HC THUYT TIN HA I. Mc tiu: 1. Kin thc: - Trnh by c nhng lun im c bn trong hc thuyt ca Lamac - !

h"n t#ch c $uan ni%m ca &acuyn '() - *in +, ' +i truy(n- m.i $uan h% ca ch/ng '0i chn lc - 1ai tr2 ca chn lc t3 nhi4n trong 53 hnh thnh c6c 7c im th#ch nghi - 83 hnh thnh loi m0i ' ngu9n g.c c6c loi - :4u c nhng c 5; cho 53 ra <i ca thuyt tin h=a hi%n >i - !h"n bi%t c tin h=a nh? ' tin h=a l0n - @ii th#ch c ' 5ao $uAn th l n ', tin h=a c 5; - :4u c nhng lun im c bn trong thuyt tin h=a bBng Ct bin trung t#nh 2. K nng - DEn FG nHng $uan 56t ' Ih"n t#ch hnh thu nhn thJng tin - !h6t trin t +uy lK lun LIh"n t#ch- 5o 56nh- tMng hI- Fh6i $u6tN II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - Nghin cu 35 SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: 2. KT !: ". #i $%i : @1) :hn thOc ' Ih"n bi%t rP 53 tin ho6 ' nhng hc thuyt Fh6c nhau '( c ch tin ho6 1y tin ho6 l gQ Tin ho6 l) Ih6t trin - Tin ho6 c6c nguy4n tR S tin ho6 l# hcT - Tin ho6 c6c Ih"n tR S tin ho6 ho6 hcT - Tin ho6 c6c tM chOc 5.ng S tin ho6 5inh hcT -U Tin ho6 l 53 bin Mi $ua th<i gian @1) 53 Ih6t 5inh ca mCt c6 th FhJng c coi l tin ho6 c6 th n lV FhJng c= tin ho6 nhng thay Mi trong $uAn th c coi l tin ho6- nhng thay Mi c truy(n l>i $ua 't chWt +i truy(n tX th h% ny 5ang c6c th h% 5au :h 'y S tin ho6T l 53 thay Mi '.n gYn ca $uAn th $ua th<i gian @i0i 5inh 't ang t9n t>i nMi bt ; t#nh a +>ng ' hI lK :g<i ta gii th#ch 'Wn ( nAy nh th noQ I. Lamarck LZ[\[-Z[]]N ^Ct nh T3 nhi4n hc ng<i !h6I _ lu K rBng c6c h=a th>ch cM #t gi.ng '0i c6c +>ng hi%n nay hn c6c h=a th>ch m0i `ng ( auWt hai nguy4n lK ^Ct l nhng thay Mi ca mJi tr<ng _ t>o ra nhng thay Mi ca 5inh 't bai l nhng nh=m loi gi.ng nhau Ihi c= ccng mCt tM ti4n *uddon ceng cho rBng mfi loi FhJng bWt bin m c= th thay Mi

1o cu.i th Fg h1iii- nhi(u nh t3 nhi4n hc cho rBng l,ch 5R tin h=a ca 5inh 't gjn li(n '0i l,ch 5R tin h=a ca tr6i Wt Tuy nhi4n chk c= Jean Baptiste Lamarck LZ[ll-Z]mnN l ng<i _ Ih6t trin mCt hc thuyt tng .i hon chknh '( 53 tin h=a ca 5inh 't `ng thu thI ' Ih"n lo>i c6c Cng 't FhJng ang 5.ng t>i 1i%n *o tng L,ch 5R t3 nhi4n ; !ari5 *Bng c6ch 5o 56nh nhng loi c2n 5.ng '0i c6c +>ng h=a th>ch- LamarcF thWy rBng c= 53 bin Mi thYo trnh t3 th<i gian tX c6c h=a th>ch cM n c6c h=a th>ch trV hn +on n c6c loi hi%n t>i Lc6c +>ng IhOc t>I hn auWt Ih6t tX c6c +>ng n ginN LamarcF cJng b. hc thuyt tin h=a ca Jng 'o nHm Z]\n) FhJng c2n nghi ng< g na- t>o h=a t>o ra mi 't tXng t# mCt ' n.i tiI nhau trong th<i gian 'J h>n ,nh @i.ng nh pri5totY- Lamarck ceng 5jI aI c6c 5inh 't thnh c6c bc thang- mfi bc g9m c6c +>ng gi.ng nhau q +0i ccng l nhng 5inh 't hin 'i m Jng tin rBng ch/ng c t>o ra li4n trc bBng c6ch t3 5inh tX c6c 't li%u 'J c q tr4n ccng ca bc thang tin h=a l c6c Cng 't ' th3c 't IhOc t>I nhWt 83 tin h=a Ih6t 5inh +o au h0ng nCi t>i 'n t0i 53 hon thi%n shi mCt 5inh 't hon thi%n- ch/ng th#ch nghi ngy cng t.t hn '0i mJi tr<ng 5.ng LamarcF ceng _ a ra c ch gii th#ch lm th no 53 th#ch nghi ay ra th/ng hI thnh tX hai $uan ni%m IhM bin 'o th<i LamarcF ThO nhWt l 'i%c 5R +rng ' FhJng 5R +rng- l $uan ni%m cho rBng nhng IhAn no ca c th c 5R +rng th<ng auy4n 5u tr; n4n l0n hn ' m>nh hntrong Fhi nhng IhAn FhJng c 5R +rng 5u b, tho6i ho6 ThO hai l $uan ni%m '( 53 +i truy(n c6c t#nh tr>ng tI nhivm LinhYritancY od ac$uirY+ charactYri5tic5N ThYo $uan ni%m nAy- nhng bin Mi m 5inh 't thu nhn c trong 5u.t <i 5.ng ca ch/ng c= th +i truy(n c cho th h% 5au Th# +r Finh in l 53 tin h=a chi(u +i cM ca hu cao cM ThYo $uan im ca LamarcF- tM ti4n ca loi hu nAy c= cM ngjn- c= au h0ng 'n +i cM ra c= th ch>m n nhng t6n l6 c"y l ngu9n thOc Hn ch#nh ca ch/ng 83 th<ng auy4n 'n +i cM nAy lm cho con ch6u ca ch/ng c= cM +i hn 1 c6c c6 th nAy c= cM 'n +i n4n th h% F tiI 5u c= cM +i hn tO tiI trc nh th- mfi th h% c= cM hi +i hn th h% tr0c = :hng $uan ni%m ca Lamarck '( nguy4n nh"n tin h=a c= th t=m tjt nh 5au) Z ^Ct t#nh tr>ng c= th thu nhn c thJng $ua 'i%c 5R +rng th<ng auy4n- ' c= th mWt i Fhi FhJng c 5R +rng m ^Ct t#nh tr>ng tI nhivm Lt#nh tr>ng thu c +o th<ng auy4n 5R +rngN c= th +i truy(n tX th h% nAy 5ang th h% Fh6c 83 mWt i mCt t#nh tr>ng ceng 'y w Trong $u6 trnh tin h=a- c6c +>ng 5inh 't Ih6t trin thYo h0ng ngy cng IhOc t>I l ^Ct l3c 5i4u hnh trong t3 nhi4n luJn luJn th/c xy $u6 trnh tin h=a h0ng t0i 53 hon thi%n 1( c bn- $uan ni%m tin h=a ca LamarcF l /ng nhng Jng th<ng FhJng c nh0 n ' nhng 53 Fi%n tin h=a FhJng c chOng minh Ay :hi(u th# nghi%m cho thWy c6c t#nh tr>ng tI nhivm FhJng th +i truy(n c thk nhng thay Mi trong cWu tr/c +i truy(n ca c6c t bo 5inh +rc m0i c= th truy(n tX b. my n con c6i II. Charles Darwin LZ]\n-Z]]mN ^Ct nh t3 nhi4n hc ng<i pnh _ a ra mCt hc thuyt ton +i%n '( ngu9n g.c ca loi +o chn lc t3 nhi4n ThYo hc thuyt nAy tWt c c6c 5inh 't a +>ng ngy nay l Ft $u ca mCt

l,ch 5R tin h=a l"u +i TWt c c6c 5inh 't th<ng auy4n thay Mi ' nhng thay Mi nAy ca mfi loi gi/I cho ch/ng th#ch nghi '0i mJi tr<ng 5.ng ^Ct h% $u $uan trng ca hc thuyt nAy l FhJng cAn Ihi gi ,nh '( mCt l3c 5i4u t3 nhi4n _ 56ng t>o ra c6c 5inh 't a +>ng tr4n tr6i Wt ^Ct trong c6c 7c t#nh chung ca 5inh 't l Fh nHng bin +, +i truy(n :hng bin +, nAy cung cWI nguy4n li%u cho 53 tin h=a Nm 1859 Hc thuyt tin ha bng chn lc t nhin ca Darwin bao g m ba ! "i#n $% hai "t lu&n' S kin th nh!t l Fh nHng 5inh 5n to l0n trong t3 nhi4n Th# +r) mCt con c6 h9i V tX w n z tri%u trOng- mCt con 52 V {\ tri%u trOng Thm ch# 'oi l mCt Cng 't 5inh V chm ceng c= Fh nHng 5inh 5n FhMng l9 |ar}in _ n4u rP) 1oi l mCt Cng 't 5inh 5n chm nhWt trong tWt c c6c Cng 't _ bit- ' tJi _ g7I Fh= FhHn 0c lng tk l% gia tHng t3 nhi4n thWI nhWt ca n=~ an ton nhWt l gi ,nh rBng n= bjt Au 5inh 5n Fhi w\ tuMi ' tiI trc 5inh 5n n n\ tuMi~ nu nh th- 5au mCt th<i F tX [l\ n [z\ nHm- 5u c= Fhong Zn tri%u 'oi con ch6u ca c7I ban Au nAy 8au Fhong Zm\\ nHm- $uAn th 'oi gi thit nAy c= th 'ai F( 'ai- n.i uJi nhau bao Ih ton bC b( m7t tr6i Wt N"#$%n sinh &'t (arameci#m sinh s)n &*i t+c ,- .a /0n ph1n chia m2i n"3$4 n5# c6 ,7 th c 8n &3 c9c c9 th: c;n sinh ra ,<# s+n" s6t th= ch> tr;n" &?n" @ n8m sA tB; ra m-t kh+i /CDn" "!p EF /0n kh+i /CDn" c7a tr9i ,!t. TG nhi<# H#an s9t4 IarJin ,K k5t /#'n rLn" m2i sinh &'t c6 kh#$nh hC*n" sinh ra nhi<# c9 th: c;n hMn /3 nh# c0# ,: tha$ th5 ch; s+ c9 th: .+ mN. S kin th hai l m7c +c 5. lng c6 th ca mfi loi c= au h0ng gia tHng thYo cWI 5. nh"n- 5. lng c6 th ca loi c +uy tr tng .i Mn ,nh q nhi(u loi- c= 53 tHng ' gim 5. lng c6 th c= chu F li4n $uan n c6c mca trong nHm- thOc Hn- mt C ca $uAn th th/ Hn th,t ' con m9i nhng n=i chung 5. lng ca mfi loi 'on +uy tr Mn ,nh TX hai 53 Fi%n tr4n _ a n mCt Ft lun m |ar}in gi l Wu tranh 5inh t9n L5trugglY dor Yai5tYncYN bao g9m FhJng chk 53 5.ng 5=t ca c6 th m c ca loi :h 'y- c= mCt 53 Wu tranh 5inh t9n gia hng tri%u c6 th con c 5inh ra tX mCt loi c6 Lgia c6 l0n ' c6 b ccng loiN ' gia c6c loi c6 Fh6c nhau 5.ng trong ccng mCt 'cng c tr/ S kin th .a li4n $uan n nhng bin +, c6 th ay ra trong loi Tht 'y- c= 'J 5. bin +, gia c6c c6 th trong ccng mCt loi ^7c +c tho>t nhn th tWt c c6c con b2 trong mCt n (u gi.ng nhau- nhng nu $uan 56t FG 5u c= th nhn thWy nhng bin +, c6 th '( hnh +>ng- F#ch th0c- mu lJng- nt na TX 53 Fi%n nAy- |ar}in _ a ra mCt Ft lun thO hai $uan trng hn) 53 5.ng 5=t ca c6c +>ng th#ch nghi nhWt +0i t6c +rng ca chn lc t3 nhi4n Trong c6c c6 th bin +, ca mCt $uAn thnhng c6 th no c= c6c t#nh tr>ng th#ch nghi nhWt '0i mJi tr<ng 5u c= nhi(u c hCi 5.ng 5=t ' 5inh 5n- con c6i ceng mang nhng 7c im bin +, = :goi ra |ar}in c2n cho rBng) t!t c) c9c ,-n" &'t tCMn" t nha# ph)i ti5n h6a tG m-t tO ti%n ch#n" &3 t!t c) c9c sinh &'t ph)i ti5n h6a tG m-t &3i h;Pc m-t tO ti%n ch#n" ,K s+n" c9ch ,1$ nhi<# tri# n8m. T6m /Bi hQc th#$5t ti5n h6a c7a IarJin '( chn lc t3 nhi4n +3a tr4n c6c gi ,nh 5au "y)

Z 8. lng c6 th 5inh ra trong mfi th h% nhi(u hn 5. c6 th c 5.ng 5=t ' 5inh 5n m t= 53 bin +, trong c6c c6 th lm cho ch/ng FhJng hon ton gi.ng nhau '( tWt c c6c 7c t#nh w Trong Wu tranh 5inh t9n- nhng c6 th mang c6c t#nh tr>ng c= li 5u c= nhi(u c hCi 5.ng 5=t ' 5inh 5n hn l c6c c6 th mang c6c t#nh tr>ng FhJng c= li l ^Ct 5. 7c im Ft $u ca 53 5.ng 5=t ' 5inh 5n c= th +i truy(n z TWt c c6c loi 5inh 't (u tin ho6 tX mCt 'i tM ti4n chung { tAn c= mCt th<i gian rWt l0n cho 53 tin h=a ay ra %h&ng 'h' GV: @ii th#ch '( c6c $uan ni%m +uy t"m 5i4u hnh ' $uan ni%m +uy 't bi%n chOng ca Lamac '( 53 bin Mi ca 5inh 't H;Bt ,-n" E) @1 y4u cAu b8 nghi4n cOu hc thuyt Lamac- tho lun nh=m ' i(n 'o Ihiu hc tI H c chuxn b, 5n ; nh thk ti4u :guy4n nh"n tin h=a t ch tin h=a 83 hnh thnh 7c im th#ch nghi 83 hnh thnh loi m0i thiu h0ng tin h=a Lamac N(i dung I. Hc thuyt ca La ac !"#$$%"&2'( ) *+i ,ung c- ./n: - Tin ho6 FhJng n thuAn l 53 bin Mi m l 53 Ih6t trin c= F thXa l,ch 5R :"ng cao +An trnh C ca tM chOc c th tX n gin n IhOc taIlad +Wu hi%u ch yu ca $u6 trnh tin ho6 hu c - &i(u Fi%n ngo>i cnh FhJng 9ng nhWt ' th<ng auy4n thay Mi l nguy4n nh"n ch#nh cho c6c loi bin Mi +An + ' li4n trc :hng bin Mi nh? c t#ch luG $ua th<i gian +i _ t>o n4n nhng bin Mi 5"u 5jc tr4n c th 5inh 't - :hng bin Mi tr4n c th 5inh 't +o t6c Cng tr3c tiI ca ngo>i cnh ho7ctru}ctaaI $u6n ho>t Cng ca Cng 't (u c +i truy(n ' t#ch luG $ua c6c th h% ". *guy0n nh1n tin h2a( - |o t6c +rng ca ngo>i cnh ho7c +o tI $u6n ho>t Cng ca Cng 't 2. C- ch tin h2a) - :hng bin Mi +o t6c +rng ca ngo>i cnh ho7c +o tI $u6n ho>t Cng ca Cng 't (u c +i truy(n ' t#ch ley $ua c6c th h% 3. 45 h6nh th7nh 89c 8i: th;ch nghi) -:go>i cnh thay Mi chm n4n 5inh 't c= Fh nHng Ihn Ong F,I th<i ' FhJng b, o thi $. 45 h6nh th7nh l<7i =i( -Loi m0i c hnh thnh tX tX tng Ong '0i 53 thay Mi ngo>i cnh >. Chiu h?=ng tin h2a( - TX gin n n IhOc t>I

GV: :4u nhng t9n t>i trong hc thuyt ca LamacQ H;Bt ,-n" R) @1 y4u cAu b8 nghi4n cOu ' tr l<i c6c c"u h?i) GV) &acyn $uan ni%m '( bin +, ' +i truy(n nh th noQ

GV: 1ai tr2 ca bin +, ' +i truy(n .i '0i $u6 trnh tin h=aQ GV: b>n ch ca &acyn trong 'Wn ( bin +, ' +i truy(nQ

