KIM TON KHON MC TI SN C NH TNG QUAN V TI SN C NH Khi nim Ti sn c nh (TSC) l nhng ti sn ca doanh nghip c gi tr ln v thi gian s lun chuyn

yn vn di , c s dng trong nhiu chu k kinh doanh. Vi nhng loi ti sn ny, cn c ch bo qun v qun l ring nhm s dng c hiu qu, ng thi c k hoch i mi khi ti sn ht gi tr s dng. TSC l c s vt cht k thut ca n v. N phn nh nng lc sn xut hin c v trnh ng dng tin b khoa hc k thut vo hot ng ca n v. TSC l mt yu t quan trng to kh nng tng trng bn vng, tng nng sut lao ng, t , gim chi ph v h gi thnh sn phm dch v. trong thi gian s dng, TSC b hao mn dn. Gi tr ca chng c chuyn dch dn vo chi ph hot ng. Vi hot ng kinh doanh, gi tr ny s c thu hi sau khi bn hng ha, dch v. Phn loi Theo cng dng kinh t, TSC chia lm 4 loi: TSC dng trong sn xut kinh doanh TSC hnh chnh s nghip TSC phc li TSC ch x l Theo ngun hnh thnh, TSC chia thnh 4 loi TSC c mua sm , xy dng bng ngun vn nh nc cp TSC c mua sm, xy dng bng ngun vn vay TSC c mua sm, xy dng bng ngun vn t b sung TSC nhn lin doanh, lin kt vi n v khc. Theo tnh cht s hu, TSC chia thnh 2 loi: TSC thuc quyn s hu ca doanh nghip

 TSC thu ngoi Trong TSC thuc quyn s hu ca n v, phn loi theo hnh thi vt cht v tnh cht u t ti sn l cch phn loi ph bin hin nay trong cng tc hch ton v qun l TSC, TSC chia thnh 3 loi: TSC hu hnh TSC v hnh TSC thu ti chnh *TSC hu hnh l nhng ti sn c hnh thi vt cht c th. TSC hu hnh c th l tng n v c kt cu c lp hoc l mt h thng gm nhiu b phn ti sn lin kt vi nhau thc hin mt hay mt s chc nng nht nh. Doanh nghip c quyn s hu i vi nhng ti sn thuc loi ny. Trong hch ton TSC hu hnh c phn thnh 7 nhm khc nhau v s dng nhng ti khon, tiu khon khc nhau. Ti khon TSC hu hnh (TK 211) : bao gm nhng ti khon chi tit sau: 2112: Nh ca, vt kin trc 2113: My mc, thit b 2114: Phng tin vn ti, truyn dn 2115: Thit b, dng c, qun l 2116: Cy lu nm, xc vt lm vic cho sn phm 2117: TSC hu hnh khc TSC v hnh (TK 213): l nhng ti sn khng c hnh thi vt cht c th, th hin mt lng chi ph m doanh nghip u t ho mt gi tr lu di v c hng quyn li kinh t lu di v n. Cc chi ph u t c phn b dn trong nhiu nm v c coi nh trch khu hao TSC v hnh. TK TSC v hnh (TK 213) bao gm nhng tiu khon sau: 2131: Quyn s dng t 2132: Chi ph thnh lp chun b sn xut

