Bi lm Th Xun Diu l c mt bu xun, l ci bnh cha mun hng ca tui tr.

Thi s khng ngt cho mi gic gi mi ngi hy tn hng Tui tr v Tnh yu phn ngon nht ca cuc i. Xun Diu tng bng mi, rt li, au rng v ung tham lam vo sui mt tri, n hm h vo tri ma xun. L con ngi yu sng, ham sng, cho nn khi cm nhn c s tri chy khng ngng ca thi gian, s tn li ca cnh vt (d l mi chm) nh th ht hong, bun su cng l iu d hiu. y ma thu ti tiu biu cho tm trng y ca nh th. Rng liu u hiu ng chu tang Tc bun bung xung l ngn hng y ma thu ti ma thu ti Vi o m phai dt l vng. Hn mt loi hoa rng cnh Trong vn sc ra mu xanh Nhng lung run ry rung rinh l i nhnh kh gy xng mng manh. Thnh thong nng trng t ngn ng Non xa khi s nht sng m nghe rt mt lun trong gi vng ngi sang nhng chuyn My vn tng khng, chim bay i Kh tri u ut hn chia li t nhiu thiu n bun khng ni Ta ca nhn xa ngh ngi g. Ma thu l ngi bn mun i ca thi ca. Ci rt but ti t ca ma ng qua i nng xun n vi bao nhiu nim vui v s sng, c l s gy n tng mnh hn trong lng ngi, nhng li khng gi thi t nhiu nh ma thu, phi chng v thu du dng, thu bun hn. Vi nhng tm hn thi s a cm, a tnh, nim vui phi phi d rung ng, nhng ni bun th cng gi cm xc nhiu hn. Xun Diu cng vy. Thi s cho lng mnh, hn mnh rung ln nhng nhp p xn xang khi ma xun n. y ma thu ti phng pht mt ni bun nhng li p n nao lng. Nh th cm nhn ma thu ti trong v p ca ni bun: Rng liu u hiu ng chu tang Tc bun bung xung l ngn hng y ma thu ti ma thu ti Vi o m phai dt l vng.

M u bi th l hnh nh liu mt hnh nh quen thuc trong ng thi. Trc Nguyn Du tng c cu th rt hay v liu: L th t liu bung mnh. Mc d hc tp hnh nh c l trong vn chng c, nhng liu ca Xun Diu, khng c v g l vay mn. Cnh mang hn ca Xun Diu, hn Vit Nam tuy quen m l, tuy c l m li rt c th bi cch lin tng sng to v c o: u hiu ng chu tang. Vi nt bt mm mi v khong t, nh th vn vo khng gian dng hnh yu iu, l lt ca nhng rng liu th di sng tc gi m a trong nhng cn ma l. T ly u hiu cng vi ngh thut ly m bun bung, ngn hng y sc gi. Cng bun, cng p. Cnh thm m tm trng khin cho ngi dc khng khi vn vng t lng. Ci ti ca tc gi l cnh bun nhng khng cht lng m c hn. Cu th th ba ct ln ting lng thi s: y ma thu ti ma thu ti. Tm hn nhy cm, tinh t ca thi s bt kp bc thng ip ca t tri. Dng nh gia im lm ca vn vt, ch mt mnh nh th lng nghe c bc chuyn rt nh ca thi gian. Cu th c gi tr nh mt li thng bo, xc nhn s hin din ca thi gian. Trong mt cu m c n hai ln ma thu ti. Thi s nh vi vng, cung qut tht ln khi ma thu va bc n. Nh ch i t lu, Xun Diu m rng lng mnh n thu. ng cm nhn thm mt dng v na ca ma thu: Vi o m phai dt l vng. Xun Diu khoc ln ma thu mt chic o vng sng rng r, kiu dim v sang trng. Khng gian nh a sng bi mu vng m y gi cm. Ma thu p, th mng, cnh sng nhng bun. Mu vng nh xoy vo mt ngi c, p th p v cng nhng bun th cng bun v tn. Bc tranh chm thu c ng nt mm mi ca liu, c mu sc, c tnh ngi. Hnh nh liu cng vi mu o m phai m u gy mt n tng ban u cho ngi c n kh th hai, li c cm nhn tinh t v y cm gic v ma thu. Hn mt loi hoa rng cnh Trong vn sc ra mu xanh Nhng lung run ry rung rinh l i nhnh kh gy xng mng manh. Cnh thu c hoa, c l, c gi, tr vo khng gian nhng cnh cy tr tri khng khiu trong rt mt. n tng ln nht trong kh t l cch din t rt mi, rt tinh vi: hn mt loi hoa, ra mu xanh Tt c u ang mi chm, mi bt u. Hn mt loi hoa ch khng phi tt c cc loi hoa, trong vn sc mi ra mu xanh, ch khng phi ra. Ta c cm gic mu ang ln dn, ln dn cui cng trn ngp, khc khoi mt sc li tn. Cu th gi cm gic, nh c s nhi but trong tm hn. L ra, vo thu mu vng l mu hp hn nhng Xun Diu

