Zygmunt Freud Urodzony 6 V 1856 w Freibergu (obecnie Pribor) na Morawach, zm !

" #$ 1%"% w &em'(ted ) *ondynu+ au(triac)i neuro,og, neuro'ato,og, '(ycho,og i '(ychiatra, tw-rca '(ychoana,izy i '(ycho,ogii g./bi 0zia.a,no123 Po uzy()aniu w 1881 (to'nia do)tora medycyny na Uniwer(ytecie w 4iedniu zo(ta. a('irantem w 5z'ita,u 0a( 6,,gemeine 7ran)enhau( w 4iedniu, od 1885 by. docentem 'rywatnym, a w ,atach 1%8!9"8 'ro:e(orem neuro'ato,ogii na Uniwer(ytecie 4iede;()im, r-wnocze1nie od $ 1885 do #V 1886 'racowa. 'od )ierun)iem < M =harcota w 7,inice 5a,'etriere w Pary>u 4 1886 roz'ocz?. 'rywatn? 'ra)ty)/ neuro,ogiczn? w 4iedniu, wraz z < @reuerem o'racowa. techni)/ )athari(+ w ,atach 1886 9 %" 'racowa. Aa)o neuro,og w #n(tytucie Beuro,ogicznym 7a((owitza w 4iedniu, 1886 (tudiowa. w @er,inie w 5z'ita,u =e(arza Frydery)a ('od )ierun)iem 6 @agi;()iego) oraz na oddzia,e chor-b nerwowych i umy(.owych 5z'ita,a =harite ('od )ierun)iem C Dhom(ena i & E''enheima), a 'odcza( )o,eAnego 'obytu we FrancAi (188%) F w 7,inice 4ydzia.u Medycznego Uniwer(ytetu w Bancy ('od )ierun)iem & 9M & @ernheima) @y. w('-.za.o>ycie,em i wydawc? (1%8% 9 1G) 'i(ma H<ahrbuch :ur '(ychoana,yti(che und '(ycho'atho,ogi(che For(chungenI oraz w('-.za.o>ycie,em 'i(m HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI (1%18 91!) i H#magoI (1%1! 9 "8) 4 1%8" by. za.o>ycie,em i 'reze(em, a od 1%18 )ierowni)iem nau)owym 4iede;()iego Dowarzy(twa P(ychoana,itycznego+ 1%18 by. w('-.za.o>ycie,em Mi/dzynarodowego 5towarzy(zenia P(ychoana,itycznego+ od 1%"6 cz.on)iem zagranicznym Coya, 5ociety w *ondynie 4 1%"8 wyemigrowa. do *ondynu, gdzie 'odA?. wy).ady na Uniwer(ytecie *ondy;()im Freud re'rezentowa. w '(ycho,ogii (tanowi()o dynamiczne, 'oAmuA?c '(ychi)/ Aa)o zorganizowany u).ad (i. nie1wiadomych+ w 1886 w'rowadzi. termin H'(ychoana,izaI, a w 188J o'racowa. teori/ '(ychoana,izy E'racowa. r-wnie> etio'ato,ogi/ nerwic+ by. autorem (ymbo,iczneA inter'retacAi marze; (ennych Zygmunt K @ib,iote)a 7,a(y)-w P(ycno,ogii 7omitet Ceda)cyAny 4.odzimierz 5zewczu) 9 'rzewodnicz?cy <an *egowicz <-ze: Pi/ter <anu(z Cey)ow()i @ogdan 5uchodo,()i Dadeu(z Doma(zew()i 6rtur 7owa,i(zyn 9 (e)retarz F Zygmunt , reud P(ycho'ato,ogia >yda codziennego Marzenia (enne Pa;(twowe 4ydawnictwo Bau)owe 94ar(zawa 1%gy Dytu.y orygina.-w3 L M , LL Nur P(ycho'atho,ogie de( 6,,tag(,eben( (Uber Verge((en, Ver('rechen, Vergrei:en, 6berg,aube und #rrtum), 1%81 Pierw(ze wydanie 'o,()ie 1%1! Prze.o>y,i *U04#7 <O7O*5 i &O*OB6 #P6B76 Prze).ad uzu'e.ni. i 'o'rawi. na 'od(tawie 5 Freud Qe(amme,te 4er)e, Vierter @and #mago

Pub,i(hing =o , D9dd, *oradon 4RE0Z#M#OCZ 5ZO4=ZU7 Uber den Draum, 1%81 5 Freud Qe(amme,te 4er)e, Zweiter und dritter @and Prze.o>y. 4RE0Z#M#OCZ 5ZO4=ZU7 Bot/ o autorze i bib,iogra:i/ oA 6dam 6 Zych ProAe)t gra:iczny (erii Zygmunt Ziem)a Ceda)tor 0anuta 5u,ew()a Ceda,)tor techniczny @o>ena 5ied,ec)a 7ore)tor 6,ina 0ud)ow()a S =o'yright :or the PoU(h edition by Pa;(twowe 4ydawnictwo Bau)owe 4ar(zawa 1%8J Zygmunt Freud i Aego )once'cAa cz.owie)a Bie u,ega w?t',iwo1ci, >e rozwiAana 'rzez Zygmunta Freuda '(ychoana,iza by.a wie,)im wydarzeniem w hi(torii '(ycho,ogii, >e AeA znaczenie wy)roczy.o 'oza granice teA nau)i Bie u,ega Aedna) r-wnie> w?t',iwo1ci, >e uczniowie i wyznawcy Freuda, (zczeg-,nie ci mnieA tw-rczy, zbyt wcze1nie zbudowa,i 1wi?tynie 'od Aego wezwaniem, zbyt wcze1nie 'o(tawi,i mu 'omni) Utrudnia.o to nie'omiernie obie)tywne ('oArzenie na Aego o(i?gni/cia <a) (.u(znie 'od)re1,a. Fran) 5u,oway 1, uczniowie Freuda (tworzy,i mit o 'rze.omoweA orygina,no1ci (wego mi(trza, a wraz z tym mitem F ortodo)(yAny )u,t '(ychoana,izy 0o tego wa,nie 'rzyczyni. (i/ (am Freud, gdy> u'orczywie (tara. (i/ 'rze)ona2 w(zy(t)ich, >e Aego '(ychoana,ityczna )once'cAa cz.owie)a Ae(t tworem na w()ro1 orygina,nym Ed>egnywa. (i/ od w(ze,)ich w'.yw-w Dymcza(em Ae(t :a)tem hi(torycznym, >e )once'cAa Freuda to (ynteza, z 'ewno1ci? (ynteza tw-rcza, o'arta na wie,ow?t)owym materia,e 'og,?d-w :i,ozo:icznych, a ta)>e do1wiadcze; '(ychiatrycznych, cudzych i w.a(nych Freud, Aa) wie,u innych 'ionier-w 'rob,ematy)i o(obowo1ci, by. z zawodu ,e)arzem 4cze1nieA(ze od me9 #5@B 8"98198J6GG95 1 F 5u,oway Freud3 @io,oge der 5ee,e 1%"G dycznych by.y Aego zaintere(owania bio,ogiczne Ene zwi?za.y go ze (z)o.? &ermanna &e,mho,tza F (zczeg-,nie z :izAo,ogiem Orne(tem @riic)e, )t-ry na )anwie AedneA z idei &e,mho,tza budowa. )once'cA/ >ywego organizmu, w tym ta)>e cz.owie)a, Aa)o wzg,/dnie zam)ni/tego u).adu dynamicznego, rz?dzonego 'rawami natury, 'odobnie Aa) rz?dz? one ca.? rzeczywi(to1ci?, do )t-reA na,e>y i ta drobna cz?(tecz)a, Aa)? Ae(t cz.owie) Drzeba 'ami/ta2, >e 'rze.om $#$ i $$ w to cza(y trium:u za(ady zachowania energii, cza(y roz'atrywania w(zy(t)iego w a('e)cie energetycznym 6,e 'rze.om e'o) to r-wnocze1nie rene(an( r->nych 'o(taci wo9,untaryzmu 4(zy(t)ie one (i/ga.y do 6rthura 5cho'en9hauera i Aego idei wo,i Aa)o onto,ogiczneA o(nowy w(ze,)iego i(tnienia CozwiAaA?c idee Friedricha 5che,,inga uzna. 5cho'enhauer wo,/ za onto,ogiczn? o(now/ w(ze,)iego i(tnienia @ez'rzyczynowa wo,a, Aa)o rzecz (ama w (obie, duchowa 'rao(nowa w(zy(t)iego, 'rzeAawia (i/ we w(zy(t)im, od 1wiata nieorganicznego zaczynaA?c, 'rzez 1wiat organiczny, 'ierwotny, a> do cz.owie)a w.?cznie Twiat materia,ny Ae(t 'o 'ro(tu obie)tywizacA? wo,i 4o,a (ama Ae(t 'ozbawiona (en(u, Ae(t 1,e'? (i.? i(tnienia, >?dz? >ycia d,a (amego >ycia Q.-d, mi.o12 (? naA'ot/>nieA(zymi na'/dami w(ze,)iego dzia.ania, w nich Aawi (i/ wo,a >ycia =z.owie), o'anowany dzi)imi, nie daA?cymi (i/ nigdy o)ie.zna2 in(tyn)tami, o'anowany t? w.a1nie >?dz? >ycia, nie Ae(t w (tanie niczego zmieni2 w Aa)i1 i(totny ('o(-b w tym bezu(tannym (tawaniu (i/, w teA obie)tywizacAi wo,i Batura ,udz)a F w Ae(zcze wi/)(zym (to'niu ni> zwierz?t F Ae(t z.a w (weA i(tocie i Aa)o ta)a niezmienna <e>e,i wo,a (taAe (i/ u cz.owie)a

1wiadoma, to wchodzi automatycznie w 'ermanentny )on:,i)t ze (woim Ur-d.em F wo,? 'ierwotn? <edno(t)a ,udz)a chce za w(ze,)? cen/ by2 o1rod)iem w(zy(t)iego 7a>dy cz.owie) Ae(t got-w zni9 (zczy2 1wiat, by,e (woAe w.a(ne HAaI, t/, Aa) m-wi autor HTwiata Aa)o wo,i i Aa)o wyobra>eniaI (0ie 4e,t a,( 4i,,e und Vor(te,,ung), )ro',/ w morzu utrzyma2 nieco d.u>eA w (tanie Aedno(t)owego i(tnienia 4 tym )on:,i)cie t)wi 'rzyczyna wiecznego ,udz)iego cier'ienia De dwie )once'cAe organizmu >yweA Aedno(t)i F Aa)o (y(temu energetycznego oraz Aa)o g./binoweA (i.y, '/du urzeczywi(tniaA?cego (i/ w (taA?cym (i/ >yciu cz.owie)a, wy'e.niaA?cego Ae tre1ci? F (ta.y (i/ o(now? '(ychoana,ityczneA teorii o(obowo1ci ()on(truowaneA 'rzez Freuda <eA (zczeg-.owa 'o(ta2 u)(zta.towa.a (i/ 'od w'.ywem do1wiadcze; i 'rzemy1,e; '(ychiatrycznych Zaintere(owania medyczne Freuda )ierowa.y (i/ )u neuro,ogii Pa(Aonowa. (i/ 'rob,ematy)? zaburze; nerwowych Bie ty,)o on Prob,ematy)a ta ab(orbowa.a ca.? -wcze(n? '(ychiatri/ 5zu)ano od'owiedzi na 'ytania o 'rzyczyny tych zaburze; Pytania te na).ada.y (i/ na og-,nieA(ze zagadnienie3 Aa)i Ae(t cz.owie), Aa)a Ae(t Aego rzeczywi(ta natura F zagadnienie, 'rzed )t-rym, Aa) wcze1nieA Au> zo(ta.o 'od)re1,one, zatrzymywa.a (i/ $#$9wieczna '(ycho,ogia e)('erymenta,na, a )t-rego rozwi?zania F Au> nie :i,ozo:icznego w (ty,u tra)tat-w o naturze ,udz)ieA, ,ecz nau)owego F coraz natarczywieA domaga.o (i/ >ycie 4 (.ynneA (z)o,e :rancu()ieA <eana M =harcota w Pary>u zary(owa.a (i/ 'ro'ozycAa od'owiedzi na to 'ytanie Pewne by.o, >e bardzo wie,e zaburze;, )t-re w ),inice =harcota ,eczono rnetod? hi'nozy, wywodzi.o (i/ z )on:,i)t-w wewn/trznych Aedno(t)i 0,a =harcota, w )t-rego ),inice, w (.ynnym na ca.y 1wiat o1rod)u 5a,'etriere, Fr' ud odbywa. (ta> nau)owy w ,atach 188591886, 'ewne by.o Ae(zcze i to, >e te )on:,i)ty naAcz/1cieA 'ow(taA? na 'od.o>u erotyczno9(e)9(ua,nym 5te:an Z9yeig re,acAonuAe w autobiogra:ii Twiat wczoraA(zy wy'owiedU Freuda o Aego rozmowie z =harcotem, w )t-reA to)u wie,)i '(ychiatra :rancu()i da. Aednoznaczny wyraz ta)iemu w.a1nie 'rzy'u(zczeniu, 'od)re1,aA?c r-wnocze1nie, >e nie nadaAe (i/ to Aedna) do o:icAa,nego 'rzed(tawienia, gdy> wywo.a.oby ('rzeciw o'inii 'ub,iczneA Drzeba 'ami/ta2, >e 'rze.om $#$ i $$ w to cza(y 'ruderii, z )t-r? ,iczy.y (i/ nawet 'odr/czni)i anatomii i :izAo,ogii 4 ,atach 1888 9 188! ,e)arz wiede;()i dr <-ze: @reuer, z )t-rym Freud w('-.'racowa., (to(owa. w ,eczeniu zaburze; nerwowych metod/ w(zech(tronnego wy'owiadania (i/ 'acAenta na temat (woAeA choroby, uzy()uA?c w ten ('o(-b w wie,u 'rzy'ad)ach znaczne 'o,e'(zenie (tanu 'acAenta 4 18%5 r Freud udo()ona,i. (am? techni)/ wydobywania zwierze; 'acAent-w 6na,iza tre1ci zwierze;, wynurze; 'acAent-w, 'otwierdzi.a to, co znaAdowa. =harcot Freud zaczai )on(truowa2 (woA? teori/ o(obowo1ci =z.owie) Aa)o i(tota organiczna (tanowi dynamiczny (y(tem energetyczny, )t-ry w wyni)u ci?g.ych oddzia.ywa; 1wiata zewn/trznego znaAduAe (i/ w (tanie chwieAneA r-wnowagi Pod(tawow?, 'ierwotn? cz/12 tego (y(temu (tanowi 'otencAa. energetyczny, nazwany 'rzez Freuda id ,ub e(, czy,i HonoI 5woA? energi/ czer'ie HonoI z ca.o)(zta.tu 'roce(-w 'rzemiany materii o'ieraA?ceA (i/ na 'rzyAmowaniu 'o>ywienia ze 1wiata otaczaA?cego C-wnocze1nie (tanowi HonoI, wed.ug Freuda, H'rawdziw? rzeczywi(to12 '(ychiczn?I, a,e Ae(zcze bez Aa)iego)o,wie) )onta)tu z obie)tywn? rzeczywi(to1ci? <e(t to naAbardzieA wewn/trzny 1wiat o(obni)a Bietrudno do'atrze2 (i/ tutaA 'odobie;(twa do H'ierwotnego '/duI, (tanowi?cego (am? i(tot/ rzeczywi(to1ci, u 5cho'enhauera Przemiana materii i og-, 'obudze; 'rowadz? do 'ow(tania nadmiaru energii, a tym (amym do (tanu na'i/cia, (zu)aA?cego uA1cia, zmierzaA?cego do wy.adowaniaI (i/, a 'rzez to do (woi(teA :ormy urzeczywi(tnienia, )t-r? rz?dzi za(ada 'rzyAemno1ci Coz.adowanie na'i/cia zgodne z t? za(ad? do)onuAe (i/ a,bo 'o'rzez czynno1ci odruchowe o'arte na wrodzonych mechanizmach, a,bo 'o'rzez bardzieA z.o>one rea)cAe '(ychiczne w 'o(taci wyobra>e; ,ub ha,ucynacAi, za('o)aAaA?cych w (woi1cie '(ychiczny ('o(-b 'ragnienia, >yczenia 'ierwotnego id <edna)>e to w(zy(t)o nie mo>e zredu)owa2 ca.)owicie

na'i/cia energetycznego, zw.a(zcza >e 'otrzeby organizmu zmu(zaA? o(obni)a do dzia.a; 'rowadz?cych do )onta)tu z obie)tywnym 1wiatem, z otaczaA?c? go rzeczywi(to1ci? 4 tym )onta)cie z rzeczywi(to1ci? nieo)re1,ony 1wiat dozna; 'ierwotnych zaczyna (i/ )on)retyzowa2, 'ow(taA? ('o(trze>enia, zaczyna r->nicowa2 (i/ za('o)aAanie >ycze; i to, co >yczenie za('o)aAa, zaczyna (i/ tworzy2 druga war(twa o(obowo1ci, nazwana 'rzez Freuda ego a,bo ich, to znaczy HAaI Do HAaI Ae(t HzbudowaneI ze ('o(trze>e; 'rzedmiot-w 1wiata otaczaA?cego i (amego (iebie, z my1,i, z rea,i(tycznego my1,enia o rzeczach, my1,enia, )t-re w '.a(zczyUnie 1wiadomeA ',anuAe za('o)aAanie 'ierwotnych 'ragnie; <e(t Aa(ne, >e to ego Ae(t Aedynie now? ('ow(ta.? w )onta)cie z rzeczywi(to1ci?) 'o(taci? id, Ae(t, Aa) mo>na by (i/ wyrazi2, zorganizowan? 'orcA? id Ed (wego rozwoAowego zarania Ae(t ono (ta,e na u(.ugach id, z niego czer'ie (w? energi/ i Aego ce,om (.u>y Podobnie Aa) id i ego Ae(t na(tawione na wch.oni/cie, zaw.adni/cie w(zy(t)im d,a za('o)oAenia 'ierwotnego 'ragnienia DutaA Au> mo>na uzu'e.ni23 'ragnienia o chara)terze (e)(ua,nym Freud zamia(t tego terminu u>ywa cz/(to o)re1,enia H,ibida,nyI #d uto>(amia on z ,ibido, z d?>eniem do Aa)ieA1 naA'ierwotnieA(zeA roz)o(zy Qdyby rea,izacAi tego 'ierwotnego 'o'/du nic nie (ta.o na 'rze(z)odzie, Aedno(t)a ni(zczy.aby w(zy9 ,i 18 (t)d,eco nie (.u>y.oby za('o)oAeniu Uniemo>,iwi.oby to w('-.i(tnienie, ('o.eczne >ycie gatun)u 5'o.ecze;(two ogranicza t/ rea,izacA/, tworz?c tym (amym w o(obni)u od naAwcze1nieA(zych ,at Aego >ycia trzeci? war(tw/ o(obowo1ci, war(tw/ umo>,iwiaA?c? w('-.>ycie ,udzi, a 'o'rzez to i(tnienie (ameA Aedno(t)i Ed rodzic-w, od otoczenia doro(.ych, w (z)o,e dziec)o 'rzeAmuAe (y(tem warto1ci i idea.-w ('o.ecznych, (y(tem ograniczaA?cy bezwzg,/dn? rea,izacA/ za(ady 'rzyAemno1ci Do 'rzeAmowanie Ae(t o'arte na nagradzaniu z AedneA, a )araniu z drugieA (trony, nagradzaniu tych dzia.a;, )t-re (? ('o.ecznie do'u(zcza,ne, a )araniu 'rzeciwnych 5y(tem na)az-w i za)az-w wydawanych 'rzez ('o.eczno12 doro(.ych, utrwa,onych u dziec)a, uwewn/trznionych, (taAe (i/ Aego (umieniem, )t-re ocenia, warto1ciuAe )a>de Aego 'oznanie, )a>de Aego dzia.anie zar-wno zamierzone, Aa) i wy)onywane czy wy)onane C-wno,eg,e do )(zta.towania (i/ (umienia tworzy (i/ i rozbudowuAe idea. w.a(nego HAaI Coz'oczyna ten 'roce( w'.yw wychowawczy, a )o;czy, nie zaw(ze, (amodo()ona,enie daneA Aedno(t)i 5umienie i HAaI idea,ne to dwa ().adni)i trzecieA war(twy o(obowo1ci, nazwaneA 'rzez Freuda (u'er99ego, uber9ich, czy,i Hnad9AaI Ce'rezentowane 'rzez nie warto1ci decyduA?, czy Aedno(t)a 'rze>ywa 'oczucie winy za (w-A czyn, czy te> Ae(t dumna z niego @,i>(ze o)re1,enie tych Hwar(twI, H'o).ad-wI czy H'od(y(tem-wI, ich natury, nie Ae(t .atwe Bie (? one bytami, nie (tanowi? one cz/1ci czy (egment-w Aa)ieA1 ca.o1ci Dego rodzaAu o)re1,enia (? Aedynie obrazowymi 'rzeno1niami 4 rzeczywi(to1ci ().adaA? (i/ na nie r->norodne 'roce(y zachodz?ce w tym (amym o(obni)u, z tym >e Aa)o id maA? one chara)ter bio'(ychiczny, Aa)o ego F '(ychiczny, a Aa)o (u'erego F '(ycho('o.eczny Freud nigdy nie odno(i. ich do rzeczywi(teA anatomiczneA (tru)tury organizmu, do (tru)tury Aego u).adu nerwowego Coz'atruA?c ('raw/ od teA (trony, bardzo i(totneA, nie mo>emy tych 'roce(-w w >aden ('o(-b z,o)a,izowa2 5? one zawie(zone w 'r->ni ('e)u,atywnego mode,u Freud w'rawdzie 'o(.ugiwa. (i/ ch/tnie 'oA/ciem (y(temu energetycznego, a,e znowu bra) b,i>(zych o)re1,e; nie 'ozwa,a na Aego Aednoznaczn? inter'retacA/ Zgodnie z -wcze(nym rozr->nianiem rodzaA-w energii w za,e>no1ci od 'o(taci AeA dzia.ania Freud u>ywa. o)re1,enia Henergia '(ychicznaI, rozumieA?c 'rzez to energi/ '(ychiczneA a)tywno1ci o(obni)a # da,eA, zgodnie z 'anuA?c? w nauce za(ad? zachowania energii, Henergia :izycznaI mo>e 'rzechodzi2 w Henergi/ '(ychiczn?I i na odwr-t 4.a1nie w H(y(temieI, Hwar(twieI, H(:erzeI id zachodzi ta)a 'rzemiana, gdy energia wch.aniana 'rzez organizm w 'o(taci 'o)armu, cz/1ciowo zu>ywa (i/ na czynno1ci )r?>enia, ()urcze mi/1ni, cz/1ciowo na ('o(trzeganie, my1,enie, a w (woAeA re(zcie (taAe

(i/ '(ychiczn? energi? 'o'/du, d?>enia, 'ragnienia natury ,ibi9da,neA # tutaA dochodzimy do naAi(totnieA(zeA cz/1ci :reudow9()ieA )once'cAi cz.owie)a *ibida,ny 'o'/d Ae(t nie ty,)o energi? dzia.ania, a,e (tanowi r-wnocze1nie motyw u)ierun)owuA?cy dzia.anie, wyznaczaA?cy mu ce,, za(adniczy (ta.y ce, Przedmioty dzia.ania, 'o'rzez )t-re ten ce, bywa rea,izowany, mog? (i/ w ci?gu >ycia zmienia2 4 tych 'rzemianach wyra>a (i/ ',a(tyczno12 Aedno(t)owa, a,e F trzeba to (zczeg-,nie wyraUnie 'od)re1,i2 F ',a(tyczno12 ta Ae(t uwarun)owana Aedynie 'rzemie(zczaniem (i/ teA (ameA energii '(ychiczneA, energii ,ibido Bie Ae(t to Aedna) Ae(zcze 'e.ny obraz cz.owie)a Mu(imy 'onownie wr-ci2 do naAg./b(zeA Aego war(twy, do id Po'/d (e)(ua,ny z Aego d?>eniem do roz)o(zy ma do (woAeA dy('ozycAi drugi 'o'/d 'ierwotny, 'o'/d ni(zcze9 1" 1! ni? Bie ma ta)iego o)rucie;(twa, do )t-rego cz.owie) 'od na'orem tego 'o'/du nie by.by zdo,ny, gdy 'od(tawowe ,ibida,ne tendencAe nie zo(ta.y o)ie.znane w Aa)i1 ('o(-b H=h/tnie za'omina (i/ o tym, >e cz.owie) nie Ae(t .agodn? i godn? mi.o1ci i(tot? F wywodzi Freud F )t-ra naAwy>eA F )iedy zo(tanie zaata)owana F 'otra:i (i/ ty,)o broni2, ,ecz >e cz.owie) 'o(iada w1r-d (wych 'o'/d-w ta)>e 'ot/>n? 'orcA/ ().onno1ci agre(ywnych 4()ute) tego b,iUni Ae(t d,a; nie ty,)o 'otencAa,nym 'omocni)iem i obie)tem 'o>?dania '.ciowego, ,ecz ta)>e (tanowi 'o)u(/, aby w (to(un)u do niego da2 u'u(t ().onno1ciom agre(ywnym, wy)orzy(ta2 Aego 'rac/ nie wynagradzaA?c go, wyzy()a2 go (e)(ua,nie bez Aego zgody, zaw.adn?2 Aego mieniem, u'o)orzy2 go, ('rawi2 mu b-,, zadr/czy2 go i zabi2 &omo homini ,u'u( F )to 'o w(zy(t)ich do1wiadczeniach >ycia i hi(torii ma Ae(zcze odwag/ za'rzeczy2 temu zdaniuV Da o)rutna ().onno12 do agre(Ai z regu.y cze)a ty,)o na Aa)?1 'rowo)acA/ a,bo (taAe w (.u>bie Aa)ich1 innych zamiar-w, )t-rych ce, mo>na by o(i?gn?2 ta)>e za 'omoc? .agodnieA(zych 1rod)-w 4 ('rzyAaA?cych o)o,iczno1ciach, )iedy u(taAe dzia.anie (i., )t-re hamowa.y dot?d tendencAe agre(ywne, agre(Aa obAawia (i/ ('ontanicznie i u)azuAe cz.owie)a Aa)o dzi)? be(ti/, )t-reA obce (? wzg,/dy d,a i(tot AeA w.a(nego gatun)u 7to 'rzy'omni (obie groz/ 4/dr-we) *ud-w, naAazdu &un-w i Mongo.-w 0>yngi(9cha9na i Dimur *en)a, zdobycie <erozo,imy 'rzez 'obo>nych (< )rzy>owc-w, a nawet Ae(zcze o)ro'no1ci woAny 1wiatoweA, ten b/dzie mu(ia. z ca.? 'o)or? uzna2 'rawdziwo12 tego 'og,?duI ! W Z Freud 7u,tura Aa)o >r-d,o cier'ie; 43 Z Freud =zto9wie), re,igia, )u,tura 4ar(zawa 1%6J, 7(i?>)a i 4iedza, ( !8!F!8" Freud by. 'rze)onany, >e )a>dy cz.owie) ma do(tateczn? ,iczb/ o)azAi, by u1wiadomi2 (obie, wyczu2 w (obie (amym i(tnienie ().onno1ci agre(ywnych, a Ae(zcze wi/ceA o)azAi do ob(erwowania 'ierwotneA wrogo1ci 'anuA?ceA mi/dzy ,udUmi 4y(tarczy nieraz bardzo drobne, ,edwo zauwa>a,ne ograniczenie czyich1 >ycze;, tendencAi, d?>e;, by wywo.a2 )on:,i)t i (tarcie 4obec 'ierwotnie wrogiego (to(un)u ,udzi wzg,/dem (iebie i(tnieAe od 'ocz?t)u niebez'iecze;(two roz'adu i zag.ady >ycia gatun)u 4 to)u rozwoAu gatune) ,udz)i wy)(zta.ci. Aa)o narz/dzie (amoobrony 'rzed zag.ad? F )u,tur/ 7u,tura (tanowi ca.o)(zta.t dzia.a; ,udz)ich i ich wytwor-w ograniczaA?cych >ycie 'o'/dowe, ()ierowuA?cych Aego energi/ na boczne, za(t/'cze tory Pog,?d, >e i(tot? )u,tury Ae(t 'odb-A 'rzyrody i (twarzanie cz.owie)owi ,e'(zych warun)-w egzy(tencAi, nie od'owiada rzeczywi(temu (tanowi rzeczy 6)cent, wed.ug Freuda, na,e>y 'o.o>y2 na (tron/ '(ychiczn? 0,a niego ),uczowym 'rob,emem Ae(t to, czy i Aa) da,ece dzi/)i )u,turze ,udzie rezygnuA? z rea,izacAi 'ierwotnych 'o'/d-w na rzecz ich wy(ub,imowanych namia(te) <eA o(i?gni/cia (? o,brzymie F Freud mie(za tutaA 'oA/cia )u,tury i cywi,izacAi F od wytworzenia 'ierw(zych naA'rymitywnieA(zych narz/dzi, o'anowania ognia, do w('ania.ych ma(zyn i urz?dze; 'ozwa,aA?cych cz.owie)owi 'anowa2 w du>ym (to'niu nad 'rzyrod?, na(t/'nie F warto1ci inte,e)tua,nych, nau)owych i arty(tycznych, (y(tem-w re,igiAnych, :i,ozo:icznych, etycznych

Pow(ta. roz,eg.y 1wiat idei, idea.-w cz.owie)a, )t-rymi (i/ (zczyci i )t-re o)re1,aA? w Aa)im1 (to'niu, naAbardzieA w '.a(zczyUnie wyobra>enioweA, Aego >ycie 0o tego doda2 Ae(zcze na,e>y wa>n? cech/ )u,tury, Aa)? Ae(t regu,owanie wzaAemnych (to(un)-w mi/dzy ,udUmi =a.a )u,tura 'ow(ta.a nie Aa)o rezu,tat rozwoAu ('o.ecznych warun)-w >ycia cz.owie)a zdobywaA?cego ,e'9 1G 15 (ze 'oznanie 1wiata, coraz 'e.nieA(z? 1wiadomo12 (woich mo>,iwo1ci, ,ecz Aa)o ()ute) obrony cz.owie)a 'rzed (woA? zach.ann? 'o'/d,iwo1ci? (e)(ua,n? i 'rzed w.a(n? agre(A? H7u,tura mu(i u>ywa2 w(ze,)ich 1rod)-w F czytamy u Freuda F aby ograniczy2 agre(ywne 'o'/dy cz.owie)a i 'ohamowa2 ich obAawy 5t?d wi/c ob:ito12 metod, )t-re maA? ().ania2 ,udzi do wzaAemnego u'odabniania (i/ i do hamowania zwi?z)-w erotycznych, (t?d ograniczenie 'o'/du '.ciowego, a ta)>e idea,ny na)az mi.owania b,iUniego Aa) (iebie (amego, )t-ry w i(tocie mo>na u('rawied,iwi2 tym, >e nic bardzieA nie ('rzeciwia (i/ 'ierwotneA naturze ,udz)ieAI " 4(zy(t)o to, co Freud odno(i. )on)retnie do marze; (ennych Aa)o ),a'y bez'iecze;(twa d,a HnaAg./b(zeA, '.omienneA cie).eA war(twy na(zego 1wiata 'odziemnegoI, Aa)im Ae(t ,ibido, mo>na bez naAmnieA(zeA zmiany za(to(owa2 do )u,tury HBiedobre zachcian)i :ermentuA? w )a>dym z na( F bez(i,na ch/2 w.adzy, ode'chni/te i tch-rz,iwie ()r/cone 'ragnienie anarchii, 'r->no12, zazdro12, chciwo12 7a>da )obieta, )t-r? 'rze,otnie miAamy, budzi )r-ciut)i dre(zcz ,ubie>no1ci i ta nie zado12uczyniona >?dza 'o(iadania )./bi (i/ na dnie 'od1wiadomo1ci Aa) >miAa zwini/ta i Aa) >miAa Aadowita =zy> nie ('.a(zczy.aby (i/ du(za 'od ta)im ci1nieniem atmo(:erycznym a,bo nie 'oderwa.aby (i/ w ()o)u morderczych zamach-w, gdyby te tamowane 'ragnienia nie znaAdowa.y uA1ciaI W w )u,turze Freud, )on(truuA?c (w-A mode, cz.owie)a, )t-rego zary(y by.y gotowe wcze1nieA ni> baza em'iryczna, maA?9 W X9 W #bid , ( !8" Y #bid 16 ca (tanowi2 Aego :undament, 'od)re1,a. (zczeg-,nieZZmocno, >e by.o odwrotnie, >e to :a)ty, >e ob(erwacAa i ana,iza materia.u em'irycznego do'rowadzi.y go do ta)iego w.a1nie mode,u cz.owie)a 7a>dy czyte,ni) 4izerun)u w.a(nego 5 ma mo>,iwo12 'rze)onania (i/, >e Freud oderwa. zu'e.nie 1wiat w.a(nych my1,i, w.a(nych do1wiadcze; od teA rzeczywi(to1ci, hi(toryczneA rzeczywi(to1ci, w )t-reA >y. i )t-reA 'og,?dy nie by.y, bo nie mog.y by2, mu obce Ed>egnanie (i/ od @riic)ego, &e,mho,tza, od 5cho'enhauera, Bietz(chego, >eby Au> nie w('omnie2 o &erbarcie, wre(zcie od =harcota i <aneta by.o 1wiadomym (zgodnie z )once'cA? Freuda na,e>a.oby 'owiedzie23 nie1wiadomym) za:a.(zowaniem drogi, Aa)? (zed. buduA?c 'ocz?t)i '(ychoana,izy 6 <a) 'rzed(tawia.a (i/ owa baza em'iryczna, )t-ra zo(ta.a uznana za :undament '(ychoana,izyV Przede w(zy(t)im na,e>y wyraUnie zaznaczy2, >e gromadzenie 'rzez Freuda tzw materia.u :a)tycznego 'ozo(tawia bardzo wie,e do >yczenia, nie ('e.nia 'od(tawowych wymog-w badania nau)owego Materia.em :a)tycznym by.y z 'ewno1ci? (ym'tomy nerwicowe i zachowania 'acAent-w @y.y nim r-wnie> rzeczywi(te ('ontaniczne i (tymu,owane wy'owiedzi 'acAent-w Bie(tety Freud nie 'rowadzi. >adnych (y(tematycznych 'roto)o.-w Bie)iedy ()r-towo notowa. nie)t-re zdarzenia <edyn? re,acA? o nich by.y wy'owiedzi (amego Freuda 'o mie(i?cach, a nawet 'o ,atach 6,e nawet w tych, z regu.y ()r-towych, re,acAach trudno odr->ni2 zAawi()o od Aego inter'retacAi 4 'o(t/'owaniu Freuda nie trudno odczyta2 regu./3 (zu)a2 ta) d.ugo, a> (i/ znaAdzie to i ty,)o to, co 'owinno by2 zna,ezione, by by2 5 Z Freud 4izerune) w.a(ny 4ar(,

5na,izy awa 1%J", [ [[L K 1J 6 4 5zewczu) 4(t/' do anty9'(y\ 7(i?>)a i 4iedza+ (zczeg-,nie cz/12 w zgodzie z )once'cA? 0o()ona.ym 'rzy).adem ta)iego 'o(zu)iwania Ae(t 'rzy'ade) o'i(any 'rzez Freuda w P(ycho'ato,ogii >ycia codziennego 6utor HD.umaczenia marze; (ennychI J 'i(ze w ,i1cie do 'rzyAacie,a, >e u)o;czy. w.a1nie )ore)t/ teA )(i?>)i i >e nie zmieni w nieA Au> nic, Hcho2by mia.a zawiera2 !G6J b./d-wI Zaintere(owany 'odan? ,iczb? zaczyna (zu)a2 i 'o >mudnych 'o(zu)iwaniach (twierdza3 HEbchodzi.em (woA? 'e.no,etno12, a wi/c !G rocznic/ urodzin, w are(zcie woA()owym ] ^ 6 wi/c by.o to w ro)u 1888+ u'.yn/.o od tego cza(u 1% ,at # oto ma(z cy:r/ !G w ,iczbie !G6J 6 teraz weU ,iczb/ ,at mego wie)u G" i dodaA do nieA !G, a otrzyma(z 6J_ Do znaczy, >e na za'ytanie, czy chcia.bym ta)>e 'rzeA12 w (tan ('oczyn)u, 'ow(ta.o we mnie >yczenie, bym Ae(zcze !G ,ata m-g. 'racowa2_ 4idocznie martwi mnie to, >e w tym cza(ie, w )t-rym 1,edzi.em )arier/ 'u.)owni)a M , (am za(zed.em niewy(o)o, a zarazem odczuwam 'ewien rodzaA trium:u, >e on ()o;czy. (w? )arier/, a Aa mam Ae(zcze w(ze,)ie mo>,iwo1ci 'rzed (ob?I 8 Przy).ad ten ma by2 dowodem, >e 'ozornie 'rzy'ad)owo wy'owiedziana ,iczba uAawnia nurtuA?ce w nie1wiadomo1ci my1,i o chara)terze >yczeniowym 4ie,e ta)ich i Ae(zcze bardzieA za()a)uA?cych 'rzy).ad-w znaAduAe (i/ we w('omnianeA 'racy Drzeba ta)>e doda2, >e Freud mia. zwyczaA 'o1wi/cania )a>demu 'acAentowi AedneA godziny dziennie i >e Aego ana,izy 'rzeci?ga.y (i/ na mie(i?ce, a nawet ,ata & 7 4e,,( % twierdzi, >e Freud mimo to nie ()o;czy. ani AedneA ze (woich ana,iz 4 teA (ytuacAi hi(toria cho9 J Z Freud 0ie Draumdeutung 1%88 8 Z Freud '(ycho'ato,ogia >ycia cdziennego, ( "85 ninieA(zeA )(i?>)i \A,\IZZW1 ` WIL W & 7 Z4e,,( Zmierzca '(ychoana,izy 4ar(zawa 1%68, 7(i?> )a i 4iedza, ( !!, #I IZZL roby by.a nie ty,e udo)umentowan? za'i(ami hi(tori?, i,e rozwiAaA?c? (i/ w cza(ie inter'retacA?, u)ierun)owan? na z g-ry za.o>ony ce, 4ie,u autor-w zwraca.o uwag/ na :a)t, >e tw-rca '(ychoana,izy dawa. (i/ nabiera2 r->nym nim:oman)om, >e zdarza.y (i/ 'rzy'ad)i ).o'ot,iwych w'ade) <e(t znany i cz/(to cytowany w ,iteraturze 'rzy'ade) 'acAent)i, )t-reA nerwic/ Freud ('rowadza. do w('omnie; gwa.tu ze (trony oAca w wie)u 'i/ciu ,at, gdy tymcza(em o)aza.o (i/, >e to by.o 'o 'ro(tu niemo>,iwe, gdy> oAciec 'acAent)i by. 'rzez ,ata ca.e nieobecny w )raAu Bie ('owodowa.o to Aedna) zmiany, 'rzynaAmnieA w tym o)re(ie, w 'og,?dach Freuda ZnaAdowa.o (i/ to, co chcia.o (i/ zna,eU2, mimo i> Freud wie,o)rotnie 'od)re1,a. w (woich 'racach, >e w 'o(zu)iwaniach ,iczy. (i/ zaw(ze z :a)tami, a uni)a. na(tawiania (i/ na o)re1,one wyni)i Materia.em em'irycznym, )t-ry mia. 'odbudowa2 :reudow()? )once'cA/ cz.owie)a, by.y dane 'ochodz?ce z czterech ob(zar-w zAawi()3 czynno1ci 'omy.)owych, za'ominania, marze; (ennych i nerwic #m w.a1nie 'o1wi/ci. obie 'race 'rezentowane w tym tomie =zynno1ci 'omy.)owe obeAmuA? 'rzeA/zyczenia, b./dne odczyty na'i(-w, u'u(zczenia 'rzedmiot-w it' , znane )a>demu z >ycia codziennego 6utorzy, )t-rzy 'rzed Freudem zaAmowa,i (i/ tego rodzaAu zAawi()ami, nie tra)towa,i ich bynaAmnieA Aa)o bez'rzyczynowych, a,e widzie,i w nich zdarzenia 'rzy'ad)owe w tym (en(ie, >e nie zamierzone 'rzez ('rawc/ 4yAa1nia,i Ae ta)imi czynni)ami, Aa) zm/czenie, roztargnienie, 'odniecenie, )t-re ograniczaA? )ontro,/ wy)onywania czynno1ci, a tym (amym umo>,iwiaA? 'omy.)i Freud nie za'rzecza., >e tego rodzaAu o)o,iczno1ci ('rzyAaA? 'ow(tawaniu 'omy.e), a,e nie one decyduA?, gdy> mo>,iwo1ci wy)o,eAe; czynno1ci Ae(t wie,e <ego zdaniem )onieczny Ae(t

1% , ,W motyw, Aa)a1 (i.a, )t-ra (tanowi 'rzyczyn/ 'omy.)i =zynno1ci 'omy.)owe nie (? zatem 'rzy'ad)owymi zAawi()ami, ,ecz H'owa>nymi a)tami '(ychicznymi, ])t-re^ maA? (w-A (en(, 'ow(taA? 'rzez w('-.dzia.anie a,bo raczeA 'rzez wzaAemne oddzia.ywanie na (iebie dw-ch r->nych zamiar-wI 18 6na,iza tych 'rzy'ad)-w 'rowadzi niezbicie, zdaniem Freuda, do ciemnych dziedzin >ycia '(ychicznego, ta)ich Aa)3 ni)czemna zazdro12, w('omnienia (e)(ua,ne z dzieci;(twa czy a)tua,ne za)azane >yczenia (e)(ua,ne, 'ragnienia ambicAona,ne, ni(zczycie,()ie, nadmierne ambicAe it' Barzuca (i/ 'ytanie, czy we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach czynno1ci 'omy.)owych dochodz? do g.o(u tego rodzaAu tendencAe Freud by. 'rze)onany, >e ta) w.a1nie Ae(t 0rugi ob(zar zAawi(), z wcze1nieA wymienionych, to za'ominanie 4.a1ciwie i te zAawi()a Freud tra)towa. Aa)o (zczeg-,n? 'o(ta2 czynno1ci 'omy.)owych P(ycho,ogowie w cza(ach Freuda i wcze1nieA uAmowa,i za'ominanie b?dU Aa)o ()ute) (amorzutnego 'roce(u natura,nego (zacieranie (i/ 1,ad-w 'ami/ciowych, roz'ad zwi?z)-w ()oAarzeniowych), b?dU Aa)o wyni) zaburze; organicznych w m-zgu Zdaniem Freuda >adna z tych teorii nie wyAa1ni.a 'od(tawowych zAawi() z tego za)re(u Nadna z nich nie mog.a n' od'owiedzie2 na 'ytanie, Aa) to Ae(t mo>,iwe, >e 'o wie,u ,atach 'rzy'omina (i/ co1, co uwa>a,i1my za ca.)owicie za'omniane DutaA to) rozumowania Freuda by. ana,ogiczny Aa) 'rzy 'o'rzednio omawianych czynno1ciach 'omy.)owych3 za'omnienie ma 'rzyczyn/ w (ameA tre1ci za'omnianego+ za'ominanie ma (w-A o)re1,ony (en(, za nim )ryAe (i/ o)re1,ony motyw <u> w 18%8 r Freud by. 'rze)onany, >e )a>de za'omnienie Ae(t dowodem i(tnienia (t.umionych, wy'artych ze 1wiadomo1ci tre1ci i >e te (t.umione tre1ci d?>? do uAawnienia (i/, Ae>e,i ty,)o zai(tnieA? )orzy(tne 'o temu o)o,iczno1ci Mo>e to na(t?'i2 nawet 'o wie,u ,atach oY< cza(u (t.umienia 7oronny dow-d na rzecz tezy, )t-reA broni., (tanowi.y w('omnienia z wcze(nego dzieci;(twa, a 1ci1,eA F ub-(two tych w('omnie,i 4ed.ug Freuda ten o)re( >ycia Ae(t tre1ciowo bogaty, a,e w naA(zer(zym za)re(ie zwi?zany z 'rze>yciami erotycznymi, )t-re w wyni)u w'.ywu rodzic-w (taA? (i/ coraz bardzieA w(tyd,iwe i zo(taA? wy'ierane ze 1wiadomo1ci 0odat)owym w tym wzg,/dzie dowodem by. d,a Freuda :a)t, >e w nie,icznych w('omnieniach z tego o)re(u bra) Ae(t Aa)ich)o,wie) tre1ci erotyczno9(e)(ua,nych Zar-wno Freud, Aa) i inni '(ychoana,itycy 'o'e.ni,i w tym ob(zarze 'o(zu)iwa; za(adniczy b.?d metodo,ogiczny 'o,egaA?cy na tym, >e nie 'yta,i o(-b badanych o w('omnienia erotyczne z o)re(u dzieci;(twa, ,ecz o w('omnienia w og-,e @adani re,acAonowa,i, natura,nie, w('omnienia nie zawieraA?ce tre1ci tzw w(tyd,iwych, a nie)iedy bardzo intymnych <a) dowiod.y badania I metodo,ogicznie 'o'rawne, w('omnie; erotycznych z wcze(nego dzieci;(twa wca,e nie bra) i to u w(zy(t)ich o(-b 4ed.ug Freuda owe nie,iczne w('omnienia z o)re(u dzieci;(twa (? 'ozornie 'ozbawione tre1ci (e)(ua,nych, gdy> '(ychoana,ityczna inter'retacAa wy)azuAe, i> (? one ty,)o zama()owan?, znie)(zta.con? 'o(taci? ta)ich w.a1nie tre1ci i )ryA?cych (i/ za nimi >ycze; 'rowadz?cych do ,ibida,nych g./bin '(ychi)i Marzenia (enne (tanowi.y d,a Freuda wr/cz )o'a,ni/ 18 Z Freud 4(t/' do '(ychoana,izy 4ar(zawa 1%5J, 7(i?>)a i 4iedza, ( !% 11 4 5zewczu) 4(t/' do anty9'(ychoana,izy E' cit , ( 1G8 in 9 , L Z LLLL39LL !8

!1 materia.u dowodowego na rzecz )once'cAi '(ychoana,ityczneA 4 'rzeciwie;(twie do badaczy, )t-rzy zaAmowa,i (i/ nimi 'rzed Freudem F >eby wymieni2 ty,)o O @e,monda, 7 &i,debrandta, M Mauryego, 5 de 5anc9ti(a, * 5triim'e,,a F i widzie,i w nich zAawi()o intere(uA?ce, a,e w >yciu '(ychicznym cz.owie)a margine(owe, on (am nawi?zywa. do tradycAi antyczneA, 'rzy'i(uA?ceA im ogromne znaczenie, a,e nieco inaczeA rozumiane 4('omniani nau)owcy 'odchodzi,i do marze; (ennych Aa)o zAawi()a '(ycho,ogicznego Podnieta zmy(.owa ,ub organiczna, dzia.aA?c w cza(ie (nu, a)tywizuAe r->ne 1,ady 'ami/ciowe i wywo.uAe marzenie (enne Poniewa> 'odniety (? nieza,e>ne od 1'i?cego, nie mog? mie2 >adnego (en(u Freud by. 'rzeciwnego zdania3 Hmarzenie (enne Ae(t wytworem w.a(neA '(ychiczneA a)tywno1ci 1ni?cegoI 1! 5am (en Ae(t zerwaniem )onta)tu ze 1wiatem zewn/trznym T'i?c nie chcemy nic wiedzie2 o tym 1wiecie, na )t-ry 'rzy(z,i1my ta) niech/tnie HU(uwamy (i/ zatem cza(owo w (tan 'rzedi(tnienia, niby do .ona mat)iI 1" Freud nie negowa. :a)tu, >e r->ne 'odniety mog? za).-ci2 (en, a,e, Aego zdaniem, 'ow(taA?ce wtedy marzenie (enne Ae(t tre1ciowo od nich nieza,e>ne, Ae(t autonomicznym tworem '(ychicznym, wytworem ('ecAa,neA czynno1ci '(ychiczneA 4 marzeniu (ennym na,e>y wyr->ni2 tre12 Aawn? i utaAone my1,i1G 5en(em marze; (ennych nie Ae(t ich Aawna tre12, ,ecz w.a1nie my1,i utaAone Marzenie (enne Ae(t rea,izacA? >ycze; o (i,nym .adun)u emocAona,nym 5'e.nia ono :un)cA/ (tra>ni)a (nu, utrzymania 1'i?cego w (ytuacAi oderwania od 1wiata, a r-wnocze1nie Ae(t mechanizmem odrea9 1! Z Freud Marzenia (enne, ( "G% ninieA(zeA )(i?>)i 18 Z Freud 4(t/' do '(ychoana,izy E' cit , ( J! 1G Z Freud Marzenia (enne, ( "58 9 "5% gowywania utaAonych 'ragnie;, >ycze;, 'otrzeb F natura,nie w ('o(-b o)r/>ny, w zmienioneA, HniewinneAI 'o(taci Zmiany owe, 'rze)(zta.cenia do)onywane (? 'rzez ('ecAa,n? H'rac/ marze; (ennychI <awne tre1ci marzenia (ennego maA? chara)ter (ymbo,iczny i do(.owne ich inter'retowanie nie ma >adnego (en(u Drzeba 'ozna2 )od, Aa)im 'o(.uguAe (i/ 'raca marzenia (ennego, by dotrze2 do Aego rzeczywi(tego znaczenia Freud by. 'rze)onany, >e o'racowana 'rzez niego (ymbo,i)a marze; (ennych (tanowiZw.a1ciwy i Aedyny ),ucz do inter'retowania tych 'ozornie b.ahych zAawi() Ba 'od(tawie ta)ieA w.a1nie inter'retacAi do(zed. on do wnio()u, >e ogromna wi/)(zo12 marze; (ennych Ae(t zama()owan? rea,izacA? >ycze; erotycznych, Ae(t odreagowaniem tego, co Ae(t wzbronione, za)azane Dym (amym ana,iza marze; (ennych Ae(t do()ona.? metod? docierania do naAg./b(zych 'o).ad-w >ycia '(ychicznego cz.owie)a, do Aego na'i/2, )on:,i)t-w, dramat-w zwi?zanych z rea,izacA? 'o'/du ,ibida,nego Freud zbagate,izowa. ca.)owicie wyni)i bada; nau)owych nad marzeniem (ennym, ich ana,iz/ ('rowadzi. na drog/ ('e)u,atywno9arbitra,nych inter'retacAi, )t-rych )ierune) by. za.o>ony w (amym 'un)cie wyA1cia Podobnie Aa) 'rzy czynno1ciach 'omy.)owych i 'rzy za'ominaniu, ta) d.ugo (i/ (zu)a, a> (i/ znaAduAe to, co (i/ chcia.o, 'ragn/.o zna,eU2, a nie to, co rzeczywi1cie by.o =zwartym ob(zarem 'o(zu)iwa; Freuda, z )t-rego 'ochodzi materia. danych maA?cych 'otwierdzi2 g.-wne tezy '(ychoana,izy, by.y nerwice 4 'rzeciwie;(twie do =harcota i <aneta, )t-rzy trzymaA?c (i/ )ontro,owanego, 'rzyrodniczego ('o(obu my1,enia tra)towa,i nerwice Aa)o zaburzenia o chara)terze :un)cAona,nym, )t-rych nie mo>na oderwa2 od (tru)tur nerwowych Aa)o ich 'od.o>a, Freud uwa>a. !! !" nerwice (natr/ctwa, ,/)i i in ) za zAawi()a czy(to '(ychiczne EbAawy nerwicowe, 'odobnie Aa) czynno1ci 'omy.)owe, za'ominanie i marzenia (enne, maA? o)re1,one znaczenie i 'ozo(taA? w 1ci(.ym zwi?z)u z 'rze>yciami 'acAent-w, z )on)retnymi ich (ytuacAami <e>e,i 'ewne 'roce(y

'(ychiczne, zamia(t rozwin?2 (i/ w 'roce(y 1wiadome, u)ierun)owane w o)re1,ony ('o(-b, nie doAd? do 1wiadomo1ci, zo(tan? za).-cone w (weA (amorea,izacAi, to na(t/'uAe (zczeg-,ne ich 'rze)(zta.cenie, w )t-rego wyni)u z e,ement-w nie1wiadomych 'ow(taAe obAaw nerwicy, 'rzy czym dana o(oba nie zdaAe (obie ('rawy z tego w(zy(t)iego Bie mo>e (i/ uwo,ni2 od natr/tnych my1,i, nie mo>e o'anowa2 ,/)u ciemno1ci, otwarteA 'rze(trzeni it' <eA czynno1ci u).adaA? (i/ w )om',e)(y dzia.a; nie)iedy niezwy),e dziwacznych, 'ozornie 'ozbawionych (en(u Berwica utrzymuAe (i/ do'-ty, do'-)i chory nie u1wiadomi (obie oweA (ytuacAi, w )t-reA nerwica 'ow(ta.a P(ychoana,ity) ta) d.ugo ana,izuAe na r->ne ('o(oby hi(tori/ >ycia 'acAenta, a> dotrze do (ytuacAi, w )t-reA my1, ,ub czynno12, Aa)a zrodzi.a nerwic/, by.a ce,owa Bietrudno (i/ domy1,i2, >e z regu.y owe (ytuacAe wyA1ciowe by.y zwi?zane z 'rze>yciami (e)(ua,nymi 7iedy my1, ana,ityczna 'otra:i (i/ 'rzedrze2 'o'rzez nieraz bardzo )un(ztown? obudow/ (ymbo,iczn? nerwicowego zachowania, 'otra:i A? w.a1ciwie (czytaA3 '(ychoana,itycznie) zinter'retowa2, w-wcza( u)azuAe (amo A?dro nerwicy, 'rawdziwy mechanizm AeA 'ow(tawania, od)rywa (i/ 'rzed oczyma (zu)aA?cego )r-,e(two nie1wiadomo1ci Do, )t-rego (zu)a.o (i/ 7iedy t? drog? do'rowadzi (i/ 'acAenta do u1wiadomienia (obie 'rzez niego 'roce(-w nie1wiadomych, )t-re u)(zta.towa.y obAaw, ten o(tatni Hmu(iI u(t?'i2 <a) (i/ wi/c o)azuAe, w(zy(t)ie drogi od czynno1ci 'omy.)owych, od za'ominania, od marze; (ennych i od nerwic 'rowadz? do nie1wiadomo1ci, )r-,e(twa >?dz, 'ragnie;, >ycze;, wyra>aA?cych 'ra'o'/d ,ibida,ny Freud nie mia. >adnych w?t',iwo1ci, >e 'o(zu)iwania Aego do(tarczy.y nie'odwa>a,nego materia.u dowodowego na rzecz ta)iego w.a1nie 'og,?du Bie(tety, 'rze)onanie Aego rozmin/.o (i/ z 'rawd? Egromna wi/)(zo12 czynno1ci 'omy.)owych nie ma nic w('-,nego z nie1wiadomo1ci? w '(ychoana,itycznym AeA rozumieniu Za'ominaniem rz?dz? 'rawa, )t-rych nie da (i/ >adnym ('o(obem ('rowadzi2 do mechanizmu t.umienia 4 wyAa1nieniu marze; (ennych z,e)cewa>eni 'rzez Freuda badacze by,i nie'omiernie b,i>(i 'rawdy ni> tw-rca '(ychoana,izy Fa)t, >e nerwice i nerwicowe zachowania mo>na wywo.ywa2 nie ty,)o u ,udzi (co czyni., w tym ta)>e w obecno1ci Freuda, wie,)i =harcot), a,e nawet u zwierz?t (,aboratorium Paw.owa), dowodzi Aednoznacznie, >e nie1wiadomo12 nie Ae(t niezb/dnym warun)iem ich 'ow(tawania Freud w ca.ym (woim 'o(t/'owaniu 'o'e.ni., 'odobnie Aa) niema, w(zy(cy tw-rcy nowych )ierun)-w '(ycho,ogicznych, ty'owy b.?d 'ar( 'ro toto E)re1,one zAawi()o badane 'rzez na( mo>e mie2 r->ne 'rzyczyny <e>e,i u(ta,imy )t-r?1 z tych 'rzyczyn i nie uwzg,/dniaA?c innych, 'otra)tuAemy A? Aa)o Aedyn?, 'o'e.nimy ta)i w.a1nie b.?d Bie da (i/ za'rzeczy2, >e zar-wno w czynno1ciach 'omy.)owych, Aa) i za'ominaniu, marzeniach (ennych, Aa) wre(zcie w nerwicach zdarzaA? (i/ 'rzy'ad)i zwi?z)u mi/dzy ich wy(t/'owaniem a (e)(ua,nymi tre1ciami do1wiadczenia Aedno(t)owego Uog-,nienie 'rzez Freuda tego zwi?z)u na w(zy(t)ie 'rzy'ad)i by.o e:e)tem wy'rzedzenia :a)t-w 'rzez ('e)u,a9tywn? teori/, nierzete,no1ci metodo,ogiczneA i zacietrzewienia zmie(zanego z zarozumia.o1ci? @y. Ae(zcze Aeden czynni), )t-ry w znacznym (to'niu 'rzyczyni. (i/ do tego, a )t-ry Ae(t w(tyd,iwie 'omiAany 'rzez '(ycho9 !5 !G ana,ity)-w 0o'iero o'ub,i)owanie )ore('ondencAi Freuda z 4i,he,mem F,ie((em z ,at 188J91%8!, )ore('ondencAi mocno ocenzurowaneA 'rzez c-r)/ Freuda, 6nn/, i '(ychoana,ity)a Orn(ta 7ri(a, uAawni.o ten czynni) Freud nie tai., >e u 'od.o>a Aego (to(un)u do F,ie((a ,e>a. 'o'/d homo(e)(ua,ny, >e 'rzez 'ewien cza( by. 'rze)onany o uwiedzeniu 'rzez w.a(nego oAca (woAego brata i (io(try, >e Aego mi.o12 do mat)i mia.a (zczeg-,ny chara)ter 0oda2 trzeba, >e chodzi tu o wydanie niemiec)ie teA )ore('ondencAi, a nie angie,()ie, cho2 i to 'ierw(ze zawiera nada, wie,e o'u(zcze; i ()r-t-w 4.a(ne ana,izy intro('e)cyAne Freuda utwierdza.y go w za(adno1ci

do)onywanych uog-,nie; Mimo wymienionych tutaA i innych niedoci?gni/2 oraz b./d-w w).ad Zygmunta Freuda w rozw-A '(ycho,ogii by. bardzo du>y 4).adem tym nie by.a Aedna) wca,e Aego )once'cAa cz.owie)a F w 'rzeciwie;(twie do tego, co (?dz? 'o dzi1 dzie; '(ychoana,itycy F z Aego ,ibida,9nym A?drem, zbudowanym z naA'otwornieA(zych (i. ni(zczycie,()ich 4 tym wzg,/dzie, w nieco inneA )onwencAi, mo>,iwo1ci wynaturze; i(toty ,udz)ieA (ygna,izowa. Au> P,aton, u)aza,i ich gam/ 5ze)('ir i 0o(toAew9()i oraz wie,u innych geniu(zy (.owa Freud by. 'ierw(zym '(ycho,ogiem, )t-ry 'odA?. w (zero)im za)re(ie 'rob,ematy)/ o(obowo1ci Aa)o (tru)tury (teruA?ceA ca.o)(zta.tem >ycia cz.owie)a 7,a(yczna '(ycho,ogia, (zczeg-,nie e)('erymenta,na, by.a wobec nieA zu'e.nie bezradna ZAawi()a, 'roce(y '(ychiczne by.y d,a nieA ab(tra)tami zawie(zonymi w 'r->ni 4'rowadzona do '(ycho,ogii 'rzez Freuda o(obowo12 'ozo(taAe do dzi(ieA(zego dnia w ob(zarze zaintere(owa; badawczych # nie to Ae(t wa>ne, >e ()on(truowana 'rzez niego )once'cAa w (ameA (weA i(tocie o)aza.a (i/ b./dna Ba,e>y 'ami/ta2, >e w o)re(ie )i,)udzie(i/ciu ,at, Aa)ie min/.y od tego cza(u, '(ycho,ogo9 wie za'rezentowa,i da,(zych )i,)ana1cie, nie ,icz?2i wariant-w, teorii o(obowo1ci, a 'omimo to F m-g.by )to1 'owiedzie2, >e w.a1nie d,atego F da,e)o Ae(zcze do o'racowania teorii, do )t-reA 'ow(zechneA a)ce'tacAi zmu(i.yby bez('orne :a)ty Pozo(tanie wi/c Zygmunt Freud hi(torycznym 'ionierem o(obowo1ciowego ('o(obu my1,enia o '(ychicznym :un)cAonowaniu cz.owie)a, 'ozo(tanie od)rywc? wie,u mechanizm-w tego :un)cAonowania 4 1ci(.ym zwi?z)u z tym ('o(obem my1,enia 'ozo(taAe nowe ('oArzenie na Ur-d.a a)tywno1ci cz.owie)a Mechani)/ )oAarzeniow? wy'racowan? 'rzez '(ycho,ogi/ ),a(yczn? Freud za(t?'i. dynami)? (i. motywacyAnych Bie oznacza to odrzucenia )once'cAi a(ocAacyAneA, ,ecz 'od'orz?d)owanie tych mechanizm-w czynni)om na'/dowym, uruchamiaA?cym dzia.anie # tutaA znowu nie naAwa>nieA(ze Ae(t to, >e Freud Aedno(tronnie ('rowadza. ca.? a)tywno12 cz.owie)a do 'o'/du ,ibida,nego 'o'e.niaA?c tym (amym w('omniany Au> wcze1nieA b.?d 'ar( 'ro toto 4a>ne Ae(t i 'ozo(tanie 'odA/cie 'rob,ematy)i motywacyAneA, )t-ra od cza(-w Freuda nie (chodzi i nie zeAdzie z war(ztatu badawczego '(ycho,og-w, gdy> cz.owie), 'e.ny cz.owie), by., Ae(t i b/dzie w u)ierun)owanym motywacyAnie dzia.aniu 5.u(znie )ryty)owano Freuda F w tym Au> Aego naAb,i>(i w('-.'racownicy z o)re(u narodzin '(ychoana,izy, 6d,er i <ung F za Aego 'an(e)(ua,izm 6,e za(.ug? Freuda, hi(toryczn? za(.ug?, Ae(t zerwanie za(.ony z 'ruderyAnie )amu:,owanego czynni)a (e)(ua,nego i Aego znaczenia, zar-wno w norma,nym, Aa) i anorma,nym >yciu cz.owie)a 4ymaga.o to w cza(ach trium:owania '(eudomora,no1ci bur>uazyAneA 'rze.omu wie)-w niezwy).eA odwagi i wytrwa.o1ci @y2 dema()atorem ob.udy Ae(t zaw(ze trudno Freud by. Aednym z 'ierw(zych '(ycho,og-w, )t-rzy !J !6 J Z 9i 9b*Y 9+ 99, :93 Z LL9Z9V3 Z ILI ZIZZZ9 IZ 1+ \LZZIbLZIZL ZI9Z9Zr, LI wye)('onowa,i wie,)ie Uha2U1;ie o)re(u dzieci;(twa d,a indywidua,nego rozwoAu )a>dego cz.owie)a 4 o)re(ie dzieci;(twa zary(owuA? (i/ 'ierw(ze wzory, 'ierw(ze 'o(tawy, 'ierw(ze )on:,i)ty, zary(owuA? (i/ ('o(oby )onta)t-w mi/dzy,udz)ich, widzenia innych i 'rze>ywania (iebie EdrzucaA?c Aedno(tronno12 'rzy'i(ywania decyduA?ceA ro,i czynni)owi (e)(ua,nemu w tym w(zy(t)im, zachowuAemy 'og,?d na znaczenie tego o)re(u =hc?c zrozumie2 bieg >ycia 'oAedynczego cz.owie)a, nie mo>emy nie (i/ga2 do Aego dzieci;(twa =hc?c 'rawid.owo )(zta.towa2 rozw-A m.odego cz.owie)a, wychowywa2 go, nie mo>emy nie docenia2 niczego, co w tym o)re(ie dzieAe (i/, i to nie z na(zego, ,ecz z dzieci/cego 'un)tu widzenia 4(zy(t)ie wymienione tutaA i inne za(.ugi za'ewnia.y Freudowi trwa.e mieA(ce w gronie

naAwybitnieA(zych '(ycho,og-w Ba,e>y Aedna) r-wnocze1nie obie)tywnie zaznaczy2, >e nie (? to za(.ugi na miar/ 7o'erni)a, o czym (tara,i (i/ 'rze)ona2 w('-.cze(nych wie,bicie,e tw-rcy '(ychoana,izy 5te:an Zweig 'i(a.3 H@y2 mo>e, >e 'rzy(z.a hi(toria :i,ozo:ii 'rzyr-wna ten zwrotny moment w '(ycho,ogii do od)rycia 7o'erni)a, )t-ry Aednym 'rze(uni/ciem 'oA/2 zmieni. c5.y 1wiato'og,?d mu w('-.cze(nyI 15 Mia. 'rzy tym na my1,i degradacA/ 1wiadomo1ci na rzecz nie1wiadomo1ci Zweig nie by. 'ierw(zym autorem ta)iego 'or-wnania Pierw(zym by. (am Freud 4e 4(t/'ie do '(ychoana,izy czytamy3 HBie dziwcie (i/ temu i nie (?dUcie, >e o'-r 'rzeciw nam ]'(ychoana,ity)om F 4 5 ^ 'o,ega ,i ty,)o na trud9 15 5 Zweig Twiat wczoraA(zy Prze).ad M 4a((erman-wny 4ar(zawa 1%"" , 9, , , no1ci zrozumienia nie1wiadomego ,ub na wzg,/dneA nie9do(t/'no1ci do1wiadcze;, )t-re wy)azuA? Aego i(tnienie My1,/, >e Ur-d.o tego ,e>y g./bieA 4 biegu cza(u ,udz)o12 mu(ia.a znie12 ze (trony nau)i dwie dot),iwe obrazy naiwneA mi.o1ci w.a(neA3 'ierw(z?, )iedy dowiedzia.a (i/, >e na(za ziemia nie Ae(t 'un)tem centra,nym w(zech1wiata, ,ecz ma,e;)? cz?(t)? (y(temu 1wiat-w, )t-rego wie,)o12 ,edwo mo>emy (obie wyobrazi2 F obraza ta .?czy (i/ d,a na( z imieniem 7o'erni)a, chocia> Au> nau)a a,e)(andryA()a zwia(towa.a co1 'odobnego+ drug? F wtedy, )iedy badanie bio,ogiczne zniweczy.o ro(zczenia cz.owie)a do 'ierw(ze;(twa, w()azuA?c mu na Aego 'ochodzenie ze 1wiata zwierz/cego i niezni(z9cza,no12 Aego natury zwierz/ceA Do 'rzewarto1ciowanie odby.o (i/ za dni na(zych 'od w'.ywem =h 0arwina, 4a,,aceZa i ich 'o'rzedni)-w, nie bez (i,nego o'oru w('-.cze(nych Drzeci? i naAdot),iw(z? 'ora>)/ ma 'onie12 ,udz)ie uroAenie wie,)o1ci ze (trony dzi(ieA(zych bada; '(ycho,ogicznych, )t-re chc? dowie12 na(zemu [Aa`, >e nie Ae(t ono 'anem nawet we w.a(nym domu, ,ecz 'o'rze(ta2 mu(i na ()?'ych wie1ciach o tym, co odbywa (i/ nie1wiadomie w Aego >yciu duchowymI 16 Podobnie Aa) w (woich uog-,nieniach danych em'irycznych, da,e)o nie wy(tarczaA?cych, by. Freud r-wnie> nie'ohamowany 4 ocenach innych ,udzi i (iebie (amego Nadna z tzw :undamenta,nych tez '(ychoana,izy nie zo(ta.a 'rzez niego, 'odobnie Aa) 'rzez >adnego z '-UnieA(zych '(ychoana,ity)-w, udowodniona Twiadomo12 nie zo(ta.a zdetronizowana, by.a i 'ozo(ta.a decyduA?cym czynni)iem w >yciu cz.owie)a Bie by.o wi/c tytu.u do 'or-wnywania ,ibida,neA )once'cAi cz.owie)a z teori? he,iocentryczn? i teori? ewo,ucAi Zarozumia.o12 Freuda )ontra(tuAe ra>?co z niezwy).? ()romno1ci? 7o9 16 Z Freud 4(t/' do '(ychoana,izy E' cit , ( !55 !% !8 'erni)a i 0arwina, )t-rzy 'rzed(tawi,i nie'odwa>a,ne dowody na rzecz o'racowanych 'rzez (iebie teorii Po'e.niony 'rzez Freuda w 'un)cie wyA1cia b.?d nie 'ozwo,i. mu do )o;ca >ycia zrozumie2 'rawdy o cz.owie)u, teA 'rawdy, o )t-reA 'oucza hi(toria, )t-r? w('-.cze(no12 u)azuAe bez(tronnemu zdroworoz(?d)owe my1,?cemu ob(erwatorowi Bieza'rzecza,nymi :a)tami by.y o)ro'no1ci w/dr-we) ,ud-w, naAazdy &un-w i Mongo.-w, 0>ingi(9chana i Damer,ana, zdobycie <erozo,imy 'rzez 'obo>nych )rzy>owc-w, o )t-rych 'i(a. Freud, nieza'rzecza,nymi :a)tami by.y Ae(zcze wi/)(ze o)ro'no1ci ,udob-A(twa &it,era, rzezie mi,ion-w ,udzi w 7ambod>y i 4ietnamie 6,e r-wnie> nieza'rzecza,nym :a)tem by.o i Ae(t >ycie mi,ion-w ,udzi, )t-rzy nigdy nie zagra>a,i >yciu innych ,udzi, a w1r-d nich (? tacy, )t-rzy 'omoc innym uwa>aA? za (w-A obowi?ze), a w1r-d tych tacy, )t-rzy >ycie (woAe 'o1wi/ci,i, by chroni2 >ycie innych 6ni Freud, ani ni)t z w('-.cze(nych agre(Ao,og-w )ontynuuA?cych Aego mit o dzi)ieA be(tii

t)wi?ceA w naturze ,udz)ieA nie 'otra:i. zrozumie2, >e cz.owie) mo>e by2 zar-wno o'rawc?, Aa) i bohaterem, >e w 'un)cie wyA1cia nie Ae(t ani Aednym, ani drugim, >e Aednym i drugim (taAe (i/ w za,e>no1ci od ca.o)(zta.tu warun)-w ('o.eczno9'o,itycznych, w Aa)ich >yAe, od z.o>onego (',otu czynni)-w Aego indywidua,nego biegu >ycia 4.odzimierz 5zewczu) P(ycho'ato,ogia >ycia codziennego E za'ominaniu, 'rzeA/zyczeniach, czynno1ciach 'omy.)owych, zabobonach i b./dach Za'ominanie imion w.a(nych Cozdzia. # Deraz 'owietrze 'e.ne ta)ich (trach-w, #> nie wie ni)t, Aa)by ich m-g. uni)n?2, =ho2 Aa(ny dzie; 'rzytomnie (i/ u1miecha, *ecz w (enne mary uwi).a na( wnet noc Qoethe Fau(t cz/12 druga, a)t 'i?ty 4 ro)u 18%8 og.o(i.em w HMonat((chri:t :ur P(ychiatrie und Beuro,ogieI ma.? roz'raw/ 't Zum '(ichi9(chen Mechani(mu( der Verge((,ich)eit (HE '(ychicznym mechanizmie za'ominaniaI), )t-reA tre12 chc/ tutaA 'owt-rzy2 i wzi?2 za 'un)t wyA1cia do da,(zych rozwa>a; Podda.em tam ana,izie '(ycho,ogiczneA cz/(ty 'rzy'ade) chwi,owego za'omnienia imion w.a(nych, o'arty na 'rzy).adzie z (amoob(erwacAi, i do(zed.em do wnio()u, >e ten zwy).y i 'ra)tycznie nie bardzo wa>ny 'oAedynczy 'rzy'ade), gdzie Aedna z :un)cAi '(ychicznych, tA 'ami/2, na( zawodzi F do'u(zcza wyAa1nienie 'rowadz?ce da,e)o 'oza zwy).e rozumienie tego zAawi()a <e1,i (i/ nie bardzo my,/, to '(ycho,og, od )t-rego by (i/ >?da.o wyAa1nienia, d,aczego ta) cz/(to za'ominamy nazwi()a dobrze nam 'rzecie> znane, zadowo,i.by (i/ od'owiedzi?, i> imiona w.a(ne .atwieA 'od,egaA? za'omnieniu ni> zawarto12 'ami/ciowa innego rodzaAu Przytoczy.by 'rawdo'odobnie 'owody ta)iego wyr->nienia imion w.a(nych, nie 'rzy'u(zcza.by Aedna), >e to 'ierw(ze;(two ma Ae(zcze inne uza,e>nienia 0,a mnie 'rzyczyn? do).adnieA(zego zaA/cia (i/ zAawi()iem chwi,owego za'ominania imion w.a(nych by.o zaob(erwowanie 'ewnych (zczeg-.-w, )t-re w'rawdzie nie we w(zy(t)ich, ,ecz w nie)t-rych 'rzy'ad)ach do(tatecznie wyraUnie mo>na roz'ozna2 4 ta)ich 'rzy9 "" ! P(ycho'ato,ogia 'ad)ach, mianowicie, nie ty,)o (i? za'omina, a,e ta)>e b./dnie 'rzy'omina 5taraA?cemu (i/ odna,eU2 za'omniane imi/ 'rzychodz? na my1, inne, za(t/'cze, )t-re w'rawdzie natychmia(t zo(taA? roz'oznane Aa)o niew.a1ciwe, niemnieA Aedna) narzucaA? (i/ wci?> z wie,)? u'orczywo1ci?+ ta), Aa) gdyby w 'roce(ie, )t-ry mia. 'rowadzi2 do re'rodu)cAi 'o(zu)iwanego imienia, za(z.o Aa)ie1 'rze(uni/cie, w()ute) )t-rego do'rowadzi. on do :a.(zywych imion za(t/'czych Et-> 'rzy'u(zczam, i> owo 'rze(uni/cie nie Ae(t 'ozo(tawione '(ychiczneA dowo,no1ci, ,ecz 'od,ega 1ci(.ym i daA?cym (i/ z g-ry o)re1,i2 regu.om #nnymi (.owy, (?dz/, >e imiona za(t/'cze 'ozo(taA? w daA?cym (i/ wy1,edzi2 zwi?z)u z 'o(zu)iwanym imieniem, i ('odziewam (i/, >e Ae1,i mi (i/ uda wy)aza2 ten zwi?ze), rzuc/ te> troch/ 1wiat.a na 'rzyczyn/ za'ominania imion 4 'rzy).adzie z 18%8 r , wybranym 'rzeze mnie do ana,izy, na 'r->no u(i.owa.em (obie 'rzy'omnie2 nazwi()o mi(trza, )t-ry w )atedrze w ErXieto (tworzy. w('ania.e :re()i Ho rzeczach o(tatecznychI Zamia(t (zu)anego nazwi()a 5ignore,,i narzuca.y mi (i/ dwa inne nazwi()a ma,arzy F @ottice,,i, @o,tra:9: i o F )t-re w teA>e chwi,i Aa)o my,ne (tanowczo odrzuci.em Qdy wymieniono w.a1ciwe nazwi()o, 'ozna.em Ae natychmia(t i bez wahania @adanie, w()ute) Aa)ich

w'.yw-w i na Aa)ieA drodze )oAarzenioweA re'rodu)cAa zo(ta.a w ten ('o(-b 'rze(uni/ta F z 5ignore,,i na @ottice,,i i @o,tra::io F do'rowadzi.o do na(t/'uA?cych rezu,tat-w3 a Przyczyny wy'adni/cia z 'ami/ci nazwi()a H5ignore,,iI nie na,e>y (zu)a2 ani w o(ob,iwo1ci tego>, ani te> w '(ycho,ogicznym chara)terze zwi?z)u, w Aa)im (i/ ono znaAdowa.o Za'omniane nazwi()o by.o mi r-wnie dobrze znane, Aa) Aedno z za(t/'czych, @ottice,,i, a zgo9 .a ,e'ieA ni> drugie za(t/'cze, @o,tra::io, o )t-rym m-g.9T bym za,edwie to ty,)o 'owiedzie2, i> Aego w.a1cicie, na,e>a. do (z)o.y medio,a;()ieA Zwi?ze) za1, w )t-rym na(t?'i.o za'omnienie, wydaAe mi (i/ bez znaczenia i nie 'rowadzi do da,(zych wyAa1nie;3 Aecha.em z 'ewnym cudzoziemcem 'owozem z Caguzy w 0a,macAi do AedneA ze (tacAi &ercegowiny+ zacz/,i1my rozmawia2 o 'odr->ach 'o 4.o(zech i ('yta.em (wego towarzy(za, czy by. Au> w ErXieto i og,?da. zna)omite :re()i ma,arza b Za'omnienie tego nazwi()a wyAa1nia (i/ do'iero wtedy, gdy (obie 'rzy'ominam bez'o1rednio 'rzedtem 'oru(zony temat rozmowy+ o)azuAe (i/ ono (a)i 69c e n i em 1wie>o wy.aniaA?cego (i/ tematu 'rzez 'o'rzedzaA?cy Ba )r-t)o 'rzedtem, nim za'yta.em (wego towarzy(za, czy by. Au> w ErXie9to, rozmawia,i1my z nim o obyczaAach Dur)-w zamie(z)uA?cych w @o1ni i &ercegowinie E'owiada.em, co (.y(za.em od 'ra)ty)uA?cego tam )o,egi, i> ci ,udzie o)azuA? zazwyczaA wie,e zau:ania do ,e)arzy oraz ca.)owite zdanie (i/ na ,o( Qdy (i/ im m-wi, >e d,a chorego nie ma Au> ratun)u, od'owiadaA?3 H& e r r, wa( i(t da zu (agenV #ch wei((, wenn er zu retten wdre,3 ndtte(t du ihn gerettetI (HPanie, c-> tu mo>na 'owiedzie2V 4iem, i> gdyby go mo>na by.o uratowa2, by.by1 to uczyni.I) 0o'iero w tych zdaniach odnaAduAemy (.owa i nazwy3 @o1nia, &ercegowina, & e r r ('an), )t-re dadz? (i/ w.?czy2 w (zereg )oAarzeniowy3 5ignore,,i F @ottice,,i F @o,tra::io, c PrzyAmuA/, >e ci?g my1,i o obyczaAach Dur)-w w @o1ni itd d,atego m-g. za).-ci2 na(t/'n? my1,, i> odwr-ci.em od niego uwag/, zanim zo(ta. do'rowadzony do )o;ca Przy'ominam (obie mianowicie, i> chcia.em o'owiedzie2 Ae(zcze drug? anegdot/, )t-ra w meA 'a9I raieci znaAdowa.a (i/ b,i()o 'ierw(zeA Durcy owi ceni?1 roz)o(z (e)(ua,n? 'onad w(zy(t)o i 'rzy zaburzeniach i "G '.ciowych w'adaA? w roz'acz, )t-ra w dziwny ('o(-b odbiAa od ich rezygnacAi w ob,iczu groUby 1mierci <eden z 'acAent-w mego )o,egi ta) mu raz 'owiedzia.3 H0u wei((t Aa, & e r r, wenn da( nicht mehr geht, dann hat da( *eben )einen 4ertI (H4ie(z 'rzecie>, 'anie, >e Aa) to Au> nie idzie, to >ycie nie ma >adneA warto1ciI) Pow(trzyma.em (i/ od o'owiedzenia o tym chara)tery(tycznym ry(ie, gdy> nie chcia.em w rozmowie z obcym 'oru(za2 dra>,iwego tematu Uczyni.em Aedna) Ae(zcze wi/ceA3 odwr-ci.em ta)>e (woA? uwag/ od da,(zych my1,i, )t-re by mi (i/ mog.y na(un?2 na temat 1mierci i (e)(ua,no1ci ZnaAdowa.em (i/ wtedy 'od w'.ywem wiadomo1ci, )t-r? otrzyma.em 'rzed )i,)u tygodniami w cza(ie )r-t)iego 'obytu w D r a : o i <eden z 'acAent-w, )t-remu 'o1wi/ci.em wie,e trudu, odebra. (obie >ycie z 'owodu nieu,ecza,nych zaburze; (e)(ua,nych 4iem na 'ewno, >e w cza(ie oweA 'odr->y 'o &ercegowinie nie 'rzy'omina.em (obie 1wiadomie tego (mutnego zdarzenia i w(zy(t)iego, co 'ozo(tawa.o z nim w zwi?z)u 6,e zgodno12 HDra:oiI i H@o,tra::ioI zmu(za mnie 'rzyA?2, i> wtedy 'ocz/.a (i/ Aedna) odzywa2 u mnie owa remini(cencAa, mimo umy1,nego odwr-cenia uwagi, d Bie mog/ d.u>eA uwa>a2 za'omnienia nazwi()a H5ignore,,iI za 'rzy'ad)owe, natomia(t mu(z/ 'rzyA?2 Aa)i1 motyw tego za'omnienia @y.y zatem motywy, )t-re ('owodowa.y niewy'owiedzenie my1,i (o obyczaAach Dur)-w itd ), a da,eA wy.?czenie z meA 1wiadomo1ci .?cz?cych (i/ z nimi my1,i, )t-re by w )o;cu do'rowadzi.y a> do wiadomo1ci w Dra:oi 6 zatem chcia.em co1 za'omnie2, (t.umi.em co1 =hcia.em w'rawdzie co1 innego za'omnie2 ni> imi/ mi(trza z Encieto+ a,e to Hco1 innegoI zdo.a.o w(t?'i2 w zwi?ze) )oAarzeniowy z tym imieniem, ta) >e m-A zamiar min?. (i/ z ce,em, i Aedno za'omnia.em wbrew wo,i, 'odcza( gdy drugie chcia.em za'omnie2 (za'omnienie zamierzone) Biech/2 do 'rzy'omnienia by.a ()ierowana 'rzeciw AedneA tre1ci+

niezdo,no12 do 'rzy'omnienia wy(t?'i.a w inneA Eczywi1cie by.by to 'ro(t(zy 'rzy'ade), gdyby niech/2 i niezdo,no12 do 'rzy'omnienia tyczy.y (i/ AedneA i teA (ameA tre1ci #miona za(t/'cze nie wydaA? mi (i/ wi/c Au> ca.)iem nieuza(adnione, Aa) 'rzed wyAa1nieniem, bo 'rzy'ominaA? mi one F na za(adzie )om'romi(u F r-wnie dobrze to, co chcia.em za'omnie2, Aa) i to, co u(i.owa.em (obie 'rzy'omnie2, i wy)azuA?, >e m-A zamiar za'omnienia czego1 nie by. ani ca.)owicie udany, ani te> w zu'e.no1ci nieudany e @ardzo uderzaA?cy Ae(t ('o(-b, w Aa)i z,a.y (i/ z (ob? 'o(zu)iwane imi/ i (t.umiony temat (o 1mierci, (e)(ua,no1ci itd , w )t-rym znaAduA? (i/ nazwy3 @o1nia, &ercegowina, Dra:oi) Ba 'oni>(zym (chemacie, 'owt-rzonym z roz'rawy z 18%8 r , (tara.em (i/ zachodz?ce tu 'o.?czenia 'rzed(tawi2 'og,?dowo &err, iXa( i(t da zu (agen,etc ('anie, c-> tu mo>na 'owiedzie2, itd) 1mier2 i (e)(ua,no12 Dra:oi (t.umione my1,i Bazwi()o H5ignore,,iI zo(ta.o 'rzy tym roz.o>one na dwie cz/1ci <edna 'ara zg.o(e) 'owt-rzy.a (i/ bez zmiany w Aednym z imion za(t/'czych (e,,i), druga za1, "6 "J w()ute) 'rzet.umaczenia 5ignor F &err, zahaczy.a wie,o)rotnie o rozmaite naV,wy ze (t.umionego tematu+ w()ute) tego Aedna) 'rze'ad.a d,a re'rodu)cAi 5'o(-b, w Aa)i zo(ta.a tu ona za(t?'iona, by. ta)i, Aa) gdyby na(t?'i.o 'rze(uni/cie, nie uwzg,/dniaA?ce ani znaczenia, ani a)u(tyczneA r->nicy (y,ab, a 'o(.uguA?ce (i/ 1,e'o nazwami H@o1niaI i H&ercegowinaI Bazwy (? wi/c w tym 'roce(ie 'odobnie tra)towane Aa) wyrazy 'rzy u).adaniu rebu(-w Z ca.ego 'roce(u, )t-ry w ten ('o(-b zamia(t nazwi()a H5ignore,,iI wytworzy. imiona za(t/'cze, nie udzie,i.o (i/ nic meA 1wiadomo1ci Zrazu zdaAe (i/, >e nie ma inneA .?czno1ci mi/dzy tematem zawieraA?cym nazwi()o H5ignore,,iI a 'o'rzedzaA?cym go w cza(ie tematem (t.umionym o'r-cz tego, >e w obu 'oAawiaA? (i/ te (ame zg.o()i (a w.a1ciwie ten (am 'orz?de) g.o(e)) Bie b/dzie chyba zbyteczne nadmieni2, >e 'owy>(ze wyAa1nienie nie 'rzeczy 'rzyA/tym 'rzez '(ycho,og-w 'rawom re'rodu)cAi i za'ominania, )t-rych do'atruA? (i/ oni w 'ewnych zwi?z)ach i dy('ozycAach 0o od dawna Au> uznanych moment-w, )t-re w 'ewnych 'rzy'ad)ach mog? ('owodowa2 za'ominanie imion, doda,i1my ty,)o Ae(zcze motyw, a 'onadto wyAa1ni,i1my mechanizm b./dnego 'rzy'ominania De (ame dy('ozycAe mu(z? nieodzownie wy(t/'owa2 i w na(zym 'rzy'ad)u, Ae>e,i (t.umiony 'ierwia(te) ma )oAarzeniowo zaw.adn?2 'o(zu)iwan? nazw? i wraz z (ob? 'orwa2 A? w (t.umienie Przy innym nazwi()u, o )orzy(tnieA(zych d,a re'rodu)cAi warun)ach, mo>e by (i/ mu to nie uda.o+ Ae(t bowiem 'rawdo'odobne, >e (t.umiony 'ierwia(te) w'rawdzie zaw(ze u(i.uAe (i/ gdzie1 'rzeAawi2, to Aedna) ten rezu,tat o(i?ga on tam ty,)o, gdzie na'ot)a ('rzyAaA?ce warun)i 4 innych razach udaAe (i/ (t.umienie bez zaburzenia :un)cAi, czy,i, Aa) (.u(znie mo>emy 'owiedzie2, bez obAaw-w 6 zatem warun)i za'omnienia nazwy i my,nego AeA 'rzy'omnienia (i/ (? na(t/'uA?ce3 1) 'ewne u('o(obienie do AeA za'omnienia, !) na )r-t)o 'rzedtem zachodz?cy 'roce( (t.umienia, ") mo>no12 wytworzenia z e9wn/trznego ()oAarzenia mi/dzy odno1n? nazw? a 'o'rzednio (t.umionym 'ierwia(t)iem E(tatniego warun)u nie na,e>y Aedna) 'rzecenia2, gdy> 'rzy .atwo1ci, z Aa)? tworz? (i/ te 'owierzchowne )oAarzenia, odnaAduAemy go w naAcz/(t(zych 'rzy'ad)ach 4a>nieA(za natomia(t Ae(t )we(tia, czy ta)ie zewn/trzne ()oAarzenie rzeczywi1cie wy(tarcza, aby (t.umiony 'ierwia(te) 'rze(z)odzi. re'rodu)cAi (zu)anego imienia, czy nie Ae(t Aedna) )onieczny 1ci1,eA(zy

zwi?ze) obu temat-w Przy 'owierzchownym roz'atrywaniu mo>na by odrzuci2 to o(tatnie wymaganie i (?dzi2, >e wy(tarcza cza(owy zbieg obu temat-w nawet 'rzy zu'e.nie r->neA tre1ci Przy (zczeg-.owym badaniu znaAduAemy Aedna) coraz cz/1cieA, >e oba 'ierwia(t)i ((t.umiony i nowy) 'o.?czone 'rzez zewn/trzne ()oAarzenie 'ozo(taA? z (ob? w zwi?z)u i co do tre1ci F i w 'rzy'ad)u H5ignore,,iI da (i/ to r-wnie> wy)aza2 0onio(.o12 wg,?du uzy()anego 'rzy ana,izie 'rzy).adu H5ignore,,iI za,e>y natura,nie od tego, czy ten 'rzy'ade) mo>na uwa>a2 za ty'owy, czy te> za odo(obniony Dwierdz/ Aedna), i> za'ominanie imion z biednym ich 'rzy'ominaniem odbywa (i/ nie(.ychanie cz/(to, ta) Aa) to u(ta,i,i1my w 'rzy'ad)u H5ignore,,iI Biema, )a>dorazowo, gdy ob(erwowa.em to zAawi()o na (amym (obie, mog.em Ae wyt.umaczy2 w wy>eA 'rzytoczony ('o(-b, tA Aa)o umotywowane (t.umieniem Mu(z/ te> 'odnie12 Ae(zcze inny 'un)t widzenia, 'rzemawiaA?cy za tym, >e na(za ana,iza Ae(t ty'owa 5?dz/, >e nie mamy 'rawa oddzie,a2 za(adniczo 'rzy'ad)u za'ominania imion z b./dnym 'rzy'ominaniem tych>e od ta)ich, w )t-rych te my,ne nazwy za(t/'cze wca,e (i/ nie zAa9 "8 "%

wi.y De nazwy za(t/'cze w 'ewneA ,iczbie 'rzy'ad)-w 'rzychodz? (amorzutnie+ tam za1, gdzie (i/ nie wynurzy.y (amorzutnie, mo>na Ae zmu(i2 do 'oAawienia (i/ 'rzez nat/>enie uwagi+ a wtedy wy)azuA? one ta)i (am (to(une) do (t.umionego 'ierwia(t)a i 'o(zu)iwanego imienia, Aa) gdyby (i/ (ame zAawi.y ZdaAe (i/, >e 'rzy u1wiadamianiu (obie imion za(t/'czych (? miarodaAne dwa momenty3 naA'ierw nat/>enie uwagi, a 'o wt-re warune) wewn/trzny, za,e>ny od materia.u '(ychicznego Dego o(tatniego warun)u do'atruA/ (i/ w mnieA(zeA ,ub wi/)(zeA .atwo1ci, z Aa)? (i/ wytwarza )onieczne zewn/trzne ()oAarzenie mi/dzy obydwoma 'ierwia(t)ami 4 ten ('o(-b znaczna cz/12 'rzy'ad)-w za'omi9L nania imion bez ich b./dnego 'rzy'ominania na,e>y do gru'y, w )t-reA tworzone (? imiona za(t/'cze i d,a )t-reA 'rzyA/,i1my mechanizm 'rzy).adu H5ignore,,iI Ba 'ewno Aedna) nie odwa>/ (i/ twierdzi2, >e w(zy(t)ie 'rzy'ad)i za'ominania imion dadz? (i/ za,iczy2 do teA>e (ameA gru'y Zachodz? niew?t',iwie 'rzy'ad)i za'ominania imion, )t-re (? da,e)o 'ro(t(ze 0o12 o(tro>nie za'ewne 'rzed(tawimy (tan rzeczy, twierdz?c3 obo) zwy).ego za'ominania imion w.a(nych zdarza (i/ ta)>e za'ominanie umotywowane (t.umieniem Za'ominanie wyraz-w obcych Za(-b (.-w na(zeA mowy, )t-rym (i/ zazwyczaA 'o(.uguAemy, Ae(t, Aa) (i/ wydaAe, w za)re(ie (woAeA norma,neA :un)cAi zabez'ieczony 'rzed za'omnieniem #naczeA rzecz (i/ ma, Aa) wiadomo, z wyrazami A/zy)-w obcych 5).onno12 do ich za'ominania obeAmuAe w(zy(t)ie cz/1ci mowy+ 'ierw(zy (to'ie; za).-cenia ich :un)cAi 'rzeAawia (i/ w tym, >e, za,e>nie od na(zego og-,nego (tanu i (to'nia zm/czenia, nier-wnomiernie roz'orz?dzamy za(obem wyraz-w obcych Do za'ominanie odbywa (i/ w wie,u 'rzy'ad)ach wed.ug tego (amego mechanizmu, Aa)i uAawni. nam 'rzy).ad H5ignore,,iI <a)o dow-d 'rzytocz/ tutaA ty,)o Aedn?, a,e d,a (wych w.a1ciwo1ci cenn?, ana,iz/, )t-ra (i/ tyczy 'rzy'ad)u za'omnienia wyrazu z .aci;()iego cytatu BiechaA mi wo,no b/dzie o'owiedzie2 to ma.e wydarzenie nieco (zerzeA i (zczeg-.owieA Ubieg.ego ,ata, r-wnie> w 'odr->y wa)acyAneA, odnowi.em znaAomo12 z 'ewnym m.odym cz.owie)iem o uniwer(ytec)im wy)(zta.ceniu, )t-ry, Aa) to w)r-tce zauwa>y.em, by. obeznany z nie)t-rymi mymi 'racami '(ycho,ogicznymi 4 cza(ie rozmowy we(z,i1my, nie wiem Au> w Aa)i ('o(-b, na temat (ocAa,nego 'o.o>enia narodu, do )t-rego obaA na,e>ymy+ tamten, ambitny, rozwodzi. (i/ w ()argach nad tym, >e Aego 'o)o,enie, nie mog?c rozwin?2 (woich zdo,no1ci ani za('o)oi2 'otrzeb, Ae(t ()azane na zmarnowanie Qor?ce (we >a,e za9 G1 )o;czy. znanym wier(zem 4ergi,iu(za, w )t-rym nie(zcz/1,iwa 0ydo 'rze)azuAe 'otomnym

zem(t/ nad Onea(zem3 HOdoriare I, a raczeA chcia. ty,)o ta) za)o;czy2, bo nie m-g. tego cytatu 'rzytoczy2 i (tara. (i/ 'o)ry2 widoczn? ,u)/ 'ami/ci 'rzez 'rze(tawienie wyraz-w3 ,,Odoriar(e) ed no(tri( o((ibu( u,tor_I 4re(zcie zniecier',iwiony rze).3 F Pro(z/, niech 'an nie robi ta) drwi?ceA miny, Aa) by 'an (i/ roz)o(zowa. moim za).o'otaniem, i niech mi 'an ,e'ieA 'omo>e 4 tym wier(zu bra) czego1 <a)>e> brzmi on w ca.o1ciV F =h/tnie F od'owiedzia.em i zacytowa.em go do).adnie3 ,,Odoriar(e) a,i?ui ( no(tri( ed o((ibu( u,tor_I F =-> za g.u'ota, Aa) mo>na za'omnie2 ta)ie (.owo 6_ 4(za) 'an twierdzi, >e niczego (i/ nie za'omina bez 'owodu @y.bym bardzo cie)aw dowiedzie2 (i/, ()?d (i/ wzi/.o u mnie za'omnienie tego nieo)re1,onego zaim)a a,i?ui(A PrzyA?.em z gotowo1ci? wyzwanie, gdy> ('odziewa.em (i/ uzu'e.nienia (woich zbior-w Cze).em wi/c3 F Zaraz b/dziemy to mie,i Mu(z/ ty,)o 'ana 'ro(i2, aby mi 'an (zczerze i w(trzymuA?c (i/ od w(ze,)ieA )ryty)i m-wi. w(zy(t)o, co mu na my1, 'rzyAdzie, gdy bez o)re1,onego zamiaru ()ieruAe 'an (w? uwag/ na za'omniane (.owo 1 F 0obrze, a wi/c w'adam na 1mie(zny 'omy(., aby to (.owo rozdzie,i2 na3 a i ,i?ui( F =o to ma znaczy2V F Bie wiem F =-> 'anu da,eA na my1, 'rzychodziV 1 <e(t to droga, )t-r? (i/ 'o(.uguAemy, aby w'rowadzi2 do 1wiadomo1ci u)ryte 'ierwia(t)i wyobra>eniowe Por moAe 0ie Draumdeutung 1%18, wyd ##, ( J1 9a` (9+_+,9 +b[, ,9L X , LZ F Do ta) (i/ ci?gnie3 re,i)wie F ,i)w:c.Aa9c A a F '.yn F :,uid =zy 'an Au> co1 teraz wieV F Bie F nic Ae(zcze 6,e 'ro(z/ )ontynuowa2 F My1,/ teraz F m-wi. 1mieA?c (i/ drwi?co F o 5zymonie z Drie(tu, )t-rego re,i)wie og,?da.em 'rzed dwoma ,aty w Aednym z tamteA(zych )o1cio.-w My1,/ o obwinianiu Nyd-w o 'rze,ewanie )rwi i o bro(zurce 7,ein'au,a, )t-ry w tych w(zy(t)ich rze)omych o:iarach widzi Aa)oby 'onowne wydanie Zbawicie,a F Da my1, nie Ae(t ta) zu'e.nie bez zwi?z)u z tematem, )t-rym zaAmowa,i1my (i/ 'o'rzednio, zanim .aci;()ie (.owo wy'ad.o 'anu z 'ami/ci F 5.u(znie My1,/ da,eA o arty)u,e w 'ewneA w.o()ieA gazecie, )t-ry niedawno czyta.em ZdaAe mi (i/, >e zatytu.owany by.3 H=o 'owiada 1w 6ugu(tyn o )obietachI =-> 'an z tym zrobiV F =ze)am F Deraz na(uwa mi (i/ co1, co z 'ewno1ci? nie ma >adneA .?czno1ci z na(zym tematem F Pro(z/ (i/ 'ow(trzyma2 od w(ze,)ieA )ryty)i F 4iem Au> Przy'ominam (obie 'y(znego (tarego Aegomo1cia, )t-rego ('ot)a.em w ze(z.ym tygodniu w 'odr->y Prawdziwy orygina. 4yg,?da Aa) wie,)i dra'ie>ny 'ta) Bazywa (i/, Ae>e,i 'an chce wiedzie2, @enedy)t F Mamy 'rzynaAmnieA (zereg 1wi/tych i oAc-w 7o1cio.a3 1w 5zymon, 1w 6ugu(tyn, 1w @enedy)t 5?dz/, >e Aeden z oAc-w 7o1cio.a nazywa. (i/ Erygene( Drzy z tych nazw (? zre(zt? imionami w.a(nymi, Aa) P a u , w nazwi()u 7,ein'au, F Deraz 'rzychodzi mi na my1, 1w < a n u a r y i cud tycz?cy (i/ Aego )rwi F uwa>am, >e to ta) da,eA mechanicznie (i/ ci?gnie F Do 'omi;my+ 1w <anuary i 1w 6ugu(tyn G! G" maA? obaA .?czno12 z )a,endarzem =zy nie zechce mi 'an 'rzy'omnie2 cudu )rwiV F Przecie> go 'an chyba zna 4 Aednym z )o1cio.-w w Bea'o,u zachowana Ae(t w :,a(zeczce

)rew 1w <anua9rego, )t-ra w()ute) cudu w 'ewnym oznaczonym dniu 1wi?tecznym znowu zaczyna '.yn?2 *ud ceni (obie wie,ce ten cud i bardzo Ae(t wzburzony, gdy (i/ on odw,e)a, Aa) to raz mia.o mieA(ce w cza(ie o)u'acAi :rancu()ieA 4tedy dowodz?cy genera. F czy (i/ nie my,/V Mo>e to by. Qariba,diV F wzi?. na (tron/ )(i/dza i da. mu do zrozumienia z bardzo znacz?cym ge(tem w (tron/ (toA?cych na dworze >o.nierzy, >e ('odziewa (i/, i> cud (i/ w)r-tce ('e.ni Bo, i ('e.ni. (i/ rzeczywi1cie F 6 co da,eAV 0,aczego (i/ 'an zacinaV F Deraz mi w (ameA rzeczy 'rzy(z.o co1 na my1,, a,e to Ae(t zanadto 'ou:ne, aby o tym m-wi2 Bie widz/ zre(zt? ani zwi?z)u, ani )onieczno1ci, by o tym m-wi2 F E zwi?ze) Aa (i/ zatro(zcz/ Bie mog/ 'ana zmu(i2 do m-wienia tego, co Ae(t mu nie'rzyAemne+ 'ro(z/ Aedna) w ta)im razie nie >?da2, abym 'owiedzia., w Aa)i ('o(-b za'omnia. 'an (.owo a,i?ui( F Czeczywi1cieV Da) 'an (?dziV 6 zatem, 'omy1,a.em nag,e o 'ewneA damie, od )t-reA .atwo mog/ otrzyma2 wiadomo12 bardzo 'rzy)r? d,a na( oboAga F Ne (i/ AeA 'eriod zatrzyma.V F <a) 'an to odgad.V F Do Au> chyba nietrudno 0o(tatecznie mnie 'an do tego 'rzygotowa. Biech 'an 'rzy'omni (obie ty,)o o 1wi/tych )a,endarzowych, o )rwi, )t-ra w 'ewnym o)re1,onym dniu zaczyna '.yn?2, o wzburzeniu, Ae>e,i to nie na(t/'uAe, o wyraUneA 'ogr->ce, aby (i/ cud (ta., gdy> inaczeA Przerobi. 'an cud 1w <anuarego na 1,iczn? a,uzA/ do 'eriodu teA 'ani F Bie wiedz?c nawet o tym # 'an 'rzy'u(zcza rzeczywi1cie, >e w()ute) tego trwo>,iwego ocze)iwania nie mog.em odtworzy2 (.-w)a a,i?ui(V F Do nie u,ega d,a mnie >adneA w?t',iwo1ci Biech 'an 'rzy'omni (obie, >e roz.o>y. Ae na a i ,i?ui( oraz )oAarzy. z3 re,i)wia, ,i)widacAa, '.yn Mam9>e wci?gn?2 w to Ae(zcze i 1w 5zymona (traconego Aa)o dziec)o, do )t-rego 'an 'rze(zed. od re9,i)wiV F Pro(z/ tego raczeA nie czyni2_ Mam nadzieA/, >e tych my1,i, Ae>e,i mia.em Ae rzeczywi1cie, nie bierze 'an na (erio Za to wyznam 'anu, i> ta dama Ae(t 4.o(z)? i >e w AeA towarzy(twie zwiedzi.em ta)>e Bea'o, =zy to w(zy(t)o Aedna) nie mo>e by2 'rzy'ad)iemV F Mu(z/ to 'ozo(tawi2 'a;()ieA w.a(neA ocenie, czy b/dzie mo>na te w(zy(t)ie zwi?z)i wyt.umaczy2 (obie Aa)o 'rzy'ade) Powiem Aedna), i> ana,izuA?c )a>dy 'odobny 'rzy'ade), na'ot)a 'an ta)ie (ame dziwne zwi?z)i ! Mam wie,e 'owod-w )u temu, aby ceni2 t/ ma.? ana,iz/, za )t-r? Ae(tem wdzi/czny (wemu towarzy(zowi 'odr->y Po 'ierw(ze, wo,no mi by.o czer'a2 w tym 'rzy'ad)u ze Ur-d.a, )t-re zwy),e Ae(t niedo(t/'ne <e(tem naAcz/1cieA zmu(zony czer'a2 z (amoob(erwacAi 'rzy).ady zaburze; :un)cAi '(ychicznych w >yciu co9 ! Da )r-t)a ana,iza ('ot)a.a (i/ z du>? uwag? w ,iteraturze, a ta)>e wywo.a.a >ywe dy()u(Ae O @,eu,er (tara. (i/ wr/cz o matematyczne uA/cie na AeA 'od(tawie wiarygodno1ci '(ychoana,itycznych wyAa1nie; i do(zed. do wnio()u, >e cechuAe A? wi/)(zy (to'ie; 'rawdo'odobie;(twa ni> ty(i?ce nie ata)owanych medycznych Hu(ta,e; 'oznawczychI, a mieA(ce (zczeg-,ne zaAmuA? one Aedynie d,atego, >e nie 'rzyzwyczaAono (i/ Ae(zcze do ,iczenia (i/ w nauce z 'rawdo'odobie;(twami '(ycho,ogicznymi F O @,eu,er 0o( auti(ti(ch9undi(ci',inierte 0en)en in der Medizin und (eine ttberwindung @er,in 1%1% GG G5 dziennym, )t-re tu ze(tawiam Znacznie bogat(zego materia.u, )t-rego mi do(tarczaA? moi neurotyczni 'acAenci, (taram (i/ uni)a2, gdy> obawiam (i/ zarzutu, i> odno1ne zAawi()a (? w.a1nie wyni)iem i 'rzeAawem nerwicy <e(t to wi/c (zczeg-,nie cenne d,a moich ce,-w, Ae>e,i nerwowo zdrowy o(obni) o:iaruAe (i/ Aa)o 'rzedmiot ta)iego badania Z innego te> wzg,/du Ae(t ta ana,iza

'e.na znaczenia, gdy> wyAa1nia 'rzy'ade) za'omnienia wyraz-w bez (to(owania (.-w za(t/'czych i 'otwierdza moAe 'o'rzednio 'rzytoczone zdanie, >e wy.onienie (i/ (.-w za(t/'czych ,ub Aego bra) nie (tanowi? za(adniczeA r->nicy " Q.-wna warto12 'rzy).adu a,i?ui( ,e>y Aedna) w innym momencie r->ni?cym go od 'rzy'ad)u H5ignore,9,iI 4 tym o(tatnim 'rzy).adzie za).-cenie re'rodu)cAi by.o na(t/'(twem tego, >e roz'ocz/ty na )r-t)o 'rzedtem to) my1,owy zo(ta. 'rzerwany+ tre12 Aego nie 'ozo(tawa.a Aedna) w >adnym wyraUnym zwi?z)u ze 1wie>ym tematem, mie(zcz?cym w (obie nazwi()o H5igno9re,,iI Eba te tematy 'ozo(tawa.y do (iebie ,i ty,)o W 5ubte,nieA(za ob(erwacAa 'rowadzi do zmnieA(zenia (i/ nieco w to)u ana,izy r->nic mi/dzy H5ignore&iI i a,i?ui( w )we(tii 'rzy'omnie; za(t/'czych Mianowicie zdaAe (i/, i> w tym drugim 'rzy'ad)u za'omnieniu towarzy(zy r-wnie> tw-r za(t/'czy 7iedy '-UnieA za'yta.em (wego towarzy(za, czy 'rzy Aego u(i.owaniach, by 'rzy'omnie2 (obie bra)uA?cy wyraz, 'rzy(z.o mu co)o,wie) na my1, Aa)o za(t/'(two, oznaAmi. mi, >e odczuwa. 'o)u(/, >eby do cytowanego wier(za w'rowadzi2 ab3 no(tri( ab o((ibu( (mo>e nie ('oAon? cz/12 od a9,i?ui(), i 'otem Aa)by mu (i/ (zczeg-,nie wyraUnie i u'arcie narzuca.o edoriare <a)o (ce'ty) dorzuci., >e widocznie d,atego, i> by.y to 'ierw(ze (.owa wier(za Qdy go 'ro(i.em, by Aedna) zwr-ci. uwag/ na ()oAarzenia z edoriare, wymieni. rai HegzorcyzmI Mog/ (obie .atwo wyobrazi2, i> to zaa)centowanie edcriare mia.o w re'rodu)cAi warto12 w.a1nie ta)iego tworu za(t/'czego, wy(t?'i.o ono mo>e 'rzez ()oAarzenie egzorcyzmu z imionami 1wi/tych Zre(zt? (? w (to(un)u na(t/'(twa w cza(ie <u> to wy(tarczy.o, by Ae w'rowadzi2 w .?czno12 'rzez zewn/trzne ()oAarzenie G Batomia(t w 'rzy).adzie a,i?ui( nie odnaAduAemy ta)iego (t.umionego tematu, )t-ry by.by bez zwi?z)u z na(t/'uA?cym i ,i ty,)o 'o'rzednio za'rz?ta. na(z? 1wiadomo12, a 'otem Aa)o 'rze(z)oda (i/ odzywa. Du 'rze(z)oda w re'rodu)cAi 'ochodzi z tre1ci 'odA/tego tematu, gdy> nie1wiadomie wy.ania (i/ za'rzeczenie >yczeniu wyra>onemu w cytacie Ba,e>y (obie ()on(truowa2 'rzebieg zAawi()a w ('o(-b na(t/'uA?cy3 m-wca >a.owa., >e w('-.cze(na generacAa Aego narodu Ae(t ta) ograniczona w 'rawach+ nowe 'o)o,enie ('roro)uAe on Aa) 0ydo) wywrze zem(t/ na ciemi/>ycie,ach 4yrazi. wi/c >yczenie 'otom(twa 4 teA chwi,i na(un/.a mu (i/ my1, 'rzecz?ca3 H=zy> na'rawd/ ta) gor?co >yczy(z (obie 'otom(twaV Do nie Ae(t 'rawd? <a)ie> by.oby twe za).o'otanie, gdyby1 otrzyma. teraz wiadomo12, >e ze to (ubte,no1ci, do )t-rych mo>na nie 'rzywi?zywa2 wagi <e(t Aedna) mo>,iwe, i> wy(t?'ienie Aa)iego)o,wie) tworu za(t/'czego Ae(t (ta.?, mo>e te> i znamienn? oraz zdrad,iw? ozna)? za'omnienia umotywowanego 'rzez (t.umienie Bawet w tych 'rzy'ad)ach, gdzie imiona za(t/'cze nie 'oAawiaA? (i/ wyraUnie, na(t/'uAe w ich mieA(ce wzmocnienie Aa)iego1 'ierwia(t)a b,i()iego za'omnianemu # ta) n' w 'rzy'ad)u H5ignore,,iI (zanim 'rzy'omnia.em (obie nazwi()o) wzro)owe w('omnienie Aego :re()-w i Aego auto'ortretu w rogu obrazu by.o d,a mnie zbyt wyraUne, w )a>dym razie o wie,e inten(ywnieA(ze ni> moAe zwy).e w('omnienia wzro)owe 4 innym 'rzy'ad)u, o )t-rym r-wnie> 'i(a.em w 'racy z 18%8 r , za'omnia.em z adre(u o(oby, )t-reA odwiedzenie by.o mi ca.)owicie niemi.e, nazw/ u,icy, natomia(t, Aa)by na drwiny, Aa) naAwyraUnieA za'ami/ta.em numer domu G Bie m-g.bym z zu'e.nym 'rze)onaniem r/czy2 za bra) wewn/trznego zwi?z)u mi/dzy obydwoma )r/gami my1,i w 'rzy'ad)u H5ignore,,iI Przy (tarannym 1,edzeniu (t.umioneA my1,i na temat 1mierci i (e)(ua,no1ci mo>na (i/ Aedna) nat)n?2 na my1,, )t-ra ma b,i()? (tyczno12 z tematem :re()-w z ErXieto G6 GJ (trony, )t-r? zna(z, mo>e(z (i/ ('odziewa2 'otom(twaV Bie, >adnego 'otom(twa F acz)o,wie) 'otrzeba go d,a zem(tyI Da ('rzeczno12 zaznacza (i/ w ten ('o(-b, >e, 'odobnie Aa) w 'rzy).adzie H5ignore,,iI, wytwarza (i/ zewn/trzny zwi?ze) mi/dzy Aednym z 'ierwia(t)-w wyobra>eniowych a

'ierwia(t)iem ()ryty)owanego >yczenia F i to tym razem w bardzo naci?gany ('o(-b, na (ztuczneA drodze )oAarzenioweA 0ruga za(adnicza zgodno12 z 'rzy'ad)iem H5ignore,,iI 'o,ega na tym, >e ('rzeciw bierze (i/ ze (t.umionego materia.u i z my1,i, )t-re mog.yby wywo.a2 odwr-cenie uwagi Dy,e o r->nicy i wewn/trznym 'o)rewie;(twie obu wzor-w za'ominania imion Pozna,i1my drugi mechanizm za'ominania, mianowicie za).-cenia to)u my1,owego 'rzez ('rzeciw wewn/trzny 'ochodz?cy z tego, co (t.umione Z tym mechanizmem, )t-ry wydaAe nam (i/ .atwieA zrozumia.y, b/dziemy (i/ w to)u na(t/'nych wyAa1nie; wie,o)rotnie ('oty)a2 Za'ominanie nazw i (zy)u wyraz-w 0o1wiadczenia dotycz?ce mechanizmu za'ominania wyraz-w obcych mog? wzbudza2 zaintere(owanie, czy w ten (am ('o(-b da (i/ wyAa1ni2 za'ominanie (.-w w A/zy)u macierzy(tym Bie dziwi n ar zazwyczaA, gdy wyuczon? na 'ami/2 :ormu.)/ ,ub wier(z re'rodu)uAemy 'o Aa)im1 cza(ie niedo).adnie, ze zmianami i ,u)ami Poniewa> Aedna) za'omnienie nie odno(i (i/ do ca.o1ci, ,ecz dotyczy ty,)o 'o(zczeg-,nych cz?(te), warto wi/c zada2 (obie trud i zbada2 ana,itycznie )i,)a 'rzy).ad-w ta)ieA b./dneA re'rodu)cAi <eden z m.od(zych )o,eg-w wyrazi. w rozmowie ze mn? 'rzy'u(zczenie, >e za'ominanie wier(zy w A/zy)u oAczy(tym mog.oby by2 motywowane 'odobnie Aa) za'ominanie 'o(zczeg-,nych 'ierwia(t)-w w A/zy)u obcym+ o:iarowa. (i/ te> (am Aa)o o(oba badana 5'yta.em go, z Aa)im wier(zem chcia.by zrobi2 'r-b/+ wybra. (obie 0ie @raut Xon 7orinth (Barzeczon? z 7oryntu), )t-ry to 'oemat bardzo ,ubi.+ (?dzi. te>, >e co naAmnieA )i,)a (tro: z niego umie na 'ami/2 <u> od (amego 'ocz?t)u recytowa. bardzo nie'ewnie =zy Ae(t tam Hz 7oryntu do 6tenI czy te> Hdo 7oryntu z 6tenIV <a (am waha.em (i/ ta)>e chwi,/, do'-)i nie zauwa>y.em ze 1miechem, >e 'rzecie> tytu. 'oematu Barzeczona z 7oryntu nie 'ozo(tawia w?t',iwo1ci, Aa)? drog? m.odzieniec mu(ia. '-A12 Ce'rodu)cAa 'ierw(zeA zwrot)i 'o(z.a 'otem g.ad)o a,bo 'rzynaAmnieA bez wyraUneA 'o9 G% my,)i Po 'ierw(zym wier(zu drugieA zwrot)i )o,ega zdawa. (i/ chwi,/ namy1,a2, w)r-tce Aedna) ci?gn?. da ,eA i recytowa. w ten ('o(-b3 9. WL9LL 6ber wird er auch wi,,)ommen (cheinen <etzt, wo Aeder Dag wa( Beue( bringtV 0enn er i(t noch &eide mit den 5einen Und (i/ (ind =hri(ten und F getau:t + (6,e czy 'rzyAm? go ch/tnie teraz, gdy )a>dy dzie; 'rzyno(i co1 nowegoV 4(za) on wraz ze (woimi Ae(t 'oganinem, a oni (? Au> ochrzczeni)1 <u> 'rzedtem (.ucha.em ze zdziwieniem+ 'o za)o;czeniu o(tatniego wier(za zgodzi,i1my (i/ obaA, >e na(t?'i.o tu Aa)ie1 znie)(zta.cenie Poniewa> Aedna) z 'ami/ci nie uda.o nam (i/ go ('ro(towa2, 'o('ie(zy,i1my do bib,iote)i i 'o(zu)a,i1my w 'oezAach Qoethego+ i (twierdzi,i1my, )u na(zemu zdziwieniu, >e drugi wier(z teA zwrot)i brzmi zu'e.nie inaczeA i >e zo(ta. on z 'ami/ci )o,egi Aa) gdyby u(uni/ty, a Aego mieA(ce zaA/.o co1 'ozornie obcego 4 rzeczywi(to1ci brzmia. on3 i 6ber wird er auch wi,,)ommen (cheinen, 4enn er teuer nicht die Qun(t er)au:t (6,e czy 'rzyAm? go ch/tnie, <e1,i nie o'.aci drogo teA .a()i) 0o er)au:t rymowa.o (i/ getau:t i wyda.o mi (i/ dziwne, >e )on(te,acAa3 'oganin, chrze1ciAanie i

ochrzczeni F ta) ma.o 'omog.a 'rzy odtworzeniu te)(tu F =zy mo>e 'an (obie obAa1ni2 F ('yta.em )o,eg/ F d,aczego w tym, 'ozornie ta) dobrze 'anu zna9 W *ecz Aa) 'rzyAm? goV F miody (i/ tro()a F ,3W` =zy mu (erca nie )a>? odmieni2V KV Poganinem wraz z (wymi 'ozo(ta., End (? Au> od dawna ochrzczeni \ZI L ZW < 4 Qoethe Barzeczona z 7oryntu Prze).ad 4 Mar)ow9()ieA 0zie,? wybrane D # 4ar(zawa 1%56, P#4 ('rzy' Ced ) , nym, 'oemacie Aeden wier(z ()re1,i. 'an ca.)owicie i czy ma 'an 'oczucie, z Aa)iego zwi?z)u wy'rowadzi. 'an to za(t/'(twoV @y. w (tanie da2 mi wy Aa1nienie, chocia> czyni. to widocznie nie bardzo ch/tnie F 4ier(z HDeraz, gdy )a>dy dzie; 'rzyno(i co1 nowegoI wydaAe mi (i/ znany+ mu(ia.em go u>y2 niedawno w zwi?z)u ze (woA? 'ra)ty)?, z )t-reA wzro(tu, Aa) 'an wie, Ae(tem obecnie bardzo zadowo,ony <a)im Aedna) ('o(obem we(z.o tutaA to zdanieV 4idzia.bym 'ewien zwi?ze) 4ier(z H<e1,i drogo nie o'.aci teA .a()iI by. d,a mnie widocznie nie'rzyAemny Pozo(taAe on w zwi?z)u z 'ewnymi )on)urami, )t-re obecnie, wobec 'o'rawy mych warun)-w materia,nych, mam zamiar 'owt-rzy2 4i/ceA 'anu nie rnog/ 'owiedzie2, a,e b/dzie mi mi.o u'rzytomni2 (obie, >e 'ewnego rodzaAu wyrachowanie decydowa.o ta) w-wcza(, Aa) i obecnie Do wydawa.o mi (i/ do(tatecznie 'rze)onuA?ce nawet bez b,i>(zych (zczeg-.-w 5'yta.em Aedna) da,eA3 F <a) 'an w og-,e dochodzi do tego, >e (iebie i (we 'rywatne (to(un)i wci?ga 'an do te)(tu BarzeczoneA z 7oryntuV =zy mo>e w 'a;()im 'rzy'ad)u zachodz? r-wnie> r->nice wyznaniowe, Aa) to ma mieA(ce w tych wier(zachV 7eirnt ein Q,aube neu, wird oct *ieb und Dreu, wie ein bb(e( Un)raut au(gerau:t9 Bie zgad.em do).adnie, ,ecz, (zczeg-,na rzecz, Aa) Aedno dobrze wymierzone 'ytanie, zrobi.o nag,e tego cz.owie)a Aa(nowidzem, ta) >e m-g. w od'owiedzi (:ormu.owa2 to, o czym z 'ewno1ci? dotychcza( nie wie dzia. 5'oArza. na mnie udr/czonym, a ta)>e niech/t nym wzro)iem i (ze'n?. 'rzed (iebie da,(zy u(t/' wier (za3 Z 9ZLLLL9LL33L 9 L ,L ++9+LLL 58 51 \XZ 5ieh (i/ an genau, 3 i<it5rD5&:e\,g= WV:37We[bYf+ ,IWA Morgen i(t (i/ gra;W r,HcZLZLLZ - LbgL+ Y:ZZ\Gh\XW99Z1\_+9+\+: bVIZ3Z_ LLZL (PrzyArzyA AeA (i/ dobrze, b[A3 Z by+ 3++,,L3+bZbLL3W Autro (tanie (i/ ona (iwa), 'o czym doda. )r-t)o3 HEna Ae(t troch/ (tar(za ode mnieI 6by mu nie 'rzy('arza2 wi/ceA 'rzy)ro1ci, 'rzerwa.em da,(zy wywiad 4yAa1nienie wydawa.o mi (i/ do(tateczne @y.o to Aedna) zadziwiaA?ce, >e u(i.owanie, aby wyna,eU2 'rzyczyny niewinnego uchybienia 'ami/ci, mu(ia.o 'oru(zy2 ta) od,eg.e, 'ou:ne i z 'rzy)rym a:e)tem 'o.?czone ('rawy badanego Przytocz/ teraz wed.ug = Q <unga " i w.a(nymi (.owami autora inny 'rzy).ad za'omnienia (zy)u wyraz-w w znanym utworze HPewien 'an chce recytowa2 znany utw-r3 Oin Fich9tenbaum (teht ein(am ([5toi Aod.a (amotnie`) itd 4 wier(zu [na (en mu (i/ zbiera` ut)n?. nag,e beznadzieAnie, za'omnia. naAzu'e.nieA3 [bia.?

za(,on?` Do za'omnienie w ta) znanym wier(zu uderzy.o mnie, wi/c 'o,eci.em mu re'rodu)owa2 to, co mu 'rzy (.owach [bia9.? za(.on?W na my1, 'rzychodzi.o Pow(ta. na(t/'uA?cy ci?g3 [My1,i (i/ 'rzy bia.eA za(.onie o ca.unie, 'rze1cierad,e, )t-rym (i/ 'rzy)rywa zmar.ego F teraz 'rzychodzi mi na my1, b,i()i 'rzyAacie, F Aego brat umar. na udar (erca F by. on ta)>e bardzo oty.y F m-A 'rzyAacie, Ae(t ta)>e oty.y F i Aa my1,a.em, >e i Aego ta)>e mog.oby to ('ot)a2 F 'rawdo'odobnie u>ywa za ! 7o,ega zmienii nieco 'i/)ny :ragment 'oematu zar-wno w Aego brzmieniu, Aa) i w odnie(ieniu3 9 Mcine 7ette hab #ch tUr gcgcbcn+ , 3 ,9, 9 0cinc *occce nehm ich mit mir :ort AW 5ieh (i/ an genau_ ZLLLL IZLZLLLLLLZZZI LZLZLLL Morgen bi(t du gra; G, : , ij\ Und nur braun cr(chein(t du wicdcr dort Z\ tH 8 = Q <ung Uber die P(ycho,ogie der 0grneAt.\\ 'raecod Y 1%8J, ( 6G ZIZI IZZLZIZZI ma.o ruchu F gdy u(.y(za.em o tym 1mierte,nym wy'ad)u, z,?).em (i/ nag,e, >e i ze mn? ta)>e mo>e (i/ to (ta2, bo i w na(zeA rodzinie wy(t/'uAe ().onno12 do oty.o1ci, a m-A dziade) umar. ta)>e na a'o',e)(A/+ Aa (iebie te> uwa>am za zbyt oty.ego i d,atego roz'ocz?.em w tych dniach )uracA/ odt.u(zczaA?c?W Den 'an identy:i)owa. (i/ wi/c nie1wiadomie z Aod.? F 'owiada <ung F )t-ra w.a1nie 'o)ryta Ae(t bia.ym ca.unemI Batomia(t 'oni>eA 'rzytoczony 'rzy).ad za'omnienia (zy)u wyraz-w, )t-ry zawdzi/czam (wemu )o,edze drowi 5 Ferencziemu z @uda'e(ztu, odno(i (i/, w odr->nieniu od 'o'rzedniego, do w.a(nych (.-w, a nie do 'rzytoczonych za 'oet? <e(t to zarazem nie'ow(zedni 'rzy'ade), w )t-rym za'omnienie, by na( 'ow(trzyma2 od 'o:o,gowania chwi,oweA zachciance, wydaAe (i/ Aa)oby rozwa>ne DutaA 'omy.)a nabiera :un)cAi 'o>yteczneA Etrz?(n?w(zy (i/, 'rzyznaAemy (.u(zno12 temu wewn/trznemu 'r?dowi, )t-ry 'o'rzednio m-g. (i/ uAawni2 ty,)o Aa)o niedomoga, za'omnienie H4 'ewnym towarzy(twie 'adaA? (.owa3 [Dout com9'rendre 2e(t tout 'ardonner` Cobi/ uwag/, >e 'ierw(za cz/12 zdania wy(tarczy, 'ardonowanie Ae(t Au> zarozumia.o1ci?, na,e>a.oby Ae zo(tawi2 raczeA @ogu i duchownym <eden z obecnych uznaAe t/ uwag/ za bardzo tra:n?, co mnie o1mie,a i chc?c 'rawdo'odobnie za'ewni2 (obie dobre miemanie 'rzychy,nego )ryty)a 'owiadam, i> niedawno Ae(zcze co1 ,e'(zego 'rzy(z.o mi do g.owy Qdy Aedna) chc/ to 'rzytoczy2, o)azuAe (i/, i> za'omnia.em Batychmia(t od(uwam (i/ od towarzy(twa, i za'i(uA/ my1,i o(.aniaA?ce, za(t/'cze BaA'ierw 'rzychodzi mi na my1, imi/ 'rzyAacie,a M a ) (, )t-rego zwy),e nazywamy M a ) ( i Do na'rowadza mnie na (.owo ma)(yma i 'rzy'omina mi, >e w-wcza(, Aa) i w 'rzytoczonym na w(t/'ie 'rzy'ad)u, chodzi.o 5" 5! o zmian/ znaneA ma)(ymy 0ziwnym tra:em 'rzychodzi mi Aedna) na my1, nie ma)(yma, a,e na(t/'uA?ce zdanie3 [@-g (tworzy. ,udzi na obraz i 'odobie;(two (woAe`, oraz 'ara:raza3 [= z .owie) (tworzy. @oga na (woAe 'odobie;(twoW Potem 'rzy'ominam (obie 'o(zu)iwan? (entencA/ M-A 'rzyAacie, 'owiedzia. wtedy do mnie na u,icy 6ndra((iego3 [Bic, co ,udz)ie, nie Ae(t mi o b c e`, na co Aa F robi?c a,uzA/ do do1wiadcze; '(ychoana,itycznych F odrze).em3 [P o9winiene 1 '-A12 da,eA i 'rzyzna2, >e nic, co zwierz/ce, nie Ae(t ci obce` Przy'omniaw(zy (obie wre(zcie 'o(zu)iwane zdanie nie mog.em go natura,nie wy'owiedzie2 w tym towarzy(twie, w )t-rym (i/ w.a1nie znaAdowa.em M.oda ma.>on)a 'rzyAacie,a, )t-remu 'rzy'omnia.em zwierz/c? tre12 nie1wiadomego, znaAdowa.a (i/ ta)>e w1r-d obecnych, a Aa

wiedzia.em, >e nie by.a ona 'rzygotowana na to, by zaznaAomi2 (i/ z 'odobnie niemi.ymi uA/ciami Przez za'omnienie zao(zcz/dzi.em (obie zatem wie,u nie'rzyAemnych 'yta; z AeA (trony oraz uni)n?.em bezce,oweA dy()u(Ai, i w.a1nie to mu(ia.o by2 motywem oweA chwi,oweA amnezAi =ie)awe, i> Aa)o my1, za(t/'cza na(un/.o (i/ zdanie, w )t-rym b-(two zo(ta.o zdegradowane a> do ,udz)iego wyna,az)u, 'odcza( gdy w zdaniu 'o(zu)iwanym w()azuAe (i/ na to, co Ae(t zwierz/c? (tron? w cz.owie)u Eba wi/c one maA? ca'iti( diminutio Aa)o w('-,n? cech/ =a.o12 Ae(t widocznie ty,)o da,(zym ci?giem 'oru(zonego 'rzez rozmow/ to)u my1,i o zrozumieniu i 'rzebaczaniu Ne w tym 'rzy'ad)u ta) 'r/d)o zAawi.a (i/ my1, 'o(zu)iwana, zawdzi/czam mo>e teA o)o,iczno1ci, i> z towarzy(twa, w )t-rym ona by.a niedo'u(zcza,na, u(un?.em (i/ natychmia(t do 'u(tego 'o)oAuI 9 Ed teA 'ory robi.em ,iczne inne ana,izy 'rzy'ad)-w za'ominania ,ub b./dneA re'rodu)cAi (zy)u wyraz-w A w()ute) zgodnych rezu,tat-w tych bada; Ae(tem ().onny 'rzyA?2, i> mechanizm za'ominania wy)azany w 'rzy).adach a,i?ui( i Barzeczona z 7oryntu Ae(t og-,n? regu.? Bie Ae(t na og-. bardzo wygodne 'odawa2 do wiadomo1ci 'odobne ana,izy, gdy>, ta) Aa) i 'owy>eA 'rzytoczone, 'rowadz? one zwy),e do ('raw 'ou:nych i d,a ana,izowanego 'rzy)rych+ d,atego te> nie b/d/ da,eA 'omna>a. ,iczby tych 'rzy).ad-w 4e w(zy(t)ich tych 'rzy'ad)ach, bez wzg,/du na materia., 'ozo(taAe w('-,ne to, >e my1, za'omniana ,ub znie)(zta.cona .?czy (i/ na Aa)ieA)o,wie) drodze )oAarzenioweA z nie1wiadom? tre1ci? my1,ow?, ta) >e w i(tocie rzeczy ta o(tatnia w.a1ciwie 'owoduAe za'omnienie Powracam znowu do za'ominania nazw, )t-rego ani )azui(ty)i, ani motyw-w nie roz'atrzy,i1my dotychcza( wyczer'uA?co Poniewa> ten w.a1nie rodzaA 'omy.e) mog/ cza(em na (obie (amym ob(erwowa2, nie b/d/ wi/c mia. ).o'ot-w z 'rzy).adami *e))ie migreny, na )t-re Ae(zcze ci?g,e cier'i/, za'owiadaA? (i/ zwy),e na wie,e godzin 'rzedtem 'rzez za'ominanie nazw, a w cza(ie ich naAwi/)(zego na(i,enia, )t-re nie zmu(za mnie A edna) do 'rzerwania 'racy, wy'adaA? mi z 'ami/ci w(zy(t)ie imiona w.a(ne 4.a1nie ta)ie, Aa) m-A, 'rzy'ad)i mog.yby da2 ('o(obno12 do za(adniczego zarzutu 'rzeciw na(zym ana,itycznym u(i.owaniom =zy> z 'odobnych ob(erwacAi nie na,e>a.oby wywnio()owa2, >e 'rzyczyna za'ominania, a (zczeg-,nie za'ominania imion, ,e>y w og-,nym zaburzeniu czynno1ci m-zgu i w()ute) tego o(zcz/dzi2 (obie trudu '(ycho,ogicznego wyAa1niania tych zAawi()V @ynaAmnieA+ 'omie(za,iby1my bowiem w ta)im razie mechanizm (ta.y i daA?cy (i/ odna,eU2 we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach z warun)ami zmiennymi i nie)oniecznie wymaganymi Zamia(t dy9 5G 55 ()utowa2, wo,/ Aedna) ode'rze2 'owy>(zy zarzut za 'omoc? 'or-wnania PrzyAmiAmy, >e by.bym na ty,e nieo(tro>ny, by (i/ wybra2 na nocn? 'rzechadz)/ w od,udn? o)o,ic/ du>ego mia(ta i >e w na(t/'(twie tego zrabowano by mi zegare) i 'ugi,are( Uda.bym (i/ na naAb,i>(zy 'o(terune) 'o,icAi i 'oda., >e gdy by.em na teA u,icy, od,udno12 i ciemno12 zabra.y mi zegare) i (a)iew)/ Ba(t/'(twem tego by.oby 'rawdo'dobnie to, >e uwa>ano by mnie za nie('e.na rozumu, 'omimo >e w (.owach moich nie by.oby nic, co by nie by.o 'rawdziwe *ecz (tan rzeczy na,e>a.oby w tym 'rzy'ad)u odda2 ty,)o w ten ('o(-b, >e )orzy(taA?c ze ('rzyAaA?ceA od,udno91ci i ciemno1ci nie znani z.oczy;cy zabra,i mi moAe )o(ztowno1ci Podobnie ma (i/ rzecz i z za'ominaniem nazw+ )orzy(taA?c ze zm/czenia, zaburze; w )rwioobiegu i 'rzemianie materii Aa)a1 nie znana (i.a '(ychiczna uniemo>,iwi.a na(zeA 'ami/ci 'rzy'omnienie imion w.a(nych, ta (ama (i.a, )t-ra do)onuAe tego i w-wcza(, gdy Ae(te1my w 'e.ni zdrowia i ('rawno1ci 7iedy ana,izuA/ ob(erwowane na (amym (obie 'rzy'ad)i za'ominania imion, wtedy (twierdzam 'rawie regu,arnie, >e za'omniane imi/ Ae(t w zwi?z)u z tematem, )t-ry mnie bardzo obchodzi i mo>e wywo.ywa2 (i,ne, a cz/(to i 'rzy)re wzru(zenia 4ed.ug wygodneA i (.u(zneA :ormu.y (z)o.y

zurych()ieA (@,eu,er, <ung, Ci),in) mo>na o)re1,i2 to ta)>e w ten ('o(-b, >e za'omniana nazwa 'oru(zy.a u mnie )om',e)( o(obi(ty 5to(une) teA nazwy do moAeA o(oby Ae(t nieocze)iwany, wytworzony 'rzewa>nie za 'o1rednictwem 'owierzchownego ()oAarzenia (dwuznaczno12, r-wnobrzmien9no12)+ na og-. mo>na go uwa>a2 za uboczny 7i,)a 'ro(tych 'rzy).ad-w obAa1ni naA,e'ieA Aego i(tot/ 1 <eden z 'acAent-w 'ro(i, abym mu 'o,eci. Aa)ie1 uzdrowi()o na Ciwierze Znam ta)? mieA(cowo12 obo) Qenui, 'rzy'ominam (obie nawet nazwi()o niemiec)iego )o,egi, )t-ry tam 'ra)ty)uAe, ,ecz mieA(ca (amego >adn? miar? nazwa2 nie mog/, mimo >e Ae ta) dobrze znam Bie 'ozo(taAe mi nic innego, Aa) 'o'ro(i2 'acAenta, aby zacze)a., i zwr-ci2 (i/ o 'omoc do )obiet z meA rodziny H<a)>e (i/ nazywa ta mieA(cowo12 obo) Qenui, gdzie dr B ma (w-A za).ad, w )t-rym ta a ta 'ani ta) d.ugo 'rzebywa.a na )uracAiVI HBatura,nie, w.a1nie ty mu(ia.e1 za'omnie2 t/ nazw/+ nazywa (i/ B e r X iI Z nerwami mam w (ameA rzeczy do(tatecznie do czynienia ! 7to1 inny o'owiada o 'ob,i()im ,etni()u i za'ewnia, >e o'r-cz dw-ch znanych go('od Ae(t tam Ae(zcze trzecia, z )t-r? .?cz? go 'ewne w('omnienia+ nazw/ AeA zaraz mi wymieni <a za'rzeczam i(tnieniu teA trzecieA go('ody i 'owo.uA/ (i/ na to, >e (iedem ,at z rz/du mie(z)a.em w teA mieA(cowo1ci, a zatem ,e'ieA mu(z/ A? zna2 ni> on Podra>niony o'ozycA? 'rzy'omnia. (obie nare(zcie nazw/ ZaAazd ten nazywa (i/ & o c h9w a r t n e r 4tedy natura,nie u(t/'uA/, a nawet mu(z/ (i/ 'rzyzna2, i> w ci?gu (iedmiu ,etnich (ezon-w mie(z)a.em w naAb,i>(zym (?(iedztwie teA go('ody, )t-reA i(tnieniu za'rzecza.em 0,aczeg-> tutaA za'omnia.em i nazw/, i rzecz (am?V Przy'u(zczam, >e nazwa ta, )t-ra mi a> nadto wyraUnie 'rzy'omina nazwi()o wiede;()iego )o,egi 'o :achu, 'oru(zy.a we mnie )om',e)( zawodowy " #nnym razem, maA?c )u'i2 bi,et na dworcu )o,eAowym w C e i c h e n h a 11, nie mog/ (obie 'rzy'omnie2 dobrze mi znaneA nazwy naAb,i>(zeA wie,)ieA (tacAi, 'rzez )t-r? ta) cz/(to 'rzeAe>d>a.em Mu(z/ AeA zu'e.nie (erio (zu)a2 w roz).adzie Aazdy Bazywa (i/ C o9( e n h e i m 4tedy od razu wiem, w()ute) Aa)iego ()oAarzenia za'odzia.a (i/ ta nazwa Qodzin/ 'rzedtem odwiedzi.em (io(tr/ w mieA(cu AeA zamie(z)ania, bardzo 56 b,i()o Ceichenha,,+ (io(trze meA na imi/ Co(a, a zatem ta)>e Co(enheim Bazw/ zahamowa. )om',e)( rodzinny G 0o Aa)iego (to'nia grabie>y do'u(zcza (i/ na na( )om',e)( rodzinny zi,u(truA? na(t/'uA?ce 'rzy).ady, Pewnego dnia 'rzy(zed. do mego gabinetu 'ewien m.ody cz.owie), m.od(zy brat meA 'acAent)i, )t-rego widywa.em niez,iczon? ,iczb/ razy i 'rzyzwyczaAony by.em nazywa2 'o imieniu 7iedy 'otem chcia.em o'owiedzie2 o Aego odwiedzinach, za'omnia.em i w >aden ('o(-b nie mog.em (obie 'rzy'omnie2 Aego imienia, zre(zt? ca.)iem 'ow(zedniego 4y(zed.em 'otem na u,ic/, aby czyta2 (zy,dy (),e'owe, i ()oro ty,)o nat)n?.em (i/ na to imi/, 'ozna.em Ae natychmia(t 6na,izuA?c ten 'rzy'ade) do(zed.em do wnio()u, >e 'rze'rowadzi.em 'or-wnanie z moim w.a(nym bratem, )t-re )o;czy.o (i/ (t.umionym 'ytaniem3 H=zy m-A brat w ta)im 'rzy'ad)u zachowa.by (i/ 'odobnie, czy te> raczeA 'rzeciwnieVI Zbieg o)o,iczno1ci umo>,iwi. mi zewn/trzne 'o.?czenie my1,i o obceA i w.a(neA rodzinie, gdy> mat)i no(i.y to (amo imi/3 6ma,ia Zrozumia.em te> 'otem znaczenie imion za(t/'czych3 0anie, i Franci(ze), )t-re mi (i/ w'rawdzie na(un/.y, ,ecz nie 'rzynio(.y wyAa1nienia 5? to Aa) i 6ma,ia imiona ze Zb-Ac-w 5chi,,era, z )t-rymi (i/ wi?>e )once't wiede;()iego humory(ty 0anie,a 5'itzera 5 #nnym razem nie mog/ 'rzy'omnie2 (obie nazwi()a 'acAenta, )t-ry Ae(t moim znaAomym Ae(zcze z ,at m.odzie;czych 6na,iza )o.uAe d.ugo, zanim do(tarcza 'o(zu)iwanego imienia PacAent wyra>a. obaw/, >e (traci wzro)+ to obudzi.o w('omnienie o 'ewnym m.odym cz.owie)u, )t-ry o1,e'. na ()ute) 'o(trza.u 0o tego 'rzy.?czy. (i/ zn-w obraz innego m.odzie;ca, )t-ry (i/

'o(trze,i., i w.a1nie ten o(tatni no(i. to (amo nazwi()o co i 'ierw(zy 'acAent, chocia> nie by. z nim ('o)rew9 niony Bazwi()o odna,az.em Aedna) do'iero wtedy, gdy u1wiadomi.em (obie 'rzenie(ienie trwo>nego ocze)iwania z tych dw-ch m.odocianych o(obni)-w na Aedn? z o(-b moAeA w.a(neA rodziny 4 na(zym my1,eniu i(tnieAe wi/c, bez w('-.udzia.u na(zeA 1wiadomo1ci, u(tawiczna tendencAa odno(zenia w(zy(t)iego do (iebie+ zdradza (i/ ona Aedna) 'o'rzez ta)ie za'ominanie nazwi() <e(t to ta), Aa) gdybym by. zmu(zony w(zy(t)o, co (.y(z/ o o(obach obcych, 'or-wnywa2 z m? w.a(n? o(ob? i Aa) gdyby moAe o(obi(te )om',e)(y budzi.y (i/ 'rzy )a>deA wzmiance o innych ,udziach Bie mo>e to by2 >adn? miar? indywidua,n? moA? w.a1ciwo1ci?, ,ecz Ae(t raczeA w()az-w)?, >e w og-,e w ten ('o(-b rozumiemy w(zy(t)o inne Mam 'ewne dane, by 'rzyA?2, >e i u innych o(-b dzieAe (i/ to w ('o(-b zu'e.nie 'odobny Aa) u mnie BaA'i/)nieA(zy 'rzy).ad tego rodzaAu o'owiedzia. mi nieAa)i 'an *ederer Aa)o w.a(ne 'rze>ycie Podcza( 'o1,ubneA 'odr->y ('ot)a. (i/ w 4enecAi z 'ewnym 'anem, )t-rego zna. ty,)o 'owierzchownie i mu(ia. 'rzed(tawi2 (weA m.odeA ma.>once Poniewa> Aedna) za'omnia. nazwi()a, 'om-g. (obie tym razem niewyraUnym mruczeniem 5'ot)aw(zy (i/ z nim Aedna) 'o raz drugi, co w 4enecAi Ae(t nieuni)nione, wzi?. go na (tron/ i 'ro(i., by go wy'rowadzi. z za).o'otania, 'odaA?c (woAe nazwi()o, )t-re, nie(tety, za'omnia. Ed'owiedU obcego 1wiadczy.a, >e by. on nie'o('o,itym znawc? ,udzi3 H4ierz/, i> 'an nie za'ami/ta. mego nazwi()a, nazywam (i/ ta) Aa) 'an3 * e d e r e r_I Bie mo>na (i/ obroni2 'rzed 'ewnym do12 nie'rzyAemnym uczuciem, ()oro (i/ (woAe w.a(ne nazwi()o na'ot)a u obcego 0o1wiadczy.em tego niedawno bardzo wyraUnie, )iedy mi (i/ w godzinie 'rzyA/2 'rzed(tawi. nieAa)i 'an Z Freud (PrzyAmuA/ zre(zt? do wiadomo1ci 5% 58 za'ewnienie Aednego z moich )ryty)-w, >e on w 'odobneA (ytuacAi zachowuAe (i/ odwrotnie) 6 Do odno(zenie do (iebie ()(obno12) i Aego w'.ywy odnaAduAemy w na(t/'uA?cym 'rzy).adzie 'rzytoczonym 'rzez <unga3G HPan P za)ocha. (i/ bez wzaAemno1ci w damie, )t-ra w)r-tce 'otem wy(z.a za m?> za 'ana $ =hocia> 'an P Au> do12 dawno zna 'ana $ i nawet .?czy ich w('-,no12 intere(-w, to Aedna) za'omina on wci?> Aego nazwi()o, ta) >e mu(ia. Au> )i,)a razy za'ytywa2 innych, gdy chcia. do niego na'i(a2 I Umotywowanie za'omnienia w tym 'rzy'ad)u Ae(t 'rzeArzy(t(ze Aa) w 'o'rzednich, )t-re (toA? 'od zna)iem )(obno1ci Za'omnienie wydaAe (i/ tu 'ro(tym na(t/'(twem niech/ci 'ana P do (wego (zcz/1,iw(zego rywa,a+ on nieAa)o nie chce o nim nic wiedzie2+ nie 'owinien go nawet w('omnie2 J Motyw za'omnienia nazwi()a mo>e by2 r-wnie> bardzieA (ubte,ny+ mo>e 'o,ega2, >eby ta) 'owiedzie2, na Hwy(ub,imowaneAI nienawi1ci do Aego no(icie,a Pewna niewia(ta # X 7 ta) oto 'i(ze z @uda'e(ztu3 HPrzygotowa.am (obie ta)? ma.? teori/ Zaob(erwowa.am, mianowicie, >e ,udzie, )t-rzy maA? zdo,no1ci ma,ar()ie, nie maA? zrozumienia d,a muzy)i, i odwrotnie Biedawno rozmawia.am w teA )we(tii z )im1 i 'owiedzia.am3 [MoAa ob(erwacAa zaw(ze (i/ ('rawdza.a, z wyA?t)iem Aednego 'rzy'ad)u` 6,e )iedy chcia.am 'rzy'omnie2 (obie nazwi()o teA o(oby, za'omnia.am Ae w ('o(-b beznadzieAny, mimo >e wiedzia.am, i> Aego no(icie, Ae(t Aednym z moich naAbardzieA intymnych znaAomych 7iedy 'o 'aru dniach 'rzy'ad)owo 'o(.y(za.am nazwi()o, natychmia(t wiedzia.am, >e to by.a mowa o o(obie, )t-ra burzy.a moA? teori/ Bienawi12, <O 9 I #bid , ( 5!

