Вы находитесь на странице: 1из 141

Enena Ana1ontenna Kaunncxan

Mosanxa ns xpynm n ceunn








Bneenne
Kaxt uenonex xorx t onaxt tn cnnerenem cosannx nacroxmero nponsneennx
ncxyccrna ns camtx neotuntx +nemenron. B namn nn cymecrnyer mnoxecrno pasnnuntx
rnopuecxnx nanpannenn. Kro-ro rnopnr xaprnnt ns conomxn, paxymex, ncepa; pyrne
ntmnnamr na xoncre rnatm nnn xpecrnxom, nenramn; rpertn cosamr cnon cxasounte
meenpt ns penecno crpyxxn nnn xycouxon rxann. Vnnnrentnte xaprnnt necnoxno
ntnonnnrt ns raxoro neotunoro nx ncxyccrna marepnana, xax nnot sepnontx xyntryp.
3auacrym npn nsrnxe na raxne xaprnnt nsann ne cpasy cmoxemt nonxrt, ns uero onn
cenant. Kaxercx, uro onn nanncant xpacxo n xaxo-ro nesnaxomo rexnnxe. H rontxo
npn nnsxom paccmorpennn npnxonr orxptrne neotunte xaprnnt, nopaxammne cnoe
xpacoro, cocrannent ns mnoxecrna ncenosmoxntx cemxn.
B +rnx xaprnnax pennemee n mnpe ncxyccrno mosanxn coueraercx c neotuntm
marepnanom. Camo cnono mosanxa n namxrn mnornx nme acconnnpyercx c pocxomtm
pnmcxnx repm n nennunem nnsanrncxnx xpamon. Honxrne mosanxn neoremnemo or
uenoneuecxoro cosnannx xax ona ns ero ]ynxnn. Anannsnpyx oxpyxammym
ecrnnrentnocrt, uenonex n cnoem cosnannn cxnatnaer ns mnoxecrna pasnoopasntx
]parmenron xnsnn ennym xaprnny mnpa. Honxrne mosanxn, nnn mosanunocrn, cront xe
naxno nx nmo mtcnnrentno n rnopuecxo paort, xax n nonxrnx xpxocrn, nentnocrn
nnn cxemarnunocrn.
Ocnonononoxnnne nonoro xanpa exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna cunraercx 3.T.
Kopenena ns ropoa Bepen, uro na epery pexn Hpornt n Homocxonte. Fonee 30 ner nasa
3nnana Tnmo]eenna, yunrentnnna pyccxoro xstxa n nnreparypt, ntx na nencnm,
sanxnact neotuntm enom. Ona crana cocrannxrt ns cemxn mosanunte xaprnnt. B cnoem
ynneuennn ona ocrnrna raxoro conepmencrna, uro ee paort ynnnxnn mnornx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npo]eccnonantntx xyoxnnxon n ncxyccrnoneon. Cnon paort, copannte n yxnantnom
cmtcne no xpynnnam, 3nnana Tnmo]eenna nastnana xomnosnnnxmn ns cemxn. nx nx
cosannx ona ncnontsonana camte pasnnunte xpynt n otunte cemena: rtxnt n orypna,
ropoxa, ueuennnt n xyxypyst, xannnt n pyrnx pacrenn.
Kaprnnt sameuarentno xyoxnnnt pasomnnct no mnornm crpanam mnpa, o ne nncann
rasert n xypnant. Bmecre co cnonmn xaprnnamn ona tna reponne ne ono
renenepeaun.
B ocnone +ro neotuno rexnnxn exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna nexnr mosanxa,
xoropax nacunrtnaer onee 4000 ner cnoe ncropnn.

Hc1opnn uosanunoro ncxycc1na



Tana noxptnaer nponcxoxenne camoro cnona mosanxa. Ho ono nepcnn, cnono
mosanxa (]p. mosalque, nran. mosaico), nponcxoxmee or narnncxoro cnona musivum,
cnauana nepenonnoct xax nocnxmennax mysam. Ho pyro nepcnn +ro ncero nnmt opus
musivum, uro osnauaer pasnonnnocrt noxptrnx crent nnn nona, cocroxmero ns menxnx
xamemxon. Mosanunte nponsneennx ncera ornnuannct ontmnm pasnoopasnem. Hont n
nomemennxx nnn orxptrtx nopnxax ntxnatnann npocrtmn ononnerntmn ysopamn nnn
n nne uepno-entx xomnosnnn. Crent yxpamann mnoronnerntmn npnuynnntmn
nnerountmn opnamenramn nnn monymenrantntmn nanno. Hcxyccrno mosanxn nosnnxno n
xoe omero pasnnrnx pennemnx nnnnnnsann, xora uenonex cosanan npemert
omamnero onxoa n onaropaxnnan cpey cnoero onrannx, n npexe ncero xnnnme. Kro
nepnt npnyman rexnnxy mosanxn, ononnnno ne nsnecrno.
Bo nropo nononnne IV rtcxuenernx o n. +. n mymepcxnx ropoax Meconoramnn Vpe,
Vpyxe, 3pny n pyrnx nx onrarenn crponnn xnnte oma, nopnt n xpamt ns
ctpnonoro xnpnnua. Onn npnymann nx nnx samnry or oxx n nne ooxxenntx n
rnasyponanntx rnnnxntx nanouex-xonycon nnno 810 cm n namerpom 1,8 cm. 3rn
xonyct yxnatnannct npxmo n crent na rnnnxnt pacrnop, n noa crexana no nnm, ne
pasmtnax xnaxy. 3arem xnrenn pemnnn pacxpamnnart rnasypt, n nnnente ]acat
nocrpoex sanecrpenn xnnntxmn c nnerntmn mnxnxamn, xoropte cosanann xpxn
opnamenrantnt pncynox.
Mosanxa ns xpacntx, uepntx n entx ropnon +rnx xonycon cocrannxna reomerpnuecxne
mornnt: pomt, rpeyrontnnxn, snrsarn. Tax pennne mymept mosanuntm ncepom ns
nnerntx rononox rnnnxntx xonycon pacxpamnnann crent ropoon penne Meconoramnn.
3ro cnoeopasnoe noxptrne cunraercx nepntm npnmenennem mosanxn n ropocxo cpee.
Camtm pannnm npnmepom rexnnxn nnxpycrannn moxno cunrart apre]axr, xoropt
ycnonno nastnaercx Branaprom ns Vpa (26002400 rr. o n. +.).
B anrnunocrn +ra mosanunax rexnnxa nonyunna nasnanne opus sectile, nosnee ona
pasnnnact n rexnnxy ]nopenrncxo mosanxn (pnc. 1).


pennne nnnnnnsannn Knrax n Henrpantno Amepnxn cosanann opasnt mosanunoro
ncxyccrna. Onn omnn o namero npemenn n nne nnxpycrannn mxarynox, omamne
yrnapn, meenn n xyntrontx macox. Ernnrxne n pennocrn raxxe yxpamann sannx
pasnonnerntmn ysopamn, no sect +ror nn ncxyccrna xanyn n npomnoe, ne nonyunn
antnemero pasnnrnx.
Bce npnxnanoe ncxyccrno penneernnercxo nnnnnnsannn nonnocrtm mosanuno no
cnoemy xyoxecrnennomy npnnnnny. pennne ernnrxne nnxpycrnponann xamnem, cnonono
xocrtm n pasnnuntmn nopoamn epena npemert tra, xyntronym yrnapt n opyxne.
Fpocxax mosanunocrt npemeron npnxnanoro ncxyccrna, xoropax saxnmuanact n nsonnnn
npnemon, marepnanon n rexnnx, cosanana nonmenym cxasounocrt pennero Bocroxa,
npecrannennym ernnercxo nnnnnnsanne.
Hcxyccrnonet nastnamr ponno mosanxn pasnte crpant n mecrnocrn, oxpyxammne
Cpensemnoe mope: Manym Asnm, Cnpnm, Ipennm, Kpnr, Kap]aren, Hcnannm n Cnnnnnm.
Kax cxasan onn ns anropon, rexnnxy mosanxn npnymtnann, satnann n orxptnann
sanono n pasnte +noxn n pasntx crpanax Cpensemnomoptx.
B Mano Asnn cosann mosanunym rexnnxy ns neopaoranno rantxn, xoropo
nsonnonann peunte n mopcxne epera. 3ro tn onn ns +ranon n pasnnrnn mosanuntx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
rexnnx, ero camte pannne npnmept ornocxrcx x IXVIII nn. o n. +. nx pannnx mosanx
rnnnuen nesamtcnonart ysop ns rnaxo rantxn. Hx nneronax ramma sanncena or
pasnnuntx orrenxon mecrnoro xamnx. Vsop cosanancx rantxo namerpom 12 cm, npnuem
orentnte menxne erann ntxnatnann ns xamemxon namerpom menee 0,5 cm.
Pnmnxne sacrann +ror napnanr mosanxn no npemena ero yracannx, onn necxontxo
npenepexnrentno nastnann ero opus barbaricum, r. e. nponsneennem napnapon. pennne
xnrenn Bocrouno Anaronnn n Accnpnn mosanuntm opnamenrom ns rantxn noxptnann
nont nopnon.
Ianeunte mosanxn ns Iopnona (Anaronnx) xnnxmrcx camtm orartm namxrnnxom +ro
rexnnxn. Ouent xpacnnte mosanxn ononpemenno +crernunt n ycrounnt x nosecrnnm
oxpyxamme cpet. Mosanunte nponsneennx, cosannte rananrnnntmn xyoxnnxamn,
nocxnmann nme n reuenne mnornx nexon.

Ipeuecxne uosanxn
Bo nce nonnore cnonx cnocrn mosanxa tna npecrannena no npemena anrnunocrn. B
pennem Pnme n Bnsanrnn +ro ncxyccrno nonyunno cront mnpoxoe pacnpocrpanenne, uro
ero snauenne rpyno nepeonennrt.
pennne rpexn, axrnnno xononnsnponanmne Manym Asnm, nepenxnn y semnnx xnrene
ncxyccrno cosannx mosanuntx nonon. Hocrenenno n rpeuecxnx omax semnxnte n
xamennte nont cmennnnct mosanuno xnaxo. Co npemenem ynyumannct pncynox n
rexnnxa naopa. Mosanxa n ome tna ecrecrnenntm n neoxonmtm cpecrnom exopa. Ee
xonnuecrno, nstcxannocrt n cnoxnocrt pncynxa yxastnann na orarcrno n snarnocrt
nnaentna. B rpeuecxnx ropoax n cenennxx n n namn nn moxno ynnert mosanunte
noxptrnx reppac n opoxex, ntnoxenntx rnaxo nnerno rantxo ysopamn, xoropte
nmnrnpymr anrnunte pasnonnnocrn mosanunoro nona.
Anrnunte macrepa +noxn +nnnnnsma n pennero Pnma n nepno c IV n. o n. +. no IV n.
n. +. ntxnatnann mosanxo yxe nente opnamenrantnte n cmxernte mosanunte nanno na
nonax n crenax uacrntx omon, nopnon n repm.
Hepnte anrnunte mosanxn ns neopaoranno rantxn, arnponannte xonnom V n. o n. +.,
tnn onapyxent n Kopnn]e. Ha nnx xonrypamn nsopaxent nmn, xnnornte,
mn]onornuecxne cymecrna. Mosanxn exopnponant reomerpnuecxnm n pacrnrentntm
opnamenramn. Onn otuno ntnonnent entm nnerom no uepnomy ]ony n nnsxn no crnnm
xpacno]nrypno nasonncn. B Kopnn]e n pyrnx ropoax penne Ipennn tnn naent
noonte opasnt, arnponannte IV n. o n. +. B +ror nepno macrepa mosanxn nauann
ponrt rantxy na menxne xycouxn, uro cenano nsopaxenne onee uerxnm. B xonne +roro
cronernx rpeuecxn macrep, cosanmn mosanxn Hennt, cenan naxnt mar x
peanncrnunocrn.

Marepnanamn nx nnxpycrannn n mosanunoro o]opmnennx n pennem Knrae cnyxnnn
mnn]onannt xament, xycouxn nynxannuecxoro crexna, cnononax xocrt, nepnamyrp n r. n.,
xoropte nmenn npnponym oxpacxy n ne repxnn cnoero nnera c reuennem npemenn.

Ocoax nnpryosnocrt n ncnonnennn npncyma mosanuntm xaprnnam, xoropte ornocxrcx x
+noxe +nnnnnsma nepnoy npemenn mexy npnmepno 30030 rr. o n. +. Hrantxncxn
cnpanounnx no rexnonornn n ncropnn mosanxn Glossario tecnico-storico del mosaico
yxastnaer: Bnpoxax ramma ncenosmoxntx orrenxon n ymentmenne pasmepa xynxon o
xnaparnoro mnnnnmerpa nosnonxer rpeuecxnm mosanuntm xaprnnam conepnnuart c
nacrenntmn pocnncxmn. Macrepa mosanxn, cxnatnax xomnosnnnm, nnpryosno npnmenxnn
nepexot ronon nnera, cosanax omymenne nrpt cnera n renn, oema n rnynnt
npocrpancrna. Ipeuecxne mosanunnxn uacro cocrannxnn +mnemt n nne nstcxanntx
xaprnnntx xomnosnnn, opamnenntx opnamenrom. Fonee nosnne mosanxn +roro rnna
npecrannxmr coo macrepcxn ntnonnennte xonnn nsnecrntx nponsneenn xnnonncn.
Hexoropte +mnemt napant ns cront mantx no pasmepy xynxon, rax rmarentno
noornanntx pyr x pyry, uro, cxopee, noxoxn na masxn xpacxn, uem na xycouxn xamnx.
Hnreparypnte ncrounnxn coomamr o onom ouent cnoeopasnom n, nanepnoe,
enncrnennom n cnoem poe +nnsoe ncnontsonannx mosanxn na xopane. pennne anropt
cnnerentcrnymr, uro rnpan Cnpaxys Inepon nenen yxpacnrt mosanuno xnnonnctm cno
pocxomnt xopant. B xauecrne cmxeron tnn ncnontsonant onncannx ecuncnenntx
cnen ns no+mt Iomepa Hnnaa. Kax yxastnamr ncrounnxn, na cosannem mosanxn na
xopane rpynnnct xyoxnnxn n macrepa mosanxn uncnom ne menee 360 uenonex.
Hocrenenno rantxy recnnnn xynxn ns pasnnuntx nnon mpamopa n pyroro npnponoro
xamnx, xoropte ooramann nneronym rammy mosanx.

Pnucxan uosanxa
onontno uacro mosanxy nastnamr pnmcxnm ncxyccrnom, noromy uro n Hrannn n tnmnx
nponnnnnxx Pnmcxo nmnepnn tno naeno mnoxecrno mosanuntx nponsneenn. Kax
coomaer ono nsanne no ncropnn mosanxn: Cornn opasnon mosanuntx nonon,
ornocxmnxcx x +noxe pennero Pnma, moxno ncrpernrt noncmy: or cenepa Fpnrannn o
Hnnnn, or Arnanrnuecxoro noepextx o Cnpncxo nycrtnn. Cnet mosanxn cnyxnnn
cnnerentcrnom roro, uro n anno mecrnocrn notnann pnmnxne. 3ror nn ncxyccrna tn
camtm recntm opasom cnxsan c pacnpocrpanennem pnmcxo xyntrypt.
Pnmnxne nosnaxomnnnct c rpeuecxo mosanxo no II n. o n. +. Ocoenno mnpoxoe
pasnnrne +ro snaxomcrno nonyunno no npemena noeonocntx noxoon Rnnx Hesapx n
Oxrannana Anrycra.
Mosanxa n xauecrne +nemenra ypancrna npncyrcrnonana n ome pnmnxnnna n ontmnx
xonnuecrnax. Em noxptnann nont n crent uacrntx omon n nnnn, nopnon, repm,
omecrnenntx coopyxenn. B +noxy nosne Pnmcxo nmnepnn mosanxo n ocnonnom
orentnann non, npenounrax yxpamart crent ]pecxamn.
Pnmcxne mosanxn cxnatnannct ns menxnx xynxon npnponoro xamnx n nnernoro crexna.
Hepexo pncynox ononnxncx menxnmn xamemxamn n rantxo. Apxeonorn onapyxnnn n
ropoe Homnen mosanunym xaprnny Fnrna npn Hcce, xoropax nsopaxana nocnenn
momenr nrnt Anexcanpa Maxeoncxoro n napx Hepcnn apnx. Ha nsroronnenne xaprnnt
nomno ne menee 1,5 mnn xynxon ns ecrecrnenntx ropntx nopo 4 nneron: uepnoro, enoro,
xenroro n xpacnoro. Mosanxa cunraercx xonne c xnnonncnoro opnrnnana, xoropt, no
nexoroptm nepcnxm, tn nanncan rpeuecxnm xyoxnnxom unnoxcenom ns 3pnrpen
conpemennnxom Anexcanpa.
Pasnannnt Homnen coxpannnn eme ne ony nnrepecnym mosanxy.
Hpexpacnt mosanunt non cronono onoro ns omon tn ntnoxen reomerpnuecxnm n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
pacrnrentntm opnamenramn, cocrannenntmn ns xycouxon nnernoro mpamopa n crexnxnno
cmantrt xpacnoro, senenoro, cnnero, sonorncro-xenroro n enoro nneron. Ho nce
nepoxrnocrn, xosxnn oma ouent ntcoxo nennn +ro npexpacnoe rnopenne n npeoxpanxn ero
or nonpexenn. Mosanxa tna npnxptra cnnnnontm nncrom, xoropt samnrnn ee or
paspymnrentntx cnn npn nsnepxennn nynxana. B Homnexx onapyxnnn mosanxn c
xanpono remarnxo, na xoroptx nsopaxent rpynnt crpancrnymmnx mystxanron nnn
axrepon no npemx penernnnn nepe ntxoom na cneny.
Ha ono ns naenntx mosanx saneuarneno mopcxoe no, re na uepnom ]one noxpyr
mopcxoro nonnna nnanamr ptt pasnnunoro nna. B ro xe npemx +ror nonnn npnnennncx
npncocxamn x omapy.

pennne mosanunte pncynxn amepnxancxnx nnenen, nx rounocrt n ronxocrt naopa
orentntx +nemenron nnxpycrannn omenomnxmr cnoxnocrtm rexnnuecxnx pemenn. axe
ceronx nx nenpocro ntnonnnrt c rem xe xauecrnom, ncnontsyx re xe marepnant.

pyrne mosanxn Homne oropaxamr nrnn n xnnorntx, n uacrnocrn epymnxcx neryxon
nnn xomxy, xoropax nooxornnact na nepenenxy, n eme mnoroe pyroe.
Mosanunt non n cnantne onoro ns omon Homne tn yxpamen noprperom xenmnnt,
xoropt ouent nnrepecen n xyoxecrnennom ornomennn. Btnonnennomy, no nce
nepoxrnocrn, c narypt noprpery npncym nonnnnt peannsm, cront rnnnunt nx nyumnx
opasnon pennepnmcxo cxyntnrypt.
Mosanxn n Homnexx tnn cnoxent n xaprnnt n rexnnxe, xoropax nocnr nasnanne opus
vermiculatum. B +rom cnyuae uacrn mosanxn conpannct onn x ono no nsnnnncrtm
nnnnxm. Mosanxa tna cront nonynxpna n pennem Pnme, uro nennxn Rnn Hesapt
pacnopxnncx nosnrt sa coo n noxoax mosanunte nnnrt, xoroptmn na croxnxax
ntcrnnann non n ero nanarxe.
Tpannnonnax rexnnxa naopa pasnonnerntx mosanuntx xaprnn ne coornercrnonana
norpenocrxm monoo Pnmcxo nmnepnn. B I n. n. +. n ne crpemnrentno pocnn ropoa, uro
npnneno x pesxomy nontmennm cnpoca na mosanxn. Cneonarentno, nx nyxno tno
cosanart sa onee xoporxn cpox n c mentmnmn sarparamn. B orner na nospocmn cnpoc
noxnnnnct uepno-ente mosanxn.
Fontmne nnoman ns mnoronnerno mosanxn ntxnatnann na mecre crponrentcrna
cneymmnm opasom. Cnauana exopnpyemym nonepxnocrt maxcnmantno ntpannnnann n
crnaxnnann, nameuann na ne xonrypt yymero pncynxa. 3arem neontmo yuacrox (ne
onee 1 m ) noxptnann ronxnm cnoem nsnecrn n xauecrne saxpennxmmero cocrana.
Hsnecrt nyxno tno nanecrn na yuacrox raxoro pasmepa, xoropt ycnenann t
opaorart o roro, xax macca ntcoxner. Ho pasmepy ntpesann xycxn xamnx n ntxnatnann
ns nnx pncynox, onn sa pyrnm nannnnax n saxpennxmmn cocran, xoropt sanonnxn
npomexyrxn mexy nnmn. Ho oxonuannn paort na ]parmenrom pacrnop nsnecrn
naxnatnann na cneymmn yuacrox, n rax npoonxanact paora o sanonnennx ncero
npocrpancrna. Hocne paort mosanunoe nsopaxenne npn neoxonmocrn mnn]onann
marepnanamn ns onee rneporo xamnx.
Honynxpnocrt mosanxn n Pnmcxo nmnepnn npnnena x cosannm onrnmantno rexnnxn,
xoropax nosnonxna tcrpo ntxnatnart orpomnte mosanunte nonorna n orneuana
rpeonannxm +noxn. Cnocrnennax nce pnmcxo xyntrype nnxenepnax nenecoopasnocrt
ntnecronana ocnonnte npnnnnnt pnmcxo mosanxn. Kpome roro, nce nospacrammn
ptnount cnpoc na mosanxy tn rem uncro +xonomnuecxnm ]axropom, xoropt nensmenno
rpeonan ynennuennx nponsnonrentnocrn rpya n +rom nne exoparnnnoro ncxyccrna.
Pnmcxne macrepa npnmnn x ntnoy, uro ]opmnponart mosanxy ns cranaprnoro moynx
namnoro npome, uem ntxnatnart nsopaxenne ns uacre pasno nennunnt.
Hmenno no npemena pennero Pnma tn naen n c]opmnponan mero npeopasonannx
peantnoro nsopaxennx c nomomtm moyntno cncremt menxnx xynxon. Crenent
crnnnsannn opason xyoxecrnennoro nponsneennx onpeenxnact nennunno moynx. 3ra
meronxa macrepon anrnunocrn o cnx nop ncnontsyercx xax ynnnepcantnt mosanunt
crnnt.
Horpenocrt n nenecoopasno oprannsannn mosanunoro nponsnocrna pasennna nect
nponecc na 2 uacrn. Ona uacrt tna uncro rexnnuecxo +ro naxon moynx, uem
sannmannct pat. Onn pacxantnann mxrxn mpamop pasnnuntx nneron na mnoxecrno
xynxon npnmepno onnaxonoro pasmepa +rn xynxn nocnnn nasnanne rnccept.
Xyoxecrnennax uacrt cocroxna n naope camoro nsopaxennx. 3rnm sannmannct
xyoxnnxn-pemecnennnxn, ornocnnmnecx x nnomy connantnomy cocnonnm. Onn
ntxnatnann nsopaxenne no sapanee paspaorannomy +cxnsy npxmo n nsnecrxont
pacrnop, ncnontsyx roront moynt. Hnora onn cnerxa orxantnann moynn n nyxntx
mecrax, enax ns xynxa rpanennm nnn rpeyrontnnx. Mosanxy ns moyne tno nerue
nanpart n rounee noronxrt pyr x pyry. Camte cnoxnte erann mosanxn nanpan cam
macrep, a onee npocrte yuacrxn on mor nopyunrt cnonm nomacreptxm. Taxax mosanxa
npnoperana ponnym nonepxnocrt, ee moxno tno mnn]onart n nomnrt, urot ycnnnrt
xpxocrt xpacox. 3ra rexnnxa conepmencrnonanact n reuenne nexon n nomna n ncropnm xax
pnmcxax mosanxa (pnc. 2).


Mosanunym +mnemy npn xenannn moxno tno saxasart sanaronpemenno. Paory
ntnonnxnn n macrepcxo, roronoe nsenne yxnatnann na mpamopnt nnn xepamnuecxn
noon, rpancnoprnponann x mecry crponrentcrna n ycranannnnann na nyxnoe mecro.
3axastnax +mnemy, neoxonmo tno nce rmarentno npoymart mosanunt pncynox
nmecre c opamnennem onxen tn ymecrnrtcx na orneennom emy npocrpancrne crent nnn
nona.
B ontmnncrne cnoem pnmcxne mosanxn nocnnn xamepnt xapaxrep, onn pemann cnercxne
saaun yxpamennx cpannnrentno neontmnx no pasmepy nomemenn, uacrntx nnnn nnn
omecrnenntx sann. B Pnmcxo nmnepnn xpamt xax oma oron cnonm ypancrnom n
orenxo ne npenocxonnn cnercxne oma. Ho ontme uacrn pnmcxne mosanxn tnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ntnonnent ns pasnnuntx nopo mpamopa. Haunnax co II cronernx o n. +., n mpamop nnora
crann nxpannxrt menxne xycouxn nnernoro crexna. Ono cymecrnenno oorarnno nannrpy
mosanxn.
Opast na mosanxax nepeanannct ocrarouno peanncrnuno, oexramn nsopaxennx
tnn xonxpernte nmn n npemert.
Hopo n ouent yanenntx pyr or pyra mecrnocrxx tnme Pnmcxo nmnepnn moxno
ncrpernrt rounte xonnn ro nnn nno xomnosnnnn. Bnonne nosmoxno, uro aprenn
macrepon nepememannct or onoro crpoxmerocx sannx x pyromy nnn nmenn
pacnpocrpanenne +cxnst mosanuntx ysopon.
Cnoero maxcnmantnoro pacnnera pnmcxax mosanunax xnnonnct ocrnrna npn nmneparope
Apnane n nepno nononnne II n. n. +. 3ror nmneparop conepman nnrentnte nyremecrnnx,
n xoroptx ero conponoxann mnorouncnennte apxnrexropt n xyoxnnxn. B nx uncne tnn
n macrepa mosanxn, nm nopyuanoct yxpamart sannx, xoropte coopyxannct n pasnnuntx
ropoax Pnmcxo nmnepnn no npnxasy nmneparopa Apnana. B nexoroptx ropoax
xyoxnnxn ns cnnrt nmneparopa nosrnannnn nnont cosannte mosanunte macrepcxne.
Ho nce nepoxrnocrn, ncemnpno nsnecrnax mosanxa nona ns Hanecrpnnt, na xoropo
nsopaxent onnna Hnna no npemx pasnnna n mnorouncnennte tronte cnent, tna
copana pnmcxnmn xyoxnnxamn-mosanunnxamn x momenry nosnpamennx nmneparopa
Apnana ns nyremecrnnx no nepxontxm Hnna.

Coueranne mosanunoro noa n ]pecxono xnnonncn na crenax poxano napxnte n
nonnnno nennuecrnennte npocrpancrna omecrnenntx sann pennero Pnma.

B +ror nepno pasnnrnx Pnmcxo nmnepnn ocrnraer cnoero anorex ntmnocrt
exoparnnno orenxn omecrnenntx sann, nopnon, xpamon n uacrntx omon
saxnrountx pnmnxn.
Mosanxa xax onn ns camtx ntmntx n opornx cnocoon xyoxecrnenno orenxn
crpoenn cranonnrcx nenepoxrno mono. Cornacno pnmcxo moe renept mosanxo
yxpamamr ne rontxo nont, no n crent sann.
Kaxt onee nnn menee cocroxrentnt nnaenen crapancx onaroponrt cno om xorx
t neontmo mosanuno xaprnno. O +rom cnnerentcrnyer 3nnnxnonenx anrnunoro
ncxyccrna (Enciclopedia dellarte antica).
Ecnn ne yananoct osanecrnct xaxo-nno xaprnno, ro xosxnn ntxnatnan ns menxnx
xycouxon na nony nosne nxoa n om nsopaxenne omepnnmerocx nca c nannctm: cave ca-
nem, uro snaunno ocreperacx coaxn.
B copannn Iocyapcrnennoro 3pmnraxa n Canxr-Herepypre nmemrcx ouent nnrepecnte
pnmcxne mosanxn, xoropte ornocxrcx x III nn. n. +. B nx uncne xpannrcx nennxonennax
mosanxa Tannymmax enymxa. 3ro manentxax xaprnna, ona anneropnuecxn nsopaxaer
mecxn nmnt n nne mantunxa, xoropt epxnr xopsnny c ]pyxramn. Tam xe xpannrcx
ontmax mosanxa, xoropax oropaxaer crpancrnnx Innaca, cnyrnnxa Iepaxna.
B IV nexe n. +. mosanxo nauann yxpamart nepxnn. Ho ontme uacrn mosanunte
nsopaxennx tnn ocnonant na nnecxnx cmxerax n onxnt tnn cnyxnrt eny
npocnemennx npnxoxan. Fnnxn mepnammero cnera na nosonore n nnernom crexne nnrpaxe
npnanann saraounocrt conepmaemtm opxam. O mosanxax roro npemenn Hcropnx
nrantxncxoro ncxyccrna coomaer cneymmee: Hcxyccrno mosanxn nceneno orpaxano
mnponosspenne ro +noxn, ncntrtnanmee nnymnrentnoe nnnxnne neonnaronnsma. B
nponecce cosannx mosanxn marepnx yrpaunnaer cnom rxxenonecnocrt, cranonnrcx
ecnnorno, es ocrarxa npeopasyxct n cner n npocrpancrno (Storia dellarte italiana). B
nrantxncxo Panenne (nepxont Can Bnrane, nocrpoena n 547 r.) moxno ynnert
nponsneennx, xoropte pacnennnamrcx xax meenpt xpncrnancxoro mosanunoro
ncxyccrna.

Bnsan1nncxne uosanxn
Hocne pacnaa Pnmcxo nmnepnn n IV n. Bnsanrnx na npanax npanonpeemnnnt rpannn
coxpannna yx n npnnnnnt pnmcxnx mosanx. Hx cmtcnonoe snyuanne nonyunno sect
antnemee pasnnrne: nparmarnunoe exoparnnnoe ncxyccrno nepemno n paspx xyntronoro
rnopuecrna.
Hcxyccrno mosanxn nepexnnaer n Bnsanrnn IVXV nn. nennannt pacnner.
Bnsanrncxax mosanxa npexe ncero ncnontsonanact nx yxpamennx xpamon. 3ect
orentnamr mosanxo nnreptept xpamon or nona o xynona, ntxnatnax cmantro
xonoccantnte nnoman. Bepoxrno no+romy rpaxronxa opason yrparnna nonnymmym
peanncrnunocrt, ona crana onee ycnonno. Mosanunte xaprnnt Bnsanrnn nsopaxann
xpncrnancxnx cnxrtx, utn opast tnn manonsnecrnt n nexonxpernt n cpannennn c nx
enamn. Ecnn macrepa anrnunocrn xonnponann oxpyxammym ecrnnrentnocrt, ro
nnsanrncxne macrepa moennponann cno mnp no cxoxecrn c peantntm.
B Bnsanrnn mosanxa npenparnnact n nmnepcxym rexnnxy. Hpenasnauenne mosanxn
onpeenxno n pasmept nsopaxenn, n monymenrantnocrt xomnosnnn, n xapaxrep xnaxn.
Fapxarncrocrt n xnnax neponnocrt nnsanrncxo xnaxn tnn paccunrant na nocnpnxrne
nsopaxennx c ontmoro paccroxnnx. Btammnecx opasnt ncxyccrna mosanxn moxno
ynnert n nnsanrncxnx nepxnxx.
Bnsanrncxne mosanxn +ro npenmymecrnenno monymenrantnte nonorna, yxpamammne
xynona, nnmn n crent, cocrannxmmne xpamonte npocrpancrna c oemamn n cornn n
rtcxun xnaparntx merpon. Crent n cnot nexoroptx xpamon nourn nonnocrtm tnn
noxptrt mosanxo.
3aonro o noxnnennx nxont mosanunoe ncxyccrno tno nocranneno na cnyxy
xpncrnancrna.
Haunnax c Bnsanrnn, nocneymmee pasnnrne mosanxn npouno cnxstnaercx c
xpncrnancrnom. Hex oxecrnennocrn opason mnpa, xoropt noccosanancx na crenax
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xpamon, onpeennna n marepnan, npnmenxnmncx nx naopa mosanx (pnc. 3).


Bnsanrncxne mosanxn n ornnune or Pnma enannct ns cmantrt, rnymennoro
(nenpospaunoro) crexna. Cmantra nourn ne nonepxena crapennm n ecrecrnennomy
paspymennm, no+romy nnsanrnnt paccmarpnnann ee xax neynxaemt neunt marepnan,
ne nonepxennt rnennm. Onn tnn ynepent, uro cmantra xax marepnan nocnponsnonr
xapaxrep neecnoro mnpa n Hapcrnnx Foxnx, a mosanxa n xauecrne rexnnuecxoro cpecrna
npnsnana nocnenart +ro Hapcrnne. 3auacrym nnsanrncxne mosanxn nastnann neuno
xnnonnctm. B +ror nepno tnn cosant mosanunte xaprnnt ns cnoxntx
mnoro]nrypntx xomnosnnn, ncranox, opnamenron, n nx uncne mosanxn n nepxnxx Vcnennx
n Hnxee (1067 r.), Kaxpne xamn n Koncranrnnonone (1316 r.)n mnorne pyrne.
3noxa Bnsanrncxo nmnepnn tna npemenem ntcouamero pacnnera mosanunoro
ncxyccrna. Bnsanrncxax mosanxa co npemenem npnoperaer onee yronuennt xapaxrep,
ona cocrannxercx ns onee menxnx moyne, uro nosnonxer ntnonnnrt nsxmnym xnaxy.
uon nsopaxenn no npenmymecrny npnoperaer sonoro nner, cnmnonnsnpymmn
oxecrnennt cner n neoxcnnmocrt rant.

Mosanxa n omax nornme Homnen ynnnxna n nonnonana no+ra Horanna Iere. On nncan,
uro xaxt pas npn nsrnxe na nee mt nce cnona nosnpamaemcx x npocromy n uncromy
nocropxennomy nsymnennm.

C npnnxrnem xpncrnancrna mosanxa n mosanunoe ncxyccrno noxnnxmrcx n n Knencxo
Pycn n n. Onaxo +ror nn exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna ne nonyunn mnpoxoro
pacnpocrpanennx no npnunne cnnmxom ntcoxo nent na marepnant, xoropte nesnn ns
Koncranrnnononx. Bnsanrnx ycranonnna rocyapcrnennym monononnm na ntnos cmantrt.
Ho+romy mosanxa na Pycn cnyxnna cnmnonom pocxomn n napcrnenno nnacrn. na cronernx
mosanxo yxpamann rnannte nomemennx xpamon.
Hepnt ontr noxnnennx mosanx na Pycn +ro yxpamenne nepxne Cnxro Co]nn (1043
1046 rr.). Hcropnuecxne neronncn cnnerentcrnymr, uro co]ncxne mosanxn nanpann
nnsanrncxne macrepa. 3rn monymenrantnte nonorna no-npexnemy uncrt n xpacount,
xorx c momenra nx cosannx npomna nourn 1000 ner.
Cnycrx nonnexa nx pyroro coopa Apxanrena Mnxanna (11081113 rr.) n Knene
mosanxn nanpann yxe xnencxne macrepa. nx uero na reppnropnn Kneno-Heuepcxo nanpt
tno oprannsonano nonnonennoe nponsnocrno cmantrt, renept ee ne nyxno tno
ocrannxrt no cnnmxom ntcoxo nene ns Koncranrnnononx. Mosanunoe ypancrno xpama
tno ntnonneno ns paronennoro marepnana cocrnennoro nponsnocrna. Ho sarem
nocneonann rparnuecxne cotrnx, cnxsannte c rarapo-monrontcxnm namecrnnem, cnxsn c
Bnsanrne tnn npepnant, rax nacrynnna ncropnuecxax naysa n pasnnrnn +roro ncxyccrna
na Pycn. Ono tno naonro satro n nosponnoct nnmt n cepenne XVIII n.

mnopen1nncxan uosanxa
B 3anano Enpone n Cpenne nexa mosanxamn yxpamann npenmymecrnenno xpamt.
Mosanuno rexnnxo nnpryosno nnaenn n macrepa ncnamcxoro mnpa.
B +noxy Peneccanca n Enpone c]opmnponanact eme ona rexnnxa naopa mosanxn,
xoropax tna nasnana ]nopenrncxo. Hmenno no unopennnn ona tna paspaorana n
orcma nosnee pacnpocrpannnact no nce Enpone.
Hpnnnnn +ro rexnnxn cocroxn n noope pasnonennxnx xycxon ns narypantnoro xamnx.
Onn onxnt tnn nnorno npnnerart pyr x pyry n cnoe crpyxrypo nouepxnnart
xapaxrep xnnonncyemoro npemera. Pasnoopasne pasmepon n cnny+ron xycxon, ns xoroptx
cxnatnanact mosanxa, onpeenxnoct xapaxrepom nsopaxennx.
unopenrncxax rexnnxa asnponanact na ncnontsonannn npnponoro pncynxa n xamne.
Kament xax xyoxecrnennt marepnan +roro nna mosanxn anan e n nner, n
cnenn]nuecxym rexcrypy, npncymym xonxperno nopoe, uero nentsx nonyunrt xaxnm-
nno nntm cnocoom. Cnenn]nuecxo ocoennocrtm nmenno +roro nna mosanxn crana
nonnponxa, xoropax nomorana maxcnmantno rnyoxo n couno ntxnnrt nner xamnx c
npncyme emy crpyxrypo.
B +noxy Peneccanca n Hrannn mosanunte nponsneennx cosanannct n cnennantntx
macrepcxnx npn xpynntx xpamax. B uacrnocrn, raxne macrepcxne tnn npn coope Can
Mapxo n Benennn n coope Cnxroro Herpa n Pnme.
Bnauane npn cosannn mosanx no ]nopenrncxo rexnonornn macrepa ncnontsonann
mxrxne, nerxne n opaorxe nopot mpamopa, xoropte otnannct na mre Enpont. Onaxo
nocrenenno reorpa]nx rexnnxn pacmnpxnact.
B cnny +rnx ocroxrentcrn marepnan, xoropt ncnontsonancx nx nee, cranonnncx nce
onee pasnoopasntm. Kament xax pacxont nnerono marepnan renept nocrannxnn co
ncex xonrnnenron, pacmnpxx nnerono n rexcrypnt norennnan +ro rexnnxn (pnc. 4).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Hpnmepno n 1775 r. pnmcxne macrepa nayunnnct paspesart na mnxpocxonnuecxne xycouxn
nnrn pacnnannennoro crexna pasnoopasntx orrenxon. 3ro nosnonnno nm xonnponart
nsnecrnte nponsneennx xnnonncn n nne mnnnarmpntx mosanx.

Pyccxan uosanxa
Pyccxne macrepa npnmepno c XIII n. ocranannct n cropone or pasnnrnx +roro nna
ncxyccrna, rparnuecxne cotrnx rarapo-monrontcxoro namecrnnx n rnent camo Bnsanrnn
nsonnponann pyccxne xnxxecrna or Enpont, nocrannn nx na rpant ntxnnannx.
Tontxo n XVII n. M. B. Homonocon cenan nontrxy nospoxennx mosanunoro ncxyccrna.
Ontrntm nyrem, ne nmex nosmoxnocrn sanmcrnonannx, on paspaoran rexnonornm napxn
cmantrt, nocrannn ee nponsnocrno ]axrnuecxn na npomtmnennym ocnony. Hpnmenxx
nnont cosannt nm marepnan, on nmecre c yuennxamn napan nonorno Honrana n cepnm
noprperon. Onn xnnxmrcx pexocrntmn ne rontxo nx cnoero npemenn.

B Hcaaxnencxom coope n Canxr-Herepypre no nropo nononnne XIX nauane XX n.
nennct ontmne paort no nsroronnennm cmantrontx mosanx. 3a +ror nepno sect tn
cosan ancamnt mosanuntx xaprnn n opnamenron, xoropte ntenxnnct ntcoxnm
macrepcrnom.

Onaxo mosanunax nnnnnarnna M. B. Homonocona ne nonyunna ncropnuecxoro pasnnrnx.
Honoe n yxe oxonuarentnoe npnmecrnne mosanxn n Poccnm cocroxnoct n cepenne XIX n.,
xora crponncx Hcaaxnencxn coop n Canxr-Herepypre. Crent coopa npenonaranoct
yxpacnrt mosanxamn, nx uero pyccxne xyoxnnxn cosann xnnonncnte nonorna. 3arem
tnn npnrnament nrantxncxne macrepa, xoropte nomorann nepenonrt nsopaxennx ns
rexnnxn macnxno xnnonncn n rexnnxy cmantrono mosanxn.
nx nponsnocrna marepnana npn Axaemnn xyoxecrn tna opasonana cnennantnax
mosanuna x macrepcxax, xoropax n uncne npounx ncnontsonana n penenrypy nsroronnennx
cmantrt, paspaorannym M. B. Homonocontm. Haunnax c +roro npemenn, xyoxecrnennoe
nponsnocrno cmantrt tno nocranneno na norox. Fnaroapx +romy ncxyccrno mosanxn n
Poccnn nonyunno ocrarouno nnamnunoe pasnnrne, openo cno axaemnuecxn crnnt. B
uacrnocrn, xpam Bocxpecennx Xpncrona, nsnecrnt xax xpam Cnaca na Kponn, xnnxercx
xpynnemnm n Enpone nponsneennem mosanunoro ncxyccrna. B ro xe npemx on
necomnenno, xpuamn n mnpe opasen couerannx mosanxn n apxnrexrypt.
Ha Bcemnpno Hapnxcxo xpmapxe, xoropax cocroxnact n 1911 r., tnn npecrannent
nnrepecnemne nsennx poccncxnx macrepon. Onn npn nsroronnennn mosanx
ncnontsonann mnpoxym nannrpy ypantcxnx camonneron. Hcxymennax enponecxax nynnxa
tna nopaxena counocrtm nneron nonyparonenntx n paronenntx xamne, xoropte
npnmenxnnct npn nsroronnennn oemntx nas. Cnennanncrt ormernnn n nnx
cnenn]nuecxym pasnonnnocrt ]nopenrncxo mosanxn, xoropym c roro npemenn npnnxro
nastnart pyccxo mosanxo.