H;Bt ,-n" S) @1 y4u cAu b8 tho lun nh=m ' i(n @. ABn tCi( 'o Ihiu hc tI c6c 'Wn ( '( chn lc nh"n t>o ' - tha gii th#ch c t#nh hI lK ca 7c chn lc t3 nhi4n im th#ch nghi - tha Ih"n bi%t c bin +, +i truy(n ' FhJng +i truy(n thk ti4u thn lc nh"n t>o thn lc t3 nhi4n - tha gii th#ch c chi(u h0ng tin h=a :Ci tX gin n n IhOc t>I +ung II. Hc thuyt ca DacEyn !"&F'%"&&2( &Cng ) L ng<i Au ti4n +cng bin +, c6 th Jng l3c cho rBng t6c +rng tr3c tiI ca ngo>i cnh st $u hay tI $u6n ho>t Cng ; Cng 't chk g"y ra 1ai tr2 nhng bin Mi 9ng lo>t thYo mCt h0ng a6c GV) Trong loi hu c. ngjn- auWt hi%n bin +, c6 th ,nh tng Ong '0i ngo>i cnh #t c= K ngha Lc= con cM +i- nhng con cM ngjn FhJng Fim c l6 trong chn gi.ng ' tin ho6 *in +, auWt c"y cht- hu cM +i Hn c l6 tr4n cao 5.ng hi%n trong $u6 trnh 5inh 5n ; tXng c6 th ri4ng lV ' thYo nhng h0ng FhJng a6c ,nh 5=t 5inh 5n nhi(u loi hu cao cMN m0i l ngu9n nguy4n li%u trong chon gi.ng ' tin ho6 ". Gin ,H I7 ,i truyJn GV: Ih"n t#ch th4m hc thuyt &acyn _ gii th#ch a( Gin ,H cK th:: nhng im t9n t>i trong hc thuyt ca Lamac - 83 Ih6t 5inh nhng 7c im 5ai Fh6c gia c6c c6 th ccng loi trong $u6 trnh 5inh 5nauWt hi%n ; tXng c6 th ri4ng lV ' thYo h0ng FhJng a6c ,nh l nguy4n li%u ch yu ca chn gi.ng ' tin h=a .( A;nh ,i truyJn( - t 5; cho 53 t#ch ley c6c bin +, nh? bin Mi l0n 2. Chn lc nh1n tC< a( *+i ,ung( 1Xa o thi nhng bin +, bWt li- 'Xa t#ch ley nhng bin +, c= li cho con ng<i .( D+ng l5c( :hu cAu ' th, hiu ca con ng<i c( Kt Lu/( GV: Thuyt tin h=a tMng hI hnh thnh +3a tr4n - ^fi gi.ng 't nuJi hay c"y tr9ng th#ch nghi nhng thnh t3u noQ cao C '0i nhu cAu a6c ,nh ca con ng<i ,( Vai trM( GV: :hng ai l >i +i%n Au ti4n cho thuyt tin h=a - :h"n t. ch#nh $ui ,nh chi(u h0ng ' t.c tMng hIQ Trong =- mfi ng<i _ =ng g=I nhng C bin Mi ca c6c gi.ng 't nuJi- c"y tr9ng gQ 3. Chn lc t5 nhi0n Thuyt tin h=a tMng hI _ tiI trc c bM 5ung a( *+i ,ung( nh< 5inh hc Ih"n tR 1Xa o thi nhng bin +, bWt li- 'Xa t#ch ley nhng bin +, c= li cho 5inh 't GV:Thuyt tin h=a tMng hI hi%n c chia thnh .( D+ng l5c( mWy giai o>n Q - &Wu tranh 5inh t9n TUVtho hc 5inh w Ih/t hon thnh bng 5o 56nh c( Kt Lu/( tin h=a l0n ' tin h=a nh? trong Ihiu hc tI - !h"n h=a Fh nHng 5.ng 5=t ' 5inh 5n ca

GV: Ahuyt tin h2a tNng hOP: - sh6c '0i thuyt tin ho6 cu &acuyn ; ba lun im) Thuyt tin h=a tMng hI hi%n >i thXa nhn mCt 5. nh"n t. thYm 'o tLT: ^Ct trong 5. nh"n t. = l bin Cng +i truy(n c= 'ai tr2 $uan trng Thuyt tin h=a tMng hI hi%n >i thXa nhn c6c 7c im +i truy(n l +o gYn *in +, trong $uAn th l +o 53 t9n t>i ca nhi(u alYn ca mCt gYn 83 hnh thnh c6c loi m0i l $u6 trnh t#ch luG tX c6c bin Mi +i truy(n nh? Tin ho6 l0n l Ft $u t#ch luG ca c6c $u6 trnh t#ch luG nh?

c6c c6 th trong $uAn th ,( Vai trM( - :h"n t. ch#nh $ui ,nh 53 hnh thnh c6c 7c im th#ch nghi tr4n c th 5inh 't e( 45 h6nh th7nh l<7i =i( - Loi m0i c hnh thnh $ua nhi(u +>ng trung gian +0i t6c +rng ca chn lc t3 nhi4n thYo con <ng Ih"n li t#nh tr>ng tX mCt g.c chung thOng minh ton bC 5inh gi0i ngy nay l Ft $u $u6 trnh tin h=a tX mCt g.c chung $. ABn tCi( - tha hiu rP nguy4n nh"n Ih6t 5inh bin +, ' c ch +i truy(n c6c bin +,

III. Ahuyt tin h2a tNng hOP: ". 45 ra 8Qi ca thuyt tin h2a tNng hOP: )* +huyt tin ha t,ng h-. hi#n /0i l% hc thuyt 12y |3a tr4n thnh t3u l# thuyt ca nhi(u lnh ra 3 m4c g5n6 "i7u h8nh $% 9u:n th7 c;n <acuyn ch= '3c 5inh hc nh ) Ih"n lo>i hc- cM 81 hc /> c&. ch yu /n c? th7' hc thuyt '( 5inh $uyn- 7c bi%t l |T $uAn th w ng<i >i +i%n Au ti4n l) - |ob5anaFi) bin Mi +i truy(n li4n $uan n tin h=a- ch yu l bin +, nh? tu"n thYo c6c $ui lut ^YnYn - ^ay) ( cI c6c Fh6i ni%m) 5inh hc '( loi- 53 hnh thnh loi Fh6c Fhu - 8im5on) tin h=a l 53 t#ch ley +An c6c gYn Ct bin nh? trong $uAn th 2. Ain h2a nhR I7 tin h2a l=n: VSn 8J Ain h2a nhR Ain h2a l=n *+i ,ung L $u6 trnh bin Mi thnh IhAn Fiu gYn ca L $u6 trnh hnh thnh c6c n ', tr4n $uAn th g.c a n hnh thnh loi m0i loi nh chi- h- bC- l0I- ngnh Tui UV !h>m 'i Ih"n b. tng .i hyI- th<i gian l,ch ui mJ rCng l0n- th<i gian ,a chWt rWt thQi gian 5R tng .i ngjn +i Wh?-ng t= th nghi4n cOu bBng th3c nghi%m Th<ng nghi4n cOu gi6n tiI $ua c6c thXc bBng chOng nghi0n cXu %h&ng 'h' N(i dung GV: 1 5ao chk T m0i th?a m_n w i(u Fi%n = Q 3. D-n IH tin h2a c- sY: a' @u:n th7( n ', tin h=a c 5; GV: 1 5ao $uAn th l n ', tM chOc t3 nhi4nQ - &n ', tin h=a c 5; Ihi th?a w i(u Fi%n) t= t#nh ton 'yn trong FhJng gian- th<i gian GV: 1 5ao $uAn th l n ', 5inh 5n nh? nhWtQ *in Mi cWu tr/c +i truy(n $ua c6c th h% T9n t>i th3c trong t3 nhi4n GV: thOng minh T l ni +ivn ra tin h=a nh?Q - uAn th l n ', tin h=a c 5; ') L n ', tM chOc t3 nhi4n GV: u6 trnh tin h=a bjt Au bBng hi%n tng gQ L n ', 5inh 5n nh? nhWt

 L ni +ivn ra tin h=a nh? GV: |Wu hi%u no chOng t? bjt Au c= $u6 trnh Tb Q .. TuK tr6nh tin h2a: - *Wt Au bBng nhng bin Mi +i truy(n trong $uAn th - |Wu hi%u) 53 thay Mi tAn 5. alYn ' Fiu gYn ca $uAn th thYo h0ng a6c ,nh- $ua nhi(u th h% GV: Thuyt tin h=a trung t#nh +o ai ( auWtQ :=i n 53 tii h=a ; cWI C noQ GV: 1y Ct bin trung t#nh l gQ IV. Ahuyt tin h2a trung t;nh:"'@& - |o simura ( auWt +3a tr4n c6c nghi4n cOu '( cWI Ih"n tR LIrJt4inN - &Ct bin trung t#nh) Ct bin FhJng c= li GV: ThYo simura- nh"n t. no _ th/c xy 53 tin h=a ceng FhJng c= h>i La 5. ; cWI Ih"n tRN ; cWI Ih"n tRQ - :Ci +ung thuyt tin h=a trung t#nh) GV: 83 tin h=a thYo simura- th3c chWt c= c ch l gQ Z :h"n u6 trnh Ct bin lm Ih6t 5inh GV: simura _ =ng g=I nhng g cho tin h=aQ t. Tb nhng Ct bin trung t#nh m t 83 cng c. ngou nhi4n c6c Ct :h 'y- thYo Fimura- Fhi Ct bin l trung t#nh th ch Tb bin trung t#nh- FhJng ch,u t6c FhJng c= 53 thay th hon ton Z alYn m +uy tr# th +, +rng ca tLT: hI ho7c Z 5. c7I alYn no = w t.ng :4u l4n 53 tin h=a cWI Ih"n tR GV: Thuyt tin h=a bBng c6c Ct bin trung t#nh c= hin @ii th#ch 53 a +>ng ca c6c Ih"n Ih nhn thuyt tin h=a bBng con <ng tLT: tR IrJt4in- 53 a +>ng c"n bBng FhJngQ &( cI n 53 tin h=a ; cWI Ih"n tR ' chk bM trong $uAn th 5ung cho thuyt tin h=a bBng con <ng tLT: V. 4inh hc Z[ h+i hc: "'#>. - t6c gYn nh h;ng n tI t#nh ceng c @1) TI t#nh a_ hCi 53 ', tha ; Cng 't _ th6ch thOc +i truy(n thuyt tLT: nh th noQ Trong $u6 trnh tin ho6 ca Cng 't 1|) ng ' Fin tLT: _ t6c Cng- bo t9n nhng Fiu tI - *Bng 'i%c bo '% ' nuJi con ong ch/a con c6c con t#nh th#ch nghi nhWt :hi(u tI t#nh ca Cng ong th nh 'y tI t#nh ', tha _ tin ho6 b;i tLT: 't ch,u nh h;ng ca c6c bin +, +i truy(n c6c Ct bin gYn 9ng th<i ceng ch,u t6c Cng tr3c tiI ca mJi tr<ng th#nh t6c Cng $ua l>i gia Cng 't '0i mJi tr<ng _ +on t0i Ft $u th#ch nghi li4n $ua mt thit '0i tin ho6 c $uan thr c- t0i 5. lng ' mOc a +>ng ca h gYn thr $uan trong h% gYn 1|) Fim tra mCt lo>i tI t#nh Cng 't S 53 ', thaT l tI t#nh a th"n hi 5inh - ', tha l FhJng #ch Fg- a th"n ' li #ch ca nhng FV Fh6c $. Cng c\. LI bng 5o 56nh hc thuyt Lamac ' &acyn '( c6c chk ti4u) nh"n t. tin h=a- 53 hnh thnh 7c im th#ch nghi- 53 hnh thnh loi m0i- chi(u h0ng tin h=a

>. GAV*. Gia) b*i: +, -amac gii th#ch c ch tin ho6 ca 5inh gi0i nh th noQ ' 5ao thuyt tin ho6 ca Lamac c 6nh gi6 l thuyt tin ho6 Au ti4n c= t#nh h% th.ngQ m Trnh by $uan ni%m ca Lamac '( 'Wn ( ngo>i cnh ' 'ai tr2 ca ngo>i cnh trong tin ho6 T>i 5ao n=i th#ch nghi thYo $uan ni%m ca Lamac l th#ch ngi tr3c tiIQ '+ gii t#ch $u6 trnh hnh thnh w 1 5ao n=i Lamac cha thnh cJng trong 'i%c gii th#ch t#nh hI lK ca c6c 7c im th#ch nghi tr4n c th 5inh 't l @ii th#ch c ch tin ho6 thYo $uan ni%m ca &acuyn &acuyn gii th#ch $u6 trnh hnh thnh 7c im th#ch nghi cu 5inh 't chk c= t#nh hI l# tng .i nh th noQ @ii th#ch $u6 trnh hnh thnh loi m0i nh th noQ z uan ni%m hi%n >i _ bM 5ung nhng g cho $uan ni%m &acuyn '( 'Wn ( bin +, ' +i truy(n { 1 5ao hc thuyt tin ho6 ca &acuyn c 6nh gi6 l mCt trong w Ih6t minh ' >i ca th Fk hih uan ni%m &acyn '( bin +, ' +i truy(n nh th noQ ., Thuyt tin ho6 tMng hI hi%n >iQ :Ci +ung c bn ca hc thuytQ 1 5ao ^YnYn c 'inh +anh l ng<i 5ang lI +i truy(n hc hi%n >iQ

bng chng tin ho Bng chng v gii phu so snh, phi sinh hc so snh BNG CHNG A Li SINH VT HC, T !"o hc, sinh hc ph#n $% I. Mc tiu: 1. Kin thc: L *Bng chOng gi6n tiI ' bBng chOng tr3c tiIN - %h/n bi0t c& 1uan t&ng 23ng, c& 1uan t&ng t4, c& 1uan th)i h) 56 ch) 57 d8 minh h), nu 9 ngh:a, - ;hng minh 2<c ngu3n g=c chung c>a cc ?)6i th@ng 1ua A4 'ht triBn 'h@i c>a chCng, %h/n t7ch 2<c m=i 1uan h0 h h6ng gDn Ea giFa cc ?)6i th@ng 1ua A4 'ht triBn 'h@i c>a chCng,

- Tr#nh b6y 2<c nhFng 2Gc 2iBm h0 2(ng,th4c 5Ht I m(t A= 5Jng ?8c 2a 56 m=i 1uan h0 c>a chCng 5Ki cc 2iLu "i0n 2a ?7 Ainh hc, Ainh thi 56 ?ch AM 2a chNt c>a 5Jng 2O, - Trnh by nCi +ung ' K ngha ca hc thuyt t bo - @ii th#ch c ' 5ao t bo chk 5inh ra tX t bo 5.ng tr0c n= - :4u c nhng bBng chOng 5inh hc Ih"n tR '( ngu9n g.c th.ng nhWt ca 5inh gi0i - @ii th#ch c nhng mOc C gi.ng ' Fh6c nhau trong cWu tr/c ca p|: ' IrJt4in gia c6c loi 2. K& n'ng: - %h/n t7ch 2<c gi tr tin h) c>a nhFng bPng chng Ainh 5Ht hc, - uan 56t- Ih"n t#ch F4nh hnh tX = thu nhn thJng tin II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: 2. KT . ". #i $%i : TM ti4n ca loi ng<i l aiQ 1y bBng chOng no chOng minh con ng<i c= ngu9n g.c tX Cng 't Q %h&ng 'h' TUV t6c Ym hiu th no l c $uan tng 9ngQ - 1|- Tuyn nc 2(c c>a rRn t&ng 23ng 5Ki tuyn nKc bt I cc SQ "hc, - gai E&ng r3ng t&ng 23ng 5Ki ? c/y, - T&ng tay I ngUi t&ng 23ng 5Ki E&ng chi trKc I +A= ?)6i SQ cO E&ng A=ng, @1) t6c c $uan tng 9ng Ihn 6nh i(u g Q @1) Th no l c $uan tng t3 Q @1) t $uan tng t3 Ihn 6nh i(u gQ @1) 1y c $uan tho6i ho6 g Q1| Q -1|) -I ngUi ) hng cJng, rVng "h@n, ru(t thWa -TrVn : X bn ?Y huy0t cZn cO X mNu N(i dung I. G]ng chXng gi/i Ph^u s< sKnh. ". C- Luan t?-ng 8Bng. - t $uan tng 9ng Lccng ngu9nN l nhng c $uan nBm ; nhng ', tr# tng Ong tr4n c th-c= ccng ngu9n g.c trong $u6 trnh Ih6t trin IhJi n4n c= Fiu cWu t>o gi.ng nhau 1|) - siu cWu t>o gi.ng nhau ca c6c c $uan tng 9ng Ihn 6nh ngu9n g.c chung ' Ihn 6nh 53 tin ho6 Ih"n li 3. C- Luan t?-ng t5. - t $uan tng t3Lc $uan ccng chOc nHngNl c $uan c= ngu9n g.c Fh6c nhng m nhn nhng chOc nHng gi.ng nhau n4n c= hnh th6i tng t3 - t $uan tng t3 Ihn 6nh 53 tin ho6 9ng $uy n4n c= hnh th6i tng t3 2.C- Luan th<Ki h2a. - t $uan tho6i ho6 l c $uan Ih6t trin FhJng Ay ; c th tr;ng thnh |o i(u Fi%n 5.ng ca loi thay Mi c6c c $uan ny mWt +An chOc nHng ban Au ti4u gim +An '

