunnaercx c manentxnx npxmoyrontnnxon, oen-
nxmmnx no na nnn uertpe rpeyrontntx cexropa;
(2) nocnponsneenne naunnaercx c ontmoro npxmoyrontnnxa; sarem on
sanonnxercx nnyrpennnmn eranxmn n cnyuanom nopxxe, es xaxo-nno
cncremt.
Uemeepmi vpoeeui: cnauana nsopaxaercx ontmo npxmoyrontnnx; sarem
nponoxrcx nexoropte, no ne nce ns ocnonntx pasenxmmnx ero nnnn (nyx
naronane, neprnxann n ropnsonrann); sarem nsopaxamrcx nnyrpennne erann
(n, nosmoxno, ocranmnecx nnnnn, pasenxmmne ontmo npxmoyrontnnx).
Hmi vpoeeui: cnauana nsopaxaercx ontmo npxmoyrontnnx; sarem
nponoxrcx nce ocnonnte pasenxmmne ero nnnnn (ne naronann, neprnxant n
ropnsonrant); sarem nsopaxamrcx nnyrpennne erann.
Cnoco nocnponsneennx cnnerentcrnyer o vpoeue n.auupoeauu u
opeauusauu oecmeu. B mnamem mxontnom nospacre on recno cnxsan raxxe c
yponnem pasnnrnx nornuecxoro mtmnennn (onepann anannsa n cnnresa).
nx 6 ner nopmantntmn xnnxmrcx nropo n rpern yponnn. onycrnm raxxe
nepnt yponent, xoropt, onaxo, cnnerentcrnyer o cnaom pasnnrnn
oprannsannn ecrnn. Hyneno yponent ronopnr o nmnyntcnnnocrn, xoropax
moxer trt ntsnana nnrennexryantntm orxnonennem, oprannuecxnm nopaxennem
mosra nnn ceptesno nearornuecxo sanymennocrtm.
nx 7-8 ner yxe n nepnt yponent - +ro noxasarent nn]anrnntnocrn,
saepxxn n pasnnrnn nnannponannx n oprannsannn ecrnn.
nx 9 ner nopmantntmn xnnxmrcx rpern n uerneprt yponent. Bropo
yponent - nexoropax saepxxa n pasnnrnn nnannponannx n oprannsannn ecrnn.
Hepnt yponent noxasarent rpytx napymenn.
B 10-11 ner nopmantnt uerneprt n nxrt yponnn. Bropo n rpern yponnn
noxasarenn nexoropo saepxxn n pasnnrnn nnannponannx n oprannsannn ecrnn.
Haunnax c 12 ner nopmantntm xnnxercx nxrt yponent.
Bospacrnte nopmt, orpaxammne cnocoo eocnpouseeoeuu, onnaxont nx
nenocpecrnennoro xonnponannx opasna n nx ero nocnponsneennx no namxrn.
Onaxo, ecnn cnnxenne yponnx oprannsannn ecrnn ntsnano uu-
me..ermva.iui+u uapvueuu+u, ro npn nocnponsneennn no namxrn cnoco
otuno oxastnaercx onee nnsxnm, uem npn xonnponannn. Ecnn xe cnnxenne
oxcnxercx cocmouue+ ocmpo mpeeoeu, ro npn nocnponsneennn no namxrn
cnoco ne nnxe, uem npn xonnponannn, a n nexoroptx cnyuaxx axe ntme. 3ro
oxcnxercx rem, uro npn nannunn opasna ycnnnnaercx cocpeorouennocrt
rpenoxnoro peenxa na menxnx eranxx, ntsnannax onacennem nponycrnrt xaxym-
nno ns nnx n ornnexammax ero or anannsa ]nrypt n nenom.
2) Hpaeu.iuocmi eocnpouseeoeuu oema.e
B xauecrne orentntx erane paccmarpnnamrcx cneymmne (cm. Hpnno-
xenne!):
a) ontmo npxmoyrontnnx;
) naronant npxmoyrontnnxa;
n) nropax naronant npxmoyrontnnxa;
r) neprnxantnax oct npxmoyrontnnxa;
) ropnsonrantnax oct npxmoyrontnnxa;
e) xpyr n cexrope 1;
x) ropnsonrantnax nnnnx n cexrope 2;
s) rpn neprnxantnte nnnnn n cexrope 3 (nec rpn nnnnn sacunrtnamrcx sa
ony erant; ecnn nsopaxeno pyroe uncno nnnn, ro erant ne sacunrtnaercx);
n) npxmoyrontnnx, sannmammn cexropa 4 n 5;
x) rpn naxnonnte nnnnn n cexrope 7 (nce mpu nnnnn sacunrtnamrcx sa ony
erant; ecnn nsopaxeno pyroe uncno nnnn, ro erant ne sacunrtnaercx).
Taxnm opasom, nmeercx 0 erane. 3a erant "a" crannrcx 2 anna, ecnn
nponopnnn npxmoyrontnnxa nnsxn x opasny, 1 ann - cenn nsopaxen npx-
moyrontnnx, ntrxnyrt no ropnsonrann, nnn xnapar, a raxxe n cnyuae, ecnn
cnntno ncxaxena ]opma (yrnt anexn or npxmtx nnn cxpyrnent). 3a xaxym ns
erane "", "n'', "r" n "'' crannrcx no 2 anna, ecnn ona ennr npxmoyrontnnx
npnnnsnrentno na ne nononnnt, 1 ann - n npornnnom cnyuae (onenxa
nponsnonrcx "na rnas"). 3a nannune xaxo ns erane "x", "s", "n", "x" crannrcx
no 1 anny. Ecnn erant pacnonoxena n rpeyemom cexrope n n npannntnom
nonopore, ro sa nee crannrcx eme t ononnnrentnt ann {ecnn orcyrcrnyer
ontmo npxmoyrontnnx, ro ononnnrentnt ann ne crannrcx; ecnn npx-
moyrontnnx nmeercx, no ne pasenen na cexropa, ro ononnnrentnt ann
crannrcx n cnyuae, xora erant naxonrcx na npannntnom mecre no ornomennm x
npxmoyrontnnxy). Maxcnmantnt ann sa nocnponsneenne erane -20
(nponopnnn ontmoro npxmoyrontnnxa nnsxn x opasny; ocrantnte erann
nsopaxent na npannntntx mecrax n n npannntnom nonopore). Mnnnmantnt ann
- 0 (ne nsopaxena nn ona ns erane opasna).
Opnenrnponounte snauennx uurue epauui uop+i no nocnponsneennm
erane (n annax) npnneent n rannne 4.
Tannna 4
Bospacr
(ner)
6 7 8 9 10-11 12-13 > 14
Ho
opasny
5 8 10 12 14 16 17
Ho
namxrn
5 6 8 9 10 11 12

Hpannntnocrt nocnponsneennx erane npn xonnponannn opasna orpaxaer
vpoeeui paseumu eocnpumu, oopasuix npeocmae.euu, roopouuauu e.as-
pvra. Hpannntnocrt nocnponsneennx no namxrn - noxasarent yponnx pasnnrnx
spume.iuo na+mu.
10 cnon.
Onenxa pesyntraron ocnontnaercx, n nepnym ouepet, na xpnno sayunnannx
cnon. Kpnnax nponecca sayunnannx cnon - rpa]nx, na xampom no ropnsonrantno
ocn orxnatnaercx nomep nonropennx, no neprnxantno -- uncno
nocnponsneenntx cnon. Ocnonnte nnt rpa]nxon cneymmne:
pacrymn rpa]nx (naronpnxrnt), xora nocne xaxoro cneymmero
urennx nocnponsnonrcx nce ontme cnon; onycrnmo, urot n nyx (no ne
onee) npoax nopx nocnponsnonnoct ono n ro xe uncno cnon;
rpa]nx, nmemmn nnaro, xora n rpex npoax nopx nocnponsnonrcx ono
n ro xe xonnuecrno cnon;
rpa]nx co cnaom, xora nocne xaxoro-nno ns urenn nocnponsnonrcx
mentme cnon, uem nocne npetymero urennx (nanpnmep, nocne rpertero
urennx nocnponsneeno mentme cnon, uem nocne nroporo).
Pacmvuu epaqur ronopnr o naronpnxrno nnamnxe sayunnannx. B nopme
ern 6-8 ner c uernepro npot ntyunnamr nce 10 nnn, no xpane mepe, 9
cnon. Hpn nopmantno namxrn ern 9 ner n crapme otuno moryr nocnponsnecrn
9-10 cnon yxe c rperte npot. Ecnn pesyntrart onee nnsxn, ro +ro noxasarent
cuureuu c.oeecuo (c.vxoeo) na+mu. Baxntm ononnnrentntm noxasarenem
xnnxercx ro.u:ecmeo c.oe, eocnpouseeoeuuix c nepeo nonimru. nx 6 ner
nopmantntm xnnxercx nocnponsneenne c nepno npot ne menee uertpex cnon (n
cpenem - mecrt), nx onee crapmnx ere -ne menee nxrn cnon (n cpenem -
cemt). Ecnn c nepno nontrxn nocnponsneeno mentmee uncno cnon, no ocrantnte
noxasarenn nopmantnt, ro, cxopee ncero, n nauane ntnonnennx saannx tno
c.v:auoe ome.e:euue euu+auu.
Ipaqur, u+emuu n.amo, uacro cnnerentcrnyer o uapvueuux c.vxoeo
na+mu. Onaxo, ecnn +ro nnaro naxonrcx na ornocnrentno ntcoxom yponne (ne
nnxe 7 cnon) n c nepno npot nocnponsneeno nopmantnoe xonnuecrno cnon, ro
+ro, cxopee ncero, noxasarent uusro +omueauu, a ne cnnxennx namxrn.
Ipaqur co cnaoo+ xapaxrepen nx napymenn nnnmannx, n ocoennocrn - npn
acrennn nnn npn napymennxx mosronoro xponoopamennx. axe npn ntcoxom
nroronom pesyntrare (a raxxe npn ocrarouno ntcoxom pesyntrare nepno npot)
rpa]nx co cnaom - +ro nono nx npenonoxennx o nannunn rex nnn nntx
nenponornuecxnx napymenn nnn o cocroxnnn ycranocrn.
Vcmo:ueocmi sano+uuauu nponepxercx npn orcpouennom nocnpons-
neennn cnon. Hocne orcpouxn nx ere 6-7 ner nopmantno nocnponsneenne ne
menee mecrn cnon (n cpenem - nocemt), nx onee crapmnx ere - ne menee
cemn cnon (n cpenem - nocemt-enxrt).

Konponanne.
Ocnonno noxasarent n +ro meronxe - xonnuecrno ]nryp, npannntno
mapxnponanntx sa 2 mnn. paort. (Cm. Hpnnoxenne III). pyro noxasarent,
xoropt neoxonmo yunrtnart npn onenxe ntnonnennx +ro meronxn, -
xonnuecrno omnox, r. e. nenpannntno nomeuenntx nnn nponymenntx ]nryp.
ononnnrentnym nn]opmannm acr nsmenenne +]]exrnnnocrn paort or
nepno mnnyrt xo nropo.
Cpenne snauennx xonnuecrna npannntno mapxnponanntx ]nryp n nnxnxx
rpannna nopmt npnneent n rannne 5.
Tannna 5
Bospacr
(ner)
6 7 8 9 10-11 12-13 > 14
Cpenee
snauenne
24 29 33 39 47 - -
Hnannn
rpannna
nopum
12 19 23 25 30 33 37

Ko.u:ecmeo ouuoor
Hpn orcyrcrnnn napymenn nnnmannx nenpannntno mapxnponanntx (npo-
nymenntx) ]nryp nnn concem ner nnn ouent nemnoro (ne onee nyx - rpex).
Fontmoe xonnuecrno omnox npn nnsxom remne exrentnocrn - noxasarent
nno ceptesntx uapvueuu euu+auu, nno ocoo uusro +omueauu. Ono raxxe
nepexo ncrpeuaercx npn ome saoeprre ncuxu:ecroeo paseumu n npn
v+cmeeuuo omcma.ocmu.
Fontmoe xonnuecrno omnox npn ntcoxom remne exrentnocrn - noxasarent
ycranonxn na cxopocrt paort n ymep ee xauecrny. Taxax ycranonxa rnnnuna nx
u+nv.icueuix ere c uusru+ vpoeue+ ca+oroumpo..
Hsonnne omnox n couerannn co cpennm remnom exrentnocrn - nanonee
xapaxrepnt npnsnax uapvueuu euu+auu xax raxonoro (nnoxo xonnenrpannn
nnnmannx, ero neycrounnocrn, ornnexaemocrn).
Hs+eueuu npoovrmueuocmu om nepeo +uuvmi ro emopo Otuno na nropo
mnnyre npoyxrnnnocrt necxontxo ntme, uem na nepno (na 10-20%), 3ro
oycnonneno +]]exrom npaartnannx, rpennponxn. Ecnn pocr npoyxrnnnocrn
onee ntcox, ro +ro ronopnr o sa+eo.euuo+ exoroeuuu e oeme.iuocmi. Ecnn xe,
nanpornn, npoyxrnnnocrt na nropo mnnyre nnxe, uem na nepno, ro +ro
noxasarent ntcoxo yromnxemocrn, uacrt npnsnax acmeuu:ecroeo cocmouu.
Hecymec1nymmee anno1noe.
Hpexe ncero nonesno onennrt cnocoo nocmpoeuu oopasa, xapaxrepnsymmn
rnn noopaxennx n mtmnennx peenxa, ero noxo x rnopuecxo
saaue. Hpn nnjxom yponne nsopasnrentno rexnnxn cnoco nocrpoennx opasa n
ontme mepe orpaxaercx n nasnannn xnnornoro, uem n ero nnemnem nne.
Hanonee nnsxn ("nyneno") yponent - +ro nsopaxenne peantnoro
xnnornoro (sana, coaxn, xpoxonna, uenonexa...). nx mecrnnernero nospacra
raxo cnoco nsopaxennx - cnnerentcrno nnsxoro yponnx pasnnrnx noo-
paxennx, no ne npnsnax orxnonennx or nopmt. nx onee crapmero peenxa +ro
noxasarent orxnonenn nno n ymcrnennom pasnnrnn, nno n +monnonantno
c]epe. B uacrnocrn, x noonomy cnocoy nocrpoennx opasa npnnonr cnntnoe
noeiueuue vpoeu mpeeoeu: peenox onrcx ororn or peantnocrn n nosnonnrt
cee ]anrasnponanne.
Hecxontxo onee ntcoxn napnanr, ornocxmncx, onaxo, x romy xe yponnm, -
+ro nsopaxenne xnnorntx, ne cymecrnymmnx, no cymecrnonanmnx xora-ro nnn
xe nosanmcrnonanntx ns nnreparypt nnn xnno (nnosanp, paxon, sme-
roptntu...). 3ror napnanr ronopnr o oeouocmu eooopareuu n, xax npannno,
rnnnuen nx ere c nnsxnm omexyntrypntm yponnem.
Hepei vpoeeui - xoncrpynponanne, conpanne nonoro cymecrna ns erane
peantntx xnnorntx (nanpnmep, ronona uenonexa, reno menex, saxutn ymn,
nrnun xnocr). Otuno xoncrpyxnnx orpaxaercx n n nasnannn: "uenonexe-menet-
saxn", "cnono-xopona", "nerammn menet" n r.n. 3ror cnoco xapaxrepen nx
pannonanncrnuecxoro noxoa x saaue. On ronopnr ne o xaxnx-nno
ncnxonornuecxnx orxnonennxx, a nnmt o uusro meop:ecro uanpae.euuocmu, o
"ncnonnnrentcxo", a ne rnopuecxo ycranonxe. B nauane mnamero mxontnoro
nospacra (npnmepno o noctmn ner) raxax ycranonxa xnnxercx nanonee rnnnuno.
Hpn pannonanncrnuecxom cnocoe cosannx opasa antnemax onenxa
onpeenxercx xonnuecrnom nporornnon n crenentm nx pasnoponocrn. Tax,
xomnnannx ns nxrn xnnorntx - +ro, pasymeercx, onee cnoxnoe nsoperenne, uem
coaxa c nrnutnm xnmnom. Kopona c pttnmn nnannnxamn -- noxasarent onee
pasnnroro noopaxennx, uem ra xe xopona c nomanntmn noramn.
Bmopo vpoeeui - cosanne nenocrnoro opasa nonoro, necymecrnymmero
xnnornoro n coornercrnnn c ome cxemo xnnornoro, no es npnnneuennx erane
xonxperntx xnnorntx (xorx pesyntrar n moxer oranenno nanomnnart paxona,
cnononorama nnn uro-ro eme). Taxoe xnnornoe nmeer ronony c rnasamn n prom,
rynonnme, xoneunocrn (norn, pyxn, xptntx, mynantna). Hasnanne n +rom cnyuae ne
nxnmuaer yxasann na nporornnt, no nnora moxer crponrtcx no ro xe moenn,
no xoropo crpoxrcx nasnannx peantntx xnnorntx ("nycnx", "yosanp",
"manxoe"...). 3ror rnn opasa xapaxrepen nx xvoorecmeeuuo-o+ououa.iuoeo
nooxooa r meop:ecro saoa:e. uem mentme cosannoe xnnornoe noxoxe na uro-
ro peantno cymecrnymmee (n npnpoe nnn n xyntrype), rem ntme onennnaercx
yponent noopaxennx.
Tpemu vpoeeui - cosanne aconmrno opnrnnantnoro cymecrna (ne na-
nomnnammero otuntx xnnorntx n ne nocrpoennoro no cranaprno cxeme:
ronona c rnasamn n prom, rynonnme, xoneunocrn). 3ror cnoco ronopnr o rnop-
uecxom cxnae nnunocrn. On nosmoxen y peenxa xax c npenmymecrnenno
pannonanncrnuecxnm, rax n c npenmymecrnenno xyoxecrnenntm noxoom x
ecrnnrentnocrn, ecnn rontxo y nero ecrt peantnte meop:ecrue eos+oruocmu. V
ere mname 9-10 ner raxo cnoco nocrpoennx opasa ncrpeuaercx onontno
pexo. Hpn rnopuecxom noxoe x saaue yponent noopaxennx onennnaercx no
crenenn ecrecrnennocrn nonyunnmerocx cymecrna n, n uacrnocrn, no crenenn
coornercrnnx mexy ero nnemnnm nnom n onncannem opasa xnsnn. Ecnn
nsopaxenne cnnmxom ntuypno, ro otuno +ro cnnerentcrnyer ne crontxo o
rnopuecrne n opnrnnantnocrn, cxontxo o crpemnennn npoemoncrpnponart
oxpyxammnm cnom nenoxoxecrt na pyrnx, r.e. o opnrnnantnocrn.
Onucauue oopasa rusuu uecvuecmevmueeo rueomuoeo aer ononnnrentnym
nn]opmannm o nnrennexryantnom pasnnrnn peenxa. 3ect rnanntm noxasarenem
xnnxercx nornunocrt onncannx pncynxa. Tax, nce nmemmnecx oprant onxnt nx
uero-ro cnyxnrt. Bmecre c rem, nnora necoornercrnne mexy pncynxom n
onncannem opasa xnsnn oxcnxercx ne napymennxmn nornxn, a
+monnonantntmn npnunnamn (noponee o +rom cm. nnxe).
1e+n eameuouocmu. Pueuuocmo.
Hpn anannse ntnonnennx peenxom saann naxno opamart nnnmanne na
me+n eeo eameuouocmu. Kax ormeuanoct ntme, samenennocrt remna
exrentnocrn - ona ns nepexo ncrpeuammnxcx npnunn mxontntx rpynocre.
Onaxo nnora menennoe ntnonnenne saann oxcnxercx ne ncrnnno
samenennocrtm remna exrentnocrn, a onpeenenntmn nnunocrntmn
ocoennocrxmn. Tax, nstrounoe npemx moxer rparnrtcx npn nepqeuuuo-uus+e,
r.e. crpemnennn ntnonnnrt nmym paory na camom ntcmem yponne, onecrn ee o
neana, B pncynountx recrax nep]exnnonnsm npoxnnxercx n nontmenno
rmarentnocrn paort, nnnmannn x menouam, ocoo axxyparno mrpnxonxe
pncynxon. Hep]exnnonnsm rnnnuen npn couerannn onu.enmououix :epm
.u:uocmu c noeiueuuo mpeeoruocmim. 3nnnenronnocrt cnxsana raxxe c
ntcoxo pueuouocmim, cxnonnocrtm sacrpenart na onornnntx eranxx. 3ra
cxnonnocrt npoxnnxercx n noponom ntpncontnannn mnorouncnenntx
onnaxontx oxomex n ome, n rmarentnom nsopaxennn xnpnnue nnn penen, ns
xoroptx on cnoxen, uepennnt na xptme. Tax xe rmarentno ntpncontnaercx
xaxt nncrox n xpone epena.