Knaccnuecxan uosanxa
Hcropnuecxne rexnnxn pnmcxo, nnsanrncxo n ]nopenrncxo mosanxn cymecrnonann
n npoonxann cnoe pasnnrne nnnort o nacroxmero npemenn. B xoe oexrnnntx
nponeccon pasnnrnx ncxyccrna tn ntpaoran nexn omn npnnnnn, xoropt npnnxro
nastnart rpannnonno xnaccnuecxo mosanxo. 3ro ynnnepcantnt oomennt cnoco
moyntno xnaxn. On cnocoen naptnponartcx n sanncnmocrn or nene n npnopnreron rex
nnn nntx xyoxecrnenntx mxon. Hpnnnnn nastnaercx xnaccnuecxnm n cnny cnoe
conparentnocrn n nanenennocrn na nmemmnecx n ncropnn ncxyccrn rnnnunte opasnt
rpannnonnoro mosanunoro rnopuecrna. Orentnte nnunte apanxnponxn
ocnonononarammnx nonoxenn moyntno mosanxn ne menxmr rnannoro npnnnnna. Onn
es ocotx sarpynenn nnnctnamrcx n omee nasnanne xnaccnuecxo mosanxn.
Conpemennax mosanxa xax nn ncxyccrna no-npexnemy +nnrapna. Ona cnocona
yonnernopnrt sanpoct xax marepnantnoro, rax n yxonnoro xapaxrepa. Mnoroopasne
conpemenntx marepnanon npeocrannno macrepam nosmoxnocrt mnpoxoro ntopa rexnnx n
crnne npn nsroronnennn mosanx (pnc. 5).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )




Mosanunme nanno n uosanxa o nn1eptepe


Hcropnx noxnnennx n pasnnrnx mosanxn
xax ouent neotunoro nna ncxyccrna nectma nnrepecna. Ee nsymnrentno ntpasnrentnax
rexnnxa ncera nosnonxna cosanart ynnnrentnte no xpacore exoparnnnte nsopaxennx.
Marepnant n rexnnxa nx nanoxennx na ocnony cenann mosanxy nanonee onroneuno
]opmo exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna, xoropax omna o nac co npemen anrnunocrn.
Hrantxncxn xyoxnnx XV n. omennxo Inpnanao nasnan mosanxy neuno
xnnonnctm. Mosanxa nopo coxpannnact ram, re paspymnncx axe xament.
Conpemennax rpaxronxa paccmarpnnaer nonxrne mosanxa n uacrn nsopasnrentnoro
rnopuecrna xax exoparnnno-npnxnanoe n monymenrantnoe ncxyccrno pasnoopasntx
xanpon. Taxne nponsneennx ]opmnpymr nsopaxenne c nomomtm xomnononxn, naopa n
saxpennennx na nonepxnocrn, uame ncero na nnocxocrn, mnoronnerntx xamne, cmantrt,
xepamnuecxnx nnnrox n nntx, nopo nectma neotuntx marepnanon. B namn nn mosanxa
npoonxaer trt nenntm xyoxecrnenntm cpecrnom o]opmnennx n nnyrpennero
ypancrna nomemenn n nx napyxntx nonepxnocre.
Xyoxecrnennte nosmoxnocrn mosanxn noncrnne esrpannunt. C ee nomomtm moxno
cosart exoparnnnoe nsopaxenne xax n nne npocroro mosanunoro pncynxa ysopa,
xonpa, pacrxxxn, onnounoro +nemenra orenxn nx opasonannx axnenra n nnreptepe, rax n
n ]opme cnoxno xomnosnnnn n nponsneennx xnnonncn.
Hponecc cosannx xyoxecrnenno mosanxn cocronr, xax n npexe, n yxnaxe ee
+nemenron meroom nannnnannx n rpynr, a raxxe n naope nsopaxennx na xaprone nnn
rxann c antnemnm nepenocom ero na sarpynronannym nonepxnocrt.
Hcropnx ne coxpannna nn nmenn macrepa, xoropt nnepnte oymancx cosanart
mosanunte nanno, nn axe crpant, re +ro orxptrne nponsomno. Tem ne menee raxne nanno
nonaamrcx cpen pasnannn pennnx Ernnra, Ipennn n Pnma. Hexoropt cna n
nanaxennom nponsnocrne mosanuntx xaprnn nponsomen ns-sa cment omecrnenno
]opmannn n Enpone. C paspymennem cncremt paonnaennx nexomy crano enart uepnonym
paory n xonort npnpont xament, mpamop n rpannr na menxne moynn. Ouent
xponornnnax pyunax paora, xoropax rpeonanact nx cosannx ntnoxenntx ns menxnx
xycouxon crexna n xamnx mosanuntx nanno, cenana nx onaanne npnnnnerne ouent
orartx nme n nepcon xoponencxo xponn. Kasanoct, uro xomnosnnnn ns mosanxn moryr
nancera yrn n npomnoe. Onaxo mosanxa ne yrparnna cnoe nonynxpnocrn mosanunte
nanno npnanann nnreptepy conepmenno neotxnonennt nn.
Co npemenem na cmeny yrpauenntm crapnnntm cexperam npnmnn nonte npomtmnennte
rexnonornn nponsnocrna n yxnaxn mosanuntx xomnosnnn. Hocrenenno n Poccnn tno
cosano ouent mnoro mosanuntx nacrenntx nanno n pnmcxo nnn nnsanrncxo rexnnxe
(pnc. 6).



Bosnpamenne crexnxnno, a rounee, cmantrono mosanxn uepes cronernx na ptnxn
Enpont nponsneno cnoeopasnym penonmnnm n onacrn cosannx mosanuntx nanno.
Cmantronym mosanxy moxno nastnart crexnxnno rontxo ycnonno, xorx onn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nponsnoxrcx ns onoro ctptx. Kycouxn cmantrono mosanxn namnoro npounee otunoro
crexna. B nponecce nponsnocrna nponcxonr oxnr pacnnannenno crexnxnno macct n
cnennantntx neuax npn remneparype 1200 C. Ooxxennax crexnxnnax macca ouent
noxoxa na pennmm cmantry.
Ho mepe roro xax na Vpane pacmnpxnact otua npnponoro xamnx, noxnnnact n cnox
pyccxax mosanxa. Ona pasnnnana nen ]nopenrncxo mosanxn, ncnontsyx mpamop n xmmy,
manaxnr n nasypnr. Fontmym ntpasnrentnocrt nponsneennxm macrepon pyccxo mosanxn
npnanann xax nner xamnx, rax n ero ecrecrnennt pncynox.
Tenept mosanxo crann ntxnatnart ne rontxo rnaxne crent n cnot, no n
ncenosmoxnte apxnrexrypnte erann xononnt n nnnxcrpt. Homnmo +roro, mosanxa
noxnnnact na pasnnuntx exoparnnntx npemerax co cnoxno ]opmo n ]aconno
nonepxnocrtm: nasax, uamax, mxarynxax, npemerax meenn, axe na noxxax cnernntnnxon.
Oruacrn +romy cnococrnonana nonax rexnnxa ntnonnennx mosanxn.
B Enpone tna nsoperena rexnnxa rax nastnaemoro oparnoro naopa. C nomomtm
mosanx, ntnonnenntx n +ro rexnnxe, n XIX n. tno yxpameno nennxoe mnoxecrno parym,
rearpon, nepxne n pyrnx sann. annax rexnnxa cocronr n cneymmem: n macrepcxo na
ymary (xantxy) c pncynxom yyme mosanxn n narypantnym nennunny naxnennamr
moynn rtntno cropono nnepx. uparmenr sa ]parmenrom napannym mosanxy nepenocxr
na npenasnauennoe nx nee mecro, nannnnax ee rtntno cropono n saxpennxmmn
cocran.
Hocne roro xax cocran ntctxaer, ymary n xne cmtnamr. Cnonno nepenonax xaprnnxa,
enaercx nnno nnnenax cropona mosanxn.
Texnnxa oparnoro naopa cymecrnenno +xonomnr cnnt n npemx npn cosannn nanno, no
nnocxo nonepxnocrn necxontxo ne xnaraer nrpt cnera, xoropax rax oxnnnxna
cpenenexonte mosanxn. Fnaroapx rexnnxe oparnoro naopa mosanunte nanno n xaprnnt
n namn nn yxpamamr sannx myseen, crannn merpo, roprontx naccaxe, napxon n ercxnx
nnomaox no ncem mnpe or Kann]opnnn o Mocxnt, or Hspannx o nonnn.

Haopnte macxn anrexon, xoropte nnxpycrnponant ararom, ocnnanom, xmmo n
ropntm xpycranem, xnnxmrcx npnmepom ynnnrentno xponornnno paort pennnx
macrepon mosanxn c npounemnmn npnpontmn marepnanamn.

Mosanunte nanno naroapx cnoe rnaxo, no nmemme rpann nonepxnocrn, cntnyr
neantntm cpecrnom orenxn ontmnx onoopasntx ]acaon conpemenntx sann.
Apxnrexropt axrnnno npnmenxmr cront neotunt exop n cnonx npoexrax, no+romy
npocrpancrnennte n nnnente nennunnt raxnx mosanuntx xaprnn cnocont nacunrtnart
ecxrxn n axe cornn merpon.
B nponecce cosannx nmo mosanxn moxno ntennrt 2 rnanntx +rana: cosanne
rpa]nuecxo xaprnnt n nnere n nocneymmee nanonnenne ee xpacxamn npnpontx n
ncxyccrnenntx marepnanon. Pncynox conpemenno mosanuno xaprnnt ocrynno cocrannrt
ns pasnonnerntx xycouxon epena, crexna, xamnx nnn nepnamyrpa. Kynxn, cronnxn nnn
nnacrnnxn onnaxono nennunnt xpenxr na nnocxocrt c nomomtm nemenra, nocxa nnn xnex.
uame macrepa ntnonnxmr mnoronnernte mosanxn, no nnora mosanunt pncynox
cosaercx na ocnone rontxo 2 pasnnuntx nneron (ne oxsarentno uepno-enoro couerannx)
nnn axe nnmt 2 orrenxon onoro nnera.
3]]exr xpynntx rneptx masxon xncrtm ocrnraercx nyrem ncnontsonannx npn xnaxe
cpannnrentno ontmnx xycouxon marepnana. Hanno, cosannte n raxo rexnnxe, npexpacno
noxoxr nx rocrnno, yxpamennx cren nnn nona n accene, nx npnannx ]acay sannx
+xcxnmsnnnoro nna.
Tonxne erann n nnannte nepexot nnera moxno nepeart, ncnontsyx ouent menxne
xycouxn. Onn nosnonxmr onrtcx +]]exra nenocrnocrn mosanunoro nanno.
Mosanunoe nanno cnocono trt nnn nenrpantntm +nemenrom nsana nomemennx,
xora ero pasmemamr na crene, noronxe nnn nony, nnn axnenrnponart nnnmanne na pyrnx
+nemenrax exopa.
Btnonnennoe ymentm macrepom mosanunoe nanno rpyno ornnunrt or nacroxme
xaprnnt, ono moxer crart neoxnanntm +]]exrntm axnenrom n nmom nnreptepe. Taxoe
nanno ne rpeyer ontmoro paccroxnnx nx roro, urot B HOHHOH mepe onennrt ero
xpacory.
Hcxyccrno no nce npemena anropcxoe. Mosanxn, cosannte rananrnnntmn
xyoxnnxamn, necyr na cee neuart nx apa, rennx, saneuarnennoro n cmantre, xamne,
mpamope nnn nnom marepnane. Xyoxnnx nnn macrep noccosaer n paore cno yxonnt
mnp, opas mtcne, cnoe mnponosspenne. nx uero on ncnontsyer ro nnn nnoe nanpannenne
onpeenenno mxont, pasnnunte rexnnxn n crnnn. Ho+romy xaxte mosanunax xaprnna
nnn nanno, xax n nmax xaprnna, onxna onaart cnonm crnnem. Fontmo nonynxpnocrtm
ncera nontsymrcx nanno, cosannte n rpeuecxom, pnmcxom, nnn ]nopenrncxom crnnxx.
Mnorne xnaccnuecxne mosanunte xaprnnt orpaxamr mornnt npnpot.

Cmantra ncxyccrnennt marepnan, xoropt cosan n pesyntrare rexnnuecxoro noncxa
nmontrnoro uenonexa. 3acrtnmym cmantry xonmr na moynn nyxnoro pasmepa, ns
xoroptx nanpamr mosanxy. Bennunna xaxoro moynx onpeenxercx norpenocrxmn
xyoxecrnenntx saau.

B conercxne npemena mosanxa yrparnna cnom npexnmm +nnrapnym n xpamonym
npnnanexnocrt mosanunte nanno n crnne connanncrnuecxoro peannsma npnsnant tnn
yxpamart nopnt nx napoa: noxsant, oma xyntrypt n merpo. Cmantra, cront nennt n
oporocroxmn marepnan, npaxrnuecxn tna npenpamena n crponrentnt marepnan,
xoroptm noxptnann orpomnte nnoman cren n ]acaon. 3rn sannx, necomnenno,
ntenxnnct cpen npounx. Xorx nonax pont mosanxn npnnnxana ee caxpantnym nennocrt,
no +ro tn cnoeopasnt xnaccnuecxn crnnt (pnc. 7).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Knaccnxo n ncxyccrne mosanxn moxno nasnart n cocrnenno xnaccnnnsm, n amnnp, n
apoxxo, n neoxnaccnnnsm, n +xnexrnxy. Knaccnxa +ro nce crnnn, xoropte cymecrnonann
o noxnnennx moepna.
Moepn +ro noporont crnnt, xoropt nonnocrtm ornepraer ontr npemecrnymmnx
noxonenn; on nosnnx xax nosmyrnrent cnoxocrnnx. Moepn uacro paccmarpnnamr xax
ypxyasnym penonmnnm n +nonmnnonnom nocrenennom pasnnrnn ncxyccrna. Crnnt moepn
cnnmxom xapaxrepen, on npnnnnnnantno pasnnrcx or ncex npounx crnne, xoropte
ncxyccrnonet conoxynno onpeenxmr xax xnaccnxy. Crnnt moepn npnnec mnoro nonoro n
xaxt nn ncxyccrna (pnc. 8).



Mosanxe +ror crnnt noapnn npnmenenne raxnx nontx marepnanon, xax xepamnxa, crexno
n ]ap]op. Bnont nepnynact rantxa. 3rn marepnant crann ncnontsonart napanne c
rpannnonno cmantro n xamnem n xax uncro naopnt marepnan, xax orentnte
+nemenrt n erann xomnosnnnn.
Onaxo rnannoe xauecrno, xoropoe moepn xax crnnt nnec n ncxyccrno mosanxn pasnom
rpannnonntx rpannn rexnnxn n cmemenne meroon xnaxn. Crnnt moepn npnnec nont
anomantnt nn xnaxn, n xoropo noxnnnact pasnonennxocrt. On napymnn moyntnym
nenecoopasnocrt n enncrno npnnnnna cosannx mosanuno xomnosnnnn. Hapymax nce
rpannnn n cnoxnnmnecx crepeornnt, +ror crnnt cran cxpemnnart xnaccnuecxym n
]nopenrncxym rexnnxn.
Tenept n ono mosanuno xomnosnnnn moryr ncrpernrtcx xnaxn moyne, pasnnuntx
no xapaxrepy n pasmepam. Cam xapaxrep moyntntx ]nryp nauan nsmenxrtcx n sanncnmocrn
or nsopaxennx. Ecnn n xnaccnuecxo mosanxe ncnontsonannct moynn rontxo
onpeenenntx pasmepon n nnon, ro crnnt moepn, nomax rpannnn, coueran n ono n ro
xe xomnosnnnn rpannnonnte npxmoyrontnte moynn c rnneprpo]nponanno ntrxnyrtmn
n reomerpnuecxn nenpannntno napesanntmn moynxmn.
Camo xonopnrno ]nrypo +noxn moepna moxno cunrart ncnancxoro apxnrexropa
Iayn. uanracrnuecxne apxnrexrypnte coopyxennx +roro anropa neotunt axe nx crnnx
moepn. Opnrnnantnte n oprannunte mosanxn Iayn o raxo crenenn ecrecrnenno
noxarcx n apxnrexrypnym cpey, cront xpxo nouepxnnamr +xsornuecxym nnacrnxy ]opm,
uro ecnn xro-ro saxouer notcxart nm sameny, ro oxsarentno npnercx nsmenxrt n camy
apxnrexrypy.
Hocne +noxn moepna axe camo nonxrne xnaccnuecxo mosanxn crano cymecrnenno
omnpnee n nnacrnunee (pnc. 9).
Conpemennax mosanxa cocrannxercx ns camtx pasnnuntx marepnanon. B nacroxmee npemx
nacunrtnaercx snaunrentnoe uncno nnon mosanxn. Cpen nnx nce ontmym nonynxpnocrt
npnoperamr necrxmax, rnasyponannax, xepamnuecxax, npecconannax, crexnxnnax n
+mannponannax mosanxn.
Onaxo camtm nsnecrntm nnom xnnxercx crexnxnnax mosanxa, xoropax nsroronnxercx c
npnmenennem nenennancxoro crexna. Ee nnnrouxn ntnycxamrcx co cranaprntmn
pasmepamn or 1 1 o 5 5 cm. Hneronax ramma crexnxnno mosanxn onntna n
mnoroopasna, ona nacunrtnaer onee 150 nnerontx orrenxon.



Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Cmantronax mosanxa raxxe nmeer n cnoe ocnone crexno, cosannoe ns npnpontx
coennenn. Ona ornnuaercx or mosanxn ns crexna marono nenpospauno nonepxnocrtm.
3ro xauecrno ne nnmaer cmantronym mosanxy nenonropnmo npenecrn. Ona cnonno
cnernrcx nsnyrpn, noromy uro xaxt moynt +ro mosanxn nenonropnm n nneronom
orrenxe.
Kepamnuecxax mosanxa cocronr ns moyne, cnonm nnerontm pemennem nanomnnammnx
otxnonennym xepamnuecxym nnnrxy. Moynn moryr trt n noxptrtmn rnasyptm, n
coepxart pasnnunte xpaxenmpt, r. e. menxne rpemnnxn, nxpannennx n nneronte pasnot.
nx neotuntx paor ntnycxamrcx ocoax xonnexnnx c +]]exrom nonyparonennoro
xamnx ananrmpnna, a raxxe sonorax n cepepxnax mosanxn. Hstcxannax mosanxa c
oannennem sonora nnn nnarnnt ntnonnxercx macrepamn npyunym or nauana o xonna.
Cront neotunax mosanxa, cosannax pyxamn sonortx en macrepon, npnmenxercx xax
+nemenr opororo exopa.
Ha ceronxmnn ent xnaccnuecxoe ncnonnenne mosanxn ns cmantrt, xax n npexe,
pacnennnaercx xax camt nstcxannt napnanr o]opmnennx nnreptepa n ocotx cnyuaxx.
Kamennax mosanxa npnmenxercx no npenmymecrny nx cosannx nsopaxenn na nony nnn
reppacax. Mpamopnax mosanxa, a raxxe xepamorpannr ncnontsymrcx nx orenxn sann
omecrnennoro nasnauennx.
Bnpoxne rexnnuecxne xapaxrepncrnxn, ocrynnocrt, mnoroopasne, ntcoxn
xyoxecrnennt norennnan n nosmoxnocrt nmnponnsannn cenann mosanxy ns crexna,
crexnxnntx cmece n xepamnxn n ocoennocrn nonynxpno npn orenxe camtx pasnnuntx
nomemenn. Hmenno +rn marepnant xnnxmrcx eccnopntmn nnepamn cpen conpemenntx
mosanuntx marepnanon, rax xax nomoramr npernopnrt n xnsnt nmym rnopuecxym saymxy
macrepa.
Ha nporxxennn nocnenero nonynexa nsrnxt xyoxnnxon oparnnnct x eme onomy
nny marepnana nx mosanxn, xoropt pantme ncnontsonancx concem no pyromy
nasnauennm. 3ro cemena pasnnuntx pacrenn ns nnx enamr neotxnonennte nanno n
xaprnnt cpannnrentno neontmoro pasmepa. Onn no ocronncrny cnocont crart
yxpamennem camoro nstcxannoro nnreptepa.
Baxnocrt ntopa marepnana nx mosanxn rpyno ocnopnrt, rem ne menee +ro eme ne
camoe rnannoe n cosannn nenonropnmoro onnxa nnreptepa. 3naunrentno naxnee orart
npenourenne ro nnn nno rexnonornn cosannx mosanunoro pncynxa.

Ma1pnunan 1exnnxa
3ra rexnnxa xnnxercx camtm nerxnm nnom cosannx mosanxn, xoropax n annom cnyuae
yxnatnaercx ne moynxmn nomryuno, a rorontmn copntmn marpnnamn. Mosanunte
marpnnt +ro roronte xnapart pasmepamn 327 327 mm, ntnycxaemte npomtmnenntm
cnocoom nncramn na ymaxno nnn ceruaro ocnone. Taxnm opasom, +nemenrt nx
mosanxn npenaramrcx xax ennax nnnra.
K ymaxno marpnne moynn xnexrcx nnneno cropono. Hpn cosannn nsopaxennx
marpnny xpenxr na xnexmn cocran nsnanouno cropono. Kora xe xne ntcoxner, ymary
orenxmr, cmounn ee noo. 3ro coornercrnyer npnnnnny rexnnxn oparnoro naopa. K
ceruaro ocnone mosanxa xpennrcx nsnanouno cropono, a sarem +ro xe cropono
npnxnennaercx xnexmnm cocranom x exopnpyemo nonepxnocrn.
Marpnunt cnoco yxnaxn npnmenxercx nx cosannx necnoxntx nnerontx pemenn,
xora mosanxo nyxno sanonnnrt npxmte nonepxnocrn. Hpocrora +roro meroa
saxnmuaercx n rom, uro pasmep mnon mexy nnnrxamn ocraercx nensmenntm, a raxxe ne
rpeyercx nnxaxo ononnnrentno opaorxn nnnrxn, pesxn nnn xonxn. Marpnunax copxa
mosanxn tnaer necxontxnx nnon.
Komnnannx ns pxa nneron na ono nonepxnocrn marpnunoro nncra nastnaercx cmectm.
Otuno cranaprnte marpnunte cmecn coepxar or 2 o 5 nneron npnmepno n panntx
nponopnnxx. Ho nnnnnyantnomy saxasy paspaartnamrcx cnoxnte cmecn, xoropte
nacunrtnamr onee 5 nneron, nnn mnoronnernte cmecn, xoropte nxnmuamr n cex nmoe
xonnuecrno nneron n neontmnx coornomennxx. Hpnuem cocrannte +nemenrt na raxnx
marpnnax pacnpeenxmrcx pannomepno.

Hrantxncxn xyoxnnx n ncxyccrnone XVI n. xopxo Basapn rax orstnancx o
mosanxe: Mosanxa camax onroneunax ns ncex xaprnn. Hnte xaprnnt nexnyr co
npemenem, a mosanxa c roamn cnepxaer nce ontme.

Pacrxxxa +ro npnem yxnaxn mosanuntx erane, npn xoropom cnernte rona moyne
nnanno neperexamr n remnte rona. Taxne nepennnt nneron n orrenxon ntrnxxr ouent
+]]exrno n mosanxax, ntnoxenntx na neprnxantntx nonepxnocrxx.
3ror nn yxnaxn roxe moxno ntnonnnrt marpnuntm cnocoom. Xorx nx rorontx
pacrxxex, xoropte npenaramr nponsnonrenn, xapaxrepen onn cymecrnennt
neocrarox: onn paccunrant na onpeenennym ntcory. B uacrnocrn, ent nner na rorono
pacrxxxe, nocrenenno npoxox uepes pasnnunte orrenxn ronyoro, rontxo uepes 257,5 cm
nonnocrtm nepeer n cnnn nner.
Fopmpamn, xoropte ntnoxent ns menxnx moyne, moxno ntnonnnrt opamnenne cren,
nona nnn noronxa no nepnmerpy. Fopmp npnmenxercx nx roro, urot nouepxnyrt
rpannnt meenn nnn ntennrt xaxo-nno npemer nnreptepa, n uacrnocrn sepxano.
Fopmp cosaercx ns xonrpacrno xamt nnn ns cnoxnoro opnamenra. Bce onpeenxercx
]anrasne xyoxnnxa.
exop +ro onnount +nemenr orenxn, xoropt nomoraer cosanart nneronte n
cmtcnonte axnenrt n nnreptepe. Ero moxno ncnontsonart nx cosannx mosanunoro
xonpnxa na crene nnn nanncannx cocrnenntx nnnnnanon n nnnterxe na ]acae
cocrnennopyuno nocrpoennoro oma.
Hanno +ro camax cnoxnax nepcnx marpnuno yxnaxn. Otuno nponsnonrenn
paspaartnamr no cnonm +cxnsam npocrte nanno n npenaramr n yxe copannom nne. K
npnmepy, rpannnonntm yxpamennem na accena uacro cnyxnr ent]nn. Hmnrenxm
+xcxnmsnnntx yxpamenn nyume paspaorart nanno no cocrnennomy +cxnsy.
Komntmrepnax rpa]nxa nosnonxer nnnnnyantno cosart camte cnoxnte mosanunte
nanno. Pncynox, ]ororpa]nm nnn xaprnny cnauana cxannpymr, sarem cnennantnax
nporpamma pasnnaer nsopaxenne na xnerxn. Hocne uero n sanncnmocrn or cnoxnocrn
pncynxa nonpaercx nneronax ramma co mnoxecrnom orrenxon. Hpn paspaorxe
nponsneenn n marpnuno rexnnxe oxsarentno yunrtnaercx paccroxnne, c xoroporo
spnrenn cranyr na nero cmorpert. Fyymee nsopaxenne ontmnx pasmepon nyxaercx n
ontmem paccroxnnn mexy coo n spnrenem. Hpn paccmorpennn xpynnoro mosanunoro
nponsneennx na nnsxom paccroxnnn spnrent cnocoen ynnert nnmt neonpxrnte nonoct
n nxrna. Ioronte nanno, cosannte n marpnuno rexnnxe, nectma nenpnxornnnt. Onn ne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nyxamrcx n xaxom-nno cnennantnom yxoe n nerxo momrcx nmtmn cpecrnamn. K romy
xe ne ocoenno nonepxent nenaronpnxrnomy nnnxnnm oxpyxamme cpet, ne
ntropamr no connnem.

Xyoaec1nennan 1exnnxa
Xyoxecrnennax mosanxa xnnxercx raxnm xe nnom ncxyccrna, xax xnnonnct nnn
apxnrexrypa. Conpemennax mosanxa n rpeuecxo nnn pnmcxo rexnnxe cosaercx rontxo
npyunym. Mnoxecrno npnemon xyoxecrnenno rexnnxn nosnonxer cosanart n
ntammnecx meenpt, n necnoxnte, no npnxrnte nponsneennx.
Onnm ns npnemon xyoxecrnenno rexnnxn xnnxercx nsmenenne paccroxnnx mexy
pxamn nnn orentntmn nnnrxamn. 3ror npnem nosnonxer o neysnanaemocrn npeopasnrt
axe ononnernt ]on, xoropt moxer crart npaxrnuecxn nennnmtm noxpyr nanno.
Kpome roro, on nosnonxer nmnrnponart stt, nonny nnn necymnecx no noptnamn nerpa
onaxa. Hsopaxenne cocrannxercx no +cxnsy c ncnontsonannem n nentx cranaprntx
nnnrouex pasmepamn 2 2 cm, n nononnnox, n uerneprnnox, n axe noctmtx uacre neno
nnnrxn.
Bce, xax n anrnunte npemena, uem mnnnarmpnee napesaercx nnnrxa, rem nsompennee
paora n rem nepnee macrep nepeaer nnera n rnynny pncynxa. Taxo npnem nosnonxer
nomecrnrt nsopaxenne nmo nennunnt n nyxnom nx xonxpernoro nomemennx
macmrae.
Xyoxecrnennym rexnnxy nentsx samennrt npn pasmemennn mosanxn na xpnnonnnentx
n ntnyxntx nonepxnocrxx. Ona nosnonxer cosart saxonuennte pncynxn na orpannuenntx
nnomaxx: n nnme crent, na nooxonnnxe nnn cronemnnne. 3ra rexnnxa aer nosmoxnocrt
spnrentno nouepxnyrt nnn cxptrt pasnoopasnte +nemenrt orenxn nomemennx. C
nomomtm xyoxecrnenno rexnnxn moxno cosart nacroxmee nponsneenne ncxyccrna,
yt ro nxona, xonnx xaprnnt Pa]a+nx nnn noprper xonxpernoro nnna. Hcnonnenne
mosanxn n xyoxecrnenno rexnnxe, eccnopno, namnoro cnoxnee n rpeyer ontme sarpar
rpya n npemenn. Onaxo xaprnna, napannax ns uernepre nnn noctmymex, ncera
ntrnxnr nnnnnyantno n nenonropnmo. onroneunocrt n npounocrt, nensmennocrt no
nerarnnntm nosecrnnem oxpyxamme cpet, nneronax nactmennocrt n nopasnrentnax
xpacora enamr mosanxy ncera monoo n nontsymmecx ycnexom.

Mosanunax xaprnna, naennax n rax nastnaemom ome uanna n Homnexx, na xoropo
nsopaxena nrna npn Hcce, nosmoxno, xnnxercx enncrnenntm coxpannnmnmcx noprperom
Anexcanpa Maxeoncxoro.
Ho nsopaxenne concem ne noxoxe na necuernte neannsnponannte noprpert +roro
repox.

Hmte nanno nnn xaprnna c ncnontsonannem cemxn n pyrnx pacrnrentntx marepnanon
nourn ncera cosamrcx n xyoxecrnenno rexnnxe. Ho+romy raxoe nponsneenne
nenpemenno oxaxercx ynnxantntm n ynnnrentntm.


Ma1epnanm nn cosannn uosanxn



Mosanunte xaprnnt moxno conpart ns pasntx marepnanon xamnx, cmantrt, meranna,
crexna n xepamnxn.
Bce onn onaamr onpeenenntmn ocoennocrxmn ns-sa pasnnuntx cnocrn xaxoro
marepnana.
B pennocrn nx cosannx mosanuntx nsopaxenn n omamnem nnreptepe npnmenxnoct
orpomnoe pasnoopasne marepnanon or rantxn o paronenntx xamne.
B namn nn xamennax mosanxa nensmenno acconnnpyercx c oporo orenxo. B camom
ene, xamennte xonpt n nanno +ro npnsnax ntmnocrn n orarcrna sann n nomemenn.
Hs uncna narypantntx xamne nx nsroronnennx mosanxn, xpome mpamopa, ceuac eme
ncnontsymr asantr, rpannr, nsnecrnxx, npnpont ry], rpaneprnn n p.
B nanno n xaprnnax sauacrym moxno ncrpernrt camonnert, n rom uncne pexne nopot
manaxnra n xmmt, nasypnr, onnxc n nnte nennte xamnn. Taxne nanno ncera ntnonnxmr
rontxo npyunym.
Henonropnmt nner npnponoro xamnx enaer mosanunoe nsopaxenne ocoenntm.

Mosanunte xaprnnt onaamr nennemnm cnocrnom onn neunt, noromy uro xamnn ne
ntnneramr n ne octnamrcx, nx oxpacxa ne rycxneer co npemenem.

uononax mosanxa ns xamnx +ro nnonne ocrynnoe yonontcrnne. On npexpacno
noaercx nonnponxe, n rora nonepxnocrt mosanunoro xonpa craner necrxme. Eme ero
moxno cocrapnrt, cenan nner necxontxo npnrnymenntm, a xpax moyne onee rnaxnmn.
Tora nonepxnocrt nanno npnoperer ueprt anrnunocrn.
nx nsroronnennx nanno ns xamenno mosanxn napesamr moynn camo pasno ]opmt:
xpyrno, npxmoyrontno, mnoroyrontno nnn ]nrypno. Pasmept moyne ns xamnx moryr
trt or 1 1 o 10 10 cm, no cpenn pasmep onoro moynx 50 50 mm.
Hs ncero mnoroopasnx mosanuntx marepnanon pennocrn o namnx ne omnn rontxo
xament, xepamnuecxax nnnrxa n crexno. Kaxomy ns nnx npncymn cnon npenmymecrna n
neocrarxn.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ocnonnme ua1epnanm
Kepamnxa +ro rpannnonnt poccncxn marepnan. Hnnrxa, npnmenxemax nx
mosanuntx paor, ornnuaercx or otuno orenouno rontxo mantmn pasmepamn.
Kepamnuecxym nnnrxy nx mosanuntx paor nponsnoxr n nne xnaparon, xpyrno,
pomonnno nnn rpeyrontno ]opmt.
Kepamnxe cnocrnenna mnpoxax n mxrxax nneronax nannrpa, uro aer e necomoe
npenmymecrno nepe crexnom. uem ontme orrenxon moxer ncnontsonart xyoxnnx n
cnoe paore, rem nerue n rounee on noccosacr nmym menxym erant nsopaxennx. B
Poccnn ocnonnax uacrt nnnrxn nx mosanuntx paor nponsnonrcx rpannnonntx
pasmepon 2 2 cm, a ee cronmocrt nnxe, uem y crexna, n ne sanncnr or pasnnnt n
nnerono nannrpe. Mosanunax nnnrxa, xpome cranaprntx naopon, ntnycxaercx n nne
+xcxnmsnnntx cepn c pyuno pocnnctm, nosonoro, rncnennem, n xomnnannn c
nepnamyrpom, epenom.
Pasmept cranaprntx moyne nx mosanxn cnocono xoneartcx or 1 1 o 10 10 cm,
onaxo cpenn nanason or 2 2 o 5 5 cm.
Crexnxnnym mosanxy renept nponsnoxr mnorne crpant mnpa: upannnx, Hcnannx,
Hrannx, Knra n p. Ton na +rom ptnxe saaer Hrannx, xoropax xnnxercx
saxonoarentnnne mot, rax xax nenennancxoe crexno na ceronxmnn ent camt
pacnpocrpanennt marepnan nx nponsnocrna moyne. Ono onaaer mnornmn
nonesntmn cnocrnamn onroneunocrtm, xapo n noocroxocrtm. 3ro crexno ycrounno
x pasnnuntm xan pnsam norot, n r. u. moposam, a raxxe npouno n cnocono ntepxnnart
mexannuecxne yapt. Hneronax nannrpa nenennancxoro crexna cront pasnoopasna, uro
nourn ne noaercx onncannm. Kax npannno, naopnte +nemenrt ntnycxamr xnaparno
]opmt.

Pasmep moynx ns cmantrt moxer cocrannxrt or necxontxnx xnaparntx mnnnnmerpon
nx mantx mosanuntx xaprnn o xpynntx nnacrnn n necxontxo xnaparntx ennmerpon, ns
xoroptx nanpamr monymenrantnte paort.

Bce nponsnonrenn npenaramr no necxontxy nnon mosanxn ns crexnxnno macct. Taxax
mosanxa nennrcx rem opoxe, uem nactmennee nner n cnoxnee ]axrypa crexna. Ee moynn,
npospaunte nnn maronte, ornnuamrcx mnpoxo nnerono rammo, onn tnamr
pasnonnerntmn, sonorncrtmn, nepnamyrpontmn. Bcera camtm +xonomnuntm napnanrom
xnnxmrcx maronte nnnrouxn nacrentntx ronon, crexno xoroptx oxpameno onnaxono no
nce rnynne.
Kpome +roro, cymecrnyer mosanxa xpxnx nactmenntx nneron. Ouent +]]exrna
neonoponax no ]axrype mosanxa, nrpammax ptsramn cnera n xaxom xycouxe. Kro-ro no
ocronncrny onennr mosanxy ns crexnxnno macct c ocotm nepnamyrpontm noxptrnem.
Henonropnmt nn npnaer nsopaxennm oannenne n moynn ananrmpnna
narypantnoro nonyparonennoro xamnx. Ero cnepxammax xpomxa nomoraer nonepxnocrn
nnnrox nrpart n nepennnartcx n nyuax cnera. Mosanunte crexnxnnte nnnrouxn ns
cnoeopasntx cepepxno n sonoro xonnexnn nponsnoxr npyunym c ncnontsonannem
narypantno cepepxno nnn sonoro ]ontrn. Hmte nnt crexnxnno mosanxn moxno
couerart pyr c pyrom, cosanax ocot pncynox. Cnenn]nxa crexna cocronr n uerxnx
nnerontx nepexoax n manom uncne nonyronon. 3ro nanaraer nexoropte orpannuennx na
ntnonnenne ronxnx nnerontx pemenn. Ho annt neocrarox xomnencnpyer
neotxnonenno orarax ]axrypa crexna.
Crexnxnnte +nemenrt nx mosanxn ntnycxamr n nne onoronntx naopon pasntx
nneron, nnerntx cmece: mnxcon, nnn pacrxxex. Otuno onn tnamr 3 pasmepon: 10 10,
20 20, 50 50 mm; nx ronmnna xonenercx or 3 o 12 mm. Moynn nomentue nosnonxmr
ntnonnnrt onee erantnoe mosanunoe nsopaxenne n rounym npopnconxy orentntx
+nemenron pncynxa.
Benennancxax cmantra +ro ror camt nennxonennt marepnan, ns xoroporo cosanann
nnsanrncxne mosanxn. Cexper nsroronnennx rmarentno xpannnn n cemtxx, nepeanax or
orna x ctny n cxptnax or nocroponnnx nme. Vrpauennax nexora rexnonornx
nponsnocrna cmantrt ceronx nsoperena sanono. Hpn ee nponsnocrne crexno
opaartnamr pasnnuntmn oxcnamn merannon nx npnannx nyxnoro nnera n narpenamr
o ntcoxnx remneparyp. Hocne uero crexnxnnax macca npnoperaer nennxonennte ]nsnxo-
xnmnuecxne cnocrna: moposoycrounnocrt, croxocrt x pasnoopasntm arpeccnnntm
cpeam n mexannuecxnm nonpexennxm. Cmantra xax marepnan nx mosanxn nnrepecna rem,
uro ona ne npospauna, no onaaer nexnm nnyrpennnm cneuennem. Henpospaunocrt +ro
ocnonnoe ornnune cmantrt or crexnxnno mosanxn. Fnnsxne no cocrany x crexny +nemenrt
ns cmantrt onaamr xpxnm nactmenntm nnerom. Homnmo roro, xaxt xynx cmantrt
necxontxo ornnuaercx or pyrnx xynxon cnonm orrenxom, no+romy omnpnax nonepxnocrt,
ntnoxennax cmantro onoro nnera, ne ntrnxnr monoronno n rpcxyunoycrno.
Benennancxax cmantra +ro npoyxr xyoxecrnenntx macrepcxnx, pannosnaunt no
ocronncrny n nennocrn nponsneennxm ncxyccrna. Knaccnuecxax mosanxa ns cmantrt,
ronxax, menxomoyntnax, noxoxa na nanno, xoropte nanpamr npyunym xyoxnnxn-
mosanunnxn ns xonortx xycouxon nnernoro crexna. B cnny cnonx xauecrn ona noxonr nx
onnnonxn nmtx nonepxnocre cnoxno ]opmt. Taxax mosanxa cnocona paspxnrt
nmym pyrym nanontnym nnn nacrennym ]axrypy. Xyoxecrnennte oexrt ns
cmantrono mosanxn +ro nanno n xonpt, xoropte npnnnexamr nnnmanne n nmom
nnreptepe, axe n sonax co cnoxntmn xnnmarnuecxnmn ycnonnxmn.
Btnycxaercx raxxe n ]apnunax nnrax cmantra, xoropax xnnxercx ncxnmuennem nx
annoro npoyxra. Ona noona crexnxnno mosanxe, no opoxe no nene n nmeer
conepmenno pyroe xauecrno moyne.
B ocrarounom xonnuecrne nponsnoxr mosanunte +nemenrt ns meranna, xepamnxn nnn
crexna, xoropoe nmnrnpyer merannnuecxym nonepxnocrt. uame moynn nx merannnuecxo
mosanxn cocroxr ns 2 uacre. Hx ocnony enamr ns mxrxoro nnacrnxa, a cnepxy na nee
naenamr merannnuecxym ]opmy ns narynn nno nepxanemme crann. Honepxnocrt raxnx
moyne cnocona trt marono, rnxnneno, c naceuxamn, crantnoro nnn sonorncroro
nnera. Onn moryr trt n nne cranaprntx xnaparnxon.
Taxxe nponsnonrenn npenaramr n pyrne nnt moyne: onant, pomt,
npxmoyrontnnxn necxontxnx pasmepon. 3rn xauecrna merannnuecxnx naopntx +nemenron
npn ntxnaxe mosanxn nosnonxmr couerart pasnnunte ]opmt, nnera n ]axrypt
nonepxnocrn.
Kament, xepamnxa, crexno n merann camte pacnpocrpanennte marepnant nx mosanxn.
3naxomcrno c nx cnocrnamn n xauecrnamn naxno nx nonnmannx ome cncremt n
meronxn cosannx mosanuntx nponsneenn, nosmoxnocrn couerannx rpannnonntx n
nerpannnonntx marepnanon. Homnmo roro, mosanxy ntxnatnamr ns xepamorpannra,
xomnosnrntx cmece, epena, xoxn, nnacrnxa n nntx nerpannnonntx marepnanon, n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uacrnocrn ns cemxn camtx pasntx pacrenn.
Hpnpoa cornopnna ynnnrentnt n pasnoopasnt mnp pacrenn. nx mosanuntx
noenox moxno noopart nennxoe mnoxecrno cemxn, ononnnn nx nncrtxmn camtx pasntx
]opm n pacnnerox, nerouxamn n crenxmn pasnnuno ronmnnt.
Cemena +ro npexpacnt n naroapnt marepnan nx cosannx n o]opmnennx noenox.
B necy, cay nnn oropoe ncrpeuamrcx cemena pacrenn, nmemmne camte pasnnunte
]opmt, xoropte ornnuno coueramrcx mexy coo. Cemxn ncera mnoro, nx nnt nectma
pasnoopasnt, onn nerxo noamrcx cxnennannm.
Kptnarxn xnena, nxsa n xcenx ouent nonynxpnt cpen nmnrene mosanxn ns
nerpannnonntx marepnanon. pxo-senente nocnxn (coennennte mexy coo cemena
xnena) nerpyno orennrt pyr or pyra. Hpn ntctxannn oxpacxa cemxn npnoperaer
exent orrenox. Hx necnoxno ncnontsonart nx ntnonnennx pasnnuntx erane
nsopaxennx, n uacrnocrn xptnarxn nennxonenno noxoxr no ]opme nx xptnten
crpexost, yme sana, nnannnxon pt n npounx erane. Cemena xcenx, nanomnnammne no
]opme ntrxnyrym xanentxy, nmemr cnerno-xopnunenym oxpacxy. V oxpyrntx n
npospauntx cemxn nxsa cepennxa xopnunenoro nnera (pnc. 10).



