Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
EEE.$
Es unapublicacin de:
Producciones o?
'ontribuyendo en la educ
o o Amricas
Iiviana
DERECHOS
RESERVADOS
lmpreso en los talleres grficos Amricastt de Producciones Dlseo y diagramacin: Rubn Zcari Vallejos Golaboracin: Prof. en ldiomas: Waldo Cluenta Snchez. Av. Bartolina sisa N. 300 Zona Bajo Salom. Teffono: 2258317 Gefs.:74098888 -77750700 (LaPaz - Bolivia)
QUECHUA. AYMARA
Consonantes: j , k, kh ,k ' l , l l ,m, n, , p , ph , F ',Q,Qh,q' , r , s, t, th, t' , w. ch,chh , ch ', x, y. Vocales: a, i, u.
ITIGTES
tresletras menos El alfabeto ingls tiene26 letras; que el espaol. ch,ll,. Las letrasque no existenson las siguientes: Pe ro el i ngls t iene m s s o n i d o sq u e e l e s p a o l . quetienen En el ingls hayletras varios sonidos; mientras q ue e n el es paolc ada le trati e n e u n s o l o s o n i d o . las letras En el inglsno hay reglas fija$parapronunciar y sus combinaciones. En el ingls las vocalesno siempresuenancon la pronunciacin puesstadepende que'lescorresponde, o siguen. de las letrasque las preceden E l a pstrof e ( ' ) s obr e l a s l a b aq u e d e b e s e r pronunciada con msfueza, ya queen ingls - Quechua - Avma ra no ex is t e r e o l a s d e a c e n tu a c i n .
P9.-3
tOS NUIUIEROS
AYMARAH INGLESEPRON.il I NUMEROilOUEGHUAE
2
=
4
E
6 I 8 I 1g ll l
rz r
t5
r6
,1,
P9.-4
t8 t9 20 30 40
FT
Ghunka llskay
Ptunka
Twenty
ffuenfr)
tt,
Chunka lPhichqa
Phisqa Tunka
Fifty
(fiffr)
60 70 80 90
roo
3OOl
200
400 :500 600 700 800 900
r000
P9.-5
AY INUME_BoHQ.uEcHUAS
5o0o
rooo sooo
lo.ooo
20.000
!o.o0o
f0.000 Waranqa Waranqa chunka Pusi tunk Thousand Fourty fortlzaunani I I Tawa
5o.ooo
60.000
l0o.oo9
P9.-G
T NUMEROH QUECHUAEAYMARA@INGLESHPRON.Ii
r00.000 {00.000
5o0.ooo
600.000
t00.0oo
800.000
9oo.o0o
I'OOO.O00
]IUMEROSORDI]IALES
UEGHUAYMARAI firel.eqlfPxTuJ
Primero Segundo Tercero Guarto Quinto Sexto Sptimo Octavo Noveno Dcimo
awpajuqi lskayiqi Kimsaiqi Tawaiqi Phichqaiqi Suqtaiqi Qanchisiqi Pusaqiqi Jisq'uniqi Chunkaiqi Nayiii PayTri Kimsiri Pus'iti Phisqiri Suxtiri Paqallqri First Second Third Fourth Fifth Sixth Seventh (ferst) (secon) (zerd) (fortz) (fift) (siixz) (sevenz) (eigz) (nainz) (tenz)
P9.-7
ro5 coroREs
Amarillo Anaranjado Azul Blanco Celeste Morado Negro Rojo Rosado Verde Q'illu .Witlapi Sut'ijankas Yuraj Yurajankas Kulli Yana Puka Llakha Q'umir K'illu Ghuri Larama Yellow Orange Blue (yelou) (oransh) (btu) (uait) fsefesfe,) {perpol) (blac) (red) (ros) (grin) White -,!ank'u Jank'ularama Geleste Kulli Ch'iyara Wila Jank'uwila Ch'uxa Purple Black Red Rosy Green
DEt AO ESTACIONES
Primavera Verano Otoo fnvierno Chiraymit'a Lapakpacha Spring (spren) Jallupacha Ruphaypachamit'a Jawkaymit'a Chirimit'a Awtipacha Summer (samer) Autum (otum) (uinter)
Thayapacha Winter
P9.-8
MESESDEt A]IO
ENE.RO,, , FEBRFRO MARZO ABRIL MAYO JUNIO JU L I O :l AG O $ TO ' ,,
QhaqmiyKilla Chinuka Jaturl puquy Killa Anata PachapuquyKilla Achuka Ayriwaqi Killa Aymuray Kifla Qhasawi Llamayu
{eiprt
(rneg
$hutai)
rJawkakuski Killa Marat'aka qunaquy Chaqra KillaWillkakuti yapuy Chaqra Killa Llumpaka Sata Taypi-sata Lapaka
) (Jhun)
DIAS DE tA SEMATTA
Martes Mircoles Jueves Viernes Sbado Dmingo Antichaw Qullurchaw lllapachaw Saxrru Pachru Llapru Tuesday Thursday (tiusdey) (zersdel) (fratdet) (saturdet) (sandal)
Ps.-9
EL TIEMPO
Mil aos Quinientos aos Gien aos Cincuenta aos Diez aos Cinco aos Un ao Un mes Una semana ,, Un da : Da Hoy Ayer Anteaer Pasads maatra Maana Medio da , ' : Tarde Noche , l[edia oehC WaranqllV.aF .1.. Waranq Mara One thousand years PhichqaPachakWata Phisqa Patak Mara Five hundred years PachajqWata Patak Mara One hundred years Fifty years PhichqChka'tvaa Phisqa:tunk Mara GhunkaWata Tunka Mara Ten years Phichqa Wata Five years Phisqa Mara Uk Wata M Mara One year Uk Killa M Phaxsi One month One rueek Uk Junk'a M Pachana Uk P"anchar' ' M Ur One day P'unchay Day Uru :; , , ''' , ,: To day Kunan Jichhlu Wasru Y-estrrday,.r Q'ayna Before yesterday {laninp'unhay Walru Minchha Last morning Jurpru Paqariy Tomorrow Qharru ' Half day thawpfp'unehai.' Chika,Ufu ...:,., ,,;; ;;;;.l;., Sukha Jayp Noon :ffi' ilrtt ",..,.,., Half night Chalvpttuta Chika:Arna':,,,,' (uan zaurran yers) (fai jandred yers) (uan jandred yers) {ffti yers} (ten yers) (fai yers) (uan 5er). , (uan manz) (uan uk) (uan da) ,
(o o
! gt'
ftre , ,
(thu de' ,, : Uesterde, ', (Bifar yestrde') {kist'mam@ ' {thumorou} $atf dei) (nuan) (nait) (jatf nat)
LAS OCUPACIOilES
GOBERIIIADOR MEDCO Kamachiq Jampiq Apnaqiri Qulliri GOVERNOR DOCTOR (governor) (dactor)
ffi
I .' $$!