B. Houasameuu uuuuocmumx ocoeuuocme u cqepm oueuua
e+oucmpamueuocmo.
B pucvuo:uix mecmax emoncrparnnnocrt npoxnnxercx, npexe ncero, e
vrpauame.icmee, nannunn neoxsarentntx erane. Hanpnmep, n pncynxax nme
- +ro oopxn, xapmamex, ysop na nnarte, neptx na mnxne. B pncynxe oma -
sananecxn n nnert na oxnax, nannunnxn, xonex na xptme, xononnt, xapnnst. B
pncynxe epena - nnert, rpnt nnn xrot, nsopaxennte noxpyr nero.
Heoxsarentnte erann ne cneyer nyrart co nropocrenenntmn. Tax, mex n
ymn - erann, oxsarentnte nx xaxoro uenonexa, xorx n nropocrenennte no
cpannennm c rynonnmem, prom nnn rnasamn; a nor anrnxn na ry]nxx -erant
conepmenno ne oxsarentnax, yxpamarentcxax. Hs nropocrenenntx (no
oxsarentntx) erane emoncrparnnnte ern npenounramr pecuui, npu:ecrv,
nepexo rmarentno ntpncontnamr evoi,
Ha pucvure :e.oeera nx emoncparnnntx ere rnnnuno nsopaxenne ne
"npocro uenonexa", a onpeenennoro nepcouara: xoponx, npnnnecct, ptnapx,
xnoyna, ]en, annra n r.n. Touno raxxe n pucvure oo+a - omo nsopaxenne ne
otunoro oma, a nnnnt, nopna, repemxa, nepxnn. B pucvure oepeea -+ro ntop
+xsornuecxnx nopo epenten, raxnx xax nantma, xnnapnc, xep, +nxannnr
(pasymeercx, annt nepeuent ornocnrcx x erxm, xnnymnm n cpene nonoce, nx
xoropo nepeuncnennte epentx ne rnnnunt). Ho cpannennm c renennne x
yxpamarentcrny +ror npnsnax emoncrparnnnocrn xnnxercx nropocrenenntm.
emoncrparnnnocrt n pucyuue uecvuecmevmueeo xueomuoeo, xax n nese,
npoxnnxercx n ntuypnocrn, nstcxax, yxpamarentcrne. 3ro moxer trt ysop na
mxype xnnornoro, rnasa c nnnntmn sarnyrtmn pecnnnamn, anrnxn n r.n. B
paccxase o opase xnsnn uacro (ocoenno y enouex) nouepxnnaercx xpacora
xnnornoro nnn ero ncxnmunrentnocrt n npenocxocrno na npounmn cosannxmn.
nx emoncrparnnntx, ere, crpemxmnxcx npnnneut x cee nnnmanne
oxpyxammnx, xapaxrepnt nosumueuie ca+ooeuo:uie eicrasieauu, npe-
napxmmne peantnoe ntnonnenne saannx (" xopomo ymem pnconart", "Taxne
pncynxn nonyuamrcx y menx nyume ncero"), conponoxammne ero ("V menx
xopomo nonyuaercx") nnn ornocxmnecx x ocrnrnyromy pesyntrary ("Cmorpnre,
xax xopomo nonyunnoct!"). Taxax onenxa uacro nanmaercx y ere, npnntxmnx
x noxnanam nspocntx n cnnerentcrnyer o ocrarouno xpxo emoncrparnnnoe'.
Otuno ona ne cnxsana c ntcoxo camoonenxo, a cnyxnr cpecrnom nonpannrtcx
nponepxmmemy, sapanee sanoenart ero pacnonoxenne. Bcrpeuamrcx cnyuan,
xoma n nosnrnnntx camoonenountx ntcxastnannxx npoxnnxercx
rnnepxomnencannx cnnxenno camoonenxn, neynepennocrn n cee.
Btcxastnannx, ntpaxammne nosumueuoe omuoueuue u eameuouocmu
("Mne npannrcx pnconart", "Pnconanne - moe nmnmoe sanxrne" n r.n.) - +ro
mxrxax n connantno npnnxrax ]opma pasronopa o cee. Taxne ntcxastnannx
nosnonxmr noxasart cnoe nonoxnrentnoe ornomenne x ocneonannm n, rem
camtm, cnyxar cpecrnom nonpannrtcx nponepxmmemy. Onn rnnnunt nx ere
c mxrxo (r. e. ne xpxo ntpaxenno) emoncrparnnnocrtm, nanpannennocrtm na
corpynnuecrno n cxnonnocrtm x nserannm connantntx xon]nnxron.
V emoncrparnnntx ere nepexo nanmaercx cnntnoe pasnnrne sauumuoeo
qaumasupoeauua (ono ocoo rnnnuno npn cnnpomax yxoa or exrentnocrn n
ncnxonornuecxo nnxancynxnnn), B recre "Hecyuecmeymuee xueomuoe"
samnrnoe ]anrasnponanne npoxnnxercx n ocoo noponom paccxase o opase
xnsnn xnnornoro, n ero xnno neannsannn. B camom pncynxe nx ere c
samnrntm ]anrasnponannem rnnnuno nsopaxenne xnnorntx c rpi.i+u. B
pucvure oepeea nx ere c samnrntm ]anrasnponannem rnnnuno nsopaxenne
ocoo ontmo, no cnao npopaoranno, +cxnsno xpont. Taxo pncynox
ronopnr o rom, uro peenox ontme cxnonen x meuram n acrpaxrntm nnanam, uem
x peantno exrentnocrn n xonxpernomy nnannponannm cnonx ecrnn.
Tmarentnax npopaorxa xpont, nanpornn, xapaxrepna nx ere, cxnonntx x
erantnomy nnannponannm ecrnn.
Tpenoanoc1t, c1paxn, onsnt arpeccnn, oc1pan 1penora.
Hanonee pacnpocrpanennt npnsnax mpeeoxuocmu, npoxnnxmmncx no
ncex pucyuouumx +emouuax, - +ro mnorouncnennte ca+oucnpae.euu. Ocoenno
noxasarentnt eccmtcnennte ncnpannennx (raxne, xoropte ne neyr x peantnomy
ynyumennm pesyntrara). Hcnpannennx moryr nnocnrtcx co crnpannem npexnnx
nnnn nnn es crnpannx (n nocnenem cnyuae nmecro ono nnnnn noxnnxercx
necxontxo).
Xapaxrepnt npnsnax rpenoxnocrn - .uuu, cocmoua ns omoe.iuix +e.rux
umpuxoe, xora peenox onacaercx, uro, ecnn on nponeer ee cpasy (onnm
nnxennem), ro ona moxer norn ne rya, xya nyxno. nx rpenoxntx ere
rnnnuna mrpnxonxa ncero pncynxa nnn xaxo-nno ero uacrn. Hpn ocrpo rpenore
mrpnxonxa otuno tnaer pasmamncro, nepexno.
B nuumoepa++e peenox c nontmenno rpenoxnocrtm, onacaxct satrt
cnono, uacro nnonr n pncynox maccy ovo.upvmuux opve opvea vmo:ueuu
(nanpnmep, x cnonam "nxycnt yxnn" pncyercx n rapenxa, n uamxa, n uact,
nanomnnammne o neuepnem npemenn, n nyna, nanomnnammax o rom xe camom}.
Hpn erannsannn, nopoxenno rpenoxnocrtm, orcyrcrnyer nenocrnt
xyoxecrnennt opas, xapaxrepnt nx erannsannn npn xyoxecrnenno-
opasnom cxnae mtmnennx. B ornnune or erannsannn, ntsnanno
neocrarountm pasnnrnem acrparnponannx, n annom cnyuae orcyrcrnymr
cnenn]nuecxne rpynocrn npn paore c acrpaxrntmn nonxrnxmn ("pasnnrne",
"comnenne").
Ecnn y peenxa ecrnnrentno nnoxax namxrt (uro ycranannnnaercx no
meronxe "10 cnon", ro yrounxmmax erannsannx - +ro npoxnnenne nnonne
onpananntx xomnencaropntx mexannsmon. O oema.usauu rar npusuare
mpeeoruocmu e nurmoepa++e +oruo eoeopumi .uui npu uop+a.iuo na+mu.
Omoe.euue pucvuroe opve om opvea .uuu+u u.u pa+o:ra+u, nymepannx
pncynxon roxe moryr ronopnrt o rpenoxno saore peenxa ne nepenyrart
pncynxn mexy coo. 3ro npoxnnennx ocoo neanrnunocrn, xoropax uame
ncero cnyxnr xomnencaropntm mexannsmom npn ntcoxo rpenoxnocrn.
B recre "Hecyuecmeymuee xueomuoe" uacrtm npnsnaxom rpenoxnocrn
cnyxnr ueooi:uo oo.iuoe ro.u:ecmeo rnas, yme n npounx opeauoe :vecme
(nanpnmep, noxaropt nnn anrennt), npnsnanntx nanpxxenno cnenrt sa mnpom,
urot ne nponycrnrt nnxaxo onacnocrn n yrpost. Coornercrnymmax remarnxa
orpaxaercx n n onncannn opasa xnsnn. Hpnsnaxom rpenoxnocrn cnyxnr
onncanne pasnnuntx cnocoon npeooxpaueuu om eos+oruo onacuocmu
(nanaennx xnmnnxon, crnxnntx ecrnn, xonoa, xapt, neocrarxa et n r.n.).
B recre "Kpacuem pucvuor" nx nontmennoro yponnx rpenoxnocrn
rnnnuno ncnontsonanne cnnxenntx ronon, mxrxnx (cnerntx) orrenxon, ronxnx
rpaann no cnernore. Ono uacro ncrpeuaercx y ere c neocrarouno
ynepennocrtm n cee n ronopnr raxxe o ntcoxo censnrnnnocrn (uyncrnnrent-
nocrn).
B pucvure oo+a noo:epruvmie cmeui (ntenennte nnnne c cnntntm
naxnmom nnn mnoroxparno naneenntmn nnnnxmn) yxastnamr na norpenocrt
peenxa n naexnocrn n, cneonarentno, na rpenoxnocrt, neocrarounym
ynepennocrt n cee.
O rpenoxnocrn, neynepennocrn n cee ronopnr ompuuameuouaa oueuua,
aeae+aa ceoe peoeuro+ n nponecce exrentnocrn (" nnoxo ymem pnconart",
"uenonexa x napnconart ne mory", "uro-ro ne ro y menx nonyuaercx") nnn no ee
oxonuannn ("Hnuero ne nonyunnoct!"). Taxne onenxn otunt y peenxa,
npnntxmero x neycnexy. Ouent uacro peut ner ne o aconmrnom neycnexe, a o
ornocnrentnom - r.e. o necoornercrnnn mexy ocrnraemtmn pesyntraramn n
santmenntm yponnem npnrxsann. 3ror npnsnax rpenoxnocrn moxer npoxnnxrtcx
eo ecex mecmax, ucnontsyemtx npn ocneonannn.
nx roro, urot ntnnnyrt npenonoxenne o nontmennom yponne rpe-
noxnocrn, ocrarouno nannunx xorx t onoro ns nepeuncnenntx ntme npnsnaxon,
ecnn on ncrpeuaercx perynxpno n ocrarouno xpxo ntpaxen. Ecnn xe npnsnaxn
rpenoxnocrn npncyrcrnymr n onnx recrax n orcyrcrnymr n pyrnx, ro +ro snaunr,
uro rpenory y peenxa ntstnaer onpeenennax xnsnennax cqepa, acconnannn c
xoropo ntstnaer annax meronxa. Tax, npoo.e+i ca+ooeuru u mpvouocmu
ooueuu uacro npnnoxr x npoxnnennxm rpenoxnocrn n pucvure :e.oeera. Ecnn
npnsnaxn rpenoxnocrn npoxnnxmrcx n pucvure oo+a, ro moxno npenonoxnrt,
uro nx peenxa narpysounax remarnxa, cnxsannax c ero oo+o+ u ce+ie (n
uacrnocrn, raxoe tnaer y ere, ponrenn xoroptx neanno pasnennct, y
exennen, nnmnnmnxcx cnoero oma, n r.n.). O nenarononyunn cemeno c]ept
xpxo cnnerentcrnyer noxantnoe nontmenne rpenoxnocrn n recrax "Pucvuor
ce+iu" n "Ce+i rueomuix".
Paora c +monnonantno narpysountm nonxrnem otuno conponoxaercx
nontmennem mtmeunoro ronyca, xoropt onapyxnnaercx n ycnnennn naxnma
na xapanam. Ho+romy npn urennn nuumoepa++m nonesno, nepenepnyn nncr,
nocmorpert, na xaxnx pncynxax xapanam cnntno npoannn ymary. Hanpnmep,
ecnn cnntntm naxnmom nteneno cnono "oman", ro +ro moxer cnnerentcrnonart
o rom, uro peenxa uacro onnnxmr no nxn (nosmoxno, cnpanennno).
O +monnonantno narpysxe cnnerentcrnyer raxxe noxantnt orxas or
pnconannx (ecnn, xoneuno, on ne cnxsan c rpynocrtm cnmnonnsannn acrpaxrntx
nonxrn) n satnanne onpeenenntx cnon. Hanpnmep, ecnn peenox ronopnr, uro
ne moxer cenart pncynox x cnony "pyxa", nnn na crann nocnponsneennx
oxastnaercx ne n cocroxnnn ncnomnnrt +ro cnono, ro +ro uacro cnyxnr npnsnaxom
nenarononyunx n c]epe omennx.
3monnonantnax narpysxa moxer npoxnnrtcx n uacrnunom yxoe or saannx nnn
cnenn]nuecxom coepxannn pncynxon. Hpnmepom moxer cnyxnrt orcyrcrnne
xaxnx-nno arpnyron cnenort (nanouxn, ouxon, nonxsxn) n pncynxe x
cnonocouerannm "cneno mantunx". Henn nx sanomnnannx cnona "pyxa"
nsopaxent ne nmn, a na xnnorntx, ro +ro nosnonxer sanoospnrt
narpysounocrt coornercrnymme c]ept.
Hpnsnaxamn +monnonantno narpysxn xnnxmrcx raxxe sacrpenanne na xaxom-
ro orentnom pncynxe, ero npeentnax erannsannx nnn xe neoxnannax
cxemarnsannx; cnntnoe ynennuenne nnn, nanpornn, ymentmenne onoro ns
pncynxon no cpannennm c ocrantntmn; cnonrannax ncntmxa mnmnuecxo
axrnnnocrn nnn cnonecntx xommenrapnen nnn xe, nanpornn, neoxnannax samx-
nyrocrt peenxa, oxorno xommenrnponanmero npoune cnona, xopoue, nmte
]opmt ocoo ntenennocrn orentnoro pncynxa na ]one pyrnx. Iopaso pexe
ern nmonno n nopono npopncontnamr n xommenrnpymr ne rpanmarnuccxym
c]epy, a c]epy noepxxn, +monnonantnoro xom]opra. Tora ona ntcrynaer xax
ocrponox narononyunx n mopc +monnonantntx narpysox.
Peaxnnx na cnona, narpysounte nx ncex nme (''cneno mantunx", "onesnt"),
xapaxrepnsyer ne onacrt +monnonantno rpanmt, a omym ycrounnocrt x
crpeccy. Hocxontxy +ro nce xe ncero nnmt cnona, ro n nopme nx crpecconax
narpysxa onontno cnaa. Ecnn cnonocoueranne "cneno mantunx" ntstnaer
cnntnym peaxnnm, ro +ro cnnerentcrno uusro vcmo:ueocmu r cmpeccv.
Hpn nontmenno rpenoxnocrn, a ocoenno - npn nannunn cmpaxoe na
pncynxax uenonexa n xnnorntx (n uacrnocrn, n recre "Hecymecrnymmee xn-
nornoe") uacro nsopaxamrcx rnasa npeynennuennoro pasmepa. Ocoenno xa-
paxrepno sauepnenne (mrpnxonxa c cnntntm naxnmom) payxxn nnn ncero rnasa.
B +rom cnyuae moxno npenonoxnrt, uro y peenxa nmeercx ]onx (nanpnmep,
crpax remnort, ntcort, xnnorntx, samxnyrtx npocrpancrn nnn eme uero-nno).
B recre "Hecvuecmevmuee rueomuoe" na ntxnnenne crpaxon nanpannen
nonpoc o rom, onrcx nn xnnornoe uero-nno. Vxasanne na oxsnt roro, uero
ecrnnrentno oxrcx mnorne xnnornte (xnmnnxon, ornx, uenonexa) ne xnnxercx
npnsnaxom crpaxon. Taxnmn npnsnaxamn cnyxar:
onncanne crpaxon, ne rnnnuntx y xnnorntx, saro uacrtx y ere (remnort,
ntcort, sme, nacexomtx);
"sacrpenanne" na onncannn roro, uero onrcx npnymannoe xnnornoe,
ocoo nnnnt nepeuent crpaxon (axe ecnn xaxt ns nnx nnonne
pacnpocrpanen n xnnornom mnpe).
Vrnepxenne o nonno eccrpamnocrn xnnornoro ne ronopnr nn o nannunn
crpaxon, nn o nx orcyrcrnnn (no uame ncrpeuaercx y ere, nmemmnx crpaxn).
Ocoym rpynny cocrannxmr npnsnaxn, ronopxmne o oosuu aepeccuu uacro
ncrpeuammecx npn nontmennom yponne rpenoxnocrn. B recre "Hecvuecmevmuee
rueomuoe" x raxnm npnsnaxam ornocxrcx nmte sauumuie arceccvapi,
nannnpt, mnr, nrnt (xax y exa), uemyx, ponx, ocoo roncrax xoxa (ona moxer
trt ne nnna na pncynxe, no onnctnartcx n paccxase). nx oxsnn arpeccnn ouent
xapaxrepnt eueaumcrue pas+epi xnnornoro. Hpn +rom cam pncynox moxer trt
neontmnm, no n paccxase peenox coomaer, uro ero xnnornoe "pasmepom c
ropy". Hnora peenox crapaercx cenart cnoe xnnornoe xax moxno ontme,
urot ono nnxom ne oxnoct, no ns onncannx opasa xnsnn ntxcnxercx, uro ero
rnannoe sanxrne - sauuuamic om xuuuuroe. B raxom cnyuae o oxsnn arpeccn
moxno ronopnrt c nonno ynepennocrtm.
Hpn oxsnn arpeccnn n onncannn opasa xnsnn uacro yxastnaercx
mpvouooocmvnuocmi ru.uua (nanpnmep, "xnner n nemepe, xya nnxro ne moxer
sapartcx"). Cnennantno na ntxnnenne oxsnn arpeccnn nanpannen nonpoc o rom,
ecrt nn y npnymannoro xnnornoro nparn. Hopmantntm xnnxercx yxasanne
neontmom xonnuecrna nparon. Kar no.uoe ompuauue ua.u:u epaeoe, mar u ux
oo.eoe paseepuvmoe nepe:uc.euuu - npusuaru oo+u aepeccuu.
Ha pucvure oo+a oxsnt arpeccnn n crpemnenne samnrnrtcx or oxpy-
xammero mnpa uacro npoxnnxercx n nsopaxennn saoopa.
Hoponoe nsopaxenne xopt na pucvure oepeea, rax xe xax nannnpt nnn
ponx na pncynxe necymecrnymmero xnnornoro, yxastnaer na oxsnt arpeccnn n
norpenocrt n samnre.
nx cocroxnnx ocmpo mpeeoeu rnnnuno pesxoe vee.u:euue pas+epoe
pucvura, rax uro on sannmaer npaxrnuecxn nect nncr (a nnora n ne nomemaercx na
nncre). Vnennuenne pasmepa pncynxon xapaxrepno raxxe nx nmnyntcnnntx ere.
Onaxo, ecnn ynennuenne pasmepon nanmaercx rontxo n pncynxax, ornocxmnxcx
x xaxo-nno ono c]epe, ro +ro cnnerentcrnyer ne o omem nontmennn
yponnx rpenorn, a o ocoo snaunmocrn anno c]ept. Hanpnmep, ecnn oo+
napnconan ocoo ontmnm (sannmammnm nourn nect nncr), n ro npemx xax pasmep
ocrantntx pncynxon ne ynennuen, ro +ro moxer trt npoxnnennem roro, uro nect
mnp nx peenxa ncuepntnaercx ero omom, cemte. nx omxontnnxa raxoe
omymenne nopmantno, n nospacre crapme 7 ner +ro yxe npoxnnenne onpeenenntx
ncnxonornuecxnx nponem (nosmoxno, neocrarouno camocroxrentnocrn
peenxa, ero upesmepno samxnyrocrn na ponrenxx).
B recre "Kpacuei pucvuor" cnryarnnno oycnonnennoe cocroxnne ocrpo
rpenorn npoxnnxercx n nontmenno nanpxxennocrn nnera, ero :pes+epuo
procmu, pesro roumpacmuocmu ncnontsyemtx nnerontx couerann,
npeoo.aoauuu pro-rpacuoeo u.u me+uo-rpacuoeo ucma. 3rn npnsnaxn xa-
paxrepnt raxxe nx cocroxnnx crpecca, ntcoxo +monnonantno nanpxxennocrn.
Hnora upesmepnax xpxocrt n xonrpacrnocrt pncynxon ncrpeuaercx npn
nontmenno rouq.urmuocmu, aepeccueuocmu.
Ac1ennsannn, enpeccnnnme 1enennnn, +uo1nnnoc1t.
Hpn acmeuuu pucvuru eino.ummc c o:eui c.aoi+ uaru+o+ ua rapauoau
(rax uro nnora nnnnx tnaer nourn ne nnna). Xapaxrepna xpane nnsxax
erannsnponannocrt pncynxon. B recre "Kpacuei pucvuor" nx acrennuecxoro
cocroxnnx rnnnunt ooeoueuua eemoea ea++a, nonnxennax nnornocrt n xpxocrt
nnera, ncnontsonanne, no npenmymecrny, npocrom xapanama, necmorpx na
nannune nnerntx. B +rom npoxnnxercx cnnxenne omero yponnx axrnnnocrn,
xoropoe uacro nanmaercx npn ome ocnanennocrn, ncromennn nocne
nepexnroro crpecca. Hnora oenennax nneronax ramma cnyxnr npnsnaxom
cnnxennx nacrpoennx, enpeccnnntx renennn, cyenpeccnn (nx rnyoxo
enpeccnn ona ne xapaxrepna).
Cu.iuo eapiupvmuu uaru+, xora onn nnnnn nponeent co cnatm
naxnmom, pyrne - c cnntntm, xapaxrepen nx ntcoxo o+ououa.iuo .a-
ou.iuocmu (+mornnnocrn). 3ro nosnonxer npenonoxnrt, uro y peenxa moxer
uacro n nerxo, es nnnmo npnunnt, nsmenxrtcx nacrpoenne.
enpeccueuie meuoeuuu npoxnnxmrcx n ymentmennn pasmepon pncynxa
(pncynox sannmaer menee 1/4 nncra no neprnxann). Bectma rnnnuno raxxe
nomemenne pncynxa n yrny nncra. enpeccnnnte renennnn uacro coueramrcx c
acrennsanne, onaxo ncrpeuamrcx n pyrne ]opmt enpeccnnntx n cy-
enpeccnnntx cocroxnn. B nurmoepa++e uacrtm npnsnaxom cnnxennx na-
crpoennx, enpeccnnntx renennn cnyxar ouent menxne pncynxn, cocpeo-
rouennte n yrny nncra, rax uro ocrantnax uacrt nncra ocraercx nycro.
Ecnn ymentmenne pasmepon nanmaercx rontxo n pncynxax na onpeenennym
remy, ro +ro otuno cnnerentcrnyer ne o enpeccnn, a o xaxnx-nno
cnenn]nuecxnx nponemax n anno c]epe. Hanpnmep, ecnn oo+ napnconan ocoo
manentxnm, n ro npemx xax pasmep ocrantntx pncynxon ne ymentmen, ro +ro
noxasarent ocnanennx cementx cnxse, orcyrcrnnx y peenxa "uyncrna oma",
omymennx cnoe nesamnmennocrn. Ocoo menxn pncynox oma nepexo raxxe
cnyxnr npnsnaxom cuureuuo ca+ooeuru.
Hpn ocyxennn pucvura oo+a ern c enpeccnnntmn renennnxmn uacro
nouepxnnamr, uro n nem xnner rontxo onn uenonex. Tax xe nnrepnpernpyercx
yxasanne na ro, uro n ome xnnyr "crapte nmn", "crapnxn" (ecnn opn +rom
orcyrcrnymr monote xnntnt).
B pucvure oepeea nanpannenne nerox n nepx - npnsnax axrnnnocrn, onrn-
mncrnuecxoro ornomennx x xnsnn. Onvueuuie euus eemru (xax y nnaxyue nnt) -
uacrt npnsnax ynaxa cnn, cnnxennoro nacrpoennx, enpeccnnnoro nnn
cyenpeccnnnoro cocroxnnx. Opynennte nnn onomannte nerxn uacro
ncrpeuamrcx na pncynxax ere, nepexnnmnx ncnxnuecxym rpanmy (nacnnne,
cmeprt xoro-ro ns nnsxnx, pasno ponrene, rxxent xon]nnxr n mxone, nony n
r.n.). Hpn cnnxennn nacrpoennx, enpeccnnntx renennnxx uacro ncrpeuaercx
orcyrcrnne nncrnt (nsopaxenne ocennero nnn snmnero epena). O nannunn
enpeccnnntx renennn moxno c ntcoxo crenentm ynepennocrn cynrt no
nsopaxennm sacoxmero, meprnoro epena (uro moxer trt nnno no pncynxy, a
moxer trt npxmo coomeno peenxom). Hs ononnnrentntx erane nanonee
nn]opmarnnno onontno uacroe na ercxnx pncynxax nsopaxenne ovn.a. Ero
nnrepnpernpymr xax noxasarent roro, uro n npomnom peenox nepenec
ncnxnuecxym rpanmy (nocxontxy ynno - +ro onesnt epena). Onaxo, ecnn n
ynne napnconana nrnna nnn enxa, ro ono nnrepnpernpyercx nnaue: xax
cnnerentcrno norpenocrn n samnmennocrn n ymre (otuno npn omymennn nx
neocrarounocrn).
B recre "Kpacuei pucvuor" npnsnaxom cnnxennx nacrpoennx cnyxnr
ncnontsonanne npenmymecrnenno me+uix mouoe. Ono moxer ronopnrt o e-
npeccnnnom nnn cyenpeccnnnom cocroxnnn. Hocroxnnoe ncnontsonanne rontxo
remntx ronon uacro ncrpeuaercx npn xnnnnuecxnx (r.e. rpeymmnx neuennx)
]opmax enpeccnn. B +rom ornomennn ocoenno noxasarentno co:emauue
:epuoeo eema c ropu:ueei+ u cuuu+ (nnn ]nonerontm).
Aepeccueuocmo, acouuauoume meueuuuu.
Ho pucvurv :e.oeera npenonoxenne o arpeccnnntx renennnxx moxer trt
cenano na ocnone nenocpecrnennoro nneuarnennx: xora nsopaxennt uenonex
nponsnonr na spnrenx nneuarnenne snoro, arpeccnnnoro. Touxn na nnne,
nsopaxammne mernny, ontmne xynaxn, opyxne (nncroner, canx n r.n.) raxxe
moryr cnnerentcrnonart o arpeccnnnocrn. nx mantunxon n nopocrxonom
nospacre nce +rn npnsnaxn nnonne nopmantnt, nocxontxy nx +roro nospacra
xapaxrepno nontmenne arpeccnnnocrn. B omxontnom, mnamem mxontnom n
mnomecxom nospacrax +ro npnsnaxn roro, uro y annoro peenxa arpeccnnnocrt
nontmena no cpannennm co cpennm yponnem. B mnamem mxontnom nospacre +rn
npoxnnennx moryr cnnerentcrnonart o npexenpemennom nauane nopocrxonoro
ncnxonornuecxoro xpnsnca.
Ocoo ontmo por, napnconannt c nontmenntm naxnmom, nsopaxenne
svooe (ocoenno ecnn onn ntenent naxnmom nnn napnconant onee rmarentno,
uem ocrantnte uacrn nnna) - uacrte npnsnaxn eepoa.iuo aepeccuu, r.e.
cxnonnocrn pyrartcx, ocxopnxrt pyrnx nme n r.n.
Ha pucvure oepeua arpeccnnnte ern uacro nsopaxamr :emru, sarau:u-
eamuuec ocmpu+u nanoone mrtxa nnn xnnxana.
K npoxnnennxm arpeccnnnocrn upesntuano uyncrnnrenen recr "Hecv-
uecmevmuee rueomuoe". Hpnsnaxamn arpeccnnnocrn xnnxmrcx nmte opynx
nanaennx, raxne xax pora, xorrn, xntxn, xano n r.n. Kax n n pncynxe uenonexa,
nsopaxenne syon, xax npannno, orpaxaer cxnonnocrt peenxa x eepoa.iuo
(cnonecno) arpeccnn. Hnora xnnornoe oxastnaercx cnaxeno uenoneuecxnm
opyxnem rnna nymxn, nasepa nnn xe xontx, nyxa. Hmte ocmpie eipocmi,
xoropte cam peenox ne nnrepnpernpyer xax opyxne nanaennx, no xoropte
nponsnoxr coornercrnymmee nneuarnenne na spnrenx, raxxe cnyxar noxasarenxmn
arpeccnnnocrn. Hanpornn, opyxne, xnno nenpnronoe nx nrnt (nanpnmep,
sarnyrte nnyrpt nnn sarynnennte pora), xnnxercx npoxnnennem ne cocrnenno
arpeccnnnocrn, a oosuu aepeccuu n nontrxn (uacro -neyauno) samnrnrtcx or
nee.
B pucvure oo+a ocooe nnnmanne cneyer oparnrt na oxna n nept. Ecnn
nsopaxent oo.iuue orua u oeepi (ocoenno orxptrte), ro +ro npnsnax
crpemnennx x mnpoxnm xonraxram. Taxne pncynxn xapaxrepnt nx orcmpaeepmuix,
omnrentntx ere. Hanpornn, ocoo +a.euirue orua u oeepi rnnnunt nx
uumpoeepmuix, samxnyrtx ere. 3apeue:euuie oxna - +ro, xax npannno, npnsnax
roro, uro peenox onrcx arpeccnn, y nero nmeercx norpenocrt e samnre or
norennnantno onacnoro oxpyxammero mnpa. Tax xe nnrepnpernpymrcx n oxonnte
pamt n rom cnyuae, xora onn yrpnponant n nnemne nanomnnamr pemerxy.
Bosmoxno n pyroe snauenne pemerox: onn moryr ntpaxart omymenne cnoe
necnoot, nonno sanncnmocrn or ponrene ("rmpemnax pemerxa"). Bectma
uacro oa snauennx coueramrcx, rax xax ncrounnxom oxsnn oxpyxammero mnpa
uacro xnnxercx ntcoxax sanncnmocrt peenxa or ponrene. Ecnn npn ornere na
nonpoc o rom, xro xnner n ome, ntxcnxercx, uro n nem xnner rontxo onn uenonex,
ro +ro cnnerentcrnyer o :vecmee oouuo:ecmea.
B pucvure oepeea mnpoxo pacxoxmnecx n cropont nerxn (uupora rpoua)
otuno cnnerentcrnymr o orcmpaeepmuocmu, nanpannennocrn peenxa na
omenne. Hsopaxenne vsro rpoui (nanpnmep, xax y nnpamnantnoro rononx)
xapaxrepno nx uumpoeepmuix ere c nnsxo norpenocrtm n omennn (nnn
onacammnxcx omennx).
Baxnemn noxasarent o+ououa.iuo uaciueuuocmu ooueuu - nso-
paxenne pyx na pucvure :e.oeera. Peynnponannte (pesxo ymentmennte) nnn
orcyrcrnymmne xncrn pyx, orcyrcrnne nantnen nnn nonnoe orcyrcrnne pyx otuno
ronopnr o neocrarouno npaxrnxe omennx, xoropax moxer trt ntsnana
pasntmn npnunnamn. 3ro moxer trt cnntnax nnrponeprnnnocrt nnn ayrnsannx
(rora orcyrcrnne xncre coueraercx c npnsnaxamn nnrponeprnocrn). Bosmoxen
napnanr mnpoxoro, no ]opmantnoro, nonepxnocrnoro omennn (roma orcyrcrnne
xncre coueraercx c +xcrpaneprnnno noso). Orcyrcrnne xncre moxer trt raxxe
npnsnaxom nennaennx cpecrnamn omennx (r. e. neymennx omartcx).
Orcyrcrnne xncre pyx moxer trt mornnnponanntm (pyxn sa cnnno nnn n
xapmanax) n nemornnnponanntm (pyxn xax t opesant). Hnrepnperannx n rom n
pyrom cnyuae onnaxona.
Pesxax npeynennuennocrt xncre, ocoo nnnnte nantnt npn +xcrpaneprno
nose - +ro, xax npannno, noxasarent ouent nanpxxenno, no neyonnernopenno
norpenocrn n omennn.
Ecnn n nurmoepa++e pncynxn nme nopont, a ne ycnonnt, ro nx moxno
nnrepnpernponart na ocnone rex xe xpnrepnen, uro n recr "Pncynox uenonexa". Tax,
orcyrcrnne xncre pyx npn erantno npopnconxe pyrnx uacre rena otuno
yxastnaer na ceptesnte nponemt n c]epe omennx.