ang h#nh 5u=t n=i 5Ki ang chHu[

@1) bi%n tng tho6i ho6Q ay raQ ; cWI CQ

@1) Th no l hi%n tng l>i tM

@1)|3a 'o nguy4n tjc ny c= th tm hiu $uan h% h hng gia c6c li Fh6c nhauQ - 83 gi.ng nhau trong Ih6t trin IhJi ; c6c loi thuCc nh=m Ih"n lo>i Fh6c l Z bBng chOng '( ngu9n g.c chung ca ch/ng S53 Ih6t trin c6 th Ihn 6nh Z c6ch r/t gn 53 Ih6t trin ca loiT @1) |3a tr4n nhn at &acuyn ' mCt 5. cJng trnh nghi4n cOu Fh6c-m nh Fhoa hc &Oc ' b4cFYn _ Ih6t hi%n ra ,nh lut Ih6t 5inh 5inh 't &,nh lut Ih6t biu nh th noQ - b_y cho '# +rQ @1) &,nh lut Ih6t 5inh 5inh 't Ihn 6nh iu gQ 1|) @1V Y4u cAu b8 c 8@s ' tr l<i c"u l%nh 8@sZww b8) 1cng tM *jc ' T"n *jc c= h% Cng 't '( cHn bn l gi.ng nhau ' cho n Fk &% Tam-m 'cng tM *jc ' T"n *jc c2n n.i li(n nhau-+o = 53 Ih"n b. Cng-th3c 't ca c m 'cng 9ng nhWt - b8 li4n h% th3c t b8) Tho lun >i +i%n nh=m tr l<i) Th/ c= t/i)chk c= ; lrc ,6c ' lrc ,a ny _ t6ch r<i lrc ,a th"u 'o cu.i >i Trung 8inh ' n Fk &>i Tam th t6ch Fh?i lrc ,a :am ^ 1o th<i im = cha auWt hi%n th/ c= nhau @1) q "y ng<i ta Ih"n bi%t lm mWy lo>i oQ - m lo>i)o lrc ,a-o >i +ng @1) Th no l o lrc ,aQ L Z IhAn lrc ,a b, t6ch ra +o Z nguy4n nh"n ,a chWt no =

chk l>i Z 'i 't t#ch aa Fia ca ch/ng - t $uan tho6i ho6 l>i Ih6t trin m>nh ' biu hi%n ; c6 th no = gi l hi%n tng l>i tM VD: Tho6i ho6 ; cWI C Ih"n tR ; ng<i FhJng c= Fh nHng tMng hI aait a5corbic L 'itamin tN tuy nhi4n tM ti4n loi ng<i c= chOc nHng ny $. Hi_n t?Ong lCi tN. - 83 auWt hi%n tr; l>i ca mCt 5. 7c im _ mWt 7c trng chk ; c6c loi tM ti4n tin ho6 m FhJng $uan 56t thWy ; c6c +>ng b. my - 83 auWt hi%n c $uan l>i tM Ih6n o6n ngu9n g.c chung ca c6c loi nghi4n cOu II. G]ng chXng PhUi sinh hc s< sKnh. ". 45 gi\ng nhau tr<ng PhKt tri:n PhUi. 1|)!hJi ca ng<i- g- c6- th/ (u c= uJi FhY mang - 83 gi.ng nhau trong Ih6t trin IhJi ca c6c loi thuCc c6c nh=m Ih"n lo>i Fh6c l mCt bBng chOng '( ngu9n g.c chung ca ch/ng - :hng im gi.ng nhau = cng nhi(u ' cng Fo +i trong nhng giai o>n Ih6t trin muCn ca IhJi chOng t? $uan h% h hng cng gAn 2. DHnh lu`t PhKt sinh sinh I`t. - &,nh lut) 83 Ih6t trin c6 th Ihn 6nh Z c6ch r/t gn 53 Ih6t trin ca loi L^ullYr ' baYcFYtN - &,nh lut Ihn 6nh $uan h% gia Ih6t trin c6 th ' Ih6t trinchng lo>i-c= th 'n +rng aYm at m.i $uan h% h hng gia c6c loi III. G]ng chXng 8Ha l; hc ". D9c 8i: ca h_ 8+ngV th5c I`t Y +t s\ Iang lbc 8Ha. a.H_ 8+ngVth5c I`t Iang CN .cc I7 Iang A1n .cc. - 1cng cM *jc ' T"n *jc c= h% Cng 't '( cHn bn l gi.ng nhau - 83 t9n t>i mCt 5. loi 7c trng ; mfi 'cng l +o n sk &% TO >i lrc th"u ^ m0i t6ch >i lrc u- t>i Yo bin *4rinh-' 'y 53 hnh thnh c6c loi 7c hu gia m 'cng l Cc lI '0i nhau ' c6ch li ,a l#

@1) Th no l o >i +ngQ - bnh thnh +o Z 'cng 6y bin b, n"ng cao ' cha bao gi< c= li4n h% tr3c tiI '0i lrc ,a - &o >i +ng #t hn o lrc ,a @1) b% Cng-th3c 't ; m oQ &i(u = chOng minh (u gQ :4u Z 5. '# +r ; 1i%t :amQ @1) :hng ti li%u ,a 5inh 't hc chOng t? i(u gQ GV: :Ci +ung ca hc thuyt t boQ GV: Thuyt t bo _ gi ra K t;ng g '( ngu9n g.c ca 5inh gi0iQ GV: tWu t>o t bo nh"n 5- nh"n th3c- t bo th3c 't ' Cng 't c= Fh6c nhau FhJngQ GV: 1 5ao c= 53 Fh6c nhau gia c6c +>ng t boQ GV: *M 5ung ' hon thi%n) 1 +o trnh C tM chOc Fh6c nhau- th3c hi%n nhng chOc nHng Fh6c nhau tin h=a thYo nhng h0ng Fh6c nhau GV: Ih"n t#ch rP c"u n=i ca 1ircho') S^i t bo (u 5inh ra tX c6c +>ng 5.ng tr0c n=T GV: ngha ca hc thuyt t boQ

.. H_ 8+ngV th5c I`t Y Iang lbc 8Ha dc. b% Cng 't ; "y Fh6c bi%t rP r%t 5o '0i c6c 'cng l"n cn Th/ bc thWI)th/ c= t/i-th/ m? ',t &7c im h% Cng th3c 't tXng 'cng FhJng nhng Ihr thuCc 'o i(u Fi%n ,a l# 5inh th6i ca 'cng = m c2n Ihr thuCc 'cng = _ t6ch Fh?i c6c 'cng ,a l# Fh6c 'o th<i F no trong $u6 trnh tin ho6 ca 5inh gi0i 2. H_ 8+ngV th5c I`t tr0n cKc 8/<. - b% Cng -th3c 't ; o >i +ng nghEo hn ; o lrc ,a &7c im h% Cng-th3c 't ; o l bBng chOng '( $u6 trnh hnh thnh loi m0i +0i t6c +rng ca tLT: ' c6ch li ,a l# :hng ti li%u ,a 5inh 't hc chOng t? mfi loi 5inh 't _ Ih6t 5inh trong Z th<i F l,ch 5R nhWt ,nh-t>i Z 'cng nhWt ,nh t6ch li ,a l# l nh"n t. th/c xy 53 Ih"n li ca c6c loi IV. G]ng chXng t .7< hc. ". *+i ,ung hc thuyt t .7<. - TWt c c6c c th 5inh 't (u c cWu t>o tX t bo - T bo l n ', cWu t>o ca c th - t6c t bo (u c 5inh ra tX c6c t bo 5.ng tr0c n= 2. e nghfa. :gu9n g.c th.ng nhWt ca 5inh gi0i

GV: :4u nhng 7c im c bn ' chOc nHng ca p|: ; c6c loiQ V. G]ng chXng sinh hc Ph1n tg. ". G]ng chXng. GV: ^Oc C gi.ng ' Fh6c nhau trong cWu tr/c ca a( hD*. p|: ; c6c loi +o yu t. no $ui ,nhQ - t6c loi 5inh 't (u c= 't chWt +i truy(n l p|: l c 5; 't chWt ch yu ca 53 5.ng p|: thOc nHng ca p|: mang ' truy(n >t thJng tin - p|: ca c6c loi (u c cWu t>o tX l lo>i +i truy(n nucl4Jtit p|: c= 'ai tr2 mang ' truy(n >t @i.ng) tWu t>o tX l lo>i :u thJng tin +i truy(n sh6c) |o thnh IhAn- 5. lng- trnh t3 5jI aI - p|: ca c6c loi Fh6c nhau ; thnh IhAnc6c lo>i :u 5. lng- trnh t3 5jI aI ca c6c lo>i Tinh tinh c= $uan h% h hng gAn '0i ng<i nhWt nucl4Jtit ' chk Fh6c Z bC ba- @Jrila Fh6c m bC ba- <i i Fh6c l bC ba .( i[ ,i truyJn' - ^_ +i truy(n ca c6c loi 5inh 't c= 7c GV) y4u cAu b8 Ih"n t#ch '# +r ' trnh t3 c6c im gi.ng nhau nucl4Jtit trong m>ch mang m_ g.c ca mCt o>n - ThJng tin +i truy(n ; tWt c c6c loi (u gYn m_ h=a cWu tr/c ca nh=m Ynim 4hirJgYnaa c m_ h=a thYo nguy4n tjc chung

; ng<i ' c6c loi 'n ng<i GV) :hn at g '( 7c im m_ +i truy(n ; c6c loiQ GV: tho bit mOc C gi.ng ' Fh6c nhau trong cWu tr/c IrJt4in ; c6c loi +o yu t. no $ui ,nhQ GV: :hn at g '( m.i $uan h% gia c6c loiQ - GV: *M 5ung ' Ft lun ^.i $uan h% tX gAn n aa gia ng<i ' c6c loi thYo trnh t3 - :g<i ch= F nhJng c6 chI c6 mI GV) 1u 5 9 c"y Ih6t 5inh Ihn nh ngu9n g.c gia c6c loiQ GV: TX nhng bBng chOng 5inh hc Ih"n tR ta c= th Ft lun i(u g '( ngu9n g.c ca c6c loiQ

@1) ngha ca gYn gi trong tin ho6Q

(V: \)a4 thaJch ?a g]^ QK duJ: (V: ;a4ch Ea4c >_nh tu)3i cu`a h)a4 thaJch^ (V: \)a4 thaJch c)4 y4 nghCa g] ch) 5iac nghiabn cM4u ?_ch AM` 5)` Tra4i cadt^

c( WrUt0in' - !rJt4in ca c6c loi 5inh 't (u c cWu t>o tX m\ lo>i aait amin - ^fi lo>i IrJt4in ca loi c 7c trng b;i 5. lng- thnh IhAn ' trnh t3 5jI aI ca c6c lo>i aait amin t6c loi c= $uan h% h hng cng gAn nhau th trnh t3 ' tk l% c6c aait amin ' nucl4Jtit cng gi.ng nhau ' ngc l>i 2. e nghfa. :gu9n g.c th.ng nhWt ca c6c loi ThJng tin +i truy(n ; tWt c c6c loi (u c m_ h=a thYo nguy4n tjc chung @i.ng) !rJt4in ca c6c loi 5inh 't (u c cWu t>o tX m\ lo>i aait amin sh6c) ^fi lo>i IrJt4in ca loi c 7c trng b;i 5. lng- thnh IhAn ' trnh t3 5jI aI ca c6c lo>i aait amin :g<i ch= F nhJng c6 chI c6 mI - :gu9n g.c th.ng nhWt ca 5inh gi0i 3. G]ng chXng Ph1n tg cKc gen gi/ . - @Yn gi l nhng bn 5ao ca gYn chOc nHng nhng _ b, mWt chOc nHng +o Ct bin 1 th Fhi b, Ct bin hay mWt i 5u FhJng g"y nh h;ng n Fiu hnh ca c th @Yn gi c t>o ra b;i 53 5ao gYn ' Ct bin F tiI |o 'y Ih6t hi%n ccng mCt gYn gi trong ccng mCt ', tr# :8T ; m loi l bBng chOng m>nh mu ca tM ti4n chung gi ch/ng - @Yn gi FhJng c= chOc nHng '( m7t +i truy(n- _ cung cWI nhng bBng chOng cho tM ti4n chung ca c6c loi VI. )*+, th+-ch 1. Kh+,i ni./$: \)a4 thaJch ?a di tKch cu`a ca4c Ainh 5at >aW tMng Ainh A)dng tr)ng ca4c th8i >aJi trM84c >aW >a3 ?aJi tr)ng ca4c ?84' >adt >a4, Tu)3i cu`a h)a4 thaJch >M8Jc tKnh ba=ng 'hM8ng 'ha4' >_a ta*ng h)Jc 5a >) th8i gian 'h)4ng EaJ, 2. 01 ngh2+ cu3+ h*+, th+-ch: e ;aUn cM4 5a) h)a4 thaJch tr)ng ca4c ?84' >adt >a4 c)4 tha3 Auy ra ?_ch AM` 'ha4t Ainh, 'ha4t tria3n 5a diat 5)ng cu`a Ainh 5at,

QK duJ: ngM8i ta 'ha4t hian thady h)a4 thaJch cu`a ca4c ?)ai Ainh 5at bia3n 8` daWy nu4i \ima?ya 8` >aby trM84c "ia ?a bia3n, (V: fiadt >M8Jc tu)3i cu`a ca4c h)a4 thaJch nay th] biadt >M8Jc daWy nu4i nay >M8Jc h]nh thanh ba(t >a*u tM "hi na)^

NgM8Jc ?aJi tM nhMWng Ainh 5at h)a4 thaJch >aW Ea4c >_nh tu)3i c)4 tha3 Auy ra tu)3i cu`a ?84' >adt chM4a chu4ng, e \)a4 thaJch ?a daOn ?i%bu 1uy4 >a3 nggcM4u ?_ch AM` 5)` Tra4i cadt, ". 45- ph+6n chi+ thi gi+n 78+ ch+9t +. Ph5ng ph+,p :+,c 78nh tu*;i c+,c <,p 7+9t 7+, =+ h*+, th+-ch

(V: ;)4 mady ca4ch Ea4c >_nh tu)3i - Tu)3i tM8ng >)di: caUn cM4 5a) ca4c ?84' >adt >a4 5a h)a4 thaJch^ th8i gian ?a(ng >)Jng cu`a ca4c (V: Tu)3i tM8ng >)di 5a tu)3i tuyat ?84' tra*m tKch !>_a ta*ng$ 'hu` >)di ?a g]^ ?abn nhau tM n)bng >adn Aabu, (V: TaJi Aa) g)Ji ?a tM8ng >)di, tuyat - Tu)3i tuyat >)di: ;aUn cM4 5a) th8i gian ba4n raW cu`a m)t >)di^ chadt >)*ng 5_ 'h)4ng EaJ na) QK duJ^ >)4 tr)ng h)a4 thaJch, QK duJ: (V: %hM8ng 'ha4' Ea4c >_nh tu)3i h)4a ;acb)n+h c)4 th8i gian ba4n raW thaJch ba=ng chadt >)*ng 5_ 'h)4ng EaJ ?a 5.3i naUm, jrani X3k l h,5 tm c)4 >) Aai A)d ba) nhiabu^ naUm, %hM8ng 'ha4' Ea4c >_nh tu)3i ba=ng chadt >)*ng 5_ 'h)4ng EaJ (V: NgM8i ta caUn cM4 5a) >abu >a3 c)4 >) Aai A)d dM84i +in, 'habn chia ca4c m)dc ?_ch AM` 'ha4t >. !+?n c5, 7.; ph+6n 78nh tria3n cu`a Tra4i cadt^ c+,c $*9c thi gi+n 78+ ch+9t (V: -_ch AM` 'ha4t tria3n cu`a Tra4i - ;aUn cM4 5a) nhMWng biadn >)3i cadt >M8Jc chia thanh nhMWng >aJi na)^ ?84n 5a* >_a chadt "hK hau, ca4c h)a4 thaJch >ia3n h]nh, - Tr]nh tMJ ca4c >aJi, m)dc th8i gian, - NgM8i ta chia ?_ch AM` Tra4i cadt - Th8i gian 'ha4t Ainh, ngMJ tr_ 5a "am tha) AMJ A)dng thanh 5 >aJi: tuyat chu`ng cu`a ca4c nh)4m Ainh caJi Tha4i c)3, >aJi Nguyabn Ainh, 5at, >aJi ;)3 Ainh, >aJi Trung Ainh, >aJi - cia*u "ian >_a chadt, "hK hau ?iabn Tabn Ainh, 1uan, c. 4inh I`t tr<ng cKc 8Ci 8Ha chSt. - &7c im ,a chWt - &7c im Fh# hu - &7c im 5inh 't in hnh - ^.i $uan h% gia >i chWt- Fh# hu- 5inh 't $.Cng c\. - Th no c $uan tng 9ng-tng t3-tho6i ho6Qtho '# +r - @ii th#ch ' 5ao h% Cng-th3c 't ; lrc ,a th"u u ' *jc ^G 5= 53 gi.ng nhau ' Fh6c nhau

