Вы находитесь на странице: 1из 6

varisteGalois

Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.

varistGalois(seusobrenomepronunciase galu)(BourglaReine,25deoutubrode1811 Paris,31demaiode1832)foiummatemtico francs. Aodeterminaracondionecessriaesuficiente paraqueumpolinmiopudesseserresolvidopor razes,nosresolveuumantigoproblemaem aberto,comocriouumdomniointeiramentenovo dalgebraabstrata:ateoriadosgrupos.Morreu numduelocomaidadede20anos.Tendo crescidoduranteumperododegrandeagitao socialepoltica,colocouse,repetidamente,no centrodecontrovrsias,oquenoapenaso afastoudesuabrilhantecarreira,comotambm acabouporlevloaumamorteprematura.
Nacionalidade Nascimento

varisteGalois
Matemtica

ndice
1Infncia 2Estudos 3Anosrebeldes 4Umapaixoperigosa 5Oduelo 6Reconhecimento 7Referncias 8Ligaesexternas

Francs 25deoutubrode1811 BourglaReine 31demaiode1832(20anos) Paris Atividade

Local Morte Local

Campo(s) Almamater Conhecido(a)por

Matemtica EscolaNormalSuperiordeParis TeoriadeGalois Assinatura

Infncia

OinteressedeGaloispelapolticafoiinspirado porseupai,NicolasGabrielGaloisque,quando varistetinhaapenasquatroanosdeidade,foi eleitoprefeitodeBourglaReine.Istoaconteceu duranteoretornotriunfantedeNapoleoaopoder,umperodoemqueosfortesvaloresliberaisdeseupai estavamdeacordocomoclimadopas.NicolasGabrieleraumhomemcultoecortseduranteseu mandatocomoprefeitoconquistouorespeitodacomunidade.MesmodepoisqueLusXVIIIdaFrana retornouaopoder,elemanteveseuposto.Foradapoltica,seumaiorinteresseparecetersidoa composiodeversossatricosqueelelianasreuniesdacidade,paraaalegriadeseuseleitores.Muitos anosdepois,esteseutalentoparaastiralevariasuaqueda.

Comaidadededozeanos,varisteGaloisfoiparaaescolanoLyceLouisleGrand.Eraumainstituio deprestgioemuitoautoritria.Lnoencontrounenhumcursodematemtica,querepresentavaseu maiorinteresse.Noprimeiroperododaescola,devidoslutasentrerepublicanosemonrquicos,a maioriadosestudantesplanejouumarebelio.Umadziadelderesfoiexpulsa.Nodiaseguintefoi exigidaumademonstraodefidelidadeaLusXVIII.Muitosserecusaram.Maisdecemforamexpulsos. Galois,muitojovemparaseenvolvernafracassadarebelio,aoverseuscolegasseremhumilhados, aumentousuastendnciasrepublicanas.

Estudos
Diziamseusprofessores:"estealunossepreocupacomosaltos camposdamatemticaaloucuramatemticadominaestegaroto seriamelhorparaeleseseuspaisodeixassemestudarapenasisto,de outromodoeleestperdendotempoaquienofaznadaseno atormentarseusprofessoresesofrercastigos."Assim,somenteaos dezesseisanospdefazerseuprimeirocursoexclusivode matemtica.Passouanegligenciartodasasoutrasmatrias concentrandoseapenasemsuanovapaixo.