 2133: bng pht minh sng ch 2134: chi ph nghin cu pht trin 2135: Li th thng mi 2136: TSC v hnh khc TSC thu ti chnh (TK212): L nhng TSC doanh nghip thu ca cc n v, cc cng ty ti chnh tha mn cc iu kin v thu ti chnh. TSC c th c tnh ring bit tng ti sn hoc gp chung mt nhm ti sn ng b gi l n v TSC. Vic tnh ring hay gp chung l ty c tnh ca TSC v yu cu qun l ti sn ca tng hot ng. Chng hn, trong 1 n v sn xut hay thng mi th nh ca (nh xng, lm vic, nh kho). c im TSC l nhng ti sn c gi tr ln v thi gian s dng lu di, tham gia vo nhiu chu k kinh doanh TSC l c s vt cht ch yu, gip doanh nghip t c cc mc tiu v hot ng v ti chnh trong qu trnh sn xut kinh doanh. Trong qu trnh sn xut kinh doanh, TSC vn gi nguyn hnh thi vt cht ban u nhng gi tr ca n gim dn sau mi chu k sn xut kinh doanh. TSC c trnh by trn bng CKT l ti sn di hn theo 3 ch tiu: Gi tr cn li Nguyn gi Hao mn ly k Vic mua sm, u t TSC l mt i lng d xc nh t lc lp k hoch u t, mua sm ; TSC thng lu gi trn s k ton trong mi thi gian lu di Do , trng tm ca kim ton TSC l qu trnh mua sm , u t v gim TSC trong k kim ton ch khng phi l s d trn ti khon c chuyn sang t nm trc

 Cc sai phm thng gp i vi cc khon mc TSC Gian ln + Lp ha n gi, sa cha chng t nhm mc ch ghi tng gi mua TSC, tng chi ph sa cha TSC bin th cng qu; + C tnh du dim h s ti liu, b st kt qu cc nghip v nhm t li ch ring cho doanh nghip hoc cho c nhn. V d: C tnh khng ghi s tin thu c do thanh l TSC chim ot phn thu ny + Sai phm trong vic thc hin cc th tc ph duyt, mua sm ti sn nh: ph duyt mua ti sn vt qu thm quyn, kh t chc u thu hay cho hng cnh tranh i vi nhng ti sn bt buc theo qui nh, thc hin sai cc th tc trong vic u thu. + p dng sai ch kim ton. V d: c tnh tip tc trch khu haoTCS khu hao ht, khng thc hin trch khu hao cho TSC khng s dng. Sai st + + doanh + + + Nhm gia sa cha ln v nng cp TSC Ghi chp TSC thnh cng c dng c hoc ngc li Ghi chp cc TSC v hnh (nhn hiu hng ha, phn mm my vi Ch ghi tng TSC m khng ghi nghip v kt chuyn ngun vn Trch khu hao ca nhng ti sn c nh phc li vo chi ph kinh

tnh, bn quyn) vo chi ph tr trc hoc ngc li (chi ph thnh lp doanh nghip, thnh TSC v hnh) + + Sai st do trng lp Sai st do qun khng ghi chp

sai st do trnh yu km ca nhn vin k ton dn n ghi sai cc

nghip v pht sinh vo cc s hoc ko nm c ni dung thay i ch mi ban hnh hoc cha hiu ht nghip v. nh gi ri ro nh gi ri ro tim tng Ri ro ch yu i vi hu ht cc cuc kim ton i vi TSC l phn bit khng ng chi ph sa cha vi chi ph bo dng, gia c vn ha v khng c vn ha m c b p bng doanh thu. Nhng ri ro tim tng vi TSC v chi ph lin quan bao gm: Khng thc hin hon chnh vic ghi chp i vi nghip v gim ti sn Cc ti sn b l thi hocb h hng Nhng ghi chp khng ng t hot ng thu ti chnh nh thu hot ng, che giu ti sn bng cch thay i c cu vn ch s hu ghi ti sn ngoi s nh gi ti sn khng ng, mua ti sn nhng li ghi nhn nh l mt phn chi ph ca hot ng kinh doanh khc Kim ton vin s s dng th tc sau y phn tch ri ro: nh gi xu hng ca nghnh, cng ngh v s thay i trong b tr phng tin sn xut gim chi ph Kim tra nghip v mua sm ti sn, cc hp ng ln, bo co ca ban gim c v cc cuc hp. Mt s loi ri ro khng th da trn vic nh gi cc nghip v, kim ton vin s kim tra cc hot ng u t ln, cc hp ng mua ti sn s dng nh gi ri ro kim sot Hot ng kim sot TSC c thit k :