- @ii th#ch nguy4n nh"n hnh thnh 7c im h% Cng-th3c 't lrc ,a c tX = r/t ra c Ft lun gQ >.GAV*. +, Nu nhFng bPng chng Ainh hc chng minh Ainh giKi tuy 2a dng nhng cO chung ngu3n g=c,Tr)ng nhFng bPng chng 2O, bPng chng n6) cO t7nh thuyt 'h8c nhNt^ Q# Aa)^ ! Xiik$ X, !h"n bi%t c $uan tng 9ng '0i c $uan tng t3 ' cho bit K ngha ca lo>i bBng chOng ny trong nghi4n cOu tin ho6 w 8o 56nh $u6 trnh Ih6t trn IhJi ca c6c loi Cng 't Fh6c nhau c= K ngha $uan trng trong $u6 trnh tin ho6 l *Bng chOng gii Ihou 5o 56nh c= K ngha thuyt Ihrc .i '0i nghi4n cOu tin ho6Q 1 5aoQ z :4u mCt 5. thnh t3u nghi4n cOu p|: c= K ngha nghi4n cOu tin hoa5chungr lo>i Ih6t 5inh ' gii th#ch ' 5aoQ

CjC *Hk* Al AIm* Hnh I. Mc tiu: 1. Kin thc: - :4u c 'ai tr2 ca Ct bin trong tin h=a nh? - @ii th#ch c Ct bin tuy th<ng c= h>i nhng 'on l nguy4n li%u tin h=a- trong = Ct bin gYn l nguy4n li%u ch yu - :4u c 'ai tr2 +i nhI gYn trong tin h=a - :4u c 'ai tr2 ca $u6 trnh giao Ih.i FhJng ngou nhi4n trong tin h=a - @ii th#ch c mfi $uAn th giao Ih.i l mCt Fho +3 tr bin +, +i truy(n 'J ccng Ihong Ih/ - :4u c nCi +ung ca tLT: trong thuyt tin h=a hi%n >i - @ii th#ch c tLT: l nh"n t. ch#nh ca $u6 trnh tin h=a - :4u c t6c Cng ca c6c yu t. ngou nhi4n .i '0i '.n gYn ca $uAn th - !h"n bi%t c c6c hnh thOc chn lc t3 nhi4n Lchn lc Mn ,nh- chn lc 'n Cng ' chc lc ,nh h0ngN - *it c bin Cng +i truy(n t6c Cng l4n tin h=a nh th noQ 2. Kf nng. - !h6t trin c nHng l3c t +uy l# thuyt L Ih"n t#ch- tMng hI- 5o 56nh- Fh6i $u6t N II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: 2. KT !:

". #i $%i :u6 trnh tin h=a nh? +ivn ra trong l2ng ca $uAn th biu hi%n 53 thay Mi tAn 5. tng .i ca c6c alYn '( Z hay Z 5. gYn no = u6 trnh = ch,u 53 t6c Cng ca Z 5. nh"n t. tin h=a ch yu %h&ng 'h' @1) @u? tr8nh /At bin gBy ra nhCng bin DE Di truy>n 3 c?c /Fc tGnh h8nh th?i6 !inh lG6 ho? !inh6 t&. tGnh !inh hc gBy ra nhCng !ai "h?c nhH hay bin /,i lIn $> "i7u h8nh' GV: t6c +>ng Ct binQ 1ai tr2 ca ch/ng trong $u6 trnh tin h=aQ GV: 1 5ao n=i Ct bin t3 nhi4n a 5. l c= h>i nhng l>i aYm l ngu9n nguy4n li%u cho chn gi.ng 'A tin h=aQ GV: 1 5ao &Ct bin gYn l ngu9n l ngu9n nguy4n l%u hn 5o '0i Ct bin :8TQ GV: TAn 5. Ct bin gYn l gQ N(i dung I. D+t .in gen. ". Vai trM ca 8+t .in. - T>o ra ngu9n nguy4n li%u 5 cWI cho tin h=a - T>o ra c6c bin +, +i truy(n g"y ra nhng 5ai Fh6c nh? ho7c nhng bin Mi l0n tr4n c th 5inh 't - !hAn l0n Ct bin t3 nhi4n l c= h>i nhng l nguy4n li%u tin h=a ')Th Ct bin c= th thay Mi gi6 tr, th#ch nghi tcy tXng 53 tng t6c trong tXng tM hI gYn- tcy 53 thay Mi ca mJi tr<ng - T#nh li h>i ca Ct bin c= t#nh tng .i Fhi auWt hi%n ; mCt giao tR no = gi6 tr, th#ch nghi ca mCt Ct bin thay Mi tu tM hI gYnL nh=m li4n FtN - &Ct bin l ngu9n nguy4n li%u ch yu ') &Ct bin gYn IhM bin hn Ct bin :8T &Ct bin gYn #t nh h;ng n 5Oc 5.ng ' 5inh 5n ca 5inh 't 2.Aon s\ 8+t .in gen. - TAn 5. Ct bin gYn l Tg l% IhAn trHm c6c giao tR mang gYn Ct bin tr4n tMng 5. giao tR c 5inh ra - TAn 5. Ct bin ; mfi gYn rWt thWI LZ\-{ Z\lN nhng 5inh 't c= 5. lng gYn rWt l0n n4n 5. gYn Ct bin nhi(u - TAn 5. Ct bin gYn Ihr thuCc 'o c6c lo>i t6c nh"n g"y Ct bin ' 7c im cWu tr/c ca gYn II. Di nh`P gen. - |i nhI gYn L +2ng gYn N l 53 lan truy(n gYn tX $uAn th ny 5ang $uAn th Fh6c - |i nhI gYn lm thay Mi tAn 5. tng .i c6c gYn ' '.n gYn ca $uAn th - Lm tHng bin +, trong $uAn th +o 53 +i nhI alYn m0i c t>o ra b;i Ct bin trong $uAn th Fh6c III. Gia< Ph\i phUng ng^u nhi0n. - @iao Ih.i t>o ra ngu9n nguy4n li%u thO cWI cho tin h=a - @iao Ih.i FhJng ngou nhi4n 5u lm cho tg l% c6c lo>i Fiu gYn trong $uAn th thay Mi $ua c6c th h% - T3 Ih.i- t3 thr IhWn ' giao Ih.i gAn L cn

GV: TAn 5. Ct bin gYn l nh? hay l0nQ ' Ihr thuCc 'o c6c yu t. noQ

H4: Tho lun w Ih/t GV: 1 5ao |i nhI gYn 'Xa lm thay Mi tAn 5. 'Xa lm Ihong Ih/ '.n gYn ca $uAn thQ

H4: Tho lun l Ih/t GV: 1ai tr2 ca @iao Ih.i FhJng ngou nhi4n trong chn gi.ng ' tin h=aQ GV: T>i 5ao n=i giao Ih.i FhJng ngou nhi4n l ngu9n nguy4n li%u thO cWI cho $u6 trnh tin h=aQ GV: D/t ra c Ft lun g '( 'ai tr2 ca Ct bin ' giao Ih.i trong $u6 trnh tin h=aQ

GV: ^Ct Fiu gYn th#ch nghi t.t '0i i(u Fi%n mJi tr<ng th Ih6t trin thnh Fiu hnh 5.ng 5=t 1y nu FhJng th#ch nghi t.t th Ft $u nh th noQ GV: 1i%c lo>i b? c6c Fiu gYn c= h>i gi l gQ GV: tLT: t6c Cng l4n Fiu hnh ca c6 th thJng $ua t6c Cng l4n thnh IhAn noQ GV: 1 5ao c6c alYn trCi b, t6c Cng ca chn lc nhanh hn c6c alYn l7nQ GV: tLT: lm cho tAn 5. tng .i ca c6 alYn trong mfi gYn thYo h0ng a6c ,nh @1) b_y 5o 56nh 6I l3c ca tLT: '0i 6I l3c ca Ct bin Q GV: b_y Ih"n t#ch m.i $uan h% gia ngo>i cnh ' chn lc t3 nhi4nQ

huyt N lm thay Mi cWu tr/c +i truy(n ca $uAn th- tg l% +, hI gim +An- 9ng hI tHng +An m 'on FhJng lm thay Mi tAn 5. alYn T.c C thay Mi tu thuCc 'o mOc C cn huyt ' 5. th h% t>o i(u Fi%n cho gYn l7n c biu hi%n - ^Yn++Yn IV. Chn lc t5 nhi0n: ". AKc 8+ng ca chn lc t5 nhi0n: T6c Cng ch yu ca chn lc t3 nhi4n l 53 Ih"n h=a Fh nHng 5inh 5n ca nhng Fiu gYn Fh6c nhau trong $uAn th- lm cho tAn 5. tng .i ca c6c alYn trong mfi gYn bin Mi thYo h0ng a6c ,nh ' c6c $uAn th c= '.n gYn th#ch nghi hn 5u thay th nhng $uAn th Fm th#ch nghi - I l3c ca chn lc t3 nhi4n l0n hn 6I l3c 6I l3c ca Ct bin ' t6c Cng l4n c $uAn th - tLT: l nh"n t. t>o ra 53 th#ch nghi ca $uAn th '0i mJi tr<ng 5.ng ca ch/ng

2. CKc h6nh thXc chn lc t5 nhi0n: c= w hnh GV: t= nhng hnh thOc chn lc noQ|ivn ra thOc trong tr<ng hI noQ a. Chn lc Nn 8Hnh: Chn lc Nn 8Hnh:1|) loi 5am bin hAu nh - L Fiu chn lc bo t9n nhng c6 th mang FhJng b, bin Mi trong z\\ tri%u nHm l>i "y t#nh tr>ng trung bnh- o thi nhng c6 th mang Chn lc I`n 8+ng: 1|) 6I l3c tLT: cJn trcng t#nh tr>ng l%ch aa mOc trung bnh o c= c6nh ngjn ho7c FhJng c6nh 5.ng 5=t hay - |ivn ra Fhi i(u Fi%n 5.ng FhJng thay Mi 53 bin Mi b0m mu Yn tX b0m mu 56ng -U - b0ng chn lc Mn ,nh- Ft $u Fi4n ,nh Fiu mOc J nhivm FhJng Fh# gYn _ >t c Chn lc Ph1n h2a hay chn lc 8Xt 8<Cn : .. Chn lc I`n 8+ng: 1|) c6 h9i l0n- b t9n t>i ' giao Ih.i +uy tr - TAn 5. Fiu gYn bin Mi thYo h0ng th#ch nghi Fiu gYn '0i t6c Cng ca nh"n t. chn lc ,nh h0ng - |ivn ra Fhi i(u Fi%n 5.ng thay Mi thYo h0ng a6c ,nh - st $u) 7c im th#ch nghi ce +An thay th GV: &7c trng ca mfi hnh thOc chn lc b;i 7c im th#ch nghi m0i :hn at- bM 5ung c. Chn lc Ph1n h2a: - shi i(u Fi%n 5.ng thay Mi ' tr; n4n FhJng 9ng nhWt- 5. Jng c6 th mang t#nh tr>ng trung bnh ri 'o i(u Fi%n bWt li b, o thi thn lc +ivn ra thYo mCt 5. h0ng- trong mfi h0ng hnh thnh nh=m c6c th th#ch nghi '0i h0ng chn lc 8au = mfi nh=m ch,u t6c Cng ca GV: TAn 5. ca $uAn th g.c l \ zp)\ za Ct Fiu chn lc Mn ,nh ngCt bin Mi thnh \ [p) \ wa ; $uAn th m0i- st $u) $uAn th ban Au b, Ih"n h=a thnh thm ch# tAn 5. ca p \- ca a Z bi%n tng nhi(u Fiu hnh ny gi l bin Cng +i truy(n hay Ihi4u b>t +i - Jhn lc t nhin "hKng ch= l% nhBn tL 9uy

truy(n :guy4n nh"n ca hi%n tng ny l gQ hy ra ; nhng $uAn th noQ GV: b_y Ih"n t#ch m.i $uan h% gia bin Cng +i truy(n ' chn lc t3 nhi4n

/Enh nhE. /A bin /,i th%nh .h:n "i7u g5n ca 9u:n th7 m% c;n /Enh hNIng 9u? tr8nh tin ha thKng 9ua c?c h8nh th4c chn lc ,. Chn lc gi=i t;nh. - t6c c6 th c>nh tranh nhau giao Ih.i T 3c t#nh- 'Y '_n- a th#ch- c6- cJng e. Chn lc ,Mng ,qi. rng. gi=i t;nh *4A. V. Gin 8+ng ,i truyJn !CKc yu t\ ng^u nhi0n(: - L hi%n tng tAn 5. tng .i ca c6c alYn trong mCt $uAn th b, thay Mi ngou nhi4n +o mCt nguy4n nh"n no = gi l 53 bin Jng +i truy(n hay l $u6 trnh +i truy(n t3 Cng ho7c Ihi4u b>t gYn - bi%n tng ny th<ng ay ra trong nhng $uAn th nh?- #t c= hi%u $u '0i $uAn th l0n - shi mCt nh=m c6 th no = ngou nhi4n t6ch ra Fh?i $uAn th i lI $uAn th m0i- c6c alYn trong nh=m ny c= th FhJng 7c trng cho '.n gYn ca $uAn th g.c 83 thay Mi ny trong '.n gYn gi l% hi#u 4ng "M !?ng l&. - Thm ho> nh Cng Wt- ch6y rXng- o thi mCt c6ch FhJng chn lc- 5. lng c6 th ca $uAn th c2n l>i ; mOc 5.ng 5=t uAn th 5.ng 5=t nh? FhJng th l >i +i%n cho '.n gYn ca $uAn th l0n ban Au ' c gi l% hi#u 4ng c, chai'

@1) TAn 5. tng .i ca c6c alYn trong mCt $uAn th c= th thay Mi Ct ngCt +o mCt yu t. ngou nhi4n no = Lm thay Mi cHn bn '( tAn 5. alYn 5o '0i $uAn th g.c 1|) hi#u 4ng "M !?ng l&. Lm tHng c6ch li 5inh 5n ca $uAn th c6ch li '0i $uAn th g.c Trong $uAn th nh? nhanh ' c= K ngha 1|) l% hi#u 4ng c, chai' bi cxu bjc c3c b, 5Hn bjt gAn nh tuy%t chng nHm Z]n\ c2n +0i m\ con b"y gi<i Fhong w\ \\\ con bin +, +i truy(n rWt thWI @1) uAn th tri $ua tr>ng th6i thjt cM chai lm gim t#nh bin +, ' th#ch nghi ca $uAn th

$. Cng c\. - 1 5ao a 5. Ct bin gYn l c= h>i nhng l>i c aYm l ngu9n nguy4n li%u tin h=aQ - :4u 'ai tr2 ca giao Ih.i FhJng ngou nhi4n ' ngou nhi4n trong tin h=a 1 5ao mfi $uAn th l mCt Fho bin +, +i truy(n 'J ccng Ihong Ih/ ' a +>ngQ - 1 5ao n=i chn lc l nh"n t. ch#nh ca tin h=aQ - thn lc t3 nhi4n FhJng chk l nh"n t. $uy ,nh nh,I C bin Mi thnh IhAn Fiu gYn ca $uAn th m c2n ,nh h0ng $u6 trnh tin h=a thJng $ua c6c hnh thOc chn lc >. GAV*. Z tho bit nhng nh"n t. c= ti(m nHng g"y tin ho6 nh? ' 'ai tr2 ca ch/ng trong tin ho6 m !h"n bi%t giao Ih.i ngou nhi4n ' giao Ih.i FhJng ngou nhi4nQ 1ai tr2 ca giao Ih.i trong tin ho6 w 1 5ao n=i S thjt cM chaiT l mCt Fh6i ni%m $uan trng trong 5inh hc bo t9n c6c loi c= nguy c +i%t 'ongQ !h"n bi%t hi%u Ong cM chai ' hi%u Ong 56ng lI l !h"n bi%t c6c hnh thOc tLT: ' gii th#ch 53 tin ho6 a +>ng ca 5inh gi0i z uan ni%m hi%n >i _ cng c.- bM 5ung ' n"ng cao nhng g cho l# lun tLT: ca &acuyn { tho bit nh"n t. no lm Ih6t 5inh c6c bin +, +i truy(nQ :h"n t. no +uy tr 53 a +>ng +i truy(n ca $uAn thQ 1ai tr2 ca nhng nh"n t. =