ALUIUIT{O Yaichaqaq
w
{ruat)'. ,.
ffi W
LIBNO P:,nqa PhK BOOK (hrik);,;,,, CI,ADERI{O p:anqa Qillqan panka, Qilloa NOTEBOOK (n6utbuk) ' '
w,:.,, <le"
FIZAFB&.
pirqa Qillqan piraa Qillqa BI.ASKBOARD (Bikbar)' ',
>:;ill;*.
scHooL,
(skut)
(rter)
f-
Fq" ll
tA FAMILIA
P9.-13
HI TUHRPO HUMAIUO
ESPAIIOI OUECHUA AYI||ARA IIIGLES PROII. MANO Maki Ampara Hand (jand) Dedos Ruk'ana Luk'ana Fingers (fnguers)
oJo
awi Naira Eye (i)
u4
OREJA BRAZO Maki/Lijra Ampara Arm (arm) BOCA S im i Laka Mouth (mauz) Ji nchu Ear GEJA P hi chu C hhi pi qa Eyebrow (aibrau) Kunka Kunka Neck (nic) ESPALDA Wasa Jikhani Back (bak) PECHO Q'asq'u N uu - chuchu Breast (brest) ESTOMAGO Wiksa Puraka Stomach (stomac) Rodilla Muquy
(ia0
NARIZ Si nqa
| \dJd
Nose (nuz)
(tes)
PANTORRLLA T'u s u T'u s u Gave (keiv)
TOBILLO
P9.-14
Puraka /Phatanka Stomach (stornak) Mallq'a K'iwcha C'hakha Jiphilla Laxra Janchi Maymuru Wila Sirka Sillu Cururu Muqu Tiranku I-Ihipiqa Sunkha K'inchu Throat Liver Bone (zrot) (liver) (bon)
Intestne (intestin) Tongue Skin Kidney Blood Vein (tang) (skin) (kidni) (Btad) (vein)
Finger nail (finguernr: lr Navel Eibow Jaw Lashes p,leivof (el'nou) (!hau)
( l a s ! t t : 'i '
P9.-15
Aycha Siwara Jawasa Chhuxllu Miilk'i Jak'u K'auna Tunku Misk'i Ch'uqi Jayu Wayk'a Apichu Juchha T'ant'a Siwulla K'iwcha Papaya Challwa
Meat Barfey Large bean Bigcorn Mi tk Flour Egg Corn Honey Potatoe Salt Carib Sweet Potato Water pink Bread Onion Liver
Papaw
(papou)
H,
| I
P9.-16
Etm Mtr
Zil-f
tl Abajo Abandonar Abarca Abeja Abertura Abierto Abogado Abortar Aborto Abrazo Abrir Abuelo Acabado Acabar Acabarse Acaparador,ra Acariciar Acercar Acongojar Aconsejar Uray Saqirpariy Ujut'a Wayrunqu Jusk'u Kichasqa Rimaripux Sulluy Sullu Uxllana Kichana Awichu Tukuchasqa Tukuy Tukukun Akaparax Q'ayachay Kayllachina Phutichiy K'amia Aynacha Jaytxaa Wiskhu Wayrunqu Jist'jata Jist'arata Arjatiri Sullua Sullu Khumanta Jhist'araa Achachila Tukuyata Tukuyaa Tukusia Katukipa Muaraa Jak'achaa T'aqisiyaa lxwaa Dawn Abandon Sandal Bee Aperture 0pen Lawyer Toabort Abortion Toembrace Toopen Grand father Finished Tofinish Toend Monopolize Tocaress Toapproach Togrieve Toadvice
(bit
(aperchur) (oupen) (toyer) (tu abort) (aborshion) (tu embrels) (tu oupen) (granfader)
I
| | | | | | | I
(fenesh)
(tu finish)
I
|
(tuend)
':':0"::l J
P9.- 17
Acortar Acostar Adelante Agachar Agua Apurado Apurar Aquel(llo,lla) Aqu Araa Araar Arbol Arcilla Arco.lris Arder Arena Arenoso Arido Arrancar Arrastrar Arrear Arreglado Arrepentirse Arriba Arriero Arrinconar Arrodillarse Arroyo Arruga Asado Asarse Asco Asear Asesino
Juch'uychana Puuna awpaxpi K'umuyquy Yaku/Unu Uskhay Uskaychana Jaqhay Kaypi Kusi-Kusi Sillk'uy/Jasp'iy Sach'a Llink'i K'uychi Lawray T'iyu T'iyurara C'haky T'irana Qhatatina Qhatina Allichasqa Phutikuna Wichay runa Qhatix K'uchunchana Qunqurikuna Juch'uy mayu Sip'u Kanka Kankakuna Millay Llimphuchana Wauchix
Jisk'aptayaa lkintaa Nayrqata Alt'aa/Lipta Uma Jariyata Jariyaa Khaya Akana Kusikusi Jat'iraa Qhuqa t<' Kurmi Ch'alla Challarara K'ara T'akaa Qatatia Anakia Askichata Lup'isia Alaya Anakiri K'uchcataa Killt'asia Jisq'a Jawira Sip'u Kanka Kankasia Axtaa K'umachaa Jiwayiri
.To shorten
Tolay forward Bend Water Behurried Tohurryup That Here Spider Toscratch Tree Clay Arc-bow Sand Sandy Dry Toextirpate Tocreep drive Regulate Torepent Up Muleleer Cornered Tokneel down Small stream Wrinkle Barbecue Roast Nausea Groom Killer
Nakhaa/Aqaa Burn
P9.-18
AYMARAffiI Asesinar As Asiento Asno Asomar Aspero Asqueroso Asustar Atado Atajar Atar Atemorizar Atrapar Atrs Atrasado Aumentado Aumentar Aurora Autor Auxilio Avaricia Avergonzar Avisar Ayer Ayuda Ayudante Ayudar Azotar Azucar Azul Azulejo
Wauchina Jina Tiyana Asnu Chimpana Thaku Khuchi Manchhachina Watasqa Jarq'ana Watana Manchhachina Jap'ina Khipaman Khiparisqa Yapasqa Yapana Paqarin Ruwaj Khuyapayana Mich'akuna Pinqakuna Willana Qayna Yanapa Yanapax Yanapana Sik'una Misk'ichana Anqa Llusq'a rumi Jiwayaa Ukhama Qunua Asnu Jaq'achaa Qhanqha Axtaa Chinuta/Q'ipi Jarq'aa Chinua Asjarayaa Katjaa Khipa Khipt'ata lrjatata lrjataa Willjta / Qhantati LuririlUstayiri Yanapa Mich'a P'inqasia Yatiyaa Wasuru Yanapa Yanapiri Yanapaa Jawq'aa Muzq'a Larama Llusq'a kala
PR
Toassassinate (tuasesirreif/ (so-as) So-as Seat Donkey Peep Rough Nasty Bownd Tacklino Totie ' Tofrighten Tocatch Behind Late . Increased Toincrease Dawn Author Help Greed Shame Toinform Yesterday Help Helping Tohelp Towhip ToSugar Blue Tile (sit) (donki) (pip) (raf) (nasti) (tu fraiten) (haunt) (teiklin) (tu tai) (tu fraiten) {tu cath) (bijain) (teit) (incrist) (tu incris) (daun) (ozor) Uetp) (grid) (sheim) (tu infonn) (yesterdei) Aeh) (jetpin) (tu jctp) (tuuip) (tu shr4,u) (bl,l (tait)
Sustjaa/Mulljaa Tofrighten
P9.-19
TETRA B