SepulturadeGalois,cemitriode BourglaReine

OconhecimentodeGaloispelamatemticalogosuperouoconhecimentodoseuprofessor.Passoua estudardiretamentedoslivrosescritospelosgniosdesuapoca.Rapidamenteabsorveuosconceitosmais modernosecomaidadededezesseteanospublicouseuprimeirotrabalhonosAnnalesdeGergonne. Haviaumcaminhoclaroparaojovemprodgio,todaviaseubrilhoseriaomaiorobstculoaoseu progresso.EmborasoubessemaismatemticadoqueserianecessrioparapassarnasprovasdoLiceu,as soluesdeGaloiseramfrequentementetosofisticadaseinovadorasqueseusprofessoresno conseguiamjulglascorretamente.Almdisto,Galloisfaziamuitosclculosdecabea,semtranscrev los,deixandoosprofessoresfrustradoseperplexos. Comseutemperamentoexplosivoesuaprecipitaoconquistavaainimizadedeseustutoresedetodosos quecruzavamseucaminho.QuandoprestouexameparaacolePolytechnique,omaisprestigiadocolgio deseupas,osseusmodosrudeseafaltadeexplicaesnaprovaoralfizeramcomquesuaadmisso fosserecusada.DesejandodesesperadamentefreqentaraPolytechnique,nosporsuaexcelnciacomo centroacadmico,masporsuareputaodeserumcentrodoativismorepublicano,tentounoanoseguinte nelaingressare,maisumavezseussaltoslgicosnaprovaoralsconfundiramoexaminador,Monsieur Dinet.Sentindoqueestavaapontodeserreprovadopelasegundavez,efrustradoporsuaintelignciano estarsendoreconhecida,GalloisperdeuacalmaejogouumapagadoremDinet,acertandoemcheio. NuncamaiselevoltariaaentrarnasfamosassalasdaPolytechnique. SemsedeixarabalarpelasreprovaesGaloiscontinuouconfianteemseutalentomatemtico.Prosseguiu comsuaspesquisas,seuprincipalinteressesendoabuscadesoluesparacertasequaes,comoa equaodoquartograu.Eratambmobcecadopelaidiadeencontrarumareceitapararesolveras equaesdequintograu,umdosgrandesdesafiosdesuapoca.Comaidadededezesseteanos,elefizera progressossuficientesparasubmeterdoistrabalhosdepesquisaAcademiadeCincias.Cauchyficou muitoimpressionadocomotrabalhodojovemeojulgoucapazdeparticiparnacompetiopeloGrande PrmiodeMatemticadaAcademia.Demodoasequalificaremparaacompetioosdoistrabalhos teriamqueserreapresentadosnaformadeumanicateseeassimCauchyosmandoudevoltaparaGalois eaguardouqueeleseinscrevesse.

Infelizmente,nestamesmaocasio,emjulhode1829umnovosacerdotejesutachegouaovilarejode BourglaReine,ondeopaideGalloisaindaeraprefeito.Nogostandodassimpatiasrepublicanasdo prefeito,ojesutacomeouumacampanhaparadeplo.Escreveuumasriedeversosvulgares ridicularizandomembrosdacomunidadeeosassinoucomonomedoprefeito.OvelhoGalloisnopode suportaravergonhaeoembaraoresultantesesesuicidou.varisteGalloisvoltouparaassistiraoenterro dopaieviupessoalmenteasdivisesqueosacerdotetinhacriado.Quandoocaixoestavasendobaixado sepultura,tendoospartidriosdoprefeitopercebidotersidotudoumatramaparadeplo,iniciouseuma brigaquesetransformouemtumulto,ocaixoatiradoparadentrodacovaVerosistemafrancs humilharedestruirseupaiconsolidouoapoiofervorosodeGalloisparaacausarepublicana. VoltandoaParis,GaloisjuntouseusdoistrabalhosnumseosenviouparaosecretriodaAcademia, JosephFourier,bemantesdolimitedoprazo.Fourierporsuavezdeviaentregloparaocomitde avaliao.OtrabalhodeGalloisnoapresentavaumasoluoparaosproblemasdoquintograu,mas ofereciaumavisotobrilhantequemuitosmatemticos,incluindoCauchy,oconsideravamcomoo provvelvencedor.ParaespantodeCauchyeseusamigos,otrabalhonoganhouoprmioenemfoi oficialmenteinscrito.Fouriermorreraalgumassemanasantesdadatadadecisodosjuizes,eemboraum maodetrabalhostivessesidoentregueaocomit,odeGaloisnoestavaentreeles.Otrabalhonuncafoi encontradoeainjustiafoiregistradaporumjornalistafrancs. GaloisachouqueseutrabalhoforapropositalmenteperdidodevidosorientaespolticasdaAcademia. Umacrenaquefoireforadanoanoseguinte,quandoaAcademiarejeitouseumanuscritoseguinte, alegandoqueosargumentosnoeramsuficientementeclarosnemdesenvolvidosparaquepudessemser julgadoscomexatido.Galoisdecidiuquehaviaumaconspiraoparaexclulodacomunidade matemtica.Emconseqnciadissopassouanegligenciarsuaspesquisasemfavordalutapelacausa republicana.AessaalturaeleeraalunodacoleNormaleSuprieure,ondesuafamacomocriadorde casosestavasetornandomaisfortedoquesuareputaocomomatemtico,atingindooaugedurantea revoluodejulhode1830,quandoCarlosXfugiudaFranaeasfacespolticaslutarampelocontrole nasruasdeParis.Osalunosforamconfinadosaodormitrio.Galoisfoiimpedidodelutarcomseus companheiroseseudioefrustraodobraramquandoosrepublicanosforamderrotados.Naprimeira oportunidade,elepublicouumataquesarcsticocontraodiretordocolgio,acusandoodecovardia,do queresultousuaexpulsoeextinodacarreiradematemtico.