CHN LC TW NHIXN UY CZC [\C [I]^ TH_CH NTHI C`A SINH UaT I. Mc tiu: 1. Kin thc: - @ii th#ch c 53 h=a Yn ca loi b0m 5"u o b>ch +ng ; 'cng cJng nghi%I n0c pnh ' 53 tHng c<ng 5Oc ( Fh6ng ca 5"u b ' 'i Fhuxn - :4u c 'ai tr2 ca $u6 trnh Ct bin- giao Ih.i ' tLT: .i '0i $u6 trnh hnh thnh c6c 7c im th#ch nghi - :4u nCi +ung ' c6c '# +r minh ha cho c6c hnh thOc chn lc - :4u ' gii th#ch c6c hi%n tng a hnh c"n bBng +i truy(n - @ii th#ch c ' 5ao 7c im th#ch nghi chk hI l# tng .i- tm '# +r minh ha 2. K& n'ng: - %h6t huy nHng l3c t +uy l# thuyt L Ih"n t#ch- tMng hI- 5o 56nh Fh6i $u6t N II. Phng tin: - \#nh: 3o SG - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: - iBm tra A: A= 56 nhRc nhI giF trHt t4: 2. KT !: - Trnh by t6c Cng ca chn lc t3 nhi4n .i '0i 53 tin h=a ca 5inh 'tQ ". #i $%i : & +hGch nghi l% "t 9u2 ca ! c0nh tranh giCa c?c cO th7 ca mAt lo%i cP th7 9ua nhi>u th h# $Ii mKi trNQng thNQng 1uyn thay /,i6 trong / bao g m c2 /Ang $&t $% thc $&t'

) JR+N t?c /Ang trc ti. ln "i7u h8nh thKng 9ua / DSn /n chn lc nhCng "i7u g5n 9uy /Enh "i7u h8nh thGch nghi $% /%o th2i nhCng "i7u g5n 9uy /Enh "i7u h8nh "hKng thGch nghi $Ii mKi trNQng' %h&ng 'h' N(i dung TU( V7 tn c?c nhBn tL tin ho? $% cho bit I. Gi/i th;ch s5 h6nh th7nh 89c 8i: th;ch nghi. $ai tr; ca tWng nhBn tL trong tin ho? X ". 45 h2a 8en ca +t s\ l<7i .?= Y Iang cUng b8) t= l nh"n t. tin ho6) &*- @!- tLT:- nghi_P. t6c c ch c6ch li a.Ah5c nghi_ Luan sKt s5 th;ch nghi ca .?= @1) +rong t nhin6 !Bu n l? thNQng c Gist<n .etunia: m%u g8X c%o c%o /Yt c m%u g8 X - 1o cu.i th Fg hih ' nRa Au th Fg hh ; TU( Z%u ![c / gi\. Gch g8 cho nX nhi(u 'cng cJng nghi%I n0c pnh nhi(u loi b0m L @i/I n= th#ch nghi '0i mJi tr<ng N chuyn tX mu trjng 5ang mu Yn TU( <Fc /i7m thGch nghi /N-c h8nh th%nh .. gi/i th;ch: ntnX - ^u 5jc ngry trang ca b0m l Ft $u ca $u6 TU( +0i !ao 3 g:n "hu cKng nghi#. th8 trnh chn lc t3 nhi4n- nhng bin +, c= li _ Ih6t bNIm n%y /a !L c m%u /5n6 c;n 3 $]ng 5inh ngou nhi4n trong $uAn th- chO FhJng Ihi l nKng thKn /a !L l0i c m%u tr[ngX 53 bin Mi mu 5jc c th b0m cho Ihc hI '0i mJi tr<ng ho7c +o nh h;ng tr3c tiI ca bri than @1) ^an /:u 9u:n th7 bNIm ch= c mAt nh m6y lo0i "i7u h8nh l% bNIm tr[ng $> !au 1uYt hi#n - !h"n t#ch +i truy(n cho thWy- 53 5ai Fh6c mu 5jc thm lo0i bNIm /5n $&y m%u /5n Do /Bu m% c i(u Fhin b;i mCt locu5 ch#nh c= m alYn ^u c X Yn +o Z gYn trCi t L tt- tcN- b0m trjng .m Yn |o 53 auWt hi%n mCt c6ch ngxu nhi4n trong +o gYn c LccN $uAn th ' ngxu nhi4n n= gi/I 5inh 't th#ch nghi hn '0i mJi tr<ng n4n n= c gi l>i c +i truy(n ' ngy cng IhM bin T6m /Bi) 53 hnh thnh 7c im th#ch nghi l Ft TU( Ui "hu_n gBy b#nh thNQng c hi#n $u mCt $u6 trnh l,ch 5R ch,u 53 chi Ih.i ca w tN-ng "h?ng thuLc'+0i !ao X |o 'i Fhuxn c= nh"n t. ch yu) $u6 trnh C bin- giao Ih.igYn Fh6ng thu.c Fh nHng th#ch nghi tLT: Nu cBu hHi cho hc !inh th2o lu&n' 1' gi2i thGch ! tng cNQng !4c /> "h?ng ca $i "hu_n bng cO ch Di truy>nX 2. 45 tng c?Qng sXc 8J phKng ca s1u . I7 Ii `' hay cho bit bi#n .h?. "h[c .hPc /Li phusn. $Ii hi#n tN-ng "h?ng thuLc ca $i a. Ah5c nghi_ Luan sKt s5 tng c?Qng sXc 8J "hu_n X phKng ca r`n 8\i I=i DDA !4GK(. +8m thm mAt !L $G DP minh ho0' +hQi gian th2o lu&n( 5 .h\t' .. Gi/i th;ch: Hb( Tham Fho 8@s tm nCi +ung tr Ti) sbV t#nh Fh6ng ||T +o l gYn l7n a- b- c- + t6c l<i Cng bM 5ung th Fiu gYn aa**tt|| c= 5Oc ( -&Ct bin ' c6c bin +, tM hI auWt hi%n mCt Fh6ng Fm hn Fiu gYn aabbtt||- aabbcc|| 5Oc c6ch ngxu nhi4n trong $uAn th ( Fh6ng t.t nhWt thuCc '( Fiu gYn aabbcc++ -T9n t>i 5ong '0i c6c +>ng bnh th<ng U T#nh a hnh '( Fiu gYn trong $uAn th giao Ih.i t>o n4n 53 a +>ng '( Fiu gYn trong $uAn gii th#ch ' 5ao Fhi +cng mCt lo>i thu.c trX 5"u m0i th +c '0i li(u cao ceng FhJng hi 'ng ti4u +i%t c ht ton bC 5"u b ccng mCt l/c U Ihi bit 5R T$( m hiu th no l hi%n tng a hnh +rng li(u thu.c th#ch hI c"n bBng +i truy(n Q 1ai tr2 Q II. Hi_n t?Ong 8a h6nh c1n .]ng ,i truyJn

TU( Trong 53 a hnh c"n bBng c= 53 thay th - L tr<ng hI trong $uAn th t9n t>i 5ong 5ong hon ton mCt alYn ny bBng mCt alYn Fh6c mCt 5. lo>i sb ; tr>ng th6i c"n bBng Mn ,nh FhJng Q 1| Q - 1ai tr2 ) &m bo cho $uAn th hay loi th#ch Ong '0i nhng i(u Fi%n Fh6c nhau ca mJi tr<ng TU( c $Et /Fc /i7m n%o gi\. n thGch nghi - Trong 53 a hnh c"n bBng FhJng c= 53 thay th $Ii mKi trNQng nNIc X hon ton mCt alYn ny bBng mCt alYn Fh6c m l 53 TU( NhNng "hi ln mKi trNQng c0n th8 /Fc u ti4n +uy tr c6c th +, hI '( mCt gYn ho7c mCt /i7m thGch nghi / l0i tr3 nn bYt l-i g8 cho nh=m gYn nX b8)th"n ',t c= mng- +i chuyn chm III. 45 hOP l; t?-ng 8\i ca cKc 89c 8i: th;ch TU(@ua nhCng /i>u / ta r\t ra "t lu&n g8X nghi. - ^fi 7c im th#ch nghi chk c= t#nh hI l# tng .i) ngha l Z 7c im '.n c= li trong hon cnh ce nhng tr; thnh bWt li trong hon cnh m0i 1 +>ng ce c thay th bBng +>ng m0i th#ch nghi hn - :gay trong hon cnh Ihc hI 7c im th#ch nghi chk hI l# tong .i $. Cng c\ - :4u 'ai tr2 ca c6c $u6 trnh - Ct bin l cung cWI nguy4n lii%u ban Au cho chn lc - giao Ih.i l Ih6t t6n c6c &* c= li- t>o tM hI gYn th#ch nghi - tLT: lm tHng tAn 5. ca &* c= li hay tM hI gYn th#ch >. GAV*. Z Thuyt tin ho6 bBng tLT: ca &acuyn gii th#ch 53 hnh thnh 7c im th#ch nghi ; 5inh 't nh th noQ m :4u '# +r 53 hI l# tng .i ca 7c im th#ch nghi ' gii th#ch ' 5ao c6c 7c im th#ch nghi chk l tng .iQ w uan ni%m hi%n >i gii th#ch hi%n tng tHng nhanh tAn 5. b0m Yn ; c6c 'cng cJng nghi%I n0c pnh 'o cu.i th Fg hih nh th noQ l b_y n4u c ch ca hi%n tng nh<n thu.c- Fh6ng thu.c ' bi%n Ih6I Fhjc Ihrc z Trnh by hiu bit ca mnh '( c ch tin ho6 th#ch nghi

BYI Ta( TcdC NTHIe^V t"u Z [a s+ .C*m Bist;n .et#/aria f &gn" chn" n"hip i#!t hin m3# ,en /3 j;V p ` nhivm mJi tr<ng * Th"n c"y b>ch +ng b, bri than b6m 'o t huWt hi%n mCt Ct bin trCi a hi%u 'Xa chi Ih.i mu Yn ; th"n ' c6nh b0m 'Xa tHng 5Oc 5.ng ca b0m | thim 5"u Fh= Ih6t hi%n t"u m [a s+ .C*m Bist;n .et#/aria f &gn" nhn" thhn khhn" .k h nhilm /Bi c6V p |>ng trjng cao hn +>ng Yn * |>ng Yn nhi(u hn +ang trjng t |>ng Yn ' +>ng trjng nh nhau | thk c= +>ng trjng t"u w N"Cmi ta khhn" hi &Qn" ti%# jit t;3n .- H#0n th: s1# cgn" m-t /nc /3 &=V p uAn th 5"u c= t#nh a hnh '( Fiu gYn * uAn th 5"u c= t#nh a +>ng '( Fiu hnh

t uAn th 5"u c= 5. lng $u6 nhi(u | uAn th 5"u c= Fh nHng +i chuyn

LoYI UY CZC Cp CH CZCH LI HqNH THYNH LoYI. I. Mc tiu: 1. Kin thc: - :4u c Fh6i ni%n loi Trnh by c c6c 7c im ca c6c ti4u chuxn Ih"n bi%t c6c loi th"n thuCc - !h"n bi%t c c6c cWI C tM chOc trong loi) c6c th $u"n th- c6c lo>i n2i - 1n +rng c c6c ti4u chuxn Ih"n bi%t c6c loi th"n thuCc - :4u c 'ai tr2 ca c6c c ch c6ch ly .i '0i c ch tin h=a ca 5inh 't 2. K& n'ng: - !h6t trin c nHng l3c th +uy lK thuytL Ih"n t#ch- tMng hI- Fh6i $u6tN II. Phng tin: - t6c tranh nh minh ha '( c6c loi trong t3 nhi4n - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: 2. KT !: - @ii th#ch '( 53 thay Mi mu 5jc ca loi b0m *i5ton bYtulariaQ - @ii th#ch '( hi%n tng nh<n thu.c ; 'i Fhuxn g"y b%nhQ ". #i $%i : - Loi 5inh hc- loi hnh th6i- loi tin ho6- loi chng lo>i Ih6t 5inh loi l mCt tM chOc 'J ccng IhOc t>I FhJng th ,nh ngha ngjn gn %h&ng 'h' N(i dung @' ) Loi hnh th6i Q I. LoYI HqNH THZIV

@1 ) ht c $uan tng t3-

@1) Loi 5inh hc l gQ

@1 ) Tin hnh th3c hi%n c6c tM hI lai 5. c6 th chuxn b, cho IhI lai rWt l0n ) gi 5R cAn chuxn b, m\ con cho mCt IhI lai Fim tra th tMng 5. c6 th cAn Ihi c= l {\ \\\ \\\ con ' Fhu '3c cho c6c c7I lai

@' ) Loi tin ho6 Q GV : L<7i chng l<Ci PhKt sinh t

". KhKi ni_ : - |3a tr4n 5ai Fh6c c hc- Fh nHng o m c m b>n ch - Loi hnh th6i FhJng th3c 53 hu #ch trong 'i%c hiu bit $u6 trnh hnh thnh loi shJng th 6I +rng nhn bit c6c thnh 'i4n ca loi II. LoYI SINH HCV ". KhKi ni_ ) - L nh=m c6 th c= '.n gYn chung- c= nhng t#nh tr>ng chung '( hnh th6i 5inh lK- c= Fhu Ih"n b. a6c ,nh- trong = c6c c6 th giao Ih.i '0i nhau ' c c6ch ly 5inh 5n '0i c6c nh=m $uAn th Fh6c Loi l mCt h% gYn F#n- mCt n ', 5inh 5n Cc lI - t6c loi Fh6c nhau trong t3 nhi%n thng FhJng c= 53 trao Mi thJng tin +i truy(n 2. HCn ch: - Loi 5inh hc c2n 'Wn ( .i '0i th3c 't ; c>n 5inh 5n bBng t3 thr IhWn - Fh nHng Ong +rng th3c t ,nh loi- thiu thJng tin giao Ih.i t3 +o Ih"n lo>i L 5. lng IhI lai a6c ,nh thnh 'i4n ca loi l 'J ccng l0n m7t Fh6c 53 giao Ih.i trong t3 nhi4n nh h;ng l0n mJi tr<ng- 53 +i nhI gYn- ho7c lai gi.ng th<ng FhJng +on n Ft $u cu.i ccngN III. LoYI TIN HoZV r l nh=m c6c $uAn th c= c6c 7c trng 5au) ^fi loi t>o ra mCt +2ng +Pi g9m $uAn th b. my ' tM ti4n- t9n t>i trong mCt FhJng gian ' th<i gian nhWt ,nh ^fi loi c= $uy lut tin ho6 ri4ng ca n=- Ihc hI '0i i(u Fi%n 5inh th6i cr th ' Ih"n bi%t '0i c6c loi Fh6c ^fi loi l mCt nh=m $uAn th ch,u nh h;ng ca nhng 6I l3c tLT: gi.ng nhau IV. CKc ti0u chusn Ph1n .i_t hai l<7i th1n thu+c 1' +iu chu_n h8nh th?i) - bai loi Fh6c nhau c= 53 gi6n o>n '( hnh th6i FhJng c= +>ng trung gian UG DP) Loi ang r9ng w c>nh ' z c>nh 86o Yn m? 'ng- 86o Yn m? trjng- 86o Yn m? n"u b' +iu chu_n /Ea lG ) !inh th?i( -bai loi th"n thuCc chim hai Fhu Ih"n b. ri4ng

@1) -& a6c ,nh m c6 th ccng loi hay thuCc '( m loi th"n thuCc Fh6c nhau ng<i ta +cng nhng ti4u chuxn noQ

@1)-bc 5inh aYm mou 't rau +(n cm- gaiang r9ng- t= nhn at gQ @1 ) thuCt Yn Dattu5 gi.ng nhau mn w] ~ mCt loi mnlm @1) -1oi th"u !hi '0i 'oi n &C c= Fhu Ih"n b. nh th noQ

@1) -Loi mao lng 5.ng ; b_i c? xm- '0i loi mao lng 5.ng ; b< ao c= Fhu Ih"n b. nh th noQ