nie1wiadomie >ywi.am do niego, uAawni.a (i/ 'o'rz1, za'ominanie Aego nazwi()a, ()?din?d ta) dobrze znaAt nego I 8 Ba inneA troch/ drodze ('owodowa.a )(obno12 za'omnienie nazwi()a w na(t/'uA?cym, 'rzytoczonym 'rzez 5 Ferencziego, 'rzy'ad)u, )t-rego ana,iza (taAe (i/ (zczeg-,nie 'ouczaA?ca 'rzez obAa1nienie my1,i za(t/'czych (Aa) @ottice,,i, @o,tra:io w 'rzy'ad)u H5igno9re,,iI) HPewna 'ani, )t-ra troch/ (.y(za.a o '(ychoana,izie, nie mo>e (obie w >aden ('o(-b 'rzy'omnie2 nazwi()a '(ychiatry <unga 4 mieA(ce tego> na(uwaA? (i/ na(t/'uA?ce my1,i za(t/'cze3 71 (nazwi()o) F 4i,de F Bietz(che F &au'tmann Bie m-wi?c AeA 'rawdziwego nazwi()a >?dam, by 'rzy )a>dym narzucaA?cym (i/ 'omy1,e )oAarzy.a (wobodnie Przy 7, my1,i natychmia(t o 'ani 7, , )t-ra Ae(t o(ob? zmanierowan?, a:e)towan?, a,e Aedna) na (w-A wie) bardzo dobrze wyg,?da [Ena (i/ wca,e nie (tarze9A e_` <a)o w('-,ne nadrz/dne 'oA/cie d,a 4i,deZa i Bie9tz(chego wymienia chorob/ umy(.ow? Ba(t/'nie m-wi drwi?co3 [4y, :reudy1ci, b/dziecie ta) d.ugo (zu)a2 'rzyczyn chor-b umy(.owych, a> (ami (i/ (taniecie wariatami` Potem3 [Bie mog/ znie12 4i,deZa i Bietz(chego Bie rozumiem ich 5.y(z/, >e obaA by,i homo(e)(ua,i(tami+ 4i,de zadawa. (i/ z m.ody9m i ,udUmi` (=hocia> w tym zdaniu wy'owiedzia.a w.a1ciwe nazwi()o, co 'rawda, 'o w/gier()u, mimo to Aedna) nie mo>e go (obie Ae(zcze 'rzy'omnie2) Z &au'tmannem )oAarzy & a , b e, 'otem < u g e n d ([M.odo12` F dramat &a,bego) i do'iero teraz, )iedy ()ierowa.em AeA uwag/ na (.owo <ugend, wie, >e (zu)a.a nazwi()a <ung 4 (ameA rzeczy dama ta, )t-ra w wie)u "% ,at (tra9 68 61 ci.a m/>a i nie ma wido)-w na 'owt-rne zam?>'-A1cie, ma do(tateczne 'owody, by uni)a2 w(zy(t)iego, co 'rzy'omina (taro12 ,ub m.odo12 Uderza na( tu, >e my1,ami za(t/'czymi by.y ()oAarzenia maA?ce w('-,n? tre12 z 'o(zu)iwanym imieniem, tudzie> zu'e.ny bra) ()oAarze; czy(to dUwi/)owychI % Eto Ae(zcze Aeden bardzo (ubte,nie umotywowany 'rzy).ad za'omnienia nazwi()a, )t-ry dana o(oba wyt.umaczy.a (obie (ama H7iedy zdawa.em egzamin z :i,ozo:ii Aa)o 'rzedmiotu ubocznego, ('yta. mnie egzaminator o nau)/ O'i)ura, a da,eA, czy wiem, )to 'onownie 'odA?. t/ nau)/ w '-UnieA(zych (tu,eciach Powiedzia.em mu nazwi()o P i o9tra Qa((endi, )t-rego w.a1nie dwa dni temu w 'ewneA )awiarni wymieniono Aa)o ucznia O'i)ura Ba 'e.ne zdziwienia 'ytanie, ()?d mam te wiadomo1ci, od'owiedzia.em 1mia.o, >e (i/ Au> od dawna Qa((endim intere(uA/ Z tego wyni)n/.o magna cum ,aude na 1wiadectwie, a,e te>, nie(tety, '-UnieA u'orczywa ().onno12 do za'ominania nazwi()a Qa((endi, 5?dz/, i> moAe nieczy(te (umienie Ae(t temu winne, >e nie mog/ za'ami/ta2 tego nazwi()a mimo w(ze,)ich u(i.owa; 4(za) i wtedy nie 'owinienem by. tego wiedzie2I =hc?c w.a1ciwie oceni2 miar/ niech/ci 'rzeciw)o 'rzy'omnieniu tego e'izodu na,e>a.oby wiedzie2, >e o'owiadaA?cy wy(o)o ceni (w-A tytu. do)tor()i, )t-ry rnu mu(i (tarczy2 za wie,e innych rzeczy 18 Przytaczam Ae(zcze 'rzy).ad za'omnienia nazwy mia(ta, )t-ry mo>e nie Ae(t 'ro(ty Aa) 'o'rzednio 'rzytoczone, a,e )a>demu obeznanemu z 'odobnymi badaniami wyda (i/ wiarygodny i cenny Bazwa 'ewnego w.o()iego mia(ta o'iera (i/ na 'rzy'omnieniu, z 'owodu wie,)iego 'odobie;(twa dUwi/)owego, imienia )obiety, z )t-r? .?cz? (i/ wie,ora)ie, 'e.ne a:e)t-w w('omnienia, w 'oni>(zeA ana,izie nawet nie do12 wyczer'u9 6! 'rzytoczone 0r 5 Ferenczi (@uda'e(zt), )t-ry ten 'rzy'ade) za'omnienia na (obie (amym zauwa>y., tra)towa. go ta), Aa) (i/ ana,izuAe (en ,ub ide/ neurotyczn?, za'ewne nie bez (.u(zno1ci

H@y.em dzi1 u znaAomych+ m-wiono o '-.nocnow.o9()ich mia(tach 7to1 zauwa>y., >e mo>na (i/ w nich Ae(zcze do'atrze2 w'.ywu au(triac)iego 4ymieniaA? nie)t-re z tych mia(t i Aa ta)>e chc/ 'rzytoczy2 Aedn? nazw/, Aedna) nie 'rzychodzi mi ona na my1,, chocia> wiem, >e ('/dzi.em tam bardzo mi,e dwa dni, co niezu'e.nie (i/ zgadza z teori? Freuda o za'ominaniu Zamia(t (zu)aneA nazwy mia(ta narzucaA? (i/ na(t/'uA?ce3 =a'ua F @re(cia F *ew z @re(cii *wa tego widz/ ',a(tycznie 'rzed (ob? w 'o(taci marmurowego 'o(?gu, ('o(trzegam Aedna) natychmia(t, >e Ae(t on mnieA 'odobny do ,wa na 'omni)u wo,no1ci w @re(cii ()t-ry znam z obraz)a), a bardzieA do innego marmurowego ,wa, )t-rego widzia.em w * u9cernie, na grobowcu (zwaAcar()ieA gwardii, 'o,eg.eA w Dui,eriach+ Aego miniaturowa re'rodu)cAa (toi u mnie na (za:ce z )(i?>)ami 4re(zcie na(uwa mi (i/ 'o(zu)iwana nazwa3 4 e9r o n a 4iem te> od razu, )to by. 'rzyczyn? teA amnezAi Bi)t inny Aa) dawnieA(za (.u>?ca teA rodziny, u )t-reA w.a1nie go1ci.em Bazywa.a (i/ 4 e r o n i ) a, 'o w/gier()u 4 e r o n a, i by.a mi wy(oce anty'atyczna, ta) z 'owodu (weA odra>aA?ceA 'owierzchowno1ci, Aa) i zachry'.ego, ()rzecz?cego g.o(u oraz niemo>,iweA 'ou:a.o1ci, do )t-reA (i/ czu.a u'owa>niona 'rzez d.ugo,etni? (.u>b/ Bie mnieA niezno1ne by.o u nieA i to, >e (wego cza(u tyranizowa.a dzieci domu Deraz wiedzia.em, co oznacza.y 'omy(.y za(t/'cze Z =a'ua )oAarzy.o (i/ natychmia(t ca'ut Vnor9 6" tuum =z/(to 'or-wnywa.em g.ow/ 4eroni)i z tru'i? cza(z)? Mi/dzy innymi z 'ewno1ci? ta)>e i w/gier()ie (.owo )a'z(i (chciwy) determinowa.o to 'rze(uni/cie Batura,nie, odnaAduA/ te> i 'ro(t(ze drogi )oAarzeniowe, )t-re .?cz? =a'u/ i 4eron/ Aa)o geogra:iczne 'oA/cia i w.o()ie (.owa o Aedna)owym rytmie Do (amo odno(i (i/ do @ r e ( c i i+ ,ecz i tu zachodzi wi/)(za gmatwanina )oAarze; MoAa anty'atia by.a (wego cza(u ta) gwa.towna, i> uwa>a.em 4eroni)/ wr/cz za w(tr/tn? i wyrazi.em )i,)a)rotnie zdziwienie, >e Aedna) mog.a ona mie2 >ycie mi.o(ne i by2 )ochan?3 'oca.owanie AeA F m-wi.em F mu(i 'obudza2 do wymiot-w (@rechreiz), a 'onadto Au> od dawna mo>na A? by.o ze(tawi2 z u'ad.ym ('o,eg.ym) gwardzi(t? (zwaAcar()im @ r e ( c i a bywa, 'rzynaAmnieA tutaA na 4/grzech, cz/(to wymieniana, nie w zwi?z)u z ,wem, ,ecz z innym dzi)im zwierz/ciem BaAwi/ceA znienawidzonym nazwi()iem w tym )raAu Aa) r-wnie> w '-.nocnych 4.o(zech Ae(t nazwi()o genera.a & a y n a u, )t-rego w'ro(t nazywaA? hien? z @re(cii Ed znienawidzonego tyrana &aynau 'rowadzi Aedna ni2 my1,owa 'rzez @re(ci/ do mia(ta 4erona, druga 'rzez wyobra>enie tego zwierz/cia o zachry'.ym g.o(ie, wygrzebuA?cego tru'y ((t?d ()oAarzenie o grobowcu), do tru'ieA cza(z)i i niemi.ego organu mowy 4eroni)i, ta) mocno 'rzez m? nie1wiadomo12 ze,>oneA+ w (woim cza(ie go('odarowa.a ona ta) 'o tyra;()u w tym domu, Aa) -w genera. 'o w/gier()ich i w.o()ich wa,)ach wo,no1ciowych Z *ucern? .?czy (i/ my1, o ,ecie, )t-re 4eroni)a ze (wym 'a;(twem ('/dzi.a nad Aeziorem czterech )anton-w w 'ob,i>u *ucerny+ z (zwaAcar()? gwardi? za1 .?czy (i/ w('omnienie, >e nie ty,)o dzieci, a,e i doro(.ych cz.on)-w rodziny 'otra:i.a tyranizowa2, i u'odoba.a (obie ro,/ gard/ dam/ 0odam Aedna) z naci()iem, >e 1wiadomie Au> od dawna 'rzezwyci/>y.em (woA? anty'ati/ do 4eroni)i 4 mi/dzycza(ie zmieni.a (i/ ona bardzo na )orzy12, zar-wno zewn/trznie Aa) i w (wym zachowaniu, i mog/ (i/ do nieA odno(i2 ze (zczer? u'rzeAmo1ci?, do czego Aedna) rzad)o miewam o)azA/ MoAe nie1wiadome trzyma (i/ Aa) zwy),e u'orczywie wra>e; 'ierwotnych F i nie za'omina Dui,erie (? a,uzA? do inneA o(obi(to1ci, (tareA :rancu()ieA damy, )t-ra 'rzy r->nych o)azAach ' i 19n o w a . a (gardiert) )obiet tego domu, a )t-r? ma,i i doro1,i (zanowa,i, zarazem obawiaA?c (i/ AeA Aedna) troch/ 0.u>(zy cza( by.em u nieA e,ewem :rancu()ieA )onwer(acAi 4 zwi?z)u ze (.owem e,ew na(uwa mi (i/ Ae(zcze, >e gdy by.em z wizyt? u (zwagra mego dzi(ieA(zego go('odarza domu w '-.nocnych =zechach, bardzo (i/ z tego u1mia.em, >e tamteA(za ,udno12 nazywa e,ew-w ,e1neA a)ademii )on(e)wentnie *owen (,wy) Mo>e i to we(o.e w('omnienie mia.o udzia. w zamienieniu

hieny na ,waI 11 C-wnie> )o,eAny 'rzy).ad5 mo>e 'o)aza2, Aa) )om',e)( )(obno1ci o'anowuA?cy )ogo1 w daneA chwi,i wywo.uAe za'omnienie nazwi()a H0waA m/>czyUni, (tar(zy i m.od(zy, )t-rzy 'rzed '-. ro)iem w('-,nie 'odr->owa,i 'o 5ycy,ii, wymienia,i w('omnienia tych 'i/)nych i bogatych w tre12 dni [<a) nazywa.a (i/ ta mieA(cowo12 F za'yta. m.od(zy F w )t-reA nocowa,i1my 'rzed 'rzeAa>d>)? do 5e,inuntV =a,ata:imi, nie'rawda>VW 5tar(zy za'rzeczy.3 [Ba Pewno nie ta), a,e Aa r-wnie> za )omnia.em nazw/, cho2 bardzo dobrze 'rzy'ominam (obie w(zy(t)ie (zczeg-.y W HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI #, 1%11, % " P(ycho'ato,ogia 65 6G 'obytu Ze mn? Ae(t ta), >e wy(tarczy, gdy zauwa>/, >e )to1 nazw/ Aa)?1 za'omnia., by wywo.a.o to r-wnie> moAe za'omnienie Mo>e ('r-buAemy 'o(zu)a2 teA nazwyV Mnie nie narzuca (i/ >adna inna 'oza = a 11 a n i9 ( e 11 a, )t-ra Aedna) z 'ewno1ci? nie Ae(t w.a1ciwa` [Bie_ F m-wi m.od(zy F nazwa zaczyna (i/ na w a,bo wy(t/'uAe w nieA to ub` [6,e w A/zy)u w.o()im nie ma w` F 'rzy'omnia. (tar(zy [6,e Aa my1,a.em X, a ty,)o 'owiedzia.em w, 'oniewa> 'rzyzwyczai.em (i/ do tego 'o'rzez mow/ oAczy(t?` 5tar(zy o'iera. (i/ 'rzed X [5?dz/ F rze). F >e za'omnia.em Au> wie,e nazw (ycy,iA()ich+ by.by cza( ('r-bowa2 'rzy'omnie2 Ae (obie 6 wi/c n' Aa) nazywa (i/ wy(o)o 'o.o>ona mieA(cowo12, )t-ra w (taro>ytno1ci nazywa.a (i/ O n n aV 6ch, wiem Au> =a(trogioXanni` 4 na(t/'nym momencie r-wnie> m.od(zy odna,az. zagubion? nazw/ Zawo.a.3 [= a ( t e , X e t r a no_` F i cie(zy. (i/, >e by.o w nieA X 5tar(zy Ae(zcze 'rzez chwi,/ mia. 'oczucie nieznaAomo1ci teA nazwy, a,e gdy A? wym-wi., chcia. 'odzie,i2 (i/ in:ormacA?, d,aczego mu ta nazwa ucie).a My1,a. ta)3 [Za'ewne d,atego, >e druga AeA 'o.owa X e9t r a n o brzmi Aa) weteran 4iem dobrze, >e niech/tnie my1,/ o (tarzeniu (i/ i w (zczeg-,ny ('o(-b reaguA/, gdy mi (i/ o tym 'rzy'omni Da) n' wyt)n?.em niedawno (zacownemu 'rzyAacie,owi ubranemu w naAdziwacznieA(zy ('o(-b, >e 'rzecie> Au> dawno 'rze(ta. by2 m.ody, 'oniewa> 'ewnego razu w to)u r->nych 'och,eb(tw 'owiedzia. 'od moim adre(em3 [<a Au> nie Ae(tem m.odzie;cemW Do, >e u mnie o'-r ()ierowa. (i/ na drug? cz/12 nazwy =a(te,Xetrano, wyni)a.o te> z tego, >e 'ocz?t)owa zg.o()a 'owr-ci.a w za(t/'czeA nazwie =a,tani(etta` [6 (ama nazwa =a,tani(ettaV` F za'yta. m.od(zy [Ena wyda.a mi (i/ Aa)im1 'ie(zczot,iwym imieniem m.odeA dziewczyny` F wyzna. (tar(zy Po 'ewnym cza(ie doda.3 [Bazwa d,a Onna by.a te> nazw? za(t/'cz? Barzuca mi (i/ teraz my1,, >e nazwa =a(trogioXanni, 'rzedzieraA?ca (i/ do 1wiadomo1ci za 'omoc? racAona,izacAi, zu'e.nie ta) (amo 'rzy'omina dUwi/)owo gioXane F m.ody, Aa) zagubiona w 'ami/ci nazwa =a(te,Xetrano 'rzy'omina weteran F (tary` 5tar(zy (?dzi., >e w ten ('o(-b zda. ('raw/ ze (wego za'omnienia nazwy Bie za(tanawia,i (i/ nad :a)tem, Aa)i motyw ('owodowa., >e m.od(zy r-wnie> za'omnia.I E'r-cz motyw-w za'ominania nazwi() za(.uguAe na na(ze zaintere(owanie r-wnie> mechanizm tego zAawi()a 4 du>eA ,iczbie 'rzy'ad)-w nazwi()o Ae(t za'ominane nie d,atego, >e ono (amo wywo.uAe ta)ie motywy, ,ecz d,atego, >e 'o'rzez 'odobie;(two dUwi/)owe, 'o'rzez r-wnobrzmienno12 wzbudza wy'owiedzenie innego nazwi()a, 'rzeciw )t-remu ()ierowane (? te motywy Zrozumia.e, >e ta)ie roz,uUnienie zwi?z)-w 'rowadzi do wyA?t)owego u.atwienia 'ow(tawania omawianego zAawi()a Da) w.a1nie Ae(t w )o,eAnych 'rzy).adach 1! 0r Od &it(chmann a3 , Pan B chce wymieni2 :irm/ )(i/gar()? [Qi,ho:er g Can(chburg` 6,e minio za(tanawiania (i/ 'rzychodzi mu na my1, ty,)o nazwi()o Can(chburg, cho2 :irma by.a mu dobrze znana 4racaA?c do domu z ,e))im niezadowo,eniem z tego 'owodu uzna_ ('raw/ za do(tatecznie wa>n?, by za(y'iaA?cego Au> brata za'yta2 o 'ierw(z? cz/12 nazwy :irmy, ien wymieni. A? bez trudno1ci Potem natychmia(t nazwa [Qi#ho:er` wywo.a.a u 'an-w (.owo

[Qa,,hoV` Przed 'aru mie(i?cami odby. do Qa,,ho: bogaty we w('omnienia ('acer w towarzy(twie 'oci?gaA?ceA dziewczyny Podarowa.a mu cna na 'ami?t)/ 'rzed9 H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #, 1%1" 66 6J miot, na )t-rym by.o na'i(ane3 [Ba 'ami?t)/ 'i/)nych w Qa,,ho:er godzin` 4 o(tatnich dniach 'rzed za'omnieniem nazwi()a 'rzedmiot ten, na 'oz-r 'rzy'ad)owo, zo(ta. u(z)odzony 'rzez B 'rzy (zyb)im za(uwaniu ,ady, co on, obeznany ze znaczeniem dzia.a; (ym'tomatycznych, ()on(tatowa. nie bez 'oczucia winy 4 tych dniach by. on nieco oboA/tnie na(tawiony wobec teA damy, )t-r? w'rawdzie )ocha., a,e 'rzeciw(tawia. (i/, zw,e)aA?c, AeA >yczeniom ma.>e;()imI 1" 0r &an( 5ach(3 H4 rozmowie o Qenui i AeA naAb,i>(zym otoczeniu 'ewien m.ody cz.owie) chcia. wymieni2 mieA(cowo12 P e g , i, a,e do'iero z trudem, w wyni)u u(i,nego za(tanawiania (i/, 'otra:i. (obie 'rzy'omnie2 AeA nazw/ Po 'owrocie do domu rozmy1,a. o tym 'rzy)rym wym)ni/ciu (i/ dobrze mu znaneA nazwy i to do'rowadzi.o go do ca.)iem 'odobnie brzmi?cego (.owa P e , i 4iedzia. on, >e ta) (i/ nazywa.a wy('a na morzu 'o.udniowym, )t-reA mie(z)a;cy zachowa,i )i,)a o(ob,iwych zwyczaA-w Biedawno czyta. o tym w etno,ogiczneA )(i?>ce i 'o(tanowi. wy)orzy(ta2 te o'i(y d,a 'ewneA w.a(neA hi'otezy Przy'omnia.o mu (i/ wtedy, >e Pe,i Ae(t widowni? 'ewneA 'owie1ci, )t-r? z zaintere(owaniem i 'rzyAemno1ci? 'rzeczyta., 'owie1ci Van Zante( g,iic),ich(te Zeit ([BaA(zcz/1,iw(zy cza( Xan Zantena`), na'i(aneA 'rzez *aurid( @ruun My1,i, )t-re nieu(tannie za'rz?ta.y go tego dnia, wi?za.y (i/ z ,i(tem, Aa)i otrzyma. rano od bardzo drogieA mu )obiety+ ,i(t ten na'e.ni. go nie'o)oAem, >e b/dzie mu(ia. zrezygnowa2 z um-wionego ('ot)ania Po ('/dzeniu ca.ego dnia na naAgor(zym ,eniuchowaniu wieczorem 'owzi?. 'o(tanowienie, >e nie b/dzie d.u>eA m/czy. (it+ denerwuA?cymi my1,ami i ()o9\9zycta J towarzy(twa wX(oce cenionego, nic za).-caA?cego Aego ('o)oAu <e(t a(ne, >e (.owo YZPeg,i` znowu mog.o zagrozi2 Aego zamiarowi, gdy> dUwi/)owo wi?za9 .o (ik ono ta) bardzo z [Pe,i`+ a,e [Pe,i`, )t-re 'o'rzez+ zaintere(owania etno,ogiczne nabra.o u niego o(obi(tego znaczenia, ucie,e1nia.o nie ty,)o Xan Zantena, a,e i Aego w.a(ny, naA(zcz/1,iw(zy cza(, a tym (amym r-wnie> obawy i tro()i, Aa)ie tra'i.y go 'rzez ca.y dzie; <e(t chara)tery(tyczne, >e to 'ro(te t.umaczenie uda.o (i/ do'iero wtedy, )iedy drugi ,i(t 'rze)(zta.ci. zw?t'ienia w 'ogodn? 'ewno12 rych.ego 'onownego zobaczeniaZZ Qdy w zwi?z)u z tym 'rzy).adem 'rzy'omni (i/ b,i()i mu inny 'rzy).ad, w )t-rym nie mog.a by2 'rzy'omniana nazwa mieA(cowo1ci Berwi ('rzy).ad 1), to w-wcza( widzi (i/, Aa) 'odobie;(two dUwi/)owe dw-ch (.-w 'owoduAe nadanie 'odw-Anego znaczenia Aednemu (.owu 1G 7iedy w 1%15 r wybuch.a woAna z 4.ochami, mog.em u (iebie zaob(erwowa2, >e nag,e wy'ad.a z moAeA 'ami/ci du>a ,iczba nazw w.o()ich mieA(cowo1ci, z )t-rymi 'rzedtem nie mia.em wi/)(zych trudno1ci <a) wie,u Biemc-w, 'rzyzwyczai.em (i/ ('/dza2 cz/12 wa)acAi na ziemi w.o()ieA i nie mog.em w?t'i2, i> owo ma(owe za'ominanie by.o wyrazem moAego zrozumia.ego 'owa1nienia z 4.ochami, )t-re zaA/.o mieA(ce wcze1nieA(zego (zczeg-,nego u'odobania Ebo) tego bez'o1rednio motywowanego za'ominania nazw daio o (obie zna2 r-wnie> za'ominanie 'o1rednie, ('rowadzaA?ce (i/ do tego (amego w'.ywu 5).onny by.em ta)>e za'omina2 inne ni> w.o()ie nazwy mieA(cowo1ci i u(ta,i.em w to)u badania tych 'rzy'ad)-w, >e nazwy te w Aa)i1 ('o(-b wi?za.y (i/ 'o'rzez da,(ze nawet 'odobie;(two dUwi/)owe z za)azanymi nieAa)o nazwami wrogimi # ta) mozo,i.em (i/ 'ewnego dnia z 'rzy'omnieniem (obie nazwy mia(ta @ i ( e n z na Morawach Qdy w )o;cu w'ad.em na nie, natychmia(t wiedzia.em \e to za'omnienie na,e>y z.o>y2 na )onto Pa,azzo @ i9( e n z i w ErXieto 4 Pa,azzo znaAduAe (i/ hote, @e,,e ,iR

6rti, w )t-rym mie(z)a.em za )a>dym 'obytem w Er9Xieto U)ochane w('omnienia zo(ta.y natura,nie naA(i,nieA naru(zone 'rzez zmienione na(tawienie uczuciowe =e,owe Ae(t zatem om-wienie )i,)u 'rzy).ad-w u)azuA?cych, Aa) r->nym zamiarom mo>e (.u>y2 b./dna czynno12 w 'rzy'ominaniu nazwy 15 6 < 5tor:er J3 H0ama z @azy,ei zorientowa.a (i/ 'ewnego ran)a, >e AeA 'rzyAaci-.)a z cza(-w m.odo1ci 5 e , m a $ z @er,ina, odbywaA?ca 'odr-> 'o1,ubn?, 'rzyby.a 'rzeAazdem do @azy,ei+ ber,i;()a 'rzyAaci-.)a mia.a 'ozo(ta2 w @azy,ei ty,)o Aeden dzie; i d,atego bazy,eA)a 'o('ie(zy.a natychmia(t do hote,u PrzyAaci-.)i, rozchodz?c (i/, um-wi.y (i/ 'onownie na ('ot)anie 'o'o.udniowe, )t-re mia.y ('/dzi2 razem a> do odAazdu ber,in)i Po 'o.udniu bazy,eA)a za'omnia.a o ('ot)aniu Uwarun)owania tego za'omnienia nie (? mi znane, a,e w.a1nie w teA (ytuacAi (('ot)anie z 'rzyAaci-.)a z cza(-w m.odo1ci co ty,)o zam/>n?) (? mo>,iwe wie,ora)ie ty'owe )on(te,acAe, )t-re mog.y ('owodowa2 zahamowanie 'ami/ci o 'onownym ('ot)aniu #ntere(uA?ca Ae(t w tym 'rzy'ad)u da,(za czynno12 'omy.)owa, )t-ra (tanowi nie1wiadome zabez'ieczenie 'ierw(zeA 4 cza(ie, gdy mia.a ('ot)a2 (i/ 'onownie z 'rzyAaci-.)? z @er,ina, bazy,eA)a 'rzebywa.a w towarzy(twie w innym mieA(cu @y.a mowa o niedawnym ma.>e;(twie wiede;()ieA 1'iewacz)i 7urz 0ama z @azy,ei wyrazi.a (i/ )rytycznie (_) o tym ma.>e;(twie, a,e gdy mia.a zamiar wymieni2 nazwi()o 1'iewacz)i, nie mog.a (obie 'rzy'omnie2 AeA imienia (wiadomo, >e 'rzy nazwi()ach Aednozg.o()owych ma (i/ tendencA/ do 'odawania imie9 J 6 < 5tor:er Bamen(Xerge((en >ur 5icherung eine( Ver(atz9Xerge((en( H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI ##, 1%1G J8 ni?) 0am/ z @azy,ei tym bardzieA irytowa.a (.abo12 'ami/ci, >e cz/(to 1'iewacz)/ (.y(za.a 7urz, AeA nazwi()o, a ta)>e imi/ by.y d,a nieA czym1 'ow(zednim Poniewa> ni)t inny nie wymieni. imienia, )t-re AeA u,ecia.o z 'ami/ci, rozmowa 'otoczy.a (i/ w innym )ierun)u Dego dnia wieczorem na(za dama zna,az.a (i/ w towarzy(twie cz/1ciowo identycznym z tym z 'o'o.udnia Przy'ad)owo rozmowa ze(z.a 'onownie na temat ma.9 , >e;(twa wiede;()ieA 1'iewacz)i i dama bez >adneA trud9 , no1ci wymieni.a imi/ i nazwi()o3 5e,ma 7urz Zaraz 'otem zawo.a.a3 [6ch, teraz 'rzy(z.o mi do g.owy3 ca.)iem za'omnia.am, >e dzi1 'o 'o.udniu um-wi.am (i/ ze (woA? 'rzyAaci-.)? 5e,m?_` 5'oArzenie na zegare) u1wiadomi.o AeA, >e 'rzyAaci-.)a mu(ia.a Au> odAecha2I Bie Ae(te1my raczeA Ae(zcze 'rzygotowani do oceniania tego 'i/)nego 'rzy).adu we w(zy(t)ich Aego a('e)tach Pro(t(zy Ae(t )o,eAny 'rzy).ad, w )t-rym w'rawdzie nie nazwi()o, a obcoA/zyczny wyraz zo(ta. za'omniany w()ute) motywu wyni)aA?cego z Aa(neA (ytuacAi (zauwa>y2 trzeba, >e roz'atruAemy te (ame 'roce(y nieza,e>nie od tego, czy odno(z? (i/ one do nazwi(), imion, obcoA/zycznych wyraz-w czy (zy)u wyraz-w) DutaA m.ody cz.owie) za'omina w A/zy)u angie,()im (.owa ,,z.otoI, )t-re Ae(t identyczne z niemiec)im, aby zna,eU2 'ow-d do 'o>?danego dzia.ania 16 0r &an( 5ach(3 HM.ody cz.owie) 'ozna. na w('-,neA 'en(Ai 6ngie,)/, )t-ra mu (i/ ('odoba.a Qdy 'ierw(zego wieczoru 'o AeA 'oznaniu rozmawia. z ni? w AeA oAczy(tym A/zy)u, )t-ry Au> troch/ o'anowa., i w 'ewnym momencie chcia. u>y2 angie,()i od'owiedni) (.owa [z.oto` (niemiec)ie Qo,d), mimo u(i,nego 'o(zu)iwania ten Aednog.o()owy wyraz nie 'rzy(zed. mu do g.owy Batomia(t narzuca.y mu (i/ (.owa za(t/'cze w 'o(taci :rancu()iego or, .aci;()iego aurum i grec)ie9 J1 go chry(o( ta) u'orczywie, >e ty,)o z trudem 'otra:i. Ae odrzuci2, cho2 wiedzia. z 'ewno1ci?, >e nie (? one w >aden ('o(-b ('o)rewnione z (zu)anym wyrazem Bie zna,az. w )o;cu >adnego innego ('o(obu 'orozumienia (i/, Aa) dot)ni/cie z.otego 'ier1cion)a na r/ce damy+ czu. (i/ wr/cz zaw(tydzony, gdy dowiedzia. (i/ od nieA, >e ta) d.ugo (zu)any od'owiedni) (.owa [z.oto` (Qo,d)

brzmi ta) (amo Aa) w A/zy)u niemiec)im3 go,d 0u>a warto12 tego dot)ni/cia, ('owodowanego za'omnieniem, 'o,ega.a nie ty,)o na nie gor(z?cym za('o)oAeniu 'o'/du chwytania, doty)ania, )t-re mog.o zachodzi2 r-wnie> z 'obude) innych, gor,iwie 'rzez za)ochanych uwzg,/dnianych, ,ecz w wi/)(zym (to'niu na tym, >e umo>,iwia.o ono rozeznanie (i/ w wido)ach na wyni) (tarania (i/ o t/ dam/ <eA nie1wiadomo12, (zczeg-,nie 'rzy (ym'atycznym na(tawieniu wobec 'artnera w cza(ie rozmowy, mo>e odgadn?2 u)rywaA?cy (i/ za bezw(tydn? ma()? erotyczny ce, za'omnienia+ rodzaA i ('o(-b 'rzyA/cia 'rzez 'artner)/ tego dot)ni/cia i Aego umotywowania mo>e (ta2 (i/ nie1wiadomym d,a oboAga, a,e 'e.nym du>ego znaczenia 1rod)iem 'orozumienia co do (zan( roz'oczynaA?cego (i/ w.a1nie :,irtuI 1J Przytocz/ Ae(zcze za < 5tarc)e8 intere(uA?cy 'rzy'ade) za'omnienia i 'rzy'omnienia (obie nazwi9 i ()a, )t-ry tym (i/ wyr->nia, >e z za'omnieniem nazwi9 + ()a wi?za.o (i/ znie)(zta.cenie (zy)u wyraz-w, Aa) w 'rzy).adzie dotycz?cym BarzeczoneA z 7oryntu H5tary 'rawni) i nauczycie, A/zy)a, Z , o'owiada. w towarzy(twie, >e za cza(-w (tudenc)ich 'ozna. w Biemczech )o,eg/, )t-ry by. (zczeg-,nie g.u'i, i Z 8 Z wydania ho,ender()iego 't 0e inX,oed Xan on( onbe9wu(te in on( dagc ,iA)(che ,eXen 6m(terdam 1%16, 'rzedru) niemiec)i w H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #V, 1 n9i c 1%16 m-g.by 'rzytoczy2 wie,e anegdot o teA Aego g.u'ocie 6,e nie m-g. (obie 'rzy'omnie2 Aego nazwi()a, (?dzi., >e to nazwi()o zaczyna (i/ na 4 , '-UnieA Aedna) wyco:a. (i/ z tego Przy'omnia. (obie, >e ten g.u'i (tudent zo(ta. '-UnieA hand,arzem win (4einhdnd,er) Potem Z znowu o'owiedzia. anegdot/ o g.u'ocie tego (tudenta, znowu dziwi. (i/, >e nie mo>e (obie 'rzy'omnie2 Aego nazwi()a i 'owiedzia.3 [@y. ta)im o(.em, >e wci?> nie 'oAmuA/, Aa) mog.em wbi2 mu do g.owy .acin/ 'rzez 'owtarzanie` =hwi,/ 'otem 'rzy'omnia. (obie, >e (zu)ane nazwi()o )o;czy (i/ na ma; Za'yta,i1my go, czy nie 'rzychodzi mu na my1, inne nazwi()o, )o;cz?ce (i/ na m a n, na co on3 O r d m a n n [7t-> to ta)iV` Do r-wnie> Aa)i1 (tudent z tego o)re(u_ 5io(tra Z zauwa>y.a, >e Ae(t ta)>e 'ro:e(or Ordmann Przy do).adnieA(zym rozeznaniu o)aza.o (i/, >e ten 'ro:e(or Ordmann wyrazi. niedawno zgod/ na 'rzyA/cie do redagowanego 'rzez (iebie cza(o'i(ma 'racy 'rze(.aneA mu 'rzez Z , a,e w ()r-coneA 'o(taci, 'rzy czym cz/1ciowo nie 'odzie,a. zawartych w nieA 'og,?d-w itd , a da,eA, >e Z 'rzyA?. to Aa)o :a)t do12 nie'rzyAemny (0owiedzia.em (i/ 'onadto '-UnieA, >e Z za dawnych ,at mia. zamiar by2 'ro:e(orem w teA (ameA ('ecAa,no1ci, w Aa)ieA obecnie naucza 'ro:e(or O , >e zatem to nazwi()o i 'od tym wzg,/dem mog.o dot)n?2 u niego wra>,iweA (truny) Bag,e Z 'rzy'omnia. (obie nazwi()o g.u'iego (tudenta3 *indeman_ <u> wcze1nieA 'rzy'omnia. (obie, >e nazwi()o )o;czy (i/ na m a n, a *inde 'ozo(ta.o Ae(zcze 'rzez 'ewien cza( (t.umione Ba 'ytanie, co 'rzychodzi mu na my1, 'rzy *inde, 'owiedzia.3 [Bic mi 'rzy tym nie 'rzychodzi na my1,` Przy moim na,eganiu, >e Aedna) co1 mu (i/ 'rzy tym (.owie 'rzy'omina, 'owiedzia., 'atrz?c 'rzy tym w g-r/ i czyni?c r/)? ge(t w 'owietrzu3 [Bo ta), ,i'a (*inde) to 'i/)ne drzewo` J! 4i/ceA nic nie 'rzychodzi.o mu do g.owy 4(zy(cy mi,cze,i i )a>dy zaA?. (i/ (woA? ,e)tur? czy czym1 innym, a> chwi,/ '-UnieA Z zacytowa. marzycie,()im tonem3 i bardzieA ()om',i)owany), ni> (i/ 'ocz?t)owo wydawa.o, a Pierw(ze cytowane wier(ze brzmi? ('or wy>eA)3 5teht er mit :e(ten Qe:iigigen 7nochen 6u: der O r d e 5o reicht er nicht au: Bur mit der *inde Eder der Ceb e (ich zu Xerg,eichen (7iedy ta) (toi

mocnymi, gib)imi gnatami na ziemi, nie (i/ga do tego, by r-wna2 (i/ cho2by z ,i'? ,ub z ,atoro1,? winn?) Zawo.a.em trium:uA?co3 [6 wi/c mamy Ordmanna Den cz.owie), )t-ry (toi na ziemi, to Ae(t O r d e99m a n n ,ub O r d m a n n+ nie wytrzymuAe on 'or-wnania z ,i'? (*inde F *indeman) ,ub z winn? ,atoro1,? (Cebe F 4einhand,er) #nnymi (.owy3 ten *indeman, g.u'i (tudent, )t-ry '-UnieA zo(ta. had,arzem win, by1 o(.em, a,e Ordmann Ae(t Ae(zcze wi/)(zym o(.em i nie mo>e (i/ z tym *indemanein 'or-wna2` Da)a t)wi?ca w nie1wiadomo1ci mowa, 'e.na nienawi1ci i obe,g, Ae(t czym1 ca.)iem zwyczaAnym, a tym (amym u(ta,ona Ae(t Au> teraz g.-wna 'rzyczyna za'omnienia nazwi()a Za'yta.em, z Aa)iego 'oematu 'ochodz? cytowane wier(ze Z 'owiedzia., >e Ae(t to 'oemat Qoethego roz'oczynaA?cy (i/ od (.-w3 (5z,achetny Ae(t cz.owie) Pomocny i dobry_) Ode, i(t der Men(ch &i,:reich und gut_ i >e da,eA Ae(t tam Ae(zcze3 (7iedy uno(i (i/ w g-r/, #graA? z nim wiatry) Und hebt er (ich au:wart( 5o ('ie,en mit ihm die 4ind/ Ba(t/'nego dnia wy(zu)a.em ten 'oemat Qoethego i o)aza.o (i/, >e 'rzy'ade) Ae(t Ae(zcze .adnieA(zy (a,e (5toi na mocnych, A/drnych gnatach) 5teht er mit :e(ten Mar)igen 7nochen Qib)ie (gi/t)ie) gnaty by.yby tu do12 obc? )ombinacA? Bie chc/ (i/ Aedna) b,i>eA w to wdawa2, b 0a,(ze wier(ze teA (tro:y brzmi? ('or wy>eA)3 6u: der woh,begrundeten 0 aue r nde n Orde, Ceicht er nicht au:, Bur mit der O ich e Eder der Cebe 5ich zu Xerg,eichen 4 ca.ym 'oemacie nie ma w og-,e >adneA ,i'y (*inde)_ Zamiana d/bu na ,i'/ (w Aego nie1wiadomo1ci) 'ow(ta.a ty,)o d,atego, aby umo>,iwi2 gr/ (.-w3 O r d e9 99* ind e9C e b e c Poemat ten no(i tytu.3 Qrenzen der Men(chheit ([Qranice ,udz)o1ciW) i zawiera 'or-wnanie w(zechmocy bog-w i ni).eA mocy cz.owie)a Poemat, )t-rego 'ocz?te) brzmi3 Ode, (ei der Men(ch &i,:reich und gut_ to Aedna) inny 'oemat, znaAduA?cy (i/ w zbiorze )i,)a (tronic da,eA <ego tytu. brzmi3 0a( Qott,iche ([@o(9)o12`) i zawiera r-wnie> my1,i o bogach i cz.owie)u Poniewa> nie wchodzi,i1my w to b,i>eA, mog/ naAwy>eA Przy'u1ci2, >e w 'ow(taniu ana,izowanego 'rzy'ad)u mog.y 'ewn? ro,/ odegra2 r-wnie> my1,i o >yciu i 1mierci, o 'rzemiAaA?cym i wiecznym oraz o w.a(nym marnym >yciu i 'rzy(z.eA 1mierciI 4 nie)t-rych z tych 'rzy).ad-w wzi/to 'od uwag/ J5 JG w(zy(t)ie (ubte,no1ci techni)i '(ychoana,ityczneA d, wyAa1nienia zAawi()a za'ominania nazwi()

7ogo1, )to chcia.by nauczy2 (i/ czego1 wi/ceA o ta)ieA 'racy, od(y.am do donie(ienia O <one(a (*ondyn), )t-re zo(ta.o 'rze.o>one z A/zy)a angie,()iego % 18 Ferenczi zauwa>y., >e za'ominanie nazwi() mo>e by2 r-wnie> obAawem hi(terii Po)aza. mechanizm tego zAawi()a, od,eg.y od mechanizmu czynno1ci 'omy.)oweA <ego donie(ienie uwidacznia, Aa) rozumiana Ae(t ta r->nica3 HBaAmuA/ (i/ obecnie 'acAent)?, (tarzeA?c? (i/ 'ann?, )t-ra za'omina nazwi()a nawet naAcz/1cieA u>ywane i bardzo dobrze AeA znane, cho2 'oza tym ma dobr? 'ami/2 6na,iza wy)aza.a, >e chce ona za 'omoc? tego (ym'tomu udowodni2 (woA? ignorancA/ Do demon(tracyAne o)azywanie niewiedzy Ae(t w.a1ciwie wyrzutem 'od adre(em rodzic-w, )t-rzy nie umo>,iwi,i AeA uzy()ania >adnego wy>(zego wy)(zta.cenia C-wnie> AeA m/cz?ce 'rzymu(zanie (i/ do czy(zczenia w(zy(t)iego ('(ychoza 'ani domu) cz/1ciowo 'ochodzi z tego (amego Ur-d.a =hce ona 'rzez to 'owiedzie2 mnieA wi/ceA to3 [Zrobi,i1cie ze mnie (.u>?c?`I M-g.,bym 'omno>y2 ,iczb/ 'rzy).ad-w za'ominania nazw i da,eA Ae omawia2, ,ecz chcia.bym uni)n?2 roz'atrywania zaraz na w(t/'ie 'rawie w(zy(t)ich 'un)t-w widzenia, )t-re b/d? rozwa>ane w zwi?z)u z '-UnieA 'oAawiaA?cymi (i/ tematami Pozwo,/ (obie Aedna) uA?2 w )i,)u zdaniach rezu,taty 'rzytoczonych tutaA ana,iz Mechanizm za'ominania nazw (w.a1ciwie wy'adni/cia, chwi,owego za'omnienia) 'o,ega na za).-ceniu zamierzoneA re'rodu)cAi nazwy 'rzez obcy i w daneA chwi,i nie1wiadomy to) my1,owy 6,bo z g-ry Au> i(tnieAe O <one( 6na,y(e eine( Fa,,e( Xon Bamen(Xergc((en ,,Zen9tra,b,att :ur P(ychoanaiy(eI ##, 1%11 zwi?ze) mi/dzy za'omnian? nazw? a 'rze(z)adzaA?cymZ )om',e)(em, a,bo te> zwi?ze) ta)i 'ow(taAe do'iero zaI 'omoc? 'owierzchownego (zewn/trznego), cz/(to (ztucznego, ()oAarzenia 41r-d za).-caA?cych )om',e)(-w naAwi/)(zy w'.yw wywieraA? (to(un)i o(obi(te (rodzinne, zawodowe) Bazwa, )t-ra w()ute) (weA wie,oznaczno1ci na,e>y do )i,)u )r/g-w my1,owych ()om',e)(-w), mo>e w Aednym to)u my1,owym u,ec za'omnieniu 'od w'.ywem dru 9giego, (i,nieA(zego, )om',e)(u 41r-d motyw-w tych za).-ce; 'rzebiAa (i/ d?>no12 do uni)ania 'rzy)ro1ci, Aa)? by mog.o 'oci?gn?2 za (ob? 'rzy'omnienie tych nazw Mo>na na og-. rozr->ni2 dwa ty'y za'ominania nazw, tA gdy (ama nazwa wi?>e (i/ z czym1 nie'rzyAemnym ,ub gdy (i/ wi?>e z czym1 innym o 'odobnym dzia.aniu, ta) >e nazwa mo>e zo(ta2 za'omniana d,a nieA (ameA ,ub te> z 'owodu da,(zych ,ub b,i>(zych zwi?z)-w ()oAarzeniowych Czuciw(zy o)iem na 'owy>(ze tezy zrozumiemy, >e cza(owe za'ominanie nazw (tanowi na(ze naAcz/(t(ze czynno1ci 'omy.)owe 1% Em-wione tu cechy nie wyczer'uA? Ae(zcze w(zy(t)ich w.a1ciwo1ci tego zAawi()a Cad bym w()aza2 Ae(zcze tutaA na to, >e za'ominanie nazw bywa w wy(o)im (to'niu zaraU,iwe 4 rozmowie dw-ch o(-b wy(tarcza cz/(to, by Aedna o1wiadczy.a, >e za'omnia.a teA ,ub oweA nazwy, aby r-wnie> i drugieA o(obie wy'ad.a ona z 'ami/ci Dam Aedna), gdzie za'omnienie udzie,i.o (i/ w ten ('o(-b, odnaAduAe (i/ .atwo za'omnian? nazw/ 1Zo H)o,e)tywneI za'ominanie, 1ci1,eA uAmuA?c F zAawi()o z za)re(u '(ycho,ogii t.umu F nie (ta.o (i/ Ae(zcze 'rzedmiotem badania ana,itycznego 4 'oAedynczym, a,e (zczeg-,nie 'i/)nym 'rzy'ad)u D Cei) 'rzed9 JJ (tawi. dobre wyAa1nienie tego zadziwiaA?cego zdarzenia 18 H4 ma.ym towarzy(twie a)ademi)-w, w )t-rym by.y r-wnie> obecne dwie (tudent)i :i,ozo:ii, rozmawiano o roz,icznych )we(tiach, Aa)ie 'ocz?t)i chrze1ciAa;(twa 'o(tawi.y 'rzed hi(tori? )u,tury i re,igioznaw(twem <edna z m.odych 'a; w.?czy.a (i/ do rozmowy i 'rzy'omnia.a z 'owie1ci angie,()ieA, )t-r? niedawno czyta.a, zaAmuA?cy obraz wie,u )ierun)-w re,igiAnych, Aa)ie 'oru(za.y ,udzi w -wcze(nych cza(ach 0oda.a, >e w 'owie1ci by.o o'i(ane ca.e >ycie =hry(tu(a

od urodzenia a> do 1mierci, a,e tytu. )(i?>)i nie 'rzychodzi. AeA na my1, (mimo >e wzro)owe 'rzy'omnienie o).ad)i )(i?>)i i ty'ogra:iczny obraz tytu.u by.y bardzo wyraUne) C-wnie> trzech obecnych 'an-w twierdzi.o, >e znaA? 'owie12, a,e zauwa>y,i, >e i oni maA? 'rzedziwnym ('o(obem trudno1ci z 'rzy'omnieniem (obie tytu.uI Dy,)o m.oda niewia(ta 'odda.a (i/ ana,izie d,a wyAa1nienia 'rzy'ad)u za'omnienia tytu.u )(i?>)i Dytu. brzmia.3 @en &ur (autor3 *ewi( 4a,,ace) Za(t/'czo 'oAawi.y (i/3 Occe homo F homo (um F luo Xadi(V 0ziewczyna (ama rozumia.a, >e za'omnia.a tytu., Hgdy> zawiera on wyra>enie, )t-rego ani Aa, ani >adna m.oda dziewczyna F w dodat)u w towarzy(twie m.odych ,udzi F nie u>ywa ch/tnieI Do wyAa1nienie zo(ta.o 'og./bione 'rzez bardzo intere(uA?c? ana,iz/ 4 raz 'oru(zonym zwi?z)u r-wnie> (.owo homo F cz.owie) (Men(ch) ma 'odeArzane znaczenie M.oda niewia(ta 'otra)towa.a wyraz ta), Aa) by 'rzez wy'owiedzenie tego 'odeArzanego tytu.u 'rzyznawa.a (i/ 'rzed m.odymi m/>czyznami do >ycze;, )t-re odrzuci.a Aa)o nie(to(ow9 ne d,a AeA o(obowo1ci i Aa)o 'rzy)re M-wi?c )r-ceA, wy'owiedzenie @en &ur n nie1wiadomie 'rzyr-wna.a do o:erty (e)(ua,neA i za'omnienie tego tytu.u od'owiada.o odrzuceniu nie1wiadomeA 'o)u(y tego rodzaAu Mamy 'od(taw/ do 'rzy'u(zczenia, >e 'odobne nie1wiadome 'roce(y ('owodowa.y za'omnienie u m.odych m/>czyzn #ch nie1wiadomo12 uchwyci.a za'omnienie, Aa)ie wy(t?'i.o u dziewczyny, w Aego rzeczywi(tym znaczeniu i 'odobnie Ae zinter'retowa.a Za'omnienie u m/>czyzn 'ow(ta.o ze wzg,/du na tego rodzaAu odrzucaA?ce zachowanie @y.o ta), Aa) gdyby 'artner)a w rozmowie 'rzez (w? nag.? (.abo12 'ami/ci da.a wyraUne ()inienie, )t-re m/>czyUni nie1wiadomie w 'e.ni zrozumie,i Zdarza (i/ te>, >e i ca.e ci?gi nazw wy'adaA? z 'ami/ci Rowi?c, w 'o(zu)iwaniu za za'omnian? nazw?, inne, z )t-rymi by.a ona w 1ci(.ym zwi?z)u, gubimy cz/(to i te nowe nazwy, )t-re mia.y nam by2 'omocne Za'ominanie 'rzeno(i (i/ w ten ('o(-b z AedneA nazwy na drug? Aa)by d,a wy)azania, >e zachodzi tu Aa)a1 nie.atwo daA?ca (i/ u(un?2 'rze(z)oda 11 0ie &ure9'ro(tytut)a ('rzy' t.um ) 18 D Cei) Uber )o,,e)tiXe( Verge((en H#nternationa,e Zei,9 (chri:t :ur P(ychoana,y(eI V#, 1%!8+ ten>e 0er eigene und der :remde Qott 1%!" , 99 J8 Cozdzia. iX E w('omnieniach dzieci/cych i tzw ma()uA?cych 4 inneA roz'rawie (dru)owaneA w 18%% r w HMonat9 (chri:t :ur P(ychiatrie und Beuro,ogieI) zdo.a.em w zu'e.nie nieocze)iwanym mieA(cu wy)aza2 tendencyAn? natur/ na(zego 'rzy'ominania Pun)tem wyA1cia by. uderzaA?cy :a)t, >e u wie,u o(-b w naAwcze1nieA(zych w('omnieniach dzieci/cych 'rzechowuA? (i/ cz/(to w 'ami/ci :a)ty oboA/tne i 'odrz/dne, 'odcza( gdy wa>ne, 'e.ne znaczenia i a:e)tu wra>enia z tego o)re(u nie 'ozo(tawiaA? (cz/(to, na 'ewno nie zaw(ze) w 'ami/ci doro(.ych ani 1,adu Poniewa> wiadomo, >e na(za 'ami/2 do)onuAe wyboru mi/dzy na(uwaA?cymi (i/ wra>eniami, mu(ie,iby1my wi/c 'rzyA?2, >e ten wyb-r w wie)u dzieci/cym 'od,ega zu'e.nie innym za(adom ni> w wie)u doArza.o1ci inte,e)tua,neA 5zczeg-.ow(ze badanie wy)azuAe Aedna), >e ta) nie Ae(t EboA/tne w('omnienia z dzieci;(twa zawdzi/czaA? (woAe i(tnienie 'roce(owi 'rzemie(zczenia3 za(t/'uA? one w re'rodu)cAi inne, 'rawdziwie wa>ne wra>enia, )t-rych 'rzy'omnienie mo>na uzy()a2 za 'omoc? ana,izy '(ycho,ogiczneA, a )t-rych bez'o1rednia re'rodu)cAa natra:ia na o'-r Poniewa> 'rzechowa.y (i/ one nie dzi/)i (weA w.a(neA tre1ci, ,ecz dzi/)i zwi?z)owi )oAarzeniowemu teA>e z inn?, (t.umion?, tre1ci?, 'rzeto Ae(t uza(adniona nadana im 'rzeze mnie nazwa Hw('omnie; ma()uA?cychI (0ec)errinerungen) 4 'rzytoczoneA 'racy om-wi.em ty,)o 'obie>nie zna czenie tych w('omnie; i ich r->norodne zwi?z)i 4 zana,izowanym tam ob(zernie 'rzy).adzie 'o.o>y.em naci() na to, i> zachodzi (zczeg-,nieA(zy cza(owy zwi?ze) mi/dzy w('omnieniem ma()uA?cym a o(.oni/t? 'rzez nie tre1ci?

Dre12 w('omnienia ma()uA?cego 'ochodzi.a tam z 'ierw(zych ,at dzieci/cych, 'odcza( gdy re'rezentowane 'rzez nie w 'ami/ci 'rze>ycia, zu'e.nie niema, nie1wiadome, 'ochodzi.y z '-UnieA(zych ,at >ycia danego o(obni)a Den rodzaA 'rzemie(zczenia nazwa.em w(tecznym =z/(t(zy mo>e Ae(zcze Ae(t (to(une) odwrotny, 'o,egaA?cy na tym, >e Aa)ie1 oboA/tne wra>enie z o(tatniego cza(u u(ta,a (i/ w 'ami/ci Aa)o w('omnienie ma()uA?ce dzi/)i 'o.?czeniu z ta)im dawnieA(zym 'rze>yciem, )t-rego bez'o1rednia re'rodu)cAa natra:ia na o'-r 5? to tzw 'o'rzedzaA ?9c e w('omnienia ma()uA?ce, bo to, co (i/ w tym 'rzy'ad)u w.a1ciwie w 'ami/ci dzieAe, znaAduAe (i/ w cza(ie 'oza w('omnieniem ma()uA?cym Zauwa>y2 mo>na Ae(zcze i trzeci? mo>,iwo12, >e to w('omnienie nie ty,)o 'od wzg,/dem tre1ci, ,ecz i 'od wzg,/dem cza(u od'owiada wra>eniu 'rzeze; o(.oni/temu+ by.oby to wi/c r-wnocze(ne ,ub 'rzy,eg.e w('omnienie ma()uA?ce <a) wie,)a cz/12 na(zego ()arbca 'ami/ciowego na,e>y do )ategorii w('omnie; ma()uA?cych, Aa)a Ae(t ich ro,a w 'roce(ach my1,owych i w nerwicy F tych oto zagadnie; nie roztrz?(a.em ani tam, ani te> tutaA nie b/d/ ich roz'atrywa2 =hodzi mi ty,)o o to, by wy)aza2, >e za'ominanie imion w.a(nych z my,nym 'rzy'ominaniem i tworzenie w('omnie; ma()uA?cych (? 'roce(ami Aedna)owymi Zrazu bardzieA rzucaA? (i/ w oczy r->nice mi/dzy tymi obu zAawi()ami ani>e,i ich 'odobie;(twa Dam chodzi o imiona w.a(ne, tutaA o ca.o1ciowe wra>enia, 88 81 o 'rze>ycia rzeczywi(te ,ub :antazyAne+ tam 'ami/2 wyraUnie zawodzi, tu (twarza co1, co na( za(tanawia+ tam mamy do czynienia z chwi,owym zaburzeniem, gdy> ty,)o co za'omnian? nazw/ re'rodu)owa,i1my niez,iczon? i,o12 razy i b/dziemy Ae(zcze re'rodu)owa2, tutaA F o trwa.e 'rze>ycia, gdy> zdaAe (i/, >e oboA/tne w('omnienia z dzieci;(twa towarzy(z? nam 'rzez d.ugi o)re( na(zego >ycia Zdawa.oby (i/, >e zagad)owo12 w obu tych 'rzy'ad)ach 'o,ega na czym1 innym3 tam za'omnienie, tutaA za1 'ami/tanie Ae(t tym, co budzi na(ze zacie)awienie Przy g./b(zym roz'atrzeniu widzimy Aedna), >e mimo r->nic tre1ciowych i cza(owych obu zAawi() 'rzewa>a znacznie ich zgodno12 # tu, i tam 'ami/2 ('ud.owa.a+ 'ami/2 zre'rodu)owa.a nie to, co 'owinna, ,ecz za(t/'czo co1 innego # w 'rzy'ad)ach za'ominania nazw 'ami/2 Ae(t czynna, daA?c nazw/ za(t/'cz? Dworzenie w('omnie; ma()uA?cych 'o,ega na za'ominaniu innych i(totnych wra>e; 4 obu 'rzy'ad)ach inte,e)tua,ne odczucie 'owiadamia na( o Aa)im1 za).-caA?cym w'.ywie, ty,)o za )a>dym razem w inneA :ormie Przy za'ominaniu nazw wiemy, >e imiona za(t/'cze (? :a.(zywe+ 'rzy my1,ach ma()uA?cych dziwimy (i/, i> w og-,e Ae 'o(iadamy <e1,i 'otem ana,iza '(ycho,ogiczna wy)a>e, >e tw-r za(t/'czy 'ow(ta. w obu 'rzy'ad)ach w ten (am ('o(-b, mianowicie 'rzez 'rzemie(zczenie za 'o1rednictwem 'owierzchownego ()oAarzenia, to w.a1nie r->nice w materia,e, cza(ie i ze1rod)owaniu obu zAawi() 'rzyczyniaA? (i/ do tego, >e ('odziewamy (i/ odna,eU2 co1 wa>nego i maA?cego 'ow(zechne za(to(owanie Do uog-,nienie o'iewa.oby ta), >e 'omy.)i w re'rodu)cAi w()azuA? o wie,e cz/1cieA, ani>e,i to 'rzy'u(zczamy, na wmie(zanie (i/ czynni)a (tronniczego, tendencyAnego, )t-ry ('rzyAa Aednym w('omnieniom, a innym (tara (i/ 'rzeciwdzia.a2 Demat w('omnie; dzieci/cych wydaAe mi (i/ ta) cie)awy i wa>ny, >e chcia.bym 'o1wi/ci2 mu Ae(zcze )i,)a uwag, )t-re wy)raczaA? znacznie 'oca dotychcza(owe 'og,?dy <a) da,e)o w dzieci;(two (i/gaA? w('omnieniaV Znane mi (? nie)t-re 'race w teA )we(tii (n' V i = &en9i ri_ i Potwin!)+ wy)azuA? one wie,)ie r->nice indywidua,ne u badanych+ 'odcza( gdy nie)t-rzy z nich 'ierw(ze (we w('omnienia odno(z? do (z-(tego mie(i?ca >y9+ cia, to inni nic me wiedz? o (wym >yciu a> do ()o;cz/93 ni? (z-(tego, ba, nawet -(mego ro)u 6,e od czego za,e>? te r->nice w zdo,no1ci 'rzy'ominania (obie dzieci;(twa i Aa)ie na,e>y 'rzy'i(a2 im znaczenieV 4idocznie nie wy(tarcza zbiera2 materia. do tych bada; 'rzez ma(owe wywiady, trzeba go Ae(zcze o'racowa2 'rzy w('-.udzia,e in:ormuA?cych

5?dz/, >e zbyt oboA/tnie tra)tuAemy :a)t dzieci/ceA amnezAi, za'omnienia 'rze>y2 z 'ierw(zych .at >ycia, i w()ute) tego nie widzimy, >e Ae(t ona o(ob,iw? zagad)? Za'ominamy, do Aa) wy(o)ieA ('rawno1ci inte,e)tua,neA i Aa) ()om',i)owanych wzru(ze; uczuciowych Ae(t zdo,ne dziec)o cztero,etnie, i 'owinniby1my (i/ raczeA dziwi2, >e 'ami/2 z '-UnieA(zych ,at ta) ma.o z nich na og-. 'rzechowa.a F zw.a(zcza >e mamy 'ewne dane, by 'rzyA?2, i> (ame za'omniane 'rze>ycia dzieci/ce w rozwoAu o(obni)a nie 'rze(z.y bez 1,adu, ,ecz mia.y decyduA?cy w'.yw na Aego >ycie '-UnieA(ze 6 Aedna) mirno tego niezr-wnanego w'.ywu zo(ta.y za'omniane_ 4()azuAe to, i> 'rzy'ominanie (w znaczeniu 1wiadomeA re'rodu)cAi) 'od,ega (zczeg-,nym warun)om, )t-re dotychcza( nie by.y nam znane <e(t te> 1 V i =, &enri On?uete (ur ie( 'remier( (ouXenir( de ,Zen9,ance H*Zannee '(ycho,ogilue(I ###, 18%J, ! Potwin 5tudy o: ear,y memorie( HP(ycho,og CeXiewI 1%81 , 8! 8" ca.)iem mo>,iwe, >e za'ominanie dzieci;(twa do(tarczy nam ),ucza do zrozumienia oweA amnezAi, )t-ra, wed.ug na(zych bada;, bywa 'rzyczyn? obAaw-w neurotycznych Z zachowanych w('omnie; dzieci/cych nie)t-re wydaA? (i/ nam .atwe, inne zn-w trudne do zrozumienia, a nawet zadziwiaA?ce Bietrudno Aedna) b/dzie ('ro(towa2 nie)t-re b./dy tycz?ce (i/ obu rodzaA-w <e1,i (i/ 'odda ana,izie zachowane w('omnienia, to mo>na .atwo ()on(tatowa2, >e nie i(tnieAe 'ewno12 co do ich 'rawdziwo1ci Bie)t-re z obraz-w w('omnieniowych (? z 'ewno1ci? (:a.(zowane, niezu'e.ne a,bo 'rze(uni/te w cza(ie i 'rze(trzeni Dwierdzenia badanych, Aa)oby n' 'ierw(ze ich w('omnienie 'ochodzi.o z drugiego ro)u >ycia, (? oczywi1cie niewiarygodne UdaAe (i/ te> w)r-tce odna,eU2 motywy, )t-re 'ozwa,aA? zrozumie2 znie)(zta.cenie i 'rze(uni/cie 'rze>y2, a zarazem dowodz?, >e nie ty,)o zwyczaAna nie(ta.o12 'ami/ci bywa 'rzyczyn? tych b./d-w Pot/>ne (i.y z '-UnieA(zego o)re(u >ycia w'.ywa.y na zdo,no12 w('ominania dzieci/cych 'rze>y2+ te (ame (i.y za'ewne, )t-re ('owodowa.y, >e w og-,e ta) odbieg,i1my od zrozumienia na(zych ,at dzieci/cych Przy'ominanie u doro(.ych odbywa (i/, Aa) wiadomo, 'rzy udzia,e rozmaitego materia.u '(ychicznego <edni 'rzy'ominaA? (obie w obrazach wzro)owych+ ich w('omnienia maA? chara)ter wizua,ny+ inni mog? re'rodu)owa2 w('omnienia 'rze>y2 ,i ty,)o w naA(.ab(zych zary(ach+ ta)ie o(oby zwiemy auditi:( i moteur( w 'rzeciwie;(twie do Xi(ue,( (wed.ug =harcota)" 4 marzeniach (ennych zani)aA? te r->nice, 1nimy bowiem w(zy(cy 'rzewa>nie w obrazach wzro)owych Po9 W Znane rozr->nienie < M =hareota trzech ty'-w 'ami/ciowych3 wzro)owego, (.uchowego i ruchowego ('rzy' t.um ) 8G dobnie u'ra(zcza (i/ ten 'roce( i we w('omnieniach dzieci/cych+ (? one ',a(tycznie wizua,ne ta)>e i u tych o(-b, u )t-rych '-UnieA(ze 'rzy'omnienia nie maA? chara)teru obraz-w wzro)owych 4izua,ne w('omnienia zachowuA? tym (amym ty' w('omnienia dzieci/cego U mnie w('omnienia z naAwcze1nieA(zego dzieci;(twa (? Aedynymi o chara)terze wizua,nym+ (? to w'ro(t ',a(tyczne (ceny, niby 'rzed(tawienia (ceniczne 4 tych (cenach z dzieci;(twa, ta) 'rawdziwych Aa) i za:a.(zowanych, regu,arnie widzimy ta)>e w.a(n? o(ob/ z cza(-w dzieci/cych w AeA zary(ach i ubraniu Mu(i to budzie zdziwienie, bowiem doro1,i wzro)owcy nie widz? Au> (iebie we w('omnieniach z dawnieA(zych ,atG Z na(zymi do1wiadczeniami nie zgadza (i/ 'rzy'u(zczenie, Aa)oby uwaga dziec)a w cza(ie Aego 'rze>y2 by.a ()ierowana na w.a(n? o(ob/, a nie wy.?cznie na wra>enia zewn/trzne Da) wi/c naArozmait(ze wzg,/dy zniewa,aA? na( do 'rzy'u(zczenia, >e w tzw w('omnieniach z naAwcze1nieA(zego dzieci;(twa nie ma autentycznego 1,adu 'ami/ciowego, ty,)o Au> '-UnieA(ze o'racowanie, na )t-rym odbi.y (i/ w'.ywy ,at '-UnieA(zych, rozmaitych (i.

'(ychicznych 4('omnienia dzieci/ce uzy()uA? w ten ('o(-b znaczenie w('omnie; ma()uA?cych i 'rzed(tawiaA? 'rzy tym cie)aw? ana,ogi/ do mit-w i 'oda;, tA w('omnie; z dzieci;(twa narod-w 7to bada. '(ychoana,itycznie 'ewn? ,iczb/ o(-b, ten zebra. ob:ite 'rzy).ady w('omnie; ma()uA?cych w(ze,)iego rodzaAu Przytoczenie ta)ich 'rzy).ad-w Ae(t Aedna) (zczeg-,nie utrudnione w.a1nie w()ute) omawianeA 'rzedtem natury (to(un)u w('omnie; dzieci/cych do '-UnieA(zego >ycia, ta) >e chc?c wy)aza2, i> w('omnienie dzieci/ce Ae(t ty,)o ma()uA?ce, mu(ie,iby1my cz/(to G Dwierdz/ na 'od(tawie za(i/gni/tych 'rzeze mnie in:orma9 cAi ()re1,i2 'rzebieg ca.ego >ycia danego o(obni)a Czad)o tyi)o mo>na 'oda2 'o(zczeg-,ne w('omnienie dzieci/ce wyA/te z Aego zwi?z)-w, Aa) to ma mieA(ce w na(t/'uA?cym 'i/)nym 'rzy).adzie 0wudzie(tocztero,etni m/>czyzna zachowa. ta)i obraz ze (wego 'i?tego ro)u >ycia 5iedzi w ogrodzie na )rze(e.)u 'rzy ciotce, )t-ra uczy go ,iter C->nica mi/dzy min ('rawia mu trudno1ci, 'ro(i wi/c ciot)/, by mu 'owiedzia.a, 'o czym (i/ Ae rozr->nia =iot)a zwraca mu uwag/, >e m ma o ca.y )awa.e), tA o trzeci? )re()/, wi/ceA ni> n Bie ma >adnego 'owodu, aby w?t'i2 o 'rawdziwo1ci tego w('omnienia dzieci/cego+ (woAego znaczenia nabra.o ono Aedna) do'iero '-UnieA, gdy mog.o (ymbo,izowa2 inny 'rzedmiot cie)awo1ci ch.o'i/ceA @o Aa) wtedy chcia. 'ozna2 r->nic/ mi/dzy m i n, ta) 'otem u(i.owa. 'ozna2 r->nic/ mi/dzy ch.o'cem a dziewczyn?, i by.by z 'ewno1ci? ch/tnie (i/ na to zgodzi., >eby w.a1nie owa ciot)a 'ouczy.a go i w teA materii Ed)ry. te> '-UnieA, >e r->nica Ae(t ta)a (ama, >e ch.o'iec ma r-wnie> w.a1nie o ca.y )awa.e) wi/ceA ni> dziewczyna, i w cza(ie tego 'oznania wbudzi.o (i/ w nim w('omnienie owego dzieci/cego zacie)awienia #nny 'rzy).ad z o)re(u '-UnieA(zego dzieci;(twa M/>czyzna (i,nie zahamowany w (wym >yciu mi.o(nym, obecnie maA?cy 'onad czterdzie1ci ,at, Ae(t naA(tar(zym z dziewi/ciorga dzieci 7iedy urodzi.a (i/ naAm.od(za (io(trzycz)a, mia. 'i/tna1cie ,at+ a,e on twierdzi (tanowczo i 'ewnie, >e nigdy nie zauwa>y. ci?>y mat)i Pod naci()iem mego niedowierzania wy(t?'i.o u niego 'rzy'omnienie, >e )iedy1, gdy mia. Aedena1cieFdwana1cie ,at, widzia. Aa) mat)a 'rzed ,u(trem (zyb)o rozwi?za.a ('-dnicz)/ Ba(t/'nie Au> bez 'rzymu(u uzu'e.ni., >e w.a1nie 'rzy(z.a z u,icy i dozna.a nieocze)iwanych b-,-w 'orodowych Cozwi?zywa9 86 n i e ('-dnicy Ae(t Aedna) ma()uA?cym w('omnieniem 'orodu5 Po(.u>enie (i/ ta)imi H'omo(tami (.ownymiI ('oty)amy Ae(zcze w innych 'rzy'ad)ach =hcia.bym na Aednym Ae(zcze 'rzy).adzie wy)aza2, Aa)iego znaczenia nabieraA? dzi/)i ana,izie w('omnienia dzieci/ce, )t-re bez nieA wydawa.yby (i/ bez (en(u 7iedy w czterdzie(tym trzecim ro)u >ycia zacz?.em zwraca2 uwag/ na re(zt)i w('omnie; z w.a(nego dzieci;(twa, 'rzy(z.a mi na my1, Aedna (cena, )t-r? od cza(u do cza(u 'rzy'ominam (obie i )t-r?, wed.ug 'ewnych danych, mog.em odnie12 do u)o;czonego trzeciego ro)u >ycia 4idz/ (iebie, Aa) (toA/ 'rzed (za:?, )t-reA drzwi otwiera m-A brat 'rzyrodni o dwadzie1cia ,at (tar(zy ode mnie+ nag,e wchodzi do 'o)oAu, Aa) gdyby wracaA?c z u,icy, moAa mat)a, (mu).a i 'i/)na 4 te (.owa uA?.em ',a(tycznie widzian? (cen/, z )t-r? w og-,e nie wiedzia.em, co 'ocz?2 =zy m-A brat chcia. ()rzyni/ otworzy2, czy zam)n?2 F w 'ierw(zym t.umaczeniu obrazu nazywa.o (i/ to H(za:?I F d,aczego 'rzy tym '.a)a.em i co mia.o oznacza2 'rzyA1cie mat)i F w(zy(t)o to by.o d,a mnie nieAa(ne D.umaczy.em (obie, >e chodzi.o tu o w('omnienie '(oty (tar(zego brata, 'rzerwaneA weA1ciem mat)i Da)ie niezrozumienie (cen dzieci/cych 'rzechowywanych w 'ami/ci nie Ae(t wca,e rzad)o1ci? Przy'ominamy (obie (ytuacA/, ,ecz nie Ae(t ona zorganizowana, nie wiemy, na Aa)i 'ierwia(te) na,e>y 'o.o>y2 naci() 6na,iza na'rowadzi.a mnie na zu'e.nie nieocze)iwane uA/cie obrazu @ra)owa.o mi mat)i, 'odeArzewa.em, >e Ae(t zam)ni/ta w teA (za:ie czy ()rzyni, i >?da.em od brata, by mi A? otworzy. Qdy to uczyni. i 'rze)ona.em (i/, >e mat)i tam nie ma, za9 5 Cozwi?zywanie ('-dnicyFda( 6u:binden de( Coc)e(, i 'o

r-dFdie Ontbindung ('rzy' t.um ) 8J

(Z339i mZLI ,,+

cz?.em )rzycze2 Do Ae(t we w('omnieniu (i,nie zachowany moment, 'o )t-rym zaraz na(t?'i.o u)oAenie meA t/()noty 'rzez u)azanie (i/ mat)i 5)?d Aedna) 'rzy(z.a dziec)u my1, (zu)ania nieobecneA mat)i w ()rzyniV <ednocze(ne (ny w()azuA? nieAa(no na 'ewn? nia;)/, o )t-reA Ae(zcze inne 'rzechowa.em remini(cencAe, Aa) n', >e namawia.a mnie, abym (umiennie oddawa. AeA drobn? monet/, )t-r? w 'odar)u otrzymywa.em+ (zczeg-. ten ma r-wnie> warto12 w('omnienia ma()uA?cego Po(tanowi.em tedy u.atwi2 (obie tym razem zadanie i za'yta2 obecnie (tar? Au> mat)/ o ow? nia;)/ 0owiedzia.em (i/ rozmaitych rzeczy, mi/dzy innymi >e ta 'rzebieg.a i nieuczciwa )obie93 ta w cza(ie 'o.ogu mat)i 'o)rad.a wie,e rzeczy z domu i na >?danie mego 'rzyrodniego brata zo(ta.a are(zto9Z wana Da wiadomo12 rzuci.a mi (no' 1wiat.a na owa (cen/ dzieci/c? Bag.e zni)ni/cie nia;)i nie by.o mi oboA/tne+ zwr-ci.em (i/ z 'ytaniem o ni? do brata 'rawdo'odobnie d,atego, >e zauwa>y.em, i> bra. on Aa)i1 udzia. w zni)ni/ciu, a on mi da. wymiAaA?c? od'owiedU, >artuA?c wed.ug (wego zwyczaAu, >e A? H'rzy()rzynionoI (einge)a(te,t)6 D/ od'owiedU zrozumia.em 'o dzieci/cemu zu'e.nie do(.ownie+ ,ecz za'rze(ta.em Au> 'yta2, bo nie by.o nic wi/ceA do dowiedzenia (i/ Qdy mi w)r-tce 'otem mat)i zabra).o, 'odeArzewa.em, >e niedobry brat zrobi. z ni? to (amo co z nia;)?, i zmu(i.em go do tego, by mi ()rzyni/ otworzy. Cozumiem te> teraz, d,aczego w t.umaczeniu wizua,neA (ceny dzieci/ceA naci() Ae(t 'o.o>ony na (zczu'.a :igur/ mat)i, )t-ra mnie mu(ia.a uderzy2 Aa)o 'owr-t do dawnieA(zego wyg,?du <e(tem o dwa i '-. ro)u (tar9 L Ed der 7a(tenF()rzynia, 'ud.o Nartob,iwe wyra>enie zamia(t Hzam)n?2 w are(zcieI ('rzy' t.um ) Z W L (zy od wtedy urodzoneA (io(try, a gdy mia.em trzy ,ata ()o;czy.o (i/ te> w('-.>ycie z bratem 'rzyrodnim J J Den, )to intere(uAe (i/ >yciem '(ychicznym dziec)a w tym wie)u, .atwo odgadnie g./b(ze uwarun)owania >?dania (tawianego (tar(zemu bratu 0ziec)o )o;cz?ce trzeci ro) >ycia zrozumia.o, >e o(tatnio urodzona (io(trzycz)a uro(.a w cie,e mat)i Bie zgadza.o (i/ z tym :a)tem, by.o nieu:ne i zanie'o)oAone, >e cia.o mat)i mo>e u)rywa2 Ae(zcze da,(ze dzieci 5za:a ,ub ()rzynia to d,a niego (ymbo, cia.a mat)i 0omaga.o (i/ wi/c zag,?dni/cia do teA ()rzyni i zwraca.o (i/ do (tar(zego brata, )t-ry, Aa) wyni)a z innego materia.u, (ta. (i/, w mieA(ce oAca, Aego rywa,em E'r-cz 'odeArzenia, >e Hzam)n?. on w ()rzyniI zaginion? niani/, )ieruAe 'rzeciw bratu Ae(zcze inne 'odeArzenie, >e to on w Aa)i1 ('o(-b ('owodowa., i> urodzone dziec)o zna,az.o (i/ w cie,e mat)i Uczucie rozczarowania na wido) 'u(teA ()rzyni 'ochodzi z 'owierzchowneA motywacAi dzieci/cego >?dania 4 a('e)cie g./bieA t)wi?cego d?>enia Ae(t ono :a.(zywe Batomia(t w 'e.ni zrozumia.e (taAe (i/ wie,)ie zadowo,enie z wy(mu).o1ci 'owracaA?ceA mat)i w.a1nie do'iero 'rzy uwzg,/dnieniu teA g./b(zeA war(twy ii 4 Vi 9LW i t9i,9 L X WW1 PrzeA/zyczenia Za(-b (.-w na(zeA mowy oAczy(teA wydaAe (i/ zabez'ieczony 'rzed za'omnieniem, za to u,ega on coraz cz/1cieA innemu za).-ceniu, )t-re nazywamy 'rzeA/zyczeniem Ma (i/ wra>enie, >e 'rzeA/zyczenie u norma,nych ,udzi Ae(t nieAa)o zadat)iem 'ara:azii, wy(t/'uA?ceA w warun)ach 'ato,ogicznych ZnaAduA/ (i/ tu w wyA?t)owym 'o.o>eniu, i> mog/ uwzg,/dni2 'rac/ wcze1nieA(z? ni> moAa 4 18%5 r C Meringer i 6 Mayer o'ub,i)owa,i (tudium Ver9('rechen und Ver,e(en, zawieraA?ce odmienne 'un)ty widzenia ni> m-A <eden z autor-w Ae(t A/zy)oznawc? i zaintere(owanie ,ingwi(tyczne ().oni.o go do badania regu., Aa)im 'od,ega 'rzeA/zyczenie 5'odziewa. (i/ wy(nu2 z

tych regu. i(tnienie HAa)iego1 duchowego mechanizmu, )t-ry .?czy z (ob? w Aa)i1 (zczeg-,ny ('o(-b dUwi/)i, zdania, a ta)>e i (.owaI (( 18) 6utorzy gru'uA? zebrane 'rzez (iebie 'rzy).ady 'rzeA/zyczenia wed.ug czy(to o'i(owego 'un)tu widzenia Aa)o 'rze(tawienia (n' Mi,o z 4enu(, zamia(t 4enu( z Mi,o), 'rzeddUwi/)i ,ub antycy'acAe (n' He( war mir au: 5chwert au: der @ru(t (o (chwerI), 'odUwi/)i ,ub oddzia.ywania na(t/'cze (n' H#ch :ordere 5i/ au:, au: da( 4oh, un(ere( =he:( au:zu(to((enI F H4zywam wa( do uderzenia (ze:a na zdrowieI zamia(t H au: da( 4oh, un(ere( =he:( anzu(to((enI), 'omie(zanie ,ub %8 )ontaminacAe (n' HOr (etzt (ich au: den &in9ter)o':I F HU(iad. na 'oty,icyI zamia(t H au: die &interbeineI F H5tan?. d/baI), 'od(tawienia ,ub (ub(tytucAe (n' H#ch g/b/ die Pra'arate in den @rie:)a(tenI F H4).adam 're'araty do ()rzyn)i na ,i(tyI zamia(t H in den @riit)a(tenI F H do+ ()rzyn)i wy,/goweAI) E'r-cz tych g.-wnych )ategorii na,e>y tu Ae(zcze )i,)a mnieA wa>nych (a,bo d,a na(zych ce,-w mnieA znacz?cych) Przy tym 'ogru'owaniu nie ma >adneA r->nicy, czy to 'rze(tawienie, znie)(zta.cenie ,ub te> z,anie (i/ itd dotyczy 'o(zczeg-,nych g.o(e), (y,ab czy te> ca.ych (.-w zamierzonego zdania 0,a wyAa1nienia 'owy>(zych rodzaA-w 'rzeA/zyczenia u(tanawia Meringer rozmait? '(ychiczn? warto12 g.o(e) <u> 'odcza( unerwiania 'ierw(zeA g.o()i Aa)iego1 wyrazu ,ub te> 'ierw(zego (.owa Aa)iego1 zdania to 'obudzenie 'rzechodzi na na(t/'ne g.o()i oraz (.owa i Ae>e,i te innerwacAe (? Aednocze(ne, to g.o()i mog? (i/ wzaAemnie 'rzeinacza2, bo 'obudzanie '(ychiczne zwi?zane z inten(ywnieA(z? z nich zag.u(za nieAa)o 'o'rzedzaA?ce ,ub na(t/'uA?ce i za).-ca w ten ('o(-b innerwacAe (.ab(ze =hodzi ty,)o o to, by odna,eU2, )t-re g.o()i danego wyrazu maA? naAwi/)(z? warto12 '(ychiczn? Meringer (?dzi, >e, HAe>e,i chcemy wiedzie2, )t-ra g.o()a ma naAwi/)(za inten(ywno12, to mu(imy (i/ ob(erwowa2, gdy (zu)amy Aa)iego1 za'omnianego (.owa, n' nazwy Do, co z niego naA'ierw 'oAawia (i/ w 1wiadomo1ci, 'o(iada.o 'rzed za'omnieniem naAwi/)(z? inten(ywno12I (( 186) H4y(o)o warto1ciowymi g.o()ami (? 'rzeto nag.o( Ur-d.o(.owu, nag.o( wyrazu i zaa)centowane (amog.o()iI (( 16!) Dym twierdzeniom mu(z/ (i/ tu (tanowczo ('rzeciwi2 @ez wzg,/du bowiem na to, czy 'ocz?t)owa g.o()a Aa)iego1 imienia na,e>y do naAbardzieA warto1ciowych 'ierwia(t)-w tego wyrazu czy nie, z 'ewno1ci? nie Ae(t (.u(zne, >e w 'rzy'ad)u za'omnienia wraca ona naA'ierw do 1wiadomo1ci+ regu.a ta Ae(t wi/c bezu>yteczna Przy 'o(zu)iwaniu za'omnianeA nazwy wyra>amy (to(un)owo cz/(to 'rze)onanie, i> zaczyna (i/ ona od 'ewneA o)re1,oneA ,itery, a 'rze)onanie to o)azuAe (i/ r-wnie cz/(to uza(adnione Aa) i nieuza(adnione @a, twierdzi.bym nawet, >e w wi/)(zo1ci 'rzy'ad)-w za'owiadamy :a.(zywy nag.o( Da) (amo i w na(zym 'rzy'ad)u H5ignore,,iI nie ma w za(t/'czeA nazwie H@ottice,,iI ani nag.o(u, ani te> i(totnych (y,ab za'omnianego nazwi()a+ natomia(t na(un/.a (i/ mnieA wa>9i na 'ara zg.o(e) (e 11 i) i Ba(t/'uA?cy 'rzy'ade) 'ouczy na(, Aa) ma.o w.a1nie w nazwach za(t/'czych bywa uwzg,/dniany nag.o( za'omnianeA nazwy Pewnego dnia nie mog.em (obie w >aden ('o(-b 'rzy'omnie2 nazwy ma.ego )rai)u, )t-rego g.-wnym mia(tem Ae(t Monte =ar,o Bazwy za(t/'cze by.y3 Piemont, 6,bania, MonteXideo, =o,ico Zamia(t 6,banii wy(t/'uAe w)r-tce Montenegro, i wtedy rzuca mi (i/ w oczy, >e w(zy(t)ie te nazwy za(t/'cze z wyA?t)iem o(tatnieA zawieraA? zg.o()/ m o n t (wymawiane m o n) 5tanowi to d,a mnie znaczne Au> u.atwienie, ta) >e Ae(zcze za 'o1rednictwem imienia 'anuA?cego w tym )raAu )(i/cia 6,berta, odnaAduA/ za'omniane Monaco =o,ico oddaAe mnieA wi/ceA na(t/'(two i rytm (y,ab za'omnianeA nazwy Przy'u1ciw(zy, >e 'odobny mechanizm, Aa)i wy)aza,i1my 'rzy za'ominaniu nazw, zachodzi ta)>e i 'rzy 'rzeA/zyczeniu, uzy()amy g./b(zy wg,?d w i(tot/ tego o(tatniego Zaburzenie mowy, )t-re (i/ 'rzeAawia Aa)o 'rzeA/zyczenie, mo>e by2 ('owodowane3 'o 'ierw(ze, a,bo 'rzez 'rzeddUwi/) ,ub ''d>wi/), a,bo te> 'rzez

inne uA/cie w obr/bie zamierzonego zdania ,ub zwi?z)u, Aa) to ma mieA(ce we w(zy(t)ich 'owy>(zych 'rzy).adach zaczer'ni/tych z Meringera i Mayera+ 'o drugie za1, mog.aby ta 'rze(z)oda 'ochodzi2, 'odobnie Aa) w 'rzy'ad)u H5ignore,,iI, od w'.yw-w znaAduA?cych (i/ 'oza obr/bem danego (.owa, zdania ,ub zwi?z)u, a mianowicie od 'ierwia(t)-w, )t-rych nie zamierza,i1my wy'owiedzie2, a o )t-rych 'obudzeniu dowiaduAemy (i/ do'iero w.a1nie 'rzez to zaburzenie Eba ('o(oby, w Aa)ie mo>e 'ow(ta2 za'omnienie, mia.yby wi/c Aa)o w('-,n? cech/ Aednocze(no12 'obudzenia+ r->nica za1 mi/dzy nimi 'o,ega.aby na tym, czy za).-caA?cy w'.yw znaAduAe (i/ w1r-d zamierzonego zdania czy te> 'oza Aego obr/bem Mimo >e na 'oz-r ta r->nica nie Ae(t bardzo wie,)a, to Aedna) ma ona du>e znaczenie d,a 'ewnych wnio()-w, )t-re z (ym'tomato,ogii 'rzeA/zyczenia mo>na wyci?gn?2 4 )a>dym razie Ae(t chyba Aa(ne, >e ty,)o w 'rzy'ad)ach 'ierw(zeA )ategorii (gdzie w'.yw za).-caA?cy znaAduAe (i/ w obr/bie zamierzonego zdania) mo>na z 'rzeA/zyczenia wy'rowadzi2 wnio()i co do mechanizmu, )t-ry, wi?>?c z (ob? g.o()i i (.owa, wytwarza ich wzaAemny w'.yw na (iebie, a )t-rego to mechanizmu wzmian)owani badacze 'o(zu)iwa,i w (wych (tudiach nad 'rzeA/zyczeniem 4 'rzy'ad)ach, gdzie w'.yw za).-caA?cy znaAduAe (i/ na zewn?trz zamierzonego zdania ,ub zwi?z)u, chodzi.oby 'rzede w(zy(t)im o to, by roz'ozna2 te za).-caA?ce 'ierwia(t)i, a 'otem na(un/.oby (i/ 'ytanie, czy mechanizm tego za).-cenia mo>e nam r-wnie> uAawni2 domniemane 'rawa )(zta.towania (i/ mowy Bie mo>na twierdzi2, Aa)oby Meringer i Mayer 'rzeoczy,i mo>no12 za).-cania mowy 'rzez ()om',i)owane w'.ywy '(ychiczne, 'rzez 'ierwia(t)i 'ochodz?ce z zewn?trz wy'owiedzianego (.owa ,ub zdania Mu(ie,i oni 'rzecie> zauwa>y2, >e ich teorie nier-wneA warto1ci '(ychiczneA g.o(e), 1ci1,e bior?c, wy(tarcz? ty,)o do wyAa1nienia za).-cenia g.o(e), Aa) te> 'rzed9 i 'odUwi/9)-w 4 tych 'rzy'ad)ach, gdzie za).-cenia wyraz-w nie daA? (i/ ('rowadzi2 do za).-cenia g.o(e), Aa) n' w (ub(tytucAach, )ontaminacAach, nie waha,i (i/ oni 'o(zu)iwa2 'rzyczyn 'rzeA/zyczenia na zewn?trz zamierzonego zwi?z)u i 'o'ar,i to 'i/)nymi 'rzy).adami Przytaczam na(t/'uA?ce :ragmenty3 HC o'owiada o rzeczach, )t-re w (weA du(zy o)re1,a Aa)o 5chweinereien (1wi;(twa) 5zu)a Aedna) .agodnieA(zego wyra>enia i zaczyna3 [0ann aber (ind Dat(achen zum Por(chwein ge)ommen` ([Potem wy(z.y Aedna) naAaw:a)ty` F Por(chwein zamia(t Por(chein) Mayer i Aa by,i1my 'rzy tym obecni i C 'otwierdzi., >e mia. na my1,i 5chweinereien Do, >e 'omy1,ane (.owo 'oAawi.o (i/ i zdradzi.o 'rzy Por(chein F t.umaczy (i/ do(tatecznie 'odobie;(twem obu wyraz-wI (( 6!) HDa)>e i 'rzy (ub(tytucAach 'odobnie Aa) w )ontaminacAach, a mo>e Ae(zcze w wy>(zym (to'niu, graA? ro,/ ,uUne obrazy A/zy)owe Pomimo >e znaAduA? (i/ one 'od 'rogiem 1wiadomo1ci, to Aedna) (? na ty,e b,i()ie, >e mog? wywiera2 w'.yw, mog? wy'.yn?2 dzi/)i 'odobie;(twu z )onte)(tem, )t-ry ma zo(ta2 wy'owiedziany, i 'owoduA? w ten ('o(-b wy)o,eAenie (.-w ,ub )rzy>uA? ich (zy) *uUne obrazy A/zy)owe (?, Aa) to Au> 'owiedzie,i1my, cz/(to 'ozo(ta.o1ciami niedawnych 'roce(-w A/zy)owych (Bach),iinge F 'odUwi/)i)I (( J") H4y)o,eAenie mo>e 'ow(ta2 ta)>e # 'rzez 'odobie;(two, tA wtedy, gdy inne 'odobne (.owo, )t-re mia.o by2 wy'owiedziane, ,e>y tu> 'od 'rogiem 1wiadomo1ci Do zachodzi 'rzy (ub(tytucAach Mam nadzieA/, >e 'rzy ('rawdzaniu mu(z? (i/ moAe regu.y 'otwierdzi2 6,e do tego 'otrzeba, by1my ()iedy )to1 inny m-wi) Aa(no (obie zdawa,i ('raw/ z te9 %G go w(zy(t)iego, o czym m-wca my1,a.I (( %J) Z HEto 'ouczaA?cy 'rzy).ad3 dyre)tor * 'owiedzia. MX na(zym towarzy(twie3 [0ie Frau wurde mir Furcht c i n , a g e n` ([Da )obieta na'/dzi.aby mi (trachuW F ein,agen zamia(t einAagen) Zdumia.em (i/, gdy> to , wyda.o mi (i/ trudne do zrozumienia Pozwo,i.em (obie zwr-ci2 uwag/ m-wcy na Aego 'omy.)/, na co mi natychmia(t od'owiedzia.3 [Do 'ochodzi (t?d, >e my1,a.em3 [#ch wdre nicht in der *age` ([nie by.bym w (tanie`) itd I (( %J) H#nny 'rzy'ade) 5'yta.em 'ana C 5 , Aa) (i/ miewa Aego chory )o; Ed'owiedzia.3 [<a, da( dr

aut da( dauert Xie,,eicht noch einen Monat` ([Do 'otrwa mo>e Ae(zcze z mie(i?c`) Do draut ze (woim r by.o d,a mnie nieAa(ne, gdy> r od (.owa dauert nie mog.o 'odzia.a2 w ten ('o(-b Zwr-ci.em na to uwag/ 'ana C 5 , a on mi obAa1ni., >e my1,a. [0Yz( i(t eine t r a u9rige Qe(chichte` ([Do Ae(t (mutna hi(toria`) M-wca mia. 'rzeto w my1,i dwie od'owiedzi na moAe 'ytanie i one zmie(za.y (i/I <e(t chyba widoczne, Aa) bardzo zb,i>aA? (i/ do na(zych ana,iz te 'og,?dy Meringera, mianowicie uwzg,/dnianie ,uUnych obraz-w A/zy)owych, znaAduA?cych (i/ 'od 'rogiem 1wiadomo1ci i nie 'rzeznaczonych do wy'owiedzenia, Aa) i >?danie, by wy'owiedzie2 w(zy(t)o, o czym m-wi?cy my1,a. # my ta)>e 'o(zu)uAemy nie1wiadomego materia.u, i to na teA (ameA drodze, z ta ty,)o r->nic?, >e od 'omy(.-w badanego a> do odna,ezienia 'rze(z)adzaA?cego 'ierwia(t)a mu(imy odby2 d.u>(za drog/ 'rzez z.o>ony ci?g ()oAarze; Zatrzymam (i/ chwi,/ 'rzy innym intere(uA?cym :a)cie, o )t-rym 1wiadcz? 'rzy).ady Merin''ra 4ed.ug 1 Pod)re1,enie moAe +L + L ,VL %5 zdania autora zachodzi 'odobie;(two Aa)iego1 (.owa w zamierzonym zdaniu do innego w nie zamierzonym, dzi/)i )t-remu to o(tatnie mo>e (i/ zaznaczy2 w 1wia domo1ci, 'owoduA?c znie)(zta.cenie, tw-r mie(zany ,ub )om'romi(owy ()ontaminacA/)3 9 LL ( L` ,agen, dauert, Por(chein Aagen, traurig, (chwein , ZWZ L 3 Z LZ 5Zr 4 (woAeA 'racy 0ie Draumdeutung9 wy)aza.em, Aa), znaczny udzia. ma czynno12 zag/(zczania, gdy z utaAoneA tre1ci marzenia (ennego 'ow(taAe tzw Aawna Zu>yt)owuAe (i/ tam Aa)ie1 'odobie;(two rzeczy ,ub wyraz-w w dw-ch nie1wiadomych 'ierwia(t)ach, by utworzy2 trzeci, mie(zany, czy,i tw-r )om'romi(owy, )t-ry w tre1ci marzenia (ennego re'rezentuAe oba (we ().adni)i i )t-ry dzi/)i temu 'ochodzeniu zawiera cz/(to ('rzeczne z (ob? (zczeg-.y Dworzenie (ub(tytucAi i )ontaminacAi 'rzy 'rzeA/zyczeniu Ae(t wi/c 'ocz?t)iem owego 'roce(u zag/(zczenia, )t-ry bierze bardzo >ywy udzia. w budowie marzenia (ennego 4 ma.eA, d,a (zer(zych )r/g-w 'rzeznaczoneA, roz9'rawce" Meringer uwzg,/dni. 'ra)tyczne znaczenie 'ewnych 'rzy'ad)-w 'rzeA/zyczenia, a mianowicie tych, gdzie zamia(t 'ewnego (.owa zo(ta.o wym-wione Aego 'rzeciwie;(two ,,Pozo(ta.o Ae(zcze w 'ami/ci, w Aa)i ('o(-b 'rzed niedawnym cza(em 'rezydent au(triac)iego 'ar,amentu otworzy. 'o(iedzenie3 [4y(o)a #zbo_ 5twierdzam obecno12 ty,u, a ty,u 'an-w i og.a(zam wobec tego 'o(iedzenie za zam)ni/teW 0o'iero og-,na we(o.o12 ! 5 Freud 0ie Draumdeutung *ei'zig und 4ien 1%88, 0eu9tic)e 8 wyd 1%"8 " C Meringer 4ie ma; (ich Xer('rechen )ann HBeue Freie Pi9e((eI !" V### 1%88 %6 zwr-ci.a Aego uwag/, 'o czym 'omy.)/ ('ro(towa. 4 tym 'rzy'ad)u wyAa1nienie b/dzie 'rawdo'odobnie ta)ie, >e 'rezydent >yczy. (obie, aby Au> m-g. zam)n?2 'o(iedzenie, 'o )t-rym niewie,e dobrego (i/ ('odziewa.+ a,e my1, uboczna F cz/(te zAawi()o F 'rzedo(ta.a (i/ cz/1ciowo i oto rezu,tat3 [zam)ni/te`, zamia(t [otwarte`, a zatem 'rzeciwie;(two tego, co mia.o by2 'owiedziane *ecz wie,o)rotna ob(erwacAa 'ouczy.a mnie, >e (.owa o 'rzeciwnym znaczeniu w og-,e bardzo cz/(to bywaA? zamieniane+ (? one bowiem ze (ob? ()oAarzone Au> w na(zeA 1wiadomo1ci A/zy)oweA, znaAduA? (i/ tu> obo) (iebie i bywaA? cz/(to b./dnie wywo.ywaneI Bie we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach zamiany na 'rzeciwie;(two Ae(t ta) .atwo Aa) w 'rzytoczonym 'rzy).adzie wy)aza2, >e 'rzeA/zyczenie na(t/'uAe w()ute) ('rzeciwu, )t-ry (i/ 'odno(i w du(zy m-wcy wobec zamierzonego zdania 6na,ogiczny mechanizm zna,eU,i1my w ana,izie 'rzy).adu3 a,i?ui(+ tam wewn/trzny ('rzeciw wyrazi. (i/ 'rzez za'omnienie Aednego (.owa, a nie 'rzez

za(t?'ienie go 'rzeciwie;(twem Mu(imy Aedna) d,a wyr-wnania teA r->nicy zauwa>y2, >e wabec (.-w)a a,i?ui( nie ma w.a1ciwie ta)iego 'rzeciwie;(twa, Aa)ie (tanowi? n' (.owa Hotworzy2I i Hzam)n?2I, tudzie> >e (.owo Hotworzy2I Aa)o bardzo cz/(to u>ywane nie mo>e u,ec za'omnieniu 5)oro o(tatnie 'rzy).ady Meringera i Mayera wy)azuA?, >e za).-cenia mowy mog? 'ow(ta2 zar-wno w()ute) w'.ywu 'rzeznaczonych do wy'owiedzenia 'rzed9i 'odUwi/)owych g.o(e) i (.-w tego (amego zdania, Aa) i w()ute) w'.ywu (.-w 'oza zamierzonym zdaniem, )t-rych 'obudzenie 'oza tym w og-,e by (i/ nie uAawni.o, to 'rzede w(zy(t)im na,e>a.oby wiedzie2, czy obie te gru'y 'rzeA/zycze; trzeba wyraUnie rozgraniczy2, i 'o czym (i/ rozr->nia 'o(zcze9 %J P(ycho'ato,ogia 3LL I\MM 3L I Z ZLZ9 g-,ne 'rzy'ad)i obu gru' Du w('omnie2 na,e>y o 'og,?dach 4undta, )t-ry w (woim w.a1nie wydanym ob(zernym o'racowaniu za(ad rozwoAu mowyG tra)tuAe ta)>e o zAawi()ach 'rzeA/zyczenia Przy tych zAawi()ach oraz innych, im 'o)rewnych, nie bra) nigdy, wed.ug 4undta, 'ewnych '(ychicznych w'.yw-w HBa,e>y tutaA 'rzede w(zy(t)im Aa)o 'ozytywny warune) nieta9mowany bieg ()oAarze; dUwi/)-w i (.-w, )t-re to ()oAarzenia zo(ta.y 'obudzone 'rzez w.a1nie co wym-wione dUwi/)i <ednocze1nie Aa)o drugi warune) (moment negatywny) 'otrzebne Ae(t tutaA zmnieA(zenie w'.ywu, Aa)i wywiera wo,a w )ierun)u hamowania tego biegu ()oAarze;, oraz obni>enie 'oziomu uwagi, )t-ra Aa)o czynno12 wo,i r-wnie> za'obiega 'rzeA/zyczeniu =zy ta gra ()oAarze; 'rzeAawia (i/ w antycy'acAi nadchodz?cego czy w re'rodu)cAi 'o'rzedzaA?cego dUwi/)u, czy we wtr?ceniu nawy)owego dUwi/)u mi/dzy inne, czy wre(zcie w tym, >e wymawiane dUwi/)i w()ute) zwi?z)u )oAarzeniowego u,egaA? w'.ywowi innych wyraz-w F (? to w(zy(t)o ty,)o r->nice co do )ierun)u i co do w'.ywu )oAarze;, nie za1 co do ich i(toty 4ahamy (i/ te> w 'ewnych 'rzy'ad)ach, )t-reA + :ormie na,e>y 'rzy'i(a2 o)re1,one za).-cenie, i czy ra9 i czeA nie na,e>a.oby go odnie12 wed.ug za(ady i o z.o>ono1ci 'rzyczyn do w('-.dzia.ania )i,)u motyw-wI 5 Uwa>am te uwagi 4undta za zu'e.nie (.u(zne i 'ouczaA?ce Ba,e>a.oby mo>e z wi/)(z? (tanowczo1ci? ni> 4undt zaa)centowa2, >e wyraUnie ('rzyAaA?cy 'rzeA/zyczeniu moment F to Ae(t nie hamowany bieg ()oAarze; F i negatywny F obni>enie hamuA?cego w'.ywu "J1 G 4 4undt Vo,)er'(y e)o,ogie 1%8891%!8, t #, cz ,, ( n 5 #bid , ( "889"81 Pod)re1,enie moAe \` L \X uMXagi F regu,arnie tu w('-.dzia.aA? 4raz ze zmnieA(zeniem (i/ hamuA?ceA uwagi, a raczeA Aa)o ()ute) tego, na(t/'uAe nie()r/'owany bieg ()oAarze; Mi/dzy 'rzy).adami 'rzeA/zyczenia, Aa)ie (am zebra9Aem, nie ma ani Aednego, )t-ry bym mu(ia. ('rowadzi2 wy.?cznie do tego, co 4undt nazywa Hw'.ywem )o;9, ta)tu dUwi/)-wI (7onta)twir)ung der *aute) Poza tym (twierdzam regu,arnie, >e za).-cenie 'ochodzi od czego1 na zewn?trz zamierzoneA mowy i >e t? 'rze(z)od? Ae(t a,bo Aa)a1 'oAedyncza nie1wiadoma my1,, )t-ra (i/ 'rzez 'rzeA/zyczenie uAawni.a i cz/(to u1wiadamia (i/ do'iero 'rzez (zczeg-.ow? ana,iz/, a,bo te> Aa)i1 og-,nieA(zy motyw '(ychiczny, ()ierowany 'rzeciw ca.eA wy'owiedzi 1 =hc/ (weA c-rce, )t-ra, gryz?c Aab.)o, (z'etnie (i/ wy)rzywi.a, zacytowa23 0er 6::e gar 'o((ier,ich i(t, (Ma.'a Ae(t bardzo 1mie(zna, Zuma, wenn er Xom 6':e, :ri((t zw.a(zcza gdy gryzie Aab.)o ) Zaczynam Aedna)3 der 6':e 4ydaAe (i/ to )onta9minacA? z 6<:e i 6'Ae, (tw-r )om'romi(owy), a,e mo>e by2 ta)>e uwa>ane za antycy'acA/ 'rzygotowanego 6':e, 0o).adnieA(zy (tan rzeczy Ae(t Aedna) ta)i =ytat ten 'rzytoczy.em Au> raz i za 'ierw(zym razem nie 'rzeA/zyczy.em (i/ 4ydarzy.o mi (i/ to do'iero 'rzy 'owt-rzeniu, )t-re o)aza.o (i/ 'otrzebne, gdy> o(oba, do )t-reA (i/ zwraca.em, by.a zaA/ta czym1 innym i nie uwa>a.a Do 'owt-rzenie i towarzy(z?ca mu

niecier',iwo12, by (i/ zdania 'ozby2, mu(z/ za,iczy2 do motyw-w 'omy.)i, (tanowi?ceA rezu,tat czynno1ci zag/(zczenia ! MoAa c-r)a 'owiada3 H#ch (chreibe der Frau 5 chr e (ingerI (HBa'i(z/ do 'ani 5chre(ingerI) Pani zwie (i/ 5 c h , e (inger Da 'omy.)a wy'.ywa 'rawdo'odobnie z d?>enia do .atwieA(zeA arty)u,acAi, gdy> , PE )i,)a)rotnym r trudno (i/ wymawia Mu(z/ Aedna) %8 %% doda2, >e to 'rzeA/zyczenie na(t?'i.o u meA c-r)i w-wcza(, gdy )i,)a minut 'rzedtem 'owiedzia.em AeA 6':e zamia(t 6::e PrzeA/zyczenie Ae(t w og-,e w wy(o)im (to'niu zaraU,iwe, 'odobnie Aa) za'ominanie imion, co zauwa>y,i Meringer i Mayer Bie m-g.bym Aedna) 'rzytoczy2 'rzyczyn teA '(ychiczneA zaraU,iwo1ci " H#ch ),a''e zu(ammen wie ein Da((enme9( ch e r9D a(chenme((erI (H5).adam (i/ Aa) (cy9, zory)I) F 'owiada 'ewna 'acAent)a na 'ocz?t)u )on(u,tacAi, zamieniaA?c zg.o()i, 'rzy czym u('rawied,iwia A? trudno12 arty)u,acAi (n' HPrze,ecia.y trzy '(tre 'rze9'i-rzyceI, H@rzmi chrz?(zcz w trzcinieI it' ) Qdy zwr-ci.em AeA uwag/ na 'omy.)/, od'owiada mi z mieA(ca3 HDa), to ty,)o d,atego, >e 'an dzi1 'owiedzia. [Orn(cht`I Czeczywi1cie 'rzyA?.em A? 'rzedmow?3 H&eute wird e( a,(o Orn(tI (H0zi1 wi/c b/dzie (erioI), bo mia.a to by2 o(tatnia )on(u,tacAa 'rzed wa)acAami, 'rzy czym zamieni.em d,a >artu Orn(t na Orn(cht 4 cza(ie godziny 'ani ta 'rzeA/zycza.a (i/ bardzo cz/(to, ta) >e w )o;cu zmiar)owa.em, i> ona nie ty,)o mnie na1,aduAe, a,e ma Ae(zcze ('ecAa,ny 'ow-d, by nie1wiadomie 'od)re1,a2 (.owo Orn(t Aa)o imi/ 6 (Orn(t oznacza 'owag/, ,ecz zarazem i imi/ w.a(ne HOrne(tI) G H#ch bin (o Xer(chnu':t, ich )ann nicht durch die 6( e a t m e n F B a ( e atm enI (H<e(tem ta) za)atarzona, >e nie mog/ 'rzez no( oddycha2I) F 'owiada ta (ama 'acAent)a innym razem 4ie natychmia(t 8 ZnaAdowa.a (i/ ona, Aa) (i/ o)aza.o, 'od w'.ywem nie1wiadomych my1,i o ci?>y i o zabez'ieczeniu (i/ 'rzed ni? 4 (.owach HAe(tem z.o>ona Aa) (cyzory)I, )t-re 1wiadomie Aa)o , ()arg/ wy'owiedzia.a, nie1wiadomie chcia.a o'i(a2 'o.o>enie K dziec)a w .onie mat)i 4y'owiedziane 'rzeze mnie (.owo Orn(t 'rzy'omnia.o AeA nazwi()o (5 Orn(t) znaneA wiede;()ieA :ir9A rny, )t-ra re),amuAe ('rzeda> 1rod)-w za'obiegawczych 'rze9K ciw za'.odnieniu ()?d ta 'omy.)a 'ochodzi H4(iadam codziennie nai &a(enauer(tra((e do tramwaAu i dzi1 rano 'rzy(z.o mi na my1,, >e gdybym by.a Francuz)?, wymawia.abym 6(enauer, gdy> Francuzi nie wymawiaA? h na 'ocz?t)u wyrazuI Potem 'rzytacza ci?g remini(cencAi o Francuzach, )t-rych zna.a, i zatrzymuAe (i/ 'o d.ugim )o.owaniu 'rzy w('omnieniu, >e Aa)o czterna(to,etnia dziewczyn)a w ma.eA (ztuce 7urmdr9)er und Picarde gra.a ro,/ 'i)ard)i i m-wi.a wtedy .amanym A/zy)iem niemiec)im Zbieg o)o,iczno1ci, >e w AeA domu zatrzyma. (i/ go12 z Pary>a, obudzi. ci?g w('omnie; Zamiana g.o(e) Ae(t wi/c na(t/'(twem za).-cenia, wywo.anego nie1wiadom? my1,? z zu'e.nie obcego zwi?z)u 5 Podobny Ae(t mechanizm 'rzeA/zyczenia u inneA 'acAent)i, )t-r? 'odcza( re'rodu)owania dawno zatartego w('omnienia z ,at dzieci/cych o'u1ci.a nag,e 'ami/2 Bie mo>e (obie ona ani ru(z 'rzy'omnie2, Aa)iego mieA(ca AeA cia.a dot)n/.a w-wcza( ,ubie>na r/)a m/>czyzny @ez'o1rednio 'otem by.a z wizyt? u 'rzyAaci-.)i i rozmawia.a z ni? o ,etnich mie(z)aniach Za'ytana, gdzie (ta. AeA dome) w M , 'owiada3 H6; der @erg,endeI zamia(t @erg,ehne (*ende F biodro+ @erg,ehne F (to) g-ry) 6 #nna 'acAent)a, )t-r? 'rzy )o;cu wizyty za'ytuA/, Aa) (i/ miewa AeA wuA, od'owiada3 HBie wiem, widuA/ go teraz ty,)o i n : ,ag rant iI BazaAutrz m-wi3 ,,@ardzo (i/ w(tydzi.am, i> da.am Panu ta) g.u'i? od'owiedU Mu(i mnie Pan uwa>a2, natura,nie, za bardzo niewy)(zta.con? o(ob/, )t-ra ci?g.e zamienia (.owa cudzoziem()ie =hcia.am 'owiedzie23 e n ' a ( ( a n tI Bie wiedzie,i1my Ae(zcze wtedy, ()?d (i/ wzi/.o to niew.a1ciwe za(to(owanie obcego zwrotu Ba tym

(amym 'o(iedzeniu Aedna) 'rzytoczy.a Aa)o da,(zy ci?g tematu z dnia 'o'rzedniego w('omnienie, w )t-rym g.-wn? ro9 188 181 ,/ gra.o 'rzy.a'anie in :,agranti 6 zatem 'rzeA/zyczenie z dnia 'o'rzedniego antycy'owa.o nie1wiadome Ae(zcze wtedy w('omnienie J U inneA 'acAent)i mu(z/ w 'ewnym momencie ana,izy wyrazi2 'rzy'u(zczenie, i> w cza(ie, o )t-rym by.a mowa, w(tydzi.a (i/ (weA rodziny i czyni.a (wemu oAcu Aa)ie1 zarzuty, Ae(zcze nam nie znane Bie 'rzy'omina (obie tego wca,e, uwa>a to zre(zt? za nie'rawdo'odobne Prowadzi Aedna) da,eA rozmow/ o (woAeA rodzinie3 HDo Aedna) trzeba im 'rzyzna23 nie (? to ,udzie 'rzeci/tni, w(zy(cy maA? Q e i z (()?'(two), chcia.am 'owiedzie23 Q e i ( t (('ryt)I 5)?'(two by.o, rzeczywi1cie, tym zarzutem, )t-ry wy'ar.a ze (weA 'ami/ci <e(t to bardzo cz/(te, >e w 'rzeA/zyczeniu uAawnia (i/ w.a1nie ta my1,, )t-r? chcia.oby (i/ u)ry2 ('or 'rzy'ade) o'i(any 'rzez Meringera3 Por(chwein) C->nica 'o,ega ty,)o na tym, >e u Meringera o(oba chce u)ry2 co1, co Ae(t AeA 1wiadome, 'odcza( gdy moAa 'acAent)a nic nie wie o tym u)rytym a,bo, mo>na by 'owiedzie2, nie wie, >e u)rywa i co u)rywa 8 7o,eAny 'rzy).ad 'rzeA/zyczenia w()azuAe r-wnie> na 1wiadome 'ow(trzymanie (i/ 7iedy1 ('ot)a.em w 0o,omitach dwie damy ubrane tury(tycznie Dowarzy(zy.em im 'rzez 'ewien cza( i rozmawia,i1my o 'rzyAemno1ciach, a,e i o trudach tury(tycznego >ycia <edna z 'a; doda.a, >e ten ('o(-b ('/dzania dnia ma wie,e niedogodno1ci HPrawd? Ae(t F 'owiedzia.a F >e wca,e nie Ae(t 'rzyAemne, gdy (i/ ta) w (.o;cu ca.y dzie; ma(zeruAe, a b,uz)a i )o(zu,a (? ca.)iem 'rze'oconeI M-wi?c to zdanie w 'ewnym momencie mu(ia.a 'o)ona2 ma.? 'rzerw/ # da,eA )ontynuowa.a3 H4enn ma; aber dann nach & o ( e )ommt und (ich um),eiden )ann I (H7iedy Aedna) dochodzi (i/ do maAte) i mo>na (i/ 'rzebra2 I) 5?dz/, >e nie trzeba tutaA >adnego badania, by wyAa1ni2 to 'rzeA/zyczenie <a(ne Ae(t, 18! ze 'ani mia.a zamiar wyczer'a2 wy,iczanie i 'owiedzie23 @,u(e, &emd und &o(e (b,uz)/, )o(zu,/ i maAt)i) Bazwanie trzecieA cz/1ci bie,izny (t.umi.a ze wzg,/du na 'rzyzwoito12 6,e Au> w na(t/'nym zdaniu (t.umione (.owo 'rzebi.o (i/, wbrew AeA wo,i, Aa)o znie)(zta.cenie 'odobnego (.owa nach & au( e (do domu) % H<e1,i 'an chce )u'owa2 dywany, to 'ro(z/ i12 ty,)o do 7au:manna 'rzy u, Mateu(za+ mog/ 'ana tam 'o,eci2I F 'owiada mi 'ewna dama <a 'owtarzam3 H6 wi/c u Mateu(za chcia.em 'owiedzie2 u 7au:mann aI 4yg,?da to na na(t/'(two roztargnienia, >e 'owt-rzy.em Aedn? nazw/ zamia(t drugieA 5.owa teA 'ani ('owodowa.y u mnie rzeczywi1cie roztargnienie, gdy> ()ierowa.y moA? uwag/ na co1 innego, znacznie d,a mnie wa>nieA(zego ni> dywany Przy u,icy Mateu(za znaAduAe (i/ dom, w )t-rym mie(z)a.a moAa >ona, gdy by,i1my zar/czeni 4eA1cie do domu by.o z inneA u,icy i teraz miar)uA/, i> za'omnia.em AeA nazwy i >e mu(z/ do'iero )o.owa2, by A? (obie u1wiadomi2 #mi/ HMateu(zI, 'rzy )t-rym (i/ zatrzyma.em, Ae(t wi/c za(t/'cze d,a za'omnianeA nazwy u,icy BadaAe (i/ ono do tego ,e'ieA ni> nazwi()o H7au:mannI, gdy> (.owo HMateu(zI (.u>y w 'rzeciwie;(twie do H7au:mannI wy.?cznie do nazwania o(oby, a za'omniana u,ica no(i ta)>e nazwi()o o(oby3 Cadetz)y 18 Ba(t/'uA?cy 'rzy'ade) m-g.bym r-wnie dobrze umie1ci2 w rozdzia,e o b./dach, )t-re '-UnieA b/d/ omawia2, 'rzytaczam go Aedna) tutaA, gdy> (to(une) g.o(e), na )t-rym o'iera (i/ zamiana (.-w, Ae(t (zczeg-,nie wyraUny Pewna 'acAent)a o'owiada mi (w-A (en3 <a)ie1 dziec)o 'o(tanowi.o zabi2 (i/ 'rzez u)?(zenie w/>a i wy'e.nia to 'o(tanowienie Ena 'rzyg,?da (i/, Aa) dziec)o wiAe (i/ w drgaw)ach itd Mia.a mi teraz 'oda2 'rze>ycia z dnia 'o'rzedniego, do )t-rych marzenie (enne nawi?za.o Przy'omina (obie natychmia(t, >e by.a wczoraA 18"

wieczorem na 'o'u,arnym odczycie o 'ierw(zeA 'omocy 'rzy u)?(zeniach w/>a <e1,i doro(.y i dziec)o zo(ta,i Aednocze1nie u)?(zeni, to na,e>y 'rzede w(zy(t)im o'atrzy2 ran/ dziec)a Przy'omina (obie ta)>e 'rze'i(y dotycz?ce ratowania, )t-re 're,egent 'rzytoczy. Powiedzia., >e wie,e za,e>y od tego, 'rzez Aa)iego w/>a zo(ta.o (i/ u)?(zonym Du 'rzerywam AeA i 'ytam3 H=zy nie 'owiedzia., >e w na(zych (tronach mamy bardzo ma.o Aadowitych gatun)-w i Aa)ich (zczeg-,nie na,e>y (i/ wy(trzega2VI HDa), wymieni. grzechotni)a F 7,a''er9(ch,angeI M-A 1miech zwraca AeA uwag/, i> 'owiedzia.a co1 niew.a1ciwego+ nie 'o'rawia Aedna) nazwy, ,ecz co:a ca.e (woAe 'owiedzenie3 H6ch ta), Aego 'rzecie> u na( nie ma+ on m-wi. o >mii 5)?d>e 'rzy(zed. mi na my1, ten grzechotni)VI Przy'u(zcza.em, >e 'rzez wtr?cenie (i/ my1,i, )t-re u)rywaA? (i/ 'oza AeA marzeniem (ennym 5amob-A(two 'rzez 'oddanie (i/ u)?(zeniu we9 i za nie mo>e by2 chyba niczym innym, Aa) ty,)o a,uzA? i do 'i/)neA 7,eo'atry 5i,ne 'odobie;(two dUwi/)owe M obydwu wyraz-w, Aedna)owo12 ,iter 7,, ', r i to w tym M (amym 'orz?d)u, r-wne zaa)centowanie g.o()i a F w(zy(t)o to rzuca (i/ w oczy # to 'odobie;(two wyraz-w 7 , a ' ' e r(ch,ange i 7,eo'atra 'rzy2miewa u nieA chwi,owo Aa(no12 (?du, tote> nie uderza AeA dziwne ze(tawienie, >e 're,egent w 4iedniu 'oucza. (w? 'ub,iczno12 o ,eczeniu ran 'ochodz?cych od grzechotni)a 4ie ona 'rzecie> r-wnie dobrze Aa) Aa, >e ten w?> nie na,e>y do :auny na(zego )raAu Bie bierzmy AeA te> za z.e, >e nie waha.a (i/ 'o(zu)iwa2 oAczyzny grzechotni)a w Ogi'cie, Ae(te1my bowiem 'rzyzwyczaAeni mie(za2 razem w(zy(t)o, co 'ozaeuro'eA()ie, egzotyczne+ i Aa (am mu(ia.em (i/ 'rzez chwi,/ za(tanowi2, zanim zdecydowa.em (i/, >e grzechotni) znaAduAe (i/ ty,)o w Bowym Twiecie 0a,(zy ci?g ana,izy do(tarcza Ae(zcze wi/ceA 'otwier9 18G dze; PacAent)a og,?da.a wczoraA 'o raz 'ierw(zy gru'/ 6ntoniu(za wy)onan? 'rzez 5tra((era, u(tawion? w 'ob,i>u mieA(ca, gdzie mie(z)a Do by.o zatem drugim bodUcem ('ierw(zym by. odczyt o u)?(zeniach w/>a) d,a marzenia (ennego 4 da,(zym ci?gu tego marzenia )o.y(a.a w ramionach dziec)o, 'rzy )t-reA to (cenie 'rzy(z.a AeA na my1, Qretchen 0a,(ze my1,i 'rzyno(z? remini(cencAe 6rri i Me((a,iny 4y.onienie (i/ ty,u tytu.-w (ztu) teatra,nych 'ozwa,a 'rzy'u(zcza2, i> 'acAent)a w m.odocianych ,atach marzy.a 'otaAemnie o )arierze teatra,neA Pocz?te) marzenia (ennego3 H<a)ie1 dziec)o 'o(tanowi.o odebra2 (obie >ycie 'rzez u)?(zenie w/>aI, oznacza w rzeczywi(to1ci nic innego, Aa) to, >e ona Aa)o dziec)o 'o(tanowi.a zo(ta2 w 'rzy(z.o1ci (.ynn? arty(t)? Ed imienia M e ( ( a , i9n a odga./zia (i/ wre(zcie droga my1,owa, )t-ra 'rowadzi do i(totneA tre1ci tego marzenia Pewne wy'ad)i o(tatnich cza(-w wzbudzi.y u nieA obaw/, i> AeA Aedyny brat mo>e zawrze2 nieod'owiednie ma.>e;(two z nie9aryA)?, tA 'o'e.ni meza,ian( 11 Przytocz/ teraz zu'e.nie niewinny ,ub mo>e niedo(tatecznie wyAa1niony 'rzy).ad, )t-ry u)azuAe nam bardzo 'rzeArzy(ty mechanizm Pewien Biemiec, 'odr->uA?cy 'o 4.o(zech, 'otrzebuAe rzemienia, by owi?za2 (w-A ze'(uty )u:ere) ZnaAduAe w (.owni)u, >e Hrzemie;I nazywa (i/ 'o w.o()u corregia HDo (.owo za'ami/tam .atwo F my1,i on F gdy 'omy1,/ o ma,arzu (= o r r e g g i o)I #dzie 'otem do (),e'u i >?da3 una r i b e r a 4idocznie nie uda.o mu (i/ za(t?'i2 w 'ami/ci niemiec)iego (.owa 'rzez w.o()ie, ,ecz Aego u(i.owanie nie 'ozo(ta.o ca.)iem bez ()ut)u 4iedzia., >e mu(i (i/ trzyma2 nazwi()a Aa)iego1 ma,arza, a,e w'ad. nie na to nazwi()o, )t-re mu 'rzy'omina.o w.o()i wyraz, ,ecz na inne, zb,i>one do niemiec)iego (.owa C i e9rn e n (rzemie;) Mog.em natura,nie ten 'rzy).ad 'rzy9 185 toczy2 r-wnie dobrze 'rzy omawianiu za'ominania nazwi(), Aa) i tutaA 'rzy 'rzeA/zyczeniach 7iedy zbiera.em materia. do 'ierw(zego wydania ninieA(zeA 'racy, 'o(t/'owa.em ta), >e 'odda.em ana,izie w(zy(t)ie 'rzy'ad)i, )t-re mog.em zaob(erwowa2, a wi/c i mnieA wyrazi(te Ed

teA 'ory wie,u innych ,udzi odda.o (i/ zaAmuA?ceA 'racy zbierania i ana,izowania 'rzeA/zycze; i mam w ten ('o(-b mo>no12 czer'ania z ob:it(zego materia.u 1! Pewien m.ody cz.owie) 'owiada do (weA m.odeA (io(try3 HZ 0 roze(z,i1my (i/ zu'e.nie, nie ).aniam (i/ AeA wi/ceAI Ena na to3 HUberhau't eine (aubere *i''9(cha:tI =hcia.a 'owiedzie23 5i''(cha:t (H4 og-,e dobrana )om'aniaI, 'rzy czym zamia(t 5i''(cha:t F *i''(cha:t), a,e w.?czy.a Ae(zcze co1 innego w t/ 'omy.)/ Mianowicie, brat AeA zacz?. niegdy1 :,irtowa2 z c-r)? teA rodziny i m-wiono, >e tamta w o(tatnich cza(ach wda.a (i/ 'owa>nie w niedozwo,one m i . o ( t9 ) i (*ieb(cha:t) 1" M.ody m/>czyzna zagadn?. na u,icy nie znan? mu )obiet/ (.owami3 H4enn 5i/ ge(tatten, mein Frau,ein, m-chte ich 5i/ b e g, eitdig e nI Eczywi1cie my1,a. on, >e chcia.by AeA t o w a r z y ( z y2 (beg,eiten), a,e obawia. (i/ obrazi2 (be,eidigen) A? t? 'ro'ozycA? Do, >e obie ).-c?ce (i/ z (ob? rea)cAe uczuciowe wyrazi.y (i/ 'rzez 'rzeA/zyczenie F w Aednym (.owie, w()azuAe na to, i> w.a1ciwe zamiary m.odego cz.owie)a w >adnym razie nie by.y naAczy(t(ze i >e Aemu (amemu mu(ia.y (i/ wyda2 obraU,iwe wobec teA )obiety 6,e 'odcza( gdy (tara. (i/ u)ry2 to 'rzed ni?, nie1wiadomo12 ('.ata.a mu :ig,a i zdradzi.a Aego w.a1ciwy zamiar, 'rzez co Aedna), z drugieA (trony, ('odziewa. (i/ z g-ry )onwencAona,neA od'owiedzi ze (trony teA )obiety3 H6,e>, co 'an (obie my1,i o mnie, Aa) 'an mo>e o b r a9 186 i i 2 (be,eidigen) mnie w ten ('o(-bI (Prze)azane 'rzez E Can)a) Pewn? ,iczb/ 'rzy).ad-w czer'i/ z arty)u.u (wego )o,egi dr? 4 5te)e,a 't Unbewu((te Qe(tandni((e (H@ezwiedne zeznaniaI) zamie(zczonego w H@er,iner Dageb,attI G # 1%8G r 1G Ba(t/'uA?cy 'rzy).ad zdradza niemi.? cz/12 moich nie1wiadomych my1,i Przede w(zy(t)im Aedna) za\ znaczam, i> Aa)o ,e)arz nie zwa>am nigdy na zarobe) i mam ty,)o dobro chorego na wzg,/dzie, co zre(zt? rozumie (i/ (amo 'rzez (i/ <e(tem u choreA, )t-reA obecnie Au> Aa)o re)onwa,e(centce 'o ci/>)ieA chorobie udzie,am 'omocy ,e)ar()ieA <e(tem (zcz/1,iwy, i> ma (i/ ona teraz ,e'ieA, 'rzed(tawiam AeA roz)o(ze 'obytu w 6b9bazAi i 'owiadam 'rzy tym3 H<e1,i 'ani, Aa) (i/ ('odziewam, w)r-tce n i e o'u1ci .->)a I 4idocznie >yczenie to wy'.yn/.o z nie1wiadomych (amo,ubnych 'obude), by t? zamo>n? chor? zaAmowa2 (i/ Ae(zcze cza( Aa)i1+ >yczenie, )t-re moAeA 1wiadomo1ci Ae(t ab(o,utnie obce i )t-re bym z oburzeniem odrzuci. 15 #nny 'rzy).ad (dr 5te)e,)3 HMoAa >ona godzi Francuz)/ na 'o'o.udniowe zaA/cia i chce, 'o om-wieniu warun)-w, zatrzyma2 AeA 1wiadectwa Francuz)a 'ro(i, by Ae mog.a zabra2, motywuA?c to w ten ('o(-b3 H<e cherche encore 'our ,e( a're(9midi(, 'ardon, 'our ,e( aXant(9midi(I 4idocznie mia.a zamiar rozeArze2 (i/ Ae(zcze gdzie indzieA, by, mo>e, uzy()a2 ,e'(ze warun)i+ zamiar ten zrea,izowa.a rzeczywi1cie 16 0r 5te)e,3 HPewneA 'ani mam wy'a,i2 'orz?dne )azanie+ AeA m?>, na )t-rego 'ro1b/ to czyni/, (toi 'od(.uchuA?c za drzwiami Przy )o;cu )azania, )t-re zrobi.o widocznie wra>enie, m-wi/3 [=a.uA/ r?cz)i (zanownemu 'anu` Poin:ormowanemu zdradzi.em w ten ('o(-b, i> (.owa by.y ()ierowane 'od Aego adre(em i >e ze wzg,/du na niego rozmawia.em z 'ani?I ,,` Wti 18J 1J 0r 5te)e, o'owiada o (obie (amym, >e (wego cza(u ,eczy. dw-ch 'acAent-w z Drie(tu, )t-rych zwy),e na odwr-t wita.3 H0zie; dobry, 'anie Pe,oniI F m-wi. do 'ana 6()o,i+ H0zie; dobry, 'anie 6()o,iI F do Pe9,oniego Z 'ocz?t)u nie 'rzy'i(ywa. g./b(zego znaczenia teA zamianie, ,ecz t.umaczy. A? (obie w('-,no1ci? wie,u cech obydwu 'an-w 0a. (i/ Aedna) .atwo 'rze)ona2, >e ta zamiana nazwi() by.a 'ewnego rodzaAu 'rzechwa.)?, )t-ra mia.a da2 do zrozumienia )a>demu z tych w.o()ich 'acAent-w, i> nie Ae(t on Aedynym trie9(te;czy)iem, )t-ry 'rzyby. do 4iednia d,a za(i/gni/cia Aego ,e)ar()ieA rady 18 0r 5te)e, m-wi. na 'ewnym burz,iwym zebraniu3 H4ir ( t r e i t e n ((chreiten) nun zu Pun)t G der Daj ge(ordnung (HPrzechodzimy teraz do 'un)tu G 'orz?d)u dziennegoI) Zamia(t (chreiten 9

'rzechodzimy F (treiten 9 ).-cimy (i/ 1% Pewien 'ro:e(or m-wi. w (woim odczycie w(t/'nym3 H#ch bin nicht g e n e i g t (geeignet) die Ver9dien(te meine( (ehr ge(chatzten Porgdnger( zu (chi,9dernI (HBie Ae(tem zdo,ny 'rzed(tawi2 za(.ug mego wie,ce cenionego 'o'rzedni)aI) Zamia(t geeignet 9 zdo,ny F geneigt 9 ().onny !8 0r 5te)e, do AedneA 'ani, u )t-reA 'odeArzewa. chorob/ @a(edowa3 H5i/ (ind um einen 7ro'c (7o':) gro((er a,( #hre 5chwe(terI (HPani Ae(t wy>(za o g.ow/ od (woAeA (io(tryI) Zamia(t 7o': 9 g.owa F 7ro'c 99 wo,e !1 0r 5te)e, o'owiada3 )to1 chce 'rzed(tawi2 (to(une) dw-ch 'rzyAaci-., z )t-rych Aeden ma by2 (chara)teryzowany Aa)o Nyd M-wi on3 H5i/ ,ebten zu(am9men, wie 7 a ( tor und P o 11 a )I (HEni >yA? razem, Aa) 7a(tor i Po,a)I) Bie by.o to wca,e >artem+ m-wca (am nawet nie zauwa>y. (wego 'rzeA/zyczenia i Aa mu do'iero zwr-ci.em na nie uwag/ 188 !! Bie)iedy 'rzeA/zyczenie za(t/'uAe (zczeg-.ow? chara)tery(ty)/ Pewna m.oda dama, )t-ra wodzi.a reA w domu, o'owiada.a mi o (wym cier'i?cym m/>u, i> by. u ,e)arza, by go wy'yta2 o od'owiedni? diet/ *e)arz Aedna) od'owiedzia., i> w(zy(t)o Aedno, Hon mo>e Ae12 i 'i2, co A a chc/I Ba(t/'ne dwa 'rzy).ady 'odane 'rzez D Cei)a J dotycz? (ytuacAi, w )t-rych 'rzeA/zyczenia wy(t?'i.y (zczeg-,nie .atwo, gdy> wi/ceA w nich mu(ia.o by2 u)rywane, ni> mia.o by2 'owiedziane !" M/>czyzna wyra>a w('-.czucie m.odeA )obiecie, )t-reA m?> niedawno zmar., i dodaAe3 H5i/ werden Dro(t :inden, indem 5i/ (ich Xo,,ig ihren 7indern w i d w e nI (HZnaAdzie 'ani u)oAenie w ca.)owitym 'o1wi/ceniu (i/ dzieciomI) Zamia(t (ich widmen 9 'o1wi/ca2 (i/ F m-wi 'omy.)owo widwen, gdy 4itwe oznacza wdow/ 5t.umiona my1, w()azuAe na innego rodzaAu tro()/3 m.oda 'i/)na wdowa (4itwe) b/dzie wnet za>ywa2 nowych (e)(ua,nych roz)o(zy !G Den (am m/>czyzna na wieczornym ('ot)aniu towarzy()im rozmawia z t? (am? )obiet? o wie,)ich 'rzygotowaniach czynionych w @er,inie do 1wi?t wie,)anocnych i za'ytuAe3 H=zy widzia.a 'ani dzi1 wy(taw/ u 4ertheimaV 5i/ i(t ganz d e)o,,tie r tI Zamierza. 'owiedzie23 HEna Ae(t ca.a ude)orowanaI (de)o9;ert), a 'owiedzia.3 Hude)o,towanaI (de)o,,tiert) Bie m-g. wyrazi2 (wego zachwytu nad de)o,ta>em 'i/)neA )obiety i oto za)azana my1, 'rzedar.a (i/ 'o'rzez 'rze)(zta.cenie de)oracAi wy(tawy (),e'oweA w de)o,ta>, 'rzy czym wyrazowi Hwy(tawaI nie1wiadomie zo(ta.o nadane 'odw-Ane znaczenie Do (amo uwarun)owanie wy(t/'uAe r-wnie> w 'rzy'ad)u, z Aa)iego zdaAe ('raw/ dr &an( 5ach( J H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(e ###, 1%15 18% !5 HPew'a )obieta o'owiada.a mi o w('-,nym znaAomym, >e )iedy widzia.a go 'o raz o(tatni, by. Aa) 9 zaw(ze bardzo e,eganc)o ubrany, a uwag/ zwraca.y (zczeg-,nie 'i/)ne br?zowe '-.buty Ba moAe 'ytanie, gdzie go ('ot)a.a, od'owiedzia.a3 [0zwoni. do bramy mego domu, a Aa widzia.am go 'rzez za'u(zczon? ro,et/ 6,e ani nie otworzy.am, ani nie da.am >adnego zna)u >ycia, gdy> nie chcia.am, a>eby dowiedzia. (i/, >e Ae(tem Au> w mie1cie` Przy(.uchuA?c (i/ 'omy1,a.em, >e w tym o'owiadaniu co1 'rzemi,cza.a, naA'rawdo'odobnieA nie otworzy.a d,atego, >e nie by.a (ama i nie ta) ubrana, by 'rzyA?2 odwiedziny+ za'yta.em tedy nieco ironicznie3 [6 wi/c 'rzez zam)ni/te >a,uzAe mog.a 'ani 'odziwia2 Aego 'anto:,e domowe (&au((chuhe) F Aego '-.buty (&a,b(chuhe)V` 4 tym &au((chuhe wyrazi.a (i/ my1, w(trzymywana 'rzed uAawnieniem 4yraz ha,b wym)n?. (i/ 'onadto d,atego, >e w nim zawiera.o (i/ A?dro za)azaneA od'owiedzi3 [5ie (agen mir nur die ha,b e 4ahrheit und Xer(chweigen, da(( (i/ ha,b angezogen warenI ([Pani m-wi mi ty,)o 'o.ow/ 'rawdy i 'rzemi,cza, >e by.a n a ' - . ubrana`) PrzeA/zyczenie by.o 'o'arte Ae(zcze :a)tem, >e bez'o1rednio 'rzedtem by.a mowa o 'o>yciu ma.>e;()im tego m/>czyzny, o Aego [(zcz/1ciu domowymW, co za'ewne zdeterminowa.o zaob(erwowane

'rzemie(zczenie E(tatecznie mu(z/ (i/ 'rzyzna2, >e, by2 mo>e, w('-.dzia.a.a tu moAa zazdro12, )iedy m-wi.em o e,eganc)im m/>czyUnie (toA?cym na u,icy w domowych 'anto:,ach, Aa (am bowiem )u'i.em niedawno br?zowe '-.buty, )t-re Aedna) nie (? (zczeg-,nie .adneI =za(y woAenne 'rzynio(.y, Aa) i obecnie, wie,e ta)ich 'rzeA/zycze;, )t-rych zrozumienie nie na(tr/cza wi/)(zych trudno1ci !6 H4 Aa)ieA broni (.u>y (yn 'a;(twaVI F za'ytano 118 'ewn? )obiet/ Ed'owiedzia.a3 ,,4 G! morderc-wI (Mordem) !J Poruczni) &enry) &aiman 'i(a. z :rontu3 HZo(ta.em oderwany od ,e)tury 'a(AonuA?ceA )(i?>)i, by na chwi,/ za(t?'i2 te,e:oni(t)/ ze zwiadu Ba 'r-b/ 'o.?czenia ze (trony (tanowi()a armat od'owiedzia.em3 [7ontro,a dobra, )oniec, ('o)-A ` (Cuhe) 4ed.ug regu,aminu mia.o to brzmie23 [7ontro,a dobra, )oniec` MoAe od(t?'ienie od regu,aminu t.umaczy (i/ obaw? 'rzed za).-ceniem czytaniaI 8 !8 Fe,d:ebe, 'oin:ormowa. (woA? dru>yn/, >e na,e>y 'oda2 do).adnie (woAe adre(y domowe w ce,u uni)ni/cia zagini/2 Q e ( ' e c )(tuc)e (zamia(t Qe'ac)(tuc)e 99 'acze), Qe('ec)(tiic)e, co Ae(t znie)(zta.caA?cym 'o.?czeniem Qe'ac) 9 'acz)a i 5'ec) 9 (.onina) !% Ba(t/'ny, (zczeg-,nie 'i/)ny, a w()ute) (wego g./bo)o tragicznego t.a znacz?cy 'rzy).ad zawdzi/czam in:ormacAi dr? * =ze(zera, )t-ry 'odcza( 'obytu w neutra,neA 5zwaAcarii zaob(erwowa. ten 'rzy'ade) i wyczer'uA?co zana,izowa. Edtwarzam Aego ,i(t z 'omini/ciem niei(totnych e,ement-w3 HPozwa,am (obie 'rze)aza2 in:ormacA/ o 'rzy'ad)u 'rzeA/zyczenia, Aa)i 'rzydarzy. (i/ 'anu 'ro:e(orowi M B w E 'rzy wyg.a(zaniu w minionym (eme(trze ,etnim wy).adu o '(ycho,ogii wra>e; Mu(z/ u'rzedzi2, >e wy).ady odbywa.y (i/ w au,i uniwer(ytetu, 'rzy du>ym na'.ywie internowanych Ae;c-w :rancu()ich, 'rzed w wi/)(zo1ci zdecydowanie 'rzyAaUnie do Ontenty u('o(obionymi :rancu()o9(zwaAcar()imi (tudentami 4 E , Aa) w (ameA FrancAi, (.owo boche by.o teraz 'ow(zechnie i wy.?cznie u>ywane w (to(un)u do Biemc-w 6,e w cza(ie o:icAa,nych mani:e(tacAi, a ta)>e w wy).adach it' wy>(i urz/dnicy, 'ro:e(orowie oraz inne od'owie9 #bid , #V, 1%16c1%1J dzia,ne o(oby (tara.y (i/ uni)a2 za)azanego (.owa z neutra,i(tycznych 'rzyczyn Pro:e(or B , )t-ry w.a1nie omawia. 'ra)tyczne znaczenie uczu2, zamierza. 'oda2 'rzy).ad 1wiadomego, ce,owego wy)orzy(tania uczucia, aby nieintere(uA?c? 'rac/ czy(to :izyczn? na'e.ni2 .adun)iem 'rzyAemnego uczucia, a tym (amym uczyni2 inten(ywnieA(z? E'owiada. wi/c, natura,nie w A/zy)u :rancu()im, 'rzedru)owan? w-wcza( 'rzez tamteA(ze gazety z og-,nonie9miec)iego cza(o'i(ma hi(tori/ o niemiec)im nauczycie,u, )t-ry 'o,eca. (woim uczniom 'rac/ w ogrodzie i >eby ich zach/ci2 do inten(ywnieA(zeA 'racy, na).ania. ich, by (obie wyobra>a,i, >e zamia(t )a>deA bry.y ziemi nabieraA? na .o'at/ cza(z)/ :rancu()? E'owiadaA?c te hi(tori/ na wy).adzie B za )a>dym razem, gdy by.a mowa o Biemcach, u>ywa. 'o'rawnie (.owa 6,,emand, a nie boche 6,e )iedy do(zed. do 'ointy hi(torii, wy'owiedzia. (.owa nauczycie,a w ten ('o(-b3 [#maginez Xou(, luZen chalue m o c h e Xou( ecra(ez ,e crdne dZun Fran/ai(` 6 wi/c zamia(t motte (()iba, bry.a ziemi) 'owiedzia. moche (Ae(t to zbit)a motte i boche) =zy nie widzi (i/ tutaA, Aa) 'o'rawny uczony 'i,nowa. (i/ od 'ocz?t)u o'owiadania, by nie u,ec nawy)owi i nie naru(zy2 zarz?dzenia )antona,nego 'o'rzez u>ycie wyraUnie za)azanego (.owa, i to z )atedry au,i uniwer(ytetu_ # w.a1nie w momencie, gdy (zcz/1,iwie 'o raz o(tatni 'owiedzia. in(tituteur a,,emand i z wewn/trzn? u,g? ('ie(zy. do natura,nego )o;ca, u(i,nie wy'ierana zg.o()a ucze'i.a (i/ 'odobnie brzmi?cego (.owa motte i F (ta.o (i/ nie(zcz/1cie_ */) 'rzed nieta)tem 'o,itycznym, a, by2 mo>e, (t.umiona rado12 z u>ycia nawy)owego oraz 'rzez w(zy(t)ich ocze)iwanego (.owa, Aa) i niech/2 urodzonego re'ub,i)anina i demo)raty do Aa)iego)o,wie) 'rzymu(u w (wobodnym wyra>aniu 'rze)ona; inter:erowa.y z g.-wnym zamiarem u)ierun)o9 wanym na 'o'rawne odtworzenie 'rzy).adu DendencAa inter:eruA?ca by.a znana m-wcy i trudno by.oby nie 'rzyA?2, >e bez'o1rednio 'rzed 'rzeA/zyczeniem 'omy1,a. o nieA