Anosrebeldes
Em4dedezembrode1830,ogniocontrariadotentousetornarumrebeldeprofissionalalistandosena ArtilhariadaGuardaNacional.Tratavasedeumramodemilciaconhecidotambmcomo"inimigosdo povo".Antesdofimdomsonovorei,LouisPhillipe,ansiosoemevitarnovasrebelies,extinguiua ArtilhariadaGuardaeGaloisseviudesamparadoesemlar.Algunsdeseuscolegasmatemticos comearamasepreocuparcomoseudestino.SophieGermain,naocasioumatmidaeidosa representantedaMatemticaFrancesa,expressousuaspreocupaesaoseuamigoocondeGuglielmo LibriCaruccidallaSommaja."Decididamentehaviaumamaldioatingindotudooqueserelacionacom amatemtica.AmortedeMonsieurFourierfoiogolpefinalsobreoestudanteGalois,que,apesardesua impertinncia,mostravasinaisdeumgrandetalento.ElefoiexpulsodacoleNormale,estavasem dinheiro,suametambmestavapobreeelecontinuavacomseusinsultos.Dizemqueelevaiacabar malucoeeutemoqueistosejaverdade".1 UmfatodocumentadoporAlexandreDumas.DumasestavanorestauranteVendangesdesBourgogne quandohouveumbanqueteemhomenagemadezenoverepublicanosacusadosdeconspirao. "Subitamente,nomeiodeumaconversaparticularqueeuestavatendocomapessoaminhaesquerda, ouvionomeLouisPhillipeseguidodeassobios.Vireimeparaolharepresencieiumacenamuitoagitada.

Umjovemqueergueraseucliceemsaudaoseguravaumpunhaleestavatentandosefazerouvirera varisteGalois,umdosmaisardentesrepublicanos.Tudoqueconseguientenderfoiumaameaaeo nomedeLouisPhillipesendomencionado:opunhalnamodorapaztornavatudomuitoclaro.Isso estavamuitoalmdasminhasopiniesrepublicanas.Euemeuamigopulamosajanelaesamosparao jardim".Estavaclaroqueoepisdioteriasriasconseqncias.DoisoutrsdiasdepoisvaristeGaloisfoi preso.FicounaprisodeSaintePlagieduranteumms,acusadodeameaaravidadoreielevadoa julgamento.EmborahouvessepoucadvidadequeGaloisfosseculpado,anaturezaagitadadobanquete significavaqueningumpoderiaconfirmartloouvidofazerqualquerameaadiretaUmjrisimpticoea idadedorapazaindacomapenasvinteanoslevaramsuaabsolvio.Masnomsseguinteelefoi presodenovo,sentenciadoaseismesesdepriso.Emboraabstmio,influenciadopelosmalandrosqueo cercavam,passouabeber.Umasemanadepoisumfrancoatirador,numstodoladoopostodapriso, disparouumtirocontraacela,ferindoumhomemqueestavaaoladodeGalois,queficouconvencidoser abalaaeledestinada,havendoumcompldogovernoparaassassinlo.Omedodaperseguiopoltica oaterrorizava.Oisolamentodosamigosedafamliaearejeiodesuasidiasmatemticaso mergulharamnumestadodedepresso.Bbadoedelirante,eletentousematarcomumafaca,masseus colegasrepublicanosconseguiramdominloedesarmlo.