@1) -!rJt4in tng Ong ; nheng loi Fh6c nhau c Ih"n bi%t '0i nhau ; nhng 7c t#nh noQ tho '# +r minh ho> @1) -bai loi th"n thuCc rWt gi.ng nhau '( hnh th6i ng<i ta +cng ti4u chuxn no Ih"n bi%tQ @1) -Trong c6c ti4u chuxn tr4n ti4u chuxn no c +cng thJng +rng Ih"n bi%t hai loiQ @1) -b_y n4u c6c cWI C cWu tr/c ca loiQ @1) -uAn th l gQ n4u nhng 7c trng ca $uAn th '( +i truy(n ' 5inh th6iQ @1) -:2i l gQ @1) !h"n bi%t c6c n2i ,a l#- n2i 5inh th6i ' n2i 5inh hc- cho '# +r minh ho>

bi%t UG DP) Loi 'oi th"u !hi tr6n +J- tai to'0i loi 'oi n &C tr6n lPm tai nh? -bai loi th"n thuCc c= Fhu Ih"n b. trcng nhau mCt IhAn hay trcng nhau hon ton- mfi loi th#ch nghi '0i i(u Fi%n 5inh th6i nhWt ,nh UG DP) Loi mao lng 5.ng ; b_i c? xm c= ch9i n6ch- '0i loi mao lng 5.ng ; b< ao l6 hnh bAu +rc #t rHng ca c' +iu chu_n !inh ld ) ho? !inh ) IrJt4in tng Ong ; c6c loi Fh6c nhau c Ih"n bi%t ;) -&7c t#nh 't l# LFh nHng ch,u nhi%tN V; ,b: 8@s -&7c t#nh ho6 5inh) 5. lng- thnh IhAn ' trnh t3 5jI aI c6c aait amin trong Ih"n tR !rJt4in V; ,b: 8@s + +iu chu_n c?ch li !inh !2n) gia c6c loi Fh6c nhau c= 53 c6ch li '( 5inh 5n LtL|TN ) Chd u) -&.i '0i nhng loi 'i Fhuxn ch yu l +cng ti4u chuxn 5inh ho6 -&.i '0i Cng 't th3c 't th<ng +cng ti4u chuxn hnh th6i 3. 4- l?Oc IJ cSu trdc ca l<7i: -@u:n th7) l n ', tM chOc c 5; ca loi -N;i) l c6c $uAn th hay nh=m $uAn th Ih"n b. li4n trc ho7c l gi6n o>n N;i /Ea lG) l nh=m $uAn th Ih"n b. trong mCt Fhu '3c >i l# a6c ,nh 1|) N;i !inh th?i) l nh=m $uAn th th#ch nghi '0i nhng i(u Fi%n 5inh th6i a6c ,nh 1|) N;i !inh hc) L nh=m $uAn th F# 5inh tr4n loi 't ch a6c ,nh ho7c tr4n nhng IhAn Fh6c nhau ca c th 't ch 1|) CZC Cp CH CZCH LIV ". CKc c- ch cKch li: a' J?ch li /Ea lG) - c6c $uAn th 5inh 't tr4n c>n ' +0i n0c b, c6ch li b;i c6c 't ch0ng ng>i ,a l#) n/i- 5Jngbin ' +_y Wt li(n b' J?ch li !inh !2n( Lc6ch li +i truy(nN -J?ch li trNIc h-. te) ! cKch li n-i YV t`P t;nhV aa IbV c- hcV cKch li gia< tg( +o ch4nh l%ch '( mca 5inh 5n Fh6c nhau '( tI t#nh 5inh +rc LNhFng trI ngi ngVn cn Ainh 5Ht gia) 'h=i 5Ki nhau$

@1-t6c $uAn th 5inh 't tr4n c>n ' +0i n0c b, c6ch li '0i nhau +o c6c 't ch0ng ng>i ,a l# noQ -@1)^ca 5inh 5n Fh6c nhau- tI t#nh ho>t Cng 5inh +rc Fh6c nhau +on n hi%n tng gQ

@1)-^fi loi c= bC :8T 7c trng 83 FhJng tng 9ng gia hai bC :8T ca hai loi b. my +on n hi%n tung gQ

)J?ch li !au h-. te( ! Kh/ nng s\ng ca c<n lai .H gi/ V 8+ hvu thb ca c<n lai .H gi/ V suy th<Ki ca c<n lai (. - +o 53 FhJng tng 9ng gia m bC :8T ca hai @1)1ai tr2 ca c6c c ch c6ch liQ loi b. my LNhFng trI ngi ngVn cn 5i0c t) ra c)n ?ai h)Gc ngVn cn t) ra c)n ?ai hFu th8$ c R. Vai trM cKc c- ch cKch li tr<ng tin h2a) - :gHn cn 53 giao Ih.i t3 +oL tro Mi gYnN @1) Trong c6c c ch c6ch li t6ch li no l i(u cng c. ' tHng c<ng 53 Ih"n ho6 nh=m gYn Fi%n cAn thit cho c6c nh=m c6 th _ Ih"n ho6 trong $u"n th b, chia cjt t#ch luG c6c bin +, +i truy(n thYo nhng h0ng - t6ch li 5inh 5n l cha Fh=a hnh thnh loi Fh6c nhau lm cho Fiu gYn 5ai Fh6c ngy cng m0i 83 auWt hi%n c6c c ch c6ch li -U Ih"n li nhi(uQ nh=m c6 th 9ng th<i ho>t Cng c6c nh"n t. tin -t6ch li ,a l# Fo +i +on n hi%n tng gQ h=a nh Ct bin- bin Cng +i truy(n ' tLT: $ua th<i gian 5u +on n '.n gYn c6c $uAn th Ih"n li 5ai Fh6c nhau +on t0i hnh thnh loi m0i 3. i\i Luan h_ giva cKc c- ch cKch li tr<ng tin h2a) -t6ch li ,a l# l i(u Fi%n cAn thit cho c6c nh=m c6 th _ Ih"n ho6 t#ch luG c6c bin +, +i truy(n thYo nhng h0ng Fh6c nhau- lm cho thnh IhAn Fiu gYn 5ai Fh6c ngy cng nhi(u -t6ch li ,a l# Fo +i +on n c6ch li 5inh 5n Lc6ch li +i truy(nN 6nh +Wu 53 auWt hi%n loi m0i TEj Awx*H Hx*H AHy*H LryI Vy CjC Cr* Dz{*G CH| }mE I. Mc tiu: 1. Kin thc: - !h"n t#ch 'ai tr2 i(u Fi%n ,a l#- c6ch li ,a l# ' tLT: trong Ihng thOc hnh thnh loi bBng con <ng >i l# - 5inh th6i- con <ng lai aa Ft hI a bCi ho6- th3c chWt $u6t trnh hnh thnh loi m0i ' 'ai tr2 c6c nh"n t. tin ho6 .i '0i $u6 trnh ny - Trnh by c ch hnh thnh loi nhanh L a bCi th ccng ngu9n- a bCi Fh6c ngu9n- cWu tr/c l>i bC :8TN - :4u c th3c chWt ca $u6 trnh hnh thnh loi m0i 2. K& n'ng: - !h6t trin nHng l3c t +uy l# thuytL Ih"n t#ch- tMng hI- 5o 56nh Fh6i $u6tN II. Phng tin: - bnh lZ Z -U lZ w Tranh nh '( 53 hnh thnh loi - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc:

2. KT !: - &,nh ngha loi !h"n bi%t c6 th- $uAn th- n2i - 1ai tr2 ca c ch c6ch li .i '0i $u6 trnh tin h=aQ ". #i ;i : - bnh thnh loi l 53 Ih"n chia mCt loi thnh hai hay nhi(u loi ho7c l 53 bin Mi ca mCt loi thnh loi m0i $ua th<i gian - bnh thnh loi l Ft $u cu.i ccng ca 53 thay Mi tAn 5. alYn ' tAn 5. Fiu gYn trong '.n gYn ca $uAn th~ %h&ng 'h' N(i dung @1) bnh thnh loi m0iQ h. Ah5c chSt ca TA h6nh th7nh l<7i. - bnh thnh loi l 53 ci bin thnh IhAn s@ ca $uAn th ban Au thYo h0ng th#ch nghi - t>o ra h% GV::4u nCi +ung ,nh lut b6c i 1an gYn m0i - c6ch li 5inh 5n '0i $uAn th g.c bYc Q f lo%i mIi h8nh th%nh l% !2n .h_m ca tin ho? trong lo%i6 l% 9u? tr8nh .hBn chia 9u:n th7 th%nh GV:Th3c chWt ' Ft $u ca tin h=a nh? Q c?c /On $E tin ha /Ac l&.6 nLi 9u? tr8nh tin ha nhH 12y ra trong 9u:n th7 $Ii 9u? tr8nh tin ha GV:!h"n t#ch 7c im hnh th6i ca w n2i lIn' chim 8V ngJ f H8nh th%nh lo%i mIi "hKng .h2i l% "t 9u2 ca - :2i ch"u u) 5i c6nh +i [\ - ]\ mm lng mAt cO ch m% l% ca mAt $%i 9u? tr8nh) c?ch li $Ii 'ng- g6y aanh 9u:n th7 lBn c&n6 chn lc nOi !Lng6 giao .hLi6g - :2i n &C) 5i c6nh +i zz [\ mm lngH8nh th%nh lo%i l% !2n .h_n ca chn lc $% bin brng (u a6m /Ang Di truy>n t?c /Ang ln c?c 9u:n th7' - :2i Trung u.c) 5i c6nh +i {\ {z mm G. CKc c<n 8?Qng h6nh th7nh l<7i lng 'ng- g6y aanh I. H6nh th7nh l<7i .]ng c<n 8?Qng 8Ha l;. GV: 83 t9n t>i +>ng lai t3 nhi4n gia n2i - Th<ng g7I ; nhng loi c= Fhu Ih"n b. rCngch"u u ' n2i n &C ' n2i Trung u.c n4n ch/ng b, c6c ch0ng ng>i ,a l# lm c6ch li nhau- ; mfi Fhu '3c- tLT: 5u t#ch ley *| thYo c6c tcng mCt loi h0ng Fh6c nhau hnh thnh n4n c6c n2i ,a l# U GV: shJng c= +>ng lai t3 nhi4n t>i ni tiI hnh thnh loi m0i gi6I gia c6c n2i ch"u u ' Trung u.c - RNu d ) &i(u Fi%n ,a l# FhJng Ihi l nguy4n c aYm l +>ng trung gian chuyn tiI tX nh"n g"y n4n nhng bin Mi tr4n c th 5inh 'tn2i ,a l# 5ang loi m0i m l nh"n t. th/c xy 53 Ih"n h=a trong loi- t>o GV: bnh thnh loi bBng con <ng c6ch li i(u Fi%n cho chn lc Fiu gYn th#ch nghi 5inh th6i th<ng ay ra .i '0i .i tng - :u c= 53 bin Mi ca nh"n t. bin Cng +i truy(n th 53 Ih"n h=a Fiu gYn +ivn ra nhanh hn no Q GV:!h"n t#ch 1| b_i b9i ; 5Jng 1Jn ga II. H6nh th7nh l<7i .]ng c<n 8?Qng sinh thKi. %Th<ng g7I ; T1' &1 #t +i Cng % Trong ccng Z Fhu '3c ,a l#- c6c T ca loi c chn lc thYo h0ng th#ch nghi '0i c6c i(u Fi%n 5inh th6i Fh6c nhau U loi m0i - ThYo ngha hyI- loi m0i c hnh thnh tX Z n2i GV:Lai aa l g Q ' 5ao c th lai aa th<ng 5inh th6i ngay ; trong Fhu Ih"n b. ca loi g.c FhJng c= Fh nHng 5inh 5n Q III. H6nh th7nh l<7i .]ng 8a .+i h2a h<9c lai Za p~ 8a .+i h2a: GV:1 5ao 53 a bCi h=a Fhjc Ihrc c 53 % Loi m0i c hnh thnh nh< c ch t3 a bCi bWt thr ca c th lai aa Q h=a

- bnh thnh loi nh< c ch ' a bCi h=a ZnZ GV:bnh thnh loi bBng con <ng a bCi - bnh thnh loi +o nhng cWu tr/c l>i :8T h=a Fh6c ngu9n th<ng ay ra .i '0i .i - Tin h=a Ih"n tR ' 53 hnh thnh loi tng no Q III. H6nh th7nh l<7i .]ng 8+t .in l=n: h lai 1a $% /a bA hai GV:1 5ao hnh thnh loi bBng con <ng ". Da .+i h2a phKc nguBn. a bCi h=a ccng ngu9n th<ng ay ra ; T1 Q % T bo ca c th lai aa Fh6c loi chOa bC :8T ca m loi b.- my GV:t ch hnh thnh loi a bCi h=a ccng - |o m bC :8T ny FhJng tng 9ng n4n trong F ngu9n Au lAn Ih"n bo i ca @! FhJng ay ra 53 tiI hI ho7c b, r.i lo>n g"y tr; ng>i cho 53 Ih6t 5inh @ - 8au Fhi c a bCi h=a tX con lai Lp*N t>o thnh loi tO bCi Fh6c ngu9n hay 5ong nh, bCi Lpp**N % Th<ng g7I ; T1 #t ; &1- ' &1 c ch c6ch li 5inh 5n gia m loi rWt IhOc t>I- 53 a bCi h=a th<ng g"y n4n nhng +.i lo>n '( gi0i t#nh 2. Da .+i h2a cang nguBn. - Loi m0i c hnh thnh +o 53 Ft hI ca m @ mang mn c t>o ra $ua @! ca c6c th lng bCiLmnN U th tO bCi LlnN nguy4n Ih"n ' t9n t>i ch yu 5inh 5n 'J t#nh 3. CSu trdc lCi .+ *4A. - |o &* :8T o o>n ' chuyn o>n - U thay Mi cn ca gYn trong nh=m li4n Ft m0i U thay Mi F#ch th0c hnh +>ng :8T KL:Ro%i mIi 1uYt hi#n $Ii 1 @+ hay 1 nhm @+ t n t0i $% .h?t tri7n nhN 1 m[t 1Gch trong h# !inh th?i6 /4ng $Cng 9ua thQi gian DNIi t?c DPng ca JR+N'

GV: H6nh th7nh l<7i Y sinh I`t sinh s/n IU t;nh. - &Ct bin lm auWt hi%n Fh nHng 5inh 5n 'J t#nh tr4n c th '.n 5#nhanr hu t#nh 1+) giun #t t 5inh 5n bBng Ih"n mnh - hYn Fu th h% 5inh 5n hu t#nh ' 5inh 5n 'J t#nh Ih6t 5inh +2ng hon ton 5inh 5n 'J t#nh - ^Wt Fh nHng giao Ih.iL 5inh 5n 'J giaoN trOng FhJng c thr tinh ho7c tX mCt t bo aJ ma ca b.- my $. Cng c\

>. GAV*: Z &7c im c bn nhWt trong Fh6i ni%m loi 5inh hc l gQ :4u Fh= FhHn ca 'i%c Ong +rng Fh6i ni%m ny trong th3c tivn m Trnh by c6c c ch c6ch li 5inh 5n ' cho bit 'ai tr2 ca ch/ng trong tin h=a w bnh thnh loi l gQ *n chWt ca 53 hnh thnh loi m0i l tho bit nhng con <ng hnh thnh loi nhanh ; th3c 't- Cng 't cho '+

*GE* GlC CHE*G Vy CHIE Hz*G AIm* Hnh C|h 4I*H GII I. ibc ti0u. ". Kin thXc. - Tr]nh bay >M8Jc nguyabn nhabn, c8 chad 5a "adt 1ua` cu`a 'habn ?i tKnh traJng !%-TT$, tM >)4 c)4 "adt ?uan g] 5a* ngu)*n g)dc cu`a ca4c ?)ai, - %habn biat >M8Jc >)*ng 1uy tKnh traJng 584i 'habn ?i tKnh traJng, - Nabu >M8Jc ca4c hM84ng tiadn h)a4 chung cu`a Ainh gi84i, Gia`i thKch >M8Jc hian tM8Jng ngay nay 5aOn t)*n taJi nhMWng nh)4m c)4 t)3 chM4c thad' babn caJnh nhMWng nh)4m c)4 t)3 chM4c ca), - Nabu >M8Jc ca4c hM84ng tiadn h)4a cu`a ca4c nh)4m ?)ai, Gia`i thKch >M8Jc hian tM8Jng ca4c nh)4m Ainh 5at c)4 nh_' >iau tiadn h)a4 "h)bng >a*u, 2. Kf nng. - !h6t trin c nHng l3c t +uy l# thuyt L Ih"n t#ch- tMng hI- 5o 56nh- Fh6i $u6t N II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' p - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: 2. KT !: - :4u 7c im ca 53 hnh thnh loi bBng con <ng 5inh th6i- cho '# +r minh haQ - :4u c ch hnh thnh loi bBng Ct bin l0n 1 5ao hnh thnh loi bBng a bCi h=a hay g7I ; Cng 't #t g7I ; Cng 'tQ ". #i $%i : - ;a4c hM84ng tiadn h)a4 chung cu`a Ainh gi84i: Tho6i bC 5inh hc: Mn ,nh 5inh hcQ

!hng Ih6I )4: >)Jc th)bng tin tr)ng Ag" 5a tra` ?8i cabu ?anh nhMWng th)bng tin trabn >a* ca' >adn %-TT, (V: %-TT ?a g]^ (V: Q] Aa) ca4c ?)ai c)4 1uan ha h)J hang t)*n taJi tr)ng cung th8i gian ?aJi "ha4c biat 5a* maIt h]nh tha4i, di truya*n^ )4: %habn tKch A8 >)* %-TT h]nh hX S)d ?)ai, A)d chi, A)d h)J, A)d ?84'^ ,

(V: Suy r)ng ra, chu4ng ta c)4 "adt ?uan g]^ (V: Ng)ai 1ua4 tr]nh %-TT, th] tiadn h)a4 c)n diaOn ra tha) c)n >M8ng na) "ha4c "h)bng^ (V: %-TT 5a cqTT, c)n >M8ng na) ?a chu` yadu^ (V: Sinh gi84i tiadn h)a4 tha) chia*u hM84ng na)^ - Tha) c)n >M8ng %-TT nabn Ainh gi84i >aW tiadn h)a4 tha) hM84ng ngay cang >a daJng