Baba Baboso Bachiller Bailar Bailarn Bajar Balanza Balsa Baarse Bandera Barato Barbudo Barrer Barro Bastn Basura Bautizado Beber Beceno Besar Besarse Bien Bigote Blanco Blando Boca Bolsa Bonito Borracho Borrar Botar Brasa Brao BruJo Llawsa Spittle Llawsa c'haqa Slimy Yachaqaytatukuchix Yateqatukuyiri Bachelor Tusuna Thukhua Todance Tusux Thukhuri Dancer Uraqana Apaqaa Todescend Aysana Chikjiri Balance Wampu Khutaa Poolpond Wayllakuna Jarisia Tobathe Wiphala Wiphala Flag Pisilla lraqata Cheaper Sunkasapa Sunkharara bearded Pichana Pichaa Tosweep T'uru r'i r Clay Thuxnu Thujru Cane K'upa T'una Sweepings Sutiyasqa Sutiyata Baptized Uxyana Umaa Todrink Waca-ua Waqa-kallu Young bull Much'ana Jamp'atia Tokiss Much'akuna Jamp'atisia Kisseach other Allin WaliqilKusa Good well Sunkha Sunkha Moustache Yuraj Jank'u White Kua Llamp'us oft Simi Laka mouth Marif iku Wayaqa Bag K'achitu Jiwaki Pretty Machasqa Drunk Umata Phiskuna Phiskua Tocrossout Wixch'una Jaxtaa Tothrow K'aja TankalK'aia Livecoal Maki/Lijra Ampara Arm Layqa C'hamacani/LayqaSorcerer
(spetl) (slin) (bachelof (tu dans) {danser) (tu desen) (balans) (pulpon) {tu baz) (ftac) (chiper) (biirded) (ta suip) (ctey) {kein) {suiprngsJ (baptizaid) (tu drenk) (yanbaat) (tu kis)
(tu kisich ader)
P9.-2O
(sud)
(kaind) (out) (noisn) (scaf) (donk) (sirched) (tu sirch)
TETRA C
Cabalgar Caba Cabellq ebeza 0aor Caerse Cado Calavera Calentar Oalentura Callar Calor Calumnia Calumniado Calvo Cama Caminar Gamino Gamisa Camote Campana Campo Gansado Cansarse
Lluq?na Ch'ujlla Chhujcha Uma Urmana Urmakuna Urmasqa Ayauma K'unichina K'uni unkuy Ch'inyana Kui Tumpay Tumpasqa K'ara uma Phuuna Purina an Khawa Apichu Kalanka Waylla Saykhusqa Saykhuna Latxataa C'hujlla it'uta P'iqi Tinkua/Jalaktaa Tinkusia/Jakusia Tinkuta p'iqi Amay Toride Cabin Hair Head Tofall Falldown Fallen Skuil Heat Junt'uchaa Junt'u usu Fever Amukia Tobesifent Junt'u Heat K'aritumpa Slander Tumpata/K'arintata Slandered P'iqik'aralPaxla Balt lkia Bed Towalk Sarnaqaa Road Thaki Shirt Allmilla potato Apichu Sweet Bell Kalanka Field Pampa Tired Qarita Gettired Qarjasia (tu radi) {cabin) $eai Aed) (tu fol) (foldaun)
(sultpotctto)
(bet) (fild) (tahed) lgff,red,
Pg.-21
Cantar Carbn Garga Gargar Caridad Carioso Caritativo Carnaval Carpintero Casa Casarse Cscara Castao Castigar Castillo Castrado Cebo Ceja Ceniza Centro Cerca Cerdo Cerebro Cerrado Cerrar Cerro Chico Chismoso Chocado Chocar Choclo Cholo Chosa Chupar Clcatriz Clogo
Takina K'illima Chhajna Chajnana Thuya Munakux Khuyapayax Phujllay Llajllaj Wasi Kasarakuna
sifici
Ch'umppi Muchuchina Pukara Kapasqa Wira Phichu Uspha Chawpi Qaylla Khuchi uxtu Wisq'asqa Wisqana Urqu Jhuch'uy Rimakux Tupasqa Tupana Chuxllu Misti Chuxlla Ch'unqana T'iri awsa
Jayllia Killima Q ipi/Khumu Khumua Khuyapayaa Munasiri Khuyapayiri Anata Llajlliri Uta Panichasia, Sillp'i Ch'umppi
Tosing Cool Load Loading Charity Afectionate Charitable Camival Carpenter House Getmarried Shell Chestnut
(tu seng) (cut) (toud) (loudin) (shariti) (afshionei$ (sharitabot) (kernibol) {carpentef $aus) (getmarriec)
fsher]
fcfiesnaf/ (tu panish) {kasol) (kastreited) (beit) {aibrau) (ash) {senfer) (mar)o!o
Mutuyaalasut'ia Topunish
Pukara Castle Castrated C'hilsuta Bait Liq'i Eyebrow Chhipiqa Ash Khilla Center Taypi Near Jaq'a Pig Khuchi Brain Lixwi Glosed Jist'ata Toclose Jist'a HII Qullu Small Jisk'a AruapalAwiskhuchiGoosiping Tupata Bumpped Tobump Tupaa Tender corn Ghuxllu Misti Halfbreed Hut-cabin Chuxlla To Ch'amua sip T'iri Scar Blind Juykhu
(pes) (brein)
(cloused) (tu clous) $ett) (smot) (gusiping) (bumpet) (tubanp) (tendercorn) (jatbrid) $atkeibin) (tusep) {scaar) (blaind)
P9.-22
Cielo Cien Ciudad Claro Clavar Cobarde Cocer Cochino Cocido Cocinar Cocinero 0ola Colar Colgado Colgar 0olocar Comentar Comenzar Comer Gomerciante Comida Completar Completo Coryprar Comprate Comprender Gomunicar Comunidad Concluir Coneio Congelado Conocerse Conservar Contado Contar Gontarse
Janaxpacha Pachax Llaxta Sut'i Takana K'iwa Chhayachina Khuchi Chayasqa Wayk'una Waykux Chupa Lip'ichina Warkusga Warkuna Churana Parlakuna Qallarina Mikhuna Ranqhax Mikhuy Junt'ay Junt'asqa Rantina Rantikuy lniniy Willana Ay!lu Tukuchana Kuwi Chhullunkasqa Rexsikuna Wakaychana Yupasqa Yupana Yupakuna
Alaxpacha Pataka Marka Khana Liq'ia Kiwsa Khatiyaa Khuchi Khatita Phayaa Phayiri Wich'inka Liptapia Warkuta Warkua Uchaa Aruskipaa Qalltaa Mank'aa AlakipalKatukipa Mank'a Phuqaa Phukata Alaa Alasim Amuyaa Awisaa Ayllu Tukuyaa Wank'u Chhullunkata Ut'asia lmaa Jakhuta Jakhua Jakhusia
skv
Hundred City Clear Nail Coward Tosew Pig Sewn Tocook Cooker Tail Tostran Hung ToHang Place Tocomment Tostart Toeat Merchant Food Tocompfele
(tusu) (pes)
(sewin)
{complit) (tu bai) (baiit) Tounderstand (tu anderstan) (tucamiunikeit) Tocommunicale (camiuniti) Comunity (tu fenosh) Tofinish (ruabet) Rabbit (frized) Freezed (tu now) Toknow (frrcottrorv) Toconserve Calculated (calqululait) (tu cant) Tocount (eantlrtg) Counting
P9.-23
I Iros ArrrMArEs
lroWll', ''
--;;i.'1T{ltr
v vdilPd
/M\l
| |
ll *o*o
I I *o""o
MW
| ilr
I eenno I I pEz
P9.-24
la:a l[i;y I
ll 3ffitff |
@{ff
BURRO Wuru Asnu Donkey (dnki)
tY6 ],'t
.i'S,', ,,
h*.
i, l/
.,
l;i(.:."rr-""'--J
VIBORA Katari Asiru Snake (sneik)
+
l 1i
li
l@'
|
| RATON Juk'ucha Achaku Mouse (mus) GALLO K'ank'a Llallu Rooster (ruster) AVEJA Wayrunqu Wayrunqu Bee (bi0
'',
'qrf
I aeurla
I Anka I Paka I Eagle
l| so t) _
h' d, \i\"
MARIPOSA Pilpintu Pilointu Butterfly @adeflay) VACA Waka Waka Cow (cow)
li.'l X-;
/ (NE,
\ . . - - , . r i \J:i :
g,Hi[,Tg q]
i#iffi,'h
qft\\ zoRRo . {ri}.., CONDOR q,F*4{ Rtuq d._f| Kunturi { Kunturi-Mallku ,{*_}'! Qamaqi ---,*k \i t 11 Gondor (kndor) .l f5:1..
