Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
KUYUMCULUK TEKNOLOJS
ZNCR ZM
ANKARA 2005
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplan deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ........................................................................................................ ii GR ........................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1......................................................................................... 3 AMA...................................................................................................................... 3 ARATIRMA .......................................................................................................... 3 1. BAST ZNCR........................................................................................................ 3 1.1. Tanm ve nemi .............................................................................................. 3 1.2.1. Yuvarlak Halkal Basit Zincir izimi ........................................................ 5 1.2.2. Oval Halkal Basit Zincir izimi .............................................................. 9 LME VE DEERLENDRME ........................................................................ 14 RENME FAALYET-2....................................................................................... 16 AMA.................................................................................................................... 16 ARATIRMA ........................................................................................................ 16 2. GRFT ZNCR .................................................................................................... 16 2.1. Tanm ve nemi ............................................................................................ 16 2.2. Girift Zincir izmek ....................................................................................... 19 2.2.1. Zinciri izim Aamalari .......................................................................... 19 2.2.2. Zinciri izim Aamalar .......................................................................... 22 LME VE DEERLENDRME ........................................................................ 25 CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 27 MODL DEERLENDRME.................................................................................. 28 KAYNAKLAR .......................................................................................................... 32
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
MODLN KODU ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI
211GS0014
Kuyumculuk Tak malatl Zincir izimi Basit ve girift zincir izimi ve renklendirmesinin anlatld renim materyalidir. 40/32 Obje Etd ve Renklendirme modln baarm olmak. Basit ve girift zincir izerek renklendirmek. Genel ama Tak tasarm atlyesi salandnda, basit ve girift zinciri hatasz olarak izerek renklendirebileceksiniz. Amalar Basit zinciri tekniine renklendirebileceksiniz. Girift zinciri tekniine renklendirebileceksiniz. uygun uygun olarak olarak izip izip
Donanm: izim masas, izim tahtas, Ortam: izim aletleri (cetvel, pergel, pistole v.b.) model, krtasiye malzemeleri, dergiler v.b. Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgileri lerek kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac ( test, oktan semeli, doru yanl vb.) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgileri lerek deerlendirecektir.
ii
GR GR
Sevgili renci, Tak imalat yapabilmek iin taky tasarlamak ve tekniine uygun ll, uygulanabilir izimler yapmak gerekir. Bu izimleri yaparken grsel kaynaklardan yararlanmak, uygulamada karlaabileceiniz problemleri azaltr. Bu kaynaklar yaratc dncenizi gelitirir, uygulama tekniklerini kavramada yardmc olur. Uygulayacanz taklar llendirerek kda aktarmak tam uygulama aamalarnda size yol gsterecek ve iinizi kolaylatracaktr. Ayn zamanda malzeme ve zaman kazanmanza yardmc olacaktr. Bu modlde basit ve girift zincirin hangi l aletleriyle, hangi tekniklerle, nasl izileceini reneceksiniz. Basit ve girift zinciri, net ve tekniine uygun iziprenklendirmek, zincir balant ve geilerini kavrayarak anlamanz kolaylatracaktr.
1. BAST ZNCR
1.1. Tanm ve nemi
Birbirine gemi bir sra metal halkadan oluan baa basit zincir denir. Bu tekli halkalarn birbiri iinden geiini gsteren izim de basit zincir izimidir. Henz Tun a balarnda, bu eski alarn yaratc ustalar bin bir emekle yaptklar altn tel paralarn halkalar haline getirip bu halkalar birbirine deiik rg biiminde ekleyerek artc gzellikteki mcevherler ve ok zarif zincirler yapmlardr
Basit zincir her dnemde vardr. Bir para teli, nceki halkaya takp ularn kaynaklayarak yaplr. Gnmz kuyumculuunda bu zincire gurmet denir. Bunun ift halkals da vardr. Zinciri oluturan halkalar bazen S biimli olur.
Eski alarda kuyumcularnn rettii bu gzel zincirlerin hemen hemen btn eitleri gnmz kuyumculuunda el ii veya makine rgs olarak kullanlmaktadr.