Kpacnnte nenecrxn nneron moxno cenart ns cemxn apysa, tnn, xaauxon, noconnyxa,
rtxnt, xnoxa n noontx nm xyntryp. 3ror xe cemenno marepnan ocrynno
ncnontsonart n nx cosannx nnonne camocroxrentntx noenox. Hs nero nonyuamrcx
npexpacnte nanno, na xoroptx xaxt +nemenr nsopaxennx noxptnaercx n mosanuno
rexnnxe cemenamn pasnnuntx pacrenn.
Mnoroopasnt cemena oropontx xyntryp mopxonn, nyxa, xnnst, xpecc-canara,
nerpymxn, nomnopon, pencxn, cnexnt, yxpona. Camtmn menxnmn ns nnx moxno
sanonnnrt ]on nanno nnn ntnoxnrt ouent manentxne erann.
Mnorne aunnxn na cnonx caontx yuacrxax ntpamnnamr mnoronernee pacrenne
]nsannc. Ocentm na ero crene noxnnxmrcx xpxne ]onapnxn sonorncro-opanxenoro nnera.
Bnyrpn ]onapnxa nmeercx remnax xpyrnax xroa c xocrxnxo. Btctxax, ]onapnxn
]nsannca ne repxmr cnonx ]opmt n nnera. Kocrxnxy moxno ncnontsonart nx yxnaxn n
mosanxy, a ]onapnxn xax ncnomorarentnt marepnan.

Mosanxa c nsopaxennem Anexcanpa Maxeoncxoro n nepcncxoro napx apnx cnyxnna
yxpamennem nona ono ns xomnar oma uanna n sannmana nnomat n 15 m.

Xopomee coueranne c cemenamn pacrenn amr sepna pasnnuntx snaxontx xyntryp n
xpynt, xoropte no cyrn npecrannxmr coo re xe cemena, no rontxo ounmennte nnn
nepepaorannte. Hs snaxontx nx mosanuntx noenox moxno ncnontsonart poxt,
nmennny, onec, a raxxe oncxnte, pxante nnn xumennte xnontx n axe mannym xpyny.
nx cront neotuno mosanxn ns nerpannnonntx marepnanon noxoxr mnorne xpynt:
rpeua, nepnonax, npoco, nmeno, ounmennt n neounmennt pnc. K npnmepy, nennoxo
couerart n nanno ]on ns rpeuxn n apysntx cemxn.
Ipeua ouent nnrepecnt marepnan. Moxno nsxrt cnernym xpyny n nyrem pasno
crenenn oxapxn nonyunrt ns nee ctpte ncenosmoxntx xopnunentx ronon.
Taxo xe +]]exr ocrnraercx npn oxapxe xo]entx sepen, xoropte n ctpom nne
nmemr senenonart nner. B pesyntrare oxapxn ocrynno nonyunrt sepna pasntx orrenxon
xopnunenoro nnera.
Pnc nnrepecen rem, uro ero sepna nmemr pasnym ]opmy: moxno noopart nx erane
ynnnennte nnn rontxo xpyrnte sepntmxn.
nx cosannx mosanuntx nanno n xaprnn nooyr sepna oontx xyntryp pasno
oxpacxn: senent n xenrt ropox; cnernax n xpacnax ueuennna; nnernax, necrpax n enax
]acont; pasnnuntx nneron ot; sepna xyxypyst n xyxypysnax xpyna.
B mosanunom nponsneennn moxno ncnontsonart ncenosmoxnte cnennn: uepnte, ente n
xpacnte cemena nepna, senente sepntmxn mama, xynxyrnoe cemx, cemena rnosnxn, yxpona
n rmnna.
Ornnuno ononnxr nanno nnn xaprnny pasnnunte nerouxn epenten, xycrapnnxon,
sacymennte crenn pacrenn, nnert, ntcymennte nnot, xrot n pasnte xonocxn,
sacymennte orentnte cyxne nncrouxn pacrenn pasnoopasno ]opmt n pasmepa. Moxno
raxxe nxnmunrt n xomnosnnnm neptx nrnn n manentxne xpyrnte xamemxn (+ro ra xe
rantxa, xoropym ncnontsonann n pennocrn).
Bect npnpont cemenno ]on xax marepnan nx mosanxn nyume conpart ocentm,
xora nce cemena spente n cyxne. Kptnarte cemena xnena nnn nxsa ocrynno conpart
nerom. Cemena n nnot ynnnrentntx pacrenn, xoropte yyr nnrepecnt nx rnopuecxnx
paor, moxno npnnesrn ns noesxn n +xsornuecxym crpany.
Cemeuxn apysa, rtxnt, xaauxa, tnn nyxno rmarentno ouncrnrt or mxxorn, ntmtrt
noo n npocymnrt na nncre ymarn.
3epna xyxypyst axxyparno cnxrt c nouarxa n pasnoxnrt na ymaxno can]erxe. Hponecc
cymxn samer necxontxo ne, no nner n ]opma nocoxmnx sepen ocranyrcx npexnnmn.
Hpexe uem cnoxnrt cemena na xpanenne, nx nyxno nocymnrt n paccoprnponart. nx
xpanennx cemennoro marepnana nooyr xapronnte xopoouxn. Menxne cemena nyume
pac]aconart n cnnueunte xopoxn, cnann xaxt rouno +rnxerxo. nx onee xpynntx
cemxn nooyr xopoxn ns-no moxonantx xon]er, na xoroptx raxxe cneyer cenart
coornercrnymmne nanncn. Kopoxn n ynaxonxn c cemenamn xenarentno epeut or
nnaxnocrn, xpannrt nx n cyxom n npoxnanom mecre, nnaue cemena npopacryr.
Hncrtx epenten, xoropte cnocont nocnyxnrt ononnnrentntm marepnanom, ocentm
oxpament n camte pasnte nnera. B +ro npemx nyxno sanacrnct arpontmn nncrtxmn xnena,
mentmn ya n xamrana, sonorncro-xenrtmn nncrtxmn nxsa, opanxentmn pxnnt.
K uncny ononnnrentntx marepnanon nx xomnosnnn ornocxrcx nncrtx xyxypyst,
nanopornnxa, epest, xnena, ya, cnpenn, nnnt, xamrana, nxsa n ocnnt (pnc. 11).
Bce copannte nncrtx cneyer paccoprnponart no ]opmam n pasmepam, a sarem sacymnrt.
nx uero nyxno cnoxnrt nononam nncr ymarn (moxno ncnontsonart xycox ooen nnn
rasery). Bnyrpt axxyparno, urot ne cmxnnct, nomecrnrt nncrtx. Cnepxy nonoxnrt
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
roncrym xnnry n xauecrne rpysa. On oecneunr pannomepnoe sacymnnanne n ntpannnnanne
nncrten. uepes necxontxo ne onn yxe ntcoxnyr. Hpn neoxonmocrn, ecnn nncrtx ne
ntcoxnn, cneyer samennrt ymary. Btcymennte nncrtx xnena, ya, epest, xcenx, nxsa,
xorx necxontxo n repxmr nactmennocrt nnera, no nce-raxn coxpanxmr cnom
nepnonauantnym oxpacxy.


B necy conpamr nepacxptrte mnmxn nnot xnontx epenten: cocnt, enn, xepa,
nnxrt. Hpn xomnarno remneparype n nomemennn onn uepes nexoropoe npemx pacxpomrcx.
uemyxn mnmex moxno cpesart noxnnnamn n ncnontsonart npn cocrannennn nnocxnx
xaprnn. Onn nooyr nx uemyn ptxn nnn xptnten cont (pnc. 12).





B xauecrne ononnnrentntx marepnanon n mosanuntx xomnosnnnxx moxno ncnontsonart
xrot n nnot. Kpyrnte xrot pxnnt xpxo-xpacnoro n opanxeno-xpacnoro nneron
cmopmnnamrcx n repxmr cnom xpxocrt nocne roro, xax nocoxnyr.
Koxypa anentcnnon n nnmonon npn ntctxannn cranonnrcx rnepo n onee remnoro
nnera. Ee nyxno napesart neontmnmn xycouxamn ronmnno 0,5 cm n npocymnrt na
connne. Onn sarnepemr, nocne uero nx moxno nxnmuart n xomnosnnnm.
Xenyn nmemr onantnym ]opmy n oxpacxy nexno-exenoro nnera. C ono cropont
xenyt npnxptnaer uameuxa nnmcxa, xoropax nerxo orenxercx or nero n ncnontsyercx n
xomnosnnnn. B mosanunym xomnosnnnm moxno nxnmuart n opexonym cxopnyny, xoropax
ouent uacro nmeer ocrarouno nnrepecnym nonepxnocrt.
V rnepo cxopnynt rpenxoro opexa pente]nax nonepxnocrt. Pasennrt ee na 2 pannte
nononnnxn moxno noxom. Ero nyxno npnnoxnrt x opexy, a sarem cnerxa nocryuart no nemy
monorxom cxopnyna pacxpoercx ponno na 2 uacrn. Cxopnyna ]ncramex npnxrnoro
xpemonoro nnera onontno nerxo pasnamtnaercx.
Mxrxax n ouent nerxax cxopnyna apaxnca nerxo pexercx noxom. Keponte n necnte opexn
nmemr ocrarouno rnepym cxopnyny remno-xopnunenoro nnera. Cocrnenno xeponte
opexn necnoxno nennxom nxnmuart n xomnosnnnn napanne c cemenamn.

uon nx xomnosnnnn ns cemxn onxen coornercrnonart xapaxrepy npnponoro marepnana,
xoropt craner n ocoennocrn xpxo snyuart na rom nnn nnom ]one. K npnmepy, ent
]on nennxonenno nouepxner xonrypt, nner n ]opmy xomnosnnnn.

B nnerountx marasnnax moxno npnopecrn naopt Came, n npospaunte naxert nnn
xopoouxn xoroptx ynaxonant uacrn pacrenn. B nnx copant +xsornuecxne cemena,
nnert, nnot, nncrtx, apomarnsnponannte cnenn]nuecxnm sanaxom narononn. B raxnx
naopax pacrennx noopant no nnery n sanaxy, ncnecrnne uero y nnx ecrt onpeenennte
nasnannx. K npnmepy, pacrennx c npeonaannem opanxeno nnerono rammt copant n
naope Apnxoc, rora xax n naope Mopcxo nosyx pacrennx nmemr pasnte orrenxn
cnnero n ronyoro nneron. Taxnmn naopamn xopomo nononnxrt xonnexnnn cemxn
onpeenennoro nnera.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
B cosannn mosanxn nerpyno ncnontsonart n pyrne +nemenrt nnn marepnant, xoropte
nouepxnyr xonopnr n ]axrypy nsennx. Ecnn nenosmoxno noopart menxne cemena
nyxnoro nnera, onycrnmo npnmennrt ycnnxn nnn ncep neoxonmtx orrenxon (n xnno
npnpoe ne tnaer cemxn ronyoro nnn cnnero nnera). Kcrarn, ncep +ro nnsxn
pocrnennnx cmantrt. ononnnrt mosanunt pncynox ns cemxn necnoxno menxo
xpomxo xnrapx, nnerntm necxom, menxnmn xamymxamn n paxymxamn. Opnrnnantnte
+]]exrt cosamr nxnmuennte n pncynox necrxn, nyronnnt c nnrepecno nonepxnocrtm n
pasnnunte crpast. Bce +rn marepnant nxnennamr cornacno pncynxy na nonepxnocrt
ocnont, nonyuax npenocxont, oxnnnxmmn xomnosnnnm +]]exr.
Hpn cosannn mosanunoro nponsneennx nx ero nannyumero xomnosnnnonnoro pemennx
nopo xamennte nnn cmantronte moynn ononnxmr merannnuecxnmn moynxmn.
3]]exr merannnuecxo mosanxn npn cosannn nponsneennx ns cemxn moxno nonyunrt c
nomomtm nnacrnnxn neopororo meranna nno nnenxn nneron, nnsxnx x nacroxmnm
sonory, cepepy nnn men. Hs +roro marepnana nyxno ntpesart erann no pncynxy nnn
moynn nyxnoro pasmepa. 3arem nx xpenxr cnennantntm xneem na nonepxnocrt ocnont
nmecre c cemenamn.
Fontmnncrno cemxn pacrenn nerxo noamrcx noxptrnm axnapentntmn, ryamentmn
nnn axpnnontmn xpacxamn. Hpn xenannn moxno npnart orentntm uacrxm nsopaxennx
nyxnym oxpacxy.

ononnn1entnme ua1epnanm
Hecomnenno, nx cosannx noenox n mosanuno rexnnxe norpeyercx eme mnoro pasntx
marepnanon. H npexe ncero nx nmoro nanno nnn xaprnnt ns cemxn nonaonrcx ocnona.
nx ]ona nnn ocnont nooer nnornt xapron, nyume ne part ymary axe nx camo
manentxo noenxn: cemena ocrarouno rxxente, no+romy paora tcrpo e]opmnpyercx.
nx rex xomnosnnn, n xoroptx yer uacrnuno nnen ]on, moxno ncnontsonart nnornt
ent nnn nnerno xapron, nonpax ero nner x omemy rony xomnosnnnn. Kpome roro, n
xauecrne ]ona onycrnmo ncnontsonart apxarnym nnn enym nnornym ymary, epesonym
xopy, cnso]nop, nncrtx xyxypyst n axe xpyxeno nnn rmnt. Bce +rn marepnant cneyer
npoynnponart xapronom.
Cnso]nop +ro npecconannte nonoxna pasnnuntx orrenxon. Onn ouent xopomo
cmorpxrcx, saxpennennte xneem na enom nnn nnernom xaprone. Cnso]nop npoamr n
nnerountx marasnnax.
Kpyxeno n ent rmnt c pasnoopasntmn pncynxamn, menxnmn nnn xpynntmn,
saxpennxmr xneem na nnernom nnn enom xaprone. Ocrarxn rmnx n xpyxena uacro ecrt oma
n sanacnnxax nnn nx moxno npnopecrn n marasnnax Txann.
Fepecra (xopa epest) cnocona nocnyxnrt npexpacntm ]onom nx cmxerntx
xomnosnnn. Fepecry cneyer sa cyrxn o nauana paort naxnenrt na ]anepy nnn nnornt
xapron, xoropte nocnyxar ocnonannem. 3a +ro npemx epecra npouno saxpennrcx.
Btcymennte nncrtx xyxypyst, saxpennennte xneem na xaprone, cnocont nocnyxnrt
camocroxrentntm ]onom. Bmecre c rem nncrtx xyxypyst n xauecrne ]ona moxno
ncnontsonart n couerannn c epecro.
B xauecrne ocnont nnn ]ona nx xomnosnnnn nooer n cront nerpannnonnt
marepnan, xax onopasonax ymaxnax nnn nnacrnxonax rapenxa.
Hpexe uem npncrynnrt x ntnonnennm mosanxn, nyxno nororonnrt cee yonoe
paouee mecro n nce neoxonmte nncrpymenrt n marepnant. nx yocrna n naexnocrn
no npemx sanxrn xenarentno pasmecrnrt nce npnnanexnocrn nx paort n camy saroronxy
n nne ocnont na nnocxo n uncro nonepxnocrn. Btxnatnart mosanxy yonee na crone
pasmepamn 120 70 cm n ntcoro 70 cm rax, urot ocnona pacnonaranact crporo
ropnsonrantno.

Cosanne monymenrantntx paor n crnne Mocxoncxoro merpononnrena, n xoroptx
ncnontsymrcx noxn mpamopa n rpannra, nosmoxno o cnx nop. Onaxo onn ne cosamr
ymra: onro naxonrtcx n raxom oxpyxennn necxontxo rxxeno.

Paora na mosanuntm nponsneennem naunnaercx c onpeenennx ero pasmepa, ntopa
pncynxa n nsroronnennx na ymare nnernoro +cxnsa n narypantnym nennunny. Ho+romy
nyxno sanacrnct nncramn eno ymarn nyxnoro ]opmara, npocrtm xapanamom n
nacrnxom. Hepenecrn pncynox na nonepxnocrt ocnont moxno c nomomtm xonnponantno
ymarn, xantxn nnn manonon.
Tem, xro rontxo naunnaer sannmartcx mosanxo ns pacrnrentntx marepnanon, cneyer
nocnontsonartcx rpa]aperamn ns nnenxn, nnorno ymarn nnn xaprona. Tpa]aper nyxno
npocro nanoxnrt na ocnony yymero mosanunoro nponsneennx, opnconart xonryp, no
nemy nanecrn cnauana xne, a sarem noxptrt xneenym ocnony cemenamn nnn xpyno n
pocctnt. Hexoropte paort c xpynamn namnoro yonee ntnonnxrt c nomomtm rpa]apera,
n ocoennocrn ecnn n cosannn nponsneennx yuacrnymr manentxne ern, no+romy nmeer
cmtcn sanacrnct nncramn nnorno ymarn ]opmara A-4, npospauntm nenno]anom nnn
nnenxo.
Banont ocrarouno yonoe cpecrno nepenoa pncynxa na ocnony no mosanxy.
Pncynox c +cxnsa nepenecrn c nomomtm xonnponantno ymarn na nnornym ymary nnn
mxrxn xapron, a sarem ntpesart erann pncynxa +ro n yyr manont. 3arem nomecrnrt
manon nenocpecrnenno na ocnony, onecrn ero xonrypt xapanamom pncynox
nepeneen. nx roro urot ntpesart manont n nexoropte pyrne erann nx paort,
oxsarentno nonaoxrcx noxnnnt. Xenarentno sanacrnct cnennantntmn noxnnnamn nx
ymarn. Tomy, xro enaer nepnte marn n exoparnnno-npnxnanom ncxyccrne, ne cneyer
ntnpart nx cnoe xomnosnnnn cnoxnte pncynxn c ontmnm xonnuecrnom erane.
Cemena, sepna nnn xpynt naxnennamr na ocnonanne c nomomtm xnex, moxno
ncnontsonart nmo xne. Onaxo cneyer nomnnrt, uro xannenxpcxn xne co npemenem
xenreer. Hs-sa uero nnemnn nn noenxn moxer trt ncnopuen. Kne HBA, otuno
enoro nnera, nocne ntctxannx enaercx npospauntm. On npaxrnuecxn nesameren na
nonepxnocrn nsennx, no+romy nyume npenouecrt nmenno ero. Henecoopasnee noxynart
ero nx xomnosnnn ns cemxn n crponrentntx marasnnax, xauecrno yer onee
rapanrnponano. Kne cnocoen nmert pasnnunym xoncncrennnm, trt rycrtm nnn xnxnm.
B onncannxx paort na mosanuntmn xomnosnnnxmn pexomenyercx npnmenxrt xne HBA
pasnnuno xoncncrennnn. Keponte opexn, xenyn, nerouxn epenten, epecry, xonocxn,
nnot pyrnx pacrenn nyume saxpennxrt ocrarouno rycrtm xneem HBA. Cemena, sepna,
nncrtx n nonente rpant npenournrentnee saxpennxrt xnxnm xneem.
nx nexoroptx paor nyume part npospaunt xne, rax nastnaemte xnxne rnosn.
3ror xne npaxrnuecxn ne yer nnen, ecnn noxaxercx n nenyxnom mecre. Bnonne
nooer nx nxnennannx cemxn n axpnnont xne. Hexoropte nmnrenn mosanuntx paor
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ns cemxn npenaramr xpennrt cemena na nnacrnnnn, no +ro onontno pncxonanno onn
moryr orxnenrtcx.
Hexoropte erann n raxnx nponsneennxx xpenxrcx x ocnone c nomomtm ronxo
npononoxn, no+romy moxno sanacrnct npononouxo or craporo rene]onnoro mnypa.
nx roro urot nanecrn menxne cemena nnn xpynt, npoe manno nnn xyxypysno, na
ocnony rouno n xonryp erann n cnnomntm meroom na ]on, yono ncnontsonart
xonnrepcxn memouex c ronxo nacaxo nnn npocro nonn+rnnenont naxer, napesan
ero yronox. Onaxo npn ntxnatnannn ysopa ns menxnx cemxn nnn xpyn yone part nx
otuntm nnnnerom, no+romy nenecoopasne sapanee sanacrnct +rnm nexnrptm
nncrpymenrom.
Oemnocrt, xpxocrt n xpacounocrt npnamr xomnosnnnn nnernte mrpnxn, xoropte
ntnonnxmr nnerntmn ]nomacrepamn, ryamtm, axnapentm nnn axpnnontmn xpacxamn.
Axpnnonte xpacxn moxno npnmenxrt npn paore na ouent pasntx nonepxnocrxx. Onn
tcrpo ntctxamr n amr xpxne, uncrte nnera. Hx nerxo cmemnnart n pacrnopxrt noo.
Hyxnte orrenxn npn paore c axpnnontmn xpacxamn nonyuamrcx npn cmemnnannn xpacox
ono ]npmt +ro oecneunr nx npecxasyemocrt n nponecce cmemnnannx.
nx nonyuennx onee nenoro orrenxa onoro n roro xe nnera xpacxn nyxno pasnonrt
cnennantntm pasannrenem nx xyoxecrnenntx axpnnontx xpacox. nx cmemnnannx
nmtx xpacox nmeer cmtcn sanacrnct nnacrmaccono nannrpo. nx nanecennx pncynxa
axpnnontmn xpacxamn otuno npnmenxmr cnnrernuecxne xncrn. nx axnapenn nnn ryamn
nyume nsxrt xncrn ns narypantno mernnt. He ncnontsyemte n xonxpernt npomexyrox
npemenn xncrn nyxno epxart n noe. Axpnnonte xpacxn tcrpo ntctxamr, n xncrt
enaercx nerono nx npnmenennx no cnoemy npxmomy nasnauennm.
ononnnrentnte mrpnxn n axnenrt n xomnosnnnn moxno ntnonnnrt c nomomtm
nnerno ymarn, nyume nooer camoxnexmaxcx. Ho n nexoroptx cnyuaxx cneyer
ncnontsonart ronxym xarym ymary.
Ioronym mosanunym paory xenarentno noxptrt axpnnontm naxom, +ro samnrnr ee or
ntnn n oecneunr coxpannocrt.
Ioronym paory cneyer oxsarentno o]opmnrt, nx ee oxanronxn norpeyercx pamouxa.
Henecoopasnee ncnontsonart pamxy ns epena nnn nnorno apxarno ymarn.
Moxno sapanee npnopecrn pamxy co crexnom no pasmept xaprnnxn n marasnne
]ororonapon. Taxax pamouxa yer ocoenno xopoma, ecnn roronax paora nmeer nnocxym
nonepxnocrt n ne noxptra naxom. Ioront xapron c mosanxo ncrannxmr n saroronnennym
pamxy n saxpennxmr c oparno cropont ouent menxnmn rnosnxamn. Tenept, xora
mosanunax xaprnna ncrannena n pamy, ona npnoperer saxonuennt nn.
Ecnn mosanxa cocrannena ns marepnanon, xoropte onaamr nexoropo ]axrypo n
oemom, uro rnnnuno nx xpynntx ntnyxntx cemxn nnn xocrouex, paxymex n xamymxon,
ro nonaonrcx pamouxa c ntcoxo oxanronxo n es crexna. B ocoennocrn +ra pamxa
yer neoxonma, ecnn mosanxa ononnena ntnyxntmn nncrtxmn, nerouxamn nnn xroamn.
Taxne pamouxn moxno npnopecrn n marasnne, saxasart n arerno macrepcxo nnn cenart
ns ymarn.
nx nsroronnennx ymaxno pamouxn nonaonrcx nnornax enax ymara rnna narmana
nnn apxarnax. Pasmep ymarn nx pamouxn onxen trt n 2 pasa ontme, uem roronax
mosanunax paora. Ecnn pasmept mosanuno paort cocrannxmr 30 20 cm, ro nx pamouxn
nonaonrcx ymara pasmepamn 60 40 cm. Kapronnoe ocnonanne c mosanxo nao
npnnoxnrt x nncry ymarn n npocrtm xapanamom onecrn ero xpax (pnc. 13 a).
Hocne uero ornoxnrt paory n cropony. C nomomtm nnnexn nponecrn nnyrpn
napnconannoro npxmoyrontnnxa eme 4 nnnnn rax, urot nonyunncx pyro npxmoyrontnnx
mentmero pasmepa. Paccroxnne mexy croponamn nyx (nnemnero n nnyrpennero)
npxmoyrontnnxon onxno cocrannxrt npnmepno 1 cm. anee nynxrnpntmn nnnnxmn nao
naueprnrt eme 4 npxmoyrontnnxa c paccroxnnem mexy nx croponamn, panntm 1 cm
(pnc. 13 ).
3arem nyxno ntpesart noxnnnamn camt manentxn npxmoyrontnnx. Or yrnon
opasonanmerocx oxomxa x yrnam ontmoro npxmoyrontnnxa cneyer nponecrn nnnnn n
napesart ymary no +rnm xoctm nnnnxm (pnc. 13 n).
Hpnnoxnn nnnexy x nynxrnpntm nnnnxm, nyxno nponecrn no nnm ryntm xonnom
noxnnn. anee no +rnm nnnnxm sarnyrt ymary rax, urot nonyunnnct ponnte rpann.
Cmasan xneem nocnenmm rpant, nao sa]nxcnponart ee na nnyrpenne cropone pamouxn
(pnc. 13 r).




Pamxa rorona. Ecnn ona cenana ns apxarno ymarn, ro moxno cpasy xe saxpennrt ee
xneem na xaprnne; ecnn ns npocro eno ymarn, ro nyxno ononnnrentno exopnponart
ee paxymxamn, cxenernsnponanntmn nncrtxmn, xnrapno xpomxo nnn npocro pacxpacnrt
axpnnontmn xpacxamn nnn ryamtm.

Komnosnnnm ns nncrten n sepen xyxypyst nyume pasmecrnrt na cepom nnn exenom
xaprone, xoropt n xauecrne ]ona craner uacrtm ono nnerono rammt.

epenxnnax pamouxa npnaer mosanxe ns cemxn ouent nnymnrentnt nn. B ocoennocrn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
+]]exrnt nn nmemr paort, o]opmnennte n arernte pamt c xapronntm nacnapry. K
ntopy nacnapry nx mosanuno xaprnnt cneyer noorn ouent ceptesno. Hacnapry
onxno orennrt cocrnenno mosanunoe nsopaxenne or pamxn. Ero noxoxmne nner n
pasmept ycnnxr nnsyantnoe nosecrnne mosanxn na spnrenx, n ro npemx xax nenpannntno
noopannoe nacnapry cnocono ncnoprnrt nn camo nyume paort. Hacnapry cnnmxom
ontmoro pasmepa nnsyantno annr na xaprnny. Hpn cnnmxom manentxom pasmepe nacnapry
mosanunoe nsopaxenne repxercx na nonepxnocrn ]ona.
Hner nacnapry onxen coornercrnonart xonopnry mosanxn, ycnnnnart ntnrptmnocrt ee
nnerono rammt. Heyauno noopannt nner nacnapry craner ncxaxart nnera mosanxn,
npnan nm nnsyantno nnn nsnnmnmm nasonnnocrt, nnn cnnmxom manym ntpasnrentnocrt.
Hacnapry enamr ns rnaxoro nnn ]axrypnoro rncnenoro xaprona. Texcrypa nacnapry
oxsana coornercrnonart omemy xapaxrepy mosanuno xaprnnt.
Hacnapry npocro neoxonmo npn o]opmnennn mosanuno xaprnnt no crexno: n +rom
cnyuae ono cnyxnr cnoeopasno npoxnaxo mexy mosanxo n crexnom, ne anax
nocnenemy pacnnmmnrt ntnoxennte cemena nnn xpynt. Kcrarn, o]opmnxx raxym
xaprnny, cneyer ocranonnrt cno ntop na crexne, xoropoe ne aer nnxon. Tora xaprnny
moxno pasrnxtnart n nmoe npemx n c nmo rouxn.
Ioronte pamxn otuno nponsnoxr npxmoyrontno, onantno nnn xpyrno ]opmt. Hpn
ntope pamxn cneyer yunrtnart maxcnmantnoe coornercrnne ee ]opmt xomnosnnnonnomy
pemennm mosanuno xaprnnt.
onontno uacro roronte onantnte nnn xpyrnte pamxn cnonmn pasmepamn ne
coornercrnymr neoxonmomy pemennm xaprnnt. B macrepcxnx xe otuno enamr rontxo
pamxn npxmoyrontno ]opmt. 3ro necoornercrnne moxno ncnpannrt c nomomtm ]opmt
nacnapry, cenan ero ntpes xpyrntm nnn onantntm. Bnsyantno raxoe nacnapry nnonne
cnocono samennrt onantnym pamxy n cenart axnenr na ]opme mosanxn.
Ecnn xe mosanxa o]opmnxercx es nacnapry, rora nx nee nyume ntpart ocrarouno
mnpoxym pamy. Otunte pamxn nmemr mnpnny or 1,5 o 10 cm.
Hpome nepeart paory nx oxonuarentnoro o]opmnennx nacroxmnm macrepam n
cnennantnym arernym macrepcxym. Tam cosannoe nponsneenne nomecrxr n xpacnnte
arernte pamt. Xenarentno noopart x xaxo mosanuno xaprnne cnoe ynnxantnoe
opamnenne, xorx +ro nemnoro oporonaro. Onaxo xopomax pamxa ns conpemennoro arera
n cocroxnnn crart nnrepecno uacrtm nnreptepa.
Farer +ro rnaxax nnn npo]nnnponannax epenxnnax pexa, npenasnauennax nx
nsroronnennx pam nx nmtx xaprnn, pncynxon n pyrnx noontx npemeron. Pexy
cnauana noxptnamr cnennantntmn xpacxamn. 3arem x ne oannxmr pasnnunte erann:
sonorte n cepepxnte masxn, noreprocrn, rpemnnt narnnt n pyrne xyoxecrnennte
+nemenrt.

Paort M. B. Homonocona no nospoxennm pennero cexpera napxn cmantrt cnyxnnn
pasnnrnm ocnonanno nm nayxn o crexne.

Bnpoxn ntop nneron epenxnntx pamox nosnonxer noopart nmenno ror, xoropt
onee coornercrnyer xonopnry xaprnnt. Hponsnonrenn npenaramr pamxn n xopnunentx
ronax nnn orrenxax sonora n cepepa, a raxxe enoro, uepnoro, cnnero n pyrnx nneron.
Orentnte nponsneennx ns-sa cnoero xapaxrepa n xonopnra nyxamrcx n rnaxo
neoxpamenno pame c xcno rexcrypo epena, xoropax nnora cranonnrcx
ononnnrentntm yxpamennem xaprnnt. Ecnn npoxnnrt nexoropym ]anrasnm n npnnoxnrt
onpeenennte ycnnnx, moxno n camnm ntnonnnrt o]opmnenne xaprnnt n pamy. nx uero
nyxnt npocrax epenxnnax pama, ymxn nx xaprnnt, axpnnonax xpacxa nnn axpnnont nax,
xncrouxa cpene ronmnnt. Pamy nx xaprnnt moxno noxpacnrt xpacxo, noxptrt naxom,
oannrt eme xaxne-nno yxpamennx, nonropnn na ne nexoropte +nemenrt mosanxn. Bce
+ro enaercx rax, urot pama oprannuno ononnxna mosanxy, a ne sarmenana ee.
Pama onxna rapmonnponart n c mosanxo, n co creno, na xoropo ona yer
+xcnonnponartcx. Kapron c mosanuno paoro cneyer saxpennrt na pame c oparno
cropont manentxnmn rnosnxamn. Ha pannom paccroxnnn nyxno nnnnrnrt ymxn, nert n
nnx npounym cyponym nnrxy nnn necxy, na xoropym xaprnny norom nemart na creny. Hnrt
nyxno noopart raxo nnnt, urot ona ne nnnenact ns-sa xaprnnt.


Texnonornn cosannn uosanunoro pncynxa


K nacroxmemy npemenn nsopereno necxontxo pasntx rexnnx nx naopa mosanunoro
nanno.
Texnonornx yxnaxn mosanxn npxmtm naopom xnnxercx camtm pennnm nnom
mosanuno rexnnxn, ona cnoxnnact ncropnuecxn. Tax camte nepnte mosanunnxn
ntxnatnann ysopt ns nnerno rantxn na opoxxax pennnx nocenenn.
Ononpemenno annax rexnnxa cunraercx nanonee cnoxno n rpyoemxo n ncnonnennn.
3ror cnoco tn rnnnuen nx pnmcxo n nnsanrncxo mosanxn, xora mosanunte
+nemenrt ntxnatnann npxmo na nocroxnnym ocnony, r. e. na yxpamaemym nonepxnocrt.
uacrnnt nannnnann n saxpennxnn n mryxarypnom cnoe nnn npnxnennann na exopnpyemym
nonepxnocrt, cpasy opasyx mosanunoe nsopaxenne. Manemax omnxa morna
esnosnparno norynrt nponsneenne, a ee ncnpannenne rpeonano orpomntx rpyon.
Onaxo xament, mpamop nnn cmantra coxpanxnn cno nepnosannt nn. Hsopaxenne
nonepranoct rontxo nonnponxe.
Texnnxy oparnoro naopa nauann npnmenxrt n Enpone nocne XVIII n. 3ror nn yxnaxn
onee npocr n ncnonnennn. 3cxns nsopaxennx nanocxr na xantxy, nocne uero mosanunte
erann ntxnatnamr na nee nnneno cropono nnns. 3arem xomnosnnnm yxnatnamr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
rtntno cropono na orneennoe mecro n saxpennxercx. Hocne uero c ee nnneno cropont
yanxmr xantxy. Hsopaxenne oxonuarentno opaartnamr, a nnora mnn]ymr. Cosannax
oparntm naopom xomnosnnnx ne onaaer otuntm +]]exrom mosanxn n npnntunom
nonnmannn. Hpn nsrnxe na mosanxy, napannym oparntm cnocoom, nosnnxaer nnnmsnx
npnrnymennoro necxa; ee ]axrypa nanomnnaer axe ne xament, a roenen nnn xonep.
B nacroxmee npemx cymecrnyer n conpemennt marpnunt cnoco naopa mosanxn, xora
ee n cymnocrn nanpamr ram xe, re nponsnoxr. Mosanunoe nanno moxno cosart c
nomomtm camtx pasntx rexnonorn. B nx uncne xax npocrte reomerpnuecxne meronxn,
rax n ouent cnoxnte xomntmrepnte merot, xoropte nosnonxmr noccosart penpoyxnnm
nmo xaprnnt nsnecrnoro macrepa.
Ieomerpnuecxax rexnonornx paccmarpnnaercx xax camax nerxax, noromy uro npn cosannn
pncynxa mosanxy ne nyxno napesart na onee menxne uacrn.
nx cosannx rountx pncynxon menxne erann, xoropte na xstxe nmenno +ro
rexnonornn nastnamrcx unnamn, n npomtmnenntx ycnonnxx ornnnamr n ]opmt mantx
pasmepon nnn cxantnamr npyunym. 3arem roronax npoyxnnx nocrynaer n marasnnt n
canont n nne rax nastnaemtx marpnn, nnn moyne. 3ro xycxn ymarn nnn cerxn, na
xoropte unnt naxneent n crporo onpeenennom nopxxe.
uame marpnnt nsrorannnnamr n ]opme xnaparon pasmepamn 30 30 cm, snaunrentno
pexe nx nponsnoxr n nne npxmoyrontnnxon c pasmepamn cropon, xparntmn 30 cm. Hnora
ntnycxamr marpnnt nntx ]opm.
Komnosnnnn cosamr nyrem npocroro noopa nneron. Ha mecre yxnaxn macrepam
mosanxn nyxno rontxo coennnrt ]parmenrt n npnxpennrt x yxpamaemo nonepxnocrn c
nomomtm cnennantnoro xnex.
Hpn cosannn xomnosnnnn no cocrnennomy npoexry macrep npyunym ntxnatnaer
xenaemt opnamenr na cerxe-marpnne. Ho+romy nnaenen nomemennx moxer nnuno
napnconart cerxy, oosnaunn nnera pncynxa. Cerxa naxneena na rtntnym cropony unnon,
ona ocraercx nocne monraxa nancera no unnamn.
Mosanunte marpnnt, xoropte nsroronnent ]apnuntm cnocoom na ymare,
naxnatnamr na nonepxnocrt oparntm meroom, r. e. ymaro nnepx. Hocne yxnaxn
ocraercx nnmt cmounrt ymary noo n yannrt ee. Hpn paore c nepconantntm npoexrom
pncynox nnn +cxns nanocxr oparno cropono na coornercrnenno napesannym ymary.
erann mosanxn npnxnennamr na ymaxnym ocnony xnecrepom ns nmennuno myxn,
xoropt nerxo pacrnopxercx n noe. Ero menennoe sacrtnanne aer nosmoxnocrt
xyoxnnxy-mosanunnxy enart sament nnn nnocnrt nyxnte xoppexrnponxn.
Komntmrep nosnonxer ntnonnnrt nectma cnoxnte npoexrt. Cnauana xenaemym
]ororpa]nm nnn xaprnny nyxno orcxannponart, nocne uero cnennantnax nporpamma
pasnnaer nsopaxenne na xnerxn. anee nonpaercx nneronax ramma c pasnoopasntmn
orrenxamn, nx uncno onpeenxercx cnoxnocrtm pncynxa. Hpn paspaorxe nporpammt na
xomntmrepe raxxe nmemrcx cnon ronxocrn: neoxonmo yunrtnart, c xaxoro nmenno
paccroxnnx craner cmorpertcx nanno. Hpn cocrannennn ontmoro mosanunoro nanno c
xpynntmn +nemenramn cneyer nomnnrt, uro n paccroxnne o nero onxno trt
ocrarouno ontmnm.
Hpn yxnaxe raxo mosanxn neoxonmo nnnmarentno cnenrt, urot marpnnt tnn
naxneent na nonepxnocrt nonoxenno cropono. Otuno nx ntnyxntx nonepxnocre
ncnontsymr marpnnt, naxneennte na ymary. nx nornyrtx nonepxnocre onee npnront
moynn na cerxe.
B sanncnmocrn or pasmepa n pyrnx ocoennocre yxpamaemo nonepxnocrn cnennanncry
nonaonrcx nx yxnaxn marpnuno mosanxn or 2 ne o 2 neent. Ho axe marpnunt
cnoco yxnaxn mosanxn nentsx nasnart cnnmxom npocrtm. Mosanxa ouent rpeonarentna
n ne onycxaer axe nesnaunrentntx omnox. nx ee yxnaxn nyxna nororonxa xpenxoro
ocnonannx c rnaxo n ponno nonepxnocrtm. Ecnn mosanxa yxnatnaercx na nemenrno-
necuante mryxarypxn, ro n nx cocran nnoxr cnennantnte, n uacrnocrn apmnpymmne,
oanxn. 3ro neoxonmo nx roro, urot cno mryxarypxn n yymem ne cxantnancx n n
nem ne noxnnxnnct rpemnnt.
Ocnonanne, na xoropoe yer ynoxena mosanxa, cneyer rmarentno pasmernrt c yuerom
nonoxennx naopntx +nemenron n mecrax npnmtxann pyr x pyry n na xpnnonnnentx
nonepxnocrxx. Fnaroapx uemy moxno coxparnrt uncno noxantnaemtx (nopesaemtx)
unnon. Kne nanocxr na nnomat ne onee 1 m

, r. e. no 9 marpnn mosanxn, npn nnocxo nonepxnocrn n npocrom pncynxe. B cnoxntx
cnyuaxx xne nyume nanocnrt rontxo no 2 nnn 4 marpnnt.