@*['3],r
B rl (ttt' rtt)
P9.-25
Conversar Corazn Cordero Cornear Cornudo Correo Correr Cortado Cortar Goser Cosquillas Costilla Crecer Crecido Criar Criatura 0rudo Cruel Cuando Guanto Cuchara Cuello Cuerno Cuero Cuerpo Culebra Culo Culpa Culpable Gumbre Gurandero Curar
Parlana Sunkku Uwija Waxrana Waxrayux Chasqui Phawana Khuchusqa Khuchuna $irana Qhullachikuna Waxta Wiana Wiasqa Uywana Wawa Chawa Rumi sunqu Jhayk'ax Maskata Wislla Kunka Waxra Q'ara Ukhu Asiru s ik i Jucha Juchayux Apachita Jampikuj Jampina
Aruskipaa Chuyma/Lluqu Uwija Waxraa Waxrani Khita Jalaa Kharjata Kharjaa Gh'ukua Khachillaya Jaraphi Jilaa Jilsuta Uywaa Wawa Khallu Janchuymani Kunapacha Khawkha Wislla Kunka Waxra Lip'ichi Janchi Asiru Ch'ina Jucha Juchani Apachita Kulliri Kullaa
Totalk Heart Sheep Corner Cuckold Airmait Torun Cut Tocut Tosew Tickling Back Togrow Grown Toraise Creature Raw-crude Crul When Howmuch Spoon Neck Horn leather Body Snake Seat-anus Blame-guilt Guilty Summit /top Quack Totreat
kuW
(samit ltap) (kuak) (tut
P9.-26
TETRA D
Dama Dame Dar Debajo DbiI Decir Declarar Dedo Defender Dejado Dejar Delgado Delicioso Delirar Demente Demonio Dentro Derecha Derramar Derrotado Derrotar Derrumbado Desaparecer Desarrollar Desatar Descansar Descargar Descoser Desear Desgranar Desierto Llawchu Niriy Rimarina Ruk'ana Jark'ana Saqisqa Saqina Nau Misk'i Muspachi Lukhi Supay Ukhu Paa Jich'ana Atipasqa Atipana Thuisqa Chinkana Wiana Paskarana' Samarina K'ipiqana Pasqarana Munana Muchhana T'iwt'iw Mama t'alla Quway Quy Mama 0hurita Churaa Mankha Llaytha Saa Khanachaa Luk'ana Arjataa Jaytata Jaytaa Juch'usa Musq'a Paqaqina Lukhi Supaya Manqha Kupi Willia Atipata Atipaa Llujita Chhaqtaa Jilaa Chinuraa Samaraa Lady Give me Togive Under Weak Tosay Declare Finger Todefend Indolent Toleave Thin Delicious Tobedelirious Mad Demon In Right Tospill Defeated Todefeat Collapsed Disappear Todevelop Unleash Torest (eidi) (givmi) (tu giv) (ander) (uik) (tu sei) (dicler) (fenguer) (tu defen) (indolent) (tu liiv) (zin) (delicious) (tubi delirius) (maed) (demon) (en) (ruait) (tu spel) (difited) (tu difit) (kolapast) (disapiar) (tu divelop) (anlish) (tu rest) (dounloutl) (turip ansiw) (tuwnsl) (zroslru) (dosor lod)
Download Q'ipikaa/Khumuqaa Jararaa Torip-unsew Munaa Muchhaa Wasara Towish Thresher Deserted
P9.-27
Desmayarse Desnudo Despacio Despedida Despedir Despertar Oespierto 0esportillado 0espreciar Despus Destetar Desyerbar Deuda Da Diablo Dichs Diente Diez , Difunto i I Diluido
I
i
T'ukuy . Q'aldnchur. Allinmanta Kacharpaya Kacharpayana Rixcharina', , Rixchasga G'hijuso Pisirpayana . , Chanta, . , . T'ipina Kufarana Manu', P'unchay i saxra,, Nhqa Kiru . . Chunka Aya Chulluchsqa Qullqi Wax $uyu Nanat Maypl. Phuuy lskay Anchanchu Thuru
T'ukuraa Q'alala K'achala Kacharaya Kacharpayaa $aaa Sartata C'hixtarata lsq'achaa Uqata T'akaa Kuraraa Manu Uru Supaya Sata Laka ch'aca Tunka JiwatalAmaya Ghulluchata Qullqi Yaqha Ayllu Usu Oawkina lqia Paya Anchanchu Qhulu
Tfaint
'Nked $lowly , Farewell to dismiss Towake up up Wake Chipped Despise After-then Weaning ' Weed Doubt Day :
Devil-demon
(u feint) (neiket) (stouli) (foreuel) (tu dismis) (tu ueik ap) (ueik ap) (chipet) ldespatsi (afterden) (winin) (wiid) (dabt) {de
(divoldemon)
Dinero Oirtnto
Said Tooth ten Deceased Diluted Money Disnct District $orrowful Whsre , Tosleep Two Goblin Hard
P9.-28
TETRA E
Ebrio Echado Echar Eclipse Edad Edificar Educar l Elegido Etegir Ellos Embarazada Embarrar Embrujar Empalagar Emparejar Empedrar Empezar Empujar Enamorar Enano Encender Encendido Encerrado Encima Encojer Encojido Encontrar Encontrarse Encorvado Encorvarse Encubrir Endsudarse Machasqa Jich'asqa Jich'ana Intichinqay MifaMatanchix Pirka Yachachina Pay Axllasqa Axllana Paykuna Unqux T'uruchana Laykana Amina Khuskachana Rumichasqa Qallana Tanqay Munapayana Mut'ulC'hilu Jap'ichina Jhap'ichisqa Wisq'asqa Patanpi Q'intiy Q'intiska Tarina Tinkukuna K'umuntasqa ,K'umpukuna Pakaykuna Manukuna Machata/Umata Warata Waraa IntiJiwa Mita Pirkaa Yatichana Jupa Chhijllata/Ajllita Chhijllaa/Ajllia Jupanaka Wallq'i ik'ictraRa Layqda Amjaa Payanchaa Kalachaa Drunk Deed Tothrow Eclipse Age (drank) (diid) (tu zro) (eclaips) (eigh)
Toconstruct
(tuconstract)
(tu edukeit)
Toeducate He Elected Toelect They Pregnant Smear Tobewitch Pall Emdrejar Stoning Tostart Qalltaa Nukhua/NuktaaTopush love Tomake Munapayaa Dwarf Muk'u Tolight Naktayaa lgnition Naktayata Closed Jist'antata On Patxa Thisthapia Shrink Thisthapila Shirinked Tofind Jiqxataa Tomeet Jiqisia
(ii)
(electet) (tu elect) (dev) (pregnant) (smiir) (tu biuich) (pot) (endrejar) (stoning) (tu start) (tu push) (tumecklav)
(duarf) (tu lat) (igueshon) (clouset) (on) (shernk) (shairenkol) (tu faind) (tu ntt) (kervod) Curved (stuup) Stoop (tu eavor) Tocover {,ebf, Togetintodebt lfu f,of,nfr,
Pg,-29
Endulzar Enfermedad Enfermo Enflaquecido Enflaquecer Enfriar Engaar Engordar Engrandecer Enmudecer Enojarse Enrriquecer Eneear Ensuciar Enterrador '---, Enterrar Entierro Entonces Entrada Entrar Entregar Entremezclar Envano Envejecer Envejecido Enviado Enviar Envolver Envuelto Equivocarse Escarbar Escarcha Escaso Erclarecer Ecoba Elcocer
Misk'ichana Unquy Unqusqa Tulluyasqa Tullux Chiriyana Llullapayana Wirayana Jatqnyachina Ctiinyana Phikuna' Khapaxyana Yachachina Ch'ixllichana P'ampax P'amp'aykuna P'ampana Chaypacha Yaykuna Yaykuy Jap'ichina Chaxruna Yanqha Machuyana Thanthasqa Kachasqa Kachana K'iruvkuna Kiruykusqa ,Pantana : Allana Ghhulla Pisi Sut'ichana Pichana Sixsi
Kufirasia Kkamirt'aa
Anger Enrich
(angher) (enrech)
(tutiich) (stein) (gnv diguer) (baril ' (baria|' (den) ' (entrans] (i n) ' ' :' ::: (deliver)
Toteach Yatichaa Stain K'auchaa Grovedigger lmiri Bury lmaa Buryal lmaa Then Ukapacha Entrance Manta In Mantaa Deliver Katuyaa/Churaa