Cnc1eua nennoc1en. 3naunuoc1t cexcyantnon cqepm.
nx xapaxrepncrnxn camoonenxn n cncremt nennocre nanonee noxasarentnt
ornert na nonpoc o xenannxx, xoropte saraano t npnymannoe xnnornoe (recr
"Hecvuecmevmuee rueomuoe'"). B ontmnncrne cnyuaen n ornerax na +ror
nonpoc nanmaercx npxmax npoexnnx, r. e. nx moxno paccmarpnnart xax
ornocxmnecx x camomy peenxy. B +rom cmtcne ouent noxasarentnt ornert rnna
"crart xpacnnee", "urot tno mnoro pyse", "crart uenonexom" (omymenne
cnoe nexoropo ymepnocrn, nenonnonennocrn). Hmte ynomnnannx o
"marepnantnom nonoxennn" xnnornoro (nmert mnoro et, xopomn om, mnoro
ener - npn anrponomop]nocrn xnnornoro) ronopxr o snaunmocrn marepnantntx
nennocre. Ornert rnna "urot na semne tn mnp", "urot nnxro ne onen" n r.n.
ne ronopxr nn o uem, xpome crpemnennx peenxa nponsnecrn xopomee nneuarnenne
na nponepxmmero (nnpouem, camo +ro crpemnenne rnnnuno nx xopomo
connannsnponanntx ere).
O nnrepece x cercva.iuo cqepe ronopnr nsopaxenne nonontx opranon,
xencxo rpyn, nesanncnmo or ror, xax onn nasnant n nasnant nn noome
(nanpnmep, ecnn npo nsopaxenne, no ]opme n mecrononoxennm coor-
nercrnymmee xencxo rpyn, cxauano, uro +ro "ntnyxnte rnasa na rene", ro +ro ne
ormenxer ero snauennx xax cexcyantnoro cnmnona; onaxo n +rom cnyuae naxno,
urot ncnxonor ne npnnncan peenxy cnon cocrnennte npoexnnn). B xauecrne
cexcyantno cnmnonnxn paccmarpnnaercx raxxe xnocr (ocoenno ecnn on nmeer
coornercrnymmym ]opmy), ntmx, nouepxnyrax nonocarocrt xnnornoro.
Hontmennt nnrepec x cexcyantno c]epe moxer npoxnnxrtcx raxxe n
noponom paccxase o poxennn erentme n noome n nouepxnnannn remt
pasmnoxennx (ocoenno ecnn n paccxase o opase xnsnn xnnornoro +ra rema
npemecrnyer reme nnrannx n mecra, re ono xnner). Vxasanne na ecnonte
]opmt pasmnoxennx (nouxonanne, enenne), xax npannno, cnnerentcrnyer o
nanpxxennom n nnyrpenne xon]nnxrnom ornomennn x cexcyantno c]epe.
O pucvure :e.oeera nnrepec x cexcyantno c]epe npoxnnxercx n nmom
ntenennn nepnnuntx nnn nropnuntx nonontx npnsnaxon. 3ro moxer trt
ycnnennt naxnm na xapanam, ontmee, uem na pncynxe n nenom, xonnuecrno
crnpann n ncnpannenn, ocoo rmarentnoe ntpncontnanne xencxo rpyn nnn
eep, noponax npopnconxa myxcxo mycxynarypt, ocoo mnpoxne epa y
xencxo ]nrypt n npeynennuenno mnpoxne nneun - y myxcxo. 3naunmocrt
cexcyantno c]ept npoxnnxercx raxxe n ocoo rmarentno npopnconxe ry,
pecnnn, npnuecxn, n nsopaxennn yxpamenn (ceptrn, xontno, xynon). O ntcoxom
nnrepece x cexcyantno c]epe ronopnr nsopaxenne uenonexa onaxenntm (peut
ner o nnacrnuecxom nsopaxennn, a ne o cxeme, na xoropo oexa orcyrcrnyer
ns-sa nnsxo rexnnxn pnconannx). Tax xe nnrepnpernpyercx nsopaxenne
nponoxarnnno oext (c ocoo ontmnm exontre, nouepxnyrtm paspesom na
mxe n r.n.).
Hnrepec r cexcyantno c]epe conepmenno ecrecrnenen nx nopocrxonoro n
mnomecxoro nospacra. Ecnn xe on n ntpaxenno ]opme npoxnnxercx n onee
mnamem nospacre, ro xenarentno ycranonnrt ero ncrounnx. Cxaxem, ecnn na
nponeme eropoxennx ]nxcnpyercx peenox, y xoroporo neanno ponnnct (nnn
cxopo onxnt ponrtcx) par nnn cecrpa, ro raxax ]nxcannx nnonne nopmantna n
ne onxna ntstnart ecnoxocrna. Onaxo axe n +rom cnyuae upesmepno rpyax
cexcyantnax cnmnonnxa cnnerentcrnyer o nanpxxennocrn anno c]ept nx
peenxa. Tem onee naxno nonxrt npnunnt ntcoxoro cexcyantnoro nnrepeca, xora
nx nnx ner ouennnoro norpa]nuecxoro ocnonannx. Homout n ntxcnennn +rnx
nonpocon moryr, n uacrnocrn, "ontmne" npoexrnnnte meronxn (TAT nnn CAT).
Ocoennoc1n cqepm omennn.
Hepnonauantnym nn]opmannm o ocoennocrxx c]ept omennx aer
meronxa "ea oo+a". Pesyntrart +ro meronxn nnrepnpernpymrcx "nnpxmym",
es cnmnonnuecxo emn]ponxn. Anannsnpymrcx n xonnuecrnennte noxasarenn:
cxontxo nme peenox roron nocennrt n cno om, n, ocoenno, xauecrnennte:
xoro nmenno on 'rya nocenxer n n xaxo nocneonarentnocrn. Ecrecrnenno,
nnrepecen nonpoc o rom, nocennr nn on rya cnonx ponrene, parten n cecrep;
nonayr nn n uncno nonocenon onoxnaccnnxn n pyrne cnepcrnnxn; yer nn
nasnana yunrentnnna n n xaxo om ona yer nocenena. Ecnn xro-ro ns peantnoro
oxpyxennx peenxa noome ne ynomxnyr, ro nponepxmmn moxer o nem cnpocnrt:
''Mt noxa nnxya ne nocennnn aymxy (yunrentnnny). A net e nao re-ro
xnrt." Heonycrnmt nnxaxne yrounennx rnna: "A aymxy rt nocennmt nmecre c
coo nnn orentno?" Boome, no xoy nponeennx meronxn ontme nn pasy ne
nanomnnaercx, uro cam peenox ''xnner n xpacnom ome", uro +ror om ocoenno
xopom n r.n. Bce +ro ronopnrcx rontxo onn pas n camom nauane.
Ocnonnte meronxn, na ocnone xoroptx enamrcx ntnot o cnryannn n
c]epe ce+euix omuoueuu, - omo pucvuor ce+iu n "Ce+i rueomuix". Hpn
anannse onennnamrcx pasmep ]nryp, ocoennocrn nx pacnonoxennx na pncynxe,
nocneonarentnocrt nsopaxennx, nosa, ntpaxenne nnn, erannsnponannocrt
pncynxon. Conocrannxercx cocran napnconanno n peantno cemtn peenxa. Cenn
n cemte xnnorntx nsopaxeno necxontxo ere, ro naxno ntxcnnrt, c xem ns nnx
nenrn]nnnpyercx peenox. onontno uacro +ro npoxnnxercx n cnonax, xora
onoro ns nsopaxenntx ere on nastnaer "peenox", a pyroro - "cecrpa" nnn
"par". Ecnn n ecrnnrentnocrn y ocneyemoro mantunxa ecrt crapmax cecrpa,
a n cemte xnnorntx nsopaxeno noe ere, npnuem onn ns nnx nasnan
"crapmnm parom", a pyro - "mname cecrpo", ro. cxopee ncero, peenox
nenrn]nnnpyercx c rem, xoro on nasnan "mname cecrpo" (ornomennx
crapmnncrna otuno onee snaunmt, uem non).
Hoxasarenxmn o.aeonpumuo ce+euo cumvauu cnyxar: nsopaxenne
ncex unenon cemtn, omax exrentnocrt unenon cemtn nnn xonraxr mexy nnmn
(conpnxacammnecx pyxn), aexnarnte coornomennx mexy nnmn no nennunne
(peenox mentme ponrene, no pasnnune ne cnnmxom nennxo).
1) Pas+ep quevp.
Ftnaer, uro n pncynxe peantno cemtn n/nnn cemtn xnnorntx ece quevpi
usoopareui o:eui +a.euiru+u u.u o:eui oo.iuu+u, n pyrnx pncynxax,
coornercrnymmne nsmenennx pasmepa orcyrcrnymr. 3ro aer ocnonannx npe-
nonarart, uro coornercrnymmne ocoennocrn +monnonantnoro cocroxnnx cnxsant
nmenno c cemeno c]epo. Ecnn pasmept pncynxon ymentment, ro +ro snaunr,
uro acconnannn, ornocxmnecx x cnoe cemeno cnryannn, ntstnamr y peenxa
noannennoe, enpeccnnnoe cocroxnne. Ecnn pasmept pesxo ynennuent, ro,
cneonarentno, cemenax remarnxa cnxsana c nepexnnannem rpenorn.
Omuocume.iua ee.u:uua nsopaxenno ]nrypt (no ornomennm x pyrnm
unenam cemtn) orpaxaer crenent snaunmocrn annoro unena cemtn n nocnpnxrnn
peenxa. Tax, nsopaxenne ponrene ouent ontmnmn, a cex - ouent
manentxnm ronopnr o rom, uro peenox omymaer cex noannenntm nnn
sapomenntm. Hepexo .+ro nponcxonr n rex cnyuaxx, xora ponrenn e-
crnnrentno oxastnamr na nero cnntnoe annenne, xora onn nontmenno rpe-
onarentnt nnn upesmepno ero onexamr (nx cnryannn rnneponexn nanonee
rnnnuno ouent xpynnoe nsopaxenne marepn). Hsopaxenne xoro-nno ns
ponrene ocoo manentxnm nnrepnpernpyercx xax npecrannenne o ero mano
snaunmocrn n cemte. Hanpnmep, nana, nponoxmn nente nn na paore n nourn ne
noxnnxmmncx oma, nepexo nsopaxaercx manentxnm, nocxontxy n cemte on
nocnpnnnmaercx peenxom xax ]nrypa nropocrenennax. Hpn xonxypenrntx
ornomennxx c parom nnn cecrpo onn raxxe uacro nsopaxamrcx ocoo
manentxnmn (namnoro mentmnmn, uem onxnt tnn t trt n coornercrnnn c nx
peantntm nospacrom). Hnora, ecnn peenox cunraer, uro ponrenn npenounramr
emy para nnn cecrpy, onn, nanpornn, nsopaxamrcx snaunrentno ontmero
pasmepa, uem on cam.
Hsopaxenne cex camtm ntcoxnm ronopnr o nperensnxx peenxa na
nnnpymmee nonoxenne n cemte. Ono uacro ncrpeuaercx y nsanonanntx ere,
npnntxmnx xomanonart nspocntmn. Onaxo noonte pncynxn ne oxsarentno
ronopxr o rom, uro peenox peantno nrpaer n cemte rnanencrnymmym pont; onn
moryr cnnerentcrnonart o rom. uro peenox nnmt crpemnrcx x raxo ponn.
omnnnponanne cocrnenno ]nrypt na pncynxe moxer ocrnrartcx pasntmn
cpecrnamn: ntnnxennem cex na nepenn nnan c oronnrannem ocrantntx na
sann, nomemennem cex na xaxoe-nnyt nosntmenne (na cryn, na ropxy),
nsopaxennem na cee ntcoxo manxn (nepx xoropo oxastnaercx nepxne rouxo
pncynxa) n r.n.
2) Pacno.oreuue quevp ua .ucme.
Hpexe ncero onpeenxercx, nmeercx nn mexy nsopaxenntmn unenamn
cemtn xaxo-nno xonraxr. 3ro moxer trt ]nsnuecxn xonraxr (conpnxa-
cammnecx pyxn nnn rena) nnn xe xaxax-ro omax exrentnocrt. Hsonnponannocrt
]nryp pyr or pyra - noxasarent neocrarouno nactmenntx +monnonantntx
ornomenn n cemte. Ecnn nsonnponana rontxo ona xaxax-nno ]nrypa, ro +ro,
cxopee ncero, orpaxaer cnaym cnxst annoro unena cemtn c ocrantntmn.
Hsopaxenne cex orentno or ocrantntx - cnnerentcrno omymennx cnoe
nsonnponannocrn n cemte (+ro omymenne ne oxsarentno coornercrnyer
ecrnnrentnocrn). Hpn ceptesntx napymennxx nnyrpncemenoro omennx
]nrypt pasntx unenon cemtn nepexo orenent pyr or pyra neperopoxamn,
nomement n pasntx xomnarax nnn xe pncymrcx na pasntx nncrax.
Hnora ncrpeuaercx cnepxnnornoe pacnonoxenne ]nryp, xora onn uacrnuno
nepexptnamr pyr pyra. 3ro ronopnr nno o rom, uro n cemte ecrnnrentno
cnepxrecnte cnxsn, nno o norpenocrn peenxa n raxnx cnxsxx (uame ncero ono
coueraercx c pyrnm: npnntxnyn x cnepxrecnomy xonraxry, peenox yxe ne moxer
oxonrtcx es nero n cnny neocrarxa camocroxrentnocrn). Hontmennax
nnornocrt pacnonoxennx ]nryp uacro ncrpeuaercx n nenonntx cemtxx, nocxontxy
n raxnx cemtxx y ponrenx uacro nosnnxaer upesmepnax "samxnyrocrt" na erxx.
Hnrepnant mexy ]nrypamn onee nnn menee coornercrnymr nnsocrn
ornomenn. Hanpnmep, ecnn peenox nsopasnn ne napt: cex pxom c cecrpo n
orentno - ponrene, croxmnx onn pxom c pyrnm, ro +ro moxer ronopnrt o
rom, uro ern n cemte n snaunrentno mepe xnnyr cnoe, orentno or ponrene
xnsntm. Honesno nocmorpert, xoro ns unenon cemtn peenox nomecrnn pxom c
coo. Otuno +ro ror, c xem anrop pncynxa omymaer nanontmym nnsocrt.
3) Hoc.eooeame.iuocmi usoopareuu :.euoe ce+iu.
Hepntm otuno nsopaxaercx unen cemtn, nanonee snaunmt nx peenxa. B
ornnune or nennunnt nsopaxennx, orpaxammero ornomennx omnnnponannx
("xro n cemte rnannee"), nocneonarentnocrt nsopaxennx cnxsana co
snaunmocrtm uenonexa nmenno nx peenxa, a ne noome n cemte. Or pac-
nonoxennx pxom c coo, orpaxammero +monnonantnym nnsocrt, nocne-
onarentnocrt nsopaxennx ornnuaercx rem, uro snaunmocrt moxer onpeenxrtcx
uncro trontmn ocroxrentcrnamn (nanpnmep, rem, xro npononr c peenxom
ontme ncero npemenn) n ne coornercrnonart +monnonantnomy ornomennm
peenxa x annomy uenonexy.
emoncrparnnnte ern uacro naunnamr pncynox cemtn c cocrnennoro
nsopaxennx. 3acrenunnte, rpenoxnte ern uacro pncymr cex n nocnenmm
ouepet.
4) Hosa, eipareuue .ua, oema.usupoeauuocmi.
Hpn anannse nost nepconaxe ncnontsymrcx re xe xpnrepnn, uro n n
meronxe "Pncynox uenonexa", rontxo na +ror pas onn onxnt trt ornecent ne x
camomy peenxy, a x ero nocnpnxrnm roro nepconaxa, nosa xoroporo
anannsnpyercx. Tax, cenn peenox nsopasnn onoro ns unenon cemtn n
+xcrpaneprno nose, a pyroro n nnrponeprno, ro +ro osnauaer, uro nmenno rax
on nx n nocnpnnnmaer (ouent uacro, xorx n ne ncera, +ro nocnpnxrne oxastnaercx
nnonne aexnarntm). Ecnn nce unent cemtn nsopaxent n onnaxono nose, ro
xe, uro n n meronxe "Pncynox uenonexa", ro +ro, cxopee ncero, npoxnnenne
nenrn]nxannn peenxa c pyrnmn unenamn cemtn, npnnnctnannx nm
cocrnenntx ocoennocre.
Arpeccnnnax nosa xaxoro-nno ns unenon cemtn (nonxrax pyxa, npeyne-
nnuennax xncrt pyxn) moxer cnnerentcrnonart o ero peantno arpeccnnnocrn no
ornomennm x peenxy nnn nmnyntcnnnocrn (nsptnuarocrn).
Hsopaxenne xoro-nno co cnnnt - noxasarent xon]nnxrnoro ornomennx.
Ecnn peenox nsopaxaer co cnnnt cex camoro, ro +ro cnnerentcrnyer nno o
xon]nnxrnom ornomennn x cemte n nenom, nno o uyncrne cnoe orneprnyrocrn,
nenpnxrnx pyrnmn unenamn cemtn. Tax xe rpaxryercx nsopaxenne n npo]nnt,
ecnn ono nonepnyro ne x pyrnm unenam cemtn, a or nnx.
Btpaxenne nnn nsopaxenntx unenon cemtn moxer orpaxart nno uyncrna
peenxa no ornomennm x nnm (yntxa -- nonoxnrentnoe ornomenne, mpaunax
rpnmaca - nerarnnnoe nnn nocrnennoe ornomenne), nno npecrannennx peenxa
o ornomennn x nemy. Fontmo por, ocoenno c syamn -npnsnax roro, uro
annt unen cemtn npoxnnxer no ornomennm x peenxy nepantnym arpeccnm
(uacro na nero xpnunr).
Crenent erannsnponannocrn pncynxa - noxasarent +monnonantnoro ornomennx
x annomy uneny cemtn. Hanonee nmnmte unent cemtn pncymrcx noponee, c
ontmnm xonnuecrnom erane, uem menee nmnmte
5) Coomuoueuue cocmaea pea.iuo u uapucoeauuo ce+iu.
Orcyrcrnne xaxoro-nno unena cemtn ronopnr nno o rom, uro on mano snaunm
nx peenxa, nno (uame) o xon]nnxrntx ornomennxx peenxa c nnm,
nerarnnntx +monnxx no ornomennm x nemy (+ro ne snaunr, uro +monnn uncro
nerarnnnt: onn moryr trt amnnanenrntmn, r. e. nocrnenntmn). uacro n
pncynxe orcyrcrnymr partx nnn cecrpt, uro otuno cnxsano c xonxypenrno-
crtm ornomenn.
Orcyrcrnne na pncynxe cex - uacrt npnsnax roro, uro peenox uyncrnyer
cex n cemte ornepxenntm. Crenent ntpaxennocrn +roro omymennx nponepxercx
c nomomtm nonpoca: "'A rt nnxoro ne satn?" Ecnn peenox rax n ne ncnomnnaer,
uro on ne napnconan cex, ro cneyer onee npxmo namex: " rouno snam, uro rt
eme xoro-ro ne napnconan". Ecnn n .+ro ne npnnonr x ononnennm pncynxa, ro
nponepxmmn nnpxmym ronopnr: "Tt satn napnconart cex". Ftnaer, uro axe
nocne npxmoro yxasannx peenox yxonr or nsopaxennx cex, otxcnxx, uro "ne
ocranoct mecra", uro cex on moxer napnconart na pyrom nncre n r.n. 3ro
cnnerentcrnyer o nectma cnntnom uyncrne ornepxennocrn.
Hoxnnenne "ononnnrentntx" unenon cemtn (orcyrcrnymmnx n peantnocrn)
ronopnr o rom, uro peenox nocnpnnnmaer cnom cemtm xax neocrarounym, n uem-
ro ymepnym. uame ncero ononnnrentno ]nrypo oxastnaercx oren, xoropt ii
peantno cemte orcyrcrnyer. B raxnx cnyuaxx moxno nonarart, uro y peenxa ouent
cnntno xenanne nmert orna, nonnym cemtm.
6) Hpeo+emi.
Hsopaxenne ontmoro xonnuecrna npemeron (meent, crent xomnart,
epentx, ecnn cemtx nsopaxena n necy) otuno ncrpeuaercx n rex cnyuaxx, xora
n cemte ocnanent n ]opmannsonant xonraxrt, neocrarouen yponent
+monnonantnoro omennx. B +rom ornomennn ocoenno noxasarentnt pncynxn,
xoropte naunnamrcx ne c nsopaxennx nme, a c nsopaxennx pasnnuntx
npemeron. Ananornunte pncynxn ncrpeuamrcx n y ayrnsnponanntx ere: n +rom
cnyuae neocrarox +monnonantnoro omennx oycnonnen ne cemeno
armoc]epo, a necnoconocrtm peenxa x raxomy omennm.
7) ueomuie,
Baxnt ononnnrentnt noxasarent, nmemmncx n recre "Ce+i
rueomuix - +ro ro xnnornoe, n nne xoroporo nsopaxen ror nnn nno unen
cemtn. Hpn nnrepnperannn cneyer onnpartcx na re omexyntrypnte acconnannn,
xoropte cnxsant c nsopaxenntmn xnnorntmn. Tax, nsopaxenne xoro-nno ns
unenon cemtn n nne nacexomoro (mypantx, myxn...) nouepxnnaer cro manym
snaunmocrt n cemte. Vnpxmte, "xonmune" nern uacro nsopaxamr peenxa n nne
exa. 3mex nnn uepnxx, xax npannno, cnmnonnsnpymr +monnonantnym xononocrt, a
nepexo - nerarnnnoe ornomenne (ecnn raxnm opasom nsopaxen peenox, ro +ro
moxer trt npoxnnennem uyncrna cnoe ornepxennocrn n cemte). Xnmnte
xnnornte (rnrp, nonx) concem ne oxsarentno cnmnonnsnpymr arpeccnm. uacro
onn orpaxamr nnmt npecrannenne o cnne n axrnnnocrn. B ornnune or +roro,
xpoxonn - esycnonnt cnmnon arpeccnn. Hsopaxenne ponrene n nne ocoo
xpynntx xnnorntx (cnon, eremor, nocopor) xapaxrepno nx ere,
nocnnrtnammnxcx n ycnonnxx rnneponexn n ncntrtnammnx cnntnoe annenne co
cropont ponrene.
8} auuie, no.v:ae+ie no opveu+ mecma+.
Hexoropym nn]opmannm o cementx ornomennxx peenxa moryr anart raxne
recrt xax pncynox oma n pncynox epena. Tax, n ornere na nonpoc o rom. xro
xnner n ome, nepexo npoxnnxercx crpemnenne nsannrtcx or upesmepno onexn
ponrene. B +rom cnyuae otuno yrnepxaercx, uro e oo+e rueem peoeuor,
npnuem ero ponrenn ne ynomnnamrcx.
Kopuu oepeea nnrepnpernpymrcx xax noxasarent ornomennx peenxa x cnoemy
npomnomy n x cemte ("xopnxm" n mnpoxom cmtcne cnona). Hpn nannunn onopno
nnnnn, nsopaxamme semnm, orcyrcrnne na pncynxe xopne nopmantno. Ecnn xe
onopnax nnnnx orcyrcrnyer, a epeno nsopaxeno xax t opesanntm cnnsy (es
xopne n es pacmnpennx crnona n nnxne uacrn), ra +ro paccmarpnnaercx xax
npnsnax cnao trono opnenrannn, orcyrcrnnx ceptesno npnnxsannocrn x
omy n cemte. upesmepno ontmne, nopono ntpnconannte xopnn cxopee
cnnerentcrnymr o ocrpo norpenocrn n onope n npnnxsannocrn, uem o nx
nannunn. Ouent noxasarentnt nopono ntpnconannte xopnn es nsopaxennx
semnn nnn nncxmne na semne. Hoonte pncynxn uacro ncrpeuamrcx y exennen,
+mnrpanron n pyrnx ere, nnmnnmnxcx npnntuno nount.