Boccosannt M. B. Homonocontm penenr napxn rnyxoro crexna cmantrt nosnonnn
ncnontsonart +ror ynnnrentnt no xpacore marepnan n n yrnnnrapntx nenxx:
nponsnocrne ncepa, ncenosmoxntx axceccyapon, naopntx cronemnnn, +nemenron
nnreptepa, nx exopa meenn n mantx apxnrexrypntx ]opm.

Xorx co npemen nepntx mosanx mnnynn mnorne cronernx, onaxo rexnonornx nx cosannx
nourn ne nsmennnact, necmorpx na noxnnenne nntx marepnanon n nntx cnocoon yxnaxn.
3ror upesntuano yaunt npnnnnn tn coxpanen na nexa. Bce +rn ronxocrn n cnocoax
yxnaxn mosanxn naxnt n n cnyuae cosannx mosanunoro nanno ns pasnnuntx
pacrnrentntx marepnanon, xoropte mnorne ns nac npnmenxnn n ercrne nx ncenosmoxntx
noenox.
Kaprnnt ns npnpontx marepnanon cyxnx nncrten, nenecrxon nneron, mnmex, cemxn
nnn xpyn xopomo pasnnnamr mtmnenne n ]anrasnm. Paora na nx cosannem
ntpaartnaer y manentxnx ere uyncrno crnnx, nxyca n rapmonnn. Inannoe n ene
cosannx raxnx xaprnn +ro ro, uro nce nyxnte marepnant moryr oxasartcx n ome, xax
ronopnrcx, no pyxo. Hsroronnenne mosanuntx xonnaxe ns xpyn, cemxn n pyrnx
npnpontx marepnanon ouent ynnexarentno xax nx ere, rax n nx nspocntx. Mantmn
cnocont cosanart manentxne npocrte xaprnnxn n nne nnerxa, omnxa, xorenxa nnn
saunxa.
B xomnannn co nspocntmn axe manentxne ern n cocroxnnn nopaorart n na ontmnm
nponsneennem ncxyccrna n nne nesaxa, narmpmopra nnn acrpaxrno ]anrasnn.
Camocroxrentnax ntxnaxa mosanuno xaprnnt +ro onontno cnoxnoe sanxrne. Bect
nponecc cosannx mosanxn moxno pasennrt na necxontxo nocneonarentntx +ranon, n
uncne xoroptx: ntop pncynxa, saroronxa ocnonnoro marepnana nx paort, r. e. cemxn nnn
xpyn, nororonxa xaprona n xauecrne ocnont, ononnnrentntx marepnanon
xonnponantno ymarn, xnex HBA, xncrouex nx xnex n xpacox, camnx xpacox.
Kaxt ns npnpontx marepnanon nmeer cnom rexnnxy nanoxennx na ocnony npn
cosannn mosanuno xomnosnnnn. Bce ctnyune npnponte marepnant (xpynt, cnennn,
nnerno necox nnn xnrapnax xpomxa) nanocxr na ocnony meroom nactnxn.
Bce cemena n uacrn mnmex, xoropte moxno narn n ome, cay, oropoe nnn n necy, a
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
raxxe manentxne xpyrnte xamemxn yxnatnamr n mosanunoe nonorno rontxo meroom
npxmoro naopa, concem xax n pennne npemena.
Tax xax mosanxa ns npnpontx marepnanon yer nmert nemant nec, ro otunax ronxax
ymara n xauecrne ocnont nx nee ne nooer. Hyume ncero nx cosannx raxo xaprnnt
ncnontsonart nnornt ent nnn nnerno xapron, npecc-xapron, ronxym, no ponnym
]anepy.
Onnm ns naxntx +ranon cosannx mosanxn xnnxercx nepeno pncynxa na xapron nnn
pyro marepnan. Ha ntpannt nx ocnont marepnan nyxno nanecrn npocrtm
xapanamom xenaemt pncynox. Tor, xro ne ynepen n cnonx cnnax, moxer cxonnponart
nyxnt +cxns c roronoro opasna cnauana na ymary, a norom c nomomtm npospauno
ymarn nnn xonnpxn nepenecrn nsopaxenne na ocnony.
Ecnn xpynt nnn cemena ne yyr nonnocrtm noxptnart ]on, moxno c nomomtm ryamn,
axnapenn nnn axpnnontx xpacox ntennrt nnerntmn mrpnxamn camte xpxne mecra. 3ro
npnacr xpacounocrt yymemy nponsneennm. Hocne nanecennx mrpnxon na ocnony
nyxno ornoxnrt paory, urot xpacxa nonnocrtm ntcoxna.
3anonnenne mosanunoro pncynxa cneyer ocymecrnnxrt nocrenenno, naunnax c ero
nnxne uacrn. Hyume ncero naunnart c menxnx ]parmenron pncynxa.
Cnauana nao nanecrn xncrouxo xne HBA na orentnte neontmne yuacrxn xaprona.
3arem na noxptrt xneem yuacrox axxyparno nactnart ntpannym xpyny. Ee nyxno
pacnpeenxrt no yuacrxy pannomepno, crapaxct, urot ona ne noxnnact ropxo n ne
ocrananoct nycrtx yuacrxon. Vonee nactnart xpyny c nomomtm xonnrepcxoro memxa c
ysxnm naxoneunnxom, no ero moxno samennrt nonn+rnnenontm naxerom sanxsart ero n
ocropoxno cpesart noxnnnamn onn ns nnxnnx yronxon. 3arem nactnart xpyny ns naxera
na noxptrte xneem erann nsopaxennx.
Hexoropte xpynt no cnoe npnpoe onaamr xpacnntm nnerom: rpeuxa xopnunentm,
xyxypysnax xpyna xenrtm. Ho manxy nnn pnc, xoropte nmemr enym oxpacxy, cnepxy
moxno pacxpacnrt n xenaemt nner. Ho +ro nyxno enart rontxo nocne roro, xax xpyna
nonnocrtm npnxnenrcx x xaprony. Cocrannxx mosanxy, nao uerxo npnepxnnartcx ro
nnerono rammt, xoropax xapaxrepna nx nsopaxenn na pncynxe.
nx cosannx nanno ns cemxn, xepontx opexon nnn menxnx xocrouex noxonr npxmo
mero yxnaxn mosanuntx +nemenron. On ne rpeyer ononnnrentno orenxn nnneno
nonepxnocrn nacrenntx nanno nnn xomnosnnn. Heponnocrt ome nonepxnocrn,
pasnoopasnte naxnont n ocoennocrn orentntx +nemenron mosanxn cosamr
nnrepecnym nrpy cnera.
Mosanxe, xpome xpacort n pasnoopasnx, npncyme eme ono naxnoe xauecrno. Ona
nepasptnno cnxsana c mecrom, nx xoroporo npenasnauena. B pennocrn mosanxy nnxora
ne enann ram, re ona yer nnoxo nnna nnn craner memart.
Cemena, neontmne xocrouxn nnn xamnn nyume npnxnennart na ocnony no onomy. Ecnn
mosanxo npenonaraercx saxptrt ncm nnomat ocnont, n raxom cnyuae moxno npnmennrt
nexoropte npannna ntxnaxn pnmcxnx mosanx.
B pnmcxnx mosanxax +nemenrt ]ona, xax npannno, cnernte n ocrarouno xpynnte.
onontno uacro n nnx ]on cosaercx onoronntmn xamnxmn c xaornuno yxnaxo es
uerxo onpeenennoro nopxxa. Orentnte uacrn mosanxn conpamr onn x onomy no
nsnnnncrtm nnnnxm n sauacrym nonnncrtmn pxamn. Ho+romy n cemena moxno
ntxnatnart raxnm xe cnocoom, no xenarentno ntnpart nx nx ]ona npnmepno
onnaxontx pasmepon n onnx n rex xe xyntryp. Kaxax raxax mosanxa +ro ncera
+xcxnmsnnnax paora, necmorpx na cxoxecrt marepnana. Hpaxrnuecxn nenosmoxno
noopart aconmrno onnaxonte no ]axrype n nnery xocrouxn nnn cemena.
3nemenrt pncynxon n ]nryp n pnmcxnx mosanxax cpannnrentno manentxne. Heontmne
xomnosnnnn pennnx pnmnxn xaxyrcx necxontxo orpannuenntmn n ntope nneron. 3ro nx
xauecrno nnonne orneuaer cnocrnam cemxn, net nx ecrecrnennax nneronax ramma raxxe ne
ouent mnpoxa.
Cmxert pnmcxnx mosanx ecxoneunt, onn naptnpymrcx or onontno npocrtx
opnamenron o xyoxecrnenntx xaprnn co cnoxno npocrpancrnenno opnenranne n
mnoxecrnom ]nryp. Hs pnmcxnx mosanx moxno nosanmcrnonart nexoropte cmxert nenxn
ns nnnorpantx nncrten, nsopaxennx xnnorntx nnn rearpantnte macxn.
Texnnxa pnmcxo mosanxn nosnonxer ntnonnnrt nmo pncynox nnn xaprnny, noromy uro
n ne naop ocymecrnnxercx manentxnmn +nemenramn cemena xax pas ornnuno noxoxr
nx +roro. Taxo naop mosanxn nosnonxer onontno rouno oropasnrt nce xnnonncnte
nmanct, ocranercx rontxo npannntno noopart cemena no nnery nnn cnerxa noxpacnrt nx
axpnnontmn xpacxamn.
Texnonornx pnmcxo mosanxn nosnonxer cosart ns pacrnrentntx +nemenron n mosanxn-
xaprnnt, n mosanxn-nnnmcrpannn, xoropte yxpacxr nmo nnreptep. Mecro ncnontsonannx
mosanunoro nanno yer onpeeneno rontxo cocrnenntm nsanepcxnm pemennem.
Hs nnsanrncxo mosanxn moxno npn ntxnaxe nsopaxennx ns cemxn npnmennrt
oxsarentnt rexnnuecxn npnem +roro nna oneenne xonrypom orentntx +nemenron,
oexron n npemeron. Bnsanrnnt ntxnatnann xonryp n onn px xynxon co cropont
]nrypt nnn oexra. Taxxe onn px ntxnatnancx n co cropont ]ona. Cnoe ponno
nnnne xonrypt npnanann uerxocrt nsopaxennxm na mepnammem ]one. 3ror mero
nnonne npnmennm n npn cosannn mosanxn ns cemxn ntnoxnrt xonryp nnerxa onnm
nnom cemxn, a saxptrt nnocxocrn nenecrxon pyrnm.
Fontmnncrno npnemon nnsanrncxo mosanxn ncnontsyercx n n conpemenntx mosanuntx
xomnosnnnxx ns rpannnonntx marepnanon. Bnsanrncxax mosanxa npexe ncero mosanxa
ns cmantrt, ontmnncrno cnonx mosanx nnsanrnnt cosanann nmenno ns +roro
ynnxantnoro marepnana. Taxo nonepxnocrn npncyma neponnocrt cmantrontx xynxon.
Opasonannt nmn ]on xasancx neponntm n mepoxonartm. 3rnm xe xauecrnom onaamr n
cemena. Hcnontsyx rexnnuecxn npnem cosannx ponntx xonrypon n xauecrne rpannn
mexy oexramn nsopaxennx n ]onom, moxno cosart ns cemxn xnaccnxy mosanxn.
Cemena xax menxne +nemenrt nerxo conpart n npocrte reomerpnuecxne ]opmt, yonte
nx yxnaxn n mosanunoe nonorno.
Paory na mosanuntm nanno ns cemxn, xocrouex nnn xepontx opexon nyxno naunnart c
nepenoa nororonnennoro pncynxa na xapronnym ocnony. 3arem nanecrn xncrouxo xne
HBA na orentnte neontmne yuacrxn xaprona n coornercrnnn c pncynxom n pannomepno
pacnpeennrt ero no nce nonepxnocrn erann pncynxa.
Hocne uero na noxptrt xneem yuacrox nyxno axxyparno ynoxnrt nnnnerom unnt, pont
xoroptx n namem cnyuae nrpamr cemena. Hpn paore c tcrpocoxnymnm xneem moxno c
nomomtm xncrouxn nanocnrt xne npxmo na cemena nnn na mecro npnxnexn +nemenra, no
+ror cnoco rpeyer ontmnx sarpar npemenn, on onee rpyoemox.
Vxnaxy cemxn nnn xocrouex nyxno nponsnonrt nerxo, es xaxoro-nno annennx na
nonepxnocrt mosanxn. Onaxo npn +rom nao nnnmarentno cnenrt sa connaennem yxnaxn
mosanuntx +nemenron c panee nanecenntmn na ocnonanne xonrypamn pncynxa. Ouent
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
naxna rounocrt n yxnaxe nepntx pxon mosanxn, noromy uro ncx nocneymmax yxnaxa
craner ]opmnponartcx nmenno or +rnx pxon. Ha nauantno crann npn yxnaxe +nemenron
mosanxn ne nyxno cnntno npnxnmart nx x xnem. 3ro nosnonnr conepmart nexoropoe
nepememenne +nemenron c nomomtm nnnnera. Hpannntno noopannt xne ne acr
+nemenram mosanxn cnonsrn c ocnonannx.
Hpn nanecennn na ocnony xnex xenarentno part raxoe ero xonnuecrno, urot on cnntno
ne ntcrynan mexy +nemenramn mosanxn na nnneno nonepxnocrn. Xorx xne HBA npn
ntctxannn cranonnrcx npospauntm, rem ne menee ero ontmoe xonnuecrno cnocono
necxontxo ncnoprnrt nnemnn nn nnneno nonepxnocrn.
Bce xoppexrnponxn c +nemenramn mosanxn moxno nponsnonrt rontxo n xoporxne cpoxn,
r. e. n ro npemx, xora xneenax macca naxonrcx n paouem, eme ne sacrtnmem cocroxnnn.
Kax rontxo xne nauner noctxart, nmte mannnynxnnn c mosanuntmn +nemenramn
neonycrnmt. Moxno nonpenrt n cemena, n ocnony nanno. Ecnn nexenarentnte xannn
xnex nce-raxn ntannnnct na nonepxnocrt mosanxn, nonpoyre ocropoxno yannrt nx c
nomomtm nnaxno ryxn nocne nepnnunoro ntctxannx xneeno macct.
Hpn ntxnatnannn mosanunoro nanno ns xpynntx rxxentx cemxn c ntnyxno ]opmo
nyume ncnontsonart npospaunt xne xnxne rnosn.

Hpenocxonte pnmcxne not c npexpacntmn mosanuntmn pncynxamn n n namn nn
ntrnxxr cront xe nnrepecno n npnnnexarentno, xax n 2000 ner nasa.

Hnora n mosanunom naope ns cemxn n noontx nm pacrnrentntx marepnanon ]on
sannmaer snaunrentnoe mecro, no +ro no nsanepcxo saymxe ne ornocnrcx x nnernomy
xaprony. B raxom cnyuae +cxns pncynxa nyxno ntnonnnrt cpasy n 2 +xsemnnxpax.
Onn +xsemnnxp +cxnsa paspesamr na orentnte erann, xoropte yyr ntnonnxrt pont
manonon. Ho nnm nyxno ntpesart erann ]ona ns apxarno nnn nnorno eno ymarn,
epecrt, cnso]nopa, nncrten xyxypyst nnn pyroro marepnana.
3arem naxnenrt +rn npnponte marepnant na xapron, ne saxptnax rex erane pncynxa,
xoropte yyr ntxnatnartcx n mosanuno rexnnxe.
Hocne roro xax naxneennte yuacrxn ]ona nonnocrtm ntcoxnyr, moxno npncrynart x
ntxnaxe +nemenron mosanunoro nsopaxennx. Ecnn npn ntxpannannn n naxnennannn
erane ]ona tnn onyment xaxne-nno omnxn nnn nepexnocrn na nx rpannnax, ro +ro
nerxo saxptrt mosanuntm xonrypom, xax n nnsanrncxo mosanxe.
Ouent nnrepecnt mosanunte nanno c mnoronnerntm ]onom. Bet ]on cnocoen ne
rontxo nouepxnnart xpacory n ntpasnrentnocrt marepnana, xoropt ncnontsyercx n
mosanxe. On cam moxer trt axrnnntm +nemenrom, yuacrnymmnm n nneronom pemennn
xomnosnnnn. B +rom cnyuae erann ns cemxn cranyr ncnonnxrt pont neperopoox,
pasrpannunnammnx yuacrxn ]ona.
Hocne roro xax nce +nemenrt mosanxn naxneent, ocraercx rontxo nooxart, noxa paora
ntcoxner. 3arem noxptrt ee ecnnerntm axpnnontm naxom. Honnocrtm roronym paory
nao ncrannrt n pamxy n nonecnrt na sapanee nororonnennoe mecro.

Mosanxa n pasnn1ne uenxon uo1opnxn pyx y e1en


Conpemennte ponrenn n nocnenee npemx onontno uacro cntmar o menxo moropnxe
pyx n neoxonmocrn ee pasnnrnx y manentxnx ere. Hauano paort no pasnnrnm menxo
moropnxn pyx onxno npnxonrtcx nmenno na nepnt +ran pasnnrnx peun peenxa, na
camt pannn ero nospacr.
Hrpt c xpyno n cemenamn sannmarentnt n ocrynnt axe nx 2-nernero mantma. Onn
nxnmuamr nepenpanne n coprnponxy xpynt na nauantnom +rane c nocrenenntm nepexoom
x cosannm n yymem nmecre c ponrenxmn mosanuntx nanno ns npnpontx marepnanon.
Pasnnunte cemena n xocrouxn xnnxmrcx nerxo ocrynntm marepnanom nx rpyono
exrentnocrn peenxa. Onaxo ntnonnenne paor ns nnx ne cront npocro, xax xaxercx na
nepnt nsrnx. 3ro, es comnennx, coecrnyer pasnnrnm menxo moropnxn, no n ro xe
npemx rpeyer ycnunnocrn, repnennx n xponornnnoro rpya.
Ecnn yxnatnart cemena n pyro noont marepnan na xne, ro peenxy nao xart,
xora on cxnarnrcx. Bet, neuaxnno saen xomnosnnnm, moxno sanpocro paspymnrt nect
pncynox n oropunrt manentxoro rnopna.

Bo unopennnn, n V]]nnn, 1580 r. tn osnamenonan sameuarentntm cotrnem. 3ect
ocnonann macrepcxym cocrnennocrt cemtn Menun. B ne tnn cosant nyumne
opasnt mosanuntx nponsneenn, xoroptm nopaxann no ncex crpanax Enpont n n
Poccnn.

Ho nce ern ouent nerepnennnt n xorxr nnert pesyntrar nemenenno. Ho+romy x paore
na mosanxo, xoropax onaaer xnntmn nnmcamn n ene pasnnrnx menxo moropnxn,
peenxa nyxno npnyuart nocrenenno. Hn n xoem cnyuae nentsx crannrt nepe nnm re
saaun, xoropte neocrynnt emy n cnny nospacrnoro pasnnrnx.
nx nauana nnnmannm mantma cneyer npenoxnrt npocrte nrpt na pasnnrne menxo
moropnxn, xoroptmn nerxo sannmartcx oma. Pnconart na xpyne nnn myxe cnocoen
ocrarouno manentxn peenox xpoxa 912 mecxnen. Mantma raxoro nospacra rpyno
uem-ro sanxrt na onontno onroe npemx. Hmax nrpymxa naoeaer emy cnycrx napy
mnnyr.
Ha nauantnom +rane sanxrn c xpynamn nyxno nsxrt xpxn nonoc, nactnart na nero
ronxnm pannomepntm cnoem nmym menxym xpyny (moxno mannym) nnn myxy. Mantma
nao nocanrt na ntcoxn cryntunx c npncranntm cronnxom, na xoropt nocrannrt nonoc
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
c xpyno. Ecnn ner nonoca, moxno npocro nonoxnrt na cron nncr nnerno ymarn. Hocne
uero nnrepecno nonanmart sa ecrnnxmn mantma. Bnauane on ocropoxno norporaer
myxy nantunxom, sarem nenpemenno nonpoyer ee na nxyc. Horom mantm c ynoennem
craner nosnrt pyuxamn no xpyne, cosanax sarennnte ysopt. 3roro necentx xnarnr emy xax
mnnnmym na 15 mnn.
Ecnn xe peenox cam ne npncrynnr x cosannm meenpon, ro nspocnomy nao nponecrn no
xpyne nponsnontnym nnnnm nantunxom mantma. Kpyna pasnnnercx, n nepe peenxom
xpxo xonrpacrno nnnne orxpoercx no nonoca. Hycrt mantm cam napncyer necxontxo
xaornuecxnx nnnn crontxo, cxontxo emy saxouercx. Hocne uero nyxno nonpoonart
nmecre napnconart xaxne-nnyt npemert: nonnt, epeno, oxnx, saop nnn yxnt ns
nmenn mantma.
Taxne nrpt rpeyercx conponoxart nonxrntm mantmy pasronopom, oxsarentno uerxo
nastnart nce npemert, xoropte yyr napnconant xpyno. H ne cronr nepexnnart, ecnn
xaxax-ro uacrt xpynt oxaxercx na nony, yymee soponte peenxa opoxe +roro.
nx pyroro ynpaxnennx nonaoxrcx 2 xpyxxn, neontmoe xonnuecrno cyxoro ropoxa n
nmte uernepocrnmnx. Iopox nanexnr nactnart n ony ns xpyxex. Bspocnt onxen
unrart crnxn, a mantm na xaxt yapnt cnor nepexnatnart 1 ropomnny n pyrym
xpyxxy. Cnauana peenox craner nonpart ropomnnt ono pyxo, sarem yer enart +ro
ononpemenno nymx pyxamn. 3arem nonepemenno: ontmnm n cpennm nantnamn, nnn
ontmnm n estmxnntm nantnamn nnn ontmnm nantnem n mnsnnnem.

Kaxt napo, cosanax opasnt exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna, ortcxnnaer cnon
marepnant n merot paort. Haoccxne macrepa nsrorannnnamr xonopnrnte mosanxn ns
xycouxon nnerntx sepxan. Cnxx n nepennnaxct na connne, raxax mosanxa necer paocrt n
ntstnaer nocropr.

Hocrenenno peenox npnyunrcx part nantunxamn ocrarouno menxne npemert,
omymart nx xax marepnan. Moxno npenoxnrt emy eme ono ynpaxnenne c ropomnnamn,
nactnan nx renept na nmne. 3arem nonpocnrt mantma nsxrt ropomnny ontmnm n
yxasarentntm nantnamn, a norom yepxart ocrantntmn nantnamn, xax +ro enaercx npn
cope xro. anee peenox onxen part nantunxamn ropomnnt ony sa pyro, noxa ne
naeper nonnym ropcrt. On moxer enart +ro ono nnn nymx pyxamn.
Bo npemx nrp c ropomnnamn, cemenamn n pyrnmn menxnmn npemeramn nyxno
nonanmart sa peenxom: ne oraer nn on npenourenne xaxo-nno ns pyx?
Peenxy-nenme nenecoopasnee npenarart raxne ynpaxnennx c xpynamn nnn
ropomnnamn, xoropte nenanxsunno nosnonxmr pasnnnart nantxn menxo moropnxn n oenx
pyxax. Moxno nactnart n xacrpmnm 1 xr cyxoro ropoxa nnn ]aconn. 3arem noxasart
mantmy, xax nyxno mecnrt recro. Hycrt on sanycrnr n ropox oe pyxn n noxastnaer, xax on
ymeer mecnrt. A nspocnt onxen n +ro npemx nponsnocnrt cneymmee uernepocrnmne:

Mecnm, mecnm recro,
A n neun ecrt mecro.
Btyr-ntyr ns neun
Fynouxn n xanaun.

Moxno npnymart n pyrne noonte nrpt, ncxonrt nyxno ns npenourenn xaxoro
peenxa onosnauntx coneron ne tnaer. Kaxt peenox ynnxanen, a xpyna +ro
ynnnepcantnt marepnan. Mantm cnocoen npocro nonosnrtcx c ne nnn cosart
nacroxmn meenp. Ho npexe cneyer noxasart emy camte npocrte ecrnnx.
Hrpa Hyremecrnne ns Herepypra n Mocxny, nanepnoe, crapa, xax mnp. B nee nrpann
mnorne noxonennx ere, nomorax cnonm aymxam nepenpart rpeuxy nnn nmeno. Kpyny
nyxno pacctnart no crony n nopyunrt mantmy ntopxy uepntx sepntmex ns rpeuxn.
Hpnuem uepnte sepntmxn moxno ornpannxrt n Mocxny nnn Herepypr, nnn n xaxo-nno
pyro ropo, nopo menxx nx mecramn. Fnaroapx raxo nrpe nponcxonr ycnnennoe
pasnnrne menxo moropnxn n rpennpyercx namxrt.
Pasnoopasnrt sanxrnx no conepmencrnonannm menxo moropnxn pyx moxno c nomomtm
nrpt n nnernte opoxxn. nx uero xenarentno sacrennrt cron nnorno ymaro, pasmernrt
na ne 3 opoxxn. 3arem axxyparno ntctnart na pasmeuennte opoxxn xpyny 3 pasntx
nnon. Mantm onxen nayunrtcx pacnpeenxrt marepnan pannomepno. Kora on cymeer
xopomo ntnonnxrt +ry saauy, moxno necxontxo ee ycnoxnnrt. Hycrt on nonpoyer
ntnoxnrt ns xpynt nnn cemxn ysopt, cnny+rt pasnnuntx npemeron. Ho oxonuannn nrpt
mantm oxsan ypart pacctnannym xpyny c nomomtm conouxa n ryxn. nx nrpt c
xpynamn xenarentno npnopecrn cnennantnym nnacrmacconym nonarxy, no ne part ee n
necounnny.
Hpenarax peenxy nrpt n pasnnunte sanxrnx no conepmencrnonannm menxo moropnxn,
n xoroptx ncnontsymrcx neontmne npemert, nyxno crporo conmart rexnnxy
esonacnocrn. Ho+romy nce raxne nrpt onxnt npononrtcx rontxo no crpornm
xonrponem nspocntx.
Hs xpynt, cemxn, opexono nnn xnuno cxopnynt moxno cocrannrt necenym mosanxy.
nx uero cneyer nmecre c nnm pacxarart nnacrnnnn ne ouent roncrtm cnoem, npnart emy
nmym ]opmy n ntnoxnrt na xapron. anee mantm cnocoen camocroxrentno n nmom
nopxxe nmnnart n nnacrnnnn +nemenrt mosanxn. Bspocnt moxer noepxnnart ero
coneramn: xax cenart rnasxn n nocnx y saunxa, xax ntnoxnrt uemym y ptxn nnn nncrtx
na epene. Hepno xaprnne manentxoro xyoxnnxa nao oxsarentno narn noxoxmee
mecro na crene. Hnacrnnnnonym ocnony necnoxno saxpennrt na xptmxe or xapronno
xopoxn nnn xptmxe or ynaxonxn mxrxoro macna.
Kora peenox nemnoro nopacrer, ro nmecre c nspocntm on cmoxer cosart yxe
nacroxmee nanno, no ne na nnacrnnnne, a na xopome ocnone c npnmenennem xnex HBA.
Pasnoopasnte oxpacxn nmena, rpeuxn, cymenoro ropoxa nnn ]aconn, apysntx n
rtxnenntx cemeuex cenamr xaprnny xpxo n napxno.
Fnaroapx sanxrnxm c xpynamn xncrn pyx mantma npnoperyr xopomym nonnxnocrt n
rnxocrt, cxonannocrt nnxenn ocranercx n npomnom.

B ropoax Cpene Asnn nmeer mnpoxoe pacnpocrpanenne mosanxa ns xnpnnue, xoropte
noxptrt rnasyptm cnnero, enoro, ronyoro, cepo-xenroro nneron. Taxne mosanxn cnyxar
orartm yxpamennem crapnnntx meuere, mansoneen, nopnon.

Pasnnrne nantxon menxo moropnxn pyx nmeer ouent ontmoe snauenne nx peenxa.
Bet ycnex nce ero antneme xnsnn n onpeenenno crenenn yer sanncert nmenno or
npannntno xoopnnannn nnxenn xncre n nantnen. B crapmem omxontnom nospacre
sanxrnx no pasnnrnm menxo moropnxn n xoopnnannn nnxenn pyx onxnt crart
nenpemenno uacrtm nororonxn peenxa x mxone.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Xopomo paspaorannte nantnt n yymem nosnonxr mantmy es ocooro rpya onnaert
nantxamn nnctma. Fontmnm nnmcom cranyr nonyuennte nantxn n pnconannn n
cocrannennn mosanuntx xonnaxe ns xpyn n cemxn. Taxne xonnaxn n cocroxnnn cocrannrt
peenox 56 ner, n ocoennocrn ecnn nspocnt napocaer na nncre ymarn xomnosnnnm n
nnere. Tora peenxy yer npome noopasnrt ocymecrnnxemym paory. Bosmoxno, on
ononnnr ee uem-nnyt ns xonnnxn cnoe ]anrasnn, a nonxne nantunxn es rpya ncranxr
cemena na nyxnoe mecro.

Pnmcxax mosanxa ornnuaercx ynnnrentno nerxocrtm nocnpnxrnx n neotuantm
nneuarnennem pocxomn, orarcrna. Ona ocrarouno otenna, no nmecre c rem onaaer
snaunrentno exoparnnnocrtm, napxnocrtm n npasnnunocrtm.

Tenept, xora mantm nayunncx ynpannxrt n cnonmn nantunxamn, n ropomnnamn, n
cemenamn, nspocntm ocranercx nepern x noncxy ne, nnera n xomnosnnnn yymero
nponsneennx.

Hen, nne1, xounosnnnn


Mosanunoe nacrennoe nanno nne sanncnmocrn or marepnana, ns xoroporo ono cosano,
cnocono nsmennrt reomerpnm npocrpancrna, crart nenrpom npnrxxennx nnnmannx n
nnreptepe, cosart nacrpoenne n crnnncrnxy nomemennx. Temo nx mosanunoro
nponsneennx n cocroxnnn trt nmo nesax nnn narmpmopr, noprper nnn yxer nneron,
mn]onornuecxne cnent nnn mn]nuecxne xnnornte.
nx mosanxn ocrynnt n peanncrnunax xaprnna, n ]nopncrnuecxn moepn, n
acrpaxrnt ysop, n reomerpnuecxn amnnp. Hpn xenannn moxno ntnonnnrt rounym
xonnm ncemnpno nsnecrntx mosanuntx nponsneenn.
Mosanunoe nanno cnocono crart nonnomennem nmo nen: or xaprnn nennxnx
xnnonncnen o ]ororpa]nn nmnmoro omamnero nnromna. Paora na mosanuno
xaprnno naunnaercx c nen, nosnnxamme n ronone macrepa, nnn c marepnana, xoropt
nmeercx y nero no pyxo. Kcrarn, ocoennocrn rexnonornn ]nopenrncxo mosanxn
npnnenn x cosannm neontmnx xaprnn c anneropnuecxnmn cnenamn, mopcxnmn n
nacropantntmn cmxeramn, apxnrexrypntmn n npnpontmn nesaxamn.
Tonuxom nx nosnnxnonennx nen nx mosanuno xaprnnt moxer crart nce uro yrono:
nonorno nsnecrnoro macrepa, ]ororpa]nx xpacnnoro nesaxa, npocmorpennt ]nntm n
mnoroe pyroe (cocrnennte napocxn na npnpoe).
Hnora ymaercx, uro ocrarouno onn]ponart ntpannt pncynox n cosart na
xomntmrepe c nomomtm cnennantntx nporpamm cxemy yymero nanno, noopart
pasmept +nemenron mosanxn n nx nneronoe pemenne n npncrynart x paore. B xonne
xonnon moxno npocro napnconart +cxns cocrnennopyuno n camocroxrentno noopart nx
nero cemenno marepnan.
B ecrnnrentnocrn xe xaxax nex nyxaercx n rnopuecxom ocmtcnennn, na ne
ncera nyxno cnauana xopomo noymart. Horomy uro ne xaxax xpacnnax xaprnnxa n
cocroxnnn npenparnrtcx n nacroxmym mosanunym xaprnny. Cmxer nsopaxennx ne onxen
trt ne n mepy cnoxntm. On rpeyer cnennantno nopaorxn no nosmoxnocrn
mosanuno rexnnxn. B roronom +cxnse ne onxnt ocranartcx nnmnne +nemenrt, xoropte,
no nce nepoxrnocrn, cranyr neperpyxart mosanunoe nonorno.
Inannoe cocronr n rom, uro mosanunoe nponsneenne oxsano nonyunrt cnoe nnrepecnoe
mecro n nnreptepe. Hpncrynax x paore, nyxno rmarentno npoymart, re nmenno yer
nncert mosanunoe nonorno, xoropomy cyxeno crart nsmmnnxo nnreptepa.
Ouent naxno npannntno onpeennrtcx c nnerom yymero nponsneennx, xoropoe onxno
rouno nnncartcx n oxpyxammn nnreptep. axe camoe npexpacnoe nponsneenne, ecnn ono
nonaaer n ncconanc c oxpyxennem, nocrenenno naunnaer ntstnart paspaxenne.
Mosanunte xaprnnt ns cemxn n npounx narypantntx +nemenron cosamr no ome reopnn
xomnosnnnn, xax n nce ocrantnte nponsneennx xnnonncn nnn apxnrexrypt.
Teopnx nsopasnrentntx ncxyccrn oxcnxer, uro nneronax xomnosnnnx oxsana
crponrtcx na 2 npnnnnnax: cyopnnannn n xoopnnannn.
Hpn nocrpoennn nnerono xomnosnnnn no npnnnnny cyopnnannn rnanntm,
npeonaammnm nsnpaercx ono nneronoe nxrno. Bce xe ocrantnte nnera nonpamrcx
nnn n rapmonnn c nnm, nnn na xonrpacre.
Ecnn xe nneronax xomnosnnnx crponrcx no npnnnnny xoopnnannn, ro on ntpaxaercx
uepes nsopaxenne oexron, nxnmuammnx ecxoneunoe mnoxecrno nepennnammnxcx
ronon onoro n roro xe nnera n rxroremmnx x monoxpomnocrn. B raxom cnyuae nce
rpaannn nnera nenpemenno ynxstnamrcx pyr c pyrom. Onaxo nneronax xomnosnnnx roro
nnn nnoro nsopaxennx ncera onxna trt ynxsana n nounnena cmtcny cmxera. Ona
xnnxercx nnmt cpecrnom ntpaxennx cmtcna nponsneennx n onpeenxer ero xonopnr, r. e.
ronantnoe coueranne pasnnuntx nneron.
Konopnr nmoro nponsneennx nsopasnrentnoro ncxyccrna ntpaxaer rapmonnunoe
coueranne ronon n nx nmancon n nmo xaprnne. B raxo xaprnne npannntno onpeeneno
coueranne renntx n xonontx, cnerntx n remntx ronon, naroapx uemy nn ono nneronoe
nxrno ne ntstnaer nenpnxrnoro uyncrna paspaxennx. Konopnr onpeenxer cnxst ronon n
xpacox xyoxecrnennoro nponsneennx c rem, urot nounnnrt nx omemy rony ncero
rnopennx. Konopnr sanncnr or npeonaannx n nem onpeenenntx ronon. On cnocoen trt
cnerntm nnn remntm, xpxnm nnn npnrnymenntm, mpauntm nnn optm, xonontm nnn
renntm.
Btop xonopnra nmeer ontmoe snauenne npn nororonxe npoexra yyme mosanuno
xaprnnt, noromy uro nnnmanne spnrenx nnauane npnnnexaer nneronax ramma nponsneennx
exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna nnn xnnonncn. Hneronax ramma rountm couerannem
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ronon n nonyronon enaer pncynox oemntm n ntpasnrentntm. Vauno noopannax, ona
cymecrnenno ymnoxaer ntpasnrentnocrt camoro cnaoro pncynxa. Tora xax neyaunt
nnerono noop +nemenron mosanunoro nponsneennx n cocroxnnn esnaexno ncnoprnrt
pncynox, nesaypxnt no xomnosnnnn n samtcny.
uenonex xnner na 3emne n xnnonncnom nnernom mnpe, axe n xpaxx co cxyno
pacrnrentnocrtm moxno ncrpernrt ynnnrentnte couerannx ecrecrnenntx xpacox
npnpot. uertpext n ro npnpoa npecraer nepe uenonexom n pasnom nneronom
onnunn. Kpacxn nera n snmt, necnt n ocenn, cxnatnaxct n pasnnunte couerannx,
onpeenxmr nneronoe nacrpoenne xaxoro ns npemen roa. Bepoxrno, rnxx na nocroxnnym
cmeny npnpontx xpacox, sameuarentnt nemenxn no+r Horann Iere ronopnn: Hner +ro
xstx ymn npnpot. uepeonanne npemen roa, conponoxaemoe nocroxnno cmeno
nnerono rammt, oxastnaer nexoropoe nnnxnne na uenonexa, na ero ncnxnxy. Kaxt
uenonex nmeer cnon nmnmte rona n cocrnennoe npecrannenne o nnere.

Enponecxne macrepa camtm rmarentntm opasom oeperann nonyuennte or nnsanrnnen
cexpert no napxe cmantrt, nepeanax nx no nacnecrny ns noxonennx n noxonenne. Onn
onroe npemx tnn monononncramn n +ro onacrn.

uenonexa, oxpyxennoro c momenra ero npnxoa n mnp npnpono nnerono rapmonne,
nensmenno payer ecrecrnennoe coueranne ronon. Hneronax rapmonnx +ro raxax crenent
pannonecnx renntx n xonontx nneron, xora nce onn nocnpnnnmamrcx xax orrenxn onoro
nnera. Crponocrt narypantntx couerann xpacox uenonex nocnpnnnmaer esoruerno,
naronpnxrnocrt raxoro nocnpnxrnx xpoercx nmenno n +ro neocosnannocrn. Bcrpeua c
neotuntmn nnerontmn +]]exramn nopo cmymaer nnn paspaxaer uenonexa.
B ecrecrnenno npnpoe ne ncrpeuaercx rnaxnx, pannomepno oxpamenntx nonepxnocre.
Bce ee oexrt: xopa epenten, nncrna, nnerxn, nouna n xamnn nmemr pn]nenym nnn
sepnncrym nonepxnocrt. Orpaxax no pasntmn yrnamn cner, neponnocrn na nonepxnocrn
npnpontx oexron orpactnamr ncenosmoxnte renn n xnnonncymr nx xonrypt
neoxnanntmn nnerontmn +]]exramn. Hmenno no+romy n npnpoe pexo ncrpeuamrcx
aconmrno uncrte nnera. Bcem npnpontm xpacxam cnocrnennt ecxoneunax
mnorocnoxnocrt n xnnocrt.
Mosanxe ns rpannnonntx marepnanon npnponoro xamnx n mpamopa cnocrnennt
ecrecrnennte narypantnte rona. Pannxx pnmcxax mosanxa snxnnact na rapmonnunom
couerannn npnponoro xamnx. unopenrncxax mosanxa cosananact nmenno na
ncnontsonannn nnerontx couerann pasnnuntx nenntx nopo xamnx: mpamopa, xmmt,
poonnra, nasypnra, xpemnx, nop]npa n p. Kament nonpancx n coornercrnnn ero nnera n
pncynxa xnnonncnomy opasny nnn +cxnsy yyme mosanxn. unopenrncxne macrepa
ncnontsonann orrenxn pasntx nopo onoro xamnx, pacnonoxenne n nnornocrt n nem
ncenosmoxntx npocnoex, npoxnnox n nxnmuenn, npncyrcrnne nxren nnoro nnera. Bce +ro
enano nannrpy ]nopenrncxo mosanxn onee nactmenno, ee pasnoopasne nospacrano c
ynennuennem uncna pasnnuntx xamne n nopo nx cocrannennx pncynxa.
Hpn ntope nnera, cosanax mosanunoe nponsneenne ns cemxn n nntx pacrnrentntx
npnpontx marepnanon, no nce nepoxrnocrn, cneyer opnenrnponartcx na ontr pannnx
pnmcxnx n ]nopenrncxnx macrepon mosanxn. Bet pasnnunte cemena nmemr cnoeopasnte
]opmt n oxpacxn. Hpannntnoe nx coueranne cnocono cenart mosanxy ns cemxn
nenonropnmo n ynnnrentno. Hpnmenenne ecnnernoro naxa nnmt samnrnr n ycnnnr
xpacory narypantntx xpacox.
3ror xe npnnnnn moxno ncnontsonart n npn ntope nnerono rammt nx nactnno
mosanxn ns xpyn. Taxne nponsneennx necnoxno cenart monoxpomntmn, npnmenxx
ecxoneunoe mnoxecrno orrenxon onoro n roro xe nnera. Ecnn xe npn cosannn
mosanunoro nponsneennx ns cemxn nnn xpynt ncnontsyercx npnem xonopnponannx, ro rona
oxpacxn xenarentno nonpart ns ono nnerono rammt.
nx necennnx xpacox npnpot cnocrnenno omnnnponanne na ncemn nneramn xenroro
+ro nner crpemxmerocx n sennr connna, camoro cneronocnoro ns ncex nneron payxnoro
cnexrpa. Ero paocrt n onrnmnsm sarparnnamr nce nponsnonte or nero orrenxn. On
cnocoen npnart renno axe xononomy senenomy nnery. Ho+romy necenne nnerono
ramme cnocrnenna rennora.
tmuarax nyant snonoro mapena n cnenxmero cnera cnerxa pasmtnaer xpxocrt n
counocrt nernnx xpacox. Ona oecneunnaer nerom npeonaanne ronyoro nnera, xoropt
npnaer ocrantntm nneram cnat ronyonart orrenox n nexoropym nexnocrt ronon.
Cosaercx nneuarnenne, uro xpxoe connne cnerxa oecnnernno nennxonennte nernne
xpacxn. Ho+romy nerne nnerono ramme cnocrnenna ronynsna.
Ocentm xpacnoe nentcoxoe connne enaer orarte n ntpasnrentnte npnponte xpacxn
countmn n renntmn. Ero nyun npnamr ocenne nnerono ramme xpacnonarte orrenxn.
3nmo semnx yxptnaercx cnepxammnm enocnexntm noxptnanom, n rora n npnpoe
nacrynaer napcrno uepno-entx xonrpacron. Ero oxnnnxmr xonononarte nnernte masxn
nexntx n npospauntx snmnnx ronon. Onaxo snmo rocnocrnyer xonont cnnn nner
rnyoxnx rene na enom cnery.
Hmenno na +ry cesonnym ronantnocrt cneyer opnenrnponartcx npn noope orrenxon
nx mosanuno xomnosnnnn.
Ton, nactmennocrt n xpxocrt, cnocrnennte xpomarnuecxnm nneram, ntrono orrenxmr
axpomarnuecxne nnera ent, cept n uepnt. Onn pasnnuamrcx rontxo crenentm nx
cnernort, nanpnmep cnerno-cept nner.
Tepmnn ron xapaxrepnsyer nner. On onpeenxercx na ocnone nneronoro cnexrpa,
xoropt opasyercx n momenr npenomnennx nyua cnera, xora ror npoxonr uepes
crexnxnnym npnsmy. B xnno npnpoe nnerono cnexrp moxno ynnert naroapx payre.