Zincir, kuyumculukta kolye, kpe, bileklik v.b. gibi birok takda kullanlmaktadr. Herhangi bir zincir retimi yapabilmek iin nce zinciri ll bir ekilde izmek gereklidir.
1.2.1. Yuvarlak Halkal Basit Zincir izimi Gerekli Malzemeler 1234567A4 byklnde 1 adet Schoeller izim kad 0,5 ulu H-B kurun kalem Kuru boya (sar, turuncu, kzl kahve, siyah) ablon (yuvarlak) Silgi Hamur silgi Cetvel
1- Zincir izimi iin gerekli malzemeleri temin ediniz. Malzemeleri krtasiyeden temin ediniz.
izim masanzn stnde izim malzemeleri dndaki her eyi kaldrmay ve sandalyenizi dik konuma getirmeyi unutmaynz. izim yaparken ellerinin temiz olmasna dikkat ediniz.
3- Kdnzn st ksmndan 4cm bo braknz. Cetvelle 0,5 HB ulu kurun kaleminizi kullanarak bir doru iziniz. izdiiniz dorunun 10mm altna ikinci doruyu iziniz. Bu iki doruyu bir izgi ile ikiye blnz.
izeceiniz bu izgiler yardmc izgi olduu iin kaleminizi fazla bastrmadan silik iziniz. izginin eri olmamas iin cetvelin dz kenarn kadnzn kenarna oturtunuz.
4- Yuvarlak ablonunuz ile belirlediiniz izgiler iine 0,5 ulu kurun kaleminiz ile bir daire iziniz. (ablon no 10)
Kdnzn kirlenmemesine dikkat ediniz. Elinize srtnen kurun kirini belli aralklarla temizleyiniz.
6- ki halka arasna 10mm uzunluunda ve 2mm geniliinde bir erit izip ularn yuvarlaynz.
9- stteki izimden 2cm boluk brakarak Yuvarlak halkal basit zinciri tekrar iziniz. yukarda rendiiniz teknikleri srasyla uygulayarak iziniz ( ekil :1.5 gibi )
ekil 1.5
11- Boya kalemlerinizin ularn aarak hazrlaynz. 12- Sar boya kaleminizi alp, halkalarnzn kenar izgilerini belirleyerek halka ortaklarn kl kalacak ekilde boyaynz.
Kuru boya glgelendirme tekniine dikkat ediniz. Obje Etd ve Renklendirme modlnde Metal Eya Etd ve Renklendirme konusuna baknz.
13-Ara halkalarn kenarlarn koyu orta ksmlarn kl brakarak boyaynz. Bylelikle bombeli bir grnt elde etmi olursunuz.
15- 0,5 ulu HB kale ile halkalarn orta ksmlar kl kalacak ekilde kontur izgisini iziniz. Boyanm rnei dikkatli inceleyiniz. Estetik bak anz kullanarak izginin kesik olmamas iin kaleminizin ucunu bastrarak izgiye balayp hafifleterek ekiniz. Ak-koyu modlne baknz.
16- Yukarda yaptnz ilemleri srasna gre tekrarlayarak dier zincir halkalarnz boyaynz. Temiz ve dzenli almaya zen gsteriniz.
1.2.2. Oval Halkal Basit Zincir izimi Gerekli Malzemeler 1234567A4 byklnde 1 adet Schoeller izim kd 0,5 ulu H-B kurun kalem Kuru boya (sar, turuncu, kzl kahve, siyah) ablon (oval) Silgi Hamur silgi Cetvel
1- Zincir izimi iin gerekli malzemeleri temin ediniz. Malzemeleri krtasiyeden temin ediniz.
2- Snftaki izim masanzn zerini temizleyerek masanzn asn kontrol ediniz. izim masanzn stnde izim malzemeleri dndaki her eyi kaldrmay ve sandalyenizi dik konuma getirmeyi unutmaynz. izim yaparken ellerinizin temiz olmasna dikkat ediniz.