- Nhn din s tn ti ca cc TSC v chnh hp s liu kim k vi s liu trn s ci ti khon c lin quan - m bo cc nghip v mua sm ti sn u c ph chun - Phn loi hp l TSC, nhn din nhng ti sn li thi,hng hc v ghi gim gi tr ca chng - m bo an ton cho TSC Nu h thng kim sot ca khch hng c nh gi l hiu qu, cc th tc . phn tch c th c s dng c tnh chi ph khu hao v hao mn ly k. S ci ti khon ti sn l cn c duy nht cung cp cc thng tin chi tit v TSC nh gi ph, phng php tnh khu hao Cc quy nh v k ton c lin quan Cc quy nh k ton lin quan: Nhng yu cu c bn v qun l TSC: TSCD phi c t chc theo di n tng n v TSC ring bit. Trong tng nhm TSC theo ch ti chnh quy iinh, cc DN phn loi chi tit TSC ph hp vi yu cy qun l ca DN mnh. Khi thanh l, nhng bn TSC, Dn cn lp hi ng xc nh gi bn TSC DN xc nh thi gian s dng TSCD da vo tui th k thut ca TSCD theo thit k hin trng TSCD, mc ch v hiu sut s dng c tnh ca TSCD. . DN phi tip tc thc hin vic qun l, s dng i vi TSCD khu hao nhng vn tham gia vo hot ng SXKD. . TSCD ca doanh nghip c hnh thnh t nhiu ngun khc nhau, t l trch khu hao khc nhau, phi lp nhiu chng t s sch qun l ti sn. V vy hch ton cc NV pht sinh lin quan n TSCD thng c cc kim ton vin quan tm, nhm pht hin ra gian ln v sai xt trong cng tc hch ton. Kim tra cc nghip v tng gim TSC 1. TSC tng trong nm Cc th tc c thit k xc nh cc nghip v tng ti sn l ng n:

 S tn ti thng qua kim tra cc h ng mua sm ti sn, bo co ca ban Gim c v cc hot ng mua sm ch yu, v s thong qua k hoch ti chnh cho mua sm ca nhng ngi c trch nhim S phn loi da trn cc chc nng ca chng, thi gian s dng hu ch, v k hoch khu hao S nh gi thong qua kim tra cc chng t mua nh l ha n mua, hp ng xy dng,.. Cc th tc kim tra nghip v tng TSC: C s dn Cc th tc kim tra chi tit nghip v tng TSC liu Hiu lc Kim tra cc ha n ca ngi bn, cc bin bn giao nhn TSC, bin bn giao nhn vn, bn quyt ton cng trnh u t XDCB, bin bn lin doanh, lin kt, Kim k c th cc TSC hu hnh Kim tra qu trnh mua sm, chi ph hnh thnh TSC nh gi Kim tra ha n ca ngi bn v chng t gc lin quan n tng TSC Kim tra cc iu khon ca hp ng thu ti chnh lin quan n xc nh nguyn gi TSC i thu i chiu tng trng hp tng vi s chi tit TSC Phn loi Kim tra cc chng t tng TSC v cc bt ton trong s k ton cn c vo quy nh hch ton ca h thng k ton hin hnh Kim tra cc chi ph i thu v hp ng thu xc nh TSC thu ti chnh hay thu hp ng Chnh xc Kim tra ha n ca ngi bn s hc Cng s liu TSC trn bng lit k mua sm, u t cp pht i chiu s tng cng trong s ci TSC Trn vn Xem xt cc ha n ca ngi bn, cc chng t tng TSC pht hin ra cc trng hp qun khng ghi s Kim tra li cc hp ng thu TSC Quyn Kim tra cc ha n ca ngi bn v cc chng t khc v tng TSC Kim tra cc iu khon ca hp ng thu ti chnh Xem xt cc TSC c c hnh thnh bng tin ca DN hoc DN c b chi ph ra mua TSC hay khng 2. TSC gim hoc khu hao ht