Mepnanne n nneronte nmanct mosanuno xomnosnnnn nomoramr ntpasnrt camte pasnte
nnreptepnte n +crernuecxne saymxn.

Cner pasenxercx na rnannte cnexrpantnte nneronte rona: xpacnt, opanxent,
xenrt, senent, ronyo, cnnn n ]noneront. Tpn rnanntx nnera: xpacnt, xenrt n
cnnn n rpannnax payxnoro cnexrpa opasymr nponsnonte, npomexyrounte nnera.
Tona payxnoro cnexrpa: xenro-senent, senent n cnne-senent, cnne-]noneront n
xpacno-]noneront, opanxeno-xpacnt, opanxent n xenro-opanxent +ro
npomexyrounte nnera. Mexy ronamn cnexrpa ner pesxnx rpannn. Onn nnanno nepexoxr
onn n pyro, n uncno +rnx nepexoon ecxoneuno.
Kaxt nner pacnpocrpanxer cneronym +neprnm pasno cnnt, onpeenxmmym yponent
nosecrnnx nnera. Xenrt cnntnee ocrantntx nsnyuaer cneronym +neprnm +ro camt
cnernt nner. Cnaee ncex npounx nsnyuaer cner ]noneront nner, nanpornn, on cam
axrnnno nornomaer cner +ro camt remnt nner n payxnom cnexrpe.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
B npaxrnuecxo paore mnorne xyoxnnxn sauacrym nastnamr ronom rpaannm nnera no
ero orrenxam or camoro cnernoro x camomy remnomy. B ecrnnrentnocrn rpaannx nnera
or cnernoro x remnomy onpeenxercx nntm ero npnsnaxom cnernoro, nnn xpxocrtm, uro
nosnonxer paccmarpnnart ror nnn nno nner xax cnernt nnn remnt. B rpannnax xaxoro
rona nnera xax pas no +romy npnsnaxy ornnuamrcx pyr or pyra.
Ho crenenn cnernort cnnn moxer naptnponartcx or npospaunoro neno-ronyoro nnera
ntnnermero nea o apxarnoro remno-cnnero nnera xcnoro nounoro nea.
He menee mnpox no cnernore nanason senenoro nnera: or nexno-senenoro nnera
nncronoro canara o remno-senenoro nnera enono xnon. Ornnune no cnernore npncyme
ncem nneram.
Iycrora, nnn nactmennocrt, +ro crenent nanonnennx roro nnn nnoro nnera cnonm
ocnonntm ronom. Hnora pannte no cnernore nnera moryr conepmenno pasnnuartcx no
crenenn nactmennocrn. 3ror npnsnax xpue pyrnx ntpaxaer npecrannenne o nneronom
rone, xoropt namnoro cnaee n nenactmenntx nnn cnaonactmenntx nnerax. Crenent
counocrn roro nnn nnoro xpomarnuecxoro nnera nsmenxercx n sanncnmocrn or npncyrcrnnx
n nem axpomarnuecxoro ceporo nnera. B try crenent nactmennocrn nneronoro rona
oxcnxercx rax: mxrxn, nnn nexpxn, nner, ceponaro-senent nnn ceponaro-ronyo.
B mnpe xyoxnnxon npnnxro ycnonno ennrt xpomarnuecxne nnera na rennte n
xononte. Kpacnt n xenrt nnera, ntpaxammne npecrannenne o conneunom cnere nnn o
nnere nnamenn, +ro rennte nnera. enenne ocrantntx npomexyrountx nneron
onpeenxercx crenentm npncyrcrnnx n rom nnn nnom nnere xenroro nnn xpacnoro
opanxent n xenro-senent nnera. Bce xpacxn necnt n ocenn +ro rennte rona, onn
ncera crpemxrcx ntpnartcx nnepe.
Onpeenenne xononte nnera acconnnpyercx c rano noo, cnerom n ntom. Xononte
nnera ronyo nnn cnnn npnamr nexoropym xononocrt ncem xpacxam nera n snmt.
Onn ncera crpemxrcx orcrynnrt nrnyt. Xonontmn nneramn cunramrcx raxxe
ronyonaro-senent, senent n ]noneront. A nor nypnypnt nner xnnxercx
norpannuntm n sanncnmocrn or npncyrcrnnx n nem ronyoro nnera on cnocoen trt nnn
xonontm, nnn renntm.
Bnepe ncera ntcrynamr cnernte axpomarnuecxne nnera, rora xax remnte orcrynamr
nrnyt nsopaxennx. 3ro cnocrno nneron oxsarentno yunrtnaercx npn noope nnerontx
couerann n mosanuno xaprnne.
Cnocrno rex nnn nntx nneron ntcrynart nnepe nnn yxonrt nrnyt nponsneennx
nosnonxer onrnuecxn nsmenxrt pasmept n ]opmt npemeron, ntstnart nnn axe ycnnnnart
npocrpancrnennte nnnmsnn.
uepnt nner sacrannxer xpue cnernrtcx xpomarnuecxne nnera, rora xax cept ntnnraer
nx nnepe. Fent ]on, npnanax rnynny xpxnm xpacxam, enaer xpomarnuecxne nnera
remnee. Bce +rn cnocrna nneron nenpemenno cneyer yunrtnart npn noope
pasnonnerntx mosanuntx +nemenron.
Cocrannxx mnoronnernym xomnosnnnm, ncera nyxno nonpart +nemenrt mosanxn nnn
ns ono, nnn ns pocrnenno nnerono rammt. Becennne xpacxn nnora moxno ononnxrt
coornercrnymmnmn xpacxamn ocenne nannrpt. Xononte nernne xpacxn nennoxo
coueramrcx c noxoxmnmn xpacxamn snmne nannrpt. Hexoropte ronxne necennne xpacxn
yauno ononnxmr npospaunte snmnne. Onaxo nexnte nernne xpacxn racnyr cpen
countx n ntpasnrentntx xpacox ocenn. Taxxe nactmennte ocennne rona neymecrnt
pxom c xcntmn snmnnmn xpacxamn.
uon mosanuno xaprnnt xnnxercx nropocrenenntm +nemenrom, on ne moxer trt xpue
ocnonnoro nsopaxennx, a onxen ononnxrt ero.
ocrnxenne nnerono rapmonnn, pannonecnx mexy pasntmn nneramn ocnonno ]axrop
ycnexa npn cosannn mosanunoro nponsneennx. Taxax rapmonnx nosnnxaer npn couerannn
2 nnsxnx pyr pyry nneron nnn xe npn ncnontsonannn nneronoro xonrpacra, ecnn
ononnxmmne pyr pyra nnera sanonnxmr nnomat pncynxa n onxnom coornomennn.
Bnsanrncxax mosanxa npnopena ocoym nsxmnocrt naroapx ncnontsonannm n naope
nonyronon, uro ycnnnnano nneronym rapmonnm. Mosanunte nanno Bnsanrnn naroapx
+romy o cnx nop xaxyrcx xnntmn n oemntmn.
nx ocrnxennx ome nnerono rapmonnn mosanuno xaprnnt nenpemenno cneyer
yunrtnart nsanmnoe nnnxnne pyr na pyra nneron, pacnonoxenntx pxom. na nnera n
cocecrne nnn cranonxrcx noontmn pyr pyry, nnn nouepxnnamr cnoe pasnnune.
Bsanmnoe nosecrnne nneron cxastnaercx na nocnpnxrnn roro nnn nnoro nnera cnerntm
nnn remntm, xonontm nnn renntm.
Onpeenxx rapmonnunte couerannx, ononnnrentnt nner cneyer ncxart na
npornnononoxno cropone nneronoro xpyra +ro nenra payxnoro cnexrpa, na xoropo
nnera pacnonoxent n nne xpyra. Hnerono xpyr ennrcx nononam na rennte n xononte
nnera, a samtxaer ero nypnypnt nner.

B cosanno n cepenne XIX nexa macrepcxo no nsroronnennm cmantrt npn Poccncxo
axaemnn nayx cmornn nonyunrt nonte orrenxn posonoro n ]noneronoro nneron nyrem
oannennx n ctpte cone sonora.

Tennym nononnny xpyra cocrannxmr nypnypont, xapmnnno-xpacnt, xnnonapno-
xpacnt, opanxent, xenrt n xenro-senent nnera.
Ha npornnononoxno xonono cropone xpyra pacnonoxent senent, ronyonaro-
senent, nnano-ronyo, cnnn yntrpamapnn, ronyo-]noneront n nypnypno-]noneront
nnera. na ononnnrentntx nnera moxno noopart na nneronom xpyre uepes 5 nneron pyr
or pyra. Tounoe coueranne 3 ononnnrentntx nneron moxno narn na nneronom xpyre
uepes 3 nnera pyr or pyra. Ecnn nyxno couerart 4 ononnnrentntx nnera, ro nx cneyer
ncxart uepes 2 nnera pyr or pyra.
Hmax xaprnna nensmenno nmeer ycnex, ecnn cosaercx na ase yaunoro +cxnsa. Kora n
xauecrne opasna ncnontsyercx xonnx xaxoro-nno nsnecrnoro nponsneennx, ro otuno ne
tnaer ocotx nponem c xomnosnnne pncynxa. B nepenoe c nartnn nonxrne
xomnosnnnx osnauaer cnxst, coennenne. Hmenno xomnosnnnx enaer xaprnny
enncrnenno n nenonropnmo.
B camocroxrentnom +cxnse nx mosanuno xaprnnt nyxen rount n uerxn pncynox, n
xoropom ne onxno trt nnuero nnmnero.
Cornacno reopnn xnnonncn nponecc cosannx xaprnnt ennrcx na 2 ocnonntx +rana.
Cnauana xyoxnnx nerxnm xonrypom nameuaer na yymem nonorne pacnonoxenne ]nryp.
On ycranannnnaer nx nsanmocnxst pyr c pyrom, a raxxe cnxst mexy nnmn n ]onom.
Hocne uero xnnonncen, nsxn n pyxn xncrt n nannrpy c xpacxamn, nonnomaer saymannoe na
nonorne.
Komnosnnnx mosanuno xaprnnt crponrcx no romy xe npnnnnny, mano uem ornnuaxct or
xnnonncnoro nonorna. Macrep mosanxn, conpax xaprnny ns mentuamnx +nemenron,
nepeaer spnrenm cnon uyncrna n nneuarnennx or ynnennoro npemera nnn nna, nnn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
trono cnenxn rax xe, xax +ro enaer xnnonncen xncrtm n xpacxamn. Mosanunax
xnnonnct ornnuaercx or otuno nnmt ontme crnnnsonannocrtm nsopaxaemtx
npemeron.
Tnopuecxn npannntnax ntnepennax xomnosnnnx cnxstnaer na nonorne n ennoe nenoe
pasnnunte +nemenrt nsopaxennx n orentnte uacrn yyme xaprnnt. Tounax
xomnosnnnx nomoraer xcno c]opmynnponart coepxanne xyoxecrnennoro opasa.
Hpannntno ntcrpoennax xomnosnnnx npn nsrnxe na nonorno ntstnaer y spnrenx uyncrno
rapmonnn, xaprnna ocrannxer emy +crernuecxoe yonontcrnne.
Xopomn xyoxnnx, ntcrpannax xomnosnnnm cnoe xaprnnt, co snannem ena
rpynnnpyer ]nrypt n npemert. On coueraer n orentnte nneronte nxrna, n ncm
nneronym rammy, xapaxrep nnnn, cnny+ron n ]opm.
Xyoxecrnennt opas nyume nocnpnnnmaercx c nomomtm nyxnoro ocnemennx
orentntx uacre nponsneennx. Ho+romy xnnonncen ymeer ycnnnnart nnn ocnanxrt nner,
nnora on xeprnyer orentntmn eranxmn nnn oomaer nx. Xopomo cxomnononannoe
nponsneenne xpacnopeunno coueraer nce +nemenrt nsopaxennx. Tora xaprnna ntrnxnr
xpacouno, npexpacno, yenrentno n coepxarentno. Ona ntstnaer onepne spnrenx x
macrepy.
Komnosnnnx coueraer nce cpecrna nsopaxennx xyoxecrnennoro opasa. Ona nounnxer
nx pyr pyry, ntcrpannaer nx n rapmonnn nnn cranxnnaer n xonrpacrax. Komnosnnnx
nepeaer xyoxecrnennt opas uepes cocrnennte cpecrna: ]opmy n xonryp, nner n
cnerorent, nnacrnxy n nnxenne.
Btammnecx xyoxnnxn npomnoro mnoro cnn oranann noncxam neuntx saxonon
xomnosnnnn, xoropte n cocroxnnn nancera onpeennrt mecrononoxenne n nounnenne
]nryp n npemeron. Onn npetnann n ynepennocrn, uro ocrarouno rontxo onoro npannna,
xoropoe nomoxer ntennrt n nsopaxennn ero rnannym cocrannxmmym, orennrt ee or
ncero nropocrenennoro, necymecrnennoro.
Onn n n camom ene orxptnann nexne onpeenennte saxont xomnosnnnn, cosanax cnon
eccmeprnte nponsneennx. Hapaoxc cocronr n rom, uro +rn saxont ne mornn ocranartcx
nestnemtmn.
Hnunt noxo x cnoemy rnopuecrny nmoro nennxoro macrepa nensmenno orneuan
coepxannm ero ncxyccrna. Komnosnnnx nponsneenn tna nennxonenno n
ynnnrentno, noromy uro tnn npenocxont n coepxanne, n ]opma nx xnnonncn.
Bennxne macrepa cosanann cnon xomnosnnnn, onnpaxct na npnnnnnt, xoropte
coornercrnonann +crernuecxomy neany +noxn n ]opmnponann crnnt xnnonncn roro
npemenn.
Komnosnnnx xaprnnt ntcrpannaercx n sanncnmocrn or ntopa remt nsopaxennx, nnn
cmxera. Cmxernte xaprnnt ncera xnnonncymr ]nrypt mnornx nme, xoropte cnxsant
omnm ecrnnem nnn omnm enom. Cno cmxer npncym n nsopaxennxm npnpot, xora
nsrnx ntxnartnaer xaxym-ro uacrt nesaxa. Taxxe cmxer npncym n narmpmopram
xpacnnte nnert nnn ]pyxrt nomement n nasy, nncrtx, 1 nnn 2 nnerxa, nnn necxontxo xro
nexar na cxareprn.

B macrepcxo no nponsnocrny cmantrt npn Poccncxo axaemnn nayx cmornn nonyunrt
n XIX n. cocrnennte orrenxn xpacnoro n senenoro nneron nyrem oannennx cone men, a
raxxe cnnero n ronyoro nyrem nnoa n crexnxnnym maccy cone xoantra.

Cmxer nepasptnno cnxsan c xomnosnnne, noromy uro ero cmtcn ntpaxaercx rontxo
uepes onpeenennoe coueranne oropaxenntx na xaprnne oexron.
Ha xyoxecrnennom nonorne opasnoe ntpaxenne xomnosnnnn peannsyercx c nomomtm
mecrononoxennx orentntx uacre nsopaxennx, mexy xoroptmn nmeercx cmtcnonax n
xnnonncnax nsanmocnxst.
Xyoxnnx nomoraer pasnnuntm ]nrypam n npemeram narn cnoe mecrononoxenne na
xaprnne, cnom pont n snauenne c nomomtm macmraa n ocnemennx.
uopma n pasmep, nner n ntpasnrentnocrt xaxoro oexra cnocont nsmenxrtcx no
nnnxnnem pacnonoxennx pxom nntx oexron. 3ro xnnenne nopoxaer onrnuecxn saxon
xonrpacra, xoropt oxsarentno yunrtnaercx npn nocrpoennn xomnosnnnn.
Kaprnna ncera ntrnxnr npexpacno, xnno n ecrecrnenno, ecnn xyoxnnx naxonr
cnoco ntpasnrentno nepeart nnxenne.
nx +roro xyoxnnx npnmenxer nce cpecrna xomnosnnnn: pncynox, nner, cner n
nepcnexrnny. Hepcnexrnna nmecre c nrpo cnerorenn na xyoxecrnennom nnn mosanunom
nonorne nosnonxer nepeart peantnt mnp npocrpancrna.
Konrpacr n nsopasnrentnom ncxyccrne xnnxercx n +crernuecxom ntpaxennn n n
onrnuecxom snauennn momntm cpecrnom xomnosnnnn.
Konrpacr ncera nouepxnnaer pasnnny mexy xonxperntmn cnocrnamn pasnnuntx
oexron: ontmo manentxn nnn cnernt remnt. C ero nomomtm moxno nsmenxrt n
]opmy, n nennunny, n nner nsopaxaemoro oexra. Cnernte npemert, pacnonoxennte na
remnom ]one, nnsyantno xaxyrcx eme cnernee.
Mnorne snamennrte macrepa xnnonncn onroe npemx crponnn xomnosnnnm cnonx
nponsneenn nmenno na npnnnnne xonrpacra. Onn ntnpann oexrt no npnnnnny nx
nonno npornnononoxnocrn pyr pyry n rpynnnponann no xonrpacry. Xyoxnnxn-
peanncrt npnmenxnn xonrpacrt nx nepeaun nnacrnunocrn n nnamnxn opasa.
Ha rpa]nuecxn uerxo ntcrpoenno nnocxocrn xaxo xaprnnt nnernte nxrna n nnnnn
cosamr nexoropt xnnonncnt +]]exr, xoropt nastnaercx exoparnnnocrtm
xonxperno xomnosnnnn.
exoparnnnocrt xyoxecrnennoro nponsneennx nenpemenno cnxsana c coepxannem
opasa. Ee saaua nomorart spnrenm n nocnpnxrnn nponsneennx yxe npn ernom nsrnxe
na xaprnny. uepes exoparnnnocrt xyoxecrnennoe nponsneenne n cocroxnnn ntennrtcx
ns oxpyxamme cpet npn nsrnxe c ontmoro paccroxnnx nnn crart enntm c +ro
cpeo.
exoparnnnte ocoennocrn n cnocrna xomnosnnnn nanonee naxnt n npnxnano
xnnonncn, n uacrnocrn n mosanuntx nponsneennxx, xoropte nenosmoxno orennrt or
nnreptepa nnn nnemne orenxn sann. exoparnnnte cnocrna mosanxn ntpaxamrcx
uepes mnoroopasne marepnanon n nner.
Komnosnnnx onaaer cnntnemnm cpecrnom ntpasnrentnocrn cnerom. uepes nrpy
cnera n renn moxno ntpasnrt ]opmy oexra n rnynny npocrpancrna n nsopaxennn. B
pyxax rananrnnnoro macrepa cner n couerannn c nnerom rnopnr nonmecrno. C nomomtm
cnera ]opmnpymrcx cmxer xaprnnt, ero npemernt mnp n nosymnax cpea. Cner
coueraer n ennoe nenoe nce oexrt xyoxecrnennoro nponsneennx. Hepeanax cner
xncrtm nnn mentuamnmn +nemenramn mosanxn, xyoxnnx aer nosmoxnocrt spnrenm
nonxrt cmxer cnoero nponsneennx. Vcnnnnax cner n nyxntx mecrax nonorna n
ononpemenno ocnanxx ero na nntx yuacrxax, xyoxnnx ynennunnaer xonrpacrt
osapenntx n sarenenntx uacre xomnosnnnn. C nomomtm ocnemennx nnn sarenennx moxno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ntennrt nepnocrenennte ]nrypt, ornecrn xaxomy nsopaxennomy nepconaxy n oexry
nonoxennoe mecro. Henonropnmax nrpa ecuncnenntx nnerontx orrenxon n orpaxenn
cnera na sonorom ]one nnsanrncxnx mosanx cosanana +]]exr nnxennx nce xaprnnt.
Komnosnnnonnoe pemenne xaprnnt onxno trt copasmepntm, uro ocrnraercx uepes
coornercrnne nennunn ncex napnconanntx oexron. Hcrnnnax copasmepnocrt nensmenno
orneuaer enno, nonxrno ncem xpacore.
Hpannntno nocrpoennax xomnosnnnx nenpemenno yunrtnaer nce ocnonnte xauecrna
oexron, xoropte onpeenxmr nx 3-mepnym ]opmy.
Hnnenax xomnosnnnx tnaer ne rontxo neprnxantno nnn ropnsonrantno, ona cnocona
nmert n nnte npocrpancrnennte nanpannennx.
Oexrt, utn xoncrpyxrnnnte nnnnn oruernnno nanpannent nnepx: ntcoxne epentx,
amnn nnn ntcornte oma, ntcrpannamrcx n neprnxantnym xomnosnnnm.
Iopnsonrantnym xomnosnnnm cocrannxmr pannnnnte nesaxn, mopcxoe noepexte, re
no ontme uacrn npeonaamr ropnsonrantnte nnnnn.
Hsornyrte, ntrnammnecx nnnnn omnnnpymr n xpnnonnneno xomnosnnnn.
B naronantno xomnosnnnn oexrt na yymem nsopaxennn ntcrpannamrcx nont
noopaxaemo naronann, xoropax coennxer npornnononoxnte yrnt nsopasnrentno
nnocxocrn.
B nyueno xomnosnnnn nce noopaxaemte nnnnn, xoropte mtcnenno nponoxrcx or
nsopaxaemtx na nonorne oexron, cxoxrcx n ono rouxe, xoropax xnnxercx nenrpom
nponsneennx.
Tpeyrontnax xomnosnnnx uame cocrannxercx ns 3 npemeron, ns xoroptx onn
cymecrnenno ntme nyx pyrnx. 3ro nosnonxer ncem xapaxrepntm oexram nponsneennx
nnncartcx n rpeyrontnnx.
Cmxernax xomnosnnnx nmo xaprnnt, n rom uncne n cosanno ns xpoxorntx
+nemenron mosanxn, ntcrpannaercx npexe ncero nocpecrnom ntenennx ee nenrpantno
uacrn. Hocne uero nenrp nponsneennx nyxno rapmonnuno cnxsart c xomnosnnne nce
xaprnnt +ro npnacr pncynxy ntpasnrentnocrt. Hsopasnrentnte +nemenrt mosanunoro
nponsneennx cneyer pacnonarart na nnocxocrn n sanncnmocrn or ero ]opmt: no xpyry
nnn +nnnncy, n nne npxmoyrontnnxa nnn xnapara.
Xyoxecrnennax mosanxa ns pacrnrentntx marepnanon xnnxercx camotrntm nnom
exoparnnnoro ncxyccrna, nnrepecntm camnm no cee. Ee ntpasnrentnocrt cymecrnenno
ymnoxaercx npn npannntnom couerannn c nntmn nnamn nsopasnrentntx ncxyccrn.
Bce conpemennte nexnnx n mosanuntx rexnonornxx npexnnxmr cnoeopasnte
rpeonannx x xomnosnnnonnomy nocrpoennm mosanunoro nanno. Komnosnnnx xaxoro
nanno crponrcx n sanncnmocrn or ero npxmoro nasnauennx n mecra n nnreptepe.

Kpynnnxa x xpynnnxe nen nn uanentxnx



Mosanxa n annom cnyuae +ro cosanne xyoxecrnenntx nsopaxenn nyrem
naxnennannx na nonepxnocrt ocnont xycouxon xaxoro-nno marepnana. Hpnpoa apnr nam
maccy nosmoxnocre, o xoroptx mnorne ns nac axe ne saymtnannct.
Hontsyxct npnemamn mosanxn, moxno ns nopyunoro marepnana cosart remarnuecxne
xomnosnnnn na camte pasnoopasnte cmxert.
Hpocremne npnponte marepnant na xaprnne npenpamamrcx n nstcxannte n xpacounte
opast, nopaxax spnrene neotuntmn pente]om n rexcrypo. Kaprnnt ns xpyn n cemxn
cnocont crart xpacnntm n opnrnnantntm yxpamennem nmoro oma. C necnoxno
noenxo n cocroxnnn cnpannrtcx n peenox, rnannoe repnenne n axxyparnocrt.

Kap1nnxa Hoconnyx
Bam norpeyercx
Kpyna: ropox xenroro n senenoro nneron, xyxypysa, senente sepntmxn mama, sepntmxn
uepnoro nepna.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno enoro nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 5 ner n crapme. Hepe paoro nect cemenno marepnan nnn
xpynt xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare +cxns n xapaname, sarem c nomomtm xonnponantno ymarn
nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Ecnn pncynox necnoxnt, ro +cxns moxno
ntnonnnrt cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa xpynamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. Hanecrn nmn mrpnxn n nne rpant nosan
camoro noconnyxa. B nepxne uacrn xaprona namernrt ronyo xpacxo neo. Ocrannrt
paory o nonnoro ntctxannx xpacxn.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, naunnax c nenrpantno uacrn nnerxa,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nanocnrt na xonryp pncynxa xne n nactnart sepntmxn uepnoro nepna. 3epntmxn
yxnatnart nnorno pyr x pyry, es ontmnx npoenon. nx uero nyxno nocnontsonartcx
nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro cnnuxo. B
nenrpantno uacrn rononxn noconnyxa ntxnatnart onee cnernte sepna nepna.
Kora cepennxa noconnyxa yer sanonnena nepnem, onoxnrt ee no xpyry xenrtm
ropoxom. Henecrxn noconnyxa ntnoxnrt xyxypyso, nx nncrten ncnontsonart mam,
creent ntnoxnrt sepnamn mama n senenoro ropoxa. 3epna n cemena nyume npnxnennart no
onomy (pnc. 14).


Hocne roro xax ncx xpyna yer npnxneena, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Hnora xapron naunnaer ntrnartcx or xnex, n raxom cnyuae paory
nyxno naxptrt pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro.

Kap1nnxa Baouxa ns xpynm
Bam norpeyercx
Kpyna: rpeuxa, xpacnax ueuennna, xyxypysnax xpyna, senente sepntmxn mama, 4
rtxnenntx cemeuxa, 2 cemeuxa noconnyxa.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno enoro nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na 5-nernnx ere nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer nactnart xpyny.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare +cxns aouxn n xapaname, sarem c nomomtm xonnponantno
ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo pncynox necnoxnt, no+romy
npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm
npocroro xapanama.

Ocoennocrtm ]nopenrncxo mosanxn tna ee onroneunocrt xpacxn xamnx nnxora
ne repxnn cnoe xpxocrn, onn croxo nepenocnnn arpeccnnnte nnemnne ycnonnx.

Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa xpynamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn.
Hanecrn xpacxamn mrpnxn, nsopaxax ]on n nne rpant. B nepxne uacrn xaprona
namernrt ronyo xpacxo neo. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacxn.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, nanecrn xne HBA na orentnte yuacrxn n
nactnart xpyny. Teno aouxn, ycnxn n remnte nxrna na xptntxx noxptrt rpeuxo. Vcnxn
sanepmnrt, npnxnenn no onomy cemeuxy noconnyxa. Ha xaxoe xptntmxo naxnenrt no
rtxnennomy cemeuxy ocrpnem nnns. Cnernte nxrna na xptntxx nnyrpn remnoro xontna
noxptrt xyxypysno xpyno. Ocrantnym uacrt xptnten sanonnnrt xpacno ueuennne,
nponsnontno ntxnennax mam.
uacrnuxn xpynt axxyparno npnannrt nantnem, nnmnne xpynnnxn crpxxnyrt. 3epntmxn
yxnatnart nnorno pyr x pyry, es ontmnx npoenon. nx uero nyxno nocnontsonartcx
nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro cnnuxo.
Kpynnte sepna ueuennnt n cemena nyume npnxnennart no onomy. Kyxypysnym xpyny
nactnart c nomomtm xonnrepcxoro memouxa c ronxo nacaxo nnn nocnontsonartcx
nonn+rnnenontm naxerom, cenan n yronxe neontmo napes.
Hocne roro xax ncx xpyna yer npnxneena, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Hnora xapron naunnaer ntrnartcx or xnex, n raxom cnyuae paory
nyxno naxptrt pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 15).

Kap1nnxa Hapycnnx ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena: apysnte n tnnte cemeuxn.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na 5-nernnx ere nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer naxnatnart cemena. Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno
ntcymnrt n no nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare +cxns napycnnxa n xapaname, sarem c nomomtm xonnponantno
ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo +ror pncynox necnoxnt,
no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c
nomomtm npocroro xapanama.
Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa cemeuxamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm ]nomacrepa, axpnnontx xpacox
nnn ryamn opnconart nonnt n ]naxox na maure. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx
xpacox.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, nanecrn xne HBA na nect xonryp
napycnnxa. Hyume cmasart cpasy ncm nnomat, na xoropym yyr naxnennartcx cemena, n
nooxart, urot xne nemnoro nocox. B raxom cnyuae cemeuxn cranyr nyume
npnxnennartcx x ocnone.
Kopnyc napycnnxa n maury ntnoxnrt apysntmn cemeuxamn. Oa napyca sanonnnrt
cemenamn tnn. Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry, es ontmnx npoenon n
axxyparno npnannrt nantnem. nx uero nyxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx
nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro cnnuxo.





Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Hnora xapron naunnaer ntrnartcx or xnex, n raxom cnyuae paory
nyxno naxptrt pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 16).

Kap1nnxa Kyxypysa ns ceunn
Bam norpeyercx
Kpyna: sepna xyxypyst.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno enoro nnera no pasmepy pamxn nnn
ymaxnax onopasonax rapenxa, senenax ymara nnn ntcymennte nncrtx, oont xne
HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na 5-nernnx ere nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer naxnatnart sepna.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns nouarxa xyxypyst c 2 ontmnmn nncrtxmn,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
sarem c nomomtm xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony.
Onaxo +ror pncynox necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno
ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Hs seneno ymarn nnn cyxnx nncrten nao ntpesart 2 ontmnx nncra xyxypyst n
npnxnenrt nx n nenrp ymaxno rapenxn nnn xaprona. Iycro nanecrn nnyrpn xonrypa
nouarxa xne, nemnoro nooxart, urot on cnerxa nocox. 3arem ntnoxnrt sepna
xyxypyst pxxamn no xpyry no ncemy xonrypy rax, urot ne ocranoct nycroro mecra.



3epna yxnatnart nnorno pyr x pyry, es ontmnx npoenon n axxyparno npnannrt
nantnem. nx uero nyxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo
nanouxo, nnn npocro cnnuxo.
Hocne roro xax nce sepna yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 17).

Kap1nnxa Basa c nne1aun ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena: apysnte n rtxnennte cemeuxn, nmeno, cemena tnn.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
senenax ymara nnn ntcymennte nncrtx, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent
nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na 5-nernnx ere nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer naxnatnart cemena.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns nast c nneramn, sarem c nomomtm
xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo +ror pncynox
necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na
xaprone c nomomtm npocroro xapanama.

Kpaxe +ro cert ronxnx rpemnn na nonepxnocrn npemeron exoparnnno-npnxnanoro
ncxyccrna nnn nnreptepa. Ero cosamr c nomomtm cnennantntx naxon, ocoo opaorxn
nnn npnmenennx opexono cxopnynt nx npnannx npemeram nnsyantnoro +]]exra
crapnnt.

Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa cemenamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm ]nomacrepa, axpnnontx xpacox
nnn ryamn nerxnmn mrpnxamn npnart ]ony nn ooen, n nnxne uacrn napnconart
can]erxy no naso, sarem nsopasnrt creentxn n nncrtx nnerxon. Ocrannrt paory o
nonnoro ntctxannx xpacox. Moxno nncrtx n crenn nnerxon ntnonnnrt ns cyxnx nncrten:
cnauana ntpesart nx, a norom nxnenrt no pncynxy.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, nanecrn xne HBA na nect xonryp pncynxa.
Hyume cmasart cpasy ncm nnomat, xya yyr naxnennartcx cemena, n nooxart, noxa
xne nemnoro nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Basy ntnoxnrt cemenamn tnn. B cepennxn nnerxon nactnart ronxnm cnoem nmeno.
Hnerxn ntnoxnrt ns apysntx n rtxnenntx cemxn. Cemena yxnatnart nnorno pyr x
pyry, es ontmnx npoenon, a sarem axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno
nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro
cnnuxo.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )




Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Hnora xapron naunnaer ntrnartcx or xnex, n raxom cnyuae paory
nyxno naxptrt pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 18).

Kap1nnxa Anc1ona ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena: menxne rtxnennte cemeuxn, apysnte cemena pasnoro pasmepa, cemena
onrapcxoro nepna, nmeno.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
ntcymennte nncrtx, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt,
axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na 5-nernnx ere nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer naxnatnart cemena.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare +cxns neontmoro epenna n xapaname, sarem c nomomtm
xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo +ror pncynox
necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na
xaprone c nomomtm npocroro xapanama.

Mosanxa, no nce nepoxrnocrn, saponnact noromy, uro pennee nsopasnrentnoe
ncxyccrno nyxanoct n croxnx n onroneuntx marepnanax nx coxpanennx nyumnx cnonx
nponsneenn.

Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa xpynamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm axpnnontx xpacox nnn ryamn
nerxnmn masxamn napnconart onaxa. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacxn.
Hocne roro xax ona nonnocrtm ntcoxner, nanecrn xne HBA na nnxnmm uacrt ocnont.
Hyume cpasy cmasart ncm nnomat, xya yyr naxnennartcx cemena, n nooxart, noxa
xne nemnoro nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Hs ntcymenntx nncrten ntpesart nanym nncrny n naxnenrt ee no epenom, mexy nnmn
nxnenrt necxontxo rtxnenntx cemeuex, cnoonoe npocrpancrno npnctnart nmenom.
3arem nanecrn xne na xonryp epena.
Crnon epena ntnoxnrt ns xpynntx cemxn apysa, ero nerxn ntnoxnrt ns menxnx cemxn
apysa. Xenrym nncrny ntnonnnrt ns menxnx rtxnenntx cemxn n cemxn onrapcxoro
nepna.
Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem.
nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo
nanouxo, nnn npocro cnnuxo.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, nyxno naxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Hocne roro xax xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa rponyrt opanxeno xpacxo cemena
rtxnt na epene n no nnm.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n
ercxo xomnare (pnc. 19).

Kap1nnxa C1pexosm ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena: menxne rtxnennte cemena nnn cemena tnn, nnn enax ]acont.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
ntcymennte nncrtx nnn nenecrxn nneron, nnn cemena xnena, oont xne HBA,
axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 45 ner nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer naxnatnart cemena.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare +cxns nerammnx crpexos n xapaname, sarem c nomomtm
xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo +ror pncynox
necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na
xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa pncynxa cemenamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm axpnnontx xpacox nnn ryamn
nerxnmn masxamn napnconart onaxa. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacxn.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, nanecrn xne HBA na xonrypt crpexos. Hs
xnenontx cemxn ntnonnnrt nx xptntx. Ecnn no pyxo ner xnenontx xptnarox, moxno
samennrt nx necxontxnmn sacymenntmn neontmnmn nncrouxamn nnn nenecrxamn nnerxon.
Tynonnme crpexos ntnoxnrt ns menxnx rtxnenntx cemxn nnn cemxn tnn, nnn eno
]aconn. Ecnn ncnontsyercx enax ]acont, ro, npexe uem nxnennart ee, xaxym ]aconnny
nao pasennrt na 2 uacrn.
Cemena ynoxnrt nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno ncnontsonart nnnner nnn crexy nx
nenxn, nnn neontmym nanouxy.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n
ercxo xomnare (pnc. 20).


Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Kap1nnxa Kpacnmn nne1ox ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: xpacnax ueuennna, cyxo ropox senenoro nnera nnn rpeunenax xpyna,
nmeno.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ceporo nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, noxnnnt nx
ymarn, npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 45 ner nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanocnrt xne, a
peenox yer ntxnatnart cemena.
Hepe paoro nect cemenno marepnan nnn xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns nnerxa c ontmnmn nncrtxmn, sarem ntpesart ns
ymarn rpa]aper yymero pacrennx. Hpnnoxnrt rpa]aper x xapronno ocnone, rycro
cmasart xneem ero oxomxn. Hemnoro nooxart, noxa xne cnerxa nocoxner.
Henecrxn nnerxa sanonnnrt xpacno ueuennne, ero cepnennny sactnart nmenom.
Hncrtx n creent ntnoxnrt ropoxom nnn rpeuneno xpyno. Cnerxa npnxart xpynt. Kpyny
cneyer pacnpeenxrt pannomepno, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon.
3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
Hocne roro xax nce xpynt yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. 3arem cnxrt rpa]aper, crpxxnyrt ne npnxnennmnecx ocrarxn xpynt.
Hpn xenannn roronym xaprnny moxno noxptrt axpnnontm naxom, uro cymecrnenno
ynennunr nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt
nerue ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n
ercxo xomnare (pnc. 21).



Kap1nnxa Ha aue ns xpyn
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: mannax n rpeunenax xpyna, nmeno, oncxnte xnontx, cyxo ropox
senenoro nnera, cemena yxpona nnn xopnanpa.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno cnnero nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 45 ner nnn crapme. Onaxo npn nomomn nspocntx c
paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanecrn xne, a
peenox yer nactnart xpynt.
Hepe paoro nect cemenno marepnan nnn xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.

Ho mnennm nearoron, nsroronnenne xaprnn nnn nntx noenox ns narypantntx
marepnanon ornnuno pasnnnaer mtmnenne n ]anrasnm. 3rn sanxrnx nocnnrtnamr y
manentxnx ere uyncrno crnnx, nxyca n rapmonnn.

Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns epenencxoro nesaxa c omnxom n epenom,
sarem c nomomtm xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo
+ror pncynox necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt
+cxns cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama. Ecnn nactnart xpynt craner
manentxn peenox, ro nyume no +cxnsy saroronnrt rpa]aper. Tax nonyunrcx onee
axxyparnax paora.
Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypon pncynxa xpynamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm axpnnontx xpacox nnn ryamn
nerxnmn masxamn napnconart conntmxo c nyuamn. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx
xpacxn.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, npnnoxnrt rpa]aper x xapronno ocnone,
rycro cmasart xneem ero oxomxn. Hemnoro nooxart, noxa xne cnerxa nocoxner.
Crnon epena noxptrt rpeuneno xpyno, xpony ropoxom. Kptmy omnxa sactnart
nmenom, nept rpeuneno xpyno, a crent cemenamn yxpona nnn xopnanpa. Onaxa
npnctnart manxo, nonxnxy oncxntmn xnontxmn.
Hactnax xpyny, nyxno cnerxa npnxart ee naontm. Kpyny cneyer pacnpeenxrt
pannomepno, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon. 3ro nmeer ontmoe
snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Hocne roro xax nce cemena n xpynt yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, ro npnxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Hocne roro xax xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa rponyrt ronyonaro xpacxo crent
oma.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n
ercxo xomnare (pnc. 22).

Hrpymxa Honoronnn snesa
Bam norpeyercx
Cemena: sepna pnca, cemena rmnna nnn xopnanpa.
Btpesannte ns nnorno ymarn pasnonnernte snesouxn c tpouxamn na xonnax nx
nenannx nenrouex, pasnonnernoe xon]errn; oont xne HBA nnn xne-xapanam,
axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, nepenouxn nnn ysxne nenrouxn.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 34 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Hpenoxnrt erxm cenart necxontxo snesouex pasntx nneron
nx norom moxno yer nonecnrt na enxy nnn oxna n ome.
Hyume cpasy cmasart xneem ntpesannym snesouxy, na xoropym npecronr naxnennart
cemena, n nooxart, noxa xne nemnoro nocoxner. Tora cemena cranyr nyume
npnxnennartcx x ocnone. 3arem npnctnart nonepxnocrt snest pncom, menxnmn cemenamn
rmnna nnn xopnanpa. anee nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn npocro nantunxom
pacnpeennrt pnc pannomepntm cnoem, urot on ne octnancx. Cnoonoe npocrpancrno
noctnart pasnonnerntm xon]errn.
Hpn nsroronnennn nropo snesouxn moxno nsmennrt coornomenne mexy pncom,
cemenamn n xon]errn.
Ioronte snesouxn nao noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr nx
exoparnnnocrt.
B nonnocrtm roronte snesouxn nert uepes tpouxn npnroronnennte nenrouxn nnn
nepenouxn n sanxsart nx (pnc. 23).