.-...lntermingle (intermingol) (invein) tnvain (tu meikold) Achachmuxtaa Tomakeold (getol) Getold Thanthata (envoi) Envoy Khitata (bend) Bend Khitaa (ruap) Wrap : K'iruntaa (ruapet) Kiruntata Wraped (mis:iig Mistake Pantjasia (scracht) Scracht Llamayua (frost) Frost Sulla (scarsl Juka Scarce (aiten) Khananchaa Lighten '' (bruun) Broom' Pichaa (smart) Smart Jasi Chaxrua fnamaya
P9.-30
Espalda Esperar Espesar Espeso Espina Esposa Esposo Espuma Estaca Estanque Este Estiercol Estirar Estmago Estornudar Estos Estrangular Estrecho Estrella Existir Experimentar Exprimir Exterminar Extrao Extremo
Ajllana Ajllasga Pakaykuna Pakaska Pakakuna Qillqana Qillqasqa Uyarina Thugana Chay Wasa $uyana $ankhuchana Sankhu Kisqa Warmi Kusa Phusuqu Ch'akuru Thuyu Kay Aka Aysana Wisa Jach'ina Kaykuna Sipina K'ullk'u Quyllur Kawsana Yant'ariy Ch'irwana Waurachina Wax Qantu
Tochoose Ajllia Choosen Ajllita Tohide lmantaa Hiden lmantata place Hiding lmantasia Tovrrite Qillqaa Written Qillqata lst'aa Tolisten Tospit Thusaa That Uka Back Atv/Jikhani Towait Suyaa Thicken Khusuchaa Thick Khusu Thorn Ch'api Wife Warmi Husband Chacha Foam Phusuqu Estake Ch'akhuru Pond Phuju This Aka Fertiliser Wanuffhaja tretch Jiyaa Puraka/Phatanka Stomach Jach'ia/Jac'hua uneeze These Akanaka Strangle Jaychjaa Narrow K'ullk'u Star, Wara wara Exist Utiaa Toexperiment Yant'aaffanaa Squeeze Ch'irwana Exterminate Tukiaa/Jiwaravaa Strange Mayja Extreme Thia
(tu chus) (chusen) (tu jaid) (jaiden) (jaidinpleis) (tu wrait) (wreten) (fulesen/ (tu spe{ (dat) {baek) (tu ueit) (ziken) (zek) (zorn) (waif) (jasban) (foum) (esteik) (pond) (des) (fertliser) (strech) (stomak) (suiirr) (diirs) (strangol) (narou) (staar) lexisf) (tu oxtcrhnw) (squtz) (extannnrcn) (strenlt) (txtttut)
P9.-31
I.ETRA F
Fcil Fala Fajar Fallecer Fe Feo Fiarse Filo Flaco Flauta Flema Flojo Flor Flotar Fogn Forzudo Fro Fuego Fue'a Fumar Jasa Chumpi Ghumpina Wauna Atinikuy Millay Manukuna Ari Tullu Pinkillu Llawsa Khilla T'ika Tuytuy Q'uncha Kallpayux Chiri Nina Jawa Pitay Jasa Wak'a Wak'aa Jiwaa yawsaa Axtaa Mant'asina Ari T'ukha Pinkillu Llawsa Jayra Panqara Tuyua Khiri Ch'amani Thaya Nina Anqa Pitaa Easy Swathing Toswath Die Faith (tzzt) (sweitzing) (tu suaz) (dat) (feiz) (agti) (tu trast) (esh) (zin) (ftiut) (fles) (leisni) (flawer) (ftout) (fair pleis) (stron) (could) (fair) (aut) (tu smouk)
uglv To trust
Edge Thin Flote Flegm Lazy Flower Float Fireplace Strong Cold Fire 0ut Tosmoke
TETRA G
Gallina Gallo Ganado Ganar Garganta Garra Gastar Gatear Gato Gemir Wallpa K'anka Uywa Atipay Tunkuru Uayux Tukuyma Kumpuna Misi Ayquy Wallpa K'ank'a Uywa Atipaa Mallq'a Sillu Tukjaa Kumpua Phisi Ayqua Hen Cock Gattle Towin Throat Claw Tospend Greep Cat Groan (jen) (cok) (katol) (tu uin) (zrot) (cto) (tu spen) (griip) (caet) (groun)
P9.-32
Hierba Hierro Hgado Hio Hilar Hilarse Hilo Hombre Honda -Hondear Florca Hormiga Hospedar Hoy Hoyo Hurfano Hueso Huevo Humedad Humilde
Qhura Qhillaya K'iwcha Churi Puskana Phuxakuna Q'ahu Qhari Warak'a Warak'ana Sipina Sik'imira Qurpachana phunchay Kunan P'uxru Waxcha T'ullu Runtu Muk'isqa Llamp'u kay
Qhura Jirru K'iwcha Yuqa Kapua Kapusia Ch'anqha Chacha K'urawa K'urawaa Jaichawi K'isimiri Qurpachaa Jichhuru P'iya Wajcha G'hakha Kauna Juri
Herb lron Liver Son Tospin Spinning Thread Man Sling Slingger Gallows Ant Lodge Today Hole Orphan Bone Egg dampness
(jerh) (airon) (liver) (san) (tu spen) (spining) (zritd) (maen) (stin) (slinguer) (galous) (ant) (todgh) {tudel) {jout) {orfan) (bon)
lesgJ
(dampnes) {junhot}
Llamp'u chuyma
Humble
TETRA I
ldea ldioma ldiota lmpar Inmortal Inocente Intacto Intestino Invierno lr lremos lzquerda Yuyana Ruma simi Wanpu Ch'ulla Mana wauj Mana-wachayux Jinapacha Ch'unchuli Chirimit'a Rina Risunchix Lluq'i ldea Amuyt'a Languaje ArulParla Pisichuyma ldiote 0dd Ch'ulla Inmortal Janjiwiri JanJuchani Inocennt Intact Ukhampacha Intestne Jiphilla Autipachaffhayapacha Winter Togo Saraa Saraani Ch'iqa W i l l go Left (aidia) (languch) (aidiot) (od) (inmgrtal) (inocent) (intact) (intestin) (uinter) (tu gou) (uil gou) (teft)
P9. -34
LETRA J
Jabal Jabn Jams Jardn Jarra Jarro Jaula Jefe Jilguero Jirafa Joven Jovencita Jovencito Juego Jugador Jugar Julio Juntos Junio Munti khuchi Pacha t'axsa Nijayk'ax T'ika kancha Yuru Qiru C'hiwa Mallku/Kuraka Ch'aya kunkayux Jatun Wayna Sipasita Waynucho Pujllay Pujllax Phujllana Chawawarki Kuskalla killa Aymuray Munti khuchi lsit'axsua Nikunapacha Pankar uyu p'uu Jisk'a Qiru putu Jamac'hi P'iqinchiri/Jiliri Ch'aya Jacha kunkani Wayna Tawaqitu Waynucho Anata Anatiri Anataa Willkakuti Chikaki Mara t'aka Wildbear Soap Never Garden Jar Pitcher Cage Boss Linnet Giraffe Young Young woman Young man game Play Player Toplay July Together June (waild biar) (sup) (never) (garden) Ahal (petcher) (keish) (bos/ (lainet) (ghiraf) (yang) (yanwuman) (yanmaen) (plei-gueim) (pleyer) (tu plei) (jhutai) (tu geder) (jhun)
TETRA t
Lactar Ladera Ladrn Lagartija Lgrima Lrguna Lemor Lrna Llrgar Lrrgo Lutlmar Lavado uuy
Qhata Suwa Jararankhu Waqay qucha Juch'uy Llaxway Millma Kacharina Jathun Nanachina Thaxsasqa uua lrama Lunthata Sutuwalla Jacha quta lsk'a Jallpaa T'arwa Antutaa Sayt'u Usuchaa Thaxsuta Tonurse/suckfe (tunerse/sakol) (sloup) Sfope (zief) Thief (smol lizar) fizard Smafl (tiar) Tear (pont-lagun) Pondlagoon (tu leck) Tofick (wul) Wool (tu luson) Toloosen (lon) Long (tu jort) Tohurt Washed (wosltr.tf)
P9.-35
Lavar Lechuza Lejos Lea Lengua Lenguaje Levantarse Ley Limar Limpiar Limpio Liviano Llamar Llano Llanto Llegar Llono Llevar Llevarse Llorar Llover Lloviendo Lombriz Luna Luz
Thaxsana Ch'usiqa Karu Llant'a Qallu Parlay Jatarikuna Kamachina Kakur,a Phiskuy Llimphu Chhalla Waxyana Pampa Waqana Ghayana Junt'a Apana Apakuna Waqana Parana Paraskan Sillwi Khilla K'anchax
Thaxsua Ch'usiqa Jaya Lawa Laxra Aru Sartasia Kamachi Kakua K'umachaa K'uma Phisna Jawsaa Pampa Jacha Puria Phukha Apaa Apasia Jachaa Jallua Jalluski Sillq'u Phaxsi Khana
Towash 0wl