chn mu i chi vi mu xanh ang b ln dn to n tng trong lng ngi. Hai cu th sau mi tht l tuyt bt, vi s quan st tinh vi mang hn Vit Nam. S tht ch c gi thi lm cho l rung rinh nhng Xun Diu tng tng lm cho gi cng nh run ry v rt. Bn m r pht huy tc dng. Ngi c nh run ln v rt, sau rung ng v hay. Nh mt nh iu khc ti ba, Xun Diu tr, khc vo khng gian nhng nhnh kh khng cn sc sng, xng xu, gy guc, khc kh, m khng phi nhiu nhnh, ch c i nhnh, li t trong ci rt n but lng, nn cng nh nhoi, mng manh, cng bun gp bi. Cu th c by ch th c n su ch gy n tng. Trong ca dao khng t ln xut hin hnh nh cnh trc, n Nguyn Khuyn tin ln mt bc: Cn trc l ph gi ht hiu, v n y, Xun Diu y ln mt mc. C l l cao nht: nhnh, nghe thy nh nhoi ch khng ni g n mt lot cc t cng trng ngha sau : kh gy xng mng manh. Cu th y cht to hnh ca Xun Diu mi nhn cc gic quan cho ta. Tt c u mc khi s, cc thng tin u mang tnh vi lng. Tc gi li trong lng ngi c cm gic t but thm tha n tng th tht, chm vo ch da non ca lng ngi. y l thi im giao ma. Nu nh khng c mt tm hn tinh t th thi s khng th cm nhn c tinh vi n vy. Cnh vt ang dn dn tn li, thi gian khng ngng tri, nn mt con ngi ham sng nh Xun Diu lm sao khng bun. C l, do lng yu tui tr, do mun ngn s gi nua tn t nn nh th lun lun cnh gic v bo ng; Di gc no u thy xc ve Th m ve tt theo h. hay: Xun ng ti ngha l xun ng qua Xun cn non ngha l xun s gi Chnh v vy m nh th cm thy c n, bun su khi thu ti: Thnh thong nng trng t ngn ng Non xa khi s nht sng m nghe rt mt lun trong gi vng ngi sang nhng chuyn Cm gic c n c khi gi t mi cnh vt, vng trng c miu t trong cu th c o v tinh nghch: trong mt pht th lng, bng khung, ngn ng kh ni th b thi nhn tinh qui bt qu tang. Gia thin nhin v con ngi nh c s ha ng, giao cm nn con ngi mi c th hiu c giy pht t ngn ng ca thin nhin. Hnh nh non xa sng m thp thong, nht nha gi khng kh sng khi bng lng, m h tht p nhng vn thong bun.