5wego 'rzeA/zyczenia 'ro:e(or B nie zauwa>y., a 'rzynaAmnieA nie 'o'rawi., co Aedna) 'rzewa>nie czyni. w ta)ieA (ytuacAi Batomia(t b.?d zo(ta. 'rzez wi/)(zo12 :rancu()ich (.uchaczy wychwycony z 'rawdziwym zadowo,eniem i 'odzia.a. Aa)o w 'e.ni zamierzony dowci' (.owny U mnie to 'ozornie niewinne zdarzenie wywo.a.o Aedna) rzeczywi(te wewn/trzne 'odniecenie <a))o,wie) z 'ro(tych wzg,/d-w mu(ia.em (obie odm-wi2 'o(tawienia 'ro:e(orowi 'yta; narzucaA?cych (i/ zgodnie z metod? '(ychoana,ityczn?, to Aedna) 'rzeA/zyczenie by.o d,a mnie uderzaA?cym dowodem (.u(zno1ci Pana nau)i o zdeterminowaniu czynno1ci 'omy.)owych i g./bo)ich ana,ogiach oraz zwi?z)ach mi/dzy 'rzeA/zyczeniem a dowci'emI "8 4 owych (mutnych warun)ach cza(-w woAny 'ow(ta.o r-wnie> 'rzeA/zyczenie, o )t-rym o'owiada wracaA?cy do domu o:icer au(triac)i, 'oruczni) D HPodcza( wie,u mie(i/cy mego 'obytu we 4.o(zech Aa)o Ae;ca woAennego zo(ta,i1my w ,iczbie o)o.o !88 o:icer-w umie(zczeni w 'ewneA cia(neA wi,,i 4 tym cza(ie zmar. na gry'/ Aeden z na(zych towarzy(zy ZaA1cie to wywo.a.o, natura,nie, g./bo)ie wra>enie, gdy> warun)i w Aa)ich znaAdowa,i1my (i/, bra) 'omocy ,e)ar()ieA, beznadzieAno12 na(zeA egzy(tencAi czyni.y wy(oce 'rawdo'odobnym roz(zerzenie (i/ zaraU,iweA choroby Znie1,i1my zmar.ego do 'iwnicznego 'omie(zczenia 4ieczorem, )iedy wraz z 'rzyAacie,em ('acerowa.em wo)-. domu, obaA wyrazi,i1my >yczenie zobaczenia zw.o) <a)o 'ierw(zemu (chodz?cemu do 'iwnicy u)aza. mi (i/ wido), )t-ry mocno mn? w(trz?(n?.+ nie by.em na to 'rzygotowany, >e trumna znaAduAe (i/ ta) 11! 11" i b,i()o weA1cia i >e z ta) b,i()a ('oArzymy w twarz zmar .emu w 1wiet,e igraA?cych nie('o)oAnie '.omy)-w 1wiec 4ci?> 'od wra>eniem tego obrazu )ontynuowa,i1my o)r/>ny ('acer 4 'ewnym mieA(cu, z )t-rego u)aza. (i/ na(zym oczom wido) 'ar)u ton?cego w 'e.neA 'o 1wiacie )(i/>ycoweA, Aa(no o1wieconeA .?)i i uno(z?cego (i/ w da,i ,e))iego we,onu mg.y, m-wi.em o )oAarz? cym mi (i/ z tym wyobra>eniem )o.uA?cym ta;cu (.oni na ()raAu (o(nowego ,a(u Ba(t/'nego 'o'o.udnia 'ochowa,i1my zmar.ego towarzy(za 0roga z na(zego wi/zienia na cmentarz ma.eA (?(iaduA?ceA mieA(cowo1ci by.a d,a mnie gorz)a i u'o)arzaA?ca3 wrze(zcz?ce 'odro(t)i, (zydz?ca i )'i?ca ,udno12, ruba(zni )rzy)acze wy)orzy(ta,i t/ o)azA/, by da2 u'u(t nie u)rywanym mie(zanym uczuciom cie)awo1ci i nienawi1ci 4ra>enie, >e nawet w tym (tanie bezbronno1ci by,i1my ,>eni, odraza do uAawnioneA dzi)o1ci, na'e.ni.y mnie gorycz? do (amego wieczora E teA (ameA godzinie co 'o'rzedniego dnia odbywa,i1my ('acer wo)-. domu Przechodz?c obo) )rat 'iwnicy, za )t-r? ,e>a.y zw.o)i, 'rzy'omnia.em (obie wra>enie, Aa)ie wywar.a na mnie tamta twarz 4 mieA(cu, gdzie widoczny by. 'ar) o1wiet,ony Aa) wczoraA 'e.ni? )(i/>yca, zatrzyma.em (i/ i 'owiedzia.em do towarzy(z?cego mi )o,egi3 [Mog,iby1my tutaA w grobie (Qrab) w trawie (Qra() u(i?12 i Aa)?1 (erenad/ za'ada2 (i/ ((in)en zamia(t (ingen 9 1'iewa2)` 0o'iero 'o drugim 'rzeA/zyczeniu zorientowa.em (i/+ 'rzy 'ierw(zym 'o'rawi.em (i/ nie u1wiadamiaA?c (obie (en(u b./du 4 tym momencie za(tanowi.em (i/ i u.o>y.em wyrazy w (zy)u3 in( Qrab F (in)en ([za'ada2 (i/ w gr-b`) @.y()awicznie na(t/'owa.y 'o (obie obrazy3 (.onie ta;cz?ce, uno(z?ce (i/ w 1wiet,e )(i/>yca+ ,e>?cy w trumnie towarzy(z i to wra>enie Aego twarzy+ 'oAedyncze (ceny 'ogrzebu+ wra>enie odrazy i za).-coneA >a.oby+ 'rzy'om9 11G nienie 'oAedynczych rozm-w o 'anuA?ceA chorobie za)aUneA+ obawy wy'owiedziane 'rzez o:icer-w Potem 'rzy'omnia.em (obie o)o,iczno12, >e to by. dzie; 1mierci mego oAca, co wyda.o mi (i/ za()a)uA?ce 'rzy moAeA bardzo (.abeA 'ami/ci do dat

Po '-UnieA(zym 'rzemy1,eniu (ta.o (i/ d,a mnie Aa(ne3 zbieg o)o,iczno1ci zewn/trznych mi/dzy obu wieczorami, ta (ama godzina, o1wiet,enie, to (amo mieA(ce i towarzy(z?ca mi o(oba Przy'ominam (obie niemi.e uczucie, Aa)iego dozna.em, gdy roztrz?(ana by.a obawa roz(zerzenia (i/ gry'y, a ta)>e wewn/trzny na)az nie 'oddawania (i/ (trachowi Potem u1wiadomi.em (obie r-wnie> znaczenie (zy)u (.-w3 [Mog,iby1my (i/ za'a12 w gr-b`, i to, Aa) do(zed.em do 'rze)onania, >e 'ierw(za do)onana )ore)tura Qrab w Qra( bez udzia.u 1wiadomo1ci mia.a Aa)o ()ute) drugie 'rzeA/zyczenie3 (ingen w (in)en, aby za'ewni2 (t.umionemu )om',e)(owi zdecydowan? ()uteczno12 0odam, >e w tym cza(ie cier'ia.em na nie'o)oA?ce marzenia (enne, w )t-rych 'owtarza. (i/ motyw choroby, a raz nawet 'oAawi.a (i/ 1mier2 )ogo1 z moich naAb,i>(zych 7r-t)o 'rzed do(taniem (i/ do niewo,i otrzyma.em wiadomo12, >e w oAczyUnie teA o(oby gry'a (za,a.a (zczeg-,nie (i,nie, i da.em w-wcza( wyraz (woim >ywym obawom Ed tego cza(u nie mia.em >adneA z ni? .?czno1ci Po mie(i?cach otrzyma.em wiadomo12, >e w.a1nie ona na dwa tygodnie 'rzed o'i(anym zdarzeniem (ta.a (i/ o:iar? e'idemii_I "1 7o,eAny 'rzy).ad 'rzeA/zyczenia o1wiet,a na 'odobie;(two b.y()awicy Aeden z naAbo,e1nieA(zych )on:,i)t-w, Aa)ie (? ,o(em ,e)arza Pewien m/>czyzna, 'rawdo'odobnie zagro>ony 1mierci?, 'rzy czym diagnoza nie by.a Ae(zcze 'ewna, 'rzyby. do 4iednia, by 'ocze)a2 na rozwi?zanie teA trudneA ('rawy DutaA zwr-ci. (i/ z 'ro1b? do znanego ,e)arza, i (wego 'rzyAacie,a z ,at m.odo1ci, aby 'rzeA?. o'ie)/ nad + nim, na co ten w )o;cu (i/ zgodzi., a,e nie bez o'or-w A =hory mia. zatrzyma2 (i/ w ,ecznicy i ,e)arz za'ro'ono wa. (anatorium H&eraI H6,e to Ae(t za).ad do ce,-w ('ecAa,nychI (za).ad 'o.o>niczy) F zao'onowa. chory HE nie F uni-(. (i/ ,e)arz F w [&erze` mo>na )a>dego 'acAenta zabi2 (umbringen) F umie1ci2 (unterbrin9 gen) F ta) (?dz/I @roni. (i/ z ca.eA (i.y 'rzed znacze niem (wego 'rzeA/zyczenia HBie uwierzy(z 'ewnie, >e (? we mnie Aa)ie1 wrogie im'u,(y wobec ciebieVI 7wa dran( '-UnieA 'owiedzia. do towarzy(z?ceA mu damy, )t-ra 'rzeA/.a o'ie)/ nad chorym3 HBie znaAduA/ nic i wci?> w to nie wierz/ 6,e Ae1,i by ta) mia.o by2, Ae (tem za du>? daw)? mor:iny i wtedy Au> ('o)-A o(ta tecznyI Z tego wyni)a, >e 'rzyAacie, 'o(tawi. mu wa rune), >e gdy (tanie (i/ 'ewne, i> nic mu Au> nie mo>e 'om-c, w-wcza( ()r-ci Aego cier'ienie od'owiednim me dy)amentem *e)arz 'odA?. (i/ wi/c zadania zabicia 'rzyAacie,a "! Bie chcia.bym (i/ wyrzec (zczeg-,nie 'i/)nego i 'ouczaA?cego 'rzy).adu, chocia> wed.ug za'ewnienia 1wiad)a, dzia.o (i/ to niema, dwadzie1cia ,at temu Pewna dama o1wiadcza w towarzy(twie ('rzy czym wyczuwa (i/, >e te (.owa (? 'odyt)owane 'rzez roz,iczne ()ryte a:e)ty)3 HDa), )obieta mu(i by2 'i/)na, Ae>e,i (i/ ma 'odoba2 m/>czyznom M/>czyUnie ,e'ieA (i/ dzieAe, i Ae1,i ma ty,)o 'i/2 'ro(tych cz.on)-w to wi/ceA mu nie 'otrzeba_I Den 'rzy).ad 'ozwa,a nam dobrze wni)n?2 w 'ou:ny mechanizm 'rzeA/zyczenia 'ow(ta.ego 'rzez zag/(zczenie, czy,i )ontaminacA/ Mo>emy 1mia.o 'rzyA?2, >e z,a.y (i/ tu w Aedno dwa na(t/'uA?ce, 'o)rewne (en(em, zwroty3 ,K 4en er (etne Xier g er ad e n Q,ieder hat, wenn er (eine :tin: 5 inne hat 116 (<e>e,i ma (we cztery'ro(tecz.on)i, Ae>e,i ma (wych 'i/2 zmy(.-w w 'orz?d)u) rr

6,bo te> 'ierwia(te) gerade ('ro(ty) Ae(t w('-,ny d,a_ obu zamierzonych zwrot-w, )t-re o'iewa.y3 4enn er nur (eine g er a d e n =,ieder hat a,,e : ii n : gerade (ein ,a((en (Den o(tatni oznacza mnieA wi/ceA3 godzi2 (i/ na w(zy (t)o ) +3 Bic nam nie 'rze(z)adza 'rzyA?2, >e oba zwroty, ten o 'i/ciu zmy(.ach i -w o 'i/ciu 'ro(tych cz.on)ach, dzia.a.y w('-,nie, aby w 'rzy(.owie, w )t-rym Ae(t mowa ty,)o o 'ro(tych cz.on)ach bez Aa)ieA)o,wie) ,iczby, w'rowadzi2 A? 'rzede w(zy(t)im, a 'otem taAemnicze H'i/2I zamia(t 'o 'ro(tu HczteryI Ba 'ewno Aedna) to z,anie (i/ nie na(t?'i.oby, gdyby nie mia.o w (weA o(tateczneA :ormie, uAawnioneA Aa)o 'rzeA/zyczenie, w.a1ciwego (obie (en(u, tA gdyby nie by.o cyniczn? 'rawd?, )t-r? bez w?t'ienia )obieta mo>e wy'owiedzie2 ,i ty,)o 'od '.a(zczy)iem Ba )oniec zwracam uwag/, i> (.owa teA 'ani mog.y r-wnie dobrze oznacza2 do()ona.y dowci', Aa) i 1mie(zne 'rzeA/zyczenie Za,e>y to ty,)o od tego, czy m-wi.a te (.owa ze 1wiadom? czy te> nie1wiadom? intencA? Zachowanie (i/ m-wi?ceA w na(zym 'rzy'ad)u wy),ucza zu'e.nie zar-wno 1wiadomy zamiar, Aa) i dowci' Zb,i>enie 'rzeA/zyczenia do dowci'u mo>e i12 ta) da,e)o, Aa) to u)azuAe 'rzy'ade) za)omuni)owany mi 'rzez E Can)a, w )t-rym 'rzeA/zyczaA?ca (i/ )obieta (ama w )o;cu 1mieAe (i/ z tego Aa) z dowci'u "" M.ody ma.>one), )t-remu dbaA?ca o (w-A wyg,?d >ona niech/tnie 'ozwa,a.a na cz/(t(ze (to(un)i, o'owiedzia. mi na(t/'uA?c? hi(tori/, )t-ra (zczeg-,nie bawi.a i Aego, i Aego >on/ Po nocy, w cza(ie )t-reA 'rze)roczy. 'onownie na)az ab(tynencAi, go,i. (i/ rano we w('-,neA (y'ia,ni i u>y. 'rzy tym F Aa) czyni. to Au> wie,o)rotnie z ,eni(twa F ,e>?cego na nocnym (to,i)u 'u(z)u do 'udru (Puder?ua(te) >ony, )t-ra Ae(zcze ,e>a.a w .->)u Dro(zcz?ca (i/ (zczeg-,nie o (woA? cer/ )obieta Ae(zcze raz za)aza.a mu tego i zawo.a.a 'odenerwowana3 H0u 'uder (t mich Aa (chon wieder mit d e i9ne r kua(teI 7iedy 1miech ma.>on)a zwr-ci. AeA uwag/ na 'rzeA/zyczenie (chcia.a 'owiedzie23 H0u 'uder(t di c h (chon wieder mit meiner kua(teI F HDy znowu 'udruAe(z (i/ moim 'u(z)iemI, a 'owiedzia.a3 HDy znowu 'udruAe(z mnie twoim 'u(z)iemI), zacz/.a (i/ w )o;cu 1mia2 (ama ('udern Ae(t u wiede;czy)-w 'ow(zechnie u>ywanym wyra>eniem ('-.)owa9nia, a 'u(ze) Aa)o (ymbo, :a,,iczny nie budzi w?t',iwo1ci) % "G Zamiaru mo>na r-wnie> do'atrzy2 (i/ w na(t/'uA?cym 'rzy'ad)u (6 < 5tor:er)3 Pani? @ , cier'i?c? na do,eg,iwo12 niew?t',iwie natury '(ychogenneA, namawiano na )on(u,tacA/ u '(ychoana,ity)a $ Ena (ta,e odmawia.a dodaA?c, >e ta)ie ,eczenie nie Ae(t w.a1ciwe, gdy> ,e)arz w(zy(t)o b/dzie ('rowadza. :a.(zywie do ('raw (e)(ua,nych 4 Z)o;cu 'ewnego razu by.a gotowa 'o(.ucha2 rady i za'yta.a3 ,,Bo, dobrze, )iedy zatem o r dinar t (ordindrt Ae(t zbit)? z.o>on? z3 ordindr 9 ordynarny i ordiniert 9 ordynuAe) ten dr $VI Po)rewie;(two mi/dzy dowci'em a 'rzeA/zyczeniem uAawnia (i/ ta)>e w tym, >e 'rzeA/zyczenie cz/(to Ae(t niczym innym, Aa) ()r-ceniem "5 M.oda dziewczyna 'o u)o;czeniu (z)o.y, zgodnie z 'anuA?cymi w tym cza(ie 'r?dami, za'i(a.a (i/ na (tudia medyczne Po )i,)u (eme(trach zamieni.a medycyn/ na chemi/ 7i,)a ,at '-UnieA o'owiada.a o teA zmianie ,Vt 9W #bid , #, 1%1" L#43 )ierun)u w na(t/'uA?cy ('o(-b3 HEg-,nie rzecz bior?c (e)cAe nie na'e.nia.y mnie zgroz?, a,e )iedy 'ewnego razu mia.am zdeAmowa2 'azno)cie z 'a,c-w tru'a, to (traci.am ochot/ do ca.eA F c h e m i iI "6 Przytaczam teraz inny 'rzy'ade) 'rzeA/zyczenia, )t-rego wyAa1nienie nie wymaga wie,)iego )un(ztu Pro:e(or na wy).adzie anatomii zaAmuAe (i/ obAa1nianiem Aamy no(oweA, bardzo trudnego dzia.u nau)i o narz?dach wewn/trznych Ba Aego 'ytanie, czy (.uchacze zrozumie,i Aego wywody, da.o (i/ (.y(ze2 og-,ne Hta)I Ba to 'ro:e(or, znany z 'ewno1ci (iebie, zauwa>y.3 HBie wierz/, gdy> ,udzi,

)t-rzy dobrze znaA? (i/ na Aamie no(oweA, mo>na 'o,iczy2 w ta) du>ym mie1cie Aa) mi,ionowy 4iede; na Aednym 'a,cu (an einem Finger), 'ardon, na 'a,cach AedneA r/)i, chcia.em 'owiedzie2I "J Den (am anatom innym razem3 HPrzy genita,iach )obiecych 'omimo wie,u 'o)u( (Ver(uchungen) F 'ardon, ' r - b (V er (uche) I "8 Panu drowi 6 Cobit(e) z 4iednia zawdzi/czam znaAomo12 dw-ch 'rzy'ad)-w 'rzeA/zyczenia, zanotowanych u 'ewnego (taro:rancu()iego autora, )t-re tu w orygina,e 'rzytaczam @rant-me (15!J9161G) Vie( de( dame( ga,ante(18 0i(cour( (econd3 ,,5i ay9Ae cogneu une tre( be,,e et hon9ne(te dam/ de 'ar ,e monde, ?ui, deXi(ant aXec un hon9ne(te genti,homme de ,a cour de( a::aire( de ,a guerre durant ce( ciXi,e(, e,,e ,uy dit3 [<Zay ouy dire lue ,e roy a :aiet rom're tou( ,e( c de ce 'ay( ,a O,,e Xou,oit dire ,e( 'ont( Pen(ez lue, Xenant de coucher dZaXec (on mary, ou (ongeant d (on amant, e,,e aXoit encore ce 18 @rant-me Nywoty 'a; (wawo,nych Prze.o>y. i w(t/'em o'atrzy. D Ne,e;()i (@oy) 4ar(zawa, P#4 ('rzy' Ced ) 118 11% nom :rai( en ,a bouche+ et ,e genti,homme (Zen e(chau:9: er en amour( dZe,,e 'our ce mot` Une autre damc lue AZai cogneue, entretenant une autre grand dam/ ',u( luZe,,e, et ,uy ,ouant et eda,tant (e( beautez, a,,e ,uy dit a're(3 [Bon, madame, ce lue Ae Xou( en di(3 cc nZe(t 'oint 'our Xou( a d u, t e r e r+ Xou,ant dire a d u , a t e r, comme e,,e ,e rhabi,,a ain(i3 'en(er luZe,,e (ongeoit d adu,terer`I "% Eto Ae(zcze Aeden z now(zych 'rzy).ad-w 'ow(tawania dwuznaczno1ci (e)(ua,nych w wyni)u 'rzeA/zyczenia (i/ Pani F o'owiada o 'ierw(zeA godzinie )ur(u A/zy)owego, w Aa)im ucze(tniczy.a3 H=a.)iem intere(uA?ce, nauczycie,em Ae(t mi.y m.ody 6ng,i) <u> na 'ierw(zeA ,e)cAi da. mi do zrozumienia 'o'rzez b,uz)/ (@,u9(e) F 'o'rawia (i/ F 'rzez )wiat (@,ume), >e on ch/tnieA m-g.by udzie,a2 ,e)cAi indywidua,nieI (5torter) Przy za(to(owaniu metody '(ychotera'eutyczneA, )t-r? (i/ 'o(.uguA/ d,a u(uni/cia obAaw-w nerwicy, (taA/ cz/(to wobec zadania, by z Aa) gdyby 'rzy'ad)owo 'rzytoczonych 'rzeA/zycze; i 'omy(.-w 'acAenta wy1,edzi2 tre12 my1,ow?, )t-ra u(i.uAe (i/ w'rawdzie u)ry2, a,e Aedna) zdradza (i/ w ('o(-b naAr->norodnieA(zy Przy tym 'rzeA/zyczenie oddaAe nam cenne u(.ugi, Aa) to mog.em wy)aza2 na bardzo 'rze)onuA?cych, a zarazem naAdziwnieA(zych 'rzy).adach PacAent m-wi n' o (weA ciotce i nazywa A? )on(e)wentnie, nie ('o(trzegaA?c zu'e.nie 'omy.)i, ,,moAa mat)aI ,ub 'acAent)a nazywa (wego m/>a HbratemI 4 ten ('o(-b zwracaA? oni moA? uwag/ na to, >e uto>(amiaA? te o(oby, a to ze(tawienie oznacza w ich >yciu uczuciowym 'owr-t do Aego 'ierwotnego ty'u 6,bo inny 'rzy).ad Pewien m.ody, dwudzie(to,etni, cz.owie) 'rzed(tawia mi (i/ w godzinie 'rzyA/2 (.owami3 ,,<e(tm oAcem 'ana B B , )t-rego 'an ,eczy., 'rze'ra(zam, chcia.em 'owiedzie2 bratem+ 'rze91!8 cAe> on (tar(zy ode mnie o cztery ,ataI Cozumiem, >e chcia. 'rzez to 'rzeA/zyczenie wyrazi2, >e i on, 'odobnie ( Aa) Aego brat, zachorowa. z winy oAca oraz >e 'ragnie (i/ wy,eczy2 ta) Aa) brat, ,ecz >e oAciec Ae(t tym, )t-remu naA'otrzebnieA(ze by.oby ,eczenie #nnym razem wy(tarcza niezwy),e brzmi?ca ().adnia ,ub (ztuczny ('o(-b wyra>ania (i/, by wy)ry2 w'.yw (t.umionych my1,i w (.owach 'acAenta, )t-re on, natura,nie, inaczeA motywuAe Uwa>am wi/c, >e d,a 'ow(tania zar-wno grub(zych, Aa) i (ubte,nieA(zych zaburze; mowy F o i,e te o(tatnie mo>na Ae(zcze za,iczy2 do 'rzeA/zycze; F nie Ae(t miarodaAny w'.yw wzaAemny (ty)aA?cych (i/ z (ob? g.o(e), ,ecz w'.yw my1,i b/d?cych 'oza obr/bem zamierzoneA wy'owiedzi+ w'.yw ten, Aa) (i/ o)azuAe, zu'e.nie wy(tarcza do wyAa1nienia 'o'e.nioneA 'omy.)i Bie chcia.bym

'ow?t'iewa2 o 'rawach, wed.ug )t-rych g.o()i oddzia.uA? na (iebie 'rzeinaczaA?ce+ nie wydaAe mi (i/ Aedna), by oddzia.ywania te mog.y (ame 'rzez (i/ za).-ci2 'rawid.owe wy(.owienie (i/ 4 'rzy'ad)ach, )t-re do).adnieA (tudiowa.em, by.y one u)(zta.towanym Au> mechanizmem, )t-rym Aa)i1 g./b(zy motyw '(ychiczny 'o(.ugiwa. (i/ ze znaczn? d,a (iebie wygod?, nie )r/'uA?c (i/ Aedna) tym mechanizmem i nie b/d?c wy.?cznie od niego za,e>nym @o w wie,u 'rzy'ad)ach tzw (ub(tytucAi 'rzeA/zyczenie nie trzyma (i/ zu'e.nie tych 'raw dUwi/)owych =o do tego zgadzam (i/ z 4und9tem, )t-ry Ae(t r-wnie> zdania, >e warun)i 'rzeA/zyczenia (? z.o>one i wychodz? da,e)o 'oza wzaAemne w'.ywy g.o(e) Mimo >e te Hod,eg,eA(ze w'.ywy '(ychiczneI F wed.ug wyra>enia 4undta F uwa>am za zu'e.nie 'ewne, to Aedna) ()?din?d 'rzyznaA/, >e 'rzy 'o1'iechu w mowie i nieco odwr-coneA uwadze 'rzeA/zyczenie mo>e 1!1 wyni)n?2 ty,)o z warun)-w 'rzyA/tych 'rzez Meringe9ra i Mayera, chocia> nie)t-re 'rzy).ady 'rzytoczone 'rzez tych autor-w do'u(zczaA? bardzieA z.o>one wyAa1nienie 5i/gam do 'o'rzednio 'rzytoczonego 'rzy'ad)u3 O( war mir au: der 5 c h w e ( t @ r u(t (o (chwer (@y.o mi ta) ci/>)o na 'ier(iach) =zy> tu 'omy.)a rzeczywi1cie ty,)o na tym 'o,ega, >e ( c h w e wy'iera r-wnowarto1ciowe @ r u z mieA(ca 'rzeddUwi/)uV Drudno nie 'rzyA?2, >e zg.o()a ( c h w e ma Ae(zcze (zczeg-,n? )wa,i:i)acA/ do tego natr/ctwa 7wa,i:i)acAa ta nie mo>e 'o,ega2 na niczym innym Aa) na ()oAarzeniu3 5chwe(ter ((io(tra) F @ruder (brat), i mo>e Ae(zcze3 @ru(t der 5chwe(ter ('ier1 (io(try), ()?d droga 'rowadzi do innych )r/g-w my1,owych Da oto za)u,i(owa 'omoc obdarza niewinne zre(zt? H(chweI (i.?, )t-reA )o;cowym rezu,tatem Ae(t 'owy>(ze 'rzeA/zyczenie 0,a innych 'rzeA/zycze; mo>na 'rzyA?2, >e w.a1ciw? 'rze(z)od? Ae(t tu dUwi/)owe 'otr?cenie o ('ro1ne (.owa i znaczenia Cozmy1,ne znie)(zta.canie i 'rze)r/canie wyraz-w i zwrot-w, w )t-rym ta) bardzo ,ubuA? (i/ ,udzie U,e wychowani, nie ma nic innego na ce,u, Aa) ty,)o wyci?ganie zdro>no1ci 'rzy niewinneA o)azAi, a zabawa ta Ae(t ta) cz/(ta, >e nie 'owinno na( dziwi2, gdy (i/ to zdarza nawet wbrew na(zym zamiarom i ch/ciom Przy).ady3 Oi((cheibweibchen zamia(t Oi9 wei(((cheibchen, 6 ' o ' o ( Fritz zamia(t 6'ro'o(, * o9)u()a'itd, zamia(t *otu()a'ita, itd , tudzie> 6 , a9bu(terbach(e zamia(t 6,aba(terbiich(e 1w Magda,eny, na,e>? do teA )ategorii n Pomy.)a3 H#ch :or9 11 U AedneA z moich 'acAente) utrzymywa.o (i/ 'rzeA/zyczenie Aa)o czynno12 (ym'tomatyczna ta) d.ugo, a> do'rowadzi.o 1!! der/ 5i/ au:, au: da( 4oh, un(ere( =he:( au: zu(to((enI (H4zywani 'an-w, by1my (i/ tr?ci,i )ie,ichami za zdrowie na(zego (ze:aI), 'rzy czym zamia(t a n (to((en F tr?ci2 (i/, a u A (to((en F odbiAa mi (i/ F Ae(t niczym innym Aa) niezamierzon? 'arodi?, w )t-reA 'odUwi/9)uAe nuta zamierzoneA obe,gi Qdybym Aa by. (ze:em, na )t-rego cze12 'iA?c m-wca 'o'e.ni. 'omy.)/, 'omy1,a.bym za'ewne, Aa) m?drze czyni,i Czymianie 'ozwa,aA?c >o.nierzom trium:uA?cego im'eratora wyra>a2 g.o1no (w-A o'-r wewn/trzny 'rzez (zydercze 'io(en)i Meringer o'owiada o (obie (amym, >e 'owiedzia. razu do dzieci/cego :ig,a za(t?'ienia (.owa zruAnowa2 (ruinieren) (.owem oddawa2 mocz (urinieren) 0o 'r-by doA1cia za 'omoc? :orte,u 'rzeA/zyczenia do (wobodnego u>ywania nie'rzyzwoitych i za)azanych wyraz-w nawi?zuA? ob(erwacAe 6braham(a nad czynno1ciami 'omy.)owymi z HtendencA? do nad)om'en(acAiI (H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana9,y(eI V###, 1%!!)3 Pewna 'acAent)a z ,e))? ().onno1ci? do A?)aA?cego dwoAenia g.o()i 'ocz?t)oweA imion w.a(nych zmieni.a nazwi()o Protagora( na Protragora( Du> 'rzedtem 'owiedzia.a ona zamia(t 6,e)(andro( F 69 a,e)(andro( 4ywiad u(ta,i., >e Aa)o dziec)o (zczeg-,nie ch/tnie )u,tywowa.a ona 'rzywar/

'owtarzania 'ocz?t)oweA g.o()i a, igra(z)/, )t-ra cz/(to 'rowadzi do A?)ania (i/ dzieci Przy nazwi()u HProtagora(I zda.a (obie ('raw/ z niebez'iecze;(twa o'u(zczenia r w 'ierw(zeA zg.o(ce i 'owiedzenia HPo9'otagora(I @roni?c (i/ 'rzed tym 'odtrzymywa.a )urczowo to r i na ()ute) tego Ae(zcze do drugieA zg.o()i w'rowadzi.a dodat)owe r 4 'odobny ('o(-b 'rze)r/ca.a w innych 'rzy'ad)ach (.owa 'arterre i 7on9do,enz na H'artrerreI i H7odo,enzI, aby uni)n?2 )oAarzeniowe b,i()ich AeA wyraz-w 'ater (VaterFoAciec) i )ondon #nny 'acAent 6braham(a 'rzyzna. (i/ do ().onno1ci m-wienia za )a>dym razem angora zamia(t angina, bardzo 'rawdo'odobne, >e w obawie, by nie 'owiedzie2 w a g i n a zamia(t a n9g i n a PrzeA/zyczenia te 'ow(taA? zatem d,atego, >e nad tendencA? de:ormuA?c? bierze g-r/ tendencAa obronna 6braham( (.u(znie zwraca uwag/ na ana,ogi/ mi/dzy tym 'roce(em a 'ow(tawaniem (ym'tom-w w nerwicowych natr/ctwach 1!" 'ewnego do o(oby, )t-r? Aa)o naA(tar(z? w tym )-.)u nazywano 5ened, a,bo a,te( 5enez, ((taru(ze))3 HPro(it (ened 6,te(,I_ U,?). (i/ (am teA 'omy.)i 4yt.umaczymy mo>e (obie ten a:e)t, Ae>e,i zauwa>ymy, Aa) zb,i>one Ae(t 6,te(, do a,t e r O ( e , ((tary o(io.) 4(za) za wy)roczenie 'rzeciw)o 'o(zanowaniu d,a wie)u (tA d,a oAca, Ae>e,i to ('rowadzimy do o)re(u dzieci;(twa) na.o>ono na na( (urowe )ary wewn/trzne Du(z/, >e czyte,nicy doceni? znaczenie, Aa)ie tym 'rzeze mnie zebranym i zana,izowanym 'rzy).adom nadaAe 'owy>(za inter'retacAa, )t-reA (.u(zno1ci w.a1ciwie niczym dowie12 nie mo>na 6,e dzi/)i bardzo donio(.eA ob(erwacAi Meringera ('odziewam (i/ wci?> Ae(zcze, >e i 'ozornie 'ro(te 'rzy'ad)i 'rzeA/zyczenia (? wyni)iem za).-cenia 'rzez Aa)?1 na w'-. (t.umion? my1,, znaAduA?c? (i/ 'oza zamierzonym zwi?z)iem+ bo, Aa) ten autor zaznacza, dziwne Ae(t, >e ni)t nie chce (i/ 'rzyzna2 do 'rzeA/zyczenia i nawet bardzo roz(?dni i uczciwi ,udzie obra>aA? (i/, gdy (i/ im 'owie, >e (i/ 'rzeA/zyczy,i Bie 1miem odnie12 tego twierdzenia ta) (zero)o, Aa) to czyni Meringer, m-wi?c Hni)tI <edna) ten 1,ad a:e)tu, z )t-rym 'o.?czone bywa ()on(tatowanie 'rzeA/zyczenia i )t-ry widocznie Aa)o zaw(tydzenie 'oA?2 na,e>y, nie Ae(t 'ozbawiony znaczenia Podobnie Aa) gniew, gdy nie 'rzy'ominamy (obie za'omnianego nazwi()a, tudzie> zdziwienie, >e Aa)ie1 rze)omo nie'ozorne w('omnienie Aedna) (i/ 'rzechowa.o, w()azuAe i ten a:e)t na to, >e za).-cenie by.o ('owodowane Aa)im1 motywem Prze)r/cenie nazwi()a, o i,e Ae(t umy1,ne, Ae(t w.a1ciwie obe,g? i w 'rzy'ad)ach, gdzie Ae(t rezu,tatem nieumy1,nego 'rzeA/zyczenia, zdaAe (i/, >e ma to (amo znaczenie # ta) n' , wed.ug Mayera, 'ewna o(oba u>y.a wyrazu F r e u d e r zamia(t Freud, bo w)r-tce 'otem wymieni.a nazwi()o @ r e u e r+ innym razem 1!G m-wi.a o metodzie F r e u e r9@ r e u d a @y. to )o,ega 'o :achu, )t-ry (i/ t? metod? zu'e.nie nie zachwyca. #nny 'rzy'ade) 'rze)r/cenia nazwi()a, )t-ry (i/ te> nie da inaczeA wyt.umaczy2, 'rzytocz/ '-UnieA, omawiaA?c 'omy.)i w 'i(aniu 1! 4 tych 'rzy'ad)ach wdziera (i/ Aa)o moment za).-caA?cy u(to(un)owanie )rytyczne, )t-re w.a1ciwie 'owinno by zo(ta2 na uboczu, gdy> w daneA chwi,i nie od'owiada intencAom m-wcy Batomia(t za(t?'ienie nazwi()a innym, 'rzyw.a(zczenie (obie innego nazwi()a, uto>(amienie za 'omoc? ta)ieA 'omy.)i, oznacza uznanie, )t-re w daneA chwi,i 'owinno by z Aa)ich1 tam 'owod-w zo(ta2 na da,(zym ',anie Da)ie zdarzenie z ,at (z)o,nych o'owiada 5 Fe9renczi 1! Mo>na te> zauwa>y2, >e w.a1nie ary(to)raci (zczeg-,nie cz/(to 'rze)r/caA? nazwi()a ,e)arzy, )t-rych (i/ radzi,i, i mo>na z tego wnio()owa2, >e w g./bi du(zy ,e)cewa>? ich, mimo u'rzeAmo1ci, z Aa)? (i/ do nich odno(z? Przytocz/ tutaA )i,)a tra:nych uwag o za'ominaniu nazwi() z angie,()iego o'racowania intere(uA?cego na( tematu, autor(twa dr? O <one(a, 'rzebywaA?cego w tym cza(ie w Doronto (Dhe P(ycho'ato,ogy o: OXeryday *i:e H6merican <ourna, o: P(ycho,ogyI Ect 1%11)3 HBiewie,u ,udzi 'otra:i (i/ 'ow(trzyma2 od zirytowania, )iedy za'omina (i/ ich nazwi()a, a (zczeg-,nie w-wcza(, gdy ('odziewaA? (i/, >e dana o(oba Ae 'ami/ta @ez za(tanowienia m-wi? (obie natychmia(t, >e ta o(oba nie za'omnia.aby ich nazwi()a, gdyby zrobi.o

na nieA wcze1nieA (i,ne wra>enie+ nazwi()o Ae(t 'rzecie> i(totnym ().adni)iem o(obowo1ci Z drugieA (trony niewie,e Ae(t rzeczy, )t-re by.yby 'och,ebnieA odczuwane, ni> (.y(zenie (wego nazwi()a w wy'owiedzi wy(o)o 'o(tawioneA o(obi(to1ci, a zw.a(zcza gdy (i/ tego nie ocze)iwa.o Ba'o,eon, 'o mi(trzow()u obchodz?cy (i/ z ,udUmi, wy)aza. w cza(ie nie(zcz/1,iweA wy'rawy woAenneA w 181G r niezwy).? 'ami/2 w tym wzg,/dzie 7iedy zna,az. (i/ w 'ewnym mie1cie nad Qaronn?, 'rzy'omnia. (obie, >e 'rzed !8 ,aty w 'ewnym 'u.)u 'ozna. burmi(trza tego mia(ta 0e @u((yZego+ w rezu,tacie zdu9 1!5 H@/d?c w # ),a(ie gimnazAa,neA mia.em 'owiedzie2 ('ierw(zy raz w >yciu) 'ub,icznie (tzn 'rzed ca.? ),a(?) wier(zy) @y.em dobrze 'rzygotowany i d,atego w'ro(t o(.u'ia.em, gdy na (amym w(t/'ie 'owita.a mnie (a,wa 1miechu Pro:e(or wyAa1ni. ten (zczeg-,ny odbi-r3 tytu. wier(za 'oda.em dobrze, a,e zamia(t w.a1ciwego autora 'oda.em (iebie (amego Poeta nazywa. (i/ 5 a n d o r (6,e)(ander) P e t o : i Do>(amo12 na(zych imion F 5andor F bardzo ('rzyAa.a teA zamianie+ w.a1ciw? 'rzyczyn? by.o Aedna) to, >e 'od-w9W , cza( uto>(amia.em (i/ w mych ()rytych >yczeniach z na(zym 'rze(.awnym 'oet?, )t-rego i 1wiadomie ub-(twia.em oraz (zanowa.em Eczywi1cie t)wi.a w teA 'omy.ce i moAa ambicAaI E 'odobnym uto>(amieniu (i/ 'rzez zamian/ nazwi9 miony 0e @u((y 'o1wi/ci. mu (we u(.ugi z bezgranicznym oddaniem # od'owiednio, nie ma 'ewnieA(zego ('o(obu obra>enia cz.owie)a, Aa) zachowanie (i/ w()azuA?ce, >e za'omnia.o (i/ Aego nazwi()a+ wyra>a (i/ w ten ('o(-b to, >e dana o(oba Ae(t nam ta) oboA/tna, i> nie trzeba (obie zadawa2 trudu, by za'ami/ta2 AeA nazwi()o C-wnie> w ,iteraturze odgrywa ten :a)t 'ewn? ro,/ U Durgieniewa w 0ymie Ae(t ta)ie mieA(ce3 [4ci?> Ae(zcze )?'ie, uwa>a 'an za zabawn?, 'anie *itwin-wV Catmi9row (tara. (i/ wymawia2 nazwi()o *itwinowa Aa)by ze zw,e)aniem, Aa) gdyby mu(ia. Ae (obie do'iero u'rzytomni2 Po'rzez to, Aa) 'rzez wynio(.y ('o(-b uchy,enia )a'e,u(za 'rzy 'ozdrowieniu, 'ragn?. urazi2 *itwinowa w Aego dumie` 4 'owie1ci EAcowie i dzieci Durgieniew 'i(ze ta)3 gubernator [Za9'ro(i. 7ir(anowa i @azarowa do (iebie na ba, i 'o dw-ch minutach za'ro(i. ich 'o raz wt-ry, uwa>aA?c ich tym razem za braci i nazywaA?c 'anami 7aA(arow` :, Durgieniew EAcowie i dzieci Prze.o>y.a < Quze 4ar(zawa 1%5J, P#4, ( 8" F Ced ^ DutaA za'omnienie wcze1nieA(zego za'ro(zenia, 'omy.)a w nazwi()u i nierozr->nienie dwu m.odych m/>czyzn ('owodowa.y nagromadzenie obraU,iwych moment-w Znie)(zta.cenie nazwi()a ma ta)ie (amo znaczenie Aa) Aego za'omnienie, Ae(t ono 'ierw(zym )ro)iem do za'omnieniaI 1!6 ()a o'owiada. mi 'ewien m.ody ,e)arz, )t-ry nie1mia9Ao 'rzed(tawi. (i/ wie,bionemu, 'rzez (i/ Pirchowowi (.owami3 dr Pirchow Uczony zwr-ci. (i/ do niego ze zdumieniem i za'yta.3 H6ch, wi/c 'an ta)>e nazywa (i/ PirchowVI Bie wiem, Aa) ten ambitny m.odzieniec u('rawied,iwi. (w? 'omy.)/, czy zna,az. wym-w)/, i> wydawa. (i/ (obie ta) ma.ym wobec ta) wie,)iego nazwi()a, >e mu w.a(ne u(z.o z 'ami/ci, czy te> mia. na ty,e odwagi, by (i/ 'rzyzna2, >e ma nadzieA/ z cza(em zo(ta2 r-wnie wie,)im cz.owie)iem Aa) Pirchow i niechby 'an taAny radca nie tra)towa. go ta) ,e)cewa>?co <edna z tych dw-ch my1,i, a mo>e obie r-wnocze1nie, zmie(za.y 'rawdo'odobnie tego m.odzie;ca 'rzy 'rezentacAi Z czy(to o(obi(tych 'owod-w 'ozo(tawiam nie roz(trzygni/te, czy w ten (am ('o(-b na,e>y t.umaczy2 i na(t/'uA?cy 'rzy'ade) Ba mi/dzynarodowym )ongre(ie w 6m(terdamie w 1%8J r 'rzedmiotem bardzo o>ywioneA dy()u(Ai by.a moAa teoria o hi(terii <eden z naAbardzieA za>artych moich 'rzeciwni)-w 'rzeA/zyczy. (i/ 'ono2 w ()ierowaneA 'rzeciw)o mnie :i,i'ice w ten ('o(-b, >e wymienia. (iebie na moim mieA(cu i m-wi. nieAa)o w moim imieniu # ta) n' 'owiedzia.3 H4iadomo, >e @reuer i Aa wy)aza,i1myI F 'odcza( gdy chyba zamierza. 'owiedzie23 @reuer i Freud Bazwi()o tego 'rzeciwni)a nie ma naAmnieA(zego dUwi/)owego 'odobie;(twa z moim Den

'rzy).ad, 'odobnie Aa) i inne 'rzy'ad)i zamiany nazwi(), 'oucza na(, >e 'rzeA/zyczenie mo>e (i/ odbywa2 bez tego u.atwienia w 'o(taci 'odobie;(twa dUwi/)owego i >e mo>e na(t?'i2 ,i ty,)o na ()ute) u)rytego zwi?z)u tre1ciowego 4 innych, o wie,e donio1,eA(zych 'rzy'ad)ach, Ae(t to wyrazem (amo)ryty)i, wewn/trzneA o'ozycAi wobec w.a(nych (.-w, )t-ra 'owoduAe 'rzeA/zyczenie, ba, nieraz nawet 'rzeciwie;(two tego, co by.o zamierzone 1!J 5'o(trzegamy wtedy ze zdumieniem, >e za'ewnienie Aa)ie1 brzmia.o ta), i> od razu dozna.o za'rzeczenia, ta) >e 'omy.)a od(.oni.a wewn/trzn? nie(zczero12 1" PrzeA/zyczenie Ae(t tu nieAa)o mimicznym wyrazem, a o i,e, Aa) (i/ to cz/(to zdarza, wy'owiada to, co1my chcie,i zatai2, zdradzeniem (i/ Da) n' Ae>e,i m/>czyzna, )t-ry w (wym odno(zeniu (i/ do )obiety nie 'ragnie tzw norma,nego (to(un)u, w rozmowie o )o)ietce zauwa>y3 H4 obcowaniu ze mn? odzwyczai.aby (i/ ona od ) o e9t o w a n i aI ()oetiren), nie ma w?t',iwo1ci, >e chodzi.o ty,)o o (.owo )oitowa2 (('-.)owa2), )t-rego w'.ywowi na zamierzone )o)ietowa2 na,e>y 'rzy'i(a2 to 'rze)r/cenie 6,bo na(t/'uA?cy 'rzy'ade) HMamy wuAa, )t-ry od mie(i/cy czuAe (i/ obra>ony, 'oniewa> go nie odwiedzamy Przenie(ienie (i/ do nowego mie(z)ania (taAe (i/ d,a na( o)azA?, by 'o d.ugim cza(ie wre(zcie zAawi2 (i/ u niego Pozornie cie(zy (i/ on bardzo i 'rzy 'o>egnaniu 'e.en uczucia m-wi3 [Ed9t?d, mam nadzieA/ widywania wa( Ae(zcze rzadzieA ((e,tener) ni> dotychcza(WI 5'rzyAaA?cy 'rzy'ad)owo materia. u.atwia cz/(to 'rzeA/zyczenia, )t-re czyni? druzgoc?ce wra>enie Aa)o wyAawienie taAemnicy ,ub te> maA? wy(oce )omiczny e:e)t dowci'u # ta) n' w na(t/'uA?cym 'rzy'ad)u, za)omuni)owanym mi 'rzez dr? Ceit,era3 HPewna 'ani 'owiada do drugieA tonem 'odziwu3 [0ie(en neuen reizenden &ut haben 5i/ woh, (ich (e,b(t au:ge'atztV` ([=zy 'ani (ama (i/ ubra.a w ten nowy 1,iczny )a'e,u(zV`) Zamia(t au:ge'utztF'rzy(troi.a F au:ge'atztF('a()udzi.a Bie )ontynuowa.a ona Au> da,eA zamierzonych 'ochwa., bo zbyt Aa()rawo wyrazi.a w tym niemi.ym 'rzeA/zyczeniu (w? wewn/trzn? )ry9 1" @ 6nzengruber w Qewi((en(wurm za 'omoc? ta)iego 'rzeA/zyczenia na'i/tnowa. ob.udnego chciwca ('ad)owego 1!8 ty)/, by Ae(zcze Aa)ie1 zdaw)owe :raze(y mog.y zna,eU2 wiar/I9 RagodnieA(za, a,e bez w?t'ienia )ryt)a zawarta Ae(t w na(t/'uA?cym 'rzy).adzie3 HPewna dama odwiedzi.a znaAom? i wnet 'oczu.a (i/ zm/czona oraz zniecier',iwiona AeA gadu,(twem i 'rzew,e).ym roztrz?(aniem 4 )o;cu uda.o (i/ AeA 'rzerwa2 Ae, 'o>egna2 (i/, gdy oto od'rowadzaA?ca Aa do 'rzed'o)oAu znaAoma zatrzyma.a A? nowym 'oto)iem (.-w, co u1wiadomi.o AeA 'o drodze, >e b/dzie mu(ia.a (ta2 'rzy drzwiach i na nowo wy(.uchiwa2 4re(zcie 'rzerwa.a AeA 'ytaniem3 [5ind (i/ im V o r zimm e r zu &au(eV` ([=zy Ae(t 'ani w 'rzed'o)oAu w do9muV`) 0o'iero 'o za()oczoneA minie zorientowa.a (i/ w (woim 'rzeA/zyczeniu Zm/czona d.ugim (taniem w 'rzed'o)oAu (Porzimmer) chcia.a 'rzerwa2 rozmow/ 'ytaniem3 [5ind 5i/ Xormittag zu &au(eV` ([=zy Ae(t 'ani 'rzed 'o.udniem w domuV`) i zdradzi.a w ten ('o(-b (w? niecier',iwo12 'onownym zatrzymaniemI 6'e,owi do o'ami/tania (i/ od'owiada )o,eAny 'rzy).ad, Aa)i wydarzy. (i/ do)torowi Ma)(owi Qra:owi Ba wa,nym zgromadzeniu (towarzy(zenia dzienni)arzy =oncordia Aa)i1 nowy i wiecznie 'otrzebuA?cy 'ieni/dzy cz.one) wyg.a(za mow/ o'ozycyAn? i m-wi wzburzony3 H0ie &erren V or ( chu( (mitg,iederI (HPanowie cz.on)owie wydzia.uI), 'rzy czym zamia(t 6u(9(chu((Fwydzia., 'owiedzia. Por(chu((Fza,icz)a =z.on)owie wydzia.u maA? 'rawo udzie,ania za,icze), a i na(z m-wca wni-(. r-wnie> 'ro1b/ o AeA udzie,enie Ba 'rzy).adzie Vor(chwein widzie,i1my, >e 'rzeA/zyczenie 'ow(taAe .atwo, )iedy u(i.uAe (i/

(t.umi2 obe,>ywe (.owa 4 ten ('o(-b mo>na (obie u,>y2 Pewien :otogra:, )t-ry 'o(tanowi. uni)a2 towarzy()ich )onta)t-w ze (woim niewydarzonym 'racowni9 1 )iem w za).adzie zoo,ogii, rze). do 'ra)ty)anta, )t-ry chc?c wy'i2 wie,)? 'e.niut)? czar)/, roz,a., natura,nie 'o.ow/ na 'o(adz)/3 H6ber Men(ch, (cho'(en 5i/ doch zuer(t etwa( daXon ab_I (6,e> cz.owie)u, u'iA, baranie, w'ierw tro(z)/ z tego_I F (chd' AenFu'i2, 5cho'(F baran) 4)r-tce 'otem do 'omocnicy, )t-ra 'rzez nieo(tro>no12 oma, nie (t.u).a dwuna(tu cennych '.yt, w 'oto)u d.u>(zego, wzburzonego 'rzem-wienia3 H6ber (ind 5i/ denn (o h o r n X e r9b r ann t I (H=zy Ae(t 'ani a> ta) rogowo ('a.o n aI, zamia(t z o r n e n t b r ann t F 'a.aA?ca gniewem+ &ornFr-g nawi?zuAe do 'o'rzedniego 'rzeA/zyczenia, w )t-rym wy(t/'owa. 5cho'(Fbaran) 0a,(zy 'rzy).ad u)azuAe 'owa>ny 'rzy'ade) zdradzenia (i/ 'rzez 'rzeA/zyczenie Edtwarzam z donie(ienia 6 6 @ri,,a 1G HPewnego wieczoru ('acerowa.em z drem Frin)iem i omawia,i1my 'ewne ('rawy zwi?zane z BowoAor()im Dowarzy(twem P(ychoana,itycznym 5'ot)a,i1my )o,eg/ dr? C , )t-rego od ,at nie widzia.em i o )t-rego >yciu 'rywatnym nic nie wiedzia.em Ucie(zy,i1my (i/ ze ('ot)ania i na moA? 'ro'ozycA/ w(t?'i,i1my do )awiarni, gdzie 'rzez niema, dwie godziny rozmawia,i1my z o>ywieniem 4ydawa.o (i/, >e chce on dowiedzie2 (i/ o mnie czego1 b,i>(zego, bo 'o zwy).ym 'ozdrowieniu wy'ytywa. mnie o moAe ma.e dziec)o i t.umaczy. mi, >e od cza(u do cza(u (.y(za. o mnie od na(zego w('-,nego 'rzyAacie,a i intere(owa. (i/ moA? dzia.a,no1ci?, gdy 'rzeczyta. co1 na ten temat w Aednym z cza(o'i(m medycznych Ba moAe 'ytanie, czy o>eni. (i/, da. od'owiedU 'rzecz?c? i doda.3 [Po co ma (i/ >eni2 ta)i cz.owie) Aa) AaV` 1G 4 HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI ## b./dnie 'rzy'i(ane O <one(owi , i+,++,, W Qdy wychodzi,i1my z )awiarni nag,e zwr-ci. (i/ do mnie3 [=hcia.bym wiedzie2, co 'an by uczyni. w na(t/'uA?cym 'rzy'ad)u Znam 'ie,/gniar)/, )t-ra by.a wniie(zana w m-A 'roce( rozwodowy Aa)o w('-.winna !ona wnio(.a ()arg/ o rozw-d, 'ie,/gniar)/ o)re1,i.a Aa)o w('-.winn? i o n otrzyma. rozw-d` W Przerwa.em mu3 [=hce 'an 'owiedzie2, >e o n a otrzyma.a roz9w-d` En natychmia(t 'o'rawi.3 [Batura,nie, ona otrzyma.a rozw-d`, i o'owiada. da,eA, >e 'ie,/gniar)a do tego (to'nia by.a rozdra>niona 'roce(em i ()anda,em, >e zacz/.a 'i2, (ta.a (i/ bardzo nerwowa itd i zwr-ci. (i/ do mnie o rad/, Aa) 'owinien z ni? 'o(t?'i2_ Zaraz 'o 'o'rawieniu Aego 'omy.)i 'ro(i.em go, by ('r-bowa. A? wyAa1ni2, a,e otrzyma.em zwy).e, a zdumiewaA?ce od'owiedzi3 czy> nie Ae(t dobrym 'rawem )a>dego cz.owie)a m-c (i/ 'rzeA/zyczy2, 'rzecie> to Ae(t ty,)o 'rzy'ade) i nie ma czego (zu)a2 gdzie1 'oza tym, itd Powiedzia.em mu, >e )a>da 'omy.)a w m-wieniu ma (woA? 'rzyczyn/ i >e Aa o(obi1cie by.bym ().onny wierzy2, >e on (am Ae(t bohaterem teA hi(torii, gdyby mi wcze1nieA nie 'owiedzia., >e Ae(t nie>onaty+ w-wcza( bowiem 'rzeA/zyczenie mo>na by wyAa1ni2 >yczeniem, by nie on, a Aego >ona 'rzegra.a 'roce(, gdy> tym (amym (wed.ug na(zego 'rawa ma.>e;()iego) nie 'otrzebowa.by '.aci2 a,iment-w i m-g.by (i/ 'onownie o>eni2 w Bowym <or)u+ on odrzuca. u'arcie moAe 'rzy'u(zczenie, a,e r-wnocze1nie wzmocni. Ae 'rze(adn? rea)cA? emocAona,n?, b/d?c? ozna)? (i,nieA(zego wzru(zenia, a 'otem 1miechem Ba m-A a'e,, by w intere(ie nau)owego wyAa1nienia 'owiedzia. 'rawd/, W H4ed.ug na(zych ]amery)a;()ich^ 'raw rozw-d na(t/'uAe, Ae>e,i zo(tanie udowodnione, >e Aedno z ma.>on)-w z.ama.o wiar/ ma.>e;()?, z tym, >e zgod: uzy()uAe ty,)o (trona 'o)rzywdzona (o(zu)ana)I, 9A L[e iA, L++g,+ 33,iY ,iM+9 1"8 otrzyma.em ta)? od'owiedU3 [<e>e,i nie chce 'an u(.y, (ze2 ).am(twa, mu(i 'an wierzy2 w moAe

)awa,er(two i d,atego 'a;()ie '(ychoana,ityczne wyAa1nienie Ae(t ca.)owicie :a.(zywe` 0oda. Ae(zcze, >e cz.owie), )t-ry ob(erwuAe )a>dy drobiazg, Ae(t wr/cz niebez'ieczny Bag,e 'rzy'omnia. (obie, >e ma inne ('ot)anie i 'o>egna. (i/ My obaA, dr Frin) i Aa, by,i1my Aedna) 'rze)onani o (.u(zno1ci mego wyAa1nienia 'rzeA/zyczenia, a Aa 'o(tanowi.em 'o'rzez zebrane in:ormacAe uzy()a2 a,bo Aego 'otwierdzenie, a,bo za'rzeczenie 4 )i,)a dni '-UnieA odwiedzi.em (?(iada, (tarego 'rzyAacie,a dr? C , )t-ry 'otwierdzi. moAe 'rzy'u(zczenie wr/cz do(.ownie Proce( odby. (i/ 'rzed 'aru tygodniami, a 'ie,/gniar)a by.a wzywana do (?du Aa)o w('-.winna 0r C Ae(t obecnie mocno 'rze)onany o (.u(zno1ci teorii FreudaI Zdradzanie (i/ wy(t/'uAe w 'odobnie niew?t',iwy ('o(-b w 'rzy'ad)u o'i(anym 'rzez E Can)a HPewien oAciec, 'ozbawiony Aa)ich)o,wie) uczu2 'a9Z triotycznych i wychowuA?cy (woAe dzieci w ('o(-b uwa,niaA?cy Ae od nich Aa)o, Aego zdaniem, czego1 zb/dnego, gani. (yn-w za ucze(tnictwo w 'ewneA 'atriotyczneA mani:e(tacAi i odrzuci. ich 'owo.anie (i/ na 'odobne zachowanie wuA)a, m-wi?c3 [5zczeg-,nie Aego nie 'owinni1cie gor,iwie na1,adowa2+ on Ae(t 'rzecie> i d i o9t?` Dwarze dzieci, zdumionych tym niezwy).ym tonem oAca, zorientowa.y go, >e 'rzeA/zyczy. (i/ i u('rawied,iwiaA?c (i/ rze).3 [=hcia.em natura,nie 'owiedzie23 ' a t r i o t ?`I Da)ie zdradzanie (i/ zachodzi r-wnie> w 'rzy'ad)u 'rzeA/zyczenia (i/ rozm-wczyni, o )t-rym o'owiada < 5tarc)e 15+ 'rzy).ad o'atrzy. on uwag? 'rze)raczaA?c? Au> zadanie wyAa1nienia 15 H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #V, 1%16 1"! \0enty(t)a um-wi.a (i/ ze (woA? (io(tr?, >e )t-rego1 dnia obeArzy do).adnie AeA uz/bienie, by (twierdzi2, czy dwa trzonowe z/by maA? 'e.ny )onta)t (tzn czy oba te z/by (ty)aA? (i/ do).adnie bocznymi 'owierzchniami ta), >e re(zt)i Aedzenia nie mog? mi/dzy nimi 'ozo(ta2) 5io(tra ()ar>y (i/ teraz, >e ta) d.ugo mu(ia.a cze)a2 na to badanie i m-wi >artem3 [Deraz zaAmuAe (i/ )o,e>an)?, a AeA (io(tra mu(i wci?> Ae(zcze cze)a2W 0enty(t)a bada A?, rzeczywi1cie (twierdza ma.y otw-r w Aednym z trzonowych z/b-w i m-wi3 [#ch dachte nicht, da(( e( (o (ch,imm war+ ich dachte, da(( du nur ) e i n 7ont ant hdtte(t )ein 7onta)t hatte (t` ([Bie my1,a.am, >e Ae(t ta) U,e, my1,a.am, >e ty ty,)o nie ma(z )onta nie ma(z )onta)t u`) [ 4idzi(z teraz F wy)rzy)n/.a (io(tra 1mieA?c (i/ F >e ty,)o z 'owodu twoAeA chciwo1ci mu(ia.am o ty,e d.u>eA cze)a2 ni> twoi '.ac?cy 'acAenci_` (Bie 'owinienem, oczywi1cie, dodawa2 (woich w.a(nych 'omy(.-w do Pa;()ich, czy wyci?ga2 z tego wnio()-w, a,e 'rzy badaniu tego 'rzeA/zyczenia my1,i moAe 'o(z.y natychmia(t w tym )ierun)u, >e te dwie mi.e i dowci'ne )obiety (? niezam/>ne, >e maA? bardzo ni).e )onta)ty z m.odymi m/>czyznami i (am (iebie za'yta.em, czy mia.yby wi/ceA )onta)t-w z m.odymi ,udUmi, gdyby mia.y wi/ceA got-w)i)I Zdradzanie (i/ zachodzi ta)>e w )o,eAnym 'rzy'ad)u 'rzeA/zyczenia za)omuni)owanym 'rzez D Cei)a 16 HM.oda dziewczyna mia.a (i/ zar/czy2 z m.odym m/>czyzn?, d,a nieA nie(ym'atycznym 4 ce,u zb,i>enia m.odych do (iebie ich rodzice um-wi,i ('ot)anie towarzy()ie, w )t-rym 'rzy(z,i ma.>on)owie mie,i wzi?2 udzia. M.oda dziewczyna by.a do(tatecznie o'anowa9 ,i #bid , ###, 1%15 1"" na, by )on)urentowi do (weA r/)i, )t-ry zachowa. (i/ wobec nieA z ca.? e,egancA?, nie 'ozwo,i2 zauwa>y2 (weA niech/ci <edna) na 'ytanie mat)i, Aa) (i/ AeA 'odoba m.ody m/>czyzna, od'owiedzia.a u'rzeAmie3 [Qut Or i(t (ehr ,ieben(widrig_` ([Bo ta), on Ae(t niegodny )ochania_` F zamia(t mi.yF,ieben(wurdig)I <e(zcze inny 'rzy).ad tego rodzaAu, )t-ry E Can) 1J o)re1,i. Aa)o Hdowci'ne 'rzeA/zyczenieI HZamo>neA )obiecie, )t-ra ,ubi (.ucha2 anegdot i o )t-reA m-wi (i/, >e nie (troni od 'ozama.>e;()ich (to(un)-w, Ae1,i ty,)o w('ieraA? Ae od'owiednie 'rezenty, 'ewien m.ody m/>czyzna, )t-ry r-wnie> zabiega. o AeA wzg,/dy, o'owiada. nie bez o)re1,onego zamiaru , na(t/'uA?c?, od dawna znan? hi(tori/ <eden z dw-ch )ore('ondent-w hand,owych zabiega. o wzg,/dy do12 , nie'rzy(t/'neA >ony (wego w('-,ni)a+ w )o;cu obdarzy.a go tymi wzg,/dami za

'rezent warto1ci ty(i?ca gu,den-w Qdy AeA m?> mia. wyAecha2 w 'odr->, w('-,ni) 'o>yczy. od niego ty(i?c gu,den-w i 'rzy(zed. na(t/'nego dnia, by da2 Ae Aego >onie Batura,nie (um/ t/ da. Aa)o rze)om? nagrod/ mi.o(n? 7obieta zorientowa.a (i/, >e ('rawa wy(z.a na Aaw, gdy wracaA?cy m?> u'omnia. (i/ o ty(i?c gu,den-w, a w dodat)u do (traty mu(ia.a Ae(zcze do,iczy2 ha;b/ Qdy m.ody cz.owie) do(zed. w o'owiadaniu hi(torii do mieA(ca, w )t-rym uwodzicie, m-wi do w('-,ni)a3 [Pieni?dze rano zwr-c/ (werde zuruc)gegeben) tweA >onie` F (.uchaA?ca )obieta 'rzerwa.a mu wie,e m-wi?cymi (.owami3 [Pro9(z/ mi 'owiedzie2, czy 'an Au> mi tego nie zwr-ci. (zuriic)gegeben)V 6ch, 'ardon, chcia.am rzec F o'owiada. (erzah,t)V` Bie mog.a wyraUnieA da2 do zrozumienia (woAeA gotowo1ci zna,ezienia (i/ w 'odobnych warun)ach bez m-wienia o tym w'ro(tI 1J #bid , #, 1%1G 'i/)ny 'rzy'ade) ta)iego zdradzania (i/ z niewinnym za)o;czeniem o'i(uAe V, Dau() 't 0er Q,auben der Vater (H4iara oAc-wI)18 HPoniewa> moAa ma.>on)a by.a chrze1ciAan)? F o'owiada. 6 F i nie chcia.a 'rzeA12 na Audaizm, mu(ia.em Aa 'rzeA12 z Audaizmu na chry(tianizm Zmieni.em wyznanie nie bez wewn/trznego o'oru, a,e wydawa.o mi (i/, >e ce, u('rawied,iwia t/ zmian/, zw.a(zcza >e w.a1ciwie od(t/'owa.em od czy(to zewn/trzneA 'rzyna,e>no1ci do Audaizmu, a nie od re,igiAnego 'rze)onania, gdy> ta)iego nie mia.em Mimo to 'rzyznawa.em (i/ nada, do Audaizmu i ty,)o niewie,u znaAomych wiedzia.o, >e by.em ochrzczony Z tego ma.>e;(twa 'rzy(z.o na 1wiat dw-ch (yn-w, )t-rzy zo(ta,i ochrzczeni 7iedy ch.o'cy od'owiednio 'odro1,i, dowiedzie,i (i/ o (woim >ydow()im 'ochodzeniu, a,e mimo to nie wy(t/'owa,i, 'rzy anty(emic)ich w'.ywach (z)o.y, z tych niei(totnych wzg,/d-w 'rzeciw oAcu Przed 'aru ,aty mie(z)a.em w cza(ie wa)acAi ,etnich razem z dzie2mi, )t-re wtedy ucz/(zcza.y do (z)o.y 'od(tawoweA, w 0 u rodziny nauczycie,()ieA 7iedy 'ewnego dnia (iedzie,i1my razem z 'rzyAaznymi zre(zt? go('odarzami, 'ani domu, nie 'rzeczuwaA?c >ydow()iego 'ochodzenia (woich ,etni)-w, zrobi.a )i,)a o(trych wyciecze) 'od adre(em Nyd-w Powinienem w teA (ytuacAi odwa>nie (i/ zde),arowa2, aby da2 (woim (ynom 'rzy).ad odwagi 'rze)ona;, a,e obawia.em (i/ 'rzy)rych nie'orozumie;, Aa)ie na(t?'i.yby 'o ta)im 'rzyznaniu (i/ Ponadto ,/)a.em (i/, >e b/dziemy ewentua,nie zmu(zeni o'u1ci2 dobre mieA(ce 'obytu, Aa)ie zna,eU,i1my, no, i ze'(u2 (obie oraz dzieciom i ta) )r-t)i cza( wy'oczyn)u, gdyby na(i go('odarze zmieni,i (woAe zachowanie wzg,/dem na( na nie'rzyAazne d,atego, >e Ae(te1my Nydami Poniewa> 18 #bid , #V, 1%16 _ 1"G 1"5 Aedna) mog.em ('odziewa2 (i/, >e moi (ynowie (zczerze i nie()r/'owanie uAawni? brzemienn? w ()ut)i 'rawd/ w cza(ie d.u>(zeA obecno1ci 'rzy rozmowie, chcia.em odda,i2 ich od na(zego towarzy(twa 'rzez 'o(.anie do ogrodu [#dUcie, Nydzi, (<uden) do ogro9du` F 'owiedzia.em i (zyb)o 'o'rawi.em na [d z i e9ci` (<ungen) Pomog.em (woAeA [odwadze 'rze)onam wyrazi2 (i/ 'o'rzez t/ czynno12 'omy.)ow? Bi)t nie wyci?ga. z tego 'rzeA/zyczenia >adnych )on(e)wencAi, gdy> nie 'rzy'i(ano mu >adnego znaczenia, a,e Aa mu(ia.em wyci?gn?2 z niego naucz)/, >e wiary oAc-w nie mo>na (i/ wy'rze2 bez)arnie, Ae>e,i Ae(t (i/ (ynem i ma (i/ (yn-wI Bie mia. bynaAmnieA niewinnych ()ut)-w inny 'rzy'ade) 'rzeA/zyczenia, o )t-rym nie in:ormowa.bym, gdyby nie to, >e urz/dni) (?dowy (am w cza(ie badania 'rzeznaczy. go do mego zbioru Po,icAant o()ar>ony o w.amanie (Oinbruch) 'owiedzia.3 HEd tego cza(u nie zo(ta.em Ae(zcze zwo,niony z tego 'o,icyAnego (tanowi()a z.odzieAa (0ieb(9(te,,ung)I F chcia. 'owiedzie23 (.u>bowego (tanowi()a (0ien(t(te,,ung)

Zabawnie oddzia.ywa 'rzeA/zyczenie u>yte d,a 'otwierdzenia w.a1nie w1r-d 'rzeczenia, co Ae(t (zczeg-,nie mi.e 'rzy 'o(t/'owaniu '(ychoana,itycznym U Aednego ze (woich 'acAent-w inter'retowa.em w.a1nie marzenie (enne, w )t-rym znaAdowa.o (i/ nazwi()o <a u9n e r PacAent zna. w'rawdzie o(ob/ o tym nazwi()u, by.o Aedna) niezrozumia.e, d,aczego by mia.a ona w.a1nie w tym marzeniu (ennym wy(t/'owa2+ wobec tego wyrazi.em nie1mia.o 'rzy'u(zczenie, >e Aawi (i/ ona w nim ty,)o ze wzg,/du na nazwi()o, 'rzy'ominaA?ce obe,>ywe (.owo Qauner (o(zu(t) PacAent ('rzeciwi. (i/ temu z mieA(ca i energicznie, 'rzeA/zyczy. (i/ Aedna) 'rzy tym i 'otwierdzi. moAe 'rzy'u(zczenie, zamienia9 1"6 A?2 'o raz wt-ry g.o()i (A zamia(t g) Ed'owiedU Aego brzmia.a3 H0a( er(cheint mir doch zu A e w a g tI (HDo wydaAe mi (i/ Aedna) za 1mia.eI), 'rzy czym zamia(t gewagt F Aewagt Qdy zwr-ci.em Aego uwag/ na to 'rzeA/zyczenie, zgodzi. (i/ na moA? inter'retacA/ Dego rodzaAu 'rzeA/zyczenie, zmieniaA?ce (en( mowy w Aego 'rzeciwie;(two, 'ogar(za wyraUnie w cza(ie 'owa>neA ('rzecz)i (ytuacA/ tego z ,udzi wiod?cych ('-r, )t-remu (i/ ono wydarzy.o+ 'rzeciwni) bowiem nie omie(z)a wyzy()a2 (weA w ten ('o(-b wzmocnioneA 'ozycAi Przy tym Ae(t widoczne, >e ,udzie na og-. 'rzy'i(uA? 'rzeA/zyczeniu, 'odobnie Aa) i innym 'omy.)owym czynno1ciom, to (amo znaczenie, Aa)iego Aa do'atruA/ (i/ w ninieA(zeA 'racy, i czyni? to nawet wtedy, gdy teoretycznie nie 'odzie,aA? tego za'atrywania i gdy w odnie(ieniu do (amych (iebie nie my1,? zrezygnowa2 z wygody, Aa)? d,a nich (tanowi ta 'omy.)a, )t-reA nie 'rzy'i(uAe (i/ ani (en(u, ani motywu 4e(o.o12 i )'iny, )t-re tego rodzaAu 'omy.)i w Aa)ieA1 decyduA?ceA chwi,i wywo.uA? z ca.? 'ewno1ci?, 1wiadcz? chyba wyraUnie 'rzeciw rze)omo og-,nie 'rzyA/temu za'atrywaniu, Aa)oby 'rzeA/zyczenie by.o ty,)o ,a'(u( ,inguae 'ozbawionym znaczenia '(ycho,ogicznego Bie )to inny, Aa) )anc,erz Cze(zy niemiec)ieA, )(i?>/ @ii,ow, (tara. (i/ w ten ('o(-b uratowa2 (ytuacA/, gdy broni?c (wego ce(arza (w ,i(to'adzie 1%8J r ) na ()ute) 'rzeA/zyczenia 'owiedzia. 'rzeciwie;(two tego, co zamierza.3 HEdno1nie za1 do doby teraUnieA(zeA, cza(-w ce(arza 4i,he,ma ##, mog/ ty,)o 'owt-rzy2 to, co 'owiedzia.em Au> 'rzed ro)iem, mianowicie, >e by.oby nie(.u(zne i nie('rawied,iwe m-wi2 tu o ),ice od'owiedzia,nych doradc-w otaczaA?cych na(zego ce(arza (>ywe o)rzy)i3 [nie9 od'owiedzia,nych`) Pardon, nieod'owiedzia,9 1"J n y c h Pro(z/ wybaczy2 ten ,a'(u( ,inguaeI (we(o.o12) 5ym'atia d,a m-wcy, wzg,?d na trudne Aego 'o.o>enie, tudzie> nie'rzeArzy(to12 Aego wy'owiedzi, w )t-reA za du>o by.o negacAi, ('rawi.y, >e teA 'omy.)i nie wyzy()ano 'rzeciw m-wcy E wie,e gorzeA Aedna) 'owiod.o (i/ w ro) '-UnieA na tym (amym mieA(cu innemu m-wcy, )t-ry >?da. d,a ce(arza mani:e(tacAi bez za(trze>e; (ruc)ha,t,o() i 'rzy tym wyda. (i/ 'rzez 'rzeA/zyczenie z innymi uczuciami (wego arcy,oAa,nego (erca *attmann (0eut(chnationa,)3 ,,4 )we(tii adre(u do ce(arza trzymamy (i/ regu,aminu 'ar,amentu 4ed.ug niego 'rzy(.uguAe 'ar,amentowi 'rawo ta)iego adre(u do ce(arza 5?dzimy, >e Ae(t Aednomy1,nym >yczeniem niemiec)iego narodu, by i w teA ('rawie do(z.o do Aednomy1,neA mani:e(tacAi, i Ae>e,i mo>emy to uczyni2 w ta)ieA :ormie, Aa)a od'owiada na(zym monarchicznym uczuciom F to 'owinni1my to zrobi2 bez za(trze>e ;I Du m-wca 'rzeA/zyczy. (i/, zamia(t ruc)ha,t,o( 'owiedzia. riic)grat,o( F bez )r/go(.u'a Egromna, d.ugo trwaA?ca we(o.o12 HMoi 'anowie, chcia.em 'owiedzie2 nie riic)grat,o(, ,ecz ruc)ha,t,o(I ('onowna we(o.o12) ,,Vorwart(I z 1! ,i(to'ada 1%88 r nie omie(z)a. w()aza2 na '(ycho,ogiczne znaczenie 'owy>(zeA 'omy.)i3 , H@ez )r/go(.u'a wobec tronu ce(ar()iego =hyba Ae(zcze nigdy i w >adnym 'ar,amencie 'o(e. F mimowo,nie (am 'i/tnuA?c (i/ F nie (chara)teryzowa. ta) tra:nie odno(zenia (i/ (wego i wi/)(zo1ci #zby do monarchy, Aa) anty(emita *attmann, gdy mu (i/ w1r-d uroczy(tego

'ato(u wyrwa.o wyzwanie, >e on i Aego 'rzyAacie,e 'o,ityczni wy'owiedz? bez )r/go(.u'a 'rawd/ ce(arzowi @urz,iwa we(o.o12 w ca.eA #zbie zag.u(zy.a re(zt/ mowy tego nie(zcz/1,iwca, )t-ry uwa>a. za )o91"8 nieczne wyA?)a2 Ae(zcze na (we u('rawied,iwienie, >e my1,a. w.a1ciwie bez za(trze>e ;I Eto Ae(zcze Aeden 'rzy).ad, w )t-rym 'rzeA/zyczenie nabra.o wr/cz nie(amowitego chara)teru 'rze'owiedni3 4io(n? 1%!" r wie,)? (en(acA/ w mi/dzynarodowym 1wiecie :inan(owym wywo.a. :a)t, >e m.ody ban)ier $ z nowobogac)ich mia(ta 4 , )to wie czy nawet nie naA1wie>(zy, w )a>dym razie naAbogat(zy i naAm.od(zy, 'o )r-t)ieA wa,ce o to, obA?. w 'o(iadanie wi/)(zo12 a)cAi ban)u, czego na(t/'(twem by.o to, >e w wyborach, na decyduA?cym zgromadzeniu og-,nym, 'rze'ad,i (tarzy )ierownicy teA in(tytucAi, :inan(i1ci (tareA daty, a m.odego $ wybrano 'reze(em ban)u 4 mowie 'o>egna,neA, )t-r? wyg.o(i. dr P d,a 'o'rzedniego 'reze(a, nie wybranego obecnie, uderzy.o nie)t-rych (.uchaczy 'owtarzaA?ce (i/ 'rzy)re 'rzeA/zyczenie m-wcy 4ci?> m-wi. o roz(taA?cym (i/ ze 1wiatem (dahin(cheidenden) zamia(t odchodz?cym z u9rz/du (au((cheidenden) 'reze(ie # ta) (i/ wydarzy.o, >e nie wybrany 'onownie (tary 'reze( zmar. w )i,)a dni 'o zgromadzeniu og-,nym 6,e cz.owie) ten 'rze)roczy. 88 ro) >ycia_ (5torter) Pi/)ny 'rzy).ad 'rzeA/zyczenia, )t-rego intencA? Ae(t nie ty,e zdema()owanie m-wcy, i,e zorientowanie (.uchacza (znaAduA?cego (i/ 'oza (cen?), ('oty)amy w 4a,9,en(teinie (Codzina Picco,ominich, a)t 'ierw(zy, od(.ona 'i?ta) Po(.uguA?cy (i/ tym 1rod)iem 'oeta zna. dobrze mechanizm i (en( 'rzeA/zyczenia Eto Ma)( Picco9,omini w 'o'rzednieA (cenie zde),arowa. (i/ z ca.ym za'a.em Aa)o (tronni) )(i/cia i (.awi. 'rzy tym dobrodzieA(twa 'o)oAu, )t-re mia. ('o(obno12 'ozna2 w 'odr->y, gdy od'rowadza. c-r)/ 4a,,en(teina do obozu Edchodz?c ze (ceny zo(tawia (wego oAca oraz 'o(.a dworu ce(ar()iego kue(tenberga w zu'e.neA )on(ternacAi Eto (cena 'i?ta3 1"% =Aue(tenberg3 E biada, biada_ =zy ta) rzeczy (toA?V (Biecier',iwie i 'o1'ie(znie) # ty 'owag? nie weUmie(z go (woA?V 0ozwa,a(z odeA12 mu w ta)im za'a,e, Eczu nie otworzyw(zy ta) za1,e'ionemuV E)tawio (z g./bo)iego zamy1,enia)3 En w.a1nie moAe w teA otworzy. dobie, # wi/ceA widz/, niU,i >ycz/ (obie kue(tenberg3 <a twoAeA mowy nie 'oAmuA/ wca,e E)tawio3 Prze),ina2 mu(z/ dzie; Aego 'odr->y_ kue(tenberg3 # c-> (i/ (ta.oV E)tawio3 Bie bawmy tu d.u>eA_ <a mu(z/ 1,edzi2, widzia.em w.a(nym o)iem F 6ch 1'ie(zmy_ (=hce go wy'rowadzi2) kue(tenberg (zdziwiony)3 0o)?dV E)tawio (niecier',iwie)3 0o nieA_ kue(tenberg3 0o nieA_ E)tawio3 Da), do ('o'rawia (i/) )(i/cia #dUmy_ .` Do ma.e 'rzeA/zyczenie F do nieA zamia(t d o niego F ma nam w()aza2, >e oAciec 'rzeArza. w.a1ciwe motywy, d,a )t-rych (yn (tan?i 'o (tronie )(i/cia, 'odcza( gdy dworzanin kue(tenberg >a,i (i/, i> m-wi on do niego (amymi zagad)ami #nny 'rzy).ad 'oetyc)iego wy)orzy(tania 'rzeA/zyczenia od)ry. Etto Can) =ytuA/ donie(ienie Can)a zamie(zczone w HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI #, "3

HPoetyc)o (ubte,nie umotywowane, a technicznie 1wietnie wy)orzy(tane 'rzeA/zyczenie, )t-re, 'odobnie Aa) wy)azane 'rzez Freuda w 4a,,en(teinie, uAawnia, >e 'oeci dobrze znaA? mechanizm i (en( teA czynno1ci 'omy.)oweA i za).adaA? AeA rozumienie r-wnie> 'rzez (.uchaczy, znaAduAe (i/ w 7u'cu wenec)im 5ze)('ira (a)t ###, (cena ##) PorcAi, )t-ra z wo,i oAca mia.a 'o1,ubi2 danego AeA 'rzez ,o( m/>a, dot?d, dzi/)i (zcz/1,i9 I F 5chi,,er 4a,,en(tein Codzina Picco,ominich 6)t 'ierw(zy, od(.ona 'i?ta Prze).ad < B 7ami;()iego ('rzy' Ced ) wemu 'rzy'ad)owi, uda.o (i/ uni)n?2 w(zy(t)ich nie )ochanych )on)urent-w 7iedy w )o;cu zna,az.a w @a((anio )andydata, )t-remu by.a >ycz,iwa, mu(ia.a ,/)a2 (i/, >e i on r-wnie> wyci?gnie :a.(zywy ,o( =hcia.a 'owiedzie2 u)ochanemu, >e nawet w ta)im 'rzy'ad)u mo>e by2 'ewny AeA mi.o1ci, a,e na 'rze(z)odzie (ta.o 1,ubowanie 4 tym (tanie wewn/trznego rozdwoAenia 'od'owiedzia.a 'oecie, >eby w ta)ich oto (.owach 'rzem-wi2 do mi.ego )on)urenta3 4(trzymaA (i/, 'ro(z/, Ae(zcze dzie; ,ub dwa dni, Bim ,o( na (za,/ rzuci(z+ gdy> utrac/ Dwe towarzy(two, Ae1,i (i/ omy,i(z 4 wyborze+ a wi/c chcieA nieco 'ocze)a2, F =o1 mi 'owiada (,ecz nie Ae(t to mi.o12), Ne nie chc/ (traci2 ci/, a (am wie(z dobrze, Ne ta) nie mo>e radzi2 mi nienawi12, *ecz, aby1 (.-w mych nie 'oA?. :a.(zywie, F Qdy> 'annie my1,e2 wo,no, a nie m-wi2, Pragn/ zatrzyma2 ci/ tu, cho2by mie(i?c , *ub dwa, nim o mnie ,o( rzuci(z na (za,/ Mog.abym w()aza2 ci, Aa) ma(z wybiera2, 6,e 'rzy(i/g.am, wi/c ta) (i/ nie (tanie, F < 4i/c mo>e(z (traci2 mnie F ,ecz Ae1,i (traci(z, Ae(t twoAa, rzec chcia.am3 My1,e2 mi )a>e(z, >e 'rzy(i/ga moAa I @y.a wy(t/')iem Dwe 'rze),/te oczy , Czuci.y uro) na mnie i rozdar.y L+ Mnie na dwie cz/1ci, Aedna z nich # druga twoAa F moAa, ta) *ecz Ae1,i moAa, to twoAa, wi/c ca.a 5ta.am (i/ twoAa !8 4.a1nie to, co 'ragn/.a mu naAde,i)atnieA 'rze)aza2, bo 'rzecie> w.a1ciwie mia.a 'rzemi,cze2, >e, mianowicie, Au> 'rzed ,o(owym wyborem ca.)owicie do niego na,e>y i )ocha go, to 'oeta z 'odziwu godna (ub9 !8 4 5ha)e('eare 0zie,? w 'rze).adzie M 5.omczy;()iego BaAwybornieA(za o'owie12 o )u'cu wenec)im 7ra)-w 1%J%, 4ydawnictwo *iterac)ie ('rzy' Ced ) &E 1G1 te,no1ci? '(ycho,ogiczn? wyrazi. 'o'rzez uAawnienie w 'rzeA/zyczeniu+ tym arty(tycznym chwytem u('o)oi. trudn? do znie(ienia nie'ewno12 u)ochanego, Aa) i 'odobne na'i/cie (.uchacza odno1nie do wyni)u ,o(owego wyboruI Poniewa> intere(uA?ce Ae(t o'owiedzenie (i/ wie,)ich 'oet-w za uA/ciem 'rzeA/zyczenia w ta)ieA :un)cAi, Aa)? my mu 'rzy'i(uAemy, uwa>am za uza(adnione 'rzytoczy2 trzeci ta)i 'rzy).ad o'ub,i)owany 'rzez O <one9(a [ ,,Etto Can) w niedawno o'ub,i)owanym arty)u,e zwraca uwag/ na 'i/)ny 'rzy).ad z 5ze)('ira, w )t-rym Aedna z Aego 'o(taci, PorcAa, 'o'e.nia 'rzeA/zyczenie, 'rzez )t-re AeA taAemne my1,i (taA? (i/ Aawne, zrozumia.e d,a uwa>nego (.uchacza Mam zamiar o'owiedzie2 'odobny 'rzy).ad z Dhe Ogoi(t, arcydzie.a naAwi/)(zego angie,()iego 'owie1cio'i(arza Qeorge Mere9ditha 6)cAa 'owie1ci Ae(t w ()r-cie na(t/'uA?ca 5ir 4i,,oughby Patterne, 'odziwiany w (woim )r/gu

ary(to)rata, za)ocha. (i/ w 'annie 7on(tancAi 0urham Ena od)ry.a, >e Ae(t on wie,)im egoi(t?, a,e u)ry.a to ()rz/tnie 'rzed 1wiatem i aby uni)n?2 ma.>e;(twa, ucie).a z )a'itanem nazwi()iem Ed:ord 7i,)a ,at '-UnieA Patterne za)ocha. (i/ w 'annie 7,arze Midd,eton 4i/)(z? cz/12 )(i?>)i wy'e.nia (zczeg-.owy o'i( )on:,i)tu, Aa)i 'ow(ta. w du(zy 7,ary Midd,eton, gdy od)ry.a w u)ochanym ten (am uderzaA?cy ry( chara)teru Zewn/trzne o)o,iczno1ci i 'oA/cie czci wi?>? A? danym (.owem, gdy tymcza(em ob,ubieniec coraz bardzieA wydaAe (i/ AeA 'od.y Zwierza (i/ z tego Aego )uzynowi i (e)retarzowi 4hit:ordowi ()t-ry A? w )o;cu 'o1,ubi.) Den Aedna) z ,oAa,no1ci i z innych motyw-w zachowuAe (i/ 'ow1ci?g,iwie w teA ('rawie !1 O <one( Oin @ei('ie, Xon ,iterari(cher Verwertung de( Vor('rechen( HZentra,b,att : tir P(ychoana,y(eI #, 18 ,ZWZ 1G! 4 mono,ogu o (woich zmartwieniach 7,ara wy'owiada (i/ w na(t/'uA?cy ('o(-b3 [Qdyby Aa)i1 (z,achetny m/>czyzna m-g. do(trzec, Aa)a Ae(tem, i nie uwa>aA?c, >e Ae(t to zbyt wie,e, 'om-g. mi_ 6ch_ Uwo,ni2 (i/ z tego wi/zienia cierni i zaro1,i_ 5ama nie 'otra:i/ (obie utorowa2 drogi_ <e(tem tch-rzem <a)i1 zna), Aa)a1 w()az-w)a F wierz/, >e to by mnie zmieni.o Mog.abym uciec do )o,egi, zraniona do g./bi, wzburzona 'ogard? 7on(tancAa ('ot)a.a >o.nierza @y2 mo>e, mod,i.a (i/ i AeA mod,itwa zo(ta.a wy(.uchana Bie 'o(t?'i.a (.u(znie 6,e Aa)>e )ocham A? za to <ego nazwi()o brzmia.o &arry Ed:ord Bie waha.a (i/, zerwa.a '/taA?ce A? wi/zy, otwarcie 'rzy(z.a do niego 0zie,na dziewczyno, co my1,i(z o mnieV 6 Aa, nie mam >adnego &arryZego 4hit:orda, Aa Ae(tem (ama_` Bag.e zrozumienie, >e u>y.a d,a E d : o r d a innego nazwi()a, by.o d,a nieA mocnym cio(em i roz,a.o (i/ na AeA twarzy 'a,?cym rumie;cem Fa)t, >e nazwi()a obu m/>czyzn )o;cz? (i/ na :ord, u.atwia ich 'omie(zanie i 'rzez wie,u b/dzie uwa>ane za do(tateczn? tego 'rzyczyn/ 6,e 'rawdziwa, g./bieA ,e>?ca, 'rzyczyna zo(ta.a 'rzez 'i(arza Aa(no wy.o>ona 4 innym mieA(cu 'owtarza (i/ to (amo 'rzeA/zyczenie Po nim na(t/'uAe owo ('ontaniczne za).o'otanie i ta nag.a zmiana tematu, z )t-rymi zaznaAomi.a na( '(ychoana,iza i dzie.o <unga o ()oAarzeniach, a )t-re wy(t/'uA? ty,)o w-wcza(, gdy 'oru(zony zo(taAe Aa)i1 na '-. 1wiadomy )om',e)( Patterne 'owiedzia. w o'ie)u;czym tonie o 4hit9:ordzie3 [Fa.(zywy a,arm_ 0obry (tary Pernon nie Ae(t w (tanie zrobi2 czego19niezwy).ego_W 7,ara od'owiada3 [6,e gdy teraz E d : o r d94 h i t : o r d oto ich .ab/dzie 'rze'.ywaA? w.a1nie Aezioro+ Aa) 'i/)nie wyg,?daA?, gdy (? ura>one_ E co to Aa chcia.am 'ana za'yta2V M/>czyUni, )t-rzy (? 1wiad)ami Aawnego 'odziwu d,a )ogo1 innego, (? natura,nie zniech/ceniVW 5ir 4i,9,oughby nag,e zrozumia. w(zy(t)o, wy'ro(towa. (i/ i ze(ztywnia. <e(zcze w innym mieA(cu 7,ara zdradzi.a 'o'rzez 'rzeA/zyczenie (woAe taAemne >yczenie bardzieA (erdecznego 'owi?zania z Pernonem 4hit:ordem ZwracaA?c (i/ do ordynan(a rze).a3 [Powiedz wieczorem 'anu Pernonowi F 'owiedz wieczorem 'anu 4hit:or9dowi` itd I Den m-A 'og,?d na 'rzeA/zyczenie o(toi (i/ nawet w za(to(owaniu do drobiazg-w 4ie,o)rotnie mog.em wy)aza2, >e naAdrobnieA(ze i na 'oz-r naAbardzieA uza(adnione 'rzy'ad)i 'omy.e) w mowie maA? g./bo)i (en( i >e mo>na Ae ta) (amo rozwi?za2, Aa) 'rzy'ad)i Aa()raw(ze PacAent)a, )t-ra wyraUnie wbrew meA wo,i u'ar.a (i/ urz?dzi2 )r-t)? wyciecz)/ do @uda'e(ztu, chce u('rawied,iwi2 (i/ 'rzede mn? i 'owiedzie2, >e Aedzie ty,)o na " dni+ 'rzeA/zycz? (i/ Aedna) i 'owiada3 ty,)o na " tygodnie Zdradza (i/ 'rzez to, >e mnie na 'rze)-r wo,a.aby 'ozo(ta2 " tygodnie ani>e,i " dni w tym towarzy(twie, )t-re Aa uwa>am za nie(to(owne d,a nieA U('rawied,iwiani (i/ 'ewnego wieczoru, >e nie zabra.em >ony z teatru i 'owiadam3 ,,@y.em 18 minut 'o 189eA 'od teatremI Po'rawiaA? mnie3 H=hce(z chyba 'owiedzie2 'rzed 189t?I Batura,nie, >e chcia.em 'owiedzie2 'rzed 189t?, 'o 189eA nie by.oby u('rawied,iwieniem Powiedziano mi, >e na a:i(zu 'odano3 )oniec 'rzed 189t? Qdy 'rzy(zed.em 'od teatr, 1wiat.a

by.y Au> 'oga(zone i teatr by. 'u(ty Przed(tawienie ()o;czy.o (i/ wcze1nieA, a moAa >ona nie cze)a.a na mnie Qdy ('oArza.em na zegare), by.o 5 minut 'rzed 189t? Po(tanowi.em Aedna) rzecz t/ Ae(zcze )orzy(tnieA d,a (iebie 'rzed(tawi2 i 'owiedzie2, >e do 189eA bra)owa.o Ae(zcze 18 minut Bie(tety, 'rzeA/zyczenie 'o'(u.o 1GG mi (zy)i i od(.oni.o m? nie(zczero12, bo 'rzeze; wyzna .em nawet wi/ceA, ni> mia.em do wyznania L+ 5t?d 'rowadzi na( droga do owych zaburze; mowy, )t-re nie (? uAmowane Aa)o 'rzeA/zyczenia, bo nie u(z)adzaA? one 'o(zczeg-,nego (.owa, ,ecz rytm i ('o(-b m-wienia Du na,e>? be.)otanie i A?)anie (i/ z za).o'otania 6,e i tu, 'odobnie Aa) tam, zachodzi )on:,i)t wewn/trzny, )t-ry (i/ zdradza 'rzez zaburzenie mowy <e(tem na'rawd/ zdania, >e ni)t (i/ nie b/dzie 'rzeA/zycz?_ na audiencAi u ce(arza ,ub 'rzy o1wiadczynach mi.o(nych a,bo broni?c (i/ 'rzed (?dem, a wi/c tam, gdzie, Aa) to znacz?co 'owiadamy, w).adamy ca.? du(z/ w to, co m-wimy 4(za) nawet do oceny (ty,u Aa)iego1 'i(arza zwy),i1my (to(owa2 to t.umaczenie, bez )t-rego (i/ oby2 nie mo>emy 'rzy wyAa1nieniu 'o(zczeg-,neA 'omy.)i w mowie <a(ny i niedwuznaczny ('o(-b 'i(ania 'oucza na(, >e autor Ae(t z (ob? w zgodzie+ natomia(t tam, gdzie znaAduAemy (ty, wymu(zony i zawi.y F )t-ry (.u(znieWuwa>amy za wie,oznaczny F tam rozeznaAemy gmatwaA?cy w'.yw niedo(tatecznie 'rzetrawionych my1,i a,bo te> zd.awiony g.o( (amo)ryty)i autora 7 Ed u)azania (i/ 'ierw(zego wydania teA )(i?>)i moi obcoA/zyczni 'rzyAacie,e i )o,edzy zacz/,i zaAmowa2 (i/ 'rzeA/zyczeniami, Aa)ie mog,i zaob(erwowa2 w )raAach (woich oAczy(tych A/zy)-w U(ta,i,i, Aa) mo>na by.o ocze)iwa2, >e 'rawa czynno1ci 'omy.)owych (? nieza,e>ne od materia.u A/zy)owego, i do)ona,i 'odobnych wyAa1nie; Aa) te, )t-re 'rzed(tawi,i1my tutaA na 'rzy9 !. =e luZon con/oit bien 5Zannonce c,aire me nt Ot ,e( mot( 'our ,e dire 6rriXent ai(ement B @oi,eau 6rt 'oeti?ue (5ztu)a rymotw-rcza) ).adach o(-b m-wi?cych 'o niemiec)u Przytaczam ty,)o Aeden 'rzy).ad Aa)o re'rezentatywny 0r 6 @ri,, (Bowy <or)) !" in:ormuAe3 H6 :riend de9(cribed to me a nerXou( 'atient and wi(hed to )now whether # cou,d bene:it him # remar)ed, # be,ieXe that in time # cou,d remoXe a,, hi( (ym'tom( by '(ycho99ana,y(i( becau(e it i( a d u r a b , e ca(e wi(hing to (ay c u r ab, e_I Ba )oniec 'ragn/ doda2 Ae(zcze Aeden 'rzy).ad 'rzeznaczony d,a czyte,ni)-w, )t-rzy nie uni)aA? wi/)(zego wy(i.)u i )t-rym '(ychoana,iza nie Ae(t obca, 'rzy).ad, )t-ry 'ozwa,a zorientowa2 (i/, do Aa)ich to g./bin du(zy mo>e 'rowadzi2 badanie 'rzeA/zyczenia 0r * <e)e,( in:ormuAe !G3 ,,1 grudnia zo(ta.em wyzywaA?co zaindagowany w A/zy)u 'o,()im 'rzez za'rzyAaUnion? )obiet/, )t-ra z 'ewn? doz? :rywo,no1ci uroczy1cie za'yta.a3 [0,aczego 'owiedzia.am dzi1, >e mam dwana1cie 'a,c-wV` Ba moAe 'o,ecenie odtworzy.a (cen/, w )t-reA to (i/ zdarzy.o Przygotowywa.a (i/ do wyA1cia z c-r)? w odwiedziny i 'o,eci.a c-rce, by zmieni.a b,uz)/, co te> ta uczyni.a w 'rzy,eg.ym 'o)oAu Qdy c-r)a wr-ci.a, za(ta.a mat)/ zaA/t? czy(zczeniem 'azno)ci i w-wcza( 'otoczy.a (i/ na(t/'uA?ca rozmowa3 =-r)a3 Bie widzi(z, >e Aa Au> Ae(tem gotowa, a ty Ae(zcze nie_ Mat)a3 Da), a,e ty ma(z ty,)o Aedn? b,uz)/, a Aa mam dwana1cie 'azno)ci =-r)a3 coV Mat)a (niecier',iwie)3 Bo natura,nie, Aa mam 'rzecie> dwana1cie 'a,c-w !" 6 @ri,, 6 =ontribution to the P(ycho'ato,ogy o: OXeryday *i:e HP(ychothera'yI ###, ,, 1%8% !G H#nternationa,e Zeit(chri:t :iir P(ychoana,y(eI #, 1%1" 1G6 Ba 'ytanie )o,egi 'rzy(.uchuA?cego (i/ o'owiadaniu, co (i/ AeA narzuca 'rzy (.owie [dwana1cie`, od'owiedzia.a r-wnie (zyb)o Aa) (tanowczo3 [0wuna(ty nie Ae(t d,a mnie >adn? dat? maA?c? znaczenieI Ze (.owem ['a,ec` 'rzy ma.ym oci?ganiu (i/ )oAarzy3 [4 rodzinie mego m/>a zdarza.y (i/ 'rzy'ad)i (ze1ciu 'a,c-w u n-g (w A/zy)u 'o,()im nie ma odr/bnego (.owa na 'a,ec u nogi) 7iedy 'rzy(z.y na 1wiat na(ze dzieci, zaraz ('rawdza,i1my, czy nie maA? (ze1ciu 'a,c-w`

Dego wieczoru ana,iza 'rzy'ad)u 'acAent)i nie by.a9)ontynuowana z 'rzyczyn zewn/trznych Ba(t/'nego dnia, 1! grudnia, odwiedzi.a mnie rano ta )obieta i o'owiedzia.a, w widoczny ('o(-b rozdra>niona, co na(t/'uAe3 [Pro(z/ 'omy1,e2, co mi (i/ wydarzy.o3 od o)o.o dwudzie(tu ,at ().adam (taremu wuAowi (wego m/>a >yczenia urodzinowe, )t-re w.a1nie dzi1 'rzy'adaA?, 'i(z?c do niego ,i(t+ tym razem za'omnia.am to uczyni2 i mu(ia.am wy(.a2 te,egram, co w.a1nie uczyni.am ` Przy'omnia.em (obie, z Aa)? (tanowczo1ci? wczoraA wiecz-r na 'ytanie )o,egi o ,iczb/ [dwana1cieW, )obieta ta, )t-ra 'owinna by.a 'rzy'omnie2 (obie 'rzy teA o)azAi dzie; urodzin, od'owiedzia.a uwag?, >e dwuna(ty Ae(t d,a nieA dat? bez znaczenia Deraz 'rzyznaAe, >e ten wuA AeA m/>a Ae(t bardzo bogaty i >e zaw(ze ,iczy.a na ('ade) 'o nim, a (zczeg-,nie w obecnym trudnym 'o.o>eniu :inan(owym Przy(zed. AeA natychmia(t na my1,, a,bo te> Aego 1mier2, gdy 'rzed 'aru dniami znaAoma wr->y.a AeA z )art, >e otrzyma du>e 'ieni?dze Przem)n/.o AeA natychmia(t 'rzez g.ow/, >e wuA Ae(t Aedynym, od )t-rego ona ,ub AeA dzieci mog.yby otrzyma2 'ieni?dze Przy teA (cenie 'rzy'omnia.a (obie r-wnie> momenta,nie, >e 1GJ Au> >ona tego wuAa 'rzyrze).a 'ami/ta2 w te(tamencie o AeA dzieciach+ ,ecz umar.a ona bezZ te(tamentu+ by2 mo>e, da.a (wemu m/>owi 'o,ecenie w teA )we(tii Pragnienie 1mierci wuAa mu(ia.o widocznie bardzo inten(ywnie wy(t?'i2, ()oro wr->?ceA AeA )obiecie 'owiedzia.a3 [Bamawia 'ani ,udzi do u1miercania innych ` 4 ci?gu tych czterech czy 'i/ciu dni 'omi/dzy wr->eniem a dniem urodzin wuAa (zu)a.a w dzienni)ach , u)azuA?cych (i/ w mieA(cu Aego zamie(z)ania od'owied9, niego ne)ro,ogu Li9 Bie dziw wi/c, >e 'rzy ta) nie'rze'artym 'ragnieniu 1mierci wuAa :a)t i data Aego urodzin, )t-re mia.y by2 :etowane, zo(ta.y ta) (i,nie (t.umione, >e do(z.o nie , ty,)o do za'omnienia od ty,u ,at wy)onywaneA czyn9X no1ci, a,e r-wnie> do tego, >e mimo 'ytania )o,egi nie mog.a (obie u1wiadomi2 znaczenia oweA daty 4 'omy.ce [dwana1cie 'a,c-w` (t.umione [dwana19cie` do(z.o Aedna) do g.o(u i ucze(tniczy.o w wywo.aniu czynno1ci 'omy.)oweA 5?dz/, >e w ( ' - .ucze(tniczy.o, gdy> uderzaA?ce ()oAarzenie z 'a,cem 'ozwa,a na 'rzeczuwanie innych Ae(zcze umotywowa;+ wyAa1nia nam r-wnie>, d,aczego [dwuna(ty` za:a.(zowa. zwyczaAny ('o(-b m-wienia o dzie(i/ciu 'a,cach <eA w'ad)a mia.a na(t/'uA?c? 'o(ta23 [4 rodzinie mego m/>a zdarza.y (i/ 'rzy'ad)i (ze1ciu 'a,c-w u n-g` 5ze12 'a,c-w (tanowi ozna)/ 'ewneA anorma,no1ci, a wi/c (ze12 'a,c-w to Aedno anorma,ne dziec)o, a dwana1cie 'a,c-w to dwoAe anorma,nych dzieci 4 tym 'rzy'ad)u to (i/ :a)tycznie ('rawdzi.o 7obieta ta wy(z.a za m?> w bardzo m.odym wie)u i 'o m/>u, )t-ry (ta,e uchodzi. za e)(centrycznego, anorma,nego cz.owie)a, a 'o nied.ugim cza(ie odebra. 1G8 (obie >ycie, mia.a w ('ad)u Aedynie dwoAe dzieci, )t-re ,e)arze o)re1,i,i Aa)o mocno 'o oAcu dziedzicznie obci?>one i odchy,one od normy 5tar(za c-r)a niedawno wr-ci.a do domu 'o ci/>)im na'adzie )atatonicznym+ w)r-tce 'otem r-wnie> m.od(za, 'rzechodz?ca w.a1nie o)re( doArzewania, zachorowa.a na ci/>)? neuroz/ 6norma,no12 dzieci wraz z 'ragnieniem 1mierci wuAa, )t-re zo(ta.o nie'or-wnanie mocnieA (t.umione, utworzy.y zag/(zczenie tre1ci '(ychiczneA+ mo>na Ae uzna2 za drug? determinant/ 'rzeA/zyczenia (i/ uAawniaA?cego >yczenie 1mierci anorma,nych dzieci 0ominuA?ce znaczenie dwuna(tu Aa)o >yczenia 1mierci (taAe (i? Aa(ne, gdy> w wyobraUni dzie;

urodzin wuAa by. bardzo (i,nie ()oAarzony z 'oA/ciem 1mierci <eA m?> odebra. (obie >ycie trzyna(tego, a wi/c w Aeden dzie; 'o dniu urodzin tego> wuAa, )t-rego >ona 'owiedzia.a do m.odeA wdowy3 [4czoraA Ae(zcze (erdeczne i mi.e 'owin(zowania F a dzi1_` 0a,eA 'ragn/ Ae(zcze doda2, >e )obieta ta mia.a do(tatecznie rea,ne 'owody, by >yczy2 1mierci dzieciom, )t-re nie ('rawia.y AeA >adneA rado1ci, a 'owodowa.y Aedynie zmartwienia i ogromne ograniczenia, rezygnacA/ z Aa)iego)o,wie) (zcz/1cia w mi.o1ci Da)>e tym razem (tara.a (i/ nie da2 >adnego 'owodu do 'ogor(zenia (amo'oczucia c-r)i, z )t-r? wychodzi.a w odwiedziny, i mo>na (obie wyobrazi2, Aa)iego na).adu cier',iwo1ci i (amoza'arcia wymaga.o to ze wzg,/du na dementia 'raecod dziewczyny, Aa) wie,e rea)cAi wr/cz w1cie).o1ci mu(ia.o by2 'rzy tym t.umionych 4obec tego w(zy(t)iego (en( czynno1ci 'omy.)oweA by.by ta)i3 [4uA 'owinien umrze2, te anorma,ne dzieci 'owinny umrze2 (>eby ta) rzec, ca.a ta anorma,na rodzina), a Aa 'owinnam otrzyma2 od nich 'ieni?dze` 1G% Da czynno12 'omy.)owa ma, moim zdaniem, ,iczne w.a1ciwo1ci niezwy).eA (tru)tury, a mianowicie3 a) i(tnienie dw-ch determinant-w, )t-re zo(ta.y zag/(zczone w Aednym e,emencie+ b) i(tnienie dw-ch determinant-w odzwiercied,a (i/ w 'odw-Anym 'rzeA/zyczeniu (zw-,: Bage,, zw-,: Fin9ger F dwana1cie 'azno)ci, dwana1cie 'a,c-w)+ c) uderza to, >e Aedno znaczenie dwuna(tu, mianowicie dwuna(tu 'a,c-w, 'o1rednio wyra>a anorma,no12 dzieci+ '(ychiczna anorma,no12 zo(ta.a tutaA 'rzed(tawiona 'o'rzez :izyczn?, to, co naAwy>(ze, 'rzez to, co u ('oduI Cozdzia. Xi Pomy.)i w czytaniu i 'i(aniu Bie mo>na (i/ dziwi2, >e ten (am 'un)t widzenia i te (ame uwagi odno(z? (i/ w r-wneA mierze do 'omy.e) w czytaniu i 'i(aniu Aa) i do 'rzeA/zycze;, gdy> (? to w(zy(t)o :un)cAe 'o)rewne Egranicz/ (i/ tutaA ty,)o do 'rzytoczenia )i,)u (tarannie zana,izowanych 'rzy).ad-w, nie u(i.uA?c 'rzy tym obA?2 ca.o)(zta.tu zAawi() Pomy.)i w czytaniu 1 Przerzucam w )awiarni numer H*ei'ziger #,,u9(trierte Zeit(chri:tI, )t-ry trzymam 'rzed (ob? u)o1nie, i czytam 'od'i( ryciny zaAmuA?ceA ca.? (tron/3 Oine &ochzeit(Aeier i n der E d y ( ( e e (HUroczy(to12 we(e,na w Edy(eiI) Zdziwiony ('og,?dam uwa>nieA, odwracam gazet/, Aa) na,e>y, i 'o'rawiam3 Oine &ochzeit(9:eier a n der E ( t ( e e (nad Morzem @a.tyc)im) <a)im ('o(obem 'o'e.ni.em t/ niedorzeczn? 'omy.)/V My1,i moAe zwracaA? (i/ natychmia(t w (tron/ )(i?>)i Cutha 't Od'erimenta,unter(uchungen uber Mu(i)'hantome u(w 1, )t-r? zaAmowa.em (i/ bardzo w o(tatnich cza(ach, gdy> Cuth 'oru(za w nieA zagadnienia '(ycho,ogiczne roz'atrywane 'rzeze mnie 6utor obiecuAe nam w naAb,i>(zym cza(ie dzie.o 't 6na,y(e und Qrundge9 i 0arm(tadt 18%8, & * 5ch,a'' 151 (etze der Draum'hanomene Bic dziwnego, >e w.a1nie Aa, )t-ry wyda.em 0ie Draumdeutung, z wie,)im zaintere(owaniem ocze)uA/ teA )(i?>)i Ba 'ocz?t)u 'racy Cutha znaAduAe (i/ w ('i(ie rzeczy za'owiedU wy)azania drog? indu)cAi, >e (tarogrec)ie 'odania i ba1nie maA? g.-wne (we Ur-d.o w 'rzywidzeniach (ennych i omamach muzycznych, a ta)>e maAaczeniach Po(zu)a.em natychmia(t w te)1cie, aby ('rawdzi2, czy autor wie, i> (cena, w )t-reA Edy(eu(z u)azuAe (i/ B a u z y c e, odno(i (i/ do zwy).ego (nu o nago1ci <eden z 'rzyAaci-. zwr-ci. mi uwag/ na 'i/)ny u(t/' w Qri,ner &ein9rich Q 7e,,era, )t-ry e'izod Edy(ei wyAa1nia Aa)o u'rzedmiotowienie marze; >eg,arza b.?dz?cego w da,i od oAczyzny+ Aa za1 ('rowadzi.em go do e)(hibicyAnego (nu o nago1ci U Cutha nie od)ry.em nic 'odobnego 4idocznie zaAmuA? mnie w tym 'rzy'ad)u

my1,i o 'ierw(ze;(twie mego 'oAmowania rzeczy ! <a) to (i/ (ta.o, >e 'ewnego dnia 'rzeczyta.em w gazecie H#m F a ( ( durch Ouro'aI zamia(t Hz u F u ( (I (,,My beczce 'rzez Ouro'/I zamia(t H'ie(zoI)V 4yAa1nienie teA 'omy.)i ('rawia.o mi 'rzez d.ugi cza( trudno1ci BaAb,i>(ze 'omy(.y by.y na(t/'uA?ce My1,a.em za'ewne o beczce 0iogene(a, a w 'ewneA hi(torii (ztu)i czyta.em niedawno o (ztuce z cza(-w 6,e)(andra 5t?d Au> b,i()o by.o do znanych (.-w 6,e)(andra3 HQdybym nie by. 6,e)(andrem, chcia.bym by2 0iogene(emI =o1 mi (i/ te> maAaczy.o o Aa)im1 &ermanie Z e i9t u n g, )t-ry uda. (i/ w 'odr->, za'a)owany w ()rzyni/ 6,e Au> da,eA nie odnaAdywa.em zwi?z)u, nie uda.o mi (i/ te> od(zu)a2 teA (ameA (trony w hi(torii (ztu)i, na )t-reA ta uwaga w'ad.a mi w oczy 0o'iero w )i,)a mie(i/cy '-UnieA 'rzy(z.a mi na my1, znowu ta zagad)a, )t-r? (i/ w mi/dzycza(ie zaAmowa.em, i tym razem 'rzynio(.a mi rozwi?zanie Przy'omnia.em (obie wzmian)/ w gazecie, Aa)ie (zczeg-,ne rodzaAe tran(9 'ortu wymy1,aA? obecnie ,udzie, aby (i/ do(ta2 na og-,no1wiatow? wy(taw/ do Pary>a+ by.o tam te>, Aa) mi (i/ zdaAe, d,a >artu 'rzytoczone, i> Aa)i1 'an mia. zamiar )aza2 (i/ drugiemu zatoczy2 w beczce do Pary>a Batura,nie, i> ci ,udzie nie mie,i >adnego innego motywu Aa) ty,)o ten, by 'rzez 'odobne g.u'(twa zwraca2 na (iebie uwag/ nw 'an, )t-ry 'ierw(zy da. 'rzy).ad ta)ich niezwy).ych tran('ort-w, nazywa. (i/ rzeczywi1cie &erman Zeitung Potem 'rzy'omnia.o mi (i/, i> bada.em 'ewnego 'acAenta, )t-rego chorob,iwa obawa 'rzed gazetami wyAa1ni.a (i/ Aa)o rea)cAa na chorob,iw? ambicA/, aby widzie2 (we nazwi()o dru)owane i (.awione w 'i(mach 6,e)(ander Macedo;()i by. z 'ewno1ci? Aednym z naAambitnieA(zych ,udzi, Aacy )iedy)o,wie) >y,i 5)ar>y. (i/ 'rzecie>, i> nie znaAdzie &omera, )t-ry by Aego czyny o'iewa. 6,e Aa)>e mog.em nie 'omy1,e2 o tym, i> inny 6,e)(ander Ae(t mi b,i>(zy, >e 6,e)(ander Ae(t to imi/ mego m.od(zego brata Edna,az.em natychmia(t gor(z?c? i wymagaA?c? (t.umienia my1,i, )t-ra dotyczy.a tego 6,e)(andra, oraz a)tua,n? 'rzyczyn/ AeA wy.onienia (i/ M-A brat Ae(t rzeczoznawc? w ('rawach tycz?cych (i/ tary:y i tran('ort-w oraz mia. (wego cza(u otrzyma2 tytu. 'ro:e(ora wy>(zeA (z)o.y hand,oweA za (w? dzia.a,no12 nau)ow? 0o tego (amego awan(u (@e:-rderung 9 'rzy1'ie(zenie, 'rzew-z) by.em i Aa od wie,u ,at 'rzed(tawiany na uniwer(ytecie, nie mog?c go Aedna) otrzyma2 Ba(za mat)a wyrazi.a w-wcza( zdziwienie, i> AeA ma.y (yn ma 'r/dzeA zo(ta2 'ro:e(orem ni> du>y Da) (ta.y ('rawy w-wcza(, gdy nie mog.em zna,eU2 rozwi?zania oweA 'omy.)i w czytaniu Potem 'ow(ta.y trudno1ci r-wnie> i d,a mego brata, a Aego (zan(/ zo(tania 'ro:e(orem ('ad.y Ae(zcze ni>eA od moich Bag,e Aedna) wyAa1ni. mi (i/ (en( 'omy.)i+ by.o to ta), Aa) gdyby wraz ze zmnieA(zeniem (i/ (zan( me9 15! 15" go brata u(un/.a (i/ Aa)a1 'rze(z)oda Zachowa.em (i/ ta), Aa) bym czyta. w gazecie o mianowaniu mego brata i 'owiedzia. (obie3 H5zczeg-,ne to, >e d,a ta)ich g.u'(tw, Aa) Aego zaw-d, mo>na by2 wzmian)owanym w gazecie i mianowanym 'ro:e(oremI U(t/' o grec)ieA (ztuce z e'o)i 6,e)(andra odna,az.em w-wcza( bez trudu i 'rze)ona.em (i/ )u (wemu wie,)iemu zdziwieniu, i> w cza(ie 'o'rzedniego (zu)ania )i,)a)rotnie t/ (am? (tronic/ odczytywa.em i za )a>dym razem F Aa) gdyby 'od w'.ywem negatywneA ha,ucynacAi F o'u(zcza.em od'owiednie zdanie Bie zawiera.o ono zre(zt? nic ta)iego, co by mog.o mi wyAa1ni2, co w.a1ciwie warte by.o za'omnienia 5?dz/, >e 'r->ne u(i.owania, by odna,eU2 u(t/' w )(i?>ce, by.y obAawem 'ow(ta.ym 'o to, aby mnie w'rowadzi2 w b.?d Mianowicie, mia.em (zu)a2 da,(zego ci?gu my1,i tam, gdzie (i/ znaAdowa.a 'rze(z)oda d,a mych 'o(zu)iwa;+ chwyci.em (i/ 'rzeto by,e Aa)ich my1,i o 6,e)(andrze Macedo;()im, by ty,)o nie nat)n?2 (i/ na (wego brata, no(z?cego to (amo imi/ Uda.o (i/ to te> w zu'e.no1ci+ w(ze,)ie (we u(i.owania ()ierowa.em )u temu, aby odna,eU2 'rzeoczony u(t/' hi(torii (ztu)i Podw-Ane znaczenie (.owa @e:orderung (awan(, tran('ort) Ae(t w tym 'rzy'ad)u 'omo(tem )oAarzeniowym mi/dzy dwoma )om',e)(ami, Aednym oboA/tnym, )t-ry

zo(ta. 'oru(zony notat)? dzienni)ar()?, i drugim, wa>nieA(zym, a,e gor(z?cym, )t-ry (i/ tutaA uAawni. Aa)o 'omy.)a w czytaniu Z tego 'rzy).adu wida2, >e nie zaw(ze Ae(t .atwo wyt.umaczy2 'odobne wydarzenia, Aa) n' t/ 'omy.)/ w czytaniu Bie)iedy Ae(t (i/ te> zmu(zonym od.o>y2 rozwi?zanie zagad)i do od'owiednieA(zeA chwi,i #m mozo,nieA(ze Ae(t Aedna) rozwi?zywanie, tym 'ewnieA mo>na ocze)iwa2, >e wy)ryta na )oniec za).-caA?ca my1, b/dzie 'rzez na(z?, 1wiadomo12 o(?dzona Aa)o co1 zu'e.nie obcego i ('rzecznego 15G " EtrzymuA/ 'ewnego dnia ,i(t z o)o,ic 4iednia zawieraA?cy w(trz?(aA?c? wiadomo12 4 teA te> chwi,i 'rzywo.uA/ >on/ i a'e,uA/ do AeA w('-.czucia, bo biedna 4i,he,mina M ta) ci/>)o zachorowa.a, i> ,e)arze Au> A? od(t?'i,i 4 (.owach, w Aa)ich wyrazi.em (woAe w('-.czucie, mu(ia.a Aedna) dUwi/cze2 :a.(zywa nuta, gdy> moAa >ona z 'ewnym niedowierzaniem za>?da.a obeArzenia ,i(tu, wyra>aA?c (we 'rze)onanie, i> ta) tam nie mo>eZ by2, gdy> ni)t nie nazywa >ony imieniem m/>a, a tym bardzieA >e 'i(z?ca zna dobrze imi/ teA 'ani U'orczywie broni/ (wego twierdzenia i w()azuA/ na ta) cz/(to u>ywane bi,ety wizytowe, na )t-rych )obiety u>ywaA? imienia m/>a 4re(zcie bior/ ,i(t do r/)i i czytam tam rzeczywi1cie Hbiedny 4 M I, a nawet, co zu'e.nie 'rzeoczy.em, Hbiedny dr 4 M I MoAa 'omy.)a oznacza wi/c, >e ta) 'owiem, gwa.towne u(i.owanie, by 'rze(un?2 (mutny :a)t z m/>a na >on/ Umie(zczony 'rzed imieniem tytu. nie nadawa. mi (i/, 'oniewa> mia.a by2 mowa o >onie, d,atego te> 'rzy czytaniu zo(ta. 'rzeoczony Motywem za:a.(zowania nie by.o Aedna) wca,e to, Aa)oby >ona by.a mi mnieA (ym'atyczna od m/>a, ty,)o to, i> ,o( tego biednego cz.owie)a wzbudzi. moAe obawy o inn? b,i()? mi o(ob/, )t-ra mia.a 'onie)?d w('-,ne z tym 'rzy'ad)iem obAawy choroby G Tmie(zne i irytuA?ce (? d,a mnie 'omy.)i w czytaniu, )t-rym cz/(to 'od,egam, )iedy w cza(ie wa)acAi ('aceruA/ 'o u,icach obcego mia(ta 4yczytuA/ bowiem wtedy w )a>dym (zy,dzie (.owo3 6nti?uitate n (anty)i), o i,e co)o,wie) z tego wyrazu w nim (i/ znaAduAe PrzeAawia (i/ w tym chyba nami/tno12 zbieracza 5 @,eu,er o'owiada nam w (weA warto1cioweA 'racy 6::ectiXitat, 5ugge(tibi,itat, Paranoia (1%86, ( 1!1)3 HPewnego razu mia.em 'rzy czytaniu inte,e)tua,ne 'oczucie, i> widz/ o dwa wier(ze ni>eA (woAe nazwi()o+ )u (woAemu zdziwieniu zna,az.em (.owo @,ut)or'erchen 155 (cia.)a )rwi) 5'o1r-d ty(i/cy ana,izowanych 'rzeze mnie 'rzy).ad-w 'omy.e) w czytaniu, za(z.ych Au> to w 'ery:erycznym, Au> to w centra,nym 'o,u widzenia, Ae(t to naAAa()raw(zy 'rzy).ad <e1,i )iedy)o,wie) mniema.em, i> widz/ (we nazwi()o, to (.owo, )t-re da.o im'u,( do tego, mu(ia.o by2 zwy),e znacznie 'odob9nieA(ze do mego nazwi()a+ w naAcz/(t(zych 'rzy'ad)ach mu(ia.y (i/ co naAmnieA w(zy(t)ie ,itery nazwi()a znaAdowa2 b,i()o (iebie, zanim mi (i/ ta)a 'omy.)a 'rzytra:i.a 4 tym Aedna) 'rzy'ad)u da.o (i/ to uroAenie )(obne bardzo .atwo uza(adni2, gdy> to, co w.a1nie czyta.em, to by.y )o;cowe uwagi o z.ym (ty,u w 'racach nau)owych, od )t-rego nie czuA/ (i/ wo,nyI 6 & 5ach(3 H[Bad tym, co ,udzi :ra'uAe, on w (woAeA ),eAon)owato1ci (5tei:,einenheit) 'rzechodzi oboA/tnie_` Do (.owo uderzy.o mnie Aedna) i 'o b,i>(zym 'rzyArzeniu (i/ od)ry.em, >e chodzi.o o wyraz (ubte,no12 (ty,u (5ti,:einheit) Fragment ten zna,az. (i/ w 'rze(adnie 'ochwa,nym wynurzeniu cenionego 'rzeze mnie autora o 'ewnym hi(tory)u, )t-ry Ae(t d,a mnie nie(ym'atyczny, gdy> zbyt mocno 'od)re1,a [niemiec)? 'ro:e(or()o12`I J 0r M Oiben(chiitz in:ormuAe w HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI #, 5c6 o 'rzy'ad)u 'omy.)i w czytaniu w za).adzie :i,o,ogii HZaA/ty by.em do(tarczaniem @uch(e() der Martyrer, dzie.a o ,egendach w A/zy)u 1redniowy(o)oniemiec)im !, )t-re mia.em 'rzygotowa2 do wydania 'rzez Pru()? 6)ademi/ Bau) w (erii [0eut(che Dedte de( Mitte,a,9ter(` E tym dot?d nie dru)owanym dzie,e ma.o wiedziano #(tnia.a Aedynie roz'rawa o nim o'racowana 'rzez < &au'ta Uber da( mitte,hochdeut(che @uch der

8 *iterac)i A/zy) niemiec)i z o)re(u 1858 9 1588 ('rzy' t.um ) 156 Martyrer w [4iener 5itzung(berichte` 186J, J8 @d ,Z ( 181 ::+ &au't w (weA 'racy nie o'iera. (i/ na (tarym r/)o'i(ie, ,ecz na od'i(ie z niego, 'ochodz?cym z now(zego cza(u ($#$ w ) i 'rzechowywanym w bib,iotece dwor()ieA (r/)o'i( =97,o(terneuburg) Ba )o;cu tego od'i(u znaAduAe (i/ na(t/'uA?ca (ub()ry'cAa3 6nno 0omini M0===* in Xigi,ia eda,tacioni( (ancte cruci( ce'tu( e(t i(te ,iber et in Xigi,ia 'a(ce anni (ub(e?uenti( :initu( cum adiutorio omni'otenti( 'er me &artmanum de 7ra(na tunc tem'ori( ecc,e(ie niwenburgen(i( cu(todem &au't in:ormuAe w (weA roz'rawie o teA (ub()ry'cAi w 'rze)onaniu, >e 'ochodzi ona od (amego 'i(z?cego te)(t = i )on(e)wentnie b./dnie odczytuAe rzym()? dat/ ro)u 1858 Aa)o 1"58 i ta)? 'odaAe, mimo >e (ub()ry'cA/ ca.)iem 'o'rawnie ()o'iowa. i mimo >e w roz'rawie zo(ta.a ona w cytowanym mieA(cu ca.)iem 'o'rawnie wydru)owana (tA M0===*) 0onie(ienie &au'ta w'rawi.o mnie w za).o'otanie Pocz?t)owo Aa)o m.ody ade't w teA nauce by.em ca.)owicie 'od w'.ywem autorytetu &au'ta i 'rzez d.ugi cza( w zu'e.nie Aa(no i 'o'rawnie wydru)owanym te)1cie (ub()ry'cAi ta) Aa) &au't czyta.em 1"58 zamia(t 1858+ a,e w u>ywanym 'rzeze mnie r/)o'i(ie 'od(tawowym nie by.o >adnego 1,adu (ub()ry'cAi+ da,eA o)aza.o (i/, >e w ca.ym $#V w w 7,o(terneuburgu nie by.o >adnego mnicha o nazwi()u &artmann 6 )iedy w )o;cu ('ad.a z moich oczu za(.ona, w-wcza( zrozumia.em dobrze ca.y (tan rzeczy, a da,(ze moAe badania 'otwierdzi.y 'rzy'u(zczenie3 wie,o)rotnie wzmian)owana (ub()ry'cAa znaAduAe (i/ ty,)o w od'i(ie, )t-rym 'o(.ugiwa. (i/ &au't, i 'ochodzi od autora od'i(u P &artmana Ze.biga, urodzonego w 7ra(na na Morawach, cz.on)a ch-ru augu(tia;()iego w 7,o(terneuburgu, )t-ry w ro)u 1858 Aa)o ()arbni) :undacAi r/)o'i( 15J = od'i(a., a na )o;cu od'i(u (taro>ytnym zwyczaAem 'oda. (woAe nazwi()o Tredniowieczna wymowa i (tara ortogra:ia (ub()ry'cAi ('owodowa.y, >e >yczenie, by m-c mo>,iwie wie,e 'owiedzie2 o roz'atrywanym dzie,e, a wi/c i 'oda2 dat/ r/)o'i(u =, 'rzyczyni.o (i/ do tego, >e &au't zamia(t 1858 (ta,e czyta. 1"58 (Motyw czynno1ci 'omy.)oweA)I 8 4 *ichtenberga 4itzige und (atiri(che Oin:a,,e znaAduAe (i/ uwaga, )t-ra chyba 'ochodzi z ob(erwacAi i zawiera 'rawie teori/ 'omy.e) w czytaniu3 czyta. on zaw(ze 6gamemnon zamia(t angenommen, ta) bardzo by. rozczytany w &omerze 4 ogromneA ,iczbie 'rzy'ad)-w wy(t/'uAe gotowo12 czyte,ni)a do znie)(zta.ce; te)(tu, do wyczytywania w nim tego, na co Ae(t na(tawiony, czym (i/ zaAmuAe 5am te)(t mo>e ('rzyAa2 'omy.ce w czytaniu 'o'rzez 'odobie;(two obrazu (.owa do tego, co zawiera (i/ w tre1ci na(tawienia czyte,ni)a Pobie>ne 'atrzenie na tytu., czytanie bez o)u,ar-w u.atwiaA? niew?t',iwie 'ow(tawanie ta)ich 'omy.)owych i,uzAi, a,e nie (? w >adnym razie )oniecznym ich warun)iem % 5?dz/, >e cza( woAenny, )t-ry wytworzy. u na( w(zy(t)ich 'ewne (ta.e i d.ugotrwa.e u'rzedzenia, nie u'rzywi,eAowa. >adneA inneA czynno1ci 'omy.)oweA ta) bardzo, Aa) w.a1nie 'omy.e) w czytaniu Pewnego dnia wzi?.em do r?) Aa)i1 dzienni) 'o.udniowy czy 'o'o.udniowy i zna,az.em w nim du>? czcion)? wydru)owane3 HPo)-A zawarty w Q 6 r zI (0er Friede Xon Q-r>) 6,e> nie, to by.o3 HBie'rzyAacie, 'rzed Q-r zI (0ie Feinde Xor Qorz) 7to1, )to mia. dw-ch (yn-w wa,cz?cych na tym 'o,u bitewnym, m-g. .atwo 'o'e.ni2 ta)? 'omy.)/ w czytaniu 7to1 inny w innym )onte)1cie zna,az. wzmian)/ o H(tareA )artce na ch,ebI (a,te @rot)arte), )t-ra 'rzy uwa>nym czytaniu o)aza.a (i/ H(tarym b r o ) a t e mI (a,te @ro)ate) 6,e warto zaznaczy2, >e -w cz.owie) by. bardzo mi,e widzianym i cz/(tym go1ciem w domu, )t-rego go('odyni od(t/'owa. (woAe )art)i na ch,eb Pewien in>ynier, )t-ry w zbroAeniu tune,u nie ('ro(ta. 'anuA?ceA w nim wi,gotno1ci, 'rzeczyta. )u (wemu

za()oczeniu w 'ewnym anon(ie wychwa,ane 'rzedmioty z wybra)-w (5chund,eder) 6,e hand,arze (? rzad)o ta) (zczerzy+ do ('rzeda>y by.y o:erowane ()-ry :o) (5eehude,eder) Zaw-d ,ub a)tua,na (ytuacAa czyte,ni)a o)re1,a r-wnie> rezu,tat Aego 'omy.)i w czytaniu Fi,o,og, )t-ry z 'owodu (woich o(tatnich 1wietnych 'rac by. w ('orze ze (wym )o,eg?, 'rzeczyta. w o)re1,onym mieA(cu H(trategia A/zy)owaI zamia(t H(trategia (zachowaI (5'rach(trategie zamia(t 5chach(trate9gie) Pewien cz.owie) wy(zed. w obcym mie1cie na godzinny ('acer )uracyAny zwi?zany z regu,acA? czynno1ci trawienia+ w cza(ie ('aceru na wie,)im (zy,dzie umie(zczonym na 'ierw(zym 'i/trze wie,)iego domu towarowego 'rzeczyta. H0om ),ozetowyI (7,o(ett9hau() <ego zadowo,enie zmie(za.o (i/ Aedna) ze zdziwieniem ('owodowanym niezwy).ym umieA(cowieniem tego dobroczynnego za).adu 4 na(t/'neA chwi,i zni).o Aedna) zadowo,enie, gdy> na'i( na (zy,dzie by. inny3 H0om hand,owy gor(et-wI (7or(etthau() 18 4 drugieA gru'ie 'rzy'ad)-w udzia. te)(tu w 'omy.)ach w czytaniu Ae(t znacznie wi/)(zy Zawiera on co1, co uruchamia mechanizm obronny czyte,ni)a, a wi/c Aa)?1 'rzy)r? d,a niego wiadomo12 ,ub 'rzy)ry wym-g+ 'rzez b./dne odczytanie uzy()uAe )ore)tur/ w (en(ie odrzucenia czego1 ,ub ('e.nienia >yczenia Batura,ne, a,e nie udowodnione b/dzie 'rzy'u(zczenie, >e te)(t zo(ta. 'o'rawnie odczytany i oceniony, zanim czytaA?cy do)ona. )ore)tury, chocia> do 1wiadomo1ci nie dotar.o wcze1nieA odczytanie Przytoczony wy>eA 'rzy9 158 ).ad " Ae(t w.a1nie tego rodzaAu+ inny, naAbardzieA a)tua,ny 'odaA/ za drem M Oitingonem "3 HPoruczni) $ , )t-ry znaAduAe (i/ w na(zym (z'ita,u z nerwic? 'o (zo)u woAennym, czyta. mi )t-rego1 dnia )o;cowy wer(et o(tatnieA (trony 'oematu 0en 6u(zie9henden niedawno zabitego na woAnie 'oety 4a,tera &ey9manna (7rieg(gedichte und Fe,d'o(tbrie:e)+ czyta. z widocznym wzru(zeniem w ta)i oto ('o(-b3 4 o aber (teh:( ge(chrieben, :ragZ ich, da(( Xon a,,en #ch iibrig b,eiben (o,i, ein ander :ur mich : a,,enV 4er immer Xon euch :d,,t, der (tirbt gewi(( :ur mich+ Und ich (o,i iibrig b,eibenV 4arum denn nic h tV (Qdzie za'i(ano ta), 'ytam (i/, i> ze w(zy(t)ich <a Aeden mam 'ozo(ta2, )to inny 'adnie za mnieV Zaw(ze, gdy )to1 z wa( 'ada, ginie za'ewne za mnie+ 6 ty,)o Aa mam 'ozo(ta2V 0,aczeg-> by nieV) MoAe zdziwienie zwr-ci.o Aego uwag/ i w-wcza(, nieco zmie(zany, 'rzeczyta. 'o'rawnie3 Und ich (o,i iibrig b,eibenV 4arum denn ichV (6 ty,)o Aa mam 'ozo(ta2V 0,aczego w.a1nie AaV) Przy'ad)owi $ zawdzi/czam ana,ityczne ('oArzenie na materia. '(ychiczny tych traumatycznych nerwic woAennych, a 'o'rzez to mo>,iwo12, mimo chara)teru na(zeA 'racy, mimo nie)orzy(tnych warun)-w (z'ita,a woAennego i ma.eA ,iczby ,e)arzy, wyA1cia nieco 'oza wybuchy granat-w Aa)o ich (zczeg-,n? 'rzyczyn/ 4 tym 'rzy'ad)u wy(t/'owa.y r-wnie> o(tre drgaw)i wy)azuA?ce na 'ierw(zy rzut o)a zdumiewaA?ce 'odobie;(two do wymienionych nerwic, ,/),iwo12, '.acz,i9wo12, ().onno12 do wybuch-w w1cie).o1ci z )onwu,(Aami, in:anty,nymi rea)cAami ruchowymi, i wymiotowania ('rzy (.abych 'obudzeniach) P(ychogenny chara)ter o(tatniego obAawu, (.u>?cego " H#nternationa,e Zeit(chri:t :iir P(ychoana,y(eI ##, 1%15 168 'rzede w(zy(t)im drugorz/dnym )orzy1ciom z choroby, mu(ia. (i/ narzuca2 )a>demu3 'oAawienie (i/ na oddzia,e )omendanta (z'ita,a, )t-ry od cza(u do cza(u 'rzyg,?da. (i/ re)onwa,e(centom, a,bo zdanie znaAomego na u,icy3 [5wietnie 'an wyg,?da, Ae(t 'an Au> na 'ewno zdrowy` F wy(tarcza.y do nag.ego wywo.ania3 wymiot-w [Zdrowy znowu wcie,enie do woA()a d,aczego AaV`I 11 E innych 'rzy'ad)ach HwoAennychI 'omy.e) w czytaniu in:ormuAe dr &an( 5ach(3 H@,i()i znaAomy 'onownie wyAa1ni. mi, >e w 'rzy'ad)u, gdy 'rzyAdzie )o,eA na niego, nie b/dzie

czyni. >adnego u>yt)u ze (wego 'otwierdzonego dy',omem9wy)(zta.cenia, ,ecz zrezygnuAe z uza(adnionego tym 'rawa do 'ozo(tawania na za',eczu i zg.o(i (i/ do woA()a Ba )r-t)o 'rzed terminem, )t-ry rzeczywi1cie nad(zed., 'oin:ormowa. mnie )t-rego1 dnia w bardzo zwi/z.eA :ormie, bez da,(zego uza(adniania, >e w od'owiednim mieA(cu z.o>y. dowody (wego wy)(zta.cenia zawodowego i >e w wyni)u tego niebawem otrzyma 'rzydzia. do 'racy 'rzemy(.oweA Ba(t/'nego dnia ('ot)a,i1my (i/ w 'ewnym urz/dzie <a (ta.em w.a1nie 'rzy 'u,'icie i 'i(a.em+ on 'od(zed., 'atrzy. 'rzez chwi,/ 'onad moimi ramionami i 'owiedzia.3 [6ch, to (.owo tam u g-ry to 0 r u c ) b o g e n F a Aa 'rzeczyta.em Ae Aa)o 0riic)erberger` (0ruc)bogen 9 ar)u(z dru)u+ 0riic)erberger 9 de)owni), uchy,aA?cy (i/ od obowi?z)u)I G 1! H5iedz?c w tramwaAu, rozmy1,a.em nad tym, >e 'ewni moi 'rzyAacie,e z m.odo1ci, )t-rzy zaw(ze uchodzi,i za de,i)atnych i (.abowitych, obecnie 'otra:i,i zno(i2 naAbardzieA do)ucz,iwe trudno1ci, )t-rym Aa bym 161 Xi #bid , #V, 1%16c1%1J 6 P(ycho'ato,ogia z 'ewno1ci? u,eg. 4 tra)cie tego niewe(o.ego to)u my1,i, 'rzeAe>d>aA?c obo) Aa)ieA1 :irmy, 'rzeczyta.em niezbyt uwa>nie wie,)ie czarne ,itery (zy,du3 Oi(en9)on(titution (>e,azna budowa F >e,azna )ondycAa) Moment '-UnieA uderzy.o mnie, >e to (.owo nie bardzo 'a(uAe do na'i(u na hand,oweA :irmie+ (zyb)o odwr-ci.em (i/, rzuci.em o)iem na na'i( i zobaczy.em, >e brzmia. on3 Oi(en)on(tru)tion (>e,azna )on(tru)cAa)I 5 1" ,,4 gazetach wieczornych zna,az.o (i/, uznane w mi/dzycza(ie za nie'rawdziwe donie(ienie Ceutera, >e &ughe( zo(ta. wybrany 'rezydentem 5tan-w ZAednoczonych 4 nawi?zaniu do tego u)aza. (i/ )r-t)i >yciory( 'ozornie wybranego, w )t-rym nat)n?.em (i/ na in:ormacA/, >e &ughe( u)o;czy. (tudia na uniwer(ytecie w @ o n n 4yda.o mi (i/ dziwne, >e w tygodniami ci?gn?ceA (i/ w gazecie dy()u(Ai, 'o'rzedzaA?ceA wybory, nie by.o >adneA wzmian)i o teA o)o,iczno1ci Ponowne zbadanie wy)aza.o, >e by.a mowa ty,)o o Uniwer(ytecie @rowna Den ra>?cy 'rzy'ade), w )t-rym d,a 'ow(tania 'omy.)i w czytaniu )onieczne by.o do12 (i,ne wzru(zenie, t.umaczy (i/, 'oza 'owierzchowno1ci? 'rzeg,?dania gazety, tym, >e (ym'atia nowego 'rezydenta d,a mocar(tw, Aa)o 'od(tawa 'rzy(z.ych dobrych (to(un)-w, wyda.a mi (i/ 'o>?dana nie ty,)o ze wzg,/d-w 'o,itycznych, a,e, i to da,e)o wi/ceA, ze wzg,/d-w o(obi(tychI 6 Pomy.)i w 'i(aniu 1 Ba )artce, )t-ra zawiera )r-t)ie codzienne notat)i, znaAduA/, )u (wemu zdumieniu, 'od do).adn? dat? 6 #bid mie(i?ca wrze1nia dat/ my,n?3 czwarte), !8 'aUdzierni)a Bie b/dzie zbyt trudne wyAa1nienie teA antycy'acAi+ wyra>a (i/ 'rzez ni? >yczenie 4r-ciw(zy 'rzed )i,)u dniami wy'ocz/ty z 'odr->y, czuA/ (i/ zn-w na (i.ach do wydaAnieA(zeA 'racy zawodoweA, a,e ,iczba 'acAent-w Ae(t Ae(zcze nieznaczna Po 'rzyAeUdzie za(ta.em ,i(t od 'ewneA choreA, )t-ra (i/ zg.a(za na !8 'aUdzierni)a 7iedy za'i(a.em t/ (am? dat/ 'od wrze1niem, 'omy1,a.em za'ewne3 HMog.aby tu Au> by2, (z)oda ca.ego mie(i?caI, i z t? my1,? 'rze(un?.em dat/ na'rz-d Prze(z)adzaA?ca my1, nie Ae(t w'rawdzie w tym 'rzy'ad)u zdro>na+ tote> w'adam od razu, za,edwie A? ('o(trzeg.(zy, na 'rzyczyn/ teA 'omy.)i Zu'e.nie ana,ogiczna i 'odobnie motywowana 'omy.)a 'owtarza (i/ 'otem w Ae(ieni na(t/'nego ro)u O <one( bada. 'odobne 'omy.)i w 'i(aniu i (twierdzi., >e w wi/)(zo1ci 'rzy'ad)-w mo>na .atwo 'ozna2 ich motywacA/ ! EtrzymuA/ )ore)t/ (woAeA 'racy d,a H<ahre(bericht :ur Beuro,ogie und P(ychiatrieI i mu(z/, natura,nie, ze (zczeg-,n? (taranno1ci? 'rzeArze2 nazwi()a autor-w, )t-re, Aa)o na,e>?ce do r->nych narodowo1ci, ('rawiaA? zazwyczaA zecerowi naAwi/)(ze trudno1ci 4 i(tocie mu(z/ 'o'rawi2 nie)t-re obce nazwi()a, a,e Aedno (zczeg-,nym ('o(obem zecer (am 'o'rawi., wbrew memu r/)o'i(owi, i to zu'e.nie 'rawid.owo <a na'i(a.em @uc)rhard, z czego zecer odgad. @urc)hard =hwa,i.em )iedy1 bro(zur/ 'ewnego 'o.o>ni)a o w'.ywie 'orodu na 'ow(tawanie 'ora>e; u

dzieci+ nie m-g.bym te> nic 'owiedzie2 'rzeciw AeA autorowi 6,e to (amo nazwi()o no(i 'ewien ,iterat w 4iedniu, )t-ry mnie zirytowa. nierozumn? )ryty)? moAego dzie.a 0ie Draum9deutung <e(t zu'e.nie ta), Aa) gdybym 'rzy na'i(aniu nazwi()a H@urc)ahrdI, )t-re oznacza.o 'o.o>ni)a, 'omy1,a. co1 z.ego o drugim @urc)hardzie, ,iteracie, gdy> 16" 16! 'rze)r/cenie nazwi()a oznacza do12 cz/(to obe,g/ J, Aa) to Au> wzmian)owa.em 'rzy 'rzeA/zyczeniach " Dwierdzenie to wzmacnia w 'i/)ny ('o(-b (amoob(erwacAa 6 < 5tor:era, w )t-reA autor z godn? 'ochwa.y otwarto1ci? uAawnia motywy, )t-re ('owodowa.y, >e 'rzy'omnia. (obie b./dnie nazwi()o rze)omego )on)urenta, a na(t/'nie na'i(a. Ae w ('o(-b znie)(zta.cony H4 grudniu 1%18 ro)u na wy(tawie )(i/garni w Zurychu zobaczy.em now? w-wcza( )(i?>)/ dr? Odwarda &it(chmanna o :reudow()ieA teorii nerwic Pracowa.em w-wcza( nad manu()ry'tem wy).adu, )t-ry mia.em w)r-tce wyg.o(i2 w 'ewnym (towarzy(zeniu a)ademic)im na temat '(ycho,ogii :reudow()ieA 4 na'i(anym Au> w(t/'ie do wy).adu w()aza.em na hi(toryczny rozw-A teA '(ycho,ogii, wyro(.eA z bada; w o)re1,oneA dziedzinie 'ra)tyczneA (,e)ar()ieA), na 'ewne wyni)aA?ce (t?d trudno1ci w (yntetycznym 'rzed(tawieniu AeA g.-wnych ry(-w i na to, >e dot?d bra) Ae(t og-,nego AeA 1 Por 4 5ze)('ira <u,iu(z =ezar a)t trzeci, (cena trzecia3 =ynna MoAe 'rawdziwe nazwi()o F =ynna_ Pierw(zy obywate, @ozt irze2 go na (trz/'y_ Do ('i()owiec_ A:e =ynna 9r Bie, nie_ 5 <a Ae(tem =ynna F 'oeta_ Poeta_ o ^ 0rugi obywate, Bie (z)odzi Bazywa (i/ =ynna + 4ydrzemy mu z (erca nazwi()o i 'u1cimy j`[ wo,no_ Z (ZI T\ ]Prze.o>y. < 5 5ito 4ar(zawa 1%6J, P#4 F Ced ^ :$b5 ,\L3ZL H 9 'rzed(tawienia 7iedy zobaczy.em na wy(tawie )(i?>)/ (nie znanego mi dotychcza( autora), nie my1,a.em 'ocz?t)owo o AeA )u'ieniu 7i,)a dni '-UnieA 'o(tanowi.em Aedna) A? )u'i2 7(i?>)i nie by.o Au> na wy(tawie Powiedzia.em ('rzedawcy o teA )(i?>ce, )t-ra niedawno u)aza.a (i/+ Aa)o autora wymieni.em dr? Odwarda &artmanna 7(i/garz 'o'rawi. mnie3 [Ma 'an za'ewne na my1,i &it(chmanna` i 'rzyni-(. )(i?>)/ Bie1wiadomy motyw czynno1ci 'omy.)oweA by. .atwo zrozumia.y Uwa>a.em w Aa)im1 (to'niu za (woA? za(.ug/ (yntetyczne uA/cie g.-wnych ry(-w nau)i '(ychoana,izy i 'atrzy.em na )(i?>)/ &it(chmanna z oczywi(t? zawi1ci? i z.o1ci? Aa)o 'omnieA(zaA?c? moA? za(.ug/ Znie)(zta.cenie nazwi()a by.o a)tem nie1wiadomeA wrogo1ci F 'owiedzia.em (obie 'o 'rzeczytaniu P(ycho'ato,ogie de( 6,,tag(,eben( 4-wcza( by.em zadowo,ony z ta)iego wyAa1nienia 7i,)a tygodni '-UnieA zanotowa.em ow? 'omy.)/ Przy teA ('o(obno1ci 'o(tawi.em (obie 'ytanie, d,aczego Odwarda &it(chmanna zamieni.em w.a1nie na Odwarda & a r tmanna =zy>by ty,)o 'odobie;(two nazwi()a do'rowadzi.o mnie do nazwi()a znanego :i,ozo:aV Pierw(zym moim ()oAarzeniem by.o 'rzy'omnienie wy'owiedzi, Aa)? (.y(za.em )iedy1 z u(t 'ro:e(ora &ugo Xon Me,tz,a, za'a,onego wie,bicie,a 5cho'enhauera, a )t-ra brzmia.a ta)3 [Odward Xon &artmann Ae(t ze(z'econym, na ,ew? (tron/ 'rzenicowanym 5cho'enhauerem` 6:e)9tywna tendencAa, )t-ra determinowa.a za(t/'czy tw-r d,a za'omnianego nazwi()a, by.a zatem na(t/'uA?ca3 [6ch, u tego &it(chmanna, w Aego (yntetycznym o'racowaniu, za'ewne niewie,e b/dzie+ ono ma (i/ ta) do Freuda Aa) &artmann do 5cho'enhauera` Przy'ade) ten za'i(a.em Aa)o zdeterminowanie za'omnienia z 'omy(.em za(t/'czym 4 '-. ro)u