(tu wosh) (oul) (faar) Far (fairwud) Firewood (tang) Tongue (langush) Language To raise/getup (tu reis/guerap) (ru0 Rule Tofile {tufail) (tu clin) Toclean (clin) Glean (tait) Light (to col) Tocall (plein) Plain (craing) Crying Toarrive {tuanraiv) (ru Full Totake {tuteik) Take {F,ik) (tu crai) Tocry (tu rein) Toran (eining) Raining (enworm) Earthworm Moon {mun) (aight) Light
ttTRA ]UI
Macho Madre Madrina Maduro Maestro Maz Maana Mano Urqu Mama Sutiyaqi Puqusqa Yachachix Sara Q'aya Maki Urqu Tayka lchumama Pukuta Yatichiri Tunqu Kharuru Ampara Male Mother Godmother Ripe Teacher Corn Tomorrow Hand
Qen
P9.-36
ai i i I i i 1
; . ,E { SPANO LidG l[ r E CHt Mar Maravilla Maricn Marido Mariposa lilasticar K'uchamama Muspha Q'iwa Qusan Pilpintu Qawchina Wauchina Kurax Jispana Jampix Tupu Chawpi Tupuna Chullayux Yuyay Sullka Pisi killa Sapa Llullakuna T'una Khatu Killa Apaykuna Apaykusqa Chaxruna Mich'a Manchana Misk'i Aka Khuya Khuyaruna Kawana Khuska Qhua Juqhu Kutana Kutasqa
A t" 4AY M AR A Mamaquta Musphaa Q'iwsa Chacha Pilpintu Q'awchia Jiwayaa Jiliry Chuxua Qulliri Tupu Taypi Tupua Ispa Amta Sulfka Pisi phaxsi Sapa K'arisia T'una Khatu Phaxsi Apantaa Apantata Chaxrua Mich'a Axsara Misk'i Jama Khuya Khuyiri Utaa Chikata Jurma Juri Piqaa Piqata
k d I N GLE S e' l Sea Wonder Marilyn Husband Butterfly Chewing to kill Greater Tourinate Doctor Measure Half Tomeasure Twin Memory Smaller Less Monthly Tolie Minute Market Month Insert Deep Mix Poor-petty Fear Honey Waste Mine
P R ON (st) (uonder) (marilin) (jasban) (batertlai) (chewing) (tu kel) (greter) (tu urineit) (dactor) (meshur)
i",
I,
. r-f f i-ffi!lk:G!!!-!t#-ffi*
i i i
, ,
I uo.o
Aal| (tu meshurQ (tuin) @emori) (smoler) (lesj (manzli) (tu lai) (minit) (market) @anz) lenserf/ (diip) wex) (puarpiti) (fa4 (jont:i) (uest)
(maitt) (nairu:r) (tu sii) (jatt) (nntrtt"l"tt,ttl
(ut:l) (trcrti ) (qrr:rnktl )
P9.-37
Mono Morder Morir Morirse Mosca Mover Muchacha Mucho Muela Mujer Muy
K'usillu Achjaska Wauna Waupuna Ch'uspi Kuyuchina lmilla Askha Kiru Warmi Askha
K'usillu Achjaa Jiwaa Jiwjaa Chichillanka Unxtayaa lmilla Ancha Aqu Warmi Ancha
Monkey bite Todie Die Flv Tomove Girl Many-much Tooth Woman
very
(monki) (bait) (tuda) (da0 (fta0 (tumuv) (guerl) (menimach) (tuuth) (wuman) (ver)
TETRA N
Nacer Nada ,l Nariz Negro Nervio Nevar Nido Niebla Nieto Nieve Nia No Noche Nombre Nosotros Nube Nublarse Nudo Nuestro Nuevo Numerar Yuriy Mana-imapis Sinqa Yana Anqu Rit'ina Thapa Phuya Alchhi Rit'i lmilla Mana Tuta Suti Nuqanchis Phuyu Phuyuykun Muqu Nuqanchispata Musux Yupana Yuria Jani-kunas Nasa C'hyara Anqu Khunua Tapa Urpu/khinaya Alchhi Khunu lmilla Janiwa Aruma Suti Jiwasa Qinaya Qinayata Muqu Jiwasana Machaqa Jaxua Born Nothing Nose Black Nerve Snow Nest Fog son Grand Snow Girl No-not Night Name We Gloud Cloudy Knot 0ur New Tonumber (bern) (nazing) (nous) (blaek) (nerv) (snov) (nest)
(rag)
(gransan) (snou) (guerl) (nou-nat) (naight) (neim) (ui0 (claud) (claudi) (nat) (auer) (niw) (tu namber)
P9.-38
TETRA O
Obedecer Obscuro Observado Observar Oca Ocho 0cioso 0cultarse 0culto 0diado 0dio 0idor 0ir ojs 0jos 0ler OIla 0lvidar 0lvido Ombligo 0rdear 0rejas' Oriente 0rin 0ro 0so 0scuro Otro 0veJa UyarikunaLaqha Khawaka Khawana uqa Pusax Khilla Pakaykuna Pakasqa, Chixnisqa Chixniy Uyarix Uyarina awi awis Muskhina Manka Kunqakuna Kunqay kururu Gh'away Ninri lnti.lluxsiy Miyana Quri Jukumari Laqha Wax UshalUwija Jaysaa Ch'amaka Uch'ukita Uch'ukia Apilla Kimsaqallqu Jaira lmantasia lmata Ui$ta Uisi lsch:ukiri lst'aa Nayra Nayras Mukhia Phuku Armana Arma kururu Ch'awaa Jinchu Inti-jalsu Ghhuxu Quri Jukumari C'hamaka Yaqha lwija/lwisa
(tu obi) Toobey (obsquiur) Obscure (observet) Observed (tu obsrb) Toobserv (guus) Goose (eSt) Eight (eizi) Lazy mask (scrinmaesk) Screen Hidden Uaiden) (jaited) Hated Hate Ae| (jerd) Heard (tu lesen) to listen (aV) Eye (ays) Eyes (smet) Smef l (pat) Pot (forget) Forget Fergetfulness (forgetfulnes) (neibot) Navel (tu nelk) Tomilk (ears) Ears (ourient) Orient (urain) Urine (gatd) Gold (biar) Bear (daark) Dark (anader) Another (shiip) Sheep
Ps.-39
TETRA P
Padecer Padre Paja Pjaro Palabra Palo Paloma Pan Panza Papa Parado Pared Parientes Parir Partir Pastear Pasto Patear Pato Pecado Pecar Pedirse Pegado Pegar/Golpear Peinar Peine Pellizcar Pelo Penar Pequeo Plato Pluma Poco Podrido Polilla ak'arina yaya Tata, lchhu P'isqu RimaylSimi K'aspi Urpi T'ant'a Wixsa Papa Sayasqa Pirqa Llawarmasis Wawachana Rak'i Michina K'achu Jayt'ana Piti Jucha Juchachakuna Maakuna Maqasqa Maqana axchaa axcha K'ichina Ghuxcha Llaqikuna Juchy Chuwa Phuru] Pisi ' lsmusqa Thutha T'aqisia wqi/Tata Wichhu Jamachi Aru Lawa Urphila T'ant'a Phatanqa Ch'uqi Sayt'ata Pirqa Laris Wawachaa Chixtaa Awatia K'achu Takia Pil Jucha Juchachasia frilayisia Nuata Nuaa $anua Sanu K'ichia ik'uta Llaqisia Jisq'a Kiru Phuyu Juk'a usata Thutha $uffer Father i Straw Bird Word Stick Pigeon Bread Belly Potatoe $tationary Wall Relatives Givebirth Leave Tograze Pasture Kick Duck Sin Singuilt Ask Stuck Stick Tocomb Comb Pinch Hair Suffer Small Plate Feather Few-little Rotten Moth (safer) {fader) (stro) (berd) (uerd) (stek) (pigheon) (bred) (beli) lpoteito) {steicionarl) {wol) {relativr) (gevbertz) {liv) {tugreirr} (pasthur) {kek) (dak) {sen) (sen guilt) {ask) (stak) {stikf- _ {tucamb)' {camb) {pinch}
eer)
(safer) (smol) (pleit) (fider) (fiu-letol) (rutn) (maz)
P9.-40
i*lESPANO Lb, iCI UE G H IJ A i -' l Porque Pozo Prendedor Preocupado Prestar Prestarse Primero Probar Profesor Prjimo Provincia Prueba Pueblo Puente Puerco Puerta Pulga Punta Perdido Perdiz Perdonar Perdonarse Pereza Perezoso Perro Persona Pesado Pescado Pescuezo Picante Pio Piedra Piojo Piojoso Pisdo Pi srr lmamanta Phujyu Tupu Llakisqa Maarina Maarikuna awpa Mallina Yachachix Masi Suyu Llamirina Llaxta Ghaka Khuchi Punku Piki Withu Chinqasqa P'isaka Panpachana Panpachakuna Khillakuna Khillakux Alqu Runa Llasa Challwa Kunka Jaya Chaki Rumi Usa Usarara Saruska Saruna
@ r @ .- - ..::.