Kap1nnxa Ae1nmnn anren
Bam norpeyercx
Cemena: sepna pnca, cemena tnn, rmnna nnn xopnanpa.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno cnnero nnera no pasmepy pamxn;
pasnonnernoe xon]errn; oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt,
axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 34 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Onaxo npn nomomn nspocntx c paoro cnpanxrcx n ern mname +roro nospacra. 3aaua
nspocnoro nanecrn xne, a peenox yer nactnart xpynt.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname, +cxns nerxmero anrena sarem c nomomtm npospauno
nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony.
Hpexe uem noxptnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypon pncynxa xpynamn,
cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. C nomomtm axpnnontx xpacox nnn ryamn
nerxnmn masxamn namernrt neptx na xptntxx anrena. 3arem oxpacnrt xenro-posono
xpacxo nnno, xptntx, pyxn n norn anrena. Cnpeneno-posontm nnerom oxpacnrt oexy
anrena. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacox.
Hocne roro xax xpacxn nonnocrtm ntcoxnyr, nanecrn xne HBA nponsnontntmn nxrnamn
n npeenax xonrypon oext anrena. Hooxart, noxa xne uyrt-uyrt nocoxner. Tora
cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Tenept peenox moxer yxnatnart na cno xnex pnc n pasnte cemena, urot yxpacnrt
oexy anrena.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, nyxno naxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.



Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 24).

Kap1nnxa Meneaonox
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemeuxn rtxnt, cemena apysa pasnoro pasmepa, tnn; sepna pnca,
rpeunenax xpyna; ntcymennte nncrtx.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ceporo nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 56 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpyny xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns menexonxa n pmuxax n xnnere c rancryxom-
aouxo, sarem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony.
Hanecrn xne HBA cpasy na ncm nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypon pncynxa.
Hooxart, noxa xne uyrt-uyrt nocoxner. Tora cemena yyr nyume npnxnennartcx x
ocnone. Hocne +roro, naunnax cnnsy, ntxnatnart cemena na orentnte yuacrxn pncynxa
nnyrpn xonrypa.
Fpmuxn menexonxa oxnenrt cyxnmn nncrtxmn n apysntmn cemeuxamn. Ho nnsy pmuex
ntnoxnrt n maxmarnom nopxxe mosanunt ysop ns cemxn tnn. Taxo xe ysop ntnonnnrt
na xapmanax pmuex.
Kpax xnnernxa oxnenrt menxnmn apysntmn cemeuxamn. Bnyrpn xnnera ntnoxnrt ysop
ns sepen pnca n cemxn tnn.
Ha pyxana copouxn nomecrnrt rtxnennte cemeuxn, rancryx-aouxy cocrannrt ns
xpynntx apysntx cemeuex.

Hcxyccrno crexnxnno mosanxn onxrt crano nospoxartcx nx o]opmnennx nontx xpamon
npnmepno c rperte uerneprn XX n.

Mopouxy menex ntnoxnrt xpyrontmn nnnnxmn sepnamn rpeuxn, por menexonxa
neontmoe rtxnennoe cemeuxo, noc apysnoe cemeuxo. Camoe rpynoe +ro rnasxn
menexonxa. Cnauana nyxno nxnenrt rtxnennoe cemeuxo, sarem nonepex nero naxnenrt
neontmoe apysnoe cemeuxo.
Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro cnnuxo.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, nao naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n
ercxo xomnare (pnc. 25).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Kap1nnxa Hensaa c amnnun
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cemena xcenx, xnena, cxopnyna ]ncramex, ontmax n manentxax
cocnonte mnmxn, nonenax rpana c xonocxamn, nncr ya, cocnonte nronxn.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, noxnnnt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 56 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns nesaxa c 2 amnxmn pasno ntcort, sarem c
nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym
ocnony.

Kpaxenmp (or ]pann. craquelure) +ro rpemnnxa n naxonom noxptrnn npemera
exoparnnno-npnxnanoro ncxyccrna. Hpnem ncnontsyercx nx npnannx paore nna
crapnnt.

Hpexe uem ntxnatnart nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypon pncynxa cemenamn n
npounm, cneyer cnauana nocnontsonartcx xpacxamn. Herxnmn masxamn namernrt n nee
xonrypt onaxon. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacxn.
Hocne uero nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt, naunnax c nnxne uacrn
xaxoro +nemenra pncynxa.
Hyume cmasart cpasy ncm nonepxnocrt nnyrpn ntxnatnaemoro xonrypa n nooxart,
urot xne nemnoro nocox. B raxom cnyuae cemena nyume cranyr npnxnennartcx x ocnone.
Hepntmn cneyer ntxnatnart cnny+rt amen. Cnena pacnonaraercx ontmax amnx,
crent xoropo o]opmnxmrcx ns cxopnynox ]ncramex. Cxopnynxn nyxno xnacrt, naunnax c
nnxnero pxa, crapaxct pacnonarart onn px na pyrnm. B xaxom pxy no 4
cxopnynxn. Taxax rexnnxa yxnaxn npnacr amne nn crpoennx ns xamnx. Hpnuem xaxym
cxopnynxy nao axxyparno cmastnart xneem n saxpennxrt na ]one, cnerxa npnxan ee x
ocnone.
Hocne sanepmennx yxnaxn ocrannrt paory na npemx, noxa xne ntcoxner. Ananornuntm
cnocoom ntnoxnrt 2-m amnm, nomentme ntcoro, n npano uacrn xaprona.
C cocnontx mnmex cpesart noxnnnamn uemyxn. Menxnmn uemyxamn ntnoxnrt xptmy
y manentxo amnn. Kpynnte uemyxn ncnontsonart nx xptmn ontmo amnn.
Hocne roro xax amnn yyr roront, paspesart nononam nncr ya n ntnoxnrt
optnncrte epera, na xoroptx croxr amnn. Hononnnxn nncrten saxpennrt xneem. Ho
eperam y cren xaxo amnn nxnenrt nonente rpant c xonocxamn epentx.
Pxt na nonepxnocrn not cocrannrt ns nronox cocnt, cemxn xcenx n xptnarox xnena.
Cnauana nxnennart cocnonte nronxn, pacnonarax nx no nce nonepxnocrn pexn. Cnoonte
yuacrxn sanonnnrt cemenamn xcenx n xnena.
K paore c xnenontmn cemenamn cneyer noorn c ontmo one rnopuecxo ]anrasnn.
Cemena nyxno pasnoxnrt na nncre ymarn c +cxnsom, nepennrart nx, noxa ne noxnnrcx
camt ntpasnrentnt napnanr xomnosnnnn.
Camoe manoe nepennxenne cemxn menxer ntpaxenne n nnamnxy nepeanaemoro opasa.
3ro aer nosmoxnocrt, npnmenxx onn n ror xe opasen, xaxt pas narn pyroe
opnrnnantnoe pemenne.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt paory npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Kora xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa rponyrt eno xpacxo noy nont eperono
nnnnn n mecramn na cepenne pexn.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn.
Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue ntrnpart ntnt. Ioronym
noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro n ercxo xomnare (pnc. 26).

Kap1nnxa H1nuxa na ne1xe
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena apysa pasntx nneron, uepnte nnerounte cemena, sepna pnca,
rpeunenax xpyna; ntcymennte xrot, xpacnno nsornyrte nerouxn, sacymennte crenn
pacrenn.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno ronyoro nnera no pasmepy pamxn,
oont xne HBA, ronxax npononoxa sonorncroro nnera, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn
ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 46 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Onaxo npn nomomn nspocntx c paoro cnpanxrcx n ern mname
+roro nospacra.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpyny xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns nerouxn, na xoropo cnnr nrnuxa. 3arem c
nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym
ocnony. Ho +ror pncynox necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno
ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Herxnmn masxamn nanecrn n nepxne uacrn xaprona xonrypt onaxon. Ocrannrt paory o
nonnoro ntctxannx xpacxn.

unopenrncxax mosanxa noxnnnact ncnecrnne nontrox pacnpocrpanennx +crernuecxnx
npnnnnnon nnxpycrannn epenxnno meenn na pasnnunte npemert c npnmenennem
npnponoro nrantxncxoro mpamopa.

Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, n nenom nepxnem yrny xaprona npononoxo
saxpennrt nerouxn c xpacnntm nsrnom. Ha nnx c nomomtm npononounoro xpmuxa
nonecnrt ntcymennte xrot. B nnxne uacrn xaprona, nnxe x npanomy xpam, pasmecrnrt
senente ntcymennte nerouxn, na xoroptx yer cnert nrnuxa.
Hanecrn xne HBA n npeenax xonrypa nrnnt. Hooxart, noxa xne uyrt-uyrt
nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Ionony n cnnnxy nrnnt ntnoxnrt ns uepntx cemxn apysa, a na xnmn ncnontsonart
cnernoe apysnoe cemeuxo. 3o ntnoxnrt ns pnca, pmmxo noxptrt rpeuneno xpyno.
Inas nrnnt cenart ns nnerountx cemxn uepnoro nnera nnn rmnna. na uepntx apysntx
cemeuxa ncnontsonart nx nanox nrnuxn.
Cemena ntxnatnart ouent nnorno pyr x pyry, urot ne tno npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn, nnn neontmo nanouxo. Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent,
ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )




Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn.
Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue ntrnpart ntnt. Ioronym
noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 27).

Kap1nnxa Ocennnn ne1
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: nmeno, onec, ueuennna, sepna pnca, yxpona n rmnna, rpeunenax xpyna.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno senenoro nnn cnnero nnera no
pasmepy pamxn, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont
nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 35 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Onaxo npn nomomn nspocntx c paoro cnpanxrcx n ern mname
+roro nospacra. 3aaua nspocnoro nanecrn xne, a peenox yer nactnart xpynt. Hepe
paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Hapnconart na xaprone npocrtm xapanamom xonryp xaxoro-nno ocennero nncra
xpacnno ]opmt.
Hanecrn n npeenax xonrypa pncynxa xne HBA. Hooxart, noxa on uyrt-uyrt
nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Btnoxnrt ns nnnntx sepen pnca npoxnnxn nncrxa, sarem mexy nnmn noxptrt ncm ero
nonepxnocrt pasnnuntmn menxnmn xpynamn n cemenamn. Ecnn manentxomy peenxy cnoxno
ntxnatnart npoxnnxn, ro on n cocroxnnn npocro yxpacnrt nncrouex xpyno nnactnnym.
Hpn xenannn ns raxnx nncrten moxno cocrannrt nent ocennn yxer.


Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner. Hpocoxmym noenxy cnerxa
crpxxnyrt nx yanennx nnmnnx nenpnnnnmnx cemxn.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kpome roro, c naxnponanno nonepxnocrn xaprnnt nerue
ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 28).

Kap1nnxa Hne1yman ne1xa
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cemena xcenx, nxsa; ntcymennte xrot pxnnt, ronxax nerouxa xaxoro-
nnyt xycrapnnxa.
Pamxa nx xaprnnxn, roncrt xapron xenarentno cnerno-posonoro nnera no pasmepy
pamxn, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner
nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 45 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Cemena nxsa xpyrno ]opmt c exeno cepennxo, xoropte onaamr necno, ouent
xpynxne. Hx moxno npenparnrt n nenecrxn nneron, noxoxnx na nnerymym nerxy caxypt
nnn xnonn.
Hamernrt na xaprone npocrtm xapanamom +cxns nneryme nerxn, pacnonoxnn ee c
nerxnm naxnonom. 3arem paspesart na necxontxo uacre nerouxy xycrapnnxa n saxpennrt
xneem xaxym uacrt na ocnonnom ]one no +cxnsy.
B cepenny xaxoro nnerxa nxnenrt no xroxe pxnnt. Boxpyr nee ns cemxn nxsa
ntnoxnrt nnert, ocropoxno nxnennax xaxt nenecrox orentno. Hncrouxn na nerouxax
cocrannrt ns npoonronartx cemxn xcenx, raxxe saxpennxx xneem xaxt nncrnx no
orentnocrn.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. Ecnn xapron nauner ntrnartcx or xnex, naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner.
Ecnn roronym xaprnny noxptrt axpnnontm naxom, ro cymecrnenno ynennunrcx cpox ee
coxpannocrn, yer nerue ocymecrnnxrt yxo sa ne. Ioronym xaprnnxy ncrannrt n pamxy n
nonecnrt na ocronoe mecro n ercxo xomnare (pnc. 29).





Kap1nnxa Becenmn anpaq
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, cnerno-xenroe nmeno, sepna
xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne cemena uepnoro nnera, sepna ymncroro nepna.
Hnornt xapron xenarentno ronyoro nnera, ]oropamxa x nemy; xne HBA-M;
cnnrernuecxax xncrouxa; axpnnonte xpacxn nnn axnapent, nnn ryamt; nnnner nnn crexa nx
nenxn; noxnnnt, npospaunt axpnnont nax.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, ]nomacrep, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Kaprnnxa c xnpa]om ns xpynt ouent +]]exrnax noenxa. Ona paccunrana na ere 45
ner, xoropte sannmamrcx no nanmennem nspocntx.
Hpn nannunn nexoroporo ontra n pnconannn +ror necnoxnt pncynox moxno ntnonnnrt
npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a sarem onecrn uepntm ]nomacrepom. Ho ecnn ner
ynepennocrn n cnonx cnnax, ro +cxns nyume ntnonnnrt na ymare n xapaname, a sarem
nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony c nomomtm npospauno nnn xonnponantno
ymarn.
Hpexe uem naxnennart xpynt nnn cemena, nyxno nocnontsonartcx xpacxamn. Herxnmn
masxamn nanecrn cnny+rt rpannnox n nerox pacrenn nosan manentxoro xnpa]a, xoropt
nnepnte nyremecrnyer no cananne. Hooxart, noxa nonnocrtm ntcoxnyr xpacxn.
3arem xncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt xaprona nnyrpn xonrypa pncynxa.
Ipeuneno xpyno nao ntnoxnrt nce remnte nxrna na mxype xnpa]a, onacrt noxpyr
noca, poxxn n xncrouxy na xnocre, a raxxe nor n xontr. Inasa ntnonnnrt ns sepen
ymncroro nepna. Hoc ntnoxnrt menxnmn cemenamn uepnoro nnera nnn sepnamn
xonnrepcxoro maxa. Bect ocrantno cnny+r xnpa]a noxptrt cnerno-xenrtm nmenom.
Kpyny axxyparno nactnart, naunnax c nnxnnx yuacrxon xaxoro xonrypa. Homecrnn
xpyny, axxyparno npnannrt ee nantnem. Paory no nactnxe n paspannnnannm xpyn nyume
nopyunrt peenxy, nycrt pasnnnaer menxym moropnxy cnonx pyx.
Hyxno rontxo noxasart emy, xax yxnatnart xpyny pannomepno n nnorno, urot ne
nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc nnn ontmnx npoenon. 3ro
cymecrnenno ynyumnr nnemnn nn xaprnnxn.
Hocne roro xax nce xpynt n cemena yyr npnxneent, cneyer naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt noenxy no rner n ocrannrt npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx xnex. Ho npomecrnnn +roro npemenn ncrpxxnyrt paory,
urot octnannct nenpnxnennmnecx xpynnnxn. Ecnn nocne +roro noxnxrcx npoent, nyxno
sanonnnrt nx nontmn xpynnnxamn.
3arem xenarentno noxptrt roronym xaprnnxy axpnnontm naxom. On npeoxpannr paory
or ntnn n sarpxsnenn, a raxxe npounee yepxnr xpynt n cemena.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx naxa. Hnora nax coxner ontme roro cpoxa,
xoropt yxasan na +rnxerxe. Kora nax ntcoxner, ocranercx rontxo ncrannrt roronym
noenxy n pamxy n nonecnrt ee na noxoxmee mecro (pnc. 30).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Kap1nnxa Amonm1nmn menox
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, cnerno-xenroe nmeno, sepna
xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne cemena uepnoro nnera, rtxnennte cemeuxn, sepna
ymncroro nepna.
Hnornt xapron xenarentno ronyoro nnera, ]oropamxa x nemy; xne HBA-M;
cnnrernuecxax xncrouxa; axpnnonte xpacxn nnn axnapent, nnn ryamt; nnnner nnn crexa nx
nenxn; noxnnnt, npospaunt axpnnont nax, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Kaprnnxa c nmontrntm menxom ns xpynt, xoropt sannrepeconancx aouxo, uem-ro
noxoxa na npetymym noenxy. Ona paccunrana na ere 45 ner, sannmammnxcx no
pyxonocrnom nspocntx.
3ror necnoxnt pncynox moxno npn nannunn nexoroporo ontra n pnconannn ntnonnnrt
npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a sarem onecrn uepntm ]nomacrepom. Ho npn
orcyrcrnnn ynepennocrn n cnonx cnnax +cxns nyume o]opmnrt n xapaname na ymare, a
sarem nepenecrn ero na xapronnym ocnony c nomomtm npospauno nnn xonnponantno
ymarn.

Ko npemenn cosannx mosanuno macrepcxo n ]apnxn M. B. Homonocon tn yxe
npo]eccopom Axaemnn. Ho+romy nx oprannsannx mna mnoro ycnemnee, uem crponrentcrno
n cnoe npemx nepno naoparopnn.

Hpexe uem naxnennart xpynt nnn cemena, nyxno nocnontsonartcx xpacxamn. Herxnmn
masxamn ntnonnnrt rpany n nerxn xycrapnnxa nosan manentxoro menxa, xoropt pemnn
nomart aouxy nnn nosnaxomnrtcx c ne.
Kpacxo nnn ]nomacrepom npopnconart ycnxn y aouxn. Hooxart, noxa nonnocrtm
ntcoxner xpacxa.
3arem xncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt xaprona nnyrpn xonrypa pncynxa.
Ipeuneno xpyno nao ntnoxnrt nce remnte nxrntmxn na mepcrxe menxa, onacrt
mopouxn noxpyr ero noca n xonunx xnocra, nnxnmm uacrt nanox. Inasa ntnonnnrt ns
sepen ymncroro nepna. Hoc ntnoxnrt menxnmn cemenamn uepnoro nnera nnn sepnamn
xonnrepcxoro maxa. Bect ocrantno cnny+r menxa noxptrt cnerno-xenrtm nmenom nnn
xyxypysno xpyno. Kptntx aouxn cocrannrt ns rtxnenntx cemxn.
Hocne roro xax nce xpynt n cemena yyr npnxneent, nyxno naxptrt paory nnorno
ymaro nnn pyrnm nncrom xaprona, nomecrnrt ee no rner n ocrannrt npnmepno na cyrxn
o nonnoro ntctxannx xnex. Ho npomecrnnn +roro npemenn ncrpxxnyrt noenxy, urot
octnannct nenpnxnennmnecx xpynnnxn. Ecnn nocne +roro noxnxrcx npoent, cneyer
sanonnnrt nx nontmn xpynnnxamn.


Horom noxptrt roronym xaprnnxy axpnnontm naxom. On npeoxpannr paory or ntnn n
sarpxsnenn, a raxxe npouno yepxnr na nonepxnocrn nce xpynnnxn. Ocrannrt paory o
nonnoro ntctxannx naxa. Hnora on coxner ontme roro cpoxa, xoropt yxasan na
+rnxerxe. Hocne oxonuarentnoro ntctxannx naxa, ncrannrt roronym noenxy n pamxy n
nonecnrt na noxoxmee mecro (pnc. 31).

Kap1nnxa Pmxa n npyy
Bam norpeyercx
3epna n xpynt: nmeno, rpeunenax xpyna n pasno crenenn oxapxn; sepna ropoxa,
ueuennnt opanxenoro nnera, menxo uepno n eno ]aconn; a raxxe ]nrypnte maxapont.
Hnornt xapron xenarentno ronyoro nnn senenonaroro nnera, ]oropamxa x nemy; xne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
HBA-M; cnnrernuecxax xncrouxa; axpnnonte xpacxn nnn axnapent, nnn ryamt; nnnner nnn
crexa nx nenxn; noxnnnt, npospaunt axpnnont nax, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Kaprnnxa c ptxo ns xpynt paccunrana na ere 56 ner, xoropte sannmamrcx no
nanmennem nspocntx.
3ror necnoxnt pncynox moxno npn nannunn nexoroporo ontra n pnconannn ntnonnnrt
npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a sarem onecrn uepntm ]nomacrepom. Ho npn
orcyrcrnnn ynepennocrn n cnonx cnnax +cxns nyume nsopasnrt na ymare n xapaname, a
sarem nepenecrn ero na xapronnym ocnony c nomomtm npospauno nnn xonnponantno
ymarn.
Hpexe uem naxnennart xpynt nnn cemena, nao nocnontsonartcx xpacxamn. Herxnmn
masxamn nanecrn cnny+rt noopocne. Hooxart, noxa nonnocrtm ntcoxnyr xpacxn.
3arem xncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt xaprona nnyrpn xonrypa pncynxa.
Hystptxn nosyxa ntnonnnrt ns sepen eno ]aconn. Inas ptxn n por ntnoxnrt ns
sepen uepno ]aconn. Xnocrnx n nonocy nocepenne xopnyca ptxn ntnonnnrt ns sepen
ueuennnt opanxenoro nnera.
Bect ocrantno xopnyc o]opmnrt sepnamn ropoxa n nmenom. no osepa ntnoxnrt
rpeuneno xpyno, uepeyx cnernte n remnte xpynnnxn. Crenn pacrenn ntnoxnrt
nmenom n 1 px n ynenuart nx ]nrypntmn maxaponamn nmecro nncrten.
Btxnaxy xaxoro xonrypa xpyno cneyer naunnart c nnxnnx yuacrxon, axxyparno
nactnan ee n cnerxa npnannn nantnem. Taxnm opasom xpyna yer ynoxena pannomepno n
nnorno, urot ne nonyunnoct nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc nnn ontmnx npoenon.
3ro snaunrentno ynyumnr nnemnn nn xaprnnxn.
nx axxyparno yxnaxn xpyn nnn cemxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn.
Hocne roro xax nce xpynt n cemena yyr npnxneent, naxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt noenxy no rner n ocrannrt npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx xnex. Kora on ntcoxner, ncrpxxnyrt paory, urot octnannct
nnmnne xpynnnxn. Hoxnnnmnecx nocne +roro npoent nyxno sanonnnrt nontmn
xpynnnxamn.
Ecnn noxptrt roronym xaprnnxy axpnnontm naxom, +ro samnrnr paory or ntnn n
sarpxsnenn. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx naxa. Hnora nax oreuecrnennoro
nponsnocrna coxner ontme roro cpoxa, xoropt yxasan na +rnxerxe. Kora nax ntcoxner,
ocranercx rontxo ncrannrt roronym noenxy n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro
(pnc. 32).





Kap1nnxa Hensaa c epenou
Bam norpeyercx
3epna n cemena: ntcymennte sepntmxn entx n remntx oon, ropoxa n xyxypyst;
ueuennna pasnnuntx nneron; rtxnennte cemeuxn; uepnte, ente n xpacnte sepntmxn
nepna; cemena xynxyra.
Tnept xapron xenarentno ronyoro nnera, ]oropamxa x nemy; xne HBA-M;
cnnrernuecxax xncrouxa; rasernax ymara, axpnnonte xpacxn nnn axnapent, nnn ryamt;
nnnner nnn crexa nx nenxn; noxnnnt, npospaunt axpnnont nax.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Kaprnnxa c nesaxem ns sepen paccunrana na ere 56 ner, xoropte sannmamrcx no
nanmennem nspocntx.
Hpocrtm xapanamom napocart na xaprone npocremn nesax, xoropt yer nonxren
peenxy. 3arem namasart xapron roncrtm cnoem xnex. nx roro urot coxpannrt cron n
uncrore, nyume nepe paoro nonoxnrt xapron na rasernt nncr.
Cnauana nyxno o]opmnrt none c noconnyxamn, nx uero nonoxnrt na cepenny xaprona
o n oxpyxnrt ero sepnamn xyxypyst n xauecrne xenrtx nenecrxon.
Hernee none ntnonnnrt seneno ueuennne nnn ropoxom senenoro nnera, mecramn
nepemexax ero sepnamn xenro ueuennnt. Hnxnmm uacrt nonx ntnoxnrt onee remntmn
sepnamn cemenamn xynxyra, a ero nepxnmm uacrt cnerntmn sepnamn. Maxn moxno
ntnonnnrt ns xpacnoro nepna. Hocne uero ocrannrt xapron na nexoropoe npemx, urot on
nocox.
nx ntnonnennx crnona epena nao npnxnenrt na xapron uepnym ueuennny nnn menxne
apysnte cemeuxn uepnoro nnera. Kpony epena cocrannrt ns rtxnenntx cemxn, cyxoro
ropoxa senenoro nnera n xenro ueuennnt. Ha nee ynoxnrt ente ot nmecro onaxon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hocne roro xax nce erann nsopaxennx yyr npnxneent, naxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt ee no rner n ocrannrt noenxy npnmepno
na cyrxn o nonnoro ntctxannx xnex. Kora xne nonnocrtm ntcoxner, ncrpxxnyrt paory,
urot octnannct nnmnne, nenpnxnennmnecx xpynnnxn. Ecnn nocne +roro noxnnnnct
npoent, cneyer sanonnnrt nx nontmn xpynnnxamn.
Hyume noxptrt roronym xaprnnxy axpnnontm naxom, urot samnrnrt paory or ntnn n
sarpxsnenn. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx naxa. Hnora oreuecrnennt nax
coxner ontme roro cpoxa, xoropt yxasan na ynaxonxe. Kora nax ntcoxner, ocranercx
rontxo ncrannrt roronym noenxy n pamxy n nonecnrt na noxoxmee mecro (pnc. 33).


Oseunan xap1nnxa Kam1anonan nomaxa
Bam norpeyercx
Ocnonnte marepnant: nnot xamranon, epenxnnte ycnnt, 2 uepnte ycnnt nx rnas,
syouncrxn, ntcymennte crenn rpan, cyxne rpant c xonocxamn.
Tnept xapron, ]oropamxa x nemy; xne HBA-M; cnnrernuecxax xncrouxa; noxnnnt,
mnno, nnrxn nnn ronxax nepenouxa; ronxax npononoxa, npospaunt axpnnont nax.

Xo paort
Oemnax xaprnnxa c nomaxo ns xamranon paccunrana na ere 56 ner, xoropte
sannmamrcx no nanmennem nspocntx. Hs xpacnntx nnoon xamranonoro epena,
xoropte ocentm onntno naamr c epenten, moxno cenart nmecre c peenxom pasntx
cmemntx snepmmex. Cnexne, rontxo uro copannte nnot nerxo nporxnyrt mnnom n axe
syouncrxo. Onaxo nponecc nsroronnennx tpouex nyume nsxrt na cex nspocntm. Kpome
saanntx nrpymex n nne snepxr, moxno cenart n oemnym xaprnnxy.
Hpocrtm xapanamom na xaprone namernrt mecrononoxenne nomaxn. 3arem ncm
nonepxnocrt xaprona cmasart xneem n ntnoxnrt cyxnmn crenxmn rpan. Ocrannrt paory
o nonnoro ntctxannx xnex. 3arem noxptrt ]on npospauntm axpnnontm naxom,
nooxart, noxa on ntcoxner.
B +ro npemx sanxrtcx nsroronnennem nomaxn.
Kamran ontmero pasmepa noer na rynonnme nomaxn, nropo xamran mentmero
pasmepa n onee nnocxn npnronrcx na ee rononxy.
B nnxne uacrn ontmoro xamrana rynonnme cenart mnnom 4 tpouxn nx noxex.
Cmasart xonnt syouncrox xneem n ncrannrt nx n tpouxn, pyrne xonnt syouncrox
opesart noxnnnamn o nyxnoro pasmepa +ro yyr noxxn. 3youncrxn moxno samennrt
epenxnntmn mnaxxamn, n raxom cnyuae noxxn cranyr nemnoro ronme.
3arem cenart mnnom tpouxy n nepxne uacrn rynonnma nx yxpennennx men, xoropym
raxxe cenart ns syouncrxn n nannsart na nee 23 epenxnnte ycnnt.

Hnsxopocnt mox, xoropt pacrer na nnxx n uem-ro noxox na senent nnmm, moxno
ncnontsonart n paorax ns cemxn n pyrnx narypantntx marepnanon nx oxnexn nyxaex.

Konnt syouncrxn men raxxe cmasart xneem, nepe rem xax ncrannrt nx n
npnroronnennte ornepcrnx n rononxe n rynonnme. Hcnontsyx ontmee uncno ycnn nx
men, moxno rouno rax xe cenart xnpa]a.
Heontmo nyuox nnrox cnxsart nocepenne n cenart manentxym xncrouxy nx xnocra.
3arem c nomomtm mnna ncrannrt n sapanee npnroronnennym tpouxy na rynonnme,
xannyrt xne n yrpamonart.
Horom ns syouncrox n ycnn cenart na ronone nomaxn ymxn. Bmecro rnas nxnenrt 2
uepnte ycnnt. Hoxptrt nomaxy naxom n ocrannrt o nonnoro ero ntctxannx.
Tonxo npononouxo saxpennrt nomaxy na nororonnennoe mecro na xaprnnxe. Ho ee
noramn npnxnenrt cyxne rpant c xonocxamn.
Tenept ocranercx rontxo ncrannrt xapron n pamxy n nonecnrt noenxy na ocronoe
mecro (pnc. 34).


Oseunan xap1nnxa Mopcxon nensaa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: mannax xpyna, nnnnt pnc, sepna xo]e, rtxnennte cemeuxn;
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ntcymennte repapntm cnocoom crenn rpan, nacroxmne menxne paxymxn nnn maxapont
n nne paxymex.
Tnept xapron nx ocnont cnnero nnn ronyoro nnera, ]oropamxa x nemy; xne HBA-M;
cnnrernuecxax xncrouxa; ryamt xenroro n cnnero nneron, nepnamyrponax axpnnonax xpacxa;
nnnner nnn crexa nx nenxn; noxnnnt, npospaunt axpnnont nax.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Oemnax xaprnnxa paccunrana na ere 56 ner, xoropte sannmamrcx no nanmennem
nspocntx. 3ror concem necnoxnt pncynox npn nannunn neontmoro ontra n pnconannn
moxno napocart npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a sarem onecrn uepntm
]nomacrepom.
nx roro urot nsopasnrt mope n necox, nyxno naxnenrt na xapronnym ocnony xenrym
n cnnmm ymary. Ho moxno n noxpacnrt camy xpyny. nx uero nao nsxrt nnacrnxont
craxanunx, ryamt nyxnoro nnera n cyxym xncrouxy. Tpeyemoe xonnuecrno xpynt
nactnart n craxanunx nnn pyrym emxocrt.
Cyxym xncrouxy onycrnrt n anouxy c ryamtm nyxnoro nnera n napart na nee xpacxy.
3arem nomecrnrt xncrouxy c xpacxo n craxanunx c xpyno n nepememnnart ee xpyrontmn
nnxennxmn, ne oannxx not. Bnauane xpyna craner cnnnartcx, nepememnnartcx c
ontmnm rpyom. Onaxo ne cronr opamart na +ro nnnmanne n npoonxart
nepememnnanne. uepes xaxoe-ro npemx xpyna pannomepno oxpacnrcx n rycro nner n
ntcoxner rax, uro e ne norpeyercx ononnnrentnax cymxa. Ecnn oxpamnnart raxnm
cnocoom nmeno, ro n nrore nonyunrcx noone ncepa.
Hpexe uem naxnennart xpynt nnn cemena, cneyer nocnontsonartcx xpacxamn. Herxnmn
masxamn namernrt cnny+rt onaxon n nee. Hooxart, noxa nonnocrtm ntcoxner xpacxa.
3arem xncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt xaprona nnyrpn xonrypa pncynxa. Ecnn
nx paort ntpan xapron cnnero nnn ronyoro nnera, ro nao oxpacnrt rontxo xpyny n
xenrt nner nx necxa.
Horom xncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt xaprona nnyrpn xonrypa pncynxa n
axxyparno nactnart na nnxnn yuacrox xaprnnxn xpyny, oxpamennym n xenrt nner, +ro
npnpexnt necox.
B annom cnyuae moxno ne ecnoxonrtcx o pannomepno yxnaxe necox n mnax
nnxora ne tnaer neantno ponntm. Ho+romy moxno n axe nyxno onycrnrt noxnnenne
nnann n neontmnx yropxon. Heoxonmo rontxo cnenrt, urot ne tno nycrtx nonoc
nnn ontmnx npoenon. Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xnex.

Hnsxopocntm mxom moxno oxnennart pamouxn, xopoxn n nnte npemert. 3ro npnacr
nsennxm cnoeopasnt nn.

3arem xncrouxo nonnncrtmn nnanntmn nnnnxmn nanecrn xne na ronyo yuacrox
xaprona mope. 3actnart nx eno manno xpyno, nooxart, noxa xne ntcoxner, n
crpxxnyrt nsnnmex xpynt. Cnona oannrt xne n eme pas npnctnart xpyny, urot
nonyunnnct oemnte nonnt.
Hpnxnenrt nenouxo sepna xo]e +ro crnont nantm. Honepx nnx nxnenrt nenunxom
ntcymennte repapntm cnocoom crenn rpan +ro xpont nantm.
Ha noy npnxnenrt menxne paxymxn nnn maxapont-paxymxn nm ntnana uecrt
nsopaxart mopcxne xamnn. Bonnncrtmn ysopamn ntnoxnrt pnc rantxa. H maxapont, n
pnc noxpacnrt nepnamyrpono xpacxo no xemuyr, nocne roro xax ntcoxner xne.
Connne cocrannrt ns rtxnenntx cemeuex pasntx pasmepon.
Hocne ntctxannx xnex cnerxa rponyrt nx opanxeno xpacxo (pnc. 35).


Kap1nna Menenna
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, menxne apysnte cemeuxn,
sepna ropoxa senenoro nnera, mannax xpyna.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns menennt, nyme no rpane. Kncrouxo nanecrn
xne na ncm nonepxnocrt pncynxa. Konryp menennt ntnoxnrt menxnmn apysntmn
cemeuxamn.
Bnyrpn +cxnsa pacctnart rpeunenym xpyny. Hoc n rnasa ntnonnnrt ns nnacrnnnna
uepnoro nnera. Tpany cenart ns sepen ropoxa senenoro nnera, npenapnrentno cmasan
paouym nonepxnocrt xneem.
3actnart neo eno manno xpyno, nooxart, noxa xne ntcoxner, n crpxxnyrt
nsnnmex xpynt.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy
(pnc. 36).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Kap1nna 3nesnoe neo
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cnerno-xenroe nmeno, cemena noconneunnxa.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxnst snes n mecxna. Kncrouxo nanecrn xne na ncm
nonepxnocrt pncynxa. Bnyrpennmm uacrt sactnart nmenom. Inas mecxna ntnonnnrt ns
nnacrnnnna uepnoro nnera. Cmasart ocranmymcx nonepxnocrt xneem n sactnart neo
npenapnrentno nepemonortmn cemenamn noconneunnxa. Ocrannrt paory o nonnoro
ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy (pnc. 37).





Kap1nna Rnoxn
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: sepna ropoxa xenroro nnera, cemena ]aconn enoro nnera, menxne
apysnte cemeuxn, nnnnt pnc.
Hnornt xapron nmoro nnera, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn cnerno-xopnunenoro
nnera, nanponte nncrtx, ]oropamxa.

Xo paort
Hnornt xapron onennrt nnacrnnnnom cnerno-xopnunenoro nnera. Hocepenne
ntnonnnrt 2 xnoxa ns sepen ropoxa xenroro nnera. Hpnxpennrt x xnoxam c nomomtm
xnex nanponte nncrtx. Ho xpam xaprona cenart pamxy ronmnno 2 cm ns cemxn ]aconn n
apysa, pacnonarax nx n nponsnontnom nopxxe. Ocranmeecx mexy pamxo n xnoxamn
nycroe npocrpancrno sactnart pncom. Axxyparno crpxxnyrt ero nsnnmex. Bcrannrt roronoe
nsenne n pamxy (pnc. 38).


Kap1nna Cepne
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena ]aconn enoro nnera, menxne apysnte cemeuxn, nnnnt pnc.
Hnornt xapron nmoro nnera, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn cnerno-xopnunenoro
nnera, nax c necrxamn, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns cepna n onennrt ero nnacrnnnnom cnerno-
xopnunenoro nnera. Ho xpam xaprona cenart pamxy mnpnno 2 cm ns cemxn ]aconn.
Bnyrpennee npocrpancrno pncynxa ntnonnnrt ns cemxn apysa. Ocranmeecx mecro
sanonnnrt pncom, npenapnrentno cmasan nonepxnocrt xneem. Ocrannrt paory o nonnoro
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ntctxannx. Axxyparno crpxxnyrt nsnnmex pnca. Cptsnyrt noenxy naxom c necrxamn.
Bcrannrt roronoe nsenne n pamxy (pnc. 39).


Kap1nna Honoronnn enouxa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: sepna ropoxa senenoro nnera, rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn,
nnnnt pnc.
Hnornt xapron nmoro nnera, nnacrnnnn pasntx nneron, ]oropamxa.

Xo paort
Hnornt xapron onennrt nnacrnnnnom cnerno-xopnunenoro nnera. Hocepenne
ntnonnnrt enouxy ns sepen ropoxa. 3nesy n nonoronne nrpymxn ntnennrt ns nnacrnnnna
pasntx nneron n saxpennrt na enouxe n nponsnontnom nopxxe. B nnxne uacrn ntnonnnrt
crnon ns rpeuneno xpynt. Ocrantnoe npocrpancrno sactnart pncom. Axxyparno crpxxnyrt
ero nsnnmex. Bcrannrt roronoe nsenne n pamxy (pnc. 40).





Kap1nna Hne1ounan nonnna
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: sepna ropoxa xenroro nnera, cemena ]aconn enoro nnera, cnerno-
xenroe nmeno.
Hnornt xapron nmoro nnera, nnacrnnnn cnerno-xopnunenoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Hnornt xapron onennrt nnacrnnnnom cnerno-xopnunenoro nnera. Btnonnnrt
necxontxo nneron n nponsnontnom nopxxe. Henecrxn ns cemxn ]aconn, cepnennna ns
sepen ropoxa.
Ocrantnoe npocrpancrno sactnart nmenom. Axxyparno crpxxnyrt ero nsnnmex. Bcrannrt
roronoe nsenne n pamxy (pnc. 41).


Kap1nna Eanx
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, menxne apysnte cemeuxn,
nnnnt pnc.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns exnxa, xoropt ramnr rpn. Kncrouxo nanecrn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xne na ncm nonepxnocrt pncynxa. Hronxn exnxa ntnoxnrt menxnmn apysntmn
cemeuxamn. Bnyrpn +cxnsa pacctnart rpeunenym xpyny. Hoc n rnasa ntnonnnrt ns
nnacrnnnna uepnoro nnera. Hooxart noxa xne ntcoxner, n crpxxnyrt nsnnmex xpynt.
Hoxxy rpna ntnonnnrt nnnntm pncom, mnxnxy rpeuneno xpyno.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy
(pnc. 42).


Kap1nna H1nna na ne1xe
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, menxne apysnte cemeuxn,
cnerno-xenroe nmeno.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns nrnnt na nerxe. Kncrouxo nanecrn xne na ncm
nonepxnocrt pncynxa. Cnnnxy n xnocrnx ntnoxnrt menxnmn apysntmn cemeuxamn. Ha
rpyxe pacctnart nmeno. Inasa, xnmn n nanxn ntnonnnrt ns nnacrnnnna uepnoro nnera.
Berouxy cenart ns rpeuneno xpynt, npenapnrentno cmasan nonepxnocrt xneem. Ocrannrt
paory o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy (pnc. 43).



Kap1nna Ynn1xa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, sepna ueuennnt n ropoxa
senenoro nnera.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns ynnrxn. Kncrouxo nanecrn xne na ncm
nonepxnocrt pncynxa. Hannnpt ntnoxnrt sepnamn ueuennnt. Ocranmymcx uacrt pncynxa
sactnart rpeuneno xpyno. Inasa, por n poxxn ntnonnnrt ns nnacrnnnna uepnoro nnera.
Tpany ntnoxnrt ns sepen ropoxa senenoro nnera, npenapnrentno cmasan nonepxnocrt
xneem.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy
(pnc. 44).


Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Kap1nna Anrymonox n npyy
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: menxne apysnte cemeuxn, sepna ueuennnt n ropoxa senenoro nnera.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
uepnoro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns nxrymonxa, xoropt cnnr na nncre xynmnnxn.
Kncrouxo nanecrn xne na ncm nonepxnocrt pncynxa. Konryp cenart ns menxnx apysntx
cemeuex. Hxrymonxa ntnoxnrt sepnamn ropoxa senenoro nnera. Inasa n por ntnonnnrt ns
nnacrnnnna uepnoro nnera. Hncr xynmnnxn sactnart sepnamn ueuennnt. Ocrannrt paory
o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy (pnc. 45).


Kap1nna Pouamxn
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: menxne apysnte, rtxnennte cemeuxn, sepna ropoxa senenoro nnera.
Hnornt xapron nmoro nnera, npocro xapanam, xncrouxa, xne HBA-M, nnacrnnnn
xenroro nnera, ]oropamxa.

Xo paort
Ha nnornom xaprone ntnonnnrt +cxns pomamex. Kncrouxo nanecrn xne na ncm
nonepxnocrt pncynxa. Henecrxn cenart ns rtxnenntx cemeuex. Cepnennny nnerxa
c]opmnponart ns nnacrnnnna xenroro nnera. Hncrtx ntnonnnrt ns sepen ropoxa senenoro
nnera, npenapnrentno cmasan nonepxnocrt xneem.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx. 3arem ncrannrt roronoe nsenne n pamxy
(pnc. 46).