3- stteki izimden 2cm boluk brakarak Cetvelle 0,5 HB ulu kurun kaleminizi kullanarak bir doru iziniz. izdiiniz dorunun 10mm altna ikinci doruyu iziniz.
ekil 1.6
izeceiniz bu izgiler yardmc izgi olduu iin kaleminizi fazla bastrmadan silik iziniz. izginin eri olmamas iin cetvelin dz kenarn kdnzn kenarna oturtunuz.
4- izdiiniz bu iki izgi arasna oval ablonunuzu kullanarak 0,5 ulu H-B kurun kaleminizle ekildeki gibi bir oval iziniz.
10
5- izdiiniz ovalin iine ekildeki gibi 2mm ieriden elinizle bir oval daha iziniz. D ovale paralel olmasna dikkat ediniz.
6- izdiiniz ovalin iinden geecek ekilde ikinci ovali izip halka altnda kalan izgileri siliniz.
7- Ayn llendirme sistemiyle halkalarnz izmeye devam ediniz. Oval aralklarn eit yapmaya zen gsteriniz.
8- stteki izimden 2cm boluk brakarak oval halkal basit zinciri tekrar iziniz. Yukarda rendiiniz teknikleri srasyla uygulayarak iziniz ( ekil 1.7 gibi )
11
ekil1.7
10-Sar boya kaleminizi alp, halkalarnzn kenar izgilerini belirleyerek halka ortalarn kl kalacak ekilde boyaynz. Kuru boya glgelendirme tekniine dikkat ediniz. Obje Etd ve Renklendirme Modlnde Metal Eya Etd ve Renklendirme konusuna baknz.
12- Boyanm oval halkalarnzn en geni orta ksmna silgi ile elinizi bastrp hafife ekerek k veriniz. 13-0,5 ulu HB kalem ile halkalarn orta ksmlar kl kalacak ekilde kontur izgisini iziniz.
12
Boyanm rnei dikkatli inceleyiniz. Estetik bak anz kullanarak izginin kesik olmamas iin kaleminizin ucunu bastrarak izgiye balayp hafifleterek ekiniz. Ak-koyu modlne baknz.
14- Yukarda yaptnz ilemleri srasna gre tekrarlayarak dier zincir halkalarnz boyaynz. Temiz ve dzenli almaya zen gsteriniz.
13
Deerlendirme Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz sorularla ilgili renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
14
Deerlendirme lei Aada listelenen davranlar, davranlarnzn her birinde uyguladysanz evet, uygulamadysanz hayr kutucuklarn iaretleyiniz. RENCNN ADI SOYADI: SINIF VE NO:
AIKLAMA: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. GZLENECEK DAVRANILAR EVET HAYIR
Malzemeyi temin ettiniz mi? Daire aralarn eit yerletirdiniz mi? Halka aralklarn eit belirlediniz mi? Yatay halkalar doru yerletirdiniz mi? Ik- glge yaptnz m? Silginiz ile halkalara parlaklk verdiniz mi? Kontur izgisi yaptnz m? Kd doru kullandnz m? Temizlik- dzene dikkat ettiniz mi? Zaman verimli kullandnz m?
Deerlendirme
Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz. Hepsi EVET ise bir sonraki renim faaliyetine geiniz.
15
RENME FAALYET-2
AMA AMA
RENME FAALYET-2
Bu faaliyette verilecek bilgiler dorultusunda, uygun tak tasarm atlyesi salandnda, girift zinciri, tekniine uygun izip renklendirebileceksiniz.
2. GRFT ZNCR
2.1. Tanm ve nemi
Birbirine gemi birden fazla metal halkadan oluan baa girift zincir denir. Girift zincir modeli, tellerin farkl biimlerde ekillendirilerek birbirinin iinden geirilmesiyle oluur. Daha gl zincir yapmak iin U biimli baklalar kullanlmtr. Buna Arnavut Zinciri denir.ift Arnavut zincirinden tilki kuyruu ad verilen zincir elde edilir.Bu Zincir balk srt grnmnde ve kelidir.
Arnavut zincirinden rg zincir yaplr. 4,6 ve 8 li, rlr. Zincirin yzeyi zincir says kadardr. Say arttka kalnlkta artar.
