Krivino procesno pravo - SUD

Organizacija sudskog sistema u Bosni i Hercegovini

Sudska se funkcija ogleda u primjeni odreenog sistema pravnih propisa na konkretne drutvene odnose. Primjenjujui odreeni sistem pravnih propisa na konkretne drutvene odnose, sud raspravlja protivrjenosti u drutvu i rjeava sukob interesa kroz prizmu sudskih sporova.

Sudsku funkciju u krivinom postupku na nivou BiH obavlja Sud BiH. Sudsku funkciju u krivinom postupku u FBiH obavljaju sudovi ope (ili redovne) nadlenosti i to:
Opinski sudovi; Kantonalni sudovi i Vrhovni sud FBiH.

1. 2. 3.

Naela u obavljanju sudske funkcije

1. Naelo

sudske nezavisnosti i nepristranosti; 2. Naelo zakonitosti; 3. Naelo izbornosti i razrjeivosti sudija; 4. Naelo zbornosti i 5. Naelo viestepenosti.

Vrste sudova
1.

2.
3. 4.

Redovni sudovi (sudovi ope nadlenosti i specijalni sudovi) i vanredni sudovi (stalni ili povremeni); Pozivni, mjeoviti i porotni; Sudovi vieg i nieg ranga; Istrani i presudni, itd.

Pojam i vrste sudske nadlenosti

Nadlenost je zakonom propisano pravo i dunost odreenog suda da postupa u odreenom krivinom predmetu.

Sudska se nadlenost u krivinim predmetima utvruje unaprijed zakonom (npr. zakonima o sudovima, ili zakonima o krivinom postupku).

Stvarna nadlenost (ratione materie)

Osnov za odreivanje stvarne nadlenosti je priroda ili teina krivinog djela, odnosno propisana kazna.

Mjesna nadlenost (ratione loci)

Mjesna nadlenost se odreuje na temelju veze koja postoji izmeu krivinog djela i njegovog izvrioca i odreenog mjesta.

Redovne mjesne nadlenosti:

Prema mjestu izvrenja krivinog djela (forum delicti comissi); Prema mjestu prebivalita, odnosno boravita osumnjienog odnosno optuenog (forum domicile); Prema mjestu hvatanja, ili mjestu samoprijavljivanja poinitelja/izvrioca (forum deprehensionis).

1. 2.

3.

Vanredne mjesne nadlenosti:

Nadlenost po odluci suda (forum ordinatum); Delegirana nadlenost (forum delegatum); i Nadlenost po koneksitetu (forum connexitatis).

1.

2.

3.

Funkcionalna nadlenost

Za odreivanje ove nadlenosti je znaajna podjela krivinog postupka na stadije ili funkcije koje sudija ima u toku krivinog postupka.

Lina nadlenost (ratione personale)

O linoj nadlenosti se govori onda kada svojstvo osumnjienog, odnosno optuenog, ima utjecaja na odreivanje nadlenosti.

Sukob nadlenosti
1. Pozitivan sukob nadlenosti i 2. Negativan sukob nadlenosti.
Sukob nadlenosti izmeu sudova rjeava neposredno vii sud.

Izuzee sudija

Izuzee sudije predstavlja njegovo izuzimanje od suenja ili vrenja drugih procesnih radnji u odreenom krivinom predmetu zbog postojanja razloga koji dovode u sumnju njegovu nepristranost i objektivnost.

Razlozi zbog kojih je mogue izuzeti od suenja u konkretnom krivinom postupku apstraktno sposobnog i zakonitog sudiju navedeni su po dva kriterija:
Tzv. relativna nesposobnost sudije za suenje (iudex inhabilis) i

1.

2.

Sudija ne moe vriti sudijsku dunost ako postoje okolnosti koje izazivaju razumnu sumnju u njegovu nepristranost (iudex suspectus).