Hac1t III. HCHXOAOIHHECKHE
PEKOMEHAHHH
III. 1. Hoc1poenne ecem c pon1ennun (yun1eneu)
Kaprnny, nonyuennym n pesyntrare ncnxonornuecxoro ocneonannx, xon-
cyntranr onnctnaer nspocnomy, oparnnmemycx sa nomomtm. Haunnammemy
xoncyntranry moxno noconeronart cnauana nponecrn ananns pesyntraron, a norom
yxe eceonart c xnnenrom. Fonee ontrnomy cnennanncry, ne oxmemycx
"pacxptnart xaprt" nepe xnnenrom, npncyrcrnne nspocnoro, oparnnmerocx sa
nomomtm, ne rontxo ne nomemaer npononrt ananns pesyntraron, no, nanpornn,
nosnonnr nponecrn ero onee a]]exrnnno (pasymeercx, npncyrcrnne peenxa
neonycrnmo).
Ha +rom +rane xoncyntrnponannx ymecrna axrnnnax paora c cosnannem
xnnenra, n xoe xoropo ncnxonor nonynxpno nsnaraer emy pesyntrart cnonx
ecrnn. Ecnn xnnenr ne pasenxer cnoxnnmecx y xoncyntranra rouxn spennx, ro
eccmtcnenno nepexonrt x cneymmemy napnanry - xonxperntm pexomenannxm
no oyuennm n nocnnrannm peenxa. Onn ne yyr nocnpnnxrt n yx rem onee -
ne yyr ntnonnent. Hcnxonor ne moxer, noono noonponounxy, cxasart: "
nam oxcnnn npnunny nenonaox, a nepnrt mne nnn ner - +ro name eno". 3aaua
ncnxonora ne cnonrcx r ycranonnennm npnunn, npnnoxmnx x rpynocrxm, n
]opmynnponxe pexomenann. Koncyntrnponanne ncera nxnmuaer n cex +nemenr
ncnxorepannn. Ono moxer cunrartcx ycnemntm rontxo rora, xora ncnxonory
yacrcx narn omn xstx c xnnenrom n noynrt ero npenpnnxrt mept,
neoxonmte nx pemennx nmemmnxcx nponem.
Henpnxrne rouxn spennx ncnxonora na nponemy npoxnnxercx ne rontxo n npxmom
cnope. Ouent
uacro nspocnt, ntcnyman xoncyntranra, naunnaer nemenenno nnrepnpernponart
ero cnona, anax oxcnennx nasnanntm npnunnam nenarononyunx peenxa.
Hanpnmep, on moxer cctnartcx na nnnxnne renon: "On nect n orna..." (n, mon, ner
cmtcna c +rnm oportcx). 3a raxnm noneennem nspocnoro otuno cronr nontrxa
yrn or peantno nponemt, onaxenno ncnxonorom, cnxrt c cex
ornercrnennocrt, nepenoxnn nnny sa npomnte n yymne neyaun na nexoero
anonnma (rent, poonym rpanmy, nnoxo ercxn ca).
Kasanoct t, raxoe noneenne nnmeno nornxn: net xnnenr cam oparnncx sa
nomomtm. Onaxo peantnte mornnt opamennx nepexo tnamr conepmenno
pyrnmn. Ftnaer, uro uenonex crpemnrcx raxnm cnocoom npoemoncrpnponart
cnom opoconecrnocrt ("Cmorpnre, xaxax x xopomax mart: xax rontxo y ouxn
nosnnxnn rpynocrn, x cpasy nonena ee x ncnxonory").
Hnora ponrenn opamamrcx x xoncyntranry no nacroxnnm pyrnx unenon
cemtn (nanpnmep, aymxn) nnn mxontntx nearoron, a camn ne cunramr +ro nyx-
ntm. Vunrent moxer oparnrtcx x mxontnomy ncnxonory "nx npo]opmt", urot
cnxrt c cex ornercrnennocrt sa ro, uro peenox ne nonnmaer ero oxcnenn,
Inannax saaua xoncyntranra n -raxnx cnyuaxx nontrartcx nepnyrt nspocnoro x
ocosnannm neoxonmocrn pemart nponemy.
"Ecnn npnunnt rpenoxnocrn namero peenxa - n anexom npomnom, ro ceuac
onn yxe ne ecrnymr. Ho+romy ceronx nam npaxrnuecxn nce panno, orxya
nsxnact rpenoxnocrt - or npnpot nnn or nocnnrannx. Ceuac nx namero ctna
rnannoe - nsxnrt cnoe ecnoxocrno, ne art emy paspacrnct" (xoneuno, raxoe
ronopnrcx n rom cnyuae, ecnn nepnnunt ncrounnx 'rpenoxnocrn ceuac yxe
ecrnnrentno ne ecrnyer). Taxnm cnocoom xoncyntranr moxer axrnnno, no
ocrarouno mxrxo ornonrt nmte nenpoyxrnnnte nnrepnperannn ero cnon.
Hepexo xnnenr emoncrpnpyer nonnemee cornacne c xoncyntranrom, cnemnr
samernrt: "a-a, x roxe ncera rax n yman" nnn nocxnrnrtcx: "Ax, xax nt npant!"
B +rnx cnyuaxx nonesno nponepnrt, nacxontxo xopomo on nonxn ro, uro emy
paccxasano. 3a upesmepno axrnnno emoncrpanne cornacnx ouent uacro
cxptnaercx nenonnmanne nonnnnoro cmtcna ntnoon n saxnmuenn ncnxonora.
B ecee c xnnenrom xenarentno nserart nayuntx repmnnon. Pasronop
onxen trt nayuntm no coepxannm, a ne no ]opme. Ecnn xe xoncyntranr
cunraer naxntm nosnaxomnrt xnnenra c xaxnmn-nno nonxrnxmn, ro nx snauenne
onxno cpasy xe nopono pasxcnxrtcx. Honesno sapanee ntxcnnrt npo]eccnm
xnnenra n xpyr ero nnrepecon: rora yer xcnee, nacxontxo nonynxpntm onxen
trt xstx xoncyntranra.
B sanncnmocrn or xapaxrepa nponemt, peuo+euauuu moryr xacartcx nno
saumu, nanpannenntx na xoppexnnm orxnonenn n ymcrnennom pasnnrnn, nno
roppermupoeru noeeoeuu peenxa (a uame - noneennx nspocntx no ornomennm x
peenxy). Pexomenannn moryr anartcx n ro xe ecee, xoropax nauanact c
anannsa ncnxonornuecxnx ocoennocre peenxa, a moryr trt ornoxent na
cneymmym ncrpeuy. B nmom cnyuae, xoncyntranr onxen npexe ncero
yenrtcx, uro xnnenr npnnxn ero rouxy spennx na nponemt peenxa.
Cnnerentcrnom raxoro npnnxrnx moryr cnyxnrt +nnsot ns xnsnn peenxa,
xoropte npnnoxrcx nspocntm xax t n nornepxenne cnon ncnxonora. Bosmoxnt
"nearornuecxne npospennx" rnna: "Bor renept, nocne namero oxcnennx, x npyr
nonxn, nouemy..." (n antme cneyer paccxas o xaxnx-ro nponemax, ne nomemnx n
nepnnunym xanoy, no renept nonyunnmnx pasxcnenne). Bce +ro cnnerentcrnyer
o npnnxrnn rouxn spennx xoncyntranra, r. e. o rom, uro nspocnt ynnen xaprnny
nenarononyunx no-nonomy rnasamn ncnxonora. Cneonarentno, on nnyrpenne
roron menxrt uro-ro n cnoe xnsnn, na xoropym emy yanoct nsrnxnyrt co
cropont.
Kax yxe ronopnnoct, es conmemennx rouex spennx ncnxonora n xnnenra
xoncyntrannx ne moxer trt pesyntrarnnno. Onaxo ne no ncex cnyuaxx npan
oxastnaercx ncnxonor. Hnora ne ponrenn, a on cam no nnnxnnem yenrentntx
aprymenron menxer cnom ncxonym rnnoresy. Tax nnn nnaue, no neoxonmo
onrtcx connaennx nosnnn no ocnonntm nonpocam.
Ftnaer, uro rpynocrn n oennennn nosnnn ntsnant neononnmannem. B
+rnx cnyuaxx ncnxonor ntraercx c]opmynnponart cnom rouxy spennx pyrnmn
cnonamn, noxasart, uro, n cymnocrn, pasronop ner o onom n rom xe, no na
pasntx xstxax (n +rom cnyuae on ntcrynaer xax "nepenounx"). B cnoem paccxase
on oxsarentno ncnontsyer rounte ]opmynnponxn nepnnuntx xano,
nouepxnnax, uro n ero saxnmuennn yureno nce ro. uro cxasano xnnenrom. H nnmt
xora nspocnt, oparnnmncx sa nomomtm, yenrcx, uro ero xnsnennax
nponema npannntno nonxra n es ncxaxenn npecrannena n nayuno
nnrepnperannn, xoncyntranr moxer n omem xnne c]opmynnponart re marn,
xoropte nomoryr npeoonert sa]nxcnponannte rpynocrn.
Hyume ncero, ecnn xonxpernte nyrn peannsannn omero "ncnxonornuecxoro
penenra" namernr cam xnnenr - ecrecrnenno, npn nomomn nanoxmnx nonpocon n
nocxasox xoncyntranra, xoropt onennnaer crenent peanncrnunocrn
nearornuecxnx nnanon ponrene nnn yunrenx. Ecnn xe xnnenry ne yacrcx
camocroxrentno npenoxnrt npnemt xoppexnnonno paort, ro nx ntpaorxn
xonxperntx coneron xoncyntranry, xax npannno, npnxonrcx nponecrn
antnemn paccnpoc o trontx ycnonnxx xnsnn cemtn.
Hcnxonornuecxne pexomenannn yyr rem npoyxrnnnee, uem ontme n nx
paspaorxe yuacrnyer xnnenr. Bo-nepntx, rontxo on cam moxer pemnrt, uro on na
camom ene roron enart, a uero enart ne roron. Bo-nroptx, omymenne uenonexom
roro, uro on cam namen ntxo ns cocrnenntx sarpynenn, pesxo nontcnr
mornnannm ntnonnennx xoppexnnonntx samtcnon.
B nocneymmnx pasenax ant omne, cxemarnuecxne pexomenannn no
xoppexnnn noneennx n pasnnrnx ere c remn nnn nntmn ncnxonornuecxnmn
ocoennocrxmn. Hpn paore c xnnenrom +rn cxemt onxnt trt npeentno
xonxpernsnponant, oneent o rexnnx, npnnxsanntx x onpeenenntm ycnonnxm
xnsnn cemtn (xnacca). Pexomenannn nsnaramrcx npnmennrentno x ocnonntm
narnosam, xoropte crannr xoncyntranr npn ocneonannn n cmtcn xoroptx
ocyxaercx c xnnenrom, xax onncano ntme.
B uacrnocrn, npnnoxrcx pexomenannn, ornocxmnecx x nocnnrannm ere c
pasntmn nnamn axnenryann xapaxrepa n c pasntmn ncnxonornuecxnmn
cnnpomamn. Axnenryannn xapaxrepa ne npecrannxmr coo naronornn n ne
rpeymr xoppexnnn x cocrnennom cmtcne cnona. Onaxo npn ocrarouno
ntpaxenno axnenryannn y peenxa (n y nspocntx, nocnnrtnammnx ero) moryr
nosnnxart cnoxnocrn. B nepnym ouepet, naxno, urot nspocnte nonnmann n
yunrtnann n omennn c peenxom ero ncnxonornuecxn cxna. Vxe ono +ro
cymecrnenno onerunr pemenne nponem. Hpn nexoroptx axnenryannxx nonesnt
raxxe ononnnrentnte pexomenannn.
m.2. Pexouenannn npn ocnonnmx ncnxonornuecxnx cnnpouax
A. Bapuaumm paseumua, ceasauume c emcouu+ ypoeue+
e+oucmpamueuocmu
Hcmepououi mun. Baxno, urot ponrenn n yunrenx nonnmann, uro y
peenxa nontmena norpenocrt no nnnmannn x cee n uro nyxno narn ]opmt, n
xoroptx ona morna t ycnemno yonnernopxrtcx. Heoxonmo nomnnrt o
cxnonnocrn ncreponnoro peenxa x arrpanannn (nouepxnnannm cnmnromon
nmoro nmemmerocx y nero saonenannx} n o onacuocmu noc.eovmueeo
paseumu no ucmepu:ecro+v munv. Ecnn no paccxasy ponrene cxnatnaercx
nneuarnenne, uro peenox ecrnnrentno nnxercx n +rom nanpannennn, ro nyxno
nsnoxnrt omne npnnnnnt ornomennx x saonenannxm. Hx cyrt n rom, uro
.e:euue ue oo.ruo oimi npumui+. onxnt ntnonnxrtcx nce neoxonmte
neuente nponeypt, no nmte pasnneuennx no npemx onesnn nyxno npeentno
orpannunrt, urot onesnt nn n xoem cnyuae ne cranonnnact npnxrntm
npemxnpenponoxennem. Hanpornn, xora peenox sopon, nao crapartcx
noontme c nnm omartcx n enart ero xnsnt xax moxno nnrepecnee n
nactmennee cotrnxmn,
Heeamueuoe ca+onpeoe.euue. Omne npnnnnnt pexomenann nx ere c
nerarnnntm camonpexnnennem npocrt, xorx nm ne ncera tnaer nerxo
cneonart.
Ocnonno npnnnnn +ro uerxoe pacnpeenenne, perynxnnx nnnmannx x
peenxy no ]opmyne: nnnmanne yenxercx emy ne rora, xora on nnoxo, a xora
on xopomn. 3ect rnannoe - sameuart peenxa nmenno n re mnnyrt, xora on
nesameren, xora ne cxanannr n ne ntraercx npnnneut x cee nnnmanne
xynnrancxnmn ntxoxamn. Ecnn xe naunnamrcx raxne ntxoxn, ro nmte
sameuannx nao cnecrn x mnnnmymy.
Ocoenno naxno, urot nspocnte orxasannct or xpxnx +monnonantntx
peaxnn, no nx-ro peenox n onnaercx. Axrnnno-+monnonantnoe ornomenne x
npoenxam emoncrparnnnoro "nerarnnncra" - +ro ]axrnuecxn ne naxasanne, a
noompenne, noxpennxmmee aconnantnte cnocot npnnneuennx nspocntx. Ecnn
na nero naxpnuar n naronamr oramn, ro on pacnennr +ro xax cnoe ontmoe
ocrnxenne. Ecnn xe eme n ayr nosartntnnx n cepnax - +ro yxe xnnax noea
na nearornuecxnmn npnnnnnamn nspocntx, a n na nnmn camnmn. Ocnonno
cnoco naxasart "nerarnnncra" sa ero npoenxn - +ro nnmnrt ero omennx. A
rnannax narpaa - +ro nmxmee, orxptroe, onepnrentnoe omenne e re mnnyrt
(uact), xora peenox cnoxoen, ypannonemen n enaer ro, uro nao (nnn, no
xpane mepe, ro, uro moxno).
Ecnn npocrynox nacrontxo ceptesen, uro ocrannrt ero es nnnmannx ne-
nosmoxno, ro naxasanne onxno trt npeentno es+monnonantntm. Hanpnmep,
ecnn peenox xouer cmorpert renennsop - ntxnmunrt ero, ntnyrt mnyp nnn
npeoxpannrent n cnpxrart, cxasan rontxo: "o sanrpa cmorpert renennsop ne
yemt", a sarem ne opamart nnnmannx na nce xpnxn o rom, uro on "sacrannr
orart mnyp", "pasoter n ntpocnr renennsop" n r.n.
Bspocnte onxnt trt roront x romy, uro n nepnoe npemx nsmenenne crnnx
omennx npnneer, cxopee ncero, ne x cnnxennm, a x nsptny nerarnnnsma. Ha +rom
+rane peenox onapyxnnaer, uro cpecrna, c nomomtm xoroptx on o cnx nop
onnancx nnnmannx, npyr nepecrann ecrnonart. Hepnoe, uro on ntraercx
cenart, +ro "nponomnrt creny nom": ycnnnrt re cpecrna nosecrnnx na
nspocntx, xoropte o cnx nop tnn cront +]]exrnnnt.
Ouent naxno nomnnrt, uro peenxa c ntcoxo emoncrparnnnocrtm nn n xoem
cnyuae nentsx ocrannxrt noome es nnnmannx. On oxsarentno naer re nnn
nnte cnocot ero npnnneuennn, n onn moryr oxasartcx ropaso xyxe, uem nce, uro
tno o cnx nop. Bnnmanne, sannrepeconannocrt, +monnonantno nactmennoe
omenne - nce +ro onxno trt npeocranneno peenxy n re (nosmoxno, pexne)
npomexyrxn npemenn, xora on neer cex xopomo nnn xorx t necxontxo nyume,
uem otuno. Cxanan, ycrpoennt nm nxrt mnnyr nasa, onxen trt satr, xax
yro ero n ne tno.
Hrax, no npemx cxanana - xononocrt n pannoymne, uyrt nosxe - renno n
nnnmanne. Tontxo nn n xoem cnyuae ne cneyer ycrpannart cnen npnmnpennx,
npomennx n r.n., nnaue moxer saxpennrtcx pnryan: cxanan - npnmnpenne.
Hpexnne napymennx onxnt trt nmenno usrumi, onn ontme ne onxnt nn
ncnomnnartcx, nn ocyxartcx. Ecnn sa nnx tno npeycmorpeno xaxoe-nno
naxasanne, ro ono ne onxno ormenxrtcx (pasne uro peenox conepmnr yx concem
ntammncx nonnr - nanpnmep, no cocrnenno nnnnnarnne ntmoer nont n
xnaprnpe).
Vonnernopnrt nenactrnym norpenocrt peenxa c nerarnnntm
camonpexnnennem no nnnmannn x cee tnaer ouent nenpocro. Heoxonmo
narn c]epy, n xoropo on moxer peannsonart cnom emoncrparnnnocrt. B
annom cnyuae ocoo naronpnxrnt, a nnora npaxrnuecxn nesamennmt
rearpantnte sanxrnx. Peenox c nerarnnntm camonpexnncnnem nce npemx nrpaer
xaxym-ro pont nor n nao art emy nrpart ee ne n xnsnn, a na cnene. Hpn +rom
ner neoxonmocrn cnennantno saornrtcx o ero ycnemnocrn. On nourn nanepnxxa
cymeer onrtcx ycnexa na cnene n es ute-nno nomomn: axrepcrno ero crnxnx.
Ecnn y peenxa nmeercx ne nx o nornuecxn n cnnpom nosumueuoeo ca+o-
npezaeueuua, no n orentntx c]epax (nanpnmep, n cementx ornomennxx)
camonpexnnenne nearnnno, ro noxo x nemy n raxnx cnyuaxx onxen trt rem
xe camtm.
B. Bapuaumm paseumua, ceasauume c mpeeoxuocmom, enpeccueum+u
meueuuua+u, cuuxeuue+ +omueauuu
Hcuxacmeuuuecuu cr.ao uuuuocmu. Inannax ocoennocrt peenxa c
ncnxacrennuecxnm cxnaom nnunocrn +ro nontmennax rpenoxnocrt n ntcoxax
censnrnnnocrt (uyncrnnrentnocrt). Hentsx onycrnrt, urot ncnxacrennunt
peenox tn samxnyr na cnonx neyauax. Emy neoxonmo narn raxym
exrentnocrt, n xoropo on cnocoen camoyrnepxartcx. Omymenne ycnexa -
nyumee nexapcrno or nontmenno rpenoxnocrn.
ern c +rnm cxnaom nnunocrn nonepxent acrennsannn, no+romy n paore c
nnmn naxno osnponart narpysxn. B sanxrnxx nao enart ocrarouno uacrte
nepeptnt, urot peenox mor oroxnyrt. nx peenxa c nontmenno
censnrnnnocrtm nmo paspaxnrent oxastnaercx xax t onee cnntntm, uem
nx pyrnx ere. Xenarentno oeperart ero or upesmepno cnntntx nneuarnenn
(ne xpnuart na peenxa, ne nosnonxrt emy cmorpert ]nntmt yxacon, crapartcx
nserart rpanmnpymmnx cnryann rnna noxopon nnn nomnnox n r.n.).
Ecnn yxe nosnnxna acmeuua, ro osnponxa narpysox onxna trt ocoenno
crporo. B nmtx sanxrnxx, a ocoenno n ymcrnennom rpye, ocnanennomy
peenxy neoxonmt uacrte nepeptnt, sanonnennte nno axrnnntmn
nnxennxmn (rnna nrpt n mxu), nno penaxcanne. Ponrenxm cneyer noxasart
npocremne npnemt penaxcannn. Hpn ocoo cnntno acrennn pero+euovemc
npeoocmae.mi peoeurv oono.uume.iui eixoouo oeui nocepenne yueno
neenn.
Huuuouum cr.ao uuuuocmu otuno ne npnnonr x xaxnm-nno cnenn]nuecxnm
rpynocrxm. B nepnot cnnxennx nacrpoennx nosmoxno cnnxenne ycnemnocrn n
yuee. He nyxno crapartcx xaxnmn-nno ncxyccrnenntmn cnocoamn
"nocrernyrt" peenxa. Hao cnoxono ornocnrtcx x ecrecrnenntm nx nero
xoneannxm npoyxrnnnocrn n maxcnmantno ncnontsonart naronpnxrnte
nepnot.
Cuuxeuue +omueauuu, B +rnx cnyuaxx ocnonnax nnnnx pexomenann -
pasnoopasnte rexnnxn conmecrntx sanxrn ere n nspocntx, nxnmuammnx
nosnanarentnte -+nemenrt. Ecnn n pesyntrare ncnxonornuecxoro ocneonannx
peenxa onapyxnnaercx nonnoe orcyrcrnne y nero nosnanarentno na-
npannennocrn, ro moxno npenonoxnrt, uro nspocnte nnxora ne nenn c nnm
conmecrntx nosnanarentntx sanxrn, a sa +rnm uacro cxptnaercx orcyrcrnne
nosnanarentntx nennocre n cemte. Onaxo, ecnn xoncyntranry yacrcx yenrt
ponrene, uro pasnnrne nosnanarentntx nnrepecon - +ro ocnonnoe cpecrno
nomomn nx peenxy, ro nspocnte xorx t na nexoropoe npemx moryr
''cnmynnponart" orcyrcrnymmn y nnx camnx nosnanarentnt nnrepec (nanpnmep,
xnno sannrepeconartcx nponeccom pocra pacrenn n nauart, npononrt conmecrno
c peenxom coornercrnymmne +xcnepnmenrt).
Hpnunna orcyrcrnnx nosnanarentntx nnrepecon y peenxa tnaer n oparno:
xora ponrenn, uepecuyp osaouennte ero pasnnrnem, cnnmxom pano n n
nenoxoxmnx ]opmax naunnamr "nannuxnnart" ero snannxmn, yunrt unrart,
nncart n cunrart. Hearornuecxn esrpamornoe oyuenne moxer npouno ornrt y
peenxa xenanne sannmartcx nmtmn noontmn nemamn. Btxo n +rom cnyuae
ror xe; conmecrnte sanxrnx c nosnanarentno nanpannennocrtm, a ne
onocroponnee oyuenne c nosnnnn yunrenx, nannnnammero snannx
nepannomy yuennxy.
Hpocremne napnanrt conmecrntx nosnanarentntx sanxrn c peenxom - +ro,
nanpnmep, nanmenne sa npopacrammnmn pacrennxmn (ouent yont n
ocrynnt oexr nx raxnx nanmenn - ]acont); ]nxcannx nsmenenn n
npnpoe, xora c panne necnt o nosne ocenn peenox nmecre c ponrenxmn,
rynxx no nnxamemy necy, onpeenxer no npocrememy mxontnomy
onpeennrenm pacrennx n sannctnaer, xaxne nonte nnt nneron noxnnxmrcx
xaxym neenm; nontrxn camocroxrentnoro npornosa norot n coornercrnnn c
nsnecrntmn npnmeramn, xoropte peenox nmecre c ponrenxmn ortmer n
xanenape npnpot; paccmarpnnanne pasntx menoue n mnxpocxon; nanmennx sa
omamnnmn xnnorntmn {c oxsarentntmn sanncxmn cnonx orxptrn); ontrt c
naopom "Rnt xnmnx". 3anxrne (nnn necxontxo sanxrn) ns npenoxennoro
naopa nnn xaxoe-nno camocroxrentno nsoperennoe c yuerom xonxperntx
cementx ycnonn cranonnrcx nepntm mocrnxom, neymnm x noccranonnennm
yueno mornnannn.
Kaxo-nno xpyxox c nosnanarentno nanpannennocrtm moxer nomout
nspocntm xomnencnponart omamnn e]nnnr nosnanarentntx nennocre.
Ocoenno yauno, ecnn n xpyxox peenxa neer xro-nnyt ns onee crapmnx
pexr, yxe ynneuenntx acrponomne, xomntmrepamn, ncropne nnn nacexomtmn.
Ho conmecrnte nosnanarentnte sanxrnx onxnt nocnrt xapaxrep nonneuennx
onoro peenxa n c]epy nnrepecon pyroro, a ne otunoro "norxrnnannx"
orcrammero, cxaxem, no maremarnxe. 3naunmocrt omennx co crapmnm peenxom
moxer oxasartcx ycnonnem "sanycxa" nosnanarentntx mornnon. Mecrom
conmecrntx sanxrn ere ne oxsarentno onxen trt xpyxox; oma ponrenn
moryr
1
ycrpannart nx ere neuro npoe "xnya no nnrepecam", n xoropom camn
npnnnmamr nocnntnoe yuacrne.
Xpouuuecuaa uevcneuuocmi. Inannoe, uro onxnt cenart nspocnte npn
raxom "narnose", - +ro oecneunrt peenxy omymenne ycnexa. nx +roro npn
onenxe em paort nao pyxonocrnonartcx necxontxnmn necnoxntmn npannnamn.
Inannoe ns nnx - nn n xoem cnyuae ne cpannnnart ero nectma nocpecrnennte
pesyntrart c +ranonom (rpeonannxmn mxontno nporpammt, opasnamn
nspocntx, ocrnxennxmn onee ycnemntx onoxnaccnnxon). Peenxa nyxno
cpannnnart rontxo c nnm camnm n xnannrt ero nnmt sa ono: sa ynyumenne ero
cocrnenntx pesyntraron. Ecnn no nuepamne xonrpontno on npannntno cenan
rontxo onn npnmep ns ecxrn, a n ceronxmne na, ro +ro nao ormernrt xax
peantnt ycnex, xoropt onxen trt ntcoxo n es ncxxo cnncxonrentnocrn
nnn nponnn onenen nspocntmn. Ecnn xe ceronxmnn pesyntrar nnxe
nuepamnero, ro nao nnmt ntpasnrt rnepym ynepennocrt n rom, uro sanrpamnn
yer ntme.
Ouent naxno narn xort xaxym-nnyt c]epy, n xoropo peenox moxer
oxasartcx ycnemntm, peannsonart cex. 3ro c]epe nao npnart ntcoxym
nennocrt n ero rnasax. B uem t on nn tn ycnemen, - n cnopre, n uncro trontx
omamnnx enax, n xomntmrepntx nrpax nnn n pnconannn, - +ro onxno crart
npemerom xnnoro n npncrantnoro nnrepeca ponrene. Hn n xoem cnyuae nentsx
crannrt n nnny peenxy neycnexn n mxontntx enax. Hanpornn, cneyer
nouepxnnart, uro, pas on uro-ro nayunncx enart xopomo, ro nocrenenno
nayunrcx n ncemy ocrantnomy.
Hnora nspocntm xaxercx, uro y peenxa ner cnoconocre noome nn x uemy.
Onaxo n ecrnnrentnocrn raxoro npaxrnuecxn nnxora ne tnaer. Moxer trt, on
xopomo eraer? Tora nao orart ero n cexnnm nerxo arnernxn (a ne ronopnrt,
uro na +ro y nero ner npemenn, noromy uro on ne ycnenaer cenart ypoxn).
Bosmoxno, on ymeer axxyparno paorart c menxnmn eranxmn? Tora emy cronr
sanncartcx n xpyxox annamoennponannx. Peenxa, crpaammero xponnuecxo
neycnemnocrtm, nyxno ne npocro noontme xnannrt n nomentme pyrart (uro
ouennno), no xnannrt nmenno rora, xora on uro-ro enaer (a ne rora, xora
naccnnno cnnr, ne memax oxpyxammnm).
Ponrenxm n yunrenxm neoxonmo nsneunrtcx or nerepnennx: xart ycnexon n
yuee npnercx onro, rax xax cnnxenne rpenoxnocrn ne moxer nponsorn sa ony
neenm. a n rora eme "xnocr'' naxonnnmnxcx npoenon n snannxx onro yer
anart o cee snart. Bxont onxna ouent onro ocranartcx c]epo maxmero
onennnannx, cnnxammero rpenory (uro yxe camo no cee aer nexoropoe
ynyumenne pesyntraron). Cneyer t n. rorontmn x romy, uro mxontnte ena
moryr rax n ocrartcx nne c]ept ercxoro camoyrnepxennx, no+romy
onesnennocrt mxontno cnryannn onxna trt cnnxena nmtmn cpecrnamn. B
nepnym ouepet, neoxonmo cnnsnrt nennocrt mxontntx ormerox (no ne
3nann!). B ocoo ceptesntx cnyuaxx npnxonrcx nrn na oecnennnanne n pxa
pyrnx mxontntx rpeonann n nennocre (nanpnmep, saxptnart rnasa na ro, uro
ne nonnocrtm ntnonnxmrcx omamnne saannx). Fnaroapx +rnm mepam y peenxa
nocrenenno cnnxaercx mxontnax rpenora, a rax xax na ypoxax on npoonxaer
paorart, -ro naxannnnamrcx n nexoropte ocrnxennx.
Baxno, urot ponrenn ne noxastnann peenxy cnom osaouennocrt ero
yuentmn neyauamn. urot, ncxpenne nnrepecyxct ero mxontno xnsntm, onn
npn +rom cmemann axnenrt cnonx nnrepecon na ornomennx ere n xnacce,
nororonxy x npasnnxam, exypcrna no xnaccy, +xcxypcnn n noxot, no ne
]nxcnponannct na onacrn neycnexa na mxontntx, ormerxax.
B xauecrne upesntuano snaunmo, ntcoxo nennmo n ocrpo nx nnrepecymme
onxna nouepxnyro ntenxrtcx ra c]epa exrentnocrn, n xoropo peenox
ycnemen n moxer camoyrnepxartcx, opecrn yrpauennym nepy n cex. Taxo
nepecmorp rpannnonntx mxontntx nennocre nosnonxer npeynpenrt camt
rxxxn pesyntrar xponnuecxo neycnemnocrn - pesxo orpnnarentnoe ornomenne
peenxa x yuee, xoropoe x nopocrxonomy nospacry moxer npenparnrt xponnuecxn
neycnenammero peenxa n saxonuennoro xynnrana. Hpn arom ne nosnnxaer n pyroe
uacroe cnecrnne xponnuecxo neycnemnocrn - rorantnt perpecc, npnnoxmn x
rnyoxo naccnnnocrn n espasnnunm. B omem, uem ontme ponrenn n yunrenx
]nxcnpymr peenxa na mxone, rem xyxe nx ero mxontntx ycnexon.
Ho xonen nepnemcx x nonpocy, nocrannennomy ponrenxmn Ann (cm. npnmep,
npnneennt n pasene 1,3) - nmeer nn cmtcn ocrannxrt peenxa c xponnuecxo
ncycnemnocrtm na nropo ro nnn nepenonrt no ncnomorarentnym mxony. Ha
+ror nonpoc x ornernn orpnnarentno. Cnoconocrn enouxn nnonne ocrarount
nx roro, urot ycnonrt yuent marepnan. Hao rontxo cenart sanxrnx onee
xnntmn n nnrepecntmn n nepecrart nenpeptnno ee pyrart, ntstnax y nec
npnmepno ro cocroxnne, xoropoe nosnnxaer y xponnxa npn nne yana. Tora ona,
esycnonno, cymeer ntpartcx na yponent "rpoeunnnt", uro yxe nnonne nennoxo.
Ocrannenne xe na nropo ro nnmt eme nonnsnr ee ynepennocrt n cee (xorx
nonnxart ee nourn nexya), eme yrnynr xponnuecxym n cy cnemnocrt.
Tem onee ne cneyer oranart Anm n mxony nx ymcrnenno orcrantx (nnn
nx ere c saepxxo pasnnrnx). 3rn mxont npenasnauent ne nx ere c pesxo
nontmenno rpenoxnocrtm, a nx rex, y xoro nonnxen yponent ymcrnennoro
pasnnrnx. Mt yxe nncann o rom, uro y nexoroptx ere x xponnuecxo
neycnemnocrn npnnon nmenno saepxxa ncnxnuecxoro pasnnrnx. B +rom cnyuae
cnennantnax mxona yer nonesna n, nosmoxno, nepenoa n raxym mxony oxaxercx
ocrarouno nx npeoonennx nosnnxmnx rpynocre. Ho y Ann npnunna
rpynocre pyrax, a snaunr, n mept onxnt npnnnmartcx pyrne.
Vxo om eameuouocmu u ncuxouoeuuecuaa uuuancyuauua. Ocnonnte
nanpannennx pexomenann raxont. Bo-nepntx, axrnnnoe noopaxenne peenxa
nao pasnepnyrt no nnemne ]opme, nanpannrt ero na pemenne peantntx
rnopuecxnx saau. Bo-nroptx, n +ro peantno npoyxrnnno rnopuecxo
exrentnocrn emy neoxonmo cpasy oecneunrt +monnonantnoe noxpennenne,
nnnmanne, omymenne ycnexa.
Ecnn npn xponnuecxo neycnemnocrn ne nmeer snauennx, re nmenno peenxy
yacrcx oecneunrt ycnex, ro npn yxoe or exrentnocrn n ncnxonornuecxo
nnxancynxnnn nyxna raxax c]epa, xoropax yonnernopnr, nactrnr
]pycrpnponannym norpenocrt emoncrparnnnoro peenxa no nnnmannn x cee.
nx emoncrparnnntx ere camo nyume onacrtm xomnencannn uacro cra-
nonnrcx cnena, rearpantnax camoexrentnocrt. Onaxo npn nontmenno rpe-
noxnocrn, rnnnuno nx paccmarpnnaemtx cnnpomon, pexomenonart peenxy
cneny npnxonrcx c ontmo ocropoxnocrtm. Ecnn y nero neocrarouna
ynepennocrt n cee, ntcoxa crecnnrentnocrt, ro na cnene on yer cxonan n ne
cmoxer ntcrynart c ycnexom. A omymenne ycnexa, nnnmanne, +monnonantnax
noepxxa, - neoxonmte ycnonnx "neuenoro" nosecrnnx rnopuecrna.
Ho+romy n annom cnyuae nyume pexomenonart xaxym-nno pyrym
exrentnocrt, cnxsannym c ncxyccrnom - cxaxem, xpyxox pnconannx nnn nn-
reparypnym crynm (nx nopocrxon).
K coxanennm, mystxantnax mxona (n cymecrnymmem nne) opexaer peenxa
na rot rexnnuecxnx ynpaxnenn n ena nn moxer yonnernopnrt ero norpenocrt
no nnnmannn, n npnsnannn ero ycnexon. Ecnn nx marepnannsannn ercxoro
noopaxennn ntnpart mystxy, ro cneyer noncxart ocote ]opmt - rnna
cemenoro mysnnnponannn, omamnnx xonnepron c ncnontsonannem
nncrpymenron, ne rpeymmnx esynpeunoro nnaennx rexnnuecxnmn nantxamn.
Hepnnunt noncx onacrn camopeannsannn nx peenxa c yxoom or ex-
rentnocrn ncnxonor npenpnnnmaer nmecre c ponrenxmn. Ecnn onn orpnnamr
nannune y cnoe ouepn nnn cnoero ctna xaxnx-nno xyoxecrnenntx cnoco-
nocre, ro moxno pexomenonart sanxrnx acrpaxrno xnnonnctm. Hocne noxasa
penpoyxnn nnn, uro eme nyume, xaprnn na ntcranxe, nocne roro xax peenox
yexaercx, uro raxax nemt xax acrpaxrnax xnnonnct ecrnnrentno cymecrnyer
n nontsyercx omecrnenntm npnsnannem, emy npenaraercx camomy nonpoonart
cosart neuro noonoe. Pnconanne acrpaxnn na ontmnx nncrax ymarn
(nyume - nnerno) ryamtm, mnpoxo xncrtm "opeueno na ycnex". pxne
exoparnnnte pncynxn noome xopomo yamrcx erxm, a erxm c pasnnrtm
noopaxennem (xax npn yxoe or exrentnocrn) - ocoenno. "Beenpt"
oxsarentno cneyer ntnemnnart nx yxpamennx xnaprnpt n c ropocrtm
noxastnart ncem, xro npnxonr n om. Onn ecrnnrentno xpacnnt, a rnannoe, ner
nnxaxnx xpnrepnen nx crporo onenxn n yx rem onee - nx ocyxennx.
Cnymax pexomenannn ncnxonora, ponrenn n yunrenx nepexo ntcxastnamr
onacennx n rom, uro npn nocroxnnom noxnannnannn, nontmennom nnnmannn x
ercxnm ycnexam y peenxa moxer pasnnrtcx "camomnenne". Onn oxrcx, uro on
moxer nauart rpeonart x cee eme ontme nnnmannx, r.e. uro ero nnunocrnte
ocoennocrn ononnnrentno oocrpxrcx. Hpnxonrcx oxcnxrt, uro ntcoxax
norpenocrn no nnnmannn x cee +ro ne neocrarox, a nnunocrnax ocoennocrt.
Kax n nmax pyrax nnunocrnax ocoennocrt, ona npnnonr x nonoxnrentntm nnn
orpnnarentntm npoxnnennxm n sanncnmocrn or ocroxrentcrn xnsnn peenxa.
Cxnatnaercx ona ouent pano n anee moxer pasnnnartcx nno ecrecrnenno (ecnn
ncrpeuaer nonnmanne y oxpyxammnx), nno n nsnpamenntx ]opmax. Omymenne
ycnexa npnnonr nonce ne x "camomnennm", a x ycrounno nosnrnnno
camoonenxe, noyxamme peenxa myxecrnenno npeoonenart rpynocrn n
neyaun, onnartcx peantntx, a ne noopaxaemtx ocrnxenn.
B ncnxonornn xopomo nsnecrno, uro sarnannax nnyrpt, nepeannsyemax
norpenocrt no nnnmannn x cee moxer noponrt ono ns ceptesntx ncnxnuecxnx
saonenann - ncrepnm. Otuno mt ne paccxastnaem o +rom ponrenxm, oxct
ntstnart y nnx nenyxnte onacennx, xoropte mornn t nonpenrt nopmantnomy
nocnnrannm peenxa. Onaxo nntm ponrenxm -rem, xro cnnmxom ynopno
nacrannaer na rom, uro "enouxa onxna trt cxpomno" nnn uro "saxnannnart
ere npeno", - ncnxonor-xoncyntranr tnaer ntnyxen onncart n raxo
nenaronpnxrnt cnenapn. Hnora raxoe oxcnenne-3TO enncrnennt nyrt
npnnecrn nx x nonnmannm roro, xaxnmn nponemamn upenart nx peenxa nx
nearornuecxne nsrnxt.