Umapaixoperigosa
Emmarode1832,ummsantesdofinaldasentena,irrompeuumaepidemiadecleraemPariseos prisioneirosdeSaintePlagieforamlibertados.OqueaconteceucomGaloisnassemanasseguintestem motivadomuitaespeculao,masoquesesabecomcertezaqueatragdiafoioresultadodeum romancecomumamulhermisteriosa,chamadaStphanieFlicePoterineduMotel,filhadeumrespeitado mdicoparisiense.Emboraningumsaibacomoocasocomeou,osdetalhesdeseutrgicofimestobem documentados. StephaniejestavacomprometidacomumcidadochamadoPescheuxdHerbinville,quedescobriua infidelidadedesuanoiva.FuriosoesendoumdosmelhoresatiradoresdaFrananohesitouemdesafiar Galoisparaumdueloaoraiardodia.varistconheciaaperciadeseudesafiantecomapistola.Nanoite anterioraoconfronto,queeleacreditavaseraltimaoportunidadequeteriapararegistrarsuasidiasno papel,eleescreveucartasparaosamigosexplicandoascircunstncias."Eupeoaospatriotas,meus amigos,quenomecensurempormorrerporoutromotivoquenopelomeupas.Eumorrivtimadeuma infamenamoradeiraedosdoisidiotasqueelaenvolveu.Minhavidaterminaemconseqnciadeuma miservelcalnia.Ah!Porquetenhoquemorrerporumacoisatoinsignificanteedesprezvel?Eupeo aoscusquetestemunhemquefoiapenaspelaforaeacoaoqueeucediprovocaoquetenteievitar portodososmeios".Apesardesuadevoocausarepublicanaeseuenvolvimentoromntico,Galois mantiverasuapaixopelamatemtica.Umdeseusmaiorestemoreseradequesuapesquisa,rejeitadapela Academia,seperdesseparasempre.Emumatentativadesesperadadeconseguirreconhecimento,ele trabalhouanoitetoda,escrevendooteoremaque,acreditava,explicariaoenigmadaequaodoquinto grau.Aspginaseram,namaiorparte,umatranscriodasidiasqueelejenviaraaCauchyeFourier, masocultasemmeiocomplexalgebrahaviarefernciasocasionaisa"Stphanie",ou"unefemme",e exclamaesdedesespero"Eunotenhotempo,eunotenhotempo!"Nofinaldanoite,quandoseus clculosestavamcompletos,eleescreveuumacartaexplicativaaoseuamigoAugusteChevalier,pedindo que,casomorresse,aquelaspginasfossemenviadasaosgrandesmatemticosdaEuropa. "MeuQueridoAmigo:Eufizalgumasnovasdescobertasemanlise.Aprimeiraserefereteoriadas equaesdoquintograueasoutras,afunesintegrais.Nateoriadasequaeseupesquiseiascondies paraasoluodeequaesporradicais.Istomedeuaoportunidadedeaprofundarestateoriaedescrever todasastransformaespossveisemumaequao,mesmoqueelanosejaresolvidapelosradicais.Est tudoaquinessestrsartigosEmminhavidaeufreqentementemeatreviaapresentaridiassobreas

quaisnotinhacerteza.Mastudoqueescreviaquiestavaclaroemminhamenteduranteumanoeno seriadomeuinteressedeixarsuspeitasdequeanuncieiumteoremadosquaisnotenhoademonstrao completa.FaaumpedidopblicoaCarlGustavJakobJacobiouGaussparaquedemsuasopinies,no pelaverdademasdevidoimportnciadessesteoremas.Afinal,euesperoquealgunshomensachem valiosoanalisarestaconfuso.Umabraocaloroso.E.Galois"