Cc n v khc nhau s c mc kim sot khc nhau i vi cc nghip v gim ti sn hoc tn sn khng s dng. V vy cc th tc c bit thng c kim ton vin s dng xc nh xem n v c ghi nhn y nhng nghip v gim ti sn do khu hao ht hay khng. Mt s cng ty s dng GAS chun b mt bn lit k y nhng ti sn khu hao ht hoc gn ht;hoc c th s dng cc nghip v trao i ti sn. Kim tra chi tit s d ti sn c nh TSC lc hu cng ngh -K ton vin cn cp nhp u tin nhng thay i sy ra trong ngnh c nhng c tnh ban u v nhng ti sn b h hng -K ton vin phi m bo ngn chn c kh nng nh qun tr ghi gim bt c ti sn c nguy c h hng xung ti mc gi tr thp nht c th thc hin c. TSC thu ti chnh -Kim ton vin s tp trung vo kim tra s tn ti ca nhng ti sn thu v kim tra xem nhng ti sn no phi c vn ha v xc nh xem nhng ti sn no phi c ghi nhn l ti sn thu ti chnh 5.Kim tra chi phi khu hao TSC v hao mn ly k -Th tc phn tch c k ton vin s dng rt hiu qu kim tra tnh hp l ca chi ph khu hao v hao mn ly k. Kim ton vin c th s dng bng phn tch ny tnh mt s t sut v thc hin mt s trc nghim tng th kim tra tnh hp l ca nhng thay i trong chi ph khu hao T sut ngha T l % chi ph KH hin ti/ Chi ph Gip kim ton vin kim tra c KH nm trc s thay i v chi ph khu hao so vi nm trc T l % TSC(theo loi)/TSC nm S thay i tng ln c th so snh trc vi s tng ln ca chi ph khu hao T l % chi ph KH(theo loi TS)/TS T sut ny c th sy ra s thay i mi nm trong thi gian s dng TS hoc trong chnh sch KH cng nh l nhng sai st trong tnh ton khu hao T l % KH ly k (theo loi T sut ny cung cp thong tn v TS)/tng ts mi nm tnh hp l chung ca ti khon v c th ch ra nhng vn trong cng tc k ton i vi TSC KH ht Tui th trung bnh ca ti sn(theo Cung cp thm cho kim ton vin loi TS) v tui th ca TSC v c th gip ch c chi ph KH ca mnh

 Kim ton khon mc TSC Kim sot ni b i vi TSC Yu cu Xc nh loi gian ln v sai st c th xy ra i vi khon mc TSC nh gi tnh hin hu ca h thng kim sot ni b trong vic pht hin v ngn chn cc gian ln v sai st. Nu mc ri ro kim sot c nh gi l khng cao mc ti a v KTV xt thy kh nng gim bt c ri ro kim sot nh gi xung mt mucs thp hn, KTV s xc nh cc th nghim kim sot cn thit. Ngc li, nu mc ri ro kim sot c nh gi mc cao v xt thy khng c kh nng gim c trong thc t, KTV khng cn thc hin cc th nghim kim sot m phi tin hnh ngay cc th nghim c bn mc hp l. KTV cn c thng tin ca khch hng v h thng kim sot ni b i vi khon mc ny. H thng kim sot ni b c coi l hin hu c th hin qua vic bo v v qun l tt TSC. Khi tm hiu h thng kim sot ni b i vi TSC, KTV cn qun tm cc vn nh doanh nghip c lp k hoc v d ton ngn sch cho mua sm TSC, c im k nh k vi s k ton hay khng, c x l chnh lch gi d ton v thct hay khng, cc ch k ton ang p dng, phng php khu hao c ph hp khng Nguyn tc Mc tiu kim ton