B. Bapuaumm paseumua, ceasauume c mpyuocma+u couuauusauuu
Lusououa areumvau. Hepnoe, uro nao cenart, - +ro oxcnnrt
ponrenxm, xax yunrtnart xpanee cnoeopasne nx peenxa, xax nnert npexe
ncero ocronncrna, a ne renente cropont +roro ncnxnuecxoro cxnaa. Inannt
ntno, x xoropomy nx cneyer nonecrn; peenxa nentsx xapnnantno
nepenocnnrtnart, no nosmoxno "xocmernuecxn" xoppexrnponart re ]opmt
noneennx, xoropte upenart nx nero nanontmnmn xon]nnxramn c pyrnmn
nmtmn. Hpn +rom nce ]opmt connantnoro noneennx yyr npnnnnartcx
menenno (y mnsonon c rpyom ]opmnpymrcx connantnte nantxn n anromarnsmt)
n n ocnonnom pannonantntmn cpecrnamn: uepes cosnarentnoe nnannponanne n
xonrpont. Ho+romy npornos rem naronpnxrnee, uem ntme nnrennexryantnt
yponent peenxa.
Ona ns uacrtx nponem, cnxsanntx c mnsonnocrtm - avmusau, napymennx
omennx. Ponrenxm cneyer paccxasart, xax nspocnt moxer nenenanpannenno
crponrt omenne neontmo rpynnt ere. Honauany peenxa nao yunrt
omartcx n corpynnuart c onnm-nymx naprnepamn. Omn npnnnnn yuacrnx
nspocnoro n ercxom omennn: xax moxno onee nesamernax nomomt, nocxasxa n
cnyuae xon]nnxra nnn ntnaennx ns omero ena. Hpenonoxnm, ern ne moryr
camn npnymart, uem nm sanxrtcx. Tora nspocnt onxen nocxasart nm xaxym-
nnyt nnrepecnym nrpy. Kax rontxo onn nauann nrpart, on orxonr n cropony,
npecrannxx antnemym nnnnnarnny nm camnm. Ho npyr cnona nosnnxaer
sarpynenne - nanpnmep, noe pexr nocnopnnn, xomy ns nnx ocranercx camax
nnrepecnax pont. Tyr nspocnt cnona nmemnnaercx, nomoraer pemnrt cnop
(cxaxem, npenaraer nnecrn n nrpy eme ony ne menee npnnnexarentnym pont) n
cnona oronnraercx na sann nnan.
erxm npome ncero omartcx co crapmnm peenxom: on oxorno eper na cex
pont neymero, n or ocrantntx rpeyercx nnmt ntnonnenne ero yxasann.
Mnamne nourn nnxora c +rnm ne cnopxr, npnsnanax esycnonnt anropnrer
nospacra. Ho+romy peenxy, y xoroporo ecrt rpynocrn n omennn, nonesno nx
nauana oecneunrt nosmoxnocrt xonraxron co crapmnmn ertmn. Cneymmn
+ran n pasnnrnx nantxon omennx - +ro xonraxrt c mnamnmn. Tenept yxe on cam
ntcrynaer' n ponn crapmero, n anropnrer nospacra oecneunnaer ycnex ero noxa eme
ne ouent ymentm nontrxam oprannsonart xaxoe-nno conmecrnoe sanxrne. Camoe
rpynoe - +ro omenne co cnepcrnnxamn. Tyr yx npnxonrcx camomy naxonr
"sonorym cepenny" mexy xomanonannem n nounnennem, nce npemx coornocnrt
cnon namepennx c xenannxmn pyrnx ere.
Haunnax c npenopocrxonoro nospacra moxno pexomenonart, nomnmo
nrpontx, pannonantnte cpecrna anannsa cnryann omennx, moennponart n
pasnpart c peenxom pasnnunte cnyuan xon]nnxron, ncxart cnocot nx
xoncrpyxrnnnoro paspemennx.
Iunepmu+ui cr.ao .u:uocmu. Hontmennax axrnnnocrt peenxa c
rnneprnmntm cxnaom nnunocrn nopoxaer nemano rpynocre. Taxo peenox
nyxaercx n nocroxnnom xonrpone. Onaxo +ror xonrpont ne onxen ntpaxartcx
n sameuannxx n "urennn norann". On onxen oecneunnart nonesnte
nanpannennx nx npnnoxennx ercxnx cnn n +neprnn, r.e. nrn ne no nyrn
orpannuennx axrnnnocrn, a no nyrn ee npoyxrnnnoro ncnontsonannx. Ocoenno
nonesnt raxomy peenxy sanxrnx cnoprom. Hs nanonee noxoxmnx nnon
cnopra moxno nasnart nnananne, cnnxammee nosynmocrt nepnno cncremt, n
nocrounte ennoopcrna, npnnnnammne nantxn camoxonrponx n
camoncnnnnnnt (xoneuno, ecnn rpenep ne orpannunnaercx nx uncro nnemne
cropono). Boome, ]opmnponanne camoxonrponx n oprannsannn exrentnocrn -
naxnemax saaua nx peenxa c rnneprnmntm cxnaom nnunocrn. Hexoropte
pexomenannn, ornocxmnecx x rexnnxe ]opmnponannx +rnx xauecrn, npnneent
nnxe, n cnxsn c nponemo xomnencannn nearornuecxo sanymennocrn.
Jnu.enmououi cr.ao .u:uocmu. V ere c raxnm cxnaom nnunocrn
sarpyneno nepexnmuenne c onoro sanxrnx na pyroe, nxoxenne n nmym nonym
exrentnocrt. Hao anart nm ocrarouno npemenn nx nxnmuennx n paory, ne
"eprart" n ne roponnrt. Konnuecrno nepexnmuenn cneyer no nosmoxnocrn
ymentmnrt. B uacrnocrn, ne cronr enart cnnmxom uacrtx nepeptnon n sanxrnxx,
rax xax nocne xaxoro nepeptna yer yxonrt mnoro npemenn na nosnpamenne x
paore. Hcromaemocrt y raxnx ere, xax npannno, nentcoxa, uro nosnonxer
ynnnxrt sanxrnx. V ere c +nnnenronno1 axnenryanne uacro samenen remn
exrentnocrn. B cnxsn c urnm yyr nonesnt coornercrnymmne pexomenannn,
xoropte nt naere n nopasene, nocnxmennom napymennxm n pasnnrnn
nosnanarentntx nponeccon,
Bicoro+ rouq.urmuocmi, aepeccueuocmi. Ena nn nosmoxno npocro
peynnponart ncrnnnym arpeccnnnocrt, sa xoropo cronr nanpannennocrt na
paspymenne. Ho +ro nanpannennocrtm moxno mannnynnponart, npnanart e
connantno npnemnemte ]opmt. Tax, yacrcx xanannsnponart ecrnennym
arpeccnm n nepantnym (cnonecnym), npecrannxmmym mentmym onacnocrt nx
oxpyxammnx. Bepantnax arpeccnx (nanpnmep, sameuannx sa npocrynxn) +ro
nnonne onycrnmax, connantno paspemennax ]opma arpeccnn. H ecnn y uenonexa
ntcoxn, no "oxyntrypennt" yponent arpeccnnnocrn, ro on npocro nmnr enart
oxpyxammnm raxne sameuannx. Cxaxem, ecnn enouxa noxonaunnaer cnoero
mnamero para, ro nonesno nopyunrt e cnenrt sa ero noneennem n enart emy
sameuannx, xora on neer cex nenpannntno; nmax xe ]nsnuecxax arpeccnx
onxna trt crporo sanpemena n onxna onennnartcx xax nonnt nponan
nosnoxenno na crapmym cecrpy "nearornuecxo mnccnn" (raxax onenxa yer
nx nee ouent onno n sacrannr n antnemem nosepxnnartcx or
pyxonpnxnacrna).
Eme onee npnemnemo ]opmo cynnmannn ncrnnno arpeccnn xnnxercx
nanpannennocrt na npeoonenne, paspymenne nnemnnx npenxrcrnn. Onaxo
neoxonmo ne rontxo narn omne nyrn xanannsannn arpeccnnntx renennn, no
n anart ntxo cnmmnnyrno arpeccnn. nx +roro cymecrnymr necnoxnte
npnemt: nosnonnrt peenxy xpocrno pnart ymary, pesart nnacrmaccontm noxom
nnacrnnnn, conepmart esonnte paspymnrentnte ecrnnx, xoropte n npncryne
arpeccnn peenox moxer enart onro n c nacnaxennem. Hnora ponrenn
onacamrcx, uro npenpnnnmaemte peenxom paspymnrentnte ecrnnx npnneyr
x pasnnrnm, ycnnennm arpeccnnnocrn. Hao oxcnnrt nm uro, nanpornn, paspxxa
arpeccnn cnnxaer yponent ee nanpxxennocrn. Hocne raxo paspxxn nonesnt
ycnoxannammne sanxrnx, npoe nrp c necxom, noo n/nnn penaxcannx. H nnmt
nocne roro, xax nenocpecrnennt arpeccnnnt nmnyntc orpaoran, nosmoxnt
conmecrnte sanxrnx, n xoroptx paspymnrentnte noptnt peenxa moxno
nepeapeconart c naprnepa na nnemnne npenxrcrnnx na nyrn x ome nenn.
nx arpeccnnntx mantunxon c ntpaxenntm macxynnnntm (myxcxnm) rnnom
nennocre nenecoopasno nnpxmym paorart c neanom "nacroxmero myxunnt",
noxnmuax x npounm npecrannennxm o +ranone myxecrnennocrn raxne xauecrna
xax cepxannocrt, nnaenne coo.
Hpn sauumuo aepeccuu pexomenyercx, npexe ncero, paora no oyuennm
cpecrnam omennx (cm. coornercrnymmne pexomenannn ntme, n cnxsn c
mnsonno axnenryanne). Kpome roro, neoxonmo cnxrt rpenoxnocrt, uemy
cnococrnyer rennax +monnonantnax armoc]epa omamnero omennx, ymennt
xom]opr, no sa samnrno arpeccne cronr omymenne neesonacnocrn, yrpost
nnemnero mnpa. Kanannsnponart samnrnym arpeccnm ne nyxno, rax xax y nee
nnax +neprernxa: arpeccnnnoe noneenne noyxaercx ne paspymnrentntmn, a
ooponnrentntmn renennnxmn. Hpn ntpaxenno samnrno arpeccnn nonesno
oyuart peenxa oenomy ncxyccrny xax nenocrnomy xomnnexcy npnemon
camoonaannx, penaxcannn n camosamnrt. Tax moxno npnart mantunxy,
onacammemycx nanaennx, ynepennocrt n cee.
Coua.iua oesopueumau u omeepreuuocmi. Paccmorpnm npnnnnnt
npeoonennx connantno esopnenrannn na npnmepe paort c Fope P. (cm.
onncanne cnyuax n pasene 1.4).
C Fope n reuenne roa npononnact ncnxoxoppexnnonnax paora. Inannoe,
uro tno emy neoxonmo, - +ro nayunrtcx coornocnrt mexy coo pasnte
connantnte nopmt no crenenn nx snaunmocrn. Baxnemax pont n +rom
npnnanexnr ponrenxm. Ha nepnom +rane onn onxnt tnn nonnocrtm npexparnrt
nmte naxasannx n sameuannx sa menxne npocrynxn, no neyxocnnrentno
npecexart (n naxastnart) ceptesnte. Hnmt yennmnct n rom, uro nanonee
rpyte napymennx nopm nonnocrtm npexparnnnct, moxno tno enart cneymmn
mar. Onaxo, xax uacro tnaer n noontx cnyuaxx, onn n camn neocrarouno
oranann cee oruer n rom, xaxne napymennx moxno cunrart menxnmn, a xaxne
onxnt trt npnsnant ceptesntmn. Hpnmnoct ne ony ncrpeuy nocnxrnrt
pasopy xax xonxperntx xnsnenntx cnryann, rax n omnx nonpocon o rom, uro
npecrannxer coo mentmee sno: oman nnn noponcrno? paxa nnn rpyte nnona?
nexenanne ynpart cnon nemn nnn cxnonnocrt noprnrt uyxne?
Hana yrnepxan, uro nce +ro nnoxo. O xaxnx orrenxax ryr moxno ronopnrt?
Hpnmnoct oparnrtcx x yrononnomy xoexcy: nce nepeuncnennte n nem npecry-
nnennx nnoxn, no nce xe onn ouent cnntno pasnnuamrcx no rxxecrn. Tax xe n
ercxne npocrynxn: nanpnmep, omantnart nnoxo, no nce xe nyume, uem noponart.
Hoonym xe paory ncnxonor npononn c camnm Fope, no xoneuno, ee
]opmt tnn concem pyrnmn. Bor npnmep onoro ns cnennantntx sanxrn,
nanpannenntx na nepapxnsannm nopm (r.e. coornecenne nx no naxnocrn n sna-
unmocrn). Ho npocte ncnxonora Fopx napnconan necxontxnx mantunxon: "ouent
xopomero", "onontno xopomero, no ne camoro xopomero", "cpenero, otunoro",
"nnoxoro, no ne ouent" n "ouent nnoxoro". 3arem mt crann ocyxart noneenne
xaxoro ns nnx:
- uro raxoro enaer +ror mantunx, ns-sa uero ero moxno nasnart ouent
xopomnm?
- On ne xpaer nemn.
- Koneuno, ner. H nce-raxn ro, uro on nnxora ne nopyer, eme ne snaunr, uro
on ouent xopomn. Hanepnoe, +ro rt cxasan ne npo ouent xopomero, a npo
cpenero, otunoro.
Hponox raxne sanxrnx, mt xaxt pas uerxo onpeenxnn rpaannn (crenent
nonoxnrentnocrn nnn orpnnarentnocrn rex nnn nntx nocrynxon). Hepexo mt
raxxe ocyxann c Fope rax nastnaemte mopantnte xonnnsnn - nonpoct o rom,
moxno nn napymnrt ro nnn nnoe npannno n ro nnn nno cnryannn.
Moxno nn npoexart na xpacnt cner, ecnn ouent roponnmtcx? A ecnn ne
npocro roponnmtcx, a onastnaemt na paory? A ecnn or +roro sanncnr xnsnt
uenonexa? Hpn raxnx ocyxennxx npnxonrcx nocroxnno nomnnrt, uro mopantnte
nopmt n nopmt saxona ne ncera connaamr. Hamn ocyxennx npononnnct
nmenno c rouxn spennx mopann.
uepes nexoropoe npemx nanonee rpyte napymennx npannn y Fopn npexparnnnct.
Opaonannte ponrenn pemnnn, uro renept yxe onn cmoryr "onnm maxom"
npexparnrt nce ocranmnecx nerarnnnte npoxnnennx. Hpnmnoct nx pasouaponart.
axe na +rom - onontno nosnem - +rane paort nentsx xnarartcx sa nce cpasy.
Hao ntpart xaxym-ro ony onacrt n cocpeorounrt ycnnnx na ne (onxrt xe,
ocrannxx noxa es nnnmannx nce npoune napymennx). Tax, mar sa Barom, yaercx
nocrenenno nnecrn noneenne peenxa c connantno esopnenranne n nopmantnte
pamxn.
Hpeornpamenne +roro ncnxonornuecxoro cnnpoma crponrcx na rex. xe
npnnnnnax, uro n ero xoppexnnx. Inannoe ycnonne - +ro ecrecrnennoe coornercrnne
mexy rxxecrtm conepmaemtx peenxom npocrynxon n cneymmero sa nnmn
naxasannx. Ecnn naxasanne onpeenxercx ne crenentm nnnt, a nacrpoennem
ponrene nnn yunrenx, ro erxm rpyno pasnpartcx n "ycrpocrne" connantno
xnsnn. Innepaxrnnnt peenox nepexo oxastnamrcx n cnryannn nocroxnnoro
naxasannx, rax xax ne npoxonr uaca, urot on ne conepmnn uero-nno
neosnonennoro. Hs +roro cneyer rontxo onn ntno: nce menxne napymennx
onxnt ocrannxrtcx es nnnmannx n yx, no ncxxom cnyuae, ne onxnt nneut sa
coo naxasannx.
Connantnax esopnenrannx noepxnnaercx napymennxmn omennx co
cnepcrnnxamn, no+romy n n +rom cnyuae yyr nonesnt pexomenannn no
nanaxnnannm raxoro omennx, npnneennte ntme (no nonoy mnsonno
axnenryannn).
Kax mt nnnm, ncnxonornuecxn cnnpom connantno esopnenrannn nnonne
moxno npeoonert. Eme nyume, ecnn yanoct ne onycrnrt ero nosnnxnonennx. Kax
n npn pyrnx ncnxono1nuccxnx cnnpomax, rnannoe-+ro ne noepxnnart
nopount xpyr, npn xoropom name cocrnennoe noneenne ycnnnnaer ecnoxoxmne
nac npoxnnennx n noneennn ere. H nx +roro naxno nepenecrn nenrp rxxecrn c
nanmenn sa peenxom na nanmennx sa cnonmn cocrnenntmn
(ponrentcxnmn, yunrentcxnmn n r.n.) peaxnnxmn.
B onncannom mno cnyuae c Fope +ry saauy oxasanoct pemnrt ne npocro,
no, xora ona nce xe tna ycnemno pemena, antnemee crano enom ropaso
onee nerxnm. Kora ocnonnte ponrentcxne xanot cnennct x romy, uro Fopx ne
ynpaer nocrent, x cuen cnom paory oxonuenno. Ha mo nsrnx, c +rnm onn yxe
cmoryr cnpannrtcx camocroxrentno, es ncnxonora. A ecnn n ne cmoryr, ro ea ne
ouent nennxa. B xpanem cnyuae, nocrent rax n yer ocranartcx neypanno.
Pexomenannn no npeoonennm ncnxonornuccxoro cnnpoma omeepreuuuocmu
e npnnnnne raxne xe, xax n npn connantno esopnenrannn. Onaxo n +rom cnyuae
nnnnnyantno paort c peenxom n pexomenann, anaemtx ero ponrenxm,
otuno oxastnaercx neocrarouno. Hpn ornepxennocrn nanonee +]]exrnnna
rpynnonax paora, onncannm xoropo nocnxmen cneymmn pasen xnnrn.
Ce+euaa uso.u. Hpn +rom ncnxonornuecxom cnnpome rpeyercx paora
co nce cemte. Pasymeercx, n saauy ncnxonora ornmt ne nxonr nepeopnenrannx
cemtn co snaunmtx nx nee nennocre na npecrannennx, rocnocrnymmne n
oxpyxamme connantno ecrnnrentnocrn. Onaxo moxno nomout peenxy n ero
ponrenxm nonxrt +rn npecrannennx, narn n nnx xorx t orentnte +nemenrt,
nnonne npnemnemte nx cex. Kax npannno, orranxnnanne or opnenrannn
oxpyxammero omecrna n snaunrentno crenenn epxnrcx na nx nesnannn n
uncro +monnonantnom omymennn uyxocrn. uem ntme mepa nx nonnmannx, rem
ntme n mepa repnnmocrn.
nx roro, urot ycnemno npononrt raxym paory, ncnxonor onxen, npexe
ncero, nontrartcx nonxrt n npnnxrt nennocrn cemtn ("npnnxrt" - +ro ne snaunr
nauart nx pasenxrt; +ro snaunr nouyncrnonart nx nnyrpennmm nornxy,
ecrecrnennym cnxst c ntnemnnm nnn npemecrnymmnm opasom xnsnn cemtn).
On onxen sanxrt nosnnnm ne npecrannrenx omecrna, cyxmero (ocyxammero)
"uyxaxon", a nosnnnm xax t croponnero nanmarenx, naxoxmerocx "na
cxnarxo" n nonnmammero oe cropont.
Hpn cemeno nsonxnnn nmemrcx n onee rexnnuecxne saaun: paora no
nontmennm yponnx camocroxrentnocrn peenxa, pacmnpennm ero trontx
xonraxron c connantno ecrnnrentnocrtm (raxnx xax xoxenne n marasnn n r.n.).
Honesno noconeronart ponrenxm notcxart nx peenxa xpyr omennx co
cxontmn (ycrpannammnmn cemtm) nennocrxmn n ycranonxamn. B pesyntrare
+roro peenox cmoxer nponnnyrtcx or cemeno nsonxnnn x rpynnono, onee
naronpnxrno nx ero nopmantnoro nspocnennx n ncnxnuecxoro pasnnrnx.
Pasymeercx, nce +rn pexomenannn ornocxrcx rontxo x rem cnyuaxm, xora
ycranonxn cemtn, xorx n ornnuamrcx or rocnocrnymmnx n omecrne, no connantno
npnemnemt. Hpn anrnconnantntx ycranonxax rpeymrcx conepmenno pyrne
noxot, xoropte sect ocyxartcx ne yyr: +ro, cxopee, c]epa xpnmnnantno
ncnxonornn.
I. Bapnan1m pasnn1nn, cnnsannme c ocoennoc1nun
nosnana1entnmx
nponeccon
Hapyueuua e paseumuu nosuaeame.iuix npoueccoe.
Hpn rxxeno ]opme saepxuu ncuxuuecuoeo paseumua (cnntno ntpaxenntx
napymennxx oyuaemocrn) peenxy rpeyercx oyuenne n cnennantno mxone. B
onee nerxnx cnyuaxx nnonne nosmoxno ero oyuenne n maccono mxone, no
ononnennoe cnennantntmn xoppexnnonntmn sanxrnxmn. Taxne sanxrnx onxen
npononrt cnennanncr-e]exronor (nnn xe nx moryr npononrt ponrenn no
pyxonocrnom raxoro cnennanncra).
Hpn ncuxoqusu:ecro+ uuqaumuuus+e ocnonno penenr cocronr n rom, uro
ornomennx ponrene n nearoron c peenxom onxnt coornercrnonart ero
ncnxonornuecxomy, a ne nacnoprnomy nospacry. Koncyntranr yexaer ponrene
n rom, uro nspocnenne nemnnyemo nacrynnr, uro ercxocrt - +ro tcrpo
npoxoxmn neocrarox. Omax nornxa pexomenann: ocrannrt peenxa n noxoe,
npnmnpnrtcx c rem, uro on n uem-ro mname cnonx cnepcrnnxon. Vnnert, uro on
peantno moxer, a uero ne moxer, n ne rpeonart or nero ropaso ontme o, uem ro,
na uro on cnocoen. K npnmepy, ecnn peenox, yyun no cnoemy ncnxnuecxomy
cxnay nacroxmnm omxontnnxom, n npnnnnne ne roron camocroxrentno enart
ypoxn, no nx, rem ne menee, nao enart, ro, no-nepntx, sannmartcx cneyer
nmecre, no-nroptx, n nrpono ]opme. Ponrenn onxnt nonyunrt or xoncyntranra
noponte pexomenannn no oprannsannn nrpontx sanxrn c peenxom, nnora
axe n ymep mxontntm omamnnm saannxm, no mxontnte nantxn nnctma,
urennx n cuera nerxo ocnannamrcx n nrpe, a ocnoenne mxontntx rpeonann
camooprannsannn n nponsnontnocrn noxa eme nx peenxa neocrynno.
Ecnn nn]anrnntnt peenox eme rontxo onxen nauart yunrtcx n mxone (n
coornercrnnn co cnonm nacnoprntm nospacrom), ro cneyer pexomenonart
ornoxnrt nauano oyuennx, noepxart ero eme ro n ercxom cay. B +rom cnyuae
ecrt nce manct na ro, uro nnocnecrnnn nponem n yuee y nero ne yer. Hnora
ponrene nenerxo yenrt npnnxrt raxoe pemenne, ocoenno ecnn no
ymcrnennomy pasnnrnm peenox coornercrnyer cnoemy nacnoprnomy nospacry nnn
axe onepexaer ero. Tem ne menee, n n +rom cnyuae omax "ercxocrt" nomemaer
emy ycnemno yunrtcx n mxone (nosmoxno, rpynocrn naunyrcx ne cpasy, no uepes
nexoropoe npemx onn nourn nensexnt).
Ecnn nn]anrnntnt peenox yxe yunrcx n mxone, ro xora ero ocrannxmr na
nropo ro +ro otuno rontxo ycnnnnaer nropnunte orxnonennx, o xoroptx mt
nncann ntme. Cam craryc "nroporonnxa" saaer xpane nenaronpnxrnym
nosnnnm xax n rnasax camoro peenxa, rax n n rnasax ero coyuennxon. Ho ro xe
npnunne xpane nexenarentno oyuenne nn]anrnntnoro peenxa n cnennantno
mxone (nx ere c saepxxo ncnxnuecxoro pasnnrnx, c napymennxmn oyuaemocrn
nnn, rem onee, nx ymcrnenno orcrantx). Hepeno n noonym mxony
npaxrnuecxn osnauaer npenpamenne npemenntx n npeoonnmtx rpynocre n
oxonuarentnte n nenpeoonnmte.
Ecnn y peenxa sa+eo.eu me+n eameuouocmu, ro +ry ocoennocrt cneyer
npocro yunrtnart. Hentsx ocyxar peenxa sa mennrentnocrt, na xoropo on
ne nnacren. Cneyer nonnmart, uro npn ero remnontx xapaxrepncrnxax nyxno
perynnponart oem paort. Cneonarentno, oem omamnero saannx moxno n
nyxno coxpamart, crpemxct x romy, urot ntnonnennax uacrt saannx tna
cenana xopomo, a ne x romy, urot tno cenano nce, no cxnepno.
Inyoxo samemax nearornuecxan sanymennoc1t xax no cnonm
pesyntraram, rax n no cnocoam xoppexnnn nnsxa x saepxxe ncnxnuecxoro
pasnnrnx (xorx nmeer pyrym npnpoy). nx ee npeoonennx neoxonmo
oparnrtcx x cnen-e]exronoram. Fonee nerxne ]opmt moryr trt
xomnencnponant omamnnmn cpecrnamn. Hanonee uacro npn ne.
3anymennocrn crpaamr camoxonrpont, nnnmanne, oprannsannx exrentnocrn.
Ocnonnoe nanpannenne pexomenann npn pacc1ponc1nax nnnuannn n
napymennnx cauoxon1ponn - +ro rexnnxn ]opmnponannx onepann nponepxn
n onenxn cnoe paort. Bor cxema onoro ns npocremnx, ocrynntx nmomy
nspocnomy npnemon ]opmnponannx xonrpontntx onepann y nennnmarentnoro
peenxa.
Cnauana nspocnt nnmer rexcrt (pasymeercx, sannmarentnte, saannte) c
ontmnm xonnuecrnom rpytx omnox. cno, uro nentsx enart omnxn na
op]orpa]nuecxne npannna, eme nensnecrnte peenxy. Moxno ncnontsonart ne
rontxo op]orpa]nuecxn, no n maremarnuecxn marepnan: ntnnctnart
cronnxn npnmepon c pemennxmn, npnmepno rpert xoroptx nenepna. Peenox
onxen ntnonnnrt pont yunrenx: xpacntm xapanamom ncnpannrt omnxn.
Hocne roro xax peenox nayunrcx naxonrt no xpane mepe nononnny
omnox, cenanntx nspocntm, emy npenaraercx nsxrt na cex ero pont: 3auem
x yy nce npemx nncart c omnxamn. Tt net n cam moxemt nonrpart n
nnoxoro yuennxa. Ceronx cnnmn nor +rn rpn npenoxennx, no cena n nnx
noontme omnox, urot sanrpa nnn nocnesanrpa ree tno, uro ncnpannrt.
Tenept peenox cam nnmer rexcrt c napounrtmn omnxamn n na necxontxo
ne orxnatnaer saanne camomy cee, a norom nponepxer cocrnennym
paory.
Ha rpertem +rane camoxonrpont, oprannsonannt n myrnnno-nrpono
]opme, nepexonr n ceptesnt, enono camoxonrpont omamnnx saann (o
rex nop omamnne paort nponepxmr ponrenn). Hopyunrt peenxy nponepnrt
cocrnennoe omamnne saanne cneyer nocne roro, xax yyr xopomo
ornaxent nrponte npnemt nponepxn. Camoxonrpont onxen trt
c]opmnponan sapanee: npnntuxy x nocroxnnomy xonrpont cneyer
]opmnponart nnmt na ]one ocrarouno c]opmnponanno rexnnxn.
Hpn pacc1ponc1nax oprannsannn en1entnoc1n ponrenxm raxxe npexe
ncero amrcx pexomenannn no ]opmnponannm camoxonrponx. Kpome roro, nm
paccxastnaercx xax yunrt peenxa nnannponannm cnonx ecrnn.
Hnannponanne onxno crart oxsarentntm, no xoporxnm +ranom,
npenapxmmnm xaxoe ecrnne. B nyx cnonax cxaxn, xax yemt pemart
+ry saauy - noontm npenoxennxmn nspocnt moxer noyxart peenxa x
nnannponannm ecrnn. Onaxo, ntenxx n xaxom ercxom ecrnnn
orentnt +ran nnannponannx xax nororonxn x ecrnnm, nspocnt onxen
cnenrt sa rem, urot nnant tnn peannsonant, urot ecrnne ne
nomenxnoct ero nnannponannem.
Hnannponart cneyer ne rontxo ymcrnennte, no n tronte, noncenennte
ecrnnx. Tax, npnnnmaxct sa ypoxn, peenox onxen pemnrt, n xaxo
nocneonarentnocrn on nx yer ntnonnxrt. 3ror omn nnan nyxno nx
npnroronnennx ypoxon, cnoxnrt yuennxn n rerpan na paouem mecre nmenno
n ro nocneonarentnocrn, xoropax nameuena n nnane.
Bce oprannsannonnte momenrt exrentnocrn onxnt trt oneent o
anromarnsma, a noonte noxantnte anromarnsmt nosnonxmr ntennrt
ocrponxn ynopxouennocrn n omem xaoce noneennx neoprannsonannoro
peenxa. C uero nauart, xaxo nmenno yuacrox ercxo neoprannsonannocrn
ynopxounrt n anromarnsnponart n nepnym ouepet npnroronnenne ypoxon,
yrpennn pnryan copon n mxony, neuepnmm yopxy nrpymex, conpanne
nopr]enx, - +ro ponrenn pemar camn. 3aaun ncnxonora n rom, urot yenrt
nx ne xnarartcx sa nce cpasy n ne paccunrtnart na tcrpt ycnex, no
nocneonarentno orpaartnart xaxt orentnt anromarnsm. H nonnmart,
uro peenox, ne nnaemmn nantxamn camooprannsannn, nyxaercx cnauana n
maxcnmantno, a norom nocrenenno ytnamme nomomn nspocntx. Ho ecnn
emy nce npemx rpyno ntnonnxrt axe camte opoxenarentnte
oprannsannonnte rpeonannx nspocntx, ro on ns ntnonnxrt ne craner.
Cneonarentno, santment rpeonannx, nspocnte roponxrcx, npoxnnxmr
neymecrnoe nerepnenne. H, nepoxrno, ne oramr cee oruera n rom, uro nnsxn
yponent oprannsannn exrentnocrn mxontnnxa +ro pacnnara sa nx
cocrnennte nearornuecxne ynymennx n omxontnom nocnnrannn peenxa,
uro cepnrtcx na rontxo na camnx cex, a or nnx rpeyercx nomomt, noepxxa
n repnennnoe yuacrne.
Hn1ennex1yannsu n cyaenne cqepm en1entnoc1n.
B pamxax name xyntrypt +rn napnanrt pasnnrnx ornocnrentno
narononyunt: nornuecxoe mtmnenne nacrontxo ntcoxo nennrcx n omecrne,
uro oxpyxammne roront npocrnrt nnrennexryany neopasnnrne ocrantntx
ncnxnuecxnx nponeccon. Ecnn cnnpom ne cnnmxom rpyo ntpaxen, ro c
nospacrom peenox otuno naxonr cee pannoro naprnepa no omennm.
Bosmoxno, xnsnt ero rax n ocranercx necxontxo cxyunonaro n onocroponne,
no npx nn on oxaxercx nonce ntpomen sa opr nopmantno connantno
xnsnn (uro nponcxonr npn nexoroptx pyrnx ncnxonornuecxnx cnnpomax).
Ho+romy, eceyx c ponrenxmn, moxno orpannunrtcx conerom xort nemnoro
pasannrt" nnrennexryantnte sanxrnx uem-ro onee +monnonantno nactmenntm.
Hao raxxe nocrapartcx ''omamnnmn cpecrnamn" onerunrt noncxn pyra nnn
nopyry n (noncxart cpen ere cnonx pyse, ncnpoonart orart peenxa n
xpyxox, re y nero yer manc narn xoro-nnyt co cxontmn nnrepecamn n r.n.).
Boome, npn xoncyntrnponannn ocrarouno nspocnoro "nnrennexryanncra"
nnn nopocrxa c cyxennem c]ept exrentnocrn, mt otuno orpannunnaemcx
mnnnmantntmn pexomenannxmn. Tax npau, onapyxnn y ontmoro peenxa ne
ouent rpyoe napymenne npnxyca, cxopee ncero cxaxer: "Hnuero, xnrt c +rnm
moxno, a ntnpannrt napymenne n raxom nospacre ouent rpyno. Homenne nnacrnn
yxe ne nomoxer, a ne cranem xe mt myunrt peenxa xnpyprnuecxnmn
onepannxmn". uem mname peenox, rem ontme neoxonmocrt pexomenann no
oprannsannn omxontntx sanxrn, pasnnnammnx oparnym c]epy r nontmammnx
-+monnonantnocrt (nrpa, pnconanne, xoncrpynponanne, nenxa, no rnannoe
+monnonantnoe omenne c ponrenxmn).
Bepauus+.
Ecnn npn nnrennexryannsme moxno orpannunrtcx "xocmernuecxnm" noxoom
x xomnencannn nmemmnxcx nponem, ro nepannsm rpeyer ropaso onee
ceptesnoro xoppexnnonnoro nmemarentcrna. 3ror ncnxonornuecxn cnnpom
npecrannxer coo onn ns napnanron nearornuecxo sanymennocrn (xorx on
pasnnnaercx y rex ere, xoroptm, xasanoct t, yenxnoct ouent mnoro nnnmannx;
x coxanennm, nnnmanne +ro yenxnoct ne n rex ]opmax, xoropte neoxonmt
nx nonnonennoro pasnnrnx peenxa).
Omax pexomenannx raxona: naunnart xoppexnnonntc sanxrnx c peenxom
nao c roro mecra n ero pasnnrnn, re nonesnte "ercxne" sanxrnx npexparnnn
pasnnnartcx n nauann ntxonamnnartcx n nycrte cnonecnte ]opmt. Hpnxonrcx
sanonnxrt re "nycrort" n ercxom pasnnrnn, xoropte ycnenn naxonnrtcx sa onroe
npemx. Onaxo cpecrna xoppexnnonnoro oyuennx onxnt trt necxontxo onee
"nspocntmn", uem npn paore c omxontnnxamn: nce-raxn peenox +rn rot ne
croxn na mecre. axe npn camom nenpannntnom nocnnrannn on poc, nspocnen,
pasnnnancx, xorx n onooxo.
Komnencannx omxontntx npoenon n orcranann y mnamnx mxontnnxon
cnntno ocnoxnxercx rem, uro onn nce npemx ne ycnenamr sa mxontno
nporpammo. V peenxa, ntnyxennoro ycnnenno sannmartcx mxontntmn
enamn, npocro ne ocraercx npemenn na cncremarnuecxne omxontnte sanxrnx. H
ponrenxm npecronr camnm cenart rxxxn ntop; paorart "na mxony" nnn "na
peenxa". Pasymeercx, ncnxonor ocropoxno coneryer ne ynnponart n ome
mxony, xnrt c peenxom oma omamne xnsntm, n xoropym omxontnte,
nonesnte peenxy nnt exrentnocrn nxnmuamrcx xya onee ecrecrnenno, uem
nourn nenocnntnte peenxy mxontnte sanxrnx.
3annmaxct c "nepanncrom", npnxonrcx nce npemx npnepxnnart peueno
norox n crnmynnponart npoyxrnnnym exrentnocrt: "Tt mne norom paccxaxemt,
xax yyr xnrt snepmmxn. A cnauana ana nx cnennm". Ho nocne roro, xax eno
cenano, c peenxom, xoneuno xe, nao noeceonart, no +ro nx "nepanncra" -
rnannoe yonontcrnne.























