KANCERI I TIROIDES

Kanceri i tiroides perben rreth 1% te gjithe kancereve ne pergjithesi.

KLASIFIKIMI I KANCERIT TE TIROIDES

1 Kanceret e diferencuar te tiroides a- Papilar b 2 3 4 Folikular

75%
16% 3% 5%

Kanceri i padiferencuar (anaplazik) Kanceri medular i tiroides

Tumore te rralla (limfoma, fibrosarkoma, metastaza,hemangiendotelioma) etj. 1%

 Mund te jete papilare e paster ose papilofolikulare. Mund te shfaqet ne cdo moshe por me shume rreth 30-50 vjec Grate preken me shpeshte (60-80%). Eshte forma me e shpeshte. Me pak agresive. Rritet shume ngadale. Perhapet me metastaza intratiroidiene dhe ne limfonodulat regjionale. Shumica e tyre sekretojne Tiroglobuline (Tg) Ka prognozen me te mire

Kanceri papilar

Karcinoma folikulare
Me agresiv se papilari. Karakterizohet nga prezenca e folikujve te vegjel me pak koloid. Metastazon me rruge kryesisht hematogjene por dhe me rruge limfatike. Qelizat e ruajne aftesine per te sintetizuar Tg . I pergjigjen mire terapise me I. Nje variant i ketij tipi eshte karcinoma me qeliza Hurthle pasi sillet si nje kancer folikular por ne dallim nga ai ky tip nuk kap I.

Rrethanat e zbulimit
Mund te zbulohet : 1. rastesisht gjate nje kontrolli per nje nodul te tiroides. 2. si pasoje e nje metastaze ne limfonodulat regjionale ose ne distance (pulmone, kocka, melci). 3 si pasoje e komprimimit te strukturave fqinje me shenjat klasike 4D: Dhimbje, dispne disfagi, disfoni.

Ekzaminimi i gjendres tiroide dhe limfonodulave regjionale

Behet te i semuri ne pozicionin ulur Inspeksion: verehet ndryshimi i volumit te qafes. Palpacion: perceptohet prania e nodulit ose nodujve madhesia, kufijte, konsistenca, levizshmeria, madhesia, ndjeshmeria. Kerkohet prania e adenopatise cervikale, mundesia e prekjes se nervit laringeal rekurent (ORL)

Te dhenat radiologjike
Shintigrafia e tiroides mund te behet me : teknecium 99m, I, I. Ne shumicen e rasteve paraqitet zone e ftohte (pra qe nuk fikson lenden radioaktive) Ekografia konfirmon pranine e nodulit ose nodujve dhe percakton karakteristikat e tyre Radiografi e trakese ne rast kanceri papilar mund te vihen re kalcifikime te vogla.

Te dhenat biologjike
TSH, FT3, FT4 brenda kufijve te normes

Tg:

eshte nje glukoproteine qe sintetizohet vetem nga qelizat tiroidiene Ajo rritet ne kanceret e tiroides Dozimi perpara tiroidektomise nuk ka vlere Pas tiroidektomise duhet te jete e padozueshme Sherben si nje markues i evolucionit te kancerit

Te dhena histologjike
Citopunksion nen ekografi( FNA): Duhet bere perpara cdo noduli te ftohte ne shintigrafi Kur vihet re ne ekografi prania e mikrokalcifikimeve ne nodul ka vetem vlere pozitive Sensitiviteti dhe sensibiliteti ne kancerin papilar arrin rreth 100%

Mjekimi
Hapi i pare eshte kirurgjia:
Nese tumori <1 cm jo invaziv dhe mosha <45 vjec lobektomi totale dhe istmusektomi Nese tumori >1cm, ose <se nje 1cm por mosha >45 vjec invazive ose jo behet tiroidektomi

totale dhe pastrim i limfonodulave regjionale

Trajtimi me I
Hapi i dyte eshte trajtimi me I ne
doza ablative qe variojne (30-200mCi)
Trajtimi kryhet rreth 6 jave pas kirurgjise Te semuret nuk marin trajtim me LT4 post-op Duhet qe TSH>30mU/ml, Llogaritja e dozes se I behet ne baze te kapjes se tij nga indi mbetes tiroidien pasi behet shintigrafia me I me doze 2-4mci

Arsyet e dhenies se I
1. Shkateron indin mbetes normal tiroidien duke krijuar mundesine per ndjekjen e te semureve me ane te Tg 2. Shkaterimin e carcinomes mikroskopike duke ulur mundesine e rekurences 3. Krijon mundesine per kryerjen e shintigrafise se gjithe trupit -(whole body scan)

Trajtimi medikamentoz
Hapi i trete eshte trajtimi medikamentoz
Qellimi kryesor i saj eshte te mbaje te frenuar maksimalisht TSH Doza e LT4 varion nga 125-200mcg/dite