'-UnieA w'ad.a mi do r?) gazeta, na )t-reA to za'i(a.em # oto 16G 165 , zauwa>y.em, >e zamia(t &it(chmann za'i(a.em & i n t9 i (chmannI 8 G Eto 'owa>nieA(zy 'rzy'ade) 'omy.)i w 'i(aniu, ( )t-ry mo>e z r-wn? (.u(zno1ci? m-g.bym za,iczy2 do Y 'omy.e) w uAmowaniu 'rzedmiot-w Mam zamiar 'od9i A?2 z )a(y o(zcz/dno1ci (um/ "88 )or , )t-re chc/ 'o9i (.a2 bawi?cemu na )uracAi )rewnemu 5'o(trzegam t 'rzy tym, i> moAe )onto wyno(i G"88 )or , i 'o(tanawiam zredu)owa2 Ae do o)r?g.eA (umy G888 )or , a '-UnieA Au> i tych 'ieni/dzy nie naru(za2 4y'e.niw(zy, Aa) na,e>y, : cze) i wyci?w(zy od'owiednie cy:ry ('o(trzegam nag,e, [ i> nie zam-wi.em, Aa) chcia.em, "88 )or , ,ecz G"8+ 'rze9 XY ,?).em (i/ nie'ewno1ci (woich dzia.a; Prze(trach uznaA/ zaraz za nieuza(adniony+ nie (ta.em (i/ 'rzecie> ubo>(zy ni> 'o'rzednio 6,e mu(z/ (i/ 'orz?dn? chwi,/ nad tym za(tanowi2, Aa)i w'.yw, nie dochodz?c do meA 1wiadomo1ci, zam?ci. tutaA m-A 'ierwotny zamiar 4'adam naA'ierw na :a.(zywe drogi, chc?c odA?2 "88 od G"8, nie wiem Aedna) 'otem, co mam zrobi2 z re(zt? 4 )o;cu 'rzychodzi mi nag,e 'omy(. u)azuA?cy 'rawdziwy zwi?ze) G"8 od'owiada 'rzecie> dzie(i/ciu 'rocentom ca.ego )onta G"88 )or _ Za1 18fb rabatu mamy u )(i/garzy Przy'ominam (obie, >e 'rzed )i,)oma dniami wy(zu)a.em 'ewn? ,iczb/ dzie. medycznych, )t-rymi (i/ Au> nie intere(owa.em, a>eby Ae ('rzeda2 )(i/garzowi w.a1nie za "88 )or En uwa>a. to >?danie za wyg-rowane i obieca. za )i,)a dni da2 o(tateczn? od'owiedU <e1,i (i/ zgodzi na 'odan? cen/, do(tarczy mi w.a1nie )wot/, )t-r? mam wyda2 na chorego Bie mog/ zatai2, >e mi >a, tego wydat)u 6:e)t 'rzy uAawnieniu meA 'omy.)i (taAe (i/ ,e'ieA zrozumia.y Aa)o obawa zubo>enia 'rzez 'odobne wydat)i 6,e Aedno i drugie, ta) >a, z 'owodu wydat)u, Aa) i obawa zubo>enia, 8 H#nternationa,e Zeit(chri:t :iir P(ychoana,y(eI ##, 1%1G (? zu'e.nie obce meA 1wiadomo1ci+ nie odczuwa.em >a,u, gdym 'rzyrze)a. t/ (um/, i ta)ie umotywowanie teA 'omy.)i uwa>a.bym za 1mie(zne Prawdo'odobnie wca,e nie 'odeArzewa.bym u (iebie ta)iego uczucia, gdybym w wyni)u 2wicze; w '(ychoana,izie w 'racy z 'acAentami nie by. obeznany ze (t.umieniami i gdybym 'rzed )i,)u dniami nie mia. marzenia (ennego, )t-re wymaga.o ta)iego (amego rozwi?zania % 5 =ytuA/ teraz za 4 5te)e,em na(t/'uA?cy 'rzy'ade), za )t-rego autentyczno12 mog/ r/czy23 HPrzy).ad nie'rawdo'odobneA 'rawie 'omy.)i w czytaniu i 'i(aniu zdarzy. (i/ w reda)cAi 'ewnego 'oczytnego tygodni)a, )t-ry na'i/tnowano 'ub,icznie Aa)o ('rzedaAny Ba,e>a.o na'i(a2 w obronie arty)u. od'ieraA?cy zarzuty Da) te> zrobiono i to z wie,)im za'a.em i 'ato(em Bacze,ny reda)tor 'i(ma 'rzeczyta. arty)u., (am autor, ma (i/ rozumie2, )i,)a)rotnie w r/)o'i(ie, 'otem Ae(zcze w )ore)cie 4(zy(cy by,i bardzo zadowo,eni Bag,e zAawia (i/ )ore)tor i w()azuAe na ma.y b.?d, )t-ry u(zed. uwagi w(zy(t)ich 5ta.o tam wyraUnie3 [Ba(i czyte,nicy wy(tawi? nam 1wiadectwo, >e zaw(ze w naAbardzieA intere(owny ('o(-b wy(t/'owa,i1my d,a dobra og-.u` Cozumie (i/ (amo 'rzez (i/, >e mia.o by2 bezintere(owny 6,e 'rawdziwe my1,i 'rzedar.y (i/ z >ywio.ow? (i.? do 'atetycznego arty)u.uI 6 =zyte,nicz)/ HPe(ter *,oydI, 'ani? 7ate *eXy z @uda'e(ztu, zdziwi.a niedawno 'odobnie nie zamierzona (zczero12 'ewneA wy'owiedzi, Aa)a u)aza.a (i/ w te,egra:icznym donie(ieniu z 4iednia w dzienni)u z 11 'aUdzierni)a 1%18 r 3 L <e(t to (en, )t-ry 'rzytoczy.em Aa)o 'rzy).ad w ma.eA roz'rawce E marzeniu (ennym 166 16J

W9+9HBa 'od(tawie ab(o,utnego zau:ania, Aa)ie 'anowa.o 'odcza( ca.eA woAny mi/dzy nami i na(zymi niemiec)imi ('rzymierze;cami, mo>na niew?t',iwie 'rzyA?2, >e oba mocar(twa w )a>dym 'rzy'ad)u b/d? zmierza2 do zgodnych roz(trzygni/2 Zb/dne Ae(t (zczeg-,ne 'od)re1,enie, >e w obecneA :azie ma mieA(ce >ywa i 'e.na , u ) w('-.'raca (,iic)enha:te( Mitarbeiten) ('rzymierzonych dy',omat-wI <u> )iA)a tygodni '-UnieA mo>na by.o wy'owiada2 (i/ (zczerze o tym HwzaAemnym zau:aniuI, nie trzeba by.o wi/ceA ucie)a2 (i/ do 'omy.e) w 'i(aniu (czy w dru)u) J Pewien 6mery)anin 'rzebywaA?cy w Ouro'ie, )t-ry roz(ta. (i/ z >on? w (ytuacAi nie'orozumienia, (adzi., >e obecnie mo>e (i/ z ni? 'oAedna2 i za>?da., by w o)re1,onym terminie 'rzy'.yn/.a (tat)iem 'rzez ocean do niego H@y.oby bardzo 'i/)nie F 'i(a. F gdyby1 mog.a Aa) Aa '.yn?2 Mauretani?I Bie 1mia. Aedna) wy(.a2 ,i(tu z ta)im zdaniem 4o,a. na'i(a2 na nowo Bie chcia. bowiem, by zauwa>y.a 'o'raw)/ na nazwie o)r/tu, )t-r? 'ocz?t)owo na'i(a. Aa)o * u ( i t a n i aI Da 'omy.)a w 'i(aniu nie wymaga >adnego wyAa1nienia, gdy> Ae(t Aa(na 5'rzyAaA?cy 'rzy'ade) 'ozwa,a Aedna) co1 doda2 <ego >ona 'rzed woAn? '.yn/.a 'o raz 'ierw(zy do Ouro'y 'o 1mierci (weA AedyneA (io(try <e>e,i (i/ nie my,/, to HMauretaniaI Ae(t (io(trzanym o)r/tem 'ozo(ta.ym 'o zato'ioneA w cza(ie woAny H*u(itaniiI 8 Pewien ,e)arz zbada. dziec)o i za'i(uAe mu ,e)ar(two, w )t-rym wy(t/'uAe a,)oho, Dymcza(em mat)a zarzuca go niedorzecznymi i z9bytecznymi 'ytaniami, 'rzy czym ,e)arz 'o(tanawia (obie mocno, >e nie b/dzie (i/ teraz tym irytowa., i trzyma (i/ tego 'o(tanowienia 4 cza(ie 'rze(z)adzania 'o'e.ni. Aedna) 'o9 168 my.)/ Ba rece'cie zamia(t Ha,)oho,I na'i(a. a c h o ,18 % Ze wzg,/du na tre1ciowe 'odobie;(two 'rzytocz/ tutaA 'rzy'ade), 'ochodz?cy od 6 6 @ri,,a, o Aa)im in:ormuAe O <one( @ri,,, chocia> Ae(t ca.)owitym ab(tynentem, da. (i/ nam-wi2 'rzyAacie,owi na wy'icie wina Ba(t/'nego dnia rano (i,ny b-, g.owy ('owodowa., >e ubo,ewa. nad (w? u,eg.o1ci? Za'i(ywa. nazwi()o 'acAent)i O t h e ,, na'i(a. Othy,11 Ba,e>y Ae(zcze zaznaczy2, >e ta )obieta u>ywa.a a,)oho,u cz/1cieA, ni> by.o w()azane Poniewa> 'omy.)a w za'i(ywaniu 'rzez ,e)arza rece'ty da,e)o wy)racza 'oza zwy).y 'ra)tyczny (en( czynno1ci 'omy.)owych, )orzy(tam z o)azAi, by do).adnieA 'rzed(tawi2 Aedyn? dot?d 'ub,i)owana ana,iz/ ta)ieA ,e)ar()ieA 'omy.)i w 'i(aniu 18 0r Od &it(chmann ()i,)a)rotny 'rzy'ade) 'omy.)i w 'i(aniu rece'ty)1! HPewien )o,ega o'owiada. mi, >e w ci?gu ro)u zdarzy.o mu (i/ wie,e razy 'o'e.ni2 'omy.)/ w za'i(ywaniu o)re1,onego ,e)ar(twa 'acAentom w 'ode(z.ym wie)u 0wu)rotnie za'i(a. dzie(i/cio)rotn? daw)/ i gdy (obie nag,e zda. z tego ('raw/, z wie,)im ,/)iem, >e za(z)odzi. 'acAentce i (am narazi. (i/ na wie,)ie nie'rzyAemno1ci, czyni. 'o('ie(znie w(zy(t)o, by wyco:a2 rece't/ Do (zczeg-,ne dzia.anie (ym'tomatyczne za(.uguAe na wyAa1nienie 'rzez do).adnieA(ze 'rzed(tawienie i ana,iz/ Pierw(zy 'rzy'ade) *e)arz 'rze'i(a. biedneA )obiecie dochodz?ceA do 'rogu (taro1ci i cier'i?ceA na ('a9(tyczne za'arcie (to,ca dzie(i/cio)rotnie (i,nieA(ze czo')i be,,adonny 4y(zed. z ambu,atorium i o)o.o '-. go9 18 MnieA wi/ceA3 bez >-.ci n 6,)oho, ety,owy 1! H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #, 1%1" 16% dziny '-UnieA, gdy Au> by. w domu, czyta. gazet/ i ('o>ywa. 'o(i.e), ogarn?. go ,/), naA'ierw wi/c (zyb)o wr-ci. do ,aboratorium, by u(ta,i2 adre( 'acAent)i, a (tamt?d uda. (i/ do od,eg.ego mieA(ca AeA zamie(z)ania Za(ta. (tar? )obiecin/ z nie wy)orzy(tan? Ae(zcze rece't?, co uradowa.o go bardzo i 'ozwo,i.o ('o)oAnie wr-ci2 do domu U('rawied,iwi. (i/ 'rzed (ob? (amym, a,e zorientowa. (i/, >e rozmowny )ierowni) ambu,an(u zag,?dn?. mu 'rzez rami/, gdy 'rzygotowywa.

rece't/ 0rugi 'rzy'ade) *e)arz w cza(ie ordynowania mu(ia. (i/ uwo,ni2 od )o)ieteryAneA i 'i)antnie urodziweA 'acAent)i, by uda2 (i/ do (tar(zeA )obiety, )t-r? mia. 'rzebada2 5)orzy(ta. z (amochodu, gdy> mia. ma.o cza(u na t/ wizyt/ E o)re1,oneA godzinie mia. (i/ ('ot)a2 'otaAemnie z u)ochan? m.od? dziewczyn? w 'ob,i>u AeA mie(z)ania Dym razem ta)>e w()azana by.a be,,adonna wobec ana,ogicznych Aa) w 'o'rzednim 'rzy'ad)u do,eg,iwo1ci # znowu zo(ta. 'o'e.niony b.?d dzie(i/cio)rotnego 'rzedaw)owania ,e)u PacAent)a 'rzed(tawia.a co1, co uwa>a.a za intere(uA?ce, a,e co nie na,e>a.o do ('rawy+ ,e)arz (traci. cier',iwo12, za'rzeczy. temu, co m-wi.a, o'u1ci. 'acAent)/ i Ae(zcze 'rzed cza(em zAawi. (i/ na ('ot)anie E)o.o dwana1cie godzin '-UnieA, o (i-dmeA rano, obudzi. (i/ i oto r-wnocze1nie zorientowa. (i/, >e 'rzy 'i(aniu rece'ty 'o'e.ni. 'omy.)/ i 'rze(tra(zy. (i/ 5zyb)o uda. (i/ do choreA w nadziei, >e ,e) nie zo(ta. Ae(zcze 'rzynie(iony z a'te)i i >e b/dzie m-g. 'o'rawi2 rece't/ Etrzyma. Aedna) od 'acAent)i zrea,izowan? rece't/ Ze (toic)? rezygnacA?, a,e i 'ewn? doz? o'tymizmu do1wiadczonego ,e)arza ()ierowa. (i/ do a'te)i, gdzie )ierowni) AeA u('o)oi. go, >e oczywi1cie (a,bo mo>e ta)>e 'rzez 'omy.)/ w czytaniu) 'rzygotowa. ,e) w mnieA (i,neA dawce Przy'ade) trzeci *e)arz za'i(ywa. (weA (tareA ciot9` ce, (io(trze (weA mat)i, mie(zanin/ tinctura be,,adon9nae i tinctura o'ii w (ta.eA dawce 5.u>?ca natychmia(t zanio(.a rece't/ do a'te)i 4)r-tce 'otem ,e)arz zorientowa. (i/, >e zamia(t tinctura na'i(a. edtractum i natychmia(t zate,e:onowa. do a'te)i w ('rawie 'omy.)i U('rawied,iwia. (i/ ).am,iw? wym-w)?, >e Ae(zcze nie ()o;czy. 'i(a2 rece'ty, gdy zabrano mu A? nieocze)iwanie ('od r/)i UderzaA?co w('-,nymi 'un)tami tych trzech 'omy.e) w 'i(aniu Ae(t to, >e zdarza.o (i/ to ,e)arzowi ty,)o 'rzy tym ,e)u, >e za )a>dym razem chodzi.o o 'acAent)/ w 'ode(z.ym wie)u i >e zaw(ze daw)a by.a za mocna 7r-t)a ana,iza wy)aza.a, >e czynni)iem decyduA?cym mu(ia. by2 (to(une) ,e)arza do mat)i Przy'omnia.o mu (i/, >e 'ewnego razu F wy(oce 'rawdo'odobne, >e Ae(zcze 'rzed owymi (ym'tomatycznymi dzia.aniami F ta)? (am? rece't/ 'rze'i(a. (woAeA r-wnie> (tareA matce, a mianowicie daw)/ 8,8", chocia> zwy).a 8,8! by.a (to(ownieA(za, by AeA rady)a,nie 'om-c, Aa) (?dzi. Cea)cA? de,i)atneA i w?t.eA mat)i na ten ,e) by.o 'rze)rwienie g.owy i nie'rzyAemna (ucho12 w gard,e 5)ar>y.a (i/ na to z na '-. >artob,iwym 'rzyty)iem 'od adre(em (yna za Aego niebez'ieczne zaordynowanie ,e)u Da)>e 'oza tym 'rzy'ad)iem mat)a, zre(zt? (io(tra ,e)arza, 'rzy o)azAi innych ,e)ar(tw za,ecanych 'rzez (yna robi.a na '-. >artob,iwe zarzuty, a nawet m-wi.a o otruciu <e>e,i omawiaA?cy ('raw/ zorientowa. (i/ w (to(un)u tego ,e)arza do Aego mat)i, to trzeba (twierdzi2, >e by. on w'rawdzie in(tyn)townie )ochaA?cym dziec)iem, a,e w wewn/trzneA ocenie mat)i i w (woim re('e)cie d,a nieA by. da,e)i od 'rze(ady Mie(z)aA?c z mat)? i o ro) m.od(zym bratem, od ,at w('-,ne >ycie w do9 1J8 1J1 mu odbiera. Aa)o ograniczenie (woAeA (wobody erotyczneA, 'rzy czym z do1wiadczenia '(ychoana,itycznego wiemy, >e ta)ie uza(adnienia ch/tnie (? nadu>ywane Aa)o za(.ona d,a :a)tycznego wewn/trznego 'owi?zania *e)arz a)ce'towa. z 'ewnym zadowo,eniem t/ ana,iz/ i AeA wyni) i 'owiedzia. u1miechaA?c (i/, >e (.owo be,,adonna F 'i/)na )obieta F mo>e oznacza2 ta)>e (to(une) erotyczny En (am cza(ami u>ywa. dawnieA tego 1rod)aI M-g.bym (?dzi2, >e ta)ie 'owa>ne czynno1ci 'omy.)owe nie mog? 'ow(ta2 w inny ('o(-b ni> owe niewinne, )t-rymi (i/ zaAmuAemy 11 Przy'ade) 'omy.)i w 'i(aniu 'rzed(tawiony 'rzez 5 Ferencziego na,e>y uzna2 za (zczeg-,nie niewinny Mo>na go t.umaczy2 Aa)o rezu,tat czynno1ci zag/(zczenia na ()ute) niecier',iwo1ci ('or 'rzeA/zyczenie3 der 6':e) i mo>na by broni2 tego uA/cia do'-)i wni),iwa ana,iza 'rzy'ad)u nie 'ozwo,i.aby wy)ry2 (i,nieA(zego zaburzaA?cego momentu3

H0o tego 'a(uAe 6ne) t o d eI i( F na'i(a.em 'ewnego razu w (woim note(ie Batura,nie mia.em na my1,i 6ne)dote, a mianowicie anegdot/ o 'ewnym =yganie ()azanym na 1mier2 (zu Dode), )t-ry wy'ro(i. .a()/, by m-g. (am wybra2 drzewo, na )t-rym ma by2 'owie(zony (Mimo gor,iwego 'o(zu)iwania nie zna,az. od'owiedniego drzewa) 99 1! #nnym razem, w 'rzeciwie;(twie do tego, naAbardzieA nie'ozorna 'omy.)a w 'i(aniu mo>e wyra>a2 niebez'ieczny u)ryty (en( 6nonimowy autor ,i(tu in:ormuAe3 H7o;cz/ (w-A ,i(t (.owami3 [5erdeczne 'ozdrowienia d,a Pana Ma.>on)i i < e A (yna` Du> 'rzed w.o>eniem i9 i( 0er Dod F 1mier2 ('rzy' t.um ) ,i(tu do )o'erty zauwa>am 'omy.)/ w 'ocz?t)owych ,iterach #hr e n 5ohn (AeA (yna) i 'o'rawiam A? 4 drodze 'owrotneA z o(tatnieA wizyty u tego ma.>e;(twa moAa towarzy(z)a zauwa>y.a, >e (yn Ae(t uderzaA?co 'odobny do 'rzyAacie,a domu i z 'ewno1ci? Ae(t Aego dziec)iemI 1" Pewna dama wy(to(owa.a do (weA (io(try gratu,acyAny ,i(t z o)azAi 'rze'rowadz)i do nowego i ob(zernego mie(z)ania Ebecna 'rzy tym 'rzyAaci-.)a zauwa>y.a, i> adre( Ae(t my,ny, mianowicie, >e zamia(t w.a1ciwego umie1ci.a bardzo dawny adre( 'ierw(zego mie(z)ania, )t-re (io(tra zaAmowa.a zaraz 'o zam?>'-A1ciu Zwraca na to uwag/ 'i(z?ceA3 HPani ma racA/ F 'rzyznaAe tamta F ,ecz Aa)im ('o(obem (i/ to (ta.oV 0,aczego to zrobi.amVI Ba to 'rzyAaci-.)a3 HPrawdo'odobnie zazdro1ci AeA 'ani tego nowego, ob(zernego mie(z)ania, )t-re ma obecnie zaA?2, 'odcza( gdy 'ani ma cia(ne, i d,atego 'rzeno(i A? 'ani do 'ierw(zego mie(z)ania, gdzie AeA te> nie by.o ,e'ieAI HZ 'ewno1ci? zazdro(zcz/ AeA tegoI F 'rzyznaAe (i/ tamta uczciwie Potem dodaAe3 H<a)a (z)oda, >e w tych ('rawach cz.owie) 'o(t/'uAe ta) ni)czemnie_I 1G O <one( in:ormuAe o ta)im oto 'rzy).adzie 'omy.)i w 'i(aniu, 'rze)azanym mu 'rzez 6 6 @ri,,a3 Pewien 'acAent ()ierowa. do dr? @ri,,a 'i(mo, w )t-rym (tara. (i/ ('rowadzi2 (woA? nerwowo12 do nie'o)oAu i rozdra>nienia ('owodowanych ).o'otami w intere(ach w cza(ie )ryzy(u na ryn)u bawe.nianym 4 'i1mie tym Ae(t ta)ie oto zdanie3 Hmy troub,e i( a,, due to that damned :rigrid waXe+ there i(Znt eXen any (eedI Mia. natura,nie na my1,i, 'i(z?c waXe, :a,/, nurt na ryn)u 'ieni/>nym+ w rzeczywi(to1ci na'i(a. Aedna) nie waXe, ,ecz wt:e (>ona) 4 g./bi (erca mia. wie,e zarzut-w w (to(un)u do >ony z 'owodu AeA ma.>e;()ieA ozi/b.o1ci, AeA bezdzietno1ci i nieda,e)i by. od zrozu9 1J! 1J" mienia, >e te wymu(zone na nim Hbra)iI maA? du>y udzia. w ('owodowaniu Aego cier'ie; 15 0r C 4agner o'owiada w HZentra,b,att :ur P(y9choana,y(eI, #, 1!, ta)i 'rzy'ade)3 HPrzy czytaniu (tarego ze(zytu zauwa>y.em, >e w 'o1'iechu za'i(ywania 'o'e.ni.em ma.y b.?d Zamia(t [O'ithe,` na'i(a.em bowiem [Odithe,` Zaa)centowanie 'ierw(zeA zg.o()i czyni z tego zdrobnienie >e;()iego imienia 6na,iza retro('e)tywna Ae(t do12 'ro(ta 4 cza(ie, gdy 'o'e.ni.em t/ 'omy.)/, moAa znaAomo12 z no(icie,)? tego imienia by.a ca.)iem 'owierzchowna i do'iero znacznie '-UnieA nabra.a chara)teru bardzieA intymnych zwi?z)-w Pomy.)a w 'i(aniu Ae(t .adnym dowodem 'rzebicia (i/ nie1wiadomeA ().onno1ci w cza(ie, )iedy AeA Ae(zcze zu'e.nie nie 'rzeczuwa.em, a wybrana :orma zdrobnienia chara)teryzuAe r-wnocze1nie towarzy(z?ce AeA uczuciaI 16 0r Xon &ug9&e,,muth3 HPewien ,e)arz zaordynowa. 'acAentce wod/ *eXitico zamia(t * e X i c o Den b.?d, )t-ry do(tarczy. a'te)arzowi o)azAi do z.o1,iweA uwagi, mo>na .atwo zrozumie2, Ae>e,i 'o(zu)a (i/ w nie1wiadomo1ci mo>,iwych Aego motyw-w i nie odm-wi (i/ im z g-ry, nawet Ae>e,i (? to (ubie)tywne 'rzy'u(zczenia )ogo1 obcego w (to(un)u do ,e)arza, 'ewneA dozy 'rawdo'odobie;(twa [*e)arz ten F wed.ug 'acAent)i F mimo >e zarzuca. (woim 'acAentom, i to w do12 o(trych (.owach, nie do12 racAona,ne od>ywianie, na mod./ ,ewit-w1G, cie(zy. (i/ uznaniem, ta) >e Aego 'ocze)a,nia by.a 'e.na 'rzed i w cza(ie godziny 'rzyA/2+ u('rawied,iwia.o to Aego >yczenie, by za.atwiani 'acAenci ubiera,i (i/ mo>,iwie (zyb)o, Xite, Xite Przy'ominam (obie

dobrze, >e Aego ma.>on)a by.a z 'ochodzenia Francuz)?, co uza(adnia.o w 'ewnym (to'niu 1G *ewici F 'otom)owie 'o)o,enia bib,iAnego *eXiego ('rzy' t.um ) 'rzy'u(zczenie, >e >ycz?c (obie wi/)(zego 'o1'iechu 'acAent-w, 'o(.ugiwa. (i/ w.a1nie A/zy)iem :rancu()im Zre(zt? 'rzyzwyczaAenie wyra>ania ta)ich >ycze; w obcym A/zy)u wy(t/'uAe u wie,u o(-b, Aa) to czyni. m-A w.a(ny oAciec w (to(un)u do na( w cza(ie ('aceru, 'onag,aA?c do 'o1'iechu (.owami3 6Xanti, gioXentii, ,ub Marchez au 'a( Podobnie ,eciwy ,e)arz, )t-ry zaAmowa. (i/ mn? Aa)o m.od? dziewczyn)? z 'owodu wady (zyi, hamowa. moAe zbyt (zyb)ie ruchy u('a)aAaA?cymi (.owami3 'iano, 'iano Bietrudno mi 'omy1,e2, >e i ten ,e)arz ho.dowa. ta)iemu 'rzyzwyczaAeniu, no i 'omy,i. (i/ 'i(z?c *euitico wa((er zamia(t * e X i9c owa((er`I 16 #nne 'rzy).ady w('omnie; z m.odo1ci teA 'acAent)i3 :raz-(i(ch zamia(t Aranz-(i(ch+ 'omy.)a w 'i(aniu imienia H7ar,I 1J Przy'ade) 'omy.)i w 'i(aniu, )t-ry wydaAe (i/ )ie'()im dowci'em, a,e w )t-rym zamiar dowci'u z 'ewno1ci? by. wy),uczony, zawdzi/czam 'anu < Q + 'ochodz?cy od niego 'rzy'ade) by. Au> omawiany H<a)o 'acAent (anatorium d,a chorych na '.uca dowiaduA/ (i/ z 'rzy)ro1ci?, >e u moAego b,i()iego )rewnego (twierdzono t/ (am? chorob/, )t-ra zmu(i.a mnie do 'obytu w za).adzie ,eczniczym 4 ,i1cie daA/ mu do zrozumienia, by 'o(zed. do ('ecAa,i(ty, znanego 'ro:e(ora, 'od )t-rego o'ie)? (am (i/ znaAduA/ i o )t-rego autorytecie Ae(tem 'rze)onany, cho2, z drugieA (trony, mam 'e.n? 'od(taw/ do u()ar>a; na Aego nieu'rzeA9mo12 Pro:e(or ten F niedawno temu F odm-wi. mi wy(tawienia za1wiadczenia, )t-re mia.o d,a mnie du>e znaczenie 4 od'owiedzi, Aa)? otrzyma.em od )rewnego, zwr-ci. on uwag/ na b.?d w moim ,i1cie, )t-ry rozwe(e,i. mnie, gdy> momenta,nie zorientowa.em (i/ 15 HZentra,b,att :iir P(ychoana,y(eI ##, 5 1JG 1J5 w Aego 'rzyczynie 4 ,i1cie, )t-ry 'i(a.em, u>y.em ta)iego zwrotu3 [ zre(zt? radz/ =i bezzw.ocznie obrazi2 (in(u,tieren) 'ro: $ ` Batura,nie chcia.em na'i(a2 )on(u,towa2 ()on(u,tieren) 4ymaga chyba zaznaczenia, >e moAa znaAomo12 .aciny i :rancu()iego wy),ucza wyAa1nienie, >e by. to b.?d wyni)aA?cy z niewiedzyI 18 E'u(zczenia w 'i(aniu za(.uguA?, natura,nie, na ta)? (am? ocen/ Aa) 'omy.)i w 'i(aniu 0r @ 0attner ('rawni)) 'rzed(tawi. w HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI #, 1! za(.uguA?cy na uwag/ 'rzy).ad Hhi(toryczneA 'omy.)i czynno1cioweAI 4 Aednym z arty)u.-w u(tawy o :inan(owych zobowi?zaniach obu 'a;(tw, Aa)ie zo(ta.y u(ta,one w )om'romi(oweA umo\ wie w ro)u 186J mi/dzy 6u(tri? a 4/grami, (.owo e : A e)tiX (:a)tyczny, e:e)tywny, w got-wce) zo(ta.o o'u(zczone w t.umaczeniu w/gier()im i 0attner uwa>a za 'rawdo'odobne, >e nie1wiadome d?>enie w/gier()ich reda)tor-w u(tawy, by 'rzyzna2 6u(trii mo>,iwie mnieA )orzy1ci, 'rzyczyni.o (i/ do owego o'u(zczenia Mamy r-wnie> 'e.n? 'od(taw/ do 'rzy'u(zczenia, >e ta) cz/(te 'owt-rzenia tego (amego (.owa 'rzy 'i(aniu ,ub 'rze'i(ywaniu F 'er(eweracAe F nie (? bez znaczenia <e>e,i 'i(z?cy 'owtarza Au> na'i(ane (.owo, w()azuAe to, >e nie.atwo mu 'rzychodzi uwo,nienie (i/ od tego (.owa, >e w tym mieA(cu m-g.by wyrazi2 znacznie wi/ceA, a,e >e zaniecha. tego, czy co1 'odobnego Per(eweracAa 'rzy 'rze'i(ywaniu wydaAe (i/ za(t/'owa2 co1 w rodzaAu Hta)>e, ta)>e AaI Mia.em w r/ce d.ugie (?dowo9,eZ)ar()ie orzeczenia, w )t-rych wy(t/'owa.y 'er(eweracAe 'rze'i(uA?cego w (zczeg-,nie znacz?cych mieA(cach i naAch/tnieA t.umaczy.em Ae w ten ('o(-b, >e 'rze'i(uA?cy, )t-remu ('rzy)rzy.a (i/ ta bezo(obowa ro,a, wtr?ca nieAa)o (w-A )omentarz3 H=a.9 1J6 )iera Aa)by m-A 'rzy'ade)I a,bo HZu'e.nie ta), Aa) u na(I

1% Bic nie (toi na 'rze(z)odzie, by b./dy dru)ar()ie 'otra)towa2 Aa)o 'omy.)i zecera w 'i(aniu 5y(tematyczny zbi-r ta)ich 'omy.e), )t-ry m-g.by by2 i zabawny, i 'ouczaA?cy, Ae(t ('raw? 'rzy(z.o1ci O <one( 'o1wi/ci. w (weA 'racy, wie,o)rotnie 'rzeze mnie w('ominaneA, o(obny rozdzia. b./dom dru)ar()im (mi('rint() Znie)(zta.cenia w te,egramach mo>na w wie,u 'rzy'ad)ach rozumie2 Aa)o 'omy.)i te,egra:i(ty w 'i(aniu 4 cza(ie ,etnich wa)acAi otrzyma.em te,egram z wydawnictwa, )t-rego te)(tu nie mog.em zrozumie2 Eto on3 HZa'a(y (Porrate) otrzymane, za'ro(zenie $ (Oin,adung) bardzo 'i,neI Cozwi?zanie zagad)i 'rzy(z.o dzi/)i nazwi()u $ wymienionemu w te)1cie $ to autor, do )t-rego )(i?>)i mia.em na'i(a2 w(t/' Ze w(t/'u (Oin,eitung) zrobi.o (i/ za'ro(zenie (Oin,adung) Powinienem by. Aedna) 'rzy'omnie2 (obie, >e 'rzed 'aru dniami wy(.a.em do wydawnictwa 'rzedmow/ do inneA )(i?>)i, )t-reA otrzymanie zo(ta.o zatem 'otwierdzone Prawid.owy to)3 HPrzedmow/ otrzyma,i1my 4(t/' $ bardzo 'i,nyI Mo>emy 'rzyA?2, >e te,egram 'ad. o:iar? 'rzer-b)i ('owodowaneA )om',e)(em g.odu te,egra:i(ty, 'rzy czym obie 'o.owy zdania zo(ta.y bardzieA 'owi?zane wewn/trznie ni> nadawca zamierza. Ponadto Ae(t to 'i/)ny 'rzy).ad Hw.a(nego o'racowaniaI, Aa)ie daAe (i/ wy)aza2 w wi/)(zo1ci marze; (ennych 16 & 5i,berer omawia w H#nternationa, Zeit(chri:t : tir P(ychoana,y(eI V###, 1%!!, mo>,iwo12 wy(t/'owania 'omy.e) w dru)u, )t-rym trudno odm-wi2 o)re1,onych tendencAi Podobnie czyni n' 5tor:er w HZentra,b,att 1JJ 16 Por 0ie Draumdeutung, rozdz o 'racy marzenia (ennego J P(ycho'ato,ogia :ur P(ychoana,y(eI ##, 1%1G, w arty)u,e 0er 'o,iti(che 0ruc):eh,erteu:e, i tam>e ###, 1%15, w )r-t)ieA notatce, )t-r? tutaA 'rzytaczam3 !8 HPo,ityczna 'omy.)a w dru)u znaAduAe (i/ w numerze cza(o'i(ma [Marz` z !5 )wietnia 1%15 ro)u 4 ,i1cie z 6rgyro)a(tron zo(ta.y odtworzone wy'owiedzi Zogra'ho(a, 'rzyw-dcy 'ow(ta;czych O'ireAczy)-w w 6,banii (,ub Ae1,i )to1 chce3 'rezydenta nieza,e>nego rz?du O'iru(u) Mi/dzy innymi3 [4ierzcie mi, autonomiczny O'iru( ,e>y w Aa) naAbardzieA w.a(nym intere(ie )(i/cia 4ied Ba nim m-g.by on u'a12 ((tiir9zen) ` Do, >e 'rzyA/cie 'od'ory (5ti,tze), Aa)? mu o:eruA? O'ireAczycy, oznacza.oby Aego u'ade) (5turz), wie dobrze )(i?>/ 6,banii i bez tego :ata,nego b./du dru)ar()iegoI !1 <a (am czyta.em niedawno w na(zych wiede;()ich dzienni)ach arty)u. H@u)owina 'od 'anowaniem rumu;()imI, )t-ry na,e>a.oby uzna2 za co naAmnieA 'rzedwcze(ny, L gdy> w-wcza( Cumuni 'rzyznawa,i (i/ Ae(zcze do (weA wrogo1ci 5?dz?c 'o tre1ci niew?t',iwie mia.o by2 nie rumu;()im, a ro(yA()im, a,e r-wnie> cenzorowi wydawa.o (i/ to ze(tawienie ta) nie(zczeg-,ne, >e i on 'rzeoczy. t/ 'omy.)/ w dru)u Drudno Ae(t nie 'omy1,e2, >e to H'o,itycznaI 'omy.)a w dru)u, gdy w dru)owanym o)-,ni)u znaneA i wy(o)o cenioneA dru)arni )(i?>e) 7aro,a Procha()i w =ie(zynie (by.eA ) ) &o:9 @uchdruc)erei F ce(ar()o9)r-9,ew()ieA dru)arni dwor()ieA) mo>na by.o 'rzeczyta2 na(t/'uA?c? ortogra:iczn? 'omy.)/3 HP D 0ecyzAa naAwy>(zych w.adz Ontenty o)re1,aA?ca rze)/ E,z/ Aa)o granic/ dzie,i.a nie ty,)o T,?(), a,e i =ie(zyn na dwie cz/1ci, z )t-rych Aedna Po,(ce, a druga =zecho(.owacAi za du>oI (zamia(t zu:ie,F'rzy'ad.a, wydru)owano zu Xie,Fza du>o) 4 zabawny ('o(-b mu(ia. (i/ )iedy1 broni2 Dheodor 1J8 Fontane z 'owodu zbyt ('rytnie 'o'e.nionego b./du dru)ar()iego !% marca 1868 r ta) 'i(a. do wydawcy <u,iu(za 5'ringera3 H4ie,ce 5zanowny Panie_ Bie by.o mi (?dzone zrea,izowanie mego niewie,)iego >yczenia 5'oArzenie na ar)u(z )ore)ty 1J,

)t-ry za.?czam, 'owie Panu, co mam na my1,i 6,e te> 'rzy(.ano mi ty,)o Aeden ar)u(z, chocia> 'otrzebuA/ dwu z 'odanych wzg,/d-w C-wnie> 'owt-rne 'rzy(.anie 'ierw(zego ar)u(za do 'onownego 'rzeg,?dni/cia F zw.a(zcza ze wzg,/du na angie,()ie wyrazy i zdania F nie do(z.o do ()ut)u @ardzo mi na tym za,e>y Da) n' na (tronicy !J obecneA )ore)ty w (cenie mi/dzy <ohen 7rodem i )r-,ow? wyg,?da to ta)3 Hna co Maria aa(rie:I 4obec ta)ich bu,wer(uA?cych :a)t-w chcia.oby (i/ bardzo m-c by2 u('o)oAonym, >e b.?d rzeczywi1cie zo(ta. u(uni/ty Do nie(zcz/(ne aa( (1cierwo) zamia(t au( (au(rie:Fwy)rzy)n/.a) Ae(t tym gor(ze, gdy nie ma w?t',iwo1ci, >e ona ()r-,owa) w cicho1ci mog.a go ta) nazwa2 Z na,e>nym (zacun)iem oddany Panu Dh FontaneI 4undt18 uza(adnia w ('o(-b godny uwagi ten .atwo daA?cy (i/ ('rawdzi2 :a)t, i> cz/1cieA 'od,egamy 'omy.)om w 'i(aniu ni> w m-wieniu3 H4 to)u norma,nego m-wienia czynno12 hamuA?ca wo,i Ae(t u(tawicznie ()ierowana na to, aby 'rzebieg wyobra>e; i ruchy arty)u9,acyAne by.y z (ob? zgodne <e>e,i w()ute) mechanicznych 'rzyczyn, Aa) to ma mieA(ce 'rzy 'i(aniu, o'-Unia (i/ wy(.owienie id?ce tu> 'o wyobra>eniu, wtedy (zczeg-,nie .atwo wy(t/'uA? 'odobne antycy'acAeI 1J =hodzi o dru) )(i?>)i, )t-ra u)aza.a (i/ w 1868 r u <u ,iu(za 5'ringera3 <en(eit( de( Dweed @i,der u @rieAe au( 5chott,and Lc i( 4 4undt, o' cit , ( "JG 1J% @adanie warun)-w, w Aa)ich wy(t/'uA? 'omy.)i w czytaniu, ().ania na( do w?t',iwo1ci, )t-rych nie chcia.bym 'omin?2, gdy>, wed.ug meA oceny, mo>e (i/ to (ta2 'un)tem wyA1cia owocnych bada; 7a>demu wiadomo, Aa) cz/(to 'rzy g.o1nym czytaniu uwaga czytaA?cego odrywa (i/ od te)(tu i zwraca )u w.a(nym my1,om Ba(t/'(twem ta)iego oderwania uwagi Ae(t to, >e cz/(to w og-,e nie mo>emy 'owt-rzy2 tego, co1my 'rzeczyta,i, gdy nam 'rzerw? czytanie i za'ytaA? o tre12 =zyta,i1my Aa)by automatycznie, a,e 'rawie zaw(ze do).adnie Bie zdaAe mi (i/, Aa)oby wtedy b./dy w czytaniu by.y znacznie ,icznieA(ze 4iemy ta)>e, >e wie,e innych czynno1ci wy)onuAemy automatycznie, tA bez w('-.udzia.u uwagi, a mimo to z zu'e.n? do).adno1ci? Z tego, zdaAe (i/, wyni)a, >e uwaga 'rzy 'omy.)ach w m-wieniu, 'i(aniu i czytaniu 'od,ega w'.ywowi innych czynni)-w, ni> 'odaAe 4undt (zani) ,ub roz,uUnienie uwagi) Przy).ady, )t-re 'odda,i1my ana,izie, nie u'rawni.y na( w.a1ciwie do 'rzyA/cia, i> za)re( uwagi zmnieA(za (i/+ natomia(t zna,eU,i1my co1, co nie Ae(t tym (amym, a mianowicie, >e uwaga w tych 'rzy'ad)ach 'od,ega za).-ceniu 'rzez inn? utaAon? my1,, )t-ra domaga (i/ (wych 'raw Mi/dzy 'omy.)? w 'i(aniu a za'omnieniem na,e>y umie1ci2 'rzy'ade), gdy )to1 za'omina z.o>y2 'od'i( Bie 'od'i(any cze) to ty,e (amo co za'omniany cze) 0,a 'od)re1,enia znaczenia ta)iego za'omnienia 'ragn/ 'rzytoczy2 :ragment 'owie1ci, na )t-ry zwr-ci. uwag/ dr & 5ach(3 H@ardzo 'ouczaA?cy i 'rzeArzy(ty 'rzy).ad, z Aa)? 'ewno1ci? 'oeci 'otra:i? 'o(.ugiwa2 (i/ mechanizmem 'omy.e) w (en(ie nadanym mu 'rzez '(ychoana,iz/, zawiera 'owie12 <ohna Qa,(worthyZego3 Dhe #(,and Phari(ee( <eA 'un)tem centra,nym Ae(t wahanie (i/ 188 m.odego m/>czyzny, na,e>?cego do bogatego (tanu 1redniego, mi/dzy g./bo)im w('-.czuciem ('o.ecznym a )on(e)wencAami 'rzyna,e>no1ci do Aego ),a(y 4 $$V# rozdzia,e autor o'i(uAe, Aa) m/>czyzna ten reaguAe na ,i(t m.odego w.-cz/gi, )t-rego w('ar. )i,)a)rotnie dzi/)i Aego orygina,nym 'og,?dom na >ycie *i(t nie zawiera >adneA 'ro1by o 'ieni?dze, a,e o'i( bardzo trudnego 'o.o>enia nie do'u(zcza inneA inter'retacAi BaA'ierw bohater )(i?>)i ().ania (i/ w my1,ach )u temu, by wyzby2 (i/ 'ieni/dzy na rzecz nie'o'rawnego, zamia(t w('iera2 nimi za).ady dobroczynne [Pomocna d.o;, cz?(t)a (amego (iebie, 'rzyAacie,()i ge(t 'rzecie> )u cz.owie)owi, bez wzg,/du na wymogi, ty,)o d,atego, >e Aemu (i/ U,e wiedzie, Aa)i> bez(en( (entymenta,ny_ Mu(i by2 gdzie1 'o(tawiona bariera oznaczaA?ca roz(tanie_` 6,e gdy 'omru)iwa. ten o(tateczny wnio(e), 'oczu., >e Aego ,oAa,no12 'odno(i ('rzeciw3 [7r/tacz_ =hce(z zachowa2 (woAe 'ieni?dze,

oto w(zy(t)o_` Zaraz te> na'i(a. 'rzyAacie,()i ,i(t za)o;czony (.owami3 [Za.?czam cze) 5zczerze 4arn oddany Cichard 5he,ton` Zanim Ae(zcze wy'i(a. cze), Aego uwag/ odwr-ci. m-, )r?>?cy wo)-. 1wiecy+ 'od(zed., by go z.a'a2 i wy'u1ci2 na wo,no12, a,e 'rzy tym w(zy(t)im za'omnia. w.o>y2 cze) do ,i(tu # ,i(t zo(ta. rzeczywi1cie wy(.any w ta)im (tanie Za'omnienie by.o Aedna) Ae(zcze (ubte,nieA umotywowane ni> ty,)o 'rzebiciem (i/ 'ozornie 'rzezwyci/>oneA egoi(tyczneA ().onno1ci, by o(zcz/dzi2 (obie wydat)u 5he,ton czu. (i/ o(amotniony w ziem()ieA 'o(iad.o1ci (woich 'rzy(z.ych te1ci-w, w towarzy(twie narzeczoneA, AeA rodziny i go1ci+ Aego czynno12 'omy.)owa w()azywa.a na to, >e t/()ni. za (wym 'rotegowanym, )t-ry w()ute) (woAeA 'rze(z.o1ci i 'og,?d-w na >ycie (tano9 181 wi. ca.)owite 'rzeciwie;(two nienagannego, wed.ug AedneA i teA (ameA )onwencAi Aednorodnie u)(zta.towanego, otoczenia Den rzeczywi1cie 'rzyby. w )i,)a dni '-UnieA, gdy> nie m-g. Au> d.u>eA utrzyma2 (i/ w (woAeA (ytuacAi, i aby zorientowa2 (i/ w 'rzyczynach bra)u za'owiedzianego w ,i1cie cze)uI Cozdzia. Xii Za'ominanie wra>e; i zamiar-w Lir9y+tZ \M ,mt,h9: Qdyby )to1 by. ().onny 'rzecenia2 (tan na(zeA obecneA wiedzy o >yciu '(ychicznym, to, aby go ().oni2 do ()romno1ci, wy(tarczy chyba 'rzytoczy2 ty,)o :un)cA/ 'ami/ci Nadna teoria '(ycho,ogiczna nie zdo.a.a Ae(zcze zda2 ('rawy z 'od(tawowych zAawi() 'rzy'ominania i za'ominania, ba, nawet nie wzi/to (i/ Ae(zcze do gruntownego rozbioru cho2by tego, co (i/ rzeczywi1cie daAe zauwa>y2 Ebecnie, )iedy badania marze; (ennych i zachowa; 'ato,ogicznych 'ouczy.y na(, >e nag,e mo>e (i/ 'oAawi2 w 1wiadomo1ci to, co uwa>a,i1my Au> za ca.)iem za'omniane, za'ominanie (taAe (i/ d,a na( nawet bardzieA zagad)owe ni> 'rzy'ominanie Mamy w i(tocie )i,)a 'un)t-w widzenia, d,a )t-rych ('odziewamy (i/ og-,nego uznania PrzyAmuAemy, >e za'ominanie Ae(t 'roce(em (amorzutnym, )t-ry 'rzebiega w cza(ie Zwracam (zczeg-,nie uwag/ na to, i> 'rzy za'ominaniu do)onywa (i/ 'ewien wyb-r mi/dzy na(uwaA?cymi (i/ wra>eniami< i mi/dzy (zczeg-.ami )a>dego wra>enia ,ub 'rze>ycia Znamy nie)t-re warun)i utrwa,ania w 'ami/ci i od'ami/tania tego, co Au> by.o za'omniane Przy niez,iczonych o)azAach >ycia codziennego mo>emy Aedna) zauwa>y2, Aa) niedo()ona.e i niezadowa,aA?ce Ae(t na(ze 'oznanie 4y(tarcza 'rzy(.ucha2 1 Dermin ten u>ywany Ae(t tutaA 'rzez Freuda w (zero)im 'o'u,arnym znaczeniu ('rzy' t.um ) 18" (i/, Aa) dwie o(oby, )t-re w('-,nie odbiera.y Aa)ie1 ze99wn/trzne wra>enia, n' odby.y razem 'odr->, dzie,? (i/ 'o Aa)im1 cza(ie (wymi w('omnieniami =o Aednemu mocno ut)wi.o w 'ami/ci, to drugi cz/(to za'omnia., ta) Aa) gdyby (i/ to wca,e nie zdarzy.o+ twierdzenie, Aa)oby wra>enie to by.o d,a Aednego z nich '(ychicznie donio1,eA(ze, Ae(t 'ozbawione (.u(zno1ci Bie znamy Ae(zcze wie,u czynni)-w decyduA?cych o na(zeA 'ami/ci =hc?c (i/ za'ozna2 z L warun)ami za'ominania zwy).em 'oddawa2 '(ychoana,izie te 'rzy'ad)i, w )t-rych mnie (amemu zdarza (i/ za'omnienie ZaAmuA/ (i/ zazwyczaA ty,)o 'ewn? gru'? tych 'rzy'ad)-w, tymi, mianowicie, w )t-rych za'omnienie mnie dziwi, gdy>, wed.ug mego ocze)iwania, 'owinienem zna2 odno1ne dane Mu(z/ Ae(zcze zauwa>y2, >e w og-,e Ae(tem ().onny do za'ominania (tego, co 'rze>y.em, a nie tego, czego (i/ nauczy.em), mimo >e w 'ewnym )r-t)im o)re(ie (weA m.odo1ci nie by.em 'ozbawiony nawet nadzwyczaAnych zdo,no1ci 'ami/ciowych Za cza(-w (z)o,nych by.o d,a mnie drobno(t)? wyrecytowa2 na 'ami/2 ca.? (tronic/ )(i?>)i, )t-r? 'rzeczyta.em, a na )r-t)o

'rzed w(t?'ieniem na uniwer(ytet by.em w (tanie ('i(a2 'rawie do(.ownie 'rzedtem (.y(zane 'o'u,arne wy).ady o tre1ci nau)oweA ZdaAe (i/, >e w na'i/ciu nerwowym 'rzed o(tatnimi egzaminami medycznymi zu>yt)owa.em re(zt/ tych zdo,no1ci, gdy> 'rzy 'ewnych 'rzedmiotach dawa.em Aa)by automatyczne od'owiedzi, )t-re Aedna) 1ci1,e (i/ zgadza.y z te)(tem 'odr/czni)-w Aeden raz ty,)o 'rzeczytanych, i to w naAwi/)(zym 'o1'iechu Ed tego cza(u moAa 'ami/2 'ogar(za.a (i/ coraz bardzieA, a,e Ae(zcze do niedawna mia.em dowody na to, i> w (ztuczny ('o(-b mog/ A? znacznie bardzieA roz(zerzy2, ni> 'rzy'u(zcza.em <e1,i n' 'acAent w cza(ie wizyty 'owo.uAe (i/ na to, >e go Au> raz widzia.em, a Aa nie mog/ (obie 'rzy'omnie2 ani tego :a)tu, ani )ie9 18G dy (i/ to zdarzy.o, to 'omagam (obie w ten ('o(-b, >e zgaduA/, tA (zyb)o 'rzebiegam w my1,i 'ewn? ,iczb/ ,at 'ocz?w(zy od obecnego momentu <e>e,i notat)a ,ub (tanowcze o1wiadczenie 'acAenta umo>,iwiaA? )ontro,/ mego domy(.u, to o)azuAe (i/, >e rzad)o )iedy my,/ (i/ o wi/ceA ni> '-. ro)u w re,acAi do dzie(i/ciu ,at! Podobnie (i/ dzieAe, gdy ('oty)am da,(zego znaAomego, )t-rego 'rzez grzeczno12 chc/ ('yta2 o Aego ma.e dzieci <e1,i mi o'owiada o ich 'o(t/'ach, to (taram (i/ domy1,e2, i,e te> ,at mo>e mie2 dziec)o, )ontro,uA/ to 'rzez 'otwierdzenie oAca i my,/ (i/ naAwy>eA o mie(i?c, a w odnie(ieniu do (tar(zych dzieci o )warta., chocia> nie mog/ 'owiedzie2, na czym t/ ocen/ o'ieram Cozzuchwa,i.em (i/ do tego (to'nia, >e zaAmuA/ (i/ zgadywaniem wie)u dzieci ('ontanicznie, bez Aa)ieA)o,wie) )onieczno1ci, 'rzy czym nie zdarza mi (i/, bym urazi. oAca tym, >e mam zbyt niedo).adne wiadomo1ci o Aego 'otom)u Coz(zerzam w ten ('o(-b (woA? 1wiadom? 'ami/2 zmu(zaA?c do w('-.'racy 'ami/2 nie1wiadoma, w )a>dym razie znacznie bogat(z? Przytocz/ wi/c tutaA )i,)a uderzaA?cych 'rzy).ad-w, )t-re w wi/)(zo1ci zaob(erwowa.em na (obie (amym Cozr->niam za'ominanie wra>e; i 'rze>y2, a wi/c wiedzy, oraz za'ominanie zamiar-w czy zaniecha; <edna)owy wyni) tych ob(erwacAi mog/ ta) 'rzed(tawi23 we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach motywem za'omnienia by. zamiar uni)ni/cia niemi.ych wzru(Zze; Za'ominanie wra>e; i wiadomo1ci 1 Zirytowa.em (i/ w ,ecie na (woA? >on/ z 'owodu bardzo b.aheA 'rzyczyny 5iedzie,i1my 'rzy tab,e dZh-te _ ZazwyczaA wy.aniaA? (i/ 'otem w to)u rozmowy (zczeg-.y oweA 'ierw(zeA wizyty 185 na'rzeciw)o 'ewnego 'ana z 4iednia, )t-rego zna.em i )t-ry za'ewne r-wnie> mnie (obie 'rzy'omnia. Mia.em Aedna) 'owody, aby nie odnawia2 znaAomo1ci MoAa >ona, )t-ra (.y(za.a 'owa>ane nazwi()o (wego Xi(9a9Xi(, zdradza.a nazbyt wyraUnie, >e 'rzy(.uchuAe (i/ Aego rozmowie z (?(iadem, gdy> zwraca.a (i/ od cza(u do cza(u do mnie z 'ytaniami, w )t-rych 'odeAmowa.a (nuty tam w?te) rozmowy Do mnie zniecier',iwi.o, a w )o;cu zirytowa.o 4 )i,)a tygodni '-UnieA u()ar>a.em (i/ 'rzed )rewn? na zachowanie (weA >ony Bie by.em Aedna) w (tanie 'rzy'omnie2 (obie ani Aednego (.owa z rozmowy tego 'ana Poniewa> zwy),e raczeA nie za'ominam >adnego (zczeg-.u wy'ad)u, )t-ry mnie zirytowa., wi/c ta moAa amnezAa umotywowana by.a za'ewne wzg,/dami na o(ob/ moAeA >ony =o1 'odobnego wydarzy.o mi (i/ zn-w niedawno =hcia.em 'rzed 'ewnym znaAomym 'o)'i2 nieco z 'owiedzenia (woAeA >ony, )t-re mia.o mieA(ce za,edwie 'rzed )i,)u godzinami Den zamiar Aedna) nie do(zed. do ()ut)u, gdy> 'rze(z)odzi.a mi (zczeg-,na o)o,iczno123 oto odno1ne 'owiedzenie u,ecia.o z meA 'ami/ci bez 1,adu Mu(ia.em do'iero 'ro(i2 (w? >on/, by mi Ae 'rzy'omnia.a Ratwo zrozumie2, i> to moAe za'omnienie Ae(t ana,ogiczne do ty'owego za).-cenia (?du, )t-remu 'od,egamy, gdy chodzi o na(zych naAb,i>(zych ! PodA?.em (i/ )u'i2 'ewneA damie, obceA w 4iedniu, >e,azn? (z)atu.)/ do 'rzechowywania do)ument-w i 'ieni/dzy Qdy (i/ z tym zao:iarowa.em, 'oAawi. mi (i/ z niezwy).? ',a(tyczno1ci? obraz wy(tawy (),e'oweA w 1r-dmie1ciu, gdzie ta)ie )a(et)i mu(ia.em widzie2 Bie mog.em (obie w'rawdzie 'rzy'omnie2 nazwy u,icy, by.em Aedna) 'ewny, >e odnaAd/ (),e' w cza(ie ('aceru 'o

mie1cie, gdy> moAe w('omnienie m-wi.o mi, >e niez,iczone razy tamt/dy 'rzechodzi.em 7u moAeA irytacAi nie uda.o mi (i/ odna,eU2 wy(tawy z )a(et)ami, chocia> 'rzebiega.em 1r-dmie1cie we w(zy(t)ich )ierun)ach HBie 'ozo(taAe mi nic innego, 'omy1,a.em (obie, Aa) ty,)o wzi?2 ()orowidz i wy(zu)a2 :abry)anta )a(ete), aby 'otem '-A12 'onownie w t/ o)o,ic/ i ('rawdzi2 adre(I Me trzeba by.o Aedna) nawet i tego+ mi/dzy w()azanymi adre(ami zna,az. (i/ Aeden, )t-ry mi (i/ w teA chwi,i Aa)o ten za'omniany 'rzy'omnia. @y.a to 'rawda, >e niez,iczon? ,iczb/ razy 'rzechodzi.em )o.o tego (),e'u, mianowicie za )a>dym razem, gdy odwiedza.em rodzin/ M , )t-ra od wie,u ,at mie(z)a.a w tym (amym domu Ed cza(u Aedna), gdy na(ze (erdeczne (to(un)i ozi/b.y, (tara.em (i/, nie zdaA?c (obie nawet ('rawy z 'rzyczyn, omiAa2 t/ o)o,ic/ i dom Ba owym ('acerze 'rzez mia(to 'rzebieg.em w 'o(zu)iwaniu )a(ete) na wy(tawach )a>d? u,ic/ w teA o)o,icy, teA AedneA ty,)o uni)a.em, ta) Aa) gdyby 'ow(trzymywa. mnie 'rzed ni? Aa)i1 za)az 4idoczna Ae(t tutaA ch/2 uni)ni/cia 'rzy)rego wra>enia, )t-ra ('owodowa.a za).-cenie w orientacAi Mechanizm Aedna) tego za'omnienia nie Ae(t ta) 'ro(ty Aa) w 'o'rzednim 'rzy).adzie MoAa niech/2 odno(i.a (i/, natura,nie, nie do :abry)anta )a(ete), ,ecz do )ogo1 innego, o )im nic nie chcia.em wiedzie2 i 'rzenio(.a (i/ na o)o,iczno12, )t-ra ('owodowa.a za'omnienie Zu'e.nie 'odobnie w 'rzy'ad)u H@urc)9hardI z.o12 'rzeciw)o AedneA o(obie ('owodowa.a 'omy.)/ w 'i(aniu nazwi()a inneA o(oby Do, czego do)ona.o 'odobie;(two nazwi()a, mianowicie, z.?czy.o dwa r->ne )r/gi my1,owe, tego w 'rzy).adzie z o)nem wy(tawowym do)ona.a (tyczno12 w 'rze(trzeni, tA bez'o1rednie (?(iedztwo Zre(zt? w tym o(tatnim 'rzy'ad)u by.o Ae(zcze (i,nieA(ze 'owi?zanie, mianowicie dotycz?ce tre1ci, gdy> w1r-d 'rzyczyn och.odni/cia (to(un)-w z rodzin? zamie(z)a.? w tym domu gra.y te> ro,/ i 'ieni?dze " @iuro @ i C wezwa.o mnie Aa)o ,e)arza do Aedne9 186 18J go z urz/dni)-w 4 drodze do Aego mie(z)ania zaA/.a mnie my1,, >e Au> nieraz mu(ia.em by2 w tym domu, gdzie (i/ owa :irma znaAdowa.a 4ydawa.o mi (i/, >e AeA (zy,d widzia.em na ni>(zym 'i/trze, gdy (zed.em z wizyt? ,e)ar()? na wy>(ze Bie mog.em (obie Aedna) 'rzy'omnie2, )t-ry to by. dom ani )ogo tam odwiedza.em =hocia> ca.a ta ('rawa by.a oboA/tna i bez znaczenia, zaAmowa.a mnie ona Aedna) i w )o;cu dowiedzia.em (i/ zwy).? drog? uboczn?, tA zbieraA?c w tym ce,u (woAe dowo,ne 'omy(.y, >e o 'i/tro wy>eA, 'onad ,o)a,em :irmy @ i C , znaAduAe (i/ 'en(Aonat F i ( c h e9r a, w )t-rym cz/(to odwiedza.em 'acAent-w Przy'ominam te> (obie dom, w )t-rym znaAdowa.y (i/ biuro i 'en(Aonat Zagad)? by. d,a mnie ty,)o motyw, )t-ry gra. ro,/ 'rzy tym za'omnieniu Bie znaAdowa.em w 'ami/ci nic od(tr/czaA?cego ani w :irmie, ani w 'en(Aonacie Fi(chera, ani te> w 'acAentach, )t-rzy tam mie(z)a,i Przy'u(zcza.em, >e nie by.o to nic bardzo 'rzy)rego, gdy> inaczeA nie zdo.a.bym nawet drog? uboczn? w()rze(i2 w (weA 'ami/ci tego, co za'omnia.em, i mu(ia.bym, Aa) w 'o'rzednim 'rzy).adzie, uciec (i/ do 1rod)-w zewn/trznych Bag,e 'rzy(z.o mi na my1,, >e na chwi,)/ 'rzedtem 'ozdrowi. mnie w drodze do nowego 'acAenta 'ewien 'an, )t-rego (obie z trudno1ci? 'rzy'omnia.em U tego 'ana (dawnieA(zego mego 'acAenta) roz'ozna.em 'rzed )i,)u mie(i?cami do12 ci/>)i 'rzy'ade) 'ara,i>u 'o(t/'owego+ (.y(za.em Aedna) 'otem, >e wyzdrowia., ta) >e moAa diagnoza wydawa.a (i/ nietra:na =hyba >e zachodzi tu remi(Aa, co zdarza (i/ w 'ara,i>u 'o(t/'owym+ a w ta)im razie roz'oznanie moAe by.oby Aedna) uza(adnione Do ('ot)anie w'.yn/.o na to, >e za'omnia.em o (?(iedztwie biura @ i C , a moAa ch/2 wy(zu)ania 'rzyczyn za'omnienia do'rowadzi.a do 'rzy'ad)u nie'ewneA diagnozy Za1 ()oAarzenie na(t?'i.o tu F 'rzy nieznaczneA wewn/trzneA a(ocAacAi (ten cz.owie), )t-ry wbrew memu ocze)iwaniu wyzdrowia., by. r-wnie> urz/dni)iem MX wie,)im biurze, )t-re mi 'rzy(y.a.o 'acAent-w) F 'rzez identyczno12 nazwi()+ ,e)arz bowiem, z )t-rym w('-,nie bada.em domniemanego 'ara,ity)a, nazywa. (i/ r-wnie> F i ( c

h e r, tA ta), Aa) w.a1cicie, 'en(Aonatu znaAduA?cego (i/ w domu, o )t-rym za'omnia.em G Czecz Aa)?1 za'odzia2 nie oznacza nic innego Aa) ty,)o za'omnie2, gdzie (i/ A? 'o.o>y.o =o do mnie, to Aa) wi/)(zo12 o(-b maA?cych do czynienia z 'i(mami i )(i?>)ami, orientuA/ (i/ do12 dobrze na (woim biur)u i odnaAduA/ od razu to, czego (zu)am =o inni uwa>aA? za nie'orz?de), to d,a mnie z biegiem ,at (ta.o (i/ utrwa,onym 'orz?d)iem =zemu> Aedna) za'odzia.em 'rzy(.any mi niedawno )ata,og )(i?>e), ta) >e go wca,e odna,eU2 nie mog.emV Mia.em 'rzecie> zamiar zam-wi2 'ewn? wymienion? tam )(i?>)/ Uber die 5'rache, 'oniewa> Ae(t to dzie.o autora, )t-rego dowci'ny (ty, bardzo ,ubi/+ ceni/ te> Aego orientacA/ w '(ycho,ogii oraz wiadomo1ci z za)re(u hi(torii )u,tury My1,/, >e w.a1nie d,atego zarzuci.em )ata,og Mam bowiem zwyczaA wy'o>ycza2 'race tego autora (woim znaAomym d,a wzbogacenia ich wiedzy Przed )i,)u dniami )to1, oddaA?c mi Aedn? z tych )(i?>e), 'owiedzia.3 H5ty, i rodzaA my1,i 'rzy'ominaA? mi ca.)iem 'a;()ie 'raceI M-wi?cy to nie wiedzia., Aa)i )om',e)( 'oru(zy. we mnie t? uwag? Przed ,aty, gdy Ae(zcze by.em m.od(zy i bardzieA towarzy()i, 'owiedzia. mi mnieA wi/ceA to (amo 'ewien (tar(zy )o,ega, 'rzed )t-rym wychwa,a.em 'race znanego autora dzie. ,e)ar()ich3 HZu'e.nie 'a;()i rodzaA i (ty,I Pod w'.ywem tych 'ochwa. na'i(a.em do tego> autora ,i(t, 'ro(z?c o b,i>(zy z nim )onta)t, ,ecz otrzyma.em ch.odn? od'owiedU @y2 mo>e, za tym zdarzeniem )ryA? (i/ Ae(zcze inne od(tra(zaA?ce do1wiadczenia, gdy> nie odna,az.em 188 18% za'odzianego )ata,ogu Do w(trzyma.o mnie od zam-wienia w('omnianeA )(i?>)i, chocia> za'odzianie )ata,ogu nie by.o do(tatecznym 'owodem, bo 'ami/ta.em nazwi()o autora i tytu. dzie.a " 5 #nny 'rzy'ade) za'odziania (i/ za(.uguAe na na(z? uwag/ ze wzg,/du na o)o,iczno1ci, w Aa)ich zna,az.a (i/ rzecz zagubiona Pewien m.ody cz.owie) o'owiada. mi3 HPrzed )i,)u ,aty by.y nie'orozumienia w moim ma.>e;(twie+ uwa>a.em, >e moAa >ona Ae(t zbyt ch.odna, i mimo >e uznawa.em AeA cenne za,ety, >y,i1my bez wzaAemnych czu.o1ci <ednego dnia 'rzynio(.a mi >ona ze ('aceru )(i?>)/, )t-r? )u'i.a d,a mnie, 'rzy'u(zczaA?c, >e zaintere(uAe mnie ona Podzi/)owa.em za t/ ozna)/ u'rzeAmo1ci, 'rzyrze).em )(i?>)/ 'rzeczyta2, 'rzy(zy)owa.em A? (obie i nie odna,az.em AeA 'otem MiAa.y mie(i?ce, w cza(ie )t-rych 'rzy'omina.em (obie nie)iedy za'odzian? )(i?>)/, ,ecz na 'r->no (tara.em (i/ A? odna,eU2 MnieA wi/ceA w '-. ro)u 'otem zachorowa.a moAa u)ochana mat)a, mie(z)aA?ca oddzie,nie <eA (tan by. 'owa>ny i moAa >ona mia.a ('o(obno12 'o)aza2 (i/ ze (weA naA,e'(zeA (trony Pewnego wieczoru wracam do domu zachwycony 'o(t/'owaniem >ony, z (ercem 'e.nym wdzi/czno1ci Podchodz/ do mego biur)a, otwieram bez o)re1,onego b,i>eA zamiaru, a,e Aa) gdyby z (omnambu,iczn? 'ewno1ci? w.a1ciw? (zu:,ad/ i na wierzchu znaAduA/ w nieA dawno 'o(zu)iwan? za'odzian? )(i?>)/I < 5tarc)e o'owiada o 'rzy'ad)u za'odziania (i/, o chara)terze 'odobnym do wy>eA o'i(anego, w )t-rym zadziwiaA?ca Ae(t 'ewno12 odna,ezienia, gdy u(ta.o dzia.anie motywu za'odziania W 4 ten (am ('o(-b t.umaczy (i/ wie,e 'rzy'ad)-w, )t-re zgodnie z D Vi(cherem ('rowadzaA? (i/ do Hz.o1,iwo1ci 'rzedmiotuI 6 M.oda dziewczyna zni(zczy.a 'rzy )roAeniu )awa9ie) materia.u, z )t-rego chcia.a zrobi2 )o.nierz 4 teA (ytuacAi mu(ia.a 'rzyA12 )rawcowa i ('r-bowa2 Ae(zcze co1 z tym zrobi2 7iedy zAawi.a (i/, dziewczyna 'o(z.a, by wyA?2 )o.nierz z (zu:,ady, do )t-reA go, Aa) (?dzi.a, w.o>y.a, a,e nie(tety nie zna,az.a go Przerzuci.a w(zy(t)o od do.u do g-ry, a,e )o.nierza nie by.o Cozgniewana u(iad.a i 'yta.a (ama (iebie, d,aczego zni)n?. on nag,e, czy te>, by2 mo>e, nie chcia.a go zna,eU2 Zda.a (obie ('raw/, >e, natura,nie, w(tydzi.a (i/ )rawcoweA z 'owodu (woAeA nie'oradno1ci 'rzy czym1 ta) 'ro(tym Aa) )o.nierz 7iedy to 'omy1,a.a, w(ta.a, 'ode(z.a do inneA (za:y i bez wahania wyA/.a z nieA 'oci/ty )o.nierz J Ba(t/'ny 'rzy).ad za'odziania (i/ od'owiada ty'owi znanemu w(zy(t)im '(ychoana,ity)om

Mog/ doda2, >e 'acAent, )t-remu (i/ to za'odzianie wydarzy.o, (am odna,az. ),ucz do teA zagad)i Pewien 'acAent ,ecz?cy (i/ '(ychoana,iz?, )t-ry w()ute) ,etnich wa)acAi mu(ia. 'rzerwa2 )uracA/ w o)re(ie wie,)ich o'or-w i nie'omy1,nego (tanu, 'rzy rozbieraniu (i/ wieczorem ).adzie (w-A '/) ),uczy, Aa) mu (i/ zdaAe, na zwy).ym mieA(cu Po chwi,i 'rzy'omina (obie, >e w zwi?z)u z wyAazdem, )t-ry ma na(t?'i2 nazaAutrz, w o(tatnim dniu )uracAi, w )t-rym wi/c i honorarium ma by2 ui(zczone, ma Ae(zcze wzi?2 )i,)a 'rzedmiot-w z biur)a, gdzie 'rzechowuAe r-wnie> i 'ieni?dze *ecz ),ucze zni)n/.y Zaczyna (y(tematycznie, a,e z ro(n?cym zniecier',iwieniem 'rze(zu)iwa2 (we ma.e mie(z)anie+ Aedna) bez ()ut)u Poniewa> wie, >e za'odzianie Ae(t czynno1ci? (ym'tomatyczn?, a zatem umy1,n?, budzi wi/c (wego (.u>?cego, aby (zu)a2 z 'omoc? o(oby Hniezaintere(owaneAI Po godzinie mu(i zaniecha2 'o(zu)iwa; i wyra>a obaw/, >e ),ucze zgubi. Ba(t/'nego dnia zamawia u :abry)anta )a( biurowych nowe ),ucze, 1%8 1%1 )t-re Aa) naArych,eA maA? by2 zrobione 0waA znaAomi, )t-rzy go od'rowadza,i w 'owozie do domu, 'rzy'ominaA? (obie, i> (.y(ze,i, Aa) co1 na ziemi zabrz/cza.o, gdy wy(iad. z 'owozu <e(t wi/c 'rze)onany, i> mu ),ucze z )ie(zeni wy'ad.y 4ieczorem (.u>?cy 'o)azuAe mu z trium:em ),ucze *e>a.y mi/dzy grub? )(i?>)? a cien)? bro(zur? ('rac? Aednego z mych uczni-w, )t-r? to ,e)tur/ chcia. zabra2 z (ob? na wa)acAe) ta) zr/cznie umie(zczone, >e ni)t by (i/ ich tam nie domy1,i. Bie m-g. te> 'otem w >aden ('o(-b 'o.o>y2 ),uczy ta), Aa) ,e>a.y 'rzedtem Bie1wiadoma zr/czno12, z Aa)? 'rzedmiot bywa za'odziany w()ute) taAemnych, ,ecz (i,nych motyw-w, 'rzy'omina zu'e.nie H(omnambu,iczn? 'ewno12I Motywem by.a, natura,nie, niech/2 z 'owodu 'rzerwania )uracAi i taAona z.o12, i> b/d?c w z.ym (tanie mu(i Aedna) za'.aci2 wy(o)ie honorarium 8 Pewien m/>czyzna, o'owiada 6 6 @ri,,, zo(ta. 'rzymu(zony 'rzez >on/ do wzi/cia udzia.u w wi/)(zym ('ot)aniu towarzy()im, )t-re w gruncie rzeczy by.o mu ca.)iem oboA/tne U,eg. w )o;cu AeA 'ro1bom i zacz?. wyAmowa2 z )u:ra (woAe od1wi/tne ubranie, a,e nag,e 'rzerwa. t/ czynno12 i zdecydowa., >e naA'ierw (i/ ogo,i Po go,eniu wr-ci. do )u:ra, a,e o)aza.o (i/, >e Ae(t on zam)ni/ty, a ),ucza nie ma Bie mo>na by.o wezwa2 1,u(arza, Aa)o >e to niedzie,a i wiecz-r Zmu(zeni by,i oboAe z >on? u('rawied,iwi2 (w? niemo>no12 'rzyA1cia 7iedy na(t/'nego dnia rano )u:er zo(ta. otwarty, o)aza.o (i/, >e ),ucz by. w 1rod)u M/>czyzna 'rzez roztargnienie wrzuci. ),ucz do )u:ra i zatrza(n?. go Za'ewnia. mnie, >e uczyni. to niezamierzenie, bezwiednie, a,e wiemy 'rzecie>, >e nie chcia. i12 do tego towarzy(twa Za'odzianiu (i/ ),ucza nie bra)owa.o wi/c motywu O <one( zaob(erwowa. u (iebie, >e i,e)ro2 za du>o 'a,i. i U,e (i/ czu., za'odziewa. gdzie1 (woA? :aA)/ ZnaA9 dowa. A? '-UnieA we w(zy(t)ich mo>,iwych mieA(cach, gdzie nigdy AeA nie 'rzechowywa. % 0ora Mti,,er dono(iG o niewinnym 'rzy'ad)u z uAawnion? motywacA? Panna Orna 6 na dwa dni 'rzed @o>ym Barodzeniem o'owiada.a3 H4yobraUcie (obie, wczoraA wieczorem wyA/.am z 'acz)i 'ierni) i Aad.am+ my1,a.am 'rzy tym, >e mu(z/ 'ocz/(towa2 'ann/ 5 (w('-,nicz)/ mat)i), gdy 'rzyAdzie 'owiedzie2 mi dobranoc+ nie mia.am na to ochoty, a,e 'o(tanowi.am Aedna) uczyni2 to 7iedy 'rzy(z.a do mnie, a Aa wyci?gn/.am r/)/ w )ierun)u (to,i)a, by wzi?2 'aczu(z)/, o)aza.o (i/, >e AeA tam nie ma Zacz/.am AeA (zu)a2 i zna,az.am zam)ni/t? w (woAeA (za:ie 4.o>y.am tam 'aczu(z)/ nie wiedz?c o tymI 6na,iza by.a zb/dna, gdy> o'owiadaA?ca zdawa.a (obie (ama ('raw/ ze zwi?z)u 5t.umione >yczenie, by zachowa2 'ierni) d,a (iebie, 'rzeni)n/.o automatyczne dzia.anie, za'ewne 'o to, by w tym 'rzy'ad)u 1wiadomy zamiar dzia.ania zo(ta. anu,owany 18 & 5ach( o'i(uAe, Aa) (am )iedy1 'rzez ta)ie za'odzianie uwo,ni. (i/ od zobowi?zania zwi?zanego z 'rac?3 H4 minion? niedzie,/ 'o 'o.udniu waha.em (i/ chwi,/, czy za(i?12 do 'racy,

czy i12 na ('acer, a 'o nim w odwiedziny, a,e 'o ma.eA wa,ce zdecydowa.em (i/ na to 'ierw(ze Po Aa)ieA1 godzinie zauwa>y.em, >e )o;czy mi (i/ za'a( 'a'ieru 4iedzia.em, >e mam w )t-reA1 (zu:,adzie od.o>on? od ,at 'acz)/ 'a'ieru, a,e daremnie AeA (zu)a.em w biur)u i w innych mieA(cach, gdzie (?dzi.em, >e 'owinna (i/ znaAdowa2, a nawet 'rzegrze9ba.em w(zy(t)ie mo>,iwe (tare )(i?>)i, bro(zury, tecz)i it' =zu.em (i/ zmu(zony do 'rzerwania 'racy i wyA1cia 7iedy wieczorem wr-ci.em do domu, u(iad.em na G H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI ###, 1%15 1%! 1%" P(ycho'ato,ogia (o:ie i 'atrzy.em zamy1,ony na (toA?c? na'rzeciw mnie (za:/ bib,ioteczn?+ rzuci.a mi (i/ w oczy Aedna z (zu:,ad i 'rzy'omnia.em (obie, >e Au> dawno nie zag,?da.em do nieA Pod(zed.em i otworzy.em *e>a.a tam ()-rzana tecz)a, a w nieA czy(ty 'a'ier 6,e do'iero gdy go wyA?.em i mia.em zamiar w.o>y2 do (zu:,ady biur)a, 'rzy(z.o mi do g.owy, >e to Ae(t w.a1nie ten 'a'ier, )t-rego daremnie (zu)a.em 'o 'o.udniu Mu(z/ Ae(zcze zaznaczy2, >e z 'a'ierem obchodz/ (i/ w'rawdzie nie za bardzo o(zcz/dnie, Aedna)>e 'rzezornie i )a>d? re(zt/ chowam Do 'od)armiane Aa)?1 ().onno1ci? 'rzyzwyczaAenie ('owodowa.o natychmia(tow? )ore)tur/ za'omnienia, gdy ty,)o a)tua,ny Aego motyw 'rze(ta. dzia.a2I Z 7iedy 'rzeg,?da (i/ 'rzy'ad)i za'odziania (i/, trudno Ae(t rzeczywi1cie 'rzy'u1ci2, >e mog.oby ono )iedy)o,wie) 'ow(ta2 inaczeA Aa) nie w wyni)u nie1wiadomego zamierzenia , 11 4 ,ecie 1%81 r 'owiedzia.em raz 'rzyAacie,owi, z )t-rym w-wcza( 'rowadzi.em >yw? wymian/ my1,i w )we(tiach nau)owych, co na(t/'uAe3 HDe neurotyczne zagad)i wtedy ty,)o dadz? (i/ rozwi?za2, gdy (taniemy ca.)owicie na gruncie teorii o 'ierwotneA dwu9'.ciowo1ci Aedno(te)I Ba to on3 HDo Aa ci Au> 'rzed dwoma i '-. ,aty w @ 'owiedzia.em na owym ('acerze wieczornym+ ty,)o w-wcza( ani (.y(ze2 o tym nie chcia.e1I Przy)ro Ae(t bardzo zrezygnowa2 z orygina,no1ci+ ani ru(z nie mog.em (obie ta)ieA rozmowy, ani ta)iego o1wiadczenia (wego 'rzyAacie,a 'rzy'omnie2+ Aeden z na( mu(ia. (i/ my,i2 4ed.ug za(ady3 cui 'ro9de(tV F chyba Aa 4 ci?gu na(t/'nych tygodni 'rzy'omnia.em (obie rzeczywi1cie w(zy(t)o ta), Aa) mi 'rzyAacie, o'owiada.+ wiem nawet, Aa)? od'owiedU da.em w-wcza( HBie u'ieram (i/ Ae(zcze 'rzy tym, nie chc/ (i/ w to wdawa2I Ed teA 'ory (ta.em (i/ bardzieA wy rozumia.y i nie gniewam (i/, Ae>e,i gdzie)o,wie) w ,iteraturze ,e)ar()ieA ('ot)am Aedn? z niewie,u idei, z )t-rymi mo>na .?czy2 moAe nazwi()o, i Ae1,i go 'rzy tym nie znaAd/ wymienionego 7ryty)a >ony, zerwana 'rzyAaU;, 'omy.)a ,e)arza, '.agiatowanie idei F z 'ewno1ci? nie Ae(t to 'rzy'ad)owe, >e ta oto gar12 'rzy).ad-w za'omnienia, zebranych bez >adnego wyboru, 'rzy ich ana,izie zahacza o ta) 'rzy)re tematy Przeciwnie, Ae(tem zdania, >e )a>dy, )to chce zbada2 motywy (wych w.a(nych za'omnie;, natra:i na 'odobnie 'rzy)re ('rawy 5).onno12 do za'ominania rzeczy 'rzy)rych, wydaAe mi (i/, ma chara)ter og-,ny+ zdo,no12 do tego Ae(t za'ewne u r->nych o(-b rozmaicie wy)(zta.cona BieAedno za'rzeczenie, z )t-rym (i/ cz/(to ('oty)amy w 'ra)tyce ,e)ar()ieA, na,e>y 'rawdo'odobnie ('rowadzi2 do z a9'omnienia5 4 )a>dym razie to na(ze 'oAmowanie za'ominania ('rowadza r->nic/ mi/dzy tym ,ub owym zachowaniem (i/ do czynni)-w czy(to '(ycho,ogicznych 5 <e1,i 'ytamy )ogo1, czy nie 'rzeby. on 'rzed 18 ,ub 15 ,aty za)a>enia )i.owego, to za'ominamy zbyt .atwo o tym, >e '(ychicznie 'ytany odno(i (i/ zu'e.nie inaczeA do tego (chorzenia ni> n' do o(trego go12ca 4 wywiadach z rodzicami co do ich neurotycznych c-re) nie mo>na do).adnie odr->ni2 za'omnienia od umy1,nego zataAenia, bo w(zy(t)o, co mog.oby (ta2 na 'rze(z)odzie '-UnieA(zemu zam?>'-A1ciu c-r)i, rodzice zwy),i (y(tematycznie t.umi2 Pewien 'an, )t-ry niedawno utraci. (w? u)ochan? >on/ na ()ute) choroby '.uc, o'owiedzia. mi na(t/'uA?cy 'rzy).ad w'rowadzenia w b.?d ,e)arza, co chyba ty,)o do ta)iego za'omnienia mo>na odnie123

HQdy za'a,enie o'.ucneA u meA biedneA >ony nie u(t/'owa.o, wezwa,i1my dr? P na )on(y,ium 4 wywiadach (tawia. on zwy).e 'ytania, mi/dzy innymi 'yta. ta)>e, czy w rodzinie moAeA >ony nie by.o 'rzy'ad)-w choroby '.ucneA MoAa >ona za'rzeczy.a, a i Aa nie 'rzy'omina.em (obie Przy 'o>egnaniu dr? P do(z.o do rozmowy, Aa)by 'rzy'ad)iem, o wycieczce, 'rzy czym moAa >ona 'owiada3 [Ba9wet do * , gdzie m-A biedny brat Ae(t 'ocho9 1%G 1%5 i w()azuAe na to, >e obie rea)cAe (? wyrazem tego> (amego motywu Z ,icznych 'rzy).ad-w wy'arcia (i/ niemi.ych w('omnie;, )t-re widzia.em w otoczeniu chorych, ut)wi. mi w 'ami/ci Aeden Aa)o ('ecAa,nie cie)awy Pewna mat)a in:ormowa.a mnie o ,atach dzieci/cych (wego nerwowo chorego (yna, znaAduA?cego (i/ w o)re(ie doArzewania '.ciowego+ o'owiada.a 'rzy tym, >e ta) on, Aa) i Aego rodze;(two cier'ie,i d.ugo na moczenie (i/, co w hi(torii chor-b nerwicowych nie Ae(t 'rzecie> bez znaczenia 4 )i,)a tygodni '-UnieA, )iedy 'rzy(z.a dowiedzie2 (i/ o (tan )uracAi, mu(ia.em zwr-ci2 AeA uwag/ na chorob,iwo12 u(troAu tego m.odego cz.owie)a i 'owo.a.em (i/ 'rzy tym na znane mi z wywiad-w moczenie 7u memu zdziwieniu zao'onowa.a 'rzeciw temu :a)towi, zar-wno w odnie(ieniu do (yna, Aa) i do re(zty dzieci 5'yta.a, ()?d to mog/ wiedzie2, i u(.y(za.a wre(zcie ode mnie, >e mi to (ama 'rzed niedawnym cza(em o'owiada.a 6 zatem zo(ta.o to 'rzez ni? za'omniane 6 w a n y, Ae(t da,e)a droga` Den brat umar. 'rzed 15 ,aty, 'o )i,)u,etnim cier'ieniu gruU,iczym MoAa >ona )ocha.a go bardzo i cz/(to rozmawia.a ze mn? o nim Przy(z.o mi nawet na my1,, >e owego cza(u, gdy roz'oznano u nieA za'a,enie o'.ucneA, by.a bardzo (tro()ana i 'owiedzia.a ze (mut)iem3 [M - A brat umar. ta)>e na '.uca` Deraz Aedna) 'ami/2 o tym by.a ta) (i,nie (t.umiona, >e nawet 'o 'rzytoczoneA wy>eA uwadze o wycieczce do * moAa >ona nie odczu.a 'otrzeby ('ro(towania (wego wyAa1nienia co do chor-b w AeA rodzinie <a za1 u'rzytomni.em (obie to za'omnienie w chwi,i, gdy m-wi.a ona o * I Z 4.a1nie gdy by.em zaA/ty 'i(aniem tych oto (tron, 'rzydarzy. mi (i/ na(t/'uA?cy, w'ro(t nie do wiary, 'rzy'ade) za'omnienia Przeg,?da.em , (tycznia (woAe notat)i, by ze(tawi2 (woAe rachun)i ,e)ar()ie+ nat)n?.em (i/ 'rzy tym w czerwcu na nazwi()o M , ,ecz ani ru(z nie mog.em (obie 'rzy'omnie2 o(oby MoAe zdziwienie wzra(ta.o, gdy 'rzy 'rzewracaniu da,9 Mamy do12 du>o danych 'otwierdzaA?cych to, >e i u ,udzi zdrowych, nieneurotycznych, w('omnienie 'rzy)rych wra>e; i my1,i natra:ia na o'-r J Znaczenie tego :a)tu da (i/ Aedna) do'iero wtedy oceni2, gdy wni)niemy w '(ycho,ogi/ o(-b neurotycznych Do > y9 (zych )arte) zorientowa.em (i/, >e 'rzy'ade) ten ,eczy.em w (anatorium i >e 'rzez wie,e tygodni odwiedza.em tego 'acAenta codziennie Dego rodzaAu chorego ,e)arz nie za'omina 'o u'.ywie za,edwie 6 mie(i/cy Mia.>e by to by2 Aa)i1 (y:i,i9ty) ,ub w og-,e Aa)i1 ma.o zaAmuA?cy 'rzy'ade)V 4re(zcie 'rzy notatce o otrzymanym honorarium 'rzy'omnia.em (obie w(zy(t)o, co broni.o (i/ 'rzed 'rzy'omnieniem M by.a to 1G9,etnia dziewczyna, naAdziwnieA(zy 'rzy'ade) meA 'ra)ty)i z o(tatnich ,at, )t-ry mi da. nau)/, Aa)ieA chyba nigdy nie za'omn/, i )t-rego za)o;czenie zgotowa.o mi bardzo 'rzy)re chwi,e 0ziec)o to za'ad.o na niew?t',iw? hi(teri/, a Aego (tan 'rzy moim ,eczeniu (zyb)o i gruntownie 'o'rawi. (i/ Po teA 'o'rawie rodzice zabra,i dziec)o+ u>a,a.o (i/ ono Ae(zcze na b-,e w Aamie brzu(zneA, )t-rym 'rzy'ad.a g.-wna ro,a w1r-d obAaw-w teA hi(terii 4 dwa mie(i?ce '-UnieA dziewczyn)a ta umar.a na ()ute) nowotworu (mi/(a)a) gruczo.-w w Aamie brzu(zneA Dworzenie (i/ nowotworu wywo.a.o hi(teri/, do )t-reA dziec)o mia.o i ta) wrodzon? ().onno12, a Aa, za1,e'iony b.y()ot,iwymi, acz niewinnymi obAawami hi(terii, 'rzeoczy.em mo>e 'ierw(ze ozna)i ()radaA?cego (i/ z.owrogiego cier'ienia J 6 Pic) ze(tawi. niedawno (Nur P(ycho,ogie de( Verge(9(en( bei Qei(te(9 und BerXen)ran)en 6rchiX :ur 7rimina,99 6ntro'o,ogie und 7rirnina,i(ti) Xon & Qro(() (zereg autor-w, )t-rzy uwzg,/dniaA? w'.yw czynni)-w uczuciowych na 'ami/2 i uznaA? mnieA ,ub bardzieA wyraUnie, >e

tendencAa do obrony 'rzed niemi.ymi wzru(zeniami 'rzyczynia (i/ do za'ominania Bi)t z na( Aedna) nie zdo.a. 'rzed(tawi2 tego zAawi()a i Aego uza(adnienia '(ycho,ogicznego ta) wyczer'uA?co, a zarazem ta) wyrazi1cie Aa) Bietz(che w Aednym ze (woich a:oryzm-w (<en9(eit( Xon Qut und @o(e ##, &au't(tiic), ( 68)3 HDo oto uczyni.em F twierdzi moAa 'ami/2 Bie'odobna, bym to mia. uczyni2 F m-wi moAa duma i nie u(t/'uAe 4 )o;cu F 'ami/2 u(t/'uA eI 1%6 1%J wio.owe d?>enie do wy'arcia wyobra>e;, )t-re mog? obudzi2 niemi.e wra>enia, d?>enie, )t-re mo>na 'or-wna2 chyba ty,)o z odruchem uciecz)i 'rzy bo,e(nych 'odra>nieniach, mu(imy uwa>a2 za Aeden z g.-wnych :i,ar-w mechanizmu, na )t-rym w('ieraA? (i/ obAawy hi(terii Fa)tu i(tnienia ta)ieA tendencAi nie mo>na 'odwa>a2 na teA 'od(tawie, >e, 'rzeciwnie, do12 cz/(to nie mo>emy (i/ 'ozby2 w('omnienia rzeczy 'rzy)rych, )t-re na( 'rze1,aduAe, ani uni)n?2 'rzy)rych a:e)t-w, ta)ich Aa) ()rucha, wyrzuty (umienia itd Bie twierdzimy 'rzecie>, >e ta tendencAa wy'arcia odno(i zaw(ze zwyci/(two i >e w grze (i. '(ychicznych nie na'oty)a ona czynni)-w, )t-re d,a innych ce,-w d?>? do innego rezu,tatu i )t-ry o(i?gaA? wbrew oweA tendencAi EdgaduAemy chyba, >e za(ad? budowy a'aratu '(ychicznego Ae(t uwar(twienie, >e Aego in(tancAe '(ychiczne tworz? war(twy+ Ae(t wi/c bardzo mo>,iwe, >e tendencAa wy'arcia na,e>y do ni>(zeA in(tancAi '(ychiczneA i >e 'rzez wy>(z? bywa ona hamowana 4 )a>dym razie za i(tnieniem i (i.? teA ().onno1ci do wy'arcia 'rzemawia to, >e ta)ie 'roce(y, Aa) w wy>eA 'rzytoczonych 'rzy).adach za'omnienia, mo>emy do nieA odnie12 4idzimy, >e nieAedno bywa za'omniane (amo 'rzez (i/+ gdzie to nie Ae(t mo>,iwe, tam ().onno12 do wy'arcia 'rze(uwa (w-A ce, i zmu(za do za'omnienia czego1 innego, cho2by mnieA wyraUnego, co Aedna) z ow? zdro>no1ci? 'ozo(taAe w zwi?z)u )oAarzeniowym Cozwini/ty tutaA 'og,?d, >e w('omnienia 'rzy)re ze (zczeg-,n? .atwo1ci? 'od,egaA? umotywowanemu za'omnieniu, za(.uguAe na to, by go 'rzenie12 na r->ne za)re(y, w )t-rych dotychcza( ten motyw zbyt ma.o ,ub te> zu'e.nie nie bywa. uwzg,/dniany # ta) n' wydaAe mi (i/, >e ten 'un)t widzenia ci?g,e Ae(zcze niedo(ta9 tecznie bierze (i/ 'od uwag/ 'rzy ocenie zezna; 'rzed (?dem8+ widocznie rygorowi 'rzy(i/gi 'rzy'i(uAe (i/ zbyt wie,)i w'.yw na niezawodno12 '(ychi)i 1wiad)a 7a>dy (i/ chyba zgodzi z tym, >e ten motyw wchodzi w rachub/ i 'rzy 'ow(tawaniu tradycAi oraz mityczneA hi(torii narod-w, bo u(uwa on to w(zy(t)o, co mo>e obra>a2 uczucia narodowe @y2 mo>e, 'rzy bacznieA(zym 'rze1,edzeniu da.oby (i/ u(ta,i2 zu'e.n? ana,ogi/ mi/dzy ('o(obami, w Aa)i tworz? (i/ tradycAe narod-w oraz dzieci/ce w('omnienia 'oAedynczych ,udzi 4ie,)i 0ar9win na (woim 'oAmowaniu nie'rzyAemno1ci Aa)o motywu za'ominania o'ar. Hz.ot? regu./I d,a 'racowni)-w nau)i% Podobnie Aa) 'rzy za'ominaniu nazwi() r-wnie> 'rzy za'ominaniu wra>e; mo>e na(t?'i2 b./dne 'rzy'omnienie, )t-re, o i,e w nie uwierzymy, nazywamy z.udzeniem 'ami/ciowym Coz,eg.a ,iteratura tra)tuA?ca o z.udzeniu 'ami/ciowym w 'rzy'ad)ach 'ato,ogicznych nie zaAmuAe (i/ zu'e.nie )we(ti? Aego 'ochodzenia, mimo >e n' w 'aranoi Ae(t to czynni) tw-rczy 8 Por & Qro(( 7rymina,'(ycho,ogie 18%8 % O <one( w()azuAe na(t/'uA?cy :ragment 6utobiogra:ii 0ar9wina, )t-ry odzwiercied,a Aego uczciwo12 nau)ow? i by(tro12 '(ycho,ogiczn?3 H# had, during many year(, :o,,owed a go,den ru,e, name,y, that wheneXer a 'ub,i(hed :act, a new ob(erXation or thought came acro(( me, which wa( o''o(ed to my genera, re(u,t(, to m?)/ a memorandum o: it withought :ai, and at once+ ior # had :ound by ed'erience that (uch :act( and thought( were :ar mor/ a't to e(ca'e :rom the memory than :aXourab,e one(I (HPrzez wie,e ,at (to(owa.em z.ot? regu./, a mianowicie, Ae>e,i zna,az.em Aa)i1 o'ub,i)owany :a)t, now? ob(erwacA/ ,ub ide/, )t-ra by.a ('rzeczna z Aa)im1 z moich og-,nych wyni)-w, to notowa.em Ae natychmia(t mo>,iwie do(.ownie 0o1wiadczenie nauczy.o mnie bowiem, >e ta)ie :a)ty i do1wiadczenia .atwieA umy)aA? na(zeA 'ami/ci ni> te, )t-re na(

w('ieraA?I) 1%8 1%% ob./du Poniewa> ten temat na,e>y do '(ycho,ogii nerwic, u(uwa (i/ on zatem w tym zwi?z)u z za)re(u na(zych bada; Przytocz/ natomia(t z w.a(nego >ycia (zczeg-,ny 'rzy'ade) z.udzenia 'ami/ciowego, w )t-rym bardzo widoczne Ae(t Aego umotywowanie 'rzez nie1wiadomy (t.umiony materia., tudzie> zwi?ze) z nim 7iedy 'i(a.em da,(ze rozdzia.y (woAeA )(i?>)i o t.umaczeniu marze; (ennych, znaAdowa.em (i/ na ,etni()u i nie mia.em 'od r/)? ani bib,iote)i, ani 'odr/czni)-w, w()ute) czego by.em zmu(zony wci?ga2 do r/)o'i(u w(ze,)ie cytaty i odno1ni)i z 'ami/ci, za(trzegaA?c (obie ewentua,ne ich ('ro(towanie 4 rozdzia,e o marzeniach na Aawie 'rzy(z.a mi na my1, do()ona.a 'o(ta2 biednego bucha,tera z Bababa 6,'hon(eZa 0audeta, w )t-reA 'i(arz 'rzed(tawi. 'rawdo'odobnie (we w.a(ne marzenia Zdawa.o mi (i/, >e 'rzy'ominam (obie do).adnie Aedn? z :antazAi, )t-r? ten>e cz.owie) F nazwa.em go 'anem <oce,yn F (nuAe 'odcza( (wych ('acer-w 'o u,icach Pary>a, i roz'ocz?.em A? odtwarza2 z 'ami/ci 6 wi/c Aa) to 'an <oce,yn rzuca (i/ 1mia.o na'rzeciw rozbieganych )oni, w(trzymuAe 'ow-z, drzwicz)i (i/ otwieraA?, Aa)a1 wy(o)a o(obi(to12 wy(ia9 da, 1ci()a r/)/ 'ana <oce,yn i m-wi3 HPan Ae(t moim wybawc?, zawdzi/czam ci >ycie =o m-g.bym d,a 'ana uczyni2VI Pocie(za.em (i/, >e ewentua,ne niedo).adno1ci w odtworzeniu teA :antazAi dadz? (i/ .atwo ('ro(towa2 w domu za 'omoc? )(i?>)i 7iedy Aedna) 'otem 'rzerzuca.em Bababa, aby 'or-wna2 go z gotowym do dru)u u(t/'em (wego r/)o'i(u, nie mog.em )u (wemu w(tydowi i zdumieniu nic 'odobnego odna,eU2, a nawet biedny bucha,ter wca,e nie no(i. nazwi()a <oce,yn, ,ecz nazywa. (i/ 'an < o y e u ( e Da druga 'omy.)a da.a mi ),ucz do rozwi?zania 'ierw(zeA, tA z.udzenia 'ami/ciowego < o y e u d (od czego :orma >e;()a Ae(t <oyeu9 (e) F ta), a nie inaczeA t.umaczy (i/ na :rancu()ie moAe nazwi()o3 Freud 5)?d>e (i/ wi/c wzi/.a ta my,nie 'rzeze mnie 0audetowi 'rzy'i(ana :antazAaV Mog.a by2 ty,)o moim w.a(nym wytworem, marzeniem dziennym, )t-re (am wy(nu.em, a )t-re a,bo nie do(z.o do meA 1wiadomo1ci, a,bo te> by.o mi ongi1 1wiadome, ,ecz 'otem do(zcz/tnie o nim za'omnia.em @y2 mo>e, (am Ae (tworzy.em w Pary>u, gdy ta) cz/(to (amotnie i 'e.en t/()noty 'rzechadza.em (i/ 'o u,icach mia(ta, odczuwaA?c 'otrzeb/ 'omocy i 'rote)tora, do'-)i mnie mi(trz =harcot nie wci?gn?. do (wego )-.)a Dw-rc/ Bababa widywa.em te> cz/(to w domu =harcota 18 Biemi.e Ae(t 18 Etrzyma.em )iedy1 od )ogo1 z )r/gu (woich czyte,ni)-w tomi) bib,iote)i m.odzie>oweA autor(twa F &o::manna, w )t-rym o'owiedziana Ae(t (zczeg-.owo (cena, Aa)? (obie wymarzy.em na Aawie w Pary>u Zgodno12 rozci?ga (i/ nawet na 'oAedyncze, nie ca.)iem zwy).e wyra>enia, Aa)ie tam i tu wy(t/'uA? Bie da (i/ ca.)owicie wy),uczy2, >e we wcze(nych ,atach ch.o'i/cych rzeczywi1cie czyta.em to cza(o'i(mo m.odzie>owe @ib,iote)a uczniow()a na(zego gimnazAum 'o(iada.a zbi-r utwor-w &o::manna i by.a zaw(ze gotowa udo(t/'nia2 go uczniom w zamian innego 'o)armu duchowego FantazAa, Aa)? w G" ro)u >ycia, 'rzy'ominaA?c A? (obie, 'rzy'i(ywa.em )omu1 innemu, a '-UnieA mia.em 'ozna2 Aa)o w.a(ny wytw-r z !% ro)u >ycia, mog.a by2 wiern? re'rodu)cA? wra>e; z o)re(u, gdy mia.em 1191! ,at FantazAa, Aa)? wymy1,i.em d,a ratowania bucha,tera bez 'racy z Bababa, mia.a ty,)o torowa2 drog/ :antazAi w ratowaniu (amego (iebie, aby t/()not/ za 'rote)torem i obro;c? uczyni2 zno1n? d,a dumy 0,a >adnego znawcy du(z nie by.oby dziwne, gdyby u(.y(za., >e Aa (am, w 1wiadomym wyobra>eniu (obie, >e Ae(tem za,e>ny od .a()i 'rote)tora, 'rzeciw(tawi/ (i/ temu z ca.? moc? i >e U,e znio(/ nie,iczne rea,ne (ytuacAe, w )t-rych wydarzy.oby (i/ co1 'odobnego Q./b(ze znaczenie :antazAi o ta)ieA w.a1nie tre1ci i niema, wyczer'uA?ce wyAa1nienie AeA ('ecy:i)i wydoby. na 1wiat.o dzienne 6braham w (weA 'racy Vaterrettung und Vatermord in den neuroti(chen Phanta(iegebi,den (H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI V###, 1%!!)

!88 !81 tu to ty,)o, >e do niewie,u rzeczy Ae(tem ta) bardzo u'rzedzony Aa) w.a1nie do 'rote)cAi 5to(un)i w na(zym )raAu 'od tym wzg,/dem mog? zu'e.nie zniech/ci2, a zre(zt? i memu chara)terowi nie od'owiada (ytuacAa dziec)a 'rote)cAi Edczuwa.em zaw(ze bardzo wie,e ().onno1ci )u temu, by o w.a(nych (i.ach (ta2 (i/ dzie,nym cz.owie)iem # w.a1nie Aa mu(ia.em wy(nu2 tego rodzaAu marzenie Zarazem Ae(t ten 'rzy'ade) dobrym 'rzy).adem, Aa) (t.umiony F a w 'aranoi zwyci/()o (i/ 'rzedo(taA?cy F (to(une) do w.a(nego HAaI 'rze(z)adza nam w 'rzedmiotowym uA/ciu rzeczy #nny 'rzy'ade) z.udzenia 'ami/ci, )t-ry da. (i/ zadowa,aA?co rozwi?za2, 'rzy'omina :au((e reconnai((an9ce, o )t-reA '-UnieA b/dzie mowa E'owiada.em Aednemu ze (woich 'acAent-w, ambitnemu i bardzo zdo,nemu cz.owie)owi, i> Aa)i1 m.ody (tudent za'i(a. (i/ w 'oczet moich uczni-w, na'i(aw(zy intere(uA?c? 'rac/ 't 0er 7iin(t,er, Ver(uch einer 5edua,'(ycho,ogie Qdy ta 'raca w nie('e.na '-.tora ro)u '-UnieA 'oAawi.a (i/ w dru)u, o'owiada. m-A 'acAent Aa)oby (obie z ca.? 'ewno1ci? 'rzy'omnia., >e czyta. w Aa)im1 'ro('e)cie )(i/gar()im wzmian)/ o nieA Ae(zcze na mie(i?c a,bo '-. ro)u wcze1nieA, zanim mu o tym m-wi.em Da wzmian)a 'rzy(z.a mu i w-wcza( na my1,+ ()on(tatowa. o'r-cz tego, >e autor zmieni. tytu., gdy> bro(zura nie nazywa (i/ teraz Per(uch ('r-ba) ty,)o 6n(dtze ('ocz?t)i) zu einer 5edua,'(ycho,ogie 0o).adna in:ormacAa autora i 'or-wnanie nie)t-rych wzmiane) dzienni)ar()ich wy)aza.y Aedna), >e m-A 'acAent 'rzy'omnia. (obie co1, co by.o niemo>,iwe E teA bro(zurce nigdy nie by.o >adneA wzmian)i, a Au> zgo.a na nie('e.na '-.tora ro)u 'rzed AeA wydru)owaniem Qdy zaniecha.em wyt.umaczenia teA 'omy.)i, ten>e (am m.ody cz.owie) 'o'e.ni. A? na nowo 5?dzi., i> zauwa>y. niedawno w o)nie )(i/garni bro(zur/ o agora:obii (,/) 'rze(trzeni), chcia. A? naby2 !8! i 'rze(zu)iwa. na 'r->no w(zy(t)ie )ata,ogi wydawnicze Mog.em mu '-UnieA wyt.umaczy2, d,aczego ten trud by. bezowocny Coz'rawa o agora:obii 'ozo(tawa.a dotychcza( ty,)o w Aego wyobraUni Aa)o nie1wiadomy zamiar i mia.a by2 'rzez niego (amego na'i(ana <ego ambicAa, by dor-wna2 owemu m.odemu cz.owie)owi, i wci?gn?2 (i/ do grona mych uczni-w 'rzez 'odobn? 'rac/ nau)ow?, ('owodowa.a 'ierw(ze i 'owt-rne z.udzenie 'ami/ci Przy'omnia. (obie te> 'otem, >e 'ro('e)t )(i/gar()i, na )t-rym o'ar. (w-A ta) b./dny (?d, i odno(i. (i/ do dzie.a zatytu.owanego Qene(i( F da( Qe(etz der Zeugung 4zmian)owan? 'rzez niego zmian/ tytu.u za'i(uA/ na (w-A rachune), gdy> 'rzy'ominam (obie, i> (am 'o'e.ni.em t/ niedo).adno12 m-wi?c9 Per(uch zamia(t 6n(dtze Za'ominanie 'o(tanowie; 4 >adneA inneA gru'ie zAawi() nie da (i/ ta) .atwo dowie12, Aa) w.a1nie 'rzy za'ominaniu 'o(tanowie;, >eW (amym niedo(tat)iem uwagi nie da (i/ wyAa1ni2 'o9, my.)i Po(tanowienie Ae(t to im'u,( do czynu, )t-ry Au> zaa)ce'towa,i1my, a )t-rego wy)onanie od).adamy Aedna) do w.a1ciw(zego cza(u Et-> w 'ow(ta.eA ta) 'rzerwie mo>e na(t?'i2 w motywach zmiana tego rodzaAu, >e zamiar nie zo(taAe za'omniany, ,ecz ty,)o zrewidowany i 'rzechowany Za'ominania zamiar-w, )to9, r emu 'od,egamy codziennie i w naArozmait(zych (ytuacAach, nie (taramy (i/ (obie wyt.umaczy2 'rzez zmia9:, n/ w motywach, ,ecz zo(tawiamy Ae na og-. bez wyAa1nienia a,bo te> (zu)amy wyAa1nienia '(ycho,ogicznego, 'rzyAmuA?c, >e gdy (i/ zb,i>y. cza( wy)onania, nie zai(tnia., Aa)o niezb/dny warune), )t-ry i(totnie ('e.nia,i1my 'rzy 'owzi/ciu zamiaru, do(tateczny za)re( uwagi do wy)onania tego czynu Eb(erwowanie na(ze9 !8" go norma,nego zachowywania (i/ wobec 'o(tanowie; )a>e nam to t.umaczenie odrzuci2 Aa)o zbyt dowo,ne <e1,i ran)iem 'owezm/ Aa)i1 zamiar, )t-ry ma by2 wy)onany wieczorem, to w ci?gu dnia mog/ go (obie )i,)a)rotnie 'rzy'omnie2, nie 'otrzebuA/ Aedna) 'rzez ca.y dzie; 'rzechowywa2 go w 1wiadomo1ci 7iedy (i/ zb,i>y cza( wy)onania, w'adnie mi on (am na my1, i ().oni do tego,

by 'oczyni2 'otrzebne 'rzygotowania do zamierzonego czynu <e1,i, id?c na 'rzechadz)/, zabieram ,i(t, )t-ry mam zamiar wrzuci2 do ()rzyr b +i, to nie 'otrzebuA/ 'rzecie>, Aa)o norma,ny i zdrowy cz.owie), 'rzez ca.? drog/ trzyma2 go w r/)u i wy'atrywa2 ()rzyn)i, do )t-reA mam go wrzuci2, ,ecz w).adam go do )ie(zeni, id/ i 'ozwa,am my1,om buAa2 (wobodnie, ,icz?c na to, i> Aedna z naAb,i>(zych ()rzyne) zwr-ci moA? uwag/, a w-wcza( wydob/d/ ,i(t z )ie(zeni Borma,ne zachowywanie (i/ 'rzy 'owzi/tym zamiarze zgadza (i/ w zu'e.no1ci z zachowaniem (i/ o(-b, u )t-rych w drodze e)('erymentu wywo.ano tzw 'ohi'no9tyczn? (uge(ti/ odroczenia I Zwy),e o'i(uAemy to zAawi()o w na(t/'uA?cy ('o(-b3 'owzi/ty zamiar drzemie u danych o(-b a> do momentu, w )t-rym mamy go wy)ona2 4-wcza( budzi (i/ i 'o'ycha do czynu 5? dwie (ytuacAe, w )t-rych nawet ,ai) zdaAe (obie z tego ('raw/, >e za'omnienie zamiaru w >adnym razie nie mo>e uchodzi2 za zAawi()o 'ierwia(t)owe, )t-rego Au> nie mo>na roz.o>y2 na czynni)i, ,ecz >e u'rawnia ono do 'rzy'u(zczenia o i(tnieniu utaAonych motyw-w Mam na my1,i (to(une) mi.o(ny i (.u>b/ woA()ow? 7ochane), )t-ry (i/ nie (tawi. na (chadz)/, na 'r->no b/dzie (i/ u('rawied,iwia. 'rzed dam? (wego (erca, >e nie(tety, ca.)iem o tym za'omnia.+ ona nie omie(z)a 11 Zob @ernheim Beue 5tudien iiber &y'noti(mu( 5ugge(tion und P(ychothera'ie 18%! X ,,9 L LL[ mu od'owiedzie23 HPrzed ro)iem by.by1 nie za'omnia. Bic ci Au> na mnie nie za,e>yI Bawet gdyby (i/gn?. do wy>eA wymienionego wyAa1nienia '(ycho,ogicznego i (woAe za'omnienie u('rawied,iwia. nagromadzeniem intere(-w, to ty,e ty,)o by zy()a., >e dama, )t-ra nag,e (ta.a (i/ ta) 'rzeni),iwa Aa) ,e)arz 'rzy '(ychoana,izie, od'owiedzia.aby3 H5zczeg-,na rzecz, i> 'rzedtem 'odobne 'rze(z)ody nigdy (i/ nie zdarza.yI Z 'ewno1ci? dama ta nie chce 'rzeczy2 mo>,iwo1ci za'omnienia, (?dzi ty,)o, i nie bez racAi, >e z nie1wiadomego za'omnienia dadz? (i/ wy(nu2 te (ame wnio()i co i ze 1wiadomeA wym-w)i Podobnie i w (.u>bie woA()oweA nie uwzg,/dnia (i/ r->nicy mi/dzy niewy)onaniem roz)az-w 'rzez za'omnienie i z rozmy(.em No.nierzowi nie wo,no za'omina2, czego (.u>ba woA()owa ode; wymaga <e1,i Aedna) o tym za'omni, cho2 roz)azy (? mu znane, zdarza (i/ to wtedy, )iedy motywom, )t-re go 'o'ychaA? do wy)onania 'owinno1ci woA()owych, 'rzeciw(tawiaA? (i/ inne Echotni), )t-ry by (i/ u('rawied,iwia. 'rzy ra'orcie tym, >e za'omnia. oczy1ci2 guzi)i, mo>e by2 'ewny )ary 6,e ta)? )ar/ mo>emy uwa>a2 za b.ah? w (to(un)u do teA, )t-ra by go cze)a.a, gdyby motyw (wego zaniechania chcia. (obie i 'rze.o>onym wyzna2 otwarcie3 HDa n/dzna (.u>ba w og-,e mi Au> obrzyd.aI @y (obie teA )ary o(zcz/dzi2, 'o(.uguAe (i/ on, w my1, za(ad e)onomicznych, za'omnieniem, )t-re mo>e by2 a,bo wym-w)?, a,bo te> tworem )om'romi(owym 5to(un)i z )obietami ta) Aa) i (.u>ba woA()owa wymagaA?, aby to w(zy(t)o, co z nimi ma zwi?ze), nie 'od,ega.o za'omnieniu 4 tych dw-ch za)re(ach za'omnienie Ae(t do'u(zcza,ne ty,)o 'rzy niewa>nych ('rawach, 'odcza( gdy 'rzy wa>nych Ae(t ozna)?, >e (i/ Ae chce tra)towa2 Aa)o niewa>ne, a zatem, >e (i/ im !8G !85 odmawia znaczenia 1j 6 wnio()i o tym warto1ciowaniu '(ychicznym (? tutaA rzeczywi1cie uza(adnione Naden cz.owie) nie za'omina wy)ona2 czynno1ci wa>neA d,a (iebie, inaczeA bowiem wy(tawi.by (i/ na 'odeArzenie nie'oczyta,no1ci Ba(ze badanie mo>e (i/ wi/c odno(i2 ty,)o do mnieA ,ub wi/ceA 'odrz/dnych zamiar-w Za zu'e.nie oboA/tny nie mo>emy uwa>a2 >adnego zamiaru, V bo w tym 'rzy'ad)u za'ewne nie zo(ta.by wca,e 'owzi/ty Podobnie Aa) w om-wionych )ategoriach za).-cenia L :un)cAi '(ychicznych, zbiera.em 'rzy'ad)i w.a(nego za'ominania 'o(tanowie;, a (taraA?c (i/ Ae wyAa1ni2 (twierdza.em, >e na og-. dadz? (i/ one ('rowadzi2 do wmie(zania (i/ nie znanych motyw-w ,ub te>, Aa) by mo>na 'owiedzie2, do 'rzeciwwo,i 4 wie,u tych 'rzy'ad)ach znaAdowa.em (i/ w 'o.o>eniu 'odobnym

do (to(un)u (.u>bowego, a wi/c 'od 'ewnym 'rzymu(em, 'rzeciw )t-remu cz/1ciowo 'odno(i.em bunt, co demon(trowa.em 'rzez za'omnienie Ba,e>y tutaA i to, >e (zczeg-,nie .atwo za'ominam ().ada2 >yczenia z o)azAi urodzin, 1,ub-w, awan(-w itd #,e razy 'o(tanowi/ zmieni2 (i/, zaw(ze 'rze)onuA/ (i/, i> zn-w mi (i/ to nie uda.o Zamierzam teraz zaniecha2 tego i z ca.? 1wiadomo1ci? 'rzyzna2 (.u(zno12 motywom, )t-re ,e>? u 'od(tawy moAego o'oru 4 'ewneA :azie 'rzeA1cioweA 'owiedzia.em 'rzyAacie,owi, )t-ry mnie 'rzedtem 'ro(i., abym i od niego wy(.a. te,egram gratu,acyAny 1! 4 (ztuce @ 5hawa =ezar i 7,eo'atra =ezara roz(taA?cego (i/ z Ogi'tem dr/czy 'rzez chwi,/ my1,, >e Ae(zcze co1 'o(tanowi., a,e nie 'ami/ta, co 4 )o;cu o)aza.o (i/, >e =ezar za'omnia. 'o>egna2 (i/ z 7,eo'atr?_ Za 'omoc? tego drobnego ry(u ma by2 uzmy(.owione F zre(zt? w ca.)owiteA ('rzeczno1ci z 'rawd? hi(toryczn? F Aa) niewie,e robi. (obie =ezar z ma.eA egi'()ieA )(i/>nicz)i (wg O <one(a, o' cit , ( G88) !86 w oznaczonym terminie, i> za'omn/ o obydw-ch Bie mo>na (i/ by.o dziwi2, >e (i/ to ('rawdzi.o Mam 'rzy)re do1wiadczenie >yciowe, i> nie umiem wyrazi2 w('-.czucia tam, gdzie ono z )onieczno1ci mu(i wy'a12 'rze(adnie, gdy> 'odobne wyra>enia nie 'ozo(taA? w zwi?z)u z niewie,)im udzia.em mego a:e)tu Ed cza(u, gdy zorientowa.em (i/, >e rze)om? (ym'ati/ bra.em za rzeczywi(t?, mam o'ory 'rzeciw )onwenan(owemu o)azywaniu w('-.czucia, )t-rego u>yteczno12 ('o.eczn? ()?din?d uznaA/ Do rozdwoAenie nie dotyczy )ondo,en9cAi z 'owodu 1mierci+ Ae1,i (i/ ha nie zdecydowa.em, nie omie(z)am nigdy ich nie wyrazi2 Qdzie m-A uczuciowy w('-.udzia. nie ma nic w('-,nego z obowi?z)iem towarzy()im, tam znaAduAe on (w-A wyraz i nie bywa te> nigdy hamowany 'rzez za'omnienie Poruczni) D 'rzebywaA?cy w niewo,i o'i(uAe 'rzy'ade) za'omnienia, w )t-rym t.umiony 'ocz?t)owo zamiar 'rzebiAa (i/ Aa)o 'rzeciwwo,a i do'rowadza do 'rzy)reA (ytuacAi3 HBaA(tar(zy rang? w obozie Aeniec)im d,a o:icer-w zo(ta. obra>ony 'rzez Aednego z )o,eg-w 6by uni)n?2 )orowod-w, chcia. ()orzy(ta2 z Aedynego 1rod)a 'rzemocy, Aa)i mia. do dy('ozycAi, 'o,eci2 wyda,enie )o,egi i 'rzenie(ienie do innego obozu 0o'iero na ()ute) rad ,icznych 'rzyAaci-. zdecydowa. (i/, wbrew (wemu nieAawnemu >yczeniu, zdy(tan(owa2 (i/ od tego i wybra2 drog/ honoru, )t-ra Aedna) mu(ia.a ('owodowa2 wie,ora)ie nie'rzyAemno1ci Dego (amego 'rzed'o.udnia ten>e )omendant 'rzeczyta. ,i(t/ o:icer-w 'od )ontro,? organu dozoru <a) dot?d, nie zdarzy.o mu (i/ 'o'e.ni2 b./du, gdy> zna. dobrze )o,eg-w od d.u>(zego cza(u 4 dniu dzi(ieA(zym 'rzeoczy. nazwi()o )o,egi, )t-ry go obrazi., wobec czego ten mu(ia. 'ozo(ta2 na ',acu (am Aeden, gdy w(zy(cy inni Au> odda,i,i (i/, a> 'omy.)a zo(ta.a wyAa1niona Przeoczone nazwi()o znaAdowa.o (i/ w 1rod)u ,i(ty ZaA1cie to by.o (t.umione z AedneA (trony Aa)o zamierzona obe,ga, z drugieA Aa)o 'rzy)ry 'rzy'ade), )t-ry mo>e by2 b./dnie t.umaczony 6 Aedna) ('rawca 'o zaznaAomieniu (i/ z P(ycho'ato,ogi? Freuda 'rzyzna. (.u(zno12 'ierw(zeA o'iniiI Przez ('rzeczno12 mi/dzy )onwenan(em obowi?z)-w a w.a1ciw? wewn/trzn? ich ocen?, do )t-reA nie chcemy (i/ 'rzyzna2, t.umacz? (i/ i te 'rzy'ad)i, w )t-rych za'ominamy wy)ona2 co1, co 'rzyrze),i1my innym DutaA zdarza (i/ regu,arnie, >e 'rzyrze)aA?cy wierzy w to, >e za'omnienie do(tatecznie go t.umaczy, 'odcza( gdy 'ro(z?cy daAe (obie zwy),e 'rawdziw? od'owiedU3 H<ego to nie intere(uAe wca,e, inaczeA by nie za'omnia.I 5? ,udzie, )t-rych (i/ og-,nie chara)teryzuAe Aa)o za'omi9na,()ich i d,atego 'ob.a>a im (i/ 'odobnie Aa) )r-t)owzrocznym, gdy (i/ nie u).oni? na u,icy1" De o(oby za'ominaA? o w(zy(t)ich uczynionych ma.ych obietnicach, nie wy'e.niaA? za,ece;, )t-re odebra.y, i o)azuA? (i/ zawodne w drobiazgach+ ro(zcz? (obie Aedna) 'reten(Ae, aby nie bra2 im za z.e tych ma.ych uchybie;, t A nie ).a12 tego na )arb ich chara)teru, ,ecz organiczneA w.a1ciwo1ci1G <a (am nie na,e>/ do tych ,udzi, nie mia.em >adneA ('o(obno1ci, by ana,izowa2 czynno1ci 'o9 1" 7obiety ze (wym (ubte,nieA(zym wyczuwaniem nie1wiadomych 'roce(-w (? na og-. (),onnieA(ze do 'oAmowania Aa)o obrazy tego, >e (i/ ich na u,icy nie zauwa>y.o, ni> do

'rzy'u(zczenia, >e -w H'rze(t/'caI Ae(t )r-t)owidzem ,ub >e by. zamy1,ony 4no(z? one, >e by.by Ae niechybnie ('o(trzeg., Hgdyby (obie co1 z nich robi.I 1G 0r 5 Ferenczi o'owiada o (obie, >e by. ta) roztargniony, i> razi. (woich znaAomych cz/(to1ci? i o(ob,iwo1ci? czynno1ci 'omy.)owych <edna) obAawy tego roztargnienia zni).y niema, zu'e.nie, gdy zacz?. (to(owa2 '(ychoana,iz/ u (wych chorych i mu(ia. w()ute) tego zaA?2 (i/ ta)>e ana,iz? (iebie =zynno1ci 'omy.)owe zo(taA? 'oniechane, gdy (i/ znacznie roz(zerzy za)re( (weA od'owiedzia,no1ci PoAmuAe on tedy z zu9 !88 dobnych o(-b i 'rzez zbadanie tych 'rzy'ad)-w za'ominania wy)ry2 ich umotywowanie 5?dz?c Aedna) na 'od(tawie ana,ogii nie mog/ (i/ o'rze2 'rzy'u(zczeniu, >e u tych ,udzi i(tnieAe ('ora doza nie1wiadomego ,e)cewa>enia innych i >e to Ae(t motywem, )t-ry d,a (wych ce,-w 'o(.uguAe (i/ czynni)iem organicznym 15 4 innych 'rzy'ad)ach motywy za'ominania (? mnieA .atwe do odna,ezienia i budz?, gdy (i/ Ae odnaAdzie, wie,)ie zdziwienie Da) n' zauwa>y.em w 'o'rzednich ,atach, >e 'rzy wie,)ieA ,iczbie wizyt u chorych nigdy nie za'omnia.em o inneA wizycie Aa) ty,)o u 'acAenta bez'.atnego ,ub u )o,egi Za>enowany tym, 'rzyzwyczai.em (i/ notowa2 (obie wizyty dnia bie>?cego Bie wiem, czy i inni ,e)arze z tych (amych 'owod-w nie notuA? (wych wizyt 6 teraz mo>emy domy1,a2 (i/, co ().ania tzw neura(teni)a do notowania na o(.awioneA )artce zwierze;, )t-re ma uczyni2 ,e)arzowi Prawdo'odobnie nie u:a on zdo,no1ci re'rodu)cyAneA (weA 'ami/ci <e(t to z 'ewno1ci? (.u(zne, ,ecz (cena odbywa (i/ naAcz/1cieA ta)3 chory 'rzed.o>y. Au> (woAe r->ne 'ytania i bardzo rozw,e),e o'owiedzia. o (wych do,eg,iwo1ciach Qdy Au> ()o;czy., wyci?ga )artecz)/ i m-wi, u('rawied,iwiaA?c (i/3 HZanotowa.em tu (obie r->ne rzeczy, gdy> bez tego nic bym nie za'ami/ta.I Powtarza 'e.n? (.u(zno1ci? roztargnienie Aa)o uwarun)owane 'rzez nie1wiadome )om',e)(y, a zatem Aa)o u,ecza,ne za 'omoc? '(ychoana,izy Pewnego dnia czyni. on (obie wyrzuty, >e zb.?dzi. w '(ychoana,izie Aednego ze (wych 'acAent-w Dego> dnia wznowi.y (i/ w(zy(t)ie Aego HroztargnieniaI #d?c u,ic? 'ot)n?. (i/ )i,)a)rotnie (zobrazowanie owego :aud 'a( w ,eczeniu), za'omnia. zabra2 'ort:e,, nie 'oza'ina. ubrania itd 15 O <one( zauwa>a tutaA3 HE:ten the re(i(tance i( o: a ge9nera, order Dhu( a bu(y ma; :orget( to 'o(t ,etter( entru(ted to him F to hi( (,ight annoyance F by hi( wi:e, Au(t a( h/ may [:orget` to carry out her (ho''ing order(I !8% 'otem 'un)t 'o 'un)cie i od'owiada (am (obie3 HDa), o to (i/ Au> 'yta.emI 0emon(truAe on 'rzez t/ )art)/ 'rawdo'odobnie ty,)o Aeden z obAaw-w, tA to, Aa) cz/(to Aego zamiary u,egaA? zam?ceniu w()ute) nieAa(nych motyw-w Poru(z/ teraz ('raw/ (.abo(t)i, )t-reA 'od,ega wi/)(za cz/12 moich zdrowych znaAomych, i (zczerze wyznam, >e, zw.a(zcza w 'o'rzednich ,atach, bardzo .atwo i 'rzez d.u>(zy cza( za'omina.em oddawa2 'o>yczone )(i?>)i ,ub te> ze (zczeg-,n? .atwo1ci? 'rzydarza.o mi (i/ zw,e)a2 z '.aceniem na,e>no1ci Pewnego 'oran)u wy(zed.em, nie za'.aciw(zy, ze (),e'u z tytoniem i cygarami, w )t-rym (i/ zwy),e zao'atruA/ na ca.y dzie; @y.o to wy(oce niewinne za'omnienie, gdy> Ae(tem tam znany i mog.em (i/ ('odziewa2, i> na(t/'nego dnia 'rzy'omn? mi o moim d.ugu Da drobna niedba.o12, 'r-ba robienia d.ug-w, nie by.a z 'ewno1ci? bez zwi?z)u z re:,e)(Aami dotycz?cymi mego bud>etu, nad )t-rym dnia 'o'rzedniego (i/ za(tanawia.em 4 (to(un)u do 'ieni/dzy i w.a(no1ci nawet bardzo 'orz?dni ,udzie (? z (ob? w niezgodzie 4idzimy, >e 'ierwotna chciwo12 niemow,/cia, )t-re chce zagarn?2 w(zy(t)ie 'rzedmioty (aby Ae wzi?2 do u(t), Ae(t, og-,nie bior?c, do(tatecznie 'rzezwyci/>ona dzi/)i )u,turze i wychowaniu 16 18 Cadbym tu doda2, >e w ('rawach 'ieni/>nych 'ami/2 o)azuAe (i/ (zczeg-,nie (tronnicza Z.udzenia 'ami/ci, >e (i/ co1 Au> za'.aci.o, bywaA? bardzo u'orczywe Dani, gdzie ch/2 zy()u nie dotyczy wie,)ich ('raw >yciowych, ,ecz Ae(t u'rawiana raczeA d,a zabawy, a w()ute) tego nie

)r/'owana, Aa) n' 'rzy )artach, wy(t/'uAe nawet u naAuczciw(zych ,udzi ().onno12 do 'omy.e) 'ami/ci w ,iczeniu+ 'o'e.niaA? oni, cz/(to (ami nawet nie wiedz?c, w Aa)i ('o(-b, drobne o(zu(twa ZdaAe (i/, >e o '(ychicznie od1wie>aA?ceA i(tocie gry (tanowi w znaczneA cz/1ci w.a1nie 'owy>(za (woboda Mo>na (i/ zgodzi2 na 'rzy(.owie, >e w grze 'oznaAe (i/ chara)ter cz.owie)a, Ae>e,i uzu'e.nimy3 (t.umiony chara)ter <e>e,i u o(-b '.ac?cych zachodz? !18 @oA/ (i/, >e 'rzytoczone 'owy>eA 'rzy).ady (? w'ro(t bana,ne+ dobrze Aedna), >e 'oru(zam tu ('rawy, )t-re )a>demu (? znane i )t-re )a>dy na (w-A ('o(-b rozumie, bo w(za) 'odA?.em zamiar zbierania i zu>yt)owania nau)owo ty,)o rzeczy codziennych Bie rozumiem, d,aczego m?dro12 >yciowa, b/d?ca zbiegiem zwy).ych >yciowych do1wiadcze;, nie mia.aby na,e>e2 do ()arbca nau)i E i(tocie i chara)terze rzeczy nau)oweA (tanowi bowiem nie odmienno12 'rzedmiotu, ,ecz 1ci(.o12 metody badania, tudzie> do(zu)iwanie (i/ da,e)ich zwi?z)-w =o (i/ tyczy zamiar-w wa>nieA(zych, to u(ta,i,i1my, >e na og-. bywaA? one wtedy za'ominane, )iedy 'rzeciw(tawiaA? (i/ im ciemne motywy+ 'rzy mnieA wa>nych zamiarach (twierdzamy, Aa)o drugi mechanizm za'ominania, >e o'-r 'rzeno(i (i/ z czego1 innego na ten zamiar, 'rzy czym mi/dzy tym innym a tre1ci? zamiaru wytwarza (i/ zewn/trzne ()oAarzenie Ba,e>y tutaA na(t/'uA?cy 'rzy).ad Przywi?zuA/ 'ewn? wag/ do 'i/)neA bibu.y i 'o(tanawiam )u'i2 (obie w cza(ie dzi(ieA(zego 'oobiedniego ('aceru nowy AeA ar)u(z 6,e 'rzez cztery dni na(t/'ne z rz/du za'omina.em o tym, a> w )o;cu 'ytam (i/ (am (iebie, Aa)a 'rzyczyna ('owodowa.a za'omnienie Z .atwo1ci? A? odna,az.em, gdy ty,)o (obie Ae(zcze nieumy1,ne 'omy.)i, to na,e>y Ae widocznie ta) (amo o(?dza2 U )u'c-w cz/(to mo>na zaob(erwowa2 'ewne zw,e)anie z wydawaniem 'ieni/dzy, 'rzy '.aceniu rachun)-w it' , )t-re w.a1cicie,owi nie 'rzyno(i >adnego zy()u, ,ecz Ae(t '(ycho,ogicznie zrozumia.e Aa)o 'rzeAaw niech/ci do wyzbywania (i/ 'ieni/dzy Ze w.a1nie )obiety o)azuA? (zczeg-,n? niech/2 do '.acenia ,e)arzowi, 'ozo(taAe to w zwi?z)u z naA'ou:nieA9(zymi i naAmnieA u1wiadomionymi ('rawami '(ychicznymi ZazwyczaA za'ominaA? one 'ortmonet)i, d,atego nie mog? za'.aci2 w cza(ie wizyty, za'ominaA? 'otem 'rzy(.a2 honorarium z domu i 'rze:or(owuA? w ten ('o(-b, >e (i/ Ae ,eczy.o za darmo (Hd,a ich 'i/)nych oczuI) P.ac? nieAa)o (wym wido)iem !11 go norma,nego zachowywania (i/ wobec 'o(tanowie;3 )a>e nam to t.umaczenie odrzuci2 Aa)o zbyt dowo,ne 1 <e1,i ran)iem 'owezm/ Aa)i1 zamiar, )t-ry ma by2 wy)onany wieczorem, to w ci?gu dnia mog/ go (obie )i,)a)rotnie 'rzy'omnie2, nie 'otrzebuA/ Aedna) 'rzez ca.y dzie; 'rzechowywa2 go w 1wiadomo1ci 7iedy (i/ zb,i>y cza( wy)onania, w'adnie mi on (am na my1, i ().oni do tego, by 'oczyni2 'otrzebne 'rzygotowania do zamierzonego czynu <e1,i, id?c na 'rzechadz)/, zabieram ,i(t, )t-ry mam zamiar wrzuci2 do ()rzyi b +i, to nie 'otrzebuA/ 'rzecie>, Aa)o norma,ny i zdrowy cz.owie), 'rzez ca.? drog/ trzyma2 go w r/)u i wy'atrywa2 ()rzyn)i, do )t-reA mam go wrzuci2, ,ecz w).adam go do )ie(zeni, id/ i 'ozwa,am my1,om buAa2 (wobodnie, ,icz?c na to, i> Aedna z naAb,i>(zych ()rzyne) zwr-ci moA? uwag/, a w-wcza( wydob/d/ ,i(t z )ie(zeni Borma,ne zachowywanie (i/ 'rzy 'owzi/tym zamiarze zgadza (i/ w zu'e.no1ci z zachowaniem (i/ o(-b, u )t-rych w drodze e)('erymentu wywo.ano tzw 'ohi'no9tyczn? (uge(ti/ odroczenia I Zwy),e o'i(uAemy to zAawi()o w na(t/'uA?cy ('o(-b3 'owzi/ty zamiar drzemie u danych o(-b a> do momentu, w )t-rym mamy go wy)ona2 4-wcza( budzi (i/ i 'o'ycha do czynu 5? dwie (ytuacAe, w )t-rych nawet ,ai) zdaAe (obie z tego ('raw/, >e za'omnienie zamiaru w >adnym razie nie mo>e uchodzi2 za zAawi()o 'ierwia(t)owe, )t-rego Au> nie mo>na roz.o>y2 na czynni)i, ,ecz >e u'rawnia ono do 'rzy'u(zczenia o i(tnieniu utaAonych motyw-w Mam na my1,i (to(une) mi.o(ny i (.u>b/ woA()ow? 7ochane), )t-ry (i/ nie (tawi. na (chadz)/, na 'r->no b/dzie (i/ u('rawied,iwia. 'rzed dam? (wego (erca, >e nie(tety, ca.)iem o tym za'omnia.+ ona nie omie(z)a 11 Zob @ernheim Beue 5tudien iiber &y'noti(mu( 5ugge(tion

und P(ychothera'ie 18%!

mu od'owiedzie23 HPrzed ro)iem by.by1 nie za'omnia. Bic ci Au> na mnie nie za,e>yI Bawet gdyby (i/gn?. do wy>eA wymienionego wyAa1nienia '(ycho,ogicznego i (woAe za'omnienie u('rawied,iwia. nagromadzeniem intere(-w, to ty,e ty,)o by zy()a., >e dama, )t-ra nag,e (ta.a (i/ ta) 'rzeni),iwa Aa) ,e)arz 'rzy '(ychoana,izie, od'owiedzia.aby3 H5zczeg-,na rzecz, i> 'rzedtem 'odobne 'rze(z)ody nigdy (i/ nie zdarza.yI Z 'ewno1ci? dama ta nie chce 'rzeczy2 mo>,iwo1ci za'omnienia, (?dzi ty,)o, i nie bez racAi, >e z nie1wiadomego za'omnienia dadz? (i/ wy(nu2 te (ame wnio()i co i ze 1wiadomeA wym-w)i Podobnie i w (.u>bie woA()oweA nie uwzg,/dnia (i/ r->nicy mi/dzy niewy)onaniem roz)az-w 'rzez za'omnienie i z rozmy(.em No.nierzowi nie wo,no za'omina2, czego (.u>ba woA()owa ode; wymaga <e1,i Aedna) o tym za'omni, cho2 roz)azy (? mu znane, zdarza (i/ to wtedy, )iedy motywom, )t-re go 'o'ychaA? do wy)onania 'owinno1ci woA()owych, 'rzeciw(tawiaA? (i/ inne Echotni), )t-ry by (i/ u('rawied,iwia. 'rzy ra'orcie tym, >e za'omnia. oczy1ci2 guzi)i, mo>e by2 'ewny )ary 6,e ta)? )ar/ mo>emy uwa>a2 za b.ah? w (to(un)u do teA, )t-ra by go cze)a.a, gdyby motyw (wego zaniechania chcia. (obie i 'rze.o>onym wyzna2 otwarcie3 HDa n/dzna (.u>ba w og-,e mi Au> obrzyd.aI @y (obie teA )ary o(zcz/dzi2, 'o(.uguAe (i/ on, w my1, za(ad e)onomicznych, za'omnieniem, )t-re mo>e by2 a,bo wym-w)?, a,bo te> tworem )om'romi(owym 5to(un)i z )obietami ta) Aa) i (.u>ba woA()owa wymagaA?, aby to w(zy(t)o, co z nimi ma zwi?ze), nie 'od,ega.o za'omnieniu 4 tych dw-ch za)re(ach za'omnienie Ae(t do'u(zcza,ne ty,)o 'rzy niewa>nych ('rawach, 'odcza( gdy 'rzy wa>nych Ae(t ozna)?, >e (i/ Ae chce tra)towa2 Aa)o niewa>ne, a zatem, >e (i/ im !8G !85 odmawia znaczenia 1! 6 wnio()i o tym warto1ciowaniu '(ychicznym (? tutaA rzeczywi1cie uza(adnione Naden cz.owie) nie za'omina wy)ona2 czynno1ci wa>neA d,a (iebie, inaczeA bowiem wy(tawi.by (i/ na 'odeArzenie nie'oczyta,no1ci Ba(ze badanie mo>e (i/ wi/c odno(i2 ty,)o do mnieA ,ub wi/ceA 'odrz/dnych zamiar-w Za zu'e.nie oboA/tny nie mo>emy uwa>a2 >adnego zamiaru, bo w tym 'rzy'ad)u za'ewne nie zo(ta.by wca,e 'owzi/ty Podobnie Aa) w om-wionych )ategoriach za).-cenia :un)cAi '(ychicznych, zbiera.em 'rzy'ad)i w.a(nego za'ominania 'o(tanowie;, a (taraA?c (i/ Ae wyAa1ni2 (twierdza.em, >e na og-. dadz? (i/ one ('rowadzi2 do wmie(zania (i/ nie znanych motyw-w ,ub te>, Aa) by mo>na 'owiedzie2, do 'rzeciwwo,i 4 wie,u tych 'rzy'ad)ach znaAdowa.em (i/ w 'o.o>eniu 'odobnym do (to(un)u (.u>bowego, a wi/c 'od 'ewnym 'rzymu(em, 'rzeciw )t-remu cz/1ciowo 'odno(i.em bunt, co demon(trowa.em 'rzez za'omnienie Ba,e>y tutaA i to, >e (zczeg-,nie .atwo za'ominam ().ada2 >yczenia z o)azAi urodzin, 1,ub-w, awan(-w itd #,e razy 'o(tanowi/ zmieni2 (i/, zaw(ze 'rze)onuA/ (i/, i> zn-w mi (i/ to nie uda.o Zamierzam teraz zaniecha2 tego i z ca.? 1wiadomo1ci? 'rzyzna2 (.u(zno12 motywom, )t-re ,e>? u 'od(tawy moAego o'oru 4 'ewneA :azie 'rzeA1cioweA 'owiedzia.em 'rzyAacie,owi, )t-ry mnie 'rzedtem 'ro(i., abym i od niego wy(.a. te,egram gratu,acyAny 1! 4 (ztuce @ 5hawa =ezar i 7,eo'atra =ezara roz(taA?cego (i/ z Ogi'tem dr/czy 'rzez chwi,/ my1,, >e Ae(zcze co1 'o(tanowi., a,e nie 'ami/ta, co 4 )o;cu o)aza.o (i/, >e =ezar za'omnia. 'o>egna2 (i/ z 7,eo'atr?_ Za 'omoc? tego drobnego ry(u ma by2 uzmy(.owione F zre(zt? w ca.)owiteA ('rzeczno1ci z 'rawd? hi(toryczn? F Aa) niewie,e robi. (obie =ezar z ma.eA egi'()ieA )(i/>nicz)i (wg O <one(a, o' cit , ( G88) w oznaczonym terminie, i> za'omn/ o obydw-ch Bie mo>na (i/ by.o dziwi2, >e (i/ to ('rawdzi.o Mam 'rzy)re do1wiadczenie >yciowe, i> nie umiem wyrazi2 w('-.czucia tam, gdzie ono z )onieczno1ci mu(i wy'a12 'rze(adnie, gdy> 'odobne wyra>enia nie 'ozo(taA? w zwi?z)u z

niewie,)im udzia.em mego a:e)tu Ed cza(u, gdy zorientowa.em (i/, >e rze)om? (ym'ati/ bra.em za rzeczywi(t?, mam o'ory 'rzeciw )onwenan(owemu o)azywaniu w('-.czucia, )t-rego u>yteczno12 ('o.eczn? ()?din?d uznaA/ Do rozdwoAenie nie dotyczy )ondo,en9cAi z 'owodu 1mierci+ Ae1,i (i/ ha nie zdecydowa.em, nie omie(z)am nigdy ich nie wyrazi2 Qdzie m-A uczuciowy w('-.udzia. nie ma nic w('-,nego z obowi?z)iem towarzy()im, tam znaAduAe on (w-A wyraz i nie bywa te> nigdy hamowany 'rzez za'omnienie Poruczni) D 'rzebywaA?cy w niewo,i o'i(uAe 'rzy'ade) za'omnienia, w )t-rym t.umiony 'ocz?t)owo zamiar 'rzebiAa (i/ Aa)o 'rzeciwwo,a i do'rowadza do 'rzy)reA (ytuacAi3 HBaA(tar(zy rang? w obozie Aeniec)im d,a o:icer-w zo(ta. obra>ony 'rzez Aednego z )o,eg-w 6by uni)n?2 )orowod-w, chcia. ()orzy(ta2 z Aedynego 1rod)a 'rzemocy, Aa)i mia. do dy('ozycAi, 'o,eci2 wyda,enie )o,egi i 'rzenie(ienie do innego obozu 0o'iero na ()ute) rad ,icznych 'rzyAaci-. zdecydowa. (i/, wbrew (wemu nieAawnemu >yczeniu, zdy(tan(owa2 (i/ od tego i wybra2 drog/ honoru, )t-ra Aedna) mu(ia.a ('owodowa2 wie,ora)ie nie'rzyAemno1ci Dego (amego 'rzed'o.udnia ten>e )omendant 'rzeczyta. ,i(t/ o:icer-w 'od )ontro,? organu dozoru <a) dot?d, nie zdarzy.o mu (i/ 'o'e.ni2 b./du, gdy> zna. dobrze )o,eg-w od d.u>(zego cza(u 4 dniu dzi(ieA(zym 'rzeoczy. nazwi()o )o,egi, )t-ry go obrazi., wobec czego ten mu(ia. 'ozo(ta2 na ',acu (am Aeden, gdy w(zy(cy inni Au> odda,i,i (i/, a> 'omy.)a zo(ta.a wyAa1niona Przeoczone nazwi()o znaAdowa.o (i/ !86 !8J w 1rod)u ,i(ty ZaA1cie to by.o (t.umione z AedneA (trony Aa)o zamierzona obe,ga, z drugieA Aa)o 'rzy)ry 'rzy'ade), )t-ry mo>e by2 b./dnie t.umaczony 6 Aedna) ('rawca 'o zaznaAomieniu (i/ z P(ycho'ato,ogi? Freuda 'rzyzna. (.u(zno12 'ierw(zeA o'iniiI Przez ('rzeczno12 mi/dzy )onwenan(em obowi?z)-w a w.a1ciw? wewn/trzn? ich ocen?, do )t-reA nie chcemy (i/ 'rzyzna2, t.umacz? (i/ i te 'rzy'ad)i, w )t-rych za'ominamy wy)ona2 co1, co 'rzyrze),i1my innym DutaA zdarza (i/ regu,arnie, >e 'rzyrze)aA?cy wierzy w to, >e za'omnienie do(tatecznie go t.umaczy, 'odcza( gdy 'ro(z?cy daAe (obie zwy),e 'rawdziw? od'owiedU3 H<ego to nie intere(uAe wca,e, inaczeA by nie za'omnia.I 5? ,udzie, )t-rych (i/ og-,nie chara)teryzuAe Aa)o za'omi9na,()ich i d,atego 'ob.a>a im (i/ 'odobnie Aa) )r-t)owzrocznym, gdy (i/ nie u).oni? na u,icy 1" De o(oby za'ominaA? o w(zy(t)ich uczynionych ma.ych obietnicach, nie wy'e.niaA? za,ece;, )t-re odebra.y, i o)azuA? (i/ zawodne w drobiazgach+ ro(zcz? (obie Aedna) 'reten(Ae, aby nie bra2 im za z.e tych ma.ych uchybie;, t A nie ).a12 tego na )arb ich chara)teru, ,ecz organiczneA w.a1ciwo1ci u <a (am nie na,e>/ do tych ,udzi, nie mia.em >adneA ('o(obno1ci, by ana,izowa2 czynno1ci 'o9 1" 7obiety ze (wym (ubte,nieA(zym wyczuwaniem nie1wiadomych 'roce(-w (? na og-, ().onnieA(ze do 'oAmowania Aa)o obrazy tego, >e (i/ ich na u,icy nie zauwa>y.o, ni> do 'rzy'u(zczenia, >e -w H'rze(t/'caI Ae(t )r-t)owidzem ,ub >e by. zamy1,ony 4no(z? one, >e by.by Ae niechybnie ('o(trzeg., Hgdyby (obie co1 z nich robi.I 1G 0r 5 Ferenczi o'owiada o (obie, >e by. ta) roztargniony, i> razi. (woich znaAomych cz/(to1ci? i o(ob,iwo1ci? czynno1ci 'omy.)owych <edna) obAawy tego roztargnienia zni).y niema, zu'e.nie, gdy zacz?. (to(owa2 '(ychoana,iz/ u (wych chorych i mu(ia. w()ute) tego zaA?2 (i/ ta)>e ana,iz? (iebie =zynno1ci 'omy.)owe zo(taA? 'oniechane, gdy (i/ znacznie roz(zerzy za)re( (weA od'owiedzia,no1ci PoAmuAe on tedy z zu9 !88 dobnych o(-b i 'rzez zbadanie tych 'rzy'ad)-w za'ominania wy)ry2 ich umotywowanie 5?dz?c Aedna) na 'od(tawie ana,ogii nie mog/ (i/ o'rze2 'rzy'u(zczeniu, >e u tych ,udzi i(tnieAe ('ora doza nie1wiadomego ,e)cewa>enia innych i >e to Ae(t motywem, )t-ry d,a (wych ce,-w 'o(.uguAe (i/ czynni)iem organicznym 15