Hac1t IV. IPYHHOBAR PABOTA C
HOPOCTKAMH H
CTAPmEKAACCHHKAMH
IV.1. Coc1an rpynn, saaun n oprannsannn rpynnonon
pao1m
B paore c nopocrxamn n mnomecrnom, nanpannenno na npeynpexenne n
npeoonenne nenaronpnxrntx napnanron nnunocrnoro pasnnrnx, neymee mecro
sannmamr rpynnonte merot.
Omensnecrno, uro n nopocrxonom n crapmem mxontnom nospacre oc-
noxnxmrcx ornomennx peenxa c ponrenxmn. Cenn xe n +ro npemx cemtx
nepexnnaer crpecc, cnxsannt c rpynocrxmn connantno aanrannn, ro cnoxnocrn
cranonxrcx no mnoro pas ontmnmn. Ponrenn, sanxrte nanaxnnannem tra,
noncxamn paort, nontrxamn pasopartcx n nono ecrnnrentnocrn, nepexo
conepmenno repxmr xonraxr co cnonm peenxom. Pesxoe naenne nx connantnom
craryca oxonuarentno nnmaer nx ynaxennx n ero rnasax. B nrore nosnnxamr yxot
ns oma, norepx xonraxron c cemte, uro ononnnrentno ocnoxnxer aanrannm
nopocrxon n mnomecrna.
Hcnxonornuecxax paora, cnococrnymmax aanrannn crapmexnaccnnxon n
omecrne, npenonaraer:
npeocrannenne nopocrxam n mnomecrny ycnonn nx nonnonenno
peannsannn cnonx cnoconocre n norennnantntx nosmoxnocre;
xoppexnnm nenaronpnxrntx ncnxonornuecxnx ocoennocre, npnnoxmnx
x rpynocrxm n mexnnunocrnom omennn;
nontmenne yponnx +monnonantnoro xom]opra.
V nopocrxon ocoo ntcoxa norpenocrt n mexnnunocrnom omennn.
Heyonnernopennocrt +ro norpenocrn - camt uacrt ncrounnx orpnnarentntx
nepexnnann n arom nospacre. B cnxsn c +rnm mt cunraem ocnonntm rnnom
ncnxonornuecxnx rpynn nx nopocrxon epynnm paseumua cpeocme ooueuu.
A. Vuacmuuuu epynnm
nx npaxrnuecxnx nene yono ntennrt rpn ocnonntx rnna rpynn: I.
Crapmexnaccnnxn co cpene n ntcoxo connantno ycnemnocrtm (xopomo
yuamnecx n mxone n opnenrnponannte na npoonxenne opasonannx), no c
ntpaxenntmn rpynocrxmn n c]epe omennx, c nponemamn camoonpeenennx n
nono nx nnx connantno cpee. nx ontmnncrna ns nnx xapaxrepna cosnarentnax
mornnannx x ncnxonornuecxo paore, nanpannenno na npeoonenne nmemmnxcx y
nnx rpynocre. Hanonee pacnpocrpanennte ncnxonornuecxne cnnpomt -
ncuxo.oeu:ecra uurancv.uu, ce+eua uso.u n cvreuue cqepi
oeme.iuocmu.
II. Monoext c nnsxo connantno ycnemnocrtm (ne yuamaxcx n mxone
nnn yuamaxcx c ontmnmn rpynocrxmn). nx +rnx mnome n enymex xapaxrepno
ocosnanne croxmnx nepe nnmn trontx nponem, no nenonnmanne
nmemmnxcx ncnxonornuecxnx rpynocre. Hanonee pacnpocrpanennte ncn-
xonornuecxne cnnpomt - epvnnoea uso.u, coua.iua oesopueumau,
omeepreuuocmi u moma.iui peepecc.
III. Connantno nenarononyunte nopocrxn n mnomn c ennanrntm (nnora -
ennnxnenrntm) noneennem. nx ontmnncrna ns nnx sarpyneno aexnarnoe
ocosnanne ne rontxo ncnxonornuecxnx, no n trontx nponem, nocxontxy
aconnantnoe noneenne nocnpnnnmaercx nmn xax nnonne nopmantnt,
ecrecrnennt n norennnantno +]]exrnnnt cnoco paspemennx +rnx nponem.
Hanonee pacnpocrpanennt ncnxonornuecxn cnnpom - epvnnoea uso.uu.
Pasymeercx, rpynna ne onxna trt nonnocrtm onopona. Onaxo nam ontr
noxastnaer, uro cymecrnymr onpeenennte orpannuennx n noope yuacrnnxon.
Tax, n rpynne, n ocnonnom cocroxme ns crapmexnaccnnxon, ornecenntx namn x
nepnomy rnny, ne yepxnnamrcx mnomn n enymxn, ornecennte x nym pyrnm
rnnam. Hpetnanne n oxpyxennn crapmexnaccnnxon co snaunrentno onee
ntcoxo connantno ycnemnocrtm nerarnnno cxastnaercx na camoonenxe,
crnmynnpyer nerarnnncrnuccxne renennnn
Bxnmuenne monoexn c ntpaxenntm oeeuaumui+ noeeoeuue+ (rpern rnn) n
rpynny, n ocnonnom cocroxmym ns nyx pyrnx xareropn, pesxo sarpynxer
ncnxonornuecxym paory. Ecnn xoppexnnx noontx ]opm noneennx ne
cranonnrcx ono ns nenrpantntx saau paort, ro +rn yuacrnnxn esoprannsymr
rpynny e nenom. Ecnn xe pyxononrent cocpeoraunnaercx na xoppexnnn
ennanrnoro noneennx, ro sanxrnx cranonxrcx mano npoyxrnnntmn nx oc-
rantntx yuacrnnxon.
Taxnm opasom, nexenarentno, urot n rpynne nmennct orentnte crap-
mexnaccnnxn c connantno ycnemnocrtm, pesxo cnnxenno no ornomennm x
ocnonno macce yuacrnnxon. Hanpornn, orentnte crapmexnaccnnxn c onee
ntcoxo connantno ycnemnocrtm, uem y ocnonnoro xonrnnrenra rpynnt
(ornocxmnecx x rnny I - n rpynne rnna II nnn ornocxmnecx x rnny II - n rpynne rnna
III), uyncrnymr cex nnonne xom]oprno n nmemr xopomym nosmoxnocrt nx
nontmennx cnoe camoonenxn. Taxne nopocrxn n mnomn cranonxrcx xopome
onopo nx pyxononrene rpynnt, oneruax pemenne ncnxoxoppexnnonntx saau.
Hrax, npn noope rpynnt xenarentno oecneunrt ornocnrentnym o-
noponocrt ee cocrana no yponnm connantno ycnemnocrn, connantntm n
omexyntrypntm opnenrannxmn (pesxax neonoponocrt +rnx opnenrannn xpane
sarpynxer cnnouenne rpynnt n samenxer rpynnonym nnamnxy). Bmecre c rem,
no.esuo u+emi cpeou :.euoe epvnni ueoo.iuoe ro.u:ecmeo cmapuer.accuuroe c
oo.ee eicoru+ oouerv.imvpui+ vpoeue+, :e+ y ocuoeuo +acci v:acmuuroe.
Ham ontr cnnerentcrnyer o rom, uro ner nnxaxo neoxonmocrn n noope
rpynnt, onopono no pyrnm napamerpam - raxnm xax nonnrnuecxne nsrnxt ee
unenon, nnnnnyantnte ncnxonornuecxne nponemt, ncnxornn,
xapaxreponornuecxne ocoennocrn n r.n. Paora n rpynne oneruaercx, ecnn n ne
npnmepno noponny mnome n enymex. 3ro cnococrnyer ntpaorxe
npannntntx opasnon myxcxoro n xencxoro noneennx, nontmaer +monno-
nantnym nactmennocrt nnyrpnrpynnonoro omennx, pacmnpxer xpyr rem,
sarparnnaemtx yuacrnnxamn rpynnt n ncxyccnxx.
Hpomueonouasauua+u ua yuacmuu u epynne xnnxmrcx rpyte ncnxo-
narnuecxne peaxnnn, ntpaxennax rnnepaxrnnnocrt, ceptesnte ncnxnuecxne
saonenannx.
B. 3aauu epynnoeo paomm
3aaun rpynnono paort onpeenxmrcx cocranom rpynnt n +ranom paort. B
rpynnax nroporo n, ocoenno, rpertero rnna ocrpo cronr saaua qop+upoeauu
o.e+eumapuix npaeu. noeeoeuu e epvnne raxnx xax oxsarentnocrt
ntcnymnnannx naprnepa, neonycrnmocrt nenensypntx ntpaxenn,
ocxopnenn, ynnsnrentntx nposnnm. Pemenne +rnx saau ne rontxo naxno nx
oprannsannn camo rpynnono paort, no n cnococrnyer connannsannn ee
yuacrnnxon. B rpynne nroporo rnna +ra saaua ornocnrcx, npenmymecrnenno, x
nauantnomy +rany paort, n rpynne rpertero rnna (c ntpaxenntmn ennanrntmn
renennnxmn) - xo ncemy nepnoy sanxrn.
nx rpynn rpertero rnna xapaxrepna npeentno xecrxax nepapxnsannx. 3ro
npnnonr x crepeornnmannn exrentnocrn n rpynne. Vuacrnnxn c nnsxnm
crarycom oxastnamrcx n ponn "xosnon ornymennx", nonepramrcx nceomnm
nacmemxam, uro neer x ]opmnponannm y nnx naccnnnoro noneennx, npenxr-
crnyer nopmannsannn camoonenxn. nx crapmexnaccnnxon c ntcoxnm crarycom,
sannmammnx n rpynne nnnpymmee nonoxenne, xapaxrepna ycranonxa na
cranaprnte ]opmt noneennx, npnnocxmne nm ycnex. 3ra ycranonxa raxxe
nenaronpnxrna: ona cnnxaer nosmoxnocrn camonsmenennx, npeoonennx
nerarnnntx npoxnnenn. Ho+romy ona ns naxntx saau paort n raxo rpynne
cuureuue vpoeu uepapxusauu. Pemenne +ro saaun nmeer ontmoe snauenne
xax nx narononyuno connannsannn monoexn c nnsxnm crarycom, rax n nx
noepxannx naronpnxrno armoc]ept n rpynne.
B rpynnax nroporo n rpertero unnon cymecrnyer cnoero poa nernacnt sanper
na ocyxenne ceptesntx rem. Hpeoonenne +roro sanpera, ooecne:euue
eomoeuocmu r paseoeopv ua cepiesuie me+i - eme ona saaua rpynnono
paort. Onaxo, xpome ]opmnponannx raxo roronnocrn, nyxna n paora no
axrnnnsannn coornercrnymmnx ]opm peun, ooramennm cnonapnoro sanaca,
pasnnrnm ymennx necrn nanor.
B rpynne nroporo rnna cymecrnennax saaua paort ]opmnponanne y
yuacrnnxon ocosuauu ceoux ncuxo.oeu:ecrux npoo.e+ u uanpae.euuocmu ua ux
npeooo.euue. Baxno nayunrt nx pasnnuart ncnxonornuecxne n tronte
nponemt, nonnmart, uro pemenne nocnennx recno cnxsano c ncnxonornuecxnm
nacrpoem, xoropt ornmt ne onosnauno onpeenxercx xnsnenno cnryanne, a n
ouent ontmo crenenn sanncnr or omnx ycranonox n opnenrannn nnunocrn.
B rpynnax nepnoro rnna snaunrentno ontmn yentnt nec, uem n pyrnx
rpynnax, nmemr saaun uenocpeocmeeuuoeo mpeuuuea cpeocme ooueuu.
Heoxonmo raxxe npeoonert xapaxrepnoe nx mnornx crapmexnaccnnxon
npecrannenne o rom, uro naxonnennt nmn xyntrypnt arax ne npecrannxer
nennocrn n conpemenntx connantntx ycnonnxx. 3ro npecrannenne cnnxaer
camoonenxy crapmexnaccnnxon, noxnpyer nx nanpannennocrt na camopacxptrne n
camopeannsannm.
Huoueuova.iuie saoa:u, nosnnxammne npn paore n rpynne, onpeenxmrcx
xax ncnxonornuecxnmn cnnpomamn, nmemmnmncx y rex nnn nntx yuacrnnxon, rax
n nx cemeno n connantno cnryanne, npomntm xnsnenntm ontrom, omnm
ncnxonornuecxnm cocroxnnem na annt momenr n r.n. Mt ocranonnmcx nnmt na
nanonee rnnnuntx saauax, onpeenxemtx ncnxonornuecxnm cnnpomom.
nx crapmexnaccnnxon c ncuxo.oeu:ecro uurancv.ue n cvreuue+ cqepi
oeme.iuocmu na nepnt nnan ntcrynamr saaun npeoonennx orpannuennocrn
xpyra omennx, rpynocre n ycranonnennn xonraxron, sannxenno camoonenxn. B
sanncnmocrn or rnynnt nmemmnxcx nponem +rn saaun moryr pemartcx
pasntmn cpecrnamn. B nexoroptx cnyuaxx xenaemt +]]exr ocrnraercx yxe
naroapx camomy ]axry nxnmuennx crapmexnaccnnxa n rpynny cnepcrnnxon,
xoropte moryr crart nx nero noxoxmnmn naprnepamn nx omennx. B
ontmnncrne cnyuaen, napxy c +rnm, neoxonm nenenanpannennt rpennnr
cpecrn n cnocoon ycranonnennx xonraxron, ymennx ntcrynart n pasntx ponxx
(neymero, neomoro, pannonpannoro naprnepa). Ha nauantnom +rane paort
rpynnt ncuxo.oeu:ecra uurancv.u cmenxercx onee mxrxnm cnnpomom
epvnnoeo uso.uu, xoropt npeoonenaercx na nocneymme crann paort. B
nanonee ceptesntx cnyuaxx rpeyercx npeoonenne nmemmnxcx y
crapmexnaccnnxa nenpornuecxnx npoxnnenn nnn ay-rncrnuecxnx renennn, rax
uro paora c nnm npnoperaer ntpaxennym ncnxorepanenrnuecxym
nanpannennocrt. 3ro n nanontme mepe ornocnrcx x crapmexnaccnnxam c
moma.iui+ peepecco+.
Hpn ce+euo uso.uu, xax yxe yxastnanoct, nmeercx onee nnn menee
ntpaxennax nn]anrnntnocrt. nx omux nopocrxon xapaxrepna neynepennocrt s
cee, oxsnt oxpyxammero mnpa, naccnnnax xnsnennax nosnnnx. Cneonarentno,
n saaun ncnxonornuecxo paort nxonr npoyxenne y nopocrxa nnrepecon,
rnnnuntx nx ero cnepcrnnxon, ]opmnponanne camocroxrentnocrn, rpennnr
npnnxrnn pemenn n pyxonocrne ecrnnxmn rpynnt. Baxno raxxe npnnnrt +rnm
erxm crpemnenne axrnnno yuacrnonart n connantno xnsnn, uyncrno cnoe
npnuacrnocrn x ne.
Ipvnnoea uso.u nopoxaer pasnnunte ncnxonornuecxne nponemt n
sanncnmocrn or opnenrannn rpynnt, x xoropo npnnanexnr mnoma nnn enymxa.
Paora nanonee +]]exrnnna n rom cnyuae, xora ona npononrcx co nce +ro
rpynno. Homemenne crapmexnaccnnxa n pyrym, "ncxyccrnennym" rpynny aer
snaunrentno mentme mancon na ycnex. Hpn rpynnono nsonxnnn nnnnnyantnte
saaun paort npaxrnuecxn ne moryr trt orenent or omerpynnontx, no+romy
onn sect ne yyr ocnemartcx noponee.
3aaun, croxmne npn paore c nopocrxamn, y xoroptx npoxnnxmrcx cnnpomt
coua.iuo oesopueumauu n omeepreuuocmu, moxno pasennrt na ne ontmne
rpynnt:
npeoonenne +ronenrpnsma n pasnnrne uyncrnnrentnocrn x connantntm
nopmam;
* ]onnponanne npannntntx ]opm noneennx.
Hpn oe+oucmpamueuo+ uueu.us+e rnanno saaue cranonnrcx npeoonenne
rpytx npoxnnenn emoncrparnnnoe, r.e. crpemnennx nmtmn cnocoamn
npnnneut x cee nnnmanne oxpyxammnx.
B. Opeauusauua epynnoeo paomm
B nacroxme xnnre npenaraercx moent xoppexnnonno n npo]nnaxrnuecxo
paort, ocnonanno na couerannn exrentnocrn nopocrxono-monoexnoro xnya
c paoramme na ero ase ncnxonornuecxo rpynno. Hpn +rom mt
orxastnaemcx or rpannnonnoro oennennx yuacrnnxon "no nnrepecam". Mt,
nanpornn, crpemnmcx nonneut yuacrnnxon n nosmoxno ontmee uncno pasnnuntx
nnon exrentnocrn, urot xaxt ns nnx nmen nosmoxnocrt nonpoonart cnon
cnnt n nono, nesnaxomo nx cex onacrn. Hao yuecrt raxxe, uro y mnornx
nopocrxon, nyxammnxcx n ncnxonornuecxo nomomn, noome orcyrcrnymr
cxontxo-nnyt onpeenennte nnrepect (xax. nanpnmep, npn rorantnom perpecce
nnn ncnxonornuecxo nnxancynxnnn). Hx ]opmnponanne - ona ns saau, xoropte
onxnt trt pement n camom xoe paort.
Kaxax ns onnctnaemtx ]opm exrentnocrn (ncnxonornuecxax rpynna n
nopocrxono-monoexnt xny) nmeer cnon saaun, ononnxmmne pyr pyra;
npoxoxenne ncnxonornuecxo rpynnt oecneunnaer cosanne
cnnouennoro axrnna xnya: n +rom nponecce ycranannnnamrcx recnte,
+monnonantno nactmennte ornomennx mexy unenamn xnya,
saxnatnamrcx ocnont nx coepxarentno conmecrno exrentnocrn;
y mnornx crapmexnaccnnxon nmemrcx ocrarouno ceptesnte
+monnonantnte nponemt n nponemt omennx, xoropte sarpynxmr, a
nouac enamr nonce nenosmoxntm yuacrne n paore xnya;
ncnxonornuecxax rpynna cnococrnyer npeoonennm +rnx nponem;
xny oecneunnaer npeemcrnennocrt n nenpeptnnocrt n paore
ncnxonornuecxnx rpynn, cosaer ro peantnoe npocrpancrno, n xoropom moryr
trt peannsonant n saxpennent ncnxonornuecxne ocrnxennx rpynnono
paort.
Hamn onpoonannct pasnte napnanrt coornomennx paort xnya n ncn-
xonornuecxo rpynnt: npenapnrentnoe nponeenne rpynnt c nocneymme
oprannsanne xnya na ce ocnone; ononpemennoe nauano paort co crapme-
xnaccnnxamn n xnye n n ncnxonornuecxo rpynne: nponeenne rpynnt c no-
pocrxamn, xoropte o +roro yxe nocemann xny n reuenne nexoroporo npemenn.
Oxasanoct, uro nx pasnoro xonrnnrenra yuacrnnxon xenarentna pasnnunax
nocneonarentnocrt. Tax, npu uusro +omueauu r ncuxo.oeu:ecro paoome
e.ecooopasuo ua:uuami epvnnv, roeoa ee ovovuue v:acmuuru vre ua:a.u
noceuami r.vo, cnyxamn nx nnx. mecrom nrp n pasnneuenn. Hpu ua.u:uu
cepiesuix ncuxo.oeu:ecrux npoo.e+, npenmcmevmuux +er.u:uocmuo+v
ooueuum, u ocosuauuu nompeouocmu e npeooo.euuu vmux npoo.e+ oo.ee no.esuo
npeoeapume.iuoe npoeeoeuue ncuxo.oeu:ecru epvnni. Haxonen, n cnyuae, xora
y crapmexnaccnnxon u+eemc +omueau r ncuxo.oeu:ecro paoome, uo e.vouua
npoo.e+ ue cmo.i ee.ura, :mooi coe.ami ueeos+orui+ uop+a.iuoe ooueuue e
r.voe, onpaeoauo oouoepe+euuoe er.m:euue a paoomv epvnni u r.voa.
Pvroeooume.u epvnni. B pamxax npenaraemo moenn ncnxonornuecxym
rpynny moxer necrn onn nnn na pyxononrenx. Xenarentno raxxe,
urot n rpynne yuacrnonan pyxononrent xnya (n sanncnmocrn or yponnx cnoe
ncnxonornuecxo nororonxn on moxer ntnonnxrt ]ynxnnn onoro ns
pyxononrene, nomomnnxa pyxononrenx nnn xe pxonoro unena rpynnt). Ero
yuacrne, c ono cropont, oecneunnaer emy onee recnt +monnonantnt n
enono xonraxr c unenamn xnya, a c pyro cropont, cnococrnyer
xonconnannn rpynnt na nepnom +rane ce paort - ocoenno, ecnn rpynna
opasonana na ase yxe ecrnymmero xnya.
Ecnn ecrt raxax nosmoxnocrt, ro yono, urot rpynno pyxononnn
myxunna n xenmnna: +ro oneruaer nopocrxam npoexnnm npecrannenn,
cnxsanntx c ornoncxo n marepnncxo ]nrypamn, cnococrnyx +]]exrnnno
rpynnono nnamnxe. B name paore nmenoct xnaccnuecxoe pacnpeenenne pone
nyx pyxononrene: onn ntcrynan n xauecrne +monnonantnoro nnepa,
ycranannnnammero recnte nenocpecrnennte xonraxrt c nopocrxamn n
monoextm, pyro epxancx onee orcrpanenno. anan neoxonmte noxcnennx,
npononn nnrepnperannn n oprannsontnan ncxyccnm.
Heoxonmo nomnnrt, uro monoext cxnonna x noncxy nspocntx, xoropte
mornn t crart nx nee opasnamn n xnsnn. 3ro naxnatnaer na pyxononrene
rpynnt ocote oxsarentcrna. Onn ne moryr ntcrynart rontxo xax nncrpyxropt-
npo]eccnonant, opoconecrno peannsymmne onpeenennym nporpammy paort.
Rnomn n enymxn ncera onennnamr pyxononrene raxxe n n nnunocrnom nnane,
npnmenxx cnon - nouac nectma ntcoxne xpnrepnn, crpemxrcx x ycranonnennm
ne]opmantntx nnunocrntx xonraxron. Ioronnocrt x raxnm xonraxram - ono ns
neoxonmtx ycnonn ycnemno paort co crapmexnaccnnxamn. Pasymeercx,
cxasannoe ne osnauaer, uro pyxononrent nopocrxono-monoexno rpynnt
onxen trt nexnm neantntm uenonexom, nnmenntm neocrarxon. 3ro snaunr
rontxo, uro on onxen nocnpnnnmartcx xax ocrarouno nentnax nnunocrt, a ne
npocro xax uenonex, nnaemmn naopom ncnxonornuecxnx rexnnx n npnemon.
B cnny xapaxrepno nx mnomecrna pasnocroponnocrn nnrepecon xenarentno,
urot pyxononrent tn ocrarouno mnpoxo opasonan, urot on mor