AY | V| A R A
IN GLE S i F @i
Kunata Phuju Tupu Llaqita Mayt'aa Mayt'asia Nayra Mallia Yatichiri Masi Ayllu Yant'a Marka Chaka Khuchi Punku K'uti Withu Chhakhata Waykhu Panpachaa Panpachasia Jayrasia Jayrasiri Anu Jaqi Jathi Chawlla Kunka Jaru Kayu Kala Lap'a Lap'arara Takita Takia
I P R ON - r' (tuput) (wai?) whv? (wel) Well (clasp) Clasp (uorriet) Worried Toloam-lend (tulum-lcrrtl) (lend) Lend (ferst) First (tutest) Totest (ticher) Teacher
Fellow being (feloubin)
(provins) Province (pruv) Prove (tawn) Town (bridsh) Bridge (pes) Pig (door-dor) Door (frii) Flea (point) Point (lost) Lost (partraigh) Partridge (tugorgucrr) Toforgive (forgivicharkr Forgiveeachother (leizrines) Laziness (leini) Lazy (das) Dog (persorr) Person (jevi) Heavy (fesh) Fish (nck) Neck (baitt it r;) Biting (fut) Foot (stotr) Stone ( l r s) Louse ( l r '; r) Lousy ( r l t' tt'l ) Stepped ( l tt',l r : t) Tostep
P9.-41
LETRAO
Que Quebrado Quebrar Quejarse Quemar Querer Quererse Querido Quin Quijada Quitar Quiz lma, P'akisqa P'akina Aykuna Lawrachina Munana Munakuna Munasqa Pi K'aki Qhichuna lchas
Kuna P'akita P'akia Aykua Phichhaa Munaa Munasia Munata Qhiti Tiranqaya Apakaa lnasa
What Broken Break Tocomplain Toburn ToWant Towish Dear Who Jaw Totake away Maybe
(uat) (brouken) (briik) (tucomplein) (tubern) (Tu uout) uesh) {tu {diar) fiu) fihau) (tuteikauey) {meibi)
TETRAR
Rabia Rabo
nbr
Rallar Rana Rpido Rascar Rasurar Rata Ratero Ratn Rayo Rebalsar Reventar Recibir Recin Recoger Recordar
Tuju/juk'ucha Suwa Juk'ucha lllapu Phullchina Thuxyana Jap'ina Kunallan Pallarina Yuyarina
ThitilKulira Wichlinka $aphi. Khuchunuqaa Jarnp'atu Jank'iLaqa Jat'ia Khituraa C'hili/Achaku Lunthata Achaku Kijukiju Phullchia Phallaa Katukaa Jichhaqi Apthapia Amtaa
(reip) Rage (teil) Tail (ruut) Root Grate {greit) Frog {fraS} (rapid-suift) Rapid.swift (tuscrach) Toscrakh (tusheiv) Toshave (pekpaket) Pickpocket (zi0 Thief Mouse {mause) (rei) Ray Remove {remub) (tuberst) Toburst (turicib) Toreceive (leitli) Lately (tugader Togather-collect colect) (tu rimemember) Torememember
P9.-42
PRON- I I
Recto Recuerdo Redondo Regocijo Regresar Reir Remedar Remediar Remojar Renegar Reir Repleto Resbalar Respetar Respirar Reunirse Reventar Revivir Revolcarse Rico Rincn Riones Rio Risa Robar Roca Rodilla Rogar Romper Ronco Ropa Rostro Chiqan Yuyarikuna Muyu Kusikuna Kutina Asina Yachapayana Allinchaa Juk'uchiy Phiakuna Kamina Junt'a Llust'ana Yupaychay Samay Tantakuna Thuyachina Kawsarina Sunt'ikuna Khapax K'uchu Maymuru Mayu Asiy Suana Chanka Qunqury Maakuna Pakina Ch'axa P'acha uya Chika Amta Muruq'u Kusisia Kutt'aa Larua Yapayaa Walichaa Chulluchia Thuthasia Tuqia Phukha Llust'aa Yakaa Samaa Tantasia Phallaa Jaqtaa Sunt'isia Kamiri K'uchu Maymuru Jawira Laru Lunthataa Karka Qunqury Achict'aa P'akia Ch'axa lsi Ajanu Right Souvenir Round Rejoicing Togo back Tolaugh Toimitate Toremedy Tosoak Todetest Toquarrel Full Toslide Torespect Tobreathe Tounite Toburst Torevive Toknock down Rich Corner Kidneys River Laugh Tosleal Rock Knee Topray Tobreak Hoarse Clothes Face
( ruait) ( suvenir) (aund) (rijhoisin) (tu goub;rk) (u [af) (tu imitct) (tu ruenxltlt) (tu souk) (tu ditesl) (tu cuancl)
(ru0
(tu slaid) (turuispr:t:l) (tu briz) (tuyunit) (tu berst) (turuivaiv) (tunokd;nn) (uich) (corner) (kidneis) (ruiver) (taf) (tu stit) (uock) (nii) (tu proi) (tubrtk) (jors)
(clotcsl (ft:is)
P9.-43
TETRA S
Saber Sab-io Sacar Sacate $acerdote Saciar $acudir Sal $alado Salir Safiva Salpicar Saltar Saludar Salvaje Sanarse Sandalia Sangre Sapo Secar Seco Seguir Sembrado Sembrar Semilla Seor Seora Sentado Sentarse Separado Separar $erplente 8eo Yachana Amawta Urquna Urququy Tatakura Saxsana Thalana Kchi Kachichasqa Lloxsina Thuqay Gh'iltichina Phi'nkina Napaykuna th'unchu Thai5qa Juk'uta Llawar Jamp'atu Ch'akichina G'haki Qhatina Tarpusqa Tarpuna Muju Wirajucha Mama riaiqa Tiakuna T'ipisqa T'ipichina Katari/Amaru uxthu Ari
Toknow Yatia SaP'wise Yatiry uP Draw Apsua Pullout Apsusim Priest Tatakura TosatisfY Sisaa Toshake Thalaa/Thalsua Salt Jayu SaltY Khara/Jayunchxata Toleave Mistua Saliva Thusukaya TosPrinkle Ch'itkataa TojumP T'iskua Aruntaa
(u now) (sap-wais)
(droap) (pulaut) (pres) (satisfai) (tu sheik) lsaf) (satt (tu tiv) (saliva) (tu sprenkl) (u jhamp) (tu grit)
(savash) (tu ricover) (sandal) (Blad) (toud) (tu dra) @rai) (tu falow) (saugraund) (fuso)
sl
Chrunchu Kmaraa Wiskhu Wila Jamp'atu Waachia Waa Arkaa Satata Sataa Jatha Wirajucha Mama Kunuta K'untaa Jalxtata Jalxtayaa AsirulKatari Lixwi Jisa P9.-44
Togreet Savage Torecover Sandal Blood Toad Todry Dry Tofotfow ground Sown
Tosow Seed ls,rd) Sir Mr-Mister (ser'mister) (misis'leidi) Mrs-Lady (sited) Seated dawn) (tosit)seatdown (se Separated Toseparate $nake {sePareifed) (tu saqareit) (sneik)
Brain Yes