Li mt ln na, Xun Diu ni v gi: nghe rt mt lun trong gi C gi th mi rt v rt v c gi, nhng y, Xun Diu tch gi v rt ra lm hai, ci rt lun, n trong gi, cha thc s hin din, cha l mt bi y mi ch l bt u. Xun Diu pht huy cao kh nng cm th vi nhn lc tinh tng. Thc ra l cm thy ci rt ln khut trong gi nhng thi nhn li ni l nghe. Dng nh gia con ngi v thin nhin c mt mi dy v hnh gn b v am hiu. y l gi t hn thi ra. Hnh nh, tc gi c tm bng dng cuc sng ca con ngi nhng khng c: vng ngi sang nhng chuyn Con thuyn trong th Nguyn Tri bun C chu trn nht cc sa min (Con thuyn gi u trn bi ct ng sut ngy) nhng y, hnh nh con thuyn cn bun hn v n lnh nh trn sng nc, i ch khc khoi mt bng ngi nhng vng, khng phi ch vng trong hin ti m t trc y. Tt c u vng v, xa vi. y l s c n chia la trn mt t, ca ngi v khng on t. kh cui l s chia la ca thin nhin: My vn tng khng chim bay i Kh tri u ut hn chia li Nh th cm thy bc chuyn rt nh ca thin nhin my vn, c s xut hin ca s sng: n chim nhng l chim bay i. vng, chim li bay i, li mt khong trng khng mnh mng, xa vng. Ni bun thng trn sang cnh vt v quay tr li xoy vo lng ngi, da dit thm tha khn cng. Khng ch ring thin nhin ni ln ci u ut chia li m chnh lng ngi cng phi ct ln thnh li: kh tri u ut hn chia li. Ni au xt, u ut dn xung. Hai cu kt bi th y sc gi: t nhiu thiu n bun khng ni Ta ca nhn xa ngh ngi g. Con ngi p nht khi c nim vui v n ci, cn y, thiu n bun khng ni, trm ngm suy t. Cu th khng xc nh s lng t nhiu, hng nhn nhn xa, khng ni, ngh ngi g. Ngi thiu n ny cng l mt cnh quan, nhng l nt cao nht ca cnh quan, bit cm th, nghe c tt c nhng ci vng lng t nhng cnh quan khc dn ti m bun, ch hnh khch cu th ca Nguyn Tri: D knh hoang lng hnh khch thiu (ng ni vng teo hnh khch t) cn l ngi ni chung, nhc n n ni s khng c. Cn y, hnh nh thiu n l c th, l c tht, ang tn ti. Trng thi bun khng xc nh l do, t th nhn cng khng xc nh duyn c. Bi th khp li mt trng thi, mt t th.

y ma thu ti c lc s dng thi liu c l ca th ng nhng kt thc li khng ging th ng, cu cui ca th ng thng ng li, khp kn th ton bi. Nhng y, tc gi li m ra, khi gi cho ngi c cm hng ng sng to. N ng dnh cho s lin tng, cm nhn ca tng ngi c. Bi th kt thc cng l lc ta bt u cm thy c ci iu t nhiu thiu n bun khng ni v bi th cng khng ni. chnh l ti nng ca Xun Diu. Vi s kt hp nhun nhuyn gia cch din t truyn thng v mi m do hc tp vn ha phng Ty, vi tm hn thi s giu cm xc v ti nng Xun Diu ng gp cho Th mi ni ring v nn vn hc ni chung mt tc phm c gi tr: y ma thu ti. Bi th mang hn th Xun Diu, hn Vit Nam. y l ting th di ca nhng tm hn c n ti nghip i tm nhau. C l, tc gi mun gi gm mt li khuyn mang ngha nhn bn: nhng con ngi l loi c n hy xch li gn nhau gii ta ni c n ny. y ma thu ti nh mt bc tranh la c ha sc lnh. Hnh nh ma thu nn th, nn ha trong tc phm khng phi khng lin quan n nhng cnh quan m l ca t Vit. Phi chng hn dn tc ca bi th khng ni m hin ra iu . Xun Diu em n cho chng ta mt bc tranh thin nhin u bun m rt i xinh p, mt tm tnh chn thnh v tha thit, ni bun trong sng, ni c n trn ngp trong th y l mt ni bun chung ca c mt th h thanh nin mt nc ngy m khao kht s ha nhp vi cuc i. ng Thu Thy Trng PTTH L Hng Phong, Nam nh