coepxarentno yuacrnonart n pasi onope, orneuart na nonpoct n ntcxastnart
oocnonannoe mnenne ornocnrentno pasntx c]ep xyntrypt. B uacrnocrn,
neoxonmo ocrarouno xopomee snaxomcrno c nopocrxono n monoexno
cyxyntrypo - ne]opmantntmn nopocrxontmn rpynnamn n nnxennxmn,
nonynxpno cpen nopocrxon n mnomecrna mystxo, nnreparypo n r.n.
B onnctnaemo moenn npeycmorpena xparxonpemennax ncnxonornuecxax
rpynna, paccunrannax na 12 sanxrn no onomy pasy n neenm. Onrnmantnax
npoonxnrentnocrt sanxrnx sanncnr or xapaxrepa rpynnt: n rpynnax nepnoro rnna
(nanonee connantno narononyuntx) ona cocrannxer 2,5 - 3 uaca, n rpynnax
rpertero rnna (nanmenee narononyuntx) - oxono nonyropa uacon, e epynnax
nroporo rnna (npomexyrountx) - npnnnsnrentno 2 uaca.
Ha npeeapumeuouo+ omane ocymecrnnxercx naop rpynnt, nponoxrcx
ecet, a n cnyuae neoxonmocrn - ncnxonornuecxoe ocneonanne c ee yymnmn
unenamn. Taxne ecet n ocneonannx moryr npononrtcx nnnnnyantno nnn c
manentxnmn norpynnamn (ne onee, uem no 4 uenonexa).
Ha npenapnrentnom +rane nponcxonr raxxe nepnonauantnoe snaxomcrno
pyxononrene rpynnt c ce yuacrnnxamn, xoropoe n antnemem oneruaer
ycranonnenne coepxarentntx xonraxron n ntpaorxy npannntno nosnnnn.
Kpome roro, na +rom +rane nameuamrcx nnnnnyantnte saaun ncnxonornuecxo
paort c xaxtm ns yuacrnnxon rpynnt (pasymeercx, n antnemem onn
yrounxmrcx).
Ha +rom +rane moxno pexomenonart ncnontsonanne nnunocrntx pncynountx
recron (pncynxn oma, epena, uenonexa, necymecrnymmero xnnornoro). Onn
ocrarouno nn]opmarnnnt n n ro xe npemx npocrt n nponeennn, ne rpeymr
mnoro npemenn, moryr npononrtcx c necxontxnmn nmtmn ononpemenno.
Hpn nyx pyxononrenxx onrnmantnoe xonnuecrno yuacrnnxon rpynnt --14-15
uenonex. Bosmoxno ero ynennuenne o 18-20 uenonex. Paorart c eme ontmnm
xonnuecrnom yuacrnnxon cranonnrcx xpane rpyno. Hpn onom pyxononrene
xonnuecrno yuacrnnxon ne onxno npentmart 10-12 uenonex.
B namem ontre n nponecce sanxrn otuno orcennanoct oxono uerneprn
nepnonauantnoro cocrana (npnunnt orcena tnn pasnnunt). Fnaroapx romy, uro n
nepno nononnne paort rpynnt npononnnct xax orxptrte (r.e. c nosmoxnocrtm
nxnmuennx nontx unenon no xoy paort), orcen xomnencnpyercx npnroxom nontx
yuacrnnxon. Taxnm opasom, na npenapnrentnom +rane ornpanoct ne menee 12
mnome n enymex, xoropte opasontnann nepnonauantnt cocran rpynnt.
Ecnn rpynna npononrcx na ase n n nomemennn xnya, ro xpane cnoxno
cenart ee saxptro, B +rom cnyuae npnxonrcx ocrannxrt nosmoxnocrt nxnmuennx
nontx yuacrnnxon na nporxxennn ncero npemenn paort, uro nanaraer
cymecrnennte orpannuennx na ntop ncnontsyemtx meroon n ne cnococrnyer
nnrencnnno rpynnono nnamnxe. Ecnn xe raxo neoxonmocrn ner, ro
npnnnsnrentno n cepenne paort (nocne 5-ro 6-ro sanxrnx) xenarentno rpynny
saxptrt, r.e. npexparnrt nxnmuenne n nee nontx unenon.
Ouent nonesntm oxastnaercx nxnmuenne n nonym rpynny neontmoro
xonnuecrna mnome n enymex c nanonee ceptesntmn ncnxonornuecxnmn
nponemamn, panee npomemnx ananornunym rpynny y rex xe pyxononrene.
Ontr ntnonnennx rpynnontx ynpaxnenn nosnonxer nm cpasy xe nonyunrt n
nono rpynne onee ntcoxn craryc, uro nontmaer nx camoonenxy n
ynepennocrt n cee. 3ro ocoenno pexomenyercx rem crapmexnaccnnxam,
xoropte n nepnt pas npomnn rpynny ne nonnocrtm, rax xax npncoennnnnct x
ne yxe n nponecce ee paort.
Hannune nyx-rpex uenonex, yxe nmemmnx ontr paort n rpynne, oxastnaercx
nonesntm ne rontxo nx nnx camnx, no n nx rpynnt n nenom. Onn cranonxrcx
npononnxamn nopm noneennx n rpynne, uro samerno ycxopxer ee xonconnannm
na nauantntx +ranax paor t n cnococrnyer +]]exrnnno rpynnono nnamnxe.
IV.2. 3aannn nn rpynnonon pao1m
B xoe paort mt npnmnn x ntnoy o nenecoopasnocrn couerannx pas-
noopasntx meroon, rpannnonno ncnontsyemtx n pasntx ]opmax rpynnono
paort. 3ro cnxsano xax c ontmnm pasnoopasnem saau paort co crap-
mexnaccnnxam n, rax n co cnoeopasnem +roro nospacrnoro nepnoa: pasnoopasnem
nnrepecon, renennne x cmene nnon axrnnnocrn n noncxy rex ns nnx, xoropte
onee orneuamr nnnnnyantntm cxnonnocrxm. Hpnmenxemte merot moxno
xnaccn]nnnponart no nym napamerpam: no pemaemtm c nx nomomtm
ncnxonornuecxnm saauam n no ]opmam axrnnnocrn, saanaemo pyxononrenxmn.
nx npocrort nsnoxennx mt nontrannct nocrponrt ennym xnaccn]nxannm,
ncnontsyx oa +rnm npnnnnna ononpemenno:
1. 3aoauuu, paseueamuue eepoa.iuie cpeocmea ooueuu
2. 3aoauu, paseueamuue ueeepoa.iuie cpeocmea ooueuu
3. Te+amu:ecrue oocvroeuu u oucrvccuu
4. '3aoauu, cnocoocmevmuue cmaou.usauu ca+ooeuru
5. pa+amusau
anee yyr npecrannent npnmept ncnontsonannx +rnx meroon n paore c
rpynnamn crapmexnaccnnxon. Cneyer nmert n nny, uro nec onnctnaemte
saannx moryr cnntno nnonsmenxrtcx n sanncnmocrn or ocoennocre rpynnt,
+rana paort, xonxperntx saau, croxmnx nepe pyxononrenxmn n r.n.
1. 3aoauu, paseueamuue eepoa.iuie cpeocmea ooueuu
nx pasnnrnx nepantntx cpecrn omennx moryr trt pexomenonant
cneymmne nrpt n saannx:
noop cnnonnmon n anronnmon x saannomy cnony, a raxxe cnon,
cnxsanntx c nnm no acconnannn;
cocrannenne "xonnexnn" cnon, oosnauammnx:
uenoneuecxne uyncrna;
nacrpoennx;
- xauecrna xapaxrepa;
uenoneuecxne ocronncrna n neocrarxn;
- mopantnte onenxn;
".+monnonantnte acconnannn'';
ornert na nonpoct pyxononrenx n yuacrnnxon rpynnt, saananne pyrnm
yuacrnnxam coepxarentntx nonpocon;
xonnexrnnnoe npnymtnanne pasnnuntx cnocoon ynorpenennx saannoro
npemera;
"30 cexyn".
Hpn sanxrnn c rpynno nepnoro rnna {c ocrarouno ntcoxnm omcxynt-
rypntm yponnem) nrpt, onncannte n +rom pasene, pexomenyercx nxnmuart n
pasmnnxy, c 1pynnamn nroporo n rpertero rnna n ocnonnym uacrt sanxrnx.
Cuuouu+i. Vuacrnnxon npocxr nastnart cnnonnmt x cnony, saannomy
pyxononrenem nnn onnm ns unenon rpynnt (neymnm). B cnyuae neoxonmocrn
npenapnrentno oxcnxercx snauenne cnona "cnnonnm" (npenonaraercx
nastnanne ne rontxo rountx, no n npnnnsnrentntx cnnonnmon; crenent rounocrn
xonnexrnnno ocyxaercx). nx nauana nrpt ncnontsymrcx cnona, nmemmne
mnoro ocrarouno rountx cnnonnmon (nanpnmep, rnaront "ecrt" nnn "ymepert"),
sarem -- nmte npnxoxmne n ronony cnona. Cnnonnmt moryr nastnartcx ncemn
yuacrnnxamn no ouepen nnn no ntopy pyxononrenx. Bosmoxen raxxe napnanr
no rnny nrpt "ncnopuennt rene]on": xaxt yuacrnnx nastnaer uacrnunt
cnnonnm x cnony, nasnannomy npetymnm (cnono ronopnrcx menorom na yxo -
rax, urot cnymammn mor xopomo ero pasopart, n ro npemx xax ocrantnte
yuacrnnxn nrpt ero ne cntmar). B nrore snauenne cnona moxer ouent cnntno
nsmennrtcx, uro otuno ntstnaer xnnym peaxnnm yuacrnnxon rpynnt.
Cmtcnonte nsmenennx, nponsomemne n nponecce nepeaun cnon, ocyxamrcx n
xonne nrpt.
Ananornuno nponoxrcx nrpt Aumouu+i n Accouauu.
Haseauu :vecme. Hrpammnm npenaraercx no ouepen nastnart cnona,
oosnauammne uenoneuecxne uyncrna. Hpenaraemte cnona ocyxamrcx c rouxn
spennx nx aexnarnocrn (nanpnmep, ecrnnrentno nn cnonom "rpycocrt"
oosnauaercx uyncrno, nnn xe rpycocrt - +ro uenoneuecxoe xauecrno, a nx
coornercrnymmero emy uyncrna ncnontsymrcx pyrne cnona - cxaxem, "crpax"). B
nponnnyro rpynne (rnna "A"} nonesno crannrt onee ronxne saaun: na-
npnmep, pasnnuart cnona, oosnauammne uyncrno-ornomenne ("nmont", "yna-
xenne'', "npespenne" n r.n.) n uyncrno-cocroxnne ("paocrt", "rocxa", "pas-
paxenne" n r.n.).
Ananornuno npononrcx nrpt Hacmpoeuu, Ka:ecmea xaparmepa. Ue-
.oee:ecrue oocmouucmea u ueoocmamru. Mopa.iuie oeuru n r.n.
Hoonte nrpt ouent nonesnt na nepntx +ranax paort rpynnt. Onn
nosnonxmr ecrecrnenno nepern x coepxarentno ncxyccnn (nanpnmep, or
ocyxennx cmtcnonoro pasnnunx mexy cnonamn "nmont" n "ynneuenne" - x
ncxyccnn na uemy o uenoneuecxnx nsanmoornomennxx) n axryannsnpymr
neoxonmt nx nee cnonapt.
3+ouuouauoume accouuauuu. Pyxononrent rpynnt crannr nonpoct rnna: "uro
moxno nasnart cnonom "xpacnnoe"? cnonom "npexpacnoe"? "npnxrnoe"?
"crpamnoe"? "yxacnoe"?" n r.n. 3aaun re xe, uro n y npetyme nrpt.
Bonpocm u omeemm. Pyxononrent saacr nonpoc n pocaer mxu onomy ns
yuacrnnxon rpynnt, xoropt onxen xax moxno tcrpee (''ne ymax") art orner.
Xenarentno, urot nonpoct tnn ocrarouno +monnonantno snaunmt {nanpnmep:
"'Kaxono rnannoe xauecrno myxunnt (xenmnnt)?", "Ie t rt xoren ceuac
oxasartcx, ecnn t mor ntpart nmoe mecro na 3emne?", "uro raxoe cuacrte?"). B
antnemem npannna nrpt nnonsmenxmrcx: ornernnmn yuacrnnx cam saaer
cneymmn nonpoc n pocaer mxu romy, or xoro xouer ycntrmart orner. Hpn +rom
naxnax saaua pyxononrene - cnennantno ormeuart n noompxrt ceptesnte,
snaunmte nonpoct n coepxarentnte ornert.
Vnompeo.euue npe+ema. 3aanne npecrannxer coo mon]nxannm
rnn]opocxoro "recra ynorpenennx". Vuacrnnxam npenaraercx nasnart xax
moxno ontme pasntx cnocoon ynorpenennx xaxoro-nno npemera, yxasannoro
pyxononrenem nnn xem-nno ns yuacrnnxon rpynnt (nanpnmep, crannrcx nonpoc:
"nx uero moxno ncnontsonart nonary?"). Hpenaraemte napnanrt ncnontsonannx
ocyxamrcx c rouxn spennx nx aexnarnocrn, cnenn]nunocrn n opnrnnantnocrn.
Cxaxem, ncnontsonanne nonart n xauecrne sonrnxa ne nnonne aexnarno - npx nn
ona cmoxer naexno samnrnrt or oxx. Ee ncnontsonanne nx roro, urot art
xomy-nno no ronone (napnanr, perynxpno npenaraemt n rpynnax nroporo n,
ocoenno, rpertero rnna), ne cnenn]nuno, rax xax c +ro nentm moxno
ncnontsonart nourn nmo npemer. Hcnontsonanne nonart nx nepepyannx
ronxnx nerox (r.e. n xauecrne ronopa) aexnarno n cnenn]nuno, no mano
opnrnnantno.
30 cervuo. Kaxomy yuacrnnxy rpynnt acrcx 30 cexyn, n reuenne xoroptx on
moxer cxasart nce, uro saxouer. Benn xro-nno ns yuacrnnxon ne xouer ronopnrt, ro
orneennte emy 30 cexyn nponoxrcx n monuannn. 3aaua nrpt ne rontxo n rom,
urot cenart onee cnoono peut yuacrnnxon rpynnt, no n n rom, urot
nayunrt nx nnnmarentno ntcnymnnart pyr pyra, ne nepennax ronopxmero. 3ry
nrpy ne cneyer npononrt uacro. Ee nonesno n nepnt pas nponecrn na nauantnom
+rane paort (na 2-m - 3-m sanxrnn), sarem onn -na pasa ctrpart n nec nnxe x
xonny paort rpynnt n, naxonen, art ce na sanepmammem sanxrnn. Btcxastnannx
nonesno sannctnart na nxro]on. Cpannnnax ntcxastnannx n nauane, n cepenne n
n xonne sanxrn rpynnt, moxno yer ynnert, nacxontxo onn crann cnoonee n
coepxarentnee. Taxoe cpannenne nomoraer yuacrnnxam rpynnt ocosnart
nponsomemne y nnx nsmenennx, cnococrnyer ]nxcannn n nocneymmemy
coxpanennm ocrnrnyrtx pesyntraron. Ha nocnenem sanxrnn yuacrnnxn uacro
cnonranno naunnamr ncnontsonart cnon 30 cexyn nx paccxasa o rom, uro nm
ana rpynna.
* * *
B xauecrne nnnmcrpannn ro ponn, xoropym nrpamr +rn n merot n ]opmn-
ponannn noncxono axrnnnocrn, nanpannenno na opnenrnponxy n connantntx
ornomennxx, npnneem nanmenne, cenannoe n ono ns rpynn rpertero rnna (c
nnsxnm opasonarentntm yponnem n ntpaxenntmn ennanrntmn renennnxmn).
Ha sanxrnn c yuacrnnxamn rpynnt npononnact nrpa "'Bonpoct n ornert":
pyxononrent rpynnt pocan mxu onomy ns yuacrnnxon n saanan nonpoc, na
xoropt yuacrnnx onxen tn ornernrt, nocne uero nepepactnan mxu pyromy
yuacrnnxy (no cnoemy ntopy) n saanan emy cno nonpoc.
Hocne sanxrnx mnomn axrnnno ocyxann mexy coo xpane nsnonnonanmee
nx nponcmecrnne: naxanyne onn ns unenon rpynnt tn saepxan mnnnnne no
noospennm n nsnacnnonannn (nnocnecrnnn onnnenne oxasanoct noxntm).
Ocyxenne mno cymypno, nce ronopnnn, ne cnymax pyr pyra. Bnesanno 3asa -
nnep rpynnt - orosnan n cropony nmy n nsxn mxu, nexanmn n yrny xomnart.
Fpocnn nme mxu, on cnpocnn:
-Ecnn t ro pyr oxasancx n ee, uro t rt cenan?
- Bec, uro cmor t, urot emy nomout, - ornernn nma, pocax mxu oparno.
antme nanor npoonxancx n rom xe nosntmennom rone, conponoxaxct
nepepactnannem mxuom. 3ro noneenne conepmenno ne tno opnenrnponano na
pyxononrenx, xoropt n +ro npemx croxn sa neptm n xopnope n cntman nanor
3ast c nmo uncro cnyuano.
Kax ]opma, rax n coepxanne ecet pesxo ornnuannct or otunoro nx .+rnx
mnome crnnx omennx mexy coo. Oomennax nocranonxa nonpocon,
nexcnxa n axe camo rpammarnuecxoe crpoenne ]pas tnn nx nnx neotuntmn.
B coornercrnnn co crenentm snaunmocrn remt onn nepemnn na ror crnnt
omennx, xoropt crponncx na rpynnontx sanxrnxx. Hpn +rom coornercrnymmn
crnnt oxasancx ne nonnocrtm nnrepnopnsonan, n nepepactnanne mxuom
ntcrynnno n xauecrne nnemnero cpecrna, oprannsymmero exrentnocrt (n
coornercrnnn c npnnnnnamn, onncanntmn H.C.Btrorcxnm).
B. 3aannn, pasnnnammne nenepantnme cpec1na omennn
K +romy rnny ornocxrcx saannx pasno crenenn cnoxnocrn, ontmnncrno ns
xoroptx c yonontcrnnem ntnonnxercx yuacrnnxamn rpynn camoro pasnoro
yponnx. Mt ncnontsonann cneymmne nrpt n saannx:
nepeaua xnonxa n naomn no xpyry;
npnxo no cryntxm nenouxo;
npnxnponanne "xopom", cocrannenntm ns yuacrnnxon rpynnt;
orratnanne saannoro ecrnnx c ncnontsonannem npnnnnna nrpt,
"ropxuo - xonono";
"poynoncxoe nnxenne";
emoncrpannx pasntx ]opm noneennx n cnryannn, xora na uenonexa
ncrpeuamrcx na ysxom mocry;
omen mecramn na ocnone "oronopennocrn" nocpecrnom nsrnxa rnasa n
rasa;
pasnte napnanrt saannx "Cneno n nonotpt";
nsmepenne nnnnnyantno ncrannnn n pasntx ycnonnxx.
Hepeaua xuonua e uaouu no rpvev: unent rpynnt no ouepen xnonamr n
naomn (no uacono crpenxe nnn npornn). Kaxt onxen xnonnyrt xax moxno
tcrpee nocne roro, xax xnonnyn ero coce (coornercrnenno, cnena nnn cnpana), no
nn n xoem cnyuae ne o nero. Hpn ocrarouno ntcoxo cornaconannocrn ecrnn
xnonox pannomepno "exnr no xpyry". 3ry nrpy yono ncrannxrt nx paspxxn
nocne xaxoro-nno ceptesnoro ocyxennx. Ona xopoma raxxe nx sanepmennx
sanxrnx n nenom nnn xaxo-nno ero cmtcnono uacrn (nanpnmep, pasmnnxn).
Hpoxoo no cmv.i+ (menouxo): uertpe uenonexa epyrcx sa pyxn. Hx saaua
cocronr n rom, urot, ne pasnnmax pyx, nporn no cryntxm, na xoroptx cnxr
yuacrnnxn rpynnt. nx +roro cryntx onxnt croxrt no xpyry n paccroxnnx mexy
nnmn onxnt trt ne cnnmxom nennxn. Hnxaxne yxasannx cnxmnm ne amrcx, n
onn camn ntnpamr cnoco cnoero noneennx. Ho oxonuannn nrpt +ro noneenne
xonnexrnnno ocyxaercx. Otuno ontmnncrno unenon rpynnt crapaercx
sarpynnrt uernepxe ntnonnenne saannx, ne ycrynax cnoem mecra n ne nponycxax
ce mnmo cex. Cneyer ocynrt noneenne uernepxn - n, n nepnym ouepet, ee
neymero (r.e. roro, xro ner nnepen), -nanpannennoe na npeoonenne +roro
conpornnnennx, cpannnrt +]]exrnnnocrt cnocoon, ncnontsonanmnxcx pasntmn
uernepxamn (npocta, rpeonanne, nontrxa nporn npxmo no noram cnxmnx,
nontrxa cnno cronxrt nx co crynten n r.n.). Ecrecrnenno, uro noneenne
pyxononrene rpynnt n ro npemx, xora uernepxe nao nporn no nx cryntxm,
saaer ocrantntm yuacrnnxam nexoropt opasen (r.e. ono onxno trt
nanpanneno ne na sarpynenne, a na oneruenne ntnonnennx saannx). Onaxo +ror
opasen ne ]opmynnpyercx cnonecno n ornmt ne ncera npnnnmaercx monoextm,
uro roxe aer xopomym remy nx nocneymmero ocyxennx. 3ry nrpy nonesno
anart na nauantnom +rane paort n ne nmeer cmtcna nonropxrt na nocneymmnx
sanxrnxx.
"upuxep": Hrpa nanpannena na ntpaorxy ymennx ntcrynart n xauecrne
nnepa. Ona xopoma nx rpynn nepnoro n nroporo rnna. nx rpynn rpertero rnna (c
ocoo nnsxnm omexyntrypntrm yponnem n ocoo nnsxo connantno
ycnemnocrtm) ona nenpnrona.
unenam rpynnt npenaraercx cnert xaxo-nnyt snyx. "npnxep" ynpannxer
rpomxocrtm "xopa". Hepe nauanom npnxnponannx emy aercx rpa]nx,
nsopaxammn rpeyemt pesyntrar - nanpnmep, raxo, xax na pnc. 2, re
npeycmorpeno na nontmennx rpomxocrn snyxa - ono nnrentnoe n ono
xparxonpemennoe. Ipa]nx nexnr nepe "npnxepom" rax, urot pyrne yuacrnnxn
ero ne nnenn. Vnpannenne "xopom" nponsnonrcx es cnon, cpecrna ynpannennx
"npnxep" npnymtnaer camocroxrentno. Ecnn c nepno nontrxn ne yanoct
onrtcx rpeyemtx nsmenenn rpomxocrn, ro nontrxa nonropxercx.