(brein) lves)
$iembra Siempre Silencio Sobra Sol Solo Soltar Soltarse Sombra Soar Soplar Soplo Sordo Suave Suavizar Subi r Sucio Sudar Sudor Suelo Sufrir
Tarpuy Wiay Chin Puchu Willka/lnti Sapa Kacharina Kacharikuna Llanthu Muskukuna Phukuna Phukuy Luxt'u Kuu Kuuchana Wicharina Ch'ichi Jump'iy Jump'i Pampa/Jallpa Muchuna
Sata Winaya Amuki Puchu lnti Sapa Antutaa Antutasia Gh'iwi Samkasia Phusaa Phusa Juk'ara Jasa Jasachaa Makataa K'au Jump'ia Jump'i Uraqi T'aqisia
Sowing Always $ilence Surplus S un Alone Toloosen Toletloose Shadow Todream Toblow Breath Deaf Soft Tosmooth Goup Dirty Tosweat Sweat Ground Suffer
l :'0tl ttt(l l (i l w ,ry',) r (r,rrfu'r ") (scrrl "') (:,;ut) (alorr) (trt hr:;t'rr) (trt k:t hrs) (shadow) (tu drint)
(tu bto) (briz) (dif) (saft) (tu smuz) gou aP) (derti) (tu suit) (suif.) (graund) (safer)
I.ETRA T
Tabaco Tambor Tampoco Tarde Tejer Tela Telar Tcmblar Tcmer 1'omprano Trlrrdcr Sayri Wankara Manarax Ghisiyax P'itay Wayita Awana Khatatix ManchhachiktlY Tutamanta Mast'ay SaYri Wankara Janiraqi Jayp'u Sawua/P'itaa Wayita Sawua Khatatia Axsaraa Alwa Jant'akua
ff- - \l
PRCDN- I I
(thobacou) (dram) (nider) (Leit) (Tuuiv) (clath) (lrtttt) (trr:nltol) (lttbi ;thctl (,r l,) (tu :4nnl)
P9.-45
Tendido Terminar Tenible Tesar Testculo Teta Tia Tibio Tiempo Tierra Tmido Tinieblas Tomar Torcer Tordo Tostado Tostar Trabajar Trabajo Traer Tragar Tragn Trapo Trenza Trenzar Tribu Tribuna Tripa Triste Tristeza Tronco T Tumbar Tumor
Mast'asqa Tukuchana Manchhana Mat'ina Q'uruta uu Tiya/Kaka Llaphi Pacha Jallp'a Manchali Laqha
ujval
Q'iwiy Chiwavku Jank'a Jankana Llank'ana Llank'ay I'pamUna Uquna Thatax Thantha Simp'a $imp'ana Ayllu Aruapa Ch'unch'ula Ltakisqa Llakikuna K'ullu Qan Wijchuy C'hupu
Jant'akuta Tukuyaa Axsarkaa Jiyaa Q'uruta uu lpa Llaphi Pacha Lak'a Axsariri G'hamaqa Umaa Q'iwia Chiwanku Jamp'i jampia lrnaqaa lrnaqa/Lura Apania Thathana Thathuna Thantha K'ana Klanaa Ayllu Aruapa Jiphitla Llaqita Llaqi K'ullu Juma Liwinukua G'hupu
Spreaded Tofinish Terrible Tostretch Testicle Breast Aunt Tepid Weather Earth
(sprldef) (tufinish) (tenihol) (tu strech) (fesficol) (hrist) (ant) Wet) (ueder) (en) (shai) (darknes) (tuteik) (fuisf) (truz) (tousted) (fufousf) (tu uerk) (jhab) (tubring) (tusualow) (sualower)
shv
Darkness Totake Twist Truth Toasted Totoast Towork Job Tobring Toswallow Swallower
Rag Braid Tobrad Tribe
(ras)
(breid) (tubred) (raib) (roustrow) (intestin) (saed) (saeduess/ (trank)
(vu)
P9.-46
LETRA U
Vaca Vaciar Vacio Valiente Varn Vecino Velez Vejiga Vena Venado Vencer Vender Ventear Ver Verdad Verguenza Verse Vestirse Vibora Vicua Vida Viento Vientre Visible Visitar Vista Vivir Volar Volver Vomitar Waka Jich'ana Ch'usax Machu Khari Wasimasi MachukaY Yak'allachi Sirka Taruja Atipana Ranqhana Wayrachina Rikuna Chiqan Pinqay Rikununa Pachakuna Katari Sayraskha Kawsay Wayra Wixsa Sut'i KhawaYkuna awi Kawsana Phawana Kutina Kutichina Waka Warsua Gh'usa Chacha Chacha Utamasi Achachia Yak'allachi Sirka Taruja Atipaa Aljaa Thayachaa Ujaa Chiqa Pink'a Uasia lsisia Katar Wari Jaka Thaya Puraka Khana Sart'asia Nayra Jakaa Jalaa/TuYua Kutia Kutiyaa
(, ,rt)
Toempty Empty Brave Male Neighbor Oldage Bladder Vein Deer Todefeat Tosell Tosniff Tosee Truth Shame Todress Viper Vicua Life Wind Belly Visible Tovisit View Tolive Tofly Toreturn Tovomit
(l tt trnl tl tl (r'nttl t) (l n rtv) (ux'tl ) (uttl tor) (ohl crslt) (l tl rrftttJ (v(Ji l t) (1i n) (tu di l i t) (ttt strl) (tu sncl)
To seeeachother (fu si iclt ;trft't) (tu drcs) (vaipcr) (vicuitd) (tait) (uend) (beti) (vaisibot) (fu vcscf) (viu) (tu lev) (tu flai) (tu retwrrt) (tu vrtrtttl)
P9.-47
TETRA Y
Ya Yerno Yo Yaw Tullqa Naya Yea : $o in law (Va) (san in lo)
TETRA 2
Siku F'ujru Atuj Tujlu
Siku Q'awa Qamaqi Ch'ikachu
INDIGE
RA INGLE S Q UEC H UAYMA A ...--.LOS NUM ER OS N UM ER OS ORDINA L E S LOS CO LO R ES , TA CIONE ES SL DE A O....--MESES D EL A O,DIADE S L AS E MA NA E LTIEM PO LAS OCUPACIONES ENLAESCUELA -.--..----.--LAFAMILIA ELC U ERPO H U MA NO L OS ALIM ENTOS .-.----V OCABULARIO DEL AA - C ....-----.. L OS AN IM ALES--...-.-. VO C ABU LARDE IO LAC - Z ...--.-...Pg.- 3 Pg,- 4 PS.-7 Pg.- 8 Pg.- 9 Pg.L0 Pg.11 Pg.-LZ Pg.13 Pg.-t4 Pg.16 Pg.17 Pg.24 Pg.26
P9.-48
Afttlil.|tHO' alHl - AltlRA POCSAI DE FROIE f - lElll|GEl - ROXAltlllGEE F|qf FACtr.PANT XRO GRf}|f'Tf
YA{oilmo
olmar
Fl$qtl
o|mfiaA tr
n$arn
ALGMA
Trc{OilEI"IA
O9
ilENTTL PARAlsq *rffizl iutmilur AFN6EAI}' " FAGS. PAnt LLORIRDGt HA (Cl#fE )
ELTMNGO CNNA" LAilTNRtt.EZAANT
!esY
oo
l
P red tecioce
$envieios' Go m p u ta r iza d o G n f i co - Dlseo . r .- c - d - lie".=. T e cn o to g a lt ma d e - Acabados A- EartolrE Tel- 2:E5:ttF
H rrrrieer
- |canti l l as - An u anl os - Li bros - l/| e r rbretados - Al rnanaqtes... - Vo la ntes B*o Saoalt - ??6o;eo