Oduelo
Namanhseguinte,Quartafeira,30demaiode1832,numcampoisolado,GaloisedHerbinvillese enfrentaramaumadistnciadevinteecincopassos,armadoscompistolas.DHerbinvilleviera acompanhadodedoisassistentes,varistGaloisestavasozinho.Elenocontaraaningumsobreseu drama.UmmensageiroqueenviaraaoseuirmoAlfred,sentregariaanotciadepoisdodueloterminado. Eascartasqueescreverananoiteanteriorschegariamaosseusamigosvriosdiasdepois.Aspistolas erguidasedisparadas.DHerbinvillecontinuoudep.Galoisfoiatingidonoestmago.Ficouagonizando nocho.Nohavianenhumcirurgioporpertoeovencedorfoiemboracalmamente,deixandoseu oponenteferidoparamorrer.AlgumashorasdepoisAlfredchegouaolocalelevouseuirmoparao hospitalCochin.Eramuitotarde,jocorreraumaperitoniteenodiaseguinteGaloisfaleceu.Antesde morrerdisseparaseuirmo:"Nochore,precisodetodaaminhacoragemparamorreraosvinteanos".2 Seufuneralfoiquaseumarplicadoqueaconteceracomseupai.Apolciaacreditavaqueacerimnia seriaofocodeumamanifestaopolticaeprendeutrintaamigosdeGaloisnanoiteanterior.Aindaassim, doismilrepublicanossereuniramparaoenterroehouvebrigasinevitveisentreoscolegasdeGaloiseos representantesdogovernoquechegaramparavigiarosacontecimentos.OscolegasdeGaloisestavam furiososdevidocrenacadavezmaisfortedequeonoivotradoeraumagentedogovernoeStphanie noforaapenasumamulhervolvel,masumasedutorausadaparalevarGaloisaumaarmadilha.De qualquermodo,umdosmaioresmatemticosdomundomorreracomaidadedevinteanos,tendo estudadomatemticaporapenascincoanos.

Reconhecimento
PassouseumadcadaantesqueostrabalhosdeGaloisfossemreconhecidos.Umacpiachegousmos deJosephLiouvilleem1846.Liouvillereconheceuacentelhadognionaquelesclculosepassoumeses tentandointerpretarseusignificado.FinalmenteeleeditouosartigoseospublicounoprestigiosoJournal deMathmatiquesPuresetAppliques.Arespostadosoutrosmatemticosfoiimediataeimpressionante. Galoistinhadefatoformuladoumacompletaexplicaodecomosepoderiaobtersoluesparaequaes doquintograu.Primeiroeleclassificaratodasasequaesemdoistipos:quepodiamsersolucionadaseas quenopodiam.Ento,paraaquelasqueeramsolucionveis,elededuziuumafrmulaparaencontraras soluesdasequaes.Almdisso,Galoisexaminouasequaesdegraumaisaltodoquecinco,aquelas quecontinham , eassimpordiante,podendoidentificarasquetinhamsolues.Eraumadasobras primasdamatemticadosculoXIX,criadaporumdeseusmaistrgicosheris.

Referncias
1. Biografia(http://wwwgroups.dcs.stand.ac.uk/~history/Mathematicians/Galois.html)emMacTutor(em ingls) 2. Livio,Mario(1945)"AEquaoqueningumConseguiaResolver"/MarioLivio[traduoJesusdePaula Assis].RiodeJaneiro:Record,2008

Ligaesexternas

varisteGalois(http://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=55176)emMathematics GenealogyProject Obtidade"http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=variste_Galois&oldid=37198924" Categorias: Nascidosem1811 Mortosem1832 Especialistasemteoriadosgrupos MatemticosdaFrana MatemticosdosculoXIX ExalunosdaEscolaNormalSuperiordeParis Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)20h02minde27deoutubrode2013. EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaAtribuioPartilhanosMesmosTermos3.0no Adaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoacondiesadicionais.Consulteascondiesdeuso paramaisdetalhes.

Вам также может понравиться