16
Tilki kuyruu zincir gsterili grnm nedeniyle, zellikle Helenistik dnem taklarnda ok kullanlmtr.
17
18
2.2.1. Zinciri izim Aamalari 1- Kdnzn st ksmndan 4cm bo braknz. Cetvelle 0,5 HB ulu kurun kaleminizi kullanarak bir doru iziniz. izdiiniz dorunun 12 mm altna ikinci doruyu iziniz. 2- izdiiniz iki izgi arasn 3-2-2-2-.3 mm aralkl olarak kurun kaleminizle izerek blnz.
izgileriniz yardmc izgi olduu iin kaleminizi fazla bastrmadan silik izgiler halinde iziniz. izgilerin dzgn olmas iin cetvelinizi kdnzn dzgn kenarna yerletirip iziniz.
3- Bldnz 2. ve 4. blme 14 mm uzunluunda iki ubuk iziniz. Ularn hafif yuvarlayarak kapatnz. (izdiiniz bu ubuklar halkalarn stten grndr.)
19
5- ubuklarn ( halkalarn ) arasna ortalayarak 14 mm lik bir ubuk daha iziniz. Ularn hafif yuvarlatarak kapatnz. Temiz ve dzenli alnz.
6-Halkalarn ( ubuklarn ) iinden geecek ekilde ablonla bir halka iziniz. D daire ls ablon nu.s : 12 daire ls ablon nu.s : 10 kullannz.
20
ekil 1.5
10- Boya kalemlerinizin ularn aarak hazrlaynz. 11- Yuvarlak halkal basit zincirin renklendirme ilemlerini tekrarlayarak zincirinizi boyaynz.
12-Zincir halkalarnn geilerini net grebilmek iin ortadaki halkalar gm renkli kalemle boyaynz. 13-Sar flama ster kaleminiz ile sar halkalara parlaklk veriniz. 14- Siyah pilot kaleminizle gm rengi halkalarnzn geilerini belirginletiriniz. Not: almanz performans testi ile deerlendirebilirsiniz
21
2.2.2. Zinciri izim Aamalar Gerekli Malzemeler 123456789A4 byklnde Schoeller izim kd 0,5 ulu H-B kurun kalem Flamaster kalem (sar) Kuru boya (sar, turuncu, kzl kahve, siyah) ablon (yuvarlak-oval) Silgi Hamur silgi Cetvel Siyah pilot kalem
1- stteki izimden 2,5 cm boluk brakarak Cetvelle 0,5 HB ulu kurun kaleminizi kullanarak bir doru iziniz.
ekil 1.8
2-
4- izdiiniz ovalin 1mm ierisinden bir oval daha iziniz. Dikkatli, temiz ve dzenli olunuz.
22
5- Birbirinin iinden geecek ekilde izdiiniz oval halkann yanna bir halka daha iziniz.
Halkalarn d ovallerinin ara mesafesini 3mm olmasna dikkat ediniz.
6- Oval halkay ortalayarak birbirinin iinden ayn zamanda da oval halkadan geen st ste iki halka iziniz.
D halka ablon nu. s: 7, halka ablon nu.s : 5 kullannz. izimi dikkatle inceleyiniz.
23
ekil 1.9
11-Boya kalemlerinizin ularn aarak hazrlaynz 12-Yuvarlak halkal basit zincirin renklendirme ilemlerini tekrarlayarak zincirinizi
boyaynz.
24
Deerlendirme
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz sorularla ilgili renme faaliyetlerini tekrarlaynz.
25
Deerlendirme lei
Aada listelenen davranlar, davranlarnzn her birinde uyguladysanz evet, uygulamadysanz hayr kutucuklarn iaretleyiniz. MODL ADI: Zincir izimi UYGULAMA FAALYET: Girift Zincir RENCNN ADI SOYADI: SINIF VE NO:
AIKLAMA: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. GZLENECEK DAVRANILAR EVET HAYIR
Malzemeyi temin ettiniz mi? Yatay ubuklar (halkalar) eit yerletirdiniz mi? Halkalar doru yerletirdiniz mi? Halka geilerini net izdiniz mi? Ik- glge yaptnz m? Kontur izgisi yaptnz m? Kd doru kullandnz m? Temizlik- dzene dikkat ettiniz mi? Zaman verimli kullandnz m?