Ndjekja e te semurit
Duhen matur:

sa me i frenuar ne kufirin e siperm te normes -Tg, Ac anti Tg per te vleresuar nje recidive ose persistence te semundjes Shintigrafia e tiroides dhe WBS EKO, CT, MRI

-TSH - FT4, FT3

 Nqs Tg<1 dhe WBS negative rikontroll cdo 12 muaj nen LT4
Nqs Tg 1-10 dhe WBS negative te ndiqet me WBS cdo 2 vjet Nqs Tg> 10 dhe WBS negative i jepet nje doze e dyteI 100mCi Nqs WBS eshte pozitiv 6-12 muaj pas kirurgjise jepet nje doze e dyte I 100mCi Duhet te ndiqen dhe me EKO, CT, MRI

Kanceri medular i tiroides(KMT)

E merr origjinen nga qelizatC (parafolikulare). Njihet ndryshe dhe si kanceri me strome amiloide. Sekretojne Tirokalcitonine e cila mund te perdoret si nje markues tumoral. Me agresiv se papilari dhe folikulari. Perhapet lokalisht ne limfonodulat regjionale, muskujt pereth dhe ne trake. Metastazojne me rruge limfatike dhe hematogjene

Klasifikimi i kancerit medular te tiroides

80 % e kancerit medular eshte sporadik 20 % eshte familiar. Ka 3 forma te shfaqies familjare : MEN 2A ku hyjne KMT, feokromocitoma, dhe hiperparatiroidizmi. MEN 2B si MEN 2A por kane edhe neuroma mukozale multiple. Forma familjare e KMT por e pa shoqeruar me semundje te tjera endokrine.

 Prek femrat dhe meshkujt njelloj Shfaqet ne cfare do moshe Ne ekzaminim shfaqet si nje nodul i forte, i izoluar ne pjesen e siperme te tiroides Zbulohet shpesh ne kuadrine nje depistimi familiar Ose si rezultat i pranise se adenopatise ose metastaze ne distance Shenja ekstratiroidiene jane diarrea dhe skuqet vazo-motorre pas marjes se disa ushqimeve

Diagnostikimi
Ekografi vertetohet prania e nodulit dhe karateristikat e tij, prania ose jo e adenopatise. Shintigrafi paraqet nodul te ftohte TSH FT4, FT3 normal Tirokalcitonina e rritur: si ne nivel bazal dhe pas stimulimit me pentagastrine(PG) Tirokalcitonina eshte nje horrmon qe sintetizohet nga qelizat C te tiroides dhe sherben si nje markues tumoral i KMT

Prova me PG
PG stimulon sekretimin e TC ne rast hiperplazie te gjendres tiroide dhe ne KMT Injektohet 0,5 mcg/kg PG per 3min dhe dozohet TC: 15min para stimulimit, 3,5,10min pas stimulimit. Pergjigje normale: TC<10pg/ml ne nivelin bazal dhe nuk stimulohet KMT TC<30 ne nivelin bazal dhe pas stimulimit >100. Ne hiperplazine dalin rezultate te

 FNA nuk ka ate sensibilitet si ne kancerin papilar

Diagnoza

CEA nuk eshte specifik por eshte e rritur ne KMT

Vleresimi i perhapjes lokale
adenopatise, prekjen e nervit laringeal rekurent

Vleresimi i perhapjes ne distance:

radiografi pulmoni dhe ekografi abdomonale

Vazhdon
Kerkimi i nje: neoplazie endokrine multiple: Pranine e feokromocitomes matjen e TA matjen ne urine e derivateve te metoksiluara te katekolaminave Pranine e hiperparatiroidizmit matjen e Ca, PTH Analiza ne nivel DNA per te pare nje mutacione ne nivel te protonkogjeneve Duhen depistuar te afermit e grades se pare te te semurit

Mjekimi
Kirurgjia
tiroidektomi totale me pastrim ganglionar regjional Eshte e vetmja altenative I dhe kimioterapia jane inefikase Terapia me LT4 ka per qellim te trajtoje hypotiroidizmin jo te mbaje te frenuar TSH qe te mos rritet ind tiroidien pasi ai eshte i pavarur nga TSH

Ndjekja
Cdo 6 muaj nen LT4 Duhen ndjekur gjithe jeten Vleresim klinik dhe matjen e TC Incidenca e vdekjes ne 30 vjet eshte 6.5% 73 % e te semureve vdesin ne dhjetevjecarin e pare

Kanceri i padiferencuar(anaplazik)
Karakterizohet nga nje mungese e qelizave epiteliale. Jane difuze. Jo te kapsuluar. Me kufi jo te qarte. Jane te rralle. Jane shume rezistent ndaj mjekimit Vdekja vjen nga shtrirja masive lokalisht brenda 336 muaj

Tumore te rralla te tiroides

1 Limfomat 2 Kanceri metastazik ne tiroide 3 Fibrosarkoma 4 Karcinoma me qeliza skuamoze 5 Hemangioepitelioma malinje 6 Teratomat etj.

FUND