4 innych 'rzy'ad)ach motywy za'ominania (? mnieA .atwe do odna,ezienia i budz?, gdy (i/ Ae odnaAdzie, wie,)ie zdziwienie Da) n' zauwa>y.em w 'o'rzednich ,atach, >e 'rzy wie,)ieA ,iczbie wizyt u chorych nigdy nie za'omnia.em o inneA wizycie Aa) ty,)o u 'acAenta bez'.atnego ,ub u )o,egi Za>enowany tym, 'rzyzwyczai.em (i/ notowa2 (obie wizyty dnia bie>?cego Bie wiem, czy i inni ,e)arze z tych (amych 'owod-w nie notuA? (wych wizyt 6 teraz mo>emy domy1,a2 (i/, co ().ania tzw neura(teni)a do notowania na o(.awioneA )artce zwierze;, )t-re ma uczyni2 ,e)arzowi Prawdo'odobnie nie u:a on zdo,no1ci re'rodu)cyAneA (weA 'ami/ci <e(t to z 'ewno1ci? (.u(zne, ,ecz (cena odbywa (i/ naAcz/1cieA ta)3 chory 'rzed.o>y. Au> (woAe r->ne 'ytania i bardzo rozw,e),e o'owiedzia. o (wych do,eg,iwo1ciach Qdy Au> ()o;czy., wyci?ga )artecz)/ i m-wi, u('rawied,iwiaA?c (i/3 HZanotowa.em tu (obie r->ne rzeczy, gdy> bez tego nic bym nie za'ami/ta.I Powtarza 'e.n? (.u(zno1ci? roztargnienie Aa)o uwarun)owane 'rzez nie1wiadome )om',e)(y, a zatem Aa)o u,ecza,ne za 'omoc? '(ychoana,izy Pewnego dnia czyni. on (obie wyrzuty, >e zb.?dzi. w '(ychoana,izie Aednego ze (wych 'acAent-w Dego> dnia wznowi.y (i/ w(zy(t)ie Aego HroztargnieniaI #d?c u,ic? 'ot)n?. (i/ )i,)a)rotnie (zobrazowanie owego :aud 'a( w ,eczeniu), za'omnia. zabra2 'ort:e,, nie 'oza'ina. ubrania itd 15 O <one( zauwa>a tutaA3 HE:ten the re(i(tance i( o: a ge9nera, order Dhu( a bu(y ma; :orget( to 'o(t ,etter( entru(ted to him F to hi( (,ight annoyance F by hi( wi:e, Au(t a( h/ may [:orget` to carry out her (ho''ing order(I !8% 'otem 'un)t 'o 'un)cie i od'owiada (am (obie3 HDa), o to (i/ Au> 'yta.emI 0emon(truAe on 'rzez t/ )art)/ 'rawdo'odobnie ty,)o Aeden z obAaw-w, tA to, Aa) cz/(to Aego zamiary u,egaA? zam?ceniu w()ute) nieAa(nych motyw-w Poru(z/ teraz ('raw/ (.abo(t)i, )t-reA 'od,ega wi/)(za cz/12 moich zdrowych znaAomych, i (zczerze wyznam, >e, zw.a(zcza w 'o'rzednich ,atach, bardzo .atwo i 'rzez d.u>(zy cza( za'omina.em oddawa2 'o>yczone )(i?>)i ,ub te> ze (zczeg-,n? .atwo1ci? 'rzydarza.o mi (i/ zw,e)a2 z '.aceniem na,e>no1ci Pewnego 'oran)u wy(zed.em, nie za'.aciw(zy, ze (),e'u z tytoniem i cygarami, w )t-rym (i/ zwy),e zao'atruA/ na ca.y dzie; @y.o to wy(oce niewinne za'omnienie, gdy> Ae(tem tam znany i mog.em (i/ ('odziewa2, i> na(t/'nego dnia 'rzy'omn? mi o moim d.ugu Da drobna niedba.o12, 'r-ba robienia d.ug-w, nie by.a z 'ewno1ci? bez zwi?z)u z re:,e)(Aami dotycz?cymi mego bud>etu, nad )t-rym dnia 'o'rzedniego (i/ za(tanawia.em 4 (to(un)u do 'ieni/dzy i w.a(no1ci nawet bardzo 'orz?dni ,udzie (? z (ob? w niezgodzie 4idzimy, >e 'ierwotna chciwo12 niemow,/cia, )t-re chce zagarn?2 w(zy(t)ie 'rzedmioty (aby Ae wzi?2 do u(t), Ae(t, og-,nie bior?c, do(tatecznie 'rzezwyci/>ona dzi/)i )u,turze i wychowaniu 16 18 Cadbym tu doda2, >e w ('rawach 'ieni/>nych 'ami/2 o)azuAe (i/ (zczeg-,nie (tronnicza Z.udzenia 'ami/ci, >e (i/ co1 Au> za'.aci.o, bywaA? bardzo u'orczywe Darn, gdzie ch/2 zy()u nie dotyczy wie,)ich ('raw >yciowych, ,ecz Ae(t u'rawiana raczeA d,a zabawy, a w()ute) tego nie )r/'owana, Aa) n' 'rzy )artach, wy(t/'uAe nawet u naAuczciw(zych ,udzi ().onno12 do 'omy.e) 'ami/ci w ,iczeniu+ 'o'e.niaA? oni, cz/(to (ami nawet nie wiedz?c, w Aa)i ('o(-b, drobne o(zu(twa ZdaAe (i/, >e o '(ychicznie od1wie>aA?ceA i(tocie gry (tanowi w znaczneA cz/1ci w.a1nie 'owy>(za (woboda Mo>na (i/ zgodzi2 na 'rzy(.owie, >e w grze 'oznaAe (i/ chara)ter cz.owie)a, Ae>e,i uzu'e.nimy3 (t.umiony chara)ter <e>e,i u o(-b '.ac?cych zachodz? !18 @oA/ (i/, >e 'rzytoczone 'owy>eA 'rzy).ady (? w'ro(t bana,ne+ dobrze Aedna), >e 'oru(zam tu ('rawy, )t-re )a>demu (? znane i )t-re )a>dy na (w-A ('o(-b rozumie, bo w(za) 'odA?.em zamiar zbierania i zu>yt)owania nau)owo ty,)o rzeczy codziennych Bie rozumiem, d,aczego m?dro12 >yciowa, b/d?ca zbiegiem zwy).ych >yciowych do1wiadcze;, nie mia.aby na,e>e2 do ()arbca nau)i E i(tocie i chara)terze rzeczy nau)oweA (tanowi bowiem nie odmienno12 'rzedmiotu, ,ecz 1ci(.o12 metody badania, tudzie> do(zu)iwanie (i/ da,e)ich zwi?z)-w

=o (i/ tyczy zamiar-w wa>nieA(zych, to u(ta,i,i1my, >e na og-. bywaA? one wtedy za'ominane, )iedy 'rzeciw(tawiaA? (i/ im ciemne motywy+ 'rzy mnieA wa>nych zamiarach (twierdzamy, Aa)o drugi mechanizm za'ominania, >e o'-r 'rzeno(i (i/ z czego1 innego na ten zamiar, 'rzy czym mi/dzy tym innym a tre1ci? zamiaru wytwarza (i/ zewn/trzne ()oAarzenie Ba,e>y tutaA na(t/'uA?cy 'rzy).ad Przywi?zuA/ 'ewn? wag/ do 'i/)neA bibu.y i 'o(tanawiam )u'i2 (obie w cza(ie dzi(ieA(zego 'oobiedniego ('aceru nowy AeA ar)u(z 6,e 'rzez cztery dni na(t/'ne z rz/du za'omina.em o tym, a> w )o;cu 'ytam (i/ (am (iebie, Aa)a 'rzyczyna ('owodowa.a za'omnienie Z .atwo1ci? A? odna,az.em, gdy ty,)o (obie Ae(zcze nieumy1,ne 'omy.)i, to na,e>y Ae widocznie ta) (amo o(?dza2 U )u'c-w cz/(to mo>na zaob(erwowa2 'ewne zw,e)anie z wydawaniem 'ieni/dzy, 'rzy '.aceniu rachun)-w it' , )t-re w.a1cicie,owi nie 'rzyno(i >adnego zy()u, ,ecz Ae(t '(ycho,ogicznie zrozumia.e Aa)o 'rzeAaw niech/ci do wyzbywania (i/ 'ieni/dzy Ze w.a1nie )obiety o)azuA? (zczeg-,n? niech/2 do '.acenia ,e)arzowi, 'ozo(taAe to w zwi?z)u z naA'ou:nieA9(zymi i naAmnieA u1wiadomionymi ('rawami '(ychicznymi ZazwyczaA za'ominaA? one 'ortmonet)i, d,atego nie mog? za'.aci2 w cza(ie wizyty, za'ominaA? 'otem 'rzy(.a2 honorarium z domu i 'rze:or(owuA? w ten ('o(-b, >e (i/ Ae ,eczy.o za darmo (Hd,a ich 'i/)nych oczuI) P.ac? nieAa)o (wym wido)iem !11 'rzy'omnia.em, >e 'i(z/ w'rawdzie *o(ch'a'ier, a,e m-wi/ F,ie(('a'ier (Aedno i drugie3 bibu.a) F,ie(( to nazwi()o mego 'rzyAacie,a w @er,inie, )t-ry mi w tych dniach da. 'ow-d do dr/cz?cych i gn/bi?cych my1,i Bie mog/ (i/ w'rawdzie 'ozby2 tych my1,i, a,e ().onno12 do ich wy'arcia 'rzeAawia (i/ w tym, >e za 'o1rednictwem wyrazu 'odobnie brzmi?cego 'rzeno(i (i/ na oboA/tny i d,atego mnieA o'orny zamiar 4yraUna 'rzeciwwo,a, tudzie> od,eg,eA(ze motywy w('-.dzia.aA? w na(t/'uA?cym 'rzy).adzie 4 zbiorze Qrenz:ragen de( BerXen9 und 5ee,en,eben( na'i(a.em )r-t)? roz'raw/ o marzeniach (ennych, )t-ra (tre(zcza moAe dzie.o 0ie Draumdeutung @ergmann z 4ie(baden 'rzy(y.a )ore)t/ i 'ro(i o (zyb)ie za.atwienie, gdy> chce wyda2 ten ze(zyt Ae(zcze 'rzed @o>ym Barodzeniem Cobi/ )ore)t/ zaraz w nocy i ).ad/ A? na (wym biur)u, aby A? zabra2 na(t/'nego ran)a BazaAutrz za'ominam o tym i do'iero 'o obiedzie 'rzy'ominam (obie ('o(trzeg.(zy 'a)iet na biur)u BiemnieA Aedna) za'ominam o nieA 'o obiedzie, wieczorem, tudzie> na(t/'nego 'oran)a Etrz?(am (i/ wre(zcie 'o 'o.udniu dnia na(t/'nego, wrzucam A? do ()rzyn)i i dziwi/ (i/ 'rzy tym, co te> mog.o by2 'owodem teA zw.o)i 4idocznie nie chc/ AeA wy(.a2, a,e d,aczegoV Ba tym (amym ('acerze w(t/'uA/ do (wego wiede;()iego wydawcy, )t-ry te> wyda. )(i?>)/ o marzeniach (ennych, zamawiam co1 u niego i 'owiadam, Aa)by 'od w'.ywem Aa)ieA1 nag.eA my1,i3 H=zy wie 'an, na'i(a.em 'o raz drugi o marzeniach (ennychI HEho_I HBiech (i/ 'an u('o)oi, Ae(t to ty,)o )r-t)i arty)u. do zbioru *-wen:e,d a97 u r e 191 aI En (i/ Aedna) tym nie zadowo,i., obawia. (i/ bowiem, >e ta roz'raw)a za(z)odzi rozchodzeniu (i/ )(i?>)i Za'rzeczy.em i 'owiedzia.em w )o;cu3 H6 gdybym (i/ wcze1nieA do 'ana zwr-ci., czy zabroni.by mi 'an o'ub,i)owaniaVI HZ 'ewno1ci? nieI 5?dz/, >e mia.em !1! 'rawo ta) 'o(t?'i2 i nie zrobi.em nic innego, Aa) to, ce (i/ zwy),e 'ra)ty)uAe+ a Aedna) Ae(tem 'rze)onany, >e 'odobne w?t',iwo1ci, Aa)ie wyrazi. wydawca, by.y motywem moAeA zw.o)i w wy(y.ce )ore)ty De ()ru'u.y odno(z? (i/ do wcze1nieA(zeA o)o,iczno1ci, 'rzy )t-reA inny wydawca (tawia. mi trudno1ci, gdy Aa, Aa) to zre(zt? Ae(t nieuni)nione, w'rowadzi.em bez zmiany )i,)a (tronic te)(tu z moAeA 'racy o 'ora>eniach m-zgowych u dzieci do 'odr/czni)a Bothnage,a # tam zarzut nie by. (.u(zny, gdy> 'odobnie Aa) 'rzy 0ie Draumdeutung zawiadomi.em ,oAa,nie (wego 'ierw(zego wydawc/ o (wym zamiarze =o:aA?c (i/ da,eA w (wych w('omnieniach w'adam na Ae(zcze wcze1nieA(z? o)o,iczno12, t.umaczenie z :rancu()iego, 'rzy )t-reA rzeczywi1cie naru(zy.em 'rawa autor()ie ochraniaA?ce 'ub,i)acAe 0o 'rzet.umaczonego te)(tu doda.em uwagi nie uzy()aw(zy na nie 'ozwo,enia autora i w 'ar/ ,at '-UnieA mia.em 'ewne dane, by 'rzy'u1ci2, i> autor nie by. zadowo,ony z teA moAeA (amowo,i

#(tnieAe 'rzy(.owie niemiec)ie, )t-re wyra>a 'ow(zechny 'og,?d, i> za'omnienie zamiaru nie Ae(t rzecz? 'rzy'ad)u HE czym (i/ raz za'omnia.o, o tym (i/ 'otem cz/1cieA za'ominaI Bie mo>na (i/ o'rze2 wra>eniu, >e w(zy(t)o, co)o,wie) da (i/ 'owiedzie2 o czynno1ciach 'omy.)owych i za'ominaniu, Ae(t znane ,udziom Aa)o co1, co (i/ (amo 'rzez (i/ rozumie, i wydaAe (i/ dziwne, >e ta) dobrze znane rzeczy trzeba im do'iero u1wiadamia2 <a)>e cz/(to (.y(za.em3 HBie dawaA mi tego z,ecenia, na 'ewno o nim za'omn/I 5'rawdzenie (i/ teA 'rze'owiedni nie zawiera.o z 'ewno1ci? nic mi(tycznego Den, co ta) m-wi., czu. w (obie 'o(tanowienie, >eby z,ecenia nie wy)ona2, i wzdryga. (i/ ty,)o 'rzyzna2 do tego Za'ominanie zamiar-w u)azuAe (i/ zre(zt? w 'raw9Z dziwym 1wiet,e 'rzy tzw 'owzi/ciu :a.(zywych zamia9 !1" Przyrze).em raz 'ewnemu m.odemu autorowi na'i(a2 re:erat o Aego ma.ym dzie.)u, odroczy.em to Aedna) na ()ute) Aa)ich1 nie znanych mi wewn/trznych o'or-w 4re(zcie 'ewnego dnia, u,eg.(zy Aego na,eganiom, 'rzyrze).em, >e wy)onam to Ae(zcze tego (amego wieczoru Mia.em te> (zczery zamiar ta) uczyni2, a,e za'omnia.em, >e na ten>e wiecz-r 'rzy'ad.o mi na'i(anie orzeczenia ,e)ar()iego, czego w >aden ('o(-b nie mog.em odw,ec 4idz?c, >e m-A zamiar Ae(t nie(zczery, zaniecha.em wa,)i z o'orami i odm-wi.em autorowi ia. Xiii Pomy.)i w dzia.aniu Z 'rzytoczoneA 'racy C Meringera i 6 Mayera cytuA/ Ae(zcze na(t/'uA?cy u(t/' (( %8)3 H@./dy A/zy)owe nie (? odo(obnione Ed'owiadaA? one 'omy.)om, )t-re cz/(to 'oAawiaA? (i/ 'rzy innych czynno1ciach ,udz)ich, a )t-re do12 niezr/cznie nazywamy za'omnieniamiI Bie Ae(tem wi/c 'ierw(zym, )t-ry do'atruAe (i/ zamiaru i (en(u w drobnych zaburzeniach czynno1ci >ycia codziennego u zdrowych ,udzi1 <e1,i 'omy.)i w mowie, )t-ra 'rzecie> Ae(t :un)cA? ruchow?, dadz? (i/ w ten ('o(-b 'oA?2, to mo>emy ('odziewa2 (i/ tego (amego i 'o 'omy.)ach w innych czynno1ciach ruchowych Cozr->niam tutaA dwie gru'y 'rzy'ad)-w 4(zy(t)ie te 'omy.)i, )t-rych e:e)t Ae(t i(totn? tre1ci?, a wi/c od(t/'(two od 'ierwotneA intencAi, o)re1,am Aa)o 'omy.)i w dzia.aniu+ natomia(t inne, w )t-rych raczeA ca.a czynno12 wydaAe (i/ bezce,owa, nazywam czynno1ci? (ym'tomatyczn? i 'rzy'ad)ow? Podzia.u tego nie da (i/ Aedna) 1ci1,e 'rze'rowadzi2+ 'rzeAdziemy bowiem w)r-tce do 'rze)onania, >e w(zy(t)ie w teA roz'rawie u(tanowione rozgraniczenia maA? ty,)o znaczenie o'i(owe i 'ozo(taA? w ('rzeczno1ci z wewn/trzn? Aedno1ci? tego ob(zaru zAawi()owego 1 0ruga 'ub,i)acAa C Meringera 'rze)ona.a mnie, >e ()rzywdzi.em tego autora domy1,aA?c (i/ u niego ta)iego rozumienia !15 P(ycho,ogiczne zrozumienie H'omy.)i w dzia.aniuI nie zy()uAe oczywi1cie na Aa(no1ci, Ae>e,i 'omy.)i te o)re1,imy Aa)o niezborno12, a (zczeg-,nie Aa)o niezborno12 )orow? Po(taraAmy (i/ raczeA wy1wiet,i2 na 'o(zczeg-,nych 'rzy).adach )a>dorazowe warun)i 'ow(tawania tych 'omy.e) Po(.u>/ (i/ tutaA znowu ob(erwacAami 'oczynionymi na (obie (amym, do )t-rych niezbyt zre(zt? cz/(to miewam ('o(obno12 a 0awnieA(zymi ,aty, gdy cz/1cieA ni> obecnie odwiedza.em 'acAent-w w ich domach, zdarza.o mi (i/ cz/(to, i> 'rzed drzwiami, do )t-rych mia.em za'u)a2 ,ub zadzwoni2, wyAmowa.em ),ucz od (wego w.a(nego mie(z)ania, by go w)r-tce ze w(tydem z 'owrotem (chowa2 do )ie(zeni Qdy ze(tawi/, u Aa)ich 'acAent-w mi (i/ to wydarzy.o, to mu(z/ 'rzyA?2, >e ta 'omy.)a w dzia.aniu F wyA/cie ),ucza zamia(t zadzwonienia F oznacza.a 'rzychy,no12 d,a domu, w )t-rym t/ 'omy.)/ 'o'e.ni.em @y.a ona r-wnoznaczna z my1,?3 HDu Ae(tem Aa) w domuI, gdy> wydarza.o (i/ to ty,)o tam, gdzie ,ubi.em chorego (0o (wego w.a(nego mie(z)ania nie dzwoni/, natura,nie, nigdy) Pomy.)a by.a wi/c tu (ymbo,icznym 'rzed(tawieniem my1,i w 1wiadomo1ci nie ta) (erio tra)towaneA, bo 'o 'rawdzie to ,e)arz neuro,og wie do).adnie, >e chory ty,)o ta) d.ugo >ywi do;

'rzywi?zanie, '-)i (i/ ('odziewa d,a (iebie )orzy1ci, tudzie> >e ,e)arz intere(uAe (i/ 'acAentem ,i ty,)o, by go '(ychicznie 'odtrzyma2 Do, >e 'e.ne (en(u, cho2 b./dne mani'u,owanie ),uczem nie Ae(t (zczeg-,n? w.a1ciwo1ci? moAeA o(oby, wyni)a z (amoob(erwacAi innych o(-b Biema, identyczne 'owtarzanie moich do1wiadcze; o'i(uAe 6 Maeder!3 H## e(t arrwe d chacun de (ortir ! 6 Maeder =ontribution d ,a '(ycho'atho,ogie de ,a Xie luotidienne H6rchiXe( de P(ycho,ogieI V#, 1%8J (on trou((eau, en arrwant a ,a 'orte dZun ami 'articu9,ierement cher, de (e (ur'rendre 'our ain(i dire, en train dZouXrir aXec (? c,e comme chez (oi =Ze(t un re9tard, 'ui(luZi, :aut (onner ma,gre tout, mai( cZe(t une 'reuXe luZon (e (ent F ou luZon Xoudrait (e (entir F comme chez (oi, au're( de cet amiI O <one( "3 HDhe u(e o: )ey( i( a :erti, (ource o: oc9currence( o: thi( )ind o: which two edem',e( may be giXen #: # am di(turbed in the mid(t o: (ome engro((9ing wor) at home by haXing to go to the ho('ita, to carry out (ome routine wor), # am Xery a't to :ind my(e,: trying to o'en the door o: my ,aboratory there with the )ey o: my de() at home, a,though the two )ey( ar/ ?uite un,i)e each other Dhe mi(ta)e un9con(ciou(,y demon(trate( where # wou,d rather be at the moment 5ome year( ago # wa( acting in a (ubordinate 'o(ition at a certain in(titution, the :ront door o: which wa( )e't ,oc)ed, (o that it wa( nece((ary to ring :or admi((ion En (eXera, occa(ion( # :ound my(e,: ma)ing (eriou( at9tem't( to o'en the door with my hou(e )ey Oach one o: the 'ermanent Xi(iting (ta:: o: which # a('ired to be a member, wa( 'roXided with a )ey to aXoid the troub,e o: haXing to wait at the door My mi(ta)e( thu( ed're((9ed my de(ire to be on a (imi,ar :ooting, and to be ?uite [at home` there_I 0r &an( 5ach( in:ormuAe o czym1 'odobnym3 HZaw(ze no(z/ 'rzy (obie dwa ),ucze, Aeden od drzwi )ance,arii, drugi od (wego mie(z)ania Bie mo>na ich zamieni2, gdy> ten od )ance,arii Ae(t co naAmnieA trzy razy wi/)(zy od tamtego Ponadto 'ierw(zy no(z/ w )ie(zeni ('odni, a drugi w )amize,ce 6 mimo to zdarza.o (i/ nierzad)o, >e Au> (toA?c 'rzed drzwiami mia.em O <one(, o' cit , ( 58% !1J !16 w r/)u ),ucz 'rzygotowany na (chodach, a,e nie ten w.a1ciwy Po(tanowi.em zrobi2 'r-b/ (taty(tyczn? Poniewa> codziennie (taA/ 'rzed obu drzwiami w 'odobnym na(troAu, my,enie obu ),uczy mu(i wy)aza2 regu,arn? tendencA/, Ae>e,i nie mia.oby to by2 inaczeA zdeterminowane Eb(erwacAa )o,eAnych 'rzy'ad)-w wy)aza.a, >e regu,arnie 'rzed drzwiami )ance,arii wyAmuA/ ),ucz od mie(z)ania i ty,)o Aeden Aedyny raz by.o odwrotnie3 wraca.em do domu zm/czony, gdzie, Aa) Au> wiedziarem, cze)a. na mnie za'owiedziany go12 Zna,az.(zy (i/ 'rzed drzwiami u(i.owa.em Ae otworzy2 o wie,e za du>ym ),uczem od )ance,ariiI b 4 'ewnym domu, gdzie od (ze1ciu ,at 'o dwa razy dziennie o teA>e (ameA godzinie cze)am na drugim 'i/trze na otworzenie drzwi, zdarzy.o mi (i/ 'rzez d.ugi cza( ty,)o dwa razy (i to )r-t)o 'o (obie), >e 'o(zed.em o 'i/tro wy>eA+ a zatem za'/dzi.em (i/, 'o(zed.em za wy(o)o Za 'ierw(zym razem za'rz?ta.y mnie ambitne marzenia dzienne, )t-re )aza.y mi Hi12 coraz wy>eA, a wy>eAI Po(tawiw(zy Au> nog/ na 'ierw(zych (to'niach trzeciego 'i/tra nie do(.y(za.em Ae(zcze, >e w.a1ciwe drzwi Au> (i/ otworzy.y #nnym razem 'o(zed.em, Hzato'iony w my1,achI, zn-w za da,e)o Qdy to zauwa>y.em, zawr-ci.em i (tara.em (i/ 'rzy.a'a2 o'anowuA?c? mnie :antazA/+ (twierdzi.em, >e zirytowa.em (i/ uroAon? )ryty)? (woich dzie., w )t-reA robiono mi zarzut, >e Hza da,e)o id/I+ w mnieA de,i)atny ('o(-b mo>na by to wyrazi2, >e za'/dzi.em (i/ c Ba moim biur)u ,e>? od wie,u ,at obo) (iebie m.ote) ,e)ar()i i )amerton Pewnego dnia ('ie(z/, 'o godzinie 'rzyA/2, z domu na 'oci?g+ w Aa(ny dzie; zamia(t m.ot)a w).adam do )ie(zeni

)amerton i do'iero ci/>ar 'rzedmiotu zwraca moA? uwag/ na 'omy.7 \ 7to nie 'rzywy). za(tanawia2 (i/ nad ta)imi b.aho(t)ami, ten bez w?t'ienia b/dzie t/ 'omy.)/ t.umaczy2 'o1'iechem !18 4o,a.em Aedna) 'o(tawi2 (obie 'ytanie, d,aczego w.a1ciwie zabra.em zamia(t m.ot)a )amerton, w(za) 'o1'iech m-g.by by2 r-wnie> motywem tego, aby do).adnie wy)ona2 ten ruch, >eby nie traci2 cza(u na 'o'raw)/ 7to mia. o(tatnio )amerton w r/)uV F brzmi 'ytanie, )t-re mi (i/ zaraz na(uwa @y.o to 'rzed )i,)oma dniami idiotyczne dziec)o, u )t-rego bada.em wra>,iwo12 zmy(.-w+ )amerton 'rzy)u. Aego uwag/ ta), >e z trudno1ci? mu go odebra.em =zy>by to Aedna) mia.o znaczy2, >e Aa Ae(tem idiot?V 4 i(tocie, ta) (i/ wy9\ daAe, gdy> na(t/'na my1,, )t-ra (i/ z m.ot)iem )oAarzy, brzmi chamer ('o hebraA()u F o(io.)G =o ma oznacza2 to wymy1,anieV Drzeba zbada2 (ytuacA/ 5'ie(z/ na )on(u,tacA/ w 'ewneA mieA(cowo1ci na ,inii )o,ei zachodnieA do choreA, )t-ra mnie zawiadomi.a ,i(townie, >e 'rzed )i,)u mie(i?cami ('ad.a z ba,)onu i odt?d nie mo>e chodzi2 *e)arz, )t-ry mnie wezwa., 'i(ze, >e nie wie, czy chodzi tutaA o u(z)odzenie rdzenia )r/gowego, czy te> o nerwic/ urazow? (hi(teri/)+ i w.a1nie Aa mam to roz(trzygn?2 <e(t tu wi/c na mieA(cu 'rze(troga, aby by2 (zczeg-,nie o(tro>nym 'rzy teA (ubte,neA diagnozie r->nicoweA 7o,edzy i ta) (?dz?, >e zbyt ,e))omy1,nie (tawiamy diagnoz/ hi(terii nawet tam, gdzie wy(t/'uA? 'owa>nieA(ze zaburzenia 6,e to Ae(zcze nie uza(adnia.oby tego wymy1,ania_ *ecz tu trzeba doda2, >e Aad/ do mieA(cowo1ci, gdzie Au> raz 'rzed ,aty bada.em 'ewnego m.odego cz.owie)a, )t-ry doznaw(zy Aa)iego1 w(trz?(u uczuciowego nie m-g. dobrze chodzi2 Coz'ozna.em wtedy hi(teri/ i 'odda.em chorego ,eczeniu '(ychiatrycznemu+ 'otem o)aza.o (i/, >e roz'oznanie moAe by.o r-wnie tra:ne Aa) i nietra:ne 4ie,e obAaw-w u tego chorego by.o natury hi(teryczneA i zni).y one rych.o w ci?gu ,eczenia *ecz 'o nich wy9 i G M.ote) F niem der &ammer ('rzy' t.um ) !1% .oni.a (i/ niedo(t/'na d,a ,eczenia re(zta obAaw-w, )t-ra 'ochodzi.a od choroby zwaneA (c,ero(i( mu,ti',ed =i, )t-rzy og,?da,i tego chorego Au> 'o mnie, mog,i z .atwo1ci? roz'ozna2 cier'ienie organiczne+ Aa Aedna) nie mog.em ani inaczeA 'o(t?'i2, ani te> inaczeA tego 'rzy'ad)u o(?dzi2 6 Aedna) robi.o to wra>enie 'owa>neA 'omy.)i z meA (trony i wobec tych o)o,iczno1ci by.o chyba natura,ne, i> nie mog.em dotrzyma2 obietnicy u,eczeni\ Zabranie wi/c 'rzez 'omy.)/ )amertonu zamia(t m.ot)a da.o (i/ w (.owach ta) wyrazi23 HDy g.u'cze, ty o1,e, weU (i/ w gar12 tym razem, aby1 znowu nie roz'ozna. hi(terii tam, gdzie zachodzi nieu,ecza,ne cier'ienie, Aa) to Au> zrobi.e1 'rzed ,aty u owego bieda)a w teA (ameA mieA(cowo1ci_I # Aa)by d,a 'o'arcia teA oto ma.eA ana,izy, ,ecz zarazem na domiar mego z.ego humoru, by. u mnie -w chory z ci/>)im ('a(tycznym 'ora>eniem w dzie; 'o owym g.u')owatym dziec)u Dym razem mo>na zauwa>y2, >e za 'o1rednictwem oweA 'omy.)i odezwa. (i/ g.o( (amo)ryty)i+ do ta)iego u>yt)u, Aa)o zarzut uczyniony (amemu (obie, ta)a 'omy.)a w dzia.aniu nadaAe (i/ (zczeg-,nie dobrze+ niezr/czno12 ta 'rzed(tawia nieAa)o inn?, gdzie indzieA 'o'e.nion? niezr/czno12 d <e(t Aa(ne, >e b./dem w dzia.aniu mo>e (i/ 'o(.ugiwa2 r-wnie> mn-(two innych utaAonych zamiar-w Eto 'ierw(zy 'rzy).ad3 Czad)o bardzo zdarza mi (i/, bym co1 (t.u). Bie Ae(tem zbyt zr/czny, ,ecz ca.y m-A u).ad nerwowo9mi/19niowy Ae(t na ty,e w 'orz?d)u, >e nie robi/ ta) niezr/cznych ruch-w, )t-re by 'oci?ga.y za (ob? ta) niemi.e )on(e)wencAe Bie mog/ wi/c (obie 'rzy'omnie2, abym (t.u). cho2 Aeden 'rzedmiot w (wym domu =ia(nota mego gabinetu zmu(za.a mnie cz/(to do tego, >e w naAniewygodnieA(zych nieraz 'ozycAach, w1r-d mn-(twa (taro>ytnych g,inianych i )amiennych 'rzedmiot-w , !!8

(wego ma.ego zbioru, mu(ia.em ta) manewrowa2, i> 'rzy'atruA?cy (i/ wyra>a,i cz/(to obaw/, >e co1 zrzuc/ ,ub rozbiA/+ a Aedna) nigdy mi (i/ to nie zdarzy.o 0,a9czeg-> wi/c zrzuci.em raz na ziemi/ marmurow? 'rzy)ryw)/ od (wego ()romnego )a.amarza, ta) >e (i/ rozbi.aV M-A )a.amarz ().ada (i/ z '.yt)i marmuroweA, wydr?>oneA na (z),any )a.amarz+ 'o)ryw)a Ae(t z tego (amego )amienia Za )a.amarzem (toi )i,)a (tatuete) z br?zu i tera)oty 5iadam do biur)a, aby 'i(a2, robi/ r/)?, w )t-reA trzymam 'i-ro, Aa)i1 (zczeg-,nie niezr/czny ruch i zrzucam 'rzy)ryw)/ )a.amarza, )t-ra ,e>a.a na biur)u EbAa1nienie nietrudno zna,eU2 Przed )i,)oma godzinami moAa (io(tra by.a w tym 'o)oAu, aby 'rzyArze2 (i/ )i,)u moim nowym nabyt)om Uzna.a w(zy(t)o za bardzo 'i/)ne i 'owiedzia.a3 HDeraz twoAe biur)o wyg,?da rzeczywi1cie .adnie, ty,)o )a.amarz nie Ae(t do niego do(to(owany Powiniene1 mie2 .adnieA(zyI Ed'rowadzi.em (io(tr/ do domu i wr-ci.em do (iebie do'iero 'o )i,)u godzinach, 'o czym do)ona.em egze)ucAi na )a.amarzu, ()azanym widocznie na zag.ad/ Mia.>ebym ze (.-w (io(try wyci?gn?2 wnio(e), >e 'o(tanowi.a obdarzy2 mnie 'i/)nieA(zym )a.amarzem 'rzy naAb,i>(zeA 1wi?teczneA o)azAi i mo>e d,atego (t.u).em (tary i nie.adny )a.amarz, by A? ().oni2 do urzeczywi(tnienia tego zamiaruV <e1,i ta), to m-A ruch by. ty,)o 'ozornie niezr/czny+ w rzeczywi(to1ci by. on bardzo zr/czny i ce,owy, gdy> 'otra:i. omin?2 w(zy(t)ie drogocenne 'rzedmioty, znaAduA?ce (i/ w 'ob,i>u oweA 'o)ryw)i Ba'rawd/ Ae(tem zdania, >e w ten ('o(-b na,e>y oceni2 wie,e ruch-w, )t-re (i/ nam 'ozornie wydaA? niezr/czne Cobi? one, co 'rawda, wra>enie czego1 gwa.townego, miotaA?cego, czego1 ()urczowo niezbornego+ w i(tocie Aedna) o)azuAe (i/, >e (? one )ierowane 'rzez !!1 'ewien zamiar i godz? w (w-A ce, z ta)? 'ewno1ci?, Aa) (i/ to nie zaw(ze da zauwa>y2 w ruchach dowo,nych De obie cechy, gwa.towno12 i ce,no12, ob(erwuAemy r-wnie> w ruchowych obAawach hi(terii tudzie> czynno1ci (omnambu,icznych, co w()azuAe na to, >e we w(zy(t)ich tych 'rzy'ad)ach innerwacAa u,ega teA>e (ameA nie znaneA nam b,i>eA mody:i)acAi C-wnie> (amoob(erwacAa 'ani *ou 6ndrea(95a,ome wy)azuAe 'rze)onuA?co, Aa) u'orczywie utrzymuA?ca (i/ Hniezr/czno12I bardzo zr/cznie (.u>y.a zamiarom, do )t-rych 'ani ta nie chcia.aby (i/ 'rzyzna2 H0o).adnie od cza(u, gdy m,e)o (ta.o (i/ rzad)im i drogim towarem, zdarza.o mi (i/, )u memu 'rzera>eniu i zmartwieniu, >e wci?> dochodzi.o do Aego wy)i'ienia 0aremnie trudzi.am (i/, by za'anowa2 nad tym, cho2 nie mog/ 'owiedzie2, bym w innych o)o,iczno1ciach by.a roztargniona i nieuwa>na Mia.o to raczeA zwi?ze) z moim )ochanym bia.ym terierem ()t-ry (.u(znie, 'o 'ro(tu Aa) Aa)i1 cz.owie), nazywa. (i/ [Przy9Aacie,` F 'o ro(yA()u [0ru>o)`), 'o )t-rego 1mierci F 'ro(z/ zauwa>y2 F nawet Aedna )ro'e,)a m,e)a nie wy)i'ia.a MoAa )o,eAna my1, w teA ('rawie by.a na(t/'uA?ca3 [<a) to dobrze, gdy> nie b/dzie Au> mia.o mieA(ca wy,ewanie (i/ m,e)a na b,ach/ ,ub na 'od.og/W C-wnocze1nie widzia.am 'rzed (ob? (woAego [Przy9Aacie,a`, Aa) (iedzia. na'i/ty ob(erwuA?c gotowanie (i/ m,e)a3 g.owa nieco 'ochy,ona, merdaA?cy ogone) zdradzaA?cy ocze)iwanie F z u:n? 'ewno1ci? ocze)uA?cy do)onuA?cego (i/ w('ania.ego nie(zcz/1cia 4 tym momencie w(zy(t)o by.o Aa(ne, ta)>e i to3 by. on Ae(zcze bardzieA )ochany, ni> (ama (?dzi.amI 4 o(tatnich ,atach, od cza(u gdy zbieram 'odobne ob(erwacAe, zdarzy.o mi (i/ Ae(zcze )i,)a razy, >e (t.u).em ,ub rozbi.em Aa)i1 'rzedmiot o 'ewneA warto1ci+ badanie w tych razach 'rze)ona.o mnie Aedna), >e ni9 !!! gdy nie by.o to ()ut)iem 'rzy'ad)u ,ub bezce,oweA niezr/czno1ci Da) n' 'ewnego 'oran)u id/ w )o(tiumie )?'ie,owym i (.om)owych 'anto:,ach 'rzez 'o)-A+ naraz, Aa)by u,egaA?c nag.emu im'u,(owi, rzucam 'anto:,em o 1cian/, ta) >e (tr?cam z )on(o,)i .adn? ma.? 4enu( z marmuru, i 'odcza( gdy :igur)a roz,atuAe (i/ w )awa.)i, cytuA/, zu'e.nie tym nie'oru(zony, wier(z @u(cha3 6ch_ 0ie Venu( i(t 'erdu F 7,ic)eradom(_ F Xon Medici_ (6ch_ 4enera Au> 'rze'ad.a 7,ic)eradom( F medyceA()a_) Do moAe dziwaczne zachowanie i ten m-A ('o)-A 'rzy 'ow(ta.eA (z)odzie znaAduA? (woAe wyAa1nienie w -wcze(neA (ytuacAi Mie,i1my w rodzinie ci/>)o chor?, o )t-reA wyzdrowieniu

zw?t'i.em Au> w du(zy Dego ran)a dowiedzia.em (i/ o znacznym 'o,e'(zeniu i wiem, >e 'owiedzia.em do (iebie3 H6 wi/c 'ozo(tanie Aedna) 'rzy >yciuI Zatem ten m-A na'ad ni(zczycie,()iego (za.u by. wyrazem wdzi/czno1ci d,a ,o(u i 'ozwo,i. mi z.o>y2 Ho : i a r /I, ta) Aa) gdybym (obie 1,ubowa., >e w razie wyzdrowienia choreA 'rzynio(/ to ,ub owo w o:ierze !e na t/ o:iar/ wybra.em 4enu( medyceA()a nie oznacza.o nic innego, Aa) ty,)o wytworny ho.d d,a re9 )onwa,e(cent)i Bie mog/ (obie ty,)o nawet i teraz wyt.umaczy2 tego, >e (i/ ta) (zyb)o zdecydowa.em, ta) zr/cznie wymierzy.em, tudzie> nie ugodzi.em w >aden inny 'rzedmiot znaAduA?cy (i/ w 'ob,i>u #nne rozbicie, do )t-rego u>y.em r?cz)i od 'i-ra, mia.o r-wnie> znaczenie o:iary, tym razem o:iary b.aga,neA Pewnego razu zrobi.em wiernemu i za(.u>onemu 'rzyAacie,owi zarzut, nie o'arty na niczym innym Aa) ty,)o na moAeA inter'retacAi 'ewnych 'rzeAaw-w Aego nie1wiadomego 4zi?. mi to za z.e i na'i(a. HH`[ ,,[9 W,LL H Z !!" do mnie ,i(t, w )t-rym 'ro(i., bym 'rzyAaci-. nie tra)towa. '(ychoana,itycznie Mu(ia.em mu 'rzyzna2 (.u(zno12 i u('o)oi.em go (w? od'owiedzi? Podcza( gdy 'i(a.em ten ,i(t, (ta. 'rzede mn? m-A naAnow(zy nabyte), 'rze1,icznie g,azurowana egi'()a :igur)a 5t.u).em A? w 'o'rzednio o'i(any ('o(-b i wiedzia.em w teA (ameA chwi,i, >e d,atego (obie wyrz?dzi.em t/ 'rzy)ro12, aby uni)n?2 wi/)(zeA Ba (zcz/1cie Aedno i drugie F :igur)a i 'rzyAaU; F da.y (i/ ta) (),ei2, i> '/)ni/cia nie by.o zna2 Drzecie (t.uczenie zahacza.o o mnieA 'owa>ne ('rawy, by.o to, m-wi?c (.owami D Pi(chera (6uch Oiner), zama()owane zg.adzenie 'rzedmiotu, )t-ry nie cie(zy. (i/ Au> moim u'odobaniem 0.ugi cza( no(i.em .a()/ ze (rebrn? r?cz)?+ gdy cien)a b,a(z)a (rebrna raz bez moAeA winy zo(ta.a u(z)odzona, U,e A? na'rawiono 7iedy ,a()a znowu do mnie 'owr-ci.a, u>y.em r?cz)i do tego, aby ni? w >arcie chwyta2 za nog/ Aednego z moich ma,c-w+ z.ama.a (i/ natura,nie 'rzy tym do re(zty, a Aa zo(ta.em w ten ('o(-b uwo,niony od nieA Zimna )rew, z Aa)? (i/ we w(zy(t)ich tych 'rzy'ad)ach 'rzyAmuAe wyni).? (z)od/, Ae(t chyba dowodem, >e 'rzy AeA wyrz?dzaniu i(tnia. Aa)i1 nie1wiadomy zamiar Przy o)azAi badania uwarun)owa; ta)ieA b.aheA czynno1ci 'omy.)oweA, Aa) (t.uczenie Aa)iego1 'rzedmiotu, na'oty)a (i/ na zwi?z)i, )t-re 'rowadz? g./bo)o w 'rehi(tori/ danego cz.owie)a, a 'onadto ci?>? na Aego a)tua,neA (ytuacAi Poni>(za ana,iza * <e)e,(a b/dzie 'rzy).adem w tym wzg,/dzie HPewien ,e)arz 'o(iada. Ae>e,i nawet nie cenn?, to Aedna) 'i/)n? g,inian? waz/ na )wiaty 4 (woim cza(ie otrzyma. A? w 'rezencie, o'r-cz wie,u innych, w tym ta)>e )o(ztownych, 'rzedmiot-w, od 'ewneA zam/>neA 'acAent)i 7iedy wy(t?'i.a u nieA '(ychoza, ,e)arz zwr-9 !!G ci. AeA )rewnym w(zy(t)ie 'odarun)i F z wyA?t)iem da,e)o mnieA )o(ztowneA wazy, z )t-r? nie m-g. (i/ roz(ta2, 'ozornie ze wzg,/du na AeA 'i/)no 6,e to ('rzeniewierzenie (i/ )o(ztowa.o tego ()?din?d bardzo ()ru'u,atnego cz.owie)a 'ewn? wa,)/ wewn?trzn?, gdy> by. 1wiadom niew.a1ciwo1ci (wego 'o(t/')u i 'omaga. (obie w 'rzezwyci/>eniu wyrzut-w (umienia 'od)re1,aniem, >e waza nie ma w.a1ciwie >adneA warto1ci materia,neA, Ae(t trudna do za'a)owania itd 7iedy w 'ar/ mie(i/cy '-UnieA zamierza. 1ci?ga2 'rzez adwo)ata uznan? za ('orn? re(zt/ honorarium za ,eczenie 'acAent)i, wy(t?'i.y 'onowne wyrzuty wewn/trzne, nachodzi. go ,/), >e Aego rze)ome ('rzeniewierzenie mo>e zo(ta2 od)ryte 'rzez rodzin/ 'acAent)i i wyt)ni/te mu w 'rzewodzie ('rawy )arneA 5zczeg-,nie Aedna) to 'ierw(ze by.o 'rzez chwi,/ ta) (i,ne, >e my1,a. Au> o tym, by 'oniecha2 nawet (to razy wy>(zego >?dania F niby Aa)o od(z)odowania za rozbity 'rzedmiot F a,e w)r-tce 'rzezwyci/>y. t/ my1, uznaA?c A? za ab(urda,n? !!5 4 ta)im w.a1nie na(troAu wydarzy.o mu (i/, Aemu, )t-ry wyA?t)owo rzad)o co1 (t.u). i 'o(.ugiwa. (i/ w 'e.ni ('rawnie (woim a'aratem mi/1niowym, >e 'rzy zmianie wody w wazie niezr/cznym ruchem, )t-ry nie mia. nic w('-,nego z t? czynno1ci?, (tr?ci. waz/ ze (to.u, ta) >e (t.u).a (i/ na

'i/2 czy (ze12 du>ych cz/1ci # to w(zy(t)o (ta.o (i/ w (ytuacAi, )iedy 'o'rzedniego wieczoru 'o znacznym wahaniu 'odA?. decyzA/, >e w.a1nie t/ waz/ 'e.n? )wiat-w 'o(tawi na (to,e w Aada,ni na 'rzyA/cie za'ro(zonych go1ci, )iedy na )r-t)o 'rzed (t.uczeniem 'omy1,a. o nieA i o(tro>nie w.a(nor/cznie 'rzeni-(. z innego 'o)oAu_ # teraz, gdy 'o 'ocz?t)owym 'rzera>eniu 'ozbiera. cz/1ci i (twierdzi. 'rzy ich do'a(owywaniu, >e waza da (i/ bez u(zczerb)u zre)on(truowa2, w.a1nie teraz wy1,izgn/.y mu (i/ z r/)i dwie czy trzy wi/)(ze cz/1ci i roz,ecia.y (i/ w drobniut)ie od.am9 Z P(ycho'ato,ogia )i, a wraz z nimi 'ry(.a Aa)a)o,wie) nadzieAa odzy()ania wazy @ez w?t'ienia ta 'omy.)owa czynno12 umo>,iwi.a ,e)arzowi rea,izacA/ a)tua,neA tendencAi dochodzenia (wego 'rawa, gdy> u(un/.a ona rzecz, )t-r? zatrzyma. i )t-ra w Aa)im1 (to'niu 'rze(z)adza.a mu w >?daniu tego, co mu (i/ na,e>a.o 6,e d,a )a>dego '(ychoana,ity)a to 'omy.)owe dzia.anie ma Aedna), o'r-cz bez'o1redniego, Ae(zcze inne, nie'or-wnanie g./b(ze i wa>nieA(ze uwarun)owanie (ymbo,iczne, bo waza Ae(t 'rzecie> niew?t',iwym (ymbo,em )obiety @ohater teA ma.eA hi(torii (traci. w tragiczny ('o(-b (w? 'i/)n?, m.od? i gor?co )ochan? >on/+ 'o'ad. w nerwic/, w )t-reA g.-wn? nut? wiod?c? by.o 'oczucie winy za nie(zcz/1cie (on (t.u). 'i/)n? waz/_) Bie nawi?zywa. (to(un)-w z )obietami, 'ow(ta.a w nim niech/2 do ma.>e;(twa, do Aa)ich1 trwa,(zych zwi?z)-w mi.o(nych, )t-re w nie1wiadomo1ci uwa>a. za niewierno12 wzg,/dem zmar.eA >ony, a,e w 1wiadomo1ci zracAona,izowa. to w 'rze)onaniu, >e 'rzyno(i )obietom nie(zcz/1cie, >e )t-ra1 mo>e 'rzez niego 'o'e.ni2 (amob-A(two (a zatem, natura,nie, nie 'owinien zatrzyma2 wazy na (ta.e) Przy Aego (i,nym ,ibido nie mo>na (i/ dziwi2, >e marzy.y mu (i/ Aa)o naAbardzieA zgodne z Aego natur? 'rze,otne (to(un)i z zam/>nymi )obietami ((t?d zatrzymanie wazy inneA )obiety) Pi/)nym 'otwierdzeniem teA (ymbo,i)i (? dwa momenty, )t-re uAawni.y (i/ w to)u '(ychoana,izy tego 'rzy'ad)u nerwicy 4 cza(ie 'o(iedzenia, na )t-rym 'acAent o'owiada. o (t.uczeniu g,inianeA wazy, wr-ci. w '-UnieA(zym momencie do ('rawy (woAego (to(un)u do )obiet i 'od)re1,i., >e Ae(t wymagaA?cy w ('o(-b wr/cz bez(en(owny, >e wymaga n' od )obiet [nieziem9 ()ieA 'i/)no1ci` Przecie> by.o to zaa)centowanie, >e wci?> Ae(zcze Ae(t on zwi?zany ze (w? (zmar.?, a wi/c nieziem()?) >on? i >e nie chce nic wiedzie2 o ziem()ieA 'i/)no1ci+ (t?d (t.uczenie [g,inianeA` (ziem()ieA) wazy Przy'u(zcza,nie (ymbo,iczne znaczenie 'omy.)owego dzia.ania mog.oby mie2 Ae(zcze wie,e innych wariant-w, n' nie chcie2 na'e.ni2 wazy itd @ardzieA intere(uA?ce wydaAe mi (i/ wzi/cie 'od uwag/ tego, >e i(tnienie wie,u, a co naAmnieA dw-ch, 'rawdo'odobnie oddzie,nie dzia.aA?cych, motyw-w z 'rzed1wiadomo1ci i nie1wiadomo1ci odzwiercied,a (i/ w zdwoAeniu dzia.ania 'omy.)owego F w 'rzewr-ceniu i wy1,izgni/ciu (i/ wazyI 5 e U'u(zczanie 'rzedmiot-w, ich 'rzewracanie i t.uczenie bywaA? cz/(to u>ywane do wyra>enia nie1wiadomych my1,i, Aa) to cza(ami mo>na 'rzez ana,iz/ wy)aza2, a Ae(zcze cz/1cieA odgadn?2 z zabobonnego ,ub >artob,iwego znaczenia, Aa)ie nadaAe ,ud tym 'omy.)om 4iadomo w(zy(t)im, Aa)ie znaczenie nadaAe (i/ roz(y'aniu (o,i, 'rzewr-ceniu )ie,i(z)a, ut)ni/ciu no>a w 'od.odze itd 4 innym mieA(cu om-wi/, w Aa)im (to'niu 'owa>nie mog? by2 tra)towane ta)ie zabobonne t.umaczenia+ tu zauwa>/ ty,)o, >e 'o(zczeg-,na niezr/czno12 w >adnym razie nie ma znaczenia (ta.ego, ,ecz za,e>nie od o)o,iczno1ci (.u>y do 'rzed(tawienia Au> to tego, Au> to owego zamiaru Biedawno by. w moim domu ta)i o)re(, >e t.u).o (i/ niezwy),e wie,e 'orce,any i (z).a+ Aa (am (i/ znacznie do tego 'rzyczyni.em *ecz ta ma.a '(ychiczna endemia da.a (i/ .atwo wyt.umaczy2+ by. to bowiem cza( 'rzed za1,ubinami moAeA naA(tar(zeA c-r)i Przy ta)ich uroczy(to1ciach by. zwyczaA, >e umy1,nie t.uczono Aa)i1 'rzedmiot, .?cz?c z tym >yczenia (zcz/1cia Den zwyczaA mo>e mie2 znaczenie o:iary oraz innego (ymbo,u 5 H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #, 1%1" [ !!6

!!J <e1,i (.u>ba ni(zczy 'rzez u'u(zczanie r->ne 'rzedmioty, to, natura,nie, nie mu(imy zaraz (zu)a2 '(ycho,ogicznego uza(adnienia tego, chocia> nie Ae(t nie'rawdo'odobne, >e i tu i(tnieA? utaAone motywy *udzie nie9wy)(zta.ceni ceni? bardzo ni()o dzie.a (ztu)i U na(zego ,udu 'anuAe Aa)a1 t/'a niech/2 do tych dzie., zw.a(zcza Ae1,i te 'rzedmioty, )t-rych warto1ci nie znaA?, 'rzy('arzaA? im 'racy <edna)>e ,udzie tego (amego (tanu i wy)(zta.cenia zatrudnieni w in(tytucAach nau)owych odznaczaA? (i/ cz/(to wie,)? zr/czno1ci? i mo>na im zau:a2, gdy bior? do r?) de,i)atne 'rzedmioty, zw.a(zcza gdy Au> zacz/,i uto>(amia2 (i/ ze (wym ch,ebodawc? i na dobre (i/ z>y,i z danym in(tytutem 4.?czani tutaA donie(ienie m.odego techni)a, )t-re daAe wg,?d w mechanizm u(z)adzania 'rzedmiot-w HPrzed Aa)im1 cza(em ucze(tniczy.em razem z wie,u )o,egami w ,aboratorium wy>(zeA (z)o.y w z.o>onych badaniach nad e,e)tryczno1ci? @y.a to 'raca, )t-reA 'odA/,i1my (i/ dobrowo,nie, )t-ra Aedna) zaA/.a wi/ceA cza(u, ni> ocze)iwa,i1my 7iedy 'ewnego dnia razem z )o,eg? F we(z,i1my do ,aboratorium, 'owiedzia. on, >e Ae(t mu bardzo nie'rzyAemnie dzi1 w.a1nie traci2 ty,e cza(u, gdy w domu ma ty,e innych rzeczy do zrobienia+ mog.em mu ty,)o 'rzyta)n?2 i 'owiedzia.em '-. >artem, nawi?zuA?c do zdarzenia z minionego tygodnia3 [MieAmy nadzieA/, >e ma(zyna znowu zawiedzie, ta) >e b/dziemy mog,i 'rzerwa2 'rac/ i wcze1nieA wyA12_` Przy rozdzia,e 'racy ta) (i/ z.o>y.o, >e )o,ega F mia. )ierowa2 wenty,em 'ra(y, tzn 'rzez o(tro>ne otwieranie wenty,a w'u(zcza2 'owo,i '.yn ci1nieniowy do cy,indra 'ra(y hydrau,iczneA 7ieruA?cy badaniem (ta. 'rzy manometrze i m-wi. [(to'`, gdy w.a1ciwe ci1nienie zo(ta.o o(i?gni/te Ba t/ )omend/ F z ca.? (i.? 'rze)r/ci. wenty, w ,ewo (w(zy(t)ie wenty,e bez wy9 A?t)u zamy)a (i/ 'rze)r/caA?c w 'rawo) 4()ute) tego nag,e zadzia.a.o w 'ra(ie 'e.ne ci1nienie, do czego ruroci?g nie by. 'rzygotowany, i na(t?'i.a awaria F ca.)iem niewinny de:e)t ma(zyny, )t-ry Aedna) zmu(i. do 'rzerwania 'racy w tym dniu i '-A1cia do domu =hara)tery(tyczne Ae(t 'onadto, >e w 'ewien cza( 'o tym zdarzeniu, gdy m-wi,i1my o nim, 'rzyAacie, F nie m-g. (obie ab(o,utnie 'rzy'omnie2 moAeA wy'owiedzi 'o'rzedzaA?ceA zdarzenie, )t-r? dobrze 'ami/ta.emI U'a12 (amemu, zrobi2 :a.(zywy )ro), 'o1,izn?2 (i/ F tego w(zy(t)iego nie na,e>y zaw(ze 'oAmowa2 ,i ty,)o Aa)o 'rzy'ad)owego za).-cenia czynno1ci ruchoweA <u> dwuznaczno12 u>ywanych tu wyra>e; w()azuAe na rodzaA (t.umionych :antazAi, )t-re mog? (i/ uAawni2 'rzez tego rodzaAu utrat/ r-wnowagi cia.a Przy'ominam (obie wie,e ,>eA(zych 'rzy'ad.o1ci nerwowych u )obiet i dziewcz?t, wy(t/'uA?cych 'o u'ad)u, )t-re by.y uwa>ane za hi(teri/ 'ourazow?, ('owodowan? 'rze(trachem <u> wtedy mia.em wra>enie, Aa) gdyby zachodzi. tu inny zwi?ze), Aa) gdyby u'ade) by. Au> dzie.em nerwicy i wyrazem tych nie1wiadomych :antazAi (e)(ua,nych, )t-re, Aa) (.u(znie 'rzy'u(zczamy, )ryA? (i/ za obAawami =zy> nie to (amo chce wyrazi2 'rzy(.owie niemiec)ie, )t-re 'owiada3 H7iedy dziewica u'ada, to u'ada na ',ecyIV 0o 'omy.e) w dzia.aniu mo>na za,iczy2 i ten 'rzy'ade), )iedy )to1 daAe >ebra)owi (rebrn? ,ub z.ot? monet/ zamia(t miedzianeA 4yAa1nienie ta)ich 'omy.e) Ae(t .atwe+ (? to czynno1ci o:iarne, 'rzeznaczone d,a ub.agania ,o(u, odwr-cenia nie(zcz/1cia it' <e1,i ('ot)a,i1my t),iw? mat)/ ,ub ciot)/ bez'o1rednio 'rzed ('acerem, na )t-rym, wbrew wo,i, o)aza.a (i/ ta) w('ania.omy1,na, i (.y(ze,i1my AeA obawy co do zdrowia dziec)a, to nie mo>na d.u>eA w?t'i2 o tre1ci tego na !!8 !!% 'oz-r niemi.ego 'rzy'ad)u 4 ten ('o(-b umo>,iwiaA? nam na(ze 'omy.)i wy)onanie 'ewnych 'obo>nych i zabobonnych 'ra)ty), )t-rym o'-r niedowierzaA?cego roz(?d)u nie 'ozwa,a na uAawnienie (i/ w 1wiadomo1ci : Bigdzie (i/ ta) nie uwidacznia, >e czynno1ci 'rzy'ad)owe (? w.a1ciwie zamierzone, Aa) w

dziedzinie (e)(ua,neA, gdzie granica mi/dzy 'rzy'ad)iem a zamiarem zda (i/ zu'e.nie zaciera2 Pozornie niezr/czny ruch mo>e by2 cza(em u>yty do ce,-w (e)(ua,nych w naAbardzieA wyra:inowany ('o(-b Prze)ona.em (i/ o tym (am na (obie 'rzed )i,)u ,aty 4 znaAomym domu ('ot)a.em 'rzyby.? w odwiedziny m.od? 'anien)/, )t-ra wznieci.a we mnie u'odobanie uwa>ane od dawna za wyga(.e+ w()ute) tego w'ad.em w u'rzeAmy, we(o.y i rozmowny na(tr-A Za(tanawia.em (i/ te> w-wcza(, Aa) to (i/ (ta.o, gdy> na ro) 'rzedtem ta (ama 'anien)a by.a mi zu'e.nie oboA/tna 7iedy wuA teA dziewczyny, bardzo (tary Aegomo12, w(zed. do 'o)oAu, zerwa,i1my (i/ oboAe, aby mu 'oda2 )rze(.o (toA?ce w rogu Ena by.a zwinnieA(za ode mnie, a ta)>e b,i>(za 'rzedmiotu+ 'ierw(za te> 'ochwyci.a )rze(.o i nio(.a Ae 'or/cz? )u (obie, 'rzy czym r/)oma uA/.a )raw/dU (iedzenia Poniewa> nie zaniecha.em zamiaru 'odania )rze(e.)a, (tan?.em nag,e bardzo b,i()o nieA Z i o)o,i.em A? ramionami, ta) >e r/ce moAe ('ocz/.y 'rzez chwi,/ na AeA .onie Batura,nie, natychmia(t niema, 'o.o>y.em )re( teA (ytuacAi, ta) >e ni)t nawet nie zauwa>y., Aa) zr/cznie wyzy()a.em ten niezr/czny ruch <e(tem te> zdania, >e r-wnie> i owo irytuA?ce, niezr/czne wymiAanie (i/ na u,icy, 'rzy czym dre'cze (i/ 'rzez 'ar/ (e)und to w Aedn?, to w drug? (tron/, a,e zaw(ze w t/ (am?, co na(z 'artner, do'-)i wre(zcie obaA 'rzechodnie nie (tan?, >e wi/c i to Hza(t/'owanie drogiI Ae(t odtworzeniem niegrzecznie 'rowo)uA?cego !"8 zachowania (i/ z ,at m.od(zych i >e tu 'od ma()? niezr/czno1ci )ryA? (i/ zamiary (e)(ua,ne 4iem z moich '(ychoana,iz neuroty)-w, >e ta tzw naiwno12 m.odych ,udzi i dzieci Ae(t cz/(to ty,)o ma()?, dzi/)i )t-reA mo>na wy'owiada2 ,ub czyni2 co1 nie'rzyzwoitego, nie b/d?c 'rzy tym ()r/'owanym w(tydem Zu'e.nie 'odobnych ob(erwacAi, 'oczynionych na (amym (obie, do(tarcza 4 5te)e,3 H4chodz/ do 'ewnego domu i 'odaA/ 'ani r/)/ 5zczeg-,nym ('o(obem rozwi?zuA/ 'rzy tym w(t?>)/, )t-ra wi?>e AeA ,uUny (z,a:ro) Naden nieuczciwy zamiar nie Ae(t mi 1wiadomy, a Aedna) wy)ona.em ten niezr/czny ruch ze zr/czno1ci? >ong,eraI Przed(tawia.em Au> 'r-b)i tego, >e 'oeci uAmuA? 'omy.)i czynno1ciowe Aa)o (en(owne i umotywowane, 'odobnie Aa) Ae tra)tuAemy tutaA Bie zdziwi na( zatem, gdy na 'od(tawie nowego 'rzy).adu 'rze)onamy (i/, Aa) o)re1,ony niezr/czny ruch 'oeta czyni 'e.nym znaczenia i za'owiedzi? '-UnieA(zych zdarze; 4 'owie1ci Dheodora Fontanego *Z6du,tera (t ##, ( 6G, Qe(amme,te 4er)e, Per,ag 5 Fi(cher) czytamy3 H] ^ Me,ania zerwa.a (i/ i rzuci.a w (wego m/>a, Aa) na 'owitanie, Aedn? z du>ych 'i.e) 6,e wyce,owa.a niezbyt dobrze, 'i.)a 'o,ecia.a nieco w bo) i z.a'a. A? Cu9benI 4 cza(ie 'owrotu z wyciecz)i do domu, 'o )t-rym na(t?'i. ten ma.y e'izod, odby.a (i/ rozmowa mi/dzy Me,ani? i Cubenem, )t-ra (ta.a (i/ 'ierw(z? za'owiedzi? )ie.)uA?ceA ().onno1ci 5).onno12 ta uro(.a do nami/tno1ci, ta) >e Me,ania w )o;cu o'u1ci.a m/>a, aby odda2 (i/ ca.)owicie u)ochanemu m/>czyUnie (in:ormacAa ta 'ochodzi od & 5ach(a) g 5)ut)i 'omy.e) w dzia.aniu norma,nych ,udzi (? na og-. niewinne 4.a1nie d,atego trzeba 'rzywi?za2 (zczeg-,n? wag/ do 'ytania, czy 'omy.)i o znaczneA donio(.o1ci, )t-re mog? 'oci?gn?2 za (ob? wa>ne na9 !"1 (t/'(twa, Aa) n' 'omy.)a a'te)arza ,ub ,e)arza, tutaA na,e>y za,iczy2 Poniewa> bardzo rzad)o czyni/ zabiegi ,e)ar()ie, mam wi/c do za)omuni)owania ty,)o Aeden 'rzy).ad ,e)ar()ieA 'omy.)i U 'ewneA bardzo wie)oweA damy, )t-r? od ,at odwiedzam dwa razy dziennie, moAa ,e)ar()a czynno12 w cza(ie ranneA wizyty ogranicza (i/ do dw-ch zabieg-w3 za'u(zczam AeA 'ar/ )ro',i wody do oczu i w(trzy)uA/ mor:in/ 0wie :,a(zecz)i, niebie()a zawieraA?ca wod/ do oczu i bia.a z roztworem mor:iny, (? regu,arnie 'rzygotowywane Przy obydwu zabiegach my1,ami bywam naAcz/1cieA zaA/ty czym1 innym+ ta) cz/(to Au> Ae 'owtarza.em, >e moAa uwaga Ae(t niema, zu'e.nie (wobodna Pewnego ran)a zauwa>y.em, >e automat 'racowa. U,e i >e zanurzy.em )ro',omierz w bia.eA :,a(zeczce zamia(t w niebie()ieA i za'u1ci.em do o)a mor:in/ Przerazi.em (i/ bardzo i u('o)oi.em do'iero 'o za(tanowieniu, >e )i,)a )ro'e, dwu9

'rocentowego roztworu mor:iny nawet w ('oA-wce nie mo>e wyrz?dzi2 (z)ody 4ra>enie 'rze(trachu 'ochodzi.o widocznie ()?din?d Przy 'r-bie ana,izy teA ma.eA 'omy.)i 'rzy(z.o mi naA'ierw na my1, zdanie3 HPorwa2 (i/ na (tar?I, )t-re mog.o w()aza2 drog/ do (zyb)iego rozwi?zania zagad)i ZnaAdowa.em (i/ 'od wra>eniem marzenia (ennego, )t-re 'o'rzedniego dnia o'owiada. mi 'ewien m.ody cz.owie), a )t-rego tre12 mo>na by.o zinter'retowa2 ty,)o Aa)o (to(une) (e)(ua,ny z w.a(n? mat)? 6 E(ob,iwo12, i> 'odanie nie do'atruAe (i/ 'rze(z)ody w wie9 8 Marzenia (enne tego rodzaAu nazywamy (nami Ody'a, bo daA? nam one ),ucz do zrozumienia ,egendy o )r-,u Ody'ie 4 te)1cie 5o:o),e(a (.owa <o)a(ty odno(z? (i/ do ta)iego marzenia (ennego ('or 0ie Draumdeutung V### wyd , ( 18! i 18J) )u )r-,oweA <o)a(ty, wydawa.a mi (i/ zgodna z rezu,tatem moich docie)a;, >e 'rzy za)ochaniu (i/ we w.a(neA matce nigdy nie chodzi o AeA teraUnieA(z? o(ob/, ,ecz o AeA m.odociany obraz ze w('omnie; dzieci/cych Da)a rozbie>no12 zachodzi zaw(ze wtedy, gdy :antazAa, wahaA?ca (i/ mi/dzy dwoma o)re(ami >ycia, zo(taAe u1wiadomiona i 'rzez to zwi?zana z 'ewnym, Au> o)re1,onym, cza(em Pogr?>ony w tego rodzaAu my1,ach 'rzy(zed.em do (woAeA 'rze(z.o dziewi/2dzie(i/cio,etnieA 'acAent)i i widocznie do'atrywa.em (i/ Au>, >e tragedia Ody'a tudzie> :atum zawarte w wyroczni (? wyrazem og-,no,udz)iego )on:,i)tu, gdy> 'otem rzeczywi1cie H'orwa.em (i/ na (tar?I Da 'omy.)a by.a Aedna) zu'e.nie niewinna+ z dw-ch mo>,iwo1ci, tA za'u(zczenia do oczu mor:iny ,ub w(trzy)ni/cia wody, wybra.em niewinnieA(z? Pozo(taAe Ae(zcze do roz(trzygni/cia 'ytanie, czy 'rzy 'omy.)ach, )t-re mog? wyrz?dzi2 ci/>)ie )rzywdy, mo>na 'rzyA?2 i(tnienie w 'odobny ('o(-b nie1wiadomego zamiaru, Aa) to uczyni,i1my w 'rzytoczonych 'rzy).adach Bie mo>na (i/ chyba dziwi2, >e nie roz'orz?dzam odno1nymi 'rzy).adami+ 'ozo(taA? wi/c ty,)o domy(.y i 'rzy'u(zczenia <e(t znane, i> w ci/>(zych 'rzy'ad)ach '(ychonerwicy wy(t/'uA? (amou(z)odzenia Aa)o obAaw chorobowy+ nigdy nie da (i/ tu wy),uczy2 (amob-A(twa Aa)o rozwi?zania )on:,i)tu '(ychicznego Et-> dowiedzia.em (i/ i dowiod/ tego )iedy1 na dobrze wyAa1nionych 'rzy).adach, >e wie,e 'ozornie 'rzy'ad)owych u(z)odze;, Aa)ie (i/ 'rzytra:iaA? tym chorym, Ae(t w.a1nie (amou(z)odzeniem Pow(taAe ono w ten ('o(-b, >e czyhaA?ca u(tawicznie tendencAa do (amo9u)arania (i/, )t-ra 'oza tym 'rzeAawia (i/ ty,)o Aa)o wyrzuty (umienia a,bo 'omaga 'rzy tworzeniu (i/ obAaw-w, tym razem )orzy(ta zr/cznie z 'rzy'ad)owo !"! !"" 3 nadarzaA?ceA (i/ zewn/trzneA (ytuacAi a,bo te> (ytuacA/ t/ 'ot/guAe, by do'rowadzi2 do u(z)odzenia Zdarza (i/ to do12 cz/(to nawet w niezbyt ci/>)ich 'rzy'ad)ach, a w'.yw nie1wiadomego zamiaru zdradza (i/ 'o'rzez wie,e (zczeg-,nieA(zych ry(-w, n' 'o'rzez uderzaA?c? 'rzytomno12 umy(.u, )t-r? chorzy zachowuA? 'rzy tych rze)omo nie(zcz/1,iwych wy'ad)ach J Z 'ra)ty)i ,e)ar()ieA, zamia(t wie,u, 'rzytocz/ (zczeg-.owo Aeden ty,)o 'rzy).ad Pewna m.oda 'ani .amie (obie, wy'adaA?c z 'owozu, )o12 go,eniow?, ta) >e tygodniami mu(i 'otem ,e>e2 w .->)u, 'rzy czym uderza w(zy(t)ich, >e zu'e.nie nie narze)a i ('o)oAnie zno(i (we cier'ienia 4y'ade) 'oci?gn?. Aedna) za (ob? 'rzew,e).? i ci/>)? chorob/ nerwow?, z )t-reA (i/ w )o;cu dzi/)i '(ychotera'ii wy,eczy.a 4 cza(ie )uracAi dowiedzia.em (i/ o ubocznych o)o,iczno1ciach, )t-re towarzy(zy.y wy'ad)owi, oraz o 'ewnych zdarzeniach, )t-re go 'o'rzedzi.y Da m.oda )obieta znaAdowa.a (i/ w-wcza( ze (woim bardzo zazdro(nym ma.>on)iem u zam/>neA (io(try na w(i, w towarzy(twie ,icznych da,(zych i b,i>(zych )rewnych Pewnego wieczoru 'o'i(ywa.a (i/ ona w tym 'ou:nym )-.)u )an)anem, )u wie,)ieA ucie(ze )rewnych, a mnieA(zeA m/>a, )t-ry AeA (ze'n?. '-UnieA3 HZn-w zachowa.a1 (i/ Aa) dziew)aI Poci() by. dobrze wymierzony+ nie do'ytuAemy, czy ty,)o z 'owodu 'rodu)cAi tanecznych 4 nocy ('a,a nie('o)oAnie+ na(t/'nego dnia 'rzed obiadem chcia.a zrobi2 wyciecz)/ 7onie wybra.a (ama, Aedn? 'ar/ odrzuci.a i

wybra.a inn? BaAm.od(za (io(tra chcia.a, by J 5).onno12 do (amou(z)odzenia nie ma w og-,e w warun)ach na(zeA obecneA )u,tury inneA drogi do 'oAawiania (i/, Aa) ty,)o u)rywaA?c (i/ 'od 'ozorem 'rzy'ad)u ,ub choroby Biegdy1 (amou(z)odzenie by.o roz'ow(zechnion? ozna)? >a.oby+ w innych cza(ach bywa.o wyrazem 'obo>no1ci i od(uni/cia (i/ od 1wiata zabra2 do 'owozu mam)/ z niemow,/ciem+ ('rzeciwi.a (i/ temu energicznie 4 cza(ie Aazdy by.a zdenerwowana, na'omina.a :urmana, >e )onie mog.yby (i/ ('.o(zy2+ a gdy one rzeczywi1cie (ta.y (i/ troch/ nie('o)oAne, wy()oczy.a ze (trachu z 'owozu i z.ama.a (obie nog/, 'odcza( gdy tym, )t-rzy zo(ta,i w 'owozie, nic (i/ nie (ta.o =hocia> 'o wy)ryciu tych (zczeg-.-w nie mo>na chyba w?t'i2, i> wy'ade) ten by. w.a1ciwie 'rzygotowany, to Aedna) mu(imy 'odziwia2 zr/czno12, z Aa)? tra: zrz?dzi., i> ta) od'owiednia )ara za 'rzewinienie zo(ta.a tu wymierzona Da;czenie )an)ana (ta.o (i/ bowiem 'rzez d.u>(zy cza( niemo>,iwe E w.a(nych (amou(z)odzeniach ma.o mog/ 'owiedzie2, zw.a(zcza gdy >ycie '.ynie ('o)oAnie, a,e 'rzy 'ewnych nadzwyczaAnych o)o,iczno1ciach i mnie (i/ co1 'odobnego zdarza <e>e,i )t-ry1 z cz.on)-w moAeA rodziny ()ar>y (i/, >e 'rzygryz. (obie A/zy), 'rzygni-t. 'a,ec it' , to natychmia(t na(t/'uAe z meA (trony, zamia(t ('odziewanego w('-.czucia, 'ytanie3 ,,Po co to zrobi.e1IV 6,e Aa (am (obie w bo,e(ny ('o(-b 'rzygniot.em wie,)i 'a,ec, gdy 'ewien m.ody 'acAent w cza(ie wizyty wyrazi., oczywi1cie nie'owa>nie 'rzeze mnie tra)towany, zamiar 'o1,ubienia meA c-r)i, niebez'iecznie 'od-wcza( choreA <eden z moich (yn-w, )t-rego >ywy tem'erament ('rawia. trudno1ci 'rzy 'ie,/gnowaniu go 'odcza( choroby, w'ad. 'ewnego ran)a we w1cie).o12, bo mu 'owiedziano, i> ma do 'o.udnia ,e>e2 w .->)u+ grozi., >e (i/ zabiAe (czyta. w gazetach o (amob-A(twach) 4ieczorem 'o)aza. mi guz, )t-ry (obie nabi. na 'ier(i, uderzaA?c (i/ o ),am)/ Ba me ironiczne 'ytanie, 'o co to uczyni. i co chcia. 'rzez to wyrazi2, Aa) by nag,e o,1niony, rze).3 HDo by. zamach (amob-Aczy, )t-rym grozi.em ci dzi1 ranoI Bie (?dz/ zre(zt?, aby dzieci zna.y w-wcza( moAe zdanie o (amou(z)odzeniu !"G !"5 <e>e,i )to1 wierzy, >e zdarzaA? (i/ w'-.umy1,ne (amou(z)odzenia F Ae1,i wo,no u>y2 tego niezr/cznego wyra>enia F ten mo>e 'rzyA?2, >e 'r-cz umy1,nego, 1wiadomego (amob-A(twa i(tnieAe ta)>e i w'-.umy1,ne F z nie1wiadomym zamiarem 4y)azuAe ono zr/cznie zagra>aA?ce >yciu niebez'iecze;(two i zachowuAe 'rzy tym 'ozory nie(zcz/1,iwego wy'ad)u @o ().onno12 do (amob-A(twa ma w 'ewnym na(i,eniu o wie,e wi/)(za ,iczba ,udzi, ni> ci, )t-rzy Ae 'o'e.niaA?+ (amou(z)odzenia za1 (? )om'romi(em mi/dzy tym 'o'/dem a 'rzeciwdzia.aA?cymi mu (i.ami 6 tam, gdzie rzeczywi1cie dochodzi a> do (amob-A(twa, ().onno12 )u temu i(tnia.a Au> od dawna ty,)o w mnieA(zym (to'niu ,ub te> Aa)o nie1wiadoma i (t.umiona tendencAa 5)oro 1wiadomy zamiar (amob-Aczy wybiera (obie od'owiedni cza(, 1rod)i i ('o(obno12, Ae(t Aa(ne, >e i nie1wiadomy wycze)uAe o)azAi, )t-ra by cho2 w cz/1ci (ta.a (i/ 'rzyczyn? wy'ad)u i ab(orbuA?c (i.y obronne danego o(obni)a 'ozwo,i.a nie1wiadomeA tendencAi (wobodnie dzia.a2 8 Bie (? to b?dU co b?dU 'r->ne roztrz?(ania, )t-re tu 'rzytaczam+ znam bowiem nieAeden 'rzy).ad 'ozornie 'rzy'ad)owego nie(zcz/1cia (na )oniu ,ub w 'owozie), )t-rego b,i>(ze (zczeg-.y 'otwierdzaA? 'odeArzenie o i(tnieniu nie1wiadomego zamiaru 8 6na,ogicznie Aa) 'rzy ata)u (e)(ua,nym na )obiet/+ nie mo>e ona ode'rze2 tego ata)u ca.? (i.? (wych mi/1ni, 'oniewa> AeA nie1wiadome d?>no1ci (? w cz/1ci ('rzymierze;cem ata)uA?cego M-wi (i/ te>, >e ta)a (ytuacAa ubezw.adnia )obiet/+ na,e>a.oby Ae(zcze ty,)o doda2 'rzyczyny tego ubez9w.adnienia 0,atego te> ('rytny (?d 5anczo Pan(y Ae(t '(ycho,ogicznie u('rawied,iwiony 7obieta 'rzywodzi 'rzed niego, Aa)o 'rzed (/dziego, m/>czyzn/, )t-ry A? rze)omo 'ozbawi. czci 5anczo daAe AeA Aa)o od(z)odowanie 'e.n? (a)iew)/ winowaAcy, a 'o odeA1ciu o()ar>ycie,)i

u'owa>nia go, by 'o('ie(zy. za ni? i odebra. AeA te 'ieni?dze 4racaA? oboAe wa,cz?c z (ob?, a )o9 !"6 (amob-Aczego Da) n' w cza(ie wy1cig-w 'ewien o:icer ('ad. z )onia i rani. (i/ ta) nie(zcz/1,iwie, >e 'o )i,)u dniach zmar. <ego zachowanie (i/ w tych chwi,ach, gdy by. 'rzytomny, by.o w 'ewnych (zczeg-.ach bardzo za(tanawiaA?ce+ Ae(zcze Aedna) (zczeg-,nieA(ze by.o Aego zachowanie (i/ 'rzed wy'ad)iem @y. g./bo)o za(mucony 1mierci? (weA u)ochaneA mat)i, do(ta. na'adu '.aczu w towarzy(twie )o,eg-w, m-wi. wobec (wych zau:anych 'rzyAaci-. o zniech/ceniu do >ycia i chcia. wy(t?'i2 ze (.u>by, by wzi?2 udzia. w woAnie w 6:ryce, )t-ra go 'rzecie> wca,e nie obchodzi.a % Przedtem by. dzie,nym AeUdUcem+ teraz, Aa) ty,)o m-g., uni)a. )onneA Aazdy Przed wy1cigami wre(zcie, od )t-rych (i/ nie m-g. wym-wi2, wyra>a. (mutne 'rzeczucia+ a 'rzy na(zych 'og,?dach nie zadziwi na( chyba, i> ('rawdzi.o (i/ to 'rzeczucie Mo>na by zare',i)owa2, i> rozumie (i/ (amo 'rzez (i/, >e cz.owie) b/d?cy w (tanie 'odobneA de're(Ai '(ychiczneA nie mo>e ta) 'anowa2 nad )oniem Aa) wtedy, )iedy Ae(t zdrowy Zgadzam (i/ w zu'e.no1ci+ ty,)o >e do'atruA/ (i/ mechanizmu tego HnerwowegoI zahamowania motorycznego w zaznaczonym tu nie1wiadomym zamiarze (amob-Aczym 5 Ferenczi z @uda'e(ztu 'odzie,i. (i/ ze mn? 'rzy'ad)iem ana,izy rze)omo 'rzy'ad)owego 'o(trze,enia bieta chwa,i (i/, >e ten z.oczy;ca nie zdo.a. AeA wyrwa2 (a)iew)i Ba to 5anczo3 H] ^ gdyby1 z ta)im (amym za'a.em i m/(twem, Aa)ie1 o)aza.a w obronie twego trzo(a, a nawet z o 'o.ow/ mnieA(zym broni.a twego cia.a, (am &er)u,e( by ci/ nie zniewo,i.I oM de =erXante( 5aaXedra Przemy1,ny (z,achcic don 7ichote z Manczy Prze.o>y,i 6 * =zerny i Z =zerny =z/12 ## 4ar(zawa 1%66, P#4, ( "58 F Ced ^ Z <a(ne, >e (ytuacAa 'o,a wa,)i Ae(t tego rodzaAu, >e od'owiada )omu1, )to ma zamiar (amob-A(twa, )to Aedna) ,/)a (i/ bez'o1rednieA drogi Por w 4a,,en(teinie (.owa (zwedz)iego )a'itana o 1mierci Picco,ominiego3 HM-wi (i/, >e chcia. umrze2I !"J (i/, )t-re on uwa>a. za nie1wiadomy zamach (amob-Aczy Zgodzi.em (i/ z nim co do tego naAzu'e.nieA 9 H# 6 , !!9,etni cze,adni) (to,ar()i, zAawi. (i/ u mnie 18 (tycznia 1%88 r =hcia. (i/ dowiedzie2, czy )u,a, )t-ra ut)wi.a mu !8 marca 1%8J r w ,eweA ()roni, mo>e i mu(i by2 u(uni/ta o'eracyAnie E'r-cz chwi,owo wy(t/'uA?cych niezbyt (i,nych b-,-w g.owy nic mu nie do,ega.o, a 'rzedmiotowe badanie nie w()azywa.o nic wi/ceA 'onad chara)tery(tyczna, oczernion? 'rochem b,izn/ na ,eweA ()roni+ tote> odradzi.em mu o'eracA/ Qdy go za'yta.em o (zczeg-.y wy'ad)u, od'owiedzia. mi, >e 'o(trze,i. (i/ 'rzy'ad)owo @awi. (i/ rewo,werem brata 'rzy'u(zczaA?c, >e nie Ae(t nabity, 'rzy.o>y. go ,ew? r/)? do ,eweA ()roni (nie by. Aedna) ma;)utem), 'o.o>y. 'a,ec na cyng,u i 'ad. (trza. 4 (ze1cio(trza.oweA broni by.y trzy naboAe 5'yta.em go, Aa) to (i/ (ta.o, >e no(i. 'rzy (obie rewo,wer Ed'owiedzia., >e by. to cza(, gdy (tawa. do woA()a+ wieczorem dnia 'o'rzedniego zabra. bro; do (zyn)u, gdy> obawia. (i/ biAaty)i Przy og,/dzinach uznano go za niezdo,nego do (.u>by woA()oweA z 'owodu >y,a)-w, czego (i/ bardzo w(tydzi. Po(zed. do domu, 'o czym bawi. (i/ rewo,werem,nie mia. Aedna) zamiaru zrobi2 (obie nic z.ego+ a> tu nag,e (ta.o (i/ nie(zcz/1cie Ba da,(ze za'ytanie, czy Ae(t w og-,e zadowo,ony ze (wego ,o(u, o'owiedzia. mi z we(tchnieniem hi(tori/ (weA mi.o1ci )u 'ewneA dziewczynie, )t-ra te> go )ocha.a, a Aedna) o'u1ci.a+ 'o 'ro(tu z chciwo1ci na 'ieni?dze wyw/drowa.a do 6mery)i =hcia. za ni? 'oAecha2, a,e mu rodzice 'rze(z)odzi,i <ego u)ochana wyAecha.a !8 (tycznia 1%8J r , a zatem na dwa mie(i?ce 'rzed wy'ad)iem Pomimo tych znacz?cych dat m-A 'acAent w da,(zym ci?gu ob(tawa. 'rzy tym, >e (trza. by. ty,)o [wy'ad)iem` <a Aedna) Ae(tem mocno 'rze)onany, >e ta) niedba,(two bawienia (i/ broni? bez !"8 'rze)onania (i/ wcze1nieA, czy Ae(t nabita, Aa) r-wnie> i (amou(z)odzenie by.y uwarun)owane

'(ychicznie @y. Ae(zcze wci?> 'od wra>eniem (weA nie(zcz/1,iweA mi.o1ci i chcia. 'rawdo'odobnie w woA()u o tym za'omnie2 Qdy i t/ nadzieA/ 'o(trada., 'rzy(z.o do zabawy z broni?, tA nie1wiadomego zamachu (amob-Aczego Ne uA?. rewo,wer nie 'raw?, ,ecz ,ew? r/)?, to 'rzemawia (tanowczo za tym, >e (i/ ty,)o [bawi.`, tA >e 1wiadomie nie chcia. 'o'e.ni2 (amob-A(twaI 7to1 b/d?cy dobrym ob(erwatorem 'rze)aza. mi do dy('ozycAi ana,iz/ 'ozornie 'rzy'ad)owego (amou(z)odzenia, )t-ra 'rzywodzi na my1, 'rzy(.owie3 H7to 'od )im do.)i )o'ie, ten (am w nie w'adaI HPani $ , z dobrego mie(zcza;()iego 1rodowi()a, by.a o(ob? zam/>n? i mia.a troAe dzieci @y.a ona w'rawdzie nerwowa, a,e nie wymaga.a nigdy inten(ywnieA(zego ,eczenia, gdy> doro(.a do dawania (obie rady w >yciu Pewnego dnia do(z.o do tego, >e dozna.a obra>e; twarzy w ta)i oto ('o(-b Ba u,icy, )t-r? remontowano, 'ot)n/.a (i/ na )u'ce )amieni i twarz? otar.a o mur domu =a.a twarz by.a 'odra'ana, 'owie)i 'o(inia.e Z,/).a (i/, >e mog.o (ta2 (i/ co1 z AeA oczyma, wi/c wezwa.a ,e)arza 7iedy ten u('o)oi. A?, za'yta.em3 [6,e d,aczego w.a1ciwie 'ani ta) w.a1nie u'ad.aV` Ed'owiedzia.a, >e w.a1nie tu> 'rzedtem o(trzega.a m/>a, )t-ry od 'aru mie(i/cy cier'ia. na za'a,enie (taw-w i mia. trudno1ci z chodzeniem, by na teA w.a1nie u,icy (zczeg-,nie uwa>a., a ona (ama do1wiadczy.a Au> wie,o)rotnie tego, >e w ta)ich w.a1nie 'rzy'ad)ach, rzecz 'rzedziwna, AeA (ameA zdarza.o (i/ to, 'rzed czym o(trzega.a inn? o(ob/ Bie by.em zadowo,ony z ta)iego wyAa1nienia uwarun)owania AeA wy'ad)u i za'yta.em, czy nie ma czego1 wi/ceA do 'owiedzenia w teA )we(tii Da), w.a1nie 'rzed wy'ad)iem widzia.a na wy(tawie 'o 'rzeciwneA !"% (tronie u,icy 'i/)ny obraz, )t-ry za'ragn/.a nag,e mie2 Aa)o ozdob/ 'o)oAu dziecinnego i chcia.a go )u'i2+ uda.a (i/ 'ro(to w )ierun)u (),e'u nie zwracaA?c uwagi na u,ic/, w 'ewnym momencie 'ot)n/.a (i/ na )u'ce )amieni i otar.a twarz? o mur domu bez uczynienia Aa)ieA)o,wie) 'r-by, by ochroni2 (i/ 'rzed tym za 'omoc? r?) Za'omnia.a natychmia(t o )u'nie obrazu i 'o('ie(zy.a Aa) naA(zybcieA do domu [6,e d,aczego nie 'rzyArza.a (i/ 'ani uwa>nieAV` F za'yta.em Ed'owiedzia.a3 [@y2 mo>e, >e by.a to Aedna) )ara_ Ze wzg,/du na hi(tori/, )t-r? o'owiedzia.am 'anu w zau:aniu_W [=zy ta hi(toria wci?> 'ani? ta) dr/czy.aV` [Da) F '-UnieA bardzo ubo,ewa.am, uwa>a.am (iebie za z.o1,iw?, niemora,n?, za zdo,n? do 'rze(t/'(twa, a,e by.am w-wcza( niema, ob.?)ana w (woAeA nerwowo1ci_` =hodzi.o w-wcza( o 'oronienie, roz'ocz/te 'rzez zna9chor)/, a za)o;czone 'rzez ,e)arza ('ecAa,i(t/, 'oronienie do)onane za zgod? m/>a, 'oniewa> oboAe w (ytuacAi trudno1ci :inan(owych chcie,i uni)n?2 'owi/)(zenia (i/ ,iczby dzieci [=z/(to wyrzuca.am (obie3 'ozwo,i.a1 'rzecie> zabi2 (woAe dziec)o, i ogarnia. mnie ,/), >e co1 ta)iego nie mo>e 'ozo(ta2 bez )ary Deraz, gdy 'an mnie za'ewni., >e z oczami nie (ta.o (i/ nic z.ego, Ae(tem ca.)iem u('o)oAona+ i ta) Ae(tem do(tatecznie u)arana` E'i(any wy'ade) by. wi/c z AedneA (trony (amou)a9raniem (i/, aby od'o)utowa2 za niegodziwy czyn, z drugieA (trony Aedna) mia.o to umo>,iwi2 uni)ni/cie, by2 mo>e, znacznie wi/)(zeA nie znaneA )ary, )t-reA obawia.a (i/ wci?> 'rzez ca.e mie(i?ce 4 momencie, gdy na o1,e' 'o('ie(zy.a do (),e'u, by )u'i2 obraz, obudzi.o K (i/ w nieA ze znaczn? (i.? 'rzy'omnienie ca.eA hi(torii wraz z AeA w(zy(t)imi obawami, Aa)ie Au> w cza(ie o(trzegania m/>a mocno 'obudzi.y AeA nie1wiadomo12, co mog.o by zna,eU2 (w-A wyraz w ta)ich (.owach3 [Po co 'ragnie(z ozdoby do 'o)oAu dziecinnego, 'rzecie> zabi.a1 (woAe dziec)o_ Dy Ae(te1 morderczyni?_ 4ie,)a )ara nadeAdzie z 'ewno1ci?_W My1,i te by.y 1wiadome, a,e w mieA(ce tego wy)orzy(ta.a F chcia.oby (i/ 'owiedzie2 F '(ycho,ogiczny moment (ytuacAi, by 'o(.u>y2 (i/ )u')? )amieni, )t-ra wyda.a (i/ AeA od'owiednia do nie'rzy'ad)owego (amo9u)arania (i/+ d,atego 'rzy 'adaniu nie wy(un/.a r?) do 'rzodu i d,atego te> nie u,eg.a (zo)owi 0rugim, 'rawdo'odobnie (.ab(zym, czynni)iem determinuA?cym AeA wy'ade) by.a 'otrzeba (amou)arania (i/ z 'owodu nie1wiadomego >yczenia 'ozbycia (i/ m/>a, w('-.winnego w ca.eA teA ('rawie Nyczenie to zdradzi.o (i/ 'o'rzez zu'e.nie zb/dne o(trze>enie,

by uwa>a. 'rzy 'rzechodzeniu u,icy, na )t-reA znaAdowa.y (i/ )amienie, gdy> m?>, maA?cy trudno1ci z chodzeniem, chodzi. o(tro>nieI 18 Qdy rozwa>y (i/ b,i>(ze o)o,iczno1ci wy'ad)u, b/dzie (i/ ().onnym 'rzyzna2 racA/ < 5tarc)emu I, gdy 'ozornie 'rzy'ad)owe (amou(z)odzenie uAmuAe Aa)o Hdzia.anie o:iarniczeI3 HPewna dama, )t-reA zi/2 mu(ia. wyAecha2 do Biemiec, aby tam odby2 (.u>b/ woA()ow?, o'arzy.a (obie nog/ w na(t/'uA?cych o)o,iczno1ciach <eA c-r)a ('odziewa.a (i/ rych.ego 'orodu, a my1,i o niebez'iecze;(twach woAny u('o(abia.y, oczywi1cie, ca.? rodzin/ nie9 18 < O Q Xan Omden 5e,b(tbe(tra:ung wegen 6bortu( HZen9tra,b,att :ur P(ychoana,y(eI ##, 1! Pewien )ore('ondent 'i(ze na temat 5e,b(tbe(tra:ung durch Feh,,ei(tungen3 H<e1,i zwraca (i/ uwag/ na to, Aa) ,udzie zachowuA? (i/ na u,icy, ma (i/ o)azA/ (twierdzi2, Aa) cz/(to m/>czyznom, )t-rzy F Aa) zwy),e F 'rzyg,?daA? (i/ 'rzechodz?cym )obietom, zdarzaA? (i/ ma.e wy'ad)i <eden F na r-wneA drodze F 'otra:i zwichn?2 nog/, inny wchodzi na ,atarni/ ,ub )a,eczy (i/ w inny ('o(-bI 11 #nternationa,e Zeit(chri:t :ur HP(ychoana,y(eI #V, 1%16 !G8 !G1 zbyt we(o.o 4 dzie; 'rzed odAazdem za'ro(i.a zi/cia i c-r)/ na obiad 5ama 'rzygotowywa.a w(zy(t)o w )uchni Przedtem, do12 to dziwne, zamieni.a (woAe wy(o)ie buty (znurowane z '.a()? 'ode(zw?, w )t-rych mog.a wygodnie chodzi2 i )t-rych r-wnie> w domu u>ywa.a, na nieco za wie,)ie nie (znurowane 'anto:,e m/>a 7iedy zdA/.a z ognia wie,)i ronde, z gotuA?c? (i/ zu'?, u'u1ci.a go i o'arzy.a (obie do12 'owa>nie Aedn? nog/, zw.a(zcza grzbiet (to'y nie chroniony 'rzez ,uUny 'anto:e, F 4y'ade) ten za'i(ano, oczywi1cie, na )onto AeA zrozumia.eA nerwowo1ci Pierw(ze dni 'o tym [o:iarniczym dzia.aniu` by.a bardzo o(tro>na w )onta)cie z gor?cymi 'rzedmiotami, czym Aedna) nie za'obieg.a 'onownemu ('arzeniu, tym razem r/)i, gor?cym ro(o.emI 1! 18 4 bardzo du>eA ,iczbie ta)ich u(z)odze; w wy'ad)ach czy wr/cz 1mierci ich zrozumienie rodzi wie,e w?t',iwo1ci 7to1 (toA?cy da,eA od tych zdarze; nie znaAdzie 'owod-w do tego, by widzie2 w nich co1 wi/ceA ni> 'rzy'ade), 'odcza( gdy )to1 b,i>(zy nie(zcz/1,iweA o(obie, znaA?cy r->ne intymne (zczeg-.y, ma 'od(taw/ do 'rzy'u(zczenia, >e za wy'ad)iem )ryAe (i/ nie1wiadomy zamiar Poni>(ze ('rawozdanie m.odego m/>czyzny, )t-rego >ona zo(ta.a 'rzeAechana na u,icy, Ae(t dobrym 'rzy).adem tego, Aa)i rodzaA in:ormacAi Ae(t wa>ny i o Aa)ie uboczne o)o,iczno1ci chodzi w ta)ich wy'ad)ach3 H4e wrze1niu ubieg.ego ro)u 'ozna.em "G9 ,etni? 'ann/ Z Ny.a w zamo>no1ci, by.a 'rzed woAn? za)ochana, a,e AeA narzeczony, o:icer, zgin?., nie(tety, w 1%16 r Pozna,i1my (i/ i 'o)ocha,i, 'ocz?t)owo bez my1,i o ma.>e;(twie, gdy> o)o,iczno1ci, zw.a(zcza r->nica wie)u F Aa mia.em !J ,at F wydawa.o (i/ obu (tronom 9 F nie ('rzyAa.y temu Poniewa> mie(z)a,i1my 'rzy teA (ameA u,icy na'rzeciw (iebie i ('oty)a,i1my (i/ codziennie, z biegiem cza(u na(ze (to(un)i 'rzybra.y intymn? 'o(ta2_ Dym (amym my1, o ma.>e;(twie (tawa.a (i/ b,i>(za i w )o;cu zgodzi.em (i/ na to Za',anowa,i1my 1,ub na 4ie,)anoc Panna Z zamierza.a 'rzedtem odby2 'odr-> do (wego )rewnego M , )t-ra Aedna) nie do(z.a do ()ut)u z 'owodu nag.ego (traA)u )o,eAarzy Ponure 'er('e)tywy da,(zeA 'rzy(z.o1ci, Aa)ie ry(owa.y (i/ w 'rzy'ad)u <e>e,i wi/c 'od 'ozornie 'rzy'ad)ow? niezr/czno1ci? i nieudo,no1ci? ruchow? mo>e (i/ )ry2 ta)a zacie).o12 'rzeciw)o w.a(neA o(obie i w.a(nemu >yciu, to niewie,e Au> na( dzie,i od zrozumienia, >e mo>,iwe (? 'omy.)i, )t-re 'owa>nie zagra>aA? zdrowiu i >yciu innych ,udzi Do, co mog/ tu 'rzytoczy2 na dow-d (.u(zno1ci tego za'atrywania, dotyczy neuroty)-w, ta) >e niezu'e.nie od'owiada wymaganiom E'owiem tu 'rzy'ade), w )t-9 zwyci/(twa ),a(y robotniczeA i zwi?zanych z tym na(t/'(tw, 'rzez 'ewien cza( w'.ywa.y na na(ze (amo'oczucie+ (zczeg-,nie 'anny Z , )t-reA na(troAe wci?> (i/ zmienia.y, gdy> (?dzi.a, >e nowe

'rze(z)ody 'oAawi.y (i/ na drodze )u w('-,neA 'rzy(z.o1ci 4 niedzie,/ !1 marca by.a Aedna) w wyA?t)owo 'ogodnym na(troAu, co za()oczy.o mnie, a,e r-wnocze1nie zmobi,izowa.o, ta) >e oboAe zacz/,i1my w(zy(t)o widzie2 w r->owych )o,orach 7i,)a dni wcze1nieA m-wi,i1my o tym, by 'rzy Aa)ieA1 o)azAi '-A12 razem do )o1cio.a, a,e nie u(ta,i,i1my, )iedy Ba(t/'nego ran)a, w niedzie,/ !1 marca, o godzinie % 15 zate,e:onowa.a do mnie, >e m-g.bym Au> teraz '-A12 z ni? do )o1cio.a Bie mog.em (i/ zgodzi2, gdy> nie zd?>y.bym 'rzygotowa2 (i/ ta) (zyb)o, a 'onadto mia.em teraz co1 do zrobienia Panna Z by.a wyraUnie rozczarowana i 'o(z.a (ama Ba (chodach (wego domu ('ot)a.a znaAomego, z )t-rym (z.a )r-t(z? drog? do u,icy Can)ego w naA,e'(zym na(troAu, bez Aa)ieA)o,wie) wzmian)i o na(zeA rozmowie DutaA znaAomy 'o>egna. (i/ >artob,iwym (.owem Panna Z mia.a ty,)o 'rzeA12 'o(zerzony w tym mieA(cu na(y', nie ograniczaA?cy widoczno12, i oto tu> 'rzy chodni)u zo(ta.a 'rzeAechana 'rzez doro>)/ (naru(zenie w?troby, )t-re ('owodowa.o 1mier2 w 'ar/ godzin '-UnieA) 4 tym mieA(cu 'rzechodzi,i1my wcze1nieA (et)i razy+ 'anna Z by.a bardzo o(tro>na, nawet mnie cz/(to 'ow(trzymywa.a 'rzed nieo(tro>nym ruchem 4 dodat)u tego ran)a nie 'rzeAe>d>a.y >adne :urman)i, a tramwaAe . autobu(y (traA)owa.y, a wi/c 'anowa. wr/cz ab(o,utnyZ ('o)o A, a doro>)/ mu(ia.a, Ae1,i nie widzie2, to z 'ewno1ci? (.y(ze2_ 4(zy(cy wierz? w ['rzy'ade)`+ moA? 'ierw(z? my1,? by.o3 [Do niemo>,iwe`, o zamiarze w og-,e nie mog.o by2 mowy 5zu)a.em '(ycho,ogicznego wyAa1nienia Po d.u>(zym cza(ie zna,az.em Ae w Pa;()ieA P(ycho'ato,ogii >ycia codziennego 5zczeg-,ne Ae(t to, >e 'anna Z nie)iedy uAaw9 !G! !G" rym w.a1ciwie nie 'omy.)a, ,ecz raczeA czynno12 (ym'tomatyczna ,ub 'rzy'ad)owa na'rowadzi.a mnie na 1,ad umo>,iwiaA?cy mi 'otem rozwi?zanie )on:,i)tu '(ychicznego danego 'acAenta PodA?.em (i/ 'ewnego razu 'r-by 'o,e'(zenia 'o>ycia ma.>e;()iego 'ewnego inte,igentnego cz.owie)a <ego nie(na()i z m.od?, czu,e go )ochaA?c?, >on? o'iera.y (i/ w'rawdzie na rea,nych 'od(tawach, a,e, Aa) (am to 'rzyznawa., nie by.y one do(tatecznie uza(adnione U(tawicznie zaAmowa.a go my1, o rozwodzie+ 'otem zarzuci. A? ze wzg,/du na dwoAe ma.ych dzieci, )t-re bardzo )ocha. Pomimo to 'owraca. ci?g,e do (woAego zamiaru i nie robi. nic, aby (ytuacA/ uczyni2 zno1nieA(z? Da)ie niedawanie (obie rady z w.a(nymi )on:,i)tami Ae(t d,a mnie dowodem, >e wchodz? w gr/ nie u1wiadomione motywy, )t-re za(i,aA? 1cieraA?ce (i/ z (ob? motywy 1wiadome+ d,atego te> (taram (i/ w ta)ich 'rzy'ad)ach rozwi?za2 )on:,i)t za 'omoc? '(ychoana,izy Et-> 'an ten o'owiedzia. mi 'ewnego razu o ma.ym zaA1ciu, )t-re go bardzo 'rzerazi.o 0o)azywa. on ze (wym (tar(zym, naAu)o9 nia.a 'ewn? ().onno12 do (amob-A(twa, a nawet 'r-bowa.a i mnie do tego nam-wi2+ cz/(to zmu(za.em A?, by za'rze(ta.a my1,e2 o tym <e(zcze dwa dni 'rzedtem, 'o 'owrocie ze ('aceru, zacz/.a bez Aa)ich)o,wie) zewn/trznych 'owod-w m-wi2 o (woAeA 1mierci i o uregu,owaniu ('raw ('ad)owych, czego zre(zt? nie uczyni.a <e(t to zna), >e tych wy'owiedzi nie mo>na ('rowadzi2 do Aa)iego)o,wie) zamiaru <e1,i mam wy'owiedzie2 w teA ('rawie (w-A niemiarodaAny (?d, to 'owiem, >e nie widz/ w nie(zcz/1,iwym wy'ad)u zm?cenia 1wiadomo1ci, ,ecz ('e.nienie nie1wiadomego >yczenia 'o'rzez zamierzone (amounice(twienie, ma()owane 'rzy'ad)owym nie(zcz/1ciem UmacniaA? mnie w tym 'og,?dzie wy'owiedzi 'anny Z odno(z?ce (i/ do AeA )rewnych zar-wno z cza(u, gdy Ae(zcze nie zna,i1my (i/, Aa) i z '-UnieA(zego o)re(u, w tym ta)>e do mnie, niema, z o(tatnich dni F to w(zy(t)o Aa)o ()ute) wcze1nieA(zeA utraty dziewictwa, czego w AeA oczach nic nie mog.o za(t?'i2I cha;(zym dziec)iem, to 'odno(z?c Ae do g-ry, to o'u(zczaA?c w d-.+ raz uczyni. to w ta)im mieA(cu i z ta)im rozmachem, >e dziec)o oma, nie uderzy.o g.-w)? o ci/>)i wi(z?cy >yrando, 0ziec)u nic (i/ nie (ta.o, a,e ze (trachu do(ta.o zawrotu g.owy EAciec (tan?. Aa) wryty z dziec)iem na r/)ach, a mat)a do(ta.a ata)u hi(terycznego E(ob,iwa zr/czno12 tego nieo'atrznego ruchu, tudzie> gwa.towno12 rea)cAi rodzic-w )aza.y mi do'atrywa2 (i/ w tym 'ozornym 'rzy'ad)u 'rzeAawu

z.owrogich zamiar-w wobec u)ochanego dziec)a 4y.aniaA?c? (i/ tu ('rzeczno12 mi/dzy tym 'rzy'u(zczeniem a obecn? mi.o1ci? oAca do dziec)a u(un?.em, 'rzeno(z?c ten wrogi im'u,( w cza(y, gdy to dziec)o by.o Ae(zcze Aedyne, a zatem ta) ma,ut)ie, >e oAciec nie zaAmowa. (i/ nim Ae(zcze ta) t),iwie 4obec tego mog.em z .atwo1ci? 'rzy'u1ci2, >e temu 'od-wcza( 'rzez (w? >on/ nie bardzo za('o)aAanemu cz.owie)owi mign/.a my1, ,ub zamiar3 HQdyby to ma.e (tworzenie, na )t-rym mi nic nie za,e>y, umar.o, by.bym wo,ny i m-g.bym (i/ z >on? rozwie12I Nyczenie 1mierci teA obecnie ta) )ochaneA i(tot)i mu(ia.o wi/c da,eA t)wi2 w nie1wiadomo1ci Edt?d by.o Au> .atwo odna,eU2 drog/, na )t-reA to nie1wiadome >yczenie mog.o (i/ utrwa,i2 @ardzo wyraUne uwarun)owanie tego utrwa,enia (i/ 'otwierdzi.o rzeczywi1cie w('omnienie z dzieci;(twa tego 'acAenta, >e 1mier2 m.od(zego brata, )t-r? mat)a 'rzy'i(ywa.a nie9dba.o1ci oAca, by.a 'rzyczyn? gwa.townych (cen i 'ogr->e) rozwodowych mi/dzy Aego rodzicami 0odatni rezu,tat ,eczniczy, bo da,(zy 'rzebieg ma.>e;(twa mego 'acAenta by. Au> odt?d (zcz/1,iwy, 'otwierdzi. w zu'e.no1ci moA? )once'cA/ < 5tarc)e 1" 'oda. 'rzy).ad dowodz?cy, >e 'oeta bez wahania w(tawia czynno12 'omy.)ow? w mieA(ce za9 18 < 5tarc)e, o' cit LZ )[IL !GG !G5 mierzonego dzia.ania czyni?c A? Ur-d.em naAci/>(zych na(t/'(tw ,,4 Aednym ze (z)ic-w &eyerman(a1G Ae(t 'odany 'rzy).ad czynno1ci 'omy.)oweA F a m-wi?c 1ci1,eA F 'omy.)owego dzia.ania, )t-remu autor nadaAe dramatyczny motyw =hodzi o (z)ic Dom i Deddie Z 'ary nur)-w, )t-ra wy(t/'owa.a w teatrze rozmaito1ci, d.u>(zy cza( 'rzebywa.a w wodzie i wy)oWnywa.a r->ne (ztucz)i w >e,aznym ba(enie ze (z),anymi 1cianami, )obieta wy(t/'owa.a od niedawna z innym m/>czyzn?, tre(erem <eA (ta.y 'artner 'rzy.a'a. A? tu> 'rzed 'rzed(tawieniem, w ubiera,ni, na gor?cym uczyn)u Mi,cz?ca (cena, groUne ('oArzenia i Aego (.owo3 [Potem` Przed(tawienie zacz/.o (i/ Bure) mia. wy)ona2 naAtrudnieA(z? (ztu)/, 'ozo(ta2 dwie i '-. minuty 'od wod? w hermetycznie zam)ni/tym 'omie(zczeniu 4y)onywa,i to Au> wie,o)rotnie+ 'omie(zczenie zo(ta.o zam)ni/te i Deddie 'o)aza.a 'ub,iczno1ci, )t-ra )ontro,owa.a cza( na w.a(nych zegar)ach, ),ucz 7i,)a)rotnie u'u(zcza.a rozmy1,nie ),ucz w ba(enie i (zyb)o zanurza.a (i/ 'o niego, aby nie ('-Uni2 (i/ z otworzeniem 'omie(zczenia Dego wieczoru, "1 (tycznia, Dom Aa) zwy),e zo(ta. zam)ni/ty r?cz)? we(o.o u('o(obioneA )obiet)i En u1miecha. (i/ zza o)ien)a, ona bawi.a (i/ ),uczem i cze)a.a na o(trzegawczy zna) Mi/dzy )u,i(ami (ta. tre(er w nienagannym :ra)u, bia.ym )rawacie ze (z'icrut? w r/)u 6by 'rzyci?gn?2 AeA uwag/ ten [trzeci` zagwizda. )r-t)o Ena ('oArza.a, u1miechn/.a (i/ i niezr/cznym ruchem )ogo1, )omu za).-cono uwag/, 'odrzuci.a ),ucz z ta)? z.o1ci?, >e ten a)urat w dwie minuty i dwadzie1cia (e)und od chwi,i zam)ni/cia w'ad. w (u)no :,a9 1G & &eyerman( 5chet(en Xan 5amue, Fa,),and, 18 @unde, 6m(terdam 1%1G, & < 4 @echt gowe o(.aniaA?ce 'ode(t 'omie(zczenia z wod? Bi)t tego nie widzia. Bi)t nie m-g. tego widzie2 Patrz?c z (a,i mia.o (i/ z.udzenie, >e ),ucz w'ada do ba(enu F i ni)t z 'racowni)-w teatru nie zauwa>y. tego, co (i/ (ta.o, gdy> (u)no (t.umi.o u'ade) ),ucza U1miechni/ta Deddie bez oci?gania (i/ w('i/.a (i/ na brzeg ba(enu TmieA?c (i/ F dobrze to znio(.a F (chodzi.a 'o drabince TmieA?c (i/ zni)n/.a za 'ode(tem, aby (zu)a2 ),ucza, a,e gdy nie zna,az.a go natychmia(t, (chy,i.a (i/ z min?, Aa)by mia.a co1 ()ra12, z wyrazem twarzy Aa)by m-wi.a3 [E @o>e, Aa)ie> to 'rzy)re_` i zna,az.a (i/ na t,e (u)na :,agowego Dymcza(em Dom robi. 1mie(zne gryma(y 'oza o)ien)iem, Aa)by i on by. nie('o)oAny 4ida2 by.o bie, Aego z/b-w, dziwne ruchy Aego warg 'od ,nianymi w?(ami, )omiczne wy'u(zczanie '/cherzy)-w 'owietrza, Aa)ie og,?dano Au> 'rzy Aedzeniu Aab.)a 4idziano grzebi?ce ruchy Aego zbie,a.ych )o;czyn i 1miano (i/, Aa) 1miano (i/ Au> wie,o)rotnie tego wieczoru

0wie minuty i 'i/2dzie(i?t (e)und Drzy minuty i (iedem dwana1cie (e)und @rawo_ @rawo_ @rawo_ Bag,e (a,/ ogarn/.o 'rzera>enie, (zurgano nogami, gdy i 'omocnicy, i tre(er zacz/,i (zu)a2 ),ucza+ )urtyna o'ad.a, zanim otworzono 'o)ryw/ Ba (cenie 'oAawi.o (i/ (ze12 angie,()ich tancere), 'otem m/>czyzna z )oni)ami, '(ami i ma.'ami 4(zy(t)o toczy.o (i/ da,eA 0o'iero na(t/'nego ran)a 'ub,iczno12 dowiedzia.a (i/, >e (ta.o (i/ nie(zcz/1cie, >e Deddie zo(ta.a wdow? Z zacytowanego :ragmentu wyni)a, Aa) zna)omicie arty(ta mu(ia. rozumie2 i(tot/ dzia.a; tego rodzaAu, aby nam 'rzed(tawi2 ta) tra:nie g./bo)? 'rzyczyn/ niezr/czno1ci, )t-ra ('owodowa.a 1mier2I !G6 Cozdzia. id =zynno1ci (ym'tomatyczne i 'rzy'ad)owe E'i(ane dotychcza( r->ne dzia.ania, w )t-rych roz'ozna,i1my wy)onanie Aa)iego1 nie1wiadomego zamiaru, wy(t/'owa.y Aa)o zaburzenia innych nie zamierzonych czynno1ci i 'ozorowa.y niezr/czno12 =zynno1ci 'rzy'ad)owe, o )t-rych teraz b/dziemy m-wi2, r->ni? (i/ od 'omy.e) w dzia.aniu tym ty,)o, >e nie zachodzi >adne ich u'ozorowanie Aa)?)o,wie) 1wiadom? intencA? , <awi? (i/ Aa)o ta)ie, a umo>,iwia Ae to, >e nie 'odeArzewamy w nich ani ce,u, ani zamiaru 4y)onuAemy Ae nie my1,?c 'rzy tym o niczym, zu'e.nie 'rzy'ad)owo, ot ta), aby zaA?2 r/ce F ,iczymy na to, >e 'rzez t/ wy'owiedU 'o.o>ymy )oniec dochodzeniu znaczenia tych czynno1ci 6by za'ewni2 (obie ta) wyA?t)ow? 'ozycA/, czynno1ci te, )t-rych nie u)rywamy Au> 'od 'ozorem niezr/czno1ci, mu(z? ('e.nia2 o)re1,one warun)i+ mianowicie, nie 'owinny (i/ rzuca2 w oczy, a ich e:e)ty mu(z? by2 nieznaczne Zebra.em wie,)? ,iczb/ 'rzy).ad-w ta)ich czynno1ci 'rzy'ad)owych F w.a(nych i cudzych, a 'oddaw(zy 'o(zczeg-,ne 'rzy'ad)i gruntownemu zbadaniu, do(zed.em do wnio()u, i> za(.uguA? one raczeA na nazw/ czynno1ci (ym'tomatycznych 4yra>aA? co1, czego (ami dzia.aA?cy w nich nie 'odeArzewaA? i co w og-,e zamierzaA? zatrzyma2 d,a (iebie 4obec tego odgrywaA? one ro,/ (ym'tom-w, 'odobnie Aa) w(zy(t)ie roz'atrywane dotychcza( zAawi()a BaAob:it(zego zbioru ta)ich czynno1ci 'rzy'ad)owych, czy,i (ym'tomatycznych, do(tarczaA? nam, co 'rawda, '(ychoana,izy dotycz?ce neuroty)-w Bie mog/ (obie odm-wi2 'rzytoczenia tutaA dw-ch 'rzy).ad-w 'ochodz?cych z tego Ur-d.a, 'rzy czym chcia.bym wy)aza2, Aa) da,ece i Aa) (ubte,nie bywaA? te nie'ozorne czynno1ci o)re1,one 'rzez nie1wiadome my1,i 4obec tego granica mi/dzy czynno1ciami (ym'tomatycznymi a 'omy.)ami w dzia.aniu Ae(t bardzo nieznaczna, m-g.bym te 'rzy).ady 'rzytoczy2 i w 'o'rzednim rozdzia,e 1 Pewna m.oda )obieta 'owiada mi 'odcza( 'o(iedzenia '(ychoana,itycznego Aa)o na(uwaA?c? (i/ AeA my1,, >e wczoraA 'rzy obcinaniu 'azno)ci Hzaci/.a (i/ g./bo)o, 'odcza( gdy chcia.a u(un?2 de,i)atn? ()-r)/ 'rzy na(adzie 'azno)ciaI <e(t to ta) ma.o intere(uA?ce, >e dziwimy (i/, i> w og-,e o tym 'ami/ta i o'owiada, do'-)i nie w'adniemy na 'rzy'u(zczenie, i> chodzi tu o czynno12 (ym'tomatyczn? Czeczywi1cie, by. to 'a,ec (erdeczny, )t-ry u,eg. ma.emu ()a,eczeniu, a wi/c 'a,ec, na )t-rym (i/ no(i obr?cz)/ 1,ubn? Pr-cz tego by.a to rocznica AeA 1,ubu, a ta o)o,iczno12 nadaAe ca.)iem ('ecAa,ne, .atwe do odgadni/cia, znaczenie owemu u(z)odzeniu cien)ieA b.on)i PacAent)a o'owiada r-wnocze1nie (woAe marzenie (enne, w )t-rym Ae(t a,uzAa do niezr/czno1ci AeA m/>a i do AeA nieczu.o1ci Aa)o )obiety 0,aczego> Aedna) zaci/.a (i/ w 'a,ec ,eweA r/)i, )iedy obr?cz)/ no(imy na 'raweAV @o oto m?> AeA Ae(t 'rawni)iem, do)torem 'raw (0octor der Cechte)+ b/d?c za1 'ann? )ocha.a (i/ 'otaAemnie w ,e)arzu (>artob,iwie3 0octor der *in)/) Za1 ma.>e;(two

Hna ,ew? r/)/I ma r-wnie> (woAe u)ryte znaczenie ! Pewna niezam/>na m.oda dama o'owiada3 HCozdar.am wczoraA niechc?cy ban)not (tugu,denowy na dwie cz/1ci i Aedn? z nich da.am 'ewneA 'ani, )t-ra 'rzy(z.a do mnie w odwiedziny =zy> i to mia.oby by2 !G8 !G% czynno1ci? (ym'tomatyczn?VI 0o).adnieA(ze badanie 'ozwa,a wy)ry2 na(t/'uA?ce (zczeg-.y3 ban)not (tu9gu,denowy+ moAa 'acAent)a 'o1wi/ca cz/12 (wego cza(u i maA?t)u na ce,e dobroczynne+ w('-,nie z inn? 'ani? o'ie)uAe (i/ wychowaniem 'ewneA (ieroty De (to gu,den-w to by. date) oweA 'ani na ten ce,+ w.o>y.a Ae do )o'erty i 'o.o>y.a na razie na (wym biur)u 0ama, )t-ra A? odwiedzi.a, by.a znan? o(obi(to1ci?, moAa 'acAent)a by.a AeA 'omocna 'rzy Aa)ieA1 a)cAi dobroczynneA Pani ta 'ragn/.a zanotowa2 (obie nazwi()a o(-b, do )t-rych mo>na by (i/ zwr-ci2 o w('arcie @ra).o 'a'ieru+ wtedy moAa 'acAent)a chwyci.a )o'ert/ z biur)a i, nie'omna AeA zawarto1ci, rozdar.a A? na dwie cz/1ci, zatrzymuA?c (obie Aedn? 'o.ow/, aby mie2 du',i)at ,i(ty owych o(-b, drug? za1 odda.a (wemu go1ciowi Qodna uwagi Ae(t bez(en(owno12 tego 'o(t?'ienia 4(za) ban)not (tugu,denowy nie traci (weA warto1ci nawet wtedy, gdy Ae(t rozdarty, Ae>e,i go ty,)o mo>na na nowo z.o>y2 z 'orozdzieranych )awa.)-w 6 zarazem by.o 'ewne, >e owa 'ani ze wzg,/du na za'i(ane nazwi()a nie wyrzuci owego )awa.)a 'a'ieru, Aa) r-wnie> nie u,ega.o w?t',iwo1ci, i> ode1,e ona cenn? zawarto12, ()oro A? ty,)o ('o(trze>e <a)ie wi/c nie1wiadome my1,i mia.yby (i/ )ry2 za t?, 'rzez za'omnienie umo>,iwion?, czynno1ci? 'rzy'ad)ow?V Eto odwiedzaA?ca dama 'ozo(tawa.a w 1ci(.ym zwi?z)u ze mn? i z 'acAent)?, bo w (woim cza(ie 'o,eci.a AeA mnie Aa)o ,e)arza i, Ae1,i (i/ nie my,/, to moAa 'acAent)a 'oczuwa.a (i/ do wdzi/czno1ci wobec nieA za t/ rad/ =zy>by 'rze'o.owiony ban)not oznacza. mo>e honorarium za to 'o1rednictwoV Do by.oby do12 (zczeg-,ne 6,e mamy Ae(zcze inny materia. Przed )i,)u dniami 'o1rednicz)a ca.)iem innego rodzaAu za'ytywa.a )rewnych, czy ta 'anien)a nie chcia.aby zawrze2 znaAomo9 1ci z 'ewnym 'anem+ a tego (amego ran)a, na 'ar/ godzin 'rzed wizyt? tamteA damy, 'rzy(zed. ,i(t z o1wiadczynami, )t-ry wzbudzi. og-,n? we(o.o12 7iedy wi/c odwiedzaA?ca dama zagai.a rozmow/ 'ytaniem o zdrowie meA 'acAent)i, ta o(tatnia mog.a (obie 'omy1,e23 , H0a.a1 mi, co 'rawda, od'owiedniego ,e)arza, a,e gdyby1 mi mog.a do'om-c w zna,ezieniu od'owiedniego m/>a (a co za tym idzie3 dziec)a), by.abym ci Ae(zcze , wdzi/cznieA(zaI 4 teA (t.umioneA my1,i obie 'o1rednicz)i zo(ta.y zAednoczone i w()ute) tego wr/czy.a wizytuA?ceA A? damie honorarium, )t-re w (weA :antazAi gotowa by.a da2 drugieA Zgo.a 'rze)onuA?ce b/dzie to rozwi?zanie, Ae1,i dodam, >e w.a1nie 'o'rzedniego wieczoru o'owiada.em AeA o ta)ich czynno1ciach (ym'tomatycznych+ ()orzy(ta.a z 'ierw(zeA ('o(obno1ci, by co1, ana,ogicznego za'rodu)owa2 De ta) cz/(te czynno1ci (ym'tomatyczne, czy,i 'rzy'ad)owe, mo>na by ugru'owa2 wed.ug tego, czy zdarzaA? (i/ 'rzygodnie, czy te> nawy)owo, regu,arnie, w1r-d 'ewnych o)o,iczno1ci De o(tatnie (Aa) bawienie , (i/ .a;cu(z)iem od zegar)a, ()ubanie brody it' ), )t-re L niema, mog? (.u>y2 do chara)tery(ty)i daneA o(oby, 'rzy'ominaA? r->norodne ti)i i za'ewne w zwi?z)u z nimi mog? by2 roz'atrywane 0o drugieA )ategorii, za,iczam bawienie (i/ ,a()?, gryzmo,enie o.-w)iem, 'o9, brz/)iwanie 'ieni/dzmi w )ie(zeni, ugniatanie cia(ta+ i r->nych materia.-w ',a(tycznych 4 tym bawieniu (i/ wy)rywa (i/ w cza(ie '(ychoana,izy regu,arnie (en( i znaczenie, )t-re nie maA? inneA drogi wyra>enia (i/ r ZazwyczaA odno1na o(oba nie wie o tym, >e robi co1 'odobnego a,bo >e zrobi.a nawet Aa)?1 zmian/ w tych W zwy).ych (woich HzabawachI i ani (.y(zy, ani widzi ich na(t/'(tw Da) n' nie (.y(zy brz/)u, Aa)i ('rawia 'otrz?(aA?c 'ieni/dzmi, i zdumiewa (i/ oraz niedowierza, gdy AeA (i/ na to zwr-ci uwag/ C-wnie> i to w(zy(t)o,, !58

!51 r` I t LL Z co (i/ odno(i do na(zeA odzie>y, Ae(t d,a ,e)arza wa>ne i 'e.ne znaczenia 7a>da zmiana w zwyczaAnym ubraniu, )a>da ma.a niedo).adno12, n' nie za'i/ty guzi), )a>dy 1,ad obna>ania (i/ m-wi co1, czego w.a1cicie, odzie>y nie chce ,ub te> naAcz/1cieA nawet nie umie wyrazi2 Znaczenie tych drobiazg-w, Aa)o te> dowody ta)iego ich znaczenia, wy.aniaA? (i/ z do(tateczn? 'ewno1ci? 'odcza( 'o(iedzenia ana,itycznego z towarzy(z?cych im o)o,iczno1ci, mianowicie z ty,)o co 'oru(zonego tematu i z my1,i, )t-re (i/ na(uwaA?, gdy (i/ ()ieruAe uwag/ 'acAenta na t/ 'ozornie 'rzy'ad)ow? czynno12 Ba ()ute) tego zwi?z)u zaniecham 'o'arcia (wych twierdze; ana,izowanymi 'rzy).adami+ 'oru(zam tu Aedna) te ('rawy d,atego, i> maA?, moim zdaniem, ta)ie (amo znaczenie u norma,nych ,udzi, Aa) i u moich 'acAent-w Bie mog/ (obie odm-wi2 'rzed(tawienia 'rzynaAmnieA Aednego 'rzy'ad)u u)azuA?cego, Aa) (i,nie mo>e by2 nawy)owo wy)onane dzia.anie (ymbo,iczne zwi?zane z tym, co naAbardzieA intymne, co naAbardzieA wa>ne w >yciu zdrowego cz.owie)a 13 H<a) nauczy. na( 'ro:e(or Freud, (ymbo,i)a odgrywa w dzieci;(twie zdrowych ,udzi wi/)(z? ro,/, ni> to wy)aza.y wcze1nieA(ze o1wiadczenia '(ychoana,ityczne, ze wzg,/du na to mo>e by2 intere(uA?ca 'oni>(za )r-t)a ana,iza, (zczeg-,nie z 'owodu AeA a('e)t-w medycznych Pewien ,e)arz nat)n?. (i/ 'rzy u(tawianiu meb,i w nowym mie(z)aniu na 'ro(ty drewniany (teto()o' 7iedy za(tanawia. (i/ 'rzez moment, gdzie w.a1ciwie 'owinien go umie1ci2, 'oczu. (i/ zmu(zony do 'ozo(tawienia go na (woim biur)u i to ta), by zna,az. (i/ do).adnie mi/dzy Aego :ote,em a tym, w )t-rym (iada,i 1 O <one( @eitrag >ur 5ymbo,i) im 6,,tag HZentra,b,att :iir P(ychoana,y(eI #, ", 1%11 Aego 'acAenci 0zia.anie to by.o nieco o(ob,iwe i to z dwu 'owod-w Po 'ierw(ze, rzad)o 'o(.ugiwa. (i/ (teto()o9'em (Aa)o neuro,og), a Ae>e,i by.o to )onieczne, to u>ywa. 'odw-Anego, na obydwoAe u(zu Po drugie, w(zy(t)ie Aego 'rzyrz?dy i narz/dzia ,e)ar()ie by.y 'rzechowywane w (zu:,adach z wyA?t)iem ty,)o tego Aednego <a))o,wie) nie za(tanawia. (i/ wi/ceA nad t? ('raw?, 'ewnego dnia 'acAent)a, )t-ra nie widzia.a ['ro(tego` (teto()o'u, zwr-ci.a Aego uwag/, 'ytaA?c, co to Ae(t Qdy AeA 'owiedzia., za'yta.a, d,aczego w.a1nie tutaA go 'o(tawi., na co on b.y()awicznie od'owiedzia., >e to mieA(ce Ae(t r-wnie dobre Aa) )a>de inne Za(tanowi.o go to Aedna) i zacz?. 'rzemy1,iwa2, czy to dzia.anie nie ma u 'od(tawy Aa)ieA1 nie1wiadomeA motywacAi, a obeznany z metod? '(ychoana,ityczn? 'o(tanowi. zbada2 ('raw/ <a)o 'ierw(ze 'rzy'omnienie narzuci. mu (i/ :a)t, >e gdy by. (tudentem medycyny, zrobi.o na nim wra>enie 'rzyzwyczaAenie ,e)arza (z'ita,nego, )t-ry, )iedy odwiedza. (a,/ chorych, u(tawicznie trzyma. w r/ce 'ro(ty (teto()o', chocia> nigdy go nie u>ywa. @ardzo 'odziwia. tego ,e)arza i by. mu wyA?t)owo oddany P-UnieA, )iedy (am odbywa. 'ra)ty)/ ,e)ar()?, 'rzeA?. to 'rzyzwyczaAenie i czu. (i/ nie(woAo, gdy 'rzez 'rzeoczenie nie mia. tego in(trumentu w r/ce @ezu>ytecz9no12 'rzyzwyczaAenia )ry.a (i/ nie ty,)o w :a)cie, >e Aedyny (teto()o', )t-rym rzeczywi1cie (i/ 'o(.ugiwa., by. dwuu(zny i no(i. go w )ie(zeni, a,e i w tym, >e czyni. to (amo, gdy by. na oddzia,e chirurgicznym i w og-,e nie 'otrzebowa. >adnego (teto()o'u Znaczenie tych ob(erwacAi (taAe (i/ natychmia(t Aa(ne, gdy zwr-ci (i/ uwag/ na :a,,iczn? natur/ tego (ymbo,icznego dzia.ania Z )o,ei 'rzy'omnia. (obie :a)t, >e Aa)o m.odego ch.o'ca :ra'owa.o go 'rzyzwyczaAenie domowego ,e)a9 !5! !5" rza, )t-ry no(i. 'ro(ty (teto()o' wewn?trz )a'e,u(za+ uwa>a. za intere(uA?ce to, >e ,e)arz mia.

zaw(ze 'od r/)? (w-A g.-wny a'arat, gdy (zed. z wizyt? do 'acAent-w, >e wy(tarczy.o mu ty,)o zdA?2 )a'e,u(z (tA cz/12 odzie>y) i wyA?2 go <a)o dziec)o by. on ogromnie 'rzywi?zany do tego ,e)arza i '-UnieA dzi/)i auto9ana,izie m-g. od)ry2, >e w wie)u trzech i '-. ro)u mia. 'odw-Ane wyobra>enie o urodzeniu (i/ m.od(zeA (io(try3 'ierw(ze, >e by.a ona dziec)iem Aego mat)i, drugie, >e by.a dziec)iem do)tora i Aego 4 tym :antazAowaniu odgrywa. wi/c zar-wno m/()?, Aa) i >e;()? ro,/ Przy'omnia. (obie da,eA, >e w wie)u (ze1ciu ,at by. badany 'rzez tego ,e)arza, a ta)>e ,ubie>ne wra>enie, Aa)iego dozna., gdy w cza(ie 'rzyci()ania (te9to()o'u do (woAeA 'ier(i 'oczu. b,i()o g.ow/ ,e)arza i rytmiczne Aego oddychanie 4 wie)u trzech ,at 'rzechodzi. chorob/ '.uc i mu(ia. by2 chyba 'onownie badany, chocia> nie m-g. (obie tego 'rzy'omnie2 4 wie)u o1miu ,at zrobi.a na nim wra>enie in:ormacAa (tar(zego od niego ch.o'ca, >e ,e)arze maA? zwyczaA ).adzenia (i/ do .->)a ze (woimi 'acAent)ami Z 'ewno1ci? by.a Aa)a1 'od(tawa do ta)ieA 'og.o()i, gdy> we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach )obiety z (?(iedztwa, a ta)>e Aego mat)a by.y bardzo >ycz,iwe d,a m.odego i 'rzy(toAnego ,e)arza 5am ,e)arz, o )t-rym mowa, do1wiadcza. 'rzy r->nych o)azAach ,icznych 'o)u( (e)(ua,nych w (to(un)u do (woich 'acAente), dwa razy za)ocha. (i/ i w )o;cu 'o1,ubi. Aedn? ze (woich 'acAente) Bie u,ega w?t',iwo1ci, >e nie1wiadoma identy:i)acAa z do)torem z ,at dziecinnych by.a w tym 'rzy'ad)u g.-wnym 'owodem wyboru zawodu ,e)arza Ba 'od(tawie innych ana,iz mo>na 'rzy'u(zcza2, >e by. to motyw z 'ewno1ci? wy(t/'uA?cy naAcz/1cieA (cho2 trudno o)re1,i2, Aa) cz/(to) Przed(tawiony 'rzy'ade) mia. 'odw-Ane uwarun)owanie3 'o 'ierw(ze w dowiedzioneA !5G 'rzy ,icznych o)azAach wy>(zo1ci ,e)arza wobec oAca,I o )t-rego (yn by. zazdro(ny, a 'o drugie w wiedzy do)tora o rzeczach za)azanych i o)azAach do zadowo,enia (e)(ua,nego 0ochodzi tu Ae(zcze gdzie indzieA 'rzed(tawione ! marzenie (enne wyraUnie homo(e)(ua,no9 ma(ochi(tyczneA natury, w )t-rym m/>czyzna za(t/'uA?cy 'o(ta2 ,e)arza ata)uAe 1ni?cego [mieczem` Miecz 'rzy'omnia. mu hi(tori/ z (agi o Bibe,ungach, gdzie 5igurt ).adzie miecz 'omi/dzy (ob? a 1'i?c? @runhi,d? Podobna hi(toria wy(t/'uAe w (adze o 6rturze, )t-r? omawiany m/>czyzna zna r-wnie dobrze 5en( dzia.ania (ym'tomatycznego by. teraz Aa(ny *e)arz u(tawi. 'ro(ty (teto()o' 'omi/dzy (ob? a 'acAent)ami, 'odobnie Aa) 5igurt miecz 'omi/dzy (ob? a niewia(t?, )t-reA nie wo,no mu by.o dot)n?2 0zia.anie by.o tworem )om'romi(owym+ (.u>y.o ono dwoAa)im 'obudzeniom3 u,ec (t.umionym 'rzez wy)(zta.cenie 'ragnieniom 'odeAmowania (to(un)-w (e)(ua,nych z )t-r?)o,wie) z 'on/tnych 'acAente), a r-wnocze1nie 'ami/ta2, >e to 'ragnienie nie mo>e by2 zrea,izowane @y.o to czym1 w rodzaAu czaru 'rzeciw 'o)u(om =hcia.bym doda2, >e wie,)ie wra>enie zrobi. na ch.o'cu 'oni>(zy :ragment z Ciche,ieu *orda *yttona3 @eneath the ru,e o: men entire,y great Dhe 'en i( mightier than the (word W, m-wi?cy o tym, >e (ta. (i/ '.odnym 'i(arzem i u>ywa. wyA?t)owo wie,)iego 'i-ra 7iedy za'yta.em go, na co mu to Ae(t 'otrzebne, od'owiedzia. w intere(uA?cy ('o9 . FreudZ( Dheory o: 0ream( H6merican <ourna, o: P(ycho9,ogyI 1%18, J, ( "81 " Por < E,dhama # wear my 'en a( other( do their (word, I 9LLLFLL9ZL9 LILLL L !55 (-b3 [Mam ta) wie,e do wyra>enia` (a,e mo>e by2 ta)>e3 do wyci1ni/cia, wt.oczenia) Da ana,iza Ae(zcze raz zwraca uwag/ na to, Aa) da,e)o (i/gaA?cy w >ycie duchowe wg,?d umo>,iwiaA? nam [niewinne` i [bez(en(owne` dzia.ania i Aa) bardzo wcze1nie rozwiAa (i/ w na(zym >yciu tendencAa do (ymbo,izmuI Ze (woich do1wiadcze; '(ychotera'eutycznych mog/ o'owiedzie2 Aeden 'rzy'ade), w )t-rym bawi?ca (i/ )awa.)iem ch,eba r/)a wy'owiedzia.a (i/ bardzo wyraUnie PacAent m-A by. to za,edwie 1"9,etni ch.o'a), od dw-ch ,at cier'i?cy na ci/>)? hi(teri/, )t-rego, gdy d.u>(zy Aego 'obyt w za).adzie wodo,eczniczym o)aza. (i/ bez()uteczny, 'odda.em wre(zcie ,eczeniu '(ychoana,itycznemu 4ed.ug mego mniemania mu(ia. on Au> mie2 za (ob? 'ewne do1wiadczenia

(e)(ua,ne i, (to(ownie do (wego wie)u, udr/cza2 (i/ docie)aniem nad )we(tiami (e)(ua,nymi Poniewa> Aedna) chcia.em 'onownie ('rawdzi2 (woAe 'rzy'u(zczenia, uni)a.em (tarannie w(ze,)iego u1wiadamiania ch.o'ca =ie)awi.o mnie, na Aa)ieA drodze to (i/ u niego 'rzeAawi Pewnego razu uderzy.o mnie, i> )r/ci. co1 mi/dzy 'a,cami 'raweA r/)i, ).ad. to do )ie(zeni, 'otem zn-w (i/ tym bawi., wyci?ga. itd Bie 'ytam go, co ma w r/)u, ,ecz (am mi to 'o)aza., nag,e d.o; otwieraA?c @y.a to ugnieciona bry.)a ch,eba Ba na(t/'ne 'o(iedzenie 'rzyni-(. zn-w ta)? bry./ i u,e'i. z nieA, w cza(ie na(zeA rozmowy, z nie(.ychan? (zyb)o1ci? i zam)ni/tymi oczyma :igur)/, )t-ra wzbudzi.a moAe zaintere(owanie @y.y to bez w?t'ienia m/()ie 'o(tacie, z g.ow?, dwiema r/)ami i nogami, 'odobne do 'rzedhi(torycznych bo>)-w, z Aa)?1 naro1,? mi/dzy obiema nogami wyci?gni/t? w d.ugi (z'ic Za,edwie to u)o;czy., zgni-t. :igur)/+ '-UnieA zrobi. now?, ,ecz naro1, u:ormowa. na grzbiecie i innych o)o,icach cia.a, aby w ten ('o(-b zama()owa2 znaczenie 'ierw(zeA =hcia.em mu 'o)aza2, >e go zrozumia.em, ,ecz zarazem 'ozbawi2 go wym-w)i, Aa)oby nic nie my1,a. 'rzy tworzeniu tych ma.ych ,udzi 4 tym ce,u ('yta.em go nag,e, czy 'rzy'omina (obie hi(tori/ owego rzym()iego )r-,a, )t-ry 'o(.owi (wego (yna da. w ogrodzie mimiczn? od'owiedU =h.o'a) nie 'rzy'omnia. (obie tego, cho2 'rzecie> niedawno mu(ia. (i/ tego uczy2 5'yta., czy to Ae(t hi(toria o owym niewo,ni)u, )t-remu na g.ad)o wygo,oneA cza(zce wy'i(ano od'owiedU ,,Bie F rze).em F to na,e>y do grec)ieA hi(toriiI i o'owiedzia.em mu, co na(t/'uAe3 )r-, Dar)winiu(z 5u'er9bu( 5).oni. (wego (yna 5e)(tu(a, by (i/ w)rad. do nie'rzyAacie,()iego ,aty;()iego mia(ta 5yn, )t-ry w mi/dzycza(ie 'ozy()a. (tronni)-w w tym mie1cie, wy(.a. 'o(.a do )r-,a z za'ytaniem, co robi2 da,eA 7r-, nie da. >adneA od'owiedzi, ,ecz 'o(zed. do ogrodu, )aza. (obie tam 'ytanie 'owt-rzy2 i 1ci?., mi,cz?c, )i,)a naA'i/)nieA(zych i naAwi/)(zych ma)-we) Po(.owi nie 'ozo(tawa.o nic innego, Aa) ty,)o o'owiedzie2 to 5e)(tu9(owi, )t-ry oAca zrozumia. i 'o(tara. (i/ o to, by wymordowano naAznacznieA(zych obywate,i mia(ta Podcza( gdy to o'owiada.em, ch.o'a) w(trzyma. (i/ z ugniataniem, a gdy do(zed.em do tego, co )r-, robi. w (wym ogrodzie, to Au> 'rzy (.owach H1ci?. mi,cz?cI z b.y()awiczn? (zyb)o1ci? urwa. g.ow/ (wemu cz.owiecz)owi 6 zatem zrozumia. mnie i zmiar)owa., >e wzaAem 'rzeze mnie by. zrozumiany Mog.em go wi/c Au> roz'ytywa2 w'ro(t, da.em mu wyAa1nienia, o )t-re mu chodzi.o i w )r-t)im cza(ie 'o.o>y,i1my )oniec nerwicy =zynno1ci (ym'tomatyczne, )t-rych 'rawie niewyczer'ane bogactwo mo>emy zauwa>y2 zar-wno u chorych, Aa) i u zdrowych, za(.uguA? z nieAednego 'owodu na na(z? uwag/ 0,a ,e)arza (? one cz/(to cenn? w()az-w)? d,a zorientowania (i/ w nowych i nie znanych !5J 18 P(ycho'ato,ogia !56 (to(un)ach, ob(erwatorowi zdradzaA? cz/(to 'rawie w(zy(t)o, a nawet wi/ceA, ni>by chcia. wiedzie2 7to 'otra:i Ae na,e>ycie oceni2, ten Ae(t Aa) )r-, 5a,omon, )t-ry, wed.ug w(chodniego 'odania, rozumia. mow/ zwierz?t Pewnego dnia mia.em zbada2 nie znanego mi m.odego cz.owie)a w domu Aego mat)i Qdy wy(zed. na'rzeciw mnie, w'ad.a mi w oczy du>a ',ama od bia.)a na Aego ('odniach, )t-r? mo>na by.o roz'ozna2 'o (zczeg-,nie (ztywnych brzegach Po )r-t)ieA chwi,i za).o'otania A?. (i/ -w( m.ody cz.owie) u('rawied,iwia2, i> z 'owodu chry')i wy'i. 'rzed chwi,? (urowe AaA)o i >e 'ewnie troch/ bia.)a ('.yn/.o na Aego ubranie, a na dow-d w()aza. na .u'in/ AaA)a, )t-ra Ae(zcze ,e>a.a w 'o)oAu na 'od(tawce Da) wi/c ta 'odeArzana ',ama t.umaczy.a (i/ w ('o(-b niby zu'e.nie niewinny+ gdy Aedna) mat)a 'ozo(tawi.a na( (amych, 'odzi/)owa.em mu za u.atwienie mi diagnozy i nie )r/'uA?c (i/ zu'e.nie wzi?.em za 'od(taw/ na(zeA rozmowy Aego wyznanie, >e cier'i w()ute) na(t/'(tw (amogwa.tu #nnym razem by.em z wizyt? ,e)ar()? u 'ewneA zar-wno bogateA i ()?'eA, Aa) dziwaczneA damy, )t-ra zazwyczaA utrudnia.a ,e)arzowi zadanie, za(y'uA?c go ()argami, zanim nare(zcie uda.o mu (i/

wyna,eU2 'ro(t? 'rzyczyn/ AeA zaburze; Qdy w(zed.em, (iedzia.a 'rzy (to,icz)u u).adaA?c (rebrne gu,deny na ma.e )u')i, a gdy w(ta.a na moAe 'owitanie, zrzuci.a )i,)a (ztu) na ziemi/ Pomog.em AeA 'odnie12 Ae i 'rzerwa.em w)r-tce AeA ,amenty 'ytaA?c3 H6 wi/c zn-w ty,e 'ieni/dzy (traci.a 'ani 'rzez (wego zi/cia, choruA?cego na 'a;()o12VI Za'rzeczy.a mi z rozgoryczeniem, ,ecz w)r-tce 'otem zacz/.a o'owiada2 niemi.? hi(tori/ o (weA irytacAi z 'owodu marnotraw(twa zi/cia, od teA 'ory Aedna) nie wzywa.a mnie Au> wi/ceA Bie mog/ twierdzi2, >e zaw(ze zy()uAemy 'rzyAaci-. tam, gdzie t.umaczymy znaczenie czynno1ci (ym'tomatycznych E innym 'rzyznaniu (i/ 'rzez 'omy.)owe dzia.anie o'owiada dr < O Q Xan Omden (&aga)3 HPrzy '.aceniu w ma.eA ber,i;()ieA re(tauracAi )e,ner twierdzi., >e cena o)re1,oneA 'otrawy F z 'owodu woAny F 'odnio(.a (i/ o 18 :enig-w+ na moAe 'ytanie, d,aczego tego nie wy)azano w cenni)u, od'owiedzia., >e mu(ia.o, oczywi1cie, na(t?'i2 'rzeoczenie, a,e >e ta) Ae(t na 'ewno_ Przy odbieraniu na,e>no1ci by. ta) niezr/czny, >e u'u1ci. dzie(i/cio:enig-w)/, )t-ra u'ad.a na m-A (to,i)_ F Deraz wiem Au> na 'ewno, >e 'o,iczy. mi 'an za du>o, czy zgodzi (i/ 'an z tym, czy mam za'yta2 o to w )a(ieV F Pro(z/ 'ozwo,i 'an chwi,ecz)/ F i Au> go nie by.o Pozwo,i.em mu oczywi1cie odeA12, a on w dwie minuty '-UnieA u('rawied,iwia. (i/, >e nie wiadomo, w Aa)i ('o(-b 'omy,i. t/ 'otraw/ z inn?, a owe 18 :enig-w to by.a )ara Aa)o Aego 'rzyczyne) do '(ycho'ato,ogii >ycia codziennegoI 7to zechce ob(erwowa2 innych ,udzi, ten b/dzie m-g. (twierdzi2 u nich naA'i/)nieA(ze i naAbardzieA 'ouczaA?ce 'rzy).ady czynno1ci (ym'tomatycznych Da) oto o'owiada dr & 5ach(3 HPrzy'ad)owo by.em obecny 'rzy tym, Aa) (tar(ze, ('o)rewnione ze mn? ma.>e;(two za(iad.o do )o,acAi 0ama mia.a do,eg,iwo1ci >o.?d)owe i mu(ia.a zachowa2 bardzo o(tr? diet/ <eA m/>owi 'odano w.a1nie 'ieczy(te i 'o'ro(i. >on/, )t-ra nie mog.a Ae12 czego1 ta)iego, o 'odanie mu(ztardy Ena otworzy.a (za:/ i 'o(tawi.a 'rzed m/>em :,a)oni) z )ro',ami >o.?d)owymi Batura,nie, mi/dzy beczu.)owatym (.oi)iem z mu(ztard? a :,a)oni)iem na )ro',e nie by.o >adnego 'odobie;(twa, )t-re t.umaczy.oby 'omy.)/+ mimo to >ona zauwa>y.a (w? 'omy.)/ do'iero w-wcza(, gdy m?>, 1mieA?c (i/, !58 !5% Kwr-ci. AeA na to uwag/ 5en( czynno1ci (ym'tomatyczneA nie wymaga wyAa1nieniaI K 4y1mienity 'rzy).ad tego rodzaAu, bardzo umieA/tnie wy)orzy(tany 'rzez ob(erwatora, zawdzi/czam drowi @ 0attnerowi H5iedzia.em w re(tauracAi 'rzy obiedzie ze (woim )o,eg? z wydzia.u :i,ozo:ii E'owiada. on o uci?>,iwo1ci 'r-b )andydowania i w('omnia. 'rzy tym, >e Ae(zcze 'rzed za)o;czeniem (tudi-w otrzyma. zaA/cie w chara)terze (e)retarza u Z)on(u,a czy u'e.nomocnionego nadzwyczaAnego mini(tra =hi,e [6,e mini(ter zo(ta. 'rzenie(iony, a Aego na(t/'cy nie 'rzed(tawi.em (i/` 4 momencie, gdy m-wi. to zdanie, w).ada. do u(t )awa.e) tortu, a,e ten ('ad. mu Aa)by 'rzez niezr/czno12 Zorientowa.em (i/ natychmia(t w utaAonym (en(ie teA czynno1ci (ym'tomatyczneA i nie obeznanemu z '(ychoana,iz? )o,edze zarzuci.em co1 ta)iego3 [Pozwo,i. 'an ('a12 (ma)owitemu )/()owi` En Aedna) nie zauwa>y. tego, >e ZmoAe (.owa odno(z? (i/ r-wnie dobrze do Aego czynno1ci (ym'tomatyczneA, i 'owt-rzy. ze (zczeg-,nie 'e.nym wdzi/)u, a,e za()a)uA?cym o>ywieniem a)urat te (ame (.owa, )t-re Aa wy'owiedzia.em3 [Da), to rzeczywi1cie by. (ma)owity )?(e), )t-remu 'ozwo,i.em u'a12`, i u,>y. (obie wyczer'uA?cym 'rzed(tawieniem (weA niezr/czno1ci, )t-ra 'ozbawi.a go dobrze '.atnego (tanowi()a 5en( (ymbo,iczny czynno1ci (ym'tomatyczneA (taAe (i/ Aa(ny, gdy weUmie (i/ 'od uwag/, >e )o,ega odczuwa. ()ru'u.y 'rzy o'owiadaniu mnie, nie b/d?cym b,i()im mu cz.owie)iem, o (woAeA