Deerlendirme Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz. Tamam evetse modl deerlendirmeye geiniz. 26
27
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Yeterlik lme Zincir izimi modl, faaliyetleri ve aratrma almalar sonunda kazandnz bilgilerin llmesi ve deerlendirilmesi iin retmeniniz size lme arac uygulayacaktr. Bu deerlendirme sonucuna gre bir sonraki faaliyeti uygulamaya geebilirsiniz. Zincir izimi modln bitirme deerlendirmesi iin retmeninizle iletiim kurunuz.
Gerekli Malzemeler 123456789A4 byklnde Schoeller izim kd 0,5 ulu H-B kurun kalem Flamaster kalem (sar) Kuru boya (sar, turuncu, kzl kahve, siyah) ablon (yuvarlak-oval) Silgi Hamur silgi Cetvel Siyah pilot kalem
Zincir izimi 1- Kdnzn st ksmndan 4cm bo brakp cetvelle 0,5 ulu kaleminizi kullanarak bir
doru iziniz. 16 mm altna bir izgi daha iziniz.
izdiiniz bu izgiler yardmc izgi olduu iin kaleminizi fazla bastrmadan silik iziniz. izginin eri olmamas iin
2-ki izgi arasna yerleecek ekilde ablon ile HB 05 ulu kaleminizi kullanarak iki daire iziniz.
28
st ste izdiiniz halkalarn ayn hizada olmasna zen gsteriniz. Sayfann sonunda 2cm boluk kalana kadar dik halkalar izmeye devam ediniz.
5-izdiiniz halkalarn en sandaki drt halkay birbirine balayacak ekilde orta ksma bir
halka iziniz. ekilde grld gibi altta kalan izgileri siliniz.
29
6-Sayfann soluna doru orta halkalar ekilde grld gibi yerletirmeye devam ediniz.
7-Kdnza 3cm boluk brakp, 0,5 HB ulu kaleminizle bir izgi iziniz.
8-izim aamalarn tekrarlayarak hasr bileklii tekrar iziniz. 9- B girift zincir renklendirme aamalarn tekrarlayarak hasr bilekliinizi renklendiriniz.
Bilekliinizin modelini doru alglayabilmek iin orta ksmda bulunan halkalar beyaz altn renklendirme teknii ile renklendiriniz. ( Baknz: Obje etd ve Renklendirme )
30
Performans Testi
Aada listelenen davranlar, davranlarnzn her birinde uyguladysanz evet, uygulamadysanz hayr kutucuklarn iaretleyiniz. MODL ADI: Zincir izimi UYGULAMA FAALYET: Modl RENCNN ADI SOYADI: SINIF VE NO:
Deerlendirme
AIKLAMA: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. GZLENECEK DAVRANILAR EVET HAYIR
Malzemeyi temin ettiniz mi? Daireleri alt alta yerletirdiniz mi? dairenin aralklarn eit izdiniz mi? Halkalarn aralklarn eit izdiniz mi? Orta halkalarn geilerini doru izdiniz mi? Ik- glge yaptnz m? Kontur netlii yaptnz m? Kd doru kullandnz m? Temizlik- dzene dikkat ettiniz mi? Zaman verimli kullandnz m?
Deerlendirme
Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz EVET ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.HAYIR larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz. Tamam evetse bir sonraki modle geebilirsiniz.
31
KAYNAKLAR KAYNAKLAR
1. Bingl Ik F.K, Antik Taklar, Kltr Bakanl Yaynlar, Ocak 1999. 2. Meriboyu Yldz Akyay, Antik ada Anadolu Taklar, Akbank Yaynlar, stanbul 2001.
1. 3. zer Haim, mer Bykboa, Rfk Altay, Kuyumculuk Meslek Bilgisi Temel Ders Kitab, MEB, Ankara 2004
32