N)i dung I. CKc pi:u tin h2a: 1. Wh1n li t;nh trCng I7 s5 h6nh th7nh cKc nh2 Ph1n l<Ci -TM m)t nh)4m >)di tM8Jng Ainh 5t, ;-TN c)4 tha3 tKch ?uyW biadn d_ tha) nhMWng hM84ng "ha4c nhau, daOn >adn AMJ %-TT, -Tha) c)n >M8ng %-TT,tX m)t ?)ai g)dc >aW 'habn h)a4 thanh nhia*u ?)ai "ha4c nhau, -Tr)ng cung m)t "h)a`ng th8i gian c)4 ?)ai biadn >)3i nhia*u ch) ra nhia*u ?)ai c)n cha4u c)4 ?)ai biadn >)3i Kt ch) ra Kt ?)ai c)n cha4u c)4 ?)ai "h)bng, c)4 ?)ai "h)bng biadn >)3i!nguyabn thu`y$ t)*n taJi >adn ngay nay g)Ji ?a h)4a thaJch A)dng,;aUn cM4 5a) m)di 1uan ha h)J hang ga*n hay Ea ma ngM8i ta Ead' chu4ng 5a) nh)4m 'habn ?)aJi nh)` hay ?84n !chi, h)J, b), ?84', nghanh, gi84i$ -Tha) c)n >M8ng 'habn ?i tKnh traJng c)4 tha3 "adt ?uan ra=ng s To)n !o $h.: gi,7i sinh v)$ <) =)5ng phong phu7 ng)2 n)2 <.4u co7 8o$ nguo4n go:c chungt 2. DBng Luy t;nh trCng: - -a hian tM8Jng m)t A)d ?)ai thu)c ca4c nh)4m 'habn ?)aJi "ha4c nhau nhMng 5] A)dng tr)ng nhMWng >ia*u "ian gi)dng nhau nabn >M8Jc ;-TN tKch ?uWy nhMWng biadn d_ di truya*n tha) cung m)t hM84ng , adt 1ua` ?a chu4ng c)4 m)t A)d >aIc >ia3m tM8ng tMJ nhau,

GQ:rM84i ta4c duJng cu`a ;-TN, nhMWng daJng thKch nghi h8n AaW thay ". Ain h2a s<ng h7nh: thad nhMWng daJng "a4m thKch nghi - L trng hI ngc l>i 5o '0i tin h=a 9ng $uy)4' $()* +,i c)-u +.nh $(ong c6c 7c im 5ong hnh c hnh thnh tX nhng SG/00V1 s)o ng)2 n)2 v)3n $o4n $)5i c $uan ccng ngu9n ; nhng nh=m c= $uan h% gAn nh%6ng nho78 SV co7 $o9 ch%7c 1+) 83 5ong hnh ; chim ru9i ' hoa '"n anh $h):p; thim ru9i c= m? nh? +i ' hyI QK duJ: ;a4 ?M8Wng tiabm ?a daJng boa nh?- mnh mai ' nhi(u +>ng mu ? Fh6c h)a4 thaJch A)dng nhau- c= tuyn mt ;a4c ?)ai A)dng "K Ainh ?a daJng >8n gia`n h)a4 t)3 chM4c >a3 thKch nghi $. Ain h2a Ph1n tg.

584i h)an ca`nh A)dng >aIc biat,

- !h"n tR p|: c= nhi(u chOc nHng Fh6c nhau

(V: c)di 584i tMng nh)4m ?)ai ,th] T bo nh"n th3c c6c gYn c= cWu tr/c Ih"n mnh c)4 tha3 tiadn h)4a tha) chia*u bao g9m trnh t3 m_ h=aLYaonN ' trnh t3 FhJng m_ h=aLintronN c6c intron 5u cjt Fh?i mpD: tr0c hM84ng na)^ Fhi t>o mpD: thnh thrc tham gia 'o +,ch m_ (V: Ng)ai hai hM84ng chKnh >)4 th] Tin h=a Ih"n tR bjt Au tX nghi4n cOu 5o 56nh Ainh gi84i c)n c)4 hM84ng tiadn c6c IrotYin tng 9ng h)a4 na) nMWa^ 1+) hYmoglobin ; Cng 't bao g9m m chufi alIha ' m chufi bYta c= 'ai tr2 trong 'i%c 'n chuyn Jai \M84ng @i.6n 78nh Ainh h*-c: n c6c t bo mJ ruy tr] AMJ thKch nghi 8` mM4c >) nhadt >_nh, A)d ?M8Jng ca4 tha3 II. ChiJu h?=ng tin h2a chung ca sinh gi=i: "h)bng taUng ma cuWng "h)bng - Tho6i bC 5inh hc: gia`m, - Mn ,nh 5inh hc 1. Bg+C c+ng 7+ D+-ng ph*ng QK duJ: Sam 5aOn giMW nguyabn h]nh phu,: nhM ?u4c Ainh ra 8` "m Ti?ua ca4ch -TM m)t 5ai daJng nguyabn thu`y >aby hii triau naUm, Ainh 5at >aW tiadn h)4a tha) nhia*u hM84ng "ha4c nhau,h]nh thanh ca4c gi84i, nganh, ?84', b), h)J, chi, ?)ai, 2. T*; ch5,c ng+C c+ng c+*: -TM daJng chMa c)4 cadu taJ) tad ba) daW tiadn h)4a thanh daJng >8n ba) r)*i >adn >a ba) ,;8 tha3 >a ba) ngay cang 'hM4c taJ' 5a* cadu taJ) ,h)an thian 5a* chM4c naUng ". Th%ch nghi ng+C c+ng h-p <%. @1) c6c 5inh 't IhOc t>I hn th<ng tin h=a rM84i ta4c duJng cu`a ;-TN, nhMWng nhanh hn c6c +>ng c= cWu tr/c n gin SQ Euadt hian Aau ba) gi8 cuWng mang 1|) nhia*u >aIc >ia3m thKch nghi h8n ,h8J' bnh thnh loi m0i ; th"n m(m mWt hang ?K h8n A) 584i Ainh 5at Euadt hian tri%u nHm trM84c ,ThKch nghi ?a hM84ng tiadn h)4a bnh thnh loi m0i ; thuCt w\ -wz '>n nHm c8 ba`n nhadt ,5] 5ay ngay nay babn bnh thnh loi m0i ; b2 rXng Z\ Z{ ngn caJch nhMWng SQ c)4 t)3 chM4c ca) c)n nHm c)4 nhMWng Ainh 5at duy tr] t)3 chM4c nguyabn thuy` h)aIc >8n gia`n h)a4 ma 5aOn t)*n taJi 'ha4t tria3n, III. ChiJu h?=ng tin h2a ca tng nh2 l<7i -_ch AM` 'ha4t tria3n cu`a Ainh gi84i diaOn ra tha) X hM84ng chKnh Aau: E Ti.9n >*/ Ainh h*-c -S)d ?M8Jng ca4 tha3 taUng da*n, tm ?a A)dng A)4t ca) - hu 'habn b)d m8` r)ng 5a ?iabn tuJc

-%habn h)a4 n)i b) ngay cang >a daJng 5a 'h)ng 'hu4, QK duJ: SG ETh*+,i >*/ Ainh h*-c. - S)d ?M8Jng ca4 tha3 gia`m da*n, tm ?a A)dng A)4t thad' - hu 'habn b)d ngay cang haJ' 5a gia4n >)aJn -N)i b) Kt 'habn h)a4, +A)d nh)4m tr)ng >)4 hiadm da*n 5a cu)di cung diat 5)ng QK duJ: SG , E Ki.6n 78nh Ainh h*-c. - S. lng c6 th FhJng tHng ' ceng FhJng gim+uy tr 53 th#ch nghi ; mOc C nhWt ,nh U Trong w h0ng th tin bC 5inh hc l $uan trng hn c - Tin h=a Ih"n li - Tin h=a 9ng $uy - Tin h=a 5ong hnh 4. !u3ng c*9: - Tr]nh bay nguyabn nhabn, c8 chad 5a "adt 1ua` cu`a %-TT, tM >)4 c)4 "adt ?uan g] 5a* ngu)*n g)dc chung cu`a ca4c ?)ai^ - %habn biat >)*ng 1uy tKnh traJng 584i %-TT, - ;a4c hM84ng tiadn h)a4 chung cu`a Ainh gi84i, 5. GAV*: +, Tin h=a Ih"n li ' gii th#ch 53 a +>ng ' th#ch nghi ca 5inh gi0i trong t3 nhi4nQ m !h"n bi%t tin h=a 9ng $uy ' tin h=a 5ong hnh :4u '# +r minh ha w tho bit 53 tin h=a ca p|: ' ca c6c IrotYin h, tho bit c ch tin h=a ch yu ca tin h=a Fiu hnh ' tin h=a Ih"n tR

SW (HZT SINH UY (HZT TcI]N SW SsNT TcXN TcZI [tT I. Mc tiu: 1. Kin thc:

- Li%t F4 c6c giai o>n Ih6t 5inh 53 5.ng tr4n tr6i Wt - :4u c c6c $u6 trnh +ivn ra trong giai o>n tin ho6 ho6 hc- tin ho6 ti(n 5inh hc ' 5inh hc - :"ng cao $uan im t +uy bi%n chOng '( bn chWt ' ngu9n g.c 53 5.ng 2. K& n'ng: - @ii th#ch c6c giai o>n Ih6t 5inh 53 5.ng II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: - iBm tra A: A= 56 nhRc nhI giF trHt t4: 2. KT !: - :4u c6c h0ng tin h=a chung ca 5inh gi0iQ - :4u c6c h0ng tin h=a ca nh=m loiQ ". #i $%i : Hoat ong thay va tro Noi dung (V: Gi84i thiau ca4c giai >)aJn tiadn I. TI !N H"#$ H"#$ H"%& h)a4 - L $u6 trnh tin h=a +on t0i hnh thnh c6c (V: - Tra4i >adt >M8Jc h]nh thanh ca4ch hI chWt hu c n gin tX c6c chWt 'J c53 trcng hI c6c n Ih"n +on t0i hnh thnh nay "h)a`ng ba) ?abu ^ ! >,? $= nmN c6c >i Ih"n tR 5inh hc r9i n c6c h% Ih"n - -u4c >)4 "hK 1uya3n c)4 ca4c tR chadt g] ^ (V: u)b ta` AMJ h]nh thanh ca4c chadt 1. 45- hFnh th+nh c+,c ch+9t hMWu c8 n gin trong i(u Fi%n t3 nhi4n ^ h5Gu c 7n gi+3n (V: :4u thK nghiam chM4ng minh ^ (V: Tr)ng & hi%n nay ca Tr6i &Wt- c6c hI chWt hu c c hnh thnh bBng con <ng no Q b8) ^ng con /NQng hCu cO trong cO th7 !Lng nghja l% Do c?c bU t,ng h-. nn hhoFc bng con /NQng nhBn t0o Do cKng ngh# ca con ngNQii ch4 "hKng th7 bng con /NQng ngo%i t nhin' (V: ;a4c chadt hMWu c8 >8n gia`n >M8Jc taJ) thanh tr)ng "hK 1uya3n, r)*i tha) mMa r8i Eu)dng >aJi dM8ng, TaJi ?84' bun n)4 c)b >)Jng ?aJi taJ) nabn ca4c chadt trung h8J' nhM 'r)btabin 5a nuc?aic, (V: Th3c nghi%m _ t^) cun h)On h8J' aa 8` t)v+5ii;l+kii; thu >M8Jc maJch ')b?i'a'tit, (V: wxN hay w&: >M8Jc h]nh thanh trM84c ^ - hK 1uyn nguy4n thy)hi n0c- tm:bw- nit - &sT:) bOc a> nhi%t ca m7t tr<i- Ih=ng i%n- n/i lRa hy ra c6c Ihn Ong h=a hc hnh thnh n4n c6c hI tbt tX n gin n IhOc t>I) t- b LcacbonhirJN -U t- b- Laaccarit- liIitN -U t- b- - : Laa- :uN HS%5 h1nh $h)nh c)7c ch):$ h%6u c, $% c)7c ch):$ vo- c, <)6 <%,5c ch%7ng 8inh !)@ng $h%5c nghi.8' & Cho =ong <i.n c)o $h.: Au) ho3n h,5p h,i n%,7c, HB, CH>, NHC $hu <%,5c 8o$ so: ))0 & Cho $i) $%* ngo)5i chi.:u v)o ho3n h,5p h,i n%,7c, CH>, CD, NHC, cu6ng $hu <%,5c E so: )),

(V: hi AMJ tiadn h)a4 h)a4 h)Jc >aW >aJt 2. 45- hFnh th+nh c+,c 7+-i

t84i mM4c >) nhadt >_nh th] >aW h]nh thanh nhia*u ?)aJi tM8ng ta4c giMWa ca4c ?)aJi >aJi 'habn tM`, qua ;-TN, chm ha 'r)btabin l aEit nuc?abic m84i c)4 tha3 'ha4t tria3n, c)4 h AMJ "ian n)3i bat : - S%5 $)5o $h)nh c)7c gio5$ co-)F.cv)0 & S%5 h1nh $h)nh +,7p 8)ng ph)-n !i.$ co-)F.cv) v,7i 8o-i $(%,ng0 L,7p 8)ng n)2 go48 nh%6ng ph)-n $%* p(o-$.-in v) +ipi$ s)Gp F.:p $h.o $()$ $%5 F)7c <Hnh0 Tho-ng Au) 8)ng, co-)F.cv) $h%5c hi.n s%5 $()o <o9i ch):$ v,7i 8o-i $(%,ng0 & S%5 Fu):$ hi.n c)7c .nIi8 <o7ng v)i $(o Fu7c $)7c, +)8 cho Au)7 $(1nh $o9ng h,5p v) ph)-n gi)*i c)7c ch):$ h%6u c, =i.3n () nh)nh h,n0 & S%5 Fu):$ hi.n c, ch.: $%5 s)o ch.7p' J)-2 +) !%,7c $i.:n !o Au)n $(o5ng, nh, <o7 c)7c =)5ng so:ng <)6 s)*n sinh () c)7c =)5ng gio:ng chu7ng, =i $(u2.4n <)Kc <i.98 cu*) chu7ng cho c)7c $h.: h. s)u0 GQ: Tiadn h)a4 Ainh h)Jc chiadm th8i gian ?abu nhadt, rM84i ta4c duJng cu`a ;-TN, tM daJng A)dng >a*u tiabn ?a c)baEac5a >aW tiadn h)a4 thanh Ainh gi84i >a daJng 5a 'h)ng 'hu4 nhM ngay nay,

ph+6n t53 t5 c+,c h-p !)! 7n gi+3n H ;a4c chadt hMWu c8 >8n gia`n h)a tan tr)ng ca4c >aJi dM8ng nguyabn thuy` r)*i c)b >)Jng ?aJi taJ) nabn ca4c chadt trung h8J' nhM 'r)btabin 5a nuc?aic, ". 45- hFnh th+nh c+,c 7+-i ph+6n t53 t5- nh+6n 7*6i - %habn tM` tMJ nhabn >)bi Euadt hian >a*u tiabn ?a wxN, wxN ?Mu giMW th)bng tin di truya*n 5a c)4 "ha` naUng tMJ Eu4c ta4c >a3 nhabn >)bi ma "h)bng ca*n anyim !'r)tain$, - Sau >)4 5ai tr) ?Mu trMW th)bng tin di truya*n >M8Jc chuya3n ch) wrN, II. TI !N H"#$ TI 'N (INH H"%& - \ai >aJi 'habn tM` aEit nuc?aic !wxN, wrN$ 5a 'r)tain tM8ng ta4c 584i nhau 5a c)4 ?84' mang ?i')'r)tain ba) b)Jc ngaUn ca4ch 584i m)bi trM8ng ng)ai, taJ) thanh t.9 >+* nguC.6n thuC3 !c)baEac5a$, III. TI !N H"#$ (INH H"%&

TM daJng tad ba) nguyabn thu`y tad ba) nhabn A8 !ca4ch >aby "h)a`ng 3,5 tm naUm$ >8n ba) nhabn thMJc !ca4ch >aby "h)a`ng +,5 -+,. tm naUm$ >a ba) nhabn thMJc !ca4ch >aby "h)a`ng z.i triau naUm$, SMJ tiadn h)a4 Ainh h)Jc diaOn ra ch) >adn nay 5a taJ) ra t)an b) Ainh gi84i hian nay, h, ;u`ng c)d: - SMJ A)dng >M8Jc 'ha4t Ainh nhM thad na)^ - Giai >)aJn tiadn h)a4 h)a4 h)Jc c)4 nhMWng >aIc >ia3m g]^ - Giai >)aJn tiadn h)a4 tia*n Ainh h)Jc 5a Ainh h)Jc diaOn ra nhM thad na)^ 5, fTQN : - :gy nay li%u c6c chWt hu c c= th hnh th c hnh thnh tX c6c chWt 'J c FhJngQ T>i 5aoQ

thk ti4u 5o 56nh sh6i ni%m

Tin h=a h=a hc L $u6 trnh tin h=a hnh thnh c6c Ih"n tR ' >i Ih"n tR hu c thYo Ihng thOc h=a hc'0i c6c ngu9n nHng lng t3 nhi4n :h"n t. 't lK ' h=a hc l ch yu bnh thnh c6c Ih"n tR ' >i Ih"n tR hu c