'rzy)reA (ytuacAi materia,neA i >e w-wcza( (t.umione my1,i ubiera. w czynno12 (ym'tomatyczn?, >e wyra>a. (ymbo,icznie to, co 'owinno zo(ta2 u)ryte, a to (ymbo,iczne wyra>enie nie1wiadomego 'rzynio(.o mu u,g/I <a) 'e.ne (en(u mo>e (i/ o)aza2 'ozornie nie zamie9 rzone zabranie 'rzedmiotu, 'rze)onuA? 'oni>(ze 'rzy).ady 0r @ 0attner3 HPewien )o,ega ().ada. wizyt/ (woAeA uwie,bianeA 'rzyAaci-.ce z o)re(u m.odo1ci 'o raz 'ierw(zy od chwi,i, gdy wy(z.a za m?> E'owiada mi o teA wizycie i wyra>a (woAe zdur?ienie z 'owodu tego, >e nie uda.o mu (i/ 'ozo(ta2 u nieA d.u>eA, Aa) tego 'ragn?., a Aedynie bardzo )r-t)o 6,e zaraz in:ormuAe o (zczeg-,neA czynno1ci 'omy.)oweA, Aa)a mu (i/ tam zdarzy.a M?> Aego 'rzyAaci-.)i, bior?cy udzia. w rozmowie, (zu)a. 'ude.)a za'a.e), )t-re z ca.? 'ewno1ci? w momencie Aego 'rzyA1cia ,e>a.o na (to,e C-wnie> go12 'rze(zu)a. (woAe )ie(zenie, czy ich 'rzy'ad)iem tam nie w.o>y., a,e na 'r->no Po d.u>(zym cza(ie zna,az. Ae rzeczywi1cie w )ie(zeni, 'rzy czym uderzy.o go, >e w 'ude.)u by.a ty,)o Aedna za'a.)a 4 )i,)a dni '-UnieA mia. marzenie (enne, )t-re, zawieraA?c (ymbo,i)/ 'ude.)a i o(ob/ 'rzyAaci-.)i, 'otwierdzi.o moAe wyAa1nienia, >e )o,ega (woA? czynno1ci? (ym'tomatyczn? chcia. zg.o(i2 (woAe 'rawo 'ierw(ze;(twa i 'rzed(tawi2 wy.?czno12 'o(iadania (ty,)o Aedna za'a.)a w 1rod)u)I 0r & 5ach(3 HBa(za (.u>?ca Aada.a ch/tnie 'ewien o)re1,ony tort =o do tego nie by.o >adnych w?t',iwo1ci, gdy> to by.o Aedyne danie, )t-re wyA?t)owo dobrze 'rzygotowywa.a PewneA niedzie,i 'rzynio(.a nam w.a1nie ten tort, 'o.o>y.a na )reden(ie, wzi/.a 'o'rzednio u>yte ta,erze i (ztu2ce, u.o>y.a Ae na tacy, na )t-reA 'rzynio(.a tort, na wierzchu umie1ci.a tort, zamia(t go nam 'oda2, i zni)n/.a w )uchni Pocz?t)owo (?dzi,i1my, >e (twierdzi.a, i> 'rzy torcie trzeba co1 'o'rawi2, a,e )iedy nie wraca.a, >ona 'o(z.a do )uchni i za'yta.a3 [@etti, co z tym tortemV` Ba to dziewczyna nie rozumieA?c3 [<a) toV` Mu(ie,i1my AeA wyAa1ni2, >e 'rzynio(.a i zaraz z 'owrotem wynio(.a tort+ a wi/c wyA/.a !68 !61 go, wnio(.a i 'onownie od(tawi.a, nie zauwa>yw(zy tego Ba(t/'nego dnia, gdy zamierza,i1my zAe12 re(zt/ tortu, >ona zauwa>y.a, >e nie by.o go mnieA ni> wczoraA 'ozo(tawi,i1my, a wi/c dziewczyna wzgardzi.a na,e>?cym (i/ AeA )awa.)iem 'rzy(ma)u Ba 'ytanie, d,aczego nie zAad.a tortu, od'owiedzia.a ,e))o za).o'otana, >e nie mia.a ochoty #n:anty,ne na(tawienie Ae(t widoczne w obu 'rzy'ad)ach+ naA'ierw dziecinne nieumiar)owa9nie, )t-re nie chce z ni)im dzie,i2 (i/ u'ragnionym ce,em, na(t/'nie 'odobnie dziecinna rea)cAa u'oru3 [<e>e,i mi na to nie 'ozwa,acie, Aa Au> niczego nie chc/`I =zynno1ci ta)ie w odnie(ieniu do ma.>e;(twa mog? mie2 Aa) naA'owa>nieA(ze znaczenie i nawet tych, )t-rzy (i/ zu'e.nie nie intere(uA? '(ycho,ogi? nie1wiadomego, zmu(i2 do wiary w 'rze'owiednie Bie Ae(t to dobr? za'owiedzi?, Ae1,i m.oda )obieta w (weA 'odr->y 'o1,ubneA gubi obr?cz:)/, cho2by A? ty,)o zarzuci.a i w)r-tce znowu odna,az.a Znam 'ewn? rozw-d)/, )t-ra Aa)o m/>at)a 'od'i(ywa.a cz/(to r->ne do)umenty w ('rawach maA?t)owych (wym 'anie;()im nazwi()iem, na wie,e ,at 'rzedtem zanim na nowo do niego 'owr-ci.a @y.em raz go1ciem 1wie>o 'o1,ubioneA 'ary i (.y(za.em Aa) m.odziut)a 'ani domu ze 1miechem o'owiada.a o (wym naA1wie>(zym 'rze>yciu 4r-ciw(zy z 'odr->y odwiedzi.a (w? zam/>n? (io(tr/, aby Aa) dawnieA razem z ni? za.atwia2 za)u'y, 'odcza( gdy ma.>one) 'o(zed. za (woimi intere(ami Bag,e w'ad. AeA w oczy Aa)i1 'an 'o drugieA (tronie u,icy+ tr?ci.a (w? (io(tr/ wo.aA?c3 HPatrz, tam idzie 'rzecie> 'an * I Za'omnia.a, >e 'an ten od )i,)u tygodni by. AeA m/>em 0re(zcz mnie 'rze(zed. 'rzy tym o'owiadaniu, ,ecz nie wyci?gn?.em z niego wnio()-w+ ten ma.y e'izod 'rzy(zed. mi na my1, do'iero '-UnieA, gdy to ma.>e;(two za)o;czy.o (i/ Aa) naAnie(zcz/1,iwieA Ba(t/'uA?cy 'rzy).ad, zaczer'ni/ty z cenneA, wyda9 neA w A/zy)u :rancu()im w Zurychu, 'racy 6 Maede9ra G m-g.by r-wnie> by2 umie(zczony w

rubryce HZa'ominanieI3 HUne dam/ nou( racontait recemment luZe,,e aXait oub,ie dZe((ayer (? robe de noce et (Zen (ouuint ,a Xei,,e du mariage d huit heure( du (oir, ,a couturiere de(e('e9rait de Xoir (? c,iente =e detai, (u::it d montrer, lue ,a :iancee ne (e (entait 'a( tre( hereu(e de 'orter une robe dZe'ou(e, e,,e cherchait d oub,ier cette re're(entation 'enib,e O,,e e(t auAourdZhui diXorceeI E wie,)ieA arty(tce O,eonorze 0u(e o'owiada. mi 'rzyAacie,, )t-ry nauczy. (i/ zwa>a2 na tego rodzaAu ozna)i, >e w AedneA ze (wych r-, wy)onuAe ona czynno12 (ym'tomatyczn?, )t-ra dobrze i,u(truAe, w Aa)ich g./binach AeA du(zy ma Ur-d.o AeA gra <e(t to dramat o'arty na wiaro.om(twie3 mia.a w.a1nie 'rzeA1cie z m/>em i (toi na uboczu 'ogr?>ona w my1,ach, zanim (i/ do nieA nie zb,i>y uwodzicie, 4 teA )r-t)ieA 'rzerwie bawi (i/ obr?cz)? na 'a,cu, 1ci?ga A? i zn-w w).ada, wre(zcie znowu A? 1ci?ga 0oArza.a Au> d,a drugiego 4i?>e (i/ to z tym, co o'owiada D Cei) 5 na temat innych czynno1ci (ym'tomatycznych z 'ier1cion)ami HZnamy czynno1ci (ym'tomatyczne, Aa)ie wy)onuA? ,udzie zam/>ni 1ci?gaA?c i 'onownie za).adaA?c obr?cz)i 1,ubne Podobne czynno1ci (ym'tomatyczne wy)onywa. m-A )o,ega M Etrzyma. on od u)ochaneA dziewczyny w 'rezencie 'ier1cione) z uwag?, >e nie 'owinien go zgubi2, gdy> w-wcza( wiedzia.aby, >e Au> AeA nie )ocha Cozwin/.o to w nim '-UnieA wzmo>on? tro()/ o 'ier1cione) i obaw/, >e mo>e go zgubi2 Qdy go na chwi,/ od).ada., n' w cza(ie )?'ie,i, czu. (i/ za).o'otany, bo nieraz mu(ia. go d.ugo (zu)a2, by odna,eU2 Przy wrzu9 G 6 Maeder =ontribution( d ,a '(ycho'atho,ogie de ,a Xie ?uotidienne H6rchiXe( de P(ycho,ogieI V#, 1%8J 5 H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI ###, 1%15 !6! !6" caniu ,i(tu do ()rzyn)i 'ocztoweA nie m-g. (t.umi2 w (obie obawy, >e za'ad)i ()rzyn)i mog.yby zerwa2 mu 'ier1cione) Pewnego razu rzeczywi1cie ta) nie:ortunnie w).ada. ,i(t, >e 'ier1cione) w'ad. do ()rzyn)i *i(t, Aa)i wtedy wy(y.a., by. ,i(tem 'o>egna,nym do 'o'rzednieA u)ochaneA, wobec )t-reA czu. (i/ winny C-wnocze1nie obudzi.a (i/ w nim t/()nota za t? )obiet?, )t-ra we(z.a w )on:,i)t z Aego obecn? mi.o1ci?I Przy temacie 'ier1cion)a 'onownie odno(i (i/ wra>enie, Aa) trudno Ae(t '(ychoana,ity)owi zna,eU2 co1 nowego, czego 'rzed nim nie 'rzeczuwa.by 'oeta 4 'owie1ci Fontanego Vor dem 5turm radca 'rawny Durga9ny w cza(ie gry w :anty m-wi3 HZechcieAcie mi wierzy2, moAe 'anie, >e w dawaniu :ant-w uAawniaA? (i/ naAg./b(ze taAemnice naturyI 41r-d dowod-w, )t-rymi wzmacnia. (woAe twierdzenie, Aeden za(.uguAe na na(ze (zczeg-,ne zaintere(owanie3 HPrzy'ominam (obie (toA?c? oty.? >on/ 'ro:e(ora, )t-ra raz 'o raz zdeAmowa.a z 'a,ca i za).ada.a z 'owrotem (w-A 1,ubny 'ier1cione) Pozw-,cie mi o'i(a2 ma.>e;()ie (zcz/1cie tego domuI # ci?gn?. da,eA3 H4 tym (amym towarzy(twie znaAdowa. (i/ 'ewien 'an, )t-ry nie(trudzenie de'onowa. (w-A angie,()i (cyzory) )ie(zon)owy z (iedmioma o(trzami, )or)oci?giem i za'a,nicz)? na .onie 'a;, a> 'o rozerwaniu wie,u Aedwabnych (u)ien zni)n?. 'rzy og-,nym oburzeniu obecnychI Bie zdziwi na(, >e 'rzedmiot o ta) bogatym znaczeniu (ymbo,icznym, Aa) 'ier1cione), mo>e by2 u>ywany do bogatych 'od wzg,/dem znaczenia czynno1ci 'omy.)owych ta)>e w-wcza(, gdy Aa)o 'ier1cione) ma.>e;()i ,ub zar/czynowy oznacza 'o 'ro(tu zwi?ze) erotyczny 0r M 7ardo( udo(t/'ni. mi 'oni>(zy 'rzy).ad tego rodzaAu wydarzenia HPrzed wie,u ,aty zwi?za. (i/ ze mn? znacznie m.od9 (zy ode mnie m/>czyzna, )t-ry 'odzie,a. moAe duchowe d?>enia i 'ozo(tawa. ze mn? w (to(un)u ucznia do nauczycie,a Przy 'ewneA o)azAi 'odarowa.em mu 'ier1cione), )t-ry ('owodowa., >e wie,o)rotnie zdarzy.y mu (i/ czynno1ci (ym'tomatyczne ,ub 'omy.)owe, Ae>e,i ty,)o w na(zych

(to(un)ach za(z.o co1 nagannego Biedawno zre,acAonowa. mi na(t/'uA?cy, (zczeg-,nie 'i/)ny i 'rzeArzy(ty 'rzy'ade) 7t-rego1 razu, a ('oty)a,i1my (i/ regu,arnie raz w tygodniu d,a 'orozmawiania, nie zAawi. (i/ 'od 'rete)(tem, >e um-wi. (i/ z Aa)?1 m.od? )obiet? Przed 'o.udniem na(t/'nego dnia, a,e Au> do12 d.ugo 'o wyA1ciu z domu, zorientowa. (i/, >e nie ma na 'a,cu 'ier1cion)a Bie zanie'o)oi. (i/ tym (zczeg-,nie, gdy> 'rzy'u(zcza., >e 'ozo(tawi. go w domu na nocnym (to,i)u, gdzie ).ad. go )a>dego wieczoru, i >e 'o 'owrocie tam go znaAdzie 7iedy ty,)o wr-ci. do domu, ('oArza. na (to,i), a,e tam nie by.o 'ier1cion)a, zacz?. wi/c go (zu)a2 w ca.ym 'o)oAu, a,e bez()utecznie 4 )o;cu 'rzy(z.a mu do g.owy my1,, >e 'ier1cione) F 'odobnie Aa) to robi. Au> 'rze(z.o od ro)u F 'o.o>y. na nocnym (to,i)u obo) ma,ut)iego no>y)a, )t-ry zwy). by. no(i2 w )ie(zonce )amize,)i Do na'rowadzi.o go na 'rzy'u(zczenie, >e z roztargnienia w.o>y. do )ie(zon)i 'ier1cione) razem z no>y)iem 5i?gn?. do )amize,)i i zna,az. tam rzeczywi1cie 'ier1cione) Pier1cione) 1,ubny w )ie(zonce )amize,)i to 'rzy(.owiowy ('o(-b chowania 'ier1cion)a, gdy m/>czyzna zamierza o(zu)a2 )obiet/, od )t-reA go otrzyma. Poczucie winy ('owodowa.o wi/c naA'ierw u)aranie (amego (iebie ([Bie za(.uguAe(z Au> na to, by no(i2 ten 'ier1cione)`), a na(t/'nie 'rzyznanie (i/ dI, winy, a,e w 'o(taci 'omy.)oweA czynno1ci bez 1wiad)-w 0o'iero na o)r/>neA drodze 'rzez o'owiedzenie F co by.o do 'rzewidzenia F do(z.o do 'rzyznania (i/ do 'o'e.nienia ma.eA [niewierno1ci`I Znam te> hi(tori/ 'cwnegc (tar(zego 'ana, )t-ry za9 !65 !6G 1,ubi. bardzo m.od? dziewczyn/ i zamierza. noc 'o1,ubn?, zamia(t w 'odr->y, ('/dzi2 w Aednym z hote,-w w (to,icy Za,edwie 'rzyby. do hote,u ('o(trzeg. z 'rzera>eniem, >e bra) mu 'ort:e,a, w )t-rym znaAdowa.a (i/ ca.a (uma 'rzeznaczona na 'odr-> 'o1,ubn?+ widocznie zgubi. go a,bo zarzuci. Uda.o (i/ Ae(zcze te,e:onicznie zawiadomi2 (.u>?cego+ ten odna,az. zgub/ w tu>ur)u od.o>onym 'o uroczy(to1ciach we(e,nych i odni-(. A? do hote,u nowo>e;cowi, )t-ry w ten ('o(-b bez za(ob-w w(t?'i. w zwi?ze) ma.>e;()i BazaAutrz m-g. wi/c wyAecha2 w 'odr->+ ,ecz 'rzez t/ noc by. on, Aa) to (.u(znie w (weA obawie 'rzewidzia., i(totnie Hnieza(obnyI Mo>emy (i/ 'ocie(zy2, >e g u b i e n i e Ae(t w wy>(zym (to'niu, ni> 'rzy'u(zczamy, czynno1ci? (ym'tomatyczn?, a zatem czym1 'o>?danym 'rzez nie1wiadome zamiary 'o(z)odowanego <e(t ono zbyt cz/(to ty,)o wyrazem a,bo ni()ieA oceny zagubionego 'rzedmiotu, a,bo te> taAneA niech/ci do tego 'rzedmiotu ,ub o(oby, od )t-reA ten 'rzedmiot 'ochodzi, a,bo te> ch/2 'ozbycia (i/ 'rzenio(.a (i/, za 'omoc? (ymbo,icznego ()oAarzenia, z innego, wa>nieA(zego 'rzedmiotu na 'rzedmiot zagubiony Qubienie rzeczy cennych Ae(t wyrazem rozmaitych 'obudze;, i ta) a,bo ma ono 'rzed(tawia2 (ymbo,icznie (t.umion? my1,, a zatem Ae(t 'owt-rzeniem 'rze(trogi, )t-reA by1my wo,e,i nie (.y(ze2, a,bo te>, i to 'rzede w(zy(t)im, ma (.u>y2 Aa)o o:iara d,a ciemnych 'ot/g ,o(u, od czego Ae(zcze nie wyzwo,i,i1my (i/ ca.)owicie 0,a obAa1nienia tego, co zo(ta.o 'owiedziane o gubieniu, )i,)a 'rzy).ad-w 0r @ 0attner3 H7o,ega in:ormuAe mnie, >e nie('odziewanie zgubi. (w-A o.-we) [Pen)a,a`, )t-ry mia. od dw-ch ,at i )t-ry bardzo ceni. z 'owodu Aego (zczeg-,nych za,et 6na,iza wy)aza.a na(t/'uA?cy (tan rzeczy Po'rzedniego dnia )o,ega ten otrzyma. od (wego (zwa9 gra obraU,iwie nie'rzyAemny ,i(t, )t-rego )o;cowe zdanie ta) brzmia.o3 [Bie mam na razie ani ochoty, ani cza(u w('omaga2 DwoAeA ,e))omy1,no1ci i Dwego ,e9ni(twa` Uczucie, Aa)ie wywo.a. ten ,i(t, by.o ta) (i,ne, >e natychmia(t na(t/'nego dnia 'o1wi/ci. o.-we) [Pen9)a,a`, 'rezent tego> (zwagra, aby nie by2 zbyt obci?>onym Aego .a()?I Znana mi niewia(ta w(trzyma.a (i/, co Ae(t zrozumia.e, od '-A1cia do teatru w o)re(ie >a.oby 'o (weA (tareA matce @ra)owa.o Ae(zcze ty,)o )i,)a dni do )o;ca roczneA >a.oby, )iedy da.a (i/ nam-wi2 na 'rzyA/cie bi,etu do teatru na (zczeg-,nie intere(uA?ce 'rzed(tawienie Przy(zed.(zy 'rzed teatr (twierdzi.a, >e zgubi.a bi,et 5?dzi.a, >e wyrzuci.a go razem z bi,etem tramwaAowym,

gdy wy(iad.a na 'rzy(tan)u Da (ama o(oba (zczyci.a (i/ tym, >e nigdy nie zgubi.a niczego 'rzez nieuwag/ Mo>na zatem 'rzyA?2, >e i inny 'rzy'ade) zgubienia, Aa)i (i/ AeA zdarzy., by. dobrze umotywowany Przybyw(zy do uzdrowi()a zdecydowa.a (i/ odwiedzi2 'en(Aonat, w )t-rym mie(z)a.a 'o'rzednim razem Zo(ta.a tam 'rzyA/ta i ugo(zczona Aa)o dobra znaAoma i 'rze)ona.a (i/, )iedy chcia.a za'.aci2, >e 'otra)towano A? Aa)o go1cia, co AeA nie od'owiada.o 4yra>ono zgod/ na 'ozo(tawienie czego1 'odaA?ceA AeA dziewczynie, wi/c otworzy.a (aZ)iew)/, by 'o.o>y2 na (to,e ban)not 4ieczorem (.u>?cy 'en(Aonatu 'rzyni-(. AeA 'i/ciomar9)-w)/, )t-ra zna,az.a (i/ 'od (to.em i, zdaniem w.a1cicie,)i, 'owinna na,e>e2 do 'anien)i_ 4y'ad.a AeA za'ewne z (a)iew)i, gdy wyAmowa.a na'iwe) d,a 'odaA?ceA AeA dziewczyny Prawdo'odobnie chcia.a Aedna) za'.aci2 (w-A rachune) 5 Etto Can) w d.u>(zym donie(ieniu6 uwidoczni. za , L E Can) 0a( Ver,ieren a,( 5ym'tomhand,ung HZentra,b,att :ur P(ychoana,y (eI #, 18c11 + 3E+a &+3 3+ , 3 !6J !66 'omoc? ana,izy marze; na(tawienie o:iarnicze ,e>?ce u 'od(tawy ta)iego a)tu i g./bieA (i/gaA?ce umotywowania J #ntere(uA?ce Ae(t uzu'e.nienie, >e nie)iedy nie ty,)o zgubienie, a,e r-wnie> odna,ezienie 'rzedmiot-w wydaAe (i/ zdeterminowane Z 'oni>eA zamie(zczoneA ob(erwacAi wyni)a, Aa) na,e>y to rozumie2 <a(ne Ae(t, >e 'rzy gubieniu 'rzedmiot Ae(t dany, a 'rzy odna,ezieniu mu(i by2 on do'iero 'o(zu)iwany HM.oda dziewczyna, za,e>na materia,nie od (woich rodzic-w, zamierza.a )u'i2 (obie co1 z tanieA bi>uterii Za'yta.a w (),e'ie o cen/ 'rzedmiotu, )t-ry (i/ AeA 'odoba., a,e zorientowa.a (i/ )u (wemu zmartwieniu, >e )o(ztuAe on wi/ceA, ni> wyno(z? AeA o(zcz/dno1ci # to ty,)o o dwie )orony, )t-rych bra) 'ozbawi. A? teA ma.eA rado1ci 4 na(troAu 'rzygn/bienia w,o).a (i/ o>ywionymi wieczorem u,icami mia(ta do domu Ba Aednym z naAbardzieA ucz/(zczanych ',ac-w F chocia> zato'iona by.a w my1,ach F zauwa>y.a nag,e na ziemi ma.y 'a'iere), obo) )t-rego w.a1nie 'rzechodzi.a Edwr-ci.a (i/, 'odnio(.a i )u (wemu zdziwieniu (twierdzi.a, >e Ae(t to dwu)oron-w)a Pomy1,a.a3 [Do ,o( mi ze(.a., abym mog.a )u'i2 (obie ozdob/`+ uradowana zawr-ci.a, by i12 za tym nieAa)o zna)iem 4 tym (amym momencie 'owiedzia.a Aedna) do (iebie, >e nie 'owinna tego czyni2, gdy> zna,eziony 'ieni?dz 'rzyno(i (zcz/1cie, wi/c nie na,e>y (i/ go wyzby2 Ba 'od(tawie daneA (ytuacAi, bez o(obi(teA rozmowy z dziewczyn?, mo>na do)ona2 cz?(t)i ana,izy 'rowadz?ceA do zrozumienia tego 'rzy'ad)owego dzia.ania 41r-d my1,i, )t-re za'rz?ta.y dziewczyn/ w cza(ie 'owrotu do J #nne )omuni)aty do.?czone do tego3 HZentra,biatt :ur P(y9 choana,y(eI ## oraz H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y9 (eI #, 1%1" ,, 3 9 , ,, y W,` domu, by.y na 'ewno, i to g.-wnie, te, )t-re odno(i.y (i/ do AeA ub-(twa i ogranicze; materia,nych i, to mo>emy 'rzy'u1ci2, do 'ragnienia uwo,nienia (i/ od tych 'rzyt.aczaA?cych A? warun)-w #dea, Aa) w naA.atwieA(zy ('o(-b mo>na by doA12 do teA bra)uA?ceA )woty, a tym (amym za('o)oi2 (woAe ()romne 'ragnienie, )ie.)owa.a Aa)o 'oczucie naA'ro(t(zego rozwi?zania w 'o(taci zna,ezienia Da) wi/c AeA nie1wiadomo12 (,ub 'rzed91wiadomo12) by.a na(tawiona na zna,ezienie, Ae1,i nawet my1, o tym F z 'owodu za'rz?tni/cia uwagi ([zato'io9na w my1,ach`) F nie mog.a (ta2 (i/ w 'e.ni 1wiadoma Ba 'od(tawie 'odobnych zana,izowanych 'rzy).ad-w mo>emy wr/cz twierdzi2, >e nie1wiadoma [goto9wo12 (zu)aniaW znacznie .atwieA mo>e do'rowadzi2 do zna,ezienia czego1 ni> 1wiadomie ()ierowana uwaga #naczeA nie da.oby (i/ wyAa1ni2, w Aa)i ('o(-b w.a1nie ta Aedna o(oba ('o1r-d (ete) 'rzechodz?cych, i to w dodat)u w utrudnionych warun)ach wieczornego

o1wiet,enia i g/(teA ma(y ,udzi, mog.a zna,eU2 ten 'ieni?dz )u (wemu w.a(nemu za()oczeniu 4 Aa) (i,nym (to'niu i(tnia.a rzeczywi1cie ta nie9 ,ub 'rzed1wiadoma gotowo12, 'o)azuAe (zczeg-,ny :a)t, >e dziewczyna Au> 'o zna,ezieniu, a wi/c gdy owo na(tawienie (ta.o (i/ zb/dne i za'ewne nie wi?za.o (i/ ze 1wiadom? uwag?, w da,(zeA drodze do domu zna,az.a chu(tecz)/ do no(a w ciemnym u(tronnym mieA(cu u,icz)i 'rzedmie1ciaI Ba,e>y zaznaczy2, >e ta)ie dzia.ania (ym'tomatyczne 'ozwa,aA? cz/(to naA,e'ieA doA12 do 'oznania intymnego >ycia duchowego cz.owie)a Przytocz/ tu 'rzy).ad ('oradycznych czynno1ci 'rzy'ad)owych, )t-ry mo>na wyt.umaczy2 i bez ana,izy i )t-ry do()ona,e na1wiet,a warun)i, w Aa)ich ta)ie (ym'tomy mog? nie'o(trze>enie 'ow(tawa2+ zarazem b/dziemy mog,i nawi?za2 do; uwagi o du>ym znacz/9 !68 !6% niu 4ydarzy.o mi (i/ w cza(ie 'odr->y ,etnieA, >e mu(ia.em )i,)a dni cze)a2 w 'ewnym mieA(cu na 'rzyAazd (wego towarzy(za 'odr->y 4 ci?gu tego cza(u zawar.em znaAomo12 z m.odym cz.owie)iem, )t-ry _ r-wnie> czu. (i/ (amotny i ch/tnie 'rzy.?czy. (i/ do mnie Poniewa> mie(z)a,i1my w tym (amym hote,u, do(z.o wi/c .atwo do tego, >e razem Aada,i1my i 'rzechadza,i1my (i/ Drzeciego dnia 'o 'o.udniu m-A znaAomy oznaAmi. mi nag,e, >e tego> wieczoru ocze)uAe >ony, )t-ra ma 'rzyAecha2 'oci?giem )urier()im Do wzbudzi.o moAe zaintere(owanie '(ycho,ogiczne, gdy> Au> 'rzed obiadem uderzy.o mnie, >e m-A towarzy(z odrzuci. 'ro'ozycA/ wi/)(zeA wyciecz)i, a na na(zeA w('-,neA 'rzechadzce nie chcia. i12 w()azan? 'rzeze mnie 1cie>)?, uwa>aA?c A? za zbyt (trom? i niebez'iecz9 K na Ba 'oobiednim ('acerze utrzymywa. nag,e, >e mu99 < (z/ Au> by2 g.odny i 'ro(i., bym (i/ nim nie )r/'owa., bo on do'iero 'o 'rzyAeUdzie >ony wraz z ni? zAe )o9 5 ,acA/ Zrozumia.em go i (iad.em do (to.u, 'odcza( gdy on uda. (i/ na dworzec Ba(t/'nego ran)a ('ot)a,i1my (i/ w 'rzed(ion)u hote,u+ 'rzed(tawi. mnie (weA >onie i doda.3 HZAe 'an chyba z nami 1niadanieVI Mia.em Ae(zcze za.atwi2 ma.y ('rawune) na (?(iednieA u,icy i za'ewni.em, >e w)r-tce wr-c/ Qdy w(zed.em '-UnieA do Aada,ni, widzia.em, >e ma.>e;(two to zaA/.o ma.y (to,i) 'od o)nem, u(iad.(zy 'o AedneA (tronie+ na'rzeciw nich by.o ty,)o Aedno )rze(.o, a,e na Aego 'or/czy wi(ia., za)rywaA?c (iedzenie, du>y i ci/>)i '.a(zcz mego znaAomego Zrozumia.em dobrze (en( tego z 'ewno1ci? nieumy1,nego, ,ecz tym wymownieA(zego umie(zczenia '.a(zcza Eznacza.o ono3 d,a ciebie nie ma tu mieA(ca+ Ae(te1 zb/dny M?> nie zauwa>y. te>, >e nie (iad.em, ,ecz (ta.em 'rzy ich (to,i)u+ do'iero >ona, tr?ciw(zy go, (ze'n/.a3 HZaA?.e1 'rzecie> mieA(ce tego 'anaI Dego rodzaAu 'rze>ycia 'rze)ona.y mnie, >e nieumy1,9 nie wy)onywane czynno1ci mu(z? (i/ (ta2 nieuni)nionym Ur-d.em nie'orozumie; w (to(un)ach ,udz)ich 7to wy)onuAe te czynno1ci, nie wiedz?c nic o zwi?zanych z nimi zamiarach, ten nie 'rzy'i(uAe (obie winy i nie czuAe (i/ od'owiedzia,nym za nie <ego towarzy(z Aedna), wyci?gaA?c z ta)ich czynno1ci (wego 'artnera wnio()i co do Aego u('o(obienia i zamiar-w, wie zazwyczaA wi/ceA o Aego >yciu '(ychicznym, ni> ten>e (am got-w Ae(t 'rzyzna2 Dote> oburza (i/ on, gdy mu (i/ 'rzed(tawi wnio()i wyci?gni/te z czynno1ci (ym'tomatycznych, uwa>a Ae za bez'od(tawne, gdy> 1wiadomy zamiar nie bierze udzia.u 'rzy ich wy)onaniu, i ()ar>y (i/ na niezrozumienie ze (trony drugich Tci1,e bior?c, 'odobne nie'orozumienia 'o,egaA? na tym, i> za wie,e i za (ubte,nie chce (i/ rozumie2 #m bardzieA HnerwowiI (? ,udzie, tym 'ewnieA znaAd? o)azA/ do ('rzecz)i, )t-reA win/ Aeden o(obni) zrzuca z (iebie, 'rzeno(z?c od'owiedzia,no12 na drugiego <e(t to chyba )ara za wewn/trzn? nie(zczero12, >e ,udzie 'od 'ozorami za'omnienia, nieumy1,no1ci, 'omy.e) itd daA? wyraz 'obudzeniom '(ychicznym, do )t-rych raczeA 'owinni 'rzyzna2 (i/ otwarcie 'rzed (ob? i innymi, ()oro nie mog? ich o'anowa2 Mo>na rzeczywi1cie (twierdzi2 og-,nie, >e )a>dy bezu(tannie u'rawia '(ychoana,iz/ na (wych b,iUnich i w()ute) tego zna ich ,e'ieA ani>e,i (iebie (amego 0roga do 'rze)azania3 \Xw%i acaw2y (HPoznaA (iebie (amegoI), 'rowadzi 'rzez badanie

(wych w.a(nych, 'ozornie 'rzy'ad)owych, czynno1ci ,ub ich 'oniecha; Z w(zy(t)ich 'oet-w, 'i(arzy, )t-rzy 'rzy r->nych o)azAach wy'owiada,i (i/ o dzia.aniach (ym'tomatycznych, o czynno1ciach 'omy.)owych ,ub 'o(.ugiwa,i (i/ nimi, >aden nie 'ozna. ich taAemneA natury z ta)? Aa(no1ci?, >aden nie o>ywi. ich (tanu rzeczy z ta)? groz?, Aa) uczyni. to 6 5trindberg, )t-rego geniu(z w('ie9 !J1 !J8 ra.a Ae(zcze w tym 'oznaniu g./bo)o (i/gaA?ca anoma,ia '(ychiczna 0r 7aro, 4ei(( (4iede;) zwr-ci. uwag/ na na(t/'uA?cy :ragment w Aednym z Aego dzie.8 HPo chwi,i hrabia 'rzyby. rzeczywi1cie i 'od(zed. ('o)oAnie do O(tery, Aa)by wcze1nieA um-wi. (i/ z ni? na (chadz)/ F =zy d.ugo cze)a.a1V F za'yta. (wym 'rzyt.umionym g.o(em F 5ze12 mie(i/cy, Aa) wie(z F od'owiedzia.a O(te9ra F a,e czy ty mnie dzi(iaA widzia.e1V F Ew(zem, niedawno w tramwaAu+ ('oArza.em ci w oczy ta), Aa) bym z tob? rozmawia. F 4ie,e (i/ zdarzy.o od o(tatniego razu F Da) i Aa (?dzi.em, >e mi/dzy nami ()o;czone F <a) toV F 4(zy(t)ie drobiazgi, Aa)ie od ciebie otrzyma.em,) (t.u).y (i/ i to w Aa)i1 taAemniczy ('o(-b F =o ty m-wi(z_ Przy'ominam (obie w teA chwi,ii ma(/ zdarze;, )t-re uwa>am za 'rzy'ad)i Etrzyma9# .am )iedy1 od (woAeA babci bino),e, by.y1my w-wcza( dobrymi 'rzyAaci-.)ami_ @y.y zrobione z (z,i:owanego )ry(zta.u g-r()iego i do()ona.e w u>ywaniu, 'rawdziwe cudo, )t-rego tro(),iwie (trzeg.am Pewnego dnia zerwa.am ze (taru(z)? i ona 'ogniewa.a (i/ na A mnie Przy na(t/'nych og,/dzinach bino),e ('ad.y bez zad91 neA 'rzyczyny My1,a.am, >e one 'o 'ro(tu '/).y+ 'o9A (.a.am Ae do na'rawy Bie(tety, nada, nie nadawa.y (ieA do u>yt)u 4.o>y.am Ae do (zu:,ady i zagin/.y F =o ty m-wi(z_ <a)ie to dziwne, >e to, co dotyczy. oczu, Ae(t (zczeg-,nie wra>,iwe Etrzyma.em od (woAego 'rzyAacie,a ,orgnon+ ta) dobrze 'a(owa.o do moich oczu, >e Aego u>ywanie by.o d,a mnie 'rzyAemno1ci? Po W H#nternationa,e Zeit(chni:t :ur P(ychoana,y(eI #, 1%1", ( !68 'ewnym cza(ie na(za 'rzyAaU; zmieni.a (i/ we wrogo12 # wie(z, do(z.o do tego bez Aa)ieA1 wyraUneA 'rzyczyny+ )t-remu1 z na( wyda.o (i/, >e nie mo>emy (i/ zgodzi2 7iedy chcia.em na(t/'nym razem ()orzy(ta2 z ,orgnon, nie widzia.em 'rzez nie wyraUnie <ego rami/ )?towe by.o za )r-t)ie i widzia.em dwa obrazy Bie mu(z/ ci m-wi2, >e ani to rami/ nie ()r-ci.o (i/, ani od(t/' oczu nie 'owi/)(zy. (i/ @y.o co1 'rzedziwnego, co wci?> (i/ 'owtarza.o i czego ni)t nie zauwa>y. 4yAa1nienieV P(ychiczna (i.a nienawi1ci Ae(t o wie,e wi/)(za, ni> (?dzimy Zre(zt? z 'ier1cion)a, )t-ry otrzyma.em od ciebie, zni)n?. )amie; i nie daAe (i/ na'rawi2, nie daAe (i/ =zy chce(z teraz odeA12 ode mnieVI (0ie goti(chen Zimmer, ( !58 i n ) C-wnie> w dziedzinie czynno1ci (ym'tomatycznych ob(erwacAa '(ychoana,ityczna mu(i u(t?'i2 'ierw(ze;(twa 'i(arzom Mo>na dzi/)i nieA ty,)o 'owt-rzy2 to, co oni dawno temu 'owiedzie,i Pan 4 5tro(( zwr-ci. moA? uwag/ na na(t/'uA?cy :ragment znaneA 'owie1ci humory(tyczneA *aurenceZa 5terneZa 't Nycie i my1,i <4 Pana Dri(trama 5handy (7(i/ga V#, rozdzia. V)3 HBie dziwota te>, >e 1w Qrzegorz z Bazianzu widz?c 'o'/d,iwe i nie'omiar)owane ge(ty <u,iana 'rze'owiedzia. mu, >e )t-rego1 dnia (tanie (i/ od(zcze'ie;cem ,ub >e 1w 6mbro>y wyrzuci. (wego ()ryb/ za drzwi z 'rzyczyny zgo.a nie'rzy(toAnego ruchu g.owy, )t-r? -w )iwa. do 'rzodu i ty.u niczym ce'em *ub wre(zcie, >e 0emi)ryt 'ozna., i> Protagora( Ae(t m/>em uczonym, 'o ('o(obie, w Aa)i -w u).ada. wi?z)i chru(tu )r-t(zymi ga.?z)ami na zewn?trz #(tnieA? )rocie niewidzia,nych (zcze,in F ci?gn?. oAciec F )t-rymi 'rzeni),iwe o)o .acno wedrze2 (i/ mo>e do (amego wn/trza cz.owieczeA du(zy <a za1 twierdz/ F doda. >e wy(tarczy, aby cz.owie) rozumny

wchodz?c do izby zdA?. )a'e9 !J! !J"

,u(z, wychodz?c za1 w.o>y. go na 'owr-t na g.ow/, a Au> w ge1cie b/dzie co1, co o nim za1wiadczyI % 6 oto Ae(zcze ma.a wi?zan)a 'rzy).ad-w czynno1ci (ym'tomatycznych u o(-b zdrowych i neuroty)-w Pewien (tar(zy )o,ega, )t-ry niech/tnie 'rzegrywa. w )arty, za'.aci. 'ewnego wieczoru znacznieA(z? 'rzegran? w'rawdzie bez ()argi, a,e te> z 'ewn? utaAon? z.o1ci? Po Aego odeA1ciu obecni (twierdzi,i, >e 'ozo(tawi. on na (woim mieA(cu niema, w(zy(t)o, co zwy). by. no(i2 'rzy (obie3 o)u,ary, 'a'iero1nic/ i chu(t)/ Eznacza to3 H6 wy, rozb-Anicy, .adnie1cie mnie o'orz?dzi,i_I Pewien 'an, cier'i?cy na 'rzeAawiaA?c? (i/ cza(ami niedomog/ '.ciow?, )t-reA 'rzyczyny t)wi? w Aego Aa)o dziec)a za>y.o1ci z mat)?, o'owiada, >e zwy). zdobi2 (we notat)i i za'i()i ,iter? 5, od )t-reA zaczyna (i/ imi/ Aego mat)i Bie zno(i te> tego, by na Aego biur)u ,i(ty z domu mie(za.y (i/ z innymi i d,atego mu(i tamte, nieAa)o Aa)o 1wi/te, 'rzechowywa2 o(obno Pewna m.oda dama otwiera ra'townie drzwi do 'o)oAu ordynacyAnego, w )t-rym znaAduAe (i/ Ae(zcze 'o'rzednia 'acAent)a U('rawied,iwia (i/ Hbezmy1,no1ci?I+ w)r-tce o)azuAe (i/, >e w ten ('o(-b demon(trowa.a ona cie)awo12, z )t-reA 'owodu wtargn/.a (wego cza(u do (y'ia,ni rodzic-w 0ziewcz/ta, dumne ze (woich 'i/)nych w.o(-w, umieA? ta) zr/cznie obchodzi2 (i/ z grzeby)ami i (z'i,)ami do w.o(-w, >e w cza(ie rozmowy :ryzura roz,uUnia (i/ Bie)t-rzy m/>czyUni w cza(ie zabiegu, 'odcza( )t-rego ,e>? na (o:ie, wy(y'uA? z )ie(zeni drobn? monet/ i w ten ('o(-b wynagradzaA? wed.ug (wego uznania 'rac/ ,e)arza % Prze).ad 7 Darnow()ieA 4ar(zawa 1%58, =zyte,ni), t ##, ( %G ('rzy' Ced ) 9 Z,9 R !JG 7to u ,e)arza za'omina Aa)i1 'rzedmiot, n' o)u,ary, r/)awicz)i, toreb)/, ten daAe zwy),e do zrozumienia, >e nie mo>e (i/ oderwa2 i >e ch/tnie by znowu 'owr-ci. <one( m-wi3 HEne can a,mo(t mea(ure the (ucce(( with which a 'hy(ician i( 'racti(ing '(ychothera'y, :or in(tance by the (ize o: the co,,ection o: umbre,,a(, hand)erchieA(, 'ur(e(, and (o on, that h/ cou,d m?)/ in a monthI Ewe drobne nawy)owe i z minima,n? uwag? wy)onywane czynno1ci, Aa) na)r/canie zegar)a 'rzed u.o>eniem (i/ do (nu, ga(zenie 1wiecy 'rzed o'u(zczeniem 'o)oAu itd , 'od,egaA? cza(em zaburzeniom, )t-re nieza'rzecza,nie dowodz? w'.ywu nie1wiadomych )om',e)(-w na rze)omo mocnieA(ze H'rzyzwyczaAeniaI Maeder o'owiada w cza(o'i1mie H=oenobiumI o 'ewnym ,e)arzu (z'ita,nym, )t-ry 'ewnego wieczoru zdecydowa. (i/ '-A12 do mia(ta w wa>neA ('rawie, chocia> mia. dy>ur i nie 'owinien by. o'u1ci2 (z'ita,a Qdy 'owr-ci., uArza. )u (wemu zdumieniu 1wiat.o w (woim 'o)oAu 4)r-tce w'ad. Aedna) na motyw tego za'omnienia Mie(z)aA?cy w tym (amym budyn)u dyre)tor (z'ita,a mu(ia. 'rzecie>, widz?c 1wiat.o w 'o)oAu (wego a(y(tenta, wnio()owa2, >e Ae(t on na dy>urze Pewien 'an, 'rzeci?>ony tro()ami i cza(ami cier'i?cy na de're(A/, za'ewnia. mnie, >e regu,arnie )a>dego ran)a Aego zegare) nie (zed., Ae>e,i 'o'rzedniego dnia wieczorem >ycie wydawa.o mu (i/ trudne i niemi.e Przez za'omnienie na)r/cenia zegar)a wyra>a. on (ymbo,icznie, >e nie za,e>y mu na tym, by do>y2 na(t/'nego dnia 7to1 inny, nie znany mi o(obi1cie, na'i(a.3 H7iedy zo(ta.em ci/>)o 'rzez ,o( do1wiadczony, >ycie wyda.o mi (i/ ta) twarde i nie'rzyAazne, i> wm-wi.em (obie bra) do(tatecznych (i., by 'rze>y2

na(t/'ny dzie;, i w-wcza( zauwa>y.em, >e niema, )a>dego dnia za'o9 !J5 min?.em na)r/ci2 zegare), co wcze1nieA nigdy ini (i/ nie zdarza.o, gdy> czyni.em to regu,arnie w ('o(-b niema, mechanicznie nie1wiadomy, tu> 'rzed 'o.o>eniem (i/ Batomia(t rzad)o za'omina.em o tym, )iedy w na(t/'nym dniu mia.em do za.atwienia co1 wa>nego ,ub (zczeg-,nie mnie intere(uA?cego =zy i to mia.oby by2 dzia.aniem (ym'tomatycznymV Bie mog.em (obie tego wyt.umaczy2I 7to ta) Aa) <ung 18 ,ub Maeder I zada (obie trud, by zwr-ci2 uwag/ na me,odie, )t-re nuci (i/ nie zwa>aA?c na nie, ten odnaAdzie regu,arny zwi?ze) mi/dzy te)(tem tych me,odii a tematem, )t-ry za'rz?ta dan? o(ob/ Da)>e bardzieA (ubte,ne zdeterminowanie my1,i wyra>anych za 'omoc? mowy i 'i(ma za(.uguAe na baczn? uwag/ Ba og-. Ae(t (i/ 'rze)onanym, >e ma (i/ mo>,iwo12 wyboru 'od tym wzg,/dem, w Aa)ie (.owa ubra2 (woAe my1,i czy w Aa)im wyrazi2 Ae obrazie @,i>(za ob(erwacAa 'o)azuAe Aedna), >e inne wzg,/dy decyduA? o tym wyborze i >e 'rzez 'o(ta2, :orm/ mowy 'rzebiAa g./b(zy, cz/(to nie zamierzony 'rzez m-wi?cego (en( Ebrazy i zwroty, )t-rymi dana o(oba 'o(.uguAe (i/ naAch/tnieA, nie (? AeA oboA/tne, a inne o)azuA? (i/ a,uzAami do tematu, )t-ry w danym cza(ie znaAduAe (i/ gdzie1 g./bo)o w t,e, a,e m-wi?cego (i,nie 'oru(za =z/(to zdarza.o mi (i/ (.y(ze2 )ogo1, )to w 'ewnym cza(ie w teoretycznych rozmowach nieAedno)rotnie u>ywa. zwrotu3 HQdy )omu1 (trze,i co1 do g.owyI, a,e Aa wiedzia.em, >e ten cz.owie) otrzyma. niedawno wiadomo12, >e ro(yA()a )u,a 'rze(trze,i.a Aego (ynowi :ura>er)/, )t-r? no(i. na g.owie .. 18 = <ung Uber die P(ycho,ogie der 0ementia 'raecod 1%8J, ( 6! 11 6 Maeder Une Xoie nouXe,,e en '(ycho,ogie F Freud et (on eco,e H=oenobiumI *cugano 1%8% c V i + i Co!dZ1a. d @./dy P < r,.i:t::: 9:a, @./dy 'ami/ciowe tym (i/ ty,)o r->ni? od za'ominania z my,nym 'rzy'omnieniem, >e b.?d (b./dne 'rzy'omnienie) nie zo(taAe Aa)o ta)i roz'oznany i znaAduAe wiar/ U>ywanie wyra>enia Hb.?dI zdaAe (i/ Aedna) za,e>ne od innych warun)-w M-wimy o Hb.?dzeniuI zamia(t o Hb./dnym 'rzy'omnieniuI w tych 'rzy'ad)ach, gdzie idzie o odtworzenie :a)t-w z obie)tywneA rzeczywi(to1ci, a wi/c gdzie co1 innego ma zo(ta2 'rzy'omniane ni> Aa)i1 :a)t z na(zego w.a(nego >ycia '(ychicznego+ raczeA co1 ta)iego, co i inni mog? 'otwierdzi2 ,ub oba,i2 Przeciwie;(twem b./du 'ami/ciowego w tym (en(ie Ae(t niewiedza 4 (woAeA )(i?>ce 0ie Draumdeutung (1%88) do'u1ci.em (i/ (:a.(zowania danych hi(torycznych i :a)tycznych, co )u (wemu wie,)iemu zdziwieniu zauwa>y.em do'iero 'o u)azaniu (i/ )(i?>)i Przy ich (zczeg-.owym badaniu zauwa>y.em, >e b./dy te nie 'ochodz? z niego nieuctwa, ,ecz >e dadz? (i/ one ('rowadzi2 do b./d-w 'ami/ci, )t-re mo>na wyAa1ni2 za 'omoc? ana,izy 1 Ba (tronie !66 ('ierw(zego wydania) wymieni.em Aa)o mieA(ce urodzenia 5chi,,era M a r b u r g, )t-r? to nazw/ no(i ta)>e mia(to w 5tyrii Po'e.ni.em tu b.?d w ana,izie marzenia (ennego, Aa)ie mia.em 'odcza( 'odr->y nocneA, a )t-re 'rzerwa. mi )ondu)tor wy)rzy)uA?c nazw/ (tacAi Marburg 4 tre1ci marzenia (ennego 'ytano (i/ o )(i?>)/ 5chi,,era <edna) 5chi,,er uro9 !JJ dzi. (i/ nie w uniwer(ytec)im mie1cie M a r b u r g, ,ecz w Marbach w 5zwabii Dwierdz/ te>, >e zaw(ze o tym wiedzia.em ! Ba (tronie 1"5 nazwa.em oAca &anniba,a F &azdruba,em Da 'omy.)a zirytowa.a mnie (zczeg-,nie, ,ecz utwierdzi.a naAmocnieA w moich 'og,?dach na tego rodzaAu b./dy &i(tori/ @ar)id-w zna chyba niewie,u czyte,ni)-w oweA )(i?>)i ,e'ieA od AeA autora, )t-ry ten b.?d 'o'e.ni. i trzy razy go 'rzy )ore)cie 'rzeoczy. EAciec &anniba,a nazywa. (i/ &ami,)ar @ar)a(, za1

&azdruba, to imi/ brata &anniba,a, a 'r-cz tego Aego (zwagra i 'o'rzedni)a w dow-dztwie woA()iem " Ba (tronach 1JJ i "J8 twierdz/, >e Zeu( 'ozbawi. m/()o1ci (wego oAca 7rono(a i zrzuci. go z tronu Prze(un?.em t/ 'otworno12 o Aedno 'o)o,enie, bo wed.ug mito,ogii grec)ieA 7 r o n o ( 'o'e.ni. to na (wym oAcu Urano(ie1 <a)>e to wyt.umaczy2, >e moAa 'ami/2 niewiernie odtworzy.a te datyV 4(za) 'oza tym, Aa) czyte,nicy oweA )(i?>)i .atwo mog? (i/ 'rze)ona2, nie zawodzi.a mnie ona, ta) >e dobrze re'rodu)owa.em cho2by naAdawnieA(zy materia. 'ami/ciowy 6 da,eA, Aa) mog.em 'rzy trzech (tarannych )ore)tach Aa) 1,e'y 'rzeoczy2 te b./dyV Qoethe 'owiedzia. o *ichtenbergu, >e w )a>dym Aego >arcie u)rywa (i/ zagadnienie Podobnie mo>na twierdzi2 o 'rzytoczonych tutaA mieA(cach meA )(i?>)i, >e tam, gdzie zachodzi 'omy.)a, u)rywa (i/ (t.umienie, a raczeA nie(zczero12, znie)(zta.cenie, )t-rego 'od(taw? Ae(t (t.umienie Przy ana,izie marze; (ennych, o )t-rych tam m-wi.em, by.em zmu(zony, Au> to w()ute) 1 Bie Ae(t to ca.)iem b./dne_ Er:ic)a wer(Aa mitu m-wi o 'owt-rzeniu (i/ :a)tu 'ozbawienia m/()o1ci, do)onanym na 7ro9no(ie 'rzez Aego (yna Zeu(a (Co(cher *edicon der Mytho,ogie) (ameA natury 'oru(zonych w nich temat-w, 'rzerwa2 ana,iz/ 'rzed AeA wy)o;czeniem, Au> to zmnieA(zy2 nieAedn? niedy()recA/, cho2by )o(ztem ,e))iego znie)(zta.cenia Bie mog.em inaczeA 'o(t?'i2 i nie mia.em te> innego wyboru, Ae>e,i w og-,e mia.em 'rzytoczy2 'rzy9).ady i dowody Do moAe ).o'ot,iwe 'o.o>enie by.o )oniecznym na(t/'(twem teA w.a1ciwo1ci marze; (ennych, >e (? one wyrazem 'obudze; (t.umionych, tA ta)ich, )t-re w()ute) (weA niecenzura,no1ci nie mog? mie2 do(t/'u do 1wiadomo1ci Pomimo to 'owiedzia.em tam Ae(zcze do12, by urazi2 wra>,iwe du(ze Do znie)(zta.cenie ,ub nieAedno zataAenie nie 'rze(z.o, natura,nie, bez 1,adu Do bowiem, co chcia.em (t.umi2, 'rzedar.o (i/ wbrew moAeA wo,i, w :ormie niedo(trze>onego 'rzeze mnie b./du, do tego, co za)omuni)owa.em 4e w(zy(t)ich trzech 'rzytoczonych tu 'rzy).adach odnaAduA/ zre(zt? ten (am w?te)3 'o'e.nione w nich b./dy 'ochodz? od (t.umionych my1,i tycz?cych (i/ mego zmar.ego oAca ad 1 =zytaA?c o marzeniu (ennym zana,izowanym na (tronie !66 0ie Draumdeutung, mo>emy (i/ .atwo domy1,e2, >e 'rzerwa.em t/ ana,iz/ w-wcza(, gdy mi (i/ na(un/.y my1,i zawieraA?ce uAemn? `ocen/ moAego oAca 4 da,(zym bowiem ci?gu tych my1,i i w('omnie; na(uwa (i/ 'rzy)ry e'izod, w )t-rym graA? ro,/ )(i?>)i, tudzie> ),ient mego oAca o nazwi()u Marburg, ta)im (amym, Aa)ie no(i owa (tacAa )o,eAowa, )t-reA wy)rzy)ni/cie 'rzerwa.o mi (en Dego 'ana Marburga chcia.em 'rzy ana,izie zatai2 'rzed (ob? i czyte,ni)ami+ zem1ci. (i/ on w ten ('o(-b, >e wmie(za. (i/ tam, gdzie nie na,e>y, i zmieni. mieA(ce urodzenia 5chi,,era z Marbach na Marburg, ad ! @.?d &azdruba, zamia(t &ami,)ar F mi/ brata zamia(t imienia oAca F 'o'e.ni.em w zwi?z)u z :antazA? o &anniba,u z moich ,at gimnazAa,nych !J8 !J% M i niezadowo,eniem z 'o(t/'owania oAca wobec wrog-w na(zego narodu M-g.bym tu da,eA o'owiedzie2, Aa) ZL zmieni. (i/ m-A (to(une) do oAca na ()ute) moAeA byt9 L no1ci w 6ng,ii, gdzie 'ozna.em 'rzebywaA?cego tam (wego brata 'rzyrodniego z 'ierw(zego ma.>e;(twa oAca BaA(tar(zy (yn tego brata Ae(t moim r-wie1ni)iem, ta) >e :antazAe, Aa) by (i/ to inaczeA u.o>y.o, gdybym 'rzy9 3 (zed. na 1wiat nie Aa)o (yn (wego oAca, ,ecz Aa)o (yn (wego brata, nie by.y hamowane nawet 'rzez re,acAe wie)u De (t.umione :antazAe za:a.(zowa.y te)(t moAeA )(i?>)i w mieA(cu, gdzie 'rzerwa.em ana,iz/, i ('owodowa.y, >e zamia(t imienia oAca w(tawi.em imi/ brata, ad " 4('omnienia o tym (amym Zbracie w'.yn/.y, moim zdaniem, na to, >e 'rze(un?.em o Aedno 'o)o,enie na'rz-d owe mito,ogiczne 'otworno1ci grec)iego E,im'u Z danych mi 'rzez tego brata

'rze(tr-g Aedna 'ozo(ta.a mi 'rzez d.ugi cza( w 'ami/ci3 HBie za'omniA, urz?dzaA?c (woAe >ycie, o Aednym F rze). mi F >e nie na,e>y(z do drugiego, ,ecz w.a1ciwie do trzeciego 'o)o,enia, ,icz?c od na(zego oAcaI Ba(z oAciec o>eni. (i/ w '-Unych ,atach 'o raz drugi, a r->nica wie)u mi/dzy nim a dzie2mi z drugiego ma.>e;(twa by.a zbyt wie,)a Po'e.niam ten b.?d w (woAeA )(i?>ce w.a1nie tam, gdzie omawiam (to(une) uczuciowy mi/dzy rodzicami a dzie2mi 7i,)a razy zdarzy.o (i/ te>, >e 'rzyAacie,e i 'acAenci, )t-rych marzenia (enne 'rzytacza.em ,ub do )t-rych nawi?zywa.em w ana,izach, zwraca,i mi uwag/ na to, >e niedo).adnie 'oda.em (zczeg-.y tych w('-,nie 'rze>ytych zdarze; @y.yby to znowu b./dy hi(toryczne 5'ro(towaw(zy Ae, bada.em te 'o(zczeg-,ne 'rzy'ad)i i 'rze)ona.em (i/ 'oza tym, >e moAe 'rzy'omnienie :a)t-w ty,)o tam by.o wad,iwe, gdzie w ana,izie co1 umy1,nie zmieni.em ,ub zatai.em # tu znowu niedo9(trze>ony b.?d wy(t/'uAe Aa)o na(t/'9 (two umy1,nego zataAenia ,ub (t.u9 i mienia c Ed tych b./d-w, )t-re 'ochodz? ze (t.umienia, r->ni? (i/ za(adniczo inne, )t-re wyni)aA? z tego, >e nie 'o(iada (i/ znaAomo1ci danego :a)tu Ba ta)ieA niewiedzy 'o,ega.o 'rze)onanie, >e w cza(ie wyciecz)i do 4 a9c h a u by.em w mieA(cu 'obytu rewo,ucAoni(ty Fi(chho:a Ebie te mieA(cowo1ci maA? ty,)o w('-,n? nazw/, ,ecz Ommer(dor: Fri(chho:a ,e>y w 7aryntii <edna) nie wiedzia.em o tym, G Eto Ae(zcze Aeden zaw(tydzaA?cy, a zarazem 'ouczaA?cy b.?d, >eby ta) rzec, 'rzy).ad chwi,oweA ignorancAi Pewien 'acAent u'omnia. (i/ 'ewnego razu u mnie o 'rzyrzeczone mu dwa dzie.a o 4enecAi, chcia. (i/ bowiem z nich 'rzygotowa2 do 'odr->y HPrzygotowa.em AeI F od'owiadam i id/ do (weA bib,iote)i, by Ae wydoby2 4 rzeczywi(to1ci Aedna) za'omnia.em ich 'o(zu)a2, nie godzi.em (i/ bowiem na 'odr-> 'acAenta, w )t-reA do'atrywa.em (i/ nie'otrzebneA 'rzerwy w ,eczeniu, tudzie> d,a (iebie (traty materia,neA Et-> rozg,?dam (i/ (zyb)o w bib,iotece za tymi )(i?>)ami3 Ve9nedig a,( 7un(t(tatte F oto Aedna, a,e o'r-cz tego mu(z/ mie2 Ae(zcze Aedno hi(toryczne dzie.o z tego (amego zbioru 6ha, w.a1nie Ae(t3 0ie Medicaer @ior/ i wr/czam Ae 'acAentowi, by w)r-tce z zaw(tydzeniem 'ozna2 (w-A b.?d 6 'rzecie> wiem dobrze, >e Medyceu(ze nie maA? nic w('-,nego z 4enecA?, ,ecz 'rzez )r-t)? chwi,/ nie wyda.o mi (i/ to nie'rawdziwe 6,e teraz mu(z/ by2 ('rawied,iwy+ ()oro ta) cz/(to wy)azywa.em 'acAentowi Aego czynno1ci (ym'tomatyczne, mog/ ty,)o uczciwie (a,wowa2 'rzed nim (w-A autorytet wy'owiadaA?c (i/ o taAonych dotychcza( motywach (woAeA niech/ci do Aego 'odr->y <e(t to w'ro(t zdumiewaA?ce, >e 'oci?g do 'rawdy Ae(t u ,udzi o wie,e (i,nieA(zy, ani>e,i to zazwyczaA 'rzyA9 !81 !88 muAemy Ba(t/'(twem mego zaAmowania (i/ '(ychoana,iz? Ae(t to, >e nie umiem Au> ).ama2 #,e)rotnie u(i.uA/, 'o'e.niam Aa)i1 b.?d ,ub inne czynno1ci 'omy.)owe, 'rzez )t-re, 'odobnie Aa) w 'owy>(zych 'rzy).adach, zdradza (i/ moAa nie(zczero12 Mechanizm b./du wydaAe (i/ naA,uUnieA(zy w1r-d mechanizm-w w(zy(t)ich czynno1ci 'omy.)owych, tzn 'o'e.nianie b./du w()azuAe ty,)o og-,ni)owo, >e odno1na czynno12 '(ychiczna (tacza.a wa,)/ z Aa)im1 za).-caA?cym w'.ywem, Aedna) rodzaA b./du nie Ae(t o)re1,ony 'rzez Aa)o12 tego nie1wiadomego, za).-caA?cego 'obudzenia Mu(z/ tu Aedna) doda2, >e ten (am (to(une) odnaAduAe (i/ ta)>e w wie,u 'ro(tych 'rzy'ad)ach 'rzeA/zyczenia i 'omy.e) w 'i(aniu Mo>emy z nich w'rawdzie wywnio()owa2, >e za).-cenie ('owodowane Ae(t 'rzez 'roce(y '(ychiczne nie zwi?zane z zamierzon? czynno1ci?, ,ecz na,e>y 'rzyzna2, >e te 'omy.)i na(t/'uA? cz/(to na ()ute) 'odobie;(twa, wygody a,bo te> ().onno1ci do 'o1'iechu, ta) >e w tych razach rezu,tat 'omy.)i nie uAawnia nic z i(toty za).-caA?cego Neby 'o'e.niony b.?d by. 1ci1,e zdeterminowany, do tego 'otrzebny Ae(t ('rzyAaA?cy materia. A/zy)owy, od )t-rego za,e>y to

zdeterminowanie Bie chc/ 'rzytacza2 ty,)o w.a(nych b./d-w, 'odam Ae(zcze dwa 'rzy).ady, )t-re m-g.bym co 'rawda r-wnie dobrze 'rzytoczy2 'rzy 'rzeA/zyczeniach i 'omy.)ach w dzia.aniu, co Aedna) wobec r-wnorz/dno1ci tych zAawi() Ae(t tu bez znaczenia 5 Zabroni.em 'acAentowi 'orozumiewa2 (i/ te,e:onicznie z )ochan)?,, z )t-r? rad by zerwa2, bo )a>da ta)a rozmowa na nowo wznieca.a w nim wa,)/ wewn/trzn? Batomia(t mia. on na'i(a2 do nieA ,i(t 'o>egna,ny, acz)o,wie) zachodzi.y trudno1ci w dor/czaniu ,i(t-w PacAent odwiedzi. mnie o godzinie 'ierw(zeA, by mi za)omuni)owa2, >e Aedna) zna,az. na to ('o(-b i za'yta. 'rzy tym, czy mo>e (i/ 'owo.a2 na m-A autorytet ,e)ar()i E godzinie drugieA, gdy by. zaA/ty w.a1nie 'i(aniem ,i(tu 'o>egna,nego, 'rzerwa. nag,e, m-wi?c do obecneA 'rzy tym mat)i3 HZa'omnia.em za'yta2 'ro:e(ora, czy mog/ wymieni2 Aego nazwi()oI, 'od(zed. do te,e:onu, za>?da. 'o.?czenia i za'yta.3 H=zy 'an 'ro:e(or Au> 'o obiedzieVI <a)o od'owiedU otrzyma. 'e.ne zdumienia3 H6do,:ie, czy1 ty zwariowa._I, 'ochodz?ce z u(t )ochan)i, z )t-r? nie mia. Au> wi/ceA rozmawia2 HEmy,i. (i/ ty,)oI i zamia(t numeru ,e)arza wymieni. numer te,e:onu )ochan)i 6 M.oda )obieta mia.a z.o>y2 wizyt/ od niedawna zam/>neA 'rzyAaci-.ce mie(z)aA?ceA 'rzy u,icy &ab(burg-w M-wi.a o tym 'rzy (to,e rodzinnym, a,e 'owiedzia.a b./dnie, >e mu(i i12 na @abenberger g a ( ( e 5iedz?cy 'rzy (to,e, 1mieA?c (i/, zwr-ci,i AeA uwag/ na nie zauwa>ony 'rzez ni? b.?d czy 'rzeA/zyczenie F Ae1,i )to1 wo,i to o)re1,enie 0wa dni wcze1nieA og.o(zono w 4iedniu re'ub,i)/, zni).y )o,ory czarny9>-.ty, a na ich mieA(ce 'oAawi.y (i/ )o,ory E(tmar)3 czerwony99bia.y9czerwony+ &ab(burgowie zo(ta,i oba,eni+ rozm-wczyni w.?czy.a to do adre(u 'rzyAaci-.)i 4 4iedniu Ae(t bardzo znana @abenberger ( t r a ( ( e, a,e >aden 4iede;czy) nie 'owie o nieA Qa((eI! 1 4 cza(ie wa)acAi 'ewien nauczycie, wieA()i, zu'e.nie niezamo>ny, a,e 'rzy(toAny m.ody cz.owie), ta) d.ugo za,eca. (i/ do c-r)i w.a1cicie,a wi,,i ze (to,icy, a> dziewczyna nami/tnie (i/ w nim roz)ocha.a i ().oni.a (w? rodzin/ do tego, >e zgodzi.a (i/ na to ma.>e;(two mimo r->nicy (tanu i ra(y Pewnego dnia -w nauczycie, 'i(ze ,i(t do (wego brata, w )t-rym znaAduAe (i/ na(t/'uA?cy u(t/'3 HDa 'anien)a wca,e nie Ae(t .adna, a,e ! 4 A/zy)u niemiec)im die 5tra((e oznacza du>? u,ic/, die Qa((e F ma.? u,icz)/ ('rzy' t.um ) i,,,\ \ !8" !8! bardzo mi.a, i to by Ae(zcze u(z.o =zy (i/ Aedna) b/d/ m-g. zdecydowa2, by 'o1,ubi2 Nyd-w)/, tego =i Ae(zcze teraz nie mog/ 'owiedzie2I *i(t ten w'ada w r/ce narzeczoneA, )t-ra natura,nie zrywa zar/czyny, 'odcza( gdy Aednocze1nie brat nie mo>e (i/ nadziwi2 'rzy(.anym mu wynurzeniom mi.o(nym E'owiadaA?cy za'ewnia. mnie, >e tu za(zed. rzeczywi1cie b.?d, a nie ('rytna in(cenizacAa Znam te> drugi 'rzy'ade), gdzie 'ewna dama, niezadowo,ona ze (wego ,e)arza, nie chcia.a mu wy'owiedzie2 otwarcie Aego u(.ug i o(i?gn/.a ten (am ()ute) 'rzez zamian/ ,i(t-w Du Au> z ca.? 'ewno1ci? mog/ zar/czy2, >e to b.?d, a nie 1wiadomy 'od(t/' 'o(.u>y. (i/ tym znanym motywem z )omedii 8 @ri,, o'owiada o 'ewneA )obiecie, )t-ra go wy'ytywa.a o (tan zdrowia w('-,neA znaAomeA i u>ywa.a 'rzy tym b./dnie AeA 'anie;()iego nazwi()a 7iedy zwr-ci. AeA na to uwag/, mu(ia.a 'rzyzna2, >e >ywi.a niech/2 do AeA m/>a i by.a niezadowo,ona z Aego 'o1,ubienia % 6 oto 'rzy'ade) b./du, )t-ry mo>na r-wnie> o)re1,i2 Aa)o 'rzeA/zyczenie3 M.ody oAciec uda. (i/ do urz/dni)a (tanu cywi,nego, aby zame,dowa2 (w? drug? c-r)/ Za'ytany, Aa)ie dziec)o ma mie2 imi/, od'owiedzia.3 H&annaI, 'o czym dowiedzia. (i/ od urz/dni)a3 HPa;(two macie Au> c-r)/ o tym imieniuI 4yci?gamy z tego wnio(e), >e ta druga c-r)a nie by.a r-wnie 'o>?dana Aa) w (woim cza(ie 'ierw(za 18 Podam tutaA Ae(zcze inne ob(erwacAe dotycz?ce my,enia imion, )t-re, natura,nie, r-wnie

za(adnie mog.y by2 'rzed(tawione w innych rozdzia.ach teA )(i?>)i Pewna dama Ae(t mat)? trzech (i-(tr, z )t-rych dwie od dawna (? zam/>ne, a trzecia, naAm.od(za, cze)a Ae(zcze na (woAe 'rzeznaczenie Za'rzyAaUniona )obieta z o)azAi obu we(e, o:iarowa.a Aedna)owe 'odarun)i, )o(ztowne (rebrne (erwi(y do herbaty #,e)ro2 by.a o nich mowa, mat)a b./dnie twierdzi.a, >e (erwi( na,e>y do trzecieA c-r)i <e(t oczywi(te, >e b.?d ten wyra>a >yczenie mat)i, by i o(tatnia c-r)a wy(z.a za m?> Za).ada 'rzy tym, >e otrzyma ta)i (am 'rezent 1,ubny C-wnie .atwo wyAa1ni2 cz/(te 'rzy'ad)i, w )t-rych mat)a zamienia imiona (wych c-re), (yn-w czy zi/ci-w 11 Pi/)ny 'rzy).ad u'orczywego zamieniania imion, daA?cy (i/ .atwo wyt.umaczy2, zawdzi/czam 'anu < Q z o)re(u Aego 'obytu w (anatorium H4 cza(ie rozmowy, ma.o d,a mnie intere(uA?ceA, 'rowadzoneA w )onwencAona,nym tonie z (?(iad)? 'rzy (to,e w re(tauracAi (anatoryAneA, zwr-ci. moA? uwag/ zwrot (zczeg-,neA u'rzeAmo1ci 5tar(zawa dziewczyna nie mog.a (i/ 'ow(trzyma2 od zauwa>enia, >e nie Ae(t chyba w moim (ty,u by2 wobec ni(A ta) u'rzeAmym i e,eganc)im F w AeA wy'owiedzi zawiera.o (i/ z AedneA (trony ubo,ewanie, z drugieA wyraUna z.o1,iwo12 'od adre(em znaneA nam oboAgu dziewczyny, )t-reA 'o1wi/ca.em wi/ceA uwagi Eczywi1cie, zrozumia.em natychmia(t 4 cza(ie na(zeA da,(zeA rozmowy mu(ia.em, co by.o d,a mnie niezwy),e m/cz?ce, 'onownie da2 o)azA/ do zwr-cenia (obie uwagi, >e m-wi?c u>ywam, imienia tamteA dziewczyny, w )t-reA moAa rozm-wczyni widzia.a nie(.u(znie (woA? (zcz/1,iw(z? rywa,)/I 1! =hc/ Ae(zcze 'rzed(tawi2 Aa)o Hb.?dI zdarzenie o 'owa>nym g./b(zym t,e, )t-re o'owiedzia. mi 1wiade) cz/1ciowo w nim ucze(tnicz?cy Pewna )obieta ('/dza.a wiecz-r na 1wie>ym 'owietrzu w towarzy(twie m/>a i dw-ch ,udzi z zagranicy <eden z nich by. AeA intymnym 'rzyAacie,em, o czym ni)t z 'ozo(ta.ych nie wiedzia. Ebco)raAowcy od'rowadzi,i ma.>on)-w a> do drzwi domu =ze)aA?c na otwarcie drzwi go('odarze >egna,i (i/ z go12mi 0ama !8G !85 ().oni.a (i/ w ich )ierun)u, wy(un/.a r/)/ i m-wi.a u'rzeAmie (.owa 'o>egnania Po czym wzi/.a 'od r/)/ (wego taAemnego )ochan)a, a zwracaA?c (i/ do m/>a chcia.a go w 'odobny ('o(-b 'o>egna2 M?> wczu. (i/ w (ytuacA/, zdA?. )a'e,u(z i rze). naAu'rzeAmieA3 H=a.uA/ r?cz)i, (zanowneA 'aniI Przera>ona )obieta 'u1ci.a rami/ u)ochanego i mia.a Ae(zcze cza(, zanim 'oAawi. (i/ dozorca, we(tchn?23 HBie, >e te> co1 ta)iego mo>e (i/ cz.owie)owi zdarzy2_I M?> na,e>a. do tych ma.>on)-w, )t-rzy wy),ucza,i 'onad w(ze,)? mo>,iwo12 niewierno12 >ony Przy(i/ga., >e w ta)im 'rzy'ad)u wi/ceA ni> Aedno >ycie by.oby w niebez'iecze;(twie Mia. zatem Aa) naA(i,nieA(ze o'ory wewn/trzne, by do(trzec wyzwanie zawarte w tym b./dzie 1" @.?d AedneA z moich 'acAente), )t-ry 'rzez 'owt-rzenie (ta. (i/ (woim 'rzeciwie;(twem, Ae(t (zczeg-,nie 'ouczaA?cy Badwra>,iwy m.ody m/>czyzna 'o d.u>(zych wewn/trznych wa,)ach zdecydowa. (i/ 'rzyrzec ma.>e;(two dziewczynie, )t-ra )ocha.a go r-wnie Aa) on A? Dowarzy(zy. u)ochaneA w drodze do domu, 'o>egna. A? i u(zcz/1,iwiony w(iad. do tramwaAu 'ro(z?c )ondu)tor)/ o dwa bi,ety E)o.o '-. ro)u '-UnieA by. Au> >onaty, a,e nie czu. (i/ (zcz/1,iwy w tym ma.>e;(twie 4?t'i., czy dobrze zrobi., >eni?c (i/, za'omnia. o wcze1nieA(zych (to(un)ach 'rzyAacie,()ich, wci?> Aedynie uty()iwa. na trudno1ci Pewnego wieczoru wraca. z >on? z domu AeA rodzic-w, w(iad. z ni? do tramwaAu i 'o'rze(ta. na tym, >e za>?da. od )ondu)tor)i Aednego bi,etu 1G Maeder " 'rzytacza 'i/)ny 'rzy).ad, Aa) to 'rzez 'omy.)/ mo>na zadowo,i2 niech/tnie (t.umione >ycze9 " 6 Maeder BouXe,,e( contribution( ] ^ H6rchiXe( de P(y cho,ogieI V#, 1%88 LIZLLLZLL 3

ni? <eden z )o,eg-w chcia. zu'e.nie (wobodnie wy)orzy(ta2 dzie; wo,ny od (.u>by+ 'owinien z.o>y2 wizyt/ w *ucernie, z )t-reA (i/ Aedna) wca,e nie cie(zy <edna) 'o d.u>(zym namy1,e decyduAe (i/ tam 'oAecha2 6by (i/ rozerwa2, czyta gazet/ na 'rze(trzeni ZurychF6rthFQo,dau, 'rze(iada (i/ na teA o(tatnieA (tacAi do innego 'oci?gu i da,eA czyta gazet/ 0o'iero w cza(ie Aazdy )ondu)tor zwraca mu uwag/, >e w(iad. do niew.a1ciwego 'oci?gu, mianowicie do tego, )t-ry wraca z Qo,dau do Zurychu, 'odcza( gdy mia. bi,et do *ucerny 15 Podobny 'rzy'ade), cho2 niezu'e.nie (zcz/1,iwie za)o;czoneA 'r-by umo>,iwienia, 'o'rzez mechanizm b./du, doA1cia do g.o(u (t.umionemu >yczeniu, o'i(uAe dr V Dau() 'od nag.-w)iem HFa.(zywy )ierune) AazdyI W HPrzyby.em z 'o,a (woAny) na ur,o' do 4iednia M-A dawny 'acAent dowiedzia. (i/ o moim 'rzybyciu i 'o'ro(i. mnie 'rzez )ogo1, abym go odwiedzi., gdy> ,e>y chory Zgodzi.em (i/ i ('/dzi.em 'rzy nim dwie godziny Przy 'o>egnaniu chory za'yta., i,e ma mi za'.aci2Z [<e(tem tutaA na ur,o'ie i nie ordynuA/ obecnie F od'owiedzia.em mu F 'ro(z/ 'otra)towa2 moA? wizyt/ Aa)o 'rzyAacie,()? 'rzy(.ug/_` =hory obru(zy. (i/, gdy> mia. 'oczucie, >e nie ma 'rawa tra)towania czynno1ci zawodoweA Aa)o nie wynagradzaneA 'rzy(.ugi Pozwo,i. Aedna) w )o;cu 'rze)ona2 (i/ argumentem, 'ody)towanym 'rzyAemno1ci? zao(zcz/dzenia 'ieni/dzy, >e Aa)o '(ychoana,ity) 'o(t/'uA/ w.a1ciwie U mnie (amego w )i,)a dni '-UnieA wy(t?'i.y re:,e)(Ae na temat za(adno1ci moAeA (z,achetno1ci i 'e.en w?t',iwo1ci nie do'u(zczaA?cych dwuznacznego rozwi?zania w(iad.em G V Dau() Fa,(che Fahrtrichtung H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI #V, 1%16c1%1JX !8J !86 w tramwaA ,inii $ Po )r-t)ieA AeUdzie 'rze(iada.em (i/ do P 7iedy cze)a.em na 'rze(iad)owym 'rzy(tan)u, za'omnia.em o ('rawie honorarium i my1,a.em o (ym'tomach choroby (wego 'acAenta Dymcza(em nadAecha. tramwaA, na )t-ry cze)a.em, i w(iad.em do niego 6,e na na(t/'nym 'rzy(tan)u za'omnia.em wy(i?12, gdy> zamia(t do wagonu ,inii P 'rzez 'rzeoczenie w(iad.em do wagonu ,inii $ i 'oAecha.em w )ierun)u, z )t-rego co ty,)o 'rzyAecha.em, a wi/c z 'owrotem w )ierun)u 'acAenta, od )t-rego nie chcia.em 'rzyA?2 honorarium MoAa nie1wiadomo12 domaga.a (i/ honor a r i u mI 16 Zu'e.nie 'odobna (ztucz)a wydarzy.a (i/ niedawno mnie (amemu Przyrze).em (wemu do(toAnemu (tar(zemu bratu, >e tego ,ata z.o>/ mu od dawna na,e>n? wizyt/ w AedneA z angie,()ich mieA(cowo1ci )?'ie,owych, 'rzy czym zobowi?za.em (i/, 'oniewa> cza( by. wy,iczony, Aecha2 naA)r-t(z? drog? bez zatrzymywania (i/ Pro(i.em o dzie; zw.o)i na &o,andi/, a,e on (?dzi., >e mog/ to (obie zo(tawi2 na 'owrotn? drog/ <echa.em wi/c z Monachium 'rzez 7o,oni/ do Cotterdamu i &oe) Xan &o,,and, ()?d o '-.nocy odchodzi (tate) do &arwich 4 7o,onii by.a 'rze(iad)a, wy(zed.em wi/c z 'oci?gu, aby (i/ 'rze(i?12 na 'o('ie(zny do Cotterdamu, a,e nie mog.em go nigdzie odna,eU2 Pyta.em r->nych urz/dni)-w, 'o(y.ano mnie z Aednego 'eronu na drugi, w )o;cu w'ad.em w 'rze(adn? roz'acz i ob,iczy.em, >e z 'ewno1ci? 'odcza( tego bez'.odnego (zu)ania ('-Uni.em (i/ na 'oci?g Qdy mi to 'otwierdzono, za(tanawia.em (i/, czy by nie 'rzenocowa2 w 7o,onii+ mi/dzy innymi 'rzemawia. za tym i 'ietyzm, gdy> wed.ug (tarych tradycAi rodzinnych 'rzod)owie moi ucie),i z tego mia(ta 'odcza( 'rze1,adowania Nyd-w Zdecydowa.em (i/ Aedna) inaczeA, 'oAecha.em na(t/'nym 'oci?giem do Cotterdamu, do)?d 'rzyby.em '-Uno w nocy, i w ten ('o(-b by.em zmu(zony ('/dzi2 Aeden dzie; w &o,andii 0zie; ten 'rzyni-(. mi ('e.nienie dawno )u,tywowanego 'ragnienia3 mog.em w muzeum w &adze i w 6m(terdamie obeArze2 w('ania.e obrazy Cembrandta 0o'iero na drugi dzie; 'rzed 'o.udniem, )iedy Au> w cza(ie Aazdy do 6ng,ii 'orz?d)owa.em (woAe wra>enia, wynurzy.o (i/ z 'ami/ci niew?t',iwe

'rzy'omnienie tego, >e widzia.em na dworcu w 7o,onii na tym>e (amym 'eronie i o )i,)a )ro)-w od mieA(ca, gdzie wy(iad.em, wie,)? tab,ic/ z na'i(em3 Cotter9dam9&oe) Xan &o,,and Dam cze)a. 'oci?g, )t-rym 'owinienem by. 'oAecha2 da,eA Ba,e>a.oby to nazwa2 nie'oA/tym Hza1,e'ieniemI, >e maA?c ta) dobr? w()az-w)/ bieg.em Aedna) da,eA i (zu)a.em 'oci?gu gdzie indzieA, gdyby1my nie chcie,i 'rzyA?2, >e to w.a1nie by.o moim u)rytym zamiarem, aby wbrew w()az-w)om (wego brata Au> teraz 'odziwia2 obrazy Cembrandta 4(zy(t)o inne, moAa do()ona,e odegrana bezradno12, wy.onienie (i/ 'e.nego 'ietyzmu zamiaru, by nocowa2 w 7o,onii itd , by.o ty,)o in(cenizowane, aby 'rzed (amym (ob? u)ry2 i(totny zamiar ta) d.ugo, do'-)i go nie wy)onam 1J < 5tarc)e o'i(uAe w odnie(ieniu do (iebie (amego 'rzy'ade) Hza'omina,(twaI, 'o'rzez )t-re mia.o (i/ ('e.ni2 >yczenie 'ozornie zaniechane HMia.em )iedy1 wyg.o(i2 na w(i odczyt z 'rzezroczami Zo(ta. on Aedna) 'rze(uni/ty o Aeden tydzie; Ed'owiedzia.em na ,i(t zwi?zany z t? zmian? i zanotowa.em w (woim note(ie now? dat/ @y.bym ch/tnie Au> 'o 'o.udniu 'oAecha. do teA wio()i, by mie2 cza( na odwiedzenie znaAomego 'i(arza, )t-ry tam mie(z)a. 7u (woAemu zmartwieniu nie mog.em w tym cza(ie zorganizowa2 (obie wo,nego 'o'o.udnia @ardzo niech/tnie 'oniecha.em tych odwiedzin 7iedy Au> nad(zed. wiecz-r, w cza(ie )t-rego mia.em !8% !88 11 P(ycho'ato,ogia wyg.o(i2 odczyt, uda.em (i/ 'o('ie(znie na dworzec )o,eAowy z )ie(zeni? 'e.n? 'rzezroczy Mu(ia.em Aedna) wzi?2 ta)(-w)/, aby zd?>y2 na 'oci?g (do12 cz/(to zdarza.o mi (i/, >e ta) d.ugo zw,e)a.em, i> mu(ia.em bra2 ta)(-w)/, by zd?>y2 na 'oci?g) Przybyw(zy na mieA(ce, by.em nieco za).o'otany, >e ni)t nie wy(zed. 'o mnie na dworzec (co Ae(t w zwyczaAu w ma.ych mieA(cowo1ciach) Bag,e 'rzy(z.o mi do g.owy, >e odczyt by. 'rze(uni/ty o tydzie; i >e nie'otrzebnie 'rzyAecha.em w 'ierwotnym terminie 7iedy 'rze),ina.em w (ercu (woAe za'omina,(two, za(tanowi.em (i/, czy mam wraca2 do domu na(t/'nym 'oci?giem Po b,i>(zym za(tanowieniu (i/ 'omy1,a.em, >e nadarza (i/ 1wietna ('o(obno12, by zrea,izowa2 u'ragnione odwiedziny, co te> zaraz uczyni.em 0o'iero 'o drodze zda.em (obie ('raw/ z tego, >e moAe nie('e.nione >yczenie zna,ezienia cza(u na te odwiedziny 'rzygotowa.o 'i/)nie ten 'rzy'ade) Da(zczenie w )ie(zeni mn-(twa 'rzezroczy, 'o1'iech, by zd?>y2 na 'oci?g, mog.y w('ania,e (.u>y2 do zama()owania nie1wiadomego zamiaruI @y2 mo>e, >e ta )ategoria b./d-w, )t-rych wyAa1nienia tutaA 'oda.em, nie b/dzie uwa>ana za zbyt ,iczn? i donio(.? Ba,e>a.oby Aedna) wzi?2 'od rozwag/, czy nie mamy do(tatecznych 'owod-w, by te> (ame 'un)ty widzenia za(to(owa2 ta)>e 'rzy ocenie nier-wnie donio1,eA(zych 'omy.e) w (?dach ,udzi, i to zar-wno w >yciu 'otocznym, Aa) i w nauce ZdaAe (i/, >e ty,)o wybrane i zr-wnowa>one umy(.y mog? uchroni2 obraz 'o(trzeganeA zewn/trzneA rzeczywi(to1ci od wy'aczenia, )t-remu u,ega on u innych 'od w'.ywem ich '(ychiczneA indywidua,no1ci di 7ombinowane czynno1ci 'omy.)owe 0wa wcze1nieA 'rzytoczone 'rzy).ady, to Ae(t m-A b.?d 'rzeno(z?cy Medyceu(zy do 4enecAi, tudzie> 'omy.)/ owego m.odzie;ca, )t-ry wbrew za)azowi rozmawia. te,e:onicznie ze (w? )ochan)?, om-wi.em niezu'e.nie do).adnie+ 'rzy (tarannieA(zym roz'atrywaniu 'rzed(tawiaA? (i/ one Aa)o ()oAarzenia za'omnienia z b./dem Da)a )ombinacAa uwidacznia (i/ Ae(zcze ,e'ieA w na(t/'uA?cych 'rzy).adach 1 M-A 'rzyAacie, )omuni)uAe mi na(t/'uA?ce zdarzenie3 HPrzed )i,)u ,aty 'rzyA?.em wyb-r do )omitetu 'ewnego (towarzy(zenia ,iterac)iego w 'rzy'u(zczeniu, >e to (towarzy(zenie mog.oby mi by2 )iedy1 'omocne w wy(tawieniu mego dramatu+ ucze(tniczy.em te> regu,arnie, acz bez wie,)iego zaintere(owania w 'o(iedzeniach, )t-re

odbywa.y (i/ )a>dego 'i?t)u 6> tu otrzymuA/ 'rzed )i,)u mie(i?cami za'ewnienie, >e moAa (ztu)a zo(tanie wy(tawiona w teatrze w F , i od tego cza(u zdarza.o mi (i/ regu,arnie, >e za'omina.em o 'o(iedzeniach owego (towarzy(zenia Qdy czyta.em Pa;()? 'rac/ o tych rzeczach, w(tydzi.em (i/ (wego za'ominania, czyni.em (obie wyrzuty, >e Ae(t 'od.o1ci? nie chodzi2 tam teraz, gdy Au> nie 'otrzebuA/ tych ,udzi, i 'o(tanowi.em z ca.? 'ewno1ci? nie za'omnie2 o na(t/'nym 'i?t)u U(tawicznie 'rzy'omina.em (obie to (woAe 'o(tanowienie, '-)i go nie wy)ona.em i nie zna9 !%1 ,az.em (i/ wre(zcie 'rzed drzwiami (a,i 'o(iedze; 7u moAemu zdumieniu by.y one zam)ni/te i by.o Au> 'o 'o(iedzeniu+ omy,i.em (i/ bowiem co do dnia+ by.a to Au> (obota_I ! Ba(t/'uA?cy 'rzy).ad Ae(t )ombinacA? czynno1ci (ym'tomatyczneA z zagubieniem 'rzedmiotu+ z dobrego, cho2 da,e)iego Ur-d.a dotar. do mnie o)r/>nymi drogami Pewna dama 'oAecha.a ze (woim (zwagrem, (.ynnym arty(t?, do Czymu 7o,onia niemiec)a w Czymie wita go1cia uroczy1cie i o:iarowuAe mu Aa)o dar mi/dzy innymi (taro>ytny z.oty meda, Ewa dama bo,eAe nad tym, >e AeA (zwagier nie docenia tego 'i/)nego 'odar)u 4)r-tce zo(taAe za(t?'iona 'rzez (w? (io(tr/ i wraca do domu+ tu, roz'a)owuA?c (we rzeczy, ('o(trzega, >e nie wiadomo, w Aa)i ('o(-b zabra.a z (ob? ten meda, Batychmia(t 'owiadamia o tym ,i(townie (wego (zwagra i za'ewnia go, >e na(t/'nego dnia ode1,e -w meda, do Czymu Ba(t/'nego dnia Aedna) meda, zagubi. (i/ ta) gruntownie, >e ani go odna,eU2, ani wy(.a2 nie by.o mo>na, ta) i> wre(zcie na(un/.o (i/ teA 'ani 'rawdziwe znaczenie tego HroztargnieniaI a mianowicie, >e 'ragn/.aby zatrzyma2 d,a (iebie t/ 'i/)n? rzecz " Eto )i,)a 'rzy'ad)-w, w )t-rych dzia.anie 'omy.)owe u'orczywie 'owtarza (i/ zmieniaA?c (woAe 1rod)i O <one( 1 z nie znanych mu 'owod-w 'ozo(tawi. na biur)u ,i(t, do )t-rego 'rzez wie,e dni nie zag,?da. 4 )o;cu zdecydowa. (i/ ha to i o)aza.o (i/, >e mu go zwr-cono, gdy> za'omnia. 'oda2 adre( Po zaadre(owaniu ,i(tu zani-(. go na 'oczt/, a,e tym razem bez znacz)a Biech/ci Aedna) do wy(.ania w og-,e tego ,i(tu nie m-g. Au> 'rzeoczy2_ H( < O <one(, o' cit , ( G8" !%! G 0u>e wra>enie czyni ma.e donie(ienie o daremnych (taraniach zrea,izowania dzia.ania wbrew o'orowi wewn/trznemu, na'i(ane 'rzez dr? 7 4ei((a (4iede;) H<a) )on(e)wentnie nie1wiadome umie do'i?2 (wego, )iedy ma o)re1,ony motyw, by Aa)i1 zamiar nie zo(ta. zrea,izowany, i Aa) trudno Ae(t uchroni2 (i/ 'rzed t? tendencA?, dowodzi 'oni>(ze zdarzenie ZnaAomy 'ro(i. mnie o 'o>yczenie )(i?>)i i 'rzynie(ienie AeA na(t/'nego dnia Zgodzi.em (i/, a,e odczuwa.em >ywo nie'rzyAemne uczucie, )t-rego 'ocz?t)owo nie mog.em (obie wyAa1ni2 P-UnieA (ta.o (i/ to d,a mnie Aa(ne3 o(oba ta by.a mi winna od 'aru ,at 'ewn? )wot/, o )t-reA zwrocie 'ozornie nie 'ami/ta.em Bie za'rz?ta.em (obie wi/ceA tym g.owy, a,e na(t/'nego 'rzed'o.udnia 'onownie 'rzy'omnia.em to (obie, z 'odobnym nie'rzyAemnym uczuciem, i m-wi/ (obie zaraz3 [DwoAe nie1wiadome b/dzie nad tym 'racowa2, aby1 za'omnia. )(i?>)/ 6,e ty nie chce(z by2 nieu'rzeAmy i b/dzie(z czyni. w(zy(t)o, by nie za'omnie2W Przychodz/ do domu, 'a)uA/ )(i?>)/ w 'a'ier i ).ad/ w 'ob,i>u na biur)u, na )t-rym 'i(z/ ,i(ty Po 'ewnym cza(ie odchodz/ i Au> 'o 'aru )ro)ach 'rzy'ominam (obie, >e zo(tawi.em na biur)u ,i(ty, )t-re mia.em zabra2 na 'oczt/ (Bawia(em m-wi?c w Aednym z nich na'i(a.em co1 nie'rzyAemnego do o(oby, )t-ra w o)re1,onych o)o,iczno1ciach mia.a mnie 'o'rze2) 4r-ci.em, zabra.em ,i(ty i wy(zed.em 4 tramwaAu 'rzy'omnia.em (obie, >e 'rzyrze).em >onie za.atwi2 'ewien za)u' i by.em zadowo,ony z my1,i, >e b/dzie to ty,)o ma.y 'a)ieci) 4 tym momencie nag,e 'oAawi.o (i/ ()oAarzenie3 'a)ieci) 9 )(i?>)a i zorientowa.em (i/, >e nie mam 'rzy (obie )(i?>)i 6 zatem nie ty,)o za'omnia.em o nieA za 'ierw(zym razem, gdy wychodzi.em, ,ecz ta)>e )on(e)wentnie nie do(trzeg.em AeA, gdy wr-ci.em, by zabra2 ,i(ty, obo) )t-rych ,e>a.aI !%"

,5 6 oto wni),iwie zana,izowana ob(erwacAa Etto Can)a !3 , HBie(ym'atycznie do).adny i 'edantyczny m/>czyzna o'i(uAe na(t/'uA?ce 'rze>ycie, d,a niego zu'e.nie niezwy).e Pewnego 'o'o.udnia, b/d?c na u,icy, chcia. zobaczy2, )t-ra godzina, i w tym momencie ('o(trzeg., >e za'omnia. wzi?2 zegare), co, Aa) 'ami/ta, nigdy mu (i/ nie zdarzy.o Poniewa> um-wi. (i/ 'un)tua,nie na wiecz-r, a nie mia. Au> cza(u, by '-A12 'o zegare), ()orzy(ta. ze ('o(obno1ci odwiedzenia za'rzyAaUnioneA )obiety, aby 'o>yczy2 od nieA na wiecz-r zegare) @y.o to tym bardzieA mo>,iwe, >e, zgodnie z wcze1nieA(zym um-wieniem (i/, mia. A? odwiedzi2 na(t/'nego dnia 'rzed 'o.udniem, a tym (amym zobowi?za. (i/ do zwrotu zegar)a 'rzy teA o)azAi BazaAutrz, gdy chcia. zwr-ci2 w.a1cicie,ce zegare), zauwa>y. zdumiony, >e zo(tawi. go w domu+ 'rzy (obie mia. tym razem w.a(ny zegare) Po(tanowi., >e 'o>yczony zegare) zwr-ci 'o 'o.udniu i ta) te> zrobi. 6,e )iedy odchodz?c chcia. zobaczy2, )t-ra godzina, zdenerwowany i za()oczony (twierdzi., >e znowu za'omnia. zegar)a Powtarzanie (i/ czynno1ci 'omy.)oweA wydawa.o (i/ temu rozmi.owanemu w 'orz?d)u m/>czyUnie do tego (to'nia 'ato,ogiczne, >e chcia. 'ozna2 Aego '(ycho,ogiczne umotywowanie+ uAawni.o (i/ ono w)r-tce w od'owiedzi na '(ychoana,ityczne 'ytanie, czy w )rytycznym dniu 'ierw(zego za'omnienia 'rze>ywa. co1 nie'rzyAemnego i w zwi?z)u z czym E'owiedzia. w-wcza(, >e 'o obiedzie, na )r-t)o 'rzed wyA1ciem i za'omnieniem zegar)a, mia. rozmow/ z mat)?+ 'oin:ormowa.a go ona, >e ,e))omy1,ny )rewny, )t-ry ('rawi. mu Au> wie,e ).o'ot-w i wydat)-w, za(tawi. (w-A zegare)+ 'oniewa> zegare) Ae(t 'otrzebny w domu, 'ro(i go za 'o1rednictwem mat)i o 'ieni?dze na Aego ! HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI ##, 5 wy)u'ienie Den 'rawie wymu(zony ('o(-b 'o>yczenia 'ieni/dzy 'rzy)ro dot)n?. m/>czyzn/, o )t-rym mowa, i odnowi. w(zy(t)ie nie'rzyAemne w('omnienia od wie,u ,at zwi?zane z tym )rewnym Da) wi/c o)aza.o (i/, >e Aego dzia.anie (ym'tomatyczne by.o wie,ora)o zdeterminowane3 'o 'ierw(ze, wyra>a.o ono ta)i mnieA wi/ceA bieg my1,i3 nie 'ozwo,i (obie na wymu(zenie 'ieni/dzy w ten ('o(-b, a ()oro zegare) b/dzie 'otrzebny, to w.a1nie (w-A zo(tawi w domu+ 'oniewa> Aedna) 'otrzebuAe go na wiecz-r, by dotrzyma2 terminu um-wionego ('ot)ania, zamiar ten mo>e zrea,izowa2 ty,)o w ('o(-b nie1wiadomy w :ormie dzia.ania (ym'tomatycznego+ 'o drugie, za'omnienie oznacza ty,e co3 [=i?9g.e o:iary 'ieni/>ne na rzecz tego nic'onia zruAnuA? mnie do (zcz/tu, ta) >e b/d/ mu(ia. odda2 w(zy(t)oW =hocia>, wed.ug Aego in:ormacAi, gniew mia. chara)ter chwi,owy+ 'owt-rzenie (i/ 'odobneA czynno1ci (ym'tomatyczneA w()azywa.o, >e dzia.a. on da,eA inten(ywnie w nie1wiadomo1ci+ 1wiadomo12 'owiedzia.aby3 [Da ('rawa nie wychodzi mi z g.owy` 4obec ta)iego na(tawienia nie1wiadomo1ci nie mo>e dziwi2, >e 'rzeno(i (i/ to ta)>e na wy'o>yczony zegare) dam()i <e(zcze Aedna) ('ecAa,ne motywy ('rzyAaA? temu 'rzenie(ieniu na [niewinny` dam()i zegare) BaAb,i>(zym z nich by.o to, >e m/>czyzna ten 'rzy'u(zcza,nie ch/tnie zatrzyma.by 'o>yczony zegare) Aa)o re)om'en(at/ za tamten, )t-ry mia. (traci2, i d,atego za'omnia. go zwr-ci2 na(t/'nego dnia+ by2 mo>e, chcia.by go 'o(iada2 Aa)o 'ami?t)/ 'o teA )obiecie Za'omnienie AeA zegar)a (tworzy.o o)azA/ do AeA 'onownego odwiedzenia+ mo>e mu(ia.by A? odwiedzi2 ze wzg,/du na inn? ('raw/+ wydaAe (i/, i> za'omnienie zegar)a w()azuAe na to, >e ta dawno u(ta,ona wizyta mog.aby by2 nie'omy1,na, 'onadto (ta.aby (i/ o)azA? do zwrotu zegar)a 0wu)rotne za'omnienie w.a(nego zegar)a, a w()ute) tego niemo>9 !%G !%5 no12 zwr-cenia 'o>yczonego 'rzemawiaA? za tym, >e ten cz.owie) w nie1wiadomy ('o(-b (tara. (i/ uni)n?2 no(zenia r-wnocze1nie obu zegar)-w Pragn?. wyraUnie uni)n?2 'ozoru nadmiaru, )t-ry by.by uderzaA?cym 'rzeciwie;(twem niedo(tat)u )rewnego+ z drugieA (trony w()azuAe to na Aego 'ozorny zamiar 'o1,ubienia teA )obiety i u'omnienie (amego (iebie, >e ma nieza.atwio9ne

zobowi?zania w (to(un)u do (weA rodziny (mat)a) 0a,(zego motywu za'omnienia dam()iego zegar)a mo>na do(zu)iwa2 (i/ w tym, >e 'o'rzedniego wieczoru, Aa)o )awa,er, w(tydzi. (i/ 'rzed znaAomymi 'atrze2 na dam()i zegare), >e czyni. to u)rad)iem i d,a uni)ni/cia teA 'rzy)reA (ytuacAi nie wzi?. go z (ob? Poniewa> Aedna), z drugieA (trony, odni-(. go, 1wiadczy to o tym, >e do(z.o tutaA do dzia.ania (ym'tomatycznego, )t-re o)aza.o (i/ tworem )om'romi(owym 'ow(ta.ym w wyni)u ('rzecznych 'obudze; uczuciowych i drogo o)u'ionego zwyci/(twa nie1wiadomeA in(tancAiI " Eto trzy ob(erwacAe zanotowane 'rzez < 5tarc)e3 6 Zagubienie F (t.uczenie F za'omnienie Aa)o wyraz (t.umionego o'oru wo,i3 HPewnego dnia mia.em wy'o>yczy2 (wemu bratu )i,)a egzem',arzy ze zbioru i,u(tracAi do 'racy nau9, )oweA, )t-rych chcia. u>y2 na odczycie Aa)o 'rzeUroczy =hocia> 'rzez chwi,/ my1,a.em, >e wo,a.bym, by re'rodu)cAe, )t-re z ta)im trudem zgromadzi.em, nie by.y 'rezentowane czy 'ub,i)owane, zanim (am tego nie uczyni/, 'rzyrze).em mu, >e wy(zu)am negatyw tych obraz-w i 'rzygotuA/ z nich 'otrzebny mu materia. Bie mog.em Aedna) zna,eU2 tych negatyw-w PrzeArza.em " Do da,(ze dzia.anie w nie1wiadomo1ci uAawnia (i/ raz w :or mie marzenia (ennego, Aa)ie na(t/'uAe 'o dzia.aniu 'omy.)o wym, innym razem w Aego 'owtarzaniu (i/ i to bez Aa)ieA)o, wie) zmiany Z 9 LL ItA r M<r: Z t.iii5iiEZ (to( 'ude.e) z negatywami odno(z?cymi (i/ do danego 'rzedmiotu, dobre dwie (et)i negatyw-w bra.em do r/)i Aeden 'o drugim, a,e tych, )t-rych (zu)a.em, nie by.o Przy'u(zcza.em nawet, >e w.a1ciwie nie chc/ ich udo(t/'ni2 7iedy zda.em (obie ('raw/ z tych 'e.nych niech/ci my1,i i o'/dza.em (i/ 'rzed nimi, zauwa>y.em, >e naAwy>eA ,e>?ce 'ude.)o od.o>y.em na bo) i nie 'rze(zu)a.em go, a ono w.a1nie zawiera.o 'o(zu)iwane negatywy Ba wiecz)u tego 'ude.)a by.a )r-t)a notat)a dotycz?ca tre1ci, co (twierdzi.em 'rawdo'odobnie 'rzy 'owierzchownym ('oArzeniu, zanim od.o>y.em 'ude.)o na bo) Biech/tne my1,i nie zo(ta.y Ae(zcze ca.)iem 'rzezwyci/>one, gdy> dzia.y (i/ r->ne rzeczy, zanim 'rzezrocza nie zo(ta.y 'rze)azane <edno z nich zni(zczy.em 'rzez zgniecenie, gdy trzyma.em w r/ce i czy1ci.em (z).o (co nigdy mi (i/ nie zdarza.o) Qdy 'rzygotowywa.em nowy egzem',arz, wy,ecia. mi z r/)i i ty,)o dzi/)i wy(uni/ciu nogi do 'rzodu zatrzyma. (i/ na nieA i nie (t.u). 7iedy ze(tawia.em Ae razem, Ae(zcze raz ca.y (to( ('ad. mi na ziemi/, a,e na (zcz/1cie >adne nie (t.u).o (i/ # ci?gn/.o (i/ to Ae(zcze wie,e dni, zanim ich rzeczywi1cie nie za'a)owa.em i nie wy(.a.em, gdy> codziennie 'o(tanawia.em to zrobi2 i wci?> za'omina.emI J Powt-rne za'omnienie F 'omy.)i w )o;cowym wy)onaniu3 H7t-rego1 dnia mia.em wy(.a2 do znaAomego 'oczt-w)/, 'rze).ada.em to Aedna) wci?> z dnia na dzie; b/d?c 'rzy tym mocno 'rze)onany, >e 'rzyczyna tego by.a na(t/'uA?ca3 w Aednym z ,i(t-w dono(i. mi, >e w ci?gu tego tygodnia chce mnie odwiedzi2 )to1, za )im nie 'rze'ada.em 7iedy min?. tydzie; i wido)i na nie'o>?dane odwiedziny (ta.y (i/ niewie,)ie, na'i(a.em w )o;cu 'oczt-w)/, w )t-reA in:ormowa.em, )iedy b/dzie mo>na ze mn? 'orozmawia2 4 cza(ie AeA 'i(ania 'ocz?t)owo chcia.em do9 !%6 !%J , da2, >e z 'owodu dru) wer) ('i,neA wyczer'uA?ceA 'racy) mia.em trudno1ci z na'i(aniem, a,e o(tatecznie nie na'i(a.em tego, gdy> >aden roz(?dny cz.owie) nie uwierzy.by 'rzecie> w ta)? zwy).? wym-w)/ =zy Aedna) ta ma.a nie'rawda mu(ia.a (i/ uAawni2, tego nie wiem, a,e )iedy mia.em wrzuci2 'oczt-w)/ do ()rzyn)i na ,i(ty, wrzuci.em A? 'omy.)owo do ni>(zego otworu ()rzyn)i3 0ruc)wer) (dru)i)I 8 Za'ominanie i b.?d3 HPewna dziewczyna idzie rano w cza(ie 'i/)neA 'ogody do muzeum,

aby ry(owa2 od,ewy gi'(owe =hocia> 'rzy ta)ieA 'ogodzie ch/tnieA 'o(z.aby na ('acer, decyduAe (i/ by2 tym razem 'i,n? i zaA?2 (i/ ry(owaniem 4'ierw mu(i Aedna) )u'i2 'a'ier ry(un)owy #dzie do (),e'u (o)o.o dzie(i/ciu minut drogi od muzeum), )u'uAe o.-w)i i inne 'rzybory do ry(owania, a,e za'omina o 'a'ierze ry(un)owym+ idzie do muzeum i )iedy (iada na (woim )rze(e.)u, gotowa, by zacz?2 'rac/, (twierdza, >e nie ma 'a'ieru, wobec czego mu(i '-A12 'onownie do (),e'u Po 'rzynie(ieniu 'a'ieru zaczyna rzeczywi1cie ry(owa2, 'raca idzie AeA dobrze i 'o 'ewnym cza(ie (.y(zy du>? ,iczb/ uderze; dzwonu na wie>y muzeum My1,i3 [<e(t Au> 'ewnie godzina dwuna(ta`, a,e 'racuAe Ae(zcze da,eA, a> dzwon na wie>y wybi. )wadran(+ [Ae(t 'i/tna1cie 'o dwuna(teAW F my1,i i wtedy ('o)oAnie 'a)uAe (woAe 'rzybory ry(un)owe i decyduAe (i/ '-A12 ('acerem 'rzez Ponde,'ar) do (io(try na )aw/ Przy muzeum 5ua((o widzi, )u (wemu zdumieniu, >e zamia(t w'-. do 'ierw(zeA Ae(t do'iero godzina dwuna(ta_ 7u(z?ca 'i/)na 'ogoda zmy,i.a AeA czuAno12 i na ()ute) tego, gdy dzwon na wie>y wybi. w'-. do dwuna(teA, nie 'omy1,a.a o tym, >e dzwon ten 'odobnie wybiAa ta)>e dwuna(t?I % <a) w()azuA? nie)t-re z wymienionych 'rzy).ad-w, nie1wiadoma za).-caA?ca tendencAa mo>e o(i?gn?2 (w-A zamiar, )iedy 'owoduAe u'orczywe 'owtarzanie tego (amego rodzaAu czynno1ci 'omy.)oweA Z )(i?>ecz)i Fran) 4ede)ind und da( Dheater, )t-ra u)aza.a (i/ w monachiA()ieA Ma()en9Per,ag, wzi?.em zabawny 'rzy).ad, a,e od'owiedzia,no1ci? za hi(toryA)i w (ty,u Mar)a Dwaina obarczam AeA autora H4 Aednoa)t-wce 4ede)inda 0ie Zen(ur ([=enzura`) w naA'owa>nieA(zym mieA(cu (ztu)i 'ada wy'owiedU3 [5 t r a c h 'rzed 1mierci? Ae(t b./dem m y91,owym` 6utor, )t-remu ten :ragment ,e>a. na (ercu, 'ro(i. a)tora w cza(ie 'r-by, by 'rzed (.owami [b./dem my1,owymW zrobi. ma.? 'auz/ 4ieczorem a)tor w>y. (i/ dobrze w (woA? ro,/, nie za'omnia. o 'auzie, a,e w naAbardzieA uroczy(tym tonie 'owiedzia. mimowo,nie3 [5trach 'rzed 1mierci? Ae(t b./dem dru)ar()imW (0ruc):eh,er zamia(t 0en):eh,er) Po za)o;czeniu 'rzed(tawienia autor za'ewnia. a)tora F na Aego 'ytanie F >e nie ma nic do zarzucenia, ty,)o >e w tym (zczeg-,nym mieA(cu ma by2 nie [5trach 'rzed 1mierci? Ae(t b./dem dru)ar()imW, ,ecz [b./dem my1,owym` 7iedy na(t/'nego dnia [cenzura` znowu zadzia.a.a, a)tor w wiadomym mieA(cu 'owiedzia. znowu 'odnio(.ym tonem3 [5trach 'rzed 1mierci? Ae(t n a u c z ) ?` (0en)zette, F mo>e by2 ta)>e ['ami?t)?` ,ub [notat)?`)+ 4ede)ind i tym razem nie o(zcz/dzi. a)torowi 'ochwa., a,e zaznaczy., >e 'owinno by2 [b./9dem my1,owym`, a nie [naucz)?` # na(t/'nego dnia w.?czy.a (i/ [cenzura`, a)tor, z )t-rym autor za'rzyAaUni. (i/ w mi/dzycza(ie i wymieni. 'og,?dy na (ztu)/, 'owiedzia., gdzie na,e>a.o, z naAuroczy(t(z? w 1wiecie min?3 [5trach 'rzed 1mierci? Ae(t zadru)owan? ) a r t ) ?` (0ruc)zette,) 6)tor ('ot)a. (i/ ze (trony autora z 'e.nym uznaniem, Aednoa)t-w)/ Ae(zcze cz/(to 'owtarzano, a,e 'oA/cie [b./du my1,owegoW autor uzna. za raz na zaw(ze za.atwioneI Can) 'o1wi/ci. ta)>e (w? uwag/ bardzo intere(uA?9 !%% !%8 cym zwi?z)om Hczynno1ci 'omy.)owych i marzenia (ennegoI G, )t-rymi (i/ trudno tutaA zaAmowa2 bez g./b(zeA ana,izy zwi?z)u marzenia (ennego z czynno1ci? 'omy.)ow? Tni.o mi (i/ )iedy1, w (zer(zym )onte)1cie, >e zgubi.em 'ortmonet)/ Cano 'rzy ubieraniu (i/ (twierdzi.em AeA bra)+ za'omnia.em wieczorem 'rzy rozbieraniu (i/ wyA?2 A? z )ie(zeni i 'o.o>y2 na zwy).ym mieA(cu Do za'omnienie nie by.o mi wi/c obce, 'rawdo'odobnie wyrazi.o (i/ w nie1wiadomeA my1,i, )t-ra by.a gotowa do wy(t?'ienia w marzeniu (ennymI 5 Bie twierdz/, Aa)oby ta)ie 'rzy'ad)i )ombinowanych czynno1ci 'omy.)owych 'oucza.y na( o czym1 nowym, czego nie wy)azywa.yby 'rzy'ad)i 'ro(te+ a,e 'omy.)i z.o>one, mimo >e wiod? do tego (amego rezu,tatu, daA? nam ',a(tyczne wra>enie tego, i> (? wyrazem wo,i zmierzaA?ceA do 'ewnego o)re1,onego ce,u+ 'onadto 'rzecz? one nier-wnie energicznieA za'atrywaniu, Aa)oby czynno12 'omy.)owa by.a czym1 'rzy'ad)owym

i nie wymaga.a wyAa1nienia 4 'owy>(zych 'rzy).adach za(tanawia na( ta)>e to, >e u1wiadomienie (obie zamiaru nie mo>e za'obiec Aego wy)onaniu, bo 'rzyAacie, m-A nie m-g. (i/ Aedna) 'rzem-c, aby by2 na 'o(iedzeniu, a owa 'ani ab(o,utnie nie mog.a (i/ roz(ta2 z meda,em Ewo nie znane co1, co o'iera (i/ 1wiadomym zamiarom, znaAduAe inne uA1cie, gdy mu zam)ni/to 'ierw(z? drog/ 0o 'o)onania nie znanego motywu 'otrzebne Ae(t Ae(zcze co1 wi/ceA ni> 1wiadomy i ('rzeczny z nim zamiar+ 'otrzebna Ae(t Ae(zcze 'raca '(ychiczna, )t-ra by zaznaAomi.a 1wiadomo12 z owym utaAonym motywem G E Can) Feh,,ei(tung und Draum HZentra,b,att :ur P(ycho9ana,y(eI ##, ( !66 i H#nternationa,e Zeit(ehri:t :ur P(ychoana9,y(eI ###, ( 158 5 Bierzad)o zdarza (i/, >e ta)ie czynno1ci 'omy.)owe, Aa) zgubienie czy za'odzianie i(i/, odnawiaA? (i/ w marzeniu (ennym, 'rzy czym mo>e ono zorientowa2, gdzie zagubiony 'rzedmiot (i/ znaAduAe F co natura,nie nie ma nic w('-,nego ze zAawi()ami o)u,ty(tycznymi do'-ty, do'-)i ten, )to zgubi., i 1ni?cy to ta (ama o(oba M.oda )obieta 'i(ze3 HMnieA wi/ceA 'rzed czterema mie(i?cami zgubi.am F w ban)u F 'i/)ny 'ier1cione) Prze(zu)a.am )a>dy )?t w (woim 'o)oAu, ,ecz go nie zna,az.am Przed tygodniem 1ni.o mi (i/, >e ,e>y obo) ()rzyn)i z o'a.em Marzenie (enne nie dawa.o mi ('o)oAu i na(t/'nego ran)a zna,az.am go rzeczywi1cie w tym mieA(cuI Zdziwiona by.a tym 'rzy'ad)iem i twierdzi.a, >e cz/(to AeA (i/ to zdarza, i> AeA my1,i i >yczenia ta) (i/ w.a1nie ('e.niaA?, a,e w(trzymywa.a (i/ z od'owiedzi? na 'ytanie, Aa)ie zmiany za(z.y w AeA >yciu mi/dzy zagubieniem a odna,ezieniem 'ier1cion)a "88 Cozdzia. dii 0eterminizm 4iara w 'rzy'ade) Zabobon Pun)ty widzenia <a)o og-,ny wyni) wcze1nieA(zych rozwa>a; 'o(zczeg-,nych zagadnie; mo>na 'oda2 na(t/'uA?ce u(ta,enie3 'ewne niedo).adno1ci na(zych czynno1ci '(ychicznych, )t-rych w('-,ny chara)ter zo(tanie za chwi,/ b,i>eA o)re1,ony, tudzie> 'ewne dzia.ania, )t-re wydaA? (i/ nie zamierzone, 'rzy zbadaniu ich za 'omoc? '(ychoana,izy o)azuA? (i/ do()ona,e umotywowane i zdeterminowane 'rzez motywy nie znane 1wiadomo1ci 6>eby Aa)?1 czynno12 'omy.)ow? mo>na by.o za,iczy2 do rz/du zAawi(), )t-re t.umacz? (i/ w 'owy>(zy ('o(-b, mu(i ona ('e.nia2 na(t/'uA?ce warun)i3 a) nie 'owinna 'rze)roczy2 'ewneA miary, u(tanowioneA 'rzez na(z? ocen/, i mu(i mie1ci2 (i/ Ae(zcze w granicach HnormyI+ + b) 'owinna mie2 chara)ter chwi,owego i cza(owego _ za).-cenia, bo Ae(t to czynno12 )t-r? dawnieA nie ty,)o wy)onywa,i1my 'o'rawnie, ,ecz i w )a>deA chwi,i 'otra:imy A? 'o'rawnie wy)onywa2 Po'rawieni 'rzez )o9, go1 innego, winni1my natychmia(t roz'ozna2 (.u(zno12 3 tego ('ro(towania, tudzie> nie'o'rawno12 teA na(zeA czynno1ci '(ychiczneA+ c) o i,e w og-,e ('o(trzegamy t/ czynno12 'omy.)ow?, nie 'owinni1my nic wiedzie2 o mo>,iwo1ci AeA umo9 tywowania, a raczeA mu(imy mie2 ().onno12 'rzy'i(ania AeA HnieuwadzeI ,ub 'rzy'ad)owi Ba,e>? wi/c do teA gru'y 'rzy'ad)i za'ominania i b./dy, 'rzeA/zyczenia, 'omy.)i w czytaniu i 'i(aniu, chwytaniu 'rzedmiot-w i tzw dzia.ania 'rzy'ad)owe Z wyAa1nieniem Aedna) tych (chara)teryzowanych wy>eA zAawi() '(ychicznych wi?>? (i/ 'ewne uwagi, )t-re w cz/1ci za(.uguA? na g./b(ze zaintere(owanie 6 EdmawiaA?c 'ewnym na(zym czynno1ciom '(ychicznym ce,owo1ci za'ominamy tym (amym, do Aa)iego (to'nia na(ze >ycie '(ychiczne Ae(t zdeterminowane 0eterminacAa ta) w teA, Aa) i w innych dziedzinach na(zego >ycia '(ychicznego ma o wie,e (zer(zy za)re(, ani>e,i 'rzy'u(zczamy 4 arty)u,e zamie(zczonym w H0ie ZeitI w 1%88 r C M Mayer dowi-d. i 'o'ar. to 'rzy).adem, >e Ae(t niemo>,iwe umy1,nie i dowo,nie ()om'onowa2 Aa)i1 non(en( <u> od d.u>(zego cza(u wiem, >e nie mo>na 'omy1,e2 (obie dowo,nie zar-wno Aa)ieA1 ,iczby, Aa) i imienia Po zbadaniu ta)ieA na 'oz-r dowo,nie utworzoneA )i,)ucy:roweA ,iczby odnaAduAemy, >e Ae(t ona E)re1,ona,

zdeterminowana ta) 1ci1,e, >e nie 'otra:i,iby1my tego w'ierw uzna2 za mo>,iwe Coz'atrz/ tu 'o)r-tce 'rzy).ad dowo,nie wybranego imienia, 'o czym ob(zernieA zana,izuA/ ana,ogiczny 'rzy).ad Hbezmy1,nie rzuconeAI ,iczby 1 E'racowuA?c do 'ub,i)acAi hi(tori/ choroby AedneA ze (wych 'acAente) za(tanawia.em (i/, Aa)ie w teA roz'rawie mam AeA nada2 imi/ 4yb-r wydaAe (i/ bardzo du>y, mimo >e )i,)a imion na,e>y z g-ry wy),uczy2, a 'rzede w(zy(t)im 'rawdziwe imi/ 'acAent)i, na(t/'nie imiona cz.on)-w meA rodziny, )t-re by mnie razi.y, tudzie> Ae(zcze )i,)a rzad(zych imion )obiecych Ba,e>a.oby ocze)iwa2, i rzeczywi1cie (am (i/ tego ('odziewa9 "8" "8! .em, >e na(unie mi (i/ wie,e )obiecych imion Zamia(t tego wy.ania (i/ ty,)o Aedno Aedyne3 0 o r a, a o'r-cz niego >adne inne ZadaA/ (obie 'ytanie o zdeterminowanie tego 7t-> to Ae(zcze ma na imi/ 0oraV Ba(uwaA?c? mi (i/ 'ierw(z? my1,, >e nia;)a u meA (io(try ta) (i/ nazywa, odrzuci.bym z nieu:no1ci?, gdybym nie 'o(iada. ty,e dy(cy',iny czy te> w'rawy w ana,izie, by 'ochwyci2 t/ my1, i (nu2 A? da,eA # oto na(uwa mi (i/ na my1, ma.y e'izod z 'o'rzedniego wieczoru, )t-ry do(tarcza mi dowodu 'o(zu)iwaneA determinacAi 4idzia.em w Aada,ni u meA (io(try ,e>?cy na (to,e ,i(t zaadre(owany3 H0o 'anny C->y 4 I Zdumia.em (i/, 'ytam, )to (i/ ta) nazywa, i dowiaduA/ (i/, >e ta rze)oma 0ora nazywa (i/ w.a1ciwie C->a i >e w(t/'uA?c do (.u>by mu(ia.a zrezygnowa2 z tego imienia, 'oniewa> moAa (io(tra r-wnie> nazywa (i/ C->a Powiedzia.em wtedy z ubo,ewaniem3 H@iedni ci ,udzie, nie wo,no im nawet zachowa2 w.a(nego imienia_I <a) (obie 'rzy'ominam, zami,).em '-UnieA na chwi,/ i 'ocz?.em my1,e2 o r->nych 'owa>nych ('rawach, )t-re teraz z .atwo1ci? m-g.bym (obie u1wiadomi2, mimo >e ten to) my1,owy za)o;czy. (i/ mg,i(to Qdy na(t/'nego dnia 'o(zu)iwa.em imienia d,a o(oby, )t-reA nie wo,no by.o zachowa2 w.a(nego, nie na(un/.o mi (i/ >adne inne, Aa) ty,)o 0ora Da wy.?czno12 wyni)a.a tu ze 1ci(.ego zwi?z)u tre1ciowego, bo w hi(torii meA 'acAent)i decyduA?cy d,a 'rzebiegu )uracAi w'.yw 'ochodzi. od o(oby (.u>?ceA w obcym domu, od guwernant)i Do ma.e wydarzenie zna,az.o 'o ,atach (w-A ci?g da,(zy Qdy razu 'ewnego omawia.em na wy).adzie t/ Au> dawno o'ub,i)owan? hi(tori/ choroby, 'rzy(z.o mi na my1,, >e 'rzecie> Aedna z dw-ch moich (.uchacze) no(i to (amo imi/ 0ora, )t-re Aa mu(ia.em ta) cz/(to 'owtarza2 w naArozmait(zych zwi?z)ach Zwr-ci.em (i/ do teA m.odeA, znaneA mi o(obi1cie, )o,e>an)i, u('rawied,iwia9 A?2 (i/, >e na'rawd/ nie my1,a.em o tym, >e i ona ta) (i/ nazywa oraz >e got-w Ae(tem w tym wy).adzie za(t?'i2 to imi/ innym 5'ad.o tedy na mnie zadanie wybra2 (zyb)o inne imi/, 'rzy czym za(trzeg.em (i/, by nie w'a12 na imi/ teA drugieA (.uchacz)i i w ten ('o(-b nie da2 z.ego 'rzy).adu )o,egom, )t-rzy by,i Au> wy(z)o,eni '(ychoana,itycznie @y.em 'rzeto bardzo zadowo,ony, gdy mi w za(t/'(twie 0 o r y w'ad.o na my1, imi/ O r n a, )t-rym 'otem 'o(.ugiwa.em (i/ w cza(ie wy).adu Po wy).adzie bada.em, ()?d te> wzi/.o mi (i/ imi/ Orna, i (erdecznie (i/ u1mia.em ('o(trzeg.(zy, >e 'rzy tym wyborze imienia za(t/'czego zi1ci.a (i/ Aedna), acz ty,)o cz/1ciowo, moAa obawa Orna bowiem zawiera.a (i/ w nazwi()u teA drugieA damy, )t-ra nazywa.a (i/ *ucerna ! 0ono(z/ ,i(townie (wemu 'rzyAacie,owi, >e u)o;czy.em Au> )ore)t/ 0ie Draumdeutung i >e Au> nic w tym dzie,e nie zmieni/, cho2by Zmia.o zawiera2 !G6J b./d-w U(i.uA/ natychmia(t wyt.umaczy2 (obie t/ ,iczb/, i do.?czam do ,i(tu Aa)o do'i(e) ma.? ana,iz/ BaA,e'ieA b/dzie, Ae>e,i zacytuA/ tu to, co 'i(a.em w-wcza(, gdy 'rzy.a'a.em (i/ na gor?cym uczyn)u3 H6 teraz Ae(zcze (zyb)o 'rzyczyne) do '(ycho'ato,ogii >ycia codziennego ZnaAdzie(z w ,i1cie ,iczb/ !G6J Aa)o (wawo,ny i dowo,ny (zacune) b./d-w, )t-re 'rzy'u(zcza,nie znaAd? (i/ w moAeA )(i?>ce Ma to wyra>a2 Aa)?1 du>? ,iczb/ i oto na(uwa (i/ 'owy>(za *ecz w '(ychice na(zeA nie ma niczego dowo,nego, niczego co nie by.oby zdeterminowane 4obec tego b/dzie(z mia. racA/

('odziewaA?c (i/, >e nie1wiadome zdeterminowa.o ,iczb/ 'rzyA/t? 'rzez 1wiadomo12 Et-> w.a1nie czyta.em wcze1nieA, >e genera. O M zo(ta. 'rzenie(io9w (tan ('oczyn)u Aa)o genera. broni 6 trzeba =i wiedzie2, >e ten cz.owie) intere(uAe mnie 7iedy 'e.ni.em (.u>b/ woA()ow? Aa)o e,ew woA()owo9,e)ar()i on, b/9 "85 "8G d?2 w-wcza( 'u.)owni)iem, zachorowa. i rze). do ,e)arza3 [Mu(i mnie 'an uzdrowi2 w ci?gu 8 dni, bo mam do zrobienia co1, na co cze)a ce(arz` 4-wcza( 'o(tanowi.em 1,edzi2 )arier/ tego cz.owie)a i oto dzi1 (18%%) Ae(t on, Au> u AeA )o;ca, genera. broni w (tanie ('oczyn)u =hcia.em wy,iczy2, w Aa)im cza(ie 'rze(zed. t/ drog/, i 'rzyA?.em, >e widzia.em go w 188! r w (z'ita,u @y.oby to wi/c 1J ,at temu E'owiadam to (woAeA >onie, a ona na to3 [=zy ty ta)>e mu(ia.by1 Au> by2 na 'en(AiV` Przeciw)o temu 'rote(tuA/ (.owami3 [6 niech>e mnie od tego @-g uchowa` Po teA rozmowie (iadam do biur)a, by do =iebie na'i(a2_ *ecz 'o'rzedni to) my1,owy ci?gnie (i/ da,eA, co nawet Ae(t zu'e.nie uza(adnione p,e bowiem ob,iczy.em+ a dow-d na to mam w 'ami/ci Ebchodzi.em (woA? 'e.no,etno12, a wi/c !G rocznic/ urodzin, w are(zcie woA()owym (by.em nieobecny bez zezwo,enia) 6 wi/c by.o to w ro)u 1888+ u'.yn/.o od tego cza(u 1% ,at # oto ma(z cy:r/ !G w ,iczbie !G6J_ 6 teraz weU ,iczb/ ,at mego wie)u G" i dodaA do nieA !G, a otrzyma(z 6J_ Do znaczy, >e na za'ytanie, czy chcia.bym ta)>e 'rzeA12 w (tan ('oczyn)u, 'ow(ta.o we mnie >yczenie, bym Ae(zcze !G ,ata m-g. 'racowa2_ 4idocznie martwi mnie to, >e w tym cza(ie, w )t-rym 1,edzi.em )arier/ 'u.)owni)a M , (am za(zed.em niewy(o)o, a zarazem odczuwam 'ewien rodzaA trium:u, >e on Au> ()o;czy. (w? Z)arier/, a Aa mam Ae(zcze w(ze,)ie mo>,iwo1ci 'rzed (ob? 4obec tego mo>na chyba (.u(znie twierdzi2, >e nawet rzucona tu bez >adnego zamiaru ,iczba !G6J nie by.a 'ozbawiona nie1wiadomeA determinacAiI " Ed cza(u tego 'ierw(zego wyAa1nienia 'ozornie dowo,nie obraneA ,iczby 'owt-rzy.em wie,o)rotnie to (amo do1wiadczenie z tym>e (amym ()ut)iem, ,ecz 'rze9wa>na cz/12 'rzy'ad)-w Ae(t ta) 'ou:neA natury, >e ich 'rzytoczy2 nie mog/ 6,e w.a1nie d,atego nie omie(z)am 'rzytoczy2 tu bardzo intere(uA?ceA ana,izy tego rodzaAu, )t-reA )o,edze drowi 6,:redowi 6d,erowi (4iede;) do(tarczy. Aeden z Aego Hzu'e.nie zdrowychI znaAomych W nw znaAomy 'i(ze3 H4czoraA wiecz-r wzi?.em (i/ do P(ycho'ato,ogie de( 6,,tag( i by.bym z mieA(ca 'rzeczyta. t/ )(i?>)/, gdyby mi w tym nie 'rze(z)odzi. (zczeg-,ny wy'ade) Mianowicie, gdy 'rzeczyta.em, >e )a>da ,iczba, )t-r? 'ozornie dowo,nie 'rzytaczamy, ma o)re1,one znaczenie, 'o(tanowi.em zrobi2 do1wiadczenie w tym )ierun)u Przy(z.o mi na my1, 1J"G 6 teraz na(t/'owa.y 'o (obie )o,eAne 'omy(.y3 1J"G31J m m 18!+ 18!31J m 6 Potem roz.o>y.em t/ ,iczb/ na 1J i "G *icz/ "G ,ata Uwa>am, Aa) to zre(zt? Panu raz zdaAe (i/ 'owiedzia.em, >e "G ro) Ae(t o(tatnim ro)iem meA m.odo1ci, i d,atego te> ta) U,e (i/ czu.em 'odcza( o(tatnich urodzin Z )o;cem 1J ro)u >ycia zacz?. (i/ d,a mnie bardzo 'i/)ny i intere(uA?cy o)re( rozwoAu Coz9).ada.em (we >ycie na 1J9,etnie o)re(y *ecz c-> oznacza to dzie,enieV 0o ,iczby 18! 'rzychodzi mi na my1,, >e numer 18! bib,iote)i 'ow(zechneA Cec),ama no(i dramat 7otzebuego Men(cheriha(( und Ceue ([Bienawi12 i ()rucha`) M-A obecny na(tr-A '(ychiczny to nienawi12 i ()rucha Bumer bib,iote)i 'ow(zechneA (a znam na 'ami/2 mn-(two tych numer-w) to Mii,,nera 5chu,d ([4ina`) 0r/cz/ (i/ u(tawicznie my1,?, >e z w.a(neA winy nie (ta.em (i/ tym, do czego )wa,i:i)owa.y mnie moAe zdo,no1ci 0a,eA 'rzychodzi mi na my1,, >e numer "G no(i o'owiadanie tego> (amego Mii,,nera 't 0er 7a,iber Coz).adam ten wyraz na 7 a91 i b e r+ da,eA 'omy1,a.em, >e zawiera on wyrazy [6,i` i [7a,i` Do 'rzy'omina mi, >e raz z moim (ze1cio,etnim (yn)iem 6,im u).ada,i1my HP(ycho9Beur 4ochen(chri:tI 1%85, !8 "86

"8J rymy 7aza.em mu do(zu)iwa2 rymu do 6,i <emu nie na(un?. (i/ >aden, a gdy go ode mnie za>?da., 'owiedzia.em do; [6,i reinigt den Mund mit hy'ermangan9(auerem 7a,i` ([6,i czy1ci u(ta za 'omoc? )a,ium hy'er9manganicum`) U1mie,i1my (i/ bardzo, a 6,i by. bardzo mi.y 4 o(tatnich dniach ()on(tatowa.em z 'rzy)ro1ci?, >e to [7a9,ieber96,i` (>e nie Ae(t on mi.y, 'rzy czym wiede;()ie [)a` zamia(t )ein 9 >aden) Potem za'yta.em (iebie3 [6 c-> to Ae(t nr 1J w )ata,ogu bib,iote)iV` Bie mog.em (obie Aedna) tego 'rzy'omnie2 6,e z ca.? 'ewno1ci? wiedzia.em to 'o'rzednio, mu(z/ wi/c 'rzyA?2, >e chcia.em t/ ,iczb/ za'omnie2 4(ze,)ie 'rzy'ominanie (obie by.o daremne =hcia.em da,eA czyta2, ,ecz czyta.em ty,)o mechanicznie, nie rozumieA?c 'rzy tym ani (.owa, bo dr/czy.a mnie ta 1J<)a Zga(i.em 1wiat.o i (zu)a.em 'onownie 4 )o;cu 'rzy(z.o mi na my1,, >e nr 1J to Ae(t Aa)a1 (ztu)a 5ze)('ira 6,e )t-raV Ba(uwa mi (i/3 [&ero i *eander` 4idoczne idiotyczne u(i.owanie meA 1wiadomo1ci zbicia mnie z tro'u 4re(zcie w(taA/ i (zu)am )ata,ogu bib,iote)i Br 1J to Ma)bet 7u (wemu zdumieniu )on(tatuA/, >e nic nie wiem o teA (ztuce, mimo >e zaAmuAe mnie ona nie mnieA ni> inne dramaty 5ze)('ira Ba(uwa mi (i/ ty,)o3 [mordercy`, [,ady Ma)bet`, [czarownice`, ['i/A)ne Ae(t (z'etne`, tudzie> >e (wego cza(u uwa>a.em Ma)beta 5ze)('ira za bardzo 'i/)n? rzecz Biew?t',iwie wi/c chcia.em za'omnie2 o teA (ztuce 4'ada mi Ae(zcze na my1,, >e 1J i "G 'odzie,one 'rzez 1J daAe , i ! Br , i ! to Fau(t Qoethego EdnaAdywa.em dawnieA du>o z Fau(ta w (obieI Ba,e>y ubo,ewa2, >e ,e)arz w (weA dy()recAi nie za'ozna. na( ze znaczeniem tego ci?gu my1,i 6d,er dodaAe, >e temu 'anu nie uda.a (i/ (ynteza wywod-w # wobec tego nie by.yby one warte, by Ae tu za)omuni)owa2, gdyby (i/ da,eA nie 'oAawi.y ()oAarzenia, )t-re do(tar9 czy.y nam ),ucza do zrozumienia ,iczby 1J"G tudzie> ca.ego ci?gu my1,owego H0zi(iaA rano dozna.em, co 'rawda, czego1, co bardzo 'rzemawia za (.u(zno1ci? 'og,?d-w Freuda MoAa >ona, )t-r?, w(taA?c, obudzi.em, za'yta.a mnie, czego chcia.em od )ata,ogu bib,iote)i E'owiedzia.em AeA ca.? rzecz , Ena uwa>a.a, >e w(zy(t)o to Ae(t rabu,i(ty)?, a,e bardzo intere(uA?ce i zgodzi.a (i/ ty,)o co do Ma)beta, 'rzeciw)o )t-remu Aa (i/ ta) o'iera.em 0a,eA rze).a, >e nic AeA nie 'rzychodzi na my1,, gdy (obie 'omy1,i Aa)?1 ,iczb/ Ba to Aa 'ro'onuA/ 'r-b/ 4ymienia ,iczb/ 11J Ed'owiadam z mieA(ca3 [1J odno(i (i/ do tego, co ci o'owiada.em, 'onadto 'owiedzia.em ci wczoraA3 Ae(t to o,brzymia dy('ro'orcAa, Ae>e,i >ona ,iczy 8! ,ata, a m?> "5 Ed )i,)u dni nabieram >on/, twierdz?c, >e Ae(t matron? 8!9,etni? 8! q "5 m 11J`I 6 wi/c ten m?>, )t-ry nie umia. o)re1,i2 w.a(neA ,iczby, zna,az. od razu rozwi?zanie ,iczby 'odaneA mu rze)omo dowo,nie 'rzez >on/ 4 rzeczywi(to1ci >ona 'oA/.a do()ona,e, z Aa)iego )om',e)(u 'ochodzi ,iczba AeA m/>a, i wybra.a (w? ,iczb/ z tego> (amego )om',e)(u, )t-ry na 'ewno by. im w('-,ny, bowiem dotyczy. on (to(un)u wie)u ich dwoAga 4obec tego .atwo nam b/dzie zrozumie2, co wyra>a ,iczba, )t-ra na(un/.a (i/ m/>owi 4yra>a ona, Aa) to zaznacza 6d,er, (t.umione >yczenie m/>a, )t-re wy'owiedziane w'ro(t o'iewa.oby3 H0,a m/>czyzny "G9,etniego, Aa) Aa, (to(own? Ae(t ty,)o )obieta 1J9,etniaI <a)o dow-d, >e nie na,e>y zbyt ,e)cewa>?co odno(i2 (i/ do tego rodzaAu Hzabawe)I, 'rzytocz/, co niedawno (.y(za.em od dr? 6d,era, >e w ro) 'o o'ub,i)owaniu teA ana,izy 'an ten rozwi-d. (i/ z >on? ! W 4 odnie(ieniu do wyAa1nienia Ma)beta (nr 1J )ata,ogu bib,iote)i) 'oin:ormowa. mnie 6d,er, >e cz.owie), o )t-rym mowa, "8% "88 G 4 'odobny ('o(-b wyAa1nia 6d,er natr/ctwo ,iczb Da)>e wyb-r tzw u,ubionych ,iczb

'ozo(taAe w zwi?z)u z >yciem daneA o(oby i za(.uguAe na zaintere(owanie '(ycho,ogiczne Pewien 'an, )t-ry (zczeg-,nie u'odoba. (obie ,iczby 1J i 1%, 'oda. 'o )r-t)im namy1,e, >e maA?c 1J ,at w(t?'i. na uniwer(ytet i o(i?gn?. dzi/)i temu u'ragnion? wo,no12 (tudenc)? i >e w 1% ro)u >ycia odby. 'ierw(z? wie,)? 'odr->, w)r-tce 'otem do)ona. 'ierw(zego nau)owego od)rycia <edna) zami.owanie do tych dw-ch ,iczb u(ta,i.o (i/ do'iero w 18 ,at '-UnieA, gdy te ,iczby nabra.y znaczenia w Aego >yciu mi.o(nym F @a, nawet w ,iczbach, )t-rych (i/ 'ozornie dowo,nie u>ywa w 'ewnym zwi?z)u, mo>na 'rzez ana,iz/ odna,eU2 nieocze)iwany (en( # ta) n' 'ewnego dnia uderzy.o Aednego z moich 'acAent-w, >e w zniecier',iwieniu bardzo ch/tnie 'o(.ugiwa. (i/ zwrotem3 H<u> ci to m-wi.em 1J do "6 razyI, 'o czym za(tanawia. (i/, czy i to by.o umotywowane Przy(z.o mu 'rzy tym na my1,, >e urodzi. (i/ w !J dniu mie(i?ca, za1 Aego brat !6, tudzie> i> ma 'owody u>a,a2 (i/, >e ,o( ty,e mu zabra. z d-br docze(nych na )orzy12 Aego m.od(zego brata Et-> i,u(trowa. on (tronniczo12 ,o(u, odeAmuA?c od daty (wych urodzin dzie(i?t)/, )t-r? dodawa. 'otem do daty urodzin brata H<e(tem (tar(zy, a Aedna) ta) 'o)rzywdzonyI 5 Zatrzymam (i/ nieco d.u>eA 'rzy ana,izie 'rzy'ad)-w z ,iczbami, gdy> nie znam >adnych innych 'oAedynczych ob(erwacAi, Z)t-re by tra:nieA dowodzi.y i(tnienia bardzo z.o>onych 'roce(-w my1,owych, o Aa)ich 1wiadomo12 nic nie wie, a 'onadto >adnych ,e'(zych 'rzy9 w 1J ro)u >ycia w(t?'i. do anarchi(tycznego (towarzy(zenia (tawiaA?cego (obie za ce, zamordowanie )r-,a 0,atego tre12 Ma)beta u,eg.a za'omnieniu 4 tamtych cza(ach wyna,az. on (zy:r, w )t-rym ,itery zo(ta.y za(t?'ione cy:rami ).ad-w ana,iz, 'rzy )t-rych nie wchodzi.aby w rachub/ w Aa)i1 ('o(-b (uge(tia ,e)arza Przed(tawi/ zatem ana,iz/ 'rzy'ad)u Aednego ze (woich 'acAent-w (za Aego zgod?), o )t-rym 'owiem ty,)o, >e by. naAm.od(zym dziec)iem w wie,odzietneA rodzinie i >e we wcze(neA m.odo1ci utraci. uwie,bianego oAca 4 'ogodnym na(troAu wy'owiedzia. ,iczb/ G!6 J18 i 'o(tawi. (obie 'ytanie3 H=o 'rzychodzi mi 'rzy tym na my1,V Ba 'ocz?t)u dowci'3 [7iedy )atar (i/ ,eczy, to trwa on G! dni, natomia(t bez tego 6 tygodni` Do od'owiada 'ierw(zym cy:rom ,iczby G! m 6 $ JI 4 'rzerwie, Aa)a na(t?'i.a 'o tym 'ierw(zym u(ta,eniu, zwr-ci.em Aego uwag/, >e wybrana 'rzeze; ,iczba (ze1ciocy:rowa zawiera w(zy(t)ie 'ierw(ze ,iczby z wyA?t)iem " i 5 4 tym momencie zacz?. natychmia(t )ontynuowa2 wyAa1nienie H<e(t na( (iedmioro rodze;(twa, Aa Ae(tem naAm.od(zy, " od'owiada w )o,eAno1ci (io(trze 6 , 5 F bratu * , )t-rzy by,i moimi wrogami <a)o dziec)o (tara.em (i/ )a>dego wieczoru mod,i2 do @oga, >eby 'ozbawi. >ycia tych dwoAe utra'ie;c-w ZdaAe (i/, >e tutaA Aa (am ('e.ni.em to >yczenie3 " i 5, z.y brat i znienawidzona (io(tra, zo(ta,i 'rzeze mnie 'omini/ciI H<e>e,i ,iczba oznacza (zereg 'ana rodze;(twa, to co oznacza 18 na )o;cuV @y.o wa( 'rzecie> ty,)o JI H=z/(to my1,a.em, >e Ae>e,i oAciec b/dzie >y. d.u>eA, to nie 'ozo(tan/ naAm.od(zym dziec)iem Qdyby Aedno Ae(zcze urodzi.o (i/, to by.oby na( 8, a Aa mia.bym za (ob? Aedno m.od(ze dziec)o, wobec )t-rego gra.bym ro,/ (tar(zegoI 4 ten ('o(-b zo(ta.a wyAa1niona ,iczba, a,e 'ozo(ta. Ae(zcze do wyAa1nienia zwi?ze) mi/dzy 'ierw(z? cz/1ci? t.umaczenia a 'ozo(ta.ymi 4yni)a. on w 'ro(ty ('o(-b z uwarun)owania )o;cowych cy:r3 gdyby oAciec >y. Ae(zcze d.u>eA_ G! m 6 $ J oznacza.o )'ienie z ,e)arzy, )t-rzy nie mog,i 'om-c oAcu, wyra>a.o wi/c w teA :ormie >yczenie d.u>(zego >ycia oAca =a.a ,iczba od'owia9 "18 "11 da.a w.a1ciwie 'ragnieniu ('e.nienia obu in:anty,nych >ycze; w odnie(ieniu do )r/gu rodzinnego3 z.e rodze;(two 'owinno umrze2, a 'otem 'owinna (i/ urodzi2 ma.a (io(trzycz)a, a,bo naA)r-ceA wyra>aA?c3 by.oby ,e'ieA, gdyby tych dwoAe umar.o, zamia(t u)ochanego oAca_" 6 Ma.y 'rzy).ad z moAeA )ore('ondencAi 0yre)tor urz/du te,egra:icznego w * 'i(ze, >e Aego o(iemna(toi9'-.roczny (yn 'ragn?cy (tudiowa2 medycyn/ zaAmuAe (i/ Au> teraz '(ycho'ato,ogi? >ycia codziennego i (tara (i/ 'rze)ona2 (woich rodzic-w o (.u(zno1ci moich u(ta,e; PrezentuA/