B rpynne nepnoro rnna (c ntcoxnm omexyntrypntm yponnem) nocne roro,
xax na-rpn "npnxepa" ycnemno cnpannnnct co cnoe saaue, pexomenyercx
nnecrn ycnoxnenne. Ipynna pasenxercx na ne norpynnt. Ha rpa]nxe
nsopaxaercx "naprnrypa" xaxo ns nnx (cm. pnc. 3). "npnxep" onxen
onrtcx ononpemennoro cornaconannoro snyuannx oenx norpynn (xaxo - n
coornercrnnn co cnoe naprnrypo). Eme onee cnoxnt napnanr -nasnauenne
nyx "npnxepon", xaxt ns xoroptx ynpannxer cnoe norpynno (oe
"naprnrypt" npn +rom nsopaxent na onom rpa]nxe, xax noxasano na pnc. 3). B
+rom cnyuae "npnxept" onxnt ne rontxo ynpannxrt cnonmn rpynnamn, no n
cornacontnart cnon ecrnnn mexy coo (ncnontsonart nx omennx peut no-
npexnemy sanpemaercx).

"Iopauo xououo". 3ra nrpa nanonee nonesna nx rpynn nroporo n
rpertero rnna (co cpene n nnsxo ycnemnocrtm), onaxo n n rpynnax nepnoro rnna
ona moxer c ycnexom ncnontsonartcx na pasmnnxe nnn n npomexyrxe mexy
pyrnmn, onee ceptesntmn saannxmn.
Hrpa npecrannxer coo mon]nxannm mnpoxo nsnecrno nrpt, n xoropo
noxmn onxen narn cnpxrannt npemer, opnenrnpyxct na yxasannx
ocrantntx nrpammnx: "ropxuo"-ecnn on naxonrcx nnsxo x nenn, "xonono" -
ecnn anexo. Ornnune n rom, uro nmecro npocroro npxrantx npemera saratnamrcx
pasnnunte ecrnnx, xapaxrep xoroptx sapanee ne nsnecren noxmemy (nanpnmep,
moxer trt ano saanne cnxsart mnypxn ry]ent npncyrcrnymmnx, nnn cnxrt
ouxn c onoro ns yuacrnnxon n naert nx pyromy, nnn nocrannrt n nenrp xpyra
cryn n ncrart na nero n r.n.). 3aanne npnymtnaercx unenamn rpynnt conmecrno n
orcyrcrnne noxmero. Ono oxsarentno onxno trt ecrnenntm (ne roxrcx
saannx rnna "npoxyxapexart rpn pasa").
"Bpovuoecroe oeureuue". 3aanne ncnontsyercx nx pasmnnxn. Bcem
yuacrnnxam npenaraercx tcrpo xonrt no xomnare, nce npemx menxx na-
npannenne nnxennx. Cnauana crannrcx saaua xax moxno mentme conpnxacartcx
(cranxnnartcx) pyr c pyrom. 3arem ona menxercx na npornnononoxnym: saenart
oxpyxammnx xax moxno uame (onaxo, pasymeercx, ne ronxax pyr pyra cnntno).
"Vsru +ocmur". noe nrpammnx nyr nancrpeuy pyr pyry no noo-
paxaemomy ysxomy mocrnxy, pasornct na xoropom nenosmoxno. 3aaua xaxo
raxo napt - npoemoncrpnponart xaxo-nno napnanr noneennx n +ro cnryannn,
ne noxastnanmncx npemecrnymmnmn napamn. Honesno uepeonart onononte
n pasnononte napt.
Oo+eu +ecma+u. 3aaua xaxoro ns yuacrnnxon - nomart nsrnx pyroro
unena rpynnt n, "oronopnnmnct" c nnm rnasamn, omenxrtcx mecramn. Otuno
na nepntx +ranax paort rpynnt nexoropte yuacrnnxn cranxr nepe coo
npornnononoxnym saauy: nsexart ncrpeun nsrnxon. Hao noyxart nx
orxasartcx or +ro nosnnnn, no ne cneyer npnmenxrt rpyoe annenne (nanonee
ymecrnax peaxnnx pyxononrenx na raxoe noneenne coxanenne nnn oropuenne,
no nnxax ne neonontcrno nnn nosmymenne).
"C.eno u noeompo". Ha +rom npnnnnne ocnonano necxontxo pasntx saann.
Bnpoxo nsnecrnt npocremn napnanr cocronr n rom, uro onomy ns yuacrnnxon
sanxstnamr rnasa, a pyro monua snaxomnr ero c oxpyxammnm npocrpancrnom,
ocranonxo xomnart n r.n. 3aanne ntnonnxercx necxontxnmn napamn
ononpemenno. uepes nexoropoe npemx neymne n neomte menxmrcx ponxmn. Ho
oxonuannn ocyxamrcx omymennx n nepexnnannx neomtx, a raxxe nenn,
cnocot ecrnnx n omnxn neymnx.
pyro napnanr saannx - cuoeecuoe ynpaeueuue ecmeua+u "c.enoeo". anax
cnonecnte xomant (es ]nsnuecxoro xonraxra), neymn onxen onrtcx roro,
urot neomt c sanxsanntmn rnasamn npomen no saannomy mapmpyry,
rpeymmemy ocrarouno cnoxntx manenpon (ornannx npemeron n r.n.). Pasnte
napt ntnonnxmr +ro ynpaxnenne ne ononpemenno, a noouepeno. Ecnn n
necxontxnx napax nopx yxasannx orpannunnamrcx ]opmantntmn xomanamn
("na mara nnepe. Tenept nonepnnct nanpano. Tpn mara nnepe" n r.n.), ro
nonesno, urot pyxononrent rpynnt saan pyro opasen noneennx neymero
nxnmuammn nn]opmannonnte n onenounte ntcxastnannx ("Ceuac rt
cronrt oxono crona. Hoon n omyna ero. Ornnuno! Tenept nonepnn nont crona
nanpano..."). 3ro nonesno npoenart c neomtm, xoroptm panee yxe pyxononnn
uncro ]opmantno, urot on cmor nouyncrnonart, uro nn]opmannx n onenxa
nontmamr xom]oprnocrt cnryannn, cnnxamr omymenne onacnocrn n oneruamr
ntnonnenne saannx (nce +ro ntxcnxercx n nocneymmem ocyxennn).
Hanonee cnoxnt napnanr saannx (pexomenyemt nx rpynn nepnoro
rnna) - +ro napnanr, xora neymn onxen oes c.oe oouecmu oo eeoo+oeo rarvm-
.uoo omeueueuuym uoem (npnmept: "Mnp esonacen", "Mnp onacen", "Hpemert
cymecrnymr ne nsonnponanno, a nsanmocnxsant pyr c pyrom", "Kpacnntx
neme noxpyr ontme, uem esopasntx"). Coornercrnymmee ntcxastnanne
sannctnaercx na nncrxe n aercx neymemy. Fontme nnxro ero ne snaer. Bce
yuacrnnxn rpynnt nmecre co "cnentm" ntramrcx orraart, uro xouer coomnrt
emy "nonotpt". Hx npenmymecrno n rom, uro y nnx, n ornnune or neomoro, ne
sanxsant rnasa, "cnenoro" - n nannunn ]nsnuecxom xonraxra c neymnm.
"Cnenomy", xax n ocrantntm yuacrnnxam, paspemeno ronopnrt - crponrt oraxn n
npenonoxennx, saanart nonpoct. Onaxo neymn ne moxer orneuart na nnx
cnonecno (on "nemo" n moxer otxcnxrtcx rontxo xecramn - npnuem raxnmn,
xoropte yyr sameuent n nonxrt neomtm). Otuno nnauane, nocne
coomennx npannn, yuacrnnxn pacnennnamr saauy xax nentnonnnmym. Tem
ontmn +]]exr aer onapyxenne roro, uro axe cront ornneuennte nen
moryr trt nepeant es cnon, c nomomtm nenepantntx cpecrn
xommynnxannn.
Hs+epeuue uuoueuova.iuo oucmauuu. 3ro ynpaxnenne pexomenyercx
nx saxnmunrentno ]ast paort n nponnnyro rpynne (nconom rnna). Ono
emoncrpnpyer yuacrnnxam pasnnunx mexy nnmn n nennunne ncnxonornuecxo
ncrannnn.
uenonex, utx ncnxonornuecxax ncrannnx nsmepxercx (ncntryemt), c
sanxsanntmn rnasamn cranonnrcx oxono crent. Ocrantnte yuacrnnxn no ouepen
noxoxr x nemy, ocranannnnaxct n ror momenr, xoropt on yxaxer, onennnax
ncrannnm xax nanonee xom]oprnym nx cex. 3ra ncrannnx nsmepxercx.
Hoxonrt nao menenno, urot ncntryemt ycnenan onennnart cnon
omymennx. Ho oxonuannn nsmepennx ntcunrtnaercx cpenxx ncrannnx, yc-
ranannnnaemax xaxtm ns yuacrnnxon (no ]opmyne nx nocuera cpenero
apn]mernuecxoro).
nx emoncrpannn roro, uro xom]oprnax ncrannnx pasnnuna n sanncnmocrn
or xonxperntx ycnonn, moxno nsmepnrt ee n pasntx napnanrax nanpnmep,
xora ncntryemt cronr nnnom x noxoxmnm, n cnnno x nnm, x "orxptro"
nose (c pyxamn, pasneenntmn n cropont) n n "saxptro" (c pyxamn,
cnennenntmn nepe coo).
Bosmoxno nsmepenne ncrannnn n c orxptrtmn rnasamn, no n +rom cnyuae y
pyxononrenx nosnnxaer ononnnrentnax ceptesnax saaua, cnxsannax c
ocyxennem mexnnunocrntx ornomenn n rpynne. Onn orpaxamrcx n pasnnunn
ncrannnn, ycranannnnaemo ncntryemtm no ornomennm x pasntm unenam
rpynnt.
B xauecrne npnmepa ror, xax "paoramr" saannx, ornecennte x +ro rpynne,
onnmem npoxoxenne no cryntxm n ono ns rpynn nepnom rnna (c ntcoxnm
opasonarentntm yponnem). uernepxa onxna tna nporn no cryntxm, sanxrtm
ocrantntmn yuacrnnxamn rpynnt. Hnxaxnx nncrpyxnn xacarentno cnoero
noneennx nn +rn uernepo, nn ocrantnte yuacrnnxn ne nonyuann. Vnpaxnenne
npononnoct naxt nopx. B nepnt pas ntnonnxmmym ero uernepxy nena
enymxa no nmenn Hpa, nontsymmaxcx n rpynne nceome cnmnarne (no
pesyntraram connomerpnn ona oxasanact nanonee xpxo "sneso"). uernepxa
tcrpo npomna no ncem cryntxm, nocxontxy nourn nce ocrantnte unent rpynnt
oxorno ncranann nnn nonnrannct, ocrannxx npoxoxmnm ocrarouno mecra.
3aepxxa nosnnxna rontxo onn pas: xora Hpa noomna x cryny, na xoropom
cnena 3nna enymxa, nmemmax n rpynne nectma ntcoxn craryc n xncrnenno
xonxypnpymmax c Hpo. 3nna ne saxorena nonnnyrtcx, mornnnpyx +ro rem, uro
Hpa neocrarouno nexnnno ee nonpocnna. Hpa ne crana nonropxrt npocty n
nexoropoe npemx npocroxna monua. B xoneunom nrore, ycrynax monuannnomy, no
ocrarouno xnnomy annennm rpynnt n nenom, 3nna nonnnynact.
Bo nropym uernepxy, ntnonnxnmym ynpaxnenne, nxonnn 3nna n Xenx -
mnoma, nperenymmn na pont nnepa, no ne npnnxrt rpynno n +rom xauecrne
(xorx n nmemmn onontno ntcoxn connomerpnuecxn craryc). Ocrantnte noe
yuacrnnxon nmenn n rpynne ne ocoenno ntcoxn, no yonnernopxmmn nx craryc.
Hocne neonroro conemannx uernepxy nonen Xenx, 3nna oxasanact nropo.
Kax rontxo uernepxa nauana nnxenne, Honnna - enymxa, xonxypnpymmax c
3nno, no ne pemammaxcx orxptro xonxypnponart c Hpo, - pacnonoxnnact na
cryne, crapaxct sanxrt xax moxno ontme mecra, urot maxcnmantno sarpynnrt
nponnxenne. Tem ne menee. Xenm ona nponycrnna es ocooro conpornnnennx.
Hanonee ocrpt xon]nnxr nosnnx, xora 3nna onxna tna ncrart na cryn,
sanxrt Honnno, a n ro xe npemx Xenx - na cryn, re cnen Mnma, xoropt, xax n
on cam, esycnemno nperenyer na pont nnepa rpynnt. Paspemenne +roro
xon]nnxra sanxno oxono 5 mnnyr, n reuenne xoroptx ncx uernepxa ne morna
cnnnyrtcx c mecra.
B nocneymmem ocyxennn unent rpynnt camocroxrentno npnmnn x
nexoroptm nectma aexnarntm ntnoam ornocnrentno cpannnrentno +]-
]exrnnnocrn pasntx ]opm noneennx. Ftnn ocyxent raxxe nosmoxnocrn
cosnarentno xoppexnnn cnoero noneennx.
B. 1e+amuuecuue ocyxeuua u ucuyccuu
Kax noxasan nam ontr, n rpynnax ntcoxoro yponnx (nepnoro rnna) ocyxennx
n ncxyccnn upesntuano nonesnt c camoro nauana paort. B rpynnax nroporo
rnna (c onee nnsxo connantno ycnemnocrtm) onn cranonxrcx nosmoxnt rontxo
no nropo nononnne paort rpynnt (naunnax c 6-ro - 7-ro sanxrnx). K +romy
npemenn yuacrnnxn rpynnt naroapx nrpam, pasnnnammnm nepantnym
axrnnnocrt, ycnenamr ocnonrt neoxonmt cnonapt n cnoco ntpaxennx cnonx
mtcne. B rpynnax rpertero rnna (c nanonee nnsxo connantno ycnemnocrtm)
nam ne yananoct npononrt coepxarentnte ocyxennx axe x xonny paort
rpynnt.
Temarnxa ncxyccn tna nectma pasnoopasno. B ocnonnoro ona xon-
nenrpnponanact noxpyr cneymmnx nponem:
connantnax aanrannx, oneruammne n sarpynxmmne ee ]axropt;
" npeoonenne rpynocre n mexnnunocrnom omennn;
nponemt npnnxrnx pemenn n nnnponannx n rpynne;
nnunocrnte nponemt n nosmoxnocrn nx xomnencannn;
ananns nponeccon, nponcxoxmnx n rpynne.
Ocranonnmcx necxontxo noponee na remax, sarparnnanmnxcx npnmennrentno
x xaxo ns +rnx nponem.
Couuauouaa aanmauua, oneruammne n sarpynxmmne ee ]axropt. B
pamxax +ro nponemt npononnoct conocrannenne rpynocre connantno
aanrannn, ntsnanntx pasntmn npnunnamn (nnnnnyantntmn ocoennocrxmn
uenonexa, ocoennocrxmn ero xnsnennoro ontra, nenaronpnxrntm connantntm
oxpyxennem, +mnrpanne, +rnnuecxnmn pasnnunxmn n r.n.). Paccmarpnnannct
]opmt noneennx, cnococrnymmne n npenxrcrnymmne ycnemno connantno
aanrannn. Cpannnnannct nopmt noneennx, xapaxrepnte nx pasntx xyntryp n
nx pasntx cyxyntryp nnyrpn onoro omecrna. Crannncx nonpoc o cnocoax,
nosnonxmmnx onnaert +rnmn nopmamn.
Hpeooueuue mpyuocme e +exuuuuocmuo+ oueuuu. B cnxsn c nponemo
mexnnunocrnoro omennx ocyxannct raxne remt xax nepantnte n
nenepantnte cpecrna omennx; pasnnunx n nnnnnyantno ncnxonornuecxo
ncrannnn; xpnrepnn ntopa naprnepon no omennm (n rom uncne, n pamxax
nsanmoornomenn nonon); pasnnunte napnanrt mexnnunocrntx ornomenn
pasno crenenn recnort; connantnax, mexnnunocrnax n nononax pont. Bce +rn
ocyxennx npononnnct n couerannn c onncanntmn ntme nrpamn n saannxmn,
pasnnnammnmn nenepantnte cpecrna omennx.
Hpoue+m npuuamua peueuu u .uoupoeauu e epynne xonxpernsnponannct
n ocyxennn raxnx rem xax cnocot npnnxrnx rpynnonoro pemennx
(anropnrapnoe npnnxrne pemenn; emoxparnuecxne ]opmt - xonnexrnnnoe
ocyxenne, ronoconanne, xoncencyc; npnnxrne pemennx c nomomtm xpenx
nnn opaxyna n r.n.); sanncnmocrt cnocoa npnnxrnx pemennx or ocoennocre
cnryannn; cnocot paspemennx xon]nnxron n rpynne; rnnt nnepon n
ncnxonornuecxne xauecrna, neoxonmte nnepy; crpyxrypa mano rpynnt,
connomerpnuecxn craryc, nponema nenpnnxroro nnepa n nnepa onnosnnnn.
Ocyxenne +rnx rem tno recno cnxsano c ontrom, nonyuenntm yuacrnnxamn
rpynnt n nrpax n saannxx, ]opmnpymmnx cornaconannocrt ecrnn, n n
pasnnuntx nnax pamarnsannn. Ontr npnnxrnx xonnexrnnntx pemenn
nocpecrnom xoncencyca (r.e. ntpaorxn ennoro mnennx) npnoperancx n xoe
nrpontx saann - xax, nanpnmep, saanne "Cno om". Vuacrnnxn rpynnt
onxnt tnn conmecrno paspaorart "rnnono npoexr" oma c rem, urot
xaxomy ns nnx tn nocrpoen raxo om.
Buuuocmume npoue+m u eos+oxuocmu ux uo+neucauuu. Ecrecrnenno, uro
+ra nponemarnxa ntstnana y nopocrxon n monoexn upesntuano ontmo
nnrepec. Hpn ee ocyxennn ncnontsonannct pasnnunte xnaccnuecxne rexnnxn,
paspaorannte n ncnxorepannn. Tax, n orentntx cnyuaxx npononncx ananns
pannnx ercxnx nocnomnnann unenon rpynnt. Pyxononrenn saanann omym
nornxy +roro anannsa, n ocnonnom xe on npononncx camnmn nopocrxamn. Bo
nsexanne nanecennx ncnxonornuecxo rpanmt, mt ne onycxann upesmepnoro
yrnynennx n ocyxenne ntrecnenntx npecrannenn n nepexnnann, ercxnx
xon]nnxron n xomnnexcon n r.n. Taxnm opasom, nnrepnperannn ocranannct na
ocrarouno nonepxnocrnom yponne, onaxo nam ontr noxasan, uro n npn +rnx
ycnonnxx yuacrnnxn rpynnt cymecrnenno nponnramrcx n nonnmannn cnonx
nnunocrntx nponem. Hapxy c ercxnmn nocnomnnannxmn, noontm xe opasom
ocyxannct onee neannne +monnonantno snaunmte nocnomnnannx. Hpn +rom
mt npocnnn yuacrnnxon rpynnt paccxastnart ne o cooeprauuu nponcxonnmnx c
nnmn cotrn, a rontxo o cnonx neperueauux, cnxsanntx c +rnmn cotrnxmn.
3ro nosnonxno nsexart upesmepnoro "cam o onaxennx", upenaroro noxnnennem
uyncrna crta n nenonxocrn. B rpynnax rnna "A" (c ntcoxnm ome xyntrypntm
yponnem yuacrnnxon) ycnemno ncnontsonannct +nemenrt cnenapnoro anannsa
(3.Fepn, 1992), npnuem nnrepnperannn n n +rom cnyuae anannct, n nepnym
ouepet, rpynno, a ne pyxononrenxmn. Hennt marepnan nx ocyxennx
nnunocrntx nponem npeocrannxno onncannoe ntme nrponoe saanne "Cno
om".
Aua.us npoeccoe, npoucxoauux e epvnne. Marepnanom nx anannsa
nponeccnn, nponcxoxmnx n rpynne, cnyxnnn ntcxastnannx yuacrnnxon n
nponecce nrpt "30 cexyn", a raxxe cnennantnte saannx: "C]opmynnpy n nyx-
rpex cnonax m, uem mt ceronx sannmannct n rpynne"; "Bcnomnnan nn rt namn
sanxrnx nnn xoro-nnyt ns unenon rpynnt n reuenne ro neenn, uro mt ne
nnennct? Hepecxaxn cnon nocnomnnannx" (n oonx cnyuaxx ornert anannct
ncemn yuacrnnxamn, nxnmuax pyxononrene, no ouepen). B opasno ]opme +rn
nponecct orpaxannct n "xonnexrnnnom noprpere" rpynnt. 3aanne cocroxno n
rom, urot npecrannrt rpynny n nne nexoro ]anracrnuecxoro cymecrna. Kaxt
yuacrnnx nsnaran cnoe mnenne o nnemnem nne n xapaxrepe +roro cymecrna. Bce
ntcxastnannx sannctnannct, n nroront "noprper" npecrannxn coo mosanxy,
cocrannennym ns ncex nonyuenntx onncann.
* * *
B xauecrne npnmepa onnmem ono ns remarnuecxnx ocyxenn n rpynne
nroporo rnna (c nnsxnm opasonarentntm yponnem, no es ennanrntx ren-
ennn). Cnenn]nxa +ro rpynnt onpeenxnact rem, uro ona tna copana ns
crapmexnaccnnxon c nenaronpnxrno cemeno cnryanne. 3aanne "nocrpoxa
oma", rpeymmee cosannx xonnexrnnnoro onncannx oma, n xoropom xaxomy ns
yuacrnnxon rpynnt xorenoct t xnrt, ntsnano n +ro rpynne neoxnannym
peaxnnm.
Hauantnax ]asa ntnonnennx saannx npoxonna otuno: onn ns yuacrnnxon
npenoxnn nocrponrt rpex+raxnym nnnny, sarem enymxa npenoxnna cenart
noxpyr nnnnt ca. Ho anee pasnnrne cmxera nomno no nonomy nanpannennm:
crann ocyxartcx cpecrna oxpant. Cnauana tno npenoxeno nocennrt n cay
ontmym coaxy, sarem x ne oannnn nanrepy n neonapa. Ca pemnnn
oxpyxnrt saopom n onro pemann, xaxnm ero cenart. Ftnn nocneonarentno
npenoxent cneymmne onncannx saopa:
"ntcoxn, ntme uenoneuecxoro pocra";
"c xonmue npononoxo",
"npononoxa - no roxom";
"crena ns roncrtx ponentx nnnr".
Cneymmnm +ranom cran noncx esonacnoro mecra. Bor nexoropte ns
npenaranmnxcx napnanron:
nocrponrt om na neonraemom ocrpone;
n necy, urot c rpex cropon tno onoro, a c uernepro - nonncrnennte
nnrmen, xoropte ynnamr xaxoro, xro x nnm npnnnsnrcx;
n nosemno nemepe;
na mopcxom ne;
na Hyne.
Ha +rom sanxrnn (ono tno cetmtm no cuery) mt ne crann npononrt
nnrepnperannm n ocyxenne pesyntraron ntnonnennx saannx, a nepemnn x
pyromy saannm ("xomnnnmenrt"). Mt nonarann, uro nonesno npeocrannrt
yuacrnnxam npemx nx camocroxrentno nepepaorxn axryannsnponanmnxcx
nepexnnann, npexe uem oecneunrt nx paspxxy n pesyntrare ocyxennx n
nnrepnperannn.
Ha cneymmem sanxrnn nocne pasmnnxn tn saan nerpantnt nonpoc: "Bt
nomnnre, uro n npomnt pas mt crponnn om? Hanomnnre, noxanycra, xaxne
tnn ntcxasant npenoxennx". Vuacrnnxn rpynnt ncnomnnnn, uro onn
conpannct nocrponrt rpex+raxnym nnnny c caom. Bce ocrantnoe oxasanoct
ntrecneno. Onaxo ntrecnenne tno ne ocoenno rnyoxnm: nocne nexoroporo
nanomnnannx ("Kaxercx, eme nt conpannct cenart saop. A ne nomnnre, re nt
xorenn crponrt cno om?") mnomn n enymxn onontno nonno nocnponsnenn
npemecrnymmee ocyxenne. 3ro nocnponsneenne tno snaunrentno menee
+monnonantntm, uem ocyxenne, npoxonnmee na npomnom sanxrnn.
Cneonarentno, sa npomemym neenm, necmorpx na ntrecnenne, ecrnnrentno
nmena mecr nexoropax nepepaorxa nepexnnann.
He anax cocrnenntx nnrepnperann, mt npenoxnnn nponnrepnpernponart
nponcmemee camnm crapmexnaccnnxam. B pesyntrare neontmoro ocyxennx
onn conepmenno aexnarno, xorx n n nectma cmxruenno ]opme, oxcnnnn omn
cmtcn nepexnnann, orpasnnmnxcx n "nocrpoennn oma": "Mt xornm, urot nac
nnxro ne rporan"; "He xornm, urot x nam npncranann" n r.n. Bce +ro crano
ocnono nx ocyxennx raxnx rem xax oxsnt oxpyxammero mnpa, nponema
camonsonxnnn, nnnxnne oxnann n crepeornnon na nsanmoornomennx pasntx
rpynn nacenennx.
3ro sanxrne crano nepenomntm n paore rpynnt. o nero yuacrnnxn
yxnonxnnct or orxponennoro ocyxennx ceptesntx rem, npnxptnannct nn-
nnuntmn myrxamn nnn epnnuantem; renept xe onn nauann ennrtcx cnonmn
nponemamn. 3ro ornnune ocoenno pocnnoct n rnasa na ecxrom sanxrnn. Xorx x
+romy npemenn npnem n rpynny nontx unenon tn anno npexpamen, mt cenann
ncxnmuenne nx nyx crapmexnaccnnxon, sa xoroptx ouent npocnnn nx pystx,
sannmanmnecx n rpynne c camoro nauana. Ha sanxrnn ocyxannct xpnrepnn
ntopa naprnepa nx ornomenn pasno crenenn nnsocrn (naunnan c
conmecrnoro noxoa n xnno nnn n xa]e n xonuax paxom). noe nonnuxon nenn cex
rax xe, xax n ocrantnte yuacrnnxn rpynnt n nauane paort: nnocxo ocrpnnn, xora
ntcxastnancx xro-nno ns pyrnx pexr, n norepxnno monuann, xora npenaranoct
ntcxasartcx nm camnm. Pesxn xonrpacr c noneennem ocrantntx
crapmexnaccnnxon, xoropte nocernnn nce enxrt sanxrn nnn, no xpane mepe,
ontmym uacrt ns nnx, tn sameuen ncemn y uacr-
xnxamn rpynnt (+rn noe ne yuacrnonann n nocnennx nyx sanxrnxx, no nno-
cnecrnnn nocemann cneymmym rpynny).

I. 3aannn, cnococ1nymmne c1annnsannn cauoonenxn
3rn saannx nonesnt n rpynnax, ornocxmnxcx xo ncem rpem onncanntm
rnnam. Onn ne rontxo nomoramr npeoonert napymennx camoonenxn, no n
nontmamr cnnouennocrt rpynnt, ynyumamr omym +monnonantnym armo-
c]epy. Hamn ncnontsonannct cneymmne saannx:
nastnanne onnm cnonom cnoero rnannoro nonoxnrentnoro xauecrna;
"anronorpa]nx";
nonoxnrentnte nsanmnte xapaxrepncrnxn yuacrnnxon rpynnt
("xomnnnmenrt");
pasnte ]opmt camonpcxnncnnx (paccxasa o cee);
"x n yymem".
Beyuee uauecmeo. Kaxt ns yuacrnnxon rpynnt nastnaer onnm cnonom
cnoe rnannoe nonoxnrentnoe xauecrno. 3aanne ntnonnxercx no ouepen. Ono
acrcx na onom ns nepntx sanxrn n cocrannxer oprannuecxym uacrt
nponeypt snaxomcrna.
Aemoouoepaquu. Kaxt unen rpynnt paccxastnaer o rex cotrnxx cnoe
xnsnn, n xoroptx ]opmnponannct nnn npoxnnxnnct ero nonoxnrentnte
nnunocrnte xauecrna. 3ro saanne, raxxe xax n npetymee, acrcx na onom ns
nepntx sanxrn.
"Ko+nuu+eumm". Bce yuacrnnxn rpynnt (nxnmuax pyxononrene) no
ouepen amr xapaxrep ncrnny romy, na xoro yxasan xpen. B xapaxrepncrnxe
paspemaercx nastnart rontxo nonoxnrentnte xauecrna, npnuem ne npnymtnart
nx, a peantno naxonrt y ocyxaemoro uenonexa. B xoe onoro sanxrnx
nonoxnrentnte xapaxrepncrnxn amrcx rpem-uertpem unenam rpynnt. Hocne
+roro npononrcx ocyxenne (ntxcnxercx, oxnan nn uenonex ycntmart o cee
rax mnoro xopomero, npnxrno nn +ro emy tno n r.n.). B nepnt pas saanne
aercx na mecrom - cetmom sanxrnn, xora unent rpynnt yxe ocrarouno
xopomo snaxomt pyr c pyrom. 3arem ono nonropxercx eme na necxontxnx
sanxrnxx, urot xaxt yuacrnnx ycnen notnart n ponn onennnaemoro
("nonyuammero xomnnnmenrt").
Ca+onpezaeueuue, Vuacrnnxn rpynnt no ouepen paccxastnamr o cee. Tax
xe xax n n npetymem saannn, rpeyercx nastnart rontxo cnon nonoxnrentnte
xauecrna - npnuem ne ntymannte, a peantno cymecrnymmne. Or saannx
"Beymee xauecrno'" ono ornnuaercx rem. uro n +rom cnyuae rpeyercx pasnepnyrax
n noponax camoxapaxrepncrnxa. Camonpexnnenne xenarentno npononrt
nocne roro, xax annt uenonex yxe ocyxancx n saannn "Komnnnmenrt",
nnaue ono ntstnaer y mnome n enymex nenonxocrt n cmymenne. Pyxononrent
npocnr ncex yuacrnnxon rpynnt saanart ntcrynammemy nonpoct, xoropte
nomoryr emy ncnomnnrt cnon nonoxnrentnte xauecrna. Moxno raxxe nnpxmym
uro-ro nocxasart, ecnn on xnno sarpynxercx.
"R n yyue+". Kaxt ns yuacrnnxon rpynnt paccxastnaer o rom, xaxnm
emy xorenoct t crart n yymem. 3ro saanne nonesno npononrt cpasy xe nocne
saannx "Komnnnmenrt".
* * *
Hpnneem npnmep roro, xax npoxonnn nsanmnte xapaxrepncrnxn n ono ns
rpynn nroporo rnna. Kaxomy ns unenon rpynnt tno npenoxeno art
nonoxnrentnym xapaxrepncrnxy Hemn, xoropt tn mano sameren n rpynne.
Bnauane on onro ntrancx orxasartcx or ponn ocyxaemoro. Onaxo, yyun
ntnyxen npnnxrt +ry pont, ntcnymnnan noxnant n cno apec c ontmnm
yonontcrnnem. Hepnte noxnant tnn nectma ]opmantntmn ("Cno napent",
"He ntnenpnnacx" n r.n.). Vcnonne nserart Honropenn npnneno x romy, u u o y
uacrnxn rpynnt crann ncnomnna, xonxpernte cnryannn, nonoxnrentno
xapaxrepnsymmne Hemy, onee n]]epennnponanno onennnart ero nnunocrnte
xauecrna, ocoennocrn omennx c nnm ("He mnopnr nnmnero, no ecnn ronopnr - ro
no eny", "Ecnn oemaer uro-ro, ro emy moxno onepxrt", "Kax yro nnuero ne
enaer, a xora ero n xnye ner, ro uero-ro ne xnaraer").
Ha nocneymmnx sanxrnxx Hema cran snaunrentno axrnnnee, uem tn o roro.
Kpome roro, on cran ropaso perynxpnee, uem pantme, nocemart xny.
. pa+amusauua
pamarnsannm yonee ncero npononrt n saxnmunrentno crann sanxrnx. B
rpynnax nepnoro n nroporo rnna mt sanepmann em nourn xaxoe sanxrne, uro
oruacrn tno ntsnano rpeonannxmn camnx crapmexnaccnnxon, y xoroptx ona
ctanonnnact camo nmnmo ]opmo paort. Ha nepntx sanxrnxx anannct
nanonee npocrte nnt pamarnsannn, npenmymecrnenno es cnon. Hosnee
saannx ycnoxnxnnct n ntnonnxnnct yuacrnnxamn nce onee camocroxrentno. B
rpynnax rpertero rnna (c ocoo nnsxo ycnemnocrtm) ocymecrnnrt
pamarnsannm nam ne yananoct.
Kora pamarnsannn tnn nnnnnyantntmn, ro n reuenne sanxrnx nt-
crynann uertpe - nxrt uenonex. Onaxo onee uacro ]opmo paort tnn
rpynnonte pamarnsannn. Hpn +rom nce yuacrnnxn rpynnt ennnnct na rpn -
uertpe norpynnt. Bce norpynnt roronnnn cnoe ntcrynnenne ononpemenno.
3arem onn noouepeno noxastnann cnon cnenxn ocrantntm yuacrnnxam. Ho
oxonuannn ncex ntcrynnenn noxasannte cnenxn xparxo ocyxannct.
Coepxanne cnenox saananoct pyxononrenxmn rpynnt n coornercrnnn c
remamn, nonnmanmnmncx n ocyxennxx nnn c nanpannennocrtm npeme-
crnymmnx nrp n ynpaxnenn, nanpnmep:
cnena, emoncrpnpymmax napymenne nonontx nnn nospacrntx pone;
xon]nnxr, ntsnannt nsanmntm nenonnmannem;
cement xon]nnxr;
napymenne connantntx pone;
noxas onoro ns unenon rpynnt n saanno cnryannn;
saratnanne +monnn;
noxas saanno +monnn.
* * *
B xauecrne npnmepa nnnxnnx sanxrn pamarnsanne na npeoonenne
nnunocrntx nponem crapmexnaccnnxon npnneem onncanne nanmenn sa
Aprypom, sannmanmnmcx n rpynne nepnoro rnna (ntcoxoro yponnx).
Apryp npnmen na coeceonanne, npounran oxnnenne o naope
crapmexnaccnnxon n ncnxonornuecxym rpynny. Emy tno 16 ner n on yunncx n
10 xnacce. Ho ero cnonam, y nero ne nanaxnnannct xonraxrt nn c xem ns
cnepcrnnxon, uro n npnneno ero n ncnxonornuecxym rpynny. Hcnxonornuecxoe
ocneonanne noxasano, uro y Aprypa pesxo nontmen yponent rpenoxnocrn,
cnnxena camoonenxa, xpxo ntpaxeno omymenne cnoe nenyxnocrn, norepn
cmtcna xnsnn.
Honauany na sanxrnxx rpynnt Apryp tn naccnnen. pxo npoxnnxnnct
rpynocrn n omennn co cnepcrnnxamn. Onaxo yxe na rpertem sanxrnn crano
samerno, uro y nero nmemrcx axrepcxne cnoconocrn. On c yonontcrnnem
yuacrnonan n pamarnsannxx, ntnpax nx cex ponn naccnnntx neyaunnxon n
ncnonnxx nx c ontmnm xomnsmom. Bcxope on npnopen ontmym nonynxpnocrt n
rpynne n x xonny ee paort ocrnr craryca "snest", uro nornepnnn pesyntrart
connomerpnn. B pesyntrare +roro snaunrentno nontcnnact ero camoonenxa, n n
antnemem on cran ycnemno ycranannnnart xonraxrt raxxe nne rpynnt n
xnya. Coornercrnenno, cnnsnnact rpenoxnocrt. B nenom ncnxonornuecxoe
cocroxnne Aprypa nopmannsonanoct. Kax on cam, rax n ero ponrenn cunramr,
uro pemammym pont n +rom ctrpano yuacrne n paore ncnxonornuecxo rpynnt n
xnya.
E. Pesynt1a1m rpynnonon pao1m
Kax nsnecrno, onennrt +]]exrnnnocrt rpynnono paort xpane rpyno
(Pyecram. 1993). Mt moxem cynrt o ocrnrnyrtx pesyntrarax rontxo no xoc-
nenntm anntm - na ocnone namnx nanmenn, camoorueron crapmexnaccnnxon,
paccxason nx ponrene n pyxononrene xnyon. Onaxo axe raxax
npnnnsnrentnax onenxa nosnonxer saxnmunrt, uro pesyntrart cymecrnenno
pasnnunt n rpynnax pasnoro rnna.
Hanontmn ycnex ocrnrancx n rpynnax nepnoro rnna (c ntcoxnm ome-
xyntrypntm yponnem n ntcoxo connantno ycnemnocrtm). Orcen n +rnx rpynnax
cocrannxn ne onee 25%, npnuem ne menee uem y nononnnt ocrantntx
crapmexnaccnnxon ormeuannct ntpaxennte nosnrnnnte cnnrn n c]epe omennx.
Hpaxrnuecxn nce crapmexnaccnnxn, npomemne ncnxonornuecxym rpynny,
nnocnecrnnn oxorno n ycnemno sannmannct n xnye.
B rpynnax nroporo unna y ontmnncrna crapmexnaccnnxon ocrnranoct
ocosnanne cnonx ncnxonornuecxnx nponem, onaxo nx npeoonennx +rnx
nponem rpynnono paort n pamxax npenoxenno namn moenn oxastnanoct,
xax npannno, neocrarouno. B orentntx cnyuaxx yuacrnnxn rpynnt nanpannxnnct
na nnnnnyantnym ncnxorepannm, npnuem rpynnonte sanxrnx oecneunnann
neoxonmym nx +roro mornnannm. Pyxononrenn xnyon ormeuann nonesnocrt
ncnxonornuecxo rpynnt nx paort co crapmexnaccnnxamn n xnye.
B rpynnax rpertero rnna (c ntpaxenntmn ennanrntmn renennnxmn)
ocrnxennx tnn nanonee nonepxnocrnt: onn pacnpocrpanxnnct nourn nc-
xnmunrentno na noneenne crapmexnaccnnxon n xnye. 3a npeenamn xnya
crapmexnaccnnxn, npomemne ncnxonornuecxym rpynny, coxpanxnn npexnne
moenn noneennx. Onaxo n antnemem yxe r.vo opa. ua ceo qvuruu
ropperuouuoeo +exauus+a. B nrore ontmnncrno crapmexnaccnnxon, noce-
manmnx xnyt, nosnpamannct x npepnanno yuee nnn naunnann paorart.
B nenom ontr couerannx paort ncnxonornuecxo rpynnt n nopocrxono-
monoexnoro xnya oxasancx ocrarouno ycnemntm. Jmo coueranne npnnonno x
noxnnennm y crapmexnaccnnxon onee nnn menee pasnepnyrtx ]opm exrentnocrn,
nanpannenno na connantnoe camoonpeenenne. Bmecre c rem, neoxonmo
ormernrt, uro crenent coepxarentnocrn n pasnepnyrocrn +ro exrentnocrn
npxmo sanncena or ncxonoro xyntrypnoro n opasonarentnoro yponnx
crapmexnaccnnxon


3axnmuenne
B xoe pasnnrnx y ere cxnatnamrcx pasnnunte ncuxo.oeu:ecrue cuuopo+i.
Crpyxrypy ncnxonornuecxoro cnnpoma cocrannxmr rpn ocnonntx noxa,
cnxsanntx npxmtmn n oparntmn cnxsxmn:
ncnxonornuecxn npo]nnt peenxa,
ocoennocrn ero noneennx n exrentnocrn;
peaxnnx connantnoro oxpyxennx na noneenne peenxa.
Vcrounnocrt cnnpoma oecneunnaercx naroapx samtxannm nonoxnrentno
oparno cnxsn mexy +rnmn noxamn (nosnnxnonennm "nopounoro xpyra").
Kaxt ncnxonornuecxn cnnpom nmeer npncymym emy nornxy eospacmuoeo
paseumu. Ecnn orcyrcrnymr cnennantnte xoppexnnn nnte nosecrnnx, ro npn
nepexoe x nonomy nospacrnomy nepnoy onn cnnpomt saxonomepno cmenxmrcx
pyrnmn.
Koppexnnx nenaronpnxrnoro ncnxonornuecxoro cnnpom npenonaraer
us+eueuue pearu coua.iuoeo orpvreuu. Hpn +rom paspymaercx nexamn n
ocnone cnnpoma "nopount xpyr" (nonoxnrentnax oparnax cnxst). nx
npo]nnaxrnxn nosnnxnonennx raxnx cnnpomon neoxonmo npeornparnrt
samtxanne "nopounoro xpyra".
B omxontnom n mnamem mxontnom nospacre npeoonenne nenaro-
npnxrntx ncnxonornuecxnx cnnpomon ocrnraercx, n nepnym ouepet, naroapx
nepecrpoxe nsanmoornomenn peenxa c ponrenxmn n mxontntmn nearoramn.
Ho+romy onn n cranonxrcx ocnonntm oexrom ncnxonornuecxoro nosecrnnx.
3ro nosecrnne ocymecrnnxercx n ]opme ncuxo.oeu:ecroeo roucv.imupoeauu. B
nexoroptx cnyuaxx rpeyercx raxxe ononnnrentnax ncnxorepanenrnuecxax
paora c peenxom,
B nopocrxonom n mnomecxom nospacre xoncyntrnponannx nearoron n
ponrene otuno oxastnaercx neocrarouno. nx npeoonennx cnoxnnmerocx
ncnxonornuecxoro cnnpoma, xax npannno, xenarentna rpynnonax ncnxo-
xoppexnnonnax paora. Hanonee npoyxrnnna paora, ocnonannax na co:emauuu
oeme.iuocmu noopocmroeo-+o.ooeruoeo r.voa c ncuxo.oeu:ecro epvnno.
An1epa1ypa
Fepn J- Tpancaxnnonnt ananns n ncnxorepannx. - CH., 1992.
Benrep A.H. Crpyxrypa ncnxonornuecxoro cnnpoma // Bonpoct ncnxonornn -
1994-N4. -C. 82-92.
Btrorcxn H.C. narnocrnxa pasnnrnx n neonornuecxax xnnnnxa rpynoro
ercrna// Cop. cou. n 6 r, T. 5. -M., 1983. C. 257 - 321.
Btrorcxn H.C. Hponema nospacra//Cop. cou. n 6 n. T. 4. -M., 1984, C. 244 -268.
3anopoxen H.B. Hspannte ncnxonornuecxne rpyt. - M., 1986.
Heonrten A.H. K reopnn pasnnrnx ncnxnxn peenxa // Hspannte ncnxonornuecxne
nponsneennx n 2-x r. T. 1.-M, 1983. C. 281-302.
Hncnna M.H. Hponemt onrorenesa omennx. - M., 1986,
Hypnx A.P. Ocnont neponcnxonornn. -M., 1973.
Pyecram K. Ipynnonax ncnxorepannx. Hcnxoxoppexnnonnte rpynnt: reopnx n
npaxrnxa.-M., 1993,
ucntmren .H.Hcnxonornx cranonnennx nnunocrn.-M,, 1994.
3ntxonnn .F. Hspannte ncnxonornuecxne rpyt, - M., ! 989.
Venger, A., Kozulin, A. Educational and psychological problems of children who
recently immigrated to Israel from the USSR // Newsletter of the International Center
tor the Enhancement of Learning Potential, 1992, v. 1 (1), p. 6-7.
HPHHOXEHHE I
TECT "CHOXHA uHIVPA"
(mon]nxannx qnrypm Pen-Oc1eppanxa)




HPOTOKOHA H TECTA "10 CHOB"


TECT"KOHPOBAHHE"

Вам также может понравиться