Tin h=a ti(n 5inh hc L $u6 trnh hnh thnh nhng th 5.ng Au ti4n

Tin h=a 5inh hc

:h"n t. t6c Cng st $u

L giai o>n tin h=a Ih6t trin gi0i 5inh 't- tX nhng 5inh 't gin ban Au n nhng 5inh ' ngy nay :h"n t. 5inh hc LtLT:N :h"n t. 5inh hc) bin +,- +i tru tLT: bnh thnh t bo nguy4n bnh thnh th gi0i 5inh 't a thy ngy nay

() *ht +inh ,o-i ng.i I. Mc tiu: 1. Kin thc: - Li%t F4 l giai o>n Ih6t 5inh ' tin h=a ca loi ng<i) giai o>n 'n ng<i h=a th>ch L ng<i t.i cMN- giai o>n ng<i cM Homo6 giai o>n ng<i hi%n >i - Li%t F4 c6c nh"n t. 5inh hc ' nh"n t. a_ hCi t6c Cng n $u6 trnh Ih6t 5inh ' tin ho6 ca loi ng<i @ii th#ch c t>i 5ao nh"n t. 'Hn h=a c= 'ai tr2 $uyt ,nh - :"ng cao nhn thOc /ng jn ' Fhoa hc '( ngu9n g.c Ih6t 5inh ' ti#Yn h=a ca loi ng<i 2. K& n'ng: -@ii th#ch c th no l tin h=a 'Hn h=a ' 'ai tr2 ca tin h=a 'Hn h=a trong $u6 trnh Ih6t 5inh- Ih6t trin loi ng<i II. Phng tin: - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: - iBm tra A: A= 56 nhRc nhI giF trHt t4: 2. KT !: - b=a th>ch l gQ :4u 'ai tr2 ca h=a th>ch trong nghi4n cOu l,ch 5R Ih6t trin ca 5inh gi0i ". #i $%i : %h&ng 'h' N(i dung I. *hvng giai 8<Cn ch;nh tr<ng s5 PhKt sinh l<7i GV: s t4n 'n ng<i h=a th>chQ ng?Qi. - shong th<i gianQ ". CKc ,Cng I?On ng?Qi h2a thCch. - :i Ih6t hi%nQ - t6c giai o>n 'n ng<i h=a th>ch) b8) T=m tjt hnh z Z @iai o>n 'n ng<i h=a th>ch &riJIitYc @iai o>n 'n ng<i h=a th>ch L ng<i t.i cM `atralJIitYcN

GV: t6c +>ng ng<i 'n h=a th>chQ - shong th<i gianQ - :i Ih6t hi%nQ - &7c im L hnh +6ng- th t#ch 5NQ - L.i 5.ngQ

GV: Tm nhng 7c im 5ai Fh6c gia ng<i 'n ' 'n ng<iQ GV: &7c im no gi.ng ng<i hi%n >iQ ^A linh trN3ng hkrimat5!i) H ngNQi hHomoniDa5i) Jhi ngNQi hHomoi) Ro%i ngNQi hHomo !a.i5n!i GV: :g<i cM Homo habili! L :g<i Fho loN) c Ih6t hi%n ;Q &7c im c thQ L.i 5.ngQ

GV::g<i cM Homo 5rctu! L :g<i Ong thngN &c Ih6t hi%n ;Q GV: :g<i cM a'a L !it4cantrJIN ; inJn4aia c= 7c im c thQ L.i 5.ngQ GV: :g<i cM hinantrJI ; bjc Finh c= 7c im c thQ L.i 5.ngQ GV: :g<i cM bYiYnbYc ; &Oc c= 7c im c thQ L.i 5.ngQ GV: :g<i cM c Ih6t hi%n ; 1i%t :amQ GV:Homo n5anD5rthal5n!i! L :g<i :4anYctanN &c Ih6t hi%n ;Q t= 7c im c thQ &<i 5.ng 'Hn h=aQ GV: :g<i :4anYctan FhJng c aI 'o loi H< < saPiens ' 5ai Fh6c '( gii Ihou ' h% gYn ' FhJng Ihi l tM ti4n tr3c tiI ca loi ng<i hi%n >i- l Z loi thuCc chi Homo'

2. CKc ,Cng ng?Qi I?On h2a thCch ! cMn gi l7 ng?Qi cN(. - `atralJIitYc l +>ng ng<i 'n 5.ng ; cu.i Fk &% tam- c6ch "y Fhong m - ] tri%u nHm - :g<i 'n h=a th>ch _ bjt Au +i chuyn tX l.i 5.ng tr4n c"y au.ng 5.ng ; m7t Wt - :g<i 'n h=a th>ch _ Ong thng i bBng m ch"n L nhng hi Fhom '( Ih#a tr0cN - :g<i 'n h=a th>ch c= hCI 5 l0n hn L lz\ [z\N 5o '0i 'n ng<i - :g<i 'n h=a th>ch _ +cng tay 5R +rng c6c 't l%u 6- cnh c"y- ang lm cJng cr Fim HntWn cJng 3. *g?Qi cN H< <. @iai o>n ng<i cM bomo h=a th>ch Lbao g9m Homo habili!V Homo 5rctu!VHomo n5anD5rthal5n!i!N ' gai o>n ng<i hi%n >i L ng<i thJng minhN a. Homo habili! ! *g?Qi ph< l<(. - Loi auWt hi%n 50m nhWt trong chi Homo l H'habili! Lng<i Fho loN l nhng ng<i Au ti4n 5.ng c6ch "y Fhong Z-{ - m tri%u nHm- cao Fhong Z-zm- n7ng mz - z\ Fg- c= hCI 5 {\\ - ]\\ cmw 8.ng thnh n i thng- tay bit ch t6c ' 5R +rng cJng cr bBng 6 .. Homo 5rctu! ! *g?Qi 8Xng thng(. ) H'habili! Lng<i Fho loN 5au = tin h=a thnh nhi(u loi Fh6c trong = c= H'5r5ctu! Lng<i Ong thngN- tX H'5r5ctu! hnh thnh n4n loi ng<i hi%n nay H'!a.i5n! Lng<i thJng minhN hH'habili! H'5r5ctu! H'!a.i5n!i - L loi ng<i cM tiI thYo ng<i Fho lo 5.ng c6ch "y Fhong wz\\\ - Z-z tri%u nHm- h=a th>ch c= ; ch"u !hi- ch"u u- ch"u - ch"u &>i |ng - :g<i cM a'a L !it4cantrJIN ; inJn4aia 5.ng c6ch "y Fhong ]\ '>n - Z tri%u nHm- cao Z-[ mhCI 5 n\\ - nz\ cmw- i thng- bit ch t>o ' 5R +rng cJng cr bBng 6 - :g<i cM hinantrJI ; bjc Finh 5.ng c6ch "y z\ [\ '>n nHm- c= hCI 5 Z\\\ cmw- i thng bit 5R +rng cJng cr bBng 6- bBng ang- bit +cng lRa- :g<i bYiYnbYc ; &Oc c6ch "y Fhong z\\ \\\ nHmc. Homo n5anD5rthal5n!i! ! *g?Qi *0an8ectan(. - :g<i :4anYctan tin h=a tX Homo 5rctu! cao Fhong Z-zz Z-{{m- hCI 5 Zl\\ cmw- c= l9i cBmc= ting n=i- 5.ng tX z\ Z\\ ng<i trong c6c hang-

GV::g<i trJmanhJn c Ih6t hi%n ; Q t= 7c im c thQ &<i 5.ng 'Hn h=aQ GV: :gu9n g.c c6c chng tCc ng<i ngy nayQ GV: :g<i trJmanhJn c= 7c im no nMi bt '( 7c im c thQ &<i 5.ngQ 'Hn h=aQ GV: Tin h=a 5inh hc =ng 'ai tr2 ch >o trong giai o>n no ca loi ng<iQ GV: Tin h=a 5inh hc c= K ngha ntn .i '0i 53 hnh thnh loi ng<iQ GV:&i thng bBng m ch"n _ Ym l>i cho loi ng<i nhng u th tin h=a g Q H4: shi mt 5.ng thay Mi th- c6c loi 'n ng<i chuyn tX tr4n c"y au.ng 5.ng +0i m7t Wt l ch#nh th 'i%c c= c +6ng Ong thng _ Ym l>i Fh6 nhi(u u th ) gi/I Ih6t hi%n FV thc ceng nh ngu9n tH tX aa- gii Ih=n Ji tay c= th +cng 'o 'i%c 5R +rng 'e Fh# ch.n FV thc ho7c 5Hn bjn GV: Tin h=a 'Hn h=a l g Q GV: 83 hnh thnh tin h=a a_ hCi l +o nhng 7c im no ca tin h=a 5inhQ GV: Loi ng<i ngy nay c= bin Mi thnh mCt loi no Fh6c FhJngQ T>i 5aoQ

+cng lRa thJng th>o- 5.ng 5Hn bjn- h6i lm cJng cr Ihong Ih/- c= <i 5.ng 'Hn h=a - :g<i :4anYctan l mCt nh6nh Ih6t trin trong chi bomo FhJng Ihi l tM ti4n tr3c tiI ca loi ng<i $. *g?Qi hi_n 8Ci ! H< < saPiens(. - :g<i trJmanhJn Ft th/c th<i >i 9 6 ce L w-z '>n m tri%u nHm- n th<i >i 9 6 gia L Z-z m '>n nHmN- n th<i >i 9 6 m0iL [ Z\ nghn nHmN- tiI = n 9 9ng- 9 5jt- :g<i trJmanhJn _ tr9ng trt- chHn nuJi c6ch "y Fhong Z\ \\\ nHm - u6 trnh tin Ih6t trin l"u +i _ Ih"n h=a thnh c6c chng tCc a +>ng Ihong Ih/ ca loi ng<i hi%n nay II. CKc nh1n t\ chi Ph\i LuK tr6nh PhKt sinh l<7i ng?Qi. ". Ain h2a sinh hc. - &=ng 'ai tr2 ch >o trong giai o>n tin h=a ca ng<i 'n ' ng<i cM- = l Ft $u ca $u6 trnh t#ch ley bin +, +i truy(n- Ft hI '0i chn lc t3 nhi4n _ hnh thnh c6c 7c im nh) i thng- ch t>o cJng cr- bC n_o Ih6t trin- c= t +uy2. Ain h2a Z[ h+i. - &7c im th#ch nghi nMi bt) *C n_o l0n LTTs ca h% th.ng t#n hi%u thO mN tWu tr/c thanh $un Ihc hI cho IhI Ih6t trin ting n=i *n tay '0i c6c ng=n tay linh ho>t gi/I ch t>o ' 5R +rng cJng cr lao Cng t= c Fh nHng tin h=a 'Hn h=a) |i truy(n t#n hi%u thO mL truy(n >t Fnghi%m N hb ngy cng Ih6t trin LtX cJng cr bBng 6 5R +rng lRa t>o $uAn 6o chHn nuJi- tr9ng trt sb-t: -:h< c= tin h=a 'Hn h=a m con ng<i nhanh ch=ng tr; thnh loi th.ng tr, trong t3 nhi4n- c= nh h;ng nhi(u n 53 tin h=a ca c6c loi Fh6c ' c= Fh nHng i(u chknh chi(u h0ng tin h=a ca ch#nh mnh

$. Cng c\. u6 trnh Tb ca loi ng<i bao g9m m g) - Tb hnh thnh ng<i hi%n >i hHomo !.ai5n!i - Tb tX Fhi hnh thnh loi ng<i cho n ngy nay r !h"n bi%t '0i tin h=a 5inh hc Q - Tb 8b con ng<i truy(n l>i nhng 7c im th#ch nghi thJng $ua c6c gYn tX b. my 5ang con c6i L|T thYo chi(u +cN

-Tb 1b Fh nHng th#ch nghi ca con ng<i c= c l +o hc tI- |T thYo chi(u ngang tX ng<i ny 5ang ng<i Fh6c $ua ch 'it ' ting n=i - :hng 7c im th#ch nghi gi/I con ng<i c= Fh nHng Tb 1bQ - &7c im th#ch nghi m Tb8b Ym l>i cho con ng<i Au ti4n l +6ng i thng Ong - 5au = l bC n_o Ih6t trin th#nh bC n_o !T _ Ym l>i cho con ng<i Fn Tb1b r @ii th#ch t>i 5ao loi ng<i hi%n >i l mCt nh"n t. $uan trng $uyt ,nh n 53 tin h=a ca c6c loi Fh6cQ - Loi ng b& tX Fhi ra <i n nay _ nhanh ch=ng !T c '( 5. lng ' chWt lng LtuMi th tHngN 10i c6c ho>t Cng ca mnh - con ng _ ' ang l Z nh"n t. lm thay Mi mt +on n 53 tuy%t chng ca rWt nhi(u loi 81 Fh6c I. TVB.

*:@ tb:@ 1 :@: @t &:@ 1T tp L i :@i I. Mc tiu: 1. Kin thc: - @ii th#ch c ngu9n g.c Cng 't ca loi ng<i - *it 5R +rng c6c hnh 'u- mJ hnh- Ihim- 5o 56nh Ih"n t#ch c6c 7c im gi.ng nhau gia ng<i ' th/ - t= $uan im +uy 't ngu9n g.c loi ng<i 2. K& n'ng: -@ii th#ch c th no l tin h=a 'Hn h=a ' 'ai tr2 ca tin h=a 'Hn h=a trong $u6 trnh Ih6t 5inh- Ih6t trin loi ng<i - &7c im Ih"n bi%t l lao Cng II. Phng tin: - \#nh:8 9- mJ hnh - Thit b dy hc: my chiu,tranh nh III. Phng php: - QNn 2' - Nghin cu SG !"nh h#nh$ IV. Tin trnh: 1. nh t chc: - iBm tra A: A= 56 nhRc nhI giF trHt t4: 2. KT !: - :4u 'ai tr2 ca h=a th>ch trong nghi4n cOu l,ch 5R Ih6t trin ca 5inh gi0i - :4u nhng bBng chOng 7c im gi.ng nhau gia ng<i ' Cng 't ". #i $%i : %h&ng 'h' N(i dung ". 45 gi\ng nhau giva ng?Qi I7 thd. @1) uan 56t 5 9- tranh nh- hi%n th3c chk - uan 56t c6c 7c im ca ng<i '0i Cng 't c= ra nhng im gi.ng nhau gia ng<i ' th/ ang 5.ng- nhWt l '0i th/ 2. Gi\ng nhau giva ng?Qi I=i I?On ng?Qi ng7y nay. - bnh +>ng- F#ch th0c c th

@1) uan 56t 5 9- tranh nh- hi%n th3c chk ra nhng im gi.ng ' Fh6c nhau gia ng<i ' 'n ng<i

@1) :h"n t. no loi ng<i tho6t Fh?i gi0i Cng 'tQ

- :h=m m6u - *C gYn - &7c t#nh 5inh 5n - TI t#nh a_ hCi 3. 45 phKc nhau giva ng?Qi I=i I?On ng?Qi ng7y nay. - 1u bC ang ' hnh +>ng chung - *C n_o ca ng<i 5o '0i 'n ng<i - hng m7t- ang hm- rHng $. Ain h2a Z[ h+i. - &7c im th#ch nghi nMi bt) *C n_o l0n LTTs ca h% th.ng t#n hi%u thO mN tWu tr/c thanh $un Ihc hI cho IhI Ih6t trin ting n=i *n tay '0i c6c ng=n tay linh ho>t gi/I ch t>o ' 5R +rng cJng cr lao Cng t= c Fh nHng tin h=a 'Hn h=a) |i truy(n t#n hi%u thO mL truy(n >t Fnghi%m N hb ngy cng Ih6t trin LtX cJng cr bBng 6 5R +rng lRa t>o $uAn 6o chHn nuJi- tr9ng trt sb-t: -:h< c= tin h=a 'Hn h=a m con ng<i nhanh ch=ng tr; thnh loi th.ng tr, trong t3 nhi4n- c= nh h;ng nhi(u n 53 tin h=a ca c6c loi Fh6c ' c= Fh nHng i(u chknh chi(u h0ng tin h=a ca ch#nh mnh

$. Cng c\. - 1it thu ho>ch) LI bng 5o 56nh 7c im gi.ng nhau gia ng<i ' th/ LI bng 5o 56nh 7c im gi.ng ' Fh6c nhau gia ng<i ' 'n ng<i :4u Ft lun '( ngu9n g.c Cng 't ca loi ng<i I. TVB.