Mosanunme nanno nspocnmn nsrnn



Hanno c reoue1pnuecxnu pncynxou
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena apysa pasntx pasmepon, tnn, rpeunenax xpyna, xpacnax
ueuennna.
Pamxa nx nanno, nnornt xapron, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn
ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
nnnexa, npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.
Hanno nonyunrcx ocrarouno ynecncrtm, no+romy ero npnercx nomecrnrt n pamxy.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Xenarentno sanaronpemenno ntpart pasmept xaprnnt no nmemmymcx n nannunn
pamxy, nnaue no oxonuannn paort npnercx saxastnart arer n cnennannsnponanno
macrepcxo.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 78 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Hnora pexr nyxno noepxart no npemx paort n nomout
conerom, urot ne nacrynnno pasouaponanne. Kpome roro, nomomt nspocntx norpeyercx
npn cocrannennn +cxnsa.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt onxnt trt ntcyment n no
nosmoxnocrn ounment or nsnnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns: xomnosnnnx nmeer ]opmy xnapara, nnyrpn
xoroporo pacnonoxent 2 xpyra ontmo n manentxn. Kaxym cropony xnapara
pasennrt na 3 npnmepno pannte uacrn cpenxx uacrt nemnoro ontme ocrantntx. 3arem
no nnnexe orueprnrt or manentxoro xpyra x croponam xnapara nnnnn, xoropte cocranxr 4
nyua, nanpannenntx x yrnam xnapara. Horom c nomomtm npospauno nnn xonnponantno
ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony.
Hocne uero nanecrn xne cpasy na ncm nonepxnocrt ocnont yymero nanno n
nooxart, urot on nemnoro nocox. B raxom cnyuae cemena nyume cranyr npnxnennartcx
x ocnone.
B camom nenrpe manentxoro xpyra ntnonnnrt ns menxnx apysntx cemxn xpyxox,
cocrannxx cemena ocrpnxmn n nenrp. Boxpyr nero xpyramn ntnoxnrt sepna xpacno
ueuennnt. O]opmnrt mant xpyr cemenamn apysa.
3arem rpeuneno xpyno sanonnnrt rpanennennnte cexropa nyue n npeenax ontmoro
xpyra. Fonee mnpoxne cexropa n npeenax ontmoro xpyra ntnoxnrt cemenamn tnn nnn
nnnntmn sepnamn pnca. Onxrt xe cemenamn apysa o]opmnrt ontmo xpyr.

Tpannnonnte nx Enpont roenent cnyxnnn yxpamenne oma n reuenne nnmt
necxontxnx ecxrnnern onn nermann, ntnnerann nnn remnenn. Mosanunte nanno ns
xamnx, noxonnmne na roenen nnn xonep, coxpanxnnct nexamn.

Ocrpne nyua n xaxom yrny xnapara ntnoxnrt sepnamn xpacno ueuennnt. Hpomexyrxn
mexy nnmn sanonnnrt cemenamn apysa.
Cemena yxnatnart na xneenoe noxptrne nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx
npoenon, a sarem axxyparno npnannrt xaxoe cemeuxo nantnem. nx yxnaxn moxno
nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn, nnn neontmo nanouxo, nnn npocro
cnnuxo.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent na cnoe mecro, npnxptrt paory pyrnm
nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt paory npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx.
Hyume noxptrt axpnnontm naxom roronym xaprnny, naroapx uemy ona ontme
coxpannr cno nnemnn nn. Taxxe naxonoe noxptrne onerunr nocneymmn yxo sa
xaprnno. Hocne uero ocranercx ncrannrt roronym paory n pamxy n nonecnrt na ocronoe
mecro. Enncrnenno, re noonax noenxa yer nexenarentna, +ro mecro na crene y
nnnrt (pnc. 47).



Kpyrnoe nanno ns ceunn
Bam norpeyercx
Cemena: cemena apysa, tnn, ntna nnn rmnna n noconneunnxa.
Hnornt xapron, cnso]nop, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt,
axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt, nnpxynt,
]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 78 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Hpncyrcrnne nspocntx pxom neoxonmo, rax xax peenox
nyxaercx n mopantno noepxxe, conere nnn nomomn, xora uro-ro ne nonyuaercx. B
npornnnom cnyuae axe camax +nemenrapnax paora moxer ocrartcx neoxonuenno.
Ha xaprone naueprnrt nnpxynem n ntpesart xpyr, sarem orxnyrt ero cnso]nopom. Ho
nnemnemy xpam ntnoxnrt pamxy ns cemxn apysa n tnn. nx nee ncnontsyercx xpyrono
ysop ns 3 cemeuex, xoropte nyxno cocrannrt ocrptmn xonnamn pyr x pyry. Hpn ntxnaxe
pamxn uepeonart remnte cemena apysa n cnernte cemena tnn. Cemena npn cocrannennn
ysopa nao cnauana npnnoxnrt x xpam nanno nx npnmepxn; ecnn cocrannennax ]opma
nonpannrcx, ro npnxnenrt nx.
Hocne roro xax ntxnaxa pamxn yer sanepmena, n nnxne uacrn xpyra ns tnntx
cemeuex cocrannrt n npnxnenrt 3 nnerxa, noxoxnx na ntmnte xpnsanremt. Bnepx or +rnx
nnerxon namernrt xapanamom n ntnoxnrt 34 ronxne nerxne nnnnn nerouex ns cemxn ntna
nnn rmnna, noonte nerouxam acnaparyca. Hpn nxnennannn nerouex axxyparno nanocnrt
xne ronxo xncrouxo no nnnnn pncynxa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
B cepenne xomnosnnnn ]nomacrepom napnconart ne nnnnn nerouex nnerymero
pacrennx, na nnx nxnenrt nnert ns cemxn noconneunnxa. Kaxoe cemeuxo nxnennart
orentno. Tonxne nerouxn npnamr nerxocrt n nosymnocrt nce xomnosnnnn. Ho
ocranmemycx cnoontm npocrpancrny nanno nxnenrt xptnarxn xcenx. Onn npnayr
nnamnunocrt ocrarouno crarnuno xomnosnnnn, cosayr nnnmsnm nnxennx.
C oparno cropont nanno saxpennrt nernm ns ronxoro mnypxa nnn npononoxn nx
nonecxn ero na creny. Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy
npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx. anee roronoe nanno ocranercx rontxo nonecnrt
na ntpannoe mecro (pnc. 48).



Kap1nnxa Kopsnna c nne1aun
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cnernte cemena apysa nnn nnernax ]acont, nnn cxopnyna or ]ncramex,
cemena ntna nnn rmnna, tnn, xpacnax ueuennna, ]onapnxn ]nsannca, sacymennax nonenax
rpana c xonocxamn.
Pamxa nx xaprnnxn, nnornt xapron, cnerno-xenrt cnso]nop, oont xne HBA,
axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 78 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Hepe paoro nect pacrnrentnt marepnan onxen trt ntcymen n ounmen or
nsnnmne ntnn no nosmoxnocrn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns xopsnnt. Cnso]nop cnerno-xenroro nnera
saxpennrt na xaprone xneem. Kora on nonnocrtm ntcoxner, c nomomtm npospauno nnn
xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na cnso]nop. Onaxo +ror pncynox necnoxnt,
no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno napocart +cxns cpasy na cnso]nope
npocrtm xapanamom.
Hocne uero nanecrn xne HBA n npeenax xonrypa xopsnnxn. Paora yer nrn nerue,
ecnn ncm nonepxnocrt ]ona cmasart xneem. Hemnoro nooxart, noxa on uyrt-uyrt
nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone. 3arem npncrynnrt x
ntxnaxe cnny+ra xopsnnt, axxyparno naxnatnax xaxoe cemeuxo. nx cnny+ra xopsnnt
nyxno ncnontsonart cnernte cemena apysa nnn nnernym ]acont, pasenennym na 2
nononnnxn. Moxno raxxe npnmenxrt cxopnyny or ]ncramex.
Hoxa coxner xne, ntpesart nenecrxn nneron ns ]onapnxon ]nsannca. Cmasart xneem
xonrypt xpynntx nnerxon, ntnoxnrt xpacno ]acontm nx cepennxy. Boxpyr nnx
cocrannrt nnert, ntpesannte ns ]onapnxon ]nsannca. Bnepx or +rnx nnerxon ntnoxnrt 3
4 ronxne nerxne nnnnn nerouex ns cemxn ntna nnn rmnna. Hpn nx ntnonnennn rouno
nanocnrt xne ronxo xncrouxo no nnnnn pncynxa.
3anepmnrt nerouxn neontmnmn nnerxamn, xoropte ntnoxnrt ns cemxn tnn. nx
cepennxn +rnx nnerxon ncnontsonart xpacnym ueuennny. ononnnrt xomnosnnnm moxno,
nxnenn na cnoonoe mecro xonocxn noneno rpant.
Kora nce erann xaprnnxn yyr npnxneent, npnxptrt ee pyrnm nncrom xaprona nnn
nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt paory npnmepno na cyrxn o nonnoro
ntctxannx.


Xenarentno noxptrt roronym xaprnny axpnnontm naxom, xoropt ontme coxpannr
xopomn nnemnn nn paort n onerunr nocneymmn yxo sa ne. Hocne uero ocranercx
ncrannrt roronym xaprnny n pamxy n nonecnrt na ocronoe mecro (pnc. 49).

Kap1nnxa Ha1mpuop1 c ananacou
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena nxsa n xnena, cyxo ropox senenoro nnera nnn menxax ]acont
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
remnoro nnera, nmeno, mannax xpyna, xpacnax ueuennna, nmte menxne cemena uepnoro
nnera; ntcymennt senent nncr xnena, conomxa, ntcymennte creentxn noneno rpant.
Pamxa nx xaprnnxn, nnornt xapron xenarentno cnerno-opanxenoro nnera no
pasmepam pamxn, cnso]nop, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt,
axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 810 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. B pyxecxnx conerax nyxamrcx nnora axe n crapmne
mxontnnxn.
K nauany paort nect cemenno marepnan n xpynt onxnt trt nonnocrtm
nororonnent: ntcyment nanexamnm opasom n ounment or ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns xomnosnnnn.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony.

Mosanunte nanno ns cmantrt cnonmn ysopamn n ]axrypo moryr noxonrt na nacroxmne
nsennx xonporxauecrna. B ocoennocrn ycnnnnaercx raxo +]]exr, xora mosanxy
nonnpymr c ncnontsonannem nocxa.

Hpexe uem ntxnatnart ysop ns xpyn n cemxn, cneyer nocnontsonartcx xpacxamn.
Honepxnocrt xaprona nosan narmpmopra nao noxptrt nerxnmn masxamn xpacxn nx
cosannx +]]exra ooen na crene. B nnxne uacrn yyme xaprnnt xopnunenartmn
ronamn namernrt nnocxocrt crona.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xpacox. Moxno pemnrt +ror nonpoc n no-
pyromy. Oxnenrt nepxnmm uacrt xaprona cnso]nopom noxoxmero nnera. 3]]exr crent
nosan narmpmopra moxno cosart, neprnxantno pasnoxnn ntcymennte creentxn noneno
rpant. Honepxnocrt crona n raxom cnyuae cneyer ntnoxnrt no ropnsonrann conomxo.
Hocne roro xax xpacxa nonnocrtm ntcoxner, cmasart ncm nonepxnocrt xonrypa, re yyr
naxnatnartcx cemena, xneem n nooxart, noxa on cnerxa nocoxner. Tora cemena cranyr
nyume npnxnennartcx x ocnone.
Konryp xpyxenno can]erxn sactnart ronxnm cnoem manno xpynt, axypnt pncynox na
ne ntnonnnrt ns nmtx menxnx cemxn uepnoro nnera. Ono ns xnox neontmoro pasmepa
ntnoxnrt sepnamn xpacno ueuennnt. Bropoe xnoxo, ontmero pasmepa, o]opmnrt xpxo-
xenrtm nmenom. Mecra nneronoxa ntnoxnrt ns necxontxnx menxnx uepntx cemxn. Kpyny
nyxno pacnpeenxrt pannomepno, urot ne nonyuanoct ropouex nnn nycrtx nonoc.
Hooxart, noxa ntcoxner xne, sarem npoonxnrt paory.
Menxne xpynt npn ntnonnennn cnoxntx pncynxon yonee nanocnrt, ncnontsyx
xonnrepcxn memouex c ronxo nacaxo nnn otunt nonn+rnnenont naxer, cenan n
onom yrny neontmo napes.
Hsopaxenne ananaca nao cocrannxrt ns cemxn nxsa. Ho nx +roro cnauana nyxno
ntpesart onan ocnonanne ananaca ns eno ymarn. 3arem, uncro namastnax xneem
xaxoe cemeuxo nxsa, px sa pxom ntxnatnart nx na ent onan. Kora nect onan
sanonnnrcx cemenamn, ocrannrt ero na npemx o ntctxannx xnex. Opnenrnpyxct na
xonrypt pncynxa, nxnenrt xptnarxn xnena, nanomnnammne cnoe ]opmo senente nncrtx,
na mecro maxymxn ananaca. 3arem axxyparno naxnenrt roronoe nsopaxenne ananaca na
ocnonno ]on cornacno pncynxy.
nx nsopaxennx nost c nncrtxmn nnnorpaa moxno paspesart na necxontxo uacre
senent nncr xnena n nxnenrt no pncynxy na ocnonno ]on. Camy nnnorpanym rpost
moxno cocrannrt ns sepntmex cyxoro ropoxa senenoro nnera nnn pasenenntx na 2
nononnnxn sepen ]aconn remnoro nnera. Konryp nnnorpano rposn nyxno cmasart xneem
n pacnpeennrt na nem ntpannt marepnan. Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry,
urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn
moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn.
ononnnrt xomnosnnnm ntcymenntmn creentxamn noneno rpant c xonocxamn nnn
senentmn epesontmn nncrouxamn.
Hocne roro xax nce erann pncynxa yyr npnxneent na ocnonanne, rpeyercx naxptrt
paory pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt
noenxy npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx.


Kora paora nonnocrtm ntcoxner, xenarentno noxptrt ee axpnnontm naxom. Taxoe
noxptrne nosnonnr ontme coxpannrt ee xopomn nnemnn nn n onerunr antnemn
yxo sa xaprnnxo. Hocne nonnoro ntctxannx naxa ocranercx ncrannrt roronym noenxy n
pamxy n nonecnrt na ocronoe mecro (pnc. 50).

Hanno Heomunmn nenox
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cemena tnn n apysa, xpacnax ueuennna, nnot xamrana, xonmuax
oonouxa xamrana, 3 mnmxn nncrnennnnt, 2 cocnonte mnmxn, 4 xenyx, 1 necno opex.
Hnornt xapron, enax onopasonax ymaxnax rapenxa, oont xne HBA, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax
xncrouxa, noxnnnt, ysxn mnypox nnn merannnuecxax npononoxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 810 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Honesnte conert n pyxecxax nomomt nyxnt ncem.
Paora moxer ntnonnxrt pont exoparnnno nocranxn nnn cnyxnrt nacrenntm
yxpamennem.
K nauany paort nce pacrnrentnte marepnant onxnt trt nonnocrtm nororonnent:
ntcyment nanexamnm opasom n ounment or ntnn.
Bnyrpn rapenxn nao naueprnrt c nomomtm nnpxynx xpyr namerpom 10 cm. Boxpyr nero
yer ntnoxen ocnonno nenox ns pasnnuntx nnoon. 3arem nanecrn xne na ncm
nonepxnocrt ocnont yymero nenxa n nemnoro nooxart, noxa on cnerxa nocoxner.
Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Horom no nnemne cropone ouepuennoro xpyra ntnoxnrt noouepeno na xneeno cno
xenyn, neontmne xamrant, camy oonouxy xamrana, opex n neontmne mnmxn.
Hocne uero yxpacnrt nnemnmm uacrt nenxa nnerountm pncynxom ns cemxn apysa n
tnn.
B cepenne xpyra moxno o]opmnrt necxontxo neontmnx nnerxon ns cemxn tnn. nx
cepennxn nnerxon ncnontsonart sepna xpacno ueuennnt.




Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. A xora nce erann pncynxa yyr npnxneent na ocnonanne, nyxno
naxptrt paory pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n
ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx.
Ecnn npenonaraercx ncnontsonart paory xax nacrennoe yxpamenne, ro na oparno
cropone rapenxn nao saxpennrt nernm ns ysxoro mnypxa nnn merannnuecxo npononouxn.
Hocne uero ocranercx nonecnrt roronym noenxy na ntpannoe mecro (pnc. 51).

Kap1nnxa Heomunmn nne1ox
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cnernte cemena apysa nnn pasnonnernax ]acont, nnn cxopnyna or
]ncramex, 2 ]onapnxa ]nsannca, nocymennte nanponte nncrtx, ronxax nerouxa nx
crenx.
Pamxa, nnornt xapron enoro nnera, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent
nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 810 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx. Or nspocntx nonaonrcx rontxo pyxecxax nomomt.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnant xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Fent ]on noenxn +]]exrno nouepxner nce cnocrna npnpontx marepnanon. Ha nem
pncynox nnerxa npoxnnrcx c rpa]nuecxo rounocrtm, yyr ornnuno nnnt xonrypt
xaxoro nenecrxa. Hcnontsyx nnpxynt, namernrt na xaprone npocrtm xapanamom xonrypt
nnerxa.

Hpn apxeonornuecxnx pacxonxax tnn naent crapemne opasnt pennepnmcxo
mosanuno yxnaxn, xoropte ornocxrcx x IV n. o n. +.

Hanecrn xne na nonepxnocrt ocnont n npeenax xonrypa nnerxa, nemnoro nooxart,
urot xne cnerxa nocox. Tora cemena nyume npnxnexrcx x ocnone.
uonapnxn ]nsannca pasennrt na orentnte nenecrxn, cepnennny 1 ]nsannca nmecre c
xpxo xroxo nxnenrt n nenrp ouepuennoro xpyra. Boxpyr nee pasnoxnrt cnernte cemena
apysa ocrpnxmn x nenrpy nnn nononnnxn pasnonnerno ]aconn, nnn cxopnyny or
]ncramex. Onn cocranxr menxne nenecrxn nnerxa noxpyr cepennt. 3ror xpyr onoxnrt
nenecrxamn ]nsannca, saxpennn nx xneem. Bmecro creentxa nxnenrt ronxym nerouxy
xpacnno ]opmt, noxpyr nee npnxnenrt nanponte nncrtx, xoropte ntnonnxr pont
nncrouxon nnerxa. Hpn orcyrcrnnn nerouxn nyxno ]opmt moxno ntnoxnrt creenex ns
cemxn apysa nnn nononnnox ]aconn, nnn cxopnynox ]ncramex.
Bo npemx paort c npnpontmn marepnanamn moxno npnmenxrt pasnnunte
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nncrpymenrt. Tax, ronxne nerouxn yono opesart neontmnm nepounnntm noxom.
Hsexart neyocrna nnn nenyxntx rpanm npn paore c menxnmn eranxmn ns npnpontx
marepnanon moxno, ecnn saxpennrt nx n neontmnx rncouxax nnn npnepxnnart erant
nnnnerom. Kcrarn, nnnnerom ouent yono nepememart sepna nnn cemena npn ntxnaxe
pncynxa.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx. 3arem moxno noxptrt roronym xaprnny axpnnontm naxom, uro
snaunrentno npnymnoxnr nepoxrnocrt ee coxpannocrn. Kcrarn, c naxnponanno
nonepxnocrn xaprnnt nerue ntrnpart ntnt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt
na ntpannoe mecro (pnc. 52).


Kap1nnxa 3ayuunnan cona
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cemena nxsa, cocnonax mnmxa, nerouxa cocnt n xocrouxn apnxoca;
]onapnxn ]nsannca.
Pamxa nx xaprnnxn, nnornt xapron enoro nnn cnerno-ceporo nnera, oont xne
HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 810 ner nnn crapme, xoropte yyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnant xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare xapanamom +cxns cont, cnxme na nerxe epena.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony. Hocne ero paory na xaprnnxo nauart c sanonnennx ronont n
rynonnma cont. Hanecrn axxyparno xne na xonrypt ronont n rynonnma, cmasan cpasy ncm
nonepxnocrt ocnont nnyrpn xonrypa. Hooxart, noxa xne nemnoro nocoxner. Tax
cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone. Cemena nxsa +ro nerxne neptmxn cont, nx
nyxno npnxnennart no onomy, no ne oxsarentno npnxnennart cemena nnorno. Ecnn onn
yyr cnerxa orcranart or ]ona, ro +rnm onn cranyr ontme noxonrt na nymncrte
neptmxn cont. Hocrenenno cemena sanonnxr nect cnny+r ronont c ymxamn n rynonnma.
nx o]opmnennx xptnten cont nyxno ncnontsonart ontmym cocnonym mnmxy. Ee
xpynnte uemyxn nerxo orennrt noxnnnamn. Hanecrn xne na xonrypt xptnten c oenx
cropon rynonnma cont n no ono nxnennart uemyxn or mnmxn.
nx ntnonnennx rnas cont moxno ncnontsonart cepennxn or ]nsannca c xpxnmn
xroxamn, nxnenn nx na nyxnte mecra.
Bmecro xnmna nxnenrt nsornyrt nenecrox +xsornuecxoro pacrennx.
nx nsopaxennx nanox cont nxnenrt neontmne xocrouxn apnxoca.



Hpxmo no nanxamn npnxnenrt neontmym nerouxy cocnt, na xoropo cnnr cona. Ona
oymtnaer, xax e nyume nooxornrtcx. Hocne roro xax nce erann xaprnnt yyr
npnxneent, ocrannrt ee npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx. 3ry paory ne
pexomenyercx nonnocrtm noxptnart naxom, urot neptx cont ns cemxn nxsa coxpanxnn
ntmnocrt. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 53).

Kap1nnxa Hporynxa n cananne
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: cemena apysa pasntx nneron, tnn, nncrtx nanopornnxa senenoro n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
remno-xopnunenoro nnera, neontmax cocnonax mnmxa, neontmo xamran, nnacrmacconte
ycnnt uepnoro nnera, onnnxn.
Pamxa nx xaprnnxn, nnornt xapron nmoro nnera, cnso]nop cnerno-opanxenoro nnera,
apxarnax ymara uepnoro n xpacnoro nnera, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn,
axnapent nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere 810 ner nnn crapme, xoropte cranyr sannmartcx no
nanmennem nspocntx.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnan xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn. Taxxe nao nororonnrt penecnte onnnxn, xoropte sauacrym
ncnontsymr nx ntnonnennx nexoroptx paor. Hyxnt nner onnnox nerxo nonyunrt, ecnn
nocnontsonartcx annnnnontmn xpacxamn nx xpamennx xnonuaroymaxno rxann. Kpacxy
pasnecrn, nyume n +mannponanno nocye, sannn ee ropxue noo. Horpysnrt n nee onnnxn,
ntepxart nonoxennoe npemx, yxasannoe na ynaxonxe. 3arem nponenrt noy, orxart
onnnxn, npocymnrt nx, a anee ncnontsonart nx exoparnnno paort, npnxnennax nx rax
xe, xax n cemena. B annom cnyuae onnnxn npenournrentno ntxpacnrt n xenronaro-
necount nner.

unopenrncxax rexnnxa paort c npnpontmn xamnxmn, xoropax saponnact eme n
XVI n., crponnact na npnnnnne, n xopne ornnunom or pyrnx mosanuntx rexnnx.
unopenrnnt ne nsroronnxnn orentnte uacrn nsopaxennx, onn ncxann nx cpen
mnoxecrna ocrynntx mnnepanon.
Btnonnnrt na ymare xapanamom +cxns ntnenxa, rynxmmero n rycro rpane a]pnxancxo
canannt. 3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
cnerno-opanxent cnso]nop, xoropt norom naxnenrt na xapronnym ocnony, nooxart,
noxa xne ntcoxner. nx roro urot o]opmnrt ]nrypy ntnenxa, npnroronnrt rpa]apert
rynonnma c nanxamn, mopouxn, rpnnt n xnocra.
Hocne ero, naunnax cnnsy, nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt. Hyume cmasart
cpasy nect opaartnaemt yuacrox ocnont yymero nanno n nemnoro nooxart, noxa
xne cnerxa nocoxner. Tora cemena cranyr nyume npnxnennartcx x ocnone.
Or ontmnx nncrten nanopornnxa orpesart necxontxo manentxnx nncrouxon n nxnenrt nx
n nnxne uacrn ]ona.
Hcnontsyx nororonnennte rpa]apert, ntpesart ns xaprona erann ]nrypt ntnenxa n
noouepeno o]opmnrt nx. Cnauana axxyparno cmasart xneem cnny+r rynonnma c nanxamn n
sanonnnrt ero onnnxamn.
Onnnxn, xax n menxne xpynt, npn ntnonnennn cnoxntx pncynxon yonee nanocnrt na
cmasannt xneem xonryp uepes npocro nonn+rnnenont naxer, cenan neontmo napes n
onom ns nnxnnx yrnon.
Onnnxn cneyer pacnpeenxrt pannomepno, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann
nnn yrpon. 3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
Hoontm xe opasom o]opmnrt onnnxamn xpyxox erant mopouxn ntnenxa. Ho
npenapnrentno nxnenrt 2 uepnte nnacrmacconte ycnnt +ro rnasxn; neontmo xamran
nmecro nocnxa.
Hoymeuxn meuex, ycnxn n pornx ntpesart ns apxarno ymarn. Ha mecro ymex nxnenrt
2 uemyxn or cocnono mnmxn. Hocne ero nce cnoonoe npocrpancrno na mopouxe
noxptrt onnnxamn.
Axxyparno cmasart xneem nonnncrt cnny+r rpnnt ntnenxa n ntnoxnrt ero cnerntmn
cemenamn apysa n tnn. Xnocrnx ntnenxa raxxe noxptrt onnnxamn; a xncrouxy
ntnoxnrt, xax n rpnny, ns cemxn apysa n tnn.
Hooxart nexoropoe npemx, noxa oxonuarentno ntcoxner xne na nororonnenntx
eranxx. 3arem axxyparno nxnenrt nx cornacno +cxnsy na ocnonno ]on xaprnnt.
Cemena npn o]opmnennn rpnnt nyxno yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno
ontmnx npoenon, a sarem axxyparno npnannrt nantnem. nx nx yxnaxn moxno
ynorpenrt nnnner nnn crexa nx nenxn.
Hocne roro xax nect marepnan, cocrannxmmn erann pncynxa, yer npnxneen na
ocnonanne, nao naxptrt paory pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt
no rner n ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx.
Kora xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa ncrpxxnyrt noenxy, urot yannrt cemena nnn
onnnxn, xoropte ne npnxnennnct nonnocrtm.



Kax rontxo paora nonnocrtm ntcoxner, xenarentno noxptrt ee axpnnontm naxom. Taxoe
noxptrne nosnonnr ontme coxpannrt xopomn nnemnn nn n onerunr antnemn yxo
sa xaprnnxo. Hocne nonnoro ntctxannx naxa ocranercx ncrannrt roronym noenxy n pamxy
n nonecnrt na ocronoe mecro (pnc. 54).

Hanno-xonnaa ns sepen
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: pasnnunte sepna n xonocxn, ncxxne xpynt; cocnonax mnmxa,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
sacymennte nnert, cyxne xrot pxnnt.
Pamxa, nnornt xapron nmoro nnera, oont xne HBA, axpnnonte xpacxn, axnapent
nnn ryamt, axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnant xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare xapanamom namerxn npnmepnoro +cxnsa xonnaxa ncxox ns
nannuntx marepnanon. Honpannnmncx napnanr moxno nepenecrn na xapronnym ocnony.
B xonnaxe ns sepen xopomo cmorpxrcx xonocxn, sacymennte nnert, orentnte nncrouxn
n xrot pxnnt. Ho+romy nao cpasy nxnenrt nx na ntpannoe mecro, a noxpyr nnx
naxnenrt pasnnunte sepna n cemena, xoropte nmemrcx no pyxo.
Hocne uero, naunnax cnnsy, nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt cornacno
npenapnrentno pasmerxe n pannomepno pacnpeennrt ntpannte nx xaxoro yuacrxa
marepnant. Hyume cmasart cpasy ncm nonepxnocrt yuacrxa n nemnoro nooxart, urot
xne cnerxa nocox. Tora cemena nyume cranyr npnxnennartcx x ocnone. Ho+romy, cmasan
xneem nnxnmm uacrt xapronnoro nncra, nyxno nponsnontno octnart ee xpyno, sepnamn
nnn cemenamn onoro nna no ntopy. Moxno nxnennart n xo]ente sepna.

Camte pennne ns coxpannnmnxcx opasnon nnsanrncxnx mosanx arnpymrcx IIIIV nn.
Hepnt nepno pacnnera +roro ncxyccrna nacrynnn n VIVII nn., on nastnaercx sonortm.

Kora xne ntcoxner, cmasart nm cneymmym uacrt nncra n opaorart raxnm xe
manepom. Enncrnennoe ycnonne pacnpeenxrt xpyny n sepna pannomepno n nnorno,
urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon. 3ro nmeer ontmoe snauenne nx
nnemnero nna xaprnnt. Ecnn nam nonpannnact rexcrypa nsennx, no ne npannrcx nner
marepnana, +ro necnoxno nsmennrt c nomomtm xpacox.
Hocne roro xax nce xpynt n sepna yyr npnxneent, nao nonoxnrt noenxy no npecc
npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx. Hpenapnrentno cneyer naxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn. uepes cyrxn paory cnerxa crpxxnyrt, urot
yannrt nnmnne cemena, xoropte ne npnnnnnn. Tenept, xora xne oxonuarentno ntcox,
moxno nnocnrt nmte xoppexrnponxn xpacxamn. Ecnn ner oxort noxptnart npospauntm
naxom roronoe nsenne, xenarentno nomecrnrt ero no crexno. Taxo xonnax ornnuno
yer cmorpertcx n aunom omnxe, rontxo ne pexomenyercx nemart ero na xyxne,
nonnsocrn or nnnrt (pnc. 55).



Hanno Konocxn n none
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: mannax xpyna, menxne rtxnennte cemena; crenn snaxontx pacrenn.
Pamxa, nnornt xapron xenarentno ronyoro nnera, oont xne HBA, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnant xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns-pasmerxy yymero nanno. 3ect nyxno
onpeennrtcx, xaxym uacrt ero samer neo, a xaxym none.
3arem namernrt xapanamom nerxne nnnnn, axxyparno nanecrn xne ronxo xncrouxo no
xonrypy pncynxa n npnxnenrt x xapronno ocnone nanno 5 creentxon, nosne nnx
rtxnennte cemena rax, urot nonyunnact nmnrannx xonocxon.
anee cmasart no nnmn nnxnmm uacrt nanno xneem n nactnart ronxnm cnoem mannym
xpyny. B +rom cnyuae moxno ne cnenrt sa ee pannomepntm pacnpeenennem.
Ecnn nonyuarcx neponnocrn, nnannt, nonnncrte nnnnn nnn yrpt ne crpamno, semnx n
none ne tnaer neantno ponno. Inannoe, urot ne nonyunnoct npocro nycrtx mecr.
Kpyny nnonne moxno samennrt xpamentmn onnnxamn (noponocrn paort c onnnxamn
npnneent ntme). Ipynr nosne xonocxon yxpacnrt pocrxamn ns rtxnenntx cemxn.
Kora nce cemena yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o nonnoro
ntctxannx. Hocne uero roronoe nanno moxno pacxpacnrt: none n xopnunent nner,
xonocxn n xenrt.
Herxnmn masxamn namernrt n nepxne uacrn nanno xonrypt onauxon onn oxnnxr
ecxnrpocrnt nesax. Bce cemena na nanno nyxno noxptrt npospauntm naxom.
Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy no crexno n nonecnrt na ntpannoe mecro. Hanno ns
cemxn yer ornnuno cmorpertcx n nnreptepe aunoro omnxa.
Moxno nonecnrt raxoe nanno na creny n xyxne ropocxo xnaprnpt, no rontxo noantme
or rasono nnnrt (pnc. 56).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Hanno C1apmn ropo
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, sepna xonnrepcxoro maxa
nnn nmte menxne cemena uepnoro nnera, nmeno cnerno-xenroro nnera, xpacnax ueuennna,
menxne apysnte cemeuxn remno-xopnunenoro nnera.
Pamxa, nnornt xapron xenarentno cnerno-xenroro nnera, xne HBA-M, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn. Kcrarn, npn saroronxe apysntx cemxn nyxno
cpasy pasennrt nx no nneram n pasmepam. 3ro snaunrentno onerunr noop xpacox n
nyxntx pasmepon moyne npn paore.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns ropocxoro nesaxa noonte crapte ynouxn
moxno ncrpernrt no ncex ropoax Enpont, no+romy moxno ncnontsonart ]ororpa]nn ns
cocrnennoro apxnna nnn orxptrxn.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony, npn neoxonmocrn onecrn nce xoncrpyxrnnnte nnnnn uepntm
]nomacrepom.
Hocne uero, naunnax cnnsy, nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt, nemnoro
nooxart, urot on cnerxa nocox n pannomepno pacnpeennrt ntpannt marepnan na
xaxom yuacrxe. Tora cemena nyume npnxnexrcx x ocnone.

Bropo nepno pacnnera nnsanrncxo mosanxn npnxonrcx na IXXIV n. On nacrynnn
nocne nepnoa nxonoopuecrna +ro maxeoncxoe Bospoxenne, xoncepnarnsm Komnnnon n
Peneccanc Haneonoron.

Oueprannx omon ntnonnnrt ns sepen xonnrepcxoro maxa, naxnennax nx ronxo nnnne
npn nomomn xonnrepcxoro memouxa c ronxo nacaxo nnn nocnontsonanmnct
nonn+rnnenontm naxerom c neontmnm napesom n nnxnem yrny. Taxxe maxom sanonnnrt
npoemt menxnx oxon n nepe na omax, crnont epenten n pemerxn saopon.
Crent omon, na xoropte naaer cner, ntnoxnrt ns cnerno neoxapenno rpeuneno
xpynt, ncrannxx mecramn remnte xpynnnxn, +ro npnacr nsopaxennm nn nacroxmero
xnpnnua. Tenn na crenax omon o]opmnrt rpeuneno xpyno cpene nnn cnntno crenenn
oxapxn.
Kptmn omon ntnoxnrt xpacno ueuennne. Kpyny nyxno xnacrt, naunnax c nnxnnx
yuacrxon xaxoro xonrypa, crapaxct pacnpeenxrt ee rax, urot ne nonyuanoct
neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc. 3ro nmeer ontmoe snauenne nx
nnemnero nna xaprnnt.
Honepxnocrt rporyapa raxxe ntnoxnrt xpynnnxamn rpeuxn pasntx nneron, opmp
rporyapa ntnonnnrt apysntmn cemeuxamn. Hpoesxym uacrt ynnnt n nce ocrantnoe
npocrpancrno sactnart nmenom.
Cemena n xpynnnxn rpeuxn yxnatnart pxamn, xax npn npxmom naope xamenno
mosanxn, nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon. 3arem axxyparno
npnannrt cemena nantnem. Vxnatnart cemena n xpynt n raxom cnyuae yonee nnnnerom.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, nyxno naxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner. B raxom nne ocrannrt noenxy
npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx. Kora xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa
rponyrt posonaro xpacxo onaxa na nee.
Ecnn roronym xaprnny noxptrt axpnnontm naxom, ro ee nnemnn nn onro yer
ocranartcx n xopomem cocroxnnn. Kpome roro, naxonoe noxptrne nonepxnocrn xaprnnt
onerunr yxo sa noenxo.
Ioronoe nanno ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 57).

Hanno 3ono1an pmxa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: ropox senenoro nnera, sepna ]aconn pasnoro nnera, 1 sepntmxo
ymncroro nepna uepnoro nnera, nemnoro xpxo-xenroro nmena, neoxapennte xo]ente
sepna nnn cnernax ueuennna, nnn xpynnt ncep remno-cnnero nnera.
Pamxa, nnornt xapron nmoro nnera, xne HBA-M, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn
ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns xpacnno ptxn cpen crene noopocne.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony.
Onaxo +ror pncynox ne ouent cnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre n pnconannn
moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Hocne uero, naunnax cnnsy, nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt, nemnoro
nonpemennrt, urot xne cnerxa nocox, rax cemena nyume yyr npnxnennartcx x
ocnone. 3arem pannomepno pacnpeennrt ntpannt marepnan na xaxom yuacrxe.
Boopocnn ntxnatnart no nanpannennm cnnsy nnepx pxamn sepen cyxoro ropoxa
senenoro nnera no 34 mryxn n xaxom pxy. Honepxnocrt mopcxoro na raxxe
ntxnatnart no nanpannennm cnnsy nnepx nonnncrtmn pxamn, opnenrnpyxct na nsnnnt
crene noopocne. nx uero nyxno ncnontsonart xo]ente sepna es oxapxn nnn
cnernym ueuennny, nnn xpynnt ncep remnocnnero nnera. Ko]ente sepna, a raxxe
cnernym ueuennny npnercx nocne nonnoro ntctxannx xnex noxpamnnart n cnnn nner.
Konryp camo ptxn nao ntxnatnart, naunnax c xnocrnxa, sepnamn ]aconn pasntx
nneron. Hpexe uem naxnennart ]acont, xaxoe sepntmxo cneyer pasennnrt na 2
nononnnxn. Hnxnmm uacrt ptxn n onacrn ee xnnora ntxnatnart onee cnerntmn nnn
entmn sepnamn ]aconn. Xnocr n cnnnxy ntxnatnart remntmn sepnamn, mexy cnerntmn
n remntmn ronamn o]opmnrt nnannt nepexo, ncnontsyx npnem pacrxxxn.
Inas ptxn ntnonnnrt ns sepntmxa ymncroro nepna uepnoro nnera, oxpyxnn ero
xpynnnxamn xpxo-xenroro nmena.
3epna nyxno yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. 3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, nao naxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn n nonoxnrt no rner. 3arem ocrannrt noenxy npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx. Kora xne nonnocrtm ntcoxner, axxyparno pacnncart cnne
xpacxo sepna, xoroptmn ntnoxeno mopcxoe no.
Xenarentno noxptrt roronym xaprnny axpnnontm naxom, rora ee nnemnn nn ontme
ocranercx n xopomem cocroxnnn. Taxxe naxonoe noxptrne nonepxnocrn xaprnnt oneruaer
yxo sa noenxo.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )




Ioronoe nanno ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro, raxax xaprnna nnonne
moxer yxpacnrt n creny nanno xomnart (pnc. 58).

Hanno Hone1 aouxn n xpyre nne1on
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena rtxnt, xypmt, tnn, apysnte cemeuxn cnerntx ronon, sepna
]aconn, xyxypyst, xpacnax ueuennna, cemena onrapcxoro nepna; cocnonte mnmxn n nrnt,
ronxne nerouxn, nonente rpant c xonocxamn n crenn snaxontx pacrenn.
Pamxa, roncrt xapron nnn npecc-xapron, nnn ronxax ]anepa, xne HBA-M, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan nnn xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Hpn neoxonmocrn nyume ncnontsonart n paore cemena nmenno onrapcxoro nepna, rax
xax n nnoax xryuero nnn cnaoxryuero nepna npncyrcrnyer asorocoepxamee nemecrno
xancannnn, xoropoe moxer cnpononnponart npncryn anneprnn.
Hepe nauanom paort ]anepnt xnapar nnn npecc-xapron noxpacnrt axpnnono
xpacxo remntx ronon. Ton oxpacxn nonpart n coornercrnnn c ocnonntm xonopnrom roro
nomemennx, n xoropom yer +xcnonnponartcx nanno.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns 2 nnerountx nenxon pasntx namerpon, n
nenrpe manoro xpyra nomecrnrt aouxy.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na sapanee
nororonnennym xapronnym nnn ]anepnym ocnony. Hpn neoxonmocrn onecrn ocnonnte
nnnnn ]nomacrepom.

Cno onrn nyrt mosanxa naunnana na Bocroxe neontmnmn pncynxamn ns xamnx nnn
nynxannuecxoro crexna yxpamann xencxne mxarynxn.