Aedn? z Aego 'r-b, bez wy'owiadania (i/ na temat zwi?zaneA z tym dy()u(Ai HM-A (yn rozmawia z moA? >on? o tzw 'rzy'ad)u i wyAa1nia AeA, >e nie mog.aby wymieni2 >adneA 'io(en)i, >adneA ,iczby, )t-ra by AeA rzeczywi1cie ['rzy'ad)owo` 'rzy(z.a do g.owy Cozwin/.a (i/ na(t/'uA?ca rozmowa 5yn3 [4ymie; mi Aa)?)o,wie) ,iczb/` Mat)a3 [J%` 5yn3 [=o ci 'rzy tym 'rzychodzi na my1,V` Mat)a3 [My1,/ o 'i/)nym )a'e,u(zu, Aa)i wczoraA og,?da.amW 5yn3 [6 wi/c mamy3 1583! m J% 7a'e,u(z wyda. ci (i/ za drogi i za'ewne 'omy1,a.a13 Qdyby )o(ztowa. o 'o.ow/ mnieA, )u'i.abym go_`I 4ywodom (yna mo>na 'o(tawi2 zarzut, >e )obiety niezbyt ('rawnie ,icz? i >e mat)a z 'ewno1ci? nie zdawa.a (obie ('rawy, >e J% to 'o.owa 158 <ego teoria za).ada zatem zu'e.nie nie'rawdo'odobny :a)t, >e nie1wiadomo12 ('rawnieA ,iczy ni> norma,na 1wiadomo12 H4ca,e nie F otrzyma.em w od'owiedzi F za.->my, >e mat)a nie wy)ona.a tego rachun)u 1583! m J%, a,e zu'e.nie dobrze mog.a widzie2 to r-wnanie 'rzy Aa)ieA1 o)azAi+ mog.a w marzeniu (ennym by2 zaA/ta )a'e9 W 0,a u'ro(zczenia 'omin?.em 'ewne my1,i narzucaA?ce (i/ 'acAentowi, dobrze tutaA 'a(uA?ce ,u(zem i 'rzy'omnie2 (obie, Aa)a by.aby Aego cena, gdyby )o(ztowa. ty,)o 'o.ow/I J #nny 'rzy).ad dotycz?cy ana,izy ,iczb zaczer'n?.em od <one(a G M/>czyUnie, w gronie znaAomych, narzuci.a (i/ ,iczba %86+ otrzyma. 'o,ecenie, by Z('r-bowa. 'owi?za2 to z czym1, co mu 'rzychodzi na my1, HE(oba badana 5)oAarzy.a to z dawno za'omnianym dowci'em Przed (ze1ciu ,aty, w niezwy),e u'a,nym dniu, Aa)a1 gazeta zamie1ci.a notat)/, >e termometr w()azywa. %86r Fahrenheita, co oczywi1cie by.o grote()ow? 'rze(ad?, gdy> rzeczywi1cie tem'eratura wyno(i.a %8,6r_ 5iedzie,i1my w cza(ie teA rozmowy 'rzed (i,nym ogniem w )omin)u, od )t-rego badany odwr-ci. (i/ i zauwa>y., 'rawdo'odobnie (.u(znie, >e ta) (i,ne cie'.o wywo.a.o Aego 'rzy'omnienie Bie da.em (i/ Aedna) ta) .atwo zadowo,i2, 'ragn?.em bowiem dowiedzie2 (i/, d,aczego w.a1nie to w('omnienie ta) mocno utrwa,i.o (i/ w Aego 'ami/ci Powiedzia., >e ta) bardzo 1mia. (i/ z dowci'u i >e za )a>dym razem, gdy go (obie 'rzy'omni, bawi go to na nowo Poniewa> nie wydawa.o mi (i/, by ten dowci' by. a> ta) dobry, moAe ocze)iwanie, >e )ryAe (i/ za tym Aa)i1 g./b(zy (en(, na(i,i.o (i/ <ego )o,eAn? my1,? by.o, >e wyobra>enie cie'.a zaw(ze mia.o d,a niego du>e znaczenie =ie'.o Ae(t czym1 naAwa>nieA(zym na 1wiecie, Ae(t Ur-d.em >ycia itd Da)ie buAanie w marzeniach ()?din?d cynicznego m.odego cz.owie)a mu(ia.o brzmie2 za(tanawiaA?ce+ 'o'ro(i.em go wi/c, by )oAarzy. da,eA 7o,eAno 'rzy(zed. mu na my1, )omin :abryczny, )t-ry widywa. z o)na (weA (y'ia,ni 4ieczorem 'atrzy. cz/(to na dym i ogie; wydobywaA?ce (i/ z niego i my1,a. 'rzy tym o godnym 'o>a.owania marnotrawieniu energii =ie'.o, ogie;, Ur-d.a w(ze,)iego >y9 G O <one(, o' cit ( GJ6 "1" "1! cia, marnowanie energii '.yn?ceA z wy(o)o 'o.o>oneA 'u(teA rury F nietrudno by.o wywnio()owa2 z tych ()oAarze;, >e wyobra>enie cie'.a i ognia by.y u niego wyraUnie zwi?zane z wyobra>eniem mi.o1ci, Aa) to Ae(t zwy),e w my1,eniu (ymbo,icznym i >e (i,ny )om',e)( ma(turbacAi by. motywem wy(t?'ienia oweA ,iczby Bie 'ozo(ta.o mu nic innego, Aa) 'otwierdzi2 moAe 'rzy'u(zczenieI 7omu1, )ogo b,i>eA intere(uAe ('o(-b, w Aa)i materia. ,iczb Ae(t o'racowywany w nie1wiadomym my1,eniu, zwracam uwag/ na arty)u. = Q <unga Oin @eitrag >ur 7enntni( de( Zah,entraume( (HPrzyczyne) do wiedzy o marzeniu (ennym z ,iczbamiI) 5 i na inny, autor(twa O < <one(a Uncon(ciou( mani'u,ation( o: num9ber(6 (HBie1wiadome mani'u,owanie ,iczbamiI) 0wie rzeczy uderzaA? mnie (zczeg-,nie w moich w.a(nych ana,izach tego rodzaAu3 'o 'ierw(ze, w'ro(t (omnambu,iczna 'ewno12, z Aa)? d?>/ do nie znanego mi ce,u i zata'iam (i/ w ,iczeniu, a> nag,e znaAduA/ (i/ 'rzy 'o(zu)iwaneA ,iczbie, oraz (zyb)o12, z Aa)? (i/ 'otem odbywa ca.a 'raca+

'o wt-re za1 ta o)o,iczno12, >e moAe nie1wiadome my1,enie ta) .atwo dy('onuAe ,iczbami, 'odcza( gdy Aa w.a1ciwie (.abo rachuA/ i mam ogromne trudno1ci, by 1wiadomie za'ami/ta2 ,iczby ,at, numery dom-w it' 4 tym nie1wiadomym o'erowaniu cy:rami do'atruA/ (i/ zre(zt? ().onno1ci do zabobonu, )t-reA 'ochodzenie 'rzez d.ugi cza( nie by.o mi znane J , Bie mo>e na( za()a)iwa2 to, >e nie ty,)o ,iczby, a,e ( W HZentra,b,att :ur P(ychoana,y(eI #, 1%11 3 e #bid , ##, 1%1!, 5 J Cudo,: 5chneider z Monachium wy(un?. intere(uA?cy zarzut 'rzeciw (i,e dowodoweA ta)ich ana,iz narzucaA?cych (i/ ,iczb (Zu Freud( ana,ity(cher Unter(uchung de( Zah,enein:a,,e( r-wnie> narzucaA?ce (i/ (.owa innego rodzaAu o)azuA? (i/, 'rzy badaniu ana,itycznym, w 'e.ni zdeterminowane 8 Pi/)ny 'rzy).ad genezy natr/ctwa 'ewnego (.owa znaAduAemy u <unga (0iagno(ti(che 6((oziation((tudien #V, ( !15) HPewna dama o'owiada.a mi, >e od )i,)u dni u(tawicznie ma na u(tach wyraz Daganrog, nie maA?c 'rzy tym 'oA/cia, ()?d (i/ to bierze Za'yta.em t/ 'a9 HZeit(chri:t :iir P(ychoana,y(eI 1%!8, 1) Po(.ugiwa. (i/ 'ewnymi ,iczbami, n' tymi, )t-re 'ierw(ze w'ad.y mu w oczy w Aa)ieA1 )(i?>ce hi(toryczneA, a,bo 'rzed).ada. )omu1 innemu wybrane 'rzez (iebie ,iczby i bada., czy i d,a tych narzuconych ,iczb da (i/ u(ta,i2 'ozornie zdeterminowane wi?>?ce (i/ z nimi 'omy(.y # ta) by.o rzeczywi1cie w Aednym 'rzy).adzie, odno(z?cym (i/ zre(zt? do niego (amego, )t-ry 'odaAe+ narzucaA?ce (i/ 'omy(.y o)aza.y (i/ ta) (amo bogate i (en(ownie zdeterminowane Aa) w na(zych ana,izach ('ontanicznie 'oAawiaA?cych (i/ ,iczb, chocia> 'rzecie> ,iczba w badaniu 5chneidera nie 'otrzebowa.a innego zdeterminowania, gdy> by.a dana z zewn?trz 4 drugim badaniu, z o(ob? obc?, 'o(tawi. (obie zbyt .atwe zadanie, gdy> 'oda. AeA ,iczb/ H!I, )t-reA zdeterminowanie 'rzez Aa)i)o,wie) materia. mu(i wy(t?'i2 u )a>deA o(oby 5chneider ze (woich do1wiadcze; wyci?gn?. dwa wnio()i3 'o 'ierw(ze, w odnie(ieniu do ,iczb '(ychi)a ma ta)ie (ame mo>,iwo1ci ()oAarzeniowe Aa) w odnie(ieniu do 'oA/2, 'o drugie, 'oAawienie (i/ zdeterminowanych 'omy(.-w, )oAarz?cych (i/ ze ('ontanicznie narzucaA?cymi (i/ ,iczbami, nie dowodzi o 'ochodzeniu tych ,iczb od u(ta,onych w Hana,izieI my1,i Pierw(zy wnio(e) Ae(t niew?t',iwie (.u(zny Z dan? ,iczb? mo>na r-wnie dobrze )oAarzy2 co1 od'owiedniego Aa) z Aa)im1 wy'owiedzianym (.owem, a nawet .atwieA, gdy> 'owi?zania nie,icznych zna)-w ,iczbowych (? (zczeg-,nie ,iczne <e(t (i/ 'o 'ro(tu w (ytuacAi tzw e)('erymentu ()oAarzeniowego, )t-ry (tudiowa.o (i/ w r->nych )ierun)ach w (z)o,e @,eu,era i <unga 4 teA (ytuacAi narzucaA?cy (i/ e,ement (rea)cAa) Ae(t zdeterminowany 'rzez 'odane (.owo (bodziec (.owny) 6,e rea)cAa na; mo>e by2 r->na i badania <unga wy)aza.y, >e da,(ze rozr->nienia nie (? H'rzy'ad9 "15 "1G ni? o (i,nieA(ze 'rze>ycia i (t.umione >yczenia z naA1wie>(zeA 'rze(z.o1ci Po 'ewnym oci?ganiu (i/ o'owiedzia.a mi, >e bardzo 'ragn/.aby mie2 einen Morgenroc) ((z,a:rocze)), a,e m?> nie intere(uAe (i/ AeA >yczeniem Morgen9roc) F Dag9an9roc)+ wyraUne Ae(t tu 'o)rewie;(two w (en(ie i dUwi/)u (Morgen, Dag) Co(yA()i wyraz [Daganrog` 'ochodzi (t?d, >e w.a1nie w tym cza(ie 'ozna.a ona Aa)?1 o(ob/ z DaganroguI % 0o)torowi O &it(chmannowi zawdzi/czam rozwi?zanie innego 'rzy'ad)u3 w o)re1,oneA mieA(cowo1ci 'ewien wer(et narzuca (i/ )i,)a razy, bez uAawnienia (i/ 'rzyczyn i 'owi?za; tego :a)tu HE'owiadanie dr? 'raw O 3 <echa.em 'rzed (ze1ciu ,aty z @iaritz do 5an 5eba(tian *inia )o,eAowa 'rowadzi.a 'rzez rze)/ @ida((oa, tworz?c? tutaA granic/ mi/9 )oweI, ,ecz w ich zdeterminowaniu ucze(tnicz? nie1wiadome H)om',e)(yI, Ae1,i ty,)o (.owo9bodziec 'oru(zy.o Ae 0rugi wnio

(e) 5chneidera idzie za da,e)o Z :a)tu, >e 'rzy danych ,icz bach (,ub (.owach) 'oAawiaA? (i/ od'owiednie 'omy(.y, nie wy ni)a nic w odnie(ieniu do genezy ('ontanicznie 'oAawiaA?cych (i/ ,iczb (,ub (.-w), czego Au> 'rzed 'oznaniem tego :a)tu nie bra.oby (i/ 'od uwag/ De narzucaA?ce (i/ dane ((.owa ,ub ,icz by) mog.yby by2 nie zdeterminowane ,ub zdeterminowane 'rzez my1,i, Aa)ie u)azuAe ana,iza, czy 'rzez inne my1,i nie uAawnio ne w cza(ie ana,izy, w'rowadzaA?ceA na( w b.?d 7onieczne Ae(t ty,)o uwo,nienie (i/ od wra>enia, >e 'rob,em Ae(t inny w odnie (ieniu do ,iczb ni> w odnie(ieniu do narzucaA?cych (i/ (.-w Bie by.o moim zamiarem 'rzy 'i(aniu teA )(i?>)i )rytyczne bada nie tego 'rob,emu, a tym (amym u('rawied,iwienie (to(owania techni)i '(ychoana,ityczneA w tym wzg,/dzie 4 'ra)tyce ana ,ityczneA wychodzi (i/ z za.o>enia, >e druga z wymienionych mo>,iwo1ci Ae(t (.u(zna i daAe (i/ (to(owa2 w wi/)(zo1ci 'rzy 'ad)-w_ @adania Aednego z '(ycho,og-w e)('erymenta,nych (Po''e,reuter) 'ouczy.y na(, >e 'rawdo'odobie;(two AeA tra:no 1ci Ae(t o wie,e wi/)(ze Por w tym wzg,/dzie za(.uguA?ce na uwag/ dowody @,eu,era w Aego )(i?>ce 0a( auti(ti(ch9undi(ci',i9 nierte 0en)en u(w , 1%1%, rozdz % HVon den 4ahr(chein,ich)ei9 ten der '(ycho,ogi(chen Or)enntni(I D5b9M 9Wb+L L +L_L`WLLL dzy FrancA? a &i(z'ani? Z mo(tu roztacza (i/ 'i/)ny wido) z AedneA (trony na wie,)? do,in/ i PireneAe, z drugieA F da,e)o na morze @y. 'i/)ny, Aa(ny ,etni dzie;, w(zy(t)o by.o 'e.ne (.o;ca i 1wiat.a Edbywa.em wa)acyAn? 'odr->, cie(zy.em (i/, >e b/d/ w &i(z'anii F nag,e narzuci. mi (i/ wer(et3 [6,e wo,na Ae(t Au> du(za, '.ynie w morzu 1wiat.a` Przy'ominam (obie, >e my1,a.em w-wcza( o tym, ()?d znam ten wer(et, i nie mog.em (obie 'rzy'omnie2+ (?dz?c 'o rytmie, (.owa 'owinny 'ochodzi2 z Aa)iego1 'oematu, )t-ry Aedna) ca.)owicie wy'ad. mi z 'ami/ci P-UnieA, 'oniewa> wer(et 'rzychodzi. mi 'onownie na my1,, wy'ytywa.em o to wie,u ,udzi, a,e nie dowiedzia.em (i/ niczego 4 ze(z.ym ro)u, wracaA?c z wyciecz)i do &i(z'anii, Aecha.em t? (am? ,ini? )o,eAow? @y.a zu'e.nie ciemna noc i 'ada. de(zcz Patrzy.em w o)no, by zobaczy2, czy doAe>d>amy do (tacAi graniczneA, i zauwa>y.em, >e Ae(te1my w.a1nie na mo1cie nad @ida((oa Batychmia(t 'rzy'omnia. mi (i/ wymieniony wy>eA wer(et i nada, nie mog.em (obie 'rzy'omnie2, ()?d on 'ochodzi 4ie,e mie(i/cy '-UnieA w domu w'ad.y Zmi w r/ce wier(ze Uh,anda Etworzy.em )(i?>)/ i ('oArzenie moAe 'ad.o na wier(z [6,e wo,na Au> Ae(t du(za, '.ynie w morzu 1wiat.a`, b/d?cy za)o;czeniem 'oematu 0er 4a,,er ([Pie,grzym`) =zyta.em 'oemat i nieAa(no 'rzy'omnia.em (obie, >e )iedy1 'rzed wie,u ,aty za'ozna.em (i/ z nim 6)cAa toczy.a (i/ w &i(z'anii i to wyda.o mi (i/ Aedynym zwi?z)iem cytowanego wier(za z o'i(anym 'rzeze mnie mieA(cem na tra(ie )o,eAoweA Ed)rycie to zadowo,i.o mnie ty,)o cz/1ciowo i )art)owa.em )(i?>)/ da,eA 4ier(z [6,e wo,na Au> Ae(t ` by. na )o;cu (tronicy Przy )art)owaniu zna,az.em zaraz na na(t/'neA (tronie wier(z [Mo(t na rzece @ida((oa` Zauwa>/ Ae(zcze, >e tre12 tego o(tatniego wyda.a mi (i/ Ae(zcze bar9 "16 "1J dzieA obca ni> 'o'rzedniego i >e Aego 'ocz?te) brzmi ta)3 [Ba mo1cie nad rze)? @ida((oa (toi (iwow.o(y 1wi/ty i b.ogo(.awi F z 'raweA g-ry hi(z'a;()ie, z ,eweA ziemi/ :rancu1)?`I @ Den wg,?d w zdeterminowanie 'ozornie dowo,nie wybranych imion i ,iczb mo>e 'rzyczyni2 (i/ do wyAa1nienia innego zagadnienia <a) wiadomo, wie,e o(-b ('rzeciwia (i/ 'rzyA/ciu og-,nego

determinizmu '(ychicznego, 'owo.uA?c (i/ 'rzy tym na (zczeg-,ne 'oczucie, )t-re ma 'rze)onywa2 o i(tnieniu wo,neA wo,i Do 'oczucie wewn/trzne i(tnieAe i nie mo>e go zwa,czy2 nawet wiara w determinizm+ mu(i ono, Aa) )a>de norma,ne uczucie, by2 czym1 uza(adnione 4ed.ug mnie 'rzeAawia (i/ ono Aedna) nie 'rzy wie,)ich i wa>nych 'o(tanowieniach na(zeA wo,i+ raczeA miewamy wtedy zazwyczaA 'oczucie 'rzymu(u '(ychicznego i ch/tnie 'owo.uAemy (i/ na nie Batomia(t 'rzy b.ahych, oboA/tnych 'o(tanowieniach za'ewniamy gor,iwie, >e mog,iby1my r-wnie dobrze 'o(t?'i2 inaczeA i >e 'o(t?'i,i1my ta) na ()ute) dzia.ania wo,neA wo,i Et-> z na(zych ana,iz nie wyni)a, by na,e>a.o za'rzecza2 (.u(zno1ci twierdzenia o tym wewn/trznym 'oczuciu wo,neA wo,i Oo ()oro u(tanowimy r->nic/ mi/dzy umotywowaniem w 1wiadomo1ci a nie1wiadom? motywacA?, to owo uczucie b/dzie ty,)o wyrazem tego, >e 1wiadoma motywacAa nie rozci?ga (i/ na w(zy(t)ie na(ze 'o(tanowienia wy)onawcze Minima non curat 'raetor *ecz to, o co nie dba Aedna (trona, zao'atruAe w motywy druga, to Ae(t nie1wiadome, ta) >e Aedna) na(ze >ycie '(ychiczne Ae(t bez >adnego IwyA?t)u zdeterminowane 8 8 De 'og,?dy o 1ci(.ym zdeterminowaniu czynno1ci '(ychicznych (ta.y (i/ Au> bardzo owocne d,a '(ycho,ogii, a mo>e i d,a 'rawa @,eu,er i <ung wyt.umaczy,i w tym (en(ie rea)cAe = <a))o,wie) w(zy(t)o w()azuAe na to, >e na(za 1wiadomo12 nie mo>e wiedzie2 o umotywowaniu om-wionych tu czynno1ci 'omy.)owych, to Aedna) by.oby 'o>?dane zna,eU2 '(ycho,ogiczny dow-d Aego i(tnienia+ ba, z 'owod-w, )t-rych do(tarcza nam b,i>(za znaAomo12 nie1wiadomego, Ae(t nawet 'rawdo'odobne, >e tego rodzaAu dowody dadz? (i/ gdzie1 odna,eU2 # rzeczywi1cie, i(tnieA? w dwu dziedzinach zAawi()a, )t-re zdradzaA?, >e o(obni)owi i(totnie znane (? te nie1wiadome i d,atego 'rze(uni/te motywy a <e(t uderzaA?c? i 'ow(zechnie znan? cech? zachowania (i/ 'aranoi)-w, >e 'rzy'i(uA? oni naAwi/)(ze znaczenie drobnym, 'rzez na( niema, zu'e.nie nie do(trzeganym, (zczeg-.om w zachowaniu (i/ innych ,udzi, >e te (zczeg-.y inter'retuA?, tudzie> >e bior? Ae za 'od(taw/ da,e)o id?cych wnio()-w # ta) n' 'aranoi), )t-rego o(tatnio widzia.em, 'rzy'u(zcza., >e ca.e otoczenie Ae(t z (ob? w 'orozumieniu, na teA 'od(tawie, >e 'rzy Aego odAeUdzie obecni na dworcu ,udzie robi,i 'ewien ruch Aedn? r/)? #nnego natomia(t (zczeg-,nie intere(owa. ('o(-b, w Aa)i ,udzie chodz? 'o u,icy, wywiAaA? ,a()ami itd % Et-> w odnie(ieniu do zAawi() '(ychicznych u innych ,udzi 'aranoi) nie uznaAe )ategorii 'rzy'ad)owo1ci, w tzw e)('erymencie ()oAarzeniowym, w )t-rym o(oba badana od'owiada na 'odany AeA wyraz 'ierw(zym wyrazem, Aa)i (i/ AeA na(un?., 'rzy czym mierzy (i/ cza(, 'o Aa)im to na(t?'i.o <ung 4y)aza. w 0iagno(ti(che 6((oziation((tudien, Aa) czu.y barometr d,a (tan-w '(ychicznych 'o(iadamy w tym ta) t.umaczonym do1wiadczeniu 0waA uczniowie 'ro:e(ora 'rawa )arnego w Pradze, & Qro((a, 4ertheimer i 7,ein, wy'rowadzi,i z tych do1wiadcze; techni)/ roz'oznawcz? w ('rawach )arnych, )t-reA badaniem zaAmuA? (i/ obecnie '(ycho,ogowie i 'rawnicy % 4ychodz?c z innych 'un)t-w widzenia za,iczono to 'oAmowanie nieznacznych i 'rzy'ad)owych 'rzeAaw-w u innych o(-b do HuroAe; )(obnychI "1% "18 a wi/c tego, >e Ae(t co1, co nie wymaga umotywowania, )t-r? to )ategori/ cz.owie) norma,ny (to(uAe do w.a(nych dzia.a; i 'omy.e) 4ed.ug 'ierw(zego w(zy(t)o, co zauwa>y on u ,udzi, Ae(t donio(.e i ma (en( <a) on do tego dochodziV Podobnie Aa) w wie,u innych 'rzy'ad)ach, 'rzeno(i on 'rawdo'odobnie do '(ychi)i innych to, co i(tnieAe w Aego w.a(neA 4 'aranoi do 1wiadomo1ci 'rzeni)a bardzo wie,e z tego, czego i(tnienie w nie1wiadomo1ci u o(-b norma,nych i neuroty)-w wy)azuAemy do'iero 'rzez '(ychoana,iz/ 18 Paranoi) ma wi/c tutaA 'od 'ewnym wzg,/dem (.u(zno12, bo zna co1, czego nie ('o(trzega norma,ny cz.owie), a wi/c widzi Aa1nieA ani>e,i norma,ny, ,ecz 'rzenie(ienie ta) roz'oznanego (tanu rzeczy na innych 'ozbawia Aego 'oznanie

warto1ci Eczywi1cie, nie chc/ 'rzez to 'owiedzie2, Aa)oby 'o(zczeg-,ne inter'retacAe tych chorych by.y w rzeczywi(to1ci uza(adnione *ecz ta cz/1ciowa (.u(zno12, )t-r? 'rzyzna,i1my 'aranoi)owi w Aego 'oAmowaniu czynno1ci 'rzy'ad)owych, u.atwi nam '(ycho,ogiczne zrozumienie 'rze)onania, z Aa)im 'aranoi) te rzeczy (obie t.umaczy @o Ae(t w tym co1 'rawdziwego+ a w(za) i d,a na(zych b./dnych (?d-w, )t-rych 'rzecie> nie mo>emy nazwa2 chorob,iwymi, z tego (amego Ur-d.a czer'iemy 'oczucie 'rze)onania, z Aa)im Ae wy'owiadamy Do 'oczucie Ae(t uza(adnione w odnie(ieniu do 'ewneA cz/1ci b./dnego to)u my1,owego a,bo te> do Ur-d.a, z )t-rego on 'ochodzi+ roz(zerzamy Ae 'otem na re(zt/ zwi?z)u b #nn? w()az-w)/, >e Aedna) 'o(iadamy nie1wiado9 18 0aA?ce (i/ u1wiadomi2 :antazAe hi(tery)-w o (e)(ua,nym o)rutnym zn/caniu (i/ nieraz a> do naAdrobnieA(zych (zczeg-.-w zgadzaA? (i/ z o()ar>eniami 'rze1,adowczymi 'aranoi)-w 6cz nie w 'e.ni zrozumia.e, Ae(t to Aedna) godne uwagi, >e t/ (am? tre12 ('oty)amy w rzeczywi(to1ci w 'ra)ty)ach ,udzi 'erwer(yAnych, 'rzed(i/branych d,a za('o)aAania chuci m?, acz 'rze(uni/t? znaAomo12ZmotywacAi na(zych czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych, znaAduAemy w zAawi()ach zabobonu 4y.u(zcz/ tu (w-A 'og,?d roztrz?(aA?c ma.y e'izodzi), )t-ry by. d,a mnie 'un)tem wyA1cia tych oto rozwa>a; Po 'owrocie z :erii moAa my1, )ieruAe (i/ na chorych, )t-rymi mam (i/ zaA?2 w nowo roz'oczynaA?cym (i/ ro)u UdaA/ (i/ naA'ierw do 'ewneA (taru(z)i, u )t-reA, Aa) to Au> wcze1nieA w('omnia.em, wy)onuA/ od ,at dwa razy dziennie te (ame czynno1ci ,e)ar()ie Z 'owodu teA Aedno(taAno1ci bardzo cz/(to uAawnia.y (i/ nie1wiadome my1,i, gdy by.em w drodze do nieA ,ub te> by.em 'rzy nieA zaA/ty *iczy ona 'onad %8 ,at+ Ae(t 'rzeto natura,ne, >e z 'ocz?t)iem )a>dego ro)u na(uwa (i/ 'ytanie, Aa) d.ugo Ae(zcze b/dzie >y.a 4 dniu, o )t-rym o'owiadam, by.o mi 'i,no, bior/ 'rzeto doro>)/, )t-ra ma mnie tam zawieU2 7a>dy woUnica ze znaAduA?cego (i/ 'rzed moim domem (tanowi()a zna dobrze adre( teA (taru(z)i, bo )a>dy z nich odwozi. mnie tam Au> cz/(to 0zi(iaA zdarza (i/ Aedna), >e doro>)a zatrzymuAe (i/ nie 'rzed AeA domem, ,ecz 'rzed tym (amym numerem w 'ob,i()ieA, i(totnie 'odobneA, r-wno,eg.eA U,icy 5'o(trzegam 'omy.)/ i robi/ z nieA zarzut doro>)arzowi, )t-ry (i/ u('rawied,iwia =zy> ma to co1 znaczy2, i> zawieziono mnie 'rzed dom, w )t-rym nie odnaAduA/ (taru(z)iV 0,a mnie nie oznacza to nic, a,e gdybym by. zabobonny, to do'atrzy.bym (i/ w tym wydarzeniu ozna)i, ()inienia ,o(u, >e ten ro) b/dzie o(tatni d,a meA (taru(z)i @ardzo wie,e 'rze'owiedni, )t-re nam 'rze)aza.a hi(toria, nie 'o,ega.o na ,e'(zeA (ymbo,ice <a uwa>am to wydarzenie za 'rzy'ade) 'ozbawiony g./b(zego (en(u Zu'e.nie inaczeA mia.aby (i/ rzecz, gdybym t/ drog/ 'rzeby. 'ie(zo i 'otem w zamy1,eniu, Hw roztargnieniuI, 'rzyby. 'rzed dom w (?(iednieA u,icy, zamia(t 'rzed "!8 "!1 1! P(ycho'ato,ogia w.a1ciwy Dego nie uwa>a.bym za 'rzy'ade), ty,)o za dzia.anie z nie1wiadomym zamiarem, wymagaA?ce wyt.umaczenia, i mu(ia.bym t/ 'omy.)/ 'rawdo'odobnie ta) zinter'retowa2, >e ('odziewam (i/ Au> w)r-tce nie za(ta2 oweA (taru(z)i C->ni/ (i/ 'rzeto od zabobonnego w na(t/'uA?cy ('o(-b3 Bie wierz/, by wydarzenie, )t-re na(t?'i.o bez w('-.udzia.u moAeA '(ychi)i, mog.o mnie 'ouczy2 o czym1 u)rytym, a odno(z?cym (i/ do 'rzy(z.ego u)(zta.towania (i/ rzeczywi(to1ci+ wierz/ natomia(t, >e nie zamierzony 'rzeAaw meA w.a(neA czynno1ci '(ychiczneA od(.ania mi w'rawdzie co1 u)rytego, co Aedna) na,e>y ty,)o do moAeA '(ychi)i+ wierz/ w zewn/trzny (rea,ny) 'rzy'ade), a,e nie w wewn/trzn? ('(ychiczn?) 'rzy'ad)owo12 Przeciwnie cz.owie) zabobonny3 nie wie on nic o umotywowaniu (woich czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych oraz wierzy, >e i(tnieAe 'rzy'ad)owo12 '(ychiczna+ Ae(t natomia(t ().onny do 'rzy'i(ania 'rzy'ad)owi zewn/trznemu znaczenia, )t-re (i/ 'rzeAawia w rzeczywi(tych zdarzeniach, tudzie> do do'atrywania (i/ w

'rzy'ad)u wyrazu czego1, co Ae(t u)ryte na zewn?trz Aego o(oby Mi/dzy mn? a cz.owie)iem zabobonnym (? dwie r->nice3 'o 'ierw(ze, zabobonny rzutuAe na zewn?trz motywacA/, )t-reA Aa do(zu)uA/ (i/ wewn?trz+ 'o wt-re, 'rzy'ade) t.umaczy on Aa)o zaA1cie, 'odcza( gdy Aa ('rowadzam go do my1,i U)ryte u niego od'owiada nie1wiadomemu u mnie, w('-,ne nam Ae(t to, >e nie chcemy 'o'rze(ta2 na o)re1,eniu go Aa)o 'rzy'ad)u, ,ecz u(i.uAemy go t.umaczy2 n 11 Bawi?zuA/ tutaA do 'i/)nego 'rzy).adu, na )t-rym B E((i9'ow (P(ychoana,y(e und 6berg,auben H#nternationa,e Zeit9(chri:t :ur P(ychoana,y(eI V###, 1%!!) roz'atruAe r->nice mi/dzy uA/ciem zabobonnym, '(ychoana,itycznym i mi(tycznym E>eni. (i/ on w ma.ym ro(yA()im mie1cie 'rowincAona,nym Przy'u(zczam zatem, >e ta 1wiadoma nieznaAomo12 i nie1wiadoma znaAomo12 umotywowania 'rzy'ad)owo1ci '(ychiczneA Ae(t Aednym ze Ur-de. zabobonu 0,atego w.a1nie, >e cz.owie) zabobonny nic nie wie o motywach (woich w.a(nych czynno1ci 'rzy'ad)owych, 'odcza( gdy :a)t teA motywacAi domaga (i/ ode; uznania, Ae(t on zmu(zony do(zu)iwa2 (i/ AeA, 'rzez 'rze(uni/cie, w 1wiecie zewn/trznym 6 Ae>e,i ta)i zwi?ze) zachodzi, to z 'ewno1ci? nie ogranicza (i/ on ty,)o do tego 'o(zczeg-,nego 'rzy'ad)u <e(tem i(totnie zdania, >e znaczna cz/12 mito,ogicznego 1wiato'og,?du, (i/gaA?cego a> do naAnow(zych re,igii, nie Ae(t niczym innym, Aa) '(ycho,ogi? rzutowan? na 1wiat zewn/trzny BieAa(ne 'oznanie (>eby ta) rzec3 1r-d9'(ychiczne 'o(trzeganie) '(ychicznych czynni)-w i (to(un)-w 1! nie1wiadomego odzwiercied,a (i/ F trudno i bez'o1rednio 'otem 'oAecha. ze (w? m.od? >on? do Mo()wy Ba 'ewneA (tacAi, dwie godziny 'rzed 'rzyAazdem do (to,icy, 'oczu. 'ragnienie wyA1cia na dworzec, by rzuci2 o)iem na mia(to Poci?g, wed.ug Aego ocze)iwa;, mia. do(tatecznie d.ugo (ta2, a,e )iedy 'o )i,)u minutach wr-ci., o)aza.o (i/, >e 'oci?g z Aego m.od? >on? odAecha. Qdy Aego (tara o'ie)un)a domowa dowiedzia.a (i/ o tym wy'ad)u, 'owiedzia.a 'otrz?(aA?c g.ow?3 HZ tego ma.>e;(twa nie b/dzie nic dobregoI E((i'ow 1mia. (i/ wtedy z teA 'rze'owiedni 6,e gdy 'i/2 mie(i/cy '-UnieA by. Au> rozwiedziony, nie m-g. inaczeA zrozumie2 (wego o'u(zczenia 'oci?gu ni> Aa)o nie1wiadomego 'rote(tu 'rzeciw zawarciu ma.>e;(twa Mia(to, w )t-rym zdarzy.o (i/ mu to dzia.anie 'omy.)owe, mia.o d,a niego w '-UnieA(zych ,atach du>e znaczenie, gdy> >y.a w nim o(oba, z )t-r? ,o( zwi?za. go bardzo 1ci1,e E(oba ta, a nawet :a)t AeA i(tnienia, by.y mu w-wcza( ca.)owicie nie znane Mi(tyczne wyAa1nienie Aego zachowania brzmia.oby ta), >e w tym mie1cie o'u1ci. 'oci?g i >on/ d,atego, i> da.a o (obie zna2 'rzy(z.o12, )t-ra Aemu i teA o(obie by.a zgotowana 18 7t-re, 9natura,nie, nie ma chara)teru rzeczywi(tego 'ozna nia n Vt ZLL LZ 9:V :1Z Z 3 Z Z)YA,_KK_4 Z: "!" "!! inaczeA 'owiedzie2 ni>3 ana,ogicznie Aa) w 'aranoi FZ w )on(tru)cAi nadzmy(.oweA rzeczywi(to1ci, )t-r? nau)a 'owinna na 'owr-t ('rowadzi2 do '(ycho,ogii nie1wiadomego Mo>na by 1mia.o rozwi?za2 w ten ('o(-b 'rob,em ba1ni o raAu i grzechu 'ierworodnym, o @ogu, o dobrym i z.ym, o nie1mierte,no1ci itd i 'rzei(toczy2 w ten ('o(-b m e9 ta:izy)/ wmeta'(ycho,ogi/ Prze'a12, Aa)a dzie,i 'rze(uni/cia 'aranoi)a i zabobonnego, Ae(t w rzeczywi(to1ci mnieA(za, ani>e,i (i/ to wydaAe na 'ierw(zy rzut o)a Ba 'ocz?t)u rozwoAu my1,owego ,udzie by,i, Aa) wiemy, ().onni widzie2 antro'omor:icznie w 1wiecie zewn/trznym wie,e 'odobnych do (iebie i(tot, ta) >e t.umaczone 'rzez nich zabobonnie zdarzenia 'rzy'ad)owe (ta.y (i/ czynno1ciami o(-b+ zachowywa,i (i/ wi/c zu'e.nie Aa) 'aranoicy, )t-rzy wyci?gaA? wnio()i z nie'ozornych ozna), 'ochodz?cych od innych BiemnieA zachowywa,i (i/ te> Aa) dzi(ieA(i ,udzie norma,ni, )t-rzy zu'e.nie (.u(znie bior? 'rzy'ad)owe i nie zamierzone czynno1ci (woich b,iUnich za 'od(taw/ oceny ich chara)teru Zabobon wydaAe (i/ ta) bardzo nie na mieA(cu ty,)o wobec na(zego nowo>ytnego, 'rzyrodniczego, ,ecz Ae(zcze nie u)(zta.towanego do )o;ca, 1wiato'og,?du+ ongi1, w cza(ach 'rzednau)owych, ta)i 'og,?d u ,ud-w -wcze(nych by.

uza(adniony i )on(e)wentny Czymianin, )t-ry zaniecha. wa>nego 'rzed(i/wzi/cia, gdy ,ot 'ta)-w by. mu nie'rzychy,ny, mia. zatem wzg,/dn? (.u(zno12, 'o(t/'owa. bowiem zgodnie ze (wymi 'og,?dami Qdy Aedna) od(t?'i. od (wego 'rzed(i/wzi/cia d,atego, >e (i/ 'ot)n?. na 'rogu (woich drzwi (Hun Comain retourneraitI), wtedy g-rowa. on bezwzg,/dnie nad nami, nie wierz?cymi, i zdradza. wi/)(z? znaAomo12 du(zy, ni> my A? 'o(iadamy Do 'ot)ni/cie (i/ dowodzi.o mu bowiem, >e w Aego wn/trzu i(tnieAe Aa)a1 w?t',iwo12, Aa)ie1 'rzeciwne d?>enie, )t-re mog.o umnieA(zy2 rozmach Aego zamiaru w chwi,i w'rowadze nia go w czyn <e(t (i/ 'ewnym ca.)owitego 'owodze nia ty,)o wtedy, gdy w(zy(t)ie (i.y '(ychiczne zgodnie zmierzaA? do 'o>?danego ce,u 5chi,,erow()i De,,, )t-ry ta) d.ugo waha. (i/, czy (trze,a2 do Aab.)a ,e>?cego na g.owie (wego (yna, od'owiada na 'ytanie, 'o co wet)n?. drug? (trza./3 r D? drug? (trza.? 'rze(zy.bym z )o,ei wa(, gdybym tra:i. u)ochane dziec)o, i Au> bym wtedy na 'ewno nie chybi.1" 0 7to mia. ('o(obno12 bada2 za 'omoc? '(ychoana,izy utaAone 'o'/dy '(ychiczne ,udzi, ten mo>e 'owiedzie2 co1 nowego ta)>e i o Aa)o1ci nie1wiadomych motyw-w, )t-rych wyrazem Ae(t zabobon Ne zabobon 'ochodzi ze (t.umionych 'o'/d-w wrogo1ci i o)rucie;(twa, naAwyraUnieA 'rzeAawia (i/ to u bardzo inte,igentnych neuroty)-w cier'i?cych na nerwic/ natr/ctw Zabobon Ae(t w 'rzewa>aA?ceA cz/1ci ocze)iwaniem nie9(zcz/1cia, a )to cz/(to >ywi. z.owrogie >yczenia wobec innych, )t-re w()ute) wychowania mu(ia. ze'chn?2 do nie1wiadomo1ci, ten (zczeg-,nie b/dzie ().onny ('odziewa2 (i/ )ary za to nie1wiadome z.o w :ormie gro>?cego mu z zewn?trz nie(zcz/1cia =hocia> z AedneA (trony mu(z/ 'rzyzna2, >e 'owy>(ze uwagi nie wyczer'uA? zagadnie; '(ycho,ogii zabobonu, to z drugieA mu(z/ cho2by (z)icowo om-wi2 )we(ti/, czy zabobon rzeczywi1cie nie ma rea,nych Ur-de., czy i(tot9 , nie nie ma 'rzeczucia, 'rze'owiedni w marzeniach (en9 t nych, te,e'atycznych do1wiadcze;, 'rzeAaw-w (i. nad99 zmy(.owych itd <e(tem da,e)i od tego, by zby2 ta) 'o9 , )rotce te zAawi()a, co do )t-rych i(tnieA? do).adne in9 i( F 5chi,,er 4i,he,m De,, Prze.o>y. 6 7owa,)ow()i 4ar(zawa 1%6!, P#4, ( 1"6 ('rzy' Ced ) , ,,V+Xb "!5 "!G :ormacAe nawet ,udzi wy(o)o (toA?cych 'od wzg,/dem inte,e)tua,nym i )t-re 'owinny by2 'rzedmiotem da,(zych bada; Mo>emy (i/ ('odziewa2, >e cz/12 tych ob(erwacAi da (i/ wyAa1ni2 'rzez na(z za'ocz?t)owany Au> wg,?d w 1wiat nie1wiadomy, ta) >e nie wy.oni (i/ )onieczno12 do(zcz/tnego zburzenia na(zych dzi(ieA(zych 'og,?d-w 1G 6 gdyby uda.o (i/ dowie12 Ae(zcze innych zAawi(), n' ('iryty(tycznych, to do)ona,iby1my wtedy wymaganych w()ute) tych nowych do1wiadcze; mody:i)acAi na(zych H'rawI, 'rzy czym Aedna) nie zatraci,iby1my orientacAi w zwi?z)u w(zechrzeczy 4 ramach tych wywod-w nie mog/ na 'owy>(ze 'ytanie od'owiedzie2 inaczeA Aa) ty,)o 'odmiotowo, tA w my1, (woich o(obi(tych do1wiadcze; Mu(z/, nie(tety, wyzna2, >e na,e>/ do tych niegodnych, wobec )t-rych duchy w(trzymuA? (i/ od dzia.ania i nadzmy(.o9wo12 'ierzcha, ta) >e nigdy nie by.em w (ytuacAi 'rze>ycia czego1, co mog.oby mnie ().oni2 do wiary w cuda <a) w(zy(cy ,udzie miewa.em i Aa 'rzeczucia i doznawa.em nie(zcz/12, ,ecz nie zbiega.y (i/ one z (ob?, ta) >e 'rzeczucia nie miewa.y na(t/'(tw, a nie(zcz/1cie ('ada.o na mnie nie za'owiedziaw(zy (i/ wcze1nieA 4 cza(ie, gdy Aa)o m.ody cz.owie) >y.em (amotnie w obcym mie1cie, (.y(za.em bardzo cz/(to, Aa) drogi mi g.o(, )t-rego nie mog.em za'omnie2, wo.a. mnie 'o imieniu+ notowa.em (obie

w-wcza( chwi,e, w )t-rych miewa.em te z.udy i za'ytywa.em 'e.en tro()i rodzin/, co te> w oweA chwi,i za(z.o Ed'owiedU brzmia.a3 nic (zczeg-,nego Batomia(t naA('o)oAnieA i bez w(ze,)iego 'rzeczucia ton?.em w 'racy nad moimi chorymi w chwi,i, gdy moAemu 1G O &it(chmann Nur 7riti) de( &e,,(ehen( H4iener 7,ini9(che Cund(chauI 1%18, 6 oraz Oin 0ichter und (ein Vat/r @ei9trag >ur P(ycho,ogie re,igio(er @e)ehrung und te,e'ati(cher Phanomene H#magoI #V, 1%15c1%16 "!6 dziec)u grozi.a 1mier2 z 'owodu )rwoto)u wewn/trznego 6 i >adne z 'rzeczu2, o )t-rych mi o'owiada,i moi 'acAenci, nie by.o, moim zdaniem, 'rze)onuA?ce 4iara w 'rorocze marzenia (enne ma wie,u zwo,enni)-w, bo o'iera (i/ na tym, >e nieAedno w 'rzy(z.o1ci i(totnie ta) (i/ u).ada, Aa) Ae u)(zta.towa.o >yczenie w marzeniu (ennym 15 Demu Aedna) nie ma (i/ co dziwi2+ w(za) mo>na ta)>e wy)aza2 i znaczn? rozbie>no12 mi/dzy >yczeniem wyra>onym w marzeniu (ennym a Aego ('e.nieniem, )t-r? to r->nic/ 1ni?cy, dzi/)i (weA wierze, ch/tnie 'rzeoczaA? Pi/)ny 'rzy).ad marzenia (ennego, )t-re (.u(znie mo>na nazwa2 'roroczym, 'ewnego razu 'odda.a meA ana,izie inte,igentna i 'rawdom-wna 'acAent)a E'owiada.a, >e 1ni.o (i/ AeA raz, Aa)oby ('ot)a.a (wego dawnego 'rzyAacie,a i ,e)arza domowego 'rzed 'ewnym (),e'em na 'ewneA u,icy, a gdy nazaAutrz 'o(z.a do 1r-dmie1cia, ('ot)a.a go rzeczywi1cie w mieA(cu w()azanym 'rzez marzenie (enne Zaznaczam, >e to dziwne zrz?dzenie nie nabra.o znaczenia 'rzez Aa)ie1 '-UnieA(ze wydarzenie, ta) >e nie mo>na go by.o uza(adni2 '-UnieA(zymi :a)tami 5taranne badanie 'ozwo,i.o (twierdzi2, >e nie by.o dowodu na to, Aa)oby ta 'ani 'rzy'omnia.a (obie to marzenie (enne z (amego ran)a, a wi/c Ae(zcze 'rzed 'rzechadz)? i ('ot)aniem Bie mog.a ona nic zarzuci2 ta)iemu 'rzed(tawieniu rzeczy, )t-re to wydarzenie 'ozbawi.o w(ze,)ich 'ozor-w cudu i czyni.o ze; ty,)o cie)awe zagadnienie '(ycho,ogiczne Pewnego ran)a (z.a ow? u,ic?, ('ot)a.a 'rzed (),e'em (wego dawnego ,e)arza domowego i na Aego wido) na(un/.o (i/ AeA 'rze1wiadczenie, >e 1ni.o (i/ AeA o(tatnieA nocy to ('ot)anie, nawet w tym (amym mieA(cu 6na,iza mog.a 'otem z wie,)im 'rawdo'odobie;(twem wy)aza2, w Aa)i ('o(-b na9 15 Por 5 Freud Draum und De,e'athie H#magoI V###, 1%!! "!J by.a ona to 'rze1wiadczenie, )t-remu na 'od(tawie og-,nych 'og,?d-w nie mo>na odm-wi2 'ewneA wiarygodno1ci 5'ot)anie w o)re1,onym mieA(cu 'o 'o'rzednim ocze)iwaniu to zu'e.nie Aa) (chadz)a 5tary ,e)arz domowy obudzi. w nieA w('omnienie dawnych cza(-w, w )t-rych (chadz)i z trzeci? o(ob?, za'rzyAaUnion? ta)>e z ,e)arzem, mia.y d,a nieA du>e znaczenie Ed tego cza(u 'ozo(tawa.a w )onta)cie z tym 'anem i na 'r->no ocze)iwa.a go w dniu, )t-ry 'o'rzedzi.o marzenie (enne Qdybym zachodz?ce tu (to(un)i m-g. ob(zernieA om-wi2, to wy)aza.bym z .atwo1ci?, >e to 'ow(ta.e na wido) 'rzyAacie,a z dawnych ,at z.udzenie (nu 'roroczego r-wna (i/ mnieA wi/ceA na(t/'uA?cym (.owom3 H6ch, do)torze, 'rzy'omina mi 'an teraz minione cza(y, w )t-rych nigdy nie mu(ia.am na 'r->no cze)a2 na B , gdy um-wi,i1my (i/ na ('ot)anieI =o (i/ tyczy tzw dziwnego zbiegu o)o,iczno1ci, >e ('oty)amy o(ob/, o )t-reA w.a1nie my1,e,i1my, to ob(erwowa.em na (obie (amym 'ro(ty i .atwy do wyt.umaczenia 'rzy'ade), )t-ry 'rawdo'odobnie da (i/ dobrze uog-,ni2 4 'ar/ dni 'o nadaniu mi tytu.u 'ro:e(ora, z )t-rym w monarchicznych 'a;(twach wi?>e (i/ du>y autorytet, 'ow(ta.a w moich my1,ach nag,e, 'odcza( 'rzechadz)i 'o 1r-dmie1ciu, :antazAa zem(ty ()ierowana 'rzeciw 'ewnemu ma.>e;(twu Przed 'aru mie(i?cami zo(ta.em wezwany do ich c-recz)i, u )t-reA wytworzy. (i/ bez'o1rednio 'o marzeniu (ennym cie)awy obAaw natr/ctwa Dra)towa.em ten 'rzy'ade), )t-rego geneza zdawa.a mi (i/ Aa(na, z wie,)im zaintere(owaniem+ rodzice nie zgodzi,i (i/ Aedna) na za'ro'onowane 'rzeze mnie ,eczenie i da,i mi do zrozumienia, >e maA? zamiar zwr-ci2 (i/ do 'ewneA zagraniczneA 'owagi, )t-ra ,eczy hi'noz? Et-> roi.em, Aa)oby 'o zu'e.nym nie9udaniu (i/ teA 'r-by rodzice w1r-d za'ewnie;, >e maA? Au> teraz 'e.ne zau:anie do mnie, 'ro(i,i mnie, bym roz9 'ocz?. ,eczenie 6,e Aa od'owiedzia.em3 HDa), teraz, gdy Aa ta)>e Ae(tem 'ro:e(orem, macie Au> do

mnie zau:anie 4(za) tytu. niczego nie zmieni. w moich zdo,no1ciach, ()oro nie od'owiada.em wam Aa)o docent, to mo>ecie (i/ oby2 beze mnie ta)>e teraz, gdy Ae(tem 'ro:e(oremI 4 tym mieA(cu 'rzerwa.o moA? :antazA/ g.o1ne3 HMoAe u(zanowanie 'anu 'ro:e(orowiI, a gdy 'odnio(.em wzro), uArza.em 'rzechodz?cych obo) mnie w.a1nie tych (amych rodzic-w, na )t-rych co ty,)o zem1ci.em (i/ 'rzez odrzucenie ich 'ro'ozycAi *ecz w()ute) naAb,i>(zeA re:,e)(Ai wydarzenie to 'rze(ta.o by2 dziwne 5zed.em 'ro(t?, (zero)?, niema, zu'e.nie wy,udnion? u,ic? na'rzeciw oweA 'ary i rzuciw(zy 'rze,otne ('oArzenie uArza.em ich i 'ozna.em Au> z odda,enia Aa)ich1 dwudzie(tu )ro)-w *ecz 'odobnie Aa) 'rzy uAemnych omamach, nie do'u1ci.em tego ('o(trze>enia do (weA 1wiadomo1ci z motyw-w, Aa)ie (i/ '-UnieA uAawni.y w oweA :antazAi, )t-ra 'ozornie 'ow(ta.a (amorzutnie E innym Hzdema()owaniu 'ozornego 'rzeczuciaI in:ormuA/ za Etto Can)iem 163 HPrzed Aa)im1 cza(em Aa (am 'rze>y.em (zczeg-,n? odmian/ ta)iego niezwy).ego ('ot)ania, ('ot)ania z )im1, o )im w.a1nie (i/ my1,a.o @ez'o1rednio 'rzed @o>ym Barodzeniem id/ do @an)u 6u(triac)o94/gier()iego, aby uzy()a2 'rzez wymian/ dzie(i/2 nowych (rebrnych )oron na ewentua,ny 'rezent Zato'iony w 'e.nych ambicAi marzeniach, nawi?zuA?cych do dy('ro'orcAi mi/dzy moA? ()romn? got-w)? a ma(? 'ieni/dzy nagromadzonych w budyn)u ban)u, ()r/cam w w?()? u,icz)/ @an)cw?, 'rzy )t-reA (toi ten budyne) Przed bram? widz/ (amoch-d i wie,u ,udzi wchodz?cych i wychodz?cych My1,/ (obie, czy urz/dnicy b/d? mie,i cza( w.a1nie d,a tych )i,)u moich )oron+ a,e za9 18 HZentra,b,att :ur D(ychoana,y(eI ##, 5 "!8 "!% .atwi/ to (zyb)o, 'o.o>/ ban)not i 'owiem3 [Pro(z/ mi da2 z.oto_ F natychmia(t zauwa>y.em (w-A b.?d F chcia.em 'ro(i2 o ( r e b r o` F i otrz?(am (i/ z ma9 r>e; <e(tem Au> ty,)o )i,)a )ro)-w od weA1cia i widz/ m.odego m/>czyzn/ id?cego na'rzeciw mnie, )t-ry wydaAe mi (i/ znaAomy, cho2 nie Ae(tem Ae(zcze tego 'ewien z uwagi na (woA? )r-t)owzroczno12 7iedy zna,az. (i/ b,i>eA, 'oznaA/ w nim )o,eg/ (z)o,nego (wego b r a9t a, nazwi()iem Q o , d (z.oto), 'o )t-rego bracie, znanym 'i(arzu, ocze)iwa.em na 'ocz?t)u (weA )ariery 'i(ar()ieA da,e)o id?cego 'o'arcia Bie by.o go Aedna), a tym (amym nie by.o materia,nych e:e)t-w, )t-rymi zaAmowa.a (i/ moAa :antazAa, gdy (zed.em do ban)u Mu(ia.em wi/c, zato'iony w marzeniach, nie1wiadomie , a'erce'owa2 zb,i>anie (i/ 'ana Qo,da, co za'rezentowa.o (i/ moAeA 1wiadomo1ci, 1ni?ceA o materia,nym 'owodzeniu, w 'o(taci za>?danego 'rzy o)ien)u z.ota zamia(t ma.owarte1ciowego (rebra Parado)(a,ny :a)t, >e moAe nie1wiadome 'otra:i ('o(trzec 'rzedmiot, )t-ry d,a mego o)a (taAe (i/ do'iero '-UnieA roz'oznawa,ny, z drugieA (trony wyAa1nia (i/ cz/1ciowo gotowo1ci? )om',e)(u (@,eu,er) na(tawionego na materia,ne ('rawy, )t-ry bez moAeA wiedzy )ierowa. moAe )ro)i od (amego 'ocz?t)u do tego budyn)u, gdzie ma mieA(ce wymiana 'ieni/dzy 'a'ierowych i z.otaI 0o )ategorii HdziwnegoI i HtaAemniczegoI na,e>y Ae(zcze owo o(ob,iwe uczucie, 'o,egaA?ce na tym, >e w 'ewnych chwi,ach i (ytuacAach miewamy dziwne wra>enie, Aa)oby1my Au> raz tego (amego dozna,i, znaAdowa,i (i/ Au> w teA (ameA (ytuacAi, 'rzy czym nie udaAe (i/ nam 'rzy'omnie2 (obie tego wcze1nieA(zego 'rze>ycia, )t-re (i/ niby odzywa w ten ('o(-b BazywaA?c to, co (i/ w ta)ich chwi,ach w na( budzi, odczuciem, u>ywam ty,)o utartego zwrotu+ chodzi tu raczeA o (?d, a mianowicie F o (?d roz'oznawczy+ ,ecz te 'rzy'ad)i maA? zu'e.nie o(ob,iwy chara)ter, a 'onadto Ae(t godne uwagi, >e nigdy nie 'rzy'ominamy (obie owego rze)omego 'rze>ycia Bie wiem, czy (erio 'o(.ugiwano (i/ tym zAawi()iem, zwanym deAa Xu, d,a dowiedzenia, Aa)oby o(obni) Au> 'rzedtem i(tnia. '(ychicznie+ nieza'rzeczenie Aedna) '(ycho,ogowie darzy,i Ae zaintere(owaniem i u(i.owa,i rozwi?za2 t/ zagad)/ drog? naArozmait(zych ('e)u,acAi *ecz >aden z i(tnieA?cych ('o(ob-w t.umaczenia nie wydaAe mi (i/ (.u(zny, bo nie

roz'atruA? one nic innego, Aa) ty,)o o)o,iczno1ci towarzy(z?ce, tudzie> warun)i ('rzyAaA?ce temu zAawi()u P(ycho,ogowie Ae(zcze do dzi(iaA nie bior? 'od uwag/ 'roce(-w '(ychicznych, )t-re Aedynie, wed.ug moich ob(erwacAi, mog? wyAa1ni2 owo deAa Xu, a mianowicie nie1wiadomych :antazAi 5?dz/, >e nie(.u(znie nazywa (i/ z.udzeniem to odczucie, Aa)oby1my Au> raz co1 'rze>y,i, gdy> w ta)ich chwi,ach zo(taAe rzeczywi1cie 'oru(zone co1, co Au> raz 'rze>y,i1my+ ty,e ty,)o, >e to 'rze>ycie nie mo>e zo(ta2 'rzywo.ane do 1wiadomo1ci w drodze 'rzy'omnienia, bo nie by.o ono nigdy 1wiadome 7r-t)o m-wi?c, 'oczucie deAa Xu od'owiada 'rzy'omnieniu nie1wiadomeA :antazAi Podobnie Aa) :antazAe 1wiadome, )t-re )a>dy zna z w.a(nego do1wiadczenia, i(tnieA? i nie1wiadome, czy,i marzenia dzienne 4iem, >e ten 'rzedmiot za(.ugiwa.by na Aa) naAbardzieA (zczeg-.owe 'otra)towanie, 'o'rze(tan/ tu Aedna) na 'rzytoczeniu ana,izy ty,)o Aednego 'rzy'ad)u deAa Xu, )t-ry odznacza (i/ (zczeg-,nym na(i,eniem i trwa.o1ci? tego 'oczucia Pewna, obecnie "J9,etnia, dama utrzymuAe, >e 'rzy'omina (obie Aa) naAwyraUnieA, i> maA?c ,at dwana1cie i '-. odwiedzi.a 'o raz 'ierw(zy (we )o,e>an)i na w(i+ wchodz?c do ogrodu mia.a natychmia(t 'oczucie, Aa)oby tu Au> raz by.a+ to 'oczucie 'owt-rzy.o (i/, gdy we(z.a do mie(z)ania, ta) >e, AeA zdaniem, wiedzia.a, )t-ry 'o)-A b/dzie na(t/'ny, Aa)i Ae(t z niego wido) itd Ba 'od9 ""8 ""1 (tawie wywiad-w z rodzicami wy),uczono naAzu'e.nieA, Aa)oby Ur-d.em tego 'oczucia mog.a by2 AeA wcze1nieA(za bytno12 w tym domu i ogrodzie, n', w dzieci;(twie Pani ta nie (zu)a.a '(ycho,ogicznego wyt.umaczenia tego zAawi()a, ,ecz do'atrywa.a (i/ w doznaniu tego 'oczucia 'rze'owiedni co do znaczenia owych )o,e>ane) d,a AeA '-UnieA(zego >ycia uczuciowego <edna)>e rozwa>aA?c o)o,iczno1ci, w Aa)ich u nieA ,to zAawi()o wy(t?'i.o, dochodzimy do innego 'og,?du Qdy uda.a (i/ na ow? wizyt/, wiedzia.a, >e te dziewcz/ta maA? Aedynego, ci/>)o chorego brata Zobaczy.a go te> 'odcza( (wych odwiedzin, (twierdzi.a >e bardzo U,e wyg,?da i 'omy1,a.a, >e w)r-tce on umrze Za1 'ar/ mie(i/cy wcze1nieA AeA w.a(ny, r-wnie> Aedyny brat, za'ad. na dy:teryt+ 'odcza( Aego choroby 'rzebywa.a 'rzez ca.e tygodnie z da,a od domu rodzicie,()iego, u (wych )rewnych 5?dzi, >e AeA brat bra. udzia. w teA wycieczce na wie1, i 'rzy'u(zcza nawet, >e by.a to Aego 'ierw(za wi/)(za wyciecz)a 'o chorobie+ ,ecz co do tych (zczeg-.-w 'ami/2 AeA Ae(t dziwnie nie'ewna, 'odcza( gdy inne, a zw.a(zcza (u)ni/ z owego dnia, ma bardzo wyraUnie 'rzed oczyma Ba 'od(tawie tych ozna) bieg.y w ana,izie wywnio()uAe z .atwo1ci?, >e u teA dziewczyny gra.o 'od-wcza( du>? ro,/ ocze)iwanie, >e AeA brat umrze i >e a,bo nie by.o ono nigdy 1wiadome, a,bo te> zo(ta.o energicznie (t.umione, gdy choroba 'rzyA/.a (zcz/1,iwy obr-t 4 'rzeciwnym bowiem razie mu(ia.aby mie2 na (obie inn? (u)ni/, >a.obn? Et-> u (wych 'rzyAaci-.e) zna,az.a ona ana,ogiczn? (ytuacA/ F Aedynego brata w niebez'iecze;(twie >ycia, na drodze )u 1mierci, )t-ra te> w)r-tce na(t?'i.a Powinna by.a (obie 1wiadomie 'rzy'omnie2, >e 'rzed )i,)u mie(i?cami (ama 'rze>y.a ta)? (am? (ytuacAi gdy Aedna) temu 'rzy'omnieniu (tan/.o na drodze (t.umienie, 'rzenio(.a 'oczucie 'rzy'omnienia na mieA(cowo12, ogr-d i dom, i 'o'ad.a w :au((e reconnai((ance, >e Au> to w(zy(t)o raz do).adnie widzia.a Z :a)tu (t.umienia mo>emy wno(i2, >e AeA -wcze(ne ocze)iwanie 1mierci brata by.o zb,i>one do :antazAi zawieraA?ceA w (obie >yczenie+ 'ozo(ta.aby bowiem w tym 'rzy'ad)u Aedynym dziec)iem 4 (weA '-UnieA(zeA nerwicy cier'ia.a w bardzo dot),iwy ('o(-b z 'owodu obawy utraty rodzic-w, 'od )t-r? ana,iza wy)ry.a, Aa) zazwyczaA, nie1wiadome >yczenie teA w.a1nie tre1ci 5woAe w.a(ne 'rze,otne 'rze>ycia deAa Xu zdo.a.em r-wnie> wy'rowadzi2 z )on(te,acAi uczucioweA w daneA chwi,i @y.aby wi/c to 'onowna o)azAa do w()rze(zenia oweA (nie1wiadomeA i nie znaneA) :antazAi, )t-ra wtedy to a wtedy 'ow(ta.a we mnie Aa)o >yczenie 'o'rawienia (ytuacAi

Do t.umaczenie zAawi()a deAa Xu zwr-ci.o dotychcza( uwag/ ty,)o Aednego badacza 0r 5 Ferenczi 'i(ze mi w teA )we(tii3 HPrze)ona.em (i/ zar-wno na (obie, Aa) i na innych, >e to niezrozumia.e 'oczucie na,e>y ('rowadzi2 do nie1wiadomych :antazAi, )t-re 'rzy'ominaA? (i/ nam nie1wiadomie w Aa)ieA1 a)tua,neA (ytuacAi U Aednego z moich 'acAent-w dzia.o (i/ to 'ozornie inaczeA, w rzeczywi(to1ci Aedna) ta) (amo Poczucie to 'owraca.o u niego bardzo cz/(to, 'ochodzi.o Aedna) regu,arnie od za'omnianego ((t.umionego) marzenia (ennego z 'o'rzednieA nocy ZdaAe (i/ wi/c, >e deAa Xu mo>e 'ochodzi2 nie ty,)o od marze; na Aawie, ,ecz ta)>e i od marze; (ennychI P-UnieA dowiedzia.em (i/, >e Qra((et Au> w 1%8G r wyAa1ni. zAawi()o bardzo zb,i>one do omawianego 'rzeze mnie 4 1%1" r o'i(a.em w ma.ym arty)u,e1J inne zAawi()o bardzo b,i()ie deAa Xu =hodzi o deAa raconte F z.udzenie, >e Au> (i/ o czym1 m-wi.o, co Ae(t (zczeg-,nie 1J Uber Aau((e reconnai((ance (HdeAa raconteI) wdhrend der '(ychoana,yti(cher 6rbeit H#nternationa,e Zeit(chri:t :iir P(y9 choana,y(eI #, 1%1" ""! """ intere(uA?ce, gdy wy(t/'uAe w cza(ie 'o(t/'owania '(ychoana,itycznego PacAent twierdzi w-wcza(, z w(ze,)imi ozna)ami 'odmiotoweA 'ewno1ci, >e o'owiada. Au> dawno o o)re1,onym w('omnieniu *e)arz wie na 'ewno, >e ta) nie by.o, i 'otra:i z regu.y 'rze)ona2 'acAenta o Aego b./dzie 4yAa1nienie teA intere(uA?ceA czynno1ci 'omy.)oweA Ae(t ta)ie, >e 'acAent mia. zamiar 'rze)aza2 dan? in:ormacA/, a,e 'oniecha. Aego rea,izacAi i teraz 'rzy'omnienie owego zamiaru zaAmuAe mieA(ce Aego wy)onania Podobny (tan rzeczy, 'rawdo'odobnie r-wnie> 'odobny mechanizm, u)azuA? tzw rze)ome czynno1ci 'omy.)owe, Aa) Ae o)re1,i. Ferenczi18 5?dzi (i/, >e za'omnia.o (i/, zarzuci.o, zgubi.o co1 F Aa)i1 'rzedmiot F i 'rze)onuAe (i/, >e nic ta)iego nie na(t?'i.o, >e w(zy(t)o Ae(t w 'orz?d)u Ba 'rzy).ad 'acAent)a wraca do 'o)oAu ,e)arza z uza(adnieniem, >e za'omnia.a zabra2 'ara(o,)/, )t-r? 'ozo(tawi.a, gdy tymcza(em ,e)arz zwraca AeA uwag/, >e t/ 'ara(o,)/ trzyma w r/ce #(tnieAe wi/c im'u,( do ta)ieA czynno1ci 'omy.)oweA i wy(tarcza on, by za(t?'i2 Aego wy)onanie Cze)om? czynno12 'omy.)ow? mo>na 'or-wna2, 'rzy zaznaczoneA r->nicy, z rzeczywi(t? czynno1ci? 'omy.)ow? <e(t ona ty,)o, >eby ta) 'owiedzie2, ta;(za O Qdy niedawno 'rzytoczy.em Aednemu zI :i,ozo:icznie wy(z)o,onych )o,eg-w )i,)a 'rzy).ad-w ana,izy 'rzy'ad)-w za'ominania nazw, 'o('ie(zy. on z od'owiedzi? HDo bardzo 'i/)nie, a,e u mnie za'ominanie imion odbywa (i/ inaczeAI Da) ,e))o nie wo,no tra)towa2 teA rzeczy+ nie (?dz/, >eby m-A )o,ega my1,a. )iedy)o,wie) wcze1nieA o ana,izie za'ominania nazw+ nie by. te> w (tanie 'owiedzie2, Aa) inaczeA (i/ to u niego odbywa 6,e ta Aego uwaga 'oru(zy.a zagadnienie, )t-re 18 H#nternationa,e Zeit(chri:t :ur P(ychoana,y(eI ###, 1%15 wie,u zechce wy(un?2 na ',an 'ierw(zy =zy 'owy>(ze rozwi?zanie czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych Ae(t wa>ne og-,nie, czy te> ty,)o w (zczeg-,nych 'rzy'ad)achV 6 w tym o(tatnim razie3 'od Aa)imi warun)ami mo>na to rozwi?zanie (to(owa2 w ce,u wyAa1nienia 'rzy'ad)-w 'ow(ta.ych w inny ('o(-bV *ecz tu zawodz? mnie moAe do1wiadczenia Prze(trzegam ty,)o, >e nie na,e>y uwa>a2 wy)azanego tu zwi?z)u za rzad)i, bo i,e)ro2 czyni.em 'r-by zar-wno na (obie (amym Aa) i na (woich 'acAentach, to mog.em, 'odobnie Aa) w 'odanych tu 'rzy'ad)ach, dowie12 go z ca.? 'ewno1ci? a,bo te> mia.em w(ze,)ie 'owody, by (i/ go domy1,a2 Bie mo>na (i/ dziwi2, >e nie zaw(ze udaAe (i/ nam odna,eU2 utaAony (en( czynno1ci (ym'tomatyczneA, bowiem wchodzi tu Ae(zcze w gr/, Aa)o decyduA?cy czynni), wie,)o12 o'or-w wewn/trznych, )t-re (i/ 'rzeciw(tawiaA? rozwi?zaniu Bie Ae(te1my te> w (tanie wyt.umaczy2 u (iebie czy u 'acAent-w )a>dego 'oAedynczego marzenia (ennego+ d,a dowiedzenia, >e teoria ma og-,ne za(to(owanie,

wy(tarcza, Ae>e,i cho2by ty,)o cz/1ciowo wni)niemy w u)ryty zwi?ze) Marzenie (enne, )t-re o)azuAe (i/ o'orne d,a inter'retacAi w na(t/'nym dniu, mo>na cz/(to w tydzie; ,ub mie(i?c '-UnieA wyt.umaczy2, Ae>e,i w tym cza(ie na(t?'i.a Aa)a1 rzeczywi(ta zmiana, )t-ra obni>y.a warto12 1cieraA?cych (i/ z (ob? tendencAi '(ychicznych Do (amo odno(i (i/ do rozwi?zania czynno1ci 'omy.)owych i (ym'tomatycznych+ 'rzy).ad 'omy.)i w czytaniu H#m Fu(( durch Ouro'aI (( 15!) by. d,a mnie o)azA? do 'o)azania, Aa) obAaw zrazu nie daA?cy (i/ rozwi).a2 mo>na Aedna) zana,izowa2, gdy zma,eAe rzeczywi(ta warto12 (t.umionych my1,i1% <a) d.ugo zachodzi.a mo>,iwo12, >e m-A brat 1% Z tym wi?>? (i/ intere(uA?ce 'rob,emy natury e)onomiczneA, 'ytania uwzg,/dniaA?ce :a)t, >e 'roce(y '(ychicz9 ""G otrzyma 'rzede mn? tytu., )t-rego mu zazdro1ci.em, ta 'omy.)a o'iera.a (i/ )i,)a)rotnym u(i.owaniom zana,izowania AeA+ gdy (i/ o)aza.o, >e nie b/dzie mia. 'ierw(ze;(twa 'rzede mn?, w-wcza( odna,az.em nag,e drog/ wiod?c? do rozwi?zania @y.oby wi/c nie(.u(zne utrzymywa2, >e w(zy(t)ie te 'rzy'ad)i, )t-re o'ieraA? (i/+ ana,izie, 'ow(ta.y za 'omoc? innego mechanizmu '(ychicznego, ni> wy)azany wy>eA+ do wy(uni/cia ta)iego 'rzy'u(zczenia trzeba by Ae(zcze innych, nie ty,)o negatywnych, dowod-w Prawdo'odobnie r-wnie> u o(-b zdrowych og-,nie roz'ow(zechniona gotowo12 t.umaczenia (obie w inny ('o(-b 'omy.e) i czynno1ci (ym'tomatycznych nie ma >adneA mocy dowodoweA+ Ae(t ona, co (i/ (amo 'rzez (i/ rozumie, 'rzeAawem tych>e (amych (i. duchowych, )t-re t/ zagad)/ (tworzy.y i )t-re wobec tego (taraA? (i/ A? 'rzechowa2 i o'ieraA? (i/ AeA od(.oni/ciu Z drugieA (trony nie wo,no nam 'rzeoczy2, >e te 'omy.)i i czynno1ci (ym'tomatyczne nie (? (amodzie,nie tworzonym wyrazem (t.umionych my1,i i 'o'/d-w E'r-cz nich i nieza,e>nie od nich mu(i i(tnie2 techniczna mo>no12 ta)ieA zmiany innerwacAi+ 'o(.uguAe (i/ ni? ()wa',iwie tendencAa nie1wiadomego do zaznaczenia (i/ w 1wiadomo1ci Z Aa)ich (to(un)-w (tru)tura,nych i :un)cAona,nych )orzy(ta ta nie1wiadoma tendencAa ne zmierzaA? do za'ewnienia 'rzyAemno1ci i uni)ni/cia 'rzy)ro1ci <e(t 'rob,emem e)onomicznym, Aa) to Ae(t mo>,iwe, >e nazwa za'omniana na ()ute) motywu o chara)terze 'rzy)rym mo>e zo(ta2 'rzy'omniana na drodze ()oAarze; o 'rzeciwnym chara)terze Pi/)na 'raca Dau()a (Ontwertung de( Verdrdn9gung(motiX( durch Ce)om'en(e H#nternationa,e Zeit(chri:t :iir P(ychoana,y(eI #, 1%1") u)azuAe na dobrych 'rzy).adach, Aa) mo>na doA12 do za'omnianeA nazwy, Ae>e,i uda (i/ A? w.?czy2 w 'rzyAemnie zabarwione ()oAarzenia, )t-re mog? zr-wnowa>y2 ('odziewan? 'rzy odtwarzaniu nie'rzyAemno12 W,9A 'rzy 'rzeA/zyczeniach, (tara.y (i/ wy)aza2 (zczeg-.owe badania :i,ozo:-w i :i,o,og-w Edr->niaA?c wi/c w1r-d warun)-w 'omy.e) i czynno1ci (ym'tomatycznych motyw nie1wiadomy od ('rzyAaA?cych mu czynni)-w :izAo,ogicznych i '(ycho:izycznych, mog,iby1my Ae(zcze 'onadto 'o(tawi2 'ytanie, czy i(tnieA? w granicach zdrowia Ae(zcze inne czynni)i, )t-re, 'odobne Aa) nie1wiadomy motyw i zamia(t niego, by.yby w (tanie na 'od(tawie wymienionych (to(un)-w 'owodowa2 'omy.)i i czynno1ci (ym'tomatyczne Bie Ae(t moim zadaniem udzie,i2 od'owiedzi na to 'ytanie Bie Ae(t 'onadto moim zamiarem 'rze(adzanie w uwy 'u),aniu r->nic mi/dzy '(ychoana,itycznym i 'ow(zech nie utrzymuA?cym (i/ uA/ciem czynno1ci 'omy.)owych, r->nic, )t-re (? i ta) do(tatecznie du>e =hcia.bym ra czeA w()aza2 na 'rzy'ad)i, w )t-rych r->nice te trac? wie,e ze (weA o(tro1ci Przy naA'ro(t(zych i nie rzucaA? cych (i/ w oczy 'rzy).adach 'rzeA/zyczenia i 'omy.e) w 'i(aniu, w )t-rych Aedynie (.owa (? (to'ione ,ub (.o

wa i ,itery o'u(zczone, zb/dne (? ()om',i)owane t.u maczenia Z 'un)tu widzenia '(ychoana,izy na,e>y (twierdzi2, >e w tych 'rzy'ad)ach wy(t/'uAe Aa)ie1 za burzenie intencAi wy)onawczeA, a,e nie mo>na wy)aza2, ()?d bierze (i/ to zaburzenie i Aa)i )ryAe (i/ w nim za miar 0aAe zna2 ono Aedynie o (woim i(tnieniu 4 tych 'rzy'ad)ach u'atruAe (i/ nigdy 'rzez na( nie )we(tio nowane ('rzyAaA?ce o)o,iczno1ci d,a czynno1ci 'omy.)o weA F w 'o(taci r->nych (to(un)-w warto1ci dUwi/)-w czy te> dzia.anie b,i()ich ()oAarze; '(ycho,ogicznych Bie Ae(t Aedna) wyg-rowany wym-g nau)owy, by ta )ie 'rymitywne 'rzy'ad)i 'rzeA/zycze; czy 'omy.e) w 'i(aniu ocenia2 na 'od(tawie znacznie bardzieA wy raUnych, )t-rych badanie do'rowadzi do niew?t',iwych wnio()-w dotycz?cych 'rzyczyn czynno1ci 'omy.)o wych , : 9,, , AAH ""6 ""J F Po'rze(tawa,i1my dotychcza( na wy)azaniu, >e 'omy.)i czynno1ciowe maA? utaAone motywy, do )t-rych 'oznania utorowa,i1my (obie drog/ za 'omoc? '(ychoana,izy Bie uwzg,/dni,i1my dot?d niema, zu'e.nie ani og-,nych, ani te> (zczeg-,nych w.a1ciwo1ci czynni)-w '(ychicznych, )t-rych wyrazem (? te 'omy.)i+ w )a>dym razie nie u(i.owa,i1my Ae(zcze o)re1,i2 b,i>eA tych czynno1ci ani te> zbada2 'raw, Aa)im one 'od,egaA? *ecz i teraz nie d?>ymy do gruntownego wyczer'ania tego 'rzedmiotu, gdy> Au> 'ierw(ze )ro)i 'ouczaA? na(, >e w t/ dziedzin/ mo>na ,e'ieA wni)n?2 inn? drog? !8 Mo>na zada2 (obie tutaA )i,)a 'yta;, na )t-rych 'rzytoczeniu i o)re1,eniu ich za)re(u 'o'rze(tan/3 1 <a)? tre12 'o(iadaA? i ()?d 'ochodz? my1,i i 'obudzenia, )t-re wyra>aA? (i/ za 'omoc? czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owychV ! <a)ie warun)i zniewa,aA? my1, ,ub 'o'/d a,bo umo>,iwiaA? im, by (i/ wyra>a.y 'rzez czynno1ci 'omy.)oweV " =zy da (i/ wy)aza2 (ta.y i Aednoznaczny zwi?ze) 'omi/dzy rodzaAem 'omy.)i a Aa)o1ci? tego, co ona wyra>aV 0o(tarcz/ naA'ierw materia.u do od'owiedzi na o(tatnie 'ytanie Przy roztrz?(aniu 'rzy).ad-w 'rzeA/zyczenia uwa>a,i1my za )onieczne wyA12 'oza tre12 zamierzoneA wy'owiedzi i 'oza ni? do'atrywa2 (i/ 'rzyczyny za).-cenia 4 wie,u 'rzy'ad)ach by.a ta 'rzyczyna b,i()o i znaAdowa.a (i/ w 1wiadomo1ci m-wi?cego 4 'ozornie naA'ro(t(zych i naA'rzeArzy(t(zych 'rzy).adach 'rzyczyn? za).-cenia by.o inne 'odobnie brzmi?ce uA/cie teA (ameA my1,i, wy'owiedzenie AeA, 'rzy czym nie !8 4 na(zeA 'racy, 'i(aneA w )onwencAi 'o'u,arneA, 'ragniemy Aedynie 'rzez nagromadzenie :a)t-w utorowa2 drog/ )onieczno1ci 'rzyA/cia i(tnienia nie1wiadomych, a Aedna) czynnych 'roce(-w '(ychicznych i 'omiAamy w(ze,)ie teoretyczne rozwa>ania na temat natury nie1wiadomego ""8 mo>na by.o 'oda2, d,aczego Aedno uA/cie (i/ 'rzeAawi.o, a drugie mu(ia.o u(t?'i2 ()ontaminacAe wg Meringera i Mayera) 4 drugieA gru'ie 'rzy'ad)-w 'ora>)a Aednego uA/cia by.a umotywowana wzg,/dami, )t-re nie o)aza.y (i/ Aedna) do12 (i,ne do zu'e.nego 'ow(trzymania go (Hzum Vor(chwein ge)ommenI) # to (t.umione uA/cie by.o zu'e.nie 1wiadome 0o'iero o trzecieA gru'ie mo>na bez >adnych za(trze>e; twierdzi2, >e tu za).-caA?ca my1, bywa r->na od zamierzoneA i zachodz? tu, Aa) (i/ zdaAe, bardzo i(totne r->nice Za).-caA?ca my1, a,bo .?czy (i/ z za).-con? 'rzez ()oAarzenia (za).-cenie 'rzez ('rzeciw wewn/trzny), a,bo te> Ae(t ona z i(toty (weA obca tamteA i

ty,)o obce zewn/trzne ()oAarzenia .?cz? w.a1nie to za).-cone (.owo z za).-caA?c? my1,?, )t-ra cz/(to bywa nie1wiadoma 4 'rzy).adach z moich '(ychoana,iz, )t-re tu 'rzytoczy.em, wy'owiedU znaAduAe (i/ w ca.o1ci 'od w'.ywem my1,i, )t-re (i/ r-wnocze1nie odezwa.y, ,ecz zu'e.nie nie1wiadomych, i )t-re a,bo (ame zdradzaA? (i/ 'rzez za).-cenie (7,a''er(ch,ange F 7,eo'atra), a,bo te> wywieraA? w'.yw 'o1redni, daA?c 'o(zczeg-,nym cz/1ciom 1wiadomie zamierzoneA wy'owiedzi mo>no12 wzaAemnego 'rze(z)adzania (obie (6(e natmen F &a(en9 auer(tra((e+ 'od &a(enauer(tra((e u)rywaA? (i/ w('omnienia 'ewneA Francuz)i) 4(trzymane ,ub nie1wiadome my1,i, )t-re 'owoduA? za).-cenie wy'owiedzi, bywaA? naArozmait(zego 'ochodzenia+ roz'atrywanie ich 'od tym )?tem nie do'rowadzi na( do >adnego uog-,nienia Por-wnawcze badanie 'rzytoczonych tu 'omy.e) w czytaniu i 'i(aniu 'rowadzi do tych (amych rezu,tat-w Bie)t-re 'rzy'ad)i, zdaAe (i/, 'odobnie Aa) 'rzeA/zyczenia, zawdzi/czaA? (woAe 'ow(tanie nie umotywowanemu zag/(zczeniu (n' der 6':e) <edna) bardzo chcie,iby1my wiedzie2, czy nie 'otrzeba (zczeg-,nych ""% warun)-w, aby na(t?'i.o ta)ie zag/(zczenie, )t-re A w 'rzer-bce marzenia (ennego Ae(t zu'e.nie 'rawid.o9A we, ,ecz w na(zym my1,eniu na Aawie Ae(t wad,iwe+ nie9i (tety, 'rzy).ady (ame nie 'ouczaA? na( o tym <e(tem i da,e)i od tego, by 'odawa2 w w?t',iwo12 to, >e i(tnieA? ( ta)ie (zczeg-,ne warun)i, a nie ty,)o n' zmnieA(zenie Y uwagi dowo,neA+ wiem bowiem ()?din?d, >e w.a1nie i automatyczne czynno1ci odznaczaA? (i/ 'o'rawno1ci? i i niezawodno1ci? Zaznaczy.bym raczeA, >e, Aa) (i/ to a cz/(to dzieAe w bio,ogii, te norma,ne a,bo do norma,nych zb,i>one (to(un)i (? 'rzedmiotem mnieA ('rzyAaA?cym badaniom ani>e,i 'ato,ogiczne Do, co 'rzy wyAa1nieniu tych naA,>eA(zych zaburze; 'ozo(taAe nieAa(ne, zo(tanie, wed.ug mego ocze)iwania, wyAa1nione 'rzez wyt.umaczenie zaburze; ci/>(zych Da)>e i 'rzy 'omy.)ach w czytaniu oraz 'i(aniu nie bra) 'rzy).ad-w, w )t-rych wy(t/'uA? da,(ze i bardzieA z.o>one motywy H#m Fa(( durch Ouro'aI F Ae(t za).-ceniem, )t-re (i/ t.umaczy w'.ywem da,e)ieA i z i(toty (weA obceA my1,i, 'ochodz?ceA ze (t.umioneA zazdro1ci i ambicAi, )t-ra to my1, 'o(.uguAe (i/ (.owem @eAorde9rung Aa)o Hzwrotnic?I d,a nawi?zania do oboA/tnego i niewinnego tematu, b/d?cego w.a1nie 'rzedmiotem ,e)tury 4 'rzy'ad)u H@ur)hardtI ta)? Hzwrotnic?I Ae(t (amo to nazwi()o Bie mo>na za'rzeczy2, >e za).-cenia mowy 'ow(taA? .atwieA i nie wymagaA? ta)iego na).adu (i. za).-caA?cych Aa) zaburzenia innych :un)cAi '(ychicznych Ba innym natomia(t gruncie znaAduAemy (i/ badaA?c za'ominanie w (en(ie w.a1ciwym, tA za'omnienie ubieg.ych 'rze>y2 (za'ominanie imAon w.a(nych i wyraz-w obcych F zob rozdz # i ## F mo>na 9by Aa)o Hwy'adni/cieI, a za'ominanie zamiar-w Aa)o H'oniechanieI oddzie,i2 od za'ominania w 1ci1,eA(zym znaczeniu) Pod(tawowe warun)i norma,nego za'ominania nie (? zna9 ne !1 Ba,e>y te> 'ami/ta2 o tym, >e nie w(zy(t)o Ae(t za'ominane, co za ta)ie uchodzi Ba(ze wyAa1nienie odno(i (i/ ty,)o do tych 'rzy'ad)-w, w )t-rych za'omnienie na( zadziwia, 'oniewa> wy)racza ono 'rzeciw)o regu,e, wed.ug )t-reA rzeczy niewa>ne bywaA? za'ominane, 'odcza( gdy wa>ne 'rzechowuA? (i/ w na(zeA 'ami/ci 6na,iza 'rzy).ad-w za'ominania, )t-re wymagaA? (zczeg-,nieA(zegoI wyAa1nienia, w )a>dym 'rzy'ad)u wy)azuAe Aa)o motyw za'omnienia niech/2 'rzy'omnienia (obie czego1, co mo>e obudzi2 'rzy)re uczu9 !1 E mechanizmie w.a1ciwego za'ominania mog/ 'owiedzie2, co na(t/'uAe Materia. 'rzy'omnienia 'od,ega na og-. dwom w'.ywom3 zag/(zczeniu i znie)(zta.ceniu Do o(tatnie Ae(t dzie .em tendencAi dominuA?cych w '(ychice i zwraca (i/ 'rzede w(zy(t)im 'rzeciw 1,adom 'ami/ciowym, )t-re dzi/)i 'o.?czo nemu z nimi a:e)towi (? wy(oce nieoboA/tne i o'ornieA zacho wuA? (i/ wobec zag/(zczenia Batomia(t 1,ady 'ami/ciowe, )tre (ta.y (i/ oboA/tne, u,egaA? zag/(zczeniu bez >adnego z ich (trony o'oru+ 'onadto mo>na zauwa>y2, >e cz/(to i tendencAe

znie)(zta.caA?ce, nie zna,az.(zy za('o)oAenia tam, gdzie zrazu zamierza.y, 'o'rze(taA? na tym oboA/tnym materia,e Poniewa> te 'roce(y zag/(zczenia i znie)(zta.cenia rozci?gaA? (i/ na d.u gie o)re(y, 'odcza( )t-rych w(zy(t)ie 1wie>e 'rze>ycia 'rzei(ta czaA? tre12 'ami/ciow?, 'rzeto (?dzimy, >e to cza( w.a1ciwie czyni w('omnienia na(ze niewyraUnymi i nie'ewnymi *ecz o bez'o1rednim w'.ywie cza(u na za'omnienie 'rawdo'odobnie nie mo>e by2 mowy Ba (t.umionych 1,adach 'ami/ciowych mo >emy (twierdzi2, >e nie u,eg.y one >adneA zmianie, mimo bardzo d.ugiego cza(u, )t-ry u'.yn?. 7ategoria cza(u d,a nie1wiado mego w o[-,e nie i(tnieAe BaAwa>nieA(z? i naAbardzieA za(tana wiaA?c? wXa1ciwo1ci? :i)(acAi '(ychiczneA Ae(t to, >e w(zy(t)ie wra>enia (? 'rzechowywane w zu'e.nie ten (am ('o(-b, Aa) by .y odebrane, a 'onadto >e 'rzechowuA? (i/ w(zy(t)ie ich 'o(ta cie, Aa)ie mia.y one w to)u (wego rozwoAu+ Ae(t to (to(une) te go rodzaAu, >e bra) d,a; 'or-wnania z Aa)ieA)o,wie) inneA dzie dziny 4 my1, teA teorii mo>na by wi/c odtworzy2 w 'rzy'om nieniu )a>dy dawnieA(zy (tan Aa)ieA1 tre1ci 'ami/cioweA nawet wtedy, )iedy AeA 'ierwia(t)i w mieA(ce (wych 'ierwotnych zwi?z)-w we(z.y w inne, now(ze 9, , ,, 9 9 "G1 "G8 cia 0ochodzimy do 'rzy'u(zczenia, >e ten motyw ma w og-,e tendencA/ do 'rzeAawiania (i/ w na(zym >yciu '(ychicznym, ,ecz >e inne, 'rzeciwdzia.aA?ce mu, (i.y 'owoduA?, i> nie wy(t/'uAe on regu,arnie Cozmiar i znaczenie teA niech/ci 'rzy'ominania (obie wra>e; 'rzy)rych wydaA? (i/ warte na A (tarannieA(zego badania '(ycho,ogicznego+ 1ci1,e z tym zwi?zany Ae(t nie roz(trzygni/ty Ae(zcze 'rob,em (zczeg-,nych warun)-w, )t-re w 'oAedynczych 'rzy'ad)ach umo>,iwiaA? to za'ominanie, do )t-rego na og-. d?>ymy Przy za'ominaniu zamiar-w na 'ierw(zy ',an wy(uwa (i/ inne zagadnienie+ )on:,i)t, )t-ry w t.umieniu rzeczy 'rzy)rych d,a 'rzy'omnienia Ae(t 'rzez na( ty,)o domniemany, (taAe (i/ tutaA uchwytny i w to)u ana,izy odno1nych 'rzy).ad-w roz'oznaAemy regu,arnie 'rzeciwwo,/, )t-ra ('rzeciwia (i/ zamiarowi, nie niwecz?c go Aedna) Podobnie Aa) w 'o'rzednio om-wionych czynno1ciach 'omy.)owych roz'oznaAemy i tutaA dwa ty'y 'roce(u '(ychicznego3 a,bo ta 'rzeciwwo,a Ae(t ()ierowana w'ro(t 'rzeciw zamiarowi ('rzy zamiarach maA?cych 'ewn? wag/), a,bo te> Ae(t ona z i(toty (weA zu'e.nie obca zamiarowi i .?czy (i/ z nim ,i ty,)o za 'o1rednictwem zewn/trznego )oAarzenia ('rzy niema, oboA/tnych zamiarach) Den (am )on:,i)t zachodzi 'rzy dzia.aniach 'omy.)owych #m'u,(, )t-ry uAawnia (i/ Aa)o za).-cenie czynno1ci, Ae(t cz/(to im'u,(em ('rzecznym z zamiarem, ,ecz Ae(zcze cz/1cieA zu'e.nie obcym, )t-ry ty,)o )orzy(ta ze ('o(obno1ci, by (i/ 'rzy wy)onaniu czynno1ci uAawni2 'rzez AeA za).-cenie Przy'ad)i, w )t-rych za).-cenie na(t/'uAe w()ute) wewn/trznego ('rzeciwu, (? donio1,eA(ze i odno(z? (i/ do wa>nieA(zych czynno1ci Den )on:,i)t wewn/trzny (taAe (i/ coraz mnieA widoczny, gdy idzie o czynno1ci 'rzy'ad)owe i (ym'tomatyczne De, 'rzez 1wiadomo12 ,e)cewa>one ,ub ca.9 )iem 'rzeoczone, 'rzeAawy ruchowe (? wyrazem r->nych tendencAi nie1wiadomych ,ub zahamowanych+ w naAwi/)(zeA cz/1ci 'rzed(tawiaA? one (ymbo,icznie :antazAe ,ub >yczenia 4 odnie(ienu do 'ierw(zego 'ytania3 Aa)iego 'ochodzenia (? my1,i i tendencAe, )t-re wyra>aA? (i/ w czynno1ciach 'omy.)owych, mo>na 'owiedzie2, >e w wie,u 'rzy'ad)ach da (i/ .atwo wy)aza2, i> za).-caA?ce my1,i 'ochodz? od (t.umionych 'o'/d-w na(zego >ycia '(ychicznego Ogoi(tyczne,

zawi(tne, wrogie uczucia i im'u,(y, )t-re znaAduA? (i/ 'od 're(A? wychowania mora,nego, 'o(.uguA? (i/ nierzad)o u ,udzi zdrowych 'omy.)ami, by da2 Aa)i1 wyraz (weA niew?t',iwie i(tnieA?ceA, ,ecz nie uznaneA 'rzez wy>(ze w.adze '(ychiczne, 'ot/dze 0o'u(zczenie do g.o(u tych czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych od'owiada w znaczneA cz/1ci to,erowaniu niemora,no1ci 41r-d tych (t.umionych 'o'/d-w niema.?, ro,/ odgrywaA? rozmaite tendencAe (e)(ua,ne <e(t 'rzy'ad)iem, >e w moich 'rzy).adach w1r-d my1,i wy)rytych 'rzez ana,iz/ wy(t/'uA? one ta) rzad)o Poniewa> 'rzewa>nie ana,izowa.em 'rzy).ady z w.a(nego >ycia '(ychicznego, wi/c Au> z g-ry wybiera.em (tronniczo i dba.em o wy),uczenie ('raw (e)(ua,nych #nnymi razy te za).-caA?ce my1,i 'rzed(tawiaA? (i/ Aa)o wy(oce niewinne zarzuty i ma.o znacz?ce wzg,/dy 6 teraz (taAe 'rzed nami drugie 'ytanie3 Aa)ie warun)i mu(z? by2 ('e.nione, >eby my1, wyra>a.a (i/ nie w 'e.neA, ,ecz nieAa)o w 'a(o>ytniczeA :ormie, mianowicie Aa)o mody:i)acAa i za).-cenie inneA my1,iV 4no(z?c z naAAa()raw(zych 'rzy).ad-w 'omy.e), na,e>a.oby (i/ do'atrywa2 tego warun)u w tym, o i,e Aa)a1 my1, nadaAe (i/ do u1wiadomienia AeA (obie, a tym (amym czy ma ona (.ab(ze ,ub (i,nieA(ze znamiona (t.umienia *ecz 'rzy roz'atrywaniu wie,u 'rzy'ad)-w znamiona te o)azuA? (i/ coraz bardzieA mg,i(te =h/2 Aa) naA(zyb9 "G" "G! (zego za.atwienia czego1, co Aa)oby zabiera nam cza(, re:,e)(Aa, >e dana my1, nie na,e>y w.a1ciwie do zamierzoneA rzeczy, odgrywaA? Aa)o motywy, Aa) (i/ wydaAe, ta)? (am? ro,/ w (t.umieniu Aa)ieA1 my1,i, )t-ra 'otem nie mo>e (i/ inaczeA wyrazi2 Aa) ty,)o 'rzez za).-cenie inneA, Aa) mora,ne 'ot/'ienie nie(:orneA tendencAi uczucioweA ,ub te> zwi?zanie ze zgo.a nie1wiadomym to)iem my1,owym 4 ten ('o(-b nie da (i/ uzy()a2 wg,?du w og-,n? natur/ uwarun)owania czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych Z tych bada; wy.ania (i/ ty,)o Aeden wa>ny :a)t, >e im niewinnieA(zy Ae(t motyw 'omy.)i, im mnieA zdro>na Ae(t my1,, )t-reA wyrazem Ae(t 'omy.)a, a zatem im bardzieA (i/ ona do u1wiadomienia nadaAe, tym .atwieA(ze b/dzie wyAa1nienie 'omy.)i, gdy zwr-cimy na ni? na(z? uwag/+ naA,>eA(ze 'rzy'ad)i 'rzeA/zyczenia ('o(trzegamy natychmia(t i (ami Ae 'o'rawiamy Batomia(t tam, gdzie zachodzi umotywowanie 'rzez g./bo)o (t.umione tendencAe, tam do rozwi?zania 'rob,emu 'otrzebna Ae(t (taranna ana,iza, )t-ra mo>e na'ot)a2 trudno1ci, a nawet (i/ nie uda2 <e(t wi/c uza(adnione, >e rezu,tat na(zych bada; 'oAmuAemy ty,)o Aa)o w()az-w)/, i> zadowa,aA?ce wyAa1nienie '(ycho,ogicznych warun)-w czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych mo>na uzy()a2 w inny ('o(-b i z inneA (trony Biech wi/c 'ob.a>,iwy czyte,ni) widzi w na(zych rozwi?zaniach Aedynie :ragmenty (ztucznie wyA/te z (zer(zego za)re(u Q Biech wi/c 'rzynaAmnieA )i,)a (.-w w()a>e )ierune), w )t-rym mo>na do'atrzy2 (i/ tego (zer(zego za)re(u Mechanizm czynno1ci 'omy.)owych i 'rzy'ad)owych, )t-ry 'ozna,i1my dzi/)i ana,izie, wy)azuAe w naAi(totnieA(zych 'un)tach zgodno12 z mechanizmem marzenia (ennego, )t-ry 'rzed(tawi.em w rozdzia,e HDraumarbeitI (wego dzie.a 0ie Draumdeutung Du, 'o9 dobnie Aa) tam, znaAduAemy zag/(zczenia i twory )om'romi(owe ()ontaminacAe)+ w obu wy(t/'uAe ta (ama (ytuacAa, mianowicie, >e nie1wiadome my1,i wyra>aA? (i/ niezwy).? drog?, tA za 'omoc? zewn/trznych ()oAarze;, Aa)o mody:i)acAa innych my1,i =haotyczno12, bez(en(owno12 i b./dy tre1ci marzenia (ennego, w()ute) )t-rych nie uchodzi ono za 'rodu)t czynno1ci '(ychiczneA, wytwarzaA? (i/ w ten (am ('o(-b Aa) zwyczaAne 'omy.)i na(zego >ycia codziennego, ty,)o, co 'rawda, 'rzy dowo,nieA(zym 'o(.ugiwaniu (i/ 1rod)ami 4 obydwu 'rzy'ad)ach 'ozory wad,iweA :un)cAi t.umacz? (i/ o(ob,iwym 1cieraniem (i/ dw-ch ,ub wie,u 'o'rawnych czynno1ci '(ychicznych Z teA ana,ogii na,e>y wyci?gn?2 wa>ny wnio(e), >e teA dziwneA 'racy, )t-ra naAAa()rawieA uwydatnia (i/ w tre1ci marzenia, nie na,e>y ('rowadza2 do (ennego (tanu '(ychi)i, ()oro w czynno1ciach 'omy.)owych mamy ta) ,iczne AeA dowody ta)>e na Aawie Da (ama ana,ogia

nie 'ozwa,a nam do'atrywa2 (i/ warun)-w tych 'roce(-w '(ychicznych, )t-re wydaA? (i/ nam nienorma,ne i obce, ani w g./bo)im roz(zcze'ieniu czynno1ci '(ychiczneA, ani te> w chorob,iwym (tanie :un)cAi(( D/ dziwn? 'rac/ '(ychiczn?, )t-ra wytwarza zar-wno 'omy.)i, Aa) i marzenia (enne, b/dziemy mog,i na,e>ycie zrozumie2, gdy dowiemy (i/, >e w mechanizmie obAaw-w '(ychoneurotycznych, a (zczeg-,nie w tworach '(ychicznych hi(terii i nerwicy natr/ctw, odnaAduAemy w(zy(t)ie i(totne cechy teA 'racy 0o tego na,e>a.oby nawi?za2 w da,(zych badaniach 0,a na( Ae(t Aedna) (zczeg-,nie intere(uA?ce, by w 1wiet,e teA ana,ogii roz'atrzy2 Ae(zcze czynno1ci 'omy.)owe, czynno1ci 'rzy'ad)owe i (ym'tomatyczne <e>e,i 'otra)tuAemy Ae na !! Por 0ie Draumdeutung, ( "6! "GG "G5 r-wni z 'rodu)tami '(ychonerwic, obAawami neurotycznymi, to nabior? (en(u i za(adno1ci te dwa cz/(to 'owtarzane twierdzenia, >e granica mi/dzy norm? w za)re(ie nerwowym a nienorma,no1ci? Ae(t '.ynna i >e w(zy(cy Ae(te1my nieco nerwowi Poza obr/bem ob(erwacAi ,e)ar()ieA mo>na ()on(truowa2 rozmaite ty'y ta9)ieA za,edwie zaznaczoneA nerwowo1ci F Aa)o 'oronne 'o(taci nerwic Ba,e>a.yby tu 'rzy'ad)i o nie,icznych obAawach, wy(t/'uA?cych b?dU to rzad)o, b?dU to niezbyt gwa.townie, a wi/c 'rzy'ad)i o niewie,)ieA ,iczbie obAaw-w, niedu>ym ich na(i,eniu i )r-t)im o)re(ie trwania+ ty,)o >e w-wcza( nie roz'ozna,iby1my mo>e t tego ty'u, )t-ry Aa)o naAcz/(t(zy (tanowi 'rzeA1cie od zdrowia do choroby ZaAmuA?cy na( tutaA ty', )t-rego , obAawami chorobowymi (? czynno1ci 'omy.)owe i (ym'tomatyczne, odznacza (i/ tym, >e te obAawy tycz? (i/ mnieA wa>nych :un)cAi '(ychicznych, 'odcza( gdy w(zy9(t)o, co (tanowi wy>(z? warto12 '(ychiczn?, Ae(t wo,ne + od w(ze,)iego zaburzenia Edwrotnie natomia(t w ci/>)ich 'rzy'ad)ach nerwicy+ tu zaburzenia tycz? (i/ naAwa>nieA(zych :un)cAi indywidua,nych i ('o.ecznych, ta) >e za).-caA? od>ywianie (i/ i :un)cAe '.ciowe, 'rac/ zawodow? i 'o>ycie towarzy()ie+ i to w.a1nie, a nie rozmaito12 i gwa.towno12 obAaw-w chorobowych, (tanowi cech/ znamienn? tych ci/>)ich nerwic 4('-,n? za1 cech? zar-wno naA,>eA(zych, Aa) i naAci/>(zych 'rzy'ad)-w chorobowych, )t-r? maA? ta)>e czynno1ci 'omy.)owe i 'rzy'ad)owe, Ae(t to, >e mo>emy te zAawi()a ('rowadzi2 do niezu'e.nie (t.umionych tre1ci '(ychicznych, )t-re nie do'u(zczone do 1wiadomo1ci nie (? Aedna) 'ozbawione w(ze,)ieA mo>no1ci uAawniania (i/ Marzenia (enne

I4i

4 cza(ach, )t-re mo>emy nazwa2 'rzednau)owymi, ,udzie nie ).o'ota,i (i/ o wyAa1nienie marzenia (ennego Przy'ominaA?c Ae (obie 'o obudzeniu, widzie,i w nim .a()awy ,ub nienawi(tny 'rzeAaw dzia.ania (i. wy>(zych, demonicznych i bo()ich 4raz z roz)witem 'rzyrodniczego ('o(obu my1,enia ca.a ta 'e.na wie,u znacze; mito,ogia zamieni.a (i/ w '(ycho,ogi/, i dzi1 ty,)o niewie,u wy)(zta.conych ,udzi 'ow?t'iewa w to, >e marzenie (enne Ae(t wytworem w.a(neA a)tywno1ci '(ychiczneA 1ni?cego 4raz z odrzuceniem mito,ogiczneA hi'otezy zrodzi.a (i/ 'otrzeba wyAa1nienia marzenia (ennego

4arun)i Aego 'ow(tawania, Aego (to(une) do >ycia duchowego na Aawie, Aego za,e>no12 od 'odniet, )t-re w cza(ie (nu 'r? do tego, by zo(ta2 do(trze>onymi, mnogo12 w.a1ciwo1ci Aego tre1ci, )t-re my1,eniu na Aawie wydaA? (i/ nie'rzyzwoite, rozbie>no12 wyobra>e; i towarzy(z?cych im uczu2, wre(zcie u,otno12 marzenia (ennego, ('o(-b, w Aa)i my1,i na Aawie odtr?caA? Ae Aa)o co1 obcego i znie)(zta.caA?cego 'rzy'omnienie ,ub czyni?cego Ae wr/cz niemo>,iwym, w(zy(t)ie te 'rob,emy i wie,e innych domagaA? (i/ od wie)-w rozwi?zania, Aa)iego dotychcza( nie mo>na by.o da2 w ('o(-b zadowa,aA?cy Ba 'ierw(zy ',an zaintere(owa; wy(uwa (i/ 'ytanie o znaczenie marzenia (ennego, i to w 'odw-Anym (en(ie Po 'ierw(ze, 'ytamy o '(ychiczne znaczenie "G% 1nienia, o (to(une) marzenia (ennego do innych 'roce(-w '(ychicznych i o Aego ewentua,n? :un)cA/ bio,ogiczn?, a, 'o drugie, 'ragniemy dowiedzie2 (i/, czy marzenie (enne mo>na t.umaczy2, czy 'o(zczeg-,na Aego tre12 ma (en(, Aa)i zwy),e znaAduAemy w innych u).adach tre1ci '(ychicznych 5'oty)amy (i/ z trzema r->nymi ocenami marzenia (ennego <edna z nich, w )t-reA r-wnocze1nie zachowa.y (i/ echa dawnego Aego 'rzeceniania, zna,az.a (w-A od'owiedni) u nie)t-rych :i,ozo:-w 0o'atruA? (i/ oni 'od(tawy tre1ci marze; (ennych w o(ob,iwym (tanie a)tywno1ci '(ychiczneA, wyno(z?ceA Ae na Aa)i1 wy>(zy 'oziom Przy).adowo 5chubert (?dzi, >e3 HMarzenie (enne Ae(t uwo,nieniem ducha ('od w.adzy (i. zewn/trznych, wyzwo,eniem du(zy z '/t zmy(.owo1ciI #nni my9Z 1,icie,e nie 'o(uwaA? (i/ ta) da,e)o, a,e utrzymuA?, >e marzenia (enne 'ow(taA? g.-wnie z 'obude) duchowych i wyra>aA? (i.y duchowe, )t-re w cza(ie dnia na'oty)aA? 'rze(z)ody w (wobodnym rozwoAu (:antazAe (enne F 5cherner, Po,)e,t) *iczni autorzy 'rzy'i(uA? marzeniom (ennym zdo,no12 zwi/)(zania o(i?gni/2, 'rzynaAmnieA w 'ewnych dziedzinach ('ami/2) E(tro 'rzeciw(tawia (i/ temu uA/ciu 'owa>na ,iczba autor-w ,e)arzy, )t-rzy (? zdania, >e marzenie (enne nie ma w og-,e warto1ci zAawi()a '(ychicznego 4ed.ug nich marzenia (enne mog? by2 wywo.ane ty,)o 'rzez 'odniety zmy(.owe i organiczne, a wi/c te, )t-re dzia.aA? na 1'i?cego z zewn?trz a,bo 'ow(taA? 'rzy'ad)owo w Aego narz?dach wewn/trznych Dre12 marzenia (ennego nie ma wi/c H(en(uI i znaczenia, 'odobnie Aa) na(t/'(two ton-w me,odii, wywo.anych r/)? cz.owie)a nie obeznanego z in(trumentem Marzenie (enne o)re1,ane Ae(t Aa)o H'roce( cie,e(ny we w(zy(t)ich 'rzy'ad)ach zu'e.nie zbyteczny, a w wie,u chorob,iwyI (@inz) 4(ze,)ie w.a1ciwo1ci tre1ci marze; (ennych daA? (i/ "58 wyt.umaczy2 Aa)o wyni) dzia.ania nie zwi?zanych z nimi 'odniet :izAo,ogicznych, wywo.anych czynno1ci? 'oAedynczych narz?d-w ,ub te> gru' )om-re) m-zgu 'ogr?>onego we 1nie @ez wzg,/du na ten (?d nau)i i Ur-d.a marze; (ennych w o'inii 'ow(zechneA utrzymuAe (i/ 'rze)onanie, >e marzenie (enne ma Aedna) znaczenie i >e t.umacz?c Aego cz/(to 'owi).an? i zagad)ow? tre12 mo>na dowiedzie2 (i/ czego1 o 'rzy(z.o1ci Zwy),e ('o(oby t.umaczenia 'o,egaA? na tym, >e tre12 'rzy'omnianego marzenia (ennego za(t/'uAe (i/ inn?, b?dU to cz/12 za cz/12 wed.ug (ta.ego ),ucza, b?dU te> ca.? Aego tre12 za(t/'uAe (i/ inn?, tamt? uwa>aA?c za (ymbo, Powa>ni ,udzie 'o)'iwaA? (obie z tych u(i.owa;, bo 'rzecie> H(en mara I ## 7u (wemu wie,)iemu zdziwieniu od)ry.em 'ewnego dnia, >e uA/cie marze; (ennych nie 'rzez ,e)arzy, a w.a1nie 'rzez ,ai)-w, o'arte cz/1ciowo Ae(zcze na zabobonie, zb,i>a (i/ )u 'rawdzie 0o(zed.em, mianowicie, do nowego wyAa1nienia marze; (ennych dzi/)i za(to(owaniu noweA metody badania '(ycho,ogicznego, )t-ra odda.a mi wie,)? 'rzy(.ug/ 'rzy rozwi?zywaniu zagadnie; :obii, natr/ctw my1,owych, uroAe; i 'odobnych zAawi() i )t-ra od tego cza(u 'od nazw? '(ychoana,izy 'rzyA/ta zo(ta.a 'rzez ca.? (z)o./ 4ie,u badaczy ,e)arzy do(trzeg.o ,iczne ana,ogie mi/dzy >yciem w marzeniu (ennym a naAr->norodnieA(zymi (tanami choroby '(ychiczneA w >yciu

na Aawie Za(to(owanie do wyAa1niania marze; (ennych metody badania, )t-ra odda.a dobre u(.ugi w dziedzinie '(ycho'ato,ogii, wydawa.o (i/ wi/c bardzo obiecuA?ce My1,i ,/)owe i natr/ctwo my1,owe "51 (? w r-wneA mierze obce norma,neA 1wiadomo1ci Aa) marzenie (enne 1wiadomo1ci na Aawie+ ich 'ochodzenie, 'odobnie Aa) Ur-d.o marze; (ennych, nie Ae(t 1wiadomo1ci znane Pod w'.ywem zaintere(owa; 'ra)tycznych (tarano (i/ od)ry2 'ochodzenie i ('o(-b 'ow(tania tych twor-w '(ycho'atycznych, gdy> do1wiadczenie 'o)azywa.o, >e od)rycie za(.oni/tych 'rzed 1wiadomo1ci? dr-g my1,i .?cz?cych chorob,iwe idee z re(zt? tre1ci '(ychiczneA 'rowadzi do u(uni/cia obAaw-w chorobowych i 'oci?ga za (ob? o'anowanie idei do teA chwi,i nie'ohamowaneA Po(t/'owanie, )t-rym 'o(.u>y.em (i/ 'rzy rozwi?zywaniu zagadnienia marze; (ennych, 'ochodzi wi/c z do1wiadcze; '(ychotera'eutycznych Po(t/'owanie to mo>na w'rawdzie .atwo o'i(a2, Aedna) Aego 'ra)tyczne wy)onywanie wymaga wyuczenia i w'rawy <e>e,i n' ma (i/ Ae za(to(owa2 do chorego z wyobra>eniami ,/)owymi, to wymaga (i/ od niego, by ()u'i. uwag/ na teA idei, a nie, Aa) cz/(to czyni., by rozmy1,a. nad ni?, wymaga (i/ od niego u'rzytomnienia (obie w(zy(t)iego bez wyA?t)u i 'rze)azywania ,e)arzowi, co ty,)o mu ona 'rzywodzi na my1, <e>e,i 'acAent twierdzi, >e Aego uwaga nie mo>e Au> niczego uchwyci2, to za'ewnia (i/ go energicznie, >e zu'e.nie niemo>,iwy Ae(t bra) tre1ci wyobra>eniowych #, rzeczywi1cie, w)r-tce zAawiaA? (i/ ,iczne )oAarz?ce (i/ tre1ci, z )t-rymi wi?>? (i/ inne, z regu.y )omentowane 'rzez badanego Aa)o my1,i bez(en(owne, niewa>ne, 'rzy'ad)owe, bez zwi?z)u z tematem Za9A uwa>a (i/ natychmia(t, >e Ae(t to w.a1nie ta )ryty9i ) a, )t-ra nie do'u(zcza.a do 'rze)azania ,e)arzowi i w(zy(t)ich )oAarz?cych (i/ tre1ci, a nawet uniemo>,i9X wia.a ich u1wiadomienie (obie <e>e,i zdo.a (i/ na).oni2 ( dan? o(ob/, by zrezygnowa.a z teA )ryty)i w(zy(t)iego, L3V, co (i/ AeA )oAarzy, by da,eA (nu.a ci?gi my1,owe 'ow(taA?ce w (tanie uwagi ()u'ioneA na oweA idei, to uzy()uAe (i/ materia. '(ychiczny, )t-ry wnet ca.)iem wyraUnie nawi?zuAe do tematu chorob,iweA my1,i i wy)azuAe AeA zwi?ze) z innymi my1,ami 4 da,(zym ci?gu ta)iego 'o(t/'owania my1, chorob,iwa daAe (i/ za(t?'i2 'rzez inn?, )t-ra w.?cza (i/ w ('o(-b zrozumia.y w >ycie duchowe daneA o(oby Bie tu mieA(ce, by zaA?2 (i/ (zczeg-.owo za.o>eniami, na )t-rych o'iera (i/ to do1wiadczenie, czy te> wnio()ami wyni)aA?cymi z uzy()iwanych regu,arnie 'ozytywnych wyni)-w Powinno wi/c wy(tarczy2 za'ewnienie, >e 'rzy )a>deA chorob,iweA idei uzy()uAemy materia., )t-ry Ae(t do(tateczny do AeA u(uni/cia, Ae1,i ()u'imy uwag/ w.a1nie na tych Hn i e docenianychI ()oAarzeniach za).-caA?cych na(ze za(tanawianie (i/, )t-re w()ute) w('omnianego na(tawienia )rytycznego odtr?camy Aa)o bezwarto1ciowe od'ady Qdy to do1wiadczenie wy)onuAemy na (amych (obie, to w-wcza( 'omagamy (obie naA,e'ieA ('i(uA?c natychmia(t ()oAarzenia 'ocz?t)owo niezrozumia.e Pragn/ teraz 'o)aza2, do)?d 'rowadzi za(to(owanie teA metody badania do marze; (ennych 7a>de marzenie (enne nadaAe (i/ tutaA r-wnie dobrze+ Aedna) z 'ewnych 'owod-w wybieram (woAe w.a(ne marzenie, )t-re 'ami/2 moAa zachowa.a nieAa(no i bez(en(ownie, a )t-re wydaAe mi (i/ od'owiednie ze wzg,/du na )r-t)o12 Mo>e w.a1nie to z o(tatnieA nocy od'owie wymaganiom <ego tre12 utrwa,ona bez'o1rednio 'o 'rzebudzeniu brzmi na(t/'uA?co3 HDowarzy(two, (t-. a,bo tobie dZh-te <e (i/ (z'ina) Pani O * (iedzi obo) mnie, nachy,a (i/ bardzo )u mnie i ).adzie 'ou:nie r/)/ na moim )o,anie Ed(uwam, wzbraniaA?c (i/, AeA r/)/ Ena 'owiada na to3 Pan mia. 'rzecie> zaw(ze ta)ie 'i/)ne oczy 4idz/ te> 'otem niewyraUnie co1 Aa)by dwoAe oczu, Aa)by ry(une) ,ub )ontury o)u,ar-w I "5! "5" 1" P(ycho'ato,ogia

Eto ca.e marzenie (enne a,bo 'rzynaAmnieA w(zy(t)o, co (obie 'rzy'ominam 4ydaAe mi (i/ ono ciemne i bez(en(owne, a w )a>dym razie Aa)ie1 dziwne Pani O * Ae(t o(ob?, z )t-r? nie .?czy.y mnie nigdy w/z.y 'rzyAaUni i, Aa) da,e)o mog/ (i/gn?2 my1,?, nigdy ich (obie nie >yczy.em 0.u>(zy cza( nie widzia.em AeA i nie 'rzy'u(zczam, by w o(tatnich cza(ach by.a o nieA mowa Nadne uczucia nie towarzy(zy.y temu marzeniu (ennemu Cozmy1,anie nad nim nie czyni go bardzieA zrozumia.ym Zaczynam Aedna) mimo wo,i i bez)rytycznie ('i(ywa2 ()oAarzenia, )t-re na(uwaA? mi (i/ w to)u teA (amoob(erwacAi 4net zauwa>am, >e )orzy(tnie Ae(t roz.o>y2 to marzenie (enne na Aego e,ementy ().adowe i do )a>deA z tych cz?(te) wy(zu)a2 wi?>?ce (i/ z nimi ()oAarzenia Dowarzy(two, (t-. a,bo tab,e dZh-te Batychmia(t )oAarzy (i/ w('omnienie ma.eA 'rzygody, )t-ra za)o;czy.a wczoraA(zy wiecz-r Ed(zed.em z ma.ego towarzy(twa ze (woim 'rzyAacie,em, )t-ry o:iarowa. (i/ odwieU2 mnie 'owozem do domu3 H=h/tnieA wybieram 'ow-z z ta)(ometrem F 'owiedzia. m-A 'rzyAacie, F to mi.e zaA/cie, ma (i/ 'rzynaAmnieA Aa)i1 'rzedmiot 'rzed oczymaI Qdy ty,)o w(ied,i1my do 'owozu, a doro>)arz na(tawi. ta)(ometr ta), >e 'ierw(zych 68 ha,erzy (ta.o (i/ widoczne, Aa da,eA >artowa.em HZa,edwie w(ied,i1my, a Au> Ae(te1my d.u>ni 68 ha,erzy Pow-z z ta)(ometrem 'rzy'omina mi zaw(ze tab,e dZh - t e =zyni mnie on ()?'ym, (amo,ubnym, wci?> 'rzywodz?c mi na 'ami/2 m-A d.ug Mam wra>enie, >e on za (zyb)o ro1nie i obawiam (i/, >e b/d/ (tratny, Aa) r-wie> nie mog/ (i/ 'ozby2 obawy 'rzy tab,e dZh-te, >e do(taA/ za ma.o i mu(z/ uwa>a2, by mnie nie ()rzywdzonoI 4 do12 od,eg.ym zwi?z)u cytuA/3 HBarzucaA?c nam >ycie, Ba.o>y,i1cie niebora)om (tra(zne brzemi/ winyI ^ Eto drugie ()oAarzenie z tab,e dZh-te3 'rzed )i,)u tygodniami w Aednym z hote,i w Dyro,u 'ogniewa.em (i/ na (woA? >on/, zachowa.a (i/ bowiem nie do12 'ow1ci?g,iwie wobec na(zych (?(iad-w, z )t-rymi nie 'ragn?.em nawi?za2 b,i>(zeA znaAomo1ci Pro(i.em >on/, by (i/ bardzieA zaA/.a mn? ni> tymi obcymi ,udUmi # to Ae(t w.a1nie ta), Aa)by mnie 'o)rzywdzono 'rzy tab,e dZh t e Deraz te> uderza mnie )ontra(t mi/dzy zachowaniem (i/ moAeA >ony 'rzy (to,e a zachowaniem 'ani O * w moim marzeniu (ennym, )t-ra Hnachy,a (i/ bardzo )u mnieI Ba(t/'nie3 zauwa>am teraz, >e zdarzenie w marzeniu (ennym Ae(t odtworzeniem ma.eA (ceny mi/dzy mn? a moA? >on? w cza(ie, gdy ()rycie ubiega.em (i/ o ni? Pie(zczota 'od obru(em by.a od'owiedzi? na m-A bardzo 'owa>ny o1wiadczynowy ,i(t 4e 1nie Aedna) za(t/'uAe moA? >on/ obca mi 'ani O * Pani O * Ae(t c-r)? cz.owie)a, )t-remu by.em d.u>ny 'ieni?dze_ Du mu(z/ zwr-ci2 uwag/, >e oto uAawnia (i/ nie 'rzeczuwany zwi?ze) mi/dzy cz/1ci? tre1ci marzenia (ennego a moimi )oAarz?cymi (i/ wyobra>eniami Pod?>aA?c za .a;cuchem ()oAarze;, roz'oczynaA?cym (i/ od Aednego ().adni)a tre1ci marzenia (ennego, dochodzimy w)r-tce do inneA Aego cz/1ci ().adoweA MoAe ()oAarzenia zwi?zane z tym marzeniem 'rzed(tawiaA? 'o.?czenia, )t-re nie (? widoczne w nim (amym @ywa, i> 'ytamy ironicznie ,udzi, )t-rzy (?dz?, >e drudzy dbaA? o ich )orzy12, a nie o (woA? w.a(n?3 H=zy 1 H#hr :iihrt inZ( *eben un( htnein <hr #d((t den 6rmen (chu,ding werdenI (Qoethe) "55 "5G t, (?dzicie, >e to ,ub owo robi (i/ d,a wa(zych 'i/)nych -cz uVI 4obec tego (.owa 'ani O * w marzeniu (ennym3 HPan mia. zaw(ze ta)ie 'i/)ne oczyI F znacz? ty,e co3 HZaw(ze ty,)o z mi.o1ci czyniono w(zy(t)o d,a 'ana+ mia. 'an zaw(ze w(zy(t)o za d a r m oI 4 rzeczywi(to1ci by.o odwrotnie3 '.aci.em zaw(ze wie,e za o)azan? mi dobro2 4idocznie wywar. na mnie wra>enie :a)t,

i> wczoraA mia.em za darmo 'ow-z, )t-rym odwi-z. mnie m-A 'rzyAacie, do domu Fa)tycznie )i,)a razy (ta.em (i/ d.u>ni)iem 'rzyAacie,a, u )t-rego wczoraA by.em w go1cinie Bie ta) dawno zaniedba.em ('o(obno12 wywdzi/czenia (i/ mu PrzyAacie, m-A 'o(iada Aedyny u'omine) ode mnie, antyczn? waz/, na )t-reA wo)-. nama,owane (? oczy, tzw occhia9,e, d,a uchronienia (i/ 'rzed ma,occhio Bawia(em m-wi?c, Ae(t on o)u,i(t? Dego (amego wieczoru dowiadywa.em (i/ u niego o 'acAent)/, )t-r? 'o,eci.em mu w ce,u dobrania o)u,ar-w 4idzimy, >e 'rawie w(zy(t)ie ().adni)i tre1ci marzenia (ennego zo(ta.y w nowy ('o(-b 'owi?zane 4obec tego, 'o(t/'uA?c )on(e)wentnie, m-g.bym Ae(zcze za'yta2, czemu w.a1nie 'odano do (to.u (z'ina) Przy'omina mi on (cen/ 'rzy na(zym (to,e rodzinnym, )iedy to Aedno z dzieci, w.a1nie to, )t-re rzeczywi1cie ma 'i/)ne oczy, nie chcia.o Ae12 (z'ina)u <a)o dziec)o ta) (amo zachowywa.em (i/, (z'ina) by. mi 'rzez d.u>(zy cza( w(tr/tny, a> 'otem m-A (ma) zmieni. (i/ i Aarzyna ta (ta.a (i/ moA? u,ubion? 'otraw? <eA w('omnienie (tanowi w ten ('o(-b zb,i>enie mi/dzy moA? m.odo1ci? a dzieci;(twem mego dziec)a H@?dU zadowo,ony, >e ma(z (z'ina) F m-wi.a mat)a do ma.ego (ma)o(za F 5? dzieci, )t-re by (i/ bardzo cie(zy.y ze (z'ina)uI 4 ten ('o(-b 'rzy'ominaA? mi (i/ obowi?z)i rodzic-w wobec dzieci 5.owa Qoethego3 HBarzucaA?c nam >ycie, Ba.o>y,i1cie niebora)om (tra(zne brzemi/ winyI F nabieraA? w tym zwi?z)u nowego znaczenia Zatrzymam (i/ w tym mieA(cu, by 'rzyArze2 (i/ dotychcza(owym wyni)am ana,izy marzenia (ennego Pod?>aA?c za ()oAarzeniami, )t-re nawi?zywa.y do 'oAedynczych, wyrwanych z ca.o1ci, ().adni)-w, do(zed.em do my1,i i w('omnie;, w )t-rych mu(z/ roz'ozna2 znacz?ce 'rzeAawy (wego >ycia duchowego Materia. ten, zebrany w wyni)u ana,izy marzenia (ennego, 'ozo(taAe w 1ci(.ym zwi?z)u z Aego tre1ci?, ,ecz Ae(t to zwi?ze), )t-ry nie 'ozwa,a na roz'oznanie tego, co zna,az.em w (ameA tre1ci Marzenie (enne by.o 'ozbawione wzru(zenia, nie 'owi?zane wewn/trznie, niezrozumia.e 7iedy Aedna) rozwiAam my1,i wy.aniaA?ce (i/ nieAa)o ('oza niego, odczuwam inten(ywne i uza(adnione 'odniecenie+ my1,i .?cz? (i/ do()ona,e w ,ogicznie u.o>ony .a;cuch, w )t-rym 'owtarzaA? (i/ nie)t-re wyobra>enia Aa)o centra,ne 4 na(zym 'rzy).adzie tego rodzaAu wyobra>eniami, nie wy(t/'uA?cymi w marzeniu (ennym, (? 'rzeciwie;(twa mi/dzy >?dny zy()u a bezintere(owny, ().adni)i by2 d.u>nym i czyni2 za darmo M-g.bym w teA t)aninie, od(.aniaA?ceA (i/ dzi/)i ana,izie, na'r/>y2 (i,nieA nit)i i 'o)aza2, >e zbiegaA? (i/ one w Aednym w/U,e, a,e wzg,/dy nie nau)oweA, ,ecz 'rywatneA natury nie 'ozwa,aA? mi wy)ona2 teA 'racy 'ub,icznie Mu(ia.bym wie,e zdradzi2, co ,e'ieA niech 'ozo(tanie moA? taAemnic?, gdy> w drodze do w.a1ciwego rozwi?zania wyAa1ni.o mi (i/ nieAedno, do czego niech/tnie 'rzyznaA/ (i/ 'rzed (ob? (amym 0,aczego Aedna) nie wybieram innego marzenia (ennego, )t-rego ana,iza bardzieA nadaAe (i/ do o'ub,i)owania, dzi/)i czemu m-g.bym 'ewnieA 'rze)ona2 o znaczeniu i 'owi?zaniach materia.u od)rytego za 'omoc? ana,izyV Ed'o9 "5J "56

wiedU brzmi3 )a>de marzenie (enne, )t-rym bym (i/ nie zaA?., 'rowadzi.oby do omawiania tych (amych ('raw, w )t-re trudno innych wtaAemnicza2 i )t-re (i.? rzeczy wymagaA? dy()recAi Qdybym nawet wybra. do ana,izy marzenie (enne obceA o(oby, to i wtedy nie uwo,ni.bym (i/ od trudno1ci F wyA?w(zy (ytuacA/, >e 'ozwa,aA? na to )on)retne (to(un)i F o'i(ania go bez ogr-de), nie nara>aA?c u:aA?cego mi cz.owie)a na od(.anianie Aego >ycia intymnego Barzuca mi (i/ tego rodzaAu uA/cie, >e marzenie (enne Ae(t namia(t)? za(t/'uA?c? 'e.en wzru(ze; i wa>nych znacze; to) my1,i, do )t-rego do'rowadzi.a mnie za)o;czona ana,iza Bie znam Ae(zcze 'roce(u, )t-ry z owych my1,i tworzy marzenie (enne, a,e do(trzegam, i> nie(.u(zne Ae(t twierdzenie, >e Ae(t ono zAawi()iem czy(to cie,e(nym, 'ozbawionym znaczenia '(ychicznego,

'ow(taA?cym Aa)o czynno12 'oAedynczych, rozbudzonych ze (nu gru' )om-re) m-zgowych Zauwa>y.em Ae(zcze dwie rzeczy3 >e tre12 marze; (ennych Ae(t znacznie )r-t(za ani>e,i my1,i, )t-rych Ae(t ona namia(t)?, i >e ana,iza od)ry.a, i> ma.o wa>ne zdarzenie wieczorne wywo.a.o marzenie (enne Bie wyci?ga.bym ta) da,e)o id?cych wnio()-w, gdyby to by.a moAa 'ierw(za i Aedyna ana,iza marzenia (ennego 7iedy Aedna) do1wiadczenie 'ouczy.o mnie, >e ()oro bez)rytycznie 'od?>am za ()oAarzeniami, to 'rzy )a>dym marzeniu (ennym mog/ doA12 do .a;cucha my1,i, )t-rego ().adni)i zawieraA? cz/1ci tego marzenia i 'ozo(taA? w 1ci(.ym zwi?z)u mi/dzy (ob?, na,e>a.o zatem odrzuci2 'rzy'u(zczenie, >e 'o raz 'ierw(zy od)ryte zwi?z)i mog? (i/ o)aza2 'rzy'ad)owymi U'rawnia mnie to do nadania nazwy temu, co zdo.a.em uchwyci2 <awn? tre1ci? marzenia (ennego nazywam to, co zachowuAe (i/ z niego w 'rzy'omnieniu, i 'rzeciw(tawiam A? temu materia.owi, )t-ry od)ry.em w to)u ana9 "58 ,izy, a )t-ry nazywam F na razie bez da,(zego 'odzia.u F utaAon? tre1ci? marzenia (ennego 5taA/ tedy 'rzed dwoma nowymi, dot?d nie (:ormu.owanymi 'rob,emami3 1) Aa)i 'roce( '(ychiczny do'rowadzi. utaAon? tre12 marzenia (ennego do znaneA mi z 'rzy'omnienia AawneA tre1ci+ !) co za motyw ,ub motywy wymagaA? tego rodzaAu 'rze).adu Proce( 'rzemiany utaAoneA tre1ci w Aawn? nazywam 'rac? marzenia (ennego Przeciwie;(twem teA 'racy Ae(t d,a mnie 'raca ana,ityczna, )t-ra 'rze)(zta.ca tre12 marze; (ennych w )ierun)u odwrotnym #nne zagadnienia marze; (ennych3 'ytania o ich 'obud)i i 'ochodzenie, o ich ewentua,ne znaczenie i :un)cAe, Aa) r-wnie> o 'rzyczyny ich za'ominania F obAa1ni/ nie na AawneA, ,ecz na 1wie>o wydobyteA ich tre1ci utaAoneA Poniewa> w(zy(t)ie odmienne od moAego i my,ne donie(ienia w ,iteraturze na temat marzenia (ennego ('rowadzaA? (i/ do nieznaAomo1ci Aego u)rytych tre1ci, uAawnionych do'iero za 'omoc? ana,izy, b/d/ 'rzeto (tara. (i/ odt?d (zczeg-,nie uni)a2 mie(zania AawneA tre1ci marzenia (ennego z utaAonymi w nim my1,ami U, Przemiana utaAoneA my1,i marzenia (ennego w Aego Aawn? tre12 za(.uguAe na 'e.n? na(z? uwag/ Aa)o naAwcze1nieA 'oznany 'rzy).ad 'rzeobra>enia materia.u '(ychicznego z Aednego ('o(obu wyra>ania (i/, )t-ry Ae(t zu'e.nie zrozumia.y, w drugi, do )t-rego zrozumienia 'otrzebne (? w()az-w)i i ('ecAa,ne zabiegi, mimo >e i ten drugi rodzaA mu(imy uzna2 za wyni) na(zeA a)tywno1ci '(ychiczneA Ze wzg,/du na (to(une) tre1ci utaAoneA do AawneA mo>emy 'odzie,i2 marzenia (enne na trzy "5% )ategorie Po 'ierw(ze, rozr->niamy marzenia (enne, )t-re (? r-wnocze1nie 'e.ne znaczenia i zro9z u9m i a . e+ ich w.?czenie do na(zego >ycia '(ychicznego nie na'oty)a 'rze(z)-d Marzenia (enne tego rodzaAu (? bardzo cz/(te+ (? one 'rzewa>nie )r-t)ie i wydaA? (i/ nam niegodne uwagi, gdy> bra) w nich moment-w wywo.uA?cych zdumienie ,ub zdziwienie #ch wy(t/'owanie Ae(t w.a1nie mocnym argumentem 'rzeciw)o nauce, w )t-reA twierdzi (i/, >e marzenie (enne 'o,ega Aedynie na dzia.a,no1ci 'o(zczeg-,nych gru' )om-re) m-zgowych+ w('omniane marzenia (enne nie maA? >adnych znamion obni>oneA a,bo roz(zcze'ioneA a)tywno1ci '(ychiczneA, a mimo to nie za'rzeczamy, >e maA? chara)ter marzenia (ennego i nie my,imy ich z tworami >ycia na Aawie 0o drugieA gru'y na,e>? te marzenia (enne, )t-re wy)azuA? w'rawdzie 'owi?zanie wewn/trzne i Aa(ny (en(, a,e zadziwiaA? na(, gdy> ich znaczenia nie mo>emy odnie12 do na(zego >ycia duchowego Zachodzi to n' w-wcza(, gdy 1nimy o 1mierci drogiego )rewnego z 'owodu zarazy, mimo >e nie mamy >adnego 'owodu do nie'o)oAu i do tego, by ocze)iwa2 czego1 'odobnego, i 'e.ni zdziwienia 'ytamy3 H5)?d wzi/.a (i/ u mnie ta)a my1,VI 0o trzecieA gru'y na,e>? te marzenia (enne, )t-rym bra) i znaczenia i zrozumienia, )t-re wydaA? (i/ nam bez zwi?z)u, 'owi).ane i bez(en(owne Do, co 1nimy, ma naAcz/1cieA owe cechy, )t-re g.-wnie 'rzyczyni.y (i/ do z,e)cewa>enia marze; (ennych i do uza(adniania w odnie(ieniu do nich medyczneA teorii o ograniczoneA a)tywno1ci '(ychiczneA 5zczeg-,nie d.u>(zym i bardzieA

()om',i)owanym marzeniom (ennym bra) Ae(t 'owi?zania wewn/trznego 7ontra(t mi/dzy Aawn? a utaAon? tre1ci? marze; (ennych ma, zdaAe (i/, znaczenie ty,)o w odnie(ieniu do drugieA, a zw.a(zcza trzecieA ich gru'y Du natra:iamy na zagad)i, )t-re zni)aA?, gdy za(t?'imy materia. Aawny utaAon? tre1ci? my1,i i w.a1nie na 'rzy).adzie tego rodzaAu, na 'owi).anym i nie zrozumia.ym marzeniu (ennym, 'rze'rowadzi,i1my wy>eA w('omnian? ana,iz/ 4brew ocze)iwaniu, na'ot)a,i1my motywy, )t-re nie zezwo,i.y na do).adne 'oznanie u)rytych my1,i marzenia (ennego 4ie,o)rotne 'owt-rzenie 'odanego do1wiadczenia 'ozwa,a 'rzy'u(zcza2, >e mi/dzy niezrozumia.ym i 'owi).anym chara)terem tre1ci marzenia (ennego a trudno1ciami w oddaniu my1,i (ennych i(tnieAe zwi?ze) 1ci(.y i 'rawid.owy Zanim zbadamy natur/, i(tot/, tego zwi?z)u, zaAmiemy (i/, z )orzy1ci? d,a tego, co na( intere(uAe, .atwieA zrozumia.ymi marzeniami (ennymi 'ierw(zeA )ategorii, )t-rych tre12 Aawna od'owiada utaAoneA i w )t-rych 'raca marzenia (ennego nie gra niema, >adneA ro,i @adanie tych marze; (ennych Ae(t godne uwagi Ae(zcze z innego 'un)tu widzenia 0o teA gru'y na,e>? 'rzecie> marzenia (enne dzieci maA?ce (en( i nie wywo.uA?ce zdziwienia, co, nawia(em m-wi?c, Ae(t nowym argumentem 'rzeciw)o 'oAmowaniu marzenia (ennego Aa)o roz)oAarzoneA czynno1ci m-zgu 'ogr?>onego we 1nie Barzuca (i/ 'ytanie, d,aczego ta)ie obni>enie a)tywno1ci '(ychiczneA mia.oby zachodzi2 Aedynie w marzeniach (ennych doro(.ych, a u dzieci nieV Mamy 'rawo ocze)iwa2, >e wyAa1nienie 'roce(-w '(ychicznych zachodz?cych u dzieci, gdzie (? one o wie,e 'ro(t(ze, o)a>e (i/ nieodzownym 'rzygotowaniem '(ycho,ogii cz.owie)a doro(.ego Eto )i,)a 'rzy).ad-w zebranych 'rzeze mnie marze; (ennych dzieci 0ziewczyn)a 1%9 mie(i/czna, )t-ra w ci?gu dnia nie do(taAe nic do Aedzenia, 'oniewa> wymiotowa.a z 'owodu, Aa) utrzymuAe niania, 'rzeAedzenia (i/ 'oziom)ami, w nocy, 'o tym dniu 'o(tnym, wy)rzy)u9 "68 "61 Ae (woAe imi/ i na(t/'uA?ce (.owa3 H'o(z)iom)i, bor-w)i, AaAe(cz)nica, 'a'iI Tni wi/c, >e Ae, a z menu 'od)re1,a w.a1nie te 'otrawy, )t-rych, Aa) 'rzy'u(zcza, nie do(tanie w naAb,i>(zym cza(ie Podobnie o zabronionych (ma)o.y)ach marzy !!9mie(i/czny ch.o'czy), )t-ry w 'rzeddzie; 'odarowa. (wemu wuAowi )o(zycze) 1wie>ych czere1ni+ 'ozwo,ono mu z nich ()o(ztowa2 za,edwie )i,)a Cano budzi (i/ z we(o.? nowin?3 H&e(r)man zAad. w(zy(t)ie czere1nieI 0ziewczyn)a "V!9,etnia odby.a w ci?gu dnia 'rzeAa>d>)/ 'o Aeziorze, a >e ('acer ten wyda. (i/ AeA nie do12 d.ugi, wy(iad.a z '.aczem Ba(t/'nego ran)a o'owiada.a, >e w nocy AeUdzi.a 'o Aeziorze, czy,i >e )ontynuowa.a 'rzerwan? 'rzeAa>d>)/ =h.o'iec 59,etni nie by. zbytnio zadowo,ony z wyciecz)i, Aa)? 'o raz 'ierw(zy odby. w o)o,ice 0ach(teinu+ gdy ty,)o (tawa.a (i/ widoczna Aa)a1 g-ra, 'yta., czy to Ae(t 0ach(tein, i wzbrania. (i/ 'rzed '-A1ciem drog? 'rowadz?c? do wodo('adu <ego zachowanie ).adziono na )arb zm/czenia, a,e wyAa1ni.o (i/ ono ,e'ieA, gdy na(t/'nego 'oran)a o'owiedzia. (woAe marzenie (enne, w )t-rym do(ta. (i/ na (zczyt 0ach(teinu 4ida2 z tego, >e ocze)iwa., i> ce,em wyciecz)i b/dzie do(tanie (i/ na (zczyt 0ach(teinu, i 'o(mutnia. nie zobaczyw(zy u'ragnioneA g-ry 4 marzeniu (ennym ('e.ni.o (i/ to, czego ocze)iwa. za dnia Zu'e.nie 'odobnie 'rzebiega.o marzenie (enne 69,etnieA dziewczyn)i, )t-reA oAciec 'rzerwa. ('acer z 'owodu ('-UnioneA 'ory 4 drodze 'owrotneA zobaczy.a tab,ic/ w()azuA?c? inne mieA(ce wyciecz)i, a oAciec 'rzyrze). AeA, >e '-Ad? tam innym razem Ba(t/'nego ran)a 'owita.a oAca wiadomo1ci?, >e 1ni.o (i/ AeA, i> by,i z oAcem w AedneA i drugieA mieA(cowo1ci UderzaA?ce (? w('-,ne cechy tych dziecinnych marze; (ennych 5'e.niaA? one w(zy(t)ie >yczenia, Aa)ie 'ow(ta.y 'odcza( dnia, a,e nie docze)a.y (i/ ('e.nienia 5? one 'ro(tym i nie u)rywanym ('e .9nieniem>yczenia Biczym innym Aa) ('e.nionym >yczeniem Ae(t na(t/'uA?ce marzenie (enne dziec)a Z 'owodu 'o,iomye,iti( nie('e.na G9,etni? dziewczyn)/ wy(.ano ze w(i do mia(ta i umie(zczono A? na noc u

bezdzietneA ciot)i w wie,)im F d,a nieA oczywi1cie za wie,)im F .->)u Cano, tu> 'o 'rzebudzeniu, o'owiada.a, >e 1ni.o (i/ AeA, i> .->)o by.o d,a nieA za ma.e, ta) >e nie mog.a (i/ w nim zmie1ci2 Cozwi?zanie tego marzenia (ennego Aa)o ('e.niaA?cego >yczenie Ae(t .atwe, Ae>e,i 'rzy'omnimy (obie, >e Hby2 du>y mI Ae(t >yczeniem bardzo cz/(to wyra>anym 'rzez dzieci 4ie,)o12 .->)a 'rzy'omina.a wyraUnie ma.eA, )t-ra gor?co 'ragn/.a by2 Au> du>?, Aa) ma.a Ae(t Ae(zcze+ d,atego 'o'rawi.a ten niemi.y d,a nieA (to(une) wie,)o1ci i (ta.a (i/ ta) wie,)a, >e to du>e .->)o by.o d,a nieA za ma.e Bawet wtedy, gdy tre12 marzenia (ennego dziec)a )om',i)uAe (i/ i wy(ubte,nia, w.a1ciwe o)azuAe (i/ AeA uA/cie Aa)o ('e.nienia >yczenia 89,etni ch.o'a) Aedzie w marzeniu (ennym razem z 6chi,,e(em na rydwanie, )t-rym )ieruAe 0iomede( E)azuAe (i/, >e 'o'rzedniego dnia czyta. z du>ym zaintere(owaniem bohater()ie mity grec)ie+ .atwo mo>na u(ta,i2, >e uwa>a. tych bohater-w za (w-A idea. i >a.owa., >e nie >yAe za ich cza(-w Den ma.y zbi-r 'rzy).ad-w uwidacznia Aednoznacznie drug? w.a1ciwo12 marze; (ennych, dzieci, ich zwi?ze) z >yciem za dnia Nyczenia, )t-re (i/ w nich ('e.niaA?, 'ochodz? z 'o'rzedzaA?cego Ae dnia i odznaczaA? (i/ na Aawie (i,nym zabarwieniem uczuciowym @.aho(t)i i oboA/tne wydarzenia, co1, co ta)im w.a1nie mog.oby (i/ dzieciom wydawa2, nie znaAduA? mieA(ca w tre1ci marze; (ennych Da)>e i u doro(.ych mo>na zebra2 ,iczne 'rzy).ady "6! "6" marze; (ennych ty'u dzieci/cego, )t-re Aedna), Aa) Au> w('omnia.em, odznaczaA? (i/ 'rzewa>nie ubog? tre1ci? # ta) 'ewna gru'a ,udzi regu,arnie reaguAe na 'ragnienie, wy(t/'uA?ce w nocy, marzeniem (ennym o na'oAach, a wi/c marzenie (enne zmierza do u(uni/cia 'odra>nienia wywo.anego czynni)ami zewn/trznymi bez budzenia 1'i?cego U wie,u ,udzi zdarzaA? (i/ cz/(to na )r-t)o 'rzed obudzeniem (i/ tego rodzaAu wygodne ma9Z r>enia (enne, gdy 'oAawia (i/ 'odnieta do w(tania Tni? w-wcza(, >e Au> w(ta,i, (toA? 'rzy umywa,ni, (? Au> w (z)o,e, urz/dzie itd , tam, gdzie by2 'owinni o oznaczoneA 'orze 4 noc 'rzed zamierzon? 'odr->? nierzad)o 1ni (i/ nam, >e 'rzyby,i1my do mieA(ca 'rzeznaczenia+ 'rzed 'rzed(tawieniem w teatrze ,ub 'rzed ('ot)aniem towarzy()im marzenie (enne antycy'uAe nieraz F Aa)by z niecier',iwo1ci F ocze)iwan? 'rzyAemno12 #nnym razem marzenie (enne wyra>a ('e.nienie >yczenia nie w'ro(t+ aby roz'ozna2 w nim ('e.nione >yczenie, na,e>y zna,eU2 zwi?ze), wyci?gn?2 wnio()i, a wi/c za'ocz?t)owa2 'rac/ t.umacza Da) n' gdy 'ewien 'an o'owiada. mi (en (woAeA m.odeA >ony, )t-ra 1ni.a, >e do(ta.a mie(i?cz)/, 'omy1,a.em, >e 'ani ta za(z.a w ci?>/, 5)oro zatrzyma.a (i/ AeA mie(i?cz)a Do marzenie (enne Ae(t w()az-w)? o zaA1ciu w ci?>/, Aego (en( zawiera ('e.nienie >yczenia, by ci?>a nie na(t?'i.a Ae(zcze 'rzez 'ewien cza( 5zczeg-,nie w niezwy).ych i o(ob,iwych warun)ach (? bardzo cz/(te ta)ie marzenia (enne o dzieci/cym chara)terze Da) n' )ierowni) e)('edycAi 'o,arneA dono(i., >e ,udzie Aego za.ogi F 'odcza( zimowania w warun)ach ,odowcowych o Aedno(taAneA i ()?'eA >ywno1ci F regu,arnie Aa) dzieci 1ni,i o ucztach, g-rach taba)i i o 'obycie w domu =z/(to z d.u>(zego, ()om',i)owanego i w ca.o1ci 'owi).anego marzenia (ennego wy.ania (i/ Aa(ny ().adni), )t-ry mie1ci w (obie bez('rzecznie >yczenia, ('oAone Aed9 na) z innym, nie zrozumia.ym materia.em Przy cz/(teA ana,izie 'ozornie nieAa(nych marze; (ennych doro(.ych dowiaduAemy (i/, )u na(zemu zdumieniu, >e (? one nie)iedy ta) 'ro(te Aa) marzenia (enne dzieci i >e u)rywaA? (i/ w nich, o'r-cz tego Aednego ('e.nienia >yczenia, Ae(zcze inne znaczenia Z 'ewno1ci?9rozwi?zanie zagad)i marze; (ennych by.oby 'ro(te i zadowa,aA?ce, gdyby 'raca ana,ityczna umo>,iwia.a nam ('rowadzenie tych bez(en(ownych oraz zagmatwanych marze; (ennych doro(.ych do ty'u dzieci/cego ('e.nienia >yczenia rozbudzonego (i,nie za dnia Pozory nie