Ho nepnmerpy ontmoro xpyra nanpornn xaxoro yrna npnxnenrt nnert ns 912
rtxnenntx cemeuex. B cepennxy xaxoro nnerxa nxnenrt menxym xpacnym ]acont nnn
xpacnym ueuennny. Hpn cocrannennn nnerxon nyxno axxyparno cmasart xneem ntpannoe
mecro, a norom nnnnerom naxnennart no orentnocrn xaxoe cemeuxo.
anee mexy nymx yrnontmn nnerxamn npnxnenrt no nnnnn xpyra 7 nnerxon ns cyxnx
sepen xyxypyst c cepennxamn ns xpacno ueuennnt. nx roro urot nonyunncx ontmo
nenox, coennnrt nce nnerxn nonentmn rpanamn c xonocxamn n crenxmn snaxontx
pacrenn, cnauana cmasan oxpyxnocrt nenxa xneem.
Hocne uero o]opmnrt mant xpyr nenxa. Kpynnte maxponte nnert na nem ntnoxnrt ns
uemyex cocnono mnmxn, cemxn xypmt n rtxnt (napyxnt px nenecrxon), a raxxe
cnerntx apysntx cemeuex n cemxn tnn (nnyrpennn px nenecrxon).
Cepennxn nexoroptx nnerxon ntnonnnrt ns xpacno ueuennnt, a pyrnx ns cemxn
onrapcxoro nepna.
uamenncrnxn yronon +ro cemena xypmt; nenecrxn npocrtx menxnx nnerxon cnernte
apysnte cemeuxn.
Bnont ononnnrt, renept mant xpyr nenxa, nonentmn rpanamn c xonocxamn, cocnontmn
nronxamn n crenxmn snaxontx pacrenn.
Kptntx aouxn ntnoxnrt ns rtxnenntx n apysntx cemeuex onee remnoro rona.
Hpn ntxnaxe nnerxon n xptnten aouxn nao cnauana cmasart xonryp n ntxnatnart
nnemnn xpyr nenecrxon nnn xptnten, sarem nnyrpennn xpyr, a norom nxnennart
cepnennny.
Hocne roro xax nce erann yyr npnxneent, nyxno npnxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt npnmepno na cyrxn o nonnoro
ntctxannx. Kora xne nonnocrtm ntcoxner, cnerxa rponyrt opanxeno xpacxo cemena
rtxnt na xptntxx aouxn.
Ioronym xaprnny xenarentno noxptrt axpnnontm naxom, uro nponnr ee coxpannocrt n
onerunr antnemn yxo sa ne.
Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy, saxasan ee n arerno macrepcxo, n nonecnrt na
ntpannoe mecro raxax paora craner ornnuno cmorpertcx n rocrnno (pnc. 59).
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Hanno Hoxona na cuac1te
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, rtxnennte cemena, sepna
xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne cemena uepnoro nnera, cnernax n xpacnax ueuennna,
nmeno cnerno-xenroro n xpxo-xenroro nneron, 2 sepntmxa ymncroro nepna.
Pamxa, nnornt xapron nmoro nnera, xne HBA-M, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn
ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare xapanamom +cxns noxont, xoropym epxar 2 ronyxa. 3arem c
nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym
ocnony.
Hocne uero, naunnax cnnsy, nanocnrt xne na orentnte yuacrxn xaprnnt, nemnoro
ooxart, urot on uyrt nocox, n pannomepno pacnpeennrt ntpannt marepnan na
xaxom yuacrxe. Tax cemena nyume yyr npnxnennartcx x ocnone.
Konryp +mnemt, nanomnnammn xptntx aouxn, a raxxe xonryp noxont n creentxn
nnerxon ntnoxnrt sepnamn xpacno ueuennnt.

Xorx n xpncrnancxnx xpamax no npemena Cpenenexontx nepnte nosnnnn crann sannmart
]pecxn, mosanxa npoonxnna cnoe rpnym]antnoe mecrnne no xpamam mnpa em mepo
yxpamann mycyntmancxne mnnapert n meuern.

Konrypt ronynntx xptnten n xnmnt ntnoxnrt rpeuxo remntx ronon. Henecrxn
nnerxon, rynonnme ronye ntnonnnrt rpeuxo, ne npomeme oxapxn. Tenn na
nenecrxax, xptntx ronye ntnoxnrt cnerxa oxapenno rpeuxo. na sepntmxa
ymncroro nepna npnxnenrt na mecra rnas ronye. Hexoropte neptx na xnocre nrnn
ntnoxnrt sepnamn xonnrepcxoro maxa. Max yonee nanocnrt na xneeno cno npn
nomomn xonnrepcxoro memouxa c ronxo nacaxo nnn nonn+rnnenonoro naxera, cenan
neontmo napes n ero nnxnem yrny.
B cepenne noxont ntnoxnrt ysop sepnamn maxa nnn menxnmn uepntmn cemenamn n
nne nonocxn, xoropax nepennaercx sepnamn cnerno ueuennnt. Camy noxony n
npocrpancrno noxpyr nee o]opmnrt rpeuxo cpene crenenn oxapxn.
Cnoonoe npocrpancrno noxpyr ocnonno +mnemt sanonnnrt ns xonnrepcxoro
memouxa nmenom 2 nneron n sepnamn xonnrepcxoro maxa.
Kpyny nyxno xnacrt, naunnax c nnxnnx yuacrxon xaxoro xonrypa, crapaxct
pacnpeenxrt ee rax, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc.
3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.


Hocne roro xax nce erann nsopaxennx yyr sanonnent xpynamn, nao naxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx. Ho ncreuennn +roro npemenn paory cnerxa ncrpxxnyrt,
urot octnanact nenpnxnennmaxcx xpyna. Ecnn nocne +roro re-ro noxnxrcx npoent,
cmasart nx xneem n nxnenrt noxoxmne sepntmxn.
Kora xaprnna nonnocrtm npocoxner, xenarentno noxptrt ee axpnnontm naxom. Tax ona
nyume coxpannrcx, a xpome roro, sa ne yer nerue yxaxnnart.
Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 60).

Hanno Tannm nanpnn1a
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: nmeno pasntx ronon xenroro nnera, sepna xonnrepcxoro maxa nnn
nmte menxne cemena uepnoro nnera, rpeunenax xpyna.
Pamxa, roncrt xapron nmoro nnera n ]opme xnapara, xne HBA-M, axpnnonte xpacxn,
axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrt, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns: c nomomtm nnpxynx naueprnrt npocrtm
xapanamom nepnt mant xpyr n o]opmnrt ero cnnpantntmn oxpyxnocrxmn nanpnnra.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony. B npnnnnne, +ror necnoxnt pncynox moxno ntnonnnrt, nmex
nexoropt ontr pnconannx, cpasy na xaprone.
anee nyxno nanecrn xne; nyume naunnax cnnsy, cpasy na ncm nonepxnocrt ocnont
yymero nanno, nemnoro nooxart, urot on nocox, rax cemena nyume yyr
npnxnennartcx x ocnone. Tenept cneyer pannomepno pacnpeennrt ntpannt marepnan
na xaxom yuacrxe. Kpyny nao xnacrt, naunnax c nnxnnx yuacrxon xaxoro xonrypa,
uepeyx cnernt n remnt nnera, urot tn nnen pncynox cnnpann. Cnernax nonoca +ro
nmeno pasntx ronon xenroro nnera. Bmecro nero moxno ncnontsonart xyxypysnym xpyny,
nmemmym xpacnnt xenrt nner. Temnax nonoca +ro maxonte sepna nnn nmte menxne
cemena uepnoro nnera. Hpn nanecennn xpynt nyxno nocrapartcx n pacnpeennrt ee rax,
urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann, yrpon nnn nycrtx nonoc. Pannomepnocrn
moxno ocrnut, ecnn nocnontsonartcx otuntm nonn+rnnenontm naxerom, cenan
neontmo napes n onom ns ero nnxnnx yrnon. Ponnt cno nonepxnocrn nmeer ontmoe
snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
uecront noxpyr ontmoro xpyra ntnoxnrt cnntno oxapenno rpeuxo remno-
xopnunenoro nnera. Hpocrpancrno noxpyr nnx sanonnnrt nmenom nnn xyxypysno xpyno.
Bce cnoonoe npocrpancrno or xpyra n o xpaen xnapara nnont ntnoxnrt rpeuxo remno-
xopnunenoro nnera.
Hocne roro xax nce erann pncynxa yyr sanonnent xpynamn, nao naxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt noenxy
npnmepno na cyrxn o nonnoro ntctxannx. Horom cnerxa orpxxnyrt ee, urot cctnannct
re sepna, xoropte ne npnxnennnct nonnocrtm. Opasonanmnecx npoent cneyer
ononnnrt nontmn xpynnnxamn.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom: no-nepntx, ona nyume
coxpannrcx; no-nroptx, +ro cymecrnenno onerunr antnemn yxo sa ne.
B nrore roronax xaprnna yer nmert ocrarount nec. Cxopee ncero, npnercx
npnoperart arer na saxas, urot nonecnrt ee na ocronoe mecro n rocrnno (pnc. 61).


Hanno Kpyrn n nonocm
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: ropox pasntx nneron, sepna pnca nnn nepnono xpynt, oxapennte
xo]ente sepna, menxax ]acont n ueuennna pasntx nneron, nmeno cnerno-xenroro nnera.
Ioronax pamxa, roncrt xapron nmoro nnera n ]opme xnapara, xne HBA-M, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns-namerxy acrpaxrnoro pncynxa on ouent
npocr, no xenarentno npenapnrentno nponepnrt ero n nnere na ymare. Hs onoro yrna
xnapara neepom pacxoxrcx nyun, nx cropont cnerxa nornyrt. Hexoropte nyun
naronantntm napesom pasenent na 2 pasntx nnera. Hpnmepno na cepenne xomnosnnnn
nyun nepecexaer yra, ee mnpnny moxno ntpart no cocrnennomy xenannm. yra
yxpamena neontmnmn xpyxxamn.
Honpannnmncx napnanr +cxnsa nyxno nepenecrn na xapronnym ocnony c nomomtm
npospauno nnn xonnponantno ymarn. Hocne uero cmasart xneem cpasy ncm nonepxnocrt
ocnont yymero nanno n uyrt nonpemennrt, urot on nemnoro nocox. 3arem pannomepno
pacnpeennrt ntpannt marepnan na xaxom yuacrxe.
Kpyny nyxno xnacrt, naunnax c nnxnnx yuacrxon xonrypa xaxoro nyua, crapaxct
pacnpeenxrt ee rax, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc.
3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt. Kpynt n sepna yxnatnart
nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem axxyparno npnannrt
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo nx nenxn.
Cnernte nyun ntxnatnart ns sepen pnca nnn nepnono xpynt. Temnte nyun
ntxnatnart ns remno-xopnuneno rpeuxn n remno menxo ]aconn, nepemexax nx nyuamn
ns sepen ropoxa. Hexoropte remnte nyun, pacnonoxennte mexy 2 cnerntmn, pasennrt
naronantno n ntnonnnrt xenrtm ropoxom nnn cnerno ueuennne. Ipannnt nyue
onoxnrt xo]entmn sepnamn. yry o]opmnrt nmenom cnerno-xenroro nnera, neontmne
xpyrn na ne ntnoxnrt xpacno ueuennne.
Hocne roro xax xonrypt nnyrpn xaprnnt yyr sanonnent xpynamn, nao saxptrt paory
pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno ymarn, nomecrnrt no rner n ocrannrt npnmepno na
cyrxn o nonnoro ntctxannx xnex.
Ho ncreuennn +roro npemenn cneyer cnerxa ncrpxxnyrt xaprnny nosmoxno, ne nce
sepna nonnocrtm npnxnennnct. Ha cnoonte mecra nxnenrt nonte moynn ns sepen.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
cpox ee xpanennx n onerunr antnemn yxo sa ne. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy
n nonecnrt na ocronoe mecro (pnc. 62).


Hanno Hecnemnan uepenaxa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: oxapennte xo]ente sepna, ropox senenoro n xenroro nneron,
ueuennna cnernoro nnera, nmeno pasntx nneron nnn cnerno-xenroe nmeno n xpxo-xenrax
xyxypysnax xpyna, menxne apysnte cemeuxn xopnunenoro nnera, 2 mryxn uepnoro
ymncroro nepna, xpynnax ]acont c xpacnntm pncynxom nnn noxoxmne xamemxn.
Pamxa, roncrt xapron xenarentno cnerno-xenroro nnera, xne HBA-M, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns ontmo uepenaxn, necnemno nyremecrnymme
no mopcxomy ny n xomnannn c manentxo uepenaxo.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony. Ho +ror pncynox necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx
moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
Bcne sa +rnm cmasart cpasy ncm nonepxnocrt ocnont yymero nanno n nemnoro
nooxart, urot xne uyrt-uyrt nocox. B raxom cnyuae cemena nyume yyr
npnxnennartcx x ocnone.
Konrypt oenx uepenax n pncynxon na nannnpe ntnoxnrt senentm ropoxom. 3rnm xe
ropoxom o]opmnrt crenn noopocne. Hannnpt manentxo uepenaxn ntnoxnrt ropoxom
xenroro nnera n cnerno ueuennne, ronony n nanxn nmenom. Inasxn oenx uepenax
ntnonnnrt ymncrtm nepnem.
Ionony n nanxn ontmo uepenaxn ntnoxnrt cnerno ueuennne. Hnxnmm uacrt ee
nannnpx ntnonnnrt apysntmn cemeuxamn xopnunenoro nnera, nepxnmm uacrt remntmn
xo]entmn sepnamn.
Honepxnocrt na npnctnart xyxypysno xpyno, npenapnrentno ynoxnn y ocnonannx
xycra noopocne xpynnte sepna ]aconn nnn xamemxn. Honepxnocrt na orennrt or cnox
not sepnamn senenoro ropoxa, ntnoxenntmn n onn px.
Kpyny n sepna nyxno xnacrt, naunnax c nnxnnx yuacrxon xaxoro xonrypa, crapaxct
pacnpeenxrt nx rax, urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc.
3ro nmeer ontmoe snauenne nx nnemnero nna xaprnnt.
3epna yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn.
Kax rontxo nce xpynt n sepna yyr npnxneent, ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx, npenapnrentno naxptn ee pyrnm nncrom xaprona nnn nnorno
ymarn. Cnepxy nonoxnrt rner.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom: no-nepntx, ona nyume
coxpannrcx; no-nroptx, +ro cymecrnenno onerunr antnemn yxo sa ne. Ioronym
paory ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ocronoe mecro (pnc. 63).

Hanno Kopsnna c nne1aun
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rtxnennte cemeuxn pasntx pasmepon, cemena tnn, xpacnax ueuennna,
nmeno xpxo-xenroro nnera, cemena xypmt, xenrt ropox; sacymennte repapntm
cnocoom senente nerouxn n nncrtx epest, nemnoro epecrt.
Pamxa, roncrt xapron uepnoro nnera, oont xne HBA-M, axpnnonte xpacxn,
axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare xapanamom +cxns xopsnnt c nneramn rnna xpnsanrem n acrp.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony.
Ho +ror pncynox necnoxnt, no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno
ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm ronxo orrouennoro menxa. Btpesart ns
epecrt erann xopsnnt. Hocne uero npncrynnrt x nanecennm xnex na orentnte yuacrxn
xaprnnt, naunnax c xopsnnt, n npnxnenrt xycxn epecrt.
yxxy xopsnnt ntnoxnrt ns cemxn xypmt, pacnonarax nx cnerxa naxnonno no
ornomennm x nonyoxpyxnocrn. Cnauana nanecrn cno xnex nont yxxn, a sarem no
onomy ntxnatnart cemena.
Htmnte maxponte nnert cocrannrt ns rtxnenntx (nnxnn nenunx) n tnntx (nepxnn
nenunx) cemxn. B cepnennny xaxoro nnerxa nxnenrt no sepny xpacno ueuennnt.
Cepennxy camoro ontmoro nnerxa sactnart nmenom.

Bnont nnrepec x mosanxe nosponncx no npemena crponrentcrna merpononnrena n Mocxne.
Vxpamennte nennxonenntmn mosanuntmn nponsneennxmn ns cmantrt n mpamopa crannnn
merpo npenparnnnct n mysente +xcnosnnnn.

Hpocrte nnerxn copart ns tnntx cemxn, nmecro cepnennnt nxnenrt xenrt ropox.
Cocrannxx nnerxn, cnauana nanecrn cno xnex no nx xonrypy, sarem no onomy
npnxnatnart cemena. Hecxontxo nnerxon nxnenrt na nepmnne yxxn.
ononnnrt nnerounym xomnosnnnm nerouxamn n nncrtxmn epest.
Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro cymecrnenno ynennunr
cpox ee xpanennx n onerunr antnemn yxo sa ne. Ioronym noenxy ncrannrt n pamxy
n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 64).


Hanno Aeen
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rtxnennte cemeuxn pasntx pasmepon, cemena tnn, xpacnax ueuennna,
cemena xypmt, xenrt ropox, sepna nnnnoro pnca, 2 mryxn ymncroro nepna; sacymennte
repapntm cnocoom senente nerouxn n nncrtx epest.
Pamxa, roncrt xapron uepnoro nnera, nemnoro xpacno apxarno ymarn, oont xne
HBA-M, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn
crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt, menox.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx. Hepe
nauanom paort nect cemenno marepnan n xpynt onxnt trt ntcymenntmn n no
nosmoxnocrn ounmenntmn or nnmne ntnn. Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns
nenxa c nneramn rnna xpnsanrem n acrp, c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn
nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. 3ror pncynox necnoxnt, no+romy npn
nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c nomomtm ocrpo
orrouennoro menxa.
Htmnte maxponte nnert nenxa cocrannrt ns rtxnenntx (nnxnn nenunx) n tnntx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
(nepxnn nenunx) cemxn. B cepnennny xaxoro nnerxa nxnenrt no sepny xpacno
ueuennnt. Ecnn ner no pyxo ueuennnt nyxnoro nnera, moxno samennrt ee ncepom
noxoxmero rona.
Hpocrte nnerxn copart ns tnntx cemxn, a na mecro cepnennnt nxnenrt ropox xenroro
nnera. Cocrannxx nnerxn, cnauana nanecrn cno xnex no nx xonrypy, sarem no onomy
npnxnatnart cemena. ononnnrt nnerounym xomnosnnnm nerouxamn n nncrtxmn epest.
Tenept moxno npncrynnrt x ntnonnennm ]nryp neee. Hx nyxno cmasart xneem n
sanonnnrt sepnamn nnnnoro pnca, conmax omne nnnnn xonrypon ]nryp n xptnten. Ha
mexx n xptntxx sepna pnca xnacrt neprnxantno. Ha rononax n ocrantntx uacrxx ]nryp
ropnsonrantno.
Inasa neee ns ymncroro nepna.
nx xnmnon ntpesart manentxne rpeyrontnnxn ns xpacno apxarno ymarn n nxnenrt
na nx mecra.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom pan cymecrnennoro
ynennuennx cpoxa ee xpanennx n oneruennx antnemero yxoa sa ne. Ioronym noenxy
ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 65).


Hanno Byxe1 n nmcoxon nase
Bam norpeyercx
Cemena n npouee: rtxnennte cemeuxn, sepna xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne
cemena uepnoro nnera, sepna ropoxa senenoro nnera; crenn snaxontx pacrenn.
Pamxa, nnornt xapron, cnso]nop ronyoro nnera, oont xne HBA, axpnnonte
xpacxn, axnapent nnn ryamt, npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn,
cnnrernuecxax xncrouxa, noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere cpenero mxontnoro nospacra nnn naunnammnx nspocntx.
Hepe paoro nce pacrnrentnte marepnant xenarentno ntcymnrt n no nosmoxnocrn
ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname +cxns n c nomomtm npospauno nnn xonnponantno
ymarn nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony. Onaxo +ror pncynox necnoxnt,
no+romy npn nexoropom ontre pnconannx moxno ntnonnnrt +cxns cpasy na xaprone c
nomomtm npocroro xapanama.
anee cmasart xneem cpasy ncm nonepxnocrt nast, nemnoro nooxart, noxa on
nocoxner. Tax cemena yyr nyume npnxnennartcx x ocnone. Hocne uero ntnoxnrt
nonepxnocrt nast rtxnenntmn cemeuxamn, yxnatnax nx ropnsonrantno.
3arem cmasart xneem nnnnn crene nnerxon n ynoxnrt na nnx sepna ropoxa senenoro
nnera.
Taxxe ropoxom ntnoxnrt n uamenncrnxn yronon. Hncrtx n nenecrxn nepacxptnmnxcx
yronon cmasart xneem n npnctnart sepnamn maxa.
Kpynnte nnerxn ntnoxnrt cemenamn tnn.
Cemena yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn crexo
nx nenxn.


Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, nao naxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx xnex. Kora xne nonnocrtm ntcoxner, noxpacnrt xpacno n remno-
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
posono xpacxo tnnte cemena na nenecrxax 2 nnerxon. Opanxeno xpacxamn nanecrn
renn na cemeuxn rtxnt, xoroptmn ntnoxena nasa.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom +ro npeoxpannr ee or
nnemnnx nosecrnn n onerunr antnemn yxo sa ne. Ioronym noenxy ncrannrt n
pamxy n nonecnrt na ntpannoe mecro (pnc. 66).

Hanno Mysmxantnmn uouen1
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, cnerno-xenroe nmeno, sepna
xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne cemena uepnoro nnera, neontmne apysnte
cemeuxn uepnoro nnera, xpacnax ueuennna, tnnte cemena, senente sepna mama.
Pamxa, nnornt xapron, xne HBA-M, axpnnonte xpacxn, axnapent nnn ryamt,
npospaunt axpnnont nax, nnnner nnn crexa nx nenxn, cnnrernuecxax xncrouxa,
noxnnnt.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, nnpxynt,
npocro xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hepe paoro nect cemenno marepnan n xpynt xenarentno ntcymnrt n no
nosmoxnocrn ouncrnrt or nnmne ntnn.
Btnonnnrt na ymare n xapaname ouent nerxn n ncnonnennn +cxns: rnrapa, necxontxo
norntx snaxon n nerxa mnnonnnxa.
3arem c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn nepenecrn pncynox na
xapronnym ocnony. Hpn nexoropom ontre pnconannx +ror pncynox moxno ntnonnnrt cpasy
na xaprone c nomomtm npocroro xapanama.
3arem nanocnrt xne nonocamn na ncm nonepxnocrt ocnont yymero nanno, naunnax
cnnsy. Hemnoro nooxart, urot xne nocox n oecneunn nyumee cnennenne cemxn c
ocnono.
Bect ]on nyxno noxptrt neoxapenno rpeuxo. Hncrtx mnnonnnxa ntnoxnrt
senentmn sepnamn mama. roa +ro xpacnax ueuennna, nnerox mnnonnnxa copart ns
tnntx cemxn.
Hnnenym cropony rnrapt ntnonnnrt ns nmena, rpn], uacrt exn n oxonnny ns remno-
xopnunentx sepen rpeuxn.

Kpacnnax nnemnxx ]opma cemxn xnena n xcenx nosnonxer npnmenxrt nx npn nsroronnennn
opnrnnantntx noenox. Cemena nyxno conpart, xora onn eme ne nonnocrtm ntcoxnn.
Btcoxmne cemena, cxpyunnaxct, repxmr nner n ]opmy.

Cxpnnnunt KHRu, HHHHH norntx snaxon ntnoxnrt ns menxnx uepntx cemxn n
apysntx cemeuex.
Kpynt yxnatnart nnorno pyr x pyry, urot ne tno ontmnx npoenon, a sarem
axxyparno npnannrt nantnem, crapaxct pacnpeenxrt nx rax,
urot ne nonyuanoct neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc. 3ro nmeer ontmoe
snauenne nx nnemnero nna xaprnnt. nx yxnaxn moxno nocnontsonartcx nnnnerom nnn
crexo nx nenxn.
Hocne roro xax nce cemena yyr npnxneent, nao naxptrt paory pyrnm nncrom
xaprona nnn nnorno ymarn, nonoxnrt no rner n ocrannrt noenxy npnmepno na cyrxn o
nonnoro ntctxannx xnex.
Ioronym xaprnny oxsarentno noxptrt axpnnontm naxom, xoropt npeoxpannr ee or
nerarnnntx nosecrnn. Hoenxy ncrannrt n pamxy n nonecnrt na ocronoe mecro
(pnc. 67).


exopnponannan y1mnxa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, sepna nmennnt, cemena
noconneunnxa, ntcymennte nnot mnnonnnxa.
Crexnxnnax yrtnxa xpyrno ]opmt, nnacrnnnn xenroro nnn xopnunenoro nnera, ronxax
saocrpennax nanouxa, nnnner, npospaunt axpnnont nax.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx. uncro
ntmtrym yrtnxy oesxnpnrt nmo cnnprocoepxame xnxocrtm.
Hnacrnnnn ne onxen trt cnnmxom mxrxnm nnn uepecuyp rneptm. Ero nyxno
pannomepno pacnpeennrt no nce nonepxnocrn yrtnxn n ntnonnnrt na nem xaxo-nno
pncynox c nomomtm ronxo saocrpenno nanouxn.

Copannte cemena xnena n xcenx nyxno ocnoonrt or nerouex, ne pasenxx xptnarxn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Pasnoxnrt cemena mexy raseramn, cnepxy nomecrnrt neontmo rpys n ocrannrt na 23
nx o nonnoro ntctxannx. Cnoxnrt nocoxmne cemena n xopoouxy n xpannrt n reuenne
neorpannuennoro cpoxa.

Hyume naunnart paory c nnerxa xax nenrpa xomnosnnnn. Hocne uero pasmecrnrt noxpyr
nero onee menxne +nemenrt.
Bmecro cepennt nnerxa nannrt n nnacrnnnn cyxym xroy mnnonnnxa, noxpyr nee
ntnoxnrt ocrptmn xonnamn napyxy cemena noconneunnxa, xax nenecrxn nnerxa.
Ocnonanne n ropntmxo yrtnxn exopnponart cemenamn noconneunnxa, ntnoxenntmn
n px ocrptmn xonnamn nnns. Bnepx n nnns or nnx nponsnontntmn yramn nannrt
orentnte sepna nmennnt, yxnatnax nx n neprnxantnom nonoxennn.
Cemena n sepna cneyer xpennrt x nnacrnnnny camo nnocxo n ontmo nonepxnocrtm,
urot onn ne marannct. 3arem nyxno noxptrt yrtnxy 13 cnoxmn npospaunoro naxa
sepna n cemena yyr epxartcx npounee na ee nonepxnocrn. Kpome roro, c yrtnxn moxno
yer cmtnart ocenmym na nee ntnt (pnc. 68).


Oseunan xap1nnxa Byxe1 ns nonenmx nne1on
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: rpeunenax xpyna pasno crenenn oxapxn, xyxypysnax xpyna, cnerno-
xenroe nmeno; neontmne apysnte cemeuxn pasnoro nnera, ueuennna pasntx nneron,
tnnte cemeuxn, cemena orypnon, sepna xonnrepcxoro maxa nnn nmte menxne cemena
uepnoro nnera; sacymennte repapntm cnocoom senente crenn rpan.
Tnept xapron nx ocnont nmoro nnera, ]oropamxa x nemy, cnso]nop cnerno-
cnpenenoro nnera, neontmo xycox xaprona nx manona nast; xne HBA-M;
cnnrernuecxax xncrouxa; ryamt nnn axpnnonte xpacxn; nnnner; noxnnnt, npospaunt
axpnnont nax, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara.

Xo paort
Oemnax xaprnnxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Hpn nannunn axe neontmoro ontra n pnconannn +ror necnoxnt pncynox necnoxno
ntnonnnrt npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a sarem onecrn uepntm ]nomacrepom.
Xorx moxno onecrn xonrypt pncynxa n ouent xpxnm ]nomacrepom, uro npnacr paore
nexoropt +]]exr neoxnannocrn.
Hpn orcyrcrnnn ynepennocrn n cnonx cnnax +cxns nyume ntnonnnrt na ymare n
xapaname, a sarem nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony c nomomtm npospauno nnn
xonnponantno ymarn. Onaxo onoxa xonrypon pncynxa ]nomacrepom ne ormenxercx.
Orentno nsroronnrt ns xaprona manon nast.
Bepxnmm uacrt xaprnnt (na rpn uerneprn) oxnenrt cnso]nopom. Bmecro nero moxno
raxxe ncnontsonart ntcymennte nncrtx xyxypyst. Hnxnmm uacrt xaprnnt (nnocxocrt
crona, xpome mecra no nasy) onntno cmasart xneem n ntnoxnrt xpynnnxamn rpeuxn
pasntx ronon. Hooxart, noxa ntcoxner xne, n noxptrt yuacrox npospauntm naxom.
3arem namasart xneem manon nast n octnart ero xyxypysno xpyno, naunnax c
nnxnnx yuacrxon xaxoro xonrypa.

M. B. Homonocon cosan macrepcxym nx naopa mosanuntx xaprnn n cnennantno
npncrpoxe x cnoemy omy na Bacnntencxom ocrpone. 3ect on npncrynnn x sanxrnxm c
nepntmn cnonmn yuennxamn xyoxnnxamn-mosanunnxamn M. B. Bacnntentm n E. T.
Mentnnxontm.

Vnoxnn xpyny, cnerxa npnannrt ee pyxo, urot xpynnnxn nernn pannomepno n nnorno
pyr x pyry. Tora ne nonyunrcx neponnocre, nnann nnn yrpon, nycrtx nonoc nnn
ontmnx npoenon. Bnemnn nn xaprnnxn craner onee npnnnexarentntm. Hocne uero
nao nemnoro nooxart, urot ntcox xne. Crpxxnyrt nnmnmm nenpnxnennmymcx
xpyny.
3arem nnont cmasart xneem n npnctnart xpyno renept yxe cepenny nast, urot ona
crana ntnyxno. Ornoxnrt manon o nonnoro ntctxannx xnex, sarem orpxxnyrt nnmnmm
xpyny n noxptrt erant nast npospauntm naxom.
Hoxa nax yer coxnyrt, sanxrtcx cocrnenno yxerom. Bnpoxne nncrtx onntno cmasart
xneem n nnorno ntnoxnrt nx cnerno rpeuxo n seneno ueuennne. Mexy nnmn nxnenrt
sacymennte senente crenn rpan.
Htmnte maxponte nnerxn cocrannrt ns pasntx nnon cemxn. nx onnx nnerxon cneyer
nsxrt rtxnennte cemeuxn, no 68 mryx na xaxt nnerox. Hpn cocrannennn nnerxon
rtxnennte cemeuxn yxnatnart nnn ocrptm xonnom napyxy, nnn ocrptm xonnom rontxo
nnyrpt. Bropo px nenecrxon ntnoxnrt apysntmn cemenamn pasntx orrenxon nnn
cemenamn tnn. Tpern px nenecrxon y nexoroptx nnerxon ntnoxnrt cemenamn orypnon.
Cepnennnt nnerxon ntxnatnart ns xpacno nnn cnerno ueuennnt, oxapenno
rpeuneno xpynt, menxnx cemxn uepnoro nnera.
Fyront cocrannrt raxxe ns pasntx cemxn. Ecnn xpanne 2 nenecrxa yrona ns apysntx
cemxn, ro cpenn nenecrox nxnenrt ns rtxnennoro cemeuxa. Hnn apysnoe cemeuxo n
nenrpe yrona oxpyxnrt cemenamn tnn. B xauecrne uamenncrnxon moxno ncnontsonart
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ueuennny senenoro nnera.
Kptntx aouxn cocrannrt ns rtxnenntx cemeuex, ycnxn ntnoxnrt ns menxnx uepntx
cemxn, a rentne ns ueuennnt remnoro nnera.
Hpn cocrannennn nnerxon nyxno rycro cmasart xneem mecro nnerxa, a sarem c nomomtm
nnnnera axxyparno naxnatnart cemena.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xnex, sarem nxnenrt na nonoxennoe mecro nasy.
Hpn xenannn moxno noxptrt naxom xaxt orentnt nnerox. Ioronym paory ncrannrt
n pamxy (pnc. 69)


Kap1nna Byxe1 n cnnen nase
Bam norpeyercx
3epna n xpynt: rpeunenax xpyna cpene crenenn oxapxn, cnerno-xenroe nmeno;
xpyrnt pnc.
Tnept xapron cnerntx ronon nx ocnont, ]oropamxa x nemy, xne HBA-M,
cnnrernuecxax xncrouxa, ryamt nnn axpnnonte xpacxn, nnnner nnn crexa nx nenxn,
noxnnnt, npospaunt axpnnont nax, ]nomacrep.
ononnnrentnte marepnant nx ntnonnennx +cxnsa: nncrt eno ymarn, npocro
xapanam, nacrnx, xonnponantnax ymara, xapron no manon.

Xo paort
Oemnax xaprnnxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
3ror necnoxnt pncynox yxera, cocrannennoro ns nnerxon c 5 nenecrxamn, npn nannunn
nexoroporo ontra n pnconannn moxno napocart npocrtm xapanamom cpasy na xaprone, a
sarem onecrn nnerntm ]nomacrepom. Ho npn orcyrcrnnn ynepennocrn n cnonx cnnax +cxns
nyume ntnonnnrt na ymare n xapaname, a sarem nepenecrn pncynox na xapronnym ocnony
c nomomtm npospauno nnn xonnponantno ymarn. Konrypt nenecrxon nce rax xe onecrn
xpxnm ]nomacrepom. Orentno ntnonnnrt ns xaprona manon erann nast.
Hpexe uem npncrynnrt x o]opmnennm erann nast, nyxno oxpacnrt uacrt nmena n
remno-cnnn nner (xax +ro enaercx, onncano n rnane 7). 3arem xncrouxo rycro nanecrn
xne na ncm nonepxnocrt manona erann no nasy n noxptrt ee ponntm cnoem
oxpamennoro nmena, naunnax c nnxnero yuacrxa xonrypa.
Hooxart, noxa xne ntcoxner, cnona noxptrt nasy xneem (on ctrpaer pont samnrnoro
cnox) n nponsnontno paspocart no nce ee nonepxnocrn neoxpamennoe nmeno. Ocrannrt
erant o nonnoro ntctxannx xnex.
Hoxa xne coxner, sanxrtcx cocrannennem yxera. Cmasart axxyparno nnnnn crene n
noxptrt nx xpynnnxamn rpeuxn. Hpn o]opmnennn crene nonepx xpynt nxnenrt rnnrrept
+ro necrxn, xoropte moxno xynnrt n nmom xyoxecrnennom marasnne.
3arem onntno cmasart xapron xneem nnyrpn xonrypon xaxoro nnerxa n ntnoxnrt
nenecrxn pncom. Kpax nenecrxon onecrn xonrypom ns xenroro nmena. Cepennxn nnerxon
ntnoxnrt xpynnnxamn rpeuxn.
Ocrannrt paory o nonnoro ntctxannx xnex. 3arem orpxxnyrt nnmnne nenpnxnennmnecx
xpynnnxn. Ecnn neoxnanno noxnxrcx nexenannte npoent, oannrt xnex n xpynt.
Kora yxer yer nonnocrtm roron, nxnenrt na nonoxennoe mecro erant nast. Hpn
xenannn ononnnrt yxer sacymenntmn nonentmn rpanamn (pnc. 70).


Basa c pncynxou ns xoqennmx sepen
Bam norpeyercx
3epna n cemena: oxapennte sepna xo]e, menxax enax ]acont, senenax ueuennna.
epenxnnax nasa, xne HBA-M, cnnrernuecxax xncrouxa, nnnner, npospaunt axpnnont
nax, xncrouxa.

Xo paort
Onntno cmasart yuacrox nast xneem n npnxnenrt x nemy senenym ueuennny crenn
pacrennx. 3arem ns nononnnox menxo eno ]aconn cocrannrt nnerxn, nxnennax n
cepennxy senenym ueuennny. Bce ocrantnoe npocrpancrno nast noxpyr nnerxon o]opmnrt
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nonnncrtmn pxamn xo]entx sepen, yxnatnax nx no nosmoxnocrn nnsxo ono x
pyromy nnocxo uacrtm nnns.


Ioronym nasy nao oxsarentno noxptrt 12 cnoxmn npospaunoro naxa. On yer
cnococrnonart nyume coxpannocrn nsennx sepna ne cranyr octnartcx. Ko]enax nasa
yer npexpacntm yxpamennem xyxonnoro crona (pnc. 71).

Hospann1entnan o1xpm1xa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cemena maxa, mannax xpyna, pnc.
Hnornax enax ymara rnna narmana ]opmara A-4 nnn ronxn xapron raxoro xe pasmepa n
cnerntx ronon nx ocnont, xne HBA-M, cnnrernuecxax xncrouxa, nnpxynt, ]nomacrep
sonorncroro nnn cepepncroro nnera.

Xo paort
Oemnax xaprnnxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Cnoxnrt nncr narmana A-4 nononam, c nomomtm nnpxynx oueprnrt npocrtm xapanamom
ontmo xpyr, pasennrt ero nsornyro nnnn na 2 uacrn. Bnyrpn xaxo uacrn oueprnrt
manentxne xpyxxn.
Kncrouxo noouepeno rycro nanecrn xne HBA-M na erann pncynxa. Hnxnmm uacrt
pncynxa, cnmnonnsnpymmym nonxrne nnt, rycro npnctnart cemenamn maxa nnn nmtmn
menxnmn cemenamn uepnoro nnera. Hooxart, noxa ntcoxner xne no maxom, sarem
xpyxox na uepnom ]one sanonnnrt manno xpyno. Cnona ocrannrt paory o nonnoro
ntctxannx xnex, ncrpxxnyrt orxptrxy, urot ypart nsnnmex cemxn.
Horom npncrynnrt x sanonnennm uacrn orxptrxn, cnmnonnsnpymme nonxrne xn.
Fenoe npocrpancrno ocnonno uacrn +ro erann rycro npnctnart manno xpyno, a
uepnt xpyxox sanonnnrt maxom. Hocne ntctxannx xnex axxyparno ypart nnmnmm xpyny
n cenart noxpyr cnmnona opamnenne ns pnca (pnc. 72).


Hocne sanepmennx ncex paor c xpynamn ocranercx rontxo cenart sonorncrtm
]nomacrepom nnrepecnym nospannrentnym nonnct n nnxne uacrn orxptrxn.
Taxne orxptrxn, yxpamennte xpynamn n cemenamn cnocont crart nennxonenntmn
noapxamn nx pyse n nnsxnx. Hx moxno yxpacnrt cepeuxom, ntnonnenntm ns
xpamenoro nmena, n ononnnrt ycnnamn nnn crpasamn.
Tex, xro ynnexaercx yuennem u+n-By, moxno nospannrt orxptrxo c cnmnonom Hnt-
n.

Basa Kyxypysxa
Bam norpeyercx
Cemena n xpynt: cyxne xyxypysnte sepna, rpeunenax xpyna, nnnnte sepna pnca.
Fyrtnxa ns npospaunoro crexna, yar-cnnpnr nnn pyrax cnnprocoepxamax xnxocrt,
xne Momenr, npospaunt axpnnont nax.
nx cosannx +cxnsa: nncrt eno ymarn, xapanam, ]nomacrep.

Xo paort
Hoenxa paccunrana na ere crapmero mxontnoro nospacra nnn nspocntx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


uncro ntmtrym yrtnxy oesxnpnrt nmo cnnprocoepxame xnxocrtm. 3arem
orentnte yuacrxn yrtnxn cmasart xneem, art emy nemnoro cxnarnrtcx, urot sepna
tcrpee n npounee npnxnennnct. Btnoxnrt ncm yrtnxy sepnamn xyxypyst, mexy nnmn
nxnenrt pnc n rpeunenym xpyny. Ho nnsy yrtnxn ntnoxnrt nonocy ns rpeuneno xpynt.
Hooxart, noxa xne ntcoxner, n noxptrt roronym nasy npospauntm naxom (pnc. 73).


3axnmuenne
Hs +ro xnnrn nt ysnann, xax cenart xpacnnym xaprnny nnn nanno ns ouent neotuntx
marepnanon, sa xoroptmn nouac ne nyxno anexo nrn. Hpncrynnrt x ocnoennm nonoro
nx nac rnopuecxoro nanpannennx n exoparnnno-npnxnanom ncxyccrne moxno, ne ntxox
ns cocrnenno xyxnn. 3ro ouent yono, xora na ynnne nnoxax noroa, xora nentsx
norn norynxrt. 3aro nerpyno sanxrtcx nsroronnennem xpacnntx xaprnn ns marepnanon,
ncera nmemmnxcx n ocrarxe nmenno na xyxne +ro pasnnunte sepna n npnnpant.
3rn nesarennnte +nemenrt moxno npenparnrt n mosanunte moynn n cnoxnrt ns nnx
none c noconnyxamn ns rtxnenntx cemxn, nnn pomy ns sepen ueuennnt, nnn crnont nantm
ns nenouxn xo]entx sepen. Onn samymxr nncrtxmn ns nnnntx maxapon, oxpamenntx
seneno xpacxo, na aronnamn ns sepen ]aconn. Inannoe n +rom ene npoxnnrt ]anrasnm
n ntymxy. Tora camte neotunte marepnant nx ncxyccrna nnot sepnontx xyntryp
cnoxarcx n ynnnrentnym xaprnny. B +rnx opnrnnantntx xaprnnax mnoxecrno
pasnoopasntx cemxn cxnatnaercx n rxant xyoxecrnennoro nonorna no saxonam
pennemero n mnpe ncxyccrna mosanxn.
B xnnre an nnmt neontmo osop pasnnuntx mosanuntx rexnnx n cnocoon
npnmenennx nx no ornomennm x cront neotunomy marepnany, xax xpynt, sepna n cemena.
Bce uacrnocrn n meronxax cxnatnannx mosanxn cymecrnennt n npn cosannn mosanunoro
nanno ns ncenosmoxntx pacrnrentntx marepnanon. Mosanxa ocrarouno rpeonarentna,
nopo ona ne npomaer axe neontmnx omnox. B ro xe npemx nx ee ntxnatnannx
nyxno nemnoroe: nnnmarentnt nsrnx n axxyparnocrt. Bosmoxno, nonaonrcx eme
manocrt repnennx. apt xe mosanxn noncrnne neonennmt: n pesyntrare sanxrn moxno
pasnnrt y ere mtmnenne n ]anrasnm, uyncrno crnnx, nxyca n rapmonnn.
Hanepnoe, nnnrcx n rom cymecrnennax nontsa sarparnrt nemnoro npemenn, urot
nmecre c nsroronnenntmn cocrnennopyuno xaprnnamn ns npnpontx marepnanon nonyunrt
pasnnrym nnunocrt.
K nponeccy cosannx mosanuntx xonnaxe ns xpyn, cemxn n nntx npnpontx marepnanon
moxer noxnmunrtcx xaxt.
Ocraercx rontxo noxenart ncem ycnexa n npnxrntx rnopuecxnx naxoox!

Bxnenxa
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )



An1op: Enena Kamnncxax
Hsa1entc1no: PHHOH xnaccnx
ISBN: 978-5-386-03370-5
Io: 2011
C1pannn: 264

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Вам также может понравиться