'rzemawiaA? Aedna) za tym Marzenia (enne doro(.ych (? 'rzewa>nie 'e.ne oboA/tnych ,ub dziwacznych wydarze; i trudno zauwa>y2 w ich tre1ci ('e.nienie >yczenia Bim roz(taniemy (i/ z marzeniami (ennymi o chara)terze dzieci/cym b/d?cymi nie ma()owanymi ('e.nieniami >ycze;, nie mo>emy 'omin?2 g.-wneA cechy marzenia (ennego, )t-re w.a1nie w teA gru'ie wyraUnie wy(t/'uAe 7a>de z tych marze; mog/ za(t?'i2 zdaniem wyra>aA?cym >yczenie3 H6ch, gdyby 'rzeAa>d>)a 'o Aeziorze d.u>eA trwa.a+ gdybym Au> by. umyty i ubrany+ gdybym ta) m-g. zatrzyma2 czere1nie, zamia(t 'odarowa2 Ae wuAowi_I F a,e marzenie (enne zawiera wi/ceA ni> (amo >yczenie dotycz?ce 'rzy(z.o1ci U)azuAe ono bowiem >yczenie Aa)o ('e.nione, 'rzed(tawia to ('e.nienie Aa)o rea,ne i a)tua,ne, a materia. marzenia (ennego ().ada (i/ 'rzewa>nie F cho2 nie bez wyA?t)-w F z (ytuacAi, 'rzewa>nie z wzro)owych obraz-w zmy(.owych 6 wi/c i w teA gru'ie nie bra) 'ewnego rodzaAu 'rze)(zta.ce;, )t-re mo>emy o)re1,i2 Aa)o 'rac/ marzenia (ennego Formu.uAemy to na(t/'uA?co3 my1, wy'owiadaA?ca >yczenie dotycz?ce 'rzy(z.o1ci zo(taAe 'rzed(tawiona ',a(tycznie w cza(ie teraUnieA(zym "6G "65 #V 5).onni Ae(te1my 'rzyA?2, >e ta)ie 'rzeobra>enie >ycze; w o)re1,on? (ytuacA/ mia.o mieA(ce r-wnie> w 'ogmatwanych marzeniach (ennych, mimo >e nie wiemy, czy i tu nie by.y to >yczenia 'rzy(z.o1ciowe Podany na 'ocz?t)u rozwa>a; 'rzy).ad marzenia (ennego, )t-rego ana,iza 'o'rowadzi.a na( o )ro) da,eA, 'ozwa,a nam w dw-ch mieA(cach na 'odobne 'rzy'u(zczenia 6na,iza wy)aza.a, >e moAa >ona zaAmowa.a (i/ 'rzy (to,e obcymi o(obami, co by.o d,a mnie nie'rzyAemne+ marzenie (enne zawiera.o do).adne 'rzeciwie;(two tego, gdy> o(oba, )t-ra za(t?'i.a moA? >on/, zaAmowa.a (i/ wy.?cznie mn? =zy> ta) nie'rzyAemne 'rze>ycie mo>e budzi2 >yczenie czego1 ,e'(zego ni> zamienienie oweA niemi.eA (ytuacAi w 'rzeciwn?, ta)?, Aa)? 'rzed(tawi.o w.a1nie marzenie (enneV 4 tym (amym (to(un)u 'ozo(taAe, Aa) wy)aza.a ana,iza, gorz)a my1,, >e niczego nie mia.em za darmo, do (.-w oweA 'ani we 1nie3 HPan mia. zaw(ze ta)ie 'i/)ne oczy_I =z/12 ('rzeczno1ci mi/dzy Aawn? a utaAon? tre1ci? marzenia (ennego daAe (i/ wi/c wyt.umaczy2 Aa)o ('e.nienie >yczenia @ardzieA uderzaA?ca Ae(t inna czynno12 'racy marzenia (ennego 'rowadz?ca do 'ow(tania bez.adnych tre1ci Qdy na Aa)im)o,wie) 'rzy).adzie 'or-wna (i/ ,iczb/ ().adni)-w wyobra>eniowych ,ub 'oAemno12 tre1ciow? o'i(anego marzenia (ennego z za)re(em ('i(anych w wyni)u ana,izy my1,i, )t-rych 1,ad na'ot)amy w danym marzeniu, to nie mo>na w?t'i2, >e 'raca marzenia (ennego do)ona.a tu nie(.ychanego 1ci1ni/cia ,ub zag/(zczenia Z rozmiar-w tego zag/(zczenia nie mo>na 'ocz?t)owo zda2 (obie ('rawy, a,e im g./bieA ana,izuAe (i/ marzenie (enne, tym bardzieA im'onuA?co (i/ ono 'rzed(tawia Bie ma w-wcza( ani Aednego ().adni)a tre1ci, od )t-rego nie rozchodzi.yby (i/ nici )oAarz?cych (i/ wyobra>e; w dw-ch ,ub wi/ceA )ierun)ach, nie ma (ytuacAi, )t-ra nie ().ada.aby (i/ z dw-ch ,ub wi/ceA wra>e;, 'rze>y2 # ta) ;' 'ewnego razu 1ni.em o czym1 w rodzaAu '.ywa,ni, z )t-reA )?'i?cy roz'ro(zy,i (i/ we w(zy(t)ich )ierun)ach+ w 'ewnym mieA(cu na brzegu (ta. cz.owie) nachy,aA?cy (i/ )u AedneA z )?'i?cych (i/ o(-b, Aa)by chcia. wyci?gn?2 A? z wody 5ytuacAa ta ().ada (i/ ze w('omnienia 'rze>ycia z moich ,at m.odzie;czych i z dw-ch obraz-w, z )t-rych Aeden og,?da.em na )r-t)o 'rzed za1ni/ciem <eden z tych obraz-w by. z cy),u 5chwindow()ieA Me,uzyny HZa()oczenie w )?'ie,iI ('or-wnaA3 roz'ro(zy,i (i/ w )?'ie,i), drugi za1 by. dzie.em mi(trza w.o()iego i 'rzed(tawia. 'oto' Ewo drobne 'rze>ycie by.o na(t/'uA?ce3 'ewnego razu widzia.em w (z)o,e '.ywania, Aa) nauczycie, 'omaga. wydo(ta2 (i/ z wody 'ani, )t-ra ('-Uni.a (i/ a> do cza(u 'rzeznaczonego d,a 'an-w 5ytuacAa w 'rzy).adzie wybranym do ana,izy 'rzywo.a.a (zereg w('omnie;, z )t-rych )a>de wnio(.o co1 do tre1ci marzenia (ennego Po 'ierw(ze, ta ma.a (cena z cza(-w moAego ubiegania (i/ o r/)/, o czym Au> m-wi.em+ w('omniany u1ci() d.oni 'od

(to.em do(tarczy. marzeniu (ennemu (zczeg-. H'od (to.emI, )t-ry do'iero ed 'o(t mu(z/ umie1ci2 we w('omnieniu E Hzwr-ceniu (i/I nie by.o w-wcza( mowy+ wiem Aedna) z ana,izy, >e ten ().adni) Ae(t ('e.nieniem >yczenia wyobra>onym 'rzez )ontra(t i odno(i (i/ do zachowania moAeA >ony 'rzy tab,e dZh-te Poza tym 1wie>ym w('omnieniem u)rywa (i/ ca.)iem 'odobna 'rzygoda, a,e o g./b(zym znaczeniu, z cza(-w na(zego narzecze;(twa, )t-ra by.a 'owodem ca.odziennego nie'orozumienia mi/dzy nami Pou:a.o12, ).adzenie r/)i na )o,ano na,e>a.y w ca.)iem innym )onte)1cie do ca.)iem innych o(-b Den ().adni) marzenia (ennego by. z )o,ei (am 'un)tem wyA1cia dw-ch oddzie,nych (zereg-w w('omnie; itd "66 "6J Materia. my1,i marze; (ennych, )t-ry zo(ta. zebrany d,a wytworzenia o)re1,oneA (ytuacAi, mu(i by2 oczywi1cie z g-ry 'rzygotowany do ta)iego u>yt)u Potrzeba do tego AedneA ,ub )i,)u w('-,nych cech we w(zy(t)ich cz/1ciach ().adowych Praca marzenia (ennego 'o(t/'uAe w-wcza( 'odobnie Aa) Franci( Qa,ton 'rzy ze(tawianiu :otogra:ii rodzinnych Cozmaite ().adowe na).adaA? (i/, Aa)by Aedna 'o)rywa.a drug?, a w-wcza( wy(t/'uAe Aa(no w('-,no12 cech w obrazie ca.o1ciowym, a cechy ('rzeczne zno(z? (i/ Den 'roce( wyAa1nia 'o cz/1ci znaczenie o(ob,iwych i nieAa(nych ().adni)-w tre1ci marzenia (ennego 4ydaAe (i/, i> zrozumienie tego 'rzemawia za na(t/'uA?c? regu.? t.umaczenia marze; (ennych3 Ae1,i w to)u ana,izy natra:ia (i/ na ().adni) o nieo)re1,onym znaczeniu, nie daA?cym (i/ uA?2 w a,ternatyw/ a,bo F a,bo, to na,e>y uwzg,/dni2 )a>d? cz/12 'ozorneA a,ternatywy i .?cz?c Ae ('-Ani)iem HiI obra2 za 'un)t wyA1cia .a;cucha ()oAarze; Dam, gdzie bra) ta)ieA w('-,no1ci mi/dzy my1,ami marzenia (ennego, 'raca tego marzenia (tara (i/ A? (tworzy2, by umo>,iwi2 w('-,ne ich 'rzed(tawienie BaA'ro(t(zym ('o(obem zb,i>enia dw-ch my1,i nie maA?cych z (ob? nic w('-,nego Ae(t zmiana wyra>enia AedneA my1,i, 'rzy czym ewentua,nie druga my1, w('omaga Ae r-wnie> 'rzez od'owiednie 'rze)(zta.cenie wyra>enia Zachodzi tutaA co1 'odobnego Aa) 'rzy tworzeniu rym-w, gdzie 'odobne brzmienie Ae(t (zu)an? w('-,no1ci? 4i/)(za cz/12 'racy marzenia (ennego 'o,ega w.a1nie na tworzeniu ta)ich, cz/(to bardzo dowci'nych, cz/(to 'ozornie wymu(zonych, my1,i 'o.?czonych, (i/gaA?cych od w('-,nego 'rzed(tawienia w tre1ci marzenia (ennego a> do my1,i w nim zawartych, r->nych w'rawdzie co do :orm i rodzaA-w, a,e wywo.anych tymi (amymi czynni)ami Da)>e ana,iza na(zego 'rzy).adu marzenia (ennego wy)aza.a ten rodzaA 'rze)(zta.9 ceni? AedneA my1,i w ce,u ('ot)ania (i/ z inn?, ca.)iem AeA obc? Przy da,(zym 'rowadzeniu ana,izy na'ot)a.em, mianowicie, my1,3 H=hcia.bym te> raz mie2 co1 za darni oI+ :orma AeA wyra>enia nie by.a Aedna) u>yteczna d,a tre1ci marzenia (ennego+ zo(ta.a zatem za(t?'iona 'rzez inn?3 H=hcia.bym za>ywa2 czego1 (zczeg-,nego nie 'ono(z?c [)o(zt-w`I 5.owo H)o(ztaI ()o(ztowa2) od'owiada.o (woim drugim znaczeniem (ytuacAi 'rzy tab,e dZh-te i mog.o (i/ wyrazi2 w marzeniu (ennym Aa)o 'odanie do (to.u (z'ina)u <e1,i u na( na (to,e zAawia (i/ 'otrawa nie ,ubiana 'rzez dzieci, to mat)a 'r-buAe 'ocz?t)owo .agodnie zach/ci2 dzieci3 H5)o(ztuAcie ty,)o tro(zecz)/I 4ydaAe (i/ dziwne, >e 'raca marzenia (ennego ta) bez ()ru'u.-w wy)orzy(tuAe dwuznaczno12 (.-w, a,e 'rzy bogat(zym do1wiadczeniu o)azuAe (i/ to ca.)owicie zwyczaAnym zAawi()iem Za 'omoc? 'racy zag/(zczenia w marzeniu (ennym wyAa1niaA? (i/ 'ewne ().adni)i Aego tre1ci, )t-re (? ty,)o Aemu w.a1ciwe, a )t-rych nie ('oty)amy w wyobraUni na Aawie DutaA na,e>? o(oby zbiorcze, 'ow(ta.e z wymie(zania, oraz o(ob,iwe twory mie(zane, )t-re mo>na 'or-wna2 z tworami wyobra>aA?cymi zwierz/ta w :antazAi ,ud-w 4(chodu, )t-re Aedna) nabra.y Au> 'ewnych (ta.ych :orm, 'odcza( gdy twory z marze; (ennych 'ow(taA? wci?> na 1wie>o w nie'rzebranym bogactwie 7a>dy zna ta)ie twory ze (woich w.a(nych marze; (ennych+ ('o(oby ich 'ow(tania (? bardzo r->ne Mog/ n' Aa)?1 o(ob/ ze(tawi2 w ten ('o(-b, >e nadaA/ AeA ry(y dw-ch r->nych o(-b, ,ub w ten ('o(-b, >e daA/ AeA 'o(ta2 AedneA o(oby, a we 1nie nazywam A? imieniem drugieA, ,ub mog/

wyobrazi2 (obie 'ewn? o(ob/, a,e umie1ci2 A? w (ytuacAi odno(z?ceA (i/ do )ogo1 innego 4e w(zy(t)ich tych 'rzy'ad)ach 'o.?czenie r->nych o(-b w Aedn? ma w tre1ci ma9 "6% "68 r>enia (ennego (woAe 'e.ne znaczenie, oznacza ty,e co HiI ,ub Hr-wna (i/I, tzn zr-wnanie dw-ch o(-b 'od 'ewnym wzg,/dem, co mo>e (i/ zaznaczy2 w (amym marzeniu (ennym 4 za(adzie Aedna) w('-,no12 tych (to'ionych o(-b mo>na u(ta,i2 do'iero drog? ana,izy, a w tre1ci marzenia (ennego Aedynie (amo tworzenie ta)ich zbiorczych o(-b w()azuAe na t/ w('-,no12 Da (ama r->norodno12 ('o(obu 'ow(tawania i ta (ama za(ada 'rzy wyAa1nianiu zachowuA? (woAe znaczenie w odnie(ieniu do niezmiernie bogatych twor-w mie(zanych tre1ci marze; (ennych+ 'rzytaczanie 'rzy).ad-w tego uwa>am za zbyteczne #ch dziwaczno12 zni)a ca.)owicie, gdy zdecyduAemy (i/ nie (tawia2 ich na r-wni z 'rzedmiotami ('o(trzeganymi na Aawie i gdy 'rzy'omnimy (obie, >e (? one dzie.em zag/(zczenia marzenia (ennego i >e w bardzo tra:nym ()r-cie uwy'u),aA? w('-,n? cech/ 'o.?czonych 'rzedmiot-w 4('-,no12 t/ mo>na i tutaA u(ta,i2 do'iero za 'omoc? ana,izy Dre12 marzenia (ennego m-wi ty,)o3 w(zy(t)ie te rzeczy maA? w('-,n? niewiadom? Coz.o>enie 'o'rzez ana,iz/ tych mie(zanych twor-w na ().adni)i wyAa1nia nam w naA)r-t(zy ('o(-b znaczenie marzenia (ennego Da) n' 1ni.em 'ewnego razu, >e (iedz/ z Aednym ze (woich dawnych nauczycie,i uniwer(ytec)ich na AedneA .awce, )t-ra (zyb)o 'o(uwa (i/ na'rz-d mi/dzy innymi .aw)ami @y.a to )ombinacAa (a,i wy).adoweA i trottoir rou,ant PomiAam da,(ze roz(trz?(anie my1,i #nnym razem (iedz/ w wagonie i trzymam na )o,anach co1 w rodzaAu cy,indra F )a'e,u(za z 'rzezroczy(tego (z).a 5ytuacAa ta 'rzy'omina mi natychmia(t 'rzy(.owie3 ,,Z )a'e,u(zem w r/)u mo>na 'rzeA12 ca.y )raAI =y,inder (z),any 'rzy'omina mi o)r/>n? drog? 1wiat.o 6 u e r a (cy,inder F (z)ie.)o do ,am'y) i zaraz wiem, >e chcia.bym zrobi2 wyna,aze), )t-ry "J8 by mnie ta) wzbogaci. i uczyni. nieza,e>nym, Aa) wyna,aze) mego roda)a dr? 6uera Xon 4e,(bach, i >e w-wcza( 'odr->owa.bym wie,e, zamia(t (iedzie2 w 4iedniu 4 marzeniu (ennym 'odr->uA/ ze (woim wyna,az)iem, z cy,indrem ze (zi).a, )t-ry Ae(zcze nie w(zed. w u>ycie Praca marzenia (ennego z u'odobaniem 'rzed(tawia dwa 'rzeciw(tawne wyobra>enia w.a1nie za 'omoc? tworu mie(zanego+ ta) n' (i/ dzieAe, )iedy niewia(ta widzi (iebie w marzeniu (ennym, Aa) trzyma d.ug? .odyg/ )wiatu, ta), Aa) anio. na obrazach Zwia(towania Marii (niewinno12 F Maria Ae(t AeA imieniem w.a(nym)+ .odyga 'o)ryta Ae(t bia.ymi nabrzmia.ymi )wiatami, )t-re 'odobne (? do )ame,ii ('rzeciwie;(two niewinno1ci3 dama )ame,iowa) 4i/)(z? cz/12 tego, czego dowiedzie,i1my (i/ o zag/(zczeniu marzenia (ennego, da (i/ uA?2 w na(t/'uA?c? :ormu./3 )a>dy ze ().adni)-w tre1ci marzenia (ennego Ae(t zdeterminowany 'rzez wie,e my1,i utaAonych i nie wywodzi (i/ z Aednego ty,)o cz.onu tych my1,i, ,ecz z ca.ego ich ci?gu, cho2 nie 'ozo(taA? one z (ob? w >adnym b,i>(zym zwi?z)u i mog? na,e>e2 do r->nych ob(zar-w t)aniny my1,i 7a>dy ().adni) marzenia (ennego za(t/'uAe w.a1ciwie w Aego tre1ci ca.y ten r->norodny materia. my1,owy 6na,iza od)rywa Aedna) Ae(zcze Aedn? (tron/ tego z.o>onego zwi?z)u mi/dzy tre1ci? a my1,ami marzenia (ennego Da) Aa) od )a>dego ().adni)a marzenia (ennego 'rowadz? r->ne 'o.?czenia do wie,u my1,i, ta) te> w za(adzie Aedna my1, marzenia (ennego za(t?'iona bywa 'rzez wie,eAego ().adni)-w+ nici ()oAarzeniowe nie biegn? w'ro(t od my1,i do tre1ci marzenia (ennego, ,ecz cz/(to )rzy>uA? (i/ i (',ataA? 'o drodze BaAwa>nieA(z? i naAcie)aw(z? w.a1ciwo1ci? 'racy marzenia (ennego Ae(t, 'r-cz 'rzemiany my1,i w (ytuacA/ "J1 (HdramatyzowanieI), zag/(zczanie Bie od)ry,i1my Aedna) na razie motyw-w wymu(zaA?cych ta)ie

(t.oczenie tre1ci V 4 zawi).anych i 'ogmatwanych marzeniach (ennych, Aa)imi (i/ teraz zaAmuAemy, zag/(zczenie i udramatyzo9wanie nie (? w (tanie wyAa1ni2 do )o;ca wra>enia r->nicy mi/dzy Aego Aawn? tre1ci? a utaAonymi my1,ami #(tnieA? dane 1wiadcz?ce o dzia.aniu trzeciego czynni)a, )t-ry za(.uguAe na (taranne zaA/cie (i/ nim <e>e,i za 'omoc? ana,izy 'oznaA/ my1,i marzenia (ennego, zauwa>am 'rzede w(zy(t)im, >e Aego Aawna tre12 o'eruAe innym materia.em ni> utaAona Eczywi1cie (? to ty,)o 'ozory, gdy> 'rzy do).adnieA(zym zbadaniu I9L o)azuAe (i/, >e ca.a tre12 marzenia (ennego Ae(t zawarta + w Aego my1,ach i >e w(zy(t)ie my1,i za(t?'ione (? Aego Y tre1ci? 6,e co1 z teA r->nicy zo(taAe Aedna) zachowane Y Do, co w marzeniu (ennym (tanowi w.a1c:w? tre12, (ze9, ro)o i wyraUnie 'rzed(tawion?, odgrywa, Aa) wy)azuAe Z do).adna ana,iza, bardzo 'odrz/dn? ro,/ w (to(un)u do i owych my1,i, natomia(t w tre1ci teA bra) Ae(t zu'e.nie [ my1,i, )t-re, wed.ug mego odczucia, za(.ugiwa.yby na i uwzg,/dnienie i to w naAwy>(zym (to'niu, ,ub (? one 3 ty,)o margina,nie na'om)ni/te Den (tan rzeczy mog/ Z[ o'i(a2 w na(t/'uA?cy ('o(-b3 'odcza( 'racy m a9(r>enia (ennego na'i/cie '(ychiczne V 'rzeno(i (i/ z my1,i i wyobra>e;, do ( )t-rych w.a1ciwie na,e>y, na inne, m o9c i m zdaniem, nie wymagaA?ce ta)iego zaanga>owania Naden inny 'roce( nie 'rzyczynia (i/ ta) bardzo do u)rycia (en(u marzenia (ennego, zatarcia i zmy,enia zwi?z)u mi/dzy Aego tre1ci? a Aego my1,ami Podcza( tego 'roce(u, )t-ry 'ragn/ nazwa2 'rze(uni/ciem marzenia (ennego, do(trzegam r-wnie> o>ywienie (i/ na'i/cia '(ychicznego, znaczenia, emocAona,no1ci my1,i Za naAwa>nieA(ze w tre1ci marzenia (ennego uwa>amy my,nie to, co Ae(t naAwyraUnieA9(ze+ a w.a1nie w niewyraUnym Aego 5).adni)u cz/(to mo>na 'ozna2 'ochodn? Aego i(totneA my1,i Do, co nazwa.em 'rze(uni/ciem marzenia (ennego, m-g.bym r-wnie> o)re1,i2 Aa)o 'rzewarto1ciowanie warto1ci '(ychicznych Bie doceni.bym Aedna) zAawi()a, gdybym nie doda., >e udzia. 'rze(uni/cia ,ub 'rzewarto1ciowania w 'o(zczeg-,nych marzeniach (ennych Ae(t bardzo zmienny #(tnieA? marzenia (enne, )t-re 'ow(taA? niema, bez udzia.u czynno1ci 'rze(uni/cia 5? one r-wnocze1nie zrozumia.e i 'e.ne znaczenia, Aa) n' 'oznane 'rzez na( marzenia (enne z nie ma()owanymi >yczeniami 4 innych ani Aedna my1, nie zachowuAe (woAeA warto1ci '(ychiczneA a,bo b.aho(t)i za(t/'uA? my1,i wa>ne, )t-re wy.aniaA? (i/ do'iero 'o (zeregu (to'niowych 'rzeA12 #m ciemnieA(ze i bardzieA 'ogmatwane (? marzenia (enne, tym wi/)(zy Ae(t udzia. 'rze(uni/cia w ich tworzeniu 4ybrany 'rzez na( do ana,izy 'rzy).ad wy)azuAe 'rzynaAmnieA ty,e z do)onanego 'rze(uni/cia, >e Aawna Aego tre12 ogni()uAe (i/ gdzie indzieA ni> my1,i Q.-wn? ro,/ w tre1ci om-wionego 'rzy).adu marzenia (ennego gra.a (ytuacAa, w )t-reA 'ewna niewia(ta Aa) gdyby mi ('rzyAa.a+ g.-wny a)cent my1,i tego marzenia ('oczywa. na >yczeniu, by cho2 raz w >yciu dozna2 bezintere(owneA mi.o1ci, )t-ra Hnic nie )o(ztuAeI, a my1, ta )ry.a (i/ w zwrocie o 'i/)nych oczach i na'om)ni/ciu o (z'ina)u <e>e,i 'o'rzez ana,iz/ u(uniemy 'rze(uni/cie marzenia (ennego, to otrzymamy zu'e.nie 'ewne wyAa1nienie dwu ('ornych 'rob,em-w, a to dotycz?ce czynni)-w "J" "J! wywo.uA?cych Ae i zwi?z)u, Aa)i i(tnieAe mi/dzy nim a >yciem na Aawie @ywaA? marzenia (enne, )t-re bez'o1rednio zdradzaA? zwi?ze) z 'rze>yciami za dnia+ w innych nie mo>na od)ry2 nawet 1,adu ta)iego zwi?z)u 7iedy Aedna) ()orzy(ta (i/ z 'omocy ana,izy, w-wcza( mo>na wy)aza2, >e )a>de marzenie (enne, z ma.ymi wyA?t)ami, nawi?zuAe do wra>e; z o(tatnich dni, a mo>e nawet 'o'rawnie A by.oby 'owiedzie23 do dnia, )t-ry Ae bez'o1rednio 'o'rzedza 4ra>enie, )t-remu 'rzy'ada ro,a wywo.ania marzenia (ennego, mo>e by2 ta) (i,ne, >e zu'e.nie nie dziwi na(

zaintere(owanie (i/ nim na Aawie i w tym 'rzy'ad)u (.u(znie 'owiadamy, >e marzenie (enne )ontynuuAe wa>ne ('rawy >ycia na Aawie Przewa>nie Aedna) na'oty)any zwi?ze) tre1ci marzenia (ennego z wra>eniem z dnia 'o'rzedniego Ae(t ta) b.ahy, nieznaczny i godny za'omnienia, >e (ami ty,)o z trudem 'otra:imy Ae (obie 'rzy'omnie2 Dre12 marzenia (ennego zaAmuAe (i/ w-wcza(, nawet gdy Au> ma 'ewien zwi?ze) i Ae(t d,a na( zrozumia.a, naAoboA/tnieA9(zymi drobno(t)ami, )t-re na Aawie nie wzbudzi.y nigdy na(zego zaintere(owania *e)cewa>?ce odno(zenie (i/ do marzenia (ennego mo>na 'rzy'i(a2 w znaczneA mierze o)o,iczno1ci, >e Aego tre12 daAe 'ierw(ze;(two w.a1nie rzeczom oboA/tnym i b.ahym 6na,iza 'o)azuAe nam, Aa) nieuza(adniony Ae(t ,e)cewa>?cy (?d o marzeniu (ennym Qdzie tre12 marzenia (ennego wy(uwa na 'ierw(zy ',an oboA/tne wra>enie Aa)o wywo.uA?ce Ae, tam ana,iza regu,arnie wydobywa na wierzch 'rze>ycie 'e.ne znaczenia i emocAi Do 'rze>ycie zo(ta.o za(t?'ione oboA/tnym wra>eniem 'ozo(taA?cym z nim w (i,nych zwi?z)ach ()oAarzeniowych Qdzie tre12 marzenia (ennego zawiera materia. wyobra>e; nieintere(uA?cych i bez znaczenia, tam ana,iza w()azuAe na ,iczne drogi .?cz?ce to bezwarto1ciowe z naAwarto1ciow(zym w '(ychiczneA ocenie Aedno(t)i < e9 "JG >e,i zamia(t i(totnie 'obudzaA?cego wra>enia w marzeniu (ennym dochodzi do g.o(u oboA/tne, zamia(t i(totnie intere(uA?cego materia.u F oboA/tny, Ae(t to dzie.em czynno1ci 'rze(uni/cia <e>e,i uwzg,/dnimy 1wie>o uzy()ane wyni)i, zdobyte dzi/)i za(t?'ieniu AawneA tre1ci marzenia (ennego tre1ci? utaAon?, to na 'ytanie, co 'rzyczynia (i/ do Aego wywo.ania i Aa)i Ae(t zwi?ze) mi/dzy nim a >yciem codziennym, mu(imy od'owiedzie2 na(t/'uA?co3 marzenie (enne nie zaAmuAe (i/ nigdy ('rawami, )t-re nie by.yby godne zaA/cia (i/ nimi za dnia, a drobno(t)i, (zczeg-.y, )t-re za dnia na( nie obchodz?, nie 'otra:i? te> 'rzedo(ta2 (i/ do marzeD ni? (ennego =o wywo.a.o marzenie (enne w wybranym 'rzez na( 'rzy).adzieV Prze>ycie rzeczywi(to1ci bez znaczenia, bez'.atna 'rzeAa>d>)a 'owozem z 'rzyAacie,em 5ytuacAa tab,e dZh-te w marzeniu (ennym mie1ci w (obie a,uzA/ do tego, gdy> w rozmowie uczyni.em 'or-wnanie ta)(ometru z tab,e dZh-te 4iem Aedna) o innym znaczeniu 'rze>ycia, )t-re zo(ta.o za(t?'ione 'rzez owo bez znaczenia 7i,)a dni temu wyda.em wi/)(z? (um/ d,a drogieA mi o(oby z moAeA rodziny Bie by.oby w tym nic dziwnego F wyra>a to my1, marzenia (ennego F gdyby ta o(oba by.a mi wdzi/czna, bo ta mi.o12 nie by.aby Hza darmoI 6,e mi.o12 bez )o(zt-w dominuAe w moich my1,ach (ennych Poniewa> 'rzed niedawnym cza(em )i,)a)rotnie Aecha.em 'owozem z owym )rewnym, 'odobna 'rzeAa>d>)a z 'rzyAacie,em umo>,iwi.a mi 'rzy'omnienie (obie moAego (to(un)u do tego )rewnego EboA/tne wra>enie, )t-re 'rzez tego rodzaAu 'owi?zania (taAe (i/ czynni)iem wywo.uA?cym marzenie (enne, ('e.nia Ae(zcze Aeden wa9 "J5 rune), )t-ry nie odno(i (i/ do Aego i(totnego Ur-d.a, a mianowicie3 wra>enie to mu(i by2 za )a>dym razem 1wie>e, to znaczy 'ochodzi2 z dnia 'o'rzedzaA?cego marzenie (enne Zanim roz(tan/ (i/ z tematem 'rze(uni/cia, w('omn/ Ae(zcze o cie)awym 'roce(ie zachodz?cym 'rzy 'ow(tawaniu marzenia (ennego, w )t-rym w('-.ucze(tnicz? zag/(zczenie i 'rze(uni/cie 4iemy Au>, >e 'rzy zag/(zczeniu marzenia (ennego dwa wyobra>enia z my1,i z nim zwi?zanych, maA?cych co)o,wie) w('-,nego, Aa)i1 'un)t (tyczno1ci, zo(taA? za(t?'ione w tre1ci marzenia (ennego 'rzez Aedno wyobra>enie mie(zane, )t-rego wyraUne A?dro od'owiada w('-,nym cechom, a nieAa(ne 'oboczne znaczenia odno(z? (i/ do odr/bnych cech obu wyobra>e; <e1,i do tego zag/(zczenia do.?czy (i/ 'rze(uni/cia, to nie 'ow(taAe w-wcza( wyobra>enie mie(zane, ,ecz Aa)i1 'o1redni 'rodu)t w('-,no1ci, )t-ry ta) (i/ ma do 'oAedynczych 5).adni)-w, Aa) wy'ad)owa w r-wno,eg.obo)u (i. do Aego ().adowych 4 tre1ci Aednego z moich marze; (ennych Ae(t mowa o w(trzy)ni/ciu 'ro'y,enu Podcza( ana,izy do(zed.em 'ocz?t)owo do ma.o znacz?cego 'rze>ycia, )t-re Aedna) wywo.a.o to marzenie (enne, a w )t-rym odgrywa ro,/ a m y , e n Zamiany amy,enu na 'ro'y,en nie 'otra:i/ Ae(zcze uza(adni2 0o za)re(u my1,i tego (amego marzenia (ennego na,e>y te> w('omnienie 'ierw(zego 'obytu w

Monachium, )iedy intere(owa.y mnie bardzo Pro'y,eA e 0a,(ze dane z ana,izy 'ozwa,aA? mi 'rzyA?2, >e ten drugi za)re( wyobra>enia ('owodowa. 'rze(uni/cie z amy,enu na 'ro'y,en Pro'y,en Ae(t, >e ta) 'owiem, wyobra>eniem 'o1rednim mi/dzy amy,enem a Pro'y,eAami i 'rzedo(ta. (i/ w()ute) tego rodzaAu )om'romi(u F 'rzez r-wnocze(ne zag/(zczenie i 'rze(uni/cie F do tre1ci marzenia (ennego "J6 @ardzieA 'i,na, ni> 'rzy zag/(zczeniu, wydaAe (i/ 'otrzeba wy)rycia zagad)owych motyw-w 'racy marzenia (ennego 'rzy 'rze(uni/ciach V# <e>e,i w tre1ci marzenia (ennego nie odnaAduAemy ,ub nie roz'oznaAemy my1,i utaAoneA, nie znaA?c motywu tego znie)(zta.cenia, ).adziemy to na )arb 'racy 'rze(uni/cia 0o od)rycia noweA, a 'rzy tym .atwo zrozumia.eA dzia.a,no1ci 'racy marzenia (ennego 'rowadzi inny i .agodnieA(zy rodzaA 'rze)(zta.cenia My1,i marzenia (ennego, )t-re rozwiAamy w to)u ana,izy, zwracaA? uwag/ (woA? niezwy).? 'o(taci?+ nie daA? (i/ one uA?2 w zwy).e :ormy A/zy)owe, )t-rymi naAch/tnieA 'o(.uguAemy (i/ w na(zym my1,eniu, ,ecz (? wyra>ane (ymbo,icznie 'rzez 'or-wnania, meta:ory, Aa) w obrazoweA mowie 'oet-w Bietrudno zna,eU2 uza(adnienie u>ycia mowy wi?zaneA d,a wyra>enia my1,i w marzeniu (ennym Dre12 Aego ().ada (i/ 'rzewa>nie z obrazowych (ytuacAi+ Aego my1,i mu(z? by2 od'owiednio 'rzy)roAone do tego rodzaAu 'rzed(tawiania Z .atwo1ci? zrozumiemy zmiany, )t-rych do)onuAe 'raca marzenia (ennego ze wzg,/du na mo>,iwo12 'rzed(tawienia tych my1,i w Aego tre1ci, Ae1,i 'o(tawimy (obie zadanie wyra>enia za 'omoc? )i,)u na(z)icowanych obraz)-w tre12 'o,itycznego arty)u.u w(t/'nego ,ub mowy obro;cy w (a,i (?doweA 4 materia,e '(ychicznym my1,i marzenia (ennego znaAduA? (i/ z regu.y w('omnienia g./bo)ich 'rze>y2, nierzad)o z o)re(u wcze(nego dzieci;(twa, )t-re zo(ta.y uA/te Aa)o (ytuacAe o tre1ci obrazoweA Qdzie ty,)o Ae(t to mo>,iwe, owe my1,i wywieraA? o)re1,ony w'.yw na "JJ )(zta.towanie tre1ci marzenia (ennego, i to w ten ('o(-b, >e Aa)o 'un)t )ry(ta,izacAi owych tre1ci dzia.aA? 'rzyci?gaA?ce i rozdzie,cze 5ytuacAa w marzeniu (ennym nie Ae(t cz/(to niczym innym, Aa) ty,)o zmody:i)owanym, a zarazem, 'rzez wtr?cenie Ae(zcze innych e,ement-w, ()om',i)owanym odtworzeniem ta)iego g./bo)iego 'rze>ycia Czad)o natomia(t w marzeniu (ennym wy(t/'uAe rzeczywi(te wydarzenie w ('o(-b wierny, bez domie(ze) Dre12 marze; (ennych ().ada (i/ Aedna) nie ty,)o z (ytuacAi, ,ecz zawiera r-wnie> ,iczne :ragmenty obraz-w wzro)owych, rozm-w, a nawet uryw)i nie zmienionych my1,i #ntere(uA?ce zatem b/dzie zaA/cie (i/ 'o)r-tce 1rod)ami 'rzed(tawiania, )t-rymi 'o(.uguAe (i/ 'raca marzenia (ennego, by o(ob,iw? mow? wyrazi2 o)re1,one my1,i My1,i te, o )t-rych dowiaduAemy (i/ z ana,izy, u)azuA? (i/ nam Aa)o '(ychiczny )om',e)( o niezwy),e ()om',i)owaneA budowie <ego cz/1ci 'ozo(taA? z (ob? w 'rzer->nych ,ogicznych (to(un)ach wzaAemnych+ tworz? one 'ierw(zy ',an i t.o, warun)i i odchy,enia, dowody i za(trze>enia Prawie >e regu,arnie obo) Aednego to)u my1,i biegnie drugi, biegunowo r->ny Materia.owi temu nie bra) >adneA z cech chara)tery(tycznych na(zego my1,enia na Aawie <e>e,i z tego w(zy(t)iego ma 'ow(ta2 marzenie (enne, to ten materia. '(ychiczny u,ega )om're(Ai, )t-ra go do(tatecznie zag/(zcza, oraz wewn/trznemu roz)ru(zeniu i 'rze(uni/ciu, )t-re r-wnocze1nie (twarza nowe '.a(zczyzny tre1ciowe, wybieraA?c naAbardzieA 'odatne cz/1ci ().adowe do utworzenia o)re1,oneA (ytuacAi Ze wzg,/du na 'ochodzenie tego materia.u 'roce( -w za(.uguAe na miano regre(Ai *ogiczne wi/zy, )t-re dotychcza( .?czy.y ten materia. '(ychiczny, zani)aA? 'odcza( 'rzemiany w tre12 marzenia (ennego Praca marze; (ennych 'rzeAmuAe do o'racowania Aedy9 "J8 nie rzeczow? tre12 my1,i 0o'iero 'raca ana,ityczna ma odna,eU2 w?te) zniweczony 'rac? marzenia (ennego

Trod)i wyra>ania w marzeniu (ennym (? wi/c bardzo ubogie w 'or-wnaniu ze 1rod)ami wyra>ania na(zych my1,i, Aedna)>e nie rezygnuAe ono z tego, by odda2 zwi?ze) ,ogiczny (woich my1,i+ udaAe (i/ mu nawet do12 cz/(to nada2 im :orma,ne w.a1ciwo1ci (woAeA (tru)tury R?cz?c ca.y materia. w Aedn? (ytuacA/, marzenie (enne u)azuAe niew?t',iwy zwi?ze) mi/dzy 'o(zczeg-,nymi cz/1ciami (woich my1,i *ogiczny zwi?ze) oddaAe ono Aa)o zb,i>enie w cza(ie i 'rze(trzeni, 'odobnie Aa) -w ma,arz gru'uA?cy na obrazie na Parna(ie w(zy(t)ich 'oet-w, )t-rzy nigdy nie by,i razem na Aa)im)o,wie) (zczycie g-ry, a,e 'oA/ciowo tworz? w('-,not/ Marzenie (enne 'rze'rowadza ten ('o(-b 'rzed(tawiania a> do (zczeg-.-w, a cz/(to b,i()i (to(une) Aego dw-ch cz.on-w w()azuAe na 1ci(.y zwi?ze) mi/dzy ich od'owiedni)ami w my1,ach (ennych Ponadto na,e>y zaznaczy2, >e w(zy(t)ie marzenia (enne 'ow(ta.e AedneA i teA (ameA nocy zdradzaA? 'odcza( ana,izy 'ochodzenie z tego (amego )r/gu my1,i Zwi?ze) 'rzyczynowy dw-ch my1,i a,bo nie bywa 'rzed(tawiany, a,bo zo(taAe zaznaczony na(t/'(twem 'o (obie dw-ch, cz/(to nie r-wnie d.ugich :ragment-w marzenia (ennego =z/(to i na(t/'(two zo(taAe zmienione, )iedy 'ocz?te) marzenia (ennego 'rzyno(i wnio()i, a za)o;czenie za.o>enia @ez'o1rednia 'rzemiana w marzeniu (ennym AedneA rzeczy w drug?, zdaAe (i/, 'rze(tawia (to(une) 'rzyczyny i ()ut)u Marzenie (enne nie wyra>a nigdy a,ternatywy a,b oFa , b o, natomia(t na'oty)amy w nim i Aedno, i drugie Aa)by r-wno'rawne 'oA/cia w tym (amym zwi?z)u U>yte 'rzy re'rodu)cAi marzenia (ennego Ha,boFa,boI na,e>y, Aa) Au> 'o'rzednio w('omnia.em, 'rze.o>y2 na ('-Ani) HiI "J% Marzenie (enne z u'odobaniem wyra>a dwa 'rzeciw(tawne (obie wyobra>enia Aednym i tym (amym ().adni)iem ! 4ydaAe (i/, >e d,a niego nie i(tnieAe 'rzeczenie HnieI @ardzo cie)awe bywa 'rzed(tawianie w marzeniu (ennym 'rzeciwie;(twa dw-ch my1,i, (to(un)u ich odwr-cenia 0zieAe (i/ to w ten ('o(-b, >e Aego :ragment zo(taAe F Aa)oby dodat)owo F zamieniony w (woAe 'rzeciwie;(two #nny ('o(-b wyra>ania ('rzeczno1ci 'oznamy '-UnieA Da) cz/(te w marzeniu (ennym wra>enie hamowanego ruchu (.u>y do wyra>enia ('rzeczno1ci dw-ch im'u,(-w, )on:,i)tu wo,i Mechanizm tworzenia marze; (ennych ('rzyAa w wy(o)im (to'niu wyra>aniu zwi?z)u ,ogicznego Aedynie w 'rzy'ad)u 'odobie;(twa, w('-,no1ci i zgodno1ci Praca marzenia (ennego 'o(.uguAe (i/Z tymi 'rzy'ad)ami Aa)o 'un)tami o'arcia w Aego zag/(zczaniu w ten ('o(-b, >e wi?>e w(zy(t)ie 'oAedyncze ().adni)i wy)azuA?ce 'ewn? zgodno12 w Aedn? now? ca.o12 Dych )i,)9a z grub(za 'oczynionych uwag nie oddaAe, oczywi1cie, ca.eA 'e.ni 1rod)-w 'rzed(tawiania, )t-rymi 'o(.uguAe (i/ marzenie (enne w wyra>aniu zwi?z)-w ,ogicznych mi/dzy (wymi my1,ami Po(zczeg-,ne marzenia (enne (? 'od tym wzg,/dem ,e'ieA ,ub niedba.eA o'racowane, trzymaA? (i/ mnieA ,ub bardzieA (tarannie 'od.o>onego te)(tu i w (i,nieA(zym ,ub (.ab(zym (to'niu u>ywaA? 1rod)-w 'omocniczych 4 tym o(tatnim 'rzy'ad)u wydaA? (i/ one ciemne, 'ogmatwane i bez zwi?z)u Qdy marzenie (enne wydaAe (i/ Aa()rawo bez(en(owne i zawiera w (weA tre1ci widoczn? niedorzeczno12, W <e(t godne uwagi, >e wybitni A/zy)oznawcy (? zdania, i> w naA(tar(zych A/zy)ach ,udz)ich ten (am wyraz 'o(iada. dwa 'rzeciwne znaczenia ((i,ny9(<aby+ wewn?trz9na zewn?trz itd F =egen(inn der 4ortei 9 "88 dzieAe (i/ to w o)re1,onym zamiarze Przez 'ozorne zaniedbanie w(ze,)ich ,ogicznych wymog-w wyra>a ono cz/12 inte,e)tua,neA tre1ci (woich my1,i @ez(en(owno12 w marzeniu (ennym oznacza ('rzeczno1ci, drwi n\y i (zyder(two Aego utaAonych my1,i Poniewa> to wyt.umaczenie Ae(t naAmocnieA(zym zarzutem 'rzeciw)o teorii, Aa)oby marzenie (enne 'ow(tawa.o w wyni)u bez.adneA, roz)oAarzoneA, bez)rytyczneA 'racy umy(.u, 'o'r/ Ae 'rzy).adem <ednego z moich, znaAomych, 'ana M , zaata)owa. w 'ewnym arty)u,e (am Qoethe z nie(.u(zn?, zdaniem w(zy(t)ich, gwa.towno1ci? Pan M Ae(t oczywi1cie w wyni)u tego ata)u zni(zczony

Ubo,ewa nad tym gorz)o w 'ewnym towarzy(twie+ Aego uwie,bienie d,a Qoethego nie zmieni.o (i/ Aedna) mimo tego o(obi(tego do1wiadczenia 5taram (i/ wyAa1ni2 re,acAe cza(owe, )t-re wydaA? mi (i/ nie'rawdo'odobne Qoethe umar. w 18"! r Poniewa> Aego ata) na ' M mu(ia. na(t?'i2 wcze1nieA, wia2 ' M by. w-wcza( Ae(zcze ca.)iem m.odym cz.owie)iem 4ydaAe mi (i/ 'rawdo'odobne, >e 'an M ,iczy. w-wcza( 18 ,at Bie Ae(tem Aedna) 'ewien, w )t-rym ro)u obecnie >yAemy, wobec tego ca.e to ob,iczenie tonie w mro)ach nw ata) znaAduAe (i/ zre(zt? w znaneA roz'rawie Qoethego HBatur/I Biedorzeczno12 tego marzenia (ennego uwidoczni (i/ Ae(zcze Aa()rawieA, Ae1,i dodam, >e ' M Ae(t m.odym )u'cem, )t-rego niewie,e zaAmuAe 'oezAa i ,iteratura <e>e,i Aedna) 'rze'rowadz/ ana,iz/ tego marzenia (ennego, to zdo.am wy)aza2, i,e HmetodyI u)rywa (i/ za tym non(en(em Marzenie (enne czer'ie (w-A materia. z trzech Ur-de.3 1 Pan M , )t-rego 'ozna.em w 'ewnym towarzy(twie, 'ro(i. mnie )t-rego1 dnia, bym zbada. Aego (tar(zego brata, zdradzaA?cego obAawy choroby '(ychiczneA Podcza( rozmowy z chorym 'ow(ta.a 'rzy)ra (ytuacAa, "81 gdy> 'acAent ()om'romitowa. (wego brata, o'owiadaA?c bez 'owod-w o Aego m.odzie;czych wybry)ach Pyta.em r-wnie> chorego o dat/ Aego urodzin (w marzeniu (ennym data 1mierci) i da.em mu )i,)a zada; rachun)owych w ce,u zbadania (to'nia o(.abienia Aego 'ami/ci ! <edno z ,e)ar()ich cza(o'i(m, w )t-rym wzmian9\ )owane Ae(t i moAe nazwi()o, 'rzynio(.o wr/cz ,,d r u z9 L g o c ? c ?I )ryty)/ m.odego recenzenta )(i?>)i mego 'rzyAacie,a F w @er,inie Za>?da.em od reda)tora wyAa1nienia, )t-ry wyrazi. mi (we ubo,ewanie, nie 'rzy9 L rze)aA?c Aedna) odwo.ania Po tym zdarzeniu zerwa.em (to(un)i z owym cza(o'i(mem, a w ,i1cie odmawiaA?cym w('-.'racy wyrazi.em ocze)iwanie, >e na(ze o(obi(te (to(un)i nie ucier'i? z 'owodu tego zaA1cia Do Ae(t w.a1ciwe Ur-d.o marzenia (ennego UAemna ocena 'racy mego 'rzyAacie,a wywar.a na mnie g./bo)ie wra>enie Praca ta zawiera.a, wed.ug meA oceny, :undamenta,ne od)rycia bio,ogiczne, )t-re do'iero teraz F 'o wie,u ,atach F znaAduA? uznanie u )o,eg-w 'o :achu " Biedawno o'owiada.a mi Aedna z 'acAente) dzieAe choroby (wego brata, )t-ry z o)rzy)iem3 ,,natura_ natura_I F 'o'ad. w (za. *e)arze (?dzi,i w-wcza(, >e o)rzy) ten by. wyni)iem ,e)tury oweA 'i/)neA roz'rawy Qoethego i w()azywa. na 'rze'racowanie chorego z 'owodu (tudi-w Powiedzia.em wtedy, >e wydaAe mi (i/ 'rawdo'odobnieA(ze, i> o)rzy) HnaturaI na,e>y rozumie2 w tym (e)(ua,nym znaczeniu, )t-re znaA? u na( i mnieA wy)(zta.ceni E)o,iczno12, >e -w nie(zcz/1,iwiec ()a,eczy. '-UnieA (w-A narz?d '.ciowy, 'ozwa,a 'rzyzna2 mi 'o cz/1ci (.u(zno12 Przy 'ierw(zym na'adzie -w chory ,iczy. 18 ,at 4 tre1ci marzenia (ennego 'oza mym HAaI u)rywa (i/ 'rzede w(zy(t)im m-A 'rzyAacie,, ta) (urowo o(?dzo9 ny 'rzez )ryty)/ H5taram (i/ wyAa1ni2 re,acAe cza(oweI F )(i?>)a mego 'rzyAacie,a Ae(t 'o1wi/cona (to(un)om cza(owym w >yciu i ('rowadza m in o)re( >ycia Qoethego do wie,o)rotno1ci 'ewneA ,iczby dni, maA?ceA du>e znaczenie bio,ogiczne Do HAaI (tawiam Aedna) na r-wni z 'ara,ity)iem3 ,,9B ie Ae(tem Aedna) 'ewien, w )t-rym ro)u obecnie >yAem yI Marzenie (enne o'i(uAe zatem mego 'rzyAacie,a zachowuA?cego (i/ Aa) 'ara,ity), m-wi?cego od rzeczy My1,i (enne brzmi? Aedna) ironicznie3 HEczywi1cie, on Ae(t (za,ony, g.u'iec, a wy Ae(te1cie tymi geniu(zami, )t-rzy ,e'ieA rozumuA? 6 czy nie Ae(t mo>e odwrotnieVI Do odwr-cenie Ae(t do(tatecznie Aa(no wyra>one w tre1ci marzenia (ennego, gdy Qoethe ata)uAe owego m.odego cz.owie)a, co Ae(t non(en(em, 'odcza( gdy dzi1 )to)o,wie) z m.odych ,udzi mo>e z .atwo1ci? zaata)owa2 wie,)iego Qoethego <e(tem zdania, >e )a>de marzenie (enne Ae(t wywo.ane nie innymi Aa) egoi(tyczne 'obud)ami H<aI w moim marzeniu (ennym za(t/'uAe nie ty,)o moAego 'rzyAacie,a, a,e r-wnie> mnie (amego Uto>(amiam (i/ z nim gdy> ,o( Aego od)rycia ('ot)a, Aa) (i/ zdaAe, ta)>e moAe od)rycia <e>e,i

wy(t?'i/ z w.a(n? teoria, w )t-reA 'od)re1,am ro,/ (e)(ua,no1ci w etio,ogii zaburze; '(ycho9 nerwicowych (zob wzmian)/ o o)rzy)u 189,etniego chorego ch.o'ca3 Hnatura, natura_I), to ocze)uAe mnie ta)a (ama )ryty)a, z )t-reA drwi/ (obie w r-wneA mierze 5)oro da,eA 'od?>am za my1,ami marzenia (ennego, to zauwa>am (ta,e ty,)o drwiny i (zyder(twa Aa)o od'owiedni)i Aego niedorzeczno1ci 4iadomo, >e dzi/)i zna,ezieniu rozbiteA owczeA cza(z)i na *ido )o.o 4enecAi 'ow(ta.a u Qoethego my1, dotycz?ca )o(mo,ogiczneA teorii wir-w M-A 'rzyAacie, Ae(t dumny, >e Aa)o (tudent 'rzyczyni. (i/ w znaczneA "8! "8" mierze do u(uni/cia (ongi1 d,a anatomii 'or-wnawczeA bardzo za(.u>onego) 'ro:e(ora, )t-ry w 'ode(z.ym wie)u nie by. Au> zdo,ny do nauczania 4(zcz/ta 'rzez 'rzyAacie,a a)cAa 'ozwo,i.a z,i)widowa2 niezno1ny (tan rzeczy, )t-rego 'rzyczyn? na niemiec)ich uniwer(ytetach by. bra) u(ta,enia granicy wie)u d,a dzia.a,no1ci nauczycie,()ieA 5taro12 nie chroni 'rzed g.u'ot? 4 tuteA(zym (z'ita,u 'racowa.em d.ugie ,ata 'od )ierun)iem ordynatora, od dzie(i?te) ,at ()o(tnia.ego i 'ow(zechnie uwa>anego za zidiocia.ego, )t-ry mimo to 'rowadzi. (w-A od'owiedzia,ny urz?d Du narzuca mi (i/ 'or-wnanie z od)ryciem na *ido 7i,)u )o,eg-w ze (z'ita,a u.o>y.o w-wcza( d,a 'ro:e(ora 'o'u,arny 'rzez ,ata )u',et3 HDego nie na'i(a. Qoethe, nie uA?. w rymy 5chi,,erI itd V## Bie om-wi,i1my Ae(zcze do )o;ca 'racy marzenia (ennego E'r-cz zag/(zczania, 'rze(uni/cia i u'og,?dowie9nia materia.u '(ychicznego mu(imy 'rzy'i(a2 AeA Ae(zcze inn? czynno12, )t-ra nie daAe (i/ Aedna) uchwyci2 we w(zy(t)ich marzeniach (ennych Bie o'i(z/ ob(zernieA teA czynno1ci+ chc/ Aedynie zaznaczy2, >e naA.atwieA wyobrazi2 (obie AeA i(tot/, gdy 'rzyAmie (i/ F co 'rawdo'odobnie nie Ae(t ca.)iem tra:ne F >e oddzia.uAe ona do'iero na u)(zta.towan? Au> wcze1nieA tre12 marzenia (ennego =zynno12 ta ogranicza (i/ do u.o>enia ().adni)-w marzenia (ennego w ten ('o(-b, by 'owi?za.y (i/ one wzaAemnie, by utworzy.y Aedn? )om'ozycA/ Marzenie (enne otrzymuAe w ten ('o(-b rodzaA :a(ady, cho2 nie 'o)rywa ona Aego tre1ci we w(zy(t)ich cz/1ciach 4 ten ('o(-b nabiera ono zacz?t)owego znaczenia, )t-re w('ieraA? ma9 .e o)ra(zenia i drobne zmiany Da 'rzer-b)a tre1ci marzenia (ennego Ae(t mo>,iwa ty,)o w-wcza(, gdy nie tro(zczy (i/ ona o niedo).adno1ci, )t-re mog.yby znie)(zta.ci2 t/ tre12 Ponadto Ae(t ona 1wietnym 'rzy).adem zu'e.nego niezrozumienia tre1ci marzenia (ennego Dote> 'odeAmuA?c (i/ Aego ana,izy, mu(imy 'rzede w(zy(t)im uwo,ni2 (i/ od tego rodzaAu 'r-b Aego t.umaczenia 4 teA cz/1ci 'racy marzenia (ennego umotywowanie Ae(t (zczeg-,nie 'rzeArzy(te 4zg,?d na zrozumia.o12 'owoduAe o(tatni? 'rzer-b)/ marzenia (ennego+ a,e tym (amym zdradza (i/ 'ochodzenie teA czynno1ci 4 (to(un)u do tre1ci (enneA zachowuAe (i/ ona ta), Aa) na(za norma,na a)tywno12 '(ychiczna wobec Aa)ieA)o,wie) daneA AeA tre1ci ('o(trze>enioweA+ uAmuAe A? z 'un)tu widzenia o)re1,onych ocze)iwa; i 'od'orz?d)owuAe A? im, ('o(trzega A? ta), by by.a zrozumia.a+ gdy Aedna) nie mo>e nawi?za2 do niczego Au> znanego, wy'acza A?, a w-wcza( 'ow(taA? o(ob,iwe ('rzeczno1ci 4iadomo, >e nie Ae(te1my w (tanie, 'atrz?c na 'a(mo nie znanych zna)-w ,ub (.uchaA?c nie znanych (.-w, zu'e.nie odruchowo nie wy'aczy2 ich ('o(trzegania ze wzg,/du na zrozumia.o12, nawi?zuA?c do czego1, co Ae(t Au> nam znane Marzenia (enne, )t-re zo(ta.y o'racowane 'rzez czynno12 '(ychiczn? ana,ogiczn? do na(zego my1,enia na Aawie, nazwiemy dobrze ()om'onowanymi 4 innych marzeniach (ennych czynno12 ta zu'e.nie zawodzi, ani 1,adu w nich ch/ci u'orz?d)owania i t.umaczenia, a my (ami 'o 'rzebudzeniu (i/, uto>(amiaA?c (i/ nieAa)o z ow? o(tatni? cz/1ci? marzenia (ennego, 'owiadamy, >e Ae(t ono Hca.)iem m/tneI 0,a na(zeA ana,izy ma ta)? (am? warto12 marzenie (enne 'odobne do bez.adneA ma(y nie na,e>?cych do (iebie :ragment-w Aa) i inne, 'i/)nie wyg.adzone w (woAeA war(twie tre1cio9

1G P(ycho'ato,ogia "85 "8G we A 4 'ierw(zym 'rzy'ad)u o(zcz/dzamy (obie 'racy burzenia 'rzer-b)i tre1ci (enneA My,ne by.oby Aedna) 'rzy'u(zczenie, >e owe :a(ady marzenia (ennego (? ty,)o dowo,nym dzie.em 1wiadomeA in(tancAi na(zego >ycia '(ychicznego, wy'aczaA?cym w.a1ciwy w?te) 'rzy do)onywaniu 'rzer-b)i tre1ci Przy )(zta.towaniu :a(ady marzenia (ennego nierzad)o znaAduA? za(to(owanie :antazAe >yczeniowe zawarte Au> w Aego my1,ach 5? one r-wnie> 'o)rewne znanym nam dobrze z >ycia na Aawie i (.u(znie ta) nazwanym Hmarzeniom na AawieI Nyczenia :antazAi, )t-re ana,iza od)rywa w marzeniach (ennych, o)azuA? (i/ cz/(to 'owt-rzeniem i o'racowaniem (cen z dzieci;(twa, a owa :a(ada u)azuAe nam w wie,u marzeniach (ennych bez'o1rednio w.a1ciwe ich A?dro, 'rzeinaczone w'rawdzie i 'omie(zane z innym materia.em E'r-cz wymienionych czterech czynno1ci nie na'oty)amy w 'racy marzenia (ennego >adnych innych E'ieraA?c (i/ na 'odanym o)re1,eniu, >e 'raca marzenia (ennego oznacza 'rze'rowadzenie do Aego tre1ci my1,i utaAonych, 'owiadamy, >e 'raca ta nie Ae(t tw-rcza, nie rozwiAa >adneA (zczeg-,neA :antazAi, nie 'ozwa,a na o(?dzanie, na wyci?ganie wnio()-w <eA :un)cAa Ae(t ograniczona, tzn zag/(zcza ona Aedynie materia., 'rze(uwa go i u'og,?dawia, do czego 'rzy.?cza (i/ o(tatnia nie(ta.a cz/12 'rzer-b)i t.umacz?ceA Bie)iedy na'oty)a (i/ w tre1ci marzenia (ennego co1, co gotowi Ae(te1my 'rzyA?2 Aa)o rezu,tat inneA, Aa)by wy>(zeA a)tywno1ci inte,e)tua,neA 6na,iza wy)azuAe Aedna) za )a>dym razem, >e te inte,e)tua,ne zabiegi mia.y Au> mieA(ce w my1,ach utaAonych i zo(ta.y Aedynie 'rzeA/te 'rzez tre12 marzenia (ennego 4yci?gni/cie wnio()u w marzeniu (ennym nie Ae(t niczym innym Aa) 'owt-rzeniem wnio()u my1,i utaAonych+ Ae1,i bez zmiany 'rzechodzi on do marzenia (ennego, nie budzi u na( ani zdumienia, ani zgor(zenia+ wydaAe (i/ nam Aedna) niedorzeczny, gdy 'raca marzenia (ennego 'rze(uwa go na inny materia. Cachune) w tre1ci marzenia (ennego oznacza, >e w my1,ach utaAonych i(tnieA? Aa)ie1 wyrachowania, a 'odcza( gdy te zaw(ze (i/ zgadzaA?, to w marzeniach (ennych w()ute) zag/(zczenia r->nych czynno1ci i 'rze(uni/cia teA (ameA czynno1ci na inny materia. rachune) mo>e da2 naAdziwnieA(ze wyni)i Bawet wy(t/'uA?ce w tre1ci marzenia (ennego wyg.a(zane mowy nie (? 1wie>o a)tua,ne, 'rzewa>nie (? (',ecione z uryw)-w m-w niegdy1 wyg.o(zonych, (.y(zanych ,ub 'rzeczytanych i Aa)o ta)ie wracaA? w my1,ach marze; (ennych EddaA? one Aedynie do(.ownie ich brzmienie, 'omiAaA? natomia(t o)azA/, z Aa)ieA 'ow(ta.y, i bruta,nie wy'aczaA? ich w.a1ciwe znaczenie 5?dz/, >e warto 'o'rze2 te wywody 'rzy).adami # Eto niewinnie brzmi?ce, dobrze ()om'onowane marzenie (enne 'ewneA 'acAent)i3 #dzie na Aarmar) wraz z )uchar)? nio(?c? )o(zy) N?da czego1 od rzeUni)a, )t-ry na(t/'nie m-wi do nieA3 HDego Au> nie mo>na do(ta2I F i chce AeA da2 co1 innego, zauwa>aA?c, >e i to Ae(t dobre Ena odmawia i idzie do Aarzyniar)i Da chce AeA ('rzeda2 dziwn? Aarzyn/ w wi?z)ach, o czarnym )o,orze, na co 'acAent)a 'owiada3 HDego nie znam, tego nie wezm?I 4yra>enie3 HDego Au> nie mo>naI F 'ochodzi z cza(-w ,eczenia 7i,)a dni 'rzedtem o1wiadczy.em do(.ownie 'acAentce, >e naA(tar(zych w('omnie; z dzieci;(twa nie mo>na Au> Aa)o ta)ich wydo(ta2, ty,)o trzeba Ae za(t?'i2 'rze(uni/ciami i marzeniami (ennymi Do Aa Ae(tem zatem rzeUni)iem 0rugie wyra>enie3 HDego nie znamI F Ae(t wyrwane z zu'e.nie innego zwi?z)u 0zie; 'rzedtem 'acAent)a zwr-ci.a (i/ do )uchar)i, )t-ra zre(zt? wy(t/'uAe r-w9 "86 "8J

nie> w marzeniu (ennym, (tro:uA?c A? (.owami3 HPro(z? (i/ 'orz?dnie zachowywa2, czego1 ta)iego nie znamI F co znaczy ty,e co3 HDa)iego zachowania nie uznaA/, nie do'u(zcz/ do tegoI =z/12 zdania o niewin9nieA(zym znaczeniu do(ta.a (i/ wi/c moc? 'rze(uni/cia do tre1ci marzenia (ennego Batomia(t w.a1nie druga cz/12 tego zdania odegra.a w my1,ach marzenia (ennego 'ewn? ro,/ <ego 'raca zmieni.a Ae nie do 'oznania, uczyni.a ()raAnie nierea,n? (ytuacA/ z :antazAi, w )t-reA zachowuA/ (i/ wobec teA damy w 'ewien nie'rzyzwoity ('o(-b Da ocze)iwana w :antazAi (ytuacAa Ae(t za1 zn-w ty,)o nowym wydaniem Au> raz 'rze>yteA ## 4 marzeniu (ennym 'ozornie zu'e.nie bez znaczenia wy(t/'uA? ,iczby PacAent)a chce co1 '.aci2+ c-r)a bierze z AeA toreb)i " A,oreny i 65 cent-w+ ona 'owiada Aedna)3 H=o robi(zV Do )o(ztuAe 'rzecie> ty,)o !1 cent-wI PacAent)a by.a cudzoziem)? i umie1ci.a c-r)/ w in(tytucie wychowawczym w 4iedniu, a termin ,eczenia (i/ u mnie by. uza,e>niony od 'obytu c-r)i w 4iedniu 4 dzie; 'o'rzedzaA?cy marzenie (enne 'rze.o>ona in(tytutu 'oradzi.a moAeA 'acAentce, by 'ozo(tawi.a (w? c-r)/ Ae(zcze na Aeden ro) 4 ta)im razie mog.aby i mat)a 'ozo(ta2 Ae(zcze ro) na ,eczeniu *iczby w marzeniu (ennym nabieraA? znaczenia, gdy 'rzy'omnimy (obie, >e cza( to 'ieni?dz Dime i( money Co) r-wna (i/ "65 dniom 4yra>one w centach F "65 cent-w, czy,i " :,oreny i 65 cent-w !1 cent-w od'owiada trzem tygodniom, )t-re dzie,i.y w-wcza( dat/ marzenia (ennego od )o;ca ro)u (z)o,nego 4idocznie wzg,/dy 'ieni/>ne zmu(i.y ow? dam/ do nie'rzyA/cia 'ro'ozycAi 'rze.o>oneA i (? te> od'owiedzia,ne za drob9no12 )woty w tym marzeniu ###, M.oda, a,e Au> od )i,)u ,at zam/>na 'ani dowia9 duAe (i/, >e AeA r-wie1nica 'anna O,iza zar/czy.a (i/ Z teA o)azAi 'ow(taAe na(t/'uA?ce marzenie (enne 5iedzi z m/>em w teatrze, 'ewna cz/12 mieA(c nie Ae(t zaA/ta M?> o'owiada AeA, >e O,iza * i AeA narzeczony mie,i r-wnie> zamiar '-A12 do teatru, a,e by.y ty,)o z.e mieA(ca, trzy za , :,orena i 58 cent-w, a tych nie mog,i wzi?2 Zdaniem 'acAent)i, nie by.oby >adnego nie(zcz/1cia DutaA intere(uAe na( 'ochodzenie ,iczb z materia.u my1,i marzenia (ennego i 'rzemiana, Aa)ieA dozna.y 5)?d bierze Z(i/ , :,oren i 58 cent-wV Z oboA/tneA 'obud)i z dnia 'o'rzedniego 5zwagier)a 'acAent)i otrzyma.a w 'odarun)u od (wego m/>a Z)wot/ 158 :,oren-w i 'o1'ie(zy.a (i/ z ich wydaniem )u'uA?c ),eAnoty Zauwa>y.em, >e 158 :,oren-w, to (to razy ty,e co , :,oren i 58 cent-w Z ,iczb? trzy, )t-ra odno(i (i/ do bi,etu teatra,nego, .?czy (i/ wyobra>enie, >e narzeczona O,iza * Ae(t do).adnie o trzy mie(i?ce m.od(za od 1ni?ceA 5ytuacAa w marzeniu (ennym Ae(t 'owt-rzeniem ma.eA 'rzygody, z )t-reA 'owodu m?> cz/(to 'rze)omarza (i/ z ni? Pewnego razu ta) bardzo (i/ ('ie(zy9. a z wcze1nieA(zym )u'nem bi,et-w do teatru, a tymcza(em, gdy 'rzy(z.a do teatru, znaczna cz/12 mieA(c na 'arterze by.a wo,na 4idocznie nie by.o 'otrzeby ta) bardzo (i? 1'ie(zy2 Ba )oniec nie na,e>y 'rzeoczy2 niedorzeczno1ci marzenia (ennego, >e dwie o(oby mia.y wzi?2 trzy bi,ety do teatru 6 oto co m-wi? my1,i marzenia (ennego3 non(en(em by.o wychodzi2 ta) wcze1nie za m?>+ nie by.o 'otrzeby ta) (i/ 1'ie(zy2 O,iza * Ae(t naA,e'(zym 'rzy).adem tego, >e Ae(zcze mog.abym do(ta2 m/>a i to (to razy ,e'(zego (m?>, ()arb), gdybym ty,)o 'ocze)a.a Drzech ta)ich m/>czyzn mog.abym by.a (obie )u'i2 za te (woAe 'ieni?dze ('o(ag) "8% "88 V### [` Po zaznaAomieniu (i/ w to)u dotychcza(owych wywod-w z 'rac? marzenia (ennego b/dziemy za'ewne ().onni uzna2 Ae za (zczeg-,ny 'roce( '(ychiczny, nie maA?cy (obie r-wnego Ba(ze zdziwienie odno(z?ce (i/ do marzenia (ennego 'rzeno(i (i/ na Aego 'rac/, )t-reA Ae(t ono

'rodu)tem 4 rzeczywi(to1ci 'raca ta Ae(t ty,)o naAwcze1nieA 'oznanym 'roce(em z wie,u innych 'roce(-w '(ychicznych, )t-re wywo.uA? obAawy hi(teryczne, my1,i ,/)owe, natr/tne i uroAeniowe #(totnymi cechami tych 'roce(-w (? ta)>e zag/(zczenie i 'rzede w(zy(t)im 'rze(uni/cia <edyn? (zczeg-,n? w.a1ciwo1ci? 'racy marzenia (ennego Ae(t o'racowanie obrazowe 5)oro wi/c marzenie (enne na,e>y do teA (ameA )ategorii co (chorzenia '(ychiczne, to tym )oniecznieA9(ze wydaAe (i/ nam 'oznanie i(totnych warun)-w Aego 'ow(tania @/dziemy 'rawdo'odobnie bardzo zdziwieni, gdy u(.y(zymy, >e ani (tan (nu, ani choroba nie (? tu warun)ami niezb/dnymi 4ie,e zAawi() >ycia codziennego u o(-b zdrowych, ta)ich Aa) za'ominanie, 'rzeA/zyczenie, 'omy.)i w dzia.aniu i 'ewien rodzaA b./d-w, zawdzi/cza (woAe 'ow(tanie 'odobnemu mechanizmowi '(ychicznemu Aa) mechanizm marzenia (ennego i innych 'roce(-w 'o)rewnych #(tot? 'rob,emu Ae(t 'rze(uni/cie, naAbardzieA uderzaA?ce ('o1r-d 'o(zczeg-,nych czynno1ci 'racy marzenia (ennego Przy bardzieA wni),iwym zg./bieniu 'rob,emu o)azuAe (i/, >e i(totny warune) 'rze(uni/cia ma natur/ czy(to '(ycho,ogiczn?+ Ae(t on 'ewnego rodzaAu umotywowaniem Qdy uwzg,/dni (i/ do1wiadczenia nabyte 'rzy ana,izach marze; (ennych, znaAdzie (i/ Aego 1,ady 4 ana,izie marzenia (ennego z 'rzy).adu 'rzytoczonego na (tronie "5" by.em zmu(zony 'rzerwa2 in:ormacAe o Aego u)rytych my1,ach, gdy> zna,az.y (i/ mi/dzy nimi i ta)ie, )t-re, 'rzyznam (i/, 'ragn?.em u)ry2 'rzed obcymi i o )t-rych nie mog.em m-wi2 bez znacznego naru(zenia wa>nych wzg,/d-w 0odam Ae(zcze, >e nie 'rzynio(.oby >adnego 'o>yt)u, gdybym za9 I mia(t tego w.a1nie marzenia (ennego wybra. inne, gdy> L 'rzy )a>dym z nich o tre1ci nieAa(neA, 'ogmatwaneA, na'ot)a.bym my1,i, )t-re wymaga.yby zachowania ich taAemnicy <e1,i natomia(t 'rze'rowadzam ana,iz/ d,a (amego (iebie, bez wzg,/du na innych, d,a )t-rych moAe o(obi(te 'rze>ycie, Aa)im Ae(t marzenie (enne, nie Ae(t 'rzeznaczone, to w )o;cu dochodz/ do my1,i, )t-re mnie F zdumiewaA?, )t-rych (am nie zna.em i )t-re nie ty,)o 9wydaA? mi (i/ obce, a,e i n i e ' r z y A e m n e, )t-rym 'ragn?.bym energicznie za'rzeczy2, 'odcza( gdy w to)u ana,izy 'a(mo my1,i narzuca mi Ae nieub.aganie Dego ca.)iem og-,nego (tanu rzeczy nie mog/ wy9 L t.umaczy2 w inny ('o(-b ni> za 'omoc? za.o>enia, >e my1,i te by.y rzeczywi1cie zawarte w moim >yciu duchowym i mia.y 'ewn? '(ychiczn? moc i energi/, ,ecz nie mog.y (ta2 (i/ d,a mnie 1wiadome z 'o9 V wodu o(ob,iweA (ytuacAi '(ychiczneA Den o(ob,iwy (tan nazywamy (t.umieniem Bie mog/ 'ow(trzyma2 b39Z (i/ od twierdzenia, >e mi/dzy nieAa(no1ci? tre1ci marzenia (ennego a (tanem (t.umienia, niemo>no1ci? u1wiadomienia (obie 'ewnych Aego my1,i, mu(i i(tnie2 zwi?ze) 'rzyczynowy, z czego wnio()uA/, >e marzenie (enne mu(i by2 nieAa(ne 'o to, by nie zdradzi.o zabronionych my1,i 4 ten ('o(-b dochodz/ do 'oA/cia znie)(zta.cenia marzenia (ennego Aa)o dzie.a Aego 'racy (.u>?ceA zama()owaniu zamiar-w Ba wybranym do ana,izy 'rzy).adzie marzenia (ennego chc/ (i/ 'rze)ona2, )t-ra to my1, znie)(zta.cona 'rzedo(ta.a (i/ do niego, zy()uA?c me uznanie, i uchwyci2 A? nie znie)(zta.con?, wywo.uA?c? (tanowczy ('rze9 "%1 "%8 ciw Przy'ominam (obie, >e 'rzeAa>d>)a 'owozem za darmo wywo.a.a u mnie w('omnienie o(tatnich Hdrogich 'rzeAa>d>e)I w towarzy(twie Aednego z cz.on)-w moAeA rodziny i >e z t.umaczenia marzenia (ennego wyni)a.o, i> 'ragn/ cho2 raz dozna2 mi.o1ci, )t-ra by mnie nic nie )o(ztowa.a, i >e tu> 'rzed owym marzeniem (ennym mia.em wi/)(ze wydat)i na rzecz ZtamteA o(oby 4 tym zwi?z)u nie mog/ (i/ o'/dzi2 my1,i, >e >a, mi tego wydat)u 0o'iero gdy a)ce'tuA/ to 'rze>ycie, (taAe (i/ zrozumia.e, >e w marzeniu (ennym >ycz/ (obie mi.o1ci, )t-ra nie wymaga.aby >adnych wydat)-w 6 mimo to mog/ (zczerze 'owiedzie2, >e ow? (um/ wyda.em bez naAmnieA(zego wahania Na, z tego 'owodu, a wi/c nurt o 'rzeciw(tawnym )ierun)u, nie dotar. do moAeA 1wiadomo1ci Z Aa)ich 'owod-w F to Au> ca.)iem inne 'ytanie, odwodz?ce od tematu, 'ytanie, na )t-re od'owiedU, znana mi, na,e>y Au> do innego zwi?z)u <e1,i zamia(t w.a(nego

marzenia (ennego 'oddam ana,izie marzenie (enne obceA o(oby, wyni) b/dzie 'odobny+ zmieniaA? (i/ Aedna) motywy 'rzemawiaA?ce do 'rze)onania <e>e,i b/dzie to marzenie (enne zdrowego cz.owie)a, to nie b/d/ mia. innego ('o(obu na).onienia go do uznania wy)rytych (t.umionych idei, Aa) u)azanie mu 'owi?zania my1,i marzenia (ennego, 'rzy czym mo>e on broni2 (i/ 'rzed 'rzyznaniem (i/ do nich <e>e,i natomia(t mamy do czynienia z nerwowo chorym, n' hi(tery)iem, to do uznania (t.umionych my1,i zmu(i go ich zwi?ze) z obAawami Aego choroby i 'o,e'(zenie, )t-rego doznaAe 'o uAawnieniu (t.umionych my1,i Ba 'rzy).ad u 'acAent)i, )t-ra mia.a marzenie (enne o trzech bi,etach za , :,orena i 58 cent-w, mu(i (i/ 'rzyA?2 na 'od(tawie ana,izy, >e ,e)cewa>y ona (wego m/>a, >e >a.uAe, i> wy(z.a za niego za m?>, i >e ch/tnie zamieni.aby go na innego PacAent)a za'ewnia w'rawdzie o mi.o1ci do (wego m/>a i nic nie wie o tym ,e)cewa9 "%! >eniu (188 razy ,e'(zego_), a,e w(z(yt)ie AeA obAawy 'rowadz? do ta)iego (amego rozwi?zania Aa) marzenie (enne+ w chwi,i, )iedy rozbudzone zo(ta.y (t.umione w('omnienia z cza(-w, w )t-rych mia.a 1wiadomo12, i> nie )ocha (wego m/>a, u(t?'i.y obAawy i zni). o'-r 'rzeciw)o temu ('o(obowi t.umaczenia marzenia (ennego #$ 5)oro u(ta,i,i1my 'oA/cie (t.umienia i 'owi?za,i1my 3 znie)(zta.cenia w marzeniu (ennym ze (t.umionym materia.em '(ychicznym, to mo>emy teraz ca.)iem og-,nie o)re1,i2 g.-wny wyni) ana,izy marze; (ennych 4iemy, >e zrozumia.e i Aa(ne marzenia (enne (? nie ma()owanymi ('e.nieniami >ycze;, tzn >e (ytuacAe, Aa)ie w nich wy(t/'uA?, 'rzed(tawiaA? >yczenia znane 1wiadomo1ci, 'ochodz?ce z >ycia za dnia i budz?ce zaintere(owanie =zego1 zu'e.nie 'odobnego uczy na( ana,iza nieAa(nych i zawi.ych marze; (ennych 5ytuacAa w nich wy(t/'uA?ca 'rzed(tawia >yczenie, )t-re zazwyczaA 'ow(taAe z my1,i utaAonych, r-wnie> Aa)o ('e.nione 5'o(-b 'rzed(tawienia Ae(t natomia(t niewyraUny, wymaga wyAa1nienia drog? ana,izy, a >yczenie a,bo Ae(t (t.umione, obce 1wiadomo1ci, a,bo znaAduAe (i/ w 1ci(.ym zwi?z)u ze (t.umionymi my1,ami, b?dU te> Ae(t 'rzez nie wywo.ane Formu.a d,a tych marze; (ennych3 (? to zama()owane ('e.nienia (t.umionych >ycze; #ntere(uA?ce Ae(t 'rzy tym, Aa) tra:ne Ae(t 'rze)onanie ,udu, w my1, )t-rego marzenie (enne )omuni)uAe o 'rzy(z.o1ci 4'rawdzie 'rzy(z.o12, Aa)? nam u)azuAe marzenie (enne, nie ('e.nia (i/ zazwyczaA, a,e Ae(t ona na(zym gor?cym 'ragnieniem 0u(za ,udu 'rzeAawia (i/ tu w 'o(t/'owaniu zgodnym z Aego 'rzyzwyczaAeniem3 ,ud wierzy w to, czego 'ragnie "%" Marzenia (enne roz'adaA? (i/ ze wzg,/du na ('e.nienie >yczenia na trzy )ategorie 0o 'ierw(zeA na,e>? te, )t-re 'rzed(tawiaA? nie (t.umione >yczenia w nie zama()owaneA :ormie+ (? to marzenia (enne ty'u dzieci/cego, )t-re z wie)iem (taA? (i/ coraz rzad(ze 0o drugieA )ategorii na,e>? marzenia (enne, )t-re wyra>aA? (t.umione >yczenie w zama()owaneA :ormie+ 'rzewa>na ,iczba na(zych marze; (ennych na,e>y do teA )ategorii i wymaga wyAa1nie; drog? ana,izy 0o trzecieA )ategorii na,e>? marzenia (enne o (t.umionym >yczeniu, Aedna) zu'e.nie nie ma()owanym ,ub ma()owanym w ('o(-b niedo(tateczny Dym o(tatnim towarzy(zy z regu.y ,/), )t-ry Ae 'rzerywa */) za(t/'uA:e tutaA znie)(zta.cenie+ w marzeniach (ennych drugieA )ategorii za(t/'uAe go ich w.a(na 'raca @ez wie,)ich trudno1ci mo>na wy)aza2, >e tre12 wyobra>enia, )t-ra wywo.uAe ,/) w marzeniu (ennym, by.a )iedy1 >yczeniem, a na(t/'nie u,eg.a (t.umieniu @ywaA? r-wnie> marzenia (enne o Aa(neA, a,e m/cz?ceA tre1ci, )t-ra Aedna) w cza(ie 1nienia nie wydaAe (i/ nam ta) bardzo 'rzy)ra Z tego 'owodu nie mo>emy ich za,iczy2 do marze; ,/)owych+ (.u>? one Aedna) zaw(ze do wy)azywania ma.eA wa>no1ci i '(ychiczneA bezwar9to1ciowo1ci marze; (ennych 6na,iza ta)iego marzenia (ennego 'o)a>e, >e i w tych 'rzy'ad)ach chodzi o dobrze zama()owane ('e.nienie (t.umionych >ycze;, a wi/c o marzenia (enne drugieA )ategorii+ zarazem 'oznamy niezwy).? zdo,no12 'racy marzenia (ennego do 'rze(uni/2 w ma()owaniu >ycze; M.oda dziewczyna widzi w marzeniu (ennym Aedyne obecnie dziec)o (woAeA (io(try martwe w tym (amym otoczeniu, w )t-rym 'rzed )i,)u ,aty widzia.a zw.o)i AeA 'ierw(zego dziec)a Bie odczuwa >adnego b-,u, mimo to wzdryga (i/ 'rzed my1,?, >e (ytuacAa ta mia.aby od9

"%G 'owiada2 AeA >yczeniom Bi)t te> tego nie wymaga+ u trumny owego dziec)a 'rzed ,aty widzia.a (i/ i roz mawia.a 'o raz o(tatni z )ochanym m/>czyzn?+ gdyby i drugie dziec)o umar.o, to z 'ewno1ci? w domu (io(try ('ot)a.aby 'onownie owego 'ana D/()ni za tym ('ot )aniem, a r-wnocze1nie wzdryga (i/ 'rzed (wym uczu ciem 4 dzie; 'o'rzedzaA?cy marzenie (enne )u'i.a bi ,et w(t/'u na wy).ad za'owiedziany 'rzez ci?g,e Ae(z cze )ochanego m/>czyzn/ <eA marzenie (enne wyra>a bez'o1redni? niecier',iwo12 Marzenia ta)ie zAawiaA? (i/ zre(zt? cz/(to 'rzed 'odr->ami, '-A1ciem do teatru ,ub 'odobnymi ocze)iwanymi 'rzyAemno1ciami @y Aedna) u)ry2 t/()not/, (ytuacAa zo(ta.a zamieniona w ('o(-b nieod'owiedni do wyra>enia uczu2 we(o.o1ci+ a,e 'rze cie> odda.a ona Au> raz w rzeczywi(to1ci dobre u(.ugi Zauwa>a (i/ Ae(zcze, >e a:e)tywne zachowanie (i/ w marzeniu (ennym Ae(t do(to(owane nie do 'rze(uni/teA, ,ecz do rzeczywi(teA, a,e 'ow(trzymywaneA tre1ci 5y tuacAa w marzeniu (ennym (twarza mo>,iwo12 od daw na u'ragnionego ('ot)ania i nie wywo.uAe >adnego bo ,e(nego uczucia i $ + Fi,ozo:owie nie mie,i dot?d o)azAi zaA?2 (i/ '(ycho,ogi? t.umienia Uza(adnione Ae(t zatem, >e 'rzy 'ierw(zym zb,i>eniu (i/ do nie znanego (tanu rzeczy (tworzymy (obie 'og,?dowe wyobra>enie o 'rzebiegu 'ow(tawania marzenia (ennego 5chemat, do )t-rego dochodzimy nie ty,)o na 'od(tawie bada; nad marzeniem (ennym, Ae(t w'rawdzie ()om',i)owany, a,e nie mo>emy zadowo,i2 (i/ 'ro(t(zym PrzyAmuAemy, >e w na(zym a'aracie '(ychicznym i(tnieA? dwie in(tancAe tworz?ce my1,i, z )t-rych druga ma ten 'rzywi,eA, >e "%5 AeA twory maA? otwarty do(t/' do 1wiadomo1ci, 'odcza( gdy czynno12 'ierw(zeA in(tancAi Ae(t (ama 'rzez (i/ nie1wiadoma i Aedynie za 'omoc? drugieA mo>e 'rzedo(ta2 (i/ do 1wiadomo1ci Ba 'ograniczu obu in(tancAi, na 'rzeA1ciu z 'ierw(zeA do drugieA, znaAduAe (i/ cenzura, )t-ra 'rze'u(zcza Aedynie to, co d,a 1wiadomo1ci Ae(t 'rzyAemne, a w(zy(t)o inne zatrzymuAe Do, co ona odrzuci, znaAduAe (i/, wed.ug na(zego o)re1,enia, w (tanie (t.umienia 4 'ewnych warun)ach, do )t-rych za,icza (i/ r-wnie> (tan (nu, zmienia (i/ (to(une) (i.y mi/dzy obiema in(tancAami w ten ('o(-b, >e my1,i (t.umione nie zo(taA? ca.)owicie zatrzymane 4 (tanie (nu na(t/'uAe to w wyni)u o(.abienia cenzury, wobec czego my1,i dotychcza( (t.umione toruA? (obie drog/ do 1wiadomo1ci Poniewa> Aedna) cenzura nie zo(taAe nigdy ca.)owicie znie(iona, a ty,)o cza(owo (.abnie, wobec tego my1,i (t.umione u,egaA? zmianom .agodz?cym ich nie'rzyzwoito12 Do, co w ta)im (tanie (taAe (i/ 1wiadome, Ae(t )om'romi(em mi/dzy zamiarami AedneA in(tancAi a >?daniami drugieA 5t.umie9 nie9o(.abienie cenzury9tworzenie )o m9'romi(u F oto 'od(tawowy (chemat 'ow(tawania marzenia (ennego, 'odobnie Aa) wie,u innych twor-w '(ycho'atycznych Du i tam 'rzy tworzeniu )om'romi(u zauwa>amy 'roce(y zag/(zczania, 'rze(uwania oraz zu>yt)owanie 'owierzchownych ()oAarze;, znanych nam z 'racy marzenia (ennego Bie mam >adnych 'od(taw do u)rywania, >e moment demonizmu odgrywa. r-wnie> ro,/ 'rzy 'ow(tawaniu na(zego t.umaczenia Edno(i,i1my wra>enie, >e 'ow(tanie nieAa(nych marze; (ennych odbywa (i/ ta), Aa) gdyby Aedna o(oba, za,e>na od drugieA, mia.a do 'owiedzenia co1, co d,a tamteA by.oby nie'rzyAemne Podobnie utworzy,i1my (obie 'oA/cie znie)(zta.2 e9nia w marzeniu (ennym oraz cenzury i (ta9

ra,i1my (i/ tamto na(ze wra>enie wyrazi2 za 'omoc? teorii '(ycho,ogiczneA, (uroweA Ae(zcze w'rawdzie, a,e 'rzynaAmnieA 'og,?doweA Z czym)o,wie) 'or-wnamy w da,(zym ci?gu badania na(z? 'ierw(z? i drug? in(tancA/, ocze)uAemy 'otwierdzenia na(zego 'rzy'u(zczenia, >e druga in(tancAa o'anowuAe do(t/' do 1wiadomo1ci i odcina od nieA 'ierw(z? Qdy )o;czy (i/ (tan (nu, w-wcza( cenzura wraca do 'e.ni (woich (i. i 'otra:i zni(zczy2 w(zy(t)o, co AeA zo(ta.o wydarte w cza(ie ich o(.abienia 4ie,o)rotnie 'otwierdzane do1wiadczenie dowiod.o, >e za'ominanie marzenia (ennego daAe (i/ 'rzynaAmnieA cz/1ciowo tym wyt.umaczy2 Podcza( o'owiadania marzenia (ennego ,ub w cza(ie Aego ana,izy zdarza (i/, >e nag,e wynurza (i/ na 'owierzchni/ 'ozornie za'omniany urywe) Aego tre1ci Da cz?(t)a wydarta za'omnieniu zawiera zwy),e naA,e'(zy i naAb,i>(zy do(t/' do znaczenia marzenia (ennego Prawdo'odobnie d,atego mia.a za'a12 w nie'ami/2, tA u,ec 'owt-rnemu (t.umieniu $# PrzyAmuA?c, >e tre12 marzenia (ennego (tanowi 'rzed(tawienie ('e.nionego >yczenia, a AeA nieAa(no12 'rzy'i(uA?c cenzurze, )t-ra zmienia (t.umiony materia., 'oAmiemy tym (amym bez trudno1ci, Aa)a :un)cAa 'rzy'ada marzeniu (ennemu 4 o(ob,iwym 'rzeciwie;(twie do utartego mniemania, >e marzenia (enne za).-caA? (en, mu(imy uzna2, >e one (toA? na (tra>y (nu Dwierdzenie na(ze zo(tanie .atwo 'rzyA/te, Ae>e,i odnie (iemy Ae do marze; (ennych dzieci 5tan (nu ,ub te> '(ychiczne odmiany (nu, na czym)o,wie) by one nie 'o,ega.y, 'ow(taA? b?dU to w()ute) "%6 "%J narzuconego dziec)u na)azu ('ania, b?dU to w()ute) wywo.aneA zm/czeniem ch/ci ('ania+ za1ni/cie wymaga u(uni/cia w(ze,)ich 'odniet ()ierowuA?cych a'arat '(ychiczny w innym )ierun)u Znane (? 1rod)i (.u>?ce do wy.?czania 'odniet zewn/trznych+ a,e Aa)imi 1rod)ami roz'orz?dzamy, by (t.umi2 wewn/trzne, duchowe, 'odniety, )t-re nie 'ozwa,aA? nam za(n?2V Przy'atrzmy (i/ matce u(y'iaA?ceA (woAe dziec)o @ez 'rzerwy wyra>a ono (we >yczenia F to chce ca.u(a, to chcia.oby (i/ Ae(zcze bawi2 De >yczenia bywaA? 'o cz/1ci za('o)aAane, 'o cz/1ci autorytatywnie od).adane na drugi dzie; <a(ne Ae(t, >e budz?ce (i/ >yczenia i 'otrzeby 'rze(z)adzaA? w za1ni/ciu 7t-> nie zna we(o.eA o'owia(t)i o niegrzecznym ch.o'cu (@a,duin Qro,,er(a), )t-ry, budz?c (i/ w nocy, )rzyczy w (y'ia,ni3 HEn chce no(oro>caVI QrzecznieA(ze dziec)o nie )rzycza.oby, ,ecz 1ni.o, >e bawi (i/ no(oro>cem Poniewa> marzenie (enne, 'rzed(tawiaA?ce >yczenie Aa)o ('e.nione, znaAduAe wiar/ 'odcza( (nu, u(uwa ono tym (amym dr/cz?ce >yczenie i umo>,iwia (en Bie da (i/ za'rzeczy2, >e ta wiara odno(i (i/ do obrazu marzenia (ennego, )t-ry ma cechy '(ychicznego zAawi()a ('o(trzegania, 'odcza( gdy dziec)u bra) Ae(zcze, '-UnieA do'iero wy(t/'uA?cych, umieA/tno1ci odr->niania ha,ucynacAi ,ub :antazAi od rzeczywi(to1ci 0oro(.y nauczy. (i/ ta)iego rozr->niania i 'oA?. bez9u>yteczno12 :antazyAnego >yczenia, a 'rzez ci?g.e 2wiczenie o(i?gn?. odroczenie (wych d?>e;, )t-re do'iero drog? o)r/>n?, 'rzez zmian/ 1wiata zewn/trznego, mog? by2 ('e.nione 0,atego te> rzad)o wy(t/'uA? u niego ('e.nienia >ycze; w marzeniu (ennym w obr/bie (ameA rzeczywi(to1ci '(ychiczneA+ mo>,iwe nawet, ze ta)ie nie i(tnieA? i >e marzenia (enne, )t-re wydaA? (i/ nam 'odobne do tych wy(t/'uA?cych u dzieci, wyma9 gaA? bardzieA ()om',i)owanego wyt.umaczenia Batomia(t wytworzy.o (i/ u doro(.ych F u )a>dego cz.owie)a o zdrowych zmy(.ach F 'ewne zr->nicowanie materia.u '(ychicznego, zr->nicowanie, )t-rego bra) Ae(t dziec)u Pow(ta.a in(tancAa '(ychiczna, )t-ra, nauczona do1wiadczeniem >yciowym, z zawi(tn? (urowo1ci? wywiera o'anowuA?cy i hamuA?cy w'.yw na 'obudzenia '(ychiczne i )t-ra dzi/)i (wemu (to(un)owi do 1wiadomo1ci i do a'aratu ruch-w dowo,nych roz'orz?dza naA(i,nieA(zymi 1rod)ami '(ychiczneA w.adzy =z/12 dziecinnych

'obudze;, Aa)o bezu>ytecznych w >yciu, zo(ta.a (t.umiona 'rzez t/ in(tancA/, a ca.y wywodz?cy (i/ z nich materia. my1,owy znaAduAe (i/ w (tanie (t.umienia Podcza( gdy ta in(tancAa, w )t-reA roz'oznaAemy na(z? norma,n? AaU;, na(tawia (i/ na >yczenie ('ania, wydaAe (i/, >e Ae(t ona zmu(zona warun)ami '(ycho:izAo9& ,ogicznymi do o(.abienia (woAeA energii, z Aa)? za dnia i trzyma.a w )arbach (t.umione my1,i Do o(.abienie Ae(t 1Y (amo 'rzez (i/ nieznaczne+ wzru(zenia ciemi/>oneA du(zy IL dzieci/ceA mog? (i/ Aedna) burzy2+ w (tanie (nu maA? V one 'rzecie> drog/ do 1wiadomo1ci utrudnion?, a do LZi a'aratu ruchowego F zam)ni/t? Biebez'iecze;(two za).-cenia 'rzez nie (nu mu(i by2 Aedna) u(uni/te Du Z trzeba Au> do'u1ci2 'rzyA/cie za.o>enia, >e nawet w g./bo)im 1nie cz/12 wo,neA uwagi (toi na (tra>y, nie do'u(zczaA?c 'odniet zmy(.owych, )t-re mog.yby (en 'rzerwa2 Bie mo>na by (obie inaczeA wyt.umaczy2, >e bodUce o)re1,oneA Aa)o1ci (? w (tanie obudzi2 na( )a>dorazowo, co do(trzeg. Au> dawno :izAo,og @urdach, zwracaA?c uwag/, >e n' mat)/ budzi )wi,enie dziec)a, m.ynarza F zatrzymanie m.yna, a wi/)(z? cz/12 .udzi F zawo.anie ich 'o imieniu Da (toA?ca na (tra>y uwaga nie omiAa r-wnie> wewn/trznych 'obudze; wy9 "%% "%8 wo.anych 'rzez (t.umione >yczenia i tworzy wraz z nimi marzenie (enne, )t-re, Aa)o )om'romi(, zadowa,a obie in(tancAe Marzenie (enne daAe 'ewnego rodzaAu '(ychiczne ('e.nienie >yczenia (t.umionego ,ub u)(zta.towanego za 'omoc? wy'arcia, 'rzed(tawiaA?c Ae w.a1nie Aa)o ('e.nione, i zadowa,a r-wnie> drug? in(tancA/, zezwa,aA?c na da,(zy ci?g ('ania Ba(ze HAaI zachowuAe (i/ 'rzy tym ch/tnie Aa) dziec)o, u:aA?c obrazom (ennym, Aa)by chcia.o 'owiedzie23 HDa), ta), ma(z racA/, 'ozw-, mi Aedna) ('a2I *e)cewa>enie, z Aa)im 'o 'rzebudzeniu odno(imy (i/ do marzenia (ennego, a )t-re uza(adniamy Aego zagmatwaniem i 'ozorn? nie,ogiczno1ci?, nie Ae(t 'rawdo'odobnie niczym innym, Aa) (?dem na(zego 1'i?cego HAaI o wzru(zeniach, o )t-rych daAe ono zna2 w (ytuacAi wy)orzy(tania motoryczneA niemocy owych intruz-w (nu Den ,e)cewa>?cy (?d Ae(t nam 1wiadomy i 'odcza( (nu+ gdy tre12 marzenia (ennego 'rze)racza zbytnio ograniczenia cenzury, my1,imy3 HDo 'rzecie> ty,)o marzenie (enneI F i 1'imy da,eA Bie Ae(t zarzutem 'od adre(em ta)iego uA/cia :a)t, >e i(tnieA? r-wnie> )ra;cowe 'rzy'ad)i, w )t-rych marzenie (enne nie mo>e utrzyma2 (weA :un)cAi uchronienia (nu 'rzed 'rzerwaniem F Aa) to ma mieA(ce w ,/)owym marzeniu (ennym F wi/c zmieniaA?c t/ :un)cA/ 'rzerywa w 'or/ (en Po(t/'uAe ono tutaA Aa) (umienny nocny (tr->, )t-ry u(uwa 'rzyczyny ha.a(u, by mie(zczanie (i/ nie budzi,i, a,e ('e.nia r-wnie> (w-A obowi?ze), )iedy orientuA?c (i/, >e 'rzyczyny za).-ce; (taA? (i/ groUne, budzi obywate,i w obawie, >e (am nie u'ora (i/ z nimi 5zczeg-,nie wyraUna (taAe (i/ tego rodzaAu :un)cAa marzenia (ennego, gdy dzia.aA?cy u 1ni?cego motyw 'rzedo(taAe (i/ do wra>e; zmy(.owych Do, >e bodUce zmy(.owe 'odcza( (nu w'.ywaA? na tre12 marzenia, Ae(t og-,nie znane i mo>na to nawet udowodni2 do1wiad9 cza,nie <e(t to Aeden z niewie,u 'ewnych, a,e znacznie 'rzecenianych wyni)-w bada; medycznych nad marzeniem (ennym Z wyni)iem tym .?czy.a (i/ Aedna) zagad)a dotychcza( nie rozwi?zana @odziec zmy(.owy, )t-rym e)('erymentator dzia.a na 1'i?cego, nie zo(taAe roz'oznany w marzeniu (ennym, ,ecz u,ega 'rze).adowi na Aeden z nieo)re1,oneA ,iczby ('o(ob-w nie ty,e zdeterminowanych, co 'ozo(tawionych (amowo,i '(ychiczneA 6,e (amowo,a '(ychiczna oczywi1cie nie i(tnieAe T'i?cy mo>e w r->norodny ('o(-b reagowa2 na bodUce zewn/trzne @?dU to budzi (i/, b?dU to udaAe mu (i/ ('a2 da,eA 4 o(tatnim 'rzy'ad)u mo>e 'o(.u>y2 (i/ marzeniem (ennym, by, i to znowu na r->ne ('o(oby, u(un?2 dzia.anie bodUc-w zewn/trznych Mo>e n' u(un?2 to dzia.anie marz?c o (ytuacAi, )t-ra Ae(t ca.)owicie ('rzeczna z bodUcem M/>czyzna, )t-remu do,ega. bo,e(ny abce( w )roczu, marzy. we 1nie, >e uAe>d>a )onia, 'rzy czym Aa)o (iod.a u>y. o).adu (.u>?cego do z.agodzenia b-,u i w ten ('o(-b u(un?. mo>,iwo12 za).-cenia (nu Do znowu, co zdarza (i/ Ae(zcze cz/1cieA, bodziec zewn/trzny u,ega 'rze)(zta.ceniu 'rzez zwi?zanie go

ze (t.umionym >yczeniem ocze)uA?cym ('e.nienia, a zarazem 'ozbawia (i/ go w ten ('o(-b rea,no1ci i tra)tuAe Aa)o cz/12 materia.u '(ychicznego Ba 'rzy).ad )to1 marzy, >e na'i(a. )omedi/ wyra>aA?c? o)re1,on? my1, 'rzewodni?, >e by.a ona wy(tawiona w teatrze, >e 'ierw(zy a)t za)o;czy. (i/ i ('ot)a. z nadzwyczaAnym 'owodzeniem Egromne brawa F w tym 'rzy'ad)u uda.o (i/ 1'i?cemu 'rzed.u>y2 (w-A (en mimo za).-cenia, gdy> 'o obudzeniu nie (.y(za. Au> (zmeru, ,ecz tra:nie oceni., >e trze'ano dywan ,ub materac Marzenia (enne, )t-re tu> 'rzed obudzeniem bywaA? wywo.ane g.o1nym ha.a(em, u(i.uA? zaw(ze za(t?'i2 budz?c? 'odniet/ innym AeA wyAa1nieniem i w ten ('o(-b Ae(zcze na chwi,/ 'rzed.u>y2 (en G81 G88 $## 7to uzna cenzur/ za g.-wny motyw znie)(zta.ce; marzenia (ennego, ten nie b/dzie zdziwiony :a)tem wyni)aA?cym z Aego t.umaczenia, >e ana,iza wi/)(zo1ci marze; (ennych ,udzi doro(.ych w()azuAe na >yczenia erotyczne Do na(ze twierdzenie nie dotyczy marze; (ennych o AawneA tre1ci (e)(ua,neA, og-,nie znanych w(zy(t)im z w.a(nych 'rze>y2, )t-re te> zwy),e bywaA? o)re1,one Aa)o H(e)(ua,ne marzenia (enneI 4zbudzaA? one Aedna) ta)>e zdziwienie, czy to ze wzg,/du na dob-r o(-b Aa)o 'rzedmiot-w 'o>?dania, czy w()ute) u(uni/cia w(ze,)ich 'rze(z)-d, )t-re w >yciu na Aawie 'ow(trzymuA? 'o'/d '.ciowy, Aa) r-wnie> z uwagi na wie,e o(ob,iwych (zczeg-.-w 'rzy'ominaA?cych tzw zboczenia 6na,iza wy)azuAe Aedna), >e wie,e innych marze; (ennych, nie zawieraA?cych niczego erotycznego w AawneA tre1ci, za 'omoc? 'racy t.umacz?ceA bywa dema()owanych Aa)o ('e.niaA?ce >ycz/9, nie (e)(ua,ne Z drugieA (trony wie,e my1,i 'ochodz?cych z 'racy my1,oweA na Aawie Aa)o Hre(zt)i z dniaI wy(t/'uAe w marzeniu (ennym Aedynie dzi/)i 'omocy wy'artych >ycze; erotycznych 4 ce,u wyAa1nienia tego teoretycznie nieocze)iwanego (tanu rzeczy wy(tarczy w()aza2, >e >adna inna gru'a 'o'/d-w nie 'od,ega ze (trony wychowania i )u,tury ta) da,ece id?cemu t.umieniu, Aa) w.a1nie 'o'/dy (e)(ua,ne, )t-re Aedna) 'rawie u w(zy(t)ich wymy)aA? (i/ ('od w.adzy naAwy>(zych in(tancAi '(ychicznych Ed)?d 'ozna,i1my (e)(ua,no12 dzieci/c?, cz/(to)ro2 w (woich obAawach nie'ozorn?, ,e)cewa>ona i U,e rozumian?, u'rawnieni Ae(te1my do twierdzenia, >e )a>dy )u,tura,ny cz.owie) zatrzyma. w Aa)im1 momencie dzieci/ce u)(zta.towanie (wego >ycia (e)(ua,nego, i wobec tego (?dzimy, >e 'rzy 'ow(tawaniu marze; (en9 <iych naAcz/(t(z? i naA(i,nieA(z? (i.? 'o'/dow? (? wy'arte dzieci/ce >yczenia (e)(ua,ne " ZaZ <e>e,i marzeniu (ennemu wyra>aA?cemu >yczenia erotyczne udaAe (i/ wy'racowa2 tre12 'ozbawion? cech (e)(ua,nych, to Ae(t to mo>,iwe ty,)o w Aeden ('o(-b Materia. wyobra>e; (e)(ua,nych nie mo>e by2 'rzed(tawiony w marzeniu (ennym we w.a1ciweA 'o(taci, ,ecz mu(i zo(ta2 za(t?'iony w Aego tre1ci 'o'rzez na'om)nienia, a,uzAe i inne ('o(oby 'o1redniego 'rzed(tawiania, )t-re nie (? w marzeniu (ennym bez'o1rednio zrozumia.e PrzyzwyczaAono (i/ do tego, >e ('o(-b 'rzed(tawiania od'owiadaA?cy tym warun)om zwy).o (i/ nazywa2 (ymbo,icznym Zwr-cono na te (ymbo,e (zczeg-,n? uwag/, od)?d zauwa>ono, >e ,udzie 'o(.uguA?cy (i/ tym (amym A/zy)iem u>ywaA? ta)ich (amych (ymbo,i, ba, >e w nie)t-rych 'rzy'ad)ach w('-,no12 (ymbo,i 'rze)racza granice w('-,noty A/zy)oweA Poniewa> 1ni?cy (am nie zna znaczenia u>ytego 'rzez (iebie (ymbo,u, 'ozo(taAe na razie zagad)?, ()?d bierze (i/ zwi?ze) z 'rzedmiotami i ,udUmi, )t-re one za(t/'uA? ,ub oznaczaA? <e(t to Aedna) :a)t niew?t',iwy, a bardzo wa>ny d,a techni)i t.umaczenia marze; (ennych, gdy> dzi/)i znaAomo1ci (ymbo,i)i marze; (ennych mo>na zrozumie2 znaczenie ich 'o(zczeg-,nych ().adni)-w ,ub 'oAedynczych :ragment-w, a nie)iedy i ca.ych marze; (ennych, bez 'ytania 1'i?cego o Aego (amorzutne ()oAarzenia 4 ten ('o(-b zb,i>amy (i/ do 'o'u,arnego idea.u t.u9L maczenia marze; (ennych, a zarazem (i/gamy do techni)i t.umaczenia (to(owaneA 'rzez dawne ,udy, u )t-rych t.umaczenie wi?za.o (i/ 1ci1,e z za(to(owaniem (ymbo,i)i Mimo >e (tudia nad (ymbo,ami marzenia (ennego (? Ae(zcze da,e)ie od u)o;czenia, mo>emy Au>

broni2 wie9 8 Por 5 Freud 0rei 6bhand,ungen >ur 5edua,theorie 1%85 G8! G8" ,u og-,nych twierdze; i (zczeg-.owych u(ta,e; #(tnieA? (ymbo,e maA?ce ty,)o Aedno znaczenie, i ta) ce(arz i ce(arzowa ()r-, i )r-,owa) oznaczaA? rodzic-w, 'o)oAe 'rzed(tawiaA? )obiety G, weA1cia i wyA1cia 'o)oi F otwory w cie,e Przewa>na cz/12 (ymbo,i marze; (ennych (.u>y do 'rzed(tawienia o(-b, cz/1ci cia.a i czynno1ci, )t-re nabieraA? 'ewnego zabarwienia erotycznego+ (zczeg-,nie narz?dy '.ciowe bywaA? cz/(to 'rzed(tawiane 'rzez za()a)uA?ce (ymbo,e, cz/(to bardzo dziwne 'rzedmioty E(tra bro;, d.ugie i (ztywne 'rzedmioty, Aa) drzewa i ,a()i, za(t/'uA? w marzeniu (ennym m/()ie narz?dy+ (za:y, 'ud.a, 'iece, 'owozy F .ono )obiece, a w('-,no12 tych 'rzedmiot-w za(t/'czych, ter9tium com'arationi(, Ae(t .atwo zrozumia.a, mimo >e nie w(zy(t)ie (ymbo,e wy)azuA? ta) wyraUny zwi?ze) z 'rzedmiotem 5ymbo,e (chod-w i w('inania (i/, )t-re oznaczaA? (to(une) '.ciowy, )rawat 'rzed(tawiaA?cy m/()i cz.one), drzewo (ymbo,izuA?ce .ono )obiece F budz? u na( niewiar/ ta) d.ugo, do'-)i nie odnaAdziemy zwi?z)u (ymbo,icznego inn? drog? Znaczna ,iczba (ymbo,i (ennych Ae(t zre(zt? dwu'.ciowa i mo>e oznacza2, za,e>nie od zwi?z)u, w Aa)im wy(t/'uAe, m/()ie ,ub )obiece narz?dy '.ciowe #(tnieA? (ymbo,e wy(t/'uA?ce 'ow(zechnie, ('oty)ane u w(zy(t)ich .udzi 'o(.uguA?cych (i/ tym (amym A/zy)iem i b/d?cych na tym (amym 'oziomie wy)(zta.cenia, i inne, wy(t/'uA?ce indywidua,nie, Aednorazowo, )t-re tworzy (obie )a>dy z w.a(nego materia.u wyobra>eniowego 0o 'ierw(zych na,e>? te, )t-re za(t/'uA? tre1ci (e)(ua,ne wyra>e; mowy codzienneA (n' 'ochodz?ce z ro,nictwa3 rozmna>anie (i/, na(ienie)+ do drugich F te, )t-rych zwi?ze) z >yciem '.ciowym (i/ga G 4 A/zy)u niemiec)im da( Zimmer oznacza 'o)-A, a da( Frauenzimmer F niewia(ta, bia.og.owa ('rzy' t.um ) dawnieA(zych cza(-w i naAciemnieA(zych g./bi 'ow(tawania na(zych 'oA/2 5ymbo,otw-rcza (i.a nie wyga(.a 'o dzi1 dzie; d,a obu rozr->nionych rodzaA-w (ymbo,i Mo>na zauwa>y2, >e nowe wyna,az)i (Aa) (amo,ot) zo(ta.y natychmia(t 'ow(zechnie u>yte Aa)o (ymbo,e (e)(ua,ne @./dem by.oby ocze)iwa2, >e 'rzy Ae(zcze gruntow9nieA(zeA znaAomo1ci (ymbo,i)i marze; (ennych (Hmowy marze; (ennychI) zwo,nieni by,iby1my od wy'ytywania 1ni?cego o Aego ()oAarzenia z marzeniem (ennym i wy(tarczy.aby nam techni)a (taro>ytna ich t.umaczenia PomiAaA?c indywidua,ne (ymbo,e i drobne r->nice w u>yciu (ymbo,i 'ow(zechnych, nigdy nie wiemy, czy dany e,ement marzenia (ennego na,e>y uAmowa2 (ymbo,icznie, czy te> we w.a1ciwym Aego znaczeniu, wiedz?c r-wnocze1nie dobrze, >e nie ca.? tre12 marzenia na,e>y t.umaczy2 (ymbo,icznie ZnaAomo12 (ymbo,i)i marzenia (ennego 'o1redniczy Aedynie w wyt.umaczeniu nam 'o(zczeg-,nych Aego ().adni)-w, a (to(owanie 'o'rzednio 'odanych regu. technicznych nie traci na wa>no1ci 5taAe (i/ Aedna) (zczeg-,nie warto1ciow? 'omoc? w t.umaczeniu tam, gdzie bra) ()oAarze; ,ub gdzie (? one niedo(tateczne 5ymbo,i)a, o )t-reA mowa, (taAe (i/ niezb/dna ta)>e do zrozumienia Hty'owychI marze; (ennych ,udzi i 'owtarzaA?cych (i/ marze; (ennych 'oAedynczego cz.owie)a <e>e,i w tym )r-t)im om-wieniu ocena (ymbo,icznego ('o(obu wyra>ania marzenia (ennego wyda (i/ nie'e.na, to 'ragniemy na'rawi2 t/ niedba.o12, w()azuA?c ('raw/ (zczeg-,nie wa>n?, a mianowicie, >e (ymbo,i)a marze; (ennych 'rze)racza granice marzenia i wy(t/'uAe nie ty,)o we 1nie, a,e o'anowuAe w r-wneA mierze ba1nie, mity, ,egendy, dowci'y i :o,),or Pozwa,a nam te> 1,edzi2 zwi?ze) mi/dzy marzeniem (ennym a tymi tworami+ 'rzyzna2 mu(imy, >e (ymbo,i)a nie G85 G8G

Ae(t owocem 'racy marzenia (ennego, ,ecz w.a1ciwo1ci? na(zego nie1wiadomego my1,enia, )t-re do(tarcza AeA materia.u do zag/(zczania, 'rze(uni/cia i udramatyzo9wania 5 $### Bie ro(zcz/ (obie 'reten(Ai ani do tego, >e na1wiet,i.em tutaA w(zy(t)ie 'rob,emy zwi?zane z marzeniami (ennymi, ani >e 'rzed(tawi.em w ('o(-b 'rze)onuA?cy dy()utowane )we(tie E(obom intere(uA?cym (i/ w naA(zer(zym za)re(ie ,iteratur? dotycz?c? marze; (ennych 'o,ecam )(i?>)/ 5ante de 5ancti(a # (ogni, Duryn 18%%+ )to (zu)a do).adnieA(zego uza(adnienia 'rzed(tawionego 'rzeze mnie uA/cia marzenia (ennego, mo>e Ae zna,eU2 w moAeA 'racy 0ie Draumdeutung, *i'() i 4iede; 1%88 4('omn/ Aedynie, w Aa)im )ierun)u zmierzaA? da,(ze wywody o 'racy marzenia (ennego 5)oro w t.umaczeniu marzenia (ennego (tawiam zadanie za(t?'ienia go my1,ami utaAonymi, a zatem roz(uni/cia t)aniny 'racy (enneA, to r-wnocze1nie otwieram 'o,e wie,u nowych 'rob,em-w '(ycho,ogicznych, )t-re dotycz? mechanizmu (ameA 'racy marzenia (ennego, a ta)>e natury i warun)-w tzw (t.umienia 0a,eA utrzymuA/, >e i(tnieA? my1,i marze; (ennych, )t-re (? bardzo bogatym materia.em d,a twor-w '(ychicznych o wzorowym 'orz?d)u i z w(ze,)imi ozna)ami norma,neA a)tywno1ci inte,e)tua,neA Materia. ten wymy)a (i/ 5 0a,(ze dane dotycz?ce (ymbo,i)i marze; (ennych mo>na zna,eU2 w (tarych 'i(mach zaAmuA?cych (i/ ich t.umaczeniem (6rtemidoru( Xon 0a,di(+ 5cherner 0a( *eben de( Draume(, 1861), w moim 0ie Draumdeutung oraz w dotycz?cych mito,ogii 'racach (z)o.y '(ychoana,ityczneA, a ta)>e w 'racach 4 5te)e,a (0ie 5'rache de( Draume(, 1%11) 3+9L` H9,Y 9 9 b \ Aedna) 1wiadomo1ci do'-ty, do'-)i znie)(zta.cenie 'rzez tre12 marzenia (ennego nie utoruAe mu do; drogi <e(tem ().onny za).ada2, >e my1,i ta)ie wy(t/'uA? u w(zy(t)ich, 'oniewa> 'rawie w(zy(cy ,udzie, nawet naAbardzieA norma,ni, miewaA? marzenia (enne 0a,(ze zagadnienia o wie,)im znaczeniu d,a '(ycho,ogii dotycz? nie1wiadomego w my1,ach marze; (ennych i Aego (to(un)u do 1wiadomo1ci oraz do (t.umienia+ rozwi?zanie tych zagadnie; na(t?'i, gdy ana,iza wyAa1ni 'ow(tawanie innych twor-w '(ycho'atycznych, ta)ich Aa) obAawy hi(teryczne i my1,i natr/tne G86 @ib,iogra:ia < 0zie,a Z Freud a3 sber den '(ychi(chen Mechani(mu( hy(teri(cher Phtnomene (z < @reuerem), 18%"+ 5tudien uber &y(terie (z < @reuerem), 18%5+ 0ie Draumdeutung, 1%88+ sber der Draum, 1%81 (t,um 'o, E marzeniu (ennym, 1%!")+ Zur P(y9cho'atho,ogie de( 6,,tag(,eben(, 1%81 (t,um 'o, P(ycho'ato,o9gia zycia codziennego E za'ominaniu, 'omy,)ach, zabobonie i b,evdach, 1%1!)+ 0er 4itz und (eine @eziehung zum Unbewu((9ten, 1%85+ 0rei 6bhand,ugen zur 5edua,theorie, 1%85 (t,um 'o, Drzy roz'rawy z teoru (e)(ua,neA, 1%!G)+ 5amm,ung ),einer 5chri:ten zur Beuro(en,ehre, 1%86+ 0er 4ahn und die Drtume in 4 <en(enZ( HQradiXaI, 1%8J+ @ruch(tuc) einer &y(terieana,y(e, 1%8%+ Oine 7indheit(erinnerung de( *eonardo da Vinci, 1%18 (t,um 'o, w3 Poza za(adl 'rzyAemno(ci, 1%J5, ! wyd 1%J6)+ sber P(ychoana,y(e, 1%18 (t,um 'o, E '(ychoana,izie Pievc od9czytww wyg,o(zonych na uroczy(to(ci !89,etniego Aubi,eu(zu za9,ozenia =,ar) UniXer(ity w 4orce(ter, 1%11)+ Formu,ierungen uber die zwei Prinzi'en de( '(ychi(chen Qe(chehen(, 1%11+ 0a( MotiX der 7t(tchenwah,, 1%1"+ Dotem und Dabu, 1%1" (t,um 'o, w3 =z,owie), re,igia, )u,tura, 1%6J)+ Zur Qe(chichte der '(ycho9ana,yti(chen @ewegung, 1%1G+ 0a( Unbewu((te, 1%15+ Zeitgemt(9(e( uber 7rieg und Dod, 1%16+ Vor,e(ungen zur Oin:uhrung in die P(ychoana,y(e, 1%1J (t,um 'o, 4(tV' do '(ychoana,izy, 1%"5, 1%"6, 1%5J, 1%58, 1%8!)+ Zur P(ychoana,y(e der 7rieg(neuro(en, 1%1%+ Ma((en'(ycho,ogie und #ch96na,y(e,

1%!8 (t,um 'o, 1%J5, 1%J6)+ <en(eit( de( *u(t'rinzi'(, 1%!8 (t,um 'o, 1%J5, 1%J6)+ 0a( #ch und da( O(, 1%!1 (t,um 'o, 1%J5, 1%J6)+ sber Driebum(etzungen #n(be(ondere der 6na,eroti), 1%!"+ 0a( w)onomi(che Prob,em de( Ma(ochi(mu(, 1%!G+ Zur Dechni) der P(ychoana,y(e und zur Meta'(ycho,ogie, 1%!G+ Qe(amme,te 5chri:ten, 1! t , 1%!5F"G+ Ma Xie et ,a '(ychana,y(e, 1%!5 (t,um 'o, 4izerune) w,a(ny, 1%"6)+ 0ie Fragre der *aienana,y(e, 1%!6+ 5tudien zur P(ychoana,y(e der Beuro(en, 1%!6+ 0ie Zu)un: einer #,,u(ion, 1%!J (t,um 'o, 1%6J)+ 0a( Unbehagen in der 7u,tur, 1%"8 (t,um 'o, 1%6J)+ Oin:uhrung in die P(ychoana,y(e :ur Ptdagogen, 1%"8+ 4eue Fo,ge der Vor,e(ungen zur Oin:uhrung in die P(ychoana,y(e, 1%""+ 4hy warV (z 6 Oin(teinem), 1%""+ 0ie end,iche und die unend,iche 6na,y(e, 1%"J (t,um 'o, 1%J5, 1%J6)+ 0er Mann Mo(e( und die monothei(ti(che Ce,igion, 1%"% (:ragm w t,um 'o, 1%6J)+ 6bri(( der P(ychoana,y(e, 1%G8 (t,um 'o, 1%J5, 1%J6)+ 6n out,ine o: '(ychoana,y(i(, 1%G8+ Qe(amme,te 4er)e =hrono,ogi(ch geordnet, 18 t , 1%G8F5!, wznow 1%66F6% (t,um ang =o,,ection 'a'er(, 1%G6+ < 5trachey F red 5 Freud Dhe 5tandard edition o: com',ete '(ycho,ogica, wor)(, 1%5")+ 6u( den 6n:tngen der P(ychoana,y(e, 1%58+ Dhoma( 4oodrow 4i,(on Dwentyeight Pre(ident o: United 5tate( 6 '(ycho,ogica, (tudy (z 4 @u,,item), 1%6J * i t e r a t u r a3 Q 6d,er Ontdec)ung der 5ee,e Xon 5igmund Freud und 6,:red 6d,er zu = Q <ung, 1%"G+ M B 6:a(izew FreAdizm i burzuaznoAe i()u((two, 1%J1+ E 6nder((on 5tudie( in the 'rehi(tory o: '(ychoana,y(i( Dhe etio,ogy o: '(ycho9neuro(e( and (ome re,ated theme( in 5igmund FreudZ( (cienti:ic writing( and ,etter(, 1886F18%6, 1%6!+ M @aAerowicz Freuda :conce'cAa cztoioie)a, HBurtI 1%6%, nr 5+ 0 @a,)an 5iomund Freud and the <eubi(h my(tica, tradition, 1%58+ F 4 @a((in Prob,eme bie((oznatie,nogo E nieo(oznawaAemych :ormach wy(9 (zeA nierwnoA dieAatie,no(ti, 1%68 (t,um 'o, Zagadnienie nie9(wiadomo(ci E nie u(wiadamianych :ormach wyz(zeA czynno(Zci nerwoweA, 1%J!)+ O @enXeni(te *a '(ychana,y(e, 1%56+ D @i,i9)iewicz P(ychoana,iza w 'ra)tyce ,e)ar()ieA, 1%"5+ * @in(wan9ger Orinnerung an 5igmund Freud, 1%56+ * @in(wanger 0i(9cour( 'arcour(, et Freud 6na,y(e edi(tentie,,e, '(ychiatrie c,i9L nilue et '(ychana,y(e, 1%J8+ O @,eu,er 0ie P(ychoana,y(e Freud(, 1%11+ M @orn(ztaAn P(ychoana,iza, 1%"8+ M @orn(ztaAn &i(toria rozwoAu '(ychoana,izy i AeA (tan to('wicze(ny, 1%"6+ 5 @orowiec)i Metoda '(ychoana,ityczna Freuda i AeA )ryteria HPrzeg,ld *e)ar()iI 1%1G+ C @oyer( (red ) P(ycho,ogica, man, 1%J5+ D @raaty Fundamenta,( o: '(ychoana,itic techr ilue, 1%5G+ 6 6 @ri,, FreudZ( contribution( to '(ychiatry, 1%GG+ 4 @romberg Dhe mind o: man 6 hi(tory o: '(ychothera'y and '(ychoana,y(i(, 1%5G+ < 6 = @rown Freud and the Po(t9Freudian(, 1%61+ B E @rown *i:e again(t death Dhe '(ychoana,ytica, meaning o: hi(tory, 1%5%+ P @runo Freud i antro'o,ogia, H=z,owie) i 5wiato'og,a dI 1%J!, nr !+ @ O @ychow()i Meta'(icho9,ogiAa FreAda, 1%!6+ Q @ychow()i P(ychoana,iza, 1%!8+ Q # =a9 regorodcew, F D MichaA,ow Za 'orogom (oznaniAa 7riticze()iA oczer) :reAdizma, 1%61+ M =hoi(y 5igmund Freud 6 new a'9 'rai(a,, 1%6"+ P < =o,e Dhe 'rob,ematic (ei: in 7ier)egaard and Freud, 1%J1+ 4 6 =zernien)o Ciea)cyonnaAa (u(zczno(tZ G8% G88 uczeniAa FreAda o rie,igii, 1%J!+ 4 0aim Umwertung der P(ychoana,y(e, 1%51+ C 0a,biez *a methode '(ychoana,ytilue et ,a doctrine :reudienne, 1%"6+ M 0an(ereau Freud et ,Zathei(me, 1%J1+ < 0e *uca Freud and :uture re,igiou( ed'erience, 1%J6+ P < C 0em'(ey Freud, '(icoana,i(i e catto,ice(imo, 1%5%+ 7 0iene,t Von Freud zu Fran),, 1%6J+ = D, 0imitrow P(icho9ana,izata i neAnite raznowidno(ti, 1%65+ = D 0imitrow P(icho9ana,iza i :i,o(o:iAa 7riticzen oczer) wrchu iztocznicite i ewo,u9ciAata na '(ichoana,izata, 1%J"+ 6 0ryA()i Qeneza i techni)a '(ychoana,izy, 1%!%+ 6 0ryA()i P(ychoana,iza i wychowanie ',ciowe, 1%"8+ 6 0ryA()i Cozbiwr i )ryty)a g,wwnych za,ozen '(ychoana,izy, 1%"8+ 6 0ryA()i 4('w,cze(ne teorie 'od(wiado9mo(ci, 1%"1+ P

Odward( (red ) Dhe encyc,o'edia o: 'huo(o'hy, 1%J!, t ###+ * Oide,berg (red ) Oncyc,o'edia o: '(ychoana,y(i(, 1%68+ P O(nard Freud (t Xie, (on oeuXre, 1%68+ & Oy(enc), Q 4i,(on Dhe ed'erimenta, (tudy o: :reudian theorie(, 1%J"+ C Fine Freud 6 critica, re9eXa,uation o: hi( theorie(, 1%6"+ C Fine Dhe deXe,o'ment o: FreudZ( thought3 From the begin9ning( (1886F1%88) through #d P(ycho,ogy (1%88F1%1G) to Ogo P(ycho,ogy (1%1GF1%"%), 1%J"+ * Freeman, M 5ma,, Dhe (tory o: '(ychoana,y(i(, 1%68+ F Freud 5tructura, (tudie( in '(ychoana,y(i(, 1%J!+ * Frey9Cohn 0ie 6n:ange der Die:en'(ycho,ogie Von Me(mer zu Freud 43 5tudien zur 6na,yti(chen P(ycho,ogie = Q <ung( Fe(t(chri:t zum 88 Qeburt(tag Xon = Q <ung, 1%55+ O Fromm 5igmund FreudZ( mi((ion 6n ana9,y(i( o: hi( Per(ona,ity and in:,uence, 1%5"+ O Fromm ## mondo di 5igmund Freud, 1%6!+ O Fromm Dhe cri(i( o: '(ychoana,y(i(3 O((ay( on Freud, Mard and (ocia, '(ycho,ogy, 1%J8+ O Fromm, Qreatne(( and ,imitation( o: FreudZ( thought, 1%88+ # Qa,d(ton (red ) P(ychoana,y(i( in 're(ent9day '(ychiatry, 1%6%+ O Q,oXer Freud or <ungV, 1%58+ 6 Qrin(tein Dhe inded o: '(ychoana,ytic writing(, 18 t , 1%56FJ!+ < Qrodzien()i Z Freud twwrca '(ychoana,izy, 1%"G+ * Qro(( Qod and Freud, 1%5%+ 6 Quirdham =hri(t and Freud 6 (tudy o: re,igiou( ed'erience and ob(er9Xance, 1%61+ 6 Quranow()a9Poczobut Oro( i Danato( H=z,o9wie) i 5wiato'og,a dI 1%JJ, nr G+ = 5 &a,, 6 'rimier o: :reudian '(ycho,ogy, 1%5G+ = &an,y, M *azerowitz P(ychoana,y(i( and 'huo(o'hy, 1%J8+ M &eiman P(ychoana,y(i( and (ocia, wor), 1%6%+ O &it(chmann FreudZ( theorie( o: the neuro(i(, 1%1" (t,um 'o, Bau)a Freuda o nerwicach, 1%1")+ 4 &o,,iczer =ze9,owie) i agre((iAa Z FreAd i 7 *orenc w (wietie mar)(izma, 1%J5+ P &oman( Dheo,ogy a:ter Freud, 1%J8+ < <acobi Dwo G18 e((ay( on Freud and <ung, 1%58+ M <aro(z Przeg,ld i )ryty)a 'od(tawowych 'oAev6 '(ychoana,itycznych oraz '(ychoana,itycz9neA teorii nerwic HPrzeg,a d P(ycho,ogicznyI 1%6!, nr 5+ D <aro9(zyn()i E metodzie '(ychoana,ityczneA Freuda, 1%1!+ < <a(trow Freud &i( dream and (ed theorie(, G wyd , 1%5%+ * <e)e,( 5z)ic '(ychoana,izy Freuda, 1%1!+ 4 <ed,ic)i Batura i )u,tura w 'o9g,\dach Freuda H4iedza i ZycieI 1%68, nr 6+ 4 <ed,ic)i =o (ldzic b :reudyzmie i '(ychoana,izieV 1%61+ 4 <ed,ic)i Deoria dy(onan(u 'oznawczego a do)tryna '(ychoana,ityczna H5tudia 5ocAo,ogiczneI 1%6!, nr 1+ O <one( Dhe ,i:e and wor) o: 5igmund Freud, " t , 1%5"F55 (t,um niem 0o( *eben und 4er) Xon 5igmund Freud, " t , 1%68F6%)+ 5 7ahn O((ay( in :reudian '(ychoana,y(i(, 1%J6+ * 7ar'in()a P(ycho,ogiczne 'od(tawy :reudyzmu HPrzeg,ld Fi,ozo:icznyI 1%1"+ P 7,ine Fact and :anta(y :reudian theory, 1%J!+ Q 7na'' 0er antimeta'hy(i(che Men(ch 0arwin, Mard, Freud, 1%J"+ 7 7o,,e 7rae'e,in und Freud, 1%5J+ * 7orzeniow()i Zary( )rytycznego uAe cia teorii 5 Freuda HPo(tiA'y 4iedzy MedyczneAI 1%55, t ##+ 5 7owa,()i P(ychoana,iza a re,igia HOuhemerI 1%58, nr G+ 5 7owa,()i Freud a re,igia HFa)ty i My(,iI 1%6", nr !+ O 7ri( Dhe origin( o: '(ychoana,y(i(, 1%5G+ # D 7urcyn 7riti)a :reAdizma w mie9dicynie i :izAo,ogu, 1%65+ & 7ung Freud and the 'rob,em o: Qod, 1%J%+ C *aPiere Dhe :reudian ethic 6n ana,y(i( o: the 5ubXer(ion o: american character, 1%5%+ C 5 *ee Freud and =hri(tianity, 1%6J+ 4 M *eAbin P(ychoana,iz i :i,o(o:iAa neo9:reAdizma, 1%JJ+ Q *eXin 5igmund Freud, 1%J5+ = *in) Dheo,o9gi(che Per('ectiXen nach Mard und Freud, 1%J1+ 5 *orand i in (red ) P(ychoana,y(i( today, 1%G5+ O *udwig 0er entzauberte Freud, 1%G6+ M *a'in()i P(ychoana,iza w('w,cze(na, 1%J"+ < @ *ubien()i P(ychoana,iza Freuda w 5wietie 'rawdy chrze9(ciAan()ieA, 1%"G+ 6 *uriAa P(ichoana,iz w (wietie o(nownych tendencyA (owriemiennoA '(icho,ogii, 1%!"+ & Marcu(e Oro( and ciXi,ization 6 'hi,o(o'hica, inluiry into Freud, 1%6!+ * Marcu(e 5igmund Freud, 1%56+ C Mar)u(zewicz P(ychoana,zza i AeA znaczenie ,ecznicze, 1%!6+ C Mar)u(zewicz CewizAa 'od(tawowych 'oAVc :reudyzmu, H7warta,ni) P(ycho,ogicznyI 1%"6+ 4 Matec)i Zygmunt Freud F ,e)arz F my(,icie,, 1%"J+ P Xon Matt *iteraturwi((en(cha:t und P(ychoana,y(e, 1%J!+ = F May9,an Freud( tragi(cher 7om',ed, ! wyd , 1%!%+ @ Maz,i(h (red ) P(ychoana,y(i( and hi(tory, 1%6"+ 6 F MeiAer 0e @ehandeung uan Zenuwzie)en door P(ycho96na,y(e, 1%15+ 6 Mette 5igmund Z Freud, 1%56+ O Michae,i( 0ie Men(chheit('rob,emati) der G11

:reud(chen P(ychoana,y(e, 1%"1+ @ Micin()i E 'od(tawach :i,o9zo:icznych '(ychoana,izy HVerbumI 1%"J+ @ Micin()i E teore9tycznych 'od(tawach '(ychoana,izy HVerbumI 1%"8+ 6 Mi,ata P(ychoana,iza HMie(ie czni) PedagogicznyI 1%!G+ P Miro( Ce,i gia, mora,no(c, '(ychoana,iza HDygodni) Pow(zechnyI 1%5% nr "G+ < Mir()i CozwwA i wychowanie ',ciowe w (wiet,e :reudyzj mu HCuch PedagogicznyI 1%!"F1%!G+ < Mir()i CozwwA i wychowanie ',ciowe dziec)a w 5wiet,e :reudyzmu Pog,ld i )ry9ty)a, 1%!5+ = = Morri(on Freud and the critic, 1%68+ 4 Muen9(terberger (red ) Man and hi( cu,ture3 P(ychoana,ytic anthro'o9,ogy w:ter IDotem and DabooI, 1%6%+ C * Munroe 5choo,( oo '(ychoana,ytic thought, 1%55+ = Mu(atti P(icoana,i(i e Xita con9tem'oranea, 1%68+ M Batenberg Dhe ca(e hi(tory o: 5igmund Freud 6 '(ychobiogra'hy, 1%55+ @ Be,(on (red ) Freud and the !8th =entury, 1%5J+ * Bowa) @iod Freuda HBurtI 1%6%, nr "+ < Buttin P(ychoana,y(e et conce'tion ('iritua,i(te de ,Zhomme, " wyd , 1%6!+ 6 = Eer,eman( Dhe deXe,o'ment o: FreudZ( conce'tion o: andiety, 1%G%+ C Pa(otti Dhe maAor wor)( o: 5igmund Freud 6 critica, commentary, 1%JG+ < Pa(tu(z)a P(ychoana,iza H6teneum 7a'_ I 1%"", t $$$##+ < Pa(tu(z)a P(ycho,ogia g,e bi HCocz Fi,oz I 1%6!, t #$, z G+ < Pa(tu(z)a 7once'cAa cz,owie)a w '(ychoana,izie Freuda H5tudia Phi,o9(o'hiae =hri(tianaeI 1%6J, nr !+ E P:i(ter 0ie '(ychoana,yti(che Methode, 1%1" (t,um 'o, Metoda '(ychoana,ityczna, 1%1")+ E P:i(ter P(ychoana,y(e und 4e,tan(chauung, 1%!8+ & * Phi,' Freud and re,igiou( be,ie:, 1%56+ 6 P16 Freud et ,a Ce,igion, 1%68+ 6 P,e Freud et ,a Mora,e, 1%6%+ # Progo:: Dhe death and rebirth o: '(ycho,ogy 6n integratiXe eXa,uation o: Freud, 6d,er, <ung and Can) and the im'act o: their cu,minating in(ight( o: modern man, 1%56+ P 4 Pruy(er 5igmund Freud and hi( ,egacy P(ychoana,ytic '(ycho,ogy o: re,igion, 1%J"+ O Pum'ian99 Mind,in PZ(ychoana,y(i( t( (cience, ! wyd , 1%56+ & 4 Puner Freud &i( ,i:e and hi( mind, 1%G%+ 5 Py'no Pog,ldAc Zygmunta Freuda na zagadnienie re,igii HOuhemerI 1%5%, nr ,F!+ 5 Cado P(ychoana,y(i( o: behaXior, 1%56+ 5 Cachman (red ) =ritica, e((ay( on '(ychana,y(i(, 1%6"+ < P Cicoeur Freud and 'hi,o9(o'hy 6n e((ay on inter'retation, 1%J8+ D Cei) Freud a,( 7u,tur)riti)er, 1I%"8+ P Cie:: Freud Dhe mind o: the mora,i(t, 1%5%+ P Cie:tg<]AiAA]x:jj:k<th a:ter Freud, 1%66+ 0 Cie(mann Freud und die P(ycr:wana,yW:Y:HZ,%:)5+ P Coazan Freud Po,itica, and (ocia, thought, 1%6%+ M C:ebMrt *a reXo,ution '(ychoana,ytilue *a Xie et ,ZoeuXre Ld[A:iigmZxnc, Freud, 1%6G+ P 6 Cobin(on Dhe :reud9 G1! ion Ject, 1%6%+ Q Cwheim P(ycho96naZy(i( and anthro'o,ogy =u,ture, 'er(ona,ity and the uncon(ciou(, 1%58+ C 5cha:er 6 new ,anguage :or '(ychoana,y(i(, 1%J6+ * 5iniugina Mit w '(ycho9ana,itycznych )once'cAach tiowrczo(Zci H=z,owie) i 5wiato'og,a dI 1%JJ, nr G+ * 5iniugina Freuda teoria tabu i totemizmu , H=z,owie) i 5wiato'og,adI 1%88, nr 1+ M 5ma,, Dhe (tory oc '(ychoana,y(i(, 1%68+ < & 5mith (red ) P(ychoana,y(i( and ,anguage 43 tenze (red ) P(ychiatry and the humanitie(, 1%J8, t ###+ 7 * 5obo, Fi,o(o:()iAe 'rincy'y '(ichoana,iticze()oA tieo9rii Z FreAda, 1%6%+ < 5'ector Dhe ae(thetic( o: Freud 6 (tudy in '(ychoana,y(i( o: art, 1%J!+ C 5'eh,mann 5igmund Freud neuro,ogi(che 5chri:ten3 Oine Unter(uchung zur Vorge(chichte der P(ychoana,y(e, 1%5"+ 0 5ta::ord9=,ar) 4hat Freud rea,,y (aid, 1%66+ # 5tone Dhe 'a((ion( o the mind 6 noXe, o: 5igmund Freud, 1%J1 (t,um 'o, Pa(Ae utaAone, ezy,i zycie Zygmun9da Freuda, 1%J8)+ 4 5zewczu) 4(th' do anty9'(ychoana,izy, 1%J"+ = Dhom'(on P(ychoana,y(i(3 #t( eXo,ution and deXe,o'9ment, 1%58 (t,um 'o, P(ychoana,iza Barodziny i rozwwA, 1%66)+ D Doma(zew()i Prob,emy i )ierun)i w('w,cze(neA '(ycho,ogii, 1%68+ * Dri,,ing Freud and the cri(i( o: our cu,ture, 1%55+ Q Vandendrie((che Dhe 'ara'radi( in the &aizmann ca(e o: 5igmund Freud, 1%65+ & 7 4e,,( PaX,oX and Freud, ! t , 1%56F 68+ & 7 4e,,( Dhe :ai,ure o: '(ychoana,y(i( From Freud to Fromm, 1%6" (t,um 'o, Zmierzch '(ychoana,izy yd Freuda do Fromma, 1%68)+ * * 4hyte Dhe uncon(ciou( be:ore Freud, 1%6!+ Z 4ieczore) Beo'(Acchoana,iza i mar:c(izm, 1%J"+ F 4itte,( 5igmund Freud, 1%!G+ C 4o,,heim Freud, 1%J1+ C 4o,,heim, < &o')in( (red ) Phi,o(o'hica, e((aye on Freud, 1%8!+ @ 4o,9man Dhe uncon(ciou( mind Dhe meaning o: :reudian '(ycho,ogy, 1%68+ @ 4o,rnan (red )

Dhe '(ychoano,ytica, #nter'retation o: hi(tory, 1%J1+ 4 B 4o,o(zinow FreAdizm, 1%!J+ * 4o9 ,owicz <eden z 'rob,ematwu) '(ychoana,izy Freuda, 1%1G+ < 4or9ti( Fragment( o: an ana,y(i( toith Freud, 1%5G+ & Zthmt (red ) <e(u( und Freud, Oin 5ym'o(ion Xon P(ychoana,yti)er and Dheo,ogen, 1%J!+ Q Zi,boorg 5igmund Freud &i( ed',oration o^ the mind o: man, 1%68+ Q Zi,boorg, Q &enry 6 hi(tory o: medica, '(ycho,ogy, 1%G1+ & Zu,,iger P (ychoana,y ti(che Or:ahrungen au( der Vo,)((chu,9Pradi(, 1%!1+ 5 Zweig Freud, 1%""+ 6 Zych P(ychoana,ityczna )once'cAa cz,ou)ieV(Y[\\\5!,Vi 4ychowanieI 1%8", nr % 5'i( tre1ci Zygmunt Freud i Aego )once'cAa cz.owie)a F 4.odzimierz 5zewczu) J P(ycho'ato,ogia >ycia codziennego "1 Cozdzia. # Za'ominanie imion w.a(nych "" Cozdzia. ## Za'ominanie wyraz-w obcych G1 Cozdzia. ### Za'ominanie nazw i (zy)u wyraz-w G% Cozdzia. #V E w('omnieniach dzieci/cych i tzw ma()uA? cych 88 Cozdzia. V PrzeA/zyczenia %8 Cozdzia. V# Pomy.)i w czytaniu i 'i(aniu 151 Cozdzia. V## Za'ominanie wra>e; i zamiar-w18" Cozdzia. V### Pomy.)i w dzia.aniu !15 Cozdzia. #$ =zynno1ci (ym'tomatyczne i 'rzy'ad)owe !G8 Cozdzia. $ @./dy !JJ Cozdzia. $# 7ombinowane czynno1ci 'omy.)owe !%1 Cozdzia. $## 0eterminizm 4iara w 'rzy'ade) Zabobon Pun)ty widzenia "8! Marzenia (enne "GJ @ib,iogra:ia G88